Polský král IDVladislav II. Jagello (Wladislaus eadem gratia rex Poloniae, Litvaniaeque princeps supremus et heres Russiae et cetera) informuje krále IDZikmunda (Sigismundo dei gratia Romanorum regi semper augusto, ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera regi) o tom, že papež IDMartin V. (Martinum olim papam quintum) mu udělil koncesi k jednání o návratu Čechů (Bohemorum) k jednotě víry a k poslušnosti svaté matce církvi (ad sanctae matris ecclesiae obedientiam et fidei unitatem commissa fuerunt). Již dlouho bylo na něm, aby taková jednání s husity (cum praedictis Bohemis) připravil, ale bránily mu v tom spory s litevským velkoknížetem IDVitoldem (Alexandri olim magni ducis Litvaniae). Nedávno však mohl přijatý úkol (accepti negotii) konečně splnit, když baroni, leníci, hejtmani, měšťané a kněží IDČeského království (barones, clientes, capitanei exercituum, cives presbyterique regni Bohemiae) dostavili na jednání do IDKrakova (Cracoviae). Zde jim za přítomnosti prelátů a baronů IDPolského království a s pomocí krakovských doktorů a mistrů (praelatis et baronibus totius regni nostri maioribus ac doctioribus et magistris) žádal a přesvědčivými argumenty, aby opustili své mylné názory a artikuly a navrátili se k jednotě víry. Po dlouhém vyjednávání mu 2. dubna nakonec sdělili, že jsou ochotni dostavit se k budoucímu koncilu, pokud jim zajistí glejt a také pokud jim bude zaručeno, že cokoliv by tamtéž bylo dovozeno a dokázáno z písma Božího zákona a výroků svatých doktorů, kteří se v řečeném zákoně pravdivě zakládají, to nechť je na tomtéž koncilu přijato. Což se shromážděným teologům a znalcům obojího práva nelíbilo. Nato jim učinil 4. dubna protinávrh, v němž se zavázal obstarat glejt, ale zároveň museli deklarovat, že cokoliv by tamtéž bylo týmž koncilem stanoveno, to chtějí a slibují neporušitelně přijmout a zachovat. Odpověděli mu v tom smyslu, že v tak závažné věci, která se týká celé obce IDČeského království, nemohou učinit žádné rozhodnutí bez rady. Kromě toho jej pokorně žádali, aby s nimi zpět do IDČech vyslal své zástupce, jimž by odpověď sdělil přímo sněm (ad conventionem generalem), chystaný v IDPraze k svátku svatého Filipa a Jakuba (ad festum sanctissimi Philippi et Jacobi) 1. května. Ve snaze zajistit mír v církvi a nehledíc na náklady na to přistoupil a vyslal s nimi rytíře IDAbrahama ze IDZbąszynia (Abraham de Swanssin) a IDMikuláše z IDBrzezie, syna bývalého maršála IDZbyňka (Nicolaum de Brzezie, filium olim Sbignei marsalci). Češi požadují zajištění bezpečného průchodu na koncil i z něj; proto žádá, aby se IDkrál Zikmund spolu s kurfiřty IDSvaté říše římské národa německého a říšskými knížaty (cum sacri Romanum imperium electoribus et ceteris Almanniae principibus) vyjádřil, co o tomto způsobu husitů do církve soudí.
- A: N/A
- B: SOA Třeboň; Rukopisy Třeboň; A19; fol. 140rv.
- C: ANM Praha; Sbírka C ‒ muzejní diplomatář; sub dato
- A: N/A
- B: https://digi.ceskearchivy.cz/535310/145
- C: N/A
- Przeździecki 1877, s. 437‒441.
- Goll 1895, s. 263.
- Macek 1953, s. 106‒111.
- Bartoš 1966, s. 79‒81.
- Kavka 1985, s. 97.
- Šmahel 1993-III, s. 231‒232.
- Kavka 1998, s. 161.
- Šmahel 2002-III, s. 1499‒1500.
- Nikodem 2004, s. 375.
- Coufal 2012, s. 275‒278.
Serenissimo principi domini Sigismundo dei gratia Romanorum regi semper augusto, ac Hungariae, Bohemiae, Dalmatiae, Croatiae et cetera regi, fratri et compatri nostro carissimo: Wladislaus eadem gratia rex Poloniae, Litvaniaeque princeps supremus et heres Russiae et cetera salutem et fraternae caritatis incrementum.
