z 392 stránek
Titul






Vorwort



Einleitung







Edice
























































































































































































































































































































































































Název:
Die Urkunden des königlichen Stiftes Emaus in Prag, 2 Bd., Die Urkunden aus den Jahren 1415-1885
Autor:
Helmling, Leander; Horcicka, Adalbert
Rok vydání:
1914
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
392
Počet stran předmluvy plus obsahu:
XVI+376
Obsah:
- I: Titul
- VII: Vorwort
- X: Einleitung
- 1: Edice
upravit
Strana I
Die Urkunden des königlichen Stiftes Emaus in Prag. Band II. Die Urkunden vom Iahre 1415—1885. Berausgegeben von P. C. Belmling O. S. B., Archivar. Prag 1914. Im Verlage des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen. J. G. Caloesche k. u. k. Hof- Robert und Aniversitäts-Buchhandlung Lerche. Kommiſsionsverlag.
Die Urkunden des königlichen Stiftes Emaus in Prag. Band II. Die Urkunden vom Iahre 1415—1885. Berausgegeben von P. C. Belmling O. S. B., Archivar. Prag 1914. Im Verlage des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen. J. G. Caloesche k. u. k. Hof- Robert und Aniversitäts-Buchhandlung Lerche. Kommiſsionsverlag.
Strana II
Strana III
Die Urkunden des königlichen Stiftes Emaus in Prag aus den Jahren 1415 bis 1885. Herausgegeben von P. C. Belmling O. S. B., Archivar. Q Prag 1914. Im Verlage des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen. J. 6. Calvesche k. u. k. Hof- Robert und Universitäts-Buchhandlung Cerche. Kommissionsverlag.
Die Urkunden des königlichen Stiftes Emaus in Prag aus den Jahren 1415 bis 1885. Herausgegeben von P. C. Belmling O. S. B., Archivar. Q Prag 1914. Im Verlage des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen. J. 6. Calvesche k. u. k. Hof- Robert und Universitäts-Buchhandlung Cerche. Kommissionsverlag.
Strana IV
K. u. k. Hofbuchdrucker A. Haase, Prag.
K. u. k. Hofbuchdrucker A. Haase, Prag.
Strana V
Inhalt. Seite Vorwort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII Einleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1—357 Die Urkunden Anhang: Nachträge zum „Registrum Slavorum“ . . . . . . . . . 358 Orts-, Personen- und Sachverzeichnis . . . . . . . . . 361
Inhalt. Seite Vorwort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII Einleitung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1—357 Die Urkunden Anhang: Nachträge zum „Registrum Slavorum“ . . . . . . . . . 358 Orts-, Personen- und Sachverzeichnis . . . . . . . . . 361
Strana VI
Strana VII
Vorwort. Die wechselvolle Geschichte der Abtei Emaus mit ihren stür- mischen und unruhigen Zeiten innerhalb und außerhalb des Klosters bringt es nicht zum geringen Teile mit sich, daß der einst gewiß jehr reiche Urkundenbestand — teilweise vernichtet, teilweise ver- schleppt — heute nicht allzu umfangreich mehr ist. Doch ist jahre langes und mühevolles Suchen immerhin von einigem Erfolge gekrönt worden, so daß wir einen zweiten Band des Urkunden- buches des kgl. Stiftes Emaus veröffentlichen können. Obwohl wir der Ansicht sind, daß im Laufe der Zeit noch manches wertvolle historische Dokument gefunden werden dürfte zumal nicht wenige in Betracht kommende Archivbestände noch nicht ganz geordnet oder 3. Z. leider noch immer nicht zugänglich sind — veröffentlichen wir diesen zweiten Band mit der Abficht, kleinere Nachträge später folgen zu lassen. Mit dem ersten Bande, dem „Registrum Slavorum“, war ein in sich geschlosfenes Ganzes gegeben, das die Urkunden von der Gründung des Klosters bis zum J. 1414 umfaßt. Somit war uns für die Veröffentlichung des Urkundenmateriales eine äußere Grenze gesetzt, die wir des hochwichtigen und eigenartigen Kodexes wegen einhalten zu müssen glaubten. Der zweite Band beginnt mit den nicht im „Registrum Slavorum“ enthaltenen histo- rischen Dokumenten: drei Regesten und einer indirekt auf Emaus sich beziehenden Urkunde aus dem Jahre 1407. Mit dem J. 1415 schließen sich dann an das „Registrum Slavorum“ als zweiter Band die weiteren bis jetzt aufgefundenen Urkunden und verschie- dene historische Aktenstücke an.
Vorwort. Die wechselvolle Geschichte der Abtei Emaus mit ihren stür- mischen und unruhigen Zeiten innerhalb und außerhalb des Klosters bringt es nicht zum geringen Teile mit sich, daß der einst gewiß jehr reiche Urkundenbestand — teilweise vernichtet, teilweise ver- schleppt — heute nicht allzu umfangreich mehr ist. Doch ist jahre langes und mühevolles Suchen immerhin von einigem Erfolge gekrönt worden, so daß wir einen zweiten Band des Urkunden- buches des kgl. Stiftes Emaus veröffentlichen können. Obwohl wir der Ansicht sind, daß im Laufe der Zeit noch manches wertvolle historische Dokument gefunden werden dürfte zumal nicht wenige in Betracht kommende Archivbestände noch nicht ganz geordnet oder 3. Z. leider noch immer nicht zugänglich sind — veröffentlichen wir diesen zweiten Band mit der Abficht, kleinere Nachträge später folgen zu lassen. Mit dem ersten Bande, dem „Registrum Slavorum“, war ein in sich geschlosfenes Ganzes gegeben, das die Urkunden von der Gründung des Klosters bis zum J. 1414 umfaßt. Somit war uns für die Veröffentlichung des Urkundenmateriales eine äußere Grenze gesetzt, die wir des hochwichtigen und eigenartigen Kodexes wegen einhalten zu müssen glaubten. Der zweite Band beginnt mit den nicht im „Registrum Slavorum“ enthaltenen histo- rischen Dokumenten: drei Regesten und einer indirekt auf Emaus sich beziehenden Urkunde aus dem Jahre 1407. Mit dem J. 1415 schließen sich dann an das „Registrum Slavorum“ als zweiter Band die weiteren bis jetzt aufgefundenen Urkunden und verschie- dene historische Aktenstücke an.
Strana VIII
VIII Das im Vorwort zum ersten Bande gegebene Versprechen, in diesen zweiten Bande „die genauere Besprechung der in Hand- schriften erhaltenen Werke der Klosterannalisten zu bringen“ möchten wir dahin abändern, daß wir die Manuskripte der Anna- listen in der „Einleitung“ nur insoweit erwähnen, als es für das Urkundenmaterial notwendig ist, während wir die eingehende Dar- stellung des gesautten handschriftlichen Bestandes in der Einleitung der — wie wir hoffen — in nicht allzu langer Zeit erscheinenden „Geschichte der Abtei Emaus“ behandeln werden. Die Zahl der Originalurkunden ist verhältnismäßig klein; die meisten hier veröffentlichten Dokumente sind Kopien von latei¬ nischen und tschechischen Originalien, letztere in lateinischer Über- setzung. Wenn wir statt der tschechischen Kopien selbst nur die lateinische Übersetzung bringen, so geschieht dies zunächst aus dem Grunde, weil die Absicht besteht, in Bälde sämtliche tschechische Originalurkunden und Kopien ohne die lateinische Wiedergabe in einem eigenen Bande zu veröffentlichen, um so das gesamte histo¬ rische Material des ehemaligen Slawenklosters in tschechischer Sprache einheitlich zu besitzen. Von nicht geringem Einflusse aus dies Vorgehen war auch die finanzielle Frage, welche gegen den allzu großen Umfang des zweiten Bandes der Urkunden sprach. den die Aufnahme der tschechischen Kopien verursacht hätte. Über Fundort und Geschichte der Urkunden möge die „Einleitung“ Aufschluß geben. Einige „Nachträge“ zum „Registrum Slavorum“ fügen wir diesem zweiten Bande bei. Herzlichster Dank für die tatkräftige Förderung unserer Arbeit sei gesagt den Herren: Hofrat Dr. R. Kukula, Direktor der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, dem Vizedirektor dajelbst Herrn Regierungsrat Dr. H. Gläjer, dem f. k. Staatsarchiv direktor in Prag Herrn K. Köpl, dem Universitätsarchivar Herrn Josef Bergl, dem Archivdirektor des Landesmuseumsarchivs in Prag Herrn Schulz, den Vorstande und den Beamten des f. k. Hauss, Hofs und Staatsarchivs in Wien und dem Registrator und Archivar des f.-erzb. Archivs in Prag Herrn Fr. Tischer. Mit Schmerz gedenke ich hier noch meines allzurasch verstor- benen Freundes und Mitherausgebers des ersten Bandes, des Herrn
VIII Das im Vorwort zum ersten Bande gegebene Versprechen, in diesen zweiten Bande „die genauere Besprechung der in Hand- schriften erhaltenen Werke der Klosterannalisten zu bringen“ möchten wir dahin abändern, daß wir die Manuskripte der Anna- listen in der „Einleitung“ nur insoweit erwähnen, als es für das Urkundenmaterial notwendig ist, während wir die eingehende Dar- stellung des gesautten handschriftlichen Bestandes in der Einleitung der — wie wir hoffen — in nicht allzu langer Zeit erscheinenden „Geschichte der Abtei Emaus“ behandeln werden. Die Zahl der Originalurkunden ist verhältnismäßig klein; die meisten hier veröffentlichten Dokumente sind Kopien von latei¬ nischen und tschechischen Originalien, letztere in lateinischer Über- setzung. Wenn wir statt der tschechischen Kopien selbst nur die lateinische Übersetzung bringen, so geschieht dies zunächst aus dem Grunde, weil die Absicht besteht, in Bälde sämtliche tschechische Originalurkunden und Kopien ohne die lateinische Wiedergabe in einem eigenen Bande zu veröffentlichen, um so das gesamte histo¬ rische Material des ehemaligen Slawenklosters in tschechischer Sprache einheitlich zu besitzen. Von nicht geringem Einflusse aus dies Vorgehen war auch die finanzielle Frage, welche gegen den allzu großen Umfang des zweiten Bandes der Urkunden sprach. den die Aufnahme der tschechischen Kopien verursacht hätte. Über Fundort und Geschichte der Urkunden möge die „Einleitung“ Aufschluß geben. Einige „Nachträge“ zum „Registrum Slavorum“ fügen wir diesem zweiten Bande bei. Herzlichster Dank für die tatkräftige Förderung unserer Arbeit sei gesagt den Herren: Hofrat Dr. R. Kukula, Direktor der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, dem Vizedirektor dajelbst Herrn Regierungsrat Dr. H. Gläjer, dem f. k. Staatsarchiv direktor in Prag Herrn K. Köpl, dem Universitätsarchivar Herrn Josef Bergl, dem Archivdirektor des Landesmuseumsarchivs in Prag Herrn Schulz, den Vorstande und den Beamten des f. k. Hauss, Hofs und Staatsarchivs in Wien und dem Registrator und Archivar des f.-erzb. Archivs in Prag Herrn Fr. Tischer. Mit Schmerz gedenke ich hier noch meines allzurasch verstor- benen Freundes und Mitherausgebers des ersten Bandes, des Herrn
Strana IX
IX k. k. Schulrates Prof. Dr. Adalbert Horcicka († 31. Juli 1913). Ein jahrelanges Leiden machte es ihm unmöglich, tatkräftig wie er es gewünscht — auch bei diesem zweiten Bande mitzu-- arbeiten. Nur treffliche Winke und Ratschläge konnte er der Her- ausgabe dieses Bandes noch zukommen lassen, für die ihm hier noch der herzlichste Dank gesagt sei. Sein letzter Brief an mich schloß mit den für ihn so bezeichnenden Worten: Amicitia scientia. Auf Wiedersehen! Kgl. Stift Emaus, Prag, am Feste Allerheiligen 1913. Der Serausgeber.
IX k. k. Schulrates Prof. Dr. Adalbert Horcicka († 31. Juli 1913). Ein jahrelanges Leiden machte es ihm unmöglich, tatkräftig wie er es gewünscht — auch bei diesem zweiten Bande mitzu-- arbeiten. Nur treffliche Winke und Ratschläge konnte er der Her- ausgabe dieses Bandes noch zukommen lassen, für die ihm hier noch der herzlichste Dank gesagt sei. Sein letzter Brief an mich schloß mit den für ihn so bezeichnenden Worten: Amicitia scientia. Auf Wiedersehen! Kgl. Stift Emaus, Prag, am Feste Allerheiligen 1913. Der Serausgeber.
Strana X
Einleitung. So erfreulich und verhältnismäßig leicht es für uns war, das für die historische Literatur des gl. Stiftes Emaus hochbedeutsame „Registrum Slavorum“ nach dem glücklichen Funde einer voll- ständigen Kopie desselben zu rekonstruieren, ebenso schwer war die Erforschung und Auffindung der weiteren historischen Doku- mente, welche wir im vorliegenden zweiten Bande der Öffentlichkeit übergeben. Über Fundort und Geschichte derselben soll die „Einlei- tung“ kurzen Aufschluß geben. Die ergiebigsten Quellen sind die Manuskripte der Kloster geschichtsschreiber; an sie schließen sich an die archivalischen Be- stände des Abteiarchives Emaus, das k. u. k. Hauss, Hofs und Staatsarchiv in Wien, das Archiv der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, das fürsterzbischöfliche und das Statthaltereiarchiv in Prag das Archiv des Landesmuseums Böhmens und eine Reihe anderer, kleinerer Archive, die wir bei den einzelnen Urkunden namhaft machen werden. I. Daß das Archiv von Emaus selbst heute verhältnismäßig wenig Urkunden besitzt, erklärt sich zum Teile aus dem Umstande, daß die slawischen Benediktiner bei ihrer im J. 1635 erfolgten Über siedlung nach St. Nikolaus in der Altstadt-Prag den größten Teil des gesamten archivalischen Bestandes in ihr neues Heim mitge- nommen haben.1) Beweis dafür ist auch das k. u. k. Haus-, Hof- 1) Vgl. Studien u. Mitteilungen aus dem Benediktiner u. Zisterzienser- orden, Bd. XI (1890), S. 68 ff., u. k. k. Universitätsbibliothek in Prag, Kod. II, C. 14, Kod. II, D. 38, u. Kod. II, A. 2.
Einleitung. So erfreulich und verhältnismäßig leicht es für uns war, das für die historische Literatur des gl. Stiftes Emaus hochbedeutsame „Registrum Slavorum“ nach dem glücklichen Funde einer voll- ständigen Kopie desselben zu rekonstruieren, ebenso schwer war die Erforschung und Auffindung der weiteren historischen Doku- mente, welche wir im vorliegenden zweiten Bande der Öffentlichkeit übergeben. Über Fundort und Geschichte derselben soll die „Einlei- tung“ kurzen Aufschluß geben. Die ergiebigsten Quellen sind die Manuskripte der Kloster geschichtsschreiber; an sie schließen sich an die archivalischen Be- stände des Abteiarchives Emaus, das k. u. k. Hauss, Hofs und Staatsarchiv in Wien, das Archiv der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, das fürsterzbischöfliche und das Statthaltereiarchiv in Prag das Archiv des Landesmuseums Böhmens und eine Reihe anderer, kleinerer Archive, die wir bei den einzelnen Urkunden namhaft machen werden. I. Daß das Archiv von Emaus selbst heute verhältnismäßig wenig Urkunden besitzt, erklärt sich zum Teile aus dem Umstande, daß die slawischen Benediktiner bei ihrer im J. 1635 erfolgten Über siedlung nach St. Nikolaus in der Altstadt-Prag den größten Teil des gesamten archivalischen Bestandes in ihr neues Heim mitge- nommen haben.1) Beweis dafür ist auch das k. u. k. Haus-, Hof- 1) Vgl. Studien u. Mitteilungen aus dem Benediktiner u. Zisterzienser- orden, Bd. XI (1890), S. 68 ff., u. k. k. Universitätsbibliothek in Prag, Kod. II, C. 14, Kod. II, D. 38, u. Kod. II, A. 2.
Strana XI
XI und Staatsarchiv in Wien, das im dem Faszikel „St. Nikolaus“ (dem am 12. November 1785 aufgehobenen Kloster) hochbedeut- same Urkunden von Emaus hat, wie auch das von P. Benedikt Pofsiwal († 1727) verfertigte Archivinventar von St. Nikolaus, das sein verdienter Ordensbruder und Archivar P. Günther Jakob weiter geführt und ergänzt hat.1) II. Ein für die Geschichte von Emaus in der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts wertvolles Kopialbuch befindet sich in der Hand- schriftensammlung der Prager Universitätsbibliothek (Sign. XXVII. E. 24). Der Foliokodex (Fol. 1—271) wurde im I. 1613 von Abt Benedikt Baworowsky begonnen.2) Die Einleitung erzählt kurz die Geschichte der Abtei Emaus, besonders die Ereignisse unter Abt Paminondas (1592—1598 und 1602—1607), dessen Leben ausführ- lich geschildert wird, wie auch das des Abtes Benno Flaccus von Falkenberg. Abt Baworowsky trug alle das Kloster Emaus be- treffenden Dokumente in den Kodex ein, so daß das Manuskript in gewisser Hinsicht ein zweites „Registrum Slavorum“ genannt werden könnte. Der ganze Kodex ist abgesehen von wenigen in italienischer und lateinischer Sprache geschriebener Stücke tschechisch abgefaßt. Die 351 Nummern sind beinahe alle in Emaus eingetragen und nur einige in St. Nikolaus, dessen erster Abt Baworowsky in I. 1635 wurde. Mitten unter den vielen Kopien, die wir einzig nur in diesem Koder fanden, begegnen uns auch eingebundene Originalstücke, wie Quittungen u. dgl. m. III. Eine große Anzahl getreu kopierter historischer Dokumente findet sich in dem ersten Teile des von P. Benedikt Possiwal († 1727 zu St. Nikolaus) geschriebenen Kodexes: Series Slovanensis mona- sterii abbatum,3) den er furz vor seinem Tode dem Kloster Emaus schenkte. Besonders sind es tschechische Urkunden, die Possiwal kopierte. Da es ihm nur darum zu tun war, die wichtigsten Ereignisse während der Regierung der einzelnen Äbte aufzuschreiben, kopierte er ausschließlich die seinem besonderen Zwecke dienenden Urkunden. 1) a. a. O. u. Bd. X (1889), S. 254, u. Possiwal in seiner Series abbatum Slovanensium (Arch. Em. Mss. 5). 2) Baworowsky aus dem Stifte Raigern übernahm 1613 die Leitung der Abtei Emaus, wurde wahrscheinlich 1615 infuliert und war vom I. 1635—1637 Abt von St. Nikolaus. s) Arch. Em. Mss. 5.
XI und Staatsarchiv in Wien, das im dem Faszikel „St. Nikolaus“ (dem am 12. November 1785 aufgehobenen Kloster) hochbedeut- same Urkunden von Emaus hat, wie auch das von P. Benedikt Pofsiwal († 1727) verfertigte Archivinventar von St. Nikolaus, das sein verdienter Ordensbruder und Archivar P. Günther Jakob weiter geführt und ergänzt hat.1) II. Ein für die Geschichte von Emaus in der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts wertvolles Kopialbuch befindet sich in der Hand- schriftensammlung der Prager Universitätsbibliothek (Sign. XXVII. E. 24). Der Foliokodex (Fol. 1—271) wurde im I. 1613 von Abt Benedikt Baworowsky begonnen.2) Die Einleitung erzählt kurz die Geschichte der Abtei Emaus, besonders die Ereignisse unter Abt Paminondas (1592—1598 und 1602—1607), dessen Leben ausführ- lich geschildert wird, wie auch das des Abtes Benno Flaccus von Falkenberg. Abt Baworowsky trug alle das Kloster Emaus be- treffenden Dokumente in den Kodex ein, so daß das Manuskript in gewisser Hinsicht ein zweites „Registrum Slavorum“ genannt werden könnte. Der ganze Kodex ist abgesehen von wenigen in italienischer und lateinischer Sprache geschriebener Stücke tschechisch abgefaßt. Die 351 Nummern sind beinahe alle in Emaus eingetragen und nur einige in St. Nikolaus, dessen erster Abt Baworowsky in I. 1635 wurde. Mitten unter den vielen Kopien, die wir einzig nur in diesem Koder fanden, begegnen uns auch eingebundene Originalstücke, wie Quittungen u. dgl. m. III. Eine große Anzahl getreu kopierter historischer Dokumente findet sich in dem ersten Teile des von P. Benedikt Possiwal († 1727 zu St. Nikolaus) geschriebenen Kodexes: Series Slovanensis mona- sterii abbatum,3) den er furz vor seinem Tode dem Kloster Emaus schenkte. Besonders sind es tschechische Urkunden, die Possiwal kopierte. Da es ihm nur darum zu tun war, die wichtigsten Ereignisse während der Regierung der einzelnen Äbte aufzuschreiben, kopierte er ausschließlich die seinem besonderen Zwecke dienenden Urkunden. 1) a. a. O. u. Bd. X (1889), S. 254, u. Possiwal in seiner Series abbatum Slovanensium (Arch. Em. Mss. 5). 2) Baworowsky aus dem Stifte Raigern übernahm 1613 die Leitung der Abtei Emaus, wurde wahrscheinlich 1615 infuliert und war vom I. 1635—1637 Abt von St. Nikolaus. s) Arch. Em. Mss. 5.
Strana XII
XII Trotzdem finden sich manche wertvolle Stücke nur in seinem Manu- skripte. Im allgemeinen schrieb er die Originale mit großer Treue und Genauigkeit ab, so daß sein Kopiale in nicht wenig Punkten die öfter unklaren und auch zuweilen unvollständigen Abschriften und ungenügenden lateinischen Übersetzungen Cechners ergänzen kann. IV. Gleichzeitig mit dem ersten Historiographen des slawischen Klosters von St. Nikolaus und dem Biographen der Abte von Emaus, Possiwal, schrieb P. Veremund Proche von Emaus die Geschichte dieses Klosters. Von dem auf zwei Bände berechneten Werke konnte er uur den ersten Band vollenden. Er enthält die Geschichte von Emaus vom Jahre 1348—1646. Diese im Manu- skript noch erhaltene Geschichte trägt den Titel: Historia regii monasterii olim ad s. Hieronymum fundati ab Carolo IV .... ex diversis historiographis et manuscriptis a P. Veremundo Proche O. S. B. t. I. 1738.1) In diese Geschichte nahm Proche die wichtigsten Urkunden sowohl des Registrum Slavorum wie auch anderer aus späterer Zeit auf. Da auch er gleich seinem Ordensbruder Possiwal mit großer Gewissenhaftigkeit kopierte, so läßt sich durch die Kollationierung seines Manuskriptes mit dem von Possiwal die richtigere Lesart des Originals leicht herstellen. V. Die vollständigste Sammlung der Urkundenkopien hat uns der größte und bedeutendste Klosterhistoriograph von Emaus P. Hiero- nymus Cechner in seinem Werke: Mons sacer . .. hintersassen.*) Er begann die Geschichte im I. 1752 und schrieb dieselbe in den folgenden elf Jahren in vierfacher Redaktion.3) In die erstmalige Niederschrift nahn er jämtliche ihm zugänglichen Urkunden und geschichtlich bedeutsame Dokumente auf. Wie er des öfteren aus- drücklich jagt, lagen ihm die Originale vor, deren größter Teil heute verschwunden ist. Auch die tschechischen Urkunden kopierte er; diejer Umstand verdient deshalb Erwähnung, weil Cechner in der zweiten Niederschrift der Geschichte von Emaus in I. 1759 die tschechischen Kopien nicht mehr aufnahm, sondern nur noch die lateinische Übersetzung derselben: ex bohemico idiomate, wie er regelmäßig beteuert. Genauere Vergleiche zwischen den einzelnen 1) Arch. Em. Mss. 7. 2) Arch. Em. Mss. 8. t. I—III. 3) Die vierte Niederschrift der Geschichte (t. IV) begann er im J. 1763; bis ietzt konnte dieser Band nicht mehr gefunden werden.
XII Trotzdem finden sich manche wertvolle Stücke nur in seinem Manu- skripte. Im allgemeinen schrieb er die Originale mit großer Treue und Genauigkeit ab, so daß sein Kopiale in nicht wenig Punkten die öfter unklaren und auch zuweilen unvollständigen Abschriften und ungenügenden lateinischen Übersetzungen Cechners ergänzen kann. IV. Gleichzeitig mit dem ersten Historiographen des slawischen Klosters von St. Nikolaus und dem Biographen der Abte von Emaus, Possiwal, schrieb P. Veremund Proche von Emaus die Geschichte dieses Klosters. Von dem auf zwei Bände berechneten Werke konnte er uur den ersten Band vollenden. Er enthält die Geschichte von Emaus vom Jahre 1348—1646. Diese im Manu- skript noch erhaltene Geschichte trägt den Titel: Historia regii monasterii olim ad s. Hieronymum fundati ab Carolo IV .... ex diversis historiographis et manuscriptis a P. Veremundo Proche O. S. B. t. I. 1738.1) In diese Geschichte nahm Proche die wichtigsten Urkunden sowohl des Registrum Slavorum wie auch anderer aus späterer Zeit auf. Da auch er gleich seinem Ordensbruder Possiwal mit großer Gewissenhaftigkeit kopierte, so läßt sich durch die Kollationierung seines Manuskriptes mit dem von Possiwal die richtigere Lesart des Originals leicht herstellen. V. Die vollständigste Sammlung der Urkundenkopien hat uns der größte und bedeutendste Klosterhistoriograph von Emaus P. Hiero- nymus Cechner in seinem Werke: Mons sacer . .. hintersassen.*) Er begann die Geschichte im I. 1752 und schrieb dieselbe in den folgenden elf Jahren in vierfacher Redaktion.3) In die erstmalige Niederschrift nahn er jämtliche ihm zugänglichen Urkunden und geschichtlich bedeutsame Dokumente auf. Wie er des öfteren aus- drücklich jagt, lagen ihm die Originale vor, deren größter Teil heute verschwunden ist. Auch die tschechischen Urkunden kopierte er; diejer Umstand verdient deshalb Erwähnung, weil Cechner in der zweiten Niederschrift der Geschichte von Emaus in I. 1759 die tschechischen Kopien nicht mehr aufnahm, sondern nur noch die lateinische Übersetzung derselben: ex bohemico idiomate, wie er regelmäßig beteuert. Genauere Vergleiche zwischen den einzelnen 1) Arch. Em. Mss. 7. 2) Arch. Em. Mss. 8. t. I—III. 3) Die vierte Niederschrift der Geschichte (t. IV) begann er im J. 1763; bis ietzt konnte dieser Band nicht mehr gefunden werden.
Strana XIII
XIII Kopisten führen zu dem Ergebnisse, daß die lateinischen Übersetzungen nach den tschechischen Kopien des ersten Bandes gemacht wurden. Zuweilen jedoch übersetzt er direkt aus dem tschechischen Original: „ex originali bohemico“, besonders wenn es neu aufgefundene Urkunden sind, die ihm bei der Niederschrift des ersten Bandes noch nicht zur Verfügung standen. War ja doch nach seinem eigenen Geständnis die Entdeckung neuer historischer Dokumente ein Haupt- grund für ihn, die Geschichte des Klosters ein zweites und drittes mal neu zuschreiben. Bei der dritten Redaktion scheint jedoch für ihn die Auffindung neuer Urkunden abgeschlossen zu sein; doch können wir hier kein endgültig sicheres Urteil sprechen, da uns der vierte Band nicht mehr zur Verfügung steht. Ein Vergleich mit den übrigen Kopisten, besonders Possiwal und Proche, lehrt uns, daß Cechners Kopierungs- arbeit bezüglich der lateinisch geschriebenen Originale nicht ganz zu- verlässig zu nennen ist. Die Kopierung der tschechischen Originale dagegen weicht des öfteren von Possiwal und Proche ab. Es will uns scheinen, als ob er sich die tschechischen Kopien habe diktieren lassen oder auch daß er die tschechische Sprache nicht ganz beherrschte. Auch bezüglich der Abschrift von lateinischen Urkunden begegneten uns des öfteren sinnstörende und unklare Sätze oder einzelne Aus- drücke, wie z. B. in den Urkunden CCXIX, CCXXI u. a. VI. An die Klostergeschichtsschreiber schließen sich als zweite reiche Quelle unserer Urkunden die Bestände der verschiedensten Archive an. So enthält das Archiv der Abtei Emaus mit seinen (seit der Neuordnung 1910) 82 Faszikeln eine Reihe wichtiger Originale und hochbedeutsamer Kopien, die sonst nirgends zu finden sind.1) VII. Das k. u. k. Haus, Hof- und Staatsarchiv in Wien, welches für Band I (Registrum Slavorum) eine große Anzahl Originale stellen konnte, bot für diesen zweiten Band nur wenig Ausbeute mehr. VIII. Das fürsterzbischöfliche Archiv in Prag hat sechs Faszikel, die sich auf Emaus beziehen, vom Jahre 1347—1758.2) Die ersten vier sind ziemlich chronologisch geordnet und enthalten zusammen 278 Stück, Originale und Kopien. Zwei weitere umfangreiche Faszikel, gänzlich ungeordnet, beziehen sich meistens auf die Finanzen des Hauses und die Verwaltung der Güter. 1) Vgl. Arch. Em. besonders die Fasz. 1—4, 51 u. 81. 2) Es sind die Fasz. 58 mit 80, 59 mit 49, 60 mit 53 u. 61 mit 63, resp. 98 Stück.
XIII Kopisten führen zu dem Ergebnisse, daß die lateinischen Übersetzungen nach den tschechischen Kopien des ersten Bandes gemacht wurden. Zuweilen jedoch übersetzt er direkt aus dem tschechischen Original: „ex originali bohemico“, besonders wenn es neu aufgefundene Urkunden sind, die ihm bei der Niederschrift des ersten Bandes noch nicht zur Verfügung standen. War ja doch nach seinem eigenen Geständnis die Entdeckung neuer historischer Dokumente ein Haupt- grund für ihn, die Geschichte des Klosters ein zweites und drittes mal neu zuschreiben. Bei der dritten Redaktion scheint jedoch für ihn die Auffindung neuer Urkunden abgeschlossen zu sein; doch können wir hier kein endgültig sicheres Urteil sprechen, da uns der vierte Band nicht mehr zur Verfügung steht. Ein Vergleich mit den übrigen Kopisten, besonders Possiwal und Proche, lehrt uns, daß Cechners Kopierungs- arbeit bezüglich der lateinisch geschriebenen Originale nicht ganz zu- verlässig zu nennen ist. Die Kopierung der tschechischen Originale dagegen weicht des öfteren von Possiwal und Proche ab. Es will uns scheinen, als ob er sich die tschechischen Kopien habe diktieren lassen oder auch daß er die tschechische Sprache nicht ganz beherrschte. Auch bezüglich der Abschrift von lateinischen Urkunden begegneten uns des öfteren sinnstörende und unklare Sätze oder einzelne Aus- drücke, wie z. B. in den Urkunden CCXIX, CCXXI u. a. VI. An die Klostergeschichtsschreiber schließen sich als zweite reiche Quelle unserer Urkunden die Bestände der verschiedensten Archive an. So enthält das Archiv der Abtei Emaus mit seinen (seit der Neuordnung 1910) 82 Faszikeln eine Reihe wichtiger Originale und hochbedeutsamer Kopien, die sonst nirgends zu finden sind.1) VII. Das k. u. k. Haus, Hof- und Staatsarchiv in Wien, welches für Band I (Registrum Slavorum) eine große Anzahl Originale stellen konnte, bot für diesen zweiten Band nur wenig Ausbeute mehr. VIII. Das fürsterzbischöfliche Archiv in Prag hat sechs Faszikel, die sich auf Emaus beziehen, vom Jahre 1347—1758.2) Die ersten vier sind ziemlich chronologisch geordnet und enthalten zusammen 278 Stück, Originale und Kopien. Zwei weitere umfangreiche Faszikel, gänzlich ungeordnet, beziehen sich meistens auf die Finanzen des Hauses und die Verwaltung der Güter. 1) Vgl. Arch. Em. besonders die Fasz. 1—4, 51 u. 81. 2) Es sind die Fasz. 58 mit 80, 59 mit 49, 60 mit 53 u. 61 mit 63, resp. 98 Stück.
Strana XIV
XIV IX. Eine nicht geringe Ausbeute gewährte uns die Manujkripten- sammlung der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, die in einer Reihe von Kodexen nicht bloß gute Kopien, sondern auch mehrere in die Foliobände eingebundene Originale enthält.1) Wir nennen folgende Kodexe: 1. Kod. II, D. 15: Acta jus patronatus ecclesiae s. Nicolai in Podskal Neo-Pragae ad Benedictinorum slovanensium mo- nasterium, Emaus dictum, olim spectantis concernentia. Ab ao 1616 usque 1667. Er enthält 23 Dokumente, darunter vidimierte Kopien. 2. Kod. II, D. 35: Descriptio translationis religiosorum ord. s. Benedicti ex monasterio slovanensi vulgo Emaus, ad s. Nicolaum Vetero-Pragae. Ab ao 1629—1656. Unter den 25 Nummern dieses Kodexes sind zwei Originalurkunden (Nr. 16 und 19), eine (Nr. 18) vidimierte Kopie; die übrigen sind einfache Abschriften. 3. Kod. II, D. 13, enthält in 56 Stücken die Prozeßakten des Priors von Emaus, Isidor de Cruce, mit Johannes Jaroslaus Walkaun de Adlar wegen des Begräbnisses seiner Frau Sibylla Maria in Emaus. 1641—1657. 4. Kod. II, C. 14: Archivum historicum monasterii ord. s. Benedicti ad s. Nicolaum Vetero-Pragae. 1642—1732. Die einzelnen, alphabetisch geordneten Faszikel enthalten die verschie densten Aktenstücke über Emaus, seine Güter und die einst zu Emaus gehörige Pfarrkirche St. Nikolaus in Podskal. 5. Kod. II, D. 38, lit. X, Fasz. III: Lanionum Neo- et Micro- Pragensium cum nostro monasterio litigium enthält in den Dokumenten das Abhängigkeits und Zinsverhältnis der Fleisch¬ bänke Prags gegenüber dem Kloster Emaus (später von St. Nikolaus). 6. Kod. II, E. 16, uennen wir der Vollständigkeit halber; in diesen Miscellanea latina manuscripta ab ao 1506—1780 sind die Kopien der auf Emaus sich beziehenden Urkunden Karls IV., Wenzels und Sigismunds, wie sie im Band I — Registrum Sla- vorum — veröffentlicht sind. 1) Wir führen hier nur die wichtigsten Kodexe an und nennen die übrigen bei den einzelnen Urkunden.
XIV IX. Eine nicht geringe Ausbeute gewährte uns die Manujkripten- sammlung der k. k. Universitätsbibliothek in Prag, die in einer Reihe von Kodexen nicht bloß gute Kopien, sondern auch mehrere in die Foliobände eingebundene Originale enthält.1) Wir nennen folgende Kodexe: 1. Kod. II, D. 15: Acta jus patronatus ecclesiae s. Nicolai in Podskal Neo-Pragae ad Benedictinorum slovanensium mo- nasterium, Emaus dictum, olim spectantis concernentia. Ab ao 1616 usque 1667. Er enthält 23 Dokumente, darunter vidimierte Kopien. 2. Kod. II, D. 35: Descriptio translationis religiosorum ord. s. Benedicti ex monasterio slovanensi vulgo Emaus, ad s. Nicolaum Vetero-Pragae. Ab ao 1629—1656. Unter den 25 Nummern dieses Kodexes sind zwei Originalurkunden (Nr. 16 und 19), eine (Nr. 18) vidimierte Kopie; die übrigen sind einfache Abschriften. 3. Kod. II, D. 13, enthält in 56 Stücken die Prozeßakten des Priors von Emaus, Isidor de Cruce, mit Johannes Jaroslaus Walkaun de Adlar wegen des Begräbnisses seiner Frau Sibylla Maria in Emaus. 1641—1657. 4. Kod. II, C. 14: Archivum historicum monasterii ord. s. Benedicti ad s. Nicolaum Vetero-Pragae. 1642—1732. Die einzelnen, alphabetisch geordneten Faszikel enthalten die verschie densten Aktenstücke über Emaus, seine Güter und die einst zu Emaus gehörige Pfarrkirche St. Nikolaus in Podskal. 5. Kod. II, D. 38, lit. X, Fasz. III: Lanionum Neo- et Micro- Pragensium cum nostro monasterio litigium enthält in den Dokumenten das Abhängigkeits und Zinsverhältnis der Fleisch¬ bänke Prags gegenüber dem Kloster Emaus (später von St. Nikolaus). 6. Kod. II, E. 16, uennen wir der Vollständigkeit halber; in diesen Miscellanea latina manuscripta ab ao 1506—1780 sind die Kopien der auf Emaus sich beziehenden Urkunden Karls IV., Wenzels und Sigismunds, wie sie im Band I — Registrum Sla- vorum — veröffentlicht sind. 1) Wir führen hier nur die wichtigsten Kodexe an und nennen die übrigen bei den einzelnen Urkunden.
Strana XV
XV X. Die auf Emaus sich beziehenden Archivalien im k. k. Statt- haltereiarchive in Prag sind zumeist Aktenstücke — darunter zahlreiche faiserliche Originalreskripte — betreffend die Ernennung von Abten, Kauf und Verkauf von Gütern, Stiftungssachen, Schlich¬ tung von Streitigkeiten und sonstigen Angelegenheiten mannigfacher Art, welche dei der königlich-böhmischen Kammer und der königlich¬ böhmischen Statthalterei zur Verhandlung kamen. Die Original- akten erliegen unter der Bezeichnung Fasz. B 45/2. Außerdem aber enthalten auch die Kopialbücher (richtiger: Registerbücher) des Archivs manchen wertvollen und intereffanten Beitrag zur Geschichte des Klosters im 16. Jahrhundert. XI. Das Archiv des Stiftes St. Margareth in Břewnow bei Prag enthält in seinem Chronicon monasterii Slavorum ord. s. Benedicti in Emaus und s. Nicolai (Sign. A. VI. 5) vor zügliche Kopien sowohl des „Registrum Slavorum“ wie auch der Urkunden unseres zweiten Bandes. Der gebundene Folioband des „Chronicon“ mit 44 Kapiteln und einem Supplementum mit 24 Nummern zählt 457 (nachträglich mit Blei numerierte) Seiten und ist sehr leserlich geschrieben. Das Manuskript behandelt die Geschichte von Emaus vom Jahre der Gründung (1348) bis zur Übersiedlung der slawischen Mönche nach St. Nikolaus in der Altstadt-Prag (1633). Das „Chronicon“ ist für die Geschichte von Emaus — wie wir anderwärts sehen werden — wegen seiner staunenswerten Kritik von höchster Bedeutung. Die übrigen Archivalien von Břewnow unter „res Emau- tinae“ (Sign. A. VI. 2) in 29 Bogen, von mehreren Händen ge schrieben, bringen einfache Kopien einiger Urkunden. XII. Zuletzt sei noch das Archiv des Landesmuseums mit einigen einfachen Kopien genannt, sub F. Prag. Kirchen und Klöster. Emaus. Von großer Bedeutung für die Urkunden wären wohl die von Cechner an verschiedenen Stellen angeführten Werke, wie der „Liber monasterii copiarum et responsionum“, der »Antiquus 1) der „Liber emphiteuticus monasterii slovanensis“.2) liber“. 1) Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 269, 287 ; Mss. II, p. 225, 273. Vgl. 1. c. Mss. II, p. 209, 261 2c. 2
XV X. Die auf Emaus sich beziehenden Archivalien im k. k. Statt- haltereiarchive in Prag sind zumeist Aktenstücke — darunter zahlreiche faiserliche Originalreskripte — betreffend die Ernennung von Abten, Kauf und Verkauf von Gütern, Stiftungssachen, Schlich¬ tung von Streitigkeiten und sonstigen Angelegenheiten mannigfacher Art, welche dei der königlich-böhmischen Kammer und der königlich¬ böhmischen Statthalterei zur Verhandlung kamen. Die Original- akten erliegen unter der Bezeichnung Fasz. B 45/2. Außerdem aber enthalten auch die Kopialbücher (richtiger: Registerbücher) des Archivs manchen wertvollen und intereffanten Beitrag zur Geschichte des Klosters im 16. Jahrhundert. XI. Das Archiv des Stiftes St. Margareth in Břewnow bei Prag enthält in seinem Chronicon monasterii Slavorum ord. s. Benedicti in Emaus und s. Nicolai (Sign. A. VI. 5) vor zügliche Kopien sowohl des „Registrum Slavorum“ wie auch der Urkunden unseres zweiten Bandes. Der gebundene Folioband des „Chronicon“ mit 44 Kapiteln und einem Supplementum mit 24 Nummern zählt 457 (nachträglich mit Blei numerierte) Seiten und ist sehr leserlich geschrieben. Das Manuskript behandelt die Geschichte von Emaus vom Jahre der Gründung (1348) bis zur Übersiedlung der slawischen Mönche nach St. Nikolaus in der Altstadt-Prag (1633). Das „Chronicon“ ist für die Geschichte von Emaus — wie wir anderwärts sehen werden — wegen seiner staunenswerten Kritik von höchster Bedeutung. Die übrigen Archivalien von Břewnow unter „res Emau- tinae“ (Sign. A. VI. 2) in 29 Bogen, von mehreren Händen ge schrieben, bringen einfache Kopien einiger Urkunden. XII. Zuletzt sei noch das Archiv des Landesmuseums mit einigen einfachen Kopien genannt, sub F. Prag. Kirchen und Klöster. Emaus. Von großer Bedeutung für die Urkunden wären wohl die von Cechner an verschiedenen Stellen angeführten Werke, wie der „Liber monasterii copiarum et responsionum“, der »Antiquus 1) der „Liber emphiteuticus monasterii slovanensis“.2) liber“. 1) Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 269, 287 ; Mss. II, p. 225, 273. Vgl. 1. c. Mss. II, p. 209, 261 2c. 2
Strana XVI
XVI Ein „Liber fundorum slovanensium“ wird noch 1732 genannt,1) ebenjo ein „Liber authenticorum“.1) Der Index eines „Liber copiarum litterarum“ über die Jahre 1611—1626 mit Angabe der Nummern (351) und der Seitenzahl (Fol. 268) findet sich im Archiv zu Emaus und zeigt, wie wertvoll dieser „Liber“ gewesen sein mag. Von einem „Klosterregister, welches die böhmische Kammer abgefordert, aber nicht zurückgestellt hat“, spricht die Urkunde L (S. 33) und von „Libri emphiteutici novi" tut die Urkunde LXV (S. 50) Erwähnung. 1) Vgl. Univ.-Bibl. Prag, Kod. II, C. 14. lit. C, Fasz. I, lit. B u. lit. F. p. II. - e
XVI Ein „Liber fundorum slovanensium“ wird noch 1732 genannt,1) ebenjo ein „Liber authenticorum“.1) Der Index eines „Liber copiarum litterarum“ über die Jahre 1611—1626 mit Angabe der Nummern (351) und der Seitenzahl (Fol. 268) findet sich im Archiv zu Emaus und zeigt, wie wertvoll dieser „Liber“ gewesen sein mag. Von einem „Klosterregister, welches die böhmische Kammer abgefordert, aber nicht zurückgestellt hat“, spricht die Urkunde L (S. 33) und von „Libri emphiteutici novi" tut die Urkunde LXV (S. 50) Erwähnung. 1) Vgl. Univ.-Bibl. Prag, Kod. II, C. 14. lit. C, Fasz. I, lit. B u. lit. F. p. II. - e
Strana 1
I. 1348. September. 21. Avignon. Karl IV. bittet um die Bestätigung der Errichtung und Dotierung des Slawenklosters in Prag, ferner um die Pontifikal- — insignien für den Abt dieses Klosters und um einige Ablässe. S. Mon. Vat. Boh. t. I. (Pragae 1903) p. 576. s. II. 1359. Dezember. 28. Avignon. Karl IV. bittet, daß es dem Abte und den Mönchen der Klöster zum hl. Ambrosius und zum hl. Hieronymus [Emaus] in Prag gestattet werde, auch außerhalb ihrer Klöster in Gegen- wart des Kaisers die hl. Messe und das Offizium nach Ambrosia- nischem und slawischem Ritus zu feiern. — S. Mon. Vat. Boh. t. II. (Pragae 1907) p. 406. s. III. 1359. Dezember. 28. Avignon. Innozenz VI. willfahrt der Bitte des Kaisers, daß Äbte und Mönche der Klöster zum hl. Ambrosius und Hieronymus [Emaus] auch außerhalb ihrer Klöster, jedoch nur in Gegenwart des Kaisers, die hl. Messe und das Offizium nach ihrem Ritus feiern dürfen — S. Mon. Vat. Boh. t. II. (Pragae 1907) p. 407. IV. 1407. April. 9. Prag. Johannes Koffierz, Bürger der Neustadt Prag, verkauft einen Jahreszins von einem halben Schock Prager Groschen für den
I. 1348. September. 21. Avignon. Karl IV. bittet um die Bestätigung der Errichtung und Dotierung des Slawenklosters in Prag, ferner um die Pontifikal- — insignien für den Abt dieses Klosters und um einige Ablässe. S. Mon. Vat. Boh. t. I. (Pragae 1903) p. 576. s. II. 1359. Dezember. 28. Avignon. Karl IV. bittet, daß es dem Abte und den Mönchen der Klöster zum hl. Ambrosius und zum hl. Hieronymus [Emaus] in Prag gestattet werde, auch außerhalb ihrer Klöster in Gegen- wart des Kaisers die hl. Messe und das Offizium nach Ambrosia- nischem und slawischem Ritus zu feiern. — S. Mon. Vat. Boh. t. II. (Pragae 1907) p. 406. s. III. 1359. Dezember. 28. Avignon. Innozenz VI. willfahrt der Bitte des Kaisers, daß Äbte und Mönche der Klöster zum hl. Ambrosius und Hieronymus [Emaus] auch außerhalb ihrer Klöster, jedoch nur in Gegenwart des Kaisers, die hl. Messe und das Offizium nach ihrem Ritus feiern dürfen — S. Mon. Vat. Boh. t. II. (Pragae 1907) p. 407. IV. 1407. April. 9. Prag. Johannes Koffierz, Bürger der Neustadt Prag, verkauft einen Jahreszins von einem halben Schock Prager Groschen für den
Strana 2
2 Betrag von fünf Schock Prager Groschen auf seinem in Subskal (Podskal) zwischen den Häusern des Petrus Ssylhan, Swoysse und Wenzel Czenychal gelegenen Hause an Ludmila, Witwe des Wenzel Pistor, welcher zu gleichen Teilen zu Georgi und Galli fällig ist. — Regest. bei Tadra, a. a. O. S. 261. Nr. 28 und Schubert, Urkundenregesten S. 80, Nr. 637. Das Original auf Pergament (25cm X 9 cm) ist in der k. k. Universitätsbibl. in Prag. Signatur: B. 114. N. 683. Auf der mittleren, durch Buge (rechts und links) gebildeten Außenseite steht in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Reco- gnitio Johannis Kossirz civis N. civ. Prag. de media sexag. grossorum Prag. census annui et perpetui ex domo sua in Subskalo contra domum Petri Schilhan et inter domos Slwysse (!) et Wenc. Czenychal sita eiusdemque area cuidam Dominae Ludmille post quendam Wenceslai Pistoris Viduae relictae. Anno 1407 vendita. Darunter in späterer Schrift: Sabbatho proximo post ostensionem Reliquiarum. 1407. Am Schluß der Archivvermerk St. Niklas. Lit. Z. Num. XXVIII. Von den ursprünglichen drei Siegeln fehlt das rechte; das mittlere (des Schöppen) (D. = 21/2 cm) auf Weißwachs ist zwar ganz erhalten, doch ist das darauf befindliche Wappen unkenntlich. Die teilweise lesbare Um schrift dürfte lauten .... SIGI ... TEODORICI ... . Das linke Richter siegel auf Rotwachs, in zwei Stücke zerbrochen, zeigt in einem Vierpaß den Ober leib eines Hundes mit ausgeschlagener Zunge. Weder Cechner noch Possival haben diese Urkunde. Nouerint uniuersi, quod ego Johannes Kossierz, ciuis noue ciuitatis Pragensis, tenore presencium recognosco, me meo, heredum et successorum meorum nominibus mediam sexa- genam grossorum Pragensium census annui et perpetui ab omni ciuitatis onere seu in posicione quocunque censeatur nomine soluti, liberi et exempti de domo mea et ipsius area sitis in Subskalo contra domum Petri Ssylhan et inter domos Swoysse et Wenczel Czenychal hinc inde pro quinque sexa- genis grossorum Pragensium michi iam plenarie persolutis vendidisse honeste matrone domine Ludmylle, relicte olim Wenczel pistoris, et ipsius futuris quibuscunque debere fide- liter censuare. Cuius quidem census medietas in festo sancti Galli nunc proximo et alia medietas in festo sancti Georgii deinde continue secuturo isto et aliis annis singulis sequen- tibus in omnem euentum solui debet contradiccione qualibet procul mota. Quandocunque autem in aliquo predictorum festorum terminatorum termino et infra octo dies quemlibet post terminum deinde continuos census premissus non solue-
2 Betrag von fünf Schock Prager Groschen auf seinem in Subskal (Podskal) zwischen den Häusern des Petrus Ssylhan, Swoysse und Wenzel Czenychal gelegenen Hause an Ludmila, Witwe des Wenzel Pistor, welcher zu gleichen Teilen zu Georgi und Galli fällig ist. — Regest. bei Tadra, a. a. O. S. 261. Nr. 28 und Schubert, Urkundenregesten S. 80, Nr. 637. Das Original auf Pergament (25cm X 9 cm) ist in der k. k. Universitätsbibl. in Prag. Signatur: B. 114. N. 683. Auf der mittleren, durch Buge (rechts und links) gebildeten Außenseite steht in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Reco- gnitio Johannis Kossirz civis N. civ. Prag. de media sexag. grossorum Prag. census annui et perpetui ex domo sua in Subskalo contra domum Petri Schilhan et inter domos Slwysse (!) et Wenc. Czenychal sita eiusdemque area cuidam Dominae Ludmille post quendam Wenceslai Pistoris Viduae relictae. Anno 1407 vendita. Darunter in späterer Schrift: Sabbatho proximo post ostensionem Reliquiarum. 1407. Am Schluß der Archivvermerk St. Niklas. Lit. Z. Num. XXVIII. Von den ursprünglichen drei Siegeln fehlt das rechte; das mittlere (des Schöppen) (D. = 21/2 cm) auf Weißwachs ist zwar ganz erhalten, doch ist das darauf befindliche Wappen unkenntlich. Die teilweise lesbare Um schrift dürfte lauten .... SIGI ... TEODORICI ... . Das linke Richter siegel auf Rotwachs, in zwei Stücke zerbrochen, zeigt in einem Vierpaß den Ober leib eines Hundes mit ausgeschlagener Zunge. Weder Cechner noch Possival haben diese Urkunde. Nouerint uniuersi, quod ego Johannes Kossierz, ciuis noue ciuitatis Pragensis, tenore presencium recognosco, me meo, heredum et successorum meorum nominibus mediam sexa- genam grossorum Pragensium census annui et perpetui ab omni ciuitatis onere seu in posicione quocunque censeatur nomine soluti, liberi et exempti de domo mea et ipsius area sitis in Subskalo contra domum Petri Ssylhan et inter domos Swoysse et Wenczel Czenychal hinc inde pro quinque sexa- genis grossorum Pragensium michi iam plenarie persolutis vendidisse honeste matrone domine Ludmylle, relicte olim Wenczel pistoris, et ipsius futuris quibuscunque debere fide- liter censuare. Cuius quidem census medietas in festo sancti Galli nunc proximo et alia medietas in festo sancti Georgii deinde continue secuturo isto et aliis annis singulis sequen- tibus in omnem euentum solui debet contradiccione qualibet procul mota. Quandocunque autem in aliquo predictorum festorum terminatorum termino et infra octo dies quemlibet post terminum deinde continuos census premissus non solue-
Strana 3
3 retur, ex tunc mox super quemlibet censum non solutum crescet unus grossus nomine pene septimana qualibet, quamdiu dictus census una cum penis non fuerit plenarie persolutus. Pro quibus quidem censu et penis non solutis prefata domina Ludmylla et sui successores poterint me, heredes et succes- sores meos seu dicte domus et ipsius aree possessores quos- libet cum nunccio judicis inpignerare ad satisfaccionem ple- nariam omnium premissorum. Et qui hanc literam de bona voluntate prefate domine Ludmylle habuerit, eidem jus con- petit omnium premissorum. Rei cuius in testimonium sigilla prudentum virorum Synyekonis, judicis, Teodorici, olim regis [portulani], et Bedrici, cutellificis, consulum juratorum ciuium dicte noue ciuitatis Pragensis ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum Prage, sabbatho proximo post osten- sionem reliquiarum, anno domini millesimo quadringentesimo septimo. V. 1415. Februar 4. Prag. König Wenzel befiehlt dem Magistrate der Kleinseite Prag, dem Slawenkloster zu jedesmaliger Einhebung des dem Kloster von Karl IV. geschenkten Fleischbankzinses in der Kleinseite be hilflich zu sein. (Vgl. Bd. I. Urk. II, XV und XVI.) Original auf Pergament (26 cm X 27 cm) im k. u. k. Hauss, Hof= und Staatsarchiv in Wien. Signatur: Böhmische Klöster in Prag, St. Niklas. Auf der Rückseite von einer Hand des 17. Jahrh.: Wenceslai regis literae adigenete laniones Micropragenses ad solvendum monasterio Slovanensis ex 14 maccellis censum quatuor decim marcarum regalium juxta privilegium eiusdem mona- sterii a Carolo quarto desuper datum, data A. 1415. Am Rande Lit. Z. Num. XVII. Unten am Rande von späterer Hand: Na plat 3 kramuw masnych malostranskych. Bei der Übergabe der Vermerk: St. Niklas. Das Siegel an dieser Urkunde fehlt. Wenceslaus, dei gracia Romanorum rex semper augustus et Boemiae rex, magistro ciuium, consulibus juratis et com- munitati minoris ciuitatis Pragensis presentibus et futuris, fidelibus nostris dilectis graciam regiam et omne bonum. Fideles dilecti, quia dudum serenissimus quondam princeps dominus Karolus, Romanorum imperator semper augustus et Boemie rex, dominus et genitor noster carissimus, dum ageret in humanis, volens terrena in celestia commutare, monasterium 1*
3 retur, ex tunc mox super quemlibet censum non solutum crescet unus grossus nomine pene septimana qualibet, quamdiu dictus census una cum penis non fuerit plenarie persolutus. Pro quibus quidem censu et penis non solutis prefata domina Ludmylla et sui successores poterint me, heredes et succes- sores meos seu dicte domus et ipsius aree possessores quos- libet cum nunccio judicis inpignerare ad satisfaccionem ple- nariam omnium premissorum. Et qui hanc literam de bona voluntate prefate domine Ludmylle habuerit, eidem jus con- petit omnium premissorum. Rei cuius in testimonium sigilla prudentum virorum Synyekonis, judicis, Teodorici, olim regis [portulani], et Bedrici, cutellificis, consulum juratorum ciuium dicte noue ciuitatis Pragensis ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum Prage, sabbatho proximo post osten- sionem reliquiarum, anno domini millesimo quadringentesimo septimo. V. 1415. Februar 4. Prag. König Wenzel befiehlt dem Magistrate der Kleinseite Prag, dem Slawenkloster zu jedesmaliger Einhebung des dem Kloster von Karl IV. geschenkten Fleischbankzinses in der Kleinseite be hilflich zu sein. (Vgl. Bd. I. Urk. II, XV und XVI.) Original auf Pergament (26 cm X 27 cm) im k. u. k. Hauss, Hof= und Staatsarchiv in Wien. Signatur: Böhmische Klöster in Prag, St. Niklas. Auf der Rückseite von einer Hand des 17. Jahrh.: Wenceslai regis literae adigenete laniones Micropragenses ad solvendum monasterio Slovanensis ex 14 maccellis censum quatuor decim marcarum regalium juxta privilegium eiusdem mona- sterii a Carolo quarto desuper datum, data A. 1415. Am Rande Lit. Z. Num. XVII. Unten am Rande von späterer Hand: Na plat 3 kramuw masnych malostranskych. Bei der Übergabe der Vermerk: St. Niklas. Das Siegel an dieser Urkunde fehlt. Wenceslaus, dei gracia Romanorum rex semper augustus et Boemiae rex, magistro ciuium, consulibus juratis et com- munitati minoris ciuitatis Pragensis presentibus et futuris, fidelibus nostris dilectis graciam regiam et omne bonum. Fideles dilecti, quia dudum serenissimus quondam princeps dominus Karolus, Romanorum imperator semper augustus et Boemie rex, dominus et genitor noster carissimus, dum ageret in humanis, volens terrena in celestia commutare, monasterium 1*
Strana 4
Sclauorum in honorem beati Jeronimi, confessoris et doctoris eximii, in noua ciuitate Pragensi sumptuose satis construxerit ac pro sue et pro genitorum suorum animarum salutari remedio congruis censibus et bonis dotauit, inter quos etiam census idem dominus et genitor noster in maccellis carnium ciuitatis vestre certos suos census hereditarios pro predicto monasterio Sclauorum et usibus fratrum inibi degencium deputauit gloriosius et legavit, in quorum percepcione abbas et conuentus predicti monasterii, vt accepimus, impediuntur sepissime contra jura et litteras, que et quas a nobis habere super hoc dinoscuntur et ne, quod absit, prefati genitoris nostri praedicta donacio et dotacio successu temporis aliqualiter pereat seu decrescat, vobis districte precipimus et mandamus omnino volentes, quatenus prefatum abbatem et conuentum monasterii Sclauorum seu officiales ipsorum in exaccione et percepcione dictorum censuum, proventuum et vtilitatum de maccellis ipsis debitorum nullatenus impedire, quampocius ipsis ad omnes, qui censum hunc seu prouentus soluere sunt astricti, impendere debeatis auxilium, consilium et juuamen taliter, vt ipsis, hominum census hoc omnibus aliis hominibus census in maccellis predictis habentibus, nec non hoc collectis siue steuris aut aliis oneribus, quibuscumque ciuitatis vestre eo pro dicti census juris nostri regii fore censentur, inte- grabiliter personaliter, sicut hoc ipsum eciam dudum per consiliarios nostros est decretum, aliter non facientes, prout indignacionem nostram regiam volueritis arcius euitare. Litteram eciam nostram presentem, postquam vobis perlecta fuerit, reddi et restitui volumus presentanti. Datum Prage, die quarta februarii regnorum nostrorum anno Boemie quin- quagesimo secundo, Romanorum vero tricesimo nono etc. Ad recognicionem Nicolai de Ockors. Johannes Weilberg decretorum doctor. VI. 1415. September 25. [Prag.] Johannes, Brauer und Bürger der Neustadt-Prag, bestätigt, einen Jahreszins von einem Schock Prager Groschen auf jeinen
Sclauorum in honorem beati Jeronimi, confessoris et doctoris eximii, in noua ciuitate Pragensi sumptuose satis construxerit ac pro sue et pro genitorum suorum animarum salutari remedio congruis censibus et bonis dotauit, inter quos etiam census idem dominus et genitor noster in maccellis carnium ciuitatis vestre certos suos census hereditarios pro predicto monasterio Sclauorum et usibus fratrum inibi degencium deputauit gloriosius et legavit, in quorum percepcione abbas et conuentus predicti monasterii, vt accepimus, impediuntur sepissime contra jura et litteras, que et quas a nobis habere super hoc dinoscuntur et ne, quod absit, prefati genitoris nostri praedicta donacio et dotacio successu temporis aliqualiter pereat seu decrescat, vobis districte precipimus et mandamus omnino volentes, quatenus prefatum abbatem et conuentum monasterii Sclauorum seu officiales ipsorum in exaccione et percepcione dictorum censuum, proventuum et vtilitatum de maccellis ipsis debitorum nullatenus impedire, quampocius ipsis ad omnes, qui censum hunc seu prouentus soluere sunt astricti, impendere debeatis auxilium, consilium et juuamen taliter, vt ipsis, hominum census hoc omnibus aliis hominibus census in maccellis predictis habentibus, nec non hoc collectis siue steuris aut aliis oneribus, quibuscumque ciuitatis vestre eo pro dicti census juris nostri regii fore censentur, inte- grabiliter personaliter, sicut hoc ipsum eciam dudum per consiliarios nostros est decretum, aliter non facientes, prout indignacionem nostram regiam volueritis arcius euitare. Litteram eciam nostram presentem, postquam vobis perlecta fuerit, reddi et restitui volumus presentanti. Datum Prage, die quarta februarii regnorum nostrorum anno Boemie quin- quagesimo secundo, Romanorum vero tricesimo nono etc. Ad recognicionem Nicolai de Ockors. Johannes Weilberg decretorum doctor. VI. 1415. September 25. [Prag.] Johannes, Brauer und Bürger der Neustadt-Prag, bestätigt, einen Jahreszins von einem Schock Prager Groschen auf jeinen
Strana 5
5 zwischen dem Hause des Gerbers Thomassko und dem einiger Waisen gelegenen Hause, zahlbar zu gleichen Teilen zu Georgi und Galli, an die Brüder Matthias und Maczko Zlatnyczky zu schulden. — Regest bei Tadra, a. a. O. S. 262. Nr. 31 und Schubert, a. a. O. S. 81, Nr. 638. Das Original auf Pergament (22 cm X 14 cm) befindet sich in der k. k. Universitätsbibliothek in Prag. Signatur: B. 127. Nr. 759. Auf der mittleren durch Buge gebildeten Außenseite steht oben der Archivvermerk: St. Niklaus. Darunter in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Obligatio Johannis braxatoris, novae civit. Prag. civis, qua se obligavit anno 1415 Mathiae Zlatnyczky eiusdemque germano fratri ac eorum successoribus unam sexag. grossorum Prag. census annui de domo sua et illius area inter domos Thomae cerdonis et quorundam orphanorum sita perpetuo soluturum, ac etiam illi, qui eandem obligationem suos quoque successores obligantem cum eiusdem Mathiae ac illius fratris voluntate haberet. Darunter in späterer Schrift: Feria IV ante diem beati Wenceslai A. 1415. Auf dem rechten Teile der Außenseite der weitere Archivvermerk: Lit. Z. Num. XXXI. Von den drei Siegeln ist nur das linke auf rotem Wachs (3 cm hoch) teilweise erhalten. Auf dem in einem Dreipaß angebrachten Schilde ist ein aufrechtstehendes, vierfüßiges Tier (Hund) sichtbar. Die nur noch zum Teil lesbare Umschrift dürfte lauten:... NONISDE LOMNICZ . . . Cechner und Possival haben diese Urkunde nicht. Constet cunctis, quod ego Johannes brasiator, ciuis noue ciuitatis Pragensis, promitto meo et successorum meorum nomine, unam sexagenam grossorum bonorum Pragensium census annui et perpetui ab omnibus bernis, solucionibus et quibuslibet grauacionibus ciuilibus omnino soluti, liberi et exempti Mathie Zlatnyczky et Maczkoni fratri ipsius germano necnon heredibus et successoribus ipsorum de domo mea et area ipsius sita inter domos Thomasskonis, cerdonis, et quorundam orphanorum per medium die beati Galli proxime inchoando et per medium die beati Georgii deinde [secuturo] sicque deinceps singulis annis affuturis perpetue censuare. Cunque autem in predictorum aliquo terminorum aut infra octo dies continue sequentes census non fuerit persolutus, ex tunc super quem- libet censum non solutum duo grossi qualibet septimana eundem terminum sequente pene nomine supercrescent, quos- que idem census cum penis accretis plenarie persolueretur. Pro quibus censu et penis Mathias et Maczko, fratres prefati necnon heredes et successores ipsorum poterunt me, heredes et successores meos predicte domus et aree possessores cum
5 zwischen dem Hause des Gerbers Thomassko und dem einiger Waisen gelegenen Hause, zahlbar zu gleichen Teilen zu Georgi und Galli, an die Brüder Matthias und Maczko Zlatnyczky zu schulden. — Regest bei Tadra, a. a. O. S. 262. Nr. 31 und Schubert, a. a. O. S. 81, Nr. 638. Das Original auf Pergament (22 cm X 14 cm) befindet sich in der k. k. Universitätsbibliothek in Prag. Signatur: B. 127. Nr. 759. Auf der mittleren durch Buge gebildeten Außenseite steht oben der Archivvermerk: St. Niklaus. Darunter in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Obligatio Johannis braxatoris, novae civit. Prag. civis, qua se obligavit anno 1415 Mathiae Zlatnyczky eiusdemque germano fratri ac eorum successoribus unam sexag. grossorum Prag. census annui de domo sua et illius area inter domos Thomae cerdonis et quorundam orphanorum sita perpetuo soluturum, ac etiam illi, qui eandem obligationem suos quoque successores obligantem cum eiusdem Mathiae ac illius fratris voluntate haberet. Darunter in späterer Schrift: Feria IV ante diem beati Wenceslai A. 1415. Auf dem rechten Teile der Außenseite der weitere Archivvermerk: Lit. Z. Num. XXXI. Von den drei Siegeln ist nur das linke auf rotem Wachs (3 cm hoch) teilweise erhalten. Auf dem in einem Dreipaß angebrachten Schilde ist ein aufrechtstehendes, vierfüßiges Tier (Hund) sichtbar. Die nur noch zum Teil lesbare Umschrift dürfte lauten:... NONISDE LOMNICZ . . . Cechner und Possival haben diese Urkunde nicht. Constet cunctis, quod ego Johannes brasiator, ciuis noue ciuitatis Pragensis, promitto meo et successorum meorum nomine, unam sexagenam grossorum bonorum Pragensium census annui et perpetui ab omnibus bernis, solucionibus et quibuslibet grauacionibus ciuilibus omnino soluti, liberi et exempti Mathie Zlatnyczky et Maczkoni fratri ipsius germano necnon heredibus et successoribus ipsorum de domo mea et area ipsius sita inter domos Thomasskonis, cerdonis, et quorundam orphanorum per medium die beati Galli proxime inchoando et per medium die beati Georgii deinde [secuturo] sicque deinceps singulis annis affuturis perpetue censuare. Cunque autem in predictorum aliquo terminorum aut infra octo dies continue sequentes census non fuerit persolutus, ex tunc super quem- libet censum non solutum duo grossi qualibet septimana eundem terminum sequente pene nomine supercrescent, quos- que idem census cum penis accretis plenarie persolueretur. Pro quibus censu et penis Mathias et Maczko, fratres prefati necnon heredes et successores ipsorum poterunt me, heredes et successores meos predicte domus et aree possessores cum
Strana 6
6 nunccio iudicis inpignerare usque ad satisfaccionem plenis- simam census, penarum et omnium in presentibus conten- torum. Et qui presencia cum bona voluntate predictorum Mathie et Maczkonis habuerit, eidem debet plenum jus com- petere ad omnia suprascripta. In horum testimonium robur- que sigilla prudentum virorum Georgii Synye, judicis, Barthossii Gyczynsky et Johannis Litoborii, consulum noue ciuitatis Pragensis, ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum feria quarta ante diem beati Wenceslai, anno domini millesimo quadringentesimo quintodecimo. VII. 1419. Juni. 17. Prag. Der Hafner Kudlata, Bürger der Neustadt-Prag, bestätigt, aus Grund der vorgewiesenen Urkunde ddo. [Pragl. 31. Mai 1404 einen Jahreszins von einem halben Schock Prager Groschen aus seinem zwischen den Häusern des Martin genannt Koczur und des Rumlerz gelegenen Hause an den Richter des Slawenklosters Wenceslaus de Milostin zu schulden. (Vgl. Bd. I. Urk. LXIX, LXXI und LXXIII.) — Regest. bei Tadra, a. a. O. S. 262. Nr. 22 und Schubert, a. a. O. S. 81. Nr. 639. Das Original auf Pergament (26 cm X 14 cm) befindet sich in der k. k. Universitätsbibliothek in Brag. Signatur: B. 132. Nr. 780. Auf dem durch Buge gebildeten Mittelfelde der Außenseite steht in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Obligatio Kudlata ollificis, qua se haeredesque suos obligavit anno 1419 Domino Wenceslao de Milostin, monasterii Slovanensis judicis, eiusdemque haeredibus ac ei, qui eandem obligationem cum eiusdem de Milostin voluntate haberet de domo sua inter domos Martini Koczur et Tumlerzize1) (sic!) sita eiusdem area mediam sexagenam grossorum Prag. Census annui ac perpetui soluturum. Darunter der Archivvermerk: St. Niklas. Lit. Z. Num. XXXII. Zuletzt: Post diem sancti Viti 1419 (15. Junii). Von den ursprünglichen drei Siegeln fehlt das rechte; das linke auf Rotwachs, stark beschädigt, hat auf einem Schilde einen aufrechtstehenden Hund, von der Umschrift ist noch zu lesen: . .. GIR . . . . ; bei dem mittleren auf Weißwachs (D. = 3 em), dessen untere Hälfte erhalten, ist weder Umschrift noch Schild erkennbar. Die Urkunde befinder sich weder bei Cechner noch bei Possival. Omnibus fiat notum, quod ego Kudlata ollifex, conciuis noue ciuitatis Pragensis, promitto cum heredibus et successo- 1) Tadra liest Tumberzize.
6 nunccio iudicis inpignerare usque ad satisfaccionem plenis- simam census, penarum et omnium in presentibus conten- torum. Et qui presencia cum bona voluntate predictorum Mathie et Maczkonis habuerit, eidem debet plenum jus com- petere ad omnia suprascripta. In horum testimonium robur- que sigilla prudentum virorum Georgii Synye, judicis, Barthossii Gyczynsky et Johannis Litoborii, consulum noue ciuitatis Pragensis, ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum feria quarta ante diem beati Wenceslai, anno domini millesimo quadringentesimo quintodecimo. VII. 1419. Juni. 17. Prag. Der Hafner Kudlata, Bürger der Neustadt-Prag, bestätigt, aus Grund der vorgewiesenen Urkunde ddo. [Pragl. 31. Mai 1404 einen Jahreszins von einem halben Schock Prager Groschen aus seinem zwischen den Häusern des Martin genannt Koczur und des Rumlerz gelegenen Hause an den Richter des Slawenklosters Wenceslaus de Milostin zu schulden. (Vgl. Bd. I. Urk. LXIX, LXXI und LXXIII.) — Regest. bei Tadra, a. a. O. S. 262. Nr. 22 und Schubert, a. a. O. S. 81. Nr. 639. Das Original auf Pergament (26 cm X 14 cm) befindet sich in der k. k. Universitätsbibliothek in Brag. Signatur: B. 132. Nr. 780. Auf dem durch Buge gebildeten Mittelfelde der Außenseite steht in der Schrift des 17. Jahrhundertes: Obligatio Kudlata ollificis, qua se haeredesque suos obligavit anno 1419 Domino Wenceslao de Milostin, monasterii Slovanensis judicis, eiusdemque haeredibus ac ei, qui eandem obligationem cum eiusdem de Milostin voluntate haberet de domo sua inter domos Martini Koczur et Tumlerzize1) (sic!) sita eiusdem area mediam sexagenam grossorum Prag. Census annui ac perpetui soluturum. Darunter der Archivvermerk: St. Niklas. Lit. Z. Num. XXXII. Zuletzt: Post diem sancti Viti 1419 (15. Junii). Von den ursprünglichen drei Siegeln fehlt das rechte; das linke auf Rotwachs, stark beschädigt, hat auf einem Schilde einen aufrechtstehenden Hund, von der Umschrift ist noch zu lesen: . .. GIR . . . . ; bei dem mittleren auf Weißwachs (D. = 3 em), dessen untere Hälfte erhalten, ist weder Umschrift noch Schild erkennbar. Die Urkunde befinder sich weder bei Cechner noch bei Possival. Omnibus fiat notum, quod ego Kudlata ollifex, conciuis noue ciuitatis Pragensis, promitto cum heredibus et successo- 1) Tadra liest Tumberzize.
Strana 7
ribus meis mediam sexagenam grossorum Pragensium census annui et perpetui ab omnibus bernis, solucionibus seu quibus- libet grauacionibus ciuilibus omnino soluti, liberi et exempti de domo mea et area ipsius, sita inter domos Martini dicti Koczur et Rumlerze, famoso et honesto viro Wenceslao de Milostin, judici monasterii Slauorum in predicta noua ciuitate Pragensi, heredibusque et successoribus ipsius per medium die sancti Galli proxime inchoando et per medium die sancti Georgii deinde continue secuturo, sicque deinceps omnibus aliis annis affuturis virtute litere date sabbatho die post festum Corporis Christi anno domini millesimo quadrin- gentesimo quarto perpetue censuare. Quandocunque autem in aliquo predictorum terminorum aut infra octo dies continue se sequentes census non fuerit persolutus, extunc super quemlibet censum retentum qualibet septimana eundem terminum sequentem unus grossus pene nomine supercrescet, quandiu census cum penis plenarie non soluetur. Pro quibus quidem censu et penis prescriptus Wenceslaus, heredes et successores ipsius poterint me, heredes et successores meos prefate domus et aree quoslibet posses- sores cum nunccio judicis impignerare usque ad satisfaccionem plenissimam census retenti, penarum et omnium in presen- tibus contentorum. Et qui presencia cum bona voluntate antedicti Wenceslai habuerit, eidem plenum jus debet com- petere ad omnia suprascripta. In horum testimonium roburque sigilla prudencium virorum Georgii Synye, judicis, Nicolai de Lusstienycz, carnificis, et Wenceslai Paternik, consulum prefate noue civitatis Pragensis, ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum tempore innouacionis sabbatho proximo post diem sancti Viti, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo nono. VIII. 1421. März. 2. Časlau. König Sigismund bestätigt dem Nikolaus von Lobkowicz die Ein- künfte gewisser nicht genannter Jahreszinse und Dörfer, welche bisher den Klöstern Zderas, Sedletz, Königsaal, Ostrow, Kladrau,
ribus meis mediam sexagenam grossorum Pragensium census annui et perpetui ab omnibus bernis, solucionibus seu quibus- libet grauacionibus ciuilibus omnino soluti, liberi et exempti de domo mea et area ipsius, sita inter domos Martini dicti Koczur et Rumlerze, famoso et honesto viro Wenceslao de Milostin, judici monasterii Slauorum in predicta noua ciuitate Pragensi, heredibusque et successoribus ipsius per medium die sancti Galli proxime inchoando et per medium die sancti Georgii deinde continue secuturo, sicque deinceps omnibus aliis annis affuturis virtute litere date sabbatho die post festum Corporis Christi anno domini millesimo quadrin- gentesimo quarto perpetue censuare. Quandocunque autem in aliquo predictorum terminorum aut infra octo dies continue se sequentes census non fuerit persolutus, extunc super quemlibet censum retentum qualibet septimana eundem terminum sequentem unus grossus pene nomine supercrescet, quandiu census cum penis plenarie non soluetur. Pro quibus quidem censu et penis prescriptus Wenceslaus, heredes et successores ipsius poterint me, heredes et successores meos prefate domus et aree quoslibet posses- sores cum nunccio judicis impignerare usque ad satisfaccionem plenissimam census retenti, penarum et omnium in presen- tibus contentorum. Et qui presencia cum bona voluntate antedicti Wenceslai habuerit, eidem plenum jus debet com- petere ad omnia suprascripta. In horum testimonium roburque sigilla prudencium virorum Georgii Synye, judicis, Nicolai de Lusstienycz, carnificis, et Wenceslai Paternik, consulum prefate noue civitatis Pragensis, ad preces meas presentibus sunt appensa. Datum tempore innouacionis sabbatho proximo post diem sancti Viti, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo nono. VIII. 1421. März. 2. Časlau. König Sigismund bestätigt dem Nikolaus von Lobkowicz die Ein- künfte gewisser nicht genannter Jahreszinse und Dörfer, welche bisher den Klöstern Zderas, Sedletz, Königsaal, Ostrow, Kladrau,
Strana 8
8 dem Slawenkloster und Ossegg gehört haben, auf Grund vorge- wiesener, mit den Siegeln der Äbte und Konvente der genannten Klöster versehener Originalurkunden, welche die rechtmäßige Er werbung derselben beweisen. — Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 166 s.). Sigismundus, Dei gratia Romanorum rex semper augustus et Bohemiae rex. Constitutus est coram nobis strenuus Nicolaus de Lobkowicz, fidelis noster dilectus, nostrae Celsitudini proposuit, qualiter census certos et villas his temporibus in bonis infra scriptorum monasteriorum Zderazensis, Sedleczensis, Aulae Regiae, Ostrovensis, Cladrubiensis, Slavorum et Osse- gensis pecuniis suis comparasset et certa debita in eisdem haberet et eosdem census aliquamdiu temporibus suis tulisset et levasset haberetque literas authenticas abbatum et conven- tuum monasteriorum praedictorum eorum desuper sigillis roboratas, supplicans nostrae Maiestati humiliter et obnixe, quatenus sibi eosdem census, villas, debita et litteras desuper confectas approbare, ratificare et confirmare gratiosius digna- remur. Nos itaque supplicationibus praefati Nicolai tanquam justis et honestis favorabiliter inclinati, considerantes nihilo- minus grata, utilia et accepta valde, quibus ipse nullis par- cendo periculis, sumptibus et expensis nobis fideliter, intre- pide et constanter hactenus placuit, placet quotidie et placere non desinit incessanter, obsequia, animo deliberato, sano baronum, procerum et fidelium Nostrorum accedente consilio et de nostra certa scientia praefato Nicolao de Lobkowicz ipsiusque haeredibus omnes et singulos census, villas et debita, quos et quas in praedictis monasteriis habere et comparasse dignoscitur, nec non omnes et quaslibet litteras abbatum et conventuum monasteriorum praedictorum desuper confectas in omnibus suis clausulis, punctis et articulis, prout de verbo ad verbum sonant, ac si tenores earundem praesen- tibus forent inserti, ratificavimus, approbavimus, confir- mavimus, ratificamus, approbamus, confirmamus inhibentes universis et singulis baronibus et proceribus et signanter subcammerario regni nostri Bohemiae nec non aliis nostris officialibus praesentibus et futuris firmiter, ne praefatum Nicolaum ipsiusque haeredes in supradictis censibus, villis
8 dem Slawenkloster und Ossegg gehört haben, auf Grund vorge- wiesener, mit den Siegeln der Äbte und Konvente der genannten Klöster versehener Originalurkunden, welche die rechtmäßige Er werbung derselben beweisen. — Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 166 s.). Sigismundus, Dei gratia Romanorum rex semper augustus et Bohemiae rex. Constitutus est coram nobis strenuus Nicolaus de Lobkowicz, fidelis noster dilectus, nostrae Celsitudini proposuit, qualiter census certos et villas his temporibus in bonis infra scriptorum monasteriorum Zderazensis, Sedleczensis, Aulae Regiae, Ostrovensis, Cladrubiensis, Slavorum et Osse- gensis pecuniis suis comparasset et certa debita in eisdem haberet et eosdem census aliquamdiu temporibus suis tulisset et levasset haberetque literas authenticas abbatum et conven- tuum monasteriorum praedictorum eorum desuper sigillis roboratas, supplicans nostrae Maiestati humiliter et obnixe, quatenus sibi eosdem census, villas, debita et litteras desuper confectas approbare, ratificare et confirmare gratiosius digna- remur. Nos itaque supplicationibus praefati Nicolai tanquam justis et honestis favorabiliter inclinati, considerantes nihilo- minus grata, utilia et accepta valde, quibus ipse nullis par- cendo periculis, sumptibus et expensis nobis fideliter, intre- pide et constanter hactenus placuit, placet quotidie et placere non desinit incessanter, obsequia, animo deliberato, sano baronum, procerum et fidelium Nostrorum accedente consilio et de nostra certa scientia praefato Nicolao de Lobkowicz ipsiusque haeredibus omnes et singulos census, villas et debita, quos et quas in praedictis monasteriis habere et comparasse dignoscitur, nec non omnes et quaslibet litteras abbatum et conventuum monasteriorum praedictorum desuper confectas in omnibus suis clausulis, punctis et articulis, prout de verbo ad verbum sonant, ac si tenores earundem praesen- tibus forent inserti, ratificavimus, approbavimus, confir- mavimus, ratificamus, approbamus, confirmamus inhibentes universis et singulis baronibus et proceribus et signanter subcammerario regni nostri Bohemiae nec non aliis nostris officialibus praesentibus et futuris firmiter, ne praefatum Nicolaum ipsiusque haeredes in supradictis censibus, villis
Strana 9
9 et debitis impediant, sed potius ipsis eosdem temporibus suis permittant pacifice colere et levare, contrarium nequaquam facientes, prout nostram indignationem arctius voluerint evi- tare. Praesentium sub nostri regalis sigilli appensione testi- monio litterarum. Datum Czaslaviae dominica Laetare anno 1421. Franciscus praepositus Boleslaviensis. IX. 1436. Oktober. 24. Prag. König Sigismund verpfändet den Hof Jentsch mit allen Ackern um 300 Schock Prager Groschen dem Vanko Zeleny von Bukow. Im folgenden geben wir nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 148 s.) die lateinische Übersetzung der tschechischen Kopie. Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 177 s. und Possival, series p. 7. Nos Sigismundus, Dei gratia Romanorum imperator semper augustus, Ungariae et Boemiae rex etc. — Profitemur prae- sentibus palam universis, quicunque has viderint vel legentes audiverint, quod intuentes servitium, quo nobis nobilis Vanko Zeleni de Bukov, noster fidelis dilectus per hos annos fideliter servivit et in futurum serviet, volentes ei nostram gratiam et gratitudinem monstrare, animo deliberato et sano consilio oppignoravimus ei et oppignoramus, praesentibus transcrip- simus et transcribimus pagos monasterii Nepomuceni nomine Luzicz agros cultos et 4 sexagenas census in Czezolupicz eiusdem monasterii, Chamirae pagum spectantem ad omnes sanctos in Arce Pragensi, et Genecz pagum monasterii Slova- nensis cum agris et omnibus pertinentiis pro 300 sexagenis grossorum Pragensium denariorum, ex quibus 200 sexagenae a nobis ei sunt transscriptae et 100 sexagenae pro suo servitio et pro damnis, quae passus est usque nunc (ad haec debet et tenetur nostro castro regio Carlstein dicto cum duobus equis et auriga constanter servire) a festo s. Galli elapso continuo per tres annos et quidem sic, ut memoratus Vanko hos pagos cum suis pertinentiis, ut praemittitur, pro 300 sexagenis teneat et utatur sine nostra, nostrorum successorum et nostrorum officialium qualibet contradictione, hoc excepto : si nos quando-
9 et debitis impediant, sed potius ipsis eosdem temporibus suis permittant pacifice colere et levare, contrarium nequaquam facientes, prout nostram indignationem arctius voluerint evi- tare. Praesentium sub nostri regalis sigilli appensione testi- monio litterarum. Datum Czaslaviae dominica Laetare anno 1421. Franciscus praepositus Boleslaviensis. IX. 1436. Oktober. 24. Prag. König Sigismund verpfändet den Hof Jentsch mit allen Ackern um 300 Schock Prager Groschen dem Vanko Zeleny von Bukow. Im folgenden geben wir nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 148 s.) die lateinische Übersetzung der tschechischen Kopie. Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 177 s. und Possival, series p. 7. Nos Sigismundus, Dei gratia Romanorum imperator semper augustus, Ungariae et Boemiae rex etc. — Profitemur prae- sentibus palam universis, quicunque has viderint vel legentes audiverint, quod intuentes servitium, quo nobis nobilis Vanko Zeleni de Bukov, noster fidelis dilectus per hos annos fideliter servivit et in futurum serviet, volentes ei nostram gratiam et gratitudinem monstrare, animo deliberato et sano consilio oppignoravimus ei et oppignoramus, praesentibus transcrip- simus et transcribimus pagos monasterii Nepomuceni nomine Luzicz agros cultos et 4 sexagenas census in Czezolupicz eiusdem monasterii, Chamirae pagum spectantem ad omnes sanctos in Arce Pragensi, et Genecz pagum monasterii Slova- nensis cum agris et omnibus pertinentiis pro 300 sexagenis grossorum Pragensium denariorum, ex quibus 200 sexagenae a nobis ei sunt transscriptae et 100 sexagenae pro suo servitio et pro damnis, quae passus est usque nunc (ad haec debet et tenetur nostro castro regio Carlstein dicto cum duobus equis et auriga constanter servire) a festo s. Galli elapso continuo per tres annos et quidem sic, ut memoratus Vanko hos pagos cum suis pertinentiis, ut praemittitur, pro 300 sexagenis teneat et utatur sine nostra, nostrorum successorum et nostrorum officialium qualibet contradictione, hoc excepto : si nos quando-
Strana 10
10 cunque vel nostri successores, reges Boemiae, aut illi, quibus haec exsolutio sexagenarum praedictarum juste spectaret, praefato Vankoni memoratas 300 sexagenas darent et exsol- verent, tunc sine mora debet cedere nobis vel illis pagos supra scriptos cum omnibus eorum pertinentiis sine contra- dictione; etiam haec addita conditio, quod idem Vanko non debeat onerare illos homines praeter justos fructus nec aliquo modo scandalizare. Et quicunque has litteras cum bona volun- tate saepefati Vankonis habuerit, ille omni gaudebit jure sicut ipse. In cuius testimonium jussimus praesentibus caesareas majestales appendi. Datum Pragae anno Nativitatis Domini 1436 die martis post festum 11000 virginum, regnorum nostrorum Hungariae 50, Romanorum 27, Imperii 4. Vorstehende Urkunde ließ Abt Gallus im J. 1446 durch den Richter und den Rat der Neustadt-Prag vidimieren und über ihre Echtheit das nach¬ folgende „Instrumentum“ ausfertigen. Die tschechische Kopie findet sich bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 182); die lateinische Übersetzung nach Cechner, (hist. Em. Mss. II, p. 152) lautet: Nos judex et consules civitatis Novae Pragensis profi- temur praesentibus litteris universis videntibus et lectas audi- entibus, quod decretum caesareum supra scriptum et sigillo Majestatis confirmatum integrum et inviolatum in nostro pleno consilio vidimus et legentes audivimus de verbo ad verbum, sicut supra est scriptum. In cuius testimonium sigillum nostrae civitatis ad petitionem et preces venerabilis presbiteri Galli, abbatis monasterii Slovanensis, jussimus appendi praesentibus. Quae datae et scriptae sunt sabbato post resurrectionem Domini anno Nativitatis 1446. X. 1446. August. 10. Königsaal. Die Abte Johannes von Strahow O. Praem., Johannes von Königsaal, Gallus vom Slawenkloster des hl. Hieronymus O. S. B. und der Prior Nikolaus von Zderas versprechen Papst Eugen IV., als dem wahren Statthalter Jesu Christi und Nachfolger des hl. Petrus, Gehorsam. — S. Tadra, Listy kláštera Zbraslavského. Urk. 307, p. 245. s.
10 cunque vel nostri successores, reges Boemiae, aut illi, quibus haec exsolutio sexagenarum praedictarum juste spectaret, praefato Vankoni memoratas 300 sexagenas darent et exsol- verent, tunc sine mora debet cedere nobis vel illis pagos supra scriptos cum omnibus eorum pertinentiis sine contra- dictione; etiam haec addita conditio, quod idem Vanko non debeat onerare illos homines praeter justos fructus nec aliquo modo scandalizare. Et quicunque has litteras cum bona volun- tate saepefati Vankonis habuerit, ille omni gaudebit jure sicut ipse. In cuius testimonium jussimus praesentibus caesareas majestales appendi. Datum Pragae anno Nativitatis Domini 1436 die martis post festum 11000 virginum, regnorum nostrorum Hungariae 50, Romanorum 27, Imperii 4. Vorstehende Urkunde ließ Abt Gallus im J. 1446 durch den Richter und den Rat der Neustadt-Prag vidimieren und über ihre Echtheit das nach¬ folgende „Instrumentum“ ausfertigen. Die tschechische Kopie findet sich bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 182); die lateinische Übersetzung nach Cechner, (hist. Em. Mss. II, p. 152) lautet: Nos judex et consules civitatis Novae Pragensis profi- temur praesentibus litteris universis videntibus et lectas audi- entibus, quod decretum caesareum supra scriptum et sigillo Majestatis confirmatum integrum et inviolatum in nostro pleno consilio vidimus et legentes audivimus de verbo ad verbum, sicut supra est scriptum. In cuius testimonium sigillum nostrae civitatis ad petitionem et preces venerabilis presbiteri Galli, abbatis monasterii Slovanensis, jussimus appendi praesentibus. Quae datae et scriptae sunt sabbato post resurrectionem Domini anno Nativitatis 1446. X. 1446. August. 10. Königsaal. Die Abte Johannes von Strahow O. Praem., Johannes von Königsaal, Gallus vom Slawenkloster des hl. Hieronymus O. S. B. und der Prior Nikolaus von Zderas versprechen Papst Eugen IV., als dem wahren Statthalter Jesu Christi und Nachfolger des hl. Petrus, Gehorsam. — S. Tadra, Listy kláštera Zbraslavského. Urk. 307, p. 245. s.
Strana 11
11 XI. 1460. Februar. 1. Prag. Der Rat der Neustadt-Prag verurteilt den Petrus Schilhan, Bürger der Neustadt-Prag, welcher sich einen schriftlich zugesicherten Zins an das Slawenkloster zu zahlen mit der Begründung weigerte, daß das Schriftstück nicht das Siegel des Richters trage, zur Zahlung des Zinses, da das Aktenstück als mit dem Richtersiegel versehen, daher als gültig, anzuerkennen sei. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 186.) Petrus Schilhan, concivis noster, monitus per fratres con- ventus monasterii Slavorum, ut ipsis assignaret censum virtute litterae integrae et salvae, ad quod ipse Petrus respondit: Domine, video aliud sigillum scilicet antecessoris mei appen- sum ad hanc litteram loco et vice sigilli judicis ; ideo videtur mihi, quod non sit sana littera et vigorosa, cum debeat ad quamlibet censualem litteram sigillum judicis et non alterius appendi. Super quibus nos consules tulimus sententiam hoc modo: quod littera huius modi in vigore suo maneat, tam- quam sigillo judicis munita sit et quod ipsis fratribus prae- dictus Petrus censuet et satisfaciat sine contradictione. Actum anno et die ut supra.1) XII. 1463. September. 22. Prag. Abt Wenzel, Prior Stephan und der ganze Konvent des Slawenklosters verkaufen mit Zustimmung des Königs Georg dem Jakob von Kobilis den Hof Okruhli für 12 Schock Prager Groschen. Der Käufer zahlt jährlich dem Slawenkloster 2 Schock, eines zu St. Gallus und eines zu St. Georg. Die lateinische Übersetzung der Kopie der tschechisch geschriebenen Verkaufs. urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 157 s.). Vgl. dazu Posfival, series p. 9 und Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 187 s. Nos Dei gratia sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slavorum s. Hieronymi in nova civitate Pragensi, sacerdos 1) Nach Cechner 1. c. das obenangegebene Datum.
11 XI. 1460. Februar. 1. Prag. Der Rat der Neustadt-Prag verurteilt den Petrus Schilhan, Bürger der Neustadt-Prag, welcher sich einen schriftlich zugesicherten Zins an das Slawenkloster zu zahlen mit der Begründung weigerte, daß das Schriftstück nicht das Siegel des Richters trage, zur Zahlung des Zinses, da das Aktenstück als mit dem Richtersiegel versehen, daher als gültig, anzuerkennen sei. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 186.) Petrus Schilhan, concivis noster, monitus per fratres con- ventus monasterii Slavorum, ut ipsis assignaret censum virtute litterae integrae et salvae, ad quod ipse Petrus respondit: Domine, video aliud sigillum scilicet antecessoris mei appen- sum ad hanc litteram loco et vice sigilli judicis ; ideo videtur mihi, quod non sit sana littera et vigorosa, cum debeat ad quamlibet censualem litteram sigillum judicis et non alterius appendi. Super quibus nos consules tulimus sententiam hoc modo: quod littera huius modi in vigore suo maneat, tam- quam sigillo judicis munita sit et quod ipsis fratribus prae- dictus Petrus censuet et satisfaciat sine contradictione. Actum anno et die ut supra.1) XII. 1463. September. 22. Prag. Abt Wenzel, Prior Stephan und der ganze Konvent des Slawenklosters verkaufen mit Zustimmung des Königs Georg dem Jakob von Kobilis den Hof Okruhli für 12 Schock Prager Groschen. Der Käufer zahlt jährlich dem Slawenkloster 2 Schock, eines zu St. Gallus und eines zu St. Georg. Die lateinische Übersetzung der Kopie der tschechisch geschriebenen Verkaufs. urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 157 s.). Vgl. dazu Posfival, series p. 9 und Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 187 s. Nos Dei gratia sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slavorum s. Hieronymi in nova civitate Pragensi, sacerdos 1) Nach Cechner 1. c. das obenangegebene Datum.
Strana 12
12 Stephanus, prior totusque conventus. Notum facimus praesen- tibus universis, quod animo deliberato diligenti consilio et consensu Serenissimi Domini Domini Georgii, regis Boemiae, volentes meliorare bona monasterii nostri, vendidimus et vigore praesentium vendimus villam nostram Okruhli cum omnibus pertinentiis, quae ad illam spectabant, olim Jacobo de Kobilis, eius haeredibus et successoribus haereditarie possidendam, pro 12 sexagenis grossorum Pragensis monetae. Quam villam vendidimus sub certum censum, quod debeat nobis solvere et successoribus nostris ad nostrum monasterium omni videlicet anno duas sexagenas grossorum et hoc divisim in festo s. Galli unam et in festo s. Georgii alteram sexagenam in perpetuum. Quod si nobis praedictum censum non solveret, tunc eum et successores eius judicialiter convenire poterimus quasi nostrum censuarium, et si nobis non penderet, tunc nos poterimus eandem villam usu tenere et Jacobus poterit illam vendere, donare, commutare cui placuerit cum nostro tamen consensu ei personae, quae nobis censum solveret sine diminutione et in eum transferre jus sicut ipse tenuit. Nos autem ante omnes alios habemus potestatem nostra pecunia villam redimendi, tamquam haeredes et gubernatores potentes. In cuius testi- monium sigillum nostrum praesentibus appendimus. Datum et scriptum anno 1463 die 22 Septembris. XIII. 1480. [Prag.] Abt Wenzel des Slawenklosters, der Prior Stephan, der Priester Johannes, die Brüder Johannes Prazak, Stephan und Johannes aus Mähren bezeugen, daß König Wenzel mit Zu- stimmung des verstorbenen Abtes Křiž dem Wenzel von Mylostin den Ort Urzad, in den Wäldern des Klosters am Bořivoy gelegen, geschenkt habe. Die lateinische Übersetzung der Kopie des tschechisch geschriebenen Original- attestes bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 160—162). Techner nennt die Urkunde wegen der verschiedenen Namen und alten Sitten, die in ihr erwähnt werden, besonders beachtenswert. Die tschechische Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 191—193).
12 Stephanus, prior totusque conventus. Notum facimus praesen- tibus universis, quod animo deliberato diligenti consilio et consensu Serenissimi Domini Domini Georgii, regis Boemiae, volentes meliorare bona monasterii nostri, vendidimus et vigore praesentium vendimus villam nostram Okruhli cum omnibus pertinentiis, quae ad illam spectabant, olim Jacobo de Kobilis, eius haeredibus et successoribus haereditarie possidendam, pro 12 sexagenis grossorum Pragensis monetae. Quam villam vendidimus sub certum censum, quod debeat nobis solvere et successoribus nostris ad nostrum monasterium omni videlicet anno duas sexagenas grossorum et hoc divisim in festo s. Galli unam et in festo s. Georgii alteram sexagenam in perpetuum. Quod si nobis praedictum censum non solveret, tunc eum et successores eius judicialiter convenire poterimus quasi nostrum censuarium, et si nobis non penderet, tunc nos poterimus eandem villam usu tenere et Jacobus poterit illam vendere, donare, commutare cui placuerit cum nostro tamen consensu ei personae, quae nobis censum solveret sine diminutione et in eum transferre jus sicut ipse tenuit. Nos autem ante omnes alios habemus potestatem nostra pecunia villam redimendi, tamquam haeredes et gubernatores potentes. In cuius testi- monium sigillum nostrum praesentibus appendimus. Datum et scriptum anno 1463 die 22 Septembris. XIII. 1480. [Prag.] Abt Wenzel des Slawenklosters, der Prior Stephan, der Priester Johannes, die Brüder Johannes Prazak, Stephan und Johannes aus Mähren bezeugen, daß König Wenzel mit Zu- stimmung des verstorbenen Abtes Křiž dem Wenzel von Mylostin den Ort Urzad, in den Wäldern des Klosters am Bořivoy gelegen, geschenkt habe. Die lateinische Übersetzung der Kopie des tschechisch geschriebenen Original- attestes bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 160—162). Techner nennt die Urkunde wegen der verschiedenen Namen und alten Sitten, die in ihr erwähnt werden, besonders beachtenswert. Die tschechische Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 191—193).
Strana 13
13 Dei gratia sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slova- nensis s. Hieronymi in nova civitate Pragensi, sacerdos Stephanus prior, sacerdos Joannes, frater Joannes Prazak, frater Stephanus, frater Joannes Moravus totusque conventus. Notum facimus praesentibus universis, quicunque legerit vel legendo audierit, quod ante multos praeteritos annos discretus vir Wenceslaus de Milostyn datus sit pro oeconomo monasterii Slovanensis a rege Wenceslao gloriosae memoriae sub sacer- dote abbate Kriz et sub sacerdote abbate Gallo antecessore nostro et sub abbatia nostra, qualiter rex Wenceslaus gloriosae memoriae sub sacerdote abbate Kriz dederit ei locum, Urzad dictum, et hoc cum voluntate abbatis Kriz et totius conventus haereditarie praefato Wenceslao de Milostyn. Qui Wenceslaus aedificavit ibi villam, fecit piscinulas, excoluit agros et prata, sicut necessarium vidit et manens ibi quamdiu ipsi videbatur, venit ad nostrum monasterium, cuius oeconomiam duxit usque ad mortem, sicut nobis bene perspectum est et hunc locum, Urzad dictum, vendidit haereditarie possidendum pro certa summa pecuniae cum omnibus appertinentiis alicui Ondrak seu Andreae, deinde Andreas alicui Masskoni hoc jure et cum omnibus sicut ille tenuit; et dum Massko mortuus fuisset, reliquit post se filium Woyslaum jam nostro tempore, et dum idem Woyslaus defunctus esset, reliquit post se filio suo Machkoni et ei tradidit eo jure et cum omnibus appertinentiis sicut ipse tenuit, et dum Machko obivisset, remansit sola mater nomine Margaretha, quae dum filias in matrimonium elocasset, ut dignum fuit secundum consuetudinem et jura absolvisset, ipsa praedictum locum tenuit aliquot annis; im- potens autem huic Urzad satisfacere, salutavit me saverdotem Wenceslaum abbatem, ut ab ea eundem locum emerem, agros, prata et piscinulas. Ego vero carens propria pecunia satis- facere illi non poteram, nolens autem perire res monasterii et jura, assumpsi mecum in contractum discretum virum Boress cultellificem, civem Neo-Pragensem, et Mathiam Zatezky emimus indivisim illum locum ab illa pro 12 sexagenis grossorum Missnensium. Expensas autem super piscinam fecerunt praedicti Boress et Mathias 20 sexagenas grossorum Missnensium. Insuper notum facimus, quod ex eodem Urzad
13 Dei gratia sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slova- nensis s. Hieronymi in nova civitate Pragensi, sacerdos Stephanus prior, sacerdos Joannes, frater Joannes Prazak, frater Stephanus, frater Joannes Moravus totusque conventus. Notum facimus praesentibus universis, quicunque legerit vel legendo audierit, quod ante multos praeteritos annos discretus vir Wenceslaus de Milostyn datus sit pro oeconomo monasterii Slovanensis a rege Wenceslao gloriosae memoriae sub sacer- dote abbate Kriz et sub sacerdote abbate Gallo antecessore nostro et sub abbatia nostra, qualiter rex Wenceslaus gloriosae memoriae sub sacerdote abbate Kriz dederit ei locum, Urzad dictum, et hoc cum voluntate abbatis Kriz et totius conventus haereditarie praefato Wenceslao de Milostyn. Qui Wenceslaus aedificavit ibi villam, fecit piscinulas, excoluit agros et prata, sicut necessarium vidit et manens ibi quamdiu ipsi videbatur, venit ad nostrum monasterium, cuius oeconomiam duxit usque ad mortem, sicut nobis bene perspectum est et hunc locum, Urzad dictum, vendidit haereditarie possidendum pro certa summa pecuniae cum omnibus appertinentiis alicui Ondrak seu Andreae, deinde Andreas alicui Masskoni hoc jure et cum omnibus sicut ille tenuit; et dum Massko mortuus fuisset, reliquit post se filium Woyslaum jam nostro tempore, et dum idem Woyslaus defunctus esset, reliquit post se filio suo Machkoni et ei tradidit eo jure et cum omnibus appertinentiis sicut ipse tenuit, et dum Machko obivisset, remansit sola mater nomine Margaretha, quae dum filias in matrimonium elocasset, ut dignum fuit secundum consuetudinem et jura absolvisset, ipsa praedictum locum tenuit aliquot annis; im- potens autem huic Urzad satisfacere, salutavit me saverdotem Wenceslaum abbatem, ut ab ea eundem locum emerem, agros, prata et piscinulas. Ego vero carens propria pecunia satis- facere illi non poteram, nolens autem perire res monasterii et jura, assumpsi mecum in contractum discretum virum Boress cultellificem, civem Neo-Pragensem, et Mathiam Zatezky emimus indivisim illum locum ab illa pro 12 sexagenis grossorum Missnensium. Expensas autem super piscinam fecerunt praedicti Boress et Mathias 20 sexagenas grossorum Missnensium. Insuper notum facimus, quod ex eodem Urzad
Strana 14
14 nullae solutiones neque robottae nostro monasterio nec alio contribuebantur nisi suprascripto honesto viro Wenceslao de Milostyn. Datus autem idem locus a rege Wenceslao et sacer- dote abbate Kriz hac conditione: ut ille et dein omnes, qui- cunque hunc locum tenuerint, in perpetuum custodiant silvas nostri monasterii Slovanensis datas ab imperatore gloriosae memoriae Carolo, quae silvae sunt supra illum locum Urzad infra montem Borzivoy, hoc jure sicut sunt custodes in silvis regiis. Patefacimus et id omnibus praesentes audituris et lecturis, si quando futuri abbates vel conventus vellent emere locum Urzad ad manus monasterii Slovanensis vel alicui vendere eo pretio, quo supradictus sacerdos Wenceslaus tenet cum Boress et Mathia, ut supradictam summam seu 12 sexa- genas et 20 alias sexagenas restituerent, vel illis praefatis vel huic, qui praesentes litteras cum eorum bona voluntate habuerit sine contradictione qualibet, imo omnes expensas in villam necessarias futuras recompensarent. Insuper suprafati abbas, Boress et Mathias habent potestatem vendendi, alie- nandi, donandi, commutandi hunc locum Urzad cui voluerint et nostrum consensum ad hoc damus, si vellent aliquid aedi- ficare, ut aedificent lignis nostrae silvae sine omni contra- dictione sicut et pro reparatione loci eiusdem damus liber- tatem possessoribus, ut in silvis nostris faciant sibi pratum et possideant sine tamen damno aliquo. Et hunc contractum fecit inter nos eques Lubinus de Lhota Stateczensi et supra- fatus Mathias Zateczky et biberunt sanitatem Boroticzij, coram quibus mihi extradidit locum Urzad judex Mathias Boro- ticzensis, Laurentius judex Czelinensis et judex Lubinus de Monte Stagiczensi, et Garoslaus, inspector silvarum Dobrzi- sensium et alii multi, hinc nos tuentes semper res monasterii nostri et nolentes manumittere locum eundem. Suscepimus hunc sub curam nostram cum praefatis Boress et Mathia haereditarie sine omni contradictione quorumlibet etiam conventus nostri sub omnibus juribus suprascriptis. Et qui- cunque has praesentes habuerit cum nostra bona voluntate, habeat jus plenum sicut nos. In quorum testimonium sigillum abbatis et conventus praesentibus appendimus. Datum et scriptum anno Nativitatis Domini 1480.
14 nullae solutiones neque robottae nostro monasterio nec alio contribuebantur nisi suprascripto honesto viro Wenceslao de Milostyn. Datus autem idem locus a rege Wenceslao et sacer- dote abbate Kriz hac conditione: ut ille et dein omnes, qui- cunque hunc locum tenuerint, in perpetuum custodiant silvas nostri monasterii Slovanensis datas ab imperatore gloriosae memoriae Carolo, quae silvae sunt supra illum locum Urzad infra montem Borzivoy, hoc jure sicut sunt custodes in silvis regiis. Patefacimus et id omnibus praesentes audituris et lecturis, si quando futuri abbates vel conventus vellent emere locum Urzad ad manus monasterii Slovanensis vel alicui vendere eo pretio, quo supradictus sacerdos Wenceslaus tenet cum Boress et Mathia, ut supradictam summam seu 12 sexa- genas et 20 alias sexagenas restituerent, vel illis praefatis vel huic, qui praesentes litteras cum eorum bona voluntate habuerit sine contradictione qualibet, imo omnes expensas in villam necessarias futuras recompensarent. Insuper suprafati abbas, Boress et Mathias habent potestatem vendendi, alie- nandi, donandi, commutandi hunc locum Urzad cui voluerint et nostrum consensum ad hoc damus, si vellent aliquid aedi- ficare, ut aedificent lignis nostrae silvae sine omni contra- dictione sicut et pro reparatione loci eiusdem damus liber- tatem possessoribus, ut in silvis nostris faciant sibi pratum et possideant sine tamen damno aliquo. Et hunc contractum fecit inter nos eques Lubinus de Lhota Stateczensi et supra- fatus Mathias Zateczky et biberunt sanitatem Boroticzij, coram quibus mihi extradidit locum Urzad judex Mathias Boro- ticzensis, Laurentius judex Czelinensis et judex Lubinus de Monte Stagiczensi, et Garoslaus, inspector silvarum Dobrzi- sensium et alii multi, hinc nos tuentes semper res monasterii nostri et nolentes manumittere locum eundem. Suscepimus hunc sub curam nostram cum praefatis Boress et Mathia haereditarie sine omni contradictione quorumlibet etiam conventus nostri sub omnibus juribus suprascriptis. Et qui- cunque has praesentes habuerit cum nostra bona voluntate, habeat jus plenum sicut nos. In quorum testimonium sigillum abbatis et conventus praesentibus appendimus. Datum et scriptum anno Nativitatis Domini 1480.
Strana 15
15 XIV. 1500. November. 12. Prag. Zwischen Abt Wenzel und seinem Nachfolger, Abt Matthias und dem Prior Johannes einerseits und den Fleischern in der Neustadt-Prag andererseits wurde die Vereinbarung getroffen, daß letztere einen Fleischbankzins von 30 Groschen dem Kloster zu entrichten haben, anstatt der früheren von Karl IV. bestimmten Abgaben. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I. p. 198 s.). Vgl. dazu Possival, series p. 9; Manuskr. Univ.-Bibl. Prag. XVII, E. 24. Fol. 76 a, Nr. 120. Die lateinische Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 165 s.) lautet: Nos sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slovanensis, in nova civitate Pragensi, sacerdos Mathias,1) successor eius abbas eiusdem monasterii, sacerdos Joannes prior et totus simul conventus. Notum facimus praesentibus universis et singulis praesertim, sincera intentione, amantes concordiam et pacem internam et externam sicut ad nos singulariter homines spirituales pertinet, in quam voluntarie inclinantes contractum cum dominis lanionibus fecimus et hunc censum, quem nobis et futuris abbatibus et fratribus nostri praefati monasterii secundum dotationem bonae et sanctae memoriae imperatoris Caroli et aliorum regum Boemiae confirmatum tenentur omni anno ex suis macellis solvere, quid in diebus nostrorum duorum abbatum, videlicet sacerdotis Wenceslai et sacerdotis Mathiae supradictorum debeant domini laniones Neopragenses 30 sexa- genas grossorum Pragensis monetae omni anno nostro mona- sterio Slovanensi solvere, videlicet: 15 sexagenas grossorum Pragensium in festo s. Galli et 15 sexagenas grossorum Pragensium in festo s. Georgi et hoc deinde semper quolibet anno sine omni contradictione et absque excogitato elencho debent facere. Si vero domini laniones praedicti vellent contradicere, quod non speramus, tunc nos praedicti abbates vel unus nostrum superstes, possemus dominos laniones secun- dum nostras litteras justitiam, quos habemus judicialiter convenire et nostra, sicut Majestales testantur, ab eis requirere. 1) Mathias war Koadjutor des greisen Abtes Wenzel. (Cechner 1. c. p. 199.)
15 XIV. 1500. November. 12. Prag. Zwischen Abt Wenzel und seinem Nachfolger, Abt Matthias und dem Prior Johannes einerseits und den Fleischern in der Neustadt-Prag andererseits wurde die Vereinbarung getroffen, daß letztere einen Fleischbankzins von 30 Groschen dem Kloster zu entrichten haben, anstatt der früheren von Karl IV. bestimmten Abgaben. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I. p. 198 s.). Vgl. dazu Possival, series p. 9; Manuskr. Univ.-Bibl. Prag. XVII, E. 24. Fol. 76 a, Nr. 120. Die lateinische Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 165 s.) lautet: Nos sacerdos Wenceslaus, abbas monasterii Slovanensis, in nova civitate Pragensi, sacerdos Mathias,1) successor eius abbas eiusdem monasterii, sacerdos Joannes prior et totus simul conventus. Notum facimus praesentibus universis et singulis praesertim, sincera intentione, amantes concordiam et pacem internam et externam sicut ad nos singulariter homines spirituales pertinet, in quam voluntarie inclinantes contractum cum dominis lanionibus fecimus et hunc censum, quem nobis et futuris abbatibus et fratribus nostri praefati monasterii secundum dotationem bonae et sanctae memoriae imperatoris Caroli et aliorum regum Boemiae confirmatum tenentur omni anno ex suis macellis solvere, quid in diebus nostrorum duorum abbatum, videlicet sacerdotis Wenceslai et sacerdotis Mathiae supradictorum debeant domini laniones Neopragenses 30 sexa- genas grossorum Pragensis monetae omni anno nostro mona- sterio Slovanensi solvere, videlicet: 15 sexagenas grossorum Pragensium in festo s. Galli et 15 sexagenas grossorum Pragensium in festo s. Georgi et hoc deinde semper quolibet anno sine omni contradictione et absque excogitato elencho debent facere. Si vero domini laniones praedicti vellent contradicere, quod non speramus, tunc nos praedicti abbates vel unus nostrum superstes, possemus dominos laniones secun- dum nostras litteras justitiam, quos habemus judicialiter convenire et nostra, sicut Majestales testantur, ab eis requirere. 1) Mathias war Koadjutor des greisen Abtes Wenzel. (Cechner 1. c. p. 199.)
Strana 16
16 Factus est contractus ante consules in curia Neo-Pragensi anno Domini 1500 die Jovis post s. Martinum sub consulibus Mariano Kropacz, Wenceslao Selyba, Stephano Hunczledr, Vito Hajek, Aegidio campanatore, Simone Skop, Joanne Radoch, Joanne Rozvoda, Joanne Welvariensi, Luca sartore, Joanne Spurni, Mathia Noha, praedictis consulibus novae civitatis Pragensis, quibus rebus pro futura memoria nos sacerdos Wenceslaus praedictus abbas et post ipsum sacerdos Mathias, abbas electus, sigillum eiusdem abbatiae et sigillum totius conventus praefati monasterii cum certa nostra scientia pro confirmatione rerum praescriptarum jussimus appendi; pro meliori autem certitudine et memoria utraque pars, quam negotium convenit, rogavimus unanimi petitione domi- num judicem et dominos memoratae civitatis Pragensis, ut juxta nostrum sigillum etiam proprium minus pro confirma- tione appendere dignarentur, anno quo supra. XV. 1504. Oktober. 28. (27.) Prag. Die Streitfrage der Jurisdiktion über St. Nikolaus in Podskal wird dadurch entschieden, daß dieselbe dem Slawenkloster rechtlich zugesprochen wurde. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 200); Cechner entnahm dies Dokument dem Paproczius, der es im Wyschehrader Archiv gefunden. Dissensione facta inter parochiales s. Nicolai in Podskal, quidam enim ex his ecclesiae s. Wenceslai in Zderas pertinere volebant. Venerabilis vero pater et Dominus Mathias de Slana, abbas Slavorum,1) ad eam parochiam jus patronatus se habere dixit, quod praesentibus ostendit et confirmavit, dissidentes autem audita sententia literarum eam susceperunt et mona- sterio Slavorum, ut pertineant, consenserunt. Actum coram reverendissimo patre et domino domino Syndonensi atque Boemorum episcopo etc., magistro Paulo de Zacz, in spiritua- libus administratore, magistro Jacobo de Paczov, tunc uni- 1) Cechner fügt hier folgendes bei: (hunc poterat sic vocari a simul conivalibus hussitis).
16 Factus est contractus ante consules in curia Neo-Pragensi anno Domini 1500 die Jovis post s. Martinum sub consulibus Mariano Kropacz, Wenceslao Selyba, Stephano Hunczledr, Vito Hajek, Aegidio campanatore, Simone Skop, Joanne Radoch, Joanne Rozvoda, Joanne Welvariensi, Luca sartore, Joanne Spurni, Mathia Noha, praedictis consulibus novae civitatis Pragensis, quibus rebus pro futura memoria nos sacerdos Wenceslaus praedictus abbas et post ipsum sacerdos Mathias, abbas electus, sigillum eiusdem abbatiae et sigillum totius conventus praefati monasterii cum certa nostra scientia pro confirmatione rerum praescriptarum jussimus appendi; pro meliori autem certitudine et memoria utraque pars, quam negotium convenit, rogavimus unanimi petitione domi- num judicem et dominos memoratae civitatis Pragensis, ut juxta nostrum sigillum etiam proprium minus pro confirma- tione appendere dignarentur, anno quo supra. XV. 1504. Oktober. 28. (27.) Prag. Die Streitfrage der Jurisdiktion über St. Nikolaus in Podskal wird dadurch entschieden, daß dieselbe dem Slawenkloster rechtlich zugesprochen wurde. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 200); Cechner entnahm dies Dokument dem Paproczius, der es im Wyschehrader Archiv gefunden. Dissensione facta inter parochiales s. Nicolai in Podskal, quidam enim ex his ecclesiae s. Wenceslai in Zderas pertinere volebant. Venerabilis vero pater et Dominus Mathias de Slana, abbas Slavorum,1) ad eam parochiam jus patronatus se habere dixit, quod praesentibus ostendit et confirmavit, dissidentes autem audita sententia literarum eam susceperunt et mona- sterio Slavorum, ut pertineant, consenserunt. Actum coram reverendissimo patre et domino domino Syndonensi atque Boemorum episcopo etc., magistro Paulo de Zacz, in spiritua- libus administratore, magistro Jacobo de Paczov, tunc uni- 1) Cechner fügt hier folgendes bei: (hunc poterat sic vocari a simul conivalibus hussitis).
Strana 17
17 versitatis rectore, praesentibus caeteris magistris et sacerdo- tibus. Ex consistorio feria IIa diei Simonis et Judae aposto- lorum, anno Domini 1504.1) XVI. 1505. Juli. 22. Prag. Abt Mathias verkaust dem Prager Bürger Andreas Krbecz für 18 Schock Meißner Groschen ein Haus mit Garten in Podfkal mit der Bedingung des Rückkaufsrechtes. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Original-Verkaufsurkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 201). Vgl. Possival, series p. 10. Die lateinische Übersetzung der Kopie lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 167 s.): Nos sacerdos Mathias, abbas monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi, sacerdos Wenceslaus et totus con- ventus eiusdem monasterii, notum facimus praesentibus uni- versis et singulis, quod vendiderimus et vigore praesentium litterarum vendimus nostram domum polentariam cum haere- ditario horto, quae est sub monasterio nostro in Podskal, Andreae Krbecz, civi Pragensi, eius haeredibus pro 18 sexagenis grossorum Missnensium sub talem [!] censum [!], ut ille eius- que haeredes in hac domo libere sedeant, censum nulli alteri ex ea dent nisi soli monasterio 10 grossos Missnenses; si autem ille vel haeredes eius vellent in horto penes hanc domum polentariam cellam facere, nos non prohibemus, tantum ut id fiat sine nostro damno etc. Si autem hanc domum ab illo censu redimere nollent, tunc praefatus Krbecz et eius haeredes possunt libere praefatam domum vendere sub ante- dictum censum. Datum ut supra.2) XVII. 1535. Juni. 30. Wien. König Ferdinand I. schlägt die Bitte des Prag-Neustädter Rates ab, die Stelle des Abtes des Slawenklosters nach dem Tode des hoffnungslos erkrankten Magisters Mathias Korambus zwei Jahre 1) Cechner fügt hiezu: Sic haec litterae sonant de verbo ad verbum in citato authore. (i. e. Paproczius.) 2) Nach Cechner, hist. Em. Mss. II, p. 167 s.).
17 versitatis rectore, praesentibus caeteris magistris et sacerdo- tibus. Ex consistorio feria IIa diei Simonis et Judae aposto- lorum, anno Domini 1504.1) XVI. 1505. Juli. 22. Prag. Abt Mathias verkaust dem Prager Bürger Andreas Krbecz für 18 Schock Meißner Groschen ein Haus mit Garten in Podfkal mit der Bedingung des Rückkaufsrechtes. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Original-Verkaufsurkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 201). Vgl. Possival, series p. 10. Die lateinische Übersetzung der Kopie lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 167 s.): Nos sacerdos Mathias, abbas monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi, sacerdos Wenceslaus et totus con- ventus eiusdem monasterii, notum facimus praesentibus uni- versis et singulis, quod vendiderimus et vigore praesentium litterarum vendimus nostram domum polentariam cum haere- ditario horto, quae est sub monasterio nostro in Podskal, Andreae Krbecz, civi Pragensi, eius haeredibus pro 18 sexagenis grossorum Missnensium sub talem [!] censum [!], ut ille eius- que haeredes in hac domo libere sedeant, censum nulli alteri ex ea dent nisi soli monasterio 10 grossos Missnenses; si autem ille vel haeredes eius vellent in horto penes hanc domum polentariam cellam facere, nos non prohibemus, tantum ut id fiat sine nostro damno etc. Si autem hanc domum ab illo censu redimere nollent, tunc praefatus Krbecz et eius haeredes possunt libere praefatam domum vendere sub ante- dictum censum. Datum ut supra.2) XVII. 1535. Juni. 30. Wien. König Ferdinand I. schlägt die Bitte des Prag-Neustädter Rates ab, die Stelle des Abtes des Slawenklosters nach dem Tode des hoffnungslos erkrankten Magisters Mathias Korambus zwei Jahre 1) Cechner fügt hiezu: Sic haec litterae sonant de verbo ad verbum in citato authore. (i. e. Paproczius.) 2) Nach Cechner, hist. Em. Mss. II, p. 167 s.).
Strana 18
18 lang unbesetzt zu lassen, damit aus den äbtlichen Einkünften das in äußerst schlechtem Zustand befindliche Kloster restauriert werden könne. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 264. XVIII. 1535. Juli. 15. Wien. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate auf defsen Anzeige des Hinscheidens des Abtes Mathias Korambus mit, daß er die Stelle eines Abtes des Slawenklosters mit einer geeigneten Person besetzen werde. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 287. XIX. 1535. September. 13. Wien.-Neustadt. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate die Ernennung des Teiner Pfarrers Johann zum Abte des Slawen- klosters mit und befiehlt dejsen Einführung. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 352. XX. 1535. September. 13. Wien.-Neustadt. König Ferdinand I. ernennt den Pfarrer der Teinkirche Johann zum Abte des Slawenklosters und befiehlt ihm, das Kloster in gutem Bauzustande zu erhalten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 353. XXI. 1536. Februar. 8. Innsbruck. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate auf dessen Anzeige über die zwischen dem neuernannten Abte des Slawenklosters Johann und dem dortigen Mönche Wenzel ent- standenen Zwistigkeiten mit, daß er die Angelegenheit durch den Obersthofmeister untersuchen lassen werde. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 483.
18 lang unbesetzt zu lassen, damit aus den äbtlichen Einkünften das in äußerst schlechtem Zustand befindliche Kloster restauriert werden könne. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 264. XVIII. 1535. Juli. 15. Wien. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate auf defsen Anzeige des Hinscheidens des Abtes Mathias Korambus mit, daß er die Stelle eines Abtes des Slawenklosters mit einer geeigneten Person besetzen werde. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 287. XIX. 1535. September. 13. Wien.-Neustadt. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate die Ernennung des Teiner Pfarrers Johann zum Abte des Slawen- klosters mit und befiehlt dejsen Einführung. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 352. XX. 1535. September. 13. Wien.-Neustadt. König Ferdinand I. ernennt den Pfarrer der Teinkirche Johann zum Abte des Slawenklosters und befiehlt ihm, das Kloster in gutem Bauzustande zu erhalten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 353. XXI. 1536. Februar. 8. Innsbruck. König Ferdinand I. teilt dem Prag-Neustädter Stadtrate auf dessen Anzeige über die zwischen dem neuernannten Abte des Slawenklosters Johann und dem dortigen Mönche Wenzel ent- standenen Zwistigkeiten mit, daß er die Angelegenheit durch den Obersthofmeister untersuchen lassen werde. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 483.
Strana 19
19 XXII. 1536. Februar. 8. Innsbruck. König Ferdinand I. befiehlt dem Obersthofmeister, er möge die zwischen dem neuernannten Abte Johann des Slawenklosters und dem dortigen Mönche Wenzel entstandenen Zwistigkeiten unter- suchen und beizulegen trachten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 483. XXIII. 1537. September. 3. Prag. Über Beschwerde des Abtes des Slawenklosters Johann, daß viele Leute die seit altersher dem Kloster zu leistenden Zehent- gelder und andere Abgaben nicht entrichten, erteilt König Fer- dinand I. dem Rate der Neustadt-Prag den Befehl, die vom Abte zu bezeichnenden säumigen Zahler zur Leistung der Abgaben anzuhalten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Missiven 1536—38, p. 181. XXIV. 1538. Mai. 14. Prag. König Ferdinand I. sendet dem Landrecht eine Bittschrift des Abtes des Slawenklosters Johann, in welcher derselbe um Ver=- haltung einiger Personen des Ritterstandes zur Zahlung der dem Kloster schuldigen Abgaben bittet, mit dem Auftrag, dem Abte nach Möglichkeit zu seinem Rechte zu verhelfen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Missiven 1536—38, p. 322. XXV. 1542. Juli. 17. Prag. Abt Johannes Nosnička, Prior Mathias, die Priester Stephan und Wenzel und der ganze Konvent verkaufen den Hof Urzad mit allem Zubehör dem Bauer Thomas von Dřevnik um 28 Meißner Groschen mit der Bedingung, den umliegenden Klosterwald zu bewachen und vor Schaden zu bewahren und außerdem nach Zahlung der 28 Groschen noch jährlich zu St. Gallus und St. 2*)
19 XXII. 1536. Februar. 8. Innsbruck. König Ferdinand I. befiehlt dem Obersthofmeister, er möge die zwischen dem neuernannten Abte Johann des Slawenklosters und dem dortigen Mönche Wenzel entstandenen Zwistigkeiten unter- suchen und beizulegen trachten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 13, Missiven 1534—36, p. 483. XXIII. 1537. September. 3. Prag. Über Beschwerde des Abtes des Slawenklosters Johann, daß viele Leute die seit altersher dem Kloster zu leistenden Zehent- gelder und andere Abgaben nicht entrichten, erteilt König Fer- dinand I. dem Rate der Neustadt-Prag den Befehl, die vom Abte zu bezeichnenden säumigen Zahler zur Leistung der Abgaben anzuhalten. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Missiven 1536—38, p. 181. XXIV. 1538. Mai. 14. Prag. König Ferdinand I. sendet dem Landrecht eine Bittschrift des Abtes des Slawenklosters Johann, in welcher derselbe um Ver=- haltung einiger Personen des Ritterstandes zur Zahlung der dem Kloster schuldigen Abgaben bittet, mit dem Auftrag, dem Abte nach Möglichkeit zu seinem Rechte zu verhelfen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Missiven 1536—38, p. 322. XXV. 1542. Juli. 17. Prag. Abt Johannes Nosnička, Prior Mathias, die Priester Stephan und Wenzel und der ganze Konvent verkaufen den Hof Urzad mit allem Zubehör dem Bauer Thomas von Dřevnik um 28 Meißner Groschen mit der Bedingung, den umliegenden Klosterwald zu bewachen und vor Schaden zu bewahren und außerdem nach Zahlung der 28 Groschen noch jährlich zu St. Gallus und St. 2*)
Strana 20
20 Georg je 7 böhmische Groschen unter genau bestimmten Bedin- gungen zu entrichten. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Urkunde bei Techner (hist. Em. Mss. I, p. 215). Vgl. Possival, series p. 11 und Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 170. Nr. 199. S. Bd. II. Urk. XIII. Die lateinische Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 179 s.) lautet: Nos sacerdos 1) Joannes, abbas monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi, sacerdos Mathias prior, sacerdos Stephanus, sacerdos Wenceslaus sicque totus conventus nihi- lominus, sicut praedecessores nostri obligati erant, bonum monasterii intuentes sedule jura perquirimus. Notum facimus praesentibus universis lecturis vel lectas audituris, quod vendiderimus praedium et fundum monasterii nostri haereditarium, dictum Urzad post Drevnik jacens cum virgultis, Thomae Drevnicensi et eius haeredibus, subdito domini Nicolai Bechinie ad possidendum et utifruendum pro- 28 sexagenis Missnensibus, quarum medietatem a dato prae- sentium debet solvere 4 sexagenas Missnenses, deinde in anno in festo s. Wenceslai tres sexagenas Missnenses et sic in quolibet festo s. Wenceslai per tres sexagenas Missnenses, donec praedicta summa completa fuerit. Et ex fundo ante- dicto censum in quolibet termino s. Galli et s. Georgii per septem grossos Pragenses debet solvere et silvas monasterii nostri suo tempore inspicere, ne aliquod damnum causetur. Etiam poterit ille Thomas et eius haeredes fundum supra- fatum vendere, mutare pro sua utilitate, sed cum scientia et consensu nostro et successorum nostrorum tamquam fundi dominorum. In cuius rei testimonium sigilla abbatis et con- ventus jussimus appendi. Datum in monasterio nostro ante- dicto anno et die ut supra. [1542 die lunae post festum divisionis apostolorum.] XXVI. 1545. November. 19. Wien. König Ferdinand I. erteilt dem Florian Griespeck von Griespach das Recht, folgende von König Georg unterm 1) Cechner (1. c. p. 180) knüpft an diese Urkunde eine Untersuchung über die Orthodorie der genannten „Priester“ an und kommt zu dem Resultate, daß sie Häretiker waren.
20 Georg je 7 böhmische Groschen unter genau bestimmten Bedin- gungen zu entrichten. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Urkunde bei Techner (hist. Em. Mss. I, p. 215). Vgl. Possival, series p. 11 und Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 170. Nr. 199. S. Bd. II. Urk. XIII. Die lateinische Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 179 s.) lautet: Nos sacerdos 1) Joannes, abbas monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi, sacerdos Mathias prior, sacerdos Stephanus, sacerdos Wenceslaus sicque totus conventus nihi- lominus, sicut praedecessores nostri obligati erant, bonum monasterii intuentes sedule jura perquirimus. Notum facimus praesentibus universis lecturis vel lectas audituris, quod vendiderimus praedium et fundum monasterii nostri haereditarium, dictum Urzad post Drevnik jacens cum virgultis, Thomae Drevnicensi et eius haeredibus, subdito domini Nicolai Bechinie ad possidendum et utifruendum pro- 28 sexagenis Missnensibus, quarum medietatem a dato prae- sentium debet solvere 4 sexagenas Missnenses, deinde in anno in festo s. Wenceslai tres sexagenas Missnenses et sic in quolibet festo s. Wenceslai per tres sexagenas Missnenses, donec praedicta summa completa fuerit. Et ex fundo ante- dicto censum in quolibet termino s. Galli et s. Georgii per septem grossos Pragenses debet solvere et silvas monasterii nostri suo tempore inspicere, ne aliquod damnum causetur. Etiam poterit ille Thomas et eius haeredes fundum supra- fatum vendere, mutare pro sua utilitate, sed cum scientia et consensu nostro et successorum nostrorum tamquam fundi dominorum. In cuius rei testimonium sigilla abbatis et con- ventus jussimus appendi. Datum in monasterio nostro ante- dicto anno et die ut supra. [1542 die lunae post festum divisionis apostolorum.] XXVI. 1545. November. 19. Wien. König Ferdinand I. erteilt dem Florian Griespeck von Griespach das Recht, folgende von König Georg unterm 1) Cechner (1. c. p. 180) knüpft an diese Urkunde eine Untersuchung über die Orthodorie der genannten „Priester“ an und kommt zu dem Resultate, daß sie Häretiker waren.
Strana 21
21 29. Juni 1463 an Hanusch von Kolowrat verpfändete Güter aus- zulösen: 1. Die Hälfte des Städtchens Kralowitz, den dem Kloster Hof Olschan, die Dörfer Bělow, Hubenow, Plaß gehörig. Wschehrd, Brodoslad und Ujezdetz den Kreuzherren am 2. Die Dörfer Potworow, Ržemschino, Sedletz Zderaz gehörig. und Bukowina 3. Das Dorf Otěwěk, den Prager Kanonikern gehörig. 4. Den Wald „Wráž“ und die Hälfte des Dorfes Mi- lostin, Eigentum des Slawenklosters. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 27, Majestalien 1543—50. Fol. 165. XXVII. 1549. Dezember. 2. Prag. König Ferdinand genehmigt den vom Abte Johannes abge- schlofsenen Verkauf der Dörfer Ober und Mittel-Lhota an Wenzel [Wratislaw] von Mitrowitz und befiehlt die landtäfliche Einver- leibung des Kontraktes. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 217.) Vgl. Bd. I. Urk. XXV (S. 60 ff.) Urk. LXXX (S. 167 ff.) und An- hang Urk. V. (S. 215 ff.); Possival, series p. 11 s. Die lateinische Übersetzung der tschechischen Kopie gibt Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 181.) Ferdinandus, Dei gratia Romanorum, Hungariae, Boemiae rex, infans Hispaniarum, archidux Austriae, marchio Mora- viae. Generosi fideles nostri dilecti. Notum facimus, quod nos ad humiles preces venerabilis sacerdotis Joannis, abbatis, et conventus monasterii Slavorum et nobilis Wenceslai de Mitro- witz, domini in Skrzypli, fidelium nostrorum dilectorum, ad contractum ratione venditionis duorum pagorum superioris et mediae Lhotae, aliquando ab eodem monasterio oppigno- ratorum, quos praefatus Wenceslaus in pignore tenet, pro qua haereditate idem Wenceslaus eidem conventui 300 sexa- genos Missnensium solvere debet, sicut contractus, cuius copia in hac relatione ponitur et datum die martis post festum s. Urbani huius anni 49 demonstrat, gratiose recensuimus. Ideo mandamus, ut referatur ad tabulas regni et [inscribantur] praefati duo pagi, superior et media Lhota, illi Wenceslao de Mitrovitz
21 29. Juni 1463 an Hanusch von Kolowrat verpfändete Güter aus- zulösen: 1. Die Hälfte des Städtchens Kralowitz, den dem Kloster Hof Olschan, die Dörfer Bělow, Hubenow, Plaß gehörig. Wschehrd, Brodoslad und Ujezdetz den Kreuzherren am 2. Die Dörfer Potworow, Ržemschino, Sedletz Zderaz gehörig. und Bukowina 3. Das Dorf Otěwěk, den Prager Kanonikern gehörig. 4. Den Wald „Wráž“ und die Hälfte des Dorfes Mi- lostin, Eigentum des Slawenklosters. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 27, Majestalien 1543—50. Fol. 165. XXVII. 1549. Dezember. 2. Prag. König Ferdinand genehmigt den vom Abte Johannes abge- schlofsenen Verkauf der Dörfer Ober und Mittel-Lhota an Wenzel [Wratislaw] von Mitrowitz und befiehlt die landtäfliche Einver- leibung des Kontraktes. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 217.) Vgl. Bd. I. Urk. XXV (S. 60 ff.) Urk. LXXX (S. 167 ff.) und An- hang Urk. V. (S. 215 ff.); Possival, series p. 11 s. Die lateinische Übersetzung der tschechischen Kopie gibt Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 181.) Ferdinandus, Dei gratia Romanorum, Hungariae, Boemiae rex, infans Hispaniarum, archidux Austriae, marchio Mora- viae. Generosi fideles nostri dilecti. Notum facimus, quod nos ad humiles preces venerabilis sacerdotis Joannis, abbatis, et conventus monasterii Slavorum et nobilis Wenceslai de Mitro- witz, domini in Skrzypli, fidelium nostrorum dilectorum, ad contractum ratione venditionis duorum pagorum superioris et mediae Lhotae, aliquando ab eodem monasterio oppigno- ratorum, quos praefatus Wenceslaus in pignore tenet, pro qua haereditate idem Wenceslaus eidem conventui 300 sexa- genos Missnensium solvere debet, sicut contractus, cuius copia in hac relatione ponitur et datum die martis post festum s. Urbani huius anni 49 demonstrat, gratiose recensuimus. Ideo mandamus, ut referatur ad tabulas regni et [inscribantur] praefati duo pagi, superior et media Lhota, illi Wenceslao de Mitrovitz
Strana 22
22 et eius haeredibus, dum ille hanc summam 300 sexagenarium Missnensium deposuerit, pro qua summa statim cum scitu consiliarium camerae nostrae Boemicae alius census huic monasterio ematur et relator tabularum haereditarie inscribi curet eundem contractum, in quo profecto voluntatem nostram regiam implebis. Datum in arce Pragensi die lunae post festum s. Andreae anno 1549 regnorum nostrorum Romani 19, Ungariae 23, et Boemiae 24. Ferdinandus. Wolfgangus de Werssovetz. XXVIII. 1550. April 14. Prag. Abt Johannes Nosnička verkauft dem Simon Hutni eine Wiefe Gezero (in Zduchowitz) um den Preis von 20 Schock, den der Käujer sofort bezahlt und folgende Quittung erhält. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Originales bei Cechner (hist. Em. Mss. I. 217 s.); vgl. Possival, series p. 13. Die lateinische Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 181 s.) lautet: Ego sacerdos Joannes, abbas monasterii Slavorum, loco totius conventus. Notum facimus praesentibus universis, spe- cialiter audire debentibus, quod vendiderim Simoni Hutni et haeredibus eius pratum in fundo praefati monasterii pro 20 sexagenis Missnensium, quam summam totaliter exsolvit. Ideo ego supranominatus abbas eundem Simonem Hutni cum haeredibus cum praesentibus litteris quitto et absolvo a praedicta summa nunc et in perpetuum. In cuius testi- monium sigillum eiusdem monasterii abbatis jussi appendi. Datum in monasterio nostro praedicto die lunae post festum s. Valeriani anno 1550. In demselben Jahre wurde die obengenannte Wiese um den gleichen Preis von 20 Groschen von Anna, der Tochter des Paul Hutni und Gemahlin des Martin Cunczmann, dem Wenzel Humpos verkauft. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Dokumentes bei Cechner (hist. Em. Miss. I., p. 218); vgl. Possival, series p. 13. Die lateinische Übersetzung dieses zweiten Verkaufes gibt Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 182): Factus est contractus certus et perfectus inter Martinum Cunczmannum de voluntate Annae uxoris eius, filiae défuncti
22 et eius haeredibus, dum ille hanc summam 300 sexagenarium Missnensium deposuerit, pro qua summa statim cum scitu consiliarium camerae nostrae Boemicae alius census huic monasterio ematur et relator tabularum haereditarie inscribi curet eundem contractum, in quo profecto voluntatem nostram regiam implebis. Datum in arce Pragensi die lunae post festum s. Andreae anno 1549 regnorum nostrorum Romani 19, Ungariae 23, et Boemiae 24. Ferdinandus. Wolfgangus de Werssovetz. XXVIII. 1550. April 14. Prag. Abt Johannes Nosnička verkauft dem Simon Hutni eine Wiefe Gezero (in Zduchowitz) um den Preis von 20 Schock, den der Käujer sofort bezahlt und folgende Quittung erhält. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Originales bei Cechner (hist. Em. Mss. I. 217 s.); vgl. Possival, series p. 13. Die lateinische Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 181 s.) lautet: Ego sacerdos Joannes, abbas monasterii Slavorum, loco totius conventus. Notum facimus praesentibus universis, spe- cialiter audire debentibus, quod vendiderim Simoni Hutni et haeredibus eius pratum in fundo praefati monasterii pro 20 sexagenis Missnensium, quam summam totaliter exsolvit. Ideo ego supranominatus abbas eundem Simonem Hutni cum haeredibus cum praesentibus litteris quitto et absolvo a praedicta summa nunc et in perpetuum. In cuius testi- monium sigillum eiusdem monasterii abbatis jussi appendi. Datum in monasterio nostro praedicto die lunae post festum s. Valeriani anno 1550. In demselben Jahre wurde die obengenannte Wiese um den gleichen Preis von 20 Groschen von Anna, der Tochter des Paul Hutni und Gemahlin des Martin Cunczmann, dem Wenzel Humpos verkauft. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Dokumentes bei Cechner (hist. Em. Miss. I., p. 218); vgl. Possival, series p. 13. Die lateinische Übersetzung dieses zweiten Verkaufes gibt Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 182): Factus est contractus certus et perfectus inter Martinum Cunczmannum de voluntate Annae uxoris eius, filiae défuncti
Strana 23
23 Pauli Hutni, et inter Wenceslaum filium Hanussii de Zupa- novicz et quidem talis: vendidit Martinus Cunczmannus pratum ad se pertinens nomine uxoris, Gizero dictum, in loco Duchovicz in fundo domini abbatis monasterii Slavorum situm, Wenceslao filio Humposii, qui habitat in Zupanovicz pago, pro summa 20 sexagenarum Missnensium. Paratam pecuniam ei dedit et solvit in praesentia harum personarum: Joannis, cognomento Kracze, judicis Dussnizensis, item Petri Marssila, judicis Bukovniczensis ex dominio Carlsteinensi, et Joannis Mathiae Dussniczensis et Georgii dicti Wewerziczky ex Libicz et Joannis Karpissek item ex Libicz, subditorum Suae Regiae Majestatis et Joannis Laudata ex pago Zupanovicz, subditi celsissimi archiepiscopi Pragensis. XXIX. 1550. April. 21. Prag. König Ferdinand I. beauftragt den fgl. Prokurator Peter Chotek, den Johann Mistopulos, Administrator der Utraquisten, als Pfarrer bei der Bethlehemskirche und den bisherigen Pfarrer daselbst Magister Martin als Abt des Slawenklosters einzuführen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Böhm. Ausgaben. 1549—52. Fol. 124. XXX. 1551. Februar. 27. Prag. Landtäfliche Eintragung, der zufolge Abt Martin und Konvent des Slawenklosters bekannt haben, daß sie die Dörfer Ober und Mittel-Lhota auf Grund des bereits vom Abte Johann abge- schlofsenen Kontraktes an Wenzel Wratislaw von Mitrowitz verkauft haben. (Vgl. oben Urk. XXVII.) Die Kopie des tschechisch abgefaßten Dokumeutes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 219 s.); vgl. Posfival, series. p. 12 s.; Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 188 vers. Nr. 310. Die lateinische Übersetzung der Ratifikation des Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 182 s.) lautet: Magister Martinus, sacerdos et abbas totusque conventus monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi sibi confessi sunt ante consules Pragenses, quod haereditatem suam et sui
23 Pauli Hutni, et inter Wenceslaum filium Hanussii de Zupa- novicz et quidem talis: vendidit Martinus Cunczmannus pratum ad se pertinens nomine uxoris, Gizero dictum, in loco Duchovicz in fundo domini abbatis monasterii Slavorum situm, Wenceslao filio Humposii, qui habitat in Zupanovicz pago, pro summa 20 sexagenarum Missnensium. Paratam pecuniam ei dedit et solvit in praesentia harum personarum: Joannis, cognomento Kracze, judicis Dussnizensis, item Petri Marssila, judicis Bukovniczensis ex dominio Carlsteinensi, et Joannis Mathiae Dussniczensis et Georgii dicti Wewerziczky ex Libicz et Joannis Karpissek item ex Libicz, subditorum Suae Regiae Majestatis et Joannis Laudata ex pago Zupanovicz, subditi celsissimi archiepiscopi Pragensis. XXIX. 1550. April. 21. Prag. König Ferdinand I. beauftragt den fgl. Prokurator Peter Chotek, den Johann Mistopulos, Administrator der Utraquisten, als Pfarrer bei der Bethlehemskirche und den bisherigen Pfarrer daselbst Magister Martin als Abt des Slawenklosters einzuführen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 16, Böhm. Ausgaben. 1549—52. Fol. 124. XXX. 1551. Februar. 27. Prag. Landtäfliche Eintragung, der zufolge Abt Martin und Konvent des Slawenklosters bekannt haben, daß sie die Dörfer Ober und Mittel-Lhota auf Grund des bereits vom Abte Johann abge- schlofsenen Kontraktes an Wenzel Wratislaw von Mitrowitz verkauft haben. (Vgl. oben Urk. XXVII.) Die Kopie des tschechisch abgefaßten Dokumeutes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 219 s.); vgl. Posfival, series. p. 12 s.; Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 188 vers. Nr. 310. Die lateinische Übersetzung der Ratifikation des Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 182 s.) lautet: Magister Martinus, sacerdos et abbas totusque conventus monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi sibi confessi sunt ante consules Pragenses, quod haereditatem suam et sui
Strana 24
24 monasterii, videlicet in superiori et media Lhotis pagis, campos et villas cum censibus post Kninam jacentes cum pratis, arbustis, silvis, nemoribus, piscinis et molis et cum omnibus appertinentiis, quos pagos Wenceslaus Wratislaw de Mitrovitz dominus in Skrziply pro certa summa a monasterio oppignoratos tene[ba]t, sicut sacerdos Joannes, praedecessor, abbas et memoratus conventus suprafati monasterii Slavorum, contraxerunt cum licentia suae regiae Majestatis cum Wenceslao Wratislaw ad haereditarie possidendum in omnibus limitibus, in quibus praefata haereditas eiusdem monasterii consistit, nullum jus, nec dominium neque proprietatem in hac haereditate nec futuri abbates nec conventus praefati monasterii Slavorum sibi reliquerunt, sed haereditarie possi- dendum vendiderunt suprascripto Wenceslao Wratislaw et haeredibus eius pro 150 sexagenis grossorum Boemicorum plene jam solutis hoc modo et sub hac conditione, sicut con- tractum est inter partes et in tabulas regni cum insinuatione anni et diei cum licentia suae regiae Majestatis inscriptum, sicut et relatio suae regiae Majestatis, in quid haec summa pecuniae converti debeat, luculenter in se continet, cui ingros- sationi in tabulas serenissimus princeps et dominus dominus Ferdinandus, Romanorum, Hungariae, Boemiae rex, infans Hispaniarum, archidux Austriae et marchio Moraviae gra- tiosam licentiam dare dignatus est. Nuntius ad tabulas regni fuit Petrus Chotek de Wognin, dominus in Wrany, suae regiae Majestatis in Boemia procurator, specialiter a sua regia Majestate missus, sicut relatio a sua regia Majestate ad tabulas regni facta ostendit, sicut in quaternione S. regiae Majestatis dominorum statuum et vladikonum seu antiquae prosagiae nobilium — post festum s. Mathiae apostoli inta- bulatus contractus plenius testatur et latius continet. XXXI. 1554. September. 20. Pardubitz. König Ferdinand I. bestätigt die Wahl des Heinrich Dworsky von Helfenburg zum Abte des Slawenklosters. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 50, Kaiserl. Befehle 1551—60, Fol. 81.
24 monasterii, videlicet in superiori et media Lhotis pagis, campos et villas cum censibus post Kninam jacentes cum pratis, arbustis, silvis, nemoribus, piscinis et molis et cum omnibus appertinentiis, quos pagos Wenceslaus Wratislaw de Mitrovitz dominus in Skrziply pro certa summa a monasterio oppignoratos tene[ba]t, sicut sacerdos Joannes, praedecessor, abbas et memoratus conventus suprafati monasterii Slavorum, contraxerunt cum licentia suae regiae Majestatis cum Wenceslao Wratislaw ad haereditarie possidendum in omnibus limitibus, in quibus praefata haereditas eiusdem monasterii consistit, nullum jus, nec dominium neque proprietatem in hac haereditate nec futuri abbates nec conventus praefati monasterii Slavorum sibi reliquerunt, sed haereditarie possi- dendum vendiderunt suprascripto Wenceslao Wratislaw et haeredibus eius pro 150 sexagenis grossorum Boemicorum plene jam solutis hoc modo et sub hac conditione, sicut con- tractum est inter partes et in tabulas regni cum insinuatione anni et diei cum licentia suae regiae Majestatis inscriptum, sicut et relatio suae regiae Majestatis, in quid haec summa pecuniae converti debeat, luculenter in se continet, cui ingros- sationi in tabulas serenissimus princeps et dominus dominus Ferdinandus, Romanorum, Hungariae, Boemiae rex, infans Hispaniarum, archidux Austriae et marchio Moraviae gra- tiosam licentiam dare dignatus est. Nuntius ad tabulas regni fuit Petrus Chotek de Wognin, dominus in Wrany, suae regiae Majestatis in Boemia procurator, specialiter a sua regia Majestate missus, sicut relatio a sua regia Majestate ad tabulas regni facta ostendit, sicut in quaternione S. regiae Majestatis dominorum statuum et vladikonum seu antiquae prosagiae nobilium — post festum s. Mathiae apostoli inta- bulatus contractus plenius testatur et latius continet. XXXI. 1554. September. 20. Pardubitz. König Ferdinand I. bestätigt die Wahl des Heinrich Dworsky von Helfenburg zum Abte des Slawenklosters. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 50, Kaiserl. Befehle 1551—60, Fol. 81.
Strana 25
25 XXXII. 1558. Juni. 25. Prag. Statthalter Erzherzog Ferdinand befiehlt dem Hauptmann der Prager Burg, die von dem Abte des Slawenklosters zum Baue des Choralistenhauses entliehenen 150 Schock böhm. aus den vom Priester Simon Villaticus hinterlassenen Geldern oder aus den Einnahmen der kgl. Leibgedingstädte zurückzuzahlen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 173. XXXIII. 1558. Dezember. 22. Prag. Erzherzog Ferdinand, Statthalter in Böhmen, teilt dem Hauptmann der kgl. Herrschaft Podiebrad mit, daß der Kaiser bewilligt habe, daß anstatt des von der Stadt Kauřim an das slawische Kloster und an das Kloster am Karlshof vom Dorfe Chrafstian entrichteten Zinfes von 15 Schock, nunmehr eine Abgabe in gleicher Weise von dem zur Herrschaft Podiebrad gehörigen Dorfe Chotaun einzuheben, an die Stadt Kauřim abzuliefern und von diefer den beiden genannten Klöstern zu bezahlen sei. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 227. XXXIV. 1559. Juni. 2. Prag. Erzherzog Ferdinand, Statthalter in Böhmen, teilt den Steuer- einnehmern des I. 1558 mit, daß der Kaiser dem Magister Heinrich, Abte des Slawenklosters, sowie dem Propste, Dechant, den Magi- stern und Kollegiaten in Prag die Landsteuer nachgesehen habe. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 284. XXXV. 1560. Oktober. 7. Prag. Die königl. böhm. Kammer weist den [kgl. Rentmeister] Adam Sturm an, die vom Abte des Slawenklosters, Heinrich, zum Baue des Choralistenhauses [beim Dome] entliehenen 225 Schock meiß.
25 XXXII. 1558. Juni. 25. Prag. Statthalter Erzherzog Ferdinand befiehlt dem Hauptmann der Prager Burg, die von dem Abte des Slawenklosters zum Baue des Choralistenhauses entliehenen 150 Schock böhm. aus den vom Priester Simon Villaticus hinterlassenen Geldern oder aus den Einnahmen der kgl. Leibgedingstädte zurückzuzahlen. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 173. XXXIII. 1558. Dezember. 22. Prag. Erzherzog Ferdinand, Statthalter in Böhmen, teilt dem Hauptmann der kgl. Herrschaft Podiebrad mit, daß der Kaiser bewilligt habe, daß anstatt des von der Stadt Kauřim an das slawische Kloster und an das Kloster am Karlshof vom Dorfe Chrafstian entrichteten Zinfes von 15 Schock, nunmehr eine Abgabe in gleicher Weise von dem zur Herrschaft Podiebrad gehörigen Dorfe Chotaun einzuheben, an die Stadt Kauřim abzuliefern und von diefer den beiden genannten Klöstern zu bezahlen sei. Die Kopie im Statth.-Archiv Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 227. XXXIV. 1559. Juni. 2. Prag. Erzherzog Ferdinand, Statthalter in Böhmen, teilt den Steuer- einnehmern des I. 1558 mit, daß der Kaiser dem Magister Heinrich, Abte des Slawenklosters, sowie dem Propste, Dechant, den Magi- stern und Kollegiaten in Prag die Landsteuer nachgesehen habe. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 61, Böhm. Ausgaben 1557—59, Fol. 284. XXXV. 1560. Oktober. 7. Prag. Die königl. böhm. Kammer weist den [kgl. Rentmeister] Adam Sturm an, die vom Abte des Slawenklosters, Heinrich, zum Baue des Choralistenhauses [beim Dome] entliehenen 225 Schock meiß.
Strana 26
26 zurückzuzahlen, da der Abt des Geldes zur Restaurierung des Klosters notwendig bedürfe. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 69, Böhm. Ausgaben 1560—64, Fol. 63. XXXVI. 1582. Dezember. 24. Neuhaus. Ladislaus Popel von Lobkowitz stellt dem Kaiser Rudolf II. bei Gelegenheit der Heimfälligkeit der Verlassenschaft des Abtes von Emaus vor, mit der Vergebung der nächsten Heimfälligkeiten einzu halten, weil beim nächsten Georgitermin große Schuldposten zu zahlen sein werden. Das Original befindet sich im k. u. k. Hauss, Hof- und Staatsarchiv zu Wien. Allerdurchlauchtigister großmechtigister, unüberwind- lichister Römischer Khaiser, Allergnedigister Herr. Euer Khay : Mt. wissen genedigist, daß ich dero unther- thenigist gern din und zu dinen mich schuldig erkhen; weil dan E. Khay. Mt. mir itzt genedigst umb pericht geschriben wegen geschaffenhait des iüngst verstorbenen abts zu Emaus in der neuen statt prag verlassenschafft, wie dan E. Khay: Mt. zuhanden dero hoffkammer ich darauf hieneben unther- thenigist geantwortt. Darneben hab ich aber in sonderhait E. Khay. Mt. dises untherthenigist vermelden wöllen, daß ich der untherthenigisten meinung wehr, nach dem sich sondert- zweifl der geleichen fölligkhaitten in werendem sterben mehr finden möchten, Euer Khay. Mt. hilten mit vergebung sollicher mitlerweil ein wenig innen, piß ich mich dero noturftiglich erkundige und Euer Mt. dessen allen unther- thenigist berichten mecht, damit am ehisten E. Mt. selbst nutz, sonderlich waß nicht umbgangen khint werden, darmit geschoft wurd. Dan E. Khay. Mt. sich genedigist erinnern möge, daß auf khunftigen Georgi etliche starkhe schuld- posten zu entrichten sein, als wegen der herschaften Dobrzisch Przibram und Graupen, auch den hern Smirzitzky, von dene und andern mehr piß in hundert tausenth taler, welliche ich nur selbst mit harter mue, ja mit darstregkhung maines aigenen geltes, ein tail piß datho, die meisten aber piß
26 zurückzuzahlen, da der Abt des Geldes zur Restaurierung des Klosters notwendig bedürfe. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 69, Böhm. Ausgaben 1560—64, Fol. 63. XXXVI. 1582. Dezember. 24. Neuhaus. Ladislaus Popel von Lobkowitz stellt dem Kaiser Rudolf II. bei Gelegenheit der Heimfälligkeit der Verlassenschaft des Abtes von Emaus vor, mit der Vergebung der nächsten Heimfälligkeiten einzu halten, weil beim nächsten Georgitermin große Schuldposten zu zahlen sein werden. Das Original befindet sich im k. u. k. Hauss, Hof- und Staatsarchiv zu Wien. Allerdurchlauchtigister großmechtigister, unüberwind- lichister Römischer Khaiser, Allergnedigister Herr. Euer Khay : Mt. wissen genedigist, daß ich dero unther- thenigist gern din und zu dinen mich schuldig erkhen; weil dan E. Khay. Mt. mir itzt genedigst umb pericht geschriben wegen geschaffenhait des iüngst verstorbenen abts zu Emaus in der neuen statt prag verlassenschafft, wie dan E. Khay: Mt. zuhanden dero hoffkammer ich darauf hieneben unther- thenigist geantwortt. Darneben hab ich aber in sonderhait E. Khay. Mt. dises untherthenigist vermelden wöllen, daß ich der untherthenigisten meinung wehr, nach dem sich sondert- zweifl der geleichen fölligkhaitten in werendem sterben mehr finden möchten, Euer Khay. Mt. hilten mit vergebung sollicher mitlerweil ein wenig innen, piß ich mich dero noturftiglich erkundige und Euer Mt. dessen allen unther- thenigist berichten mecht, damit am ehisten E. Mt. selbst nutz, sonderlich waß nicht umbgangen khint werden, darmit geschoft wurd. Dan E. Khay. Mt. sich genedigist erinnern möge, daß auf khunftigen Georgi etliche starkhe schuld- posten zu entrichten sein, als wegen der herschaften Dobrzisch Przibram und Graupen, auch den hern Smirzitzky, von dene und andern mehr piß in hundert tausenth taler, welliche ich nur selbst mit harter mue, ja mit darstregkhung maines aigenen geltes, ein tail piß datho, die meisten aber piß
Strana 27
27 Georgi aufgehalten und pei werendem sterblauf, umb khein ohnlehen füglich handlen khinnen. Hab ich für nöttig eracht, E. Khaý. Mt. dessen privatim untherthenigist erindern, doch stets alles zu E. Khaý. Mt. genedigistem gevallen, zu dero Khaý. gnaden mich untherthenigist bevelhendt. Datum Neuhauß 24. December 1582. E: Rö: Khaý. Mt: untherthenigister gehorsamister diener Lasla Poppl der Jünger v. Lobkowitz. [In tergo a. m.] Hern Laßla Popl per Behaimische fäl- ligkeiten den 24. Decembris 1582. [a. m.] in Lucie die Verlassenschaft des jüngs verstor- benen Abts in Emauß in der neuen Stadt Prag betreff. [a. m.] [Der] Römischen Khaiserlichen [auch zjue Hungern und Behaim etc. [Köni]glichen Maiestät etc. [Unser]em Aller- zue Irer Mt. selbst aigenen handen. gnedigisten herrn [a. m.] 7ten Januarii 1583. XXXVII. 1583. Januar. 29. Wien. Kaijer Rudolf II. erteilt der königl. böhmischen Kammer den Befehl, ihm über das Bittgefuch des Prag-Neustädter Rates um Ausfolgung eines Dritteils der Nachlassenschaft des verstor- benen Abtes zu Emaus oder wenigstens der Bibliothek desselben ein Gutachten zu erstatten. Das mit dem großen kaiserl. Verschlußsiegel versehene Originalschreiben erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Rudolf der ander, von Gottes Gnaden erwölter römischer Kaiser, zu allen Zeiten Mehrer des Reichs. Wolgeborn, gestreng, ernvest liebe Getreuen. Welcher- massen uns N. Burgermaister und Rath unserer Neuen Stadt Prag underthenigst bitten, dass wir ihnen und der Gemain aldort den dritten Teil an des jüngst verstorbenen Abts zu Emaus daselbst Verlassenschaft oder aber, da wir dawider bedenken, allein die Bibliotecam daraus genedigist bewilligen
27 Georgi aufgehalten und pei werendem sterblauf, umb khein ohnlehen füglich handlen khinnen. Hab ich für nöttig eracht, E. Khaý. Mt. dessen privatim untherthenigist erindern, doch stets alles zu E. Khaý. Mt. genedigistem gevallen, zu dero Khaý. gnaden mich untherthenigist bevelhendt. Datum Neuhauß 24. December 1582. E: Rö: Khaý. Mt: untherthenigister gehorsamister diener Lasla Poppl der Jünger v. Lobkowitz. [In tergo a. m.] Hern Laßla Popl per Behaimische fäl- ligkeiten den 24. Decembris 1582. [a. m.] in Lucie die Verlassenschaft des jüngs verstor- benen Abts in Emauß in der neuen Stadt Prag betreff. [a. m.] [Der] Römischen Khaiserlichen [auch zjue Hungern und Behaim etc. [Köni]glichen Maiestät etc. [Unser]em Aller- zue Irer Mt. selbst aigenen handen. gnedigisten herrn [a. m.] 7ten Januarii 1583. XXXVII. 1583. Januar. 29. Wien. Kaijer Rudolf II. erteilt der königl. böhmischen Kammer den Befehl, ihm über das Bittgefuch des Prag-Neustädter Rates um Ausfolgung eines Dritteils der Nachlassenschaft des verstor- benen Abtes zu Emaus oder wenigstens der Bibliothek desselben ein Gutachten zu erstatten. Das mit dem großen kaiserl. Verschlußsiegel versehene Originalschreiben erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Rudolf der ander, von Gottes Gnaden erwölter römischer Kaiser, zu allen Zeiten Mehrer des Reichs. Wolgeborn, gestreng, ernvest liebe Getreuen. Welcher- massen uns N. Burgermaister und Rath unserer Neuen Stadt Prag underthenigst bitten, dass wir ihnen und der Gemain aldort den dritten Teil an des jüngst verstorbenen Abts zu Emaus daselbst Verlassenschaft oder aber, da wir dawider bedenken, allein die Bibliotecam daraus genedigist bewilligen
Strana 28
28 wolten, das habt ir aus beigelegtem ihren Suppliciren mit mehrerm gehorsamblich zu vernemen. Darauf ist unser genediger Bevelch an euch, dass ihr uns euern Bericht und Guttachten darüber zuekommen lasset. An dem beschicht unser genediger Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den neun und zwanzigisten Tag Januarii anno im drei und achtzigisten, unserer Reiche des römischen im achten, des hungarischen im ailften und Rudolf m. p. des behaimbischen auch im achten. Ad mandatum electi imperatoris proprium. Hans von Synzendorf m. p. Nuernberger m. p. XXXVIII. 1583. November. 25. Prag. Kaijer Rudolf II. verkauft an Johann d. ä. Pikhart von Zelené Audolí (Grüntal) folgende nach Heinrich Dworsky v. Helfenburg, Abte des Slawenklosters, heimgefallene Objekte um 460 Schock meißnisch: 1. ein Haus mit Hof und Garten auf der rechten Seite des großen Tores, das auf den Klosterfriedhof führt, 2. ein Häuschen unmittelbar neben dem Tore rechts, angren- zend an das vorgenannte Haus, 3. ein Haus auf der gegenüberliegenden Seite oben am Hohl- weg gegen Podskal zu, 4. einen zu diesen Häusern gehörigen Weinberg. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 99. XXXIX. 1583. November. 30. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Georg Konstantin den jüng. von Červené Pole (Rotenfeld) ein nach Abt Heinrich Dworsky v. Helfenburg an den Kaiser heimgefallenes kleines Haus links neben dem großen zum Klosterfriedhofe führenden Tore um 50 Schock böhm. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94, Fol. 102.
28 wolten, das habt ir aus beigelegtem ihren Suppliciren mit mehrerm gehorsamblich zu vernemen. Darauf ist unser genediger Bevelch an euch, dass ihr uns euern Bericht und Guttachten darüber zuekommen lasset. An dem beschicht unser genediger Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den neun und zwanzigisten Tag Januarii anno im drei und achtzigisten, unserer Reiche des römischen im achten, des hungarischen im ailften und Rudolf m. p. des behaimbischen auch im achten. Ad mandatum electi imperatoris proprium. Hans von Synzendorf m. p. Nuernberger m. p. XXXVIII. 1583. November. 25. Prag. Kaijer Rudolf II. verkauft an Johann d. ä. Pikhart von Zelené Audolí (Grüntal) folgende nach Heinrich Dworsky v. Helfenburg, Abte des Slawenklosters, heimgefallene Objekte um 460 Schock meißnisch: 1. ein Haus mit Hof und Garten auf der rechten Seite des großen Tores, das auf den Klosterfriedhof führt, 2. ein Häuschen unmittelbar neben dem Tore rechts, angren- zend an das vorgenannte Haus, 3. ein Haus auf der gegenüberliegenden Seite oben am Hohl- weg gegen Podskal zu, 4. einen zu diesen Häusern gehörigen Weinberg. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 99. XXXIX. 1583. November. 30. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Georg Konstantin den jüng. von Červené Pole (Rotenfeld) ein nach Abt Heinrich Dworsky v. Helfenburg an den Kaiser heimgefallenes kleines Haus links neben dem großen zum Klosterfriedhofe führenden Tore um 50 Schock böhm. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94, Fol. 102.
Strana 29
29 XL. 1583. Dezember. 7. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Georg Funk von Olivet ein nach Heinrich Dworsky von Helfenburg, Abt des Slawenklosters, heimgefallenes. links neben dem Hauptore zum Klosterfriedhof und gegenüber dem Klosterchor liegendes Haus um 25 Schock böhm. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 101. XLI. 1583. Dezember. 7. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Johann Georg Leffeyn um 35 Schock böhm. ein nach Heinrich Dworsky v. Helfenburg, Abt des Slawenklosters, heimgefallenes Haus, genannt „Compate- rovský“, zur linken Hand gelegen, wenn man vom Klosterfried hofe zu der nach Podskal führenden Pforte schreitet. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 103. XLII. 1583. Dezember. 13. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Alexander Celler von Rys (Ries) ein nach Abt Heinrich Dworsky v. Helfenburg an den Kaiser heimgefallenes kleines Haus um 30 Schock böhm., und zwar das zweite Haus vom Eck bei der Kapelle Ss. Cosmae et Damiani, wenn man vom Klosterfriedhofe zur Pforte geht, die nach Podjkal führt. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 100. XLIII. 1587. Februar. 4. Prag. Kaiser Rudolf II. konfirmiert den von Wenzel von Beneschau, Administrator des Konsistoriums sub utraque, abgeschloffenen Kauf eines beim Brunnen auf dem Friedhofe des Slawenklosters gele- genen Hauses von Margaretha, Köchin des † Pfarrers Johann in Pankraz. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 208.
29 XL. 1583. Dezember. 7. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Georg Funk von Olivet ein nach Heinrich Dworsky von Helfenburg, Abt des Slawenklosters, heimgefallenes. links neben dem Hauptore zum Klosterfriedhof und gegenüber dem Klosterchor liegendes Haus um 25 Schock böhm. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 101. XLI. 1583. Dezember. 7. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Johann Georg Leffeyn um 35 Schock böhm. ein nach Heinrich Dworsky v. Helfenburg, Abt des Slawenklosters, heimgefallenes Haus, genannt „Compate- rovský“, zur linken Hand gelegen, wenn man vom Klosterfried hofe zu der nach Podskal führenden Pforte schreitet. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 103. XLII. 1583. Dezember. 13. Prag. Kaiser Rudolf II. verkauft an Alexander Celler von Rys (Ries) ein nach Abt Heinrich Dworsky v. Helfenburg an den Kaiser heimgefallenes kleines Haus um 30 Schock böhm., und zwar das zweite Haus vom Eck bei der Kapelle Ss. Cosmae et Damiani, wenn man vom Klosterfriedhofe zur Pforte geht, die nach Podjkal führt. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 100. XLIII. 1587. Februar. 4. Prag. Kaiser Rudolf II. konfirmiert den von Wenzel von Beneschau, Administrator des Konsistoriums sub utraque, abgeschloffenen Kauf eines beim Brunnen auf dem Friedhofe des Slawenklosters gele- genen Hauses von Margaretha, Köchin des † Pfarrers Johann in Pankraz. Die Kopie im Statth.-Arch. Prag. Kop. 95, Majestalien 1576—94. Fol. 208.
Strana 30
30 XLIV. 1591. August 26. Prag.1) Abt Matthäus Philonomus zitiert den Gotthard Florian Zdiarsky von Zdiar, Herrn von Rot-Ujezd und Jentsch vor den Richter, um daselbst die Dokumente vorzuzeigen und darzutun, mit welchem Recht er das Dorf Jentsch, das einst zum Kloster gehörte, besitze. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, 226); vgl. Possival, series p. 15. In der lateinischen Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 188 s.) lautet die Zitation: Sacerdos Matthaeus Philonomus, abbas, et totus conventus monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi. Citatus prae- nobilis Gothardus Florianus Zdiarsky de Zdiar, dominus in Rubro Aujezd et Genecz, suae caesareae Majestatis et Boemiae regis consiliarius pro eo, ut deponat Majestales litteras, decreta et alia omnia, si quae habet, jura super Genecz pagum, monasterio Slavorum s. Hieronymi in nova civitate Pragensi pertinentem, num praefatus sacerdos Matthaeus et totus conventus praedictus, ad hunc pagum Genecz, quem idem Gothardus Florianus Zdiarsky possidet, cum omnibus olim appertinentiis, majus jus habent quam ille Gothardus Florianus, hinc ut se sistat ad judicium et respondeat. Wolph- gangus Kneksl de Biwsko,2) scriba penes cameram regiam Boemiae. XLV. 1592. Juli. 1. Prag. Der kaiserliche Richter in Prag-Neustadt wird von Kaiser Rudolf II. beauftragt, den an Stelle des vertriebenen Matthäus Philonomus von Beneschau neu ernannten Abt Paul Paminondas einzuführen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten kaiserlichen Reskriptes befindet sich im f.rerzb. Arch. Prag, Fasz. 59, Nr. 49. Vgl. Land.-Mus.-Arch. Fasz. Emaus. 1) Das Datum ergibt sich nach einer Bemerkung Cechners 1. c. 188. 2) Possival 1. c. Kneysl s Borovska.
30 XLIV. 1591. August 26. Prag.1) Abt Matthäus Philonomus zitiert den Gotthard Florian Zdiarsky von Zdiar, Herrn von Rot-Ujezd und Jentsch vor den Richter, um daselbst die Dokumente vorzuzeigen und darzutun, mit welchem Recht er das Dorf Jentsch, das einst zum Kloster gehörte, besitze. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, 226); vgl. Possival, series p. 15. In der lateinischen Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 188 s.) lautet die Zitation: Sacerdos Matthaeus Philonomus, abbas, et totus conventus monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi. Citatus prae- nobilis Gothardus Florianus Zdiarsky de Zdiar, dominus in Rubro Aujezd et Genecz, suae caesareae Majestatis et Boemiae regis consiliarius pro eo, ut deponat Majestales litteras, decreta et alia omnia, si quae habet, jura super Genecz pagum, monasterio Slavorum s. Hieronymi in nova civitate Pragensi pertinentem, num praefatus sacerdos Matthaeus et totus conventus praedictus, ad hunc pagum Genecz, quem idem Gothardus Florianus Zdiarsky possidet, cum omnibus olim appertinentiis, majus jus habent quam ille Gothardus Florianus, hinc ut se sistat ad judicium et respondeat. Wolph- gangus Kneksl de Biwsko,2) scriba penes cameram regiam Boemiae. XLV. 1592. Juli. 1. Prag. Der kaiserliche Richter in Prag-Neustadt wird von Kaiser Rudolf II. beauftragt, den an Stelle des vertriebenen Matthäus Philonomus von Beneschau neu ernannten Abt Paul Paminondas einzuführen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten kaiserlichen Reskriptes befindet sich im f.rerzb. Arch. Prag, Fasz. 59, Nr. 49. Vgl. Land.-Mus.-Arch. Fasz. Emaus. 1) Das Datum ergibt sich nach einer Bemerkung Cechners 1. c. 188. 2) Possival 1. c. Kneysl s Borovska.
Strana 31
31 XLVI. 1592. September. 30. Prag. Reskript Kaiser Rudolf II., betreffend die Ernennung des Paul Pominondas zum Abte des Slawenklosters. Die Kopie der in tschechischer Sprache abgefaßten Urkunde befindet sich im f.-erzb. Arch., Prag: Fasz. 59, Nr. 49. Auf der vierten Seite rechts oben steht der Archivvermerk: Copia Rescripti Rudolphi Imperatoris concernens electi- onem abbatis Slovanensis. Darunter: Slovanens. Emautini. — Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 228 s. und Possival, series p. 17. Zur Zeit als Cechner den ersten Band seiner Geschichte des Klosters schrieb (1752—1759), war das tschechische Original noch im Stiftsarchiv vorhanden. Schaller Bd. IV, p. 130 ff. Manuskr. Univ.-Bibl. Prag: XXVII E. 24, p. 4. Die lateinische Übersetzung lauter nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 191): Nos Rudolphus II. Dei gratia electus Romanorum imperator, semper augustus, imperii Ungariae, Bohemiae etc. rex. Notum facimus praesentibus, quod nos bona voluntate de- liberata, cum certa scientia et accedente consilio fidelium nostrorum dilectorum et cum potestate nostra regia honesto sacerdoti Paulo Paminondae abbatiam monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi sitam gratiose dare et conferre dignati fuerimus et praesentibus scienter damus et eum in ipsa confirmamus, volentes id finaliter, ut idem sacerdos Paulus hanc dignitatem cum omnibus ad eam pertinentiis ordinate dirigat et nullos excessus contra Deum vel bonas caeremonias nulli admittat, sed divina, ut olim consuetum fuerat, omni tempore celebret, honeste et exemplariter vivat, mandantes omnibus hominibus et subditis ad eandem abba- tiam spectantibus, ut se cum hoc sacerdote dirigant, eum omnimodo venerentur, nulli impedimento sint sub intermina- tione nostrae indignationis et disgratiae nostrae caesareae. In cuius rei testimonium sigillum nostrum caesareum prae- sentibus jussimus appendi. Datum in arce nostra Pragensi in festo sancti Hieronymi ao. 1592, regnorum nostrorum imperii 17, Ungariae 20 et Boemiae 17. Rudolphus. Ad mandatum sacr. caes. Majestatis proprium. Adamus de Nova Domo, regni Bohemiae cancellarius. Chrystophorus Zelensky. Joannes Millner.
31 XLVI. 1592. September. 30. Prag. Reskript Kaiser Rudolf II., betreffend die Ernennung des Paul Pominondas zum Abte des Slawenklosters. Die Kopie der in tschechischer Sprache abgefaßten Urkunde befindet sich im f.-erzb. Arch., Prag: Fasz. 59, Nr. 49. Auf der vierten Seite rechts oben steht der Archivvermerk: Copia Rescripti Rudolphi Imperatoris concernens electi- onem abbatis Slovanensis. Darunter: Slovanens. Emautini. — Vgl. Cechner, hist. Em. Mss. I, p. 228 s. und Possival, series p. 17. Zur Zeit als Cechner den ersten Band seiner Geschichte des Klosters schrieb (1752—1759), war das tschechische Original noch im Stiftsarchiv vorhanden. Schaller Bd. IV, p. 130 ff. Manuskr. Univ.-Bibl. Prag: XXVII E. 24, p. 4. Die lateinische Übersetzung lauter nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 191): Nos Rudolphus II. Dei gratia electus Romanorum imperator, semper augustus, imperii Ungariae, Bohemiae etc. rex. Notum facimus praesentibus, quod nos bona voluntate de- liberata, cum certa scientia et accedente consilio fidelium nostrorum dilectorum et cum potestate nostra regia honesto sacerdoti Paulo Paminondae abbatiam monasterii Slavorum in nova civitate Pragensi sitam gratiose dare et conferre dignati fuerimus et praesentibus scienter damus et eum in ipsa confirmamus, volentes id finaliter, ut idem sacerdos Paulus hanc dignitatem cum omnibus ad eam pertinentiis ordinate dirigat et nullos excessus contra Deum vel bonas caeremonias nulli admittat, sed divina, ut olim consuetum fuerat, omni tempore celebret, honeste et exemplariter vivat, mandantes omnibus hominibus et subditis ad eandem abba- tiam spectantibus, ut se cum hoc sacerdote dirigant, eum omnimodo venerentur, nulli impedimento sint sub intermina- tione nostrae indignationis et disgratiae nostrae caesareae. In cuius rei testimonium sigillum nostrum caesareum prae- sentibus jussimus appendi. Datum in arce nostra Pragensi in festo sancti Hieronymi ao. 1592, regnorum nostrorum imperii 17, Ungariae 20 et Boemiae 17. Rudolphus. Ad mandatum sacr. caes. Majestatis proprium. Adamus de Nova Domo, regni Bohemiae cancellarius. Chrystophorus Zelensky. Joannes Millner.
Strana 32
32 XLVII. [s. d.] nach 1592. Paulus Paminondas Montanus (Horsky) von Silberberg (ab Argenteo monte), Abt des Stiftes Emaus in Prag, beschwert sich bei dem Kaiser über die Zurückhaltung der Appellation seiner Dienerin Anna von Kromierziž (Kremsier) bei dem Magistrate der Altstadt Prag. Das Original befindet sich im k. u. k. Haus-, Hof= und Staatsarchiv zu Wien. Sacratissima caesarea atque regia Majestas. Princeps et Domine Domine clementissime. Postquam lite coram iudicio et magistratu civili veteris urbis Pragensis intercedente sententia de quodam praeten- denti debito in favorem et pro parte Dorotheæ Bradiczka, in praeiudicium vero et gravamen famulanti mihi Annæ de Kromierziz lata sit, ab huiusmodi autem gravamine istius meæ famulæ nomine appellatum esse constat, estque etiam decreto sacratissimæ Maiestatis Vestræe caesareæ et regiæ commissum, ne appellatio hæc ulterius detineretur, sed a præfato magistratu remitteretur, detinetur tamen nihilominus et ad superius ac appellatum iudicium hac de causa hactenus non remittitur, quod pecunia appellationis in iudicio non deponatur a mea famula, ideo quod pauper sit. Jure itaque, quia paupertati in casu subvenitur et absque depositione pecuniæ appellationis processus partium una cum sententia desuper lata et appellata supremo iudici remitti debet, sacratissimæ caesareæ et regiæ Maiestatis Vestræ igitur ego humillime supplico, dignetur et velit, eidem iudicio et magistratui veteris urbis Pragensis clementissime demandare, ut hoc in passu iuri præscripto pareat, neve præalegatam appellationem diutius detineat, sed sine ulla et longiori mora ad cameram appellationis postpositis contrariis quibuscunque exceptionibus, quæ hic non obtinent pro decisione, remittat. Deus optimus maximus hanc sacratissimæ Majestatis Vestræ caesareæ et regiæ clementiam et gratiam huic pauperi famulæ meæ exhibitam tam temporali quam æterna gloria idque amplissima remunerare dignabitur.
32 XLVII. [s. d.] nach 1592. Paulus Paminondas Montanus (Horsky) von Silberberg (ab Argenteo monte), Abt des Stiftes Emaus in Prag, beschwert sich bei dem Kaiser über die Zurückhaltung der Appellation seiner Dienerin Anna von Kromierziž (Kremsier) bei dem Magistrate der Altstadt Prag. Das Original befindet sich im k. u. k. Haus-, Hof= und Staatsarchiv zu Wien. Sacratissima caesarea atque regia Majestas. Princeps et Domine Domine clementissime. Postquam lite coram iudicio et magistratu civili veteris urbis Pragensis intercedente sententia de quodam praeten- denti debito in favorem et pro parte Dorotheæ Bradiczka, in praeiudicium vero et gravamen famulanti mihi Annæ de Kromierziz lata sit, ab huiusmodi autem gravamine istius meæ famulæ nomine appellatum esse constat, estque etiam decreto sacratissimæ Maiestatis Vestræe caesareæ et regiæ commissum, ne appellatio hæc ulterius detineretur, sed a præfato magistratu remitteretur, detinetur tamen nihilominus et ad superius ac appellatum iudicium hac de causa hactenus non remittitur, quod pecunia appellationis in iudicio non deponatur a mea famula, ideo quod pauper sit. Jure itaque, quia paupertati in casu subvenitur et absque depositione pecuniæ appellationis processus partium una cum sententia desuper lata et appellata supremo iudici remitti debet, sacratissimæ caesareæ et regiæ Maiestatis Vestræ igitur ego humillime supplico, dignetur et velit, eidem iudicio et magistratui veteris urbis Pragensis clementissime demandare, ut hoc in passu iuri præscripto pareat, neve præalegatam appellationem diutius detineat, sed sine ulla et longiori mora ad cameram appellationis postpositis contrariis quibuscunque exceptionibus, quæ hic non obtinent pro decisione, remittat. Deus optimus maximus hanc sacratissimæ Majestatis Vestræ caesareæ et regiæ clementiam et gratiam huic pauperi famulæ meæ exhibitam tam temporali quam æterna gloria idque amplissima remunerare dignabitur.
Strana 33
33 Sacratissimæ Majestatis Vestræ caesareæ et regiae devotus capellanus [m. p.] Fr. Paulus Paminondas Montanus ab Argentæo monte, abbas monasterii s. Hieronymi alias Slavorum in N. C. Pragensi o. s. B. [In tergo.] Ad Sacratissimam Romanam caesaream atque Ungariæ et Bohemiæ regiam Majestatem et Principem et Dominum clementissimum humillima supplicatio [m. p.] fr. Pauli Paminondae, abbatis monasterii Slavorum ordinis S. Benedicti. XLVIII. 1593. März. 31. Wenzel der ältere Liboczky von Liba Hora zediert der Maria Magdalena Rabenhaupt einen Majestätsbrief des Kaisers Rudolf sowie andere Urkunden betreffend die Besitz und Nutznießungs- rechte an ein dem Kloster Emaus ehemals gehöriges Haus sant Schupfen und Garten um ein Darlehen von 60 Schock meiß. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 4. XLIX. 1593. April. 2. Revers der Maria Magdalena Rabenhaupt über die ihr von Wenzel dem älteren Liboczky von Liba Hora übergebenen Hand feste und Urkunden betreffend die Nutznießungs- bzw. Besitzrechte auz ein ehemals dem Kloster Emaus gehöriges Haus samt Schupfen und Garten gegen ein von ihr gewährtes Darlehen von 60 Schock meiß. Die Kopie des tschechisch abgefaßzten Reverses im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 10. L. 1593. Oktober. 8. Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Erzbischofe Zbinko Berka wegen der ihm von Konstantin, Forstmeister in Dobřisch, zuge- fügten Insulte und Bedrohungen an Leib und Leben und bittet um Schutz und Bestrafung des Täters. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 49. Ein kleines Siegel in rotem Wachs (D. 15 mm) ist nicht mehr ganz erhalten.
33 Sacratissimæ Majestatis Vestræ caesareæ et regiae devotus capellanus [m. p.] Fr. Paulus Paminondas Montanus ab Argentæo monte, abbas monasterii s. Hieronymi alias Slavorum in N. C. Pragensi o. s. B. [In tergo.] Ad Sacratissimam Romanam caesaream atque Ungariæ et Bohemiæ regiam Majestatem et Principem et Dominum clementissimum humillima supplicatio [m. p.] fr. Pauli Paminondae, abbatis monasterii Slavorum ordinis S. Benedicti. XLVIII. 1593. März. 31. Wenzel der ältere Liboczky von Liba Hora zediert der Maria Magdalena Rabenhaupt einen Majestätsbrief des Kaisers Rudolf sowie andere Urkunden betreffend die Besitz und Nutznießungs- rechte an ein dem Kloster Emaus ehemals gehöriges Haus sant Schupfen und Garten um ein Darlehen von 60 Schock meiß. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 4. XLIX. 1593. April. 2. Revers der Maria Magdalena Rabenhaupt über die ihr von Wenzel dem älteren Liboczky von Liba Hora übergebenen Hand feste und Urkunden betreffend die Nutznießungs- bzw. Besitzrechte auz ein ehemals dem Kloster Emaus gehöriges Haus samt Schupfen und Garten gegen ein von ihr gewährtes Darlehen von 60 Schock meiß. Die Kopie des tschechisch abgefaßzten Reverses im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 10. L. 1593. Oktober. 8. Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Erzbischofe Zbinko Berka wegen der ihm von Konstantin, Forstmeister in Dobřisch, zuge- fügten Insulte und Bedrohungen an Leib und Leben und bittet um Schutz und Bestrafung des Täters. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 49. Ein kleines Siegel in rotem Wachs (D. 15 mm) ist nicht mehr ganz erhalten.
Strana 34
34 LI. 1593. Dezember. 17. Prag. Abt Paul Paminondas beklagt sich beim Kaiser Rudolf II., daß das von der fgl. böhm. Kammer abgeforderte Klostersigill samt den Klosterregistern nicht zurückgestellt und daß der Meierho Čafowitz wider Wissen und Willen des Abtes verpachtet werde und beschwert sich bitter gegen den kaiserlichen Forstmeister Kon- stantin, welcher ins Kloster nächtlicherweile eingebrochen sei und ibn erschießen wollte, wobei er ein Christus und Marienbild mit Schüssen durchlöchert habe. Das tschechische Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 5. Neyjasnějssi a neyneprzemoženeyssi rzimsky czisarzi, uhersky a czesky etc. krali, pane pane muy neymilostiwieyssi. W. C. M. druhau neděly adwentni podal sem opět suppli- kaczi, kterak wicz nez rok supplikugicz na W. C. M. gisteho poruczeni sprawedliwosti se klasstera Slowanskeho dowolati nemohu, zwlasst peczeti, ktere do komory czeske s reystry klassteru potrzebnymi sau wzaty a tam zustawagi, tolikež i strany dwora poplužniho we wsi Czakowiczich ležicziho, czož prwe nikda nebywalo, aby peczeti nahoru brany byly a registry neb knihami klassterskymi s klasstera aby heybano- byti mělo ani aby dwur bez wule opata a bez jeho wědomi mimo starodawny plat se ledakomus nagimati měl, kterymižto prziczinami a že se swětssti tehož dwora mimo gisty W. C. M. proti takowemu nagmu poruczeni ugali, klasster hyne, czti a chwaly Boži nemalo ubywa, poněwadž se w duchodech klassterskych przekažka takowa a ugma děge. Czo se pak dotycze W. C. M. forsstmistra Konstantina, ten i tak gest na mne na potkani beze wssi przicziny sahl, mne mordowal a zamordowati chtěl, potom do klasstera noczně se wlaupal, wrata i dwerze i zamky polaupal a pokazil, na mne z rucznicz noczně s pomoczniky swymi strzilel, obraz pana Krysta a panny Marie na několika [mistech] prostrželil, když se mne chybowal, zohawil. Na to z poruczeni W. C. M. commissi gest narzizena, aby to wsse spatrzili i wyslysseli a do komory czeske W. C. M. relaczi potom uczinili, czož se wsse giž wykonalo a gemu i mně do dalssi od W. C. M. resoluczi, aby rzeczi i skutkem pokog z obogi strany zachowan byl, przi-
34 LI. 1593. Dezember. 17. Prag. Abt Paul Paminondas beklagt sich beim Kaiser Rudolf II., daß das von der fgl. böhm. Kammer abgeforderte Klostersigill samt den Klosterregistern nicht zurückgestellt und daß der Meierho Čafowitz wider Wissen und Willen des Abtes verpachtet werde und beschwert sich bitter gegen den kaiserlichen Forstmeister Kon- stantin, welcher ins Kloster nächtlicherweile eingebrochen sei und ibn erschießen wollte, wobei er ein Christus und Marienbild mit Schüssen durchlöchert habe. Das tschechische Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 5. Neyjasnějssi a neyneprzemoženeyssi rzimsky czisarzi, uhersky a czesky etc. krali, pane pane muy neymilostiwieyssi. W. C. M. druhau neděly adwentni podal sem opět suppli- kaczi, kterak wicz nez rok supplikugicz na W. C. M. gisteho poruczeni sprawedliwosti se klasstera Slowanskeho dowolati nemohu, zwlasst peczeti, ktere do komory czeske s reystry klassteru potrzebnymi sau wzaty a tam zustawagi, tolikež i strany dwora poplužniho we wsi Czakowiczich ležicziho, czož prwe nikda nebywalo, aby peczeti nahoru brany byly a registry neb knihami klassterskymi s klasstera aby heybano- byti mělo ani aby dwur bez wule opata a bez jeho wědomi mimo starodawny plat se ledakomus nagimati měl, kterymižto prziczinami a že se swětssti tehož dwora mimo gisty W. C. M. proti takowemu nagmu poruczeni ugali, klasster hyne, czti a chwaly Boži nemalo ubywa, poněwadž se w duchodech klassterskych przekažka takowa a ugma děge. Czo se pak dotycze W. C. M. forsstmistra Konstantina, ten i tak gest na mne na potkani beze wssi przicziny sahl, mne mordowal a zamordowati chtěl, potom do klasstera noczně se wlaupal, wrata i dwerze i zamky polaupal a pokazil, na mne z rucznicz noczně s pomoczniky swymi strzilel, obraz pana Krysta a panny Marie na několika [mistech] prostrželil, když se mne chybowal, zohawil. Na to z poruczeni W. C. M. commissi gest narzizena, aby to wsse spatrzili i wyslysseli a do komory czeske W. C. M. relaczi potom uczinili, czož se wsse giž wykonalo a gemu i mně do dalssi od W. C. M. resoluczi, aby rzeczi i skutkem pokog z obogi strany zachowan byl, przi-
Strana 35
35 kazano. Ja sem, neymilostiwějssi czisarzi, s nemalau sskodau klasstera pokog zachowal a chowam, on pak Konstantin mezi takowau W. C. M. commissi i relaczi zase znowu baurzil a baurziti i strzileti neprzestawa. Zeď przepewnau nakladem czisarze Karla cztwrteho pro bezpecznost klasstera těchto dnuw moczi na uliczi wen wylamal naskrz po swrchu i ze spod, czemuž se lide dobrzi tudy gedaucz a gdauczi na to patrzicz nadiwiti nemohau, mluwicz, že se w Praze nowy Žisska trpi a sskudcze knězstwa rzadneho i ginych dobrych lidi a chramu Božich a weybognik w tomto kralowstwi. Protož Wassi czisarzske Milosti pro Boha, gehož se tu czti a chwaly wysocze dotycze, prositi wzdy gesstě i gesstě neprze- stawam, že W. C. M. komorze czeske porucziti raczi, peczeti mi klasstersky s registry wydati a dworu podle W. C. M. przede- ssleho milostiweho poruczeni zczela postaupiti a plat zadrželey na tom dworu obilni Adamowi Klutskymu do klasstera složiti, strany pak forsstmistra k brzke executi przigiti a ginau commissi, totiž pany pany heytmany wssech trzi měst a W. C. M pany rychtarze narziditi, aby wygeti raczili do Slowan a se podiwali na to, yaku mocz sobé tyž forsstmistr pod tauž commissi a relaczi prowozowal a gen na krchowě i we zděch klassterskych, gessto klasster i město slawne Pražske tim nemalo zhyzdil. Naposledy pokorně prosim, že W. C. M. raczi mi s dožadanymi pany s przately duchownimi i swět- skymi milostiwě audienczi poprzati, kdež mym wssem stiž- nostem, zwlasst strany toho klasstera dokonale s raddami swymi wyrozumiegi. Tu wsseczku mam pro pana Boha k W. C. M. czelau nadiegi, že sprawedliwe ochrany i s klassterem giž bez dalssich odkladuw budu moczi požiti, czehož se i ginym mnohym w podobnych prziczinach dostawalo a prze- dewssemi wrchnostmi po wssem swětě se dostawa aneb tu wsseczku wěcz, poněwadž se kněze a zadussi dotycze, G. M. K. p. p. arczibiskupu w mocz dati. Ja za W. C. M. ustawicznie pana Boha prositi neprzestawam. Dano w nedeli trzeti adwentni 1593. W. C. M. wěrny poddany kaplan kněz Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. 3*)
35 kazano. Ja sem, neymilostiwějssi czisarzi, s nemalau sskodau klasstera pokog zachowal a chowam, on pak Konstantin mezi takowau W. C. M. commissi i relaczi zase znowu baurzil a baurziti i strzileti neprzestawa. Zeď przepewnau nakladem czisarze Karla cztwrteho pro bezpecznost klasstera těchto dnuw moczi na uliczi wen wylamal naskrz po swrchu i ze spod, czemuž se lide dobrzi tudy gedaucz a gdauczi na to patrzicz nadiwiti nemohau, mluwicz, že se w Praze nowy Žisska trpi a sskudcze knězstwa rzadneho i ginych dobrych lidi a chramu Božich a weybognik w tomto kralowstwi. Protož Wassi czisarzske Milosti pro Boha, gehož se tu czti a chwaly wysocze dotycze, prositi wzdy gesstě i gesstě neprze- stawam, že W. C. M. komorze czeske porucziti raczi, peczeti mi klasstersky s registry wydati a dworu podle W. C. M. przede- ssleho milostiweho poruczeni zczela postaupiti a plat zadrželey na tom dworu obilni Adamowi Klutskymu do klasstera složiti, strany pak forsstmistra k brzke executi przigiti a ginau commissi, totiž pany pany heytmany wssech trzi měst a W. C. M pany rychtarze narziditi, aby wygeti raczili do Slowan a se podiwali na to, yaku mocz sobé tyž forsstmistr pod tauž commissi a relaczi prowozowal a gen na krchowě i we zděch klassterskych, gessto klasster i město slawne Pražske tim nemalo zhyzdil. Naposledy pokorně prosim, že W. C. M. raczi mi s dožadanymi pany s przately duchownimi i swět- skymi milostiwě audienczi poprzati, kdež mym wssem stiž- nostem, zwlasst strany toho klasstera dokonale s raddami swymi wyrozumiegi. Tu wsseczku mam pro pana Boha k W. C. M. czelau nadiegi, že sprawedliwe ochrany i s klassterem giž bez dalssich odkladuw budu moczi požiti, czehož se i ginym mnohym w podobnych prziczinach dostawalo a prze- dewssemi wrchnostmi po wssem swětě se dostawa aneb tu wsseczku wěcz, poněwadž se kněze a zadussi dotycze, G. M. K. p. p. arczibiskupu w mocz dati. Ja za W. C. M. ustawicznie pana Boha prositi neprzestawam. Dano w nedeli trzeti adwentni 1593. W. C. M. wěrny poddany kaplan kněz Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. 3*)
Strana 36
36 In tergo notitia: Manus D. Milleri. Ad cameram z strany druheho ar- tykule. Manus D. Georgii Funkh. Revers aby opat dal, gestli mu se przi tom opatstwi steysstie, bude zase za zwonika, s czimž snad lepe zachazeti umi, bude fedrowan. 17. Decem- bris Ao. 93. LII. 1595. September. 18. Prag. Die königl. böhmische Kammer ordnet an, daß Wenzel Czeczek das Haus auf dem Friedhofe bei Emaus, um welches er mit dem Abte Paul Paminondas in Streit stand, räume, und die auf dieses Haus bezüglichen Urkunden bei der fgl. böhm. Kammer deponiere. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 11. LIII. 1596. Juni. 12. Prag. Kaiser Rudolf II. erteilt dem Erzbischofe von Prag Zbinko Berka von Duba den Auftrag, den Abt Paul Paminondas und die Vertreter der mit diesen des Patronats wegen in Streit befind- lichen Kirchkinder von St. Nikolaus in Podjkal vorzurufen und einen Vergleich anzustreben. Das tschechische Original und die lateinische Übersetzung befinden sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 6. Rudolf druhy z Buoži milosti woleny rzymsky czysarz a uhersky a cziesky etc. kral. Dustogny a urozeny wierny nass mily. Wznassi na nas w ponizienosti pocztiwy Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera nasseho Slowanskeho w Nowem miestie Pražskem, wierny mily, stiežugicz sobie do osadnich kostela sho Miku- lasse w Podskali tež w Nowem miestie Pražskem, przednie zie by se tijž osadni naleziegicz przedessle pod sprawu klasstera Slowanskeho nyni od tehož klasstera beze wssi hodne a slussne
36 In tergo notitia: Manus D. Milleri. Ad cameram z strany druheho ar- tykule. Manus D. Georgii Funkh. Revers aby opat dal, gestli mu se przi tom opatstwi steysstie, bude zase za zwonika, s czimž snad lepe zachazeti umi, bude fedrowan. 17. Decem- bris Ao. 93. LII. 1595. September. 18. Prag. Die königl. böhmische Kammer ordnet an, daß Wenzel Czeczek das Haus auf dem Friedhofe bei Emaus, um welches er mit dem Abte Paul Paminondas in Streit stand, räume, und die auf dieses Haus bezüglichen Urkunden bei der fgl. böhm. Kammer deponiere. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 11. LIII. 1596. Juni. 12. Prag. Kaiser Rudolf II. erteilt dem Erzbischofe von Prag Zbinko Berka von Duba den Auftrag, den Abt Paul Paminondas und die Vertreter der mit diesen des Patronats wegen in Streit befind- lichen Kirchkinder von St. Nikolaus in Podjkal vorzurufen und einen Vergleich anzustreben. Das tschechische Original und die lateinische Übersetzung befinden sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 6. Rudolf druhy z Buoži milosti woleny rzymsky czysarz a uhersky a cziesky etc. kral. Dustogny a urozeny wierny nass mily. Wznassi na nas w ponizienosti pocztiwy Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera nasseho Slowanskeho w Nowem miestie Pražskem, wierny mily, stiežugicz sobie do osadnich kostela sho Miku- lasse w Podskali tež w Nowem miestie Pražskem, przednie zie by se tijž osadni naleziegicz przedessle pod sprawu klasstera Slowanskeho nyni od tehož klasstera beze wssi hodne a slussne
Strana 37
37 przicziny odtrhnauti, niczmenie niekdere klynoty klassterni, yako monstranczi welikau strzibrnau a kalich, tež weliky s rzapkem strzibrny a niektere ornaty od klasstera odniti a za sebou zadrziowati mieli, nicz toho klassteru zase nawra- titi nechticze, prosicz nas w tom za chranu a opatrzeni, aby to, což tak w klassteru naležiteho gest, odtud odczizowano nebylo. Y poniewadž sobie strany w tom na odporu gsau a oni wosadni naproti tomu take obrany swe magi, protož tobie milostiwie porauczieti raczime, aby oberaucz k tomu gistey den, tehož opata Slowanskeho stiemi wosadnymi przed sebe sroczil, ge w tom gednom i druhem odporu dostatecznie wy- slyssel, ano i potom, poniewadž se tu w obauch artikulych wieczy duchownich doteyczie, pokudž možne, pieknie prza- telsky porownal, tak abychom tim dale od opata zaneprazd- niowani byti neraczili. Na tom gistu a milostiwu wuoli nassi czysarzsku naplniss. Dan na hradie nassem Pražskem we strzedu po swate Trogici leta dewadesateho ssesteho a kralowstwi nassich rzimskeho gedenmeczytmeho, uherskeho cztyrmeczitmeho a czieského tež XXI. Rudolf m. p. J. z Kolowrat m. p. Ad mandatum Domini electi Imperatoris proprium. J. Gyrzy z Sswambergka m. p. G. Funckh m. p. Rudolphus, Dei gratia electus Romanorum imperator, Hun- gariae et Bohemiae rex. Reverende ac illustris fidelis nobis dilecte. Recurrit ad nos in omni humilitate honestus Paulus Paminondas Horsky, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civi- tate Pragensi, fidelis nobis dilectus, querelando contra paraecianos ecclesiae s. Nicolai in Podskal, etiam in nova civitate Pragensi, primo, quod iidem paraeciani spectantes antecedenter sub jurisdictionem monasterii Slovanensis, nunc ab hoc monasterio sine rationabili causa recedere, nihilominus tamen aliqua cimelia monasterii uti monstrantiam magnam argenteam et calicem etiam magnum cum cooperculo [sic!]
37 przicziny odtrhnauti, niczmenie niekdere klynoty klassterni, yako monstranczi welikau strzibrnau a kalich, tež weliky s rzapkem strzibrny a niektere ornaty od klasstera odniti a za sebou zadrziowati mieli, nicz toho klassteru zase nawra- titi nechticze, prosicz nas w tom za chranu a opatrzeni, aby to, což tak w klassteru naležiteho gest, odtud odczizowano nebylo. Y poniewadž sobie strany w tom na odporu gsau a oni wosadni naproti tomu take obrany swe magi, protož tobie milostiwie porauczieti raczime, aby oberaucz k tomu gistey den, tehož opata Slowanskeho stiemi wosadnymi przed sebe sroczil, ge w tom gednom i druhem odporu dostatecznie wy- slyssel, ano i potom, poniewadž se tu w obauch artikulych wieczy duchownich doteyczie, pokudž možne, pieknie prza- telsky porownal, tak abychom tim dale od opata zaneprazd- niowani byti neraczili. Na tom gistu a milostiwu wuoli nassi czysarzsku naplniss. Dan na hradie nassem Pražskem we strzedu po swate Trogici leta dewadesateho ssesteho a kralowstwi nassich rzimskeho gedenmeczytmeho, uherskeho cztyrmeczitmeho a czieského tež XXI. Rudolf m. p. J. z Kolowrat m. p. Ad mandatum Domini electi Imperatoris proprium. J. Gyrzy z Sswambergka m. p. G. Funckh m. p. Rudolphus, Dei gratia electus Romanorum imperator, Hun- gariae et Bohemiae rex. Reverende ac illustris fidelis nobis dilecte. Recurrit ad nos in omni humilitate honestus Paulus Paminondas Horsky, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civi- tate Pragensi, fidelis nobis dilectus, querelando contra paraecianos ecclesiae s. Nicolai in Podskal, etiam in nova civitate Pragensi, primo, quod iidem paraeciani spectantes antecedenter sub jurisdictionem monasterii Slovanensis, nunc ab hoc monasterio sine rationabili causa recedere, nihilominus tamen aliqua cimelia monasterii uti monstrantiam magnam argenteam et calicem etiam magnum cum cooperculo [sic!]
Strana 38
38 argenteum et aliquot casulas a monasterio surripuisse et apud se habere deberent, nihil ex his monasterio restituere volentes, nobis pro protectione et ordinatione supplicando ne id, quod ad monasterium spectat, abinde non alienetur. Cum autem partes, quoad haec sint in contradictorio et paraeciani prae- fati etiam suas habeant defensiones, idcirco tibi clemen- tissime mandamus, ut ad constituenda[m] a te certam diem memoratum abbatem Slovanensem cum praefatis paraecianis coram te comparere facias, illos in hac controversia suffi- cienter audias ac postmodum, siquidem hic in utroque casu res ecclesiasticas concernit, si possibile, bono modo et amica- biliter componas, ita ut istis ab abbate ulterius non molestem [!] Adimpleturus in hoc clementissimam nostram caesaream voluntatem. Datum in castro nostro Pragensi die mercurii post s. Trinitatem anno millesimo quingentesimo nonagesimo sexto, regnorum nostrorum Romani vigesimo primo, Hunga- rici vigesimo quarto et Bohemici vigesimo primo. Rudolphus. J. de Kolowrat. Ad mandatum domini electi imperatoris proprium. J. G. de Schwamberg. G. Funk. LIV. 1596. Juni. 25. Der Schuster Bartholomaeus Hrusska und jein Weib Anna jowie Wenzel Liboczky, welche den Abt Paul Paminondas von Emaus und dessen Gesinde verunglimpft und einen Volksauflaus verurjacht haben, werden mit dem vom Kaijer Rudolf II. bestä¬ tigten Revifionsurteil dazu verurteilt, aus der Stadt durch den Scharfrichter mit Rutenstreichen verjagt und für immer aus dem Königreiche Böhmen ausgewiesen zu werden. Die einfache Kopie des tschechisch abgefaßten kaiserlichen Urteils befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 9. Sine dato [1597]. Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Erzbischofe Zbinko Berka heftig über den utraquistischen Unteradministrator LV.
38 argenteum et aliquot casulas a monasterio surripuisse et apud se habere deberent, nihil ex his monasterio restituere volentes, nobis pro protectione et ordinatione supplicando ne id, quod ad monasterium spectat, abinde non alienetur. Cum autem partes, quoad haec sint in contradictorio et paraeciani prae- fati etiam suas habeant defensiones, idcirco tibi clemen- tissime mandamus, ut ad constituenda[m] a te certam diem memoratum abbatem Slovanensem cum praefatis paraecianis coram te comparere facias, illos in hac controversia suffi- cienter audias ac postmodum, siquidem hic in utroque casu res ecclesiasticas concernit, si possibile, bono modo et amica- biliter componas, ita ut istis ab abbate ulterius non molestem [!] Adimpleturus in hoc clementissimam nostram caesaream voluntatem. Datum in castro nostro Pragensi die mercurii post s. Trinitatem anno millesimo quingentesimo nonagesimo sexto, regnorum nostrorum Romani vigesimo primo, Hunga- rici vigesimo quarto et Bohemici vigesimo primo. Rudolphus. J. de Kolowrat. Ad mandatum domini electi imperatoris proprium. J. G. de Schwamberg. G. Funk. LIV. 1596. Juni. 25. Der Schuster Bartholomaeus Hrusska und jein Weib Anna jowie Wenzel Liboczky, welche den Abt Paul Paminondas von Emaus und dessen Gesinde verunglimpft und einen Volksauflaus verurjacht haben, werden mit dem vom Kaijer Rudolf II. bestä¬ tigten Revifionsurteil dazu verurteilt, aus der Stadt durch den Scharfrichter mit Rutenstreichen verjagt und für immer aus dem Königreiche Böhmen ausgewiesen zu werden. Die einfache Kopie des tschechisch abgefaßten kaiserlichen Urteils befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 9. Sine dato [1597]. Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Erzbischofe Zbinko Berka heftig über den utraquistischen Unteradministrator LV.
Strana 39
39 und bittet um Erteilung der hl. Weihen an Mathias Sta- bularii. Das tschechische Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 35. Auf der vierten Seite rechts unten ist ein kleines Papiersiegel (D. ca. 15 mm) erhalten, auf dem ein Kelch sichtbar ist. Rechts oben steht die Jahres- zahl 1597. K wassi knizetczi Milosti nemoha sam, a jak sem prziczině porozumiel, przistupu miti, z sstiastneho wassi knizetczi Milosti nawraczeni se radugi a za wassi knizietczi Milost pana Boha skutecznie prositi neprzestawam. Wassi knizetczi Milost tagna cziniti nemohu, zie mistoadministrator wssem fararzum Pražskym zapowiediel, aby mi žadny przi pauti nebyl napomoczen w praczy, ani se mnau žadneho towaryž- stwi nemiel za žadnau ginau prziczinau, než že sem wassi knizetczi Milosti obediantiam slybil gak y ginym wassi knizetczi Milosti przedkuom. A to sem giž podruhe slyssel od geho Milosti pana pana presydenta komory czieske, že se pokaussy tyž mistoadministrator geho Milost panu na wassi knizetczi Milost nietczo stiežowati, czemuž pan powoliti nikoliw neraczi. Protož wassi knizetczi Milosti se wssi poni- zenosti prosyti neprzestawam podle wassi knizetczi Milosti przipowiedi a geho Milosti pana pana Laczka z Lobkowicz przimluwy, že mi toho mladencze Mathiam Stabularii Mise- num s ginymi beze wssi przekažky raczite doordinowati. Ya sam sem hotow, wassi knizetczi Milosti se we wssem spra- witi, poslussnie a poddanie y s kaplanem swym. Pan Buh- wssemohauczy wassi knizetczi Milosti raczi byti odplata. Se wssi poniženosti poddany kniez Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. m. p. LVI. 1597. Mai. 4. 1) Prag. Rudolf II. entscheidet den langjährigen Streit bezüglich der Jurisdiktions-Rechte über die Kirche St. Rikolaus in Podjkal und 1) F.-erzb. Arch. Prag. Nr. 7 hat 1598 (!) Mai 4.
39 und bittet um Erteilung der hl. Weihen an Mathias Sta- bularii. Das tschechische Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 35. Auf der vierten Seite rechts unten ist ein kleines Papiersiegel (D. ca. 15 mm) erhalten, auf dem ein Kelch sichtbar ist. Rechts oben steht die Jahres- zahl 1597. K wassi knizetczi Milosti nemoha sam, a jak sem prziczině porozumiel, przistupu miti, z sstiastneho wassi knizetczi Milosti nawraczeni se radugi a za wassi knizietczi Milost pana Boha skutecznie prositi neprzestawam. Wassi knizetczi Milost tagna cziniti nemohu, zie mistoadministrator wssem fararzum Pražskym zapowiediel, aby mi žadny przi pauti nebyl napomoczen w praczy, ani se mnau žadneho towaryž- stwi nemiel za žadnau ginau prziczinau, než že sem wassi knizetczi Milosti obediantiam slybil gak y ginym wassi knizetczi Milosti przedkuom. A to sem giž podruhe slyssel od geho Milosti pana pana presydenta komory czieske, že se pokaussy tyž mistoadministrator geho Milost panu na wassi knizetczi Milost nietczo stiežowati, czemuž pan powoliti nikoliw neraczi. Protož wassi knizetczi Milosti se wssi poni- zenosti prosyti neprzestawam podle wassi knizetczi Milosti przipowiedi a geho Milosti pana pana Laczka z Lobkowicz przimluwy, že mi toho mladencze Mathiam Stabularii Mise- num s ginymi beze wssi przekažky raczite doordinowati. Ya sam sem hotow, wassi knizetczi Milosti se we wssem spra- witi, poslussnie a poddanie y s kaplanem swym. Pan Buh- wssemohauczy wassi knizetczi Milosti raczi byti odplata. Se wssi poniženosti poddany kniez Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. m. p. LVI. 1597. Mai. 4. 1) Prag. Rudolf II. entscheidet den langjährigen Streit bezüglich der Jurisdiktions-Rechte über die Kirche St. Rikolaus in Podjkal und 1) F.-erzb. Arch. Prag. Nr. 7 hat 1598 (!) Mai 4.
