z 701 stránek
Titulus
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
XVI
Praefatio
XVII
XVIII
XIX
XX
XXI
XXII
XXIII
XXIV
XXV
XXVI
Wenceslai Hagek Annales VI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
Index
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
- s. 67: ...legionem trecentá capita æquaſſe. Nam ad annum 1112 ait : Dux Wladislaus ne- potem ſuum Brecislai filium, & æquivocum cum armata CCC....
- s. 102: ...Regum antiquorum juxta ſtatutum Regis Henrici quarti i) lad nutum Dux Wladislaus nepotem ſuum Brecislai filium & æquivocum cum armata CCC clypeis...
- s. 353: ...verba Coſmæ Continuatoris explicavit , nam cum is præmittit : Dux Wladislaus ( ſeilicet Polonus) a Rege Friderico in maximam recipjtur gratiam ,...
- s. 357: ...vocatus fuit: ita enim præfatus Vincentius p. 45. His nuptiis Dux Wladislaus cum Epiſcopo ſuo Domino Daniele, & Domino Theobaldo fratre ſuo...
Název:
Wenceslai Hagek a Liboczan, Annales Bohemorum VI.
Autor:
Dobner, Gelasius
Rok vydání:
1782
Místo vydání:
Praha
Počet stran celkem:
701
Počet stran předmluvy plus obsahu:
XXVI+675
Obsah:
- I: Titulus
- XVII: Praefatio
- 1: Wenceslai Hagek Annales VI
- 648: Index
upravit
Strana I
ANNALIUM HAGECIANORUM ANIMADVERSIONIBUS HISTORICO - CHRONOLOGICO- CRITICIS EMENDATORUM NEC NON DIPLOMATIBUS, RE GENEALOGICA, NUMARIA, VARII- QUE GENERIS ANTIQUIS ÆRI INCISIS MONUMENTIS AUCTORUM PARS VI. STUDIO ET OPERA P. GELASII DOBNER A S. CATHARINA SCHOLARUM PIARUM SACERDOTIS PROFESSI. & U Æ BOHEMIÆ HISTORIAM AB ANNO CHRISTI MXCIV. USQUE AD ANNUM MCXCVIII. COMPLECTITUR, CUM FACULTATE CENSURÆ CÆSAREÆ REGIÆ ET SUPERIORUM ORDINIS. PRAGÆ, CHARACTERE ROSENMüLLER HEREDUM, MATHIA GLATZ FACTORE, I 7 8 2.
ANNALIUM HAGECIANORUM ANIMADVERSIONIBUS HISTORICO - CHRONOLOGICO- CRITICIS EMENDATORUM NEC NON DIPLOMATIBUS, RE GENEALOGICA, NUMARIA, VARII- QUE GENERIS ANTIQUIS ÆRI INCISIS MONUMENTIS AUCTORUM PARS VI. STUDIO ET OPERA P. GELASII DOBNER A S. CATHARINA SCHOLARUM PIARUM SACERDOTIS PROFESSI. & U Æ BOHEMIÆ HISTORIAM AB ANNO CHRISTI MXCIV. USQUE AD ANNUM MCXCVIII. COMPLECTITUR, CUM FACULTATE CENSURÆ CÆSAREÆ REGIÆ ET SUPERIORUM ORDINIS. PRAGÆ, CHARACTERE ROSENMüLLER HEREDUM, MATHIA GLATZ FACTORE, I 7 8 2.
Strana II
Ut in ſumma dicam: omnium rerum ſeries, quibus hominis felicitas paratur, tribui hiſtoriæ debet, est enim custos eorum, quæ cum virtute acta ſunt, testem se malefactis præbens. Diod. Sic.l. 1. de fabuloſis. Haud ignoro, satis eſse hiſtoriæ, si sit vera, quæ, ut reliqua ha- beat omnia, si veritatem non habet, obtinere suum nomen non poteſt. L. Vives l. 2. de caufis corvuptarum artium.
Ut in ſumma dicam: omnium rerum ſeries, quibus hominis felicitas paratur, tribui hiſtoriæ debet, est enim custos eorum, quæ cum virtute acta ſunt, testem se malefactis præbens. Diod. Sic.l. 1. de fabuloſis. Haud ignoro, satis eſse hiſtoriæ, si sit vera, quæ, ut reliqua ha- beat omnia, si veritatem non habet, obtinere suum nomen non poteſt. L. Vives l. 2. de caufis corvuptarum artium.
Strana III
REVERENDISSIMO AC EMINENTISSIMO DR& F &&DS SACRÆ ROMANÆ ECCLESIÆ PRESBYTERO CARDINALI & & Jitn n o fě ƒ 8 DE I t fneé &iSioffs PROTECTORI IMPERI ATQUE REGNORUM ET STATUUM HEREDITARIORUM AUGUSTISSIMÆ U DOMUS AUSTRIȺCÆ, SUÆ CÆSAREO-REGIÆ APOSTOLICÆ V 77 MAIESTATIS A SACRIS CONSILIIS, NEC NON APUD SANCIAM SEDEMI MINISTRO CUM PLENA POTESTATE. MIECENATI SU OMNI CLIENTELÆ OFFICIO COLENDO CUM VITÆ FELICITATE PERENNLLA TEN.
REVERENDISSIMO AC EMINENTISSIMO DR& F &&DS SACRÆ ROMANÆ ECCLESIÆ PRESBYTERO CARDINALI & & Jitn n o fě ƒ 8 DE I t fneé &iSioffs PROTECTORI IMPERI ATQUE REGNORUM ET STATUUM HEREDITARIORUM AUGUSTISSIMÆ U DOMUS AUSTRIȺCÆ, SUÆ CÆSAREO-REGIÆ APOSTOLICÆ V 77 MAIESTATIS A SACRIS CONSILIIS, NEC NON APUD SANCIAM SEDEMI MINISTRO CUM PLENA POTESTATE. MIECENATI SU OMNI CLIENTELÆ OFFICIO COLENDO CUM VITÆ FELICITATE PERENNLLA TEN.
Strana IV
AIntiquum EMINENTISSIME PRINCEPS hoc TUO ſummo dignitatum honorumque faſtigio, hac am- pliſſima eccleſiaſtica politicaque eminentia obtines, A ut præter omne supercilium TUI ſimillimus perſtes. Cum enim TE a prima ætate omnis ars & doctrina delectavit, eaque ra- tione omnes cujuscujus demum fortuna ac conditionis literatos Viros mira quadam benignitate atque favore complexus es ; hodic etiam dignitatum TUARUM veluti immemori haud injucundum accidit iisdem non modo hilarem clementemque vultum , ſed faci- lem etiam aditum, colloquiumque impertiri. Ego quidem non alio merito jam ante annos duo de viginti peculiari quadam TUA benevolentia gratiaque dignus redditus ſum, quam quod TIBI, uni- verſarum diſciplinarum culturæ addictiſſimo, præcipue patria hiſtoric emendatio elucidatioque cordi eſſet, adeo ut jam tum non modo cœpti laboris incentor hortatorque exſtiteris, ſed etiam am- plioribus fortunis aliquando TE Patronum Mœcenatemque futu- rum benevolentiſſime receperis ; quam optimam nunquamque ſatis a me deprædicandam mentem ſententiamque hoc tanto honorum gradu non mutaſti, non revocasti, ſed nuper clementiſſimum TU- UM annutum ea, qua par eſt, ſubmiſſione eſſlagitanti, ultro beni. gniſ-
AIntiquum EMINENTISSIME PRINCEPS hoc TUO ſummo dignitatum honorumque faſtigio, hac am- pliſſima eccleſiaſtica politicaque eminentia obtines, A ut præter omne supercilium TUI ſimillimus perſtes. Cum enim TE a prima ætate omnis ars & doctrina delectavit, eaque ra- tione omnes cujuscujus demum fortuna ac conditionis literatos Viros mira quadam benignitate atque favore complexus es ; hodic etiam dignitatum TUARUM veluti immemori haud injucundum accidit iisdem non modo hilarem clementemque vultum , ſed faci- lem etiam aditum, colloquiumque impertiri. Ego quidem non alio merito jam ante annos duo de viginti peculiari quadam TUA benevolentia gratiaque dignus redditus ſum, quam quod TIBI, uni- verſarum diſciplinarum culturæ addictiſſimo, præcipue patria hiſtoric emendatio elucidatioque cordi eſſet, adeo ut jam tum non modo cœpti laboris incentor hortatorque exſtiteris, ſed etiam am- plioribus fortunis aliquando TE Patronum Mœcenatemque futu- rum benevolentiſſime receperis ; quam optimam nunquamque ſatis a me deprædicandam mentem ſententiamque hoc tanto honorum gradu non mutaſti, non revocasti, ſed nuper clementiſſimum TU- UM annutum ea, qua par eſt, ſubmiſſione eſſlagitanti, ultro beni. gniſ-
Strana V
gniſſime admisiſti, ut hæc ſexta Annalium meorum Pars EMI- NENTISSIMO NOMINI TUO nuncupata in publicum prodire auſit. Injeciſti EMINENTISSME PRINCEPS hac TUA indulgen- tia quendam arrogantiæ fomitem animo meo, cum non neſcius ſim, TE ejusmodi nuncupationum officia a pluribus Auſtriacis, Romanisque clientibus, majoris inquam nominis doctis Viris TIBI delata, deprecatum. Quidni igitur animo exultem, plaudamque opus meum tanto patrocinio præsidiisque lucem aſpecturum? Jactent auratæ ſuum ebur, gemmaſque tabellæ, Libri fronte TUUS titulus , nomenque coruſcans Omne decus vincit, pretiumque . . . . . . Non diffiteri auſim MOECENAS EMINENTISSIME literis ad me datis beneficentia & gratia plenis TE pro ſumma animi TUI demiſsione id unum monuiſſe ac vetuiſſe, UT NE IN LAU- DES ALIQUAS, QUÆ TIBI VANITATI ESSENT, EXCUR- REREM: at ſustinebis vel cum rubore aliquo vultus TUI & verecundia, ut ſine fuco & pigmentis ea commemorem, quæ noſſe aliquando poſteritatis intererit, quæ hiſtoriam patriam, Virorumque Illuſtrium Bohemiæ biographiam ſcripturis ſcitu neceſſaria futura ſunt. Patere, inquam, ut ad memoriam de- a 3 cuſ-
gniſſime admisiſti, ut hæc ſexta Annalium meorum Pars EMI- NENTISSIMO NOMINI TUO nuncupata in publicum prodire auſit. Injeciſti EMINENTISSME PRINCEPS hac TUA indulgen- tia quendam arrogantiæ fomitem animo meo, cum non neſcius ſim, TE ejusmodi nuncupationum officia a pluribus Auſtriacis, Romanisque clientibus, majoris inquam nominis doctis Viris TIBI delata, deprecatum. Quidni igitur animo exultem, plaudamque opus meum tanto patrocinio præsidiisque lucem aſpecturum? Jactent auratæ ſuum ebur, gemmaſque tabellæ, Libri fronte TUUS titulus , nomenque coruſcans Omne decus vincit, pretiumque . . . . . . Non diffiteri auſim MOECENAS EMINENTISSIME literis ad me datis beneficentia & gratia plenis TE pro ſumma animi TUI demiſsione id unum monuiſſe ac vetuiſſe, UT NE IN LAU- DES ALIQUAS, QUÆ TIBI VANITATI ESSENT, EXCUR- REREM: at ſustinebis vel cum rubore aliquo vultus TUI & verecundia, ut ſine fuco & pigmentis ea commemorem, quæ noſſe aliquando poſteritatis intererit, quæ hiſtoriam patriam, Virorumque Illuſtrium Bohemiæ biographiam ſcripturis ſcitu neceſſaria futura ſunt. Patere, inquam, ut ad memoriam de- a 3 cuſ-
Strana VI
cuſque ILLUSTRISSIMÆ FAMILIÆ TUÆ, ad gentis Bohe- mæ gloriam non ſubticeantur ea, quæ alioquin alienis typis in publicum proditura jam fuiſſent, niſi Joannem Gottlob Boe- mium Hiſtoriographum Saxoniæ, ejusdemque diſciplinæ in Aea- demia Lipſiensi Profeſſorem Publicum, Virum & multimoda eruditione, & ſcriptorum varietate clariſſimum, mors inopina ob- ruiſſet. Paraveram namque jam ante annos duos amico iſti petenti, multo literarum commercio mihi familiari, plura ſubſidia de Protectoribus Nationis Germanicæ in Romana Curia, cujuſce argumenti Diſſertationem, omnium eruditorum plauſu ex- ceptam, jam ante annos complures prelo typographico ſubjecerat, & quam in majoris poſtea molis opus transfundere, fingulorum, inquam, Protectorum biographica cognitione atque elogio locuple- tare meditatus erat. Indulge igitur, ut si meas isthic non licet, Boemii ſaltem partes agam, aut certe illius, qui Viri iſtius poſt- humum opus amplificandum, expoliendumque aſſumturus eſt, ut habeat, quo fonte hauriat, unde rerum TUARUM præclare geſtarum cognitionem aliquam capiat. TE
cuſque ILLUSTRISSIMÆ FAMILIÆ TUÆ, ad gentis Bohe- mæ gloriam non ſubticeantur ea, quæ alioquin alienis typis in publicum proditura jam fuiſſent, niſi Joannem Gottlob Boe- mium Hiſtoriographum Saxoniæ, ejusdemque diſciplinæ in Aea- demia Lipſiensi Profeſſorem Publicum, Virum & multimoda eruditione, & ſcriptorum varietate clariſſimum, mors inopina ob- ruiſſet. Paraveram namque jam ante annos duos amico iſti petenti, multo literarum commercio mihi familiari, plura ſubſidia de Protectoribus Nationis Germanicæ in Romana Curia, cujuſce argumenti Diſſertationem, omnium eruditorum plauſu ex- ceptam, jam ante annos complures prelo typographico ſubjecerat, & quam in majoris poſtea molis opus transfundere, fingulorum, inquam, Protectorum biographica cognitione atque elogio locuple- tare meditatus erat. Indulge igitur, ut si meas isthic non licet, Boemii ſaltem partes agam, aut certe illius, qui Viri iſtius poſt- humum opus amplificandum, expoliendumque aſſumturus eſt, ut habeat, quo fonte hauriat, unde rerum TUARUM præclare geſtarum cognitionem aliquam capiat. TE
Strana VII
TE nobiliſſima toga ſagoque inelyta Comitum Hrzan de Harras ſtirpe ſatum eſſe, quæ cum prima Bohemice nobilitate antiquitate, clarorum majorum imaginibus & ceris decertet, ne- mini incognitum eſt: in cujus ampliſſimam meſſem Genealogicam falcem immittere paginarum iſtarum anguſtiæ vetant, prœſertim poſtquam pridem eam Paprocius, Balbinus, ceterique domeſtici, nec non exteri rerum Genealogicarum ſcriptores , & lexicogra- phi uberrimo cum fœnore ſibi propriam fecerunt. Id compen- dio indicaſſe ſufficiat, diplomataria noſtra , & cumprimis Metro- politanæ eccleſiæ Pragenſis Erectionum libros jam inde a ſæculo XIII. & XIV. teſtari: MAJORES TUOS opulentia, dynaſtia- rum varietate, dignitatum primarum gloria & prærogativis effulſiſſe , quorum in numero cum plures Mavortio ſanguine pro- gnatos claros bellis Heroes, maxime præcipuis reipublicæ mu- neribus ſpectatos Optimates per ſæcula reperire eſt, præſens ſæ- culum œtasque noſtra hœc Purpurati eccleſiæ Patris decora, hanc Cardinalitiæ dignitatis Eminentiam TIBI UNI ſervavit, pro- priamque eſſe voluit, principem jam locum in faſtis Genealogicis ILLUSTRISSIMÆ COGNATIONIS, PROSAPIÆQUE TIBI conceſſurum. Ad
TE nobiliſſima toga ſagoque inelyta Comitum Hrzan de Harras ſtirpe ſatum eſſe, quæ cum prima Bohemice nobilitate antiquitate, clarorum majorum imaginibus & ceris decertet, ne- mini incognitum eſt: in cujus ampliſſimam meſſem Genealogicam falcem immittere paginarum iſtarum anguſtiæ vetant, prœſertim poſtquam pridem eam Paprocius, Balbinus, ceterique domeſtici, nec non exteri rerum Genealogicarum ſcriptores , & lexicogra- phi uberrimo cum fœnore ſibi propriam fecerunt. Id compen- dio indicaſſe ſufficiat, diplomataria noſtra , & cumprimis Metro- politanæ eccleſiæ Pragenſis Erectionum libros jam inde a ſæculo XIII. & XIV. teſtari: MAJORES TUOS opulentia, dynaſtia- rum varietate, dignitatum primarum gloria & prærogativis effulſiſſe , quorum in numero cum plures Mavortio ſanguine pro- gnatos claros bellis Heroes, maxime præcipuis reipublicæ mu- neribus ſpectatos Optimates per ſæcula reperire eſt, præſens ſæ- culum œtasque noſtra hœc Purpurati eccleſiæ Patris decora, hanc Cardinalitiæ dignitatis Eminentiam TIBI UNI ſervavit, pro- priamque eſſe voluit, principem jam locum in faſtis Genealogicis ILLUSTRISSIMÆ COGNATIONIS, PROSAPIÆQUE TIBI conceſſurum. Ad
Strana VIII
Ad hos igitur faſtos perennaturæ memoriæ ergo ſpectat : Patrem Ferdinandum Camerarii actualis Cæſareo -Regii digni- tate conſpicuum, matrem Annam generoſa Baronum de Putz & Adlerſthurn ſtirpe editam, illum pleni consilii, experta pruden- tiœ, integræ fidei Virum, hanc præcipua in Deum pietate, omni- busque muliebris nobilitatis dotibus virtutibusque ornatam TIBI obtigiſſe ; hoc illuſtri & præclaro ſtipite TE ſummæ ſpei ſurculum anno ſæculi præſentis quinto ſupra trigeſimum feliciter Pragæ Bohemorum propululaſſe, in ea urbe, ubi nata & alta eſt ratio ac moderatio vitæ tam virtute, quam doctrina excellentis, quæ TIBI dein ad primos eccleſiaſticorum munerum gradus infulaſque adi- tum aperuit. Prima TUA REVERENDISSIME, AC EMINENTISSME PRINCEPS ætas, quæ omnibus admirationi fuit, jam ſummi in- genii animique igniculos prodere, & documenta dare viſa, ut id Ciceronis de Cæſaris pueritia haud immerito TIBI accomodare fas ſit : Præter nobilem propinquitatem, generoſamque Majorum famam multa alia ab natura bona, in his ingenium docile, come, aptum ad artes optimas accepiſti, ut celeritate, comprehenden- dique facilitate omnes æquales vinceres , animum porro ita ad vir-
Ad hos igitur faſtos perennaturæ memoriæ ergo ſpectat : Patrem Ferdinandum Camerarii actualis Cæſareo -Regii digni- tate conſpicuum, matrem Annam generoſa Baronum de Putz & Adlerſthurn ſtirpe editam, illum pleni consilii, experta pruden- tiœ, integræ fidei Virum, hanc præcipua in Deum pietate, omni- busque muliebris nobilitatis dotibus virtutibusque ornatam TIBI obtigiſſe ; hoc illuſtri & præclaro ſtipite TE ſummæ ſpei ſurculum anno ſæculi præſentis quinto ſupra trigeſimum feliciter Pragæ Bohemorum propululaſſe, in ea urbe, ubi nata & alta eſt ratio ac moderatio vitæ tam virtute, quam doctrina excellentis, quæ TIBI dein ad primos eccleſiaſticorum munerum gradus infulaſque adi- tum aperuit. Prima TUA REVERENDISSIME, AC EMINENTISSME PRINCEPS ætas, quæ omnibus admirationi fuit, jam ſummi in- genii animique igniculos prodere, & documenta dare viſa, ut id Ciceronis de Cæſaris pueritia haud immerito TIBI accomodare fas ſit : Præter nobilem propinquitatem, generoſamque Majorum famam multa alia ab natura bona, in his ingenium docile, come, aptum ad artes optimas accepiſti, ut celeritate, comprehenden- dique facilitate omnes æquales vinceres , animum porro ita ad vir-
Strana IX
virtutem, & Dei timorem comparatum factumque, ut hic & illa in ſuccum & ſanguinem converſa crederentur. Domi a privatis moderatoribus præfectiſque ſolerter linguis & præceptis, CLA- RISSIMIS NATALIBUS TUIS dignis præparatus, Coſmonoſ- ſium (ILLUSTRISSIMORUM GENITORUM TUORUM ditionem œstivamque ſedem) ad Gymnasium Ordinis noſtri Scholarum Pia- rum (quod illi immortali futurum eſt gloriæ) latinis literis exco- lendus deſtinatus es, ubi ſubito ad omnem excellentiam non aſcen- dere ſedevolare viſa ſublimis indoles, & incredibilis quædam in- duſtria TUA, ut in principatu ne quidem parem œmulumve ſuſti- neret. Sed ea felicitas minime diuturna fuit Gymnaſio noſtro, nam TE jam quantum quantum ſacratioris vitæ ordinisque eccleſiaſtici conſiliis & propoſitis imbutum Praga ad Convictum Nobilium, Uni- verſitatemque Carolinam evocavit. Palæſtram hic Philoſophicam cum ſumma laude emenſo, ejuſdemque laurea Doctorali redimito quod magis expeditum, ma- gisque ſalutare confilium mens & ratio ſuggerere potuit, quam Romæ, in illo ſeveriorum diſciplinarum emporio, in illa præ- clara adoleſcentiæ eccleſiaſticæ perpoliendæ officina,ea adminicula præsidiaque quærere, quibus tanquam felici ſemente jacta fertile b alio-
virtutem, & Dei timorem comparatum factumque, ut hic & illa in ſuccum & ſanguinem converſa crederentur. Domi a privatis moderatoribus præfectiſque ſolerter linguis & præceptis, CLA- RISSIMIS NATALIBUS TUIS dignis præparatus, Coſmonoſ- ſium (ILLUSTRISSIMORUM GENITORUM TUORUM ditionem œstivamque ſedem) ad Gymnasium Ordinis noſtri Scholarum Pia- rum (quod illi immortali futurum eſt gloriæ) latinis literis exco- lendus deſtinatus es, ubi ſubito ad omnem excellentiam non aſcen- dere ſedevolare viſa ſublimis indoles, & incredibilis quædam in- duſtria TUA, ut in principatu ne quidem parem œmulumve ſuſti- neret. Sed ea felicitas minime diuturna fuit Gymnaſio noſtro, nam TE jam quantum quantum ſacratioris vitæ ordinisque eccleſiaſtici conſiliis & propoſitis imbutum Praga ad Convictum Nobilium, Uni- verſitatemque Carolinam evocavit. Palæſtram hic Philoſophicam cum ſumma laude emenſo, ejuſdemque laurea Doctorali redimito quod magis expeditum, ma- gisque ſalutare confilium mens & ratio ſuggerere potuit, quam Romæ, in illo ſeveriorum diſciplinarum emporio, in illa præ- clara adoleſcentiæ eccleſiaſticæ perpoliendæ officina,ea adminicula præsidiaque quærere, quibus tanquam felici ſemente jacta fertile b alio-
Strana X
alioquin ingenii TUI ſolum adfœcundiſſimam meſſem præpararetur, & vita ſemel Deo eccleſiæque devota firmas radices ageret. Et vero cum hic loci toto quinquennio ſummæ induſtriæ, rationis, non fucatæ pietatis, divinarum denique Pontificiarumque cognitionum luculenta exempla edidiſti; ſtatuit Roma honorificum ſudoribus, meritiſque TUIS præmium, atque TE juribus & prærogativis Romani Theologici Doctoris nobilitatum in patriam remiſit. Vix reducem Celſiſſimus Princeps Epiſcopus Wratilavien- fis ( quem doctrina & virtutis TUÆ decord non latuere) TE Titulo &Præbenda Canonicali a morte Reverendiſſimi Suffraganei Almens- lohe vacante inſignivit: ſed quoniam tum plane fatale Auſtriam in- ter & Boruſſiam bellum exarſerat, prudens provinciam hanc TIBI delatam perſequi, & urgere deſtitiſti, tutius ratus domicilium pri- vatus in conſpectu AUGUSTISSIMORUM Viennæ defigere, QUO- RUM præſentia ad pietatis, doctrinæ, ſapientiæque amorem magis magiſque inflammareris, & QUOS demum arbitros teſteſque recte- factorum TUORUM nanciſceris. Nullum hic tempus a ſtudiis, & literariis ſacriſque exercitationibus vacuum abire paſſus, parandæ eruditioni virtutique acrius inſudaſti, atque alii augendis opibus & fortunis ſolent. Cumpræterea TE totum ex monito Ciceronis ad cla-
alioquin ingenii TUI ſolum adfœcundiſſimam meſſem præpararetur, & vita ſemel Deo eccleſiæque devota firmas radices ageret. Et vero cum hic loci toto quinquennio ſummæ induſtriæ, rationis, non fucatæ pietatis, divinarum denique Pontificiarumque cognitionum luculenta exempla edidiſti; ſtatuit Roma honorificum ſudoribus, meritiſque TUIS præmium, atque TE juribus & prærogativis Romani Theologici Doctoris nobilitatum in patriam remiſit. Vix reducem Celſiſſimus Princeps Epiſcopus Wratilavien- fis ( quem doctrina & virtutis TUÆ decord non latuere) TE Titulo &Præbenda Canonicali a morte Reverendiſſimi Suffraganei Almens- lohe vacante inſignivit: ſed quoniam tum plane fatale Auſtriam in- ter & Boruſſiam bellum exarſerat, prudens provinciam hanc TIBI delatam perſequi, & urgere deſtitiſti, tutius ratus domicilium pri- vatus in conſpectu AUGUSTISSIMORUM Viennæ defigere, QUO- RUM præſentia ad pietatis, doctrinæ, ſapientiæque amorem magis magiſque inflammareris, & QUOS demum arbitros teſteſque recte- factorum TUORUM nanciſceris. Nullum hic tempus a ſtudiis, & literariis ſacriſque exercitationibus vacuum abire paſſus, parandæ eruditioni virtutique acrius inſudaſti, atque alii augendis opibus & fortunis ſolent. Cumpræterea TE totum ex monito Ciceronis ad cla-
Strana XI
claros , ſapientes, & bene conſulentes Viros contuliſti, eos ad infor- mandam recteque inftituendam vitam duces, & totidem veluti ſpecula delegiſti, eorum exempla in TE exprimere gaviſus. Ne autem TUA diuturnior in aliena Diœceſi commoratio de otio a quoquam ſugillaretur, annuente Eminentiſſimo Cardinale locique Archi-Præ- ſule munus Aſſeſſoris Conſiliariique in Ejusdem Reverendiſſimo Con- ſiſtorio acceptaſti, in quo ſapientiſſimo Collegarum concilio TUAM maximam in Canonicis, ceterisque rebus eccleſiaſticis peritiam, prudentiam, promptum rectumque conſilium paſſim probaſti. Non poſſum non cum maxima animi mei voluptate reminiſci pr�clari illius teſtimonii, quod me præſente in doctorum quorumque viro- rum conſortio Magnus meritis & fama Vir Baro Senkenbergius, ab omnigena ſua eruditione, a pluribus doctiſſimis vulgatis operi bus, denique a Bibliothecæ ſuæ delectu atque immensitate literario orbi notiſſimus, jam tum doctrinæ TUÆ dederat. Verba ipſius re- fero: Quemadmodum in cognitione juris publici Auſtriaci Roſen- thalio, ita Hrzanio, TIBI inquam, in juris Canonici Pontificiique ſcientia primas inter ceteros Viennæ excellentes Viros deberi. Tot tantiſque virtute, doctrina, atque recte factorum ſtudio quæsitis meritis, tot innocuæ prorſus vitæ exemplis, tot omnium b 2 pe-
claros , ſapientes, & bene conſulentes Viros contuliſti, eos ad infor- mandam recteque inftituendam vitam duces, & totidem veluti ſpecula delegiſti, eorum exempla in TE exprimere gaviſus. Ne autem TUA diuturnior in aliena Diœceſi commoratio de otio a quoquam ſugillaretur, annuente Eminentiſſimo Cardinale locique Archi-Præ- ſule munus Aſſeſſoris Conſiliariique in Ejusdem Reverendiſſimo Con- ſiſtorio acceptaſti, in quo ſapientiſſimo Collegarum concilio TUAM maximam in Canonicis, ceterisque rebus eccleſiaſticis peritiam, prudentiam, promptum rectumque conſilium paſſim probaſti. Non poſſum non cum maxima animi mei voluptate reminiſci pr�clari illius teſtimonii, quod me præſente in doctorum quorumque viro- rum conſortio Magnus meritis & fama Vir Baro Senkenbergius, ab omnigena ſua eruditione, a pluribus doctiſſimis vulgatis operi bus, denique a Bibliothecæ ſuæ delectu atque immensitate literario orbi notiſſimus, jam tum doctrinæ TUÆ dederat. Verba ipſius re- fero: Quemadmodum in cognitione juris publici Auſtriaci Roſen- thalio, ita Hrzanio, TIBI inquam, in juris Canonici Pontificiique ſcientia primas inter ceteros Viennæ excellentes Viros deberi. Tot tantiſque virtute, doctrina, atque recte factorum ſtudio quæsitis meritis, tot innocuæ prorſus vitæ exemplis, tot omnium b 2 pe-
Strana XII
pene ore per urbem increbreſcentibus laudibus atque teſtimoniis, in- finuaſti TE in gratiam AUGUSTISSIMÆ DOMUS AUSTRIACÆ, ut paulopoſt liberalitate AUGUSTÆ MARIÆ THERESIÆ Mu- ſarum virtutumque Matris (œternis lacrymis deplorandæ) vacan- tem Decanatum Capellæe Omnium Sanctorum in Caſtro Pragensi cum infula Abbatiæ ſanctæ Mariæ de Almat in Regno Hungaria conſecutus ſis. Qua quidem ſententia AUGUSTISSIMA plene men- tem Fundatoris Caroli IV. Imperatoris aſſecuta eſt, explevitque, qui Præpoſituræ, Decanatus, Canonicatuumque hujus Capellæ mu- nera nonniſi Viris de republica literaria benemeritis conferenda eſſe ſtatuit. Quis vero ſollicitudinem, quis labores, ſudoreſque ad hanc provinciam rite obeundam ſuſtinendamque ſtatim ipſo princi- pio profuſos digne atque ex merito oratione exprimat? qui ejus- dem AUGUSTÆ gratia & œre ſuffultus mox animum ad reſtauran- dum vetuſtate ſqualidum templum adjeciſti, quod novis molitioni- bus non ſine magnis ſumptibus adſplendorem & magnificentiam tra- duxiſti, condigno apparatu exornaſti, ſacerdotali pretioſiſſimo ve- ſtitu, ipſa Piiſſimæ IMPERATRICIS dextera elaborato, locupletaſti. Qui ad archivum inter pulveres & blattas ſqualens prima appoſita manu illud in juſtum ordinem redacturus, undequaque conquiſitis do-
pene ore per urbem increbreſcentibus laudibus atque teſtimoniis, in- finuaſti TE in gratiam AUGUSTISSIMÆ DOMUS AUSTRIACÆ, ut paulopoſt liberalitate AUGUSTÆ MARIÆ THERESIÆ Mu- ſarum virtutumque Matris (œternis lacrymis deplorandæ) vacan- tem Decanatum Capellæe Omnium Sanctorum in Caſtro Pragensi cum infula Abbatiæ ſanctæ Mariæ de Almat in Regno Hungaria conſecutus ſis. Qua quidem ſententia AUGUSTISSIMA plene men- tem Fundatoris Caroli IV. Imperatoris aſſecuta eſt, explevitque, qui Præpoſituræ, Decanatus, Canonicatuumque hujus Capellæ mu- nera nonniſi Viris de republica literaria benemeritis conferenda eſſe ſtatuit. Quis vero ſollicitudinem, quis labores, ſudoreſque ad hanc provinciam rite obeundam ſuſtinendamque ſtatim ipſo princi- pio profuſos digne atque ex merito oratione exprimat? qui ejus- dem AUGUSTÆ gratia & œre ſuffultus mox animum ad reſtauran- dum vetuſtate ſqualidum templum adjeciſti, quod novis molitioni- bus non ſine magnis ſumptibus adſplendorem & magnificentiam tra- duxiſti, condigno apparatu exornaſti, ſacerdotali pretioſiſſimo ve- ſtitu, ipſa Piiſſimæ IMPERATRICIS dextera elaborato, locupletaſti. Qui ad archivum inter pulveres & blattas ſqualens prima appoſita manu illud in juſtum ordinem redacturus, undequaque conquiſitis do-
Strana XIII
documentis, quali quali integritati aſſerturus eras, niſi his laudabi- libus conatibus inſudantem ſublimiores honorum tituli Romam evo- caſſent. Hac præclara Pragæ agendi ratione ſummorum infimo- rumque amorem & venerationem TIBI conciliaſti, ad hanc cum mira affabilitas, comis, manſueti, atque ab omni faſtu alieni animi accede- rent officia, omnium Procerum noſtrorum ſuffragium plauſumque demeruiſti. Hoc commune populi nobilitatiſque ſuffragium & plauſus non potuit non penetrare ad AUGUSTISSIMUM THRONUM, qui pridem excellens ingenium TUUM, eximias naturæ dotes , indefeſ- ſam in rebus imperatis ſolertiam, negotiorumque conficiendorum ce- leritatem, linguarum Europæarum pene omnium cognitionem,pru- dentiam denique prorſus fingularem ſpeculatus, TE anno labentis ſæculi ſeptuageſimo non modo Auditorem Romanæ Rotæ Nationis Germanicæ nominavit, ſed &,quantam in TUA dexteritate pone- ret fiduciam, jam tum prodidit, cum plura graviſſima negotia apud Sedem Apoſtolicam conficienda credidit, commiſitque, quibus ſumma velocitate & felicitate ad optatum finem perductis mirum quantum auxiſti de TE conceptam ſpem exiſtimationemque, ut jam tum de præmio ſtatuendo cogitari cœperit. Ad
documentis, quali quali integritati aſſerturus eras, niſi his laudabi- libus conatibus inſudantem ſublimiores honorum tituli Romam evo- caſſent. Hac præclara Pragæ agendi ratione ſummorum infimo- rumque amorem & venerationem TIBI conciliaſti, ad hanc cum mira affabilitas, comis, manſueti, atque ab omni faſtu alieni animi accede- rent officia, omnium Procerum noſtrorum ſuffragium plauſumque demeruiſti. Hoc commune populi nobilitatiſque ſuffragium & plauſus non potuit non penetrare ad AUGUSTISSIMUM THRONUM, qui pridem excellens ingenium TUUM, eximias naturæ dotes , indefeſ- ſam in rebus imperatis ſolertiam, negotiorumque conficiendorum ce- leritatem, linguarum Europæarum pene omnium cognitionem,pru- dentiam denique prorſus fingularem ſpeculatus, TE anno labentis ſæculi ſeptuageſimo non modo Auditorem Romanæ Rotæ Nationis Germanicæ nominavit, ſed &,quantam in TUA dexteritate pone- ret fiduciam, jam tum prodidit, cum plura graviſſima negotia apud Sedem Apoſtolicam conficienda credidit, commiſitque, quibus ſumma velocitate & felicitate ad optatum finem perductis mirum quantum auxiſti de TE conceptam ſpem exiſtimationemque, ut jam tum de præmio ſtatuendo cogitari cœperit. Ad
Strana XIV
Ad cumulum demerendæ augendæque amplioris gratiæ demum poſt quinque annorum intervallum acceſſit, ut ſollicitudini, officiiſque TUIS Regia Celſitudo Maximilianus Archi-Dux Au- striæ Neapolim profecturus committeretur: eam enim integram AUGUSTISSIMÆ IMPERATRICIS demeritus es confidentiam, ut non ſtatuerit modo TE itineri ILLIUS adjungendum custodem, ſed & ea felicitate beare dignata ſit, ut hoc pretioſiſſimum uteri ſui amo- riſque pignus tecto palatii TUI Romæ exceptum Sienam uſque de- duceres in manus Sereniſſimi fratris ſui Magni Ducis Etruriœ extradendum. Non dubitavit Eadem AUGUSTA legationi iſti rite ex ſententia ſua expletæ mox anno ſequente alteram ſubdere, ſimilibusque officiis TUIS Sereniſſimam filiam Mariam Chriſtinam cum Sereniſſimo conjuge ſuo Alberto Duce Saxo-Teſchinenſi com- mendare, quos toto Romanæ commorationis tempore TUIS obſe- quendi oblectandique ſtudiis adeo devinxiſti, ut reduces in TUA promerita laudeſque pleno alveo effluerent. Quam optimam de univerſa Domo Auſtriaca bene merendi voluntatem eodem adhuc anno conſecutum eſt Auguſtiſſimorum Imperatoris, Imperatricisque atque Reginœ præmium, ut Intimi Actualiſque Conſiliarii pra- rogativis exornareris. Sed
Ad cumulum demerendæ augendæque amplioris gratiæ demum poſt quinque annorum intervallum acceſſit, ut ſollicitudini, officiiſque TUIS Regia Celſitudo Maximilianus Archi-Dux Au- striæ Neapolim profecturus committeretur: eam enim integram AUGUSTISSIMÆ IMPERATRICIS demeritus es confidentiam, ut non ſtatuerit modo TE itineri ILLIUS adjungendum custodem, ſed & ea felicitate beare dignata ſit, ut hoc pretioſiſſimum uteri ſui amo- riſque pignus tecto palatii TUI Romæ exceptum Sienam uſque de- duceres in manus Sereniſſimi fratris ſui Magni Ducis Etruriœ extradendum. Non dubitavit Eadem AUGUSTA legationi iſti rite ex ſententia ſua expletæ mox anno ſequente alteram ſubdere, ſimilibusque officiis TUIS Sereniſſimam filiam Mariam Chriſtinam cum Sereniſſimo conjuge ſuo Alberto Duce Saxo-Teſchinenſi com- mendare, quos toto Romanæ commorationis tempore TUIS obſe- quendi oblectandique ſtudiis adeo devinxiſti, ut reduces in TUA promerita laudeſque pleno alveo effluerent. Quam optimam de univerſa Domo Auſtriaca bene merendi voluntatem eodem adhuc anno conſecutum eſt Auguſtiſſimorum Imperatoris, Imperatricisque atque Reginœ præmium, ut Intimi Actualiſque Conſiliarii pra- rogativis exornareris. Sed
Strana XV
Sed maxime præcipua, ſempiternaque in faſtis ILLUS- TRISSIMÆ PROSAPIÆ TUÆ PRINCEPS EMINENTISSIME memoria digni ſunt dies Idus Maji & X. Kalendas Januarii anni MDCCLXXIX, quibus AUGUSTISSIMA DOMUS AUSTRIA- CA omnium gratiarum ſuarum plenitudinem in TE profundere viſa: quorum altero TE Romanæ Purpura Candidatum defi- gnatum a PIO VI. Romano Pontifice Pileo Cardinalitio donari fecit, altero, víx nempe Viennam perlata Eminentiſſimi Cardi- nalis Alexandri Albani morte, TE non modo Protectorem Im- perii ac Regnorum Statuumque hereditariorum Auguſtiſſimæ Do- mus Auſtriacæ, ſed & Cæſareæ & Cæſareo - Regia Apoſtoli- cæ Majeſtatum apud ſanctam Sedem Miniſtrum cum plena pote- ſtate renunciavit. Dies hi ambo EMINTISSIME PRINCEPS & CARDINALIS etiam in Annalibus Patriæ noſtræ albo calculo notandi ſimul TE ad ſupremum quoddam eccleſiaſticæ politicæque dignitatis faſtigium evexere, ſimul AUGUSTÆ DOMUS NOSTRÆ (perenni felicitate digniſſimæ) magnam ſollicitudinum partem in vigilantiam poteſtatemque TUAM transtulere, ut bono eccle- ſiæ, Regnorum omnium commodis ſalutique recte proſpicias : quæ a ſapientiſſimis consiliis TUIS, a mira prudentia, arerum agen- da-
Sed maxime præcipua, ſempiternaque in faſtis ILLUS- TRISSIMÆ PROSAPIÆ TUÆ PRINCEPS EMINENTISSIME memoria digni ſunt dies Idus Maji & X. Kalendas Januarii anni MDCCLXXIX, quibus AUGUSTISSIMA DOMUS AUSTRIA- CA omnium gratiarum ſuarum plenitudinem in TE profundere viſa: quorum altero TE Romanæ Purpura Candidatum defi- gnatum a PIO VI. Romano Pontifice Pileo Cardinalitio donari fecit, altero, víx nempe Viennam perlata Eminentiſſimi Cardi- nalis Alexandri Albani morte, TE non modo Protectorem Im- perii ac Regnorum Statuumque hereditariorum Auguſtiſſimæ Do- mus Auſtriacæ, ſed & Cæſareæ & Cæſareo - Regia Apoſtoli- cæ Majeſtatum apud ſanctam Sedem Miniſtrum cum plena pote- ſtate renunciavit. Dies hi ambo EMINTISSIME PRINCEPS & CARDINALIS etiam in Annalibus Patriæ noſtræ albo calculo notandi ſimul TE ad ſupremum quoddam eccleſiaſticæ politicæque dignitatis faſtigium evexere, ſimul AUGUSTÆ DOMUS NOSTRÆ (perenni felicitate digniſſimæ) magnam ſollicitudinum partem in vigilantiam poteſtatemque TUAM transtulere, ut bono eccle- ſiæ, Regnorum omnium commodis ſalutique recte proſpicias : quæ a ſapientiſſimis consiliis TUIS, a mira prudentia, arerum agen- da-
Strana XVI
darum exquiſita peritia & integritate , a priſca fide & Religionis zelo quis non exſpectet? ut aliud haud restet, quam Deum O. M. votis omnibus efflagitare, qui TE rei Chriſtianæ incremen- to, Imperii provinciarumque Auſtriacarum emolumentis, Illuſ- triſſimi Generis TUI decori quam diutiſſime præſtet ſalvum & incolumen, ut œtas præſens & poſteritas Legationis TUÆfruc- tus legat quam uberrimos. Duo poſtremum a me exoranda ſunt: ut ſi præceptum TUUM transgreſſus, ruborem ſubinde, ob aſpernantem laudes omnes animum, verecundiſſimo vultu TUO elicui, animo effingas, eas non meo, ſed Boemii calamo profluxiſſe. Alterum eſt, ut hiſtoricum hoe opus pro TUO ſummo in literas bonas omnes amore , in qua- le quale clientelæ, gratiſſimi, & pridem pluribus TUIS beneficiis devincti animi mnenoſynon ſuſcipias, cujus id unum ſolumque pretium erit, quod ab Eminentiſſimis Auſpiciis TUIS emutua- turum eſt. REVERENDISSIMÆ EMINENTIÆ TUÆ. Clientum minimus infimuſque GELASIUS DOBNER, o Scholis Piis.
darum exquiſita peritia & integritate , a priſca fide & Religionis zelo quis non exſpectet? ut aliud haud restet, quam Deum O. M. votis omnibus efflagitare, qui TE rei Chriſtianæ incremen- to, Imperii provinciarumque Auſtriacarum emolumentis, Illuſ- triſſimi Generis TUI decori quam diutiſſime præſtet ſalvum & incolumen, ut œtas præſens & poſteritas Legationis TUÆfruc- tus legat quam uberrimos. Duo poſtremum a me exoranda ſunt: ut ſi præceptum TUUM transgreſſus, ruborem ſubinde, ob aſpernantem laudes omnes animum, verecundiſſimo vultu TUO elicui, animo effingas, eas non meo, ſed Boemii calamo profluxiſſe. Alterum eſt, ut hiſtoricum hoe opus pro TUO ſummo in literas bonas omnes amore , in qua- le quale clientelæ, gratiſſimi, & pridem pluribus TUIS beneficiis devincti animi mnenoſynon ſuſcipias, cujus id unum ſolumque pretium erit, quod ab Eminentiſſimis Auſpiciis TUIS emutua- turum eſt. REVERENDISSIMÆ EMINENTIÆ TUÆ. Clientum minimus infimuſque GELASIUS DOBNER, o Scholis Piis.
