Francouzský král IDKarel VII. (Karolus dei gracia Francorum rex) ubezpečuje zástupce českého národa (oratoribus preclare, sane iure et merito nobis peramabilis nacionis Boemorum) přišlé na koncil do IDBasileje (ad sacrosanctam synodum Basiliensem) o radosti a naději z jejich příchodu ke koncilu, a vyjadřuje přání, aby je na koncilu provázela Kristova láska, zbožná víra, zbožnost a zákon. Vyjadřuje vděčnost za to, že Ježíš Kristus (veritatem dicimus in Christo Jhesu) řídil jejich cestu a úspěšně vedl jejich kroky k nejposvátnějšímu koncilu pravověrných otců (ad illam patrum orthodoxorum sacratissimam synodum). Přátelsky připomíná, že Čechy má nesmazatelně zapsané hluboko ve své mysli i v srdci, a v paměti nosí odkaz svých předků a časem nezrušitelná stará přátelství. Vyznává svou provázanost poutem dobročinnosti, zákonem i povinnostmi s jejich zemí ‒ IDČeským královstvím (a maioribus priscis regibus carissime et habundantissime patrie illius et vestre gratissime regionis). Z toho důvodu se nezdráhá na ně vzpomínat zbožným způsobem. Dále projevuje hrdost na to, že jeho prababička IDJitka Lucemburská1 (proaviam nostram regia et magnifica stirpe Boemorum progenitam) pocházela z královského a velkolepého českého rodu. Podotýká, že podobně nelze zapomenout na římského krále2 IDJana Lucemburského (avus serenissimi Romanorum regis qui Germanorum altas imperii), který neváhal v zájmu spravedlnosti a spásy království vtrhnout se svými muži do středu nepřátelské linie, kde nalezl smrt a jeho duše cestu do nebe. Uvádí, že s ohledem na všechny zásluhy a projevy lásky, za něž je Čechům zavázán, hodlá být jejich pomocníkem ve svaté víře, oddanosti a věčné spáse, proto je vybízí, aby se smířili s římskou církví. Zdůrazňuje, že Bůh je schopen vzchopit ty, kteří upadli: „Hle, nyní je čas příhodný, nyní je den spásy!“ (ecce tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis) 2K 6, 2 Napomíná je a žádá, aby neodmítali milost Boží, kterou obdrželi a neobraceli se ke koncilu zády. Připomíná, že na koncilu jsou vzdělaní muži ze všech národů, vycvičení v rozeznávání dobra a zla, proto je vybízí k tomu, aby osvítili svá srdce v plnosti svaté pravdy, jež byla zkropena svatou vodou z křtitelnice. Mimo jiné žádá, aby bludy hříchu nezatvrdily jejich mysl a pamatovali na slova apoštola Petra:3 „vězte, že ten, kdo odvrátí hříšníka od bludné cesty, zachrání jeho duši od smrti a přikryje množství hříchů.“ (Quoniam qui converti fecerit peccatorem, ab errore vie sue salvabit animam suam, et operiet multitudinem peccatorum.) Jk 5, 20 Dále je ubezpečuje o své ochotě vynaložit osobní úsilí k zdárnému smíření a uvádí, že svým francouzským poddaným nařídil, aby jim byli v této záležitosti nápomocni, a žádá je, aby jim proto důvěřovali. Závěrem českým vyslancům žehná.
1:V textu výslovně zmíněna prababička proaviam, tedy druhorozená dcera Jana Lucemburského a Elišky Přemyslovny. Pokud by byla myšlena Eliška Přemyslovna, vhodnější termín by byl praprababička abaviam.2: Z kontextu je zřejmé, že jde o Jana Lucemburského, byť je mu zde hodnost římského krále připsána chybně.3:Autor přitom cituje z Listu Jakuba, tradičně připisovaného Jakubovi, „bratru Páně“, představiteli jeruzalémské církve. Někteří bibličtí vědci se domnívají, že list napsal později nějaký vzdělaný křesťan židovského původu a zaštítil jej autoritou Jakuba. Odvolávají se přitom na vytříbenou řečtinu, kterou lze u Ježíšova příbuzného stěží očekávat. Je možné, že list byl výsledkem pozdějšího přepracování staršího původního listu.
