Jan Nider sděluje Ivanovi z Dubrovníka pobývajícímu v Basileji, že když jeho druh Jan z Maulbronnu 23. ledna 14321 (nuper) psal Ivanovi z Dubrovníka a dalším z Norimberka (abhinc) do Basileje, on sám nic nenapsal, protože byl zrovna na jednání ohledně pozvání husitů (in causa nostra) u Fridricha I. Braniborského (aput dominum marchionem Brandenburgensem). Dále vyjadřuje naději, že Ivan z Dubrovníku a další účastníci koncilu v odpověď na žádost Jana z Maulbronnu oba co nejrychleji informují o situaci na basilejském koncilu a pošlou jim instrukce ohledně sněmu ve Würzburgu, který se nicméně nakonec nebude konat, a ohledně jejich dalších výdajů. Jan Nider se proto chce omezit jen to, co se dozvěděli, ode dne odchodu Viléma III. Bavorského 23. ledna 1432 z Norimberka, kdy odtud také odešel řečený dopis. Sděluje, že do Norimberka a jeho okolí přišli z římské kurie lidé, kteří zveřejňují (communicantes) papežskou bulu, která odvolává basilejský koncil a přenáší jej za rok a půl do Boloně a odsuzuje pozvání husitů na koncil, které spolu s dalšími věcmi dle Jana Nidera špatně vykládá. Tito lidé také zpochybňují právoplatnost basilejského koncilu vůbec (si ut inquiunt fuit). To velice vyděsilo norimberské konšely, kteří dle Jana Nidera jemu a Janovi z Maulbronnu velice věrně ve všem pomáhají, a velmi to pohoršilo klérus i lid. Také Jan Nider a Jan z Maulbronnu jsou z toho šokováni a neví, na co se ještě ve svém úkolu mohou spolehnout (nos amplius fundare possimus). Mnozí také předvídají, že až se to husité dozví, začnou na sousední křesťany věrné římské církvi divoce útočit. Dosud reagovala římské církve poslušná (katholici) knížata v Bavorsku a Francích sousedící s Čechy na výzvy basilejského koncilu a Jana Nidera a Jana z Maulbronnu, aby neuzavírali příměří s husity, vcelku příznivě, nyní Jan Nider neví, co bude dál. Zprávy o rozpuštění koncilu (predicta mala nova) přišli do Norimberku poprvé 26. ledna 1432 (in crastino conversionis sancti Pauli). Jan Nider očekává, že dostanou-li se tyto zprávy na husitský únorový sněm, budou se dít podivuhodné věci. Jan Nider a Jan z Maulbronnu se z dopisu plzeňských konšelů Norimberčanům dozvěděli, že husité uspořádali 1. ledna 1432 (super festum circumcisionis domini) v Praze sněm. Z toho, co tam bylo dojednáno, se ale nedozvěděli nic kromě toho, že naplánovali další sněm na 6. února 1432 (super die sancte Dorothee virginis, id est vi die Februarii), a dle řečeného dopisu plzeňských konšelů se tam chtějí dohodnout na postavení dvou vojsk, z nichž jedno oblehne České Budějovice (Pudwwecz) a druhé Plzeň, protože obyvatelé těchto dvou měst veřejně oslavovali zpěvem, to, že téměř všichni sirotci, kteří vtrhli do Uher, byli pobiti. Jan Nider a Jan z Maulbronnu přemýšleli, jestli by jeden z nich neměl odejít do Basileje zjistit, zda koncil pokračuje a jejich dílo není marné, aby jeho případným zbytečným pokračováním nezesměšnili sebe i jiné. Poradili se s mnoha lidmi včetně norimberských občanů, a ti je přesvědčili, aby oba čekali v Norimberku na odpověď husitů, aby se nezdálo, že utíkají, aniž by dokončili dílo, a nezpůsobili tak škodu křesťanské víře. Jan Nider Ivana z Dubrovníku žádá pro Jana z Maulbronnu a především pro sebe o jasné instrukce, co a mají dělat. Kdyby totiž způsobili škody církvi, mohli by dostat do obtížné situace i cisterciácký a dominikánský řád, ke kterým náleží. Za sebe říká, že odmítá jakékoliv církevní úřady, kromě funkce kazatele a je proto připraven pro církev a čest bližního pokračovat v uloženém úkolu, případně přijmout i náročnější úkoly, pod podmínkou, že bude řízen Ivanem z Dubrovníku, nebo jemu podobnými případně většími lidmi (maioribus). Dále se Jan Nider poroučí Giulianovi Cesarinimu (domino meo legato Iuliano), Janu Palomarovi (domino auditori) a doporučuje Ivanovi z Dubrovníku dominikány z konventu v Basileji, a žádá jej, aby jej svěřil jejich modlitbám a sám se za něj také modlil. Nakonec upozorňuje, že chtějí-li preláti zůstat v Basileji a pokračovat v koncilu a čekat na pozvané husity, je třeba, aby koncil dopisy povzbudil knížata a města především v okolí Norimberku a Bamberku.
1: Vycházíme z toho, že poslední nám známe psaní od Jana z Maulbronnu Ivanovi z Dubrovníku odeslané před tímto dopisem je právě z 23. ledna 1432.