Strana 40
40 spricht diese, auf alte und gerechte Gründe gestützt, dem Abte des Slawenklosters zu, der auch zugleich mit den Parochianern den Kirchenschatz von St. Nikolaus in Verwahr erhalten soll. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 233 s.), Possival (series p. 19 s.) und im f.-erzb. Arch. Prag (Fasz. 58, Nr. 7 und 11). Diese Kopien weichen in manchen unwesentlichen Punkten von einander ab. Ausschlaggebend für den richtigeren Text ist wohl Possival. Cechner (hist. Em. Miss. II, p. 194 s.) übersetzte die Kopie in das Lateinische, wie folgt: Rudolphus. Honesti fideles nostri dilecti. Sicut sibi honestus sacerdos Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civitate Pragensi, de aliquibus et inter alia etiam et de his fuit humiliter conquestus, quod iidem parochiani alias semper pertinuerint ad monasterium Slovanense et abbas Slovanensis in administratione sacramen- torum et verbi Dei eosdem direxerit, nunc autem non solum ab eius jurisdictione extricare, sed etiam monstrantiam et apparatum eiusdem monasterii levantes apud se servare velint, nolentes ornatum ecclesiae penes monasterium juxta antiquam consuetudinem relinquere. Contra cuius quaerelas licet illi parochiani de certo mandato nostro comparentes coram reven- dissimo et illustrissimo Zbignaeo Berka de Duba, consiliario nostro, archiepiscopo Pragensi, fideli nostro dilecto, auditi fuerint et suum responsum deposuerint, quasi essent ipsi col- latores monasterii Slovanensis et praefatae ecclesiae s. Nicolai de jure et justitia, quod nos nec admittere nec in hoc vobis assistere dignamur. Quia vero in antiquis sigillatis litteris totis et integris memoria dignis reperitur, quod ecclesia s. Nicolai sub jurisdictionem spiritualem semper ad monaste- rium nostrum Slovanense pertinuerit et abbas sive parochus a praedecessoribus nostris regibus Boemiae et a nobis utpote utriusque paroeciae collatoribus ad idem monasterium insti- tutus ibidem administraverit et semper monstrantiam, calices et ornatus in sua custodia habuerit, ex his causis vobis gra- tiose mandamus, ut quiescatis jus nostrum proprium et col- laturam non usurpetis, et in id vos, qui nunquam tale jus habuistis nec habetis, non intradatis, imo illis parochianis nomine nostro demandetis, ut relinquentes superfluitates non solum agnoscant abbatem Slovanensem actualem et succes-
40 spricht diese, auf alte und gerechte Gründe gestützt, dem Abte des Slawenklosters zu, der auch zugleich mit den Parochianern den Kirchenschatz von St. Nikolaus in Verwahr erhalten soll. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Urkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 233 s.), Possival (series p. 19 s.) und im f.-erzb. Arch. Prag (Fasz. 58, Nr. 7 und 11). Diese Kopien weichen in manchen unwesentlichen Punkten von einander ab. Ausschlaggebend für den richtigeren Text ist wohl Possival. Cechner (hist. Em. Miss. II, p. 194 s.) übersetzte die Kopie in das Lateinische, wie folgt: Rudolphus. Honesti fideles nostri dilecti. Sicut sibi honestus sacerdos Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civitate Pragensi, de aliquibus et inter alia etiam et de his fuit humiliter conquestus, quod iidem parochiani alias semper pertinuerint ad monasterium Slovanense et abbas Slovanensis in administratione sacramen- torum et verbi Dei eosdem direxerit, nunc autem non solum ab eius jurisdictione extricare, sed etiam monstrantiam et apparatum eiusdem monasterii levantes apud se servare velint, nolentes ornatum ecclesiae penes monasterium juxta antiquam consuetudinem relinquere. Contra cuius quaerelas licet illi parochiani de certo mandato nostro comparentes coram reven- dissimo et illustrissimo Zbignaeo Berka de Duba, consiliario nostro, archiepiscopo Pragensi, fideli nostro dilecto, auditi fuerint et suum responsum deposuerint, quasi essent ipsi col- latores monasterii Slovanensis et praefatae ecclesiae s. Nicolai de jure et justitia, quod nos nec admittere nec in hoc vobis assistere dignamur. Quia vero in antiquis sigillatis litteris totis et integris memoria dignis reperitur, quod ecclesia s. Nicolai sub jurisdictionem spiritualem semper ad monaste- rium nostrum Slovanense pertinuerit et abbas sive parochus a praedecessoribus nostris regibus Boemiae et a nobis utpote utriusque paroeciae collatoribus ad idem monasterium insti- tutus ibidem administraverit et semper monstrantiam, calices et ornatus in sua custodia habuerit, ex his causis vobis gra- tiose mandamus, ut quiescatis jus nostrum proprium et col- laturam non usurpetis, et in id vos, qui nunquam tale jus habuistis nec habetis, non intradatis, imo illis parochianis nomine nostro demandetis, ut relinquentes superfluitates non solum agnoscant abbatem Slovanensem actualem et succes-
Strana 41
41 sores eius, secundum quem se dirigant, sed etiam thesaurum ecclesiae ad monasterium ad certum locum et securum, a quo illi unam clavim et abbas alteram habebit, deponant, et quando hoc thesauro pro solemnitatibus et divinis persolvendis opus fuerit, hanc sine omni contradictione eidem abbati extradant ; in hoc sicut illi ita et vos certam nostram caesaream volun- tatem adimpletis. Datum in arce nostra Pragensi die lunae post commemorationem inventionis s. Crucis anno 1597. LVII. 1598. Januar. 12. Abt Paul Paminondas verteidigt in einem Schreiben an den Prager Erzbischof Zbinko Berka von Duba das Besitzrecht des Klosters Emaus auf ein auf dem Klosterfriedhofe dem Chore gegen- über liegendes Haus, das zuletzt von Maria Magdalena geb. von Klenau an Wenzel Czeczka übergegangen war und beklagt sich über die von letzterem erlittenen Unbilden. Das in tschechischer Sprache abgefaßste Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58. Nr. 7. Neydustogniegssi a oswiczene kniže, pane, pane mnie laskawie a dobrotiwie przizniwy. Podle Wassi knižetczi Milosti milostiweho poruczeni na žadost urozene pani Marzi Mag- daleny rozene Klenowske, kterau na W. K. M. wložila strany domku klassterskeho na krchowie proti kuru, a na yakys revers tuto swu prawdiwu odpowěd dawam, že yak pani tak i ten Waczlaw Czeczka tu nicz nemagi. A kdyby se po prawie dalo, po smrti dobre pamieti kněze mistra Gindrzicha Dworskeho, opata tehož klasstera, k tomu domeczku, ponie- wadž gest na krchowie, nemiel miti žadny žadneho prawa gey odprodawati kromie successora a tehož klasstera hospodarze neb někdy ten domek než se nebosstik stary pan opat dostal do klasstera, byl zawadny, bez listu kralowskeho od gednoho opata hamfestem swietskym lidem odprodany, kteryhožto hamfestu dotczeneho przilezitie przipis odsilam. Když sem to, kdež naleži wznassel, spiksse se s pomoczniky swymi, mně zamordowati chtěl, nahaněwsse se mne yak mohl neyhurze, kdež se welmi utrhawě wiry swate katholiczke wysocze dotykalo, yakž se
41 sores eius, secundum quem se dirigant, sed etiam thesaurum ecclesiae ad monasterium ad certum locum et securum, a quo illi unam clavim et abbas alteram habebit, deponant, et quando hoc thesauro pro solemnitatibus et divinis persolvendis opus fuerit, hanc sine omni contradictione eidem abbati extradant ; in hoc sicut illi ita et vos certam nostram caesaream volun- tatem adimpletis. Datum in arce nostra Pragensi die lunae post commemorationem inventionis s. Crucis anno 1597. LVII. 1598. Januar. 12. Abt Paul Paminondas verteidigt in einem Schreiben an den Prager Erzbischof Zbinko Berka von Duba das Besitzrecht des Klosters Emaus auf ein auf dem Klosterfriedhofe dem Chore gegen- über liegendes Haus, das zuletzt von Maria Magdalena geb. von Klenau an Wenzel Czeczka übergegangen war und beklagt sich über die von letzterem erlittenen Unbilden. Das in tschechischer Sprache abgefaßste Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58. Nr. 7. Neydustogniegssi a oswiczene kniže, pane, pane mnie laskawie a dobrotiwie przizniwy. Podle Wassi knižetczi Milosti milostiweho poruczeni na žadost urozene pani Marzi Mag- daleny rozene Klenowske, kterau na W. K. M. wložila strany domku klassterskeho na krchowie proti kuru, a na yakys revers tuto swu prawdiwu odpowěd dawam, že yak pani tak i ten Waczlaw Czeczka tu nicz nemagi. A kdyby se po prawie dalo, po smrti dobre pamieti kněze mistra Gindrzicha Dworskeho, opata tehož klasstera, k tomu domeczku, ponie- wadž gest na krchowie, nemiel miti žadny žadneho prawa gey odprodawati kromie successora a tehož klasstera hospodarze neb někdy ten domek než se nebosstik stary pan opat dostal do klasstera, byl zawadny, bez listu kralowskeho od gednoho opata hamfestem swietskym lidem odprodany, kteryhožto hamfestu dotczeneho przilezitie przipis odsilam. Když sem to, kdež naleži wznassel, spiksse se s pomoczniky swymi, mně zamordowati chtěl, nahaněwsse se mne yak mohl neyhurze, kdež se welmi utrhawě wiry swate katholiczke wysocze dotykalo, yakž se
Strana 42
42 to potom wsse prawnie nan prokazalo, proczež Geho M. Czysarzske w pokutu a trestani upadl, kterehožto ortele wrchnim panem stwrzeneho W. K. M. przipis przedkladam. Ale když Nowoměsstí tehož Czeczka s ginymi ani wiezenim opatrziti až dosawad nedbali ani executi nad nim wykonali, a on neprzestawal baurziti a mně pohružek cziniti, Geho M. Czysarzsky z komory czeske poruczeni temuž Czeczkowi wysslo, aby klasstera y tehož przibytku prazen byl a ma-li na něm yaku sprawedlnost, aby do komory przedložil a že již G. M. Czysarzska ten przibytek zase k klassteru odewzda- wati raczi. Ten Czeczek nezbedny nechtiel se podle toho poru- czeni zachowati a žadnych sprawedlnosti až dosawad neprzed- klada aniž by przedkladal, poniewadž czasu prawnimu przegiti dal, w kterym miel položiti sprawedlnosti a nad to poniewadž Geho M. Czysarzske w pokutu a trestani upadl a gest beze czti, nema tu nicz, nad to gesstie, poniewadž mne skrze saudy k welikym sskodam prziwedl a G. M. Cz. raczil mi ten klasster se wssim k niemu przislussenstwim milostiwie dati, gakž z przipisu prziležityho confirmaczy mně na ten klasster dane W. K. M. wyrozumieti raczi. Že gest pak pani Marzi Magdalena ty gistoty na ten dum od něho Czeczka w dluhu 60 kop przigala, ty abych ga wyplaczeti měl a klasster i sebe hubiti, mně se toho ucziniti newidi a nenaleži, než chczeli pani czo kniez mistr Gindrzich za 30 kop miss. i s hamfestem wykoupil a oswobodil, tak aby wicze wěcznie se swietskym lidem newodprodawalo, ale w moczi opata a toho klasstera s ginymi domky klassterskymi zustawalo. Potom pan- Girzi Funk po smrti p. opata staryho, dostaw takowy hamfest mezi listy klassterskymi gey za 50 kop s listem kralowskym w nowě ucziněnym něgakemu knězi Janowi Turnowskemu prodal, tomu knězi, wěda že by tu chtěli nemaly spletky napotom byti, gey przedek mug kněz Matauss Filonomus zase wzal, ale nemohsse od něho dostati hamfestu. I ya se potom w tom dostal do klasstera, bez myho dowoleni ten kněz Jan prodal gey tomuto Waczlawowi Czeczkowi ginak Liboczkemu. Ten pak Ozeczek wicze než kaupil, dwakrat sobie osobowal yako marsstal klasstersku i s sstiepniczi konwentsku, od czehož upustiti musyl, když przissla sprawa gista a psana
42 to potom wsse prawnie nan prokazalo, proczež Geho M. Czysarzske w pokutu a trestani upadl, kterehožto ortele wrchnim panem stwrzeneho W. K. M. przipis przedkladam. Ale když Nowoměsstí tehož Czeczka s ginymi ani wiezenim opatrziti až dosawad nedbali ani executi nad nim wykonali, a on neprzestawal baurziti a mně pohružek cziniti, Geho M. Czysarzsky z komory czeske poruczeni temuž Czeczkowi wysslo, aby klasstera y tehož przibytku prazen byl a ma-li na něm yaku sprawedlnost, aby do komory przedložil a že již G. M. Czysarzska ten przibytek zase k klassteru odewzda- wati raczi. Ten Czeczek nezbedny nechtiel se podle toho poru- czeni zachowati a žadnych sprawedlnosti až dosawad neprzed- klada aniž by przedkladal, poniewadž czasu prawnimu przegiti dal, w kterym miel položiti sprawedlnosti a nad to poniewadž Geho M. Czysarzske w pokutu a trestani upadl a gest beze czti, nema tu nicz, nad to gesstie, poniewadž mne skrze saudy k welikym sskodam prziwedl a G. M. Cz. raczil mi ten klasster se wssim k niemu przislussenstwim milostiwie dati, gakž z przipisu prziležityho confirmaczy mně na ten klasster dane W. K. M. wyrozumieti raczi. Že gest pak pani Marzi Magdalena ty gistoty na ten dum od něho Czeczka w dluhu 60 kop przigala, ty abych ga wyplaczeti měl a klasster i sebe hubiti, mně se toho ucziniti newidi a nenaleži, než chczeli pani czo kniez mistr Gindrzich za 30 kop miss. i s hamfestem wykoupil a oswobodil, tak aby wicze wěcznie se swietskym lidem newodprodawalo, ale w moczi opata a toho klasstera s ginymi domky klassterskymi zustawalo. Potom pan- Girzi Funk po smrti p. opata staryho, dostaw takowy hamfest mezi listy klassterskymi gey za 50 kop s listem kralowskym w nowě ucziněnym něgakemu knězi Janowi Turnowskemu prodal, tomu knězi, wěda že by tu chtěli nemaly spletky napotom byti, gey przedek mug kněz Matauss Filonomus zase wzal, ale nemohsse od něho dostati hamfestu. I ya se potom w tom dostal do klasstera, bez myho dowoleni ten kněz Jan prodal gey tomuto Waczlawowi Czeczkowi ginak Liboczkemu. Ten pak Ozeczek wicze než kaupil, dwakrat sobie osobowal yako marsstal klasstersku i s sstiepniczi konwentsku, od czehož upustiti musyl, když przissla sprawa gista a psana
Strana 43
43 od pana Funka, kterež tež W. K. M. swymu przigiti [sic!], nechť sobie swyho dlužnika hledi. Protož W. K. M. se wssi poniženosti prositi neprzestawam, aby nad tim tak zlaupenym klassterem pro odplatu Boži milostiwau ruku drzeti a k Geho czysarzske Milosti se przicziniti raczi, aby na ten klasster wiczegi, zwlasst Nowoměstskym heretikum dopausstieti neraczil, neb bych ginak s duchody swymi, kterychž giž welmi skrownie, Wassi knizetczi Milosti zahynauti musyl. se wssi poniženosti wierny a poslussny kaplan kniez Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. LVIII. (1598), Abt Paul Paminondas dankt dem Prager Erzbischofe Zbinko Berka für sein Eingreifen in die Streitsache des Klosters Emaus mit Dr. Kremer von Grunow um Robotleistungen der Kloster- untertanen in Stagicka Lhota und bittet, der Erzbischof möge auch von der Beschädigung der Klostermauern durch den Prag Neustädter Stadtrat durch Augenschein sich überzeugen, un bei der diesbezüglich angeordneten kommissionellen Verhandlung infor- miert zu jein. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.=erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 11. LIX. 1602. Mai. 2. Vertrag zwischen dem Prager Erzbischofe Zbinko Berka von Duba, als Großmeister der Kreuzherren, und dem Abte Paul Pami¬ nondas, auf Grund dessen der Pachtvertrag hinsichtlich des dem Kloster Emaus gehörigen und an das Kreuzherrenspital in der Altstadt¬ Prag verpachteten Meierhofes Čakowitz modifiziert und der Pachtzins auf 100 Schock meiß. festgesetzt wird. Das tschechische Original des Vertrages befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 16. Leta 1602 we cztwrtek po swateych Filypu, Jakubu mezi G. M. K. panem panem Zbinkem Berkau, arczibiskupem Praž-
43 od pana Funka, kterež tež W. K. M. swymu przigiti [sic!], nechť sobie swyho dlužnika hledi. Protož W. K. M. se wssi poniženosti prositi neprzestawam, aby nad tim tak zlaupenym klassterem pro odplatu Boži milostiwau ruku drzeti a k Geho czysarzske Milosti se przicziniti raczi, aby na ten klasster wiczegi, zwlasst Nowoměstskym heretikum dopausstieti neraczil, neb bych ginak s duchody swymi, kterychž giž welmi skrownie, Wassi knizetczi Milosti zahynauti musyl. se wssi poniženosti wierny a poslussny kaplan kniez Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. LVIII. (1598), Abt Paul Paminondas dankt dem Prager Erzbischofe Zbinko Berka für sein Eingreifen in die Streitsache des Klosters Emaus mit Dr. Kremer von Grunow um Robotleistungen der Kloster- untertanen in Stagicka Lhota und bittet, der Erzbischof möge auch von der Beschädigung der Klostermauern durch den Prag Neustädter Stadtrat durch Augenschein sich überzeugen, un bei der diesbezüglich angeordneten kommissionellen Verhandlung infor- miert zu jein. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.=erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 11. LIX. 1602. Mai. 2. Vertrag zwischen dem Prager Erzbischofe Zbinko Berka von Duba, als Großmeister der Kreuzherren, und dem Abte Paul Pami¬ nondas, auf Grund dessen der Pachtvertrag hinsichtlich des dem Kloster Emaus gehörigen und an das Kreuzherrenspital in der Altstadt¬ Prag verpachteten Meierhofes Čakowitz modifiziert und der Pachtzins auf 100 Schock meiß. festgesetzt wird. Das tschechische Original des Vertrages befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 16. Leta 1602 we cztwrtek po swateych Filypu, Jakubu mezi G. M. K. panem panem Zbinkem Berkau, arczibiskupem Praž-
Strana 44
44 skym, stolicze swate a aposstolske legatem, G. M. C. radau a neywyssim mistrem krzižownikuw s czerwenau hwiezdau w Cziechach, Morawie, Slesstie a Polsstie, strany gedne a kniezem Pawlem Paminondau, opatem klasstera Slowanskeho, strany druhe, stala se smlauwa a to takowa, gakož gest G. M. K. raczil od dotczeneho pana opata skrze giste osoby a komissarze k tomu narzizene od pana pana presidenta a radd zrzizene komory w kralowstwi Czieskem leta 1601 w patek po pamatcze stieti sho Jana k sspitalu konecz mostu w starem miestie Pražskem pronagiti dwur poplužni we wsi Cziakowiczich leziczi, k klassteru Slowanskemu w Nowem miestie Pražskem naležegiczi se wssim k niemu od starodawna przislussenstwim tak, jakž toho przedessly opatowe a nagemniczi užiwali, pod gisty plat a niekdere przyminky, yakž taž smlauwa to w sobie wsse plnie obsahuje a zawira, wedle kderež G. M. K. raczil gest tehož pana opata za ten czely rok naležitie spokojiti a gemu zauplna zaplatiti. Wssak uznawagicz to pan- opat w skutku, zie G. M. K. s welikau sskodau proti neuži- wani tehož dworu gest, przednie zie wobili trawne, wazby male, od krup temierz wsseczkno wytluczeno a wietczi naklad na mlatcze nežli uzitku wydawa, diediny zpusstiene a wyžite, tak zie do trzi let sotwa wypraweny k užitku budau, k tomu gest przistaupil a dobrowolnie, negsa ziadne G. M. K. sskody ziadostiw, powolil, upausstiege od 50 kop miss., aby gemu panu opatu, budauczim a konwentu G. M. K. aneb kdožby toho dworu w drzieni a uziwani byl, do wygiti wedle te smlauwy tiech ssesti let, tak jakž pržedessle beywalo, 100 kop miss. každeho roku, zacznaucz przi przisstim swatem Hawle 50 kop a na sho Girží leta 1603 50 kop a tak i gina leta wydawano bylo. Naproti tomu ne s powinnosti, ale z dobrowolne lasky G. M. K. raczil gest se podwoliti, gemu panu opatu a toho klasstera konwentu po ta wsseczkna leta kazdorocznie wydawati 2 str. pssenicze, 2 str. žita, 2 str. geczmena, 2 str. hrachu, 2 str. owsa a 3 sudy piwa bileho. Czehož pro budauczi pamiet a zdrzieni G. M. K. raczil gest porucziti sekryt swug wietssi k teto smlauwie przitisk- nauti a kniez Pawel Paminondas, pan opat Slowansky, pecziet swu tež dobrowolnie gest przitiskl, kterežto smlauwy wgedno-
44 skym, stolicze swate a aposstolske legatem, G. M. C. radau a neywyssim mistrem krzižownikuw s czerwenau hwiezdau w Cziechach, Morawie, Slesstie a Polsstie, strany gedne a kniezem Pawlem Paminondau, opatem klasstera Slowanskeho, strany druhe, stala se smlauwa a to takowa, gakož gest G. M. K. raczil od dotczeneho pana opata skrze giste osoby a komissarze k tomu narzizene od pana pana presidenta a radd zrzizene komory w kralowstwi Czieskem leta 1601 w patek po pamatcze stieti sho Jana k sspitalu konecz mostu w starem miestie Pražskem pronagiti dwur poplužni we wsi Cziakowiczich leziczi, k klassteru Slowanskemu w Nowem miestie Pražskem naležegiczi se wssim k niemu od starodawna przislussenstwim tak, jakž toho przedessly opatowe a nagemniczi užiwali, pod gisty plat a niekdere przyminky, yakž taž smlauwa to w sobie wsse plnie obsahuje a zawira, wedle kderež G. M. K. raczil gest tehož pana opata za ten czely rok naležitie spokojiti a gemu zauplna zaplatiti. Wssak uznawagicz to pan- opat w skutku, zie G. M. K. s welikau sskodau proti neuži- wani tehož dworu gest, przednie zie wobili trawne, wazby male, od krup temierz wsseczkno wytluczeno a wietczi naklad na mlatcze nežli uzitku wydawa, diediny zpusstiene a wyžite, tak zie do trzi let sotwa wypraweny k užitku budau, k tomu gest przistaupil a dobrowolnie, negsa ziadne G. M. K. sskody ziadostiw, powolil, upausstiege od 50 kop miss., aby gemu panu opatu, budauczim a konwentu G. M. K. aneb kdožby toho dworu w drzieni a uziwani byl, do wygiti wedle te smlauwy tiech ssesti let, tak jakž pržedessle beywalo, 100 kop miss. každeho roku, zacznaucz przi przisstim swatem Hawle 50 kop a na sho Girží leta 1603 50 kop a tak i gina leta wydawano bylo. Naproti tomu ne s powinnosti, ale z dobrowolne lasky G. M. K. raczil gest se podwoliti, gemu panu opatu a toho klasstera konwentu po ta wsseczkna leta kazdorocznie wydawati 2 str. pssenicze, 2 str. žita, 2 str. geczmena, 2 str. hrachu, 2 str. owsa a 3 sudy piwa bileho. Czehož pro budauczi pamiet a zdrzieni G. M. K. raczil gest porucziti sekryt swug wietssi k teto smlauwie przitisk- nauti a kniez Pawel Paminondas, pan opat Slowansky, pecziet swu tež dobrowolnie gest przitiskl, kterežto smlauwy wgedno-
Strana 45
45 steyna slowa sepsany, gedna do kanczelarze G. M. K. sspi- talske gest dana a druha temuž panu opatu Slowanskemu odwedena. Stalo se leta a dne swrchu psaneho. L. S. Umschrift des Siegels des Abtes Paul Paminondas: S.-Paulus Paminondas Montanus de Monte argentaeo ss. Petri et Wen- ceslai abbas monasterii Slavorum in Nova civitate Pragensi, eius nominis tertius. L. S. LX. Praef. 1602. November. 2. Prag. Abt Paul Paminondas richtet an den Erzbischof Zbinko Berka eine Beschwerde gegen die Neustädter Bürgerschaft wegen Nichtbefolgung einer das Kirchlein St. Nikolaus betreffenden kais. Resolution, wegen unbefugten Grabens von Sand und Steinen auf den Klostergründen, wegen Niederreißung eines von Johann Podiebradsky mit Bewilligung des Abtes erbauten Schupfens und endlich wegen Nichtbezahlung eines von Anna Kluczky schuldigen Betrages von 50 Schock meißn. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXI. 1602. Dezember. 8. Prag. Vergleich zwischen dem Erzbischofe Zbinko Berka, dem Abte Paul Paminondas und der Anna Kluczky unter Intervention des Johann Plateis von Plattenstein, Simon Kohaut von Lichtenfeld und Wenzel Fafant von Horzkowecz über den von der genannten Anna, Witwe nach Adam Kluczky, Pächter des Klosterhofes in Čakowitz, an den Erzbischof bzw. den Abt zu leistenden Ersatz für das bei der Übergabe des Hofes an den Erzbischof bzw. an das Kreuzherrenspital in Prag fehlende Getreide. Das tschechische Original des Dokumentes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 12.
45 steyna slowa sepsany, gedna do kanczelarze G. M. K. sspi- talske gest dana a druha temuž panu opatu Slowanskemu odwedena. Stalo se leta a dne swrchu psaneho. L. S. Umschrift des Siegels des Abtes Paul Paminondas: S.-Paulus Paminondas Montanus de Monte argentaeo ss. Petri et Wen- ceslai abbas monasterii Slavorum in Nova civitate Pragensi, eius nominis tertius. L. S. LX. Praef. 1602. November. 2. Prag. Abt Paul Paminondas richtet an den Erzbischof Zbinko Berka eine Beschwerde gegen die Neustädter Bürgerschaft wegen Nichtbefolgung einer das Kirchlein St. Nikolaus betreffenden kais. Resolution, wegen unbefugten Grabens von Sand und Steinen auf den Klostergründen, wegen Niederreißung eines von Johann Podiebradsky mit Bewilligung des Abtes erbauten Schupfens und endlich wegen Nichtbezahlung eines von Anna Kluczky schuldigen Betrages von 50 Schock meißn. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXI. 1602. Dezember. 8. Prag. Vergleich zwischen dem Erzbischofe Zbinko Berka, dem Abte Paul Paminondas und der Anna Kluczky unter Intervention des Johann Plateis von Plattenstein, Simon Kohaut von Lichtenfeld und Wenzel Fafant von Horzkowecz über den von der genannten Anna, Witwe nach Adam Kluczky, Pächter des Klosterhofes in Čakowitz, an den Erzbischof bzw. den Abt zu leistenden Ersatz für das bei der Übergabe des Hofes an den Erzbischof bzw. an das Kreuzherrenspital in Prag fehlende Getreide. Das tschechische Original des Dokumentes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 12.
Strana 46
46 LXII. Sine dato. [1602—1607.] In dem an den Erzbischof Zbinko Berka gerichteten Memoriale bittet Abt Paul Paminondas den Oberhirten 1. um dessen Inter vention in Angelegenheit des an Kluczky verpachteten Klostermeier hofes Čakowitz, 2. um Unterstützung bei der Bewerbung un Rück- gabe eines Häuschens auf dem Friedhofe und um Einflußnahme auf die Bestrafung des ins Kloster eingedrungenen mords und raublustigen Pöbels, 3. um Verwendung behufs Nachlassung der Landsteuer, da viele Herstellungen bei der Klosterkirche und bei der Kirche ss. Cosmae et Damiani durchzuführen jeien, 4. um Rück- stellung der den Prozeß mit dem Förster Konstantin betreffenden Akten, 5. um Einschreiten wegen Belassung des Kirchleins S. Nicolai bei dem Kloster und ergeht sich in heftigen Klagen gegen den utraquistischen Administrator. Das tschechisch geschriebene Original (Memoriale) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 3. Anf der vierten Seite rechts oben der Vermerk: Supplex libellus abbatis Emautini in puncto pagi Czakovicz (von anderer Hand) ad Archiepiscopum Pragensem Zbinko Berka exaratum. LXIII. Sine dato. [1602—1607.] Abt Paul Paminondas teilt dem Erzbischofe Zbinko Berka mit, daß jein bereits geprüfter Akolyth Mathias Misenus vom Archidiakon zum Empfang der hl. Weihen nicht zugelassen worden sei, bittet um die erzbischöfliche Erlaubnis zur Weihe des Genannten und erbietet sich, demselben selbst den Tischtitel zu geben. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.aerzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 49. LXIV. 1602. — —? Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Kaiser Rudolf II. gegen den Prag-Neustädter Rat wegen der von demselben an dem Kloster verübten Befitzstörungen und Gewalttätigfeiten und wegen der verschiedenen Eingriffe des Stadtrats in die Rechte des Abtes bei der Kirche St. Nikolaus in Podjkal.
46 LXII. Sine dato. [1602—1607.] In dem an den Erzbischof Zbinko Berka gerichteten Memoriale bittet Abt Paul Paminondas den Oberhirten 1. um dessen Inter vention in Angelegenheit des an Kluczky verpachteten Klostermeier hofes Čakowitz, 2. um Unterstützung bei der Bewerbung un Rück- gabe eines Häuschens auf dem Friedhofe und um Einflußnahme auf die Bestrafung des ins Kloster eingedrungenen mords und raublustigen Pöbels, 3. um Verwendung behufs Nachlassung der Landsteuer, da viele Herstellungen bei der Klosterkirche und bei der Kirche ss. Cosmae et Damiani durchzuführen jeien, 4. um Rück- stellung der den Prozeß mit dem Förster Konstantin betreffenden Akten, 5. um Einschreiten wegen Belassung des Kirchleins S. Nicolai bei dem Kloster und ergeht sich in heftigen Klagen gegen den utraquistischen Administrator. Das tschechisch geschriebene Original (Memoriale) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 3. Anf der vierten Seite rechts oben der Vermerk: Supplex libellus abbatis Emautini in puncto pagi Czakovicz (von anderer Hand) ad Archiepiscopum Pragensem Zbinko Berka exaratum. LXIII. Sine dato. [1602—1607.] Abt Paul Paminondas teilt dem Erzbischofe Zbinko Berka mit, daß jein bereits geprüfter Akolyth Mathias Misenus vom Archidiakon zum Empfang der hl. Weihen nicht zugelassen worden sei, bittet um die erzbischöfliche Erlaubnis zur Weihe des Genannten und erbietet sich, demselben selbst den Tischtitel zu geben. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.aerzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 49. LXIV. 1602. — —? Abt Paul Paminondas beschwert sich beim Kaiser Rudolf II. gegen den Prag-Neustädter Rat wegen der von demselben an dem Kloster verübten Befitzstörungen und Gewalttätigfeiten und wegen der verschiedenen Eingriffe des Stadtrats in die Rechte des Abtes bei der Kirche St. Nikolaus in Podjkal.
Strana 47
47 Das Original in tschechischer Sprache befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 13. Neyjasnějssi a neynepržemoženejssi rzimsky czysarzi, uhersky a czesky krali, pane pane muy neymilostiwieyssi. W. C. M. z powinnosti aurzadu meho tayna ucziniti nemohu, že p. p. P. na N. M. Pražskem, czehož sem se nenadal, do- pustili beze wssi my wědomosti a dowoleni, zemi przi zděch a gruntech klassterskych otwirati, czehož pamèti neni a nikda od gich przedkuw se nestalo snad od založeni tehož N. M. Pražskeho y klasstera zemi otwirati, pisky a kameny wybirati a k swym potrzebam odwozowati. Tež se podobnu wěcz przi klassterze Karlowskym pokausseli, ale když gim pan opat zbraňowal, musili od sweho przedsewzeti upustiti. Druhe nad to weysse zdi klassterskych se zmocznili a tak collatury W. C. M. a chasu mlynarzskau na tyž zdi s sekerami a pi- lami wehnali a gim, aby staweniczko, ktere sem pro zlepsseni zdi klassterskych dowolil sprawiti obywateli klassterskymu Janowi Poděbradskymu se zdi shazeli, což tak uczinili a temuž obywateli Janowi Poděbradskymu sskodu znamenitau i zděm klassterskym uczinili, czož sem Geho Milosti uroze- nemu panu panu Janowi starssimu Kawkowi wsse skrze spis yakožto p. heytmanu toho N. M. P. w znamost uwedl a za poruczeni, aby se do dalssiho o tu wěcz od wrchnosti roze- znani spokogili, žadal i sam sem takowe poruczeni panu- Waczlawowi Fafantowi, primasowi a tehdaž tehož N. M. P. panu purgmistru przinesl a žadal, podle tehož porucženi zachowan byti; ale on mi dal tu odpověd, že sobě nedagi někomu rozkazowati a když sem rzekl, že gest to kollatura W. C. M., dal mi tu odpowěd: newim, gestli G. M. C. czili neni, musime se prey o to tahati. W tom ya rzekl, že se s W. C. M. musi o to tahati. W tom pan Kawka z Prahy przed slawnosti welikonoczni wygel a oni žadne nedali odpo- wědi. Ya to tež wznesl na komoru a až dosawad nemohu miti žadne odpowědi. Neymilostiwějssi czysarzi, raczili gste mne leta Paně 1592 do Slowanskeho klasstera na misto opata podati s tim doloženim, abych služby Boži naležitě wykonawal a osadni k temuž klassteru naležegiczi opatrowal a sprawowal i klasster tak, aby se na něm ziadna sskoda nedala, kniezi
47 Das Original in tschechischer Sprache befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 13. Neyjasnějssi a neynepržemoženejssi rzimsky czysarzi, uhersky a czesky krali, pane pane muy neymilostiwieyssi. W. C. M. z powinnosti aurzadu meho tayna ucziniti nemohu, že p. p. P. na N. M. Pražskem, czehož sem se nenadal, do- pustili beze wssi my wědomosti a dowoleni, zemi przi zděch a gruntech klassterskych otwirati, czehož pamèti neni a nikda od gich przedkuw se nestalo snad od založeni tehož N. M. Pražskeho y klasstera zemi otwirati, pisky a kameny wybirati a k swym potrzebam odwozowati. Tež se podobnu wěcz przi klassterze Karlowskym pokausseli, ale když gim pan opat zbraňowal, musili od sweho przedsewzeti upustiti. Druhe nad to weysse zdi klassterskych se zmocznili a tak collatury W. C. M. a chasu mlynarzskau na tyž zdi s sekerami a pi- lami wehnali a gim, aby staweniczko, ktere sem pro zlepsseni zdi klassterskych dowolil sprawiti obywateli klassterskymu Janowi Poděbradskymu se zdi shazeli, což tak uczinili a temuž obywateli Janowi Poděbradskymu sskodu znamenitau i zděm klassterskym uczinili, czož sem Geho Milosti uroze- nemu panu panu Janowi starssimu Kawkowi wsse skrze spis yakožto p. heytmanu toho N. M. P. w znamost uwedl a za poruczeni, aby se do dalssiho o tu wěcz od wrchnosti roze- znani spokogili, žadal i sam sem takowe poruczeni panu- Waczlawowi Fafantowi, primasowi a tehdaž tehož N. M. P. panu purgmistru przinesl a žadal, podle tehož porucženi zachowan byti; ale on mi dal tu odpověd, že sobě nedagi někomu rozkazowati a když sem rzekl, že gest to kollatura W. C. M., dal mi tu odpowěd: newim, gestli G. M. C. czili neni, musime se prey o to tahati. W tom ya rzekl, že se s W. C. M. musi o to tahati. W tom pan Kawka z Prahy przed slawnosti welikonoczni wygel a oni žadne nedali odpo- wědi. Ya to tež wznesl na komoru a až dosawad nemohu miti žadne odpowědi. Neymilostiwějssi czysarzi, raczili gste mne leta Paně 1592 do Slowanskeho klasstera na misto opata podati s tim doloženim, abych služby Boži naležitě wykonawal a osadni k temuž klassteru naležegiczi opatrowal a sprawowal i klasster tak, aby se na něm ziadna sskoda nedala, kniezi
Strana 48
48 neporzadny tam abych neuwozowal, czož tak podle nejwyžssi možnosti czinim. Potom i na opatstwi tehož roku raczili gste mne potwrditi s timž doloženim, abych služby Boži, jakž od starodawna bywalo, wykonawal, czož tež z milosti Boži se podle nejwyzssi možnosti zas uwedlo a děge, toho tež w te W. C. M. confirmaczi doloženo, aby mi žadny žadne prze- kažky pod uwarowanim hněwu W. C. M. neczinil; tito pak pan purgmistr pani N. M. P. mnohe mi przekažky czinili hned z poczatku, gessto sem s mnohymi wěczmi s welikau trpěliwosti mlczel. Przed sedmi lety dali mi przi zděch klassterskych, raczi W. C. M. odpustiti, prst, kteru sem pro winiczi dal s nemalym nakladem sprawiti, wyslawsse lidi newažně wsseczku rozhazeti; to sem od nich snesl. O sauseda myho klassterskyho se pokausseli, aby z przikopuw klasster- skych platil aurzednikum obecznim, czož zaczal cziniti; to se pěkně zastawilo. Když osadni klassteru naležegiczi se bezpo- chyby z gich ponuknuti od klasstera i s kostelikem, tež kollaturau W. C. M. odtrhli s klinoty a wornaty, podle toho i monstranczi welikau strzibrnau sobě osobili a kalich welky etc. a neporzadny knězi sobě do tehož kostelika uwozowali a tychž klinotuw se gim dotykati dopausstěli, ya sem na W. C. M. to wznassel. Gest ta wěcz skrze Geho M. knižeczi p. p. arczibiskupa Pražskeho w kommissi od W. C. M. w te wěczi wystaweneho rozeznana a na to od W. C. M. resoluczi, ktere datum na hradě Prazskem w ponděli po pamatcze nalezeni sho krziže leta 1597, ucziněna, w kterežto resoluczi toto gest doloženo: „Z tiech prziczin wam milostiwě porau- czeti raczime, abyste se w tom spokogili, prawa nasseho wlastniho a kollatury se neugimali a w tom se, poněwadž gste k tomu nikda žadnyho prawa neměli ani nemate, newkla- dali, nybrž gim osadnim gmenem nassim o tom poruczili, aby zanechagicz zbytecznosti, netoliko nyni opatem Slowan- skym nyněyssim i budauczim se sprawowali, ale i take kli- noty kostelni do klasstera wznesli.“ Tuto pak wsse se na wopak děge, protož k W. C. M. se wssi poniženosti se utikam a prosim, že W. C. M. tymž spusobem, jak strany osadnich klassterskych, tak y tyto wěczy raczi poruczenim G. M. K., poněwadž se zadussi a W. C. M. kollatury dotycže, w kom-
48 neporzadny tam abych neuwozowal, czož tak podle nejwyžssi možnosti czinim. Potom i na opatstwi tehož roku raczili gste mne potwrditi s timž doloženim, abych služby Boži, jakž od starodawna bywalo, wykonawal, czož tež z milosti Boži se podle nejwyzssi možnosti zas uwedlo a děge, toho tež w te W. C. M. confirmaczi doloženo, aby mi žadny žadne prze- kažky pod uwarowanim hněwu W. C. M. neczinil; tito pak pan purgmistr pani N. M. P. mnohe mi przekažky czinili hned z poczatku, gessto sem s mnohymi wěczmi s welikau trpěliwosti mlczel. Przed sedmi lety dali mi przi zděch klassterskych, raczi W. C. M. odpustiti, prst, kteru sem pro winiczi dal s nemalym nakladem sprawiti, wyslawsse lidi newažně wsseczku rozhazeti; to sem od nich snesl. O sauseda myho klassterskyho se pokausseli, aby z przikopuw klasster- skych platil aurzednikum obecznim, czož zaczal cziniti; to se pěkně zastawilo. Když osadni klassteru naležegiczi se bezpo- chyby z gich ponuknuti od klasstera i s kostelikem, tež kollaturau W. C. M. odtrhli s klinoty a wornaty, podle toho i monstranczi welikau strzibrnau sobě osobili a kalich welky etc. a neporzadny knězi sobě do tehož kostelika uwozowali a tychž klinotuw se gim dotykati dopausstěli, ya sem na W. C. M. to wznassel. Gest ta wěcz skrze Geho M. knižeczi p. p. arczibiskupa Pražskeho w kommissi od W. C. M. w te wěczi wystaweneho rozeznana a na to od W. C. M. resoluczi, ktere datum na hradě Prazskem w ponděli po pamatcze nalezeni sho krziže leta 1597, ucziněna, w kterežto resoluczi toto gest doloženo: „Z tiech prziczin wam milostiwě porau- czeti raczime, abyste se w tom spokogili, prawa nasseho wlastniho a kollatury se neugimali a w tom se, poněwadž gste k tomu nikda žadnyho prawa neměli ani nemate, newkla- dali, nybrž gim osadnim gmenem nassim o tom poruczili, aby zanechagicz zbytecznosti, netoliko nyni opatem Slowan- skym nyněyssim i budauczim se sprawowali, ale i take kli- noty kostelni do klasstera wznesli.“ Tuto pak wsse se na wopak děge, protož k W. C. M. se wssi poniženosti se utikam a prosim, že W. C. M. tymž spusobem, jak strany osadnich klassterskych, tak y tyto wěczy raczi poruczenim G. M. K., poněwadž se zadussi a W. C. M. kollatury dotycže, w kom-
Strana 49
49 missi wystawiti a G. M. K. przidati k spatrzeni těch wěczi, czo tuto supplikugi, a k rozeznani Gich Milosti W. C. M. raddy nad appellaczymi narzizene pana pana doktora Matyasse Kremera, pana doktora Danyele Pryncze, pana doktora Waczlawa od Geho M. knizetczi, a Wassi Czys. M. neywyssiho pana prokuratora pana Jakuba Menssyka a na to milostiwau reso- luczi ucziniti. Ya za W. C. M. neprzestawam pana Boha prositi. W. C. M. wěrny poddany kaplan kněz Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. LXV. 1603. Januar. 11. Prag. Abt Paul Paminondas verkauft dem Glockengießer Daniel Tapinäus das linker Hand beim Eingang zum Kloster gegen den Hauptchor hin liegende Haus samt Garten um 150 Meißner Groschen, wovon 40 Groschen nach Abschluß des Kaufvertrages bezahlt wurden. Die übrige Summe ist jährlich zu St. Georg und zu St. Gallus im ersten Jahre mit je 5 und in den folgenden mit je 10 Groschen abzutragen. Außerdem ist nach Abzahlung der Kaufsumme jährlich noch ein Zins von einem Groschen dem Kloster zu entrichten. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrags bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 238—240). Die von Cechuer (hist. Em. Mss. II, p. 199—201) nach dieser Kopie gemachte lateinische Übersetzung lautet: Anno Domini 1603 die veneris post Epiphaniam factus est contractus integer et perfectus inter me sacerdotem Paulum Paminondam Montanum de Monte argenteo ss. Petri et Wen- ceslai, Dei gratia abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et Danielem Tapinaeum, campanarum fusorem, patriotam Mon- tanum, et quidem talis, quod ego suprafatus sacerdos abbas Paulus ad sinceram petitionem vendiderim domum meam propria pecunia solutam in sinistra parte ad caemeterium monasterii intrando idem monasterium, in cornu tegulis
49 missi wystawiti a G. M. K. przidati k spatrzeni těch wěczi, czo tuto supplikugi, a k rozeznani Gich Milosti W. C. M. raddy nad appellaczymi narzizene pana pana doktora Matyasse Kremera, pana doktora Danyele Pryncze, pana doktora Waczlawa od Geho M. knizetczi, a Wassi Czys. M. neywyssiho pana prokuratora pana Jakuba Menssyka a na to milostiwau reso- luczi ucziniti. Ya za W. C. M. neprzestawam pana Boha prositi. W. C. M. wěrny poddany kaplan kněz Pawel Paminondas Horsky, opat klasstera Slowanskeho w N. M. P. LXV. 1603. Januar. 11. Prag. Abt Paul Paminondas verkauft dem Glockengießer Daniel Tapinäus das linker Hand beim Eingang zum Kloster gegen den Hauptchor hin liegende Haus samt Garten um 150 Meißner Groschen, wovon 40 Groschen nach Abschluß des Kaufvertrages bezahlt wurden. Die übrige Summe ist jährlich zu St. Georg und zu St. Gallus im ersten Jahre mit je 5 und in den folgenden mit je 10 Groschen abzutragen. Außerdem ist nach Abzahlung der Kaufsumme jährlich noch ein Zins von einem Groschen dem Kloster zu entrichten. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrags bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 238—240). Die von Cechuer (hist. Em. Mss. II, p. 199—201) nach dieser Kopie gemachte lateinische Übersetzung lautet: Anno Domini 1603 die veneris post Epiphaniam factus est contractus integer et perfectus inter me sacerdotem Paulum Paminondam Montanum de Monte argenteo ss. Petri et Wen- ceslai, Dei gratia abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et Danielem Tapinaeum, campanarum fusorem, patriotam Mon- tanum, et quidem talis, quod ego suprafatus sacerdos abbas Paulus ad sinceram petitionem vendiderim domum meam propria pecunia solutam in sinistra parte ad caemeterium monasterii intrando idem monasterium, in cornu tegulis
Strana 50
50 tectam, una cum hortulo usque ad alteram portam versus chorum majoris ecclesiae muro cinctam eidem ut supra domino Danieli Tapinaeo, campanarum fusori, patria Montano, Lud- millae uxori eius et haeredibus eorum ad certas reversales, quas idem Daniel Tapinaeus et uxor eius fecerunt, ad tenendam et haereditarie possidendam sine omni hominum quorumlibet impedimento pro summa 150 sexagenarum Missnensium. Supra quam summam statim penes factam inscriptionem in libros emphiteuticos novos monasterii in alba pelle compactos, in quibus littera B, 40 sexagenas Missnenses deposuerunt; reli- quam pecuniam tenebuntur solvere secundum eundem con- tractum per terminos incipiendo a festo s. Georgii proxime venturo 5 sexagenas Missnenses, dein in festo s. Galli eiusdem anni 1603 5 sexagenas Missnenses, in festo s. Georgii anno 1604 10 sexagenas Missnenses et sic usque ad exsolutionem summae praedictae intra annum per 10 sexagenas ad duos terminos, ut supra, debent deponere. Interea idem Daniel Tapinaeus se obligavit, si ex benedictione Dei in sua pro- fessione pecunia ei veniret et in hoc statu esset, quod cona- bitur quantocius secundum possibilitatem hanc domum exsol- vere et hoc in eisdem libris est annotatum. Pecunia vero soluta contra non exsoluta erit per modum vadimonii; si autem alicui ex supradictis terminis non satisfaceret et pecu- niam, quo pertinet, non solveret, tunc ego vel successores mei, dominus abbas et conventus eiusdem monasterii legitime ordinatus, si Deus me in vita non servaret, poterimus nos ad hunc fundum et domum curare introduci, illam tenere et uti tamdiu, donec retentam pecuniam una cum mulctu ef poenis, si aliquae evenirent, mihi, vel cui pertineret, totaliter exsolveret ; insuper supradictus Daniel, uxor eius et haeredes, quamdiu hanc domum possederint, tenebuntur primo regias bernas et varias alias obligationes per comitia indictas, si ad eas solvendas cogerentur (nam illa domus regiis majestalibus est liberata a similibus praestationibus, uti in contractu huius notitia facta est solvere [sic!], ratione cuius domini commissarii s. c. Majestatis sunt constituti: s. c. Majestatis consiliarii, perillustris ac generosus dominus Henricus eques de Pissnitz, regni Boemiae vicecancellarius, et praenobilis clarissimus
50 tectam, una cum hortulo usque ad alteram portam versus chorum majoris ecclesiae muro cinctam eidem ut supra domino Danieli Tapinaeo, campanarum fusori, patria Montano, Lud- millae uxori eius et haeredibus eorum ad certas reversales, quas idem Daniel Tapinaeus et uxor eius fecerunt, ad tenendam et haereditarie possidendam sine omni hominum quorumlibet impedimento pro summa 150 sexagenarum Missnensium. Supra quam summam statim penes factam inscriptionem in libros emphiteuticos novos monasterii in alba pelle compactos, in quibus littera B, 40 sexagenas Missnenses deposuerunt; reli- quam pecuniam tenebuntur solvere secundum eundem con- tractum per terminos incipiendo a festo s. Georgii proxime venturo 5 sexagenas Missnenses, dein in festo s. Galli eiusdem anni 1603 5 sexagenas Missnenses, in festo s. Georgii anno 1604 10 sexagenas Missnenses et sic usque ad exsolutionem summae praedictae intra annum per 10 sexagenas ad duos terminos, ut supra, debent deponere. Interea idem Daniel Tapinaeus se obligavit, si ex benedictione Dei in sua pro- fessione pecunia ei veniret et in hoc statu esset, quod cona- bitur quantocius secundum possibilitatem hanc domum exsol- vere et hoc in eisdem libris est annotatum. Pecunia vero soluta contra non exsoluta erit per modum vadimonii; si autem alicui ex supradictis terminis non satisfaceret et pecu- niam, quo pertinet, non solveret, tunc ego vel successores mei, dominus abbas et conventus eiusdem monasterii legitime ordinatus, si Deus me in vita non servaret, poterimus nos ad hunc fundum et domum curare introduci, illam tenere et uti tamdiu, donec retentam pecuniam una cum mulctu ef poenis, si aliquae evenirent, mihi, vel cui pertineret, totaliter exsolveret ; insuper supradictus Daniel, uxor eius et haeredes, quamdiu hanc domum possederint, tenebuntur primo regias bernas et varias alias obligationes per comitia indictas, si ad eas solvendas cogerentur (nam illa domus regiis majestalibus est liberata a similibus praestationibus, uti in contractu huius notitia facta est solvere [sic!], ratione cuius domini commissarii s. c. Majestatis sunt constituti: s. c. Majestatis consiliarii, perillustris ac generosus dominus Henricus eques de Pissnitz, regni Boemiae vicecancellarius, et praenobilis clarissimus
Strana 51
51 dominus Mathias Kremer de Grunov, juris utriusque doctor) item mihi et successoribus abbatibus et conventui eiusdem monasterii ex hac domo quolibet anno censum unius sexagenae Missnensium divisim tamen in termino s. Georgii medietatem et s. Galli alteram medietatem, deponere tenebuntur. Actum est anno et die suprascriptis in praesentia ab utraque parte salutatorum dominorum et amicorum reverendissimi patris Joannis Chrysostomi, Cladrubiensis domini abbatis, nec non Insulani et s. Joannis sub rupe monasteriorum ordinis s. Bene- dicti, et praenobilis domini Friderici Lipniczky de Przibenicz, ingrossatoris tabularum, civis novae civitatis Pragensis. Pro- meliori autem certitudine et securitate praefatis conjugibus ex libris monasterii extractum huius domus venditae in per- gamena scriptum de verbo ad verbum, ut supra ponitur, extradi et sigillo abbatiali novo nec non conventus communiri jussimus et propria manu subscripsimus. Similiter secundum id praefatus Daniel Tapinaeus, campanarum fusor, et loco suae uxoris et haeredum salutavit reverendissimum sacerdotem Joannem Chrysostomum, dominum abbatem monasteriorum Insulani et s. Joannis sub rupe ordinis s. Benedicti, et prae- nobilem dominum Fridericum Lipniczky de Przibenicz, in- grossatorem tabularum, praenobilem dominum Joannem Sserina de Sseria,1) civem novae civitatis Pragensis, quatenus ipsi hunc extractum absque ullo praejudicio et damno suo vel suorum suis sigillis munire et se subscribere non gravarentur. Actum die et anno ut supra. LXVI. 1603. April. 23. Prag. Kaiser Rudolf II. ordnet eine Kommission an, welche den zwischen dem Appellationsrate Dr. Mathias Kremer von Grunow und dem Abte des Slawenklosters bestehenden Streit betreffend Robotleistung der Untertanen des Dorfes Stagicka Lhota zu dem Gute Psy Hory entscheiden soll. Die Kopie im Statth.-Arch.: Kop. 111, Missiven 1603, Fol. 126. 1) Die tschechische Kopie lieft: pana Seferina z Sserynu. 4*
51 dominus Mathias Kremer de Grunov, juris utriusque doctor) item mihi et successoribus abbatibus et conventui eiusdem monasterii ex hac domo quolibet anno censum unius sexagenae Missnensium divisim tamen in termino s. Georgii medietatem et s. Galli alteram medietatem, deponere tenebuntur. Actum est anno et die suprascriptis in praesentia ab utraque parte salutatorum dominorum et amicorum reverendissimi patris Joannis Chrysostomi, Cladrubiensis domini abbatis, nec non Insulani et s. Joannis sub rupe monasteriorum ordinis s. Bene- dicti, et praenobilis domini Friderici Lipniczky de Przibenicz, ingrossatoris tabularum, civis novae civitatis Pragensis. Pro- meliori autem certitudine et securitate praefatis conjugibus ex libris monasterii extractum huius domus venditae in per- gamena scriptum de verbo ad verbum, ut supra ponitur, extradi et sigillo abbatiali novo nec non conventus communiri jussimus et propria manu subscripsimus. Similiter secundum id praefatus Daniel Tapinaeus, campanarum fusor, et loco suae uxoris et haeredum salutavit reverendissimum sacerdotem Joannem Chrysostomum, dominum abbatem monasteriorum Insulani et s. Joannis sub rupe ordinis s. Benedicti, et prae- nobilem dominum Fridericum Lipniczky de Przibenicz, in- grossatorem tabularum, praenobilem dominum Joannem Sserina de Sseria,1) civem novae civitatis Pragensis, quatenus ipsi hunc extractum absque ullo praejudicio et damno suo vel suorum suis sigillis munire et se subscribere non gravarentur. Actum die et anno ut supra. LXVI. 1603. April. 23. Prag. Kaiser Rudolf II. ordnet eine Kommission an, welche den zwischen dem Appellationsrate Dr. Mathias Kremer von Grunow und dem Abte des Slawenklosters bestehenden Streit betreffend Robotleistung der Untertanen des Dorfes Stagicka Lhota zu dem Gute Psy Hory entscheiden soll. Die Kopie im Statth.-Arch.: Kop. 111, Missiven 1603, Fol. 126. 1) Die tschechische Kopie lieft: pana Seferina z Sserynu. 4*
Strana 52
52 LXVII. 1603. August. 23. Abt Paul Paminondas gibt die Gründe an, weshalb er nicht zustimmen könne, daß seine Untertanen in Lhota Stagicka zu Robotleistungen zum Gute des Dr. Kremer verhalten werden. Das tschechisch abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXVIII. 1603. Oktober. 1. Prag. Kaiser Rudolf II. beauftragt eine aus dem Erzbischofe Zbinko Berka, Zacharias Kaba von Rybňan, Adam Riesenbersky von Janowitz und Simeon Kohaut von Lichtenfeld bestehende Kom- mission mit der Beilegung des zwischen dem Abte Paul Pami¬ nondas und Dr. Mathias Kremer von Grunow bestehenden Streites wegen Robotleistung der Klosteruntertanen im Dorfe Lhota Stagicka zum Gute Psy Hory, und mit der Untersuchung der von genanntem Abte gegen die Neustädter Bürgerschaft wegen Besitzstörung erhobenen Beschwerden. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Originalreskript befindet sich im f.-erzb. Archiv Prag. Fasz. 58, Nr. 45. Auf der vierten Seite befindet sich das zur Hälfte zerstörte kaiserliche Verschlußsiegel (D. 61/2 cm): rechts oben der Vermerk: 1603. Rescriptum caesareum ad archiepiscopum Pragensem in puncto compo- nendarum differentiarum inter Abbatem Slovanensen et Mathiam Kremer ortarum. Rudolf druhy, z Buoži milosti woleny rzimsky czysarz, uhersky a cziesky kral. Duostogny a urozeny, slowutni a pocztiwi wierni nassi mili. Jakož sme was Zachariassi Kabo, Adame Ryzenbersky a Simeone Kohaute za kommissarze narziditi raczili, milo- stiwie wam porucziwssi, abyste pocztiweho knieze Pawla Paminondu Horskeho, opata klasstera Slowanskeho w Nowem miestie nassem Pražskem, s slowutnym Matyassem Kremerem z Grunowa, radau nassi nad appellaczimi na hradie Pražskem, wiernym nassim milym, o roboty na kterež se dotczieny Matyass Kremer, zie by mu niekderzi lide poddani k klassteru Slowanskemu przinaležegiczi k statku geho Psy Hory ržecze-
52 LXVII. 1603. August. 23. Abt Paul Paminondas gibt die Gründe an, weshalb er nicht zustimmen könne, daß seine Untertanen in Lhota Stagicka zu Robotleistungen zum Gute des Dr. Kremer verhalten werden. Das tschechisch abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXVIII. 1603. Oktober. 1. Prag. Kaiser Rudolf II. beauftragt eine aus dem Erzbischofe Zbinko Berka, Zacharias Kaba von Rybňan, Adam Riesenbersky von Janowitz und Simeon Kohaut von Lichtenfeld bestehende Kom- mission mit der Beilegung des zwischen dem Abte Paul Pami¬ nondas und Dr. Mathias Kremer von Grunow bestehenden Streites wegen Robotleistung der Klosteruntertanen im Dorfe Lhota Stagicka zum Gute Psy Hory, und mit der Untersuchung der von genanntem Abte gegen die Neustädter Bürgerschaft wegen Besitzstörung erhobenen Beschwerden. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Originalreskript befindet sich im f.-erzb. Archiv Prag. Fasz. 58, Nr. 45. Auf der vierten Seite befindet sich das zur Hälfte zerstörte kaiserliche Verschlußsiegel (D. 61/2 cm): rechts oben der Vermerk: 1603. Rescriptum caesareum ad archiepiscopum Pragensem in puncto compo- nendarum differentiarum inter Abbatem Slovanensen et Mathiam Kremer ortarum. Rudolf druhy, z Buoži milosti woleny rzimsky czysarz, uhersky a cziesky kral. Duostogny a urozeny, slowutni a pocztiwi wierni nassi mili. Jakož sme was Zachariassi Kabo, Adame Ryzenbersky a Simeone Kohaute za kommissarze narziditi raczili, milo- stiwie wam porucziwssi, abyste pocztiweho knieze Pawla Paminondu Horskeho, opata klasstera Slowanskeho w Nowem miestie nassem Pražskem, s slowutnym Matyassem Kremerem z Grunowa, radau nassi nad appellaczimi na hradie Pražskem, wiernym nassim milym, o roboty na kterež se dotczieny Matyass Kremer, zie by mu niekderzi lide poddani k klassteru Slowanskemu przinaležegiczi k statku geho Psy Hory ržecze-
Strana 53
53 nemu a od nas gemu z milosti powolenemu, podle magestatu od niekdy krale Waczlawa, przedka nasseho slawne pamieti powinnowati byti mieli, potahuge, smluwili a porownali. Kderažto wiecz, yakž toho sprawu miti raczime, až posawad od was wyrzizena neni a dotczieny opat toho przi nas w po- nizienosti wyhledawa, poniewadž se tu duchowenstwi doteyka, abychom pro hognieyssi podstatu a rzizeni te wieczy tebe arczibiskupe Pražsky k wam giž nahorze gmenowanym osobam przidati a narziditi raczili. Kdež poznawagicz my wiecz slussnau byti, wam wssem spolecznie milostiwie porauczieti raczime, abyste oberaucze sobie k tomu gisty a brzky den a strany przed sebe sroczicze, tomu wssemu, czo dotczieny Matyass Kremer y yakych robot ziada, tež y czo proti tomu opat za obranu gmiti bude, gruntownie a dostatecznie wyro- zumieli a pokudž tu o malo cziniti gest a klassteru na sskodu neni a nebude, o to ge na milostiwau ratifikaczi nassi smlu- wili a porownali. Po wykonani toho nepomigeyte tolikež dotczieneho opata s pocztiwymi purgmistrem a konssely Noweho miesta nasseho Pražskeho wiernymi nassimi milymi przed was obeslati a czo sobie opat do nich za stižnost po- kladati bude, to czo oni za obranu gmiti budau a to w te prziczinie, czo se zdi klassterske dotyczie, wedle kderež zie by on opat niegake staweni wyzdwihnauti dati gmiel, oni pak Praziane, zie by mu to staweni zborziti, ano i tramy do zdi klassterske poloziene samy o swe ugmie przerzezati i ginak wkroczugicz w grunty klassterske gemu kopanim pisku nemalau protimyslnost cziniti gmieli, w kderežto stiž- nosti wy Zacharyassi Kabo a Adame Ryzmbersky giž prwe od nas za kommissarze narzizeni ste byli, zase znowu dosta- tecznie wyslysseli, ta mista, kde to staweni byti mielo y take kde sau Praziane pisek kopati a brati dali, oczitie spatrzili, toho wsseho, kdo komu w cziem sczestny gest, s pilnosti powažili a potom nam o gedne i druhe wieczi, yak to wyhle- date, relaczi wassi psanau s dobrym zdanim wassim na komoru nassi czieskau poddanie uczinili. Na tom milostiwau wuoli nassi czysarzskau naplnite. Dan na hradie nassem Pražskem w strzedu po sw. Michalu, archandielu Panie leta ssestnaczti- steho trzetiho a kralowstwi nassich rzimskeho osmmeczyt-
53 nemu a od nas gemu z milosti powolenemu, podle magestatu od niekdy krale Waczlawa, przedka nasseho slawne pamieti powinnowati byti mieli, potahuge, smluwili a porownali. Kderažto wiecz, yakž toho sprawu miti raczime, až posawad od was wyrzizena neni a dotczieny opat toho przi nas w po- nizienosti wyhledawa, poniewadž se tu duchowenstwi doteyka, abychom pro hognieyssi podstatu a rzizeni te wieczy tebe arczibiskupe Pražsky k wam giž nahorze gmenowanym osobam przidati a narziditi raczili. Kdež poznawagicz my wiecz slussnau byti, wam wssem spolecznie milostiwie porauczieti raczime, abyste oberaucze sobie k tomu gisty a brzky den a strany przed sebe sroczicze, tomu wssemu, czo dotczieny Matyass Kremer y yakych robot ziada, tež y czo proti tomu opat za obranu gmiti bude, gruntownie a dostatecznie wyro- zumieli a pokudž tu o malo cziniti gest a klassteru na sskodu neni a nebude, o to ge na milostiwau ratifikaczi nassi smlu- wili a porownali. Po wykonani toho nepomigeyte tolikež dotczieneho opata s pocztiwymi purgmistrem a konssely Noweho miesta nasseho Pražskeho wiernymi nassimi milymi przed was obeslati a czo sobie opat do nich za stižnost po- kladati bude, to czo oni za obranu gmiti budau a to w te prziczinie, czo se zdi klassterske dotyczie, wedle kderež zie by on opat niegake staweni wyzdwihnauti dati gmiel, oni pak Praziane, zie by mu to staweni zborziti, ano i tramy do zdi klassterske poloziene samy o swe ugmie przerzezati i ginak wkroczugicz w grunty klassterske gemu kopanim pisku nemalau protimyslnost cziniti gmieli, w kderežto stiž- nosti wy Zacharyassi Kabo a Adame Ryzmbersky giž prwe od nas za kommissarze narzizeni ste byli, zase znowu dosta- tecznie wyslysseli, ta mista, kde to staweni byti mielo y take kde sau Praziane pisek kopati a brati dali, oczitie spatrzili, toho wsseho, kdo komu w cziem sczestny gest, s pilnosti powažili a potom nam o gedne i druhe wieczi, yak to wyhle- date, relaczi wassi psanau s dobrym zdanim wassim na komoru nassi czieskau poddanie uczinili. Na tom milostiwau wuoli nassi czysarzskau naplnite. Dan na hradie nassem Pražskem w strzedu po sw. Michalu, archandielu Panie leta ssestnaczti- steho trzetiho a kralowstwi nassich rzimskeho osmmeczyt-
Strana 54
54 meho, uherskeho trziczateho druheho a czieskeho dewiet- meczytmeho. Rudolf m. p. W. z Sternbergka m. p. Ad mandatum domini electi imperatoris proprium: Adam mladssi z Waldssteyna m. p. J. Peldrzimowsky m. p. Dustognemu a urozenemu Zbinkowi Berkowi z Dube a z Lipeho, arczibiskupu Pražskemu, stolicze aposstolske legatu, raddie nassi, slowutnym Zacharyassi Kabowi z Rybnian, mistosudimu kralowstwi czieskeho, Adamowi Ryzmberskemu z Janowicz, aurzedlniku podkomorziho przi dczkach zemskych a pocztiwemu Simeonowi Kohautowi z Lichtenfeldu, richtarzi nassemu w Nowem miestie Pražskem, spolecznie neb rozdilnie, wiernym nassim milym. LXIX. Sine dato [1603]. Der Erzbischof Zbinko Berka berichtet dem Kaiser über den zwischen dem Abte Paul Paminondas und Mathias Kremer von Grunow bezüglich der von den Klosteruntertanen in Lhota Stejská (Stagicka) zum Gute Psy Hory zu leistenden Roboten abge- schlossenen gütlichen Vergleich. Die in tschechischer Sprache und doppelter Fassung vorliegenden Konzepte befinden sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 46. LXX. Sine dato [1603.] Lhota Stagicka. Richter und Injassen des Dorfes Lhota Stagicka bitten den Abt Paul Paminondas, er möge nicht zugeben, daß ihnen die vom Besitzer des Gutes Psy Hory geforderten Robotleistungen zu genanntem Gute auferlegt werden, da keinem der ältesten Insassen derartige Verpflichtungen bekannt seien. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49.
54 meho, uherskeho trziczateho druheho a czieskeho dewiet- meczytmeho. Rudolf m. p. W. z Sternbergka m. p. Ad mandatum domini electi imperatoris proprium: Adam mladssi z Waldssteyna m. p. J. Peldrzimowsky m. p. Dustognemu a urozenemu Zbinkowi Berkowi z Dube a z Lipeho, arczibiskupu Pražskemu, stolicze aposstolske legatu, raddie nassi, slowutnym Zacharyassi Kabowi z Rybnian, mistosudimu kralowstwi czieskeho, Adamowi Ryzmberskemu z Janowicz, aurzedlniku podkomorziho przi dczkach zemskych a pocztiwemu Simeonowi Kohautowi z Lichtenfeldu, richtarzi nassemu w Nowem miestie Pražskem, spolecznie neb rozdilnie, wiernym nassim milym. LXIX. Sine dato [1603]. Der Erzbischof Zbinko Berka berichtet dem Kaiser über den zwischen dem Abte Paul Paminondas und Mathias Kremer von Grunow bezüglich der von den Klosteruntertanen in Lhota Stejská (Stagicka) zum Gute Psy Hory zu leistenden Roboten abge- schlossenen gütlichen Vergleich. Die in tschechischer Sprache und doppelter Fassung vorliegenden Konzepte befinden sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 46. LXX. Sine dato [1603.] Lhota Stagicka. Richter und Injassen des Dorfes Lhota Stagicka bitten den Abt Paul Paminondas, er möge nicht zugeben, daß ihnen die vom Besitzer des Gutes Psy Hory geforderten Robotleistungen zu genanntem Gute auferlegt werden, da keinem der ältesten Insassen derartige Verpflichtungen bekannt seien. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49.
Strana 55
55 LXXI. 1604. Februar. 3. Prag. Bericht der zur Beilegung des Streites zwijchen dem Abte Paul Paminondas von Emaus und dem Dr. Mathias Kremer von Grunow um Robotleistungen der Klosteruntertanen in Lhota Stagicka zum Gute Psy Hory ernannten Kommissäre über die durch ihre Intervention erzielte Einigung. Die einfache Kopie des tschechisch abgefaßten Berichtes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 15. LXXII. 1604. März. 6. Prag. Abt Paul Paminondas beantwortet in einem an den Erz- bischof Zbinko Berka gerichteten Schreiben die gegen ihn von den erzbischöflichen Untertanen in Dablitz und Letňan wegen der Bei- träge zur Kirche in Čakowitz erhobenen Beschwerden. Das tschechisch abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. Neydustogniegssi a oswiczene kniže etc., pane pane mug milostiwy. Przeczetl gsem sobě pilně supplikaczi některych osadnich z Dablicz a Letňan, W. K. M. naležegiczych, kterau, gakž sem sprawen, snad giž na dwě letě newim kdo gim spisowal a teprwa gi W. K. M. podali, kdež W. K. M. spra- wugi, yakobych ya snad zaczal brati z zadussnich aneb raděgi z knězskych roli a luk plat, ktereho skrownie gest tu w Czakowiczych. Milostiwy kniže, ne ya sem zaczal, než od mnoha let to od Gich Msti kraluw Czeskych, když někdy w baurzkach fara tu w Cziakowiczich byla spusstiena, przedkum mym to gest k užiwani od Gich Msti confirmaczi, poněwadž mali ducho- dowe gsau, bylo dano a gedni druhym wždyczky toho registry postupugi, yakož y mně se toho dostalo z przedkuow mych. Toho se wyhledati nemuže, aby kdo kostel S. Remigii tu w Czakowiczych et non S. Hieronymi, yakž oni sprawugi nicz newěducz, měl nákladem swym sprawowati než oni sami osadni, kterzi se tu kladau, to opatrowali a knězi sobě husytczky gednali a gim dobrze platili, když gim bez spowiedi y dietem gich podawali a Husa zaswěczowali nikda sobě
55 LXXI. 1604. Februar. 3. Prag. Bericht der zur Beilegung des Streites zwijchen dem Abte Paul Paminondas von Emaus und dem Dr. Mathias Kremer von Grunow um Robotleistungen der Klosteruntertanen in Lhota Stagicka zum Gute Psy Hory ernannten Kommissäre über die durch ihre Intervention erzielte Einigung. Die einfache Kopie des tschechisch abgefaßten Berichtes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 15. LXXII. 1604. März. 6. Prag. Abt Paul Paminondas beantwortet in einem an den Erz- bischof Zbinko Berka gerichteten Schreiben die gegen ihn von den erzbischöflichen Untertanen in Dablitz und Letňan wegen der Bei- träge zur Kirche in Čakowitz erhobenen Beschwerden. Das tschechisch abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. Neydustogniegssi a oswiczene kniže etc., pane pane mug milostiwy. Przeczetl gsem sobě pilně supplikaczi některych osadnich z Dablicz a Letňan, W. K. M. naležegiczych, kterau, gakž sem sprawen, snad giž na dwě letě newim kdo gim spisowal a teprwa gi W. K. M. podali, kdež W. K. M. spra- wugi, yakobych ya snad zaczal brati z zadussnich aneb raděgi z knězskych roli a luk plat, ktereho skrownie gest tu w Czakowiczych. Milostiwy kniže, ne ya sem zaczal, než od mnoha let to od Gich Msti kraluw Czeskych, když někdy w baurzkach fara tu w Cziakowiczich byla spusstiena, przedkum mym to gest k užiwani od Gich Msti confirmaczi, poněwadž mali ducho- dowe gsau, bylo dano a gedni druhym wždyczky toho registry postupugi, yakož y mně se toho dostalo z przedkuow mych. Toho se wyhledati nemuže, aby kdo kostel S. Remigii tu w Czakowiczych et non S. Hieronymi, yakž oni sprawugi nicz newěducz, měl nákladem swym sprawowati než oni sami osadni, kterzi se tu kladau, to opatrowali a knězi sobě husytczky gednali a gim dobrze platili, když gim bez spowiedi y dietem gich podawali a Husa zaswěczowali nikda sobě
Strana 56
56 nicz do kollatora nestěžowali, když knězi po swe wuoly měli, až ted, když sem gim nechtěl dowoliti, aby sobě knězi po swe wuoli na mau kollatoru uwozowali a že gim swyho kněze, ktereho gste raczili ordinowati, posilam, tak že nemagi žad- neho nedostatku; wssak oni k spowiedi ani W. K. M. poddani z Dablicz ani Geho Mstí pana z Waldsteyna nechti choditi, raděgi podle zle nawyklosti ledakams lezau bez zpowědi k przigimani a ya napomenut bywsse od W. K. M., gsa gistě sam potrzebny, w to s swymi poddanymi wložil sem se a za mnoho kop lesu dal, dělniky zgednal a k tomu prziwedl, že giž krow, yakž se spatrzuge, stogi czyhlau pokryty, jesstě něczo malo pozustalo, y wižka nowa plechem a sskrzidlau przikryta gest, ktere prwe nebywalo; giž dale pro mrazy nemohly; toliko se žadost wzkladala, aby i oni, poniewadž se o to ne czasto než w mnoha letech trefuge, pomocz uczi- nili, czož Geho Mst pan pan Adam z Waldssteyna to raczil przi swych poddanych tež opatrziti a o tom, aby poddani geho k W. M. K. gmieli supplikowati, nicz neraczi wěděti, že se pak gim, newi se zegmena kterym a czi poddanym ma ucziniti w tak mnoha letech neyaka pomocz. Awssak gsau mezi nimi, gessto odkazy za sebau zadržugi nenaležitie, o czemž sem W. K. M. prwe supplikowal, ani toho nechti w takowe prziczinie opatrziti. Racztež toho, milostiwy kniže, powažiti, magiliž sedlaczi toliko některzi sami se takowych odkazu ugimati, z kterych žadnymu žadneho pocztu neczini ani register nemagi a czo mezi sebau toho ututlali kdo wi; že gim to prochazi, chtěliby, abych gim gesstie czyzopanskym platy gim nenale- žity kniezsky pustil a že by oni sobe totiž po swy wuoli chtieli kniezi husytsky, czož prwe czinili, gednati, czož gim yak duchody kollatury my brati, tak take beze mně fararze gednati nenaleži. A protož z těch prziczin k W. K. M. se wssy poniženosti se utikam a prosim, že W. K. M. gim, kterzi gsau koliw, toho folku dopustiti neraczi a w my wěczy se, czo mi od G. M. C. w confirmaczi k požiwani dano, wkladati, ale nybrž gich milostiwie k tomu napomenauti strany pomoczy skladani, tež odkazuow, czož wssude po krzestanstwu gest, aby ten chram Boži ted z jara byl na misto, gak naleži, sprawen a oni,
56 nicz do kollatora nestěžowali, když knězi po swe wuoly měli, až ted, když sem gim nechtěl dowoliti, aby sobě knězi po swe wuoli na mau kollatoru uwozowali a že gim swyho kněze, ktereho gste raczili ordinowati, posilam, tak že nemagi žad- neho nedostatku; wssak oni k spowiedi ani W. K. M. poddani z Dablicz ani Geho Mstí pana z Waldsteyna nechti choditi, raděgi podle zle nawyklosti ledakams lezau bez zpowědi k przigimani a ya napomenut bywsse od W. K. M., gsa gistě sam potrzebny, w to s swymi poddanymi wložil sem se a za mnoho kop lesu dal, dělniky zgednal a k tomu prziwedl, že giž krow, yakž se spatrzuge, stogi czyhlau pokryty, jesstě něczo malo pozustalo, y wižka nowa plechem a sskrzidlau przikryta gest, ktere prwe nebywalo; giž dale pro mrazy nemohly; toliko se žadost wzkladala, aby i oni, poniewadž se o to ne czasto než w mnoha letech trefuge, pomocz uczi- nili, czož Geho Mst pan pan Adam z Waldssteyna to raczil przi swych poddanych tež opatrziti a o tom, aby poddani geho k W. M. K. gmieli supplikowati, nicz neraczi wěděti, že se pak gim, newi se zegmena kterym a czi poddanym ma ucziniti w tak mnoha letech neyaka pomocz. Awssak gsau mezi nimi, gessto odkazy za sebau zadržugi nenaležitie, o czemž sem W. K. M. prwe supplikowal, ani toho nechti w takowe prziczinie opatrziti. Racztež toho, milostiwy kniže, powažiti, magiliž sedlaczi toliko některzi sami se takowych odkazu ugimati, z kterych žadnymu žadneho pocztu neczini ani register nemagi a czo mezi sebau toho ututlali kdo wi; že gim to prochazi, chtěliby, abych gim gesstie czyzopanskym platy gim nenale- žity kniezsky pustil a že by oni sobe totiž po swy wuoli chtieli kniezi husytsky, czož prwe czinili, gednati, czož gim yak duchody kollatury my brati, tak take beze mně fararze gednati nenaleži. A protož z těch prziczin k W. K. M. se wssy poniženosti se utikam a prosim, že W. K. M. gim, kterzi gsau koliw, toho folku dopustiti neraczi a w my wěczy se, czo mi od G. M. C. w confirmaczi k požiwani dano, wkladati, ale nybrž gich milostiwie k tomu napomenauti strany pomoczy skladani, tež odkazuow, czož wssude po krzestanstwu gest, aby ten chram Boži ted z jara byl na misto, gak naleži, sprawen a oni,
Strana 57
57 zwlasst W. K. M. poddani podle W. K. M. milostiwe przi- powiedi wssyczkni Dablicžti s knězem, ktereho ga gim posilam, se rzidili a sprawowali, zwlasst tento czas swaty postni pod pokutau se more catholico zpowidali a s ginymi se zwlasst mymi poddanymi srownali a pokogili a czo knězy, poněwadž prwe husytzkym to cžinili, nad to tež se tuto newzdalowali, ale wykonawali. Dale milostiwy kniže, ya kdyby mi to pan- Buh raczil dati, že bych z to mohl byti, na to s pomoci Boži a W. K. M. myslim, aby tu w Czakowiczich zase fara se na temž mistie, kde prwe byla, wystawěla a W. K. Mst kniezem katholiczkym wosazowala; to když se stane, ya gemu yhned wssech roli y luk postaupim a w ni osadni budau powinni gako ginda geho wsseliky plat wykonawati a gest naděge, že Geho Mst pan z Waldssteyna proti tomu by tež prziczi- něnim W. K. M. neraczil byti, poněwadz tu pole w hromadu; kostel w Trzeboraticzich Geho Msti collatura, aby neměl k temuž zadussi Čzakowskemu S. Remigii swych poddanych przipogiti, aby se tymž kostelem rzidili a tak napotom dobry pokog o to bude y lidem těm spasitedlněgi a W. K. M. wěczna dobra pamatka a od pana Boha odplata. Sabbato post Trans- lationis sancti Wenceslai anno etc. 1604. Wassi knižetczi Msti služebnie powolny kněz Pawel Paminondas Horsky, opat Slowansky m. p. LXXIII. 1604. März. 8. Prag. Beschwerde des Abtes Paul Paminondas an den Kaiser wider den Thomas Lorificis Sobieslawsky, Pfarrer bei St. Adalbert min. in Podskal. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. LXXIV. 1604. März. 17. Thomas Lorificis Sobieslawsky, Pfarrer bei St. Adalbert Min. in Podskal, berichtet an den utraquistischen Administrator betr. seinen Streit mit dem Abte Paul Paminondas. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus.
57 zwlasst W. K. M. poddani podle W. K. M. milostiwe przi- powiedi wssyczkni Dablicžti s knězem, ktereho ga gim posilam, se rzidili a sprawowali, zwlasst tento czas swaty postni pod pokutau se more catholico zpowidali a s ginymi se zwlasst mymi poddanymi srownali a pokogili a czo knězy, poněwadž prwe husytzkym to cžinili, nad to tež se tuto newzdalowali, ale wykonawali. Dale milostiwy kniže, ya kdyby mi to pan- Buh raczil dati, že bych z to mohl byti, na to s pomoci Boži a W. K. M. myslim, aby tu w Czakowiczich zase fara se na temž mistie, kde prwe byla, wystawěla a W. K. Mst kniezem katholiczkym wosazowala; to když se stane, ya gemu yhned wssech roli y luk postaupim a w ni osadni budau powinni gako ginda geho wsseliky plat wykonawati a gest naděge, že Geho Mst pan z Waldssteyna proti tomu by tež prziczi- něnim W. K. M. neraczil byti, poněwadz tu pole w hromadu; kostel w Trzeboraticzich Geho Msti collatura, aby neměl k temuž zadussi Čzakowskemu S. Remigii swych poddanych przipogiti, aby se tymž kostelem rzidili a tak napotom dobry pokog o to bude y lidem těm spasitedlněgi a W. K. M. wěczna dobra pamatka a od pana Boha odplata. Sabbato post Trans- lationis sancti Wenceslai anno etc. 1604. Wassi knižetczi Msti služebnie powolny kněz Pawel Paminondas Horsky, opat Slowansky m. p. LXXIII. 1604. März. 8. Prag. Beschwerde des Abtes Paul Paminondas an den Kaiser wider den Thomas Lorificis Sobieslawsky, Pfarrer bei St. Adalbert min. in Podskal. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. LXXIV. 1604. März. 17. Thomas Lorificis Sobieslawsky, Pfarrer bei St. Adalbert Min. in Podskal, berichtet an den utraquistischen Administrator betr. seinen Streit mit dem Abte Paul Paminondas. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus.
Strana 58
58 1604. März. 17. Der utraquistische Administrator wendet sich an den Kaiser in Sachen des zwischen dem Abte Paul Paminondas und dem Pfarrer bei St. Adalbert Min. in Podskal Thomas Lorificis Sobieslawsky bestehenden Streites. LXXV. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. LXXVI. Praes. 1604. Mai. 10. [Prag.] Johann Nicolaides Gitčinsky teilt dem Erzbischofe Zbinko Berka mit, daß er bisher Kaplan beim Abte Paul Paminondas von Emaus gewesen sei, jedoch der im Kloster herrschenden Not wegen und der ihm auferlegten verschiedenen jeiner Priesterwürde unangemessenen Verrichtungen halber das Kloster, da er kein Mönch, sondern Weltpriester sei verlassen habe und bittet um irgend eine Anstellung. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXVII. Praes. 1604. Mai. 20. [Prag.] Abt Paul Paminondas zeigt dem Erzbischofe Zbinko Berka an, daß ihm jein Konventuale Priester Johann Nikolaides Gitčinsky ohne Ursache aus dem Kloster entwichen sei, und berichtet dann über die ihm von den Kirchkindern von Sliwenec und Lochkow, als er dort den Gottesdienst halten wollte, zugefügte Beschimpfung und Bedrohung. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXVIII. 1604. Oktober. 16. Prag. Abt Paul Paminondas beklagt sich bei dem Erzbischofe Zbinko Berka von Duba neuerdings über die andauernden Vexationen der Prag-Neustädter Bürgerschaft, welche das Kloster um verschiedene Grundstücke bringen wolle, und beschwert sich insbesondere über zwei Bürger namens Johann Welwarsky vulgo Niemeczek und Jakob Lypolt, von denen der erstere ihn um eine angeblich unbe-
58 1604. März. 17. Der utraquistische Administrator wendet sich an den Kaiser in Sachen des zwischen dem Abte Paul Paminondas und dem Pfarrer bei St. Adalbert Min. in Podskal Thomas Lorificis Sobieslawsky bestehenden Streites. LXXV. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. LXXVI. Praes. 1604. Mai. 10. [Prag.] Johann Nicolaides Gitčinsky teilt dem Erzbischofe Zbinko Berka mit, daß er bisher Kaplan beim Abte Paul Paminondas von Emaus gewesen sei, jedoch der im Kloster herrschenden Not wegen und der ihm auferlegten verschiedenen jeiner Priesterwürde unangemessenen Verrichtungen halber das Kloster, da er kein Mönch, sondern Weltpriester sei verlassen habe und bittet um irgend eine Anstellung. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXVII. Praes. 1604. Mai. 20. [Prag.] Abt Paul Paminondas zeigt dem Erzbischofe Zbinko Berka an, daß ihm jein Konventuale Priester Johann Nikolaides Gitčinsky ohne Ursache aus dem Kloster entwichen sei, und berichtet dann über die ihm von den Kirchkindern von Sliwenec und Lochkow, als er dort den Gottesdienst halten wollte, zugefügte Beschimpfung und Bedrohung. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXVIII. 1604. Oktober. 16. Prag. Abt Paul Paminondas beklagt sich bei dem Erzbischofe Zbinko Berka von Duba neuerdings über die andauernden Vexationen der Prag-Neustädter Bürgerschaft, welche das Kloster um verschiedene Grundstücke bringen wolle, und beschwert sich insbesondere über zwei Bürger namens Johann Welwarsky vulgo Niemeczek und Jakob Lypolt, von denen der erstere ihn um eine angeblich unbe-
Strana 59
59 zahlte Bierrechnung, der letztere wegen eines Anwalthonorars ver- klagt habe. Das tschechisch geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 14. Neydustognieyssi a oswiczene kniže, pane pane mug milostiwy. Wassi knižetczi Milosti s bolesti srdcze žalostiwě, nemoha giž tagiti, pro gine kniežstwo pod sprawau Wassi knižetczi Milosti zuostawagiczi oznamugi, kterak pro to, že sem rzad so Benedykta zase do Slowan uwedl, znamenitu od p. Pražan neprzizen mam, zwlasst od Nowomiestskych, tak že proti mně spiknuti gest znamenity, nebo mi se wsseliyake przicziny ustawicznie podawagi, gen abych se saudil, zaneprazdňowal a pokoge užiti nemohl we dne w noczi. Yakož s Nowomiest- skymi mam o grunty klassterske, o ktere se dawno pokaussegi se sskodau nemalau tehož klasstera, czož na dile geho Milost pan nuntius ocžitie, byw u mně, i pan biskup uhersky spatr- ziti raczili, ocz i Wasse knižetczi Milost raczi byti w kom- missi s ginymi pany, poněwadž se zadussi dotycze. Ted pak, milostiwy kniže, opět dwa miesstiane Nowomiestssti, poběha- gicz Wassi knižeczi Milost, mnau na posmiech a na wzdor trmaczegi przed saudy gistě zbyteczně s naprawenymi k tomu prokuratory. nutkagi k autratam a messkanim prziwadi. Niegaky Jan Welwarsky, ginak Němeczek ze Psi ulicze, saused miesstienin Noweho města Pražskeho, mně pohnal i dohnal do saudu zemskeho pro kolikas kop miss., že sem mu zuostal, raczi Wasse knižetczi Milost odpustiti, za piwo, rownie tehdaž mne upominal, když sem infulaczi przigal; pěkně sem ho žadal, poniewadž sem se z peněz wyrazil, aby miel seczkani ad festum s. Galli a pomalu ode mne aby bral, yako prwe na deset let sem piwa bral od nieho a wzdyczky sem platil a neodpiram dluhu. Druhey, něgaky Jakub ginak Lypolt, ktery se pisse z Morzerzab, prokurator tež pominulych dnuw mne przed aurzad purgkrabsky pohnal, že bych mu prey jorgelt zadržel. Milostiwy kniže, ten gisty zdělal sobie sam czedule a mně dal gednu, ya sem powolil k gedne przi a gestli by se protahlo do roku, že bych mu byl dal podle těch czeduli plat, ale ta, giž dwie leta budau, prže minula, w ktere mne zawedl a upustil a toho sobie doložil w těch czedulich,
59 zahlte Bierrechnung, der letztere wegen eines Anwalthonorars ver- klagt habe. Das tschechisch geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 14. Neydustognieyssi a oswiczene kniže, pane pane mug milostiwy. Wassi knižetczi Milosti s bolesti srdcze žalostiwě, nemoha giž tagiti, pro gine kniežstwo pod sprawau Wassi knižetczi Milosti zuostawagiczi oznamugi, kterak pro to, že sem rzad so Benedykta zase do Slowan uwedl, znamenitu od p. Pražan neprzizen mam, zwlasst od Nowomiestskych, tak že proti mně spiknuti gest znamenity, nebo mi se wsseliyake przicziny ustawicznie podawagi, gen abych se saudil, zaneprazdňowal a pokoge užiti nemohl we dne w noczi. Yakož s Nowomiest- skymi mam o grunty klassterske, o ktere se dawno pokaussegi se sskodau nemalau tehož klasstera, czož na dile geho Milost pan nuntius ocžitie, byw u mně, i pan biskup uhersky spatr- ziti raczili, ocz i Wasse knižetczi Milost raczi byti w kom- missi s ginymi pany, poněwadž se zadussi dotycze. Ted pak, milostiwy kniže, opět dwa miesstiane Nowomiestssti, poběha- gicz Wassi knižeczi Milost, mnau na posmiech a na wzdor trmaczegi przed saudy gistě zbyteczně s naprawenymi k tomu prokuratory. nutkagi k autratam a messkanim prziwadi. Niegaky Jan Welwarsky, ginak Němeczek ze Psi ulicze, saused miesstienin Noweho města Pražskeho, mně pohnal i dohnal do saudu zemskeho pro kolikas kop miss., že sem mu zuostal, raczi Wasse knižetczi Milost odpustiti, za piwo, rownie tehdaž mne upominal, když sem infulaczi przigal; pěkně sem ho žadal, poniewadž sem se z peněz wyrazil, aby miel seczkani ad festum s. Galli a pomalu ode mne aby bral, yako prwe na deset let sem piwa bral od nieho a wzdyczky sem platil a neodpiram dluhu. Druhey, něgaky Jakub ginak Lypolt, ktery se pisse z Morzerzab, prokurator tež pominulych dnuw mne przed aurzad purgkrabsky pohnal, že bych mu prey jorgelt zadržel. Milostiwy kniže, ten gisty zdělal sobie sam czedule a mně dal gednu, ya sem powolil k gedne przi a gestli by se protahlo do roku, že bych mu byl dal podle těch czeduli plat, ale ta, giž dwie leta budau, prže minula, w ktere mne zawedl a upustil a toho sobie doložil w těch czedulich,
Strana 60
60 w czem bych koli ho prawnie potrzebowal, že praczowati bude, a nepraczowal, nybrž mne w czas potrzeby opausstěl, tak že sem gineho musil potrzebowati a potrzebugi wicze než od roku a on Lypolt, czo praczowal, wzal swau odplatu, neb sem gemu platil, ale poněwadž prze ta minula, negsem mu powinen platiti; chyta se diwnyho fortele a podwodu, zadr- zugicz za sebau takowy list jorgeltni a když sem pro ten list, aby mi wraczen byl, k niemu se dopisowal, nechtěl a nechcze wratiti, nybrž pod tim mage giny sobie rowny pro- kuratory na ruku, aby mnau trmaczeli, a tak wuokol se mnau chodi a saud zacziti s něgakym Janem Peldrzimowskym, aby se dlylo, wymeyssli. Wassi knižetczi Milosti se wssi poniže- nosti prosim, poněwadž o tuž wiecz Geho Milosti Czysarzsky supplikaczi podawam, že se Wasse knižetczi Milost, kde naleži, raczi przicziniti, aby ti lide byli okržiknuti měsstane Nowomiessti a magili czo proti mně, aby przed Wassi kni- žeczi Milosti sobie stiežowali; chczi gim odpowidati a podle Wassi knižeczi Milosti uznani rad praw byti, by možne bylo, milostiwy kniže, se wssi poniženosti prosim, že se Wasse knižetczi Milost przicziniti raczi, aby ten artikul z zrzizeni zemského byl, czo se duchownich, zwlasst katholiczkych knieži dotycze, wyňat a na Wassi knižetczi Milost przenessen, nebo przed lety sede vacante to bylo na kněži uwedeno. Item prosim, že Wasse knižetczi Milost raczi se k Geho Milosti czysarzske anebo raddam przicziniti, aby przi obnoweni ted aurzadu pani Pražane, zwlasst Nowoměssti, strany klasstera Slowanskeho slowem Geho Milosti czysarzske byli napome- nuti podle magestatu aneb confirmaczi mně od Geho Milosti czysarzske wydany, aby mi se takowych prziczin nedawalo k zaneprazdnieni wrchnosti, nybrž to i gine gako strany postuow a swatkuow neswieczeni bylo przetrženo a napra- weno. Pan Buoh wssemohuczi Wassi knižetczi Milosti odplata byti raczi a ja za Wassi knižetczi Milost pana Boha prositi neprzestawam. Datum w sobotu den sw. Hawla opata 1604. Wassi knižetczi Milosti wzdycky služebně poslussny a wolny Fr. Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii s. Hieronymi alias Slavorum in nova civitate Pragensi m. p.
60 w czem bych koli ho prawnie potrzebowal, že praczowati bude, a nepraczowal, nybrž mne w czas potrzeby opausstěl, tak že sem gineho musil potrzebowati a potrzebugi wicze než od roku a on Lypolt, czo praczowal, wzal swau odplatu, neb sem gemu platil, ale poněwadž prze ta minula, negsem mu powinen platiti; chyta se diwnyho fortele a podwodu, zadr- zugicz za sebau takowy list jorgeltni a když sem pro ten list, aby mi wraczen byl, k niemu se dopisowal, nechtěl a nechcze wratiti, nybrž pod tim mage giny sobie rowny pro- kuratory na ruku, aby mnau trmaczeli, a tak wuokol se mnau chodi a saud zacziti s něgakym Janem Peldrzimowskym, aby se dlylo, wymeyssli. Wassi knižetczi Milosti se wssi poniže- nosti prosim, poněwadž o tuž wiecz Geho Milosti Czysarzsky supplikaczi podawam, že se Wasse knižetczi Milost, kde naleži, raczi przicziniti, aby ti lide byli okržiknuti měsstane Nowomiessti a magili czo proti mně, aby przed Wassi kni- žeczi Milosti sobie stiežowali; chczi gim odpowidati a podle Wassi knižeczi Milosti uznani rad praw byti, by možne bylo, milostiwy kniže, se wssi poniženosti prosim, že se Wasse knižetczi Milost przicziniti raczi, aby ten artikul z zrzizeni zemského byl, czo se duchownich, zwlasst katholiczkych knieži dotycze, wyňat a na Wassi knižetczi Milost przenessen, nebo przed lety sede vacante to bylo na kněži uwedeno. Item prosim, že Wasse knižetczi Milost raczi se k Geho Milosti czysarzske anebo raddam przicziniti, aby przi obnoweni ted aurzadu pani Pražane, zwlasst Nowoměssti, strany klasstera Slowanskeho slowem Geho Milosti czysarzske byli napome- nuti podle magestatu aneb confirmaczi mně od Geho Milosti czysarzske wydany, aby mi se takowych prziczin nedawalo k zaneprazdnieni wrchnosti, nybrž to i gine gako strany postuow a swatkuow neswieczeni bylo przetrženo a napra- weno. Pan Buoh wssemohuczi Wassi knižetczi Milosti odplata byti raczi a ja za Wassi knižetczi Milost pana Boha prositi neprzestawam. Datum w sobotu den sw. Hawla opata 1604. Wassi knižetczi Milosti wzdycky služebně poslussny a wolny Fr. Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii s. Hieronymi alias Slavorum in nova civitate Pragensi m. p.
Strana 61
61 LXXIX. 1604. Oktober. 18. Prag. Anläßlich eines Streites des Abtes Paul Paminondas mit dem Johann Podiebradsky um ein an das Kloster Emaus als Obrigkeit heimgefallenes Häuschen bittet der erstere den Erzbischof Zbinko Berka von Duba, derselbe wolle beim Kaiser dahin wirken, daß dieser dem Podiebradsky befehle, das Häuschen zu räumen. Das tschechisch geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 14. LXXX. 1604. Oktober. 26. [Prag.] Abt Paul Paminondas berichtet dem Erzbischofe Zbinko Berka, daß die Klosteruntertanin und Besitzerin eines Hauses auf dem Slowaner Friedhofe Dorothea [geb.?] Kolinsky ohne Testament ge storben sei, und bittet, nachdem der Mann der Verstorbenen Johann Poděbradsky sich um die Erbschaft bemühe, der Erzbischof möge für das Recht des Klosters auf die Heimfälligkeit nach Dorothea Kolinsky bei der kgl. Kammer eintreten. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXXI. 1605. Mai. 13. Prag. Abt Paul verpachtet einige zum Kloster Emaus gehörende Felder genannt Walovienses (Walowské) zwischen Jentsch und Hostiwitz, welche bisher Johannes Holy um 4 Groschen jährlichen Zinses pachtweise innegehabt, für 50 Jahre an Adam Lechner von Kauba für 16 Groschen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Pachtvertrages bei Techner (hist. Em. Mss. I, p. 241 s.) u. Possival (series p. 21 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 201 s. 1): Anno domini 1605 die Sabbathi post festum s. Pancratii i. e. 13 Maji factus est contractus integer et perfectus ami- cabilis inter venerabilem sacerdotem Paminondam Montanum tamquam dominum abbatem monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi ex una et inter praenobilem dominum
61 LXXIX. 1604. Oktober. 18. Prag. Anläßlich eines Streites des Abtes Paul Paminondas mit dem Johann Podiebradsky um ein an das Kloster Emaus als Obrigkeit heimgefallenes Häuschen bittet der erstere den Erzbischof Zbinko Berka von Duba, derselbe wolle beim Kaiser dahin wirken, daß dieser dem Podiebradsky befehle, das Häuschen zu räumen. Das tschechisch geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 14. LXXX. 1604. Oktober. 26. [Prag.] Abt Paul Paminondas berichtet dem Erzbischofe Zbinko Berka, daß die Klosteruntertanin und Besitzerin eines Hauses auf dem Slowaner Friedhofe Dorothea [geb.?] Kolinsky ohne Testament ge storben sei, und bittet, nachdem der Mann der Verstorbenen Johann Poděbradsky sich um die Erbschaft bemühe, der Erzbischof möge für das Recht des Klosters auf die Heimfälligkeit nach Dorothea Kolinsky bei der kgl. Kammer eintreten. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. LXXXI. 1605. Mai. 13. Prag. Abt Paul verpachtet einige zum Kloster Emaus gehörende Felder genannt Walovienses (Walowské) zwischen Jentsch und Hostiwitz, welche bisher Johannes Holy um 4 Groschen jährlichen Zinses pachtweise innegehabt, für 50 Jahre an Adam Lechner von Kauba für 16 Groschen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Pachtvertrages bei Techner (hist. Em. Mss. I, p. 241 s.) u. Possival (series p. 21 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 201 s. 1): Anno domini 1605 die Sabbathi post festum s. Pancratii i. e. 13 Maji factus est contractus integer et perfectus ami- cabilis inter venerabilem sacerdotem Paminondam Montanum tamquam dominum abbatem monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi ex una et inter praenobilem dominum
Strana 62
62 Adamum Lechner de Kauba ex parte altera et quidem talis: Venerabilis dominus abbas loco totius conventus et succes- sorum abbatum elocavit ad censum eidem praenobili domino Adamo Lechner, dominae Agneti Lechnerianae, natae Meze- cziczkinae conjugi, haeredibus et successoribus eorum. Et quicunque hunc contractum successu temporis legitime habuerit, agros vulgo Walovienses sitos inter pagum Hostivicz et Genecz, quos pro eo tempore possedit et tenuit dominus Holi, caupo Hostiviczii, specifice ad 50 annos praeteritos ab actum huius con- tractus [tenebit]; ex quibus agris praedictis praenobilis dominus Adamus Lechner cum sua uxore, haeredibus et successoribus suis, imo et illi, qui hunc contractum sibi extraditum habuerint solvere debet et debent annue monasterio Slovanensi Domino abbati praesenti et futuris successoribus eius 16 sexagenas Missnensium divisim videlicet in festo s. Georgii 8 sexagenas Missnensium et in festo s. Galli alias 8 sexagenas Missnen- sium sine omni retentione et contradictione et hanc summam per expressum nuntium expedire debet et debent. In cuius rei testimonium et melius robur hic contractus acceptatione partis utrius est confirmatus et iisdem verbis bis descriptus et cuivis parti speciale exemplar extraditum. Actum in prae- sentia reverendissimorum sacerdotum Innocentii de Money, S. C. Majestatis senioris capellani aulici, domini praepositi Wissehradensis et sacerdotis Gregorii Concii de Nissa, domini praepositi monasterii ss. Petri et Pauli in antiquo Zderas in nova civitate Pragensi. Die et anno ut supra. P. Paulus, abbas mpr., Joannes Benedictus Tynensis et conventus mpr. LXXXII. 1605. Juli. 20. Prag. Kaiser Rudolph II. ratifiziert die in der vorhergehenden Ur- kunde genannte Felderverpachtung an Adant Lechner von Kauba. Die Kopie der in tschechischer Sprache abgefaßten Ratifizierung siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 242 s.) u. Possival (series p. 22 s.). Die latei- nische Übersetzung vorstehender Ratifikation lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 202 s.): Nos Rudolphus, Dei gratia electus Romanorum imperator semper augustus, imperii Hungariae, Boemiae, Dalmatiae,
62 Adamum Lechner de Kauba ex parte altera et quidem talis: Venerabilis dominus abbas loco totius conventus et succes- sorum abbatum elocavit ad censum eidem praenobili domino Adamo Lechner, dominae Agneti Lechnerianae, natae Meze- cziczkinae conjugi, haeredibus et successoribus eorum. Et quicunque hunc contractum successu temporis legitime habuerit, agros vulgo Walovienses sitos inter pagum Hostivicz et Genecz, quos pro eo tempore possedit et tenuit dominus Holi, caupo Hostiviczii, specifice ad 50 annos praeteritos ab actum huius con- tractus [tenebit]; ex quibus agris praedictis praenobilis dominus Adamus Lechner cum sua uxore, haeredibus et successoribus suis, imo et illi, qui hunc contractum sibi extraditum habuerint solvere debet et debent annue monasterio Slovanensi Domino abbati praesenti et futuris successoribus eius 16 sexagenas Missnensium divisim videlicet in festo s. Georgii 8 sexagenas Missnensium et in festo s. Galli alias 8 sexagenas Missnen- sium sine omni retentione et contradictione et hanc summam per expressum nuntium expedire debet et debent. In cuius rei testimonium et melius robur hic contractus acceptatione partis utrius est confirmatus et iisdem verbis bis descriptus et cuivis parti speciale exemplar extraditum. Actum in prae- sentia reverendissimorum sacerdotum Innocentii de Money, S. C. Majestatis senioris capellani aulici, domini praepositi Wissehradensis et sacerdotis Gregorii Concii de Nissa, domini praepositi monasterii ss. Petri et Pauli in antiquo Zderas in nova civitate Pragensi. Die et anno ut supra. P. Paulus, abbas mpr., Joannes Benedictus Tynensis et conventus mpr. LXXXII. 1605. Juli. 20. Prag. Kaiser Rudolph II. ratifiziert die in der vorhergehenden Ur- kunde genannte Felderverpachtung an Adant Lechner von Kauba. Die Kopie der in tschechischer Sprache abgefaßten Ratifizierung siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 242 s.) u. Possival (series p. 22 s.). Die latei- nische Übersetzung vorstehender Ratifikation lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 202 s.): Nos Rudolphus, Dei gratia electus Romanorum imperator semper augustus, imperii Hungariae, Boemiae, Dalmatiae,
Strana 63
63 Charvatiae rex, archidux Austriae, marchio Moraviae, Lucem- burgi, Silesiae princeps et Lusatiae comes. Notum facimus praesentibus, qualiter venerabilis sacerdos Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civitate Pragensi fidelis et dilectus, auferens cuidam Joanni Holy ex pago Hostivicz subdito bono pupillari pertinenti, aliquos agros vulgo Walovienses jacentes inter pagum Hostivicz et Genecz ad hoc monasterium nostrum Slovanense pertinentes, ex quibus monasterio annue 4 sexagenas Missnenses census, hos agros iterum praenobili Adamo Lechner de Kauba, fideli nostro, certum contractum cum eo faciens, i. e. 13 die Maji sub censum annuum 16 sexagenarum Missnensium ad 50 annos continuo currentes dedit, super quo idem abbas humiliter nos petivit, quoniam a nobis gratiosum mandatum habeat, ut proventus eiusdem monasterii exquisite melioraret, et hic contractus cum utilitate fiat, ut huic contractui inter eos facto consensum nostrum praebeamus et confirmare dignaremur. Nos agnos- centes, quod per hunc contractum monasterio illi velut camerae nostrae 12 sexagenae Missnenses annui census accrescant, dignati sumus, hunc inter eos factum contractum (primo gra- tiosum consensum dantes) ex potestate nostra regia infra scripto modo confirmare et praesentibus confirmamus, sic quod ille Adamus Lechner vel eius haeredes et successores praedictos agros solventes omni anno tempestive censum in contractu destinatum poterunt quiete tenere et uti, quamdiu nobis placuerit, haeredibus nostris et successoribus regibus Boemiae, et si nos, haeredes nostri et successores reges Boe- miae, vel ob meliorationem proventuum eiusdem monasterii vel ob quamcumque aliam causam quandocunque et quocunque tempore hos agros vel in parte vel in toto illi Adamo Lechner vel eius haeredibus et successoribus adimere vellent, id omni tempore in gratia nostra, voluntate et potestate regia nostra vel haeredum nostrorum et successorum regum Boemiae debet remanere, hac tamen clausula: si ad hoc veniret et hi agri illis adimi deberent, quod illi Adamo Lechner vel eius haere- dibus et successoribus ante annum citius significari debeat, ut ille fructus rurales eiusdem anni ex illis agris commode colligere et congregare possit, alias post exitum huius anni
63 Charvatiae rex, archidux Austriae, marchio Moraviae, Lucem- burgi, Silesiae princeps et Lusatiae comes. Notum facimus praesentibus, qualiter venerabilis sacerdos Paulus Paminondas Montanus, abbas monasterii nostri Slovanensis in nova civitate Pragensi fidelis et dilectus, auferens cuidam Joanni Holy ex pago Hostivicz subdito bono pupillari pertinenti, aliquos agros vulgo Walovienses jacentes inter pagum Hostivicz et Genecz ad hoc monasterium nostrum Slovanense pertinentes, ex quibus monasterio annue 4 sexagenas Missnenses census, hos agros iterum praenobili Adamo Lechner de Kauba, fideli nostro, certum contractum cum eo faciens, i. e. 13 die Maji sub censum annuum 16 sexagenarum Missnensium ad 50 annos continuo currentes dedit, super quo idem abbas humiliter nos petivit, quoniam a nobis gratiosum mandatum habeat, ut proventus eiusdem monasterii exquisite melioraret, et hic contractus cum utilitate fiat, ut huic contractui inter eos facto consensum nostrum praebeamus et confirmare dignaremur. Nos agnos- centes, quod per hunc contractum monasterio illi velut camerae nostrae 12 sexagenae Missnenses annui census accrescant, dignati sumus, hunc inter eos factum contractum (primo gra- tiosum consensum dantes) ex potestate nostra regia infra scripto modo confirmare et praesentibus confirmamus, sic quod ille Adamus Lechner vel eius haeredes et successores praedictos agros solventes omni anno tempestive censum in contractu destinatum poterunt quiete tenere et uti, quamdiu nobis placuerit, haeredibus nostris et successoribus regibus Boemiae, et si nos, haeredes nostri et successores reges Boe- miae, vel ob meliorationem proventuum eiusdem monasterii vel ob quamcumque aliam causam quandocunque et quocunque tempore hos agros vel in parte vel in toto illi Adamo Lechner vel eius haeredibus et successoribus adimere vellent, id omni tempore in gratia nostra, voluntate et potestate regia nostra vel haeredum nostrorum et successorum regum Boemiae debet remanere, hac tamen clausula: si ad hoc veniret et hi agri illis adimi deberent, quod illi Adamo Lechner vel eius haere- dibus et successoribus ante annum citius significari debeat, ut ille fructus rurales eiusdem anni ex illis agris commode colligere et congregare possit, alias post exitum huius anni
Strana 64
64 sic praevie intimati tenebuntur, illos agros cedere sine omni contradictione. In cuius testimonium sigillum nostrum minus curavimus appendi praesentibus, cuius datum in arce nostra Pragensi die mercurii post divisionem Apostolorum anno 1605, regnorum nostrorum 30, Hungariae 33, et Boemiae 30. Ru- dolphus. S. S. Sternberg. Ad mandatum domini electi Impe- ratoris proprium. dr Felix Massansky. Joannes Pelrzimovsky. LXXXIII. 1605. September. 14. Prag. Über Aufforderung des Erzbischofs Zbinko Berka bzw. der böhmischen Kammer, rechtfertigt Abt Paul Paminondas sein Vor- gehen gegen den Schänker Holecžek in Hostiwitz, welcher bisher dem Kloster Emaus gehörige Feldgründe genannt Walowske in Pacht hielt, dahin, daß er getrachtet habe durch Kündigung des bisherigen Pachtvertrages und Eingehung eines neuen im Interesse des Klosters anstatt der bisherigen kleinen Pachtsumme von 4 Schock eine höhere zu erzielen. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. Negdustognějssi a oswiczene kniže, pane pane arczibiskupe Pražsky, pane mně milostiwy. Gest mi podana Geho M. czy- sarzske naležegiczi supplikaczi a w ni Wassi knižetczi Milosti decret z komory czeske strany niegakeho Holeczka ze wsi Hostiwicze, ktery se prwe wždyczky Holeym gmenowal, strany roly klasstera Slowanskeho ginak Walowskych, kterych ten sedlak s przedky swymi przes 80 let dobrze požiwal s welkym ubliženim klasstera, 4 kopy toliko ze trzi lanu roly platil podle yakehos podezrzeleho hamfestu przedka myho, w kterym se gmenuge: „My kniez Jan z Wratu, opat a kon- went“ a potom toliko konwentskau peczeti upeczetěneho a opatsky neni peczeti ani žadnyho podpisu, gakž prwe W. K. M. z me supplikaczi Wassi K. M. od G. M. C. podane raczila ssyrzegi tomu wssemu wyrozuměti, ano i sprawedliwe zdani swe w temž G. M. C. ucziniti. Take tyž Holecžek k tomu se neměl, aby czožby chtielo byti bez ubliženi toho chudeho zadussi, nahradil a se polepssil, nybrž žadal, aby gesstě meně
64 sic praevie intimati tenebuntur, illos agros cedere sine omni contradictione. In cuius testimonium sigillum nostrum minus curavimus appendi praesentibus, cuius datum in arce nostra Pragensi die mercurii post divisionem Apostolorum anno 1605, regnorum nostrorum 30, Hungariae 33, et Boemiae 30. Ru- dolphus. S. S. Sternberg. Ad mandatum domini electi Impe- ratoris proprium. dr Felix Massansky. Joannes Pelrzimovsky. LXXXIII. 1605. September. 14. Prag. Über Aufforderung des Erzbischofs Zbinko Berka bzw. der böhmischen Kammer, rechtfertigt Abt Paul Paminondas sein Vor- gehen gegen den Schänker Holecžek in Hostiwitz, welcher bisher dem Kloster Emaus gehörige Feldgründe genannt Walowske in Pacht hielt, dahin, daß er getrachtet habe durch Kündigung des bisherigen Pachtvertrages und Eingehung eines neuen im Interesse des Klosters anstatt der bisherigen kleinen Pachtsumme von 4 Schock eine höhere zu erzielen. Das in tschechischer Sprache geschriebene Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49. Negdustognějssi a oswiczene kniže, pane pane arczibiskupe Pražsky, pane mně milostiwy. Gest mi podana Geho M. czy- sarzske naležegiczi supplikaczi a w ni Wassi knižetczi Milosti decret z komory czeske strany niegakeho Holeczka ze wsi Hostiwicze, ktery se prwe wždyczky Holeym gmenowal, strany roly klasstera Slowanskeho ginak Walowskych, kterych ten sedlak s przedky swymi przes 80 let dobrze požiwal s welkym ubliženim klasstera, 4 kopy toliko ze trzi lanu roly platil podle yakehos podezrzeleho hamfestu przedka myho, w kterym se gmenuge: „My kniez Jan z Wratu, opat a kon- went“ a potom toliko konwentskau peczeti upeczetěneho a opatsky neni peczeti ani žadnyho podpisu, gakž prwe W. K. M. z me supplikaczi Wassi K. M. od G. M. C. podane raczila ssyrzegi tomu wssemu wyrozuměti, ano i sprawedliwe zdani swe w temž G. M. C. ucziniti. Take tyž Holecžek k tomu se neměl, aby czožby chtielo byti bez ubliženi toho chudeho zadussi, nahradil a se polepssil, nybrž žadal, aby gesstě meně
Strana 65
65 dawal a mluwil, že ta roli za wicz nestogi, potom sem skrze wrchnost geho psanim swym gemu tu roli wypowěděl podle mně od G. M. C. decretem poruczeni ucziněneho yako i ginym duchownim, ktereho datum 13. Maji anni 1604, že Geho Milost czysarzska takowe hamfesty neporzadne a gessto na sskodu klassterum sau, wsseczka zdwihati, morziti a w nicz obraczo- wati raczi, czož sem ya podle toho se zachowal a podle powinnosti me plat z těch roli zlepssil na buduczy czasy nagaw, mage tu mocz, ginemu czlowěku dobremu a katho- lyczkymu a przed mnoha nedělmi smlauwy zdělal a speczetil, nad to weyss od tehož pana i reversu dostal, že tomu wssemu podle te smlauwy do let ukazanych i s buduczymi swymi dosti cziniti chcze a na to mysliti nechce, aby takowe smlauwy do desk kdy strany těch roli wkladany byti měli. I widi mi se, milostiwy kniže, že ta wiecz giž nemuže spatkem giti a poněwadž nad to weyss Geho Mst czysarzska giž raczil toho dotwrditi. Take, milostiwy kniže, prawa ukazugi C. 31 rozděl 2., kdožby s kym oczkoli smlauwu měl, te geden druhemu ani žadny giny zdwihati nema. A protož przi tom s stranau druhau przi wssem žadam zanechan byti bez wsselikeho russeni a Wassi knizetczi Milosti prosim, zie ochrannau ruku nad zadussim pro odplatu Boži, poněwadž sem tu nicz nepo- chybil a zadussi nezhorssil, držeti raczi. Ya za Wassi knižetczi Milost pana Boha prositi neprzestawam. Datum 14. Septembris ginak den powysseni so krziže leta 1605. Wassi knizetczi Milosti se wssi poniženosti wždyczky poslussny kněz Pawel Paminondas Horsky. opat Slowansky m. p. LXXXIV. 1607. Mai. 3. Paul Paminondas, der abgesetzte Abt von Emaus, beschwert sich beim Kaiser gegen seine vom Ordensvisitator, Abt Wolfgang von Braunau, ungerechtfertigter Weise verfügte Abjetzung und Einsperrung. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 3. 5
65 dawal a mluwil, že ta roli za wicz nestogi, potom sem skrze wrchnost geho psanim swym gemu tu roli wypowěděl podle mně od G. M. C. decretem poruczeni ucziněneho yako i ginym duchownim, ktereho datum 13. Maji anni 1604, že Geho Milost czysarzska takowe hamfesty neporzadne a gessto na sskodu klassterum sau, wsseczka zdwihati, morziti a w nicz obraczo- wati raczi, czož sem ya podle toho se zachowal a podle powinnosti me plat z těch roli zlepssil na buduczy czasy nagaw, mage tu mocz, ginemu czlowěku dobremu a katho- lyczkymu a przed mnoha nedělmi smlauwy zdělal a speczetil, nad to weyss od tehož pana i reversu dostal, že tomu wssemu podle te smlauwy do let ukazanych i s buduczymi swymi dosti cziniti chcze a na to mysliti nechce, aby takowe smlauwy do desk kdy strany těch roli wkladany byti měli. I widi mi se, milostiwy kniže, že ta wiecz giž nemuže spatkem giti a poněwadž nad to weyss Geho Mst czysarzska giž raczil toho dotwrditi. Take, milostiwy kniže, prawa ukazugi C. 31 rozděl 2., kdožby s kym oczkoli smlauwu měl, te geden druhemu ani žadny giny zdwihati nema. A protož przi tom s stranau druhau przi wssem žadam zanechan byti bez wsselikeho russeni a Wassi knizetczi Milosti prosim, zie ochrannau ruku nad zadussim pro odplatu Boži, poněwadž sem tu nicz nepo- chybil a zadussi nezhorssil, držeti raczi. Ya za Wassi knižetczi Milost pana Boha prositi neprzestawam. Datum 14. Septembris ginak den powysseni so krziže leta 1605. Wassi knizetczi Milosti se wssi poniženosti wždyczky poslussny kněz Pawel Paminondas Horsky. opat Slowansky m. p. LXXXIV. 1607. Mai. 3. Paul Paminondas, der abgesetzte Abt von Emaus, beschwert sich beim Kaiser gegen seine vom Ordensvisitator, Abt Wolfgang von Braunau, ungerechtfertigter Weise verfügte Abjetzung und Einsperrung. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 3. 5
Strana 66
66 Sacratissime et invictissime caesar, rex et domine clemen- tissime. Humillime S. C. M. supplicando conqueror, quemad- modum ante aliquot annos auspiciis S. C. M. Vae per me abbatia sancti Jeronymi alias Slavorum in Nova urbe Pragensi multis retro annis ab hussitica cohorte possessa, catholicae religioni reconciliata et quantum per injuriam temporum licuit, pristinae dignitati restituta est. In cuius possessione quieta ego per multos annos non solummodo mansi, sed Deo benedicente magno cum emolumento praefui. Nunc vero praeter omne meum meritum et exspectationem dominus visitator ordinis nostri me loco movit, in carceres conjecit, jam vero in aresto me retinet, in locum meum etiam alium suffecit. Quam injuriam mihi inaudito, absque omni mea culpa illatam aequo animo ferre non possum. Idcirco ad S. C. M. Vram humillime confugio, opem et auxilium implorando, ne vide- licet inauditus praeter spem et cum periculo famae meae condemner et loco meo movear et ne in periculum incurrant creditores mei, qui pecunias aliquas pro bono monasterii illius mutuarunt. Cum his omnibus me S. C. M. Vae mona- sterii [patrono] commendando. Datae 3. Maji anni 1607. S. C. M. Vrae devotus et humillimus servus Paul Paminondas, abbas Slavorum. LXXXV. Praes. 1607. Mai. 21. [Braunau.] Der Visitator des Benediktinerordens in Böhmen, Abt Wolf- gang von Braunau, rechtfertigt dem Kaijer gegenüber die von ihm vollzogene Entsetzung des Abtes von Emaus Paul Paminondas mit dessen schlechter Wirtschaft und Lebensführung. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 3. Potentissime et invictissime imperator, domine et rex clementissime. Querimoniam F. Pauli Paminondae, quondam abbatis Sla- vorum Novae urbis Pragae, sac. caes. Maiest. vestrae contra
66 Sacratissime et invictissime caesar, rex et domine clemen- tissime. Humillime S. C. M. supplicando conqueror, quemad- modum ante aliquot annos auspiciis S. C. M. Vae per me abbatia sancti Jeronymi alias Slavorum in Nova urbe Pragensi multis retro annis ab hussitica cohorte possessa, catholicae religioni reconciliata et quantum per injuriam temporum licuit, pristinae dignitati restituta est. In cuius possessione quieta ego per multos annos non solummodo mansi, sed Deo benedicente magno cum emolumento praefui. Nunc vero praeter omne meum meritum et exspectationem dominus visitator ordinis nostri me loco movit, in carceres conjecit, jam vero in aresto me retinet, in locum meum etiam alium suffecit. Quam injuriam mihi inaudito, absque omni mea culpa illatam aequo animo ferre non possum. Idcirco ad S. C. M. Vram humillime confugio, opem et auxilium implorando, ne vide- licet inauditus praeter spem et cum periculo famae meae condemner et loco meo movear et ne in periculum incurrant creditores mei, qui pecunias aliquas pro bono monasterii illius mutuarunt. Cum his omnibus me S. C. M. Vae mona- sterii [patrono] commendando. Datae 3. Maji anni 1607. S. C. M. Vrae devotus et humillimus servus Paul Paminondas, abbas Slavorum. LXXXV. Praes. 1607. Mai. 21. [Braunau.] Der Visitator des Benediktinerordens in Böhmen, Abt Wolf- gang von Braunau, rechtfertigt dem Kaijer gegenüber die von ihm vollzogene Entsetzung des Abtes von Emaus Paul Paminondas mit dessen schlechter Wirtschaft und Lebensführung. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 3. Potentissime et invictissime imperator, domine et rex clementissime. Querimoniam F. Pauli Paminondae, quondam abbatis Sla- vorum Novae urbis Pragae, sac. caes. Maiest. vestrae contra
Strana 67
67 me scripto exhibitam ego cum debita animi submissione et reverentia accepi ac miror, qua ratione me apud sac. caes. Maiest. vestram ausus fuit traducere. Quod ipsum loco movi, feci ex officio tanquam visitator ordinis sancti Benedicti in hoc florentissimo Boëmiae regno a sac. caes. Maiest. vestra constitutus, maxime quod animadverterem, dictum monasterium Slavorum pessime administrari atque tam in spiritualibus quam temporalibus magnam iacturam pati, ut interim de corrupta vivendi licentia ac manifestis scandalis ipsius (de quibus aula et urbs Pragensis plena est) taceam. Quare cum sac. caes. Maiest. vestra dictum ordinem meae curae et administrationi concredidit, humiliter oro, sac. caes. Maiest. vestra dignetur et istam reformationem, quae necessario pro augmento religionis catholicae et ordinis propagatione insti- tuta est, gratia sua caesarea clementer fovere, defendere et promovere, seniorique abbati serio demandare, ut in omnibus se obedientem et morigerum exhibeat. Quam gratiam caesa- ream precibus meis promereri studebo. Deus sac. caes. Maiest. vestram ad divini nominis sui gloriam, ecclesiae et patriae consolationem quam diutissime salvam, florentemque conservare dignetur. Sac. caes. Maiest. vestrae humillimus servus et capellanus Fr. Wolfgangus, abbas et visitator ordinis s. Benedicti in Boëmia. LXXXVI. 1611. April. 3. Prag. Abt Petrus Loderecker schildert dem Ordensvisitator die Plün-- derung des Klosters (durch die Passauer Soldateska) sowie seinen und des Klosters trostlosen Zustand und bittet um materielle Hilfe. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 249), der diesen Brief mitteilt, bemerkt, daß er selbst nicht das Original, sondern nur eine Kopie benutzt habe. Vgl. Schaller IV, p. 232—234, nach dem wir die Kopie geben. Felix Pascha et omne bonum a Deo reverendissimae dominationi vestrae precor. Proverbium tritum reverendissime Domine : Nulla calamitas sola, hoc ego hactenus sum expertus ac in horas experior; nam ex quo inter tot rabidos lupos 5*
67 me scripto exhibitam ego cum debita animi submissione et reverentia accepi ac miror, qua ratione me apud sac. caes. Maiest. vestram ausus fuit traducere. Quod ipsum loco movi, feci ex officio tanquam visitator ordinis sancti Benedicti in hoc florentissimo Boëmiae regno a sac. caes. Maiest. vestra constitutus, maxime quod animadverterem, dictum monasterium Slavorum pessime administrari atque tam in spiritualibus quam temporalibus magnam iacturam pati, ut interim de corrupta vivendi licentia ac manifestis scandalis ipsius (de quibus aula et urbs Pragensis plena est) taceam. Quare cum sac. caes. Maiest. vestra dictum ordinem meae curae et administrationi concredidit, humiliter oro, sac. caes. Maiest. vestra dignetur et istam reformationem, quae necessario pro augmento religionis catholicae et ordinis propagatione insti- tuta est, gratia sua caesarea clementer fovere, defendere et promovere, seniorique abbati serio demandare, ut in omnibus se obedientem et morigerum exhibeat. Quam gratiam caesa- ream precibus meis promereri studebo. Deus sac. caes. Maiest. vestram ad divini nominis sui gloriam, ecclesiae et patriae consolationem quam diutissime salvam, florentemque conservare dignetur. Sac. caes. Maiest. vestrae humillimus servus et capellanus Fr. Wolfgangus, abbas et visitator ordinis s. Benedicti in Boëmia. LXXXVI. 1611. April. 3. Prag. Abt Petrus Loderecker schildert dem Ordensvisitator die Plün-- derung des Klosters (durch die Passauer Soldateska) sowie seinen und des Klosters trostlosen Zustand und bittet um materielle Hilfe. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 249), der diesen Brief mitteilt, bemerkt, daß er selbst nicht das Original, sondern nur eine Kopie benutzt habe. Vgl. Schaller IV, p. 232—234, nach dem wir die Kopie geben. Felix Pascha et omne bonum a Deo reverendissimae dominationi vestrae precor. Proverbium tritum reverendissime Domine : Nulla calamitas sola, hoc ego hactenus sum expertus ac in horas experior; nam ex quo inter tot rabidos lupos 5*
Strana 68
68 haereo,1) semper incessanter afflictus sum, donec feria tertia post: „Esto mihi“ etc., quae erat 15. Februarii, illi furiosi latrones monasterium meum a quinque partibus circacircum aggressi, omnes portas, ianuas, valvas ecclesiae everterunt, effregerunt, exportaverunt, supellectilem omnem tam ecclesia- sticam quam domesticam depraedati sunt, clenodia, calices, pontificale, ornamenta, libros, privilegia furati, altaria demoliti, sepulchra aperuerunt, ossa dissipaverunt et in fratris defuncti Mathiae ante annum sepulti cadaver scrutati sunt, cum facibus per totam diem me continuo ubique et supra templum in turri inter campanas quaesiverunt,2) in latibulo 3) angu- stissimo, ubi haeseram, me cum luminaribus et lanceis inqui- rebant et plus vigesies iam iam mihi proximi, ita, quod manu me apprehendere potuissent, obcaecati recesserunt. De cetero illorum immanitas est inenarrabilis, damnum irrepara- bile, furtum irrecompensabile, quid nunc cogitandum? quid consulendum? statuendum? nullum auxilium video. Scripsi capitaneo Novae Pragae, siquidem dies dedicationis appro- pinquat seu feria secunda Paschatis, ut praecaveat, ne vulgus more solito inibi ineptias exerceat, nihil responsi adhuc habeo; similiter et suae caesareae Maiestatis iudici, etiam nihil. Accessi reverendissimum ac illustrissimum nuntium Apostolicum flebilemque meum statum paucis insinuavi ac dum rem gestam pandere coepi, a lachrimis temperare non valui, quamvis invicti sim animi et fortis in adversis casuque immotus ad omnia, tamen vulnera refricata sanguinem vome- bant. Vidit et audivit me Illustrissimus et interrogavit de multis cum magna admiratione, vocato uno de suis misit mecum ad suam regiam Maiestatem Mathiam me commen- dando, a quo necdum responsum habeo. Spero tamen libellum supplicem, quem satis lamentabilem tradidi, aliquid opera- turum. Interim audio Christum Dominum 4) clamantem mihi „Petre! sequere me !“ et vero iam sequor nudus, egenus, fame- licus, tristis, flebilis, nam lachrimae sunt mihi panes die ac nocte et maxime cum librorum amissorum copiam reminiscor. 1) Cechner 1. c. haesi. 2) 1. c. scrutati sunt. 3) 1. c. camini in latibulo. 4) 1. c. Dominum meum.
68 haereo,1) semper incessanter afflictus sum, donec feria tertia post: „Esto mihi“ etc., quae erat 15. Februarii, illi furiosi latrones monasterium meum a quinque partibus circacircum aggressi, omnes portas, ianuas, valvas ecclesiae everterunt, effregerunt, exportaverunt, supellectilem omnem tam ecclesia- sticam quam domesticam depraedati sunt, clenodia, calices, pontificale, ornamenta, libros, privilegia furati, altaria demoliti, sepulchra aperuerunt, ossa dissipaverunt et in fratris defuncti Mathiae ante annum sepulti cadaver scrutati sunt, cum facibus per totam diem me continuo ubique et supra templum in turri inter campanas quaesiverunt,2) in latibulo 3) angu- stissimo, ubi haeseram, me cum luminaribus et lanceis inqui- rebant et plus vigesies iam iam mihi proximi, ita, quod manu me apprehendere potuissent, obcaecati recesserunt. De cetero illorum immanitas est inenarrabilis, damnum irrepara- bile, furtum irrecompensabile, quid nunc cogitandum? quid consulendum? statuendum? nullum auxilium video. Scripsi capitaneo Novae Pragae, siquidem dies dedicationis appro- pinquat seu feria secunda Paschatis, ut praecaveat, ne vulgus more solito inibi ineptias exerceat, nihil responsi adhuc habeo; similiter et suae caesareae Maiestatis iudici, etiam nihil. Accessi reverendissimum ac illustrissimum nuntium Apostolicum flebilemque meum statum paucis insinuavi ac dum rem gestam pandere coepi, a lachrimis temperare non valui, quamvis invicti sim animi et fortis in adversis casuque immotus ad omnia, tamen vulnera refricata sanguinem vome- bant. Vidit et audivit me Illustrissimus et interrogavit de multis cum magna admiratione, vocato uno de suis misit mecum ad suam regiam Maiestatem Mathiam me commen- dando, a quo necdum responsum habeo. Spero tamen libellum supplicem, quem satis lamentabilem tradidi, aliquid opera- turum. Interim audio Christum Dominum 4) clamantem mihi „Petre! sequere me !“ et vero iam sequor nudus, egenus, fame- licus, tristis, flebilis, nam lachrimae sunt mihi panes die ac nocte et maxime cum librorum amissorum copiam reminiscor. 1) Cechner 1. c. haesi. 2) 1. c. scrutati sunt. 3) 1. c. camini in latibulo. 4) 1. c. Dominum meum.
Strana 69
69 Confido tamen monasterium hoc non solum in pristinum statum tantum, sed et in longe meliorem redire posse. Cum itaque omnibus facultatibus exutus in patria exulo nec alio, quam ad reverendissimam dominationem vestram confugere possim, obnixe rogo, dignentur mihi aliquo aere subsidium ferre, ut mihi habitum possim comparare ; nihil enim proprii in corpore porto et si restituere debeo mutuata, nudus ero. Plura modo ob immensum cordis et animi maerorem scribere non valeo, consolationem reverendissimae dominationis vestrae quam primum expecto. Pragae chaos mirabile, Hannibal Vel- serus et alii multi intimi consiliarii in praetorio antiquae et novae Pragae citati detinentur; audio, quod et aliquibus tortura minetur. Me Deo et reverendissimae dominationi vestrae quam officiosissime commendo et responsum cum iuvamine quam ocissime expecto ac demisissime imploro. Datum Pragae minori in aedibus magnificae dominae Seidlitz penes domum domini Hannibal beym Sandtor, Sabbato Sancto 3. Aprilis 1611. Reverendissimae dominationis vestrae oboedientissimus filius P. Petrus Loderecker, abbas spoliatus manu propria (ex archivio monasterii Emautini, wie Schaller 1. c. sagt.)1) LXXXVII. 1611. Juli. 15. Prag. Abt Petrus Loderecker verkauft, um seine Not zu mildern, ein Haus rechts (gegen Moran) beim Eingange zum Kloster, un 80 Meißner Groschen an Johannes Pelha, mit dem Rechte des Rückkaufes. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 251) und Possival (series p. 24 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 209 s.): 1) Ist heute nicht mehr im Archiv. Cechner (1. c.) fügt noch folgende Nachschrift bei: „P. S. Responsum quam ocius desidero, sed non per latorem harum, novimus enim quis sit? Fratribus meis pro consolatione scribere non retardabo, interim, quid fiat? Attendam.“
69 Confido tamen monasterium hoc non solum in pristinum statum tantum, sed et in longe meliorem redire posse. Cum itaque omnibus facultatibus exutus in patria exulo nec alio, quam ad reverendissimam dominationem vestram confugere possim, obnixe rogo, dignentur mihi aliquo aere subsidium ferre, ut mihi habitum possim comparare ; nihil enim proprii in corpore porto et si restituere debeo mutuata, nudus ero. Plura modo ob immensum cordis et animi maerorem scribere non valeo, consolationem reverendissimae dominationis vestrae quam primum expecto. Pragae chaos mirabile, Hannibal Vel- serus et alii multi intimi consiliarii in praetorio antiquae et novae Pragae citati detinentur; audio, quod et aliquibus tortura minetur. Me Deo et reverendissimae dominationi vestrae quam officiosissime commendo et responsum cum iuvamine quam ocissime expecto ac demisissime imploro. Datum Pragae minori in aedibus magnificae dominae Seidlitz penes domum domini Hannibal beym Sandtor, Sabbato Sancto 3. Aprilis 1611. Reverendissimae dominationis vestrae oboedientissimus filius P. Petrus Loderecker, abbas spoliatus manu propria (ex archivio monasterii Emautini, wie Schaller 1. c. sagt.)1) LXXXVII. 1611. Juli. 15. Prag. Abt Petrus Loderecker verkauft, um seine Not zu mildern, ein Haus rechts (gegen Moran) beim Eingange zum Kloster, un 80 Meißner Groschen an Johannes Pelha, mit dem Rechte des Rückkaufes. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 251) und Possival (series p. 24 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 209 s.): 1) Ist heute nicht mehr im Archiv. Cechner (1. c.) fügt noch folgende Nachschrift bei: „P. S. Responsum quam ocius desidero, sed non per latorem harum, novimus enim quis sit? Fratribus meis pro consolatione scribere non retardabo, interim, quid fiat? Attendam.“
Strana 70
70 Anno 1611 die veneris in festo divisionis apostolorum factus contractus integer et perfectus inter reverendissimum et venerabilem sacerdotem Petrum Loderecker, abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovan, ordinis s. Benedicti, ex una et Joannem Pelha parte altera et quidem talis: quod praefatus dominus abbas Slovanensis vendiderit domum Joanni Pelha et Ludmillae uxori et haeredibus eius in fundo mona- sterii Slovanensis sitam, eundo ad monasterium penes portam majorem in dextra parte, vulgo na Morani, quam Joanni Stehlik vietori in parata pecunia exsolvit, et quidem pro- summa 80 sexagenarum Missnensium una cum anticipatione ; deposuit penes libros 20 sexagenas Missnensium, reliquam vero summam penes quemvis terminum s. Georgii et s. Galli per 6 sexagenas Missnenses tenebitur exsolvere ; quod concernit censum, hunc ibidem sicut alii incolae vicini solvere debet. Tenebitur quoque, quamdiu in fundo monasterio habitaverit, juxta moderni domini abbatis et futurorum voluntatem se dirigere, nullos excessus facere et si hac domo dominus abbas vel conventus egerent, ut rursum hoc modo et pro hac summa eandem cedat. Actum anno et die supra scriptis in praesentia honesti viri Bartholomaei Gerzabek, figuli et civis novae civitatis Pragensis, et Magdalenae uxoris eius, affinis et sororis Pelhae et aliorum bonorum hominum. LXXXVIII. 1611. Oktober. 21. Prag. Der vom Visitator (Braunau) abgejetzte Abt Petrus Loderecker beklagt sich bei dem päpstlichen Nuntius und verlangt, bis die gerichtliche Untersuchung geführt, die Sequestration. Der dafür bestimmte Uditore, Alexander Vaco,1) stellte die Abtei unter Sequester. Die Kopie des Dekretes der Nuntiatur siche bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 211 s.): Alexander Vacolus, juris utriusque doctor illmi et excllmi domini domini Joannis Baptistae Salvai Spinen,2) 1) Cechner, hist. Em. Mss. II, p. 252, Vacolius. 2) Cechner 1. c. Spiaen.
70 Anno 1611 die veneris in festo divisionis apostolorum factus contractus integer et perfectus inter reverendissimum et venerabilem sacerdotem Petrum Loderecker, abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovan, ordinis s. Benedicti, ex una et Joannem Pelha parte altera et quidem talis: quod praefatus dominus abbas Slovanensis vendiderit domum Joanni Pelha et Ludmillae uxori et haeredibus eius in fundo mona- sterii Slovanensis sitam, eundo ad monasterium penes portam majorem in dextra parte, vulgo na Morani, quam Joanni Stehlik vietori in parata pecunia exsolvit, et quidem pro- summa 80 sexagenarum Missnensium una cum anticipatione ; deposuit penes libros 20 sexagenas Missnensium, reliquam vero summam penes quemvis terminum s. Georgii et s. Galli per 6 sexagenas Missnenses tenebitur exsolvere ; quod concernit censum, hunc ibidem sicut alii incolae vicini solvere debet. Tenebitur quoque, quamdiu in fundo monasterio habitaverit, juxta moderni domini abbatis et futurorum voluntatem se dirigere, nullos excessus facere et si hac domo dominus abbas vel conventus egerent, ut rursum hoc modo et pro hac summa eandem cedat. Actum anno et die supra scriptis in praesentia honesti viri Bartholomaei Gerzabek, figuli et civis novae civitatis Pragensis, et Magdalenae uxoris eius, affinis et sororis Pelhae et aliorum bonorum hominum. LXXXVIII. 1611. Oktober. 21. Prag. Der vom Visitator (Braunau) abgejetzte Abt Petrus Loderecker beklagt sich bei dem päpstlichen Nuntius und verlangt, bis die gerichtliche Untersuchung geführt, die Sequestration. Der dafür bestimmte Uditore, Alexander Vaco,1) stellte die Abtei unter Sequester. Die Kopie des Dekretes der Nuntiatur siche bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 211 s.): Alexander Vacolus, juris utriusque doctor illmi et excllmi domini domini Joannis Baptistae Salvai Spinen,2) 1) Cechner, hist. Em. Mss. II, p. 252, Vacolius. 2) Cechner 1. c. Spiaen.
Strana 71
71 Salarnensis episcopi et comitis ac ad sacram caesaream Majestatem cum potestate legati de latere, nuntii apostolici auditor generalis ac illmi domini domini Placidi de Marcha, Mesphiensis episcopi, ad Ungariae et Boemiae regiarum Majestatum nuntii apostolici delegatus, admodum reverendo domino Gregorio Link Nisseno, praeposito monasterii ss. apostolorum Petri et Pauli, salutem in Domino, praesentibus quidem sine dubio et nostris, imo verius apostolicis firmiter obedire mandatis. Noverit Reverentia sua, quod vertente lite et contro- versia inter reverendos patrem Loderecker et Placidum o. s. Benedicti occasione possessionis monasterii sive abbatiae Slovanensis, quum se injuste spoliatum protendit, dictus dominus Petrus indebiteque et illegitime a domino Placido occupatum, contra vero dictus dominus Placidus se legitimum eius possessorem, dictum dominum Petrum eâ fuisse canonice privatum, causaque huius modi coram nobis legitime intro- ducta, comparuit dictus dominus Petrus instans et petens, se in possessionem dictae abbatiae immitti vel saltem, donec de jure cognoscatur, an fuerit injuste et indebite spoliatus, eiusdem fructus et credita sequestrari et sub firmo sequestro poni, sequestratorem deputari literasque desuper necessarias in solita et consueta forma per nos decerni et concedi, cum alias obtenta ad sui favorem sententia minime posset in monasterio sustentari, si fructus omnes per partem adversam colligerentur et consumerentur, creditaque et pecuniae exi- gerentur et expenderentur. Nos igitur petitionem ipsius justam et rationi consonam fore attendentes et aequalitatem inter partes servare volentes et ut fructus ad illius victum et sustentationem serventur, qui potiora in monasterio jura, definitivam sententiam constituerit, tueri superdictos fructus, nec non credita quaecunque et pecunias non exactas et in specie pretium vini ex vineis dicti monasterii confecti et venditi sequestravimus et sequestramus et de te, cuius probi- tate, fidelitate ac diligentia plurimum in Domino confidimus, et tibi in virtute sanctae obedientiae apostolica authoritate committimus, ut statim receptis proventibus omnibus et quibus- cunque dicti monasterii colonis, venatoribus, victualiis, lucella-
71 Salarnensis episcopi et comitis ac ad sacram caesaream Majestatem cum potestate legati de latere, nuntii apostolici auditor generalis ac illmi domini domini Placidi de Marcha, Mesphiensis episcopi, ad Ungariae et Boemiae regiarum Majestatum nuntii apostolici delegatus, admodum reverendo domino Gregorio Link Nisseno, praeposito monasterii ss. apostolorum Petri et Pauli, salutem in Domino, praesentibus quidem sine dubio et nostris, imo verius apostolicis firmiter obedire mandatis. Noverit Reverentia sua, quod vertente lite et contro- versia inter reverendos patrem Loderecker et Placidum o. s. Benedicti occasione possessionis monasterii sive abbatiae Slovanensis, quum se injuste spoliatum protendit, dictus dominus Petrus indebiteque et illegitime a domino Placido occupatum, contra vero dictus dominus Placidus se legitimum eius possessorem, dictum dominum Petrum eâ fuisse canonice privatum, causaque huius modi coram nobis legitime intro- ducta, comparuit dictus dominus Petrus instans et petens, se in possessionem dictae abbatiae immitti vel saltem, donec de jure cognoscatur, an fuerit injuste et indebite spoliatus, eiusdem fructus et credita sequestrari et sub firmo sequestro poni, sequestratorem deputari literasque desuper necessarias in solita et consueta forma per nos decerni et concedi, cum alias obtenta ad sui favorem sententia minime posset in monasterio sustentari, si fructus omnes per partem adversam colligerentur et consumerentur, creditaque et pecuniae exi- gerentur et expenderentur. Nos igitur petitionem ipsius justam et rationi consonam fore attendentes et aequalitatem inter partes servare volentes et ut fructus ad illius victum et sustentationem serventur, qui potiora in monasterio jura, definitivam sententiam constituerit, tueri superdictos fructus, nec non credita quaecunque et pecunias non exactas et in specie pretium vini ex vineis dicti monasterii confecti et venditi sequestravimus et sequestramus et de te, cuius probi- tate, fidelitate ac diligentia plurimum in Domino confidimus, et tibi in virtute sanctae obedientiae apostolica authoritate committimus, ut statim receptis proventibus omnibus et quibus- cunque dicti monasterii colonis, venatoribus, victualiis, lucella-
Strana 72
72 riis vel aliis ex quacunque causa vel cum specie occasione vini empti, debitoribus nostra imo verius apostolica authoritate praecipias et mandes, ut tibi tantummodo, nullatenus vero supradictis dominis Petro et Placido, de quibuscunque fruc- tibus, redditibus et proventibus vel pecuniis dicti monasterii vel etiam respective quacunque occasione debitis statutis temporalibus respondeant, invocato etiam supra hoc contra laicos, quatenus opus sit, brachio saeculari dictis dominis Petro et Placido eadem authoritate sub poena excommunica- tionis inhibeas, prout nos etiam tenore praesentium inhibemus, ne huiusmodi sequestro durante se in dictorum fructuum collectionem vel pecuniarum extraditionem ingerere vel intro- mitti praesumant, fructusque per te sic pro tempore collectos et pecuniam exactam fideliter et diligenter custodias et con- serves ad praesentis sequestri relaxationem et usquequo ex partibus, cui dictos fructus et pecunias assignare debeas, tibi per nos fuerit intimatum, tibi expresse et sub poena de tuis bonis et pecuniis refundendi et excommunicationis in subsidium inhibentes, ne de dictis fructibus redditibusque et pecuniis per te, ut praefertur, collectis et exactis ante huius sequestri relaxationem alteri ex partibus in aliquibus respondeas vel responderi permittas. Praecipue vero diligentiae tuae injun- gimus, ut praedicto monasterio et ecclesiae tum in divinorum persolutione, tum in aliis subeundis omnibus, si quae sunt, et necessariis subministrandi huiusmodi sequestro durante omni sedulitate providens, absolutionem vero eorum, qui in praedictae excommunicationis poenam inciderint, nobis et superioribus nostris tantummodo reservamus. In quorum fidem praesentes fecimus fieri, e quibus [!] et ipsi subscripsimus, ac solito nostro sigillo muniri jussimus. Datum Pragae in domo supradicta illustrissimi domini nuntii apostolici die 21. Octo- bris anno 1611. Alex. Vaco, auditor et in hac causa delegatus. LXXXIX. 1611. Dezember. 20. Prag. Der Advokat Johannes Sladowa sendet dem Visitator und Abt von Braunau eine Rechtfertigungsschrift, welche bei der kgl.
72 riis vel aliis ex quacunque causa vel cum specie occasione vini empti, debitoribus nostra imo verius apostolica authoritate praecipias et mandes, ut tibi tantummodo, nullatenus vero supradictis dominis Petro et Placido, de quibuscunque fruc- tibus, redditibus et proventibus vel pecuniis dicti monasterii vel etiam respective quacunque occasione debitis statutis temporalibus respondeant, invocato etiam supra hoc contra laicos, quatenus opus sit, brachio saeculari dictis dominis Petro et Placido eadem authoritate sub poena excommunica- tionis inhibeas, prout nos etiam tenore praesentium inhibemus, ne huiusmodi sequestro durante se in dictorum fructuum collectionem vel pecuniarum extraditionem ingerere vel intro- mitti praesumant, fructusque per te sic pro tempore collectos et pecuniam exactam fideliter et diligenter custodias et con- serves ad praesentis sequestri relaxationem et usquequo ex partibus, cui dictos fructus et pecunias assignare debeas, tibi per nos fuerit intimatum, tibi expresse et sub poena de tuis bonis et pecuniis refundendi et excommunicationis in subsidium inhibentes, ne de dictis fructibus redditibusque et pecuniis per te, ut praefertur, collectis et exactis ante huius sequestri relaxationem alteri ex partibus in aliquibus respondeas vel responderi permittas. Praecipue vero diligentiae tuae injun- gimus, ut praedicto monasterio et ecclesiae tum in divinorum persolutione, tum in aliis subeundis omnibus, si quae sunt, et necessariis subministrandi huiusmodi sequestro durante omni sedulitate providens, absolutionem vero eorum, qui in praedictae excommunicationis poenam inciderint, nobis et superioribus nostris tantummodo reservamus. In quorum fidem praesentes fecimus fieri, e quibus [!] et ipsi subscripsimus, ac solito nostro sigillo muniri jussimus. Datum Pragae in domo supradicta illustrissimi domini nuntii apostolici die 21. Octo- bris anno 1611. Alex. Vaco, auditor et in hac causa delegatus. LXXXIX. 1611. Dezember. 20. Prag. Der Advokat Johannes Sladowa sendet dem Visitator und Abt von Braunau eine Rechtfertigungsschrift, welche bei der kgl.
Strana 73
73 Kammer gegen die Klagen und Beschwerden des abgesetzten Abtes von Emaus, Petrus Loderecker, eingebracht werden joll. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Rechtfertigungsschrift, die Cechner noch als im Stiftsarchiv vorhanden angibt, siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 254—256). Das Original findet sich heute nicht mehr vor. Vorstehende Schrift übersetzte Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 212—214) in das Lateinische, wie folgt: Reverendissime et perillustris domine mihi addictissime, longaevam sospitatem, Dei benedictionem et omnia conso- labilia a Deo petere suae reverendissimae dominationi nun- quam intermitto. Responsum suae reverendissimae dominationis ad came- ram in causa patris Petri jam paratum hac occasione submitto ; licet multa sint scripta, sed de facto non sufficient haec ; dignentur diligenter perlegere et ad praesens tempus, donec aliam causam dederit, nec scio aliquid esse omissum, his praesentibus cameram regiam contentare. Nam ille ipse, dum copiam harum extraditam habuerit, bene omnia percipiet. nec est spes, ut ei in hac causa placidare velint, minor quod reverendissimum dominum qua suum superiorem et visita- torem agnoscere nolit et audeat incommodare tam honestos viros pro sui recommendatione. Palam est omnibus, suam regiam Majestatem omnium monasteriorum esse primarium collatorem, qui tamen rex Boemiae nunquam jurisdictionem visitatoribus pertinentem disputabit. Quinimo non est neces- sarium, ut huius negotii confirmatio, quae proprie spectat reverendissimo domino ad hanc abbatiam, describatur et ad regiam cameram mittatur; poterat quidem pater Benno copiam confirmationis huius ad cameram vel aliam instantiam porrigere, quae copia forte est deperdita, sed melius est certiora et tutiora sequi, nam hoc negotium debet prudenter ponderari. Si haec copia non fuerit Braunae, dignentur mihi rescribere. Volo pro necessitate omnia disponere et rursum intactas litteras remittere. Patri Bennoni intendo etiam scri- bere et earum litterarum, quae mittuntur ad regiam cameram, copiam pro informatione mittere. Nihilominus et domino Flo- riano non retardabo totam notitiam dare et mei testimonii, quod reverendissimo domino misi, copiam suppeditare, ut concordemus. Necesse est enim, ut ei cornua dejiciantur, ne
73 Kammer gegen die Klagen und Beschwerden des abgesetzten Abtes von Emaus, Petrus Loderecker, eingebracht werden joll. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Rechtfertigungsschrift, die Cechner noch als im Stiftsarchiv vorhanden angibt, siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 254—256). Das Original findet sich heute nicht mehr vor. Vorstehende Schrift übersetzte Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 212—214) in das Lateinische, wie folgt: Reverendissime et perillustris domine mihi addictissime, longaevam sospitatem, Dei benedictionem et omnia conso- labilia a Deo petere suae reverendissimae dominationi nun- quam intermitto. Responsum suae reverendissimae dominationis ad came- ram in causa patris Petri jam paratum hac occasione submitto ; licet multa sint scripta, sed de facto non sufficient haec ; dignentur diligenter perlegere et ad praesens tempus, donec aliam causam dederit, nec scio aliquid esse omissum, his praesentibus cameram regiam contentare. Nam ille ipse, dum copiam harum extraditam habuerit, bene omnia percipiet. nec est spes, ut ei in hac causa placidare velint, minor quod reverendissimum dominum qua suum superiorem et visita- torem agnoscere nolit et audeat incommodare tam honestos viros pro sui recommendatione. Palam est omnibus, suam regiam Majestatem omnium monasteriorum esse primarium collatorem, qui tamen rex Boemiae nunquam jurisdictionem visitatoribus pertinentem disputabit. Quinimo non est neces- sarium, ut huius negotii confirmatio, quae proprie spectat reverendissimo domino ad hanc abbatiam, describatur et ad regiam cameram mittatur; poterat quidem pater Benno copiam confirmationis huius ad cameram vel aliam instantiam porrigere, quae copia forte est deperdita, sed melius est certiora et tutiora sequi, nam hoc negotium debet prudenter ponderari. Si haec copia non fuerit Braunae, dignentur mihi rescribere. Volo pro necessitate omnia disponere et rursum intactas litteras remittere. Patri Bennoni intendo etiam scri- bere et earum litterarum, quae mittuntur ad regiam cameram, copiam pro informatione mittere. Nihilominus et domino Flo- riano non retardabo totam notitiam dare et mei testimonii, quod reverendissimo domino misi, copiam suppeditare, ut concordemus. Necesse est enim, ut ei cornua dejiciantur, ne
Strana 74
74 tam facile alius id attentet. Oblitus fui manifestare reveren- dissimo domino ratione Joannis Frank jurisdictionis Brauno- viensis, cuius ille notitiam mittit, Postscriptum posui, quan- tocius oblita et neglecta, si quae sunt submittere. Nec silentio est praetereundum, quod ex instigatione quorundum curio- sorum hominum hesterna die parochiani civitatis Policzensis ad monasterium convenerint et Wenceslaum Holeczek requisi- verint, ut sua privilegia pro epocillatione cerevisiae, quale jus ad rem habeat, eis demonstret et illi cerevisiam violenter rapere volunt; me convenerunt, ut illi hoc prohibeam. Ego consilium dedi praefato Wenceslao Holeczek, ut suum jus, quod habuit apud se, pro eorum purificatione eis ostendat et temerarium eorum judicium esse producat. Quod dum perlectum esset, intellexerunt, eius privilegia esse antiquiora quam sua. Hinc requisiverunt me, Joannes Kauzal praesump- tuose plura, quam ab illis mandatum habuit, locutus fuit: ut faciam medium, quod pro tunc dominus possessor non habu- erit potestatem, aliqua privilegia dandi Wenceslao Holeczek contra eorum privilegia et jura, quae a dominis abbatibus sunt eis data et ab imperatoribus et regibus confirmata; si hoc non praeclusero, quod velint reverendissimam domina- tionem adire et sua privilegia defendere. Quibus ego respondi: me esse exiguum ad hoc, ut privilegia praedecessoribus Wenceslai Holeczek a reverendissima dominatione et eius praedecentibus abbatibus data cassem et annullem ; si habuerint in potestate illis bene faciendi, poterant et aliis etc. His sub protectionem Dei commendor reverendissimum dominum. Ad obsequia semper paratissimus Joannes Sladova. Datum 20. Decembris anno 1611. XC. 1612. Januar. 7. Břevnov. Der Pfarrer von St. Margaret in Břevnov, Simon, klagt einem ihm freundlich gesinnten Offizialen über den abgesetzten Abt Petrus, dem er kein gutes Zeugnis ausstellt. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Mitteilung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 257 s.). In lateinischer Übersetzung nach Eechner (hist. Em. Mss. II, p. 215 s.):
74 tam facile alius id attentet. Oblitus fui manifestare reveren- dissimo domino ratione Joannis Frank jurisdictionis Brauno- viensis, cuius ille notitiam mittit, Postscriptum posui, quan- tocius oblita et neglecta, si quae sunt submittere. Nec silentio est praetereundum, quod ex instigatione quorundum curio- sorum hominum hesterna die parochiani civitatis Policzensis ad monasterium convenerint et Wenceslaum Holeczek requisi- verint, ut sua privilegia pro epocillatione cerevisiae, quale jus ad rem habeat, eis demonstret et illi cerevisiam violenter rapere volunt; me convenerunt, ut illi hoc prohibeam. Ego consilium dedi praefato Wenceslao Holeczek, ut suum jus, quod habuit apud se, pro eorum purificatione eis ostendat et temerarium eorum judicium esse producat. Quod dum perlectum esset, intellexerunt, eius privilegia esse antiquiora quam sua. Hinc requisiverunt me, Joannes Kauzal praesump- tuose plura, quam ab illis mandatum habuit, locutus fuit: ut faciam medium, quod pro tunc dominus possessor non habu- erit potestatem, aliqua privilegia dandi Wenceslao Holeczek contra eorum privilegia et jura, quae a dominis abbatibus sunt eis data et ab imperatoribus et regibus confirmata; si hoc non praeclusero, quod velint reverendissimam domina- tionem adire et sua privilegia defendere. Quibus ego respondi: me esse exiguum ad hoc, ut privilegia praedecessoribus Wenceslai Holeczek a reverendissima dominatione et eius praedecentibus abbatibus data cassem et annullem ; si habuerint in potestate illis bene faciendi, poterant et aliis etc. His sub protectionem Dei commendor reverendissimum dominum. Ad obsequia semper paratissimus Joannes Sladova. Datum 20. Decembris anno 1611. XC. 1612. Januar. 7. Břevnov. Der Pfarrer von St. Margaret in Břevnov, Simon, klagt einem ihm freundlich gesinnten Offizialen über den abgesetzten Abt Petrus, dem er kein gutes Zeugnis ausstellt. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Mitteilung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 257 s.). In lateinischer Übersetzung nach Eechner (hist. Em. Mss. II, p. 215 s.):
Strana 75
75 Salutem exposco. Praenobilis, mihi perquam charissime domine patrine, a Deo omnipotente sanitatem et omnia bona in hoc novo anno ad annos plurimos domino patrino et toti domui eius fideliter, sincere et libenter apprecor. Praeter praecedentes expeditas litteras per Andream non habens quid certi finaliter domino patrino scribam, unice hoc manifesto: qualiter de mandato et jussu et nomine domini visitatoris, domini nostri charissimi praecedenter a domino suffraganeo et domino praeposito arcis Pragensis patrem dominum Loderecker ad monasterium Břevnoviense ad me suscipere, illi omnem alimentationem, habitationem, specialiter alia necessaria (ut est condignum), usque adventum reveren- dissimi domini dare debui et debeo, quod facere mihi valde est incommodum et grave, maxime talem serpentem et hostem alere, ei omnia bona facere, qui sibi nihil attendens, tum contra reverendissimum dominum visitatorem tamquam suum superiorem, tum etiam contra totum ordinem et normam s. Benedicti et eius fratres, contra suam propriam conscientiam et professionem (a nullo ullam habens sibi datam causam), pro capitali inimico, nolo dicere pro juda et proditore, audet se opponere. Hinc dominum patrinum meum specialiter dilectum confidentialiter rogo, quatenus reverendissimo domino sine omni mora conetur dare notitiam in opere actionis, ut liberer ab illo et tali serpente, qui sub inhibitione sibi data a reverendissimo domino libere et secundum placi- tum de monasterio exiens ex parte sua fistulas et particas parat, continuo fabricat et molitur, et licet sicut crocodilus devorans hominem et sicut judas tradens sanguinem justum, ex post id fecisse eum poeniteat, tamen in hac sua supplica, quam mittit reverendissimo domino visitatori subscriptam nomine domini praepositi agnoscit et dicit, se esse peccantem, sed nondum poenitentem. Nihil est ipsi credendum, scitur ex certis signis hoc vulgare dictum apud eum reperiri: quo semel est imbuta recens servabit odorem testa diu. Spero dominum patrinum meam petitionem in memoria habiturum. De aliis pro certo nihil apud [nos] Pragae auditur, nisi vinum esse levi pretio et pecuniam caro. Datum raptive in mona- sterio Břevnoviensi, die sabbathi post Epiphaniam, anno 1612.
75 Salutem exposco. Praenobilis, mihi perquam charissime domine patrine, a Deo omnipotente sanitatem et omnia bona in hoc novo anno ad annos plurimos domino patrino et toti domui eius fideliter, sincere et libenter apprecor. Praeter praecedentes expeditas litteras per Andream non habens quid certi finaliter domino patrino scribam, unice hoc manifesto: qualiter de mandato et jussu et nomine domini visitatoris, domini nostri charissimi praecedenter a domino suffraganeo et domino praeposito arcis Pragensis patrem dominum Loderecker ad monasterium Břevnoviense ad me suscipere, illi omnem alimentationem, habitationem, specialiter alia necessaria (ut est condignum), usque adventum reveren- dissimi domini dare debui et debeo, quod facere mihi valde est incommodum et grave, maxime talem serpentem et hostem alere, ei omnia bona facere, qui sibi nihil attendens, tum contra reverendissimum dominum visitatorem tamquam suum superiorem, tum etiam contra totum ordinem et normam s. Benedicti et eius fratres, contra suam propriam conscientiam et professionem (a nullo ullam habens sibi datam causam), pro capitali inimico, nolo dicere pro juda et proditore, audet se opponere. Hinc dominum patrinum meum specialiter dilectum confidentialiter rogo, quatenus reverendissimo domino sine omni mora conetur dare notitiam in opere actionis, ut liberer ab illo et tali serpente, qui sub inhibitione sibi data a reverendissimo domino libere et secundum placi- tum de monasterio exiens ex parte sua fistulas et particas parat, continuo fabricat et molitur, et licet sicut crocodilus devorans hominem et sicut judas tradens sanguinem justum, ex post id fecisse eum poeniteat, tamen in hac sua supplica, quam mittit reverendissimo domino visitatori subscriptam nomine domini praepositi agnoscit et dicit, se esse peccantem, sed nondum poenitentem. Nihil est ipsi credendum, scitur ex certis signis hoc vulgare dictum apud eum reperiri: quo semel est imbuta recens servabit odorem testa diu. Spero dominum patrinum meam petitionem in memoria habiturum. De aliis pro certo nihil apud [nos] Pragae auditur, nisi vinum esse levi pretio et pecuniam caro. Datum raptive in mona- sterio Břevnoviensi, die sabbathi post Epiphaniam, anno 1612.
Strana 76
76 Domini patrini semper ad obsequia servus P. Simon, paro- chus ad s. virginem Margaretham. P. S. P. Udalricum, dominum praepositum et confratrem meum, plurimum saluto, felicem novum annum precor. Item dominum Valentinum Kosstial, dominum judicem civitatis Policzensis. XCI. 1612. September. 1. Prag. Abt Johannes Benno verkauft in seiner großen Not dem Schneider Georg Studensky aus Studeniz ein Haus bei der Pforte des Klosters gegen Podskal zu um 55 Meißner Groschen, mit Bei- fügung verschiedener bedeutsamer Bedingungen und der Eintragung in die Klosterbücher. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrags siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 261—263). Die lateinische Übersetzung vorstehenden Kaufvertrages lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 218 s.): Anno Domini 1612 in festo s. Aegidii, abbatis, factus est contractus integer et perfectus inter reverendissimum vene- rabilem sacerdotem Joannem Bennonem, dominum abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovan ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et loco conventus moderni et futuri ex una et Georgium cognomento Studensky ex oppido Stu- denicz, sui opificii sartorem, pro tunc incolam civitatis novae Pragensis, et Ursulam uxorem eius ex parte altera et quidem talis: quod reverendissimus ac venerabilis sacerdos Joannes Benno, dominus abbas nomine conventus vendiderit praefatis conjugibus, haeredibus et eorum successoribus ad tenendum et utifruendum domum non pridem erectam ante portariam eundo ad Podskal sic, sicut pro tunc haec domus spectabatur ; quia vero haec domus plane nullam aream habuit, convenit juxta certum pretium cum Joanne Motossinsky de parte eiusdem horti in latitudinem mensurae a domo vendita 8 ulnas et in longitudinem circiter ad 20 ulnas hoc et simili modo: ut Georgius Studensky cum Ursula uxore, quando eis placebit, primo in muro portariae in dextra parte perforare possint sibi portam, qua possent ad eandem aream et domum intrare et exire (portaria autem in suo statu et libertate, ut olim
76 Domini patrini semper ad obsequia servus P. Simon, paro- chus ad s. virginem Margaretham. P. S. P. Udalricum, dominum praepositum et confratrem meum, plurimum saluto, felicem novum annum precor. Item dominum Valentinum Kosstial, dominum judicem civitatis Policzensis. XCI. 1612. September. 1. Prag. Abt Johannes Benno verkauft in seiner großen Not dem Schneider Georg Studensky aus Studeniz ein Haus bei der Pforte des Klosters gegen Podskal zu um 55 Meißner Groschen, mit Bei- fügung verschiedener bedeutsamer Bedingungen und der Eintragung in die Klosterbücher. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Kaufvertrags siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 261—263). Die lateinische Übersetzung vorstehenden Kaufvertrages lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 218 s.): Anno Domini 1612 in festo s. Aegidii, abbatis, factus est contractus integer et perfectus inter reverendissimum vene- rabilem sacerdotem Joannem Bennonem, dominum abbatem monasterii s. Hieronymi vulgo Slovan ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et loco conventus moderni et futuri ex una et Georgium cognomento Studensky ex oppido Stu- denicz, sui opificii sartorem, pro tunc incolam civitatis novae Pragensis, et Ursulam uxorem eius ex parte altera et quidem talis: quod reverendissimus ac venerabilis sacerdos Joannes Benno, dominus abbas nomine conventus vendiderit praefatis conjugibus, haeredibus et eorum successoribus ad tenendum et utifruendum domum non pridem erectam ante portariam eundo ad Podskal sic, sicut pro tunc haec domus spectabatur ; quia vero haec domus plane nullam aream habuit, convenit juxta certum pretium cum Joanne Motossinsky de parte eiusdem horti in latitudinem mensurae a domo vendita 8 ulnas et in longitudinem circiter ad 20 ulnas hoc et simili modo: ut Georgius Studensky cum Ursula uxore, quando eis placebit, primo in muro portariae in dextra parte perforare possint sibi portam, qua possent ad eandem aream et domum intrare et exire (portaria autem in suo statu et libertate, ut olim
Strana 77
77 fuerat et est et maneat), possunt etiam pro necessitate sua in area qualecunque aedificium, sine praejudicio tamen et damno vicini, separantes aedificium ab horto Joannes Motossin- sky vel muro vel sepe sine omnibus fenestris, nec admittentes ad eius partem stillicidium aquae ex tecto nec alias sordes, sed omnia adversus suam domum collocantes. Construere item et hoc indultum, ut idem Georgius cum Ursula uxore incipiendo a cornu domus sibi venditae possunt murum diri- gere versus coemeterium in longitudinem mensurantes ita, sicut murus domus Catharinae Staurovianae ex altera parte longe ad coemeterium praetenditur, et hoc ideo, ut unum cum altero formatum liberiori et spatiosiori area locus daretur. Hoc totum est venditum praedictis conjugibus, haeredibus et successoribus eorum pro summa paratae pecuniae plene domino abbati et conventui soluta, videlicet pro 55 sexagenis Missnensium, sed tali et simili infra scripto modo: ut vide- licet possessionem capientes suprafati conjuges in fundo monasterio pie et pacifice se gerant, homines honestos penes se habeant, domino abbati et conventui moderno et futuro omnimodam reverentiam tamquam domino fundi exhibeant, fideles et oboedientes sint, insuper cum aliis convicinis in charitate vivant et in suis obligationibus se conforment ratione obsequii monasterio exhibendi, ubi eleemosyna colli- gitur apud portam templi in solemnitate Paschae et vigiliae observantur in festis natalitiis et nihil amplius, nisi vicini cum domino abbate et conventu moderno vel futuro ratione alicuius convenerint. Ex qua domo et omnibus ad eam apper- tinentiis Georgius Studensky cum uxore Ursula, haeredibus et successoribus suis incipiendo in festo s. Georgii, quando scribetur annus 1613, tenentur in futurum domino abbati et conventui moderno et futuro censum solvere unam sexagenam Missnensium et in festo s. Galli itidem unam sexagenam sine omni contradictione. Si autem haec domus cum suis apperti- nentiis esset venalis, tunc sine certa scientia et consensu domini abbatis et conventus nulli audeant vendi et nullibi inscribi nisi in libros monasterii. Postremo et istud pro- memoria inscriptum est: quoniam Georgius Studensky cum uxore liberum se esse confessus est et affirmavit coram domino.
77 fuerat et est et maneat), possunt etiam pro necessitate sua in area qualecunque aedificium, sine praejudicio tamen et damno vicini, separantes aedificium ab horto Joannes Motossin- sky vel muro vel sepe sine omnibus fenestris, nec admittentes ad eius partem stillicidium aquae ex tecto nec alias sordes, sed omnia adversus suam domum collocantes. Construere item et hoc indultum, ut idem Georgius cum Ursula uxore incipiendo a cornu domus sibi venditae possunt murum diri- gere versus coemeterium in longitudinem mensurantes ita, sicut murus domus Catharinae Staurovianae ex altera parte longe ad coemeterium praetenditur, et hoc ideo, ut unum cum altero formatum liberiori et spatiosiori area locus daretur. Hoc totum est venditum praedictis conjugibus, haeredibus et successoribus eorum pro summa paratae pecuniae plene domino abbati et conventui soluta, videlicet pro 55 sexagenis Missnensium, sed tali et simili infra scripto modo: ut vide- licet possessionem capientes suprafati conjuges in fundo monasterio pie et pacifice se gerant, homines honestos penes se habeant, domino abbati et conventui moderno et futuro omnimodam reverentiam tamquam domino fundi exhibeant, fideles et oboedientes sint, insuper cum aliis convicinis in charitate vivant et in suis obligationibus se conforment ratione obsequii monasterio exhibendi, ubi eleemosyna colli- gitur apud portam templi in solemnitate Paschae et vigiliae observantur in festis natalitiis et nihil amplius, nisi vicini cum domino abbate et conventu moderno vel futuro ratione alicuius convenerint. Ex qua domo et omnibus ad eam apper- tinentiis Georgius Studensky cum uxore Ursula, haeredibus et successoribus suis incipiendo in festo s. Georgii, quando scribetur annus 1613, tenentur in futurum domino abbati et conventui moderno et futuro censum solvere unam sexagenam Missnensium et in festo s. Galli itidem unam sexagenam sine omni contradictione. Si autem haec domus cum suis apperti- nentiis esset venalis, tunc sine certa scientia et consensu domini abbatis et conventus nulli audeant vendi et nullibi inscribi nisi in libros monasterii. Postremo et istud pro- memoria inscriptum est: quoniam Georgius Studensky cum uxore liberum se esse confessus est et affirmavit coram domino.
Strana 78
78 abbate et vicinis monasterii, in hoc casu ei credebatur; nihi- lominus si quis praedictum Georgium vel Ursulam in suam subditelam traheret et dominum abbatem et conventum (for- tassis) exinde mulctare vellet, ex his omnibus ipsi conjuges propriis nummis se juvare tenebuntur, ne monasterium et conventus damnum patiatur. Ad haec omnia Georgius Stu- densky cum Ursula uxore nomine suorum successorum accessit et quia his omnibus notatis et scriptis satisfaciet, stipata manu venerabili Joanni Bennoni, abbati, et reverendo patri Adamo Benedicto, pro tempore conventuali, appromiserunt. Actum ut supra. XCII. 1612. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Abt Johannes Benno Flaccus bittet den Statthalter um gänzliche oder teilweise Nachlassung der rückständigen Steuern und Abgaben. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Bittschrift, wohl gegen Ende des Jahres 1612, siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 258—260), Possival (series p. 27 s.) und Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XXVII, E. 24, Fol. 1, Nr. 1. Die Bittschrift der tschechischen Kopie übersetzte Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 216 s.) in das Lateinische: Illustrissimi domini domini, perillustres ac generosi domini equites, supremi domini officiales et judices, s. regiae Majestatis locum tenentes et domini consiliarii in regno Boemiae, domini et patroni mei gratiosissimi. Illustrissimis dominis notum facio, qualiter anno currente 1612 dominus Georgius Czizek de Genstein, s. regiae Majestatis judex in civitate Berauna et cassirius in districtu Podbrdensi, ad annum 1604 per comitia electus, mihi scripserit occasione collectae et bernarum anno 1604 institutarum ex bonis mona- sterii retentarum, petens imo potius me monens ad deponendum praefatum restum sine mora sub poena juxta commensurationem summarum, sicut triplices litterae fusius in se continent. Contra quod ego, illustrissimi domini, nihil aliud possum dicere, nisi me non posse praefatum restum exsolvere. 1°. ideo quia hoc anno 1604 ut ego pro abbate eligar nec imaginari mihi poteram, sed eo tempore actualis abbas fuit venerabilis
78 abbate et vicinis monasterii, in hoc casu ei credebatur; nihi- lominus si quis praedictum Georgium vel Ursulam in suam subditelam traheret et dominum abbatem et conventum (for- tassis) exinde mulctare vellet, ex his omnibus ipsi conjuges propriis nummis se juvare tenebuntur, ne monasterium et conventus damnum patiatur. Ad haec omnia Georgius Stu- densky cum Ursula uxore nomine suorum successorum accessit et quia his omnibus notatis et scriptis satisfaciet, stipata manu venerabili Joanni Bennoni, abbati, et reverendo patri Adamo Benedicto, pro tempore conventuali, appromiserunt. Actum ut supra. XCII. 1612. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Abt Johannes Benno Flaccus bittet den Statthalter um gänzliche oder teilweise Nachlassung der rückständigen Steuern und Abgaben. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Bittschrift, wohl gegen Ende des Jahres 1612, siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 258—260), Possival (series p. 27 s.) und Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XXVII, E. 24, Fol. 1, Nr. 1. Die Bittschrift der tschechischen Kopie übersetzte Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 216 s.) in das Lateinische: Illustrissimi domini domini, perillustres ac generosi domini equites, supremi domini officiales et judices, s. regiae Majestatis locum tenentes et domini consiliarii in regno Boemiae, domini et patroni mei gratiosissimi. Illustrissimis dominis notum facio, qualiter anno currente 1612 dominus Georgius Czizek de Genstein, s. regiae Majestatis judex in civitate Berauna et cassirius in districtu Podbrdensi, ad annum 1604 per comitia electus, mihi scripserit occasione collectae et bernarum anno 1604 institutarum ex bonis mona- sterii retentarum, petens imo potius me monens ad deponendum praefatum restum sine mora sub poena juxta commensurationem summarum, sicut triplices litterae fusius in se continent. Contra quod ego, illustrissimi domini, nihil aliud possum dicere, nisi me non posse praefatum restum exsolvere. 1°. ideo quia hoc anno 1604 ut ego pro abbate eligar nec imaginari mihi poteram, sed eo tempore actualis abbas fuit venerabilis
Strana 79
79 sacerdos Paulus Paminondas Montanus, ubi ego post ipsum jam quartus abbas existo. Ille si aliquales collectas et bernas subditorum monasterii in districtu Podbrdensi suscepit et collegit, huius nullam notitiam habeo nec in memorabilibus haec invenio. 2°. Toti regno est notum, qualiter monasterium Slovanense illis annis non pridem elapsis bis et maxime et pessime anno 1611 die Martis bacchanaliorum ad summum spoliatum [et] concussum fuerit, sic quod ego pauper sacerdos juxta religiosam oboedientiam veniens ad tam desolatum monasterium, non solum non habeo, unde debita restantia solvam, imo saepe mihi contingit, quod nec habeam, pro quo libram panis pro me, fratribus et familiae monasterii emam, imo id adjicere possum, quod ferme sola mendicitate et ele- emosyna vivam. Quare illustrissimos dominos per Deum junctis manibus peto, ut dignarentur compati huic pauperi et spoliato monasterio et ei hunc amorem christianum et misericordiam praestare, ut nomine suae regiae Majestatis ab universis antiquis debitis restantibus sit liberum, ne in majorem ruinam hac occasione veniat, pro quo aliter me non possum regra- tificare nisi cum meis sacerdotibus perpetuo omni die penes divina meis precibus Deum rogare pro felici diuturno regi- mine Suae Majestatis et augustissimae reginae dominae dominae omnium nostrum clementissimae, item pro conservanda sanitate et Dei benedictione illustrissimorum dominorum. Quod con- cernit collectas et bernas anno 1611 per comitia institutas, quoniam ad eas accessi et partim earum emendicatarum aliquid habeo, conabor quantocius secundum possibilitatem et reliquum congregans, eo quo spectat cum fassione depo- nere et imposterum semper, quamdiu me Deus conservaverit et curam monasterii gessero, sicut fuerit necesse et cum scitu comitiorum factum fuerit, tempestive deponere nihil in resto relinquens. Quibus me illustrissimis dominis et illud pauper spoliatum monasterium christianae charitati commendans, gratiosum responsum expectabo pro illustrissimis dominis preces fundens, pauper capellanus P. Joannes Benno, abbas monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi.
79 sacerdos Paulus Paminondas Montanus, ubi ego post ipsum jam quartus abbas existo. Ille si aliquales collectas et bernas subditorum monasterii in districtu Podbrdensi suscepit et collegit, huius nullam notitiam habeo nec in memorabilibus haec invenio. 2°. Toti regno est notum, qualiter monasterium Slovanense illis annis non pridem elapsis bis et maxime et pessime anno 1611 die Martis bacchanaliorum ad summum spoliatum [et] concussum fuerit, sic quod ego pauper sacerdos juxta religiosam oboedientiam veniens ad tam desolatum monasterium, non solum non habeo, unde debita restantia solvam, imo saepe mihi contingit, quod nec habeam, pro quo libram panis pro me, fratribus et familiae monasterii emam, imo id adjicere possum, quod ferme sola mendicitate et ele- emosyna vivam. Quare illustrissimos dominos per Deum junctis manibus peto, ut dignarentur compati huic pauperi et spoliato monasterio et ei hunc amorem christianum et misericordiam praestare, ut nomine suae regiae Majestatis ab universis antiquis debitis restantibus sit liberum, ne in majorem ruinam hac occasione veniat, pro quo aliter me non possum regra- tificare nisi cum meis sacerdotibus perpetuo omni die penes divina meis precibus Deum rogare pro felici diuturno regi- mine Suae Majestatis et augustissimae reginae dominae dominae omnium nostrum clementissimae, item pro conservanda sanitate et Dei benedictione illustrissimorum dominorum. Quod con- cernit collectas et bernas anno 1611 per comitia institutas, quoniam ad eas accessi et partim earum emendicatarum aliquid habeo, conabor quantocius secundum possibilitatem et reliquum congregans, eo quo spectat cum fassione depo- nere et imposterum semper, quamdiu me Deus conservaverit et curam monasterii gessero, sicut fuerit necesse et cum scitu comitiorum factum fuerit, tempestive deponere nihil in resto relinquens. Quibus me illustrissimis dominis et illud pauper spoliatum monasterium christianae charitati commendans, gratiosum responsum expectabo pro illustrissimis dominis preces fundens, pauper capellanus P. Joannes Benno, abbas monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi.
Strana 80
80 XCIII. 1613. August. 7. Prag. Das Slawenkloster mit seinem Prior und Vizeabt Adam Be nedikt, welches dem Johannes Welwarsky 135 Groschen schuldet, wird durch Kommissäre kontraktlich verhalten, die Schuld in der Zeit von St. Gallus 1613 bis 2. Februar 1616 in jährlich genau bestimmter Summe zurückzuzahlen. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Konvention siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 269 s.) und Possival (series p. 31). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 255 s.): Anno domini 1613, die mercurii post festum transfigura- tionis in monte Thabor, 7. Augusti, per illustrem et genero- sum equitem dominum Joannem Woracziczky de Petrovicz 1) reginae Boemiae praefectum ad tabulas regni, et perillustrem dominum Simonem Kohaut de Lichtenfeld, sacrae caesareae Majestatis consiliarium penes appellationem in arce Pragensi, tamquam ab illustrissimo domino domino praesidente et con- siliario suae sacrae caesareae Majestatis deputatos commis- sarios facta est conventio et contractus inter reverendissimum ac venerabilem sacerdotem Adamum Benedictum, priorem et viceabbatem pro tunc monasterii Slovanensis, et loco futuri domini abbatis et conventus ex una et inter praenobilem do- minum Joannem Welvarsky, civem novae civitatis Pragensis, et loco Dorotheae, uxoris, haeredum et successorum eius ex parte altera, ratione debiti eidem domino Joanni Welvarsky a monasterio solvendi et sub praecedentibus dominis abbati- bus plus quam per 12 annos contracti, quod se extendebat ad 135 sexagenas Missnensium, quam summam ex bonis mo- nasterii Slovanensis et quidem ex censu villae Czachovicz sic, ut dominus abbas Slovanensis vel praesens vel futurus inti- mans hanc summam possessoribus praefatae villae Czachovicz ultra nihil faciens praeter quietanciam possessoris eiusdem villae. Possessor vero illius villae Czachovicz tenebitur domino Joanni Welvarsky vel successoribus eius supradictum debi- tum 135 sexagenarum Missnensium sine contradictione in his terminis loco conventus Slovanensis hoc modo solvere et do- 1) recte Pabienicz; die tschechische Kopie (Cechner) hat Petronicz.
80 XCIII. 1613. August. 7. Prag. Das Slawenkloster mit seinem Prior und Vizeabt Adam Be nedikt, welches dem Johannes Welwarsky 135 Groschen schuldet, wird durch Kommissäre kontraktlich verhalten, die Schuld in der Zeit von St. Gallus 1613 bis 2. Februar 1616 in jährlich genau bestimmter Summe zurückzuzahlen. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Konvention siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 269 s.) und Possival (series p. 31). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 255 s.): Anno domini 1613, die mercurii post festum transfigura- tionis in monte Thabor, 7. Augusti, per illustrem et genero- sum equitem dominum Joannem Woracziczky de Petrovicz 1) reginae Boemiae praefectum ad tabulas regni, et perillustrem dominum Simonem Kohaut de Lichtenfeld, sacrae caesareae Majestatis consiliarium penes appellationem in arce Pragensi, tamquam ab illustrissimo domino domino praesidente et con- siliario suae sacrae caesareae Majestatis deputatos commis- sarios facta est conventio et contractus inter reverendissimum ac venerabilem sacerdotem Adamum Benedictum, priorem et viceabbatem pro tunc monasterii Slovanensis, et loco futuri domini abbatis et conventus ex una et inter praenobilem do- minum Joannem Welvarsky, civem novae civitatis Pragensis, et loco Dorotheae, uxoris, haeredum et successorum eius ex parte altera, ratione debiti eidem domino Joanni Welvarsky a monasterio solvendi et sub praecedentibus dominis abbati- bus plus quam per 12 annos contracti, quod se extendebat ad 135 sexagenas Missnensium, quam summam ex bonis mo- nasterii Slovanensis et quidem ex censu villae Czachovicz sic, ut dominus abbas Slovanensis vel praesens vel futurus inti- mans hanc summam possessoribus praefatae villae Czachovicz ultra nihil faciens praeter quietanciam possessoris eiusdem villae. Possessor vero illius villae Czachovicz tenebitur domino Joanni Welvarsky vel successoribus eius supradictum debi- tum 135 sexagenarum Missnensium sine contradictione in his terminis loco conventus Slovanensis hoc modo solvere et do- 1) recte Pabienicz; die tschechische Kopie (Cechner) hat Petronicz.
Strana 81
81 minus Joannes Welvarsky vel successores eius debite quie- tare, scilicet anno praesenti in festo s. Galli 50, anno futuro 1614 in purificatione B. M. V. 10, item eodem anno 1614 in festo s. Galli 20, anno 1615 in festo purificationis B. M. V. 20, eodem anno 1615 in festo s. Galli 20, anno vero 1616 in pu- rificatione B. M. V. 15 sexagenas Missnensium et sic erit plene solutum debitum, super quod nullus audebit se revo- care futuris temporibus et in perpetuum; imo dominus Joan- nes Welvarsky vel possessor eiusdem villae quicunque fuerit eo tempore, obligabitur, post solutionem ultimi termini pro- confirmatione, quia praescriptum debitum jam sit solutum, vas cerevisiae albae monasterio Slovanensi donare. Actum est in foro boario seu pecorum in domo illustrissimi domini do- mini Joachimi senioris Slavata de Chlum et Kossumberg, serenissimi archiducis Austriae Leopoldi, episcopi Strassbur- gensis et Passaviensis, camerarii. Anno et die supra scriptis. XCIV. 1613. August. 16. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky überläßt an den Prag- Neustädter Bürger Johann Himmelstein die Traubenernte von den beiden Klosterweinbergen gegen sofortigen Erlag von 20 Schock Meiß. und gegen sukzessive Darleihung eines nicht näher bestimmten Betrages, der dann bei der endgültigen Abrechnung in Abzug zu bringen wäre. Die Kovie befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 31, p. v. Nr. 32. XCV. 1613. Oktober. 21. Braunau. Schreiben des abgesetzten Abtes Petrus Loderecker an den Vi- sitator mit der Bitte um Anweisung eines geziemenden Unter- haltes, sei es in Emaus oder sonstwo. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 271 s.). 6
81 minus Joannes Welvarsky vel successores eius debite quie- tare, scilicet anno praesenti in festo s. Galli 50, anno futuro 1614 in purificatione B. M. V. 10, item eodem anno 1614 in festo s. Galli 20, anno 1615 in festo purificationis B. M. V. 20, eodem anno 1615 in festo s. Galli 20, anno vero 1616 in pu- rificatione B. M. V. 15 sexagenas Missnensium et sic erit plene solutum debitum, super quod nullus audebit se revo- care futuris temporibus et in perpetuum; imo dominus Joan- nes Welvarsky vel possessor eiusdem villae quicunque fuerit eo tempore, obligabitur, post solutionem ultimi termini pro- confirmatione, quia praescriptum debitum jam sit solutum, vas cerevisiae albae monasterio Slovanensi donare. Actum est in foro boario seu pecorum in domo illustrissimi domini do- mini Joachimi senioris Slavata de Chlum et Kossumberg, serenissimi archiducis Austriae Leopoldi, episcopi Strassbur- gensis et Passaviensis, camerarii. Anno et die supra scriptis. XCIV. 1613. August. 16. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky überläßt an den Prag- Neustädter Bürger Johann Himmelstein die Traubenernte von den beiden Klosterweinbergen gegen sofortigen Erlag von 20 Schock Meiß. und gegen sukzessive Darleihung eines nicht näher bestimmten Betrages, der dann bei der endgültigen Abrechnung in Abzug zu bringen wäre. Die Kovie befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 31, p. v. Nr. 32. XCV. 1613. Oktober. 21. Braunau. Schreiben des abgesetzten Abtes Petrus Loderecker an den Vi- sitator mit der Bitte um Anweisung eines geziemenden Unter- haltes, sei es in Emaus oder sonstwo. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 271 s.). 6
Strana 82
82 Ego hic a vestra reverendissima dominatione et aliis derelictus, sed non a Domino Deo, hic maneo, jam ferme duobus annis nihil stantis habeo. Defunctus sacerdos Wron, abbas Cladrubiensis, quovis anno habuit 400 sexagenas Miss- nensium, ego depositus ex monasterio Cladrubiensi benevole praelaturam Slovanensem reliqui, nihil habeo, volo etiam sive in Slovan sive aliunde meam sustentationem habere. Libenter essem, ut haec res sine tumultu vel scandalo pacifice com- portaretur, ne opus esset, ut alii, quibus haud competit, audiant et sciant, cum deberent aliqua ad lucem venire, quae fuerant abscondita. Jam amplius scribere nolo usque ad ad- ventum reverendissimi domini. Interim hoc penes Slovanense capitulum apponere dignetur, sicut antea scripsi et mihi pro- notitia, quomodo sit scribendum, detur. Fui apud cancella- rium archiepiscopi pro intercessione apud vestram reveren- dissimam, sed dixit, modo non esse necessarium, eo quod sciat, quod id dignabitur praestare et mandare, ita ut ego decentem sustentationem sim habiturus. Et sic me vestrae reverendissimae utpote pro hoc tempore visitatori in favo- rem commendo. Datum in monasterio meo professionis Brau- noviensi die martis in festo s. Ursulae virginis et martyris anno 1613. Vestrae reverendissimae semper obsequiosus fr. Petrus Loderecker, ordinis s. Benedicti senior. XCVI. 1614. Mai. 2. Prag. Vizeabt Adam Benedikt erklärt, daß er nur 6 Untertanen habe, für die er 8 Meißner Groschen zum ersten Termin der Land- steuer deponiert habe. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Erklärung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 273 s.) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XXVII, E. 24, Fol. 55, Nr. 78. Von Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 228) in das Lateinische übersetzt, wie folgt: Ego P. Adamus Benedictus, viceabbas monasterii Slova- nensis, alias s. Hieronymi ordinis s. Benedicti in nova civi- tate Pragensi, profiteor praesentibus coram universis, siqui- dem in comitiis, quae tenebantur in civitate Budviczensi in Boemia anno 1614 die mercurii post festum conversionis s.
82 Ego hic a vestra reverendissima dominatione et aliis derelictus, sed non a Domino Deo, hic maneo, jam ferme duobus annis nihil stantis habeo. Defunctus sacerdos Wron, abbas Cladrubiensis, quovis anno habuit 400 sexagenas Miss- nensium, ego depositus ex monasterio Cladrubiensi benevole praelaturam Slovanensem reliqui, nihil habeo, volo etiam sive in Slovan sive aliunde meam sustentationem habere. Libenter essem, ut haec res sine tumultu vel scandalo pacifice com- portaretur, ne opus esset, ut alii, quibus haud competit, audiant et sciant, cum deberent aliqua ad lucem venire, quae fuerant abscondita. Jam amplius scribere nolo usque ad ad- ventum reverendissimi domini. Interim hoc penes Slovanense capitulum apponere dignetur, sicut antea scripsi et mihi pro- notitia, quomodo sit scribendum, detur. Fui apud cancella- rium archiepiscopi pro intercessione apud vestram reveren- dissimam, sed dixit, modo non esse necessarium, eo quod sciat, quod id dignabitur praestare et mandare, ita ut ego decentem sustentationem sim habiturus. Et sic me vestrae reverendissimae utpote pro hoc tempore visitatori in favo- rem commendo. Datum in monasterio meo professionis Brau- noviensi die martis in festo s. Ursulae virginis et martyris anno 1613. Vestrae reverendissimae semper obsequiosus fr. Petrus Loderecker, ordinis s. Benedicti senior. XCVI. 1614. Mai. 2. Prag. Vizeabt Adam Benedikt erklärt, daß er nur 6 Untertanen habe, für die er 8 Meißner Groschen zum ersten Termin der Land- steuer deponiert habe. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Erklärung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 273 s.) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XXVII, E. 24, Fol. 55, Nr. 78. Von Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 228) in das Lateinische übersetzt, wie folgt: Ego P. Adamus Benedictus, viceabbas monasterii Slova- nensis, alias s. Hieronymi ordinis s. Benedicti in nova civi- tate Pragensi, profiteor praesentibus coram universis, siqui- dem in comitiis, quae tenebantur in civitate Budviczensi in Boemia anno 1614 die mercurii post festum conversionis s.
Strana 83
83 Pauli et finita sunt die Jovis post festum s. Mathiae, con- clusum est, ut quicunque habeat aliquos subditos, sint sae- culáres vel ecclesiastici ex quovis fundo subditi possessionati, ad solvendam summam et census debitos tum sacrae caesa- reae Majestatis tum statibus regni Boemiae deponant pro- hoc anno semialteram sexagenam Missnensium ad tres ter- minos ex proprio sacco. Et quilibet subditus totidem dare obligatur juxta hoc comitiorum conclusum in districtu Kau- rzimensi. Omnes meos subditos possessionatos inquiri et nu- meravi jussi. Quorum inveniuntur 6 personae et in districtu Podbrdensi simul, ex quibus pro primo termino praeterito die lunae post dominicam in albis anno currente 1614 simi- lem bernam deposui 8 sexagenas Missnenses. Et quia plures possessionatos homines in illo districtu invenire non potui, nisi praefatos sex, id affirmo bona conscientia. In cuius rei testimonium sigillum meum proprium huic fassioni appendi curavi, cuius datum in monasterio Slovanensi in nova civi- tate Pragensi post festum ss. apostolorum Philippi et Jacobi anno 1614. XCVII. 1614. Dezember. 17. Abt Adam (Bavorovsky) quittiert den Empfang einer von der Stadt Kouřim an das Kloster Emaus geleisteten Abgabe. Die Kopie im Arch. Land.-Mus., Fasz. Emaus. XCVIII. 1615. [Januar.] Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky des Slawenklosters in Prag bittet den Abt von Königsaal um gütige Überweisung von zwei oder mehr ihm als zuverlässig bekannten, vereidigten Geschworenen aus Radotin zwecks sicherer sachverständiger Abschätzung und Be urteilung eines dem Kloster Emaus gehörigen Hofes in Cakowitz. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Dokument befindet sich im Manuskr. der Univ.-Bibl. in Prag. XVII., E. 24, Nr. 89. Vgl. Tadra, Listy kláštera Zbraslavského. Urk. 454, S. 339. 6"
83 Pauli et finita sunt die Jovis post festum s. Mathiae, con- clusum est, ut quicunque habeat aliquos subditos, sint sae- culáres vel ecclesiastici ex quovis fundo subditi possessionati, ad solvendam summam et census debitos tum sacrae caesa- reae Majestatis tum statibus regni Boemiae deponant pro- hoc anno semialteram sexagenam Missnensium ad tres ter- minos ex proprio sacco. Et quilibet subditus totidem dare obligatur juxta hoc comitiorum conclusum in districtu Kau- rzimensi. Omnes meos subditos possessionatos inquiri et nu- meravi jussi. Quorum inveniuntur 6 personae et in districtu Podbrdensi simul, ex quibus pro primo termino praeterito die lunae post dominicam in albis anno currente 1614 simi- lem bernam deposui 8 sexagenas Missnenses. Et quia plures possessionatos homines in illo districtu invenire non potui, nisi praefatos sex, id affirmo bona conscientia. In cuius rei testimonium sigillum meum proprium huic fassioni appendi curavi, cuius datum in monasterio Slovanensi in nova civi- tate Pragensi post festum ss. apostolorum Philippi et Jacobi anno 1614. XCVII. 1614. Dezember. 17. Abt Adam (Bavorovsky) quittiert den Empfang einer von der Stadt Kouřim an das Kloster Emaus geleisteten Abgabe. Die Kopie im Arch. Land.-Mus., Fasz. Emaus. XCVIII. 1615. [Januar.] Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky des Slawenklosters in Prag bittet den Abt von Königsaal um gütige Überweisung von zwei oder mehr ihm als zuverlässig bekannten, vereidigten Geschworenen aus Radotin zwecks sicherer sachverständiger Abschätzung und Be urteilung eines dem Kloster Emaus gehörigen Hofes in Cakowitz. Das in tschechischer Sprache abgefaßte Dokument befindet sich im Manuskr. der Univ.-Bibl. in Prag. XVII., E. 24, Nr. 89. Vgl. Tadra, Listy kláštera Zbraslavského. Urk. 454, S. 339. 6"
Strana 84
84 XCIX. 1615. [August. 15.] Prag. Die versammelten Vorsteher der Benediktinerklöster in Böh- men richten eine gemeinsame Beschwerde an den Kaijer gegen zwei unbotmäßige Untertanen des Klosters Emaus im Dorfe Cakowitz und erbitten von ihm den Konsens zum Verkaufe des Hofes Ča- kowitz samt Zubehör, um aus dem Erlöse das verfallene Kloster- gebäude renovieren zu können. Die Kopie der tschechischen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 276—280) und Possival (series p. 100—104). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mst. II, p. 230—233): Serenissime et invictissime monarcha, Romanorum im- perator, Ungariae et Boemiae rex, domine, domine nobis omnibus gratiosissime. Silentio praeterire non possumus suae sacrae caesa- reae Majestati, in recenti memoria inveniri a multis annis, qualia negotia abbates monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi, tam illi, qui ordinis s. Benedicti non erant, quam illi, qui ex eodem ordine cum conventu nostro tamquam veri possessores et superiores nunc praesentantur, habuerint cum subditis in villa Czakovicz, quorum nunc non sunt plures nisi duo possessionati et de facto horum nego- tiorum nullus finis est, quia ex pura pervicacia et malorum hominum instigatione haec tractabantur et tractantur, cuius omittendo plura exempla unicum huius anni praesentis 1615 manifestamus. Nam hi duo subditi non habentes proprios fundos, unus possidens fundum olim Aronis, carens inscrip- tione in libris monasterii, alter videlicet Joannes Fausek con- fidens in aliquod scriptum, ita rebellarunt contra modernum abbatem tamquam legitimum dominum suum videlicet reve- rendissimum et venerabilem sacerdotem Adam[um] Benedictum Bavorovsky ex eo solum, quia eos tamquam dominus volebat et conabatur in bonum ordinem reducere, ut legitimas in- scriptiones in libris monasterii pro se, uxoribus, prolibus et successoribus habere possent et pupilli superstites in fundo Aronis cum matre et vitrico honestam sustentationem obti- nerent. Paterne et charitative eos monebat, illi gratias agentes
84 XCIX. 1615. [August. 15.] Prag. Die versammelten Vorsteher der Benediktinerklöster in Böh- men richten eine gemeinsame Beschwerde an den Kaijer gegen zwei unbotmäßige Untertanen des Klosters Emaus im Dorfe Cakowitz und erbitten von ihm den Konsens zum Verkaufe des Hofes Ča- kowitz samt Zubehör, um aus dem Erlöse das verfallene Kloster- gebäude renovieren zu können. Die Kopie der tschechischen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 276—280) und Possival (series p. 100—104). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mst. II, p. 230—233): Serenissime et invictissime monarcha, Romanorum im- perator, Ungariae et Boemiae rex, domine, domine nobis omnibus gratiosissime. Silentio praeterire non possumus suae sacrae caesa- reae Majestati, in recenti memoria inveniri a multis annis, qualia negotia abbates monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi, tam illi, qui ordinis s. Benedicti non erant, quam illi, qui ex eodem ordine cum conventu nostro tamquam veri possessores et superiores nunc praesentantur, habuerint cum subditis in villa Czakovicz, quorum nunc non sunt plures nisi duo possessionati et de facto horum nego- tiorum nullus finis est, quia ex pura pervicacia et malorum hominum instigatione haec tractabantur et tractantur, cuius omittendo plura exempla unicum huius anni praesentis 1615 manifestamus. Nam hi duo subditi non habentes proprios fundos, unus possidens fundum olim Aronis, carens inscrip- tione in libris monasterii, alter videlicet Joannes Fausek con- fidens in aliquod scriptum, ita rebellarunt contra modernum abbatem tamquam legitimum dominum suum videlicet reve- rendissimum et venerabilem sacerdotem Adam[um] Benedictum Bavorovsky ex eo solum, quia eos tamquam dominus volebat et conabatur in bonum ordinem reducere, ut legitimas in- scriptiones in libris monasterii pro se, uxoribus, prolibus et successoribus habere possent et pupilli superstites in fundo Aronis cum matre et vitrico honestam sustentationem obti- nerent. Paterne et charitative eos monebat, illi gratias agentes
Strana 85
85 in se monstrabant, quasi hanc charitatem sui domini grato animo susciperent, sed ex post intelligentes, quod hae inscrip- tiones legitimae in libros monasterii ponantur, partim ex in- stinctu malorum hominum et multo magis ex sua presump- tione ita contra suum dominum conquirarunt, quod non tan- tum ad ordinem [non] redigi, sed et ex subditela se extricare voluerint et pro liberis se haberi, recurrentes cum scriptis ad cameram Boemicam suae caesareae Majestatis, quasi injuria- rentur, dum ab iis requirebatur juxta novas inscriptiones mo- dicum altior census et quidem in frumento (ubi illi nullam habentes pro se assecurationem ignorant, quid monasterio teneantur solvere) pro paupere et summe spoliato monaste- rio Slovanensi sic ut hic saltem unus frater conventualis ha- bitare et divina officia persolvere, penes abbatem habens sustentationem, posset. Per hoc suae caesareae Majestati et dominis consiliariis dictae camerae Boemicae negotium cau- sarunt, quod commissio nomine suae caesareae Majestatis ad eos audiendos indicta sit et de facto remanet in gratiosa re- solutione suae caesareae Majestatis. Nihilominus hoc scitur, eos homines sicut et eorum successores fuisse et manere sub- ditos monasterii Slovanensis et sic per talia negotia et lites monasterium praefatum Slovanense non potest nisi magis perire et depauperari et abbas in eo existens praeter alias curas et labores in casu necessitatis eos defendens velut sub- ditos (et hoc frequenter contingit, quia valde sunt in de- bitis et varias particas habent inter homines), contrahens ber- nas et alias solutiones pro ipsis deponens non potest nisi perire et per hoc solum censum ex illis hominibus annue elevans, qui est valde modicus (nam Joannes Fausek habens fundos bene pro 3000 fl. et plus solvit annue monasterio solum 5 sexagenas Missnenses et alter adhuc ex majori fundo non multum plus). Pro expensis non sufficit, sed et saepe ali- quando triplicem et quadruplicem pecuniam abbas, accipiat ubi potest, debet addere, nolens volens in gratiam eorum ex- pensas facere sine omni compensatione spoliati monasterii. In- super et hoc accedit, augustissime caesar; est in hoc pago Czachovicz adhuc tertia villa cum aratura et haec proprie spectat ad monasterium Slovanense, quae villa a multis annis
85 in se monstrabant, quasi hanc charitatem sui domini grato animo susciperent, sed ex post intelligentes, quod hae inscrip- tiones legitimae in libros monasterii ponantur, partim ex in- stinctu malorum hominum et multo magis ex sua presump- tione ita contra suum dominum conquirarunt, quod non tan- tum ad ordinem [non] redigi, sed et ex subditela se extricare voluerint et pro liberis se haberi, recurrentes cum scriptis ad cameram Boemicam suae caesareae Majestatis, quasi injuria- rentur, dum ab iis requirebatur juxta novas inscriptiones mo- dicum altior census et quidem in frumento (ubi illi nullam habentes pro se assecurationem ignorant, quid monasterio teneantur solvere) pro paupere et summe spoliato monaste- rio Slovanensi sic ut hic saltem unus frater conventualis ha- bitare et divina officia persolvere, penes abbatem habens sustentationem, posset. Per hoc suae caesareae Majestati et dominis consiliariis dictae camerae Boemicae negotium cau- sarunt, quod commissio nomine suae caesareae Majestatis ad eos audiendos indicta sit et de facto remanet in gratiosa re- solutione suae caesareae Majestatis. Nihilominus hoc scitur, eos homines sicut et eorum successores fuisse et manere sub- ditos monasterii Slovanensis et sic per talia negotia et lites monasterium praefatum Slovanense non potest nisi magis perire et depauperari et abbas in eo existens praeter alias curas et labores in casu necessitatis eos defendens velut sub- ditos (et hoc frequenter contingit, quia valde sunt in de- bitis et varias particas habent inter homines), contrahens ber- nas et alias solutiones pro ipsis deponens non potest nisi perire et per hoc solum censum ex illis hominibus annue elevans, qui est valde modicus (nam Joannes Fausek habens fundos bene pro 3000 fl. et plus solvit annue monasterio solum 5 sexagenas Missnenses et alter adhuc ex majori fundo non multum plus). Pro expensis non sufficit, sed et saepe ali- quando triplicem et quadruplicem pecuniam abbas, accipiat ubi potest, debet addere, nolens volens in gratiam eorum ex- pensas facere sine omni compensatione spoliati monasterii. In- super et hoc accedit, augustissime caesar; est in hoc pago Czachovicz adhuc tertia villa cum aratura et haec proprie spectat ad monasterium Slovanense, quae villa a multis annis
Strana 86
86 propter magnam monasterii paupertatem semper tantum in censum datur et de facto sub censu manet; quivis autem cen- suarius in possessione solum suum lucrum et non monasterii quaerit et complens suos annos sarta tecta destruit et agros in fine sui inquilinatus voluntarie negligit, sic ut in tali casu, si diutius id adhuc duraret, pro certo totum aedificium in unum cumulum ruere deberet et monasterium cum abbate tunc primo plane nullum emolumentum haberet, aliunde modo suo tempore exiguum accipit, si quidem nolens videre, ut horreum et aliud aedificium ruinam minetur ; per tectum ubique pluit, omni anno de illo censu pro reparatione multas sexagenas grossorum impendere debet, etiamsi nihil maneat pro sustentatione abbatis et unius fratris conventualis et aliorum ecclesiae ministrorum. Insuper quod plus est, stat in pago Czachovicz ecclesia antiqua s. Remigii et post col- laturam suae caesareae Majestatis monasterio pertinet, sed quia pauci sunt parochiani ad eam spectantes, nam vix sunt decem personae, jam totaliter cecidisset, si a monasterio et quidem hoc ipso anno de lignis et de pecunia censuali pro- visum non fuisset. Et quia abbas monasterii Slovanensis ut- pote post suam caesaream Majestatem collator est huius ec- clesiae, tenetur providere, ut in hac ecclesia divina et verbum Dei a legitimis sacerdotibus persolvantur; alias si abbas id negligeret, iidem subditi pervicaces et inoboedientes non ex devotione, sed perversa voluntate concurrerent cum alienis sub- ditis ad hanc ecclesiam pertinentibus et contra voluntatem abbatis qualescunque germanos introducerent, sicut alias ha- buerunt moris agere. Hinc abbas monasterii Slovanensis ex defectu sustentationis non habens penes se aliquem fratrem conventualem, sacerdotem et monachum, debet solus intra quatuor septimanas hunc laborem supra se suscipere, divina persolvere, sed inter tales homines pervicaces quum sit peri- culosum conversari, etiamsi abbas personaliter aliquem fratrem conventualem in habitu religioso eo dirigat, quivis prudens potest perpendere. Quare non semel [et] divisim [et] specialiter in conventu congregati diligenter observabamus, qualiter his recensitis et aliis multo pluribus succurri posset et praefatus abbas monasterii Slovanensis modernus et futuri a similibus
86 propter magnam monasterii paupertatem semper tantum in censum datur et de facto sub censu manet; quivis autem cen- suarius in possessione solum suum lucrum et non monasterii quaerit et complens suos annos sarta tecta destruit et agros in fine sui inquilinatus voluntarie negligit, sic ut in tali casu, si diutius id adhuc duraret, pro certo totum aedificium in unum cumulum ruere deberet et monasterium cum abbate tunc primo plane nullum emolumentum haberet, aliunde modo suo tempore exiguum accipit, si quidem nolens videre, ut horreum et aliud aedificium ruinam minetur ; per tectum ubique pluit, omni anno de illo censu pro reparatione multas sexagenas grossorum impendere debet, etiamsi nihil maneat pro sustentatione abbatis et unius fratris conventualis et aliorum ecclesiae ministrorum. Insuper quod plus est, stat in pago Czachovicz ecclesia antiqua s. Remigii et post col- laturam suae caesareae Majestatis monasterio pertinet, sed quia pauci sunt parochiani ad eam spectantes, nam vix sunt decem personae, jam totaliter cecidisset, si a monasterio et quidem hoc ipso anno de lignis et de pecunia censuali pro- visum non fuisset. Et quia abbas monasterii Slovanensis ut- pote post suam caesaream Majestatem collator est huius ec- clesiae, tenetur providere, ut in hac ecclesia divina et verbum Dei a legitimis sacerdotibus persolvantur; alias si abbas id negligeret, iidem subditi pervicaces et inoboedientes non ex devotione, sed perversa voluntate concurrerent cum alienis sub- ditis ad hanc ecclesiam pertinentibus et contra voluntatem abbatis qualescunque germanos introducerent, sicut alias ha- buerunt moris agere. Hinc abbas monasterii Slovanensis ex defectu sustentationis non habens penes se aliquem fratrem conventualem, sacerdotem et monachum, debet solus intra quatuor septimanas hunc laborem supra se suscipere, divina persolvere, sed inter tales homines pervicaces quum sit peri- culosum conversari, etiamsi abbas personaliter aliquem fratrem conventualem in habitu religioso eo dirigat, quivis prudens potest perpendere. Quare non semel [et] divisim [et] specialiter in conventu congregati diligenter observabamus, qualiter his recensitis et aliis multo pluribus succurri posset et praefatus abbas monasterii Slovanensis modernus et futuri a similibus
Strana 87
87 negotiis, periculis et curis se liberantes, ferventius, diligen- tius et frequentius in suo monasterio sine distractione pacata divina persolventes et pro suo sublevamine adhuc duos fra- tres religiosos et monachos tenentes alimentare possent. Me- dium invenimus exemplo capituli Wissehradensis ecclesiae ss. Petri et Pauli in causa vineae decanalis, quae solum erat oneri et ruinae eidem capitulo. Illud medium pariter appro- bant viri prudentes et honorati videlicet, ut illum pagum Czakovicz cum subditis et villa dominicali et cum omnibus appertinentiis pro parata summa pecuniae vendentes, nummos absque difficultate et periculo pro meliori et utiliori fructu monasterii ad perpetuum censum, qui semel confirmatus et certificatus nunquam interire potest, elocaremus, primario autem partem huius pecuniae impenderemus super tectum ecclesiae et ambitum monasterii, quod est summe necessa- rium et saepe hac de re ad cameram regiam Boemicam pro- subsidio fuit supplicatum. Insuper pro meliori et exemplari observatione tam abbatis quam fratrum religiosorum et mo- nachorum in monasterio (et non in coemeterio in domo quasi parochiali saeculari, quod non convenit monachis), in conventu antiquo partem aedificii elevaremus, ne totum plane corruat et sic monasterium repararetur. Quare sufficienter, sano con- silio et deliberatione praehabita, in conventu nostro conclu- simus, praecipue ratione facilioris alimentationis fratrum re- ligiosorum ordinis s. Benedicti in eodem monasterio et alio- rum ecclesiae ministrorum, sic, ut supra relatum, [ut] divina et verbum Dei eo diligentius et saepius exercerentur. Sancta ergo humilitate et humanitate suae sacrae caesareae Maje- statis nos praesentantes humiliter omnes simul petimus, ut sua caesarea Majestas tamquam rex Boemiae et collator omnium ecclesiarum, dignaretur dare suum gratiosum consensum, ut illa venditio et contractus praefati pagi una cum subditis, villa et aliis appertinentiis, emptoribus, eorum haeredibus et suc- cessoribus esset firmior et securior, interponentes nostram bonam conscientiam, ut Deus benedicat parti utrique. Quod autem concernit collaturam ecclesiae in eodem pago Czacho- vicz, ratione huius nos viri religiosi secundum gratiosum con- sensum suae caesareae Majestatis non intermittemus cum
87 negotiis, periculis et curis se liberantes, ferventius, diligen- tius et frequentius in suo monasterio sine distractione pacata divina persolventes et pro suo sublevamine adhuc duos fra- tres religiosos et monachos tenentes alimentare possent. Me- dium invenimus exemplo capituli Wissehradensis ecclesiae ss. Petri et Pauli in causa vineae decanalis, quae solum erat oneri et ruinae eidem capitulo. Illud medium pariter appro- bant viri prudentes et honorati videlicet, ut illum pagum Czakovicz cum subditis et villa dominicali et cum omnibus appertinentiis pro parata summa pecuniae vendentes, nummos absque difficultate et periculo pro meliori et utiliori fructu monasterii ad perpetuum censum, qui semel confirmatus et certificatus nunquam interire potest, elocaremus, primario autem partem huius pecuniae impenderemus super tectum ecclesiae et ambitum monasterii, quod est summe necessa- rium et saepe hac de re ad cameram regiam Boemicam pro- subsidio fuit supplicatum. Insuper pro meliori et exemplari observatione tam abbatis quam fratrum religiosorum et mo- nachorum in monasterio (et non in coemeterio in domo quasi parochiali saeculari, quod non convenit monachis), in conventu antiquo partem aedificii elevaremus, ne totum plane corruat et sic monasterium repararetur. Quare sufficienter, sano con- silio et deliberatione praehabita, in conventu nostro conclu- simus, praecipue ratione facilioris alimentationis fratrum re- ligiosorum ordinis s. Benedicti in eodem monasterio et alio- rum ecclesiae ministrorum, sic, ut supra relatum, [ut] divina et verbum Dei eo diligentius et saepius exercerentur. Sancta ergo humilitate et humanitate suae sacrae caesareae Maje- statis nos praesentantes humiliter omnes simul petimus, ut sua caesarea Majestas tamquam rex Boemiae et collator omnium ecclesiarum, dignaretur dare suum gratiosum consensum, ut illa venditio et contractus praefati pagi una cum subditis, villa et aliis appertinentiis, emptoribus, eorum haeredibus et suc- cessoribus esset firmior et securior, interponentes nostram bonam conscientiam, ut Deus benedicat parti utrique. Quod autem concernit collaturam ecclesiae in eodem pago Czacho- vicz, ratione huius nos viri religiosi secundum gratiosum con- sensum suae caesareae Majestatis non intermittemus cum
Strana 88
88 omni diligentia tractare cum emptore, ut omnia constituantur in bona forma et mensura, pro qua charitate a sua caesa- rea Majestate ad petitionem nostram exhibita non praeter- mittemus, juxta nostram possibilitatem et obligationem quo- tidie penes divina officia pro felici longaeva aetate suae caesareae Majestatis nec non pro augustissima regina do- mina domina nostra gratiosissima pro utriusque felici guber- nio et victoria de inimicis Deum interpellare. His nos sub gratiosam protectionem suae caesareae Majestatis una cum paupere, spoliato monasterio Slovanensi commendantes gra- tiosum et charitativum responsum expectamus suae caesa- reae Majestatis et augustissimae reginae devoti capellani: fr. Wolfgangus Zelender a Prossovicz, abbas Břevnoviensis et Braunoviensis, visitator o. s. Benedicti per Boemiam et Moraviam. fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. fr. Fridericus Victorinus Eribudo, abbas monasterii Cla- drubiensis. fr. Paulus Martinus Bytomsky, abbas Ostroviensis et s. Joannis sub rupe. fr. Simon Glodomastaeus, praepositus monasterii s. Mar- garethae. fr. Alexander Coluczky, conventualis monasterii Slovanensis. C. 1615. August. 19. Prag. Abt Adam Benedikt erinnert die Prag-Neustädter Fleischer an die auf einem dem Kloster Emaus von Karl IV. erteilten Maje- stätsbriefe beruhende und seit langer Zeit unterlassene Verpflich¬ tung zur Zahlung eines Zinses von 100 Fleischbänken. Die Kopie befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 74. p. v. Nr. 117. CI. 1615. Prag. Die böhmischen Benediktineräbte schildern dem apostolischen Nuntius den traurigen Zustand der Abtei Emaus und bitten auf
88 omni diligentia tractare cum emptore, ut omnia constituantur in bona forma et mensura, pro qua charitate a sua caesa- rea Majestate ad petitionem nostram exhibita non praeter- mittemus, juxta nostram possibilitatem et obligationem quo- tidie penes divina officia pro felici longaeva aetate suae caesareae Majestatis nec non pro augustissima regina do- mina domina nostra gratiosissima pro utriusque felici guber- nio et victoria de inimicis Deum interpellare. His nos sub gratiosam protectionem suae caesareae Majestatis una cum paupere, spoliato monasterio Slovanensi commendantes gra- tiosum et charitativum responsum expectamus suae caesa- reae Majestatis et augustissimae reginae devoti capellani: fr. Wolfgangus Zelender a Prossovicz, abbas Břevnoviensis et Braunoviensis, visitator o. s. Benedicti per Boemiam et Moraviam. fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. fr. Fridericus Victorinus Eribudo, abbas monasterii Cla- drubiensis. fr. Paulus Martinus Bytomsky, abbas Ostroviensis et s. Joannis sub rupe. fr. Simon Glodomastaeus, praepositus monasterii s. Mar- garethae. fr. Alexander Coluczky, conventualis monasterii Slovanensis. C. 1615. August. 19. Prag. Abt Adam Benedikt erinnert die Prag-Neustädter Fleischer an die auf einem dem Kloster Emaus von Karl IV. erteilten Maje- stätsbriefe beruhende und seit langer Zeit unterlassene Verpflich¬ tung zur Zahlung eines Zinses von 100 Fleischbänken. Die Kopie befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 74. p. v. Nr. 117. CI. 1615. Prag. Die böhmischen Benediktineräbte schildern dem apostolischen Nuntius den traurigen Zustand der Abtei Emaus und bitten auf
Strana 89
89 Wunsch der kgl. Kammer vom 28. August um die Bewilligung, das Gut Čakowitz zu verkaufen, um die Schulden zahlen und das Klostergebäude wohnbar herrichten zu können. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 281 s.). Possival (series p. 104 s.) und Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 124 vers. Nr. 154. Illustrissime ac reverendissime domine, domine gratio- sissime. Justis quibusdam ac gravibus causis compulsi ad illu- strissimam celsitudinem vestram recurrimus et statum mo- nasterii nostri Slovanensis, alias Emaus dicti s. Hieronymi ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi siti, brevissime explicantes causas ac rationes nostras proponimus : a ducentis ferme annis monasterium Slovanense caruit legitimo abbate ex ordine s. Benedicti et semper fuit plus in manibus sae- cularium quam spiritualium, per quos redditus eiusdem mo- nasterii non solum direpti, verum etiam in nihilum sunt red- acti, monasterium penitus desolatum, claustrum, ubi abbas cum fratribus habitare debet, collapsum, et anno vero 1611 (ut plura silentio transigantur) per rabiem et stragem pessimam ita devastatum omnibusque spoliatum est, ut brevibus nec scribi nec dici possit. Dein factum, quod antecessores ordinis nostri ab anno 1596, cum denuo per promotionem illustrissimi ac reverendissimi principis domini domini Speciani, tunc tem- poris ad regem Boemorum summi Pontificis nuntii, monaste- rium hoc recuperarunt, propter nimiam egestatem ac inopiam rerum multa debita contraxerunt, quibus ad hodiernam diem extricare non est possibile, et nisi tempestive huic defectui succurratur aliquo certo modo, abbas vix manere, multo minus fratres alere potest. Nos igitur cupientes monasterio tempestive succurrere, habito consilio sano ac deliberato animo in conventu nostro invenimus modum, qui etiam a pro- batis et peritis in casibus viris approbatur et laudatur. Est pagus ad monasterium Slovanense pertinens dictus Czacho- vicz ferme duobus milliaribus Praga, ubi tantum sunt duo subditi rurales cum uno praedio, unde proventus veniunt valde tenues et exigui, ita ut onera circa bernas et contri- butiones singulis annis monasterio imposita praecellant. Ita- que si nominatus pagus cum praedio aliisque pertinentiis et
89 Wunsch der kgl. Kammer vom 28. August um die Bewilligung, das Gut Čakowitz zu verkaufen, um die Schulden zahlen und das Klostergebäude wohnbar herrichten zu können. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 281 s.). Possival (series p. 104 s.) und Manuskr. Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 124 vers. Nr. 154. Illustrissime ac reverendissime domine, domine gratio- sissime. Justis quibusdam ac gravibus causis compulsi ad illu- strissimam celsitudinem vestram recurrimus et statum mo- nasterii nostri Slovanensis, alias Emaus dicti s. Hieronymi ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi siti, brevissime explicantes causas ac rationes nostras proponimus : a ducentis ferme annis monasterium Slovanense caruit legitimo abbate ex ordine s. Benedicti et semper fuit plus in manibus sae- cularium quam spiritualium, per quos redditus eiusdem mo- nasterii non solum direpti, verum etiam in nihilum sunt red- acti, monasterium penitus desolatum, claustrum, ubi abbas cum fratribus habitare debet, collapsum, et anno vero 1611 (ut plura silentio transigantur) per rabiem et stragem pessimam ita devastatum omnibusque spoliatum est, ut brevibus nec scribi nec dici possit. Dein factum, quod antecessores ordinis nostri ab anno 1596, cum denuo per promotionem illustrissimi ac reverendissimi principis domini domini Speciani, tunc tem- poris ad regem Boemorum summi Pontificis nuntii, monaste- rium hoc recuperarunt, propter nimiam egestatem ac inopiam rerum multa debita contraxerunt, quibus ad hodiernam diem extricare non est possibile, et nisi tempestive huic defectui succurratur aliquo certo modo, abbas vix manere, multo minus fratres alere potest. Nos igitur cupientes monasterio tempestive succurrere, habito consilio sano ac deliberato animo in conventu nostro invenimus modum, qui etiam a pro- batis et peritis in casibus viris approbatur et laudatur. Est pagus ad monasterium Slovanense pertinens dictus Czacho- vicz ferme duobus milliaribus Praga, ubi tantum sunt duo subditi rurales cum uno praedio, unde proventus veniunt valde tenues et exigui, ita ut onera circa bernas et contri- butiones singulis annis monasterio imposita praecellant. Ita- que si nominatus pagus cum praedio aliisque pertinentiis et
Strana 90
90 hominibus venderetur et pecunia daretur ad perpetuum cen- sum, monasterium, si non ad pristinum, ast tamen aliquem florem reduceretur, ac abbas liber ac solutus onere supra- dicto una cum fratre ex ordine commodius vivere, sacris va- care, Deo famulari et sese sustentare posset, quae venditio non faceret abalienationem, sed censuum meliorationem. Humil- liter igitur ab illustrissima celsitudine vestra loco Sanctis- simi domini domini nostri consensum apostolicum circa scriptam venditionem petere et rogare non cessamus condi- tione tali, ut numerata pecunia imprimis purgentur debita ab antecessoribus facta et postmodum, cum cella fratrum et habitatio abbatis collapsa et diruta sit, ne abbas cum uno vel altero fratre ac si esset unus saecularis parochus in loco minime monachis conveniente degere et domum unam sim- plicem inhabitare cogatur, pars aliqua antiqui aedificii pro abbate et fratribus in monasterio erigatur et exstruatur. Re- siduum totum per assecurationem in tabulis regni secundum consuetudinem provinciae ut assignetur perpetuo censui. Haec sunt, celsissime ac reverendissime princeps, de quibus sta- tuimus in conventu nostro celsitudinem vestram quam bre- vissime informare, ut habito consensu et approbatione eo facilius cum camera boemica, quae nos merito ad vestram celsitudinem misit, negotium transigere ac sic ruinis saepe- dicti monasterii obviam ire commodius valeamus, uno ore ro- gantes consensum cum facili expeditione. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae humillimi subscripti omnes abbates et reliqui ut supra. CII. 1615. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky wiederholt die Bitte an den Nuntius um Erwirkung des Konjenses zum Verkauf von Čakowitz und führt dafür mehrere Gründe an. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 284—287), Possival (series p. 106—108) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 125 vers. Nr. 155. Illustrissime ac reverendissime princeps domine domine gratiosissime.
90 hominibus venderetur et pecunia daretur ad perpetuum cen- sum, monasterium, si non ad pristinum, ast tamen aliquem florem reduceretur, ac abbas liber ac solutus onere supra- dicto una cum fratre ex ordine commodius vivere, sacris va- care, Deo famulari et sese sustentare posset, quae venditio non faceret abalienationem, sed censuum meliorationem. Humil- liter igitur ab illustrissima celsitudine vestra loco Sanctis- simi domini domini nostri consensum apostolicum circa scriptam venditionem petere et rogare non cessamus condi- tione tali, ut numerata pecunia imprimis purgentur debita ab antecessoribus facta et postmodum, cum cella fratrum et habitatio abbatis collapsa et diruta sit, ne abbas cum uno vel altero fratre ac si esset unus saecularis parochus in loco minime monachis conveniente degere et domum unam sim- plicem inhabitare cogatur, pars aliqua antiqui aedificii pro abbate et fratribus in monasterio erigatur et exstruatur. Re- siduum totum per assecurationem in tabulis regni secundum consuetudinem provinciae ut assignetur perpetuo censui. Haec sunt, celsissime ac reverendissime princeps, de quibus sta- tuimus in conventu nostro celsitudinem vestram quam bre- vissime informare, ut habito consensu et approbatione eo facilius cum camera boemica, quae nos merito ad vestram celsitudinem misit, negotium transigere ac sic ruinis saepe- dicti monasterii obviam ire commodius valeamus, uno ore ro- gantes consensum cum facili expeditione. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae humillimi subscripti omnes abbates et reliqui ut supra. CII. 1615. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky wiederholt die Bitte an den Nuntius um Erwirkung des Konjenses zum Verkauf von Čakowitz und führt dafür mehrere Gründe an. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 284—287), Possival (series p. 106—108) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 125 vers. Nr. 155. Illustrissime ac reverendissime princeps domine domine gratiosissime.
Strana 91
91 Praeteritis diebus oretenus est mihi relatum a domino auditore illustrissimae celsitudinis vestrae et datum respon- sum ad supplicem libellum de villa Czachovicz, in qua tan- tum sunt duo rustici et praedium unum spectans ad mona- sterium Slovanense, alias Emaus s. Hieronymi o. s. Benedicti in nova civitate Pragensi, ubi petiit conventus totus a Sanc- tissimo domino domino nostro consensum et licentiam, ut possit libere vendi propter nonnullas difficultates, quam bre- vissime quidem in eodem libello recitatas et pecunia in me- liorem usum pro bono monasterii converti, nimirum facta assecuratione apud tabulas regni secundum consuetudinem provinciae ad perpetuum censum dari. Verum intellexi, quod sua Sanctitas exigat et petat adhuc meliorem et fusiorem hac in re informationem et potissimum de jurisdictione, ubi apertissime scribi et dici potest: 1°. quod jurisdictio ordinis nostri supra nominatam villam seu pagum est valde imbe- cillis et longe remota a saeculari, ratio est: quia excepta solutione, ut vocant annuali, isti duo rustici pro toto anno solvunt in pecunia tantum 13 sexagenas grossorum Pra- gensium, nullas postea facientes monasterio privatas araturas seu robotas, de cetero nihil aliud tribuunt, et sumus ita domini illorum ac si non essemus nec monasterium inde aliquid plus expectat. II°. quod illud praedium, etsi pertineat ad monasterium, ta- men est conductitium a multis annis, conductor autem a tertio demum anno inde solvit 200 taleros aut sexagenas grossorum Pragensium, verum propter desolationem maximam, quae tempore praedecessorum idque haereticorum in praenominato praedio facta est, in aedificium singulis annis ex ista solu- tione pro reparatione et erectione non sufficit medietas, etsi deberet uno anno erigi, excederet 1000 taleros. III°. villa haec et omne bonum, quod spectat ad illam, est circumdata haereticis, ad quos rustici subditi nostri, si aliquando volumus illis parum liberalius uti, currunt, con- sultant, quos illi mox contra nos instigant, iuvant, et ut nobis rebellent, monent ita, quod etiam saepius fit, si aliquando abbas intendit ex necessitate visitare praedium aut subditos, etiam cum periculo vitae se accingat itineri et caetera sunt
91 Praeteritis diebus oretenus est mihi relatum a domino auditore illustrissimae celsitudinis vestrae et datum respon- sum ad supplicem libellum de villa Czachovicz, in qua tan- tum sunt duo rustici et praedium unum spectans ad mona- sterium Slovanense, alias Emaus s. Hieronymi o. s. Benedicti in nova civitate Pragensi, ubi petiit conventus totus a Sanc- tissimo domino domino nostro consensum et licentiam, ut possit libere vendi propter nonnullas difficultates, quam bre- vissime quidem in eodem libello recitatas et pecunia in me- liorem usum pro bono monasterii converti, nimirum facta assecuratione apud tabulas regni secundum consuetudinem provinciae ad perpetuum censum dari. Verum intellexi, quod sua Sanctitas exigat et petat adhuc meliorem et fusiorem hac in re informationem et potissimum de jurisdictione, ubi apertissime scribi et dici potest: 1°. quod jurisdictio ordinis nostri supra nominatam villam seu pagum est valde imbe- cillis et longe remota a saeculari, ratio est: quia excepta solutione, ut vocant annuali, isti duo rustici pro toto anno solvunt in pecunia tantum 13 sexagenas grossorum Pra- gensium, nullas postea facientes monasterio privatas araturas seu robotas, de cetero nihil aliud tribuunt, et sumus ita domini illorum ac si non essemus nec monasterium inde aliquid plus expectat. II°. quod illud praedium, etsi pertineat ad monasterium, ta- men est conductitium a multis annis, conductor autem a tertio demum anno inde solvit 200 taleros aut sexagenas grossorum Pragensium, verum propter desolationem maximam, quae tempore praedecessorum idque haereticorum in praenominato praedio facta est, in aedificium singulis annis ex ista solu- tione pro reparatione et erectione non sufficit medietas, etsi deberet uno anno erigi, excederet 1000 taleros. III°. villa haec et omne bonum, quod spectat ad illam, est circumdata haereticis, ad quos rustici subditi nostri, si aliquando volumus illis parum liberalius uti, currunt, con- sultant, quos illi mox contra nos instigant, iuvant, et ut nobis rebellent, monent ita, quod etiam saepius fit, si aliquando abbas intendit ex necessitate visitare praedium aut subditos, etiam cum periculo vitae se accingat itineri et caetera sunt
Strana 92
92 hic potius silentio transigenda, quam uno ictu educenda, quo pacto in Boemia saeculares honorent aut quanti faciunt regulares. IV°. a praedecessoribus haereticis bernae seu contribu- tiones, quas nominant regales, a multis annis sunt non tantum ex istis duobus subditis in villa Czachovicz, sed tamen ex aliis ad monasterium pertinentibus detentae, quas moderni exactores diligentissime inquirentes ab abbate non tantum bono modo, sed etiam quasi quadam vi expetunt cum com- minatione, nisi in tali et tali termino pro isto et isto anno fuerint numeratae, quod velint sese introducere et occupare villam Czachovicz et sic semper periclitatur, quae si semel eo modo fuerit amissa, nunquam monasterio restituetur. Qua in re isti rustici tamquam haeretici, qui nec Deum timent nec magistratum honorant, nominatos executores bernarum juvant et liberationem a monachis eo modo petunt. Sunt praeterea et alia multa apud cives Pragenses a praedecesso- ribus nominatis debita contracta, ex quibus abbas se extri- care et liberare minime poterit, computantur enim 600 taleri; nisi illi aliquo certo modo succurratur et modus nullus alius se effert, si non fuerit vendita villa illa. V°. sunt duo tantum ibidem rustici et plures esse non possunt propter defectum loci, itaque ex duobus nulla un- quam speranda est major utilitas et melioratio. VI°. tectum supra testitudinem templi et ambitum mona- sterii, ubi trabes et tota lignea structura reparatione maxima indiget, quamvis cadere multoties ad cameram pro auxilio supplicatum, imo et domini commissarii videndi causa a ca- mera fuerint expediti, viderunt quidem, tamen nullum factum subsidium; ubi si tempestive non fuerit provisum, lignea tectura frangetur et corruet, et casus ille tam erit ruinosus, qui 2000 taleris minime resarciri poterit, nec etiam istud est celandum: erant ligna in silvis monasterii pro tali repa- ratione tectorum satis apta, verum ante biennium ex invidia seu potius ex avaritia et hoc post spoliationem monasterii, inscio abbate, quasi vi inde secta et alio transvecta, pro quo injusto et inhonesto facinore ad cameram saepius, forte jam centies, supplicatum et petitum, ut aliquo certo modo tale
92 hic potius silentio transigenda, quam uno ictu educenda, quo pacto in Boemia saeculares honorent aut quanti faciunt regulares. IV°. a praedecessoribus haereticis bernae seu contribu- tiones, quas nominant regales, a multis annis sunt non tantum ex istis duobus subditis in villa Czachovicz, sed tamen ex aliis ad monasterium pertinentibus detentae, quas moderni exactores diligentissime inquirentes ab abbate non tantum bono modo, sed etiam quasi quadam vi expetunt cum com- minatione, nisi in tali et tali termino pro isto et isto anno fuerint numeratae, quod velint sese introducere et occupare villam Czachovicz et sic semper periclitatur, quae si semel eo modo fuerit amissa, nunquam monasterio restituetur. Qua in re isti rustici tamquam haeretici, qui nec Deum timent nec magistratum honorant, nominatos executores bernarum juvant et liberationem a monachis eo modo petunt. Sunt praeterea et alia multa apud cives Pragenses a praedecesso- ribus nominatis debita contracta, ex quibus abbas se extri- care et liberare minime poterit, computantur enim 600 taleri; nisi illi aliquo certo modo succurratur et modus nullus alius se effert, si non fuerit vendita villa illa. V°. sunt duo tantum ibidem rustici et plures esse non possunt propter defectum loci, itaque ex duobus nulla un- quam speranda est major utilitas et melioratio. VI°. tectum supra testitudinem templi et ambitum mona- sterii, ubi trabes et tota lignea structura reparatione maxima indiget, quamvis cadere multoties ad cameram pro auxilio supplicatum, imo et domini commissarii videndi causa a ca- mera fuerint expediti, viderunt quidem, tamen nullum factum subsidium; ubi si tempestive non fuerit provisum, lignea tectura frangetur et corruet, et casus ille tam erit ruinosus, qui 2000 taleris minime resarciri poterit, nec etiam istud est celandum: erant ligna in silvis monasterii pro tali repa- ratione tectorum satis apta, verum ante biennium ex invidia seu potius ex avaritia et hoc post spoliationem monasterii, inscio abbate, quasi vi inde secta et alio transvecta, pro quo injusto et inhonesto facinore ad cameram saepius, forte jam centies, supplicatum et petitum, ut aliquo certo modo tale
Strana 93
93 damnum misero et spoliato jam antea monasterio, ab illu- strissimo domino (quem hactenus nominare — erat Wchinsky — abstineo), ad cuius usum conversa sunt in ipsius bonis, resar- ciatur et refundatur. Nihil ad hodiernum usque diem obten- tum est, numerus autem lignorum acceptorum excedebat 1600. Itaque pro dolor propter Deum immortalem rogo, consideret modo illustrissima celsitudo vestra, quantae et quales curae, pericula vitae obruant et facessant miserum abbatem residen- tem cum conventu in saepescripto et nominato monasterio. Ultimo postpositis adhuc multis aliis rationibus, ut me bre- vius expediam, supra nominati rustici nostri jam ab eo tem- pore, quo in camera regia mecum contenderunt de subditione (nam sese liberos omnino excepta solutione seu censu annuali non tantum proclamabant in tabernis seu in angulis, verum apertissime scribebant opponentes) quod nos non simus nec esse possimus illorum domini haereditarii, ubi et conjuncti sunt, postquam subolfecerunt, quod petatur legitimus consensus venditionis villae Czachovicz. Si procrastinabitur aut impe- dietur, erunt multo insolentiores, rebelles et inoboedientiores et quasi armati fortitudine malitiae contra ordinem s. Benedicti et contra dominum, ita quod miser abbas cum conventu non audebit unum (ut est in proverbio) [...] contra illos dicere, illique erunt domini et non conventus. Maximis itaque pre- cibus illustrissimam celsitudinem ac reverendissimam domi- nationem vestram in loco omnium confratrum ordinis s. Be- nedicti flagito et rogo, dignetur Sanctissimum dominum do- minum nostrum hisce relationibus brevissime hic tactis iterum informare et interpellare pro miserrimo monasterio, ad sum- mam paupertatem redacto et exhausto, ut sua Sanctitas re bene perpensa, nostro proposito bono et honesto, sine omni dolo facto, non gravetur dare assensum et consensum, ut isto modo quasi reviviscat monasterium, quod etiam jam ferme catholicis exciderat ex memoria tamdiu haerens in manibus haereticorum. Ipse Deus optimus maximus suae Sanctitatis erit remunerator bonorum. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae Fr. Adamus Bavorovsky, humilis abbas, in loco totius conventus.
