Jan Nider (Iohannes Nyder, prior) a Jan z Maulbronnu (Iohannes de Mulembrunn) děkují Ivanovi z Dubrovníku (Iohanni de Ragusio, sacre pagine professori et procuratori ordinis predicatorum) za to, že přijal od koncilu v Basileji úkol jim jeho jménem psát a zpravovat je o tom, co se děje, což činí dostatečně a zřetelně a věrně. Také mu děkují, že je otcovsky řídí, opatruje a povzbuzuje. Proto mu odpovídají důvěrným stylem s důvěrou, že on ví, co komu náleží a co prospívá záměrům koncilu (sancto vestro proposito expediat), co se má říkat veřejně a co soukromě. To všechno nechávají na něm. Sdělují mu, že husité ani obyvatelé Chebu (Egra) jim kromě posledního dopisu z 30. ledna 1432, jehož opis nunciové Ivanovi z Dubrovníku (vobis) přeposlali, neposlali žádný další. Nunciové neví, proč husité s odpovědí otálejí. Slyšeli ale nejasné zprávy (vaga tamen relacione) o tom, že se husité ve stanovený termín 10. února 1432 (in termino constituto) sešli v Praze (in Praga) a jednali mnoho dní a neshodli se docela (non usquequaque concordaverint) na článcích (hiis), které sestavili klérus a vzdělanci ze Starého Města pražského a Nového Města pražského (clerus et litterati in Praga veteri et nova), jejichž opis nunciové Ivanovi z Dubrovníku (vobis) také poslali. Radí mu mimochodem, aby tyto články nedával nikomu přepsat, aby to, že by tyto články vešly v širší známost nebránilo kvůli studu za změnu názoru smíření husitů a jejich přivedení zpět do církve v případě, že by změnili ve věci těchto článků (eisdem conclusionibus) názor. Někteří moudří lidé odhadují, že husité (Bohemi), kteří se sešli na řečeném sněmu v Praze (Pragam) z velké dálky a měli plnou moc souhlasit s řečenými články nebo přijmout jiné věci dohodnuté v Praze (in Praga), se vrátili k těm, kteří je poslali, s tím, že se sejdou na jiném sněmu, a proto odkládají odpověď. Jiní odhadují, že se husité mohli dozvědět, že římský papež Evžen IV. (per dominum nostrum papam) nařídil rozpustit koncil v Basileji kvůli pozvání husitů, a tak nechtějí odpovědět. Jiní odhadují, že se možná rozhodli vyslat nějaké významné posly (aliquos notabiles) do Norimberka (huc) k nunciům, ale kvůli šílenosti (nimiam insaniam) lidí této doby v Německu (parcium nostrarum) nebo kvůli přílišné obtížnosti cesty způsobené záplavami vody vznikajícími táním hlubokých závějí a neustálým deštěm cestu odkládají. Možná jsou odklady způsobeny jinou rozumnou příčinou, o které nunciové zatím neví, doufají ale, že se to brzy dozví. O tom všem, nakolik to bylo nutné a vhodné, spravili nunciové konšely Chebu (consulatum Egrensem) a následně i husity pomocí dopisů vlastních i koncilu takovým způsobem, že věří, že ani nunciům ani koncilu v této věci husité ani Chebané nemohou ani nebudou moci nic vytýkat. Po důvěryhodných poslech je totiž zpravili o úmyslech koncilních otců a o jejich záměru vytrvat a poslali jim svůj překlad do hornoněmčiny (vulgare) dopisu koncilu opatřeného pečetí (sigillatis litteris vestris) a usnesení koncilu na jeho druhém (ultima) sezení společně s dalšími dokumenty. Poslové nunciů k husitům (Bohemos) a jejich poslové k nunciům ale nemohou cestovat tak rychle, jak by chtěli, protože cesty jsou neschůdné kvůli hlubokému bahnu. To je patrné z toho, že posel koncilu, který je přítel (familiaris) opata z Langheimu, Heinricha VIII. von Streitberg, (domini de Langheim) dorazil do Norimberku (huc) až 4. března 1432, osmnáctého dne od data posledního dopisu koncilu, tj. 16. února 1432. Proto se nelze tolik divit, že odpověď od husitů tak dlouho nepřichází (super dilacione premissa). Nunciové dále soudí, že, co se týče pozvání německých (harum parcium) prelátů na koncil, je potřeba mít trochu trpělivosti. Protože, pokud se Evžen IV. postaví na stranu koncilu ‒ a zda tomu tak bude se koncilní otcové brzy dozví ‒ budou tito preláti donuceni přijít. Mezitím, dokud mají pochybnosti i ti, kteří stojí zcela na straně koncilu (dubio pendente omnino vobis favencium), mohou být preláti k cestě na koncil sotva přivedeni. Pokud se ale Evžen IV. proti koncilu výslovně postaví (expresse favorem negabit), věří nunciové, že všichni nebo většina prelátů přijde na koncil ze strachu ze světských knížat a mocností, především poté co se dopis koncilu s jeho usneseními, o kterých koncilní otcové píší ve svém dopise 16. února 1432 a dopis Zikmunda Lucemburského (domini regis), o kterém píše ve svém posledním dopise koncilu, dostanou k německým knížatům. Nunciové slibují, že v těchto věcech ani v žádných jiných záležitostech neopomenou nic, co je pro ně možné. Vyzývají tedy koncilní otce, aby jim bez obav nařizovali cokoliv, co je v jejich silách, a neopominou z