- A: N/A
- B: Bibliothèque Mazarine Paris; MS 1687; aktuální uložení neověřeno
Karolus dei gracia Francorum rex. Carissimis in Christo fratribus, qui coequalem nobiscum baptismi graciam sortiti sunt, oratoribus preclare, sane iure et merito nobis peramabilis nacionis Boemorum ad sacrosanctam synodum Basiliensem destinatis, orthodoxe et saluberrime doctrine fidei permanentis in secula integritatem legitima pietate, sincera devocione pertulere, gracia preveniente salvatoris nostri Jhesu Christi qui pro Petro et ecclesia oravit et exauditus est pro sua reverencia, ut non deficeret fides sua. Urget nos, fratres sincere dilecti, Christi caritas, nos devota fides, pietas et jura ligant, que animos, que spes et motus cordis excitant, ut omnem curam et sollicitudinem habeamus scribendi vobis in unum congregatis de communi vestra pace et salute. Et4 sciatis, qualem in visceribus Christi caritatem retineamus habundancius ad vos carissimos propter dominum et patres. Veritatem5 dicimus in Christo Jhesu, testimonium perhibente consciencia nostra6 in spiritu sancto, quod dum audivimus et certo comperuimus, advenisse Basileam diu multumque desideratam, in votis omnium expetitam legacionem a fratribus uberrimam, gratam et numerosam comitivam, satis et plurimum gavisi et consolati sumus, et numero audito et comperto adventu vestro expectantissimo, bona et tota spe repleti fuimus. Hoc solacio erigimur, nam et devotis et ceteris omnibus in Christo et ecclesia fratribus. Gaudere non immerito ita nos oportuit. Benedictus vero deus et pater domini nostri Jhesu Christi, qui direxit iter vestrum et prosperos gressus dedit, quique prevencione dignantissima ineffabilis7 pietatis sue vocavit ad illam patrum orthodoxorum sacratissimam synodum et cetum sacratssimum. Fiduciam8 eciam amodo pleniorem in Christo gerimus de omnibus vobis, quod desiderium et gaudium nostrum implebit devocio vestra, auget9 et spem numerosior cetus vester, quod, qui cepit in vobis opus bonum, perficiet usque in finem, confirmabit solidabitque. Sic enim nobis equum et justum est sentire et certo sperare de omnibus vobis eo, quod habeamus vos et fratres omnes in corde et in visceribus caritatis Christi Jhesu. Manent equidem, scitote,10 in tabulis cordis, nec ficto spiritu scribimus, manent alta mente reposita, attramento scripta indelebili,11 antiqua federa patrum, memori pectore gestamus veteres, que necdum mente deciderunt, amicicias,12 quas nulla dies aut longior annus aufert. Fatemur et libentes profitemur tenacissime beneficiorum vinculo, nature lege et debito astrictos nos a maioribus priscis regibus carissime et habundantissime patrie illius et vestre gratissime regionis. Quid vetera repetimus? Habundant annales recentiores! Et has meminisse iuvat novimus et memoriter retinemus, nec nos ita pii generis memorari pigebit. Novimus, inquam, proaviam nostram regia et magnifica stirpe Boemorum progenitam, eoque sanguine certi13 gloriamur in domino, a quo utpote14 claram et generosam traximus originem; ast et illud semper recolendum erit, quod, etsi antiquum videamur15 renovare dolorem, nulla delebit oblivio, quemadmodum vir insignis pietate, fama alcior, maximus armis, avus serenissimi Romanorum regis, qui16 Germanorum altas imperii nunc pregravat et regit arces, regni,17 cui annuente domino presidemus, magno succensus amore, ausit in prelia ita, ut pro tuicione justicie, regnicolarum salute viriliter decertando, purpuream18 animam celo reddens, ut pie credimus, morti occubuerit. Quem19 fortiter in medias acies subsequuti sunt milites sui armati non pauci. Tanti20 nempe meriti non immemores unquam, manemus semper et permanebimus placido debitores amori; zelo tanti affectus et ardentissime caritatis debemus nos nostraque, carnem et sanguinem. Nunquam21 eapropter negabimus, vos omnes, in22 eis promeritos, nos adiutores inveniri debere fidei vestre, sancte devocionis23 et eterne salutis, ut provocemus carnem nostram et sanguinem in fide germanos, si quomodo salvi fiant et impleantur in omnem plenitudinem fidei, qui Christum didicerunt ac baptizari meruerunt, in quo et edocti sunt, qualiter ambulare eos oporteat, regulam et formam apostolicam observare. Nam etsi forsitan ex ramis aliqui confracti ceciderunt, sed tamen deliberacio sancta est massa et radix sancta, fides integra perstat et immobilis, potens autem est deus et eos qui ceciderunt rursum corpori Christi inserere. Ecce!, nunc fratres in Christo Jhesu et fidei germanitate necessarii, „ecce tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis.