Hledání osoby: »Spiritus Sanctus« v Spisy M. Jana Husi - Super IV Sententiarum (Flajšhans)

rozhojněný. 4. Incipit úplných rukopisů zní: „Pater et Filius et Spiritus Sanctus idem Deus, qui affuit...“ Text Lombarda samého začíná slovy „Cupientes

strana: X

D Ir a HIr I1A 1. Ater et Filius et Spiritus Sanctus idem Deus, qui affuit in Icursus mei principio, assit et

strana: 3

postulet pensans propriam indigenciam et anhelans ad sapiencie fructum, ut Spiritus Sanctus dignum efficiat, Dominus omnipotens et sic tota Trinitas habundantem faciat,

strana: 4

Pater donaret ex sua gracia po- tenciam, Filius sapienciam et Spiritus Sanctus benevolenciam ad complendum meritorie actus meos : ideo in presenti

strana: 12

in principio, quod 'increata Trinitas est Pater et Filius et Spiritus Sanctus' unus Deus simplex, inmensus, eternus, inmutabilis, omni- potens, omnisciens, omnivolens,

strana: 13

sunt, qui testi- »monium dant in celo: Pater, Verbum et Spiritus Sanctus: et hii »tres unum sunt.« Ecce unitas essencie. Ymmo et

strana: 13

quibus fruendum est, qui est creator, Pater et Filius et Spiritus Sanctus; 4m est,, quod moventur quedam dubi- taciones et solvuntur dicendo,

strana: 37

alie, 20 quibus fruendum est, ut ll Pater, Filius et Spiritus Sanctus, alie, 113C quibus utendum est, ut omnia creata. Conclusio 5a:

strana: 39

Solus Deus est, quo fruendum est, Pater et Filius et Spiritus Sanctus; et qualibet persona fruendum est una fruicione, sicud omnes ille

strana: 39

est, que eterne et incommutabiles sunt, Pater et Filius et Spiritus Sanctus. Confirmatur: non potest per- fecte fruens ydolatrare. Sed si quis

strana: 44

quia nec Pater est trinus, nec Filius est trinus, nec Spiritus Sanctus est trinus et non est Deus preter has personas; igitur

strana: 45

nisi arguatur sic: Nec Pater est trinus, nec Filius,9 nec Spiritus Sanctus; et nec Deus est trinus ; vel nec Deum esse:

strana: 46

non potest supponere pro essencia primarie, ut ly. Pater, Filius, Spiritus Sanctus. Si autem alicubi Pater ponitur pro essencia vel pro Deo

strana: 55

res distincta sua proprietate, ut Pater generancia, Filius nascibilitate, et Spiritus Sanctus spiracione passiva, et ideo non sicud forma abstracta ultimate, sed

strana: 55

quod nulla res una simpliciter est Pater et Filius et Spiritus Sanctus; sed 121B illas res sive tres personas dixit esse rem

strana: 62

nisi sic argueretur: Pater est una res, Filius secunda et Spiritus Sanctus tercia; et essencia non est ille tres res, nec quelibet

strana: 62

non potest Pater alium Filium generare, nec Filius Filium, nec Spiritus Sanctus. Et argu- mentum in oppositum factum non valet. Unde sciendum,

strana: 72

est potencie intelligere et diligere Patrem modo, quo Filius et Spiritus Sanctus eum intelligunt et diligunt, sicud est producere Filium vel Spiritum

strana: 75

generancie Patris habet Filius generari et loco producencie Patris habet Spiritus Sanctus produci, quod est commune, quia eadem essencia. Et si dicatur,

strana: 75

quod est commune, quia eadem essencia. Et si dicatur, quod Spiritus Sanctus non habet tantam causanciam, sicud Pater et Filius, etsi habet

strana: 75

et ad extra in potencia. Et si 2° obicitur, quod Spiritus Sanctus causat Deum, quia ydeam vel veritatem eternam, et illa ll

strana: 75

ergo nec Pater prior Filio, nec Filius posterior Patre, nec Spiritus Sanctus est posterior Patre et Filio. — In oppositum arguitur sic:

strana: 81

quia cum vere Pater dicitur prima persona, Filius secunda et Spiritus Sanctus tercia, secundum ordi- natissimum modum eo, quod a Patre utraque

strana: 81

a Patre utraque est posterior, et non e converso, et Spiritus Sanctus est a Filio, et non e converso; et non potest

strana: 81

esse ex parte rei, quod Filius est a Patre et Spiritus Sanctus ab utroque, et tamen hec preposicio 'a‘ non frustra apponitur.