93 damnum misero et spoliato jam antea monasterio, ab illu- strissimo domino (quem hactenus nominare — erat Wchinsky — abstineo), ad cuius usum conversa sunt in ipsius bonis, resar- ciatur et refundatur. Nihil ad hodiernum usque diem obten- tum est, numerus autem lignorum acceptorum excedebat 1600. Itaque pro dolor propter Deum immortalem rogo, consideret modo illustrissima celsitudo vestra, quantae et quales curae, pericula vitae obruant et facessant miserum abbatem residen- tem cum conventu in saepescripto et nominato monasterio. Ultimo postpositis adhuc multis aliis rationibus, ut me bre- vius expediam, supra nominati rustici nostri jam ab eo tem- pore, quo in camera regia mecum contenderunt de subditione (nam sese liberos omnino excepta solutione seu censu annuali non tantum proclamabant in tabernis seu in angulis, verum apertissime scribebant opponentes) quod nos non simus nec esse possimus illorum domini haereditarii, ubi et conjuncti sunt, postquam subolfecerunt, quod petatur legitimus consensus venditionis villae Czachovicz. Si procrastinabitur aut impe- dietur, erunt multo insolentiores, rebelles et inoboedientiores et quasi armati fortitudine malitiae contra ordinem s. Benedicti et contra dominum, ita quod miser abbas cum conventu non audebit unum (ut est in proverbio) [...] contra illos dicere, illique erunt domini et non conventus. Maximis itaque pre- cibus illustrissimam celsitudinem ac reverendissimam domi- nationem vestram in loco omnium confratrum ordinis s. Be- nedicti flagito et rogo, dignetur Sanctissimum dominum do- minum nostrum hisce relationibus brevissime hic tactis iterum informare et interpellare pro miserrimo monasterio, ad sum- mam paupertatem redacto et exhausto, ut sua Sanctitas re bene perpensa, nostro proposito bono et honesto, sine omni dolo facto, non gravetur dare assensum et consensum, ut isto modo quasi reviviscat monasterium, quod etiam jam ferme catholicis exciderat ex memoria tamdiu haerens in manibus haereticorum. Ipse Deus optimus maximus suae Sanctitatis erit remunerator bonorum. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae Fr. Adamus Bavorovsky, humilis abbas, in loco totius conventus.
Strana 94
94 СIII. 1615. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky ersucht nach Weijung der kgl. Kammer den Erzbischof von Prag, Johannes Lohelius, um die Erlaubnis, das Gut Cakowitz zu verkaufen. Die Kopie der Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 282—284), Possival (series p. 108 s.) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 127 vers. Nr. 156. Illustrissime ac reverendissime princeps domine domine observandissime ac mihi gratiosissime. Constat jam omnino illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae de supplici libello cum scitu admodum reverendi domini visitatoris mei et consensu fratrum ordinis sancti Benedicti cancellariae et camerae Boemicae a me praeteritis diebus porrecto, dum petiit conventus a sacra caesarea Majestate tamquam rege licentiam seu consensum vendendi licite ac libere villam Czachovicz, ubi sunt tantum duo rustici residentes et praedium unum satis desolatum spectans ad monasterium Slovanense; propter difficultates in eodem supplici libello expeditas, verum quia erant duo exem- plaria iisdem tamen verbis in lingua Boemica scripta ex cancellaria, unum exemplar ad illustrissimam ac reveren- dissimam celsitudinem vestram pro informatione erat remis- sum, alterum mihi ex camera Boemica cum decreto scripto videlicet, ut hac in re prius consulerem illustrissimum Sanc- tissimi domini domini nostri nuntium, et quid ulterius opus facto fuerit, accepto responso, eandem cameram ut certiorem redderem; ubi ego ita admonitus morem gessi decreto; (non tamen hac ratione illustrissimam ac reverendissimam celsi- tudinem vestram tamquam loci ordinarium et dominum domi- num meum observantissimum ac gratiosissimum postponendo seu negligendo) supplicavi ad illustrissimum dominum nuntium responsum exposcens pro faciliori informatione illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae et etiam camerae Boemicae. Ast illustrissimus nuntius apostolicus perlecto isto supplici libello eundem ad Sanctissimum relegavit nullo mihi dato responso. Praeteritis autem diebus facta jam expeditione
94 СIII. 1615. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky ersucht nach Weijung der kgl. Kammer den Erzbischof von Prag, Johannes Lohelius, um die Erlaubnis, das Gut Cakowitz zu verkaufen. Die Kopie der Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 282—284), Possival (series p. 108 s.) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24. Fol. 127 vers. Nr. 156. Illustrissime ac reverendissime princeps domine domine observandissime ac mihi gratiosissime. Constat jam omnino illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae de supplici libello cum scitu admodum reverendi domini visitatoris mei et consensu fratrum ordinis sancti Benedicti cancellariae et camerae Boemicae a me praeteritis diebus porrecto, dum petiit conventus a sacra caesarea Majestate tamquam rege licentiam seu consensum vendendi licite ac libere villam Czachovicz, ubi sunt tantum duo rustici residentes et praedium unum satis desolatum spectans ad monasterium Slovanense; propter difficultates in eodem supplici libello expeditas, verum quia erant duo exem- plaria iisdem tamen verbis in lingua Boemica scripta ex cancellaria, unum exemplar ad illustrissimam ac reveren- dissimam celsitudinem vestram pro informatione erat remis- sum, alterum mihi ex camera Boemica cum decreto scripto videlicet, ut hac in re prius consulerem illustrissimum Sanc- tissimi domini domini nostri nuntium, et quid ulterius opus facto fuerit, accepto responso, eandem cameram ut certiorem redderem; ubi ego ita admonitus morem gessi decreto; (non tamen hac ratione illustrissimam ac reverendissimam celsi- tudinem vestram tamquam loci ordinarium et dominum domi- num meum observantissimum ac gratiosissimum postponendo seu negligendo) supplicavi ad illustrissimum dominum nuntium responsum exposcens pro faciliori informatione illustrissimae ac reverendissimae celsitudinis vestrae et etiam camerae Boemicae. Ast illustrissimus nuntius apostolicus perlecto isto supplici libello eundem ad Sanctissimum relegavit nullo mihi dato responso. Praeteritis autem diebus facta jam expeditione
Strana 95
95 Romae significatum est mihi per auditorem illustrissimi do- mini nuntii, quod Sanctissimus dominus dominus noster petat adhuc plures in hac re rationes, quas ego habens se- lectas idque potiores tantum conscriptas, quarum copiam de verbo ad verbum illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae hic prius ad videndum et legendum praesento, ob- nixe flexis genibus humillime peto, illustrissima ac reveren- dissima celsitudo vestra praehabita sana ac justa delibera- tione rerum scriptarum, quae vere ita se habent, per suam industriam dignetur et non gravetur intercedere apud Sanc- tissimum dominum dominum nostrum pro spoliato ac valde misero monasterio Slovanensi et ordine nostro exiguo, ut suae petitionis compos fiat, ut eo pacto sublevatum monaste- rium paulatim exurgat, abbasque cum conventu ut diligen- tius sine multis tricis et disceptationibus circa saecularia (et praesertim cum rusticis inobedientibus) divinis officiis vacare possit. Quantum vero ad collaturam ecclesiae in eadem villa erectae attinet, tota authoritas penes illustrissimam ac reve- rendissimam celsitudinem vestram, etiamsi venditus fuerit pagus, tamquam penes dominum loci ordinarium, prout modo manet, ita et imposterum manebit. Hanc gratiam illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae ipse Deus optimus maximus centuplo in domicilio supernae felicitatis remunerabit. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, humillimus abbas monasterii Slovanensis alias Emaus dicti s. Hieronymi o. s. B. in nova civitate Pragensi, loco totius conventus. CIV. 1615. Dezember. 28. Rom. Kardinal Borghesius teilt dem Nuntius mit, daß der Papst die Erlaubnis zum Verkaufe des Gutes Cakowitz gegeben habe. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 287), Possival (series p. 110) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 129. Nr. 158. In tialienischer Sprache 1. c. Fol. 128 vers. Nr. 157.
95 Romae significatum est mihi per auditorem illustrissimi do- mini nuntii, quod Sanctissimus dominus dominus noster petat adhuc plures in hac re rationes, quas ego habens se- lectas idque potiores tantum conscriptas, quarum copiam de verbo ad verbum illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae hic prius ad videndum et legendum praesento, ob- nixe flexis genibus humillime peto, illustrissima ac reveren- dissima celsitudo vestra praehabita sana ac justa delibera- tione rerum scriptarum, quae vere ita se habent, per suam industriam dignetur et non gravetur intercedere apud Sanc- tissimum dominum dominum nostrum pro spoliato ac valde misero monasterio Slovanensi et ordine nostro exiguo, ut suae petitionis compos fiat, ut eo pacto sublevatum monaste- rium paulatim exurgat, abbasque cum conventu ut diligen- tius sine multis tricis et disceptationibus circa saecularia (et praesertim cum rusticis inobedientibus) divinis officiis vacare possit. Quantum vero ad collaturam ecclesiae in eadem villa erectae attinet, tota authoritas penes illustrissimam ac reve- rendissimam celsitudinem vestram, etiamsi venditus fuerit pagus, tamquam penes dominum loci ordinarium, prout modo manet, ita et imposterum manebit. Hanc gratiam illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae ipse Deus optimus maximus centuplo in domicilio supernae felicitatis remunerabit. Illustrissimae ac reverendissimae celsitudini vestrae Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, humillimus abbas monasterii Slovanensis alias Emaus dicti s. Hieronymi o. s. B. in nova civitate Pragensi, loco totius conventus. CIV. 1615. Dezember. 28. Rom. Kardinal Borghesius teilt dem Nuntius mit, daß der Papst die Erlaubnis zum Verkaufe des Gutes Cakowitz gegeben habe. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 287), Possival (series p. 110) und im Manuskr. der Univ.-Bibl. Prag XVII. E. 24, Fol. 129. Nr. 158. In tialienischer Sprache 1. c. Fol. 128 vers. Nr. 157.
Strana 96
96 Multum illustris ac reverendissime domine tamquam frater. Praeter ea, quae nuper dominatio vestra litteris suis hoc mense datis nobis significat circa Czachovicensis villae jurisdictionem, quod videlicet Slovanensis abbas ordinis s. Benedicti extinctionis gratia debitorum ab eius monasterio contractorum illam vendere desiderat, consideratum est, quod idem abbas occluso memoriali ad nos ab ipso directo accu- ratius et distinctius enarraverit circa quod sua Sanctitas de- crevit, utrum dominationi vestrae videatur expedire, eidem facultatem concedat, dictam venditionem efficiendi, hac tamen servata conditione, ut pretium unico contextu cum aliis sta- bilibus ac certis bonis implicetur, quae tamen bona non sint census ad monasterii beneficium et Dominus Deus domina- tionem vestram felicem reddat. Datum Romae 28 Decembris 1) anno 1615. Dominationis vestrae tamquam addictissimus Fr. Cardinalis Borghesius. CV. 1616. Januar. 27. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky schließt mit den Prag-Neu- städter Fleischern bezüglich des von denselben seit langen Jahren schuldigen Fleischbankzinses einen Vergleich, nach welchem die letzteren sich verpflichten, 115 Schock meiß sofort zu erlegen und in Hinkunft 93 Schock 20 Groschen meiß. jährlich in zwei Ter minen zu zahlen. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Vergleiches befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 83 p. v. 157. CVI. 1616. Februar. 1. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert von den Prag-Alt- städter Fleischern die auf einem Majestätsbriefe Kaiser Karls IV. 1) Pofsival (series p.) 100. Novembris.
96 Multum illustris ac reverendissime domine tamquam frater. Praeter ea, quae nuper dominatio vestra litteris suis hoc mense datis nobis significat circa Czachovicensis villae jurisdictionem, quod videlicet Slovanensis abbas ordinis s. Benedicti extinctionis gratia debitorum ab eius monasterio contractorum illam vendere desiderat, consideratum est, quod idem abbas occluso memoriali ad nos ab ipso directo accu- ratius et distinctius enarraverit circa quod sua Sanctitas de- crevit, utrum dominationi vestrae videatur expedire, eidem facultatem concedat, dictam venditionem efficiendi, hac tamen servata conditione, ut pretium unico contextu cum aliis sta- bilibus ac certis bonis implicetur, quae tamen bona non sint census ad monasterii beneficium et Dominus Deus domina- tionem vestram felicem reddat. Datum Romae 28 Decembris 1) anno 1615. Dominationis vestrae tamquam addictissimus Fr. Cardinalis Borghesius. CV. 1616. Januar. 27. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky schließt mit den Prag-Neu- städter Fleischern bezüglich des von denselben seit langen Jahren schuldigen Fleischbankzinses einen Vergleich, nach welchem die letzteren sich verpflichten, 115 Schock meiß sofort zu erlegen und in Hinkunft 93 Schock 20 Groschen meiß. jährlich in zwei Ter minen zu zahlen. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Vergleiches befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 83 p. v. 157. CVI. 1616. Februar. 1. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert von den Prag-Alt- städter Fleischern die auf einem Majestätsbriefe Kaiser Karls IV. 1) Pofsival (series p.) 100. Novembris.
Strana 97
97 beruhende und jeit vielen Jahren nicht geleistete Zahlung eines Zinses von acht Fleischbänken. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign.. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 86, Nr. 122. CVII. 1616. Februar. 1. Prag. Abt Adam Benedikt ersucht die Prag-Kleinjeitner Fleischer, den auf einem Majestätsbriefe Kaijer Karls IV. beruhenden und mit der Zeit in Vergessenheit geratenen Zins von 14 Fleischbänken wiederum an das Kloster Emaus zu entrichten. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 86 p. v. Nr. 123. CVIII. 1616. Mai. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky erhebt bei dem Kaiser Mathias neuerlich die Beschwerde gegen die Insassen von Podskal wegen Vorenthaltung der ihm von der Kirche St. Nikolaus zustehenden Giebigkeiten und Rechte und bittet eindringlich um Abhilfe. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 280—292) und Possival (series p. 89 s.); die vidimierte Kopie in der Univ.-Bibl. Prag Cod. II, D. 15. In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 242 s.): Serenissime, invictissime monarcha, Romanorum imperator, Hungariae et Boemiae rex, domine, domine noster gratio- sissime. Cum gemitu sub protectionem suae caesareae Ma- jestatis recurro, ut suae caesareae Majestati aperiam, qualiter praeteritis diebus juxta meam obligationem fundamentaliter requirens super ecclesiolam s. Nicolai in Podskal, ad cuius collaturam pertineret et cuius ecclesiae filialis esset, et habens huius certam scientiam ex memoria antiquitatum et sufficien- tem rerum notitiam a viris fide dignis, qui sunt de facto huius memores, quod haec ecclesiola s. Nicolai olim usque ad annum 1611, in quo horrendi et inauditi excessus, perse-
97 beruhende und jeit vielen Jahren nicht geleistete Zahlung eines Zinses von acht Fleischbänken. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign.. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 86, Nr. 122. CVII. 1616. Februar. 1. Prag. Abt Adam Benedikt ersucht die Prag-Kleinjeitner Fleischer, den auf einem Majestätsbriefe Kaijer Karls IV. beruhenden und mit der Zeit in Vergessenheit geratenen Zins von 14 Fleischbänken wiederum an das Kloster Emaus zu entrichten. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 86 p. v. Nr. 123. CVIII. 1616. Mai. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky erhebt bei dem Kaiser Mathias neuerlich die Beschwerde gegen die Insassen von Podskal wegen Vorenthaltung der ihm von der Kirche St. Nikolaus zustehenden Giebigkeiten und Rechte und bittet eindringlich um Abhilfe. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 280—292) und Possival (series p. 89 s.); die vidimierte Kopie in der Univ.-Bibl. Prag Cod. II, D. 15. In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 242 s.): Serenissime, invictissime monarcha, Romanorum imperator, Hungariae et Boemiae rex, domine, domine noster gratio- sissime. Cum gemitu sub protectionem suae caesareae Ma- jestatis recurro, ut suae caesareae Majestati aperiam, qualiter praeteritis diebus juxta meam obligationem fundamentaliter requirens super ecclesiolam s. Nicolai in Podskal, ad cuius collaturam pertineret et cuius ecclesiae filialis esset, et habens huius certam scientiam ex memoria antiquitatum et sufficien- tem rerum notitiam a viris fide dignis, qui sunt de facto huius memores, quod haec ecclesiola s. Nicolai olim usque ad annum 1611, in quo horrendi et inauditi excessus, perse-
Strana 98
98 cutiones, expilationes, caedes super nos pauperes religiosos, turmatim irruerunt, imo et praedicta ecclesia per vim nobis erepta, quae monasterii s. Hieronymi in nova civitate Pra- gensi semper fuit filialis et post serenissimos reges Boemiae, abbates huius monasterii s. Hieronymi semper collatores fuere. Et hoc probatur tum per antiqua tum per gratiosam resolutionem anni 1597 editam ab imperatore gloriosae me- moriae Rudolpho, ut in futurum sine impedimento hominum haec ecclesia tamquam filialis monasterii maneat in possessi- one abbatum praesentium et successorum tamquam collatorum, quae eadem resolutio sub littera A hoc totum fuse, clare et patenter in se continet. Hinc ego in fundamento tam substan- tiosae resolutionis quam personarum magistratus Neo-Pragensis horum memorum nec non comitiorum generalium, quae tene- bantur in arce Pragensi anno 1610, aedituis et parochianis memoratae ecclesiae s. Nicolai in Podskalo amicabiles litteras misi, eis meam jurisdictionem in eandem ecclesiam et quod, ut olim et ante annos sex sicut erat consuetum, juxta ritum sacrae ecclesiae ibi divina celebrare intendam, denuntiavi, quarum copia ad praedictos parochianos sub littera B fusius ostendit. Illi vero in suo responso invalidis et ina- nibus excusationibus se tuentes, cuius copia in praesentibus clare declarat, me volunt in proposito meo turbare et quod ad hoc, quod est contra patentem resolutionem, contra memo- riam in antiqua historia Boemica positam, nullum jus habeam, se insinuant. Ego vero huic eorum responso acquiescere et eis credere non potens, alias amicabiles litteras, quarum copia sub littera C exhibetur, volens cum ipsis moderate et legitime convenire, misi et illis, quamdiu meum jus mihi non cederent, insinuavi, hoc referre suae caesareae Majestati me finaliter velle, super quod illi nullum responsum dedere. Hinc videns, meam sollicitudinem et correspondentiam erga praefatos parochianos esse inanem et frustraneam et post Deum nullum habens protectorem alium quam suam caesaream Majestatem, ideo humillime recurro et quantum possum rogo et obsecro, ut sua caesarea Majestas super hoc pauper et toties spo- liatum monasterium Slovanense manum tenere, hanc praeteri- tam resolutionem ob futuros eventus confirmare et renovare,
98 cutiones, expilationes, caedes super nos pauperes religiosos, turmatim irruerunt, imo et praedicta ecclesia per vim nobis erepta, quae monasterii s. Hieronymi in nova civitate Pra- gensi semper fuit filialis et post serenissimos reges Boemiae, abbates huius monasterii s. Hieronymi semper collatores fuere. Et hoc probatur tum per antiqua tum per gratiosam resolutionem anni 1597 editam ab imperatore gloriosae me- moriae Rudolpho, ut in futurum sine impedimento hominum haec ecclesia tamquam filialis monasterii maneat in possessi- one abbatum praesentium et successorum tamquam collatorum, quae eadem resolutio sub littera A hoc totum fuse, clare et patenter in se continet. Hinc ego in fundamento tam substan- tiosae resolutionis quam personarum magistratus Neo-Pragensis horum memorum nec non comitiorum generalium, quae tene- bantur in arce Pragensi anno 1610, aedituis et parochianis memoratae ecclesiae s. Nicolai in Podskalo amicabiles litteras misi, eis meam jurisdictionem in eandem ecclesiam et quod, ut olim et ante annos sex sicut erat consuetum, juxta ritum sacrae ecclesiae ibi divina celebrare intendam, denuntiavi, quarum copia ad praedictos parochianos sub littera B fusius ostendit. Illi vero in suo responso invalidis et ina- nibus excusationibus se tuentes, cuius copia in praesentibus clare declarat, me volunt in proposito meo turbare et quod ad hoc, quod est contra patentem resolutionem, contra memo- riam in antiqua historia Boemica positam, nullum jus habeam, se insinuant. Ego vero huic eorum responso acquiescere et eis credere non potens, alias amicabiles litteras, quarum copia sub littera C exhibetur, volens cum ipsis moderate et legitime convenire, misi et illis, quamdiu meum jus mihi non cederent, insinuavi, hoc referre suae caesareae Majestati me finaliter velle, super quod illi nullum responsum dedere. Hinc videns, meam sollicitudinem et correspondentiam erga praefatos parochianos esse inanem et frustraneam et post Deum nullum habens protectorem alium quam suam caesaream Majestatem, ideo humillime recurro et quantum possum rogo et obsecro, ut sua caesarea Majestas super hoc pauper et toties spo- liatum monasterium Slovanense manum tenere, hanc praeteri- tam resolutionem ob futuros eventus confirmare et renovare,
Strana 99
99 hanc ecclesiolam filialem huic monasterio sic sicut ante annos vel per magistratum Neo-Pragensem vel per alios commis- sarios deputatos conjungere et restituere dignaretur, ne prae- fatum monasterium ad majorem ruinam veniat. Ego obligatus maneo, cum meo conventu quotidie regratificare me in precibus et Deum, ut in felici longaevo gubernio suam caesaream Majestatem una cum augustissima domina domina regina nostra omnibus gratiosissima conservet, incessanter et ferventer orare promitto, quibus me una cum conventu et paupere spoliato monasterio sub gratiosam protectionem com- mendo et, ut sua caesarea Majestas ad meam humillimam petitionem se inclinare dignetur, humillime postulo pro sua caesarea Majestate in precibus perseverans capellanus Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas. CIX. 1616. September. 26. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky erteilt Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz, jeinem Gutsnachbar, die erbetene Be- fugnis, auf dem Gebiete des Klostergutes Lhota Stagicka das Weid werk auszuüben. Die Kepie der tschechisch geschriebenen Lizenz befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sig. XVII. E 24 ver wahrten Kopialbuche des Klosters Emaus fol. 137 p. v. Nr. 162. CX. 1617. April. 10. Prag. Die Gemeindeältesten von Podskal verteidigen sich gegen die vom Abte Adam Benedikt Bavorovsky gegen sie wegen der Kirche St. Nikolaus erhobenen Beschwerden und bitten in ihren vermeint lichen Rechten geschützt zu werden. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Verteidigung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 294 s.) und Possival (series p. 90 s.). Nach der lateinischen Über- setzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 245 s.): Praenobiles ac consultissimi domini, domini, domini senatores, domini decemviratus et domini seniores commu- nitatis, domini nobis addictissimi. Sicut rursus supplicam 7*
99 hanc ecclesiolam filialem huic monasterio sic sicut ante annos vel per magistratum Neo-Pragensem vel per alios commis- sarios deputatos conjungere et restituere dignaretur, ne prae- fatum monasterium ad majorem ruinam veniat. Ego obligatus maneo, cum meo conventu quotidie regratificare me in precibus et Deum, ut in felici longaevo gubernio suam caesaream Majestatem una cum augustissima domina domina regina nostra omnibus gratiosissima conservet, incessanter et ferventer orare promitto, quibus me una cum conventu et paupere spoliato monasterio sub gratiosam protectionem com- mendo et, ut sua caesarea Majestas ad meam humillimam petitionem se inclinare dignetur, humillime postulo pro sua caesarea Majestate in precibus perseverans capellanus Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas. CIX. 1616. September. 26. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky erteilt Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz, jeinem Gutsnachbar, die erbetene Be- fugnis, auf dem Gebiete des Klostergutes Lhota Stagicka das Weid werk auszuüben. Die Kepie der tschechisch geschriebenen Lizenz befindet sich in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sig. XVII. E 24 ver wahrten Kopialbuche des Klosters Emaus fol. 137 p. v. Nr. 162. CX. 1617. April. 10. Prag. Die Gemeindeältesten von Podskal verteidigen sich gegen die vom Abte Adam Benedikt Bavorovsky gegen sie wegen der Kirche St. Nikolaus erhobenen Beschwerden und bitten in ihren vermeint lichen Rechten geschützt zu werden. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Verteidigung bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 294 s.) und Possival (series p. 90 s.). Nach der lateinischen Über- setzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 245 s.): Praenobiles ac consultissimi domini, domini, domini senatores, domini decemviratus et domini seniores commu- nitatis, domini nobis addictissimi. Sicut rursus supplicam 7*
Strana 100
100 porexit venerabilis sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis ad suam caesaream Majestatem dominum et regem nostrum gratiosissimum, ratione templi s. Nicolai in Podskalo, haec eadem supplica et quaerela, quae ex cancellaria suae caesareae Majestatis ad amplissimum magi- stratum anno praecedenti 1616 die 20. Augusti est directa et pro informatione missa, aliquid plus in se continet et includit, quasi jam bis a sua caesarea Majestate hoc negotium fuisset transmissum pro informatione et nos ad haec tacuissemus et nullum responsum domino abbati dedissemus, ubi nos de nulla alia supplica scimus, praeter unicam praefatam, quae vel missa fuisset amplissimo magistratui vel nobis innotuis- set. Ergo nullo silentio praeterivimus nec praeterimus, si quidem quam primum praecedentem supplicam domini abbatis ad perlegendum nobis submisit amplissimus magistratus, statim misimus contra ipsum responsum cum certis veris instru- mentis, quibus potenter et omnimode demonstravimus, in- certum propositum et sine fundamento esse eiusdem domini abbatis, dum nos et praedecessores nostri in possessione prae- fatae ecclesiae s. Nicolai in Podskalo semper mansimus et nunc manemus ac in futurum pacifice retineri petimus ; in eo religionem nostrae fidei sub utraque communicantium libere et commode juxta confessionem Boemicam a comitiis et ma- jestalibus caesareis confirmatam juxta compactata inter unam partem et sub utraque exercere possimus, super quod respon- sum et informationem nostram et ad eam pertinentia omnia instrumenta, quae amplissimi magistratus reflexioni et reso- lutioni committimus, desuper unice petentes, conservari in nostro jure et totum amplissimum magistratum unanimiter et humaniter per Deum rogamus, quoniam et nos simul membra amplissimi magistratus sumus, licet simplices homines tamen status tertii civilis, omnia privilegia communicata participantes et consultissimis dominis velut omnium ecclesiarum collato- ribus sub protectionem nos commendantes, ut in hac justa nostra causa assistere et apud suam caesaream Majestatem intercedere dignarentur, ut penes hanc ecclesiam, quam prae- decessores nostri propriis expensis aedificarunt, sine contra- dictione domini abbatis praesentis et successorum eius relin-
100 porexit venerabilis sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis ad suam caesaream Majestatem dominum et regem nostrum gratiosissimum, ratione templi s. Nicolai in Podskalo, haec eadem supplica et quaerela, quae ex cancellaria suae caesareae Majestatis ad amplissimum magi- stratum anno praecedenti 1616 die 20. Augusti est directa et pro informatione missa, aliquid plus in se continet et includit, quasi jam bis a sua caesarea Majestate hoc negotium fuisset transmissum pro informatione et nos ad haec tacuissemus et nullum responsum domino abbati dedissemus, ubi nos de nulla alia supplica scimus, praeter unicam praefatam, quae vel missa fuisset amplissimo magistratui vel nobis innotuis- set. Ergo nullo silentio praeterivimus nec praeterimus, si quidem quam primum praecedentem supplicam domini abbatis ad perlegendum nobis submisit amplissimus magistratus, statim misimus contra ipsum responsum cum certis veris instru- mentis, quibus potenter et omnimode demonstravimus, in- certum propositum et sine fundamento esse eiusdem domini abbatis, dum nos et praedecessores nostri in possessione prae- fatae ecclesiae s. Nicolai in Podskalo semper mansimus et nunc manemus ac in futurum pacifice retineri petimus ; in eo religionem nostrae fidei sub utraque communicantium libere et commode juxta confessionem Boemicam a comitiis et ma- jestalibus caesareis confirmatam juxta compactata inter unam partem et sub utraque exercere possimus, super quod respon- sum et informationem nostram et ad eam pertinentia omnia instrumenta, quae amplissimi magistratus reflexioni et reso- lutioni committimus, desuper unice petentes, conservari in nostro jure et totum amplissimum magistratum unanimiter et humaniter per Deum rogamus, quoniam et nos simul membra amplissimi magistratus sumus, licet simplices homines tamen status tertii civilis, omnia privilegia communicata participantes et consultissimis dominis velut omnium ecclesiarum collato- ribus sub protectionem nos commendantes, ut in hac justa nostra causa assistere et apud suam caesaream Majestatem intercedere dignarentur, ut penes hanc ecclesiam, quam prae- decessores nostri propriis expensis aedificarunt, sine contra- dictione domini abbatis praesentis et successorum eius relin-
Strana 101
101 quamur. Et si aliter non posset fieri saltem sine praevio examine comitiorum Pragensium, ad quae nos appellamus et quae juxta voluntatem et consensum suae caesareae Majestatis facta sunt, non rejiciamur, spe freti, quod amplissimus ma- gistratus velut nostri superiores nos obedientes cives non deserent, quibus in gratiam nos commendamus. Datum die lunae post dominicam „Misericordias Domini“ 10. Aprilis, anno 1617. Ad servitia parati seniores aeditui. CXI. 1617. September. 7. Prag. Abermals klagen die Utraquisten gegen den Abt Adam Bene- dikt Bavorovsky in einer Bittschrift an den Magistrat. Von der Kopie des tschechischen Originales gibt Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 296) nur die ersten sechs Zeilen. Das Übrige, so bemerkt er p. 297, habe er wieder herausgerissen und zerstört (hinc rursus alia tria folia ex hoc opere ex- cerpsi et laceravi, quia aeditui illi revocabant se super sua compactata et magistrales litteras etc.). In Mss. II der hist. Em. p. 245 s. finden wir einen größeren Teil des lateinischen Textes der Kopie. Vgl. Manuskr. der Univ.- Bibl. Prag XVII. E. 24. fol. 182. Nr. 300. Slowutne a mnoho wzacztne pocztiwosti W. M. pane purgkmistrze a pani radni nam laskawie przizniwi. Czo G. M. czys. kraly a panu panu nassemu neymilosti- wiegssymu welebny kniez Adam Benedykt Baworowsky, opat klasstera Slowanskeho, w pržiczinie kostela s. Mikolasse w Podskali supplikuge, to W. Mti z kanczelarze G. M. czeske o sprawu gest odeslano, nam pak osadnim téhož zadussi pro- wyrozumieni propugczeno. W kterežto supplikaczy swe dotczeny pan opat czini zminku o niekterych allegatich, zie ge k milostiwemu G. M. czys. wyrozumieni przedklada, ale ty se przi tom mimo samau supplikaczy geho nenachazegi a nam w znamost uwedeny negsau. Mezy nimi przipomina take odpowied nassy prawdiwau, gemuž gsme gi na psani geho k nam ucziniene dali a hned pogednau [: moha sycze dobrze ginssych w tom sprawedliwych obran použiti :] w aumyslu swem sprostnie a uprzimnie se wygewili, ukazawsse to dosti
101 quamur. Et si aliter non posset fieri saltem sine praevio examine comitiorum Pragensium, ad quae nos appellamus et quae juxta voluntatem et consensum suae caesareae Majestatis facta sunt, non rejiciamur, spe freti, quod amplissimus ma- gistratus velut nostri superiores nos obedientes cives non deserent, quibus in gratiam nos commendamus. Datum die lunae post dominicam „Misericordias Domini“ 10. Aprilis, anno 1617. Ad servitia parati seniores aeditui. CXI. 1617. September. 7. Prag. Abermals klagen die Utraquisten gegen den Abt Adam Bene- dikt Bavorovsky in einer Bittschrift an den Magistrat. Von der Kopie des tschechischen Originales gibt Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 296) nur die ersten sechs Zeilen. Das Übrige, so bemerkt er p. 297, habe er wieder herausgerissen und zerstört (hinc rursus alia tria folia ex hoc opere ex- cerpsi et laceravi, quia aeditui illi revocabant se super sua compactata et magistrales litteras etc.). In Mss. II der hist. Em. p. 245 s. finden wir einen größeren Teil des lateinischen Textes der Kopie. Vgl. Manuskr. der Univ.- Bibl. Prag XVII. E. 24. fol. 182. Nr. 300. Slowutne a mnoho wzacztne pocztiwosti W. M. pane purgkmistrze a pani radni nam laskawie przizniwi. Czo G. M. czys. kraly a panu panu nassemu neymilosti- wiegssymu welebny kniez Adam Benedykt Baworowsky, opat klasstera Slowanskeho, w pržiczinie kostela s. Mikolasse w Podskali supplikuge, to W. Mti z kanczelarze G. M. czeske o sprawu gest odeslano, nam pak osadnim téhož zadussi pro- wyrozumieni propugczeno. W kterežto supplikaczy swe dotczeny pan opat czini zminku o niekterych allegatich, zie ge k milostiwemu G. M. czys. wyrozumieni przedklada, ale ty se przi tom mimo samau supplikaczy geho nenachazegi a nam w znamost uwedeny negsau. Mezy nimi przipomina take odpowied nassy prawdiwau, gemuž gsme gi na psani geho k nam ucziniene dali a hned pogednau [: moha sycze dobrze ginssych w tom sprawedliwych obran použiti :] w aumyslu swem sprostnie a uprzimnie se wygewili, ukazawsse to dosti
Strana 102
102 podstatnie, zie przi naboženstwi swem a dotczenem kostele sv. Mikolasse zustaweni byti mame, przi kterežto odpowiedi nassy my gesstie toho zczela a zauplna zanechagicze, abyste tomu lepegi, nacz se wni potahugeme a kterak nicz nespra- wedlyweho neziadame, wyrozumieti raczili, przipis gegi sub N. 1 W. M. obnowugeme a zie to wsseczkno tak prawda gest, czož w sobie taž odpowied zawira, k tomu sub N. 2 pržikla- dame. A byli sme w te czele nadiegi postaweni, zie tyž pan opat takowau mocznau a duwodnau odpowiedi nassi zagistie spokogen bude a od przedsewzeti sweho, kterež z negistych a nepamietlywych spraw lydskych shledawa, upusti; ale on, pokladage supplikaczy swau takowe sprawy za starožitne a prawdiwe, przi tom na resoluczy leta 1597 wysslau, na sniemowni snesseni leta 1610 stale, na osobni radni Noweho miesta Pražskeho pamietniky, až take i na kronyku czeskau se od- wolawa, kterymižto wssemi wieczmi, anobrž byt nietczo podstat- nieyssiho miel, gakož nema a mit nemuže, toho aby tyž kostel so. Mikolasse kdy k klassteru Slowanskemu naležeti a pani opatowe tehož klasstera collatores geho zustawati a od tež collatury a klasstera leta 1611 mocznie, gakž toho slowiczka, snad nerozumiege gemu, od koho odniat byti miel, niczimž, dokud žiw on ani ziadny giny prowesti a ukazati moczti ne- bude. A my, gak gsme tomu wzdyczkny s przedky swymi odpirali, tak i posawad odpirame a žadneho mista nedawame, nybrž dotczeny kostel s. Mikolasse, jsa ne od opatuw a con- ventu tehož klasstera, než od przedkuw nassich wlastnim gich nakladem ku czti a chwale pana Boha wssemohauczyho w tom mistie, kdež se daly pohrzbowe lydi stopenych, kterziž se tiech czasuw w wodach zhusta nachazeli i na brzehy wy- wrhowany a od ptacztwa a ginych howad gako mrssiny ssku- bany byly, pobožnym aumyslem wystawen, czož od lidi hod- nowiernych mame, wzdyczky wssech wiekuw nade wsseczku pamiet lidskau k stranie wiry pod obogi tielo a krew syna Božiho przigimagiczych a k osadie nassy gest przinaleziel a knieži tehož naboženstwi, od kterežkoliw osady nam se ktereho doziadati widielo, administratorem consistorze Pražske dolegssi pod obogi se rzidiczi, w niem poczti Boži gsou wy- konawali a lidu swatostmi welebnymi posluhowali. Aczkoliw
102 podstatnie, zie przi naboženstwi swem a dotczenem kostele sv. Mikolasse zustaweni byti mame, przi kterežto odpowiedi nassy my gesstie toho zczela a zauplna zanechagicze, abyste tomu lepegi, nacz se wni potahugeme a kterak nicz nespra- wedlyweho neziadame, wyrozumieti raczili, przipis gegi sub N. 1 W. M. obnowugeme a zie to wsseczkno tak prawda gest, czož w sobie taž odpowied zawira, k tomu sub N. 2 pržikla- dame. A byli sme w te czele nadiegi postaweni, zie tyž pan opat takowau mocznau a duwodnau odpowiedi nassi zagistie spokogen bude a od przedsewzeti sweho, kterež z negistych a nepamietlywych spraw lydskych shledawa, upusti; ale on, pokladage supplikaczy swau takowe sprawy za starožitne a prawdiwe, przi tom na resoluczy leta 1597 wysslau, na sniemowni snesseni leta 1610 stale, na osobni radni Noweho miesta Pražskeho pamietniky, až take i na kronyku czeskau se od- wolawa, kterymižto wssemi wieczmi, anobrž byt nietczo podstat- nieyssiho miel, gakož nema a mit nemuže, toho aby tyž kostel so. Mikolasse kdy k klassteru Slowanskemu naležeti a pani opatowe tehož klasstera collatores geho zustawati a od tež collatury a klasstera leta 1611 mocznie, gakž toho slowiczka, snad nerozumiege gemu, od koho odniat byti miel, niczimž, dokud žiw on ani ziadny giny prowesti a ukazati moczti ne- bude. A my, gak gsme tomu wzdyczkny s przedky swymi odpirali, tak i posawad odpirame a žadneho mista nedawame, nybrž dotczeny kostel s. Mikolasse, jsa ne od opatuw a con- ventu tehož klasstera, než od przedkuw nassich wlastnim gich nakladem ku czti a chwale pana Boha wssemohauczyho w tom mistie, kdež se daly pohrzbowe lydi stopenych, kterziž se tiech czasuw w wodach zhusta nachazeli i na brzehy wy- wrhowany a od ptacztwa a ginych howad gako mrssiny ssku- bany byly, pobožnym aumyslem wystawen, czož od lidi hod- nowiernych mame, wzdyczky wssech wiekuw nade wsseczku pamiet lidskau k stranie wiry pod obogi tielo a krew syna Božiho przigimagiczych a k osadie nassy gest przinaleziel a knieži tehož naboženstwi, od kterežkoliw osady nam se ktereho doziadati widielo, administratorem consistorze Pražske dolegssi pod obogi se rzidiczi, w niem poczti Boži gsou wy- konawali a lidu swatostmi welebnymi posluhowali. Aczkoliw
Strana 103
103 pak leta 1597 na mnohe nezbedne supplikowani niekdy knieze Pawla Paminonda Horskeho, toho czasu opata tehož klasstera Slowanskeho, kteryž take przed tim, dokudž kazatelem slowa Božiho osady s. Waczlawa nad Zderazem, rzidie se konsi- storzi dolegssi, zustawal a od naboženstwi pod obogi esstie byl neodpadl, do osady a kostela nasseho od nas a na ziadost nassi a proti giste zaplatie gsa powolan, przisluhowal, gista resoluti jest prossla. Wssak tyž kniez Pawel Paminondas w possessi tehož kostela nikdy gest newessel, nybrž my až posawad pokognie przi temž kostele gsme zustaweny. K cze- muž potom przistoupilo to swate, znamenite o naboženstwi porownani a weliky sniem leta 1610 zawrzeny, kterehož pan opat sam proti sobie užiwa, a na to wydany od G. M. czys. milostiwy magestat, kterymž G. M. czys. k wieczne pamieti za prziczinau naboženstwi proti stranie pod obogi wsseczka odkudkoliw przedessle wyssla poruczeni a mandaty wyzdwi- howati, morziti, kaziti a w nicz obraczowati, stawy kralow- stwi Czeskeho pod obogi przi tiech kostelich a chramich Božich, gichž w drženi gsau a kteryž gim prwe nalezieli, pokognie zustawowati a zanechawati raczi, tak aby nabožen- stvi swe krzestianske pod obogi podle confessi czeske a mezi sebau uczinieneho porownani a sgednoczeni wolnie a swo- bodnie na wsselikem mistie wykonawati a prowozowati mohli. Proti czemuž ne se pan opat na odpor postawowati smi, když tyto wsseczkny milosti w przedessle odpowiedi nassi obssyr- niegi wypsane i dczkami zemskymi, nad czož nicz stalegssiho a pewniegssiho byti nemuže, utwrzene za neplatne a nepod- statne wegmluwy poklada, zdaliž tu od nieho negen sami wssyczkni trzi slawni pani stawowe kralowstwi tohoto, ale take, czož wietssiho gest, G. M. czys. w dustogenstwi a w moczi swe gakožto negwyžssi monarcha swieta a confirmator tiech welikych obdarowani, wysocze uraženy byti neraczi?" Nebo czož gsau pani stawowe s welikau praczi za swe wierne služby na ponižene prozby a wzacztne przimluwy przi G. M. czys. obdrželi a czehož gest G. M. czys. s bedliwym uwaže- nim Gich Mil. panuw radd swych wssem obywatelum pro- pugcziti dati slowy swymi czysarzskymi a kralowskymi przeczy milostiwie potwrditi a pod hniewem a nemilosti swau wssem
103 pak leta 1597 na mnohe nezbedne supplikowani niekdy knieze Pawla Paminonda Horskeho, toho czasu opata tehož klasstera Slowanskeho, kteryž take przed tim, dokudž kazatelem slowa Božiho osady s. Waczlawa nad Zderazem, rzidie se konsi- storzi dolegssi, zustawal a od naboženstwi pod obogi esstie byl neodpadl, do osady a kostela nasseho od nas a na ziadost nassi a proti giste zaplatie gsa powolan, przisluhowal, gista resoluti jest prossla. Wssak tyž kniez Pawel Paminondas w possessi tehož kostela nikdy gest newessel, nybrž my až posawad pokognie przi temž kostele gsme zustaweny. K cze- muž potom przistoupilo to swate, znamenite o naboženstwi porownani a weliky sniem leta 1610 zawrzeny, kterehož pan opat sam proti sobie užiwa, a na to wydany od G. M. czys. milostiwy magestat, kterymž G. M. czys. k wieczne pamieti za prziczinau naboženstwi proti stranie pod obogi wsseczka odkudkoliw przedessle wyssla poruczeni a mandaty wyzdwi- howati, morziti, kaziti a w nicz obraczowati, stawy kralow- stwi Czeskeho pod obogi przi tiech kostelich a chramich Božich, gichž w drženi gsau a kteryž gim prwe nalezieli, pokognie zustawowati a zanechawati raczi, tak aby nabožen- stvi swe krzestianske pod obogi podle confessi czeske a mezi sebau uczinieneho porownani a sgednoczeni wolnie a swo- bodnie na wsselikem mistie wykonawati a prowozowati mohli. Proti czemuž ne se pan opat na odpor postawowati smi, když tyto wsseczkny milosti w przedessle odpowiedi nassi obssyr- niegi wypsane i dczkami zemskymi, nad czož nicz stalegssiho a pewniegssiho byti nemuže, utwrzene za neplatne a nepod- statne wegmluwy poklada, zdaliž tu od nieho negen sami wssyczkni trzi slawni pani stawowe kralowstwi tohoto, ale take, czož wietssiho gest, G. M. czys. w dustogenstwi a w moczi swe gakožto negwyžssi monarcha swieta a confirmator tiech welikych obdarowani, wysocze uraženy byti neraczi?" Nebo czož gsau pani stawowe s welikau praczi za swe wierne služby na ponižene prozby a wzacztne przimluwy przi G. M. czys. obdrželi a czehož gest G. M. czys. s bedliwym uwaže- nim Gich Mil. panuw radd swych wssem obywatelum pro- pugcziti dati slowy swymi czysarzskymi a kralowskymi przeczy milostiwie potwrditi a pod hniewem a nemilosti swau wssem
Strana 104
104 zdrzieti przisnie porucziti raczil, to pan opat za podstatne a neplatne poklada, založiw intenti przedsewzeti sweho na kronycze czeske a niekterych lydskych rozprawkach a basnich, gessto spissegi przedsewzeti a ziadost geho wsseczka naskrze- nepodstatna a neplatna slauti muže, a slusselo by lepe na nieho, w zahonie Božim s pismi swatymi se obirati a swie- domi lydskych neturbirowati, historygi pak nebolyžto kronyk lydem politiczkym zanechati, czehož my, czož tu pro- hrzesseno, k milostiwemu G. M. czys. powaženi zanecha- wame. A poniewadž nicz gineho newyhledawame než toho, k czemu gsau przedkowe nassy prawo a sprawedliwost mieli, toho požiwali i my požiwame a z toho porzadnie nikdy wywedeni nebyli a negsme, abychom pod sstastnym G. M. czys. nad nami wiernymi poddanymi kralowanim w naboženstwi swem, w niemž sme se zrodili, dussi a swie- domim nassim panu Bohu pokognie a G. M. C., wrchnosti nassi nejmilostiwiegssi wssim žiwotem, hrdly a statky nassymi do neywyžssiho przemoženi poddanie slaužiti a tiem wssem swobodam, privilegiim a obdarowanim, przi nichž gest G. M. czys. toto slawne kralowstwi Czeske a obywatele geho mi- lostiwie zustawiti racžil a kterež se take na nas gakožto audy trzetiho stawu užiwagiczi a miesstiane usedle wstahugi, ra- dowati a tiessiti se mohly, protož W. M. za to ucztiwie a pokornie ziadame, poniewadž ta prioritas a jus patronatus collaturarum k Wassim Milostem gakožto wrchnosti nassi pržedkem przinaleži ... etc.1) Die Fortsetzung nach Possival (series p. 95 s.). Nach der lateinischen Über setzung Cechners (1. c.). Praenobiles ac consultissimi domini, domine consul et domini senatores nobis addictissimi. De quo supplicat ad suam caesaream Majestatem venerabilis sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis, in causa ecclesiae s. Nicolai in Podskalo, id ex cancellaria caesarea 1) Soweit Possival (1. c.); die folgende lateinische Übersetzung nach Techner (hist. Em. Mss. I, p. 297) gibt die tschechische Kopie uur bis S. 103. Z. 15. von oben wieder. Als Grund für die Unterdrückung der tschechischen Kopie, sowie auch des Schreibens des Prager Magistrates an den Kaiser zu gunsten der Be- wohner Podskals gibt Cechner die religiöse Unduldsamkeit derselben an.
104 zdrzieti przisnie porucziti raczil, to pan opat za podstatne a neplatne poklada, založiw intenti przedsewzeti sweho na kronycze czeske a niekterych lydskych rozprawkach a basnich, gessto spissegi przedsewzeti a ziadost geho wsseczka naskrze- nepodstatna a neplatna slauti muže, a slusselo by lepe na nieho, w zahonie Božim s pismi swatymi se obirati a swie- domi lydskych neturbirowati, historygi pak nebolyžto kronyk lydem politiczkym zanechati, czehož my, czož tu pro- hrzesseno, k milostiwemu G. M. czys. powaženi zanecha- wame. A poniewadž nicz gineho newyhledawame než toho, k czemu gsau przedkowe nassy prawo a sprawedliwost mieli, toho požiwali i my požiwame a z toho porzadnie nikdy wywedeni nebyli a negsme, abychom pod sstastnym G. M. czys. nad nami wiernymi poddanymi kralowanim w naboženstwi swem, w niemž sme se zrodili, dussi a swie- domim nassim panu Bohu pokognie a G. M. C., wrchnosti nassi nejmilostiwiegssi wssim žiwotem, hrdly a statky nassymi do neywyžssiho przemoženi poddanie slaužiti a tiem wssem swobodam, privilegiim a obdarowanim, przi nichž gest G. M. czys. toto slawne kralowstwi Czeske a obywatele geho mi- lostiwie zustawiti racžil a kterež se take na nas gakožto audy trzetiho stawu užiwagiczi a miesstiane usedle wstahugi, ra- dowati a tiessiti se mohly, protož W. M. za to ucztiwie a pokornie ziadame, poniewadž ta prioritas a jus patronatus collaturarum k Wassim Milostem gakožto wrchnosti nassi pržedkem przinaleži ... etc.1) Die Fortsetzung nach Possival (series p. 95 s.). Nach der lateinischen Über setzung Cechners (1. c.). Praenobiles ac consultissimi domini, domine consul et domini senatores nobis addictissimi. De quo supplicat ad suam caesaream Majestatem venerabilis sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis, in causa ecclesiae s. Nicolai in Podskalo, id ex cancellaria caesarea 1) Soweit Possival (1. c.); die folgende lateinische Übersetzung nach Techner (hist. Em. Mss. I, p. 297) gibt die tschechische Kopie uur bis S. 103. Z. 15. von oben wieder. Als Grund für die Unterdrückung der tschechischen Kopie, sowie auch des Schreibens des Prager Magistrates an den Kaiser zu gunsten der Be- wohner Podskals gibt Cechner die religiöse Unduldsamkeit derselben an.
Strana 105
105 est amplissimo magistratui pro informatione transmissum, nobis vero parochianis eiusdem ecclesiae ad perlegendum communicatum. In qua supplica praefatus dominus abbas facit mentionem quorundam allegatorum, quae obtulit suae caesareae Majestati, sed haec nobis specificata non sunt. Inter quae adducit etiam nostrum verum responsum super suas litteras, nos quidem potuimus ad semel, habentes multas ra- tiones justas, intentionem nostram explicare, demonstrantes fundamentaliter, quod penes religionem nostram et ecclesiam s. Nicolai conservari debeamus, quas tamen servavimus ad informandum amplissimum magistratum copia sub num. I° et quia ita se res habet, id sub num. 2° demonstramus. Nos quidem eramus in hac bona spe constituti, quod idem dominus abbas hoc fundamentali responso contentabitur et a proposito suo ex incertis et memoria indignis relationibus humanis confecto, desistet, ille autem porrigens suam supplicam, antiquam et veram informationem supponit, insuper reducit se ad resolu- tionem regiam anno 1597 edditam, item ad comitia anno 1610, item revocat se ad senatores novae civitatis Pragensis tam- quam superstites et horum memores, imo et super chronicon Boemiae, quibus omnibus et aliis, si quae habet fundamentalia documenta, sicut non habet nec habere potest, ut haec ecclesia s. Nicolai aliquando spectaret ad Slovanense monasterium et domini abbates eiusdem monasterii collatores eiusdem fuissent et haec collatura a monasterio violenter erepta fuisset anno 1611, sicut ponit, hoc nunquam docebit. (Crassum mendacium apparet ex praecedenti huius historiae Emautinae decursu, au- diantur tamen eorum quaerelae patienter aliunde sine effectu.) 1) Et sicut nos his omnibus modis semper contradiximus (valde male)2), ita et de facto contradicimus et non admittimus, ut praefata ecclesia s. Nicolai ab abbatibus nec non a conventu eiusdem monasterii, sed a praedecessoribus nostris propriis expensis in honorem Dei Omnipotentis in eo loco, ubi divi- ditur sepultura hominum submersorum, qui eo tempore in aquis frequenter inventi, ad litus ejecti et ab avibus et aliis animalibus velut cadavera discerpti, bona intentione erecta 1) Bemerkung Techners. 2) Ebenso.
105 est amplissimo magistratui pro informatione transmissum, nobis vero parochianis eiusdem ecclesiae ad perlegendum communicatum. In qua supplica praefatus dominus abbas facit mentionem quorundam allegatorum, quae obtulit suae caesareae Majestati, sed haec nobis specificata non sunt. Inter quae adducit etiam nostrum verum responsum super suas litteras, nos quidem potuimus ad semel, habentes multas ra- tiones justas, intentionem nostram explicare, demonstrantes fundamentaliter, quod penes religionem nostram et ecclesiam s. Nicolai conservari debeamus, quas tamen servavimus ad informandum amplissimum magistratum copia sub num. I° et quia ita se res habet, id sub num. 2° demonstramus. Nos quidem eramus in hac bona spe constituti, quod idem dominus abbas hoc fundamentali responso contentabitur et a proposito suo ex incertis et memoria indignis relationibus humanis confecto, desistet, ille autem porrigens suam supplicam, antiquam et veram informationem supponit, insuper reducit se ad resolu- tionem regiam anno 1597 edditam, item ad comitia anno 1610, item revocat se ad senatores novae civitatis Pragensis tam- quam superstites et horum memores, imo et super chronicon Boemiae, quibus omnibus et aliis, si quae habet fundamentalia documenta, sicut non habet nec habere potest, ut haec ecclesia s. Nicolai aliquando spectaret ad Slovanense monasterium et domini abbates eiusdem monasterii collatores eiusdem fuissent et haec collatura a monasterio violenter erepta fuisset anno 1611, sicut ponit, hoc nunquam docebit. (Crassum mendacium apparet ex praecedenti huius historiae Emautinae decursu, au- diantur tamen eorum quaerelae patienter aliunde sine effectu.) 1) Et sicut nos his omnibus modis semper contradiximus (valde male)2), ita et de facto contradicimus et non admittimus, ut praefata ecclesia s. Nicolai ab abbatibus nec non a conventu eiusdem monasterii, sed a praedecessoribus nostris propriis expensis in honorem Dei Omnipotentis in eo loco, ubi divi- ditur sepultura hominum submersorum, qui eo tempore in aquis frequenter inventi, ad litus ejecti et ab avibus et aliis animalibus velut cadavera discerpti, bona intentione erecta 1) Bemerkung Techners. 2) Ebenso.
Strana 106
106 sit, quod habemus ab hominibus fide dignis et his pro semper super omnem memoriam humanam ad partem utraquistarum spectantibus, quod illa ad nostram parochiam pertinuerit et sacerdotes eiusdem religionis ex aliis parochiis a nobis sa- lutati et ab administratore consistorii Pragensis inferioris sub utraque approbati divina peregerunt et sacramenta admini- straverunt, licet anno 1597 ad multas supplicas olim sacer- dotis Pauli Paminondae Montani, pro tempore abbatis eiusdem monasterii Slovanensis, qui etiam antea concionator verbi Dei parochiae s. Wenceslai in Zderaz, dirigens se juxta con- sistorium inferius, fuerat, antequam nostro dogmate sub utra- que non exciderat, ad nostram parochiam salutatus et pro certa mercede vocatus administrabat, licet ad eius multas preces aliqua resolutio facta fuisset a Rudolpho II°. Sed ille abbas possessionem eiusdem ecclesiae numquam adivit, sed nos pacifice remansimus. Deinde venerunt compactata et concordia inter partes sub una et sub utraque anno 1610 comitiis celebratis, desuper majestales litterae caesareae editae ad aeternam memoriam in causa dogmatis sub utraque. CXII. 1619. Abt Adam Bavorovsky ermahnt die Stadt Kouřim zur Ent- richtung der dem Kloster Emaus schuldigen Abgabe. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. CXIII. 1620. Mai. 4. Bohuslaw Zahorzansky von Worlik teilt dem Rate zu Kouřim auf dessen Anfrage mit, daß die von der Stadt dem Kloster Emaus vorenthaltene Abgabe gezahlt werden müjse. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. CXIV. 1620. Dezember. 1. Prag. Der kaiserl. bevollmächtigte Kommijsär Fürst Karl von Lichtenstein erteilt dem (Johann) Himmelstein und Adalbert Had von
106 sit, quod habemus ab hominibus fide dignis et his pro semper super omnem memoriam humanam ad partem utraquistarum spectantibus, quod illa ad nostram parochiam pertinuerit et sacerdotes eiusdem religionis ex aliis parochiis a nobis sa- lutati et ab administratore consistorii Pragensis inferioris sub utraque approbati divina peregerunt et sacramenta admini- straverunt, licet anno 1597 ad multas supplicas olim sacer- dotis Pauli Paminondae Montani, pro tempore abbatis eiusdem monasterii Slovanensis, qui etiam antea concionator verbi Dei parochiae s. Wenceslai in Zderaz, dirigens se juxta con- sistorium inferius, fuerat, antequam nostro dogmate sub utra- que non exciderat, ad nostram parochiam salutatus et pro certa mercede vocatus administrabat, licet ad eius multas preces aliqua resolutio facta fuisset a Rudolpho II°. Sed ille abbas possessionem eiusdem ecclesiae numquam adivit, sed nos pacifice remansimus. Deinde venerunt compactata et concordia inter partes sub una et sub utraque anno 1610 comitiis celebratis, desuper majestales litterae caesareae editae ad aeternam memoriam in causa dogmatis sub utraque. CXII. 1619. Abt Adam Bavorovsky ermahnt die Stadt Kouřim zur Ent- richtung der dem Kloster Emaus schuldigen Abgabe. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. CXIII. 1620. Mai. 4. Bohuslaw Zahorzansky von Worlik teilt dem Rate zu Kouřim auf dessen Anfrage mit, daß die von der Stadt dem Kloster Emaus vorenthaltene Abgabe gezahlt werden müjse. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Fasz. Emaus. CXIV. 1620. Dezember. 1. Prag. Der kaiserl. bevollmächtigte Kommijsär Fürst Karl von Lichtenstein erteilt dem (Johann) Himmelstein und Adalbert Had von
Strana 107
107 Prosecz den Befehl, die Übergabe des Hofes Čakowitz und sämtlicher dem Kloster Emaus einst gehöriger Dörfer durchzuführen. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 311 s.). Die lateinische Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 253 s.) lautet: Serenissimus princeps Carolus, gubernator domus Lich- tensteinianae, princeps Opaviensis, suae caesareae Majestatis Romanorum, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate plenipotentiarius et com- missarius constitutus nomine suae caesareae Majestatis do- mini domini nostri gratiosissimi dignatur Himelstein et Ad- albertum Had de Prosicz1) pro commissariis assignare et eis mandare, quatenus illi reverendissimum sacerdotem Benedic- tum Bavorovsky, abbatem monasterii Slovanensis, pro interim usque ad ulteriorem resolutionem suae caesareae Majestatis in villam Czachovicz cum omnibus suis appertinentiis et om- nibus pagis ad monasterium spectantibus et ab eo abalienatis in usum et possessionem eius inducant, modernum vero possessorem ex illa possessione et homines subditos alienis obligatos ex hac injusta subditela dimittant et omnes fundos et pagos sicut alias eosdem possidebat, rursus eidem abbati et toti conventui eiusdem monasterii Slovanensis cedant et homines subditos in subditelam et humanitatem deducant et in possessione horum fundorum monasterii nullam contradic- tionem admittant ei facere, imo super hoc monasterium et fundos eius omnem protectionem teneant. Si quis autem huic decreto suae caesareae Majestatis in aliquo contradixerit vel in possessione turbaverit, is quilibet personaliter in collo punietur et quam primum hoc negotium a praedictis com- missariis constitutum fuerit, statim sine mora serenissimo principi suam relationem scriptam exhibeant, in quo volun- tatem suae caesareae Majestatis implebunt. Carolus. De- cretum per suam illustrissimam celsitudinem. Joannes Kapr. Pragae 1. decembris anno. 1620. 1) recte Prosecz.
107 Prosecz den Befehl, die Übergabe des Hofes Čakowitz und sämtlicher dem Kloster Emaus einst gehöriger Dörfer durchzuführen. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 311 s.). Die lateinische Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 253 s.) lautet: Serenissimus princeps Carolus, gubernator domus Lich- tensteinianae, princeps Opaviensis, suae caesareae Majestatis Romanorum, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate plenipotentiarius et com- missarius constitutus nomine suae caesareae Majestatis do- mini domini nostri gratiosissimi dignatur Himelstein et Ad- albertum Had de Prosicz1) pro commissariis assignare et eis mandare, quatenus illi reverendissimum sacerdotem Benedic- tum Bavorovsky, abbatem monasterii Slovanensis, pro interim usque ad ulteriorem resolutionem suae caesareae Majestatis in villam Czachovicz cum omnibus suis appertinentiis et om- nibus pagis ad monasterium spectantibus et ab eo abalienatis in usum et possessionem eius inducant, modernum vero possessorem ex illa possessione et homines subditos alienis obligatos ex hac injusta subditela dimittant et omnes fundos et pagos sicut alias eosdem possidebat, rursus eidem abbati et toti conventui eiusdem monasterii Slovanensis cedant et homines subditos in subditelam et humanitatem deducant et in possessione horum fundorum monasterii nullam contradic- tionem admittant ei facere, imo super hoc monasterium et fundos eius omnem protectionem teneant. Si quis autem huic decreto suae caesareae Majestatis in aliquo contradixerit vel in possessione turbaverit, is quilibet personaliter in collo punietur et quam primum hoc negotium a praedictis com- missariis constitutum fuerit, statim sine mora serenissimo principi suam relationem scriptam exhibeant, in quo volun- tatem suae caesareae Majestatis implebunt. Carolus. De- cretum per suam illustrissimam celsitudinem. Joannes Kapr. Pragae 1. decembris anno. 1620. 1) recte Prosecz.
Strana 108
108 CXV. 1621. Juli. 6. Prag. Der Statthalter Karl Fürst zu Lichtenstein setzt eine Kom- mission, bestehend aus Sezima von Wrtby, Johann Chrys. Schreple von Schreplsberg, Georg Czybele von Horzenicz und Johann Rzimsky, ein behufs Beilegung des zwischen dem Abte von Emaus und den Podskaler Bürgern bestehenden Streits um die Kirche St. Nikolaus. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Originals bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 311 s.) und Posfival (series p. 99 s. und 114 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 254 s.): Serenissimus princeps, gubernator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, Romanorum imperatoris, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate cum plenipotentia deputatus commissarius nomine et loco suae caesareae Majestatis domini, domini nostri gra- tiosissimi dignatur deputare pro commissarios perillustrem dominum dominum Sezimam de Wrtby, dominum in Wrscho- vicze et Janovicz, suae caesareae Majestatis consiliarium et capitaneum, et praenobilem dominum Joannem Chrysostomum Schreple de Schreplsberg, suae caesareae Majestatis aulicum et judicem, dominum Georgium Czibele de Horsenicz, prima- tem, et dominum Joannem Rzimsky, senatorem, omnes ex nova civitate Pragensi, ut illi sine mora percipientes petiti- onem venerabilis sacerdotis Adami Benedicti, domini abbatis monasterii Slovanensis, hic occasionaliter et actualiter cona- rentur expedire, qualiter idem dominus abbas juxta certam resolutionem gloriosae et sanctae memoriae imperatoris Ru- dolphi in causa praefatae ecclesiae s. Nicolai in Podskal, in nova civitate Pragensi sitae, debitam satisfactionem obtinere posset et quam primum hoc negotium in perfectum redigant, serenissimo principi relationem deferant scientes per hoc implere gratiosam voluntatem suae caesareae Majestatis. Carolus Lichtenstein. Decretum per suam illustrissimam cel- situdinem. Joannes D. Kapr. Pragae 6. Juli anno 1621.
108 CXV. 1621. Juli. 6. Prag. Der Statthalter Karl Fürst zu Lichtenstein setzt eine Kom- mission, bestehend aus Sezima von Wrtby, Johann Chrys. Schreple von Schreplsberg, Georg Czybele von Horzenicz und Johann Rzimsky, ein behufs Beilegung des zwischen dem Abte von Emaus und den Podskaler Bürgern bestehenden Streits um die Kirche St. Nikolaus. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Originals bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 311 s.) und Posfival (series p. 99 s. und 114 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 254 s.): Serenissimus princeps, gubernator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, Romanorum imperatoris, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate cum plenipotentia deputatus commissarius nomine et loco suae caesareae Majestatis domini, domini nostri gra- tiosissimi dignatur deputare pro commissarios perillustrem dominum dominum Sezimam de Wrtby, dominum in Wrscho- vicze et Janovicz, suae caesareae Majestatis consiliarium et capitaneum, et praenobilem dominum Joannem Chrysostomum Schreple de Schreplsberg, suae caesareae Majestatis aulicum et judicem, dominum Georgium Czibele de Horsenicz, prima- tem, et dominum Joannem Rzimsky, senatorem, omnes ex nova civitate Pragensi, ut illi sine mora percipientes petiti- onem venerabilis sacerdotis Adami Benedicti, domini abbatis monasterii Slovanensis, hic occasionaliter et actualiter cona- rentur expedire, qualiter idem dominus abbas juxta certam resolutionem gloriosae et sanctae memoriae imperatoris Ru- dolphi in causa praefatae ecclesiae s. Nicolai in Podskal, in nova civitate Pragensi sitae, debitam satisfactionem obtinere posset et quam primum hoc negotium in perfectum redigant, serenissimo principi relationem deferant scientes per hoc implere gratiosam voluntatem suae caesareae Majestatis. Carolus Lichtenstein. Decretum per suam illustrissimam cel- situdinem. Joannes D. Kapr. Pragae 6. Juli anno 1621.
Strana 109
109 CXVI. 1621. August. 10. Prag. Die vom Statthalter Karl Fürsten zu Lichtenstein eingesetzte Kommission zur Beilegung des zwischen dem Abte Adam Benedikt und den Injassen von Podskal bestehenden Streites um die Kirche St. Nikolaus, bestehend aus Sezuna von Wrtby, Chryjostomus von Schrepelsberg, Georg Czybele von Horzenicz und Johann Rzimsky, vermittelt einen Vergleich zu gunsten der Ansprüche des Abtes. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 314—316) und Possival (series p. 98 s.). Nach Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 255—257) lateinischer Übersetzung: Quoniam serenissimus princeps Carolus, gubernator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, suae caesareae Ma- jestatis Romanorum, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate plenipoten- tionarius commissarius nomine et loco suae caesareae Ma- jestatis, Boemiae regis, domini nostri gratiosissimi, dignatus est pro commissariis assignare nos Sezimam de Wrtby in Wrschowicz, Janovicz et Krzessticze, suae caesareae Majesta- tis consiliarium, camerarium et capitaneum novae civitatis Pragensis, Joannem Chrysostomum de Schreplsberg, suae caesareae Majestatis aulicum et judicem novae civitatis Pra- gensis, Georgium Czibiele de Horsenicz primatem et Joan- nem Rzimsky de Kosmaczowa senatorem, in lite inter vene- rabilem sacerdotem Adamum Benedictum Bavorovsky, abbatem monasterii Slovanensis, ex una et inter seniores aedituos et totam paraeciam ecclesiae s. Nicolai in Podskalo in nova civitate Pragensi ex parte altera, quod concernit ecclesiam s. Nicolai in Podskal sitam, nos constituti sumus commissarii, ut audientes partes et inspicientes resolutionem gloriosae memoriae imperatoris Rudolphi juxta id componere conaremur; hinc nos utramque partem ad certam diem coram nobis statuentes, qualiter eo tempore sub gloriosae memoriae imperatore [Ru- dolpho] secundo anno 1597, dum inter praedecessorem sacer- dotem Paulum Paminondam, abbatem monasterii Slovanensis, pariter de eadem ecclesia s. Nicolai controversia orta, num illi seniores aeditui et parochiani aliquod jus ad eam eccle-
109 CXVI. 1621. August. 10. Prag. Die vom Statthalter Karl Fürsten zu Lichtenstein eingesetzte Kommission zur Beilegung des zwischen dem Abte Adam Benedikt und den Injassen von Podskal bestehenden Streites um die Kirche St. Nikolaus, bestehend aus Sezuna von Wrtby, Chryjostomus von Schrepelsberg, Georg Czybele von Horzenicz und Johann Rzimsky, vermittelt einen Vergleich zu gunsten der Ansprüche des Abtes. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 314—316) und Possival (series p. 98 s.). Nach Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 255—257) lateinischer Übersetzung: Quoniam serenissimus princeps Carolus, gubernator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, suae caesareae Ma- jestatis Romanorum, Hungariae et Boemiae regis intimus consiliarius, tamquam a sua caesarea Majestate plenipoten- tionarius commissarius nomine et loco suae caesareae Ma- jestatis, Boemiae regis, domini nostri gratiosissimi, dignatus est pro commissariis assignare nos Sezimam de Wrtby in Wrschowicz, Janovicz et Krzessticze, suae caesareae Majesta- tis consiliarium, camerarium et capitaneum novae civitatis Pragensis, Joannem Chrysostomum de Schreplsberg, suae caesareae Majestatis aulicum et judicem novae civitatis Pra- gensis, Georgium Czibiele de Horsenicz primatem et Joan- nem Rzimsky de Kosmaczowa senatorem, in lite inter vene- rabilem sacerdotem Adamum Benedictum Bavorovsky, abbatem monasterii Slovanensis, ex una et inter seniores aedituos et totam paraeciam ecclesiae s. Nicolai in Podskalo in nova civitate Pragensi ex parte altera, quod concernit ecclesiam s. Nicolai in Podskal sitam, nos constituti sumus commissarii, ut audientes partes et inspicientes resolutionem gloriosae memoriae imperatoris Rudolphi juxta id componere conaremur; hinc nos utramque partem ad certam diem coram nobis statuentes, qualiter eo tempore sub gloriosae memoriae imperatore [Ru- dolpho] secundo anno 1597, dum inter praedecessorem sacer- dotem Paulum Paminondam, abbatem monasterii Slovanensis, pariter de eadem ecclesia s. Nicolai controversia orta, num illi seniores aeditui et parochiani aliquod jus ad eam eccle-
Strana 110
110 siam haberent et parochum secundum beneplacitum imponere possent. Hinc intelleximus, quod illa lis inter partes per ipsam gratiosam resolutionem gloriosae memoriae imperatoris Rudolphi in finem deducta et resoluta locum suum obtinuerit, quoniam ex antiquis sigillatis litteris integris et inviolatis sicut et ex registris fide dignis inventum, prout ea resolutio demonstrat, quod eadem ecclesia s. Nicolai et omnes parochi- ani semper ad monasterium Slovanense spectaverint et domi- nus abbas vel parochus Slovanensis in hac ecclesia admini- straverint et alia ornamenta ecclesiae in sua protectione habuerint, quam resolutionem suae caesareae Majestatis habentes sibi seniores aeditui et loco omnium parochianorum eiusdem s. Nicolai propositam et in memoriam reductam a nobis facta quaestio, num velint aliquid loqui contra hanc pro eo tempore factam resolutionem; ad quam nostram pro- positionem praedicti seniores aeditui loco omnium parochia- norum responderunt: Deus avertat, ut aliquid contra loquamur et nos opponamus, sed sicut fuit tempore praedecessorum dominorum abbatum, in hoc permanemus et permanere [posse petimus et quod praedecessores nostri eidem ecclesiae s. Nicolai antiquitus debebant et ex debito deponebant, hoc totum eodem modo praesentes et futuri opere complere et sicut moderni, ita successorum dominorum abbatum Slovanensium consilia sequi volumus. E contra pariter dominus abbas se obligavit, quod antiquum modum et ordinem, sicut olim observabatur, totum servare velit et super parochianos tamquam liberas personas et statum tertium Boemiae, nec super eorum bona aliquod dominium et jus praeter praecedentes obligationes nec ipse nec successores domini abbates usurpare velit. Quod concernit argenteriam ecclesiae et ornamenta eius, haec in eo loco securo, ubi nunc sunt vel in futurum vel in alio secu- riori loco posita, ad quod utraque pars voluntarie consen- serit, fuerint, manebunt, et ab eo loco dominus abbas unam clavim et parochiani alteram habere debent. Percipientes ergo nos delegati commissarii hanc utriusque partis perfectam et voluntariam intentionem, in bonam amicitiam deduximus sub praefatis conditionibus, ne in posterum inter modernum et futuros dominos abbates et inter parochianos ulla contro-
110 siam haberent et parochum secundum beneplacitum imponere possent. Hinc intelleximus, quod illa lis inter partes per ipsam gratiosam resolutionem gloriosae memoriae imperatoris Rudolphi in finem deducta et resoluta locum suum obtinuerit, quoniam ex antiquis sigillatis litteris integris et inviolatis sicut et ex registris fide dignis inventum, prout ea resolutio demonstrat, quod eadem ecclesia s. Nicolai et omnes parochi- ani semper ad monasterium Slovanense spectaverint et domi- nus abbas vel parochus Slovanensis in hac ecclesia admini- straverint et alia ornamenta ecclesiae in sua protectione habuerint, quam resolutionem suae caesareae Majestatis habentes sibi seniores aeditui et loco omnium parochianorum eiusdem s. Nicolai propositam et in memoriam reductam a nobis facta quaestio, num velint aliquid loqui contra hanc pro eo tempore factam resolutionem; ad quam nostram pro- positionem praedicti seniores aeditui loco omnium parochia- norum responderunt: Deus avertat, ut aliquid contra loquamur et nos opponamus, sed sicut fuit tempore praedecessorum dominorum abbatum, in hoc permanemus et permanere [posse petimus et quod praedecessores nostri eidem ecclesiae s. Nicolai antiquitus debebant et ex debito deponebant, hoc totum eodem modo praesentes et futuri opere complere et sicut moderni, ita successorum dominorum abbatum Slovanensium consilia sequi volumus. E contra pariter dominus abbas se obligavit, quod antiquum modum et ordinem, sicut olim observabatur, totum servare velit et super parochianos tamquam liberas personas et statum tertium Boemiae, nec super eorum bona aliquod dominium et jus praeter praecedentes obligationes nec ipse nec successores domini abbates usurpare velit. Quod concernit argenteriam ecclesiae et ornamenta eius, haec in eo loco securo, ubi nunc sunt vel in futurum vel in alio secu- riori loco posita, ad quod utraque pars voluntarie consen- serit, fuerint, manebunt, et ab eo loco dominus abbas unam clavim et parochiani alteram habere debent. Percipientes ergo nos delegati commissarii hanc utriusque partis perfectam et voluntariam intentionem, in bonam amicitiam deduximus sub praefatis conditionibus, ne in posterum inter modernum et futuros dominos abbates et inter parochianos ulla contro-
Strana 111
111 versia eveniat et omni tempore eadem suae caesareae Ma- jestatis resolutio in suo valore permaneat et haec constitutio nostra ut maneat in perpetuum et constans et roborata. In testimonium huius comportationis propriis sigillis nostris et subscriptione confirmavimus, sicut et dominus abbas juxta nostra suum sigillum abbatiale et ipsi parochiani suum sigil- lum apposuerunt et se subscripserunt. Actum die martis die s. Laurentii anno 1621. Sezimus Wrtbi etc. [L. S.] CXVII. 1622. Juli. 14. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky ersucht die Schneiderzunft in Prag (Neustadt) um Mittel zur Restaurierung des von ihr vor alters gestifteten St. Magdalena-Altars und um Wiedereinführung des von der Zunft in früherer Zeit mit Predigt und Messe ge feierten St. Magdalenen-Jahrfestes. Die Kopie in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVI, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 183 p. v. Nr. 301. — Darunter steht folgende Notiz: „19. Julii dali odpowied a wyslali dwie osoby z porzadku sweho, že se na tuž slawnost ke mssi swate a na kazani slowa Božiho dagi nagiti, gak od starodawna gegich przedkowe czinili a zachowawali. Item ten oltarz s. Marzi-Magdaleny, ktery od przed- kuw gich zalozien gest, zase sprawiti a ozdobiti se uwolili“. Slowutne a wzacztne pocztiwosti pani starssi mistrzi pocztiweho porzadku rzemesla kregcziowskeho, pani przatele a sausede mnie w panu Bohu zwlasstie gmili. Zdrawi i gineho wsseho dobreho przegi wam wiernie rad. Nemoha toho po- minouti než panum starssim mistrum i tomu pocztiwemu wssemu porzadku rzemesla kregczowskeho oznamiti, zie gsem mezi niekterymi starodawnimi a pobožnymi wieczmi to za- znamenano wyhledal a nassel, kterak ten wsseczken pocztiwy porzadek kregcziowsky z wrauczi nachylnosti a pobožnosti przi klassterze Slowanskem w kostele oltarz przednie k po- cztiwosti panu Bohu a swate Marzi-Magdalenie a gineym mnohym swateym gsau uczinili a wyzdwihly a tu každo- rocznie slawnost a weyroczni pamatku, gsaucze wssiczkni przitomni, gsau slawili, mssi swatau a slowo Boži slysseli, na
111 versia eveniat et omni tempore eadem suae caesareae Ma- jestatis resolutio in suo valore permaneat et haec constitutio nostra ut maneat in perpetuum et constans et roborata. In testimonium huius comportationis propriis sigillis nostris et subscriptione confirmavimus, sicut et dominus abbas juxta nostra suum sigillum abbatiale et ipsi parochiani suum sigil- lum apposuerunt et se subscripserunt. Actum die martis die s. Laurentii anno 1621. Sezimus Wrtbi etc. [L. S.] CXVII. 1622. Juli. 14. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky ersucht die Schneiderzunft in Prag (Neustadt) um Mittel zur Restaurierung des von ihr vor alters gestifteten St. Magdalena-Altars und um Wiedereinführung des von der Zunft in früherer Zeit mit Predigt und Messe ge feierten St. Magdalenen-Jahrfestes. Die Kopie in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVI, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 183 p. v. Nr. 301. — Darunter steht folgende Notiz: „19. Julii dali odpowied a wyslali dwie osoby z porzadku sweho, že se na tuž slawnost ke mssi swate a na kazani slowa Božiho dagi nagiti, gak od starodawna gegich przedkowe czinili a zachowawali. Item ten oltarz s. Marzi-Magdaleny, ktery od przed- kuw gich zalozien gest, zase sprawiti a ozdobiti se uwolili“. Slowutne a wzacztne pocztiwosti pani starssi mistrzi pocztiweho porzadku rzemesla kregcziowskeho, pani przatele a sausede mnie w panu Bohu zwlasstie gmili. Zdrawi i gineho wsseho dobreho przegi wam wiernie rad. Nemoha toho po- minouti než panum starssim mistrum i tomu pocztiwemu wssemu porzadku rzemesla kregczowskeho oznamiti, zie gsem mezi niekterymi starodawnimi a pobožnymi wieczmi to za- znamenano wyhledal a nassel, kterak ten wsseczken pocztiwy porzadek kregcziowsky z wrauczi nachylnosti a pobožnosti przi klassterze Slowanskem w kostele oltarz przednie k po- cztiwosti panu Bohu a swate Marzi-Magdalenie a gineym mnohym swateym gsau uczinili a wyzdwihly a tu každo- rocznie slawnost a weyroczni pamatku, gsaucze wssiczkni przitomni, gsau slawili, mssi swatau a slowo Boži slysseli, na
Strana 112
112 ten oltarz obzwlasstni pozor dali, swietlem a ginymi okrasy ozdobowali, magicz za to odplatu wiecznau. I rozwazugicz ga takowau horliwost a pamatku, k tomu patrzicze na ten oltarz, že ne hrubie opatrzeny, ale spusstieny gsa, nemohl gsem toho pominauti než se pozastawiti, kterak ta swata pamatka tak w tiechto malych letech gest poutichla, an toho gsau czierstwi pamietniczi ted nedawnych let, zie to w temž chra- mie Panie a przi tom oltarzi bywalo a se každorocznie wy- konawalo. I hnut gsa tau pamatkau k panum starssim mistrum a tomu wssemu porzadku toto me starobile przipa- matowani czinim, aby pani starssi mistrzi a ten wssechen porzadek pocztiwy takowau horliwost a pobožnost rozwažicz sluziebnosti te nezanedbawali a neopausstieli, nybrž k takowe slawnosti przikladem przedku sweych nasledugicz sslepiegi gegich se chopili, zase wykonawali a slawili, chtiegi-li od pana Boha wssemohaucziho hogne rozmnoziene požehnani przi rzemesle a praczi swe nabyti. Nepochybugi než zie toto me kraticzke napomenuti wssemu pocztiwemu porzadku da- remny nebude. A poniewadž pak tyž swatek ted w malych dnech slawen bude, zie mne w tom, chtiegi-li tu slawnost wykonawati a sslepiegmi starych swych przedkuw nasledowati, o tom wiedomost uczini. S tim milost pana Boha wssemo- haucziho racz byti s nami. Datum z klasstera Slowanskeho we cztwrtek po swate pannie Marketie leta 1622. Kniez Adam Benedikt Baworowsky, opat klasstera Slowanskeho. CXVIII. 1622. August. 6. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert den Wenzel Bechynie von Lažan auf, die von ihm zu Unrecht besefsenen Dörfer Vorder- und Mittel-Lhota an das Kloster Emaus als den rechtmäßigen Eigentümer abzutreten. Die Kopie in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 184 p. v. Nr. 304.
112 ten oltarz obzwlasstni pozor dali, swietlem a ginymi okrasy ozdobowali, magicz za to odplatu wiecznau. I rozwazugicz ga takowau horliwost a pamatku, k tomu patrzicze na ten oltarz, že ne hrubie opatrzeny, ale spusstieny gsa, nemohl gsem toho pominauti než se pozastawiti, kterak ta swata pamatka tak w tiechto malych letech gest poutichla, an toho gsau czierstwi pamietniczi ted nedawnych let, zie to w temž chra- mie Panie a przi tom oltarzi bywalo a se každorocznie wy- konawalo. I hnut gsa tau pamatkau k panum starssim mistrum a tomu wssemu porzadku toto me starobile przipa- matowani czinim, aby pani starssi mistrzi a ten wssechen porzadek pocztiwy takowau horliwost a pobožnost rozwažicz sluziebnosti te nezanedbawali a neopausstieli, nybrž k takowe slawnosti przikladem przedku sweych nasledugicz sslepiegi gegich se chopili, zase wykonawali a slawili, chtiegi-li od pana Boha wssemohaucziho hogne rozmnoziene požehnani przi rzemesle a praczi swe nabyti. Nepochybugi než zie toto me kraticzke napomenuti wssemu pocztiwemu porzadku da- remny nebude. A poniewadž pak tyž swatek ted w malych dnech slawen bude, zie mne w tom, chtiegi-li tu slawnost wykonawati a sslepiegmi starych swych przedkuw nasledowati, o tom wiedomost uczini. S tim milost pana Boha wssemo- haucziho racz byti s nami. Datum z klasstera Slowanskeho we cztwrtek po swate pannie Marketie leta 1622. Kniez Adam Benedikt Baworowsky, opat klasstera Slowanskeho. CXVIII. 1622. August. 6. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert den Wenzel Bechynie von Lažan auf, die von ihm zu Unrecht besefsenen Dörfer Vorder- und Mittel-Lhota an das Kloster Emaus als den rechtmäßigen Eigentümer abzutreten. Die Kopie in dem in der Handschriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus, Fol. 184 p. v. Nr. 304.
Strana 113
113 CXIX. Sine dato [vor 5. September 1623]. Abt Adam Benedikt richtet an die königliche böhmische Kammer die Bitte, dem Kloster Emaus das in der Nähe des Klofterhofes Cakowitz gelegene und dem Nikolaus Trmal (von Tauschitz) konfis- zierte Gut Mischkowitz zu verkaufen. Das tschechische Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. C. 215/T. 15. Die Kopie der Urkunde in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II, C. 14. Lit. F. Fasz. I. Wassi milosti, wysocze urozeni pani, pani milostiwi. Ponizienie wassim milostem oznamugi, kterak slawne a swate pamieti leta 1347 Karel cztwrty, rzimsky a cziesky kral, ke czti a chwale pana boha wssemohaucziho a blaho- slaweny panie Marygi a swatych Hieronyma. Czyrhy a Stra- choty, Wogtiecha a Prokopa, muczedlnikuw a zpowiednikuw božich, klasster Slowansky, w kteremžto aby se za G. M. C., gegi milost kralowau Blanku manzielku, diedicze, przedky i budauczi krale cziesky, za sstiastne kralowani modlitby wykonawali, založil. Za kteraužto prziczinau, ponie- wadž by duchogemstwi bez cziastnych wieczy obstati a dlauho trwati nemohlo, mnohym zbožim ten klasster nadati raczil, napominagicze a prosicze wssechniech budauczich a potomkuw pro milosrdenstwi pana Gežisse Krysta a pod uwarowanim hniewu božiho, aby takowe nadani neumenssowali, nybrž rozmnoziowali; niczmenie aczkoliw tehož klasstera staweni za cziasu nesslechetneho Zissky zborzeno a spaleno nebylo, ale wssak wssech nadani a duchoduw tyž klasster zlapen a zbawen gest, tak zie až posawad, kde gsau takowe ducho- dowe a nadani obraczeny a na czem gsau zaleziely, wiedieti se nemuzie a ziadna pamiet se nenachazi. A tak wedle pobož- neho a horliweho minieni G. M. slawne a swate pamieti fundatora služby boži, gak by nalezielo, wykonawany beyti nemohau, i aby po tomto slawnem a sstiastnem G. M. C. witieztwi a pod tauto milostiwau residenczi przi temž klassterze czest a chwala boži czim dalegi a wiczegi se roz- mnoziowala a ta starožitna slawna fundaczi zase k zwelebeni prziwedena byla, o to se snažim wsseligak a na to, czo na 8
113 CXIX. Sine dato [vor 5. September 1623]. Abt Adam Benedikt richtet an die königliche böhmische Kammer die Bitte, dem Kloster Emaus das in der Nähe des Klofterhofes Cakowitz gelegene und dem Nikolaus Trmal (von Tauschitz) konfis- zierte Gut Mischkowitz zu verkaufen. Das tschechische Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. C. 215/T. 15. Die Kopie der Urkunde in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II, C. 14. Lit. F. Fasz. I. Wassi milosti, wysocze urozeni pani, pani milostiwi. Ponizienie wassim milostem oznamugi, kterak slawne a swate pamieti leta 1347 Karel cztwrty, rzimsky a cziesky kral, ke czti a chwale pana boha wssemohaucziho a blaho- slaweny panie Marygi a swatych Hieronyma. Czyrhy a Stra- choty, Wogtiecha a Prokopa, muczedlnikuw a zpowiednikuw božich, klasster Slowansky, w kteremžto aby se za G. M. C., gegi milost kralowau Blanku manzielku, diedicze, przedky i budauczi krale cziesky, za sstiastne kralowani modlitby wykonawali, založil. Za kteraužto prziczinau, ponie- wadž by duchogemstwi bez cziastnych wieczy obstati a dlauho trwati nemohlo, mnohym zbožim ten klasster nadati raczil, napominagicze a prosicze wssechniech budauczich a potomkuw pro milosrdenstwi pana Gežisse Krysta a pod uwarowanim hniewu božiho, aby takowe nadani neumenssowali, nybrž rozmnoziowali; niczmenie aczkoliw tehož klasstera staweni za cziasu nesslechetneho Zissky zborzeno a spaleno nebylo, ale wssak wssech nadani a duchoduw tyž klasster zlapen a zbawen gest, tak zie až posawad, kde gsau takowe ducho- dowe a nadani obraczeny a na czem gsau zaleziely, wiedieti se nemuzie a ziadna pamiet se nenachazi. A tak wedle pobož- neho a horliweho minieni G. M. slawne a swate pamieti fundatora služby boži, gak by nalezielo, wykonawany beyti nemohau, i aby po tomto slawnem a sstiastnem G. M. C. witieztwi a pod tauto milostiwau residenczi przi temž klassterze czest a chwala boži czim dalegi a wiczegi se roz- mnoziowala a ta starožitna slawna fundaczi zase k zwelebeni prziwedena byla, o to se snažim wsseligak a na to, czo na 8
Strana 114
114 mnie gest, pozor a peczi mam. Ale zie pak duchowni mdloba bez pomoczy cziasne wzniku nema a powstati nemuzie, k wassim milostem gakožto k milownikum swate pobožnosti se utikam a pro zwelebeni tehož klasstera a pro wychowani bratrzi ziadost tuto ponizienie przedkladam. Gest blizko dworu Cziachowskeho k klassteru Slowanskemu naleziegicziho, przi kteremžto Cziachowskem dworu dwa poddani gsau, dwur geden poplužni w gednich mezech pusty, zdranczowany, lidi, kolik poddanych bylo, zbiehli, diediny przipraweny nejsau, przi niemž ani wobili k semenam ani pro wychowani czeladky, ani howieziho, ani konskyho dobytka neni, a summau wssechno prazdno a pusto, kterehožto dworu držitelem byl pan Mikolass Trmal i sprawu toho mam, zie gest na statku condemnirowan. Pro tu samau prziležitost dworu klasster- skymu, abych tu sauseda newolneho a neprzigemneho nedostal, zie se milostiwie ke mnie nakloniti a k tomu, aby tyž dwur- pusty byl prossaczowan a ke klassteru obraczen przicziniti raczite. Ja wedle swe negwyžssi možnosti o to se chczi po- starati, abych wedle prossaczowani summu G. M. C. do renthausu aneb gak uložiti raczite, za nieg odwedl, tak aby pomalu ta slawna a wzacztna fundaczi dobre a swate pamieti czysarze Karla cztwrteho k wyzdwiženi a zwelebeni przigiti mohla. W czemž se wassim milostem k milostiwe ochranie poruczeneho czinim. Za wassi milosti na modlitbach trwagiczi kniez Adam Benedikt Baworowsky, opat klasstera Slowenskeho. Wysocze urozenym swate rzisse hrabatum, G. M. C. zrzyzene komory panu presidentu a gich milostem panum radam, mnie milostiwym, poniziena opakugiczi ziadost ode mnie knieze Adama Benedikta Baworowskeho, opata klasstera Slowanskeho. CXX. 1623. November. 14. Prag. Der kaiserliche Statthalter Karl Fürst zu Lichtenstein bzw. die von ihm bevollmächtigten Kommissäre verkaufen das dem Nikolaus Trmal [von Tauschitz] zu Händen des Kaisers konfis-
114 mnie gest, pozor a peczi mam. Ale zie pak duchowni mdloba bez pomoczy cziasne wzniku nema a powstati nemuzie, k wassim milostem gakožto k milownikum swate pobožnosti se utikam a pro zwelebeni tehož klasstera a pro wychowani bratrzi ziadost tuto ponizienie przedkladam. Gest blizko dworu Cziachowskeho k klassteru Slowanskemu naleziegicziho, przi kteremžto Cziachowskem dworu dwa poddani gsau, dwur geden poplužni w gednich mezech pusty, zdranczowany, lidi, kolik poddanych bylo, zbiehli, diediny przipraweny nejsau, przi niemž ani wobili k semenam ani pro wychowani czeladky, ani howieziho, ani konskyho dobytka neni, a summau wssechno prazdno a pusto, kterehožto dworu držitelem byl pan Mikolass Trmal i sprawu toho mam, zie gest na statku condemnirowan. Pro tu samau prziležitost dworu klasster- skymu, abych tu sauseda newolneho a neprzigemneho nedostal, zie se milostiwie ke mnie nakloniti a k tomu, aby tyž dwur- pusty byl prossaczowan a ke klassteru obraczen przicziniti raczite. Ja wedle swe negwyžssi možnosti o to se chczi po- starati, abych wedle prossaczowani summu G. M. C. do renthausu aneb gak uložiti raczite, za nieg odwedl, tak aby pomalu ta slawna a wzacztna fundaczi dobre a swate pamieti czysarze Karla cztwrteho k wyzdwiženi a zwelebeni przigiti mohla. W czemž se wassim milostem k milostiwe ochranie poruczeneho czinim. Za wassi milosti na modlitbach trwagiczi kniez Adam Benedikt Baworowsky, opat klasstera Slowenskeho. Wysocze urozenym swate rzisse hrabatum, G. M. C. zrzyzene komory panu presidentu a gich milostem panum radam, mnie milostiwym, poniziena opakugiczi ziadost ode mnie knieze Adama Benedikta Baworowskeho, opata klasstera Slowanskeho. CXX. 1623. November. 14. Prag. Der kaiserliche Statthalter Karl Fürst zu Lichtenstein bzw. die von ihm bevollmächtigten Kommissäre verkaufen das dem Nikolaus Trmal [von Tauschitz] zu Händen des Kaisers konfis-
Strana 115
115 zierte Gut Mischkowitz um 9005 Schock 48 Gr. meiß. an den Abt von Emaus, Adam Benedikt Bavorovsky. Die Kopie der tschechischen Kaufsurkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 319—323), Pofsival (series p. 115—117) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II C. 14. Lit. F. Fasz. II, Nr. 14. In der lateinischen Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 259—262): Anno Domini 1623, die 14. Novembris. Per nos Hum- bertum seniorem Czernin de Chudenicz, suae caesareae Maje- statis consiliarium et burggravium districtus Hradeczensis, et per Udalricum seniorem Bechinie de Lazan, vicecamerarium regni Boemiae, tamquam a serenissimo principe et domino domino Carolo, gubernatore domus Lichtensteinianae, principe Oppaviensi et Krnoviensi, suae caesareae Majestatis intimo consiliario, camerario et cum plenipotentia deputato locum- tenente regni Boemiae, institutos commissarios, factus est contractus voluntarius integer et perfectus inter praefatum serenissimum principem dominum dominum Carolum, guber- natorem domus Lichtensteinianae, nomine et loco suae caesarae Majestatis tamquam venditorem ex una et inter venerabilem sacerdotem Adamum Benedictum Bavorovsky, dominum abba- tem et loco totius conventus monasterii Slovanensis ordinis S. Benedicti in nova civitate Pragensi, emptorem ex parte altera et quidem contractus talis: quoniam bonum Mischkovicze dictum cum omnibus eius appertinentiis olim Nicolao Trmal spectans propter eius graves excessus contra suam caesaream Majestatem commissos, justo titulo et pro poena accessit suae caesareae Majestati et jam ad manum eiusdem caesareae Majestatis confiscatum et conversum est, ideo dignatus est serenissimus princeps nomine et loco suae caesareae Maje- statis juxta potestatem a sua caesarea Majestate sibi con- cessam per nos supranominatos et ad hoc specialiter deputatos commissarios vendere et hac conditione dignatur abalienare praedictum bonum olim praefati Nicolai Trmal, nunc autem suae caesareae Majestati cessum, liberum et haereditarium, videlicet: pagum Mischkovicze cum villa et araturis in pago Mischkovicz cum taberna publica, hominibus possessionatis et non possessionatis seu de his fundis profugis, cum censibus stabilibus et non stabilibus, cum campis cultis et incultis, 8*
115 zierte Gut Mischkowitz um 9005 Schock 48 Gr. meiß. an den Abt von Emaus, Adam Benedikt Bavorovsky. Die Kopie der tschechischen Kaufsurkunde bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 319—323), Pofsival (series p. 115—117) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II C. 14. Lit. F. Fasz. II, Nr. 14. In der lateinischen Übersetzung Cechners (hist. Em. Mss. II, p. 259—262): Anno Domini 1623, die 14. Novembris. Per nos Hum- bertum seniorem Czernin de Chudenicz, suae caesareae Maje- statis consiliarium et burggravium districtus Hradeczensis, et per Udalricum seniorem Bechinie de Lazan, vicecamerarium regni Boemiae, tamquam a serenissimo principe et domino domino Carolo, gubernatore domus Lichtensteinianae, principe Oppaviensi et Krnoviensi, suae caesareae Majestatis intimo consiliario, camerario et cum plenipotentia deputato locum- tenente regni Boemiae, institutos commissarios, factus est contractus voluntarius integer et perfectus inter praefatum serenissimum principem dominum dominum Carolum, guber- natorem domus Lichtensteinianae, nomine et loco suae caesarae Majestatis tamquam venditorem ex una et inter venerabilem sacerdotem Adamum Benedictum Bavorovsky, dominum abba- tem et loco totius conventus monasterii Slovanensis ordinis S. Benedicti in nova civitate Pragensi, emptorem ex parte altera et quidem contractus talis: quoniam bonum Mischkovicze dictum cum omnibus eius appertinentiis olim Nicolao Trmal spectans propter eius graves excessus contra suam caesaream Majestatem commissos, justo titulo et pro poena accessit suae caesareae Majestati et jam ad manum eiusdem caesareae Majestatis confiscatum et conversum est, ideo dignatus est serenissimus princeps nomine et loco suae caesareae Maje- statis juxta potestatem a sua caesarea Majestate sibi con- cessam per nos supranominatos et ad hoc specialiter deputatos commissarios vendere et hac conditione dignatur abalienare praedictum bonum olim praefati Nicolai Trmal, nunc autem suae caesareae Majestati cessum, liberum et haereditarium, videlicet: pagum Mischkovicze cum villa et araturis in pago Mischkovicz cum taberna publica, hominibus possessionatis et non possessionatis seu de his fundis profugis, cum censibus stabilibus et non stabilibus, cum campis cultis et incultis, 8*
Strana 116
116 hortis, ovili, pascuis, cum fluvio, piscinis et aquaeductibus, item cum tomio, verbo: cum omnibus ad hoc bonum apper- tinentiis, cum omni libertate, pleno et perfecto dominio, pleno jure in illis limitibus, quibus praefata haereditas ab antiquo includitur, sic sicut antea tenuit et possedit Nicolaus Trmal et sicut tabulae regni testabantur et specialiter sic sicut sua caesarea Majestas in hoc bonum in poenam pleno jure sibi cessum ad tenendum, possidendum et utifruendum inducta fuit, nihil omnino excipiendo, nullum jus, dominium nec pro- prietatem aliquam suae caesareae Majestatis nec eius haere- dum et successorum Boemiae regum, minus vero eiusdem Nicolai Trmal haeredum et successorum eius aut alicuius alterius, insuper in hoc manendo cum omni supellectili hic deprehensa et ad idem bonum spectante venditum est supra- fato sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, domino abbati in loco totius conventus monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti, pro summa 9005 sexagenarum, 48 grossorum, 3 de- nariorum omnium Missnensium ad possidendum, tenendum, utifruendum, quasi esset proprium liberum, haereditarium, faciendo cum eo, prout eidem sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, moderno et futuris dominis abbatibus et nomine totius conventus monasterii Slovanensis quidamque vel quando- cumque placuerit. Quae summa contracta suae caesareae Majestati a domino emptore hoc modo solvi debet: primo: penes confirmationem huius contractus dominus abbas Slova- nensis tamquam emptor tenebitur deponere ad bernas suae caesareae Majestatis in parata pecunia quinque millia quinque sexagenas, quadraginta octo grossos et quatuor denarios, omnia Missnensia a dato contractus huius in festo s. Georgii proxime venturo, dum scribitur annus 1624, una cum sua causa super remanentem summam et deinceps finaliter idem supra fatum bonum exsolvere. Quod concernit debita, quae in eodem bono a praeterito possessore quomodocunque fuerunt contracta, eidem domino abbati tamquam emptori et in loco futurorum dominorum abbatum et totius conventus monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi tali pacto sufficienter providetur, qualiacumque debita ab eodem Nicolao Trmal contracta invenirentur, pupillaria vel ecclesiae
116 hortis, ovili, pascuis, cum fluvio, piscinis et aquaeductibus, item cum tomio, verbo: cum omnibus ad hoc bonum apper- tinentiis, cum omni libertate, pleno et perfecto dominio, pleno jure in illis limitibus, quibus praefata haereditas ab antiquo includitur, sic sicut antea tenuit et possedit Nicolaus Trmal et sicut tabulae regni testabantur et specialiter sic sicut sua caesarea Majestas in hoc bonum in poenam pleno jure sibi cessum ad tenendum, possidendum et utifruendum inducta fuit, nihil omnino excipiendo, nullum jus, dominium nec pro- prietatem aliquam suae caesareae Majestatis nec eius haere- dum et successorum Boemiae regum, minus vero eiusdem Nicolai Trmal haeredum et successorum eius aut alicuius alterius, insuper in hoc manendo cum omni supellectili hic deprehensa et ad idem bonum spectante venditum est supra- fato sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, domino abbati in loco totius conventus monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti, pro summa 9005 sexagenarum, 48 grossorum, 3 de- nariorum omnium Missnensium ad possidendum, tenendum, utifruendum, quasi esset proprium liberum, haereditarium, faciendo cum eo, prout eidem sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, moderno et futuris dominis abbatibus et nomine totius conventus monasterii Slovanensis quidamque vel quando- cumque placuerit. Quae summa contracta suae caesareae Majestati a domino emptore hoc modo solvi debet: primo: penes confirmationem huius contractus dominus abbas Slova- nensis tamquam emptor tenebitur deponere ad bernas suae caesareae Majestatis in parata pecunia quinque millia quinque sexagenas, quadraginta octo grossos et quatuor denarios, omnia Missnensia a dato contractus huius in festo s. Georgii proxime venturo, dum scribitur annus 1624, una cum sua causa super remanentem summam et deinceps finaliter idem supra fatum bonum exsolvere. Quod concernit debita, quae in eodem bono a praeterito possessore quomodocunque fuerunt contracta, eidem domino abbati tamquam emptori et in loco futurorum dominorum abbatum et totius conventus monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi tali pacto sufficienter providetur, qualiacumque debita ab eodem Nicolao Trmal contracta invenirentur, pupillaria vel ecclesiae
Strana 117
117 vel subditis vel cuicunque imposita quomodocunque vel tabulis regni vel alio modo certificata et super hoc bonum quocunque jure inducta, berna, contributiones et aliae quae- cunque collectae pecuniariae tam suae caesareae Majestati quam pro bono communi usque ad actum huius contractus retenta, si juste inventa et acquisita sint, et aliquis quando- cunque quomodolibet de jure vel aliter haec requireret a do- mino emptore et futuris dominis abbatibus et a toto conventu monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, tunc sua caesarea Majestas, haeredes et successores eius, futuri reges Boemiae, dignabitur eum et eos contra quos- cunque gratiose defendere, haec onera praefati boni deducere et totaliter expungere, ne modernus et futuri domini abbates et totus conventus monasterii Slovanensis exinde aliquod nego- tium et damnum patiantur. Nam bonum hoc venditum serenis- simus princeps nomine et loco suae caesareae Majestatis ab omnibus et singulis oneribus, quocunque nomine censendis, per hunc contractum dignatur expurgare et absolvere et sic illud pro haereditario, libero et nulli alteri obligato jure pleno sic sicut suae caesareae Majestati in poenam praece- dentis possessoris erat cessum, praefato domino emptori, moderno et futuris dominis abbatibus et toti conventui mona- sterii Slovanensis vendit et cedit. Pro meliori vero securitate moderni et futuri domini abbatis et totius conventus eiusdem monasterii Slovanensis dignabitur sua Serenitas tamquam venditor nomine suae caesareae Majestatis hoc totum coram quolibet homine, specialiter coram dotali et pupillari commissione, coram omnibus notitiis antiquis, si quae invenirentur, desuper omnibus ditionibus propriis suae cae- sareae Majestatis et haereditariis, quas sua caesarea Maje- stas in hoc regno Boemiae pro nunc et in futurum di- gnatur habere, tertio supra, prout sonant jura boemica, diri- gere. Et dum hic contractus confirmabitur et a sua caesarea Majestate ratificabitur, dignatur teneri serenissimus princeps juxta potestatem a sua caesarea Majestate sibi datam, nomine et loco suae caesareae Majestatis tamquam Boemiae regis, hoc bonum per certos relatores domino abbati et toti con- ventui monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti tamquam
117 vel subditis vel cuicunque imposita quomodocunque vel tabulis regni vel alio modo certificata et super hoc bonum quocunque jure inducta, berna, contributiones et aliae quae- cunque collectae pecuniariae tam suae caesareae Majestati quam pro bono communi usque ad actum huius contractus retenta, si juste inventa et acquisita sint, et aliquis quando- cunque quomodolibet de jure vel aliter haec requireret a do- mino emptore et futuris dominis abbatibus et a toto conventu monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, tunc sua caesarea Majestas, haeredes et successores eius, futuri reges Boemiae, dignabitur eum et eos contra quos- cunque gratiose defendere, haec onera praefati boni deducere et totaliter expungere, ne modernus et futuri domini abbates et totus conventus monasterii Slovanensis exinde aliquod nego- tium et damnum patiantur. Nam bonum hoc venditum serenis- simus princeps nomine et loco suae caesareae Majestatis ab omnibus et singulis oneribus, quocunque nomine censendis, per hunc contractum dignatur expurgare et absolvere et sic illud pro haereditario, libero et nulli alteri obligato jure pleno sic sicut suae caesareae Majestati in poenam praece- dentis possessoris erat cessum, praefato domino emptori, moderno et futuris dominis abbatibus et toti conventui mona- sterii Slovanensis vendit et cedit. Pro meliori vero securitate moderni et futuri domini abbatis et totius conventus eiusdem monasterii Slovanensis dignabitur sua Serenitas tamquam venditor nomine suae caesareae Majestatis hoc totum coram quolibet homine, specialiter coram dotali et pupillari commissione, coram omnibus notitiis antiquis, si quae invenirentur, desuper omnibus ditionibus propriis suae cae- sareae Majestatis et haereditariis, quas sua caesarea Maje- stas in hoc regno Boemiae pro nunc et in futurum di- gnatur habere, tertio supra, prout sonant jura boemica, diri- gere. Et dum hic contractus confirmabitur et a sua caesarea Majestate ratificabitur, dignatur teneri serenissimus princeps juxta potestatem a sua caesarea Majestate sibi datam, nomine et loco suae caesareae Majestatis tamquam Boemiae regis, hoc bonum per certos relatores domino abbati et toti con- ventui monasterii Slovanensis ordinis s. Benedicti tamquam
Strana 118
118 successivam et liberam haereditatem, juxta tenorem huius contractus ordinario stilo in tabulas regni imponere et inscri- bere. Et quidcunque per nos praefatos commissarios inter partes contractum et conclusum est, id utraque pars fideliter et juridice tenere et huic in omnibus satisfacere appromisit. Pro meliori certitudine et confirmatione horum hic contractus de verbo ad verbum dupliciter descriptus, primo ex parte vendentis, scilicet serenissimi principis, et domini ementis et in praesentia nostra commissariorum sigillis voluntarie sigil- latus et subscriptus et cuivis parti unum exemplar extra- ditum. Quem contractum poterit pars vendens vel emens in simul vel singulatim pro libitu cum consensu dominorum officialium Pragensium tabularum in tabulis curare imponi et inscribi sine omni contradictione. Actum anno et die supra scriptis. Carolus, princeps Lichtenstein. P. Adamus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. Humbertus de Chudenicz. Udal- ricus, senior Bechinie. (L. S.) CXXI. 1623. November. 17. Prag. Friedrich Raming von Löwenast bezeugt, daß er vom Abte Adam Benedikt 5005 Schock, 48 Groschen und 3 Denare für das konfiszierte und vom Abte käuflich erworbene Gut Mischkowitz erhalten habe. (Vgl. Urk. CXXV.) Die Kopie dieser Quittung bei Possival (series p. 118 s.). Ich Fridrich Raming von Löwenast, Röm. kayj. Majest. ver ordneter Rentmeister im Königreich Böheimb, bekenne hiemit, daß ich von ehrwürdig und andächtig Herren Adam Benedikt, Abten des Klosters Emaus, von wegen des confiscirten und dem wohlgedachten Herren Abten käuflig hingelassen Gut Mischkowitz in Abschlag der Kaufjumma in das Böhmische Rentmeister Ambt meiner Vor- stehung eingenomben und empfang hab, benentlichen fünftausend fünf Schokh, 48 Gr., 3 D. Dessen zu Urkund hab ich mein eigen Handschrift undt gewöhnlich Petschaft hiefür gestellt. Actum Prag böhmisch Rentambt den siebenzehenden November Ao ein tausend sechs hundert drey undt zwantzig.
118 successivam et liberam haereditatem, juxta tenorem huius contractus ordinario stilo in tabulas regni imponere et inscri- bere. Et quidcunque per nos praefatos commissarios inter partes contractum et conclusum est, id utraque pars fideliter et juridice tenere et huic in omnibus satisfacere appromisit. Pro meliori certitudine et confirmatione horum hic contractus de verbo ad verbum dupliciter descriptus, primo ex parte vendentis, scilicet serenissimi principis, et domini ementis et in praesentia nostra commissariorum sigillis voluntarie sigil- latus et subscriptus et cuivis parti unum exemplar extra- ditum. Quem contractum poterit pars vendens vel emens in simul vel singulatim pro libitu cum consensu dominorum officialium Pragensium tabularum in tabulis curare imponi et inscribi sine omni contradictione. Actum anno et die supra scriptis. Carolus, princeps Lichtenstein. P. Adamus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. Humbertus de Chudenicz. Udal- ricus, senior Bechinie. (L. S.) CXXI. 1623. November. 17. Prag. Friedrich Raming von Löwenast bezeugt, daß er vom Abte Adam Benedikt 5005 Schock, 48 Groschen und 3 Denare für das konfiszierte und vom Abte käuflich erworbene Gut Mischkowitz erhalten habe. (Vgl. Urk. CXXV.) Die Kopie dieser Quittung bei Possival (series p. 118 s.). Ich Fridrich Raming von Löwenast, Röm. kayj. Majest. ver ordneter Rentmeister im Königreich Böheimb, bekenne hiemit, daß ich von ehrwürdig und andächtig Herren Adam Benedikt, Abten des Klosters Emaus, von wegen des confiscirten und dem wohlgedachten Herren Abten käuflig hingelassen Gut Mischkowitz in Abschlag der Kaufjumma in das Böhmische Rentmeister Ambt meiner Vor- stehung eingenomben und empfang hab, benentlichen fünftausend fünf Schokh, 48 Gr., 3 D. Dessen zu Urkund hab ich mein eigen Handschrift undt gewöhnlich Petschaft hiefür gestellt. Actum Prag böhmisch Rentambt den siebenzehenden November Ao ein tausend sechs hundert drey undt zwantzig.
Strana 119
119 CXXII. 1624. Februar. 6. Prag. Dekret des Statthalters, Karl Fürsten zu Lichtenstein, an die königliche Landtafel, mit welchem derselbe die Bestellung des Wenzel Widuna Obyteczky v. Obytecz und des Ulrich Berzkowsky v. Sche- birzow zu Relatoren wegen landtäflicher Einlage des Gutes Mischkowitz für das Kloster Emaus mitteilt. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 323 s.) und Possival (series p. 120.). Die lateinische Übersetzung dieses Dekretes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 262 s.): In quaternione relationum novo aërei coloris suae regiae Majestatis illustrissimorum dominorum et dinastarum pleni judicii regni tabularum anno 1624, die veneris dominicae primae quadragesimae folio 23: Carolus, Dei gratia princeps, gubernator domus Lichten- steinianae, princeps Oppaviensis S. R. C. Majestatis intimus consiliarius, camerarius et per plenipotentiam deputatus, locum- tenens in regno Boemiae. Perillustres ac generosi equites, domini amici nobis specialiter dilecti. Notum vobis facimus, quod no- mine et loco suae caesareae Majestatis juxta plenipotentiam a sua caesarea Majestate nobis datam, nos perillustres ac gene- rosos equites dominum Wenceslaum Vidunam Obiteczky de Obi- tecz, dominum in Krzemuzi, suae caesareae Majestatis consilia- rium et procuratorem regni Boemiae, et dominum Udalricum Berzkovsky de Schebirov, eiusdem suae caesareae Majestatis consiliarium, pro relatoribus ad tabulas regni direxerimus, ut illi adeant tabulas regni et venerabili sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, abbati monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi loco totius conventus eiusdem monasterii, illam villam et pagum Mischkovitz, olim Nicolai Trmal, nunc propter eius culpam in suam caesaream Majestatem devolutam, et in loco conventus Slovanensis a nobis jure contractus in successionis haereditatem venditam in tabulas regni imponant et juxta ordinem et formam in easdem tabulas inscribant. Ideo vobis nomine et loco suae caesareae Majestatis mandamus, quando- cunque iidem relatores nostri ad tabulas regni venient et copiam extrahere vellent, eos acceptabitis et in tabulas regni
119 CXXII. 1624. Februar. 6. Prag. Dekret des Statthalters, Karl Fürsten zu Lichtenstein, an die königliche Landtafel, mit welchem derselbe die Bestellung des Wenzel Widuna Obyteczky v. Obytecz und des Ulrich Berzkowsky v. Sche- birzow zu Relatoren wegen landtäflicher Einlage des Gutes Mischkowitz für das Kloster Emaus mitteilt. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dekretes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 323 s.) und Possival (series p. 120.). Die lateinische Übersetzung dieses Dekretes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 262 s.): In quaternione relationum novo aërei coloris suae regiae Majestatis illustrissimorum dominorum et dinastarum pleni judicii regni tabularum anno 1624, die veneris dominicae primae quadragesimae folio 23: Carolus, Dei gratia princeps, gubernator domus Lichten- steinianae, princeps Oppaviensis S. R. C. Majestatis intimus consiliarius, camerarius et per plenipotentiam deputatus, locum- tenens in regno Boemiae. Perillustres ac generosi equites, domini amici nobis specialiter dilecti. Notum vobis facimus, quod no- mine et loco suae caesareae Majestatis juxta plenipotentiam a sua caesarea Majestate nobis datam, nos perillustres ac gene- rosos equites dominum Wenceslaum Vidunam Obiteczky de Obi- tecz, dominum in Krzemuzi, suae caesareae Majestatis consilia- rium et procuratorem regni Boemiae, et dominum Udalricum Berzkovsky de Schebirov, eiusdem suae caesareae Majestatis consiliarium, pro relatoribus ad tabulas regni direxerimus, ut illi adeant tabulas regni et venerabili sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, abbati monasterii Slovanensis in nova civitate Pragensi loco totius conventus eiusdem monasterii, illam villam et pagum Mischkovitz, olim Nicolai Trmal, nunc propter eius culpam in suam caesaream Majestatem devolutam, et in loco conventus Slovanensis a nobis jure contractus in successionis haereditatem venditam in tabulas regni imponant et juxta ordinem et formam in easdem tabulas inscribant. Ideo vobis nomine et loco suae caesareae Majestatis mandamus, quando- cunque iidem relatores nostri ad tabulas regni venient et copiam extrahere vellent, eos acceptabitis et in tabulas regni
Strana 120
120 una cum contractu inscribetis. In hoc pro certo suae caesareae Majestatis voluntas implebitur. Datum Micro-Pragae 6. Fe- bruarii, anno 1624. Carolus. Ex commissione suae illustris- simae Celsitudinis. Wilhelmus Slavata. i. b. c. de Martinitz. CXXIII. 1624. Februar. 23. Prag. [1625. Januar. 16. Datum des Landtafelauszugs.] Relation an die Landtafel der vom Statthalter, Karl Fürsten zu Lichtenstein, bestellten Relatoren Wenzel Widuna Obyteczky von Obytecz und Ulrich Berzkowsky von Schebirzow über den Verkauf des ehemals Nikolaus Trmal'schen Gutes Mischkowitz an den Abt Adam Benedikt von Emaus. Die Kopie der tschechisch verfaßten Relation siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 325—327), Possival (series p. 120) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II, C. 14, Lit. F. Fasz. I. Nr. IV. Bei Possival (1. c.) befindet sich noch ein zweiter „Extractus“ dieser Relation. Die lateinische Übersetzung lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 264): Serenissimus princeps et dominus dominus Carolus, guber- nator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, suae caesareae Majestatis intimus consiliarius, camerarius et a sua caesarea Majestate cum plenipotentia deputatus locum- tenens in regno Boemiae, dignatus est nomine et loco suae caesareae Majestatis ante officiales Pragenses fateri, quod bonum et haereditatem suae caesareae Majestatis, quod olim Nicolai Trmal propter eius gravem in suam caesaream Maje- statem culpam juste ad suam caesaream Majestatem est devo- lutum et ad manus suae caesareae Majestatis confiscatum, vendidit liberum et haereditarium, videlicet : villam Misskovicz cum villa rurali in pago Misskovicz cum publica taberna, hominibus possessionatis et non possessionatis seu ex fundo profugis, cum censibus stabilibus et non stabilibus, cum agris cultis et incultis, cum hortis, ovili, pascuis, flumine, piscinis et aquaeductibus, item cum tomio, verbo: cum omnibus ad idem appertinentibus cum pleno et perfecto dominio, eo jure in his limitibus, in quibus praefata haereditas ab antiquo est et sicut ille Nicolaus Trmal in horum omnium possessione
120 una cum contractu inscribetis. In hoc pro certo suae caesareae Majestatis voluntas implebitur. Datum Micro-Pragae 6. Fe- bruarii, anno 1624. Carolus. Ex commissione suae illustris- simae Celsitudinis. Wilhelmus Slavata. i. b. c. de Martinitz. CXXIII. 1624. Februar. 23. Prag. [1625. Januar. 16. Datum des Landtafelauszugs.] Relation an die Landtafel der vom Statthalter, Karl Fürsten zu Lichtenstein, bestellten Relatoren Wenzel Widuna Obyteczky von Obytecz und Ulrich Berzkowsky von Schebirzow über den Verkauf des ehemals Nikolaus Trmal'schen Gutes Mischkowitz an den Abt Adam Benedikt von Emaus. Die Kopie der tschechisch verfaßten Relation siehe bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 325—327), Possival (series p. 120) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II, C. 14, Lit. F. Fasz. I. Nr. IV. Bei Possival (1. c.) befindet sich noch ein zweiter „Extractus“ dieser Relation. Die lateinische Übersetzung lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 264): Serenissimus princeps et dominus dominus Carolus, guber- nator domus Lichtensteinianae, princeps Oppaviensis, suae caesareae Majestatis intimus consiliarius, camerarius et a sua caesarea Majestate cum plenipotentia deputatus locum- tenens in regno Boemiae, dignatus est nomine et loco suae caesareae Majestatis ante officiales Pragenses fateri, quod bonum et haereditatem suae caesareae Majestatis, quod olim Nicolai Trmal propter eius gravem in suam caesaream Maje- statem culpam juste ad suam caesaream Majestatem est devo- lutum et ad manus suae caesareae Majestatis confiscatum, vendidit liberum et haereditarium, videlicet : villam Misskovicz cum villa rurali in pago Misskovicz cum publica taberna, hominibus possessionatis et non possessionatis seu ex fundo profugis, cum censibus stabilibus et non stabilibus, cum agris cultis et incultis, cum hortis, ovili, pascuis, flumine, piscinis et aquaeductibus, item cum tomio, verbo: cum omnibus ad idem appertinentibus cum pleno et perfecto dominio, eo jure in his limitibus, in quibus praefata haereditas ab antiquo est et sicut ille Nicolaus Trmal in horum omnium possessione
Strana 121
121 fuerat, ut ei tabulae regni supra hoc bonum testatae sunt, et specialiter sic sicut sua caesarea Majestas pro poena pleno jure devolutum supra se in potestate tenuit, nihil excipiendo de jure et dominio et proprietate suae caesareae Majestatis nec haeredum et successorum eius futurorum regum Boemiae, minus eiusdem Nicolai Trmal, haeredum et succes- sorum eius nec alicuius alterius, his omnibus seclusis, cum omnibus instrumentis hic repertis et ad idem bonum perti- nentibus, sicut contractus sigillatus et de eadem haereditate factus et hoc anno et die in tabulas regni impositus plenius testatur, vendere dignata est sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, abbati et loco totius conventus monasterii Slo- vanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et hoc pro summa 9005 sexagenarum, 48 grossorum et 3 denariorum omnium Missnensium plenarie et totaliter soluta et praefato conventui praedictam haereditatem cessit. Ulterius sua cae- sarea Majestas ordinarie dignatur[!] totum id coram omni homine, specialiter coram commissione pupillari, coram omnibus antiquitatibus, quae invenirentur, et coram omnibus ditionibus suae caesareae Majestatis propriis et haereditariis, quas suae caesareae Majestas in hoc regno Boemiae pro- nunc et in futurum tenere dignatur, tertia parte supra juxta jura Boemica. Hanc intabulationem loco et nomine serenissimi principis perfecerunt Wenceslaus Vidunus Obiteczky de Obitecz, consiliarius et procurator in regno Boemiae, et Udalricus Berzkovsky de Schebirov, suae caesareae Majestatis consilia- rius, ad hoc a serenissimo principe per relationem ad tabulas regni factam delegati ac ordinati, prout haec relatio in qua- ternione novo relationum aërei coloris suae caesareae Maje- statis illustrissimorum dominorum dynastarum anno 1624 die Veneris primo quadragesimae fol. 23 plenius testatur. Qui extractus datus est ex tabulis regni cum consensu perillustris ac generosi equitis domini Christophori Wratislaw de Mitrowicz, suae caesareae Majestatis consiliarii et supremi scribae regis Boemiae, sub sigillis Wenceslai senioris Bechinie de Lazan, domini in Hluboka et Bukova, vice- judicis in regno Boemiae, et Wilhelmi Schleykovsky de Siczen- dorff, domini in Zbenicz et Zbrzev, inferioris scribae tabu-
121 fuerat, ut ei tabulae regni supra hoc bonum testatae sunt, et specialiter sic sicut sua caesarea Majestas pro poena pleno jure devolutum supra se in potestate tenuit, nihil excipiendo de jure et dominio et proprietate suae caesareae Majestatis nec haeredum et successorum eius futurorum regum Boemiae, minus eiusdem Nicolai Trmal, haeredum et succes- sorum eius nec alicuius alterius, his omnibus seclusis, cum omnibus instrumentis hic repertis et ad idem bonum perti- nentibus, sicut contractus sigillatus et de eadem haereditate factus et hoc anno et die in tabulas regni impositus plenius testatur, vendere dignata est sacerdoti Adamo Benedicto Bavorovsky, abbati et loco totius conventus monasterii Slo- vanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et hoc pro summa 9005 sexagenarum, 48 grossorum et 3 denariorum omnium Missnensium plenarie et totaliter soluta et praefato conventui praedictam haereditatem cessit. Ulterius sua cae- sarea Majestas ordinarie dignatur[!] totum id coram omni homine, specialiter coram commissione pupillari, coram omnibus antiquitatibus, quae invenirentur, et coram omnibus ditionibus suae caesareae Majestatis propriis et haereditariis, quas suae caesareae Majestas in hoc regno Boemiae pro- nunc et in futurum tenere dignatur, tertia parte supra juxta jura Boemica. Hanc intabulationem loco et nomine serenissimi principis perfecerunt Wenceslaus Vidunus Obiteczky de Obitecz, consiliarius et procurator in regno Boemiae, et Udalricus Berzkovsky de Schebirov, suae caesareae Majestatis consilia- rius, ad hoc a serenissimo principe per relationem ad tabulas regni factam delegati ac ordinati, prout haec relatio in qua- ternione novo relationum aërei coloris suae caesareae Maje- statis illustrissimorum dominorum dynastarum anno 1624 die Veneris primo quadragesimae fol. 23 plenius testatur. Qui extractus datus est ex tabulis regni cum consensu perillustris ac generosi equitis domini Christophori Wratislaw de Mitrowicz, suae caesareae Majestatis consiliarii et supremi scribae regis Boemiae, sub sigillis Wenceslai senioris Bechinie de Lazan, domini in Hluboka et Bukova, vice- judicis in regno Boemiae, et Wilhelmi Schleykovsky de Siczen- dorff, domini in Zbenicz et Zbrzev, inferioris scribae tabu-
Strana 122
122 larum regni Boemiae, die Jovis post festum s. Felicis anno 1625. Wihelmus Schleykovsky de Siczendorff, inferior scriba tabularum. CXXIV. 1624. Juli. 30. Prag. Die kgl. böhmische Kammer erteilt in Befolgung eines dies bezüglichen kaiserlichen Befehls 1) dem Rentmeister Friedrich Raming von Löwenast den Auftrag, den Rest der Kaufsumme für das vom Kloster Emaus erkaufte Gut Mischkowitz im Betrage von 4000 fl. abzuschreiben und hierüber dem Kloster zu quittieren. Das Original siehe Statth.-Arch. Prag. C. 215/T. 15. Von wegen etc. Dem Rentmeister Fridrich Raming von Löwenast etc. beiverwahrte vidimirte Abschrift kaiser- licher Resolution zuezustellen, daraus er zue sehen, welcher- gestalt die röm. kais. Majestät, unser etc., mit dem Abten des Closters Emaus Adam Benedikt Baworowsky umb einen confiscirten Hof per 9005 Thir 48 g 4 d geschlossenen Kauf- kontrakt nicht allein gnädigst ratificiret, sondern auch in Ansehung berürtes Closters Dürftigkeit und besserer zue Erhe- bung desselben an berürter Kaufsumma die noch schuldigen 4000 Thler eleemosynae loco nachsehen zu lassen bewilliget haben, hierauf nun anstatt und im Namen höchsternennter kais. Majestät, unsers etc., ihm Rentmeister hiemit anbefohlen werde, dass er berührte 4000 Thlr an bemelter Kaufsumma abschreibe, das Kloster hierüber quittire und dieses Hofs halber, wie er wohl zu tun weiss, gebührende Richtigkeit mache. Solle ihm gegen diesem Decret für gut in Raitung angenommen und passiret werden. Prag den 30. Julii do 1624. CXXV. 1624. Auguft. 3. Prag. Der Rentmeister Friedrich Raming bestätigt, von Abt Adam Benedikt Bavorovsky 5005 Schock, 48 Gr. und 4 D. Meiß. für 1) Die kaiserliche Resolution ist datiert vom 18. Juli 1624. Vgl. Carafa, Commentaria de Germania sacra et restaurata (Col. Agrippinae 1639) Decreta p. 296.
122 larum regni Boemiae, die Jovis post festum s. Felicis anno 1625. Wihelmus Schleykovsky de Siczendorff, inferior scriba tabularum. CXXIV. 1624. Juli. 30. Prag. Die kgl. böhmische Kammer erteilt in Befolgung eines dies bezüglichen kaiserlichen Befehls 1) dem Rentmeister Friedrich Raming von Löwenast den Auftrag, den Rest der Kaufsumme für das vom Kloster Emaus erkaufte Gut Mischkowitz im Betrage von 4000 fl. abzuschreiben und hierüber dem Kloster zu quittieren. Das Original siehe Statth.-Arch. Prag. C. 215/T. 15. Von wegen etc. Dem Rentmeister Fridrich Raming von Löwenast etc. beiverwahrte vidimirte Abschrift kaiser- licher Resolution zuezustellen, daraus er zue sehen, welcher- gestalt die röm. kais. Majestät, unser etc., mit dem Abten des Closters Emaus Adam Benedikt Baworowsky umb einen confiscirten Hof per 9005 Thir 48 g 4 d geschlossenen Kauf- kontrakt nicht allein gnädigst ratificiret, sondern auch in Ansehung berürtes Closters Dürftigkeit und besserer zue Erhe- bung desselben an berürter Kaufsumma die noch schuldigen 4000 Thler eleemosynae loco nachsehen zu lassen bewilliget haben, hierauf nun anstatt und im Namen höchsternennter kais. Majestät, unsers etc., ihm Rentmeister hiemit anbefohlen werde, dass er berührte 4000 Thlr an bemelter Kaufsumma abschreibe, das Kloster hierüber quittire und dieses Hofs halber, wie er wohl zu tun weiss, gebührende Richtigkeit mache. Solle ihm gegen diesem Decret für gut in Raitung angenommen und passiret werden. Prag den 30. Julii do 1624. CXXV. 1624. Auguft. 3. Prag. Der Rentmeister Friedrich Raming bestätigt, von Abt Adam Benedikt Bavorovsky 5005 Schock, 48 Gr. und 4 D. Meiß. für 1) Die kaiserliche Resolution ist datiert vom 18. Juli 1624. Vgl. Carafa, Commentaria de Germania sacra et restaurata (Col. Agrippinae 1639) Decreta p. 296.
Strana 123
123 das Gut Mischkowitz empfangen zu haben und bezeugt, daß der Kaiser die Restsumme von 4000 Schock als Almosen dem Kloster geschenkt habe. (Vgl. Urk. CXXI.) Die Kopie der Quittung siehe bei Possival (series p. 118). Am 17. No- vember 1623 hatte Friedrich Raming bereits eine Quittung über die 5005 Schock, 48 Gr. u. 4 D. ausgestellt, ohne iedoch von den 4000 Schock eine Erwähnung zu tun. (Vgl. Possival, 1. c. p. 118 s.). Ich Fridrich Raming von Löwenast, Röm. kayj. Mayestät Renthmeister im Königreich Böheimb, bekenne hiemit, nachdem Ihr kayj. Mayestät vermög dero allergnädigsten resolution de dato achtzehenden verwichenes July diß Jahres den getroffenen Kauf-Contract von wegen des conficirten Hof Mißkowitz, mit dem Abt des Klosters Emaus, Herrn Adam Benedikt Baworowsky pr neyn tausend fünf Schockh, acht und virzich Groschen, vir Pfennig meiß. allergnädigst confirmirt undt ratificirt u. dan an deroselben noch hinderstalligen Kaufjumma Ihrer Ehrwirden dem Herrn Abt die hiebevor nach dem siebenzehenden November ao sechzehenhundert drey und zwantzig, erlegte fünf taujent und fünf Schockh, acht und virtzig Groschen vir pfenig Meiß. nemblichen vier tausent Schockh eleemosnyae loco nachgelassen undt also abzuschreiben bewilligt haben. Das ich also von mehr wohlbenanten Herrn Abt solche vier tausent Schockh zu Erfillung des volligen Kaufschilling alhie ordentlich und richtig übernomben und empfangen hab, dessen zu Urkund meine eigene Handunterschrift undt Petschaftsfertigung. Actum Böhmisch Rentmeister Ambt, den dryten Augusti des ein tausent sechshundert vier undt zwantzigsten Jahres. L. S. Fridrich Raming. CXXVI. 1624 (5?). November. 5. Prag. Der Ingrossator Daubravsky von Daubin bezeugt, daß Abt Adam Benedikt bei der Landtafel zwei Quittungen über den Erlag des Kaufpreises für das Gut Mischkowitz deponiert habe. Die Kopie des tschechischen Zeugnisses bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 334 s.) und Possival (series p. 119.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 263 s.):
123 das Gut Mischkowitz empfangen zu haben und bezeugt, daß der Kaiser die Restsumme von 4000 Schock als Almosen dem Kloster geschenkt habe. (Vgl. Urk. CXXI.) Die Kopie der Quittung siehe bei Possival (series p. 118). Am 17. No- vember 1623 hatte Friedrich Raming bereits eine Quittung über die 5005 Schock, 48 Gr. u. 4 D. ausgestellt, ohne iedoch von den 4000 Schock eine Erwähnung zu tun. (Vgl. Possival, 1. c. p. 118 s.). Ich Fridrich Raming von Löwenast, Röm. kayj. Mayestät Renthmeister im Königreich Böheimb, bekenne hiemit, nachdem Ihr kayj. Mayestät vermög dero allergnädigsten resolution de dato achtzehenden verwichenes July diß Jahres den getroffenen Kauf-Contract von wegen des conficirten Hof Mißkowitz, mit dem Abt des Klosters Emaus, Herrn Adam Benedikt Baworowsky pr neyn tausend fünf Schockh, acht und virzich Groschen, vir Pfennig meiß. allergnädigst confirmirt undt ratificirt u. dan an deroselben noch hinderstalligen Kaufjumma Ihrer Ehrwirden dem Herrn Abt die hiebevor nach dem siebenzehenden November ao sechzehenhundert drey und zwantzig, erlegte fünf taujent und fünf Schockh, acht und virtzig Groschen vir pfenig Meiß. nemblichen vier tausent Schockh eleemosnyae loco nachgelassen undt also abzuschreiben bewilligt haben. Das ich also von mehr wohlbenanten Herrn Abt solche vier tausent Schockh zu Erfillung des volligen Kaufschilling alhie ordentlich und richtig übernomben und empfangen hab, dessen zu Urkund meine eigene Handunterschrift undt Petschaftsfertigung. Actum Böhmisch Rentmeister Ambt, den dryten Augusti des ein tausent sechshundert vier undt zwantzigsten Jahres. L. S. Fridrich Raming. CXXVI. 1624 (5?). November. 5. Prag. Der Ingrossator Daubravsky von Daubin bezeugt, daß Abt Adam Benedikt bei der Landtafel zwei Quittungen über den Erlag des Kaufpreises für das Gut Mischkowitz deponiert habe. Die Kopie des tschechischen Zeugnisses bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 334 s.) und Possival (series p. 119.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 263 s.):
Strana 124
124 In registris albis depositionum anno 1625 die Mercurii post festum Omnium Sanctorum G. 32. P. sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas mona- sterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et loco totius conventus eiusdem monasterii per Jacobum Tille, camerarium apud tabulas regni cum consensu superiorum Pragensium earumdem tabularum dedit ad depositionem tabulis regni duas quietancias unam testantem summam 5005 sexagenarum, 40 grossorum et 4 denariorum, cuius datum 17. Novembris anno 1623 et alteram summam 4000 sexagenarum, cuius datum 3. Augusti 1624. Est positum a Friderico Raming de Löwenast suae caesareae Majestatis quaestore in regno Boemiae pro bono Mischovitz, ab eodem monasterio empto et soluto, hac conditione: quandocumque praenominatus abbas, modernus vel futurus loco totius conventus praefati monasterii vel personaliter vel per nuntium suum officiales Pragenses majorum tabularum regni requireret, ut illi similes quietantiae a tabulis regni exhiberentur, semper ei extradantur. Actum ut supra. Georgius Daubravsky de Daubin, ingrossator ad majores tabulas regni. CXXVII. 1626. [Januar?] Prag. Abt Adam Bavorovsky bittet den Kaiser Ferdinand, daß die dem Kloster auf ungerechte Weise entrissenen Güter wieder zurück gegeben werden. Die Kopie der Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 331) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II. D. 35. Nr. 3. Sacratissime ac invictissime imperator, domine domine clementissime. Extat Neo-Pragae structura ingens, memoria famaque olim celeberrimum monasterium s. Hieronymi vulgo Emaus sive Slovanense nuncupatum ordinis s. Benedicti magni illius et felicissimae recordationis Caroli IV. Romanorum impera- toris nec non totius domus potentissimae Austriacae uti restitutoris, procul dubio olim potentissime dotatum, libera- lissime erectum, quod injuria temporum, devastatione et possessione haereticorum per 172 annos ita privatum et orba-
124 In registris albis depositionum anno 1625 die Mercurii post festum Omnium Sanctorum G. 32. P. sacerdos Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas mona- sterii Slovanensis ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, et loco totius conventus eiusdem monasterii per Jacobum Tille, camerarium apud tabulas regni cum consensu superiorum Pragensium earumdem tabularum dedit ad depositionem tabulis regni duas quietancias unam testantem summam 5005 sexagenarum, 40 grossorum et 4 denariorum, cuius datum 17. Novembris anno 1623 et alteram summam 4000 sexagenarum, cuius datum 3. Augusti 1624. Est positum a Friderico Raming de Löwenast suae caesareae Majestatis quaestore in regno Boemiae pro bono Mischovitz, ab eodem monasterio empto et soluto, hac conditione: quandocumque praenominatus abbas, modernus vel futurus loco totius conventus praefati monasterii vel personaliter vel per nuntium suum officiales Pragenses majorum tabularum regni requireret, ut illi similes quietantiae a tabulis regni exhiberentur, semper ei extradantur. Actum ut supra. Georgius Daubravsky de Daubin, ingrossator ad majores tabulas regni. CXXVII. 1626. [Januar?] Prag. Abt Adam Bavorovsky bittet den Kaiser Ferdinand, daß die dem Kloster auf ungerechte Weise entrissenen Güter wieder zurück gegeben werden. Die Kopie der Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 331) und in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. II. D. 35. Nr. 3. Sacratissime ac invictissime imperator, domine domine clementissime. Extat Neo-Pragae structura ingens, memoria famaque olim celeberrimum monasterium s. Hieronymi vulgo Emaus sive Slovanense nuncupatum ordinis s. Benedicti magni illius et felicissimae recordationis Caroli IV. Romanorum impera- toris nec non totius domus potentissimae Austriacae uti restitutoris, procul dubio olim potentissime dotatum, libera- lissime erectum, quod injuria temporum, devastatione et possessione haereticorum per 172 annos ita privatum et orba-
Strana 125
125 tum est omnibus, ut ne quidem unum patrem ob tantas singulis annis reparationes, nisi mihi manus liberalissimae caesareae Majestatis vestrae opitularentur, alere sufficerem. Jam autem modos omnes tentans ad sublevandum dictum monaste- rium, ut honor Deo juxta exigentiam sanctae memoriae funda- toris augeri et plures fratres ali possint, hos mihi omnes misera praeclusit paupertas. Ultimus ergo modus mihi extat, quod vestra sacra caesarea Majestas, quae procul dubio gratas et ratas habens fundationes sacrorum Romanorum imperatorum nec non Boemiae regum praedecessorum et nomine successorum suo- rum factas, eas non dedignabitur protegere, defendere ac tueri. Hoc igitur fundamento nixus ad vestram sacram caesaream Majestatem festinans recurro et ad pedes me devolvens propter Deum quam humillime rogo: dignetur huiuscemodi abbatum dicti monasterii haereticorum praedecessorum meorum omnes contractus, abalienationes venditionesque, quas sine ullo con- sensu fecerant in perniciem et detrimentum monasterii, irritas facere, et ut monasterium res et bona licet pauca recipiat sua clementissime mandare. Deus optimus maximus sacra- tissimam Majestatem caesaream vestram omnium haereticorum felicissimum [devictorem] faciet, et ego cum ordinis mei patri- bus, nec non totus mecum sacratissimus ordo Benedictinus restauratorem suum, imo fundatorem in perpetuum venerabitur. Sacratissimae Majestatis vestrae humillimus sacellanus Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. CXXVIII. 1626. Januar. 2. Prag. Abt Adam Benedikt ersucht Wenzel den älteren Wratislaw von Mitrowitz von dem beabsichtigten Kauf der dem Kloster Emaus widerrechtlich entfremdeten Dörfer Vorder und Mittel- Lhota Abstand zu nehmen. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. 1, p. 327 s.) und Possival (series p. 69). Die lateinische Übersetzung des Briefes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 266):
125 tum est omnibus, ut ne quidem unum patrem ob tantas singulis annis reparationes, nisi mihi manus liberalissimae caesareae Majestatis vestrae opitularentur, alere sufficerem. Jam autem modos omnes tentans ad sublevandum dictum monaste- rium, ut honor Deo juxta exigentiam sanctae memoriae funda- toris augeri et plures fratres ali possint, hos mihi omnes misera praeclusit paupertas. Ultimus ergo modus mihi extat, quod vestra sacra caesarea Majestas, quae procul dubio gratas et ratas habens fundationes sacrorum Romanorum imperatorum nec non Boemiae regum praedecessorum et nomine successorum suo- rum factas, eas non dedignabitur protegere, defendere ac tueri. Hoc igitur fundamento nixus ad vestram sacram caesaream Majestatem festinans recurro et ad pedes me devolvens propter Deum quam humillime rogo: dignetur huiuscemodi abbatum dicti monasterii haereticorum praedecessorum meorum omnes contractus, abalienationes venditionesque, quas sine ullo con- sensu fecerant in perniciem et detrimentum monasterii, irritas facere, et ut monasterium res et bona licet pauca recipiat sua clementissime mandare. Deus optimus maximus sacra- tissimam Majestatem caesaream vestram omnium haereticorum felicissimum [devictorem] faciet, et ego cum ordinis mei patri- bus, nec non totus mecum sacratissimus ordo Benedictinus restauratorem suum, imo fundatorem in perpetuum venerabitur. Sacratissimae Majestatis vestrae humillimus sacellanus Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, abbas monasterii Slovanensis. CXXVIII. 1626. Januar. 2. Prag. Abt Adam Benedikt ersucht Wenzel den älteren Wratislaw von Mitrowitz von dem beabsichtigten Kauf der dem Kloster Emaus widerrechtlich entfremdeten Dörfer Vorder und Mittel- Lhota Abstand zu nehmen. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. 1, p. 327 s.) und Possival (series p. 69). Die lateinische Übersetzung des Briefes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 266):
Strana 126
126 Petitionem meam significo. Perillustris ac generose domine eques, sanitatem et omnia bona faveo et fideliter, lubenter exposco. Notitiam certam habeo, quod perillustris ac gene- rosus eques dominus Adamus Bechinie de Lazan, dominus Korkiniae, Smilovicz et Lepschicz, intentionem habeat, sua bona vendendi et perillustris dominatio vestra dignantur velle emere. Inter quae bona inveniantur duae villae: superior et media Lhota, qui pagi antiquitus monasterio Slovanensi per- tinebant et quidem titulo donationis olim a gloriosae memo- riae rege Boemiae et fundatore monasterii Slovanensis, qui pagi ab eodem monasterio sine consensu suae Sanctitatis Romani Summi Pontificis illegitime sunt abalienatae, e contra nulla satisfactio monasterio est facta. Quorum pagorum videns ego inordinationem supplicavi praeteritis annis serenissimo principi Lichtenstein tamquam locumtenenti regni Boemiae et aliis locumtenentibus et eorum restitutionem petii et cum domino Wenceslao, juniore Bechinie tamquam pro eo tempore possessore, ratione huius negotii litem habeo et sic hoc totum manet in pura resolutione, imo his diebus ratione harum villarum supplicam permisi suae caesareae Majestati et spero, me accepturum bonam resolutionem. Hinc perillustri dominationi notum faciens praecautionem do, ne propter primam et secundam rationem, quia hi pagi monasterio et clero ad promovendum honorem et gloriam Dei, abbatis et conventus sustentationem donati sunt et graves poenae et interminationes judicii latae sunt super abbates, qui hanc fundationem ab eodem monasterio abalienarent et hoc totum sua Sanctitas confirmare dignata est, ne hos pagos a peril- lustri et generoso domino Adamo Bechinie emere digna- remini, quod perillustri dominationi ex amicabili confidentia, ne aliquod damnum vel negotium pati dignarentur, notificavi, semper paratus in meis precibus, quibus perillustri domi- nationi bene valere apprecor. Datum in monasterio Slovanensi die Veneris post novum annum anno 1626. Suae perillustris dominationis memor in precibus P. Adamus Bavorovsky, abbas Slovanensis.
126 Petitionem meam significo. Perillustris ac generose domine eques, sanitatem et omnia bona faveo et fideliter, lubenter exposco. Notitiam certam habeo, quod perillustris ac gene- rosus eques dominus Adamus Bechinie de Lazan, dominus Korkiniae, Smilovicz et Lepschicz, intentionem habeat, sua bona vendendi et perillustris dominatio vestra dignantur velle emere. Inter quae bona inveniantur duae villae: superior et media Lhota, qui pagi antiquitus monasterio Slovanensi per- tinebant et quidem titulo donationis olim a gloriosae memo- riae rege Boemiae et fundatore monasterii Slovanensis, qui pagi ab eodem monasterio sine consensu suae Sanctitatis Romani Summi Pontificis illegitime sunt abalienatae, e contra nulla satisfactio monasterio est facta. Quorum pagorum videns ego inordinationem supplicavi praeteritis annis serenissimo principi Lichtenstein tamquam locumtenenti regni Boemiae et aliis locumtenentibus et eorum restitutionem petii et cum domino Wenceslao, juniore Bechinie tamquam pro eo tempore possessore, ratione huius negotii litem habeo et sic hoc totum manet in pura resolutione, imo his diebus ratione harum villarum supplicam permisi suae caesareae Majestati et spero, me accepturum bonam resolutionem. Hinc perillustri dominationi notum faciens praecautionem do, ne propter primam et secundam rationem, quia hi pagi monasterio et clero ad promovendum honorem et gloriam Dei, abbatis et conventus sustentationem donati sunt et graves poenae et interminationes judicii latae sunt super abbates, qui hanc fundationem ab eodem monasterio abalienarent et hoc totum sua Sanctitas confirmare dignata est, ne hos pagos a peril- lustri et generoso domino Adamo Bechinie emere digna- remini, quod perillustri dominationi ex amicabili confidentia, ne aliquod damnum vel negotium pati dignarentur, notificavi, semper paratus in meis precibus, quibus perillustri domi- nationi bene valere apprecor. Datum in monasterio Slovanensi die Veneris post novum annum anno 1626. Suae perillustris dominationis memor in precibus P. Adamus Bavorovsky, abbas Slovanensis.
Strana 127
127 CXXIX. 1626. Januar. 5. Zduchowitz. Wenzel der ältere Wratislaw von Mitrowitz teilt dem Abte Adam Benedikt von Emaus mit, daß er die Dörfer Vorder und Mittel-Lhota bereits gekauft habe und dieselben als vollkommen rechtmäßiges Eigentum betrachte. Das Original befindet sich — nachträglich eingebunden — in dem Kopial- buch der Handschriften-Sammlung der Univ.-Bibl. Prag XXVII. E. 24. Fol. 191a. Die Kopie dieses tschechisch geschriebenen Briefes bei Techner (hist. Em. Mss. I. p. 329 s.) und Possival (series p. 70 s.) Službu swau wzkazugi. Dustogny a welebny kniezi, pane sausede mug zwlasstnie mily, tehož zdrawi a w niem wssechno dobre przegi wassi milosti wiernie rad. Psani, kterež mnie cziniti raczite, gehož datum w klassterze Slowanskem w patek po pamatcze noweho leta 1626, gest mnie 5. Januarii dodano, kterežto przeczetsse, czo by w sobie obsahowalo, gsem poro- zumiel a prziednie, zie mnie tak przatelsky a sausedsky o tom psati a wystrzihati (gakoby ty wesnicze gesstie klassteru Slowanskemu naleziely) raczite, welicze diekugi a podle toho, zie gsem statek Korkynsky s dwiema Lhotami kaupil ozna- mugi. A w prawdie bych tak kwapny a wsseteczny nebyl, kdybych, zie takowe dwie Lhoty od niekdy przedka wassi milosti pana opata Slowanskeho i wsseho konwentu przedku memu panu Waczlawowi Wratislawowi na Mnissku s powo- lenim krale a wssi zemie odprodany, penize za nie složeny a do desk zemskych wlozieny gsau, dostatecznie se nevyptal. Z te przicziny widiwsse, zie ziadne sprawedlnosti k nim wiczegi miti a sobie pokladati moczti neraczite, gsem i ty dwie wesnicze (poniewadz welicze k statku memu przina- leziegi) kaupil. Gakož pak widi-li se wassi milosti weypis wkladu a quitancze od desk zemskych wyzdwihnauti, przi wuli wassi milosti to zustawugi, žadagicze przi tom, zie sobie i mnie dalssiho zaneprazdnieni necziniti, nybrž abych pokognie tychž wesnicz gako ginych užiwati mohl, przati raczite, neb i toho tagiti nemohu, zie pan opat Zbra- slawsky podobne psani panu Adamowi Bechyniowi pominulych dnuw gest uczinil, pokladagicze sobie k te gedne wesniczi,
127 CXXIX. 1626. Januar. 5. Zduchowitz. Wenzel der ältere Wratislaw von Mitrowitz teilt dem Abte Adam Benedikt von Emaus mit, daß er die Dörfer Vorder und Mittel-Lhota bereits gekauft habe und dieselben als vollkommen rechtmäßiges Eigentum betrachte. Das Original befindet sich — nachträglich eingebunden — in dem Kopial- buch der Handschriften-Sammlung der Univ.-Bibl. Prag XXVII. E. 24. Fol. 191a. Die Kopie dieses tschechisch geschriebenen Briefes bei Techner (hist. Em. Mss. I. p. 329 s.) und Possival (series p. 70 s.) Službu swau wzkazugi. Dustogny a welebny kniezi, pane sausede mug zwlasstnie mily, tehož zdrawi a w niem wssechno dobre przegi wassi milosti wiernie rad. Psani, kterež mnie cziniti raczite, gehož datum w klassterze Slowanskem w patek po pamatcze noweho leta 1626, gest mnie 5. Januarii dodano, kterežto przeczetsse, czo by w sobie obsahowalo, gsem poro- zumiel a prziednie, zie mnie tak przatelsky a sausedsky o tom psati a wystrzihati (gakoby ty wesnicze gesstie klassteru Slowanskemu naleziely) raczite, welicze diekugi a podle toho, zie gsem statek Korkynsky s dwiema Lhotami kaupil ozna- mugi. A w prawdie bych tak kwapny a wsseteczny nebyl, kdybych, zie takowe dwie Lhoty od niekdy przedka wassi milosti pana opata Slowanskeho i wsseho konwentu przedku memu panu Waczlawowi Wratislawowi na Mnissku s powo- lenim krale a wssi zemie odprodany, penize za nie složeny a do desk zemskych wlozieny gsau, dostatecznie se nevyptal. Z te przicziny widiwsse, zie ziadne sprawedlnosti k nim wiczegi miti a sobie pokladati moczti neraczite, gsem i ty dwie wesnicze (poniewadz welicze k statku memu przina- leziegi) kaupil. Gakož pak widi-li se wassi milosti weypis wkladu a quitancze od desk zemskych wyzdwihnauti, przi wuli wassi milosti to zustawugi, žadagicze przi tom, zie sobie i mnie dalssiho zaneprazdnieni necziniti, nybrž abych pokognie tychž wesnicz gako ginych užiwati mohl, przati raczite, neb i toho tagiti nemohu, zie pan opat Zbra- slawsky podobne psani panu Adamowi Bechyniowi pominulych dnuw gest uczinil, pokladagicze sobie k te gedne wesniczi,
Strana 128
128 totiž Przedni Lhotie negake prawo a sprawedlnost miti, pra- wicze, zie taky k fundaczi geho a ziadnemu ginemu nenaleži. A tak gest s podiwenim, zie dwa pani opatowe rozdilnych rzadu k tež Lhotie prawo miti chtiegi a zie k geho fundaczi nalezi, prawi, an chticze gi pan opat Zbraslawsky od klasstera Slowanskeho odcziziti a k swemu klassteru Zbraslawskemu przipojiti, ziadne klatby proto se neobawa. Ale ga mam nadiegi, zie gest dawno przed lety s powolenim krale a wssi zemie dobrowolnie odprodano, penize k dczkam zemskym slozieny, wyzdwihnuty a wykwitowany gsau, zie ani geho Milost czysarzska nynieyssi kral a pan nass negmilostiwiegssi gednomu wziti a druhemu dati neraczi, nybrž radiegi przi tom zusta- witi a z ginych statku rebelskych klassterum milost swau czisarzskau a kralowskau wynahraditi moczti raczi. Kdež pak oznameni, gak se w lesich wassi milosti diege a kdo jagrmistrem gest, žadati raczite, w prawdie gsem gesstie sam osobnie gak žiw w tiech mistech nebyl. Saudim, zie sedlaczi sami mysliwost prowozugi a lesuw uziwagi, neb ani na poruczeni wassi milosti žadneho piwa z piwowaru meho nebrali a brati nechti, nybrž sami swe wule (poniewacz pan buh wysoko a wrchnost daleko gest) užiwagi a ga w lesich wassi milosti nikdy sem honiti pro neposlussnost gegich nedal, ginacz bych gistie nepominul, kdybych byl honiti dal a czo prowedl, s wassi milosti na prawau polowiczi se roz- dieliti; czož o wssem, když ted, dali pan buh, po trzech kralich do Prahy przigedu. s wassi milosti promluwiti neo- pomenu. S tim ochrana boži s nami beyti racz. Datum na Zduchowiczich 5. Januarii leta 1626. Wassi milosti k službam wolny saused Waczlaw neystarssi Wratislaw z Mitrowicz na Starem Kninie a Zduchowiczich, jeho Milosti czysarzske rada a saudcze zemsky. In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 267 s.): Reverendissime ac venerabilis sacerdos, domino vicine, perquam dilecte, sanitatem et omnia bona fideliter lubens precor. Litterae ad me scriptae, quarum datum in monasterio Slovanensi die Veneris post novum annum 1626 die 5. eiusdem
128 totiž Przedni Lhotie negake prawo a sprawedlnost miti, pra- wicze, zie taky k fundaczi geho a ziadnemu ginemu nenaleži. A tak gest s podiwenim, zie dwa pani opatowe rozdilnych rzadu k tež Lhotie prawo miti chtiegi a zie k geho fundaczi nalezi, prawi, an chticze gi pan opat Zbraslawsky od klasstera Slowanskeho odcziziti a k swemu klassteru Zbraslawskemu przipojiti, ziadne klatby proto se neobawa. Ale ga mam nadiegi, zie gest dawno przed lety s powolenim krale a wssi zemie dobrowolnie odprodano, penize k dczkam zemskym slozieny, wyzdwihnuty a wykwitowany gsau, zie ani geho Milost czysarzska nynieyssi kral a pan nass negmilostiwiegssi gednomu wziti a druhemu dati neraczi, nybrž radiegi przi tom zusta- witi a z ginych statku rebelskych klassterum milost swau czisarzskau a kralowskau wynahraditi moczti raczi. Kdež pak oznameni, gak se w lesich wassi milosti diege a kdo jagrmistrem gest, žadati raczite, w prawdie gsem gesstie sam osobnie gak žiw w tiech mistech nebyl. Saudim, zie sedlaczi sami mysliwost prowozugi a lesuw uziwagi, neb ani na poruczeni wassi milosti žadneho piwa z piwowaru meho nebrali a brati nechti, nybrž sami swe wule (poniewacz pan buh wysoko a wrchnost daleko gest) užiwagi a ga w lesich wassi milosti nikdy sem honiti pro neposlussnost gegich nedal, ginacz bych gistie nepominul, kdybych byl honiti dal a czo prowedl, s wassi milosti na prawau polowiczi se roz- dieliti; czož o wssem, když ted, dali pan buh, po trzech kralich do Prahy przigedu. s wassi milosti promluwiti neo- pomenu. S tim ochrana boži s nami beyti racz. Datum na Zduchowiczich 5. Januarii leta 1626. Wassi milosti k službam wolny saused Waczlaw neystarssi Wratislaw z Mitrowicz na Starem Kninie a Zduchowiczich, jeho Milosti czysarzske rada a saudcze zemsky. In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II. p. 267 s.): Reverendissime ac venerabilis sacerdos, domino vicine, perquam dilecte, sanitatem et omnia bona fideliter lubens precor. Litterae ad me scriptae, quarum datum in monasterio Slovanensi die Veneris post novum annum 1626 die 5. eiusdem
Strana 129
129 mihi sunt extraditae, quas perlegendo, quid in se contineant, percepi, primo, quod mihi ex amicabili vicinitate de hoc scribere et praecautionem, (quasi hi pagi de facto monasterio Slovanensi spectarent) dare dignantur, gratias refero, et juxta id, quod bonum Korkinense cum duabus Lhotis emerim, insinuo. Et revera tam praeceps et praesumptuosus non fuissem, si sufficienter non indagassem, quod illae duae Lhotae a praedecessoribus reverendissimi domini abbatis Slovanensis et toto conventu praedecessori meo domino Wenceslao Wra- tislaw, domino in Mnischek cum licentia regis venditae fuis- sent, pecunia pro eis deposita et in tabulas regni imposita. Ea ratione videns, quod nullum jus ad eas amplius dignantur habere, utrumque pagum (quia multum meo bono spectant) emi et quia ipse reverendissimus dominus extractum quie- tantiarum ex tabulis regni levavit, hinc in voluntate reveren- dissimi domini relinquo, obsecrans, ne sibi et mihi ulterius negotium faciat, sed mihi favere dignentur, ut pacifice his pagis prout aliis utar. Hoc silentio praeterire nequeo, qua- liter dominus abbas Zbraslaviensis similes litteras domino Adamo Bechinie praeteritis diebus miserit supponendo, ad unum eorum pagorum scilicet superiorem Lhotam aliquod jus et justitiam se habere dicens, etiam ad suam fundationem et nullius alterius eam spectare, et sic mirum est, quod duo domini abbates ex diverso ordine ad hanc Lhotam jus velint habere, quodve ad eandem fundationem pertineat, unus et alter affirmare et dominus abbas Zbraslaviensis volens illam Lhotam a monasterio Slovanensi abalienare et suo monasterio Zbraslaviensi conjungere, ex eo nullam timet excommunica- tionem. Sed ego spero, quod pridem ante annos cum consensu regis voluntarie sic vendita, pecunia ad tabulas regni depo- sita, elevata et quietantia accepta et sua caesarea Majestas, modernus rex et dominus noster gratiosissimus, spero quod uni non accipiet, ut alteri donet, sed quemlibet in posses- sione relinquet et ex confiscatis bonis rebellium suam caesa- ream regiam gratiam monasteriis satis recompensare potest. Quod vero a me requirere dignentur notitiam, qualiter in silvis reverendissimi domini agatur et quis sit praefectus venationum, vere adhuc personaliter nunquam in illis locis 9
129 mihi sunt extraditae, quas perlegendo, quid in se contineant, percepi, primo, quod mihi ex amicabili vicinitate de hoc scribere et praecautionem, (quasi hi pagi de facto monasterio Slovanensi spectarent) dare dignantur, gratias refero, et juxta id, quod bonum Korkinense cum duabus Lhotis emerim, insinuo. Et revera tam praeceps et praesumptuosus non fuissem, si sufficienter non indagassem, quod illae duae Lhotae a praedecessoribus reverendissimi domini abbatis Slovanensis et toto conventu praedecessori meo domino Wenceslao Wra- tislaw, domino in Mnischek cum licentia regis venditae fuis- sent, pecunia pro eis deposita et in tabulas regni imposita. Ea ratione videns, quod nullum jus ad eas amplius dignantur habere, utrumque pagum (quia multum meo bono spectant) emi et quia ipse reverendissimus dominus extractum quie- tantiarum ex tabulis regni levavit, hinc in voluntate reveren- dissimi domini relinquo, obsecrans, ne sibi et mihi ulterius negotium faciat, sed mihi favere dignentur, ut pacifice his pagis prout aliis utar. Hoc silentio praeterire nequeo, qua- liter dominus abbas Zbraslaviensis similes litteras domino Adamo Bechinie praeteritis diebus miserit supponendo, ad unum eorum pagorum scilicet superiorem Lhotam aliquod jus et justitiam se habere dicens, etiam ad suam fundationem et nullius alterius eam spectare, et sic mirum est, quod duo domini abbates ex diverso ordine ad hanc Lhotam jus velint habere, quodve ad eandem fundationem pertineat, unus et alter affirmare et dominus abbas Zbraslaviensis volens illam Lhotam a monasterio Slovanensi abalienare et suo monasterio Zbraslaviensi conjungere, ex eo nullam timet excommunica- tionem. Sed ego spero, quod pridem ante annos cum consensu regis voluntarie sic vendita, pecunia ad tabulas regni depo- sita, elevata et quietantia accepta et sua caesarea Majestas, modernus rex et dominus noster gratiosissimus, spero quod uni non accipiet, ut alteri donet, sed quemlibet in posses- sione relinquet et ex confiscatis bonis rebellium suam caesa- ream regiam gratiam monasteriis satis recompensare potest. Quod vero a me requirere dignentur notitiam, qualiter in silvis reverendissimi domini agatur et quis sit praefectus venationum, vere adhuc personaliter nunquam in illis locis 9
Strana 130
130 fui; judico, quod ipsi rustici venationem exerceant et silvis pro se utantur. Nec enim ad mandatum reverendissimi domini acceperunt ullam cerevisiam ex meo braxatorio nec accipere volunt, verum propria voluntate (quoniam Deus alte et domi- nium longe est) utuntur et ego in silvis reverendissimi domini propter eorum inoboedientiam nunquam curavi venari. Alias non intermississem, si venationem, instituissem reveren- dissimo domino dimidium acceptae ferae cedere. De quo Deo dante nunc post Epiphaniam Domini, dum Pragam adve- nero, cum reverendissimo domino loqui non intermittam. His protectio Dei sit nobiscum. Datum Zduchoviczii 5. Januarii, anno 1626. Reverendissimi domini ad obsequia paratus vicinus Wenceslaus senior Wratislav de Mitrovicz, dominus in antiqua Knina et Zduchovicz, sacrae caesareae Majestatis consiliarius et judex regni. CXXX. 1626. Januar. 10. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert den Freiherrn David Heinrich von Tschirnhaus und Polkenheim auf. den von ihm unrechtmäßiger Weise im Besitz gehaltenen, ehemals zur Dotation des Klosters Emaus gehörigen Hof Okrouhlik bei Kobilis an das. selbe wieder abzutreten. Die Kopie des tschechischen Originales ist in dem in der Handschriften Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 215, Nr. 329. CXXXI. [1626. ] Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky richtet an die böhmische Hof-- kanzlei die Bitte, dieselbe möge den Herrn Johann Woracziczky von Pabienicz. welcher einen Majestätsbrief über mehrere beim Kloster gelegene und demfelben gehörige Häuschen besitze und sich weigere, denjelben an den rechtmäßigen Besitzer, das Kloster Emaus, auszufolgen, veranlassen, diesen Majestätsbrief herauszugeben. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Bittschrift siehe in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 267, Nr. 349.
130 fui; judico, quod ipsi rustici venationem exerceant et silvis pro se utantur. Nec enim ad mandatum reverendissimi domini acceperunt ullam cerevisiam ex meo braxatorio nec accipere volunt, verum propria voluntate (quoniam Deus alte et domi- nium longe est) utuntur et ego in silvis reverendissimi domini propter eorum inoboedientiam nunquam curavi venari. Alias non intermississem, si venationem, instituissem reveren- dissimo domino dimidium acceptae ferae cedere. De quo Deo dante nunc post Epiphaniam Domini, dum Pragam adve- nero, cum reverendissimo domino loqui non intermittam. His protectio Dei sit nobiscum. Datum Zduchoviczii 5. Januarii, anno 1626. Reverendissimi domini ad obsequia paratus vicinus Wenceslaus senior Wratislav de Mitrovicz, dominus in antiqua Knina et Zduchovicz, sacrae caesareae Majestatis consiliarius et judex regni. CXXX. 1626. Januar. 10. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky fordert den Freiherrn David Heinrich von Tschirnhaus und Polkenheim auf. den von ihm unrechtmäßiger Weise im Besitz gehaltenen, ehemals zur Dotation des Klosters Emaus gehörigen Hof Okrouhlik bei Kobilis an das. selbe wieder abzutreten. Die Kopie des tschechischen Originales ist in dem in der Handschriften Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII. E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 215, Nr. 329. CXXXI. [1626. ] Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky richtet an die böhmische Hof-- kanzlei die Bitte, dieselbe möge den Herrn Johann Woracziczky von Pabienicz. welcher einen Majestätsbrief über mehrere beim Kloster gelegene und demfelben gehörige Häuschen besitze und sich weigere, denjelben an den rechtmäßigen Besitzer, das Kloster Emaus, auszufolgen, veranlassen, diesen Majestätsbrief herauszugeben. Die Kopie der tschechisch abgefaßten Bittschrift siehe in dem in der Hand- schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus Fol. 267, Nr. 349.
Strana 131
131 CXXXII. 1626, vor dem 27. Juli. Abt Adam Benedikt Bavorovsky richtet an die böhmische Hofkanzlei die Bitte, es möge ihm der von Johann Woracziczky von Pabienicz dortselbst erlegte Majestätsbrief betreffend einige zum Kloster gehörige Häuschen ausgefolgt werden. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 268, Nr. 350. — Darunter steht die Notiz: „Privilegium takowe wydano gest na poruczeni G. M. z kancze- larze. G. M. pan hrabie z Wrtby raczil ge klassteru odewzdati a przinesti ut bonus patronus monasterii. Orate pro eo.“ CXXXIII. 1626. Juli. 27. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky stellt an den Richter, Bür- germeister und Rat der Neustadt-Prag das Ersuchen, einige zur Jurisdiktion des Klosters gehörige, in der Folge aber in die Neu- städter Stadtbücher eingetragene Häuschen in den Stadtbüchern löschen zu lassen, damit dieselben wieder in die Klostergrundbücher eingetragen werden können. Die Kopie der tschechisch geschriebeuen Bittschrift ist in dem in der Hand schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 ver wahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 268, Nr. 351. — Die Löschung aus den Stadtbüchern erfolgte auch tatsächlich, denn nach einer Notiz 1. c. Fol. 269 baten die Besitzer der Häuschen um deren Einverleibung in die Klosterbücher. CXXXIV. 1626. Oktober. 18. Prag. Abt Adam Benedikt verkauft an Johann Kisler Bobinsky, Bürger der Neustadt-Prag, um 135 Schock Meiß. ein an das Kloster Emaus nach dem Ritter Adam Schmoltz von Schmoltz ge- fallenes Häuschen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 297 s.). Die lateinische Übersetzung des Kontraktes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 248 s.): Anno Domini 1626 in festo s. Galli reverendissimus et venerabilis dominus praelatus sacerdos Adamus Benedictus 9*)
131 CXXXII. 1626, vor dem 27. Juli. Abt Adam Benedikt Bavorovsky richtet an die böhmische Hofkanzlei die Bitte, es möge ihm der von Johann Woracziczky von Pabienicz dortselbst erlegte Majestätsbrief betreffend einige zum Kloster gehörige Häuschen ausgefolgt werden. Die Kopie des tschechischen Originales befindet sich in dem in der Hand schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 verwahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 268, Nr. 350. — Darunter steht die Notiz: „Privilegium takowe wydano gest na poruczeni G. M. z kancze- larze. G. M. pan hrabie z Wrtby raczil ge klassteru odewzdati a przinesti ut bonus patronus monasterii. Orate pro eo.“ CXXXIII. 1626. Juli. 27. Prag. Abt Adam Benedikt Bavorovsky stellt an den Richter, Bür- germeister und Rat der Neustadt-Prag das Ersuchen, einige zur Jurisdiktion des Klosters gehörige, in der Folge aber in die Neu- städter Stadtbücher eingetragene Häuschen in den Stadtbüchern löschen zu lassen, damit dieselben wieder in die Klostergrundbücher eingetragen werden können. Die Kopie der tschechisch geschriebeuen Bittschrift ist in dem in der Hand schriften-Sammlung der Prager Univ.-Bibl. sub Sign. XVII, E. 24 ver wahrten Kopialbuche des Klosters Emaus. Fol. 268, Nr. 351. — Die Löschung aus den Stadtbüchern erfolgte auch tatsächlich, denn nach einer Notiz 1. c. Fol. 269 baten die Besitzer der Häuschen um deren Einverleibung in die Klosterbücher. CXXXIV. 1626. Oktober. 18. Prag. Abt Adam Benedikt verkauft an Johann Kisler Bobinsky, Bürger der Neustadt-Prag, um 135 Schock Meiß. ein an das Kloster Emaus nach dem Ritter Adam Schmoltz von Schmoltz ge- fallenes Häuschen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Kaufvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 297 s.). Die lateinische Übersetzung des Kontraktes lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 248 s.): Anno Domini 1626 in festo s. Galli reverendissimus et venerabilis dominus praelatus sacerdos Adamus Benedictus 9*)
Strana 132
132 Bavorovsky, dominus abbas monasterii s. Hieronymi vulgo Slovanensis, ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, tam nomine suo quam sui conventus dignatus est vendere domunculam reverendissimo domino et conventui post piae memoriae perillustrem ac generosum equitem dominum Ada- mum Schmoltz de Schmoltz legatam utique mediante domino Adamo Czibusky, qui ipso anno venditionis mortuus legavit eam monasterio et ipso anno abbas vendidit eam et quidem praenobili domino Joanni Kislero Bobinsky, civi Neo-Pragensi, eo tempore cancellistae suae caesareae Majestatis penes puchalteriam camerae Boemicae, eius uxori futurae et succes- soribus eorum pro summa 135 sexagenarum Missnensium, ad tenendum, possidendum et haereditarie utifruendum et post alia: quandocunque autem haec domus vendi deberet, nulli equestris status personae vendatur, sed homini libero vel civi et hoc cum voluntate et scitu domini abbatis moderni vel fu- turi id fiat, alias nihil contractus valeat. CXXXV. 1626. November. Prag. Der durch ein kaiserliches Reskript vom 28. Oktober 1626 veran- laßten Aufforderung der böhmischen Statthalter Folge leistend, er- stattet der Abt Adam Benedikt einen Bericht über die dem Kloster Emaus im Laufe der Zeit widerrechtlich entfremdeten Güter. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Berichtes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 332—334). Die lateinische Übersetzung lautet nach Techner (hist. Em. Mss. II, p. 269 s.): Illustrissimi domini domini. Sicut a sua caesarea Maje- state, rege et domino nostro gratiosissimo, gratiosae litterae, quarum datum Medlingae 28. octobris anno currente 1626, illustrissimis dominis in causa aliquorum bonorum, a mona- sterio Slovanensi in nova civitate Pragensi, ab illegitimis pos- sessoribus, directoribus et inimicis sanctae romanae catholicae fidei oneratorum extraditae sunt, juxta quas gratiosas litteras suae caesareae Majestatis dignati estis per decretum determi- nare, ut categorice insinuarem et specificarem, qualia bona
132 Bavorovsky, dominus abbas monasterii s. Hieronymi vulgo Slovanensis, ordinis s. Benedicti in nova civitate Pragensi, tam nomine suo quam sui conventus dignatus est vendere domunculam reverendissimo domino et conventui post piae memoriae perillustrem ac generosum equitem dominum Ada- mum Schmoltz de Schmoltz legatam utique mediante domino Adamo Czibusky, qui ipso anno venditionis mortuus legavit eam monasterio et ipso anno abbas vendidit eam et quidem praenobili domino Joanni Kislero Bobinsky, civi Neo-Pragensi, eo tempore cancellistae suae caesareae Majestatis penes puchalteriam camerae Boemicae, eius uxori futurae et succes- soribus eorum pro summa 135 sexagenarum Missnensium, ad tenendum, possidendum et haereditarie utifruendum et post alia: quandocunque autem haec domus vendi deberet, nulli equestris status personae vendatur, sed homini libero vel civi et hoc cum voluntate et scitu domini abbatis moderni vel fu- turi id fiat, alias nihil contractus valeat. CXXXV. 1626. November. Prag. Der durch ein kaiserliches Reskript vom 28. Oktober 1626 veran- laßten Aufforderung der böhmischen Statthalter Folge leistend, er- stattet der Abt Adam Benedikt einen Bericht über die dem Kloster Emaus im Laufe der Zeit widerrechtlich entfremdeten Güter. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Berichtes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 332—334). Die lateinische Übersetzung lautet nach Techner (hist. Em. Mss. II, p. 269 s.): Illustrissimi domini domini. Sicut a sua caesarea Maje- state, rege et domino nostro gratiosissimo, gratiosae litterae, quarum datum Medlingae 28. octobris anno currente 1626, illustrissimis dominis in causa aliquorum bonorum, a mona- sterio Slovanensi in nova civitate Pragensi, ab illegitimis pos- sessoribus, directoribus et inimicis sanctae romanae catholicae fidei oneratorum extraditae sunt, juxta quas gratiosas litteras suae caesareae Majestatis dignati estis per decretum determi- nare, ut categorice insinuarem et specificarem, qualia bona
Strana 133
133 ab eodem monasterio illegitime abalienata essent. Ut ergo voluntati suae caesareae Majestati satisfaciam, breviter illu- strissimis dominis hanc specificationem humiliter propono: 1°. Ex privilegio gloriosae memoriae regis Wenceslai gratiose intelligere dignamini sub num. 3., ex qui bus ratio- nibus, bono et sano consilio dignata sit sua regia Majestas aliquas villas, videlicet pagum Lhota dictum Cunczmanni et Wenceslai de Knin cum duabus araturis et aliis appertinen- tiis et pagum Lhota Martini cum una aratura et aliis apper- tinentiis, in quorum possessione praedecessores abbates et conventus praefati monasterii fuerunt, pro pago dicto Morzina prope arcem Carlstein cum omnibus suis appertinentiis com- mutare cum hac conditione, ut praefatus conventus pro com- mutatione huius pagi 230 sexagenas grossorum Bohemicorum paratae pecuniae suae regiae Majestati deponat et sic pagus Morzina, villae, araturae, silvae, luci, praedia, agri, prata cum omnibus appertinentiis eidem monasterio extradere jussit [sic!], ut tum praedictus abbas et futuri abbates et conventus eius- dem monasterii tales pagos et villas libere, sine omni contra- dictione tenere et utifrui possint, mandans insuper iisden Majestalibus, ne quis hominum praesumat hos pagos ab eoden monasterio sub poena 50 talentorum auri abalienare. Quia vero tales pagi sub nomine illegitimorum abbatum ab eodem monasterio abalienati sunt, sicut ex subjecto extractu ex ta- bulis regni considerari potest, dum nullam potestatem contra hoc privilegium ad abalienandum habuissent, hinc digne et juste juxta hoc gratiosum privilegium argumentor, quoniam voluntati et conditioni suae caesareae Majestatis Ferdinandi I. gloriosae memoriae satisfactum non est, nec pecunia in mo- nasterii utilitatem conversa, nec census perpetuus ex ea assi- gnatus est, ut hi pagi scilicet Lhotae superior et media dictae, quas illustrissimus dominus Wenceslaus Wratislaw noviter possidet, ei rursum accipi et monasterio restitui debeant. II°. Ex privilegio gloriosae et sacrae memoriae impe- ratoris Caroli IV. fundatoris eiusdem monasterii sub num. I°. gratiose perpendere dignamini, quibus de causis sua caesarea Majestas bona et villas infra positas praefato monasterio ad tenendum et proprie possidendum dare dignata sit, videlicet:
133 ab eodem monasterio illegitime abalienata essent. Ut ergo voluntati suae caesareae Majestati satisfaciam, breviter illu- strissimis dominis hanc specificationem humiliter propono: 1°. Ex privilegio gloriosae memoriae regis Wenceslai gratiose intelligere dignamini sub num. 3., ex qui bus ratio- nibus, bono et sano consilio dignata sit sua regia Majestas aliquas villas, videlicet pagum Lhota dictum Cunczmanni et Wenceslai de Knin cum duabus araturis et aliis appertinen- tiis et pagum Lhota Martini cum una aratura et aliis apper- tinentiis, in quorum possessione praedecessores abbates et conventus praefati monasterii fuerunt, pro pago dicto Morzina prope arcem Carlstein cum omnibus suis appertinentiis com- mutare cum hac conditione, ut praefatus conventus pro com- mutatione huius pagi 230 sexagenas grossorum Bohemicorum paratae pecuniae suae regiae Majestati deponat et sic pagus Morzina, villae, araturae, silvae, luci, praedia, agri, prata cum omnibus appertinentiis eidem monasterio extradere jussit [sic!], ut tum praedictus abbas et futuri abbates et conventus eius- dem monasterii tales pagos et villas libere, sine omni contra- dictione tenere et utifrui possint, mandans insuper iisden Majestalibus, ne quis hominum praesumat hos pagos ab eoden monasterio sub poena 50 talentorum auri abalienare. Quia vero tales pagi sub nomine illegitimorum abbatum ab eodem monasterio abalienati sunt, sicut ex subjecto extractu ex ta- bulis regni considerari potest, dum nullam potestatem contra hoc privilegium ad abalienandum habuissent, hinc digne et juste juxta hoc gratiosum privilegium argumentor, quoniam voluntati et conditioni suae caesareae Majestatis Ferdinandi I. gloriosae memoriae satisfactum non est, nec pecunia in mo- nasterii utilitatem conversa, nec census perpetuus ex ea assi- gnatus est, ut hi pagi scilicet Lhotae superior et media dictae, quas illustrissimus dominus Wenceslaus Wratislaw noviter possidet, ei rursum accipi et monasterio restitui debeant. II°. Ex privilegio gloriosae et sacrae memoriae impe- ratoris Caroli IV. fundatoris eiusdem monasterii sub num. I°. gratiose perpendere dignamini, quibus de causis sua caesarea Majestas bona et villas infra positas praefato monasterio ad tenendum et proprie possidendum dare dignata sit, videlicet:
Strana 134
134 8 macella in antiqua civitate Pragensi et villam Okruhli cum pagis duobus, piscinis, cum omnibus praeteritis censibus, villis et caeteris appertinentiis, sicut hae majestales hoc totum plenius includunt, et quia praefatam villam cum vinea, piscinis et aliis appertinentiis illustrissimus dominus Henricus David liber baro de Czerhaus1) illegitime possidet, hos mo- nasterii fundos juxta haec privilegia, ut rursum monasterio restituantur, illustrissimi Domini bono consensu gratiosam notitiam suae caesareae Majestati facere dignabimini. Nam haec omnia privilegia etiam ab imperatore Sigismundo con- firmata et penes roborata sunt; quod autem concernit illa 8 macella in antiqua civitate Pragensi, tenebuntur juxta eorum numerum monasterio cedere. III°. Quoniam etiam reperitur honestorum virorum civi- um et simul senatorum antiquae civitatis Pragensis sub si- gillis eiusdem civitatis testimonium, sicut ex adjacenti copia sub num. II°. intelligere dignamini, quod domus calcaria post ecclesiam s. Wenceslai penes fonticulum, qui communiter alias vocabatur sub pudczka, in nova civitate Pragensi sita, ad idem monasterium cum omnibus suis appertinentiis spec- taverit, prout attestatum idem hoc totum plenius continet, dignum ergo et justum est, ut domus calcaria tamquam fundus fundationis ad monasterium spectans, ut pro bono monasterii rursus, quia omni tempore pro tam excelso et aestimato aedificio annue multum de calce, ne in ruinam declinet, con- sumitur, eidem monasterio restituatur. Juxta quam brevem specificationem hoc totum ulteriori gratiosae reflexioni relin- quo et humillime confido, quod dignemini proxima occasione notitiam huius dare suae caesareae Majestati. His primum Deo, suae caesareae Majestati et illustrissimis dominis gra- tiosae protectioni me commendo. P. Adamus Benedictus, abbas. CXXXVI. 1626. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Bittschrift des Abtes Adam Benedikt an den Kaiser, in welcher er die Verarmung des Klosters und seine große Dürftigkeit 1) recte Tschirnhaus.
134 8 macella in antiqua civitate Pragensi et villam Okruhli cum pagis duobus, piscinis, cum omnibus praeteritis censibus, villis et caeteris appertinentiis, sicut hae majestales hoc totum plenius includunt, et quia praefatam villam cum vinea, piscinis et aliis appertinentiis illustrissimus dominus Henricus David liber baro de Czerhaus1) illegitime possidet, hos mo- nasterii fundos juxta haec privilegia, ut rursum monasterio restituantur, illustrissimi Domini bono consensu gratiosam notitiam suae caesareae Majestati facere dignabimini. Nam haec omnia privilegia etiam ab imperatore Sigismundo con- firmata et penes roborata sunt; quod autem concernit illa 8 macella in antiqua civitate Pragensi, tenebuntur juxta eorum numerum monasterio cedere. III°. Quoniam etiam reperitur honestorum virorum civi- um et simul senatorum antiquae civitatis Pragensis sub si- gillis eiusdem civitatis testimonium, sicut ex adjacenti copia sub num. II°. intelligere dignamini, quod domus calcaria post ecclesiam s. Wenceslai penes fonticulum, qui communiter alias vocabatur sub pudczka, in nova civitate Pragensi sita, ad idem monasterium cum omnibus suis appertinentiis spec- taverit, prout attestatum idem hoc totum plenius continet, dignum ergo et justum est, ut domus calcaria tamquam fundus fundationis ad monasterium spectans, ut pro bono monasterii rursus, quia omni tempore pro tam excelso et aestimato aedificio annue multum de calce, ne in ruinam declinet, con- sumitur, eidem monasterio restituatur. Juxta quam brevem specificationem hoc totum ulteriori gratiosae reflexioni relin- quo et humillime confido, quod dignemini proxima occasione notitiam huius dare suae caesareae Majestati. His primum Deo, suae caesareae Majestati et illustrissimis dominis gra- tiosae protectioni me commendo. P. Adamus Benedictus, abbas. CXXXVI. 1626. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Bittschrift des Abtes Adam Benedikt an den Kaiser, in welcher er die Verarmung des Klosters und seine große Dürftigkeit 1) recte Tschirnhaus.
Strana 135
135 schildert und um Rückgabe der dem Kloster einst entfremdeten und zuletzt von Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz erkauften Dörfer Vorder und Mittel-Lhota bittet, da diese ohne jegliches Äquivalent und besonders ohne Zustimmung des Papstes nicht ver- äußert werden konnten. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 334—336). Die Iateinische Übersetzung der Bittschrift lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 271 s.): Serenissime, invictissime, augustissime Romanorum im- perator, Ungariae et Boemiae rex, domine, domine mihi gratiosissime. Sperans gratiam suae caesareae Majestatis humillime insinuo, quod gloriosae et sacrae memoriae impe- rator Carolus IV. praedecessor suae caesareae Majestatis ex magno zelo in religionem catholicam pro dilatatione honoris et gloriae Dei omnipotentis ad immortalem et nunquam mo- rituram suam memoriam dignatus sit cum consensu et appro- batione suae Sanctitatis Clementis eius nominis VI. aedificare et erigere in nova civitate Pragensi monasterium vulgo Emaus aliter Slovanense, ordinans id, ut pro persolutione divinorum in eodem monasterio alimentetur abbas et insuper sacerdotes et fratres quam plurimi ordinis s. Benedicti. Pro sustentatione vero eiusdem collegii dignatus est providere de perpetuis censibus et proventibus cum hac certa dispositione, ne illi pro- ventus eiusdem monasterii ab ullo ex successoribus regibus Boemiae cassarentur, nec aliquid ab eodem monasterio abalienaretur sub horrenda maledictione et incommutabili poena, prout sua caesarea Majestas ex copia eiusdem funda- tionis percipere dignabitur. Juxta quam fundationem in eodem monasterio collegium eiusdem ordinis sustentabatur et divina celebrabantur. Futuris vero temporibus, tempore Ziscae, illius impostoris, idem monasterium devastatum, majori ex parte ruinatum et proventus ad manus laicorum venerunt et ex post ad hoc devenit, ut idem monasterium eidem ordini erep- tum et administratori inferioris consistorii sub utraque com- municantium extraditum sit, donec tandem nunc ante aliquot paucos annos de voluntate Dei rursum eidem ordini adjudi- catum fuerit, in quo ego jam quintus abbas et indignus servus Dei 13 annis persevero et per totum hoc tempus ego cum
135 schildert und um Rückgabe der dem Kloster einst entfremdeten und zuletzt von Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz erkauften Dörfer Vorder und Mittel-Lhota bittet, da diese ohne jegliches Äquivalent und besonders ohne Zustimmung des Papstes nicht ver- äußert werden konnten. Die Kopie der tschechisch geschriebenen Bittschrift bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 334—336). Die Iateinische Übersetzung der Bittschrift lautet nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 271 s.): Serenissime, invictissime, augustissime Romanorum im- perator, Ungariae et Boemiae rex, domine, domine mihi gratiosissime. Sperans gratiam suae caesareae Majestatis humillime insinuo, quod gloriosae et sacrae memoriae impe- rator Carolus IV. praedecessor suae caesareae Majestatis ex magno zelo in religionem catholicam pro dilatatione honoris et gloriae Dei omnipotentis ad immortalem et nunquam mo- rituram suam memoriam dignatus sit cum consensu et appro- batione suae Sanctitatis Clementis eius nominis VI. aedificare et erigere in nova civitate Pragensi monasterium vulgo Emaus aliter Slovanense, ordinans id, ut pro persolutione divinorum in eodem monasterio alimentetur abbas et insuper sacerdotes et fratres quam plurimi ordinis s. Benedicti. Pro sustentatione vero eiusdem collegii dignatus est providere de perpetuis censibus et proventibus cum hac certa dispositione, ne illi pro- ventus eiusdem monasterii ab ullo ex successoribus regibus Boemiae cassarentur, nec aliquid ab eodem monasterio abalienaretur sub horrenda maledictione et incommutabili poena, prout sua caesarea Majestas ex copia eiusdem funda- tionis percipere dignabitur. Juxta quam fundationem in eodem monasterio collegium eiusdem ordinis sustentabatur et divina celebrabantur. Futuris vero temporibus, tempore Ziscae, illius impostoris, idem monasterium devastatum, majori ex parte ruinatum et proventus ad manus laicorum venerunt et ex post ad hoc devenit, ut idem monasterium eidem ordini erep- tum et administratori inferioris consistorii sub utraque com- municantium extraditum sit, donec tandem nunc ante aliquot paucos annos de voluntate Dei rursum eidem ordini adjudi- catum fuerit, in quo ego jam quintus abbas et indignus servus Dei 13 annis persevero et per totum hoc tempus ego cum
Strana 136
136 meis fratribus, quantum se ad hoc proventus extendunt, fre- quenter ex mendicatione viventes et famem patientes Deo servivimus et servimus. Et de hoc plurimum sollicitor, ut juxta hanc fundationem, quantum possibile est, divina per me et fratres absolvantur, sed possum in veritate suam cae- saream Majestatem informare, quod vix solus ex remanenti- bus proventibus monasterii vivere, minus plures fratres ali- mentare nec monasterium nec ecclesiam reparare possim. Nam idem monasterium ex majore parte manet dirutum, supra ecclesiam tectum ex multis partibus cecidit et in aliis ruinam minatur. Et si sic reliquero et non reparavero, tunc idem monasterium una cum ecclesia ad nihilum redigetur. In cuius reparationem (excipiendo expensas pro alimentandis fratribus) aliquot millia florenorum requiruntur. Nullum aliud remedium est pro conservatione monasterii et gloriosae memoriae suae caesareae Majestatis Caroli IV., qui cum certis personis ra- tione eorum fundorum, qui prope arcem Carlstein erant et praecedenter monasterio spectabant, certum contractum inivit et aliqua eorum bona commutans, eidem monasterio rursus adjunxit, videlicet duas Lhotas, unam superiorem et alteram mediam dictam in districtu Podbrdensi post Kninam sitas et hoc eo modo, quo imperator Carolus IV. exceptionem fecit. Futuris vero temporibus iidem pagi ab eodem monasterio pro certa summa pecunia erant oppignorati et deinde anno 1549 perillustri ac generoso equiti domino Wenceslao Wra- tislav de Mitrovitz pro 300 sexagenis Missnensium venditi et sic ab eodem monasterio sunt abalienati; jam nunc dominus Adamus Bechinie de Lazan in possessione est, quod contra exceptionem imperatoris Caroli IV. et horrendam in ea con- tentam maledictionem de non abalienandis his pagis sine certo consensu suae Sanctitatis Romani Pontificis et sine certa re- compensatione monasterio in aequivalenti fieri non debuit nec potuit. Quoniam vero, augustissime imperator, tamquam chris- tianus et pius dominus exemplo gloriosae et sanctae memo- riae praedecessorum suorum in hoc dignantur sollicitari, ut quodcunque a clero est abalienatum, rursus pro augmento gloriae Dei clero restituatur, ut dignata est sua caesarea Majestas restituere archiepiscopatui Pragensi dominia, quae
136 meis fratribus, quantum se ad hoc proventus extendunt, fre- quenter ex mendicatione viventes et famem patientes Deo servivimus et servimus. Et de hoc plurimum sollicitor, ut juxta hanc fundationem, quantum possibile est, divina per me et fratres absolvantur, sed possum in veritate suam cae- saream Majestatem informare, quod vix solus ex remanenti- bus proventibus monasterii vivere, minus plures fratres ali- mentare nec monasterium nec ecclesiam reparare possim. Nam idem monasterium ex majore parte manet dirutum, supra ecclesiam tectum ex multis partibus cecidit et in aliis ruinam minatur. Et si sic reliquero et non reparavero, tunc idem monasterium una cum ecclesia ad nihilum redigetur. In cuius reparationem (excipiendo expensas pro alimentandis fratribus) aliquot millia florenorum requiruntur. Nullum aliud remedium est pro conservatione monasterii et gloriosae memoriae suae caesareae Majestatis Caroli IV., qui cum certis personis ra- tione eorum fundorum, qui prope arcem Carlstein erant et praecedenter monasterio spectabant, certum contractum inivit et aliqua eorum bona commutans, eidem monasterio rursus adjunxit, videlicet duas Lhotas, unam superiorem et alteram mediam dictam in districtu Podbrdensi post Kninam sitas et hoc eo modo, quo imperator Carolus IV. exceptionem fecit. Futuris vero temporibus iidem pagi ab eodem monasterio pro certa summa pecunia erant oppignorati et deinde anno 1549 perillustri ac generoso equiti domino Wenceslao Wra- tislav de Mitrovitz pro 300 sexagenis Missnensium venditi et sic ab eodem monasterio sunt abalienati; jam nunc dominus Adamus Bechinie de Lazan in possessione est, quod contra exceptionem imperatoris Caroli IV. et horrendam in ea con- tentam maledictionem de non abalienandis his pagis sine certo consensu suae Sanctitatis Romani Pontificis et sine certa re- compensatione monasterio in aequivalenti fieri non debuit nec potuit. Quoniam vero, augustissime imperator, tamquam chris- tianus et pius dominus exemplo gloriosae et sanctae memo- riae praedecessorum suorum in hoc dignantur sollicitari, ut quodcunque a clero est abalienatum, rursus pro augmento gloriae Dei clero restituatur, ut dignata est sua caesarea Majestas restituere archiepiscopatui Pragensi dominia, quae
Strana 137
137 alias eidem pertinebant, videlicet dominium Tynense super fluvium Vltava, Rubram Reczicze et dominium Rosmitalense, similiter etiam dominium Kotseradense monasterio Plassensi et alia dominia variis religiosis, idcirco et ego cum meo conventu suam caesaream Majestatem humillime peto, ut sua caesarea Majestas dignaretur pariter hos duos pagos eidem monasterio conjungere et ad earum cessionem, si suae caesareae Majestati placet, per litteras has duas personas in adjacenti scripto notatas pro commissariis eligere et quod in hac causa sua caesarea Majestas facere dignabitur, Deus in coelis retribuat copiose et ego cum meo conventu non inter- mittam, in meis indignis precibus perseverare. His suae cae- sareae Majestati sub gratiosam protectionem me et conventum meum commendo. Datum in monasterio Slovanensi in nova civitate Pragensi anno 1626. Suae caesareae Majestatis memor P. Adamus Bavorovsky, abbas ibidem. in precibus. CXXXVII. 1626. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Abt Adam Benedikt übermittelt der Hofkanzlei einen Auszug aus einem Vertrage zwischen Papst und Kaijer und bittet auf die zwei die Rückstellung entfremdeter geistlicher Güter betreffenden Artikel bei Entscheidung seines Besitzstreites mit Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz Rücksicht zu nehmen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Schreibens bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 336 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 273): Illustrissimi domini. Percepi, quod juxta meum ad illus- trissimos dominos recursum illa controversia inter me et perillustrem dominum Wenceslaum seniorem Wratislav de Mitrovitz ad cancellariam regiam Boemicam delata hodie gratioso illustrissimorum dominorum examini sit deferenda. Quoniam vero haec controversia, antequam contractus inter suam caesaream Majestatem et suam Sanctitatem in causa bonorum ecclesiasticorum a gloriosae memoriae regibus Boe- miae vel a camera regia abalienatorum factus et missus
137 alias eidem pertinebant, videlicet dominium Tynense super fluvium Vltava, Rubram Reczicze et dominium Rosmitalense, similiter etiam dominium Kotseradense monasterio Plassensi et alia dominia variis religiosis, idcirco et ego cum meo conventu suam caesaream Majestatem humillime peto, ut sua caesarea Majestas dignaretur pariter hos duos pagos eidem monasterio conjungere et ad earum cessionem, si suae caesareae Majestati placet, per litteras has duas personas in adjacenti scripto notatas pro commissariis eligere et quod in hac causa sua caesarea Majestas facere dignabitur, Deus in coelis retribuat copiose et ego cum meo conventu non inter- mittam, in meis indignis precibus perseverare. His suae cae- sareae Majestati sub gratiosam protectionem me et conventum meum commendo. Datum in monasterio Slovanensi in nova civitate Pragensi anno 1626. Suae caesareae Majestatis memor P. Adamus Bavorovsky, abbas ibidem. in precibus. CXXXVII. 1626. [gegen Ende des Jahres.] Prag. Abt Adam Benedikt übermittelt der Hofkanzlei einen Auszug aus einem Vertrage zwischen Papst und Kaijer und bittet auf die zwei die Rückstellung entfremdeter geistlicher Güter betreffenden Artikel bei Entscheidung seines Besitzstreites mit Wenzel dem älteren Wratislaw von Mitrowitz Rücksicht zu nehmen. Die Kopie des tschechisch abgefaßten Schreibens bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 336 s.). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 273): Illustrissimi domini. Percepi, quod juxta meum ad illus- trissimos dominos recursum illa controversia inter me et perillustrem dominum Wenceslaum seniorem Wratislav de Mitrovitz ad cancellariam regiam Boemicam delata hodie gratioso illustrissimorum dominorum examini sit deferenda. Quoniam vero haec controversia, antequam contractus inter suam caesaream Majestatem et suam Sanctitatem in causa bonorum ecclesiasticorum a gloriosae memoriae regibus Boe- miae vel a camera regia abalienatorum factus et missus
Strana 138
138 Pragam fuerit, ad determinatam decisionem venerit, ego vero curans mihi eiusdem contractus aliquos articulos, quod con- cernit religiosos, ex tabulis regni extrahi et perlegens illos diligenter invenio ex parte bonorum religiosorum faciens ex- ceptionem in bonum reservatam, quod inter alios articulos hi duo sub num. I°. positi ad inquisitionem deferri ob summe urgentem necessitatem deberent, ut considerantes hos duos articulos (quorum unus est: quae bona religiosorum illegitime sunt abalienata, haec rursus religiosis sunt restituenda), hanc controversiam fundamentaliter eruere et juxta gratiosum ju- dicium informationem suae caesareae Majestati dare non dedignaremini. Hinc illustrissimos dominos praecabundus obsecro, ut me reddant participem meorum votorum et juxta justitiam dignentur defendere causam, ne in futurum huic pauperi monasterio contingat aliqua diminutio. CXXXVIII. 1628. August. 16. Prag. Der auf dem Territorium des Slawenklosters wohnende Jakob Scholta, welcher des öfteren vom Abte aufgefordert wurde, die hussitische Häresie zu verlassen, ward, da alle Bemühungen vergeblich waren, mit jeiner Frau Katharina auf Grund des kaiserlichen Dekretes zur Emigration gezwungen; er zediert sein Haus jeinem Verwandten Petrus Chalupa (Prag-Kleiuseite) und widmet 40 Meißner Groschen zur Restaurierung des Slawenklosters. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 339). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 274 s.): Anno Domini 1628, 16. Augusti. Jacobus Scholta, incola in fundo monasterii Slovanensis cum Catharina uxore sua mandatum non semel, sed aliquoties accepit a suae caesareae Majestatis dominis commissariis ab eadem caesarea Majestate rege et domino domino omnibus gratiosissimo deputatis ad refor- mationem religionis catholicae accedere. Desuper paterne mul- toties moniti a reverendissimo et venerabili domino abbate, sacerdote Adamo Benedicto Bavorovsky, domino abbate tam-
138 Pragam fuerit, ad determinatam decisionem venerit, ego vero curans mihi eiusdem contractus aliquos articulos, quod con- cernit religiosos, ex tabulis regni extrahi et perlegens illos diligenter invenio ex parte bonorum religiosorum faciens ex- ceptionem in bonum reservatam, quod inter alios articulos hi duo sub num. I°. positi ad inquisitionem deferri ob summe urgentem necessitatem deberent, ut considerantes hos duos articulos (quorum unus est: quae bona religiosorum illegitime sunt abalienata, haec rursus religiosis sunt restituenda), hanc controversiam fundamentaliter eruere et juxta gratiosum ju- dicium informationem suae caesareae Majestati dare non dedignaremini. Hinc illustrissimos dominos praecabundus obsecro, ut me reddant participem meorum votorum et juxta justitiam dignentur defendere causam, ne in futurum huic pauperi monasterio contingat aliqua diminutio. CXXXVIII. 1628. August. 16. Prag. Der auf dem Territorium des Slawenklosters wohnende Jakob Scholta, welcher des öfteren vom Abte aufgefordert wurde, die hussitische Häresie zu verlassen, ward, da alle Bemühungen vergeblich waren, mit jeiner Frau Katharina auf Grund des kaiserlichen Dekretes zur Emigration gezwungen; er zediert sein Haus jeinem Verwandten Petrus Chalupa (Prag-Kleiuseite) und widmet 40 Meißner Groschen zur Restaurierung des Slawenklosters. Die Kopie des tschechisch geschriebenen Dokumentes bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 339). In lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 274 s.): Anno Domini 1628, 16. Augusti. Jacobus Scholta, incola in fundo monasterii Slovanensis cum Catharina uxore sua mandatum non semel, sed aliquoties accepit a suae caesareae Majestatis dominis commissariis ab eadem caesarea Majestate rege et domino domino omnibus gratiosissimo deputatis ad refor- mationem religionis catholicae accedere. Desuper paterne mul- toties moniti a reverendissimo et venerabili domino abbate, sacerdote Adamo Benedicto Bavorovsky, domino abbate tam-
Strana 139
139 quam domino fundi, ut ad sacram catholicam Romanam salvi- ficam fidem accederent, confessionem sacram persolverent desuper venerabile sacramentum sub una specie juxta ritumo sacrae ecclesiae susciperent, illi in sua pertinacia perseve- rantes nolunt sibi consulere et monita suscipere, potius juxta mandatum et patentes suae caesareae Majestatis publicatas ex fundo monasterii, imo ex toto regno Boemiae discedentes, ita circa suam domum cum consensu domini abbatis dispo- sitionem fecerunt: primo pro reparatione monasterii Slova- nensis in hac domo relinquit 40 sexagenas Missnenses; se- cundo: ornatissimus dominus Petrus Chalupa, civis minoris civitatis Pragensis, quia illi in necessitate constituto 50 sexa- genas Missnensium concessit, hinc in illum cum omnibus appertinentiis tamquam suo consanguineo omne jus transfert voluntarie nihil excipiendo in dictam domum, sicut est aedi- ficata intra territorium in cornu vineae monasterii et inter domum Jacobi Komarek in dictum dominum Petrum, Catha- rinam uxorem eius, haeredes et successores eorum et petit, ut haec cessio in libros ponatur. Quam petitionem videns congruam, reverendissimus dominus abbas eam confirmare et, ut in libros inscribatur, mandare dignatus est. CXXXIX. 1629. Oktober. 24. Mödling. Kaiser Ferdinand II. erteilt den königlichen Statthaltern in Prag den Auftrag, über das Bittgesuch des Abtes zu Emaus, Adam Benedikt Bavorovsky, um Ungültigkeitserklärung der Kontrakte, mit welchen im Laufe der Zeit die ursprünglichen Dotationsgüter des Klosters veräußert wurden, und um Zurückgabe dieser Güter einen gutächtlichen Bericht an die Böhmische Hofkanzlei zu erstatten. Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statth.-Archiv Prag Fasz. B 45. 2. 9. Ferdinand der ander. Hoch- und wolgeborne, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach uns der würdige, unser lieber andächti- ger Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, Abt des Klosters
139 quam domino fundi, ut ad sacram catholicam Romanam salvi- ficam fidem accederent, confessionem sacram persolverent desuper venerabile sacramentum sub una specie juxta ritumo sacrae ecclesiae susciperent, illi in sua pertinacia perseve- rantes nolunt sibi consulere et monita suscipere, potius juxta mandatum et patentes suae caesareae Majestatis publicatas ex fundo monasterii, imo ex toto regno Boemiae discedentes, ita circa suam domum cum consensu domini abbatis dispo- sitionem fecerunt: primo pro reparatione monasterii Slova- nensis in hac domo relinquit 40 sexagenas Missnenses; se- cundo: ornatissimus dominus Petrus Chalupa, civis minoris civitatis Pragensis, quia illi in necessitate constituto 50 sexa- genas Missnensium concessit, hinc in illum cum omnibus appertinentiis tamquam suo consanguineo omne jus transfert voluntarie nihil excipiendo in dictam domum, sicut est aedi- ficata intra territorium in cornu vineae monasterii et inter domum Jacobi Komarek in dictum dominum Petrum, Catha- rinam uxorem eius, haeredes et successores eorum et petit, ut haec cessio in libros ponatur. Quam petitionem videns congruam, reverendissimus dominus abbas eam confirmare et, ut in libros inscribatur, mandare dignatus est. CXXXIX. 1629. Oktober. 24. Mödling. Kaiser Ferdinand II. erteilt den königlichen Statthaltern in Prag den Auftrag, über das Bittgesuch des Abtes zu Emaus, Adam Benedikt Bavorovsky, um Ungültigkeitserklärung der Kontrakte, mit welchen im Laufe der Zeit die ursprünglichen Dotationsgüter des Klosters veräußert wurden, und um Zurückgabe dieser Güter einen gutächtlichen Bericht an die Böhmische Hofkanzlei zu erstatten. Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statth.-Archiv Prag Fasz. B 45. 2. 9. Ferdinand der ander. Hoch- und wolgeborne, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach uns der würdige, unser lieber andächti- ger Fr. Adamus Benedictus Bavorovsky, Abt des Klosters
Strana 140
140 bei St. Hieronymo, sonst Emaus genannt, in unserer Neuen Stadt Prag, durch den Beyschluss in Gehorsamb zu ver- nehmen geben, wie dass besagtes Kloster, nachdeme es bey Einreissung der Ketzereien die Unkatholischen über die 167 Jahr in Possess gehalten, nit allein was das Gebäu belangt, ganz und gar verwüstet, sondern auch die darzu gehörig ge- wesene Einkommen davon veralienirt und durch ungültige Contrakt seiner Vorfahren also und dergestalt verwendet worden wären, dass anyezo ein einzigen Priester dabey zu erhalten unmöglich, unterthänigst bittend, wir geruheten die gnedigste Verordnung zu tun, damit besagte Contrakt und Abalienationes cassirt und aufgehoben und alles dasjenige, was vor alters an Gütern darzue gehörig gewesen und noch vorhanden, widerumb restituirt und eingeraumbt werden möchte, und wir nun euch mit euerm Bericht und Guetachten hierüber zu vernehmen in kais. und königl. Gnaden vor guet angesehen, als werdet ihr uns, wie hiemit unser gnedigster Befehl ist, dasselbe und was gestalt Supplicant disfalls zu bescheiden, mit dem förderlichsten zu Handen unserer königl. behemischen Hofeanzley berichten und daran unsern gnädig- sten Willen und Meinung vollziehen. Geben zu Medling den 24. Octobris a. 1629. CXL. 1632. August. 5. Prag. Alessius Ravelli, o. s. Ambrosii, errichtet eine Messtiftung mit einem monatlichen Stipendium von 4 fl., für welches der Abt von Emaus an jedem Mittwoch und Feiertag eine hl. Messe zu lesen sich verpflichtet. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 343) und Possival (series p. 124). Vgl. Schaller IV. p. 226. Ego Fr. Alessius Ravellius, ordinis sancti Ambrosii, commissarius generalis per Boemiam, fateor convenisse cum rssmo abbate Slovanensi, qui obligat se ad celebrationem missae singulis feriis quartis cuiuscunque septimanae et sin- gulis diebus festivis fori et chori, me ipsi daturum singulis
140 bei St. Hieronymo, sonst Emaus genannt, in unserer Neuen Stadt Prag, durch den Beyschluss in Gehorsamb zu ver- nehmen geben, wie dass besagtes Kloster, nachdeme es bey Einreissung der Ketzereien die Unkatholischen über die 167 Jahr in Possess gehalten, nit allein was das Gebäu belangt, ganz und gar verwüstet, sondern auch die darzu gehörig ge- wesene Einkommen davon veralienirt und durch ungültige Contrakt seiner Vorfahren also und dergestalt verwendet worden wären, dass anyezo ein einzigen Priester dabey zu erhalten unmöglich, unterthänigst bittend, wir geruheten die gnedigste Verordnung zu tun, damit besagte Contrakt und Abalienationes cassirt und aufgehoben und alles dasjenige, was vor alters an Gütern darzue gehörig gewesen und noch vorhanden, widerumb restituirt und eingeraumbt werden möchte, und wir nun euch mit euerm Bericht und Guetachten hierüber zu vernehmen in kais. und königl. Gnaden vor guet angesehen, als werdet ihr uns, wie hiemit unser gnedigster Befehl ist, dasselbe und was gestalt Supplicant disfalls zu bescheiden, mit dem förderlichsten zu Handen unserer königl. behemischen Hofeanzley berichten und daran unsern gnädig- sten Willen und Meinung vollziehen. Geben zu Medling den 24. Octobris a. 1629. CXL. 1632. August. 5. Prag. Alessius Ravelli, o. s. Ambrosii, errichtet eine Messtiftung mit einem monatlichen Stipendium von 4 fl., für welches der Abt von Emaus an jedem Mittwoch und Feiertag eine hl. Messe zu lesen sich verpflichtet. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 343) und Possival (series p. 124). Vgl. Schaller IV. p. 226. Ego Fr. Alessius Ravellius, ordinis sancti Ambrosii, commissarius generalis per Boemiam, fateor convenisse cum rssmo abbate Slovanensi, qui obligat se ad celebrationem missae singulis feriis quartis cuiuscunque septimanae et sin- gulis diebus festivis fori et chori, me ipsi daturum singulis
Strana 141
141 mensibus 4 florenos, ad quorum solutionem obligo reditus annuales, quos exigo et exigere debeo ab inquilinis domorum spectantium ad monasterium meum s. Adalberti minoris. In quorum fidem has praesentes manu propria scripsi et sub- scripsi atque sigillo conventus roboravi. Datum Pragae, die 5. Augusti 1632. Fr. Alessius Ravelli, qui supra, m. p. CXLI. 1633. März. 14. Prag. Mit Bewilligung des Ordensvisitators Johannes Benno, Abtes von Břewnow-Braunau, verpachtet Abt Adam Benedikt von Emaus den Meierhof in Mischkowitz auf 31/2 Jahre an Georg Friedrich von Kranach um einen Pachtzins von 133 Schock, 20 Groschen meißnisch. Die Kopien des tschechisch verfaßten Pachtvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 344—346) und Pofsival (series p. 122—124). Vgl. dazu Univ.- Bibl. Prag. Cod. II. C. 14. Fasz. I—IV. VII. Vorstehender Kontrakt lautet in lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Mss. II, p. 279 s.): Anno Domini 1633 die lunae post dominicam „Judica" cum licentia reverendissimi et venerabilis praelati sacerdotis Joannis Bennonis, abbatis Brzevnoviensis et Braunoviensis, visitatoris o. s. Benedicti in Boemia et Moravia, factus est contractus inter dominum abbatem Adamum Bavorovsky loco conventus monasterii s. Hieronymi alias Slovanensis tamquam conducentem ex una et inter perillustrem ac generosum equi- tem dominum Georgium Fridericum de Granach tamquam arendarium parte altera et quidem talis: quod praefatus abbas Slovanensis villam ruralem in pago Mischkovicz sitam, mona- sterio Slovanensi pertinentem, cum agris cultis et incultis, hortis, pratis, pascuis, piscinis, desertis, fructibus et arboribus, verbo : cum omnibus ad eam villam apertinentiis, sic, sicut ipse praedictus dominus abbas Slovanensis eam suis limitibus in possessione tenuit, excipiendo solum illos rusticanos censuales agros, qui gassariis et aliis vicinis rusticis sub certum censum conducuntur et praefatae villae conjuncti non sunt, conduxerit eidem domino Georgio de Granach ab actu huius contractus usque ad semiquartum
141 mensibus 4 florenos, ad quorum solutionem obligo reditus annuales, quos exigo et exigere debeo ab inquilinis domorum spectantium ad monasterium meum s. Adalberti minoris. In quorum fidem has praesentes manu propria scripsi et sub- scripsi atque sigillo conventus roboravi. Datum Pragae, die 5. Augusti 1632. Fr. Alessius Ravelli, qui supra, m. p. CXLI. 1633. März. 14. Prag. Mit Bewilligung des Ordensvisitators Johannes Benno, Abtes von Břewnow-Braunau, verpachtet Abt Adam Benedikt von Emaus den Meierhof in Mischkowitz auf 31/2 Jahre an Georg Friedrich von Kranach um einen Pachtzins von 133 Schock, 20 Groschen meißnisch. Die Kopien des tschechisch verfaßten Pachtvertrages bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 344—346) und Pofsival (series p. 122—124). Vgl. dazu Univ.- Bibl. Prag. Cod. II. C. 14. Fasz. I—IV. VII. Vorstehender Kontrakt lautet in lateinischer Übersetzung nach Cechner (hist. Mss. II, p. 279 s.): Anno Domini 1633 die lunae post dominicam „Judica" cum licentia reverendissimi et venerabilis praelati sacerdotis Joannis Bennonis, abbatis Brzevnoviensis et Braunoviensis, visitatoris o. s. Benedicti in Boemia et Moravia, factus est contractus inter dominum abbatem Adamum Bavorovsky loco conventus monasterii s. Hieronymi alias Slovanensis tamquam conducentem ex una et inter perillustrem ac generosum equi- tem dominum Georgium Fridericum de Granach tamquam arendarium parte altera et quidem talis: quod praefatus abbas Slovanensis villam ruralem in pago Mischkovicz sitam, mona- sterio Slovanensi pertinentem, cum agris cultis et incultis, hortis, pratis, pascuis, piscinis, desertis, fructibus et arboribus, verbo : cum omnibus ad eam villam apertinentiis, sic, sicut ipse praedictus dominus abbas Slovanensis eam suis limitibus in possessione tenuit, excipiendo solum illos rusticanos censuales agros, qui gassariis et aliis vicinis rusticis sub certum censum conducuntur et praefatae villae conjuncti non sunt, conduxerit eidem domino Georgio de Granach ab actu huius contractus usque ad semiquartum
Strana 142
142 annum ad festum s. Galli, primo: quia in illa villa penes in- cursum hostium electoralium in Boemiam factum aliqui mali homines omnes fornaces diruerunt, portas, seras, fenestras aportarunt, hoc totum dominus Fridericus ex suo proprio sacculo curabit fieri et medium anni censum in haec impendet ; si autem quid plus cum licentia domini abbatis in reparati- onem eiusdem villae ultra 40 sexagenas expenderit, id ei re- fundetur in parata pecunia et quamdiu in possessione huius villae fuerit, debet eam custodire et sarta tecta servare, imo tempestive ad proprias expensas reparare, agros bene excolere et bernas per comitia indictas vel patentibus, si quas dare contingeret etiam ex gassariis, qui huic villae cum suis obli- gationibus, censibus et robotis adjuncti sunt, tempestive juxta terminos deponere et insuper censum annuum ex hac villa Misskoviczensi 133 sexagenas, 20 grossos Missnenses, inci- piendo a festo s. Georgi anno 1634 66 sexagenas et 40 grossos, in festo s. Galli totidem et sic quolibet anno usque ad exitum reliquorum trium annorum successivorum exsolvere. Si quid horum non praestaret et praefatam summam penes aliquem terminum non solveret, tunc praefatus dominus abbas Slova- nensis vel eius successores poterunt toties quoties aliquem terminum non servaret, ad eandem villam curare se introduci et summam illam, sicut placuerit, reluere. Post absolutum se- miquartum annum, dum scribetur 1636, idem dominus Geor- gius vel successores eius in festo s. Galli vel post duas sep- timanas finaliter eandem villam absque omni diminutione et debitis praefato domino abbati vel successoribus tenebuntur cedere et totum frumentum ex Dei benedictione idem domi- nus Georgius poterit ad horrea eiusdem villae dare, vehere, triturare, ad granarium deponere, abhinc alio vehere, quo- cunque placuerit, et hoc sine omni domini abbatis moderni vel futuri vel alterius hominis contradictione; quod concernit stramen, quia in illa villa pro fimo multum est necessarium et domino Georgio antiquum et novum fuit cessum, tenebitur et ille medietatem straminis de siligine, hordeo, tritico et avena et piso relinquere, familiam totaliter exsolvere. Si autem haec villa, permittente Deo vel militum et hominum malitia eo tempore per ignem esset destructa, casus nocebit domino
142 annum ad festum s. Galli, primo: quia in illa villa penes in- cursum hostium electoralium in Boemiam factum aliqui mali homines omnes fornaces diruerunt, portas, seras, fenestras aportarunt, hoc totum dominus Fridericus ex suo proprio sacculo curabit fieri et medium anni censum in haec impendet ; si autem quid plus cum licentia domini abbatis in reparati- onem eiusdem villae ultra 40 sexagenas expenderit, id ei re- fundetur in parata pecunia et quamdiu in possessione huius villae fuerit, debet eam custodire et sarta tecta servare, imo tempestive ad proprias expensas reparare, agros bene excolere et bernas per comitia indictas vel patentibus, si quas dare contingeret etiam ex gassariis, qui huic villae cum suis obli- gationibus, censibus et robotis adjuncti sunt, tempestive juxta terminos deponere et insuper censum annuum ex hac villa Misskoviczensi 133 sexagenas, 20 grossos Missnenses, inci- piendo a festo s. Georgi anno 1634 66 sexagenas et 40 grossos, in festo s. Galli totidem et sic quolibet anno usque ad exitum reliquorum trium annorum successivorum exsolvere. Si quid horum non praestaret et praefatam summam penes aliquem terminum non solveret, tunc praefatus dominus abbas Slova- nensis vel eius successores poterunt toties quoties aliquem terminum non servaret, ad eandem villam curare se introduci et summam illam, sicut placuerit, reluere. Post absolutum se- miquartum annum, dum scribetur 1636, idem dominus Geor- gius vel successores eius in festo s. Galli vel post duas sep- timanas finaliter eandem villam absque omni diminutione et debitis praefato domino abbati vel successoribus tenebuntur cedere et totum frumentum ex Dei benedictione idem domi- nus Georgius poterit ad horrea eiusdem villae dare, vehere, triturare, ad granarium deponere, abhinc alio vehere, quo- cunque placuerit, et hoc sine omni domini abbatis moderni vel futuri vel alterius hominis contradictione; quod concernit stramen, quia in illa villa pro fimo multum est necessarium et domino Georgio antiquum et novum fuit cessum, tenebitur et ille medietatem straminis de siligine, hordeo, tritico et avena et piso relinquere, familiam totaliter exsolvere. Si autem haec villa, permittente Deo vel militum et hominum malitia eo tempore per ignem esset destructa, casus nocebit domino
Strana 143
143 abbati, et ipse solus tenetur aedificare, si vero incuria fa- miliae domini Georgii, sic se tenebitur exhibere, prout honesti viri judicaverint; si quae autem pars a contractu recesserit alteri nomine poenae 50 sexagenas grossorum Boemicorum dabit et id judicio camerae regiae. In cuius rei testimonium in duplici exemplari [sic !], quorum unum domino abbati et alterum domino Georgio exhibeatur. Nomina sequentium subscripta et sigilla apposita sunt. Joannes Benno. Adamus Benedictus. Georgius von Granach. CXLII. 1635. Januar. 28. Neustadt. Kaiser Ferdinand II. teilt dem Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, mit, daß er die Benediktiner von Montserrat in Emaus einführen möchte und ersucht um dessen Unterstützung und Rat. Das Original auf Papier mit Privatsiegel (D. 9 mm) des Kaisers be- findet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 20. Auf der letzten Seite steht die Adresse an den Erzbischof und der Archivvermerk: 28. Jan. 1635. Introduc- tionem Benedictinorum strict. obs. concernentia in Emaus. Nr. 20, u.: Ihr Kais. May. Schreiben ratione monasterii Slovanensis 1635. Hochwürdiger in Gott Vater und Fürst, besonders lieber Freund. Ich mag E. Ld. hiemit gnedigst nicht bergen, als Ich auß sonderbar habender Inclination und Naygung zue den religiosis sancti Benedicti, welche die alte wahre Regul in stricta obser- vantia halten, dieselbe in meinem Erbkönigreich Böhaimb intro- ducirt und sonderlich zue Prag an ein bequemes Ort, sub titulo Unser Lieben Frauen Montis Serrati eingeführt gnedigst gerne wissen möchte, damit Ich daselbsten bey meiner Residentzstadt in der Nähe meine sonderbahre Devotion haben köndte. Wann dann hierzue das alt berühmbte Kloster und Gotteshauß Emauß am bequembsten ist, dessen Ich mich auß absonderlichem Zelo und Eyfer in jolchem Fall gnedigst annehmen, daßelbe wieder restau- rirn, erhöben und aljo begaben wollte, daß dergleichen strictioris regularum observantiae Brüeder zum wenigsten zwaintzig aldorten sustentirt, erhalten werden und wohnen köndten. Alß ersuche ich E. Ld. hiemit gnedigst, Sie wollen dero auch Jhrerseits dieses von mir wol intentionirte, allein zu Gottes Ehr
143 abbati, et ipse solus tenetur aedificare, si vero incuria fa- miliae domini Georgii, sic se tenebitur exhibere, prout honesti viri judicaverint; si quae autem pars a contractu recesserit alteri nomine poenae 50 sexagenas grossorum Boemicorum dabit et id judicio camerae regiae. In cuius rei testimonium in duplici exemplari [sic !], quorum unum domino abbati et alterum domino Georgio exhibeatur. Nomina sequentium subscripta et sigilla apposita sunt. Joannes Benno. Adamus Benedictus. Georgius von Granach. CXLII. 1635. Januar. 28. Neustadt. Kaiser Ferdinand II. teilt dem Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, mit, daß er die Benediktiner von Montserrat in Emaus einführen möchte und ersucht um dessen Unterstützung und Rat. Das Original auf Papier mit Privatsiegel (D. 9 mm) des Kaisers be- findet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 20. Auf der letzten Seite steht die Adresse an den Erzbischof und der Archivvermerk: 28. Jan. 1635. Introduc- tionem Benedictinorum strict. obs. concernentia in Emaus. Nr. 20, u.: Ihr Kais. May. Schreiben ratione monasterii Slovanensis 1635. Hochwürdiger in Gott Vater und Fürst, besonders lieber Freund. Ich mag E. Ld. hiemit gnedigst nicht bergen, als Ich auß sonderbar habender Inclination und Naygung zue den religiosis sancti Benedicti, welche die alte wahre Regul in stricta obser- vantia halten, dieselbe in meinem Erbkönigreich Böhaimb intro- ducirt und sonderlich zue Prag an ein bequemes Ort, sub titulo Unser Lieben Frauen Montis Serrati eingeführt gnedigst gerne wissen möchte, damit Ich daselbsten bey meiner Residentzstadt in der Nähe meine sonderbahre Devotion haben köndte. Wann dann hierzue das alt berühmbte Kloster und Gotteshauß Emauß am bequembsten ist, dessen Ich mich auß absonderlichem Zelo und Eyfer in jolchem Fall gnedigst annehmen, daßelbe wieder restau- rirn, erhöben und aljo begaben wollte, daß dergleichen strictioris regularum observantiae Brüeder zum wenigsten zwaintzig aldorten sustentirt, erhalten werden und wohnen köndten. Alß ersuche ich E. Ld. hiemit gnedigst, Sie wollen dero auch Jhrerseits dieses von mir wol intentionirte, allein zu Gottes Ehr
Strana 144
144 angesehene und geraichende Werk nach Mögligkeit befördern und vollziehen zuehelfen, eyferigst angelegen sein laßen und wie etwa der jetzige Apt und Religiosen in andere dieses Ordens Klöster accommodirt werden und also meine christliche Intention ihren effectum desto ehender erraichen möchte, bedacht sein, auch wo sie mich deßhalben noch etwas weiteres zuerinnern oder mir an die Hand zu geben wüßen, mit dem ehesten berichten. Wie mir nun solches von E. Ld. zue sonderbar gnedigstem Gefallen geraicht, also will Ich es auch umb dieselbe mit königlichen Hulden (mit denen Ich Ihr ohne das jederzeit wol beygethan verbleibe) zuerkennen nicht unterlaffen. Geben Neuestadt den achtund- zwaintzigsten Monatstag January im sechzehenhundert fünf und dreyßigsten Jahr. Ewer Lbden — gutwilliger Ferdinand m. p. CXLIII. 1635. März. 4. Prag. Der Abt von Braunau und Visitator des Benediktiner-Ordens bittet den Erzbischof von Prag, Emaus möge nicht den Mont serratensern übergeben werden und führt seine Gründe an. Als passenden Ort für die Spanier schlägt er das Kloster Zderaz oder St. Laurentius auf dem Berge vor. Jedenfalls möge die Abtren- nung des Klosters Emaus von der böhmischen Kongregation nicht geschehen, ohne vorherige Erfüllung seiner Bitten. Die Kopie befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35. Hochwürdiger Fürst, gnädiger Herr Herr etc. Mit hochbetrübten Gemüth habe ich dero zu Ungarn und Böheimb königl. Mayestät Intention wegen Abalienirung des Klo- sters Slowan verstanden, auß nachfolgenden Ursachen: Daß bey dieser jetzigen betrübten Zeit der Prälat selbigen Orts mit den seinigen sollte verstossen werden, nachdem sie so viel vom Feindt undt von der kayf. Soldatesca ausgestanden haben nulla praecedente culpa. Weil der Prälat zu Slowan oft valetu- dinarius ist und 2° neben andern noch einen 70 jarigen Priester bei sich hat, so allzeit frank und Wartung bedarf, wollte mir alß ordinis visitatori gebühren, vor solche sorgfeltig zu sein. Was soll ich aber mit ihnen anfangen, der ich selbsten mehren-
144 angesehene und geraichende Werk nach Mögligkeit befördern und vollziehen zuehelfen, eyferigst angelegen sein laßen und wie etwa der jetzige Apt und Religiosen in andere dieses Ordens Klöster accommodirt werden und also meine christliche Intention ihren effectum desto ehender erraichen möchte, bedacht sein, auch wo sie mich deßhalben noch etwas weiteres zuerinnern oder mir an die Hand zu geben wüßen, mit dem ehesten berichten. Wie mir nun solches von E. Ld. zue sonderbar gnedigstem Gefallen geraicht, also will Ich es auch umb dieselbe mit königlichen Hulden (mit denen Ich Ihr ohne das jederzeit wol beygethan verbleibe) zuerkennen nicht unterlaffen. Geben Neuestadt den achtund- zwaintzigsten Monatstag January im sechzehenhundert fünf und dreyßigsten Jahr. Ewer Lbden — gutwilliger Ferdinand m. p. CXLIII. 1635. März. 4. Prag. Der Abt von Braunau und Visitator des Benediktiner-Ordens bittet den Erzbischof von Prag, Emaus möge nicht den Mont serratensern übergeben werden und führt seine Gründe an. Als passenden Ort für die Spanier schlägt er das Kloster Zderaz oder St. Laurentius auf dem Berge vor. Jedenfalls möge die Abtren- nung des Klosters Emaus von der böhmischen Kongregation nicht geschehen, ohne vorherige Erfüllung seiner Bitten. Die Kopie befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35. Hochwürdiger Fürst, gnädiger Herr Herr etc. Mit hochbetrübten Gemüth habe ich dero zu Ungarn und Böheimb königl. Mayestät Intention wegen Abalienirung des Klo- sters Slowan verstanden, auß nachfolgenden Ursachen: Daß bey dieser jetzigen betrübten Zeit der Prälat selbigen Orts mit den seinigen sollte verstossen werden, nachdem sie so viel vom Feindt undt von der kayf. Soldatesca ausgestanden haben nulla praecedente culpa. Weil der Prälat zu Slowan oft valetu- dinarius ist und 2° neben andern noch einen 70 jarigen Priester bei sich hat, so allzeit frank und Wartung bedarf, wollte mir alß ordinis visitatori gebühren, vor solche sorgfeltig zu sein. Was soll ich aber mit ihnen anfangen, der ich selbsten mehren-
Strana 145
145 theils in exilio mit den meinigen schweben, muß dann A° 1632, da der Feindt zu Brauna in Anzug war, damit meine Brüder nicht praeda hostis würden, mußte ich mit 26 Priestern weichen. Fol genden Winter A° 1633 mußte ich drey Regimenter und zuletzt 18 Regimenter alimentiren. Nachfolgenden Sommer aber eodem A° 1633 wurd Schweinitz belägert, da plünderten teglich die Soldaten meine Stiefts-Dorfschaften mit großer Infolentz. Nichts- destoweniger ward ich gezwungen durch Herrn Ober-Comissari Haugwitzen Ordinantz und durch die militärische Execution dem Dictatischen Regiment 12880 fl. zu erlegen und nichtdestoweniger denen einquartierten Soldaten gleichfalls über 7000 fl. mit Verderbung vieler armer Leith abzuführen. Den jetzt verflossenen Sommer aber A° 1634 kam Herr Lamboj mit 7 Regimentern, von denen wurden alle des Klosters Mayrhöf, Dorfschaften, Kirchen außer der Stadt außgeplündert, die Altar violirt und aufgebrochen. Nach diesen kam Herr Coloredo mit der gantzen Armee, durch welche meine Stieftsgüter in Grundt verderbt, alßo daß die Dörfer öd und wüst, die Ecker unbeseet bleiben. Müssen also meine Brüder außer wenig sambt mit mir anderßwo ihr Brod suchen und in exilio verbleiben. Hirauß Ewer hochfürstl. Eminens zu erachten haben, wie schwer es mir vorfallen würde, den armen Praelaten zu Slowan jambt den Seinigen zu versorgen. 3°. Nach erhaltener victoria aufn weißen Berg verhofften wir künftige Defension. Wegen derowegen wir darumb an unsere provincialia capitula und Zusammenkünften jahrlichen in Kloster Slowan zuhalten; wann wir nun dieses Kloster verlieren solten müsten wier mit größter Ungelegenheit unjere capitula in offenen Wirtsheußern halten. 4°. Wann auß anderen Klöstern unjere junge Brüder pro ordinibus geschickt werden, kehren sie in diesem Kloster ein. Bey Abtretung aber des Klosters müßten sie auch cum scandalo und großer Inconvenients gleichfalls in Wirtsheußern einkehren. 5°. Euer hochfürstl. Eminents wolle auch dießes gnädigst be- trachten, daß durch die hussitischen Krig und unkatolische feiserliche Stäth fast kein Orden im Königreich Behem so ruinierrt, alß der Orden s. Benedicti. Sonderlich aber seindt im Nahmen Ferdinandi Imi imperatoris viel Klöster verkauft worden, verbleiben nicht mehr 10
145 theils in exilio mit den meinigen schweben, muß dann A° 1632, da der Feindt zu Brauna in Anzug war, damit meine Brüder nicht praeda hostis würden, mußte ich mit 26 Priestern weichen. Fol genden Winter A° 1633 mußte ich drey Regimenter und zuletzt 18 Regimenter alimentiren. Nachfolgenden Sommer aber eodem A° 1633 wurd Schweinitz belägert, da plünderten teglich die Soldaten meine Stiefts-Dorfschaften mit großer Infolentz. Nichts- destoweniger ward ich gezwungen durch Herrn Ober-Comissari Haugwitzen Ordinantz und durch die militärische Execution dem Dictatischen Regiment 12880 fl. zu erlegen und nichtdestoweniger denen einquartierten Soldaten gleichfalls über 7000 fl. mit Verderbung vieler armer Leith abzuführen. Den jetzt verflossenen Sommer aber A° 1634 kam Herr Lamboj mit 7 Regimentern, von denen wurden alle des Klosters Mayrhöf, Dorfschaften, Kirchen außer der Stadt außgeplündert, die Altar violirt und aufgebrochen. Nach diesen kam Herr Coloredo mit der gantzen Armee, durch welche meine Stieftsgüter in Grundt verderbt, alßo daß die Dörfer öd und wüst, die Ecker unbeseet bleiben. Müssen also meine Brüder außer wenig sambt mit mir anderßwo ihr Brod suchen und in exilio verbleiben. Hirauß Ewer hochfürstl. Eminens zu erachten haben, wie schwer es mir vorfallen würde, den armen Praelaten zu Slowan jambt den Seinigen zu versorgen. 3°. Nach erhaltener victoria aufn weißen Berg verhofften wir künftige Defension. Wegen derowegen wir darumb an unsere provincialia capitula und Zusammenkünften jahrlichen in Kloster Slowan zuhalten; wann wir nun dieses Kloster verlieren solten müsten wier mit größter Ungelegenheit unjere capitula in offenen Wirtsheußern halten. 4°. Wann auß anderen Klöstern unjere junge Brüder pro ordinibus geschickt werden, kehren sie in diesem Kloster ein. Bey Abtretung aber des Klosters müßten sie auch cum scandalo und großer Inconvenients gleichfalls in Wirtsheußern einkehren. 5°. Euer hochfürstl. Eminents wolle auch dießes gnädigst be- trachten, daß durch die hussitischen Krig und unkatolische feiserliche Stäth fast kein Orden im Königreich Behem so ruinierrt, alß der Orden s. Benedicti. Sonderlich aber seindt im Nahmen Ferdinandi Imi imperatoris viel Klöster verkauft worden, verbleiben nicht mehr 10
Strana 146
146 alß zwey Kloster, nambtlich Brauna und Kladrub, in welchen disciplina regularis, wie sichs gebürth, kan gehalten werden, die anderen jein ruiniert und haben wenig Intraden. 6°. Daß Kloster Slowan ist lange Zeit, wie auch viel andere Klöfter, in potestate hussitarum gewejen. Tempore imperatoris Rudolphi aber ist ein husfitischer Abt zu der katholischer Reli¬ gion kommen, der hat sich unjerer Congregation submittiret. Dahero mein Vorfahrer Urjach genommen, daß Kloster zu restau- riren. Weil aber von der unkatholischen Cammer wie auch von den Ständten viel außstehen müssen, hat er dieses Klosters Restauration verschieben müssen. In unßerm nechsten Capitl haben wier auch consultirt, wie dem Kloster Slowan oder Emaus zu helfen, hatten auch Mittel gefunden. Weil aber solche Mittel teils durch den Feindt, mehrere aber durch die kayserliche Soldatesca uns ohne Mitleiden auß den Henden genommen worden, muß der Mangel, so in dießem Kloster mag gefunden werden, nicht unserer Negligens, sondern dem langwierigen Mangel der Defension zugeschrieben werden. 7°. Haben Euer hochfürstl. Eminents auß der Beylage ver- nommen, wie daß Kloster Brauna inner drey Jahren, daß ist A° 1632, 1633, 1634 in parem Geldt, Getreid und Alimentation der Soldaten über zweymahl hundert taußend Floren auf die kaißerliche Soldatesca anwenden müssen, da doch weder ich noch mein Antecessor niemahls der jahrlichen Intraden von der gantzen Wirtschaft über 4000 fl. von der gantzen Wirtschaft be kommen mögen, hat alßo daß einzige Kloster Brauna in jetzge- dachten dreien Jahren mehr hergeben müssen, als alle Güter des gantzen Ordens s. Benedicti im Königreich Böhmen werth jein. So hat das Kloster Slowan nur 2 Mayrhöf gehabt, deren einer von den Soldaten verbrent, der andere eingerissen worden. Und weil der Prälath zu Slowan vorm Jahr mit Schulden geseet, auch eingeordnet, die Soldaten aber das Getreid sampt allem Viech und Rossen gantz weggenommen, muß er mit den seinigen in höchstem Elend leben. Dieje Beschaffenheit hat es nit allen unßern Klöstern. Wier empfinden mit Verwunderung, daß der Spanische Pater contra charitatem christianam in unßerer jo langwierigen Oppression und Elend darf sich unterstehen uns zu perturbiren,
146 alß zwey Kloster, nambtlich Brauna und Kladrub, in welchen disciplina regularis, wie sichs gebürth, kan gehalten werden, die anderen jein ruiniert und haben wenig Intraden. 6°. Daß Kloster Slowan ist lange Zeit, wie auch viel andere Klöfter, in potestate hussitarum gewejen. Tempore imperatoris Rudolphi aber ist ein husfitischer Abt zu der katholischer Reli¬ gion kommen, der hat sich unjerer Congregation submittiret. Dahero mein Vorfahrer Urjach genommen, daß Kloster zu restau- riren. Weil aber von der unkatholischen Cammer wie auch von den Ständten viel außstehen müssen, hat er dieses Klosters Restauration verschieben müssen. In unßerm nechsten Capitl haben wier auch consultirt, wie dem Kloster Slowan oder Emaus zu helfen, hatten auch Mittel gefunden. Weil aber solche Mittel teils durch den Feindt, mehrere aber durch die kayserliche Soldatesca uns ohne Mitleiden auß den Henden genommen worden, muß der Mangel, so in dießem Kloster mag gefunden werden, nicht unserer Negligens, sondern dem langwierigen Mangel der Defension zugeschrieben werden. 7°. Haben Euer hochfürstl. Eminents auß der Beylage ver- nommen, wie daß Kloster Brauna inner drey Jahren, daß ist A° 1632, 1633, 1634 in parem Geldt, Getreid und Alimentation der Soldaten über zweymahl hundert taußend Floren auf die kaißerliche Soldatesca anwenden müssen, da doch weder ich noch mein Antecessor niemahls der jahrlichen Intraden von der gantzen Wirtschaft über 4000 fl. von der gantzen Wirtschaft be kommen mögen, hat alßo daß einzige Kloster Brauna in jetzge- dachten dreien Jahren mehr hergeben müssen, als alle Güter des gantzen Ordens s. Benedicti im Königreich Böhmen werth jein. So hat das Kloster Slowan nur 2 Mayrhöf gehabt, deren einer von den Soldaten verbrent, der andere eingerissen worden. Und weil der Prälath zu Slowan vorm Jahr mit Schulden geseet, auch eingeordnet, die Soldaten aber das Getreid sampt allem Viech und Rossen gantz weggenommen, muß er mit den seinigen in höchstem Elend leben. Dieje Beschaffenheit hat es nit allen unßern Klöstern. Wier empfinden mit Verwunderung, daß der Spanische Pater contra charitatem christianam in unßerer jo langwierigen Oppression und Elend darf sich unterstehen uns zu perturbiren,
Strana 147
147 da doch, wan sie in Spanien solche Verfolgung solten außstehen, wie unßere Klöster allhier so lange Jahr haben außstehen müssen, würden sie nicht melioris conditionis sein alß wier. Aber in tali casu würd es ihnen nicht gefallen, wann in solchem ihrem Elend sie zu perturbiren sich jemand unterstünde. Ich bezeug mit Gott, vorhoff auch in stricto judicio zu bestehen, daß ich dasjenige was einem Prelaten gebührt, prestirt habe. Dan bei solchen schlechten Intraden hab ich in die 30 Religiojen sub bona disci- plina religiosa alimentirt. Ich hab allzeit etliche Brüder in studiis gehabt, so mir die collegia zu Prag und Olmütz Zeugniß geben werden. Und unangesehen ich dieß Jahr schwerlich 30 fl von des ruinirten Klosters Intraden zu hoffen hab, verbleiben gleichwol noch drey Brüder in studiis. Neben dießem, alß ich zu Brauna ingeniosam juventutem ge sehen, damit solche in der catolischen Religion recht fundirt würden, hab ich in 6 Schulen, nemblich usque ad rhetoricam, meine Brüder inclusive dociren lassen, durch dero Fleiß es so weit kommen, daß praeter communem consuetudinem die Handwerksleith in zimb- licher Anzahl ihre quotidiana sacra vor ihrer Arbeit mit rechter Andacht ungezwungen gehört haben. Was hilft mich aber mein Fleiß, meine Brüder müssen jetzo in exilio verbleiben und ich selbsten, weil in tali rerum statu keine Intraden gefallen, muß alß ein Bettler bey andern Leithen gratis mein Aufenthalt suchen. 8°. Euer hochfürstl. Eminents wollen auch erwegen, daß nach kay. May. victoria aufem weißen Berg andere Orden etliche Klöster und andere praetensiones erlangen haben. Ich hab auch wegen des Ordens s. Benedicti sollicitirt, hab aber obstante fortuna nichts erlangen können, in welchem casu ich deterioris conditionis bin alß anderer. Wann wier nun nichts bekommen, sondern auch dießes Kloster noch darzu verlieren solten, hetten wier Ursach unsere lamentationes flendo dem höchsten Gott zu offeriren. 9°. Es ist auch Euer hochfürstl. Eminents nicht unbewußt, das bey jetzyger Zeyt aufem Landt kein Mensch sicher ist, sondern werden alle Klöster extra civitatem, wie auch alle Herrns und Edelsitz geplündert, die Leuth sein bey dem ihrigen nicht sicher, wie es der Augenschein gibt und hochfürstl. Em. solches auf ihren Gütern selbsten erfahren. Wann wir nun auß dießem Kloster solten 10*
147 da doch, wan sie in Spanien solche Verfolgung solten außstehen, wie unßere Klöster allhier so lange Jahr haben außstehen müssen, würden sie nicht melioris conditionis sein alß wier. Aber in tali casu würd es ihnen nicht gefallen, wann in solchem ihrem Elend sie zu perturbiren sich jemand unterstünde. Ich bezeug mit Gott, vorhoff auch in stricto judicio zu bestehen, daß ich dasjenige was einem Prelaten gebührt, prestirt habe. Dan bei solchen schlechten Intraden hab ich in die 30 Religiojen sub bona disci- plina religiosa alimentirt. Ich hab allzeit etliche Brüder in studiis gehabt, so mir die collegia zu Prag und Olmütz Zeugniß geben werden. Und unangesehen ich dieß Jahr schwerlich 30 fl von des ruinirten Klosters Intraden zu hoffen hab, verbleiben gleichwol noch drey Brüder in studiis. Neben dießem, alß ich zu Brauna ingeniosam juventutem ge sehen, damit solche in der catolischen Religion recht fundirt würden, hab ich in 6 Schulen, nemblich usque ad rhetoricam, meine Brüder inclusive dociren lassen, durch dero Fleiß es so weit kommen, daß praeter communem consuetudinem die Handwerksleith in zimb- licher Anzahl ihre quotidiana sacra vor ihrer Arbeit mit rechter Andacht ungezwungen gehört haben. Was hilft mich aber mein Fleiß, meine Brüder müssen jetzo in exilio verbleiben und ich selbsten, weil in tali rerum statu keine Intraden gefallen, muß alß ein Bettler bey andern Leithen gratis mein Aufenthalt suchen. 8°. Euer hochfürstl. Eminents wollen auch erwegen, daß nach kay. May. victoria aufem weißen Berg andere Orden etliche Klöster und andere praetensiones erlangen haben. Ich hab auch wegen des Ordens s. Benedicti sollicitirt, hab aber obstante fortuna nichts erlangen können, in welchem casu ich deterioris conditionis bin alß anderer. Wann wier nun nichts bekommen, sondern auch dießes Kloster noch darzu verlieren solten, hetten wier Ursach unsere lamentationes flendo dem höchsten Gott zu offeriren. 9°. Es ist auch Euer hochfürstl. Eminents nicht unbewußt, das bey jetzyger Zeyt aufem Landt kein Mensch sicher ist, sondern werden alle Klöster extra civitatem, wie auch alle Herrns und Edelsitz geplündert, die Leuth sein bey dem ihrigen nicht sicher, wie es der Augenschein gibt und hochfürstl. Em. solches auf ihren Gütern selbsten erfahren. Wann wir nun auß dießem Kloster solten 10*
Strana 148
148 vertrieben werden und in den Prager Stätten nichts eigenes solten haben, wehre es nicht viel anders, als wann wir unschul digerweiß außer Landt verjagt würden. 10°. Führe Euer hochfürstl. Eminents auch dieß zu Gemüth, als wir in unserm nechsten Capitel unßere tempore Ferdi- nandi Imi, Rudolphi IIi, mehr aber vor und nach dem Anfang meiner Prelatur biß jetzo von Freund und Feind große Verfolgung betrachtet, haben wier als die von jedermann gantz versassen beschlossen, unter die Flügel crucifixi Domini zu fliehen und in honorem desselben etliche pia statuta anzunehmen, unter welchen eines ist in Kloster Slowan: singularem devotionem in Domi- nicae passionis memoriam in modum montis Calvariae aufzu- richten und alle Freitag quinque horarum preces cum venerabili Sacramento und andere Sachen, die noch im Königreich Böhmen nicht in usu sein, ad excitandam devotionem fidelium zu intro ducieren und alda auch pro ecclesia, pro felici statu regum nostrorum und regni Bohemiae zu bitten, zu welchem End das Kloster Slowan am bequemsten ist. So ist es auch wieder mein Jurament und Gewissen, unßere Congregation, die vorhin schwach ist, weiter zu diminuiren und zu schwechen und ein Kloster davon fahren zu lassen. Dan obwol die patres Montisserrati die Regul s. Benedicti haben, so haben sie doch statuta, caeremonias und mores diversos, wie bey den Franciscanern diversitas ist, wehre unß hie mit ihrer Promotion nichts geholfen. Euer hochfürstl. Eminents bitte ich an Stadt und im Nahmen unßerer gantzen Congregation unterthenigst, sie wollen unbeschwert königl. May. dieße Motiven vortragen und weil Ihrer May. von unß solche Treu geleistet, daß wir alles, was wier gehabt haben, dargesetzt. Ja wier haben mehr gegeben, als wier gehabt haben, sintemal wier wegen der unerhörten Execution unß in Schulden vertüfen müssen. Damit wier auch unßere capitula nicht in Wirtsheufern halten und unsere Brüder, so pro ordinibus geschikt werden, nicht in die Wirtsheuser einkehren dürfen, damit (auch magnum salutis nostrae pretium passio Domini nostri in selbigem Kloster (ut supra) stadtfinde, alß wollen ihr königl. May.