“ Quando „prevenit deus“ dilectos nostros „in benediccionibus dulcedinis“, ut vos premitterent audire ecclesiam suam, unde et vos omnes per superos, consciencia minima veri hortamur, „ut in vacuum“ hanc „dei graciam non recipiatis“, rogamus totis precordiorum affectibus et habundancius obsecramus per viscera misericordie dei nostri, si qua consolacio in Christo Jhesu, si quid solacium caritatis, si que societas spiritus, per se quid devotis mentibus intemerata fides et gratissima tellus inprimunt, implete gaudium nostrum, ut idem cum patribus orthodoxis, viris celestis consilii et sacre synodi Basiliensis sapiatis, ut sitis perfecti in eodem sensu, in eadem fide et sciencia, eandem caritatem habentes, unanimes idipsum una sencientes, ut non confundamur ab spe et expectamus nostram spem. Nolite extinguere doctores evangelicos, salutis fratrum curam gerentes nolite spernere. Habetis in facie sanctos patres, litteratissimos pontifices, viros ex omni nacione instructos, qui exercitatos habent sensus ad discrecionem boni et mali, sed et unctio aspirans docebit vos omnem veritatem, in captivitatem redigere omnem intellectum in obsequium Christi ad obediendum fidei in omnibus, in qua vocati estis sicut et de vobis totam spem retinemus. Accedite, igitur, et illuminamini in plenitudine sancta veritatis aspersi corda aqua munda sacri fontis baptismatis, tenete, fratres, eterne spei confessionem indeclinabilem per Christum qui vos vocavit ad graciam istam, in quo et vos coedificamini in habitaculum dei in spiritu sancto. Audiant omnes verbum sanum et irreprehensibile, audiant ecclesiam sanctam Christi dei, per quem totum corpus per nexus et coniuncciones subministratum et constructum crescit in templum sanctum in domino in augmentum fidei et domini nostri Jhesu Christi quem corde et zelante animo oramus, ut habundetis et fratres omnes per eum in spe et pace in credendo et virtute spiritus sancti in acquisicionem glorie, verbum suum habitet in vobis habundanter, ne qui doctrinis variis et peregrinis abducantur aut sit in aliquo fratrum cor incredulitatis discendi, a veritate et habundanciori tristicia absorbeamur, quod si qui extra sapiunt et aberraverunt, vos qui spiritales estis, quibus melior et doctior est sciencia mentis, adhortamini et instruite eos in spiritu lenitatis, acquiescite veritati, ut non obdurentur fallacia peccati, scientes, ut Petrus contestatur apostolus: „Quoniam qui converti fecerit peccatorem, ab errore vie sue salvabit animam suam, et operiet multitudinem peccatorum.“ Quid multis moramur? Credetis carissimo amori vera dicenti, neque enim vos fallere equum est, tanta nos tenet generis caritas et affeccio vestri, credite nobis ex affectu loquentibus, omnem eciam personalem operam et laborem gaudenter impenderemus et utique superimpenderemus ad profectum et gaudium fidei vestre, ad exhortandum ore et pectore omnes eodem emptos precioso sanguine agni immaculati, fratres quos non nimis a regni nostri et natalis soli incolis caro animo ac sinu toto et affectu caritatis amplectimur. Voluntas siquidem cordis nostri et iugis obsecracio apud deum et patrem est pro ipsis in salutem ad explecionem spei usque in finem, ac quia, obstante dierum malicia, presenciam nostram coram exhibere non valemus, vicariis litteris pro lingua loquentibus confidencius omnino vos ita aggredimur, sed et caros et dilectos nostros oratores, exhibitores presencium nostrarum litterarum super hiis et reliquis laciori sermone, si res depostulat, explicandis, demisimus ad vos omnes, quibus in mandatis dedimus vos vice et parte nostra vive vocis oraculo studiose omni cum diligencia visitare et alloqui, per quos nostram amicam suscipite mentem, qui vos dictis affabuntur amicis. Precepimus insuper, ut in augmentum et provocacionem caritatis vestre, toto favore et devote affeccionis cultu omnes vos suscipiant auxilio, si opus ita fuerit, subleventur, omnia dirigant. Date ergo, precamur vos, eis largam copiam fandi ipsos pro nobis, audite loquentes, amicas aures et devotas precibus nostris votis dictis eorum fidelibus applicate, omnem et totam prebete credulitatis fidem indubiam qui vicaria voce dulci vos alloquentur amore. Volumus preterea et omnes nostros regnicolas, undecunque illuc affluxerint, ad hanc rem totis animis desideratissimam manus dare adiutrices, quo sic fructum adeo desideratum percipere ac de fractibus et vobis omnibus prospera queque mereamur audire. Maneat in medio vestri Christus pacem et veritatem habunde diffundens. Explicit epistola Boemis missa per christianissimum regem Francie et cetera.