strana: 82

priores per se eo, quod accidentale est creaturam esse, cuius Spiritus Sanctus dicitur relative causa; et absolute necessarium est Spiritum Sanctum causari

strana: 83

causa, sed eadem, que est Pater; nec est possibile, quod Spiritus Sanctus non sit causa, cum ab- solute necessarium sit veritates distinctas

strana: 84

Deo esse causatas a Spiritu Sancto. Necessarium tamen est, quod Spiritus Sanctus non causet ad intra, nec inde,s tollitur eius perfeccio, sicut

strana: 84

N 1. Ista est distinccio 10a, que primo ostendit, quod Spiritus Sanctus dicitur dileccio, karitas et amor; 2° quod Spiritus Sanctus est

strana: 85

quod Spiritus Sanctus dicitur dileccio, karitas et amor; 2° quod Spiritus Sanctus est communis nexus Patris et Filii et hinc habet nomen,

strana: 85

pro Spiritu Sancto, pro quo est con- clusio magistri 1a: Spiritus Sanctus est amor sive dileccio, vel karitas Patris et Filii. Probatur:

strana: 85

est amor sive dileccio, vel karitas Patris et Filii. Probatur: Spiritus Sanctus est velud nexus, in quo se mutuo diligunt Pater et

strana: 85

esset ille due persone et foret confusio personarum, sed sicia Spi- ritus Sanctus est communis,4 duobus, quia est,5 a duobus, sc. a Patre

strana: 87

H 1.Hec distinccio summarie duo ostendit: 1m est, 15 quod Spiritus Sanctus procedit a Patre et Filio; 2m est, quod Greci- dicunt

strana: 87

duo dii sunt, sed unus est, Deus et Filius et Spiritus Sanctus. Ecce quam 20 25 20 35 11) Codd.: om. I.

strana: 87

sunt unum prin- cipium in essencia et plures persone; modo Spiritus Sanctus pro- cedit ab eis, nec ex eo, quia sunt unum

strana: 88

alius Filius, dum spirator supponit personaliter. 5. Tercio dubitatur, utrum Spiritus Sanctus procedit a Patre et Filio. Et videtur, quod non. Nam

strana: 89

generaliter noticia est causa voluntatis. Et cum volicio personalis sit Spiritus Sanctus, et noticia personalis sit Verbum, patet, quod Spiritus Sanctus procedit

strana: 89

sit Spiritus Sanctus, et noticia personalis sit Verbum, patet, quod Spiritus Sanctus procedit a Filio, quia volicio, a noticia Et idem patet

strana: 89

I., dist. XI., 5. — XII., 3. eciam racio, quod Spiritus Sanctus procedit a Filio, perfeccio Filii; quia ut esset summe perfectus

strana: 90

Ista motiva sunt, quibus potest moveri animus ad consenciendum, quod Spiritus Sanctus procedit a Patre et a Verbo. Tunc ad primum argumentum

strana: 90

esse duos spiratores. 16 Distinecio XII. 15 Tem queritur: cum Spiritus Sanctus procedat a Patre et Filio... 1.Sum ma distinccionis huius 12e

strana: 91

huius 12e est hec.. Tria intendit 131D magister: 1°, quod Spiritus Sanctus non procedit prius a Patre, quam a Filio; 2°, quod

strana: 91

IV Sententiarum, I., dist. XII., 3.—4. Spiritum Sanctum, sequitur, quod Spiritus Sanctus prius, magis, principalius et appropriate procedat a Patre et per

strana: 92

quando arguit volens probare prioritatem inpertinentem aliquam: »Si,« inquit, »processit Spiritus Sanctus de Patre, processit utique aut nato iam Filio, aut non

strana: 92

Filio. Si primum, ergo prius natus est Filius, quam processit Spiritus Sanctus, et sic nativitas Filii precessit processionem Spiritus Sancti. Si vero

strana: 92

precessit processionem Spiritus Sancti. Si vero secundum, tunc ante processit Spiritus Sanctus, quam genitus est Filius. Ergo pro- cessio Spiritus Sancti precessit

strana: 92

quando arguitur ultra: »ergo prius natus est Filius, quam processit Spiritus Sanctus« conceditur consequencia, quia prius originaliter, sed non aliter In 132A

strana: 92

prius. Unde non sequitur ultra prius natus est Filius, quam Spi- ritus Sanctus processit, quia originaliter prius, ergo prius eternaliter, vel instanter, vel

strana: 93

Filius, quia Pater dedit hoc Filio, ut ab eo procedat Spiritus Sanctus, sed Filius non dedit Patri, ut ab eo procedat Spiritus