148 vertrieben werden und in den Prager Stätten nichts eigenes solten haben, wehre es nicht viel anders, als wann wir unschul digerweiß außer Landt verjagt würden. 10°. Führe Euer hochfürstl. Eminents auch dieß zu Gemüth, als wir in unserm nechsten Capitel unßere tempore Ferdi- nandi Imi, Rudolphi IIi, mehr aber vor und nach dem Anfang meiner Prelatur biß jetzo von Freund und Feind große Verfolgung betrachtet, haben wier als die von jedermann gantz versassen beschlossen, unter die Flügel crucifixi Domini zu fliehen und in honorem desselben etliche pia statuta anzunehmen, unter welchen eines ist in Kloster Slowan: singularem devotionem in Domi- nicae passionis memoriam in modum montis Calvariae aufzu- richten und alle Freitag quinque horarum preces cum venerabili Sacramento und andere Sachen, die noch im Königreich Böhmen nicht in usu sein, ad excitandam devotionem fidelium zu intro ducieren und alda auch pro ecclesia, pro felici statu regum nostrorum und regni Bohemiae zu bitten, zu welchem End das Kloster Slowan am bequemsten ist. So ist es auch wieder mein Jurament und Gewissen, unßere Congregation, die vorhin schwach ist, weiter zu diminuiren und zu schwechen und ein Kloster davon fahren zu lassen. Dan obwol die patres Montisserrati die Regul s. Benedicti haben, so haben sie doch statuta, caeremonias und mores diversos, wie bey den Franciscanern diversitas ist, wehre unß hie mit ihrer Promotion nichts geholfen. Euer hochfürstl. Eminents bitte ich an Stadt und im Nahmen unßerer gantzen Congregation unterthenigst, sie wollen unbeschwert königl. May. dieße Motiven vortragen und weil Ihrer May. von unß solche Treu geleistet, daß wir alles, was wier gehabt haben, dargesetzt. Ja wier haben mehr gegeben, als wier gehabt haben, sintemal wier wegen der unerhörten Execution unß in Schulden vertüfen müssen. Damit wier auch unßere capitula nicht in Wirtsheufern halten und unsere Brüder, so pro ordinibus geschikt werden, nicht in die Wirtsheuser einkehren dürfen, damit (auch magnum salutis nostrae pretium passio Domini nostri in selbigem Kloster (ut supra) stadtfinde, alß wollen ihr königl. May.
Strana 149
149 allergnedigst unßere Treu, Oppression und langwieriges Elend bedenken, unß auf unßere alte Tag wie auch in unßerer Krankheit sine culpa nicht verstoßen und das Kloster Slowan ad intentionem piissimi fundatoris Caroli IV. gnedigst in unßeren Henden laffen. Wier sagen zu, wan der heiljame Frieden erfolgen jolte und wier von Jhr May. wenig Jahr solten Schutz haben, das wier eine solche Disposition in unßern Klöstern halten wollen, damit unßer Orden und Congregation quoad disciplinam regularem et quoad utilitatem ecclesiae respectu externorum, fast feinen Orden wierd cediren dörfen. Damit auch die patres Montisserrati möchten versehen werden, setze ich, doch ohne Maßgeben, dießen Vorschlag. Wan ihnen das Kloster Zderas gegeben würde, in welchem ein eintziger Priester sich befündet und auch tempore pacis kaum zu leben hat, welches den patribus bequem wer, weil es mehr bei Hof als das Kloster Slowan, hat gutes Licht, ligt etwas hoch, hat in seiner Circum- ferentz Gärten und Heußer, davon zwar etliche verkauft, aber leicht wiederumb darzu könten gelöst werden. So wehr das Kirchel bei S. Lorentz den patribus auch nicht unbequem, weil es per altitudinem loci gleichsam Montem- serrati repraesentiret. Damit ich auch darthue, das königl. Mayestät in dießem Punkt ich unterthenigist gratificiren wollte, so weit es mein Gewissen und Jurament zulast, wann es ja anders nicht sein könnte, sondern ja das Kloster hergeben sollten: 1) so begehre ich gleichmässige Refusion und einen bequemen Orth mit einer Kirchen, nicht außer der Stadt Prag, da wier des Lebens nicht sicher werden, sondern in der Stadt Prag und dieß wegen obgedachter Ursachen, unsere Capitel, frembder Brüder und memoriae passionis ut supra. 2) Damit auch mein Orden und Congregation mich nicht vor einen Verräther, alß hette ich dem Orden und unßerer Congregation ein Kloster abalienirt, halten möge, begehre ich zu solcher Tractation einen geraumen Tag, damit ich bey jetziger ungelegenen Zeit etliche Prä- laten und Brüder möge citiren, so dießer Tractation mitbeywohnen könten. 3) Das meine Brüder nicht eher aus Slowan weichen sollen, bis sie an die Recompens effective zuvor angewißen und solche zuvor realiter in ihren Possess bekommen, und nicht
149 allergnedigst unßere Treu, Oppression und langwieriges Elend bedenken, unß auf unßere alte Tag wie auch in unßerer Krankheit sine culpa nicht verstoßen und das Kloster Slowan ad intentionem piissimi fundatoris Caroli IV. gnedigst in unßeren Henden laffen. Wier sagen zu, wan der heiljame Frieden erfolgen jolte und wier von Jhr May. wenig Jahr solten Schutz haben, das wier eine solche Disposition in unßern Klöstern halten wollen, damit unßer Orden und Congregation quoad disciplinam regularem et quoad utilitatem ecclesiae respectu externorum, fast feinen Orden wierd cediren dörfen. Damit auch die patres Montisserrati möchten versehen werden, setze ich, doch ohne Maßgeben, dießen Vorschlag. Wan ihnen das Kloster Zderas gegeben würde, in welchem ein eintziger Priester sich befündet und auch tempore pacis kaum zu leben hat, welches den patribus bequem wer, weil es mehr bei Hof als das Kloster Slowan, hat gutes Licht, ligt etwas hoch, hat in seiner Circum- ferentz Gärten und Heußer, davon zwar etliche verkauft, aber leicht wiederumb darzu könten gelöst werden. So wehr das Kirchel bei S. Lorentz den patribus auch nicht unbequem, weil es per altitudinem loci gleichsam Montem- serrati repraesentiret. Damit ich auch darthue, das königl. Mayestät in dießem Punkt ich unterthenigist gratificiren wollte, so weit es mein Gewissen und Jurament zulast, wann es ja anders nicht sein könnte, sondern ja das Kloster hergeben sollten: 1) so begehre ich gleichmässige Refusion und einen bequemen Orth mit einer Kirchen, nicht außer der Stadt Prag, da wier des Lebens nicht sicher werden, sondern in der Stadt Prag und dieß wegen obgedachter Ursachen, unsere Capitel, frembder Brüder und memoriae passionis ut supra. 2) Damit auch mein Orden und Congregation mich nicht vor einen Verräther, alß hette ich dem Orden und unßerer Congregation ein Kloster abalienirt, halten möge, begehre ich zu solcher Tractation einen geraumen Tag, damit ich bey jetziger ungelegenen Zeit etliche Prä- laten und Brüder möge citiren, so dießer Tractation mitbeywohnen könten. 3) Das meine Brüder nicht eher aus Slowan weichen sollen, bis sie an die Recompens effective zuvor angewißen und solche zuvor realiter in ihren Possess bekommen, und nicht
Strana 150
150 etwan mit Schuldtbriefen oder anderen Sachen, so jetzo injuria tem- porum für ungewiß, möchten abgeferticht werden. 4) Damit auch folche Beordnus und Permutation a sede Apostolica confirmirt werde sine nostris sumptibus. In welcher gantzen Sach Euer hochfürstlichen Eminentz ich mich und den gantzen Orden recom- mendir mit unterthenigster Bitt, weil ich die Zeit hero nicht bei Hauß wohnen können, sondern anderswo gleichsam in exilio mich aufhalten müssen und dero Insinuation mir langsam zu Handen kommen, wollen Euer hochfürstliche Eminents, das ich mit dießem scripto so langsam einkommen, kein Ungehalten tragen. Prag, den 4. Martii A° 1635°. Euer hochfürstliche Eminentz gehorjamster Kaplan Fr. Joannes Benno, Abt zu Braunav, Ordens s. Benedicti visitator. CXLIV. 1635. März. 21. Wien. König Ferdinand III. ersucht den Prager Erzbischof, Kardinal Harrach, dahin zu wirken, daß der Visitator der Benediktiner in Böhmen, der Abt von Braunau, baldigst nach Wien komme, um über die Übergabe des Klosters Emaus und besonders über eine Kirche für die slawischen Benediktiner zu verhandeln. Das Original auf Papier (30 cm X 181/2 em) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 48. Das Siegel ist offenkundig ausgeschnitten. Am äußersten unteren Rande der Innenseiten steht: Handbriefel an den Kardinal von Harrach, daß er dem visitatori ordinis s. Benedicti zue seiner Heraußreise, damit mit ihme wegen des Klosters Emauß geschloßen werde, disponire und eine andere Kirchen darfür aussuche und benennen solle. Auf der letzten Seite steht von späterer Hand der Vermerk: 21. Martij 1635. In puncto Emaus No. 48. Dar unter (umgekehrt) die Adresse. Dem hochwürdigen in Gott Vatern und Fürsten Herrn Ernst Adalberten, der heiligen Römischen Kirchen Priestern Cardinaln von Harrach, Ertzbischofen zue Prag, der Röm: kay: May: ge haimben Rath. Unserem besonders lieben Freund. Hochwürdiger Fürst. Besonders lieber Freund. Ich habe E. L. Schreiben das Closter Emauß betreffend, sambt dem Beyschluß des visitatoris ordinis
150 etwan mit Schuldtbriefen oder anderen Sachen, so jetzo injuria tem- porum für ungewiß, möchten abgeferticht werden. 4) Damit auch folche Beordnus und Permutation a sede Apostolica confirmirt werde sine nostris sumptibus. In welcher gantzen Sach Euer hochfürstlichen Eminentz ich mich und den gantzen Orden recom- mendir mit unterthenigster Bitt, weil ich die Zeit hero nicht bei Hauß wohnen können, sondern anderswo gleichsam in exilio mich aufhalten müssen und dero Insinuation mir langsam zu Handen kommen, wollen Euer hochfürstliche Eminents, das ich mit dießem scripto so langsam einkommen, kein Ungehalten tragen. Prag, den 4. Martii A° 1635°. Euer hochfürstliche Eminentz gehorjamster Kaplan Fr. Joannes Benno, Abt zu Braunav, Ordens s. Benedicti visitator. CXLIV. 1635. März. 21. Wien. König Ferdinand III. ersucht den Prager Erzbischof, Kardinal Harrach, dahin zu wirken, daß der Visitator der Benediktiner in Böhmen, der Abt von Braunau, baldigst nach Wien komme, um über die Übergabe des Klosters Emaus und besonders über eine Kirche für die slawischen Benediktiner zu verhandeln. Das Original auf Papier (30 cm X 181/2 em) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 48. Das Siegel ist offenkundig ausgeschnitten. Am äußersten unteren Rande der Innenseiten steht: Handbriefel an den Kardinal von Harrach, daß er dem visitatori ordinis s. Benedicti zue seiner Heraußreise, damit mit ihme wegen des Klosters Emauß geschloßen werde, disponire und eine andere Kirchen darfür aussuche und benennen solle. Auf der letzten Seite steht von späterer Hand der Vermerk: 21. Martij 1635. In puncto Emaus No. 48. Dar unter (umgekehrt) die Adresse. Dem hochwürdigen in Gott Vatern und Fürsten Herrn Ernst Adalberten, der heiligen Römischen Kirchen Priestern Cardinaln von Harrach, Ertzbischofen zue Prag, der Röm: kay: May: ge haimben Rath. Unserem besonders lieben Freund. Hochwürdiger Fürst. Besonders lieber Freund. Ich habe E. L. Schreiben das Closter Emauß betreffend, sambt dem Beyschluß des visitatoris ordinis
Strana 151
151 s. Benedicti und Abts zue Brauna Einbringens wol empfangen und von des Inhalts mit allen Umbständen wol und zur Genüge vernommen. Wie mir nun diese dero dißfalls gehabte Müehewal tung zue sonderbar gnedigstem Belieben geraicht, auch solches umb dieselbe in königl. Gnaden hinwieder zu vernehmen willig bin, also zweifle Ich auch nicht und begehre hiemit gnedigist an E. L., Sie wollen gedachten visitatorem und Abten seine versprochene Rayß anhero (damit man alhier ferneres mit ihm tractirn und etwas verläßliches schließen möge) desto ehender fortzustellen und schleunigst zue maturirn, disponirn und weilen es dem visitatori zu begehrten Satisfaction ohne Zweifel maistens umb eine andere Kirchen zu thun sein wirdt, fleißig nach dem eine aufsuchen und mir dißfalls mit dem ehisten Ihrem Bericht einschicken. Das übrige werden E. L. von dem Patre Valeriano ordinis Capucinorum mit mehrerem vernehmen. Verbleibe deroselben mit königlichen Hulden jederzeit wol beygethan. Geben Wien, den einundzwan zigsten Martij, Anno sechzehnhundert fünf und dreyßig. Ewer L. guetwilliger Ferdinand m. p. CXLV. 1635. April. 21. Wien. König Ferdinand III. teilt dem Prager Erzbischof, Kardinal Harrach, mit, daß er mit den Abt-Visitator, Johannes Benno von Braunau, die Überlassung von Emaus an die Montserratenjer be schlossen, den slawischen Benediktiner eine andere Kirche und 10.000 Gulden anweijen wolle und ersucht den Erzbischof um jeine weitere Hilfe und Förderung dieser Sache. Das Original auf Papier mit dem noch erhaltenen kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 18 und trägt oben auf der letzten Seite, außer der Adresse, den Archivvermerk: 21. Aprilis 1635 Sua Mtas in puncto commutationis ecclesiae in Emaus, ut de alia ecclesia PP. Benedic- tinis provideatur. Ferdinand der dritte, von Gottes Gnaden zue Hungarn und Böhaimb König, Ertzhertzog zue Österreich. Hochwürdiger in Gott Vater und Fürst, besonders lieber Freundt. Demnach allhier bey Unser khönigl. Hofstadt auf D. L. Disposition ordinis s. Benedicti visitator Joannes Benno, Abt zue Braunau angelanget und Wir mit ihme wegen Abtretung
151 s. Benedicti und Abts zue Brauna Einbringens wol empfangen und von des Inhalts mit allen Umbständen wol und zur Genüge vernommen. Wie mir nun diese dero dißfalls gehabte Müehewal tung zue sonderbar gnedigstem Belieben geraicht, auch solches umb dieselbe in königl. Gnaden hinwieder zu vernehmen willig bin, also zweifle Ich auch nicht und begehre hiemit gnedigist an E. L., Sie wollen gedachten visitatorem und Abten seine versprochene Rayß anhero (damit man alhier ferneres mit ihm tractirn und etwas verläßliches schließen möge) desto ehender fortzustellen und schleunigst zue maturirn, disponirn und weilen es dem visitatori zu begehrten Satisfaction ohne Zweifel maistens umb eine andere Kirchen zu thun sein wirdt, fleißig nach dem eine aufsuchen und mir dißfalls mit dem ehisten Ihrem Bericht einschicken. Das übrige werden E. L. von dem Patre Valeriano ordinis Capucinorum mit mehrerem vernehmen. Verbleibe deroselben mit königlichen Hulden jederzeit wol beygethan. Geben Wien, den einundzwan zigsten Martij, Anno sechzehnhundert fünf und dreyßig. Ewer L. guetwilliger Ferdinand m. p. CXLV. 1635. April. 21. Wien. König Ferdinand III. teilt dem Prager Erzbischof, Kardinal Harrach, mit, daß er mit den Abt-Visitator, Johannes Benno von Braunau, die Überlassung von Emaus an die Montserratenjer be schlossen, den slawischen Benediktiner eine andere Kirche und 10.000 Gulden anweijen wolle und ersucht den Erzbischof um jeine weitere Hilfe und Förderung dieser Sache. Das Original auf Papier mit dem noch erhaltenen kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 18 und trägt oben auf der letzten Seite, außer der Adresse, den Archivvermerk: 21. Aprilis 1635 Sua Mtas in puncto commutationis ecclesiae in Emaus, ut de alia ecclesia PP. Benedic- tinis provideatur. Ferdinand der dritte, von Gottes Gnaden zue Hungarn und Böhaimb König, Ertzhertzog zue Österreich. Hochwürdiger in Gott Vater und Fürst, besonders lieber Freundt. Demnach allhier bey Unser khönigl. Hofstadt auf D. L. Disposition ordinis s. Benedicti visitator Joannes Benno, Abt zue Braunau angelanget und Wir mit ihme wegen Abtretung
Strana 152
152 und Übergebung des seiner Religion zugehörigen Closters Slovan oder Emaus in der Newen Stadt Prag (welches Wir wider zu restaurirn und mit Fratribus s. Benedicti zu besezen gnedigist gemeint) womeglich tractirn lassen, auch endlich diß Werkh so wait in Richtigkait gebracht, das ihme visitatori und seiner Reli¬ gion die darzue gehörige Filial-Kirchen s. Valentini [?] wie auch die zwey Mayerhof verbleiben, ihnen ein andere Kirchen ein- geraumbt und noch darzue pro recompensa zehen tausendt Gulden, alß fünftausendt Gulden alßbaldten bei Einraumbung des Closters, die anderen fünftausendt Gulden aber drey Monath hernacher an paarem Geldt gewiß, unfehlbar und würkhlich abgeführt und auß gezehlet, also nur das bloße Closter Emauss sambt der Kirchen, Gebäuden und Weingarten, deßen Circumferentz und mit der Mauer umbfangenen Begriff, denen so Wir anhin abordnen wurden, cedirt und übergeben werden solte. Damit nun diese Unsere auß sonderbahrer christlichen Devo- tion genedigst gefaste Intention und geschloßene Permutation desto ehender ihren Effect und Vorthgang erraichen mechte, ersuchen Wir D. Ld. genedigst, Sie wöllen ihren Eyfer und Fleiß. so Sie bißhero zur Bezaigung Ihrer gegen Uns tragenden Affection in dieser Sach ungespart angewendet, noch ferner erscheinen lassen und dahin bedacht sein, wie etwa eine andere Kirchen in den Präger Stätten (so bequem es sein kann) mit dem fürderlichisten außgesucht, mehrerwehnten visitatori und jeiner Religion con- ferirt und eingeraumbt wurde, allermassen wir dem Patri Vale- riano (welcher hinein nacher Prag reyßet) mit D. Ld. ferners derenthalben alle nothwendige Unterredung zupflegen, gnedigist auf getragen. Welches wie es Uns zu sonderm gnedigisten Gefallen geraicht, aljo wöllen Wir es mit königlichen Gnaden (mit denen Wir Ihro sonsten jederzeit wolgewogen verbleiben) zu erkhennen nicht unterlassen. Geben Wien, den einundzwainzigsten Monats- tag Aprilis, im sechzehenhundert fünfunddreyßigsten, Unserer Reiche des Hungarischen im zehendten und des Böhaimbischen im achten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, regis Bohemiae cancellarius m. p. Ad mandatum sac. reg. Majestatis proprium. J. V. Luckheberg m. p.
152 und Übergebung des seiner Religion zugehörigen Closters Slovan oder Emaus in der Newen Stadt Prag (welches Wir wider zu restaurirn und mit Fratribus s. Benedicti zu besezen gnedigist gemeint) womeglich tractirn lassen, auch endlich diß Werkh so wait in Richtigkait gebracht, das ihme visitatori und seiner Reli¬ gion die darzue gehörige Filial-Kirchen s. Valentini [?] wie auch die zwey Mayerhof verbleiben, ihnen ein andere Kirchen ein- geraumbt und noch darzue pro recompensa zehen tausendt Gulden, alß fünftausendt Gulden alßbaldten bei Einraumbung des Closters, die anderen fünftausendt Gulden aber drey Monath hernacher an paarem Geldt gewiß, unfehlbar und würkhlich abgeführt und auß gezehlet, also nur das bloße Closter Emauss sambt der Kirchen, Gebäuden und Weingarten, deßen Circumferentz und mit der Mauer umbfangenen Begriff, denen so Wir anhin abordnen wurden, cedirt und übergeben werden solte. Damit nun diese Unsere auß sonderbahrer christlichen Devo- tion genedigst gefaste Intention und geschloßene Permutation desto ehender ihren Effect und Vorthgang erraichen mechte, ersuchen Wir D. Ld. genedigst, Sie wöllen ihren Eyfer und Fleiß. so Sie bißhero zur Bezaigung Ihrer gegen Uns tragenden Affection in dieser Sach ungespart angewendet, noch ferner erscheinen lassen und dahin bedacht sein, wie etwa eine andere Kirchen in den Präger Stätten (so bequem es sein kann) mit dem fürderlichisten außgesucht, mehrerwehnten visitatori und jeiner Religion con- ferirt und eingeraumbt wurde, allermassen wir dem Patri Vale- riano (welcher hinein nacher Prag reyßet) mit D. Ld. ferners derenthalben alle nothwendige Unterredung zupflegen, gnedigist auf getragen. Welches wie es Uns zu sonderm gnedigisten Gefallen geraicht, aljo wöllen Wir es mit königlichen Gnaden (mit denen Wir Ihro sonsten jederzeit wolgewogen verbleiben) zu erkhennen nicht unterlassen. Geben Wien, den einundzwainzigsten Monats- tag Aprilis, im sechzehenhundert fünfunddreyßigsten, Unserer Reiche des Hungarischen im zehendten und des Böhaimbischen im achten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, regis Bohemiae cancellarius m. p. Ad mandatum sac. reg. Majestatis proprium. J. V. Luckheberg m. p.
Strana 153
153 CXLVI. 1635. April. 21. [Wien.] Die böhmische Hofkanzlei teilt dem Visitator des Benediktiner- ordens, Abt Johannes Benno von Braunau, mit, daß König Ferdinand die Zustimmung des Visitators zur Abtretung von Emaus ge nehmigt und 10.000 fl. als Entschädigung gebilligt. Das Original befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35, Nr. 16 (32 cm X 20 cm). Auf der ersten Seite links oben der Vermerk: Ex abbatia ad s. Nicolaum Vetero-Pragae; rechts oben: 21. April 1635. Auf dem mittleren unteren Bug der letzten Seite steht: Dem Ehrwürdigen H. Joanni Bennoni, Abten des Stifts Braunau u. Ordinis s. Benedicti visitatori zuestellen. Rechts unten das zu zweidrittel erhaltene Siegel Ferdinands III. Von der zue Hungarn und Böhaimb königl. May. unseres gnedigisten Herrn wegen, dem ehrwürdigen Joanni Bennoni, Abten des Stifts Brauna u. Ordinis s. Benedicti visitatori, hiemit anzuedeuten, es weren deroselben die mit Ihme des Closters Emauß oder Slovans zue Prag Überlaßung halber gepflogene Tractaten und seine endlich gehorsambste Erclerung umbständlich referirt u. vorgetragen worden. Wie nun Ihre May. diese jeine H. Abtens guetwillige Accommodirs u. Bequemung zue gnedigistem Gefallen geraichet und solches anderwerts in königlichen Gnaden zu erkennen nicht unterlassen wollen, also hatten sie sich auch gne- digst dahin resolvirt, das berührtes Closter Emauß nur allein sambt der Kirchengebäude und Weingarten, deßen Circumferentz und mit der Mauer begriffenen Umbfang denen wenigen Patribus, so Ihr May. dahin verordnen wurden, cedirt und abgetreten, ihrer Religion ein andere (deßwegen bei Ihr Eminentz Herrn Cardinaln und Erzbischofen zue Prag als loci ordinario die Anordnung allbereits geschehen) eingeraumbt, auch die zwey zue gedachtem Closter Emauß gehörige Mayerhöf neben der Filial- kirchen s. Valentini 1) gelaßen und noch überdiß zur Recompens zehentausendt Gulden, weß fünftausendt Gulden alsbald bei Abtre- tung deßelben, die anderen fünftausendt Gulden aber in drey Monaten hernach an paarem Gelde gewiß, unfehlbar und würkhlich (gestallt dann auch dißfalls die Böhemische Camer gebührende Ver- füegung bei Herrn Anthonio Binago und Francisco Chieso albereit 1) Muß heißen St. Nikolaus.
153 CXLVI. 1635. April. 21. [Wien.] Die böhmische Hofkanzlei teilt dem Visitator des Benediktiner- ordens, Abt Johannes Benno von Braunau, mit, daß König Ferdinand die Zustimmung des Visitators zur Abtretung von Emaus ge nehmigt und 10.000 fl. als Entschädigung gebilligt. Das Original befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35, Nr. 16 (32 cm X 20 cm). Auf der ersten Seite links oben der Vermerk: Ex abbatia ad s. Nicolaum Vetero-Pragae; rechts oben: 21. April 1635. Auf dem mittleren unteren Bug der letzten Seite steht: Dem Ehrwürdigen H. Joanni Bennoni, Abten des Stifts Braunau u. Ordinis s. Benedicti visitatori zuestellen. Rechts unten das zu zweidrittel erhaltene Siegel Ferdinands III. Von der zue Hungarn und Böhaimb königl. May. unseres gnedigisten Herrn wegen, dem ehrwürdigen Joanni Bennoni, Abten des Stifts Brauna u. Ordinis s. Benedicti visitatori, hiemit anzuedeuten, es weren deroselben die mit Ihme des Closters Emauß oder Slovans zue Prag Überlaßung halber gepflogene Tractaten und seine endlich gehorsambste Erclerung umbständlich referirt u. vorgetragen worden. Wie nun Ihre May. diese jeine H. Abtens guetwillige Accommodirs u. Bequemung zue gnedigistem Gefallen geraichet und solches anderwerts in königlichen Gnaden zu erkennen nicht unterlassen wollen, also hatten sie sich auch gne- digst dahin resolvirt, das berührtes Closter Emauß nur allein sambt der Kirchengebäude und Weingarten, deßen Circumferentz und mit der Mauer begriffenen Umbfang denen wenigen Patribus, so Ihr May. dahin verordnen wurden, cedirt und abgetreten, ihrer Religion ein andere (deßwegen bei Ihr Eminentz Herrn Cardinaln und Erzbischofen zue Prag als loci ordinario die Anordnung allbereits geschehen) eingeraumbt, auch die zwey zue gedachtem Closter Emauß gehörige Mayerhöf neben der Filial- kirchen s. Valentini 1) gelaßen und noch überdiß zur Recompens zehentausendt Gulden, weß fünftausendt Gulden alsbald bei Abtre- tung deßelben, die anderen fünftausendt Gulden aber in drey Monaten hernach an paarem Gelde gewiß, unfehlbar und würkhlich (gestallt dann auch dißfalls die Böhemische Camer gebührende Ver- füegung bei Herrn Anthonio Binago und Francisco Chieso albereit 1) Muß heißen St. Nikolaus.
Strana 154
154 gethan) gegen gebührlicher Quittung abgeführet und außgezehlet werden solle. Deßen Er sich genzlich zuversehen, und hiernach gehor sambst zu richten wißen wirdt. Georg Graf von Martinitz m. p. Ex Consilio Cancell. Bohae Regae Aulae 21. Aprilis Anno 1635. CXLVII. 1635. Mai. 19. Wien. Ferdinand König III. übergibt mit Zustimmung des Erzbischofs von Prag, Ernst Grafen von Harrach, das von Karl IV. gestiftete Slawenkloster den Benediktinern von Montserrat strictioris obser- vantiae. Zum Unterhalte der 20 Bewohner bestimmt er das nach des Herzogs von Friedland Tod konfiszierte Gut Bösig mit Nosalow, Tein, Zdiar und Kroh samt allem Zubehör. Er sichert dem Kloster die freie Abtswahl zu und behält sich das Recht der Bestätigung vor. Das Original auf Pergament (63 cm X 75 cm) befindet sich im Archiv des Klosters Emaus. Fasz. I, Nr. 2. (Alte Signatur Nus Inventarii 43.) Auf dem durch Buge (rechts, links, unten, mitten, oben) gebildeten untersten rechten Eckfelde der Außenseite findet sich folgende Intabulations -Klausel: Haec restauratio et confirmatio monasterii Emaus cum donatione dominii Bezdieze est tabulis regni Bohemiae in quaterno viridi aureo privilegiorum et maje- statum anni 1654 die Mercurii post festum nativitatis B. M. V., id est 9. Septembris sub lit. C. 5. ad relationem (titulus) locumtenentium in regno Boh.ae inserta et intabulata. Johannes Ernestus Tiralla, ingrossator tabularum. Das Siegel fehlt. Am äußersten unteren Rande der linken Jnnenseite steht der Vermerk: Diploma über Restaurirung des Closters Emaus. Vgl. Schaller, IV, p. 238—244. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 396—399) und f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 18. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia Hungariae, Bohe- miae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, dux Lucenburgensis et Silesiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae et Wirtenbergensis, marchio Lusatiae, comes Habspurgensis, Tyrolis et Goricii 1) etc. Ad perpetuam rei memoriam tenore praesentium nostro haeredumque nostrorum successorum regum Bohemiae nomine, omnibus ac 2) singulis, ad quos hae literae nostrae pervene- rint, praesentibus et futuris notum facimus, qua ratione, cum nobis ob singularem divinam providentiam, opem ac 1) Schaller 1. c. Coritiae. 2) 1. c. et.
154 gethan) gegen gebührlicher Quittung abgeführet und außgezehlet werden solle. Deßen Er sich genzlich zuversehen, und hiernach gehor sambst zu richten wißen wirdt. Georg Graf von Martinitz m. p. Ex Consilio Cancell. Bohae Regae Aulae 21. Aprilis Anno 1635. CXLVII. 1635. Mai. 19. Wien. Ferdinand König III. übergibt mit Zustimmung des Erzbischofs von Prag, Ernst Grafen von Harrach, das von Karl IV. gestiftete Slawenkloster den Benediktinern von Montserrat strictioris obser- vantiae. Zum Unterhalte der 20 Bewohner bestimmt er das nach des Herzogs von Friedland Tod konfiszierte Gut Bösig mit Nosalow, Tein, Zdiar und Kroh samt allem Zubehör. Er sichert dem Kloster die freie Abtswahl zu und behält sich das Recht der Bestätigung vor. Das Original auf Pergament (63 cm X 75 cm) befindet sich im Archiv des Klosters Emaus. Fasz. I, Nr. 2. (Alte Signatur Nus Inventarii 43.) Auf dem durch Buge (rechts, links, unten, mitten, oben) gebildeten untersten rechten Eckfelde der Außenseite findet sich folgende Intabulations -Klausel: Haec restauratio et confirmatio monasterii Emaus cum donatione dominii Bezdieze est tabulis regni Bohemiae in quaterno viridi aureo privilegiorum et maje- statum anni 1654 die Mercurii post festum nativitatis B. M. V., id est 9. Septembris sub lit. C. 5. ad relationem (titulus) locumtenentium in regno Boh.ae inserta et intabulata. Johannes Ernestus Tiralla, ingrossator tabularum. Das Siegel fehlt. Am äußersten unteren Rande der linken Jnnenseite steht der Vermerk: Diploma über Restaurirung des Closters Emaus. Vgl. Schaller, IV, p. 238—244. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 396—399) und f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 18. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia Hungariae, Bohe- miae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, dux Lucenburgensis et Silesiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae et Wirtenbergensis, marchio Lusatiae, comes Habspurgensis, Tyrolis et Goricii 1) etc. Ad perpetuam rei memoriam tenore praesentium nostro haeredumque nostrorum successorum regum Bohemiae nomine, omnibus ac 2) singulis, ad quos hae literae nostrae pervene- rint, praesentibus et futuris notum facimus, qua ratione, cum nobis ob singularem divinam providentiam, opem ac 1) Schaller 1. c. Coritiae. 2) 1. c. et.
Strana 155
155 protectionem, quam semper in difficillimis dubiisque bellis et adversitatibus,1) inprimis vero proximo anno in acerrimo illo ac cruento cum hoste prope Nordlingam conflictu et strage praesentia nostra mirabiliter experti sumus, nihil magis curae cordique fuerit, quam ut vicissim erga divinam clementiam gratissimi animi nostri publica extare faceremus monumenta, nobis in mentem venerit, nullo meliori modo nos Deo gratia reddere aut exhibere posse, nisi ut verum divini eiusdem nominis cultum et avitam Romanam catho- licam et apostolicam religionem per regna et provincias nostras propagandam toto animi conatu susciperemus, ad quod perficiendum, si antiquae maiorum nostrorum per tot rerum vicissitudines diminutae, ad ruinam vergentes ac fere collabentes fundationes a nobis instaurarentur ac redinte- grarentur, haud infrugiferum fore arbitrati sumus. Cum autem in metropoli nostra regia Pragensi quoddam ordinis s. Bene- dicti monasterium reperiatur, Emaus vulgo bohemice Slovan appellatum, a nostro quondam domino praedecessore Carolo IV. Romanorum imperatore et Bohemiae rege gloriosissimae memoriae fundatum ac magnifice dotatum, iam vero temporum iniuria ad eam temporalium rerum inopiam redactum, ut ad conservandam fabricam et sustentandos religiosos ad divina officia persolvenda aliaque monasterii onera ferenda neces- sarios nullatenus sufficiat, quapropter nos consentientibus reverendissimo patre ac principe domino Ernesto Adalberto S. R. E. presbytero cardinali, archiepiscopo Pragensi, primate, tanquam loci ordinario et praesidente seu visitatore ordinis s. Benedicti congregationis Bohemicae, facta cum abbate ibi a nobis ad hoc debite requisito, transactione, et pro certa pecuniarum summa ad novi monasterii structuram, ac alius ecclesiae assignatione, relictis insuper iis universis antea illuc pertinentibus redditibus, solo monasterio Emaus cum vinea et templo, aedificiis et circumferentiis muro compre- hensis, legitimo cessionis titulo in nos translatum hoc mona- sterium, in honorem et sub invocatione beatissimae virginis Mariae de Monteserrato restaurare atque in id religiosos 1) 1. c. semper bis adversitatibus feblt.
155 protectionem, quam semper in difficillimis dubiisque bellis et adversitatibus,1) inprimis vero proximo anno in acerrimo illo ac cruento cum hoste prope Nordlingam conflictu et strage praesentia nostra mirabiliter experti sumus, nihil magis curae cordique fuerit, quam ut vicissim erga divinam clementiam gratissimi animi nostri publica extare faceremus monumenta, nobis in mentem venerit, nullo meliori modo nos Deo gratia reddere aut exhibere posse, nisi ut verum divini eiusdem nominis cultum et avitam Romanam catho- licam et apostolicam religionem per regna et provincias nostras propagandam toto animi conatu susciperemus, ad quod perficiendum, si antiquae maiorum nostrorum per tot rerum vicissitudines diminutae, ad ruinam vergentes ac fere collabentes fundationes a nobis instaurarentur ac redinte- grarentur, haud infrugiferum fore arbitrati sumus. Cum autem in metropoli nostra regia Pragensi quoddam ordinis s. Bene- dicti monasterium reperiatur, Emaus vulgo bohemice Slovan appellatum, a nostro quondam domino praedecessore Carolo IV. Romanorum imperatore et Bohemiae rege gloriosissimae memoriae fundatum ac magnifice dotatum, iam vero temporum iniuria ad eam temporalium rerum inopiam redactum, ut ad conservandam fabricam et sustentandos religiosos ad divina officia persolvenda aliaque monasterii onera ferenda neces- sarios nullatenus sufficiat, quapropter nos consentientibus reverendissimo patre ac principe domino Ernesto Adalberto S. R. E. presbytero cardinali, archiepiscopo Pragensi, primate, tanquam loci ordinario et praesidente seu visitatore ordinis s. Benedicti congregationis Bohemicae, facta cum abbate ibi a nobis ad hoc debite requisito, transactione, et pro certa pecuniarum summa ad novi monasterii structuram, ac alius ecclesiae assignatione, relictis insuper iis universis antea illuc pertinentibus redditibus, solo monasterio Emaus cum vinea et templo, aedificiis et circumferentiis muro compre- hensis, legitimo cessionis titulo in nos translatum hoc mona- sterium, in honorem et sub invocatione beatissimae virginis Mariae de Monteserrato restaurare atque in id religiosos 1) 1. c. semper bis adversitatibus feblt.
Strana 156
156 ordinis s. Benedicti stricta et integra observantia regulae suae eidem beatissimae virgini perpetuo servientes, collo- care voluimus. Ideoque animo deliberato, sano et maturo consilio, voluntarie et spontanee omnibus melioribus modo, via, iure et forma, quibus de iure fieri debet ac potest, ad divini cultus augmentum illud restauramus, reno- vamus, redintegramus et in perpetuum dotamus conditio- nibus ac modis subsequentibus, nempe: pro commoda reli- giosorum habitatione antefatum monasterium, (quod ita, ut ad minimum viginti ibidem habitare possint, reparari cura- bimus) cum pagis, agris, pratis, molendinis et fundis infra nomi- natis, ad ipsorum necessariam vitae sustentationem delegimus et designavimus, nunc et futuris temporibus libere, sine ullius hominis contradictione vel impedimento utendum, fruendum. Tribuimus ipsis ac libere donamus, videlicet: arcem Bezdieze cum pagis pertinentibus et Croo, item duas molas Frapsmül et Poselmül,1) similiter duas piscinas : unam Scepelshik (!) et alteram parvam in pago Bezdieziensi 2) ac omnes proventus et praedia, quae ad P. priorem de Monteserrato a patribus Augustinianis iusto permutationis titulo pervenerunt, item tria prata Bez- dieziense, Nosaloviense et Tegnense3) cum ovili ad praedium Bezdieziense pertinenti; item duodecim prata, hoc est: Volsso- viense penes Brodek, Lisskovicense sic dicta prata duo, Monachi pratum unum, Fontaneum pratum unum, in Rzepnitz pratum unum, sub aucupio pratum unum, in Dolincio pratum unum, in Kluczko unum, Jacobi pratum unum, in valle4) apud molam unum, ad praedium sub agris in uno circuitu pratum unum. Item septem pomaria ad ista praedia spectantia, duo ad praedium Bezdieziense, duo ad praedium Nosaloviense, tria ad praedium Tegnense,3) item molam cum serra in Brodek nominatam ; item sex piscinas, unam supra molam Brodecensem, secundam Flesstaich, 5) tertiam Strastaich, quartam Wawraussek dictam, quintam Linhartnensem, sextam parvam Drsnik; item duas alias piscinas: Dlaziensem et Nimrichtensem; item viginti circuitus silvarum circa montem Bezdiez usque ad 1) 1. c. fehlt. Beide Mühlen existieren heute noch. 2) Der Teich bei der heutigen Pfarrei in Schloßbösig. 3) Schaller. 1. c. Teinense. 4) 1. c. villa. 5) 1. c. Fleischteich.
156 ordinis s. Benedicti stricta et integra observantia regulae suae eidem beatissimae virgini perpetuo servientes, collo- care voluimus. Ideoque animo deliberato, sano et maturo consilio, voluntarie et spontanee omnibus melioribus modo, via, iure et forma, quibus de iure fieri debet ac potest, ad divini cultus augmentum illud restauramus, reno- vamus, redintegramus et in perpetuum dotamus conditio- nibus ac modis subsequentibus, nempe: pro commoda reli- giosorum habitatione antefatum monasterium, (quod ita, ut ad minimum viginti ibidem habitare possint, reparari cura- bimus) cum pagis, agris, pratis, molendinis et fundis infra nomi- natis, ad ipsorum necessariam vitae sustentationem delegimus et designavimus, nunc et futuris temporibus libere, sine ullius hominis contradictione vel impedimento utendum, fruendum. Tribuimus ipsis ac libere donamus, videlicet: arcem Bezdieze cum pagis pertinentibus et Croo, item duas molas Frapsmül et Poselmül,1) similiter duas piscinas : unam Scepelshik (!) et alteram parvam in pago Bezdieziensi 2) ac omnes proventus et praedia, quae ad P. priorem de Monteserrato a patribus Augustinianis iusto permutationis titulo pervenerunt, item tria prata Bez- dieziense, Nosaloviense et Tegnense3) cum ovili ad praedium Bezdieziense pertinenti; item duodecim prata, hoc est: Volsso- viense penes Brodek, Lisskovicense sic dicta prata duo, Monachi pratum unum, Fontaneum pratum unum, in Rzepnitz pratum unum, sub aucupio pratum unum, in Dolincio pratum unum, in Kluczko unum, Jacobi pratum unum, in valle4) apud molam unum, ad praedium sub agris in uno circuitu pratum unum. Item septem pomaria ad ista praedia spectantia, duo ad praedium Bezdieziense, duo ad praedium Nosaloviense, tria ad praedium Tegnense,3) item molam cum serra in Brodek nominatam ; item sex piscinas, unam supra molam Brodecensem, secundam Flesstaich, 5) tertiam Strastaich, quartam Wawraussek dictam, quintam Linhartnensem, sextam parvam Drsnik; item duas alias piscinas: Dlaziensem et Nimrichtensem; item viginti circuitus silvarum circa montem Bezdiez usque ad 1) 1. c. fehlt. Beide Mühlen existieren heute noch. 2) Der Teich bei der heutigen Pfarrei in Schloßbösig. 3) Schaller. 1. c. Teinense. 4) 1. c. villa. 5) 1. c. Fleischteich.
Strana 157
157 regiam viam, circuitus quattuordecim apud praedium Nosalo- viense, in Rzepinensi1) colle tramitibus divisos circuitus tres, apud praedium Tegnense2) circa montem Krakowskiensem3) diversi generis lignorum silvas circuitus tres, item tres pagos : Ždiar, Nosalow et Tegn,4) in quibus pagis reperiuntur subdi- torum quinquaginta sex, cum equis novemdecim et triginta septem sine equis. Qui tamen subditi singulis annis juxta certa tributa ad diversas tam reales quam personales servi- tutes tenentur. Quae omnia saepedictis patribus donamus et relinquimus et ita omnes hactenus enumerati fundi, prout a plurimis hominibus posteritatis causa lustrati ac visi sunt, et limites,5) more antiquo et consueto, ad perpetuam memoriam lapidibus distincti ostendunt, tam dominii quam ususfructus ra- tione ad praefatos patres Benedictinos pertinebunt cum omnibus subditis, liberis venationibus, piscationibus, realibus ac perso- nalibus servitutibus nec non cum iure braxandi seu cerevisiam coquendi et his ipsis assignatis bonis ita utendi, fruendi, ut reliqui superiores status hereditarii nostri regni Bohemiae suis propriis et haereditariis utuntur, fruuntur, confirmantes insuper ex regiae potestatis plenitudine omnia huius monasterii, quae antiquitus de iure aut consuetudine habuit vel possedit privi- legia, immunitates, praeeminentias, praerogativas et beneficia dantes etiam post huius moderni abbatis P. Benedicti de Peñalossa, s. theologiae magistri, Montisserrati Hispaniensis conventualis, [obitum] liberam abbatis electionem, sola nobis (ut in aliis huius ordinis monasteriis in regno nostro haereditario sitis) approbatione et confirmatione reservata, concedentes etiam denique huic et futuris abbatibus tanquam infulatis et possessionatis vigore legum regni nostri hereditarii sessionem in publicis comitiis et omnia alia iura, quibus reliqui praelati ecclesiastici status gaudent et fruuntur. Et cum ita saepe nominato ordini hac liberalitate, largitionibus et confirma- tionibus nostris benigne providerimus, vicissim iidem religiosi singulis diebus pro nobis, dum superstites erimus, et post obitum nostrum pro animae nostrae refrigerio missam cele- brent6) et pro inclita domo nostra Austriaca sedulas Deo7) 1) Schaller, 1. c. Ripensi. 2) 1. c. Teinense. 3) 1. c. Strakowskiensem. 4) 1. c. Tein. 5) 1. c. limitaribus. 6) Geschieht noch bis zur Stunde. 7) 1. c. fehlt.
157 regiam viam, circuitus quattuordecim apud praedium Nosalo- viense, in Rzepinensi1) colle tramitibus divisos circuitus tres, apud praedium Tegnense2) circa montem Krakowskiensem3) diversi generis lignorum silvas circuitus tres, item tres pagos : Ždiar, Nosalow et Tegn,4) in quibus pagis reperiuntur subdi- torum quinquaginta sex, cum equis novemdecim et triginta septem sine equis. Qui tamen subditi singulis annis juxta certa tributa ad diversas tam reales quam personales servi- tutes tenentur. Quae omnia saepedictis patribus donamus et relinquimus et ita omnes hactenus enumerati fundi, prout a plurimis hominibus posteritatis causa lustrati ac visi sunt, et limites,5) more antiquo et consueto, ad perpetuam memoriam lapidibus distincti ostendunt, tam dominii quam ususfructus ra- tione ad praefatos patres Benedictinos pertinebunt cum omnibus subditis, liberis venationibus, piscationibus, realibus ac perso- nalibus servitutibus nec non cum iure braxandi seu cerevisiam coquendi et his ipsis assignatis bonis ita utendi, fruendi, ut reliqui superiores status hereditarii nostri regni Bohemiae suis propriis et haereditariis utuntur, fruuntur, confirmantes insuper ex regiae potestatis plenitudine omnia huius monasterii, quae antiquitus de iure aut consuetudine habuit vel possedit privi- legia, immunitates, praeeminentias, praerogativas et beneficia dantes etiam post huius moderni abbatis P. Benedicti de Peñalossa, s. theologiae magistri, Montisserrati Hispaniensis conventualis, [obitum] liberam abbatis electionem, sola nobis (ut in aliis huius ordinis monasteriis in regno nostro haereditario sitis) approbatione et confirmatione reservata, concedentes etiam denique huic et futuris abbatibus tanquam infulatis et possessionatis vigore legum regni nostri hereditarii sessionem in publicis comitiis et omnia alia iura, quibus reliqui praelati ecclesiastici status gaudent et fruuntur. Et cum ita saepe nominato ordini hac liberalitate, largitionibus et confirma- tionibus nostris benigne providerimus, vicissim iidem religiosi singulis diebus pro nobis, dum superstites erimus, et post obitum nostrum pro animae nostrae refrigerio missam cele- brent6) et pro inclita domo nostra Austriaca sedulas Deo7) 1) Schaller, 1. c. Ripensi. 2) 1. c. Teinense. 3) 1. c. Strakowskiensem. 4) 1. c. Tein. 5) 1. c. limitaribus. 6) Geschieht noch bis zur Stunde. 7) 1. c. fehlt.
Strana 158
158 preces offerant. Propterea requirimus serenissimos heredes ac successores nostros reges Bohoemiael), benevole ipsis com- mittentes, ut praesentem,2) hanc fundationem nostram (cuius confirmationem et stabilimentum a sede Apostolica per resi- dentem nostrum Henricum Mottmannum Romae peti ac im- petrari curavimns) fideliter ac diligenter manuteneant et observent atque adeo curent, ut ipsa fundatio suum effectum et executionem semper et ubique sortiatur, consequatur et habeat. Nulli ergo omnino3) hominum, collegiorum, communi- tatum et locorum liceat hanc nostrae fundationis, concessionis, largitionis, decreti et voluntatis paginam violare seu infringere aut ei temerario a usu contraire. Quisquis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem nostram vel haeredum succes- sorumque nostrorum gravissimam se noverit incursurum. In quorum omnium plenum et inviolabile robur et testimonium perpetuo valiturum, diploma hoc nostrum manu nostra sub- scriptum et sigilli nostri majoris appensione munitum, super his omnibus fieri et saepedictis patribus assignari jussimus. Datum Viennae Austriae, decima nona Maii anno millesimo sexcentesimo trigesimo quinto, regnorum vero nostrorum Hungarici decimo et Bohemici octavo. Ferdinandus m. p. Georgius comes de Martinitz ris Bohae cancellarius. Ad mandatum sacrae regiae Majestatis proprium. J. L. Lukheberg. CXLVIII. 1635. Juni. 8. Prag. Zwischen dem Visitator und Abt von Braunau, Johannes Benno, und Benedikt von Peñalossa werden die einzelnen Punkte zur Übergabe des Slawenklosters an die Montserratenjer genauer bestimmt. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 53. (Vgl. Fasz. 59, Nr. 26 und Cechner, (hist. Em. Mss. I, p. 388—391). Eine am 6. Juni 1714. 1) Schaller, fehlt. 2) 1. c. praesertim. 3) 1. c. fehlt. Die folgenden Sätze bis zum Schlusse fehlen bei Schaller zum Teile oder geben nur in gekürzter Form den Sinn wieder.
158 preces offerant. Propterea requirimus serenissimos heredes ac successores nostros reges Bohoemiael), benevole ipsis com- mittentes, ut praesentem,2) hanc fundationem nostram (cuius confirmationem et stabilimentum a sede Apostolica per resi- dentem nostrum Henricum Mottmannum Romae peti ac im- petrari curavimns) fideliter ac diligenter manuteneant et observent atque adeo curent, ut ipsa fundatio suum effectum et executionem semper et ubique sortiatur, consequatur et habeat. Nulli ergo omnino3) hominum, collegiorum, communi- tatum et locorum liceat hanc nostrae fundationis, concessionis, largitionis, decreti et voluntatis paginam violare seu infringere aut ei temerario a usu contraire. Quisquis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem nostram vel haeredum succes- sorumque nostrorum gravissimam se noverit incursurum. In quorum omnium plenum et inviolabile robur et testimonium perpetuo valiturum, diploma hoc nostrum manu nostra sub- scriptum et sigilli nostri majoris appensione munitum, super his omnibus fieri et saepedictis patribus assignari jussimus. Datum Viennae Austriae, decima nona Maii anno millesimo sexcentesimo trigesimo quinto, regnorum vero nostrorum Hungarici decimo et Bohemici octavo. Ferdinandus m. p. Georgius comes de Martinitz ris Bohae cancellarius. Ad mandatum sacrae regiae Majestatis proprium. J. L. Lukheberg. CXLVIII. 1635. Juni. 8. Prag. Zwischen dem Visitator und Abt von Braunau, Johannes Benno, und Benedikt von Peñalossa werden die einzelnen Punkte zur Übergabe des Slawenklosters an die Montserratenjer genauer bestimmt. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 53. (Vgl. Fasz. 59, Nr. 26 und Cechner, (hist. Em. Mss. I, p. 388—391). Eine am 6. Juni 1714. 1) Schaller, fehlt. 2) 1. c. praesertim. 3) 1. c. fehlt. Die folgenden Sätze bis zum Schlusse fehlen bei Schaller zum Teile oder geben nur in gekürzter Form den Sinn wieder.
Strana 159
159 beglaubigte Abschrift des Originals befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35, Nr. 18 mit folgender Notiz: Quod praesens transumptum seu copia cum suo in archivio reverendissimi archiepiscopalis consistorii Pragensis reperibili et de anno 1635 die 8. Junii confecto atque ad perpetuam rei memoriam, erecto instrumento prius diligenter collata de verbo ad verbum concordet, id ipsum manus meae propriae subscriptione et consueti notariatus sigilli (quo in similibus utor) appressione testatum facio. Actum in regia superiore civitate Hradschanensi Praga, die 6. Junii 1714. Joannes Guilielmus Grüner, auth. Pontif. notarius publicus et juratus necnon archiepiscopalis curiae Pragensis actualis secretarius. Das auf rotseidenem Faden beigefügte Papierfiegel (D. 35 mm X 30 mm) trägt als Umschrift die eben genannte Unter- zeichnung des Notars. Vgl. auch Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 47, u. die Urk. CLXIV. Anno Domini 1635, die 8. Junii, pontificatus S. D. N. Urbani octavi a. 12, invictissimo semperque augusto Ferdi- nando secundo Imperatore regnante. Coram illmo ac revmo officiali Pragensi, domino Maxi- miliano Rudolpho barone a Schleinitz, canonico Pragensi et Olomucensi, assistentibus infra scriptis curiae archiepiscopalis assessoribus, nec non coram me notario infra scripto, ad hoc specialiter rogato, in cancellaria solita archiepiscopali in manu dextra, in ingressu portae archiepiscopi palatii sita: inter revdum d. Joannem Bennonem, abbatem Braunoviensem, s. Bene- dicti religiosorum visitatorem, in hoc de quo infra plenariam habentem potestatem, ex una et inter adm revdum P. magistrum Benedictum de Penalossa, Montisserrati Benedictinum vulgo Emaus nuncupatum ex altera ad instantiam et speciale man- datum serenissimi ac potentissimi principis, Hungariae ac Boemiae regis in Boemia regnantis, talis conventio seu trans- actio seu pactum pacifice factum fuit, videlicet, quod abbas Braunoviensis sponte, non metu libereque patri magistro Peñalossae dat, cedit et concedit: Primo : templum Slovanense una cum altaribus et picturis inibi existentibus, nec non etiam medietate eorum, quae ad sacristiam pertinent, videlicet casularum, calicum, velorum et quorumcunque ad altaris servitium spectantium. Secundo: monasterium totum, una cum domibus, hortis, vineis seu aliis spatiis per muros circa monasterium circum- septis, eo juro et ratione, qua ipse possidet et non aliter tam quoad commodum, quam quoad onera, reservando tamen sibi
159 beglaubigte Abschrift des Originals befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35, Nr. 18 mit folgender Notiz: Quod praesens transumptum seu copia cum suo in archivio reverendissimi archiepiscopalis consistorii Pragensis reperibili et de anno 1635 die 8. Junii confecto atque ad perpetuam rei memoriam, erecto instrumento prius diligenter collata de verbo ad verbum concordet, id ipsum manus meae propriae subscriptione et consueti notariatus sigilli (quo in similibus utor) appressione testatum facio. Actum in regia superiore civitate Hradschanensi Praga, die 6. Junii 1714. Joannes Guilielmus Grüner, auth. Pontif. notarius publicus et juratus necnon archiepiscopalis curiae Pragensis actualis secretarius. Das auf rotseidenem Faden beigefügte Papierfiegel (D. 35 mm X 30 mm) trägt als Umschrift die eben genannte Unter- zeichnung des Notars. Vgl. auch Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 47, u. die Urk. CLXIV. Anno Domini 1635, die 8. Junii, pontificatus S. D. N. Urbani octavi a. 12, invictissimo semperque augusto Ferdi- nando secundo Imperatore regnante. Coram illmo ac revmo officiali Pragensi, domino Maxi- miliano Rudolpho barone a Schleinitz, canonico Pragensi et Olomucensi, assistentibus infra scriptis curiae archiepiscopalis assessoribus, nec non coram me notario infra scripto, ad hoc specialiter rogato, in cancellaria solita archiepiscopali in manu dextra, in ingressu portae archiepiscopi palatii sita: inter revdum d. Joannem Bennonem, abbatem Braunoviensem, s. Bene- dicti religiosorum visitatorem, in hoc de quo infra plenariam habentem potestatem, ex una et inter adm revdum P. magistrum Benedictum de Penalossa, Montisserrati Benedictinum vulgo Emaus nuncupatum ex altera ad instantiam et speciale man- datum serenissimi ac potentissimi principis, Hungariae ac Boemiae regis in Boemia regnantis, talis conventio seu trans- actio seu pactum pacifice factum fuit, videlicet, quod abbas Braunoviensis sponte, non metu libereque patri magistro Peñalossae dat, cedit et concedit: Primo : templum Slovanense una cum altaribus et picturis inibi existentibus, nec non etiam medietate eorum, quae ad sacristiam pertinent, videlicet casularum, calicum, velorum et quorumcunque ad altaris servitium spectantium. Secundo: monasterium totum, una cum domibus, hortis, vineis seu aliis spatiis per muros circa monasterium circum- septis, eo juro et ratione, qua ipse possidet et non aliter tam quoad commodum, quam quoad onera, reservando tamen sibi
Strana 160
160 abbas Braunoviensis omnia extra dictos muros existentia ut- pote possessiones, pagos, silvas, villas, praedia, prata, agros seu campos, census nec non omnia, quaecunque possidet sive actualiter sive, quae jam possedit per suos antecessores et ex praeteritis juribus suis pro futuro praetendere poterit, quo- cunque nomine veniant. Tertio: intendit abbas Braunoviensis, sibi et religioni debere s. Nicolai ecclesiam et domum parochialem ita donari et concedi, ut et sit regium decretum supra hoc exaratum, ubi praetensum jus Boemiae regis, exinde postea ab Emmo ab Harrach confirmatum, ubi loci ordinario praeterea sibi confirmari petit et vult omnia privilegia, quibus in abbatia Slovanensi fruebatur et potiri poterat, usum mitrae, locum in comitiis et quaecunque possunt nominari particulariter seu specialiter, non intendendo tamen ex dicta ecclesia praetendere seu velle ornamenta seu supellectilia, uti calices, casulas, monstrantias, tobaleas, urceolos et caetera huiusmodi ad cultum divinum pertinentia, veluti etiam minime praetendit de domibus, censibus, agris, pagis omnibusque aliis, quocunque nomine veniant, nuncupatis reditibus et juribus ad eandem ecclesiam spectantibus aliquid habere, quod etiam de litera- torum choro intelligere vult et intendit idem abbas, uti etiam parochialium administrationi olim in dicta ecclesia exercitae renuntiat ex nunc pro semper Emi arbitrio alio transferendae. Quarto: juxta regiae Majestatis decretum, hac etiam con- ditione patri praefato Peñalossae ita Slovanense monasterium cedit, ut sibi decem millia florenorum secundum regium mandatum dentur in terminis praefixis. Quoniam autem rms Casparus a Questenberg, abbas Strahoviensis, tamquam collaturae jus in supradictam sancti Nicolai ecclesiam habens renuntiare debet, se paratum pro huiusmodi renunciatione exhibet et de facto renuntiat hac tamen conditione, ut regia Majestas quidquid juris in ecclesia s. Benedicti ecclesiae Tynensis filialis habet, ipsi donet una cum pertinentiis suis simulque ab Emo uti loci ordinario eadem donatio confirmetur ordinique Praemonstratensium incorporetur, ita etiam, ut a praedicta Majestate omnibus circa eandem ecclesiam proxime habitantibus mandetur, qua-
160 abbas Braunoviensis omnia extra dictos muros existentia ut- pote possessiones, pagos, silvas, villas, praedia, prata, agros seu campos, census nec non omnia, quaecunque possidet sive actualiter sive, quae jam possedit per suos antecessores et ex praeteritis juribus suis pro futuro praetendere poterit, quo- cunque nomine veniant. Tertio: intendit abbas Braunoviensis, sibi et religioni debere s. Nicolai ecclesiam et domum parochialem ita donari et concedi, ut et sit regium decretum supra hoc exaratum, ubi praetensum jus Boemiae regis, exinde postea ab Emmo ab Harrach confirmatum, ubi loci ordinario praeterea sibi confirmari petit et vult omnia privilegia, quibus in abbatia Slovanensi fruebatur et potiri poterat, usum mitrae, locum in comitiis et quaecunque possunt nominari particulariter seu specialiter, non intendendo tamen ex dicta ecclesia praetendere seu velle ornamenta seu supellectilia, uti calices, casulas, monstrantias, tobaleas, urceolos et caetera huiusmodi ad cultum divinum pertinentia, veluti etiam minime praetendit de domibus, censibus, agris, pagis omnibusque aliis, quocunque nomine veniant, nuncupatis reditibus et juribus ad eandem ecclesiam spectantibus aliquid habere, quod etiam de litera- torum choro intelligere vult et intendit idem abbas, uti etiam parochialium administrationi olim in dicta ecclesia exercitae renuntiat ex nunc pro semper Emi arbitrio alio transferendae. Quarto: juxta regiae Majestatis decretum, hac etiam con- ditione patri praefato Peñalossae ita Slovanense monasterium cedit, ut sibi decem millia florenorum secundum regium mandatum dentur in terminis praefixis. Quoniam autem rms Casparus a Questenberg, abbas Strahoviensis, tamquam collaturae jus in supradictam sancti Nicolai ecclesiam habens renuntiare debet, se paratum pro huiusmodi renunciatione exhibet et de facto renuntiat hac tamen conditione, ut regia Majestas quidquid juris in ecclesia s. Benedicti ecclesiae Tynensis filialis habet, ipsi donet una cum pertinentiis suis simulque ab Emo uti loci ordinario eadem donatio confirmetur ordinique Praemonstratensium incorporetur, ita etiam, ut a praedicta Majestate omnibus circa eandem ecclesiam proxime habitantibus mandetur, qua-
Strana 161
161 tenus habita convenienti solutione pro aedificatione novi Prae- monstratensium monasterii teneantur easdem domos vendere neque civium aliquis vel Vetero-Pragensis senatus in eiusdem s. Benedicti ecclesia situ, coemeterio et aliis quid incommodi seu contradictionis afferre queant supradictis patribus Prae- monstratensibus. Ad supradicta omnia Ems cardinalis ab Harrach veluti archiepiscopus Pragensis pro parte et vicibus omnibus, quas in hoc Boemiae regno tenet, quibuscunque supradictis tam pro parte Braunoviensis abbatis, patris Peñalossae, quam pro abbatis Strahoviensis praetensionibus suum assensum dat et praebet et semper manutenere promittit et intendit, sicuti nunc pro tunc manutenet, confirmat et corroborat. Et sic factis scriptis iurarunt et subscripserunt promiseruntque se omnia supra scripta servaturos. Maximilianus Rudolphus, Fr. Joannes Benno o. s. Ben., baro a Schleinitz, officialis. visitator. Fr. Crispinus, coadjutor Straho- Don Florius Cremona, assessor ut supra. viensis, praepositus Doxanensis, nomine reverendissimi d. prae- Gulielmus Zum Acker. lati Strahoviensis. Fr. Benedictus de Peñalossa. Ego Georgius Albertus Nefestin a Koberovicz, canonicus nec non archiepiscopalis notarius, specialiter a supradictis partibus rogatus, praesens instrumentum confeci et manu propria subscripsi ad supradictorum dominorum praesentiam tamquam testium. Idem qui supra. CXLIX. 1635. Juni. 23. Prag. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bezeugt, daß die Kirche St. Nikolaus in der Altstadt-Prag nach dem Willen König Ferdinands III. dem Abte der slawischen Benediktiner übergeben worden und er sie wie das danebenstehende Haus in Besitz über- nommen habe. Die Originalurkunde auf Papier (32 em X 20 cm) erliegt in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35. Das gut erhaltene Papiersiegel befindet sich 11
161 tenus habita convenienti solutione pro aedificatione novi Prae- monstratensium monasterii teneantur easdem domos vendere neque civium aliquis vel Vetero-Pragensis senatus in eiusdem s. Benedicti ecclesia situ, coemeterio et aliis quid incommodi seu contradictionis afferre queant supradictis patribus Prae- monstratensibus. Ad supradicta omnia Ems cardinalis ab Harrach veluti archiepiscopus Pragensis pro parte et vicibus omnibus, quas in hoc Boemiae regno tenet, quibuscunque supradictis tam pro parte Braunoviensis abbatis, patris Peñalossae, quam pro abbatis Strahoviensis praetensionibus suum assensum dat et praebet et semper manutenere promittit et intendit, sicuti nunc pro tunc manutenet, confirmat et corroborat. Et sic factis scriptis iurarunt et subscripserunt promiseruntque se omnia supra scripta servaturos. Maximilianus Rudolphus, Fr. Joannes Benno o. s. Ben., baro a Schleinitz, officialis. visitator. Fr. Crispinus, coadjutor Straho- Don Florius Cremona, assessor ut supra. viensis, praepositus Doxanensis, nomine reverendissimi d. prae- Gulielmus Zum Acker. lati Strahoviensis. Fr. Benedictus de Peñalossa. Ego Georgius Albertus Nefestin a Koberovicz, canonicus nec non archiepiscopalis notarius, specialiter a supradictis partibus rogatus, praesens instrumentum confeci et manu propria subscripsi ad supradictorum dominorum praesentiam tamquam testium. Idem qui supra. CXLIX. 1635. Juni. 23. Prag. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bezeugt, daß die Kirche St. Nikolaus in der Altstadt-Prag nach dem Willen König Ferdinands III. dem Abte der slawischen Benediktiner übergeben worden und er sie wie das danebenstehende Haus in Besitz über- nommen habe. Die Originalurkunde auf Papier (32 em X 20 cm) erliegt in der Univ.-Bibl. Prag. Cod. 2, D. 35. Das gut erhaltene Papiersiegel befindet sich 11
Strana 162
162 unterhalb der Unterschrift des Kardinals. Links oben auf der ersten Seite steht der Vermerk (von Fischer): Ex abbatia ord. s. B. ad s. Nicol. Vetero-Pragae; rechts oben: 23. Junii 1635. Rechts unten: G. A. Nefestin de Koberowicz. Auf dem mittleren untern Buge der letzten Seite: + 1635, 23. Junij. Attest. Card. Em. de posspe eccles. Nic. ante parochialis Vetero-Pragae, data ordini s. Bened. s. Nicolai. Lit. T. Fasc. 4. Num. XIV. Ernestus, divina miseratione S. R. Ecclesiae s. Mariae Angelorum in Thermis presbyter cardinalis ab Harrach, archi- episcopus Pragensis, princeps, . . . . Hisce attestamur, ecclesiam ante parochialem sancti Nicolai in antiqua civitate ad instantiam et voluntatem regiae Maje- statis iam consignatam et traditam esse domino abbati Slo- vanensi eiusdemque ecclesiae ac domus adiunctae realem possessionem eundem abbatem acceptasse et in quieta posses- sione existere. Idcirco iuxta regiae Majestatis decretum pla- cebit iis, ad quos spectabit, dicto abbati et ordini sancti Benedicti assignatam a regia Majestate recompensam persol- vere. In quorum fidem propria manu nos subscripsimus ac sigilli nostri appressione muniri fecimus. Datum Pragae in solita nostra archiepiscopali residentia, 23. Junii anno 1635. E. cardlis ab Harrach. CL. 1635. Juli. 21. Heilbronn. König Ferdinand III. bestätigt die Überlassung der Kirche und des Pfarrhauses von St. Nikolaus an die slawischen Bene diktiner, deren Besitzergreifung von St. Nikolaus und die Über- tragung aller Rechte der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus. Die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 391—393), im f.-erz. Arch. Prag. Fasz. 59. Nr. 49 und Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 27. Vgl. Hammerschmid, Prodromus, p. 67 und Zimmermann, Diplom. Gesch. p. 82. Nos Ferdinandus III., Dei gratia Hungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae et Slavoniae etc. rex, archidux Austriae etc. Ad perpetuam rei memoriam praesentium tenore, nostro, haeredum, successorum nostrorum, futurorum regum Boemiae nomine omnibus ac singulis, ad quos hae litterae nostrae
162 unterhalb der Unterschrift des Kardinals. Links oben auf der ersten Seite steht der Vermerk (von Fischer): Ex abbatia ord. s. B. ad s. Nicol. Vetero-Pragae; rechts oben: 23. Junii 1635. Rechts unten: G. A. Nefestin de Koberowicz. Auf dem mittleren untern Buge der letzten Seite: + 1635, 23. Junij. Attest. Card. Em. de posspe eccles. Nic. ante parochialis Vetero-Pragae, data ordini s. Bened. s. Nicolai. Lit. T. Fasc. 4. Num. XIV. Ernestus, divina miseratione S. R. Ecclesiae s. Mariae Angelorum in Thermis presbyter cardinalis ab Harrach, archi- episcopus Pragensis, princeps, . . . . Hisce attestamur, ecclesiam ante parochialem sancti Nicolai in antiqua civitate ad instantiam et voluntatem regiae Maje- statis iam consignatam et traditam esse domino abbati Slo- vanensi eiusdemque ecclesiae ac domus adiunctae realem possessionem eundem abbatem acceptasse et in quieta posses- sione existere. Idcirco iuxta regiae Majestatis decretum pla- cebit iis, ad quos spectabit, dicto abbati et ordini sancti Benedicti assignatam a regia Majestate recompensam persol- vere. In quorum fidem propria manu nos subscripsimus ac sigilli nostri appressione muniri fecimus. Datum Pragae in solita nostra archiepiscopali residentia, 23. Junii anno 1635. E. cardlis ab Harrach. CL. 1635. Juli. 21. Heilbronn. König Ferdinand III. bestätigt die Überlassung der Kirche und des Pfarrhauses von St. Nikolaus an die slawischen Bene diktiner, deren Besitzergreifung von St. Nikolaus und die Über- tragung aller Rechte der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus. Die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 391—393), im f.-erz. Arch. Prag. Fasz. 59. Nr. 49 und Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 27. Vgl. Hammerschmid, Prodromus, p. 67 und Zimmermann, Diplom. Gesch. p. 82. Nos Ferdinandus III., Dei gratia Hungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae et Slavoniae etc. rex, archidux Austriae etc. Ad perpetuam rei memoriam praesentium tenore, nostro, haeredum, successorum nostrorum, futurorum regum Boemiae nomine omnibus ac singulis, ad quos hae litterae nostrae
Strana 163
163 pervenerint, praesentibus et futuris notum facimus, quod cum nuper singularis devotionis affectu, quo erga gloriosissimam virginem Dei matrem ob eximia in nos collata beneficia humili mente fecimus Slovanensem ecclesiam cum monasterio nobis, accepta convenienti satisfactione et compensatione a tunc abbate et religiosis, libere et spontanea voluntate, praevio etiam consensu, quorum intererat, resignatam et datam iterum religiosis eiusdem ordinis divi Benedicti e coenobio Hispaniae Montisserrati avocatis, ut ibidem eidem virgini matri sub titulo Montisserrati perpetuas laudes concinant et devota servitute famulentur, benigne tradi curavimus, certam ulterius conventionem seu instrumentum, 8a die Junii anni currentis, inter venerabiles devotos nobis dilectos, Joannem Bennonem, abbatem Braunoviensem, o. s. Benedicti visitatorem, Caspa- rum de Guestenberg, monasterii B. Mariae virginis Montis Sion, vulgo Strahoff appellati abbatem, sacri ordinis Prae- monstratensis per Boemiam, Moraviam et Silesiam visita- torem et vicarium generalem, et Benedictum de Peñalossa, ss. Theologiae magistrum et Montisserrati Hispaniensis conventualem, nunc Slovanensem seu Divae virginis de Monte- serrato Pragae abbatem, confectum et omnium partium con- sensu firmatum fuisse, quam conventionem et confectum instrumentum humiliter a partibus requisiti, etiam pro regia authoritate nostra, maxime qua nostra interest vel interesse posset, ne quid ex simili harum ecclesiarum permutatione uni vel alteri parti futuris temporibus damni seu periculi eveniat, clementissime confirmamus ratumque decernimus. Videlicet : posteaquam ad nostram benignissimam requisitionem dictus abbas Strahoviensis jus suum, quod in ecclesiam S. Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam habuit, una cum domo eius parochiali, etiam devoto nobis dilecto Adamo Benedicto Bavorovsky, Slovanensi olim abbati, (excepta tamen parochiali administratione in supradicto instrumento reservata) cesserit, dederit ac tradiderit, nos quoque ex regiae potestatis plenitudine pro nobis, haeredibus ac successoribus nostris, futuris Boemiae regibus, ipsi abbati olim Slovanensi ipsiusque successoribus, quidquid juris vel praetensionis in eadem ecclesia ac domo parochiali s. Nicolai habemus aut 11*
163 pervenerint, praesentibus et futuris notum facimus, quod cum nuper singularis devotionis affectu, quo erga gloriosissimam virginem Dei matrem ob eximia in nos collata beneficia humili mente fecimus Slovanensem ecclesiam cum monasterio nobis, accepta convenienti satisfactione et compensatione a tunc abbate et religiosis, libere et spontanea voluntate, praevio etiam consensu, quorum intererat, resignatam et datam iterum religiosis eiusdem ordinis divi Benedicti e coenobio Hispaniae Montisserrati avocatis, ut ibidem eidem virgini matri sub titulo Montisserrati perpetuas laudes concinant et devota servitute famulentur, benigne tradi curavimus, certam ulterius conventionem seu instrumentum, 8a die Junii anni currentis, inter venerabiles devotos nobis dilectos, Joannem Bennonem, abbatem Braunoviensem, o. s. Benedicti visitatorem, Caspa- rum de Guestenberg, monasterii B. Mariae virginis Montis Sion, vulgo Strahoff appellati abbatem, sacri ordinis Prae- monstratensis per Boemiam, Moraviam et Silesiam visita- torem et vicarium generalem, et Benedictum de Peñalossa, ss. Theologiae magistrum et Montisserrati Hispaniensis conventualem, nunc Slovanensem seu Divae virginis de Monte- serrato Pragae abbatem, confectum et omnium partium con- sensu firmatum fuisse, quam conventionem et confectum instrumentum humiliter a partibus requisiti, etiam pro regia authoritate nostra, maxime qua nostra interest vel interesse posset, ne quid ex simili harum ecclesiarum permutatione uni vel alteri parti futuris temporibus damni seu periculi eveniat, clementissime confirmamus ratumque decernimus. Videlicet : posteaquam ad nostram benignissimam requisitionem dictus abbas Strahoviensis jus suum, quod in ecclesiam S. Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam habuit, una cum domo eius parochiali, etiam devoto nobis dilecto Adamo Benedicto Bavorovsky, Slovanensi olim abbati, (excepta tamen parochiali administratione in supradicto instrumento reservata) cesserit, dederit ac tradiderit, nos quoque ex regiae potestatis plenitudine pro nobis, haeredibus ac successoribus nostris, futuris Boemiae regibus, ipsi abbati olim Slovanensi ipsiusque successoribus, quidquid juris vel praetensionis in eadem ecclesia ac domo parochiali s. Nicolai habemus aut 11*
Strana 164
164 habere possumus, clementer renuntiamus et in eum trans- ferimus. Insuper omnia privilegia, quibus ipse et praedecessores eius, abbates Slovanenses, legitime gavisi sunt, et qualicunque nostra uti regis Boemiae approbatione, consensu vel ulteriori confirmatione egent, imprimis vero locum vel sessionem in comitiis, prout antea habuit, gratiose indulgemus, concedimus, reservamus et confirmamus. Vicissim autem pro hac a supranominato abbate Straho- viensi praedicto abbati olim Slovanensi facta libera spontanea- que praefatae ecclesiae s. Nicolai cessione et traditione ipsi abbati Strahoviensi, successoribus eius ipsiusque ordini Prae- monstratensium omne jus, quod in ecclesia s. Benedicti, coemeterio eiusque licentiis 1) in antiqua civitate prope fossam sita, ecclesiaeque Tynensis filiali possidemus, habemus ac habere possemus, ea qua supra regia authoritate damus, conferimus et concedimus ac omnia supradicta perpetuis valitura temporibus rata, firma haberi volumus absque ulla nostra vel successorum nostrorum futurorum Boemiae regum aut cuiuscunque hominum oppositione vel contradictione. Ac demum pro majori supradictorum robore ac firmitate apud sedem apostolicam, quatenus haec omnia eius quoque autho- ritate debito modo approbentur et confirmentur, instanter curabimus. Quorum in fidem et evidens testimonium hasce manu nostra regia subscriptas sigilli nostri regii appensione communiri jussimus. Datum Haylbron, 21. mensis Julii anno post partum virgi- neum 1635, regnorum vero nostrorum Hungarici 10°, Boemici 8°. Ferdinandus Georgius Comes de Martinitz, regis Bohemiae cancellarius. Ad mandatum sacrae regiae Majestatis proprium. J. L. Lukheberg. CLI. 1635. August. 31. Prag. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bestellt den Johannes Glodomastes zum Pfarrer bei der Kirche St. Adal- 1) recte: pertinentiis.
164 habere possumus, clementer renuntiamus et in eum trans- ferimus. Insuper omnia privilegia, quibus ipse et praedecessores eius, abbates Slovanenses, legitime gavisi sunt, et qualicunque nostra uti regis Boemiae approbatione, consensu vel ulteriori confirmatione egent, imprimis vero locum vel sessionem in comitiis, prout antea habuit, gratiose indulgemus, concedimus, reservamus et confirmamus. Vicissim autem pro hac a supranominato abbate Straho- viensi praedicto abbati olim Slovanensi facta libera spontanea- que praefatae ecclesiae s. Nicolai cessione et traditione ipsi abbati Strahoviensi, successoribus eius ipsiusque ordini Prae- monstratensium omne jus, quod in ecclesia s. Benedicti, coemeterio eiusque licentiis 1) in antiqua civitate prope fossam sita, ecclesiaeque Tynensis filiali possidemus, habemus ac habere possemus, ea qua supra regia authoritate damus, conferimus et concedimus ac omnia supradicta perpetuis valitura temporibus rata, firma haberi volumus absque ulla nostra vel successorum nostrorum futurorum Boemiae regum aut cuiuscunque hominum oppositione vel contradictione. Ac demum pro majori supradictorum robore ac firmitate apud sedem apostolicam, quatenus haec omnia eius quoque autho- ritate debito modo approbentur et confirmentur, instanter curabimus. Quorum in fidem et evidens testimonium hasce manu nostra regia subscriptas sigilli nostri regii appensione communiri jussimus. Datum Haylbron, 21. mensis Julii anno post partum virgi- neum 1635, regnorum vero nostrorum Hungarici 10°, Boemici 8°. Ferdinandus Georgius Comes de Martinitz, regis Bohemiae cancellarius. Ad mandatum sacrae regiae Majestatis proprium. J. L. Lukheberg. CLI. 1635. August. 31. Prag. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bestellt den Johannes Glodomastes zum Pfarrer bei der Kirche St. Adal- 1) recte: pertinentiis.
Strana 165
165 bert min., welcher auch die Kirche St. Nikolaus in Podskal zuge- wiesen wird. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 394). Vgl. Univ.-Bibl. Prag. Cod. II D. 15, Nr. 7. Ernestus, divina miseratione S. R. E. cardinalis etc. Honorabili nobis in Christo sincere dilecto Joanni Glodo- mastes salutem in Domino et paternam nostram benevolentiam. Muneris nostri pastoralis partes adimplere satagentes sollicite in id incumbimus, ne cultus divinus et salus fidelium in discrimen voretur. Quapropter parochiae s. Adalberti minoris Neo-Pragae prospectum volentes te in parochum ibidem authoritate nostra archiepiscopali et qua fungimur ordinaria constituimus ac investimus, dantes tibi dictam parochiam s. Adalberti minoris cum filiali ecclesia s. Nicolai ibidem et aliis ad easdem ecclesias de jure spectantibus pertinentiis nec non accuratam ecclesiae et scholae officialium inspectionem, ne quid inibi nisi catholicum legatur, doceatur, cantetur, oretur, concedentes. Vide, ut talentum tibi a Deo concreditum ita applices, ut nostrae de te expectationi et tuae satisfiat conscientiae. Volumus autem tui juxta antiquum morem et consuetudinem actualem Pragensem per venerabilem nobis dilectum Georgium Bilek, decanum venerabilem et administra- torem ecclesiae s. Stephani majoris, ibi factam installationem ex tunc gratam et ratam habere. Datum in archiepiscopali curia nostra Pragae, 31. Augusti anno 1635. Guilielmus Zum Aker, viceregens. G. A. Nefestin de Koberovicz. CLII. 1636. April. 11. Prag. Anna Eva Weishons verkauft dem Prior des Klosters Montjerrat-Emaus, Franziskus de Lacerna, ein Haus [bei der St. Wenzelskapelle] um 80 fl. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 402) und Proche (hist. Em. p. 370).
165 bert min., welcher auch die Kirche St. Nikolaus in Podskal zuge- wiesen wird. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 394). Vgl. Univ.-Bibl. Prag. Cod. II D. 15, Nr. 7. Ernestus, divina miseratione S. R. E. cardinalis etc. Honorabili nobis in Christo sincere dilecto Joanni Glodo- mastes salutem in Domino et paternam nostram benevolentiam. Muneris nostri pastoralis partes adimplere satagentes sollicite in id incumbimus, ne cultus divinus et salus fidelium in discrimen voretur. Quapropter parochiae s. Adalberti minoris Neo-Pragae prospectum volentes te in parochum ibidem authoritate nostra archiepiscopali et qua fungimur ordinaria constituimus ac investimus, dantes tibi dictam parochiam s. Adalberti minoris cum filiali ecclesia s. Nicolai ibidem et aliis ad easdem ecclesias de jure spectantibus pertinentiis nec non accuratam ecclesiae et scholae officialium inspectionem, ne quid inibi nisi catholicum legatur, doceatur, cantetur, oretur, concedentes. Vide, ut talentum tibi a Deo concreditum ita applices, ut nostrae de te expectationi et tuae satisfiat conscientiae. Volumus autem tui juxta antiquum morem et consuetudinem actualem Pragensem per venerabilem nobis dilectum Georgium Bilek, decanum venerabilem et administra- torem ecclesiae s. Stephani majoris, ibi factam installationem ex tunc gratam et ratam habere. Datum in archiepiscopali curia nostra Pragae, 31. Augusti anno 1635. Guilielmus Zum Aker, viceregens. G. A. Nefestin de Koberovicz. CLII. 1636. April. 11. Prag. Anna Eva Weishons verkauft dem Prior des Klosters Montjerrat-Emaus, Franziskus de Lacerna, ein Haus [bei der St. Wenzelskapelle] um 80 fl. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 402) und Proche (hist. Em. p. 370).
Strana 166
166 Ego infrascripta Anna Eva confiteor vendidisse libenter domunculam meam, quam habebam in fundo monasterii vir- ginis Mariae Montisserrati olim Emaus appellati, patri priori fratri Francisco de Lacerna et suo dicto conventui pretio 80 fl., quo pretio inclusae sunt omnes aliae solutiones a patre abbate promissae, nempe pro inquilinis et stuba una cum conclavi, ita ut nihil amplius petam et sim contenta dicta solutione 80 fl., quorum 40 confiteor nunc recepisse et alios 40 expectabo usque ad s. Gallum anni praesentis 1636. Quod pactum fuit factum in ipso dicto monasterio Montis- serrati in Emaus praesentibus tribus testibus infra scriptis, scilicet magistro domino Sspas et Carolo Lurago et Joanne Mylio, Neo-Pragensi cantore s. Adalberti minoris. Die 11. mensis Aprilis anno 1636. Et quia nescio scribere, peto honorandum dominum Joannem Mylium, ut pro me meum nomen scribat. Anna Eva Waishonsowa. Joannes Mylius, Neo-Pragensis. Jo. Dominico Sspas, fui praesente pro testimonio. Jo. Carolo Lurago, praes. pro testimonio. CLIII. 1636. Mai. 9. Wien. König Ferdinand III. ernennt Abt Benedikt von Penalossa zum Hofprediger mit allen mit dieser Würde verbundenen Aus- zeichnungen, Rechten usw. Das Original auf Pergament (381/2 cm X 641/2 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 3. Auf dem durch Buge (rechts, links und mitten) gebildeten unteren linken Eckfelde der Außenseite steht rechts oben die Inschrift: Concionator aulicus Peñalossa aus älterer Zeit; neuesten Ursprungs ist der Vermerk in der Mitte: 1636. Ferdinand III. ernennt den Abt Peñalossa zum concionator aulicus. Der äußerste, rechte Teil der Außenseite hat den weiteren Vermerk: Ad mandatum sac.ae reg.ae Maiestatis proprium und im linken untersten Eck der Innenseite lesen wir: Hof-Predigers Titul für den Benedikt Peñalossa. Das früher sicher vorhandene Siegel fehlt. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia Hungariae et Bohe- miae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae etc. rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, dux Luxem- burgensis et Silesiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae et Wirt-
166 Ego infrascripta Anna Eva confiteor vendidisse libenter domunculam meam, quam habebam in fundo monasterii vir- ginis Mariae Montisserrati olim Emaus appellati, patri priori fratri Francisco de Lacerna et suo dicto conventui pretio 80 fl., quo pretio inclusae sunt omnes aliae solutiones a patre abbate promissae, nempe pro inquilinis et stuba una cum conclavi, ita ut nihil amplius petam et sim contenta dicta solutione 80 fl., quorum 40 confiteor nunc recepisse et alios 40 expectabo usque ad s. Gallum anni praesentis 1636. Quod pactum fuit factum in ipso dicto monasterio Montis- serrati in Emaus praesentibus tribus testibus infra scriptis, scilicet magistro domino Sspas et Carolo Lurago et Joanne Mylio, Neo-Pragensi cantore s. Adalberti minoris. Die 11. mensis Aprilis anno 1636. Et quia nescio scribere, peto honorandum dominum Joannem Mylium, ut pro me meum nomen scribat. Anna Eva Waishonsowa. Joannes Mylius, Neo-Pragensis. Jo. Dominico Sspas, fui praesente pro testimonio. Jo. Carolo Lurago, praes. pro testimonio. CLIII. 1636. Mai. 9. Wien. König Ferdinand III. ernennt Abt Benedikt von Penalossa zum Hofprediger mit allen mit dieser Würde verbundenen Aus- zeichnungen, Rechten usw. Das Original auf Pergament (381/2 cm X 641/2 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 3. Auf dem durch Buge (rechts, links und mitten) gebildeten unteren linken Eckfelde der Außenseite steht rechts oben die Inschrift: Concionator aulicus Peñalossa aus älterer Zeit; neuesten Ursprungs ist der Vermerk in der Mitte: 1636. Ferdinand III. ernennt den Abt Peñalossa zum concionator aulicus. Der äußerste, rechte Teil der Außenseite hat den weiteren Vermerk: Ad mandatum sac.ae reg.ae Maiestatis proprium und im linken untersten Eck der Innenseite lesen wir: Hof-Predigers Titul für den Benedikt Peñalossa. Das früher sicher vorhandene Siegel fehlt. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia Hungariae et Bohe- miae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae etc. rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, dux Luxem- burgensis et Silesiae, Styriae, Carinthiae, Carniolae et Wirt-
Strana 167
167 tenbergensis, marchio Lusatiae, comes Habspurgensis, Tyrolis et Goricii, praesentium tenore notum facimus et profitemur omnibus hasce nostras visuris, lecturis vel audituris: Nos perspecta et explorata satisque comprobata pietate, probitate, morum ac vitae integritate, singulari devotione nec non sanctissimae catholicae religionis zelo, quibus omnibus nobis venerabilis, devotus nobis dilectus pater, frater Benedictus Penalossa, sacrosanctae theologiae magister, prae caeteris recommendatus fuit, ipsum non solum jam ante amplissimi monasterii Neopragensis olim Slovan seu Emaus appellati, jam a nobis in honorem beatissimae virginis Mariae Montis- serrati de novo restaurati atque dotati abbatem cum omnibus beneficiis ac privilegiis de jure aut consuetudine huic mona- sterio competentibus sive concessis clementissime declarasse eique realem et actualem possessionem dedisse, verum etiam ad majorem benignitatis nostrae regiae demonstrationem, concionatoris nostri regii aulici titulo, maturo consilio motuque proprio, ex certa scientia regiaeque Majestatis pleni- tudine donasse, condecorasse ac exornasse, dantes ei facul- tatem et licentiam, sese nostrum concionatorem aulicum regium nominandi, vocandi, scribendi omnibusque juribus, honoribus, dignitatibus, privilegiis, immunitatibus, praero- gativis et praeeminentiis (quibus alii nostri regii conciona- tores aulici utuntur, fruuntur) gaudendi, fruendi, utendi, statuentes, volentes serioque nostris subditis et subjectis mandantes atque jubentes, ut antedictum patrem, fratrem Benedictum Peñalossam, sacrosanctae theologiae magistrum, abbatem Montisserrati Pragae, ubique tam in iudiciis et tribunalibus, quam extra concionatorem nostrum aulicum nominent, inscribant, honorent, reputent ac pro eo habeant. Secus qui fecerint, indignationem nostram gravem se incur- suros sciant. In cuius rei fidem hasce manu propria sub- scripsimus, sigillo nostro regio majori communiri atque roborari jussimus. Viennae nono Maii, anno post millesimum sexcentesimum trigesimo sexto, regnorum nostrorum Hun- garici undecimo et Bohemici nono. Georgius, comes de Martinitz, Ferdinandus m. p. regis Bohae cancellarius m. p.
167 tenbergensis, marchio Lusatiae, comes Habspurgensis, Tyrolis et Goricii, praesentium tenore notum facimus et profitemur omnibus hasce nostras visuris, lecturis vel audituris: Nos perspecta et explorata satisque comprobata pietate, probitate, morum ac vitae integritate, singulari devotione nec non sanctissimae catholicae religionis zelo, quibus omnibus nobis venerabilis, devotus nobis dilectus pater, frater Benedictus Penalossa, sacrosanctae theologiae magister, prae caeteris recommendatus fuit, ipsum non solum jam ante amplissimi monasterii Neopragensis olim Slovan seu Emaus appellati, jam a nobis in honorem beatissimae virginis Mariae Montis- serrati de novo restaurati atque dotati abbatem cum omnibus beneficiis ac privilegiis de jure aut consuetudine huic mona- sterio competentibus sive concessis clementissime declarasse eique realem et actualem possessionem dedisse, verum etiam ad majorem benignitatis nostrae regiae demonstrationem, concionatoris nostri regii aulici titulo, maturo consilio motuque proprio, ex certa scientia regiaeque Majestatis pleni- tudine donasse, condecorasse ac exornasse, dantes ei facul- tatem et licentiam, sese nostrum concionatorem aulicum regium nominandi, vocandi, scribendi omnibusque juribus, honoribus, dignitatibus, privilegiis, immunitatibus, praero- gativis et praeeminentiis (quibus alii nostri regii conciona- tores aulici utuntur, fruuntur) gaudendi, fruendi, utendi, statuentes, volentes serioque nostris subditis et subjectis mandantes atque jubentes, ut antedictum patrem, fratrem Benedictum Peñalossam, sacrosanctae theologiae magistrum, abbatem Montisserrati Pragae, ubique tam in iudiciis et tribunalibus, quam extra concionatorem nostrum aulicum nominent, inscribant, honorent, reputent ac pro eo habeant. Secus qui fecerint, indignationem nostram gravem se incur- suros sciant. In cuius rei fidem hasce manu propria sub- scripsimus, sigillo nostro regio majori communiri atque roborari jussimus. Viennae nono Maii, anno post millesimum sexcentesimum trigesimo sexto, regnorum nostrorum Hun- garici undecimo et Bohemici nono. Georgius, comes de Martinitz, Ferdinandus m. p. regis Bohae cancellarius m. p.
Strana 168
168 CLIV. 1636. Mai. 10. Wien. König Ferdinand III. erteilt den königlichen Statthaltern in Böhmen den Auftrag, zu veranlassen, daß dem Kloster Emaus das vom Abte erbetene Bauholz zum Baue des Klosters aus den nächstgelegenen Wäldern zugestellt werde. Das mit dem großen königlichen Verschlußsiegel versehene Originalreskript erliegt im Statth.-Arch. Prag im Fasz. B. 45, 2, 27 und trägt auf der Rückseite die Bemerkung: „Servetur bis aus Anmelden und notwendige Spezifikation. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden zu Hungarn und Böhem König, Erzherzog zu Österreich. Wolgeborne, gestrenge liebe Getreue. Hiebeiliegend habt ihr mit mehrem gehorsamist zu vernemben, was der Abt bei unser Lieben Frauen de Monteserrato daselbst zu Prag, wegen Erfolglassung einer Anzahl Bauholz zu ihrem vor- habenden Clostergebäu demütigist angebracht und gebeten hat. Befehlen euch hierauf gnädigist, ihr hierüber die Ver- ordnung thuen sollet. dass zu angedeuten Ende die Notturft des gebetenen Bauholz aus negst gelegenen Gewaltern, doch an Ort und End, wo es dem Forst und Wildbahnen nit schödlich, ausgezeiget und ervolgt werde. Daran beschicht unser gnädigster Wille und Meinung. Geben in der Stadt Wien, den zehenden Monatstag May des sechzehenhundert sechs und dreyssigsten; unserer Reiche des hungarischen im ailften und des böhmischen im neunten Jahr. Ferdinand m. p. Ulrich Franz von Kollowrat m. p. Ad mandatum sacae regae Maiestatis proprium. Leopold Eisen m. p. CLV. 1637. April. 29. Wien. Kaiser Ferdinand III. ernennt nicht bloß den Abt Benedikt von Peñalossa, sondern alle seine Nachfolger zu capellani regii mit allen Rechten, Privilegien usw. (Vgl. Urk. CLIII.) Das Original auf Pergament (391/2, em X 60 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 4. Auf der durch Buge (rechts, links, mitten, unten) gebilde
168 CLIV. 1636. Mai. 10. Wien. König Ferdinand III. erteilt den königlichen Statthaltern in Böhmen den Auftrag, zu veranlassen, daß dem Kloster Emaus das vom Abte erbetene Bauholz zum Baue des Klosters aus den nächstgelegenen Wäldern zugestellt werde. Das mit dem großen königlichen Verschlußsiegel versehene Originalreskript erliegt im Statth.-Arch. Prag im Fasz. B. 45, 2, 27 und trägt auf der Rückseite die Bemerkung: „Servetur bis aus Anmelden und notwendige Spezifikation. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden zu Hungarn und Böhem König, Erzherzog zu Österreich. Wolgeborne, gestrenge liebe Getreue. Hiebeiliegend habt ihr mit mehrem gehorsamist zu vernemben, was der Abt bei unser Lieben Frauen de Monteserrato daselbst zu Prag, wegen Erfolglassung einer Anzahl Bauholz zu ihrem vor- habenden Clostergebäu demütigist angebracht und gebeten hat. Befehlen euch hierauf gnädigist, ihr hierüber die Ver- ordnung thuen sollet. dass zu angedeuten Ende die Notturft des gebetenen Bauholz aus negst gelegenen Gewaltern, doch an Ort und End, wo es dem Forst und Wildbahnen nit schödlich, ausgezeiget und ervolgt werde. Daran beschicht unser gnädigster Wille und Meinung. Geben in der Stadt Wien, den zehenden Monatstag May des sechzehenhundert sechs und dreyssigsten; unserer Reiche des hungarischen im ailften und des böhmischen im neunten Jahr. Ferdinand m. p. Ulrich Franz von Kollowrat m. p. Ad mandatum sacae regae Maiestatis proprium. Leopold Eisen m. p. CLV. 1637. April. 29. Wien. Kaiser Ferdinand III. ernennt nicht bloß den Abt Benedikt von Peñalossa, sondern alle seine Nachfolger zu capellani regii mit allen Rechten, Privilegien usw. (Vgl. Urk. CLIII.) Das Original auf Pergament (391/2, em X 60 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 4. Auf der durch Buge (rechts, links, mitten, unten) gebilde
Strana 169
169 ten unteren rechten Ecke der Außenseite steht folgender Vermerk: Ad mandatum sacae caesae Majestatis proprium. Daniel Freisleben. Am änßersten Ende des linken inneren Eckes steht: Titulus capellani regii pro Benedicto de Peñalossa et eius successoribus. Von dem an schwarz-gelber seidener Schnur hängenden Siegel ist die große Holzkapsel (D. 16 cm) vorhanden und ein fleiner Teil gelben Wachses in derselben. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia electus Romanorum imperator semper augustus ac Germaniae, Hungariae, Bo- hemiae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae rex, archidux Au- striae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, Lucemburgensis et Silesiae dux marchioque Lusatiae, praesentium tenore notum facimus et profitemur omnibus hasce nostras visuris, lecturis vel audituris: nos perspecta et satis nobis compro- bata doctrina, pietate nec non zelo catholicae religionis, a quibus venerabilis devotus nobis dilectus frater Benedictus de Peñalossa, sacrosanctae theologiae magister, concionator noster aulicus et antiquissimi monasterii ordinis divi Bene- dicti in urbe Praga, olim Emaus, nunc beatae virginis de Monteserrato appellati, per nos nominatus abbas nobis existit commendatus et ut dictum monasterium, quod nos ad hono- rem eiusdem semper Virginis instauravimus aliqua dignitatis praeeminentia ornaremus, eundem fratrem Benedictum et successores ipsius, praefati monasterii abbates, in capellanos perpetuos regalis oratorii nostri elegisse et constituisse, dantes eis facultatem et licentiam, tales sese nominandi et scribendi omnibusque iuribus, honoribus, dignitatibus, pri- vilegiis, immunitatibus, praerogativis et praeeminentiis, qui- bus alii nostri regii capellani aulici utuntur, fruuntur, gau- dendi, fruendi, statuentes, volentes serioque nostris sub- ditis mandantes, ut antedictum fratrem Benedictum de Peña- lossa, Montisserrati Pragensis abbatem eiusque successores et abbates modo dicti monasterii Montisserrati ubique tam in iudiciis et tribunalibus, quam extra capellanos nostri regii oratorii perpetuos nominent, honorent, inscribant, re- putent ac pro talibus habeant. Secus qui fecerint, indignati- onem nostram gravem se incursuros sciant. In cuius rei fidem manu propria subscripsimus sigilloque nostro majori caesareo et regio communiri atque roborari jussimus. Datum in civi- tate nostra Vienna, vigesimo nono die Aprilis anno millesimo
169 ten unteren rechten Ecke der Außenseite steht folgender Vermerk: Ad mandatum sacae caesae Majestatis proprium. Daniel Freisleben. Am änßersten Ende des linken inneren Eckes steht: Titulus capellani regii pro Benedicto de Peñalossa et eius successoribus. Von dem an schwarz-gelber seidener Schnur hängenden Siegel ist die große Holzkapsel (D. 16 cm) vorhanden und ein fleiner Teil gelben Wachses in derselben. Nos Ferdinandus tertius, Dei gratia electus Romanorum imperator semper augustus ac Germaniae, Hungariae, Bo- hemiae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae rex, archidux Au- striae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, Lucemburgensis et Silesiae dux marchioque Lusatiae, praesentium tenore notum facimus et profitemur omnibus hasce nostras visuris, lecturis vel audituris: nos perspecta et satis nobis compro- bata doctrina, pietate nec non zelo catholicae religionis, a quibus venerabilis devotus nobis dilectus frater Benedictus de Peñalossa, sacrosanctae theologiae magister, concionator noster aulicus et antiquissimi monasterii ordinis divi Bene- dicti in urbe Praga, olim Emaus, nunc beatae virginis de Monteserrato appellati, per nos nominatus abbas nobis existit commendatus et ut dictum monasterium, quod nos ad hono- rem eiusdem semper Virginis instauravimus aliqua dignitatis praeeminentia ornaremus, eundem fratrem Benedictum et successores ipsius, praefati monasterii abbates, in capellanos perpetuos regalis oratorii nostri elegisse et constituisse, dantes eis facultatem et licentiam, tales sese nominandi et scribendi omnibusque iuribus, honoribus, dignitatibus, pri- vilegiis, immunitatibus, praerogativis et praeeminentiis, qui- bus alii nostri regii capellani aulici utuntur, fruuntur, gau- dendi, fruendi, statuentes, volentes serioque nostris sub- ditis mandantes, ut antedictum fratrem Benedictum de Peña- lossa, Montisserrati Pragensis abbatem eiusque successores et abbates modo dicti monasterii Montisserrati ubique tam in iudiciis et tribunalibus, quam extra capellanos nostri regii oratorii perpetuos nominent, honorent, inscribant, re- putent ac pro talibus habeant. Secus qui fecerint, indignati- onem nostram gravem se incursuros sciant. In cuius rei fidem manu propria subscripsimus sigilloque nostro majori caesareo et regio communiri atque roborari jussimus. Datum in civi- tate nostra Vienna, vigesimo nono die Aprilis anno millesimo
Strana 170
170 sexcentesimo trigesimo septimo, regnorum nostrorum Romani primo, Hungarici duodecimo et Bohemici decimo. Ferdinandus m. p. Gulielmus comes Slavata, ris Bohae s. cancellarius m. p. CLVI. 1637. Mai. 14. Prag. Georg Studensky und seine Frau Elisabeth verkaufen dem Abte Benedikt von Peñalossa und dem Konvente von Emaus ihr gegen die Moldau zu gelegenes Haus zum Preise von 40 fl., von denen sie 20 fl. bei Kaufabschluß erhalten und die übrigen 20 fl. zu Jakobi erwarten. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 403) und Proche (hist. Em. p. 372). Anno 1637. 14. Maii. Ego Georgius Studensky et mea uxor Elisabetha infrascripti confitemur vendidisse libenter domunculam nostram, quam habemus in fundo monasterii B. V. M. de Monteserrato olim Emaus appellati, quae domus est supra portam minorem, per quam exeunt ad fluvium, r. d. abbati fratri Benedicto de Peñalossa et suo conventui pro pretio quadraginta florenorum ; ex quibus nunc confitemur accepisse viginti florenos et pro alteris viginti florenis spec- tabimus usque ad festum s. Jacobi praesentis anni 1637. Quod pactum fuit factum in ipso praefato monasterio in Emaus praesentibus tribus testibus infra scriptis, scilicet Mathia Curio, Dominico Sspas, Roco Branco, fui praesente pro testi- monio. Sic subscripti testes salutati. Georgius Studensky. Elisabeth uxor. CLVII. 1637. Juni. 1. Prag. Der Kardinal-Erzbischof von Prag. Ernst von Harrach, be- stätigt die Weihe des Abtes Benedikt von Peñalossa und die Ver- leihung der Pontifikalien an ihn, nach vorausgegangenem Eide des Gehorsams. Die Kopie bei Eechner (hist. Em. Mss. I, p. 409 s.):
170 sexcentesimo trigesimo septimo, regnorum nostrorum Romani primo, Hungarici duodecimo et Bohemici decimo. Ferdinandus m. p. Gulielmus comes Slavata, ris Bohae s. cancellarius m. p. CLVI. 1637. Mai. 14. Prag. Georg Studensky und seine Frau Elisabeth verkaufen dem Abte Benedikt von Peñalossa und dem Konvente von Emaus ihr gegen die Moldau zu gelegenes Haus zum Preise von 40 fl., von denen sie 20 fl. bei Kaufabschluß erhalten und die übrigen 20 fl. zu Jakobi erwarten. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 403) und Proche (hist. Em. p. 372). Anno 1637. 14. Maii. Ego Georgius Studensky et mea uxor Elisabetha infrascripti confitemur vendidisse libenter domunculam nostram, quam habemus in fundo monasterii B. V. M. de Monteserrato olim Emaus appellati, quae domus est supra portam minorem, per quam exeunt ad fluvium, r. d. abbati fratri Benedicto de Peñalossa et suo conventui pro pretio quadraginta florenorum ; ex quibus nunc confitemur accepisse viginti florenos et pro alteris viginti florenis spec- tabimus usque ad festum s. Jacobi praesentis anni 1637. Quod pactum fuit factum in ipso praefato monasterio in Emaus praesentibus tribus testibus infra scriptis, scilicet Mathia Curio, Dominico Sspas, Roco Branco, fui praesente pro testi- monio. Sic subscripti testes salutati. Georgius Studensky. Elisabeth uxor. CLVII. 1637. Juni. 1. Prag. Der Kardinal-Erzbischof von Prag. Ernst von Harrach, be- stätigt die Weihe des Abtes Benedikt von Peñalossa und die Ver- leihung der Pontifikalien an ihn, nach vorausgegangenem Eide des Gehorsams. Die Kopie bei Eechner (hist. Em. Mss. I, p. 409 s.):
Strana 171
171 In nomine Christi. Amen. Noveritis universi et singuli, praesentes et futuri huius- modi instrumentum seu patentes inspecturi, visuri, lecturi aut legi audituri: quod nos Ernestus, divina miseratione S. R. E. titulo s. Mariae Angelorum in Thermis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pragensis princeps, legatus natus, sacrae caesareae Majestatis consiliarius, regni Boemiae primas nec non ordinis Crucigerorum cum rubea stella per Boemiam, Moraviam, Silesiam et Poloniam supre- mus ac generalis magister, scilicet 1. die Junii anni 1637 reverendissimo nobis in Christo sincere dilecto patri Bene- dicto Peñalossa de Mondragon, abbati in regno Boemiae anti- quissimi monasterii ordinis sancti Benedicti in Triurbe Pra- gensi olim in Emaus, nunc vero B. V. Mariae de Monteser- rato nuncupati, sacrosanctae theologiae magistro, sacrae caesareae Majestatis concionatori aulico, eiusdemque in regno Boemiae oratorii capellano perpetuo, a sacra caesarea Ma- jestate nobis praesentato et pariter confirmato (prout in dicta confirmatione plenius continetur), praesenti, instanti ac petenti inter missarum solemnia, mitram in caput, annulum in di- gitum immittendo et baculum pastoralem in manus dando ac aliis solemnitatibus in similibus juxta ritum S. R. ecclesiae servari solitis servatis dictarum missarum in Metropolitana nostra ecclesia celebrando, ac recepto prius ab eodem reve- rendissimo domino juramento, quod sedi apostolicae et Romano Pontifice et nobis obediens erit et fidelis et eius nuntios et legatos benigne recipiet eiusdemque praeceptis pare- bit bonaque dictae abbatiae non abalienabit, sed illa pro posse manutenebit ac defendet, manus benedictionis et consecrati- onis impendimus ac impertiti sumus, praesentibus huic actui et consecrationi invictissimo Romanorum imperatore Ferdi- nando III., serenissimo eius fratre archiduce Leopoldo, plu- rimis principibus, belli ducibus ac regni proceribus, assistenti- bus etiam juxta sanctiones canonicas reverendissimis dominis abbatibus, nimirum abbate Aulae Regiae et domino praepo- sito Doxanensi etc. Quae omnia acta sunt in nostra metro- politana ecclesia praesentibus omnibus illis, qui supra et toto Pragensi capitulo. Anno a partu virgineo 1637, die
171 In nomine Christi. Amen. Noveritis universi et singuli, praesentes et futuri huius- modi instrumentum seu patentes inspecturi, visuri, lecturi aut legi audituri: quod nos Ernestus, divina miseratione S. R. E. titulo s. Mariae Angelorum in Thermis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pragensis princeps, legatus natus, sacrae caesareae Majestatis consiliarius, regni Boemiae primas nec non ordinis Crucigerorum cum rubea stella per Boemiam, Moraviam, Silesiam et Poloniam supre- mus ac generalis magister, scilicet 1. die Junii anni 1637 reverendissimo nobis in Christo sincere dilecto patri Bene- dicto Peñalossa de Mondragon, abbati in regno Boemiae anti- quissimi monasterii ordinis sancti Benedicti in Triurbe Pra- gensi olim in Emaus, nunc vero B. V. Mariae de Monteser- rato nuncupati, sacrosanctae theologiae magistro, sacrae caesareae Majestatis concionatori aulico, eiusdemque in regno Boemiae oratorii capellano perpetuo, a sacra caesarea Ma- jestate nobis praesentato et pariter confirmato (prout in dicta confirmatione plenius continetur), praesenti, instanti ac petenti inter missarum solemnia, mitram in caput, annulum in di- gitum immittendo et baculum pastoralem in manus dando ac aliis solemnitatibus in similibus juxta ritum S. R. ecclesiae servari solitis servatis dictarum missarum in Metropolitana nostra ecclesia celebrando, ac recepto prius ab eodem reve- rendissimo domino juramento, quod sedi apostolicae et Romano Pontifice et nobis obediens erit et fidelis et eius nuntios et legatos benigne recipiet eiusdemque praeceptis pare- bit bonaque dictae abbatiae non abalienabit, sed illa pro posse manutenebit ac defendet, manus benedictionis et consecrati- onis impendimus ac impertiti sumus, praesentibus huic actui et consecrationi invictissimo Romanorum imperatore Ferdi- nando III., serenissimo eius fratre archiduce Leopoldo, plu- rimis principibus, belli ducibus ac regni proceribus, assistenti- bus etiam juxta sanctiones canonicas reverendissimis dominis abbatibus, nimirum abbate Aulae Regiae et domino praepo- sito Doxanensi etc. Quae omnia acta sunt in nostra metro- politana ecclesia praesentibus omnibus illis, qui supra et toto Pragensi capitulo. Anno a partu virgineo 1637, die
Strana 172
172 vero 1. Junii pontificatus sanctissimi domini domini nostri papae Urbani VIII. anno XIV., imperii augustissimi Ferdi- nandi III. anno primo, regnorum vero Hungarici XII., Boe- mici X., omni meliori modo, via et jure. Franciscus Thomas Maximilianus Rudolphus. Visintacner a (sic!) baro a Schleinitz, Lapenberger, J. U. Dr., vicarius generalis. consistorii assessor. CLVIII. 1637. September. 28. [Wien.] Kaiser Ferdinand III. läßt dem Papste die Bitte um die Bestätigung der Versetzung der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus und alle diesbezüglichen Bedingungen, Ab- machungen usw. vortragen. Die Kopie befindet sich im Sammelbandkoder II D. 35, Nr. 22 der Univ. Bibl. Prag. Die erste Seite der aus 6 Blättern bestehenden Abschrift trägt links oben den Archivvermerk: ex abbatia ord. s. B. ad s. Nicolaum Vetero-Pragae, links: IV. Cal. Okt. 1638. (!) Die letzte Seite trägt den Vermerk: Lit. T. fasciculi 41 Num. XIX. Triplex copia relationis seu supplicationis Ferdinandi 3tii (alibi signatur sacrae congregationis) ad summum pontificem pro confirmanda conventione et translatione de A. 1638. (!) Beatissime Pater. Serenissimus princeps Ferdinandus, Bohemiae rex in Romanorum imperatorem futurus electus, pia mentis contem- platione perpendens, qua ratione pro tot tantisque et singu- laribus divinis favoribus, quos ubique in arduis et difficillimis dubiisque bellorum contra fidei catholicae hostes gestorum conflictibus et adversitatibus, praesertim vero in acerrimo illo cruentoque cum hoste prope Nordlingam in eius praesentia annis proxime elapsis habito conflicto, magna cum hostium strage mirabiliter expertus fuerat, grati animi monumentum erga divinam Majestatem ostendere valeret, nihil salubrius et Deo gratius praestare se posse ratus, quam divini cultus et catholicae ac apostolicae Romanaeque et avitae religionis in regnis suis ac provinciis propagationem toto animi conatu promovere, et ut facilius et promptius piis eius desideriis
172 vero 1. Junii pontificatus sanctissimi domini domini nostri papae Urbani VIII. anno XIV., imperii augustissimi Ferdi- nandi III. anno primo, regnorum vero Hungarici XII., Boe- mici X., omni meliori modo, via et jure. Franciscus Thomas Maximilianus Rudolphus. Visintacner a (sic!) baro a Schleinitz, Lapenberger, J. U. Dr., vicarius generalis. consistorii assessor. CLVIII. 1637. September. 28. [Wien.] Kaiser Ferdinand III. läßt dem Papste die Bitte um die Bestätigung der Versetzung der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus und alle diesbezüglichen Bedingungen, Ab- machungen usw. vortragen. Die Kopie befindet sich im Sammelbandkoder II D. 35, Nr. 22 der Univ. Bibl. Prag. Die erste Seite der aus 6 Blättern bestehenden Abschrift trägt links oben den Archivvermerk: ex abbatia ord. s. B. ad s. Nicolaum Vetero-Pragae, links: IV. Cal. Okt. 1638. (!) Die letzte Seite trägt den Vermerk: Lit. T. fasciculi 41 Num. XIX. Triplex copia relationis seu supplicationis Ferdinandi 3tii (alibi signatur sacrae congregationis) ad summum pontificem pro confirmanda conventione et translatione de A. 1638. (!) Beatissime Pater. Serenissimus princeps Ferdinandus, Bohemiae rex in Romanorum imperatorem futurus electus, pia mentis contem- platione perpendens, qua ratione pro tot tantisque et singu- laribus divinis favoribus, quos ubique in arduis et difficillimis dubiisque bellorum contra fidei catholicae hostes gestorum conflictibus et adversitatibus, praesertim vero in acerrimo illo cruentoque cum hoste prope Nordlingam in eius praesentia annis proxime elapsis habito conflicto, magna cum hostium strage mirabiliter expertus fuerat, grati animi monumentum erga divinam Majestatem ostendere valeret, nihil salubrius et Deo gratius praestare se posse ratus, quam divini cultus et catholicae ac apostolicae Romanaeque et avitae religionis in regnis suis ac provinciis propagationem toto animi conatu promovere, et ut facilius et promptius piis eius desideriis
Strana 173
173 compos efficeretur, non infrugiferum fore judicavit, si anti- quae majorum suorum per tot rerum vicissitudines diminutae et ad ruinam vergentes ac fere collapsae priorum locorum fundationes restaurarentur. Quapropter animum suum regium ad monasterium in Emaus vulgo Slovan nuncupatum Pragae, ordinis s. Benedicti, olim a gloriosae memoriae Carolo IV., dum in humanis ageret, romanorum imperatore Bohemiaeque rege fundatum ac magnifice dotatum convertens comperto, quod illud temporum injuria ad eam rerum temporalium inopiam redactum erat, ut illius redditus et proventus ad con- servandam ipsius monasterii fabricam et sustentandos religi- osos ad divina officia inibi peragenda aliaque illius onera perferenda necessarii nullatenus sufficerent et in illo unus abbas et duo eiusdem ordinis monachi tantum reperiebantur, illud restaurare illiusque fundationem innovare ac etiam illius abbatem et monachos ad aliud monasterium eiusdem ordinis de novo construendum transferri facere, nec non in primo dicto monasterio pro suo innato et avito, quem semper erga incomparabilem Dei genitricem semperque virginem Mariam, coelorum reginam, ob multiplicia mediante illius intercessione sibi etiam privatim belli pacisque temporibus a Deo prae- potente, omnium gratiarum largitore, copiosissime collata bene- ficia gessit et gerit affectu, monachos eiusdem ordinis congre- gationis Hispaniarum introducere deliberavit. Unde habito tractatu cum devoto vestro Joanne Bennone, Braunoviensi dicti ordinis religiosorum visitatore, ac devotis S. V. Gaspare de Questemberg, B. Mariae virginis Montis Sion vulgo Strahov nuncupati Pragae seu alterius dioecesis Praemonstratensis ordinis per Bohemiam ac Moraviam et Silesiam etiam visi- tatore et vicario generali, ac Adam Benedicto Bavorovsky, olim primodicti monasterii abbatibus, Gasparus vero olim parochialem et collativam ecclesiam s. Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam et ab eodem monasterio montis Sion dependentem, apud quam et in aedibus eius rec- toralibus tum plures canonici regulares secundodicti ordinis monachi animarum illius parochianorum curam exercentes commorabantur, cuiusque dispositio ad ipsum Gasparem et eius successores secundodicti monasterii abbates spectabat
173 compos efficeretur, non infrugiferum fore judicavit, si anti- quae majorum suorum per tot rerum vicissitudines diminutae et ad ruinam vergentes ac fere collapsae priorum locorum fundationes restaurarentur. Quapropter animum suum regium ad monasterium in Emaus vulgo Slovan nuncupatum Pragae, ordinis s. Benedicti, olim a gloriosae memoriae Carolo IV., dum in humanis ageret, romanorum imperatore Bohemiaeque rege fundatum ac magnifice dotatum convertens comperto, quod illud temporum injuria ad eam rerum temporalium inopiam redactum erat, ut illius redditus et proventus ad con- servandam ipsius monasterii fabricam et sustentandos religi- osos ad divina officia inibi peragenda aliaque illius onera perferenda necessarii nullatenus sufficerent et in illo unus abbas et duo eiusdem ordinis monachi tantum reperiebantur, illud restaurare illiusque fundationem innovare ac etiam illius abbatem et monachos ad aliud monasterium eiusdem ordinis de novo construendum transferri facere, nec non in primo dicto monasterio pro suo innato et avito, quem semper erga incomparabilem Dei genitricem semperque virginem Mariam, coelorum reginam, ob multiplicia mediante illius intercessione sibi etiam privatim belli pacisque temporibus a Deo prae- potente, omnium gratiarum largitore, copiosissime collata bene- ficia gessit et gerit affectu, monachos eiusdem ordinis congre- gationis Hispaniarum introducere deliberavit. Unde habito tractatu cum devoto vestro Joanne Bennone, Braunoviensi dicti ordinis religiosorum visitatore, ac devotis S. V. Gaspare de Questemberg, B. Mariae virginis Montis Sion vulgo Strahov nuncupati Pragae seu alterius dioecesis Praemonstratensis ordinis per Bohemiam ac Moraviam et Silesiam etiam visi- tatore et vicario generali, ac Adam Benedicto Bavorovsky, olim primodicti monasterii abbatibus, Gasparus vero olim parochialem et collativam ecclesiam s. Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam et ab eodem monasterio montis Sion dependentem, apud quam et in aedibus eius rec- toralibus tum plures canonici regulares secundodicti ordinis monachi animarum illius parochianorum curam exercentes commorabantur, cuiusque dispositio ad ipsum Gasparem et eius successores secundodicti monasterii abbates spectabat
Strana 174
174 seu illius usum una cum illius domibus rectoralibus, tantum reservatis sibi et eiusdem monasterii Montis Sion pro- tempore existentibus abbatibus ac institutis regularibus ordinis et instituti huiusmodi ornamentis et paramentis ecclesiasticis, crucibus, calicíbus, casulis, monstrantiis, tobaleis, urceolis et aliis suppellectilibus ad divinum cultum spectantibus nec non aliis domibus, censibus, redditibus, agris, pagis ac caeteris omnibus, quae ad ipsam ecclesiam pertinebant, dicto Joanni abbati et primodicto ordini pro cuius novi primodicti monasterii constructione et commoda ipsius Adami, abbatis, et monachorum primodicti monasterii illorumque successorum habitatione cum hoc, quod inter cae- tera Adamus Benedictus, abbas, et monachi primodicti illo- rumque successores dicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes omnibus et singulis privilegiis olim primo- dicto monasterio illiusque abbatibus et monachis concessis, etiam quoad usum mitrae, annuli et baculi pastoralis ac locum in comitiis habendum omniaque et quaecunque alia, quibus primodicti monasterii abbates et monachi utebantur, frue- bantur et gaudebant, ac uti, frui et gaudere poterant, simi- liter uti, frui, potiri et gaudere possent et valerent; dictus vero Ferdinandus rex parochialem ecclesiam s. Benedicti etiam Pragensem, quae de jure patronatus eiusdem Ferdinandi regis tamquam Bohemiae regis ex fundatione vel dotatione aut privilegio apostolico, cui non est hactenus in aliquo derogatum, existit, rectore et redditibus prout etiam nonnullae aliae parochiales ecclesiae civitatis Pragensis carentem, pa- rochialis ecclesiae Tignensis [Tynensis] nuncupatae similiter Pragensis filialem sive etiam ipsius ecclesiae s. Benedicti usum una cum illius domo rectorali et caemeterio ac perti- nentiis suis universis secundodicto ordini dictoque Gaspari, abbati et successoribus suis ipsius monasterii Montis Sion abbatibus libere pro constructione unius alterius novi secundodicti ordinis monasterii loco et vice dictae ec- clesiae s. Nicolai; Joannes Benno autem, abbas, primo- dictum monasterium, quod minime collativum est, nec in libris camerae apostolicae taxatum reperitur cuiusque abbas pro tempore electus ab ordinario loci dumtaxat confirmari
174 seu illius usum una cum illius domibus rectoralibus, tantum reservatis sibi et eiusdem monasterii Montis Sion pro- tempore existentibus abbatibus ac institutis regularibus ordinis et instituti huiusmodi ornamentis et paramentis ecclesiasticis, crucibus, calicíbus, casulis, monstrantiis, tobaleis, urceolis et aliis suppellectilibus ad divinum cultum spectantibus nec non aliis domibus, censibus, redditibus, agris, pagis ac caeteris omnibus, quae ad ipsam ecclesiam pertinebant, dicto Joanni abbati et primodicto ordini pro cuius novi primodicti monasterii constructione et commoda ipsius Adami, abbatis, et monachorum primodicti monasterii illorumque successorum habitatione cum hoc, quod inter cae- tera Adamus Benedictus, abbas, et monachi primodicti illo- rumque successores dicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes omnibus et singulis privilegiis olim primo- dicto monasterio illiusque abbatibus et monachis concessis, etiam quoad usum mitrae, annuli et baculi pastoralis ac locum in comitiis habendum omniaque et quaecunque alia, quibus primodicti monasterii abbates et monachi utebantur, frue- bantur et gaudebant, ac uti, frui et gaudere poterant, simi- liter uti, frui, potiri et gaudere possent et valerent; dictus vero Ferdinandus rex parochialem ecclesiam s. Benedicti etiam Pragensem, quae de jure patronatus eiusdem Ferdinandi regis tamquam Bohemiae regis ex fundatione vel dotatione aut privilegio apostolico, cui non est hactenus in aliquo derogatum, existit, rectore et redditibus prout etiam nonnullae aliae parochiales ecclesiae civitatis Pragensis carentem, pa- rochialis ecclesiae Tignensis [Tynensis] nuncupatae similiter Pragensis filialem sive etiam ipsius ecclesiae s. Benedicti usum una cum illius domo rectorali et caemeterio ac perti- nentiis suis universis secundodicto ordini dictoque Gaspari, abbati et successoribus suis ipsius monasterii Montis Sion abbatibus libere pro constructione unius alterius novi secundodicti ordinis monasterii loco et vice dictae ec- clesiae s. Nicolai; Joannes Benno autem, abbas, primo- dictum monasterium, quod minime collativum est, nec in libris camerae apostolicae taxatum reperitur cuiusque abbas pro tempore electus ab ordinario loci dumtaxat confirmari
Strana 175
175 solet, illiusque ecclesiam seu etiam illorum usum una cum altaribus, picturis et medietate videlicet calicum, velorum ac quarumcunque aliarum rerum, supellectilium ad altaris mini- sterium spectantium, nec non aedificiis, hortis, vineis et aliis spatiis intra primodicti monasterii muros circumseptis, dum- taxat reservatis sibi seu Adamo Benedicto ac monachis praedictis nec non primodicto ordini omnibus et singulis primodicti monasterii possessionibus, pagis, silvis, villis, prae- diis, pratis, agris seu campis, censibus et omnibus aliis juri- bus extra dicta septa et muros existentibus et ad primodictum monasterium quomodolibet spectantibus et pertinentibus, quae Adamus, abbas, et monachi praedicti antea actualiter posside- bant et ab eorum antecessoribus possessa fuerunt ac in futu- rum possidere poterant, devoto etiam S. V. oratori Bene- dicto de Peñalossa, in sacra theologia magistro, eiusdem con- gregationis professori, dictaeque congregationi mediante summa decem mille florenorum monetae illarum partium eidem Joanni et Adamo, abbatibus, et monachis de liberali- tate dicti Ferdinandi regis persolvendorum et de devotae creaturae vestrae Ernesti Adalberti, S. R. E. cardinalis ab Harrach nuncupati, ecclesiae Pragensis ex concessione et dispensatione apostolica praesulis, ipsiusque Adami, abbatis, ac aliorum ad id interesse habentium consensu respective concessorum et concessionum huiusmodi vigore Adamus, abbas, et monachi praedicti a primodicto monasterio ad praedictam parochialem ecclesiam seu illius domum rectoralem huiusmodi de authoritate et simili consensu Ernesti Adalberti, cardinalis et praesulis, necnon Joannis et Gasparis, abbatum et visita- torum praedictorum, jam translati fuerunt, ac Ferdinandus rex et Ernestus Adalbertus, cardinalis et praesul, concessione huiusmodi eorum regia et ordinaria respective authoritatibus approbarunt ac idem Ferdinandus rex dictos decem mille florenos Joanni Bennoni et Adamo, abbatibus praedictis, ex mera et libera regiaque eius munificentia et liberalitate per- solvi mandavit et insuper primodictum monasterium restau- ravit illiusque fundationem praedictam et innovationem sub titulo et denominatione monasterii B. Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro perpetua habitatione unius abbatis
175 solet, illiusque ecclesiam seu etiam illorum usum una cum altaribus, picturis et medietate videlicet calicum, velorum ac quarumcunque aliarum rerum, supellectilium ad altaris mini- sterium spectantium, nec non aedificiis, hortis, vineis et aliis spatiis intra primodicti monasterii muros circumseptis, dum- taxat reservatis sibi seu Adamo Benedicto ac monachis praedictis nec non primodicto ordini omnibus et singulis primodicti monasterii possessionibus, pagis, silvis, villis, prae- diis, pratis, agris seu campis, censibus et omnibus aliis juri- bus extra dicta septa et muros existentibus et ad primodictum monasterium quomodolibet spectantibus et pertinentibus, quae Adamus, abbas, et monachi praedicti antea actualiter posside- bant et ab eorum antecessoribus possessa fuerunt ac in futu- rum possidere poterant, devoto etiam S. V. oratori Bene- dicto de Peñalossa, in sacra theologia magistro, eiusdem con- gregationis professori, dictaeque congregationi mediante summa decem mille florenorum monetae illarum partium eidem Joanni et Adamo, abbatibus, et monachis de liberali- tate dicti Ferdinandi regis persolvendorum et de devotae creaturae vestrae Ernesti Adalberti, S. R. E. cardinalis ab Harrach nuncupati, ecclesiae Pragensis ex concessione et dispensatione apostolica praesulis, ipsiusque Adami, abbatis, ac aliorum ad id interesse habentium consensu respective concessorum et concessionum huiusmodi vigore Adamus, abbas, et monachi praedicti a primodicto monasterio ad praedictam parochialem ecclesiam seu illius domum rectoralem huiusmodi de authoritate et simili consensu Ernesti Adalberti, cardinalis et praesulis, necnon Joannis et Gasparis, abbatum et visita- torum praedictorum, jam translati fuerunt, ac Ferdinandus rex et Ernestus Adalbertus, cardinalis et praesul, concessione huiusmodi eorum regia et ordinaria respective authoritatibus approbarunt ac idem Ferdinandus rex dictos decem mille florenos Joanni Bennoni et Adamo, abbatibus praedictis, ex mera et libera regiaque eius munificentia et liberalitate per- solvi mandavit et insuper primodictum monasterium restau- ravit illiusque fundationem praedictam et innovationem sub titulo et denominatione monasterii B. Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro perpetua habitatione unius abbatis
Strana 176
176 et saltem viginti monachorum dicti ordinis s. Benedicti stric- tam regulam eiusdem s. Benedicti juxta constitutiones dictae congregationis, in monasterio B. Mariae virginis de Monte- serrato nuncupatae nullius seu Viennensis [!?] dioecesis ordinis et congregationis praedictorum observatas et a felicis recor- dationis Paulo V. praedecessore vestro confirmatas omnino observantium innovavit, necnon infra scripta bona, res et jura juxta arcem Bezdiez cum illis pagis ad illam pertinentibus seu ab ea dependentibus et Croo ac duas molas Frabsmühl et Poselmühl nuncupatas, necnon unam de Sepelskich [!] et alteram parvam piscinam in pago Bezdiezensi consistentem ac prata quindecim, quatuor juxta Bezdeziense cum ovili ad illud spectante, Nozaloviense, Tignense, Volsoviense prope Brodek et duo Liskoviensia ac Vonahi [!] et Fontanorum necnon Rzepnitz et sub aucupio ac in Dolincio et Klutzko nec non Jacobi et in valle apud molam ac ad praedia sub agris et in uno circuitu nuncupata; praeterea septem pomaria, duo ad Bezdeziense et alia duo ad Nosaloviense ac reliqua tria ad Tignense similiter nuncupata praedia spectantia; nec non molam cum serra et jam in Brodek nuncupata ac octo alias piscinas, unam juxta molam Brodecensem et aliam Fleschlteich ac aliam Strassteichl nec non aliam Wawraussken aliamque Lindthartnensem et aliam parvam Drzissnik et aliam Dla- ciensem reliquamque Minrichtensem pariter nuncupatas; vi- ginti circuitus silvarum, octo videlicet circa montem Besditz nuncupatum ad viam regiam et tres prope Nosaloviense in colle Rzepnicensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope Tegnense praedia praedicta circa montem Kracovsciensem diversi generis lignorum ferentes et ulterius Zdiar et Nosalov ac Tegen pagos, in quibus tunc quinquaginta sex subditi, qui singulis annis juxta tributa certa ad diversas tam reales quam personales servitutes tenentur, novemdecim videlicet cum equis et triginta septem absque illis reperiebantur, quo sunt valoris sui simul in proprietate 7000 fl. huiusmodi pri- modicto monasterio pro illius dote et abbatis ac monachorum congrua sustentatione onerumque illis incumbentium suppor- tatione cum omnibus et singulis subditis praedictis ac liberis piscationibus, venationibus, realibus et personalibus servituti-
176 et saltem viginti monachorum dicti ordinis s. Benedicti stric- tam regulam eiusdem s. Benedicti juxta constitutiones dictae congregationis, in monasterio B. Mariae virginis de Monte- serrato nuncupatae nullius seu Viennensis [!?] dioecesis ordinis et congregationis praedictorum observatas et a felicis recor- dationis Paulo V. praedecessore vestro confirmatas omnino observantium innovavit, necnon infra scripta bona, res et jura juxta arcem Bezdiez cum illis pagis ad illam pertinentibus seu ab ea dependentibus et Croo ac duas molas Frabsmühl et Poselmühl nuncupatas, necnon unam de Sepelskich [!] et alteram parvam piscinam in pago Bezdiezensi consistentem ac prata quindecim, quatuor juxta Bezdeziense cum ovili ad illud spectante, Nozaloviense, Tignense, Volsoviense prope Brodek et duo Liskoviensia ac Vonahi [!] et Fontanorum necnon Rzepnitz et sub aucupio ac in Dolincio et Klutzko nec non Jacobi et in valle apud molam ac ad praedia sub agris et in uno circuitu nuncupata; praeterea septem pomaria, duo ad Bezdeziense et alia duo ad Nosaloviense ac reliqua tria ad Tignense similiter nuncupata praedia spectantia; nec non molam cum serra et jam in Brodek nuncupata ac octo alias piscinas, unam juxta molam Brodecensem et aliam Fleschlteich ac aliam Strassteichl nec non aliam Wawraussken aliamque Lindthartnensem et aliam parvam Drzissnik et aliam Dla- ciensem reliquamque Minrichtensem pariter nuncupatas; vi- ginti circuitus silvarum, octo videlicet circa montem Besditz nuncupatum ad viam regiam et tres prope Nosaloviense in colle Rzepnicensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope Tegnense praedia praedicta circa montem Kracovsciensem diversi generis lignorum ferentes et ulterius Zdiar et Nosalov ac Tegen pagos, in quibus tunc quinquaginta sex subditi, qui singulis annis juxta tributa certa ad diversas tam reales quam personales servitutes tenentur, novemdecim videlicet cum equis et triginta septem absque illis reperiebantur, quo sunt valoris sui simul in proprietate 7000 fl. huiusmodi pri- modicto monasterio pro illius dote et abbatis ac monachorum congrua sustentatione onerumque illis incumbentium suppor- tatione cum omnibus et singulis subditis praedictis ac liberis piscationibus, venationibus, realibus et personalibus servituti-
Strana 177
177 bus nec non jure braxandi seu cerevisiam conficiendi et co- quendi, quibus omnibus et singulis bonis, rebus et juribus ipse Benedictus et successores primodicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes, prout alii superiores status dicti regni Bohemiae suis propriis et haereditariis bonis ute- bantur, fruebantur, potiebantur et gaudebant ac uti, frui, potiri, gaudere libere valerent, cum hoc, quod abbas et monachi primodicti monasterii pro tempore existentes praeter omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae ex primaeva fundatione illius abbas et monachi tenebantur, supportare, inibique B. V. Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari et divinis obsequiis insistere, nec non singulis diebus pro eodem Ferdinando rege, dum superstes foret, et post eius obitum pro eius animae re- frigerio missam celebrare ac pro inclyta domo Austriaca preces sedulas offerre deberent, perpetuo donavit, cessit, assi- gnavit et omnia et singula privilegia, immunitates, praeroga- tivas, praeeminentias, primodicto monasterio antiquitus con- cessa, quibus illius abbates et monachi antea de jure, usu aut consuetudine utebantur, fruebantur, potiebantur et gaude- bant ac etiam uti, frui, potiri et gaudere poterant, ex regiae suae potestatis plenitudine confirmavit primodictique mona- sterii monachis pro temporibus futuris, ut illius sede abbatiali in posterum ex persona ipsius Benedicti, futuri abbatis, huius- modi vacante, alium in eius locum in abbatem canonice eligere valerent; simile concessit denuntiata creatura ad effectum praemissorum [et] omnimodam curam animarum parochianorum ecclesiae s. Nicolai ad aliam ecclesiam Pragensem ordinaria authoritate de consensu interesse habentium transtulit, prout in instrumento et eorum Ferdinandi regis et creaturae diplo- matibus et patentibus literis aliisque scripturis publicis desuper confectis plenius respective continetur. Cum autem, Pater Sancte, s. Nicolai illiusque aedes rectorales pro Adami abbatis et monachorum translatorum praedictorum ac s. Benedicti ec- clesiae praedictae et etiam eius domus rectoralis pro suffi- cientis numeri secundodicti ordinis religiosorum commoda habitatione satis superque sint et Adamus aliique abbates eius successores ac monachi translati huiusmodi ex redditu annuo per 12
177 bus nec non jure braxandi seu cerevisiam conficiendi et co- quendi, quibus omnibus et singulis bonis, rebus et juribus ipse Benedictus et successores primodicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes, prout alii superiores status dicti regni Bohemiae suis propriis et haereditariis bonis ute- bantur, fruebantur, potiebantur et gaudebant ac uti, frui, potiri, gaudere libere valerent, cum hoc, quod abbas et monachi primodicti monasterii pro tempore existentes praeter omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae ex primaeva fundatione illius abbas et monachi tenebantur, supportare, inibique B. V. Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari et divinis obsequiis insistere, nec non singulis diebus pro eodem Ferdinando rege, dum superstes foret, et post eius obitum pro eius animae re- frigerio missam celebrare ac pro inclyta domo Austriaca preces sedulas offerre deberent, perpetuo donavit, cessit, assi- gnavit et omnia et singula privilegia, immunitates, praeroga- tivas, praeeminentias, primodicto monasterio antiquitus con- cessa, quibus illius abbates et monachi antea de jure, usu aut consuetudine utebantur, fruebantur, potiebantur et gaude- bant ac etiam uti, frui, potiri et gaudere poterant, ex regiae suae potestatis plenitudine confirmavit primodictique mona- sterii monachis pro temporibus futuris, ut illius sede abbatiali in posterum ex persona ipsius Benedicti, futuri abbatis, huius- modi vacante, alium in eius locum in abbatem canonice eligere valerent; simile concessit denuntiata creatura ad effectum praemissorum [et] omnimodam curam animarum parochianorum ecclesiae s. Nicolai ad aliam ecclesiam Pragensem ordinaria authoritate de consensu interesse habentium transtulit, prout in instrumento et eorum Ferdinandi regis et creaturae diplo- matibus et patentibus literis aliisque scripturis publicis desuper confectis plenius respective continetur. Cum autem, Pater Sancte, s. Nicolai illiusque aedes rectorales pro Adami abbatis et monachorum translatorum praedictorum ac s. Benedicti ec- clesiae praedictae et etiam eius domus rectoralis pro suffi- cientis numeri secundodicti ordinis religiosorum commoda habitatione satis superque sint et Adamus aliique abbates eius successores ac monachi translati huiusmodi ex redditu annuo per 12
Strana 178
178 sexcentos florenos ex dictis decem mille florenis eis per prae- dictum Ferdinandum regem, ut praedicitur, assignatis coëmpto necnon ex redditibus possessionum, rerum et bonorum primo- dicti monasterii sibi in illius concessione praedicta reserva- torum et dicti ordinis canonici regulares ex redditibus, quibus ipsi antea gaudebant, abbas vero et viginti alii eiusdem con- gregationis religiosi iam forsan in primodicto monasterio ab ipso Ferdinando rege pro nova illius dote, ut praedicitur, concessorum valoris in proprietate septuaginta circiter annui vero proventus deductis expensis septem millium florenorum similium ac vineae intra septa primodicti monasterii consis- tentis et in eis una cum primodicto monasterio et illius ecclesiae concessa, cuius fructus et redditus etiam deductis expensis ad triginta florenos pares annuatim ascenditur, commode sustentari et manuteneri possint ac s. Nicolai praedicti ordinis et s. Benedicti ecclesiae praedictae secundo- dicti ordinis religiosis commodiores esse et fore noscantur, idemque Benedictus cum nonnullis aliis ipsius monasterii s. Mariae de Monteserrato dictae nullius seu Viennensis [!] dioe- cesis religiosis de licentia eorum superioris jam ad primo- dictum monasterium translati existunt, ac bonis, rebus, juri- bus primodicto monasterio pro eius dote, ut praedicitur, assi- gnatis et concessis libere gaudeant et si omnia et singula praemissa Sanctitatis Vestrae patrocinio corroborarentur ac praedicta ecclesia s. Nicolai sic sine cura effecta Adamo et monachis olim primodicti monasterii et s. Benedicti ecclesiae praedictae cum earum domibus rectoralibus praedictis Gaspari et religiosis secundodicti ordinis cum hoc, quod ipsi animarum curam illius parochianorum in se suscipere, illamque debite per se ipsos exercere debeant nec non primodictum monasterium seu illorum usus cum primodicti monasterii ecclesia, aedificiis et vinea intra illius septa et muros existen- tibus praedictis dictae congregationis monachis in eo jam, ut praedicitur, intraductis et introducentibus de novo concede- rentur ac s. Nicolai et s. Benedicti ecclesiae praedictae cum suis domibus rectoralibus in monasteria erigerentur et infra aliaque infrascripta fierent, ex hoc profecto divinus cultus et fidelium devotio augeretur ac piae praedicti Ferdinandi
178 sexcentos florenos ex dictis decem mille florenis eis per prae- dictum Ferdinandum regem, ut praedicitur, assignatis coëmpto necnon ex redditibus possessionum, rerum et bonorum primo- dicti monasterii sibi in illius concessione praedicta reserva- torum et dicti ordinis canonici regulares ex redditibus, quibus ipsi antea gaudebant, abbas vero et viginti alii eiusdem con- gregationis religiosi iam forsan in primodicto monasterio ab ipso Ferdinando rege pro nova illius dote, ut praedicitur, concessorum valoris in proprietate septuaginta circiter annui vero proventus deductis expensis septem millium florenorum similium ac vineae intra septa primodicti monasterii consis- tentis et in eis una cum primodicto monasterio et illius ecclesiae concessa, cuius fructus et redditus etiam deductis expensis ad triginta florenos pares annuatim ascenditur, commode sustentari et manuteneri possint ac s. Nicolai praedicti ordinis et s. Benedicti ecclesiae praedictae secundo- dicti ordinis religiosis commodiores esse et fore noscantur, idemque Benedictus cum nonnullis aliis ipsius monasterii s. Mariae de Monteserrato dictae nullius seu Viennensis [!] dioe- cesis religiosis de licentia eorum superioris jam ad primo- dictum monasterium translati existunt, ac bonis, rebus, juri- bus primodicto monasterio pro eius dote, ut praedicitur, assi- gnatis et concessis libere gaudeant et si omnia et singula praemissa Sanctitatis Vestrae patrocinio corroborarentur ac praedicta ecclesia s. Nicolai sic sine cura effecta Adamo et monachis olim primodicti monasterii et s. Benedicti ecclesiae praedictae cum earum domibus rectoralibus praedictis Gaspari et religiosis secundodicti ordinis cum hoc, quod ipsi animarum curam illius parochianorum in se suscipere, illamque debite per se ipsos exercere debeant nec non primodictum monasterium seu illorum usus cum primodicti monasterii ecclesia, aedificiis et vinea intra illius septa et muros existen- tibus praedictis dictae congregationis monachis in eo jam, ut praedicitur, intraductis et introducentibus de novo concede- rentur ac s. Nicolai et s. Benedicti ecclesiae praedictae cum suis domibus rectoralibus in monasteria erigerentur et infra aliaque infrascripta fierent, ex hoc profecto divinus cultus et fidelium devotio augeretur ac piae praedicti Ferdinandi
Strana 179
179 regis intentioni, dictorum ordinis et congregationis propaga- tioni, necnon civitatis Pragensis decori consuleretur. Suppli- citer igitur ac humiliter Sanctitatem Vestram dictus Ferdi- nandus rex tam suo proprio quam etiam Adami et Gasparis abbatum ac Benedicti praedictorum nominibus, necnon iidem Adamus et Gaspar abbates et Benedictus quartus piis eorum votis hac in parte favorabiliter annuentes eosque specialis gratiae favore prosequentes s. Nicolai et s. Benedicti eccle- sias necnon primodicti monasterii aliorumque praemissorum concessiones huiusmodi cum omnibus et singulis aliis prae- missis in instrumento ac diplomatibus aliisque scripturis praedictis contentis et comprehensis ac inde secutis quibus- cunque approbare et confirmare illisque perpetuae et irrevo- cabilis ac inconcussae apostolicae firmitatis robur et muni- men adjicere ac omnes et singulos tam juris quam facti et solemnitatum de jure, usu, consuetudine aut alias quomodoli- bet intervenerint, in iisdem supplere et nihilominus pro potiori cautela s. Nicolai et s. Benedicti ecclesias cum earum domibus rectoralibus huiusmodi Adamo abbati et religiosis primodicti ordinis, antea in primodicto monasterio commorantibus aliis- que eorum successoribus ac Gaspari et canonicis regularibus secundodicti ordinis nec non primo dictum monasterium et illius ecclesiam cum primodicti monasterii et illius ecclesiae huiusmodi altaribus, picturis et medietate eorum, quae ad illius sacristiam spectant, ac aedificiis aliisque juribus intra primodicti monasterii septa et muros circumseptis, dumtaxat praevia praedicto monasterio possessionum, pagorum, silva- rum, villarum, praediorum, pratorum, agrorum omniumque aliarum rerum, bonorum et jurium extra illius septa et muros huiusmodi existentium et ad illud legitime spectantium per- petua dismembratione et separatione Benedicto et monachis dictae congregationis praedictis respective ita, quod illud ex nunc de caetero perpetuis futuris temporibus non amplius monasterium in Emaus tantum seu Slovan, sed monasterium B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus nuncupetur et deno- minetur, etiam perpetuo de novo concedere et assignare ac apud s. Nicolai unum primopraedicti ordinis sub eadem s. Nicolai necnon apud s. Benedicti invocationibus secundo- 12*
179 regis intentioni, dictorum ordinis et congregationis propaga- tioni, necnon civitatis Pragensis decori consuleretur. Suppli- citer igitur ac humiliter Sanctitatem Vestram dictus Ferdi- nandus rex tam suo proprio quam etiam Adami et Gasparis abbatum ac Benedicti praedictorum nominibus, necnon iidem Adamus et Gaspar abbates et Benedictus quartus piis eorum votis hac in parte favorabiliter annuentes eosque specialis gratiae favore prosequentes s. Nicolai et s. Benedicti eccle- sias necnon primodicti monasterii aliorumque praemissorum concessiones huiusmodi cum omnibus et singulis aliis prae- missis in instrumento ac diplomatibus aliisque scripturis praedictis contentis et comprehensis ac inde secutis quibus- cunque approbare et confirmare illisque perpetuae et irrevo- cabilis ac inconcussae apostolicae firmitatis robur et muni- men adjicere ac omnes et singulos tam juris quam facti et solemnitatum de jure, usu, consuetudine aut alias quomodoli- bet intervenerint, in iisdem supplere et nihilominus pro potiori cautela s. Nicolai et s. Benedicti ecclesias cum earum domibus rectoralibus huiusmodi Adamo abbati et religiosis primodicti ordinis, antea in primodicto monasterio commorantibus aliis- que eorum successoribus ac Gaspari et canonicis regularibus secundodicti ordinis nec non primo dictum monasterium et illius ecclesiam cum primodicti monasterii et illius ecclesiae huiusmodi altaribus, picturis et medietate eorum, quae ad illius sacristiam spectant, ac aedificiis aliisque juribus intra primodicti monasterii septa et muros circumseptis, dumtaxat praevia praedicto monasterio possessionum, pagorum, silva- rum, villarum, praediorum, pratorum, agrorum omniumque aliarum rerum, bonorum et jurium extra illius septa et muros huiusmodi existentium et ad illud legitime spectantium per- petua dismembratione et separatione Benedicto et monachis dictae congregationis praedictis respective ita, quod illud ex nunc de caetero perpetuis futuris temporibus non amplius monasterium in Emaus tantum seu Slovan, sed monasterium B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus nuncupetur et deno- minetur, etiam perpetuo de novo concedere et assignare ac apud s. Nicolai unum primopraedicti ordinis sub eadem s. Nicolai necnon apud s. Benedicti invocationibus secundo- 12*
Strana 180
180 dicti ordinis monasteria cum dictis ecclesiis, quae pro illorum ecclesiis eis assignatae esse censeantur, campanilibus, campanis, claustris, cellis, hortis, hortalitiis, dormitoriis, refectoriis, coemeteriis aliisque dictis aedificiis et officinis necessariis et opportunis juxta eorundem ordinum ritus et mores fieri so- litis pro perpetuis usu et habitatione ipsius Adami abbatis et in primodicto monasterio antea, ut praedicitur, commoran- tium necnon aliorum primodicti ordinis ac competentis secundodicti ordinis in illis pro tempore introducendorum religiosorum respective, qui omnes horas canonicas aliaque divina officia, prout ante solebant, cum mentis attentione et servata ecclesiastica disciplina recitare et decantare ac divi- nis obsequiis juxta eorum regularia instituta vacare debeant et teneantur, perpetuo quoque sine alicuius praejudicio erigere et instituere illisque sic erectis et institutis pro illorum dote et illorum abbatum et religiosorum sustentatione onerumque illis incumbentium supportatione s. Nicolai videlicet datos decies mille florenos eiusdem Adamo abbati et monachis olim in primodicto monasterio commorantibus ex liberalitate et munificentia dicti Ferdinandi regis donatos et in huiusmodi redditibus annuis investitos, necnon possessiones aliasque res et bona eis reservata et ab aliis primodicti monasterii bonis sic separata et dismembrata; s. Benedicti vero monasteriis sic per praesentes erectis et institutis omnia et singula bona, fructus aliaque jura et obventiones, quibus antehac gavisi sunt et gaudent, itidem perpetuo applicare et appro- priare nec non sedem abbatialem primodicti monasterii illius- que et conventualem, quatenus divisae et separatae sunt, mensas ac religiosos secundodicti ordinis ab ecclesia s. Nicolai praedicti ac Adamum abbatem et monachos a primodicto monasterio una cum omnibus eorum juribus, jurisdictionibus praelationibus, dignitatibus, administrationibus et caeteris officiis claustralibus necnon privilegiis, immunitatibus, prae- eminentiis, praerogativis, favoribus, facultatibus etiam quod Adamum abbatem eiusque successores tantum et quatenus antea eis legitime competeret et non alias utendi mitra, an- nulo et baculo aliisque insigniis pontificalibus praedictis ac etiam quibusvis aliis indultis et gratiis tam spiritualibus
180 dicti ordinis monasteria cum dictis ecclesiis, quae pro illorum ecclesiis eis assignatae esse censeantur, campanilibus, campanis, claustris, cellis, hortis, hortalitiis, dormitoriis, refectoriis, coemeteriis aliisque dictis aedificiis et officinis necessariis et opportunis juxta eorundem ordinum ritus et mores fieri so- litis pro perpetuis usu et habitatione ipsius Adami abbatis et in primodicto monasterio antea, ut praedicitur, commoran- tium necnon aliorum primodicti ordinis ac competentis secundodicti ordinis in illis pro tempore introducendorum religiosorum respective, qui omnes horas canonicas aliaque divina officia, prout ante solebant, cum mentis attentione et servata ecclesiastica disciplina recitare et decantare ac divi- nis obsequiis juxta eorum regularia instituta vacare debeant et teneantur, perpetuo quoque sine alicuius praejudicio erigere et instituere illisque sic erectis et institutis pro illorum dote et illorum abbatum et religiosorum sustentatione onerumque illis incumbentium supportatione s. Nicolai videlicet datos decies mille florenos eiusdem Adamo abbati et monachis olim in primodicto monasterio commorantibus ex liberalitate et munificentia dicti Ferdinandi regis donatos et in huiusmodi redditibus annuis investitos, necnon possessiones aliasque res et bona eis reservata et ab aliis primodicti monasterii bonis sic separata et dismembrata; s. Benedicti vero monasteriis sic per praesentes erectis et institutis omnia et singula bona, fructus aliaque jura et obventiones, quibus antehac gavisi sunt et gaudent, itidem perpetuo applicare et appro- priare nec non sedem abbatialem primodicti monasterii illius- que et conventualem, quatenus divisae et separatae sunt, mensas ac religiosos secundodicti ordinis ab ecclesia s. Nicolai praedicti ac Adamum abbatem et monachos a primodicto monasterio una cum omnibus eorum juribus, jurisdictionibus praelationibus, dignitatibus, administrationibus et caeteris officiis claustralibus necnon privilegiis, immunitatibus, prae- eminentiis, praerogativis, favoribus, facultatibus etiam quod Adamum abbatem eiusque successores tantum et quatenus antea eis legitime competeret et non alias utendi mitra, an- nulo et baculo aliisque insigniis pontificalibus praedictis ac etiam quibusvis aliis indultis et gratiis tam spiritualibus
Strana 181
181 quam temporalibus perpetuo abdicare et separare, illosque et illos respective ad s. Nicolai et s. Benedicti ecclesias et monasteria per praesentes erecta et instituta huiusmodi, ita quod secundodicti ordinis religiosi praedicti animarum dictae ecclesiae s. Benedicti curam per se ipsos diligenter exercere possint et valeant ac etiam debeant et teneantur, similiter perpetuo transferre. Praeterea primodicto monasterio etiam pro eius dote ac illius abbatis et monachorum congrua sus- tentatione onerumque illis incumbentium supportatione loco bonorum sic ab illo dismembratorum et separatorum dicto- que novo monasterio s. Nicolai applicatorum omnia et singula, res, bona et jura illi ad eum effectum a praedicto Ferdinando rege donata, elargita et assignata huiusmodi, necnon aedificia et alia jura intra illius septa et muros, ut similiter praedici- tur, consistentia, ita quod licet Gaspari et religiosis secundo- dicti ordinis monachis sic translatis s. Nicolai monasteriorum per praesentes erectorum et institutorum huiusmodi corpo- ralem, realem et actualem possessionem apprehendere et apprehensam perpetuo retinere ac in bonorum eis pro dic- torum monasteriorum dote applicatorum huiusmodi ; Benedicto vero et eiusdem congregationis monachis jam in primodicto monasterio introductis praedictis in primodicti monasterii et illius ecclesiae ac medietatis illorum, quae ad illius sacristiam spectabant necnon aedificiorum et aliorum jurium muro illius circumseptorum ac etiam bonorum et jurium eis ab ipso Ferdinando rege donatorum huiusmodi corporali, reali et ac- tuali possessione, in qua ipsi requiruntur de praesenti respec- tive continuare, seu illam etiam de novo per se vel alium seu alios apprehendere et perpetuo retinere illorumque omnium et singulorum fructus, jura, obventiones et emolumenta quae- cunque respective percipere, exigere et levare ac in eorum et dictorum illorum monasteriorum etc. respective communes usus et utilitates ac necessitates convertere illaque locare, dislocare, arrendare et recuperare, dioecesani loci vel cuius- vis alterius licentia desuper minime requisita, cum hoc tamen, quod ut piae memoriae dicti Caroli, dum in humanis ageret imperatoris et Bohemiae regis, primodicti monasterii funda- toris, consultum sit, dictus Benedictus et monachi dictae con-
181 quam temporalibus perpetuo abdicare et separare, illosque et illos respective ad s. Nicolai et s. Benedicti ecclesias et monasteria per praesentes erecta et instituta huiusmodi, ita quod secundodicti ordinis religiosi praedicti animarum dictae ecclesiae s. Benedicti curam per se ipsos diligenter exercere possint et valeant ac etiam debeant et teneantur, similiter perpetuo transferre. Praeterea primodicto monasterio etiam pro eius dote ac illius abbatis et monachorum congrua sus- tentatione onerumque illis incumbentium supportatione loco bonorum sic ab illo dismembratorum et separatorum dicto- que novo monasterio s. Nicolai applicatorum omnia et singula, res, bona et jura illi ad eum effectum a praedicto Ferdinando rege donata, elargita et assignata huiusmodi, necnon aedificia et alia jura intra illius septa et muros, ut similiter praedici- tur, consistentia, ita quod licet Gaspari et religiosis secundo- dicti ordinis monachis sic translatis s. Nicolai monasteriorum per praesentes erectorum et institutorum huiusmodi corpo- ralem, realem et actualem possessionem apprehendere et apprehensam perpetuo retinere ac in bonorum eis pro dic- torum monasteriorum dote applicatorum huiusmodi ; Benedicto vero et eiusdem congregationis monachis jam in primodicto monasterio introductis praedictis in primodicti monasterii et illius ecclesiae ac medietatis illorum, quae ad illius sacristiam spectabant necnon aedificiorum et aliorum jurium muro illius circumseptorum ac etiam bonorum et jurium eis ab ipso Ferdinando rege donatorum huiusmodi corporali, reali et ac- tuali possessione, in qua ipsi requiruntur de praesenti respec- tive continuare, seu illam etiam de novo per se vel alium seu alios apprehendere et perpetuo retinere illorumque omnium et singulorum fructus, jura, obventiones et emolumenta quae- cunque respective percipere, exigere et levare ac in eorum et dictorum illorum monasteriorum etc. respective communes usus et utilitates ac necessitates convertere illaque locare, dislocare, arrendare et recuperare, dioecesani loci vel cuius- vis alterius licentia desuper minime requisita, cum hoc tamen, quod ut piae memoriae dicti Caroli, dum in humanis ageret imperatoris et Bohemiae regis, primodicti monasterii funda- toris, consultum sit, dictus Benedictus et monachi dictae con-
Strana 182
182 gregationis in primodicto monasterio introducti, ultra onera in primaeva illius fundatione ab ipso Carolo, imperatore et rege, imposita, lapidem marmoreum, in quo fundationis anti- quae et restaurationis ac novae dotationis huiusmodi series descripta sit in sacristia ecclesiae primodicti monasterii seu alio loco ordinario Pragensi bene viso apponere et perpetuo retinere ipsumque Ferdinandum regem in primodicti mo- nasterii restauratorem et benefactorem tantum recognoscere debeant, similiter approbare et appropriare ac demum prae- dictum Benedictum ab eodem Ferdinando rege electum et nominatum ac deputatum in primum congregationis huius- modi primodicti monasterii abbatem, ita quod eo cedente vel recedente seu alias illius sede abbatiali ex illius persona quovis modo vacante, monachi in eo professi alium in ipsius monasterii abbatem juxta eorum regularia instituta canonice eligere libere et licite valeant creare et deputare ac primo- dicto et aliis per praesentes erectis et institutis monasteriis praedictis et illorum abbatibus ac monachis personisque in illis pro tempore existentibus et christifidelibus illorum ec- clesias praedictas visitantibus, ut omnibus et singulis privi- legiis, libertatibus, immunitatibus, praerogativis, praeeminentiis, facultatibus, gratiis et indultis, quibus alii ordinis et congre- gationis huiusmodi abbates, monachi et personae in eorum monasteriis existentes et eorum ecclesias pro tempore visi- tantes usi, potiti et gavisi fuerunt ac etiam uti, frui, potiri et gaudere potuerunt, nec non exemptionibus etiam ab ordi- naria jurisdictione et indulgentiis plenariis et peccatorum remissionibus tam pro vivis quam pro defunctis seu illorum suffragio ordinibus et congregationi huiusmodi illorumque monasteriis, abbatibus, conventibus, monachis et personis ac christifidelibus illorum ecclesias visitantibus per quoscunque hactenus quomodolibet etiam per viam communicationis et extensionis concessis, et quibus abbates, conventus, monachi et personae ac christifideles huiusmodi utuntur, fruuntur potiuntur et gaudent ac uti, frui, potiri et gaudere possunt et poterunt quomodolibet in futurum, similiter et pariformiter ac aeque principaliter absque ulla prorsus differentia perinde, ac si illa omnia et singula primodicto sic restaurato et aliis
182 gregationis in primodicto monasterio introducti, ultra onera in primaeva illius fundatione ab ipso Carolo, imperatore et rege, imposita, lapidem marmoreum, in quo fundationis anti- quae et restaurationis ac novae dotationis huiusmodi series descripta sit in sacristia ecclesiae primodicti monasterii seu alio loco ordinario Pragensi bene viso apponere et perpetuo retinere ipsumque Ferdinandum regem in primodicti mo- nasterii restauratorem et benefactorem tantum recognoscere debeant, similiter approbare et appropriare ac demum prae- dictum Benedictum ab eodem Ferdinando rege electum et nominatum ac deputatum in primum congregationis huius- modi primodicti monasterii abbatem, ita quod eo cedente vel recedente seu alias illius sede abbatiali ex illius persona quovis modo vacante, monachi in eo professi alium in ipsius monasterii abbatem juxta eorum regularia instituta canonice eligere libere et licite valeant creare et deputare ac primo- dicto et aliis per praesentes erectis et institutis monasteriis praedictis et illorum abbatibus ac monachis personisque in illis pro tempore existentibus et christifidelibus illorum ec- clesias praedictas visitantibus, ut omnibus et singulis privi- legiis, libertatibus, immunitatibus, praerogativis, praeeminentiis, facultatibus, gratiis et indultis, quibus alii ordinis et congre- gationis huiusmodi abbates, monachi et personae in eorum monasteriis existentes et eorum ecclesias pro tempore visi- tantes usi, potiti et gavisi fuerunt ac etiam uti, frui, potiri et gaudere potuerunt, nec non exemptionibus etiam ab ordi- naria jurisdictione et indulgentiis plenariis et peccatorum remissionibus tam pro vivis quam pro defunctis seu illorum suffragio ordinibus et congregationi huiusmodi illorumque monasteriis, abbatibus, conventibus, monachis et personis ac christifidelibus illorum ecclesias visitantibus per quoscunque hactenus quomodolibet etiam per viam communicationis et extensionis concessis, et quibus abbates, conventus, monachi et personae ac christifideles huiusmodi utuntur, fruuntur potiuntur et gaudent ac uti, frui, potiri et gaudere possunt et poterunt quomodolibet in futurum, similiter et pariformiter ac aeque principaliter absque ulla prorsus differentia perinde, ac si illa omnia et singula primodicto sic restaurato et aliis
Strana 183
183 per praesentes erectis et institutis monasteriis, monachis et personis praedictis specialiter concessa fuissent, quatenus tamen hodie sunt in usu et non revocata nec sub aliqua revocatione comprehensa sacrisque canonibus, praesertim vero concilii Tridentini decretis et aliis apostolicis constitutionibus et institutis regularibus ordinis et congregationis huiusmodi non repugnant, uti, frui, potiri gaudere. Nec non Adamo et Gaspari ac Benedicto praedictis aliisque dictorum monasteri- orum abbatibus pro tempore existentibus, ut quaecunque statuta, ordinationes, constitutiones, capitula et decreta ad eorundem monasteriorum illorumque monachorum et perso- narum, nec non rerum et bonorum tam spiritualium quam temporalium curam, regimen, gubernium et administrationem et directionem regularemque disciplinam in iisdem monasteriis instituendam pertinentia ac alias utilia et necessaria, licita tamen et honesta ac sacris canonibus decretisque concilii Tridentini ac eorum constitutionibus et institutis regularibus, minime contraria et ab ordinario loci prius examinanda et approbanda facere, condere et edere libere et licite possint et valeant, ita quod omnia et singula statuta, ordinationes, constitutiones, capitula et decreta praedicta, quoties pro rerum temporum et personarum varietatibus et qualitate ac alias expediens videbitur, ab eisdem Benedicto et Adamo vel eorum successoribus dictorum monasteriorum abbatibus, aut ab eis pro tempore deputandis corrigi, alterari, in melius mutari, abrogari ac etiam de novo, praeviis tamen examine et approbatione huiusmodi, condi possint et postquam illa sic facta, condita et edita, necnon correcta, alterata, mutata, mo- derata, reformata ac etiam de novo condita et edita fuerint, toties ipso facto apostolica authoritate confirmata esse cen- seantur, licentiam et facultatem concedere et impertiri, prae- sentes quoque et desuper conficiendas litteras invalidari, re- tractari non posse nec sub ullis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis contrariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab illis exceptas et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et validissimum statum restitutas, repositas et plenarie re- integratas ac de novo concessas esse suosque plenarios et
183 per praesentes erectis et institutis monasteriis, monachis et personis praedictis specialiter concessa fuissent, quatenus tamen hodie sunt in usu et non revocata nec sub aliqua revocatione comprehensa sacrisque canonibus, praesertim vero concilii Tridentini decretis et aliis apostolicis constitutionibus et institutis regularibus ordinis et congregationis huiusmodi non repugnant, uti, frui, potiri gaudere. Nec non Adamo et Gaspari ac Benedicto praedictis aliisque dictorum monasteri- orum abbatibus pro tempore existentibus, ut quaecunque statuta, ordinationes, constitutiones, capitula et decreta ad eorundem monasteriorum illorumque monachorum et perso- narum, nec non rerum et bonorum tam spiritualium quam temporalium curam, regimen, gubernium et administrationem et directionem regularemque disciplinam in iisdem monasteriis instituendam pertinentia ac alias utilia et necessaria, licita tamen et honesta ac sacris canonibus decretisque concilii Tridentini ac eorum constitutionibus et institutis regularibus, minime contraria et ab ordinario loci prius examinanda et approbanda facere, condere et edere libere et licite possint et valeant, ita quod omnia et singula statuta, ordinationes, constitutiones, capitula et decreta praedicta, quoties pro rerum temporum et personarum varietatibus et qualitate ac alias expediens videbitur, ab eisdem Benedicto et Adamo vel eorum successoribus dictorum monasteriorum abbatibus, aut ab eis pro tempore deputandis corrigi, alterari, in melius mutari, abrogari ac etiam de novo, praeviis tamen examine et approbatione huiusmodi, condi possint et postquam illa sic facta, condita et edita, necnon correcta, alterata, mutata, mo- derata, reformata ac etiam de novo condita et edita fuerint, toties ipso facto apostolica authoritate confirmata esse cen- seantur, licentiam et facultatem concedere et impertiri, prae- sentes quoque et desuper conficiendas litteras invalidari, re- tractari non posse nec sub ullis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis contrariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab illis exceptas et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et validissimum statum restitutas, repositas et plenarie re- integratas ac de novo concessas esse suosque plenarios et
Strana 184
184 integros effectus sortiri et obvenire debere sicque et non aliter per quoscunque judices et etiam causarum palatii apostolici auditores ac S. R. E. cardinales, etiam de latere legatos, vicelegatos, dictaeque sedis nuntios judicari debere irritumque decernere digni de gratia speciali, non obstantibus praemissis ac regularum suarum et cancellariae apostolicae de exprimendo vero valore et gratiis ad instar non conce- dendis nec non Lateranensis concilii novissime celebrati de unionibus perpetuis nonnisi in casibus a jure permissis fieri prohibentibus, necnon quibusvis aliis constitutionibus et ordi- nationibus apostolicis, dictorumque ordinum et congregationis ac monasteriorum etiam juramento roboratis, statutis, privi- legiis quoque, indultis et litteris apostolicis in contrarium quomodolibet concessis caeterisque contrariis quibuscunque. Fiat ut petitur. M. Et cum absente et de approbatione et confirmatione, ro- boris adjectione, suppletione, dismembratione, separatione, singulis concessionibus et assignationibus, erectione, institu- tione, applicatione, appropriatione, abdicatione, translatione, creatione, deputatione, impartitione, decreto, derogatione aliis- que praemissis, ut supra latissime extensum, et quod prae- missorum in locis similibus vel ad partem expediendam et citra aliquam approbationem concessionum aliorumque ut supra gestorum, sed de novis concessione, erectione et iis supra dictis, quae comitantur, ordinarie cum clausula vocatis etc., ex quo ad concessionem dictae ecclesiae s. Benedicti dummodo moderni rectoris dictae parochialis ecclesiae Tinen- sis matricis ad hoc accedat assensus. Datum Romae apud s. Mariam Majorem, quarto Calendas Octobris anno mille- simo sexcentesimo trigesimo septimo pontificatus nostri anno quintodecimo. CLIX. 1637. Oktober. 28. Rom. Papst Urban VIII. bestätigt die Gründung in Emaus mit allen Einzelheiten, jo wie sie Kaiser Ferdinand III. gemacht, und gibt dem Kloster Slowan den Namen U. L. Fr. von Mont- serrat-Emaus und fichert freie Abtswahl zu.
184 integros effectus sortiri et obvenire debere sicque et non aliter per quoscunque judices et etiam causarum palatii apostolici auditores ac S. R. E. cardinales, etiam de latere legatos, vicelegatos, dictaeque sedis nuntios judicari debere irritumque decernere digni de gratia speciali, non obstantibus praemissis ac regularum suarum et cancellariae apostolicae de exprimendo vero valore et gratiis ad instar non conce- dendis nec non Lateranensis concilii novissime celebrati de unionibus perpetuis nonnisi in casibus a jure permissis fieri prohibentibus, necnon quibusvis aliis constitutionibus et ordi- nationibus apostolicis, dictorumque ordinum et congregationis ac monasteriorum etiam juramento roboratis, statutis, privi- legiis quoque, indultis et litteris apostolicis in contrarium quomodolibet concessis caeterisque contrariis quibuscunque. Fiat ut petitur. M. Et cum absente et de approbatione et confirmatione, ro- boris adjectione, suppletione, dismembratione, separatione, singulis concessionibus et assignationibus, erectione, institu- tione, applicatione, appropriatione, abdicatione, translatione, creatione, deputatione, impartitione, decreto, derogatione aliis- que praemissis, ut supra latissime extensum, et quod prae- missorum in locis similibus vel ad partem expediendam et citra aliquam approbationem concessionum aliorumque ut supra gestorum, sed de novis concessione, erectione et iis supra dictis, quae comitantur, ordinarie cum clausula vocatis etc., ex quo ad concessionem dictae ecclesiae s. Benedicti dummodo moderni rectoris dictae parochialis ecclesiae Tinen- sis matricis ad hoc accedat assensus. Datum Romae apud s. Mariam Majorem, quarto Calendas Octobris anno mille- simo sexcentesimo trigesimo septimo pontificatus nostri anno quintodecimo. CLIX. 1637. Oktober. 28. Rom. Papst Urban VIII. bestätigt die Gründung in Emaus mit allen Einzelheiten, jo wie sie Kaiser Ferdinand III. gemacht, und gibt dem Kloster Slowan den Namen U. L. Fr. von Mont- serrat-Emaus und fichert freie Abtswahl zu.
Strana 185
185 Das Original auf 26 Pergamentblättern (24 cm X 32 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 5. Die Blätter sind unten am Rande mit einer dicken Seidenschnur zusammengeheftet. Das bekannte bleierne Siegel (D. 4 cm) trägt die Inschrift Urbanus VIII. auf der einen und zeigt die Köpfe der heil. Petrus und Paulus auf der anderen Seite. Der Beginn der Urkunde (zweite Seite) ist reich verziert. Die Schrift auf der zweiten Seite ist ein wenig verwischt. Vgl. die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 411—422), im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 23 und im Statth.-Arch. Fasz. 24, Nr. 2/25. Urbanus, episcopus, servus servorum, dilecto filio officiali venerabilis fratris nostri archiepiscopi Pragensis salutem et apostolicam benedictionem. In apostolicae dignitatis culmine meritis licet imparibus divina disponente clementia constituti ad ea nostrae mentis aciem libenter dirigimus, per quae sacrarum religionum in ecclesia pie sancte institutarum, qua- rum professores vitae exemplo ac bonorum operum exercitio fideli populo ad salutem prodesse student, propagationi et incremento, quantum cum Domino possumus intendamus, ca- tholicorum regum id enixe et mediante propriarum faculta- tum liberali elargitione procurantium votis favorabiliter an- nuamus. Exponi siquidem nobis nuper fecit carissimus in Christo filius noster Ferdinandus, Bohemiae rex in Romano- rum imperatorem futurum electus, quod ipse pia mentis con- templatione perpendens, qua ratione pro tot tantisque et sin- gularibus divinae providentiae favoribus, quos ubique in ar- duis et difficillimis dubiisque bellorum contra fidei catholicae hostes gestorum conflictibus et adversitatibus, praesertim vero in acerrimo cruentoque cum hoste prope Nordlingam in eius praesentia annis proxime elapsis habito conflictu magna cum hostium strage mirabiliter expertus fuerat, grati animi monu- mentum erga divinam maiestatem ostendere valeret, nil salu- brius et Deo gratius praestare posse ratus, quam divini cultus et catholicae ac apostolicae Romanaeque et avitae religionis in regnis et provinciis suis propagationem toto animi conatu promovere et, ut facilius et promptius pii eius desiderii com- pos efficeretur, non infrugiferum fore iudicavit, si antiquae maiorum suorum per tot rerum vicissitudines diminutae et ad ruinam vergentes ac fere collapsae piorum locorum fun- dationes restaurarentur. Quapropter animum suum regium ad monasterium in Emaus vulgo Slovan nuncupatum Pragense
185 Das Original auf 26 Pergamentblättern (24 cm X 32 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 5. Die Blätter sind unten am Rande mit einer dicken Seidenschnur zusammengeheftet. Das bekannte bleierne Siegel (D. 4 cm) trägt die Inschrift Urbanus VIII. auf der einen und zeigt die Köpfe der heil. Petrus und Paulus auf der anderen Seite. Der Beginn der Urkunde (zweite Seite) ist reich verziert. Die Schrift auf der zweiten Seite ist ein wenig verwischt. Vgl. die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 411—422), im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 23 und im Statth.-Arch. Fasz. 24, Nr. 2/25. Urbanus, episcopus, servus servorum, dilecto filio officiali venerabilis fratris nostri archiepiscopi Pragensis salutem et apostolicam benedictionem. In apostolicae dignitatis culmine meritis licet imparibus divina disponente clementia constituti ad ea nostrae mentis aciem libenter dirigimus, per quae sacrarum religionum in ecclesia pie sancte institutarum, qua- rum professores vitae exemplo ac bonorum operum exercitio fideli populo ad salutem prodesse student, propagationi et incremento, quantum cum Domino possumus intendamus, ca- tholicorum regum id enixe et mediante propriarum faculta- tum liberali elargitione procurantium votis favorabiliter an- nuamus. Exponi siquidem nobis nuper fecit carissimus in Christo filius noster Ferdinandus, Bohemiae rex in Romano- rum imperatorem futurum electus, quod ipse pia mentis con- templatione perpendens, qua ratione pro tot tantisque et sin- gularibus divinae providentiae favoribus, quos ubique in ar- duis et difficillimis dubiisque bellorum contra fidei catholicae hostes gestorum conflictibus et adversitatibus, praesertim vero in acerrimo cruentoque cum hoste prope Nordlingam in eius praesentia annis proxime elapsis habito conflictu magna cum hostium strage mirabiliter expertus fuerat, grati animi monu- mentum erga divinam maiestatem ostendere valeret, nil salu- brius et Deo gratius praestare posse ratus, quam divini cultus et catholicae ac apostolicae Romanaeque et avitae religionis in regnis et provinciis suis propagationem toto animi conatu promovere et, ut facilius et promptius pii eius desiderii com- pos efficeretur, non infrugiferum fore iudicavit, si antiquae maiorum suorum per tot rerum vicissitudines diminutae et ad ruinam vergentes ac fere collapsae piorum locorum fun- dationes restaurarentur. Quapropter animum suum regium ad monasterium in Emaus vulgo Slovan nuncupatum Pragense
Strana 186
186 ordinis s. Benedicti, olim a clarae memoriae Carolo IV., dum in humanis ageret, Romanorum imperatore Bohemiaeque rege fundatum et magnifice dotatum convertens reperto, quod illud temporum iniuria ad eam rerum temporalium inopiam red- actum erat, ut illius reditus et proventus ad conservandam ipsius monasterii fabricam et sustentandos religiosos ad di- vina officia inibi peragenda aliaque illius onera perferenda necessarios nullatenus sufficerent et in illo unus abbas et duo eiusdem ordinis monachi tantum reperiebantur, illud re- staurare illiusque fundationem innovare ac etiam illius ab- batem et monachos ad aliud monasterium eiusdem ordinis de novo construendum transferri facere necnon in primodicto monasterio pro suo innato et avito, quem semper erga in- comparabilem Dei genitricem semperque virginem Mariam caelorum reginam ob multiplicia mediante illius intercessione sibi etiam privatim belli pacisque temporibus a Deo praepo- tente, omnium gratiarum largitore, copiosissime collata bene- ficia devotionis gessit et gerit affectu, monachos eiusdem or- dinis congregationis Hispanicae introducere deliberavit unde habito tractatu cum dilectis filiis Joanne Bennone, Braunovi- ensi dicti ordinis religiosorum visitatore, ac etiam Caspare de Questenberg, beatae Mariae virginis Montis Sion vulgo Strahov nuncupati Pragensis dioecesis, Premonstratensis or- dinis per Bohemiam et Moraviam ac Silesiam etiam visitatore et vicario generali, ac Crispo, eius coadiutore, et Adamo Bene- dicto Bavorovsky, tunc primodicti monasteriorum abbatibus, Caspar videlicet et Crispus olim parochialem ecclesiam sancti Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam ac ab eodem monasterio Montis Sion dependentem, apud quam et in eius aedibus rectoralibus tunc inter ceteros alios secundo dicti ordinis canonicos regulares unus ab abbate secundo- dicti monasterii pro tempore existentis deputatus, qui ab aedituis dictae ecclesiae sancti Nicolai fructuum, redituum et proventuum eiusdem administratoribus sustentationem su- mebat et animarum illius parochianorum curam exercebat commorabatur cuiusque deputatio ad ipsum Casparem et eius successores secundodicti monasterii abbates spectabat seu illius usum una cum illius domibus rectoralibus tantum
186 ordinis s. Benedicti, olim a clarae memoriae Carolo IV., dum in humanis ageret, Romanorum imperatore Bohemiaeque rege fundatum et magnifice dotatum convertens reperto, quod illud temporum iniuria ad eam rerum temporalium inopiam red- actum erat, ut illius reditus et proventus ad conservandam ipsius monasterii fabricam et sustentandos religiosos ad di- vina officia inibi peragenda aliaque illius onera perferenda necessarios nullatenus sufficerent et in illo unus abbas et duo eiusdem ordinis monachi tantum reperiebantur, illud re- staurare illiusque fundationem innovare ac etiam illius ab- batem et monachos ad aliud monasterium eiusdem ordinis de novo construendum transferri facere necnon in primodicto monasterio pro suo innato et avito, quem semper erga in- comparabilem Dei genitricem semperque virginem Mariam caelorum reginam ob multiplicia mediante illius intercessione sibi etiam privatim belli pacisque temporibus a Deo praepo- tente, omnium gratiarum largitore, copiosissime collata bene- ficia devotionis gessit et gerit affectu, monachos eiusdem or- dinis congregationis Hispanicae introducere deliberavit unde habito tractatu cum dilectis filiis Joanne Bennone, Braunovi- ensi dicti ordinis religiosorum visitatore, ac etiam Caspare de Questenberg, beatae Mariae virginis Montis Sion vulgo Strahov nuncupati Pragensis dioecesis, Premonstratensis or- dinis per Bohemiam et Moraviam ac Silesiam etiam visitatore et vicario generali, ac Crispo, eius coadiutore, et Adamo Bene- dicto Bavorovsky, tunc primodicti monasteriorum abbatibus, Caspar videlicet et Crispus olim parochialem ecclesiam sancti Nicolai prope forum veteris civitatis Pragensis sitam ac ab eodem monasterio Montis Sion dependentem, apud quam et in eius aedibus rectoralibus tunc inter ceteros alios secundo dicti ordinis canonicos regulares unus ab abbate secundo- dicti monasterii pro tempore existentis deputatus, qui ab aedituis dictae ecclesiae sancti Nicolai fructuum, redituum et proventuum eiusdem administratoribus sustentationem su- mebat et animarum illius parochianorum curam exercebat commorabatur cuiusque deputatio ad ipsum Casparem et eius successores secundodicti monasterii abbates spectabat seu illius usum una cum illius domibus rectoralibus tantum
Strana 187
187 de consensu dictorum aedituorum ac reservatis ecclesiae, ad quam infra scriptus cardinalis ipsius ecclesiae sancti Nicolai curam transtulit, ornamentis et paramentis ecclesiasticis, cru- cibus, calicibus, casulis, monstrantiis, tobaleis, urceolis et aliis supellectilibus ad divinum cultum spectantibus nec non aliis do- mibus, censibus, reditibus, agris, pagis ac ceteris omnibus, quae ad ipsam ecclesiam pertinebant, dicto Joanni Bennoni, abbati, et primodicto ordini pro unius novi primodicti ordinis mo- nasterii constructione et commoda ipsius Adami, abbatis, et monachorum primodicti monasterii illorumque successorum habitatione, dictus vero Ferdinandus rex ecclesiam sancti Be- nedicti etiam Pragensem, quae de iure patronatus eiusdem Ferdinandi tamquam Bohemiae regis ex fundatione vel do- tatione aut privilegio apostolico, cui non est hactenus in ali- quo derogatum, existit, rectore et reditibus, prout etiam non- nullae aliae parochiales ecclesiae civitatis Pragensis, carentem parochialis ecclesiae Tynensis nuncupatae similiter Pragensis filialem sive etiam ipsius ecclesiae sancti Benedicti usum una cum illius coemeterio ac pertinentiis suis universis se- cundodicto ordini dictoque Caspari abbati et successoribus suis ipsius monasterii Montis Sion abbatibus libere pro con- structione unius alterius novi secundodicti ordinis mona- sterii loco et vice dictae ecclesiae sancti Nicolai, Joannes Ben- nonus autem abbas praefati primodictum monasterium, quod minime collativum est nec in libris camerae apostolicae ta- xatum reperitur cuiusque abbas pro tempore electus ab or- dinario loci dumtaxat confirmari solet illiusque ecclesiam seu etiam illorum usum una cum altaribus, picturis et me- dietate eorum, quae ad sacristiam ipsius ecclesiae pertine- bant, casularum, videlicet calicum, velorum ac quarumcumque aliarum rerum et supellectilium ad altaris ministerium spectantium, necnon aedificiis, hortis, vineis et aliis spatiis intra primodicti monasterii muros circumseptis, dumtaxat reservatis sibi seu Adamo abbati et monachis praedictis nec non primodicto ordini omnibus singulis primodicti monasterii possessionibus, pratis, pagis, silvis, villis, prae- diis, agris seu campis, censibus omnibusque aliis iuribus extra dicta septa et muros existentibus et ad primodictum
187 de consensu dictorum aedituorum ac reservatis ecclesiae, ad quam infra scriptus cardinalis ipsius ecclesiae sancti Nicolai curam transtulit, ornamentis et paramentis ecclesiasticis, cru- cibus, calicibus, casulis, monstrantiis, tobaleis, urceolis et aliis supellectilibus ad divinum cultum spectantibus nec non aliis do- mibus, censibus, reditibus, agris, pagis ac ceteris omnibus, quae ad ipsam ecclesiam pertinebant, dicto Joanni Bennoni, abbati, et primodicto ordini pro unius novi primodicti ordinis mo- nasterii constructione et commoda ipsius Adami, abbatis, et monachorum primodicti monasterii illorumque successorum habitatione, dictus vero Ferdinandus rex ecclesiam sancti Be- nedicti etiam Pragensem, quae de iure patronatus eiusdem Ferdinandi tamquam Bohemiae regis ex fundatione vel do- tatione aut privilegio apostolico, cui non est hactenus in ali- quo derogatum, existit, rectore et reditibus, prout etiam non- nullae aliae parochiales ecclesiae civitatis Pragensis, carentem parochialis ecclesiae Tynensis nuncupatae similiter Pragensis filialem sive etiam ipsius ecclesiae sancti Benedicti usum una cum illius coemeterio ac pertinentiis suis universis se- cundodicto ordini dictoque Caspari abbati et successoribus suis ipsius monasterii Montis Sion abbatibus libere pro con- structione unius alterius novi secundodicti ordinis mona- sterii loco et vice dictae ecclesiae sancti Nicolai, Joannes Ben- nonus autem abbas praefati primodictum monasterium, quod minime collativum est nec in libris camerae apostolicae ta- xatum reperitur cuiusque abbas pro tempore electus ab or- dinario loci dumtaxat confirmari solet illiusque ecclesiam seu etiam illorum usum una cum altaribus, picturis et me- dietate eorum, quae ad sacristiam ipsius ecclesiae pertine- bant, casularum, videlicet calicum, velorum ac quarumcumque aliarum rerum et supellectilium ad altaris ministerium spectantium, necnon aedificiis, hortis, vineis et aliis spatiis intra primodicti monasterii muros circumseptis, dumtaxat reservatis sibi seu Adamo abbati et monachis praedictis nec non primodicto ordini omnibus singulis primodicti monasterii possessionibus, pratis, pagis, silvis, villis, prae- diis, agris seu campis, censibus omnibusque aliis iuribus extra dicta septa et muros existentibus et ad primodictum
Strana 188
188 monasterium quomodolibet spectantibus et pertinentibus, quae Adamus abbas et monachi praedicti antea actualiter pos- sidebant et ab eorum antecessoribus possessa fuerant ac in futurum praetendere poterant, dilecto etiam filio Benedicto de Peñalossa, in sacra theologia magistro eiusdemque con- gregationis professori et ipsius Ferdinandi regis concionatori aulico, dictaeque congregationi mediante summa decem mi- lium florenorum monetae illarum partium eisdem Joanni Ben- noni et Adamo abbatibus et monachis de liberalitate dicti Ferdinandi regis persolvenda, de dilecti etiam filii 1) nostri Ernesti Adalberti, sanctae Romanae ecclesiae presbyteri car- dinalis ab Harrach nuncupati, ecclesiae Pragensis ex conces- sione et dispensatione apostolica praesulis, ipsiusque Adami abbatis ac aliorum ad id interesse habentium consensu re- spective concesserunt et concessionum huiusmodi vigore Adamus abbas et monachi praedicti a primodicto monasterio ad praefatam parochialem ecclesiam et illius domum recto- ralem huiusmodi de auctoritate et simili consensu Ernesti Adalberti, cardinalis et praesulis, necnon Joannis et Casparis abbatum ac Crispi, coadiutoris et visitatorum praedictorum, translati fuerunt ac Ferdinandus rex et Ernestus Adalbertus, cardinalis et praesul, praedicti concessiones huiusmodi eorum regia et ordinaria respective auctoritatibus approbarunt ac idem Ferdinandus rex dictos decem mille florenos Joanni Bennoni et Adamo abbatibus praedictis ex mera, libera re- giaque eius munificentia et liberalitate persolvi mandavit et insuper primodictum monasterium restauravit illiusque fun- dationem praefatam et invocationem sub titulo et denomina- tione monasterii beatae Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro perpetua habitatione unius abbatis et saltem vi- ginti monachorum dicti ordinis sancti Benedicti strictam re- gulam eiusdem sancti Benedicti iuxta constitutiones dictae congregationis in monasterio beatae Mariae de Monteserrato nuncupatae nullius seu Vicensis [!] dioecesis ordinis et congrega- tionis praedictorum observatas et a felicis recordationis Paulo Papa V., praedecessore nostro, confirmatas omnino observan- 1) Im Originale ist am Rande fratris binzugefügt.
188 monasterium quomodolibet spectantibus et pertinentibus, quae Adamus abbas et monachi praedicti antea actualiter pos- sidebant et ab eorum antecessoribus possessa fuerant ac in futurum praetendere poterant, dilecto etiam filio Benedicto de Peñalossa, in sacra theologia magistro eiusdemque con- gregationis professori et ipsius Ferdinandi regis concionatori aulico, dictaeque congregationi mediante summa decem mi- lium florenorum monetae illarum partium eisdem Joanni Ben- noni et Adamo abbatibus et monachis de liberalitate dicti Ferdinandi regis persolvenda, de dilecti etiam filii 1) nostri Ernesti Adalberti, sanctae Romanae ecclesiae presbyteri car- dinalis ab Harrach nuncupati, ecclesiae Pragensis ex conces- sione et dispensatione apostolica praesulis, ipsiusque Adami abbatis ac aliorum ad id interesse habentium consensu re- spective concesserunt et concessionum huiusmodi vigore Adamus abbas et monachi praedicti a primodicto monasterio ad praefatam parochialem ecclesiam et illius domum recto- ralem huiusmodi de auctoritate et simili consensu Ernesti Adalberti, cardinalis et praesulis, necnon Joannis et Casparis abbatum ac Crispi, coadiutoris et visitatorum praedictorum, translati fuerunt ac Ferdinandus rex et Ernestus Adalbertus, cardinalis et praesul, praedicti concessiones huiusmodi eorum regia et ordinaria respective auctoritatibus approbarunt ac idem Ferdinandus rex dictos decem mille florenos Joanni Bennoni et Adamo abbatibus praedictis ex mera, libera re- giaque eius munificentia et liberalitate persolvi mandavit et insuper primodictum monasterium restauravit illiusque fun- dationem praefatam et invocationem sub titulo et denomina- tione monasterii beatae Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro perpetua habitatione unius abbatis et saltem vi- ginti monachorum dicti ordinis sancti Benedicti strictam re- gulam eiusdem sancti Benedicti iuxta constitutiones dictae congregationis in monasterio beatae Mariae de Monteserrato nuncupatae nullius seu Vicensis [!] dioecesis ordinis et congrega- tionis praedictorum observatas et a felicis recordationis Paulo Papa V., praedecessore nostro, confirmatas omnino observan- 1) Im Originale ist am Rande fratris binzugefügt.