Strana XVII
PRÆFATIO. Crebrius jam in ſuperioribus Annalium noſtrorum Partibus innuimus, non tam noſtra, quam Su- periorum Ordinis voluntate factum fuiſſe , ut commentarium in translationem latinam Hagecii, ab Ordi- nis noſtri Sacerdote P. Victorino adornatam, ſcribere occi- peremus, quo in molimine poſtea annorum progreſſu varias gravesque difficultates experti ſumus, ut non ſemel nos cœpti laboris pœnituerit , facta infecta , prætermiſſo ni- mirum penitus Hagecio ejusque verbis, noſtra ſolius opera & noſtris inventis annales patrios cœptos elaboratosque optaverimus. Cum enim opus iſtud auſpicati nihil certius nobis perſuaderemus, quam ut P. Victorini verſio latina ac- curate Chronico vernaculo Hagecii reſpondeat, non sine admiratione dein deprehendimus, P. Victorinum præter mo- rem licentia nunquam interpretibus conſueta conceſſaque uſum, ut pro lubitu ſuo Hagecium amplificaverit , in com- pendia conſtrinxerit , pluribus locis truncaverit , tres qua- tuorve annos præter certam notam chronologicam in unum paragraphum conſtipaverit, & quod omnium minime feren- dum erat, ſubinde Balbini, Peſſinæ, Crugerii aliorumque poſteriorum narrationes & verba, tanquam Hagecii eſsent, c in-
PRÆFATIO. Crebrius jam in ſuperioribus Annalium noſtrorum Partibus innuimus, non tam noſtra, quam Su- periorum Ordinis voluntate factum fuiſſe , ut commentarium in translationem latinam Hagecii, ab Ordi- nis noſtri Sacerdote P. Victorino adornatam, ſcribere occi- peremus, quo in molimine poſtea annorum progreſſu varias gravesque difficultates experti ſumus, ut non ſemel nos cœpti laboris pœnituerit , facta infecta , prætermiſſo ni- mirum penitus Hagecio ejusque verbis, noſtra ſolius opera & noſtris inventis annales patrios cœptos elaboratosque optaverimus. Cum enim opus iſtud auſpicati nihil certius nobis perſuaderemus, quam ut P. Victorini verſio latina ac- curate Chronico vernaculo Hagecii reſpondeat, non sine admiratione dein deprehendimus, P. Victorinum præter mo- rem licentia nunquam interpretibus conſueta conceſſaque uſum, ut pro lubitu ſuo Hagecium amplificaverit , in com- pendia conſtrinxerit , pluribus locis truncaverit , tres qua- tuorve annos præter certam notam chronologicam in unum paragraphum conſtipaverit, & quod omnium minime feren- dum erat, ſubinde Balbini, Peſſinæ, Crugerii aliorumque poſteriorum narrationes & verba, tanquam Hagecii eſsent, c in-
Strana XVIII
intruſerit. Quæ tam licentioſa ab Hagecii verbis, oratio- ne & nexu deflexio neceſsitatem nobis impoſuit P. Victori- ni interpretationem omni loco cum Hagecio denuo confe- rendi, alia reſcindendi, alia addendi, alia mutandi, ut a ſe- cunda Parte jam Annalium iſtorum tam plenus tædii tamque deteſtabilis impoſitus nobis fuerit labor , qualem vix ex- perti fuiſſemus, ſi ab ovo omnem Hagecii translationem ipſi auſpicati fuiſſemus. Advertimus tandem ſero etiam Hagecium multo pluri- bus hiſtoricis & cumprimis chronologicis ſcatere erroribus, quam unquam credideramus, aut ſuſpicari potueramus. Cum vero propoſitum noſtrum eſſet ejusdem Annales cri- tice exigendi, id est veritati, & justæ chronologiæ resti- tuendi, quid aliud in commentatione hac evenire potuit, quam creberrima narratorum emendatio confutatioque, perturbatus rerum ordo , dictorum revocatio & faſtidioſa repetitio, adeo ut aut præoccupanda eſſent aut poſtponen- da in Prætermiſsis geſta, quæ perperam Hagecius præver- terat, poſterioribusve aut minime ſuis annis narraverat, qua quidem ratione augeri nobis laborem, creſcere volumi, num molem , proferri longius illorum editionem taciti cre- brius non ſine moerore animi ingemuimus. Et vero pri- dem jam his nos tricis his vinculis expediviſſemus, niſi hac- tenus veneratio quædam voluntatis Superiorum Ordinis nos co-
intruſerit. Quæ tam licentioſa ab Hagecii verbis, oratio- ne & nexu deflexio neceſsitatem nobis impoſuit P. Victori- ni interpretationem omni loco cum Hagecio denuo confe- rendi, alia reſcindendi, alia addendi, alia mutandi, ut a ſe- cunda Parte jam Annalium iſtorum tam plenus tædii tamque deteſtabilis impoſitus nobis fuerit labor , qualem vix ex- perti fuiſſemus, ſi ab ovo omnem Hagecii translationem ipſi auſpicati fuiſſemus. Advertimus tandem ſero etiam Hagecium multo pluri- bus hiſtoricis & cumprimis chronologicis ſcatere erroribus, quam unquam credideramus, aut ſuſpicari potueramus. Cum vero propoſitum noſtrum eſſet ejusdem Annales cri- tice exigendi, id est veritati, & justæ chronologiæ resti- tuendi, quid aliud in commentatione hac evenire potuit, quam creberrima narratorum emendatio confutatioque, perturbatus rerum ordo , dictorum revocatio & faſtidioſa repetitio, adeo ut aut præoccupanda eſſent aut poſtponen- da in Prætermiſsis geſta, quæ perperam Hagecius præver- terat, poſterioribusve aut minime ſuis annis narraverat, qua quidem ratione augeri nobis laborem, creſcere volumi, num molem , proferri longius illorum editionem taciti cre- brius non ſine moerore animi ingemuimus. Et vero pri- dem jam his nos tricis his vinculis expediviſſemus, niſi hac- tenus veneratio quædam voluntatis Superiorum Ordinis nos co-
Strana XIX
cohibuiſſet , niſi quorundam Hagecii in latinum transferen- di vulgandique deſiderium nos in primo propoſito confir- maſſet. Sed merito his poſtremum præponderare nobis viſa communis utilitas, & multo plurium tam exterorum, quam domeſticorum Eruditorum Virorum vota & hortamina, qui jam inde a primis vulgatis Commentariorum noſtrorum libris tum literis ſuis, tum in operum noſtrorum hiſtorico- rum recenſionibus, tum in privatis congreſſibus id unum optabant , id unum urgebant , ut Hagecii interpretatio pe- nitus reſcinderetur , qua illi nihil peculiaris commodi præ- ſtari hiſtoriæ & orbi literario contendebant, contendunt- que hodie, confidenter affirmantes : interpretatione latina Hagecii haud opus eſſe , fucum illa , non pretium, ſcoriam, non obrizum quæri, diſtendi per illam opus noſtrum, ge- minarique præter rationem & neceſſitatem volumina; cri- tice exactos Annales Bohemiæ univerſim expeti, non Ha- gecium, qui a Sandelio translatus Germanis, aut certe primogenius vernaculus Bohemis ſufficiat , falli & perdi tempus iſtiusmodi commentatione , quod utilius in criſim, in elucidationem hiſtoriæ patriæ, in accelerationem perfi- ciendi operis convertendum eſſet. Quæ quidem ne cere- bro noſtro efficta cuipiam videantur, ad unicum teſtimo- nium Univerſalis Germanicæ Bibliothecæ Berolinenſis provo- c 2 ca-
cohibuiſſet , niſi quorundam Hagecii in latinum transferen- di vulgandique deſiderium nos in primo propoſito confir- maſſet. Sed merito his poſtremum præponderare nobis viſa communis utilitas, & multo plurium tam exterorum, quam domeſticorum Eruditorum Virorum vota & hortamina, qui jam inde a primis vulgatis Commentariorum noſtrorum libris tum literis ſuis, tum in operum noſtrorum hiſtorico- rum recenſionibus, tum in privatis congreſſibus id unum optabant , id unum urgebant , ut Hagecii interpretatio pe- nitus reſcinderetur , qua illi nihil peculiaris commodi præ- ſtari hiſtoriæ & orbi literario contendebant, contendunt- que hodie, confidenter affirmantes : interpretatione latina Hagecii haud opus eſſe , fucum illa , non pretium, ſcoriam, non obrizum quæri, diſtendi per illam opus noſtrum, ge- minarique præter rationem & neceſſitatem volumina; cri- tice exactos Annales Bohemiæ univerſim expeti, non Ha- gecium, qui a Sandelio translatus Germanis, aut certe primogenius vernaculus Bohemis ſufficiat , falli & perdi tempus iſtiusmodi commentatione , quod utilius in criſim, in elucidationem hiſtoriæ patriæ, in accelerationem perfi- ciendi operis convertendum eſſet. Quæ quidem ne cere- bro noſtro efficta cuipiam videantur, ad unicum teſtimo- nium Univerſalis Germanicæ Bibliothecæ Berolinenſis provo- c 2 ca-
Strana XX
care juverit, quæ cum præter meritum hiſtoricos noſtros conatus laudibus extuliſſet , hoc plurium eruditorum deſi- derium non obſcure declaravit a) Vicit tandem, atque tot aliorum conſiliis monitisque herbam porrigere impulit grave judicium arbitriumque Il- luſtriſſimi ac Excellentiſſimi Comitis Eugenii de Wrbna & Freudenthal, Supremi Aulæ Imperialis Mareſcalci , his ipſis diebus pro ſuis præclaris in Domum Auſtriacam meritis ab Auguſtiſſimo Aureo Vellere donati, Mœcenatis, inquam, uti in omnes bene de hiſtoria patria meritos, ita in me gra- tiis benefactisque ſuis omnium longe munificentiſſimi , ad cujus ditiones cum annis ſingulis venerationis homagiique cauſa excurrerem, inter privatos publicosque de hiſtoria diſcurſus unum fuit ſuſpirium una vox, & querela : me nimis longum iter hiſtoricum per Hagecium ingreſſum fuiſſe, hiſtoriam patriam per ſe ipſam campum vaſtum ſpacioſiſ- ſimumque præbere, ætatem meam annis creſcere, me defec- turum in via, opusque imperfectum relicturum. Sapien- tiſſimis itaque Mœcenatis hujus, non modo hiſtoriæ ſed & optimarum quarumque artium ſcientiarumque ſtudiis erudi- tiſſimi, conſiliis obtemperandum ratus jam annis abhinc duobus Eidem pollicitus ſum : Sextam Partem Annalium ſine a) Es haben verſchiedene Leſer den Wunſch geäuſſert, der P. Dobner mochte die fehlerhaften Ha= gekiſchen Berichte, die durch ſeine Anmerkungen hinfallen, und beym Leſen nur Verdruß erwe= cken, lieber gani weylaſſen .. - Allgemeine deutſche Bibliothet Herlin im 24 Seno S. 448.
care juverit, quæ cum præter meritum hiſtoricos noſtros conatus laudibus extuliſſet , hoc plurium eruditorum deſi- derium non obſcure declaravit a) Vicit tandem, atque tot aliorum conſiliis monitisque herbam porrigere impulit grave judicium arbitriumque Il- luſtriſſimi ac Excellentiſſimi Comitis Eugenii de Wrbna & Freudenthal, Supremi Aulæ Imperialis Mareſcalci , his ipſis diebus pro ſuis præclaris in Domum Auſtriacam meritis ab Auguſtiſſimo Aureo Vellere donati, Mœcenatis, inquam, uti in omnes bene de hiſtoria patria meritos, ita in me gra- tiis benefactisque ſuis omnium longe munificentiſſimi , ad cujus ditiones cum annis ſingulis venerationis homagiique cauſa excurrerem, inter privatos publicosque de hiſtoria diſcurſus unum fuit ſuſpirium una vox, & querela : me nimis longum iter hiſtoricum per Hagecium ingreſſum fuiſſe, hiſtoriam patriam per ſe ipſam campum vaſtum ſpacioſiſ- ſimumque præbere, ætatem meam annis creſcere, me defec- turum in via, opusque imperfectum relicturum. Sapien- tiſſimis itaque Mœcenatis hujus, non modo hiſtoriæ ſed & optimarum quarumque artium ſcientiarumque ſtudiis erudi- tiſſimi, conſiliis obtemperandum ratus jam annis abhinc duobus Eidem pollicitus ſum : Sextam Partem Annalium ſine a) Es haben verſchiedene Leſer den Wunſch geäuſſert, der P. Dobner mochte die fehlerhaften Ha= gekiſchen Berichte, die durch ſeine Anmerkungen hinfallen, und beym Leſen nur Verdruß erwe= cken, lieber gani weylaſſen .. - Allgemeine deutſche Bibliothet Herlin im 24 Seno S. 448.
Strana XXI
fine Hagecii interpretatione comparituram, ut ita illi, quibus quibus præſens opera, & Annalium noſtrorum reformatio, præ priore præplacitura eſt, non habeant , quam ut Eidem Excellentiſſimo acceptum referant. Receſſi, inquam, præ- ſente opere atrito illo quinque anteriorum Tomorum calle, neque tamen penitus Hagecium deſerui , omnibus enim locis , annisque, quibus ille peculiaria quædam , & a vetu- ſtioribus non attacta , tractataque attulit , diligenter adno- tavi, & quid de illis ſentiendum eſſet, candide ubivis men- tem meam aperui. Atque id eſt, quod titulum Annalium Hagecianorum conſervandum eſſe cenſuerim, qui alioquin Operi iſti illis annis & ſæculis perſtaturus fuiſſet , ad quæ Hagecii Annales non pertingunt. De rebus hiſtoricis hac Parte Annalium comprehen- ſis ſupervacaneum cenſemus multa præfari, id unum dixiſſe ſufficiat vera paſſim auritis & oculatis teſtimoniis roborata afferri, quibus vix majorem fidem veritatemque hiſtoricam, qua omne hiſtoriæ pretium nititur , deſideres. Præter Coſmam enim & Monachum Sazavienſem ſynchronos ac- cedunt Vincentius , Chronographus Siloenſis & Beatus Ger- lacus a nobis T. I. Monumentorum Bohemiæ vulgati , quo- rum agmen, ne extraneos quoſque commemorem, claudit Continuator Coſmæ Viennenſis, hoc cognomine, quod Vien- næ editus eſſet, plerumque notatus ; denique diplomata mo- c 3 na-
fine Hagecii interpretatione comparituram, ut ita illi, quibus quibus præſens opera, & Annalium noſtrorum reformatio, præ priore præplacitura eſt, non habeant , quam ut Eidem Excellentiſſimo acceptum referant. Receſſi, inquam, præ- ſente opere atrito illo quinque anteriorum Tomorum calle, neque tamen penitus Hagecium deſerui , omnibus enim locis , annisque, quibus ille peculiaria quædam , & a vetu- ſtioribus non attacta , tractataque attulit , diligenter adno- tavi, & quid de illis ſentiendum eſſet, candide ubivis men- tem meam aperui. Atque id eſt, quod titulum Annalium Hagecianorum conſervandum eſſe cenſuerim, qui alioquin Operi iſti illis annis & ſæculis perſtaturus fuiſſet , ad quæ Hagecii Annales non pertingunt. De rebus hiſtoricis hac Parte Annalium comprehen- ſis ſupervacaneum cenſemus multa præfari, id unum dixiſſe ſufficiat vera paſſim auritis & oculatis teſtimoniis roborata afferri, quibus vix majorem fidem veritatemque hiſtoricam, qua omne hiſtoriæ pretium nititur , deſideres. Præter Coſmam enim & Monachum Sazavienſem ſynchronos ac- cedunt Vincentius , Chronographus Siloenſis & Beatus Ger- lacus a nobis T. I. Monumentorum Bohemiæ vulgati , quo- rum agmen, ne extraneos quoſque commemorem, claudit Continuator Coſmæ Viennenſis, hoc cognomine, quod Vien- næ editus eſſet, plerumque notatus ; denique diplomata mo- c 3 na-
Strana XXII
naſteriorum hoc ipſo ſæculo excitatorum ex archivis eruta dubitare nos aut fluctuare de rebus narratis minime admit- tunt. Quemadmodum enim nemini hiſtoriæ perito inco- gnitum eſt ſæculum iſtud cumprimis ab exortis tribus, ho- die etiam florentibus , Religioſis Ordinibus inclaruiſſe , ita felici prorſus omine evenit , ut illi ſuo ſtatim principio in Bohemiam Moraviamque inducerentur , atque Regum, Du- cum, Procerumque noſtrorum liberalitate amplas poſſeſſio- nes monaſteriaque indipiſcerentur. Ita vix natus Præmon- stratenſis, Ciſtercienſis, & ſancti Joannis Hieroſolymitani ſeu Melitenſis Ordo ſeſe illico in patriam inſinuavit , ille quidem Montem Sion, hodie Strahiof dicimus, ſupra Pra- gam, Litomiſslium, Siloam,Hradiſstium, Teplam viris ; Doxa- nam vero & Lunovicium veſtalibus ſuis implevit, iſte Sed- licii, Plaſſæ , Pomucæ , Oſſecæ fundamenta cœnobiis jecit, tertius Melitenſis non modo Pragæ ad pedem pontis, & ante Pragam in Bogiſstie statam poſſeſſionem acquiſivit, ſed & Iwanovicii in Moravia, Raudnicii & Cadanæ in Bohemia pau- perum peregrinantiumque neceſſitatibus hoſpitalia erexit. Neque vero in tanto novarum coloniarum religioſarum nu- mero Ordo S. Benedicti, jam ſæculo ſuperiore ad nos traduc- tus , ſuis acceſſionibus caruit, inclyto enim altero hodieque ſuperſtite Cladrubienſi,altero Podlaſchicenſi,tertio Willemovi- enſi denique parthenone Teplicenſi auctus eſt, ut nemini non ad-
naſteriorum hoc ipſo ſæculo excitatorum ex archivis eruta dubitare nos aut fluctuare de rebus narratis minime admit- tunt. Quemadmodum enim nemini hiſtoriæ perito inco- gnitum eſt ſæculum iſtud cumprimis ab exortis tribus, ho- die etiam florentibus , Religioſis Ordinibus inclaruiſſe , ita felici prorſus omine evenit , ut illi ſuo ſtatim principio in Bohemiam Moraviamque inducerentur , atque Regum, Du- cum, Procerumque noſtrorum liberalitate amplas poſſeſſio- nes monaſteriaque indipiſcerentur. Ita vix natus Præmon- stratenſis, Ciſtercienſis, & ſancti Joannis Hieroſolymitani ſeu Melitenſis Ordo ſeſe illico in patriam inſinuavit , ille quidem Montem Sion, hodie Strahiof dicimus, ſupra Pra- gam, Litomiſslium, Siloam,Hradiſstium, Teplam viris ; Doxa- nam vero & Lunovicium veſtalibus ſuis implevit, iſte Sed- licii, Plaſſæ , Pomucæ , Oſſecæ fundamenta cœnobiis jecit, tertius Melitenſis non modo Pragæ ad pedem pontis, & ante Pragam in Bogiſstie statam poſſeſſionem acquiſivit, ſed & Iwanovicii in Moravia, Raudnicii & Cadanæ in Bohemia pau- perum peregrinantiumque neceſſitatibus hoſpitalia erexit. Neque vero in tanto novarum coloniarum religioſarum nu- mero Ordo S. Benedicti, jam ſæculo ſuperiore ad nos traduc- tus , ſuis acceſſionibus caruit, inclyto enim altero hodieque ſuperſtite Cladrubienſi,altero Podlaſchicenſi,tertio Willemovi- enſi denique parthenone Teplicenſi auctus eſt, ut nemini non ad-
Strana XXIII
admirationi eſſe poſſit tot tantaque monaſteria nonniſi qua- draginta, & quid amplius, annorum ſpatio initia ſua ſump- ſiſſe. Horum igitur monaſteriorum memoriis, & chartis, ex archivis depromptis, locupletata præcipue eſt annorum iſtorum hiſtoria , crevit , inquam , illius auctoritas , fides , & veritas. Maxime memorabilem autem in Annalibus patriis epocham reliquere glorioſiſſima & immortalia gesta Wladiss lai Regis, non modo domi clari, ſed & bellis Italicis, Polo- nicis, Germaniciſque celebrati, qui primus Majeſtalibus Friderici I. literis, stabilitatem & quandam perennitatem eoronæ Regiæ in Bohemiam induxit. Quamquam enim bellis impliciti Succeſſores illius aliquot annis regia digni- tate uſi non ſint, jus tamen Succeſſoribus, a Friderico Impe- riique concilio datum, extinctum non fuit, quod tandem mi- nimus natu filius illius Przemyslaus Ottocarus, cum ad Regni habenas pertigiſſet, reſuſcitavit, totque poſtea firma- mentis vallavit, ut integrum illæſumque in præſens uſque ſæculum traductum fuerit. Poſtremum Moraviæ obliviſci non oportet, quæ & ipſa aliam regiminis formam hoc ſæ- culo induit. Nam cum a Brzetislai I. imperio inter agna- tos Ducali Przemislæo ſanguine editos diſpeſceretur , hoc ipſo ſæculo & titulum Marchionatus , & Marchiones ſuos accepit , quorum regiminis annos, poſthac in fronte cujus- que
admirationi eſſe poſſit tot tantaque monaſteria nonniſi qua- draginta, & quid amplius, annorum ſpatio initia ſua ſump- ſiſſe. Horum igitur monaſteriorum memoriis, & chartis, ex archivis depromptis, locupletata præcipue eſt annorum iſtorum hiſtoria , crevit , inquam , illius auctoritas , fides , & veritas. Maxime memorabilem autem in Annalibus patriis epocham reliquere glorioſiſſima & immortalia gesta Wladiss lai Regis, non modo domi clari, ſed & bellis Italicis, Polo- nicis, Germaniciſque celebrati, qui primus Majeſtalibus Friderici I. literis, stabilitatem & quandam perennitatem eoronæ Regiæ in Bohemiam induxit. Quamquam enim bellis impliciti Succeſſores illius aliquot annis regia digni- tate uſi non ſint, jus tamen Succeſſoribus, a Friderico Impe- riique concilio datum, extinctum non fuit, quod tandem mi- nimus natu filius illius Przemyslaus Ottocarus, cum ad Regni habenas pertigiſſet, reſuſcitavit, totque poſtea firma- mentis vallavit, ut integrum illæſumque in præſens uſque ſæculum traductum fuerit. Poſtremum Moraviæ obliviſci non oportet, quæ & ipſa aliam regiminis formam hoc ſæ- culo induit. Nam cum a Brzetislai I. imperio inter agna- tos Ducali Przemislæo ſanguine editos diſpeſceretur , hoc ipſo ſæculo & titulum Marchionatus , & Marchiones ſuos accepit , quorum regiminis annos, poſthac in fronte cujus- que
Strana XXIV
que anni cum annis Regum & epiſcoporum noſtrorum præ- figemus, ut chronologiæ major lux accedat. Unum adhuc animadvertendum eft: nos jam tum Tomo noſtro IV. Monumentorum Bohemiæ in præfa- tione , tum in Diſſertatione noſtra de origine, mutatione & geminatione clypei Bohemici a) amico Lectori re- cepiſſe: quod in hac VI. Parte Annalium non prætermiſ- ſuri ſimus ea loca omnia candide indicare, quibus æmulus noſter Doct. Pubitſchka, pro ſuo noſtra carpendi pruritu, perperam nobis errores quosque tam hiſtoricos quam chro- nologicos præſertim in Parte IV. Chronologici ſui operis affinxit. Ea loca benevolus Lector vel primo obtutu agnoſcet in paginarum marginibus , in quibus ſeu integrum illius nomen, ſeu certe truncatum, literisque Pub, indicatum cum citatione Partis & paginæ reperturus eſt ; quibus quidem locis non ſolum ea, quæ nobis perperam imputa- vit , ſed multo plura etiam illius gravia hiſtorica chronolo- gicaque peccata ſolidis argumentis confutata emendataque reperiet. In ejusmodi confutationum cumulatione ſi quan- doque a nobis duriuſcule acceptus; non habet Vir doctiſsi- mus ut alteri , quam ſibi imputet , qui nobis prior dicam ſcripſit , qui in filo hiſtorico progreſſuro plura tædioſa ne- go- a) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böhmen, 4 Band, S. 253.
que anni cum annis Regum & epiſcoporum noſtrorum præ- figemus, ut chronologiæ major lux accedat. Unum adhuc animadvertendum eft: nos jam tum Tomo noſtro IV. Monumentorum Bohemiæ in præfa- tione , tum in Diſſertatione noſtra de origine, mutatione & geminatione clypei Bohemici a) amico Lectori re- cepiſſe: quod in hac VI. Parte Annalium non prætermiſ- ſuri ſimus ea loca omnia candide indicare, quibus æmulus noſter Doct. Pubitſchka, pro ſuo noſtra carpendi pruritu, perperam nobis errores quosque tam hiſtoricos quam chro- nologicos præſertim in Parte IV. Chronologici ſui operis affinxit. Ea loca benevolus Lector vel primo obtutu agnoſcet in paginarum marginibus , in quibus ſeu integrum illius nomen, ſeu certe truncatum, literisque Pub, indicatum cum citatione Partis & paginæ reperturus eſt ; quibus quidem locis non ſolum ea, quæ nobis perperam imputa- vit , ſed multo plura etiam illius gravia hiſtorica chronolo- gicaque peccata ſolidis argumentis confutata emendataque reperiet. In ejusmodi confutationum cumulatione ſi quan- doque a nobis duriuſcule acceptus; non habet Vir doctiſsi- mus ut alteri , quam ſibi imputet , qui nobis prior dicam ſcripſit , qui in filo hiſtorico progreſſuro plura tædioſa ne- go- a) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böhmen, 4 Band, S. 253.
Strana XXV
gotia faceſſivit , teſtatum, inquam, fecit , ſeſe opus ſuum de- properaſſe, neque diligentiam eam , quam ſæculi hujus criti- ca lux expoſcit , adhibuiſſe. Et vero ne hæc intacta relin- queremus, graviſſimæ quæquæ cauſæ perurgebant : Duo ſu- mus , qui hac ætate Annales patrios elucidandos, emendan- dos, criticeque exigendos ſuſcepimus : nos quidem priores illo , eum primis Tomis prævertimus annorum & re- rum narratarum ſerie ; poſtea multis rationibus induc- tis præeuntem ſequi, atque dedita opera, interpoſita Monu- mentorum noſtrorum lucubratione, cunctari placuit. Non potuimus igitur ſilentio præterire , & incorrecta relinquere errata, quæ ex ipſius opere chronologico novam quandam vim & poteſtatem, civitatem , inquam, & municipium in hiſto- ria patria conſecutura eſſent , cum unum utriusque ſtu- dium eſle oporteat, ut errores, mendacia, & fabulæ ex Annalibus noſtris eliminentur, uni, inquam, veritati in- tendamus , ſime qua, omnium eruditorum judicio, hiſtoria ne quidem nomine ſuo digna eſt. Huc accedit : quod hi- ſtoriophilus non potuerit ſuis dubiis, incertitudini, & fluctuationibus relinqui, doctiſſimine Virinarrationem, chro- nologiamve, an noſtram certam credat atque amplectatur? confutationes igitur, rationes, argumenta documentaque glomeranda, erant, quibus aſſerta noſtra probarentur, evin- cerenturque. d Ce-
gotia faceſſivit , teſtatum, inquam, fecit , ſeſe opus ſuum de- properaſſe, neque diligentiam eam , quam ſæculi hujus criti- ca lux expoſcit , adhibuiſſe. Et vero ne hæc intacta relin- queremus, graviſſimæ quæquæ cauſæ perurgebant : Duo ſu- mus , qui hac ætate Annales patrios elucidandos, emendan- dos, criticeque exigendos ſuſcepimus : nos quidem priores illo , eum primis Tomis prævertimus annorum & re- rum narratarum ſerie ; poſtea multis rationibus induc- tis præeuntem ſequi, atque dedita opera, interpoſita Monu- mentorum noſtrorum lucubratione, cunctari placuit. Non potuimus igitur ſilentio præterire , & incorrecta relinquere errata, quæ ex ipſius opere chronologico novam quandam vim & poteſtatem, civitatem , inquam, & municipium in hiſto- ria patria conſecutura eſſent , cum unum utriusque ſtu- dium eſle oporteat, ut errores, mendacia, & fabulæ ex Annalibus noſtris eliminentur, uni, inquam, veritati in- tendamus , ſime qua, omnium eruditorum judicio, hiſtoria ne quidem nomine ſuo digna eſt. Huc accedit : quod hi- ſtoriophilus non potuerit ſuis dubiis, incertitudini, & fluctuationibus relinqui, doctiſſimine Virinarrationem, chro- nologiamve, an noſtram certam credat atque amplectatur? confutationes igitur, rationes, argumenta documentaque glomeranda, erant, quibus aſſerta noſtra probarentur, evin- cerenturque. d Ce-
Strana XXVI
Ceterum reſtat , ut Lectorem orem, opellam qualem qualem hanc denuo benevolo ſuo adſenſu excipiat , qui ad edendum Tomum V. Monumentorum jam accingimur , in quo rariſſimum Petri Abbatis Chronicon Aulæ Regiæ , in- tegrum, inquam, & in tres partes diviſum diu desideratum, imo paſſim a duobus jam ſæculis amiſſum creditum, pro- diturum eſt, quod ex pretioſiſſimo membranaceo Codice Ampliſſimi Magiſtratus Iglavienſis deſcriptum, atque a no- bis ipſis collatum publicaturi ſumus. AN-
Ceterum reſtat , ut Lectorem orem, opellam qualem qualem hanc denuo benevolo ſuo adſenſu excipiat , qui ad edendum Tomum V. Monumentorum jam accingimur , in quo rariſſimum Petri Abbatis Chronicon Aulæ Regiæ , in- tegrum, inquam, & in tres partes diviſum diu desideratum, imo paſſim a duobus jam ſæculis amiſſum creditum, pro- diturum eſt, quod ex pretioſiſſimo membranaceo Codice Ampliſſimi Magiſtratus Iglavienſis deſcriptum, atque a no- bis ipſis collatum publicaturi ſumus. AN-
Strana 1
D O Se ☞ TET D ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXIV. URBANI II. Papæ 7. HENRICI IV. Reg. 31. Imp. 11. COSMÆ ep. Prag. 4. BRZETISLAI II. Ducis 1. ANDREÆ ep. Ol. 4. Ad anni præteriti hiſtoriam (facem præferente Coſma) adhue pertinet, quod præſenti annexuit Hagecius, nempe menſe Octobri in Bohemiam adveniſſe quendam Pſeudoepiſcopum Rupertum nomine, qui ſe ſe multis annis Cavillonenſi Ca- thedræ præfuiſſe mentitus eſt. Eidem aliquando Ozzel a) nonnemo e Clericis Pragenſibus per Hungariam in terram ſanctam pe- regrinanti comitem viæ ſe junxerat, atque idcirco illi teftimonium cha- Rupertus pſev- racteris epiſcopalis perhibuit, quo jam tum sycophanta in munerum doepiſcopus ab- epiſcopalium adminiſtratione ſacrilege abuſus eſt. Nihil magis gratum utitur ſacrile- ge muniis epi- Coſmæ, nihil magis acceptum Brzetislao Duci adventu iſtius hominis vi- ſcopalibus. ſum, A 8) Coſmas ait : recognov't eum frater noſter Ozzel qui & Aſmus , quæ vox Aſinus tam in Freheriana quam Menkeniana editione legitur , ſed hand dubie legendum Aſmus, id enim slavica vox Ozzel, fignificat. Hagecius eum faeit fratrem epiſeopi Coſinæ, quem perperam crediderat Chronici Bohemiæ authorem, ſed ex verbis ipſis allatis clarum eft,eum fuiſſe conſodalem & collegam alterius Coſmæ Chronicorum authoris in monaſterio ſeu Collegio S. Viti, ubi tum Canonici Clericique in communione vi- ventes ſe ſe fratrum titulo donabant.
D O Se ☞ TET D ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXIV. URBANI II. Papæ 7. HENRICI IV. Reg. 31. Imp. 11. COSMÆ ep. Prag. 4. BRZETISLAI II. Ducis 1. ANDREÆ ep. Ol. 4. Ad anni præteriti hiſtoriam (facem præferente Coſma) adhue pertinet, quod præſenti annexuit Hagecius, nempe menſe Octobri in Bohemiam adveniſſe quendam Pſeudoepiſcopum Rupertum nomine, qui ſe ſe multis annis Cavillonenſi Ca- thedræ præfuiſſe mentitus eſt. Eidem aliquando Ozzel a) nonnemo e Clericis Pragenſibus per Hungariam in terram ſanctam pe- regrinanti comitem viæ ſe junxerat, atque idcirco illi teftimonium cha- Rupertus pſev- racteris epiſcopalis perhibuit, quo jam tum sycophanta in munerum doepiſcopus ab- epiſcopalium adminiſtratione ſacrilege abuſus eſt. Nihil magis gratum utitur ſacrile- ge muniis epi- Coſmæ, nihil magis acceptum Brzetislao Duci adventu iſtius hominis vi- ſcopalibus. ſum, A 8) Coſmas ait : recognov't eum frater noſter Ozzel qui & Aſmus , quæ vox Aſinus tam in Freheriana quam Menkeniana editione legitur , ſed hand dubie legendum Aſmus, id enim slavica vox Ozzel, fignificat. Hagecius eum faeit fratrem epiſeopi Coſinæ, quem perperam crediderat Chronici Bohemiæ authorem, ſed ex verbis ipſis allatis clarum eft,eum fuiſſe conſodalem & collegam alterius Coſmæ Chronicorum authoris in monaſterio ſeu Collegio S. Viti, ubi tum Canonici Clericique in communione vi- ventes ſe ſe fratrum titulo donabant.