toho ani ň (neque iota). Jan z Maulbronnu poté říká, že poté co byl ujištěn o autoritě koncilu a jeho vůli vytrvat, může jej koncil klidně poslat k Indům nebo Čechům. To stejné soudí o Janu Niderovi (collega), kterého považuje za stálejšího, trpělivějšího a lepšího v každé ctnosti. Dále soudí, že vzhledem k tomu, že kurfiřti, jak Ivan z Dubrovníku v dopise z 16. února 1432 píše (ut scribitis), poslali ke koncilu své vyslance, budou ostatní rychleji přivedeni k tomu, aby sami také přišli (facient tanto cicius alios concurrere). Nunciové dále sdělují, že neslyšeli o tom, že by kdokoliv jednal s husity o příměří, od čehož odrazuje naděje, kterou lidé chovají v koncil, a naděje, že husité pošlou své vyslance na koncil a budou přivedeni zpět. Slibují, že budou povzuzovat římské církve poslušné křesťany (nostros), aby s husity neuzavírali příměří a poslali k husitům své posly (ne federa cum eis contrahant, et ad Bohemos ut nuncios mittant), ale až po řádném zvážení, aby si toho husité nepřestali vážit, kdyby toho dosáhli příliš snadno. Slibují také, že ve vhodnou chvíli se postarají, aby knížata a města, bude-li to vhodné, napsali husitům (ipsis), že zatímco doteď si jak ústně, tak ve svých pověstných knížečkách stěžovali, že se jim nedostalo slyšení, pročež mnozí byli méně ochotní na ně útočit, nyní, pokud by se nedostavili ke koncilu, když byli laskavě pozváni, poštvali by proti sobě takovýmto vykrucováním (tergiversacione) celý svět. To ale udělají, až kdyby se ukázalo, že husité nechtějí na koncil přijít nebo že cestu příliš odkládají. Dále nunciové koncilu gratulují k podpoře, které se mu dostalo v osobě Viléma III. Bavorského (in katholico illo miti et illustri principe, domino Wilhelmo). Ten napsal konšelům Norimberka (consulatui Norimbergensi) dopis, ve kterém je vyzývá ke spolupráci s koncilem (pro cooperacione et assistencia in negociis vestris). Norimberští konšelé přijali dopisy jeho (sua) a koncilu (vestra) příznivě a ihned na žádost Viléma III. Bavorského (suam) poslali posly s opisy rozhodnutí koncilu k Fridrichovi I. Braniborskému (dominum marchionem) a konšelům Chebu (consulatum Egrensem), po těchto poslech poslali dopisy těmto adresátům i nunciové. Nunciům se také zdá vhodné, aby, když koncilní otcové v závažných záležitostech (in arduis) píší německým knížatům nebo městům nebo něco sdělují (demandatis), připojil jménem Zikmunda Lucemburského (domini regis), jehož zastupuje (cuius potestate ea parte fungitur), svůj dopis v hornoněmčině (lingua sua) také Vilém III. Bavorský (idem princeps), protože to bude více a rychleji působit (imprimitur). Nunciové také radí, aby, když účastníci koncilu (domini de concilio) píší prostým lidem z Německa (simplices de Alemania), činili tak s pomocí (per medium) někoho důvěryhodného a schopného psát v německém jazyce (Alemanico), překlady totiž téměř nikdy nepůsobí (sapiunt et imprimuntur) tak jako originál. Dále nunciové radí, aby dokud je naděje, že husité přijdou na koncil, nebyli husité ve veřejných dopisech do střední Evropy (versus has partes) nazýváni „husité“ (Hussite), jak se to v nedávné době (nunc) stalo v dopisech do Norimberku a do Chebu (ad Norimbergenses et Egrenses), ale „Češi“ (Bohemi), aby nebyli provokováni. V Norimberku (aput nos) již nyní nikdo nepochybuje o pokračování koncilu, protože všichni věří, že Duch svatý svázal koncilní otce svými nerozlučitelnými pouty. Nunciové soudí, že už se nyní nemohou ohlížet zpět, aby se nestali zrádci (mendaces). Nyní již není dovoleno pochybovat o stálosti koncilních otců, protože už snesli těžší útoky, a věci by nyní již měly jít lépe, je ale třeba dávat si pozor na mazanost ďábla a jeho přisluhovačů. Nunciové věří, že, když koncilní otcové svými dekrety zlořečili ďáblovým žezlům a statečně vzdorovali při prvním útoku hlavě jeho válečníků, která se je snažila rozptýlit, nyní už je svými lstmi nebude moci pohnout. Bude stačit, když koncilní otcové budou jednat statečně, jak k tomu vyzývají i své nuncie, a uskutečňovali své plány (constituta) ve správném pořádku a čase. Vyzývají koncilní otce, aby se postarali, aby v době přítomnosti husitů v Basileji (in presencia Bohemorum ad nos veniencium) a během jejich cesty do Basileje (in via usque ad vos) byly mírně zmírněny rozsudky proti nim s tím, že budou, pokud to jinak nepůjde, vyloučeni ze slavení bohoslužeb, protože by nesnesli, aby kvůli nim byly bohoslužby zrušeny (saltem interdum ipsis ab ecclesia sive divinis, si secus fieri non poterit, exclusis, quia propter se non tollerarent divine laudis organa suspendi), jak už to nunciové psali. Dále sdělují, že 15. února 1432 (xv mensis preteriti) poslali posla