Strana 189
189 tium innovavit necnon infra scripta bona et iura videlicet arcem Bezdeze cum pagis ad illam pertinentibus seu ab ea dependentibus et Croo ac duas molas Frapsmühl et Posel- mühl nuncupatas necnon unam de Sepelschik et alteram par- vam piscinam in pago Bezdeziensi consistentem ac quindecim prata: quattuor videlicet Bezdeziensia cum ovili ad illud spectante, Nosaloviense, Teynense, Volssoviense prope Bro- deck et duo Liskovicensia ac Monachi [!] et Fontaneo . . [?! nec non in Rzepnitz et sub aucupio ac in Dolincio et in Kluczko nec non Jacobi et in valle apud molam ac ad praedia sub agris in uno circuitu nuncupata, praeterea septem pomaria, duo videlicet ad Bezdeziense et alia duo ad Nosaloviense ac reliqua tria ad Teynense similiter nuncupata praedia spec- tantia nec non molam cum serra etiam in Brodeck nuncu- patam ac octo alias piscinas, unam videlicet super molam Bro- decensem et aliam Flestaich ac aliam Strastaich nec non aliam Wawraussek, aliamque Linhardnensem ac aliam parvam Dosschmik, ac aliam Dlaziensem reliquamque Nimrichtensem pa- riter nuncupatas nec non viginti circuitus silvarum, quattuor- decim videlicet circa montem Bezdiez nuncupatum et ad viam regiam et tres prope Nosaloviense in colle Rzepinensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope Teynense praedia praedicta circiter prope montem Krakovskiensem diversi ge- neris lignorum ferentes et ulterius Zdiar et Nosalov ac Teyn pagos, in quibus tunc quinquaginta sex subditi, qui singulis annis iuxta certa tributa ad diversas tam reales quam per- sonales servitutes tenentur, novemdecim videlicet cum equis et triginta septem absque illis reperiebantur, quae sunt valoris in simul in proprietate septuaginta milium florenorum, huius- modi primodicto monasterio pro illius dote et abbatis et mo- nachorum congrua sustentatione onerumque illis incumben- tium supportatione cum omnibus et singulis subditis pratis ac liberis piscationibus, venationibus, realibus et personalibus servitutibus nec non iure braxandi seu cerevisiam conficiendi et coquendi, quibus omnibus et singulis bonis, rebus et iuri- bus ipse Benedictus eiusque successores primodicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes, prout alii supe- riores status dicti regni Bohemiae suis propriis et heredita-
189 tium innovavit necnon infra scripta bona et iura videlicet arcem Bezdeze cum pagis ad illam pertinentibus seu ab ea dependentibus et Croo ac duas molas Frapsmühl et Posel- mühl nuncupatas necnon unam de Sepelschik et alteram par- vam piscinam in pago Bezdeziensi consistentem ac quindecim prata: quattuor videlicet Bezdeziensia cum ovili ad illud spectante, Nosaloviense, Teynense, Volssoviense prope Bro- deck et duo Liskovicensia ac Monachi [!] et Fontaneo . . [?! nec non in Rzepnitz et sub aucupio ac in Dolincio et in Kluczko nec non Jacobi et in valle apud molam ac ad praedia sub agris in uno circuitu nuncupata, praeterea septem pomaria, duo videlicet ad Bezdeziense et alia duo ad Nosaloviense ac reliqua tria ad Teynense similiter nuncupata praedia spec- tantia nec non molam cum serra etiam in Brodeck nuncu- patam ac octo alias piscinas, unam videlicet super molam Bro- decensem et aliam Flestaich ac aliam Strastaich nec non aliam Wawraussek, aliamque Linhardnensem ac aliam parvam Dosschmik, ac aliam Dlaziensem reliquamque Nimrichtensem pa- riter nuncupatas nec non viginti circuitus silvarum, quattuor- decim videlicet circa montem Bezdiez nuncupatum et ad viam regiam et tres prope Nosaloviense in colle Rzepinensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope Teynense praedia praedicta circiter prope montem Krakovskiensem diversi ge- neris lignorum ferentes et ulterius Zdiar et Nosalov ac Teyn pagos, in quibus tunc quinquaginta sex subditi, qui singulis annis iuxta certa tributa ad diversas tam reales quam per- sonales servitutes tenentur, novemdecim videlicet cum equis et triginta septem absque illis reperiebantur, quae sunt valoris in simul in proprietate septuaginta milium florenorum, huius- modi primodicto monasterio pro illius dote et abbatis et mo- nachorum congrua sustentatione onerumque illis incumben- tium supportatione cum omnibus et singulis subditis pratis ac liberis piscationibus, venationibus, realibus et personalibus servitutibus nec non iure braxandi seu cerevisiam conficiendi et coquendi, quibus omnibus et singulis bonis, rebus et iuri- bus ipse Benedictus eiusque successores primodicti monasterii abbates et monachi pro tempore existentes, prout alii supe- riores status dicti regni Bohemiae suis propriis et heredita-
Strana 190
190 riis bonis gaudebant et gaudere poterant, similiter gaudere libere valerent cum hoc, quod abbas et monachi primodicti monasterii omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae ex primaeva fundatione tenebantur, supportare inibique eidem beatae virgini Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari, nec- non singulis diebus pro eodem Ferdinando rege, dum super- stes foret, et post eius obitum pro eius animae refrigerio missam celebrare et pro inclyta domo austriaca preces Deo sedulas offerre deberent, perpetuo donavit ac omnia et sin- gula privilegia primodicto monasterio antiquitus concessa et quibus illius abbates et monachi antea gaudebant ac gaudere poterant ex regiae suae potestatis plenitudine confirmavit primodictique monasterii monachis pro tempore futuris, ut illius sede abbatiali in posterum ex persona ipsius Benedicti futuri abbatis huiusmodi vacante alium in eius locum in eorum abbatem canonice eligere valerent, similiter concessit. Demum dictus Ernestus Adalbertus cardinalis ad effectum praemissorum omnimodam curam parochianorum ecclesiae sancti Nicolai ad aliam ecclesiam Pragensem ordinaria autho- ritate, de consensu interesse habentium transtulit, prout in in- strumento Ferdinandi regis et Ernesti Adalberti cardinalis praedictorum diplomatibus et patentibus litteris aliisque pu- blicis scripturis desuper confectis plenius respective continetur. Cum autem, sicut eadem petitio subiungebat, sancti Nicolai [ecclesia] illiusque aedes rectorales pro Adami abbatis et mo- nachorum translatorum praedictorum ac sancti Benedicti ec- clesia praedicta ac domus circumcirca eam seu prope illam coëmendae pro sufficiendis numeri secundodicti ordinis reli- giosorum commoda habitatione satis superque sint et Adamus aliique abbates eius successores et monachi translati huius- modi ex reditu annuo sex centorum florenorum ex dictis decem mille florenis eis per dictum Ferdinandum regem (ut praemittur) assignatis, coëmpto nec non ex reditibus pos- sessionum rerum et bonorum primodicti monasterii sibi in illius concessione praetacta reservatorum et dicti ordinis Premonstratensium canonici regulares ex reditibus, quibus ipsi antea gaudebant, abbas vero et viginti alii eiusdem con-
190 riis bonis gaudebant et gaudere poterant, similiter gaudere libere valerent cum hoc, quod abbas et monachi primodicti monasterii omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae ex primaeva fundatione tenebantur, supportare inibique eidem beatae virgini Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari, nec- non singulis diebus pro eodem Ferdinando rege, dum super- stes foret, et post eius obitum pro eius animae refrigerio missam celebrare et pro inclyta domo austriaca preces Deo sedulas offerre deberent, perpetuo donavit ac omnia et sin- gula privilegia primodicto monasterio antiquitus concessa et quibus illius abbates et monachi antea gaudebant ac gaudere poterant ex regiae suae potestatis plenitudine confirmavit primodictique monasterii monachis pro tempore futuris, ut illius sede abbatiali in posterum ex persona ipsius Benedicti futuri abbatis huiusmodi vacante alium in eius locum in eorum abbatem canonice eligere valerent, similiter concessit. Demum dictus Ernestus Adalbertus cardinalis ad effectum praemissorum omnimodam curam parochianorum ecclesiae sancti Nicolai ad aliam ecclesiam Pragensem ordinaria autho- ritate, de consensu interesse habentium transtulit, prout in in- strumento Ferdinandi regis et Ernesti Adalberti cardinalis praedictorum diplomatibus et patentibus litteris aliisque pu- blicis scripturis desuper confectis plenius respective continetur. Cum autem, sicut eadem petitio subiungebat, sancti Nicolai [ecclesia] illiusque aedes rectorales pro Adami abbatis et mo- nachorum translatorum praedictorum ac sancti Benedicti ec- clesia praedicta ac domus circumcirca eam seu prope illam coëmendae pro sufficiendis numeri secundodicti ordinis reli- giosorum commoda habitatione satis superque sint et Adamus aliique abbates eius successores et monachi translati huius- modi ex reditu annuo sex centorum florenorum ex dictis decem mille florenis eis per dictum Ferdinandum regem (ut praemittur) assignatis, coëmpto nec non ex reditibus pos- sessionum rerum et bonorum primodicti monasterii sibi in illius concessione praetacta reservatorum et dicti ordinis Premonstratensium canonici regulares ex reditibus, quibus ipsi antea gaudebant, abbas vero et viginti alii eiusdem con-
Strana 191
191 gregationis religiosi iam forsan in primodicto monasterio introducti vel de proximo omnes introducendi ex reditibus dictorum bonorum primodicto monasterio ab ipso Ferdinando rege pro nova illius dote, ut praefertur, concessorum valoris in proprietate septuaginta mille circiter annui vero proventus deductis expensis septem mille florenorum similium ac vi- neae intra septa primodicti monasterii consistentis et eis una cum primodicto monasterio et illius ecclesia praefatis concessae, cuius fructus et reditus etiam deductis expensis ad triginta florenos pares annuatim ascendunt, commode sus- tentari et manu teneri possint ac sancti Nicolai primodicti ordinis et sancti Benedicti ecclesiae praefatae secundodicti ordinis religiosis commodiores esse et fore noscantur idem- que Benedictus cum nonnullis aliis ipsius monasterii sanctae Mariae de Monteserrato nullius seu Vicensis [!] dioecesis re- ligiosis de licentia eorum superioris iam ad primodictum mo- nasterium translati existant ac bonis, rebus ac iuribus primo- dicto monasterio pro eius dote, ut praefertur, assignatis et concessis libere gaudeant et si omnia et singula praemissa sedis apostolicae patrocinio corroborarentur ac sancti Nicolai sic sine cura effecta Adamo et monachis olim primodicti mo- nasterii sancti Benedicti ecclesiae praefatae cum supradictis Caspari et religiosis secundodicti ordinis nec non primo- dictum monasterium seu illius usus cum primodicti mona- sterii ecclesia, aedificiis et vinea, intra illius septa et muros existentibus, praefatis dictae congregationis monachis in eo iam, ut prefertur, introductis et introducendis de novo con- cederentur ac sancti Nicolai et, postquam domus circumcirca eam seu vicinae emptae fuerint, ut praefertur, sancti Bene- dicti ecclesiae praefatae cum supradictis in monasterio eri- gerentur, ut intra aliaque infrascripta fierent, ex hoc profecto divinus cultus et fidelium devotio augerentur ac dicti Fer- dinandi regis intentioni dictorumque ordinis et congrega- tionis propagationi nec non civitatis Pragensis decori consu- leretur. Quare pro parte dicti Ferdinandi regis tam suo proprio quam etiam Adami et Casparis abbatum ac Benedicti prae- dictorum nominibus nobis fuit humiliter supplicatum, qua-
191 gregationis religiosi iam forsan in primodicto monasterio introducti vel de proximo omnes introducendi ex reditibus dictorum bonorum primodicto monasterio ab ipso Ferdinando rege pro nova illius dote, ut praefertur, concessorum valoris in proprietate septuaginta mille circiter annui vero proventus deductis expensis septem mille florenorum similium ac vi- neae intra septa primodicti monasterii consistentis et eis una cum primodicto monasterio et illius ecclesia praefatis concessae, cuius fructus et reditus etiam deductis expensis ad triginta florenos pares annuatim ascendunt, commode sus- tentari et manu teneri possint ac sancti Nicolai primodicti ordinis et sancti Benedicti ecclesiae praefatae secundodicti ordinis religiosis commodiores esse et fore noscantur idem- que Benedictus cum nonnullis aliis ipsius monasterii sanctae Mariae de Monteserrato nullius seu Vicensis [!] dioecesis re- ligiosis de licentia eorum superioris iam ad primodictum mo- nasterium translati existant ac bonis, rebus ac iuribus primo- dicto monasterio pro eius dote, ut praefertur, assignatis et concessis libere gaudeant et si omnia et singula praemissa sedis apostolicae patrocinio corroborarentur ac sancti Nicolai sic sine cura effecta Adamo et monachis olim primodicti mo- nasterii sancti Benedicti ecclesiae praefatae cum supradictis Caspari et religiosis secundodicti ordinis nec non primo- dictum monasterium seu illius usus cum primodicti mona- sterii ecclesia, aedificiis et vinea, intra illius septa et muros existentibus, praefatis dictae congregationis monachis in eo iam, ut prefertur, introductis et introducendis de novo con- cederentur ac sancti Nicolai et, postquam domus circumcirca eam seu vicinae emptae fuerint, ut praefertur, sancti Bene- dicti ecclesiae praefatae cum supradictis in monasterio eri- gerentur, ut intra aliaque infrascripta fierent, ex hoc profecto divinus cultus et fidelium devotio augerentur ac dicti Fer- dinandi regis intentioni dictorumque ordinis et congrega- tionis propagationi nec non civitatis Pragensis decori consu- leretur. Quare pro parte dicti Ferdinandi regis tam suo proprio quam etiam Adami et Casparis abbatum ac Benedicti prae- dictorum nominibus nobis fuit humiliter supplicatum, qua-
Strana 192
192 tenus in praemissis, ut infra, opportune providere de benigni- tate apostolica dignaremur. Nos igitur Adami et Casparis abbatum ac Crispi et Benedicti praefatorum singulares per- sonas a quibusvis excommunicationis, suspensionis et inter- dicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesen- tium dumtaxat consequendum harum serie absolventes et ab- solutos fore censentes ac certam de praemissis notitiam non habentes, discretioni tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus vocatis, qui fuerint evocandi de praemissis omnibus et singulis te diligenter informes et si per informationem eandem praemissa ipsa vera esse repereris, sancti Nicolai dum- modo aedituorum et sancti Benedicti ecclesias cum supradictis dummodo moderni rectoris dictae parochialis ecclesiae Ty- nensis matricis huiusmodi respective ad id accedat assensus et non aliis Adamo abbati et religiosis primodicti ordinis, antea in primodicto monasterio commorantibus aliisque illo- rum successoribus ac Caspari et canonicis regularibus se- cundodicti ordinis nec non primodictum monasterium et illius ecclesiam cum primodicti monasterii et illius ecclesiae huiusmodi altaribus, picturis et medietate eorum, quae ad illius sacristiam spectant, ac aedificiis aliisque iuribus intra primodicti monasterii septa et muros circumseptis, dumtaxat praevia a primodicto monasterio possessionum, pagorum, sil- varum, villarum, praediorum, pratorum, agrorum aliarumque rerum, bonorum et iurium extra illius septa et muros huius- modi existentium et ad illud legitime spectantium perpetua dismembratione, et separatione, Benedicto et monachis dictae congregationis praedictis respective ita, quod illud ex nunc de cetero perpetuis futuris temporibus non amplius monaste- rium in Emaus tantum seu Slovan, sed monasterium beatae Mariae virginis de Monteserrato in Emaus nuncupetur et denominetur, dicta auctoritate nostra de novo etiam perpetuo concedas et assignes ac apud sancti Nicolai et illius aedes rectorales praedictas unum primodicti ordinis sub eadem sancti Nicolai nec non ex nunc prout postquam domus vi- cinae seu circumcirca eum sitae coëmptae fuerint, ut prae-
192 tenus in praemissis, ut infra, opportune providere de benigni- tate apostolica dignaremur. Nos igitur Adami et Casparis abbatum ac Crispi et Benedicti praefatorum singulares per- sonas a quibusvis excommunicationis, suspensionis et inter- dicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesen- tium dumtaxat consequendum harum serie absolventes et ab- solutos fore censentes ac certam de praemissis notitiam non habentes, discretioni tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus vocatis, qui fuerint evocandi de praemissis omnibus et singulis te diligenter informes et si per informationem eandem praemissa ipsa vera esse repereris, sancti Nicolai dum- modo aedituorum et sancti Benedicti ecclesias cum supradictis dummodo moderni rectoris dictae parochialis ecclesiae Ty- nensis matricis huiusmodi respective ad id accedat assensus et non aliis Adamo abbati et religiosis primodicti ordinis, antea in primodicto monasterio commorantibus aliisque illo- rum successoribus ac Caspari et canonicis regularibus se- cundodicti ordinis nec non primodictum monasterium et illius ecclesiam cum primodicti monasterii et illius ecclesiae huiusmodi altaribus, picturis et medietate eorum, quae ad illius sacristiam spectant, ac aedificiis aliisque iuribus intra primodicti monasterii septa et muros circumseptis, dumtaxat praevia a primodicto monasterio possessionum, pagorum, sil- varum, villarum, praediorum, pratorum, agrorum aliarumque rerum, bonorum et iurium extra illius septa et muros huius- modi existentium et ad illud legitime spectantium perpetua dismembratione, et separatione, Benedicto et monachis dictae congregationis praedictis respective ita, quod illud ex nunc de cetero perpetuis futuris temporibus non amplius monaste- rium in Emaus tantum seu Slovan, sed monasterium beatae Mariae virginis de Monteserrato in Emaus nuncupetur et denominetur, dicta auctoritate nostra de novo etiam perpetuo concedas et assignes ac apud sancti Nicolai et illius aedes rectorales praedictas unum primodicti ordinis sub eadem sancti Nicolai nec non ex nunc prout postquam domus vi- cinae seu circumcirca eum sitae coëmptae fuerint, ut prae-
Strana 193
193 fertur, apud sancti Benedicti ecclesias praefatas alterum sub ipsa sancti Benedicti invocationibus secundodicti ordinis mo- nasteria cum dictis ecclesiis, quae pro eorum ecclesiis eis assignatae esse censeantur, campanilibus, campanis, claustris, cellis, hortis, hortaliciis, dormitoriis, refectoriis, coemeteriis aliisque aedificiis et officinis necessariis et opportunis iuxta eorundem ordinum ritus et mores fieri solitis pro perpetuis usu et habitatione eiusdem Adami abbatis et in primodicto monasterio antea, ut praefertur, commorantium nec non aliorum primodicti ordinis et congregationis secundodicti ordinis in illis pro tempore introducendorum religiosorum respective, qui om- nes horas canonicas aliaque divina officia, prout antea solebant, cum mentis attentione et servata ecclesiastica disciplina recitare et decantare ac divinis obsequiis iuxta eorum regularia insti- tuta vacare debeant et teneantur perpetuo, quoque sine ali- cuius praeiudicio erigas et instituas illisque sic erectis et institutis pro illorum dote et illorum abbatum et religioso- rum sustentatione onerumque illis incumbentium supportatione sancti Nicolai videlicet decem mille florenos eisdem abbati et monachis olim in primodicto monasterio commorantibus ex liberalitate et munificentia dicti Ferdinandi regis donatos et in huiusmodi reditibus annuis investitos nec non posses- siones aliasque res et bona eis reservata et ab aliis primo- dicti monasterii bonis sic separata et dismembrata, sancti Benedicti vero monasteriis sic per te erigendis et instituendis omnia et singula bona, fructus, reditus, proventus aliaque iura, obventiones, quibus antea gavisi sunt et gaudent, ibi- dem perpetuo applices et appropries nec non sedem abbatia- lem primodicti monasterii illiusque et conventualem, quate- nus divisae et separatae sint, mensas et religiosos secundo dicti ordinis ab ecclesia sancti Nicolai praefata ac Adamum abbatem et monachos a primodicto monasterio una cum om- nibus et singulis iuribus, iurisdictionibus, praelationibus, dignitatibus, administrationibus et officiis etiam claustralibus nec non privilegiis, immunitatibus, praeeminentiis, praeroga- tivis, favoribus, facultatibus ac etiam quibusvis aliis indultis et gratiis tam spiritualibus quam temporalibus perpetuo ab- dices et separes illosque et illas respective ad sancti Nicolai 13
193 fertur, apud sancti Benedicti ecclesias praefatas alterum sub ipsa sancti Benedicti invocationibus secundodicti ordinis mo- nasteria cum dictis ecclesiis, quae pro eorum ecclesiis eis assignatae esse censeantur, campanilibus, campanis, claustris, cellis, hortis, hortaliciis, dormitoriis, refectoriis, coemeteriis aliisque aedificiis et officinis necessariis et opportunis iuxta eorundem ordinum ritus et mores fieri solitis pro perpetuis usu et habitatione eiusdem Adami abbatis et in primodicto monasterio antea, ut praefertur, commorantium nec non aliorum primodicti ordinis et congregationis secundodicti ordinis in illis pro tempore introducendorum religiosorum respective, qui om- nes horas canonicas aliaque divina officia, prout antea solebant, cum mentis attentione et servata ecclesiastica disciplina recitare et decantare ac divinis obsequiis iuxta eorum regularia insti- tuta vacare debeant et teneantur perpetuo, quoque sine ali- cuius praeiudicio erigas et instituas illisque sic erectis et institutis pro illorum dote et illorum abbatum et religioso- rum sustentatione onerumque illis incumbentium supportatione sancti Nicolai videlicet decem mille florenos eisdem abbati et monachis olim in primodicto monasterio commorantibus ex liberalitate et munificentia dicti Ferdinandi regis donatos et in huiusmodi reditibus annuis investitos nec non posses- siones aliasque res et bona eis reservata et ab aliis primo- dicti monasterii bonis sic separata et dismembrata, sancti Benedicti vero monasteriis sic per te erigendis et instituendis omnia et singula bona, fructus, reditus, proventus aliaque iura, obventiones, quibus antea gavisi sunt et gaudent, ibi- dem perpetuo applices et appropries nec non sedem abbatia- lem primodicti monasterii illiusque et conventualem, quate- nus divisae et separatae sint, mensas et religiosos secundo dicti ordinis ab ecclesia sancti Nicolai praefata ac Adamum abbatem et monachos a primodicto monasterio una cum om- nibus et singulis iuribus, iurisdictionibus, praelationibus, dignitatibus, administrationibus et officiis etiam claustralibus nec non privilegiis, immunitatibus, praeeminentiis, praeroga- tivis, favoribus, facultatibus ac etiam quibusvis aliis indultis et gratiis tam spiritualibus quam temporalibus perpetuo ab- dices et separes illosque et illas respective ad sancti Nicolai 13
Strana 194
194 et sancti Benedicti ecclesias et monasteria, ut praefertur, erigenda et instituenda huiusmodi similiter perpetuo trans- feras, praeterea primodicto monasterio etiam pro illius dote ac illius abbatis et monachorum congrua sustentatione one- rumque illis incumbentium supportatione loco bonorum sic ab illo dismembratorum et separatorum dictoque novo mo- nasterio sancti Nicolai applicatorum omnia et singula, res, bona et iura illi ad eum effectum a praefato Ferdinando rege donata, elargita et assignata huiusmodi nec non aedificia et alia iura intra illius septa et muros, ut similiter praefertur, consistentia, ita, quod liceat Caspari et religiosis secundo- dicti ordinis sancti Benedicti et Adamo ac primodicti ordinis monachis sic translatis sancti Nicolai monasteriorum, ut praefertur, erigendorum et instituendorum huiusmodi corpo- ralem, realem et actualem possessionem apprehendere et ap- prehensam perpetuo retinere ac in bonorum eis pro dictorum monasteriorum dote applicatorum huiusmodi, Benedicto vero et eiusdem congregationis monachis tam in primodicto mo- nasterio introductis quam introducendis in primodicti mona- sterii et illius ecclesiae ac medietatis illorum, quae ad illius sacristiam spectabant nec non aedificiorum et aliorum iurium illius muro circumseptorum ac etiam bonorum et iurium eis ab ipso Ferdinando rege donatorum huiusmodi corporali, reali et actuali possessione, in qua ipsi reperiuntur, de prae- senti respective continuare seu illam etiam de novo per se vel per alium seu alios apprehendere et perpetuo retinere illorumque omnium et singulorum fructus, reditus, iura, obventiones et emolumenta, quaecumque respective recipere, exigere et le- vare ac in illorum et dictorum illorum monasteriorum etiam respective communes usus et utilitates ac necessitates con- vertere illaque locare, dislocare, arrendare et recuperare dioecesani loci vel cuiusvis alterius licentia desuper minime requisita cum hoc tamen, quod, ut piae memoriae dicti Caroli, dum in humanis ageret, imperatoris et Bohemiae regis pri- modicti monasterii fundatoris, consultum sit, dictus Benedictus et monachi dictae congregationis in primodicto monasterio introducti ultra onera in primaeva illius fundatione ab ipso Carolo imperatore et rege imposita lapidem marmoreum, in
194 et sancti Benedicti ecclesias et monasteria, ut praefertur, erigenda et instituenda huiusmodi similiter perpetuo trans- feras, praeterea primodicto monasterio etiam pro illius dote ac illius abbatis et monachorum congrua sustentatione one- rumque illis incumbentium supportatione loco bonorum sic ab illo dismembratorum et separatorum dictoque novo mo- nasterio sancti Nicolai applicatorum omnia et singula, res, bona et iura illi ad eum effectum a praefato Ferdinando rege donata, elargita et assignata huiusmodi nec non aedificia et alia iura intra illius septa et muros, ut similiter praefertur, consistentia, ita, quod liceat Caspari et religiosis secundo- dicti ordinis sancti Benedicti et Adamo ac primodicti ordinis monachis sic translatis sancti Nicolai monasteriorum, ut praefertur, erigendorum et instituendorum huiusmodi corpo- ralem, realem et actualem possessionem apprehendere et ap- prehensam perpetuo retinere ac in bonorum eis pro dictorum monasteriorum dote applicatorum huiusmodi, Benedicto vero et eiusdem congregationis monachis tam in primodicto mo- nasterio introductis quam introducendis in primodicti mona- sterii et illius ecclesiae ac medietatis illorum, quae ad illius sacristiam spectabant nec non aedificiorum et aliorum iurium illius muro circumseptorum ac etiam bonorum et iurium eis ab ipso Ferdinando rege donatorum huiusmodi corporali, reali et actuali possessione, in qua ipsi reperiuntur, de prae- senti respective continuare seu illam etiam de novo per se vel per alium seu alios apprehendere et perpetuo retinere illorumque omnium et singulorum fructus, reditus, iura, obventiones et emolumenta, quaecumque respective recipere, exigere et le- vare ac in illorum et dictorum illorum monasteriorum etiam respective communes usus et utilitates ac necessitates con- vertere illaque locare, dislocare, arrendare et recuperare dioecesani loci vel cuiusvis alterius licentia desuper minime requisita cum hoc tamen, quod, ut piae memoriae dicti Caroli, dum in humanis ageret, imperatoris et Bohemiae regis pri- modicti monasterii fundatoris, consultum sit, dictus Benedictus et monachi dictae congregationis in primodicto monasterio introducti ultra onera in primaeva illius fundatione ab ipso Carolo imperatore et rege imposita lapidem marmoreum, in
Strana 195
195 quo fundationis antiquae et restaurationis et novae dotationis huiusmodi series descripta sit, in sacristia ecclesiae in in- gressu majoris sacristiae primodicti monasterii seu alio loco ordinario Pragensi bene viso apponere et perpetuo retinere ipsumque Ferdinandum regem in primodicti monasterii re- stauratorem et benefactorem tantum recognoscere debeant, similiter applices et appropries. Ac demum praefatum Bene- dictum ab eodem Ferdinando rege electum et nominatum ac deputatum in primum congregationis huiusmodi abbatem ita, quod eo cedente seu alias illius sede abbatiali ex illius per- sona quovis modo vacante monachi in eo professi alium in ipsius monasterii abbatem iuxta illorum regularia instituta canonice eligere libere et licite valeant, crees et deputes, praesentes quoque litteras impugnari, invalidari, retractarique non posse nec sub aliis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis con- trariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab illis ex- ceptas et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et va- lidissimum statum restitutas, repositas et plenarie redinte- gratas ac de novo concessas esse suosque plenarios et inte- gros effectus sortiri et obtineri debere sicque et non alias per quoscumque iudices ordinarios seu delegatos quavis auctoritate fungentes et causarum palatii apostolici auditores ac sanctae Romanae ecclesiae cardinales, etiam de latere le- gatos, vicelegatos dictaeque sedis apostolicae nuntios iudicari et definiri debere et, si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum et inane decernas non obstantibus praemissis ac nostra de exprimendo vero valore et Lateranensis concilii novissime celebrati uniones, annexiones, incorporationes et applicationes perpetuas, nisi in casibus a iure permissis fieri prohibentis nec non quibusvis aliis constitutionibus, ordinationibus apo- stolicis dictorumque ordinum et congregationis ac monaste- riorum etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis, privilegiis quoque, indultis et litteris apostolicis in contrarium quomodolibet concessis ce- terisque contrariis quibuscumque praeviso, quod propter prae- missa singulae ecclesiae ac monasterium in Emaus praedicta 13*
195 quo fundationis antiquae et restaurationis et novae dotationis huiusmodi series descripta sit, in sacristia ecclesiae in in- gressu majoris sacristiae primodicti monasterii seu alio loco ordinario Pragensi bene viso apponere et perpetuo retinere ipsumque Ferdinandum regem in primodicti monasterii re- stauratorem et benefactorem tantum recognoscere debeant, similiter applices et appropries. Ac demum praefatum Bene- dictum ab eodem Ferdinando rege electum et nominatum ac deputatum in primum congregationis huiusmodi abbatem ita, quod eo cedente seu alias illius sede abbatiali ex illius per- sona quovis modo vacante monachi in eo professi alium in ipsius monasterii abbatem iuxta illorum regularia instituta canonice eligere libere et licite valeant, crees et deputes, praesentes quoque litteras impugnari, invalidari, retractarique non posse nec sub aliis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis con- trariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab illis ex- ceptas et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et va- lidissimum statum restitutas, repositas et plenarie redinte- gratas ac de novo concessas esse suosque plenarios et inte- gros effectus sortiri et obtineri debere sicque et non alias per quoscumque iudices ordinarios seu delegatos quavis auctoritate fungentes et causarum palatii apostolici auditores ac sanctae Romanae ecclesiae cardinales, etiam de latere le- gatos, vicelegatos dictaeque sedis apostolicae nuntios iudicari et definiri debere et, si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter attentari contigerit, irritum et inane decernas non obstantibus praemissis ac nostra de exprimendo vero valore et Lateranensis concilii novissime celebrati uniones, annexiones, incorporationes et applicationes perpetuas, nisi in casibus a iure permissis fieri prohibentis nec non quibusvis aliis constitutionibus, ordinationibus apo- stolicis dictorumque ordinum et congregationis ac monaste- riorum etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis, privilegiis quoque, indultis et litteris apostolicis in contrarium quomodolibet concessis ce- terisque contrariis quibuscumque praeviso, quod propter prae- missa singulae ecclesiae ac monasterium in Emaus praedicta 13*
Strana 196
196 debitis propterea non fraudentur obsequiis, sed eorum con- grue supportentur onera consueta. Per praesentes autem non intendimus, concessiones aliaque ut supra per Ferdinandum regem et Ernestum Adalbertum cardinalem gesta in aliquo approbare. Datum Romae apud S. Mariam Maiorem, anno incar- nationis millesimo sexcentesimo tricesimo septimo, quarto Kal. Octobris, pontificatus nostri anno quinto decimo. S. Ugolinus. Petrusius cardinalis. Bonillus. Franciscus Viarius, capellanus. CLX. 1638. Mai. 8. Wien. Auf Bitten des Abtes Peñalossa sendet der Abt von Melk, Valentin, den Prior Johannes von Zell [mit 15 Professen] nach Emaus [zur Erneuerung der flöfterlichen Disziplin nach der Melker Norm] und gibt ihm das folgende Empfehlungsschreiben mit. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 423). Vgl. P. A. Schramb, chronic. Mellic. p. 851. Nos Valentinus, Dei et apostolicae sedis gratia monasterii Mellicensis eidem sedi immediate subjecti abbas 1), ss. theo- logiae doctor etc., praesentes lecturis salutem. Cum reverendissimus dominus Benedictus de Peñalossa, monasterii Montisserrati in Emaus in civitate Pragensi abbas, ad assumendum fratres religiosos illosque juxta insti- tutum ss. Patris nostri Benedicti ad suum monasterium introducere et instituere idque de mandato sacrae caesareae Majestatis Ferdinandi III. incipiat et in illo opere R. P. nostrum Joannem Cellensem, sacerdotem professum nec non ss. theologiae doctorem sibi adjutorem eligere et assumere cupiat, praedictus autem P. Joannes nostram super hoc bene- dictionem sibi largiri humiliter petat, idcirco pensantes, quod idem opus ad honorem Dei omnipotentis, b. virginis Mariae et sanctorum ordinis nostri incrementum cedat, damus et 1) Abt Valentin Embalner 1637—1675 († 1676).
196 debitis propterea non fraudentur obsequiis, sed eorum con- grue supportentur onera consueta. Per praesentes autem non intendimus, concessiones aliaque ut supra per Ferdinandum regem et Ernestum Adalbertum cardinalem gesta in aliquo approbare. Datum Romae apud S. Mariam Maiorem, anno incar- nationis millesimo sexcentesimo tricesimo septimo, quarto Kal. Octobris, pontificatus nostri anno quinto decimo. S. Ugolinus. Petrusius cardinalis. Bonillus. Franciscus Viarius, capellanus. CLX. 1638. Mai. 8. Wien. Auf Bitten des Abtes Peñalossa sendet der Abt von Melk, Valentin, den Prior Johannes von Zell [mit 15 Professen] nach Emaus [zur Erneuerung der flöfterlichen Disziplin nach der Melker Norm] und gibt ihm das folgende Empfehlungsschreiben mit. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 423). Vgl. P. A. Schramb, chronic. Mellic. p. 851. Nos Valentinus, Dei et apostolicae sedis gratia monasterii Mellicensis eidem sedi immediate subjecti abbas 1), ss. theo- logiae doctor etc., praesentes lecturis salutem. Cum reverendissimus dominus Benedictus de Peñalossa, monasterii Montisserrati in Emaus in civitate Pragensi abbas, ad assumendum fratres religiosos illosque juxta insti- tutum ss. Patris nostri Benedicti ad suum monasterium introducere et instituere idque de mandato sacrae caesareae Majestatis Ferdinandi III. incipiat et in illo opere R. P. nostrum Joannem Cellensem, sacerdotem professum nec non ss. theologiae doctorem sibi adjutorem eligere et assumere cupiat, praedictus autem P. Joannes nostram super hoc bene- dictionem sibi largiri humiliter petat, idcirco pensantes, quod idem opus ad honorem Dei omnipotentis, b. virginis Mariae et sanctorum ordinis nostri incrementum cedat, damus et 1) Abt Valentin Embalner 1637—1675 († 1676).
Strana 197
197 precamur ipsi divinam et nostram benedictionem, ut Pragae usque ad nostram revocationem opus illud adjuvare et promo- vere valeat. Unde omnibus christifidelibus praedictum P. Fr. Joannem in Domino commendamus et rogamus, ut sicubi ad eos et eorum loca ipsum declinare contigerit, tamquam con- fratrem nostrum et ab omni ecclesiastica censura liberum benigno favore et amore complecti vellent, nos vicissim in simili gratos habebunt mutua, ubi occasio tulerit, officia recep- turi. In quorum fidem haec propria manu et sigillo nostro munivimus. Viennae, 8. Maii anno 1638. CLXI. 1639. Januar. 6. Prag. Kontrakt zwischen Bartholomäus Freiherrn Paradis von Eschaide in jeinem und seines Bruders Johann Namen, und Martin Freiherrn Paradis von Eschaide einerseits und dem Abte von Emaus, Benedikt von Peñalofsa, andererseits, auf Grund dessen sich die ersteren in Ausführung einer letztwilligen Verfügung ihres Oheims Jakob Heinrich Freiherrn Paradis von Eschaide ver- pflichten, ein Kapital von 4000 fl. rhein. an das Kloster Emaus zu bezahlen, wofür der Abt Benedikt sich verbindet, in der vom Testator bei Lebzeiten schon ausgeschmückten Kapelle des hl. Jacob in der Kirche zu Ewaus für alle Zukunft eine tägliche hl. Messe für den Stifter lesen zu lassen und in dieser Kapelle die Errich¬ tung einer Gruft für die freiherrliche Familie von Paradis und deren Anverwandte zu gestatten. Die einfache Kopie erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 30, und lib. instrum. miss. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2, p. 1—4. Notum sit universis ac singulis, iis praesertim, quorum sua [sic!] interest, hasce lecturis legive audituris, quod cum illustrissimus dominus dominus Jacobus Henricus Paradis, liber baro ab Eschaide, dominus in Camenicz et Czernovicz, invictissimi quondam Romanorum imperatoris, ita et serenissimi ac potentissimi Hispaniarum regis a consiliis bellicis, collo- nellus et ordinis sancti Jacobi della Spada eques, inter reliqua sacellum s. Jacobi in ecclesia Divae virginis Montisserrati,
197 precamur ipsi divinam et nostram benedictionem, ut Pragae usque ad nostram revocationem opus illud adjuvare et promo- vere valeat. Unde omnibus christifidelibus praedictum P. Fr. Joannem in Domino commendamus et rogamus, ut sicubi ad eos et eorum loca ipsum declinare contigerit, tamquam con- fratrem nostrum et ab omni ecclesiastica censura liberum benigno favore et amore complecti vellent, nos vicissim in simili gratos habebunt mutua, ubi occasio tulerit, officia recep- turi. In quorum fidem haec propria manu et sigillo nostro munivimus. Viennae, 8. Maii anno 1638. CLXI. 1639. Januar. 6. Prag. Kontrakt zwischen Bartholomäus Freiherrn Paradis von Eschaide in jeinem und seines Bruders Johann Namen, und Martin Freiherrn Paradis von Eschaide einerseits und dem Abte von Emaus, Benedikt von Peñalofsa, andererseits, auf Grund dessen sich die ersteren in Ausführung einer letztwilligen Verfügung ihres Oheims Jakob Heinrich Freiherrn Paradis von Eschaide ver- pflichten, ein Kapital von 4000 fl. rhein. an das Kloster Emaus zu bezahlen, wofür der Abt Benedikt sich verbindet, in der vom Testator bei Lebzeiten schon ausgeschmückten Kapelle des hl. Jacob in der Kirche zu Ewaus für alle Zukunft eine tägliche hl. Messe für den Stifter lesen zu lassen und in dieser Kapelle die Errich¬ tung einer Gruft für die freiherrliche Familie von Paradis und deren Anverwandte zu gestatten. Die einfache Kopie erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 30, und lib. instrum. miss. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2, p. 1—4. Notum sit universis ac singulis, iis praesertim, quorum sua [sic!] interest, hasce lecturis legive audituris, quod cum illustrissimus dominus dominus Jacobus Henricus Paradis, liber baro ab Eschaide, dominus in Camenicz et Czernovicz, invictissimi quondam Romanorum imperatoris, ita et serenissimi ac potentissimi Hispaniarum regis a consiliis bellicis, collo- nellus et ordinis sancti Jacobi della Spada eques, inter reliqua sacellum s. Jacobi in ecclesia Divae virginis Montisserrati,
Strana 198
198 olim Emaus nuncupata novae civitatis Pragensis (quod paulo ante propriis ipse sumptibus ad dicti sancti honorem ador- nari curaverat) singulari quodam legato per testamentariam voluntatem suam dotatum voluerit et in quidem hac condi- tione, ut exinde sacrum quotidianum idque perpetuum pro salute animae suae in praenuncupato sacello ibidem celebra- retur. Nos hicce nominati Don Bartholomaeus Paradis pro- me et fratre meo (cuius nunc temporis in expeditionibus bellicis constituti plenipotentiam teneo) inquam Don Joanne Paradis, uterque liber baro de Lassaga, et Don Martin quoque liber baro de Paradis, singuli vero domini haereditarii in Camenicz et Czernovicz, legitimi scilicet supradicti patrui ac consanguinei nostri clarissimi piae memoriae haeredes, cum reverendissimo domino patre Fray Benedicto de Peñalossa, eiusdem monasterii Divae virginis Mariae Montisserrati Pragae abbate, sacrae caesareae Majestatis concionatore ordinario ac sacellano per- petuo, ratione legati illius totaliter persolvendi finaliter con- venerimus, eidemque vel dicto venerabili conventui Montis- serrati ultra intentionem testatoris pie defuncti patrui nostri, excessiva quadam propensione quattuor millia florenorum Rhenensium eorundemque unumquemque pro sexaginta cruci- feris numerando, ex universa inde acquisita haereditate nostra proxima possibilitate enumeranda, interim vero, donec haec fiat solutio de summa remanente solitum huius provinciae censum similiter ex communi haereditate nostra annuatim tribuendum vigore praesentium promiserimus. Quam huius- modi factam stipulationem nostram tam dictus reverendissimus abbas una cum toto venerabili conventu suo (caeterum omnibus ac singulis praetensionibus ulterioribus, si quae forsitan nunc et olim huic contractui infirmando imminuere, a quoquam moveri aut excogitari possent, solemnissime renunciando) deliberata mente cum gratiarum actione accepit. Et ea propter uti pro se, ita pro cunctis abbatibus ac praelatis saepedicti monasterii Montisserrati novae civitatis Pragensis, quando- libet futuris, absque ulla exceptione vel reservato adeoque efficacissimo iuris modo hisce simpliciter et absolute, non modo desideratum sacrum quotidianum in saepe nuncupato sacello sancti Jacobi ad Divam virginem Montisserrati in
198 olim Emaus nuncupata novae civitatis Pragensis (quod paulo ante propriis ipse sumptibus ad dicti sancti honorem ador- nari curaverat) singulari quodam legato per testamentariam voluntatem suam dotatum voluerit et in quidem hac condi- tione, ut exinde sacrum quotidianum idque perpetuum pro salute animae suae in praenuncupato sacello ibidem celebra- retur. Nos hicce nominati Don Bartholomaeus Paradis pro- me et fratre meo (cuius nunc temporis in expeditionibus bellicis constituti plenipotentiam teneo) inquam Don Joanne Paradis, uterque liber baro de Lassaga, et Don Martin quoque liber baro de Paradis, singuli vero domini haereditarii in Camenicz et Czernovicz, legitimi scilicet supradicti patrui ac consanguinei nostri clarissimi piae memoriae haeredes, cum reverendissimo domino patre Fray Benedicto de Peñalossa, eiusdem monasterii Divae virginis Mariae Montisserrati Pragae abbate, sacrae caesareae Majestatis concionatore ordinario ac sacellano per- petuo, ratione legati illius totaliter persolvendi finaliter con- venerimus, eidemque vel dicto venerabili conventui Montis- serrati ultra intentionem testatoris pie defuncti patrui nostri, excessiva quadam propensione quattuor millia florenorum Rhenensium eorundemque unumquemque pro sexaginta cruci- feris numerando, ex universa inde acquisita haereditate nostra proxima possibilitate enumeranda, interim vero, donec haec fiat solutio de summa remanente solitum huius provinciae censum similiter ex communi haereditate nostra annuatim tribuendum vigore praesentium promiserimus. Quam huius- modi factam stipulationem nostram tam dictus reverendissimus abbas una cum toto venerabili conventu suo (caeterum omnibus ac singulis praetensionibus ulterioribus, si quae forsitan nunc et olim huic contractui infirmando imminuere, a quoquam moveri aut excogitari possent, solemnissime renunciando) deliberata mente cum gratiarum actione accepit. Et ea propter uti pro se, ita pro cunctis abbatibus ac praelatis saepedicti monasterii Montisserrati novae civitatis Pragensis, quando- libet futuris, absque ulla exceptione vel reservato adeoque efficacissimo iuris modo hisce simpliciter et absolute, non modo desideratum sacrum quotidianum in saepe nuncupato sacello sancti Jacobi ad Divam virginem Montisserrati in
Strana 199
199 nova civitate Pragensi, pro pia et salutari memoria antedicti patrui nostri honoratissimi sine ulla intermissione fore in infinitum celebrandi obligationem lubens suscepit, verum etiam id ipsum divi Jacobi in ecclesia ibidem sacellum pro legitima et propria illustrissimae familiae baronum de Paradis, eis- demque sanguine iunctorum sepultura in sempiternum irre- vocabiliter concessit et hoc absque ulla ulteriori solutione, nisi quod uni vel alteri libera voluntate sua hoc loco amplius largiri placuerit. Pro maiori horum omnium fide pars utraque contrahen- tium sigillo suo propriaque manus subscriptione ea munivit, insuper singulari diligentia ad id rogati illustrissimus dominus comes ac dominus Wenceslaus Michna, sacri Romani imperii comes de Weizenhoffen, dominus in Conopist, Dloskov, Brže zian et Postelberg, nec non perillustris ac generosus dominus Gulielmus a Gerstorff et Malschwitz in Nimieritz, sacrae caesareae Majestatis apud tabulam regni Bohemiae officialis etc., in firmissimum rei testimonium sua quoque sigilla apposuere et propria manu subscripsere, quae tamen ita acta eis, eorum- que successoribus in praeiudicium vel damnum cedere non debent. Datum Pragae, ipsa die trium regum, quae erat 6ta mensis Januarii anno millesimo sexcentesimo trigesimo nono. L. S. Fr. Benedictus de Peñalossa, abbas Montisserrati Pragensis in Emaus. Fr. Isidorus de la Cruce, praeses, nomine meo et monasterii. B. Paradis 1. b. Paradis-Lassaga. Wenceslaus comes de Waczinowa. Joannes Gulielmus de Gerstorff. L. S. L. S. L. S. L. S. CLXII. 1646. September. 4. Wien. Kaiser Ferdinand III. vermehrt die im I. 1635 gemachte Stiftung in Emaus um jährlich 4000 fl., äußert sich über die freie
199 nova civitate Pragensi, pro pia et salutari memoria antedicti patrui nostri honoratissimi sine ulla intermissione fore in infinitum celebrandi obligationem lubens suscepit, verum etiam id ipsum divi Jacobi in ecclesia ibidem sacellum pro legitima et propria illustrissimae familiae baronum de Paradis, eis- demque sanguine iunctorum sepultura in sempiternum irre- vocabiliter concessit et hoc absque ulla ulteriori solutione, nisi quod uni vel alteri libera voluntate sua hoc loco amplius largiri placuerit. Pro maiori horum omnium fide pars utraque contrahen- tium sigillo suo propriaque manus subscriptione ea munivit, insuper singulari diligentia ad id rogati illustrissimus dominus comes ac dominus Wenceslaus Michna, sacri Romani imperii comes de Weizenhoffen, dominus in Conopist, Dloskov, Brže zian et Postelberg, nec non perillustris ac generosus dominus Gulielmus a Gerstorff et Malschwitz in Nimieritz, sacrae caesareae Majestatis apud tabulam regni Bohemiae officialis etc., in firmissimum rei testimonium sua quoque sigilla apposuere et propria manu subscripsere, quae tamen ita acta eis, eorum- que successoribus in praeiudicium vel damnum cedere non debent. Datum Pragae, ipsa die trium regum, quae erat 6ta mensis Januarii anno millesimo sexcentesimo trigesimo nono. L. S. Fr. Benedictus de Peñalossa, abbas Montisserrati Pragensis in Emaus. Fr. Isidorus de la Cruce, praeses, nomine meo et monasterii. B. Paradis 1. b. Paradis-Lassaga. Wenceslaus comes de Waczinowa. Joannes Gulielmus de Gerstorff. L. S. L. S. L. S. L. S. CLXII. 1646. September. 4. Wien. Kaiser Ferdinand III. vermehrt die im I. 1635 gemachte Stiftung in Emaus um jährlich 4000 fl., äußert sich über die freie
Strana 200
200 Abtswahl und die beabsichtigte neue Verbriefung der Fundation und ersucht den Erzbischof, diese erneuerte Fundation beim Apo- stolischen Stuhl bestätigen zu lassen und um neue Gnaden zu bitten. Das Originalreskript auf Papier mit gut erhaltenem kaiserlichem Verschluß- siegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 39. Dasselbe ist teil- weise beschädigt. Die vierte Seite enthält die Adresse und rechts oben den Archiv- vermerk: 4. September 1646. Rescriptum caesareum in puncto fundandi monasterii in Emaus ord. s. Benedicti. Darunter steht, in italienischer Sprache, die Inhaltsangabe von der Hand des Kardinals. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwelter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir haben auß D. L. Schreiben vom dreyssigsten nechst verwichenen Monats Augusti gnedigst verstanden, waß bey deroselben das Conuent bey Unser lieben Frawen de Monteserrato in Emaus dajelbst zu Prag ord. s. Benedicti wegen der na(ch) dessen verstorbenen Abtes praetendirten Wahlgerechtigkeit angebracht auch darüber an Unß D. L. wolmeinendt gelangen lassen und erinnern thuen. Nun ge- reicht Unß diese D. L. guete Fürsichtigkeit und darüber gethane Inhibition zu sonderbahren Wolgefallen. Und gleich wie ja wol nicht ohne ist, alß daß Wir diese Unsere auß sonderbahrer Andacht gemachte Fundation und derselben beständige Erhebung zu hohem kaiserlichem Gemüth haben, also wollen Wir D. L. in Gnaden nicht bergen, daß zwar in Unserer ersten Fundation de Anno sechzehenhundert fünf und dreyssig bey dergleichen sich ereigneten Vacantz die Wahl dem Conuent überlassen worden. Nachdem Wir aber Uns hernach auf eine mehrere Dotation, alß nemlich über die vorhin assignirte Mittel noch jährlich viertausendt Gulden auß Vnsern Salz- Wein und Biergefällen (biß etwa an unbeweglichen Gütern ein Aequivalens sich erweisen möchte) dahin entrichten zu lassen resoluirt haben, so seindt Wir mit dem verstorbenen Abten dahin verblieben, daß eine neue Fundation aufgerichtet, derselben alles dieses einverleibet Unß und Unjeren Nachkommen, Königen zu Behemb, das ius patronatus und waß deme anhängig, reseruirt und darüber Ihrer bäpstl. Heyl. neue Confirmation, sambt anderen Indulgentien und Gnaden- erjuchet werden jollen, allermassen dann erwehnter Abt solche Puncta, wie beyliegendt zu sehen, schriftlich verfaßt und Uns dieselben noch zu Linz.
200 Abtswahl und die beabsichtigte neue Verbriefung der Fundation und ersucht den Erzbischof, diese erneuerte Fundation beim Apo- stolischen Stuhl bestätigen zu lassen und um neue Gnaden zu bitten. Das Originalreskript auf Papier mit gut erhaltenem kaiserlichem Verschluß- siegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 39. Dasselbe ist teil- weise beschädigt. Die vierte Seite enthält die Adresse und rechts oben den Archiv- vermerk: 4. September 1646. Rescriptum caesareum in puncto fundandi monasterii in Emaus ord. s. Benedicti. Darunter steht, in italienischer Sprache, die Inhaltsangabe von der Hand des Kardinals. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwelter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir haben auß D. L. Schreiben vom dreyssigsten nechst verwichenen Monats Augusti gnedigst verstanden, waß bey deroselben das Conuent bey Unser lieben Frawen de Monteserrato in Emaus dajelbst zu Prag ord. s. Benedicti wegen der na(ch) dessen verstorbenen Abtes praetendirten Wahlgerechtigkeit angebracht auch darüber an Unß D. L. wolmeinendt gelangen lassen und erinnern thuen. Nun ge- reicht Unß diese D. L. guete Fürsichtigkeit und darüber gethane Inhibition zu sonderbahren Wolgefallen. Und gleich wie ja wol nicht ohne ist, alß daß Wir diese Unsere auß sonderbahrer Andacht gemachte Fundation und derselben beständige Erhebung zu hohem kaiserlichem Gemüth haben, also wollen Wir D. L. in Gnaden nicht bergen, daß zwar in Unserer ersten Fundation de Anno sechzehenhundert fünf und dreyssig bey dergleichen sich ereigneten Vacantz die Wahl dem Conuent überlassen worden. Nachdem Wir aber Uns hernach auf eine mehrere Dotation, alß nemlich über die vorhin assignirte Mittel noch jährlich viertausendt Gulden auß Vnsern Salz- Wein und Biergefällen (biß etwa an unbeweglichen Gütern ein Aequivalens sich erweisen möchte) dahin entrichten zu lassen resoluirt haben, so seindt Wir mit dem verstorbenen Abten dahin verblieben, daß eine neue Fundation aufgerichtet, derselben alles dieses einverleibet Unß und Unjeren Nachkommen, Königen zu Behemb, das ius patronatus und waß deme anhängig, reseruirt und darüber Ihrer bäpstl. Heyl. neue Confirmation, sambt anderen Indulgentien und Gnaden- erjuchet werden jollen, allermassen dann erwehnter Abt solche Puncta, wie beyliegendt zu sehen, schriftlich verfaßt und Uns dieselben noch zu Linz.
Strana 201
201 kurz vor Unserer Abreiß nacher Prag überreichet hat. Seindt auch im Werk gewesen, dieß alles also abgeredtermasjen zustande richten zu lassen. Ob nun wol derselbe also darüber Todes verfahren, so seind wir doch nachmahls gemeint, diese Unsere gnedigste Intention und fürtere Dotation zu beharren, eine neue Fundation hierüber, nach Inhalt ermelter Punkten auf- zurichten und bey Ihrer bäpstl. Heyl. dero Confirmation dar über ersuchen zu lassen. Wann Wir dann dießfalls zu D. L. daß gnedigste Vertrauen gesezet und die gnedigste Hoffnung haben, durch deroselben Zuthat am fordersambsten zu diesem Unjerm wol gemeinten Intent zu gelangen, so ist hiemit an dieselbe Unjer gnedigstes Begeren, Sie wollen dieses Werk übersichnehmen und bey Ihrer bäpstl. Heyl. auf obgehörte Weiß, wie es in dem von dem verstorbenen Abten aufgesetzten Punkten begriffen, bester massen befördern helfen. Zu welchem Endt Wir dann imgleichen Unjerm kaiserlichen oratori zu Rom in Gnaden auftragen wollen, daß auch er alldort jeines Theiles hiebey cooperiren und fleissige Instantz thun jolle. Wir wollen auch sowol an den Generaln dieses Ordens alß auch Unsern Ambasciatorn in Spanien Schreiben ergehen lassen, damit von selbiger Congregation etwa zwey wol- qualificirte Patres förderlichst heraußgeschickt werden, welche dieje Unjere Fundation umb jo viel mehr nach dem instituto congre- gationis Hispanicae solidirn und in einen gleichförmigen Standt, Ordnung und Übung bringen, auch etwa zu dieser Praelatur jelbst befördert und fürgenommen werden köndten. Wollen diejemnach hierüber D. L. Antwort und gewührigen Erklärung mit demnechsten in Gnaden erwarten, anoch da Sie bey einem oder den anderen Punkt zu desto mehreren Behuef dieser Unserer gnedigsten Inten- tion etwas zuerinnern vermeinten, wurde Uns solches gar ange nehmb zuvernehmen sein. Verbleiben benebens D. L. mit kayserl. und königl. Gnaden iederzeit wol gewogen. Geben in Unjerer Stadt Wien, den vierten Monatstag Septembris im sechzehen- hundert sechs und vierzigsten, Unjerer Reiche deß Römischen in zehenden, deß Hungarischen im einundzwainzigsten und des Böhe mischen im neunzehenden Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, R. Boh. cancellarius m. p. Ad mandatum sacr. caes. Majestatis propr. Albrecht von [Kolowrat] m. p.
201 kurz vor Unserer Abreiß nacher Prag überreichet hat. Seindt auch im Werk gewesen, dieß alles also abgeredtermasjen zustande richten zu lassen. Ob nun wol derselbe also darüber Todes verfahren, so seind wir doch nachmahls gemeint, diese Unsere gnedigste Intention und fürtere Dotation zu beharren, eine neue Fundation hierüber, nach Inhalt ermelter Punkten auf- zurichten und bey Ihrer bäpstl. Heyl. dero Confirmation dar über ersuchen zu lassen. Wann Wir dann dießfalls zu D. L. daß gnedigste Vertrauen gesezet und die gnedigste Hoffnung haben, durch deroselben Zuthat am fordersambsten zu diesem Unjerm wol gemeinten Intent zu gelangen, so ist hiemit an dieselbe Unjer gnedigstes Begeren, Sie wollen dieses Werk übersichnehmen und bey Ihrer bäpstl. Heyl. auf obgehörte Weiß, wie es in dem von dem verstorbenen Abten aufgesetzten Punkten begriffen, bester massen befördern helfen. Zu welchem Endt Wir dann imgleichen Unjerm kaiserlichen oratori zu Rom in Gnaden auftragen wollen, daß auch er alldort jeines Theiles hiebey cooperiren und fleissige Instantz thun jolle. Wir wollen auch sowol an den Generaln dieses Ordens alß auch Unsern Ambasciatorn in Spanien Schreiben ergehen lassen, damit von selbiger Congregation etwa zwey wol- qualificirte Patres förderlichst heraußgeschickt werden, welche dieje Unjere Fundation umb jo viel mehr nach dem instituto congre- gationis Hispanicae solidirn und in einen gleichförmigen Standt, Ordnung und Übung bringen, auch etwa zu dieser Praelatur jelbst befördert und fürgenommen werden köndten. Wollen diejemnach hierüber D. L. Antwort und gewührigen Erklärung mit demnechsten in Gnaden erwarten, anoch da Sie bey einem oder den anderen Punkt zu desto mehreren Behuef dieser Unserer gnedigsten Inten- tion etwas zuerinnern vermeinten, wurde Uns solches gar ange nehmb zuvernehmen sein. Verbleiben benebens D. L. mit kayserl. und königl. Gnaden iederzeit wol gewogen. Geben in Unjerer Stadt Wien, den vierten Monatstag Septembris im sechzehen- hundert sechs und vierzigsten, Unjerer Reiche deß Römischen in zehenden, deß Hungarischen im einundzwainzigsten und des Böhe mischen im neunzehenden Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, R. Boh. cancellarius m. p. Ad mandatum sacr. caes. Majestatis propr. Albrecht von [Kolowrat] m. p.
Strana 202
202 CLXIII. 1646. Dezember. 14. Preßburg. Kaiser Ferdinand III. nimmt das Gutachten des Kardinals Harrach über die Ausfertigung eines entsprechenderen Fundations- instruments für Emaus zur Kenntnis, wünscht die Erwirkung einer ordentlichen und bestimmteren päpstlichen Konfirmationsbulle, er läutert bzw. erneuert sein Verbot, daß der Abt von Strahov oder sonst jemand eigenmächtig eine öffentliche Schule errichte und ge- stattet uur die Übertragung des Strahover Seminariums von St. Nikolaus nach St. Benedikt. Der intendierten Änderung, die bestän dige Abstinenz von Fleischspeijen abzuschaffen, will Ferdinand III. nicht beistimmen. Die geschehene einmalige Berufung zweier Patres aus Spanien hält der Monarch für zweckdienlich und sichert bei künftiger Abteivakanz die Berücksichtigung Einheimischer zu. Emaus soll der bischöflichen Jurisdiktion unterstehen und die vierjährige Regierungszeit der Abte beibehalten. Das Original auf Papier mit dem beinahe ganz gut erhaltenen kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 33. Außer der Adresse enthält die letzte Seite auf dem mittleren Bug oben den Archivvermerk: 14. Decembris 1646. Rescriptum caesareum ad archiepiscopum Pragensem concernens fundandum monasterium in Emaus ord. s. Benedicti. Item scholas seu seminarium s. Benedicti ad monasterium Strahoviense pertinens. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir haben auß D. L. Schreiben vom fünfzehenden Septembris nechfthin mit mehrerm verstanden, was Sie über Unsere Fundation des Closters bey Unjerer lieben Frauen del Monteserrato in Emauß und denen mit dem verstorbenen Abten abgeredten neuen Punkten zu Ihrem Bericht und Gutachten eingeschicket. Wie Wir nun D. L. anerbothene Willfährigkeit in kaiser- und königlichen Gnaden wohl vermerken, auch mit sonderbahrem kaiserlichen Wolgefallen erkennen thun, daß D. L. die Conven- tuales aldorten in Emaus selbst persönlich heimgesuchet und die selben zur schuldigen Submission und allem Guten disponiret haben, Sie wollen auch noch fürthers dieselben in gutem Eyfer und Andacht erhalten und sie Unßerer gnädigsten und väterlichen
202 CLXIII. 1646. Dezember. 14. Preßburg. Kaiser Ferdinand III. nimmt das Gutachten des Kardinals Harrach über die Ausfertigung eines entsprechenderen Fundations- instruments für Emaus zur Kenntnis, wünscht die Erwirkung einer ordentlichen und bestimmteren päpstlichen Konfirmationsbulle, er läutert bzw. erneuert sein Verbot, daß der Abt von Strahov oder sonst jemand eigenmächtig eine öffentliche Schule errichte und ge- stattet uur die Übertragung des Strahover Seminariums von St. Nikolaus nach St. Benedikt. Der intendierten Änderung, die bestän dige Abstinenz von Fleischspeijen abzuschaffen, will Ferdinand III. nicht beistimmen. Die geschehene einmalige Berufung zweier Patres aus Spanien hält der Monarch für zweckdienlich und sichert bei künftiger Abteivakanz die Berücksichtigung Einheimischer zu. Emaus soll der bischöflichen Jurisdiktion unterstehen und die vierjährige Regierungszeit der Abte beibehalten. Das Original auf Papier mit dem beinahe ganz gut erhaltenen kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 33. Außer der Adresse enthält die letzte Seite auf dem mittleren Bug oben den Archivvermerk: 14. Decembris 1646. Rescriptum caesareum ad archiepiscopum Pragensem concernens fundandum monasterium in Emaus ord. s. Benedicti. Item scholas seu seminarium s. Benedicti ad monasterium Strahoviense pertinens. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir haben auß D. L. Schreiben vom fünfzehenden Septembris nechfthin mit mehrerm verstanden, was Sie über Unsere Fundation des Closters bey Unjerer lieben Frauen del Monteserrato in Emauß und denen mit dem verstorbenen Abten abgeredten neuen Punkten zu Ihrem Bericht und Gutachten eingeschicket. Wie Wir nun D. L. anerbothene Willfährigkeit in kaiser- und königlichen Gnaden wohl vermerken, auch mit sonderbahrem kaiserlichen Wolgefallen erkennen thun, daß D. L. die Conven- tuales aldorten in Emaus selbst persönlich heimgesuchet und die selben zur schuldigen Submission und allem Guten disponiret haben, Sie wollen auch noch fürthers dieselben in gutem Eyfer und Andacht erhalten und sie Unßerer gnädigsten und väterlichen
Strana 203
203 Wohlmeinung auf alle Wege versichern. Soviel nun das Instru- mentum fundationis anlanget, nach dem Wir verstanden, daß die von dem Römischen Stuhl vor Jahren außgebrachte Bulla nur commissionalis und auf gewisse conditiones bedinget und nie exequirt worden, sondern noch also dißfalls res integra seye: so haben Wir für das Beste befunden und Unß resoluirt, Unsere vorige Fundation mit der ietzigen neuen Dotation in einerley Instrument einzurichten und demselben zugleich die mit dem ver storbenen Abten abgeredte Punkten einverleiben zulaßen, maßen D. L. hiebey verwahrt ein Concept deß Fundationsbriefs sambt zweyen Abschriften der Documenten, darauf sich der Stiftsbries berufen thut, zu empfangen haben werden. Da nun D. L. noch ichtwas darbey zu behuf dieser Unjerer gnädigsten Intention zu erinnern hätten, wollen Unß Sie daßelbe mit nebstem an- schicken, darauf Wir solchen Stiftsbrief zustande schreiben und alßdann eine authentisirte Abschrift davon D. L. überschicken lassen wollen. Was aber die formam confirmationis pontificiae, so Wir durch D. L. Zuthat bey dem Römischen Stuhl zuersuchen gemeint, anreicht, achten Wir etwas bedenklichen, die alte und neue Bull D. L. Meinung nach ineinander vermischen zulaßen, zumahlen auch dergestalt die neue Confirmation der vorigen Bulla, die doch nur, wie gedacht, commissionalis und conditionalis, auch nie zustande kommen ist, zum Theil relatiua, zum Theil restrictiua, zum Theil aber derogatoria sein müste, sondern halten viel förmblicher, sicherer und rathsamber daß über vormeltem neuem Fundationsinstrumento zuegleich eine ordentliche uncon- dionirte und vollständige bulla confirmatoria außbracht werde; weilen aber bejorglich dieselbe eher nicht ertheilet werden möchte, es seye dann vorher D. L. alß loci ordinarius und die interes- sirte Abte darüber vernommen und gewöhnlicher Bericht einge zogen worden, so haben Wir D. L. hiemit in Gnaden ersuchen wollen, daß zu Gewinnung der Zeit und Verhütung dieser Weitläu- figkeit sowohl D. L. alß loci ordinarius Ihren Bericht aniezo alßbaldt darüber aufjezen und de rei veritate contestiren, alß auch von den interessirten Äbten und ihrem Conuent ihrer bekommenen Satisfaction halber schein (!) zu wege richten, wie nicht weniger den desiderirten Consens von der Kirchen in Thein
203 Wohlmeinung auf alle Wege versichern. Soviel nun das Instru- mentum fundationis anlanget, nach dem Wir verstanden, daß die von dem Römischen Stuhl vor Jahren außgebrachte Bulla nur commissionalis und auf gewisse conditiones bedinget und nie exequirt worden, sondern noch also dißfalls res integra seye: so haben Wir für das Beste befunden und Unß resoluirt, Unsere vorige Fundation mit der ietzigen neuen Dotation in einerley Instrument einzurichten und demselben zugleich die mit dem ver storbenen Abten abgeredte Punkten einverleiben zulaßen, maßen D. L. hiebey verwahrt ein Concept deß Fundationsbriefs sambt zweyen Abschriften der Documenten, darauf sich der Stiftsbries berufen thut, zu empfangen haben werden. Da nun D. L. noch ichtwas darbey zu behuf dieser Unjerer gnädigsten Intention zu erinnern hätten, wollen Unß Sie daßelbe mit nebstem an- schicken, darauf Wir solchen Stiftsbrief zustande schreiben und alßdann eine authentisirte Abschrift davon D. L. überschicken lassen wollen. Was aber die formam confirmationis pontificiae, so Wir durch D. L. Zuthat bey dem Römischen Stuhl zuersuchen gemeint, anreicht, achten Wir etwas bedenklichen, die alte und neue Bull D. L. Meinung nach ineinander vermischen zulaßen, zumahlen auch dergestalt die neue Confirmation der vorigen Bulla, die doch nur, wie gedacht, commissionalis und conditionalis, auch nie zustande kommen ist, zum Theil relatiua, zum Theil restrictiua, zum Theil aber derogatoria sein müste, sondern halten viel förmblicher, sicherer und rathsamber daß über vormeltem neuem Fundationsinstrumento zuegleich eine ordentliche uncon- dionirte und vollständige bulla confirmatoria außbracht werde; weilen aber bejorglich dieselbe eher nicht ertheilet werden möchte, es seye dann vorher D. L. alß loci ordinarius und die interes- sirte Abte darüber vernommen und gewöhnlicher Bericht einge zogen worden, so haben Wir D. L. hiemit in Gnaden ersuchen wollen, daß zu Gewinnung der Zeit und Verhütung dieser Weitläu- figkeit sowohl D. L. alß loci ordinarius Ihren Bericht aniezo alßbaldt darüber aufjezen und de rei veritate contestiren, alß auch von den interessirten Äbten und ihrem Conuent ihrer bekommenen Satisfaction halber schein (!) zu wege richten, wie nicht weniger den desiderirten Consens von der Kirchen in Thein
Strana 204
204 beybringen und also diß alles loco informationis nacher Rom Überschicken wolten. Zwar ist Unß auch referirt worden, was D. L. hiebei wegen der praetendirten Strahöfer Schulen erin- nern, gleich wie aber D. L. auß dem, weßen Wir Sie hiebevor diejer Schulen halber zu mehrmahlen beschieden, Unsere gnädigste Intention und Will vorhin schon bekandt, als wollen Wir nicht hoffen, daß weder ermelter Abt aufm Strahof, noch Jemandts anderer dergleichen Schulen weiter praetendiren werde. Auf den Fall aber gedachter Abt wider Unjer Verhoffen bey vorher bewährter Abforderung seines Vermoegnusscheins dergleichen Schulwesen nochmals praetendiren oder anziehen wolte, so wollen D. L. ihm in Unserm Nahmen anzeigen, daß einmahl weder Wir noch Unsere deputirte Commissarien sich dergleichen vermeinten Condition der offenen Schulen jo wenig erinnerten, alß wenig Wir gemeinet gewesen, noch unseren Deputirten Gewalt aufgetragen, in dergleichen offenen Schulwesen, als für sich selbst von dem Kirchentausch ein ganz separirt Sach, mit ihme oder seinem Stift zu pacisciren, ausser daß Wir Uns damals erklärt, es geschehen zu laßen, daß das Seminarium, welches die Abtey Strahof hiebevor bey St. Nicolai gehabt, zu der Kirchen s. Benedicti transferiret und daselbst unter ihren Seminaristen gleichwol ihre lectiones priuatae gehalten werden mögen, maßen Wir dann dessen auch nochmahls in Gnaden zufrieden sein. Wollten Uns diesemnach gegen ihme versehen, er werde Uns dergleichen Schein über seiner bekommenen Satisfaction nicht vorhalten, noch Sachen zumuthen, die Wir nicht gestendig seindt noch zugeben können. Was dann ferner die Abstinentz vom Fleischessen anlangt, nachdem hierinnen fast vornemblich der Unterscheidt von den andern Benedictinern beruhen thut und gleichwol dajelbst zue Prag mit Fischen noch wohl aufzukommen, auch eben dahero von dem ver storbenen Abten solche Abstinentz billig eingeführet worden, so wollen Wir hierinnen nicht gern ein anderes einführen laßen. Was aber die Beruefung zweyer PP. auß Spanien anlangt, ist solches nur vor dißmahl und zu dem Ende beschehen, damit diese Funda- tion umb jo vielmehr nach den Reguln und Instituto mehran- geregter Spanischen Congregation solidirt und in gleichförmigen Stand, Ordnung und Übung gebracht werden möchte. Wir sind
204 beybringen und also diß alles loco informationis nacher Rom Überschicken wolten. Zwar ist Unß auch referirt worden, was D. L. hiebei wegen der praetendirten Strahöfer Schulen erin- nern, gleich wie aber D. L. auß dem, weßen Wir Sie hiebevor diejer Schulen halber zu mehrmahlen beschieden, Unsere gnädigste Intention und Will vorhin schon bekandt, als wollen Wir nicht hoffen, daß weder ermelter Abt aufm Strahof, noch Jemandts anderer dergleichen Schulen weiter praetendiren werde. Auf den Fall aber gedachter Abt wider Unjer Verhoffen bey vorher bewährter Abforderung seines Vermoegnusscheins dergleichen Schulwesen nochmals praetendiren oder anziehen wolte, so wollen D. L. ihm in Unserm Nahmen anzeigen, daß einmahl weder Wir noch Unsere deputirte Commissarien sich dergleichen vermeinten Condition der offenen Schulen jo wenig erinnerten, alß wenig Wir gemeinet gewesen, noch unseren Deputirten Gewalt aufgetragen, in dergleichen offenen Schulwesen, als für sich selbst von dem Kirchentausch ein ganz separirt Sach, mit ihme oder seinem Stift zu pacisciren, ausser daß Wir Uns damals erklärt, es geschehen zu laßen, daß das Seminarium, welches die Abtey Strahof hiebevor bey St. Nicolai gehabt, zu der Kirchen s. Benedicti transferiret und daselbst unter ihren Seminaristen gleichwol ihre lectiones priuatae gehalten werden mögen, maßen Wir dann dessen auch nochmahls in Gnaden zufrieden sein. Wollten Uns diesemnach gegen ihme versehen, er werde Uns dergleichen Schein über seiner bekommenen Satisfaction nicht vorhalten, noch Sachen zumuthen, die Wir nicht gestendig seindt noch zugeben können. Was dann ferner die Abstinentz vom Fleischessen anlangt, nachdem hierinnen fast vornemblich der Unterscheidt von den andern Benedictinern beruhen thut und gleichwol dajelbst zue Prag mit Fischen noch wohl aufzukommen, auch eben dahero von dem ver storbenen Abten solche Abstinentz billig eingeführet worden, so wollen Wir hierinnen nicht gern ein anderes einführen laßen. Was aber die Beruefung zweyer PP. auß Spanien anlangt, ist solches nur vor dißmahl und zu dem Ende beschehen, damit diese Funda- tion umb jo vielmehr nach den Reguln und Instituto mehran- geregter Spanischen Congregation solidirt und in gleichförmigen Stand, Ordnung und Übung gebracht werden möchte. Wir sind
Strana 205
205 aber schon selbst darauf bedacht, damit bey fünftiger Vacantz die Nationales vor anderen beobachtet werden mögen. So viel ferner die Exemption a iurisdictione ordinarii betrifft, ist Unß zwar unbewußt, was in den statutis congrega- tionis Hispanicae deßhalben eigentlich enthalten sein möchte. Aber gesezt, es wäre dergleichen Exemption quoad spiritualia in den- selben hergebracht, so wären Wir doch nicht gemeinet, dergleichen Exemption a iurisdictione ordinarii zu praetendiren, jondern wären vielmehr willens, diese religiosos unter dem ordinario verbleiben zu lassen, wie Wir dann auch diesen Punkt dem instru- mento fundationis deutlich einzurücken anbefehlen. Schließlich das quadriennium der Äbte anreihende, weilen Wir vernehmen, daß daßelbe in ermelten statutis also hergebracht, jo begehren auch Wir deßhalben kein Veränderung vorzunehmen, es wäre dann Sach, daß künftig etwa sich besonders wichtige Bedenken darüber erweijen sollten, derenthalben ein anderes diefer- orthen zu statuiren die Notturft erfordern thät. Welches Wir aljo D. L. zu gnädigster Antwort hinterbringen lassen, auch der- jelben diß Werk, sowohl daselbst zu Prag an den bedeuten Orthen alß auch zue Rom Unjerer Intention gemäß zu befördern und die Confirmation sambt anderm in den neuen Punkten erwehnten Indulten, insonderheit der zweyen specificirten privilegirten Altaren darüber auszubringen, in Gnaden recommendiren wollen. Zu welchem Ende dann D. L. zugleich hiebey verwarth ein Schreiben an Unjeren Oratoren zue Rom sich dessen Cooperation zubedienen, sambt Abschrift zu empfangen haben werden. In Er- wartung der Sachen glücklichen und förderlichen Fortgangs ver bleiben Wir D. L. mit kayser und königlichen Gnaden wol- gewogen. Geben auf Unserm königlichen Schloß zue Preßburg, den vierzehenden Monatstag Decembris im sechszehenhunders sechs und vierzigsten, Unjerer Reiche deß Römischen im zehenden deß Hungerischen im zwey und zwanzigisten und des Böheimbi¬ schen im zwanzigsten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, Ad mandatum s. caes. Maiestatis proprium. R. Boh. ae cancellarius m. p. Albrecht von Kolowratt m. p Freißberg m. p.
205 aber schon selbst darauf bedacht, damit bey fünftiger Vacantz die Nationales vor anderen beobachtet werden mögen. So viel ferner die Exemption a iurisdictione ordinarii betrifft, ist Unß zwar unbewußt, was in den statutis congrega- tionis Hispanicae deßhalben eigentlich enthalten sein möchte. Aber gesezt, es wäre dergleichen Exemption quoad spiritualia in den- selben hergebracht, so wären Wir doch nicht gemeinet, dergleichen Exemption a iurisdictione ordinarii zu praetendiren, jondern wären vielmehr willens, diese religiosos unter dem ordinario verbleiben zu lassen, wie Wir dann auch diesen Punkt dem instru- mento fundationis deutlich einzurücken anbefehlen. Schließlich das quadriennium der Äbte anreihende, weilen Wir vernehmen, daß daßelbe in ermelten statutis also hergebracht, jo begehren auch Wir deßhalben kein Veränderung vorzunehmen, es wäre dann Sach, daß künftig etwa sich besonders wichtige Bedenken darüber erweijen sollten, derenthalben ein anderes diefer- orthen zu statuiren die Notturft erfordern thät. Welches Wir aljo D. L. zu gnädigster Antwort hinterbringen lassen, auch der- jelben diß Werk, sowohl daselbst zu Prag an den bedeuten Orthen alß auch zue Rom Unjerer Intention gemäß zu befördern und die Confirmation sambt anderm in den neuen Punkten erwehnten Indulten, insonderheit der zweyen specificirten privilegirten Altaren darüber auszubringen, in Gnaden recommendiren wollen. Zu welchem Ende dann D. L. zugleich hiebey verwarth ein Schreiben an Unjeren Oratoren zue Rom sich dessen Cooperation zubedienen, sambt Abschrift zu empfangen haben werden. In Er- wartung der Sachen glücklichen und förderlichen Fortgangs ver bleiben Wir D. L. mit kayser und königlichen Gnaden wol- gewogen. Geben auf Unserm königlichen Schloß zue Preßburg, den vierzehenden Monatstag Decembris im sechszehenhunders sechs und vierzigsten, Unjerer Reiche deß Römischen im zehenden deß Hungerischen im zwey und zwanzigisten und des Böheimbi¬ schen im zwanzigsten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, Ad mandatum s. caes. Maiestatis proprium. R. Boh. ae cancellarius m. p. Albrecht von Kolowratt m. p Freißberg m. p.
Strana 206
206 CLXIV. 1647. Februar. 2. Strahov [Pragl. Der Abt Krispin von Strahov und Suffragan von Prag bestätigt bzw. erneuert die von ihm seinerzeit lediglich als Koadjutor seines Vorgängers des Abtes Kaspar von Questenberg vollzogene Übergabe der Kirche St. Nikolaus und des Pfarrhauses daselbst an die slawischen Benediktiner von Emaus und die Übernahme von Kirche und Coemeterium von St. Benedikt als Ersatz für St. Nikolaus. Das Original auf Papier mit den Papiersiegeln des Abtes Krispin und des Konventes von Strahov befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81. Nr. 46. Bgl. die Kopie in der Univ.-Bibl. Prag, Cod. II, D. 35. In nomine Domini. Amen. Nos frater Crispinus, archiepiscopus Trapezuntinus, suf- fraganeus Pragensis, uti abbas Strahoviensis et visitator, et totus venerabilis conventus Montis Sion, notum facimus universis, quorum intererit, quod cum A° 1635°, die 8. Junij ad instantiam augustissimi imperatoris Ferdinandi III., domini nostri clementissimi tunc regis Bohemiae, et de con- sensu eminentissimi et reverendissimi principis et domini domini Ernesti Adalberti, tamquam archiepiscopi Pragensis et loci ordinarii, in cancellaria archiepiscopali coram notario publico et testibus, omni exceptione majoribus factum fuerit publicum translationis cuiusdam instrumentum videlicet de verbo ad verbum tenoris sequentis. Coram... (folgt Insertum der Urkunde vom 8. Juni 1635). Urk. CXLVIII. Cum vero non obstante, quod dicta conventio, prout jacet, effectum suum integrum sortita fuerit, nihilominus postea ex revelantibus considerationibus et circumstantiis seu defec- tibus, tunc temporis non satis cognitis, visum fuerit quibus- dam conscientiosis hominibus ac gravibus, posse dictam con- ventionem [esse] nullitatis et nullius obligationis quoad nos Strahovienses, ex eo praesertim capite, quod ego Crispinus, qui praefato instrumento me subscripsi et tunc eram coad- jutor in temporalibus tantum pie defuncti bonae memoriae Caspari, tunc abbatis Strahoviensis et vicarii ac visitatoris
206 CLXIV. 1647. Februar. 2. Strahov [Pragl. Der Abt Krispin von Strahov und Suffragan von Prag bestätigt bzw. erneuert die von ihm seinerzeit lediglich als Koadjutor seines Vorgängers des Abtes Kaspar von Questenberg vollzogene Übergabe der Kirche St. Nikolaus und des Pfarrhauses daselbst an die slawischen Benediktiner von Emaus und die Übernahme von Kirche und Coemeterium von St. Benedikt als Ersatz für St. Nikolaus. Das Original auf Papier mit den Papiersiegeln des Abtes Krispin und des Konventes von Strahov befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81. Nr. 46. Bgl. die Kopie in der Univ.-Bibl. Prag, Cod. II, D. 35. In nomine Domini. Amen. Nos frater Crispinus, archiepiscopus Trapezuntinus, suf- fraganeus Pragensis, uti abbas Strahoviensis et visitator, et totus venerabilis conventus Montis Sion, notum facimus universis, quorum intererit, quod cum A° 1635°, die 8. Junij ad instantiam augustissimi imperatoris Ferdinandi III., domini nostri clementissimi tunc regis Bohemiae, et de con- sensu eminentissimi et reverendissimi principis et domini domini Ernesti Adalberti, tamquam archiepiscopi Pragensis et loci ordinarii, in cancellaria archiepiscopali coram notario publico et testibus, omni exceptione majoribus factum fuerit publicum translationis cuiusdam instrumentum videlicet de verbo ad verbum tenoris sequentis. Coram... (folgt Insertum der Urkunde vom 8. Juni 1635). Urk. CXLVIII. Cum vero non obstante, quod dicta conventio, prout jacet, effectum suum integrum sortita fuerit, nihilominus postea ex revelantibus considerationibus et circumstantiis seu defec- tibus, tunc temporis non satis cognitis, visum fuerit quibus- dam conscientiosis hominibus ac gravibus, posse dictam con- ventionem [esse] nullitatis et nullius obligationis quoad nos Strahovienses, ex eo praesertim capite, quod ego Crispinus, qui praefato instrumento me subscripsi et tunc eram coad- jutor in temporalibus tantum pie defuncti bonae memoriae Caspari, tunc abbatis Strahoviensis et vicarii ac visitatoris
Strana 207
207 generalis ordinis Praemonstratensium, subscripserim in absentia illius, non habens ab eo sufficientem plenipotentiam. Ne autem propterea futuris temporibus oriri possit aliqua lis aut controversia vel etiam conscientiae scrupulus, nos infrascripti matura deliberatione et consilio, sponte et libere, intentione praesertim praefati augustissimi imperatoris ac regis nostri clementissimi gratiam regiam eo amplius deme- rendi, nec non Majestatis suae vel etiam aliorum quorum- cunque interessatorum conscientiam imo et nostram, quatenus de isto facto forsan onerari posset, exonerandi, pro parte nostra rem, ac si nunc adhuc esset nobis integra, reasumentes, sive interim praefata conventio prout tunc gesta est, suffi- cienti nostro consensu et valide sive insufficienti et invalide celebrata fuerit, illam in omnem eventum solidare, quantum in nobis est, intendimus vigore praesentis scripti, quod emi- nentissimo principi praefato tamquam loci ordinario ad per- petuam memoriam consignamus declarantes, nos dictam transactionem seu conventionem, seu rem ipsam, item eccle- siarum permutationem, nempe ecclesiae parochialis s. Nicolai et domus presbyteralis eidem annexae dumtaxat pro eccle- siola et coemiterio s. Benedicti nobis jure perpetuo pro- seminario ordinis nostri ibidem aedificando, seu jam aedificio assignata et cessa, acceptare, approbare ac in illam pro nobis et successoribus nostris libere consentire nunc prout et tunc et tunc prout et nunc omnique meliori modo, via, forma et jure, quo id fieri posset ac deberet, ita quod si non alio, hoc saltem praesenti nostro libero consensu, cessione, acceptione firma sit et in perpetuum fore intelligatur. In quorum fidem et robur praesentes nostris nominibus subscriptas et sigillis munitas dedimus. Actum in monasterio Montis Sion, die 2a Februarij A° Dni 1647. (L. S.) Crispinus a Hra- disstie qui supra m. p. (L. S.) Fr. Alexius Perelisus, prior m. p. Fr. Laurentius Weigl, subprior m. p. Fr. Joannes Ferrarius, circator m. p. Fr. Hugo Teiser, praeses seminarii m. p. Fr. Bernardus Sutor, senior m. p. et totus venerabilis conventus supradictus.
207 generalis ordinis Praemonstratensium, subscripserim in absentia illius, non habens ab eo sufficientem plenipotentiam. Ne autem propterea futuris temporibus oriri possit aliqua lis aut controversia vel etiam conscientiae scrupulus, nos infrascripti matura deliberatione et consilio, sponte et libere, intentione praesertim praefati augustissimi imperatoris ac regis nostri clementissimi gratiam regiam eo amplius deme- rendi, nec non Majestatis suae vel etiam aliorum quorum- cunque interessatorum conscientiam imo et nostram, quatenus de isto facto forsan onerari posset, exonerandi, pro parte nostra rem, ac si nunc adhuc esset nobis integra, reasumentes, sive interim praefata conventio prout tunc gesta est, suffi- cienti nostro consensu et valide sive insufficienti et invalide celebrata fuerit, illam in omnem eventum solidare, quantum in nobis est, intendimus vigore praesentis scripti, quod emi- nentissimo principi praefato tamquam loci ordinario ad per- petuam memoriam consignamus declarantes, nos dictam transactionem seu conventionem, seu rem ipsam, item eccle- siarum permutationem, nempe ecclesiae parochialis s. Nicolai et domus presbyteralis eidem annexae dumtaxat pro eccle- siola et coemiterio s. Benedicti nobis jure perpetuo pro- seminario ordinis nostri ibidem aedificando, seu jam aedificio assignata et cessa, acceptare, approbare ac in illam pro nobis et successoribus nostris libere consentire nunc prout et tunc et tunc prout et nunc omnique meliori modo, via, forma et jure, quo id fieri posset ac deberet, ita quod si non alio, hoc saltem praesenti nostro libero consensu, cessione, acceptione firma sit et in perpetuum fore intelligatur. In quorum fidem et robur praesentes nostris nominibus subscriptas et sigillis munitas dedimus. Actum in monasterio Montis Sion, die 2a Februarij A° Dni 1647. (L. S.) Crispinus a Hra- disstie qui supra m. p. (L. S.) Fr. Alexius Perelisus, prior m. p. Fr. Laurentius Weigl, subprior m. p. Fr. Joannes Ferrarius, circator m. p. Fr. Hugo Teiser, praeses seminarii m. p. Fr. Bernardus Sutor, senior m. p. et totus venerabilis conventus supradictus.
Strana 208
208 CLXV. 1647. Mai. 18. Wien. Restaurationss resp. Dotationsinstrument Kaijer Ferdinand III. für Emaus. Im Archiv der Abtei Emaus (Fasz. 1, Nr. 6) befindet sich die beglaubigte Kopie dieser Urkunde. Sie trägt am Schlusse folgende Vidimationsklausel: Copiam hane cum vero suo originali in omnibus punctis, clausulis et articulis ex integro concordare, sub sac. caes. regiaeque Majestatis sigillo mihi authoritate superiorum commisso ex eorundem mandato speciali testatum facio propria manus meae subscriptione. Actum Viennae in cancellaria regia aulica Bohemica, die vigesima mensis Maii a. 1647. Johann a Rheansdorff, taxator et registrator ibidem. Vgl. die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 430—434); Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 47; f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 27; Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus. Nos Ferdinandus III., divina favente clementia Romanorum imperator semper augustus ac Germaniae, Ungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae, Slavoniae etc., rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, Luxemburgensis et Silesiae dux, marchioque Lusatiae etc. Recognoscimus tenore praesentium omnibus et singulis, quibus expedit, testatum facimus, eam fuisse hactenus in nos divinae majestatis providentiam, ut pro tot tantisque suae divinae clementiae beneficiis, quae hucusque in variis, arduis ac difficillimis bellorum eventibus, praesertim autem in acer- rimo illo ac cruento, quem superioribus annis cum hoste prope Nordlingam subivimus conflictu, aliisque multifariis adversitatibus mirabiliter experti sumus, jam ante aliquot annorum decursus quoddam grati animi erga divinam cle- mentiam monumentum exhibere volentes, nihil Deo gratius, communi religionis bono magis proficuum fore existimaverimus, quam si dirutas ac injuria temporum fere collapsas divorum nostrorum praedecessorum antiquas piorum locorum funda- tiones, quoad fieri potest, denuo restauraremus et perenni divini numinis cultui, quo olim florebant, restitutas poste- ritati quam ferventissime commendaremus. Recordantes igitur, monasterium in Emaus, vulgo Slovan nuncupatum ac in civi- tate nostra Neo-Pragensi situatum ordinis s. Benedicti, suis, quos olim a divi praedecessoris nostri Caroli IV. Roma-
208 CLXV. 1647. Mai. 18. Wien. Restaurationss resp. Dotationsinstrument Kaijer Ferdinand III. für Emaus. Im Archiv der Abtei Emaus (Fasz. 1, Nr. 6) befindet sich die beglaubigte Kopie dieser Urkunde. Sie trägt am Schlusse folgende Vidimationsklausel: Copiam hane cum vero suo originali in omnibus punctis, clausulis et articulis ex integro concordare, sub sac. caes. regiaeque Majestatis sigillo mihi authoritate superiorum commisso ex eorundem mandato speciali testatum facio propria manus meae subscriptione. Actum Viennae in cancellaria regia aulica Bohemica, die vigesima mensis Maii a. 1647. Johann a Rheansdorff, taxator et registrator ibidem. Vgl. die Kopien bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 430—434); Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 47; f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 27; Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus. Nos Ferdinandus III., divina favente clementia Romanorum imperator semper augustus ac Germaniae, Ungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae, Slavoniae etc., rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, marchio Moraviae, Luxemburgensis et Silesiae dux, marchioque Lusatiae etc. Recognoscimus tenore praesentium omnibus et singulis, quibus expedit, testatum facimus, eam fuisse hactenus in nos divinae majestatis providentiam, ut pro tot tantisque suae divinae clementiae beneficiis, quae hucusque in variis, arduis ac difficillimis bellorum eventibus, praesertim autem in acer- rimo illo ac cruento, quem superioribus annis cum hoste prope Nordlingam subivimus conflictu, aliisque multifariis adversitatibus mirabiliter experti sumus, jam ante aliquot annorum decursus quoddam grati animi erga divinam cle- mentiam monumentum exhibere volentes, nihil Deo gratius, communi religionis bono magis proficuum fore existimaverimus, quam si dirutas ac injuria temporum fere collapsas divorum nostrorum praedecessorum antiquas piorum locorum funda- tiones, quoad fieri potest, denuo restauraremus et perenni divini numinis cultui, quo olim florebant, restitutas poste- ritati quam ferventissime commendaremus. Recordantes igitur, monasterium in Emaus, vulgo Slovan nuncupatum ac in civi- tate nostra Neo-Pragensi situatum ordinis s. Benedicti, suis, quos olim a divi praedecessoris nostri Caroli IV. Roma-
Strana 209
209 norum imperatoris ac regis Boemiae fundatione et dotatione regia obtinuit proventibus destitutum, ad extremam rerum temporalium egestatem adactum esse. Eiusdem curam et restaurationem praecipue intendere voluimus et quidem ea devotionis nostrae intentione, ut modo dictum monasterium in honorem Omnipotentis Dei sub titulo et denominatione B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus dedicaretur, in idque religiosi s. Benedicti strictioris, quam eiusdem ordinis congregatio Hispanica profitetur, observantiae introducerentur. Postquam vero idem monasterium ex praefata regia funda- tione ad ordinem s. Benedicti congregationis Boemicae spec- tasset, cum eiusdem ordinis visitatore, Joanne Bennone, abbate Braunoviensi, accedente reverendissimi patris ac principis Ernesti Adalberti, S. R. E. presbyteri cardinalis, archiepis- copi Pragensis, tamquam loci ordinarii consensu tractari jussimus, eoque vigore eiusdem sub dato 8. die mensis Junii anno 1635 initae transactionis conventum est, ut modo dicto ordini congregationis Boemicae relictis universis prioribus, qui ad eandem spectabant reditibus et pertinentiis nec non certa insuper soluta pecuniarum summa simul templum s. Nicolai prope forum vetus civitatis Pragensis situm (quod ab abbatia Strahoviensi, cuius erat, habito cum quodam Casparo de Questenberg, abbate Strahoviensi, ordinis Prae- monstratensis per Boemiam, Moraviam ac Silesiam visitatore, vicario generali, tractato, et ecclesia [s. Benedicti] etiam Vetero- Pragensi, quae jure patronatus ad nos pertinebat, permuta- tionis titulo ac pleno jure, uti ex nostro regio sub dato Heilbron 21. mensis Julii anno 1635 exarato constat diplo- mate, in eandem abbatiam Strahoviensem translata, compara- vimus) traditum resignatumque fuerit atque eo pacto dictum monasterium Slovanense in nostram potestatem venerit, qua- propter nos animo deliberato, sano ac maturo consilio, volun- tarie et spontanee, omni meliori modo, via, jure et forma, quibus de jure fieri debet ac potest ad majorem Dei gloriam idem praefatum monasterium Slovanense sub titulo et invo- catione B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus pristinae reflorescentiae restituere illico cupientes, praefatum ordinem s. Benedicti strictioris observantiae in id introduximus eidem- 14
209 norum imperatoris ac regis Boemiae fundatione et dotatione regia obtinuit proventibus destitutum, ad extremam rerum temporalium egestatem adactum esse. Eiusdem curam et restaurationem praecipue intendere voluimus et quidem ea devotionis nostrae intentione, ut modo dictum monasterium in honorem Omnipotentis Dei sub titulo et denominatione B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus dedicaretur, in idque religiosi s. Benedicti strictioris, quam eiusdem ordinis congregatio Hispanica profitetur, observantiae introducerentur. Postquam vero idem monasterium ex praefata regia funda- tione ad ordinem s. Benedicti congregationis Boemicae spec- tasset, cum eiusdem ordinis visitatore, Joanne Bennone, abbate Braunoviensi, accedente reverendissimi patris ac principis Ernesti Adalberti, S. R. E. presbyteri cardinalis, archiepis- copi Pragensis, tamquam loci ordinarii consensu tractari jussimus, eoque vigore eiusdem sub dato 8. die mensis Junii anno 1635 initae transactionis conventum est, ut modo dicto ordini congregationis Boemicae relictis universis prioribus, qui ad eandem spectabant reditibus et pertinentiis nec non certa insuper soluta pecuniarum summa simul templum s. Nicolai prope forum vetus civitatis Pragensis situm (quod ab abbatia Strahoviensi, cuius erat, habito cum quodam Casparo de Questenberg, abbate Strahoviensi, ordinis Prae- monstratensis per Boemiam, Moraviam ac Silesiam visitatore, vicario generali, tractato, et ecclesia [s. Benedicti] etiam Vetero- Pragensi, quae jure patronatus ad nos pertinebat, permuta- tionis titulo ac pleno jure, uti ex nostro regio sub dato Heilbron 21. mensis Julii anno 1635 exarato constat diplo- mate, in eandem abbatiam Strahoviensem translata, compara- vimus) traditum resignatumque fuerit atque eo pacto dictum monasterium Slovanense in nostram potestatem venerit, qua- propter nos animo deliberato, sano ac maturo consilio, volun- tarie et spontanee, omni meliori modo, via, jure et forma, quibus de jure fieri debet ac potest ad majorem Dei gloriam idem praefatum monasterium Slovanense sub titulo et invo- catione B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus pristinae reflorescentiae restituere illico cupientes, praefatum ordinem s. Benedicti strictioris observantiae in id introduximus eidem- 14
Strana 210
210 que de subsequentibus censibus, proventibus ac sustentationis mediis prospeximus. Nempe pro commoda eorum religiosorum habitatione et sustentatione, ita ut ad minimum XX ibidem ali possint, cura- vimus praefatum monasterium splendide ac commode reparari, eidemque pagos, agros, prata, molendina et fundos infra nominatos pro congrua eorundem vitae sustentatione relega- vimus et assignavimus nunc et futuris temporibus libere sine alicuius hominis contradictione vel impedimento utendos, fruendos. Tribuimus igitur ac libere donavimus, videlicet: arcem Bezdeze cum pagis ad illam pertinentibus et Croo, item duas molas Frapsmühl et Poselmühl nuncupatas, simi- liter duas piscinas, unam Scepelhik[!], alteram parvam in pago Bezdezensi consistentem, item duo praedia 1) Bezdezense, Nosalovense et Teynense cum ovili ad praedium Bezdezense pertinente, item XII prata, hoc est : Volsoviense penes Brodek, Liscoviense sic dicta prata duo, Monachii pratum unum, sub aucupio unum, in Dolinció unum, in Klucko unum, Jacobi pratum unum, in valle apud molam unum, ad praedium sub agris in uno circuitu pratum unum. Insuper VII pomaria ad ista praedia spectantia, duo ad praedium Bezdienze, duo ad praedium Nosaloviense et reliqua tria ad praedium Teynense. Praeterea molam cum serra etiam in Brodek nominatam, item VIII alias piscinas, unam super molem Brodeczensem, secundam Flesteich, IIIiam Strosteich, IVam Wavraussek dictam, Vam Linhartensem, VIam parvam Dossnik, VIIam Dlaziensem, VIIIam Nimrichtensem dictam, porro XX cir- cuitus silvarum, XIV videlicet circa montem Bezdez usque ad regiam viam et tres prope Nosaloviense praedium in colle Rzepinensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope prae- dium Teynense circa montem Krakovskensem situatos, ac diversi generis lignorum silvas producentes. Ulterius tres pagos Zdiar, Nosalov et Teyn cum omnibus ad eosdem spec- tantibus subditis eorumdemque, ad quae adstricti sunt tri- butis, robotis aliisque realibus et personalibus praestationibus. Cum autem a tempore huius nostrae regiae fundationis modo 1) Cechner, 1. c. tria prata.
210 que de subsequentibus censibus, proventibus ac sustentationis mediis prospeximus. Nempe pro commoda eorum religiosorum habitatione et sustentatione, ita ut ad minimum XX ibidem ali possint, cura- vimus praefatum monasterium splendide ac commode reparari, eidemque pagos, agros, prata, molendina et fundos infra nominatos pro congrua eorundem vitae sustentatione relega- vimus et assignavimus nunc et futuris temporibus libere sine alicuius hominis contradictione vel impedimento utendos, fruendos. Tribuimus igitur ac libere donavimus, videlicet: arcem Bezdeze cum pagis ad illam pertinentibus et Croo, item duas molas Frapsmühl et Poselmühl nuncupatas, simi- liter duas piscinas, unam Scepelhik[!], alteram parvam in pago Bezdezensi consistentem, item duo praedia 1) Bezdezense, Nosalovense et Teynense cum ovili ad praedium Bezdezense pertinente, item XII prata, hoc est : Volsoviense penes Brodek, Liscoviense sic dicta prata duo, Monachii pratum unum, sub aucupio unum, in Dolinció unum, in Klucko unum, Jacobi pratum unum, in valle apud molam unum, ad praedium sub agris in uno circuitu pratum unum. Insuper VII pomaria ad ista praedia spectantia, duo ad praedium Bezdienze, duo ad praedium Nosaloviense et reliqua tria ad praedium Teynense. Praeterea molam cum serra etiam in Brodek nominatam, item VIII alias piscinas, unam super molem Brodeczensem, secundam Flesteich, IIIiam Strosteich, IVam Wavraussek dictam, Vam Linhartensem, VIam parvam Dossnik, VIIam Dlaziensem, VIIIam Nimrichtensem dictam, porro XX cir- cuitus silvarum, XIV videlicet circa montem Bezdez usque ad regiam viam et tres prope Nosaloviense praedium in colle Rzepinensi tramitibus divisos ac reliquos tres prope prae- dium Teynense circa montem Krakovskensem situatos, ac diversi generis lignorum silvas producentes. Ulterius tres pagos Zdiar, Nosalov et Teyn cum omnibus ad eosdem spec- tantibus subditis eorumdemque, ad quae adstricti sunt tri- butis, robotis aliisque realibus et personalibus praestationibus. Cum autem a tempore huius nostrae regiae fundationis modo 1) Cechner, 1. c. tria prata.
Strana 211
211 dicti pagi ac fundi saevitia belli, qua nostrum regnum haereditarium Boemiae hactenus fuit infestatum, valde de- structi, subditique abacti sint, praedictae fundationi nostrae eiusque conservationi perpetuae benigne cupientes, novo do- tationis subsidio eidem subvenire constituimus. Assignantes ultra haec, quae supra memorata sunt, simul 4000 fl. Rhenen- sium singulis annis et quidem quolibet trimestri 1000 fl. ex nostris vini, cerevisiae et salis regiis reditibus jugiter exsol- vendos, donec eidem monasterio de bonis stabilibus, e quo- rum censu vel proventibus eiusdem quantitatis summa annuatim colligi queat, a nobis nostrisque successoribus provisum fuerit, addendo simul singulis mensibus unum vas salis eidem con- ventui tradendum.1) Quae omnia saepe dicto monasterio Pragensi B. Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro eius dote et abbatis conventusque congrua sustentatione onerumque illis incum- bentium supportatione donamus et omni, quo fieri potest jure appropriamus, incorporamus et invisceramus, ita ut non solum illa modo dicta 4000 fl. eidem annuatim, usque dum ex stabilibus bonis, uti antea memoratum est, congrua eorum- dem fiat compensatio, juste exsolvantur, verum etiam omnes hactenus enumerati fundi, bona ac praedia, prout limitibus suis more antiquo et consueto ad perpetuae rei memoriam distincta sunt, tam dominii quam ususfructus ratione ad prae- fatum monasterium et quem in id introduximus ordinem s. Benedicti strictae observantiae ibidem consistentem pertine- bunt cum omnibus subditis, liberis venationibus, piscationibus, realibus ac personalibus servitutibus, nec non cum jure in iisdem bonis braxandi seu cerevisiam coquendi nec non de cetero his ipsis assignatis bonis ita utendi fruendique, ut alii superiores status haereditarii nostri regni Boemiae suis pro- priis et haereditariis utuntur fruunturque. Confirmantes insuper ex regiae potestatis plenitudine omnia huius monasterii, quae antiquitus de jure vel consue- tudine habuit vel possedit privilegia, immunitates, prae- eminentias, praerogativas et beneficia, concedentes simul et 1) Cechner, 1. c. libere tradendum. 14*
211 dicti pagi ac fundi saevitia belli, qua nostrum regnum haereditarium Boemiae hactenus fuit infestatum, valde de- structi, subditique abacti sint, praedictae fundationi nostrae eiusque conservationi perpetuae benigne cupientes, novo do- tationis subsidio eidem subvenire constituimus. Assignantes ultra haec, quae supra memorata sunt, simul 4000 fl. Rhenen- sium singulis annis et quidem quolibet trimestri 1000 fl. ex nostris vini, cerevisiae et salis regiis reditibus jugiter exsol- vendos, donec eidem monasterio de bonis stabilibus, e quo- rum censu vel proventibus eiusdem quantitatis summa annuatim colligi queat, a nobis nostrisque successoribus provisum fuerit, addendo simul singulis mensibus unum vas salis eidem con- ventui tradendum.1) Quae omnia saepe dicto monasterio Pragensi B. Mariae virginis de Monteserrato in Emaus pro eius dote et abbatis conventusque congrua sustentatione onerumque illis incum- bentium supportatione donamus et omni, quo fieri potest jure appropriamus, incorporamus et invisceramus, ita ut non solum illa modo dicta 4000 fl. eidem annuatim, usque dum ex stabilibus bonis, uti antea memoratum est, congrua eorum- dem fiat compensatio, juste exsolvantur, verum etiam omnes hactenus enumerati fundi, bona ac praedia, prout limitibus suis more antiquo et consueto ad perpetuae rei memoriam distincta sunt, tam dominii quam ususfructus ratione ad prae- fatum monasterium et quem in id introduximus ordinem s. Benedicti strictae observantiae ibidem consistentem pertine- bunt cum omnibus subditis, liberis venationibus, piscationibus, realibus ac personalibus servitutibus, nec non cum jure in iisdem bonis braxandi seu cerevisiam coquendi nec non de cetero his ipsis assignatis bonis ita utendi fruendique, ut alii superiores status haereditarii nostri regni Boemiae suis pro- priis et haereditariis utuntur fruunturque. Confirmantes insuper ex regiae potestatis plenitudine omnia huius monasterii, quae antiquitus de jure vel consue- tudine habuit vel possedit privilegia, immunitates, prae- eminentias, praerogativas et beneficia, concedentes simul et 1) Cechner, 1. c. libere tradendum. 14*
Strana 212
212 tribuentes huius monasterii abbatibus tamquam infulatis et possessionatis sessionem in publicis comitiis et conventibus nec non et omnia alia jura et praeeminentias, quibus reliqui praelati seu abbates status ecclesiastici in dicto nostro haere- titario regno Boemiae gaudent et fruuntur, sintque ac nomi- nentur in perpetuum capellani regiae capellae Boemiae. Reli- giosi vero eiusdem conventus vivant ac regantur secundum statuta et constitutiones praefatae congregationis Hispanicae, omnibus privilegiis, gratiis et indulgentiis, praerogativis et praeeminentiis, quibus modo dicta eiusdem ordinis congregatio a sede apostolica donata ac firmata est ex eadem apostolica authoritate, quam decenter requiri curabimus, plenissime potituri gavisurique, solum nobis nostrisque successoribus regibus Boemiae patronatus et quae eis vel de jurevel de consuetudine insunt vel inesse possunt, praesentandi, nomi- nandi, providendi, nec non circa temporalia inquirendi, visi- tandi et superveniente aliqua vacantia sigillandi juribus reservatis,1) archiepiscopis vero Pragensibus, tamquam loci ordinariis, jurisdictionis competentia reservata, hac insuper adjuncta munificentiae nostrae cautela, ut simul et omnia alia monasteria eiusdem observantiae, quae in provinciis nostris haereditariis fuerint sita et huic monasterio de Monte- serrato Pragensi unita, ab eodemque dependentia his ipsis quoque privilegiis, gratiis et immunitatibus gaudeant et perfruantur. Ceterum benigne volentes ac abbates cum eiusdem monasterii religiosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversa- riorum antiquorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem monasterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum, B. V. Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari, nec non sin- gulis diebus pro nobis, dum superstites erimus et post obitum nostrum pro animae nostrae refrigerio, missam cele- brare et pro inclyta domo nostra austriaca sedulas Deo preces offere debeant. 1) Cechner, 1. c. retentes.
212 tribuentes huius monasterii abbatibus tamquam infulatis et possessionatis sessionem in publicis comitiis et conventibus nec non et omnia alia jura et praeeminentias, quibus reliqui praelati seu abbates status ecclesiastici in dicto nostro haere- titario regno Boemiae gaudent et fruuntur, sintque ac nomi- nentur in perpetuum capellani regiae capellae Boemiae. Reli- giosi vero eiusdem conventus vivant ac regantur secundum statuta et constitutiones praefatae congregationis Hispanicae, omnibus privilegiis, gratiis et indulgentiis, praerogativis et praeeminentiis, quibus modo dicta eiusdem ordinis congregatio a sede apostolica donata ac firmata est ex eadem apostolica authoritate, quam decenter requiri curabimus, plenissime potituri gavisurique, solum nobis nostrisque successoribus regibus Boemiae patronatus et quae eis vel de jurevel de consuetudine insunt vel inesse possunt, praesentandi, nomi- nandi, providendi, nec non circa temporalia inquirendi, visi- tandi et superveniente aliqua vacantia sigillandi juribus reservatis,1) archiepiscopis vero Pragensibus, tamquam loci ordinariis, jurisdictionis competentia reservata, hac insuper adjuncta munificentiae nostrae cautela, ut simul et omnia alia monasteria eiusdem observantiae, quae in provinciis nostris haereditariis fuerint sita et huic monasterio de Monte- serrato Pragensi unita, ab eodemque dependentia his ipsis quoque privilegiis, gratiis et immunitatibus gaudeant et perfruantur. Ceterum benigne volentes ac abbates cum eiusdem monasterii religiosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversa- riorum antiquorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem monasterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum, B. V. Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari, nec non sin- gulis diebus pro nobis, dum superstites erimus et post obitum nostrum pro animae nostrae refrigerio, missam cele- brare et pro inclyta domo nostra austriaca sedulas Deo preces offere debeant. 1) Cechner, 1. c. retentes.
Strana 213
213 Requirimus igitur serenissimos haeredes et successores nostros reges Bohemiae benevole ipsis committentes, ut prae- sentem hanc fundationem nostram fideliter ac diligenter manuteneant et strictissime observent observarique curent nihilque eorum intermittant, quae ad eandem stabiliendam et perpetuo conservandam pertinere intelligent, prout et nulli omnino hominum nec ex imperantibus nec obedientibus liceat hancce nostrae fundationis regiae paginam violare seu infrin- gere aut ei quocunque modo contraire. Quisquis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem nostram vel haeredum successorum nostrorum gravissimam se noverit incursurum. In quorum omnium plenum et inviolabile robur et testimonium perpetuo valiturum diploma hoc nostrum regium manu nostra subscriptum et sigilli nostri majoris appensione munitum super his omnibus fieri jussimus. Datum in civitate nostra Vienna, 18. mensis Maji anno 1647, regnorum nostrorum Romani 11. Hungarici 21. et Boemici 20. Ferdinandus m. p. Guilielmus comes Slawata, R. Boh. cancellarius. Ad mandatum caes. Majestatis. Albertus Kolowrat. Daniel Freisleben. CLXVI. 1647. Mai. 22. Wien. Kaiser Ferdinand III. akzeptiert einige Anregungen des Kar- dinals Harrach bezüglich des Fundationsinstruments, erläutert seinen Standpunkt hinsichtlich des Patronatsrechts, den er vom hl. Stuhle anerkannt wissen will und ersucht den Kardinal um diesbezügliche Unterstützung. Hinsichtlich des Strahower Semina- riums sichert der Kaiser eine wohlwollende Erledigung zu und wünscht endlich über die erzbischöflichen Schulen eine nähere In- formation. Das Original auf Papier mit dem ziemlich gut erhaltenen kaiserlichen Ver= schlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 28. Der Archiv- vermerk auf der Umschlagseite lautet: 20. (sic!) Maji 1647. Rescriptum impera- toris Ferdinandi 3tii ad eminent. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem, in causa petendae bullae confirmatoriae super fundatione mona-
213 Requirimus igitur serenissimos haeredes et successores nostros reges Bohemiae benevole ipsis committentes, ut prae- sentem hanc fundationem nostram fideliter ac diligenter manuteneant et strictissime observent observarique curent nihilque eorum intermittant, quae ad eandem stabiliendam et perpetuo conservandam pertinere intelligent, prout et nulli omnino hominum nec ex imperantibus nec obedientibus liceat hancce nostrae fundationis regiae paginam violare seu infrin- gere aut ei quocunque modo contraire. Quisquis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem nostram vel haeredum successorum nostrorum gravissimam se noverit incursurum. In quorum omnium plenum et inviolabile robur et testimonium perpetuo valiturum diploma hoc nostrum regium manu nostra subscriptum et sigilli nostri majoris appensione munitum super his omnibus fieri jussimus. Datum in civitate nostra Vienna, 18. mensis Maji anno 1647, regnorum nostrorum Romani 11. Hungarici 21. et Boemici 20. Ferdinandus m. p. Guilielmus comes Slawata, R. Boh. cancellarius. Ad mandatum caes. Majestatis. Albertus Kolowrat. Daniel Freisleben. CLXVI. 1647. Mai. 22. Wien. Kaiser Ferdinand III. akzeptiert einige Anregungen des Kar- dinals Harrach bezüglich des Fundationsinstruments, erläutert seinen Standpunkt hinsichtlich des Patronatsrechts, den er vom hl. Stuhle anerkannt wissen will und ersucht den Kardinal um diesbezügliche Unterstützung. Hinsichtlich des Strahower Semina- riums sichert der Kaiser eine wohlwollende Erledigung zu und wünscht endlich über die erzbischöflichen Schulen eine nähere In- formation. Das Original auf Papier mit dem ziemlich gut erhaltenen kaiserlichen Ver= schlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 28. Der Archiv- vermerk auf der Umschlagseite lautet: 20. (sic!) Maji 1647. Rescriptum impera- toris Ferdinandi 3tii ad eminent. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem, in causa petendae bullae confirmatoriae super fundatione mona-
Strana 214
214 sterii Emautini ord. s. Benedicti. Item ratione ecclesiae s. Benedicti mona- sterio in Strahoff pro fundando seminario collatae. Item ratione scholarum archiepiscopalium. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwehlter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, Lieber Freundt. So ist Unß D. L. fernere Relation und Gutachten de dato Prag, den neundten Februarij nechsthie in Sachen Unserer neuen Fundation desKlosters Montis- serrati dajelbst betreffendt zurecht eingelaufen, auch allen Un- ständen nach außführlich referirt und vorgetragen worden. So viel nun den ersten Punkt und das bey Unserer Behei¬ mischen Hofkanzley aufgesezte Fundationsconcept anreicht, haben Wir Uns D. L. darbey vermerkte Erinnerungen wolgefallen lassen, auch verordnet, daß dieselbe attendirt und dem Context beygerückt werden sollen, ausser waß die Wort de more recepto, so D. L. bey derwegen deß iuris patronatus angehengten clausula reserua- toria beysezen lassen, anbelangt, haben Wir die consuetudinem cum ipso jure adunirn und zusammensetzen lassen. Und sinte mahlen man hier in fundatione et patronatus jure saeculari versirt, auch einem iedem patrono in Rechten ohne dieß unver wert, in fundatione jure patronatus gewijse und ihme beliebige pacta und conditiones anzudingen, so wollen Wir nicht hoffen, daß man Uns bey dem päbstlichen Stuel ein solches, was den patronis ohne dieß vel de jure vel de consuetudine zustehet, widersprechen oder constringiren wollte, zumahlen auch eben die aljo benantlich reseruirte iura nicht allein bey anderen catholischen Potentaten, Fürsten und Landes-Obrigkeiten, sondern auch in Unsern Erbländern ordentlich hergebracht. Überschicken diesemnach D. L. Unserm nechstigen Erbieten nach eine unter Unserm könig- lichen Secret -Insigel vidimirte Abschrift, damit Sie dieselbe Ihrer ersuchten Negociation zu Rom beylegen und darbey die fernere Notturft befördern köndten, seheten aber nochmals gerne, daß Sie mit absonderlichem Fleiß dahin bedacht sein wolten, damit die bulla confirmatoria auß denen neulichst vermelten Bedenken absoluta, und nicht wie vor diesem commissionalis oder remissoria sein und erfolgen möchte, massen Wir dan, soviel den andern Punkt und der intereffirten erhaltenen attestationes anreicht, D. L. gueten Eyser und rühmbliche Dexteritet, so Sie hierbey wolbedächtlich
214 sterii Emautini ord. s. Benedicti. Item ratione ecclesiae s. Benedicti mona- sterio in Strahoff pro fundando seminario collatae. Item ratione scholarum archiepiscopalium. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwehlter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, Lieber Freundt. So ist Unß D. L. fernere Relation und Gutachten de dato Prag, den neundten Februarij nechsthie in Sachen Unserer neuen Fundation desKlosters Montis- serrati dajelbst betreffendt zurecht eingelaufen, auch allen Un- ständen nach außführlich referirt und vorgetragen worden. So viel nun den ersten Punkt und das bey Unserer Behei¬ mischen Hofkanzley aufgesezte Fundationsconcept anreicht, haben Wir Uns D. L. darbey vermerkte Erinnerungen wolgefallen lassen, auch verordnet, daß dieselbe attendirt und dem Context beygerückt werden sollen, ausser waß die Wort de more recepto, so D. L. bey derwegen deß iuris patronatus angehengten clausula reserua- toria beysezen lassen, anbelangt, haben Wir die consuetudinem cum ipso jure adunirn und zusammensetzen lassen. Und sinte mahlen man hier in fundatione et patronatus jure saeculari versirt, auch einem iedem patrono in Rechten ohne dieß unver wert, in fundatione jure patronatus gewijse und ihme beliebige pacta und conditiones anzudingen, so wollen Wir nicht hoffen, daß man Uns bey dem päbstlichen Stuel ein solches, was den patronis ohne dieß vel de jure vel de consuetudine zustehet, widersprechen oder constringiren wollte, zumahlen auch eben die aljo benantlich reseruirte iura nicht allein bey anderen catholischen Potentaten, Fürsten und Landes-Obrigkeiten, sondern auch in Unsern Erbländern ordentlich hergebracht. Überschicken diesemnach D. L. Unserm nechstigen Erbieten nach eine unter Unserm könig- lichen Secret -Insigel vidimirte Abschrift, damit Sie dieselbe Ihrer ersuchten Negociation zu Rom beylegen und darbey die fernere Notturft befördern köndten, seheten aber nochmals gerne, daß Sie mit absonderlichem Fleiß dahin bedacht sein wolten, damit die bulla confirmatoria auß denen neulichst vermelten Bedenken absoluta, und nicht wie vor diesem commissionalis oder remissoria sein und erfolgen möchte, massen Wir dan, soviel den andern Punkt und der intereffirten erhaltenen attestationes anreicht, D. L. gueten Eyser und rühmbliche Dexteritet, so Sie hierbey wolbedächtlich
Strana 215
215 und fürsichtlich vorgewendet, zu sonderbahrem Wolgefallen auf- nehmen. Und haben D. L. gar recht gethan, das Sie die originalia, alß welche nacher Rom zuverschicken jeindt, bey sich behalten und Uns davon beglaubte Abschriften eingeschlofsen. Zweyfeln auch gar nicht, daß wann denselben D. L. Ihrem wilfahrigen Erbieten nach dero alß loci ordinarii Bericht und testimonium beylegen werden, die Sach allerseits zu Unserer gottseligen Intention ohne besondere Difficultet ablaufen werde. Dieß haben Wir allein in Gnaden hiebey erinnern wollen. Nachdem in der Strahofer wie auch der Alten Stadt Prag Attestation in narratis vnter anderm vermeldet wirdt, sambt die Kirchen bei St. Benedickt dem Kloster Strahof pro fundando seminario were übergeben worden und aber wir Unß dessen im wenigsten nicht erinnern, auch solches dem Transactionsinstrumento nicht gemäß ist, so seheten wir wol gernst, daß diese Clausul, die doch sonsten der Sach selbsten nichts giebt noch nimbt, aussenbleiben und beyde attestationes hernach umbgefertiget werden möchten, zumahlen Wir, wie hiernach folget, das Kloster Strahof wegen dessen seminarii schon in andere Weg gebührlich und beständiglich zu versorgen gemeint sind. Waß den dritten Punkt wegen der bishero praetendirten Strahofer Schulen anbelangt, haben D. L. gar wol gethan, daß Sie dem Abten und Conuent selbigen Stifts Unsere gnedigste Resolution und Erklärung gebührlich eingehalten, haben auch auß ihrem Anbringen, so sie sowohl bey Unß alß D. L. darüber eingereicht, mit gnedigstem Wolgefallen verstanden, daß sie also bonam fidem selbst agnoscirt und von solcher Unbefügnuß nun- mehr abstehen thun, auch gleich, wie Wir Uns vorhin erkläret, ermeltem Kloster Strahof sein seminarium in dem Standt und termino, alj es unter ihren alumnis dato priuatim seinen cursum gehabt und es die Eigenschaft eines seminarii nach Inhalt des concilii Tridentini mit sich bringt, zu stabiliren und zu bestätigen. Also seindt Wir hierzu nunmehr auf ihre gehorsambste Sub- mission und D. L. bewöglichen Vorschrift umb soviel mehr geneigt, werden auch nicht unterlassen, wann bey Unß ermelter Abt und Conuent derentwegen ihre Rotturft anbringen würden, sie darüber nach aller Gebühr beständiglich zu versorgen, massen Wir dann auch die von ihnen zu Erforschung der zu St. Nicolai
215 und fürsichtlich vorgewendet, zu sonderbahrem Wolgefallen auf- nehmen. Und haben D. L. gar recht gethan, das Sie die originalia, alß welche nacher Rom zuverschicken jeindt, bey sich behalten und Uns davon beglaubte Abschriften eingeschlofsen. Zweyfeln auch gar nicht, daß wann denselben D. L. Ihrem wilfahrigen Erbieten nach dero alß loci ordinarii Bericht und testimonium beylegen werden, die Sach allerseits zu Unserer gottseligen Intention ohne besondere Difficultet ablaufen werde. Dieß haben Wir allein in Gnaden hiebey erinnern wollen. Nachdem in der Strahofer wie auch der Alten Stadt Prag Attestation in narratis vnter anderm vermeldet wirdt, sambt die Kirchen bei St. Benedickt dem Kloster Strahof pro fundando seminario were übergeben worden und aber wir Unß dessen im wenigsten nicht erinnern, auch solches dem Transactionsinstrumento nicht gemäß ist, so seheten wir wol gernst, daß diese Clausul, die doch sonsten der Sach selbsten nichts giebt noch nimbt, aussenbleiben und beyde attestationes hernach umbgefertiget werden möchten, zumahlen Wir, wie hiernach folget, das Kloster Strahof wegen dessen seminarii schon in andere Weg gebührlich und beständiglich zu versorgen gemeint sind. Waß den dritten Punkt wegen der bishero praetendirten Strahofer Schulen anbelangt, haben D. L. gar wol gethan, daß Sie dem Abten und Conuent selbigen Stifts Unsere gnedigste Resolution und Erklärung gebührlich eingehalten, haben auch auß ihrem Anbringen, so sie sowohl bey Unß alß D. L. darüber eingereicht, mit gnedigstem Wolgefallen verstanden, daß sie also bonam fidem selbst agnoscirt und von solcher Unbefügnuß nun- mehr abstehen thun, auch gleich, wie Wir Uns vorhin erkläret, ermeltem Kloster Strahof sein seminarium in dem Standt und termino, alj es unter ihren alumnis dato priuatim seinen cursum gehabt und es die Eigenschaft eines seminarii nach Inhalt des concilii Tridentini mit sich bringt, zu stabiliren und zu bestätigen. Also seindt Wir hierzu nunmehr auf ihre gehorsambste Sub- mission und D. L. bewöglichen Vorschrift umb soviel mehr geneigt, werden auch nicht unterlassen, wann bey Unß ermelter Abt und Conuent derentwegen ihre Rotturft anbringen würden, sie darüber nach aller Gebühr beständiglich zu versorgen, massen Wir dann auch die von ihnen zu Erforschung der zu St. Nicolai
Strana 216
216 Pfarr-Kirchen gehörigen und, wie verlaut, nach beschehener Commu- tation mehrertheils ad manus laicas entzogenen Pertinentien gesuchte Commission verwilliget; werden auch auf derselben eingebrachte Relation in allwegen bedacht sein, wie etwa ermeltem Stift auch hierinnen zum besten werde gratificirt werden können. So viel dann schließlich D. L. sogenante erzbischöfliche Schuelen, derer Sie zugleich in Ihrem angeregten Schreiben erwehnen thun, anbetrifft, können Wir nicht wol begreifen, waß D. L. hiemit eigentlich meinen thuen oder was es mit solchen Schuelen vor eine gründtliche Verwandtnuß habe, weniger, ob, wann und wie dergleichen sogenannte erzbischöfliche Schulen alda zu Prag auf kommen sein. Wurden aber an Uns D. L. derentwegen ichtwas mit mehrern Umbständen gelangen lassen, so wollen Wir Uns darüber ferner zu resoluiren ingedenk verbleiben. So Wir also D. L. zu gnedigster Antwort hinterbringen lassen und im übrigen deroselben bekannten hohen Prudentz und gueten Dexteritet dieß Unjer gottseliges Werk nochmals zum besten recommendirn wollen, so Wir hinwiederumb in kaijer und königlichen Gnaden, darmit Wir deroselben bestendig beygethan, zu erkennen unvergessen halten wollen. Geben in Unserer Stadt Wien, den zweys und zwainzigsten Monatstag Maij im sechzehenhundert sieben und vierzigsten, Unserer Reiche deß Römischen im eilften, deß Hunge- rischen im zwey und zwainzigsten und deß Behemischen im zwain- zigisten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius Comes de Martinitz m. p. Ad mandatum sac. caes. R. Boh. cancellarius m. p. Maiestatis proprium. Freißleben m. p. CLXVII. 1647. Juni. 19. Prag. Der Prior Isidor de Cruce und der ganze Konvent von Emaus teilen dem Erzbischof Harrach den Konventbeschluß mit, daß sie den P. Caramuel von Lobkowitz 1) unter gewissen Bedingungen als Abt annehmen wollen. 1) Im Originalschreiben wie in der Antwort des Kardinals heißt es Locco-- witz [!]
216 Pfarr-Kirchen gehörigen und, wie verlaut, nach beschehener Commu- tation mehrertheils ad manus laicas entzogenen Pertinentien gesuchte Commission verwilliget; werden auch auf derselben eingebrachte Relation in allwegen bedacht sein, wie etwa ermeltem Stift auch hierinnen zum besten werde gratificirt werden können. So viel dann schließlich D. L. sogenante erzbischöfliche Schuelen, derer Sie zugleich in Ihrem angeregten Schreiben erwehnen thun, anbetrifft, können Wir nicht wol begreifen, waß D. L. hiemit eigentlich meinen thuen oder was es mit solchen Schuelen vor eine gründtliche Verwandtnuß habe, weniger, ob, wann und wie dergleichen sogenannte erzbischöfliche Schulen alda zu Prag auf kommen sein. Wurden aber an Uns D. L. derentwegen ichtwas mit mehrern Umbständen gelangen lassen, so wollen Wir Uns darüber ferner zu resoluiren ingedenk verbleiben. So Wir also D. L. zu gnedigster Antwort hinterbringen lassen und im übrigen deroselben bekannten hohen Prudentz und gueten Dexteritet dieß Unjer gottseliges Werk nochmals zum besten recommendirn wollen, so Wir hinwiederumb in kaijer und königlichen Gnaden, darmit Wir deroselben bestendig beygethan, zu erkennen unvergessen halten wollen. Geben in Unserer Stadt Wien, den zweys und zwainzigsten Monatstag Maij im sechzehenhundert sieben und vierzigsten, Unserer Reiche deß Römischen im eilften, deß Hunge- rischen im zwey und zwainzigsten und deß Behemischen im zwain- zigisten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius Comes de Martinitz m. p. Ad mandatum sac. caes. R. Boh. cancellarius m. p. Maiestatis proprium. Freißleben m. p. CLXVII. 1647. Juni. 19. Prag. Der Prior Isidor de Cruce und der ganze Konvent von Emaus teilen dem Erzbischof Harrach den Konventbeschluß mit, daß sie den P. Caramuel von Lobkowitz 1) unter gewissen Bedingungen als Abt annehmen wollen. 1) Im Originalschreiben wie in der Antwort des Kardinals heißt es Locco-- witz [!]
Strana 217
217 Das Original auf Papier befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 53; es trägt das Siegel des Klosters Montserrat-Emaus. Die Antwort des Kardinal- Erzbischofs, der seine Zufriedenheit über den Konventbeschluß äußert, ist beigefügt. Eminentissime princeps, clementissime domine. Admoniti nuper a perillustri praefecto aulae Eminentiae vestrae de intentione, quam habet sciendi voluntates nostras circa susceptionem reverendissimi Patris Caramuelis de Lob- covitz in abbatem nostri monasterii, viri alias doctissimi, suae c. Majestati gratissimi, Eminentiae vestrae quoque acceptissimi. Congregati capitulariter ab admodum reverendo Patre Priore, in hoc convenimus nemine discrepante, ut in talem a nobis suscipiatur, sitque ille superior et abbas nostri monasterii Montisserrati Neo-Pragensis, ita tamen, ut cum hactenus nihil circa nostram fundationem fuerit ultimate conclusum, sed recenter a Pontifice Summo veniat caesareum diploma fundationis eiusdem confirmandum, hoc inter alia eidem diplomati (de quo in exemplari eiusdem nobis ostenso nihil legitur) addantur istae conditiones, scilicet: primo, ut tam iste, quam alii imposterum futuri abbates sint quadri- ennales juxta nostras constitutiones p. I. c. 6. N. 22; secundo, ut non possit confirmari ut ibidem N. 4; tertio, ut secundum sanctam regulam c. 64 sit filius monasterii huius et casu, quo in monasterio non esset aptus officio, eligatur alter ordinis Benedictini. Et demum, ut deinceps juxta constitutiones Hispanicas, in quas juravimus, quantum regio permittit, vivatur et carnes, quas abjecimus, edendae concedantur ter in hebdomada, juxta constitutiones memoratas p. 3. c. 1. N. 1. propter debilitationem, infirmitatem complexionis humanae nec non ob difficultatem, qua cibi quadragesimales reperi- untur, quodque hanc abstinentiam cum arcta solitudine con- jungentes, ut plurimum afflicta erimus et de facto simus valetudine. Haec sunt, eminentissime princeps, quae Eminentiae vestrae scribenda censuimus, quae sensus omnium nostrum perfecte valeat explorare, non legem aut conditiones affectui in nos vestrae Eminentiae aut suae c. Majestatis perscrip- turi, sed nobis et successoribus nostris, ut par est, consulturi. In horum omnium fidem propria manu subscripsimus et solito monasterii sigillo majori communivimus. Interim paternam
217 Das Original auf Papier befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 53; es trägt das Siegel des Klosters Montserrat-Emaus. Die Antwort des Kardinal- Erzbischofs, der seine Zufriedenheit über den Konventbeschluß äußert, ist beigefügt. Eminentissime princeps, clementissime domine. Admoniti nuper a perillustri praefecto aulae Eminentiae vestrae de intentione, quam habet sciendi voluntates nostras circa susceptionem reverendissimi Patris Caramuelis de Lob- covitz in abbatem nostri monasterii, viri alias doctissimi, suae c. Majestati gratissimi, Eminentiae vestrae quoque acceptissimi. Congregati capitulariter ab admodum reverendo Patre Priore, in hoc convenimus nemine discrepante, ut in talem a nobis suscipiatur, sitque ille superior et abbas nostri monasterii Montisserrati Neo-Pragensis, ita tamen, ut cum hactenus nihil circa nostram fundationem fuerit ultimate conclusum, sed recenter a Pontifice Summo veniat caesareum diploma fundationis eiusdem confirmandum, hoc inter alia eidem diplomati (de quo in exemplari eiusdem nobis ostenso nihil legitur) addantur istae conditiones, scilicet: primo, ut tam iste, quam alii imposterum futuri abbates sint quadri- ennales juxta nostras constitutiones p. I. c. 6. N. 22; secundo, ut non possit confirmari ut ibidem N. 4; tertio, ut secundum sanctam regulam c. 64 sit filius monasterii huius et casu, quo in monasterio non esset aptus officio, eligatur alter ordinis Benedictini. Et demum, ut deinceps juxta constitutiones Hispanicas, in quas juravimus, quantum regio permittit, vivatur et carnes, quas abjecimus, edendae concedantur ter in hebdomada, juxta constitutiones memoratas p. 3. c. 1. N. 1. propter debilitationem, infirmitatem complexionis humanae nec non ob difficultatem, qua cibi quadragesimales reperi- untur, quodque hanc abstinentiam cum arcta solitudine con- jungentes, ut plurimum afflicta erimus et de facto simus valetudine. Haec sunt, eminentissime princeps, quae Eminentiae vestrae scribenda censuimus, quae sensus omnium nostrum perfecte valeat explorare, non legem aut conditiones affectui in nos vestrae Eminentiae aut suae c. Majestatis perscrip- turi, sed nobis et successoribus nostris, ut par est, consulturi. In horum omnium fidem propria manu subscripsimus et solito monasterii sigillo majori communivimus. Interim paternam
Strana 218
218 flagitantes demisse benedictionem, manemus Eminentiae vestrae humillimi oratores. Datum Pragae in monasterio nostro, 19. Junii 1647. P. Isidorus de Cruce, prior m. p. Fr. Casparus Keller m. p. Fr. Petrus Geib m. p. Fr. Carolus Zeller a Rosenthal m.p. Fr. Henricus Lucius m. p. Fr. Adalbertus Remanek m. p. Fr. Joannes Mang m. p. (L. S.) Rev. sincere dilecti. Accepi vestras sub 19. Juni, quibus sensum vestrum declaratis super casu, quo sacra caesarea Majestas instaret apud me et premeret, quod P. Caramuel de Lobcovitz insti- tueretur abbas monasterii vestri Monserratensis in Emaus. Placet sinceritas vestra in tali declaratione. Et quia alium hucusque finem in hoc negotio non habui, quam ut tempestive rescirem. quo animo essetis in tali casu, ideo non habeo, quod modo replicem, sed certos tantum vos facio, quod dictum sensum vestrum secundabo omni meliori modo, quando nego- cium ipsum a sua Majestate mihi ulterius scripto propositum fuerit et de successu suo tempore vel ipsemet vel per alium vos commonefaciam. Interim sitis bono animo. Et ego vos semper paterna prosequor benevolentia. Viennae, 26. Junii 1647. Vester affectissimus. Adm. reverendis patribus priori et toti conventui B. V. Monserratensis in Emaus Pragae. CLXVIII. 1647. Juni. 27. Linz. Kaiser Ferdinand ersucht den Kardinal Harrach um weitere Förderung seiner Fundation, empfiehlt als Nachfolger des ersten verstorbenen Montserratenser-Abtes, Benedikt Peñalossa, den P. Cara- muel von Lobkowitz aus dem Zisterzienserorden und Suffragan von Mainz. Bezüglich der immerwährenden Enthaltung vom Fleischgenusse will der Kaiser die spanische Usanz nicht aufheben, überläßt es aber dem Gutdünken des Erzbischofs, ob er hierin eine Änderung machen will. Das Original auf Papier mit etwas beschädigtem kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 29, und trägt auf der letzten
218 flagitantes demisse benedictionem, manemus Eminentiae vestrae humillimi oratores. Datum Pragae in monasterio nostro, 19. Junii 1647. P. Isidorus de Cruce, prior m. p. Fr. Casparus Keller m. p. Fr. Petrus Geib m. p. Fr. Carolus Zeller a Rosenthal m.p. Fr. Henricus Lucius m. p. Fr. Adalbertus Remanek m. p. Fr. Joannes Mang m. p. (L. S.) Rev. sincere dilecti. Accepi vestras sub 19. Juni, quibus sensum vestrum declaratis super casu, quo sacra caesarea Majestas instaret apud me et premeret, quod P. Caramuel de Lobcovitz insti- tueretur abbas monasterii vestri Monserratensis in Emaus. Placet sinceritas vestra in tali declaratione. Et quia alium hucusque finem in hoc negotio non habui, quam ut tempestive rescirem. quo animo essetis in tali casu, ideo non habeo, quod modo replicem, sed certos tantum vos facio, quod dictum sensum vestrum secundabo omni meliori modo, quando nego- cium ipsum a sua Majestate mihi ulterius scripto propositum fuerit et de successu suo tempore vel ipsemet vel per alium vos commonefaciam. Interim sitis bono animo. Et ego vos semper paterna prosequor benevolentia. Viennae, 26. Junii 1647. Vester affectissimus. Adm. reverendis patribus priori et toti conventui B. V. Monserratensis in Emaus Pragae. CLXVIII. 1647. Juni. 27. Linz. Kaiser Ferdinand ersucht den Kardinal Harrach um weitere Förderung seiner Fundation, empfiehlt als Nachfolger des ersten verstorbenen Montserratenser-Abtes, Benedikt Peñalossa, den P. Cara- muel von Lobkowitz aus dem Zisterzienserorden und Suffragan von Mainz. Bezüglich der immerwährenden Enthaltung vom Fleischgenusse will der Kaiser die spanische Usanz nicht aufheben, überläßt es aber dem Gutdünken des Erzbischofs, ob er hierin eine Änderung machen will. Das Original auf Papier mit etwas beschädigtem kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 29, und trägt auf der letzten
Strana 219
219 Seite außer der Adresse den Archivvermerk: 27. Junij 1647. Rescriptum Ferdi- nandi 3tii ad eminent. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem in causa instituendi P. Caramuelis ex ordine Cisterc. pro superiore in monasterio Montisserrati nunc Emaus dicto ord. s. Benedicti. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kayser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. D. L. wisfen sich noch guetermaßen zu erinnern, waß für eine Fundation Wir in Unserer königlichen Haubstadt Prag im Kloster vor diesem Emauß, aniezo aber Montisserrati genanôt bem ordini conuentualium refor- matorum s. Benedicti vor etlichen Jahren aufgerichtet, aniezo aber nach Ableibung des ersten Abts Fr. Benedicti Penalossae, auß erhöblichen Ursachen in etwas geendert und D. L. hierüber bey Ihrer päbstlichen Heyligkeit confirmationem apostolicam zu erhalten gnädigst anvertrauet, waß hierinnen von deroselben albereit negociiret, wie weit es nunmehr kommen und woran es noch erwinde. Zweifle auch gnädigst nicht, es werde D. L. (zumahlen Wir dero albereit die hierzu bedürfenden Nothwendigkeiten einhendigen lafsen) in solcher Handlung noch ferneres continuirn und diese Unsere gottselige Intention zu erwünschten Ende befördern zue- helfen, Ihro eyfrigst angelegen halten. Es hat Unß aber als fundatori anders nicht als dahin, wie etwa unterdessen (weil es sich mit berührter Confirmation noch wohl etwaß verweilen dürfte) die conuentuales Montisserrati gueter geistlicher Disciplin halber mit einem Haubt und Superiorn versorgt werden möchten, in allweg bedacht zu sein, gebühren wollen, wozue Unß dann eine berühmbte, taugliche und exempla rische Person, nahmens Fr. Caramuel, Cistercienserordens, so suffraganeus zu Meincz gewesen, beygefallen, mit deme auf Unser gnädigstes Belieben tractirt worden, welcher sich auch hierzue (wie wohl er eines andern Ordens ist) willig erfinden und in diesen Orden (zumahlen derselbige mit dem seinigen in gleicher Regul bestehet) einzuetreten, nicht zuwider sein lassen, daß es alßo nunmehr an dem allainig beruehet, daß er berührten Conuen- tualn alß ein Interims-Superior vorgestellet werde. Und ob Wir wol biß zu erfolgten Jhrer pöbstlichen Heyligkeit Confirmation zur Unzeit nicht vorzugreifen, sondern deroselben zu erwarten haben,
219 Seite außer der Adresse den Archivvermerk: 27. Junij 1647. Rescriptum Ferdi- nandi 3tii ad eminent. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem in causa instituendi P. Caramuelis ex ordine Cisterc. pro superiore in monasterio Montisserrati nunc Emaus dicto ord. s. Benedicti. Ferdinand der Dritte, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kayser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. D. L. wisfen sich noch guetermaßen zu erinnern, waß für eine Fundation Wir in Unserer königlichen Haubstadt Prag im Kloster vor diesem Emauß, aniezo aber Montisserrati genanôt bem ordini conuentualium refor- matorum s. Benedicti vor etlichen Jahren aufgerichtet, aniezo aber nach Ableibung des ersten Abts Fr. Benedicti Penalossae, auß erhöblichen Ursachen in etwas geendert und D. L. hierüber bey Ihrer päbstlichen Heyligkeit confirmationem apostolicam zu erhalten gnädigst anvertrauet, waß hierinnen von deroselben albereit negociiret, wie weit es nunmehr kommen und woran es noch erwinde. Zweifle auch gnädigst nicht, es werde D. L. (zumahlen Wir dero albereit die hierzu bedürfenden Nothwendigkeiten einhendigen lafsen) in solcher Handlung noch ferneres continuirn und diese Unsere gottselige Intention zu erwünschten Ende befördern zue- helfen, Ihro eyfrigst angelegen halten. Es hat Unß aber als fundatori anders nicht als dahin, wie etwa unterdessen (weil es sich mit berührter Confirmation noch wohl etwaß verweilen dürfte) die conuentuales Montisserrati gueter geistlicher Disciplin halber mit einem Haubt und Superiorn versorgt werden möchten, in allweg bedacht zu sein, gebühren wollen, wozue Unß dann eine berühmbte, taugliche und exempla rische Person, nahmens Fr. Caramuel, Cistercienserordens, so suffraganeus zu Meincz gewesen, beygefallen, mit deme auf Unser gnädigstes Belieben tractirt worden, welcher sich auch hierzue (wie wohl er eines andern Ordens ist) willig erfinden und in diesen Orden (zumahlen derselbige mit dem seinigen in gleicher Regul bestehet) einzuetreten, nicht zuwider sein lassen, daß es alßo nunmehr an dem allainig beruehet, daß er berührten Conuen- tualn alß ein Interims-Superior vorgestellet werde. Und ob Wir wol biß zu erfolgten Jhrer pöbstlichen Heyligkeit Confirmation zur Unzeit nicht vorzugreifen, sondern deroselben zu erwarten haben,
Strana 220
220 so werden doch D. L. bey solcher der Sachen Beschaffenheit alß loci ordinarius die conuentuales durch dero Authoritet und Dexteritet, diesen für einen Superioren unwaigerlich anzunehmen, zur disponiren sich eyfrig bearbeiten. Nach Uns zur Handen kommener Confirmation aber wollen Wir Unß gegen D. L. ferneres dißfalß gnädigst zu erklären nicht unterlassen. Soviel aber dieses Ordens hergebrachtes statutum de absti- nentia ab esu carnium anreicht, ob Wir zwar gnädigst gerne sehen wollten, daß es in primaeua fundatione s. Benedicti verbleiben möchte, jedoch da es etwa (sonderlich bey dieser Occasion) von diesen Conuentualn noch absonderlich difficultirt wurde, wollen Wir solches D. L., waß und wie sie es ad interim zu verordnen für das Beste ansehen und befinden möchten, gnädigst anheimb gestellet sein lassen, doch daß im übrigen sowohl der Superior als das Conuent die Obseruantz der Congregation Montisserrati in allem fleißig in Obacht nehmen und halten sollen. Gleichwie nun solches zu förderist zur Beförderung der Ehre Gottes, so dann Fortsez= und Stabilirung Unser christlichen Intention geraichet alßo wißen Wir Uns D. L. embsig getreuen Cooperation hierinnen genugsamb versichert und verbleiben deroselben benebens mit kayfer und königlichen Gnaden iederzeit wolgewogen. Geben aus Unseren Schloß zu Linz, den sieben und zwanzigsten Monatstag Junij im sechzehenhundert sieben und vierzigsten, Unserer Reiche. des Römischen im eilften, des Hungarischen im zweyundzwanzige sten, und des Böhembischen im zwanzigsten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, Reg. Boh. cancellarius m. p. Ad mandatum suae caes. Maiestatis proprium. J. V. Luckeberg m. p. CLXIX. 1647. Juni. Wien. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, beglaubigt alle auf die Translation der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus, und die Übergabe von Emaus an die Montserra¬ tenser bezughabenden Urkunden und bezeugt deren Inhalt. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49.
220 so werden doch D. L. bey solcher der Sachen Beschaffenheit alß loci ordinarius die conuentuales durch dero Authoritet und Dexteritet, diesen für einen Superioren unwaigerlich anzunehmen, zur disponiren sich eyfrig bearbeiten. Nach Uns zur Handen kommener Confirmation aber wollen Wir Unß gegen D. L. ferneres dißfalß gnädigst zu erklären nicht unterlassen. Soviel aber dieses Ordens hergebrachtes statutum de absti- nentia ab esu carnium anreicht, ob Wir zwar gnädigst gerne sehen wollten, daß es in primaeua fundatione s. Benedicti verbleiben möchte, jedoch da es etwa (sonderlich bey dieser Occasion) von diesen Conuentualn noch absonderlich difficultirt wurde, wollen Wir solches D. L., waß und wie sie es ad interim zu verordnen für das Beste ansehen und befinden möchten, gnädigst anheimb gestellet sein lassen, doch daß im übrigen sowohl der Superior als das Conuent die Obseruantz der Congregation Montisserrati in allem fleißig in Obacht nehmen und halten sollen. Gleichwie nun solches zu förderist zur Beförderung der Ehre Gottes, so dann Fortsez= und Stabilirung Unser christlichen Intention geraichet alßo wißen Wir Uns D. L. embsig getreuen Cooperation hierinnen genugsamb versichert und verbleiben deroselben benebens mit kayfer und königlichen Gnaden iederzeit wolgewogen. Geben aus Unseren Schloß zu Linz, den sieben und zwanzigsten Monatstag Junij im sechzehenhundert sieben und vierzigsten, Unserer Reiche. des Römischen im eilften, des Hungarischen im zweyundzwanzige sten, und des Böhembischen im zwanzigsten Jahr. Ferdinand m. p. Georgius comes de Martinitz, Reg. Boh. cancellarius m. p. Ad mandatum suae caes. Maiestatis proprium. J. V. Luckeberg m. p. CLXIX. 1647. Juni. Wien. Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, beglaubigt alle auf die Translation der slawischen Benediktiner von Emaus nach St. Nikolaus, und die Übergabe von Emaus an die Montserra¬ tenser bezughabenden Urkunden und bezeugt deren Inhalt. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 49.
Strana 221
221 Nos Ernestus Adalbertus, divina miseratione S. R. E. tituli s. Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archi- episcopus Pragensis, legatus natus, inclyti regni Bohemiae primas etc. Tenore praesentium notum facimus, recognoscimus ac testatum facimus in perpetuum, quod serenissimus augustis- simusque imperator ac Hungariae, Bohemiae etc. rex Ferdi- nandus tertius fecerit nobis nuper praesentari ac ad manus consignari unum exemplar authentice vidimatum ac sigillo quoque suae caesareae regiaeque Majestatis ad ampliorem fidem communitum diplomatis cuiusdam sui regii sub datum Viennae, 8. Mai 1647, cuius quidem tenor de verbo ad verbum est, ut sequitur. A. Nos Ferdinandus III., divina favente clementia electus imperator semper augustus etc. (Inseratum totum.) Id a nobis clementissime requirens, ut quoniam Majestas sua piam illam suam fundationem aliaque in praefato suo diplomate contenta, intenderet authoritate etiam sedis apo- stolicae curare confirmari et in perpetuum stabiliri, non gra- varemur, ad celeriorem effectum intentionis suae huiusmodi obtinendum (ne videlicet cum jactura temporis necesse sit ad verificandam narrativam dictae fundationis ultro citroque informationes in partibus committere) authoritatis nostrae solemni testimonio, omni exceptione maiori, mature concurrere. Siquidem de contentis omnibus et singulis in praefati diplo- matis seu fundationis regiae instrumento per suam Maje- statem enarratis, utrum veritate nitantur, nobis prae omnibus est compertum. Itaque nos volentes tam justae suae Majestatis praefatae clementissime requisitioni, prout omnino par est, ad effectum plane ad Dei gloriam vergentem satisfacere testimonium perhibendo veritati, de qua non dubiam, sed plane certam notitiam habuimus et habemus, ac prius per nos ipsos dili- genter et accurate lecto, relecto ac considerato, praeinserti regii diplomatis tenore generaliter et insolidum dicimus, asserimus attestamurque, imprimis nobis constare plane, quidquid in eo Majestas sua narrative recenset, veritate utique niti.
221 Nos Ernestus Adalbertus, divina miseratione S. R. E. tituli s. Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archi- episcopus Pragensis, legatus natus, inclyti regni Bohemiae primas etc. Tenore praesentium notum facimus, recognoscimus ac testatum facimus in perpetuum, quod serenissimus augustis- simusque imperator ac Hungariae, Bohemiae etc. rex Ferdi- nandus tertius fecerit nobis nuper praesentari ac ad manus consignari unum exemplar authentice vidimatum ac sigillo quoque suae caesareae regiaeque Majestatis ad ampliorem fidem communitum diplomatis cuiusdam sui regii sub datum Viennae, 8. Mai 1647, cuius quidem tenor de verbo ad verbum est, ut sequitur. A. Nos Ferdinandus III., divina favente clementia electus imperator semper augustus etc. (Inseratum totum.) Id a nobis clementissime requirens, ut quoniam Majestas sua piam illam suam fundationem aliaque in praefato suo diplomate contenta, intenderet authoritate etiam sedis apo- stolicae curare confirmari et in perpetuum stabiliri, non gra- varemur, ad celeriorem effectum intentionis suae huiusmodi obtinendum (ne videlicet cum jactura temporis necesse sit ad verificandam narrativam dictae fundationis ultro citroque informationes in partibus committere) authoritatis nostrae solemni testimonio, omni exceptione maiori, mature concurrere. Siquidem de contentis omnibus et singulis in praefati diplo- matis seu fundationis regiae instrumento per suam Maje- statem enarratis, utrum veritate nitantur, nobis prae omnibus est compertum. Itaque nos volentes tam justae suae Majestatis praefatae clementissime requisitioni, prout omnino par est, ad effectum plane ad Dei gloriam vergentem satisfacere testimonium perhibendo veritati, de qua non dubiam, sed plane certam notitiam habuimus et habemus, ac prius per nos ipsos dili- genter et accurate lecto, relecto ac considerato, praeinserti regii diplomatis tenore generaliter et insolidum dicimus, asserimus attestamurque, imprimis nobis constare plane, quidquid in eo Majestas sua narrative recenset, veritate utique niti.
Strana 222
222 In specie vero ita esse detestamur, quod in quoad con- cernit permutationem cessionemve hinc inde mutuam inter regulares interessatos ecclesiarum et respective pertinentiarum earundem communi reciproce dictorum interessatorum, item suae regiae Majestatis ac nostro, uti loci ordinarii consensu factam, per quam videlicet anno 1635 de mense Junii con- ventum est et effectum, ut certis mediantibus conditionibus (quae omnes effectum suum sortitae fuerunt et de quibus infra latius) veteres monachi Benedictini congregationis Bo- hemicae, qui ab antiquo ex fundatione olim Caroli ecclesiam et monasterium in noua urbe Pragensi, vulgo Slouanense in Emaus nuncupatum possidebant, illam et illud cum medietate supellectilis ad sacristiam et altaris seruitium pertinentis et cum omnibus hortis, vineis, aedificiis intra ambitum murorum eiusdem monasterii jacentibus dumtaxat (caeteris juribus et bonis sibi reseruatis) cesserint, resignarint in fauorem mona- chorum eiusdem ordinis reformatorum congregationis Hispa- niensis a Monteserrato nuncupatae, pro quibus sua eadem Majestas nouam fundationem erigere intendebat ibidem. Ipsi vero praedicti monachi cedentes translati fuerint in ecclesiam et domum parochialem s. Nicolai in Veteri-Praga prope forum sitam de consensu canonicorum regularium ordinis Praemonstratensis, ad quos praefata s. Nicolai ecclesia et domus pertinebant et qui ecclesiam s. Nicolai ac domum praefatam dumtaxat primodictis monachis cesserint. Ipsi autem Praemonstratenses loco praefatae ecclesiae et domus s. Nicolai sic cessarum aliam ecclesiam, nempe s. Benedicti nuncupatam in eadem Veteri-Praga prope fossam sitam una cum certis adjacentibus pertinentiis et spatiis et jure ibidem aedificandi, acquisiuerint ac juris sui ordinis ac monasterii Strahouiensis Pragae eiusdem ordinis fuerint in perpetuum. Ita quod duodecim ab hinc annis circiter praefati tam primo et secundodicti monachi Benedictini, quam canonici Praemonstratensis ordinis Strahouienses, respectiue sint fuerintque in continua pacifica possessione dictarum eccle- siarum, hinc inde mutuo, ut supra cessarum et concessarum. 2°. Quod attinet item instrumentum translationis (cuius sua Majestas in praeinserto diplomate fundationis suae ex-
222 In specie vero ita esse detestamur, quod in quoad con- cernit permutationem cessionemve hinc inde mutuam inter regulares interessatos ecclesiarum et respective pertinentiarum earundem communi reciproce dictorum interessatorum, item suae regiae Majestatis ac nostro, uti loci ordinarii consensu factam, per quam videlicet anno 1635 de mense Junii con- ventum est et effectum, ut certis mediantibus conditionibus (quae omnes effectum suum sortitae fuerunt et de quibus infra latius) veteres monachi Benedictini congregationis Bo- hemicae, qui ab antiquo ex fundatione olim Caroli ecclesiam et monasterium in noua urbe Pragensi, vulgo Slouanense in Emaus nuncupatum possidebant, illam et illud cum medietate supellectilis ad sacristiam et altaris seruitium pertinentis et cum omnibus hortis, vineis, aedificiis intra ambitum murorum eiusdem monasterii jacentibus dumtaxat (caeteris juribus et bonis sibi reseruatis) cesserint, resignarint in fauorem mona- chorum eiusdem ordinis reformatorum congregationis Hispa- niensis a Monteserrato nuncupatae, pro quibus sua eadem Majestas nouam fundationem erigere intendebat ibidem. Ipsi vero praedicti monachi cedentes translati fuerint in ecclesiam et domum parochialem s. Nicolai in Veteri-Praga prope forum sitam de consensu canonicorum regularium ordinis Praemonstratensis, ad quos praefata s. Nicolai ecclesia et domus pertinebant et qui ecclesiam s. Nicolai ac domum praefatam dumtaxat primodictis monachis cesserint. Ipsi autem Praemonstratenses loco praefatae ecclesiae et domus s. Nicolai sic cessarum aliam ecclesiam, nempe s. Benedicti nuncupatam in eadem Veteri-Praga prope fossam sitam una cum certis adjacentibus pertinentiis et spatiis et jure ibidem aedificandi, acquisiuerint ac juris sui ordinis ac monasterii Strahouiensis Pragae eiusdem ordinis fuerint in perpetuum. Ita quod duodecim ab hinc annis circiter praefati tam primo et secundodicti monachi Benedictini, quam canonici Praemonstratensis ordinis Strahouienses, respectiue sint fuerintque in continua pacifica possessione dictarum eccle- siarum, hinc inde mutuo, ut supra cessarum et concessarum. 2°. Quod attinet item instrumentum translationis (cuius sua Majestas in praeinserto diplomate fundationis suae ex-
Strana 223
223 presse et fundamentaliter meminit) anno et mense supradictis inter praefatos interessatos ordines respectiue super prae- fatarum ecclesiarum permutationibus initae in palatio et can- cellaria nostra archiepiscopali Pragensi, testamur pariter, illius originale ibidem conseruari et de nostro consensu, coram nostro tunc officiali, cui omne ad id nostram authori- tatem dederamus, quin et facultatem etiam pro parte nostra et suae Majestatis respectiue (siquidem ipsa sua Majestas nobis id expresse uti suo commissario in hac causa permi- serat) promittendi partibus adimpletionem conditionum aequa- rum ab iis petendarum fuisse celebratum. Cuius transactionis tenor de verbo ad verbum est qui sequitur, videlicet: Instrumentum. B. Anno Domini 1635, die 8. Junii, pontificatus P. D. N. Urbani octaui anno duodecimo, inuictissimo semperque augusto Ferdinando 2d°, imperatore regnante . . . (Inseratum totum.) 3°. Item quod attinet regium illud diploma praefati Fer- dinandi tertii sub dato Hailbron, 21. die mensis Julii anno similiter 1635 confectum et ad quod etiam eadem sua Majestas in praeinserto fundationis diplomate se refert, attestamur quoque, illud nobis originaliter in pergameno praesentatum fuisse ad manus illiusque tenorem sonare de verbo ad verbum ut sequitur videlicet: C. Nos Ferdinandus III., ad perpetuam rei memoriam etc. (Inseratum totum.) Cuius etiam mododicti regii diplomatis bina originalia eiusdem tenoris a praefato Ferdinando tertio expedita fuisse, quorum unum habent praefati monachi translati ex Slouan ad s. Nicolaum, alterum praefati canonici regulares Straho- uienses, qui uice praefatae s. Nicolai praefatam s. Benedicti occuparunt. Nobis constat, utpote nobis fuit utrumque ante oculos exhibitum. 4°. Et nihilominus nos uolentes in cautela abundare, cum iam inde de mense Decembri uel alio ueriori [!] anni pro- xime elapsi 1646 percepissemus, praefatum Ferdinandum 3um piae suae fundationis confirmationem a sede apostolica perop-
223 presse et fundamentaliter meminit) anno et mense supradictis inter praefatos interessatos ordines respectiue super prae- fatarum ecclesiarum permutationibus initae in palatio et can- cellaria nostra archiepiscopali Pragensi, testamur pariter, illius originale ibidem conseruari et de nostro consensu, coram nostro tunc officiali, cui omne ad id nostram authori- tatem dederamus, quin et facultatem etiam pro parte nostra et suae Majestatis respectiue (siquidem ipsa sua Majestas nobis id expresse uti suo commissario in hac causa permi- serat) promittendi partibus adimpletionem conditionum aequa- rum ab iis petendarum fuisse celebratum. Cuius transactionis tenor de verbo ad verbum est qui sequitur, videlicet: Instrumentum. B. Anno Domini 1635, die 8. Junii, pontificatus P. D. N. Urbani octaui anno duodecimo, inuictissimo semperque augusto Ferdinando 2d°, imperatore regnante . . . (Inseratum totum.) 3°. Item quod attinet regium illud diploma praefati Fer- dinandi tertii sub dato Hailbron, 21. die mensis Julii anno similiter 1635 confectum et ad quod etiam eadem sua Majestas in praeinserto fundationis diplomate se refert, attestamur quoque, illud nobis originaliter in pergameno praesentatum fuisse ad manus illiusque tenorem sonare de verbo ad verbum ut sequitur videlicet: C. Nos Ferdinandus III., ad perpetuam rei memoriam etc. (Inseratum totum.) Cuius etiam mododicti regii diplomatis bina originalia eiusdem tenoris a praefato Ferdinando tertio expedita fuisse, quorum unum habent praefati monachi translati ex Slouan ad s. Nicolaum, alterum praefati canonici regulares Straho- uienses, qui uice praefatae s. Nicolai praefatam s. Benedicti occuparunt. Nobis constat, utpote nobis fuit utrumque ante oculos exhibitum. 4°. Et nihilominus nos uolentes in cautela abundare, cum iam inde de mense Decembri uel alio ueriori [!] anni pro- xime elapsi 1646 percepissemus, praefatum Ferdinandum 3um piae suae fundationis confirmationem a sede apostolica perop-
Strana 224
224 tare ac nostra opera ad hoc ipsum uti clementissime propo- suisse, imo recordantes, quod praefata transactio sub lit. B. supra inserta, utpote ad instantiam specialem eiusdem Fer- dinandi tunc Pragae existentis et ad castra in imperium festinantis et huius negotii consummationem ante abitum suum uidere cupientis, fuerit utcunque accelerata et eiusdem instrumentum propterea forsan non adeo elaborate in suis clausulis et solemnitatibus confectum. Idcirco fecimus coram nobis comparere modernos abbates, uidelicet : Strahouiensem dñum Crispinum ab Hradisstie, suffraganeum nostrum et ordinis Praemonstratensis in hoc regno uisitatorem, et dnum fratrem Joannem Benedictum Beraunsky, ordinis Benedicti- norum ad s. Nicolai praefati abbatem, quibus intimauimus, quatenus siquid etiamnum opponere forsan uellent grauaminis in praefato ecclesiarum negotio, facerent, sin minus, exhiberent nobis singuli in scriptis in fauorem suae Majestatis attesta- tionem congruam de consensu praestito et satisfactione accepta a sua eadem Majestate in omnibus ad hoc negotium spec- tantibus. Itaque praefati dni abbates quisque, pro quanto suum ordinem concernit, sponte ac libere, non solum oretenus in nostra tunc praesentia, uerum etiam post dies aliquot scripto quisque proprio nobis desuper tradito contestati sunt; abbas quidem Strahouiensis praefatus in hunc tenorem de uerbo ad uerbum, ut sequitur: D. In nomine Domini. Amen. Nos Crispinus, archiepiscopus Trapezuntinus, suffraganeus Pragensis, uti abbas Strahouiensis et visitator et totus venerabilis conuentus canonicorum eccle- siae Strahouiensis etc. (Inseratur ex integro et per totum cum nominibus sub- scriptis.) E. Abbas autem Joannes Benedictus Beraunsky praefatus tenore de uerbo ad uerbum, ut sequitur, uidelicet: Ego Fr. Joannes Benedictus Beraunsky, ordinis s. Bene- dicti apud s. Nicolaum Vetero-Pragae abbas. Notum facio attestorque etc. (Inseratum totum.) 5°. Attestamur praeterea, ecclesiam supra memoratam S. Benedicti prope Veteris-Pragae fossam religiosis monasterii
224 tare ac nostra opera ad hoc ipsum uti clementissime propo- suisse, imo recordantes, quod praefata transactio sub lit. B. supra inserta, utpote ad instantiam specialem eiusdem Fer- dinandi tunc Pragae existentis et ad castra in imperium festinantis et huius negotii consummationem ante abitum suum uidere cupientis, fuerit utcunque accelerata et eiusdem instrumentum propterea forsan non adeo elaborate in suis clausulis et solemnitatibus confectum. Idcirco fecimus coram nobis comparere modernos abbates, uidelicet : Strahouiensem dñum Crispinum ab Hradisstie, suffraganeum nostrum et ordinis Praemonstratensis in hoc regno uisitatorem, et dnum fratrem Joannem Benedictum Beraunsky, ordinis Benedicti- norum ad s. Nicolai praefati abbatem, quibus intimauimus, quatenus siquid etiamnum opponere forsan uellent grauaminis in praefato ecclesiarum negotio, facerent, sin minus, exhiberent nobis singuli in scriptis in fauorem suae Majestatis attesta- tionem congruam de consensu praestito et satisfactione accepta a sua eadem Majestate in omnibus ad hoc negotium spec- tantibus. Itaque praefati dni abbates quisque, pro quanto suum ordinem concernit, sponte ac libere, non solum oretenus in nostra tunc praesentia, uerum etiam post dies aliquot scripto quisque proprio nobis desuper tradito contestati sunt; abbas quidem Strahouiensis praefatus in hunc tenorem de uerbo ad uerbum, ut sequitur: D. In nomine Domini. Amen. Nos Crispinus, archiepiscopus Trapezuntinus, suffraganeus Pragensis, uti abbas Strahouiensis et visitator et totus venerabilis conuentus canonicorum eccle- siae Strahouiensis etc. (Inseratur ex integro et per totum cum nominibus sub- scriptis.) E. Abbas autem Joannes Benedictus Beraunsky praefatus tenore de uerbo ad uerbum, ut sequitur, uidelicet: Ego Fr. Joannes Benedictus Beraunsky, ordinis s. Bene- dicti apud s. Nicolaum Vetero-Pragae abbas. Notum facio attestorque etc. (Inseratum totum.) 5°. Attestamur praeterea, ecclesiam supra memoratam S. Benedicti prope Veteris-Pragae fossam religiosis monasterii
Strana 225
225 Strahouiensis et eorum ordini in uicem s. Nicolai modo supradicto concessam fuisse filialem ecclesiae parochialis B. M. Virginis in Thein nuncupatae et ad forum Antiquae- Pragae sitae, dictumque Ferdinandum 3um uti regem Boemiae in praefatam matricem adeoque et in praefatam filialem jus patronatus regii habuisse neque alias ex eiusdem filialis separatione huiusmodi praejudicium aut damnum praefatae matrici afferri. Si quidem praefata filialis omni dote ac redditibus erat destituta, imo uerius caruerat semper. Et nihilominus rectorem praefatae ecclesiae matricis et uitricos respectiue et quoad opus esset in separationem eiusmodi consensisse ex tunc. Quin et modernum d. Wenceslaum Franciscum Celestinum, artium liberalium magistrum et cano- nicum nostrae Metropolitanae Pragensis, ad nos uocatum iussumque, scripto libere deponere in hac causa, quatenus ad ipsum spectat, nobis exhibuisse suam attestationem, quae de uerbo ad uerbum sonat, ut sequitur, uidelicet: F. Ego Wenceslaus Franciscus Celestinus etc. (Inseratur totum.) 6°. Item constare nobis ac publice uniuersae ciuitati Pragensi, primodictum monasterium B. M. V. in Slouan seu Emaus dictum, alias ferme ruinae proximum, sicut et eccle- siam eiusdem splendidissime a praefato Ferdinando 30 sump- tibus regiis non sane mediocribus ita instaurata et reaedi- ficata, ut plane inter pulcherrima ciuitatis ornamenta ac noua censeri possint; ipsamque ibidem ecclesiam, amodo sub titulo et inuocatione B. M. virginis de Monteserrato in Emaus celebrem, erectis quoque nouis regio similiter sumptu alta- ribus seu capellis ac omnimoda sacra supellectile conspicuam cerni ac monachos illuc introductos cum aedificatione fide- lium hactenus officiis diuinis ac horis canonicis in ea sedulo incumbere nec non eosdem monachos ac conuentum realiter possidere absque contradictione omnia et singula illa bona sta- bilia cum suis pertinentiis, quae Ferdinandus III. tanquam eorum ibidem fundator enarrat in suprainserto regiae fundationis diplo- mate sub lit. A., se illis primitus assignasse ac in perpetuum donasse. Praeterea quod praefata bona, ob bellorum in Boemia saeuitiam, agros incultos, subditos abactos, non possent nunc 15
225 Strahouiensis et eorum ordini in uicem s. Nicolai modo supradicto concessam fuisse filialem ecclesiae parochialis B. M. Virginis in Thein nuncupatae et ad forum Antiquae- Pragae sitae, dictumque Ferdinandum 3um uti regem Boemiae in praefatam matricem adeoque et in praefatam filialem jus patronatus regii habuisse neque alias ex eiusdem filialis separatione huiusmodi praejudicium aut damnum praefatae matrici afferri. Si quidem praefata filialis omni dote ac redditibus erat destituta, imo uerius caruerat semper. Et nihilominus rectorem praefatae ecclesiae matricis et uitricos respectiue et quoad opus esset in separationem eiusmodi consensisse ex tunc. Quin et modernum d. Wenceslaum Franciscum Celestinum, artium liberalium magistrum et cano- nicum nostrae Metropolitanae Pragensis, ad nos uocatum iussumque, scripto libere deponere in hac causa, quatenus ad ipsum spectat, nobis exhibuisse suam attestationem, quae de uerbo ad uerbum sonat, ut sequitur, uidelicet: F. Ego Wenceslaus Franciscus Celestinus etc. (Inseratur totum.) 6°. Item constare nobis ac publice uniuersae ciuitati Pragensi, primodictum monasterium B. M. V. in Slouan seu Emaus dictum, alias ferme ruinae proximum, sicut et eccle- siam eiusdem splendidissime a praefato Ferdinando 30 sump- tibus regiis non sane mediocribus ita instaurata et reaedi- ficata, ut plane inter pulcherrima ciuitatis ornamenta ac noua censeri possint; ipsamque ibidem ecclesiam, amodo sub titulo et inuocatione B. M. virginis de Monteserrato in Emaus celebrem, erectis quoque nouis regio similiter sumptu alta- ribus seu capellis ac omnimoda sacra supellectile conspicuam cerni ac monachos illuc introductos cum aedificatione fide- lium hactenus officiis diuinis ac horis canonicis in ea sedulo incumbere nec non eosdem monachos ac conuentum realiter possidere absque contradictione omnia et singula illa bona sta- bilia cum suis pertinentiis, quae Ferdinandus III. tanquam eorum ibidem fundator enarrat in suprainserto regiae fundationis diplo- mate sub lit. A., se illis primitus assignasse ac in perpetuum donasse. Praeterea quod praefata bona, ob bellorum in Boemia saeuitiam, agros incultos, subditos abactos, non possent nunc 15
Strana 226
226 ipsorum sustentationi oneribusque ferendis sufficere, eundem Ferdinandum tertium nouo fundationis subsidio et augmento sane insigni, ipsis iisdem monachis ac conuentui praedictis assignasse annuatim quatuor millia florenorum Rhenensium ex regio perpetuo omnium certissimo salis, uini et cereuisiae censu soluendorum, praeter unum salis modium singulis mensibus pariter iis assignatum, donec Majestas sua uel eius successores in Boemiae regno tantundem in ualore in stabilibus iisdem assignauerint. Quibus quatuor millibus florenorum praedicti monachi et conuentus fatentur se gaudere et frui ex nunc. Quae cum ita sint, prout ita esse nobis constat ac prae- terea eadem sua Majestas, ut ex praemissis liquet, pro acqui- rendo ipsis praefatis monachis a primis alio translatis posses- soribus, praedicto loco decem similium florenorum millia ex aerario regio praerogauerit, nobis profecto iustum uidetur, quod intendit, ut nimirum tamquam uerus, imo liberalissimus fundator, jure patronatus et annexis ei priuilegiis, quae proinde in saepedicto fundationis suprainserto regio diplo- mate sibi ac suis successoribus expresse reseruat, gaudeat et potiatur. 7°. Praeterea attestamur, praefatos praelatos regulares (quorum hic supra attestationes inseruimus) optari, nedum consentiri, quatenus praefatus rex Ferdinandus fundationis huiusmodi suae regiae in Emaus et omnium ac singulorum gestorum in praefatis ipsorum instrumentis seu attestationibus commemoratorum impetret a sede apostolica confirmationem eamque ipsorum quoque respectiue nomine quantocius petat. 8°. Similiter attestamur, originalia instrumenta, originales- que attestationes, ex quibus desumpsimus ac hisce inseruimus tenores, fuisse et esse verissima originalia, eorumque authores et subscriptores esse fide dignos. Nosque praefatos insertos tenores cum ipsis originalibus collatos reperisse concordare de uerbo ad uerbum. 9°. Demum facimus fidem, nos uidisse et legisse suppli- cam, quam idem Ferdinandus rex et imperator ad Sanctissimum super praemissis et pro impetranda desuper apostolica confir- matione destinauit, et singula puncta in ea contenta. Quibus
226 ipsorum sustentationi oneribusque ferendis sufficere, eundem Ferdinandum tertium nouo fundationis subsidio et augmento sane insigni, ipsis iisdem monachis ac conuentui praedictis assignasse annuatim quatuor millia florenorum Rhenensium ex regio perpetuo omnium certissimo salis, uini et cereuisiae censu soluendorum, praeter unum salis modium singulis mensibus pariter iis assignatum, donec Majestas sua uel eius successores in Boemiae regno tantundem in ualore in stabilibus iisdem assignauerint. Quibus quatuor millibus florenorum praedicti monachi et conuentus fatentur se gaudere et frui ex nunc. Quae cum ita sint, prout ita esse nobis constat ac prae- terea eadem sua Majestas, ut ex praemissis liquet, pro acqui- rendo ipsis praefatis monachis a primis alio translatis posses- soribus, praedicto loco decem similium florenorum millia ex aerario regio praerogauerit, nobis profecto iustum uidetur, quod intendit, ut nimirum tamquam uerus, imo liberalissimus fundator, jure patronatus et annexis ei priuilegiis, quae proinde in saepedicto fundationis suprainserto regio diplo- mate sibi ac suis successoribus expresse reseruat, gaudeat et potiatur. 7°. Praeterea attestamur, praefatos praelatos regulares (quorum hic supra attestationes inseruimus) optari, nedum consentiri, quatenus praefatus rex Ferdinandus fundationis huiusmodi suae regiae in Emaus et omnium ac singulorum gestorum in praefatis ipsorum instrumentis seu attestationibus commemoratorum impetret a sede apostolica confirmationem eamque ipsorum quoque respectiue nomine quantocius petat. 8°. Similiter attestamur, originalia instrumenta, originales- que attestationes, ex quibus desumpsimus ac hisce inseruimus tenores, fuisse et esse verissima originalia, eorumque authores et subscriptores esse fide dignos. Nosque praefatos insertos tenores cum ipsis originalibus collatos reperisse concordare de uerbo ad uerbum. 9°. Demum facimus fidem, nos uidisse et legisse suppli- cam, quam idem Ferdinandus rex et imperator ad Sanctissimum super praemissis et pro impetranda desuper apostolica confir- matione destinauit, et singula puncta in ea contenta. Quibus
Strana 227
227 maturo animo perpensis, iudicamus sane ac pro certo nobis persuademus, si ea omnia a sua Sanctitate, prout petitur, concedentur et confirmabuntur (prout de benignitate aposto- lica confidimus), diuinum cultum in ciuitate Pragensi multi- pliciter et ad multorum aedificationem ac salutem auctum iri. Et nos has praesentes nostrae recognitionis, notificationis et attestationis litteras ex conscientia ueritatis, seposito omni humano praesertim adulationis affectu confectas, interposita nostra archiepiscopali ac cardinalitia fide confirmamus ac in signum nostrae propriae manus subscriptione ac sigillo, ad ualendum, ubicunque opus fuerit, roborauimus. Datum Viennae Austriae, die . . . Junii a. 1647. E. Cardinalis ab Harrach. L. S. CLXX. 1647. Juli. 10. Wien. Kardinal Harrach gibt dem Propst von Zderas, Florius Cre- mona, und dem Kapuziner P Basilius de Ayre als erzbischöflichen Kommissaren den Auftrag, in seinem Namen dem Konvente von Emaus die Einsetzung des P. Caramuel Lobkowitz zum interemi stischen Oberen mitzuteilen. Das Original auf Papier (31 cm X 20 cm) mit kleinem Papiersigel (D. 31/2 cm X 3 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 56. Auf der rechten, oberen äußeren Seite steht der Vermerk: Orig. Emaus. Commissio Em.mi pro D. Florio et P. Basilio ad insinuandum fratribus de Emaus provisionem interimalem patris Caramuelis in abbatem ibidem. 10 Juli 1647. (Executa die 17. eiusdem mensis.) Ernestus Adalbertus, divina miseratione S. R. E. tit. s.ae Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pra- gensis, princeps, legatus natus etc. Dilectis nobis adm. rdo. d. Don Florio Cremona, ord. canonicorum sti. Sepulchri generali, praeposito in Zderas, archiepiscopalis nostri consistorii assessori, et r. P. Basilio de Ayre, ordinis s. Francisci Capucinorum concionatori, missi- onariis apostolicis, salutem in Domino sempiternam. Quamvis corpore subinde absentes, providentiae tamen nostrae archiepiscopalis vigorem in commoda archidioecesis 15*
227 maturo animo perpensis, iudicamus sane ac pro certo nobis persuademus, si ea omnia a sua Sanctitate, prout petitur, concedentur et confirmabuntur (prout de benignitate aposto- lica confidimus), diuinum cultum in ciuitate Pragensi multi- pliciter et ad multorum aedificationem ac salutem auctum iri. Et nos has praesentes nostrae recognitionis, notificationis et attestationis litteras ex conscientia ueritatis, seposito omni humano praesertim adulationis affectu confectas, interposita nostra archiepiscopali ac cardinalitia fide confirmamus ac in signum nostrae propriae manus subscriptione ac sigillo, ad ualendum, ubicunque opus fuerit, roborauimus. Datum Viennae Austriae, die . . . Junii a. 1647. E. Cardinalis ab Harrach. L. S. CLXX. 1647. Juli. 10. Wien. Kardinal Harrach gibt dem Propst von Zderas, Florius Cre- mona, und dem Kapuziner P Basilius de Ayre als erzbischöflichen Kommissaren den Auftrag, in seinem Namen dem Konvente von Emaus die Einsetzung des P. Caramuel Lobkowitz zum interemi stischen Oberen mitzuteilen. Das Original auf Papier (31 cm X 20 cm) mit kleinem Papiersigel (D. 31/2 cm X 3 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 56. Auf der rechten, oberen äußeren Seite steht der Vermerk: Orig. Emaus. Commissio Em.mi pro D. Florio et P. Basilio ad insinuandum fratribus de Emaus provisionem interimalem patris Caramuelis in abbatem ibidem. 10 Juli 1647. (Executa die 17. eiusdem mensis.) Ernestus Adalbertus, divina miseratione S. R. E. tit. s.ae Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pra- gensis, princeps, legatus natus etc. Dilectis nobis adm. rdo. d. Don Florio Cremona, ord. canonicorum sti. Sepulchri generali, praeposito in Zderas, archiepiscopalis nostri consistorii assessori, et r. P. Basilio de Ayre, ordinis s. Francisci Capucinorum concionatori, missi- onariis apostolicis, salutem in Domino sempiternam. Quamvis corpore subinde absentes, providentiae tamen nostrae archiepiscopalis vigorem in commoda archidioecesis 15*
Strana 228
228 nostrae, quantum cum Domino possumus, non desinimus etiam eminus conari extendere. Hinc est, quod perpendentes prae- sentem statum et circumstantias monasterii B. Marie virginis Montisserrati ord. s. Benedicti, in Emaus nuncupati, nobis uti archiepiscopo et ordinario Pragensi subjecti, ab anno prope- modum praelato orbati, non sine periculo interea detrimenti regularis disciplinae; commoti quoque aliunde, non minus insinuationibus nobis factis subinde pro parte Ferdinandi tertii, imperatoris semper augusti, Domini nostri clementissimi, uti praefati monasterii fundatoris, qua novissime rursus per ipsius caesareae regiaeque Majestatis expressas litteras (quas in origi- nali hic adjungimus) clementissime requisiti, quatenus prae- fatum regiae suae fundationis monasterium ac religiosos conventuales eiusdem non patiamur diutius praelato carere, qui ad interim et donec Sedes apostolica ad eiusdem suae Majestatis instantiam semel pro semper firmiter providerit, disciplinam regularem cum authoritate ibidem tueatur ac praedictorum conventualium occurrentiis tam in spiritualibus quam temporalibus paterne consulat, et alias animadvertentes stantibus circumstantiis et pro praesenti tempore aliam pro- videndi viam non suppetere, tandem re mature considerata et cum prudentissimis viris deliberata et discussa, resolvimus huiusmodi urgenti necessitati jure nostro ad interim, ut supra, providere. Quoniam vero inter praefatos nobis dilectos praefati mo- nasterii conventuales et professos modernos alioqui laudabiles, tamen pro hac vice et in ordine ad omnimodas circumstan- tias merito spectandas non facile adhuc reperiatur usque adeo quispiam ad praelaturam istam idoneus, etiam suae Majestatis opinione, quin magis idoneus ad interim promoveri possit ab extra, sua Majestas autem interea de hoc ipso monasterio perpetuo sollicita, nobis proposuerit et commendaverit reve- rendissimum dominum patrem fratrem Joannem Caramuel Lobkovitz, alioqui ord. Cisterciensis, eiusdem tamen s. Bene- dicti regulae professum, virum omni exceptione majorem et quem singularis sapientiae, vitae exemplaris ac praelaturarum gestarum testimonia adeo profecto dignum clamant, ut ipsum praefati monasterii conventuales, non modo ultra acceptare
228 nostrae, quantum cum Domino possumus, non desinimus etiam eminus conari extendere. Hinc est, quod perpendentes prae- sentem statum et circumstantias monasterii B. Marie virginis Montisserrati ord. s. Benedicti, in Emaus nuncupati, nobis uti archiepiscopo et ordinario Pragensi subjecti, ab anno prope- modum praelato orbati, non sine periculo interea detrimenti regularis disciplinae; commoti quoque aliunde, non minus insinuationibus nobis factis subinde pro parte Ferdinandi tertii, imperatoris semper augusti, Domini nostri clementissimi, uti praefati monasterii fundatoris, qua novissime rursus per ipsius caesareae regiaeque Majestatis expressas litteras (quas in origi- nali hic adjungimus) clementissime requisiti, quatenus prae- fatum regiae suae fundationis monasterium ac religiosos conventuales eiusdem non patiamur diutius praelato carere, qui ad interim et donec Sedes apostolica ad eiusdem suae Majestatis instantiam semel pro semper firmiter providerit, disciplinam regularem cum authoritate ibidem tueatur ac praedictorum conventualium occurrentiis tam in spiritualibus quam temporalibus paterne consulat, et alias animadvertentes stantibus circumstantiis et pro praesenti tempore aliam pro- videndi viam non suppetere, tandem re mature considerata et cum prudentissimis viris deliberata et discussa, resolvimus huiusmodi urgenti necessitati jure nostro ad interim, ut supra, providere. Quoniam vero inter praefatos nobis dilectos praefati mo- nasterii conventuales et professos modernos alioqui laudabiles, tamen pro hac vice et in ordine ad omnimodas circumstan- tias merito spectandas non facile adhuc reperiatur usque adeo quispiam ad praelaturam istam idoneus, etiam suae Majestatis opinione, quin magis idoneus ad interim promoveri possit ab extra, sua Majestas autem interea de hoc ipso monasterio perpetuo sollicita, nobis proposuerit et commendaverit reve- rendissimum dominum patrem fratrem Joannem Caramuel Lobkovitz, alioqui ord. Cisterciensis, eiusdem tamen s. Bene- dicti regulae professum, virum omni exceptione majorem et quem singularis sapientiae, vitae exemplaris ac praelaturarum gestarum testimonia adeo profecto dignum clamant, ut ipsum praefati monasterii conventuales, non modo ultra acceptare
Strana 229
229 in praelatum, sed imo sibi gratulari exinde possint et debeant, ipse vero praefatus Caramuel ex sua parte ad requisiti- onem suae caesareae Majestatis sane ac in obsequium sae- pedicti monasterii eiusdemque conventualium consentiat, hoc onus in se suscipere, item juxta constitutiones congregationis Montisserati vivere easque in se et in subditis observare et denique quatenus opus, in Benedictinorum familiam se ipsum tradere, nos idcirco accepta ab eo super praemissis omnibus sponsione (de qua re praefatos conventuales in verbo nostro assecuramus), confisi etiam de eorundem in nostram provi- dentiam ac dispositionem acquiescendi voluntate et alias au- thoritate nostra ordinaria in hoc passu utentes, dictum re- verendissimum Patrem Caramuel ad interim, uti supradictum, et donec ulterior dispositio apostolica veniat, decrevimus praeficere in praelatum supradicti monasterii et uti talem propediem Pragam destinare. Quocirca vobis Don Florio et Patri Basilio praefatis, de vestra prudentia confisi, vigore praesentium committimus, ut his acceptis, ad praefatum monasterium accedatis, convocatis- que in loco debito adm. r. Patre Priore caeterisque con- ventus professis ibidem degentibus, nostro nomine praefatam nostram resolutionem ac provisionem interimalem insinuetis ac intimetis, quatenus et ipsi, qua par est, erga suam Ma- jestatem et nos respective modestia correspondendo, majorum suorum decreta, resignatis animis ac hilaribus amplectantur. Si quid vero horum occasione dictu aut factu opus erit erga praefatos religiosos (quorum tamen neminem speramus refra- gaturum), damus vobis praefatis commissariis nostris autho- ritatem ad id necessariam tamquam nostris delegatis hac in parte. Datum Viennae, die decima mensis Julii. Anno Do- mini millesimo sexcentesimo quadragesimo septimo. E. card. ab Harrach m. p. CLXXI. 1647. Juli. 10. Wien. Kardinal Harrach erteilt den von ihm bestellten Kommisfaren, Propst Florius Cremona und P. Basilius de Ayre, welche dem
229 in praelatum, sed imo sibi gratulari exinde possint et debeant, ipse vero praefatus Caramuel ex sua parte ad requisiti- onem suae caesareae Majestatis sane ac in obsequium sae- pedicti monasterii eiusdemque conventualium consentiat, hoc onus in se suscipere, item juxta constitutiones congregationis Montisserati vivere easque in se et in subditis observare et denique quatenus opus, in Benedictinorum familiam se ipsum tradere, nos idcirco accepta ab eo super praemissis omnibus sponsione (de qua re praefatos conventuales in verbo nostro assecuramus), confisi etiam de eorundem in nostram provi- dentiam ac dispositionem acquiescendi voluntate et alias au- thoritate nostra ordinaria in hoc passu utentes, dictum re- verendissimum Patrem Caramuel ad interim, uti supradictum, et donec ulterior dispositio apostolica veniat, decrevimus praeficere in praelatum supradicti monasterii et uti talem propediem Pragam destinare. Quocirca vobis Don Florio et Patri Basilio praefatis, de vestra prudentia confisi, vigore praesentium committimus, ut his acceptis, ad praefatum monasterium accedatis, convocatis- que in loco debito adm. r. Patre Priore caeterisque con- ventus professis ibidem degentibus, nostro nomine praefatam nostram resolutionem ac provisionem interimalem insinuetis ac intimetis, quatenus et ipsi, qua par est, erga suam Ma- jestatem et nos respective modestia correspondendo, majorum suorum decreta, resignatis animis ac hilaribus amplectantur. Si quid vero horum occasione dictu aut factu opus erit erga praefatos religiosos (quorum tamen neminem speramus refra- gaturum), damus vobis praefatis commissariis nostris autho- ritatem ad id necessariam tamquam nostris delegatis hac in parte. Datum Viennae, die decima mensis Julii. Anno Do- mini millesimo sexcentesimo quadragesimo septimo. E. card. ab Harrach m. p. CLXXI. 1647. Juli. 10. Wien. Kardinal Harrach erteilt den von ihm bestellten Kommisfaren, Propst Florius Cremona und P. Basilius de Ayre, welche dem
Strana 230
230 Konvente in Emaus die Bestellung des Caramuel Lobkowitz zum Interimsabte mitzuteilen haben, eine Spezialinstruktion. Das Original, äußerlich dem vorhergehenden Dekrete gleich, befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 56. Der Vermerk auf der Außenseite lautet: Orig. Emaus. Instructio Em.mi pro D. Florio et P. Basilio circa fratres in Emaus. 10. Julii 1647. Executa d. 17. dicto. Instructio pro Don Florio et Patre Basilio circa Patrem Caramuel praeficiendum monasterio in Emaus Pragae. 1°. Praeter patentes commissionis et litteras credentiales nostras ad fratres de Emaus, quae dictis fratribus erunt ex- hibendae, relinquo ipsorum arbitrio prout judicaverint expe- dire, caesaris litteras quoque ad me ipsis ostendere vel non. 2°. Notent bene praefati commissarii, non esse mentem meam, velle dependere a consensu praefatorum fratrum, quasi a conditione sine qua non, siquidem authoritas mea, qua fungor in hac parte, id non requirit, nihilominus tamen gratum mihi esset, si cum ipsorum satisfactione quoque res succedat. 3°. Nec est, quod praefati fratres in vim bullae Urbanae praetendant jus eligendi, quia praefata bulla fuit commissio- nalis et conditionalis et debitam executionem non habuit aliasque in pluribus punctis etiam gravibus narrative supponit falsum. Deinde caesar habet interesse nec eam acceptat. Item substantia fundationis est jam immutata. Denique dicta bulla, si valet, obligat fratres ad rigidam et omnimodam regulae observantiam, quod est contra eorum intentum, qui aspirant ad esum carnium. Et tandem datum quod valeret, tamen secundum canones electio esset dudum devoluta ad papam non obstante quod allegarent fratres, per ipsos mi- nime stetisse, quia elegerint tempestive. 4°. Nec ansam dent commissarii praefati iisdem fratri- bus exigendi a nobis vel a futuro provisionali praelato con- ditiones impertinentes ad casum. Ipsis enim abunde sufficere debet, quod spondemus pro dicto proviso, quod stabit obser- vantiae et conditionibus, quibus ipsimet se obligarunt; pro- indeque nulla vis infertur ipsis aut eorum professioni. 5°. Casu, quo hisce non obstantibus quorundam teme- ritas prosiliret in aliquos actus impertinentes et moniti a
230 Konvente in Emaus die Bestellung des Caramuel Lobkowitz zum Interimsabte mitzuteilen haben, eine Spezialinstruktion. Das Original, äußerlich dem vorhergehenden Dekrete gleich, befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 56. Der Vermerk auf der Außenseite lautet: Orig. Emaus. Instructio Em.mi pro D. Florio et P. Basilio circa fratres in Emaus. 10. Julii 1647. Executa d. 17. dicto. Instructio pro Don Florio et Patre Basilio circa Patrem Caramuel praeficiendum monasterio in Emaus Pragae. 1°. Praeter patentes commissionis et litteras credentiales nostras ad fratres de Emaus, quae dictis fratribus erunt ex- hibendae, relinquo ipsorum arbitrio prout judicaverint expe- dire, caesaris litteras quoque ad me ipsis ostendere vel non. 2°. Notent bene praefati commissarii, non esse mentem meam, velle dependere a consensu praefatorum fratrum, quasi a conditione sine qua non, siquidem authoritas mea, qua fungor in hac parte, id non requirit, nihilominus tamen gratum mihi esset, si cum ipsorum satisfactione quoque res succedat. 3°. Nec est, quod praefati fratres in vim bullae Urbanae praetendant jus eligendi, quia praefata bulla fuit commissio- nalis et conditionalis et debitam executionem non habuit aliasque in pluribus punctis etiam gravibus narrative supponit falsum. Deinde caesar habet interesse nec eam acceptat. Item substantia fundationis est jam immutata. Denique dicta bulla, si valet, obligat fratres ad rigidam et omnimodam regulae observantiam, quod est contra eorum intentum, qui aspirant ad esum carnium. Et tandem datum quod valeret, tamen secundum canones electio esset dudum devoluta ad papam non obstante quod allegarent fratres, per ipsos mi- nime stetisse, quia elegerint tempestive. 4°. Nec ansam dent commissarii praefati iisdem fratri- bus exigendi a nobis vel a futuro provisionali praelato con- ditiones impertinentes ad casum. Ipsis enim abunde sufficere debet, quod spondemus pro dicto proviso, quod stabit obser- vantiae et conditionibus, quibus ipsimet se obligarunt; pro- indeque nulla vis infertur ipsis aut eorum professioni. 5°. Casu, quo hisce non obstantibus quorundam teme- ritas prosiliret in aliquos actus impertinentes et moniti a
Strana 231
231 vobis non acquiescerent, compescendi erunt a vobis commis- sariis nostra authoritate. 6°. Cognoscant fratres se vehementer erraturos, si ima- ginentur praefatum Caramuel alias conditiones non habere ad manum nisi hanc in Emaus. Imo sciant, illum optimas sibi oblatas et gratas recusasse, tantum quia caesar, qui ho- minis praestantiam noscit, rogavit, ut hanc acceptaret pro bono huius monasterii. 7°. Sciant etiam, vanam esse apprehensionem, quasi magnis sumptibus oneraturus esset monasterium; est enim notorie vir sobriissimus, illumque conventuales habebunt or- dinarie assiduum commensalem. Tantummodo imitentur ipsi illius sobrietatem suo tempore. Interim dos monasterii non minus est applicata pro sustentatione congrua praelati quam conventualium. 8. Sciant etiam ii, qui pro impetrandis obedientiis trans- eundi ad tempus in Hispaniam seu Italiam mihi supplica- runt, quidquid sit de ipsorum pia intentione, me nihil reso- luturum, nisi prius praefatus provisus, postquam regimen assumpserit et statum monasterii explorarit, votum suum de- derit desuper, cui tamen commendabimus eorum desideria. 9°. Circa esum carnium quoque, maxime quoad sanos et bene valeutes et quoad accessuros post hac ad ordinem, qui forsan ferventiores erunt modernis quibusdam, resolutio ca- pietur in communicum ipsomet futuro praelato, qui cum quoad se sit indifferens, non dubitandum quin, qui affirmabunt se carnibus abstinere non posse, sint futuri consolati, intra ta- men terminos constitutionum Hispaniae. Non videtur interea aequum vel laudabile, ut infirmiores in hoc genere etiam alios validiores intendant quasi cogere ad recedendum a laudabili proposito, sed qui manducabit carnes non manducantem non spernat. Interim cogitent, cuiusmodi austeritatis praerogativa cessante abstinentia a carnibus excellet ista reformatio super alios communes benedictinos? 10°. Circa quadriennium abbatum juxta constitutiones congregationis Hispanicae consentit hactenus sua Majestas, nec abnuit Caramuel, per me quoque licet salvo sedis apo- stolicae, ut par est, arbitrio.
231 vobis non acquiescerent, compescendi erunt a vobis commis- sariis nostra authoritate. 6°. Cognoscant fratres se vehementer erraturos, si ima- ginentur praefatum Caramuel alias conditiones non habere ad manum nisi hanc in Emaus. Imo sciant, illum optimas sibi oblatas et gratas recusasse, tantum quia caesar, qui ho- minis praestantiam noscit, rogavit, ut hanc acceptaret pro bono huius monasterii. 7°. Sciant etiam, vanam esse apprehensionem, quasi magnis sumptibus oneraturus esset monasterium; est enim notorie vir sobriissimus, illumque conventuales habebunt or- dinarie assiduum commensalem. Tantummodo imitentur ipsi illius sobrietatem suo tempore. Interim dos monasterii non minus est applicata pro sustentatione congrua praelati quam conventualium. 8. Sciant etiam ii, qui pro impetrandis obedientiis trans- eundi ad tempus in Hispaniam seu Italiam mihi supplica- runt, quidquid sit de ipsorum pia intentione, me nihil reso- luturum, nisi prius praefatus provisus, postquam regimen assumpserit et statum monasterii explorarit, votum suum de- derit desuper, cui tamen commendabimus eorum desideria. 9°. Circa esum carnium quoque, maxime quoad sanos et bene valeutes et quoad accessuros post hac ad ordinem, qui forsan ferventiores erunt modernis quibusdam, resolutio ca- pietur in communicum ipsomet futuro praelato, qui cum quoad se sit indifferens, non dubitandum quin, qui affirmabunt se carnibus abstinere non posse, sint futuri consolati, intra ta- men terminos constitutionum Hispaniae. Non videtur interea aequum vel laudabile, ut infirmiores in hoc genere etiam alios validiores intendant quasi cogere ad recedendum a laudabili proposito, sed qui manducabit carnes non manducantem non spernat. Interim cogitent, cuiusmodi austeritatis praerogativa cessante abstinentia a carnibus excellet ista reformatio super alios communes benedictinos? 10°. Circa quadriennium abbatum juxta constitutiones congregationis Hispanicae consentit hactenus sua Majestas, nec abnuit Caramuel, per me quoque licet salvo sedis apo- stolicae, ut par est, arbitrio.
Strana 232
232 11°. Circa jus patronatus, quod sibi caesar reservat, nec ratio nec honestas patitur refragari, eum s. canones eo ipso quo quis fundat seu dotat ecclesiam, illud concedant. Atqui profecto negari non potest, quin sua Majestas vere sit fun- dator huius monasterii. 12°. Denique si, ut confido, praefati conventuales caesaris et nostrae expectationi respondebunt, debebunt absque contra- dictione et cunctatione unanimiter et alacriter acquiescere et obviis ulnis praefatum reverendissimum P. Caramuel brevi ven- turum excipere, de quo successu indubitatam fiduciam jam feci suae Majestati, quam sibi demerebuntur hoc specimine et quasi primitiis grati ipsorum animi. Datum Viennae, 10. Julii 1647. E. card. ab Harrach m. p. CLXXII. 1648. Juli. 17. [Prag.] Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bestimmt, daß der Wille der verstorbenen Sibilla Maria Walkaun von Adlar erfüllt und sie in der Kirche der heil. Kosmas und Damian bei gefetzt werde. Das Original auf Papier (30 cm X 19 cm) befindet sich in der Univ. Bibl. Prag (Cod. II, D. 13, Nr. 44). Das Papiersiegel des Erzbischofs ist gut erhalten. Links oben auf der ersten Seite steht der Vermerk: ex abbatia Carlov., rechts oben: 17. Julii 1648. Der ganze Coder enthält uur die Aktenstücke über diesen Prozeß. Ernestus, divina miseratione S. R. E. tit. s. Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pragensis etc. etc. Cum nobilis domina Sibilla Maria Walkaunin quatuor diebus circiter ante mortem infirma licet corpore, mente ta- men sana et integra, spontanee et libere, coram duobus testibus, contestibus et quidem sufficientibus, elegerat sibi sepulturam in sacello ss. Cosmae et Damiani in Emaus vulgo Slovan, et pro instauratione sacelli, pro cripta cadaveris sui extruenda, pro exequiis, pro una missa per decem annos, semel in hebdomada, in animae suae refrigerium legenda
232 11°. Circa jus patronatus, quod sibi caesar reservat, nec ratio nec honestas patitur refragari, eum s. canones eo ipso quo quis fundat seu dotat ecclesiam, illud concedant. Atqui profecto negari non potest, quin sua Majestas vere sit fun- dator huius monasterii. 12°. Denique si, ut confido, praefati conventuales caesaris et nostrae expectationi respondebunt, debebunt absque contra- dictione et cunctatione unanimiter et alacriter acquiescere et obviis ulnis praefatum reverendissimum P. Caramuel brevi ven- turum excipere, de quo successu indubitatam fiduciam jam feci suae Majestati, quam sibi demerebuntur hoc specimine et quasi primitiis grati ipsorum animi. Datum Viennae, 10. Julii 1647. E. card. ab Harrach m. p. CLXXII. 1648. Juli. 17. [Prag.] Der Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, bestimmt, daß der Wille der verstorbenen Sibilla Maria Walkaun von Adlar erfüllt und sie in der Kirche der heil. Kosmas und Damian bei gefetzt werde. Das Original auf Papier (30 cm X 19 cm) befindet sich in der Univ. Bibl. Prag (Cod. II, D. 13, Nr. 44). Das Papiersiegel des Erzbischofs ist gut erhalten. Links oben auf der ersten Seite steht der Vermerk: ex abbatia Carlov., rechts oben: 17. Julii 1648. Der ganze Coder enthält uur die Aktenstücke über diesen Prozeß. Ernestus, divina miseratione S. R. E. tit. s. Praxedis presbyter cardinalis ab Harrach, archiepiscopus Pragensis etc. etc. Cum nobilis domina Sibilla Maria Walkaunin quatuor diebus circiter ante mortem infirma licet corpore, mente ta- men sana et integra, spontanee et libere, coram duobus testibus, contestibus et quidem sufficientibus, elegerat sibi sepulturam in sacello ss. Cosmae et Damiani in Emaus vulgo Slovan, et pro instauratione sacelli, pro cripta cadaveris sui extruenda, pro exequiis, pro una missa per decem annos, semel in hebdomada, in animae suae refrigerium legenda
Strana 233
233 patribus eiusdem monasterii Slovanensis duo millia floreno- rum ex sua derelicta substantia dereliquerat et huiusmodi sepulturae et missarum dispositio caeterorumque praedicto- rum ita fuerit nota nobili et generoso equiti domino Jaroslao Walkaun de Adlar, marito suo, ut vocaverit dicti monasterii priorem et voluntatem uxoris defunctae aperuerit et de hora sepeliendi eam convenerit cum priore, tandem idem dominus Walkaun totam pie defunctae uxoris mentem immutare cum intendat, Pater prior Slovanensis, totius monasterii nomine, apud nos institit, ut auctoritate nostra archiepiscopali et ordinaria, ad quam de huiusmodi piis dispositionibus dignos- cere easque exequendas curare pleno iure spectat, praetactae nobilis dominae Sibillae defunctae piam ultimamque volun- tatem executioni mandari curaremus. Quare partibus hinc inde citatis et multoties in scriptis auditis peractisque de jure peragendis invenimus, nullam aliam dispositionem dominae Sibillae circa sepulturam, exequias, missarum celebrationem instaurationemque sacelli nisi prae- tactam extare, quam veluti legitime sufficienterque probatam validamque esse declaramus, a domino Walkaun exequi volumus et mandamus eumque ad medietatem expensarum litis con- demnamus.1) Lata et lecta est haec sententia in cancellaria nostra archiepiscopali die 17. Julii 1648. E. card. ab Harrach m. p. CLXXIII. 1648. Mai. 28. Prag. Abt Johannes Caramuel Lobkowitz, der Prior Isidor de Cruce und der ganze Konvent zedieren dem Rudolf Zeller von Rosenthal auf Sukdol den ieinem ins Kloster Emaus eingetretenen Bruder Karl (Anselm) zugefallenen Dritteil am väterlichen Erbgute Sukdol gegen den Barbetrag von 1200 fl. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, 438—440): 1) Die Dominikaner bei St. Ägid hatten die Leiche in ihrer Kirche beigesetzt infolge falscher Auslegung des Testamentes. Der Streit dauerte 7 Jahre und endigte mit der Übertragung der Leiche in die Kirche der heil. Kosmas und Damian bei Emaus.
233 patribus eiusdem monasterii Slovanensis duo millia floreno- rum ex sua derelicta substantia dereliquerat et huiusmodi sepulturae et missarum dispositio caeterorumque praedicto- rum ita fuerit nota nobili et generoso equiti domino Jaroslao Walkaun de Adlar, marito suo, ut vocaverit dicti monasterii priorem et voluntatem uxoris defunctae aperuerit et de hora sepeliendi eam convenerit cum priore, tandem idem dominus Walkaun totam pie defunctae uxoris mentem immutare cum intendat, Pater prior Slovanensis, totius monasterii nomine, apud nos institit, ut auctoritate nostra archiepiscopali et ordinaria, ad quam de huiusmodi piis dispositionibus dignos- cere easque exequendas curare pleno iure spectat, praetactae nobilis dominae Sibillae defunctae piam ultimamque volun- tatem executioni mandari curaremus. Quare partibus hinc inde citatis et multoties in scriptis auditis peractisque de jure peragendis invenimus, nullam aliam dispositionem dominae Sibillae circa sepulturam, exequias, missarum celebrationem instaurationemque sacelli nisi prae- tactam extare, quam veluti legitime sufficienterque probatam validamque esse declaramus, a domino Walkaun exequi volumus et mandamus eumque ad medietatem expensarum litis con- demnamus.1) Lata et lecta est haec sententia in cancellaria nostra archiepiscopali die 17. Julii 1648. E. card. ab Harrach m. p. CLXXIII. 1648. Mai. 28. Prag. Abt Johannes Caramuel Lobkowitz, der Prior Isidor de Cruce und der ganze Konvent zedieren dem Rudolf Zeller von Rosenthal auf Sukdol den ieinem ins Kloster Emaus eingetretenen Bruder Karl (Anselm) zugefallenen Dritteil am väterlichen Erbgute Sukdol gegen den Barbetrag von 1200 fl. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, 438—440): 1) Die Dominikaner bei St. Ägid hatten die Leiche in ihrer Kirche beigesetzt infolge falscher Auslegung des Testamentes. Der Streit dauerte 7 Jahre und endigte mit der Übertragung der Leiche in die Kirche der heil. Kosmas und Damian bei Emaus.
Strana 234
234 Nos Joannes Caramuel Lobkovicz, suffraganeus Mogun- tinus, monasterii beatissimae virginis Mariae de Monteser- rato in Emaus civitatis Neo-Pragensis abbas, et frater Pater Isidorus de Cruce, prior monasterii eiusdem ordinis s. Bene- dicti, cum toto conventu ex una et Joannes Rudolphus Zeller a Rosenthal in Sukdol, S. C. M. constitutus supremus vigi- liarum praefectus, ex parte altera: notum et manifestum fa- cimus omnibus et singulis, praesertim quorum et ubi interest, inter nos praenominatos de omni praetensione et tertia parte haereditatis paternae assecuta in dominio Sukdol ultra Mol- davam, quod a piae memoriae domino Joanne Zeller a Ro- senthal ad suos filios haereditarie devolutum et inde dicta tertia pars per ingressum eius filii fratris Caroli — in ordine autem Anselmi — Zeller a Rosenthal ad religionem praefati ordinis supra nominato monasterio aquisita est, amicabilem conventionem et cessionem subsequenti modo et pacto esse factam, nimirum: nos supradicti abbas et prior et conventus propter majorem commoditatem et emolumentum nostrum, dum praeter haec dictum dominium Sugdol penitus ruinae datum, indivisionem patitur, pleno iure damus, reddimus pro nobis, nostris sequentibus, omni meliore modo et forma, omnes in praefato dominio praetensiones, omniaque jura et actiones dictae paternae haereditatis ante nominato domino Joanni Ru- dolpho Zellero a Rosenthal eiusque haeredibus pro 1200 fl., uno fl. pro 60 kr. computando, ita ut is eiusque haeredes ista cessa bona ipsum [sic !] cedere, vendere, donare vel quocunque modo alienare sine omni nostratium contradictione, actione vel praetensione (quibus pro nunc et semper renuntiamus), cum illis pro libitu tamquam cum propriis disponere et hanc cessionem sine nostra praesentia regiis regni tabulis sibi inseri curare pos- sint et jus habeant. Cum vero nos ut religiosi huius regni Boemiae ad hanc cessionem caesarea ratificatione opus habe- amus, obligamur ad illam a caesarea Majestate observanter impetrandam domino Joanni Rudolpho Zellero vel eius man- datario exhibendam, cessionem hanc et solutam pecuniam apud tabulas regni fatendam, demum ad omnia, quae in hoc passu de jure et constitutione regni Boemiae praestare tenemur, adimplenda, e contrario de dato perfecti huius contractus et
234 Nos Joannes Caramuel Lobkovicz, suffraganeus Mogun- tinus, monasterii beatissimae virginis Mariae de Monteser- rato in Emaus civitatis Neo-Pragensis abbas, et frater Pater Isidorus de Cruce, prior monasterii eiusdem ordinis s. Bene- dicti, cum toto conventu ex una et Joannes Rudolphus Zeller a Rosenthal in Sukdol, S. C. M. constitutus supremus vigi- liarum praefectus, ex parte altera: notum et manifestum fa- cimus omnibus et singulis, praesertim quorum et ubi interest, inter nos praenominatos de omni praetensione et tertia parte haereditatis paternae assecuta in dominio Sukdol ultra Mol- davam, quod a piae memoriae domino Joanne Zeller a Ro- senthal ad suos filios haereditarie devolutum et inde dicta tertia pars per ingressum eius filii fratris Caroli — in ordine autem Anselmi — Zeller a Rosenthal ad religionem praefati ordinis supra nominato monasterio aquisita est, amicabilem conventionem et cessionem subsequenti modo et pacto esse factam, nimirum: nos supradicti abbas et prior et conventus propter majorem commoditatem et emolumentum nostrum, dum praeter haec dictum dominium Sugdol penitus ruinae datum, indivisionem patitur, pleno iure damus, reddimus pro nobis, nostris sequentibus, omni meliore modo et forma, omnes in praefato dominio praetensiones, omniaque jura et actiones dictae paternae haereditatis ante nominato domino Joanni Ru- dolpho Zellero a Rosenthal eiusque haeredibus pro 1200 fl., uno fl. pro 60 kr. computando, ita ut is eiusque haeredes ista cessa bona ipsum [sic !] cedere, vendere, donare vel quocunque modo alienare sine omni nostratium contradictione, actione vel praetensione (quibus pro nunc et semper renuntiamus), cum illis pro libitu tamquam cum propriis disponere et hanc cessionem sine nostra praesentia regiis regni tabulis sibi inseri curare pos- sint et jus habeant. Cum vero nos ut religiosi huius regni Boemiae ad hanc cessionem caesarea ratificatione opus habe- amus, obligamur ad illam a caesarea Majestate observanter impetrandam domino Joanni Rudolpho Zellero vel eius man- datario exhibendam, cessionem hanc et solutam pecuniam apud tabulas regni fatendam, demum ad omnia, quae in hoc passu de jure et constitutione regni Boemiae praestare tenemur, adimplenda, e contrario de dato perfecti huius contractus et
Strana 235
235 partibus exhibiti dominus Joannes Rudolphus Zeller ex sti- pulatione tenetur, quam primum pactos illos 1200 fl. mona- sterio nostro numerare et deponere. Ideoque quod is interea dictam summam numeratae nobis pecuniae solverit et nos illam ab eo acceperimus, hoc instrumento fatemur, sed hac ex utriusque partis consensu adjecta conditione, casu quo caesarea ratificatio a nobis saepedictis abbate, priore et conventu non impetraretur neque alia huc contenta accessoria et promissa fierent vel si propter inopinatam aliquam et in- sciam praetensionem ista tertia pars haereditatis domino Joanni Rudolpho Zeller sine causa et culpa illius eiusque haeredum adimeretur neque illis dominium Sugdol vigore praecedentis contractus emptionis vel venditionis propter ali- quam evictionem vel aliam causam in tabulis regni inscribi conce- deretur, hinc iste noster contractus rescindetur et Joanni Ru- dolpho Zellero regressum ad nos habituro illos suos mona- sterio numeratos 1200 fl. sine mora, quaerela et actione jure [reddere ] tenemur. In horum omnium majorem fidem et robur haec cessio bis paribus verbis et consonante sensu descripta impres- sisque utriusque partis sigillis et manu subscriptionibus cui- que parti unum originale est traditum, desuper ad hoc testes rogati: perillustris dominus dominus Henricus Guilielmus Slavata de Clum et Kossumberg, dominus in Kossumberg, c. M. consiliarius, appellationis assessor iudicii regii in regno Boemiae, similiter praenobilis et generosus eques dominus Rudolphus Tycho Gansneb Töngnagl, dominus de et in Kamp et in Senomatt, S. C. M. consiliarius et in regno Boemiae judicii camerae assessor, nimirum ut una nobiscum sine de- trimento tamen sui, suorumque haeredum huic cessioni con- sueta sigilla apprimerent et suis manibus subscriberent. Actum Pragae, 28. Maji 1648. Joannes Caramuel Lobkovitz, abbas Montserratensis. Isidorus de Cruce cum toto conventu. Henricus Guilielmus Slavata. Joannes Rudolphus Zeller de Rosenthal. Rudolphus Tycho Gansneb Töngnagl von und zu Champ, zum Zeigen.
235 partibus exhibiti dominus Joannes Rudolphus Zeller ex sti- pulatione tenetur, quam primum pactos illos 1200 fl. mona- sterio nostro numerare et deponere. Ideoque quod is interea dictam summam numeratae nobis pecuniae solverit et nos illam ab eo acceperimus, hoc instrumento fatemur, sed hac ex utriusque partis consensu adjecta conditione, casu quo caesarea ratificatio a nobis saepedictis abbate, priore et conventu non impetraretur neque alia huc contenta accessoria et promissa fierent vel si propter inopinatam aliquam et in- sciam praetensionem ista tertia pars haereditatis domino Joanni Rudolpho Zeller sine causa et culpa illius eiusque haeredum adimeretur neque illis dominium Sugdol vigore praecedentis contractus emptionis vel venditionis propter ali- quam evictionem vel aliam causam in tabulis regni inscribi conce- deretur, hinc iste noster contractus rescindetur et Joanni Ru- dolpho Zellero regressum ad nos habituro illos suos mona- sterio numeratos 1200 fl. sine mora, quaerela et actione jure [reddere ] tenemur. In horum omnium majorem fidem et robur haec cessio bis paribus verbis et consonante sensu descripta impres- sisque utriusque partis sigillis et manu subscriptionibus cui- que parti unum originale est traditum, desuper ad hoc testes rogati: perillustris dominus dominus Henricus Guilielmus Slavata de Clum et Kossumberg, dominus in Kossumberg, c. M. consiliarius, appellationis assessor iudicii regii in regno Boemiae, similiter praenobilis et generosus eques dominus Rudolphus Tycho Gansneb Töngnagl, dominus de et in Kamp et in Senomatt, S. C. M. consiliarius et in regno Boemiae judicii camerae assessor, nimirum ut una nobiscum sine de- trimento tamen sui, suorumque haeredum huic cessioni con- sueta sigilla apprimerent et suis manibus subscriberent. Actum Pragae, 28. Maji 1648. Joannes Caramuel Lobkovitz, abbas Montserratensis. Isidorus de Cruce cum toto conventu. Henricus Guilielmus Slavata. Joannes Rudolphus Zeller de Rosenthal. Rudolphus Tycho Gansneb Töngnagl von und zu Champ, zum Zeigen.
Strana 236
236 CLXXIV. 1649. Januar. 1. [Prag.] Kontrakt zwischen Martin Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide einerseits und Abt Johannes Caramuel v. Lobkowitz, Bischof von Misia und Suffragan zu Mainz, und Prior Isidor de Cruce andererseits betreffend eine von Jakob Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide errichtete Stiftung zur Lesung einer täglichen heil. Messe in der Jakobikapelle. Die Kopie im Arch. Land.-Mus., Fasz. Emaus. CLXXV. 1652. Juli. 16. Prag. Wenzel de Bossi stiftet mit Zustimmung des Abtes Caramuel von Emaus und des Priors Isidor de Cruce für ewige Zeiten 2000 rhein. Gulden für heil. Messen und gibt die Tage der Per- solvierung derselben genauer an. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. III., S. 10. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. Im Nahmen der allerheiligsten, unzertrennten Dreyfaltigkeit Gottes Vaters, des Sohnes und des hl. Geistes. Amen. Demnach ich Wentzel de Bossi bey mir reichlich betrachtet, was vor eine ernstwichtige und gefährliche Reiß in die lange Ewig- keit aus dieser Welt, allworinnen wir Menschen keine bleibende Stadt haben, sondern nur darinnen die glückseelige Ewigkeit durch die Verdienst des bitteren Leiden Christi zu verdienen und zu ge winnen gesetzet worden seynd, wir den zeitlichen Tod durch un- serer ersten Eltern klägligsten Sünden-Fall antreten müssen und dannenhero um selbige desto bereicheter und versehener anzutreten und zu dem himmlischen Vaterland sicherer zu gelangen, in allen unfren Vermögen kein besseres und köstlicheres Hab und Guth darzu sicher zu gelangen haben, als die gnadenreiche Verdienste und Leyden Christi, welches in dem Ambt der heiligen Meß unblutiger Weiß dargestellet wird, alß habe umb deren so wohl, als der Vorbitt der allerseligsten Mutter Gottes theilhaftig zu werden, mich mit
236 CLXXIV. 1649. Januar. 1. [Prag.] Kontrakt zwischen Martin Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide einerseits und Abt Johannes Caramuel v. Lobkowitz, Bischof von Misia und Suffragan zu Mainz, und Prior Isidor de Cruce andererseits betreffend eine von Jakob Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide errichtete Stiftung zur Lesung einer täglichen heil. Messe in der Jakobikapelle. Die Kopie im Arch. Land.-Mus., Fasz. Emaus. CLXXV. 1652. Juli. 16. Prag. Wenzel de Bossi stiftet mit Zustimmung des Abtes Caramuel von Emaus und des Priors Isidor de Cruce für ewige Zeiten 2000 rhein. Gulden für heil. Messen und gibt die Tage der Per- solvierung derselben genauer an. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. III., S. 10. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. Im Nahmen der allerheiligsten, unzertrennten Dreyfaltigkeit Gottes Vaters, des Sohnes und des hl. Geistes. Amen. Demnach ich Wentzel de Bossi bey mir reichlich betrachtet, was vor eine ernstwichtige und gefährliche Reiß in die lange Ewig- keit aus dieser Welt, allworinnen wir Menschen keine bleibende Stadt haben, sondern nur darinnen die glückseelige Ewigkeit durch die Verdienst des bitteren Leiden Christi zu verdienen und zu ge winnen gesetzet worden seynd, wir den zeitlichen Tod durch un- serer ersten Eltern klägligsten Sünden-Fall antreten müssen und dannenhero um selbige desto bereicheter und versehener anzutreten und zu dem himmlischen Vaterland sicherer zu gelangen, in allen unfren Vermögen kein besseres und köstlicheres Hab und Guth darzu sicher zu gelangen haben, als die gnadenreiche Verdienste und Leyden Christi, welches in dem Ambt der heiligen Meß unblutiger Weiß dargestellet wird, alß habe umb deren so wohl, als der Vorbitt der allerseligsten Mutter Gottes theilhaftig zu werden, mich mit
Strana 237
237 hochwürdig in Gott geistl: und hochgelährten Herrn Herrn Joan- nem Caramuelem ord. s. Benedicti strict. observantiae, der fö- nigl. Abtey Montserrat vulgo Emaus in der königl. Neu-Stadt Prag Abten, wie auch der Montserratenser Klöster visitatoris, regiae capellae in regno Bohemiae capellani perpetui und im Königreich Böheimb Praelato, dann des hochlöbl. Convents wohl ehrwürdigen Herrn P. Priore Isidoro de la Crux abgeredet und be schlofsen, daß ich jetzt gemeldtem Kloster zu einer immerwehrenden Fundation per zwey tausend Gulden Rein. auf die Heilige Messen in Kraft diefes Fundations-Instrumenti solcher gestalten verschreibe u. legire, damit bey dem heiligen Creutz-Altar wochent- lich drey, wie auch jedes Quartal fünf heilige Messen, die erste vor meine Seel, die zweyte vor meine in Gott ruhende Frau Ehe- gemahlin Catharina, die dritte vor die Abgestorbenen deren zweyen Familien, zu jeden Quatember Zeiten aber vor die Armen Seelen gelesen werden, wie auch soll nach meinem Tod oder Absterben mein Leichnam und unsere gantze Familie in die unweit gelegene Kruft oben benannten Altars begraben werden und eine ewige Lampen brennen und zwar a die diefer stabilirten und ratihabirten Fundation dem Anfang solcher heil. Messen zu machen, einfolglich über jotane per unanimem consensum acceptirte und stabilirte Fundation deren zu lesen kommenden heil. Meß-Opfern ein wacht sames Aug zu tragen berürtes Fundation-Capital per 2000 fl. r. dahin zu transferiren am besten befunden habe, solchen auch zu handen (tit:) hochwürdigen obbemelten Herrn Herrn Praelaten, dann des hochlöbl. Emautiner Convents Herrn P. Prioris obge dachtes Capital deren 2000 fl. r. in guter gangbahren und feiner Devolvation unterworfener Müntz bahr u. richtig zugezehlet und erlegt habe, worüber auch von Ihro Hochwûrden Herrn Herrn Prälaten u. wohlehrwürdigen Herrn P. Priore Isidoro de la Crux nomine totius venerabilis conventus ordentlich quitiret worden bin mit der ihrseithigen Verreservirung, daß dieser mehr- bemeldten Fundation ad literam willig und beständiglich nachge lebet. Zu mehrerer Versicherung dieses pii legati seynd über so eingerichtete Fundation zwey gleich lautende, aller Orthen, wo es die Nothdurft erheischen möchte, einverleibet werden könnende exemplaria verfasset und deren eines jetzt regirenden Herrn Herrn Abten und einem hochlöbl. Convent zu ewiger Verbündnuß, das
237 hochwürdig in Gott geistl: und hochgelährten Herrn Herrn Joan- nem Caramuelem ord. s. Benedicti strict. observantiae, der fö- nigl. Abtey Montserrat vulgo Emaus in der königl. Neu-Stadt Prag Abten, wie auch der Montserratenser Klöster visitatoris, regiae capellae in regno Bohemiae capellani perpetui und im Königreich Böheimb Praelato, dann des hochlöbl. Convents wohl ehrwürdigen Herrn P. Priore Isidoro de la Crux abgeredet und be schlofsen, daß ich jetzt gemeldtem Kloster zu einer immerwehrenden Fundation per zwey tausend Gulden Rein. auf die Heilige Messen in Kraft diefes Fundations-Instrumenti solcher gestalten verschreibe u. legire, damit bey dem heiligen Creutz-Altar wochent- lich drey, wie auch jedes Quartal fünf heilige Messen, die erste vor meine Seel, die zweyte vor meine in Gott ruhende Frau Ehe- gemahlin Catharina, die dritte vor die Abgestorbenen deren zweyen Familien, zu jeden Quatember Zeiten aber vor die Armen Seelen gelesen werden, wie auch soll nach meinem Tod oder Absterben mein Leichnam und unsere gantze Familie in die unweit gelegene Kruft oben benannten Altars begraben werden und eine ewige Lampen brennen und zwar a die diefer stabilirten und ratihabirten Fundation dem Anfang solcher heil. Messen zu machen, einfolglich über jotane per unanimem consensum acceptirte und stabilirte Fundation deren zu lesen kommenden heil. Meß-Opfern ein wacht sames Aug zu tragen berürtes Fundation-Capital per 2000 fl. r. dahin zu transferiren am besten befunden habe, solchen auch zu handen (tit:) hochwürdigen obbemelten Herrn Herrn Praelaten, dann des hochlöbl. Emautiner Convents Herrn P. Prioris obge dachtes Capital deren 2000 fl. r. in guter gangbahren und feiner Devolvation unterworfener Müntz bahr u. richtig zugezehlet und erlegt habe, worüber auch von Ihro Hochwûrden Herrn Herrn Prälaten u. wohlehrwürdigen Herrn P. Priore Isidoro de la Crux nomine totius venerabilis conventus ordentlich quitiret worden bin mit der ihrseithigen Verreservirung, daß dieser mehr- bemeldten Fundation ad literam willig und beständiglich nachge lebet. Zu mehrerer Versicherung dieses pii legati seynd über so eingerichtete Fundation zwey gleich lautende, aller Orthen, wo es die Nothdurft erheischen möchte, einverleibet werden könnende exemplaria verfasset und deren eines jetzt regirenden Herrn Herrn Abten und einem hochlöbl. Convent zu ewiger Verbündnuß, das
Strana 238
238 andere aber mir als institutori zu ewiger Versicherung behän diget worden. Actum in der königl. Alt-Stadt Prag, den 16. July Ao 1652. (L. S.) Wenzeslaus de Bossi. (L. S.) Joannes Caramuel, (L. S.) Fr. Isidorus de la Crux abbas Montserratensis. nomine meo et conventus. (L. S.) Ferdinandus Kretschmer. (L. S.) Antonius Mayer. CLXXVI. 1654. Januar. 19. Regensburg. Kaiser Ferdinand III. teilt den königlichen böhmischen Statthal tern mit, daß der Abt des Stiftes Emaus, Caramuel, bei der königlichen böhmischen Hofkanzlei den Erbhuldigungseid geleistet habe. Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskripts erliegt im Statth.-Arch. in Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Ferdinand trzeti etc. Wysocze urozeni, urozeni a stateczni wierni milí. Neczi- nime was teyna, zie gest welebny Caramuel, opat klasstera nasseho panny Marie Montis Serrati a official kostela hlaw- niho swateho Wita na hradie nassem Pražskem, wierny mily, na kanczelarzi nassi kralowske czeske dworske dle obyczege przisahu diediczne poddanosti wykonal. Proczež wam to w znamost uwozugicze, milostiwie porauczeti raczíme, abyste to tu, kdež naleži, ad notam wzyti a zaznamenati narzidili, jakž to ucziniti a na tom milostiwau wuli nassi czisarzskau a kralowskau poslussnie naplniti wiedieti budete. Dan w nassem a swate rzimske rzisse miestie Rzeznie, 19. dne miesicze ledna leta Panie 1654 a kralowstwi nassich rzimskeho osmnaczteho, uherskeho dwaczateho dewateho a czeskeho dwaczateho sedmeho. Ferdinand m. p. Johannes Hartwigius comes de Nostitz m. p., regis Bohemiae supremus cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae Majestatis proprium. Pachta m. p.