Strana 2
z ANNUS 1094. Fugit ex Bo- hemia. Urbanus Rom. Pontifex fert malo remedi- um. ſum , neque enim Coſmas Pragenſis, neque Andreas Moraviæ epiſcopus adhucdum conſecrationis beneficium perceperant, ut itaque pertonato iſti præſuli ultro munerum epiſcopalium perfunctio oblata ſit. Conſe- cratis compluribus eccleſiis ; compluribus etiam Clericis menſe Martio ſacris Ordinibus initiatis cum in Cœna Domini chryſmati conſecrando intentus eſſet, advenit Clericorum quiſpiam ſacrilegii ejus conſcius & complex , eidemque ſecreto quæpiam in aurem inſuſurravit , extemplo fraudator ipſa ſacra hebdomada , quidquid Brzetislaus & Coſmas ob- tenderent, deprecarenturque, ſumma festinatione Saxoniam verſus eru- pit. b) Sero tandem fama vulgaris increbuit hominem ſacrilegum mu- niis epiſcopalibus abuſum fuiſſe, ejusce rei ut veritas exploraretur, miſſus est in Vaſconiam Constantinus vir gente Italus, qui nuncium a loci iſtius Præſule Deſiderio retulit, nunquam hujuſce nominis epiſco- pum eccleſiæ Cavillonenſi præfuiſſe. Reſponſo hoc exterriti Dux at- que Pragenſis epiſcopus confilium tantoque malo remedium ab Ur- bano Romano Pontifice expetiverunt, c) qui, inquit Coſmas, julfit eccleſias ex integro reconſecrare, baptiſatos chriſmate pſevdoepiſcopi non baptizare, ſed tantum confirmare, ſimiliter ordinatos non reordinari, ſed ſolummodo inter ordinandos ſtare ad ordinationem, & per ſolam manus im- poſitionem recipere benedictionem. d) Mortuo Rege Wratislao, Boëmiaque rurſum ad Ducum impe- rium devoluta credidit Dux Poloniæ ſe ſe annui tributi penſione li- beratum, cumque id Conrado Duci Boëmiæ non præſtitiſſet , ſperavit ſe b) Paſcha hoc anno in 9. Aprilis inciderat. e) Coſmas Urbano Papæ ſubſtituit Clementem, quod nomen num Hagecius aliique poſte- riores ex emendatiori Coſmæ exemplari hauſerint, ignotum, quotquot vero a me Coſ- mæ exemplaria viſa ſunt, nomen Clementis præſeferunt, quod ipſum Coſmas confir- mare videtur poſterioribus libri ſui II. verbis, dum ait : ſtatum fidei regente Papa ter- tio Clemente. Scilicet tam diuturno ſchiſmate concuſſa eccleſia, errore pene communi totius Germaniæ , etiam Coſmas noſter Clementem Pſeudopapam legitimum Pontili- cem credidit. Ex rerum tamen circumftantiis conjicere fas eſſet ad Urbanum potius quam Clementem cauſam Ruperti pſeudoepiſcopi tranſmiſſam fuiſſe. Cum enim Coſmas & Andreas hoc ipſo adhuc anno conſecrati fuerint a catholico Archiepiſco- po Moguntino Ruthardo , qui pridem Clementis Antipapæ partes deſeruerat , imo hoc ipſo anno exturbato Clemente jam Urbanus in urbem Romam reſtitutus fuerit, credibile! haud eſt vulneratæ huic cauſæ medicinam a Clemente Antipapa jam exu- le petitam fuiſſe. d) Hac narratione abſolvit Coſmas librum ſecundum hoc ſubjecto carmine leonino : Si ſte gradum muſa, chronicis es jam ſatis uſa. Codex Dresdenſis alterum addit : Car mins completo dic lector amice: Valeto.
z ANNUS 1094. Fugit ex Bo- hemia. Urbanus Rom. Pontifex fert malo remedi- um. ſum , neque enim Coſmas Pragenſis, neque Andreas Moraviæ epiſcopus adhucdum conſecrationis beneficium perceperant, ut itaque pertonato iſti præſuli ultro munerum epiſcopalium perfunctio oblata ſit. Conſe- cratis compluribus eccleſiis ; compluribus etiam Clericis menſe Martio ſacris Ordinibus initiatis cum in Cœna Domini chryſmati conſecrando intentus eſſet, advenit Clericorum quiſpiam ſacrilegii ejus conſcius & complex , eidemque ſecreto quæpiam in aurem inſuſurravit , extemplo fraudator ipſa ſacra hebdomada , quidquid Brzetislaus & Coſmas ob- tenderent, deprecarenturque, ſumma festinatione Saxoniam verſus eru- pit. b) Sero tandem fama vulgaris increbuit hominem ſacrilegum mu- niis epiſcopalibus abuſum fuiſſe, ejusce rei ut veritas exploraretur, miſſus est in Vaſconiam Constantinus vir gente Italus, qui nuncium a loci iſtius Præſule Deſiderio retulit, nunquam hujuſce nominis epiſco- pum eccleſiæ Cavillonenſi præfuiſſe. Reſponſo hoc exterriti Dux at- que Pragenſis epiſcopus confilium tantoque malo remedium ab Ur- bano Romano Pontifice expetiverunt, c) qui, inquit Coſmas, julfit eccleſias ex integro reconſecrare, baptiſatos chriſmate pſevdoepiſcopi non baptizare, ſed tantum confirmare, ſimiliter ordinatos non reordinari, ſed ſolummodo inter ordinandos ſtare ad ordinationem, & per ſolam manus im- poſitionem recipere benedictionem. d) Mortuo Rege Wratislao, Boëmiaque rurſum ad Ducum impe- rium devoluta credidit Dux Poloniæ ſe ſe annui tributi penſione li- beratum, cumque id Conrado Duci Boëmiæ non præſtitiſſet , ſperavit ſe b) Paſcha hoc anno in 9. Aprilis inciderat. e) Coſmas Urbano Papæ ſubſtituit Clementem, quod nomen num Hagecius aliique poſte- riores ex emendatiori Coſmæ exemplari hauſerint, ignotum, quotquot vero a me Coſ- mæ exemplaria viſa ſunt, nomen Clementis præſeferunt, quod ipſum Coſmas confir- mare videtur poſterioribus libri ſui II. verbis, dum ait : ſtatum fidei regente Papa ter- tio Clemente. Scilicet tam diuturno ſchiſmate concuſſa eccleſia, errore pene communi totius Germaniæ , etiam Coſmas noſter Clementem Pſeudopapam legitimum Pontili- cem credidit. Ex rerum tamen circumftantiis conjicere fas eſſet ad Urbanum potius quam Clementem cauſam Ruperti pſeudoepiſcopi tranſmiſſam fuiſſe. Cum enim Coſmas & Andreas hoc ipſo adhuc anno conſecrati fuerint a catholico Archiepiſco- po Moguntino Ruthardo , qui pridem Clementis Antipapæ partes deſeruerat , imo hoc ipſo anno exturbato Clemente jam Urbanus in urbem Romam reſtitutus fuerit, credibile! haud eſt vulneratæ huic cauſæ medicinam a Clemente Antipapa jam exu- le petitam fuiſſe. d) Hac narratione abſolvit Coſmas librum ſecundum hoc ſubjecto carmine leonino : Si ſte gradum muſa, chronicis es jam ſatis uſa. Codex Dresdenſis alterum addit : Car mins completo dic lector amice: Valeto.
Strana 3
BRZETISLAI II. I. Brzetislaus ſe ſe etiam porro Brzetislai poſtulata eluſurum, at is moræ impatiens Wladislaum bis terve monitum bello laceſsendum tandem decrevit, atque immiſ- Ducem Polo- ſa ſuorum valida manu omnem longe lateque Poloniæ regionem repe- niæ armis ce- titis vicibus ferro & igne populatus eſt, tanta quidem ſævitie, ut me git ad penden- tu prolapſis incolis ex ſiniſtra Odræ fluminis ripa a caſtro Recen e) dum duorum (inquit Coſmas) uſque ad urbem Glogou (Glogaviam) præter ſolum Nem- annorum tri- ci (Nimpſch) oppidum nullus habitaret hominum. Cum vero tanto re-butum. gionum diſpendio Wladislai Poloni necdum contumacem animum fre- giſse videretur, non deſtitit Brzetislaus ab incurſionibus prius, quam dum eum pacis conditiones ſupplicem exorare, illasque mille marcis ar- genti & ſexaginta auri (quod erat duorum annorum tributum) redi- mere perpuliſſet. f) Conditionum iſtarum præcipua fuere capita, ut Boleslaus filius (cui pater Wladislaus eam partem Poloniæ ſeu Silefiæ tradiderat) omnes civitates, quæ ad Glaczensem provinciam pertine- bant, a Brzetislao in feudum acciperet, teneretque; quem proinde, in- quit Coſmas , committit per manus traditionem, &fidei ſponſionem Du- ci Brecislao, quatenus obſequendo ſuo avunculo a patre ſibi creditam, cum pace poſſideret provinciam. g) Alterum conditionum caput erat: cipiar ut Wiadislaus tributum quingentarum marcarum argenti, & triginta auri olim a Brzetislao I. conſtitutum jurejurando firmaret. h) Porro A 2 Item ut ci- vitates Sileſia in feudum ac- 3 pa- e) Quod iſtud caſtrum Recen fuerit, nuſpiam proditum, noſtri paſſim pro Grecz ſe Reginæhradecio habent, quam ſententiam & nos alicubi cum Pulkava ſecuti ſumus. At vero locus hic , uti & poſteriora nonnulla Coſmæ innuunt caſtrum Recen a Greez diſtinquendum eſſe : nam præterquam quod is Reginohradecium locis omnibus Gradec appellet , ſequeretur Glaczium omnemque ejus provinciam, quæ Brzetislai erat , ſimili furore bellico vaſtatam fuiſſe. Doctiſſimus Pubitſchka hoc caſtrum Re- cen ultra Oderam locat. At perperam, nam Coſmas expreſſis verbis agit de regio- nibus ex finiſtra, ſeu ut ipſe Ioquitur : ex iſta parte fluminis Odræ. ) Cum Coſmas crebras incurſiones a Brzetislao in Poloniam ſeu hodiernam Silefiam ſuſ- ceptas memorat , nolim dubitare carum initium jam anni ſuperioris hyeme cœptum fuiſſe , idque cauſæ fuiſſe Coſmæ , ut narrationem iſtam anno ſuperiori illigaret ; at quoniam duorum annorum tributum petitum ſolutumque fuit , Brzetislausque primum anni ſuperioris menſe Septembri Principatum auſpicatus eſt, non poteſt non belli iſtius exitus ad annum præſentem , quo eum etiam Hagec us refert , ſpectare. 2) Hem vera indicia principiaque feudatariarum in Sileſia civitatum , quæ demum innu- meris pene diplomatibus Regum noſtrorum confirmantur. b) An hanc tributi penſionem (facem præferente Cromero)recte fabulæ condemnent Po- loniæ ſcriptores, & num in vanum adverſus torrentem tot ſynchronorum documen- torum etiam paulo poſterius adferendorum non nitantur, quisque æquua rerum ax biter judicet.
BRZETISLAI II. I. Brzetislaus ſe ſe etiam porro Brzetislai poſtulata eluſurum, at is moræ impatiens Wladislaum bis terve monitum bello laceſsendum tandem decrevit, atque immiſ- Ducem Polo- ſa ſuorum valida manu omnem longe lateque Poloniæ regionem repe- niæ armis ce- titis vicibus ferro & igne populatus eſt, tanta quidem ſævitie, ut me git ad penden- tu prolapſis incolis ex ſiniſtra Odræ fluminis ripa a caſtro Recen e) dum duorum (inquit Coſmas) uſque ad urbem Glogou (Glogaviam) præter ſolum Nem- annorum tri- ci (Nimpſch) oppidum nullus habitaret hominum. Cum vero tanto re-butum. gionum diſpendio Wladislai Poloni necdum contumacem animum fre- giſse videretur, non deſtitit Brzetislaus ab incurſionibus prius, quam dum eum pacis conditiones ſupplicem exorare, illasque mille marcis ar- genti & ſexaginta auri (quod erat duorum annorum tributum) redi- mere perpuliſſet. f) Conditionum iſtarum præcipua fuere capita, ut Boleslaus filius (cui pater Wladislaus eam partem Poloniæ ſeu Silefiæ tradiderat) omnes civitates, quæ ad Glaczensem provinciam pertine- bant, a Brzetislao in feudum acciperet, teneretque; quem proinde, in- quit Coſmas , committit per manus traditionem, &fidei ſponſionem Du- ci Brecislao, quatenus obſequendo ſuo avunculo a patre ſibi creditam, cum pace poſſideret provinciam. g) Alterum conditionum caput erat: cipiar ut Wiadislaus tributum quingentarum marcarum argenti, & triginta auri olim a Brzetislao I. conſtitutum jurejurando firmaret. h) Porro A 2 Item ut ci- vitates Sileſia in feudum ac- 3 pa- e) Quod iſtud caſtrum Recen fuerit, nuſpiam proditum, noſtri paſſim pro Grecz ſe Reginæhradecio habent, quam ſententiam & nos alicubi cum Pulkava ſecuti ſumus. At vero locus hic , uti & poſteriora nonnulla Coſmæ innuunt caſtrum Recen a Greez diſtinquendum eſſe : nam præterquam quod is Reginohradecium locis omnibus Gradec appellet , ſequeretur Glaczium omnemque ejus provinciam, quæ Brzetislai erat , ſimili furore bellico vaſtatam fuiſſe. Doctiſſimus Pubitſchka hoc caſtrum Re- cen ultra Oderam locat. At perperam, nam Coſmas expreſſis verbis agit de regio- nibus ex finiſtra, ſeu ut ipſe Ioquitur : ex iſta parte fluminis Odræ. ) Cum Coſmas crebras incurſiones a Brzetislao in Poloniam ſeu hodiernam Silefiam ſuſ- ceptas memorat , nolim dubitare carum initium jam anni ſuperioris hyeme cœptum fuiſſe , idque cauſæ fuiſſe Coſmæ , ut narrationem iſtam anno ſuperiori illigaret ; at quoniam duorum annorum tributum petitum ſolutumque fuit , Brzetislausque primum anni ſuperioris menſe Septembri Principatum auſpicatus eſt, non poteſt non belli iſtius exitus ad annum præſentem , quo eum etiam Hagec us refert , ſpectare. 2) Hem vera indicia principiaque feudatariarum in Sileſia civitatum , quæ demum innu- meris pene diplomatibus Regum noſtrorum confirmantur. b) An hanc tributi penſionem (facem præferente Cromero)recte fabulæ condemnent Po- loniæ ſcriptores, & num in vanum adverſus torrentem tot ſynchronorum documen- torum etiam paulo poſterius adferendorum non nitantur, quisque æquua rerum ax biter judicet.
Strana 4
Coſmas Pra- genſis & An- árcas Olom. epiſcopus con- ſecrantur. Synodus Mo- guntina. ANNUS 1094. pace eum Polono compoſita Brzetislaus de nuptiis cogitare cœpit, jun. xitque ſibi conjugio Lukardam viduam Alberti Comitis Bavari uxorem. i) Abſente adhuc Imperatore in Longobardia , & Imperialia (ut lo- quitur Coſmæ codex Dresdenſis non nuptialia) k) negotia tractante ab univerſis Imperii epiſcopis & Principibus Moguntiæ ipſo quadrageſimæe medio indicta eft synodus, ad quam Brzetislaus Dux Coſmam & An- dream electos epiſcopos misit conſecrandos, commendavit vero eos Comiti Rapotæ, de quo alias egimus, ut teſtimonium in hac ſynodo perhiberet illo præſente eorum electionem jam multo ante Mantuæ in Italia ab Imperatore confirmataim fuiſſe. Ruthardus Moguntinus Ar- chiepiſcopus explorato præſentium epiſcoporum ſuffragio haud mora- tus eſt utrumque IV. Idus Martii conſueto eccleſiæ ritu epiſcopum, illum Pragenſis, istum Moravienſis eccleſiæ conſecrare. Coſmas Pra- gam redux Collegio Canonicorum ex nuperno incendio necdum ad finem perducto, demum V. Calendas Octobris, ita jubente Duce, in eccleſia principe Pragenſi conſecravit altare S. Viti Martyris. A Doctiſſimo Aſſemano 1) mox memorata ſynodus Moguntina vocatur in dubium, tum quod nemo alius præter Coſmam illius meminerit, tum quod ſynchroni paſſim teſtentur Henricum Imp. ante annum 1097 in Germaniam reverſum non fuisse. At vero extra dubium omne eſt, etſi unus ſolusque hujus ſynodi meminerit Coſinas, eam hoc anno Moguntiæ celebratam fuiſſe , cum Coſinas ipſe, ut infra ostende- mus, cum epiſcopis Moguntiæ adfuerit , qui claris verbis innuit Henri- cum Imp. iſti ſynodo non interfuiſſe. 1. enim dicit tum Henricum ad- buc in Lombardia ultra montes tractaſſe Imperialia negotia. 2. ait : iſtam ſynodum indictam fuiſſe ab univerſis epiſcopis & Principibus , non ipſo Henrico Imp. Guod tertium est: dicit Rapotam Comitem in hac sy- nodo teſtimonium perhibuiſſe epiſcopis noſtris, quod in Italia ab Im- 4 pe- Fub. Chronol. Eeſchich.Böh mens 4Chl. I Band Seit67/ i) Hagecius addit Brzetislaum ex hac uxore genuiſſe duos filios Wladislaum & Wlaſtis- laum. Quis vero hie Albertus Comes fuerit, exploratum non eſt. Balbinus in Ta- bella ſua Stirpis Przemisleæ cum ſuis ſectatoribus facit hane Lukardam Alberti Pala- tini Rheni filiam , alii ſororem. Sed nec filiam , nec ſororem , ſed uxorem fuiſſe Alberti iſtius, cujus cujus demum Comitis ex Coſmæ verbis conjicere fas eſt , vocat enim matronam , quam vocem pro uxore & præſertim viaua medio ævo acceptam fuiſſe docent exempla a gloſſatoribus medii ævi prolata. k) Perperam,hanc vocem ex editione Freheriana accepit doct. Pub. interpretatusque eſt de divortio Imperatoris cum conjuge ſua Praxede In Calend, univ. eccl, T. IV. p. 252.
Coſmas Pra- genſis & An- árcas Olom. epiſcopus con- ſecrantur. Synodus Mo- guntina. ANNUS 1094. pace eum Polono compoſita Brzetislaus de nuptiis cogitare cœpit, jun. xitque ſibi conjugio Lukardam viduam Alberti Comitis Bavari uxorem. i) Abſente adhuc Imperatore in Longobardia , & Imperialia (ut lo- quitur Coſmæ codex Dresdenſis non nuptialia) k) negotia tractante ab univerſis Imperii epiſcopis & Principibus Moguntiæ ipſo quadrageſimæe medio indicta eft synodus, ad quam Brzetislaus Dux Coſmam & An- dream electos epiſcopos misit conſecrandos, commendavit vero eos Comiti Rapotæ, de quo alias egimus, ut teſtimonium in hac ſynodo perhiberet illo præſente eorum electionem jam multo ante Mantuæ in Italia ab Imperatore confirmataim fuiſſe. Ruthardus Moguntinus Ar- chiepiſcopus explorato præſentium epiſcoporum ſuffragio haud mora- tus eſt utrumque IV. Idus Martii conſueto eccleſiæ ritu epiſcopum, illum Pragenſis, istum Moravienſis eccleſiæ conſecrare. Coſmas Pra- gam redux Collegio Canonicorum ex nuperno incendio necdum ad finem perducto, demum V. Calendas Octobris, ita jubente Duce, in eccleſia principe Pragenſi conſecravit altare S. Viti Martyris. A Doctiſſimo Aſſemano 1) mox memorata ſynodus Moguntina vocatur in dubium, tum quod nemo alius præter Coſmam illius meminerit, tum quod ſynchroni paſſim teſtentur Henricum Imp. ante annum 1097 in Germaniam reverſum non fuisse. At vero extra dubium omne eſt, etſi unus ſolusque hujus ſynodi meminerit Coſinas, eam hoc anno Moguntiæ celebratam fuiſſe , cum Coſinas ipſe, ut infra ostende- mus, cum epiſcopis Moguntiæ adfuerit , qui claris verbis innuit Henri- cum Imp. iſti ſynodo non interfuiſſe. 1. enim dicit tum Henricum ad- buc in Lombardia ultra montes tractaſſe Imperialia negotia. 2. ait : iſtam ſynodum indictam fuiſſe ab univerſis epiſcopis & Principibus , non ipſo Henrico Imp. Guod tertium est: dicit Rapotam Comitem in hac sy- nodo teſtimonium perhibuiſſe epiſcopis noſtris, quod in Italia ab Im- 4 pe- Fub. Chronol. Eeſchich.Böh mens 4Chl. I Band Seit67/ i) Hagecius addit Brzetislaum ex hac uxore genuiſſe duos filios Wladislaum & Wlaſtis- laum. Quis vero hie Albertus Comes fuerit, exploratum non eſt. Balbinus in Ta- bella ſua Stirpis Przemisleæ cum ſuis ſectatoribus facit hane Lukardam Alberti Pala- tini Rheni filiam , alii ſororem. Sed nec filiam , nec ſororem , ſed uxorem fuiſſe Alberti iſtius, cujus cujus demum Comitis ex Coſmæ verbis conjicere fas eſt , vocat enim matronam , quam vocem pro uxore & præſertim viaua medio ævo acceptam fuiſſe docent exempla a gloſſatoribus medii ævi prolata. k) Perperam,hanc vocem ex editione Freheriana accepit doct. Pub. interpretatusque eſt de divortio Imperatoris cum conjuge ſua Praxede In Calend, univ. eccl, T. IV. p. 252.
Strana 5
BRZETISLAI II. I. peratore confirmati fuerint : quo Rapotæ teſtimonio haud opus fuiſſet, ſi ipſe Henricus adfuiſſet. Imo ſi Henricus ſynodo iſti interfuiſſet, procul dubio eam Ruthardus Archiepiſeopus evitaſſet : nam ſcribit Con- tinuator Lamberti Schafnaburgenſis ad an. 1098: eum communicare ex- communicato Imperatori noluiſſe. Porro ut ut conticuit Coſmas ſyno- dum iſtam coactam fuiſſe ex meris epiſcopis & Principibus Urbano II. legitimo Pontifici adhærentibus, tamen in narrationibus ſuis effuge- re non potuit quædam indicia , quibus id ipſum prodidit. Nam pri- mo cur cauſam nullam attexuit, quod epiſcopi noſtri non illico an- no ſuperiore in quadrageſima menſeque Martio ex Lombardia ab Im- peratore reduces miſſi fuerint Moguntiam ad Ruthardum Archiepi- ſcopum pro recipienda conſecratione ? quid cauſæ fuit annum integrum præter omne priorum epiſcoporum noſtrorum exemplum exſpecta- re, præſertim cum tam Bohemiæ, quam Moraviæ Clerus viduatus conſecratoribus epiſcopis nuper per pſeudoepiſcopum Rupertum. in tantum errorem inductus fuerit? quid aliud inquaim innuere videtur hæc tam diuturna procraſtinatio, quam quod epiſcopi noſtri adverſus repetita ſtatuta Apoſtolica ab Imperatore refractario inveſtituram ac- ceperint , quod conſecrationi eorum tantam remoram injecit. Qua ve- ro medela vulnus illud ſanatum fuerit, atque tandem epiſcopi noſtri anno præſente ad conſecrationen admiſſi , non penitus celavit Coſmas, dum ait Rapotam Comitem coram Archiepiſcopo (Ruthardo) & univer- ſali ſynodo teſtimonium perhibuiſſe, quod olim per Imperatorem in urbe Mantoua corroborata fit eorum electio. Non auſus Rapota dicere eos annulo & baculo inveſtitos fuiſſe, ſed quod ſolum corroborata fuerit eorum electio , cujusmodi corroborat onem aut confirmationem tem- poralium per ſceptrum.nunquam Pontifices Romani diſputavere Hen- rico Imp. modo ab ejusmodi confirmatione abeſſet vis , fimonia, & nun- dinatio. Hæc omnia Coſmas in majorem lucem collocare potuiſſet, niſi adverſæe partis ſtudiis abreptus fuiſſet. Henricianum, & Guiberti- num ſe Coſmas ubique prodit, exclamat doctiſſimus Afſemanus, m) qui plane anno 1100 Ruthardum Archiepiſcopum Moguntinum adhæren- tem legitimo Papæ Paschali II. hæreticum appellare auſus est. Sed hæc erat eccleſiarum Germaniæ, & plerarumque Aquilonarium facies, ut paſſim cum Imperatore a partibus ſchiſmaticorum Pontificum ſtarent. Unum adhuc ex Coſmæ narrationibus hoc anno de immani pror- ſus peſte ſubjiciendum: Eodem anno, inquit; fuit mortalitas, ſed ma- 5 xi- Immanis pe- ſtilentia. m) Ibidem p. 252.
BRZETISLAI II. I. peratore confirmati fuerint : quo Rapotæ teſtimonio haud opus fuiſſet, ſi ipſe Henricus adfuiſſet. Imo ſi Henricus ſynodo iſti interfuiſſet, procul dubio eam Ruthardus Archiepiſeopus evitaſſet : nam ſcribit Con- tinuator Lamberti Schafnaburgenſis ad an. 1098: eum communicare ex- communicato Imperatori noluiſſe. Porro ut ut conticuit Coſmas ſyno- dum iſtam coactam fuiſſe ex meris epiſcopis & Principibus Urbano II. legitimo Pontifici adhærentibus, tamen in narrationibus ſuis effuge- re non potuit quædam indicia , quibus id ipſum prodidit. Nam pri- mo cur cauſam nullam attexuit, quod epiſcopi noſtri non illico an- no ſuperiore in quadrageſima menſeque Martio ex Lombardia ab Im- peratore reduces miſſi fuerint Moguntiam ad Ruthardum Archiepi- ſcopum pro recipienda conſecratione ? quid cauſæ fuit annum integrum præter omne priorum epiſcoporum noſtrorum exemplum exſpecta- re, præſertim cum tam Bohemiæ, quam Moraviæ Clerus viduatus conſecratoribus epiſcopis nuper per pſeudoepiſcopum Rupertum. in tantum errorem inductus fuerit? quid aliud inquaim innuere videtur hæc tam diuturna procraſtinatio, quam quod epiſcopi noſtri adverſus repetita ſtatuta Apoſtolica ab Imperatore refractario inveſtituram ac- ceperint , quod conſecrationi eorum tantam remoram injecit. Qua ve- ro medela vulnus illud ſanatum fuerit, atque tandem epiſcopi noſtri anno præſente ad conſecrationen admiſſi , non penitus celavit Coſmas, dum ait Rapotam Comitem coram Archiepiſcopo (Ruthardo) & univer- ſali ſynodo teſtimonium perhibuiſſe, quod olim per Imperatorem in urbe Mantoua corroborata fit eorum electio. Non auſus Rapota dicere eos annulo & baculo inveſtitos fuiſſe, ſed quod ſolum corroborata fuerit eorum electio , cujusmodi corroborat onem aut confirmationem tem- poralium per ſceptrum.nunquam Pontifices Romani diſputavere Hen- rico Imp. modo ab ejusmodi confirmatione abeſſet vis , fimonia, & nun- dinatio. Hæc omnia Coſmas in majorem lucem collocare potuiſſet, niſi adverſæe partis ſtudiis abreptus fuiſſet. Henricianum, & Guiberti- num ſe Coſmas ubique prodit, exclamat doctiſſimus Afſemanus, m) qui plane anno 1100 Ruthardum Archiepiſcopum Moguntinum adhæren- tem legitimo Papæ Paschali II. hæreticum appellare auſus est. Sed hæc erat eccleſiarum Germaniæ, & plerarumque Aquilonarium facies, ut paſſim cum Imperatore a partibus ſchiſmaticorum Pontificum ſtarent. Unum adhuc ex Coſmæ narrationibus hoc anno de immani pror- ſus peſte ſubjiciendum: Eodem anno, inquit; fuit mortalitas, ſed ma- 5 xi- Immanis pe- ſtilentia. m) Ibidem p. 252.
Strana 6
6 An Wladislaus Polonus boc anno invaſerit Moraviam.. ANNUS 1094. xima in Theutonicis partibus. Nam redeuntibus prædictis epiſcopis de Mo- guntia, dum tranſirent per quandam villam Ainbeck (Codex Dresden- ſis vocat Hamberk) parochiam (id est cœmeterium) ſatis amplam , quæ eſt ſita extra villam, non potuerunt intrare, ut audirent miſſam, quia totum ejus pavimentum uſque ad unum punctum erat cadavere plenum. Similiter in urbe Kaker non fuit domus, ubi non eſſent tria aut quatuor cadavera hominum, quam prætereuntes non longe ab urbe in medio per- noctavimus campo. Qua penultima voce Coſmas teſtatum reliquit ſe ſe itineris hujus Moguntini, uti antea Longobardici, comitem fuiſſe. Meminit inter alios etiam ſæviſſimæ hujus pestis ad præeſentem an- num Bertholdus Conſtantienſis , qui pene ſimilia Coſmæ noſtro de Ra- tisbona, tota Bavaria, aliisque provinciis narrat. Ipſa quoque cœmeteria, inquit, eccleſiarum adeo ſepulturis impleta ſunt , ut homines ſibi mortuos ſuos ſepelire non potuerint. Ad Dlugoſſum quod attinet, n) dum anno ſu- periore cum ſupercilio narraſſet: Wladislao Polono bello Pomeranico distento Brzetislaum non aliam ob cauſam invasiſſe Poloniam, quam ut ſuam & ſuorum eſuriem ſpoliis regionis expleret, præſente anno ſub- jungit Wladislaum vicem rediddiſfe, ſuperiorisque anni injurias virili- ter in Moravis ultum fuiſſe, cui nimis credule Dubravius, Peſſina , aliique ex noſtris afſenſum præbuere. Sed libet ex Dlugoſſo ipſo præcipua capita narrationis excerpere , ut de ejus veritate judicium fer- ri poſſit. Ait iraque Wladislaum ex omnibus terris ſuis coegiſſe mi- litem, imo mercede ex Ungaris, Bohemisque Brzetislao infestis vali- dam comparaſſe manum, illo interea morbo oppreſſo, Principem mi- litiæ Setegium Palatinum Cracovienſem miſſum fuiſſe cum imperio in Moraviam, ut caſtrorum ac civitatum impugnatione omiſſa obvia quæ- que igne & vaſtatione contereret. Inter hæc Setegio data imperia ad- fuiſſe Boleslaum novennem puerum , qui blanditiis eouſque Wladislai patris impugnarit animum, dum admiſiſſet, ut cum Setegio expeditio- ni Moravicæ intereſſe liceret, in ea vero expeditione Boleslaum pu- erum mira patientia obdurati militis exempla dediſſe, denique clau- dit: Setegius univerſa Moravia igne & ſpoliis vehementer afflicta ma- gnam ſecum vehens prædam, magnum quoque captivorum numerum (quippe in aliquot particularibus dimicationibus de Moravis triumphans) in Poloniam cum novo tirunculo Boleslao, !univerſo exercitu certatim tirocinium Boleslai efferente, reverſus eſt. Sed quis anni præſentis Dlu- goſſi ſomnia cum ſynchronis ac præſertim Coſma conciliet? Vaſtatio ») Dlugoſſus l. 4. ad an. 1093 & I094. illa
6 An Wladislaus Polonus boc anno invaſerit Moraviam.. ANNUS 1094. xima in Theutonicis partibus. Nam redeuntibus prædictis epiſcopis de Mo- guntia, dum tranſirent per quandam villam Ainbeck (Codex Dresden- ſis vocat Hamberk) parochiam (id est cœmeterium) ſatis amplam , quæ eſt ſita extra villam, non potuerunt intrare, ut audirent miſſam, quia totum ejus pavimentum uſque ad unum punctum erat cadavere plenum. Similiter in urbe Kaker non fuit domus, ubi non eſſent tria aut quatuor cadavera hominum, quam prætereuntes non longe ab urbe in medio per- noctavimus campo. Qua penultima voce Coſmas teſtatum reliquit ſe ſe itineris hujus Moguntini, uti antea Longobardici, comitem fuiſſe. Meminit inter alios etiam ſæviſſimæ hujus pestis ad præeſentem an- num Bertholdus Conſtantienſis , qui pene ſimilia Coſmæ noſtro de Ra- tisbona, tota Bavaria, aliisque provinciis narrat. Ipſa quoque cœmeteria, inquit, eccleſiarum adeo ſepulturis impleta ſunt , ut homines ſibi mortuos ſuos ſepelire non potuerint. Ad Dlugoſſum quod attinet, n) dum anno ſu- periore cum ſupercilio narraſſet: Wladislao Polono bello Pomeranico distento Brzetislaum non aliam ob cauſam invasiſſe Poloniam, quam ut ſuam & ſuorum eſuriem ſpoliis regionis expleret, præſente anno ſub- jungit Wladislaum vicem rediddiſfe, ſuperiorisque anni injurias virili- ter in Moravis ultum fuiſſe, cui nimis credule Dubravius, Peſſina , aliique ex noſtris afſenſum præbuere. Sed libet ex Dlugoſſo ipſo præcipua capita narrationis excerpere , ut de ejus veritate judicium fer- ri poſſit. Ait iraque Wladislaum ex omnibus terris ſuis coegiſſe mi- litem, imo mercede ex Ungaris, Bohemisque Brzetislao infestis vali- dam comparaſſe manum, illo interea morbo oppreſſo, Principem mi- litiæ Setegium Palatinum Cracovienſem miſſum fuiſſe cum imperio in Moraviam, ut caſtrorum ac civitatum impugnatione omiſſa obvia quæ- que igne & vaſtatione contereret. Inter hæc Setegio data imperia ad- fuiſſe Boleslaum novennem puerum , qui blanditiis eouſque Wladislai patris impugnarit animum, dum admiſiſſet, ut cum Setegio expeditio- ni Moravicæ intereſſe liceret, in ea vero expeditione Boleslaum pu- erum mira patientia obdurati militis exempla dediſſe, denique clau- dit: Setegius univerſa Moravia igne & ſpoliis vehementer afflicta ma- gnam ſecum vehens prædam, magnum quoque captivorum numerum (quippe in aliquot particularibus dimicationibus de Moravis triumphans) in Poloniam cum novo tirunculo Boleslao, !univerſo exercitu certatim tirocinium Boleslai efferente, reverſus eſt. Sed quis anni præſentis Dlu- goſſi ſomnia cum ſynchronis ac præſertim Coſma conciliet? Vaſtatio ») Dlugoſſus l. 4. ad an. 1093 & I094. illa
Strana 7
BRZET-SLAI II.' I. illa primum poſtWladislai mortem Moraviæ illata eft, ut ſuo loco osten- demus. Coaluit hoc anno integra pax Wladislaum inter & Brze- tislaum ; filius ejus Boleslaus ex Juditha genitus avunculo Brzetislao Bohemiæ Duci in clientelam datus, inque aula illius potiſſimum edu- catus, cui etiam anno 1097 Brzetislaus Udalricum nepotem fuum cap- tum cuſtodiendum tradidit. Anno 1099 creavit illum enſiferum ſuum, eique de Polonico tributo centum marcas argenti, & decem talenta auri conceſſit. Hæc Dlugoſſum ex Coſma , quo alias non indiligen- ter uſus est, præ figmentis ſuis adferre decuit. Non majorem fidem merentur ea, quæ de Zarubæorum gentis noſtræ illuftris familiæ ini- tiis ad hunc annum memorat Paprocius, o) cujus stipitem constituit Magnum Comitem illuftrem & ſpectatæ probitatis Zarubium Præfectum urbis Wratislavienſis in historiis Polonicis ac cumprimis Cromero de- prehenſum. Tædet nempe res toties refellere, crambenque recoque- re: fruſtra nuda nomina in hiſtoriis inventa in vim, roburque origi- num Illuſtrium familiarnin, præſertim hoc adhuc ſæculo, præter ge- nealogiæ nexum, probationesque adſtrui. Non denique magis aptum locum invenio atque iſthic anteceſso- ris in Ducatu Conradi, fratrisque ejusdem Ottonis ſupplendi denarios, qui nuper cum quamplurimis Wratislai Regis numis ad Reginohra. decium ſub munimentorum novorum proſecutionem reperti ſunt. Ra- riſſimos hos denarios neque Auguſto Viennenſi, neque Excellentiſſimi Epiſcopi Litomericenſis numophylacio cognitos, neque uſpiam a rei monetariæ collectoribus prolatos ſubjecimus ſepulchrali Monumento Brzetislai Ducis, typum, inquam, eorum ſcalpro excuſum dedi- mus. Guatuor eorum funt Conradi Ducis: Primi quidem anterior frons præſentat crucem mediam inter duas turriculas, cum inſcrip- tione � CHOR (.) ADVS ). Averſa exhibet majoris molis eccle- fiam utroque latere turri decoratam cum inſcriptione S. PE. RVS. ut dubitare vix fas sit crucem e faſtigio ecclefiæ eminentem, mediam- que inter PE & RVS poſitam a monetario in vicem literæ T ſub- ſtitutam fuiſſe, atque idcirco S. PETRVS legendum esse. Alter sig- no ſuo priori reſpondet, habetque utraque parte eandem inſcriptio- nem, niſi quod inverſa ſit & retrograda. Tertius fronte prima Con- radi Ducis simulacrum, ut vulgo dicimus, pectorale exhibet cum in- ſcriptione CHVONRADVS; averſa præſentat Virum, crucem haſtatam Denarii Con- radi & Otto- nis Ducum no- viter detecti. ma- ) Paprocius in Diadocho P. 372.
BRZET-SLAI II.' I. illa primum poſtWladislai mortem Moraviæ illata eft, ut ſuo loco osten- demus. Coaluit hoc anno integra pax Wladislaum inter & Brze- tislaum ; filius ejus Boleslaus ex Juditha genitus avunculo Brzetislao Bohemiæ Duci in clientelam datus, inque aula illius potiſſimum edu- catus, cui etiam anno 1097 Brzetislaus Udalricum nepotem fuum cap- tum cuſtodiendum tradidit. Anno 1099 creavit illum enſiferum ſuum, eique de Polonico tributo centum marcas argenti, & decem talenta auri conceſſit. Hæc Dlugoſſum ex Coſma , quo alias non indiligen- ter uſus est, præ figmentis ſuis adferre decuit. Non majorem fidem merentur ea, quæ de Zarubæorum gentis noſtræ illuftris familiæ ini- tiis ad hunc annum memorat Paprocius, o) cujus stipitem constituit Magnum Comitem illuftrem & ſpectatæ probitatis Zarubium Præfectum urbis Wratislavienſis in historiis Polonicis ac cumprimis Cromero de- prehenſum. Tædet nempe res toties refellere, crambenque recoque- re: fruſtra nuda nomina in hiſtoriis inventa in vim, roburque origi- num Illuſtrium familiarnin, præſertim hoc adhuc ſæculo, præter ge- nealogiæ nexum, probationesque adſtrui. Non denique magis aptum locum invenio atque iſthic anteceſso- ris in Ducatu Conradi, fratrisque ejusdem Ottonis ſupplendi denarios, qui nuper cum quamplurimis Wratislai Regis numis ad Reginohra. decium ſub munimentorum novorum proſecutionem reperti ſunt. Ra- riſſimos hos denarios neque Auguſto Viennenſi, neque Excellentiſſimi Epiſcopi Litomericenſis numophylacio cognitos, neque uſpiam a rei monetariæ collectoribus prolatos ſubjecimus ſepulchrali Monumento Brzetislai Ducis, typum, inquam, eorum ſcalpro excuſum dedi- mus. Guatuor eorum funt Conradi Ducis: Primi quidem anterior frons præſentat crucem mediam inter duas turriculas, cum inſcrip- tione � CHOR (.) ADVS ). Averſa exhibet majoris molis eccle- fiam utroque latere turri decoratam cum inſcriptione S. PE. RVS. ut dubitare vix fas sit crucem e faſtigio ecclefiæ eminentem, mediam- que inter PE & RVS poſitam a monetario in vicem literæ T ſub- ſtitutam fuiſſe, atque idcirco S. PETRVS legendum esse. Alter sig- no ſuo priori reſpondet, habetque utraque parte eandem inſcriptio- nem, niſi quod inverſa ſit & retrograda. Tertius fronte prima Con- radi Ducis simulacrum, ut vulgo dicimus, pectorale exhibet cum in- ſcriptione CHVONRADVS; averſa præſentat Virum, crucem haſtatam Denarii Con- radi & Otto- nis Ducum no- viter detecti. ma- ) Paprocius in Diadocho P. 372.