Serenissime princeps frater et compater noster carissime! Arbitramur fraternitatis vestram adhuc recentem eorum habere memoriam, quae nobis plerisque vicibus per sanctissimum dominum nostrum Martinum olim papam quintum sanctae memoriae circa reductionem Bohemorum ad sanctae matris ecclesiae obedientiam et fidei unitatem commissa fuerunt, votis vestris ad ea concurrentibus, quorum votorum vestrorum usque hodie habemus certa scripta. Et quamquam negotia talis modi diu per nos tractari cum praedictis Bohemis debuerant, et ad ea fuimus, teste nobis altissimo, summo studio et ferventi desiderio acclinati: tamen inclyti fratris nostri domini Alexandri olim magni ducis Litvaniae divae memoriae obitus, qui quantos cordi nostro dolores attulerit et quibus taediis affecerit mentem nostram nullus intelligit, nisi qui praecarissimi fratris et singularissimi amici fatum tristis deplanxerat, praedicta negotia hucusque impedivit, aliaeque adhuc eo vivente inter ipsum et nos mutis rationibus ex insperato subortae discordiae impedimentum dedere votis nostris. Nuper igitur venientibus nobis ad regni dominia, extemplo ad ea, quae huiusmodi salubris et deo accepti negotii consummationem concernunt, vigilanti cura intendere nequaquam tardavimus et ut processus huiusmodi negotiorum fraternitatis vestram non lateat, scire placeat, quod existentibus nobis Cracoviae cum praelatis et baronibus totius regni nostri, venerunt ad nostram praesentiam barones, clientes, capitanei exercituum, cives presbyterique regni Bohemiae sub nostro salvo et securo conductu; quos coram praelatis et baronibus totius regni nostri maioribus ac doctioribus et magistris de diversis nationibus non in parvo numero ad praedictam audientiam congretis, quantum potuimus humiliter et affectuose requisivimus et rogavimus, et rationibus quibus ipsos melius moveri et ad pietatem flecti putabamus eisdem persuasimus, quatenus obmissis opinionibus et articulis ipsorum erroneis, ad unitatem fidei catholicae et sanctae matris ecclesiae Romanae redirent gremium, ut tot nefandorum bellorum fremitus, tot sanguinis Christiniani profluvia, totque aedium sacrarum incendia et presbytericidia, aliaque cessarent exsecrabilia incommoda, quibus regnum ipsum Bohemiae principaliter, et demum adiacentes ipsi provinciae inhumaniter longis heu iam temporibus feriuntur; obtulimusque nos pro bono fidei sanctae ad omnes fatigas et expensas tam apud sanctissimum dominum nostrum papam et Romanam eccelsiam, quam etiam apud fraternitatis vestram et alios principes spirituales et seculares quorum interest faciendas. Ipsi vero longis habitis tractatibus ad hunc finem nobiscum ultimo devenerunt dicentes: quod vellent in concilio proxime celebrando sub salvo conductu sufficienti et securo comparere sub certis condicionibus et clausulis, quae nobis et praelatis nostris baronibusque atque peritis in iure divino pariter et humano non bene placuerunt. Requisivimus nihilominus eosdem, quatenus lucidius nobis mentem ipsorum aperirent, et obmissis conditionibus dubietate plenis, simpliciter starent determinationi sacri concilii in proximo celebrandi, et nos insuper certos de hoc redderent literis efficacibus et sigillis. Qui responderunt, quod non possent in tam gravi materia, quae totam regni Bohemiae communitatem concernit, aliquod finale facere reponsum sine communitatum consilio, nec ad obligationes faciendas aliquam haberent facultatem. Peticerunt insuper cum magna humilitate et instantia, quatenus nuntios nostros ad conventionem generalem ad festum sanctissimi Philippi et Jacobi 1. Mai per barones, capitaneos, civitates et communitates totius regni Bohemiae proxime celebrandam cum ipsis pro finali et certo responso super praemissis faciendo, sub spe bona mitteremus. Nos itaque zelo fidei inflammati, pacemque ecclesiae procurate cupientes, non parcentes expensis, nuntios nostros Abraham de Swanssin et Nicolaum de Brzezie, filium olim Sbignei marsalci, notabiles milites ad praedictam conventionem transmisimus pro responso. Et quidquid nobis de intentione ipsorum finali praedicti nuntii nostri attulerint, vestrae fraternitatis per nuntios nostros solemnes volumus e vestigio intimare. Et quia frater carissime, praedicti Bohemi a nobis salvum requirunt conductum, sub cuius securitate tuti venirent ad locum concilii celebrandi: placeat vestra fraternitais cum sacri Romanum imperium electoribus et ceteris Almanniae principibus consiliariis vestris tam spiritualibus quam secularibus medio tempore deliberare et tractare, si haec via reductioni eorum videtur accommoda; porro sub qua verborum forma, qut cum quibus honestis conditionibus, vel sub cuius securitate et conductu venire debeant ad concilium. Et si coeptam hanc per nos favente deo causam prosequi ad honorem dei et fidei catholicae utilitatem debeamus, velitis nos eo celerius per ostensorem praesentium informare, ut factum hoc fidei, si faciendum per nos fuerit, auctore domino ferventiori stuido amplectamur. Datum Cracoviae, sabbato ante conductum paschae, anno domini MCCCCXXXI°.
Ad mandatum domini regis. Wladislaus Opporow, decretorum doctor, regni Poloniae vicecancellarius.