strana: 93

ex te natus manet ita, »quod ex ters per eum Spiritus Sanctus tuus est.« Et omnes isti sancti, Augustinus dicens,7,principaliter', Jeronimus dicens

strana: 93

concordant in sentencia, sc. quod auctoritative primo‘ sive 'ori- ginaliter‘ Spiritus Sanctus a Patre procedit. Et vere cuilibet katho- lico potest sufficere

strana: 93

cuius summa hec est: Ma- gister tria, dicit: 1°, quod Spiritus Sanctus non est natus, vel genitus,, licet a Patre procedat; quia

strana: 94

2° dicit, quod Natus dicitur procedere a Patre, sicud 1o Spiritus Sanctus, quia processio est quid commune, non generacio, 132Dquamvis nullus hominum|

strana: 94

hominum| plene possit distingwere inter hec duo ; 3° quia Spiritus Sanctus non est Deus ingenitus4, nisi forte cum distinccione. — 15

strana: 94

sole, et a radio splendor, sic Filius a Patre et Spiritus Sanctus ab utroque procedit causa- litate originis, non effectus, nec essencie

strana: 94

— sed illa obieccio refellitur, per Augustinum, qui dicit, quod Spiritus Sanctus procedit, sed non generatur. Unde quidam dicunt, quod generacio Filii

strana: 95

usque mortem humiliter expectare. §6.) Sed ultimo hic queritur, utrum Spiritus Sanctus sit ingenitus. Et dicit Augustinus, quod non, dicens, quiai4 nec

strana: 95

est genitus nec ingenitus. In oppositum est Jeronimus dicens, quod Spiritus Sanctus est ingenitus. Et racio ad,5 hoc urgeti6: nam ex quo

strana: 95

est ingenitus. Et racio ad,5 hoc urgeti6: nam ex quo Spiritus Sanctus est et non est,i genitus, ergo est,7 non genitus et

strana: 95

dicuntur eum quodammodo dare, cum agunt id, per quod habetur Spiritus Sanctus (sc. predicando et orando). 30 2. Unde versus: O geminum

strana: 96

quod non, quia sicud Filius habet se ad generacionem, ita Spiritus Sanctus ad processionem. Sed Filio 18) Codd.: post dicit H. —

strana: 96

aliqua generacio temporalis, nisi racione nature as- sumpte, a qua Spiritus Sanctus est inmunis, cum non assumpserit eam; ergo conclusio falsa. 2°

strana: 97

est inmunis, cum non assumpserit eam; ergo conclusio falsa. 2° Spiritus Sanctus non potest esse temporalis eo, quod eternum non mensuratur tempore

strana: 97

ergo nec potest habere processionem temporalem. — In oppositum sic: Spiritus Sanctus dicitur processisse in discipulos, sed non eternaliter, cum ipsi non

strana: 97

eternam participacionem sui formalis termini ab aliquo termino materiali, quia Spiritus Sanc'tus procedit, ut in terminum, in omne id, in quod tendit

strana: 97

dicitur breviter, quod processio temporalis Spiritus Sancti est processio, qua Spiritus Sanctus procedit a Patre et Filio ad sanctificandam creaturam. Ubi sciendum,

strana: 97

cum obiectum amoris sit eternum, sc. Pater et Filius et Spiritus Sanctus, est amor Patris in Filium et e contra: 40 eius

strana: 97

ex quo processu consequitur in creatura effectus quidam, sc. ut Spiritus Sanctus habitet in creatura per graciam, in qua prius est per

strana: 98

dicitur eterna, quia ab eterno et in eternum. Conclusio 1a. Spiritus Sanctus dicitur in homines procedere temporaliter per diffusionem karitatis. Probatur. Inpossibile

strana: 98

Con- ceditur illa; »ergo conclusio falsa«. Negaturi, consequencia, quia, quamvis Spiritus Sanctus habet se ad processionem sic, sicud 10 15 20 30

strana: 98

habet Filius per generacionem, quoad terminum creature, qualiter se habet Spiritus Sanctus, qui per processionem temporalem habitat in homine, et non sic

strana: 99

temporaliter multa illuminet, in que radios dirigit contingenter, sic et Spiritus Sanctus illustrat multos temporaliter. 4. Dubitatur ulterius, utrum in temporali processione

strana: 99

1340 inpugnat auctoritatibus Augustini et Ambrosii. Pro quo sciendum, quod Spiritus Sanctus procedit temporaliter in creaturam, ut creatura fruatur fruendis. Ad fruendum

strana: 99

Spiritus Sancti datur et ipse Spiritus Sanctus et eius donum, Spiritus Sanctus disponens effective hominem et donum formaliter disponens, sc. amor, quo