Strana 8
ANNUS I094. manu tenentem cum epigraphe: STCT. VES. quæe voces ob modi- cum denarii ſpatium contractæ legendæ sunt Sanctus Wenceslaus, ut in aliis noſtris denariis. Quartus prima fronte caput Ducali mitra re- dimitum præſentat cum inſcriptione CONRAT �DVS, Averſa pec- torale ſimulacrum cum eadem prorſus inſcriptione. Quam vero S. Petri eccleſiam innuat primi & ſecundi denarii imago, quis hodie di- vinet? An fortaſſis epiſcopalem S. Petri Olomucii, ad quam prius ſe- dem epiſcopalem & Canonicorum fuiſse Vincentius p. 31 testatur? p) an eccleſiam S. Petri Brunæ, quam nonnulli recentiores ab eo conditam tradunt, an aliam ? Jam ut etiam Ottonis denarios deſcribamus: Primi antica præſentat caput Ducis in dextrum latus converſum cum inſcrip- tione prorſus inſolente: OTTO SERVVS DEI. poſtica ſimulacrum pectorale cum inſcriptione. S. WENCEZUS. Alter exhibet eundem Ducem feudale vexillum manu tenentem cum inſcriptione : OTTO DVX. parte poſteriore ſpectatur caput in latus finistrum ad crucem hastatam converſum cum epigraphe : S. WENCEZLVS. Tertius denique præſentat manum vexillum tenentem cum inſcriptione : OT- TO DVX. averſa exhibet nudum caput cum eadem prioris inſcrip- tione. Otto autem , cujus hi denarii ſunt, non erat niſi Dux Mora- viæ, frater quidem Spitignei, Wratislai, Conradi, & Jaromiri, ſunt- que hi denarii uni ſolique inter detectos, quos ab aliquo Ducum Mora- viæ procuſos hactenus certo conſtat, quo jure ſignandi monetas poſtea non amplius Duces Moraviæ gaviſi ſunt. Ut proinde conjectura capi de- beat : Wratislaum , Conradum , & Ottonem (inter quos primam om- nium Moraviæ divisionem vivens pater Brzetislaus I. fecerat) post mortem patris ſibi jus ſignandi monetas arrogaſſe. Nam dubitare no- lim ex tot Wratislai ſuperstitibus diverſis denariis etiam aliquos eſſe, qui ab eo, dum adhuc Dux Moraviæ eſfet, procuſi fuerunt, quem- admodum etiam vix credibile quatuor diverſos ante relatos Conradi denarios ſpatio ſeptem menſium; quibus Ducatui Bohemiæ præfuit, procuſos fuiſſe. Guidſi fortaſſis plane hæc monetas fignandi, ar- rogantia inter alia præcipuo incitamento fuit Spitigneo, ut in Hunga- riam exacto Wratislao Conradum & Ottonem, atque idcirco omnes tres Ducatibus & provinciis ſuis Moravicis exuerit, præſertim cum Coſmas tantæ in fratres exercitæ ferocitatis ad annum 1055 nullam cauſam crimenque alleget, quos adeo humiliavit, eoque depreſſit, ut, quemadmodum Coſmas loquitur, Conradum præfecerit venatoribus, Otto- 8 P) Monumenta noſtra inedita T. 1.
ANNUS I094. manu tenentem cum epigraphe: STCT. VES. quæe voces ob modi- cum denarii ſpatium contractæ legendæ sunt Sanctus Wenceslaus, ut in aliis noſtris denariis. Quartus prima fronte caput Ducali mitra re- dimitum præſentat cum inſcriptione CONRAT �DVS, Averſa pec- torale ſimulacrum cum eadem prorſus inſcriptione. Quam vero S. Petri eccleſiam innuat primi & ſecundi denarii imago, quis hodie di- vinet? An fortaſſis epiſcopalem S. Petri Olomucii, ad quam prius ſe- dem epiſcopalem & Canonicorum fuiſse Vincentius p. 31 testatur? p) an eccleſiam S. Petri Brunæ, quam nonnulli recentiores ab eo conditam tradunt, an aliam ? Jam ut etiam Ottonis denarios deſcribamus: Primi antica præſentat caput Ducis in dextrum latus converſum cum inſcrip- tione prorſus inſolente: OTTO SERVVS DEI. poſtica ſimulacrum pectorale cum inſcriptione. S. WENCEZUS. Alter exhibet eundem Ducem feudale vexillum manu tenentem cum inſcriptione : OTTO DVX. parte poſteriore ſpectatur caput in latus finistrum ad crucem hastatam converſum cum epigraphe : S. WENCEZLVS. Tertius denique præſentat manum vexillum tenentem cum inſcriptione : OT- TO DVX. averſa exhibet nudum caput cum eadem prioris inſcrip- tione. Otto autem , cujus hi denarii ſunt, non erat niſi Dux Mora- viæ, frater quidem Spitignei, Wratislai, Conradi, & Jaromiri, ſunt- que hi denarii uni ſolique inter detectos, quos ab aliquo Ducum Mora- viæ procuſos hactenus certo conſtat, quo jure ſignandi monetas poſtea non amplius Duces Moraviæ gaviſi ſunt. Ut proinde conjectura capi de- beat : Wratislaum , Conradum , & Ottonem (inter quos primam om- nium Moraviæ divisionem vivens pater Brzetislaus I. fecerat) post mortem patris ſibi jus ſignandi monetas arrogaſſe. Nam dubitare no- lim ex tot Wratislai ſuperstitibus diverſis denariis etiam aliquos eſſe, qui ab eo, dum adhuc Dux Moraviæ eſfet, procuſi fuerunt, quem- admodum etiam vix credibile quatuor diverſos ante relatos Conradi denarios ſpatio ſeptem menſium; quibus Ducatui Bohemiæ præfuit, procuſos fuiſſe. Guidſi fortaſſis plane hæc monetas fignandi, ar- rogantia inter alia præcipuo incitamento fuit Spitigneo, ut in Hunga- riam exacto Wratislao Conradum & Ottonem, atque idcirco omnes tres Ducatibus & provinciis ſuis Moravicis exuerit, præſertim cum Coſmas tantæ in fratres exercitæ ferocitatis ad annum 1055 nullam cauſam crimenque alleget, quos adeo humiliavit, eoque depreſſit, ut, quemadmodum Coſmas loquitur, Conradum præfecerit venatoribus, Otto- 8 P) Monumenta noſtra inedita T. 1.
Strana 9
BRZETISLAI II. 3. Ottonem vero super pistores atque cocos Magiftrum(id est aulæ suæ Da- piferum) poſuerit. 9 ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXV. URBANI III. Papæ 8. HENRICI IV.Reg. 40, Imp. 12. COSMÆ ep. Prag. 5. ANDREÆ Ep. Ol. 5. BRZETISLAI II. Duc. 3. egia dignitas, qua decoratus fuit Wratislaus, ejusque cum Henrico IV. Imp. ſocia arma plurium, ut ſuperiore Tomo vidimus, extero- R rum ſcriptorum diligentiam exacuere, ut de illo, patriisque nostris rebus complures memorias adnotaverint- At vero Wratislao in tumulum illato rariſſime res noſtras attigere exteri, ut pene hiſtoria patria rela- tis unius Coſmæ circumſcribatur , qui vel ipſo hoc anno tam jejunus eſt, ut eum unica hac meteorologica notitia abſolvat: Aquilonalis plaga per multas noctes in cœlo apparuit rubicunda. Cui, neſcio quo fonte, ad- dit Hagecius , in Bohemia infinito numero erupiſſe rancidos & fœdiſ- ſimos vermes colore nigro & oblongis ventribus, voraces tantoopere, ut ſata, campos, pomaria, ipſasque ſilvas depaſcerent. Reuſnerus qui- dem in Basil. General. stirp. slav. p. 138. Boregk P. 1. p. 107. Gol- daftus L. 2. c. 12 memorant Brzetislaum præeſente anno rurſus expeditio- nem bellicam adverſus Wladislaum Polonum ſuſcepiſſe, ſed ſcriptorum tam recentium fine tabulis loquentium auctoritas merito contemnitur; quanquam Wladislaum Polonum novis fimultatibus anno ſequente oc- caſionem præbuiſſe non fit incredibile , cum Wrſſovecios e Bohemia fu- gatos multa benevolentia in præfidium ſuum recepit. Meteorum, Monachus Sazavienfis interpolator Coſmæ a) narrat hoc anno III. Idus Octob. a Coſma epiſcopo Pragenſi Sazavæ conſecratum fuiſſe ora- torium, ſeu eccleſiam,quod Bozetech ejusdem loci Abbas ſui regiminis tem- pore conſtruxit, habens initium a dextris ab altari S. Martini, alinistris abara S. Stephani Prothom. uſque in finem criptæ. In medio vero oratorii, quo litum eſt altare, continet reliquias &c. Sequente vero die, quod eſt Idus Octobris, conſecrata ſunt tria altaria , unum ſuper criptam , in quo con- tinentur reliquiæ de ſudario Domini, de ſpinea corona ejus, de ſepulchro B ejus- Conſecratio ec- cleſiæ Sazavi- enſis. s) Apud Menken. T. III. ſcript. p. 1794.
BRZETISLAI II. 3. Ottonem vero super pistores atque cocos Magiftrum(id est aulæ suæ Da- piferum) poſuerit. 9 ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXV. URBANI III. Papæ 8. HENRICI IV.Reg. 40, Imp. 12. COSMÆ ep. Prag. 5. ANDREÆ Ep. Ol. 5. BRZETISLAI II. Duc. 3. egia dignitas, qua decoratus fuit Wratislaus, ejusque cum Henrico IV. Imp. ſocia arma plurium, ut ſuperiore Tomo vidimus, extero- R rum ſcriptorum diligentiam exacuere, ut de illo, patriisque nostris rebus complures memorias adnotaverint- At vero Wratislao in tumulum illato rariſſime res noſtras attigere exteri, ut pene hiſtoria patria rela- tis unius Coſmæ circumſcribatur , qui vel ipſo hoc anno tam jejunus eſt, ut eum unica hac meteorologica notitia abſolvat: Aquilonalis plaga per multas noctes in cœlo apparuit rubicunda. Cui, neſcio quo fonte, ad- dit Hagecius , in Bohemia infinito numero erupiſſe rancidos & fœdiſ- ſimos vermes colore nigro & oblongis ventribus, voraces tantoopere, ut ſata, campos, pomaria, ipſasque ſilvas depaſcerent. Reuſnerus qui- dem in Basil. General. stirp. slav. p. 138. Boregk P. 1. p. 107. Gol- daftus L. 2. c. 12 memorant Brzetislaum præeſente anno rurſus expeditio- nem bellicam adverſus Wladislaum Polonum ſuſcepiſſe, ſed ſcriptorum tam recentium fine tabulis loquentium auctoritas merito contemnitur; quanquam Wladislaum Polonum novis fimultatibus anno ſequente oc- caſionem præbuiſſe non fit incredibile , cum Wrſſovecios e Bohemia fu- gatos multa benevolentia in præfidium ſuum recepit. Meteorum, Monachus Sazavienfis interpolator Coſmæ a) narrat hoc anno III. Idus Octob. a Coſma epiſcopo Pragenſi Sazavæ conſecratum fuiſſe ora- torium, ſeu eccleſiam,quod Bozetech ejusdem loci Abbas ſui regiminis tem- pore conſtruxit, habens initium a dextris ab altari S. Martini, alinistris abara S. Stephani Prothom. uſque in finem criptæ. In medio vero oratorii, quo litum eſt altare, continet reliquias &c. Sequente vero die, quod eſt Idus Octobris, conſecrata ſunt tria altaria , unum ſuper criptam , in quo con- tinentur reliquiæ de ſudario Domini, de ſpinea corona ejus, de ſepulchro B ejus- Conſecratio ec- cleſiæ Sazavi- enſis. s) Apud Menken. T. III. ſcript. p. 1794.
Strana 10
Ritus slavicus couſque conſer- vatns in mona- ſterio Sazavi- enſi. ANNUS 1095. ejusdem. de S. cruce, S. Mari, S. Joh. Bapt. S. Joh. Apoſtoli &c. Di- ximus ſupra ad an, 1092 Bozethecum hunc poſtremum fuiſſe ritus sla- vici in monasterio Sazaviensi Abbatem, nam poſt annos duos jam ille cum inquietis fratribus ſuis monaſterio exturbatus legitur, locum nem- pe concedere coactus ejusdem ordinis latini ritus fratribus monasterii Brzewnovienſis. Turbas in cœnobio hoc adverſus eundem Abbatem jam veroſimillime hoc anno exortas his verbis multo ſuperius dedit idem Sazavienſis Monachus: b) Bozetheci, inquit, ftudium ad omnia ne- ceſſaria monaſticæ utilitatis vigilabat , unde magnus diſcordiarum fomes, diaboli invidia inſtigante, & famulante inter fratres monaſterii contra eum oritur , & lamentabilis ira ſcaturire cœpit , ſeil. per miſeros fratres Demetrium, & Cananum, & Goliſsonem presbyteros, homines tunc in- eptos, & injurioſos, & alios complices & fautores eorum, qui bachan- tes bachabantur opere & ſermone turpi contra eum truces exiftentes . . . unusquisque accuſationes quærebat adverſus eum, ſed convenientia teſti- monia non inveniebantur. Nam iidem fratres membra sathanæ exiſti- mabant, ſi Abbas jam nominatus quoquo modo expelleretur, ſperabant aliquem ex eis, eorum errorum complicem, Abbatis jura ſuſcepturum. Rex autem Wratislaus jam migraverat ad Dominum, cujus tunc ſuc- ceſſor Bracizlaus ſublimitate Ducatus Bohemiœ pollebat. Hujus aures cum ſupranotati fratres per ſe & per amicos multis fictitiis , & innume- ris vituperiis contra Abbatem ſuum Bozothecum compoſitis obpulsando multiplicarent ; idem Dux nominatum Abbatem de loco ſuperius dicto extirpavit, & fratres ejecit .. .. Abbate itaque ejecto ejus fratres, qui proditionis auctores contra eum extiterant, ex tunc erraverunt uſ- quequaque per incerta loca girovagi, donec ad ultimum aliqui corde compuncti vix in loco proprio recepti, eidem loco inepti (propter jam in- ductum ritum latinum) vitam finierunt, & libri linguæ (slavicæ) eo- rum deleti omnino & diſperditi, nunquam ulterius in eodem loco recita- bantur. Hæc verbis ipſis ſynchroni ſcriptoris referre mihi viſum, ut epocha ritus slavici eouſque in gente noſtra & quiden in monaſterio Sazavienſi conſervati eluceſcat, qui jam anno ſequente penitus interci- dit: nam principio anni 1097 jam latini ritus Abbas monachique in eum locum ſubivere, ut ſuo loco videbimus. Illud vero oppido mirandum, cum ritus iſte uſque ad exitum ſæculi XI. apud nos perduraverit, nuſ- piam adhuc in archivis noſtris bibliothecisve detectas veteres membra- nas, aut libros slavico illo charactere ſcriptos, quibus ſeu monachi noſtri 10 di- b) Apud Menken p. 1788.
Ritus slavicus couſque conſer- vatns in mona- ſterio Sazavi- enſi. ANNUS 1095. ejusdem. de S. cruce, S. Mari, S. Joh. Bapt. S. Joh. Apoſtoli &c. Di- ximus ſupra ad an, 1092 Bozethecum hunc poſtremum fuiſſe ritus sla- vici in monasterio Sazaviensi Abbatem, nam poſt annos duos jam ille cum inquietis fratribus ſuis monaſterio exturbatus legitur, locum nem- pe concedere coactus ejusdem ordinis latini ritus fratribus monasterii Brzewnovienſis. Turbas in cœnobio hoc adverſus eundem Abbatem jam veroſimillime hoc anno exortas his verbis multo ſuperius dedit idem Sazavienſis Monachus: b) Bozetheci, inquit, ftudium ad omnia ne- ceſſaria monaſticæ utilitatis vigilabat , unde magnus diſcordiarum fomes, diaboli invidia inſtigante, & famulante inter fratres monaſterii contra eum oritur , & lamentabilis ira ſcaturire cœpit , ſeil. per miſeros fratres Demetrium, & Cananum, & Goliſsonem presbyteros, homines tunc in- eptos, & injurioſos, & alios complices & fautores eorum, qui bachan- tes bachabantur opere & ſermone turpi contra eum truces exiftentes . . . unusquisque accuſationes quærebat adverſus eum, ſed convenientia teſti- monia non inveniebantur. Nam iidem fratres membra sathanæ exiſti- mabant, ſi Abbas jam nominatus quoquo modo expelleretur, ſperabant aliquem ex eis, eorum errorum complicem, Abbatis jura ſuſcepturum. Rex autem Wratislaus jam migraverat ad Dominum, cujus tunc ſuc- ceſſor Bracizlaus ſublimitate Ducatus Bohemiœ pollebat. Hujus aures cum ſupranotati fratres per ſe & per amicos multis fictitiis , & innume- ris vituperiis contra Abbatem ſuum Bozothecum compoſitis obpulsando multiplicarent ; idem Dux nominatum Abbatem de loco ſuperius dicto extirpavit, & fratres ejecit .. .. Abbate itaque ejecto ejus fratres, qui proditionis auctores contra eum extiterant, ex tunc erraverunt uſ- quequaque per incerta loca girovagi, donec ad ultimum aliqui corde compuncti vix in loco proprio recepti, eidem loco inepti (propter jam in- ductum ritum latinum) vitam finierunt, & libri linguæ (slavicæ) eo- rum deleti omnino & diſperditi, nunquam ulterius in eodem loco recita- bantur. Hæc verbis ipſis ſynchroni ſcriptoris referre mihi viſum, ut epocha ritus slavici eouſque in gente noſtra & quiden in monaſterio Sazavienſi conſervati eluceſcat, qui jam anno ſequente penitus interci- dit: nam principio anni 1097 jam latini ritus Abbas monachique in eum locum ſubivere, ut ſuo loco videbimus. Illud vero oppido mirandum, cum ritus iſte uſque ad exitum ſæculi XI. apud nos perduraverit, nuſ- piam adhuc in archivis noſtris bibliothecisve detectas veteres membra- nas, aut libros slavico illo charactere ſcriptos, quibus ſeu monachi noſtri 10 di- b) Apud Menken p. 1788.
Strana 11
BRETISLAI II. 3. divinum officium peragere, ſeu quibus populares noſtri diſciplinis ani- mos concivium ſuorum imbuere & erudire ſoliti. Exiftimabam, ſpera- bamque me hujusce ætatis reliquias deprehenſurum in inſigni illo codice in folio elegantibus slavicis literis ſeripto, quem jam ante annos facile ſe- decim magno pretio ex auctione Kreizenſteiniana juris mei feceram: ſed cum tandem codicis iſtius familiares reddidiſſem mihi literas, com- peri ſero eum a ſratribus cœnobii slavici Emautini, quos Carolus IV. conceſſione ſummi Pontificis Pragam advocaverat, ſæculo primum XIV. ſcriptum fuiſſe. Qui quidem perrarus codex & fortaſſis unicus ſuperſtes in Bohemia, servatur hodie in Bibliotheca Altovadensi Ordinis Cistercien- ſium, e quo Clar. Pelzelius in Parte II. Vitæ Caroli IV. ſpecimen chara- cterum slavicorum accuratum æri inciſum dedit. Nempe ut rem non diffitear, codicem iſtum Reverendiſſimus piæ memoriæ D. Abbas Qui- rinus vir ſumma eruditione conſpicuus , obque multa in me collata beneficia ſumme colendus , a me duplo pretio redemit, quem , ſi re- ſtituere mihi libuerit , etiam quadruplo pretio redimere non tergiver- ſabor. Ne autem Lectorem celem, quid codex iste manuſcriptus com- plectatur, continet is primam Partem Bibliorum; e quibus quidem magna præſidia primigeniis noſtris fincerisque patriis vocibus hauriri poſſunt. 11 Rite Hagecius ad annum præſentem retulit Concilium Claromon- tanum in Galliis adverſus creſcentem indies Saracenorum in Palæſtina ty- rannidem celebratum, in quo Urbanus II. poſitis ob oculos atrocibus in- juriis & direptionibus barbarorum hortatus eſt univerſos Europæ Prin- cipes, ut ſumptis armis obviam tempori irent formidoloſæ immanitati, Chriſtique ſepulchrum, & loca ſancta, id eſt ipſam Chriſtiani populi hereditatem, ex impuris Mahometis manibus eriperent, c) tantumque verbis profecit , ut ei univerſum concilium acclamarit, ſtatueritque ſociatis armis Chriſtiani nominis dignitatem adverſus barbaros pro- pugnandam, gentemque impiam terra marique internecino bello oppri- mendam eſſe. Hæc ubi per concilii præcones, bellique ſacri tubas in Europæ regna evulgata funt, d) repente velut explicante vexillum Chriſto, cœloque clafficum canente omnes ubique Chriſtiani nominis B 2 gen- In Concilio Claromontano expeditio ſacra in Palæſtinam indicta. 6) Orationem hanc prolixam Urbani II. recitat Wilhelmus Tyrius de bello ſacro l. 1. c.15. d) Præcipui fuere Almarus epiſcopus Podienſis, & Petrus eremita, natione Gallus patria Ambianenſis, qui poſterior a Simone Patriarcha Hieroſolymitano literas exhortatio- nibus plenas Chriſtianis Principibus inſcriptas attulerat.
BRETISLAI II. 3. divinum officium peragere, ſeu quibus populares noſtri diſciplinis ani- mos concivium ſuorum imbuere & erudire ſoliti. Exiftimabam, ſpera- bamque me hujusce ætatis reliquias deprehenſurum in inſigni illo codice in folio elegantibus slavicis literis ſeripto, quem jam ante annos facile ſe- decim magno pretio ex auctione Kreizenſteiniana juris mei feceram: ſed cum tandem codicis iſtius familiares reddidiſſem mihi literas, com- peri ſero eum a ſratribus cœnobii slavici Emautini, quos Carolus IV. conceſſione ſummi Pontificis Pragam advocaverat, ſæculo primum XIV. ſcriptum fuiſſe. Qui quidem perrarus codex & fortaſſis unicus ſuperſtes in Bohemia, servatur hodie in Bibliotheca Altovadensi Ordinis Cistercien- ſium, e quo Clar. Pelzelius in Parte II. Vitæ Caroli IV. ſpecimen chara- cterum slavicorum accuratum æri inciſum dedit. Nempe ut rem non diffitear, codicem iſtum Reverendiſſimus piæ memoriæ D. Abbas Qui- rinus vir ſumma eruditione conſpicuus , obque multa in me collata beneficia ſumme colendus , a me duplo pretio redemit, quem , ſi re- ſtituere mihi libuerit , etiam quadruplo pretio redimere non tergiver- ſabor. Ne autem Lectorem celem, quid codex iste manuſcriptus com- plectatur, continet is primam Partem Bibliorum; e quibus quidem magna præſidia primigeniis noſtris fincerisque patriis vocibus hauriri poſſunt. 11 Rite Hagecius ad annum præſentem retulit Concilium Claromon- tanum in Galliis adverſus creſcentem indies Saracenorum in Palæſtina ty- rannidem celebratum, in quo Urbanus II. poſitis ob oculos atrocibus in- juriis & direptionibus barbarorum hortatus eſt univerſos Europæ Prin- cipes, ut ſumptis armis obviam tempori irent formidoloſæ immanitati, Chriſtique ſepulchrum, & loca ſancta, id eſt ipſam Chriſtiani populi hereditatem, ex impuris Mahometis manibus eriperent, c) tantumque verbis profecit , ut ei univerſum concilium acclamarit, ſtatueritque ſociatis armis Chriſtiani nominis dignitatem adverſus barbaros pro- pugnandam, gentemque impiam terra marique internecino bello oppri- mendam eſſe. Hæc ubi per concilii præcones, bellique ſacri tubas in Europæ regna evulgata funt, d) repente velut explicante vexillum Chriſto, cœloque clafficum canente omnes ubique Chriſtiani nominis B 2 gen- In Concilio Claromontano expeditio ſacra in Palæſtinam indicta. 6) Orationem hanc prolixam Urbani II. recitat Wilhelmus Tyrius de bello ſacro l. 1. c.15. d) Præcipui fuere Almarus epiſcopus Podienſis, & Petrus eremita, natione Gallus patria Ambianenſis, qui poſterior a Simone Patriarcha Hieroſolymitano literas exhortatio- nibus plenas Chriſtianis Principibus inſcriptas attulerat.
Strana 12
12 gentes ad arma excitæ tanto undique numero confluxerunt, ut brevi ad trecenta armatorum millia variis militiæ ducibus, variisque itine- ribus in orientem festinarint militatum & fuo & aliorum ære, qui vel per ætatem, vel propter rem domeſticam valetudinemque arma trac- tare haud poſſent , ſed magis pugnaturi ecclesiæ stipendiis, id est ge- nerali indulgentia veniaque noxarum. e) Hæc strictim ex Hagecio, longius iſta proſequente, dedimus: Neque vero in veteribus quidpiam proditum eft ſeu Ducem, ſeu ejus cognatos Principes, feu Optimates nobilitatemque nostram expeditionis hujus facræ, quæ demum anno ſequente ſuſcepta est, partem tuliſſe, verofimillime gens noſtra com- prehenſa eft earum vicinarum nationum numero, de quibus Otto Fri- singensis: Orientales Francos, Saxones, Thuringos, Bajoarios, & Ale- mannos propter ſchiſma, quod eo tempore inter regnum & ſacerdotium fuit , hœc expeditio minus movit, quod quidem Otto de ſolis Principi- bus perſonis harum regionum intellexisse videtur, nam Coſmas noster ad annum ſequentem memorat tantam Teutonicorum & maxime ori- entaliuim Francorum multitudinem per Bohemiam in Orientem effu- ſam, ut perpauci remanerent coloni: quo ipſo torrente vulgus Bohe- micum Moravicumque abreptum fuiſſe dubitare haud velim. ANNUS 1096. S ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVI. URBANI II. Pap. 9. HENRICI IV. Reg, 41. Imp. 13. COSMÆ Ep. Prag. 6. BRZETISLAI II. Duc. 4. PETRI ep. Ol. 1. — ræcipuam anni iftius partem exegit Brzetislaus in Silefia, ut eam adverſus Polonorum vim incurſusque tutaretur, ad Niſſam uſ- que fluvium progreſſus, demolitus est caſtrum Byrdo, a Polo- nis e) Canon ſecundus hujus ſynodi eſt : Quicunque pro ſola devotione, non pro houoris vel pecuniæ adeptione ad liberandam eccleſiam Dei Hieruſalem profectus fuerit, iter illud ei pro omni pœnitentia reputetur. Sed plura de hoc Urbanus I. in ſua oratione. Ce- terum author Chronici Caſſinenfis l. 4. c. II de hac expeditione dicit : Erat pro teſ- ſera militari ſignum ſanctæ Crucis . . . Ad hujus autem rei evidens indicium communi conſilio ſignum ſanctæ Crucis ſuper ſcapulam dextram impreſſere veſtibus. Primum vero, qui ſignum iſlud aſſumpſit, fuiſſe Comitem Tholozanum, prodit Albericus in Chron. ad h. a.
12 gentes ad arma excitæ tanto undique numero confluxerunt, ut brevi ad trecenta armatorum millia variis militiæ ducibus, variisque itine- ribus in orientem festinarint militatum & fuo & aliorum ære, qui vel per ætatem, vel propter rem domeſticam valetudinemque arma trac- tare haud poſſent , ſed magis pugnaturi ecclesiæ stipendiis, id est ge- nerali indulgentia veniaque noxarum. e) Hæc strictim ex Hagecio, longius iſta proſequente, dedimus: Neque vero in veteribus quidpiam proditum eft ſeu Ducem, ſeu ejus cognatos Principes, feu Optimates nobilitatemque nostram expeditionis hujus facræ, quæ demum anno ſequente ſuſcepta est, partem tuliſſe, verofimillime gens noſtra com- prehenſa eft earum vicinarum nationum numero, de quibus Otto Fri- singensis: Orientales Francos, Saxones, Thuringos, Bajoarios, & Ale- mannos propter ſchiſma, quod eo tempore inter regnum & ſacerdotium fuit , hœc expeditio minus movit, quod quidem Otto de ſolis Principi- bus perſonis harum regionum intellexisse videtur, nam Coſmas noster ad annum ſequentem memorat tantam Teutonicorum & maxime ori- entaliuim Francorum multitudinem per Bohemiam in Orientem effu- ſam, ut perpauci remanerent coloni: quo ipſo torrente vulgus Bohe- micum Moravicumque abreptum fuiſſe dubitare haud velim. ANNUS 1096. S ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVI. URBANI II. Pap. 9. HENRICI IV. Reg, 41. Imp. 13. COSMÆ Ep. Prag. 6. BRZETISLAI II. Duc. 4. PETRI ep. Ol. 1. — ræcipuam anni iftius partem exegit Brzetislaus in Silefia, ut eam adverſus Polonorum vim incurſusque tutaretur, ad Niſſam uſ- que fluvium progreſſus, demolitus est caſtrum Byrdo, a Polo- nis e) Canon ſecundus hujus ſynodi eſt : Quicunque pro ſola devotione, non pro houoris vel pecuniæ adeptione ad liberandam eccleſiam Dei Hieruſalem profectus fuerit, iter illud ei pro omni pœnitentia reputetur. Sed plura de hoc Urbanus I. in ſua oratione. Ce- terum author Chronici Caſſinenfis l. 4. c. II de hac expeditione dicit : Erat pro teſ- ſera militari ſignum ſanctæ Crucis . . . Ad hujus autem rei evidens indicium communi conſilio ſignum ſanctæ Crucis ſuper ſcapulam dextram impreſſere veſtibus. Primum vero, qui ſignum iſlud aſſumpſit, fuiſſe Comitem Tholozanum, prodit Albericus in Chron. ad h. a.
Strana 13
BRZETISLAI II. 4. 13 nis multo ante ad ejusdem fluminis ripas conditum; a) uſus nempe ſuprema poteſtate, quæ ſibi directo harum provinciarum domino com- petebat, quod caſtrum iſtud ſub quamcunque emerſuram perduelio- nem Polonis magis atque ſibi tutamini eſſe poſſet. In hujusce vero lo- cum extemplo militum ſuorum opera multo valentius capaciusque in ejusdem fluminis decurrentis ulteriore litore in alta præruptaque rupe excitavit, quod ab hac ipſa rupe nomen slavicum Kamenec invenit. b) E quibus quidem synchroni Coſmæ relatis conjicere fas eft hanc in Si- lefia caſtrorum novationem acrius Wladislai Poloni animum commo- viſſe ; cauſamque novæ fimultatis præbuiſſe, ut Wrſſovecios ex Bohe- mia ejectos, uti mox infra videbimus, hoſpitio, omnique benevolen- tia exciperet. At vero Brzetislaus in Sileſia demoli- tur caſtrum Byrdo, aliud Kamenee dic- tum condit. Si Polonicorum Hungaricorumque ſcriptorum memoriis inniten- dum sit, concedendum erit utramque gentem hoc anno in armis ad- verſus Brzetislaum stetifſe, & aliis quidem caufis Wladislaum Polonum, aliis Ladislaum Hungariæ Regem ad inferendum Brzetislao bellum im- pulſum fuiſſe. Ut primum de hiſtoricis Polonis loquamur, confiten- dum omnino illos hiſtoriam chronologiamque mirum quantum con- fudiſſe : nam ſi vel fontem ipſum hiſtoriæ Polonæ ſpectemus, is no- bis pro Brzetislao Duce noſtro, neſcio quem Wenceslaum obtrudit, affingitque hac ætate ; c) ceteri omnes in narrationibus fuis mirum quantum variant, Kadlubecio pro ſuo quisque genio & arbitrio abuſi. Libet itaque in compendium redigere, quæ fufiſſimo stylo de princi- piis caufisque fimultatum Wladislaum inter & Brzetislaum ſubortarum ad Polonorum ſcriptorum de geſtis anni hu- jus incerta re- lata. a) Codex Dresdenſis vocat eaſtrum Bryd, e quo nomine veroſimillime Pulkava , Dubra- vius & Hagecius conjecore Brigam hodiernæ Sileſiæ urbem. At vero cum Coſmas Niſiæ fluvio adſitum fuiſſe innuat , nemo rei Geographicæ peritus pro Briga expli- caverit. Henelius ſimili conjectura ex voce Bardum, quo nomine caſtrum iſtud Dlugoſſus & Cromerus l. 4. impertiunt,ſuſpicatur hodiernam Wartham fuiſſe. Verbo tectum eſt, quo proprie loco caſtrum hoc ſteterit- b) Pulkava addit: ubi nunc monasterium situm est, scilicet Kamenz, Ordinis Ciftercien- ſis. Henelius in Excerptis Ducatus Monſterbergenſis ex Sileſia Magna Heſſi, & ar- chivo cjusdem monasterii refert, quod Brzetislaus in hoc castro honori S. Proco- pii ſacelium condiderit. Sed cum S. Procopius amplius ſæculo poſterius primum canonizatus fuerit , vix fidem hæc relatio meretur, niſi dicamus ſacellum cujus cujus Sancti honori a Brzetisiao conſtructum, tandem in S. Procopii titulum trauſ- iiſſe. c) Kadlubecius epiſt. 23 p. 669.
BRZETISLAI II. 4. 13 nis multo ante ad ejusdem fluminis ripas conditum; a) uſus nempe ſuprema poteſtate, quæ ſibi directo harum provinciarum domino com- petebat, quod caſtrum iſtud ſub quamcunque emerſuram perduelio- nem Polonis magis atque ſibi tutamini eſſe poſſet. In hujusce vero lo- cum extemplo militum ſuorum opera multo valentius capaciusque in ejusdem fluminis decurrentis ulteriore litore in alta præruptaque rupe excitavit, quod ab hac ipſa rupe nomen slavicum Kamenec invenit. b) E quibus quidem synchroni Coſmæ relatis conjicere fas eft hanc in Si- lefia caſtrorum novationem acrius Wladislai Poloni animum commo- viſſe ; cauſamque novæ fimultatis præbuiſſe, ut Wrſſovecios ex Bohe- mia ejectos, uti mox infra videbimus, hoſpitio, omnique benevolen- tia exciperet. At vero Brzetislaus in Sileſia demoli- tur caſtrum Byrdo, aliud Kamenee dic- tum condit. Si Polonicorum Hungaricorumque ſcriptorum memoriis inniten- dum sit, concedendum erit utramque gentem hoc anno in armis ad- verſus Brzetislaum stetifſe, & aliis quidem caufis Wladislaum Polonum, aliis Ladislaum Hungariæ Regem ad inferendum Brzetislao bellum im- pulſum fuiſſe. Ut primum de hiſtoricis Polonis loquamur, confiten- dum omnino illos hiſtoriam chronologiamque mirum quantum con- fudiſſe : nam ſi vel fontem ipſum hiſtoriæ Polonæ ſpectemus, is no- bis pro Brzetislao Duce noſtro, neſcio quem Wenceslaum obtrudit, affingitque hac ætate ; c) ceteri omnes in narrationibus fuis mirum quantum variant, Kadlubecio pro ſuo quisque genio & arbitrio abuſi. Libet itaque in compendium redigere, quæ fufiſſimo stylo de princi- piis caufisque fimultatum Wladislaum inter & Brzetislaum ſubortarum ad Polonorum ſcriptorum de geſtis anni hu- jus incerta re- lata. a) Codex Dresdenſis vocat eaſtrum Bryd, e quo nomine veroſimillime Pulkava , Dubra- vius & Hagecius conjecore Brigam hodiernæ Sileſiæ urbem. At vero cum Coſmas Niſiæ fluvio adſitum fuiſſe innuat , nemo rei Geographicæ peritus pro Briga expli- caverit. Henelius ſimili conjectura ex voce Bardum, quo nomine caſtrum iſtud Dlugoſſus & Cromerus l. 4. impertiunt,ſuſpicatur hodiernam Wartham fuiſſe. Verbo tectum eſt, quo proprie loco caſtrum hoc ſteterit- b) Pulkava addit: ubi nunc monasterium situm est, scilicet Kamenz, Ordinis Ciftercien- ſis. Henelius in Excerptis Ducatus Monſterbergenſis ex Sileſia Magna Heſſi, & ar- chivo cjusdem monasterii refert, quod Brzetislaus in hoc castro honori S. Proco- pii ſacelium condiderit. Sed cum S. Procopius amplius ſæculo poſterius primum canonizatus fuerit , vix fidem hæc relatio meretur, niſi dicamus ſacellum cujus cujus Sancti honori a Brzetisiao conſtructum, tandem in S. Procopii titulum trauſ- iiſſe. c) Kadlubecius epiſt. 23 p. 669.
Strana 14
ANNUS I096. ad annum præſentem narrat Dlugoſſus. d) Ait itaque Wladislao Po- loniæ Duci fuiſſe filium Zbignæum nomine ex pellice natum, ante- quam ex Juditha legitimum filium Boleslaum ſuſcepiſſet, hunc a patre in monaſterium aliquod Saxoniæ detruſum attonſumque, partim ut la- teret, partim ne legitimo filio incommodaret. Multos hoc ipſo tem- pore fuiſſe in Bohemia exules milites fugitivosque Polonos, qui præ- ſertim tyrannide Setegii Palatini Cracovienſis (auctoritate plurimum apud Wladislaum pollentis) ſeu ejecti fuerant, ſeu ipſi patriam deſeru- erant. Hos a Brzetislao Duce Bohemiæ ſollicitationibus crebris pulſa- tos, pecuniisque emptos, ut Zbignæum monasterio extraherent, inque vicina Wratislavienſi provincia fibi Ducem crearent, habituros in ſe, Bohemisque certum præſidium, moliminumque ſuorum fulcimentum. Wratislavienſis vero castri & provinciæ tunc Præfecturam tenuisse quendam Comitem nomine Magnum, claritate generis & meritis erga Wladislaum ſumme conſpicuum, odiis tamen plurimis a Setegio ex- agitatum. Hunc itaque a Zbignæo & exulibus Polonis poftremum precibus victum, ut in castrum admitterentur eo tamen pacto & con- ditione, ne quid contra patriam & Patrem Wladislaum molirentur. Rem nihilominus gravius a Wladialao, graviſſime a Setegio acceptam : & quanquam Magnus Comes multis ſe perpurgaſſet, impulſibus tamen Setegii Wladislaum exercitum Wratislavienſi provinciæ admovisse. Nuncio ad Zbignæum complicesque perlato profugiſſe omnes, atque ſe intra caſtrum civitatisque Cruſvicenſis muros recepiſſe, quare Wladislao patuiſſe non modo ceteras omnes ditionis Wratislavienſis urbes & ca- stella, ſed & ipſam arcem Wratislavienſem, ubi ab ejusdem Præfecto Magno cum omni humilitate & devotione receptus fuit; clementius dein eodem Comite objurgato Wladislaum provinciam eam concessiffe al- teri filiorum Boleslao, Curatore ei Vislao dato, denique citato curſu ad perdomandum Zbignæum ſociosque exercitum Cruſvicium direxiſ- ſe. Sub hæc ex condicto irrupiſſe Brzetislaum Ducem Bohemiæ in Sile- fiam, vicinas omnes Niſſæ fluvii regiones populatum, caftrum Bardo ce- piſſe ignique tradidiſſe, mox in rupe prærupta novum caſtrum Kamieniec exstruxiffe Quæ fi quis diligentius fuis momentis in omnes partes excu- tiat, facile deprehendet priora ex incertiſſimis Kadlubecii relationibus, poſteriora ex Coſma noſtro conſarcinata fuiſſe, quæ vel eo nullam fi- dem merentur, quod incredibile fit Brzetislaum adverfus nepotem ſuum ex Juditha ſorore genitum, tantis beneficiis a ſe hoc ipſo tem- 14 Confutantur. po- d) Dlugoſſus L. 4 p. 332.