z koncilu zpět s mnoha texty a opisy textů, které jim byly poslány z Čech, a žádají, aby pokud se ke koncilním otcům tyto texty dostaly, dali to nunciům vědět. Dále sdělují, že zpravili Jana z Falce Neumarktu (Illustris dominus dux Iohannes Bavarie) o přetrvání koncilu, což jej velice potěšilo, a že tento jim v dopise slíbil, že udělá cokoliv, čím může pomoci koncilu a jeho snahám a bezpečné cestě husitů k nunciům do Norimberku nebo na koncil do Basileje (ad vos sive ad nos securitatem et conductum) a je ochoten husity případně i osobně doprovodit a nařídil všem svým poddaným, aby jednali stejně. Dále doporučují, aby, když budou chtít z koncilu poslat posly k nunciům, zeptali se opata z Ebrachu Hermanna III. von Kottenheim nebo opata z Langheimu Heinricha VIII. von Streitberg (dominos Ebracensem et de Langheim) na lidi, kteří jsou na koncilu a pochází z Bamberka (de Bamberga) nebo okolí Norimberku (vicinis hiis partibus) a informovali nuncie o všem, co prospívá nárůstu nebo upevnění koncilu (augmentum et stabilimentum vestre congregacionis), čímž potěší mnoho lidí. Jan z Maulbronnu dále žádá Ivana z Dubrovníku, aby předal Johannovi II. von Geilnhausen, opatovi z Maulbronnu (domino de Mulembrunn) knihu s akty koncilu v Kostnici (concilii Constanciensis) a proroctvími o papežích (papaliste), kterou mu Jan z Maulbronnu půjčil, nebo, aby opatovi řekl, že ji má, aby byl Jan z Maulbronnu z Maulbronnu v této věci z obliga, neví totiž, kdy se na koncil (ad vos) vrátí. Jan Nider a Jan z Maulbronnu dále sdělují svůj názor, že pokud koncilní otcové Giuliana Cesariniho, kardinála jáhna titulu Sant'Angelo in Pescheria (dominum Iulianum, miseracione divina sancti Angeli diaconum cardinalem), který svým slavným životem a skutky sjednává sobě lásku všech včetně protivníků a přivádí mnohé k tomu, aby byli více nakloněni koncilu v Basileji obecně, na žádost kohokoliv ‒ a to především někoho, kdo jim nepřeje ‒ nebo na jeho vlastní naléhaní, nechají, ač neradi, odejít, přestože jej potřebují, způsobí to velké pobouření a údiv. Také to povede k tomu, že rozhodnutí koncilu, která se nyní zdají mít nezpochybnitelnou autoritu (que vim et firmitatem irrefragabilem habere ex auctoritate videntur), budou mít o hodně menší autoritu. Dále to mnoho lidí přivede k pochybnostem a nebudou koncil tak bezvýhradně ctít a podporovat jej. Pro to, že by z toho povstalo mnoho nesnází, svědčí také tato příhoda: Když se nedávno (pridem) jeden významný člověk vracel od Zikmunda Lucemburského (de domino rege) domů, po cestě se doslechl, že Giuliano Cesarini (idem dominus legatus) odjel z koncilu s 24 koňmi. Kvůli této falešné zprávě jej zachvátil tak veliký údiv a smutek, že to sám nedokázal vysvětlit (ut idem ipse sufficienter explicare non posset). Nunciové ponechávají na koncilních otcích, co v této věci dělat, soudí ale, že by spíše měli na koncil být autoritativně povoláni i ostatní kardinálové, budou-li potřeba, než aby byl propuštěn Giuliano Cesarini, kterého na koncilu nutně potřebují (illum utique vobis necessarium virum sermone et opere potentem dimitteretis). 10. března 1432 (Hodie) sdělil Janovi Niderovi (alteri ex nobis, priori scilicet) jeden žebravý mnich z Plzně (frater de Pilsena), který byl kvůli jistým záležitostem poslán do Norimberka nebo někam jinam (huc aut alibi), že asi před dvěma týdny (infra quindenam) odešel z Plzně (de Pilsena) a že v té době byli hustité shromážděni ve velkém množství a velice se svářili (inter se multum discordes) a že nějací čeští urození poslali ke konšelům Plzně (ad consulatum Pilsnensem) s prosbou, aby k nim poslali nějaké své lidi. Když k těmto urozeným tito lidé z Plzně (Quibus) přišli, řekli jim, že nyní s Plzany téměř všichni z nich souhlasí ve všem kromě otázky přijímání pod obojí způsobou, že se ale v této věci chtějí podřídit rozhodnutí koncilu, a požádali je, aby se s nimi spojili proti táboritům, kteří s těmito urozenými (nobis) stále nesouhlasí (discrepant). Poslové z Plzně (Qui) jim odpověděli, že nebyli posláni, aby jednali o ničem, co se týká víry, ale chtějí-li s nimi jednat o něčem jiném, mohou, a tak jednali o dalších věcech. Jan z Maulbronnu (Ego, qui scribo) se dozvěděl od jakéhosi významného člověka, že Prokop Holý (Procopius Thaboritis, quorum capitaneus est) se sice nestaví otevřeně proti táboritům, jejichž je hejtmanem, mazaně ale tajně jedná s těmi lepšími (pocioribus) s cílem, aby dosáhl svornosti a dobrého konce. Tyto věci dovolují nunciové Ivanovi z Dubrovníku vyprávět tak, jak je píší. Dále Ivana z Dubrovníku žádají, aby poděkoval Jiřímu ze Schönthalu (Venerabili patri domino … provinciali), který tento dopis doručí, za