238 andere aber mir als institutori zu ewiger Versicherung behän diget worden. Actum in der königl. Alt-Stadt Prag, den 16. July Ao 1652. (L. S.) Wenzeslaus de Bossi. (L. S.) Joannes Caramuel, (L. S.) Fr. Isidorus de la Crux abbas Montserratensis. nomine meo et conventus. (L. S.) Ferdinandus Kretschmer. (L. S.) Antonius Mayer. CLXXVI. 1654. Januar. 19. Regensburg. Kaiser Ferdinand III. teilt den königlichen böhmischen Statthal tern mit, daß der Abt des Stiftes Emaus, Caramuel, bei der königlichen böhmischen Hofkanzlei den Erbhuldigungseid geleistet habe. Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskripts erliegt im Statth.-Arch. in Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Ferdinand trzeti etc. Wysocze urozeni, urozeni a stateczni wierni milí. Neczi- nime was teyna, zie gest welebny Caramuel, opat klasstera nasseho panny Marie Montis Serrati a official kostela hlaw- niho swateho Wita na hradie nassem Pražskem, wierny mily, na kanczelarzi nassi kralowske czeske dworske dle obyczege przisahu diediczne poddanosti wykonal. Proczež wam to w znamost uwozugicze, milostiwie porauczeti raczíme, abyste to tu, kdež naleži, ad notam wzyti a zaznamenati narzidili, jakž to ucziniti a na tom milostiwau wuli nassi czisarzskau a kralowskau poslussnie naplniti wiedieti budete. Dan w nassem a swate rzimske rzisse miestie Rzeznie, 19. dne miesicze ledna leta Panie 1654 a kralowstwi nassich rzimskeho osmnaczteho, uherskeho dwaczateho dewateho a czeskeho dwaczateho sedmeho. Ferdinand m. p. Johannes Hartwigius comes de Nostitz m. p., regis Bohemiae supremus cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae Majestatis proprium. Pachta m. p.
Strana 239
239 CLXXVII. 1654. Januar. 20. Regensburg. Kaiser Ferdinand weist den Hofkammerrat und Inspektor der Salz- und Biergefälle Baron Losy von Losimthal an, dem Abte von Emaus, Caramuel, 4000 fl. zwecks Rückkauf von Gütern auszuzahlen. Das Original auf Papier (30 em X 20 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 7). Das kaiserliche Papiersiegel (D. 6 cm) ist gut erhalten. Die vierte Seite hat quer folgende Adresse: Dem Wolgebornen Unserm lieben getreuen Johann Antoni Losy. Freiherrn von Losimthal, auf Stěkna, Zehnitz, Rowna und Rzepitz, Unserem Hofcammer-Rath und Inspectorn über die Einnahmb der Salz- und Biergeföll in Unserm Erb-Königreich Böhaimb. In der Mitte oben steht: 4000 fl. laut kays. Befehlig datirt den 20 Januarij 1654 dem Herrn Caramuel, Abten des Klosters Monteserrato, zue Kaufung Güter solle bezalt werden. Rechts: No. 49. Jänner 1654. E. 2. Cl. Ferdinandt der Dritte, von Gottes Gnaden erwölter Römi- scher Kayßer, zu allen Zeiten Mehrer deß Reichs. Wolgeborner, lieber Getreuer. Demnach Wir auf Unsers liebst andächtigen Patris Caramuel, abbatis Monteserratensis allda zu Prag demütigstes Anlangen und Bitten gnedigst verwilliget, daß ihm zu Erkaufung gewisser Güeter vor das Closter de Monteserrato allda zu Prag alß ein Beyhülf vierthausent Gulden zuezutragen, und ihm solche auß Unserm aldasigen böhaimbischen Weintäz. Salz und Biergeföllen zuentrichten, auch gnedigst gerne seheten, daß solche vierthausent Gulden zu gehörtem Ende besagtem Abten aniezo alsobald bahr erlegt würden, hergegen Wür bey wehrendem Reichstag und hierunder immerzue aufgehenden ordinari und extraordinari großen Spesen Unßerer Geföllen selbsten in unterschidlich Weg höchstens vonnöthen haben, alß ist solchemnach Unser gnedigster Befelch hiemit, du wollest gedachtem Abten zu gehörtem Ende nicht allein diese vierthau- jend Gulden gegen seinem Interimsschein, welcher hienach mit einer gebränchigen HofzahlambtsQuittung außzuwechseln sein würdt, aniezo under eins alsobald bahr außzählen und erlegen, sondern auch Unß zu gehorsambisten Ehre mit der Weiterbezahs lung so weith in etwas zuwarten und dich solcher vierthausent Gulden inner zweyen Jahrsfrist mit quatemberlicher fünfhundert Gulden wiederumb selbst zahlhafft machen wollest und sollest. Das
239 CLXXVII. 1654. Januar. 20. Regensburg. Kaiser Ferdinand weist den Hofkammerrat und Inspektor der Salz- und Biergefälle Baron Losy von Losimthal an, dem Abte von Emaus, Caramuel, 4000 fl. zwecks Rückkauf von Gütern auszuzahlen. Das Original auf Papier (30 em X 20 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 7). Das kaiserliche Papiersiegel (D. 6 cm) ist gut erhalten. Die vierte Seite hat quer folgende Adresse: Dem Wolgebornen Unserm lieben getreuen Johann Antoni Losy. Freiherrn von Losimthal, auf Stěkna, Zehnitz, Rowna und Rzepitz, Unserem Hofcammer-Rath und Inspectorn über die Einnahmb der Salz- und Biergeföll in Unserm Erb-Königreich Böhaimb. In der Mitte oben steht: 4000 fl. laut kays. Befehlig datirt den 20 Januarij 1654 dem Herrn Caramuel, Abten des Klosters Monteserrato, zue Kaufung Güter solle bezalt werden. Rechts: No. 49. Jänner 1654. E. 2. Cl. Ferdinandt der Dritte, von Gottes Gnaden erwölter Römi- scher Kayßer, zu allen Zeiten Mehrer deß Reichs. Wolgeborner, lieber Getreuer. Demnach Wir auf Unsers liebst andächtigen Patris Caramuel, abbatis Monteserratensis allda zu Prag demütigstes Anlangen und Bitten gnedigst verwilliget, daß ihm zu Erkaufung gewisser Güeter vor das Closter de Monteserrato allda zu Prag alß ein Beyhülf vierthausent Gulden zuezutragen, und ihm solche auß Unserm aldasigen böhaimbischen Weintäz. Salz und Biergeföllen zuentrichten, auch gnedigst gerne seheten, daß solche vierthausent Gulden zu gehörtem Ende besagtem Abten aniezo alsobald bahr erlegt würden, hergegen Wür bey wehrendem Reichstag und hierunder immerzue aufgehenden ordinari und extraordinari großen Spesen Unßerer Geföllen selbsten in unterschidlich Weg höchstens vonnöthen haben, alß ist solchemnach Unser gnedigster Befelch hiemit, du wollest gedachtem Abten zu gehörtem Ende nicht allein diese vierthau- jend Gulden gegen seinem Interimsschein, welcher hienach mit einer gebränchigen HofzahlambtsQuittung außzuwechseln sein würdt, aniezo under eins alsobald bahr außzählen und erlegen, sondern auch Unß zu gehorsambisten Ehre mit der Weiterbezahs lung so weith in etwas zuwarten und dich solcher vierthausent Gulden inner zweyen Jahrsfrist mit quatemberlicher fünfhundert Gulden wiederumb selbst zahlhafft machen wollest und sollest. Das
Strana 240
240 gereicht Zu Unfrem sonders gnedigen Wohlgefallen und verbleiben dir benebens mit kays: und königl. Gnaden wolgewogen. Geben in Unserer und des heyl. Reichs Statt Regensburg den zwain- zigisten Januarij Anno sechzehenhundert vier und fünfzig, Unjerer Reiche des Römischen im achtzehendten, des Hungarischen im neun und zwainzigsten und des Böhaimbischen im sieben und zwain- zigsten. Ferdinand m. p. Ad mandatum Electi dni imperatoris proprium. David Ungnad. G. Ludwig Graf v. Sinzendorf m. p. Georg Wagner m. p. Graf von Weißenwolf m. p. CLXXVIII. 1654. Februar. 4. Regensburg. Kaiser Ferdinand III. nimmt die gegen die von Chrystoph Cavaliere de los Olivos den Kloster Emaus gemachte Schenkung seines gesamten Vermögens erhobenen Bedenken zur Kenntnis und trägt den kgl. Statthaltern in Böhmen auf, dem Abte Cara- muel von Emaus in Anbetracht der von ihm vorgebrachten Motive, die Realisierung der Donation zu ermöglichen, falls nicht andere Bedenken noch dagegen obwalten. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 10. Ferdinand trzeti, z Boži milosti woleny rzimsky czysarz, po wsseczky czasy rozmnožitel rzisse a uhersky, czesky etc. kral. Wysoce urozeny, urozeni a stateczni wierni nassi mili. Jakož gsme sobie ponizienau sprawu wassi pod datum dwa- czateho ssesteho dne miesicze listopadu nedawno minuleho roku spolu s zdanim desk zemskych kralowskych w przi- czinie te donati od Krystoffa Cavaliera de los Olivos wsseho gmieni sweho w Czechach klassteru Montis Serrati ucziniene przednesti dati y take tiem proti dotcziene donati przipome- nutym nedostatkum wyrozumieti raczili, czo tak naproti tomu welebny Caramuel, opat klasstera nasseho panny Marye Montis Serrati a official kostela hlawniho So Vita na Hradie
240 gereicht Zu Unfrem sonders gnedigen Wohlgefallen und verbleiben dir benebens mit kays: und königl. Gnaden wolgewogen. Geben in Unserer und des heyl. Reichs Statt Regensburg den zwain- zigisten Januarij Anno sechzehenhundert vier und fünfzig, Unjerer Reiche des Römischen im achtzehendten, des Hungarischen im neun und zwainzigsten und des Böhaimbischen im sieben und zwain- zigsten. Ferdinand m. p. Ad mandatum Electi dni imperatoris proprium. David Ungnad. G. Ludwig Graf v. Sinzendorf m. p. Georg Wagner m. p. Graf von Weißenwolf m. p. CLXXVIII. 1654. Februar. 4. Regensburg. Kaiser Ferdinand III. nimmt die gegen die von Chrystoph Cavaliere de los Olivos den Kloster Emaus gemachte Schenkung seines gesamten Vermögens erhobenen Bedenken zur Kenntnis und trägt den kgl. Statthaltern in Böhmen auf, dem Abte Cara- muel von Emaus in Anbetracht der von ihm vorgebrachten Motive, die Realisierung der Donation zu ermöglichen, falls nicht andere Bedenken noch dagegen obwalten. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 10. Ferdinand trzeti, z Boži milosti woleny rzimsky czysarz, po wsseczky czasy rozmnožitel rzisse a uhersky, czesky etc. kral. Wysoce urozeny, urozeni a stateczni wierni nassi mili. Jakož gsme sobie ponizienau sprawu wassi pod datum dwa- czateho ssesteho dne miesicze listopadu nedawno minuleho roku spolu s zdanim desk zemskych kralowskych w przi- czinie te donati od Krystoffa Cavaliera de los Olivos wsseho gmieni sweho w Czechach klassteru Montis Serrati ucziniene przednesti dati y take tiem proti dotcziene donati przipome- nutym nedostatkum wyrozumieti raczili, czo tak naproti tomu welebny Caramuel, opat klasstera nasseho panny Marye Montis Serrati a official kostela hlawniho So Vita na Hradie
Strana 241
241 nassem Pražskem, wierny mily, za odpowied dawa, to wam przilezitie odsylati a dale milostiwie porauczieti raczime, po- niewadž przednie on Caramuel zde na kanczelarzi nassi kra- lowske czeske powinnost neboližto przisahu diedicznosti, jakž wam giž prw insinuirowano bylo, wykonal, za druhe, zie ten praedikat Don przemazan byti muzie, za trzeti, zie se opa- czena donati in genere na wsseczko gmieni donatarii wzta- huge a posleze instrumentum donationis na spusob kralow- stwi spanielskeho pro authentico poklada, abyste takowe geho motiva w dalssi powaženi wzyti, te k pobožnym skutkum miniene donati tam spomoczti a supplikugiczimu dalssi po- rzadnost spusobiti, aneb gestli ginssi podstatniegssi rozmyss- leni przi tom se zbihagi a tam naprawene byti nemohau, nam toho dalssi sprawu a zdani wasse uczinili, wiedaucze, zie na tom milostiwa wule nasse czysarzska a kralowska naplniena bude. Dan w nassem a swate rzimske rzisse miestie Rzeznie, cztwrteho dne miesicze unora leta Panie ssestnacztisteho pa- desateho cztwrteho a kralowstwi nassich rzimskeho osmnacz- teho, uherskeho dwaczateho dewateho a czeskeho dwacza- teho sedmeho. Ferdinand m. p. Johannes Hartwigius comes de Nostiz, ris Bae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium Pachta m. p. CLXXIX. 1656. August. 10. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Christoph Ferdinand Poppel von Lobkowitz, ladet den Abt von Emaus, Johannes Caramuel von Lobkowitz, in Sachen des Streites des letzteren mit Gräfin Canoffin wegen einer Wiese vor die Kammer. Das Papier-Original (30 cm X 20 cm) in deutscher Sprache befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag, Cod. 2 D. 39, Nr. 7. Auf der ersten Seite links oben steht der Vermerk: Ex abbatia s. Nicol., rechts: 10. August 1656. Von dem Papier- siegel sind nur ganz kleine Spuren vorhanden. Die Adresse auf der letzten Seite. quer geschrieben, lautet: Dem Hoch-Undt Wohlwürdigen Herrn Johann Caramuel von Lobkowitz . . . . . . . zuzuestellen. praes. 18. Augusti A. 1656. 16
241 nassem Pražskem, wierny mily, za odpowied dawa, to wam przilezitie odsylati a dale milostiwie porauczieti raczime, po- niewadž przednie on Caramuel zde na kanczelarzi nassi kra- lowske czeske powinnost neboližto przisahu diedicznosti, jakž wam giž prw insinuirowano bylo, wykonal, za druhe, zie ten praedikat Don przemazan byti muzie, za trzeti, zie se opa- czena donati in genere na wsseczko gmieni donatarii wzta- huge a posleze instrumentum donationis na spusob kralow- stwi spanielskeho pro authentico poklada, abyste takowe geho motiva w dalssi powaženi wzyti, te k pobožnym skutkum miniene donati tam spomoczti a supplikugiczimu dalssi po- rzadnost spusobiti, aneb gestli ginssi podstatniegssi rozmyss- leni przi tom se zbihagi a tam naprawene byti nemohau, nam toho dalssi sprawu a zdani wasse uczinili, wiedaucze, zie na tom milostiwa wule nasse czysarzska a kralowska naplniena bude. Dan w nassem a swate rzimske rzisse miestie Rzeznie, cztwrteho dne miesicze unora leta Panie ssestnacztisteho pa- desateho cztwrteho a kralowstwi nassich rzimskeho osmnacz- teho, uherskeho dwaczateho dewateho a czeskeho dwacza- teho sedmeho. Ferdinand m. p. Johannes Hartwigius comes de Nostiz, ris Bae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium Pachta m. p. CLXXIX. 1656. August. 10. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Christoph Ferdinand Poppel von Lobkowitz, ladet den Abt von Emaus, Johannes Caramuel von Lobkowitz, in Sachen des Streites des letzteren mit Gräfin Canoffin wegen einer Wiese vor die Kammer. Das Papier-Original (30 cm X 20 cm) in deutscher Sprache befindet sich in der Univ.-Bibl. Prag, Cod. 2 D. 39, Nr. 7. Auf der ersten Seite links oben steht der Vermerk: Ex abbatia s. Nicol., rechts: 10. August 1656. Von dem Papier- siegel sind nur ganz kleine Spuren vorhanden. Die Adresse auf der letzten Seite. quer geschrieben, lautet: Dem Hoch-Undt Wohlwürdigen Herrn Johann Caramuel von Lobkowitz . . . . . . . zuzuestellen. praes. 18. Augusti A. 1656. 16
Strana 242
242 CLXXX. 1657. September. 17. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Christoph Ferdinand Poppel von Lobkowitz, fordert den Abt von Emaus. Johannes Caramuel von Lobkowitz, und die Patres von Emaus: P. Mattheß Neipert und P. Philipp Heinrich Lucius auf als Zeugen in dem Prozeß des Abtes mit der Gräfin Hyppolita Franziska Canojfin zu erscheinen. Das Papier-Original in deutscher Sprache (30 cm X 20 cm) in der Univ. Bibl. Prag: Cod. 2, D. 39, Nr. 9 trägt auf der ersten Seite links oben den Vermerk: Ex abbatia Carlov; rechts: 17 Sept. 1657. Das durch den Einband ein wenig beschädigte runde Papiersiegel (D. 5 cm) ist das amtliche mit doppel reihiger Umschrift in tschechischer Sprache. Die Adresse an Abt Caramuel steht quer auf der unteren Hälfte der letzten Seite. CLXXXI. 1658. Februar. 6. Pilsen. König Leopold erteilt den Statthaltern in Böhmen den Auftrag, ihm aus der königlichen Landtafel authentische Abschriften der Stiftungsurkunden des Stiftes Emaus zu senden. Das mit dem großen königlichen Verschlußsiegel versehene Originalreskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B 45. 2. 15. Leopold, von Gottes Gnaden zu Hungarn und Böhemb König, Erzherzog zu Österreich. Hoch- und wolgeborne, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir zu gewissen Notturften derjenigen Fundationsinstrumenten, welche über das in der Neuen Stadt Prag gelegene zu Emaus oder Monte Serrato genannte Bene- dictiner-Closter aufgerichtet, selbe auch der königlichen Land- tafel einverleibt sein werden, vonnöten, als ist unser gnädigster Befehl, ihr selbe alsobald aufsuchen lassen und uns mit dem allernechsten in authentica forma überschicken sollet. Voll- bringet hieran unseren gnedigsten Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Pilsen, den sechsten Monatstag Februarii im sechzehenhundert acht und fünfzigsten, unserer Reiche
242 CLXXX. 1657. September. 17. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Christoph Ferdinand Poppel von Lobkowitz, fordert den Abt von Emaus. Johannes Caramuel von Lobkowitz, und die Patres von Emaus: P. Mattheß Neipert und P. Philipp Heinrich Lucius auf als Zeugen in dem Prozeß des Abtes mit der Gräfin Hyppolita Franziska Canojfin zu erscheinen. Das Papier-Original in deutscher Sprache (30 cm X 20 cm) in der Univ. Bibl. Prag: Cod. 2, D. 39, Nr. 9 trägt auf der ersten Seite links oben den Vermerk: Ex abbatia Carlov; rechts: 17 Sept. 1657. Das durch den Einband ein wenig beschädigte runde Papiersiegel (D. 5 cm) ist das amtliche mit doppel reihiger Umschrift in tschechischer Sprache. Die Adresse an Abt Caramuel steht quer auf der unteren Hälfte der letzten Seite. CLXXXI. 1658. Februar. 6. Pilsen. König Leopold erteilt den Statthaltern in Böhmen den Auftrag, ihm aus der königlichen Landtafel authentische Abschriften der Stiftungsurkunden des Stiftes Emaus zu senden. Das mit dem großen königlichen Verschlußsiegel versehene Originalreskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B 45. 2. 15. Leopold, von Gottes Gnaden zu Hungarn und Böhemb König, Erzherzog zu Österreich. Hoch- und wolgeborne, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir zu gewissen Notturften derjenigen Fundationsinstrumenten, welche über das in der Neuen Stadt Prag gelegene zu Emaus oder Monte Serrato genannte Bene- dictiner-Closter aufgerichtet, selbe auch der königlichen Land- tafel einverleibt sein werden, vonnöten, als ist unser gnädigster Befehl, ihr selbe alsobald aufsuchen lassen und uns mit dem allernechsten in authentica forma überschicken sollet. Voll- bringet hieran unseren gnedigsten Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Pilsen, den sechsten Monatstag Februarii im sechzehenhundert acht und fünfzigsten, unserer Reiche
Strana 243
243 des hungarischen im dritten und des böhembischen im anderen Jahr. Leopold m. p. Ad mandatum sacae regiae Majestatis proprium. Pachta m. p. CLXXXII. 1659. Januar. 15. Wien. Kaiser Leopold gibt den königlichen Statthaltern in Prag die Bestellung des Abtes von St. Nikolaus in der Altstadt-Prag, Matthäus Ferdinand von Bilenberg, zum Inspektor von Emaus bekannt und befiehlt, demselben an die Hand zu gehen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 8. Leopold. Liebe Getreue. Demnach Wier den würdigen andächtigen Unsern lieben getreuen Matthäum Ferdinandum von Billenberg, Abten bey St. Niclas in Unserer königl. Alten Stadt Prag wegen jeiner bey dem Closter zu Monserrate in der Neuen Stadt Prag daselbst in wehrenden Differentien, welche sich wegen der abteylichen Wahl erreget, eine Zeithero geleistete Assistentz und weiterer Inspektion laut beykommender Abschrift bescheiden zue lassen gnädigst vor guet erachtet, alß haben wir euch solches hiermit zue Nachricht communi¬ ciren laßen und befehlen wollen, daß ihr nebenst des hochwür digen in Gott Vatern, Herrnt Ernst Adalberten, der heyligen Römi¬ schen Kirch Priesters Cardinals Von Harrach, Erzbischofens zue Prag, Unsers geheimben Raths, lieben Freunds und Fürstens Liebden, gedachten Abten dießfalls an die Hand stehen und bies zue Unser erfolgender weitern gnädigisten Resolution bey solcher Inspection manuteniren sollet. Vollbringet hieran unsern gnädigisten Willen und Meinung. Geben Wien, den 15. Januarij A° 1659. Leopold. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Ad mandatum sacrae ris B. s. cancellarius. caesareae regiaeque Majestatis proprium. Frantz Graf von Pötting V. Pachta 16*
243 des hungarischen im dritten und des böhembischen im anderen Jahr. Leopold m. p. Ad mandatum sacae regiae Majestatis proprium. Pachta m. p. CLXXXII. 1659. Januar. 15. Wien. Kaiser Leopold gibt den königlichen Statthaltern in Prag die Bestellung des Abtes von St. Nikolaus in der Altstadt-Prag, Matthäus Ferdinand von Bilenberg, zum Inspektor von Emaus bekannt und befiehlt, demselben an die Hand zu gehen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 8. Leopold. Liebe Getreue. Demnach Wier den würdigen andächtigen Unsern lieben getreuen Matthäum Ferdinandum von Billenberg, Abten bey St. Niclas in Unserer königl. Alten Stadt Prag wegen jeiner bey dem Closter zu Monserrate in der Neuen Stadt Prag daselbst in wehrenden Differentien, welche sich wegen der abteylichen Wahl erreget, eine Zeithero geleistete Assistentz und weiterer Inspektion laut beykommender Abschrift bescheiden zue lassen gnädigst vor guet erachtet, alß haben wir euch solches hiermit zue Nachricht communi¬ ciren laßen und befehlen wollen, daß ihr nebenst des hochwür digen in Gott Vatern, Herrnt Ernst Adalberten, der heyligen Römi¬ schen Kirch Priesters Cardinals Von Harrach, Erzbischofens zue Prag, Unsers geheimben Raths, lieben Freunds und Fürstens Liebden, gedachten Abten dießfalls an die Hand stehen und bies zue Unser erfolgender weitern gnädigisten Resolution bey solcher Inspection manuteniren sollet. Vollbringet hieran unsern gnädigisten Willen und Meinung. Geben Wien, den 15. Januarij A° 1659. Leopold. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Ad mandatum sacrae ris B. s. cancellarius. caesareae regiaeque Majestatis proprium. Frantz Graf von Pötting V. Pachta 16*
Strana 244
244 CLXXXIII. 1659. Januar. 28. Prag. Die königlichen Statthalter in Prag teilen dem Kardinal- Erzbischof Harrach von Prag die durch den Kaiser am 15. Januar 1659 erlafsene Entschließung mit, wodurch der Abt von St. Nikolaus in Prag-Altstadt zum Inspektor von Emaus bestellt wird. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 8. Die vierte Seite trägt außer der Adresse an den Prager Erzbischof, Kardinal Harrach rechts oben den Vermerk: [Praes.] 3 Febr. 1659. Excell. D. Locumtenentes notificant consistorio abbatem s. Nicolai esse a sua Majestate constitutum inspectorem in Emaus. Hochwürdigster Fürst. Euer Eminentz seindt unsere beraitwilligst undt befließene Dienst besten Vermögens zuvor. Insonders großg. auch gnädiger Herr. Was die Röm: kays: auch zu Hungarn und Böheimbkönigl. Mayestät unser allergnädigster Herr an uns wegen der dem wohlwürdigs und andächtigen Herrn Matthaeo Ferdinand Sobeck von Bilenberg, Abten bey St. Niclas in der königl Alten Stadt- Prag und Sti Joannis unterm Berg, allerhöchst ernanter Ihrer Mayestät Rath, gnädigst aufgetragenen Inspection dero Clofters und Stiefts Monserrate in der Neuen Stadt Prag alhie gnä digst abgehen laßen und dabey anbefohlen, solches thuen Euer Emi¬ nentz wir zu dem Ende, auf daß sie hievon Nachricht haben möchten in Abschrift communiciren und uns dabey allerseits Gottes Obacht empfehlen. Geben auf dem königl Präger Schloß, den 28. Janurarij A° 1659. dienstbereitwilligste Euer Eminentz N. N., Röm: kayser: auch zu Hungarn und Böheimb königl: May: würklich gehaimb: und andere Räthe, Cammerere, verordnete königl. Statthaltere und obriste Landt-Officirer im Königreich Böheimb. CLXXXIV. 1659. Mai. 21. Laxenburg. Kaiser Leopold ersucht den Erzbischof von Prag. Kardinal Harrach, um dessen Ansicht bezüglich der aus dem Kloster Emaus wegen Aufruhr zu entfernenden Irländer, besonders des P. Michael.
244 CLXXXIII. 1659. Januar. 28. Prag. Die königlichen Statthalter in Prag teilen dem Kardinal- Erzbischof Harrach von Prag die durch den Kaiser am 15. Januar 1659 erlafsene Entschließung mit, wodurch der Abt von St. Nikolaus in Prag-Altstadt zum Inspektor von Emaus bestellt wird. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 8. Die vierte Seite trägt außer der Adresse an den Prager Erzbischof, Kardinal Harrach rechts oben den Vermerk: [Praes.] 3 Febr. 1659. Excell. D. Locumtenentes notificant consistorio abbatem s. Nicolai esse a sua Majestate constitutum inspectorem in Emaus. Hochwürdigster Fürst. Euer Eminentz seindt unsere beraitwilligst undt befließene Dienst besten Vermögens zuvor. Insonders großg. auch gnädiger Herr. Was die Röm: kays: auch zu Hungarn und Böheimbkönigl. Mayestät unser allergnädigster Herr an uns wegen der dem wohlwürdigs und andächtigen Herrn Matthaeo Ferdinand Sobeck von Bilenberg, Abten bey St. Niclas in der königl Alten Stadt- Prag und Sti Joannis unterm Berg, allerhöchst ernanter Ihrer Mayestät Rath, gnädigst aufgetragenen Inspection dero Clofters und Stiefts Monserrate in der Neuen Stadt Prag alhie gnä digst abgehen laßen und dabey anbefohlen, solches thuen Euer Emi¬ nentz wir zu dem Ende, auf daß sie hievon Nachricht haben möchten in Abschrift communiciren und uns dabey allerseits Gottes Obacht empfehlen. Geben auf dem königl Präger Schloß, den 28. Janurarij A° 1659. dienstbereitwilligste Euer Eminentz N. N., Röm: kayser: auch zu Hungarn und Böheimb königl: May: würklich gehaimb: und andere Räthe, Cammerere, verordnete königl. Statthaltere und obriste Landt-Officirer im Königreich Böheimb. CLXXXIV. 1659. Mai. 21. Laxenburg. Kaiser Leopold ersucht den Erzbischof von Prag. Kardinal Harrach, um dessen Ansicht bezüglich der aus dem Kloster Emaus wegen Aufruhr zu entfernenden Irländer, besonders des P. Michael.
Strana 245
245 Das Original anf Papier (30 em X 201/2 em) befindet sich im f.-erzb. Arch. Fasz. 58. Nr. 72. Das erhaltene Verschluß-Papiersiegel des Kaisers ist im unteren Drittel abgerissen. Die linke Hälfte der vierten Seite trägt den Ver- merk: [Praes.] 4. Juny 1659. Sua Maiestas caesarea petit votum suae Emi- nentiae in causa Hybernorum dimittendorum ex monasterio Montisserrati in Emaus. Die Adresse oberhalb des Siegels, quergeschrieben, lantet: Dem hoch¬ würdigen in Gott Vatteru, Herrn Ernst Adalberten der heiligen Römischen Kirchen Priestern, Cardinaln von Harrach. Erzbischofen zu Prag. Unserm gehaimben Rath. lieben Freund und Fürsten etc. Leopold, von Gottes Gnaden, erwehlter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freund. Was bey uns der würdige Unser andächtiger und lieber getrewer Matthäus Ferdinand von Bilenberg, Abt bey St. Niclas in Unserer Alten Stadt Prag, alß verordneter Inspector des Klosters Monsserrate zu Prag wegen Abschaffung der alldortigen tumultuosen irländischen Geistlichen, insonderheit des annoch arrestirten Patris Michaelis, gehorsambst supplicando angebracht, das vernehmen D. L. bey schlüssig außführlicher. Indem Wir nun gnedigst vor guet errachtet, Sie hierüber guetachtlich zuvernehmen, diesemnach so wollen Uns D. L. hierinnen Ihre Meinung eröffnen, damit Wir Uns ferner in der Sach gnedigst resoluiren mögen. Vollbringen hieran Unsern gnedigsten Willen und Meinung. Verbleiben D. L. benebens mit kaiser und königl. Gnaden jeder Zeit wolgewogen. Geben zu Laxenburg, den einund- zwanzigsten Monatstag May im sechzehenhundert neun und fünfzigsten, Unserer Reiche des Römischen im ersten, des Hungeri- schen im vierten und des Beheimischen im dritten Jahr. Leopold m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis proprium. Pachta m. p. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. CLXXXV. 1659. Juli. 24. Wien. Kaiser Leopold ersucht den Erzbischof von Prag, seinen Einfluß in Rom dahin geltend zu machen, daß der hl. Stuhl baldigst die
245 Das Original anf Papier (30 em X 201/2 em) befindet sich im f.-erzb. Arch. Fasz. 58. Nr. 72. Das erhaltene Verschluß-Papiersiegel des Kaisers ist im unteren Drittel abgerissen. Die linke Hälfte der vierten Seite trägt den Ver- merk: [Praes.] 4. Juny 1659. Sua Maiestas caesarea petit votum suae Emi- nentiae in causa Hybernorum dimittendorum ex monasterio Montisserrati in Emaus. Die Adresse oberhalb des Siegels, quergeschrieben, lantet: Dem hoch¬ würdigen in Gott Vatteru, Herrn Ernst Adalberten der heiligen Römischen Kirchen Priestern, Cardinaln von Harrach. Erzbischofen zu Prag. Unserm gehaimben Rath. lieben Freund und Fürsten etc. Leopold, von Gottes Gnaden, erwehlter Römischer Kaiser, auch zu Hungern und Behemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freund. Was bey uns der würdige Unser andächtiger und lieber getrewer Matthäus Ferdinand von Bilenberg, Abt bey St. Niclas in Unserer Alten Stadt Prag, alß verordneter Inspector des Klosters Monsserrate zu Prag wegen Abschaffung der alldortigen tumultuosen irländischen Geistlichen, insonderheit des annoch arrestirten Patris Michaelis, gehorsambst supplicando angebracht, das vernehmen D. L. bey schlüssig außführlicher. Indem Wir nun gnedigst vor guet errachtet, Sie hierüber guetachtlich zuvernehmen, diesemnach so wollen Uns D. L. hierinnen Ihre Meinung eröffnen, damit Wir Uns ferner in der Sach gnedigst resoluiren mögen. Vollbringen hieran Unsern gnedigsten Willen und Meinung. Verbleiben D. L. benebens mit kaiser und königl. Gnaden jeder Zeit wolgewogen. Geben zu Laxenburg, den einund- zwanzigsten Monatstag May im sechzehenhundert neun und fünfzigsten, Unserer Reiche des Römischen im ersten, des Hungeri- schen im vierten und des Beheimischen im dritten Jahr. Leopold m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis proprium. Pachta m. p. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. CLXXXV. 1659. Juli. 24. Wien. Kaiser Leopold ersucht den Erzbischof von Prag, seinen Einfluß in Rom dahin geltend zu machen, daß der hl. Stuhl baldigst die
Strana 246
246 Stiftung der Montserratenser-Abtei in Prag, die jein Vater er richtet, bestätigen möge. Das Original auf Papier mit guterhaltenem kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 36. Außer der quergeschriebenen Adresse hat die letzte Seite noch rechts oben folgenden Vermerk: 24. Julij 1659. Rescriptum a sua Majestate ad Eminent., ut Romae sollicitetur pro mona- sterio Emaus fundationis confirmationem. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhaimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Demnach Wir Unß. waß eine Zeithero in puncto funda- tionis der Abtey und Closters Montis Serrati in Unserer könig- lichen Neustadt Prag unterschiedlich einkommen, außführlich vor tragen lassen und in gnädigster Erinnerung, daß Unser hochgeehr tifter Herr Vater glorwürdigster Gedächtnuß solches Closter nicht allein gnädigst fundirt, fondern auch in dote augmentirt und zugleich quoad obseruantiam regulae abjonderliche Vor- sehung gethan, auß gleichmässigen zu Verehrung der heiligsten Jungfrawen Mariae tragenden Eyfer und Andacht gnädigstes Verlangen haben, damit das anno sechzehenhundert siben und vierzig dißfals aufgerichte fundationis instrumentum zu einem vollkommenen Standt und bei den pabstlichen Stuell zu Rom hangender Confirmation komben möge, dahero und gleich wie dieses gottseeligen Werks Beförderung schon dazumahlen D. L. recom- mendirt und aber eine Zeithero nicht ist urgirt worden, als haben Wir es zu reassumiren und D. L. hiemit gnädigst ersuchen wollen, das Sie dero Uns bekandten Dexteritet nach es weiters über sich nehmben und durch dero Wohlvermögenheit dahin cooperiren helfen, damit die ermanglende confirmatio curiae Romanae foviel möglich ehist und Unsers geliebtisten Herrn Vaters seeligsterGedächtnus Intention gemeß erfolgen möge. So Wir hinwiderumb in kaiser: und königlichen Gnaden, damit Wir deroselben beständig beygethan, zu erkennen unvergessen halten wollen. Geben in Unserer Stadt Wien, den vier und zwainzigsten Monatstag Julij, im sechzehenhundert neun und funfzigsten, Unferer Reiche deß Römischen im anderten, des Hungarischen im fünften und deß Behaimbischen im dritten Jahr. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Leopold m. p. r. Boh. s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Maiestatis proprium. Pachta m. p. Frantz Graf Pötting m. p.
246 Stiftung der Montserratenser-Abtei in Prag, die jein Vater er richtet, bestätigen möge. Das Original auf Papier mit guterhaltenem kaiserlichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 36. Außer der quergeschriebenen Adresse hat die letzte Seite noch rechts oben folgenden Vermerk: 24. Julij 1659. Rescriptum a sua Majestate ad Eminent., ut Romae sollicitetur pro mona- sterio Emaus fundationis confirmationem. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhaimb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Demnach Wir Unß. waß eine Zeithero in puncto funda- tionis der Abtey und Closters Montis Serrati in Unserer könig- lichen Neustadt Prag unterschiedlich einkommen, außführlich vor tragen lassen und in gnädigster Erinnerung, daß Unser hochgeehr tifter Herr Vater glorwürdigster Gedächtnuß solches Closter nicht allein gnädigst fundirt, fondern auch in dote augmentirt und zugleich quoad obseruantiam regulae abjonderliche Vor- sehung gethan, auß gleichmässigen zu Verehrung der heiligsten Jungfrawen Mariae tragenden Eyfer und Andacht gnädigstes Verlangen haben, damit das anno sechzehenhundert siben und vierzig dißfals aufgerichte fundationis instrumentum zu einem vollkommenen Standt und bei den pabstlichen Stuell zu Rom hangender Confirmation komben möge, dahero und gleich wie dieses gottseeligen Werks Beförderung schon dazumahlen D. L. recom- mendirt und aber eine Zeithero nicht ist urgirt worden, als haben Wir es zu reassumiren und D. L. hiemit gnädigst ersuchen wollen, das Sie dero Uns bekandten Dexteritet nach es weiters über sich nehmben und durch dero Wohlvermögenheit dahin cooperiren helfen, damit die ermanglende confirmatio curiae Romanae foviel möglich ehist und Unsers geliebtisten Herrn Vaters seeligsterGedächtnus Intention gemeß erfolgen möge. So Wir hinwiderumb in kaiser: und königlichen Gnaden, damit Wir deroselben beständig beygethan, zu erkennen unvergessen halten wollen. Geben in Unserer Stadt Wien, den vier und zwainzigsten Monatstag Julij, im sechzehenhundert neun und funfzigsten, Unferer Reiche deß Römischen im anderten, des Hungarischen im fünften und deß Behaimbischen im dritten Jahr. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Leopold m. p. r. Boh. s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Maiestatis proprium. Pachta m. p. Frantz Graf Pötting m. p.
Strana 247
247 CLXXXVI. 1659. September. 26. Preßburg. Kaiser Leopold trägt den Statthaltern von Böhmen auf, dem Abte von St. Nikolaus, Matthäus Ferdinand von Bilenberg, zu eröffnen, daß er Sorge trage, damit den von Emaus nach St. Nikolaus abziehenden irländischen Benediktinern die ihnen gehö renden Schriften, Bücher usw. ausgeliefert werden. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 71. Außer verschiedenen Bemerkungen über den Inhalt des kaiserlichen Schreibens trägt die Kopie auf der letzten Seite rechts oben den Archivvermerk: 5. Octobris 1659. Rescriptum caesareum, ut patribus benedictinis Hybernicae nationis certa scripta, libri et alia ad ipsos spectantes res ab abbate s. Nicolai tamquam monasterii Emautini inspectore extradantur. Leopold. Liebe Getreue. Demnach diejenigen Geistlichen Benedictiner- ordens nationis Hybernicae, so in dem Closter zu Emaus gewesen, zu dem weitern Abzug ihre dafelbst habenden Schriften, Bücher und andere Sachen abzuholen, ihres Mitels einen abfertigen und uns umb der Sachen Beforderung gehorsambst suplicando ange- langt, alß ist unser gnedigster Befelch, daß ihr bey dem würdigen Unserm andächtigen und lieben getreuen Mathaeum Ferdinandum von Bilenberg. Abten bey s. Nicolaum der Alten Stadt Prag, alß inspectore erwähnten Closters zu Emaus die Verfügung thut, damit er auch das Abgeordnete gebührends anmelde, ihnen diejenigen Sachen, so ihr eigenthümblich sein, unwaigerlich auß folgen lasse. An deme beschieht unjer gnädigster Will und Meinung. Geben Preßburg, den 26. 7bris 1659. Leopold. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, reg. Boh. s. cancellarius. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Pachta m. p. CLXXXVII. 1660. Oktober. 15. Gandulfi. Papst Alexander VII. bestätigt die von Kaiser Ferdinand III. vollzogene Gründung des Montserratenserklosters in Emaus im vollen und ganzen Umfang der Stiftungsurkunde des Kaisers.
247 CLXXXVI. 1659. September. 26. Preßburg. Kaiser Leopold trägt den Statthaltern von Böhmen auf, dem Abte von St. Nikolaus, Matthäus Ferdinand von Bilenberg, zu eröffnen, daß er Sorge trage, damit den von Emaus nach St. Nikolaus abziehenden irländischen Benediktinern die ihnen gehö renden Schriften, Bücher usw. ausgeliefert werden. Die Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 71. Außer verschiedenen Bemerkungen über den Inhalt des kaiserlichen Schreibens trägt die Kopie auf der letzten Seite rechts oben den Archivvermerk: 5. Octobris 1659. Rescriptum caesareum, ut patribus benedictinis Hybernicae nationis certa scripta, libri et alia ad ipsos spectantes res ab abbate s. Nicolai tamquam monasterii Emautini inspectore extradantur. Leopold. Liebe Getreue. Demnach diejenigen Geistlichen Benedictiner- ordens nationis Hybernicae, so in dem Closter zu Emaus gewesen, zu dem weitern Abzug ihre dafelbst habenden Schriften, Bücher und andere Sachen abzuholen, ihres Mitels einen abfertigen und uns umb der Sachen Beforderung gehorsambst suplicando ange- langt, alß ist unser gnedigster Befelch, daß ihr bey dem würdigen Unserm andächtigen und lieben getreuen Mathaeum Ferdinandum von Bilenberg. Abten bey s. Nicolaum der Alten Stadt Prag, alß inspectore erwähnten Closters zu Emaus die Verfügung thut, damit er auch das Abgeordnete gebührends anmelde, ihnen diejenigen Sachen, so ihr eigenthümblich sein, unwaigerlich auß folgen lasse. An deme beschieht unjer gnädigster Will und Meinung. Geben Preßburg, den 26. 7bris 1659. Leopold. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, reg. Boh. s. cancellarius. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Pachta m. p. CLXXXVII. 1660. Oktober. 15. Gandulfi. Papst Alexander VII. bestätigt die von Kaiser Ferdinand III. vollzogene Gründung des Montserratenserklosters in Emaus im vollen und ganzen Umfang der Stiftungsurkunde des Kaisers.
Strana 248
248 Das Original auf Pergament (69 cm X 98 cm) befindet sich im Arch. —Emaus. Fasz. 5, Nr. 7. Der Rand (oben, rechts und links) ist reich verziert. Auf dem durch viele Buge gebildeten vorletzten, unteren Felde der Außenseite steht folgende Notiz: Haec suae sanctitatis confirmatio intus memoratae fundationis est ad mandatum suae s. caes. regiaeque Majestatis officio tabularum regni Bohemiae transmissum, iisdem tabulis in persici coloris quaternionem seu librum emptionum tertium anno 1680 die veneris post solemnitatem ss. trium regum, id est 12. mensis Januarii, litera A. primum inserta et de verbo ad verbum inscripta. Joan. Ernestus Tiralla a Treuburg, reg. tabularum in regno Bohemiae ingrossator m. pr. Das bekannte bleierne Siegel (D. 4 cm) hängt an goldgelber und karminroter seidener Schnur. Vgl. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 472—478). Abgedruckt als Anhang zu Peñalossas Consti- tutiones. Viennae. 1650. Vgl. auch die Kopie im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 40. Alexander episcopus, servus servorum dei. Ad perpetuam rei memoriam. Regimini universalis eccle- siæ meritis licet imparibus disponente Domino praesidentes iis, quæ pro monasteriorum quorumlibet subventione, illorum præsertim, quae postquam primaevae fundationis redditibus, quibus illa regum catholicorum pia dotaverat munificentia, temporum iniquitate destituta remanserant, et deinde illa nova successorum regum munificentia restauraverat et novum in eis monachorum arctiorem regularis disciplinae observan- tiam profitentium cum competentibus redditibus restituerat, numerum rursum nova temporum injuria collabi incipiebant, facta fuisse comperiuntur, et perpetuo firma et illibata per- sistant, eo libentius apostolicae firmitatis robur adjicimus, quo ea ad majorem Altissimi laudem et gloriam, gloriosissi- maeque virginis Mariae honorem ac majus christianae reli- gionis bonum cedere noscuntur, nec non ipsa monasteria dignioribus honoris et decoris insigniis eo propensius deco- ramus, quo illa praeclariori regularis vitae instituto restituta comprobantur et in eis ipsa indefessa magis coruscat regum munificentia nosque conspicimus in Domino salubrius expe- dire. Sane charissimus in Christo filius noster Leopoldus, rex Bohemiæ in Rom. imp. electus, nobis nuper exponi fecit, quod alias clarae memoriae Ferdinandus III., dum viveret, etiam Bohemiae rex in Romanorum imperatorem electus, cum post- quam ipse aliquod in divinam clementiam, quam eatenus multifariis in adversitatibus rebusque periculi plenis et maxime
248 Das Original auf Pergament (69 cm X 98 cm) befindet sich im Arch. —Emaus. Fasz. 5, Nr. 7. Der Rand (oben, rechts und links) ist reich verziert. Auf dem durch viele Buge gebildeten vorletzten, unteren Felde der Außenseite steht folgende Notiz: Haec suae sanctitatis confirmatio intus memoratae fundationis est ad mandatum suae s. caes. regiaeque Majestatis officio tabularum regni Bohemiae transmissum, iisdem tabulis in persici coloris quaternionem seu librum emptionum tertium anno 1680 die veneris post solemnitatem ss. trium regum, id est 12. mensis Januarii, litera A. primum inserta et de verbo ad verbum inscripta. Joan. Ernestus Tiralla a Treuburg, reg. tabularum in regno Bohemiae ingrossator m. pr. Das bekannte bleierne Siegel (D. 4 cm) hängt an goldgelber und karminroter seidener Schnur. Vgl. Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 472—478). Abgedruckt als Anhang zu Peñalossas Consti- tutiones. Viennae. 1650. Vgl. auch die Kopie im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 40. Alexander episcopus, servus servorum dei. Ad perpetuam rei memoriam. Regimini universalis eccle- siæ meritis licet imparibus disponente Domino praesidentes iis, quæ pro monasteriorum quorumlibet subventione, illorum præsertim, quae postquam primaevae fundationis redditibus, quibus illa regum catholicorum pia dotaverat munificentia, temporum iniquitate destituta remanserant, et deinde illa nova successorum regum munificentia restauraverat et novum in eis monachorum arctiorem regularis disciplinae observan- tiam profitentium cum competentibus redditibus restituerat, numerum rursum nova temporum injuria collabi incipiebant, facta fuisse comperiuntur, et perpetuo firma et illibata per- sistant, eo libentius apostolicae firmitatis robur adjicimus, quo ea ad majorem Altissimi laudem et gloriam, gloriosissi- maeque virginis Mariae honorem ac majus christianae reli- gionis bonum cedere noscuntur, nec non ipsa monasteria dignioribus honoris et decoris insigniis eo propensius deco- ramus, quo illa praeclariori regularis vitae instituto restituta comprobantur et in eis ipsa indefessa magis coruscat regum munificentia nosque conspicimus in Domino salubrius expe- dire. Sane charissimus in Christo filius noster Leopoldus, rex Bohemiæ in Rom. imp. electus, nobis nuper exponi fecit, quod alias clarae memoriae Ferdinandus III., dum viveret, etiam Bohemiae rex in Romanorum imperatorem electus, cum post- quam ipse aliquod in divinam clementiam, quam eatenus multifariis in adversitatibus rebusque periculi plenis et maxime
Strana 249
249 in illo, quod habuerat cum fidei orthodoxae hostibus apud Nordlingam proelio sibi propitiam senserat grati animi monu- mentum ostendere volens et nihil Altissimo gratius communi- que religionis christianae bono magis proficuum praestari posse existimans, quam si dirutas ac iniuria temporum fere collapsas suorum maiorum antiquas piorum locorum funda- tiones restauraret et perenni divini numinis cultui, quo olim florebant, restitutas posteritati commendaret et eapropter monasterii in Emaus vulgo Slavorum tunc nuncupati Pragensis ordinis sancti Benedicti, quod olim a clarae memoriae Carolo IV., etiam dum viveret, Romanorum imperatore Bohe- miaeque rege, fundatum et magnifice dotatum fuerat, eo tamen tempore redditibus necessariis destitutum et ad extre- mam rerum temporalium inopiam redactum erat et unum abbatem et duos monachos tantum habebat, fundationem sub titulo et denominatione monasterii B. M. virginis de Monte- serrato in Emaus nuncupato, pro perpetua unius abbatis et ad minimum viginti monachorum, qui strictiorem illam, qua monachi dicti ordinis congregationis B. M. virginis de Monte- serrato in Hispania virtutum Domino militant regularis disci- plinae observantiam profiterentur, habitatione innovare volens dictum monasterium, quod minime collativum erat et in libris camerae apostolicae taxatum minime reperiebatur et cujus abbas pro tempore electus ab ordinario loci duntaxat confirmari solebat, primodictis abbate et monachis cum omnibus ejusdem monasterii bonis extra ipsius septa et muros existentibus ad alias aedes eis pro unius novi monasterii constructione et commoda eorum habitatione concessas, ordi- naria auctoritate translatis congregationi praefatae concedi et suis impensis restaurari ac in illud abbatem unum et monachos congregationis hujusmodi introduci curarat et eidem monasterio pro illius dote ac abbatis et monachorum pro tempore existentium congrua sustentatione onerumque illis incumbentium subportatione bona valoris in proprietate septuaginta millium, redditus vero annui septem millium florenorum donarat et assignarat et subinde assignata bona hujusmodi eidem monasterio translatione primodictorum abbatis et monachorum ac concessione monasterii praedictis
249 in illo, quod habuerat cum fidei orthodoxae hostibus apud Nordlingam proelio sibi propitiam senserat grati animi monu- mentum ostendere volens et nihil Altissimo gratius communi- que religionis christianae bono magis proficuum praestari posse existimans, quam si dirutas ac iniuria temporum fere collapsas suorum maiorum antiquas piorum locorum funda- tiones restauraret et perenni divini numinis cultui, quo olim florebant, restitutas posteritati commendaret et eapropter monasterii in Emaus vulgo Slavorum tunc nuncupati Pragensis ordinis sancti Benedicti, quod olim a clarae memoriae Carolo IV., etiam dum viveret, Romanorum imperatore Bohe- miaeque rege, fundatum et magnifice dotatum fuerat, eo tamen tempore redditibus necessariis destitutum et ad extre- mam rerum temporalium inopiam redactum erat et unum abbatem et duos monachos tantum habebat, fundationem sub titulo et denominatione monasterii B. M. virginis de Monte- serrato in Emaus nuncupato, pro perpetua unius abbatis et ad minimum viginti monachorum, qui strictiorem illam, qua monachi dicti ordinis congregationis B. M. virginis de Monte- serrato in Hispania virtutum Domino militant regularis disci- plinae observantiam profiterentur, habitatione innovare volens dictum monasterium, quod minime collativum erat et in libris camerae apostolicae taxatum minime reperiebatur et cujus abbas pro tempore electus ab ordinario loci duntaxat confirmari solebat, primodictis abbate et monachis cum omnibus ejusdem monasterii bonis extra ipsius septa et muros existentibus ad alias aedes eis pro unius novi monasterii constructione et commoda eorum habitatione concessas, ordi- naria auctoritate translatis congregationi praefatae concedi et suis impensis restaurari ac in illud abbatem unum et monachos congregationis hujusmodi introduci curarat et eidem monasterio pro illius dote ac abbatis et monachorum pro tempore existentium congrua sustentatione onerumque illis incumbentium subportatione bona valoris in proprietate septuaginta millium, redditus vero annui septem millium florenorum donarat et assignarat et subinde assignata bona hujusmodi eidem monasterio translatione primodictorum abbatis et monachorum ac concessione monasterii praedictis
Strana 250
250 de novo apostolica authoritate factis, eadem apostolica authoritate loco primodictorum bonorum, ab eo pro abbate et monachis translatis praedictis et eorum successo- ribus dismembratorum applicata et appropriata fuerant bona fundationis innovatae hujusmodi ex bellis, quae postea regno Bohemiae supervenerant, damni plurimum accepissent et magna ex parte destructa jacerent ac abbatis et monachorum dicti monasterii sustentationi sufficientes redditus minime praestarent, fundationi per eum innovatae huiusmodi denuo collabenti subvenire vovens quattuor milia florenorum Rhenen- sium eidem monasterio annis singulis quattuor solutionibus aequalibus mille florenorum videlicet quolibet trimestri ex vini, cerevisiae et salis regiis redditibus iugiter donec illi de bonis stabilibus, e quorum proventibus eiusdem quan- titatis summa annuatim colligi posset, a se suisve succes- soribus Bohemiae regibus provisum foret, persolvenda et praeterea unum vas salis singulis mensibus conventui dicti monasterii tradendum ultra supradictae novae fundationis bona assignavit, illa eidem monasterio pro eius dote et abbatis conventusque congrua sustentatione onerumque illis incum- bentium supportatione donans et omni, quo poterat, iure approprians et aliis eiusdem monasterii bonis incorporans et inviscerans illius tunc existentibus et pro tempore futuris in perpetuum abbati et monachis quidem omnia missarum et anniversariorum antiquorum aliaque primaevae fundationis onera subire et inibi secundum dictae congregationis instituta Deiparae virgini perpetuas laudes concinere et devota servi- tute famulari ac singulis diebus pro ipso Ferdinando rege, quoad viveret, et postquam diem obiisset, pro ipsius animae refrigerio sacrae missae officium celebrare et pro inclytae domus austriacae felici successu vota precesque Altissimo offerre deberent, imposito ac patronatus et nominandi ac praesentandi ordinario loci pro tempore futurum ipsius mona- sterii abbatem iure sibi et successoribus suis regibus prae- dictis retento. Cum autem, sicut eadem expositio subiungebat, ipse Leopoldus rex divinum cultum in regnis et provinciis sibi summa rerum omnium largitoris liberalitate donatis semper promoveri votis omnibus exoptet et eapropter pro
250 de novo apostolica authoritate factis, eadem apostolica authoritate loco primodictorum bonorum, ab eo pro abbate et monachis translatis praedictis et eorum successo- ribus dismembratorum applicata et appropriata fuerant bona fundationis innovatae hujusmodi ex bellis, quae postea regno Bohemiae supervenerant, damni plurimum accepissent et magna ex parte destructa jacerent ac abbatis et monachorum dicti monasterii sustentationi sufficientes redditus minime praestarent, fundationi per eum innovatae huiusmodi denuo collabenti subvenire vovens quattuor milia florenorum Rhenen- sium eidem monasterio annis singulis quattuor solutionibus aequalibus mille florenorum videlicet quolibet trimestri ex vini, cerevisiae et salis regiis redditibus iugiter donec illi de bonis stabilibus, e quorum proventibus eiusdem quan- titatis summa annuatim colligi posset, a se suisve succes- soribus Bohemiae regibus provisum foret, persolvenda et praeterea unum vas salis singulis mensibus conventui dicti monasterii tradendum ultra supradictae novae fundationis bona assignavit, illa eidem monasterio pro eius dote et abbatis conventusque congrua sustentatione onerumque illis incum- bentium supportatione donans et omni, quo poterat, iure approprians et aliis eiusdem monasterii bonis incorporans et inviscerans illius tunc existentibus et pro tempore futuris in perpetuum abbati et monachis quidem omnia missarum et anniversariorum antiquorum aliaque primaevae fundationis onera subire et inibi secundum dictae congregationis instituta Deiparae virgini perpetuas laudes concinere et devota servi- tute famulari ac singulis diebus pro ipso Ferdinando rege, quoad viveret, et postquam diem obiisset, pro ipsius animae refrigerio sacrae missae officium celebrare et pro inclytae domus austriacae felici successu vota precesque Altissimo offerre deberent, imposito ac patronatus et nominandi ac praesentandi ordinario loci pro tempore futurum ipsius mona- sterii abbatem iure sibi et successoribus suis regibus prae- dictis retento. Cum autem, sicut eadem expositio subiungebat, ipse Leopoldus rex divinum cultum in regnis et provinciis sibi summa rerum omnium largitoris liberalitate donatis semper promoveri votis omnibus exoptet et eapropter pro
Strana 251
251 firmiori piae voluntatis Ferdinandi regis, praedicti patris sui, in praemissis observatione plurimum cupiat posteriorem assignationem, praedictam secundam ipsius Ferdinandi regis fundationem nuncupatam ad majorem Dei gloriam, Deiparae- que virginis, coelorum reginae honorem, per nos et sedem apostolicam confirmari et approbari, illique apostolicae firmitatis robur adiici, sibique et successoribus suis Bohemiae regibus ius patronatus huiusmodi reservari. Nobis propterea idem Leopoldus rex humiliter supplicari fecit, quatenus in praemissis oportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur, qui institutorum regularium, sub quibus personae religiosae vitae perfectioris amore in unum congregatae virtutum Domino exactiori regularis disciplinae observantia militant, promotionem quaerimus cunctorum, huiusmodi supplicationibus inclinati, posteriorem assigna- tionem, et prout illam concernunt, litteras desuper confectas dicta apostolica authoritate tenore praesentium perpetuo approbamus et confirmamus illisque perpetuae et inviolabilis apostolicae firmitatis robur adiicimus et Leopoldo regi ac successoribus suis Bohemiae regibus praedictis ius patro- natus ac nominandi et praesentandi ordinario loci personam idoneam eiusdem ordinis ac congregationis professam ad dicti monasterii regimen, quotiescunque illud seu illius sedem abbatialem quovis modo et de cuiuscunque persona, etiam apud sedem apostolicam, etiam in quocunque ex mensibus sedi praedictae per constitutiones apostolicas et cancellariae apostolicae regulas reservatis seu ordinariis collatoribus juxta constitutiones et regulas easdem vel litteras alterna- tivarum aut alia privilegia et indulta apostolica concessis et imposterum concedendis seu de iure communi aut alias quomodolibet competentibus et competituris vacare contigerit, etiamsi ad praesens vacet, per ipsum ordinarium eidem mona- sterio ad nominationem et praesentationem huiusmodi in illius abbatem praeficiendam etiam perpetuo reservamus, concedimus et assignamus ac ius patronatus huiusmodi Leopoldo et successoribus regibus praedictis competere illique nullo unquam tempore derogari nec dicto monasterio aliam personam, quam a pro tempore existente Bohemiae rege nominatam et prae-
251 firmiori piae voluntatis Ferdinandi regis, praedicti patris sui, in praemissis observatione plurimum cupiat posteriorem assignationem, praedictam secundam ipsius Ferdinandi regis fundationem nuncupatam ad majorem Dei gloriam, Deiparae- que virginis, coelorum reginae honorem, per nos et sedem apostolicam confirmari et approbari, illique apostolicae firmitatis robur adiici, sibique et successoribus suis Bohemiae regibus ius patronatus huiusmodi reservari. Nobis propterea idem Leopoldus rex humiliter supplicari fecit, quatenus in praemissis oportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur, qui institutorum regularium, sub quibus personae religiosae vitae perfectioris amore in unum congregatae virtutum Domino exactiori regularis disciplinae observantia militant, promotionem quaerimus cunctorum, huiusmodi supplicationibus inclinati, posteriorem assigna- tionem, et prout illam concernunt, litteras desuper confectas dicta apostolica authoritate tenore praesentium perpetuo approbamus et confirmamus illisque perpetuae et inviolabilis apostolicae firmitatis robur adiicimus et Leopoldo regi ac successoribus suis Bohemiae regibus praedictis ius patro- natus ac nominandi et praesentandi ordinario loci personam idoneam eiusdem ordinis ac congregationis professam ad dicti monasterii regimen, quotiescunque illud seu illius sedem abbatialem quovis modo et de cuiuscunque persona, etiam apud sedem apostolicam, etiam in quocunque ex mensibus sedi praedictae per constitutiones apostolicas et cancellariae apostolicae regulas reservatis seu ordinariis collatoribus juxta constitutiones et regulas easdem vel litteras alterna- tivarum aut alia privilegia et indulta apostolica concessis et imposterum concedendis seu de iure communi aut alias quomodolibet competentibus et competituris vacare contigerit, etiamsi ad praesens vacet, per ipsum ordinarium eidem mona- sterio ad nominationem et praesentationem huiusmodi in illius abbatem praeficiendam etiam perpetuo reservamus, concedimus et assignamus ac ius patronatus huiusmodi Leopoldo et successoribus regibus praedictis competere illique nullo unquam tempore derogari nec dicto monasterio aliam personam, quam a pro tempore existente Bohemiae rege nominatam et prae-
Strana 252
252 sentatam in illius abbatem praefici posse, decernimus et nihilo- minus pro maiori divini cultus celebritate et ipsius monasterii decore eius pro tempore existenti perpetuis futuris tempo- ribus abbati, quem Ferdinandus rex praedictus in publicis regni comitiis sessionem habere ac omnibus iuribus et prae- eminentiis, quibus reliqui praelati seu abbates status ecclesia- stici dicti regni ex concessione regia seu imperiali gaudent et fruuntur, pariterque gaudere et frui ac capellae regiae capellanum esse et nominari perpetuo concessit, ut tam in dicto monasterio quam in quibuscumque prioratibus et ecclesiis ac capellis illi subiectis seu ab eo dependentibus ac proces- sionibus et aliis actibus solemnibus, dummodo venerabilis fratris nostri archiepiscopi Pragensis ad hoc accedat assensus, mitra, annulo, baculo pastorali, sandaliis, chirotecis aliisque pontificalibus insigniis et in eis, dum in pontificalibus ubicum- que in praedictis ecclesiis subiectis et dependentibus tantum vel alibi de consensu ordinarii singulorum locorum celebrare contigerit, benedictionem solemnem post missarum aliorumque divinorum officiorum celebrationem supra populum tunc inibi existentem, dummodo aliquis antistes seu sedis praedictae legatus ibidem praesens non sit seu, si praesens fuerit, eius ad id expressus accedat assensus, elargiri ac ad usum mona- sterii, prioratuum aliarumque ecclesiarum et capellarum ipsi monasterio subiectarum et ab illo dependentium huiusmodi dumtaxat cruces, pallas, vestes, casulas et alia ornamenta et vestimenta ecclesiastica divino cultui dicata, in quibus sacri olei aut chrismatis unctio non requiritur, ac monasterii et prioratuum praedictorum, omnesque et singulas alias saecu- lares et regulares ecclesias eidem tamen monasterio subjectas et ab eo dependentes, illarumque cemeteria, altaria, sanguinis vel seminis effusione pollutas vel polluta, aqua tamen prius per aliquem catholicum antistitem, ut moris est, benedicta reconciliare libere et licite possit et valeat authoritate et tenore praemissis. Similiter perpetuo concedimus et indul- gemus decernentes, praesentes numquam inpugnari, invalidari aut retractari posse nec sub ullis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis contrariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab
252 sentatam in illius abbatem praefici posse, decernimus et nihilo- minus pro maiori divini cultus celebritate et ipsius monasterii decore eius pro tempore existenti perpetuis futuris tempo- ribus abbati, quem Ferdinandus rex praedictus in publicis regni comitiis sessionem habere ac omnibus iuribus et prae- eminentiis, quibus reliqui praelati seu abbates status ecclesia- stici dicti regni ex concessione regia seu imperiali gaudent et fruuntur, pariterque gaudere et frui ac capellae regiae capellanum esse et nominari perpetuo concessit, ut tam in dicto monasterio quam in quibuscumque prioratibus et ecclesiis ac capellis illi subiectis seu ab eo dependentibus ac proces- sionibus et aliis actibus solemnibus, dummodo venerabilis fratris nostri archiepiscopi Pragensis ad hoc accedat assensus, mitra, annulo, baculo pastorali, sandaliis, chirotecis aliisque pontificalibus insigniis et in eis, dum in pontificalibus ubicum- que in praedictis ecclesiis subiectis et dependentibus tantum vel alibi de consensu ordinarii singulorum locorum celebrare contigerit, benedictionem solemnem post missarum aliorumque divinorum officiorum celebrationem supra populum tunc inibi existentem, dummodo aliquis antistes seu sedis praedictae legatus ibidem praesens non sit seu, si praesens fuerit, eius ad id expressus accedat assensus, elargiri ac ad usum mona- sterii, prioratuum aliarumque ecclesiarum et capellarum ipsi monasterio subiectarum et ab illo dependentium huiusmodi dumtaxat cruces, pallas, vestes, casulas et alia ornamenta et vestimenta ecclesiastica divino cultui dicata, in quibus sacri olei aut chrismatis unctio non requiritur, ac monasterii et prioratuum praedictorum, omnesque et singulas alias saecu- lares et regulares ecclesias eidem tamen monasterio subjectas et ab eo dependentes, illarumque cemeteria, altaria, sanguinis vel seminis effusione pollutas vel polluta, aqua tamen prius per aliquem catholicum antistitem, ut moris est, benedicta reconciliare libere et licite possit et valeat authoritate et tenore praemissis. Similiter perpetuo concedimus et indul- gemus decernentes, praesentes numquam inpugnari, invalidari aut retractari posse nec sub ullis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, limitationibus aut aliis contrariis dispositionibus comprehendi, sed semper ab
Strana 253
253 illis exceptas, et quoties illae emanabunt, toties in pristinum statum restitutas, repositas et plenarie reintegratas ac denuo concessas esse, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, sicque per quoscumque iudices etiam causarum palatii apostolici auditores et S. R. E. cardinales, etiam de latere legatos et sedis praefatae nuntios judicari et definiri debere, irritumque et inane, si secus super his a quoque, quavis authoritate scienter vel ignoranter contingerit atten- tari non obstantibus apostolicis ac in synodalibus, provin- cialibus et universalibus conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus ac monasterii, ordinis et congregationis praedictorum, etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, privilegiis, quoque indultis et litteris apostolicis illis, illorumque superioribus et personis quibuscumque, quovis nomine nuncupatis, sub quibuscumque tenoribus et formis ac cum quibusvis clausulis et decretis in contrarium forsan quomodolibet concessis, quibus omnibus, etiamsi de illis eorumque totis tenoribus et formis specialis, specifica, expressa et individua ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem importantes mentio aut quaevis alia expressa habenda aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, illis alias in suo robore per- mansuris, hac vice duntaxat harum serie, specialiter, et expresse derogamus caeterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem, quod infra septem annos proximos dicto monasterio a praedicto Leopoldo rege vel eius successoribus Bohemiae regibus pro tempore existentibus de bonis stabi- libus, e quorum proventibus quattuor millia florenorum supra nominatorum annuatim colligi possint, provideatur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae approbationis, confirmationis, adiectionis, reservationis, concessionis, assi- gnationis, decreti, concessionis, indulti, derogationis et volun- tatis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit in- cursurum. Datum in arce Gandulfi dioecesis Albanensis, anno incar-
253 illis exceptas, et quoties illae emanabunt, toties in pristinum statum restitutas, repositas et plenarie reintegratas ac denuo concessas esse, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, sicque per quoscumque iudices etiam causarum palatii apostolici auditores et S. R. E. cardinales, etiam de latere legatos et sedis praefatae nuntios judicari et definiri debere, irritumque et inane, si secus super his a quoque, quavis authoritate scienter vel ignoranter contingerit atten- tari non obstantibus apostolicis ac in synodalibus, provin- cialibus et universalibus conciliis editis, specialibus vel generalibus constitutionibus et ordinationibus ac monasterii, ordinis et congregationis praedictorum, etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, privilegiis, quoque indultis et litteris apostolicis illis, illorumque superioribus et personis quibuscumque, quovis nomine nuncupatis, sub quibuscumque tenoribus et formis ac cum quibusvis clausulis et decretis in contrarium forsan quomodolibet concessis, quibus omnibus, etiamsi de illis eorumque totis tenoribus et formis specialis, specifica, expressa et individua ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem importantes mentio aut quaevis alia expressa habenda aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, illis alias in suo robore per- mansuris, hac vice duntaxat harum serie, specialiter, et expresse derogamus caeterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem, quod infra septem annos proximos dicto monasterio a praedicto Leopoldo rege vel eius successoribus Bohemiae regibus pro tempore existentibus de bonis stabi- libus, e quorum proventibus quattuor millia florenorum supra nominatorum annuatim colligi possint, provideatur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae approbationis, confirmationis, adiectionis, reservationis, concessionis, assi- gnationis, decreti, concessionis, indulti, derogationis et volun- tatis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit in- cursurum. Datum in arce Gandulfi dioecesis Albanensis, anno incar-
Strana 254
254 nationis dominicae millesimo sexcentesimo sexagesimo, tertio idus Octobris, pontificatus nostri anno sexto. Gratis pro Romanorum rege in imperatorem electo. P. Abraham. L. Holstenius. P. Ciottus. J. P. Ginetus. J. Absalon. Jo. Dom. Barberinus. F. Pocovena Capell. Jo. de Cordovas. Jo. A. Amet Capell. (Extra). Jo. P. Ginetus. L. Arbona. M. de Jannis pro Magd. Registrata. Avila. Jo. Baptista Maurus. CLXXXVIII. 1661. März. 16. Wien. Kaiser Leopold teilt dem Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, mit, daß er Kenntnis von der Bestätigungsbulle genommen und dent Msg. Emerix und anderen eine Belohnung zuerkannt habe, auch wolle er dem Papste seinen Dank übermitteln. Weiter wünscht der Kaijer die Einsendung der Originalbulle behufs land- täflicher Einverleibung und dankt dem Erzbischofe, welcher das Nötige zur Durchführung der Bulle veranlassen möge, für seine Bemühungen. Das Original auf Papier (301/2 cm X 201/2 cm) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 42. Das kaiserliche Papiersiegel ist gut erhalten. Auf der letzten Seite rechts oben steht der Archivvermerk von späterer Hand: 16. Mart. 1661. Rescriptum caesareum ad Em. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem, in causa obtentae bullae confirmationis et pri- vilegiorum pro parte monasterii Montserratensis. Über der Adresse rechts steht: 6. Aprilis 1661. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir wollen D. L. nicht verhalten, daß Wir Uns die bullam confirmationis et privi- legiorum über die Abtey und Closter Monsserrate zue Prag in der Neustadt sambt dem, was D. L. dabey durch den wohlgebornen, Unjern lieben getreuen Johann Hartwigen Grafen von Nostitz Herrn auf Falfenan, Heinrichsgrün, Litnitz, Tschockau und Lieben an der Moldau, Unfren gehaimben Rath. Cammerern und obristen Cantzlern in Unserem Erbkönigreich Böheimb, in unterschiedtlichen
254 nationis dominicae millesimo sexcentesimo sexagesimo, tertio idus Octobris, pontificatus nostri anno sexto. Gratis pro Romanorum rege in imperatorem electo. P. Abraham. L. Holstenius. P. Ciottus. J. P. Ginetus. J. Absalon. Jo. Dom. Barberinus. F. Pocovena Capell. Jo. de Cordovas. Jo. A. Amet Capell. (Extra). Jo. P. Ginetus. L. Arbona. M. de Jannis pro Magd. Registrata. Avila. Jo. Baptista Maurus. CLXXXVIII. 1661. März. 16. Wien. Kaiser Leopold teilt dem Erzbischof von Prag, Kardinal Harrach, mit, daß er Kenntnis von der Bestätigungsbulle genommen und dent Msg. Emerix und anderen eine Belohnung zuerkannt habe, auch wolle er dem Papste seinen Dank übermitteln. Weiter wünscht der Kaijer die Einsendung der Originalbulle behufs land- täflicher Einverleibung und dankt dem Erzbischofe, welcher das Nötige zur Durchführung der Bulle veranlassen möge, für seine Bemühungen. Das Original auf Papier (301/2 cm X 201/2 cm) befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 58, Nr. 42. Das kaiserliche Papiersiegel ist gut erhalten. Auf der letzten Seite rechts oben steht der Archivvermerk von späterer Hand: 16. Mart. 1661. Rescriptum caesareum ad Em. cardinalem ab Harrach, archiepiscopum Pragensem, in causa obtentae bullae confirmationis et pri- vilegiorum pro parte monasterii Montserratensis. Über der Adresse rechts steht: 6. Aprilis 1661. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhemb König. Hochwürdiger Fürst, lieber Freundt. Wir wollen D. L. nicht verhalten, daß Wir Uns die bullam confirmationis et privi- legiorum über die Abtey und Closter Monsserrate zue Prag in der Neustadt sambt dem, was D. L. dabey durch den wohlgebornen, Unjern lieben getreuen Johann Hartwigen Grafen von Nostitz Herrn auf Falfenan, Heinrichsgrün, Litnitz, Tschockau und Lieben an der Moldau, Unfren gehaimben Rath. Cammerern und obristen Cantzlern in Unserem Erbkönigreich Böheimb, in unterschiedtlichen
Strana 255
255 punctis gehorsambst erinnert, vortragen haben lassen. Und gleich wie Wir gnedigst gern vernohmben, daß solche Fundation der- mahlen ihre Richtigkeit erreichet, also haben Wir auch gnedigst befohlen, daß dem Monsignore Emerix zur Abstattung dern dabey aufgewendeten Außgaben und pro gratiali etlicher darinnen be rührt gewesten Bedienten hundert Dukaten überschickt und seine wohl verrichte Negotiation approbirt werde. Unterlaßen auch nicht, bey Ihr päbstl. Heyligkeit derentwegen gebührende Dank- jagung abzulegen. Und damit erwehntes instrumentum funda- tionis Unser königl. Landtafel einverleibt werden möge, wollen Wir gnedigst, das Uns D. L. solches in originali überschicken und in übrigen, was alpo per specialem concessionem befagtem Closter pro decoro indulgirt worden, daßelbe werkstellig machen. Da benebenst Uns dan auch zue gnedigsten Wohlgefallen gereichet die von D. L. zur Befolgung Unfrer gnedigsten Intention ange wendete Cooperation und Eyfer, welches Wir gegen D. L. mit keyser und königl. Gnaden (mit welchen Wir deroselben ohne dies beygethan) zu erwiedern ingedenklich sein wollen. Geben in Unfrer Stadt Wien, den sechzehnten Monathstag Martij, im sechzehu- hundert ein und sechzigsten, Unserer Reiche des Römischen im dritten, des Hungarischen im jechsten und des Böhmischen im fünften Jahr. Leopold m. p. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, R. B. s. cancel- larius m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis pro- prium. Pachta m. p. CLXXXIX. 1661. August. 16. Wien. Kaiser Leopold I. teilt den königlichen Statthaltern in Prag mit, daß P. Antonius de Sottomayor zum Abte von Emaus ernannt worden sei und den Erbhuldigungseid bereits bei der böhmischen Hofkanzlei abgelegt habe, wovon die böhmische Landtafel zu ver ständigen sei. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13.
255 punctis gehorsambst erinnert, vortragen haben lassen. Und gleich wie Wir gnedigst gern vernohmben, daß solche Fundation der- mahlen ihre Richtigkeit erreichet, also haben Wir auch gnedigst befohlen, daß dem Monsignore Emerix zur Abstattung dern dabey aufgewendeten Außgaben und pro gratiali etlicher darinnen be rührt gewesten Bedienten hundert Dukaten überschickt und seine wohl verrichte Negotiation approbirt werde. Unterlaßen auch nicht, bey Ihr päbstl. Heyligkeit derentwegen gebührende Dank- jagung abzulegen. Und damit erwehntes instrumentum funda- tionis Unser königl. Landtafel einverleibt werden möge, wollen Wir gnedigst, das Uns D. L. solches in originali überschicken und in übrigen, was alpo per specialem concessionem befagtem Closter pro decoro indulgirt worden, daßelbe werkstellig machen. Da benebenst Uns dan auch zue gnedigsten Wohlgefallen gereichet die von D. L. zur Befolgung Unfrer gnedigsten Intention ange wendete Cooperation und Eyfer, welches Wir gegen D. L. mit keyser und königl. Gnaden (mit welchen Wir deroselben ohne dies beygethan) zu erwiedern ingedenklich sein wollen. Geben in Unfrer Stadt Wien, den sechzehnten Monathstag Martij, im sechzehu- hundert ein und sechzigsten, Unserer Reiche des Römischen im dritten, des Hungarischen im jechsten und des Böhmischen im fünften Jahr. Leopold m. p. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, R. B. s. cancel- larius m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis pro- prium. Pachta m. p. CLXXXIX. 1661. August. 16. Wien. Kaiser Leopold I. teilt den königlichen Statthaltern in Prag mit, daß P. Antonius de Sottomayor zum Abte von Emaus ernannt worden sei und den Erbhuldigungseid bereits bei der böhmischen Hofkanzlei abgelegt habe, wovon die böhmische Landtafel zu ver ständigen sei. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13.
Strana 256
256 Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser. auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm andächtigen und lieben getreuen Fr. Antonio de Sotomayor, ordinis sancti Benedicti, in gnädigster Betrachtung seiner habenden guten Qualitäten, gottsförchtigen Lebens und Wandels, wie nit weniger unserer freundlich geliebten Schwester, der Königin in Hispanien Liebden, für ihme angewendten beweglichen Intervention die Abtei des Closters Montis Serrati aldorten zu Prag gnädigist aufgetragen, ihne vermög eines bey unserer königlichen böheimbischen Hofcanzlei ausgefertigten Diplo- matis dem hochwürdigen in Gott Vatern Herrn Ernst Adal- bert, der heiligen römischen Kirchen Priestern Cardinaln von Harrach, Erzbischofen zu Prag, unserm geheimben Rath, lieben Freund und Fürsten, als loci ordinario in unserm Erb- königreich Böheimb praesentirt, er euch bey erstbesagter unserer Böheimbischen Hofcanzlei die Erbhuldigungspflicht bereits abgelegt, als haben wir auch solches hiemit anfügen und zugleich gnädigist befehlen wollen, daß ihr es zu der Landtafel gebührend insinuiret und ihme bei denen Landtägen wie auch andern Landesversamblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Genüßung anderer Landesgerechtig- keiten (allermassen sein Antecessor befugt gewesen) admit- tiren lassen und in seiner Praelatur sowohl als des Closters oder zugehörigen Angelegenheiten gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, wie ihr deme wohl zu thuen und hieran unsern gnädigisten Willen und Meinung gehorsambist zu erstatten wissen werdet. Geben in unserer Stadt Wien, den sechzehenten Monatstag Augusti im sechzehenhundert ein uud sechzigsten, unserer Reiche des römischen im vierten, des hungarischen im siebenten und des böhmischen im fünften Jahr. Leopold m. p. Joh. Hartwigius comes de Nostitz m. p., regis Bohemiae supremus cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis proprium. J. Pachta m. p.
256 Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser. auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm andächtigen und lieben getreuen Fr. Antonio de Sotomayor, ordinis sancti Benedicti, in gnädigster Betrachtung seiner habenden guten Qualitäten, gottsförchtigen Lebens und Wandels, wie nit weniger unserer freundlich geliebten Schwester, der Königin in Hispanien Liebden, für ihme angewendten beweglichen Intervention die Abtei des Closters Montis Serrati aldorten zu Prag gnädigist aufgetragen, ihne vermög eines bey unserer königlichen böheimbischen Hofcanzlei ausgefertigten Diplo- matis dem hochwürdigen in Gott Vatern Herrn Ernst Adal- bert, der heiligen römischen Kirchen Priestern Cardinaln von Harrach, Erzbischofen zu Prag, unserm geheimben Rath, lieben Freund und Fürsten, als loci ordinario in unserm Erb- königreich Böheimb praesentirt, er euch bey erstbesagter unserer Böheimbischen Hofcanzlei die Erbhuldigungspflicht bereits abgelegt, als haben wir auch solches hiemit anfügen und zugleich gnädigist befehlen wollen, daß ihr es zu der Landtafel gebührend insinuiret und ihme bei denen Landtägen wie auch andern Landesversamblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Genüßung anderer Landesgerechtig- keiten (allermassen sein Antecessor befugt gewesen) admit- tiren lassen und in seiner Praelatur sowohl als des Closters oder zugehörigen Angelegenheiten gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, wie ihr deme wohl zu thuen und hieran unsern gnädigisten Willen und Meinung gehorsambist zu erstatten wissen werdet. Geben in unserer Stadt Wien, den sechzehenten Monatstag Augusti im sechzehenhundert ein uud sechzigsten, unserer Reiche des römischen im vierten, des hungarischen im siebenten und des böhmischen im fünften Jahr. Leopold m. p. Joh. Hartwigius comes de Nostitz m. p., regis Bohemiae supremus cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis proprium. J. Pachta m. p.
Strana 257
257 CXC. 1663. Juni. 28. [Prag.] Kontrakt zwischen Martin Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide einerseits und Abt Antonius de Sottomajor und dem Konvente von Emaus andererseits betreffend die Vermehrung der von Jakob Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide errichteten Messtiftung. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Prag. Fasz. Emaus. CXCI. 1665. Oktober. 24. Innsbruck. Über erneutes Ansuchen des P. Andreas Gomez, Generalpro- kurators der spanischen Benediktiner-Kongregation, wiederholt Kaiser Leopold I. seinen Befehl, die königlichen Statthalter in Böhmen mögen im Einvernehmen mit dem Kardinal von Harrach die vom genannten Generalprokurator gegen den Abt von Emaus, Antonius de Sottomayor, erhobene Beschwerde prüfen und dem Beschwerde führer die Ausführung des ihm übertragenen Auftrags ermöglichen. Das kaiserliche Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 15. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhemb König. Hoch-und wolgeborne, würdiger, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Was massen wir euch über des würdigen, unsers andächtigen und lieben getreuen P. Fr. Andreae Gomez, procuratoris generalis congregationis sancti Benedicti in Hispania, wider den würdigen, unsern andächtigen und lieben getreuen Fr. Antonium de Sotomayor ordinis sancti Benedicti, Abten unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montis serrati zu Prag, geführte Beschwer mit des Cardi- nalis von Harrachs Liebden zu communiciren und wan sich die Sach allerdings angebrachtermassen verhaltet, gedachten Patri Gomezio zu Exequirung seines Generals habenden Befelchs gebührend assistiren oder, wan ihr darbey was zu erindern, uns dasselbe ferderlichst zu berichten nit unter- 17
257 CXC. 1663. Juni. 28. [Prag.] Kontrakt zwischen Martin Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide einerseits und Abt Antonius de Sottomajor und dem Konvente von Emaus andererseits betreffend die Vermehrung der von Jakob Heinrich Paradies Freiherrn von Eschaide errichteten Messtiftung. Die Kopie im Arch. Land.-Mus. Prag. Fasz. Emaus. CXCI. 1665. Oktober. 24. Innsbruck. Über erneutes Ansuchen des P. Andreas Gomez, Generalpro- kurators der spanischen Benediktiner-Kongregation, wiederholt Kaiser Leopold I. seinen Befehl, die königlichen Statthalter in Böhmen mögen im Einvernehmen mit dem Kardinal von Harrach die vom genannten Generalprokurator gegen den Abt von Emaus, Antonius de Sottomayor, erhobene Beschwerde prüfen und dem Beschwerde führer die Ausführung des ihm übertragenen Auftrags ermöglichen. Das kaiserliche Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 15. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böhemb König. Hoch-und wolgeborne, würdiger, wolgeborne und gestrenge liebe Getreue. Was massen wir euch über des würdigen, unsers andächtigen und lieben getreuen P. Fr. Andreae Gomez, procuratoris generalis congregationis sancti Benedicti in Hispania, wider den würdigen, unsern andächtigen und lieben getreuen Fr. Antonium de Sotomayor ordinis sancti Benedicti, Abten unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montis serrati zu Prag, geführte Beschwer mit des Cardi- nalis von Harrachs Liebden zu communiciren und wan sich die Sach allerdings angebrachtermassen verhaltet, gedachten Patri Gomezio zu Exequirung seines Generals habenden Befelchs gebührend assistiren oder, wan ihr darbey was zu erindern, uns dasselbe ferderlichst zu berichten nit unter- 17
Strana 258
258 lassen sollet, bereit den zwanzigsten May längsthin gnädigst anbefohlen, dessen werdet ihr euch gehorsambst wohl zu entsinnen haben. Dieweilen dan hierauf noch dato weder eines noch das andere erfolget und derentwegen obbesagter Pater Gomez bey uns durch die Beylag abermahls demuetigist ein- komben und sein voriges gehorsambstes Suechen wiederholen thuet, als werdet ihr (wie hiemit unser nochmahliger gnä- digster Befehl ist) vorhin anbefohlenermassen auch gehor- sambst verhalten und hierdurch ein widriges ihme Patri Gomez, uns ferners zu behölligen, nit Ursach geben. Geben in unser Stadt Insprugk, den vier und zwanzigsten Monats- tag Octobris im sechzehenhundert funf und sechzigsten, unserer Reiche des römischen im achten, des hungarischen im eylften und des behaimbischen im zehenden Jahr. Leopold m. p. Jo. Hartwigius comes de Nostitz regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis Pachta m. p. proprium. CXCII. 1674. Januar. 28. Rom. Papst Klemens X. ernennt Abt Anton de Sottomayor von Emaus zum Bischof von Selymbria i. p. i. und zum Weihbischof von Prag. Das Original auf Pergament (75 cm X 62 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 9 und trägt das bekannte Bleisiegel (D. 3·5 cm). Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 599—603.) Clemens X., episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio fratri Antonio de Sotto-Major, electo Selymbriensium, salutem et apostolicam benedictionem. Apostolatus officium meritis licet imparibus nobis ex alto concessum, quo ecclesiarum eius regimini divina dispositione praesidamus, utiliter exequi, coadjuvante Deo cupientes solli- citi corde reddimur, ut cum de ecclesiarum ipsarum regimi- nibus agitur committendis, tales viros in pastores praeficere studeamus, qui populum suae curae creditum sciant non solum
258 lassen sollet, bereit den zwanzigsten May längsthin gnädigst anbefohlen, dessen werdet ihr euch gehorsambst wohl zu entsinnen haben. Dieweilen dan hierauf noch dato weder eines noch das andere erfolget und derentwegen obbesagter Pater Gomez bey uns durch die Beylag abermahls demuetigist ein- komben und sein voriges gehorsambstes Suechen wiederholen thuet, als werdet ihr (wie hiemit unser nochmahliger gnä- digster Befehl ist) vorhin anbefohlenermassen auch gehor- sambst verhalten und hierdurch ein widriges ihme Patri Gomez, uns ferners zu behölligen, nit Ursach geben. Geben in unser Stadt Insprugk, den vier und zwanzigsten Monats- tag Octobris im sechzehenhundert funf und sechzigsten, unserer Reiche des römischen im achten, des hungarischen im eylften und des behaimbischen im zehenden Jahr. Leopold m. p. Jo. Hartwigius comes de Nostitz regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis Pachta m. p. proprium. CXCII. 1674. Januar. 28. Rom. Papst Klemens X. ernennt Abt Anton de Sottomayor von Emaus zum Bischof von Selymbria i. p. i. und zum Weihbischof von Prag. Das Original auf Pergament (75 cm X 62 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 9 und trägt das bekannte Bleisiegel (D. 3·5 cm). Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 599—603.) Clemens X., episcopus, servus servorum Dei, dilecto filio fratri Antonio de Sotto-Major, electo Selymbriensium, salutem et apostolicam benedictionem. Apostolatus officium meritis licet imparibus nobis ex alto concessum, quo ecclesiarum eius regimini divina dispositione praesidamus, utiliter exequi, coadjuvante Deo cupientes solli- citi corde reddimur, ut cum de ecclesiarum ipsarum regimi- nibus agitur committendis, tales viros in pastores praeficere studeamus, qui populum suae curae creditum sciant non solum
Strana 259
259 doctrina verbi, sed et exemplo boni operis informare com- missasque sibi ecclesias in statu pacifico et tranquillo velint et valeant auctore Domino salubriter regere et feliciter gubernare. Sane ecclesia Selymbriensis, quae in partibus infidelium consistit, ad praesentes certo modo, quem praesentibus haberi volumus pro expressis, pastoris solatio destituta, nos ad pro- visionem eiusdem ecclesiae celerem et feliciorem, ne illa longae vacationis exponatur incommodis, paternis et sollicitis studiis intendentes, post deliberationem, quam de prae- ficiendo eidem ecclesiae personam utilem ac etiam fructuosam cum venerabilibus fratribus nostris S. R. E cardinalibus habuimus diligentem, demum ad te ordinis s. Benedicti, de legitimo matrimonio in regno Galliciae ex nobilibus et catho- licis parentibus procreatum, sexagenarium circa et a pluri- bus annis in presbyteratus ordine constitutum et in theologia magistrum et de cuius religionis zelo, vitae munditia, hones- tate morum, spiritualium providentia et temporalium circum- spectione aliisque multiplicum virtutum donis fide digna testimonia perhibentur, direximus oculos nostrae mentis, quibus omnibus debita meditatione pensatis, te a quibuscunque excommunicationis, suspensionis et interdicti aliisque eccle- siasticis sententiis et censuris et poenis, si quibus quomo- dolibet innodatus existis, ad effectum praesentium tantum consequendum harum serie absolventes et absolutum fore censentes ecclesiae Selymbriensi praedictae per te de persona tua nobis et eisdem fratribus ob tuorum exigentiam meritorum accepta de fratrum eorundem consilio apostolica authoritate providemus, teque illi in episcopum praeficimus et pastorem, curam et administrationem ipsius ecclesiae Selymbriensis tibi in spiritualibus et temporalibus plenarie committendo in illo, qui dat gratiam et largitur praemia, confidentes, quod dirigente Domino actus tuos praedicta ecclesia Selymbriensis sub tuo felici regimine regatur utiliter et prospere dirigetur ac grata in eisdem spiritualibus et temporalibus suscipiet incrementa. Jugum igitur Domini tuis impositum humeris prompta devotione suscipiens curam et administrationem praetactam sic exercere studeas sollicite, fideliter et prudenter, quod 17"
259 doctrina verbi, sed et exemplo boni operis informare com- missasque sibi ecclesias in statu pacifico et tranquillo velint et valeant auctore Domino salubriter regere et feliciter gubernare. Sane ecclesia Selymbriensis, quae in partibus infidelium consistit, ad praesentes certo modo, quem praesentibus haberi volumus pro expressis, pastoris solatio destituta, nos ad pro- visionem eiusdem ecclesiae celerem et feliciorem, ne illa longae vacationis exponatur incommodis, paternis et sollicitis studiis intendentes, post deliberationem, quam de prae- ficiendo eidem ecclesiae personam utilem ac etiam fructuosam cum venerabilibus fratribus nostris S. R. E cardinalibus habuimus diligentem, demum ad te ordinis s. Benedicti, de legitimo matrimonio in regno Galliciae ex nobilibus et catho- licis parentibus procreatum, sexagenarium circa et a pluri- bus annis in presbyteratus ordine constitutum et in theologia magistrum et de cuius religionis zelo, vitae munditia, hones- tate morum, spiritualium providentia et temporalium circum- spectione aliisque multiplicum virtutum donis fide digna testimonia perhibentur, direximus oculos nostrae mentis, quibus omnibus debita meditatione pensatis, te a quibuscunque excommunicationis, suspensionis et interdicti aliisque eccle- siasticis sententiis et censuris et poenis, si quibus quomo- dolibet innodatus existis, ad effectum praesentium tantum consequendum harum serie absolventes et absolutum fore censentes ecclesiae Selymbriensi praedictae per te de persona tua nobis et eisdem fratribus ob tuorum exigentiam meritorum accepta de fratrum eorundem consilio apostolica authoritate providemus, teque illi in episcopum praeficimus et pastorem, curam et administrationem ipsius ecclesiae Selymbriensis tibi in spiritualibus et temporalibus plenarie committendo in illo, qui dat gratiam et largitur praemia, confidentes, quod dirigente Domino actus tuos praedicta ecclesia Selymbriensis sub tuo felici regimine regatur utiliter et prospere dirigetur ac grata in eisdem spiritualibus et temporalibus suscipiet incrementa. Jugum igitur Domini tuis impositum humeris prompta devotione suscipiens curam et administrationem praetactam sic exercere studeas sollicite, fideliter et prudenter, quod 17"
Strana 260
260 ecclesia ipsa Selymbriensis gubernatori provido et fructuoso administratori gaudeat se commissam, tuque praeter retribu- tionis praemium nostram et dictae sedis benedictionem et gratiam exinde uberius consequi merearis. Nos enim ad ea, quae in tuae commoditatis augmentum cedere valeant, favorabi- liter intendentes tibi, ut a quocumque, quem malueris, catho- lico antistite gratiam et benedictionem dictae sedis authoritate accitus, et in hoc sibi assistentibus duobus vel tribus aliis catholicis episcopis, similem gratiam et benedictionem haben- tibus munus consecrationis recipere valeas ac eidem antistiti, ut recepto prius a te nostro et Romanae ecclesiae nomine fidelitatis debitae solito juramento juxta formam, quam sub bulla nostra mittimus introclusam, munus praedictum tibi impendere licite possit, facultatem concedimus per praesentem. Volumus autem et dicta authoritate statuimus: quod nisi recepto a te per ipsum vel antistitem juramento, per te idem vel antistes munus praedictum tibi impendere et tu illud suscipere praesumpseritis, idem antistes ab officio pontificali et exercitio et tam ipse quam tu ab administratione tam spi- ritualium quam temporalium ecclesiarum nostrarum suspensi sitis, de ipso quidem volumus formam juramenti a te tunc praestiti nobis de verbo ad verbum per tuas patentes litteras tuo sigillo munitas per proprium nuntium quantocius desti- nare procures quodque antequam munus consecrationis susci- pias, fidei professionem emittere et ad verbum intra prae- fixum tempus transmittere omnino tenearis. Volumus praeterea, quod per hoc venerabili nostro archiepiscopo, cui dicta ecclesia Selymbriensis metropolitana subesse dignoscitur, nullum imposterum praejudicium generetur; insuper tibi, quod ad dictam ecclesiam Selymbriensem, quamdiu illa ab infidelibus partibus detinebitur, accedere et apud eam personaliter resi- dere minime tenearis; quodque postquam munus consecra- tionis praedictum rite susceperis in civitate et dioecesi Pra- gensi, si ad id per venerabilem fratrem nostrum modernum et pro tempore existentem archiepiscopum Pragensem requi- situs fueris, de eius speciali licentia et uti illius suffraganeus pontificalia officia exercere libere et licite possis et valeas, de speciali gratia nostra indulgemus. Praeterea ut statum tuum
260 ecclesia ipsa Selymbriensis gubernatori provido et fructuoso administratori gaudeat se commissam, tuque praeter retribu- tionis praemium nostram et dictae sedis benedictionem et gratiam exinde uberius consequi merearis. Nos enim ad ea, quae in tuae commoditatis augmentum cedere valeant, favorabi- liter intendentes tibi, ut a quocumque, quem malueris, catho- lico antistite gratiam et benedictionem dictae sedis authoritate accitus, et in hoc sibi assistentibus duobus vel tribus aliis catholicis episcopis, similem gratiam et benedictionem haben- tibus munus consecrationis recipere valeas ac eidem antistiti, ut recepto prius a te nostro et Romanae ecclesiae nomine fidelitatis debitae solito juramento juxta formam, quam sub bulla nostra mittimus introclusam, munus praedictum tibi impendere licite possit, facultatem concedimus per praesentem. Volumus autem et dicta authoritate statuimus: quod nisi recepto a te per ipsum vel antistitem juramento, per te idem vel antistes munus praedictum tibi impendere et tu illud suscipere praesumpseritis, idem antistes ab officio pontificali et exercitio et tam ipse quam tu ab administratione tam spi- ritualium quam temporalium ecclesiarum nostrarum suspensi sitis, de ipso quidem volumus formam juramenti a te tunc praestiti nobis de verbo ad verbum per tuas patentes litteras tuo sigillo munitas per proprium nuntium quantocius desti- nare procures quodque antequam munus consecrationis susci- pias, fidei professionem emittere et ad verbum intra prae- fixum tempus transmittere omnino tenearis. Volumus praeterea, quod per hoc venerabili nostro archiepiscopo, cui dicta ecclesia Selymbriensis metropolitana subesse dignoscitur, nullum imposterum praejudicium generetur; insuper tibi, quod ad dictam ecclesiam Selymbriensem, quamdiu illa ab infidelibus partibus detinebitur, accedere et apud eam personaliter resi- dere minime tenearis; quodque postquam munus consecra- tionis praedictum rite susceperis in civitate et dioecesi Pra- gensi, si ad id per venerabilem fratrem nostrum modernum et pro tempore existentem archiepiscopum Pragensem requi- situs fueris, de eius speciali licentia et uti illius suffraganeus pontificalia officia exercere libere et licite possis et valeas, de speciali gratia nostra indulgemus. Praeterea ut statum tuum
Strana 261
261 juxta pontificalis dignitatis exigentiam decentius tenere valeas, motu proprio, non ad tuam vel alterius partis nobis super hoc oblatae petitionis instantiam, sed ex nostra mera liberalitate tecum, ut et postquam munus praedictum susceperis, una cum dicta ecclesia Selymbriensi, quamdiu illi praefueris ac officio suffraganeatus eiusmodi durante monasterium s. Mariae vir- ginis de Monteserrato [nuncupatae] 1), ordinis s. Benedicti, quod obtines intitulatum, ut prius quoad vixeris, retinere libere et licite possis et valeas constitutionibns et ordinatio- nibus apostolicis dictarum ecclesiarum Selymbriensis et Pra- gensis ac monasterii huiusmodi et ex justa confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et con- suetudinibus caeterisque contrariis nequaquam obstantibus apostolica authoritate dicta de specialis dono gratiae dispen- samus decernentes: propterea monasterium praedictum non vacare irritum quoque et inane, si secus super his a quovis quavis authoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari ; volumus autem, quod propterea dictum monasterium in spiri- tualibus non laedatur et in temporalibus detrimenta non sustineat, sed eius congrue supportentur onera consueta, ulterius tibi pensionem annuam liberam immunem et exemptam 300 ducatorum auri de camera super mensae archiepiscopalis Pragensis fructibus, redditibus et proventibus tibi, quoad vixeris, vel pro victu tuo legitimo per praedictum archie- piscopum, cuius ad id expressus accedit assensus et dictae ecclesiae Pragensis praesulis seu administratoris pro tempore existentis succurret singulis annis duobus solutionibus, pro- una videlicet in s. Joannis Baptistae et altera medietatibus pensionis huiusmodi in Domini nostri Jesu Christi natalium festivitatibus vigore tantum earumdem praesentium juxta decretum congregationis eiusdem S. R. Ecclesiae cardinalium rebus consistorialibus praepositae integrae persolvendum authoritate et tenore praemissis motu simili reservamus, con- stituimus et assignamus, decernentes modernum archiepis- copum praedictum et pro tempore existentem dictae ecclesiae Pragensis praesulem et administratorem ad integram solu- 1) Infolge des Buges undeutlich.
261 juxta pontificalis dignitatis exigentiam decentius tenere valeas, motu proprio, non ad tuam vel alterius partis nobis super hoc oblatae petitionis instantiam, sed ex nostra mera liberalitate tecum, ut et postquam munus praedictum susceperis, una cum dicta ecclesia Selymbriensi, quamdiu illi praefueris ac officio suffraganeatus eiusmodi durante monasterium s. Mariae vir- ginis de Monteserrato [nuncupatae] 1), ordinis s. Benedicti, quod obtines intitulatum, ut prius quoad vixeris, retinere libere et licite possis et valeas constitutionibns et ordinatio- nibus apostolicis dictarum ecclesiarum Selymbriensis et Pra- gensis ac monasterii huiusmodi et ex justa confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et con- suetudinibus caeterisque contrariis nequaquam obstantibus apostolica authoritate dicta de specialis dono gratiae dispen- samus decernentes: propterea monasterium praedictum non vacare irritum quoque et inane, si secus super his a quovis quavis authoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari ; volumus autem, quod propterea dictum monasterium in spiri- tualibus non laedatur et in temporalibus detrimenta non sustineat, sed eius congrue supportentur onera consueta, ulterius tibi pensionem annuam liberam immunem et exemptam 300 ducatorum auri de camera super mensae archiepiscopalis Pragensis fructibus, redditibus et proventibus tibi, quoad vixeris, vel pro victu tuo legitimo per praedictum archie- piscopum, cuius ad id expressus accedit assensus et dictae ecclesiae Pragensis praesulis seu administratoris pro tempore existentis succurret singulis annis duobus solutionibus, pro- una videlicet in s. Joannis Baptistae et altera medietatibus pensionis huiusmodi in Domini nostri Jesu Christi natalium festivitatibus vigore tantum earumdem praesentium juxta decretum congregationis eiusdem S. R. Ecclesiae cardinalium rebus consistorialibus praepositae integrae persolvendum authoritate et tenore praemissis motu simili reservamus, con- stituimus et assignamus, decernentes modernum archiepis- copum praedictum et pro tempore existentem dictae ecclesiae Pragensis praesulem et administratorem ad integram solu- 1) Infolge des Buges undeutlich.
Strana 262
262 tionem dictae pensiones tibi faciendam juxta reservationis, constitutionis et assignationis praedictarum tenorem fore effi- caciter obligatos ac volentes et eadem authoritate statuentes, quod illi moderno archiepiscopo et pro tempore existentibus dictae ecclesiae Pragensis praesulibus seu administratoribus, qui in dictis festivitatibus, videlicet saltem infra 30 dies illas statim immediate sequentes pensionem praedictam vere, realiter, cum effectu non persolverint, ingressus ecclesiae interdictus existat, cuius interdicti relaxationem is, donec tibi vel eidem procuratori de pensione huiusmodi tunc debita integre satisfactum aut alias tecum vel cum debito, prout supra amicabiliter concordatum fuerit, praeterquam in mortis articulo constitutus nequeat absolvi, si vero per sex menses dictos 30 dies immediate sequentes, sententiam ipsam animo, quod absit, sustinuerit indurato, ex tunc effluxis mensibus iisdem a regimine et administratione dictae ecclesiae Pra- gensis suspensus existat eo ipso. Quocirca dilectis filiis causarum curiae camerae aposto- licae generali auditori ac venerabili nostro fratri archiepis- copo Pragensi et episcopo Regino-Hradecensi, vicariis in spiritualibus generalibus, metu pari per apostolica scripta mandamus, quatenus ipsi vel duo aut unus eorum per se vel alium seu alios faciant authoritate nostra pensionem prae- dictam tibi, quoad vixeris, vel procuratori praedicto juxta reservationis, constitutionis et assignationis praedictarum ac decreti eiusdem litteris appositi continentiam et tenorem integre persolvi et nihilominus quemlibet ex moderno archi- episcopo et pro tempore existentibus dictae ecclesiae Pra- gensis praesulibus seu administratoribus, quem huiusmodi suspensionis et interdicti relaxationem incurisse eis consti- tuerit, quoties super hoc pro parte tua fuerint requisiti, tamdiu dominicis et aliis festivis diebus in ecclesiis, dum major inibi populi multitudo ad divina convenerit, interdictum et suspensum publice nuntient et faciant ab aliis nuntiari, donec tibi vel eidem provide pensione huiusmodi tunc debita fuerit integre satisfactum ipseque interdictus et suspensus interdicti et suspensionis huismodi relaxationem meruerit eluere contra- dictionis per censuram ecclesiasticam appellatione postposita
262 tionem dictae pensiones tibi faciendam juxta reservationis, constitutionis et assignationis praedictarum tenorem fore effi- caciter obligatos ac volentes et eadem authoritate statuentes, quod illi moderno archiepiscopo et pro tempore existentibus dictae ecclesiae Pragensis praesulibus seu administratoribus, qui in dictis festivitatibus, videlicet saltem infra 30 dies illas statim immediate sequentes pensionem praedictam vere, realiter, cum effectu non persolverint, ingressus ecclesiae interdictus existat, cuius interdicti relaxationem is, donec tibi vel eidem procuratori de pensione huiusmodi tunc debita integre satisfactum aut alias tecum vel cum debito, prout supra amicabiliter concordatum fuerit, praeterquam in mortis articulo constitutus nequeat absolvi, si vero per sex menses dictos 30 dies immediate sequentes, sententiam ipsam animo, quod absit, sustinuerit indurato, ex tunc effluxis mensibus iisdem a regimine et administratione dictae ecclesiae Pra- gensis suspensus existat eo ipso. Quocirca dilectis filiis causarum curiae camerae aposto- licae generali auditori ac venerabili nostro fratri archiepis- copo Pragensi et episcopo Regino-Hradecensi, vicariis in spiritualibus generalibus, metu pari per apostolica scripta mandamus, quatenus ipsi vel duo aut unus eorum per se vel alium seu alios faciant authoritate nostra pensionem prae- dictam tibi, quoad vixeris, vel procuratori praedicto juxta reservationis, constitutionis et assignationis praedictarum ac decreti eiusdem litteris appositi continentiam et tenorem integre persolvi et nihilominus quemlibet ex moderno archi- episcopo et pro tempore existentibus dictae ecclesiae Pra- gensis praesulibus seu administratoribus, quem huiusmodi suspensionis et interdicti relaxationem incurisse eis consti- tuerit, quoties super hoc pro parte tua fuerint requisiti, tamdiu dominicis et aliis festivis diebus in ecclesiis, dum major inibi populi multitudo ad divina convenerit, interdictum et suspensum publice nuntient et faciant ab aliis nuntiari, donec tibi vel eidem provide pensione huiusmodi tunc debita fuerit integre satisfactum ipseque interdictus et suspensus interdicti et suspensionis huismodi relaxationem meruerit eluere contra- dictionis per censuram ecclesiasticam appellatione postposita
Strana 263
263 compescendo non obstantibus Lateranensis concilii novissime celebrati ; pensiones annuas super mensarum archiepiscopalium fructibus nisi excessionis seu alia probabili causa reservari prohibentibus aliisque constitutionibus et ordinationibus apo- stolicis dictarumque ecclesiarum Selymbriensis et Pragensis etiam juvante confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus contrariis quibus- cunque seu si moderno archiepiscopo et pro tempore existen- tibus dictae ecclesiae Pragensis praesulibus seu administra- toribus vel quibuscunque aliis communiter aut divisim ab apostolica sit sede indultum, quod ad praestationem vel solutionem pensionis alicuius minime tradantur et ad id com- pelli aut quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint, per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem. Datum Romae apud s. Mariam Majorem, anno incarna- tionis dominicae 1674 V. Calendas Februarii, pontificatus nostri anno V°. Pro Eminentissimo domino cardinali Barberino: Samuel de Ciampinus. CXCIII. 1678. September. 17. Ebersdorf. Kaiser Leopold I. verständigt die königlichen böhmischen Statt halter von der Ernennung des P. Didacus de Cambero zum Abte in Emaus als Nachfolger des verstorbenen Abtes Antonius de Sottomaior, welchem der Ernannte schon im Vorjahre als Koad jutor mit dem Rechte der Nachfolge beigegeben worden war, und befiehlt, von dem neuernannten Abte die Erbhuldigung abzunehmen und davon die Landtafel zu verständigen. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König.
263 compescendo non obstantibus Lateranensis concilii novissime celebrati ; pensiones annuas super mensarum archiepiscopalium fructibus nisi excessionis seu alia probabili causa reservari prohibentibus aliisque constitutionibus et ordinationibus apo- stolicis dictarumque ecclesiarum Selymbriensis et Pragensis etiam juvante confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus contrariis quibus- cunque seu si moderno archiepiscopo et pro tempore existen- tibus dictae ecclesiae Pragensis praesulibus seu administra- toribus vel quibuscunque aliis communiter aut divisim ab apostolica sit sede indultum, quod ad praestationem vel solutionem pensionis alicuius minime tradantur et ad id com- pelli aut quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint, per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem. Datum Romae apud s. Mariam Majorem, anno incarna- tionis dominicae 1674 V. Calendas Februarii, pontificatus nostri anno V°. Pro Eminentissimo domino cardinali Barberino: Samuel de Ciampinus. CXCIII. 1678. September. 17. Ebersdorf. Kaiser Leopold I. verständigt die königlichen böhmischen Statt halter von der Ernennung des P. Didacus de Cambero zum Abte in Emaus als Nachfolger des verstorbenen Abtes Antonius de Sottomaior, welchem der Ernannte schon im Vorjahre als Koad jutor mit dem Rechte der Nachfolge beigegeben worden war, und befiehlt, von dem neuernannten Abte die Erbhuldigung abzunehmen und davon die Landtafel zu verständigen. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König.
Strana 264
264 Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Ob denen Inschlüssen habt ihr gehorsambst zu ver- nemben, was an uns Prior und Convent des Closters Mont- serrat zu Prag, sonst Emaus genandt, nach zeitlichen Ableben ihres gewesten Abten, weiland Antonii de Sotomaior, in Unter- thänigkeit gelangen lassen. Sintemalen wir nun den würdigen, unsern lieben andäch- tigen fratrem Didacum de Cambero in gnädigster Betrach- tung seiner habenden gueten Qualitäten, Doctrin, gottesförch- tigen Lebens und Wandels nicht allein ermeltem Antonio de Sotomaior auf sein damaliges selbsteigenes inständiges Anhalten und aus anderen bewegenden Ursachen schon den acht- und zwanzigsten Augusti vorigen Jahrs pro coadjutore zugegeben, sondern auch demselben in casum mortis und da gedachter Sotomaior mit Tod abgegangen sein würde, die Abtei des Closters Montisserrati zu Prag allergnädigst aufgetragen, wie nicht weniger ihm vermög eines bei unserer königl. Böheimbischen Hofcanzlei ausgefertigten Diplomatis dem hoch- würdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Joanni Friderico, Erzbischofen zu Prag, legato nato, primati unsers Erbkönigreiches Böheimb und des Creutzordens mit dem rothen Stern Grossmeistern, als loci ordinario in unserm Erbkönigreich Böheimb praesentiret, als haben wir auch solches auf nunmehro erfolgten tötlichen Hintritt hiemit an- fuegen und zugleich gnädigst befehlen wollen, dass ihr von ermeldtem Didaco de Cambero die Erbhuldigungspflicht ab- nehmben, solches unserer königlichen Landtafel gebührend insinuiren und ihme bey denen Landtägen, wie auch anderen Landesversamblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Geniessung anderer Landesgerechtigkeiten (deren sein Antecessor befuegt gewesen) admittiren und ihme sowohl in seinen als des Closters Angelegenheiten allen gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, deme ihr dann schon weiter wohl zu thuen und hieran unsern gnädigsten Willen und Meinung gehorsambst zu vollbringen wissen werdet. Geben zu Ebersdorf, den siebenzehenten Monatstag Septembris im sechzehenhundert acht und siebenzigsten, unserer Reiche des römischen im einundzwanzigsten, des hungarischen im
264 Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Ob denen Inschlüssen habt ihr gehorsambst zu ver- nemben, was an uns Prior und Convent des Closters Mont- serrat zu Prag, sonst Emaus genandt, nach zeitlichen Ableben ihres gewesten Abten, weiland Antonii de Sotomaior, in Unter- thänigkeit gelangen lassen. Sintemalen wir nun den würdigen, unsern lieben andäch- tigen fratrem Didacum de Cambero in gnädigster Betrach- tung seiner habenden gueten Qualitäten, Doctrin, gottesförch- tigen Lebens und Wandels nicht allein ermeltem Antonio de Sotomaior auf sein damaliges selbsteigenes inständiges Anhalten und aus anderen bewegenden Ursachen schon den acht- und zwanzigsten Augusti vorigen Jahrs pro coadjutore zugegeben, sondern auch demselben in casum mortis und da gedachter Sotomaior mit Tod abgegangen sein würde, die Abtei des Closters Montisserrati zu Prag allergnädigst aufgetragen, wie nicht weniger ihm vermög eines bei unserer königl. Böheimbischen Hofcanzlei ausgefertigten Diplomatis dem hoch- würdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Joanni Friderico, Erzbischofen zu Prag, legato nato, primati unsers Erbkönigreiches Böheimb und des Creutzordens mit dem rothen Stern Grossmeistern, als loci ordinario in unserm Erbkönigreich Böheimb praesentiret, als haben wir auch solches auf nunmehro erfolgten tötlichen Hintritt hiemit an- fuegen und zugleich gnädigst befehlen wollen, dass ihr von ermeldtem Didaco de Cambero die Erbhuldigungspflicht ab- nehmben, solches unserer königlichen Landtafel gebührend insinuiren und ihme bey denen Landtägen, wie auch anderen Landesversamblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Geniessung anderer Landesgerechtigkeiten (deren sein Antecessor befuegt gewesen) admittiren und ihme sowohl in seinen als des Closters Angelegenheiten allen gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, deme ihr dann schon weiter wohl zu thuen und hieran unsern gnädigsten Willen und Meinung gehorsambst zu vollbringen wissen werdet. Geben zu Ebersdorf, den siebenzehenten Monatstag Septembris im sechzehenhundert acht und siebenzigsten, unserer Reiche des römischen im einundzwanzigsten, des hungarischen im
Strana 265
265. vier und zwanzigsten und des böheimbischen im drei und zwanzigsten Jahr. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Leopold m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. proprium. J. von Tamfus m. p. CXCIV. 1678. Oktober. 22. Neustadt. Kaijer Leopold I. gibt den königlichen Statthaltern in Prag die Ablegung des Erbhuldigungseides durch den Abt von Emaus, Di- dacus de Cambero, bei der böhmischen Hoffanzlei in Wien bekannt mit dem Befehle, dies gehörigen Ortes zu intimieren. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach uns der würdig, unser andächtiger und lieber getreuer Didacus de Cambero bey unserer königl. böheimbi- schen Hofcanzlei unter gestrigem dato die gewöhnliche Erb- huldigungspflicht unterthänigist abgeleget und praestiret, als haben wir euch solches auf euere gehorsamste Erinnerung vom siebenden gegenwertigen Monats Octobris nachricht- lichen hirmit bedeuten wollen, genädigist befehlende, dass ihr es behörigerorten weiter intimiren und also hieran unsern genädigisten Willen und Meinung gehorsambist vollbringen sollet. Geben zue Neustadt, den zwei und zwanzigisten Mo- natstag Octobris im sechzehenhundert acht und siebenzigisten, unserer Reiche des römischen im ein und zwanzigisten, des hungarischen im vier und zwanzigisten und des böheimbi- schen im drei und zwanzigisten Jahr. Leopold m. p. Jo. Hartwigius comes de Nostitz, regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro- Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. prium. J. von Tamfus m. p.
265. vier und zwanzigsten und des böheimbischen im drei und zwanzigsten Jahr. Joannes Hartwigius comes de Nostitz, Leopold m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. proprium. J. von Tamfus m. p. CXCIV. 1678. Oktober. 22. Neustadt. Kaijer Leopold I. gibt den königlichen Statthaltern in Prag die Ablegung des Erbhuldigungseides durch den Abt von Emaus, Di- dacus de Cambero, bei der böhmischen Hoffanzlei in Wien bekannt mit dem Befehle, dies gehörigen Ortes zu intimieren. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Demnach uns der würdig, unser andächtiger und lieber getreuer Didacus de Cambero bey unserer königl. böheimbi- schen Hofcanzlei unter gestrigem dato die gewöhnliche Erb- huldigungspflicht unterthänigist abgeleget und praestiret, als haben wir euch solches auf euere gehorsamste Erinnerung vom siebenden gegenwertigen Monats Octobris nachricht- lichen hirmit bedeuten wollen, genädigist befehlende, dass ihr es behörigerorten weiter intimiren und also hieran unsern genädigisten Willen und Meinung gehorsambist vollbringen sollet. Geben zue Neustadt, den zwei und zwanzigisten Mo- natstag Octobris im sechzehenhundert acht und siebenzigisten, unserer Reiche des römischen im ein und zwanzigisten, des hungarischen im vier und zwanzigisten und des böheimbi- schen im drei und zwanzigisten Jahr. Leopold m. p. Jo. Hartwigius comes de Nostitz, regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro- Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. prium. J. von Tamfus m. p.
Strana 266
266 CXCV. 1679. Prag.] Der Abt von Emaus, Didacus de Cambero, bittet den Kaiser Leopold I. um den Konsens zur Veräußerung des vom Kloster allzuweit entfernt gelegenen Gutes Bösig und zur Erwerbung eines für das Kloster günstiger und näher liegenden Gutes. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 18. Augustissime, sacratissime et invictissime caesar, rex et domine clementissime. Sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae pedes hu- millime exosculor insinuando, quatenus gloriosissimus vestrae sacrae caesareae Majestatis progenitor, divus Ferdinandus tertius felicissimae recordationis, in piissima simul ac muni- ficentissima fundatione nostri Montserratensis monasterii Pra- gensis vulgo Emaus eidem pro parte dotis assignaverit et clementissime donaverit bonum Bezdiczense cum antiqua sua arce aliisque appertinentiis in districtu Neoboleslaviensi situm, ut proinde illud bonum nemo sine praehabita clemen- tissima vestrae caesareae Majestatis licentia vendere, com- mutare aliove modo a dicto monasterio nostro Pragensi alienare ausit nec possit. Cum vero, sacratissime caesar, rex et domine clemen- tissime, dictum Bezdiczense bonum potiori ex parte habeat fundum arenosum, silvestrem et infrugiferum, sitque valde a monasterio Pragensi remotum ac dissitum, ut exiguum illi fructum seu commodum reddere possit, modo vero occasiones se offerant, dictum Bezdiczense bonum pretio commodo ven- dendi et eodem venditionis pretio emendi aliud bonum, quod monasterio nostro Pragensi sit vicinius, multo commodius ac evidenter utilius, ideo sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae pedibus adhaereo devotissime supplicando, quatenus pro majori suae caesareae Monserratensis fundationis emolu- mento mihi, ut una cum conventu meo Pragensi dictum Bez- diczense bonum (excepto monasterio in monte Bezdiczensi aedificato, in quo quinque Monserratenses nostri religiosi Deo inserviunt, quodque in suo esse et observantiae vigore persistere debet) vendere, eoque pretio aliud monasterio
266 CXCV. 1679. Prag.] Der Abt von Emaus, Didacus de Cambero, bittet den Kaiser Leopold I. um den Konsens zur Veräußerung des vom Kloster allzuweit entfernt gelegenen Gutes Bösig und zur Erwerbung eines für das Kloster günstiger und näher liegenden Gutes. Das Original befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 18. Augustissime, sacratissime et invictissime caesar, rex et domine clementissime. Sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae pedes hu- millime exosculor insinuando, quatenus gloriosissimus vestrae sacrae caesareae Majestatis progenitor, divus Ferdinandus tertius felicissimae recordationis, in piissima simul ac muni- ficentissima fundatione nostri Montserratensis monasterii Pra- gensis vulgo Emaus eidem pro parte dotis assignaverit et clementissime donaverit bonum Bezdiczense cum antiqua sua arce aliisque appertinentiis in districtu Neoboleslaviensi situm, ut proinde illud bonum nemo sine praehabita clemen- tissima vestrae caesareae Majestatis licentia vendere, com- mutare aliove modo a dicto monasterio nostro Pragensi alienare ausit nec possit. Cum vero, sacratissime caesar, rex et domine clemen- tissime, dictum Bezdiczense bonum potiori ex parte habeat fundum arenosum, silvestrem et infrugiferum, sitque valde a monasterio Pragensi remotum ac dissitum, ut exiguum illi fructum seu commodum reddere possit, modo vero occasiones se offerant, dictum Bezdiczense bonum pretio commodo ven- dendi et eodem venditionis pretio emendi aliud bonum, quod monasterio nostro Pragensi sit vicinius, multo commodius ac evidenter utilius, ideo sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae pedibus adhaereo devotissime supplicando, quatenus pro majori suae caesareae Monserratensis fundationis emolu- mento mihi, ut una cum conventu meo Pragensi dictum Bez- diczense bonum (excepto monasterio in monte Bezdiczensi aedificato, in quo quinque Monserratenses nostri religiosi Deo inserviunt, quodque in suo esse et observantiae vigore persistere debet) vendere, eoque pretio aliud monasterio
Strana 267
267 nostro Pragensi vicinius ac utilius bonum emere possim, cae- saream regiamque licentiam indulgere simulque commissa- rium aliquem, qui de convenientia et maiori alterius boni utilitate recognoscat ac informet, nominare clementissime dig- netur, ut ego cum conventu meo de tali venditione ac alte- rius boni emptione et utilitate sacram caesaream regiamque Majestatem vestram vel eius in regno Bohemiae locumte- nentes humillime informare tenebor et non omittam. Quod uti cedat in emolumentum suae Marianae Monser- ratensis fundationis, ita clementissimam sacrae caesareae Majestatis vestrae dispositionem desuper humillime imploro. Sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae humil- limus capellanus Didacus de Cambero, abbas Monserratensis m. p. CXCVI. 1679. Februar. 18. Wien. Kaiser Leopold I. jendet das Majestätsgesuch des Abtes Didacus de Cambero, in welchem um den Konjens zum Verkaufe des Gutes Bösig und Ankauf eines anderen, näher gelegenen Gutes gebeten wird, an die föniglichen Statthalter in Prag zur Berichterstattung. Das kaiserliche Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 18. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalten und aus was für Motiven uns der würdige, andächtige, unser lieber getreuer Didacus a Cam- bero, Abt unsers Stifts und Gotteshauses unser Lieben Frauen Montis Serrati zu Prag, umb unsern gnädigsten Consens, auf dass er das erstermeltem Stift und Gotteshaus zugehörige, in dem Bunzlauer Creis liegende Gut Bezdiez veralieniren und umb das darfür bekommende pretium ein anderes besagtem Closter etwas nähender angelegene Gut erkaufen möge, unterthänigst supplicando angelanget und gebeten, das gibt euch der Bey- schluss in mehrerm zu ersehen, so wir an euch hiebey ver-
267 nostro Pragensi vicinius ac utilius bonum emere possim, cae- saream regiamque licentiam indulgere simulque commissa- rium aliquem, qui de convenientia et maiori alterius boni utilitate recognoscat ac informet, nominare clementissime dig- netur, ut ego cum conventu meo de tali venditione ac alte- rius boni emptione et utilitate sacram caesaream regiamque Majestatem vestram vel eius in regno Bohemiae locumte- nentes humillime informare tenebor et non omittam. Quod uti cedat in emolumentum suae Marianae Monser- ratensis fundationis, ita clementissimam sacrae caesareae Majestatis vestrae dispositionem desuper humillime imploro. Sacrae caesareae regiaeque Majestatis vestrae humil- limus capellanus Didacus de Cambero, abbas Monserratensis m. p. CXCVI. 1679. Februar. 18. Wien. Kaiser Leopold I. jendet das Majestätsgesuch des Abtes Didacus de Cambero, in welchem um den Konjens zum Verkaufe des Gutes Bösig und Ankauf eines anderen, näher gelegenen Gutes gebeten wird, an die föniglichen Statthalter in Prag zur Berichterstattung. Das kaiserliche Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 18. Leopold, von Gottes Gnaden erwöhlter Römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalten und aus was für Motiven uns der würdige, andächtige, unser lieber getreuer Didacus a Cam- bero, Abt unsers Stifts und Gotteshauses unser Lieben Frauen Montis Serrati zu Prag, umb unsern gnädigsten Consens, auf dass er das erstermeltem Stift und Gotteshaus zugehörige, in dem Bunzlauer Creis liegende Gut Bezdiez veralieniren und umb das darfür bekommende pretium ein anderes besagtem Closter etwas nähender angelegene Gut erkaufen möge, unterthänigst supplicando angelanget und gebeten, das gibt euch der Bey- schluss in mehrerm zu ersehen, so wir an euch hiebey ver-
Strana 268
268 wart remittiren und gnädigst befehlen wollen, dass uns ihr nach Vernehmung des Erzbischofen zu Prag Andacht hier- über mit Gutachten gehorsambist berichtet. An deme be- schicht unser gnädigster Will und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den achtzehenden Monatstag Februarii im sechzehenhundert neun und siebenzigsten, unserer Reiche des römischen im ein und zwanzigsten, des hungarischen im vier und zwanzigsten und des böheimbischen im drey und zwan- zigsten Jahr. Leopold m. p. Joh. Hartwigius c. de Nostiz, ris Bae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mtis. proprium. Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. CXCVII. 1679. März. 13. Prag. Die königlichen Statthalter in Böhmen ersuchen im Austrage des Kaisers den Erzbischof von Prag um sein Gutachten bezüglich des Verkaufes des Gutes Bösig, um dessen Erlaubnis der Abt Didacus de Cambero von Emaus den Kaiser gebeten hat. Das Original auf Papier befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag, Fasz. 58, Nr. 70. Die letzte Seite trägt außer der Adresse an den Prager Erzbischof Johann Friedrich Waldstein rechts oben den Archivvermerk: 1677 (sic!). Monasterium Emautinum seu Monserratense supplicat pro consensu regio, alienandi suum bonum Bezdiez. Hochwürdigster in Gott Fürst. Euer fürstlichen Gnaden seint unsere bereithwilligst und be- fließene Dienst besten Vermögens zuvor. Insbesonders großgünstig, auch gnädiger Herr. Welcher gestalt Ihre kays. und königl. Ma- yeftät der wohlwürdig und andächtige Herr Didacus a Cam- bero ordinis sancti Benedicti, des Clofters de Monte serrato Abt, umb dero gnädigsten Consens, damit er das erstermeltem Stift und Gottes-Hauß zugehörige, im Buntzlauer Creyß liegende Guet Bezdiez veralieniren und umb das darfür bekommende pre- tium ein anderes besagtem Closter etwas nähender angelegene Gueth erkhaufen möge, unterthänigist supplicando angelangt und gebeten, Jhre Mayestät aber jolches an uns umb Ihro darüber
268 wart remittiren und gnädigst befehlen wollen, dass uns ihr nach Vernehmung des Erzbischofen zu Prag Andacht hier- über mit Gutachten gehorsambist berichtet. An deme be- schicht unser gnädigster Will und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den achtzehenden Monatstag Februarii im sechzehenhundert neun und siebenzigsten, unserer Reiche des römischen im ein und zwanzigsten, des hungarischen im vier und zwanzigsten und des böheimbischen im drey und zwan- zigsten Jahr. Leopold m. p. Joh. Hartwigius c. de Nostiz, ris Bae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mtis. proprium. Carl Maximilian Graf Laschansky m. p. CXCVII. 1679. März. 13. Prag. Die königlichen Statthalter in Böhmen ersuchen im Austrage des Kaisers den Erzbischof von Prag um sein Gutachten bezüglich des Verkaufes des Gutes Bösig, um dessen Erlaubnis der Abt Didacus de Cambero von Emaus den Kaiser gebeten hat. Das Original auf Papier befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag, Fasz. 58, Nr. 70. Die letzte Seite trägt außer der Adresse an den Prager Erzbischof Johann Friedrich Waldstein rechts oben den Archivvermerk: 1677 (sic!). Monasterium Emautinum seu Monserratense supplicat pro consensu regio, alienandi suum bonum Bezdiez. Hochwürdigster in Gott Fürst. Euer fürstlichen Gnaden seint unsere bereithwilligst und be- fließene Dienst besten Vermögens zuvor. Insbesonders großgünstig, auch gnädiger Herr. Welcher gestalt Ihre kays. und königl. Ma- yeftät der wohlwürdig und andächtige Herr Didacus a Cam- bero ordinis sancti Benedicti, des Clofters de Monte serrato Abt, umb dero gnädigsten Consens, damit er das erstermeltem Stift und Gottes-Hauß zugehörige, im Buntzlauer Creyß liegende Guet Bezdiez veralieniren und umb das darfür bekommende pre- tium ein anderes besagtem Closter etwas nähender angelegene Gueth erkhaufen möge, unterthänigist supplicando angelangt und gebeten, Jhre Mayestät aber jolches an uns umb Ihro darüber
Strana 269
269 nach Vernehmung Euer fürstlichen Gnaden mit Guetachten gehor sambst zuberichten, allergnedigst remittiert haben, dieses werden Euer fürstl. Gnaden aus denen abschriftlichen Zuschlüssen mehrern Inhalts ersehen. Was nun dieselbte Ihresorths wegen ober wehuten unterthänigisten Anbringen und Suchens zu erinnern befünden möchten, dessen werden wir hierauf erwarten. Göttlicher Obsicht uns anbey empfehlend. Geben auf dem königl. Prager Schloß, den 13. Martii A. 1679. Euer fürstl. Gnaden dienstbereithwilligste königl. Stadthalter und obriste Landtofficierer im Königreich Böheimb. L. I. von Steinbeck. CXCVIII. 1679. März. 18. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Friedrich Graf Waldstein, untersucht die aus dem Kloster Hillersleben O. S. B., Diözese Magdeburg, nach Emaus verbrachte große Reliquie des hl. Christo- phorus (Arm), wesche vom Abte des Klosters Hillersleben, Jo- hannes Thorvesten, als echt bezeugt wurde (14. August 1636), und erlaubt ihren öffentlichen Kult. Außerdem verleiht der Erzbischof einen Ablaß von 40 Tagen für den Ostermontag, an dem diese Reliquie zur feierlichen Verehrung ausgesetzt wurde. Die Kopie der beiden Aktenstücke bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 611—613). CXCIX. 1685. Dezember. 10. Wien. Kaiser Leopold verständigt die kgl. Statthalter in Böhmen, daß dem Stifte Emaus über Ansuchen des Abtes Didacus de Cambero und des Konvents der Konsens zum Verkaufe des Gutes Schedersitz samt den Höfen Psaar und Gerschan erteilt worden sei. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 21. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm an- dächtigen und lieben getreuen Fratri Didaco de Cambero,
269 nach Vernehmung Euer fürstlichen Gnaden mit Guetachten gehor sambst zuberichten, allergnedigst remittiert haben, dieses werden Euer fürstl. Gnaden aus denen abschriftlichen Zuschlüssen mehrern Inhalts ersehen. Was nun dieselbte Ihresorths wegen ober wehuten unterthänigisten Anbringen und Suchens zu erinnern befünden möchten, dessen werden wir hierauf erwarten. Göttlicher Obsicht uns anbey empfehlend. Geben auf dem königl. Prager Schloß, den 13. Martii A. 1679. Euer fürstl. Gnaden dienstbereithwilligste königl. Stadthalter und obriste Landtofficierer im Königreich Böheimb. L. I. von Steinbeck. CXCVIII. 1679. März. 18. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Friedrich Graf Waldstein, untersucht die aus dem Kloster Hillersleben O. S. B., Diözese Magdeburg, nach Emaus verbrachte große Reliquie des hl. Christo- phorus (Arm), wesche vom Abte des Klosters Hillersleben, Jo- hannes Thorvesten, als echt bezeugt wurde (14. August 1636), und erlaubt ihren öffentlichen Kult. Außerdem verleiht der Erzbischof einen Ablaß von 40 Tagen für den Ostermontag, an dem diese Reliquie zur feierlichen Verehrung ausgesetzt wurde. Die Kopie der beiden Aktenstücke bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 611—613). CXCIX. 1685. Dezember. 10. Wien. Kaiser Leopold verständigt die kgl. Statthalter in Böhmen, daß dem Stifte Emaus über Ansuchen des Abtes Didacus de Cambero und des Konvents der Konsens zum Verkaufe des Gutes Schedersitz samt den Höfen Psaar und Gerschan erteilt worden sei. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 21. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm an- dächtigen und lieben getreuen Fratri Didaco de Cambero,
Strana 270
270 ordinis sancti Benedicti Abten, und Convent unsers Stifts und Gotteshauses bey unser Lieben Frauen Montis Serrati in unserer königl. Neuen Stadt Prag, auf deren demüthigstes Anhalten und Bitten, dass sie das auf unsere gnädigste Be- willigung vor Jahren umb siebenzehentausend sechshundert funfzig Gulden erkaufte Gut Schedrsitz sambt denen zweyen Höfen Psaar und Gerschan aus denen angeführten Ursachen und Motiven wiederumben verkaufen und die Creditores be- friedigen mögen, das übrige Geld von dem Kaufschilling aber anderwärts auf landesgebrauchige Interesse oder sonsten zu der Stifts Nutzen sicher anzulegen schuldig sein sollen, gnä- digst verwilliget und darüber einen schriftlichen Consens ausfertigen lassen, als haben wir euch solches zur Nachricht und damit ihr auf allen Fall hierüber handzuhaben wissen werdet, hiemit gnädigst anfügen wollen. Hieran beschicht etc. Geben Wien, 10. Decembris anno 1685. Franciscus Udal. Khinsky, regis Bohae sup. cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesae regiaeque Mattis. proprium. G. J. Koschinsky m. p. Carl Maximilian Graf v. Thurn m. p. Leopold m. p. CC. 1685. Dezember. 10. Wien. Kaiser Leopold erlaubt den Verkauf des vor kurzem für Bösig erworbenen Gutes Schedersitz mit den zwei Höfen Psaar und Gerschan, um die Gläubiger befriedigen zu können. Das Original auf Pergament (64 cm X 49 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 10. Das Siegel fehlt. Auf der Rückseite der Ingrossationsvermerk: Dieser kaysers und königliche Consens ist auf May. allergnädigstes, an dero königl. Stadthalter im Königreich Böhem ergangenes, von denenselben zu dem Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimirtes und nebstselbiger Relation in den blaugoldenen Quatern der Relationen sub lit. J. 2 eingetra- genes Rescript berührter königl. Landtafel in den dritten pfersingfarben Kauf- Quatern Ao. 1686 am Montag nach dem Sonntag Reminiscere, das ist den 11. Martij sub lit. F. 5 einverleibet und von Wort zu Wort eingeschrieben worden. Frantz Tiralla v. Treuburg, der königl. größern Landtafel im Königreich Böhem Ingrossator.
270 ordinis sancti Benedicti Abten, und Convent unsers Stifts und Gotteshauses bey unser Lieben Frauen Montis Serrati in unserer königl. Neuen Stadt Prag, auf deren demüthigstes Anhalten und Bitten, dass sie das auf unsere gnädigste Be- willigung vor Jahren umb siebenzehentausend sechshundert funfzig Gulden erkaufte Gut Schedrsitz sambt denen zweyen Höfen Psaar und Gerschan aus denen angeführten Ursachen und Motiven wiederumben verkaufen und die Creditores be- friedigen mögen, das übrige Geld von dem Kaufschilling aber anderwärts auf landesgebrauchige Interesse oder sonsten zu der Stifts Nutzen sicher anzulegen schuldig sein sollen, gnä- digst verwilliget und darüber einen schriftlichen Consens ausfertigen lassen, als haben wir euch solches zur Nachricht und damit ihr auf allen Fall hierüber handzuhaben wissen werdet, hiemit gnädigst anfügen wollen. Hieran beschicht etc. Geben Wien, 10. Decembris anno 1685. Franciscus Udal. Khinsky, regis Bohae sup. cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesae regiaeque Mattis. proprium. G. J. Koschinsky m. p. Carl Maximilian Graf v. Thurn m. p. Leopold m. p. CC. 1685. Dezember. 10. Wien. Kaiser Leopold erlaubt den Verkauf des vor kurzem für Bösig erworbenen Gutes Schedersitz mit den zwei Höfen Psaar und Gerschan, um die Gläubiger befriedigen zu können. Das Original auf Pergament (64 cm X 49 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 1, Nr. 10. Das Siegel fehlt. Auf der Rückseite der Ingrossationsvermerk: Dieser kaysers und königliche Consens ist auf May. allergnädigstes, an dero königl. Stadthalter im Königreich Böhem ergangenes, von denenselben zu dem Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimirtes und nebstselbiger Relation in den blaugoldenen Quatern der Relationen sub lit. J. 2 eingetra- genes Rescript berührter königl. Landtafel in den dritten pfersingfarben Kauf- Quatern Ao. 1686 am Montag nach dem Sonntag Reminiscere, das ist den 11. Martij sub lit. F. 5 einverleibet und von Wort zu Wort eingeschrieben worden. Frantz Tiralla v. Treuburg, der königl. größern Landtafel im Königreich Böhem Ingrossator.
Strana 271
271 Wir Leopold, von Gottes Gnaden erwehlter Römischer Kaiser, zu allen Zeiten Mehrer des Reichs, in Germanien, zu Hungarn Böheimb, Dalmatien, Croatien und Sclavonien König, Ertzhertzog in Österreich, Marggraf zu Mähren, Hertzog zu Lutzemburg undt in Schlesien undt Marggraf zu Laußnitz, bekhenen öffentlich mit diesem Brief undt thun fundt jedermänniglich. daß Uns der würdige, Unser andächtige undt lieber getreuer Fr. Didacus a Cambero, ordinis sti. Benedicti, Abt Unjers Stifts undt Gotteshauß bey Unser Lieben Frawen Montis Serrati in Unierer königlichen Neuen Stadt Prag. nebst dem Convent gehorsamist zu vernehmen gegeben, waß massen sie auf von Unß erhaltenen gnädigsten Consens das vorhero zu der Fundation gehörig ge weste Gut Bezdicz wegen deisen geringer Ertragnuß per viertzig tausend Gulden verkauft, herentgegen die Gelder biß auf vier undt dreyßig tausendt vier hundert sechs Gulden unterschiedlich angelegt undt die übrige fünf tausendt fünfhundert vier und neuntzig Gulden zu dem per siebenzehen tausendt sechshundert fünfzig Gulden erkauften Gut Schedersitz jambt zwey Höfen Psaar undt Gerschan angewendet. Alldieweilen aber sie daraus nit mehr alß ermelte fünf taujendt fünfhundert vier undt neuntzig Gulden bezahlt undt das Residuum deß pactirten Kaufschillings loco euictionis hatten verblieben, dessen Bezah¬ lung anitzo die Verkäufer begehren, bemelter Abt und Convent aber wegen der von erwehnten Gut Schedersitz undt zweyen Höfen in diesen Jahren erhobenen schlechten Nutzungen, wie auch daß sie von denen Sachsischen undt anderer Völker Durchzügen großen Schaden erlitten, jolches uit abstatten können, als baten sie demütigist, Wir geruheten gnädigist zu verwilligen, damit sie vorgedachtes Gut Schedersitz sambt denen zwey Höfen wieder umben umb obigen Werth verkaufen, die Creditores befriedigen undt das übrige Geldt entweder auf Interesse legen oder etwas anders gleichen Wehrts in einem gelegensambern Orth darumben erkaufen mögten. Wann Wir dann gnädigist erwogen undt betrachtet, wie daß obbejagt geistliches Stift, wann bey nicht erfolgender Bezahlung die Creditoren zur gerichtlichen Execution greifen würden, nuu in größeren Schaden undt Unkosten verlaithet würde, als haben Wir in anfangs benanndten Abtes undt Convents demüthigister
271 Wir Leopold, von Gottes Gnaden erwehlter Römischer Kaiser, zu allen Zeiten Mehrer des Reichs, in Germanien, zu Hungarn Böheimb, Dalmatien, Croatien und Sclavonien König, Ertzhertzog in Österreich, Marggraf zu Mähren, Hertzog zu Lutzemburg undt in Schlesien undt Marggraf zu Laußnitz, bekhenen öffentlich mit diesem Brief undt thun fundt jedermänniglich. daß Uns der würdige, Unser andächtige undt lieber getreuer Fr. Didacus a Cambero, ordinis sti. Benedicti, Abt Unjers Stifts undt Gotteshauß bey Unser Lieben Frawen Montis Serrati in Unierer königlichen Neuen Stadt Prag. nebst dem Convent gehorsamist zu vernehmen gegeben, waß massen sie auf von Unß erhaltenen gnädigsten Consens das vorhero zu der Fundation gehörig ge weste Gut Bezdicz wegen deisen geringer Ertragnuß per viertzig tausend Gulden verkauft, herentgegen die Gelder biß auf vier undt dreyßig tausendt vier hundert sechs Gulden unterschiedlich angelegt undt die übrige fünf tausendt fünfhundert vier und neuntzig Gulden zu dem per siebenzehen tausendt sechshundert fünfzig Gulden erkauften Gut Schedersitz jambt zwey Höfen Psaar undt Gerschan angewendet. Alldieweilen aber sie daraus nit mehr alß ermelte fünf taujendt fünfhundert vier undt neuntzig Gulden bezahlt undt das Residuum deß pactirten Kaufschillings loco euictionis hatten verblieben, dessen Bezah¬ lung anitzo die Verkäufer begehren, bemelter Abt und Convent aber wegen der von erwehnten Gut Schedersitz undt zweyen Höfen in diesen Jahren erhobenen schlechten Nutzungen, wie auch daß sie von denen Sachsischen undt anderer Völker Durchzügen großen Schaden erlitten, jolches uit abstatten können, als baten sie demütigist, Wir geruheten gnädigist zu verwilligen, damit sie vorgedachtes Gut Schedersitz sambt denen zwey Höfen wieder umben umb obigen Werth verkaufen, die Creditores befriedigen undt das übrige Geldt entweder auf Interesse legen oder etwas anders gleichen Wehrts in einem gelegensambern Orth darumben erkaufen mögten. Wann Wir dann gnädigist erwogen undt betrachtet, wie daß obbejagt geistliches Stift, wann bey nicht erfolgender Bezahlung die Creditoren zur gerichtlichen Execution greifen würden, nuu in größeren Schaden undt Unkosten verlaithet würde, als haben Wir in anfangs benanndten Abtes undt Convents demüthigister
Strana 272
272 Bitte in Gnaden gewilliget undt solchem nach Unjern königlichen Consens, daß sie mehrernandtes Gut Schedersitz sambt denen zwey Höfen weinigist in dem vorigen Werth verkaufen dörfen, gnädigist ertheilet. Thuen das auch als regirender König zu Böheimb hiemit wissendtlich undt in Kraft dieses Briefs undt bewilligen, daß mehrgedachter Abt undt Convent mehrerdeuten Stifts zu Unser Lieben Frawen Montis Serrati in Unserer königlichen Neuen Stadt Prag oftberührtes Gut Schedersitz sambt denen zweyen Höfen Psaar undt Gerschan wider verkaufen undt die Creditores darvon befridigen mögen, jedoch mit dem Be- ding, daß sie das, so von dem Kaufschilling nach Abstattung der Creditoren überbleiben wirdt, anderwerts auf landesgebräuchige Interesse oder sonst zu des Stifts Nutzen sicher anzulegen schuldig sein sollen. Zu Urkundt dessen haben Wir diesen Brief mit Un- sern kaysers undt königlichen anhangenden grössern Insigel ver- fertigen lassen. Der geben ist in Unserer Stadt Wien, den zehenden Monatstag Decembris nach Christi unsers lieben Herrn undt Seeligmachers gnadenreichen Geburth im sechzehenhundert fünf undt achtzigsten, Unserer Reiche des Römischen im acht undt zwanzigsten, des Hungarischen im ein undt dreyßigsten undt deß Böheimischen im dreyzigsten Jahr. Leopold m. p. Franciscus Udalricus Khinsky, regis Bohemiae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Koschinsky m. p. ССI. 1691. April. 20. Wien. Kaiser Leopold I. sendet den Statthaltern in Böhmen das Gesuch des Abtes Didacus de Cambero und des Konventes von Emaus, in welchem um den Konjens zur Aufnahme eines auf den Stiftsgütern zu versichernden Darlehens von 2000 fl. behufs Einlösung des verpfändeten Kirchenschatzes gebeten wird, mit dem Auftrage, den Prager Erzbischof Johann Friedrich diesfalls zu hören und dann einen Bericht an die böhmische Hofkanzlei einzu- jenden.
272 Bitte in Gnaden gewilliget undt solchem nach Unjern königlichen Consens, daß sie mehrernandtes Gut Schedersitz sambt denen zwey Höfen weinigist in dem vorigen Werth verkaufen dörfen, gnädigist ertheilet. Thuen das auch als regirender König zu Böheimb hiemit wissendtlich undt in Kraft dieses Briefs undt bewilligen, daß mehrgedachter Abt undt Convent mehrerdeuten Stifts zu Unser Lieben Frawen Montis Serrati in Unserer königlichen Neuen Stadt Prag oftberührtes Gut Schedersitz sambt denen zweyen Höfen Psaar undt Gerschan wider verkaufen undt die Creditores darvon befridigen mögen, jedoch mit dem Be- ding, daß sie das, so von dem Kaufschilling nach Abstattung der Creditoren überbleiben wirdt, anderwerts auf landesgebräuchige Interesse oder sonst zu des Stifts Nutzen sicher anzulegen schuldig sein sollen. Zu Urkundt dessen haben Wir diesen Brief mit Un- sern kaysers undt königlichen anhangenden grössern Insigel ver- fertigen lassen. Der geben ist in Unserer Stadt Wien, den zehenden Monatstag Decembris nach Christi unsers lieben Herrn undt Seeligmachers gnadenreichen Geburth im sechzehenhundert fünf undt achtzigsten, Unserer Reiche des Römischen im acht undt zwanzigsten, des Hungarischen im ein undt dreyßigsten undt deß Böheimischen im dreyzigsten Jahr. Leopold m. p. Franciscus Udalricus Khinsky, regis Bohemiae s. cancellarius m. p. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Koschinsky m. p. ССI. 1691. April. 20. Wien. Kaiser Leopold I. sendet den Statthaltern in Böhmen das Gesuch des Abtes Didacus de Cambero und des Konventes von Emaus, in welchem um den Konjens zur Aufnahme eines auf den Stiftsgütern zu versichernden Darlehens von 2000 fl. behufs Einlösung des verpfändeten Kirchenschatzes gebeten wird, mit dem Auftrage, den Prager Erzbischof Johann Friedrich diesfalls zu hören und dann einen Bericht an die böhmische Hofkanzlei einzu- jenden.
Strana 273
273 Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 22. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdiger, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalt bei uns der würdige, unser andächtige und lieber getreuer Didacus a Cambero, ordinis sancti Benedicti, Abt unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montis-Serrati zu Prag, vor sich und in Namen seines anvertrauten Convents demüthigst supplicando eingekommen und umb unseren allergnädigsten Consens, damit er ein Darlehen per zwei tausend Gulden, umb hiermit ihren vor etlichen Jahren zu Behuef und Bestreitung der operum publicorum gegen ein gewisses Stuck Geld veroppi- gnorirten Kirchenschatz hinwiederumb reluiren zu können, gegen jährlichen Interessen aufnehmen und selbtes auf denen klösterlichen Fundationsgütern versicheren möge, in Unter- tänigkeit gebeten, das zeiget der Inschluss in mehrern. Wan dan nun dabey gehorsamist angeführet worden, dass die zu Wiedereinlösung obbesagten Kirchenschatzes bedingt- und ausgesetzte Zahlungsfristen bereits verstrichen, auch gedachtes Convent, dass selbes innerhalb sechs Wochen den Pfandschilling hinwiederumb erlegen solle, peremptorie adcitiret und dahero in Ermanglung der hiezu benötigten baren Geldmitteln in anderweitere Benachtheiligung gar leicht gerathen möchten, wir aber solches einestheils gnädigst gerne verhütet sehen wollten, andernteils auch sothanen petito, ehe und bevor wir mehr verlässlicher disfalls benach- richtiget sein werden, zu deferiren, billiches Bedenken tragen, als ist unser gnädigster Befelch an euch hiemit, dass ihr hierüber den hochwürdigen unsern Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Friedrichen, Erzbischofen zu Prag, legatum natum, primatem unsers Erbkönigreichs Böheimb und des Kreuzordens mit dem rothen Stern Grossmeistern, vernehmen und uns sodann nach reifer der Sachen Erwä- gung, ob dem supplicirenden Convent der demüthigst gebe- tene Consens zu Evitirung anderer Unkosten gnädigst zu erteilen oder wie dasselbe sonsten vorzubescheiden sein 18
273 Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 22. Leopold, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdiger, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalt bei uns der würdige, unser andächtige und lieber getreuer Didacus a Cambero, ordinis sancti Benedicti, Abt unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montis-Serrati zu Prag, vor sich und in Namen seines anvertrauten Convents demüthigst supplicando eingekommen und umb unseren allergnädigsten Consens, damit er ein Darlehen per zwei tausend Gulden, umb hiermit ihren vor etlichen Jahren zu Behuef und Bestreitung der operum publicorum gegen ein gewisses Stuck Geld veroppi- gnorirten Kirchenschatz hinwiederumb reluiren zu können, gegen jährlichen Interessen aufnehmen und selbtes auf denen klösterlichen Fundationsgütern versicheren möge, in Unter- tänigkeit gebeten, das zeiget der Inschluss in mehrern. Wan dan nun dabey gehorsamist angeführet worden, dass die zu Wiedereinlösung obbesagten Kirchenschatzes bedingt- und ausgesetzte Zahlungsfristen bereits verstrichen, auch gedachtes Convent, dass selbes innerhalb sechs Wochen den Pfandschilling hinwiederumb erlegen solle, peremptorie adcitiret und dahero in Ermanglung der hiezu benötigten baren Geldmitteln in anderweitere Benachtheiligung gar leicht gerathen möchten, wir aber solches einestheils gnädigst gerne verhütet sehen wollten, andernteils auch sothanen petito, ehe und bevor wir mehr verlässlicher disfalls benach- richtiget sein werden, zu deferiren, billiches Bedenken tragen, als ist unser gnädigster Befelch an euch hiemit, dass ihr hierüber den hochwürdigen unsern Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Friedrichen, Erzbischofen zu Prag, legatum natum, primatem unsers Erbkönigreichs Böheimb und des Kreuzordens mit dem rothen Stern Grossmeistern, vernehmen und uns sodann nach reifer der Sachen Erwä- gung, ob dem supplicirenden Convent der demüthigst gebe- tene Consens zu Evitirung anderer Unkosten gnädigst zu erteilen oder wie dasselbe sonsten vorzubescheiden sein 18
Strana 274
274 möchte, euer räthliches Gutachten mit dem allernächsten nebst Zurücksendung des Beischlusses zu Handen unserer königlichen böheimischen Hofcanzlei gehorsamist einschicken sollet. Daran beschicht unser gnädigster Will und Meinung Geben in unserer Stadt Wien, den zwanzigsten Monatstag Aprilis im sechzehenhundert ein und neunzigsten, unserer Reiche des römischen im dreiunddreissigsten, des hungarischen im sechsunddreissigsten und des böheimischen im fünfund- dreissigsten Jahr. Franciscus Udalricus Kinsky, Leopold m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro- prium. G. Bechinie von Laschan m. p. CCII. 1692. August. 23. Wien. Auf eine Klage des Abtes Didacus de Cambero und des Konventes zu Emaus hin, daß der Prager Neustädter Magistrat eine Beschwerde des Stiftes wegen Benachteiligung des kontrakt- mäßig gewährleisteten Wasjerzulaufes ins Kloster durch einige Nachbarn unberücksichtigt gelassen habe, trägt Kaiser Leopold den kgl. Statthaltern in Böhmen auf. den genannten Magistrat dies falls einzuvernehmen und Abhilfe zu schaffen. Das Original-Reskript, welches mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehen ist, befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 23. Leopold, von Gottes Gnaden erwehlter römischer Kayser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborner, würdiger, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalt bey uns der würdige, unser andächtige und lieber getreuer Fr. Didacus de Cambero, ordinis s. Benedicti, Abt unsers Stifts und Gotteshaus bey unser Lieben Frauen Montis Serrati zu Prag, dann Prior und ganzes Convent daselbst allerdemüthigst supplicando eingekommen und gebeten, weilen sie sich bereits von ge- raumer Zeit her bey dem Neustädter Magistrat wegen des freyen Wasserzulaufs, worinnen sie von einigen Benachbarten dem mit ietzt erwehnten Magistrat aufgerichten ordentlichen
274 möchte, euer räthliches Gutachten mit dem allernächsten nebst Zurücksendung des Beischlusses zu Handen unserer königlichen böheimischen Hofcanzlei gehorsamist einschicken sollet. Daran beschicht unser gnädigster Will und Meinung Geben in unserer Stadt Wien, den zwanzigsten Monatstag Aprilis im sechzehenhundert ein und neunzigsten, unserer Reiche des römischen im dreiunddreissigsten, des hungarischen im sechsunddreissigsten und des böheimischen im fünfund- dreissigsten Jahr. Franciscus Udalricus Kinsky, Leopold m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro- prium. G. Bechinie von Laschan m. p. CCII. 1692. August. 23. Wien. Auf eine Klage des Abtes Didacus de Cambero und des Konventes zu Emaus hin, daß der Prager Neustädter Magistrat eine Beschwerde des Stiftes wegen Benachteiligung des kontrakt- mäßig gewährleisteten Wasjerzulaufes ins Kloster durch einige Nachbarn unberücksichtigt gelassen habe, trägt Kaiser Leopold den kgl. Statthaltern in Böhmen auf. den genannten Magistrat dies falls einzuvernehmen und Abhilfe zu schaffen. Das Original-Reskript, welches mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehen ist, befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 23. Leopold, von Gottes Gnaden erwehlter römischer Kayser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborner, würdiger, wohlgeborne und gestrenge liebe Getreue. Welchergestalt bey uns der würdige, unser andächtige und lieber getreuer Fr. Didacus de Cambero, ordinis s. Benedicti, Abt unsers Stifts und Gotteshaus bey unser Lieben Frauen Montis Serrati zu Prag, dann Prior und ganzes Convent daselbst allerdemüthigst supplicando eingekommen und gebeten, weilen sie sich bereits von ge- raumer Zeit her bey dem Neustädter Magistrat wegen des freyen Wasserzulaufs, worinnen sie von einigen Benachbarten dem mit ietzt erwehnten Magistrat aufgerichten ordentlichen
Strana 275
275 Contract zuwider benachtheiliget würden, beschweret, dannoch aber keine Ausrichtung erhalten, wir geruheten gnädigst zu verordnen, damit diesem Unfug remediret werden möchte, das ersehet ihr ob dem Inschluss gehorsamist in mehrern. Wan dann nun dem supplicirenden Convent umb der angeführten Ursachen willen, insoweit als sie berechtiget sein, hierinnen alle billige Assistenz zu leisten, als werdet ihr (wie unser gnädigster Befelch hiemit ist) den Neustädter Magistrat hierüber vernehmen und diesen Beschwerden der Billigkeit nach von dort aus abhelfen, wie ihr dann deme wohl zu thun und daran unseren gnädigsten Willen und Meinung gehorsamist zu vollbringen wissen werdet. Geben in unserer Stadt Wien, den drei und zwanzigsten Monatstag Augusti im sechzehenhundert zwey und neunzigsten, unserer Reiche des römischen im fünfunddreissigsten, des hungarischen im acht und dreissigsten und des böheimbischen im sechs und dreissigsten Jahr. Leopold m. p. Franc. Udal. C. Khinsky, ris Bohae supr. cancell. m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mttis. proprium. Carl Maximilian Graf von Thurn m. p. G. Bechinie von Laschan m. p. CCIII. 1699. Januar. 23. Wien. Kaiser Leopold gestattet nach der Zustimmung des Papstes auch seinerseits den Genuß von Fleisch in den Montserratenser klöstern zu Wien und Prag-Emaus. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 823 s.). Vgl. dazu die Bulle des Papstes Innocenz XII. vom 24. Dezember 1698, von der Techner (1. c. p. 617) sagt: dolendum, quod illa licentia Pontificis non sit in scriptis reperibilis. Leopoldus, divina favente clementia electus Romanorum imperator semper augustus etc. Honorabilis, religiose, devote, dilecte. Ex porrecto nobis supplici vestro libello pluribus benigne prospeximus, quibus de causis commissi vobis s. ordinis vestri conventus Viennensis et Pragensis eorum- demque religiosi piscium esum citra institutnm ordinis et 18*
275 Contract zuwider benachtheiliget würden, beschweret, dannoch aber keine Ausrichtung erhalten, wir geruheten gnädigst zu verordnen, damit diesem Unfug remediret werden möchte, das ersehet ihr ob dem Inschluss gehorsamist in mehrern. Wan dann nun dem supplicirenden Convent umb der angeführten Ursachen willen, insoweit als sie berechtiget sein, hierinnen alle billige Assistenz zu leisten, als werdet ihr (wie unser gnädigster Befelch hiemit ist) den Neustädter Magistrat hierüber vernehmen und diesen Beschwerden der Billigkeit nach von dort aus abhelfen, wie ihr dann deme wohl zu thun und daran unseren gnädigsten Willen und Meinung gehorsamist zu vollbringen wissen werdet. Geben in unserer Stadt Wien, den drei und zwanzigsten Monatstag Augusti im sechzehenhundert zwey und neunzigsten, unserer Reiche des römischen im fünfunddreissigsten, des hungarischen im acht und dreissigsten und des böheimbischen im sechs und dreissigsten Jahr. Leopold m. p. Franc. Udal. C. Khinsky, ris Bohae supr. cancell. m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mttis. proprium. Carl Maximilian Graf von Thurn m. p. G. Bechinie von Laschan m. p. CCIII. 1699. Januar. 23. Wien. Kaiser Leopold gestattet nach der Zustimmung des Papstes auch seinerseits den Genuß von Fleisch in den Montserratenser klöstern zu Wien und Prag-Emaus. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 823 s.). Vgl. dazu die Bulle des Papstes Innocenz XII. vom 24. Dezember 1698, von der Techner (1. c. p. 617) sagt: dolendum, quod illa licentia Pontificis non sit in scriptis reperibilis. Leopoldus, divina favente clementia electus Romanorum imperator semper augustus etc. Honorabilis, religiose, devote, dilecte. Ex porrecto nobis supplici vestro libello pluribus benigne prospeximus, quibus de causis commissi vobis s. ordinis vestri conventus Viennensis et Pragensis eorum- demque religiosi piscium esum citra institutnm ordinis et 18*
Strana 276
276 morem in Hispania consuetum olim a primo statim erectionis tempore in regnis et provinciis nostris haereditariis intro- ductum pro nunc in frugalem esum carnium commutandum esse desiderent vosque militantibus eorum rationibus acce- dentes super obtenta desuper dispensatione pontificia nostrum quoque velut dictorum conventuum supremi advocati consen- sum pariter requirendum existimetis. Nos sane quemadmodum dictos conventus singulari nostra protectione caesarea et regia hucusque benigne fovere consuevimus, ita quoque singula eorum vota et desideria, quae pro Dei gloria amplianda, quoque communi sacri huius ordinis in Germania commodo et incremento suscepta esse videbuntur, omni conatu clemen- tissime promovere studebimus. Quare cum sacra Sedes apo- stolica sicut ex adductis documentis apparet, esum carnis vestri juris esse declaraverit, nos quoque, quamvis non simus immemores primae introductionis eiusdemque asperarum condi- tionum indulto, pontificio hisce etiam perbenigne assentimus gratiaeque nostrae caesareae ac regiae propensionem vobis subordinatisque vestris conventibus supra citatis benigne referimus. Datum in civitate nostra Vienna, die 23. Januarii anno 1699, regnorum nostrorum Romani 41, Hungarici 44, Boemici 43. Julius Fridericus comes Buccelleni. Leopoldus. Ad mandatum sac. caes. Majestatis proprium. Joannes Eilers. CCIV. 1700. Januar. 26. Wien. Kaiser Leopold feiert die verschiedenen Verdienste des Abtes Didacus de Cambero und ernennt ihn zu seinem Theologen und Gewisfensrat.1) Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 867 s.). Abt Didacus nahm dieses kaiserliche Diplom in die dedicatoria der pars II. seines „Colossus“ (Pragae 1700) anf. 1) Obwohl nicht direkt die Geschichte Emaus betreffend, glaubten wir doch dieses kaiserliche Diplom wegen seiner Eigenart aufnehmen zu sollen.
276 morem in Hispania consuetum olim a primo statim erectionis tempore in regnis et provinciis nostris haereditariis intro- ductum pro nunc in frugalem esum carnium commutandum esse desiderent vosque militantibus eorum rationibus acce- dentes super obtenta desuper dispensatione pontificia nostrum quoque velut dictorum conventuum supremi advocati consen- sum pariter requirendum existimetis. Nos sane quemadmodum dictos conventus singulari nostra protectione caesarea et regia hucusque benigne fovere consuevimus, ita quoque singula eorum vota et desideria, quae pro Dei gloria amplianda, quoque communi sacri huius ordinis in Germania commodo et incremento suscepta esse videbuntur, omni conatu clemen- tissime promovere studebimus. Quare cum sacra Sedes apo- stolica sicut ex adductis documentis apparet, esum carnis vestri juris esse declaraverit, nos quoque, quamvis non simus immemores primae introductionis eiusdemque asperarum condi- tionum indulto, pontificio hisce etiam perbenigne assentimus gratiaeque nostrae caesareae ac regiae propensionem vobis subordinatisque vestris conventibus supra citatis benigne referimus. Datum in civitate nostra Vienna, die 23. Januarii anno 1699, regnorum nostrorum Romani 41, Hungarici 44, Boemici 43. Julius Fridericus comes Buccelleni. Leopoldus. Ad mandatum sac. caes. Majestatis proprium. Joannes Eilers. CCIV. 1700. Januar. 26. Wien. Kaiser Leopold feiert die verschiedenen Verdienste des Abtes Didacus de Cambero und ernennt ihn zu seinem Theologen und Gewisfensrat.1) Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 867 s.). Abt Didacus nahm dieses kaiserliche Diplom in die dedicatoria der pars II. seines „Colossus“ (Pragae 1700) anf. 1) Obwohl nicht direkt die Geschichte Emaus betreffend, glaubten wir doch dieses kaiserliche Diplom wegen seiner Eigenart aufnehmen zu sollen.
Strana 277
277 Leopoldus, divina favente gratia et clementia electus Romanorum imperator semper augustus etc. etc. Notum hisce ac benigne testatum facimus, laudabilem semper et apud nos et apud majores nostros fuisse con- suetudinem, ut e solio imperiali oculos in illos potis- simum viros perbenigne deflecteremus, quos sancta studia, exemplaris vita, religiosa modestia et unanimia virtutum suffragia praecipue commendarunt. Inter hos cum hono- rabilis, religiosus, devotus, sincere dilectus vir Didacus a Canvero ord. s. Benedicti, regii conventus Pragae in Emaus abbas, capellae nostrae regiae capellanus, theologiae doctor, necnon monasteriorum Montserratensium per Ger- maniam visitator, existat, utpote qui cum augusta prima conjuge nostra Margaritha ex Hispania in has ditiones appulit, omni studio, vigilantia et pietate viginti tribus annis dictae abbatiae ingens cultor, sacrae regulae et disciplinae optime praefuit, septuaginta et aliquot annorum aetatem assecutus, pro more gentis suae, unde trahit originem, ingenio perspicax, doctrina profundus, sapientia prae caeteris eminens, orpheo sacro 1) permiram, nonnisi coelitus delapsam inspira- tionem conscripto, ubique celebris, justum omnino fore duxi- mus, ut in exantlati laboris magni senii et hactenus integer- rime transactae vitae solatium, altiorem illi gradum et dignum tot meritis honorem impertiremus. Proinde illum in conscientiae nostrae consiliarium et theologum clementissime assumimus ac pro tali tenore praesentium benigne decla- ramus, serio volentes, ut pro theologo nostro et conscientiae consiliario in et extra religionem ab omnibus semper hono- retur ac recognoscatur ipseque omnibus et singulis immuni- tatibus, praerogativis, juribus et privilegiis, quibus theologi nostri tali charactere insigniti, utuntur, fruuntur et gau- dent, parimodo utatur, fruatur et ubique locorum gau- deat. Harum testimonio litterarum manu nostra sub- scriptarum, quas dedimus in civitate nostra Viennensi, die vigesima sexta Januarii, anno millesimo septingentesimo, regnorum nostrorum Romani quadragesimo secundo, Hun- 1) Orpheus Sacer. Pars I.—IV. Neo-Pragae p. 1686—1694.
277 Leopoldus, divina favente gratia et clementia electus Romanorum imperator semper augustus etc. etc. Notum hisce ac benigne testatum facimus, laudabilem semper et apud nos et apud majores nostros fuisse con- suetudinem, ut e solio imperiali oculos in illos potis- simum viros perbenigne deflecteremus, quos sancta studia, exemplaris vita, religiosa modestia et unanimia virtutum suffragia praecipue commendarunt. Inter hos cum hono- rabilis, religiosus, devotus, sincere dilectus vir Didacus a Canvero ord. s. Benedicti, regii conventus Pragae in Emaus abbas, capellae nostrae regiae capellanus, theologiae doctor, necnon monasteriorum Montserratensium per Ger- maniam visitator, existat, utpote qui cum augusta prima conjuge nostra Margaritha ex Hispania in has ditiones appulit, omni studio, vigilantia et pietate viginti tribus annis dictae abbatiae ingens cultor, sacrae regulae et disciplinae optime praefuit, septuaginta et aliquot annorum aetatem assecutus, pro more gentis suae, unde trahit originem, ingenio perspicax, doctrina profundus, sapientia prae caeteris eminens, orpheo sacro 1) permiram, nonnisi coelitus delapsam inspira- tionem conscripto, ubique celebris, justum omnino fore duxi- mus, ut in exantlati laboris magni senii et hactenus integer- rime transactae vitae solatium, altiorem illi gradum et dignum tot meritis honorem impertiremus. Proinde illum in conscientiae nostrae consiliarium et theologum clementissime assumimus ac pro tali tenore praesentium benigne decla- ramus, serio volentes, ut pro theologo nostro et conscientiae consiliario in et extra religionem ab omnibus semper hono- retur ac recognoscatur ipseque omnibus et singulis immuni- tatibus, praerogativis, juribus et privilegiis, quibus theologi nostri tali charactere insigniti, utuntur, fruuntur et gau- dent, parimodo utatur, fruatur et ubique locorum gau- deat. Harum testimonio litterarum manu nostra sub- scriptarum, quas dedimus in civitate nostra Viennensi, die vigesima sexta Januarii, anno millesimo septingentesimo, regnorum nostrorum Romani quadragesimo secundo, Hun- 1) Orpheus Sacer. Pars I.—IV. Neo-Pragae p. 1686—1694.
Strana 278
278 garici quadragesimo quinto, Boemici vero quadragesimo quarto. Julius Fridericus comes Buccelini. Leopoldus. Ad mandatum suae caes. Majestatis proprium. Joannes Eilers. CCV. 1700. April. 30. Wien. Kaiser Leopold I. verständigt die königlichen Statthalter in Prag von der nach der Resignation des bisherigen Abtes Didacus de Cambero mit kaiserlichen Diplom erfolgten Ernennung des Koadjutors, Emanuel Privey, zum Abte des Stiftes Emaus und der demselben gestatteten Ablegung des Erbhuldigungseides bei der Statthalterei in Prag mit dem Befehle, dies der königlichen Landtafel zu intimieren und dem neuernannten Abte die mit seiner Würde verbundenen Standesrechte einzuräumen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statt.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir auf des würdigen, unsers andächtigen und lieben getreuen Didaci à Cambero, ordinis s. Benedicti, Abtens unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montisserrati zu Prag und Capellans unserer königlichen Capellen, beschehene und von uns gnädigst ac- ceptirte Resignation den auch würdigen, unsern lieben andäch- tigen Emanuel Privey, gewesten coadjutorem selbigen Abtens, umb seiner ihme beiwohnenden besondern Qualitäten, wie auch auferbaulichen geistlichen Lebens und Wandels zu einem Abten selbigen Closters allergnädigst declariret und ihn vermög eines bey unserer königl. böheimbischen Hofcantzlei unterm heutigen dato ausgefertigten kaiser- und königl. Diplomatis dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheim, als loci ordinario praesentiret, auch ihme dahin gnädigst dispensiret, dass er das gewöhnliche juramentum fidelitatis
278 garici quadragesimo quinto, Boemici vero quadragesimo quarto. Julius Fridericus comes Buccelini. Leopoldus. Ad mandatum suae caes. Majestatis proprium. Joannes Eilers. CCV. 1700. April. 30. Wien. Kaiser Leopold I. verständigt die königlichen Statthalter in Prag von der nach der Resignation des bisherigen Abtes Didacus de Cambero mit kaiserlichen Diplom erfolgten Ernennung des Koadjutors, Emanuel Privey, zum Abte des Stiftes Emaus und der demselben gestatteten Ablegung des Erbhuldigungseides bei der Statthalterei in Prag mit dem Befehle, dies der königlichen Landtafel zu intimieren und dem neuernannten Abte die mit seiner Würde verbundenen Standesrechte einzuräumen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes erliegt im Statt.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir auf des würdigen, unsers andächtigen und lieben getreuen Didaci à Cambero, ordinis s. Benedicti, Abtens unsers Stifts und Gotteshaus bei unser Lieben Frauen Montisserrati zu Prag und Capellans unserer königlichen Capellen, beschehene und von uns gnädigst ac- ceptirte Resignation den auch würdigen, unsern lieben andäch- tigen Emanuel Privey, gewesten coadjutorem selbigen Abtens, umb seiner ihme beiwohnenden besondern Qualitäten, wie auch auferbaulichen geistlichen Lebens und Wandels zu einem Abten selbigen Closters allergnädigst declariret und ihn vermög eines bey unserer königl. böheimbischen Hofcantzlei unterm heutigen dato ausgefertigten kaiser- und königl. Diplomatis dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheim, als loci ordinario praesentiret, auch ihme dahin gnädigst dispensiret, dass er das gewöhnliche juramentum fidelitatis
Strana 279
279 bei unserer königlichen Statthalterei zu Prag gehorsamist ablegen möge, als haben wir euch solches hiemit nachrichtlich insinuiren wollen, mit gnädigstem Befelch, dass ihr von ihm Emanuele Privey, declarirten Abten in Emaus, auf dessen geziemendes Anmelden erst bedeutete Erbhuldigunspflicht nit allein ab- und aufnehmen, sondern auch solches zu der Landtafel gebührend insinuiren und darob sein sollet, damit ihme bey denen Landtägen wie auch anderen Landesversamb- lungen die gebührende Session gegeben und er zu Genüssung anderer Landesgerechtigkeiten tam in spiritualibus quam temporalibus (allermassen sein antecessor befugt gewesen) admittiret und in seiner Praelatur sowohl als des Closters und der zugehörigen Angelegenheiten auf allen begebenden Fall geschützet und gehandhabet werde. Hieran beschicht unser allergnädigster Will und Meinung. Geben Wien, den 30. Aprilis ao. 1700. Leopold. Joannes Franciscus c. a Würben, regis Bohae supr. cancellarius. Ad mandatum sacae caes. regiaeque Majestatis proprium. Hans Wolf Freiherr von Frankenberg. G. Bechinie von Laschan. CCVI. 1701. August. 5. Prag. Erzbischof Johannes Joseph Graf Breuner beauftragt seinen Generalvilar und das Kapitel, die Klagen der Mönche von Emaus gegen ihren (erkrankten) Abt Emanuel zu unterjuchen und bemerkt, daß die Untersuchung in temporalibus der Kaijer sich vorbe- halten habe. Das Original auf Papier mit dem erzbischöflichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 2. CCVII. 1703. April. 3. Wien. Kaiser Leopold schreibt an den Erzbischof von Prag und ersucht ihn um Bericht, ob der Abt von Emaus. Emanuel
279 bei unserer königlichen Statthalterei zu Prag gehorsamist ablegen möge, als haben wir euch solches hiemit nachrichtlich insinuiren wollen, mit gnädigstem Befelch, dass ihr von ihm Emanuele Privey, declarirten Abten in Emaus, auf dessen geziemendes Anmelden erst bedeutete Erbhuldigunspflicht nit allein ab- und aufnehmen, sondern auch solches zu der Landtafel gebührend insinuiren und darob sein sollet, damit ihme bey denen Landtägen wie auch anderen Landesversamb- lungen die gebührende Session gegeben und er zu Genüssung anderer Landesgerechtigkeiten tam in spiritualibus quam temporalibus (allermassen sein antecessor befugt gewesen) admittiret und in seiner Praelatur sowohl als des Closters und der zugehörigen Angelegenheiten auf allen begebenden Fall geschützet und gehandhabet werde. Hieran beschicht unser allergnädigster Will und Meinung. Geben Wien, den 30. Aprilis ao. 1700. Leopold. Joannes Franciscus c. a Würben, regis Bohae supr. cancellarius. Ad mandatum sacae caes. regiaeque Majestatis proprium. Hans Wolf Freiherr von Frankenberg. G. Bechinie von Laschan. CCVI. 1701. August. 5. Prag. Erzbischof Johannes Joseph Graf Breuner beauftragt seinen Generalvilar und das Kapitel, die Klagen der Mönche von Emaus gegen ihren (erkrankten) Abt Emanuel zu unterjuchen und bemerkt, daß die Untersuchung in temporalibus der Kaijer sich vorbe- halten habe. Das Original auf Papier mit dem erzbischöflichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 2. CCVII. 1703. April. 3. Wien. Kaiser Leopold schreibt an den Erzbischof von Prag und ersucht ihn um Bericht, ob der Abt von Emaus. Emanuel
Strana 280
280 Privey, wegen seiner Krankheit jein Amt noch weiter verwalten könne. Das kaiserliche Reskript mit dem ein wenig beschädigten Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 13. CCVIII. 1703. April. 6. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Joseph, beauftragt über Wunsch des Kaisers den Propst des Metropolitankapitels Daniel Joseph Mayer, und den Generalvikar Johannes Franziskus Liepure, im Kloster Emaus wegen des kranken Zustandes des Abtes Emanuel Privey eine Visitation vorzunehmen und die Vermögenslage des Stiftes, besonders ob Schulden vorhanden, zu untersuchen. Die Visitatoren sollen ohne Aufsehen (sine rumore) ihres Amtes walten und dem Erzbischof einen schriftlichen Bericht einsenden. Das Original mit dem erzbischöflichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 1. Vgl. dazu auch Fasz. 60, Nr. 12. CCIX. 1703. Juli. 8. Wien. Kaiser Leopold trägt dem Erzbischof von Prag auf, ein neues Haupt für Emaus zu bestellen, da Abt Privey seines Leidens wegen unfähig geworden, seines Amtes zu walten. Das kaiserliche Reskript mit gut erhaltenem Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 13. CCX. 1703. August. 11. Moldautein. Der Prager Erzbischof, Johannes Joseph Graf Breuner, gibt auf Befehl des Kaisers seinem Generalvikar und den Assesforen des Kapitels den Auftrag, ihm eine geeignete Person zu bezeichnen, welche für den noch lebenden (kranken) Abt Privey die Leitung des Klosters Emaus übernehmen könnte. Das Original mit dem Verschlußsiegel des Erzbischofs befindet sich im F.-ferzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 3.
280 Privey, wegen seiner Krankheit jein Amt noch weiter verwalten könne. Das kaiserliche Reskript mit dem ein wenig beschädigten Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 13. CCVIII. 1703. April. 6. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Joseph, beauftragt über Wunsch des Kaisers den Propst des Metropolitankapitels Daniel Joseph Mayer, und den Generalvikar Johannes Franziskus Liepure, im Kloster Emaus wegen des kranken Zustandes des Abtes Emanuel Privey eine Visitation vorzunehmen und die Vermögenslage des Stiftes, besonders ob Schulden vorhanden, zu untersuchen. Die Visitatoren sollen ohne Aufsehen (sine rumore) ihres Amtes walten und dem Erzbischof einen schriftlichen Bericht einsenden. Das Original mit dem erzbischöflichen Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 1. Vgl. dazu auch Fasz. 60, Nr. 12. CCIX. 1703. Juli. 8. Wien. Kaiser Leopold trägt dem Erzbischof von Prag auf, ein neues Haupt für Emaus zu bestellen, da Abt Privey seines Leidens wegen unfähig geworden, seines Amtes zu walten. Das kaiserliche Reskript mit gut erhaltenem Verschlußsiegel befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 13. CCX. 1703. August. 11. Moldautein. Der Prager Erzbischof, Johannes Joseph Graf Breuner, gibt auf Befehl des Kaisers seinem Generalvikar und den Assesforen des Kapitels den Auftrag, ihm eine geeignete Person zu bezeichnen, welche für den noch lebenden (kranken) Abt Privey die Leitung des Klosters Emaus übernehmen könnte. Das Original mit dem Verschlußsiegel des Erzbischofs befindet sich im F.-ferzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 3.
Strana 281
281 CCXI. 1704. Januar. 13. Wien. Kaiser Leopold bestätigt die Bestellung des P. Martin Zedtlitz zum Administrator des Stiftes Emaus und befiehlt, denselben „auf obbeschriebene Weiß provisorio modo für ein Haupt deren Geistlichen vorzustellen und installiren zulassen." Das kaiserliche Schreiben mit gut erhaltenem Verschlußsiegel befindet sich in dem f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 17. CCXII. 1704. September. 27. Prag. Der Prior Martin Zedtlitz und der Konvent von Emaus bestimmen, daß ein bei der im J. 1704 gebauten Kapelle des hl. Wenzel in Sukdol liegender Acker mit seinem Ertrage zum Unter- halte dieser Kapelle dienen solle. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 833). Consentientibus reverendissimo domino Emmanuele Privey, abbate Emautino, et admodum reverendo domino curato Aunieticzensi, domino Wenceslao Waniek, in fundo monasterii nostri et in pago Sugdol aedificavit anno 1704 judex eiusdem pagi Martinus Gežek suis sumptibus capellam in honorem s. Wenceslai, Boemiae ducis et martyris, porta, fenestris et imaginibus necessariis decenter constructam, in eaque pulchrum altare erexit, in quo quandoque sacrum legi vellet. Et cum nihil aliud requirebatur, nisi dos quaedam, obligat se venerabilis conventus vigore praesentium ad illam assignato certo campo prope illam praefatam capellam, ex cuius redditibus in perpetunm conservabitur. Et pro majore robore et fide appresso monasterii sigillo subscripsimus die 27. Septembris anno 1704. P. Martinus Zedtlitz, prior et administrator. P. Christophorus Fröhlich. P. Sigismundus Plaustein. P. Benedictus Gibisch.
281 CCXI. 1704. Januar. 13. Wien. Kaiser Leopold bestätigt die Bestellung des P. Martin Zedtlitz zum Administrator des Stiftes Emaus und befiehlt, denselben „auf obbeschriebene Weiß provisorio modo für ein Haupt deren Geistlichen vorzustellen und installiren zulassen." Das kaiserliche Schreiben mit gut erhaltenem Verschlußsiegel befindet sich in dem f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 59, Nr. 17. CCXII. 1704. September. 27. Prag. Der Prior Martin Zedtlitz und der Konvent von Emaus bestimmen, daß ein bei der im J. 1704 gebauten Kapelle des hl. Wenzel in Sukdol liegender Acker mit seinem Ertrage zum Unter- halte dieser Kapelle dienen solle. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 833). Consentientibus reverendissimo domino Emmanuele Privey, abbate Emautino, et admodum reverendo domino curato Aunieticzensi, domino Wenceslao Waniek, in fundo monasterii nostri et in pago Sugdol aedificavit anno 1704 judex eiusdem pagi Martinus Gežek suis sumptibus capellam in honorem s. Wenceslai, Boemiae ducis et martyris, porta, fenestris et imaginibus necessariis decenter constructam, in eaque pulchrum altare erexit, in quo quandoque sacrum legi vellet. Et cum nihil aliud requirebatur, nisi dos quaedam, obligat se venerabilis conventus vigore praesentium ad illam assignato certo campo prope illam praefatam capellam, ex cuius redditibus in perpetunm conservabitur. Et pro majore robore et fide appresso monasterii sigillo subscripsimus die 27. Septembris anno 1704. P. Martinus Zedtlitz, prior et administrator. P. Christophorus Fröhlich. P. Sigismundus Plaustein. P. Benedictus Gibisch.
Strana 282
282 CCXIII. 1704. November. 18. Wien. Kaiser Leopold I. teilt den kgl. böhmischen Statthaltern die Ernennung des P. Antonius Kreilern zum Abte von Emaus und die Ablegung des Erbhuldigungseides desjelben bei der böhmischen Hofkanzlei in Wien mit und befiehlt, hievon die Landtafel behufs Intabulation zu verständigen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskripts befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm lieben andächtigen fratri Antonio Kreillern, ordinis s. Bene- dicti, in gnädigster Betrachtung seiner habenden guten Quali- täten und gottsfirchtigen Lebens und Wandels die Abtei des Closters Montisserrati in unserer königl. Neuen Stadt Prag gnädigst aufgetragen und ihn vermög einer bey unserer königl. böhm. Hofcantzlei ausgefertigten Praesentation dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben ge- treuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheim, als loci ordinario praesentiret, er auch bei besagter unserer königl. böhm. Hofcantzlei die Erbhuldigungspflicht anheunt bereits abgeleget, als haben wir euch solches hiemit zu euerer nachrichtlichen Wissenschaft anfügen und zugleich gnädigst befehlen wollen, daß ihr es weiter, wohin es vonnöthen, gebührend insinuiren und ihme bei denen Landtägen wie auch anderen Landesver- samblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Genüssung anderer Landesgerechtigkeiten (allermassen seine antecessores befugt gewesen) admittiren und in seiner Prae- latur sowohl als des Closters und der zugehörigen Ange- legenheiten gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, wie ihr deme wohl zu thuen und hieran etc. Geben Wien, den 18. November ao. 1704. Leopold. Wenc. Norb. c. Kinsky, regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Hans Wolf Graf von Frankenberg. H. E. von Pein.
282 CCXIII. 1704. November. 18. Wien. Kaiser Leopold I. teilt den kgl. böhmischen Statthaltern die Ernennung des P. Antonius Kreilern zum Abte von Emaus und die Ablegung des Erbhuldigungseides desjelben bei der böhmischen Hofkanzlei in Wien mit und befiehlt, hievon die Landtafel behufs Intabulation zu verständigen. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskripts befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Leopold. Liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, unserm lieben andächtigen fratri Antonio Kreillern, ordinis s. Bene- dicti, in gnädigster Betrachtung seiner habenden guten Quali- täten und gottsfirchtigen Lebens und Wandels die Abtei des Closters Montisserrati in unserer königl. Neuen Stadt Prag gnädigst aufgetragen und ihn vermög einer bey unserer königl. böhm. Hofcantzlei ausgefertigten Praesentation dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben ge- treuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheim, als loci ordinario praesentiret, er auch bei besagter unserer königl. böhm. Hofcantzlei die Erbhuldigungspflicht anheunt bereits abgeleget, als haben wir euch solches hiemit zu euerer nachrichtlichen Wissenschaft anfügen und zugleich gnädigst befehlen wollen, daß ihr es weiter, wohin es vonnöthen, gebührend insinuiren und ihme bei denen Landtägen wie auch anderen Landesver- samblungen die gebührende Session geben, nit weniger zu Genüssung anderer Landesgerechtigkeiten (allermassen seine antecessores befugt gewesen) admittiren und in seiner Prae- latur sowohl als des Closters und der zugehörigen Ange- legenheiten gebührenden Schutz und Assistenz leisten sollet, wie ihr deme wohl zu thuen und hieran etc. Geben Wien, den 18. November ao. 1704. Leopold. Wenc. Norb. c. Kinsky, regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sac. caes. regiaeque Majestatis proprium. Hans Wolf Graf von Frankenberg. H. E. von Pein.
Strana 283
283 CCXIV. 1708. Februar. 23. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Joseph Graf Breuner, gibt auf Grund der am 10.—17. Januar 1708 im Kloster Emaus vorgenommenen Visitation dem Abte und Konvente das Resultat derselben bekannt. Die vidimierte Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 11. Am Schluß der Kopie steht folgende Klausel: Praesens transsumptum cum suo vero ac illaeso originali prius diligenter collatum, de verbo ad verbum concordat. In fidem. Pragae in residentia archiepiscopali die 27. Februarii A° 1708. Joannes Guilielmus Grüner, authoritate pontificali notarius publicus et juratus necnon archiepiscopalis curiae Pragensis secretarius. Beigefügt ist das Notariatssiegel. Nos Joannes Josephus, Dei et apostolicae Sedis gratia. archiepiscopus Pragensis, legatus natus, S. R. I. princeps e comitibus Breuner, inclyti regni Bohemiae primas et Carolo-Ferdinandeae universitatis Pragensis perpetuus can- cellarius etc. Abbati et religiosis conventus ord. s. Benedicti Pragae in Monteserrato vulgo Emaus salutem in Domino et paternam benedictionem impertientes, notum facimus, qualiter commis- sarii nostri ad visitationem praefati monasterii a nobis depu- tati (quam competente nobis jurisdictione, nec non ad humilem instantiam aliquorum eiusdem conventus religiosorum die 10. Januarii anno 1708 in spiritualibus instituimus) suae peractae visitationis nobis obsequentissimam relationem fecerint; quia autem ex huiusmodi commissariorum nostrorum memorata die 10. Januarii incoepta et die 17. eiusdem mensis terminata visitatione ac desuper facta relatione nonnulla ordinanda et redintegranda esse agnovimus. proinde pro muneris nostri et huius conventus ac instituti monastici eiusque sacrae regulae constitutionumque exigente ratione in spiritualibus sequentia commendanda et observanda in Domino judicavimus, prout sequitur: Primo: Quandoquidem sacram supellectilem pro usu et ornatu ecclesiae sub inventario completam habere hactenus omissum fuerit, quale tamen penes unamquamque ecclesiam pernecessarium esse dignoscitur, ideo ordinamus, ut super
283 CCXIV. 1708. Februar. 23. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Joseph Graf Breuner, gibt auf Grund der am 10.—17. Januar 1708 im Kloster Emaus vorgenommenen Visitation dem Abte und Konvente das Resultat derselben bekannt. Die vidimierte Kopie befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 11. Am Schluß der Kopie steht folgende Klausel: Praesens transsumptum cum suo vero ac illaeso originali prius diligenter collatum, de verbo ad verbum concordat. In fidem. Pragae in residentia archiepiscopali die 27. Februarii A° 1708. Joannes Guilielmus Grüner, authoritate pontificali notarius publicus et juratus necnon archiepiscopalis curiae Pragensis secretarius. Beigefügt ist das Notariatssiegel. Nos Joannes Josephus, Dei et apostolicae Sedis gratia. archiepiscopus Pragensis, legatus natus, S. R. I. princeps e comitibus Breuner, inclyti regni Bohemiae primas et Carolo-Ferdinandeae universitatis Pragensis perpetuus can- cellarius etc. Abbati et religiosis conventus ord. s. Benedicti Pragae in Monteserrato vulgo Emaus salutem in Domino et paternam benedictionem impertientes, notum facimus, qualiter commis- sarii nostri ad visitationem praefati monasterii a nobis depu- tati (quam competente nobis jurisdictione, nec non ad humilem instantiam aliquorum eiusdem conventus religiosorum die 10. Januarii anno 1708 in spiritualibus instituimus) suae peractae visitationis nobis obsequentissimam relationem fecerint; quia autem ex huiusmodi commissariorum nostrorum memorata die 10. Januarii incoepta et die 17. eiusdem mensis terminata visitatione ac desuper facta relatione nonnulla ordinanda et redintegranda esse agnovimus. proinde pro muneris nostri et huius conventus ac instituti monastici eiusque sacrae regulae constitutionumque exigente ratione in spiritualibus sequentia commendanda et observanda in Domino judicavimus, prout sequitur: Primo: Quandoquidem sacram supellectilem pro usu et ornatu ecclesiae sub inventario completam habere hactenus omissum fuerit, quale tamen penes unamquamque ecclesiam pernecessarium esse dignoscitur, ideo ordinamus, ut super
Strana 284
284 omni sacra supellectile pro usu ornatuque praefato accuratum inventarium conficiatur et quidem sub duplici uniformi exemplari ab abbate, priore et uno seniore conventus sub- scripto, quorum unum in archivio conventus conservetur, alterum Patri sacristano eiusdem instituto religioso consig- netur, suo tempore rationem rerum suae custodiae commis- sarum redditurus, qui omni sedulitate officio suo prodesse et praeesse studeat, ut omnis mundities ecclesiae ac sacrae supellectilis habeatur et defectum necessarium suo abbati aut eius vices gerenti tempestive insinuabit, quatenus necessariis pro honore Dei provideri possit. Cumque Secundo: animadversum est, nonnullos religiosos in frequentatione chori negligentes esse, principalis autem vitae monasticae finis vigore regulae in persolvendo debite officio divino et decantandis laudibus Majestatis divinae consistat, qui vel maxime per sedulam praesentiam religiosorum in choro obtinetur, eapropter abbas et eius subordinati superiores omnem diligentiam adhibebunt, ut neglectus hactenus com- missus emendatur et sine licentia aut legitima causa emanentes charitative poenitentiis opportunis ad chorum aliaque spiri- tualia exercitia compellantur, iisdem respective ipsimet supe- riores bono exemplo (in quantum cura officiumve eorum ad- mittit) praeeundo. Et quia Tertio: causas huius tepiditatis et neglectus sequentes advertimus: quod nimirum religiosi saepius silentium suis temporibus observari praeceptum non observent, ad suas pri- vatas cellas, refectorium extra tempus refectionis, aliaque clausurae loca sine licentia conveniant, turbulentias et dissidia causent, compotationes in monasterio continuent, pro haustu insciis superioribus extra monasterium mittentes, nec non dum e monasterio exeunt, tardius ad monasterium etiam subinde primo circa decimam et undecimam noctis rever- tantur, insuper nonnulli cum exigua aedificatione imo scan- dalose foris conversentur, proinde tales in Domino hortamur, quatenus in his et similibus transgressionibus regulam et monasticam disciplinam evertentibus serio se emendent, ut professionem, quam in observanda regula ore et indubi- tanter etiam corde professi sunt, ipso opere comprobent.
284 omni sacra supellectile pro usu ornatuque praefato accuratum inventarium conficiatur et quidem sub duplici uniformi exemplari ab abbate, priore et uno seniore conventus sub- scripto, quorum unum in archivio conventus conservetur, alterum Patri sacristano eiusdem instituto religioso consig- netur, suo tempore rationem rerum suae custodiae commis- sarum redditurus, qui omni sedulitate officio suo prodesse et praeesse studeat, ut omnis mundities ecclesiae ac sacrae supellectilis habeatur et defectum necessarium suo abbati aut eius vices gerenti tempestive insinuabit, quatenus necessariis pro honore Dei provideri possit. Cumque Secundo: animadversum est, nonnullos religiosos in frequentatione chori negligentes esse, principalis autem vitae monasticae finis vigore regulae in persolvendo debite officio divino et decantandis laudibus Majestatis divinae consistat, qui vel maxime per sedulam praesentiam religiosorum in choro obtinetur, eapropter abbas et eius subordinati superiores omnem diligentiam adhibebunt, ut neglectus hactenus com- missus emendatur et sine licentia aut legitima causa emanentes charitative poenitentiis opportunis ad chorum aliaque spiri- tualia exercitia compellantur, iisdem respective ipsimet supe- riores bono exemplo (in quantum cura officiumve eorum ad- mittit) praeeundo. Et quia Tertio: causas huius tepiditatis et neglectus sequentes advertimus: quod nimirum religiosi saepius silentium suis temporibus observari praeceptum non observent, ad suas pri- vatas cellas, refectorium extra tempus refectionis, aliaque clausurae loca sine licentia conveniant, turbulentias et dissidia causent, compotationes in monasterio continuent, pro haustu insciis superioribus extra monasterium mittentes, nec non dum e monasterio exeunt, tardius ad monasterium etiam subinde primo circa decimam et undecimam noctis rever- tantur, insuper nonnulli cum exigua aedificatione imo scan- dalose foris conversentur, proinde tales in Domino hortamur, quatenus in his et similibus transgressionibus regulam et monasticam disciplinam evertentibus serio se emendent, ut professionem, quam in observanda regula ore et indubi- tanter etiam corde professi sunt, ipso opere comprobent.
Strana 285
285 Quodsi vero id non fecerint, noverit abbas et eius subordinati superiores, huiusmodi excessus secundum sacram regulam punire sese obligatos esse, recogitantes durum judicium fore eorum, qui praesunt, si sibi commissos a via debitae obser- vantiae aberrantes ad semitam rectam constitutis correctio- nibus et poenis non reduxerint, unde s. Pater Benedictus cap. 2 regulae huius sancti instituti hortatur: "memor sit semper abbas, quia doctrinae suae vel discipulorum obedientiae utra- rumque rerum in tremendo judicio facienda erit discussio“ Quarto: compertum est, exteros utriusque sexus non raro cubiculum clausurae monasterii contiguum (quod scholam vocant) et sub eodem tecto monastico comprehensum ingredi, cum quibus religiosi diutius conversari solent, etiam esculenta et poculenta sumendo; siquidem autem similis conversatio praecipue cum sexu foemineo inconveniens, cum viris vero non tam frequenter, abusive et longa temporis mora admit- tenda est, adeoque hanc conversationem quoad sexum foe- mineum tollere, quoad masculinum moderari superioribus incumbet. Quinto: sicut plantae, antequam radices figant, irriga- tione indigent, ita etiam novitiis tam tempore novitiatus quam post emissam professionem per annos junioratus exemplari magistro provideatur, ut spiritu monastico virtutum, functio- num et obligationum suarum bene instructi et irrigati, pro- fessionis factae exemplares prae se ferant fructus. Sexto: intelleximus, capitula semel per septimanam feria sexta haberi solita rarissime celebrari, quae tamen tum pro exigentia monasterii, tum ad emendandos excessus, defectus, transgressiones aliosque tollendos abusus, necessitates et prae- cautelas continuari necessarium credimus. Ordinamus itaque, ut illa imposterum ordinarie omni feria sexta aut ea impedita, alia intra eandem hebdomadam die habeantur, ibique capitula- riter proponi et tractari solita, tractentur ac observentur. Septimo: volumus, ut semper novitii, qui pro mona- sterio Pragensi suscipiuntur, etiam professionem ad idem monasterium emittant. Et dum ante professionem testamenta condunt, pro alio monasterio facultates suas relinquere nulla- tenus persuadeantur, sed libera eisdem (in quantum institutum,
285 Quodsi vero id non fecerint, noverit abbas et eius subordinati superiores, huiusmodi excessus secundum sacram regulam punire sese obligatos esse, recogitantes durum judicium fore eorum, qui praesunt, si sibi commissos a via debitae obser- vantiae aberrantes ad semitam rectam constitutis correctio- nibus et poenis non reduxerint, unde s. Pater Benedictus cap. 2 regulae huius sancti instituti hortatur: "memor sit semper abbas, quia doctrinae suae vel discipulorum obedientiae utra- rumque rerum in tremendo judicio facienda erit discussio“ Quarto: compertum est, exteros utriusque sexus non raro cubiculum clausurae monasterii contiguum (quod scholam vocant) et sub eodem tecto monastico comprehensum ingredi, cum quibus religiosi diutius conversari solent, etiam esculenta et poculenta sumendo; siquidem autem similis conversatio praecipue cum sexu foemineo inconveniens, cum viris vero non tam frequenter, abusive et longa temporis mora admit- tenda est, adeoque hanc conversationem quoad sexum foe- mineum tollere, quoad masculinum moderari superioribus incumbet. Quinto: sicut plantae, antequam radices figant, irriga- tione indigent, ita etiam novitiis tam tempore novitiatus quam post emissam professionem per annos junioratus exemplari magistro provideatur, ut spiritu monastico virtutum, functio- num et obligationum suarum bene instructi et irrigati, pro- fessionis factae exemplares prae se ferant fructus. Sexto: intelleximus, capitula semel per septimanam feria sexta haberi solita rarissime celebrari, quae tamen tum pro exigentia monasterii, tum ad emendandos excessus, defectus, transgressiones aliosque tollendos abusus, necessitates et prae- cautelas continuari necessarium credimus. Ordinamus itaque, ut illa imposterum ordinarie omni feria sexta aut ea impedita, alia intra eandem hebdomadam die habeantur, ibique capitula- riter proponi et tractari solita, tractentur ac observentur. Septimo: volumus, ut semper novitii, qui pro mona- sterio Pragensi suscipiuntur, etiam professionem ad idem monasterium emittant. Et dum ante professionem testamenta condunt, pro alio monasterio facultates suas relinquere nulla- tenus persuadeantur, sed libera eisdem (in quantum institutum,
Strana 286
286 quod profitebuntur, admittit) facultatum suarum dispositio relinquatur, nulla vero pro sua persona (contra regulam) substantiae aut usus fructus reservatio concedatur. Quod si ex aliqua relevante et rationabili causa novitii pro Viennensi monasterio susciperentur, expensas anni novitiatus illud monas- terium, pro quo suscepti sunt, persolvere teneatur. Statim autem in susceptione candidati annotetur, pro quo quis monas- terio suscipiatur. Quoniam vero Octavo: abominabile vitium proprietatis in religioso nec nominari, minus experiri debet, proinde abbati et sibi subordinatis superioribus incumbet, ut nec ipsimet privata peculia habeant, nec sibi subjectis religiosis talia habere ulla- tenus permittant, nisi forte tam exiguum quid foret, quod sine laesione voti paupertatis praevio scitu et consensu supe- riorum eisdem indulgeri possit. Quia autem omnis praetextus huius nequissimi (prout regula dicit) et disciplinam monasti- cam evertentis vitii melius eradicari non potest, quam si secundum regulam et constitutiones religiosis de necessariis provideatur. Eapropter Nono: volumus, ut abbas omnibus de competenti victu et amictu provideat, infirmariam cum omnibus necessariis instruat, infirmarium charitativum constituat et cellae cuius- vis religiosi secundum regulam et constitutiones necessariis requisitis subveniat. Et quandoquidem Decimo: litteratura et studium religionibus tum utilis tum necessaria est, idcirco abbas suis religiosis de idoned professore in philosophia et theologia aut in ipso monasterio provideat, aut illos extra monasterium studia frequentare permittat. Ne autem tam docentes quam studentes aliique religiosi necessaria et accommoda lectione librorum destituti sint, bibliotheca monasterii in loco aliquo ab infortunio ignis bene custodito instruenda est, ad quam libri, qui modo repe- riuntur, reponendi et successive plures pro exigentia, si facul- tates suppetant, comparandi erunt et confecto (ut No. 1° supra ordinavimus) duplici inventario, unum archivio monasterii, alterum bibliothecario specialiter constituendo consignabitur, qui operam navabit, ne huiusmodi libri quoquo modo distra- hantur. In quem finem sine expressa licentia abbatis aut
286 quod profitebuntur, admittit) facultatum suarum dispositio relinquatur, nulla vero pro sua persona (contra regulam) substantiae aut usus fructus reservatio concedatur. Quod si ex aliqua relevante et rationabili causa novitii pro Viennensi monasterio susciperentur, expensas anni novitiatus illud monas- terium, pro quo suscepti sunt, persolvere teneatur. Statim autem in susceptione candidati annotetur, pro quo quis monas- terio suscipiatur. Quoniam vero Octavo: abominabile vitium proprietatis in religioso nec nominari, minus experiri debet, proinde abbati et sibi subordinatis superioribus incumbet, ut nec ipsimet privata peculia habeant, nec sibi subjectis religiosis talia habere ulla- tenus permittant, nisi forte tam exiguum quid foret, quod sine laesione voti paupertatis praevio scitu et consensu supe- riorum eisdem indulgeri possit. Quia autem omnis praetextus huius nequissimi (prout regula dicit) et disciplinam monasti- cam evertentis vitii melius eradicari non potest, quam si secundum regulam et constitutiones religiosis de necessariis provideatur. Eapropter Nono: volumus, ut abbas omnibus de competenti victu et amictu provideat, infirmariam cum omnibus necessariis instruat, infirmarium charitativum constituat et cellae cuius- vis religiosi secundum regulam et constitutiones necessariis requisitis subveniat. Et quandoquidem Decimo: litteratura et studium religionibus tum utilis tum necessaria est, idcirco abbas suis religiosis de idoned professore in philosophia et theologia aut in ipso monasterio provideat, aut illos extra monasterium studia frequentare permittat. Ne autem tam docentes quam studentes aliique religiosi necessaria et accommoda lectione librorum destituti sint, bibliotheca monasterii in loco aliquo ab infortunio ignis bene custodito instruenda est, ad quam libri, qui modo repe- riuntur, reponendi et successive plures pro exigentia, si facul- tates suppetant, comparandi erunt et confecto (ut No. 1° supra ordinavimus) duplici inventario, unum archivio monasterii, alterum bibliothecario specialiter constituendo consignabitur, qui operam navabit, ne huiusmodi libri quoquo modo distra- hantur. In quem finem sine expressa licentia abbatis aut
Strana 287
287 prioris nullum librum extra monasterium concedat; religiosis autem uno alterove libro egentibus poterunt concedi, semper tamen affixa in bibliotheca scheda manu illius, cui libri con- cessi sunt, subscripta, quales libros acceperit, quae in biblio- theca eousque affixa manebit, donec tales libri rursum repo- nantur, hoc tamen attento, ut religioso extra monasterium commoranti libri non concedantur. Consequenter pro conser- vatione bibliothecae abbas aut prior, saltem semel in anno cum uno alterove seniore de conventu bibliothecam visitabit et an secundum confectum inventarium libri reperiantur aut quorsum devenerint, a bibliothecario relationem exigent, de- fectum corrigent, diligentiam vero collaudabunt. Undecimo: multum sane pro bono regimine, ordine et necessaria conservatione monasteriorum conducit, ut omnes notabiliores actus, contractus, susceptiones novitiorum, testa- menta et professiones eorum, fundationum, obligationum, instru- mentorum, debitorum tum activorum tum passivorum, gratia- rum, privilegiorum aliarumque rerum gestarum et gerendarum, alienatorum et acquisitorum, redituum et expositorum, defectuum et laudabilium actuum, quid, quando, quomodo, qua forma et requisitis solemnitatibus, sub quo aut quibus actum mutatum, emendatum, provisum aut dispositum sit? Quae quidem retro actis jam pluribus annis libro huic fini specia- liter deservienti inscribi solebant, nunc vero relatum habemus huiusmodi inscriptionem non continuari, consequenter complu- rium supra enumeratorum exiguam notitiam extare nec non quaedam testamenta et documenta suo tempore deperdita esse. Summe igitur necessarium judicamus, ut archivium (prout in aliis monasteriis laudabiliter observatur) debite instruatur, praemissa inscribantur et conserventur eiusque notitiam prin- cipaliter abbas, postmodum prior cum uno alterove seniore de communitate habeant. Unde fiet, quod institutum huius sancti ordinis florebit, pientissimorum fundatorum intentiones inten- tum experientur effectum, ipsumque monasterium non tantum stabilem sui conservationem, verum etiam majora sumet salutarium bonorum incrementa. Duodecimo: non minus expediens credimus, ut quovis anno abbas in praesentia prioris ac unius alteriusve senioris
287 prioris nullum librum extra monasterium concedat; religiosis autem uno alterove libro egentibus poterunt concedi, semper tamen affixa in bibliotheca scheda manu illius, cui libri con- cessi sunt, subscripta, quales libros acceperit, quae in biblio- theca eousque affixa manebit, donec tales libri rursum repo- nantur, hoc tamen attento, ut religioso extra monasterium commoranti libri non concedantur. Consequenter pro conser- vatione bibliothecae abbas aut prior, saltem semel in anno cum uno alterove seniore de conventu bibliothecam visitabit et an secundum confectum inventarium libri reperiantur aut quorsum devenerint, a bibliothecario relationem exigent, de- fectum corrigent, diligentiam vero collaudabunt. Undecimo: multum sane pro bono regimine, ordine et necessaria conservatione monasteriorum conducit, ut omnes notabiliores actus, contractus, susceptiones novitiorum, testa- menta et professiones eorum, fundationum, obligationum, instru- mentorum, debitorum tum activorum tum passivorum, gratia- rum, privilegiorum aliarumque rerum gestarum et gerendarum, alienatorum et acquisitorum, redituum et expositorum, defectuum et laudabilium actuum, quid, quando, quomodo, qua forma et requisitis solemnitatibus, sub quo aut quibus actum mutatum, emendatum, provisum aut dispositum sit? Quae quidem retro actis jam pluribus annis libro huic fini specia- liter deservienti inscribi solebant, nunc vero relatum habemus huiusmodi inscriptionem non continuari, consequenter complu- rium supra enumeratorum exiguam notitiam extare nec non quaedam testamenta et documenta suo tempore deperdita esse. Summe igitur necessarium judicamus, ut archivium (prout in aliis monasteriis laudabiliter observatur) debite instruatur, praemissa inscribantur et conserventur eiusque notitiam prin- cipaliter abbas, postmodum prior cum uno alterove seniore de communitate habeant. Unde fiet, quod institutum huius sancti ordinis florebit, pientissimorum fundatorum intentiones inten- tum experientur effectum, ipsumque monasterium non tantum stabilem sui conservationem, verum etiam majora sumet salutarium bonorum incrementa. Duodecimo: non minus expediens credimus, ut quovis anno abbas in praesentia prioris ac unius alteriusve senioris
Strana 288
288 de conventu omnium receptorum et expositorum communi- cationem faciat, quatenus his visis constare possit, qualiter religiosis et monasterio provisum et quid forsan pro evenien- tibus necessitatibus ac casibus fortuitis conservatum sit aut conservari potuerit, ne vel maxime eveniente casu mortis abbatis improviso, si horum saltem aliqui religiosi etiam noti- tiam non haberent, tam ipsi monasterio, quam successori abbati conveniens provisio et dispositio occultetur. Quamvis enim gloriosissimae memoriae augustissimus imperator et rex Ferdinandus Tertius, munificus huius monasterii fundator, sibi suisque augustissimis successoribus in temporabilus jus inquirendi et visitandi reservaverit, in quibus etiam nos sine clementissimo assensu sacrae caesareae regiaeque Majestatis ingerere nullatenus volumus nec intendimus, sed solummodo factae fundationis redditus ad formam et normam regulae et constitutionum applicari cupimus, ut inde necessitatibus monas- terii ac fundatorum religiosorum numero sine diminutione fundationis ex solis annuis redditibus succuratur et per hoc regulae et constitutiones huius sancti instituti, nihil aliud quam purum spirituale sapientes, observentur suumque sor- tiantur effectum, eapropter hanc nostram ordinationem omnino observari volumus, ne, si forsan contingeret fundationem diminui, sua sacra caesarea Majestas molestetur et causam habeat inquirendi et visitandi in temporalibus suorumque pientissimae memoriae antecessorum factam primaevam fun- dationem aut postmodum acceptum surrogatum eiusdem conservandi. Decimo tertio: comperimus quorundam religiosorum tam praesentes quam praeteritos graves excessus, quos hac- tenus pro condigno punitos non invenimus. Ut autem iisdem (praevie seriam emendationem promittentibus) viscera chari- tatis prae rigore justitiae pateant, commisimus commissariis nostris ad factam visitationem et publicationem harum ordi- nationum deputatis, ut arbitrio eorundem delinquentes per abbatem mitius puniantur et poenae commissis delictis alias correspondentes pro hac vice misericorditer mitigentur, non dubitantes, quin corde contrito commissa deflebunt et fructus poenitentiae in renovatione spiritus ipso opere monstrabunt,
288 de conventu omnium receptorum et expositorum communi- cationem faciat, quatenus his visis constare possit, qualiter religiosis et monasterio provisum et quid forsan pro evenien- tibus necessitatibus ac casibus fortuitis conservatum sit aut conservari potuerit, ne vel maxime eveniente casu mortis abbatis improviso, si horum saltem aliqui religiosi etiam noti- tiam non haberent, tam ipsi monasterio, quam successori abbati conveniens provisio et dispositio occultetur. Quamvis enim gloriosissimae memoriae augustissimus imperator et rex Ferdinandus Tertius, munificus huius monasterii fundator, sibi suisque augustissimis successoribus in temporabilus jus inquirendi et visitandi reservaverit, in quibus etiam nos sine clementissimo assensu sacrae caesareae regiaeque Majestatis ingerere nullatenus volumus nec intendimus, sed solummodo factae fundationis redditus ad formam et normam regulae et constitutionum applicari cupimus, ut inde necessitatibus monas- terii ac fundatorum religiosorum numero sine diminutione fundationis ex solis annuis redditibus succuratur et per hoc regulae et constitutiones huius sancti instituti, nihil aliud quam purum spirituale sapientes, observentur suumque sor- tiantur effectum, eapropter hanc nostram ordinationem omnino observari volumus, ne, si forsan contingeret fundationem diminui, sua sacra caesarea Majestas molestetur et causam habeat inquirendi et visitandi in temporalibus suorumque pientissimae memoriae antecessorum factam primaevam fun- dationem aut postmodum acceptum surrogatum eiusdem conservandi. Decimo tertio: comperimus quorundam religiosorum tam praesentes quam praeteritos graves excessus, quos hac- tenus pro condigno punitos non invenimus. Ut autem iisdem (praevie seriam emendationem promittentibus) viscera chari- tatis prae rigore justitiae pateant, commisimus commissariis nostris ad factam visitationem et publicationem harum ordi- nationum deputatis, ut arbitrio eorundem delinquentes per abbatem mitius puniantur et poenae commissis delictis alias correspondentes pro hac vice misericorditer mitigentur, non dubitantes, quin corde contrito commissa deflebunt et fructus poenitentiae in renovatione spiritus ipso opere monstrabunt,
Strana 289
289 ab excessibus resipiscendo, unitatis et verae charitatis vinculum conservando abbati et superioribus exactissimam obedientiam praestando, paupertatem in professione promissam observando, sanctamque regulam exemplariter ipso facto et observatione profitendo vocationem suam certam facient et sic benedictione caelesti repleti in terris, haeredes felicis aeternitatis consti- tuentur in caelis, quod unice in Domino exoptamus. Proinde huius nostrae ordinationis publicationem iisdem commissariis, quos ad visitationem deputavimus, committimus. In quorum fidem nos subscripsimus et sigillum nostrum apprimi jussimus. Pragae in residentia nostra archiepiscopali, die 23. Februarii 1708. L. S. J. Josephus. Joannes W. Hlozek, c. r. archiepiscopalis consistorii assessor pro cancellario. CCXV. 1708. Mai. 16. Wien. Kaiser Joseph löst das Kloster Montserrat in Wien von dem in Prag-Emaus los und macht es zu einer gänzlich selbständigen Abtei. Zugleich ernennt er den Abt Anton Kreilern von Emaus zum ersten Abte der neuen Abtei Montserrat in Wien. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 632—634). Nos Josephus, divina favente clementia electus Roma- norum imperator semper augustus etc. etc. Notum facimus tenore praesentium ad perpetuam rei memoriam, quibus expedit, universis, cum monasterium sub patrocinio beatissimae virginis Mariae de Monteserrato in suburbio huius metropolis ante portam Scotensem a sacra- tissimo quondam et potentissimo principe domino Ferdi- nando II., Romanorum imperatore tamquam archiduce Austriae felicis recordationis, proavo nostro venerando, pro patribus fratribus ordinis s. Benedicti institutum et fundatum, dein ab avo nostro, itidem Romanorum imperatore et archiduce Austriae Ferdinando III., extante speciali diplomate ab utroque desuper emanato erectum et aedificatum, Turcis vero Viennam anno 1683 obsidentibus, funditus dirutum, sed ab augusto impera- 19
289 ab excessibus resipiscendo, unitatis et verae charitatis vinculum conservando abbati et superioribus exactissimam obedientiam praestando, paupertatem in professione promissam observando, sanctamque regulam exemplariter ipso facto et observatione profitendo vocationem suam certam facient et sic benedictione caelesti repleti in terris, haeredes felicis aeternitatis consti- tuentur in caelis, quod unice in Domino exoptamus. Proinde huius nostrae ordinationis publicationem iisdem commissariis, quos ad visitationem deputavimus, committimus. In quorum fidem nos subscripsimus et sigillum nostrum apprimi jussimus. Pragae in residentia nostra archiepiscopali, die 23. Februarii 1708. L. S. J. Josephus. Joannes W. Hlozek, c. r. archiepiscopalis consistorii assessor pro cancellario. CCXV. 1708. Mai. 16. Wien. Kaiser Joseph löst das Kloster Montserrat in Wien von dem in Prag-Emaus los und macht es zu einer gänzlich selbständigen Abtei. Zugleich ernennt er den Abt Anton Kreilern von Emaus zum ersten Abte der neuen Abtei Montserrat in Wien. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 632—634). Nos Josephus, divina favente clementia electus Roma- norum imperator semper augustus etc. etc. Notum facimus tenore praesentium ad perpetuam rei memoriam, quibus expedit, universis, cum monasterium sub patrocinio beatissimae virginis Mariae de Monteserrato in suburbio huius metropolis ante portam Scotensem a sacra- tissimo quondam et potentissimo principe domino Ferdi- nando II., Romanorum imperatore tamquam archiduce Austriae felicis recordationis, proavo nostro venerando, pro patribus fratribus ordinis s. Benedicti institutum et fundatum, dein ab avo nostro, itidem Romanorum imperatore et archiduce Austriae Ferdinando III., extante speciali diplomate ab utroque desuper emanato erectum et aedificatum, Turcis vero Viennam anno 1683 obsidentibus, funditus dirutum, sed ab augusto impera- 19
Strana 290
290 tore Leopoldo, colendissimo clarissimoque domino genitore nostro piissimae reminiscentiae, in locum modernum portae Scotensi viciniorem, ubi nunc existit, nova fundatione trans- locatum ac, uti apparet, denuo extructum, tam quoad fabricam, quam ad congruam plurium religiosorum sustentationem per conventualium industriam accedente benefactorum, imperatoriae praesertim Majestatis, uti et serenissimi regis catholici alio- rumque piorum munificentia et liberalitate cum in statum redactum sit, ut salutaris piissimi primi fundatoris intentio vigore diplomatis anno 1636 expressa tandem adimpleri, namque in actualem abbatiam erigi et in ea competens reli- giosorum numerus sustentari possit, ideo nobis honorabilis religiosus, devotus nobis dilectus Antonius, pro tunc abbas Emautinus Pragensis, qua visitator huius monasterii Viennensis sui ordinis in praesentiarum usque existentis prioratus, ex rationibus sat relevantibus adductis humillime supplicavit, quatenus nos, qui nunc imperatoria claritate fulgemus et Austriaci solii principatum gerimus, antecessorum nostrorum pia desideria in effectum redigere dignaremur. Nos itaque nil sane magis optandum, quam ut justis supplicum precibus favere et salubres pro religiosis antecessorum nostrorum intentiones pio, quo in illos ferimur zelo et affectu promovere possemus, petita prius ac porrecta nobis ab inferioris Austriae regimine et episcopo Viennensi velut ordinario loci, sufficienti desuper informatione subindeque fusius in consilio intimo facta genuina relatione benigne considerantes, quod primaeva dicti monasterii Montserratensis hic Viennae institutio per hoc integrum suum pro mente devotissimi fundatoris sortietur finem et effectum, ex certa nostra scientia, sano et maturo consilio animoque bene deliberato ac de caesareae regiae et archiducalis potestatis plenitudine saepe dictum monasterium ut hucusque existentem prioratum ab abbatum Montisserrati Pragensis dispositione dependentem pro nunc et in perpetuum ab isthac dependentia absolvimus, liberamus et eximimus atque in actualem et realem abbatiam praesentium tenore erigimus, facimus et creamus, nec non aliorum conventuum et monaste- riorum Austriacorum abbatia seu praepositura gaudentium numero, consortio coetuique favorabiliter adscribimus et
290 tore Leopoldo, colendissimo clarissimoque domino genitore nostro piissimae reminiscentiae, in locum modernum portae Scotensi viciniorem, ubi nunc existit, nova fundatione trans- locatum ac, uti apparet, denuo extructum, tam quoad fabricam, quam ad congruam plurium religiosorum sustentationem per conventualium industriam accedente benefactorum, imperatoriae praesertim Majestatis, uti et serenissimi regis catholici alio- rumque piorum munificentia et liberalitate cum in statum redactum sit, ut salutaris piissimi primi fundatoris intentio vigore diplomatis anno 1636 expressa tandem adimpleri, namque in actualem abbatiam erigi et in ea competens reli- giosorum numerus sustentari possit, ideo nobis honorabilis religiosus, devotus nobis dilectus Antonius, pro tunc abbas Emautinus Pragensis, qua visitator huius monasterii Viennensis sui ordinis in praesentiarum usque existentis prioratus, ex rationibus sat relevantibus adductis humillime supplicavit, quatenus nos, qui nunc imperatoria claritate fulgemus et Austriaci solii principatum gerimus, antecessorum nostrorum pia desideria in effectum redigere dignaremur. Nos itaque nil sane magis optandum, quam ut justis supplicum precibus favere et salubres pro religiosis antecessorum nostrorum intentiones pio, quo in illos ferimur zelo et affectu promovere possemus, petita prius ac porrecta nobis ab inferioris Austriae regimine et episcopo Viennensi velut ordinario loci, sufficienti desuper informatione subindeque fusius in consilio intimo facta genuina relatione benigne considerantes, quod primaeva dicti monasterii Montserratensis hic Viennae institutio per hoc integrum suum pro mente devotissimi fundatoris sortietur finem et effectum, ex certa nostra scientia, sano et maturo consilio animoque bene deliberato ac de caesareae regiae et archiducalis potestatis plenitudine saepe dictum monasterium ut hucusque existentem prioratum ab abbatum Montisserrati Pragensis dispositione dependentem pro nunc et in perpetuum ab isthac dependentia absolvimus, liberamus et eximimus atque in actualem et realem abbatiam praesentium tenore erigimus, facimus et creamus, nec non aliorum conventuum et monaste- riorum Austriacorum abbatia seu praepositura gaudentium numero, consortio coetuique favorabiliter adscribimus et
Strana 291
291 aggregamus eidemque primum abbatem memoratum Antonium, hactenus infulatum abbatem Emautinum Pragensem, ob exi- miam eius doctrinam, exemplarem vitae morumque integri- tatem, propagandae religionis et rei catholicae promovendaeque regularis disciplinae zelum et studium ac singulares alias, quas praefert, animi dotes nobis probe cognitas, praeficimus. Proinde etiam omnem superiorum nominationem, provisionem, visitationem, correctionem et reformationem, in quibus Montis- serrati Pragensis abbatibus saepefatus Monserratus Vien- nensis, nunc, uti praefertur, in abbatiam elevatus, hactenus subjectus fuit, plane cassamus, tollimus et in perpetuum abrogamus. Decernentes et edicto hoc nostro caesareo, regio et archi- ducali firmiter statuentes, ut saepius dictum Monserratense monasterium Viennense et modernus a nobis declaratus abbas Antonius eiusdemque successores ex tunc et in perpetuum ab omni Montisserrati Pragensis eiusdemque abbatum ulteriore subjectione, visitatione, superiorum ordinatione, provisione, correctione, reformatione, aut alia quacumque dependentia, quae ullo unquam tempore quovis modo seu colore praetendi aut arrogari velit aut possit, prorsus immunes, liberi et exempti sint et independentes maneant, idque huius nostri diplomatis [vigore] modernus a nobis denominatus, hoc autem de vivis decedente futuri abbates per dicti monasterii Viennensis reli- giosos stabilitatem professos, caeterorum in Austria conven- tuum et monasteriorum dignitate praelaturae gaudentium et consuetudine praesentibus nostris, haeredum et successorum nostrorum commissariis et episcopo Viennensi tamquam loci ordinario aut eius officiali seu vicario generali canonice electi ac a nobis haeredibus et successoribus nostris approbati ubivis locorum et terrarum, tam in judicio quam extra illud inque ecclesiasticis, spiritualibus et profanis actionibus, negotiis et rebus, omnibus et singulis privilegiis, indultis, immunitatibus, libertationibus, juribus, consuetudinibus, honoribus, dignita- tibus, praerogativis, exemptionibus, gratiis et favoribus, quibus alii inferioris Austriae praesules et abbates uti, frui, gaudere et potiri possint ac valeant quomodolibet consuetudine et de jure, omni contradictione et impedimento penitus sublatis. 19*
291 aggregamus eidemque primum abbatem memoratum Antonium, hactenus infulatum abbatem Emautinum Pragensem, ob exi- miam eius doctrinam, exemplarem vitae morumque integri- tatem, propagandae religionis et rei catholicae promovendaeque regularis disciplinae zelum et studium ac singulares alias, quas praefert, animi dotes nobis probe cognitas, praeficimus. Proinde etiam omnem superiorum nominationem, provisionem, visitationem, correctionem et reformationem, in quibus Montis- serrati Pragensis abbatibus saepefatus Monserratus Vien- nensis, nunc, uti praefertur, in abbatiam elevatus, hactenus subjectus fuit, plane cassamus, tollimus et in perpetuum abrogamus. Decernentes et edicto hoc nostro caesareo, regio et archi- ducali firmiter statuentes, ut saepius dictum Monserratense monasterium Viennense et modernus a nobis declaratus abbas Antonius eiusdemque successores ex tunc et in perpetuum ab omni Montisserrati Pragensis eiusdemque abbatum ulteriore subjectione, visitatione, superiorum ordinatione, provisione, correctione, reformatione, aut alia quacumque dependentia, quae ullo unquam tempore quovis modo seu colore praetendi aut arrogari velit aut possit, prorsus immunes, liberi et exempti sint et independentes maneant, idque huius nostri diplomatis [vigore] modernus a nobis denominatus, hoc autem de vivis decedente futuri abbates per dicti monasterii Viennensis reli- giosos stabilitatem professos, caeterorum in Austria conven- tuum et monasteriorum dignitate praelaturae gaudentium et consuetudine praesentibus nostris, haeredum et successorum nostrorum commissariis et episcopo Viennensi tamquam loci ordinario aut eius officiali seu vicario generali canonice electi ac a nobis haeredibus et successoribus nostris approbati ubivis locorum et terrarum, tam in judicio quam extra illud inque ecclesiasticis, spiritualibus et profanis actionibus, negotiis et rebus, omnibus et singulis privilegiis, indultis, immunitatibus, libertationibus, juribus, consuetudinibus, honoribus, dignita- tibus, praerogativis, exemptionibus, gratiis et favoribus, quibus alii inferioris Austriae praesules et abbates uti, frui, gaudere et potiri possint ac valeant quomodolibet consuetudine et de jure, omni contradictione et impedimento penitus sublatis. 19*
Strana 292
292 Quodcirca mandamus universis et singulis nostris prin- cipibus ecclesiasticis et saecularibus, locumtenentibus, comi- tibus, baronibus, nobilibus, praesidentibus, capitaneis, vice- dominis, praefectis, consulibus, communitatum rectoribus atque omnibus aliis nostris subditis cuiuscunque status, gradus aut conditionis sint, serio et expresse, quatenus praedictum monas- terium Monserratense hic Viennae eiusque abbates et reli- giosos praesentes et futuros in hac nostra erectione, exemp- tione et concessione non impediant, nec quemquam, cuius- cunque conditionis ac praeeminentiae sit, eam transgredi vel violare permittant. Si quis autem eandem infringere seu quovis ausu temerarie contraire praesumpserit, praeter gra- vissimam nostrae Majestatis indignationem et poenam centum marcarum auri puri in diplomate domini proavi nostri expressam, toties quoties contra factum fuerit, se noverit irre- missibiliter incursurum. Harum testimonio litterarum manu nostra subscriptarum sigilloque nostro caesareo munitarum, quae data sunt in civitate nostra Vienna, die 16. mensis Maii anno 1708 post incarnatum Christum Salvatorem, regnorum nostrorum Romani quarto, Hungarici 21, Boemici vero 19. Josephus. Joannes Frid B. a Seilern. — Philippus Ludov. c. a Sinzen- dorff. Ad mandatum sac. caes. Majestatis proprium. Franciscus Antonius nobilis dominus de Quariente. CCXVI. 1708. August. 21. Wien. Kaiser Joseph I. nimnt die von der böhmischen Statthalterei über den zum Abte von Emaus in Aussicht genommenen P. Martin Zedtlitz erstattete Information zugleich mit einer vom Prager Erz- bischof Johannes Joseph an die Statthalterei gerichteten Vorstellung zur Kenntnis und trägt der Statthalterei auf. den Erzbischof einzu vernehmen, in welcher Weise die Prager Erzbischöfe in Besetzungs- fällen der Abtei Emaus zu Rate gezogen worden seien. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13.