strana: 99

eciam ipse Spiritus Sanctus. — Sed secundum que dona dicitur Spiritus Sanctus in creaturam procedere vel ipsi creature dari? Dicitur, quod solum

strana: 99

fit processio Sancti Spiritus temporalis, sicud nec inhabitat in illis Spiritus Sanctus. Nam dicitur Sa- piencie 2°: »In malivolam animam non intrabit

strana: 99

iterum: »Spiritus »Sanctus,4 discipline effugiet fictum.« 5. Ultimo dubitatur, utrum Spiritus Sanctus possit dari a sanctis hominibus puris. Et deducit magister, quod

strana: 99

suo ministerio eos ducit22. Distinccio XV. Ic considerandum est, cum Spiritus Sanctus detur homi- Inibus... §1. Superius magister determinavit de temporali processione

strana: 100

magister determinavit de temporali processione Spiritus Sancti; hic inquirit, utrum Spiritus Sanctus detur a se. Et probat hoc 1° racione, 2° similitudine.

strana: 100

sit. Ergo assumptum verum. — In oppositum sic: qua racione Spi- ritus Sanctus dat se et mittit se, eadem racione et Pater, cum

strana: 101

personam, de qua sit; et sic Pater non mittitur, et Spiritus Sanctus a Patre et Filio mittitur, sed Filius, ut ] est

strana: 101

et fruendum. Et estimo, quod ista racio efficacius arguit, quod Spi- ritus Sanctus dat se et mittit se, quam magistri raciones, quibus arguit,

strana: 102

se et mittit se, quam magistri raciones, quibus arguit, quod Spiritus Sanctus mittit se. Et patet, quod opiniones stant in equivoco; nam

strana: 102

missio. Et tunc ad argu- mentum, quando arguitur 'qua racione Spiritus Sanctus dat se, eadem racione et Pater dat se'. Conceditur de

strana: 102

dat se'. Conceditur de dacione liberali. Et ultra 'qua racione Spiritus Sanctus mittit se, eadem racione et Pater‘. Hoc negatur, et est

strana: 102

racione et Pater‘. Hoc negatur, et est danda diversitas, quia Spiritus Sanctus accipit a Patre virtutem ad sanctificandam creaturam, et Pater 25

strana: 102

donum, in quo representatur proprietas illius persone, que mittitur. Unde Spiritus Sanctus mittitur in dono amoris, quia amor representat proprietatem Spiritus Sancti,

strana: 102

visibile, non debet, nec potest mitti visibiliter. Sed Verbum et Spiritus Sanctus sunt nonto visibile, ergo non debent mitti visibiliter. Consequencia nota

strana: 104

cum nullum visibile plene explicaret illud invisibile. — Item: si Spiritus Sanctus visibiliter mitteretur, hoc esset ideo, quia in aliqua specie appareret

strana: 104

hoc non est verum, quod Pater mitteretur visibiliter, ergo nec Spiritus Sanctus. Dicendum, quod questio1a vera; nam sicud invisibilis missio convenit divine

strana: 105

modum doctrine, et hoc in die Penthecostes et ideo apparuit Spiritus Sanctus in lingwis igneis ipsis Apostolis, et hinc dicitur de eis

strana: 106

fuit res corporalis, non ymaginaria, iuxta illud Matth., §3°, quia Spi- ritus Sanctus descendit corporali specie, sicud columba in ipsum. Sed utrum fuerit

strana: 106

in duas partes: 2a est ibi »hic queritur, si karitas Spiritus Sanctus est« 2. Summa 1e partis est hec : duo ponit

strana: 107

1e partis est hec : duo ponit magister; primum, quod Spiritus Sanctus est amor, quo diligimus Deum et proximum, secundum, quod tunc

strana: 107

1m est, quod solvit primas obiecciones per raciones; quod licet Spiritus Sanctus sit ubique, sicud Deus, tamen non habenti datur et habenti,

strana: 107

augeri, in quantum nos crescimus, non tamen ex hoc crescit Spiritus Sanctus ; 3m est, quod multi negant, quod amor sit Spiritus Sanctus,

strana: 107

Sanctus ; 3m est, quod multi negant, quod amor sit Spiritus Sanctus, ut, ostendunt per auctoritates, quas magister solvit. Unde versus: Non

strana: 107

quod karitas sive dileccio, qua diligimus Deum et proximum, est Spiritus Sanctus; et sic questio secundum magistrum foret falsa. Et iste est

strana: 107

dicendo magistri opinionem esse erroneam et inpossibilem ex hoc, quod Spiritus Sanctus habitat in hominibus per effectum. Sed pro isto notandum est,

strana: 108