to, že z úcty ke koncilu na jejich žádost čekal více dní v Norimberku (hic) pro případ, že by přišli z Čech nebo odjinud nějaké lepší zprávy, které by mohl od nunciů Ivanovi z Dubrovníku (Paternitati Vestre) doručit, ale nechtěli jej již déle zdržovat od jeho úkolu (gratam comitivam, que sibi occurrit). Očekávají nicméně, že do týdne (octo dies) se dozví něco z Chebu (Egra) od posla Norimberku (nuncium Norimbergensem), který vyrazil 9. března 1432 (pridie). To, co se od něj dozví, a další novinky budou sdělovat Ivanovi z Dubrovníku (Paternitati Vestre) ve vhodnou chvíli. Nunciové se ale obávají, že když jim koncil nařizuje, aby s husity neuzavírali žádné dohody, ale všechno přenechávali koncilu (vobis), příliš jim svazuje ruce. Žádají koncil, aby zvážil, zda by v případě, že by k nunciům husité poslali posly a souhlasili by s podmínkami (vias), které by byly podle názoru knížat a dalších moudrých rozumné a o nichž by nunciové soudili, že budou pro koncilní otce přijatelné, a knížata a další mocipáni a města by se zavázali, že jim zajistí bezpečnou cestu do Basileje a zpět a dali by jim takové záruky (taliter caverent), že by husité byli spokojeni, a husité by slíbili, že se budou chovat spořádaně cestou do Basileje, na místě i cestou zpět, neměli nunciové jménem koncilu husitům slíbit bezpečnost na koncilu i na cestě (in loco et ubique), kterou jim už dříve koncil slíbil, a požádat všechny věrné křesťany (fideles), aby tento slib respektovali (ad id faciendum). Nunciové se nicméně obávají, že věci nepůjdou tak jednoduše, aby nemuseli ještě několikrát předat věc ke zvážení koncilu (ad Vestras Paternitates deferri). Na každý pád nunciové doufají, že to, co v této věci udělají, se bude koncilu líbit. Dále sdělují, že o úmyslech a dalším postupu rytířů se nedozvěděli nic kromě toho, že vzhledem k tomu, že nedoufají, že by mohli připravit svou výpravu proti husitům bez přízně a pomoci knížat, vybrali na svém posledním shromáždění několik účastníků, kteří měli věc přednést knížatům, kteří se tehdy měli sejít ve Würzburgu (in Herbipoli), s tím, že by koncilu jasněji odpověděli poté. Protože se ale knížata kvůli přílišné neschůdnosti cest nemohla shromáždit, věc se neposouvá dále (sua prosecucio manet utrumque suspensa). Nunciové se ale dozvěděli, že se má 16. března 1432 (dominica Reminiscere) konat v Norimberku (Noremberga) sněm kurfiřtů a dalších knížat a říšských měst, jak píše Ludvík III. Falcký (dominus Palatinus) Fridrichovi I. Braniborskému (marchioni Brandemburgensi) a obyvatelům Norimberku (Norembergensibus), kteří to nunciům řekli. Někteří považují za pravděpodobné, že na tomto sněmu (tunc) předstoupí pověřenci rytířů a budou o tažení proti husitům (hoc) jednat a možná o tom budou mluvit s Janem Niderem a Janem z Maulbronnu (nobis) jakožto nuncii koncilu nebo, jak se původně rozhodli, pošlou své posly na koncil. Nunciové ale varují koncilní otce, aby nedělali žádné pevné sliby, dokud nebudou mít i odjinud potvrzeno, že se skutečně koná nějaké významné tažení (de efficaci et notabili expedicionis sive armature huiusmodi prosecucione). Nunciové slibují, že o tom budou koncil co nejlépe informovat. Nunciové dále žádají koncilní otce, aby je co nejrychleji informovali o své vůli v této věci a také o dalších událostech, především o konečném rozhodnutí Evžena IV. (domini nostri pape), co se týče pokračování koncilu, a o tom, zda se ke koncilu připojili další významná knížata, a co mají tato knížata v úmyslu. Dále nunciové sdělují, že je jen málo biskupů (prelati), které mohou bezprostředně ponoukat k cestě na koncil nebo vyslání poslů, jedná se o Antona von Rotenhan biskupa Bamberku (Bambergensis), Johanna II. von Brunn biskupa Würzburgu (Herbipolensis), Albrechta II. von Hohenrechberg (Eistetensis) biskupa Eichstättu, kteří pod sebou mají jen málo lidí, kteří by se hodili k vyslání na koncil (eam rem). Nestálo by za to, aby se kvůli nim nunciové zdržovali v Norimberku (hic), pokud by dosáhli vyslání poselstva z Čech (si expedicionem haberemus a Bohemia). Nunciové soudí, že husité (qui) pravděpodobně protahují svá jednání kvůli údajnému rozpuštění koncilu Evženem IV. (presumtam domini nostri dissolucionem) a nepřítomnosti na koncilu Zikmunda Lucemburského (domini regis Romanorum absenciam), aby vyzkoušeli trpělivost a stálost účastníků koncilu (nostram) a také aby dosáhli u koncilu větší přízně díky přítomnosti Zikmunda Lucemburského (domini regis). Nunciové dále žádají koncilní otce, aby jim v případě, že by se Evžen IV. (dominus noster) rozhodl zcela postavit proti koncilu, sdělili, zda mohou instrukce pro vyslance koncilu k Evženovi IV. (papam) veřejně používat k dokazování, že koncil je rozumný a nutný (racionabilitatem et necessitatem concilii). V takovém případě by se nunciům zdálo vhodné, aby, až bude koncil případně posílat posly a dopisy univerzitám, které ještě neposlali své vyslance (absentes), napsali těmto univerzitám také doktoři a mistři z jiných univerzit, kteří jsou na koncilu, nebo aby byli k těmto univerzitám posláni, aby je přesvědčili, aby co nejrychleji vyslali na koncil učené a užitečné muže. Ti by totiž v tomto případě byli velice užiteční při jednáních (rebus agendis conferrent) a dodávali by rozhodnutím koncilu autority (tractanda auctorizarent).