ANNUS I096. ad annum præſentem narrat Dlugoſſus. d) Ait itaque Wladislao Po- loniæ Duci fuiſſe filium Zbignæum nomine ex pellice natum, ante- quam ex Juditha legitimum filium Boleslaum ſuſcepiſſet, hunc a patre in monaſterium aliquod Saxoniæ detruſum attonſumque, partim ut la- teret, partim ne legitimo filio incommodaret. Multos hoc ipſo tem- pore fuiſſe in Bohemia exules milites fugitivosque Polonos, qui præ- ſertim tyrannide Setegii Palatini Cracovienſis (auctoritate plurimum apud Wladislaum pollentis) ſeu ejecti fuerant, ſeu ipſi patriam deſeru- erant. Hos a Brzetislao Duce Bohemiæ ſollicitationibus crebris pulſa- tos, pecuniisque emptos, ut Zbignæum monasterio extraherent, inque vicina Wratislavienſi provincia fibi Ducem crearent, habituros in ſe, Bohemisque certum præſidium, moliminumque ſuorum fulcimentum. Wratislavienſis vero castri & provinciæ tunc Præfecturam tenuisse quendam Comitem nomine Magnum, claritate generis & meritis erga Wladislaum ſumme conſpicuum, odiis tamen plurimis a Setegio ex- agitatum. Hunc itaque a Zbignæo & exulibus Polonis poftremum precibus victum, ut in castrum admitterentur eo tamen pacto & con- ditione, ne quid contra patriam & Patrem Wladislaum molirentur. Rem nihilominus gravius a Wladialao, graviſſime a Setegio acceptam : & quanquam Magnus Comes multis ſe perpurgaſſet, impulſibus tamen Setegii Wladislaum exercitum Wratislavienſi provinciæ admovisse. Nuncio ad Zbignæum complicesque perlato profugiſſe omnes, atque ſe intra caſtrum civitatisque Cruſvicenſis muros recepiſſe, quare Wladislao patuiſſe non modo ceteras omnes ditionis Wratislavienſis urbes & ca- stella, ſed & ipſam arcem Wratislavienſem, ubi ab ejusdem Præfecto Magno cum omni humilitate & devotione receptus fuit; clementius dein eodem Comite objurgato Wladislaum provinciam eam concessiffe al- teri filiorum Boleslao, Curatore ei Vislao dato, denique citato curſu ad perdomandum Zbignæum ſociosque exercitum Cruſvicium direxiſ- ſe. Sub hæc ex condicto irrupiſſe Brzetislaum Ducem Bohemiæ in Sile- fiam, vicinas omnes Niſſæ fluvii regiones populatum, caftrum Bardo ce- piſſe ignique tradidiſſe, mox in rupe prærupta novum caſtrum Kamieniec exstruxiffe Quæ fi quis diligentius fuis momentis in omnes partes excu- tiat, facile deprehendet priora ex incertiſſimis Kadlubecii relationibus, poſteriora ex Coſma noſtro conſarcinata fuiſſe, quæ vel eo nullam fi- dem merentur, quod incredibile fit Brzetislaum adverfus nepotem ſuum ex Juditha ſorore genitum, tantis beneficiis a ſe hoc ipſo tem- 14 Confutantur. po- d) Dlugoſſus L. 4 p. 332.
Strana 15
BRZETISLAI II. 4. pore cumulatum, pro ſpurio filio Wladislai arma prehendiſſe, præ- ſertim cum Coſmas noſter ſynchronus jam anno 1193 Boleslao filiio om- nes finitimas Bohemiæ regiones in Silefia conceſsas affirmet, cum Brzetislaum Ducem Bohemiæ avunculum, non commentitium illum Vislaum Boleslao Curatorem datum afferat, cum postea ab eodem Brze- tislao enſiferi dignitate non modo nobilitatum, ſed etiam tributi Polo- nici parte donatum perhibeat: quæ profecto evincunt Boleslaum Wla- dislai filium potiſſimum in aula Brzetislai verſatum educatumque fuiſ- ſe, adeo ut totum illud figmentorum ædificium penitus ruat. Sed jam firmioribus tibicinibus fulciri ea videntur a Coſma no- ſtro prætermiſſa, quæ de apparato adverſus Brzetislaum præſente an- no Hungarico bello ab ejusdem gentis vetustioribus ſcriptoribus refe- runtur ; quique Ladislaum Regem Hungariæ bello Bohemico immor- tuum fuiſſe concordi ſententia ſcribunt. Mortei quidem Ladislai Re- gis vetuſta quæquæ chronica, ipſeque Thwroczius (non Thworcius, e) ut perperam eum paſſim appellat doct. Pub.) ad annum fuperiorem diemque III. ſeu IV. Kalendas Augufti defigunt, at doct. Vir Georgius Pray f) ex diplomate Colomanni Regis computuque annorum Impe- rii ſui convincit , eam nonniſi præſente accidiſſe , qui igitur tanquam certior ſtatuendus. g) Jam vero Ladislaum Regem expeditioni Bohe- micæ immortuum fuiſſe, non modo Biographus illius, b) aliique ve- teres, ſed & Thwroczius c. l. his verbis refert: Rex autem (Ladis- laus) congregato exercitu ſuo cœpit ire contra Bohemos propter injuriam nepotis ſui . . . , cum autem perveniſſet in confinium Bohemorum, gravis infirmitas invafit eum . . . , ſanctitate igitur & gratia ple- nus tranſiit ad conſortia Angelorum anno regni ſui XIX, & ſepultus Waradini in monaſterio ſuo. i) Cum Thwroczius aliique ſcriptores Hungarici propter injuriam nepotis ſui hanc expeditionem bellicam Ladislaus Rex Hung. expedi- tioni Bohemt- cæ immoritur. 15 ſuſ- e) Thwroczius c. 59. f) Annal. Hung. 1. 2. p. 93. g) Doct. Pub. P. nostrum Ad- auctum ommi critici merito & exiſtimatione exuit, quod cum Thwroczio, Hagecio aliisque mortem Ladislai Regis ad annum ſuperiorem reponat, cum annum 1096. primus omnium detexerit Georgius Pray , e quo doct. Pub. hauſit , & cujus pennis instar Æſopicæ illius cornicullæ gloriatur, ſed hem ! dum Ariſtarchus iſte P. noſtrum Adauctum tam indigne perſtringit eodem Ioco in pudendum indignumque quovis hi- ſtorico errorem prolabitur, cum pag. 88. Colomannum Regem Succeſſorem, filium ejusdem defuncti Ladislai Regis facit, quem vel ex Thwroczio a ſe toties laudato b) Acta SS. T. V. pag. 135. alibique diſcere potuit : filium Regis Geizæ fuiſſe. Junii ad 27 ejusdem. i) Thwroczius c. l. Pub. Chronoſ Geſchich. Bóh. mens 4Thl. I Band Seit67
BRZETISLAI II. 4. pore cumulatum, pro ſpurio filio Wladislai arma prehendiſſe, præ- ſertim cum Coſmas noſter ſynchronus jam anno 1193 Boleslao filiio om- nes finitimas Bohemiæ regiones in Silefia conceſsas affirmet, cum Brzetislaum Ducem Bohemiæ avunculum, non commentitium illum Vislaum Boleslao Curatorem datum afferat, cum postea ab eodem Brze- tislao enſiferi dignitate non modo nobilitatum, ſed etiam tributi Polo- nici parte donatum perhibeat: quæ profecto evincunt Boleslaum Wla- dislai filium potiſſimum in aula Brzetislai verſatum educatumque fuiſ- ſe, adeo ut totum illud figmentorum ædificium penitus ruat. Sed jam firmioribus tibicinibus fulciri ea videntur a Coſma no- ſtro prætermiſſa, quæ de apparato adverſus Brzetislaum præſente an- no Hungarico bello ab ejusdem gentis vetustioribus ſcriptoribus refe- runtur ; quique Ladislaum Regem Hungariæ bello Bohemico immor- tuum fuiſſe concordi ſententia ſcribunt. Mortei quidem Ladislai Re- gis vetuſta quæquæ chronica, ipſeque Thwroczius (non Thworcius, e) ut perperam eum paſſim appellat doct. Pub.) ad annum fuperiorem diemque III. ſeu IV. Kalendas Augufti defigunt, at doct. Vir Georgius Pray f) ex diplomate Colomanni Regis computuque annorum Impe- rii ſui convincit , eam nonniſi præſente accidiſſe , qui igitur tanquam certior ſtatuendus. g) Jam vero Ladislaum Regem expeditioni Bohe- micæ immortuum fuiſſe, non modo Biographus illius, b) aliique ve- teres, ſed & Thwroczius c. l. his verbis refert: Rex autem (Ladis- laus) congregato exercitu ſuo cœpit ire contra Bohemos propter injuriam nepotis ſui . . . , cum autem perveniſſet in confinium Bohemorum, gravis infirmitas invafit eum . . . , ſanctitate igitur & gratia ple- nus tranſiit ad conſortia Angelorum anno regni ſui XIX, & ſepultus Waradini in monaſterio ſuo. i) Cum Thwroczius aliique ſcriptores Hungarici propter injuriam nepotis ſui hanc expeditionem bellicam Ladislaus Rex Hung. expedi- tioni Bohemt- cæ immoritur. 15 ſuſ- e) Thwroczius c. 59. f) Annal. Hung. 1. 2. p. 93. g) Doct. Pub. P. nostrum Ad- auctum ommi critici merito & exiſtimatione exuit, quod cum Thwroczio, Hagecio aliisque mortem Ladislai Regis ad annum ſuperiorem reponat, cum annum 1096. primus omnium detexerit Georgius Pray , e quo doct. Pub. hauſit , & cujus pennis instar Æſopicæ illius cornicullæ gloriatur, ſed hem ! dum Ariſtarchus iſte P. noſtrum Adauctum tam indigne perſtringit eodem Ioco in pudendum indignumque quovis hi- ſtorico errorem prolabitur, cum pag. 88. Colomannum Regem Succeſſorem, filium ejusdem defuncti Ladislai Regis facit, quem vel ex Thwroczio a ſe toties laudato b) Acta SS. T. V. pag. 135. alibique diſcere potuit : filium Regis Geizæ fuiſſe. Junii ad 27 ejusdem. i) Thwroczius c. l. Pub. Chronoſ Geſchich. Bóh. mens 4Thl. I Band Seit67
Strana 16
16 ANNUS 1096. ſuſceptam a Ladislao Rege Hungariæ memorent, principia harum injuriarum jam a multo ſuperioribus annis ipſoque imperio Wratislai Regis repetenda sunt, ubi ea indicare non prætermiſimus, cum ſcili- cet Wratislaus Ottonis Moraviæ Ducis filios ex forore Ladislai Regis Hungariæ genitos fibi infeftos rebellesque patriis ditionibus exuit & apud Ladislaum Regem Hungariæ perfugium & patrocinium quærere compulit, quorum quidem defensionem Ladislaus perpetuo tuitus, nihil non egit, ut nepotes cum forore ſua in patrias ditiones restituerentur; hoc ipſo Ladislao urgente jam multo ante Jaromirum epiſcopum Pra- genſem, denique etiam Conradum fratres defuncti Ottonis defensio- nem fruſtra infelicium iſtorum nepotum ſuſcepiſſe meminimus. Con- radi imperium poſtea tam breve tamque paucis menſibus arctatum fuit, ut vix de restitutione nepotum fuorum Ladislaique Regis cogi- tari potuerit : non alio igitur hi apparatus bellici Ladislai Regis anno præſente ſpectavere, quam ut tandem nepotes ſuos Ottonis filios Swa- toplukum & Ottikum, cum ſorore ſua Euphemia, matre illorum, in pa- trias ditiones reftitueret, videturque Ladislaus hoc ipſo apparatu bel- lico adhuc ante mortem fuam id effeciffe, ut Brzetislaus Dux bona pace eos in Moraviam, reddita illis paterna hereditate, receperit: nam paulo poſt ipſos cum matre ſua in Moravia fuiſſe, atque iſthic tran- quille egiſſe ex Coſma legemus. De nepotibus itaque Conradi Ducis, Ladislaique Regis, non ipſo Conrado jam tribus annis præmortuo ex- plicandus hic Thwroczii locus; qui vero chaos ariolationum de hoc ipſo Ladislai apparatu bellico tribus pene paginis deductarum legere avet, adeat doctiſſimum Pubitſchka. k) Non poterat unquam Brzetislaus concoquere eam funeftam male- factorum memoriam , quæ alias in Ducum Bohemiæ præceſſorumque ſuorum capita machinata fuerat Wrſſoveciæ gentis malevolentia, quæ uti animum illius ad omnesWrffoveciorum motus vigilem attentumque reddidere , ita in viſceribus ipſis implacabile quoddam odium nutrive- re. Erat hoc anno Brzetislao a ſecretis, comesque itineris in Silefia Mutina Wrſſovecius filius Boſey, qui ob elatum ſuum ſupercilium jam erebrius Brzetislai mite alioquin ingenium offenderat, Caſtro Kame- nec jam jam ad faſtigium perducto Princeps reconditas ſuæ indigna- tionis flammas haud amplius ſupprimere valens, cum homine ſeorſum vocato omnia ex ordine acrius expostulare cœpit, verbis minime ob- ſcu- k) Chronol, Geſch. Böhmens,
16 ANNUS 1096. ſuſceptam a Ladislao Rege Hungariæ memorent, principia harum injuriarum jam a multo ſuperioribus annis ipſoque imperio Wratislai Regis repetenda sunt, ubi ea indicare non prætermiſimus, cum ſcili- cet Wratislaus Ottonis Moraviæ Ducis filios ex forore Ladislai Regis Hungariæ genitos fibi infeftos rebellesque patriis ditionibus exuit & apud Ladislaum Regem Hungariæ perfugium & patrocinium quærere compulit, quorum quidem defensionem Ladislaus perpetuo tuitus, nihil non egit, ut nepotes cum forore ſua in patrias ditiones restituerentur; hoc ipſo Ladislao urgente jam multo ante Jaromirum epiſcopum Pra- genſem, denique etiam Conradum fratres defuncti Ottonis defensio- nem fruſtra infelicium iſtorum nepotum ſuſcepiſſe meminimus. Con- radi imperium poſtea tam breve tamque paucis menſibus arctatum fuit, ut vix de restitutione nepotum fuorum Ladislaique Regis cogi- tari potuerit : non alio igitur hi apparatus bellici Ladislai Regis anno præſente ſpectavere, quam ut tandem nepotes ſuos Ottonis filios Swa- toplukum & Ottikum, cum ſorore ſua Euphemia, matre illorum, in pa- trias ditiones reftitueret, videturque Ladislaus hoc ipſo apparatu bel- lico adhuc ante mortem fuam id effeciffe, ut Brzetislaus Dux bona pace eos in Moraviam, reddita illis paterna hereditate, receperit: nam paulo poſt ipſos cum matre ſua in Moravia fuiſſe, atque iſthic tran- quille egiſſe ex Coſma legemus. De nepotibus itaque Conradi Ducis, Ladislaique Regis, non ipſo Conrado jam tribus annis præmortuo ex- plicandus hic Thwroczii locus; qui vero chaos ariolationum de hoc ipſo Ladislai apparatu bellico tribus pene paginis deductarum legere avet, adeat doctiſſimum Pubitſchka. k) Non poterat unquam Brzetislaus concoquere eam funeftam male- factorum memoriam , quæ alias in Ducum Bohemiæ præceſſorumque ſuorum capita machinata fuerat Wrſſoveciæ gentis malevolentia, quæ uti animum illius ad omnesWrffoveciorum motus vigilem attentumque reddidere , ita in viſceribus ipſis implacabile quoddam odium nutrive- re. Erat hoc anno Brzetislao a ſecretis, comesque itineris in Silefia Mutina Wrſſovecius filius Boſey, qui ob elatum ſuum ſupercilium jam erebrius Brzetislai mite alioquin ingenium offenderat, Caſtro Kame- nec jam jam ad faſtigium perducto Princeps reconditas ſuæ indigna- tionis flammas haud amplius ſupprimere valens, cum homine ſeorſum vocato omnia ex ordine acrius expostulare cœpit, verbis minime ob- ſcu- k) Chronol, Geſch. Böhmens,
Strana 17
BRZETISLAI II. 4. 17 ſcuris innuens, niſi miſericordia, Deique timor ſe retraxiſſet, pridem meritum fuiſſe, quem orbatum oculis ad ſempiternas tenebras dam- uaſſet. Quid quod? a latere ſuo remotum, conceſſis nonniſi duobus clientibus in Bohemiam tranſportari jubet, omnesque illius ditiones fiſco Ducali addicit. I) At vero Mutina atrociora metuens per viam manu cuſtodum elapſus eſt, fugæque præsidio ſalutem in Polonía quæ- sivit. Ea re magis magisque exaſperatus Principis animus, ut pri- mum in Bohemiam reverſus est, comprehendi fratrem illius, Cac no- mine, navique cum uxore & duobus filiis impositos in Srbiam m) trans- ferri juſſit, qui Mutinam ſecuti apud Wladislaum Polonum præſidium invenere. Coſmæ epiſcopo Pragenſi (qui hoc anno munificentia cumpri- mis Brzetislai Ducis acceleratum conſumatumque templum SS. Mar- tyrum Viti, Wenceslai atque Adalberti cum Collegio Canonicorum Calendis Maji conſecraverat) non modicum negotium faceſſivit licen- tia gentium Teutonicarum, præſertim Franconicarum tanto numero in expeditionem ſacram effuſarum, ut teſte Coſma rari coloni domi rema. nerent. Pervagatus est Germaniæ regiones communis rumor Sara- cenorum tyrannidem in Palæstina præcipue Judæorum proditionibus, commeatibus, pecuniisque adjuvari. Hoc rumore ſubito tantus Chri- stianorum enatus furor, tantumque odium, ut quæquæ loca Judæos colere comperirent, eos aut neci darent, aut ad ſuſcipiendum baptiſ- mum graviſſimis minis cogerent, quali quantaque inſania vel ſolum Moguntiæ nongentos Judæos cum uxoribus liberisque trucidatos fuiſ- ſe hiſtorici ejusce temporis perhibent. Hoc ipſo implacabili odio quodammodo ebrius cruce ſignatus populus, ubicunque in Judæos in- cidit, eis minime parcendum ratus est, cumque propter multitudinem C com- 1) Ex posterioribus relatis Coſmæ manifeſtum fit Litomericium hoc anno inter ditiones fuiſle Mutinæ, Satecium vero in poteſtate fratris Boſey, cui utrique poſtea anno 1101 Borzivogius Dux has civitates reddidit. Stranskius Reipubl. Boj. c. 2. Litomericium ab anno 1019 continuo in poſſeſſione Wrſſoveciorum fuiſſe contendit , atque hoe tandem anno primum in jus prærogativamque Ducalium & Regiarum ſubintraſſe ur- bium ſtatuit. At vero ego dubitare nolim Litomerieium jam multo ante , præſer- tim eum Spitigneus iſthic collegiatam fundavit cecleſiam , fuiſſe juris Ducalis , aliis tamen atque aliis de Ducibus noîtris benemeritis Viris , non ſecus atque Satecium, Bilinam &c. in beneficium conceſſum fuiſſe , quo jure tituloque illud rurſum Mu- tina a Borzivogio recepit , ſcilicet titulo Comitis ſeu Caſtellani & Præfecti Litome- ricenſis, m) Coſmam noſtrum per Srbiam hodiernam Miſniam & Luſatiam in- tellexiſſe jam alias indicavimus. Conſecratur ec- cleſta S. Vitie Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1, B. S. 75.
BRZETISLAI II. 4. 17 ſcuris innuens, niſi miſericordia, Deique timor ſe retraxiſſet, pridem meritum fuiſſe, quem orbatum oculis ad ſempiternas tenebras dam- uaſſet. Quid quod? a latere ſuo remotum, conceſſis nonniſi duobus clientibus in Bohemiam tranſportari jubet, omnesque illius ditiones fiſco Ducali addicit. I) At vero Mutina atrociora metuens per viam manu cuſtodum elapſus eſt, fugæque præsidio ſalutem in Polonía quæ- sivit. Ea re magis magisque exaſperatus Principis animus, ut pri- mum in Bohemiam reverſus est, comprehendi fratrem illius, Cac no- mine, navique cum uxore & duobus filiis impositos in Srbiam m) trans- ferri juſſit, qui Mutinam ſecuti apud Wladislaum Polonum præſidium invenere. Coſmæ epiſcopo Pragenſi (qui hoc anno munificentia cumpri- mis Brzetislai Ducis acceleratum conſumatumque templum SS. Mar- tyrum Viti, Wenceslai atque Adalberti cum Collegio Canonicorum Calendis Maji conſecraverat) non modicum negotium faceſſivit licen- tia gentium Teutonicarum, præſertim Franconicarum tanto numero in expeditionem ſacram effuſarum, ut teſte Coſma rari coloni domi rema. nerent. Pervagatus est Germaniæ regiones communis rumor Sara- cenorum tyrannidem in Palæstina præcipue Judæorum proditionibus, commeatibus, pecuniisque adjuvari. Hoc rumore ſubito tantus Chri- stianorum enatus furor, tantumque odium, ut quæquæ loca Judæos colere comperirent, eos aut neci darent, aut ad ſuſcipiendum baptiſ- mum graviſſimis minis cogerent, quali quantaque inſania vel ſolum Moguntiæ nongentos Judæos cum uxoribus liberisque trucidatos fuiſ- ſe hiſtorici ejusce temporis perhibent. Hoc ipſo implacabili odio quodammodo ebrius cruce ſignatus populus, ubicunque in Judæos in- cidit, eis minime parcendum ratus est, cumque propter multitudinem C com- 1) Ex posterioribus relatis Coſmæ manifeſtum fit Litomericium hoc anno inter ditiones fuiſle Mutinæ, Satecium vero in poteſtate fratris Boſey, cui utrique poſtea anno 1101 Borzivogius Dux has civitates reddidit. Stranskius Reipubl. Boj. c. 2. Litomericium ab anno 1019 continuo in poſſeſſione Wrſſoveciorum fuiſſe contendit , atque hoe tandem anno primum in jus prærogativamque Ducalium & Regiarum ſubintraſſe ur- bium ſtatuit. At vero ego dubitare nolim Litomerieium jam multo ante , præſer- tim eum Spitigneus iſthic collegiatam fundavit cecleſiam , fuiſſe juris Ducalis , aliis tamen atque aliis de Ducibus noîtris benemeritis Viris , non ſecus atque Satecium, Bilinam &c. in beneficium conceſſum fuiſſe , quo jure tituloque illud rurſum Mu- tina a Borzivogio recepit , ſcilicet titulo Comitis ſeu Caſtellani & Præfecti Litome- ricenſis, m) Coſmam noſtrum per Srbiam hodiernam Miſniam & Luſatiam in- tellexiſſe jam alias indicavimus. Conſecratur ec- cleſta S. Vitie Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1, B. S. 75.
Strana 18
18 ANNUS 1096. Judæi Fra- genſes a cruce ſignatis inviti kaptizati re- deunt ad vomi- tum. commeatusque haud una via progredi poſſet, accidit, ut non modi- ca pars per Bohemiam iter carperet. n) Iſthic magno numero re- pertos judæos uno impetu involant, atque vel invitos (Brzetislao Duce abſente, Coſma vero epiſcopo Pragenfi fruſtra obnitente, Optimatum- que opem incaſſum implorante) facro baptiſmatis fonte abluunt. Sed vix Bohemiæ ſinibus hæc tumultuans turba excefferat, Judæi poſito metu tanquam canes ad vomitum redeuntes, priftinis fuis legibus ritibus- que inftitere. o) Ceterum minus vera fubjunxit Hagecius, cum hoc anno cruce ſignatis omnia ex voto fluxiſſe, non modo potentiſſimam urbem Nicænam, ſed etiam vaſtiſlimas provincias Turcis ereptas fuiſ- ſe narrat, quibus omnia contraria leguntur in Anonymo ſynchrono, qui hiſtoriam belli ſacri diligenter executus eſt. p) Moritur An- dreas epiſcopus Olomucenſis, Si tam certus effet annus obitus Andreæ epiſcopi Olomucenfis, atque dies et, non hic nos fluctuatio in eo defigendo agitaret. Dies nempe obitus confignatus eft in Necrologio Bohemico a nobis Tomo III. Monum. vulgato, in quo menſe Majo pag. 12 hæc leguntur : XI. Kl. O Andreas epiſcopus Moruvi�, ut proinde 22. Maji mortuum fuiſſe teneamus, quam quidem diem non modo Auguſtinus, ſed & omnes, qui de epiſcopis Moraviæ ſcripſere, ignoraverunt. Annus vero obitus, quod ſcio, a nemine vetuftiorum adnotatus eft. Primus omnium Auguſtinus hanc chronologicam notam adjecit: quum Andreas quin- que annis præfuiſſet, moritur, atque in eccleſia ſua ſancti Petri ſepeli- tur, q) ut hodie neſciamus, nuim quinque annis integris, num quin- to nonniſi inchoato præſederit, num Auguſtinus, aut is, qui Catalo- gum iftum texuit, annos hos quinque ab ejus electione, num a con- fecratione numeraverint, ut taceam narrationem integram Auguſtini de Andrea epiſcopo Olomucenſi ejusque ſucceſſore Petro pluribus ſca- tere erroribus : nam de priore ait: Ejus Pontificatu Wratislaus pri- mus 1) Hujus tranſitus præter Coſmam etiam meminere Annaliſta & Chronographus Saxo ad præſentem annum , qui ajunt XII. millia hominum plus minus per Bohemiam a quodam presbytero Folemaro ductos. Weleslavina ad Non. Aug. p. 417. ex Crenzheimio refert etiam Brzetislaum ſe Principibus Gallis Italisque adjunxiſſe, ſed id falſum eſt. o) Coſmas noſter addit : Epiſcopi & Prælatorum eccleſiæ poterat hoc adſcribi negligentiæ. Veroſimillime quodnon omnem moverint lapidem in per- ſuadenda, retinendaque hac gente, quæ ſemel per baptiſmum in contubernium Chri- ſtianorum ingreſſa videbatur. p) Apud Mabillonium T. I. Muſæi Ital. item apu l Albericum ad h. an. denique apud Bernardum Theſaurarium in Muratorii T. VII. q) Auguſtinus in Catalogo epiſc. Olom. p. 280.
18 ANNUS 1096. Judæi Fra- genſes a cruce ſignatis inviti kaptizati re- deunt ad vomi- tum. commeatusque haud una via progredi poſſet, accidit, ut non modi- ca pars per Bohemiam iter carperet. n) Iſthic magno numero re- pertos judæos uno impetu involant, atque vel invitos (Brzetislao Duce abſente, Coſma vero epiſcopo Pragenfi fruſtra obnitente, Optimatum- que opem incaſſum implorante) facro baptiſmatis fonte abluunt. Sed vix Bohemiæ ſinibus hæc tumultuans turba excefferat, Judæi poſito metu tanquam canes ad vomitum redeuntes, priftinis fuis legibus ritibus- que inftitere. o) Ceterum minus vera fubjunxit Hagecius, cum hoc anno cruce ſignatis omnia ex voto fluxiſſe, non modo potentiſſimam urbem Nicænam, ſed etiam vaſtiſlimas provincias Turcis ereptas fuiſ- ſe narrat, quibus omnia contraria leguntur in Anonymo ſynchrono, qui hiſtoriam belli ſacri diligenter executus eſt. p) Moritur An- dreas epiſcopus Olomucenſis, Si tam certus effet annus obitus Andreæ epiſcopi Olomucenfis, atque dies et, non hic nos fluctuatio in eo defigendo agitaret. Dies nempe obitus confignatus eft in Necrologio Bohemico a nobis Tomo III. Monum. vulgato, in quo menſe Majo pag. 12 hæc leguntur : XI. Kl. O Andreas epiſcopus Moruvi�, ut proinde 22. Maji mortuum fuiſſe teneamus, quam quidem diem non modo Auguſtinus, ſed & omnes, qui de epiſcopis Moraviæ ſcripſere, ignoraverunt. Annus vero obitus, quod ſcio, a nemine vetuftiorum adnotatus eft. Primus omnium Auguſtinus hanc chronologicam notam adjecit: quum Andreas quin- que annis præfuiſſet, moritur, atque in eccleſia ſua ſancti Petri ſepeli- tur, q) ut hodie neſciamus, nuim quinque annis integris, num quin- to nonniſi inchoato præſederit, num Auguſtinus, aut is, qui Catalo- gum iftum texuit, annos hos quinque ab ejus electione, num a con- fecratione numeraverint, ut taceam narrationem integram Auguſtini de Andrea epiſcopo Olomucenſi ejusque ſucceſſore Petro pluribus ſca- tere erroribus : nam de priore ait: Ejus Pontificatu Wratislaus pri- mus 1) Hujus tranſitus præter Coſmam etiam meminere Annaliſta & Chronographus Saxo ad præſentem annum , qui ajunt XII. millia hominum plus minus per Bohemiam a quodam presbytero Folemaro ductos. Weleslavina ad Non. Aug. p. 417. ex Crenzheimio refert etiam Brzetislaum ſe Principibus Gallis Italisque adjunxiſſe, ſed id falſum eſt. o) Coſmas noſter addit : Epiſcopi & Prælatorum eccleſiæ poterat hoc adſcribi negligentiæ. Veroſimillime quodnon omnem moverint lapidem in per- ſuadenda, retinendaque hac gente, quæ ſemel per baptiſmum in contubernium Chri- ſtianorum ingreſſa videbatur. p) Apud Mabillonium T. I. Muſæi Ital. item apu l Albericum ad h. an. denique apud Bernardum Theſaurarium in Muratorii T. VII. q) Auguſtinus in Catalogo epiſc. Olom. p. 280.
Strana 19
BRZETISLAI II. 4. 19 mus Dux Boemiæ epiſcopalem ſedem ex Poleſſowicz tranſtulit in Olomucz , atque illic eccleſiam cathedralem ſub titulo ſanctorum Apoſtolorum Petri & Pauli in ſuburbanis erexit r) At ex authenticis instrumentis, Gre- gorii ſcilicet VII. epistolis Parte V. Annalium prolatis, Vincentio no- ſtro p. 31. ipſiusque Coſmæ verbis manifeſtum eft Olomucii ante an- nos viginti & amplius ſub Joanne epiſcopo Olomucenſi jam fuiſſe ſe- dem epiſcopalem, vixque a Wratislao Rege hanc translationem fieri potuiſſe, cum fuerit præmortuus , antequaim Andreas conſecratus fuiſ- ſet. Quare neſcio, quid ſibi velit doct. Pubitſchka, s) dum Andream hunc primum epiſcopum Olomucenſem ea de cauſa appellandum ftatuit, quod ab eo non interrupta ſeries epiſcoporum Olomucenſium occi- piat, quaſi ante eum iſthic ſedes epiſcopalis non fuiſſet, t) aut An- dreas poſt diſſolutam unionem epiſcopatus Olomucensis a Pragensi primus epiſcopus fuiſset, cum certum fit multo ante & Weczelonem & Joannem veros legitimosque epiſcopos Olomucenſes fuiſſe, de quo- rum priore præter Coſinam, inſtrumentum fundationis Wifſehraden- ſis his verbis: & Domini Olomucensis epiſcopi Weczelonis, de altero epi- ſtolæ Gregorii VII. u) Verius nos igitur , & ſanæ criſi conformius poſt reſuſcitatum epiſcopatum Moraviæ ſeriem epiſcoporum Olomu- cenfium a Weczelone inchoare, eorumque Præſulatus annos ſupputa- re cœpimus, amicum Lectorem orantes, ut hunc primum annum Præ- ſulatus Andreæ eouſque benevole fustineat, dum certior detegatur, quem quidem ex ſola ſupramemorata Augustini Moravienfis Nota Chronologica conjecimus. Fortaſſis hæc & alia de epiſcopis Olomu- cenſibus in majorem lucem collocabit Magnoaldi Ziegelbaueri Olomu- cium Sacrum, cujus præfationem jam præmisit excuſamque dedit in Iufulis ſuis doctis Moraviæ p. 192. Clar. Vir Joſephus Wratislaus de Monſe, e quo edocemur Auguſtinum Catalogi ſui epiſcoporum Olomucenſium potiſſimam partem ex vetustiore membranaceo ſæculi XV. Codice exſcripſiſſe. Sed ut ad Petrum, qui Andreæ in Præſula- tu (quoquo demum anno) ſucceſsit, tranſeamus, de eo hæc, tacenti- bus veteribus, refert Augustinus p. 280: Canonicus Regularis Straho- C 2 Succedit An- dreas. vien- r) Idem ibidem. ſ) In Chronol. Geschichten Böhmens. 1) Vincentius c. 1. de Henrico Zdik epiſcopo Olomuc. p. 31 ait : In ipſa civitate Olomuc monaſterium in honorem ſancti Wenceslai martyris Chriſti in inſa arce a primis ejusdem terræ Duci- bus inceptum honorifice perduxit, & ibi XII. Canonicis locatis ſedem epiſcopatus ab ec- cleſia S. Petri ( in eadem urbe fita) tranſtulit. u) Vide diploma P. V. Annalium meorum p. 545. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1. B. S.68.
BRZETISLAI II. 4. 19 mus Dux Boemiæ epiſcopalem ſedem ex Poleſſowicz tranſtulit in Olomucz , atque illic eccleſiam cathedralem ſub titulo ſanctorum Apoſtolorum Petri & Pauli in ſuburbanis erexit r) At ex authenticis instrumentis, Gre- gorii ſcilicet VII. epistolis Parte V. Annalium prolatis, Vincentio no- ſtro p. 31. ipſiusque Coſmæ verbis manifeſtum eft Olomucii ante an- nos viginti & amplius ſub Joanne epiſcopo Olomucenſi jam fuiſſe ſe- dem epiſcopalem, vixque a Wratislao Rege hanc translationem fieri potuiſſe, cum fuerit præmortuus , antequaim Andreas conſecratus fuiſ- ſet. Quare neſcio, quid ſibi velit doct. Pubitſchka, s) dum Andream hunc primum epiſcopum Olomucenſem ea de cauſa appellandum ftatuit, quod ab eo non interrupta ſeries epiſcoporum Olomucenſium occi- piat, quaſi ante eum iſthic ſedes epiſcopalis non fuiſſet, t) aut An- dreas poſt diſſolutam unionem epiſcopatus Olomucensis a Pragensi primus epiſcopus fuiſset, cum certum fit multo ante & Weczelonem & Joannem veros legitimosque epiſcopos Olomucenſes fuiſſe, de quo- rum priore præter Coſinam, inſtrumentum fundationis Wifſehraden- ſis his verbis: & Domini Olomucensis epiſcopi Weczelonis, de altero epi- ſtolæ Gregorii VII. u) Verius nos igitur , & ſanæ criſi conformius poſt reſuſcitatum epiſcopatum Moraviæ ſeriem epiſcoporum Olomu- cenfium a Weczelone inchoare, eorumque Præſulatus annos ſupputa- re cœpimus, amicum Lectorem orantes, ut hunc primum annum Præ- ſulatus Andreæ eouſque benevole fustineat, dum certior detegatur, quem quidem ex ſola ſupramemorata Augustini Moravienfis Nota Chronologica conjecimus. Fortaſſis hæc & alia de epiſcopis Olomu- cenſibus in majorem lucem collocabit Magnoaldi Ziegelbaueri Olomu- cium Sacrum, cujus præfationem jam præmisit excuſamque dedit in Iufulis ſuis doctis Moraviæ p. 192. Clar. Vir Joſephus Wratislaus de Monſe, e quo edocemur Auguſtinum Catalogi ſui epiſcoporum Olomucenſium potiſſimam partem ex vetustiore membranaceo ſæculi XV. Codice exſcripſiſſe. Sed ut ad Petrum, qui Andreæ in Præſula- tu (quoquo demum anno) ſucceſsit, tranſeamus, de eo hæc, tacenti- bus veteribus, refert Augustinus p. 280: Canonicus Regularis Straho- C 2 Succedit An- dreas. vien- r) Idem ibidem. ſ) In Chronol. Geschichten Böhmens. 1) Vincentius c. 1. de Henrico Zdik epiſcopo Olomuc. p. 31 ait : In ipſa civitate Olomuc monaſterium in honorem ſancti Wenceslai martyris Chriſti in inſa arce a primis ejusdem terræ Duci- bus inceptum honorifice perduxit, & ibi XII. Canonicis locatis ſedem epiſcopatus ab ec- cleſia S. Petri ( in eadem urbe fita) tranſtulit. u) Vide diploma P. V. Annalium meorum p. 545. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1. B. S.68.