292 Quodcirca mandamus universis et singulis nostris prin- cipibus ecclesiasticis et saecularibus, locumtenentibus, comi- tibus, baronibus, nobilibus, praesidentibus, capitaneis, vice- dominis, praefectis, consulibus, communitatum rectoribus atque omnibus aliis nostris subditis cuiuscunque status, gradus aut conditionis sint, serio et expresse, quatenus praedictum monas- terium Monserratense hic Viennae eiusque abbates et reli- giosos praesentes et futuros in hac nostra erectione, exemp- tione et concessione non impediant, nec quemquam, cuius- cunque conditionis ac praeeminentiae sit, eam transgredi vel violare permittant. Si quis autem eandem infringere seu quovis ausu temerarie contraire praesumpserit, praeter gra- vissimam nostrae Majestatis indignationem et poenam centum marcarum auri puri in diplomate domini proavi nostri expressam, toties quoties contra factum fuerit, se noverit irre- missibiliter incursurum. Harum testimonio litterarum manu nostra subscriptarum sigilloque nostro caesareo munitarum, quae data sunt in civitate nostra Vienna, die 16. mensis Maii anno 1708 post incarnatum Christum Salvatorem, regnorum nostrorum Romani quarto, Hungarici 21, Boemici vero 19. Josephus. Joannes Frid B. a Seilern. — Philippus Ludov. c. a Sinzen- dorff. Ad mandatum sac. caes. Majestatis proprium. Franciscus Antonius nobilis dominus de Quariente. CCXVI. 1708. August. 21. Wien. Kaiser Joseph I. nimnt die von der böhmischen Statthalterei über den zum Abte von Emaus in Aussicht genommenen P. Martin Zedtlitz erstattete Information zugleich mit einer vom Prager Erz- bischof Johannes Joseph an die Statthalterei gerichteten Vorstellung zur Kenntnis und trägt der Statthalterei auf. den Erzbischof einzu vernehmen, in welcher Weise die Prager Erzbischöfe in Besetzungs- fällen der Abtei Emaus zu Rate gezogen worden seien. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußsiegel versehene Original-Reskript befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13.
Strana 293
293 Joseph, von Gottes Gnaden erwehlter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdige, wohlgeborne und ge- strenge liebe Getreue. Was für eines tugendhaften geistlichen Wandels und Geschicklichkeit von euch der Prior zu Emaus Pater Martinus Zedtlitz angerühmet worden, solches haben wir aus euerm gehorsambsten Bericht vom sechsten dieses inlebenden Monats allergnädigst des mehrern ersehen, nicht minder auch vernohmen, wasgestalten der hochwürdige unser Fürst, andächtiger und lieber getreuer Johann Joseph, Erz- bischof zu Prag, legatus natus und Primas unsers Erbkönig- reichs Böheimb, in der an euch abgegebenen Antwort von darumben wegen nichts erinnern wollen, weilen von demselben in hoc casu quoad spiritualia kein Bericht (wie vormals alle- zeit beschehen sein solle) allerunterthänigst zu erstatten ver- langet worden wäre. Wann wir dann von des Erzbischofens zu Prag Andacht gezeigter zu haben verlangen, wie vormals dieselbte oder dero Vorfahrere allezeit in dergleichen Fällen vernohmen worden, als werdet ihr solches von Seiner Andacht abzufor- dern und an uns sodann die Bewandtnus gehorsambst zu be- richten wissen. Hieran beschieht unser gnädigster Will und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den ein und zwan- zigsten Monatstag Augusti im siebenzehenhundert achten, unserer Reiche des römischen im neunzehenden, des hunga- rischen im ein- und zwanzigsten und des böheimbischen im Joseph m. p. vierten Jahr. Joan. Wenc. comes Wratislaw m. p., regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis proprium. G. W. v. Schwalbenfeld m. p. CCXVII. 1708. November. 23. Wien. Kaiser Joseph I. teilt den königlichen Statthaltern in Böhmen mit, er habe nach erfolgter Resignation des Montserratenser abtes Antonius Kreylern auf die bisher ebenfalls innegehabte Abtei
293 Joseph, von Gottes Gnaden erwehlter römischer Kaiser, auch zu Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdige, wohlgeborne und ge- strenge liebe Getreue. Was für eines tugendhaften geistlichen Wandels und Geschicklichkeit von euch der Prior zu Emaus Pater Martinus Zedtlitz angerühmet worden, solches haben wir aus euerm gehorsambsten Bericht vom sechsten dieses inlebenden Monats allergnädigst des mehrern ersehen, nicht minder auch vernohmen, wasgestalten der hochwürdige unser Fürst, andächtiger und lieber getreuer Johann Joseph, Erz- bischof zu Prag, legatus natus und Primas unsers Erbkönig- reichs Böheimb, in der an euch abgegebenen Antwort von darumben wegen nichts erinnern wollen, weilen von demselben in hoc casu quoad spiritualia kein Bericht (wie vormals alle- zeit beschehen sein solle) allerunterthänigst zu erstatten ver- langet worden wäre. Wann wir dann von des Erzbischofens zu Prag Andacht gezeigter zu haben verlangen, wie vormals dieselbte oder dero Vorfahrere allezeit in dergleichen Fällen vernohmen worden, als werdet ihr solches von Seiner Andacht abzufor- dern und an uns sodann die Bewandtnus gehorsambst zu be- richten wissen. Hieran beschieht unser gnädigster Will und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den ein und zwan- zigsten Monatstag Augusti im siebenzehenhundert achten, unserer Reiche des römischen im neunzehenden, des hunga- rischen im ein- und zwanzigsten und des böheimbischen im Joseph m. p. vierten Jahr. Joan. Wenc. comes Wratislaw m. p., regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Majestatis proprium. G. W. v. Schwalbenfeld m. p. CCXVII. 1708. November. 23. Wien. Kaiser Joseph I. teilt den königlichen Statthaltern in Böhmen mit, er habe nach erfolgter Resignation des Montserratenser abtes Antonius Kreylern auf die bisher ebenfalls innegehabte Abtei
Strana 294
294 Emaus den Pater Martin Zedtlitz zum Abte des Stiftes Emaus deklariert und ihm gleichzeitig die Ablegung des iuramentum fide- litatis bei der Statthalterei in Prag gestattet. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Joseph. Liebe Getreue. Demnach wir auf die von dem würdigen, andächtigen, unserm lieben getreuen Antonio, des heil. Bene- dictiner Ordens anjetzigen Abtens unsers hiesigen Closterstifts Montis serrati, gethane und von uns auch gnädigst acceptirte Resignation selbiger Abtei, dann auch euern uns darüber erstatteten gehor. Bericht, den Patrem Martinum Zettlitz, gewesten Priorn daselbst, umb seiner uns gerühmbten besondern Qualitäten, wie auch cum speciali exemplo führenden geistl. Lebens und Wandels sowohl als auch der bei selbigen Closter erworbenen Meriten zu einem Abten daselbst allergnädigst declariret und in Craft eines von unserer königl. böhm. Hof- cantzlei unter heuntigem dato ausgefertigten kais. und königl. Diplomatis dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheimb, als loci ordinario daselbst praesentirt, auch zugleich mit ihme dahin gnädigst dispensiret, dass er das gewöhnliche jura- mentum fidelitatis bei unserer königl. Statthalterei zu Prag gehorsambst ablegen möge, als haben wir euch solches hiemit nachrichtlich intimiren wollen mit gnädigsten Befelch, dass ihr von ihme Martino Zettlitz, als nunmehro declarirten Abten in Emaus, auf dessen geziemendes Anmelden erstbedeutetes juramentum fidelitatis nit allein ab- und aufnehmen, sondern auch hiervon unserer königl. Landtafel gebührend insinuiren und darob sein sollet, damit ihme bei denen Landtägen, wie auch anderen Landesversamblungen die gebührende Session als visitatori des Closters Besich gegeben und er zu Ge- niessung anderer Landesgerechtigkeiten tam in spiritualibus quam temporalibus (allermassen es sein antecessor befugt gewesen) admittiret und in seiner Abtei sowohl als des Closters und dessen zugehörigen Angelegenheiten auf allen begebenden Fall geschützet und gehandhabet werde. Und weilen diese
294 Emaus den Pater Martin Zedtlitz zum Abte des Stiftes Emaus deklariert und ihm gleichzeitig die Ablegung des iuramentum fide- litatis bei der Statthalterei in Prag gestattet. Die einfache Kopie des kaiserlichen Reskriptes befindet sich im Statth.-Arch. Prag. Fasz. B. 45. 2. 13. Joseph. Liebe Getreue. Demnach wir auf die von dem würdigen, andächtigen, unserm lieben getreuen Antonio, des heil. Bene- dictiner Ordens anjetzigen Abtens unsers hiesigen Closterstifts Montis serrati, gethane und von uns auch gnädigst acceptirte Resignation selbiger Abtei, dann auch euern uns darüber erstatteten gehor. Bericht, den Patrem Martinum Zettlitz, gewesten Priorn daselbst, umb seiner uns gerühmbten besondern Qualitäten, wie auch cum speciali exemplo führenden geistl. Lebens und Wandels sowohl als auch der bei selbigen Closter erworbenen Meriten zu einem Abten daselbst allergnädigst declariret und in Craft eines von unserer königl. böhm. Hof- cantzlei unter heuntigem dato ausgefertigten kais. und königl. Diplomatis dem hochwürdigen unserm Fürsten, andächtigen und lieben getreuen Johann Josephen, Erzbischofen zu Prag, legato nato und primati unsers Erbkönigreichs Böheimb, als loci ordinario daselbst praesentirt, auch zugleich mit ihme dahin gnädigst dispensiret, dass er das gewöhnliche jura- mentum fidelitatis bei unserer königl. Statthalterei zu Prag gehorsambst ablegen möge, als haben wir euch solches hiemit nachrichtlich intimiren wollen mit gnädigsten Befelch, dass ihr von ihme Martino Zettlitz, als nunmehro declarirten Abten in Emaus, auf dessen geziemendes Anmelden erstbedeutetes juramentum fidelitatis nit allein ab- und aufnehmen, sondern auch hiervon unserer königl. Landtafel gebührend insinuiren und darob sein sollet, damit ihme bei denen Landtägen, wie auch anderen Landesversamblungen die gebührende Session als visitatori des Closters Besich gegeben und er zu Ge- niessung anderer Landesgerechtigkeiten tam in spiritualibus quam temporalibus (allermassen es sein antecessor befugt gewesen) admittiret und in seiner Abtei sowohl als des Closters und dessen zugehörigen Angelegenheiten auf allen begebenden Fall geschützet und gehandhabet werde. Und weilen diese
Strana 295
295 unsere allergnädigste Resolution, ehe und bevor die von ihme Erzbischofen unlängst abgeforderte documenta seiner Ver- nehmung halber eingeloffen, ergehen thuet, als wird solches dessen etwan darzuthuen kommender Befugnus zu keinen praejudicio gezogen werden können. Hieran beschicht etc. Geben Wien, den 23. Novembris 1708. Joseph. J. W. c. Wratislaw, regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis W. G. von Schwalbenfeldt. proprium. CCXVIII. [Praes.] 1721. Februar. 23. Prag. Abt Ernst Graf Schrattenbach bittet den Erzbischof von Prag, Ferdinand Grafen Khuenburg, daß er ihm außer dem Gebrauch der Pontifikalien auch das Recht verleihe, Kelche, Glocken und (trag- bare) Altarsteine zu weihen gleich seinen Vorgängern. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 14. Die Nr. 15 erhält in Kopie die erbetene Erlaubnis. Reverendissime ac celsissime s. R. imperii princeps, domine, domine gratiosissime etc. Obligationis meae erga demisissimas suae rmae Celsi- tudini refero gratias pro proxime mihi praestitis gratiis, eo quod benignissimo favore petitioni meae annuere dignata sit, concedendo usum omnium pontificalium; quoniam vero gratiarum actio gratiarum est petitio, unde rursus eadem fidelitate supplicando accedo suam rmam Celsitudinem, quatenus et benedictio calicum, campanarum atque portatilium juxta benignissimam licentiam praestitam antecessoribus meis non solum pro mea, sed aliis suae rmae Celsitudini subjectis ecclesiis favere dignaretur, pro quibus multiplicatis mihi praestitis beneficiis perennes demum referam gratias, me devotissime commendans exosculansque gratiosissimum annu- lum usque maneo reverendissimae Celsitudinis devotissimus chens Ernestus, abbas m. p.
295 unsere allergnädigste Resolution, ehe und bevor die von ihme Erzbischofen unlängst abgeforderte documenta seiner Ver- nehmung halber eingeloffen, ergehen thuet, als wird solches dessen etwan darzuthuen kommender Befugnus zu keinen praejudicio gezogen werden können. Hieran beschicht etc. Geben Wien, den 23. Novembris 1708. Joseph. J. W. c. Wratislaw, regis Bohae cancellarius. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis W. G. von Schwalbenfeldt. proprium. CCXVIII. [Praes.] 1721. Februar. 23. Prag. Abt Ernst Graf Schrattenbach bittet den Erzbischof von Prag, Ferdinand Grafen Khuenburg, daß er ihm außer dem Gebrauch der Pontifikalien auch das Recht verleihe, Kelche, Glocken und (trag- bare) Altarsteine zu weihen gleich seinen Vorgängern. Das Original befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 60, Nr. 14. Die Nr. 15 erhält in Kopie die erbetene Erlaubnis. Reverendissime ac celsissime s. R. imperii princeps, domine, domine gratiosissime etc. Obligationis meae erga demisissimas suae rmae Celsi- tudini refero gratias pro proxime mihi praestitis gratiis, eo quod benignissimo favore petitioni meae annuere dignata sit, concedendo usum omnium pontificalium; quoniam vero gratiarum actio gratiarum est petitio, unde rursus eadem fidelitate supplicando accedo suam rmam Celsitudinem, quatenus et benedictio calicum, campanarum atque portatilium juxta benignissimam licentiam praestitam antecessoribus meis non solum pro mea, sed aliis suae rmae Celsitudini subjectis ecclesiis favere dignaretur, pro quibus multiplicatis mihi praestitis beneficiis perennes demum referam gratias, me devotissime commendans exosculansque gratiosissimum annu- lum usque maneo reverendissimae Celsitudinis devotissimus chens Ernestus, abbas m. p.
Strana 296
296 CCXIX. 1721. August. 6. Prag. Der Erzbischof von Prag. Ferdinand, erläßt auf Grund der am 12., 14. und 26. Juli vorgenommenen Visitation in Emaus seine Anordnungen zur Hebung und Verbesserung der klösterlichen Ordnung. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 657—665). Vgl. dazu die folgenden Urk. CCXXI. vom 12. April 1723 und CCXXIII. vom 7. April 1724. Nos Ferdinandus, Dei gratia archiepiscopus Pragensis, legatus natus, sac. Romani imperii princeps e comitibus de Khünburg, sacr. caes. regiaeque catholicae Majestatis intimus consiliarius etc. Postquam visitationis canonicae monasterii Montserra- tensis in Emaus ordinis s. Benedicti per deputatos a nobis commissarios rite peractae debitam relationem percepimus, ut dicti sacri coenobii disciplina sancte fundata et constituta, humana vero imbecillitate ad laxiorem vivendi modum ac nonnihil perniciosae libertatis proclivitate labefactata ac perturbata in pristinum restitueretur et necessariis ordinatio- nibus ac paternis monitis nostris communita, integra in poste- rum servetur, et hunc in finem illegitime introductae consue- tudines seu potius corruptelae et laxitates nimiae tam sacrae regulae et constitutionibus religiosos cunctos monasterii Emautini juxta intentionem augustissimi et invictissimi fun- datoris specialiter obligantibus quam bullis Pontificum prorsus contrariae extirpentur et gloriosissimae memoriae augustissimi fundatoris ac instauratoris piissimae intentioni satisfiat, pro- sollicitudine ac zelo, quo bonum commune saepefati monas- terii procurare ac quodcunque malum ac detrimentum eius avertere tenemur, sequentes ordinationes regulae s. Benedicti et constitutionibus (ad quarum strictiorem observantiam reli- giosi benedictini Emautini vigore caesareae fundationis obli- gati sunt) undequaque conformes authoritate nostra et juris- dictionis competentia in confirmandis et renovandis bullae instrumento nobis tamquam loci ordinario expresse reservata in Domino judicavimus, qui vere cum apostolo dicere valemus:
296 CCXIX. 1721. August. 6. Prag. Der Erzbischof von Prag. Ferdinand, erläßt auf Grund der am 12., 14. und 26. Juli vorgenommenen Visitation in Emaus seine Anordnungen zur Hebung und Verbesserung der klösterlichen Ordnung. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 657—665). Vgl. dazu die folgenden Urk. CCXXI. vom 12. April 1723 und CCXXIII. vom 7. April 1724. Nos Ferdinandus, Dei gratia archiepiscopus Pragensis, legatus natus, sac. Romani imperii princeps e comitibus de Khünburg, sacr. caes. regiaeque catholicae Majestatis intimus consiliarius etc. Postquam visitationis canonicae monasterii Montserra- tensis in Emaus ordinis s. Benedicti per deputatos a nobis commissarios rite peractae debitam relationem percepimus, ut dicti sacri coenobii disciplina sancte fundata et constituta, humana vero imbecillitate ad laxiorem vivendi modum ac nonnihil perniciosae libertatis proclivitate labefactata ac perturbata in pristinum restitueretur et necessariis ordinatio- nibus ac paternis monitis nostris communita, integra in poste- rum servetur, et hunc in finem illegitime introductae consue- tudines seu potius corruptelae et laxitates nimiae tam sacrae regulae et constitutionibus religiosos cunctos monasterii Emautini juxta intentionem augustissimi et invictissimi fun- datoris specialiter obligantibus quam bullis Pontificum prorsus contrariae extirpentur et gloriosissimae memoriae augustissimi fundatoris ac instauratoris piissimae intentioni satisfiat, pro- sollicitudine ac zelo, quo bonum commune saepefati monas- terii procurare ac quodcunque malum ac detrimentum eius avertere tenemur, sequentes ordinationes regulae s. Benedicti et constitutionibus (ad quarum strictiorem observantiam reli- giosi benedictini Emautini vigore caesareae fundationis obli- gati sunt) undequaque conformes authoritate nostra et juris- dictionis competentia in confirmandis et renovandis bullae instrumento nobis tamquam loci ordinario expresse reservata in Domino judicavimus, qui vere cum apostolo dicere valemus:
Strana 297
297 „non ut confundam vos, haec scribo, sed ut filios meos caris- simos moneo.“ 1) Inprimis divini preces officii nocturnas quidem horis matutinis, diurnas vero interdiu determinato tempore, tum sacerdotes tum clerici omnes ex praescripto ritu Benedictino in choro devote alacriterque persolvant juxta salutare moni- tum divi Bernardi: "conentur pure semper ac strenue divinis interesse laudibus non pigri, non somnolenti, non parcentes vocibus, non praecidentes verba dimidia, non integra transsi- lientes, non fractis nec remissis vocibus quiddam balba de nare sonantes, sed virili, ut dignum est, sonitu et affectu voces Spiritus Sancti depromentes 2)“, memoriae et cordi impressa semper gerant caesareae pietatis in praefato instrumento exorta verba: benigne volentes ac abbates cum eiusdem monasterii religiosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversariorum anti- quorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem monasterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum beatae virgini Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari debeant, ut itaque tam sacra regula specialem cultum sanctissimae Dei Genitricis impense commendans quam devotissima augustissimi funda- toris voluntas adimpleatur, sub nullo unquam praetextu offi- cium parvum in choro beatae virginis ommittatur et antiquae devotiones, si quae intermissae fuerunt, reasumantur. II°. In choro aequali et uniformi habitu a regula et con- stitutionibus praescripto cum cucullis eiusdem formae omnes compareant, meditationes quotidianae per spatium dimidiae horae, lectiones spirituales in communi ac conscientiae exa- mina nunquam intermittantur. Quicunque monasterio praeest, prout et quilibet eorum, qui officium aliquod habent, in quantum fieri poterit, domestica negotia ac excursus in aliud tempus differant. Qui singulis horis canonicis cum aliis in choro interesse possint, neque sibi remissionem quampiam a divinis officiis arrogare audeant, nisi cui aut studiis aut professurae aut praedicationis officium detur, sit aliqua con- 1) I. Cor. 4, 14. 2) Die Stelle ist nicht wortgetren wiedergegeben. (Vgl. Migne, P. Lat. 184. 1271.)
297 „non ut confundam vos, haec scribo, sed ut filios meos caris- simos moneo.“ 1) Inprimis divini preces officii nocturnas quidem horis matutinis, diurnas vero interdiu determinato tempore, tum sacerdotes tum clerici omnes ex praescripto ritu Benedictino in choro devote alacriterque persolvant juxta salutare moni- tum divi Bernardi: "conentur pure semper ac strenue divinis interesse laudibus non pigri, non somnolenti, non parcentes vocibus, non praecidentes verba dimidia, non integra transsi- lientes, non fractis nec remissis vocibus quiddam balba de nare sonantes, sed virili, ut dignum est, sonitu et affectu voces Spiritus Sancti depromentes 2)“, memoriae et cordi impressa semper gerant caesareae pietatis in praefato instrumento exorta verba: benigne volentes ac abbates cum eiusdem monasterii religiosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversariorum anti- quorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem monasterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum beatae virgini Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari debeant, ut itaque tam sacra regula specialem cultum sanctissimae Dei Genitricis impense commendans quam devotissima augustissimi funda- toris voluntas adimpleatur, sub nullo unquam praetextu offi- cium parvum in choro beatae virginis ommittatur et antiquae devotiones, si quae intermissae fuerunt, reasumantur. II°. In choro aequali et uniformi habitu a regula et con- stitutionibus praescripto cum cucullis eiusdem formae omnes compareant, meditationes quotidianae per spatium dimidiae horae, lectiones spirituales in communi ac conscientiae exa- mina nunquam intermittantur. Quicunque monasterio praeest, prout et quilibet eorum, qui officium aliquod habent, in quantum fieri poterit, domestica negotia ac excursus in aliud tempus differant. Qui singulis horis canonicis cum aliis in choro interesse possint, neque sibi remissionem quampiam a divinis officiis arrogare audeant, nisi cui aut studiis aut professurae aut praedicationis officium detur, sit aliqua con- 1) I. Cor. 4, 14. 2) Die Stelle ist nicht wortgetren wiedergegeben. (Vgl. Migne, P. Lat. 184. 1271.)
Strana 298
298 cessa potestas ; qui tamen si actu ipso non amplius doceat aut praedicet aut lectionibus intersit, una cum caeteris in chorum convenire teneatur. Determinetur magister caeremoniarum, qui caeremoniale diligenter pervolvat et juniores religiosos in eis instruat et curam habeat, ut in solemnibus missis et cunctis functionibus sacris omnia rite peragantur. Pro celebraturo et pontificaturo domino abbate paramenta et indumenta in sacristia decenti praeparentur et nunquam super altare ponantur, neque se pontificaturus dominus abbas ad altare vel coram altari intra presbyterium induat, sed in sacristia indutus ad altare pro- cedat, qui ritu et decore abbatiali dignitati competente haud dubie contentus erit. Major decoris domus Dei dilectio et ecclesiae mundities desideratur, sacerdotum vestes, altarium ornamenta, sacra vasa et caetera, quae ad divinum cultum pertinent, nitida et suo quoque loco, ut par est, collocata asserventur; fit enim, ut in diligentia et cura, qua his rebus adhibetur, religiosorum spectentur animi. Sacra hostia major in monstrantia adorationi exponenda, prout et particulae pro communicantibus consecratae, intra 14 dies semel absumantur et lota ac extersa pixide noviter consecratae in eam repo- nantur. Sacri liquores majori reverentia asserventur, non inter partes residuas candelarum, inter elichnia, cingula, funiculos aliasque quisquilias uti hactenus, sed imposterum in loco separato et sub speciali clavi bene ac decenter custoditi tene- antur. Corporalia et purificatoria a clerico ad minus in ordine subdiaconatus constituto vel ab aliquo juniore sacerdote sae- pius in anno laventur et aqua ad sacrarium effundatur. Pro tertio quemadmodum dolenter audire debemus, quod ad abbatiam, quae in rei veritate et secundum aedificii struc- turam pars monasterii Emautini est, saepissime foeminei sexus personae introducantur, opiparis conviviis bene habeantur, choreas ibidem cum aliis hospitibus virilis sexus praesente domino abbate ducunt, strepitosae musicae saepius instituan- tur, non nemo religiosorum, dum in choro psallere deberet jussu superioris, ut musicalibus instrumentis ginecaeum, aliosque hospites una cum aliis saecularibus musicis per multas horas exhilaret, a choro ut observantia religiosa detineatur,
298 cessa potestas ; qui tamen si actu ipso non amplius doceat aut praedicet aut lectionibus intersit, una cum caeteris in chorum convenire teneatur. Determinetur magister caeremoniarum, qui caeremoniale diligenter pervolvat et juniores religiosos in eis instruat et curam habeat, ut in solemnibus missis et cunctis functionibus sacris omnia rite peragantur. Pro celebraturo et pontificaturo domino abbate paramenta et indumenta in sacristia decenti praeparentur et nunquam super altare ponantur, neque se pontificaturus dominus abbas ad altare vel coram altari intra presbyterium induat, sed in sacristia indutus ad altare pro- cedat, qui ritu et decore abbatiali dignitati competente haud dubie contentus erit. Major decoris domus Dei dilectio et ecclesiae mundities desideratur, sacerdotum vestes, altarium ornamenta, sacra vasa et caetera, quae ad divinum cultum pertinent, nitida et suo quoque loco, ut par est, collocata asserventur; fit enim, ut in diligentia et cura, qua his rebus adhibetur, religiosorum spectentur animi. Sacra hostia major in monstrantia adorationi exponenda, prout et particulae pro communicantibus consecratae, intra 14 dies semel absumantur et lota ac extersa pixide noviter consecratae in eam repo- nantur. Sacri liquores majori reverentia asserventur, non inter partes residuas candelarum, inter elichnia, cingula, funiculos aliasque quisquilias uti hactenus, sed imposterum in loco separato et sub speciali clavi bene ac decenter custoditi tene- antur. Corporalia et purificatoria a clerico ad minus in ordine subdiaconatus constituto vel ab aliquo juniore sacerdote sae- pius in anno laventur et aqua ad sacrarium effundatur. Pro tertio quemadmodum dolenter audire debemus, quod ad abbatiam, quae in rei veritate et secundum aedificii struc- turam pars monasterii Emautini est, saepissime foeminei sexus personae introducantur, opiparis conviviis bene habeantur, choreas ibidem cum aliis hospitibus virilis sexus praesente domino abbate ducunt, strepitosae musicae saepius instituan- tur, non nemo religiosorum, dum in choro psallere deberet jussu superioris, ut musicalibus instrumentis ginecaeum, aliosque hospites una cum aliis saecularibus musicis per multas horas exhilaret, a choro ut observantia religiosa detineatur,
Strana 299
299 dum religiosi in choro canunt, lituorum vel vulgo cornuum silvestrium aliorumque nimium sonorum instrumentorum strepitus ac rumor in abbatia cantui chorali praevaleat eum- que ac religiosorum silentium turbat, verum etiam non nunquam ad ipsum intimum claustrum ac locum, ubi religiosorum cellae sunt, manuducente domino abbate personae foemineae introductae fuerint. Deplorantibus tantam laxitatem et consti- tutionum pontificiarum contempta religiosis conventus et eiusdem coram domino abbate facta spretaque eorum humili protestatione, imo et judaei et judaeae continuo ad cubicula domini abbatis admittuntur cum admiratione tum religiosorum tum saecularium. Ita ad tollenda haec scandala memoriae suggerimus severa monitione constitutionum c. 3 de clausura, ubi abbas et religiosi jubentur „diligenter attendere ad ea, quae in motibus propriis a pontificibus praecepta sunt“, lega- tur constitutio Pii V. facta a nativitate Domini anno 1566, indictione 28. mensis Novembris revocans omnes licentias quibuscunque mulieribus jussis ingrediendi et ingressum severe prohibens sequentibus verbis: "distincte prohibentes mulie- ribus quidem praedictas facultates et licentias praetenden- tibus sub excommunicationis latae sententiae poena, postquam harum litterarum notitiam habuerint, a qua non possint nisi a nobis aut a Romano Pontifice, qui pro tempore fuerit, absolvi, praeterquam in mortis articulo, ne dictas domus et monasteria ingredi audeant, ipsis vero monasteriorum et con- ventuum abbatibus, praepositis, prioribus et aliis praesiden- tibus, quocunque nomine vocantur, et etiam monachis, cano- nicis et fratribus sive mendicantibus sive non mendicantibus sub privationis officiorum, quae in praesentia obtinent, et inhabilitatis imposterum ad illa et alia omnia et suspensionis a divinis ipso facto sine alia declaratione incurrendis poenis, eas introducere, admittere praesumant.“ Legatur conformis constitutio Gregorii Papae XIII., revocans licentias quorum- cunque virorum ingrediendi monasteria monialium et mulierum, emanata anno incarnationis Domini 1575, idibus Junii, quae habetur in bullario Cherub. pag. 392 et est 28. inter bullas eiusdem Gregorii, cuius constitutionis verba, ut in proprio regularium Bonitus fertur aliique classici et probatissimi
299 dum religiosi in choro canunt, lituorum vel vulgo cornuum silvestrium aliorumque nimium sonorum instrumentorum strepitus ac rumor in abbatia cantui chorali praevaleat eum- que ac religiosorum silentium turbat, verum etiam non nunquam ad ipsum intimum claustrum ac locum, ubi religiosorum cellae sunt, manuducente domino abbate personae foemineae introductae fuerint. Deplorantibus tantam laxitatem et consti- tutionum pontificiarum contempta religiosis conventus et eiusdem coram domino abbate facta spretaque eorum humili protestatione, imo et judaei et judaeae continuo ad cubicula domini abbatis admittuntur cum admiratione tum religiosorum tum saecularium. Ita ad tollenda haec scandala memoriae suggerimus severa monitione constitutionum c. 3 de clausura, ubi abbas et religiosi jubentur „diligenter attendere ad ea, quae in motibus propriis a pontificibus praecepta sunt“, lega- tur constitutio Pii V. facta a nativitate Domini anno 1566, indictione 28. mensis Novembris revocans omnes licentias quibuscunque mulieribus jussis ingrediendi et ingressum severe prohibens sequentibus verbis: "distincte prohibentes mulie- ribus quidem praedictas facultates et licentias praetenden- tibus sub excommunicationis latae sententiae poena, postquam harum litterarum notitiam habuerint, a qua non possint nisi a nobis aut a Romano Pontifice, qui pro tempore fuerit, absolvi, praeterquam in mortis articulo, ne dictas domus et monasteria ingredi audeant, ipsis vero monasteriorum et con- ventuum abbatibus, praepositis, prioribus et aliis praesiden- tibus, quocunque nomine vocantur, et etiam monachis, cano- nicis et fratribus sive mendicantibus sive non mendicantibus sub privationis officiorum, quae in praesentia obtinent, et inhabilitatis imposterum ad illa et alia omnia et suspensionis a divinis ipso facto sine alia declaratione incurrendis poenis, eas introducere, admittere praesumant.“ Legatur conformis constitutio Gregorii Papae XIII., revocans licentias quorum- cunque virorum ingrediendi monasteria monialium et mulierum, emanata anno incarnationis Domini 1575, idibus Junii, quae habetur in bullario Cherub. pag. 392 et est 28. inter bullas eiusdem Gregorii, cuius constitutionis verba, ut in proprio regularium Bonitus fertur aliique classici et probatissimi
Strana 300
300 doctores docent, non debent tantum referri ad monasteria monialium abbatum aliorumque superiorum curae subjecta, sed ad monasteria, in quibus ipsi superiores habitant monachi, vita quidem continua recollectionis spiritualis speciem prae- ferre decet. Cum autem infirmitati humanae compatiendum sit, ordinamus, ut singulis annis quilibet religiosus ad reno- vationem et augmentum spiritus per decem aut minus per octo dies exercitia spiritualia faciat, chorum quidem et omnes observantias majori cum assiduitate frequentet, de caetero vero meditationibus et lectionibus spiritualibus nec non exactiori conscientiae examini intentus, ab omni tam religio- sorum quam saecularium conversatione et colloquio abstineat ; poterit tamen cum suo patre spirituali, quem sibi pro libitu de communitate eliget, discursum spiritualem habere et cum eo de iis, quae profectum animae in virtutibus concernunt, pro una aut dimidia hora conferre. Ab executione huius nostrae ordinationis nemo se excusare praesumat, nec quidem illi, qui commissum monasterii regimen aut quaecunque eius nego- tia habent ; quo magis enim negotiis per totum anni cursum distracti sunt, eo magis spirituali recollectione semel in anno opus habent. III°. Cogimur obtestari omnes, ut reflectant super c. 2 constitutionum de vestitu monachorum, in quo §. 16 ita habetur: mandamus, ne quis praelatus aut subditus utatur pannis majoris pretii nec ulla materia serica, telis inso- lentibus aut pannis subtilioribus nec ulla materia aut ornatu, qui vanitatem redolent. Qui in his deliquerint, mandamus reverendissimo domino praesidenti abbatibus in virtute sacrae obedientiae, ut tam in monaste riis suis quam in annexis huius- modi vanitates tollant et ipsos delinquentes poenis pro culpis gravissimis statutis puniant. Summe commendata a s. P. Benedicto hospitalitas maxime erga pauperes vigeat, bene affectis erga sacram religionem benedictinam speciales humanitates exhibeantur, sed religiosa paupertas et modestia memoria non excidat, sumptus inanes et voluptariae expensae non amplius fiant. Quae si continua- rentur, monasterium intra breve temporis spatium in misera- bilem et deplorabilem statum redigeretur. Respective exigui
300 doctores docent, non debent tantum referri ad monasteria monialium abbatum aliorumque superiorum curae subjecta, sed ad monasteria, in quibus ipsi superiores habitant monachi, vita quidem continua recollectionis spiritualis speciem prae- ferre decet. Cum autem infirmitati humanae compatiendum sit, ordinamus, ut singulis annis quilibet religiosus ad reno- vationem et augmentum spiritus per decem aut minus per octo dies exercitia spiritualia faciat, chorum quidem et omnes observantias majori cum assiduitate frequentet, de caetero vero meditationibus et lectionibus spiritualibus nec non exactiori conscientiae examini intentus, ab omni tam religio- sorum quam saecularium conversatione et colloquio abstineat ; poterit tamen cum suo patre spirituali, quem sibi pro libitu de communitate eliget, discursum spiritualem habere et cum eo de iis, quae profectum animae in virtutibus concernunt, pro una aut dimidia hora conferre. Ab executione huius nostrae ordinationis nemo se excusare praesumat, nec quidem illi, qui commissum monasterii regimen aut quaecunque eius nego- tia habent ; quo magis enim negotiis per totum anni cursum distracti sunt, eo magis spirituali recollectione semel in anno opus habent. III°. Cogimur obtestari omnes, ut reflectant super c. 2 constitutionum de vestitu monachorum, in quo §. 16 ita habetur: mandamus, ne quis praelatus aut subditus utatur pannis majoris pretii nec ulla materia serica, telis inso- lentibus aut pannis subtilioribus nec ulla materia aut ornatu, qui vanitatem redolent. Qui in his deliquerint, mandamus reverendissimo domino praesidenti abbatibus in virtute sacrae obedientiae, ut tam in monaste riis suis quam in annexis huius- modi vanitates tollant et ipsos delinquentes poenis pro culpis gravissimis statutis puniant. Summe commendata a s. P. Benedicto hospitalitas maxime erga pauperes vigeat, bene affectis erga sacram religionem benedictinam speciales humanitates exhibeantur, sed religiosa paupertas et modestia memoria non excidat, sumptus inanes et voluptariae expensae non amplius fiant. Quae si continua- rentur, monasterium intra breve temporis spatium in misera- bilem et deplorabilem statum redigeretur. Respective exigui
Strana 301
301 proventus monasterii et religiosa modestia omnem incom- petentem vetant pompam et quamlibet inhibent ostentationem omnium prudentum oculos offendentem. Quoad diligentem custodiam cassae et depositorum monasterii nec non fidelem administrationem et dispositionem, nihil novi ordinare inten- dimus, sed cap. 9 constitutionum ordinis s. Benedicti sub invocatione et patrocinio sanctissimae virginis Mariae de Monteserrato in memoriam revocamus, cuius primus §. ita sonat: „quia dignum est, substantiam monasteriorum tamquam patrimonium pauperum Christi non minus sollicite quam fide- liter administrari, ordinamus, ut in quolibet monasterio habea- tur arca depositorum reseranda tribus clavibus, quarum una abbati, aliae duae duobus monachis depositariis, qui per patres de consilio potiori eorum parti stando eligendi et deponendi erunt, consignabuntur. Praeter hos eligendus est unus substi- tutus, qui in absentia alterius ipsorum vices impleret ; et §. 4us eiusdem capitis ita jubet: "post quodlibet semestre vide- licet in festo nativitatis Domini et s. Joannis Baptistae abbas duos monachos arithmeticae peritos designabit, qui depositi rationes excipiant; prius autem jurabunt, se id bona fide praestituros secundum usum et consuetudinem nostrae congre- gationis.“ Mandamus autem, ut in omnibus rationibus debitum et creditum liquere faciant specificando: quibus personis depositariis debeat et quietantiam et an pecuniae, quas habent residuas, ad solvendum debita sufficiant, neque progrediantur in rationibus puncto aliquo non expedito. Si quae extra- ordinariae notabiles expensae faciendae sint, fiant cum scitu et consensu capituli. Idem observetur quoad contractus et quoad capitalia ad censum danda vel edicenda et aliis sub censum concedenda. IV°. Silentium, quod custodem religionis merito sancti patres nuncupant, melius observetur et coenobii quies hos- pitum frequentia, strepitosis musicis et clamoribus non tur- betur cum gravi religiosorum incommoditate ac totius viciniae scandalo et admiratione. Convocentur religiosi ad minus intra 14 dies ad capitulum, in quo dominus abbas vel in eius absentia P. Prior spiritualem faciat exhortationem. delinquentes paterne corrigat et pro qualitate delicti chari-
301 proventus monasterii et religiosa modestia omnem incom- petentem vetant pompam et quamlibet inhibent ostentationem omnium prudentum oculos offendentem. Quoad diligentem custodiam cassae et depositorum monasterii nec non fidelem administrationem et dispositionem, nihil novi ordinare inten- dimus, sed cap. 9 constitutionum ordinis s. Benedicti sub invocatione et patrocinio sanctissimae virginis Mariae de Monteserrato in memoriam revocamus, cuius primus §. ita sonat: „quia dignum est, substantiam monasteriorum tamquam patrimonium pauperum Christi non minus sollicite quam fide- liter administrari, ordinamus, ut in quolibet monasterio habea- tur arca depositorum reseranda tribus clavibus, quarum una abbati, aliae duae duobus monachis depositariis, qui per patres de consilio potiori eorum parti stando eligendi et deponendi erunt, consignabuntur. Praeter hos eligendus est unus substi- tutus, qui in absentia alterius ipsorum vices impleret ; et §. 4us eiusdem capitis ita jubet: "post quodlibet semestre vide- licet in festo nativitatis Domini et s. Joannis Baptistae abbas duos monachos arithmeticae peritos designabit, qui depositi rationes excipiant; prius autem jurabunt, se id bona fide praestituros secundum usum et consuetudinem nostrae congre- gationis.“ Mandamus autem, ut in omnibus rationibus debitum et creditum liquere faciant specificando: quibus personis depositariis debeat et quietantiam et an pecuniae, quas habent residuas, ad solvendum debita sufficiant, neque progrediantur in rationibus puncto aliquo non expedito. Si quae extra- ordinariae notabiles expensae faciendae sint, fiant cum scitu et consensu capituli. Idem observetur quoad contractus et quoad capitalia ad censum danda vel edicenda et aliis sub censum concedenda. IV°. Silentium, quod custodem religionis merito sancti patres nuncupant, melius observetur et coenobii quies hos- pitum frequentia, strepitosis musicis et clamoribus non tur- betur cum gravi religiosorum incommoditate ac totius viciniae scandalo et admiratione. Convocentur religiosi ad minus intra 14 dies ad capitulum, in quo dominus abbas vel in eius absentia P. Prior spiritualem faciat exhortationem. delinquentes paterne corrigat et pro qualitate delicti chari-
Strana 302
302 tatis tamen semper memor et mansuetudinis amoris poeniten- tias dictet. Singulis quatuor temporibus legantur ad mensam nedum regula s. P. Benedicti, verum etiam constitutiones ordinis eiusdem typis edditae a reverendissimo domino Bene- dicto Peňalossa de Mondragon, monasterii B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus abbate, in usum sui aliorumque monaste- riorum eiusdem observantiae, a quibus constitutionibus se nemo rationabiliter eximere potest, si quidem in hoc monas- terio receptae et antehac exacte observatae fuerunt et augustissimae domus Austriacae pietas in hoc coenobio semper vigere voluit. Legantur etiam ad minus bis in anno constitu- tiones pontificum regulares in communitatibus concernentes, semel pro semper determinata hora dato campanae domesticae signo religiosi ad refectorium conveniant, quae nunquam tamdiu protrahatur, ut sicut hactenus saepius contigit vel cum in tardiorem horam differantur vel ut nunquam contigisse doleat, percepimus propter diurna prandia et propter insti- tutas hospitibus laetitias ac musicas etiam in praecipuis festivis diebus prorsus omittantur. Cum de facto nullus sit constitutus prior monasterii, mandamus, ut quam primum uni ex eiusdem monasterii professis a domino abbate prioris officium detur; non enim desunt in saepedicto coenobio sub- jecta pro hoc munere idonea et in diversis aliis officiis exer- citata, bonae famae et sufficientis experientiae. Junioribus sacerdotibus non facile dentur majora conventus officia prae- teritis senioribus magis vel aeque idoneis; junioribus potius tempus relinquatur, quod in studia impendant utque magis in spiritu religioso roborentur, quam ut officiis elati non pridem aquisitum aliqualem religiosum spiritum deperdant et ne magis commendare quam obedire assuescant. Nullus religiosus presbyter aut clericus sine assignato socio pariter religioso e monasterio egrediatur et per civi- tatem incedat. Si sacerdos sit praefectus culinae, decedat, ut ipse carnes aliaque esculenta coëmat; satius proinde erit diminuto saeculari famulitio unum vel alterum fratrem laicum assumere, et illum unicum fratrem laicum professum, quem monasterium de facto habet, pro emptore quotidianorum vic- tualium adhibere.
302 tatis tamen semper memor et mansuetudinis amoris poeniten- tias dictet. Singulis quatuor temporibus legantur ad mensam nedum regula s. P. Benedicti, verum etiam constitutiones ordinis eiusdem typis edditae a reverendissimo domino Bene- dicto Peňalossa de Mondragon, monasterii B. V. Mariae de Monteserrato in Emaus abbate, in usum sui aliorumque monaste- riorum eiusdem observantiae, a quibus constitutionibus se nemo rationabiliter eximere potest, si quidem in hoc monas- terio receptae et antehac exacte observatae fuerunt et augustissimae domus Austriacae pietas in hoc coenobio semper vigere voluit. Legantur etiam ad minus bis in anno constitu- tiones pontificum regulares in communitatibus concernentes, semel pro semper determinata hora dato campanae domesticae signo religiosi ad refectorium conveniant, quae nunquam tamdiu protrahatur, ut sicut hactenus saepius contigit vel cum in tardiorem horam differantur vel ut nunquam contigisse doleat, percepimus propter diurna prandia et propter insti- tutas hospitibus laetitias ac musicas etiam in praecipuis festivis diebus prorsus omittantur. Cum de facto nullus sit constitutus prior monasterii, mandamus, ut quam primum uni ex eiusdem monasterii professis a domino abbate prioris officium detur; non enim desunt in saepedicto coenobio sub- jecta pro hoc munere idonea et in diversis aliis officiis exer- citata, bonae famae et sufficientis experientiae. Junioribus sacerdotibus non facile dentur majora conventus officia prae- teritis senioribus magis vel aeque idoneis; junioribus potius tempus relinquatur, quod in studia impendant utque magis in spiritu religioso roborentur, quam ut officiis elati non pridem aquisitum aliqualem religiosum spiritum deperdant et ne magis commendare quam obedire assuescant. Nullus religiosus presbyter aut clericus sine assignato socio pariter religioso e monasterio egrediatur et per civi- tatem incedat. Si sacerdos sit praefectus culinae, decedat, ut ipse carnes aliaque esculenta coëmat; satius proinde erit diminuto saeculari famulitio unum vel alterum fratrem laicum assumere, et illum unicum fratrem laicum professum, quem monasterium de facto habet, pro emptore quotidianorum vic- tualium adhibere.
Strana 303
303 V°. Quilibet religiosus teneatur semel in anno fidelem consignationem vestimentorum et rerum omnium, quas in cella ad suum usum habet, facere et domino abbati humiliter exhibere. Qua occasione poterit filiali confidentia ea, quibus opus habet, petere. Dominus abbas vero necessaria petentibus non denegabit. Procul absit ab unoquoque religiosorum quaevis proprietatis species; si quis aliquod peculium habet, illud non apud se nec apud alterum saecularium, etiamsi propin- quus sit, tenere audeat, sed designetur a domino abbate unus pater depositarius, communitati gratus, qui particularia cuius- libet deposita fideliter servet et depositum habenti religioso ac volenti aliquam convenientem et modicam expensam facere, quantum potest, extradat. Nemini tamen liceat, alicuius momenti sumptus pro suo particulari commodo aut libitu facere sine petita et obtenta licentia domini abbatis aut in eius absentia prioris seu alterius prioris conventus sibi commissum regimen habentis. Ad vitandum proprietatis crimen nemo audeat pro quotidianis occurrentibus expensis plus quam 2 fl. apud se tenere; quibus expensis poterit tantundem vel quid minus a suo depositario petere, nulla argentea vel pretiosa horologia ullus audeat tenere, minus secum illis coram quocunque alio ostentare et omnis retentio et usus rerum pretiosarum aut superfluarum ad solam ostentationem deservientium utpote humilitati et paupertati religiosae contrarius districte cunctis inhibetur, ne se gravissimarum proprietariorum poenarum reos reddant vel aeternae damnationis periculo exponant. VI°. Pro coronide harum ordinationum commendatur omnibus humilis et filialis erga dominum abbatem reverentia, obedientia debitusque respectus. Si quid ei proponendum habent, humiliter proponant et necessaria petant. Si commu- nitas aut major pars eius se in aliquo nimium pressam sentiat et justam quaerelam deponendam habeat, in tali casu non debent dominum abbatem turmatim accedere et clamorose quaerulari, sed patris prioris erit aut alicuius alterius ex senioribus communitatis gravamina cum debito respectu pro- ponere, alleviationem et remedium decenter petere ac paternae charitati ac providentiae communitatem aut unumquodque eius membrum in omni reverentia recommendare, honore
303 V°. Quilibet religiosus teneatur semel in anno fidelem consignationem vestimentorum et rerum omnium, quas in cella ad suum usum habet, facere et domino abbati humiliter exhibere. Qua occasione poterit filiali confidentia ea, quibus opus habet, petere. Dominus abbas vero necessaria petentibus non denegabit. Procul absit ab unoquoque religiosorum quaevis proprietatis species; si quis aliquod peculium habet, illud non apud se nec apud alterum saecularium, etiamsi propin- quus sit, tenere audeat, sed designetur a domino abbate unus pater depositarius, communitati gratus, qui particularia cuius- libet deposita fideliter servet et depositum habenti religioso ac volenti aliquam convenientem et modicam expensam facere, quantum potest, extradat. Nemini tamen liceat, alicuius momenti sumptus pro suo particulari commodo aut libitu facere sine petita et obtenta licentia domini abbatis aut in eius absentia prioris seu alterius prioris conventus sibi commissum regimen habentis. Ad vitandum proprietatis crimen nemo audeat pro quotidianis occurrentibus expensis plus quam 2 fl. apud se tenere; quibus expensis poterit tantundem vel quid minus a suo depositario petere, nulla argentea vel pretiosa horologia ullus audeat tenere, minus secum illis coram quocunque alio ostentare et omnis retentio et usus rerum pretiosarum aut superfluarum ad solam ostentationem deservientium utpote humilitati et paupertati religiosae contrarius districte cunctis inhibetur, ne se gravissimarum proprietariorum poenarum reos reddant vel aeternae damnationis periculo exponant. VI°. Pro coronide harum ordinationum commendatur omnibus humilis et filialis erga dominum abbatem reverentia, obedientia debitusque respectus. Si quid ei proponendum habent, humiliter proponant et necessaria petant. Si commu- nitas aut major pars eius se in aliquo nimium pressam sentiat et justam quaerelam deponendam habeat, in tali casu non debent dominum abbatem turmatim accedere et clamorose quaerulari, sed patris prioris erit aut alicuius alterius ex senioribus communitatis gravamina cum debito respectu pro- ponere, alleviationem et remedium decenter petere ac paternae charitati ac providentiae communitatem aut unumquodque eius membrum in omni reverentia recommendare, honore
Strana 304
304 invicem praevenientes, cuiuslibet debitum respectum habeant, contentionibus charitatem non frangant, nec in conventu neque extra conventum confratribus detrahant aut eorum defectus propalent. Si quis alium fratrem diffamare praesumpserit, in eum superior gravioribus poenis animadvertat et coram com- munitate deprecationem laeso impingat. Charitas religiosa, imo et christiana nec non servandus religionis ac religio- sorum honor exigit, ne subjecta coram saecularibus prosti- tuantur. Dum itaque corrigenda aut punienda sunt, id non fiat in saecularium praesentia neque mortificationes aut delicta propalentur. Religiosi autem, dum aliqua regularis poenitentia a superiore injungitur, sub poena gravioris animadversionis non praesumant renuere eam exequi, quae renitentia directe adversatur obedientiae, quam voverunt. Peracta poenitentia sese gravatos vel saepius sine sufficienti causa divexatos et afflictos senserint, poterunt suum ad nos recursum sumere, prout et in casu, quo eis carcer vel alia gravis extraordinaria poena delictum superans vel ante sufficientem culpae proba- tionem praepostere dictaretur. Cum bonus victus (salva tamen religiosa frugalitate) et honestae animi remissionis bonam in communitate religiosorum conservent observantiam et reli- giosos ad omnia alacriores, magisque dispositos reddant, refi- ciantur competenter et refocillentur eisque singulis septimanis concedatur licentia simul spaliatim eundi. Et si quidem etiam sub aliis praelatis post vesperas dabatur haustus cerevesiae, post vesperas dato modico signo campanulae pro libitu ad biberes vulgo in conventibus dictum conveniant sine strepitu, sitim sedeant et intra breve temporis spatium se quisque ad suam cellam recipiat. Utque haec sunt, quae executioni man- dari ac ad amussim observari praesentibus jubemus et paterne monemus, ne a benedictione perfectionis sancta ullus recedat, sanctam divi Benedicti vivendi formam unusquisque prae oculis habeat, de qua Deus ipse dimissa voce de coelo tes- tatur: haec est via, qua dilectus Dei Benedictus in coelum ascendit. Pragae in residentia nostra archiepiscopali, die 6. Augusti anno 1721. Ferdinandus. Joannes Frick, vicecancellarius.
304 invicem praevenientes, cuiuslibet debitum respectum habeant, contentionibus charitatem non frangant, nec in conventu neque extra conventum confratribus detrahant aut eorum defectus propalent. Si quis alium fratrem diffamare praesumpserit, in eum superior gravioribus poenis animadvertat et coram com- munitate deprecationem laeso impingat. Charitas religiosa, imo et christiana nec non servandus religionis ac religio- sorum honor exigit, ne subjecta coram saecularibus prosti- tuantur. Dum itaque corrigenda aut punienda sunt, id non fiat in saecularium praesentia neque mortificationes aut delicta propalentur. Religiosi autem, dum aliqua regularis poenitentia a superiore injungitur, sub poena gravioris animadversionis non praesumant renuere eam exequi, quae renitentia directe adversatur obedientiae, quam voverunt. Peracta poenitentia sese gravatos vel saepius sine sufficienti causa divexatos et afflictos senserint, poterunt suum ad nos recursum sumere, prout et in casu, quo eis carcer vel alia gravis extraordinaria poena delictum superans vel ante sufficientem culpae proba- tionem praepostere dictaretur. Cum bonus victus (salva tamen religiosa frugalitate) et honestae animi remissionis bonam in communitate religiosorum conservent observantiam et reli- giosos ad omnia alacriores, magisque dispositos reddant, refi- ciantur competenter et refocillentur eisque singulis septimanis concedatur licentia simul spaliatim eundi. Et si quidem etiam sub aliis praelatis post vesperas dabatur haustus cerevesiae, post vesperas dato modico signo campanulae pro libitu ad biberes vulgo in conventibus dictum conveniant sine strepitu, sitim sedeant et intra breve temporis spatium se quisque ad suam cellam recipiat. Utque haec sunt, quae executioni man- dari ac ad amussim observari praesentibus jubemus et paterne monemus, ne a benedictione perfectionis sancta ullus recedat, sanctam divi Benedicti vivendi formam unusquisque prae oculis habeat, de qua Deus ipse dimissa voce de coelo tes- tatur: haec est via, qua dilectus Dei Benedictus in coelum ascendit. Pragae in residentia nostra archiepiscopali, die 6. Augusti anno 1721. Ferdinandus. Joannes Frick, vicecancellarius.
Strana 305
305 CCXX. 1722. März. 10. Rom. Papst Innozenz XIII. verleiht auf Bitten des Abtes Ernst Grafen Schrattenbach für die Verstorbenen einen vollkommenen Ablaß am Feste Allerseelen und an jedem Tage der darauffol genden Oktav, sowie an zwei Tagen in jeder Woche, wenn an dem [am 14. August 1721 errichteten] Altare der Armenseelen die hl. Messe gelesen wird. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 666), Innocentius Papa XIII. Ad perpetuam rei memoriam. Omnium saluti paterna charitate intenti sacra interdum loca specialibus indulgentiarum muneribus decoramus, ut inde fidelium defunctorum animae Domini nostri Jesu Christi eiusque sanctorum suffragia meritorum consequi et illis adjutae ex purgatoriis poenis ad aeternam salutem per Dei miseri- cordiam perduci valeant. Volentes igitur ecclesiam monasterii B. Mariae de Monteserrato nuncupati monachorum ordinis S. Benedicti in Emaus Pragensis dioecesis, in qua aliud altare privilegiatum non reperitur concessum, etiam exsit [sic !] altare majus seu aliud per ordinarium designandum, hoc speciali dono illustrare, dummodo in dicta ecclesia missae quotidie celebrentur 12, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius authoritate concedimus, ut quandocunque sacerdos aliquis saecularis aut regularis missam defunctorum in die commemorationis defunctorum et singulis diebus infra ipsius octavam ac in duabus feriis cuiuslibet hebdomadae per eundem ordinarium designandis pro anima cuiuscunque christifidelis, quae Deo in charitate conjuncta ab hac luce migravit ad Christum, [ad ?] altare celebrabit, anima ipsa de thesauris ecclesiae per modum suffragii indulgentiam consequatur, ita ut eiusdem Domini nostri Jesu Christi ac beatissimae virginis Mariae sanctorum [que] omnium meritis sibi suffragantibus purgatorii poenis liberetur, concedimus et indulgemus praesentibus ad septennium tantum valituris. Datum Romae ad s. Mariam Majorem sub annulo piscatoris, die 10. Martii 1722, pontificatus nostri anno I°. Gratis pro Deo et ecclesia. Cardinalis Oliverius. 20
305 CCXX. 1722. März. 10. Rom. Papst Innozenz XIII. verleiht auf Bitten des Abtes Ernst Grafen Schrattenbach für die Verstorbenen einen vollkommenen Ablaß am Feste Allerseelen und an jedem Tage der darauffol genden Oktav, sowie an zwei Tagen in jeder Woche, wenn an dem [am 14. August 1721 errichteten] Altare der Armenseelen die hl. Messe gelesen wird. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 666), Innocentius Papa XIII. Ad perpetuam rei memoriam. Omnium saluti paterna charitate intenti sacra interdum loca specialibus indulgentiarum muneribus decoramus, ut inde fidelium defunctorum animae Domini nostri Jesu Christi eiusque sanctorum suffragia meritorum consequi et illis adjutae ex purgatoriis poenis ad aeternam salutem per Dei miseri- cordiam perduci valeant. Volentes igitur ecclesiam monasterii B. Mariae de Monteserrato nuncupati monachorum ordinis S. Benedicti in Emaus Pragensis dioecesis, in qua aliud altare privilegiatum non reperitur concessum, etiam exsit [sic !] altare majus seu aliud per ordinarium designandum, hoc speciali dono illustrare, dummodo in dicta ecclesia missae quotidie celebrentur 12, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius authoritate concedimus, ut quandocunque sacerdos aliquis saecularis aut regularis missam defunctorum in die commemorationis defunctorum et singulis diebus infra ipsius octavam ac in duabus feriis cuiuslibet hebdomadae per eundem ordinarium designandis pro anima cuiuscunque christifidelis, quae Deo in charitate conjuncta ab hac luce migravit ad Christum, [ad ?] altare celebrabit, anima ipsa de thesauris ecclesiae per modum suffragii indulgentiam consequatur, ita ut eiusdem Domini nostri Jesu Christi ac beatissimae virginis Mariae sanctorum [que] omnium meritis sibi suffragantibus purgatorii poenis liberetur, concedimus et indulgemus praesentibus ad septennium tantum valituris. Datum Romae ad s. Mariam Majorem sub annulo piscatoris, die 10. Martii 1722, pontificatus nostri anno I°. Gratis pro Deo et ecclesia. Cardinalis Oliverius. 20
Strana 306
306 CCXXI. 1723. April. 12. Prag. Der Erzbischof von Prag, Ferdinand, erläßt ein zweites Dekret auf Grund der vorgenommenen Visitation und erteilt seine Wei- sungen zur Hebung der klösterlichen Ordnung. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 667—671). Vgl. dazu Urk. CCXIX. vom 6. August 1721 und Urk. CCXXIII. vom 7. April 1724. Admodum reverendo religioso ac venerabili dilecto Ernesto O. S. B., strictioris observantiae de Monteserrato vulgo in Emaus Neo-Pragae abbati, salutem in Domino. Qualiter nos suprascriptus archiepiescopus pro sollici- tudine ac zelo, quo bonum commune religiosarum domuum ac praesertim sacri coenobii Emautini nobis immediate sub- jecti procurare et quodcumque malum eius avertere tenemur, ut eiusdem coenobii disciplina sancte fundata et constituta, humana vero imbecillitate et ad laxiorem vivendi modum proclivitate nonnihil collapsa et labefactata in pristinum resti- tueretur et, dum anno superiore 1721 sub dato 6. Augusti, acceptis debitis relationibus super visitatione canonica dicti monasterii de mandato et ordinatione nostra per commissarios peracta, ordinationes nostras archiepiscopales, regulae s. P. Benedicti et constitutionibus sacri eiusdem ordinis, ad quarum strictiorem observantiam religiosi Benedictini Emautini obli- gati sunt, undequaque conformes authoritate nostra ordinaria et jurisdictionis competentia vigore instrumenti confirmationis et renovationis praedicti coenobii nobis, qua loci ordinario, per expressum reservata, in Domino praescripsimus eius- demque per commissarium ad id specialiter deputatum reli- giosae communitati saepedicti monasterii fecerimus publicari, verum enim sub dato 27. Novembris elapsi anni 1722, dum nova coram nobis pro parte prioris et conventus eiusdem monasterii in puncto dejectionis portae et clausurae trans- lationis, in consulto capitulo a paternitate vestra facta humi- liter exposita sunt quaerimonia et posteaquam super inqui- sitione, quae nobis hoc in passu demandata a commissariis pro inspectione oculari loci accipienda destinatis relationem accepimus, paternitati vestrae caeterisque monasterii istius
306 CCXXI. 1723. April. 12. Prag. Der Erzbischof von Prag, Ferdinand, erläßt ein zweites Dekret auf Grund der vorgenommenen Visitation und erteilt seine Wei- sungen zur Hebung der klösterlichen Ordnung. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 667—671). Vgl. dazu Urk. CCXIX. vom 6. August 1721 und Urk. CCXXIII. vom 7. April 1724. Admodum reverendo religioso ac venerabili dilecto Ernesto O. S. B., strictioris observantiae de Monteserrato vulgo in Emaus Neo-Pragae abbati, salutem in Domino. Qualiter nos suprascriptus archiepiescopus pro sollici- tudine ac zelo, quo bonum commune religiosarum domuum ac praesertim sacri coenobii Emautini nobis immediate sub- jecti procurare et quodcumque malum eius avertere tenemur, ut eiusdem coenobii disciplina sancte fundata et constituta, humana vero imbecillitate et ad laxiorem vivendi modum proclivitate nonnihil collapsa et labefactata in pristinum resti- tueretur et, dum anno superiore 1721 sub dato 6. Augusti, acceptis debitis relationibus super visitatione canonica dicti monasterii de mandato et ordinatione nostra per commissarios peracta, ordinationes nostras archiepiscopales, regulae s. P. Benedicti et constitutionibus sacri eiusdem ordinis, ad quarum strictiorem observantiam religiosi Benedictini Emautini obli- gati sunt, undequaque conformes authoritate nostra ordinaria et jurisdictionis competentia vigore instrumenti confirmationis et renovationis praedicti coenobii nobis, qua loci ordinario, per expressum reservata, in Domino praescripsimus eius- demque per commissarium ad id specialiter deputatum reli- giosae communitati saepedicti monasterii fecerimus publicari, verum enim sub dato 27. Novembris elapsi anni 1722, dum nova coram nobis pro parte prioris et conventus eiusdem monasterii in puncto dejectionis portae et clausurae trans- lationis, in consulto capitulo a paternitate vestra facta humi- liter exposita sunt quaerimonia et posteaquam super inqui- sitione, quae nobis hoc in passu demandata a commissariis pro inspectione oculari loci accipienda destinatis relationem accepimus, paternitati vestrae caeterisque monasterii istius
Strana 307
307 religiosis intimari fecerimus, et quod ad dejectionem prae- tactam absque insinuatione conventui facta, sine debita forma et ordine ex parte paternitatis vestrae processum quidem fuerit, nihilominus rationabilibus de causis, antequam monas- terii portam alio, videlicet ad abbatiae introitum trans- ferendam clausuramque in area ante ipsam portam cassan- dam, ipsis vero religiosis alium pro lusu pyramidum aut alia honesta animi et religiosa relaxatione locum in horto, qui debita cinctura a conspectu saecularium per plateam tran- seuntium muniatur, assignandum esse per decretum intima- vimus, paternitas vestra meminerit quam optime, cui poste- riori decreto nostro super iis, quae partim nostris oculis non sine displicentia conspeximus, partim ex relationibus fide dignis ad aures nostras pervenere, pro exigentia pastoralis oflicii reprehensionem paternam subjunximus atque eadem authoritate nostra et jurisdictionis competentia praedictis paternitatem vestram dehortati sumus pro Imo ne comam nutriret, qui juxta formam sacrae regulae et usum religionis universalem deferre tenetur; IIdo ne veste, quae vanitatem redolet aut redolere possit, qualis est serica, uteretur, sed modestiae regulari et reli- giosae paupertati et humilitati congrua contenta sit; III°. crucis pectoralis, extra abbatialiter pontificandum, qua tunc solum ex privilegio abbates utuntur, portationem sicut et pro IV°. sejugis aut quadrijugis sui per urbem, prout ad saecularem pompam hactenus circumvehi paternitas vestra visa est, devectionem interdiximus, et status, ad quem vocata est, quandoque rem difficilem susceperit, memorem esse, suique sacri ordinis regulas ea praesertim quae, in ipsis regulis abbati praescribuntur, jugiter prae oculis habere jussimus. Cum autem paternitas vestra, quae pro obligatione sua errata emendare nostrisque qua ordinarii sui mandatis debita cum veneratione obedire, parere et obsequi neutiquam vero in terminis, prout de dato 27. Decembris 1722 temerario ausu praesumpsit et observantia, obedientia et paritione eius- modi non parum alienis respondere oportebat sub excul- 20*
307 religiosis intimari fecerimus, et quod ad dejectionem prae- tactam absque insinuatione conventui facta, sine debita forma et ordine ex parte paternitatis vestrae processum quidem fuerit, nihilominus rationabilibus de causis, antequam monas- terii portam alio, videlicet ad abbatiae introitum trans- ferendam clausuramque in area ante ipsam portam cassan- dam, ipsis vero religiosis alium pro lusu pyramidum aut alia honesta animi et religiosa relaxatione locum in horto, qui debita cinctura a conspectu saecularium per plateam tran- seuntium muniatur, assignandum esse per decretum intima- vimus, paternitas vestra meminerit quam optime, cui poste- riori decreto nostro super iis, quae partim nostris oculis non sine displicentia conspeximus, partim ex relationibus fide dignis ad aures nostras pervenere, pro exigentia pastoralis oflicii reprehensionem paternam subjunximus atque eadem authoritate nostra et jurisdictionis competentia praedictis paternitatem vestram dehortati sumus pro Imo ne comam nutriret, qui juxta formam sacrae regulae et usum religionis universalem deferre tenetur; IIdo ne veste, quae vanitatem redolet aut redolere possit, qualis est serica, uteretur, sed modestiae regulari et reli- giosae paupertati et humilitati congrua contenta sit; III°. crucis pectoralis, extra abbatialiter pontificandum, qua tunc solum ex privilegio abbates utuntur, portationem sicut et pro IV°. sejugis aut quadrijugis sui per urbem, prout ad saecularem pompam hactenus circumvehi paternitas vestra visa est, devectionem interdiximus, et status, ad quem vocata est, quandoque rem difficilem susceperit, memorem esse, suique sacri ordinis regulas ea praesertim quae, in ipsis regulis abbati praescribuntur, jugiter prae oculis habere jussimus. Cum autem paternitas vestra, quae pro obligatione sua errata emendare nostrisque qua ordinarii sui mandatis debita cum veneratione obedire, parere et obsequi neutiquam vero in terminis, prout de dato 27. Decembris 1722 temerario ausu praesumpsit et observantia, obedientia et paritione eius- modi non parum alienis respondere oportebat sub excul- 20*
Strana 308
308 pationis praetextu futilibus opinionibus sua facta, quae pro merito hactenus improbavimus, justificare voluisse videatur, idcirco paternitatem vestram ad debite observandos obedientia, qua nobis obstricta est, tramites reducendo, ipsique per prae- sentes denuo intimandum duximus et quidem pro Imo quod per dejectionem portae absque praevio capituli consilio factam paternitas vestra sacrae regulae ordinis c. 3 contravenerit, manifestum est ex verbis dicti capitis ab ipsamet paternitate vestra adductis, in sensu autem saniore accipendis: „quia juniori Dominus revelet saepe id quod melius est“, hoc cum non attenderit et inaudito capitulo ad portae dejectionem et clausurae translationem, id quod inter minora nequaquam computandum, ita ut nec solo seniorum consilio uti suffecisset, informiter processerit, cum timore Dei et observantia regulae, ut in praecitato c. 3 continetur, procul dubio non processit. IIdo quoad comam, pro qua ad insolitum nutrienda atte- stationes medicorum ex parte suffragantur, pro dispensatione ad Summum Pontificem remittimus nobis producenda. III°. Praeter alia, quae nullam merentur repositionem ab illicitis factis quoad crucium pastoralium gestationem adducta argumenta erronea in existimatione versatur nec in minimo eidem suffragari potest illud, quod ab antecessore quondam suo Sottomajore, episcopo et suffraganeo Pragensi, et domino germano suo eminentissimo cardinale de Schrattenbach (tit.) adduxit, cum enim crucis pectoralis extra pontificalia gestatio sit de praeeminentiis episcopali et archiepiscopali dignitati de jure communi privative ad inferiores competentibus, eiusmodi praerogativam paternitas vestra haud recte affectare potest. Quocirca paternitatem vestram ad caeremoniale monas- ticum ab omnibus sub regula s. Benedicti militantibus obser- vandum, ubi nec unum jota aut apex unus de cruce pectorali extra pontificandum gestanda comprehenditur, simulque ad decretum s. memoriae Alexandri Papae VII., die 27. Septembris 1659 editum remittimus, ubi numero 21. abbates cruce pec- torali ad missas privatas uti vetantur, tanto igitur minus in publico et dum in sacris non operantur, episcopali huiusmodi distinctione iisdem abbatibus uti licet. Pro
308 pationis praetextu futilibus opinionibus sua facta, quae pro merito hactenus improbavimus, justificare voluisse videatur, idcirco paternitatem vestram ad debite observandos obedientia, qua nobis obstricta est, tramites reducendo, ipsique per prae- sentes denuo intimandum duximus et quidem pro Imo quod per dejectionem portae absque praevio capituli consilio factam paternitas vestra sacrae regulae ordinis c. 3 contravenerit, manifestum est ex verbis dicti capitis ab ipsamet paternitate vestra adductis, in sensu autem saniore accipendis: „quia juniori Dominus revelet saepe id quod melius est“, hoc cum non attenderit et inaudito capitulo ad portae dejectionem et clausurae translationem, id quod inter minora nequaquam computandum, ita ut nec solo seniorum consilio uti suffecisset, informiter processerit, cum timore Dei et observantia regulae, ut in praecitato c. 3 continetur, procul dubio non processit. IIdo quoad comam, pro qua ad insolitum nutrienda atte- stationes medicorum ex parte suffragantur, pro dispensatione ad Summum Pontificem remittimus nobis producenda. III°. Praeter alia, quae nullam merentur repositionem ab illicitis factis quoad crucium pastoralium gestationem adducta argumenta erronea in existimatione versatur nec in minimo eidem suffragari potest illud, quod ab antecessore quondam suo Sottomajore, episcopo et suffraganeo Pragensi, et domino germano suo eminentissimo cardinale de Schrattenbach (tit.) adduxit, cum enim crucis pectoralis extra pontificalia gestatio sit de praeeminentiis episcopali et archiepiscopali dignitati de jure communi privative ad inferiores competentibus, eiusmodi praerogativam paternitas vestra haud recte affectare potest. Quocirca paternitatem vestram ad caeremoniale monas- ticum ab omnibus sub regula s. Benedicti militantibus obser- vandum, ubi nec unum jota aut apex unus de cruce pectorali extra pontificandum gestanda comprehenditur, simulque ad decretum s. memoriae Alexandri Papae VII., die 27. Septembris 1659 editum remittimus, ubi numero 21. abbates cruce pec- torali ad missas privatas uti vetantur, tanto igitur minus in publico et dum in sacris non operantur, episcopali huiusmodi distinctione iisdem abbatibus uti licet. Pro
Strana 309
309 IV°. sericeus et qui vanitatem prae se fert amictus minime justificatur in abbate desumpto argumento, ut paternitas vestra desumpsit a quibusdam beneficiatis, qui tenues licet pro- ventus habeant, sericeas vestes deferunt, praeterquam enim, quod idipsum in beneficiatis pro exemplo adductis non appro- bemus, multo magis in paternitate vestra improbandum judi- camus et improbamus, utpote qui paupertatem religiosam vovit et meliora religiosarum virtutum charismata sectari tenetur, hinc rursus paternitatem vestram ad praescriptum caeremonialis antedicti, ubi parte 2 c. 1. abbas omnem sus- picionem vanitatis etiam in vestibus cavere jubetur, et ad c. 1. 2 dum constitutionum de vestitu monachorum, ubi § 16. ita habetur : "mandamus, ne quis praelatus aut subditus utatur pannis majoris pretii nec ulla materia sericea, telis insolen- tibus et pannis subtilioribus nec ulla materia aut ornatu, quae vanitatem redolent etc.“, quoad hunc passum remittimus. Praeterea levitate despicabile et quod litteris ad nos ordinarium exaratis citra temeritatem inseri non potuit argu- mentum judicamus ac reprehendimus tenore praesentium, quod paternitas vestra sericeum amictum ambiens ex eo, quia sine sumptibus monasterii, ut asserit, habitum eiusmodi comparet aut dono accipiat vilissimo pretio emptum seque exactum sacrae regulae observatorem esse inferre audeat; sed ad hoc et pro V°. quemadmodum sejugum et quadrijugum paternitati vestrae cum caeteris, ut praemittitur, dudum interdiximus, ita denuo interdicimus et inhibemus; quam tamen inhibitionem ad iter extra civitatem faciendum et ad speciales solemnes et publicos actus (veluti dum status ecclesiasticus in corpore comparet) extendere non intendimus. Nec autem cuiusvis status personae foemineae ad portam conventus, sed nec facile ad cubicula habitationis abbatialis admittantur, constitutionem Pii V. anno 1566 factam et aliam Gregorii Papae XIII. anno 1575, per quas omnes licentiae, quibuscunque mulieribus concessae ingrediendi monasteria revocantur et ingressus huiusmodi districte et sub poena excommunicationis latae sententiae inhibetur, ad oculos poni- mus, in virtute obedientiae, qua nobis paternitas vestra
309 IV°. sericeus et qui vanitatem prae se fert amictus minime justificatur in abbate desumpto argumento, ut paternitas vestra desumpsit a quibusdam beneficiatis, qui tenues licet pro- ventus habeant, sericeas vestes deferunt, praeterquam enim, quod idipsum in beneficiatis pro exemplo adductis non appro- bemus, multo magis in paternitate vestra improbandum judi- camus et improbamus, utpote qui paupertatem religiosam vovit et meliora religiosarum virtutum charismata sectari tenetur, hinc rursus paternitatem vestram ad praescriptum caeremonialis antedicti, ubi parte 2 c. 1. abbas omnem sus- picionem vanitatis etiam in vestibus cavere jubetur, et ad c. 1. 2 dum constitutionum de vestitu monachorum, ubi § 16. ita habetur : "mandamus, ne quis praelatus aut subditus utatur pannis majoris pretii nec ulla materia sericea, telis insolen- tibus et pannis subtilioribus nec ulla materia aut ornatu, quae vanitatem redolent etc.“, quoad hunc passum remittimus. Praeterea levitate despicabile et quod litteris ad nos ordinarium exaratis citra temeritatem inseri non potuit argu- mentum judicamus ac reprehendimus tenore praesentium, quod paternitas vestra sericeum amictum ambiens ex eo, quia sine sumptibus monasterii, ut asserit, habitum eiusmodi comparet aut dono accipiat vilissimo pretio emptum seque exactum sacrae regulae observatorem esse inferre audeat; sed ad hoc et pro V°. quemadmodum sejugum et quadrijugum paternitati vestrae cum caeteris, ut praemittitur, dudum interdiximus, ita denuo interdicimus et inhibemus; quam tamen inhibitionem ad iter extra civitatem faciendum et ad speciales solemnes et publicos actus (veluti dum status ecclesiasticus in corpore comparet) extendere non intendimus. Nec autem cuiusvis status personae foemineae ad portam conventus, sed nec facile ad cubicula habitationis abbatialis admittantur, constitutionem Pii V. anno 1566 factam et aliam Gregorii Papae XIII. anno 1575, per quas omnes licentiae, quibuscunque mulieribus concessae ingrediendi monasteria revocantur et ingressus huiusmodi districte et sub poena excommunicationis latae sententiae inhibetur, ad oculos poni- mus, in virtute obedientiae, qua nobis paternitas vestra
Strana 310
310 juramento obstricta est, eandem iterato serio et cum inter- minatione oportuniorum juris remediorum, quibus in casum contraventionis in paternitatem vestram (quamquam inviti), animadvertere et procedere necessitaremur, admonitum volu- mus, quatenus quoad praemissa decretis et mandatis nostris debite obtemperare et sese inter modestiae religiosae limites continere studeat sciatque (ut sacra regula c. 64 docet): „sibi oportere prodesse magis quam praeesse“, quandoque pater- nitas vestra rem susceperit arduam, quae forma gregis esse debet, officii et muneris sibi incumbentis aeterno, aequissimo judici rationem subinde redditura. Porro cum non sine admiratione intellexerimus, quod paternitas vestra super decreta archiepiscopalis consistorii nostri repondere intermittat, id circo una hisce decernimus, mandamus ac districte praecipimus, ut praefati consistorii nostri (quod quidquid resolvit, authoritate nostra resolutum censendum est), decretis pareat et rationem factorum suorum, quemadmodum in expeditione consistoriali de dato 23. Februarii currentis anni ad paternitatem vestram emanata repraesen- tantur, expeditam intra terminum octo dierum a die recepti computandum in scriptis reddat. Decretum in residentia nostra archiepiscopali Pragensi, die 12. Aprilis anno 1723. Ferdinandus. Joannes Frick, cancellarius. CCXXII. 1723. Juni. 7. Prag. Schreiben des Abtes Ernst Schrattenbach an den Prager Erz- bischof mit der Bitte um Mitteilung, welche Verpflichtung er als Abt und capellanus perpetuus Sr. Majestät habe. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 671 s.). Reverendissime ac celsissime S. R. imp. princeps, do- mine domine clementissime. Ubi membra directionem capitis sequuntur, consonantia futura speratur effectuum. Est hoc in inclyto regno Boemiae caput totius ecclesiastici status, prout demisissime veneramur, vestra reverendissima Celsitudo utpote primas regni dignis-
310 juramento obstricta est, eandem iterato serio et cum inter- minatione oportuniorum juris remediorum, quibus in casum contraventionis in paternitatem vestram (quamquam inviti), animadvertere et procedere necessitaremur, admonitum volu- mus, quatenus quoad praemissa decretis et mandatis nostris debite obtemperare et sese inter modestiae religiosae limites continere studeat sciatque (ut sacra regula c. 64 docet): „sibi oportere prodesse magis quam praeesse“, quandoque pater- nitas vestra rem susceperit arduam, quae forma gregis esse debet, officii et muneris sibi incumbentis aeterno, aequissimo judici rationem subinde redditura. Porro cum non sine admiratione intellexerimus, quod paternitas vestra super decreta archiepiscopalis consistorii nostri repondere intermittat, id circo una hisce decernimus, mandamus ac districte praecipimus, ut praefati consistorii nostri (quod quidquid resolvit, authoritate nostra resolutum censendum est), decretis pareat et rationem factorum suorum, quemadmodum in expeditione consistoriali de dato 23. Februarii currentis anni ad paternitatem vestram emanata repraesen- tantur, expeditam intra terminum octo dierum a die recepti computandum in scriptis reddat. Decretum in residentia nostra archiepiscopali Pragensi, die 12. Aprilis anno 1723. Ferdinandus. Joannes Frick, cancellarius. CCXXII. 1723. Juni. 7. Prag. Schreiben des Abtes Ernst Schrattenbach an den Prager Erz- bischof mit der Bitte um Mitteilung, welche Verpflichtung er als Abt und capellanus perpetuus Sr. Majestät habe. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 671 s.). Reverendissime ac celsissime S. R. imp. princeps, do- mine domine clementissime. Ubi membra directionem capitis sequuntur, consonantia futura speratur effectuum. Est hoc in inclyto regno Boemiae caput totius ecclesiastici status, prout demisissime veneramur, vestra reverendissima Celsitudo utpote primas regni dignis-
Strana 311
311 simus, cuius potestatis est disponere membra, quatenus suum quodlibet praestet condignum officium. Me membrum cle- mentissime dignata est confirmare sua sacra caesarea re- giaque Majestas. Quapropter juxta dispositionem reverendis- simae Celsitudinis vestrae me oportet obtemperare. Quod vero hodie magna cum reverentia accedam, est, quoniam altae memoriae Ferdinandus III., Rom. imp. et Boemiae rex, quod ipsum confirmavit eiusdem filius et in regno successor, Leopoldus I., authoritate apostolica corroborans anno 1660, ex clementissima benignitate elargiri dignatus est abbatibus monasterii Emautini ordinis s. Benedicti strictioris observan- tiae, ut in inclyto regno Boemiae fungantur officio suae sacrae caesareae regiaeque Majestatis capellani perpetui. Nunc vero resolvere dignatus est augustissimus imperator et Boemiae rex ad aliquod tempus hoc in inclyto regno Boe- miae residere. Quapropter ego demisissime vestram reveren- dissimam Celsitudinem supplico pro notificatione, quidnam officii mei sit tamquam suae sacrae caesareae regiaeque Majestatis capellani perpetui, ut debite praestitam monasterio gratiam — quam summe veneror — conservare valeam. Pro qua gratia mihi clementissime praestita innumeras agendo gratias omnipotentem Deum pro ulteriori prospero gubernio reverendissimae Celsitudinis deprecari non cessabo; qui per- severo vestrae reverendissimae Celsitudinis demisissimus cliens Ernestus, abbas m. p. In Emmaus, Neo-Pragae anno 1723, die 7. Junii. CCXXIII. 1724. April. 7. Prag. Der Erzbischof von Prag, Ferdinand von Khuenburg, erläßt an den Abt und Konvent von Emaus auf Grund der vorausge- gangenen Visitation seine Vorschriften und Ermahnungen. Das Original in 5 Bogen mit 19 Seiten Text befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag, Fasz. 60, Nr. 45. (Vgl. dazu Fasz. 61, Nr. 54.) Am Schlusse des Dekretes steht die Bemerkung: unum exemplar consignatum fuit domino ab- bati, alterum conventui per me Joannem Ritter, arch. ep. curiae secretarium. Vgl. die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 674—682) und die obigen Ur- kunden CCXIX. vom 6. August 1721 und CCXXI. vom 12. April 1723.
311 simus, cuius potestatis est disponere membra, quatenus suum quodlibet praestet condignum officium. Me membrum cle- mentissime dignata est confirmare sua sacra caesarea re- giaque Majestas. Quapropter juxta dispositionem reverendis- simae Celsitudinis vestrae me oportet obtemperare. Quod vero hodie magna cum reverentia accedam, est, quoniam altae memoriae Ferdinandus III., Rom. imp. et Boemiae rex, quod ipsum confirmavit eiusdem filius et in regno successor, Leopoldus I., authoritate apostolica corroborans anno 1660, ex clementissima benignitate elargiri dignatus est abbatibus monasterii Emautini ordinis s. Benedicti strictioris observan- tiae, ut in inclyto regno Boemiae fungantur officio suae sacrae caesareae regiaeque Majestatis capellani perpetui. Nunc vero resolvere dignatus est augustissimus imperator et Boemiae rex ad aliquod tempus hoc in inclyto regno Boe- miae residere. Quapropter ego demisissime vestram reveren- dissimam Celsitudinem supplico pro notificatione, quidnam officii mei sit tamquam suae sacrae caesareae regiaeque Majestatis capellani perpetui, ut debite praestitam monasterio gratiam — quam summe veneror — conservare valeam. Pro qua gratia mihi clementissime praestita innumeras agendo gratias omnipotentem Deum pro ulteriori prospero gubernio reverendissimae Celsitudinis deprecari non cessabo; qui per- severo vestrae reverendissimae Celsitudinis demisissimus cliens Ernestus, abbas m. p. In Emmaus, Neo-Pragae anno 1723, die 7. Junii. CCXXIII. 1724. April. 7. Prag. Der Erzbischof von Prag, Ferdinand von Khuenburg, erläßt an den Abt und Konvent von Emaus auf Grund der vorausge- gangenen Visitation seine Vorschriften und Ermahnungen. Das Original in 5 Bogen mit 19 Seiten Text befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag, Fasz. 60, Nr. 45. (Vgl. dazu Fasz. 61, Nr. 54.) Am Schlusse des Dekretes steht die Bemerkung: unum exemplar consignatum fuit domino ab- bati, alterum conventui per me Joannem Ritter, arch. ep. curiae secretarium. Vgl. die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 674—682) und die obigen Ur- kunden CCXIX. vom 6. August 1721 und CCXXI. vom 12. April 1723.
Strana 312
312 Nos Ferdinandus etc. Admodum rdo ac venerabili abbati Ernesto, priori nec non omnibus et singulis patribus et fratribus et monachis monasterii ordinis s. Benedicti strictioris observantiae sub invocatione et patrocinio B. virginis Mariae de Monteserrato in Emaus, Neo-Pragae, salutem in Domino et paternam bene- dictionem. Quandoquidem cura pastoralis officii postulat et exigit, ut iuxta creditae nobis dispensationis munus subditorum nostrorum saluti sollicitudinis studio vigilemus et spirituali correctioni morum omnium nobis commissorum qua possu- mus solertia procurare satagemus, hinc est, quod dum pro- parte vestra, abbatis, in puncto regularis disciplinae, observan- tiae et obedientiae contra vestrum nonnullos, religiosi fratres et monachi, sicut et pro parte vestra et communitatis religiosae adversus abbatem praedictum ad nos nuper relatae fuissent querelae, de remedio authoritate nostra ordinaria et juris- dictionis competentia ponendo paterne solliciti super omnibus utriusque querelae contentis per deputatos a nobis commis- sarios inquiri fecerimus. Quorum omnium et singulorum re- latione accepta et ponderato atque mature discusso negotio ad disciplinam sacri vestri coenobii incolumem deinceps servan- dam praesenti decreto nostro vos abbatem et monachos prae- fatos duximus excitandos, admonendos et respective corrigen- dos, quemadmodum excitamus, admonemus, imo verius ordina- mus, mandamus ac praecipimus in virtute sanctae obedientiae et respective corrigimus, decernentes, declarantes et intimantes : 1°. Si quos errores sive minus sive magis notabiles in choro et officio divino quandoque committi contingat, mur- mura et omnem contradictionis spiritum a vobis alienum esse volumus; murmura siquidem, sybillos, oblocutiones et detractationes, quae via inquisitionis, ut praemittitur, factae in quibusdam etiam senioribus sacri coenobii Emautini pro- fessis comperta fuere, tamquam immodesta, indiscreta et quibus malum non vincitur, sed exasperatur magis, paterne improbamus, redarguimus et reprehendimus. Quoniam autem infirmis compati novimus et iidem respective poenam ab ab- bate sibi dictatam sunt executi, nomini eorum in hocce de-
312 Nos Ferdinandus etc. Admodum rdo ac venerabili abbati Ernesto, priori nec non omnibus et singulis patribus et fratribus et monachis monasterii ordinis s. Benedicti strictioris observantiae sub invocatione et patrocinio B. virginis Mariae de Monteserrato in Emaus, Neo-Pragae, salutem in Domino et paternam bene- dictionem. Quandoquidem cura pastoralis officii postulat et exigit, ut iuxta creditae nobis dispensationis munus subditorum nostrorum saluti sollicitudinis studio vigilemus et spirituali correctioni morum omnium nobis commissorum qua possu- mus solertia procurare satagemus, hinc est, quod dum pro- parte vestra, abbatis, in puncto regularis disciplinae, observan- tiae et obedientiae contra vestrum nonnullos, religiosi fratres et monachi, sicut et pro parte vestra et communitatis religiosae adversus abbatem praedictum ad nos nuper relatae fuissent querelae, de remedio authoritate nostra ordinaria et juris- dictionis competentia ponendo paterne solliciti super omnibus utriusque querelae contentis per deputatos a nobis commis- sarios inquiri fecerimus. Quorum omnium et singulorum re- latione accepta et ponderato atque mature discusso negotio ad disciplinam sacri vestri coenobii incolumem deinceps servan- dam praesenti decreto nostro vos abbatem et monachos prae- fatos duximus excitandos, admonendos et respective corrigen- dos, quemadmodum excitamus, admonemus, imo verius ordina- mus, mandamus ac praecipimus in virtute sanctae obedientiae et respective corrigimus, decernentes, declarantes et intimantes : 1°. Si quos errores sive minus sive magis notabiles in choro et officio divino quandoque committi contingat, mur- mura et omnem contradictionis spiritum a vobis alienum esse volumus; murmura siquidem, sybillos, oblocutiones et detractationes, quae via inquisitionis, ut praemittitur, factae in quibusdam etiam senioribus sacri coenobii Emautini pro- fessis comperta fuere, tamquam immodesta, indiscreta et quibus malum non vincitur, sed exasperatur magis, paterne improbamus, redarguimus et reprehendimus. Quoniam autem infirmis compati novimus et iidem respective poenam ab ab- bate sibi dictatam sunt executi, nomini eorum in hocce de-
Strana 313
313 creto benigne parcimus, omnes vero et singulos tum in hacce reprehensione et paterna correctione nostra comprehensos, tum alios in ea non comprehensos, quatenus eiusmodi murmura, oblocutiones, syndicationes abbatis aliorumque superiorum, qui eis quomodolibet subordinati sunt, dicteria superioribus exaspe- randis obnoxia omni studio praecaveant, ad exactam observan- tiam c. 45 sacrae regulae remittimus. Verumtamen humiliationis et satisfactionis ab eiusmodi errantibus expetendae modum abbas vel pro tempore existens superior discretione sua no- verit temperare patientiae, et eius quod ad aedificationem subditorum vel subordinatorum de meliori conferre valet, haud immemor futurus. 2°. Ad abolendas, quae ex impositione et distributione mis- sarum hactenus animadversae sunt contradictiones, hisce ordi- namus : ut sacerdotes monasterii istius (duabus missis per septi- manam sibi liberis relictis, quas tamen regulariter in ecclesia sui monasterii, nisi alibi de abbatis aut pro tempore existentis superioris licentia celebrabunt et si quae stipendia pro iis receperint, ea ad cassam depositorum deponant, observata or- dinatione nostra de dato 7. Augusti anni 1721 §. 5), reliquas ad intentionem ab abbate vel pro tempore existente superiore faciendam applicent et debite persolvant, ita tamen, ut occu- rentia stipendia (ordine missarum ipsis per instrumentum dotationis et instaurationis monasterii ab augustissima domo Austriaca clementissime facta incumbentium sacrosancte ac jugiter observato) in bonum monasterii et religiosae commu- nitatis convertenda et applicanda, in aerario monasterii repo- nantur et ad specialia, adhibitis per P. priorem saltem duo- bus senioribus, ratiocinia referantur. Liber porro et consig- natio sacrorum huiusmodi in sacristia asservetur; et si quis die praestituta vel diebus praestitutis missam vel missas eiusmodi justa de causa interdum persolvere non posset, causam illam apud abbatem vel superiorem pro tempore exi- stentem (cuius erit causae et excusationis justitiam dignoscere), insinuare tenebitur. Quam ordinationem nostram circa mis- sarum celebrationem et respective applicationis libertatem arbitrio nostro et quoadusque aliud in Domino expedire visum non fuerit. reservamus.
313 creto benigne parcimus, omnes vero et singulos tum in hacce reprehensione et paterna correctione nostra comprehensos, tum alios in ea non comprehensos, quatenus eiusmodi murmura, oblocutiones, syndicationes abbatis aliorumque superiorum, qui eis quomodolibet subordinati sunt, dicteria superioribus exaspe- randis obnoxia omni studio praecaveant, ad exactam observan- tiam c. 45 sacrae regulae remittimus. Verumtamen humiliationis et satisfactionis ab eiusmodi errantibus expetendae modum abbas vel pro tempore existens superior discretione sua no- verit temperare patientiae, et eius quod ad aedificationem subditorum vel subordinatorum de meliori conferre valet, haud immemor futurus. 2°. Ad abolendas, quae ex impositione et distributione mis- sarum hactenus animadversae sunt contradictiones, hisce ordi- namus : ut sacerdotes monasterii istius (duabus missis per septi- manam sibi liberis relictis, quas tamen regulariter in ecclesia sui monasterii, nisi alibi de abbatis aut pro tempore existentis superioris licentia celebrabunt et si quae stipendia pro iis receperint, ea ad cassam depositorum deponant, observata or- dinatione nostra de dato 7. Augusti anni 1721 §. 5), reliquas ad intentionem ab abbate vel pro tempore existente superiore faciendam applicent et debite persolvant, ita tamen, ut occu- rentia stipendia (ordine missarum ipsis per instrumentum dotationis et instaurationis monasterii ab augustissima domo Austriaca clementissime facta incumbentium sacrosancte ac jugiter observato) in bonum monasterii et religiosae commu- nitatis convertenda et applicanda, in aerario monasterii repo- nantur et ad specialia, adhibitis per P. priorem saltem duo- bus senioribus, ratiocinia referantur. Liber porro et consig- natio sacrorum huiusmodi in sacristia asservetur; et si quis die praestituta vel diebus praestitutis missam vel missas eiusmodi justa de causa interdum persolvere non posset, causam illam apud abbatem vel superiorem pro tempore exi- stentem (cuius erit causae et excusationis justitiam dignoscere), insinuare tenebitur. Quam ordinationem nostram circa mis- sarum celebrationem et respective applicationis libertatem arbitrio nostro et quoadusque aliud in Domino expedire visum non fuerit. reservamus.
Strana 314
314 Interea vero praesenti resolutioni et ordinationi nostrae nullus sacerdotum saepedicti monasterii contravenire audeat, sed meminerint omnes et singuli, sese multo magis per sa- cerdotium disciplinae regulari subditos sanctissimi legislatoris decreto seu praescripto declarari. 3°. Ne supellex domus Dei et sacra vasa laicorum ma- uibus contrectentur, ut vero decor eiusdem domus Dei pro- curetur et conservetur, cum praesertim in hac in insufficienti nu- mero consistenti communitate coenobii subjecta non desint, quo- rum alias si non absolute et indepedenter, saltem sub inspectione prioris officium sacristae (cui una horarum operis Dei nun- tiatio incumbat) imponi valeret, mandamus, ut abbas sacri- stam eiusmodi cum consilio seniorum communitatis indilate constituat. 4°. Cum deceat religiosam communitatem omni ex parte rite esse ordinatam, claves monasterii non laicorum manibus, sed ostiario de religioso coetu constituendo et destinando concredantur. Quem senem esse sacra vult regula non tam aetate quam moribus, cui claves monasterii et clausurarum committantur et is per se, non per alium aperiat et claudat neque cuiquam religioso exitum admittat clavibus semper de- bite custoditis, absque superioris licentia nullum quoque laicum introducat sine prioris facultate generali vel speciali. Qua in re signanter declaratum volumus: per portas ex- ternas, quarum claves famulis laicis seu saecularibus utut maturis et solertibus concredi possint, non exteriorem clau- suram, quae ad interiorem directe ducit, sed septa dumtaxat externa monasterii seu portas ultimas ab immediato mona- sterii ingressu discontinuas intelligi oportere. 5°. Et quemadmodum claustra monasterii et in eo stabi- litas bonorum operum sunt officina, quam stabilitatem cum perpetua inclusione religiosi coenobii Emautini vovent et vos proinde PP. et FF. in Christo plurimum dilecti, vovistis, ita observantiam clausurae prae oculis habere et intra monasterii muros, nisi necessitas aliud postulet et licentia, ut dicetur, superioris accedat, vos continere studeatis, ex quo bonus odor Christi et sancti legislatoris vestri audietis, fructusque
314 Interea vero praesenti resolutioni et ordinationi nostrae nullus sacerdotum saepedicti monasterii contravenire audeat, sed meminerint omnes et singuli, sese multo magis per sa- cerdotium disciplinae regulari subditos sanctissimi legislatoris decreto seu praescripto declarari. 3°. Ne supellex domus Dei et sacra vasa laicorum ma- uibus contrectentur, ut vero decor eiusdem domus Dei pro- curetur et conservetur, cum praesertim in hac in insufficienti nu- mero consistenti communitate coenobii subjecta non desint, quo- rum alias si non absolute et indepedenter, saltem sub inspectione prioris officium sacristae (cui una horarum operis Dei nun- tiatio incumbat) imponi valeret, mandamus, ut abbas sacri- stam eiusmodi cum consilio seniorum communitatis indilate constituat. 4°. Cum deceat religiosam communitatem omni ex parte rite esse ordinatam, claves monasterii non laicorum manibus, sed ostiario de religioso coetu constituendo et destinando concredantur. Quem senem esse sacra vult regula non tam aetate quam moribus, cui claves monasterii et clausurarum committantur et is per se, non per alium aperiat et claudat neque cuiquam religioso exitum admittat clavibus semper de- bite custoditis, absque superioris licentia nullum quoque laicum introducat sine prioris facultate generali vel speciali. Qua in re signanter declaratum volumus: per portas ex- ternas, quarum claves famulis laicis seu saecularibus utut maturis et solertibus concredi possint, non exteriorem clau- suram, quae ad interiorem directe ducit, sed septa dumtaxat externa monasterii seu portas ultimas ab immediato mona- sterii ingressu discontinuas intelligi oportere. 5°. Et quemadmodum claustra monasterii et in eo stabi- litas bonorum operum sunt officina, quam stabilitatem cum perpetua inclusione religiosi coenobii Emautini vovent et vos proinde PP. et FF. in Christo plurimum dilecti, vovistis, ita observantiam clausurae prae oculis habere et intra monasterii muros, nisi necessitas aliud postulet et licentia, ut dicetur, superioris accedat, vos continere studeatis, ex quo bonus odor Christi et sancti legislatoris vestri audietis, fructusque
Strana 315
315 bonorum operum in hac religiosa officina vocationi et pro- fessioni vestrae correspondebit uberior. Quia tamen s. huius ordinis sub patrocinio et invocatione B. virginis Mariae de Monteserrato militantis constitutiones salubriter disponunt, ut, cum bonum monasterii vel opus charitatis erga proximum subversatur aut quoties pro solatio particulari ipsorum monachorum expedire dignoscitur, exitus admittatur. Idcirco monemus abbatem, ne in exitu peten- tibus et decenter humiliterque instantibus (quantum salva regulae disciplina fieri potest) concedendo sese nimis durum ac difficilem exhibeat; qui si paterna affectione, ut nominis mensura impleatur, erga suos propendeat, non ut subditos sub lege, sed ut liberos sub gratia ad exactam observan- dorum observantiam et munerum ac obligationum unicuique incumbentium executionem reddat alacriores. Quatenus autem sub praetextu recursuum ad nos qua ordinarium sumen- dorum exitum nimium frequentem desiderari non contingat, repetimus ordinationem nostram in decreto de anno superiore 1721 sub dato 7. Augusti ad vos abbatem et monachos Emau- tinos emanato sub §. 6. contentam: ut omnes ac singuli humilem ac filialem erga abbatem suum reverentiam, obedien- tiam debitumque respectum habeant, commonstrent et factis contestentur. Si quid ei proponendum habent, decenter, humiliterque proponant et necessaria petant. Quodsi communi- tatem aut partem illius in aliquo nimium premi contingeret, in tali casu patris prioris erit aut unius vel alterius ex senioribus, communitatis gravamina abbati cum debito respectu proponere, alleviationem atque remedium reverenter postulare. Ad nos vero, nisi grave quidpiam urgeat, non alias quam circa quatuor anni tempora idque cum scitu abbatis aut in eius absentia superioris pro tempore existentis, quere- larum seu gravaminum devolutionem et aditum indulgemus, adhibituri, prout in Domino compererimus et judicabimus, opportunum semper remedium; verum si quem nimia queru- landi libido incesseret et frivole gravamina interponerentur, eiusmodi pro comperta qualitate contra se animadversum iri noverint. Quoad vero temperandas vitae contemplativae et solitariae exercitationes in exitu et ambulationibus religiosis
315 bonorum operum in hac religiosa officina vocationi et pro- fessioni vestrae correspondebit uberior. Quia tamen s. huius ordinis sub patrocinio et invocatione B. virginis Mariae de Monteserrato militantis constitutiones salubriter disponunt, ut, cum bonum monasterii vel opus charitatis erga proximum subversatur aut quoties pro solatio particulari ipsorum monachorum expedire dignoscitur, exitus admittatur. Idcirco monemus abbatem, ne in exitu peten- tibus et decenter humiliterque instantibus (quantum salva regulae disciplina fieri potest) concedendo sese nimis durum ac difficilem exhibeat; qui si paterna affectione, ut nominis mensura impleatur, erga suos propendeat, non ut subditos sub lege, sed ut liberos sub gratia ad exactam observan- dorum observantiam et munerum ac obligationum unicuique incumbentium executionem reddat alacriores. Quatenus autem sub praetextu recursuum ad nos qua ordinarium sumen- dorum exitum nimium frequentem desiderari non contingat, repetimus ordinationem nostram in decreto de anno superiore 1721 sub dato 7. Augusti ad vos abbatem et monachos Emau- tinos emanato sub §. 6. contentam: ut omnes ac singuli humilem ac filialem erga abbatem suum reverentiam, obedien- tiam debitumque respectum habeant, commonstrent et factis contestentur. Si quid ei proponendum habent, decenter, humiliterque proponant et necessaria petant. Quodsi communi- tatem aut partem illius in aliquo nimium premi contingeret, in tali casu patris prioris erit aut unius vel alterius ex senioribus, communitatis gravamina abbati cum debito respectu proponere, alleviationem atque remedium reverenter postulare. Ad nos vero, nisi grave quidpiam urgeat, non alias quam circa quatuor anni tempora idque cum scitu abbatis aut in eius absentia superioris pro tempore existentis, quere- larum seu gravaminum devolutionem et aditum indulgemus, adhibituri, prout in Domino compererimus et judicabimus, opportunum semper remedium; verum si quem nimia queru- landi libido incesseret et frivole gravamina interponerentur, eiusmodi pro comperta qualitate contra se animadversum iri noverint. Quoad vero temperandas vitae contemplativae et solitariae exercitationes in exitu et ambulationibus religiosis
Strana 316
316 monasterii Emautini hactenus concedi solitis eosdem manu- tenendos judicamus et manutenemus per praesentes, ita ut bis in septimana sub horam primam de meridie aut de mane hora opportuna exitus concedatur, isque alternativus, qua- tenus medietas pro choro domi manet et altera medietas, quae se convenienter, modestia religiosa semper comitante, recreet, non tamen dispersi domos civitatis pervagentur, sed uniti liberiorem capiant auram extra civitatem et ante primam mensam, quod fieri mandamus, ad monasterium revertantur. 6°. Quod clavim generalem seu communem etiam pro- cellis religiosorum aperiendis deservientem et ordinatam attinet, vobis abbati committitur, ne hanc ulli praeterquam priori aut alias vices vestri pro tempore, quo vos abesse contin- geret, gerenti committatis, minime vero personis saecularibus concredatis. Nemo personam quamcumque et cuiuscunque conditionis in cellam sine licentia superioris monasterii ad- mittere audeat, neque ullus sine praedicta licentia tempore aliquo cellam ita claudere praesumat, ut a foris clavi com- muni nequeat aperiri. 7°. In commercium litterarum seu correspondentiam epi- stolarem quamcunque nemo se immittat citra consensum et licentiam abbatis; quodsi ex aliqua utili et honesta causa volunt scribere litteras, non nisi habita dicta licentia scribant. Deinde litteras apertas deferant praelato, eius annutu, si in Domino expedire judicaverit, obsignandas. Similiter et qui litteras recipiunt, antequam ipsas legant, clausas praelato praesentent, vel eo absente vicem eius gerenti, qui percepto earundem tenore, si ita sibi videbitur, ipsas iis, quibus in- scriptae et directae sunt, redditurus est. 8°. Taciturnitatis regulam et silentium nemo violare au- deat, coenobii quies hospitum frequentia aut convictorum im- portunitate ac insolentia nullatenus turbet. 9°. Ne religiosi coram saecularibus prostituantur, dum quae corrigenda aut punienda sunt, id non fiat in saecularium praesentia, minus per ipsosmet saeculares neque per sche- das, sed delinquentes in capitulo (nisi circumstantiae correc- tionem fraternitatis, ut aimus, inter me et te suadeant et cha- ritas postulet) corrigantur et pro qualitate delicti charitate
316 monasterii Emautini hactenus concedi solitis eosdem manu- tenendos judicamus et manutenemus per praesentes, ita ut bis in septimana sub horam primam de meridie aut de mane hora opportuna exitus concedatur, isque alternativus, qua- tenus medietas pro choro domi manet et altera medietas, quae se convenienter, modestia religiosa semper comitante, recreet, non tamen dispersi domos civitatis pervagentur, sed uniti liberiorem capiant auram extra civitatem et ante primam mensam, quod fieri mandamus, ad monasterium revertantur. 6°. Quod clavim generalem seu communem etiam pro- cellis religiosorum aperiendis deservientem et ordinatam attinet, vobis abbati committitur, ne hanc ulli praeterquam priori aut alias vices vestri pro tempore, quo vos abesse contin- geret, gerenti committatis, minime vero personis saecularibus concredatis. Nemo personam quamcumque et cuiuscunque conditionis in cellam sine licentia superioris monasterii ad- mittere audeat, neque ullus sine praedicta licentia tempore aliquo cellam ita claudere praesumat, ut a foris clavi com- muni nequeat aperiri. 7°. In commercium litterarum seu correspondentiam epi- stolarem quamcunque nemo se immittat citra consensum et licentiam abbatis; quodsi ex aliqua utili et honesta causa volunt scribere litteras, non nisi habita dicta licentia scribant. Deinde litteras apertas deferant praelato, eius annutu, si in Domino expedire judicaverit, obsignandas. Similiter et qui litteras recipiunt, antequam ipsas legant, clausas praelato praesentent, vel eo absente vicem eius gerenti, qui percepto earundem tenore, si ita sibi videbitur, ipsas iis, quibus in- scriptae et directae sunt, redditurus est. 8°. Taciturnitatis regulam et silentium nemo violare au- deat, coenobii quies hospitum frequentia aut convictorum im- portunitate ac insolentia nullatenus turbet. 9°. Ne religiosi coram saecularibus prostituantur, dum quae corrigenda aut punienda sunt, id non fiat in saecularium praesentia, minus per ipsosmet saeculares neque per sche- das, sed delinquentes in capitulo (nisi circumstantiae correc- tionem fraternitatis, ut aimus, inter me et te suadeant et cha- ritas postulet) corrigantur et pro qualitate delicti charitate
Strana 317
317 tamen et mansuetudinis amore nunquam exclusis, poeniten- tiae dictentur. Quo in passu caerem. mon. p. 2. dist. 2. c. 3. „de pretiosa" inviolabiliter volumus observari. 10°. In exequendis poenis et poenitentiis nemo refracta- rius, nemo inobediens esse praesumat; meminerint obedien- tiam, quam voverunt, gladium esse, ut Gregorius Magnus loquitur, quo caput a trunco abscinditur, neque permittit, ut deinceps voto eiusmodi obstricti suo proprio se capite gu- bernent. Cumque viam perfectionis ingressi ad eam tendere di- strictius teneantur et per quosdam veluti gradus et scalas ad perfectionis religiosae fastigium et exaltationem coelestem conniti debeant, humilitatis studium et huius occasione caput sacrae regulae c. V., ubi primum humilitatis gradum obedien- tiam vocat sanctus legislator, et c. VII., ubi gradus humili- tatis ceu scalam Jacob, cuius summitati innititur Dominus, item sanctus Pater proponit et exponit, obedientiam quasi summam religiosae humilitatis et perfectionis numero tertio collocatam voluit, tacite quodammodo innuens, quod exerci- tium obedientiae actiones et vitam religiosorum numeris omnibus faciat absolutam. Ut proinde timorem Domini, phylauciae exterminium et voluntatis propriae abnegationem caeterosque praelaudatae humilitatis gradus emetiantur suavius, obedientiam in om- nibus exerceant, vel ipsum Dominum imitaturi obedientem factum usque ad mortem. 11°. Quo autem humana fragilitas corporalibus necessi- tatibus vegetata spiritum reddat magis promptum ad obse- quia divina atque spiritualia recipiat incrementa, de omnibus necessariis providebit abbas, quae ad victum et amictum spectare dignoscuntur. Et ne deinceps ratione vestimentorum querelae eveniant, subministrentur vestimenta unicuique prout a s. legislatore c. 55. et constitut. s. ordinis p. 2. c. 2 et p. 3. c. 2 praescri- bitur; conficiantur inventaria vestium quarumcunque statis temporibus opposita qualitate, num vetera an nova sint an mediocria. Unusquisque subscribat, quibus indiget et abbati decenter consignet et ab eo humiliter petat. Cui abbas unius-
317 tamen et mansuetudinis amore nunquam exclusis, poeniten- tiae dictentur. Quo in passu caerem. mon. p. 2. dist. 2. c. 3. „de pretiosa" inviolabiliter volumus observari. 10°. In exequendis poenis et poenitentiis nemo refracta- rius, nemo inobediens esse praesumat; meminerint obedien- tiam, quam voverunt, gladium esse, ut Gregorius Magnus loquitur, quo caput a trunco abscinditur, neque permittit, ut deinceps voto eiusmodi obstricti suo proprio se capite gu- bernent. Cumque viam perfectionis ingressi ad eam tendere di- strictius teneantur et per quosdam veluti gradus et scalas ad perfectionis religiosae fastigium et exaltationem coelestem conniti debeant, humilitatis studium et huius occasione caput sacrae regulae c. V., ubi primum humilitatis gradum obedien- tiam vocat sanctus legislator, et c. VII., ubi gradus humili- tatis ceu scalam Jacob, cuius summitati innititur Dominus, item sanctus Pater proponit et exponit, obedientiam quasi summam religiosae humilitatis et perfectionis numero tertio collocatam voluit, tacite quodammodo innuens, quod exerci- tium obedientiae actiones et vitam religiosorum numeris omnibus faciat absolutam. Ut proinde timorem Domini, phylauciae exterminium et voluntatis propriae abnegationem caeterosque praelaudatae humilitatis gradus emetiantur suavius, obedientiam in om- nibus exerceant, vel ipsum Dominum imitaturi obedientem factum usque ad mortem. 11°. Quo autem humana fragilitas corporalibus necessi- tatibus vegetata spiritum reddat magis promptum ad obse- quia divina atque spiritualia recipiat incrementa, de omnibus necessariis providebit abbas, quae ad victum et amictum spectare dignoscuntur. Et ne deinceps ratione vestimentorum querelae eveniant, subministrentur vestimenta unicuique prout a s. legislatore c. 55. et constitut. s. ordinis p. 2. c. 2 et p. 3. c. 2 praescri- bitur; conficiantur inventaria vestium quarumcunque statis temporibus opposita qualitate, num vetera an nova sint an mediocria. Unusquisque subscribat, quibus indiget et abbati decenter consignet et ab eo humiliter petat. Cui abbas unius-
Strana 318
318 cuiusque considerata indigentia rationabiliter providebit, qua- tenus superflua amputentur et necessaria subministrentur, qua decet charitate, ut neque ob luxum scandali occasio detur- neque ob sordes aut fracturam monastica gravitas veniat in contemptum. Hinc abbatem §. 16. citati capituli constitu- tionum peculiariter meminisse et observare oportebit, ne pannorum majoris pretii nec ullius materiae sericae, telarum insolentium aut pannorum subtiliorum usus, nec ulla materia aut ornatus qui vanitatem redoleret, subrepat. Quod porro antiquorum vestimentorum redditionem, dum nova accipiunt, in praesenti faciendam attinet, noverit abbas justam moram saltem horarum 24, praesertim quoad vestimenta interiora. per hunc terminum in praesenti ob decentiani non videri excludendam. 12°. Quamquam optandum foret, ut nocturna psalmodia juxta capitulare conclusum communicato abbatem illius tem- poris inter et conventum consilio factum de anno 1684 ob- servaretur, quia tamen modernis religiosis conclusum eius- modi hactenus incognitum, minus ab iisdem observatum fuit, ad eius observantiam hic et nunc non duximus adstringendos, dummodo horis et tempore modo ac ordine, prout usque in praesens invaluit, attente, devote, exacte, tarde et clare offi- cium divinum persolvatur et respective choraliter decantetur. Hoc tamen animadverso, ut in omnibus horis tam in psal- lendo quam cantando semper fiat in medio versu respiratio seu pausa — sicut et specialiter observandum statuimus, mandamus ac respective declaramus, ut missa conventualis (exceptis dominicis et festivis diebus) choraliter semper de- cantetur. 13°. Verbi divini praedicatio ad viam salutis annuntian- dam ordinata, quae laudabiliter in hoc regio monasterio a tempore aliquo introducta est, continuetur. Et concionato- rum ab abbate deligendorum hyemali tempore cellae cale- fiant, quatenus segregati a communi musaeo muneri istiusmodi congruentius vacare possint, cum praeterea re- gium hoc monasterium ita sufficienter dotatum sit, utique ligna pro calefaciendis concionatorum cellis facile conferre potest.
318 cuiusque considerata indigentia rationabiliter providebit, qua- tenus superflua amputentur et necessaria subministrentur, qua decet charitate, ut neque ob luxum scandali occasio detur- neque ob sordes aut fracturam monastica gravitas veniat in contemptum. Hinc abbatem §. 16. citati capituli constitu- tionum peculiariter meminisse et observare oportebit, ne pannorum majoris pretii nec ullius materiae sericae, telarum insolentium aut pannorum subtiliorum usus, nec ulla materia aut ornatus qui vanitatem redoleret, subrepat. Quod porro antiquorum vestimentorum redditionem, dum nova accipiunt, in praesenti faciendam attinet, noverit abbas justam moram saltem horarum 24, praesertim quoad vestimenta interiora. per hunc terminum in praesenti ob decentiani non videri excludendam. 12°. Quamquam optandum foret, ut nocturna psalmodia juxta capitulare conclusum communicato abbatem illius tem- poris inter et conventum consilio factum de anno 1684 ob- servaretur, quia tamen modernis religiosis conclusum eius- modi hactenus incognitum, minus ab iisdem observatum fuit, ad eius observantiam hic et nunc non duximus adstringendos, dummodo horis et tempore modo ac ordine, prout usque in praesens invaluit, attente, devote, exacte, tarde et clare offi- cium divinum persolvatur et respective choraliter decantetur. Hoc tamen animadverso, ut in omnibus horis tam in psal- lendo quam cantando semper fiat in medio versu respiratio seu pausa — sicut et specialiter observandum statuimus, mandamus ac respective declaramus, ut missa conventualis (exceptis dominicis et festivis diebus) choraliter semper de- cantetur. 13°. Verbi divini praedicatio ad viam salutis annuntian- dam ordinata, quae laudabiliter in hoc regio monasterio a tempore aliquo introducta est, continuetur. Et concionato- rum ab abbate deligendorum hyemali tempore cellae cale- fiant, quatenus segregati a communi musaeo muneri istiusmodi congruentius vacare possint, cum praeterea re- gium hoc monasterium ita sufficienter dotatum sit, utique ligna pro calefaciendis concionatorum cellis facile conferre potest.
Strana 319
319 14°. Detur etiam lumen sufficiens tam pro choro quam pro cellis et in ambulacro seu ambitu monasterii pariter noctu non deficiat. 15°. Designentur confessarii per hebdomadas et hebdo- madarius semper in promptu esse studeat et alter alterius vicem, si quando impedimentum intercedat, praevie requisitus supplere non detrectabit. De reliquo anterioribus ordinationibus nostris sive ad totam religiosam communitatem monasterii sive ad solum ab- batem emanatis inhaerentes ac insistentes eas in quantum praesenti decreto nostro leuteratae vel necessitate sic postu- lante alteratae non sunt, volumus praecipimusque eas ad amussim observari. Per expressum autem in memoriam revo- camus et adhortamur omnes et singulos pro 16°. memoriae et cordi impressa semper gerant caesareae pietatis in instrumento restaurationis supradicto exarata verba: volentes ac abbates cum eiusdem monasterii reli- giosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem mona- sterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum B. virginis Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari debeant. Ut igitur tam sacra regula specialem cultum sanctisimae Dei genitricis impense commendans, quam devotissima augu- stissimi fundatoris voluntas impleatur, sub nullo unquam praetextu officium parvum B. Mariae in choro omittatur et antiquae devotiones, si quae intermissae fuerunt, reassu- mantur. 17°. Meditationes quotidianae per spatium dimidiae horae, lectiones spirituales et conscientiae examina nunquam inter- mittantur. 18°. Deligatur magister sacrarum caeremoniarum, qui caeremoniale diligenter persolvat, juniores instruat et curam habeat, ut in solemnibus missis et cunctis functionibus sacris omnia rite peragantur. 19°. Cumque in diligentia et cura, quae munditiei eccle- siae, altaribus ornandis, sacris vasis et caeteris, quae ad di-
319 14°. Detur etiam lumen sufficiens tam pro choro quam pro cellis et in ambulacro seu ambitu monasterii pariter noctu non deficiat. 15°. Designentur confessarii per hebdomadas et hebdo- madarius semper in promptu esse studeat et alter alterius vicem, si quando impedimentum intercedat, praevie requisitus supplere non detrectabit. De reliquo anterioribus ordinationibus nostris sive ad totam religiosam communitatem monasterii sive ad solum ab- batem emanatis inhaerentes ac insistentes eas in quantum praesenti decreto nostro leuteratae vel necessitate sic postu- lante alteratae non sunt, volumus praecipimusque eas ad amussim observari. Per expressum autem in memoriam revo- camus et adhortamur omnes et singulos pro 16°. memoriae et cordi impressa semper gerant caesareae pietatis in instrumento restaurationis supradicto exarata verba: volentes ac abbates cum eiusdem monasterii reli- giosis expresse hisce obligantes, ut iidem praesentes et futuri omnia et singula missarum et anniversariorum antiquorum aliaque onera, ad quae de primaeva fundatione idem mona- sterium tenebatur, supportare inibique secundum sui ordinis institutum B. virginis Mariae perpetuas laudes concinere ac devota servitute famulari debeant. Ut igitur tam sacra regula specialem cultum sanctisimae Dei genitricis impense commendans, quam devotissima augu- stissimi fundatoris voluntas impleatur, sub nullo unquam praetextu officium parvum B. Mariae in choro omittatur et antiquae devotiones, si quae intermissae fuerunt, reassu- mantur. 17°. Meditationes quotidianae per spatium dimidiae horae, lectiones spirituales et conscientiae examina nunquam inter- mittantur. 18°. Deligatur magister sacrarum caeremoniarum, qui caeremoniale diligenter persolvat, juniores instruat et curam habeat, ut in solemnibus missis et cunctis functionibus sacris omnia rite peragantur. 19°. Cumque in diligentia et cura, quae munditiei eccle- siae, altaribus ornandis, sacris vasis et caeteris, quae ad di-
Strana 320
320 vinum cultum pertinent, nitidis et suo loco asservandis adhi- betur, religiosorum spectentur animi. Idcirco sacrista, ut supra, constituendus et P. prior diligenter curabit, ut eccle- siae mundities conservetur, sacra hostia major in monstrantia adorationi exponenda, prout et particulae pro communican- tibus consecratae intra 14 dies semel absumantur et purificata ac extersa pyxide noviter consecratae in eam imponantur. 20°. Singulis quatuor temporibus legantur ad mensam ne- dum regulae s. P. Benedicti, verum etiam constitutiones ordinis eiusdem typis editae a Benedicto Penalossa de Mondragon, eius- dem monasterii olim abbate, a quibus nemo ex professis Emautinis sese eximere potest, utpote in hoc monasterio re- ceptis et antehac exacte observatis. Quemadmodum etiam praesentes ordinationes nostras circa eadem quatuor anni tempora ad mensam per extensum legi demandamus. 21°. Quoniam porro caeremoniale sacri ordinis paucis in perspecto, ad functiones chori vero rite observandas et exe- quendas apprime necessarium esse dignoscitur, proinde ordi- namus ac mandamus, ut per annum integrum a publicatione praesentium computandum omni die unum caput caeremo- nialis ad mensam legatur, deinceps vero ita distribuatur eius lectio, ut saltem semel per anni decursum integrum persol- vatur. Denique omnes et singulos paternis amplexibus prose- quentes alloquimur et una hisce adhortamur: auscultate, o filii, praecepta magistri et inclinate aures cordis vestri, admonitiones paternas libenter excipite et efficaciter com- plete. Quidquid agendum inchoatis bonum a Domino, cui militatis, perfici deposcite, ut qui vos in filiorum numero dignatus est computare, non debeat aliquando de actibus ve- stris contristari. Succincti fide et observantia bonorum ac- tuum lumbis vestris et calceatis pedibus per ducatum reli- giosae disciplinae pergite itinera s. Patris vestri Benedicti, ut eadem, qua hic dilectus Domini in coelum ascendit via ad bravium felicitatis aeternae educemini, felicesque efficia- mini in perpetuas aeternitates. Quod dum fore speramus, paternam benedictionem vobis omnibus in Domino im- pertimur.
320 vinum cultum pertinent, nitidis et suo loco asservandis adhi- betur, religiosorum spectentur animi. Idcirco sacrista, ut supra, constituendus et P. prior diligenter curabit, ut eccle- siae mundities conservetur, sacra hostia major in monstrantia adorationi exponenda, prout et particulae pro communican- tibus consecratae intra 14 dies semel absumantur et purificata ac extersa pyxide noviter consecratae in eam imponantur. 20°. Singulis quatuor temporibus legantur ad mensam ne- dum regulae s. P. Benedicti, verum etiam constitutiones ordinis eiusdem typis editae a Benedicto Penalossa de Mondragon, eius- dem monasterii olim abbate, a quibus nemo ex professis Emautinis sese eximere potest, utpote in hoc monasterio re- ceptis et antehac exacte observatis. Quemadmodum etiam praesentes ordinationes nostras circa eadem quatuor anni tempora ad mensam per extensum legi demandamus. 21°. Quoniam porro caeremoniale sacri ordinis paucis in perspecto, ad functiones chori vero rite observandas et exe- quendas apprime necessarium esse dignoscitur, proinde ordi- namus ac mandamus, ut per annum integrum a publicatione praesentium computandum omni die unum caput caeremo- nialis ad mensam legatur, deinceps vero ita distribuatur eius lectio, ut saltem semel per anni decursum integrum persol- vatur. Denique omnes et singulos paternis amplexibus prose- quentes alloquimur et una hisce adhortamur: auscultate, o filii, praecepta magistri et inclinate aures cordis vestri, admonitiones paternas libenter excipite et efficaciter com- plete. Quidquid agendum inchoatis bonum a Domino, cui militatis, perfici deposcite, ut qui vos in filiorum numero dignatus est computare, non debeat aliquando de actibus ve- stris contristari. Succincti fide et observantia bonorum ac- tuum lumbis vestris et calceatis pedibus per ducatum reli- giosae disciplinae pergite itinera s. Patris vestri Benedicti, ut eadem, qua hic dilectus Domini in coelum ascendit via ad bravium felicitatis aeternae educemini, felicesque efficia- mini in perpetuas aeternitates. Quod dum fore speramus, paternam benedictionem vobis omnibus in Domino im- pertimur.
Strana 321
321 Datum Pragae, in residentia nostra archiepiscopali die 7. Ferdinandus m. p. Aprilis 1724. Joannes Frick, cancellarius, m. p. CCXXIV. 1727. Januar. 11. Prag. Ferdinand Graf Kustos zu Zubrzi und Lypka vermacht bei dem Eintritt seines Neffen, Freiherrn Ernst (Anton) Kustos, in den Orden des hl. Benedikt zu Emaus dem Klofter 2000 fl. Rh. mit der Verpflichtung, jährlich für die Eltern und Geschwister der Familie 104 hl. Messen zu lesen. Über das Kapital werden nähere Bestimmungen getroffen. Die Kopie steht im lib. instrum. miss. No. IV. p. 13. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. Zu vernehmen seye jedermaenniglich, insonderheit wo von- nöthen, daß heunth untergesetzten Jahr und Tag zwischen dem hochwürdig undt wohlgeborenen Herrn Herrn Ernst Grafen von Schrattenbach, des heyl. Ordens s. Benedicti strictioris obser- vantiae in Monteserrato der königl. Abteyen Dombo in Hun- garn und Emaus in der königl. Neustadt Prag Abten, wie auch der Montserratenser Clöster durch Böheimb visitatorem, regiae capellae in Prag perpetuum capellanum undt Prälaten im Kö- nigreich Böheimb, undt den wohlehrwürdigen in Gott andächtigen Patrem Bartholomaeum, Priorem, im Nahmen undt anstatt des löbl. gantzen Convents undt Closters S. Benedicti strictioris observantiae allhier in der königl. Neustadt Prag, occasione des zur heyl. Ordens Profession inständig verlangenden vormahls Antonii anjetzo aber Ernesti Freyherrn Kustoß von Zubrzi und Lipka, an einen — dann des Herrn Vettern als Vaters Brudern den hoch undt wohlgebohrnen Herrn Herrn Ferdinand Adam Graffen Kustoß. Freyherrn von Zubrzi und Lipka, Herrn auf Ho- staun, Ihro königl. kays. undt königl. cathol. Mayestät königl. Haubtmann des Rakonitzer Kreyses, am andern Theil nachfolgender guthwilliger Vergleich undt Convention abgeredet und unverbrüchlich geschlossen worden nemblich: 1. Demnach obbemeldter vormahls Antonius, im heyl. Orden aber Ernestus genanther Freyh. Kustoß nach dem in sothanen 21
321 Datum Pragae, in residentia nostra archiepiscopali die 7. Ferdinandus m. p. Aprilis 1724. Joannes Frick, cancellarius, m. p. CCXXIV. 1727. Januar. 11. Prag. Ferdinand Graf Kustos zu Zubrzi und Lypka vermacht bei dem Eintritt seines Neffen, Freiherrn Ernst (Anton) Kustos, in den Orden des hl. Benedikt zu Emaus dem Klofter 2000 fl. Rh. mit der Verpflichtung, jährlich für die Eltern und Geschwister der Familie 104 hl. Messen zu lesen. Über das Kapital werden nähere Bestimmungen getroffen. Die Kopie steht im lib. instrum. miss. No. IV. p. 13. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. Zu vernehmen seye jedermaenniglich, insonderheit wo von- nöthen, daß heunth untergesetzten Jahr und Tag zwischen dem hochwürdig undt wohlgeborenen Herrn Herrn Ernst Grafen von Schrattenbach, des heyl. Ordens s. Benedicti strictioris obser- vantiae in Monteserrato der königl. Abteyen Dombo in Hun- garn und Emaus in der königl. Neustadt Prag Abten, wie auch der Montserratenser Clöster durch Böheimb visitatorem, regiae capellae in Prag perpetuum capellanum undt Prälaten im Kö- nigreich Böheimb, undt den wohlehrwürdigen in Gott andächtigen Patrem Bartholomaeum, Priorem, im Nahmen undt anstatt des löbl. gantzen Convents undt Closters S. Benedicti strictioris observantiae allhier in der königl. Neustadt Prag, occasione des zur heyl. Ordens Profession inständig verlangenden vormahls Antonii anjetzo aber Ernesti Freyherrn Kustoß von Zubrzi und Lipka, an einen — dann des Herrn Vettern als Vaters Brudern den hoch undt wohlgebohrnen Herrn Herrn Ferdinand Adam Graffen Kustoß. Freyherrn von Zubrzi und Lipka, Herrn auf Ho- staun, Ihro königl. kays. undt königl. cathol. Mayestät königl. Haubtmann des Rakonitzer Kreyses, am andern Theil nachfolgender guthwilliger Vergleich undt Convention abgeredet und unverbrüchlich geschlossen worden nemblich: 1. Demnach obbemeldter vormahls Antonius, im heyl. Orden aber Ernestus genanther Freyh. Kustoß nach dem in sothanen 21
Strana 322
322 heyl. Orden bereits mit Hilf und Beystandt Gottes vollendeten Novitiat oder Prob-Jahr zu der heyl. Profession ohne Zweifl aus göttlicher Berufung inständig aquiriret, dahero dann umb da mit nach solch bewürkender heyl. Ordens-Profession alles in vollkommener Richtigkeit, auch keine Gelegenheit zu einiger Miß- verständtnus abhanden seyn möge, er Herr Herr Ferdinand Adam Graf Kustoß. obwohlen sein im geistl. Standt tretender Vetter und Bruders Sohn nach seinem seel. Vatern und Mutter keine Erbschaft zu bekommen hätte, fahls er H. Graf seine praten- siones cum sua causa (gleichwie er denenselben dato auch nicht renuntiiret noch geschenket) fordern theten, nichtsdestoweniger in Ansehung der nahen Blutsverwandtschaft und aus Lieb gegen seinen von Kindheit an bey sich gehabten Vettern, dem heyl. Orden und Closter Emans freywillig zwey tausendt Gulden rh. of ferirt undt jolches quantum in casum uti speratur, subsecuturae sacrae professionis seines Vetters von seinem bey Sr. Excell. (tit.) Herrn Herrn Karl Joachimb Grafen von Breda landtafl. anliegen habenden von (tit.) H. Grafen von Kayserstein besage des Libodržitzer intabulirten respective Verkauff-Contracts cedirt bekommenen Capitali pr 35.000 fr. nebst denen landesüblichen Interesse 6 pro cento a die professionis hiemit pleno jure ab- treten und cediren thuet, welche 2000 fr. 2°. Ihro Hochwürden H. Abt und Prior nomine conventus nicht allein acceptiren, sondern auch folgende obligationes vor sich undt alle ihre künftige successores auf sich und das Closter nehmen, nembl. in perpetuum für die Custossische Geschwister, benantlich Barbaram, Ludmillam, Petronillam, Przbislavam und ihn H. Grafen Ferdinand alle Quatembers-Zeithen am Sambstag, wan es vermög der Kirchen Ordnung geschehen kann, waß wiedrigens entweder alsogleich darvor oder darnach voll zogen werden soll, sowohl so lang sie leben, alß nach eines oder des andern oder aller derenselben Tod gleich nach der Profession des obbemeldten Ernesti daß nechstfolgende Quatember fünf, mit- hin jährlich zwantzig heyl. Messen durch ihre Ordens oder andere Geistliche in der allhiesigen Emauser Kirche celebriren zu lassen. Rebst dem aber sollen alle Montag im gantzen Jahr für den seel. Herrn Vatern des dießorths convenirenden H. Grafens eben wayland Ferdinandum genant undt seine Fr. Mutter wayl
322 heyl. Orden bereits mit Hilf und Beystandt Gottes vollendeten Novitiat oder Prob-Jahr zu der heyl. Profession ohne Zweifl aus göttlicher Berufung inständig aquiriret, dahero dann umb da mit nach solch bewürkender heyl. Ordens-Profession alles in vollkommener Richtigkeit, auch keine Gelegenheit zu einiger Miß- verständtnus abhanden seyn möge, er Herr Herr Ferdinand Adam Graf Kustoß. obwohlen sein im geistl. Standt tretender Vetter und Bruders Sohn nach seinem seel. Vatern und Mutter keine Erbschaft zu bekommen hätte, fahls er H. Graf seine praten- siones cum sua causa (gleichwie er denenselben dato auch nicht renuntiiret noch geschenket) fordern theten, nichtsdestoweniger in Ansehung der nahen Blutsverwandtschaft und aus Lieb gegen seinen von Kindheit an bey sich gehabten Vettern, dem heyl. Orden und Closter Emans freywillig zwey tausendt Gulden rh. of ferirt undt jolches quantum in casum uti speratur, subsecuturae sacrae professionis seines Vetters von seinem bey Sr. Excell. (tit.) Herrn Herrn Karl Joachimb Grafen von Breda landtafl. anliegen habenden von (tit.) H. Grafen von Kayserstein besage des Libodržitzer intabulirten respective Verkauff-Contracts cedirt bekommenen Capitali pr 35.000 fr. nebst denen landesüblichen Interesse 6 pro cento a die professionis hiemit pleno jure ab- treten und cediren thuet, welche 2000 fr. 2°. Ihro Hochwürden H. Abt und Prior nomine conventus nicht allein acceptiren, sondern auch folgende obligationes vor sich undt alle ihre künftige successores auf sich und das Closter nehmen, nembl. in perpetuum für die Custossische Geschwister, benantlich Barbaram, Ludmillam, Petronillam, Przbislavam und ihn H. Grafen Ferdinand alle Quatembers-Zeithen am Sambstag, wan es vermög der Kirchen Ordnung geschehen kann, waß wiedrigens entweder alsogleich darvor oder darnach voll zogen werden soll, sowohl so lang sie leben, alß nach eines oder des andern oder aller derenselben Tod gleich nach der Profession des obbemeldten Ernesti daß nechstfolgende Quatember fünf, mit- hin jährlich zwantzig heyl. Messen durch ihre Ordens oder andere Geistliche in der allhiesigen Emauser Kirche celebriren zu lassen. Rebst dem aber sollen alle Montag im gantzen Jahr für den seel. Herrn Vatern des dießorths convenirenden H. Grafens eben wayland Ferdinandum genant undt seine Fr. Mutter wayl
Strana 323
323 Catharinam gebohrene Freyin Raschinin von Riesenburg vor jedes besonders eine heyl. Meß. folgl. des Jahres ein hundert viere celebriret werdten, fahls es aber vermög der Kirchenordnung jedesmahl am Montag nicht geschehen könnte, so soll es den Tag bevor als es sich thuen lasset, geschehen, worbey er H. Graj Kustoß zu dem löbl. Kloster das Vertrauen hat, wiewohlen er dasselbe hierzu außdrücklich nicht verbindet, daß selbtes an denen Jahrestägen seiner obbemeldten Eltern Tod (welche nembl. deß väterlichen den Tag nach s. Marci Fest undt deß mütter lichen den Tag nach dem Fest ss. Petri et Pauli einfallen) ein gejungenes Requiem halten werden. Es verspricht aber Ihro Hochwürden Herr Abt und Prior vor sich und ihro künftige successores die hierorths übernohmenen heyl. Messen so wohl vor die Kustoßische Geschwister alß seel. Eltern jederzeit und in perpetuum specialiter celebriren und nicht etwa in andere Fundationes einziehen zu lassen, nicht minder damit zu ewigen Zeiten zu continuiren und solche Fundation zu persolviren, ob wohlen auch heunt oder morgen diese cedirte 2000 rh. etwa un- fruchtbahr liegeten oder die Interesse nicht richtig eingingen oder aber auch nicht allzeit 6 pro cento ertrageten oder aberfahls daß Closter gahr umb das Capital verunklicket wurdte, maßen solches sicher und fruchtbahrlich den Closter alleinig proprio periculo anliegend zu haben obliegen solle. Übrigens 3°. verlanget Ihro Hochwürden Herr Abt und Prior vor sich und ihre successores quocumque nomine des jetzt und künftigen Convents ex persona des mehr mentionirten Ernesti nichts mehres zu haben noch zu bekommen, sondern ist mit dem 2000 fl. rh. vor jetzt und alle Zeith gäntzlich zufrieden, einfolgl. allen jetzt und künftig ihme Ernesto undecunque gebürenden Erbschaften oder wie immer Nahmen habenden Gerechtigkeiten in optima juris forma feyerlichst absaget und renuntüret, wohl aber waß aus der väter oder mütterl. Erbschaft etwa herrühren und zu guthen kommen könnte oder möchte, all solches des Ernesti Freyle Schwester Elijabeth Freyin Kustossin pleno jure überlassen wird, alles gantz getreylich ohne Gefährde. Zu Urkund undt Festhaltung alles deßen ist dieses in gleich¬ lautende zwey exemplaria verfaßtes Instrument (welches mit Bewilligung Jhro Röm. kays. und königl. cathol. Mayestät 21*
323 Catharinam gebohrene Freyin Raschinin von Riesenburg vor jedes besonders eine heyl. Meß. folgl. des Jahres ein hundert viere celebriret werdten, fahls es aber vermög der Kirchenordnung jedesmahl am Montag nicht geschehen könnte, so soll es den Tag bevor als es sich thuen lasset, geschehen, worbey er H. Graj Kustoß zu dem löbl. Kloster das Vertrauen hat, wiewohlen er dasselbe hierzu außdrücklich nicht verbindet, daß selbtes an denen Jahrestägen seiner obbemeldten Eltern Tod (welche nembl. deß väterlichen den Tag nach s. Marci Fest undt deß mütter lichen den Tag nach dem Fest ss. Petri et Pauli einfallen) ein gejungenes Requiem halten werden. Es verspricht aber Ihro Hochwürden Herr Abt und Prior vor sich und ihro künftige successores die hierorths übernohmenen heyl. Messen so wohl vor die Kustoßische Geschwister alß seel. Eltern jederzeit und in perpetuum specialiter celebriren und nicht etwa in andere Fundationes einziehen zu lassen, nicht minder damit zu ewigen Zeiten zu continuiren und solche Fundation zu persolviren, ob wohlen auch heunt oder morgen diese cedirte 2000 rh. etwa un- fruchtbahr liegeten oder die Interesse nicht richtig eingingen oder aber auch nicht allzeit 6 pro cento ertrageten oder aberfahls daß Closter gahr umb das Capital verunklicket wurdte, maßen solches sicher und fruchtbahrlich den Closter alleinig proprio periculo anliegend zu haben obliegen solle. Übrigens 3°. verlanget Ihro Hochwürden Herr Abt und Prior vor sich und ihre successores quocumque nomine des jetzt und künftigen Convents ex persona des mehr mentionirten Ernesti nichts mehres zu haben noch zu bekommen, sondern ist mit dem 2000 fl. rh. vor jetzt und alle Zeith gäntzlich zufrieden, einfolgl. allen jetzt und künftig ihme Ernesto undecunque gebürenden Erbschaften oder wie immer Nahmen habenden Gerechtigkeiten in optima juris forma feyerlichst absaget und renuntüret, wohl aber waß aus der väter oder mütterl. Erbschaft etwa herrühren und zu guthen kommen könnte oder möchte, all solches des Ernesti Freyle Schwester Elijabeth Freyin Kustossin pleno jure überlassen wird, alles gantz getreylich ohne Gefährde. Zu Urkund undt Festhaltung alles deßen ist dieses in gleich¬ lautende zwey exemplaria verfaßtes Instrument (welches mit Bewilligung Jhro Röm. kays. und königl. cathol. Mayestät 21*
Strana 324
324 Räthen und wohlverordneten Herrn Unter-Ambtleyten bey der königl. Landtafel im Königreiche Böheimb zu allen Zeiten auch ohne Beysein und Wüssen eines oder des andern Theils gleich- wohl gedachter königl. Landtafel gehörigen Orts einverleibet und vermerket werden kann) von Ihro Hochwürden Herrn Abt und Priore nomine des gantzen Convents, wie auch den H. Ferdi- nand Adam Grafen Kustoß eigenhändig unterschrieben und re- spective mit den Conventss und gräfl. Insigl corroborirt, nicht minder die endesbefindliche Herren Zeugen zur gleichmäßigen Mitunterfertigung, jedoch denenselben und ihren Erben ohne allen Schaden und Nachtheyl, alles Fleyses erbethen worden. So geschehen Prag, den 11. Januarii anno Christi siebenzehen- hundert sieben und zwanzig. (L. S.) Ernst Graf von Schrattenbach, Abt m/p. P. Bartholomaeus Křiž, p. t. Prior und Convent m/p. (L. S.) Wentzel von Sultza m/p. (L. S.) Wentzel Chanowsky von Langen dorf m/p. Dieses Fundations-Instrumentum ist der königl. Landtafl mit Bewilligung der Röm. May. Räthen und verordt. Prager Unter- ambtleythen auf die darinnen enthaltene Clausul in den 1. sonnen- farben Quatern der Einlagen Ao 1729 am Dienstag der Gedächtnus des heyl. Saturnini Martyrers, daß ist den 29. November sub Lit. B 12 einverleibet und von Wort zu Wort eingetragen, wie auch gehörigen Orten ausgezeichnet worden. Johann Fr. Pellet, bey der königl. größeren Landtafl Ingrossator m. p. (L. S.) Ferdinand Graf Kustoß von Zubrzi u. Lypka m/p. CCXXV. 1727. Dezember. 6. Prag. Die Touronische Familie stiftet durch Freiherrn von Löwenehr und Grünwall hundert Gulden Rh. zu dem Zwecke, daß an allen Quatembertagen in Emaus zwei hl. Messen für lebende und ver- storbene Mitglieder der Touronischen Familie gelesen werden. Die Kopie im lib.Ainstrum. miss. Nr. V. p. 15, Arch. Em. Fasz. 51, E. 2.
324 Räthen und wohlverordneten Herrn Unter-Ambtleyten bey der königl. Landtafel im Königreiche Böheimb zu allen Zeiten auch ohne Beysein und Wüssen eines oder des andern Theils gleich- wohl gedachter königl. Landtafel gehörigen Orts einverleibet und vermerket werden kann) von Ihro Hochwürden Herrn Abt und Priore nomine des gantzen Convents, wie auch den H. Ferdi- nand Adam Grafen Kustoß eigenhändig unterschrieben und re- spective mit den Conventss und gräfl. Insigl corroborirt, nicht minder die endesbefindliche Herren Zeugen zur gleichmäßigen Mitunterfertigung, jedoch denenselben und ihren Erben ohne allen Schaden und Nachtheyl, alles Fleyses erbethen worden. So geschehen Prag, den 11. Januarii anno Christi siebenzehen- hundert sieben und zwanzig. (L. S.) Ernst Graf von Schrattenbach, Abt m/p. P. Bartholomaeus Křiž, p. t. Prior und Convent m/p. (L. S.) Wentzel von Sultza m/p. (L. S.) Wentzel Chanowsky von Langen dorf m/p. Dieses Fundations-Instrumentum ist der königl. Landtafl mit Bewilligung der Röm. May. Räthen und verordt. Prager Unter- ambtleythen auf die darinnen enthaltene Clausul in den 1. sonnen- farben Quatern der Einlagen Ao 1729 am Dienstag der Gedächtnus des heyl. Saturnini Martyrers, daß ist den 29. November sub Lit. B 12 einverleibet und von Wort zu Wort eingetragen, wie auch gehörigen Orten ausgezeichnet worden. Johann Fr. Pellet, bey der königl. größeren Landtafl Ingrossator m. p. (L. S.) Ferdinand Graf Kustoß von Zubrzi u. Lypka m/p. CCXXV. 1727. Dezember. 6. Prag. Die Touronische Familie stiftet durch Freiherrn von Löwenehr und Grünwall hundert Gulden Rh. zu dem Zwecke, daß an allen Quatembertagen in Emaus zwei hl. Messen für lebende und ver- storbene Mitglieder der Touronischen Familie gelesen werden. Die Kopie im lib.Ainstrum. miss. Nr. V. p. 15, Arch. Em. Fasz. 51, E. 2.
Strana 325
325 CCXXVI. 1730. April. 3. Wien. Kaiser Karl VI. teilt den königlichen Statthaltern in Prag mit, daß er dem neuernannten Abte von Emaus, Maximilian Bach, über dessen Bitte gestattet habe, das iuramentum fidelitatis bei der böhmischen Statthalterei abzulegen. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußfiegel versehene Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Carl der sechste, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch in Germanien, Hispanien, Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdig hoch- und wohlgeborner und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir mit dem neu re- solvirten Abten des Closter Emaus ordinis sancti Benedicti zu Prag Maximilian Bach auf sein allerunterthänigstes Bitten gnädigst dispensiret, daß er das juramentum fidelitatis bei euch allergehorsambst ablegen möge, als werdet ihr solches von demselben auf sein diesfälliges Anmelden daselbst ab- nehmen und wegen dessen Vormerklassung das Weitere be- hörig vorkehren. Hieran beschicht unser allergnädigster Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den dritten Monatstag Aprilis im siebenzehen hundert dreissig- sten, unserer Reiche des römischen im neunzehenden, derer hispanischen im sieben und zwanzigsten und derer hungarisch und böheimbischen auch im neunzehenden Jahre. Carl m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro Wilhelm Graf von Kollowrat m. p. prium. Freiherr von Ugezd m. p. Carl Nikanor Woržikowsky von Kundratitz m. p. CCXXVII. 1734. August. 7. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Mauritius Gustav, be stätigt die von Abt Maximilian Bach begründete St. Benedikts- Bruderschaft für einen guten Tod.
325 CCXXVI. 1730. April. 3. Wien. Kaiser Karl VI. teilt den königlichen Statthaltern in Prag mit, daß er dem neuernannten Abte von Emaus, Maximilian Bach, über dessen Bitte gestattet habe, das iuramentum fidelitatis bei der böhmischen Statthalterei abzulegen. Das mit dem großen kaiserlichen Verschlußfiegel versehene Original-Reskript erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 13. Carl der sechste, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch in Germanien, Hispanien, Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdig hoch- und wohlgeborner und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir mit dem neu re- solvirten Abten des Closter Emaus ordinis sancti Benedicti zu Prag Maximilian Bach auf sein allerunterthänigstes Bitten gnädigst dispensiret, daß er das juramentum fidelitatis bei euch allergehorsambst ablegen möge, als werdet ihr solches von demselben auf sein diesfälliges Anmelden daselbst ab- nehmen und wegen dessen Vormerklassung das Weitere be- hörig vorkehren. Hieran beschicht unser allergnädigster Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den dritten Monatstag Aprilis im siebenzehen hundert dreissig- sten, unserer Reiche des römischen im neunzehenden, derer hispanischen im sieben und zwanzigsten und derer hungarisch und böheimbischen auch im neunzehenden Jahre. Carl m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Majestatis pro Wilhelm Graf von Kollowrat m. p. prium. Freiherr von Ugezd m. p. Carl Nikanor Woržikowsky von Kundratitz m. p. CCXXVII. 1734. August. 7. Prag. Der Erzbischof von Prag, Johannes Mauritius Gustav, be stätigt die von Abt Maximilian Bach begründete St. Benedikts- Bruderschaft für einen guten Tod.
Strana 326
326 Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 698 s.). Nos Joannes Mauritius Gustavus, Dei et apostolicae sedis gratia archiepiscopus Pragensis. tit. etc. Postulat officii nostri pastoralis munus, ut ad ea, per quae divini numinis gloria et sanctorum cum Christo reg nantium honor et cultus promovetur ac saluti animarum pre- tioso Christi sanguine redemptarum abundantius consulitur, sollicite intendamus. Facta siquidem nobis nuper pro parte reverendissimi domini domini Maximiliani Bach, monasterii ordinis s. Benedicti strictioris observantiae de Monteserrato vulgo Emaus Neo-Pragae abbatis, et P. Samsonis Obril, p. t. prioris nomine totius conventus decenti propositione, qualiter ipsi maturo simul consilio praehabito statuerint unius spiri- tualis confraternitatis sub titulo et invocatione s. Benedicti erectionem seu institutionem expetere, quemadmodum ideo ab iisdem domino abbate et memorato P. priore nomine to- tius conventus hac in parte supplicatum fuit, ut ipsis nostrum tamquam loci ordinarius oportunum assensum ad id praebere dignaremur. Nos igitur, qui Dei omnipotentis cultum et s. Benedicti honorem et venerationem augeri nec non salutaria pietatis ac devotionis opera ubique exerceri sinceris exoptamus affec- tibus piaque ac laudabilia christifidelium proposita et inten- tiones plurimum in Domino collaudantes eosque benigno fa- vore prosequi cupientes, huiusmodi supplicationi benevole in- clinati supra scriptam ac spiritualem utriusque sexus Christi fidelium confraternitatem (cui de dote 300 fl. a repetito do- mino abbate et toto capitulo eiusdem monasterii per speciale instrumentum dotis ab eodem domino abbate et P. priore no- mine totius conventus subscriptum et sigillis eorundem mu- nitum constituta provisum est), in eorundem monasterii ec- clesia s. Hieronymi sub titulo B. V. Mariae de Monteserrato vulgo Emaus Neo-Pragae in virtute harum litterarum nostra- rum canonice erigimus et instituimus, utque taliter erectam et institutam una cum statutis et ordinationibus ex autho- ritatis nostrae archiepiscopalis ordinariae plenitudine in Dei omnipotentis nomine confirmamus et ratificamus ac pro ta- liter confirmata et ratificata ab omnibus omnino haberi,
326 Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 698 s.). Nos Joannes Mauritius Gustavus, Dei et apostolicae sedis gratia archiepiscopus Pragensis. tit. etc. Postulat officii nostri pastoralis munus, ut ad ea, per quae divini numinis gloria et sanctorum cum Christo reg nantium honor et cultus promovetur ac saluti animarum pre- tioso Christi sanguine redemptarum abundantius consulitur, sollicite intendamus. Facta siquidem nobis nuper pro parte reverendissimi domini domini Maximiliani Bach, monasterii ordinis s. Benedicti strictioris observantiae de Monteserrato vulgo Emaus Neo-Pragae abbatis, et P. Samsonis Obril, p. t. prioris nomine totius conventus decenti propositione, qualiter ipsi maturo simul consilio praehabito statuerint unius spiri- tualis confraternitatis sub titulo et invocatione s. Benedicti erectionem seu institutionem expetere, quemadmodum ideo ab iisdem domino abbate et memorato P. priore nomine to- tius conventus hac in parte supplicatum fuit, ut ipsis nostrum tamquam loci ordinarius oportunum assensum ad id praebere dignaremur. Nos igitur, qui Dei omnipotentis cultum et s. Benedicti honorem et venerationem augeri nec non salutaria pietatis ac devotionis opera ubique exerceri sinceris exoptamus affec- tibus piaque ac laudabilia christifidelium proposita et inten- tiones plurimum in Domino collaudantes eosque benigno fa- vore prosequi cupientes, huiusmodi supplicationi benevole in- clinati supra scriptam ac spiritualem utriusque sexus Christi fidelium confraternitatem (cui de dote 300 fl. a repetito do- mino abbate et toto capitulo eiusdem monasterii per speciale instrumentum dotis ab eodem domino abbate et P. priore no- mine totius conventus subscriptum et sigillis eorundem mu- nitum constituta provisum est), in eorundem monasterii ec- clesia s. Hieronymi sub titulo B. V. Mariae de Monteserrato vulgo Emaus Neo-Pragae in virtute harum litterarum nostra- rum canonice erigimus et instituimus, utque taliter erectam et institutam una cum statutis et ordinationibus ex autho- ritatis nostrae archiepiscopalis ordinariae plenitudine in Dei omnipotentis nomine confirmamus et ratificamus ac pro ta- liter confirmata et ratificata ab omnibus omnino haberi,
Strana 327
327 teneri ac reputari volumus et mandamus, omnes ac singulos utriusque sexus christifideles, qui dictam confraternitatem imposterum ingredientur, et ea, quae regulae statuta et ordi- nationis eiusdem confraternitatis requirunt, diligenter obser- vabunt, omnium et singularum eidem confraternitati a sanc- tissimo domino Papa Clemente XII. de dato Romae die 4. Junii anno 1734 concessarum ac deinceps concedendarum et elargiendarum spiritualium gratiarum et indulgentiarum participes futuros declarando. In quorum omnium firmiorem fidem et robur perpetuo valiturum praesentes sigillo nostro archiepiscopali muniri mandavimus ac per consistorium nostrum subscribi fecimus. Datum in residentia archiepiscopali, die 7. Augusti anno Joannes Frick, director, 1734. pro reverendissimo domino vicario generali et officiali. Joannes Ritter, cancellarius. CCXXVIII. 1735. Februar. 16. Prag. Frau Salomena Benigna von Schittlersberg aus Kuttenberg bestimmte in ihrem Testamente vom 12. Juli 1728 fünfhundert Gulden für eine jeden Montag an einem privilegierten Altare in der St. Jakobskirche zu Prag zu lesende hl. Messe. Auf Grund einer Testamentsklausel überträgt der Sohn und Univerjalerbe, Anton Ferdinand von Schittlersberg, diese Stiftung auf Emaus. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. VI, VII, p. 17 ss. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. CCXXIX. 1736. Oktober. 23. Wien. Kaiser Karl VI. sendet der königlichen Statthalterei in Prag das Bittgesuch des Abtes Maximilian und des Konventes in Emaus, in welchem um den Konsens zum Ankaufe des Gutes Chotieschau im Kauřimer Kreis gebeten wird, mit dem Befehl, nach Einver- nahme der Landtafel einen diesbezüglichen Bericht an die böhmische Hofkanzlei einzusenden.
327 teneri ac reputari volumus et mandamus, omnes ac singulos utriusque sexus christifideles, qui dictam confraternitatem imposterum ingredientur, et ea, quae regulae statuta et ordi- nationis eiusdem confraternitatis requirunt, diligenter obser- vabunt, omnium et singularum eidem confraternitati a sanc- tissimo domino Papa Clemente XII. de dato Romae die 4. Junii anno 1734 concessarum ac deinceps concedendarum et elargiendarum spiritualium gratiarum et indulgentiarum participes futuros declarando. In quorum omnium firmiorem fidem et robur perpetuo valiturum praesentes sigillo nostro archiepiscopali muniri mandavimus ac per consistorium nostrum subscribi fecimus. Datum in residentia archiepiscopali, die 7. Augusti anno Joannes Frick, director, 1734. pro reverendissimo domino vicario generali et officiali. Joannes Ritter, cancellarius. CCXXVIII. 1735. Februar. 16. Prag. Frau Salomena Benigna von Schittlersberg aus Kuttenberg bestimmte in ihrem Testamente vom 12. Juli 1728 fünfhundert Gulden für eine jeden Montag an einem privilegierten Altare in der St. Jakobskirche zu Prag zu lesende hl. Messe. Auf Grund einer Testamentsklausel überträgt der Sohn und Univerjalerbe, Anton Ferdinand von Schittlersberg, diese Stiftung auf Emaus. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. VI, VII, p. 17 ss. Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. CCXXIX. 1736. Oktober. 23. Wien. Kaiser Karl VI. sendet der königlichen Statthalterei in Prag das Bittgesuch des Abtes Maximilian und des Konventes in Emaus, in welchem um den Konsens zum Ankaufe des Gutes Chotieschau im Kauřimer Kreis gebeten wird, mit dem Befehl, nach Einver- nahme der Landtafel einen diesbezüglichen Bericht an die böhmische Hofkanzlei einzusenden.
Strana 328
328 Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskripts befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 24. Carl. Liebe Getreue. Es hat uns der würdig andächtige, unser lieber getreuer Maximilian, ordinis sancti Benedicti Abt un- sers Stifts und Gotteshaus bei unser lieben Frauen Montis serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, wie auch der Prior daselbst in Namen des ganzen Convents umb den allergnä- digsten Consens, das in dem Kauržimer Creis liegende Gut Chotieschau und zwar wegen deren von ihren Vorfahrern verkauften Fundationsgütern per modum aequivalentis per drei und siebenzig tausend Gulden käuflich an sich bringen zu können, laut Anschlusses allerdemüthigst gebeten. Da wir nun über sothanes Gesuch in Ansehung dessen, was die Supplicanten respectu aequivalentis anführen, euere gutächtliche Gedanken abzufordern befunden, als befehlen wir euch gnädigst, dass uns ihr dieselbe nach Vernehmung unserer königlichen Landtafel mittelst eines Berichts zu Handen unserer königlichen böheimb. Hofcanzlei gehorsambst eröffnen, zugleich aber auch auf die in Sachen ergangene Resolutiones mitreflectiren sollet. Hieran etc. Wien, den 4. Octobris 1736. Guilelmus comes Kollowrat ab Ugezd, Carl m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Philipp Graf Kinsky m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Maiestatis pro- Rudolf Graf Korzensky m. p. prium. German Martin von Lanner m. p. CCXXX. 1737. August 14. Wien. Kaijer Karl VI. teilt den königlichen Statthaltern in Böhmen mit, daß er auf Ansuchen des Abtes Maximilian und des Konvents in Emaus und auf Grund des Statthaltereiberichts dem Kloster ein Konjens-Diplom habe ausstellen lassen, anstatt des zu verkaufenden
328 Die einfache Abschrift des kaiserlichen Reskripts befindet sich im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 24. Carl. Liebe Getreue. Es hat uns der würdig andächtige, unser lieber getreuer Maximilian, ordinis sancti Benedicti Abt un- sers Stifts und Gotteshaus bei unser lieben Frauen Montis serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, wie auch der Prior daselbst in Namen des ganzen Convents umb den allergnä- digsten Consens, das in dem Kauržimer Creis liegende Gut Chotieschau und zwar wegen deren von ihren Vorfahrern verkauften Fundationsgütern per modum aequivalentis per drei und siebenzig tausend Gulden käuflich an sich bringen zu können, laut Anschlusses allerdemüthigst gebeten. Da wir nun über sothanes Gesuch in Ansehung dessen, was die Supplicanten respectu aequivalentis anführen, euere gutächtliche Gedanken abzufordern befunden, als befehlen wir euch gnädigst, dass uns ihr dieselbe nach Vernehmung unserer königlichen Landtafel mittelst eines Berichts zu Handen unserer königlichen böheimb. Hofcanzlei gehorsambst eröffnen, zugleich aber auch auf die in Sachen ergangene Resolutiones mitreflectiren sollet. Hieran etc. Wien, den 4. Octobris 1736. Guilelmus comes Kollowrat ab Ugezd, Carl m. p. regis Bohemiae supremus cancellarius m. p. Philipp Graf Kinsky m. p. Ad mandatum sacrae caesareae regiaeque Maiestatis pro- Rudolf Graf Korzensky m. p. prium. German Martin von Lanner m. p. CCXXX. 1737. August 14. Wien. Kaijer Karl VI. teilt den königlichen Statthaltern in Böhmen mit, daß er auf Ansuchen des Abtes Maximilian und des Konvents in Emaus und auf Grund des Statthaltereiberichts dem Kloster ein Konjens-Diplom habe ausstellen lassen, anstatt des zu verkaufenden
Strana 329
329 Gutes Sukdol das Gut Chotieschau im Kauřimer Kreise erwerben zu dürfen. Das mit dem großen kais. Verschlußsiegel versehene Original-Reskript be- findet sich im Statth.-Archiv Prag, Fasz. B. 45. 2. 24. Carl der sechste, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch in Germanien, Hispanien, Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdig hoch- und wohlgeborner und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, andächtigen, unserm lieben getreuen Maximiliano, ordinis sancti Benedicti Abten unsers Stifts und Gotteshaus bei un- serer lieben Frauen Montis serrati der königlich Neuen Stadt Prag, wie auch dem Priori und ganzen Convent daselbst auf derenselben allerdemüthigstes Bitten und eueren uns unterm neun und zwanzigsten Novembris vorigen Jahrs hierüber allerunterthänigst erstatteten gutachtlichen Bericht aus denen in dem uns darüber beschehenen gehorsambsten Vortrag an- geführten besonderen Ursachen unseren königlichen Consens dergestalten, dass gedachtes Emautiner Closter ordinis sancti Benedicti de Monte Serrato vorhero das besitzende Gut Sukdol ad manus laicas zu verkaufen verbunden und wann solches geschehen, sodann allererst das in dem Kauržimer Creys liegende Gut Chotieschau umb drei und siebenzig tau- send Gulden per modum aequivalentis zu erkaufen und jure laicali zu besitzen befugt sein solle, allergnädigst ertheilet, alles mehrern Inhalts des unterm heuntigen dato durch un- sere königlich Böheimbische Hofcantzley ausgefertigten Di- plomatis, als haben wir euch solches zur Nachricht und dessen Vormerklassung, auch zu dem Ende, auf dass ihr auf die Adimplirung gedachter dem Closter vorgeschriebenen Condition genaue Absicht zu tragen wissen möget, hiemit in Gnaden intimiren wollen. Hieran wird vollbracht unser allergnädigster Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den vierzehenden Monats- tag Augusti im sieben zehen hundert sieben und dreissigsten, unserer Reiche des römischen im sechs und zwanzigsten,
329 Gutes Sukdol das Gut Chotieschau im Kauřimer Kreise erwerben zu dürfen. Das mit dem großen kais. Verschlußsiegel versehene Original-Reskript be- findet sich im Statth.-Archiv Prag, Fasz. B. 45. 2. 24. Carl der sechste, von Gottes Gnaden erwählter römischer Kaiser, auch in Germanien, Hispanien, Hungarn und Böheimb König. Hoch- und wohlgeborne, würdig hoch- und wohlgeborner und gestrenge liebe Getreue. Demnach wir dem würdigen, andächtigen, unserm lieben getreuen Maximiliano, ordinis sancti Benedicti Abten unsers Stifts und Gotteshaus bei un- serer lieben Frauen Montis serrati der königlich Neuen Stadt Prag, wie auch dem Priori und ganzen Convent daselbst auf derenselben allerdemüthigstes Bitten und eueren uns unterm neun und zwanzigsten Novembris vorigen Jahrs hierüber allerunterthänigst erstatteten gutachtlichen Bericht aus denen in dem uns darüber beschehenen gehorsambsten Vortrag an- geführten besonderen Ursachen unseren königlichen Consens dergestalten, dass gedachtes Emautiner Closter ordinis sancti Benedicti de Monte Serrato vorhero das besitzende Gut Sukdol ad manus laicas zu verkaufen verbunden und wann solches geschehen, sodann allererst das in dem Kauržimer Creys liegende Gut Chotieschau umb drei und siebenzig tau- send Gulden per modum aequivalentis zu erkaufen und jure laicali zu besitzen befugt sein solle, allergnädigst ertheilet, alles mehrern Inhalts des unterm heuntigen dato durch un- sere königlich Böheimbische Hofcantzley ausgefertigten Di- plomatis, als haben wir euch solches zur Nachricht und dessen Vormerklassung, auch zu dem Ende, auf dass ihr auf die Adimplirung gedachter dem Closter vorgeschriebenen Condition genaue Absicht zu tragen wissen möget, hiemit in Gnaden intimiren wollen. Hieran wird vollbracht unser allergnädigster Willen und Meinung. Geben in unserer Stadt Wien, den vierzehenden Monats- tag Augusti im sieben zehen hundert sieben und dreissigsten, unserer Reiche des römischen im sechs und zwanzigsten,
Strana 330
330 derer hispanischen im vier- und dreissigsten und derer hun- garisch und böheimbischen im sieben und zwanzigsten Jahre. Carl m. p. Guil. comes Kollowrat ab Ugezd, ris Bae supr. cancell. m. p. Philipp Graf Kinsky m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mttis. proprium. Rudolf Graf Koržensky m. p. German Martin v. Lanner m. p. CCXXXI. 1740. November. 16. Wien. Kaiserin Maria Theresia ernennt den P. Martin Schmidt zum Abte von Emaus und befiehlt dessen Einführung in den Besitz der Abtei. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 723 s.). Nos Maria Theresia, divina favente clementia Hungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae regina, archidux Austriae, marchio Moraviae, dux Luxemburgiae et Silesiae et marchio Lusatiae, nupta dux Lotharingiae et magna dux Hetruriae, praesentium tenore notum esse cupimus, nos Mar- tino Schmidt in clementissima eximiarum suarum dotium ac egregiarum qualitatum aliarumque, quibus ornatus est, virtutum consideratione, vacantem abbatiam Montisserrati Pragensis (cuius jus patronatus nec non nominandi et prae- sentandi potestas ad nos tamquam reginam Boemiae pleno jure spectat) benignissime contulisse ac dedisse. Quapropter a reverendissimo in Christo patre, principe devoto, fideli nobis dilecto Joanne Mauritio, sacrae metropolitanae ecclesiae Pragensis archiepiscopo et primate regni nostri haereditarii Boemiae legato nato, consiliario nostro actuali intimo, qua loci ordinario clementer et benigne postulamus, ut supra- dictum P. Martinum Schmidt tamquam legitimum abbatem praedicti Montisserrati Pragensis et visitatorem monasterii in Bösig in realem et actualem possessionem eiusdem abbatiae introducat, conventuales vero eiusdem loci serio admoneat, ut
330 derer hispanischen im vier- und dreissigsten und derer hun- garisch und böheimbischen im sieben und zwanzigsten Jahre. Carl m. p. Guil. comes Kollowrat ab Ugezd, ris Bae supr. cancell. m. p. Philipp Graf Kinsky m. p. Ad mandatum sacae caesae regiaeque Mttis. proprium. Rudolf Graf Koržensky m. p. German Martin v. Lanner m. p. CCXXXI. 1740. November. 16. Wien. Kaiserin Maria Theresia ernennt den P. Martin Schmidt zum Abte von Emaus und befiehlt dessen Einführung in den Besitz der Abtei. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 723 s.). Nos Maria Theresia, divina favente clementia Hungariae, Boemiae, Dalmatiae, Croatiae et Sclavoniae regina, archidux Austriae, marchio Moraviae, dux Luxemburgiae et Silesiae et marchio Lusatiae, nupta dux Lotharingiae et magna dux Hetruriae, praesentium tenore notum esse cupimus, nos Mar- tino Schmidt in clementissima eximiarum suarum dotium ac egregiarum qualitatum aliarumque, quibus ornatus est, virtutum consideratione, vacantem abbatiam Montisserrati Pragensis (cuius jus patronatus nec non nominandi et prae- sentandi potestas ad nos tamquam reginam Boemiae pleno jure spectat) benignissime contulisse ac dedisse. Quapropter a reverendissimo in Christo patre, principe devoto, fideli nobis dilecto Joanne Mauritio, sacrae metropolitanae ecclesiae Pragensis archiepiscopo et primate regni nostri haereditarii Boemiae legato nato, consiliario nostro actuali intimo, qua loci ordinario clementer et benigne postulamus, ut supra- dictum P. Martinum Schmidt tamquam legitimum abbatem praedicti Montisserrati Pragensis et visitatorem monasterii in Bösig in realem et actualem possessionem eiusdem abbatiae introducat, conventuales vero eiusdem loci serio admoneat, ut
Strana 331
331 eundem a nobis ita praesentatum et nominatum pro vero et legitimo abbate agnoscant, venerentur eidemque debitam obedientiam praestent, concedentes ipsi de regia authoritate et potestate nostra requisitam et sufficientem facultatem, quatenus concreditum sibi eiusdem Montisserrati monasterium non modo in spiritualibus ad honorem et gloriam Dei omni- potentis et religionis catholicae incrementum, verum etiam in temporalibus regere et disciplinam monasticam ibidem sedulo observando, prout abbatem et praesulem fidelem decet, conventui illi praeesse possit et valeat. Quemadmodum etiam non dubitamus, quod juxta jura- mentum ab eo praestitum pro possibili studebit et curabit, mandantes proinde regiis locumtenentibus nostris haeredi- tarii nostri regni Boemiae sicut et caeteris officialibus eiusdem regni nec non magistratibus aliisque omnibus ac singulis ibidem subditis nostris, cuiuscunque conditionis, status, digni- tatis et gradus illi fuerint, quatenus praesentatum a nobis abbatem Martinum Schmidt una cum praefato conventu in pacifica et quieta huius regiae nostrae praesentationis posses- sione sinant nec ipsi contraveniant, nec ad hoc monasterium modo spectantes subditos a debita obedientia eius eximant, turbent, nec alio quocunque modo in functione sua abbatiali impediant vel ab aliis id fieri permittant, quin potius se erga ipsum velut erga antecessores eius abbates dicti Montisserrati gerant, eum revereantur, respiciant ac in juribus suis manu- tenendo ad omnia ei quocunque modo competentia jura id- que tam in publicis regni nostri Boemiae comitiis et conven- tibus, quam apud tabulas regni et aliis quibuscunque ei com- petentem dignitatem, jura et praeeminentiam, quibus reliqui praelati seu abbates et visitatores status ecclesiastici praefati regni nostri ex concessione antecessorum nostrorum regum et imperatorum felicissimae recordationis per privilegia, statuta vel ex consuetudine gaudent et fruuntur, pariter ad- mittant gaudere et frui sinant, eum nullatenus impedientes seu molestantes, quatenus gravissimam poenam et indigna- tionem nostram evitare valeant. In quorum fidem praesentes litteras fieri easque sigilli nostri regni appressione com- muniri jussimus.
331 eundem a nobis ita praesentatum et nominatum pro vero et legitimo abbate agnoscant, venerentur eidemque debitam obedientiam praestent, concedentes ipsi de regia authoritate et potestate nostra requisitam et sufficientem facultatem, quatenus concreditum sibi eiusdem Montisserrati monasterium non modo in spiritualibus ad honorem et gloriam Dei omni- potentis et religionis catholicae incrementum, verum etiam in temporalibus regere et disciplinam monasticam ibidem sedulo observando, prout abbatem et praesulem fidelem decet, conventui illi praeesse possit et valeat. Quemadmodum etiam non dubitamus, quod juxta jura- mentum ab eo praestitum pro possibili studebit et curabit, mandantes proinde regiis locumtenentibus nostris haeredi- tarii nostri regni Boemiae sicut et caeteris officialibus eiusdem regni nec non magistratibus aliisque omnibus ac singulis ibidem subditis nostris, cuiuscunque conditionis, status, digni- tatis et gradus illi fuerint, quatenus praesentatum a nobis abbatem Martinum Schmidt una cum praefato conventu in pacifica et quieta huius regiae nostrae praesentationis posses- sione sinant nec ipsi contraveniant, nec ad hoc monasterium modo spectantes subditos a debita obedientia eius eximant, turbent, nec alio quocunque modo in functione sua abbatiali impediant vel ab aliis id fieri permittant, quin potius se erga ipsum velut erga antecessores eius abbates dicti Montisserrati gerant, eum revereantur, respiciant ac in juribus suis manu- tenendo ad omnia ei quocunque modo competentia jura id- que tam in publicis regni nostri Boemiae comitiis et conven- tibus, quam apud tabulas regni et aliis quibuscunque ei com- petentem dignitatem, jura et praeeminentiam, quibus reliqui praelati seu abbates et visitatores status ecclesiastici praefati regni nostri ex concessione antecessorum nostrorum regum et imperatorum felicissimae recordationis per privilegia, statuta vel ex consuetudine gaudent et fruuntur, pariter ad- mittant gaudere et frui sinant, eum nullatenus impedientes seu molestantes, quatenus gravissimam poenam et indigna- tionem nostram evitare valeant. In quorum fidem praesentes litteras fieri easque sigilli nostri regni appressione com- muniri jussimus.
Strana 332
332 Datum in civitate nostra Viennae, die 16. No- vembris anno 1740, regnorum nostrorum Hungariae et Boemiae I. Philippus comes Kinsky, Maria Theresia m. p. dominae reginae supremus cancellarius m. p. Rudolphus comes Korzensky m. p. Joannes Fridericus ab Eger m. p. CCXXXII. [1742. April. 21. Rom.] Abt Martin Schmidt bittet den Papst um die Vollmacht, die Medaillen zu Ehren des hl. Benedikt weihen zu dürfen, wie sie dem Abte und Visitator von Braunau, Benno Löbl, verliehen wurde. Beigefügt ist die dem Abte Benno erteilte Erlaubnis vom 23. Dezember 1741 mit Breve vom 12. März 1742. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 731 s.). Vgl. Urkunde CCXLI vom 3. April 1756. Beatissime ac sanctissime pater. Ad sacros provolutus et osculans Sanctitatis vestrae pedes accedit cum humillima ac enixa supplicatione ad Sanctitatem vestram Martinus Schmidt, humilis ac indignus abbas monasterii Pragae in Emaus ordinis s. Benedicti congregationis Monserratensis in Germania, regni Boemiae praelatus infulatus ac per Boemiam eiusdem congregationis Monserratensis visitator perpetuus, regiae capellae in eodem regno capellanus perpetuus dioecesis Pragensis, pro speciali gratia et communicatione obtinenda a Sanctitate vestra gratia concessa Bennoni Löbl, ordinis s. Benedicti liberi et exempti monasterii Brzevnoviensis in Brauna abbati, Waldstadii Silesiorum praeposito, regni Boe- miae praelato infulato ac per Boemiam, Moraviam et Silesiam congregationis Boemicae Benedictinae visitatori perpetuo et ex voto sacrae congregationis indulgentiis sacrisque reliquiis praepositae numismatibus seu cruculis sancti Benedicti nuncu- patis per eiusmodi visitatorem perpetuum pro tempore exi- stentem ac monachos eidem subjectos sub certa formula ad hoc specialiter approbata benedictis indulgentias in summario specificatas sub die 23. decembris 1741 concessis ac per breve
332 Datum in civitate nostra Viennae, die 16. No- vembris anno 1740, regnorum nostrorum Hungariae et Boemiae I. Philippus comes Kinsky, Maria Theresia m. p. dominae reginae supremus cancellarius m. p. Rudolphus comes Korzensky m. p. Joannes Fridericus ab Eger m. p. CCXXXII. [1742. April. 21. Rom.] Abt Martin Schmidt bittet den Papst um die Vollmacht, die Medaillen zu Ehren des hl. Benedikt weihen zu dürfen, wie sie dem Abte und Visitator von Braunau, Benno Löbl, verliehen wurde. Beigefügt ist die dem Abte Benno erteilte Erlaubnis vom 23. Dezember 1741 mit Breve vom 12. März 1742. Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. I, p. 731 s.). Vgl. Urkunde CCXLI vom 3. April 1756. Beatissime ac sanctissime pater. Ad sacros provolutus et osculans Sanctitatis vestrae pedes accedit cum humillima ac enixa supplicatione ad Sanctitatem vestram Martinus Schmidt, humilis ac indignus abbas monasterii Pragae in Emaus ordinis s. Benedicti congregationis Monserratensis in Germania, regni Boemiae praelatus infulatus ac per Boemiam eiusdem congregationis Monserratensis visitator perpetuus, regiae capellae in eodem regno capellanus perpetuus dioecesis Pragensis, pro speciali gratia et communicatione obtinenda a Sanctitate vestra gratia concessa Bennoni Löbl, ordinis s. Benedicti liberi et exempti monasterii Brzevnoviensis in Brauna abbati, Waldstadii Silesiorum praeposito, regni Boe- miae praelato infulato ac per Boemiam, Moraviam et Silesiam congregationis Boemicae Benedictinae visitatori perpetuo et ex voto sacrae congregationis indulgentiis sacrisque reliquiis praepositae numismatibus seu cruculis sancti Benedicti nuncu- patis per eiusmodi visitatorem perpetuum pro tempore exi- stentem ac monachos eidem subjectos sub certa formula ad hoc specialiter approbata benedictis indulgentias in summario specificatas sub die 23. decembris 1741 concessis ac per breve
Strana 333
333 apostolicum die 12. Martii 1742 confirmatis, benedicendi pariter cruculas et numismata vulgo medalia characteribus crucis sancti Benedicti signata ac indulgentiarum desuper a Sancti- tate vestra concessarum. Cuius decreti est tenor sequens: Sacra Congregatio indul- gentiis sacrisque reliquiis praeposita, instante reverendo patre, domino Bennone Löbl, liberi et exempti monasterii Brzevno- viensis abbate, Waldstadii praeposito, regni Boemiae praelato infulato ac ordinis sancti Benedicti per eandem Boemiam, Moraviam et Silesiam visitatore perpetuo, suprascriptum indulgentiarum summarium cum suis respective declarationibus quocumque idiomate in locis quibusvis catholicis imprimi posse censuit. Pro qua speciali gratia et communicatione benedicendi suprafatas cruces et numismata ac indulgentiarum desuper a Sanctitate vestra obtenta. Et facta de praedictis omnibus et singulis sub die 21. aprilis 1742 per me subscriptum secretarium Sanctissimo domino nostro Benedicto XIV. rela- tionem, Sanctitas sua benigne approbavit atque concessit. Romae typis reverendae camerae apostolicae MDCCXLII. L. cardinalis Picus, praefectus. A. M. Erba, protonotarius apostolicus, secretarius. Superiorum permissu inscriptio et attresse tale: Beatis- simo ac sanctissimo patri domino nostro domino Benedicto eius nominis XIV., sacrosanctae Romanae ac universalis ecclesiae catholicae Pontifici Maximo, domino meo clementissimo. CCXXXIII. 1745. November. 3. Prag. Wenzel Boskowsky errichtet im Verein mit dem Abte Martin Schmidt und dem Prior Anselm Günther einen Stiftungsbrief über die von seinem Vater Karl Maximilian Boskowsky letztwillig angeordnete Stiftung von 500 fl. rh. zur Lesung von zwei hl. Messen jährlich für des Stifters Seelenruhe. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XI. XII. p. 23. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2.
333 apostolicum die 12. Martii 1742 confirmatis, benedicendi pariter cruculas et numismata vulgo medalia characteribus crucis sancti Benedicti signata ac indulgentiarum desuper a Sancti- tate vestra concessarum. Cuius decreti est tenor sequens: Sacra Congregatio indul- gentiis sacrisque reliquiis praeposita, instante reverendo patre, domino Bennone Löbl, liberi et exempti monasterii Brzevno- viensis abbate, Waldstadii praeposito, regni Boemiae praelato infulato ac ordinis sancti Benedicti per eandem Boemiam, Moraviam et Silesiam visitatore perpetuo, suprascriptum indulgentiarum summarium cum suis respective declarationibus quocumque idiomate in locis quibusvis catholicis imprimi posse censuit. Pro qua speciali gratia et communicatione benedicendi suprafatas cruces et numismata ac indulgentiarum desuper a Sanctitate vestra obtenta. Et facta de praedictis omnibus et singulis sub die 21. aprilis 1742 per me subscriptum secretarium Sanctissimo domino nostro Benedicto XIV. rela- tionem, Sanctitas sua benigne approbavit atque concessit. Romae typis reverendae camerae apostolicae MDCCXLII. L. cardinalis Picus, praefectus. A. M. Erba, protonotarius apostolicus, secretarius. Superiorum permissu inscriptio et attresse tale: Beatis- simo ac sanctissimo patri domino nostro domino Benedicto eius nominis XIV., sacrosanctae Romanae ac universalis ecclesiae catholicae Pontifici Maximo, domino meo clementissimo. CCXXXIII. 1745. November. 3. Prag. Wenzel Boskowsky errichtet im Verein mit dem Abte Martin Schmidt und dem Prior Anselm Günther einen Stiftungsbrief über die von seinem Vater Karl Maximilian Boskowsky letztwillig angeordnete Stiftung von 500 fl. rh. zur Lesung von zwei hl. Messen jährlich für des Stifters Seelenruhe. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XI. XII. p. 23. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2.
Strana 334
334 CCXXXIV. 1746. November. 24. Wien. Uber Ansuchen des Abtes Martin Schmidt und des Konventes des Stiftes Emaus, anstatt des nach Veräußerung des Gutes Bösig angekauften und wiederum ungünstig verkauften Gutes Schedersitz die Güter Tmain und Launin ankaufen zu dürfen, be- auftragt Kaiserin Maria Theresia die Statthalterei in Prag, die Fundationskommission einzuvernehmen und zu berichten, ob der Bitte willfahrt werden könne. Die einfache Kopie des Reskripts erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 25 und trägt auf der Rückseite folgende Note: „Beygehendes allermil- destes Rescriptum cum allegatis in copiis denen tit. kgl. Herren Unterambt- leuten zu dem Ende, damit dieselbte hierüber sowohl die Auskunft, was es mit in bemelten vorherigen Verkäufen für eine Beschaffenheit habe, ertheilen, als auch einen gutachtl. Bericht anhero erstatten möchten, erga restitutionem zuzusenden. — Ex consilio regiae camerae Bohemicae. Pragae, 7. Decembris 1746. Franz Leopold Ridl. — Ingrossatum in manuali decretorum 6to sub lit. O. 7.“ Maria Theresia. Liebe Getreue. Was bey uns der würdige, andächtige, unser lieber getreuer Martin Schmidt, ordinis sancti Benedicti Abt unseres Stifts und Gotteshaus bey unser lieben Frauen Montis Serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, und Ansel- mus Küntner, Prior, in Namen des gesambten Convents daselbst, dass dieses Stift anfänglich das Fundations-Gut Bezdiez in dem Buntzlauer Creys in unserem Erbkönigreich Böheimb, nach dessen Veralienirung auf den von unserem hochgeehrtesten Herrn Crossvater wayland Kaysers Leopoldi Mayst. glorwürdigsten Andenkens unterm achtzehenden Aprilis sechzehenhundert neun und siebenzig erhaltenen Consens aber das Gut Schederzitz besessen und solches Gut ebenfalls praevio consensu clementissimo de dato den zehenden Decembris sechzehenhundert funf und achtzig, wie auch andere Grundstücke, in Meinung durch derley Veräusserung der Fundation besser zu rathen oder zu nutzen, und zwar meisten- theils umb einen weit geringeren Werth, als selbige geschätzet und respective erkaufet worden wären, zu des Stifts unwieder- bringlichen Schaden ad manus saeculares hinwiederumb ver-
334 CCXXXIV. 1746. November. 24. Wien. Uber Ansuchen des Abtes Martin Schmidt und des Konventes des Stiftes Emaus, anstatt des nach Veräußerung des Gutes Bösig angekauften und wiederum ungünstig verkauften Gutes Schedersitz die Güter Tmain und Launin ankaufen zu dürfen, be- auftragt Kaiserin Maria Theresia die Statthalterei in Prag, die Fundationskommission einzuvernehmen und zu berichten, ob der Bitte willfahrt werden könne. Die einfache Kopie des Reskripts erliegt im Statth.-Arch. Prag, Fasz. B. 45. 2. 25 und trägt auf der Rückseite folgende Note: „Beygehendes allermil- destes Rescriptum cum allegatis in copiis denen tit. kgl. Herren Unterambt- leuten zu dem Ende, damit dieselbte hierüber sowohl die Auskunft, was es mit in bemelten vorherigen Verkäufen für eine Beschaffenheit habe, ertheilen, als auch einen gutachtl. Bericht anhero erstatten möchten, erga restitutionem zuzusenden. — Ex consilio regiae camerae Bohemicae. Pragae, 7. Decembris 1746. Franz Leopold Ridl. — Ingrossatum in manuali decretorum 6to sub lit. O. 7.“ Maria Theresia. Liebe Getreue. Was bey uns der würdige, andächtige, unser lieber getreuer Martin Schmidt, ordinis sancti Benedicti Abt unseres Stifts und Gotteshaus bey unser lieben Frauen Montis Serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, und Ansel- mus Küntner, Prior, in Namen des gesambten Convents daselbst, dass dieses Stift anfänglich das Fundations-Gut Bezdiez in dem Buntzlauer Creys in unserem Erbkönigreich Böheimb, nach dessen Veralienirung auf den von unserem hochgeehrtesten Herrn Crossvater wayland Kaysers Leopoldi Mayst. glorwürdigsten Andenkens unterm achtzehenden Aprilis sechzehenhundert neun und siebenzig erhaltenen Consens aber das Gut Schederzitz besessen und solches Gut ebenfalls praevio consensu clementissimo de dato den zehenden Decembris sechzehenhundert funf und achtzig, wie auch andere Grundstücke, in Meinung durch derley Veräusserung der Fundation besser zu rathen oder zu nutzen, und zwar meisten- theils umb einen weit geringeren Werth, als selbige geschätzet und respective erkaufet worden wären, zu des Stifts unwieder- bringlichen Schaden ad manus saeculares hinwiederumb ver-
Strana 335
335 kaufet hätte, allerdemüthigst vorgestellet und welchergestalten uns dieselbe umb unsereren allerhöchsten Consens, womit sie das Gut Tman und Launin oder ein anderes Gut in aequi- valenti in besagtem unserem Erbkönigreich Böheimb zu ge- dachtem Stift erkaufen können, allergehorsambst gebeten, solches werdet ihr aus dem Anschluss mit mehreren ersehen, so wir an euch remittiren mit dem gnädigsten Befehl, dass ihr über dieses allerdemütigste Gesuch die in Fundations- sachen aufgestellte Commission und sonstige gehörige Stellen vernehmen, uns aber sodann euere Gemüthsmeinung, ob und wie sothanem Petito etwa gefüget werden könnte, mittelst eines allerunterthänigsten Berichts zu Handen unserer kays. königl. Böheimbischen Hofcantzley allergehorsambst eröffnen sollet. Hieran etc. Geben Wien, den 24. November 1746. Fridericus comes Harrach, Maria Theresia m. p. rae Bae sup. cancellarius m. p. Rudolf Graf Koržensky m. p. Joseph Ignaz v. Stang m. p. Ad mandatum etc. CCXXXV. 1752. Februar. 12. Wien. Maria Theresia erteilt dem Abte Martin Schmidt von Emaus und dem Konvente die Erlaubnis, das Gut Třebeschitz mit Lhota um den Preis von 61.500 fl. von der Gräfin von Rogendorf zu kaufen. Das Original auf Pergament (78 em X 62 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2, Nr. 6. Von dem an schwarzgelber seidener Schnur hängenden großen Wachssiegel (D. 111/2 cm) in einer Holzkapsel sind nur noch die Buchstaben: HERE zu lesen. Auf dem mittleren oberen Bug der Außenseite steht der Land- tafeleintragungsvermerk: Dieses Allergnädigstes Consens-Diploma ist der königl. Landtafel auf ein von Ihro Röm. kays. königl. May. an dero kays. königl. Repraesentation und Cammer im Königreich Böheimb ergangenes, von dannen zu dem Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimirtes und daselbst in den 4. rosmarinfarben Relations-Quatern sub Lit. J. 26 ingrossirtes aller mildestes Rescriptum in den 4. sonnenfarben Kauf-Quatern der Einlagen anno 1752 am Montag nach dem Sonntag Quasimodogeniti, das ist den 10. Aprilis sub Lit. A. 27 von Worth zu Worth eingetragen und wo gehörig ausgezeichnet worden.
335 kaufet hätte, allerdemüthigst vorgestellet und welchergestalten uns dieselbe umb unsereren allerhöchsten Consens, womit sie das Gut Tman und Launin oder ein anderes Gut in aequi- valenti in besagtem unserem Erbkönigreich Böheimb zu ge- dachtem Stift erkaufen können, allergehorsambst gebeten, solches werdet ihr aus dem Anschluss mit mehreren ersehen, so wir an euch remittiren mit dem gnädigsten Befehl, dass ihr über dieses allerdemütigste Gesuch die in Fundations- sachen aufgestellte Commission und sonstige gehörige Stellen vernehmen, uns aber sodann euere Gemüthsmeinung, ob und wie sothanem Petito etwa gefüget werden könnte, mittelst eines allerunterthänigsten Berichts zu Handen unserer kays. königl. Böheimbischen Hofcantzley allergehorsambst eröffnen sollet. Hieran etc. Geben Wien, den 24. November 1746. Fridericus comes Harrach, Maria Theresia m. p. rae Bae sup. cancellarius m. p. Rudolf Graf Koržensky m. p. Joseph Ignaz v. Stang m. p. Ad mandatum etc. CCXXXV. 1752. Februar. 12. Wien. Maria Theresia erteilt dem Abte Martin Schmidt von Emaus und dem Konvente die Erlaubnis, das Gut Třebeschitz mit Lhota um den Preis von 61.500 fl. von der Gräfin von Rogendorf zu kaufen. Das Original auf Pergament (78 em X 62 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2, Nr. 6. Von dem an schwarzgelber seidener Schnur hängenden großen Wachssiegel (D. 111/2 cm) in einer Holzkapsel sind nur noch die Buchstaben: HERE zu lesen. Auf dem mittleren oberen Bug der Außenseite steht der Land- tafeleintragungsvermerk: Dieses Allergnädigstes Consens-Diploma ist der königl. Landtafel auf ein von Ihro Röm. kays. königl. May. an dero kays. königl. Repraesentation und Cammer im Königreich Böheimb ergangenes, von dannen zu dem Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimirtes und daselbst in den 4. rosmarinfarben Relations-Quatern sub Lit. J. 26 ingrossirtes aller mildestes Rescriptum in den 4. sonnenfarben Kauf-Quatern der Einlagen anno 1752 am Montag nach dem Sonntag Quasimodogeniti, das ist den 10. Aprilis sub Lit. A. 27 von Worth zu Worth eingetragen und wo gehörig ausgezeichnet worden.
Strana 336
336 Wir Maria Theresia, von Gottes Gnaden Römische Kayserin, in Germanien, zu Hungarn, Böhein, Dalmatien, Kroatien und Slavonien Königin, Erzherzogin zu Oesterreich, Marggräfin zu Mähren, Herzogin zu Luxenburg und in Schlesien und Marggräfin zu Laußniz, Herzogin zu Lothringen und Großherzogin zu Toscana, bekennen öffentlich mit diesem Brief und thun kund jedermänniglich. daß Uns der würdige, andächtige, Unser lieber Getreuer Martinus Schmidt, Abt, und der Pater Anselmus Günther, Prior, im Nahmen und anstatt des ganzen Convents ordinis sancti Bene- dicti strictioris observantiae Unjeres königl. Closter-Stüfts Montserrat, sonst Emaus genannt, in Unserer königl. Neuen Stadt Prag, allerdemüthigst vorgebracht, wasmassen sie mit der hoch und wohlgebohrnen Unser lieben andächtigen Maria Barbara Gräfin von Rogendorf, gebohrnen Gräfin von Götzen, als Inha- berin der Herrschaft Böhmisch-Sternberg, über zwey derselben zuständige und in dem Kaurzimer Creyß gelegene Appertinenz- Corpora, benanntlich Trzebeschitz und Lhota bis auf Unjere allerhöchste Einwilligung und landesfürstlichen Consens die Appunctation eines Kaufss und Verkaufs-Contracts pr. ein und sechzig tausend fünf hundert Gulden getroffen hätten, mit aller unterthänigster Bitte, Wir geruheten in diesen eventualiter abge schlossenen Kauf um so mehrers allergnädigst zu willigen und Unsern ihme Closter-Stift bereits unterm achtzehenden Martii siebenzehenhundert neun und vierzig pro aequivalenti des ehe mahls bejessenen und ad manus laicas veräußerten Fundations- Guts Bezdiez pr. vier und dreyßig tausend Gulden ertheilten königlichen Consens dahin zu extendiren, als ermeltes Gut Bezdiez dermahlen wenigstens auf einmahl hundert zwänzig tausend Gulden aesti¬ miret würde, das dargegen erkaufte Güthl Sukdol aber mehr nicht als fünf und zwanzig tausend fünf hundert Gulden werth jeye und lediglich in Ein 11/16“ angesesfene Bestehe, folgsam die wahre Betragnuß obigen aequivalentis auch mit Einbegriff derer nun acquirirenden zweyen Rogendorfischen Corporum nicht gänzlich erreichet werde. Wann Uns nun zu gleicher Zeit auch ermelte Gräfin v. Rogendorf demüthigst vorgestellet, wasmaßen der Ver- kauf sothaner beyden Gütern bey ihren aufhabenden vielen Passiv-Schulden das einzige Mittel seye, die ihr sonsten bevor- stehende Cridam, und Abschätzung, folgsam den hieraus sowohl,
336 Wir Maria Theresia, von Gottes Gnaden Römische Kayserin, in Germanien, zu Hungarn, Böhein, Dalmatien, Kroatien und Slavonien Königin, Erzherzogin zu Oesterreich, Marggräfin zu Mähren, Herzogin zu Luxenburg und in Schlesien und Marggräfin zu Laußniz, Herzogin zu Lothringen und Großherzogin zu Toscana, bekennen öffentlich mit diesem Brief und thun kund jedermänniglich. daß Uns der würdige, andächtige, Unser lieber Getreuer Martinus Schmidt, Abt, und der Pater Anselmus Günther, Prior, im Nahmen und anstatt des ganzen Convents ordinis sancti Bene- dicti strictioris observantiae Unjeres königl. Closter-Stüfts Montserrat, sonst Emaus genannt, in Unserer königl. Neuen Stadt Prag, allerdemüthigst vorgebracht, wasmassen sie mit der hoch und wohlgebohrnen Unser lieben andächtigen Maria Barbara Gräfin von Rogendorf, gebohrnen Gräfin von Götzen, als Inha- berin der Herrschaft Böhmisch-Sternberg, über zwey derselben zuständige und in dem Kaurzimer Creyß gelegene Appertinenz- Corpora, benanntlich Trzebeschitz und Lhota bis auf Unjere allerhöchste Einwilligung und landesfürstlichen Consens die Appunctation eines Kaufss und Verkaufs-Contracts pr. ein und sechzig tausend fünf hundert Gulden getroffen hätten, mit aller unterthänigster Bitte, Wir geruheten in diesen eventualiter abge schlossenen Kauf um so mehrers allergnädigst zu willigen und Unsern ihme Closter-Stift bereits unterm achtzehenden Martii siebenzehenhundert neun und vierzig pro aequivalenti des ehe mahls bejessenen und ad manus laicas veräußerten Fundations- Guts Bezdiez pr. vier und dreyßig tausend Gulden ertheilten königlichen Consens dahin zu extendiren, als ermeltes Gut Bezdiez dermahlen wenigstens auf einmahl hundert zwänzig tausend Gulden aesti¬ miret würde, das dargegen erkaufte Güthl Sukdol aber mehr nicht als fünf und zwanzig tausend fünf hundert Gulden werth jeye und lediglich in Ein 11/16“ angesesfene Bestehe, folgsam die wahre Betragnuß obigen aequivalentis auch mit Einbegriff derer nun acquirirenden zweyen Rogendorfischen Corporum nicht gänzlich erreichet werde. Wann Uns nun zu gleicher Zeit auch ermelte Gräfin v. Rogendorf demüthigst vorgestellet, wasmaßen der Ver- kauf sothaner beyden Gütern bey ihren aufhabenden vielen Passiv-Schulden das einzige Mittel seye, die ihr sonsten bevor- stehende Cridam, und Abschätzung, folgsam den hieraus sowohl,
Strana 337
337 als durch die vornehmende Licitation zu befürchtenden Schaden und Unkosten zu evitiren, als haben Wir nach dem von gehörigen Orten darüber eingeholten gutachtlichen Bericht aus denen Uns gehorsamst vorgetragenen besonderen Ursachen in hoc casu speci- fico in derer Supplicanten allerdemüthigste Bitte in Gnaden ge- williget und zu Vollziehung solchen Kauf und Verkaufs beneunter beyder Güter Trzebeschitz und Lhota Unsern gnädigsten Consens ertheilet. Thun das auch, consentiren und bewilligen solches als regierende Königin zu Böheim hiemit wissentlich und in Kraft dieses Briefs also und dergestalt, daß mehr bedeuter Abt und gesamtes Convent des Closter-Stiffts Montserrat von obernanter Gräfin v. Rogendorf solche beyde corpora Trzebeschitz und Lhota mit ihren Ans und Zugehörungen frey und ungehindert erkaufen, auch valide besitzen könne und möge. Gebieten hierauf allen und jeden Unseren nachgesezten Obrigkeiten, Inwohnern und Unter- thanen, was Würden, Standes, Amts oder Weesens die in Unseren Erb-Königreich Böheimb seynd, insonderheit aber Unserer könig- lichen Repraesentation und Cammer daselbst hiemit gnädigst, daß sie öfters gedachtes Closter-Stift Montserrat bey diesem Unjeren zu Erkaufung vorerwehnter Güter Trzebeschitz und Lhota demselben gnädigst ertheilten Consens gebührend schützen und handhaben, darwieder selbst nicht thuen, noch das jemand anderen verstatten, bey Vermeydung Unserer schweren Straf und Ungnad. Das meynen Wir ernstlich. Zu Urkund dieses Briefs, besiglet mit Unseren kayser-königl. anhangenden größeren Insiegel. Der geben ist in Unserer Stadt Wien, den zwölften Monatstag Februarii nach Christi Unseres lieben Herrn und Seeligmachers gnadenreichen Geburt im siebenzehen hundert zwey und fünf- zigsten, Unserer Reicheldes Hungarischen und Böhmischen im zwölften Jahre. Maria Therejia m. p. Ad mandatum sacrae caesareo-regiae Majestatis pro- prium. Freiherr von Saffran m. p. F. W. Graf von Haugwitz m. p. Johann Graf Chotek m. p. 22
337 als durch die vornehmende Licitation zu befürchtenden Schaden und Unkosten zu evitiren, als haben Wir nach dem von gehörigen Orten darüber eingeholten gutachtlichen Bericht aus denen Uns gehorsamst vorgetragenen besonderen Ursachen in hoc casu speci- fico in derer Supplicanten allerdemüthigste Bitte in Gnaden ge- williget und zu Vollziehung solchen Kauf und Verkaufs beneunter beyder Güter Trzebeschitz und Lhota Unsern gnädigsten Consens ertheilet. Thun das auch, consentiren und bewilligen solches als regierende Königin zu Böheim hiemit wissentlich und in Kraft dieses Briefs also und dergestalt, daß mehr bedeuter Abt und gesamtes Convent des Closter-Stiffts Montserrat von obernanter Gräfin v. Rogendorf solche beyde corpora Trzebeschitz und Lhota mit ihren Ans und Zugehörungen frey und ungehindert erkaufen, auch valide besitzen könne und möge. Gebieten hierauf allen und jeden Unseren nachgesezten Obrigkeiten, Inwohnern und Unter- thanen, was Würden, Standes, Amts oder Weesens die in Unseren Erb-Königreich Böheimb seynd, insonderheit aber Unserer könig- lichen Repraesentation und Cammer daselbst hiemit gnädigst, daß sie öfters gedachtes Closter-Stift Montserrat bey diesem Unjeren zu Erkaufung vorerwehnter Güter Trzebeschitz und Lhota demselben gnädigst ertheilten Consens gebührend schützen und handhaben, darwieder selbst nicht thuen, noch das jemand anderen verstatten, bey Vermeydung Unserer schweren Straf und Ungnad. Das meynen Wir ernstlich. Zu Urkund dieses Briefs, besiglet mit Unseren kayser-königl. anhangenden größeren Insiegel. Der geben ist in Unserer Stadt Wien, den zwölften Monatstag Februarii nach Christi Unseres lieben Herrn und Seeligmachers gnadenreichen Geburt im siebenzehen hundert zwey und fünf- zigsten, Unserer Reicheldes Hungarischen und Böhmischen im zwölften Jahre. Maria Therejia m. p. Ad mandatum sacrae caesareo-regiae Majestatis pro- prium. Freiherr von Saffran m. p. F. W. Graf von Haugwitz m. p. Johann Graf Chotek m. p. 22
Strana 338
338 CCXXXVI. 1752. Juni. 30. Prag-Sternberg. Maria Barbara Gräfin von Rogendorf verkauft an den Abt Martin Schmidt und den Konvent des Klosters Emaus die Güter Třebeschitz und Lhota samt einem Stück Wald von der Herrschaft Sternberg um den Kaufpreis von 61.500 fl. rhein. und Schlüssel- geld 2000 fl. rhein. und 1500 fl. rhein. für den fundus instructus, mit der Zuficherung eines Holzlagerplatzes, freier Holzflößung aus der Sazawa durch das Sternberger Gebiet und der Leistung eines Bierzugebräues von 150 Faß. Der Kaufvertrag ist in der k. k. Landtafel in Prag intabuliert im Quatern Tom. 588, p. 12. Anno 1752 am Freytag nach dem Fest ss. Petri et Pauli, apostolorum, das ist den 30. Junii. Heunt zu End gesetzten dato ist zwischen der hoch- und wohlgeborenen Frauen Frauen Maria Barbara des heyl. röm. Reichs Gräfin von Rogendorf, geborenen Gräfin von Götz, an einem, dann dem hochwürdig wohledlgeborenen und hochgelehrten Herrn Martino Schmith, ord. S. Benedicti strictioris observantiae der Abtei Montserrat, sonst Emaus genannt, Abten, der Mont- serratenser Clöster durch Böheimb Visitatore, regiae capellae Pragensis perpetuo capellano und im Königreich Böheim Praelaten, wie auch dem Herrn Patre Priore Anselmo Güntner im Nahmen und anstatt des ganzen Convents kraft des von besagten wohllöblichen Convent diesfalls capitulariter gege- benen Consensus und bereits erfolgt der königl. Landtafel auf ein von Ihro kayserl. königl. Mayestät an dero Reprae- sentation und Cammer im Königreich Böheimb ergangenes, von dannen zum Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimiertes und daselbst in den 4ten rosmarinfarben Relations- quatern sub lit. J 26 ingrossirtes allermildestes Rescript in dem 4ten sonnenfarben Kaufquatern deren Einlagen 1752 den 10. April sub lit. A 27 intabulirten allergnädigsten Consens- Diplomatis am anderen Theil, nachfolgender rechtsbündiger und unwiderruflicher Kauf- und Verkauf-Contract errichtet, beliebet und beschlossen worden, wie folgt:
338 CCXXXVI. 1752. Juni. 30. Prag-Sternberg. Maria Barbara Gräfin von Rogendorf verkauft an den Abt Martin Schmidt und den Konvent des Klosters Emaus die Güter Třebeschitz und Lhota samt einem Stück Wald von der Herrschaft Sternberg um den Kaufpreis von 61.500 fl. rhein. und Schlüssel- geld 2000 fl. rhein. und 1500 fl. rhein. für den fundus instructus, mit der Zuficherung eines Holzlagerplatzes, freier Holzflößung aus der Sazawa durch das Sternberger Gebiet und der Leistung eines Bierzugebräues von 150 Faß. Der Kaufvertrag ist in der k. k. Landtafel in Prag intabuliert im Quatern Tom. 588, p. 12. Anno 1752 am Freytag nach dem Fest ss. Petri et Pauli, apostolorum, das ist den 30. Junii. Heunt zu End gesetzten dato ist zwischen der hoch- und wohlgeborenen Frauen Frauen Maria Barbara des heyl. röm. Reichs Gräfin von Rogendorf, geborenen Gräfin von Götz, an einem, dann dem hochwürdig wohledlgeborenen und hochgelehrten Herrn Martino Schmith, ord. S. Benedicti strictioris observantiae der Abtei Montserrat, sonst Emaus genannt, Abten, der Mont- serratenser Clöster durch Böheimb Visitatore, regiae capellae Pragensis perpetuo capellano und im Königreich Böheim Praelaten, wie auch dem Herrn Patre Priore Anselmo Güntner im Nahmen und anstatt des ganzen Convents kraft des von besagten wohllöblichen Convent diesfalls capitulariter gege- benen Consensus und bereits erfolgt der königl. Landtafel auf ein von Ihro kayserl. königl. Mayestät an dero Reprae- sentation und Cammer im Königreich Böheimb ergangenes, von dannen zum Ambt der königl. Landtafel durch eine Relation intimiertes und daselbst in den 4ten rosmarinfarben Relations- quatern sub lit. J 26 ingrossirtes allermildestes Rescript in dem 4ten sonnenfarben Kaufquatern deren Einlagen 1752 den 10. April sub lit. A 27 intabulirten allergnädigsten Consens- Diplomatis am anderen Theil, nachfolgender rechtsbündiger und unwiderruflicher Kauf- und Verkauf-Contract errichtet, beliebet und beschlossen worden, wie folgt:
Strana 339
339 Erstens verkaufet hochwohlbesagte Frau Frau Gräfin von Rogendorf die ihr erbaigenthumlich zugehörige, in diesem Königreich Böheimb in dem Kauržimer Creys gelegene Güter Tržebeschitz und Lhota cum omnibus appertinentiis in ihren Granitzen, Rainen und Steinen, so wie sich selbe damahlen befunden, als solche zur Herrschaft Sternberg erkaufet worden und wie solche die gräfliche Frau Verkäuferin laut des der königlichen Landtafel in dem dritten zimmetfarben Gedenk- Quatern Ao. 1739 den 4ten Martii sub lit. G 29 einverleibten Erbtheilungsvergleichs frey, eigen und erblich überkommen hat, mit allen Recht- und Gerechtigkeiten, wie solche die dermahlige Frau Besitzerin genossen oder genüssen können und mogen, mit denen darzu gehörigen Mayerhöfen, Schäferey und Dorfschaften, Wäldern, Büschen und Bächen, allen an- und abwesenden Unterthanen, dann denen in dem Beylass- zettel sub A, welcher gleichfalls beiderseits unterschrieben worden, specificirten Feldern, Vieh-Sorten, Würthschafts- Effecten und denen ad instructionem fundi gehörigen Depu- taten, ferners mit allen allda befindlichen der Frau Gräfin gehörigen Hausgeräth und Haus-Mobilien, nichts darvon aus- genommen, dann ferners ein in die Tržebeschitzer Felder hineingehendes, jedoch ausser denen Tržebeschitzer Gräntzen situirtes und sonst zur Herrschaft Sternberg gehöriges Stückel Wald von beyläufig 6 Landseilen, welches ordentlich abzu- messen und abzugränzen sein wird, an wohlbenannten Herrn Praelaten und das löbliche Convent zu Emaus. Wohin- gegen Secundo Ihro Hochwürden der Herr Praelat nebst den löbl. Convent vor die vorernannten zwei Güter inclusive des obbeschriebenen Stückl Wald nomine des Kaufschillings ein und sechzig tausend fünfhundert Gulden, dann wegen deren Mobilien, Geräthschaften und oballegirten Beylass ein tausend funfhundert Gulden rhein., endlichen auch nomine des Schlüssel- geldes 2000 Gulden rhein. zu Handen der gräflichen Fr. Frau Verkäuferin, welche 2000 fl. auch bey Unterfertigung dieses Contractes alsogleich bahr bezahlt worden, worumben auch Fr. Frau Verkäuferin dem kaufenden Teile in optima forma juris vollständig quittirt. 22"
339 Erstens verkaufet hochwohlbesagte Frau Frau Gräfin von Rogendorf die ihr erbaigenthumlich zugehörige, in diesem Königreich Böheimb in dem Kauržimer Creys gelegene Güter Tržebeschitz und Lhota cum omnibus appertinentiis in ihren Granitzen, Rainen und Steinen, so wie sich selbe damahlen befunden, als solche zur Herrschaft Sternberg erkaufet worden und wie solche die gräfliche Frau Verkäuferin laut des der königlichen Landtafel in dem dritten zimmetfarben Gedenk- Quatern Ao. 1739 den 4ten Martii sub lit. G 29 einverleibten Erbtheilungsvergleichs frey, eigen und erblich überkommen hat, mit allen Recht- und Gerechtigkeiten, wie solche die dermahlige Frau Besitzerin genossen oder genüssen können und mogen, mit denen darzu gehörigen Mayerhöfen, Schäferey und Dorfschaften, Wäldern, Büschen und Bächen, allen an- und abwesenden Unterthanen, dann denen in dem Beylass- zettel sub A, welcher gleichfalls beiderseits unterschrieben worden, specificirten Feldern, Vieh-Sorten, Würthschafts- Effecten und denen ad instructionem fundi gehörigen Depu- taten, ferners mit allen allda befindlichen der Frau Gräfin gehörigen Hausgeräth und Haus-Mobilien, nichts darvon aus- genommen, dann ferners ein in die Tržebeschitzer Felder hineingehendes, jedoch ausser denen Tržebeschitzer Gräntzen situirtes und sonst zur Herrschaft Sternberg gehöriges Stückel Wald von beyläufig 6 Landseilen, welches ordentlich abzu- messen und abzugränzen sein wird, an wohlbenannten Herrn Praelaten und das löbliche Convent zu Emaus. Wohin- gegen Secundo Ihro Hochwürden der Herr Praelat nebst den löbl. Convent vor die vorernannten zwei Güter inclusive des obbeschriebenen Stückl Wald nomine des Kaufschillings ein und sechzig tausend fünfhundert Gulden, dann wegen deren Mobilien, Geräthschaften und oballegirten Beylass ein tausend funfhundert Gulden rhein., endlichen auch nomine des Schlüssel- geldes 2000 Gulden rhein. zu Handen der gräflichen Fr. Frau Verkäuferin, welche 2000 fl. auch bey Unterfertigung dieses Contractes alsogleich bahr bezahlt worden, worumben auch Fr. Frau Verkäuferin dem kaufenden Teile in optima forma juris vollständig quittirt. 22"
Strana 340
340 Belangend aber den Verkaufs-Schilling deren 61.500 fl. nebst denen für die Mobilien und Effecten stipulirten 1500 fl., zusammen 63.000 fl., diesen verspricht der kaufende Theil in ordine des commissionaliter zu machen kommenden Ausweises, denen zur Zahlung assignirten creditoribus in ordine tabulari zu entrichten oder auch per cessiones an sich zu lösen, ein- folglich die Cessions- und künftige Quittirungsunkosten ex proprio zu tragen, wohingegen die gräfliche Frau Frau Ver- käuferin die Intabulations-Unkosten deren Schuldverschrei- bung zu ersetzen und die diesfällige Intabulations-Tax- Zettel, soviel zum Vorschein kommen werden, einzulösen. Ferners et Tertio ist bedungen worden, daß der (tit.) Herr Praelat und das löbliche Convent auf den Einfluß Sazawa ihr Holz nacher Prag durch das Sternberger Territorium frey abzu- schwemmen oder abzuflössen das jus haben sollen, zu welchen Ende dann die (tit.) Frau Gräfin von Rogendorf vor sich, ihre Erben und nachkommende Besitzer der Herrschaft Stern- berg sich obligiret, auf dem Sternberger territorio an gedachten Fluß Sazawa oder Blanitze einen bequemen Aufwaltz-Platz, wohin das Holzwerk ohngehindert und ohne allen Entgelt in ewige Zeiten kann gebracht, aufgeschüchtet, auch abge- arbeitet und zur Flössung in den Fluß gelassen werden, des nechsten anzuweisen. Nicht minder Quarto ist verabredet worden, daß weilen der kaufende Theil in Tržebeschitz dato kein Bräuhaus hat, die gräfliche Frau Verkäuferin denen geistlichen Herrn Käufern 150 Vaß reines und taugliches Bier als ein Zugebräu gegen Schüttung a 7 Viertel Gersten auf jedes Vass und Entrichtung des gewöhnlichen Bier-Tatzes zu reichen, dem Tržebeschitzer Beambten aber die Patocken gratis zu passiren, nicht münder von jeden Gebräu 10 Butten Treber zu Verabfolgung(!) ge- halten, dahingegen die Tržebeschitzer und Lhotter Schänker verbunden seyn sollen, den Brandwein in dem bisherigen Werth und wie vorher von den Sternberger Brandwein- Pachter pro rata des empfangenden Bieres zu nehmen. Ubrigens verbindet sich die Frau Frau Gräfin, die Sepa- ration der Tranksteuer dahin zu bewürken, daß dem Gut
340 Belangend aber den Verkaufs-Schilling deren 61.500 fl. nebst denen für die Mobilien und Effecten stipulirten 1500 fl., zusammen 63.000 fl., diesen verspricht der kaufende Theil in ordine des commissionaliter zu machen kommenden Ausweises, denen zur Zahlung assignirten creditoribus in ordine tabulari zu entrichten oder auch per cessiones an sich zu lösen, ein- folglich die Cessions- und künftige Quittirungsunkosten ex proprio zu tragen, wohingegen die gräfliche Frau Frau Ver- käuferin die Intabulations-Unkosten deren Schuldverschrei- bung zu ersetzen und die diesfällige Intabulations-Tax- Zettel, soviel zum Vorschein kommen werden, einzulösen. Ferners et Tertio ist bedungen worden, daß der (tit.) Herr Praelat und das löbliche Convent auf den Einfluß Sazawa ihr Holz nacher Prag durch das Sternberger Territorium frey abzu- schwemmen oder abzuflössen das jus haben sollen, zu welchen Ende dann die (tit.) Frau Gräfin von Rogendorf vor sich, ihre Erben und nachkommende Besitzer der Herrschaft Stern- berg sich obligiret, auf dem Sternberger territorio an gedachten Fluß Sazawa oder Blanitze einen bequemen Aufwaltz-Platz, wohin das Holzwerk ohngehindert und ohne allen Entgelt in ewige Zeiten kann gebracht, aufgeschüchtet, auch abge- arbeitet und zur Flössung in den Fluß gelassen werden, des nechsten anzuweisen. Nicht minder Quarto ist verabredet worden, daß weilen der kaufende Theil in Tržebeschitz dato kein Bräuhaus hat, die gräfliche Frau Verkäuferin denen geistlichen Herrn Käufern 150 Vaß reines und taugliches Bier als ein Zugebräu gegen Schüttung a 7 Viertel Gersten auf jedes Vass und Entrichtung des gewöhnlichen Bier-Tatzes zu reichen, dem Tržebeschitzer Beambten aber die Patocken gratis zu passiren, nicht münder von jeden Gebräu 10 Butten Treber zu Verabfolgung(!) ge- halten, dahingegen die Tržebeschitzer und Lhotter Schänker verbunden seyn sollen, den Brandwein in dem bisherigen Werth und wie vorher von den Sternberger Brandwein- Pachter pro rata des empfangenden Bieres zu nehmen. Ubrigens verbindet sich die Frau Frau Gräfin, die Sepa- ration der Tranksteuer dahin zu bewürken, daß dem Gut
Strana 341
341 Trzebeschitz und Hof Lhotta ein mehrers als 92 Vass nicht zugeschrieben werden solle. Quinto ist bedungen worden, daß gleich nach besche- hener Intabulation dieses Hauptkontrakts denen geistlichen Herren Käufern der Naturalbesitz beder corporum eingeraumt, auch a dato hujus naturalis possessionis denenselben die Nutzung ac plenarius ususfructus zukomme, a dato der Besitz- nehmung aber auch von denenselben der Kaufschilling und die pro mobilibus stipulirte 1500 fl. a 6 pro cento verinter- essiret, dahingegen aber ex parte der Frauen Verkäuferin die rückständige Dominikal-praestanda bis zu diesen Tag der Ubergab in Richtigkeit gebracht, auch die diesfällige Quit- tungen denen geistlichen Herrn Käufern behändiget werden sollen, wie dann auch Sexto denenselben alle die bede Güter angehende Schriften, Documenten und Urkunden, wie sie immer Namen haben mogen, getreulich extradiret und die Granitzen ordentlich ausgewiesen werden sollen. Septimo hat man sich auch dahin verstanden, daß die geistlichen Herren Käufere, um wider alle Ansprüche ge- sichert zu sein, auf 3 Jahr 18 Wochen evictionis nomine 5000 fl. unter gewöhnlicher Verinteressirung a 6 pro cento hinter sich behalten können. Was aber Octavo die Intabulations-Unkosten des Haupt-Kauf- und Verkauf-Instrument anbetrifft, diese sowohl als alle Aus- lagen wegen des allergnädigsten Consensus und dessen Ein- verleibung haben die geistlichen Herren Käufere privative und ohne mindesten Entgelt der Frauen Verkäuferin auf sich genohmen. Alles getreulich und sonder Gefährde. Zu mehrerer dessen Bekräftigung haben diesen in zwei gleichlautende Exemplaria verfassten Kauf- und Verkauf- Contrakt (welcher zufolge eingangs gedachten Consensus und Intimations-Rescripto der königl. Landtafel jederzeit und nach Belieben ohne ein oder des andern Theils weiteres Wissen und Beisein, jedoch, wie schon gedacht, auf des kaufenden Theils alleinige Unkosten gehörig einverleibt werden kann) beide contrahirende Theile eigenhändig unterschrieben und besiegelt, auch hiernach benannte (tit.) H. Zeugen zur
341 Trzebeschitz und Hof Lhotta ein mehrers als 92 Vass nicht zugeschrieben werden solle. Quinto ist bedungen worden, daß gleich nach besche- hener Intabulation dieses Hauptkontrakts denen geistlichen Herren Käufern der Naturalbesitz beder corporum eingeraumt, auch a dato hujus naturalis possessionis denenselben die Nutzung ac plenarius ususfructus zukomme, a dato der Besitz- nehmung aber auch von denenselben der Kaufschilling und die pro mobilibus stipulirte 1500 fl. a 6 pro cento verinter- essiret, dahingegen aber ex parte der Frauen Verkäuferin die rückständige Dominikal-praestanda bis zu diesen Tag der Ubergab in Richtigkeit gebracht, auch die diesfällige Quit- tungen denen geistlichen Herrn Käufern behändiget werden sollen, wie dann auch Sexto denenselben alle die bede Güter angehende Schriften, Documenten und Urkunden, wie sie immer Namen haben mogen, getreulich extradiret und die Granitzen ordentlich ausgewiesen werden sollen. Septimo hat man sich auch dahin verstanden, daß die geistlichen Herren Käufere, um wider alle Ansprüche ge- sichert zu sein, auf 3 Jahr 18 Wochen evictionis nomine 5000 fl. unter gewöhnlicher Verinteressirung a 6 pro cento hinter sich behalten können. Was aber Octavo die Intabulations-Unkosten des Haupt-Kauf- und Verkauf-Instrument anbetrifft, diese sowohl als alle Aus- lagen wegen des allergnädigsten Consensus und dessen Ein- verleibung haben die geistlichen Herren Käufere privative und ohne mindesten Entgelt der Frauen Verkäuferin auf sich genohmen. Alles getreulich und sonder Gefährde. Zu mehrerer dessen Bekräftigung haben diesen in zwei gleichlautende Exemplaria verfassten Kauf- und Verkauf- Contrakt (welcher zufolge eingangs gedachten Consensus und Intimations-Rescripto der königl. Landtafel jederzeit und nach Belieben ohne ein oder des andern Theils weiteres Wissen und Beisein, jedoch, wie schon gedacht, auf des kaufenden Theils alleinige Unkosten gehörig einverleibt werden kann) beide contrahirende Theile eigenhändig unterschrieben und besiegelt, auch hiernach benannte (tit.) H. Zeugen zur
Strana 342
342 gleichförmigen, jedoch allerdings unnachtheiligen Mitfertigung erbeten. So geschehen Prag im Kloster Emaus und resp. Schloss Sternberg, den 30. Junii Ao. 1752. Maria Barbara Gräfin von Rogendorf, geborne Gräfin von Götzen m. p. Leopold von Nell, als Zeug m. p. Martinus, Abt in Emaus m. p. P. Anselmus, p. t. Prior, nomine conventus m. p. Franz Anton von Nell, als Zeug m. p. CCXXXVII. 1753. Dezember. 11. Wien. Maria Theresia erteilt dem Kloster Emaus den Konjens zur legalen Besitzung des vor 63 Jahren ohne allerhöchste Genehmi gung um den Preis von 1500 Gulden erkauften Weingartens in Koschiř. Das Original auf Pergament (80 cm X 60 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2. Nr. 7. Das an schwarzgelber seidener Schnur in einer Holzkapsel bän gende große, kaiserliche rote Wachssiegel (D. 14 cm) ist faft ganz ausgebrochen. Wir Maria Theresia, von Gottes Gnaden Römische Kayserin, in Germanien, zu Hungarn, Böheim, Dalmatien, Kroatien, Sla- vonien Königin, Erzherzogin zu Oesterreich, Herzogin zu Burgund, Ober und Nieder Schlesien, zu Steyer, zu Kärnthen, zu Krain, Marggräfin des heiligen Römischen Reichs, zu Mähren, zu Burgau, zu Obers und Nieder Laußnitz, gefürstete Gräfin zu Habsburg, zu Flandern, zu Tyrol und zu Görtz, Herzogin zu Lothringen und Barr, Großherzogin zu Toscana, bekennen öffentlich mit diesem Brief und thun kund jedermänniglich, daß Uns der würdig andächtige, Unser lieber getreuer Martin Schmid, ordinis Seti Benedicti Abt Unjeres Stifts und Gotteshauses bey Unser Lieben Frauen Montis Serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, und Anselmus, Prior, im Nahmen des ganzen Convents Unseres königl. Closter-Stifts Emaus in Unserem Erb-Königreich Böheimb, allerdemüthigst zu vernehmen gegeben, wasmassen ihre Vorfahrere laut des in getreuer Copia beygebrachten Kauf-Contracts bereits vor drey und sechzig Jahren zu Handen besagten Closter-Stifts
342 gleichförmigen, jedoch allerdings unnachtheiligen Mitfertigung erbeten. So geschehen Prag im Kloster Emaus und resp. Schloss Sternberg, den 30. Junii Ao. 1752. Maria Barbara Gräfin von Rogendorf, geborne Gräfin von Götzen m. p. Leopold von Nell, als Zeug m. p. Martinus, Abt in Emaus m. p. P. Anselmus, p. t. Prior, nomine conventus m. p. Franz Anton von Nell, als Zeug m. p. CCXXXVII. 1753. Dezember. 11. Wien. Maria Theresia erteilt dem Kloster Emaus den Konjens zur legalen Besitzung des vor 63 Jahren ohne allerhöchste Genehmi gung um den Preis von 1500 Gulden erkauften Weingartens in Koschiř. Das Original auf Pergament (80 cm X 60 cm) befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2. Nr. 7. Das an schwarzgelber seidener Schnur in einer Holzkapsel bän gende große, kaiserliche rote Wachssiegel (D. 14 cm) ist faft ganz ausgebrochen. Wir Maria Theresia, von Gottes Gnaden Römische Kayserin, in Germanien, zu Hungarn, Böheim, Dalmatien, Kroatien, Sla- vonien Königin, Erzherzogin zu Oesterreich, Herzogin zu Burgund, Ober und Nieder Schlesien, zu Steyer, zu Kärnthen, zu Krain, Marggräfin des heiligen Römischen Reichs, zu Mähren, zu Burgau, zu Obers und Nieder Laußnitz, gefürstete Gräfin zu Habsburg, zu Flandern, zu Tyrol und zu Görtz, Herzogin zu Lothringen und Barr, Großherzogin zu Toscana, bekennen öffentlich mit diesem Brief und thun kund jedermänniglich, daß Uns der würdig andächtige, Unser lieber getreuer Martin Schmid, ordinis Seti Benedicti Abt Unjeres Stifts und Gotteshauses bey Unser Lieben Frauen Montis Serrati in der königl. Neuen Stadt Prag, und Anselmus, Prior, im Nahmen des ganzen Convents Unseres königl. Closter-Stifts Emaus in Unserem Erb-Königreich Böheimb, allerdemüthigst zu vernehmen gegeben, wasmassen ihre Vorfahrere laut des in getreuer Copia beygebrachten Kauf-Contracts bereits vor drey und sechzig Jahren zu Handen besagten Closter-Stifts
Strana 343
343 den in Koschierz liegenden Weingarthen sambt Zugehör von der Anna Ludmilla Buseckin gebohrner Budinin, Bürgerin und Bier- Verlägerin Unserer königlichen Alten Stadt Prag, umb eine Kauf Schillings-Summa per ein tausend fünf hundert Gulden erkaufet haben und bis gegenwärtig der landesfürstlich-allerhöchste Consens darob ermangle, mit aller gehorsamster Bitte, Wir geruheten denenselben solch abgängige landesfürstliche Genehmhaltung obigen Kaufcontracts allermildest zu ertheilen. Wann Wir dann auß denen Uns von gehörigen Orten darüber gehorsamst vorgetragenen besonderen Ursachen in sothane allerdemüthigste Bitte in kayserlich¬ königlichen Gnaden gewilliget, als haben Wir Unjeren allerhöchsten Consens dahin gnädigst ertheilet, daß besagtes Closter-Stift Emaus sothanen Weingarthen von nun an und in Zukunft sub qualitate laicali gültig besitzen könne und möge. Thuen das auch hiemit wissentlich und in Kraft diejes Briefs, als regierende Königin zu Böheim, und gebiethen hierauf allen und jeden Unseren nachgesezten Obrigkeiten, Inwohnern und Unterthanen, was Würden, Stands, Ambts, oder Wesens die in Unserem Erb- Königreich Böheimb seynd, infonderheit aber Unserer königlichen Repraesentation und Cammer daselbst, daß sie öfters gedachtes Closter-Stift Emaus bey diesem Unserem zu legaler Besizung obigen Weingartens demselben gnädigst ertheilten Consens ge- bührend schützen und handhaben, darwider selbst nicht thun, noch das jemand anderen zu thun verstatten, bey Vermeydung Unserer schweren Strafe und Ungnad. Das meynen Wir ernstlich. Zu Urkund dies Briefs besigelt mit Unserm kayser-königlich und erz- herzoglich anhangenden größeren Insigl. Der geben ist in Unserer Haupts und Residenz-Stadt Wien, den eilften Monaths-Tag Decembris nach Christi Unsers Lieben Herrn und Seeligmachers gnadenreichen Geburth im siebenzehen hundert drey und fünf zigsten, Unserer Reiche im vierzehenden Jahre. Maria Theresia m. p. Ad mandatum sacrae caesareo-regiae Majestatis proprium. Joh. Christoph Frh. v. Hartenstein m. p. F. W. comes Haugwiz, reginae Bohemiae supremus et aulae austriacae primus cancellarius m. p. Johann Graf Chotek m. p. Johann Bernhard Zenker m. p.