- A: N/A
- B: Basel, Universitätsbibliothek, A I 32, fol. 408r‒411r
V případech, kdy je řeč pouze o jednom z nunciů není jisté, o kterého se jedná. Domníváme se, že dopis psali oba nunciové společně, ale pero držel Jan z Maulbronnu. Ten o sobě píše bez dalšího specifikování, o koho se jedná, zatímco, když píše o Janu Niderovi mluví o něm jako o převorovi (alteri ex nobis, priori scilicet) nebo o svém soudruhovi (Quod et racione michi est sentire de collega). Soudíme tak proto, že se nám zdá pravděpodbnější, že písař cítil větší potřebu specifikovat, o koho se jedná, když psal o druhém nunciovi ‒ proto jednou specifikuje, že se jedná o převora ‒ než když psal o sobě. Navíc se zdá, že v jednom případě, kdy písař nespecifikuje, o koho se jedná, se jedná určitě o Jana z Maulbronnu. Žádá totiž Ivana z Dubrovníku, aby předal knihu s dekrety koncilu v Kostnici, kterou mu půjčil, Johannovi II. von Geilnhausen, opatovi z Maulbronnu, tedy opatovi Jana z Maulbronnu. Zdá se tedy, že se jedná o knihu z kláštera v Maulbronnu, kterou Ivanovi z Dubrovníku půjčil právě Jan z Maulbronnu mnohem spíše než Jan Nider. Ivan z Dubrovníku těmto nejasným odkazům k jednomu z nunciů pravděpodobně rozuměl mnohem snáze, protože poznával písmo písaře, tedy pravděpodobně Jana z Maulbronnu.
Venerabili domino Iohanni de Ragusio, sacre pagine professori et procuratori ordinis predicatorum, preceptori nostro graciosissimo detur cum caritate. Post humilem utriusque recommendacionem et qualecunque oracionum suarum suffragium. Quia, venerabilis pater et domine, onus a sacrosancta synodo Basiliensi recepistis, nobis sua parte scribendi et de occurrentibus avizandi nos et informandi, sicut et luculenter, sufficienter et fideliter facitis, super quo pro modulo nostro gracias vobis agimus, quia nos paterne dirigitis, fovetis et confortatis: ideo et Vestre Circumspeccioni rescribimus stilo familiari, confidentes quia1 sciatis, quid cuiquam conveniat et sancto vestro proposito expediat, quid in publico aut quid privatim proferendum sit, quod vestre omnino discrecioni comittimus. Bohemi nullum aliud nobis post primum, cuius vobis copiam direximus, scriptum neque ipsi de Egra transmiserunt sive responsum; et que sit causa dilacionis, nescimus. Audivimus, vaga tamen relacione, quod ipsi in termino constituto convenerint in Praga, et multis diebus simul fuerint, et non usquequaque concordaverint, in hiis potissimum, que clerus et litterati in Praga veteri et nova concluserunt, quorum eciam vobis copiam direximus, quam nostro consilio omnino nulli scribendam communicetis, ne forte in futurum, si sentenciam in eisdem conclusionibus mutarent, sue reconciliacioni et reduccioni propter humanam verecundiam impedimentum prestaret. Unde quidam prudentes coniiciunt, quod Bohemi, qui in Pragam ad eandem dietam de longe et de exteris venerunt, habentes plenum mandatum in predictas conclusiones consenciendi aut alia in Praga tractata acceptandi, se ad eos, qui se miserunt, retulerunt supra2 alia dieta conventuri; unde et responsum protrahunt; alii, quia forte intellexerunt, quod concilium per dominum nostrum papam sit mandatum dissolvi propter ipsorum vocacionem, ideo forsan non dignentur respondere; alii forte quod deliberarunt aliquos notabiles mittere huc ad nos, sed propter insaniam hominum huius temporis et parcium nostrarum, vel saltem nimiam difficultatem itinerandi, quam facit multa aquarum inundacio, proveniens ex resolucione profundarum nivium et continua pluvia, differunt venire. Aut alia forsan racionabilis causa obstat, de qua nobis ad presens non constat: sciemus autem postea, et ut speramus, cito. Super his omnibus, in quantum oportuit et decuit, vestris et nostris scriptis taliter consulatum Egrensem et ex sequenti ipsos Bohemos avizando providimus, quod vobis neque nobis confidimus aliquid nunc aut in posterum ea parte imputare possint. Quia per certos et indubitatos nuncios ipsos clarissime de sancta vestra intencione et firma stabilitate, sigillatis litteris vestris eciam in vulgare