Strana 20
20 ANNUS 1096. vienſis cœnobii . . . . Hujus electionem Bretislaus Dux Boemiæ Wra- tislai Regis filius uſque adeo approbavit, ut deinceps ſtatuerit neminem nifi ejusdem cœnobii Canonicum in epiſcopum Olomucenſem eligi debere, quod etiam decretum literis ſuis & diplomatibus firmavit, idque in epi- ſcopi & Pragenſis Capituli contemptum, qui sibi clectionem Olomucenfis eccleſiæ violenter uſurpare nitebantur; quæ quidem electio Canonicorum Regularium de Strahow continua ſerie centum & quinque annos dura- vit, qua in narratione quot periodi, tot hiſtorici Chronologicique er rores. Nam primo certum est Ordinem Præmonstratenſem nonnisi viginti amplius annis poſterius enatum. Quod alterum eft, certum quoque eſt annis octoginta ſex ſerius adhuc electionem epiſcopi Olo- mucenſis in Capitulo Pragenſi (per defignationem tamen Ducis Bo- hemiæ) peragi ſolitam, neque tum legem illam inductam fuiſſe, ut epiſcopi Olomucenſes nonniſi ex Strahovienſi cœnobio deligantur. Nam Chronographus Siloenſis synchronus Ordinisque Præmonstratensis A- lumnus àd annum 1082 hæc commemorat:x) Mortuus est Dietlebius Olomucenſis epiſcopus, cui ſucceſsit Pilgramus Pragenfis (cathedralis ec- cieſiæ) Præpoſitus, aſſumtus tam de choro, quam electus in Capitulo Pragenſi per manum Friderici Ducis, quo in loco ſolent aſſumi omnes ecclefiæ illius (Olomucenſis) epiſcopi, non quidem electione Cleri, ſed de- signatione Principis, ſicut oculata fide ſæpe jam vidimus fieri. Ut ita- que Auguſtinus de Andrea epiſcopo Olomucenſi præter nomen nihil penitus certi ad poſteritatem tranſmisisſe cognoſcatur. Mors Leopoldi Pulchri Mar- chionis Auſtriæ Præter obitum Leopoldi cognomento Pulchri Marchionis Orien- talis ſeu Ofterrichiæ y) (cujus filia altera Itha z) Leutoldo filio Conra- di Duci Znoymenſi, altera Herbirgis Borziwogio Duci Bohemiæ, Brzetislai ſucceſſori nupta fuit, poſtremo memoriam Judithæ filiæ Wratislai Regis noftri ex monacho Pegavienfi adferre libet, a) qui cum narraſſet eccleſiam Pegavienſem, olim jam munificentia Wratislai Re- gis adjutam) hoc tandem anno VII. Cal. Augufti dedicatam fuiffe ſubjungit: Eodem die Domina Juditha Comitiſſa filia Wratislai Bojemi- ci Regis coronata, & auro textis induviis regulariter adornata proceſ- ſit, & coronam auro gemmisque insignitam, & cycladem auro textam inſtar dalmaticæ, & pretioliſſimi operis, quam ſub mantello, etiam au- ro x) Vide Tomum I. monumentorum meorum p. 93. y) Ad IV. Idus Octobris, ut ha- bet Biographus S. Leopoldi & F. Ortilo. z) Peſſina in Marte Mor, 282. Luciam nominat. a) Hofmannus Rer, Luſat. T. I. p. 17. & 18.
20 ANNUS 1096. vienſis cœnobii . . . . Hujus electionem Bretislaus Dux Boemiæ Wra- tislai Regis filius uſque adeo approbavit, ut deinceps ſtatuerit neminem nifi ejusdem cœnobii Canonicum in epiſcopum Olomucenſem eligi debere, quod etiam decretum literis ſuis & diplomatibus firmavit, idque in epi- ſcopi & Pragenſis Capituli contemptum, qui sibi clectionem Olomucenfis eccleſiæ violenter uſurpare nitebantur; quæ quidem electio Canonicorum Regularium de Strahow continua ſerie centum & quinque annos dura- vit, qua in narratione quot periodi, tot hiſtorici Chronologicique er rores. Nam primo certum est Ordinem Præmonstratenſem nonnisi viginti amplius annis poſterius enatum. Quod alterum eft, certum quoque eſt annis octoginta ſex ſerius adhuc electionem epiſcopi Olo- mucenſis in Capitulo Pragenſi (per defignationem tamen Ducis Bo- hemiæ) peragi ſolitam, neque tum legem illam inductam fuiſſe, ut epiſcopi Olomucenſes nonniſi ex Strahovienſi cœnobio deligantur. Nam Chronographus Siloenſis synchronus Ordinisque Præmonstratensis A- lumnus àd annum 1082 hæc commemorat:x) Mortuus est Dietlebius Olomucenſis epiſcopus, cui ſucceſsit Pilgramus Pragenfis (cathedralis ec- cieſiæ) Præpoſitus, aſſumtus tam de choro, quam electus in Capitulo Pragenſi per manum Friderici Ducis, quo in loco ſolent aſſumi omnes ecclefiæ illius (Olomucenſis) epiſcopi, non quidem electione Cleri, ſed de- signatione Principis, ſicut oculata fide ſæpe jam vidimus fieri. Ut ita- que Auguſtinus de Andrea epiſcopo Olomucenſi præter nomen nihil penitus certi ad poſteritatem tranſmisisſe cognoſcatur. Mors Leopoldi Pulchri Mar- chionis Auſtriæ Præter obitum Leopoldi cognomento Pulchri Marchionis Orien- talis ſeu Ofterrichiæ y) (cujus filia altera Itha z) Leutoldo filio Conra- di Duci Znoymenſi, altera Herbirgis Borziwogio Duci Bohemiæ, Brzetislai ſucceſſori nupta fuit, poſtremo memoriam Judithæ filiæ Wratislai Regis noftri ex monacho Pegavienfi adferre libet, a) qui cum narraſſet eccleſiam Pegavienſem, olim jam munificentia Wratislai Re- gis adjutam) hoc tandem anno VII. Cal. Augufti dedicatam fuiffe ſubjungit: Eodem die Domina Juditha Comitiſſa filia Wratislai Bojemi- ci Regis coronata, & auro textis induviis regulariter adornata proceſ- ſit, & coronam auro gemmisque insignitam, & cycladem auro textam inſtar dalmaticæ, & pretioliſſimi operis, quam ſub mantello, etiam au- ro x) Vide Tomum I. monumentorum meorum p. 93. y) Ad IV. Idus Octobris, ut ha- bet Biographus S. Leopoldi & F. Ortilo. z) Peſſina in Marte Mor, 282. Luciam nominat. a) Hofmannus Rer, Luſat. T. I. p. 17. & 18.
Strana 21
BRZETISLAI II. 4. 21 ro texto induta, hæc duo inſignia ipſo die ſuper altare Deo ſanctoque Jacobo dicavit . . , Præfatæ namque dedicationis feſtivitate per dies quinque ſolenniter protenſa Domina Juditha Comitiſſa totidem diebus fingulis mutatorium infignibus æqualiter redimitis non fine admiratione cunctorum adornata proceſſit. Dubium hic ſuboriri poteſt, qui Juditha Comiti Groicenſi nupta, coronata proceſſiſſe dicatur a monacho Pe- gavienſi, quave ratione in ea effigie, quam Hofmannus exhibuit, b) corona redimita repræſentefur? hæcne prærogativa illi competierit, quod Regis Bohemi filia fuerit? Conjecturæ iſti utroque pollice ſub- ſcribit doct. Pubitſchka. c) Sed nihil minus ea ferendum: quis enim unquam ſeu veteris ſeu hodierni juris publici peritus affirmavit filiabus regum coronas segias competiiffe, quæ fi filiabus Wratislai competiit, cur quoque no: rliis Brzetislao, Borziwogio ceterisque, præſertim ad Ducalert dignitatem thronumque evectis? Aliis igitur de cauſis princi- plisque hoc coronæ gestandæ jus Judithæ vindicandum: Fuit illa con- jux Wigberti Palatini Comitis, quibus uti & Ducibus, Landgraviisque etiam coronam ſeu circulum coronis regiis humiliorem deferendi jus competebat, uti pluribus exemplis probavit Dufreſnius voce Corona & Circulus, d) nosque adverſus doct. Pub. peculiari Differtatione, quæ Tomulo V. Differtationum Bornianarum typis vulgata eft, proli- xe , convicimus: coronarum ſeu circulorum iſtiusmodi triplicem fuiſſe ſpeciem , aliam quidem Patricialis , aliam Ducalis ſeu Comitialis , aliam Regiæ. Quod ad alteram coronam attinet, quam auro gemmisque in- fignitam Juditha ſuper altare poſuit, ecclefiæque donavit, eam inter cymelia & minifteria ſacra referendam eſſe pluribus exemplis osten. dit idem Dufreſnius. Quo jure Ju- ditha l Vigberti conjux, Wra- rislaique Regis filia coronam portarit, ☞wepawapaspop ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVII. URBANI II. Papæ 10. HENRICI IV. Reg. 42. Imp. 14. COSME ep. Prag. 7. PETRI ep. Ol. 2. BRZETISLAI II. Ducis 5. um Hagecius Coſmæ poſteriorum annorum narrationes anno præ- ſenti perperam innexuit, prævertitque, prætermifit tamen unam C ſolamque ejusdem memoriam, quain de capto Conradi filio Udal- b) Ibidem p. 200. c) Chronol. Geschichte Böhmens. d) Videatur inter alia apud Menken T. II. p. 992. Monumentum ſepulchrale Friderici Admorſi Landgra- vii Thuringiæ , in quo idem Fridericus coronatus ſpectatur. Item p. 1831. qua numiſma S. Eliſabethæ Landgraviæ Thuringiæ coronatæ exhibetur. Pub. Chronol. Geſch 4. Thl. 1.B. S. 80.
BRZETISLAI II. 4. 21 ro texto induta, hæc duo inſignia ipſo die ſuper altare Deo ſanctoque Jacobo dicavit . . , Præfatæ namque dedicationis feſtivitate per dies quinque ſolenniter protenſa Domina Juditha Comitiſſa totidem diebus fingulis mutatorium infignibus æqualiter redimitis non fine admiratione cunctorum adornata proceſſit. Dubium hic ſuboriri poteſt, qui Juditha Comiti Groicenſi nupta, coronata proceſſiſſe dicatur a monacho Pe- gavienſi, quave ratione in ea effigie, quam Hofmannus exhibuit, b) corona redimita repræſentefur? hæcne prærogativa illi competierit, quod Regis Bohemi filia fuerit? Conjecturæ iſti utroque pollice ſub- ſcribit doct. Pubitſchka. c) Sed nihil minus ea ferendum: quis enim unquam ſeu veteris ſeu hodierni juris publici peritus affirmavit filiabus regum coronas segias competiiffe, quæ fi filiabus Wratislai competiit, cur quoque no: rliis Brzetislao, Borziwogio ceterisque, præſertim ad Ducalert dignitatem thronumque evectis? Aliis igitur de cauſis princi- plisque hoc coronæ gestandæ jus Judithæ vindicandum: Fuit illa con- jux Wigberti Palatini Comitis, quibus uti & Ducibus, Landgraviisque etiam coronam ſeu circulum coronis regiis humiliorem deferendi jus competebat, uti pluribus exemplis probavit Dufreſnius voce Corona & Circulus, d) nosque adverſus doct. Pub. peculiari Differtatione, quæ Tomulo V. Differtationum Bornianarum typis vulgata eft, proli- xe , convicimus: coronarum ſeu circulorum iſtiusmodi triplicem fuiſſe ſpeciem , aliam quidem Patricialis , aliam Ducalis ſeu Comitialis , aliam Regiæ. Quod ad alteram coronam attinet, quam auro gemmisque in- fignitam Juditha ſuper altare poſuit, ecclefiæque donavit, eam inter cymelia & minifteria ſacra referendam eſſe pluribus exemplis osten. dit idem Dufreſnius. Quo jure Ju- ditha l Vigberti conjux, Wra- rislaique Regis filia coronam portarit, ☞wepawapaspop ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVII. URBANI II. Papæ 10. HENRICI IV. Reg. 42. Imp. 14. COSME ep. Prag. 7. PETRI ep. Ol. 2. BRZETISLAI II. Ducis 5. um Hagecius Coſmæ poſteriorum annorum narrationes anno præ- ſenti perperam innexuit, prævertitque, prætermifit tamen unam C ſolamque ejusdem memoriam, quain de capto Conradi filio Udal- b) Ibidem p. 200. c) Chronol. Geschichte Böhmens. d) Videatur inter alia apud Menken T. II. p. 992. Monumentum ſepulchrale Friderici Admorſi Landgra- vii Thuringiæ , in quo idem Fridericus coronatus ſpectatur. Item p. 1831. qua numiſma S. Eliſabethæ Landgraviæ Thuringiæ coronatæ exhibetur. Pub. Chronol. Geſch 4. Thl. 1.B. S. 80.
Strana 22
ANNUS 1097. Udalricus Udalrico his pauciſſimis verbis abſolvit : Dux Brecislaus vocans ad ſe Princeps Mo- Oalricum filium Conradi juſſit eum capere, & mifit in caſtrum Kladsko ravi� captiva. ad custodiendum. a) Quod caſtrum cum ante Boleslao Wladislai Polo- tur. ni filio in feudum conceſsum fuisse meminerimus, conjicere fas est, quam fiduciam Brzetislaus in Boleslao repoſuerit. At vero cauſa cap- tivitatis iſtius penitus latet: a Principibus quidem Moraviæ crebrius postea id peccatum fuit, ut cum eodem Ducali Przemislæo progeniti eſſent ſanguine, arrogantius ſe nonnunquam gerere, ac ſupremam Ducum Bohemiæ auctoritatem non ſemper omni clientelari officio ob- ſervare ſolerent. Ex ea vero captivitate Udalricum ſeu fuga ſeu in- dulgentia Brzetislai jam anno 1099 ſolutum fuiſſe ex Coſmæ narratis manifeſtum fit, quo anno ſcilicet Brzetislaus illum denuo fratremque illius Luitoldum armis perſecutus eſt. 22 Sazavam lati. ni ritus Abbas inducitur. Aliam memoriam ſuppeditat Monachus Sazavienſis, qui hoc an- no tandem ejectis ritus slavici e monaſterio Sazavienſi Benedictinis mo- nachos latinos ejusdem ordinis e cœnobio Brzeunoviensi inductos his verbis memorat: h) Dux Bracizlaus cunctorum Primatum terræ col- laudatione & Pontificis Coſmæ electione cum magno gaudio titulum Sa- zavienſis Abbatiæ Diethardo Brzeunoviensis (supple eccleſiæ) Præposi- to c) III. Non. Jan. impoſuit, viro latinis literis ſufficienter imbuto, qui tunc in religione monachiſmi pr�clarus habebatur. Homo egregius, vultu decens, ſolers ingenio, animo gravis, moribus gratus, ſermone cultiſſimus, ad loquondum parcus, infeſtus vitiis, tranqu'lliſſimus adeo, ut nec vultum ex gaudio, nec ex mœrore mutaverit. A Præſule ergo Pra- genſi Coſma Abbas VIII, d) Idus Martii ordinatus est. Ad locum igitur, ad quem Abbas intitulatus exstitit, dum primitus advenit, rebus mona- ſticæ ſupellectilis omnimodis adnichilatis, incommodum invenit in tan- tum, ut nec uno menſe eo victu, quem illic invenit, cum fratribus ſuſ- tentari potuerit, niſi ſupra nominatus Dux adjumentum ex propria Ca- mera ſua præbuiſſet. Divina autem pietas eodem Abbate vivente in eo- dem loco non defuit, per quem eidem loco adjutoria adaugendo bonis om- nibus eum abundare, redundareque fecit. Non præter rationem conjicere fas a) Coſmas ad h. a. b) Apud Menken. T. 3. p. 1794) c) Hodie Priorem dic mus. d) Admonendus hic Lector : Numerum VIII. non ad vocem Abbas ſed Idus pertine- re: Erat enim Diethardus iste nonniſi numero V. Abbas Sazavienſis. I. videlicet S. Procopius II. Vitus. III. Emmeramus. IV. Bozethecus, iftique erant Abba- tes ritus slavici, V. denique Diethardus inter latini ritus Abbates primus.
ANNUS 1097. Udalricus Udalrico his pauciſſimis verbis abſolvit : Dux Brecislaus vocans ad ſe Princeps Mo- Oalricum filium Conradi juſſit eum capere, & mifit in caſtrum Kladsko ravi� captiva. ad custodiendum. a) Quod caſtrum cum ante Boleslao Wladislai Polo- tur. ni filio in feudum conceſsum fuisse meminerimus, conjicere fas est, quam fiduciam Brzetislaus in Boleslao repoſuerit. At vero cauſa cap- tivitatis iſtius penitus latet: a Principibus quidem Moraviæ crebrius postea id peccatum fuit, ut cum eodem Ducali Przemislæo progeniti eſſent ſanguine, arrogantius ſe nonnunquam gerere, ac ſupremam Ducum Bohemiæ auctoritatem non ſemper omni clientelari officio ob- ſervare ſolerent. Ex ea vero captivitate Udalricum ſeu fuga ſeu in- dulgentia Brzetislai jam anno 1099 ſolutum fuiſſe ex Coſmæ narratis manifeſtum fit, quo anno ſcilicet Brzetislaus illum denuo fratremque illius Luitoldum armis perſecutus eſt. 22 Sazavam lati. ni ritus Abbas inducitur. Aliam memoriam ſuppeditat Monachus Sazavienſis, qui hoc an- no tandem ejectis ritus slavici e monaſterio Sazavienſi Benedictinis mo- nachos latinos ejusdem ordinis e cœnobio Brzeunoviensi inductos his verbis memorat: h) Dux Bracizlaus cunctorum Primatum terræ col- laudatione & Pontificis Coſmæ electione cum magno gaudio titulum Sa- zavienſis Abbatiæ Diethardo Brzeunoviensis (supple eccleſiæ) Præposi- to c) III. Non. Jan. impoſuit, viro latinis literis ſufficienter imbuto, qui tunc in religione monachiſmi pr�clarus habebatur. Homo egregius, vultu decens, ſolers ingenio, animo gravis, moribus gratus, ſermone cultiſſimus, ad loquondum parcus, infeſtus vitiis, tranqu'lliſſimus adeo, ut nec vultum ex gaudio, nec ex mœrore mutaverit. A Præſule ergo Pra- genſi Coſma Abbas VIII, d) Idus Martii ordinatus est. Ad locum igitur, ad quem Abbas intitulatus exstitit, dum primitus advenit, rebus mona- ſticæ ſupellectilis omnimodis adnichilatis, incommodum invenit in tan- tum, ut nec uno menſe eo victu, quem illic invenit, cum fratribus ſuſ- tentari potuerit, niſi ſupra nominatus Dux adjumentum ex propria Ca- mera ſua præbuiſſet. Divina autem pietas eodem Abbate vivente in eo- dem loco non defuit, per quem eidem loco adjutoria adaugendo bonis om- nibus eum abundare, redundareque fecit. Non præter rationem conjicere fas a) Coſmas ad h. a. b) Apud Menken. T. 3. p. 1794) c) Hodie Priorem dic mus. d) Admonendus hic Lector : Numerum VIII. non ad vocem Abbas ſed Idus pertine- re: Erat enim Diethardus iste nonniſi numero V. Abbas Sazavienſis. I. videlicet S. Procopius II. Vitus. III. Emmeramus. IV. Bozethecus, iftique erant Abba- tes ritus slavici, V. denique Diethardus inter latini ritus Abbates primus.
Strana 23
BRZE TISLAI II. 3. fas eſt, cum Coſmas noſter Brzetislaum mox primo Principatus ſui anno acerrimum avitæ religionis zelatorem, abuſuumque hucuſque toleratorum vindicem & exstirpatorem prædicet, ab eodem ritum hunc slavicum (ubi ubi demum adhuc in Bohemia & Moravia adverfus Pon- tificum decreta tum favore & auctoritate Ducum noſtrorum, tum epi- ſcoporum conniventia conſervatum fotumque ) penitus ſuppreſſum & antiquatum fuiſſe. Nam poſthac nuſpiam amplius illius memoriam reperire eſt , e) niſi dum ſæculo XIV. eum Carolus IV. Pontificis Ma- ximi indulgentia rursum Pragam per eundem ordinem S. Benedicti e Sclavonia revocatum induxit, ea tamen lege, ut ne ex eodem Pragen- ſi Emautino cœnobio ritus iste in alia monaſteria ecclefiasve traduce- retur. Antiquatur ritus slavicus in Bohemia. 23 Ad nexum horum temporum gestorumque feire juvat, nec prætermittere fas eſt: rediiſſe tandem hoc ipſo anno Henricum Impe- ratorem ex Italia in Saxoniam; cauſam reditus his verbis expromit Bertholdus Constantienſis ad h. a. Domina Mechtildis egregia Dux & Marchioniſſa, devotiſſima S. Petri filia magnum ſibi nomen ubique eo tempore acquiſivit. Nam ipſa pene ſola cum ſuis contra Heinricum & hæreſiarcham Guibertum (Clementem Pſeudopapam) complicesque eo- rum jam ſeptennio prudentiſſime pugnavit, tandemque Heinricum de Longobardia ſatis viriliter fugavit, & ipſa recuperatis ſuis bonis Deo, & S. Petro gratias referre non deſtitit, Heinricus vero cum paucis in Ratisponam devenit, & ibidem totam astatem, & circa castrum Nuren- berg ſatis private moratus, tandem Nemetum (Spiram) migravit, iti- dem ibi ſatis private moratur. Utrum Brzetislaus Dux noſter ad Henricum tam vicinis locis Ratisbonæ & ad Norimbergam per to- tam astatem agentem inviſerit, ut ex recentioribus volunt Aventinus & Goldaſtus, nihil in vetuſtioribus proditum invenio. Reditus Hen- rici Imp. ex Italia. AN- e) Habemus igitur certa definitaque tempora , ſecus quam ſenſerit doct. Pubitſchka , quouſque ritus slavicus in monaſterio Sazavienſi perduraverit. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl 1B.S. 456.
BRZE TISLAI II. 3. fas eſt, cum Coſmas noſter Brzetislaum mox primo Principatus ſui anno acerrimum avitæ religionis zelatorem, abuſuumque hucuſque toleratorum vindicem & exstirpatorem prædicet, ab eodem ritum hunc slavicum (ubi ubi demum adhuc in Bohemia & Moravia adverfus Pon- tificum decreta tum favore & auctoritate Ducum noſtrorum, tum epi- ſcoporum conniventia conſervatum fotumque ) penitus ſuppreſſum & antiquatum fuiſſe. Nam poſthac nuſpiam amplius illius memoriam reperire eſt , e) niſi dum ſæculo XIV. eum Carolus IV. Pontificis Ma- ximi indulgentia rursum Pragam per eundem ordinem S. Benedicti e Sclavonia revocatum induxit, ea tamen lege, ut ne ex eodem Pragen- ſi Emautino cœnobio ritus iste in alia monaſteria ecclefiasve traduce- retur. Antiquatur ritus slavicus in Bohemia. 23 Ad nexum horum temporum gestorumque feire juvat, nec prætermittere fas eſt: rediiſſe tandem hoc ipſo anno Henricum Impe- ratorem ex Italia in Saxoniam; cauſam reditus his verbis expromit Bertholdus Constantienſis ad h. a. Domina Mechtildis egregia Dux & Marchioniſſa, devotiſſima S. Petri filia magnum ſibi nomen ubique eo tempore acquiſivit. Nam ipſa pene ſola cum ſuis contra Heinricum & hæreſiarcham Guibertum (Clementem Pſeudopapam) complicesque eo- rum jam ſeptennio prudentiſſime pugnavit, tandemque Heinricum de Longobardia ſatis viriliter fugavit, & ipſa recuperatis ſuis bonis Deo, & S. Petro gratias referre non deſtitit, Heinricus vero cum paucis in Ratisponam devenit, & ibidem totam astatem, & circa castrum Nuren- berg ſatis private moratus, tandem Nemetum (Spiram) migravit, iti- dem ibi ſatis private moratur. Utrum Brzetislaus Dux noſter ad Henricum tam vicinis locis Ratisbonæ & ad Norimbergam per to- tam astatem agentem inviſerit, ut ex recentioribus volunt Aventinus & Goldaſtus, nihil in vetuſtioribus proditum invenio. Reditus Hen- rici Imp. ex Italia. AN- e) Habemus igitur certa definitaque tempora , ſecus quam ſenſerit doct. Pubitſchka , quouſque ritus slavicus in monaſterio Sazavienſi perduraverit. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl 1B.S. 456.
Strana 24
Judai Pragen- Jes diripiuntur. ANNUS 1098. ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVIII. URBANI II. Pap 11. HENRICI IV. Reg. 43. Imp. 15. COSMÆ ep. Prag. 8. BRZETISLAI II. Ducis 6. PETRI ep. Ol 3. aſſim Principibus epiſcopisque Germaniæ plurimum faceſſivere ne- gotii Judæi, qui nuper a cruce ſignatis vi adacti ad ſuſcipiendum baptiſmum tanquam ſues ad volutabra ſua rediere. Ita, ut alia prætermittam, jam anno ſuperiore Henricus Imperator Judæis Ratis- bonenſibus baptizatis Judaizandi ritum denuo conceſſit, inquit Chro- nographus Saxo. In Bohemia profanationem iſtam magis irato per- citoque animo accipere vifi populares nostri, qui hos omnibus odiis exagitatos, ſe ſe penitus peſſumdaturos minabantur. Tanto impendenti periculo ut multi præverterent, convaſatis rebus ſuis optima quæquæ pecuniasque in vicinam Poloniam Hungariamque tranftulere, fortu- nas propediem ſecuturi. Rem ad ſe delatam Dux Brzetislaus ſumma indignatione accepit, illicoque in mandatis dedit Camerario ſuo, a) ut ſociata militari manu eorum domos invaderet, facinus pro merito gra- viſſime cum illis expostularet, b) mox res eorum direptas in æra- rium Principis inferret. Nihil, ſubdit Coſinas, quod ſolum pertinet ad victum granum frumenti, eis reliquerunt. O quantum pecuniæ mi ſeris Judæis eſt illa die ſublatum! Nec ex ſuccenſa Troja tantum divitia- rum in Euboico littore collatum fuit. Hac quantumvis enormi rerum ſuarum expilatione nihil minus tamen permoti Pragenſes Judæi ad urbem Bohemiamque deſerendan, quid? quod haud multo poſt etiam majoribus divitiis auctos legemus. 24 Mors Coſmæ epiſcopi Pra- genſis. Hoc anno IV. Idus Decembris Coſmas epiſcopus Pragenſis vi- tam cum morte commutavit, eundem diem adnotat Necrologium no- strum Bohemicum.) Cosmas Chronographus noster, ac proinde, ut a) Hagecius primus huic Camerario nomen Benedieze invenit , quem Hammerſchmid hoc ſolo indicio invento in Prodr. Gl. Prag. p. 731. inter ſuos ſupremos Camerarios ſecundum loco , Beneſſoviique civitatis pridem fundatæ conditorem facit. b) Ca- merarii acerrimam objurgationem his leoninis verſibus exprimit Coſmas - O gens progenita Manſeribus (id eſt ſpuriis, nothis) Iſmahelita ! ut ſibi dicatis, Dux mandat, cur fugiatis, & partas gratis cur gazas attennatis ? Interea quæcunque mea ſunt , ſunt mea cuncta Nullas de Solymis res, divitiasquo tuliſtis. Uno pro numo terdeni Weſpaſiano Cæſare proſcripti ſparſi ſic eſtis in orbe. Macri veniſtis , macri quo- que
Judai Pragen- Jes diripiuntur. ANNUS 1098. ANNUS JESU CHRISTI MLXXXXVIII. URBANI II. Pap 11. HENRICI IV. Reg. 43. Imp. 15. COSMÆ ep. Prag. 8. BRZETISLAI II. Ducis 6. PETRI ep. Ol 3. aſſim Principibus epiſcopisque Germaniæ plurimum faceſſivere ne- gotii Judæi, qui nuper a cruce ſignatis vi adacti ad ſuſcipiendum baptiſmum tanquam ſues ad volutabra ſua rediere. Ita, ut alia prætermittam, jam anno ſuperiore Henricus Imperator Judæis Ratis- bonenſibus baptizatis Judaizandi ritum denuo conceſſit, inquit Chro- nographus Saxo. In Bohemia profanationem iſtam magis irato per- citoque animo accipere vifi populares nostri, qui hos omnibus odiis exagitatos, ſe ſe penitus peſſumdaturos minabantur. Tanto impendenti periculo ut multi præverterent, convaſatis rebus ſuis optima quæquæ pecuniasque in vicinam Poloniam Hungariamque tranftulere, fortu- nas propediem ſecuturi. Rem ad ſe delatam Dux Brzetislaus ſumma indignatione accepit, illicoque in mandatis dedit Camerario ſuo, a) ut ſociata militari manu eorum domos invaderet, facinus pro merito gra- viſſime cum illis expostularet, b) mox res eorum direptas in æra- rium Principis inferret. Nihil, ſubdit Coſinas, quod ſolum pertinet ad victum granum frumenti, eis reliquerunt. O quantum pecuniæ mi ſeris Judæis eſt illa die ſublatum! Nec ex ſuccenſa Troja tantum divitia- rum in Euboico littore collatum fuit. Hac quantumvis enormi rerum ſuarum expilatione nihil minus tamen permoti Pragenſes Judæi ad urbem Bohemiamque deſerendan, quid? quod haud multo poſt etiam majoribus divitiis auctos legemus. 24 Mors Coſmæ epiſcopi Pra- genſis. Hoc anno IV. Idus Decembris Coſmas epiſcopus Pragenſis vi- tam cum morte commutavit, eundem diem adnotat Necrologium no- strum Bohemicum.) Cosmas Chronographus noster, ac proinde, ut a) Hagecius primus huic Camerario nomen Benedieze invenit , quem Hammerſchmid hoc ſolo indicio invento in Prodr. Gl. Prag. p. 731. inter ſuos ſupremos Camerarios ſecundum loco , Beneſſoviique civitatis pridem fundatæ conditorem facit. b) Ca- merarii acerrimam objurgationem his leoninis verſibus exprimit Coſmas - O gens progenita Manſeribus (id eſt ſpuriis, nothis) Iſmahelita ! ut ſibi dicatis, Dux mandat, cur fugiatis, & partas gratis cur gazas attennatis ? Interea quæcunque mea ſunt , ſunt mea cuncta Nullas de Solymis res, divitiasquo tuliſtis. Uno pro numo terdeni Weſpaſiano Cæſare proſcripti ſparſi ſic eſtis in orbe. Macri veniſtis , macri quo- que
Strana 25
BRZETISLAI II. 6. 25 ut jam alias oſtendimus, diverſus ab epiſcopo, eidem hoc elogium te- xit : Fuit Præſul humilis, ſimplex , patiens , & multum miſericors , & il- latas a quovis homine injurias æquanimiter ſustinens, recognoſcentibus ſuas culpas pius indultor, viduarum non ſurdus auditor, infirmantium ſedulus viſitator, ultimæ ſortis non immemor, exequiarum promptus ex- titit executor. d) Balbinus præterea de eo rem a nemine synchrono fide digno commemoratam refert. Hic, ait, avertendis, quæ inva- luerant, ſuperstitionibus inſtituit, ut Parochi cum Divorum reliquiis hym nos ſacros cum miniſtris cantantes quot annis oppidanorum & ruſticorum domos & caſas adirent, & crucem oſculandam domesticis omnibus por- rigerent (quod hodie Coledam appellant) qui crucis oſculum recuſaret, comprehenderetur, & cauſam diceret. e) Quo innuere voluit Coledæ hodiernæ ſub principium anni a Parochis fieri ſolitæ conſuetudinem ab hac ætate & Coſma epiſcopo repetendam eſſe. Non neſcio, qui- dem Balbinum ista ex Paprocii Diadocho p. 94. mutuatum fuiſſe, at vero quo fonte Paprocius uſus fuerit, nullus ſcio, neque vero nar- rationis istius, imo ne Coledæ quidem nomen, in vetuftioribus no- stris reperio. Tam obſcurum eft, quænam iftius vocis etymologia fit , aliis eam ridicule a latinis vocibus cole & da, aliis a Bohemicis ko- lem da repetentibus, aliis verofimilius reputantibus eam a plebe no- stra ex voce latina collecta corruptam, compendiatamque fuiſſe, qua olim omnis conventus fidelium fignificabatur; ex synodis quibusque autem manifeſtum eſſe, cujusque anni principio ejusmodi collectas ſeu conventus fidelium per omnia oppida & pagos præceptos fuiſſe in ecclefiis , aut ſi loca eccleſis ſacellisque carerent , in domibus capaci- oribus, ut a Parochis numerarentur, atque uniuscujusque conditio & religio cognoſceretur; poſterius denique eveniſſe, cum ſe ſe non omnes in ejusmodi conventibus sifterent, particularibus epiſcoporum nonnullorum ſtatutis inductum fuiſſe, ut fingulorum domus luſtra- rentur, ejusque domus inquilini omnes ad præſentiam Parochi evo- carentur, cujus quidem ritus principium certo defigi haud poſſe. Idem annus suftulit insigne ecclefiæ metropolitanæ decus Marcum Mors Marci Præpoſitum Coſmæ epiſcopo noniſi menſe uno præmortuum, de quo Pr�poſiti Pra- D jam genſis. Coledæ initia inquiruntur. que vultis , eatis. Quod haptizati fitis, Deus eſt mihi teſtis, non me, ſed Domi. no, ſunt iſta jubente patrata, quod autem iterum relapſi eſtis in Judaiſmum, Coſmas epiſcopus videat , quid inde agere debeat d) Coſimas ad h.a. e) Balbinus in Epit. p. 210.
BRZETISLAI II. 6. 25 ut jam alias oſtendimus, diverſus ab epiſcopo, eidem hoc elogium te- xit : Fuit Præſul humilis, ſimplex , patiens , & multum miſericors , & il- latas a quovis homine injurias æquanimiter ſustinens, recognoſcentibus ſuas culpas pius indultor, viduarum non ſurdus auditor, infirmantium ſedulus viſitator, ultimæ ſortis non immemor, exequiarum promptus ex- titit executor. d) Balbinus præterea de eo rem a nemine synchrono fide digno commemoratam refert. Hic, ait, avertendis, quæ inva- luerant, ſuperstitionibus inſtituit, ut Parochi cum Divorum reliquiis hym nos ſacros cum miniſtris cantantes quot annis oppidanorum & ruſticorum domos & caſas adirent, & crucem oſculandam domesticis omnibus por- rigerent (quod hodie Coledam appellant) qui crucis oſculum recuſaret, comprehenderetur, & cauſam diceret. e) Quo innuere voluit Coledæ hodiernæ ſub principium anni a Parochis fieri ſolitæ conſuetudinem ab hac ætate & Coſma epiſcopo repetendam eſſe. Non neſcio, qui- dem Balbinum ista ex Paprocii Diadocho p. 94. mutuatum fuiſſe, at vero quo fonte Paprocius uſus fuerit, nullus ſcio, neque vero nar- rationis istius, imo ne Coledæ quidem nomen, in vetuftioribus no- stris reperio. Tam obſcurum eft, quænam iftius vocis etymologia fit , aliis eam ridicule a latinis vocibus cole & da, aliis a Bohemicis ko- lem da repetentibus, aliis verofimilius reputantibus eam a plebe no- stra ex voce latina collecta corruptam, compendiatamque fuiſſe, qua olim omnis conventus fidelium fignificabatur; ex synodis quibusque autem manifeſtum eſſe, cujusque anni principio ejusmodi collectas ſeu conventus fidelium per omnia oppida & pagos præceptos fuiſſe in ecclefiis , aut ſi loca eccleſis ſacellisque carerent , in domibus capaci- oribus, ut a Parochis numerarentur, atque uniuscujusque conditio & religio cognoſceretur; poſterius denique eveniſſe, cum ſe ſe non omnes in ejusmodi conventibus sifterent, particularibus epiſcoporum nonnullorum ſtatutis inductum fuiſſe, ut fingulorum domus luſtra- rentur, ejusque domus inquilini omnes ad præſentiam Parochi evo- carentur, cujus quidem ritus principium certo defigi haud poſſe. Idem annus suftulit insigne ecclefiæ metropolitanæ decus Marcum Mors Marci Præpoſitum Coſmæ epiſcopo noniſi menſe uno præmortuum, de quo Pr�poſiti Pra- D jam genſis. Coledæ initia inquiruntur. que vultis , eatis. Quod haptizati fitis, Deus eſt mihi teſtis, non me, ſed Domi. no, ſunt iſta jubente patrata, quod autem iterum relapſi eſtis in Judaiſmum, Coſmas epiſcopus videat , quid inde agere debeat d) Coſimas ad h.a. e) Balbinus in Epit. p. 210.
Strana 26
26 ANNUS 1098. jam plura ad annum 1066 & 68. retulimus. Coſmas quidem mortis ejus anno præſente non meminit, at recte conjicitur ftatuiturque ex 30 Præpofituræ annis, quos ei Coſmas ab anno 1068 tribuit: Hic inquit , beatæ memoriæ Præpoſitus poſt XXX. annos, quibus hujus ec- cleſiæ rexit Præpoſituram, jam cœleſti regno beatam commiſſi talenti re- cepturus uſuram XVIII. Calendas Decembris migrat ab his tenebris ad lucis amœna perennis. Quem ipſum diem etiam ſupralaudatum Ne- crologium p. 16 , ſeries epiſcoporum noſtrorum , denique Calendaria Lupacii, Weleslavinæ, & Crugerii notant. Mors Meyn- hardi epiſcopi Friſingenſis. Tertium denique Illuſtris Viri Meynhardi ſeu Meginwardi epi- ſcopi Friſingenſis obitum hoc ipſo quoque anno eveniſſe Pragæ non modo memorat MS. Catalogus, & Chronica quinta Epiſcoporum Fri- singenſium, ſed & Freibergerus in Chronico atque Gewoldus, de quo hæc paſſim ſcribuntur : Maynharaus propter lucrandas Deo ani- mas venit in Bohemiam, & ihidem populo pr�dicavit, & in fide in- struxit, ac confortavit, & eccleſiam Cathedrulem in Praag, & multas alias in cerimoniis instituit. Tandem ad ſedem ſuam Friſingenſem redire cupiens, impęditus fuit, unde ei contigit, quod ibidem diem ſuum ex- tremum clauſit, & in Prag eſt ſepultus. Obiit anno Dom. MXCVIILf) Doctiſſimus Meichelbekius s) duce Brunero in dubium hanc narra- tionem vocat, tum quod ex Coſma constet Bohemiam hoc tempore Guiberti Antipapæ factione fuiſſe notatam, quæ Meynhardo epiſcopo Catholico minime paritura fuiſſet, tum quod ex ſynchrono codice Wei- henſtephanenſi manifeſtum fit Meynhardum postremis vitæ annis Fri- fingæ commoratum, quem proin e verius Frifingæ mortuum tumu- latumque arbitratur. Ingenue confitendum de hoc Meynhardo nihil proditum eſſe in hiſtoriis noſtris, neque id ſatis conciliari cum iisdem poſſe, qui propter lucrandas Deo animas venerit in Bohemiam, popu- loque prædicaverit, &eccleſiam cathedralem Pragenſem in cerimoniis in- ſtituerit, cum hoc tempore nobis non defuerit epiſcopus Coſmas, quem multis , ut ſupra vidimus , laudat Coſmas , non defuerit etiam Marcus Præpofitus in reformando Clero, eodem Coſma teſte, plurimum occu- patus. Nihilominus cum vetuſta quæquæ Manuſcripta & Chronica Meynhardum Pragæ in Bohemia mortuum fuiſse perhibeant, codex Weihenstephanenfis nullam mentionem mortis, aut quo loco mortuus fu- f) Hundius in Metrop. Salisb. T. I. p. 73. & 104. g) Meichelbek. T. I. Hist. Frifing. p. 290.