343 den in Koschierz liegenden Weingarthen sambt Zugehör von der Anna Ludmilla Buseckin gebohrner Budinin, Bürgerin und Bier- Verlägerin Unserer königlichen Alten Stadt Prag, umb eine Kauf Schillings-Summa per ein tausend fünf hundert Gulden erkaufet haben und bis gegenwärtig der landesfürstlich-allerhöchste Consens darob ermangle, mit aller gehorsamster Bitte, Wir geruheten denenselben solch abgängige landesfürstliche Genehmhaltung obigen Kaufcontracts allermildest zu ertheilen. Wann Wir dann auß denen Uns von gehörigen Orten darüber gehorsamst vorgetragenen besonderen Ursachen in sothane allerdemüthigste Bitte in kayserlich¬ königlichen Gnaden gewilliget, als haben Wir Unjeren allerhöchsten Consens dahin gnädigst ertheilet, daß besagtes Closter-Stift Emaus sothanen Weingarthen von nun an und in Zukunft sub qualitate laicali gültig besitzen könne und möge. Thuen das auch hiemit wissentlich und in Kraft diejes Briefs, als regierende Königin zu Böheim, und gebiethen hierauf allen und jeden Unseren nachgesezten Obrigkeiten, Inwohnern und Unterthanen, was Würden, Stands, Ambts, oder Wesens die in Unserem Erb- Königreich Böheimb seynd, infonderheit aber Unserer königlichen Repraesentation und Cammer daselbst, daß sie öfters gedachtes Closter-Stift Emaus bey diesem Unserem zu legaler Besizung obigen Weingartens demselben gnädigst ertheilten Consens ge- bührend schützen und handhaben, darwider selbst nicht thun, noch das jemand anderen zu thun verstatten, bey Vermeydung Unserer schweren Strafe und Ungnad. Das meynen Wir ernstlich. Zu Urkund dies Briefs besigelt mit Unserm kayser-königlich und erz- herzoglich anhangenden größeren Insigl. Der geben ist in Unserer Haupts und Residenz-Stadt Wien, den eilften Monaths-Tag Decembris nach Christi Unsers Lieben Herrn und Seeligmachers gnadenreichen Geburth im siebenzehen hundert drey und fünf zigsten, Unserer Reiche im vierzehenden Jahre. Maria Theresia m. p. Ad mandatum sacrae caesareo-regiae Majestatis proprium. Joh. Christoph Frh. v. Hartenstein m. p. F. W. comes Haugwiz, reginae Bohemiae supremus et aulae austriacae primus cancellarius m. p. Johann Graf Chotek m. p. Johann Bernhard Zenker m. p.
Strana 344
344 CCXXXVIII. 1755. Februar. 21. Papst Benedikt XIV. privilegiert den Altar des hl. Benedikt in der Abteikirche Emaus für ewige Zeiten. Die Kopie im Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus und Cechner (Memorabil. t. III. p. 379). CCXXXIX. 1755. September. 18. Prag. Der Weihbischof von Prag, Antonius Wokaun, erteilt dem Pfarrer in Aunětitz, Wenzel Franz Neßpieß, die Erlaubnis, die vom Ortsrichter Martin Gežek 1704 erbaute und vom Kloster — Emaus 1755 erweiterte und restaurierte Kapelle des hl. Wenzel in Sukdol in Verhinderung des Abtes Martin Schmidt zu bene- dizieren.1) Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 834). CCXL. 1756. März. 15. Prag. Über Auftrag der Kaiserin gibt die Repräsentation und Kammer in Böhmen dem Erzbischof den Bescheid, daß ihm, trotz der Verwahrung des Abtes Martin Schmidt, von Rechts wegen die Visitation des Klosters Emaus zustehe. Das Original dieser wichtigen Entscheidung befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 37. Vgl. dazu: Fasz. 61, Nr. 96, 97 und 98. Hochwürdigster in Gott Fürst. Eurer fürstlichen Gnaden seynd unsere bereitwilligst und geflüssene Dienste besten Vermögens zu- vor. Besonders großgünstig auch gnädiger Herr. Nachdeme Ihro kays. königl. Mayestät auf den allerhöchst Ihrofelbten beschehenen gehorsambsten Vortrag deren von Euer fürstl. Gnaden Consistorio angeführten Gründen,2) vermög welchen dasselbe das jus visi- tandi über das Closter-Stieft Emaus behaubtet, vermittelst 1) Am 5. Juli desselben Jahres hatte der Erzbischof dem Pfarrer von Aunětitz die Erlaubnis gegeben, einigemal im Jahre in obengenannter Kapelle die hl. Messe zu lesen. 2) F.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 47. 48.
344 CCXXXVIII. 1755. Februar. 21. Papst Benedikt XIV. privilegiert den Altar des hl. Benedikt in der Abteikirche Emaus für ewige Zeiten. Die Kopie im Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus und Cechner (Memorabil. t. III. p. 379). CCXXXIX. 1755. September. 18. Prag. Der Weihbischof von Prag, Antonius Wokaun, erteilt dem Pfarrer in Aunětitz, Wenzel Franz Neßpieß, die Erlaubnis, die vom Ortsrichter Martin Gežek 1704 erbaute und vom Kloster — Emaus 1755 erweiterte und restaurierte Kapelle des hl. Wenzel in Sukdol in Verhinderung des Abtes Martin Schmidt zu bene- dizieren.1) Die Kopie bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 834). CCXL. 1756. März. 15. Prag. Über Auftrag der Kaiserin gibt die Repräsentation und Kammer in Böhmen dem Erzbischof den Bescheid, daß ihm, trotz der Verwahrung des Abtes Martin Schmidt, von Rechts wegen die Visitation des Klosters Emaus zustehe. Das Original dieser wichtigen Entscheidung befindet sich im f.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 37. Vgl. dazu: Fasz. 61, Nr. 96, 97 und 98. Hochwürdigster in Gott Fürst. Eurer fürstlichen Gnaden seynd unsere bereitwilligst und geflüssene Dienste besten Vermögens zu- vor. Besonders großgünstig auch gnädiger Herr. Nachdeme Ihro kays. königl. Mayestät auf den allerhöchst Ihrofelbten beschehenen gehorsambsten Vortrag deren von Euer fürstl. Gnaden Consistorio angeführten Gründen,2) vermög welchen dasselbe das jus visi- tandi über das Closter-Stieft Emaus behaubtet, vermittelst 1) Am 5. Juli desselben Jahres hatte der Erzbischof dem Pfarrer von Aunětitz die Erlaubnis gegeben, einigemal im Jahre in obengenannter Kapelle die hl. Messe zu lesen. 2) F.-erzb. Arch. Prag. Fasz. 61, Nr. 47. 48.
Strana 345
345 eines unterm 6. gegenwärtigen Monats Martii an uns erlassenen Rescripti zu resolviren geruhet, daß, da Euer fürstl. Gnaden diesfalls nicht allein in titulo, sondern auch in possessione iuris- dictionis et visitationis bestens fundiret wären, die von dem Herrn Prälaten in Emaus dargegen gemachte Einwendungen aber denselben nicht in mündesten zu schützen vermögeten, es uunmehro bei denen sattsam ausgeführten fundamentis ohne weiters sein Verbleiben habe, daß einem jeweiligen Herrn Erzbischofen in Prag die Visitation in mehr erwehntem Closter Emaus unwieder- sprechlich gebühre, der Titul eines capellani regii aber den dasigen Herrn Praelaten so wenig als jemand anderen von der iurisdictione ordinarii eximiren könne, alß wird hiervon Euer fürstl. Gnaden zur beliebigen Nachricht mit deme die Communi¬ cation gemachet, daß von dieser allerhöchsten Entschließung eben unter einem dem Herrn Praelaten in Emaus zur gehorsambsten Nachachtung die Nachricht erteilet werde. Damit uns allerseits göttlicher Obhut empfehlen. Geben ob dem königl. Prager Schloß, den 15. Martii Ao. 1756. Euer fürstlichen Gnaden dienstbereitwilligste der kayjer. königl. Repraesentation und Cammer Praesident, dann Räthe im Königreich Böheimb. Ferdinand Hikisch de Lauro m. p. CCXLI. 1756. April. 3. Rom. Dekret der Congregatio indulgentiarum, mit welchem dem Abte Martin Schmidt und seinen Nachfolgern, allen Abten, Prioren und Mönchen, die ihm als dem Visitator unterstehen, die Erlaubnis erteilt wird, Medaillen und Kreuze des hl. Benedikt zu weihen. Auch werden die verschiedenen, von Benedikt XIV. verliehenen Ab- lässe für das Tragen der Medaillen und Kreuze mitgeteilt. Die Kopie im Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus und bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 747—750).1) 1) Das Dekret weicht nur in wenigen Punkten von denen ab, welche die Päpste Urban VII. (1623), Alexander VII. (1657), Klemens IX. (1668), Klemens X. (1672), Innozenz XI. (1679), Innozenz XII. (1698) und Benedikt XIV. (1755) für den Montserrat in Spanien gegeben resp. neu bestätigt haben. Vgl. Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 675—678) und Urkunde CCXXXII. vom 21. April 1742.
345 eines unterm 6. gegenwärtigen Monats Martii an uns erlassenen Rescripti zu resolviren geruhet, daß, da Euer fürstl. Gnaden diesfalls nicht allein in titulo, sondern auch in possessione iuris- dictionis et visitationis bestens fundiret wären, die von dem Herrn Prälaten in Emaus dargegen gemachte Einwendungen aber denselben nicht in mündesten zu schützen vermögeten, es uunmehro bei denen sattsam ausgeführten fundamentis ohne weiters sein Verbleiben habe, daß einem jeweiligen Herrn Erzbischofen in Prag die Visitation in mehr erwehntem Closter Emaus unwieder- sprechlich gebühre, der Titul eines capellani regii aber den dasigen Herrn Praelaten so wenig als jemand anderen von der iurisdictione ordinarii eximiren könne, alß wird hiervon Euer fürstl. Gnaden zur beliebigen Nachricht mit deme die Communi¬ cation gemachet, daß von dieser allerhöchsten Entschließung eben unter einem dem Herrn Praelaten in Emaus zur gehorsambsten Nachachtung die Nachricht erteilet werde. Damit uns allerseits göttlicher Obhut empfehlen. Geben ob dem königl. Prager Schloß, den 15. Martii Ao. 1756. Euer fürstlichen Gnaden dienstbereitwilligste der kayjer. königl. Repraesentation und Cammer Praesident, dann Räthe im Königreich Böheimb. Ferdinand Hikisch de Lauro m. p. CCXLI. 1756. April. 3. Rom. Dekret der Congregatio indulgentiarum, mit welchem dem Abte Martin Schmidt und seinen Nachfolgern, allen Abten, Prioren und Mönchen, die ihm als dem Visitator unterstehen, die Erlaubnis erteilt wird, Medaillen und Kreuze des hl. Benedikt zu weihen. Auch werden die verschiedenen, von Benedikt XIV. verliehenen Ab- lässe für das Tragen der Medaillen und Kreuze mitgeteilt. Die Kopie im Arch. Landes-Mus. Fasz. Emaus und bei Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 747—750).1) 1) Das Dekret weicht nur in wenigen Punkten von denen ab, welche die Päpste Urban VII. (1623), Alexander VII. (1657), Klemens IX. (1668), Klemens X. (1672), Innozenz XI. (1679), Innozenz XII. (1698) und Benedikt XIV. (1755) für den Montserrat in Spanien gegeben resp. neu bestätigt haben. Vgl. Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 675—678) und Urkunde CCXXXII. vom 21. April 1742.
Strana 346
346 Ad humillimas et enixas preces domini Martini Schmidt, moderni et pro tempore existentis abbatis monasterii regii Boemorum in Emmaus, ordinis s. Benedicti congregationis Montserratensis in Germania, dioecesis Pragensis regni Boemiae, ut asseritur, praelati infulati ac per Boemiam eiusdem congregationis Montserratensis visitatoris regiaeque capellae in eodem regno Boemiae capellani perpetui, summus dominus noster Benedictus papa XIV. eidem Martino eius- que successoribus ac omnibus et singulis abbatibus et prio- ribus caeterisque monachis sacerdotibus ipsimet et pro tem- pore existenti visitatori subjectis numismata seu medalia vel- cruces ac cruculas s. Benedicti nuncupatas, quarum una pars imaginem eiusdem s. Benedicti repraesentat, altera vero crucem, in cuius extremo circuitu litterae seu characteres scilicet: Vade Retro Satana, Nunquam Suade Mihi Vana, Sunt Mala Quae Libas, Ipse Venena Bibas; in linea recta: Crux Sacra Sit Mihi Lux, in inversa vero: Non Draco Sit Mihi Dux, ac demum in quatuor lateribus: Crux Sancti Patris Benedicti respective significantes exprimuntur, facultatem privative benedicendi benigne concessit. Eadem vero numis- mata per abbatem caeterosque monachos praefatos pro tem- pore existentes benedicta spiritualibus gratiis ac caelestibus ecclesiae thesauris specialiter insigniri volens omnibus et singulis utriusque sexus christifidelibus eiusmodi numismata sic benedicta devote gestantibus nec non cum vel coram aliquo eorum orantibus ac in simul pia opera, prout infra suiscuique locis respective injungitur, peragentibus, indul- gentias modo et forma, quae praescribitur, clementer indulsit, videlicet: I. Qui saltem semel in hebdomada coronam Domini vel B. virginis Mariae vel rosarium eiusque tertiam partem aut officium vel divinum vel parvum eiusdem B. V. Mariae vel defunctorum aut septem psalmos poenitentiales vel graduales recitare aut rudimenta fidei docere aut detentos in carcere vel alicuius domus hospitalis aegrotos visitare aut pauperibus subvenire, aut missam audire vel (si est sacerdos) celebrare consueverit, si vere poenitens aut sacerdoti per ordinarium approbato confessus fuerit et sanctissimum eucharistiae sacra-
346 Ad humillimas et enixas preces domini Martini Schmidt, moderni et pro tempore existentis abbatis monasterii regii Boemorum in Emmaus, ordinis s. Benedicti congregationis Montserratensis in Germania, dioecesis Pragensis regni Boemiae, ut asseritur, praelati infulati ac per Boemiam eiusdem congregationis Montserratensis visitatoris regiaeque capellae in eodem regno Boemiae capellani perpetui, summus dominus noster Benedictus papa XIV. eidem Martino eius- que successoribus ac omnibus et singulis abbatibus et prio- ribus caeterisque monachis sacerdotibus ipsimet et pro tem- pore existenti visitatori subjectis numismata seu medalia vel- cruces ac cruculas s. Benedicti nuncupatas, quarum una pars imaginem eiusdem s. Benedicti repraesentat, altera vero crucem, in cuius extremo circuitu litterae seu characteres scilicet: Vade Retro Satana, Nunquam Suade Mihi Vana, Sunt Mala Quae Libas, Ipse Venena Bibas; in linea recta: Crux Sacra Sit Mihi Lux, in inversa vero: Non Draco Sit Mihi Dux, ac demum in quatuor lateribus: Crux Sancti Patris Benedicti respective significantes exprimuntur, facultatem privative benedicendi benigne concessit. Eadem vero numis- mata per abbatem caeterosque monachos praefatos pro tem- pore existentes benedicta spiritualibus gratiis ac caelestibus ecclesiae thesauris specialiter insigniri volens omnibus et singulis utriusque sexus christifidelibus eiusmodi numismata sic benedicta devote gestantibus nec non cum vel coram aliquo eorum orantibus ac in simul pia opera, prout infra suiscuique locis respective injungitur, peragentibus, indul- gentias modo et forma, quae praescribitur, clementer indulsit, videlicet: I. Qui saltem semel in hebdomada coronam Domini vel B. virginis Mariae vel rosarium eiusque tertiam partem aut officium vel divinum vel parvum eiusdem B. V. Mariae vel defunctorum aut septem psalmos poenitentiales vel graduales recitare aut rudimenta fidei docere aut detentos in carcere vel alicuius domus hospitalis aegrotos visitare aut pauperibus subvenire, aut missam audire vel (si est sacerdos) celebrare consueverit, si vere poenitens aut sacerdoti per ordinarium approbato confessus fuerit et sanctissimum eucharistiae sacra-
Strana 347
347 mentum sumpserit, in quolibet ex diebus infra scriptis, nimirum: die festo Nativitatis Domini, Epiphaniae, Resur- rectionis, Ascensionis, Pentecostes, ss. Trinitatis et Corporis Christi, Annuntiationis, Assumptionis, Nativitatis B. V. Mariae, nec non primo die Novembris festo Omnium Sanctorum ac die festo s. Benedicti et pro haeresum ac schismatum extir- patione et christianorum principum concordia caeterisque Romanae ecclesiae necessitatibus pias ad Deum preces effu- derit, plenariam omnium peccatorum suorum indulgentiam et remissionem consequetur. II. Qui eadem in aliis festis Domini et B. Virginis et ss. Apostolorum ac s. Joseph ac ss. Mauri, Placidi, Schola- sticae, s. Gertrudis, ordinis s. Benedicti, in quolibet indul- gentiam 7 annorum et totidem quadragenarum aquiret. III. Qui missam audiet vel (si est sacerdos) celebrabit ac pro christianorum principum prosperitate illorumque statuum et ditionum tranquillitate Deum orabit, indulgentiam 7 annorum et totidem quadragenarum adipiscetur. IV. Qui ob reverentiam erga passionem Christi sextis feriis aut in honorem B. Virginis diebus sabbati jejunaverit, qualibet earum die id egerit, indulgentiam 7 annorum et totidem quadragenarum, qui vero confessus ac sacra commu- nione refectus, jejunium iisdem diebus per integrum annum servaverit, plenariam omnium peccatorum suorum remissionem et indulgentiam lucrabitur, qua etiam gaudebit, qui idem opus complere intendens infra annum decesserit. V. Qui semel vel pluries in die jaculatoriam: „benedicta sit purissima et immaculata conceptio“ proferre consueverit, indulgentia 40 dierum fruetur. VI. Qui saltem semel in hebdomada consueverit coronam aut rosarium aut officium B. Virginis vel defunctorum aut vesperas unumque saltem ex nocturnis et Laudes aut 7 psalmos poenitentiales cum litaniis eorumque precibus aut in honorem sanctissimi nominis Jesu vel quinque eius plagarum dixerit, quinquies salutationem angelicam aut antiphonam „sub tuum praesidium“ et una cum qualibet ex approbatis orationibus eiusdem B. Virginis, quo die id fecerit, 100 dierum indul- gentiam consequetur.
347 mentum sumpserit, in quolibet ex diebus infra scriptis, nimirum: die festo Nativitatis Domini, Epiphaniae, Resur- rectionis, Ascensionis, Pentecostes, ss. Trinitatis et Corporis Christi, Annuntiationis, Assumptionis, Nativitatis B. V. Mariae, nec non primo die Novembris festo Omnium Sanctorum ac die festo s. Benedicti et pro haeresum ac schismatum extir- patione et christianorum principum concordia caeterisque Romanae ecclesiae necessitatibus pias ad Deum preces effu- derit, plenariam omnium peccatorum suorum indulgentiam et remissionem consequetur. II. Qui eadem in aliis festis Domini et B. Virginis et ss. Apostolorum ac s. Joseph ac ss. Mauri, Placidi, Schola- sticae, s. Gertrudis, ordinis s. Benedicti, in quolibet indul- gentiam 7 annorum et totidem quadragenarum aquiret. III. Qui missam audiet vel (si est sacerdos) celebrabit ac pro christianorum principum prosperitate illorumque statuum et ditionum tranquillitate Deum orabit, indulgentiam 7 annorum et totidem quadragenarum adipiscetur. IV. Qui ob reverentiam erga passionem Christi sextis feriis aut in honorem B. Virginis diebus sabbati jejunaverit, qualibet earum die id egerit, indulgentiam 7 annorum et totidem quadragenarum, qui vero confessus ac sacra commu- nione refectus, jejunium iisdem diebus per integrum annum servaverit, plenariam omnium peccatorum suorum remissionem et indulgentiam lucrabitur, qua etiam gaudebit, qui idem opus complere intendens infra annum decesserit. V. Qui semel vel pluries in die jaculatoriam: „benedicta sit purissima et immaculata conceptio“ proferre consueverit, indulgentia 40 dierum fruetur. VI. Qui saltem semel in hebdomada consueverit coronam aut rosarium aut officium B. Virginis vel defunctorum aut vesperas unumque saltem ex nocturnis et Laudes aut 7 psalmos poenitentiales cum litaniis eorumque precibus aut in honorem sanctissimi nominis Jesu vel quinque eius plagarum dixerit, quinquies salutationem angelicam aut antiphonam „sub tuum praesidium“ et una cum qualibet ex approbatis orationibus eiusdem B. Virginis, quo die id fecerit, 100 dierum indul- gentiam consequetur.
Strana 348
348 VII. Qui in quavis feria sexta de passione et morte Christi pie cogitaverit et ter orationem dominicam et saluta- tionem angelicam recitaverit, indulgentiam 100 dierum semel in die praefato lucrabitur. VIII. Qui ob devotionem erga ss. Joseph, Benedictum, Maurum, Scholasticam et Gertrudem recitando psalmum „Miserere“ aut quinquies orationem dominicam et salutationem angelicam oraverit, ut Deus per eorum intercessionem con- servet sanctam catholicam ecclesiam ipsumque devote orantem beato fine quiescere faciat, indulgentiam 100 dierum conse- quetur. IX. Qui ante celebrationem missae vel sumptionem eucha- ristiae aut recitationem divini officii vel parvi B. Virginis devotam aliquam precationem adhibuerit, indulgentia 50 dierum fruetur. X. Qui pro christifidelibus in agone 1) constitutis Deum deprecabitur ac pro ipsis ter orationem dominicam et saluta- tionem angelicam dixerit, indulgentiam 50 dierum aquiret. XI. Qui detentos in carcere aut aegrotos in nosocomiis aliquo pio opere adjuvando visitaverit, aut doctrinam chri- stianam in ecclesia vel domi filios aut propinquos aut famulos docuerit, praeter indulgentias ab aliis summis pontificibus ob id concessas toties indulgentiam bis 100 dierum aquiret. XII. Qui coronam aut rosarium B. V. Mariae in honorem eiusdem purissimae et immaculatae conceptionis recitaverit, ipsam deprecans apud eius divinum filium, ut sine lethali labe vivere et mori valeat, indulgentiam 7 annorum percipiet quam pariter. XIII. Qui sanctissimum eucharistiae viaticum ad infirmos devote sociaverit, praeter indulgentiam ad idem tam pium opus ab aliis summis pontificibus concessam omnino gaudeat. [! XIV. Qui quotidie pro haeresum extirpatione oraverit, indulgentiam 20 annorum semel in hebdomada consequetur. XV. Qui conscientiam suam excusserit ac vere poenitens peccata commissa emendare et confiteri firmiter proposuerit, quinquies oratione dominica et salutatione angelica repetita 1) in agonia.
348 VII. Qui in quavis feria sexta de passione et morte Christi pie cogitaverit et ter orationem dominicam et saluta- tionem angelicam recitaverit, indulgentiam 100 dierum semel in die praefato lucrabitur. VIII. Qui ob devotionem erga ss. Joseph, Benedictum, Maurum, Scholasticam et Gertrudem recitando psalmum „Miserere“ aut quinquies orationem dominicam et salutationem angelicam oraverit, ut Deus per eorum intercessionem con- servet sanctam catholicam ecclesiam ipsumque devote orantem beato fine quiescere faciat, indulgentiam 100 dierum conse- quetur. IX. Qui ante celebrationem missae vel sumptionem eucha- ristiae aut recitationem divini officii vel parvi B. Virginis devotam aliquam precationem adhibuerit, indulgentia 50 dierum fruetur. X. Qui pro christifidelibus in agone 1) constitutis Deum deprecabitur ac pro ipsis ter orationem dominicam et saluta- tionem angelicam dixerit, indulgentiam 50 dierum aquiret. XI. Qui detentos in carcere aut aegrotos in nosocomiis aliquo pio opere adjuvando visitaverit, aut doctrinam chri- stianam in ecclesia vel domi filios aut propinquos aut famulos docuerit, praeter indulgentias ab aliis summis pontificibus ob id concessas toties indulgentiam bis 100 dierum aquiret. XII. Qui coronam aut rosarium B. V. Mariae in honorem eiusdem purissimae et immaculatae conceptionis recitaverit, ipsam deprecans apud eius divinum filium, ut sine lethali labe vivere et mori valeat, indulgentiam 7 annorum percipiet quam pariter. XIII. Qui sanctissimum eucharistiae viaticum ad infirmos devote sociaverit, praeter indulgentiam ad idem tam pium opus ab aliis summis pontificibus concessam omnino gaudeat. [! XIV. Qui quotidie pro haeresum extirpatione oraverit, indulgentiam 20 annorum semel in hebdomada consequetur. XV. Qui conscientiam suam excusserit ac vere poenitens peccata commissa emendare et confiteri firmiter proposuerit, quinquies oratione dominica et salutatione angelica repetita 1) in agonia.
Strana 349
349 unius anni, si vere confessus et sacra communione refectus fuerit, ea die 10 annorum indulgentia fruetur. XVI. Qui probo suo exemplo ac consilio aliquem pecca- torem ad poenitentiam reduxerit, tertiae partis poenarum sibi propter sua peccata alias quomodolibet debitarum remis- sionem consequetur. XVII. Qui vere poenitens confessus sacraque communione refectus in feria Va Coenae Domini et in die Paschalis Resur- rectionis pro sanctae matris ecclesiae exaltatione summique pontificis conservatione pias ad Deum preces effuderit, easque aquiret indulgentias, quas iisdem diebus sua Sanctitas populo benedicens publice elargitur. XVIII. Qui Deum pro ordinis seu religionis s. Benedicti propagatione deprecatus fuerit, particeps erit omnium et sin- gulorum bonorum operum, quae in eadem religione quomo- dolibet peraguntur. XIX. Qui vel in infirmitate corporis vel alio legitimo impedimento detentus missam audire aut — si sacerdos sit — celebrare aut officium vel divinum vel B. V. Mariae aut alia virtutis exercitia ad praefatas indulgentias aquirendas injuncta peragere nequiverit, eisdem nihilominus gaudeat, si pro ipsis recitaverit ter orationem dominicam et salutationem angelicam ac antiphonam: "Salve regina“ etc. atque in fine eius dixerit: „Benedicta sit ss. Trinitas et laudetur ss. Sacramentum ac Conceptio ss. virginis Mariae sine labe originali conceptae“ dummodo tamen confessus ac sacra communione refectus fuerit vel inde saltem contritus peccata sua confiteri firmiter proposuerit. XX. Qui in articulo mortis animam suam Deo pie com- mendans praemissa peccatorum suorum confessione sumptaque sanctissima Eucharistia, si potuerit, si minus, elicita cordis contritione Jesus et Mariae nomina ore, si potuerit, alioquin corde saltem invocaverit, plenariam omnium peccatorum suorum remissionem et indulgentiam consequetur. XXI. Quilibet omnes et singulas praefatas indulgentias ac peccatorum remissiones nec non poenitentiarum relaxa- tiones aut sibi adipisci aut animabus fidelium defunctorum per modum suffragii applicare poterit.
349 unius anni, si vere confessus et sacra communione refectus fuerit, ea die 10 annorum indulgentia fruetur. XVI. Qui probo suo exemplo ac consilio aliquem pecca- torem ad poenitentiam reduxerit, tertiae partis poenarum sibi propter sua peccata alias quomodolibet debitarum remis- sionem consequetur. XVII. Qui vere poenitens confessus sacraque communione refectus in feria Va Coenae Domini et in die Paschalis Resur- rectionis pro sanctae matris ecclesiae exaltatione summique pontificis conservatione pias ad Deum preces effuderit, easque aquiret indulgentias, quas iisdem diebus sua Sanctitas populo benedicens publice elargitur. XVIII. Qui Deum pro ordinis seu religionis s. Benedicti propagatione deprecatus fuerit, particeps erit omnium et sin- gulorum bonorum operum, quae in eadem religione quomo- dolibet peraguntur. XIX. Qui vel in infirmitate corporis vel alio legitimo impedimento detentus missam audire aut — si sacerdos sit — celebrare aut officium vel divinum vel B. V. Mariae aut alia virtutis exercitia ad praefatas indulgentias aquirendas injuncta peragere nequiverit, eisdem nihilominus gaudeat, si pro ipsis recitaverit ter orationem dominicam et salutationem angelicam ac antiphonam: "Salve regina“ etc. atque in fine eius dixerit: „Benedicta sit ss. Trinitas et laudetur ss. Sacramentum ac Conceptio ss. virginis Mariae sine labe originali conceptae“ dummodo tamen confessus ac sacra communione refectus fuerit vel inde saltem contritus peccata sua confiteri firmiter proposuerit. XX. Qui in articulo mortis animam suam Deo pie com- mendans praemissa peccatorum suorum confessione sumptaque sanctissima Eucharistia, si potuerit, si minus, elicita cordis contritione Jesus et Mariae nomina ore, si potuerit, alioquin corde saltem invocaverit, plenariam omnium peccatorum suorum remissionem et indulgentiam consequetur. XXI. Quilibet omnes et singulas praefatas indulgentias ac peccatorum remissiones nec non poenitentiarum relaxa- tiones aut sibi adipisci aut animabus fidelium defunctorum per modum suffragii applicare poterit.
Strana 350
350 Sua Sanctitas declaravit, quod praedicta numismata seu medaliae, quae non fuerint benedicta a monachis Benedictinis vel quibus ab apostolica sede ex speciali gratia indultum fuerit, omni penitus indulgentia careant. In distribuendis huius- modi numismatibus eorumque usu sua Sanctitas servare jubet decretum felicis recordationis Alexandri VII. editum sub die 4. Februarii 1657, nimirum: ut numismata, quae vulgo medaliae nuncupantur, cum praedictis indulgentiis benedicta non transeant personam illorum, quibus a monachis praefatis conceduntur aut quibus ab his prima vice distribuentur nec commodari aut vendi aut precario dari valeant, alioquin careant indulgentiis jam concessis et aliqua deperdita altera pro ea subrogari nullo modo possit, nisi a quibus supra benedicta fuerit, quacunque concessione aut privilegio in contrarium non obstante. Insuper expresse prohibet, ne quis sacerdos sive saecularis sive cuiuslibet ordinis regularis, quavis etiam dignitate insignitus, extra praedictos monachos vel quibus a sacra Sede ex speciali privilegio indultum fuerit, eiusmodi numismata seu cruces benedicere, aut a se benedicta fidelibus distribuere audeat vel praesumat sub poenis per respectivos locorum ordinarios aut fidei inquisitores juxta reatus qualitatem arbitrio infligendis. Voluitque sua Sanctitas, quod istarum litterarum trans- sumptis seu exemplis etiam impressis manu alicuius notarii publici subscriptis et sigillo personae in dignitate ecclesiastica constitutae vel pro tempore existentis praefati abbatis munitis eadem prorsus fides ubique locorum adhibeatur, quae adhi- beretur his praesentibus, si forent exhibitae vel ostensae. Datum Romae, die 3. Aprilis anno MDCCLVI. Romae typis reverendae camerae apostolicae. CCXLII. 1759. Januar. 10. Neu-Ronow. Graf Josef Franz von Morzin zediert dem Abte Martin Schmidt von Emaus, dem Prior Anselm Günther und dem ganzen Konvent ein Kapital von 5000 Gulden. Das Original auf gekreidetem Papier befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2, Nr. 8. Auf der Rückseite des mittleren oberen Buges steht der Ingrossations-
350 Sua Sanctitas declaravit, quod praedicta numismata seu medaliae, quae non fuerint benedicta a monachis Benedictinis vel quibus ab apostolica sede ex speciali gratia indultum fuerit, omni penitus indulgentia careant. In distribuendis huius- modi numismatibus eorumque usu sua Sanctitas servare jubet decretum felicis recordationis Alexandri VII. editum sub die 4. Februarii 1657, nimirum: ut numismata, quae vulgo medaliae nuncupantur, cum praedictis indulgentiis benedicta non transeant personam illorum, quibus a monachis praefatis conceduntur aut quibus ab his prima vice distribuentur nec commodari aut vendi aut precario dari valeant, alioquin careant indulgentiis jam concessis et aliqua deperdita altera pro ea subrogari nullo modo possit, nisi a quibus supra benedicta fuerit, quacunque concessione aut privilegio in contrarium non obstante. Insuper expresse prohibet, ne quis sacerdos sive saecularis sive cuiuslibet ordinis regularis, quavis etiam dignitate insignitus, extra praedictos monachos vel quibus a sacra Sede ex speciali privilegio indultum fuerit, eiusmodi numismata seu cruces benedicere, aut a se benedicta fidelibus distribuere audeat vel praesumat sub poenis per respectivos locorum ordinarios aut fidei inquisitores juxta reatus qualitatem arbitrio infligendis. Voluitque sua Sanctitas, quod istarum litterarum trans- sumptis seu exemplis etiam impressis manu alicuius notarii publici subscriptis et sigillo personae in dignitate ecclesiastica constitutae vel pro tempore existentis praefati abbatis munitis eadem prorsus fides ubique locorum adhibeatur, quae adhi- beretur his praesentibus, si forent exhibitae vel ostensae. Datum Romae, die 3. Aprilis anno MDCCLVI. Romae typis reverendae camerae apostolicae. CCXLII. 1759. Januar. 10. Neu-Ronow. Graf Josef Franz von Morzin zediert dem Abte Martin Schmidt von Emaus, dem Prior Anselm Günther und dem ganzen Konvent ein Kapital von 5000 Gulden. Das Original auf gekreidetem Papier befindet sich im Arch. Em. Fasz. 2, Nr. 8. Auf der Rückseite des mittleren oberen Buges steht der Ingrossations-
Strana 351
351 Vermerk: Dieses Cessions-Instrumentum, Dobra Wule genandt, ist der königlichen Landtafel mit Bewilligung der Röm. kays. königl. Majest. Räthen und ver- ordneten Pragerischen Unterambt-Leuthen auf die darin enthaltene Clausul in den ersten zimmetfarben Gedenkquat. anno 1759 am Freytag der Gedächtnus des heyl. Ferdinandi Königs, das ist den 19. Januarij sub Lit. Q. 31. von Worth zu Worth eingetragen und da, wo gehörig, per juxtam ausgezeichnet worden. Thad. Joh. Fr. Pohl, Registrator daselbst. Von den drei angehängten Siegeln in Holzkapseln fehlt eines. Ich Joseph Frantz, des heyl. Röm. Reichs Graf von Morzin, Herr auf Neu-Ronow, urkunde und befenne in Craft gegen wärtiger, nach Zulaß der verneuerten königl Landes-Ordnung LXV. auf Pergament gefertigten Cession, Dobra Wule genandt, vor jedermänniglich, besonders da, wo vonnöthen, wie daß ich von denenjenigen 110.000 r. Capital, welches auf der Herrschaft Lau- kowetz cum appertinentiis Bunzlauer Creyßes vermög des der königl. Landtafel in dem 6. blaugoldenen Gedenk-Quatern Ao. 1725 sub Lit. K. 4 einverleibten Kauf-Contracts hypothecarie bey Sr. Excellence dem hoch u. wohlgebohrnen Herrn Herrn Franz Joseph Georg des Heyl. Röm. Reichs Grafen von Waldstein und Herrn von Wartenberg Herrn auf Groß-Skall, Stadt Turnau ob der Iser, Swian, Laukowetz, Dux, Ober-Leutensdorf, Mal- theyern, Sichrow und Przichowitz, dann Trebitsch in Mähren, ob- risten Erbvorschneidern im Königreich Böheinb, Rittern des königl. Pohlnischen Ordens des Weyßen Adlers, Ihro kays. königl. Majest. würklich geheimben Rath und Cammerern titul., deren rückständigen Kauf-Schillings-Geldern in prima prioritate gehaftet und nach wayl. meinem Herrn Vatern Joseph Antoni Grafen von Morzin auf mich als landtäfl. legitimirten Erben gediehen seynd und nach bereits hievon anderwerts theyls hin- weg cedirten und theyls mir hierauf bezahlten, in einer Summa betragenden 85000 r., dermahlen annoch in einem Rest von zwantzig fünf taußend Gulden teyls würklich bestehen, mehr mahlen fünf taußend Gulden, teyls nebst denen von St. Galli Ao. 1758 a 6 per cento tagenden Interessen pleno jure et in eadem tabulari prioritate, jo wie ich es habe, nembl. sub speciali hypotheca der bejagten Herrschaft Laukowetz cum appertinentiis et generali hypotheca allübrigen Graf Waldsteinischen Ver mögens, dem Hochwürdigen Herrn Martino Schmith, ord. s. Be- nedicti strict. observ. der Königl. Abten Monserat vulgo Emaus
351 Vermerk: Dieses Cessions-Instrumentum, Dobra Wule genandt, ist der königlichen Landtafel mit Bewilligung der Röm. kays. königl. Majest. Räthen und ver- ordneten Pragerischen Unterambt-Leuthen auf die darin enthaltene Clausul in den ersten zimmetfarben Gedenkquat. anno 1759 am Freytag der Gedächtnus des heyl. Ferdinandi Königs, das ist den 19. Januarij sub Lit. Q. 31. von Worth zu Worth eingetragen und da, wo gehörig, per juxtam ausgezeichnet worden. Thad. Joh. Fr. Pohl, Registrator daselbst. Von den drei angehängten Siegeln in Holzkapseln fehlt eines. Ich Joseph Frantz, des heyl. Röm. Reichs Graf von Morzin, Herr auf Neu-Ronow, urkunde und befenne in Craft gegen wärtiger, nach Zulaß der verneuerten königl Landes-Ordnung LXV. auf Pergament gefertigten Cession, Dobra Wule genandt, vor jedermänniglich, besonders da, wo vonnöthen, wie daß ich von denenjenigen 110.000 r. Capital, welches auf der Herrschaft Lau- kowetz cum appertinentiis Bunzlauer Creyßes vermög des der königl. Landtafel in dem 6. blaugoldenen Gedenk-Quatern Ao. 1725 sub Lit. K. 4 einverleibten Kauf-Contracts hypothecarie bey Sr. Excellence dem hoch u. wohlgebohrnen Herrn Herrn Franz Joseph Georg des Heyl. Röm. Reichs Grafen von Waldstein und Herrn von Wartenberg Herrn auf Groß-Skall, Stadt Turnau ob der Iser, Swian, Laukowetz, Dux, Ober-Leutensdorf, Mal- theyern, Sichrow und Przichowitz, dann Trebitsch in Mähren, ob- risten Erbvorschneidern im Königreich Böheinb, Rittern des königl. Pohlnischen Ordens des Weyßen Adlers, Ihro kays. königl. Majest. würklich geheimben Rath und Cammerern titul., deren rückständigen Kauf-Schillings-Geldern in prima prioritate gehaftet und nach wayl. meinem Herrn Vatern Joseph Antoni Grafen von Morzin auf mich als landtäfl. legitimirten Erben gediehen seynd und nach bereits hievon anderwerts theyls hin- weg cedirten und theyls mir hierauf bezahlten, in einer Summa betragenden 85000 r., dermahlen annoch in einem Rest von zwantzig fünf taußend Gulden teyls würklich bestehen, mehr mahlen fünf taußend Gulden, teyls nebst denen von St. Galli Ao. 1758 a 6 per cento tagenden Interessen pleno jure et in eadem tabulari prioritate, jo wie ich es habe, nembl. sub speciali hypotheca der bejagten Herrschaft Laukowetz cum appertinentiis et generali hypotheca allübrigen Graf Waldsteinischen Ver mögens, dem Hochwürdigen Herrn Martino Schmith, ord. s. Be- nedicti strict. observ. der Königl. Abten Monserat vulgo Emaus
Strana 352
352 in der königl. Neuen Stadt Prag Abten, deren Monjeratenjer Clöster durch Böheimb visitatori, regiae capellae Pragensis perpetuo capellano und im Königreich Böheimb praelato, dann dem wohlehrwürdigen Herrn Patri Anselmo Günther, des löbl. Closter-Stifts p. t. Priori, und zwar zu Handen obbesagten löbl. Closter-Stifts Emaus zu einem wahren Erbeygenthumb und Properguth, dann eygener Schalt- und Waltung in bester Formb Rechtens salvo residuo übergeben und cediren thue aus Ur sachen, weilen meines hochwürdig und geistl. Herrn Cessionarii, im Nahmen und anstatt erösterten löbl. Kloster-Stifts Emaus, sothane von mir cedirte 5000 G. r. in solutum derenjenigen zweyen Schuldobligationen, so wayl. mein Herr Vater Joseph Antoni Graf von Morzin sub datis 16. Octobris 1736 pr 4000 G. r. und 30. Aprilis 1739 pr 1000 G. r., zusammen 5000 G. r. unter jährl. 6 per cento Interessen mehr erdeuten löbl. Stift Emaus recht mäßig schuldig worden und der königl. Landtafel in den sechsten blauen größeren Schuldverschreibungs-Quatern Ao. 1750 den 25. May sub Lit. J. 9 et sub speciali hypotheca der Herrschaft Neu-Ronow einverleibter, dann in den 3ten rosenfarben Gedenk Quatern sub Lit. J. 5 per juxtam außgezeichneter sich befinden (worauf eben dermahlen specialiter vollkommen quitiret worden), angenohmen und sich andurch vollständig contentiret haben. Alles getreulich jonder Gefährde. Zu Urkund dessen habe gegenwärtige Cession, Dobra Wule genandt, welche mit Bewilligung der Röm. kays. königl. Maj. Räthen und verordneten königl. Herren Unter Ambtleuten bey der königl. Landtafel im Königreich Böheimb, wo gehörig, auch ohne meinen ferneren Wissen und Beysein einver leibet und außgezeichnet werden kann und mag, nicht allein eygen- händig unterschrieben und mein gräfl. anhangendes Petschaft bey- gedrucket, sondern auch untenbenandte (titul.) Herren Zeugen zur unnachtheyligen Mitfertigung alles Fleyßes ersuchet. So geschehen Neu-Ronow, den 10. Januarii Ao. 1759. Joseph Frantz Graf von Morzin m. p. Johann Frantz von Degen, als Zeug m. p. Joseph Mladota v. Solopisk als Zeug m. p.
352 in der königl. Neuen Stadt Prag Abten, deren Monjeratenjer Clöster durch Böheimb visitatori, regiae capellae Pragensis perpetuo capellano und im Königreich Böheimb praelato, dann dem wohlehrwürdigen Herrn Patri Anselmo Günther, des löbl. Closter-Stifts p. t. Priori, und zwar zu Handen obbesagten löbl. Closter-Stifts Emaus zu einem wahren Erbeygenthumb und Properguth, dann eygener Schalt- und Waltung in bester Formb Rechtens salvo residuo übergeben und cediren thue aus Ur sachen, weilen meines hochwürdig und geistl. Herrn Cessionarii, im Nahmen und anstatt erösterten löbl. Kloster-Stifts Emaus, sothane von mir cedirte 5000 G. r. in solutum derenjenigen zweyen Schuldobligationen, so wayl. mein Herr Vater Joseph Antoni Graf von Morzin sub datis 16. Octobris 1736 pr 4000 G. r. und 30. Aprilis 1739 pr 1000 G. r., zusammen 5000 G. r. unter jährl. 6 per cento Interessen mehr erdeuten löbl. Stift Emaus recht mäßig schuldig worden und der königl. Landtafel in den sechsten blauen größeren Schuldverschreibungs-Quatern Ao. 1750 den 25. May sub Lit. J. 9 et sub speciali hypotheca der Herrschaft Neu-Ronow einverleibter, dann in den 3ten rosenfarben Gedenk Quatern sub Lit. J. 5 per juxtam außgezeichneter sich befinden (worauf eben dermahlen specialiter vollkommen quitiret worden), angenohmen und sich andurch vollständig contentiret haben. Alles getreulich jonder Gefährde. Zu Urkund dessen habe gegenwärtige Cession, Dobra Wule genandt, welche mit Bewilligung der Röm. kays. königl. Maj. Räthen und verordneten königl. Herren Unter Ambtleuten bey der königl. Landtafel im Königreich Böheimb, wo gehörig, auch ohne meinen ferneren Wissen und Beysein einver leibet und außgezeichnet werden kann und mag, nicht allein eygen- händig unterschrieben und mein gräfl. anhangendes Petschaft bey- gedrucket, sondern auch untenbenandte (titul.) Herren Zeugen zur unnachtheyligen Mitfertigung alles Fleyßes ersuchet. So geschehen Neu-Ronow, den 10. Januarii Ao. 1759. Joseph Frantz Graf von Morzin m. p. Johann Frantz von Degen, als Zeug m. p. Joseph Mladota v. Solopisk als Zeug m. p.
Strana 353
353 CCXLIII. 1762. Januar. 4. Prag. Die kaijerlich königliche Repräsentation und Kammer teilt dem Prager Erzbischof das kaijerliche Rejkript mit, welches die Zu- lassung erzbischöflicher Kommissäre bei der Abtswahl nicht gestattet und den Rekurs nach Rom in Sachen der Wyschehrader Exemption verweigert. Das Original auf Papier ist im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 24 und trägt das große kaiserlich königliche Kammer-Verschlußsiegel. Die letzte Seite hat außer der Adresse an den Prager Erzbischof rechts oben folgenden Vermerk: Die 13. Januarii 1762. Regia repraesentatio communicat extractum regii rescripti, vigore cuius commissarii archiepiscopales ad electionem abbatum ord. s. Benedicti non admittuntur, et 2°. recursus Romam faciendus in causa quaestionatae exemptionis Wissehradensis denegatur. Darunter: Respons. ad Majum 1759; ubi publicatio bullae contra benedictinos in causa praetensae exemptionis. Rechts unten: Praes. d. 13. Januarii 1762. Hochwürdigster in Gott Fürst. Euer fürstlichen Gnaden seynd unsere bereithwilligst und gefließene Dienste besten Vermögens zuvor. Besonders großgünstig, auch gnädiger Herr. Und vermögen wir andurch nicht zu bergen, wasmaßen Jhro kays. königl. apostol. Mayestät aus Gelegenheit dero dahin verwendeten zwey Sachen Gesuchs, womit nehmlich 1° bey denen Abtenwahlen derer Benediktiner-Clöstern dero commissarii zugelassen, dann 2° in der mit dem Wischehrader Capitul obschwebenden exemptionis Strittigkeit die Verwendung nacher Rohm zu Bewürkung des päbst- lichen Ausspruchs allergnädigist gestattet werden möchte, uns mittelst eines untern 26. elapsi abgelasjenen und hierbey extrac- tive angebogenen allermildesten rescripti in mehrern zu ver- nehmen gegeben, wienach allerhöchst dieselbe weder quoad primum von deme, was jeit ao. 1693 bis anhero in diejer Sache vorge kommen und sowohl von Ihro Vorfahrern in der Regirung alß von allerhöchst gedacht Ihro Mayestät selbsten zu mehrmahlen und noch letzlichen untern 5. May 1759 resolviret worden, abzu- gehen vermögeten, weder auch ad secundum gestatten könten, daß die Erörterung der angeführten Strittsache mit dem Wischehrader Capitulo zum Nachtheil derer Vorrechten des Erb-Königreichs Böheim und wieder Ihro letzlich sub dato 1. Novemb. anni praeteriti hierwegen ergangene Resolution nacher Rohm gezohen 23
353 CCXLIII. 1762. Januar. 4. Prag. Die kaijerlich königliche Repräsentation und Kammer teilt dem Prager Erzbischof das kaijerliche Rejkript mit, welches die Zu- lassung erzbischöflicher Kommissäre bei der Abtswahl nicht gestattet und den Rekurs nach Rom in Sachen der Wyschehrader Exemption verweigert. Das Original auf Papier ist im Arch. Em. Fasz. 81, Nr. 24 und trägt das große kaiserlich königliche Kammer-Verschlußsiegel. Die letzte Seite hat außer der Adresse an den Prager Erzbischof rechts oben folgenden Vermerk: Die 13. Januarii 1762. Regia repraesentatio communicat extractum regii rescripti, vigore cuius commissarii archiepiscopales ad electionem abbatum ord. s. Benedicti non admittuntur, et 2°. recursus Romam faciendus in causa quaestionatae exemptionis Wissehradensis denegatur. Darunter: Respons. ad Majum 1759; ubi publicatio bullae contra benedictinos in causa praetensae exemptionis. Rechts unten: Praes. d. 13. Januarii 1762. Hochwürdigster in Gott Fürst. Euer fürstlichen Gnaden seynd unsere bereithwilligst und gefließene Dienste besten Vermögens zuvor. Besonders großgünstig, auch gnädiger Herr. Und vermögen wir andurch nicht zu bergen, wasmaßen Jhro kays. königl. apostol. Mayestät aus Gelegenheit dero dahin verwendeten zwey Sachen Gesuchs, womit nehmlich 1° bey denen Abtenwahlen derer Benediktiner-Clöstern dero commissarii zugelassen, dann 2° in der mit dem Wischehrader Capitul obschwebenden exemptionis Strittigkeit die Verwendung nacher Rohm zu Bewürkung des päbst- lichen Ausspruchs allergnädigist gestattet werden möchte, uns mittelst eines untern 26. elapsi abgelasjenen und hierbey extrac- tive angebogenen allermildesten rescripti in mehrern zu ver- nehmen gegeben, wienach allerhöchst dieselbe weder quoad primum von deme, was jeit ao. 1693 bis anhero in diejer Sache vorge kommen und sowohl von Ihro Vorfahrern in der Regirung alß von allerhöchst gedacht Ihro Mayestät selbsten zu mehrmahlen und noch letzlichen untern 5. May 1759 resolviret worden, abzu- gehen vermögeten, weder auch ad secundum gestatten könten, daß die Erörterung der angeführten Strittsache mit dem Wischehrader Capitulo zum Nachtheil derer Vorrechten des Erb-Königreichs Böheim und wieder Ihro letzlich sub dato 1. Novemb. anni praeteriti hierwegen ergangene Resolution nacher Rohm gezohen 23
Strana 354
354 werde, uns dahero allerhöchst verordnende, Euer fürstl. Gnaden von Ihro allerhöchsten Entschluß dahin zu benachrichtigen, daß so wie es bey oballegirten allergnädigsten rescripto von 5. Maii 1759 und 1. Novembris 1760 1) sein unabänderliches Verbleiben hat, also auch deroselben weder in den ein noch andern petito willfahret werden könne. Welch alles wir demnach Euer fürstl. Gnaden anmit eröffnen. Uns allerseits göttlicher Obhut empfehlen. Geben ob dem königl. Prager Schloß, den 4. Januar 1762. Euer fürstlichen Gnaden dienstbereitwilligste kays. königl. Re- präsentation und Cammer Pro-Praeses, dann Räthe im Königreich Böheim. Franz Villicus m. p. CCXLIV. 1762. Juli. 24. Prag. Katharina Theresia Richter vermacht dem Kloster Emaus „zu einer immerwährenden Fundation" hundert Gulden für sechs hl. Messen beim Bilde U. L. Fr. von Montserrat am 13. Juni, 5. und 15. August, am ersten Sonntag im September, 8. September und 8. Dezember zu lesen für die Seele ihres Mannes Anton Richter. Die vidimierte Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XXV. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLV. 1775. September. 6. Prag. Abt Vitus Adam von Emaus und der Prior Isidor Kosteletzky bezeugen, daß sie die von Freifrau Theresia Přzichowsky geb. Gräfin von Werschowetz am 30. März 1768 testamentarisch vermachten siebenhundert Gulden für hl. Messen erhalten haben und versprechen die getreuliche Erfüllung der Verpflichtungen. Die Kopie befindet sich im lib. instrum. miss. Nr. XVIII. p. 27. Arch. —Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLVI. 1778. März. 13., 14., 15., 25. Mai. 5., 15. [Rom.] Sechs Ablaßbullen Pius VI., welche in Abschrift am 17. Mai 1782 vom Kloster Emaus dem böhm. Landesgubernium zur Er teilung des placetum regium vorgelegt wurden. Die Kopien im Arch. Landes-Mus. Prag. Fasz. Emaus. 1) Die zwei erwähnten kaiserlichen Reskripte konnten wir nicht finden.
354 werde, uns dahero allerhöchst verordnende, Euer fürstl. Gnaden von Ihro allerhöchsten Entschluß dahin zu benachrichtigen, daß so wie es bey oballegirten allergnädigsten rescripto von 5. Maii 1759 und 1. Novembris 1760 1) sein unabänderliches Verbleiben hat, also auch deroselben weder in den ein noch andern petito willfahret werden könne. Welch alles wir demnach Euer fürstl. Gnaden anmit eröffnen. Uns allerseits göttlicher Obhut empfehlen. Geben ob dem königl. Prager Schloß, den 4. Januar 1762. Euer fürstlichen Gnaden dienstbereitwilligste kays. königl. Re- präsentation und Cammer Pro-Praeses, dann Räthe im Königreich Böheim. Franz Villicus m. p. CCXLIV. 1762. Juli. 24. Prag. Katharina Theresia Richter vermacht dem Kloster Emaus „zu einer immerwährenden Fundation" hundert Gulden für sechs hl. Messen beim Bilde U. L. Fr. von Montserrat am 13. Juni, 5. und 15. August, am ersten Sonntag im September, 8. September und 8. Dezember zu lesen für die Seele ihres Mannes Anton Richter. Die vidimierte Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XXV. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLV. 1775. September. 6. Prag. Abt Vitus Adam von Emaus und der Prior Isidor Kosteletzky bezeugen, daß sie die von Freifrau Theresia Přzichowsky geb. Gräfin von Werschowetz am 30. März 1768 testamentarisch vermachten siebenhundert Gulden für hl. Messen erhalten haben und versprechen die getreuliche Erfüllung der Verpflichtungen. Die Kopie befindet sich im lib. instrum. miss. Nr. XVIII. p. 27. Arch. —Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLVI. 1778. März. 13., 14., 15., 25. Mai. 5., 15. [Rom.] Sechs Ablaßbullen Pius VI., welche in Abschrift am 17. Mai 1782 vom Kloster Emaus dem böhm. Landesgubernium zur Er teilung des placetum regium vorgelegt wurden. Die Kopien im Arch. Landes-Mus. Prag. Fasz. Emaus. 1) Die zwei erwähnten kaiserlichen Reskripte konnten wir nicht finden.
Strana 355
355 CCXLVII. 1823. Mai. 20. Prag. Stiftungsbrief über die von Anna Czesany, geborene Bilek, am 1. Dezember 1821 für das Kloster Emaus testamentarisch errichtete Stiftung von tausend Gulden für sechs hl. Messen jährlich. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XIX., XX. p. 30. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLVIII. 1845. April. 14. Prag. Johann Baptist Riedl ersteigert zwei Baugründe (C. D.) des Klostergartens. Nähere beiderseitige Bestimmungen über die erwor- benen und abgetretenen Gründe und ihre Bebauung. Das Original des Vertrags von 7 Seiten und mit dem Privatsiegel (Siegellack) des Abtes Czastka befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 4. CCXLIX. 1845. Mai. 25. Prag. Das Kloster Emaus verkauft an Herrn Josef Turetzky (resp. Franz Mirany) drei Gartenbaugründe (E. F. G.) um die Summe von 3568 fl. 46 kr. Konv.-Münze. Das Original des „Kauf- und Verkaufsvertrags“ in groß Folio befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 1; die am Rande und an den Bugen vielfach sehr beschädigte Urkunde trägt zwei Papiersiegel: das des kgl. böhmischen Landes- guberniums und das der Landtafel. CCL. 1846. August. 15. Prag. Zwischen dem Magistrate der Stadt Prag und der Prager Stadtgemeinde einerseits und dem Benediktinerstifte Emaus anderer- ieits wird bezüglich einiger zum Stiftsgarten gehörenden Bau- gründe ein gegenseitiges Abkommen getroffen. Das Original der „Abtretungs-Urkunde“ befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 20 und trägt die Papiersiegel des Prager Stadtmagistrates und des böhmi schen Landesguberniums. 23"
355 CCXLVII. 1823. Mai. 20. Prag. Stiftungsbrief über die von Anna Czesany, geborene Bilek, am 1. Dezember 1821 für das Kloster Emaus testamentarisch errichtete Stiftung von tausend Gulden für sechs hl. Messen jährlich. Die Kopie im lib. instrum. miss. Nr. XIX., XX. p. 30. Arch. Em. Fasz. 51 E. 2. CCXLVIII. 1845. April. 14. Prag. Johann Baptist Riedl ersteigert zwei Baugründe (C. D.) des Klostergartens. Nähere beiderseitige Bestimmungen über die erwor- benen und abgetretenen Gründe und ihre Bebauung. Das Original des Vertrags von 7 Seiten und mit dem Privatsiegel (Siegellack) des Abtes Czastka befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 4. CCXLIX. 1845. Mai. 25. Prag. Das Kloster Emaus verkauft an Herrn Josef Turetzky (resp. Franz Mirany) drei Gartenbaugründe (E. F. G.) um die Summe von 3568 fl. 46 kr. Konv.-Münze. Das Original des „Kauf- und Verkaufsvertrags“ in groß Folio befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 1; die am Rande und an den Bugen vielfach sehr beschädigte Urkunde trägt zwei Papiersiegel: das des kgl. böhmischen Landes- guberniums und das der Landtafel. CCL. 1846. August. 15. Prag. Zwischen dem Magistrate der Stadt Prag und der Prager Stadtgemeinde einerseits und dem Benediktinerstifte Emaus anderer- ieits wird bezüglich einiger zum Stiftsgarten gehörenden Bau- gründe ein gegenseitiges Abkommen getroffen. Das Original der „Abtretungs-Urkunde“ befindet sich im Arch. Em. Fasz. 75, Nr. 20 und trägt die Papiersiegel des Prager Stadtmagistrates und des böhmi schen Landesguberniums. 23"
Strana 356
356 CCLI. 1860. November. 7. Prag. Abt Czastka von Emaus bekennt, daß Theresia Weywara († 1821) aus Patzau dem Stifte Emaus einen Betrag von 400 fl. W. W. (168 fl. ö. W.) für Messen legiert habe. Von den Zinfen per 8 fl. 40 kr. ö. W. des auf der Realität des Johann Skokanek elozierten Stiftungskapitals sollen jährlich acht hl. Messen gelesen werden. Die Kopie des Stiftungsbriefes befindet sich im lib. instrum. miss. Nr. XXVI. im Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. CCLII. 1880. Januar. 9. Rom. Papst Leo XIII. genehmigt die Bitte des Abtes Dr. Maurus Wolter von Volders (einst Beuron) um Überlassung der Abtei Emaus an die Benediktiner von Beuron, die durch den Kulturkampf aus Preußen vertrieben waren. Das Original des Dekretes der Congregatio episcoporum et regularium befindet sich Arch. Em. Fasz. 51, Nr. 3. Beatissime Pater. Maurus Wolter, ordinis s. Benedicti et olim abbas de Beuron in Borussia, ad pedes Sanctitatis Vestrae humillime provolutus, exponit, quod peracta a gubernio Borussiano dis- persione coenobitarum, ipse cum monachis praedictae abbatiae ad monasterium de Volders in Tirolo se confugerunt, quod ipsis a serenissimo apostolico Imperatore liberalissime obla- tum fuit. Verum quum hoc coenobium ad alterum regularem ordinem spectet et necessitatibus monasticae oratoris familiae par non sit, ems cardinalis archiepiscopus Pragensis mona- sterium eiusdem ordinis vulgo Emaus B. M. V. de Monte- serrato eis ad habitandum proponit eo magis, quod dies imminet, quo desertum evadat ob penuriam monachorum. Quare relato consensu tum serenissimi iprincipis tum reli- quorum religiosorum, qui supersunt reliquum est, ut Sancti- tatis Vestrae veniam accedat, pro qua orator enixe rogat. Et Deus . . .
356 CCLI. 1860. November. 7. Prag. Abt Czastka von Emaus bekennt, daß Theresia Weywara († 1821) aus Patzau dem Stifte Emaus einen Betrag von 400 fl. W. W. (168 fl. ö. W.) für Messen legiert habe. Von den Zinfen per 8 fl. 40 kr. ö. W. des auf der Realität des Johann Skokanek elozierten Stiftungskapitals sollen jährlich acht hl. Messen gelesen werden. Die Kopie des Stiftungsbriefes befindet sich im lib. instrum. miss. Nr. XXVI. im Arch. Em. Fasz. 51, E. 2. CCLII. 1880. Januar. 9. Rom. Papst Leo XIII. genehmigt die Bitte des Abtes Dr. Maurus Wolter von Volders (einst Beuron) um Überlassung der Abtei Emaus an die Benediktiner von Beuron, die durch den Kulturkampf aus Preußen vertrieben waren. Das Original des Dekretes der Congregatio episcoporum et regularium befindet sich Arch. Em. Fasz. 51, Nr. 3. Beatissime Pater. Maurus Wolter, ordinis s. Benedicti et olim abbas de Beuron in Borussia, ad pedes Sanctitatis Vestrae humillime provolutus, exponit, quod peracta a gubernio Borussiano dis- persione coenobitarum, ipse cum monachis praedictae abbatiae ad monasterium de Volders in Tirolo se confugerunt, quod ipsis a serenissimo apostolico Imperatore liberalissime obla- tum fuit. Verum quum hoc coenobium ad alterum regularem ordinem spectet et necessitatibus monasticae oratoris familiae par non sit, ems cardinalis archiepiscopus Pragensis mona- sterium eiusdem ordinis vulgo Emaus B. M. V. de Monte- serrato eis ad habitandum proponit eo magis, quod dies imminet, quo desertum evadat ob penuriam monachorum. Quare relato consensu tum serenissimi iprincipis tum reli- quorum religiosorum, qui supersunt reliquum est, ut Sancti- tatis Vestrae veniam accedat, pro qua orator enixe rogat. Et Deus . . .
Strana 357
357 Ex audientia Ssmi habita ab infrascripto dno secretario S. Congr. Episcoporum et Regularium sub die 9. Januarii 1880 Sanctitas sua attentis peculiaribus circumstantiis in casu concurrentibus, benigne annuit precibus abbatis oratoris in omnibus juxta petita. Contrariis quibuscunque non obstan- tibus. Romae. J. cardinalis Ferrari, praefectus m. p. (L. S.) CCLIII. 1882. Januar. 25. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Freiherr von Kraus, teilt dem Abte Dr. Maurus Wolter die kaiserliche Bestätigung als Abt von Emaus mit. Das Original befindet sich im Arch. Em. Fasz. 48, Nr. 7. CCLIV. 1885. April. 18. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Freiherr von Kraus, über mittelt dem Prior der Abtei Emaus, Dr. Benedikt Sauter, die kaiserliche Bestätigung als Abt von Emaus. Das Original befindet sich im Arch. Em. Fasz. 44, Nr. 6.
357 Ex audientia Ssmi habita ab infrascripto dno secretario S. Congr. Episcoporum et Regularium sub die 9. Januarii 1880 Sanctitas sua attentis peculiaribus circumstantiis in casu concurrentibus, benigne annuit precibus abbatis oratoris in omnibus juxta petita. Contrariis quibuscunque non obstan- tibus. Romae. J. cardinalis Ferrari, praefectus m. p. (L. S.) CCLIII. 1882. Januar. 25. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Freiherr von Kraus, teilt dem Abte Dr. Maurus Wolter die kaiserliche Bestätigung als Abt von Emaus mit. Das Original befindet sich im Arch. Em. Fasz. 48, Nr. 7. CCLIV. 1885. April. 18. Prag. Der Statthalter von Böhmen, Freiherr von Kraus, über mittelt dem Prior der Abtei Emaus, Dr. Benedikt Sauter, die kaiserliche Bestätigung als Abt von Emaus. Das Original befindet sich im Arch. Em. Fasz. 44, Nr. 6.
Strana 358
Anhang. Nachträge zum „Registrum Slavorum“. 1. Nachdem Herr Prof. Dr. A. Horcicka und der Herausgeber im I. 1904 „das vollständige Registrum Slavorum“ als Band I der Urkunden des königl. Stiftes Emaus in Prag veröffentlicht hatten, machte Herr Landesarchivdirektor Dr. Brettholz daraus aufmerksam, daß im Stiftsarchiv zu Raigern ebenfalls eine Kopie des „Registrum“ sich befinde. Mit größter Liebenswürdigkeit stellte uns der Stiftsarchivar P. Dr. Maurus Kinter dasselbe zwecks weiterer Kollationierung zur Verfügung. Sowohl die Kopie des Stiftes Raigern wie die von Emaus haben denselben Kopisten; beide Kopien sind ganz gleich im Format (23 X 14 cm) und auch mit derselben peinlichen Sorgfalt und Eleganz ge- schrieben. Das Exemplar des Raigener Archives (Sign. G. c. 23) trägt auf der Außenjeite des Einbandes die Inschrift: Registrum Lite- rarum Monasterium Slovanense in Nova Civitate Pragensi concernentium, ordinante Paulo eiusdem nominis secundo Ab- bate ex originalibus descriptarum. Anno 1396. Außerdem ist es von dem Kopisten paginiert (119 p.) und die einzelnen Ur kunden sind am Rande numeriert. Da aber der Kopist auch die inserierten Urkunden zählt, so ist die Gesamtzahl der Urkunden im Raigerner Exemplar auf 106 angegeben, während wir im veröffent lichten „Registrum“ nur 95 zählen. Die Abweichungen in den beiden Exemplaren sind keine wesentlichen und nur auf Schreibfehler, resp. falsche Lesart zurück
Anhang. Nachträge zum „Registrum Slavorum“. 1. Nachdem Herr Prof. Dr. A. Horcicka und der Herausgeber im I. 1904 „das vollständige Registrum Slavorum“ als Band I der Urkunden des königl. Stiftes Emaus in Prag veröffentlicht hatten, machte Herr Landesarchivdirektor Dr. Brettholz daraus aufmerksam, daß im Stiftsarchiv zu Raigern ebenfalls eine Kopie des „Registrum“ sich befinde. Mit größter Liebenswürdigkeit stellte uns der Stiftsarchivar P. Dr. Maurus Kinter dasselbe zwecks weiterer Kollationierung zur Verfügung. Sowohl die Kopie des Stiftes Raigern wie die von Emaus haben denselben Kopisten; beide Kopien sind ganz gleich im Format (23 X 14 cm) und auch mit derselben peinlichen Sorgfalt und Eleganz ge- schrieben. Das Exemplar des Raigener Archives (Sign. G. c. 23) trägt auf der Außenjeite des Einbandes die Inschrift: Registrum Lite- rarum Monasterium Slovanense in Nova Civitate Pragensi concernentium, ordinante Paulo eiusdem nominis secundo Ab- bate ex originalibus descriptarum. Anno 1396. Außerdem ist es von dem Kopisten paginiert (119 p.) und die einzelnen Ur kunden sind am Rande numeriert. Da aber der Kopist auch die inserierten Urkunden zählt, so ist die Gesamtzahl der Urkunden im Raigerner Exemplar auf 106 angegeben, während wir im veröffent lichten „Registrum“ nur 95 zählen. Die Abweichungen in den beiden Exemplaren sind keine wesentlichen und nur auf Schreibfehler, resp. falsche Lesart zurück
Strana 359
359 zuführen. So ist zur Urk. XXIII (Reg. Slav. p. 55) die Jahres zahl 1352 in der Raigerner Kopie richtig, während die von Emaus das Jahr 1342 angibt.1) Bei Urk. LXIV (Reg. Slav. p. 137) hat die Kopie von Emaus die Jahreszahl 1335, abweichend von der richtigen Leseart der Raigerner Kopie 1435; ferner las der Kopist der Emauser Kopie bei Urk. XCI die Jahreszahl 1404, während die Kopie von Raigern auch hier richtig 1405 hat (Reg. Slav. p. 193). Beide Bücher lesen in Urk. LXXXIII (vgl. Reg. Slav. p. 179, 3. 3 von oben) erliter, das aber die Kopie von Raigern am Rande in das richtige qualiter korrigiert. Bei der Urkunde LXXXVI in Reg. Slav. p. 185, 3. 10 v. o. der Urkunde steht turgentem [?], das mit Cechner (1. c. p. 121) die Raigerner Kopie in tangentem richtig verbessert. Nach eingehender Prüfung kommen wir daher zu dem Resultate, daß der Kopist zuerst die Kopie von Emaus geschrieben und von dieser jene von Raigern abschrieb. Diese zweite Abschrift verglich er nochmals eingehend mit dem Original und stellte so die bessere —Kopie her. 2) 2. Die Urkunden II, VI, XVI, XVII, XX, XXV, XXXV, und Anhang V und LXXX wurden als „privilegiorum mona- sterii Slovanensis, s. Hieronymi Neo-Pragae ordinis s. Bene- dicti copiae vidimatae“ in einem kleinen Folioband3) mit acht Blättern zusammengestellt mit dem Schluß: Quae omnia ab autographo non dissonare fide nostra testamur atque, ut id nemini in dubium veniat, hocce instrumentum sigilloque civi- tatis nostrae minori communiri jussimus. Datae Pragae, feria 2. post dominicam „Oculi“, 16 martii anno 1626. Von dem roten Wachssiegel sind nur noch drei kleine Stücklein erhalten. Das Manuskript trägt auf der Außenjeite des beschriebenen Per gamenteinbandes folgenden Vermerk auf einem aufgeklebten Zettel: Vidimata privilegia monasterii slovaniensis, nunc s. Nicolai a magistratu Neo-Civitatensi. A. 1626 und darunter von an derer Hand: Anno vero 1437 a Sigismundo Boemiae Rege et 1) Cechner, hist. Em. Mss. II, pag. 49, liest ebenfalls richtig 1352. 2) Aus den „Mitteilungen des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen“, 49. Jahrg. [1911], S. 552 f. s) Univ.-Bibl. Prag, Kod. II, D. 49.
359 zuführen. So ist zur Urk. XXIII (Reg. Slav. p. 55) die Jahres zahl 1352 in der Raigerner Kopie richtig, während die von Emaus das Jahr 1342 angibt.1) Bei Urk. LXIV (Reg. Slav. p. 137) hat die Kopie von Emaus die Jahreszahl 1335, abweichend von der richtigen Leseart der Raigerner Kopie 1435; ferner las der Kopist der Emauser Kopie bei Urk. XCI die Jahreszahl 1404, während die Kopie von Raigern auch hier richtig 1405 hat (Reg. Slav. p. 193). Beide Bücher lesen in Urk. LXXXIII (vgl. Reg. Slav. p. 179, 3. 3 von oben) erliter, das aber die Kopie von Raigern am Rande in das richtige qualiter korrigiert. Bei der Urkunde LXXXVI in Reg. Slav. p. 185, 3. 10 v. o. der Urkunde steht turgentem [?], das mit Cechner (1. c. p. 121) die Raigerner Kopie in tangentem richtig verbessert. Nach eingehender Prüfung kommen wir daher zu dem Resultate, daß der Kopist zuerst die Kopie von Emaus geschrieben und von dieser jene von Raigern abschrieb. Diese zweite Abschrift verglich er nochmals eingehend mit dem Original und stellte so die bessere —Kopie her. 2) 2. Die Urkunden II, VI, XVI, XVII, XX, XXV, XXXV, und Anhang V und LXXX wurden als „privilegiorum mona- sterii Slovanensis, s. Hieronymi Neo-Pragae ordinis s. Bene- dicti copiae vidimatae“ in einem kleinen Folioband3) mit acht Blättern zusammengestellt mit dem Schluß: Quae omnia ab autographo non dissonare fide nostra testamur atque, ut id nemini in dubium veniat, hocce instrumentum sigilloque civi- tatis nostrae minori communiri jussimus. Datae Pragae, feria 2. post dominicam „Oculi“, 16 martii anno 1626. Von dem roten Wachssiegel sind nur noch drei kleine Stücklein erhalten. Das Manuskript trägt auf der Außenjeite des beschriebenen Per gamenteinbandes folgenden Vermerk auf einem aufgeklebten Zettel: Vidimata privilegia monasterii slovaniensis, nunc s. Nicolai a magistratu Neo-Civitatensi. A. 1626 und darunter von an derer Hand: Anno vero 1437 a Sigismundo Boemiae Rege et 1) Cechner, hist. Em. Mss. II, pag. 49, liest ebenfalls richtig 1352. 2) Aus den „Mitteilungen des Vereines für Geschichte der Deutschen in Böhmen“, 49. Jahrg. [1911], S. 552 f. s) Univ.-Bibl. Prag, Kod. II, D. 49.
Strana 360
360 Romanor. imperatore confirmata de 100 macellis Neo-Pragen- sibus, decima vini ex vinea montis Petrini. 3. Die Urkunde XLIII, p. 99 ss., kann nicht aus dem Jahre 1370 stammen. Sie wird mit Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 98 s.) in das Jahr 1390 zu versetzen sein, da Abt Paul I. schon 1362 starb und Abt Ivan bis 1383 regierte. Es kann daher Abt Paul, welcher die Urkunde ausstellte, nur Paul II. sein. 4. Bei Urk. LXXIV, S. 158, 3. 6 von oben, hat Kod. II, C. 14, Nr. XX der Univ.-Bibl. Prag Beth statt Bech. 5. Bei Urk. IIb) im Anhang S. 209 hat Kod. II, C. 14, lit. Z, Nr. XVIII der Univ.-Bibl. Prag Worplit statt Wrplic.
360 Romanor. imperatore confirmata de 100 macellis Neo-Pragen- sibus, decima vini ex vinea montis Petrini. 3. Die Urkunde XLIII, p. 99 ss., kann nicht aus dem Jahre 1370 stammen. Sie wird mit Cechner (hist. Em. Mss. II, p. 98 s.) in das Jahr 1390 zu versetzen sein, da Abt Paul I. schon 1362 starb und Abt Ivan bis 1383 regierte. Es kann daher Abt Paul, welcher die Urkunde ausstellte, nur Paul II. sein. 4. Bei Urk. LXXIV, S. 158, 3. 6 von oben, hat Kod. II, C. 14, Nr. XX der Univ.-Bibl. Prag Beth statt Bech. 5. Bei Urk. IIb) im Anhang S. 209 hat Kod. II, C. 14, lit. Z, Nr. XVIII der Univ.-Bibl. Prag Worplit statt Wrplic.
Strana 361
Orts-, Personen unò Sachverzeichnis. Abbas mon. Aulae Regiae: Johannes 10; mon. Slav.: Gallus 10; Johan- nes Nosnička 19, 21; Martin 23; Matthaeus Philonomus siehe Phi- lonomus ; Wenzeslaus 11 ss., 15; abb. mon. Strahov. 10; abbas hus- siticus 146; abbates Montserra- tenses: capellani regii 168 ss.; abbates quadriennales für Emaus 202 ss; abbatia Montserratensis in Wien 289 ss. Ablaßbullen 354; Ablässe für das Sla- wenkloster I; vollkommener für die Verstorbenen 305; von 40 Ta- gen 269; des St. Benediktskreuzes 345 ss. abstinentia a carne 202 ss., 218 ss. Abtswahl, freie 154 ss., 184 ss. acta visitationis siehe „juris tituli". Adalbertus (Vojtěch) s. 113; minor (ecclesia) 57, 141, 165; Adalbertus Had siehe Had. Adam Benedict, Abt des Slawenklo- sters, siehe Bavorovsky; Adam Czibusky 132; Cechner 61; von Neuhaus (Nova domus) 31; Rie- senbersky siehe R.; Schmoltz von Schmoltz siehe S.; Sturm siehe S.; Adam Vitus abbas 354. Adlerorden, weißer 351. administrator in spiritualibus: Paulus de Zacz 16; utraquistischer 29, 38, 39, 46, 57, 102; consistorii infe- rioris (utraquistisch) 106; Martin Zedtlitz siehe Zedtlitz. Aegidius (Egidius) s. (ecclesia) 76, 233 ; campanator et consul n. c. Prag. 16. Alexander papa VII. confirmat fun- dationem Ferdinandi III. 247 ss., 308; Celler von Rys 29. alimonium 81. Allerheiligen 9. Allerseelen 305; -Altar 305. Almosen für das Kloster 123. altare privilegiatum s. Benedicti 344. Ambrosiuskloster 1. amictus siehe vestimenta. Andreas (Ondrak) 13; Gomez 257 s.; Krbecz c. Prag. 17. Anna Eva Weißhons 165 s.; Kluczky 45; von Kromierziž 32. Antonius Kreilern, Abt, 282; Mayer 238; de Sottomayor, Abt 255 s. Anwaltshonorar des Abtes Paul Pa- minondas 59. archiepiscopi Prag. cancellaria 82. Archiv des Klosters 287. Armut im Kloster 122, 134 s. Aronis fundum 84. augmentatio dotationis 199 ss. Augustiner in Bösig 156. Aula Regia, mon. 8, 171. Aunětitz (Dorf) 344. Auslösung verpfändeter Güter 21. Bach Maximilian, Abt 325, 327. Barberinus, Cardinal 263. Bartholomäus Gerzabek 70; 1. b. Pa- radis von Eschaide 197 ss. Barthosius Gyczynsky, consul n. c. Prag. 6. Basilius de Ayre 227 ss. Baugründe des Klosters 355. Bauholz zum Klosterbau 168.
Orts-, Personen unò Sachverzeichnis. Abbas mon. Aulae Regiae: Johannes 10; mon. Slav.: Gallus 10; Johan- nes Nosnička 19, 21; Martin 23; Matthaeus Philonomus siehe Phi- lonomus ; Wenzeslaus 11 ss., 15; abb. mon. Strahov. 10; abbas hus- siticus 146; abbates Montserra- tenses: capellani regii 168 ss.; abbates quadriennales für Emaus 202 ss; abbatia Montserratensis in Wien 289 ss. Ablaßbullen 354; Ablässe für das Sla- wenkloster I; vollkommener für die Verstorbenen 305; von 40 Ta- gen 269; des St. Benediktskreuzes 345 ss. abstinentia a carne 202 ss., 218 ss. Abtswahl, freie 154 ss., 184 ss. acta visitationis siehe „juris tituli". Adalbertus (Vojtěch) s. 113; minor (ecclesia) 57, 141, 165; Adalbertus Had siehe Had. Adam Benedict, Abt des Slawenklo- sters, siehe Bavorovsky; Adam Czibusky 132; Cechner 61; von Neuhaus (Nova domus) 31; Rie- senbersky siehe R.; Schmoltz von Schmoltz siehe S.; Sturm siehe S.; Adam Vitus abbas 354. Adlerorden, weißer 351. administrator in spiritualibus: Paulus de Zacz 16; utraquistischer 29, 38, 39, 46, 57, 102; consistorii infe- rioris (utraquistisch) 106; Martin Zedtlitz siehe Zedtlitz. Aegidius (Egidius) s. (ecclesia) 76, 233 ; campanator et consul n. c. Prag. 16. Alexander papa VII. confirmat fun- dationem Ferdinandi III. 247 ss., 308; Celler von Rys 29. alimonium 81. Allerheiligen 9. Allerseelen 305; -Altar 305. Almosen für das Kloster 123. altare privilegiatum s. Benedicti 344. Ambrosiuskloster 1. amictus siehe vestimenta. Andreas (Ondrak) 13; Gomez 257 s.; Krbecz c. Prag. 17. Anna Eva Weißhons 165 s.; Kluczky 45; von Kromierziž 32. Antonius Kreilern, Abt, 282; Mayer 238; de Sottomayor, Abt 255 s. Anwaltshonorar des Abtes Paul Pa- minondas 59. archiepiscopi Prag. cancellaria 82. Archiv des Klosters 287. Armut im Kloster 122, 134 s. Aronis fundum 84. augmentatio dotationis 199 ss. Augustiner in Bösig 156. Aula Regia, mon. 8, 171. Aunětitz (Dorf) 344. Auslösung verpfändeter Güter 21. Bach Maximilian, Abt 325, 327. Barberinus, Cardinal 263. Bartholomäus Gerzabek 70; 1. b. Pa- radis von Eschaide 197 ss. Barthosius Gyczynsky, consul n. c. Prag. 6. Basilius de Ayre 227 ss. Baugründe des Klosters 355. Bauholz zum Klosterbau 168.
Strana 362
362 Bavorovsky Adam Benedikt, Abt des Slawenklosters, 78, 80 ss., 84, 88 ss., 97 ss, 101, 109 s., 111 ss., 119 ss., 130 ss., 135 ss., 141 ss., 163, 173 ss., 186 ss. Bechynie Nicolaus 20; de Lażan 274 s.; Adam 126 ss.; Wenceslaus 112, 121; Udalricus 115 ss. Bedricus, cultellifex 3. Begräbnis der Ertrunkenen 105. Bélov (Dorf) 21. Benedicti s. confoederatio 325, Benedictiner von Montserrat-Spanien im Slawenkloster 148 s.; Benedic- tinerorden 59. benedictio abbatis Pefialossa 170 s.; crucis s. Benedicti 345. Benedictus s. (ecclesia) 164, 206 s., 177 ss.; papa XIV. 333, 344 ss.; Peiialossa di Mandragon siehe Pe- Talossą. Benno Lóbl siehe Lóbl. Beraubung des Klosters 68, 69, 79. Beraun 78 s. Berka Zbinko von Duba, Erzbischof von Prag und Großmeister der Kreuzherren 36 ss., 41, 43, 52, 54, 55, 58, 64. В berna 5; retentae 78, 117; in Cako- witz 92; Landsteuer 25, 46, 82; regiae 50; Nachlaf für Emaus 46, 78 s. Bernardus s. 297; Sutor 207. Berzkovsky de Schebirov Udalricus, consiliarius 119 ss. Besitzstórung bei dem Slawenkloster 46, 52 s., 58. Besitzrecht des Slawenklosters 41; des Klosters St. Nikolaus 159 ss. Bethlehemskirche 23. Betrachtung, tágliche,siehe meditatio. Beuron (Abtei in Hohenzollern) 356 s. Bezdiecz siehe Bösig. bibere sanitatem 14. bibliotheca 286; des verstorbenen Abtes Heinrich Dworsky von Hel- fenburg 27 s. bibliothecarius 286. Bierbrauerei 177, 189; 200. Bilek Anna 355. Bilenberg Matthaeus Ferdinand, So- bek von, Abt von St. Nikolaus, Erzbischof von Prag 247. Binago Antonius 153. Bittschrift des Abtes Bavorovsky an den Kaiser 99, 134; des Kaisers Biergefälle an den Papst wegen der appro- batio von Montserrat-Emaus 246; von St. Nikolaus 172 ss. Blanka, Königin, Gemahlin Karls IV. 113. Bóhmen, des Königreichs Privilegien 104. Во Zahorzansky von Worlik 06. Boleslaviensis Franciscus, tus 9. bona dotationis 139 s.; entrissen dem Kloster 124 s., 132. Boress, cultellifex, c. n. c. 13. Borghesius, Cardinal 95 s. Borziwoy, Borzywoy, mons 18 s. Bósig 154 ss, 176, 266, 270 ss., 834 s. Boskowsky Wenceslaus, Mefstiftung 333. Bossi, Wenceslaus de 986 ss. Bradiezka Dorothea 32. Branco Roco 170. braseator, sladownik, Johannes 5. Bráuhaus des Wenzel Wratislaw von Mitrowitz 128. Braunau mon. 73, 82, 151 s. Breuner Johannes Josef Graf von, Erzbischof von Prag 279 s., 280, 288 ss., 289, 292. Břevnov, mon. 74 ss., 88, 141, 332 s. Brodoslad (Dorf) 21. Brodek 156, 176. Brunnen auf dem Klosterfriedhof 29. Bržezian 199. Bůcher (Kloster) siehe liber. Bucelini Julius Fridericus, comes 276. Bukova 121. bulla confirmationis für Montserrat- Emaus 202; bullae indulgentiarum 854; bullae Alexandri papae VII. intabulatio 254 s. Peter der Neustadt - Prag 78. Bürgerstand 104. Burggrafenamt von Prag 59. burggravius Czernin 115 ss. Bukowina (Dorf) 21. Bytomsky Paulus Ostrov. 88. praeposi- 141, 145, Martinus, abb. Caeremoniale 298, 319; Caeremonien 298. Cakowitz, Klostergut und Dorf 33, 34, 48 s., 45 s., 55, 80, 83 ss., 89, 107, 118 s.
362 Bavorovsky Adam Benedikt, Abt des Slawenklosters, 78, 80 ss., 84, 88 ss., 97 ss, 101, 109 s., 111 ss., 119 ss., 130 ss., 135 ss., 141 ss., 163, 173 ss., 186 ss. Bechynie Nicolaus 20; de Lażan 274 s.; Adam 126 ss.; Wenceslaus 112, 121; Udalricus 115 ss. Bedricus, cultellifex 3. Begräbnis der Ertrunkenen 105. Bélov (Dorf) 21. Benedicti s. confoederatio 325, Benedictiner von Montserrat-Spanien im Slawenkloster 148 s.; Benedic- tinerorden 59. benedictio abbatis Pefialossa 170 s.; crucis s. Benedicti 345. Benedictus s. (ecclesia) 164, 206 s., 177 ss.; papa XIV. 333, 344 ss.; Peiialossa di Mandragon siehe Pe- Talossą. Benno Lóbl siehe Lóbl. Beraubung des Klosters 68, 69, 79. Beraun 78 s. Berka Zbinko von Duba, Erzbischof von Prag und Großmeister der Kreuzherren 36 ss., 41, 43, 52, 54, 55, 58, 64. В berna 5; retentae 78, 117; in Cako- witz 92; Landsteuer 25, 46, 82; regiae 50; Nachlaf für Emaus 46, 78 s. Bernardus s. 297; Sutor 207. Berzkovsky de Schebirov Udalricus, consiliarius 119 ss. Besitzstórung bei dem Slawenkloster 46, 52 s., 58. Besitzrecht des Slawenklosters 41; des Klosters St. Nikolaus 159 ss. Bethlehemskirche 23. Betrachtung, tágliche,siehe meditatio. Beuron (Abtei in Hohenzollern) 356 s. Bezdiecz siehe Bösig. bibere sanitatem 14. bibliotheca 286; des verstorbenen Abtes Heinrich Dworsky von Hel- fenburg 27 s. bibliothecarius 286. Bierbrauerei 177, 189; 200. Bilek Anna 355. Bilenberg Matthaeus Ferdinand, So- bek von, Abt von St. Nikolaus, Erzbischof von Prag 247. Binago Antonius 153. Bittschrift des Abtes Bavorovsky an den Kaiser 99, 134; des Kaisers Biergefälle an den Papst wegen der appro- batio von Montserrat-Emaus 246; von St. Nikolaus 172 ss. Blanka, Königin, Gemahlin Karls IV. 113. Bóhmen, des Königreichs Privilegien 104. Во Zahorzansky von Worlik 06. Boleslaviensis Franciscus, tus 9. bona dotationis 139 s.; entrissen dem Kloster 124 s., 132. Boress, cultellifex, c. n. c. 13. Borghesius, Cardinal 95 s. Borziwoy, Borzywoy, mons 18 s. Bósig 154 ss, 176, 266, 270 ss., 834 s. Boskowsky Wenceslaus, Mefstiftung 333. Bossi, Wenceslaus de 986 ss. Bradiezka Dorothea 32. Branco Roco 170. braseator, sladownik, Johannes 5. Bráuhaus des Wenzel Wratislaw von Mitrowitz 128. Braunau mon. 73, 82, 151 s. Breuner Johannes Josef Graf von, Erzbischof von Prag 279 s., 280, 288 ss., 289, 292. Břevnov, mon. 74 ss., 88, 141, 332 s. Brodoslad (Dorf) 21. Brodek 156, 176. Brunnen auf dem Klosterfriedhof 29. Bržezian 199. Bůcher (Kloster) siehe liber. Bucelini Julius Fridericus, comes 276. Bukova 121. bulla confirmationis für Montserrat- Emaus 202; bullae indulgentiarum 854; bullae Alexandri papae VII. intabulatio 254 s. Peter der Neustadt - Prag 78. Bürgerstand 104. Burggrafenamt von Prag 59. burggravius Czernin 115 ss. Bukowina (Dorf) 21. Bytomsky Paulus Ostrov. 88. praeposi- 141, 145, Martinus, abb. Caeremoniale 298, 319; Caeremonien 298. Cakowitz, Klostergut und Dorf 33, 34, 48 s., 45 s., 55, 80, 83 ss., 89, 107, 118 s.
Strana 363
Cakowitz, Pfarre und Kirche des hl. Remigius 55—57. calcaria domus 134, Cambero Didacus, 276 ss. Camenicz 197. camera regalis 25; regia 27, 30, 33, 36, 61, 73, 89 s., 94, 122. campanator Aegidius, consul n. c. Prag. 16. campi Walowske 64 s. cancellaria archiepiscopalis 82; reg- ni 31. cancellista s. c. Majestatis 132. Canossin Hyppolita Francisca, comi- tissa 241 s. cantor bei St. Adalbert min. 166. capellani perpetui s. c. Majestatis 310 s. capitalis cessio 350 ss. capitula provincialia 145. capitulum culpae 285, 301 s. Carafa 122. Caramuel Lobkowitz Johannes, Abt von Emaus und Weihbischof von Prag 216, 218, 227, 230, 233, 236 ss., 238, 240 s. Carolus IV. siehe Karl IV. Carolus Lichtenstein siehe Lichten- stein. carnifex Nicolaus de Lusstienycz 7. carnifices n. c. Prag. 15. carnis esus 275. cassirius Podbrdensis districtus 78. Catharina Stauroviana 77. Čečka (Čeček) siehe Czeczka. Geller von Rys, Alexander 29. Cellensis Johannes, Prior von Melk, 19 ss. census pro monasterio 22, 49; pro campis 61 s.; villae Chotaun 25; ex Cakowitz 60; macellae 4, 5, 15, 80, 88, 96, 97; pro domo Jo- hannis braseator. 5; von Kouřim 83; Kudlata 7; Nikolaus de Lob- kowitz 8; Petrus Schilhan 11; pro domo polentaria in Podskal 17. cerdo Thomassko 5. cerevisia 340 s. Červené Pole 28. cessio des Gutes Zellers von Rosen- thal 233 s.; von Feldern 107; eines Kapitals von 5000 fl. 350 ss. Chalupa Petrus, c. min. c. Prag. 138 s. Chamırae pagum 9. Chanovsky von Lanzendorf Wence- slaus 324. Abt 263, 269, 363 Chieso Franciscus 153. Chotek Johannes 337, 24, 25. Choralistenhaus-Bau 25. Chorgebet, Chordienst siehe officium divinum. Chotaun 25. Chotieschau (Gut) 327. Chrastian 25. Christusbild im Slawenkloster 34. Chronik, bóhmische 1092, 104. Chrystophorus: Reliquien 269 ; Ferdi- nand Poppel von Lobkowitz 241 s. ; cavaliere de los Olivos 240 s.; Zelensky 31. cives civitatis Neo-Prag. belástigen das Kloster 58 ss.; Podskalenses 108. Cladrub (Kloster) siehe Kladrau. clausura 285, 298, 307, 314. claves monasterii 814. Clemens papa VI. 185; XII. 397. coemiterium s. Benedicti 206 s.; in Emaus 28, 41, 49, 61. collatio abbatiae durch Rudolf II. an Abt Paminondas 31. collator ecclesiae s. Nicolai 98. Coloredo 118. Coluezki Alexander 88. comitia 50; in Budweis 82; generalia 98; in Koutim 88; in Prag 101. commissarii des Erzbischofes bei der Abtswahl 297, 853 s. commissarius regius 106 s.; s. Maje- statis 50. Compaterovsky 29; compactata utraquistarum 106. compositio litis in causa ecclesiae s. Nicolai 109. concessio pontificalium fiir den Abt des Slawenklosters 1. Concii Gregorius de Nissa, von Zderas 62. concilium Tridentinum 183. concionator aulicus 166 s. conditiones zur Gewinnung der Ab- lisse des St. Benedictuskreuzes 345 ss. conductitium bonum Cakowitz 91. confessarii im Kloster 319. confirmatio apostolica der Stiftung Ferdinands III. 246, 247 ss.; do- cumentorum für das Slawenklo- ster St. Nicolaus und das Mont- serratenserkloster Fmaus 200, 220 ss. confiscatio des Gutes Mischkowitz 118. 343; Peter Propst
Cakowitz, Pfarre und Kirche des hl. Remigius 55—57. calcaria domus 134, Cambero Didacus, 276 ss. Camenicz 197. camera regalis 25; regia 27, 30, 33, 36, 61, 73, 89 s., 94, 122. campanator Aegidius, consul n. c. Prag. 16. campi Walowske 64 s. cancellaria archiepiscopalis 82; reg- ni 31. cancellista s. c. Majestatis 132. Canossin Hyppolita Francisca, comi- tissa 241 s. cantor bei St. Adalbert min. 166. capellani perpetui s. c. Majestatis 310 s. capitalis cessio 350 ss. capitula provincialia 145. capitulum culpae 285, 301 s. Carafa 122. Caramuel Lobkowitz Johannes, Abt von Emaus und Weihbischof von Prag 216, 218, 227, 230, 233, 236 ss., 238, 240 s. Carolus IV. siehe Karl IV. Carolus Lichtenstein siehe Lichten- stein. carnifex Nicolaus de Lusstienycz 7. carnifices n. c. Prag. 15. carnis esus 275. cassirius Podbrdensis districtus 78. Catharina Stauroviana 77. Čečka (Čeček) siehe Czeczka. Geller von Rys, Alexander 29. Cellensis Johannes, Prior von Melk, 19 ss. census pro monasterio 22, 49; pro campis 61 s.; villae Chotaun 25; ex Cakowitz 60; macellae 4, 5, 15, 80, 88, 96, 97; pro domo Jo- hannis braseator. 5; von Kouřim 83; Kudlata 7; Nikolaus de Lob- kowitz 8; Petrus Schilhan 11; pro domo polentaria in Podskal 17. cerdo Thomassko 5. cerevisia 340 s. Červené Pole 28. cessio des Gutes Zellers von Rosen- thal 233 s.; von Feldern 107; eines Kapitals von 5000 fl. 350 ss. Chalupa Petrus, c. min. c. Prag. 138 s. Chamırae pagum 9. Chanovsky von Lanzendorf Wence- slaus 324. Abt 263, 269, 363 Chieso Franciscus 153. Chotek Johannes 337, 24, 25. Choralistenhaus-Bau 25. Chorgebet, Chordienst siehe officium divinum. Chotaun 25. Chotieschau (Gut) 327. Chrastian 25. Christusbild im Slawenkloster 34. Chronik, bóhmische 1092, 104. Chrystophorus: Reliquien 269 ; Ferdi- nand Poppel von Lobkowitz 241 s. ; cavaliere de los Olivos 240 s.; Zelensky 31. cives civitatis Neo-Prag. belástigen das Kloster 58 ss.; Podskalenses 108. Cladrub (Kloster) siehe Kladrau. clausura 285, 298, 307, 314. claves monasterii 814. Clemens papa VI. 185; XII. 397. coemiterium s. Benedicti 206 s.; in Emaus 28, 41, 49, 61. collatio abbatiae durch Rudolf II. an Abt Paminondas 31. collator ecclesiae s. Nicolai 98. Coloredo 118. Coluezki Alexander 88. comitia 50; in Budweis 82; generalia 98; in Koutim 88; in Prag 101. commissarii des Erzbischofes bei der Abtswahl 297, 853 s. commissarius regius 106 s.; s. Maje- statis 50. Compaterovsky 29; compactata utraquistarum 106. compositio litis in causa ecclesiae s. Nicolai 109. concessio pontificalium fiir den Abt des Slawenklosters 1. Concii Gregorius de Nissa, von Zderas 62. concilium Tridentinum 183. concionator aulicus 166 s. conditiones zur Gewinnung der Ab- lisse des St. Benedictuskreuzes 345 ss. conductitium bonum Cakowitz 91. confessarii im Kloster 319. confirmatio apostolica der Stiftung Ferdinands III. 246, 247 ss.; do- cumentorum für das Slawenklo- ster St. Nicolaus und das Mont- serratenserkloster Fmaus 200, 220 ss. confiscatio des Gutes Mischkowitz 118. 343; Peter Propst
Strana 364
864 confoederatio s. Benedicti 325 ss. congregatio Beuronensis 0. S. B. 356 ; bohemica et hispanica O. S. B. 144 ss.; episcoporum et regula- rium 357; indulgentiarum 345 ss. Conopist (Konopischt) 199. consiliarii s. c. Majestatis 50. consiliarius camerae 22; conscientiae (Gewissensrat) Leopolds I. 276 ss.; regius 30. consistorium (utraquistisches) inferius (in Emaus) 106. constitutiones Peialossae 302, 320. consules: n. c. Prag: 6, 11, 16; Aegi- dius 16; Lucas sartor 16; Vitus Hajek 16; Stephanus Hunczleder 16 ; Marianus Kropacz 16; Nico- laus de Lusstenycz 16; Wence- slaus Paternik 16; Mathias Noha 16; Johannes Radoch 16 ; Johannes Rozvoda 16; Wenceslaus Selyba 16; Simon Skop 16; Johannes Spurni 16; Johannes von Wel- warn 16; minoris. civ. Prag. 3. contributio bellica 145. copiae authenticae der Gründungs- urkunden 9249. correspondentia monachorum 316. Cosmas und Damian ss. (ecclesia) 29, 46, 232 s. Cremona Florius 191, 227 ss. Crha 118. Crispinus a Hradisstie, coadjutor Strahov. 161; abb. Strahov. 206 s. Croo (Kroh. Klostergut) 154 ss., 176. Crucigerorum ordo 171. crux s. Benedicti 332 s., 345; pecto- ralis des Abtes 307 s. crypta in der Kirche der hhl. Cos- mas und Damian 232 s. cultellifex: Bedricus 8; Boress 13. Cunczmann Anna 22; Martin 22. curio Mathias 170. Cybele von Horzenicz Georgius 108 ss. Czeczka Liboczky von Liba Hora siehe Liba Hora. Czesany Anna 355. Czernovicz 197. Czernin de Chudenicz Humbertus, burggravius 115 ss. Czerhaus siehe Tschirnhaus. Czenychal Wenceslaus 2. mE Franciscus Xaverius, Abt Czeczka (Czeczek) Liboezky von Liba Hora 41 s. Czezolupiez 9. Czibusky Adam 182. Czizek de Genstein Georgius, ju- dex 78 s. Dablitz (Dorf bei Prag) 55 -57. Darlehenskonsens für 2000 fl. 272 ss. Daubravsky de Daubin 123 s. debita des Klosters 79, 80, 89. decemviratus Podskal. 99. decreta super Genecz 30. Degen Franz, von 352. depositarius 301. desolatio im Kloster 79. devastatio des Klosters Hiretiker 140. Didacus a Cambero siehe Cambero. disciplina monastica 283 ss. dispensatio apostolica von der Ent- haltung des Fleischgenusses 27b s. Dloskov (Tloskąu) 199. Dobra. wile == cessio 351. Dobiisch 26, 36. Dominikaner bei St. Aegid in Prag 33. domus polentaria 17. Donation des Chrystoph cavaliere de los Olivos an Emaus 240 s. Dorothea Bradiczka 32; Kolinsky 61. Dotation der St. Benedicts-Bruder- schaft 326 s. Drevnik 19 s. Drsnik 156. Duba Zbinko Berka von, Erzbischof siehe Berka. Dux 851. Dworsky von Helfenburg Heinrich, Abt von Emaus 24, 28, 29, 41 s. durch die Ebersdorf 263. Eilers Johannes 276. Einkiinfte des Abtes sollen zur Re- staurierung des Klosters verwen- det werden 17. Einlósung des verpfándeten Kirchen- schatzes von Emaus 272 ss. Eisen Leopold 168. electio abbatis 154 ss., 184 ss., 199 ss., 353 ss. Elisabeth Studensky 170. Emanuel Privey, Abt von Emaus 278 ss. Emaus 64, 111, 127, 288, 240; siehe auch Slawenkloster. Emerix 254 s. Enthaltung vom FleischgenuD 202 ss., 218 ss. epistolae 316.
864 confoederatio s. Benedicti 325 ss. congregatio Beuronensis 0. S. B. 356 ; bohemica et hispanica O. S. B. 144 ss.; episcoporum et regula- rium 357; indulgentiarum 345 ss. Conopist (Konopischt) 199. consiliarii s. c. Majestatis 50. consiliarius camerae 22; conscientiae (Gewissensrat) Leopolds I. 276 ss.; regius 30. consistorium (utraquistisches) inferius (in Emaus) 106. constitutiones Peialossae 302, 320. consules: n. c. Prag: 6, 11, 16; Aegi- dius 16; Lucas sartor 16; Vitus Hajek 16; Stephanus Hunczleder 16 ; Marianus Kropacz 16; Nico- laus de Lusstenycz 16; Wence- slaus Paternik 16; Mathias Noha 16; Johannes Radoch 16 ; Johannes Rozvoda 16; Wenceslaus Selyba 16; Simon Skop 16; Johannes Spurni 16; Johannes von Wel- warn 16; minoris. civ. Prag. 3. contributio bellica 145. copiae authenticae der Gründungs- urkunden 9249. correspondentia monachorum 316. Cosmas und Damian ss. (ecclesia) 29, 46, 232 s. Cremona Florius 191, 227 ss. Crha 118. Crispinus a Hradisstie, coadjutor Strahov. 161; abb. Strahov. 206 s. Croo (Kroh. Klostergut) 154 ss., 176. Crucigerorum ordo 171. crux s. Benedicti 332 s., 345; pecto- ralis des Abtes 307 s. crypta in der Kirche der hhl. Cos- mas und Damian 232 s. cultellifex: Bedricus 8; Boress 13. Cunczmann Anna 22; Martin 22. curio Mathias 170. Cybele von Horzenicz Georgius 108 ss. Czeczka Liboczky von Liba Hora siehe Liba Hora. Czesany Anna 355. Czernovicz 197. Czernin de Chudenicz Humbertus, burggravius 115 ss. Czerhaus siehe Tschirnhaus. Czenychal Wenceslaus 2. mE Franciscus Xaverius, Abt Czeczka (Czeczek) Liboezky von Liba Hora 41 s. Czezolupiez 9. Czibusky Adam 182. Czizek de Genstein Georgius, ju- dex 78 s. Dablitz (Dorf bei Prag) 55 -57. Darlehenskonsens für 2000 fl. 272 ss. Daubravsky de Daubin 123 s. debita des Klosters 79, 80, 89. decemviratus Podskal. 99. decreta super Genecz 30. Degen Franz, von 352. depositarius 301. desolatio im Kloster 79. devastatio des Klosters Hiretiker 140. Didacus a Cambero siehe Cambero. disciplina monastica 283 ss. dispensatio apostolica von der Ent- haltung des Fleischgenusses 27b s. Dloskov (Tloskąu) 199. Dobra. wile == cessio 351. Dobiisch 26, 36. Dominikaner bei St. Aegid in Prag 33. domus polentaria 17. Donation des Chrystoph cavaliere de los Olivos an Emaus 240 s. Dorothea Bradiczka 32; Kolinsky 61. Dotation der St. Benedicts-Bruder- schaft 326 s. Drevnik 19 s. Drsnik 156. Duba Zbinko Berka von, Erzbischof siehe Berka. Dux 851. Dworsky von Helfenburg Heinrich, Abt von Emaus 24, 28, 29, 41 s. durch die Ebersdorf 263. Eilers Johannes 276. Einkiinfte des Abtes sollen zur Re- staurierung des Klosters verwen- det werden 17. Einlósung des verpfándeten Kirchen- schatzes von Emaus 272 ss. Eisen Leopold 168. electio abbatis 154 ss., 184 ss., 199 ss., 353 ss. Elisabeth Studensky 170. Emanuel Privey, Abt von Emaus 278 ss. Emaus 64, 111, 127, 288, 240; siehe auch Slawenkloster. Emerix 254 s. Enthaltung vom FleischgenuD 202 ss., 218 ss. epistolae 316.
Strana 365
eques Lubinus de Lhota State- czensi 14. Erba A. M., protonotar 333. Erbhuldigungseid des Abtes Cara- muel von Lobkowitz 238, 241; des Abtes Privey 278 s. Eribudo Fridericus Vietorinus, Abt von Kladrau 88. Ernst Graf Schrattenbach Schrattenbach. Erzbischof von Prag 48, 53; siehe Berka. Eschaide von Paradis Bartholomäus, Jacobus Henricus 197, 236; Mar- tinus 197, 257. esus carnium wird erlaubt 275. Eugenius papa IV. 10. Exemption von Wyschehrad 353—355. Exequien für Sibilla M. Walkaun 282, 933. Exercitien, geistliche 300. exitus der Mönche 302, 304, 315. siehe Fafant Wenzel, Prag-Neustädter Pri- mas und Bürgermeister 45, 47. Fausek Johannes 84, 85. Felderverpachtung 61. Ferdinand Graf von Khuenburg, Erz- bischof von Prag, siehe Khuenburg. Ferdinandus L, Kaiser und Kónig 17, 18, 19, 20, 23 s., 124, 133, 145; II. 148, 144, 289; III. 150, 151, 154, 166 s., 168, 171, 172, 188, 196, 199, 206, 238, 240, 266, 288, 311; Erzherzog 25; Kretschmer 238. Ferrari, Cardinal 357. Ferrarius Johannes 207. Flaccus Johannes Benno, Abt 78, 79, 141 ss., 144, 153, 186 ss. Fleischbinke siehe macella. Fleischer der Altstadt-Prag 96, 97; der Kleinseite-Prag 97; der Neu- stadt-Prag 88, 96. Flesstaich 156. Forstmeister Konstantin 36. Forum boarium seu pecorum 81. Frabsmühl 176. Franciscus, praepositus in Alt-Bunz- lau 9. Frank Johannes 74. Frankenberg Haus Wolf, Freiherr von 279, 982. Frapsmihl 156. Freisleben Daniel 213, 216. Frick Johannes, vicecancellarius 304, 810, 821, 327. Friedhof des Klosters 28. 365 Frôhlich Rudolf 281. fundatio missarum siehe MeBstiftung. Funk, Georg von Olivet 29, 36—38, 43, 43. Gallus, s. (früher Herbsttermin für die Zahlung des Zinses) 2, 5, 7, 9, 12, 20, 49. 77, 80, 81, 142, 166; abbas 10. Gansneb Rudolphus Tycho 235. Garoslaus, inspector silvarum 14. Geib Petrus 218. Genecz (Hof) 9, 30; siehe auch Jentsch. Georgius, s. (Frühjahrstermin für die Zahlung des Zinses) 2, 5, 7, 9, 12, 90, 96, 97, 49, 77, 142. Georg, König von Bôhmen 12, 20; Konstantin jun. von Cervené Pole 28; Friedrich von Kranach 141 ss. ; Studensky 170; Synie, judex 6; Wagner 240; WeiBenwolf 240; Wewerziczky 23. Gerschan (Hof) 269. Gerstorff et Malschwitz Wilhelm 199. Gerzabek Bartholomius, c. n. c. Prag. 70. Gežek 344; Martin, judex 281. Gezero (Wiese) 22. Gibisch Benedict. P. 281. Gitčinsky Johannes Nicolaides 58. Glockengießer Tapinaeus 49. Glodomastes Johannes 164 s.; Si- mon 88. Gomez Andreas, 257 ss. Gotthardus Florianus Zdiarsky von Zdiar 30. Götzen, Gräfin von 336. Granach siehe Kranach. Graupen 26. Gregorius Concii de Nissa siehe Con- cii; Magnus 817; papa XIII. 299, 809. Grünwal und Lówenehr, von 821. Griespeck von Griespach, Florian 20. GroB-Skall 351. Grunov Mathias, Kremer von 51. Griintal 28. Giinther Anselm, Prior 333, 336, 338, 312, 350 ss. Giiter, verpfandete 21. Gyczynsky Barthosius, consul 6. Generalprokurator Freiherr Had Adalbertus von Prosecz 106 s. Haeretiker 20; in Cakowitz 91, 92; in Emaus 125 s.
eques Lubinus de Lhota State- czensi 14. Erba A. M., protonotar 333. Erbhuldigungseid des Abtes Cara- muel von Lobkowitz 238, 241; des Abtes Privey 278 s. Eribudo Fridericus Vietorinus, Abt von Kladrau 88. Ernst Graf Schrattenbach Schrattenbach. Erzbischof von Prag 48, 53; siehe Berka. Eschaide von Paradis Bartholomäus, Jacobus Henricus 197, 236; Mar- tinus 197, 257. esus carnium wird erlaubt 275. Eugenius papa IV. 10. Exemption von Wyschehrad 353—355. Exequien für Sibilla M. Walkaun 282, 933. Exercitien, geistliche 300. exitus der Mönche 302, 304, 315. siehe Fafant Wenzel, Prag-Neustädter Pri- mas und Bürgermeister 45, 47. Fausek Johannes 84, 85. Felderverpachtung 61. Ferdinand Graf von Khuenburg, Erz- bischof von Prag, siehe Khuenburg. Ferdinandus L, Kaiser und Kónig 17, 18, 19, 20, 23 s., 124, 133, 145; II. 148, 144, 289; III. 150, 151, 154, 166 s., 168, 171, 172, 188, 196, 199, 206, 238, 240, 266, 288, 311; Erzherzog 25; Kretschmer 238. Ferrari, Cardinal 357. Ferrarius Johannes 207. Flaccus Johannes Benno, Abt 78, 79, 141 ss., 144, 153, 186 ss. Fleischbinke siehe macella. Fleischer der Altstadt-Prag 96, 97; der Kleinseite-Prag 97; der Neu- stadt-Prag 88, 96. Flesstaich 156. Forstmeister Konstantin 36. Forum boarium seu pecorum 81. Frabsmühl 176. Franciscus, praepositus in Alt-Bunz- lau 9. Frank Johannes 74. Frankenberg Haus Wolf, Freiherr von 279, 982. Frapsmihl 156. Freisleben Daniel 213, 216. Frick Johannes, vicecancellarius 304, 810, 821, 327. Friedhof des Klosters 28. 365 Frôhlich Rudolf 281. fundatio missarum siehe MeBstiftung. Funk, Georg von Olivet 29, 36—38, 43, 43. Gallus, s. (früher Herbsttermin für die Zahlung des Zinses) 2, 5, 7, 9, 12, 20, 49. 77, 80, 81, 142, 166; abbas 10. Gansneb Rudolphus Tycho 235. Garoslaus, inspector silvarum 14. Geib Petrus 218. Genecz (Hof) 9, 30; siehe auch Jentsch. Georgius, s. (Frühjahrstermin für die Zahlung des Zinses) 2, 5, 7, 9, 12, 90, 96, 97, 49, 77, 142. Georg, König von Bôhmen 12, 20; Konstantin jun. von Cervené Pole 28; Friedrich von Kranach 141 ss. ; Studensky 170; Synie, judex 6; Wagner 240; WeiBenwolf 240; Wewerziczky 23. Gerschan (Hof) 269. Gerstorff et Malschwitz Wilhelm 199. Gerzabek Bartholomius, c. n. c. Prag. 70. Gežek 344; Martin, judex 281. Gezero (Wiese) 22. Gibisch Benedict. P. 281. Gitčinsky Johannes Nicolaides 58. Glockengießer Tapinaeus 49. Glodomastes Johannes 164 s.; Si- mon 88. Gomez Andreas, 257 ss. Gotthardus Florianus Zdiarsky von Zdiar 30. Götzen, Gräfin von 336. Granach siehe Kranach. Graupen 26. Gregorius Concii de Nissa siehe Con- cii; Magnus 817; papa XIII. 299, 809. Grünwal und Lówenehr, von 821. Griespeck von Griespach, Florian 20. GroB-Skall 351. Grunov Mathias, Kremer von 51. Griintal 28. Giinther Anselm, Prior 333, 336, 338, 312, 350 ss. Giiter, verpfandete 21. Gyczynsky Barthosius, consul 6. Generalprokurator Freiherr Had Adalbertus von Prosecz 106 s. Haeretiker 20; in Cakowitz 91, 92; in Emaus 125 s.
Strana 366
366 Hajek Vitus, consul n. c. Prag. 16. Hanusch von Kolowrat 20. Harrach Ernst, Graf von, Erzbischof von Prag, Cardinal 143, 150, 170, 171, 220, 244, 257 s; Friderich, Graf von 385. Hartenstein Johannes Chr., Freiherr von 343. Haugwitz Fr. W., Graf von 337, 343. Haus auf dem Klosterfriedhof 41. haustus post vesperas 304. Helfenburg Heinrich siehe Dworsky. Hieronymus, s. 4, 55, 113. Hillersleben (Kloster) 269. Himmelstein Johannes, c. n. c. Prag. 81, 106 s. Hlozek Johannes W., assessor 289. Hluboka 121. Hofkanzlei 101, 238, 241. Hofprediger, Privilegien der 167. Hoftheolog_275 ss. Holeczek (Holey), Schánker und Klo- sterpächter in Hostiwitz 64, 65; Wenceslaus 74. Holy Johannes 61. Holzflóssung auf der Sazawa 888 — 340. horae canonicae 297. Horsky 32. hortus haereditarius 17. hospitalitas gegen Arme 800. Hostiwitz (Dorf bei Prag) 61, 64. Hrusska Bartholomäus, Schuster, und sein Weib Anna 38. Hubenov (Dorf) 21. Humposius 23. Humpos Wenzeslaus 22. Hunczledr Stephanus, c. n. c. Prag. 16. Hutní Simon 22. Hus Johannes 55; hussitische Priester 55—57; Soldaten 66. hypotheca in Laukowitz 351. Jacobus, s. 170; Altar in Emaus 197 ss.; ecclesia (Prag) 327; Himmels- leiter 317; de Kobilis 12; Koma- rek 139; Lypolt 58 s.; de Paczow, Rector der Universitát 16; Scholla 138 s.; della Spada (Orden) 197; Tille 124. Jagd auf dem Klostergute Lhota Sta- gicka 99, 130. Jägermeister des Klosters 128. Jahrgeld 59, 60. Janoyicze 108 s. Janowitz siehe Riesenbersky von J. Jentsch (Klosterhof) verpfändet 9, 61. Jeronimus siehe Hieronymus. incolae von Podskal 97, 98. infirmarius 286. ingrossator Daubravsky 123 s. Innocentius papa VI. 1; XIII. 805; de Money, Hofkaplan 62. Innsbruck 257. Inspector des Klosters Emaus 243, 244; der Klosterwälder 14, 20. Intoleranz, religiöse d.Utraquisten 104. inventaria der Kirche, Sacristei und Bibliothek 283, 284. JoachimSlavata deChlum sieheSlavata. Johannes, abbas de Aula Regia 10; Chrysostomus abb. von Kladrau 51; abb. mon. Slav. 21, 28; mon. Strahov. 10; braseator 5; Jos. Breuner siehe Breuner ; Cellensis, Prior von Melk 196, 197; Cara- muel Lobkowitz siehe Caramuel: Mathias von Dussnicz 23; Fausek 84; unter dem Felsen (Kloster) 51, 88; Ferrarius 207; Benno Flaccus, abb., siehe Flaccus; Frank 74; Friedrich von Eger 332; Friedrich Graf von Waldstein, Erzbischof von Prag, siehe Wald- stein; Mauritius Gustav Graf von Manderscheid, Erzbischof von Prag, siehe Manderscheid; Him- melstein, c. n. c. Prag. 81; Holy 61; Kapr 107; Kauzal 74; Kar- pissek 23; Kisler Bobinsky 131, 132; Kossierz, c. n. c. Prag. 1; Kracze, judex 21; Laudata 23; Georg Leffeyn 29; Franc. Liepure siehe Liepure; Litoborius, consul, n. c. Prag. 6; Carolus Lurago 166; Millner 81; Mistopolus, utra- quistischer Administrator 28; Mo- tossinsky 76; (Moravus) 12, 13; Mylius 166; Nicolaides Gitéinsky 58; Nosniéka, hussitischer Abt 19, 22; Hartwigius Graf Nostitz 241 ; Paradis von Eschaide siehe Para- dis; Pelhrzimovsky 64; Pfarrer der Teinkirche wird Abt des Slawen- klosters 18; Pfarrer in Podskal 29; sen. Pikhart von Zelené Au- doli 28; Platteis von Plattenstein 45; Podiedbradsky 45, 61; Pra- zak 12, 18; Prior des Slawenklo- sters 12, 15; sub rupe (Kloster) 51, 88; Radoch, consul n. c. Prag. 16; Rozvoda, consul n. c. Prag. 16; Rzimsky 108, 109; Baptist SalvaiSpinen, Bischof 70, 71; Chry- sostomus Schreple von Schrepls-
366 Hajek Vitus, consul n. c. Prag. 16. Hanusch von Kolowrat 20. Harrach Ernst, Graf von, Erzbischof von Prag, Cardinal 143, 150, 170, 171, 220, 244, 257 s; Friderich, Graf von 385. Hartenstein Johannes Chr., Freiherr von 343. Haugwitz Fr. W., Graf von 337, 343. Haus auf dem Klosterfriedhof 41. haustus post vesperas 304. Helfenburg Heinrich siehe Dworsky. Hieronymus, s. 4, 55, 113. Hillersleben (Kloster) 269. Himmelstein Johannes, c. n. c. Prag. 81, 106 s. Hlozek Johannes W., assessor 289. Hluboka 121. Hofkanzlei 101, 238, 241. Hofprediger, Privilegien der 167. Hoftheolog_275 ss. Holeczek (Holey), Schánker und Klo- sterpächter in Hostiwitz 64, 65; Wenceslaus 74. Holy Johannes 61. Holzflóssung auf der Sazawa 888 — 340. horae canonicae 297. Horsky 32. hortus haereditarius 17. hospitalitas gegen Arme 800. Hostiwitz (Dorf bei Prag) 61, 64. Hrusska Bartholomäus, Schuster, und sein Weib Anna 38. Hubenov (Dorf) 21. Humposius 23. Humpos Wenzeslaus 22. Hunczledr Stephanus, c. n. c. Prag. 16. Hutní Simon 22. Hus Johannes 55; hussitische Priester 55—57; Soldaten 66. hypotheca in Laukowitz 351. Jacobus, s. 170; Altar in Emaus 197 ss.; ecclesia (Prag) 327; Himmels- leiter 317; de Kobilis 12; Koma- rek 139; Lypolt 58 s.; de Paczow, Rector der Universitát 16; Scholla 138 s.; della Spada (Orden) 197; Tille 124. Jagd auf dem Klostergute Lhota Sta- gicka 99, 130. Jägermeister des Klosters 128. Jahrgeld 59, 60. Janoyicze 108 s. Janowitz siehe Riesenbersky von J. Jentsch (Klosterhof) verpfändet 9, 61. Jeronimus siehe Hieronymus. incolae von Podskal 97, 98. infirmarius 286. ingrossator Daubravsky 123 s. Innocentius papa VI. 1; XIII. 805; de Money, Hofkaplan 62. Innsbruck 257. Inspector des Klosters Emaus 243, 244; der Klosterwälder 14, 20. Intoleranz, religiöse d.Utraquisten 104. inventaria der Kirche, Sacristei und Bibliothek 283, 284. JoachimSlavata deChlum sieheSlavata. Johannes, abbas de Aula Regia 10; Chrysostomus abb. von Kladrau 51; abb. mon. Slav. 21, 28; mon. Strahov. 10; braseator 5; Jos. Breuner siehe Breuner ; Cellensis, Prior von Melk 196, 197; Cara- muel Lobkowitz siehe Caramuel: Mathias von Dussnicz 23; Fausek 84; unter dem Felsen (Kloster) 51, 88; Ferrarius 207; Benno Flaccus, abb., siehe Flaccus; Frank 74; Friedrich von Eger 332; Friedrich Graf von Waldstein, Erzbischof von Prag, siehe Wald- stein; Mauritius Gustav Graf von Manderscheid, Erzbischof von Prag, siehe Manderscheid; Him- melstein, c. n. c. Prag. 81; Holy 61; Kapr 107; Kauzal 74; Kar- pissek 23; Kisler Bobinsky 131, 132; Kossierz, c. n. c. Prag. 1; Kracze, judex 21; Laudata 23; Georg Leffeyn 29; Franc. Liepure siehe Liepure; Litoborius, consul, n. c. Prag. 6; Carolus Lurago 166; Millner 81; Mistopolus, utra- quistischer Administrator 28; Mo- tossinsky 76; (Moravus) 12, 13; Mylius 166; Nicolaides Gitéinsky 58; Nosniéka, hussitischer Abt 19, 22; Hartwigius Graf Nostitz 241 ; Paradis von Eschaide siehe Para- dis; Pelhrzimovsky 64; Pfarrer der Teinkirche wird Abt des Slawen- klosters 18; Pfarrer in Podskal 29; sen. Pikhart von Zelené Au- doli 28; Platteis von Plattenstein 45; Podiedbradsky 45, 61; Pra- zak 12, 18; Prior des Slawenklo- sters 12, 15; sub rupe (Kloster) 51, 88; Radoch, consul n. c. Prag. 16; Rozvoda, consul n. c. Prag. 16; Rzimsky 108, 109; Baptist SalvaiSpinen, Bischof 70, 71; Chry- sostomus Schreple von Schrepls-
Strana 367
berg 108 ss.; Sladowa 72 ss.; Spurni, consul n. c. Prag. 16; Sterina von Iseria 51; Dominicus Ispas 166; Studensky 76 ss.; Thor- westen, Abt 269; Waldstein, Graf, siehe Waldstein; Weilberg 4; von Welwar, consul n. c. Prag. 16; Welwarsky vulgo Niemeczek 58 ss.; Woracziczky von Pabienicz 130. Josef I., Kaiser 292 ss. Isidor de Cruce, Prior des Slawen- klosters 199, 216 ss., 233, 236. judex des Slawenklosters 7; in Braunau: Georgius Czizek 78, 79; Lauren- tius Czelinensis 14; Lubinus de monte Stagiczensi 14; Mathias von Borotitz 14; n. c. Prag. 108, 109; Synyeko 3. judices n. c. Prag. 10; junioratus 28D. Jungbunzlau 266. jurati n. c. Prag. 3; 83. jurisdictio, bischófliche für Emaus 345; über die Kirche St. Nikolaus in Podskal wird dem Abte von Emaus zugesprochen 16. juris tituli!): abalienatio: der Hófe Lhota 128 ss.; des Gutes Misch- kowitz 115 ss.; — alimonium 81; approbatio: jurium papae pro mo- nasterio s. Nicolai; aquaeductus 274; — authentica reliquiae s. Chrystophori 269; — jus: benedi- cendi calicum, campanarum, por- tatilium 295; braxandi cerevisiam 178; — causa gegen die spani- schen Benediktiner 148; — cessio: domus Sehmolta 1838; fundorum 107; litterae majestales 38; — collatio: abbatiae an Paminondas 381; ecclesiae s. Nicolai 98; — compositio litis in causa eccle- siae s. Nicolai 109; — conduc- titium bonum Gakowitz 91; — con- firmatio: documentorum der slawi- schen und spanischen Benedic- tiner 220 ss.; fundationis Ferdi- nandi III. 246, 247 ss. per papam; fundationis monasterii s. Nicolai *) Obwohl in diesem Bande die Urkunden, welche Rechtsverhültnisse betreffen, nicht allzu zablreich sind, so haben wir dennoch — analog dem ersten Bande — unter dem Titel ,juris tituli^ gàmtliche Rechtsausdrücke zusammengefaft, um auch hier dem Leser dieses Buches, welcher sich mit Rechtsge- schichto befalt, alle termini technici zu bieten. 367 172 ss.; emptionis: domus 29; villae Mischkowitz olim Trmal 120; confiscatio villae Mischko- witz 115 ss., 120 ss.; — consensus: zum Verkauf von Bósig 266; zum Kauf von Chotieschau 327 ss.; zum Verkauf von Schedersitz 269 8s.; zum legalen Besitz des Wein- berges in Koschir 342 s.; — con- stitutio Gregors XIII. und Pius! V. über die Klausur 299, 300; — contractus: aquaeductus 274 s.; über Cakowitz 48; über Hausver- kauf 49, 76; Intabulationscontrac- tus 24; invalidi 139, 140; cum la- nionibus n. c. Prag. 15; über das Gut Mischkowitz 118, 141 ss.; zwischen Papst und Kaiser 187, 188; über Verkauf des Gutes Tre- beschitz 841; — contributiones retentae 117; — controversia über den Besitz der Kirche St. Nicolaus 109; — creditores des Klosters 270 ss.; — Darlehen von 200 fl. 272 ss.; — debita 96, 79; — de- cretum caesarenm : über die Re- stitution der Güter des Klosters 107; zur Austreibung der Hare- tiker 188 s.; iiber Jentsch 30; des Fürsten Lichtenstein 119; visita- tionis archiepiscopi 306 ; — docu- menta : fundationis 249; originalia 2bbatum mon.: Zderazensis, Sedle- ezensis, Aulae Regiae, Ostrovensis, Cladrubiensis et Slavorum 8; we- gen einesHauses 36 ; possessionis 38; transactionis Slavorum ad s. Ni- colaum 154 ss. et Montserraten- sium 290 ss.; — donatio des Cava- liere de los Olivos 240; — dotatio für Emaus 139, 140, 199 ss.; — edic- tum Rudolfs II. gegen Hrusska 88; —' electio abbatis libera 154 ss., 184, 199 ss., 353 ss.; — emp- tio: eines Hauses (WeiBhons) 165; der Wiese Gezero 22; der Güter Mischkowitz 118; Tmain und Lau- nin 334; Trebeschitz 338 ss.; Urzad 13; — erectio scholarum in Strahov 202 ss.; — exemptio von der bischóflichen Jurisdiction 205; — Fálligkeiten 26, 27; — haereditas Kolinsky 61; — in- grossatio in tabulas 21, 24; — in- strumentum: dotationis Ferdinandi IIT. für Emaus 208 ss.; fundatio- nis 202 ss.; — jura bohemica 117;
berg 108 ss.; Sladowa 72 ss.; Spurni, consul n. c. Prag. 16; Sterina von Iseria 51; Dominicus Ispas 166; Studensky 76 ss.; Thor- westen, Abt 269; Waldstein, Graf, siehe Waldstein; Weilberg 4; von Welwar, consul n. c. Prag. 16; Welwarsky vulgo Niemeczek 58 ss.; Woracziczky von Pabienicz 130. Josef I., Kaiser 292 ss. Isidor de Cruce, Prior des Slawen- klosters 199, 216 ss., 233, 236. judex des Slawenklosters 7; in Braunau: Georgius Czizek 78, 79; Lauren- tius Czelinensis 14; Lubinus de monte Stagiczensi 14; Mathias von Borotitz 14; n. c. Prag. 108, 109; Synyeko 3. judices n. c. Prag. 10; junioratus 28D. Jungbunzlau 266. jurati n. c. Prag. 3; 83. jurisdictio, bischófliche für Emaus 345; über die Kirche St. Nikolaus in Podskal wird dem Abte von Emaus zugesprochen 16. juris tituli!): abalienatio: der Hófe Lhota 128 ss.; des Gutes Misch- kowitz 115 ss.; — alimonium 81; approbatio: jurium papae pro mo- nasterio s. Nicolai; aquaeductus 274; — authentica reliquiae s. Chrystophori 269; — jus: benedi- cendi calicum, campanarum, por- tatilium 295; braxandi cerevisiam 178; — causa gegen die spani- schen Benediktiner 148; — cessio: domus Sehmolta 1838; fundorum 107; litterae majestales 38; — collatio: abbatiae an Paminondas 381; ecclesiae s. Nicolai 98; — compositio litis in causa eccle- siae s. Nicolai 109; — conduc- titium bonum Gakowitz 91; — con- firmatio: documentorum der slawi- schen und spanischen Benedic- tiner 220 ss.; fundationis Ferdi- nandi III. 246, 247 ss. per papam; fundationis monasterii s. Nicolai *) Obwohl in diesem Bande die Urkunden, welche Rechtsverhültnisse betreffen, nicht allzu zablreich sind, so haben wir dennoch — analog dem ersten Bande — unter dem Titel ,juris tituli^ gàmtliche Rechtsausdrücke zusammengefaft, um auch hier dem Leser dieses Buches, welcher sich mit Rechtsge- schichto befalt, alle termini technici zu bieten. 367 172 ss.; emptionis: domus 29; villae Mischkowitz olim Trmal 120; confiscatio villae Mischko- witz 115 ss., 120 ss.; — consensus: zum Verkauf von Bósig 266; zum Kauf von Chotieschau 327 ss.; zum Verkauf von Schedersitz 269 8s.; zum legalen Besitz des Wein- berges in Koschir 342 s.; — con- stitutio Gregors XIII. und Pius! V. über die Klausur 299, 300; — contractus: aquaeductus 274 s.; über Cakowitz 48; über Hausver- kauf 49, 76; Intabulationscontrac- tus 24; invalidi 139, 140; cum la- nionibus n. c. Prag. 15; über das Gut Mischkowitz 118, 141 ss.; zwischen Papst und Kaiser 187, 188; über Verkauf des Gutes Tre- beschitz 841; — contributiones retentae 117; — controversia über den Besitz der Kirche St. Nicolaus 109; — creditores des Klosters 270 ss.; — Darlehen von 200 fl. 272 ss.; — debita 96, 79; — de- cretum caesarenm : über die Re- stitution der Güter des Klosters 107; zur Austreibung der Hare- tiker 188 s.; iiber Jentsch 30; des Fürsten Lichtenstein 119; visita- tionis archiepiscopi 306 ; — docu- menta : fundationis 249; originalia 2bbatum mon.: Zderazensis, Sedle- ezensis, Aulae Regiae, Ostrovensis, Cladrubiensis et Slavorum 8; we- gen einesHauses 36 ; possessionis 38; transactionis Slavorum ad s. Ni- colaum 154 ss. et Montserraten- sium 290 ss.; — donatio des Cava- liere de los Olivos 240; — dotatio für Emaus 139, 140, 199 ss.; — edic- tum Rudolfs II. gegen Hrusska 88; —' electio abbatis libera 154 ss., 184, 199 ss., 353 ss.; — emp- tio: eines Hauses (WeiBhons) 165; der Wiese Gezero 22; der Güter Mischkowitz 118; Tmain und Lau- nin 334; Trebeschitz 338 ss.; Urzad 13; — erectio scholarum in Strahov 202 ss.; — exemptio von der bischóflichen Jurisdiction 205; — Fálligkeiten 26, 27; — haereditas Kolinsky 61; — in- grossatio in tabulas 21, 24; — in- strumentum: dotationis Ferdinandi IIT. für Emaus 208 ss.; fundatio- nis 202 ss.; — jura bohemica 117;
Strana 368
368 für Jentsch 30; für Emaus 184 ss.; fur St. Nicolaus 162 ss., 172 ss.; — jurisdictio: iiber St. Nicolaus in Podskal 39, 40, 45, 98; ordinaria fir Emaus 202 ss.; — transactio- nis Slavorum nach St. Nicolaus 159—166; — libertatio bernae seu steurae 25; — lítterae com- mendatitiae des Abtes Valentin von Melk 196, 117; — mutatio des Gutes Urzad 20 ; — officia capellani aulici perpetui 310, 311; — op- pignoratio: des Hofes Jentsch (Genez) 9; der Güter und ihre Auslósung 21 ; — Pachtvertrag über die Walower Feldgründe 64; — patronatus jus der Koónige von Bóhmen über Emaus 200, 201, 930; — permissio papae: Cako- witz zu verkaufen 95, 96; Fleisch zu essen 275, 275; — pignus 21; — possessio: der Hófe Lhota (Vorder- und Mittel-) 112; von St. Nicolaus Kloster) 159 ss., 172 ss.; des lawenklosters 38, 41; legalis des 'Weinberges in Koschir 349; — possessores illegitimi der Kloster- güter 182 ss.; — poenae pro de- lietis 288, 316 s.; — privilegia: für Emaus 184 ss.; für St. Nico- laus 172 8$.; — procurator regius 98, 24; — promissio oboedientiae an Papst Eugen IV. 10; — pro- prietas 24, 286; proprietatis cri- men 303; — punitio: in collo 107; plebis 46; — quitancia: 22; über 4000 fl. als Kaufsumme für das Gut Mischkowitz 118, 192; für eine Mefistiftung 354; — ratifica- tio contractus 62, 68; — recla- matio: juris visitationis 344; des Geldes für das Choralistenhaus 25, 26; census 106; — recompen- satio für Emaus 149, 151 ss.; — recursus an den Kaiser 1295; — redditus in Sukdol für die dortige Wenzelskapelle 9281; — relatio regia 24; — renovatio contirma- tionis transactionis ecclesiae s. Nicolai facta ab abbate Straho- viensi 206, 207; — restitutio: der Kirchengüter 45, 137 ; der entrisse- nen Klostergüter 124, 195; der Fundationsgüter 139, 140; des Gutes Cakowitz 107; der Hófe Lhota 107, 112; des geliehenen Geldes für das Choralistenhaus 25, 26; — retentio: appellationis 32; des Hofes Okruhlik 180; — revenditio (Rückkaufsrecht) 69, 70; — satisfactio debita 108; — suppliea Bavorovskys an denKaiser 184; — testamenta der Novizen 285, 286; — taxatio des Gutes Cakowitz 83; — usus pontifica- lium 295; — venditio der Güter und Hófe: Bósig 268, 269, 334, 885; Cakowitz 84 ss. 89, 90, 94 ss.; Lhota 21, 24, 128 ss.; Misch- kowitz 115 ss.; Schedersitz 334. 335; Urzad 19, 20; von Häusern: 17, 28, 29, 69, 76 ss., 131, 132, 165, 166, 170; des Gartens 355; der Wiese Gezero 22; des Wein- berges 28; — visitatio: 280, 283, 296, 297, 306, 311, 344. patronatus collaturarum 104; atronatus Ferdinandi III. in maus 218 ss.; patronatus in ec- clesia s. Nicolai (Podskal) 16; pontificalium für Peñalossa 170; eligendi abbatem 230. jus Kaba von Rybnan Zacharias, Vice- landrichter 59; 58. Kalvarienberg-Andacht zum Leiden Jesu in Emaus 148. Kammer, kgl. bóhmische 34— 36, 42, 64, 118, 114; Präsident und Räte 88, 44. Kapelle des hl. Jakob in Emaus 236; des hl. Wenzel in Sukdol 844. Kapr Johannes 107, 108. Karl IV. 1, 8, 14, 15, 35, 88, 118 s., 96 s., 124, 133, 135, 149, 154 s., 173, 181, 186, 204, 222, 825, 327. Karlshof (Augustiner-Chorherrenklo- ster) 25, 47. Karlstein (Burg) 9, 28, 133, 136. Karpissek Johannes 23. Katharina Scholta 138. Kauba Adam, Lechner von 61. Kauzal Johannes 74. Kawka (von Rican) Johannes, Haupt- mann der Prager Neustadt 47. Keller Caspar 218. Khinsky siehe Kinsky. Khuenburg Ferdinand, Graf von, Erzbischof von Prag 295, 296, 304, 311. Kirchenschatz des Klosters Emaus, verpfändet 272 ss. Kisler Bobinsky Johannes, c. n. c. Prag. 181 ss.
368 für Jentsch 30; für Emaus 184 ss.; fur St. Nicolaus 162 ss., 172 ss.; — jurisdictio: iiber St. Nicolaus in Podskal 39, 40, 45, 98; ordinaria fir Emaus 202 ss.; — transactio- nis Slavorum nach St. Nicolaus 159—166; — libertatio bernae seu steurae 25; — lítterae com- mendatitiae des Abtes Valentin von Melk 196, 117; — mutatio des Gutes Urzad 20 ; — officia capellani aulici perpetui 310, 311; — op- pignoratio: des Hofes Jentsch (Genez) 9; der Güter und ihre Auslósung 21 ; — Pachtvertrag über die Walower Feldgründe 64; — patronatus jus der Koónige von Bóhmen über Emaus 200, 201, 930; — permissio papae: Cako- witz zu verkaufen 95, 96; Fleisch zu essen 275, 275; — pignus 21; — possessio: der Hófe Lhota (Vorder- und Mittel-) 112; von St. Nicolaus Kloster) 159 ss., 172 ss.; des lawenklosters 38, 41; legalis des 'Weinberges in Koschir 349; — possessores illegitimi der Kloster- güter 182 ss.; — poenae pro de- lietis 288, 316 s.; — privilegia: für Emaus 184 ss.; für St. Nico- laus 172 8$.; — procurator regius 98, 24; — promissio oboedientiae an Papst Eugen IV. 10; — pro- prietas 24, 286; proprietatis cri- men 303; — punitio: in collo 107; plebis 46; — quitancia: 22; über 4000 fl. als Kaufsumme für das Gut Mischkowitz 118, 192; für eine Mefistiftung 354; — ratifica- tio contractus 62, 68; — recla- matio: juris visitationis 344; des Geldes für das Choralistenhaus 25, 26; census 106; — recompen- satio für Emaus 149, 151 ss.; — recursus an den Kaiser 1295; — redditus in Sukdol für die dortige Wenzelskapelle 9281; — relatio regia 24; — renovatio contirma- tionis transactionis ecclesiae s. Nicolai facta ab abbate Straho- viensi 206, 207; — restitutio: der Kirchengüter 45, 137 ; der entrisse- nen Klostergüter 124, 195; der Fundationsgüter 139, 140; des Gutes Cakowitz 107; der Hófe Lhota 107, 112; des geliehenen Geldes für das Choralistenhaus 25, 26; — retentio: appellationis 32; des Hofes Okruhlik 180; — revenditio (Rückkaufsrecht) 69, 70; — satisfactio debita 108; — suppliea Bavorovskys an denKaiser 184; — testamenta der Novizen 285, 286; — taxatio des Gutes Cakowitz 83; — usus pontifica- lium 295; — venditio der Güter und Hófe: Bósig 268, 269, 334, 885; Cakowitz 84 ss. 89, 90, 94 ss.; Lhota 21, 24, 128 ss.; Misch- kowitz 115 ss.; Schedersitz 334. 335; Urzad 19, 20; von Häusern: 17, 28, 29, 69, 76 ss., 131, 132, 165, 166, 170; des Gartens 355; der Wiese Gezero 22; des Wein- berges 28; — visitatio: 280, 283, 296, 297, 306, 311, 344. patronatus collaturarum 104; atronatus Ferdinandi III. in maus 218 ss.; patronatus in ec- clesia s. Nicolai (Podskal) 16; pontificalium für Peñalossa 170; eligendi abbatem 230. jus Kaba von Rybnan Zacharias, Vice- landrichter 59; 58. Kalvarienberg-Andacht zum Leiden Jesu in Emaus 148. Kammer, kgl. bóhmische 34— 36, 42, 64, 118, 114; Präsident und Räte 88, 44. Kapelle des hl. Jakob in Emaus 236; des hl. Wenzel in Sukdol 844. Kapr Johannes 107, 108. Karl IV. 1, 8, 14, 15, 35, 88, 118 s., 96 s., 124, 133, 135, 149, 154 s., 173, 181, 186, 204, 222, 825, 327. Karlshof (Augustiner-Chorherrenklo- ster) 25, 47. Karlstein (Burg) 9, 28, 133, 136. Karpissek Johannes 23. Katharina Scholta 138. Kauba Adam, Lechner von 61. Kauzal Johannes 74. Kawka (von Rican) Johannes, Haupt- mann der Prager Neustadt 47. Keller Caspar 218. Khinsky siehe Kinsky. Khuenburg Ferdinand, Graf von, Erzbischof von Prag 295, 296, 304, 311. Kirchenschatz des Klosters Emaus, verpfändet 272 ss. Kisler Bobinsky Johannes, c. n. c. Prag. 181 ss.
Strana 369
Kinsky Franc., Udalricus 270 ss., 282; Philipp 330. Kirche i die slawischen Benedic- tiner 150 ss. Kladrau (Kloster) 8, 51, 82, 88, 146. Klagen des abgesetzten Abtes Lo- derecker 73 s.; der Mónche von Emaus 279, 280; des Abtes Pami- nondas gegen die Neustädter Bür- gerschaft 45; iiber den utraqui- stischen Unteradministrator 38; der Utraquisten gegen Bavorov- sky 101; wegen der Kirche St. Ni- colaus 105, 106. Klausur 285. Kleidung der Mönche 286, 300, 309, 317; seidene 307. Klenau, Maria Magdalena Raben- haupt geborene von 41, 42. Kloster zum hl. Ambrosius in Prag 1. Klosterbau 168. Klosterbůcher siehe liber. Klosterfriedhof siehe coemiterium. Klostergarten 355. Klostergebäude, zerstörte 84 ss. Klostergründung der Montserratenser in Prag 154 ss, Klostergrundbücher 131; siehe auch lbri monasterii. Klosterpforte 306 s., 308. Klostersiegel 38. Kluezko 156. Kluczky Adam, Klosterpichter in Gakowitz 35; Anna 45. Kneksl Wolfgangus 30. Kneysl von Borovska 30. Knin 130; (Alt-) Gut und Dorf 128. Kobilis Jacobus de 12, 130. Koczur Martinus 7. Kohaut, consiliarius 80; Simon von Lichtenfeld, Richter der Neu- stadt-Prag 45, 52. Kolinsky Dorothea 61. Kollatur zur Kirche St. Nikolaus siehe Podskal. Kolowrat Albert 213; Albrecht 201, 205; J. von, bohmischer Kanzler 37, 38; Wilhelm von 325, 328; Ulrich von 168, Komarek Jacobus 189. Kompaktat, Religions- (1610) 103. Königgrätz 262. Königsaal (Aula Regia, Zbraslav), Abt und Kloster 83, 127, 128 ss. Konopischt 199. Konstantin, kais. Dobrisch 38—835. Forstmeister in 369 Korambus Mathias, magister 17, 18. Korkyné (Gut) 196 ss. EE Rudolphus, Graf 398, 329, 335. Koschinsky G. J. 270. Koschir (Weinberg) 342, 343. Kossiery Johannes 1. Kosstial Valentinus, judex civ. Po- liezensis 76. Kostelecky Josef, Prior 354. Kotserad 137. Kouřim (Stadt) 25, 83, 106, 328, 329. Kracze Johannes, judex 23. Kralowitz 21. Kranach (Granach) Gregorius Frie- dericus von 141 ss. Krankenwärter 286. Krauß, Freiherr von, Statthalter von Böhmen 357, Kreilern Antonius, Abt von Mont- serrat Emaus und Wien 282, 289. Kremer von Grunow, Dr. Matthaeus 48, 49, 51—53. Kremsier 32. Kretschmer 238. Kreuzherren-Orden: Güter 21, 45; Großmeister Zbinko Berka 48; Spital in Prag-Altstadt 43, 44. Kribecz Andreas, c. Prag. 17. Kriegskontributionen 145. Křiž, abb. mon. Slav. 12, 13; Bar- tholomaeus, Prior 324. Kroh siehe Croo. Kropacz Marianus, Prag. 16. Křemusch 119. Kudlata, ollifex, c. n. c. Prag 6. Kustos zu Zubrzi und Lypka Ferdi- nand, Graf 321, 322. Kuttenberg (Stadt) 327. consu m. c. Lacerna Franciscus 165, 166. Ladislaus Poppel von Lobkowitz 26, 27. Lamboi 145. Landesordnung 60. Landtafel kgl. 103, 119 ss., 127, 128, 240. Landtag (1610) 102, 103. Langendorf 324. Laniones siehe Fleischer. Lanner German Martin 328, 329, Laschansky Carl Max, Graf 265. Lassaga, Freiherr von 198, 199. Lateran-Concil 184. Laudata Johannes 23. Laukowetz 351. Launin 384. 24
Kinsky Franc., Udalricus 270 ss., 282; Philipp 330. Kirche i die slawischen Benedic- tiner 150 ss. Kladrau (Kloster) 8, 51, 82, 88, 146. Klagen des abgesetzten Abtes Lo- derecker 73 s.; der Mónche von Emaus 279, 280; des Abtes Pami- nondas gegen die Neustädter Bür- gerschaft 45; iiber den utraqui- stischen Unteradministrator 38; der Utraquisten gegen Bavorov- sky 101; wegen der Kirche St. Ni- colaus 105, 106. Klausur 285. Kleidung der Mönche 286, 300, 309, 317; seidene 307. Klenau, Maria Magdalena Raben- haupt geborene von 41, 42. Kloster zum hl. Ambrosius in Prag 1. Klosterbau 168. Klosterbůcher siehe liber. Klosterfriedhof siehe coemiterium. Klostergarten 355. Klostergebäude, zerstörte 84 ss. Klostergründung der Montserratenser in Prag 154 ss, Klostergrundbücher 131; siehe auch lbri monasterii. Klosterpforte 306 s., 308. Klostersiegel 38. Kluezko 156. Kluczky Adam, Klosterpichter in Gakowitz 35; Anna 45. Kneksl Wolfgangus 30. Kneysl von Borovska 30. Knin 130; (Alt-) Gut und Dorf 128. Kobilis Jacobus de 12, 130. Koczur Martinus 7. Kohaut, consiliarius 80; Simon von Lichtenfeld, Richter der Neu- stadt-Prag 45, 52. Kolinsky Dorothea 61. Kollatur zur Kirche St. Nikolaus siehe Podskal. Kolowrat Albert 213; Albrecht 201, 205; J. von, bohmischer Kanzler 37, 38; Wilhelm von 325, 328; Ulrich von 168, Komarek Jacobus 189. Kompaktat, Religions- (1610) 103. Königgrätz 262. Königsaal (Aula Regia, Zbraslav), Abt und Kloster 83, 127, 128 ss. Konopischt 199. Konstantin, kais. Dobrisch 38—835. Forstmeister in 369 Korambus Mathias, magister 17, 18. Korkyné (Gut) 196 ss. EE Rudolphus, Graf 398, 329, 335. Koschinsky G. J. 270. Koschir (Weinberg) 342, 343. Kossiery Johannes 1. Kosstial Valentinus, judex civ. Po- liezensis 76. Kostelecky Josef, Prior 354. Kotserad 137. Kouřim (Stadt) 25, 83, 106, 328, 329. Kracze Johannes, judex 23. Kralowitz 21. Kranach (Granach) Gregorius Frie- dericus von 141 ss. Krankenwärter 286. Krauß, Freiherr von, Statthalter von Böhmen 357, Kreilern Antonius, Abt von Mont- serrat Emaus und Wien 282, 289. Kremer von Grunow, Dr. Matthaeus 48, 49, 51—53. Kremsier 32. Kretschmer 238. Kreuzherren-Orden: Güter 21, 45; Großmeister Zbinko Berka 48; Spital in Prag-Altstadt 43, 44. Kribecz Andreas, c. Prag. 17. Kriegskontributionen 145. Křiž, abb. mon. Slav. 12, 13; Bar- tholomaeus, Prior 324. Kroh siehe Croo. Kropacz Marianus, Prag. 16. Křemusch 119. Kudlata, ollifex, c. n. c. Prag 6. Kustos zu Zubrzi und Lypka Ferdi- nand, Graf 321, 322. Kuttenberg (Stadt) 327. consu m. c. Lacerna Franciscus 165, 166. Ladislaus Poppel von Lobkowitz 26, 27. Lamboi 145. Landesordnung 60. Landtafel kgl. 103, 119 ss., 127, 128, 240. Landtag (1610) 102, 103. Langendorf 324. Laniones siehe Fleischer. Lanner German Martin 328, 329, Laschansky Carl Max, Graf 265. Lassaga, Freiherr von 198, 199. Lateran-Concil 184. Laudata Johannes 23. Laukowetz 351. Launin 384. 24
Strana 370
870 Laurentius s. (Kirche) 144, 149; Cze- linensis, judex 14; Weigl 207. Lechner von Kauba Adam 61. Leffeyn Job. Georg 29. Leibgedingstädte, kgl. 25. Leo papa XIII. 356. Leopold L, Kaiser 242, 243, 257 ss., 263 ss., 274 ss., 280, 281, 282, 311; archidux 171. Lepschicz 126 ss. Letňan (Dorf bei Prag) 55. Lhota (Dorf) 335, 336; Cunczmann 21, 28, 138; Mittel- 126, 127; Ober- 21, 23, 125 ss.; Vorder- 112, 127, 128; Martini 133; Sta- giczka 51, 52, 99. Liba Hora, Czeczka Liboczky von 38. liber emphiteuticus 50; libri mona- sterii (Kauf und Verkauf) 76, 84, 85; der Irlinder 247; der Neu- stadt-Prag 131. Libicz 23. Liboczky Wenceslaus sen., von Liba Hora siehe Liba Hora. Lichtenfeld siehe Kohaut. Lichtenstein Carl, Fürst, Statthalter von Bóhmen 106 ss., 114 ss. Liepure Johannes Franciscus, Gene- ralvikar 280. Link Gregor 71. Lipniczky Fridericus, von Przibe- nicz Ol. Litoborius Johannes, consul n. c. Prag. 6. litterae majestales 30, 33, 97, 106, 130. Lobkowitz Caramuel siehe Cara- muel; Laezek, von 89; Ladislaus Popel, von 26, 27; Nikolaus, von 8. Lo6bl Benno, Abt von Braunau 332, 333. Lochkow 58. Loderecker Petrus, Abt 67, 71, 73, 81, Lohelius Johannes, Erzbischof von Prag 94 ss, Lorificis Thomas 57. Losy von Losimthal 239. Lówenast Raming, von 122. Lówenehr, Freiherr von 324. Lubinus von Lhota Stagiczka, judex, eques 14. Lucas, sartor, consul n. c. Prag. 16. Lucius Heinrich, P. 218, 242. Ludmila Pelhan 70; Pistor 2; Tapi- naeus 50. Lukeberg J. V. 150, 220. Lurago Joh. Carolus 166. Lusstienyez Nicolaus, von 7. Luziez 9. Lypolt genannt von Morzerzab Jakob, Procurator und Bürger der Neu- stadt-Prag 58— 60. Macella. maccella carnium, kramy masne: ant. c. Prag. 134; n. c. Prag. 4, 15. Machko (filius Woyslai) 13. Maczko 5. Magdalena-Altar in Emaus, Restau- rierung 111; -Jahrfest in Emaus 111; Gerzabek 70. magister caeremoniarum 298, 819; novitiorum 285. magistratus der Altstadt- Prag 32; der Neustadt-Prag 99, 274, 355; von Podskal 100. majestales litterae siehe litterae. mandatum des Fürsten Lichtenstein 106, 107. Manderscheid Joh. Mauritius Gustav, Erzbischof von Prag 8925. Mang Johannes 218. Marcha Placidus, von 71. Margaretha, s., Kloster in Brevnov siehe Brevnov; Kaiserin 277 ; Kó- chin 29; Witwe des Machko 18. Marie hl., Jungfrau 113; Magdalena geb. vonKlenau 41; Rabenhaupt 33. Maria Theresia, Kaiserin 330, 332, 335, 342. Marienbild im Slawenkloster 34. Martinitz Georg, Graf von 152, 201, 205. Martin Cunczmann 22; magister 23 (wird Abt von Emaus); Paradis von Eschaide siehe Paradis. Martin Schmidt, Abt von Emaus, siehe Schmidt; Zedtlitz, Abt von Emaus, siehe Zedtlitz. Massansky Felix 64. Massko 13. Mathias, Abt des Slawenklosters, 15, 16; von Boroticz, Richter 14; Kaiser 97, 98; Korambus, magi- ster 17, 18; Kremer siehe Kremer; Misenus, Akoluth 46 ; Noha, con- sul n. c. Prag. 16; Prior 19; de Slana, Abt 16; Stabularii 89; Za- teczky 13; Zlatniczky 5. Matthaeus Ferdinand von Bilenberg siehe Bilenberg; Neippert P. 242; Philonomus, utraquistischer Abt, siehe Philonomus. Mayer Anton 238; Daniel Josef, Propst 280.
870 Laurentius s. (Kirche) 144, 149; Cze- linensis, judex 14; Weigl 207. Lechner von Kauba Adam 61. Leffeyn Job. Georg 29. Leibgedingstädte, kgl. 25. Leo papa XIII. 356. Leopold L, Kaiser 242, 243, 257 ss., 263 ss., 274 ss., 280, 281, 282, 311; archidux 171. Lepschicz 126 ss. Letňan (Dorf bei Prag) 55. Lhota (Dorf) 335, 336; Cunczmann 21, 28, 138; Mittel- 126, 127; Ober- 21, 23, 125 ss.; Vorder- 112, 127, 128; Martini 133; Sta- giczka 51, 52, 99. Liba Hora, Czeczka Liboczky von 38. liber emphiteuticus 50; libri mona- sterii (Kauf und Verkauf) 76, 84, 85; der Irlinder 247; der Neu- stadt-Prag 131. Libicz 23. Liboczky Wenceslaus sen., von Liba Hora siehe Liba Hora. Lichtenfeld siehe Kohaut. Lichtenstein Carl, Fürst, Statthalter von Bóhmen 106 ss., 114 ss. Liepure Johannes Franciscus, Gene- ralvikar 280. Link Gregor 71. Lipniczky Fridericus, von Przibe- nicz Ol. Litoborius Johannes, consul n. c. Prag. 6. litterae majestales 30, 33, 97, 106, 130. Lobkowitz Caramuel siehe Cara- muel; Laezek, von 89; Ladislaus Popel, von 26, 27; Nikolaus, von 8. Lo6bl Benno, Abt von Braunau 332, 333. Lochkow 58. Loderecker Petrus, Abt 67, 71, 73, 81, Lohelius Johannes, Erzbischof von Prag 94 ss, Lorificis Thomas 57. Losy von Losimthal 239. Lówenast Raming, von 122. Lówenehr, Freiherr von 324. Lubinus von Lhota Stagiczka, judex, eques 14. Lucas, sartor, consul n. c. Prag. 16. Lucius Heinrich, P. 218, 242. Ludmila Pelhan 70; Pistor 2; Tapi- naeus 50. Lukeberg J. V. 150, 220. Lurago Joh. Carolus 166. Lusstienyez Nicolaus, von 7. Luziez 9. Lypolt genannt von Morzerzab Jakob, Procurator und Bürger der Neu- stadt-Prag 58— 60. Macella. maccella carnium, kramy masne: ant. c. Prag. 134; n. c. Prag. 4, 15. Machko (filius Woyslai) 13. Maczko 5. Magdalena-Altar in Emaus, Restau- rierung 111; -Jahrfest in Emaus 111; Gerzabek 70. magister caeremoniarum 298, 819; novitiorum 285. magistratus der Altstadt- Prag 32; der Neustadt-Prag 99, 274, 355; von Podskal 100. majestales litterae siehe litterae. mandatum des Fürsten Lichtenstein 106, 107. Manderscheid Joh. Mauritius Gustav, Erzbischof von Prag 8925. Mang Johannes 218. Marcha Placidus, von 71. Margaretha, s., Kloster in Brevnov siehe Brevnov; Kaiserin 277 ; Kó- chin 29; Witwe des Machko 18. Marie hl., Jungfrau 113; Magdalena geb. vonKlenau 41; Rabenhaupt 33. Maria Theresia, Kaiserin 330, 332, 335, 342. Marienbild im Slawenkloster 34. Martinitz Georg, Graf von 152, 201, 205. Martin Cunczmann 22; magister 23 (wird Abt von Emaus); Paradis von Eschaide siehe Paradis. Martin Schmidt, Abt von Emaus, siehe Schmidt; Zedtlitz, Abt von Emaus, siehe Zedtlitz. Massansky Felix 64. Massko 13. Mathias, Abt des Slawenklosters, 15, 16; von Boroticz, Richter 14; Kaiser 97, 98; Korambus, magi- ster 17, 18; Kremer siehe Kremer; Misenus, Akoluth 46 ; Noha, con- sul n. c. Prag. 16; Prior 19; de Slana, Abt 16; Stabularii 89; Za- teczky 13; Zlatniczky 5. Matthaeus Ferdinand von Bilenberg siehe Bilenberg; Neippert P. 242; Philonomus, utraquistischer Abt, siehe Philonomus. Mayer Anton 238; Daniel Josef, Propst 280.
Strana 371
Maximilian Bach, Abt von Emaus, siehe Bach. Medaillen des hl. Benedict 832, 333. meditatio quotidiana 297, 319. Medlinga siehe Módling. Melk (Kloster) 196, 197; Melker Kle- riker in Emaus a. a. O. Menschik siehe Menssyk. Menssyk (von Menstein) Jakob, kgl. Procurator 49. Mebstiftungen 257; für das Haus Habsburg 318; Boskovsky 383; Bossi 236 ss.; Czesany 355; für St. Jakob (Prag) 327; Kustos 321 ss.; Lôwenehr 324; Paradis 197 ss., 286; Przichowsky 354; Ra- velli 140, 141; Richter 854; Schitt- lersberg 827, Weywara 356. Michael P. 244, 245, Michna von Weizenhoffen Wence- slaus, Graf 199. Miller, Hofkanzleibeamter 36. Millner Johannes 31. Milostin (Dorf) 21; Wenceslaus von, Richter des Slawenklosters 7, 12. Mirany Franz 866. Mischkowitz (Gut bei Cakowitz) 113, 115, 119, 141 ss. Misenus Mathias, Akoluth 46. Mistopulos Johannes, utraquistischer Administrator 23. Mitrowitz, Wratislaw Wenceslaus, von siehe Wratislaw. Mnischek (Städtchen) 127, 129, Mödling 132, 140. Money Innocentius, von, Propst 62. Mons Sion siehe Strahov. Montserrat-Emaus: Gründung 154 ss.; von Papst Urban V. bestätigt 184 ss., 288, 240; -Wien 275, 289 ss. Montanus de monte argenteo siehe Paminondas. Moran (Prag) 69, 70. Morzerzab, von, siehe Lypold von M. Morzina 133. Morzin Josef Franz, Graf 350 ss. Motassinsky Johannes 76. Mottmann Henricus 158. Musik in Emaus, profane 298, 299. Mylius Johannes 166. Mylostin Wenceslaus siehe Milostin. Nachlassenschaft 27, 28. Nefestin von Koberoviez Georg Al- bert 161. Neippert, P. Matthaeus 242. 911 Nell Franc. Anton und Leopold, von 342. Némeécek siehe Welwarsky. Neoboleslav — Jungbunzlau 266. Nepomukkloster 9. Nesspies Wenceslaus Franc. 844. Neuhaus 27. Neu-Ronow 350. Neustadt 266. Nicolaus s., Kirche und Slawenklo- ster in der Altstadt-Prag 161, 172 ss., 186 ss.; Kirche in Pod- skal 16, 36 ss., 39 ss., 97, 206 s., 209; Kirchenschatz 40; Bechině 20; von Lobkowitz 8; von Okors 4; Prior von Zderas 10; Trmal 114 ss. Nimieritz 199. Noha Mathias, consul n. c. Prag. 16. Nördlingen 172, 185, 208. norma Melicensis (Melker Norm) 196 s. Nosalov 154 ss., 176. Nosniéka Johannes, hussitischer Abt 19, 22. Nostitz Johannes Hartwigius, Graf von, bôhmischer Oberstkanzler 238, 241, 243 ss., 256, 258, 265. Noviziat in Emaus 285. Nuernberger 28. nuntius apostolicus 59, 70, 71, 88 ss. Ober-Leutensdorf 351. Obril Samson, Prior 826. Obyteczky von Obytecz Wenceslaus 119 ss. Okors Nikolaus, von 4. officiales tabularum 118. officium divinum (Chorgebet) 297, 312. Okruhli (Hof) 12, 130, 134. ollifex Kudlata, c. n. c. Prag. 6. Oliverius, Cardinal, 305. Olivet siehe Funk Georg. Olivos Chrystoph, Cavaliere de los 240 s. Olschan 21. Omnes Sancti 9. Ondrak 13. ordinatio (Weihe) des Akoluthen Math. Misenus 46; siehe auch Weihen, hl.; des Mathias Stabularii 89. orphanorum domus 5. Orpheus sacer (Buch) 277. Ossegg (Kloster) 8. ostiarius 314. Ostrov (Kloster) 8. 284, 24%
Maximilian Bach, Abt von Emaus, siehe Bach. Medaillen des hl. Benedict 832, 333. meditatio quotidiana 297, 319. Medlinga siehe Módling. Melk (Kloster) 196, 197; Melker Kle- riker in Emaus a. a. O. Menschik siehe Menssyk. Menssyk (von Menstein) Jakob, kgl. Procurator 49. Mebstiftungen 257; für das Haus Habsburg 318; Boskovsky 383; Bossi 236 ss.; Czesany 355; für St. Jakob (Prag) 327; Kustos 321 ss.; Lôwenehr 324; Paradis 197 ss., 286; Przichowsky 354; Ra- velli 140, 141; Richter 854; Schitt- lersberg 827, Weywara 356. Michael P. 244, 245, Michna von Weizenhoffen Wence- slaus, Graf 199. Miller, Hofkanzleibeamter 36. Millner Johannes 31. Milostin (Dorf) 21; Wenceslaus von, Richter des Slawenklosters 7, 12. Mirany Franz 866. Mischkowitz (Gut bei Cakowitz) 113, 115, 119, 141 ss. Misenus Mathias, Akoluth 46. Mistopulos Johannes, utraquistischer Administrator 23. Mitrowitz, Wratislaw Wenceslaus, von siehe Wratislaw. Mnischek (Städtchen) 127, 129, Mödling 132, 140. Money Innocentius, von, Propst 62. Mons Sion siehe Strahov. Montserrat-Emaus: Gründung 154 ss.; von Papst Urban V. bestätigt 184 ss., 288, 240; -Wien 275, 289 ss. Montanus de monte argenteo siehe Paminondas. Moran (Prag) 69, 70. Morzerzab, von, siehe Lypold von M. Morzina 133. Morzin Josef Franz, Graf 350 ss. Motassinsky Johannes 76. Mottmann Henricus 158. Musik in Emaus, profane 298, 299. Mylius Johannes 166. Mylostin Wenceslaus siehe Milostin. Nachlassenschaft 27, 28. Nefestin von Koberoviez Georg Al- bert 161. Neippert, P. Matthaeus 242. 911 Nell Franc. Anton und Leopold, von 342. Némeécek siehe Welwarsky. Neoboleslav — Jungbunzlau 266. Nepomukkloster 9. Nesspies Wenceslaus Franc. 844. Neuhaus 27. Neu-Ronow 350. Neustadt 266. Nicolaus s., Kirche und Slawenklo- ster in der Altstadt-Prag 161, 172 ss., 186 ss.; Kirche in Pod- skal 16, 36 ss., 39 ss., 97, 206 s., 209; Kirchenschatz 40; Bechině 20; von Lobkowitz 8; von Okors 4; Prior von Zderas 10; Trmal 114 ss. Nimieritz 199. Noha Mathias, consul n. c. Prag. 16. Nördlingen 172, 185, 208. norma Melicensis (Melker Norm) 196 s. Nosalov 154 ss., 176. Nosniéka Johannes, hussitischer Abt 19, 22. Nostitz Johannes Hartwigius, Graf von, bôhmischer Oberstkanzler 238, 241, 243 ss., 256, 258, 265. Noviziat in Emaus 285. Nuernberger 28. nuntius apostolicus 59, 70, 71, 88 ss. Ober-Leutensdorf 351. Obril Samson, Prior 826. Obyteczky von Obytecz Wenceslaus 119 ss. Okors Nikolaus, von 4. officiales tabularum 118. officium divinum (Chorgebet) 297, 312. Okruhli (Hof) 12, 130, 134. ollifex Kudlata, c. n. c. Prag. 6. Oliverius, Cardinal, 305. Olivet siehe Funk Georg. Olivos Chrystoph, Cavaliere de los 240 s. Olschan 21. Omnes Sancti 9. Ondrak 13. ordinatio (Weihe) des Akoluthen Math. Misenus 46; siehe auch Weihen, hl.; des Mathias Stabularii 89. orphanorum domus 5. Orpheus sacer (Buch) 277. Ossegg (Kloster) 8. ostiarius 314. Ostrov (Kloster) 8. 284, 24%
Strana 372
372 Pachta (von Rajow) Johannes, Hof- kanzleisekretár 238, 241, 243 s., 256, 258. Pachtvertrag über Cakowitz 43; über die Walower Feldgründe 64. Pachtzins für Cakowitz 43. Paminondas Horsky von Silberberg (Montanus de Monte argenteo) Paulus, Abt des Slawenklosters 80, 82, 33, 34, 35, 36, 38, 39, 41, 43—46, 49, 59, 55, 57—60, 64, 65, 79, 108. papa: Alexander VII. 254 ss.; Bene- dict XIV. 333, 344, 315; Clemens VI. 185; XII. 327; EugenIV. 10; Gregorius XIII. 299; Innocenz VI. 1; XIII. 305; Leo XIII. 356; Pius V. 299; Urban VIII. 181 ss. Par&dis von Eschaide Bartholomaeus und Martin 197 ss.; Jakob Hein- rich 236. paraecia siehe Pfarrei. paramenta fiir den Abt 298. Passau 81; Passauer Soldatesca 67 s. passio Dominica 148. Paternik Wenceslaus, Prag. 7. Patronat bei der Kirche S. Nicolaus in Podskal siehe S. Nicolaus. Paulus papa V. 176, 188; Martinus Bytomsky, Abt, siehe Bytomsky; de Zacz 16. peculium 308. Pein H. E., von 282. Pelha Johannes 69, 70. Pelhřimowsky (Peldrzimowsky) Jo- hannes 54, 60, 64. Pellet Johannes, ingrossator 324, Pefialossa Benedict di Mondragon, Abt von Emaus 157 s, 161, 166, 167, 170, 171, 196, 197, 218, 302. Perelisus Alexius, Prior 207. Petrus Chalupa, c. m. c. Prag. 138, 139; Chotek von Wognin 23, 24; Loderecker siehe L.; Marsilla, Richter 23; Ssylhan, c. n. c. Prag. ‚ 11. Petrusius, Cardinal 196. Pfarrei St. Nicolaus (Podskal) 109 s. Pfarrer von St. Adalbert 165. Pfarrhaus bei St. Nicolaus 162 ss. Philonomus Matthaeus von Bene- schau, utraquistischer Abt, 30, 42, Philosophie-Studium in Emaus 286. Picus, Cardinal 333. Pikhart Johannes sen. Audoli 28. consul n. c. von Zelené Pissnitz Heinrich, von, vicecancella- rius B0. Pistor Ludmila 2, 3; Wenceslaus 2, Pius papa V. 299; 309; VI. 351. placetum regium für die Ablabul- Jen 854. Placidus de Marcha, Bischof 79. Pla (Kloster) 21. Platteis Johannes, von Plattenstein 45. Plaustein P. Sigismund 281. Podbrdensis districtus 83. Podiebrad 25. Podiebradsky Johannes, Untertan des Slawenklosters 45, 47, 61. Podskal (Nikolauskirche und Kloster) 2, 86—38, 46—48, 76, 97, 101, 102, 108, 109, Polkenheim 180. Pontifikalinsignien für den Abt von Emaus 1. Popel (Poppel) Ladislaus von Lobko- witz 26, 941, 242. Poselmühl (Bósig) 156, 176. Postelberg 199. Pótting Franz, Graf von 242. Potworow (Dorf) 21. raefectus culinae 302. raesides der bóhm. Benedictiner- Congregation bitten den Kaiser, Emaus nicht den Spaniern zu geben 84 ss. Prag 35, 36, 198. Prag-Altstadt, civ. major 32, 43, 44, 134. Prag-Kleinseite, civ. minor 8, 97. Prag-Neustadt, civ. nova 4, 5, 11, 13, 15, 17, 19, 20, 27, 30, 36, 87, 42—45, 51, 59, 59, 66 ss., 108, 134, 198, 270; Prag-Neustádter Bür- germeister und Rat 47, 48, 58, 101, 102, 131; siehe &uch Fefant; Bürgerschaft 52, 58, 59, 60; Con- suln 6; Fleischer 7, 15; Hunde- gasse (Psi ulice) 59; Magistrat 101; Ratserneuerung 60; Richter 131; siehe auch Kohaut; Schnei- derzunft 111, 112; Stadthaupt- mann siehe Kawka; Stadtrat 48. Prager Bürgerschaft 59; Hofburg 288, 940; Pfarrer 89; Richter 35; Stadthauptleute 36. Prazak Johannes 12, 18. Predigten in Emaus 818. Privey Emanuel, Coadjutor und Abt 278. Privilegien zum Bierbrauen 74; der Hofprediger 167.
372 Pachta (von Rajow) Johannes, Hof- kanzleisekretár 238, 241, 243 s., 256, 258. Pachtvertrag über Cakowitz 43; über die Walower Feldgründe 64. Pachtzins für Cakowitz 43. Paminondas Horsky von Silberberg (Montanus de Monte argenteo) Paulus, Abt des Slawenklosters 80, 82, 33, 34, 35, 36, 38, 39, 41, 43—46, 49, 59, 55, 57—60, 64, 65, 79, 108. papa: Alexander VII. 254 ss.; Bene- dict XIV. 333, 344, 315; Clemens VI. 185; XII. 327; EugenIV. 10; Gregorius XIII. 299; Innocenz VI. 1; XIII. 305; Leo XIII. 356; Pius V. 299; Urban VIII. 181 ss. Par&dis von Eschaide Bartholomaeus und Martin 197 ss.; Jakob Hein- rich 236. paraecia siehe Pfarrei. paramenta fiir den Abt 298. Passau 81; Passauer Soldatesca 67 s. passio Dominica 148. Paternik Wenceslaus, Prag. 7. Patronat bei der Kirche S. Nicolaus in Podskal siehe S. Nicolaus. Paulus papa V. 176, 188; Martinus Bytomsky, Abt, siehe Bytomsky; de Zacz 16. peculium 308. Pein H. E., von 282. Pelha Johannes 69, 70. Pelhřimowsky (Peldrzimowsky) Jo- hannes 54, 60, 64. Pellet Johannes, ingrossator 324, Pefialossa Benedict di Mondragon, Abt von Emaus 157 s, 161, 166, 167, 170, 171, 196, 197, 218, 302. Perelisus Alexius, Prior 207. Petrus Chalupa, c. m. c. Prag. 138, 139; Chotek von Wognin 23, 24; Loderecker siehe L.; Marsilla, Richter 23; Ssylhan, c. n. c. Prag. ‚ 11. Petrusius, Cardinal 196. Pfarrei St. Nicolaus (Podskal) 109 s. Pfarrer von St. Adalbert 165. Pfarrhaus bei St. Nicolaus 162 ss. Philonomus Matthaeus von Bene- schau, utraquistischer Abt, 30, 42, Philosophie-Studium in Emaus 286. Picus, Cardinal 333. Pikhart Johannes sen. Audoli 28. consul n. c. von Zelené Pissnitz Heinrich, von, vicecancella- rius B0. Pistor Ludmila 2, 3; Wenceslaus 2, Pius papa V. 299; 309; VI. 351. placetum regium für die Ablabul- Jen 854. Placidus de Marcha, Bischof 79. Pla (Kloster) 21. Platteis Johannes, von Plattenstein 45. Plaustein P. Sigismund 281. Podbrdensis districtus 83. Podiebrad 25. Podiebradsky Johannes, Untertan des Slawenklosters 45, 47, 61. Podskal (Nikolauskirche und Kloster) 2, 86—38, 46—48, 76, 97, 101, 102, 108, 109, Polkenheim 180. Pontifikalinsignien für den Abt von Emaus 1. Popel (Poppel) Ladislaus von Lobko- witz 26, 941, 242. Poselmühl (Bósig) 156, 176. Postelberg 199. Pótting Franz, Graf von 242. Potworow (Dorf) 21. raefectus culinae 302. raesides der bóhm. Benedictiner- Congregation bitten den Kaiser, Emaus nicht den Spaniern zu geben 84 ss. Prag 35, 36, 198. Prag-Altstadt, civ. major 32, 43, 44, 134. Prag-Kleinseite, civ. minor 8, 97. Prag-Neustadt, civ. nova 4, 5, 11, 13, 15, 17, 19, 20, 27, 30, 36, 87, 42—45, 51, 59, 59, 66 ss., 108, 134, 198, 270; Prag-Neustádter Bür- germeister und Rat 47, 48, 58, 101, 102, 131; siehe &uch Fefant; Bürgerschaft 52, 58, 59, 60; Con- suln 6; Fleischer 7, 15; Hunde- gasse (Psi ulice) 59; Magistrat 101; Ratserneuerung 60; Richter 131; siehe auch Kohaut; Schnei- derzunft 111, 112; Stadthaupt- mann siehe Kawka; Stadtrat 48. Prager Bürgerschaft 59; Hofburg 288, 940; Pfarrer 89; Richter 35; Stadthauptleute 36. Prazak Johannes 12, 18. Predigten in Emaus 818. Privey Emanuel, Coadjutor und Abt 278. Privilegien zum Bierbrauen 74; der Hofprediger 167.
Strana 373
Privilegien Kaisers Sigismund 184; Kónigs Wenzel 133. Prokop, hl. 113. Prynez Daniel, Dr. 49. Przychowitz 351. Przichowski Theresia, Freifrau von 354. Przibram 26. Psaar (Hof) 269 ss. Psalmodie, nächtliche 318; siehe auch offcium divinum. Psi Hory (Gut) 51 ss. puchhalteria der bóhm. Kammer 132. Pudozka (znam und Kalkgrube) , 134. Quadrijugum (Viergespann des Ab- tes) 807. Quariente Franc. Anton, von 292. Quelle (Wasser) bei St. Wenzel 134. Questenberg Caspar, Abt von Stra- hov 160, 173 ss., 186 ss., 206, 209. Rabenhaupt Maria Magdalena 38. Radoch Johannes, consul n. c. Prag. 16. Radotin 83. Raming von Lówenast Friedrich 118, Raschin von Riesenburg Catharina, Freiin 323. Rat der Neustadt-Prag 27, 28. Ravelli Alessius, O. S. Ambrosii, comissarius generalis 140 s. Rebellengüter 198. Rebellion der weltlichen Untergebe- nen gegen den Abt 84. Recreation 307. rector der Universitát, Jacobus de Paczov 16. reformatio in Emaus 67. Regensburg 238, 240, 241. registra des Klosters 33. relator tabularum 22. Religionskompaktat (1610) 103. Remanek Adalbert 218. Remigius-Kirche 86; siehe auch Ca- kowitz. Renovation der Kirche zu Emaus 46. Rentamt, bohmisches 118. rescriptum caesareum 132. Resignation des Abtes Kreilern 293, 4 Restitution der ProzeBakten (Fôr- ster Konstantin) 46. Revolution des P. Michael 244 s. Richter Anton und Catharina The- resia 154. 378 Riedl Johannes Baptist 355 Ries siehe Rys. Riesenbersky von Janowitz Adam, Unterkämmereramtsbeamter 52,53. Ritter Johannes 327. Ritus : ambrosianischer 1 ; slawischer 1, Rogendorf Barbara, Gräfin von 335, 336. Robot 51 ss.; in Cakowitz 91. Robotleistungen 14; der Klosterun- tertanen in Lhota Stagicka 43, 52. Rom 258, 305, 350, 357. Rozmital 137. Rotenfeld (Rot-Reëitz) 28. Rot-Ujezd 30. Rozvoda Johannes, Prag. 16. Rubra Reczicze 137. Rudolphus II., Kaiser 26 ss., 30, 31, 33, 84, 36 ss., 38, 46, 51 ss., 54, 106, 98; Tycho Gansneb 285; Zeller von Rosenthal 233 ss. Rumberze (Tumlerz) 7. Rys Alexander, Celler von 29. Rzemschino (Dorf) 21. Rzepnitz 156, 176. Rzimsky Johannes 108 ss. consu n. c. Sacrista(n) 314. Saffran, Freiherr yon 337. Salerno 71. Salvai Spinen Joh. Bapt. 70. Salzgefälle 200. Samuel di Ciampinus 268. sanitatem bibere 14. Sandgraben auf dem Klostergrunde 45. Sartor Lucas, consul n. c. Prag. 16. Sauter Benedict, Dr., Abt von Emaus 357. Sazawa 338. Schebirzow Udalricus, von 119. Schedersitz (Gut) 269 ss., 334, 335. Schilhan Petrus, c. n. c. Prag. 11. Schittlersberg Anton, von und Salo- mena Benigna, von 327. Schleinitz Max. Rudolphus, Freiherr von 159 ss., 172. Schleykovsky von Siczendorff Wil- helm 121, 122. Schmidt Martin, Abt von Emaus 330 ss., 833 ss., 342, 344, 345, 350 ss. Schmoltz von Schmoltz Adam 131, 132. Schnelderzunft in Prag-Neustadt 111, 12. Scholta Jacobus 138. Schuldkapitel 285, 301.
Privilegien Kaisers Sigismund 184; Kónigs Wenzel 133. Prokop, hl. 113. Prynez Daniel, Dr. 49. Przychowitz 351. Przichowski Theresia, Freifrau von 354. Przibram 26. Psaar (Hof) 269 ss. Psalmodie, nächtliche 318; siehe auch offcium divinum. Psi Hory (Gut) 51 ss. puchhalteria der bóhm. Kammer 132. Pudozka (znam und Kalkgrube) , 134. Quadrijugum (Viergespann des Ab- tes) 807. Quariente Franc. Anton, von 292. Quelle (Wasser) bei St. Wenzel 134. Questenberg Caspar, Abt von Stra- hov 160, 173 ss., 186 ss., 206, 209. Rabenhaupt Maria Magdalena 38. Radoch Johannes, consul n. c. Prag. 16. Radotin 83. Raming von Lówenast Friedrich 118, Raschin von Riesenburg Catharina, Freiin 323. Rat der Neustadt-Prag 27, 28. Ravelli Alessius, O. S. Ambrosii, comissarius generalis 140 s. Rebellengüter 198. Rebellion der weltlichen Untergebe- nen gegen den Abt 84. Recreation 307. rector der Universitát, Jacobus de Paczov 16. reformatio in Emaus 67. Regensburg 238, 240, 241. registra des Klosters 33. relator tabularum 22. Religionskompaktat (1610) 103. Remanek Adalbert 218. Remigius-Kirche 86; siehe auch Ca- kowitz. Renovation der Kirche zu Emaus 46. Rentamt, bohmisches 118. rescriptum caesareum 132. Resignation des Abtes Kreilern 293, 4 Restitution der ProzeBakten (Fôr- ster Konstantin) 46. Revolution des P. Michael 244 s. Richter Anton und Catharina The- resia 154. 378 Riedl Johannes Baptist 355 Ries siehe Rys. Riesenbersky von Janowitz Adam, Unterkämmereramtsbeamter 52,53. Ritter Johannes 327. Ritus : ambrosianischer 1 ; slawischer 1, Rogendorf Barbara, Gräfin von 335, 336. Robot 51 ss.; in Cakowitz 91. Robotleistungen 14; der Klosterun- tertanen in Lhota Stagicka 43, 52. Rom 258, 305, 350, 357. Rozmital 137. Rotenfeld (Rot-Reëitz) 28. Rot-Ujezd 30. Rozvoda Johannes, Prag. 16. Rubra Reczicze 137. Rudolphus II., Kaiser 26 ss., 30, 31, 33, 84, 36 ss., 38, 46, 51 ss., 54, 106, 98; Tycho Gansneb 285; Zeller von Rosenthal 233 ss. Rumberze (Tumlerz) 7. Rys Alexander, Celler von 29. Rzemschino (Dorf) 21. Rzepnitz 156, 176. Rzimsky Johannes 108 ss. consu n. c. Sacrista(n) 314. Saffran, Freiherr yon 337. Salerno 71. Salvai Spinen Joh. Bapt. 70. Salzgefälle 200. Samuel di Ciampinus 268. sanitatem bibere 14. Sandgraben auf dem Klostergrunde 45. Sartor Lucas, consul n. c. Prag. 16. Sauter Benedict, Dr., Abt von Emaus 357. Sazawa 338. Schebirzow Udalricus, von 119. Schedersitz (Gut) 269 ss., 334, 335. Schilhan Petrus, c. n. c. Prag. 11. Schittlersberg Anton, von und Salo- mena Benigna, von 327. Schleinitz Max. Rudolphus, Freiherr von 159 ss., 172. Schleykovsky von Siczendorff Wil- helm 121, 122. Schmidt Martin, Abt von Emaus 330 ss., 833 ss., 342, 344, 345, 350 ss. Schmoltz von Schmoltz Adam 131, 132. Schnelderzunft in Prag-Neustadt 111, 12. Scholta Jacobus 138. Schuldkapitel 285, 301.
Strana 374
874 Schrattenbach, Cardinal und Erzbi- schof von Olmütz 308; Ernst, Abt von Emaus 295, 305 s., 310, 324. Schreiber der kgl. Kammer 30, 121. Schreple von Schreplsberg Joh. Chry- sostomus 108 ss. Schulden des Klosters 80. Schulen öffentliche, ihre Errichtung verboten 202 ss. Schwalbenfeld G. W., von 293, 295. Schwamberg Johann Georg, von 87, 88. Schweinitz 145. Sedletz (Dorf) 21; (Kloster) 8. Sejugum (Sechsergespann des Abtes von Emaus) 307. Selyka Wenceslaus, Prag. 16. Selymbria (Dioecese) 258. seminarium in Strahov 202 ss., 213 ss. senatores von Podskal 99, 100. seniores in Podskal 99. sepultura der Ertrunkenen 105. Sequestration des Klosters 70 ss. Sezima von Wrtby 108 ss. Sibilla Maria Walkaun von Adlar siehe Walkaun. Sichrov 351. sigillum des Klosters 33; des Abtes Paminondas 45. Sigismundus, Kaiser und König 8, 9, 134. Silberberg Paminondas siehe Paminondas. silentium im Kloster 284, 301. silva, les, in Urzad 14. Simon Glodomastaeus 88; Hutni 22; Kohaut von Lichtenfeld 45, 52; Pfarrer von Břevnov 74 ss.; Skop, consul n. c. Prag. 16; Villaticus, Priester 25. Sinzendorf G. L., Graf von 240, 292. Skokanek Johannes 356. Skop Simon, consul n. c. Prag. 16. Skrziply 21, 24. Slana Mathias, von, hussitischer Abt 15—17. Slavata de Chlum et Kossumberg Joachim, Kämmerer 81; Heinrich Wilhelm 120, 170, 213, 285. Slawenkloster: 3, 4, 8, 9, 11, 12, 15, 80, 84, 85, 86, 87, 88, 41, 42, 48, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 52, 58, 60, 66, 80, 82, 101, 102, 103, 111, 119, 113, 114, 127, 128; Besitzrecht 41, consul mn. c. Paul, von 43; Besitzstôrung 46; Christus- und Marienbild 34; Errichtung und Dotierung 1; Friedhof 41; Gebäude (trauriger Zustand) 18, 84, 88 ss., 136; Jurisdiction und Patronat über Kirche und Pfarrei St. Nicolaus in Podskal 16; Kirche 92; Kirchenchor 41; Marstall 42; erhält den Namen Montserrat- Emaus 42; Not des — 58; Obst- garten 42; Registerbücher 84, 35; Restauration 25 s.; Sigill 84, 35; ertragung nach St. Nicolaus in der Altstadt-Prag 172 ss.; Zer- stôrung 67, 68. Slivenec 58. Smiloviez 126 ss. Smirzitzky 26. Soldateska (Passauer) 146. Solopisk Mladota Josef, von 852. Sottomayor Anton, Abt von Emaus, Bischof von Selymbria 255, 257, 258. Spada Jacobus, della 197. Spanien, Königreich 241. Spaziergang der Mönche siehe exitus. Specianus, nuntius apostolicus 89, Spurni Johannes, consul n. c. Prag. 16. Sserina de Sseria Johannes 51. Sspass Joh. Dominicus 166, 170. Ssylhan Petrus 2. Stabularii Mathias 89. Stagicka Lhota 43. Stände, bóhmische 108. Stang Jos. Ignatius, von 335. Statthalterei, bóhmische 238, 240. Status tertius civilis 100. Stauroviana Catharina 77. Steinbeck L., J. von 269. Steingrube in Emaus 45. Stephanus Hunczledr, consul n. c. Prag. 16; (Moravus) 12, 13; Prie- ster 19; Prior in Emaus 12 s. Sternberg W., von 54, 64, 336, 338. stillicidium aquae 77. Stillschweigen im Kloster 301, 316. Stipendien für Messen 140, 313. Strahov (Prämonstratenserstift) 160, 173, 186 ss., 202—207. Straßburg 81. Strastaich (Bösig) 156. Streitigkeiten zwischen Abt Johan- nes und dem Mönche Wenceslaus 18, 19. Studenicz (Stadt) 76. Studensky Elisabeth 170; Georg 170; Johannes (sartor) 76 ss. Studien in Emaus 147, 286.
874 Schrattenbach, Cardinal und Erzbi- schof von Olmütz 308; Ernst, Abt von Emaus 295, 305 s., 310, 324. Schreiber der kgl. Kammer 30, 121. Schreple von Schreplsberg Joh. Chry- sostomus 108 ss. Schulden des Klosters 80. Schulen öffentliche, ihre Errichtung verboten 202 ss. Schwalbenfeld G. W., von 293, 295. Schwamberg Johann Georg, von 87, 88. Schweinitz 145. Sedletz (Dorf) 21; (Kloster) 8. Sejugum (Sechsergespann des Abtes von Emaus) 307. Selyka Wenceslaus, Prag. 16. Selymbria (Dioecese) 258. seminarium in Strahov 202 ss., 213 ss. senatores von Podskal 99, 100. seniores in Podskal 99. sepultura der Ertrunkenen 105. Sequestration des Klosters 70 ss. Sezima von Wrtby 108 ss. Sibilla Maria Walkaun von Adlar siehe Walkaun. Sichrov 351. sigillum des Klosters 33; des Abtes Paminondas 45. Sigismundus, Kaiser und König 8, 9, 134. Silberberg Paminondas siehe Paminondas. silentium im Kloster 284, 301. silva, les, in Urzad 14. Simon Glodomastaeus 88; Hutni 22; Kohaut von Lichtenfeld 45, 52; Pfarrer von Břevnov 74 ss.; Skop, consul n. c. Prag. 16; Villaticus, Priester 25. Sinzendorf G. L., Graf von 240, 292. Skokanek Johannes 356. Skop Simon, consul n. c. Prag. 16. Skrziply 21, 24. Slana Mathias, von, hussitischer Abt 15—17. Slavata de Chlum et Kossumberg Joachim, Kämmerer 81; Heinrich Wilhelm 120, 170, 213, 285. Slawenkloster: 3, 4, 8, 9, 11, 12, 15, 80, 84, 85, 86, 87, 88, 41, 42, 48, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 52, 58, 60, 66, 80, 82, 101, 102, 103, 111, 119, 113, 114, 127, 128; Besitzrecht 41, consul mn. c. Paul, von 43; Besitzstôrung 46; Christus- und Marienbild 34; Errichtung und Dotierung 1; Friedhof 41; Gebäude (trauriger Zustand) 18, 84, 88 ss., 136; Jurisdiction und Patronat über Kirche und Pfarrei St. Nicolaus in Podskal 16; Kirche 92; Kirchenchor 41; Marstall 42; erhält den Namen Montserrat- Emaus 42; Not des — 58; Obst- garten 42; Registerbücher 84, 35; Restauration 25 s.; Sigill 84, 35; ertragung nach St. Nicolaus in der Altstadt-Prag 172 ss.; Zer- stôrung 67, 68. Slivenec 58. Smiloviez 126 ss. Smirzitzky 26. Soldateska (Passauer) 146. Solopisk Mladota Josef, von 852. Sottomayor Anton, Abt von Emaus, Bischof von Selymbria 255, 257, 258. Spada Jacobus, della 197. Spanien, Königreich 241. Spaziergang der Mönche siehe exitus. Specianus, nuntius apostolicus 89, Spurni Johannes, consul n. c. Prag. 16. Sserina de Sseria Johannes 51. Sspass Joh. Dominicus 166, 170. Ssylhan Petrus 2. Stabularii Mathias 89. Stagicka Lhota 43. Stände, bóhmische 108. Stang Jos. Ignatius, von 335. Statthalterei, bóhmische 238, 240. Status tertius civilis 100. Stauroviana Catharina 77. Steinbeck L., J. von 269. Steingrube in Emaus 45. Stephanus Hunczledr, consul n. c. Prag. 16; (Moravus) 12, 13; Prie- ster 19; Prior in Emaus 12 s. Sternberg W., von 54, 64, 336, 338. stillicidium aquae 77. Stillschweigen im Kloster 301, 316. Stipendien für Messen 140, 313. Strahov (Prämonstratenserstift) 160, 173, 186 ss., 202—207. Straßburg 81. Strastaich (Bösig) 156. Streitigkeiten zwischen Abt Johan- nes und dem Mönche Wenceslaus 18, 19. Studenicz (Stadt) 76. Studensky Elisabeth 170; Georg 170; Johannes (sartor) 76 ss. Studien in Emaus 147, 286.
Strana 375
Sturm Adam 25. Subskal (Podskal) 2. Sukdol (Klostergut) 233, 234, 281, 328 ss., 336, 344. Sultza Wenceslaus, von 824. Sutor Bernardus 207. Swian 351. Swoysse 2. Synie Georgius, Richter 6. Synyeko, Richter n. c. Prag. 3, 6. Synzendorf Hans, von 28. Tabula regni 21, 22, 118, 119. Tamfus D., von 265. Tapinaeus Daniel 49. Tein (Pfarrkirche in Prag) 154 ss., 176, 192. Teiser Hugo 207. temporalia in Emaus reserviert sich der Kaiser 279. Thabor 80. Theodoricus, Pförtner 3, Theologie-Studium 286. theologus aulicus 276 ss. thesaurus ecclesiae s. Nicolai in Pod- skal 40. Thorvesten Johannes, Abt 269. Thomas von Dievnik, Bauer 19 s. Thomas Lorificis Sobieslawsky 57. Thomassko 5. Thurn Carolus Maximilianus 270. Tille Jacobus, Kàmmerling bei der Landtafel 124. Tmain 384 s. Tôngnagl von und zu Champ 235. Tonsur 308. Touronische Familie 324. Traubenernte 81. transfiguratio Domini 80. Trebeschitz (Klostergut) 335, 336, Trebitsch 351. Treboratitz (Treboraditz) (Dorf) 57. Treueid der Abte: Bach 325; Cara- muel 238; Didacus 263 ss.; Pefia- lossa 170 s. Tridentiner Concil 188. Trmal Nicolaus 118, 114, 119. Tschirnhaus David Heinrich, 184, 138. Turetzky Josef 355. Turnovsky Johannes, Priester 42. Tyn (Gut) 187. von Udalricus Bechinie von Lażan siehe Bechinie; Berzkovsky von Sche- birov siehe Berzkovsky; Udalri- cus, Propst 76. 315 Ugezd, Freiherr von 325, 328, 329. Ugolinus s. 196. Ujezdetz (Dorf) 21. Ungarischer Bischof 59. Ungnad David 240. Untergebene des Klosters 82—84. Unterhalt 280, 817. Urban papa VIII. bestätigt die Grün- dung der Montserratenser in Emaus 184 ss. Ursula Studensky 76 ss. Utraquisten 101; Administrator 98, 102; Unter-Administrator 88, 39; Consistorium 102, 108; Konfession 101, 108. Urzad (Hof) 12 s., 19. Vaco(lius) Alexander, uditore 70, 71. Valentinus, Abt von Melk 196, 197; Kosstial 76. Valerianus, O. Capuc. 151. Vanko Zeleny von Bukov 9. vasa sacra 298. venatio 180. Verbriefung, neue, der Montserraten- ser Stiftung in Emaus 200 ss. en: der St. Chrystoph-Reliquie 69. Verpfándete Güter 21. Verwüstung des Klosters 79. Viarius Franciscus 196. victus siehe Unterhalt. villa für Nicolaus von Lobkowitz 8. Villaticus Simon 25. Villicus Franz 354. vinea (Kloster) 81, 139; in Kośi 342, 343. Visintacner Franc. Thomas 172. Vitus Adam, Abt von Emaus siehe Adam; Hajek, consul n. c. Prag. 16; s., Kathedrale in Prag 238, 240. vladiko 24. Volders (Servitenkloster in Tirol) 356. Volssov (Dorf) 156. Vojtöch siehe Adalbert. Vorlik (Dorf und Schloß) 106. Waczinowa Wenceslaus, Graf von 199. Wagner Georg 240. Waisenhaus 5. Waldinspector 20. Waldstein Adam d. Jüng., von 54, 56, 57; Franc. Jos. Georg 351; Jo- hann Friedrich, Erzbischof von Prag 264, 269, 272 ss. Waldstadt (Kloster) 332, 333. Waldungen des Slawenklosters 128,
Sturm Adam 25. Subskal (Podskal) 2. Sukdol (Klostergut) 233, 234, 281, 328 ss., 336, 344. Sultza Wenceslaus, von 824. Sutor Bernardus 207. Swian 351. Swoysse 2. Synie Georgius, Richter 6. Synyeko, Richter n. c. Prag. 3, 6. Synzendorf Hans, von 28. Tabula regni 21, 22, 118, 119. Tamfus D., von 265. Tapinaeus Daniel 49. Tein (Pfarrkirche in Prag) 154 ss., 176, 192. Teiser Hugo 207. temporalia in Emaus reserviert sich der Kaiser 279. Thabor 80. Theodoricus, Pförtner 3, Theologie-Studium 286. theologus aulicus 276 ss. thesaurus ecclesiae s. Nicolai in Pod- skal 40. Thorvesten Johannes, Abt 269. Thomas von Dievnik, Bauer 19 s. Thomas Lorificis Sobieslawsky 57. Thomassko 5. Thurn Carolus Maximilianus 270. Tille Jacobus, Kàmmerling bei der Landtafel 124. Tmain 384 s. Tôngnagl von und zu Champ 235. Tonsur 308. Touronische Familie 324. Traubenernte 81. transfiguratio Domini 80. Trebeschitz (Klostergut) 335, 336, Trebitsch 351. Treboratitz (Treboraditz) (Dorf) 57. Treueid der Abte: Bach 325; Cara- muel 238; Didacus 263 ss.; Pefia- lossa 170 s. Tridentiner Concil 188. Trmal Nicolaus 118, 114, 119. Tschirnhaus David Heinrich, 184, 138. Turetzky Josef 355. Turnovsky Johannes, Priester 42. Tyn (Gut) 187. von Udalricus Bechinie von Lażan siehe Bechinie; Berzkovsky von Sche- birov siehe Berzkovsky; Udalri- cus, Propst 76. 315 Ugezd, Freiherr von 325, 328, 329. Ugolinus s. 196. Ujezdetz (Dorf) 21. Ungarischer Bischof 59. Ungnad David 240. Untergebene des Klosters 82—84. Unterhalt 280, 817. Urban papa VIII. bestätigt die Grün- dung der Montserratenser in Emaus 184 ss. Ursula Studensky 76 ss. Utraquisten 101; Administrator 98, 102; Unter-Administrator 88, 39; Consistorium 102, 108; Konfession 101, 108. Urzad (Hof) 12 s., 19. Vaco(lius) Alexander, uditore 70, 71. Valentinus, Abt von Melk 196, 197; Kosstial 76. Valerianus, O. Capuc. 151. Vanko Zeleny von Bukov 9. vasa sacra 298. venatio 180. Verbriefung, neue, der Montserraten- ser Stiftung in Emaus 200 ss. en: der St. Chrystoph-Reliquie 69. Verpfándete Güter 21. Verwüstung des Klosters 79. Viarius Franciscus 196. victus siehe Unterhalt. villa für Nicolaus von Lobkowitz 8. Villaticus Simon 25. Villicus Franz 354. vinea (Kloster) 81, 139; in Kośi 342, 343. Visintacner Franc. Thomas 172. Vitus Adam, Abt von Emaus siehe Adam; Hajek, consul n. c. Prag. 16; s., Kathedrale in Prag 238, 240. vladiko 24. Volders (Servitenkloster in Tirol) 356. Volssov (Dorf) 156. Vojtöch siehe Adalbert. Vorlik (Dorf und Schloß) 106. Waczinowa Wenceslaus, Graf von 199. Wagner Georg 240. Waisenhaus 5. Waldinspector 20. Waldstein Adam d. Jüng., von 54, 56, 57; Franc. Jos. Georg 351; Jo- hann Friedrich, Erzbischof von Prag 264, 269, 272 ss. Waldstadt (Kloster) 332, 333. Waldungen des Slawenklosters 128,
Strana 376
376 Walkaun von Adlar Sibilla Maria 282, 283. Walow (Klostergut) 64, 61. Waniek Wenceslaus 281. Wartenberg 351. Wawraussek 156. Wchinsky 93. Weigl Laurentius 207. Weihenerteilung an Mathias Stabu- larii 89. Weilberg Johannes 4. . Weinberge des Klosters 81, 189; in Koschir 342, 343. Weingefälle 200. Weißer Berg (bei Prag) 145, Weißenwolf Georg 240. Weißhons Anna Eva 165. Welwarsky vulgo Němeček Johan- nes, c. n. c. Prag. 58, 59, 80. Wenceslaus: s. 20; Abt von Emaus 11—15; Bechinie 112; von Bene- schau 29; von Bossi 286 ss.; Czeczka 41; Dr., erzbischöflicher Beamter 49; Fafant von Horzko- wecz 45; Hanussius von Zupano- wicz 28; Holeczek 74; Humpos 22; Kirche in Zderas 16, 84, 103, 106, 165; Kirche in Sukdol 281; von Knin 138; (IV.) König von Böhmen 8, 12, 58; von Liboczky 33, 88; Michna von Weizenhoffen, Graf 199; von Milostin (Kloster- richter) 7, 12, 13; Mönch 18, 19; Paternik, consul n. c. Prag. 7; Priester 17, 19; Selyba, consul n. c. Prag. 16; von Waczinowa, con- sul n. c. Prag. 199. Wratislaw von Mitrowitz siehe Wra- tislaw. Werschowetz, Gräfin von 354; Wolf- gangus 22. Wewerziezky Georgius 28. Weywara Theresia 356. Wiese im Walde Borzivoy 14; in Gezero 22. Wien 28, 270, 293, 328. Wilhelm Schleykovsky 121, 122. Wolfgangus Kneksl_ (Kneysl) von Biwsko 38; von Werssowetz 22; Zelender, Abt von Braunau 65 ss. Wognin von Chotek Petrus siehe Chotek. Wokoun Antonius, Suffraganbischof von Prag 844. Wolter Maurus, Dr., Erzabt von Beu- ron und Abt von Emaus 856, 357. Woraeziezky von Pabienicz Johannes 80, 180, 181. Worlik (Dorf und Schloß) 106. Worżikowsky von Kundratitz Caro- lus 325. Woyslaus (Sohn des Massko) 18. Wrat Johannes, Abt des Slawenklo- sters 64. Wratislaw von Mitrowitz Chrysto- phorus 121; Wenceslaus d. A. auf Mnischek 21, 23, 24, 99, 125, 127, 128, 187, 298. Wráz (Wald) 21. Wron (Hron?), Abt von Kladrau 82. Wrschovicze 108, 109. Wschehrd (Dorf) 21. Wyschehrad (Kapitel) 87; von) 62. (Propst Zacharias Kaba 52, 53. Zahorzansky Bohuslaus 106. Zatezky Mathias 13. Zbenicz 121. Zbinko Berka von Duba, Erzbischof von Prag 86, 52. Zbraslav siehe Kónigsaal. Zbrzev-121. Zderas (Wenzelskirche) 8, 10, 16, 21, 62, 103, 106, 144 ss., 149. 154 ss., 227, Zdiar 176. Zdiarsky von Zdiar, Gotthardus Flo- rianus 80. Zduchowitz 22, 197, 198, 180. Zedtlitz Martinus, Abt von Emaus 281, 292 ss., 294, 295; Administra- tor 281. Zehentgelder, rückständige 19. Zelender Wolfgangus, Abt von Brau- nau-Brevnov 65 ss., 88. Zelené Audoli 28. Zelensky Chrystophorus 31. Zeleny Vanko von Bukov 9. Zeller von Rosenthal Carolus (An- selmus) Rudolfus 218, 238 ss. Zenker Johannes Bernhard 343. Žižka Johann, huesitischer Heer- führer 85, 113, 185. Zlatnyczky Mathias 5. Zum Acker Wilhelm 161. Zunft der Schneider in der Neustadt- Prag 111, 112. Zupanovicz Wenceslaus Hanussius, von 23. ———— — — GE ===
376 Walkaun von Adlar Sibilla Maria 282, 283. Walow (Klostergut) 64, 61. Waniek Wenceslaus 281. Wartenberg 351. Wawraussek 156. Wchinsky 93. Weigl Laurentius 207. Weihenerteilung an Mathias Stabu- larii 89. Weilberg Johannes 4. . Weinberge des Klosters 81, 189; in Koschir 342, 343. Weingefälle 200. Weißer Berg (bei Prag) 145, Weißenwolf Georg 240. Weißhons Anna Eva 165. Welwarsky vulgo Němeček Johan- nes, c. n. c. Prag. 58, 59, 80. Wenceslaus: s. 20; Abt von Emaus 11—15; Bechinie 112; von Bene- schau 29; von Bossi 286 ss.; Czeczka 41; Dr., erzbischöflicher Beamter 49; Fafant von Horzko- wecz 45; Hanussius von Zupano- wicz 28; Holeczek 74; Humpos 22; Kirche in Zderas 16, 84, 103, 106, 165; Kirche in Sukdol 281; von Knin 138; (IV.) König von Böhmen 8, 12, 58; von Liboczky 33, 88; Michna von Weizenhoffen, Graf 199; von Milostin (Kloster- richter) 7, 12, 13; Mönch 18, 19; Paternik, consul n. c. Prag. 7; Priester 17, 19; Selyba, consul n. c. Prag. 16; von Waczinowa, con- sul n. c. Prag. 199. Wratislaw von Mitrowitz siehe Wra- tislaw. Werschowetz, Gräfin von 354; Wolf- gangus 22. Wewerziezky Georgius 28. Weywara Theresia 356. Wiese im Walde Borzivoy 14; in Gezero 22. Wien 28, 270, 293, 328. Wilhelm Schleykovsky 121, 122. Wolfgangus Kneksl_ (Kneysl) von Biwsko 38; von Werssowetz 22; Zelender, Abt von Braunau 65 ss. Wognin von Chotek Petrus siehe Chotek. Wokoun Antonius, Suffraganbischof von Prag 844. Wolter Maurus, Dr., Erzabt von Beu- ron und Abt von Emaus 856, 357. Woraeziezky von Pabienicz Johannes 80, 180, 181. Worlik (Dorf und Schloß) 106. Worżikowsky von Kundratitz Caro- lus 325. Woyslaus (Sohn des Massko) 18. Wrat Johannes, Abt des Slawenklo- sters 64. Wratislaw von Mitrowitz Chrysto- phorus 121; Wenceslaus d. A. auf Mnischek 21, 23, 24, 99, 125, 127, 128, 187, 298. Wráz (Wald) 21. Wron (Hron?), Abt von Kladrau 82. Wrschovicze 108, 109. Wschehrd (Dorf) 21. Wyschehrad (Kapitel) 87; von) 62. (Propst Zacharias Kaba 52, 53. Zahorzansky Bohuslaus 106. Zatezky Mathias 13. Zbenicz 121. Zbinko Berka von Duba, Erzbischof von Prag 86, 52. Zbraslav siehe Kónigsaal. Zbrzev-121. Zderas (Wenzelskirche) 8, 10, 16, 21, 62, 103, 106, 144 ss., 149. 154 ss., 227, Zdiar 176. Zdiarsky von Zdiar, Gotthardus Flo- rianus 80. Zduchowitz 22, 197, 198, 180. Zedtlitz Martinus, Abt von Emaus 281, 292 ss., 294, 295; Administra- tor 281. Zehentgelder, rückständige 19. Zelender Wolfgangus, Abt von Brau- nau-Brevnov 65 ss., 88. Zelené Audoli 28. Zelensky Chrystophorus 31. Zeleny Vanko von Bukov 9. Zeller von Rosenthal Carolus (An- selmus) Rudolfus 218, 238 ss. Zenker Johannes Bernhard 343. Žižka Johann, huesitischer Heer- führer 85, 113, 185. Zlatnyczky Mathias 5. Zum Acker Wilhelm 161. Zunft der Schneider in der Neustadt- Prag 111, 112. Zupanovicz Wenceslaus Hanussius, von 23. ———— — — GE ===
- I: Titul
- VII: Vorwort
- X: Einleitung
- 1: Edice