a nobis translatis, ac eciam decretis in ultima vestra sessione conclusis per V(estras) P(aternitates), cum aliis scriptis directis informavimus. Sed veraciter via difficilis est ad ambulandum, quia3 ex luto profunda; nam nuncius vester, familiaris domini de Langheim, xviii die a data litterarum vestrarum, que fuit xvi Februarii, huc applicuit; unde nuncii nostri ad Bohemos, neque ipsorum ad nos, ita expedite venire non potuerunt, sicut forte voluissent. Unde4 super dilacione premissa minus mirandum. Super vocacione prelatorum harum parcium nobis videtur habendam fore modicam pacienciam, et dissimulandum ad modicum tempus: quia si dominus noster papa concilio favebit, quod cito scietis, tunc venient compulsi. Interim dubio pendente omnino5 vobis favencium vix ad hoc inducentur. Si autem expresse favorem negabit, tunc credimus quod metu principum et potestatum secularium vel omnes vel plures venient, et maxime dum littere concilii cum decretis suis, de quibus scribitis, ac eciam littere domini regis, de quibus ipse in litteris ad concilium novissime directis scribit, ad principes et prelatos Alemanie pervenerint. De possibilibus nobis interim nichil obmittemus6 in hiis aut aliis quibuscunque. Audenter igitur et confidenter nichil hesitantes parvulis vestris precipite, iuxta vires nostras neque iota preteribimus; et ut minus sapiens loquar, postquam de vestra firmitate et auctoritate certificatus sum, quod ea parte Deum non offendam, ad Indos sive Bohemos me mandate, spero non retrospiciam. Quod et racione michi est sentire de collega; quia constancia, paciencia et omni virtute prestancior. Eciam si domini electores, ut scribitis, suos et favorabiles miserunt ambasiatores, facient tanto cicius alios concurrere; sed Deus novit corda hominum, quam vana sunt etc. Item non percipimus de aliquo tractatu quorumcunque cum Bohemis super ineundis treugis, spe sancte vestre congregacionis retracti; spe eciam, quod Bohemi ad concilium oratores suos dirigent et sic reducentur. Super quibus opportune avizabimus, sollicitabimus et hortabimur tam nostros, ne federa cum eis contrahant, et ad Bohemos ut nuncios mittant; mature tamen et cum consilio, ne ultronee nimium merces putrere7 eis et vilescere incipiant. Procurabimus eciam suo tempore, ut et principes, communitates et alii ipsis scribant, si expedire videbitur, quod cum hactenus semper conquesti sint et verbo et libellis suis famosis, quod non possent habere audienciam etc., cuius occasione multi fuerint minus voluntarii ad invadendum et offendendum eos; quod si nunc vocati et caritative invitati in conspectu ecelesie non conparuerint, totum contra se mundum vehementer tali sua tergiversacione commovebunt etc., sed hoc postquam constiterit, quod venire non vellent vel nimium differrent. Valde vobis congratulamur de consolacione, quam recepistis et tenetis in katholico illo8 miti et illustri principe, domino Wilhelmo. Ipse scripsit consulatui Norimbergensi multum affective, favorabiliter et laudabiliter, pro cooperacione et assistencia in negociis vestris; qui gratissime et iocunde sua et vestra scripta receperunt, et statim iuxta peticionem suam nuncios cum copiis decretorum vestrorum ad dominum marchionem et consulatum Egrensem miserunt, cum quibus et nos scripsimus. Et satis expedire videtur, quod in arduis, dum ad principes vel communitates Alemanie scribitis vel aliquid demandatis, idem princeps nomine domini regis, cuius potestate ea parte fungitur, lingua sua simul scriberet, quia magis et prompcius imprimitur; ymo et domini de concilio, ad simplices de Alemania scribentes, per medium alicuius fidelis et practici in Alemanico affective scriberent, quia vix unquam translata ita sapiunt et imprimuntur, sicut originalia; quod vestre, sicut et reliqua, discrecioni comittimus. Item pendente adhuc spe adventus Bohemorum ad concilium expedire videretur, quod in scriptis publicis concilii versus has partes non nominarentur Hussite, sicut in litteris nunc ad Norimbergenses et Egrenses factum est, quia valde de hoc verecundantur, sed appellarentur Bohemi, ne provocarentur, super quo provideatis. De perseverancia et continuacione concilii nemo nunc aput nos ammodo dubitat, quia spiritus sanctus nodis vos suis insolubilibus vinxit; capti sumus et nos, et plerique alii servi et fideles domini captivitate libera, que ad regnum perducit. Retrospicere nunc ammodo non licet, ne mendaces nos ipsos faciamus, et ita ministerium nostrum in irreverenciam almi spiritus directoris nostri vituperemus. Sed de hoc ammodo dubitare non licet, maiores insultus tamquam constantes et fortes adlete sustinuistis, leciora ac9 parte succedent: sed