26 ANNUS 1098. jam plura ad annum 1066 & 68. retulimus. Coſmas quidem mortis ejus anno præſente non meminit, at recte conjicitur ftatuiturque ex 30 Præpofituræ annis, quos ei Coſmas ab anno 1068 tribuit: Hic inquit , beatæ memoriæ Præpoſitus poſt XXX. annos, quibus hujus ec- cleſiæ rexit Præpoſituram, jam cœleſti regno beatam commiſſi talenti re- cepturus uſuram XVIII. Calendas Decembris migrat ab his tenebris ad lucis amœna perennis. Quem ipſum diem etiam ſupralaudatum Ne- crologium p. 16 , ſeries epiſcoporum noſtrorum , denique Calendaria Lupacii, Weleslavinæ, & Crugerii notant. Mors Meyn- hardi epiſcopi Friſingenſis. Tertium denique Illuſtris Viri Meynhardi ſeu Meginwardi epi- ſcopi Friſingenſis obitum hoc ipſo quoque anno eveniſſe Pragæ non modo memorat MS. Catalogus, & Chronica quinta Epiſcoporum Fri- singenſium, ſed & Freibergerus in Chronico atque Gewoldus, de quo hæc paſſim ſcribuntur : Maynharaus propter lucrandas Deo ani- mas venit in Bohemiam, & ihidem populo pr�dicavit, & in fide in- struxit, ac confortavit, & eccleſiam Cathedrulem in Praag, & multas alias in cerimoniis instituit. Tandem ad ſedem ſuam Friſingenſem redire cupiens, impęditus fuit, unde ei contigit, quod ibidem diem ſuum ex- tremum clauſit, & in Prag eſt ſepultus. Obiit anno Dom. MXCVIILf) Doctiſſimus Meichelbekius s) duce Brunero in dubium hanc narra- tionem vocat, tum quod ex Coſma constet Bohemiam hoc tempore Guiberti Antipapæ factione fuiſſe notatam, quæ Meynhardo epiſcopo Catholico minime paritura fuiſſet, tum quod ex ſynchrono codice Wei- henſtephanenſi manifeſtum fit Meynhardum postremis vitæ annis Fri- fingæ commoratum, quem proin e verius Frifingæ mortuum tumu- latumque arbitratur. Ingenue confitendum de hoc Meynhardo nihil proditum eſſe in hiſtoriis noſtris, neque id ſatis conciliari cum iisdem poſſe, qui propter lucrandas Deo animas venerit in Bohemiam, popu- loque prædicaverit, &eccleſiam cathedralem Pragenſem in cerimoniis in- ſtituerit, cum hoc tempore nobis non defuerit epiſcopus Coſmas, quem multis , ut ſupra vidimus , laudat Coſmas , non defuerit etiam Marcus Præpofitus in reformando Clero, eodem Coſma teſte, plurimum occu- patus. Nihilominus cum vetuſta quæquæ Manuſcripta & Chronica Meynhardum Pragæ in Bohemia mortuum fuiſse perhibeant, codex Weihenstephanenfis nullam mentionem mortis, aut quo loco mortuus fu- f) Hundius in Metrop. Salisb. T. I. p. 73. & 104. g) Meichelbek. T. I. Hist. Frifing. p. 290.
Strana 27
BRZETISLAI II. 6. 27 fuerit, faciat, imo tam Brunerus, quam Meichelbekius fateantur, ſe nuſpiam alibi locum obitus ſui notatum inveniſſe , aut ſepulchrum illius detexiſſe, non derogandam fidem autumo vetuſtis ſupranominatis monu- mentis , quæ Meynhardum Pragæ mortuum fuiſſe memorant, qui ſci- licet quacunque ex cauſa hoc anno Pragam venire potuit, isthicque morte interceptus eſt. Nam doct. Pubitſchka nemo facile afſentietur, Meynhardum per integros ſex annos jam ab anno 1092 , adverſus syn- chroni Weihenstephanenſis Codicis testimonium, perstitiſse. b) ut pro- inde ariolationes illius & conjectiunculæ: quid ifthic tam diu egerit, cur non dimiſſus fuerit ? penitus evaneſcant. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MIC. PASCHALIS II. Papæ 1. HENRICI IV. Reg. 44. Imp.16. HERMANNI ep. Prag. 1. PETRI Ep. Ol. 4. BRZETISLAI II. Duc. 7. emortuo, anni ſuperioris exitu, Coſmæ alium epiſcopali numero dignum ſurrogare virum, præcipua inter ceteras cura fuit Brze- D tislao, quantum quantum in commodum, decorem, incrementum- que ecclefix Pragenfis intento, Et quanquam ille Cleri fui mores, vi- tam, converſationemque attenta mentis acie perpetuo ſpecularetur, at- que idcirco fingulos prope intus & in cute noſfet, qua doctrina, pro- bitate , diſciplinaque imbuti eſſent ; attamen aliorum potius explorare ſententiam, & conſilia ſequi, quam ſuprema poteſtate in defignando, nominandoque Præſule uti constituit. Erat per eos dies in palatio ſuo Wigbertus Comes ſororis Judithæ maritus, Vir, fi quis alius, inge- nio magnus, rerum gerendarum peritia clarus, prudentia ſumma con- ſpicuus: eum Brzetislaus feorfim vocatum percontatur, urgetque, ut quandoquidem jam inde a patris ſui Wratislai Regis imperio primas inter optimates atque amicos in aula Bohemica tenuiffet, ac proinde ex frequente conſuetudine omnis nobilitas clerusque Bohemus illi ap- prime eiſet cognitus, ediceret, cuinam partes epiſcopales deferendas eſſe judicaret? Wigbertus pro ingenii ſui modeſtia primum ſe ſe ex- cuſare , tum obtendere, quod a patris Wratislai morte ad publica con- ſilia non amplius adhibitus mores iſtos novos novorum ſupercilioſo- D 2 Brzetislaus ex Wigherto Gro- icenſi explo- rat novi epiſco- pi eligendi con- ſilium. h) Chronol. Geſch. Böhmens. rum- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. IB. Seite64.
BRZETISLAI II. 6. 27 fuerit, faciat, imo tam Brunerus, quam Meichelbekius fateantur, ſe nuſpiam alibi locum obitus ſui notatum inveniſſe , aut ſepulchrum illius detexiſſe, non derogandam fidem autumo vetuſtis ſupranominatis monu- mentis , quæ Meynhardum Pragæ mortuum fuiſſe memorant, qui ſci- licet quacunque ex cauſa hoc anno Pragam venire potuit, isthicque morte interceptus eſt. Nam doct. Pubitſchka nemo facile afſentietur, Meynhardum per integros ſex annos jam ab anno 1092 , adverſus syn- chroni Weihenstephanenſis Codicis testimonium, perstitiſse. b) ut pro- inde ariolationes illius & conjectiunculæ: quid ifthic tam diu egerit, cur non dimiſſus fuerit ? penitus evaneſcant. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MIC. PASCHALIS II. Papæ 1. HENRICI IV. Reg. 44. Imp.16. HERMANNI ep. Prag. 1. PETRI Ep. Ol. 4. BRZETISLAI II. Duc. 7. emortuo, anni ſuperioris exitu, Coſmæ alium epiſcopali numero dignum ſurrogare virum, præcipua inter ceteras cura fuit Brze- D tislao, quantum quantum in commodum, decorem, incrementum- que ecclefix Pragenfis intento, Et quanquam ille Cleri fui mores, vi- tam, converſationemque attenta mentis acie perpetuo ſpecularetur, at- que idcirco fingulos prope intus & in cute noſfet, qua doctrina, pro- bitate , diſciplinaque imbuti eſſent ; attamen aliorum potius explorare ſententiam, & conſilia ſequi, quam ſuprema poteſtate in defignando, nominandoque Præſule uti constituit. Erat per eos dies in palatio ſuo Wigbertus Comes ſororis Judithæ maritus, Vir, fi quis alius, inge- nio magnus, rerum gerendarum peritia clarus, prudentia ſumma con- ſpicuus: eum Brzetislaus feorfim vocatum percontatur, urgetque, ut quandoquidem jam inde a patris ſui Wratislai Regis imperio primas inter optimates atque amicos in aula Bohemica tenuiffet, ac proinde ex frequente conſuetudine omnis nobilitas clerusque Bohemus illi ap- prime eiſet cognitus, ediceret, cuinam partes epiſcopales deferendas eſſe judicaret? Wigbertus pro ingenii ſui modeſtia primum ſe ſe ex- cuſare , tum obtendere, quod a patris Wratislai morte ad publica con- ſilia non amplius adhibitus mores iſtos novos novorum ſupercilioſo- D 2 Brzetislaus ex Wigherto Gro- icenſi explo- rat novi epiſco- pi eligendi con- ſilium. h) Chronol. Geſch. Böhmens. rum- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. IB. Seite64.
Strana 28
Hermannus deſignatur, eli- giturque epi- ſcopus Pragen- ſis. ANNUS I099. 28 rumque hominum non noſcat, communi tamen & generico ſe deeſſe nolle confilio: Cum itaque de officio & juftitia Principis atque electo- rum iſthic agatur, præcipue accurandum, ut animum ab ira, odio, miſericordia, cognationis philautiæque præjudiciis vacuum ad electio- nem adferant, horum affectuum abreptione non poſſe non ab officio æquoque deflecti. His ego, inquit, jam principiis innitar, nam me nec alicujus amicitia obligat, nec miſericordia ſupplantat, nec odium exagitat, nec ira inflammat. Guod ſentio, edicam: Eſt patris tui, & nunc tuus capellanus, quem vos melius nostis, nomine Hermannus. Hic ſemper fuit Regis in ſervitio coustans, in commiſſo fidelis, in legatio- nibus agendis fidus executor, castus, sobrius, humilis & modeſtus, non vinolentus, non ambitioſus, non elatus, & quæ prima eſt in Clerico virtus, apprime literatus, & quantum ſpectat ad humanam opinionem, cernitur eſſe vir bonus, & perfectus ad unguem; ſi ſolum non obfit, quod hoſpes ſit, a) ſeu aligenigena. Admiratus ſummum Wigberti judicium conſenſionemque in ſententia Brzetislaus, magna voluptate profeſſus est: non aliam sibi mentem esse. Id vero, quod gente Bohemus non ſit, Viro de patre ſuo, de ſe deque patria optime merito nihil office- re, præſertim cum utilitas ecclefiæ præponderet. Non enim illum (repoſuit ſapientiſſimus Princeps) parentela exhauriet, non liberorum cura aggravabit, non cognatorum turba deſpoliabit, quidquid ſibi unde- cunque obveniet, totum ſponſa ejus & mater ecclefia habebit, b) Ne- que vero jam quidpiam moratus Brzetislaus comitia ecclefiarum Præ- ſulibus, optimatibus, magiſtratibusque ad II. Calendas Martii Bole- slaviam indixit, in quibus communibus ſuffragiis Hermannus Præ- poſitus Boleslavienfis, tum Diaconatus ordine insignitus, cathedræ Pragenſi præficitur. c) Hermannus epiſcopus Pra- genſis inveſti- tur ab Impe- ratore. Restabat, ut Hermannus investituram more ſolito ab Imperato- re acciperet: explorata igitur Imperatoris voluntate, quando, quove loco eam electo impertiri vellet, ad proximam Curiam Ratisbonæ in octava Paſchatis celebrandam tam is, quam Brzetislaus Dux evo- catus eſt. Non injucunda ea Imperatoris invitatio Brzetislao accidit, quod occasionem sibi offerendam proſpiceret, ut fratrem ſuum Borzi- vogium commendaret, quodque diu ſecretum animo tenuerat, ſibi eundem in Principatu ſucceſſorem ab Imperatore impetraret. Nihil ita- c) Coſmas ad h. a. b) Idem ibidem. c) Balbinus in Epit. p. 210 eum patria Tra- jectenſem fuiſſe ait.
Hermannus deſignatur, eli- giturque epi- ſcopus Pragen- ſis. ANNUS I099. 28 rumque hominum non noſcat, communi tamen & generico ſe deeſſe nolle confilio: Cum itaque de officio & juftitia Principis atque electo- rum iſthic agatur, præcipue accurandum, ut animum ab ira, odio, miſericordia, cognationis philautiæque præjudiciis vacuum ad electio- nem adferant, horum affectuum abreptione non poſſe non ab officio æquoque deflecti. His ego, inquit, jam principiis innitar, nam me nec alicujus amicitia obligat, nec miſericordia ſupplantat, nec odium exagitat, nec ira inflammat. Guod ſentio, edicam: Eſt patris tui, & nunc tuus capellanus, quem vos melius nostis, nomine Hermannus. Hic ſemper fuit Regis in ſervitio coustans, in commiſſo fidelis, in legatio- nibus agendis fidus executor, castus, sobrius, humilis & modeſtus, non vinolentus, non ambitioſus, non elatus, & quæ prima eſt in Clerico virtus, apprime literatus, & quantum ſpectat ad humanam opinionem, cernitur eſſe vir bonus, & perfectus ad unguem; ſi ſolum non obfit, quod hoſpes ſit, a) ſeu aligenigena. Admiratus ſummum Wigberti judicium conſenſionemque in ſententia Brzetislaus, magna voluptate profeſſus est: non aliam sibi mentem esse. Id vero, quod gente Bohemus non ſit, Viro de patre ſuo, de ſe deque patria optime merito nihil office- re, præſertim cum utilitas ecclefiæ præponderet. Non enim illum (repoſuit ſapientiſſimus Princeps) parentela exhauriet, non liberorum cura aggravabit, non cognatorum turba deſpoliabit, quidquid ſibi unde- cunque obveniet, totum ſponſa ejus & mater ecclefia habebit, b) Ne- que vero jam quidpiam moratus Brzetislaus comitia ecclefiarum Præ- ſulibus, optimatibus, magiſtratibusque ad II. Calendas Martii Bole- slaviam indixit, in quibus communibus ſuffragiis Hermannus Præ- poſitus Boleslavienfis, tum Diaconatus ordine insignitus, cathedræ Pragenſi præficitur. c) Hermannus epiſcopus Pra- genſis inveſti- tur ab Impe- ratore. Restabat, ut Hermannus investituram more ſolito ab Imperato- re acciperet: explorata igitur Imperatoris voluntate, quando, quove loco eam electo impertiri vellet, ad proximam Curiam Ratisbonæ in octava Paſchatis celebrandam tam is, quam Brzetislaus Dux evo- catus eſt. Non injucunda ea Imperatoris invitatio Brzetislao accidit, quod occasionem sibi offerendam proſpiceret, ut fratrem ſuum Borzi- vogium commendaret, quodque diu ſecretum animo tenuerat, ſibi eundem in Principatu ſucceſſorem ab Imperatore impetraret. Nihil ita- c) Coſmas ad h. a. b) Idem ibidem. c) Balbinus in Epit. p. 210 eum patria Tra- jectenſem fuiſſe ait.
Strana 29
BRZETISLAI II. 7. 29 itaque prætermiſit, quod ad gratiam Optimatum Cæſaris, Principum- que Imperii favorem aucupandum facere poſſet. Nam tam ipſi Cæſa- ri, quam ejus Principibus munera pene regia destinavit præmifitque. quibus id effecit, ut cum post celebratum Wiſſegradi Paſcha Ratis- bonæ propinquaret, multitudo nobilitatis, ipſumque pene totum Im- periale collegium in ejus occurſum itinere pene trium milliarium fe ſtinarit, eumque maximis honorum indiciis cum ſumma pompa lætitia- que in urbem deduxerit. d) Hic ipſo, quo advenit die, nempe tertio poſt octavam Paſchæ, qui in vigeſimam Aprilis eo anno inciderat. Imperator in corona Principum Hermanni electionem confirmavit, eum- que more ſibi adhuc ſolito annulo & virga epiſcopali inveſtivit. Una jam ſollicitudo ſtudiumque fuit Brzetislao, ut fratri ſuo Borzi- vogio Imperatoris Senatusque Imperialis ſententia Principatus ſe demor- tuo ſtabiliretur. Guid vero hac Ducis Bohemiæ rogatione ad protenden. da ampliandaque jura Regum Germaniæ in Bohemiam,Comitiali ifti con- cilio magis gratum acceptumque accidere potuit? Nulla igitur cunctatio- ne petitioni Brzetislai ſubſcriptum eft: atque id est, quod præter ambages ullas Coſmas narrat: Brzetislaus obtinuit apud Cæſarem, ut ejus fratri Bo- rivoy vexillum daret, &eum Boemis omnibus, qui cum co venerant, aſſig- naret, quod poſt obitum ſuum fratrem ejus Borivoyſublevarent in ſolium. Novum hoc atque inſolitum exemplum fuit, quod poſt tot annorum pe. riodos, totque Ducum noſtrorum exactos Principatus, denuo Imperatori clientela præſtita, vexillumque ab eo, præſertim vivente altero adhuc Du- ce, petitum fuerit. Weriherus quidem cauſam originemque præſtitæ hu- jus novæ clientelæ in donationem Marchiæ Budiſſinenſis Luſatiæque ab Henrico Imp.Wratislao Regi noſtro factam in ſuis vindiciis p. 86. rejicit: ſed jam alias crebrius monuimus, ejusmodi clientelas apud Duces noſtros, qui nulli Imperiali oneri, præter tributum annuum, obnoxii erant, locum non habuiſſe niſi ſub ambiguas, violentas, ille- gitimasque Ducatus uſurpationes, dum Ducum noſtrorum filii non- nun- d) Pompam hane, facem quidem ſibi præferente Hagecio , nimium exageravit Dubravius libro nono, qui plane Imperatorem Duci noſtro ter mille paſſus obviam proceſ- fiſſe narrat, quæ tot, tantisque circumſtantiis auxit, ut vix ab oculato teſte plura certi- oraque deſiderari potuiſſent. Unde etiam doct. Aſſemanus in Calendariis ſuis T. IV. p. 257 eum hac cenſoria stringit virgula : ſomniare hæc non videre potuiſſe Dubravium authorem, tam recentem. Quæ tamen cum incredibilia non credidit doctiſſimus Pu- bitſchka, omnia hæc magno hiſtorico errore non Ratisbonæ , ſed Moguntiæ (qua- ter eadem vocc repetita) tractata fuiſſe tradit. Brzetislaus pro fratre ſue Borzivogio impetrat al Imperatore ve- xillum ſucceſ- ſionemque in Principatu. Pub. Chronol. Seſch. 4. Shl. S.86. 87.
BRZETISLAI II. 7. 29 itaque prætermiſit, quod ad gratiam Optimatum Cæſaris, Principum- que Imperii favorem aucupandum facere poſſet. Nam tam ipſi Cæſa- ri, quam ejus Principibus munera pene regia destinavit præmifitque. quibus id effecit, ut cum post celebratum Wiſſegradi Paſcha Ratis- bonæ propinquaret, multitudo nobilitatis, ipſumque pene totum Im- periale collegium in ejus occurſum itinere pene trium milliarium fe ſtinarit, eumque maximis honorum indiciis cum ſumma pompa lætitia- que in urbem deduxerit. d) Hic ipſo, quo advenit die, nempe tertio poſt octavam Paſchæ, qui in vigeſimam Aprilis eo anno inciderat. Imperator in corona Principum Hermanni electionem confirmavit, eum- que more ſibi adhuc ſolito annulo & virga epiſcopali inveſtivit. Una jam ſollicitudo ſtudiumque fuit Brzetislao, ut fratri ſuo Borzi- vogio Imperatoris Senatusque Imperialis ſententia Principatus ſe demor- tuo ſtabiliretur. Guid vero hac Ducis Bohemiæ rogatione ad protenden. da ampliandaque jura Regum Germaniæ in Bohemiam,Comitiali ifti con- cilio magis gratum acceptumque accidere potuit? Nulla igitur cunctatio- ne petitioni Brzetislai ſubſcriptum eft: atque id est, quod præter ambages ullas Coſmas narrat: Brzetislaus obtinuit apud Cæſarem, ut ejus fratri Bo- rivoy vexillum daret, &eum Boemis omnibus, qui cum co venerant, aſſig- naret, quod poſt obitum ſuum fratrem ejus Borivoyſublevarent in ſolium. Novum hoc atque inſolitum exemplum fuit, quod poſt tot annorum pe. riodos, totque Ducum noſtrorum exactos Principatus, denuo Imperatori clientela præſtita, vexillumque ab eo, præſertim vivente altero adhuc Du- ce, petitum fuerit. Weriherus quidem cauſam originemque præſtitæ hu- jus novæ clientelæ in donationem Marchiæ Budiſſinenſis Luſatiæque ab Henrico Imp.Wratislao Regi noſtro factam in ſuis vindiciis p. 86. rejicit: ſed jam alias crebrius monuimus, ejusmodi clientelas apud Duces noſtros, qui nulli Imperiali oneri, præter tributum annuum, obnoxii erant, locum non habuiſſe niſi ſub ambiguas, violentas, ille- gitimasque Ducatus uſurpationes, dum Ducum noſtrorum filii non- nun- d) Pompam hane, facem quidem ſibi præferente Hagecio , nimium exageravit Dubravius libro nono, qui plane Imperatorem Duci noſtro ter mille paſſus obviam proceſ- fiſſe narrat, quæ tot, tantisque circumſtantiis auxit, ut vix ab oculato teſte plura certi- oraque deſiderari potuiſſent. Unde etiam doct. Aſſemanus in Calendariis ſuis T. IV. p. 257 eum hac cenſoria stringit virgula : ſomniare hæc non videre potuiſſe Dubravium authorem, tam recentem. Quæ tamen cum incredibilia non credidit doctiſſimus Pu- bitſchka, omnia hæc magno hiſtorico errore non Ratisbonæ , ſed Moguntiæ (qua- ter eadem vocc repetita) tractata fuiſſe tradit. Brzetislaus pro fratre ſue Borzivogio impetrat al Imperatore ve- xillum ſucceſ- ſionemque in Principatu. Pub. Chronol. Seſch. 4. Shl. S.86. 87.
Strana 30
30 ANNUS I099. Caſtrum Podi- vin redditur Hermanno epi- ſcopo Pragenſi. nunquam sive adverfus legitimum heredem ſucceſforemque, five ad- verſus domesticas factiones & vim ſe ſe Imperatorum Regumque Ger- maniæ præſidio atque armis ſecuriores præftare vellent. Sane idem prorſus accidiſſe cum Borzivogio plusquam teſtatum eſt. Illi enim jus & ſuccessio in Ducatum Bohemiæ non competierat, nec ejus ob- tinendi ſpem ullam ſibi polliceri poterat: cum igitur fratrem fauto- rem & patronum præcipuum experiretur, ejus & præcipue matris Reginæ Swatavæ artibus id effectum dedit, ut ſibi, vivente fratre, Ducatus Bohemiæ per vexillum in feudum daretur. Nam, uti alias oſtendimus, ſenioratu in ſucceſsione Ducalis ſanguinis per Brze- tislaum I. & Ordines Bohemiæ inducto, heres & legitimus poſt Brzetis- laum II. ſucceſfor haud alius erat, quam Udalricus Conradi filius Bor- zivogio natu major. Unde etiam anno ſequente Borzivogio eodem in Ducalem ſedem elevato queritur Cofinas, quod Aftræa terras deſeru- erit: Juſtitia, inquit, erat Boemorum, ut ſemper inter Principes eorum major natu ſolio potiretur in Principatu. Plures hoc anno non contemnendas patrias memorias tranſmisit ad posteritatem Coſmas. Inter ceteras etiam tradit castrum Podivin in Moravia reſtauratum illudque Hermanno epiſcopo Pragensi restitu- tum fuiſſe. e) Plura jam de eodem caſtro Podivin ſuperiore Parte Annalium ƒ) commemoravimus, ſcilicet illud cum villa Zliunica ſub reſuſcitationem epiſcopatus Moraviæ Wratislaum in recompenſatio- nem conceſsifſe epiſcopo Pragensi, quod prioribus temporibus ad epi- ſcopatum Moraviæe ſpectabat, hoc castrum veroſimillime idem castrum fuiſſe cum caſtro S. Wenceslai, de quo ſub Pontificatu Gregorii VII. tanto- opere coram ſede apostolica Gebhardum inter Pragensem & Joannem epiſcopum Olomucenſem digladiatum eft, cumque ob documentorum defectum lis plene & integre definiri haud posset, ad pacem sta- biliendam decretum fuiſſe, ut terræ, de quibus quæſtio mota, per me- dium inter utramque partem litigantem dividerentur, utrique vero parti decem annorum intervallum concederetur ad probationes cer- tiores proferendas. Ex his jam, quæ Coſmas iſthic de caſtro iſto pro- dit, pronum eſt conjicere : Hermannum epiſcopum Pragenſem litem de caſtro hoc terrisque, non quidem apud ſedem Pontificiam, ſed Brze- tis- e) Dux Brecislaus veniens cum exercitu in Moraviam reædificat caſtrum Podivin , & red- dit id, ſicut antea fuerat, in poteſtatem Hermanni epiſcopi, atque ibidem in villa Zliunica Pentecoſten celebravit. f) Ad annos 1063. & 1075.
30 ANNUS I099. Caſtrum Podi- vin redditur Hermanno epi- ſcopo Pragenſi. nunquam sive adverfus legitimum heredem ſucceſforemque, five ad- verſus domesticas factiones & vim ſe ſe Imperatorum Regumque Ger- maniæ præſidio atque armis ſecuriores præftare vellent. Sane idem prorſus accidiſſe cum Borzivogio plusquam teſtatum eſt. Illi enim jus & ſuccessio in Ducatum Bohemiæ non competierat, nec ejus ob- tinendi ſpem ullam ſibi polliceri poterat: cum igitur fratrem fauto- rem & patronum præcipuum experiretur, ejus & præcipue matris Reginæ Swatavæ artibus id effectum dedit, ut ſibi, vivente fratre, Ducatus Bohemiæ per vexillum in feudum daretur. Nam, uti alias oſtendimus, ſenioratu in ſucceſsione Ducalis ſanguinis per Brze- tislaum I. & Ordines Bohemiæ inducto, heres & legitimus poſt Brzetis- laum II. ſucceſfor haud alius erat, quam Udalricus Conradi filius Bor- zivogio natu major. Unde etiam anno ſequente Borzivogio eodem in Ducalem ſedem elevato queritur Cofinas, quod Aftræa terras deſeru- erit: Juſtitia, inquit, erat Boemorum, ut ſemper inter Principes eorum major natu ſolio potiretur in Principatu. Plures hoc anno non contemnendas patrias memorias tranſmisit ad posteritatem Coſmas. Inter ceteras etiam tradit castrum Podivin in Moravia reſtauratum illudque Hermanno epiſcopo Pragensi restitu- tum fuiſſe. e) Plura jam de eodem caſtro Podivin ſuperiore Parte Annalium ƒ) commemoravimus, ſcilicet illud cum villa Zliunica ſub reſuſcitationem epiſcopatus Moraviæ Wratislaum in recompenſatio- nem conceſsifſe epiſcopo Pragensi, quod prioribus temporibus ad epi- ſcopatum Moraviæe ſpectabat, hoc castrum veroſimillime idem castrum fuiſſe cum caſtro S. Wenceslai, de quo ſub Pontificatu Gregorii VII. tanto- opere coram ſede apostolica Gebhardum inter Pragensem & Joannem epiſcopum Olomucenſem digladiatum eft, cumque ob documentorum defectum lis plene & integre definiri haud posset, ad pacem sta- biliendam decretum fuiſſe, ut terræ, de quibus quæſtio mota, per me- dium inter utramque partem litigantem dividerentur, utrique vero parti decem annorum intervallum concederetur ad probationes cer- tiores proferendas. Ex his jam, quæ Coſmas iſthic de caſtro iſto pro- dit, pronum eſt conjicere : Hermannum epiſcopum Pragenſem litem de caſtro hoc terrisque, non quidem apud ſedem Pontificiam, ſed Brze- tis- e) Dux Brecislaus veniens cum exercitu in Moraviam reædificat caſtrum Podivin , & red- dit id, ſicut antea fuerat, in poteſtatem Hermanni epiſcopi, atque ibidem in villa Zliunica Pentecoſten celebravit. f) Ad annos 1063. & 1075.
Strana 31
BRZETISLAI II. 7. tislaum Ducem reſuſcitaſſe , reſtitutionemque illius urſiſſe , facile au- tem impetraſſe, quia Brzetislaus plurimum debebat Hermanno, quod cum clientibus , fautoribus, cleroque ſuo acceſſerit ad illius ſententiam de inſtituendo fratre ſucceſſore in Principatu. Sed non manſit hæc ca- ſtri conceſſio ſtabilis & perpetua epiſcopo Pragenſi: reclamavere re- petitis vicibus epiſcopi Moraviæ , adeo ut ſæculo ſequente cauſa de eodem caſtro denuo ad ſedem Pontificiam delata fuerit, coactusque ſit Sobieslaus Dux ſub Ottone epiſcopo Pragenſi id reddere Olomucenſi epiſcopatui, in cujus tamen compenſationem Pragenſis epiſcopus Si- loenſem circuitum accepit, g) quod ipſum dein Wladislaus II. Henrico Zdik Olomucenſi epiſcopo confirmavit , ut hæc fuſius perſequitur Tho- mas Nagalius in MS. ſummario extractu Privilegiorum epiſcopatus Olomucenſis. b) Sed ad geſta Brzetislai Ducis redeamus. 31 Is, postquam in vicina caſtro Podivin villa Pentecosten celebraſ- ſet, progreſſus est cum exercitu ſuo in campum Luczko, atque iſthie cum Colomanno Hungariæ Rege pacis fœdera renovavit. Rem ver- bis Coſmæ dare libet: Deinde (Brecislaus) occurens Panonico Regi Co- lomanno in campo, qui dicitur Luczko, multa ſunt invicem concionati placitantes ad placitum utrarumque partium, ac inter ſe mutuatim da- tis muneribus renovant antiqua amicitiæ & pacis fœdera, & ea Sacra- mentis renovant. i) In eo congreſſu tam Colomanno Regi Hungariæ adfuiſſe viæ comitem Seraphinum Archiepiſcopum Strigonienſem , quam Brzetislao noſtro non modo Hermannum electum epiſcopum Pragenſem , ſed etiam ipſum Coſmam Chronicorum authorem , ipſe rurſum verbis his teſtatur: Ibi, inquit, Dux Brecislaus ſuum ele- ctum Hermannum Diaconum committit Seraphim Archiepiſcopo ordinan- dum, qui veniens adſedem ſuam urbis Strigoniæ, tempore quo ſacri ordines celebrantur III. Junii ordinat eum presbyterum, & me quam- vis indignum ad eundem ſimiliter promovet gradum. k) At vero cur Hermannus non jam menſe Aprili in Comitiis Ratisbonenſibus, in qui- bus procul dubio plures adfuere epiſcopi, presbyteratu insignitus, cur Erzetislaus cum Rege Hun- gariæ renovat pacis fœdera. Hermannus epiſcopus Stri- gonii orninatur in preslyterum g) Chronographus Siloenſis Monum. nostrorum T. II. p. 104. h) Stredowsky in S. Mor. p. 358. i) Hem ! quantum obfuerit Annalibus Hungarieis Clariſſimi Viri Georgii Pray , quod Coſmæ noſtri Chronico uſus non ſit : multis enim luculentis men oriis Hungaricis redundat. k) Ex his cognoſcere licet , Coſmam jam gran- dæva ætate ad ſacerdotium perveniſſe , cum ſub annum 1125 demortuus ſe octoge- nario majorem fuiſſe ipſe fateatur.
BRZETISLAI II. 7. tislaum Ducem reſuſcitaſſe , reſtitutionemque illius urſiſſe , facile au- tem impetraſſe, quia Brzetislaus plurimum debebat Hermanno, quod cum clientibus , fautoribus, cleroque ſuo acceſſerit ad illius ſententiam de inſtituendo fratre ſucceſſore in Principatu. Sed non manſit hæc ca- ſtri conceſſio ſtabilis & perpetua epiſcopo Pragenſi: reclamavere re- petitis vicibus epiſcopi Moraviæ , adeo ut ſæculo ſequente cauſa de eodem caſtro denuo ad ſedem Pontificiam delata fuerit, coactusque ſit Sobieslaus Dux ſub Ottone epiſcopo Pragenſi id reddere Olomucenſi epiſcopatui, in cujus tamen compenſationem Pragenſis epiſcopus Si- loenſem circuitum accepit, g) quod ipſum dein Wladislaus II. Henrico Zdik Olomucenſi epiſcopo confirmavit , ut hæc fuſius perſequitur Tho- mas Nagalius in MS. ſummario extractu Privilegiorum epiſcopatus Olomucenſis. b) Sed ad geſta Brzetislai Ducis redeamus. 31 Is, postquam in vicina caſtro Podivin villa Pentecosten celebraſ- ſet, progreſſus est cum exercitu ſuo in campum Luczko, atque iſthie cum Colomanno Hungariæ Rege pacis fœdera renovavit. Rem ver- bis Coſmæ dare libet: Deinde (Brecislaus) occurens Panonico Regi Co- lomanno in campo, qui dicitur Luczko, multa ſunt invicem concionati placitantes ad placitum utrarumque partium, ac inter ſe mutuatim da- tis muneribus renovant antiqua amicitiæ & pacis fœdera, & ea Sacra- mentis renovant. i) In eo congreſſu tam Colomanno Regi Hungariæ adfuiſſe viæ comitem Seraphinum Archiepiſcopum Strigonienſem , quam Brzetislao noſtro non modo Hermannum electum epiſcopum Pragenſem , ſed etiam ipſum Coſmam Chronicorum authorem , ipſe rurſum verbis his teſtatur: Ibi, inquit, Dux Brecislaus ſuum ele- ctum Hermannum Diaconum committit Seraphim Archiepiſcopo ordinan- dum, qui veniens adſedem ſuam urbis Strigoniæ, tempore quo ſacri ordines celebrantur III. Junii ordinat eum presbyterum, & me quam- vis indignum ad eundem ſimiliter promovet gradum. k) At vero cur Hermannus non jam menſe Aprili in Comitiis Ratisbonenſibus, in qui- bus procul dubio plures adfuere epiſcopi, presbyteratu insignitus, cur Erzetislaus cum Rege Hun- gariæ renovat pacis fœdera. Hermannus epiſcopus Stri- gonii orninatur in preslyterum g) Chronographus Siloenſis Monum. nostrorum T. II. p. 104. h) Stredowsky in S. Mor. p. 358. i) Hem ! quantum obfuerit Annalibus Hungarieis Clariſſimi Viri Georgii Pray , quod Coſmæ noſtri Chronico uſus non ſit : multis enim luculentis men oriis Hungaricis redundat. k) Ex his cognoſcere licet , Coſmam jam gran- dæva ætate ad ſacerdotium perveniſſe , cum ſub annum 1125 demortuus ſe octoge- nario majorem fuiſſe ipſe fateatur.
Strana 32
ANNUS 1099. cur non uti alias fieri ſolitum, ſubito poſt inveſtituram miſſus ad Ru- thardum Archiepiſcopum Moguntinum , ut epiſcopali conſecratione donaretur? Sed obstitit acriter Ruthardus investituris per annulum & baculum a ſede Pontificia damnatis , atque excommunicato Imperatori communicare noluit , quare Moguntia deſerta , ne quid ſibi violentius accideret, in Saxonia perfugium accepit. Alii vero epiſcopi Metro- politani Moguntini jura involare merito metuentes, Hermanno vel ipſum presbyteratus ordinem conferre refugerunt, atque idcirco acci- dit , ut ne quidem hoc anno adhuc Hermannus conſecrationis benefi- cium acceperit , & cum nemo ex Catholicis Archiepiſcopis eſſet , qui eum conſecrare vellet, anno ſequente coactus fit a legato Pſeudopapæ Clementis conſecrationem ſuſcipere. 32 Brzetislaus Conradi. filios bello perſequi- tur, eorumque ditiones fratri Borzivogio tradit. Non potuit non invidiam, fimultatem, turbasque inter Principes Ducali ſanguine progenitos excire facinus Brzetislai , quod fratrem ſuum adverſus legem patriam , inque ſeniorum ſummum præjudicium ſucceſſorem ſibi denominaverit, imo ſe vivente ab Imperatore inve- ſtiendum curaverit. Et quanquam Ottonis filii Swatopluk & Ottik non pridem in terras ſuas reſtituti priore periculo cautiores redditi, quietius agerent, 1) injuriam tamen Udalricus & Luitoldus Conradi filii Borzi- vogio natu majores haud æquis animis ferre, doloremque & indigna- tionem concoquere non poterant, quos quales quales demum clande- ſtinos motus molitos fuiſſe tuim ex annorum conſequentium memo- riis tum ex eo maxime conjicitur, quod Brzetislaus redux a ſuo congreſ- ſu Hungarico illos adortus fit, ad extradenda caſtra & oppida coe- gerit, denique ditionibus ſuis ejecerit, eisdem fratri ſuo Borzivogio traditis. m) Quam feroci immitique animo Brzetislaus in fratruales ſuos Udalri- cum & Luitoldum, tam liberali munificoque erat in nepotem Boleslaum Wladislai Poloni filium, quem enſiferum ſuum (quæ ſumma palatii Du- 1) Ottonis autem filii Swatupluk & Ottik cum matre ſua Eufemia multum obedientes Du- ci erant & fideles. Coſmas ad h.a. m) Dux Brecislaus poſt habitum coucilium re- dux , caſtra metatus eſt juxta urbem Brnen, (Brunam) Erat enim valde iratus filiis patrui ſui Conradi Oalrico & Luitoldo , qui fugientes a facie ejus oppilaverunt ſe mu- nitis oppidis, & mittentes tradunt ei ceteras civitates metuentes ne hoſtiliter devaſta- ret terram. Interea Dux Brecislaus diſpoſitis præſidiis per civitates , quas ſihi tradi- derant, & eas fratri ſuo Borivoy committeus, reverſus eſt in Bohemiam. Coſmas c. 1-
ANNUS 1099. cur non uti alias fieri ſolitum, ſubito poſt inveſtituram miſſus ad Ru- thardum Archiepiſcopum Moguntinum , ut epiſcopali conſecratione donaretur? Sed obstitit acriter Ruthardus investituris per annulum & baculum a ſede Pontificia damnatis , atque excommunicato Imperatori communicare noluit , quare Moguntia deſerta , ne quid ſibi violentius accideret, in Saxonia perfugium accepit. Alii vero epiſcopi Metro- politani Moguntini jura involare merito metuentes, Hermanno vel ipſum presbyteratus ordinem conferre refugerunt, atque idcirco acci- dit , ut ne quidem hoc anno adhuc Hermannus conſecrationis benefi- cium acceperit , & cum nemo ex Catholicis Archiepiſcopis eſſet , qui eum conſecrare vellet, anno ſequente coactus fit a legato Pſeudopapæ Clementis conſecrationem ſuſcipere. 32 Brzetislaus Conradi. filios bello perſequi- tur, eorumque ditiones fratri Borzivogio tradit. Non potuit non invidiam, fimultatem, turbasque inter Principes Ducali ſanguine progenitos excire facinus Brzetislai , quod fratrem ſuum adverſus legem patriam , inque ſeniorum ſummum præjudicium ſucceſſorem ſibi denominaverit, imo ſe vivente ab Imperatore inve- ſtiendum curaverit. Et quanquam Ottonis filii Swatopluk & Ottik non pridem in terras ſuas reſtituti priore periculo cautiores redditi, quietius agerent, 1) injuriam tamen Udalricus & Luitoldus Conradi filii Borzi- vogio natu majores haud æquis animis ferre, doloremque & indigna- tionem concoquere non poterant, quos quales quales demum clande- ſtinos motus molitos fuiſſe tuim ex annorum conſequentium memo- riis tum ex eo maxime conjicitur, quod Brzetislaus redux a ſuo congreſ- ſu Hungarico illos adortus fit, ad extradenda caſtra & oppida coe- gerit, denique ditionibus ſuis ejecerit, eisdem fratri ſuo Borzivogio traditis. m) Quam feroci immitique animo Brzetislaus in fratruales ſuos Udalri- cum & Luitoldum, tam liberali munificoque erat in nepotem Boleslaum Wladislai Poloni filium, quem enſiferum ſuum (quæ ſumma palatii Du- 1) Ottonis autem filii Swatupluk & Ottik cum matre ſua Eufemia multum obedientes Du- ci erant & fideles. Coſmas ad h.a. m) Dux Brecislaus poſt habitum coucilium re- dux , caſtra metatus eſt juxta urbem Brnen, (Brunam) Erat enim valde iratus filiis patrui ſui Conradi Oalrico & Luitoldo , qui fugientes a facie ejus oppilaverunt ſe mu- nitis oppidis, & mittentes tradunt ei ceteras civitates metuentes ne hoſtiliter devaſta- ret terram. Interea Dux Brecislaus diſpoſitis præſidiis per civitates , quas ſihi tradi- derant, & eas fratri ſuo Borivoy committeus, reverſus eſt in Bohemiam. Coſmas c. 1-
Strana 33
BRZETISLAI II. 7. 33 Ducalis Mareſchalcorumque dignitas fuerat) creavit, constituta il- li parte tributi Polonici in ſtipendium. Locum ad convincendas Polo- norum ſcriptorum contradictiones verbis ipſis ſynchroni Coſmæ hic ap- ponere dignum viſum eſt : Eodem, inquit, anno Dux Brecislaus in Nati- vitate Domini Boleslaum per ſororem ſibi propinquum invitat ad convivium, quod erat in urbe Satec diſpoſitum. Ubi in ipſo feſto conſentientibus om- nibus Comitibus Boemiæ factus eſt Boleslaus ensifer avunculi ſui (Brzetis- lai) quem poſt feſtum Dux remittens ad propria, donat ei & constituit quatenus enſiferæ dignitatis pro miniſterio, ex tribito, quod pater ſuus Wladislaus ſolvebat, semper annuatim C. Marcas argenti, & decem auri talenta habeat. ") Adverſus tot tantaque luculenta Coſma æqualis tefti- monia jam quis porro Polonorum ſcriptorum hiſcere audeat? quam in rem qui plura legere cupit, Balbini Épitomen p. 208. adeat. Sed quam miro artificio hæc omnia Dlugoſſus o) (cui Coſmas apprime co- gnitus lectusque fuerat) diſfimulaverit, quove fuco memorias ejusdem de tributo & enfiferi dignitate illiniverit, audire libet: Poſtquam igitur narrafſet Boleslaum hoc anno Spitignei fratris bellum Pomeranicum, fuſo & ad deditionem compulſo hoste, feliciter restauraſse, ſubjun- git : Avunculus illius germanus Bohemorum Dux Bretislaus ſpectata adoleſcentis (Boleslai) virtute coram ſe ſœpius recitata delectatus, miſfis nunciis, eum ad ſe venire invitavit, chariſſimoque affectu honoratum remi- fit, arcemque Kamieniec prope fluvium Moisza (Niſſa) ſitam ei reſtituit. Donis præterea quamplurimis nepotem Bretislaus cumulavit tum pro- pter ſingularem amorem, quo in eum fuerat incenſus, tum quia procul dubio indole & moribus Boleslai contemplatis ſperabat egregii animi vi- rum domi forisque evaſurum. Abeuntem longa deductione proſequutus monuit, ut nepotis erga ſe & Principatum Bohemiæ ſervarer amorem, nibil dubitans ſe ſibi de cetero benigno animo reſponſurum. Ille gravi & benigno reſponſo reddito in propria reverſus, dona, quæ a Bretislao avunculo acceperat, fingula in milites diſtribuit. Vah fidum præcla- rumque verborum Coſmæ tranſumptorem, interpretemque! Ita nem- pe Dlugoſſus, ita Cromerus aliique ſeu memorias hujus tributi in alia omnia detorſerunt , ſeu plane fidem auctoritatemque non ſynchrono- rum teſtimoniis (quorum nullum adhuc ea ætate habuere) ſed ſuis ſomniis & inventis impugnarunt, qui niſi Coſmam nacti fuiſſent, vix aliquid de Boleslai huius cum Brzetislao animorum conjunctione in hi- ſtorias ſuas referre potuiſſent. Creat Bolesla- um Polonum enſiferum ſu- um. E Po- ") Coſmas c. 1. o) L. 4 ad b. a.p. 343.