- A: N/A
- B: Basel, Universitätsbibliothek, A I 32, fol. 402v-403r
Reverendo in Christo patri, fratri Iohanni de Ragusio, sacre theologie professori egregio, ordinis Predicatorum, procuratori eiusdem ordinis in Romana curia nunc Basilee comoranti, patri suo gracioso. Post humillimam sui recommendacionem. Reverende mi pater! Nuper, quando2 dominus Iohannes socius meus carissimus vobis et aliis abhinc ad Basileam scripsit, nichil scripsi, quia in causa nostra aput dominum marchionem Brandenburgensem fui. Verum tamen quia prefatus dominus Iohannes pro tunc satis quosdam et Vestram Caritatem exhortatus est, quatinus nos informaretis de statu concilii, de avisamentis super dieta habenda in Herbipoli, que heu modo non tenebitur, et de expensis ulterioribus pro nobis etc. idcirco confidens, quod brevius, quo fieri poterit, per vos et alios informabimur, venio solum ad ea, que percepimus a tempore recessus ducis Wilhelmi a Norimberga et emanacionis prefatarum litterarum a Nurimberga. Interim enim ad Nurembergam et ad eius vicina venerant diversi a curia Romana, copias communicantes bulle apostolice revocantis concilium Basilee, si ut inquiunt fuit, et transferentis Bononiam ad unum et dimidium annum, invehentis contra vocacionem Hussitarum, quam sicut et alia sinistre videtur interpretari etc. Propter que revera consulatus Norimbergensis, qui valde fideliter in cunctis nobis astitit, multum perterritus est, clerus et populus valde scandalizatus, et nos duo satis consternati, nescientes bene, in quo nos amplius fundare possimus pro negocio iniuncto. Auspicantur preterea plurimi, Hussitas , cum talia audierint, nedum letari de nostrorum inconstancia, verum eciam insania quadam movendos contra fideles eis finitimos. Hactenus siquidem principes katholici Bohemis vicini in Bavaria et Frankonia ex sacri generalis concilii et nostris monitis de non treugando cum Hussitis responsa valde favorabilia nobis dederunt: modo vero nescio quid fiet. Venerunt autem predicta mala nova Norimbergam primo in crastino conversionis Pauli; que si venerint ad dietam Hussitarum, negocium mirabile erit. Habuerunt enim Hussite, ut in3 littera consulatus Pilzinensis Norimbergensibus scripta vidimus, dietam quandam in Praga super festum Circumcisionis Domini, et de eadem, quid ibi egerint, adhuc nichil percepimus, nisi quod aliam dietam posuerunt super die sancte Dorothee virginis, id est vi die Februarii, ubi ut scribunt in prefata littera Pilznenses, intendunt concordare se mutuo, si possunt, ad faciendum duos exercitus, unum ante Pudwwecz, alium ante Pilznam, eo quod gaudia leticie publice cantaverunt, quando4 Orphani omnes paucis demptis, qui Ungariam intraverunt, interfecti esse referebantur, sicut eciam5 veritas est, eos esse ut premittitur interfectos. Verum tamen tam dominus Iohannes quam ego deliberabamus6 (sic) consternati, an alter nostrum se transferret Basileam, ad videndum, ne in vanum curreremus et alios nobiscum in ridiculum precipitaremus. Preconsultis plurimis et civibus Nurimberge suasum fuit, ut responsum ambo Hussitarum Nuremberge exspectaremus, potissime ex eo, ne fugam arripere videremur infecto negocio in iacturam fidei etc. Eapropter, reverende pater! cum angustie sint nobis, quid facere debeamus nos, qui sumus uterque membra proprii ordinis, et post iacturam cause sancte matris ecclesie per nos, si incaute ambularemus, eciam posset uterque in laborintum ponere suum ordinem, idcirco seriosissime peto, ut clare et distincte7 nos, et presertim me, informare velitis de necessariis modis et circumstanciis pro nostra tutela et direccione. Hoc tamen scientes, quod quia ex corde renuo omnia et singula que michi conferri possent, prelaturas8 vel officia, solo predicacionis excepto officio: idcirco paratus sum, pro sancta matre ecclesia et proximi honore, cum sua gracia cepta prosequi et magis ardua, dummodo a vobis et vobis similibus ac maioribus dirigar in agendo. Facite, queso, karissime mi preceptor et pater, in premissis et aliis, prout de vobis fidem indubitatam gero, me recommendans reverendissimo domino meo legato Iuliano etc. et domino auditori, domino meo generoso. Habete eciam queso recommendatum gregem karissimorum meorum fratrum conventus Basiliensis,9 et me eorum oracionibus commendetis atque vestris. Vos altissimus in cunctis feliciter dirigat. Datum in Norimberga, 29 Ianuarii, anno etc. 32. Item reverende magister! si prelati in Basilea intendunt perseverare, continuando concilium et vocacionem Hussitarum, necessarium videretur, ut animarentur principes et communitates per generale concilium litteratorie et statim, presertim isti, qui sunt circa Norimbergam et Bambergam. Frater Iohannes Nider vocatus prior Basiliensis ordinis Predicatorum, vester sincerus discipulus.