accingite vos nichilominus armatura Dei, ad occurrendum10 super ulterioribus cum versipelli et milleartifice nostro inimico dyabolo et satellitibus suis. Confidimus tamen, quia sacris vestris decretis sceptris eius maledixistis, capiti bellatorum eius moliencium dispergere vos, viriliter in primo et hostili suo aggressu restitistis, quod ammodo vos non poterit suis artibus et machinacionibus movere; tantum11 viriliter, sicut nos salubriter commonetis, et vos agite, et ad constituta bono ordine et optimo tempore procedite. Procurate, quod in presencia Bohemorum ad nos veniencium, eciam in via usque ad vos, moderata fiat relaxacio sentenciarum in ipsos fulminatarum, saltem interdum ipsis ab ecclesia sive divinis, si secus fieri non poterit, exclusis, quia propter se non tollerarent divine laudis organa suspendi, prout eciam alias vobis scripsimus. xv mensis preteriti remisimus nuncium vestrum cum multis scriptis et copiis de Bohemia nobis mandatis; si recepistis, indicate nobis. Illustris dominus dux Iohannes Bavarie, informatus a nobis verbo et scriptis de firmitate vestra, mirabiliter et ultra quam dici potest consolatus est, promittens scriptis suis ad nos, quod quidquid boni facere potest ad vestram consolacionem, aut negociorum vestrorum promocionem, aut Bohemorum ad vos sive ad nos securitatem et conductum, eciam in propria persona paratus sit facere; et ita nuper omnibus sibi subditis mandavit. Dum nuncios ad nos habere volueritis, aput dominos Ebracensem et12 de Langheim eos, qui vobiscum sunt de Bamberga aut vicinis hiis partibus, requirite, et quecunque sunt ad augmentum et stabilimentum vestre congregacionis, in consolacionem multorum nobis indicate. Librum actorum concilii Constanciensis et papaliste, quem vobis concessi, domino de Mulembrunn semel tradatis, vel sibi dicatis, quod ipsum habeatis, ut ego sim ea parte semel deobligatus, quia nescio, quando ad vos rediturus sim. Sed si reverendum in Christo patrem et dominum, dominum Iulianum, miseracione divina sancti Angeli diaconum cardinalem etc., cuius laudem nota sua conversacio gloriosa et magnifica opera per orbem diffundunt, et amorem sibi omnium, eciam adversariorum, conciliant, vobisque in commune amplius ad favendum13 multos inducunt, ad cuiuscunque et presertim non faventis vobis requestam vel propriam instanciam inviti dimiseritis, cum opus ipso habeatis, magnam tanta novitas aput mundum inducet turbacionem et admiracionem, decreta vestra, que vim et firmitatem irrefragabilem14 habere ex auctoritate videntur, non modicum enervabit, plures dubitare et minus incunctanter favere et15 revereri vos faciet, et ut de ipsius honore, cui merito consulendum esset, taceamus, quia tamquam verus ipse cultor virtutum ipsum et quecunque cum gloria mundi transeunt, in custodiam sue humilitatis, ut Christum lucrifaciat, forsan contempnit, multa tamen inconveniencia, ut verisimiliter timemus, sequerentur. Nam pridem quidam notabilis vir, de domino rege ad propria tendens, per viam audivit, quomodo idem dominus legatus cum xxiiiior equis a concilio recessisset; qui solus, licet mendax rumor, in tantam eundem et alios admiracionem et mesticiam rapuit, ut idem ipse sufficienter explicare non posset. Attendite quesumus, gratissimi patres! quid expediat, et ut pro vice nostra ea parte, cum reverencia tamen loquamur, pocius nobis videretur, quod et alii domini cardinales, quotquot opus haberetis, ex auctoritate vocarentur, quam illum utique vobis necessarium virum sermone et opere potentem dimitteretis. Hodie quidam frater de Pilsena, ubi manet, huc aut alibi pro certis negociis missus, alteri ex nobis, priori scilicet, retulit, quomodo infra quindenam de Pilsena recesserit, et quod tunc adhuc Bohemi fuissent simul in multitudine copiosa congregati et inter se multum discordes; et quomodo quidam nobiles et potentes de Bohemia miserint ad consulatum Pilsnensem, rogantes quatinus aliquos de suis ad se mitterent. Quibus venientibus , dicti nobiles quodam applausu dixissent: Vobiscum nunc quasi omnes in omnibus concordamus, dempta communicacione sub utraque specie, in quo tamen articulo nos submittere volumus determinacioni concilii; uniamini ergo nunc nobis contra Thaboritas, qui adhuc a nobis discrepant. Qui similiter, dulciter et quodam risu responderunt: Nos non sumus missi ad tractandum quitquam de fide; si qua sunt alia, potestis movere. Et ita ad alia processerunt. Ego, qui scribo, intellexi a quodam notabili viro, quod licet Procopius Thaboritis, quorum capitaneus est, non resistat aut contradicat in faciem, velut tamen astutus secreto cum pocioribus tractet et practicet, ut rem ad concordiam et bonos terminos deducat.16 Hec17 ut ponimus referre poteritis. Venerabili patri domino …18 (sic) provinciali, presencium exhibitori, agantur19 gracie, quia pro reverencia sancte synodi ad nostram peticionem, quam plures dies hic exspectavit, an forsan aliqua graciora nova de Bohemia aut alibi venissent, que P(aternitati) V(estre) nostra parte attulisset; set20 quem diucius propter gratam comitivam, que sibi occurrit, tenere noluimus. Infra octo dies saltem de Egra per nuncium Norimbergensem, qui pridie recesserat, aliquid percipiemus, que oportuno semper tempore, sicut et alia occurrencia, P(aternitati) V(estre) intimabimus. Quod autem nobis iniungitis, ne quitquam cum Bohemis concludamus, sed totum ad vos referamus, ea parte nimis stringi timemus. Quia casu, quo aliquos ad nos mitterent, et secundum dictamen principum et aliorum prudentum racionabiles vias, et quas P(aternitatibus) V(estris) verisimiliter crederemus fore acceptabiles, amplecterentur, et principes et alii potentes sive communitates se de conducendo et reducendo eos intromitterent, et taliter caverent, quod Bohemi remanerent contenti, et promitterent, quod vellent esse disciplinati eundo, stando et redeundo per viam: numquid eis securitatem, quam prius promisistis, in loco et ubique vestra parte promittere deberemus, et quoscunque fideles rogare et requirere ad id faciendum, ipsi pensate. Non erit tamen, ut veremur, tanta facilitas, quin oporteat aliquociens adhuc rem ad V(estras) P(aternitates) deferri. In omnem eventum nos speramus facere ea parte, quod vobis gratum esse poterit. De intencione et prosecucione militarium nichil explorare possumus, quam quod cum non sperarent suam expedicionem absque favore et consilio principum posse parare, deputaverunt nuper hic in novissima sua congregacione ex se aliquos, qui eandem materiam ad principes, qui in Herbipoli tunc convenire debebant, deducerent, et ex post vobis clarius responderent. Sed quia tunc principes propter nimiam rigiditatem itinerum,21 et difficultatem et quasi impossibilitatem conveniendi, non fuerunt congregati: ideo sua prosecucio manet utrumque22 suspensa. Intelleximus tamen, quod electorum23 et aliorum principum et civitatum imperialium dominica Reminiscere debeat esse congregacio in Noremberga; ita scribit dominus Palatinus marchioni Brandemburgensi, idem Norembergensibus, qui et nobis dixerunt. Tunc quibusdam est verisimile, quod deputati militarium coram eisdem apparebunt et secum super hoc tractabunt, et forsan nobiscum tamquam nunciis vestris super hoc loquentur, vel ad vos, sicut prius statuerunt, nuncios suos dirigent. Sed omnino sitis cauti, ne certam promissionem faciatis, quousque eciam aliunde vobis constet de efficaci et notabili expedicionis sive armature huiusmodi prosecucione; de qua nos eciam, prout melius et clarius poterimus, avizabimus. Non ergo eas24 pigeat, quantocius nos de intencione vestra quoad hoc informare, simul et de aliis occurrentibus, potissimum, si adhuc constiterit vobis, de voluntate finali domini nostri pape quoad prosecucionem concilii, et aliorum notabilium principum adhesione et intencione. Pauci eciam sunt prelati, quos nos de propinquo sollicitare possumus ad veniendum sive mittendum: Bambergen(sis) scilicet, Herbipolen(sis) et Eisteten(sis);25 qui paucas admodum sub se ad eam rem utiles habent personas. Nec propter eosdem oporteret diucius hic morari, si expedicionem haberemus a Bohemia; qui suos tractatus, ut verisimile est, propter presumtam domini nostri dissolucionem et domini regis Romanorum absenciam tanto lencius et longius protrahunt, ad probandum perseveranciam et stabilitatem nostram, ac eciam ad capescendum ampliorem favorem ex presencia domini regis. Item si dominus noster omnino, quod absit, non vellet favere concilio, tunc significate nobis, an missis instruccionibus ambasiatorum ad papam possimus uti publice ad omnes, ad persuadendum, fundandum et probandum racionabilitatem et necessitatem concilii. Et eo casu videretur nobis expedire, quod cum nunciis et litteris, quos ad universitates studiorum absentes adhuc forsan mittetis, doctores et magistri, qui de aliis universitatibus studiorum vobiscum sunt, scriberent, vel ipsi ad ipsas mitterentur, ad persuadendum, quod utiles et doctos viros quantocius mitterent, qui eo casu haud dubium multum rebus agendis conferrent et tractanda auctorizarent. Non plura ad presens. Dominus vos dirigat, conservet et ad laudem suam ac consolacionem fidelium confortet. Recommendate et salutate, ut scitis. Scriptum die xma Marcii, anno etc. xxxiio etc. Devoti vestri Iohannes Nyder, prior, et Iohannes de Mulembrunn, nuncii sacri Basiliensis concilii.