BRZETISLAI II. 7. 33 Ducalis Mareſchalcorumque dignitas fuerat) creavit, constituta il- li parte tributi Polonici in ſtipendium. Locum ad convincendas Polo- norum ſcriptorum contradictiones verbis ipſis ſynchroni Coſmæ hic ap- ponere dignum viſum eſt : Eodem, inquit, anno Dux Brecislaus in Nati- vitate Domini Boleslaum per ſororem ſibi propinquum invitat ad convivium, quod erat in urbe Satec diſpoſitum. Ubi in ipſo feſto conſentientibus om- nibus Comitibus Boemiæ factus eſt Boleslaus ensifer avunculi ſui (Brzetis- lai) quem poſt feſtum Dux remittens ad propria, donat ei & constituit quatenus enſiferæ dignitatis pro miniſterio, ex tribito, quod pater ſuus Wladislaus ſolvebat, semper annuatim C. Marcas argenti, & decem auri talenta habeat. ") Adverſus tot tantaque luculenta Coſma æqualis tefti- monia jam quis porro Polonorum ſcriptorum hiſcere audeat? quam in rem qui plura legere cupit, Balbini Épitomen p. 208. adeat. Sed quam miro artificio hæc omnia Dlugoſſus o) (cui Coſmas apprime co- gnitus lectusque fuerat) diſfimulaverit, quove fuco memorias ejusdem de tributo & enfiferi dignitate illiniverit, audire libet: Poſtquam igitur narrafſet Boleslaum hoc anno Spitignei fratris bellum Pomeranicum, fuſo & ad deditionem compulſo hoste, feliciter restauraſse, ſubjun- git : Avunculus illius germanus Bohemorum Dux Bretislaus ſpectata adoleſcentis (Boleslai) virtute coram ſe ſœpius recitata delectatus, miſfis nunciis, eum ad ſe venire invitavit, chariſſimoque affectu honoratum remi- fit, arcemque Kamieniec prope fluvium Moisza (Niſſa) ſitam ei reſtituit. Donis præterea quamplurimis nepotem Bretislaus cumulavit tum pro- pter ſingularem amorem, quo in eum fuerat incenſus, tum quia procul dubio indole & moribus Boleslai contemplatis ſperabat egregii animi vi- rum domi forisque evaſurum. Abeuntem longa deductione proſequutus monuit, ut nepotis erga ſe & Principatum Bohemiæ ſervarer amorem, nibil dubitans ſe ſibi de cetero benigno animo reſponſurum. Ille gravi & benigno reſponſo reddito in propria reverſus, dona, quæ a Bretislao avunculo acceperat, fingula in milites diſtribuit. Vah fidum præcla- rumque verborum Coſmæ tranſumptorem, interpretemque! Ita nem- pe Dlugoſſus, ita Cromerus aliique ſeu memorias hujus tributi in alia omnia detorſerunt , ſeu plane fidem auctoritatemque non ſynchrono- rum teſtimoniis (quorum nullum adhuc ea ætate habuere) ſed ſuis ſomniis & inventis impugnarunt, qui niſi Coſmam nacti fuiſſent, vix aliquid de Boleslai huius cum Brzetislao animorum conjunctione in hi- ſtorias ſuas referre potuiſſent. Creat Bolesla- um Polonum enſiferum ſu- um. E Po- ") Coſmas c. 1. o) L. 4 ad b. a.p. 343.
Strana 34
Hieroſolymæ captæ a Chri- ſtianis. Henricus V. fit Rex Ger. maniæ. ANNUS 1100. Poſtremum compendio quædam de rebus exteris ad nexum hiſto- Mors Urbani riarum ſubjungenda ſunt: quorum primum eſt: Urbanum II. Pontifi. II. cem maximui hoc anno IV. Kal. Auguſti fatis ceſsiſſe. Alterum est: Ab Henrico IV. Principum Imperii conſenſu in Epiphania Aquis fi- lium juniorem (reprobato, inquit Cohradus Ursbergenſis, majore ſuo Chunrado p) Heinricum quintum Regem Germaniæ creatum. Ter- tium: Hieroſolymas anno demum præſente, non ſuperiore, ut perpe- ram notaverat Hagecius, a Chriftianis Principibus expugnatas captas- que fuiſſe Idibus Julii feria IV, illa hora, inquit synchronus Chro- nographus Malleacenſis, in qua Dominus noster Jeſus Chriſtus paſſus eſt in ipſa civitate mortem, quæ pluribus cum Hagecio proſequi, hu- jus loci non est. Non tamen prætermittenda silentio doct. Pubitschka narratio, qui ait: hoc tam felici rerum Hioroſolymitanarum eventu tanto- opere abreptos Bohemos, ut turmatim in Palæſtinam feſtinarint, & geſta ſeu hiſtoriam ſacræ hujus expeditionis in linguam Bohemicam transferri juſſe- rint, � qua in re adLupacii teſtimonium provocat. Sed præterquam quod nullus exterorum , imo ne domeſticorum quidem horum turmatim in Palœstinam feſtinantium Bohemorum meminerit, paradoxon plane pro- locutus est, cum jam hac ætate historiam sacræ hujus expeditionis in linguam Bohemicam translatam fuiſſe nobis garrit. Juverit locum ip- ſum Pulkavæ, quem ille cate vafreque ſuppreſſit) ex 15 Julii verbis ejus- dem exſcribere: Expeditionem, inquit, in Palstinam deſcribunt Her- voldius, Scotus, Ursbergenſis, Tritemius, inprimis vero Fucherius (Ful- cherius) Carnotenſis (imo Tyrius) cujus hanc hiſtoriam in Boemicum ſermonem converſam Henrici ſive Hynconis filii Georgii Boemiæ Regis juſſu manuſcriptam vidimus atque legimus. O vos felices Cruce figna- tos Bohemos! qui a fæculo XI. ad XV. uſque ætatem vestram perdu- xistis , ut demum Historiam ſacræ hujus expeditionis potueritis in lin- guam patriam rransferre. 34 0 00c30 090 Pub. Chronol. Geſch. 4. Thſ. 1.B. S. 91. ANNUS JESU CHRISTI MC. PASCHALIS II. Pap 2. HENRICI IV. Reg. 45. Imp. 17. HERMANNI ep. Prag. 2. PETRI ep. Ol. 5. BORZIVOGH II. Ducis 1. enricus jam tertio legitimo Pontifici perpetuo infeſtus, pertina- ciſſimusque partium antipapæ Clementis patronus redux ex Ita- H lia fallacibus terriculamentis omnem Germaniam implevit, jam jam p) Conradus Ursberg ad h.a. q) Chronol. Geſchichte Böhmens.
Hieroſolymæ captæ a Chri- ſtianis. Henricus V. fit Rex Ger. maniæ. ANNUS 1100. Poſtremum compendio quædam de rebus exteris ad nexum hiſto- Mors Urbani riarum ſubjungenda ſunt: quorum primum eſt: Urbanum II. Pontifi. II. cem maximui hoc anno IV. Kal. Auguſti fatis ceſsiſſe. Alterum est: Ab Henrico IV. Principum Imperii conſenſu in Epiphania Aquis fi- lium juniorem (reprobato, inquit Cohradus Ursbergenſis, majore ſuo Chunrado p) Heinricum quintum Regem Germaniæ creatum. Ter- tium: Hieroſolymas anno demum præſente, non ſuperiore, ut perpe- ram notaverat Hagecius, a Chriftianis Principibus expugnatas captas- que fuiſſe Idibus Julii feria IV, illa hora, inquit synchronus Chro- nographus Malleacenſis, in qua Dominus noster Jeſus Chriſtus paſſus eſt in ipſa civitate mortem, quæ pluribus cum Hagecio proſequi, hu- jus loci non est. Non tamen prætermittenda silentio doct. Pubitschka narratio, qui ait: hoc tam felici rerum Hioroſolymitanarum eventu tanto- opere abreptos Bohemos, ut turmatim in Palæſtinam feſtinarint, & geſta ſeu hiſtoriam ſacræ hujus expeditionis in linguam Bohemicam transferri juſſe- rint, � qua in re adLupacii teſtimonium provocat. Sed præterquam quod nullus exterorum , imo ne domeſticorum quidem horum turmatim in Palœstinam feſtinantium Bohemorum meminerit, paradoxon plane pro- locutus est, cum jam hac ætate historiam sacræ hujus expeditionis in linguam Bohemicam translatam fuiſſe nobis garrit. Juverit locum ip- ſum Pulkavæ, quem ille cate vafreque ſuppreſſit) ex 15 Julii verbis ejus- dem exſcribere: Expeditionem, inquit, in Palstinam deſcribunt Her- voldius, Scotus, Ursbergenſis, Tritemius, inprimis vero Fucherius (Ful- cherius) Carnotenſis (imo Tyrius) cujus hanc hiſtoriam in Boemicum ſermonem converſam Henrici ſive Hynconis filii Georgii Boemiæ Regis juſſu manuſcriptam vidimus atque legimus. O vos felices Cruce figna- tos Bohemos! qui a fæculo XI. ad XV. uſque ætatem vestram perdu- xistis , ut demum Historiam ſacræ hujus expeditionis potueritis in lin- guam patriam rransferre. 34 0 00c30 090 Pub. Chronol. Geſch. 4. Thſ. 1.B. S. 91. ANNUS JESU CHRISTI MC. PASCHALIS II. Pap 2. HENRICI IV. Reg. 45. Imp. 17. HERMANNI ep. Prag. 2. PETRI ep. Ol. 5. BORZIVOGH II. Ducis 1. enricus jam tertio legitimo Pontifici perpetuo infeſtus, pertina- ciſſimusque partium antipapæ Clementis patronus redux ex Ita- H lia fallacibus terriculamentis omnem Germaniam implevit, jam jam p) Conradus Ursberg ad h.a. q) Chronol. Geſchichte Böhmens.
Strana 35
BORZIVOGH II. I. 35 jam Italiam cuni finitimis regionibus Clementis fui auctoritatem ve- nerari, eventurumque propediem, ut ab univerſo Chriſtiano orbe le- gitimus ſupremus Paſtor, univerſalisque Papa agnoſcatur. Quo metu perculſi quique Catholici Principes & epiſcopi denuo ad partes Henrici Clementisque acceſſere : atque id eft, quod Bertholdus Con- stantienſis ad præſentem annum dicat : Jam multum pene ubique ſenten- tia excommunicationis cæpit tepeſcere, ut etiam quidam religioſi, qui uſque ad hoc tempus in illa cauſa erant ferventiſſsmi, a Catholicis di- ſcederent , & inter excommunicatos promoveri non timerent Hoc ipſo torrente abreptus Brzetislaus alioquin Imperatori multis beneficiis ob- noxius, cum videret Bohemiam tamdiu paſtore conſecrato viduatant, nec ſibi fideret conſecrationis beneficium pro electo ſuo epiſcopo a Ruthardo Moguntino Archipræſule hoſte Imperatoris implorare, con- ſilium cœpit Hermannum cum conſuetis muneribus Wigberto Comiti ad Imperialia Comitia Moguntiam ipfis Paſchalibus festis celebranda vocato ſociandi, ut ejusdem opera & patrocinio de percipienda epi- ſcopali benedictione proſpiceretur. Exulabat, ut alias jam meminimus, urbe Ruthardus, quod omnem cum Henrico communionem ſubter- fugeret : ad ſchiſmaticum itaque epiſcoporum conciliabulum, cui Rupertus Cardinalis, Pſeudopapæ Clementis Apocrifiarius, præſederat, petitio Brzetislai Ducis Hermannique Pragenſis epiſcopi delata est, mox jubente, inquit Coſmas, Imperatore , & collaudantibus omnibus ſuffraganeis Moguntinæ ecclefic ab eodem Cardinale ordinatus est Her- mannus epiſcopus in octavis Piſchæ VI. Idus Aprilis, a) ſeu octava die ejusdem menſis, nam Paſcha hoc anno in primain Aprilis inciderat. Conſummavit hoc anno Windelmuth b) egregia Antiftes Parthe- nonis ad S. Georgium in caſtro Pragenſi eccleſiam honori ſancti Petri Apoſtoli dicatam, quam vetuſtate collapſam a fundamentis exstruere E 2 in Hermannus epiſcopus Pra- genſis conſecra- tur, Eccleſia S. Pe- tri in caſtro Pragenſi con- ſecratur. ) Si omnes Moguntinæ eccleſiæ Suffraganei Henrico Imperatori & Pſeudopapæ Cle- menti adhæſere , quis miretur piiſſimum Ruthardum Moguntinum Archipræſulem a Coſma noſtro eo indigno convicio perſtringi ſymoniaca hæreſi infamatum relicta Moguntia iisdem diebus commoratum in Saxonia , ſcilicet ut factum perpurgaret, qua- re ab eodem more ſolito Hermannus conſecratus non fuerit. b) Multum hallu- cinatus eſt Hagecius, cum ex hoc Abbatiſſæ nomine Windelmuth neſcio quod mo- naſterium extra fines Bohemiæ effinxit , quod quique poſteriores in Bavaria ſe in- veniſſe arbitrabantur. At vero manifeſtum est Coſmam loqui de monaſſerio S. Georgii in caſtro Prageuſi, deque Hermanno epiſcopo Pragenſi, uti eum verbis ex- preſ-
BORZIVOGH II. I. 35 jam Italiam cuni finitimis regionibus Clementis fui auctoritatem ve- nerari, eventurumque propediem, ut ab univerſo Chriſtiano orbe le- gitimus ſupremus Paſtor, univerſalisque Papa agnoſcatur. Quo metu perculſi quique Catholici Principes & epiſcopi denuo ad partes Henrici Clementisque acceſſere : atque id eft, quod Bertholdus Con- stantienſis ad præſentem annum dicat : Jam multum pene ubique ſenten- tia excommunicationis cæpit tepeſcere, ut etiam quidam religioſi, qui uſque ad hoc tempus in illa cauſa erant ferventiſſsmi, a Catholicis di- ſcederent , & inter excommunicatos promoveri non timerent Hoc ipſo torrente abreptus Brzetislaus alioquin Imperatori multis beneficiis ob- noxius, cum videret Bohemiam tamdiu paſtore conſecrato viduatant, nec ſibi fideret conſecrationis beneficium pro electo ſuo epiſcopo a Ruthardo Moguntino Archipræſule hoſte Imperatoris implorare, con- ſilium cœpit Hermannum cum conſuetis muneribus Wigberto Comiti ad Imperialia Comitia Moguntiam ipfis Paſchalibus festis celebranda vocato ſociandi, ut ejusdem opera & patrocinio de percipienda epi- ſcopali benedictione proſpiceretur. Exulabat, ut alias jam meminimus, urbe Ruthardus, quod omnem cum Henrico communionem ſubter- fugeret : ad ſchiſmaticum itaque epiſcoporum conciliabulum, cui Rupertus Cardinalis, Pſeudopapæ Clementis Apocrifiarius, præſederat, petitio Brzetislai Ducis Hermannique Pragenſis epiſcopi delata est, mox jubente, inquit Coſmas, Imperatore , & collaudantibus omnibus ſuffraganeis Moguntinæ ecclefic ab eodem Cardinale ordinatus est Her- mannus epiſcopus in octavis Piſchæ VI. Idus Aprilis, a) ſeu octava die ejusdem menſis, nam Paſcha hoc anno in primain Aprilis inciderat. Conſummavit hoc anno Windelmuth b) egregia Antiftes Parthe- nonis ad S. Georgium in caſtro Pragenſi eccleſiam honori ſancti Petri Apoſtoli dicatam, quam vetuſtate collapſam a fundamentis exstruere E 2 in Hermannus epiſcopus Pra- genſis conſecra- tur, Eccleſia S. Pe- tri in caſtro Pragenſi con- ſecratur. ) Si omnes Moguntinæ eccleſiæ Suffraganei Henrico Imperatori & Pſeudopapæ Cle- menti adhæſere , quis miretur piiſſimum Ruthardum Moguntinum Archipræſulem a Coſma noſtro eo indigno convicio perſtringi ſymoniaca hæreſi infamatum relicta Moguntia iisdem diebus commoratum in Saxonia , ſcilicet ut factum perpurgaret, qua- re ab eodem more ſolito Hermannus conſecratus non fuerit. b) Multum hallu- cinatus eſt Hagecius, cum ex hoc Abbatiſſæ nomine Windelmuth neſcio quod mo- naſterium extra fines Bohemiæ effinxit , quod quique poſteriores in Bavaria ſe in- veniſſe arbitrabantur. At vero manifeſtum est Coſmam loqui de monaſſerio S. Georgii in caſtro Prageuſi, deque Hermanno epiſcopo Pragenſi, uti eum verbis ex- preſ-
Strana 36
36 ANNUS II00. Laeinia veli S. Ludmilla in prunas arden- tes injecta illa. ſa extrahi- tur. in fundis monaſterii ſui cœperat, c) Exoratus ad VI. Nonas Octob- ris epiſcopus Pragenfis ad eam conſecrandam, cum Divorum reliquiis more ſolito in capſulam recludendis operam daret, obtulit pia Anti- ftes inter alia unius palmi laciniam ex velo divæ Ludmillæ martyris, deprecata epiſcopum, ut eam ceteris facris lipſanis ſociaret. At rifit, increpuitque fœmineam pietatem Hermannus. Tace, inquiebat, de ejus ſanctitate , dimitte anum aviam quieſcere in pace. At cum contra Windelmuth d) pluribus obtenderet Ludmillæ ſanctitatem oftenſis ipſis probatam eſſe, juſſu epiſcopi adfertur mole grandius batillum unde- quaque prunarum ardens ignibus, invocatoque supremo Dei triunius nomine panniculus iſte injicitur, qui quidem primum a flamma al- lambi, tenuemque vibrare fumum vifus, mox mirati, qui aderant omnes, nec aduri nec confumi, quanquam illum propter vehemen- tem prunarum ardorem tardius extrahi contingeret, ftupuere, inquaim, attoniti omnes, & gaudio in lacrymas Deique laudes effufus cum ce- teris Chronicorum author Coſmas oculatus teftis, dum sine noxa flam- mis ſubductum nonmodo incolumem , nihilque læſum, ſed novæ tex- turæ perſimilem conſpexere. Di- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.93. preſſis nominat Marignolam p. 153. aliique , cui conſecrationi & miraculo adfuit Coſmas Chronicorum author oculatus & auritus teſtis. c) Quanquam hodie eccleſiæ iſtius S. Petri in caſtro Pragenſi, territorioque S. Georgii nullum ſuperſit vestigium, certum tamen eſt illam hic aliquando ſtetiſſe : Nam auctor ſæculi XIV. de Præben- dis eccleſiæ S. Georgii needum a me typis vulgatus Num. 30. everſionem quarum- que eccleſiarum & miniſtrorum fugam queſtus ait : Viderunt multas eccleſias ſublatis divinis , & miniſtris dirutas , & plurimas ruinam ſtructurarum, & Cleri fu- gam minantium, & in caſtro Pragenſi ſancti Petri , & aliæ capellæ ſunt ſublaræ. Lo- cus , quo eccleſia hæc olim ſtetir, nemini (ne quidem Celſiſſimæ Principi hujus mo- naſterii Antiſtiti, quacum hac de re ſerinonem habui , cognitus. Cum autem Ano- nymus dicat eam jam ſæculo XIV. e medio ſublatam fuiſſe , conjicere fas eſt eam anno 1142. ſub oppugnationem caſtri Pragenſis per Conradum Ducem Moravia everſam , qui per ſagittam immiſſo igne monaſterium S. Georgii cum omnibus ec- cleſiis & ſacellis combuſſit , humique ſtravit. Hæc cum lecturus eſt doct. Pubitſch- ka non ultra hærebit fluctuabitque, num hæc revera in monaſterii S. Georgii fundis acciderint : qui ſi quærit , cur Coſmas id non verbis ipſis expreſierit, reſpondeo, opus non fuiſſe, quandoquidem hoc unum ſolumque monaſterium ſanctimonialium, hæc una ſolaque Abbatiſſa ea ætate in Bohemia exſtitit, ut hoc ipſo ſatis Parthe- nonem & Abbatiſſam indicaverit. d) Nolim dubitare haneWindelmuth ab Ham- merſchmidio in ſerie Abbatiſſarum S. Georgii prætermiſlam unam eandemque eſſe cum ea , quæ in Necrologio noſtro Tom. Ill. p. 15. ad VIII. Kal. Novembris vo- catur Vencelmunt Abbatiſſa , uti jam ibidem in animadverſionibus noſtris præocen- pavimus.
36 ANNUS II00. Laeinia veli S. Ludmilla in prunas arden- tes injecta illa. ſa extrahi- tur. in fundis monaſterii ſui cœperat, c) Exoratus ad VI. Nonas Octob- ris epiſcopus Pragenfis ad eam conſecrandam, cum Divorum reliquiis more ſolito in capſulam recludendis operam daret, obtulit pia Anti- ftes inter alia unius palmi laciniam ex velo divæ Ludmillæ martyris, deprecata epiſcopum, ut eam ceteris facris lipſanis ſociaret. At rifit, increpuitque fœmineam pietatem Hermannus. Tace, inquiebat, de ejus ſanctitate , dimitte anum aviam quieſcere in pace. At cum contra Windelmuth d) pluribus obtenderet Ludmillæ ſanctitatem oftenſis ipſis probatam eſſe, juſſu epiſcopi adfertur mole grandius batillum unde- quaque prunarum ardens ignibus, invocatoque supremo Dei triunius nomine panniculus iſte injicitur, qui quidem primum a flamma al- lambi, tenuemque vibrare fumum vifus, mox mirati, qui aderant omnes, nec aduri nec confumi, quanquam illum propter vehemen- tem prunarum ardorem tardius extrahi contingeret, ftupuere, inquaim, attoniti omnes, & gaudio in lacrymas Deique laudes effufus cum ce- teris Chronicorum author Coſmas oculatus teftis, dum sine noxa flam- mis ſubductum nonmodo incolumem , nihilque læſum, ſed novæ tex- turæ perſimilem conſpexere. Di- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.93. preſſis nominat Marignolam p. 153. aliique , cui conſecrationi & miraculo adfuit Coſmas Chronicorum author oculatus & auritus teſtis. c) Quanquam hodie eccleſiæ iſtius S. Petri in caſtro Pragenſi, territorioque S. Georgii nullum ſuperſit vestigium, certum tamen eſt illam hic aliquando ſtetiſſe : Nam auctor ſæculi XIV. de Præben- dis eccleſiæ S. Georgii needum a me typis vulgatus Num. 30. everſionem quarum- que eccleſiarum & miniſtrorum fugam queſtus ait : Viderunt multas eccleſias ſublatis divinis , & miniſtris dirutas , & plurimas ruinam ſtructurarum, & Cleri fu- gam minantium, & in caſtro Pragenſi ſancti Petri , & aliæ capellæ ſunt ſublaræ. Lo- cus , quo eccleſia hæc olim ſtetir, nemini (ne quidem Celſiſſimæ Principi hujus mo- naſterii Antiſtiti, quacum hac de re ſerinonem habui , cognitus. Cum autem Ano- nymus dicat eam jam ſæculo XIV. e medio ſublatam fuiſſe , conjicere fas eſt eam anno 1142. ſub oppugnationem caſtri Pragenſis per Conradum Ducem Moravia everſam , qui per ſagittam immiſſo igne monaſterium S. Georgii cum omnibus ec- cleſiis & ſacellis combuſſit , humique ſtravit. Hæc cum lecturus eſt doct. Pubitſch- ka non ultra hærebit fluctuabitque, num hæc revera in monaſterii S. Georgii fundis acciderint : qui ſi quærit , cur Coſmas id non verbis ipſis expreſierit, reſpondeo, opus non fuiſſe, quandoquidem hoc unum ſolumque monaſterium ſanctimonialium, hæc una ſolaque Abbatiſſa ea ætate in Bohemia exſtitit, ut hoc ipſo ſatis Parthe- nonem & Abbatiſſam indicaverit. d) Nolim dubitare haneWindelmuth ab Ham- merſchmidio in ſerie Abbatiſſarum S. Georgii prætermiſlam unam eandemque eſſe cum ea , quæ in Necrologio noſtro Tom. Ill. p. 15. ad VIII. Kal. Novembris vo- catur Vencelmunt Abbatiſſa , uti jam ibidem in animadverſionibus noſtris præocen- pavimus.
Strana 37
BORZIVOGII II. I. 37 Ditatus anno ſuperiore Borzivogius ditionibus Moravicis, de jun- genda ſibi conſorte thori cogitare cœpit, ſociavitque ſibi Leopoldi co- gnomento Pulchri Marchionis Auſtriæ filiam , germanam S. Leopoldi ſororem. Nuptiæ maximo apparatu, convivantiumque frequentia XV. Kalendas Novembris Znoymæ in Moravia celebratæ. Nomen illius in veteribus varie ſcriptum legitur: Codex Freherianus Coſmæ habet Halluk, Dresdensis Kerberg, Necrologium Hanthaleri Heilbirg, Chronicon MS. Collegii Viennenfis Gervirg, Chronicon Auſtriæ Ha- ſelbachii Hildeburg & Holburg. Eam poſt mortem mariti ſui mona- ſticam vitam ſuſcepiſſe , & adhuc circa annum 1123 ſeu 25 ſuperfuiſſe manifeſtum redditur ex illo fragmento, quod Clar. Vir Sigiſmundus Cales ex Chronico MS. libroque donationum Gotvicenſium adfert. e) Inter hæc Luitoldo filio Conradi nuper hereditate ſua patria Mo- ravica ejecto, Godefridus Comes Orientalis caftrum Rakuz ƒ) in ip- ſis finibus provinciæ Znoymenſis poſitum ad habitandum cum clien- tibus ſuis concefsit, ex quo is crebris, præſertim nocturnis eruptioni- bus in Borzivogii finitimis terris prædas atque latrocinationes egit. Im- patiens tot tantarumque incurfionum Brzetislaus Dux ad compeſcen- dam hominis inſolentiam cum exercitu movet in Moraviam , fimulque fecialem ad Godefridum Comitem mittit, jubet memorem esse vete- ris amicitiæ fœderumque, monet denique, fi rebus ſuis conſultum cu- pit, Luitoldum vinctum extradat, aut certe quantocyus caftro extur- bet. Odoratus rem Luitoldus prævertit Brzetislai consiliis, nam per fraudem excluſis præſidiariis Godefridi ſic ſe ſuosque ſatellites eo in caſtro munitionibus vallavit, ut ſperaret le ſe utriusque conatus & mi- nas riſurum. Facinus minus expectatum acriter pupugit Gode- fridi animum, g) qui ut a ſe ſuſpicionem fraudis, colluſionisque amo- Borzivogius ducit uxorem S. Leopoldi marchionis Auſtriæ ſoro- rew. Brzetislaus adverſus Lui- toldum latroci- nantem exerci- citum ducit. Luitolau. fraudulenter Godefridi ca- ſtrum Retz oc- cupat. ) In Annal. Auftr. lib. 7. p. 426. f) Hodie Retz urbs Auſtriæ in confinibus Mora- viæ, a quo caſtro a Slavis Auſtriaci patria lingua Rakuſſane appellati. g) Contro- verſia non levis eſt inter vetuſtatis exploratores, quisnam Godefridus iste fuerit, quem nec Ducis , nec Marchionis , nee Comitis tituſo Coſmas nobilitat , quemque prorſus ignorant ſcriptores Auſtriaci. Pulkava eum Marchionem, Auſtriæ facit , quem etiam ſecutus Peſſina in Marte Moraviæ. Schwartzius Commentator Coſmæ apud Menken. Tom. I. p. 2082 eum Arnoldi Comitis Lambacenſis filium, Mar- chionemque Pucinenſem (ita dictum ab urbe Putina ſeu Pucina hodie Beinfal) in Hi- Pub.Chronol. ſtria ariolatur, cujus ariolationem ſecutus doct. Pubitſchka. Dubravius Auſtriæ Prin- cipem vocat. Cales eum ſolum Comitem fuiſſe exiſtimat, ad cujus ſententiam quo- Geſch. 4 Thl. que 1.B. S 94.
BORZIVOGII II. I. 37 Ditatus anno ſuperiore Borzivogius ditionibus Moravicis, de jun- genda ſibi conſorte thori cogitare cœpit, ſociavitque ſibi Leopoldi co- gnomento Pulchri Marchionis Auſtriæ filiam , germanam S. Leopoldi ſororem. Nuptiæ maximo apparatu, convivantiumque frequentia XV. Kalendas Novembris Znoymæ in Moravia celebratæ. Nomen illius in veteribus varie ſcriptum legitur: Codex Freherianus Coſmæ habet Halluk, Dresdensis Kerberg, Necrologium Hanthaleri Heilbirg, Chronicon MS. Collegii Viennenfis Gervirg, Chronicon Auſtriæ Ha- ſelbachii Hildeburg & Holburg. Eam poſt mortem mariti ſui mona- ſticam vitam ſuſcepiſſe , & adhuc circa annum 1123 ſeu 25 ſuperfuiſſe manifeſtum redditur ex illo fragmento, quod Clar. Vir Sigiſmundus Cales ex Chronico MS. libroque donationum Gotvicenſium adfert. e) Inter hæc Luitoldo filio Conradi nuper hereditate ſua patria Mo- ravica ejecto, Godefridus Comes Orientalis caftrum Rakuz ƒ) in ip- ſis finibus provinciæ Znoymenſis poſitum ad habitandum cum clien- tibus ſuis concefsit, ex quo is crebris, præſertim nocturnis eruptioni- bus in Borzivogii finitimis terris prædas atque latrocinationes egit. Im- patiens tot tantarumque incurfionum Brzetislaus Dux ad compeſcen- dam hominis inſolentiam cum exercitu movet in Moraviam , fimulque fecialem ad Godefridum Comitem mittit, jubet memorem esse vete- ris amicitiæ fœderumque, monet denique, fi rebus ſuis conſultum cu- pit, Luitoldum vinctum extradat, aut certe quantocyus caftro extur- bet. Odoratus rem Luitoldus prævertit Brzetislai consiliis, nam per fraudem excluſis præſidiariis Godefridi ſic ſe ſuosque ſatellites eo in caſtro munitionibus vallavit, ut ſperaret le ſe utriusque conatus & mi- nas riſurum. Facinus minus expectatum acriter pupugit Gode- fridi animum, g) qui ut a ſe ſuſpicionem fraudis, colluſionisque amo- Borzivogius ducit uxorem S. Leopoldi marchionis Auſtriæ ſoro- rew. Brzetislaus adverſus Lui- toldum latroci- nantem exerci- citum ducit. Luitolau. fraudulenter Godefridi ca- ſtrum Retz oc- cupat. ) In Annal. Auftr. lib. 7. p. 426. f) Hodie Retz urbs Auſtriæ in confinibus Mora- viæ, a quo caſtro a Slavis Auſtriaci patria lingua Rakuſſane appellati. g) Contro- verſia non levis eſt inter vetuſtatis exploratores, quisnam Godefridus iste fuerit, quem nec Ducis , nec Marchionis , nee Comitis tituſo Coſmas nobilitat , quemque prorſus ignorant ſcriptores Auſtriaci. Pulkava eum Marchionem, Auſtriæ facit , quem etiam ſecutus Peſſina in Marte Moraviæ. Schwartzius Commentator Coſmæ apud Menken. Tom. I. p. 2082 eum Arnoldi Comitis Lambacenſis filium, Mar- chionemque Pucinenſem (ita dictum ab urbe Putina ſeu Pucina hodie Beinfal) in Hi- Pub.Chronol. ſtria ariolatur, cujus ariolationem ſecutus doct. Pubitſchka. Dubravius Auſtriæ Prin- cipem vocat. Cales eum ſolum Comitem fuiſſe exiſtimat, ad cujus ſententiam quo- Geſch. 4 Thl. que 1.B. S 94.
Strana 38
Inedia victus fugit. ANNUS 1100. 38 amoliretur, cum nunciis Bohemicis ad ſe miſſis ad oppidum uſque Wranou obviam proceſſit Brzetislao, multum & perfidiam Luitoldi criminatus, & auxilium ejusdem adverſus violentum uſurpatorem im- plorans. Poſtquam Luitoldus ſex hebdomadarum oppugnationem & perpetuos diurnos nocturnosque affultus fortiter depuliſſet, postre- mum annonæ defectu inediaque victus noctu clam, inſcio præſidiario ſuo milite, per fugam caſtro elapſus est, quod poſtridie Brzetislao de- ditum. Occubuere in caſtri iſtius oppugnatione Pavlik filius Mar- quardi Pædagogus Wladislai Ducelli, & Doles filius Lſtimir, ille telo ic- tus, hic in nocturnis excubiis interfectus. At Brzetislaus, reſtituto Godefrido in priorem poſſeſsionem, victor quidem, ſed minus læto jucundoque animo rediit in Bohemiam, prope præſcius atrocis fati, quod eum iſthic expectaret. Brzerislans infidias necem- que ſibi ſtrui detegit. E venatione redux interfi- citur. Nam cum postea menſe Decembri agitandarum ferarun cauſa in vil- lam ſuam venatoriam Stheenam b) excurriſſet, quodam die ad Cukatam nonneminem e ſuis venatoribus inter prandendum ſeorsim ſedentem pro- fatus eſt: Heus Cukata! putasne me neſcire fatalem mihi eſſe villam hanc, & ignorare, quis mihi veſtrum infidias necemque struat? illi vero vel facinoris ſuſpicionem execranti, acriterque ad præoccupandum ſceleſtum facinus , inſidiatoremque ulciſcendum exhortanti reſpondit ingemiſcens : O bone Vir! nemo adhuc fatum ſuum in poteſtate ha- buit, neque unus aliquis cœlestis ftatuti vim elufit. Subſequens dies, quod fuit pervigilium Divi Thomæ Apoſtoli, infidiatorem latronemque detexit: Nam primo mane Brzetislaus juſſo ſacerdote ſolitum rei di- vinæ tempus antevertere, egressus in saltum, totum eum diem venan- do exegit. Sero revertentem, deducentibus obviamque currentibus ſer- vis cum laternis & tædis immiſcuit ſe ſe hominum ſceleratiſſimus Lork (utique a Bozejo & Mutina Wrſſoveciis ſubornatus) Principem- que a tergo, adacto per ilia telo, medium tranſverberavit, celeriter ſe que accedo , arbitrorque Godefridum Comitatum Retz slavice Rakuz dictum inter Theyam & Pulkam fluvios in beneficium tenuiſſe a Marchionibus Ofterrichiæ ſeu Auſtriæ, cum doct. Abbas Gotvicenſis in ſua Tabula Geographica medii ævi hunc ipſum locum nomine Comitatus Retz impertiat, notetque. Nam præter Auſtriæ Marchiones hoc locorum confinio nullus in antiquitate cognitus , & quid Marchio- ni Hiſtriæ aut Lambacenſi in terras Moraviæ finitimas juri fuiſſet, na lus diſpicio, de quo ſilent omnes ſcriptores Auſtriaci. h) De hac venatoria villa jam P. II. An- nal. noſtrorum p. 77. & P. IV. p. 496. egimus.
Inedia victus fugit. ANNUS 1100. 38 amoliretur, cum nunciis Bohemicis ad ſe miſſis ad oppidum uſque Wranou obviam proceſſit Brzetislao, multum & perfidiam Luitoldi criminatus, & auxilium ejusdem adverſus violentum uſurpatorem im- plorans. Poſtquam Luitoldus ſex hebdomadarum oppugnationem & perpetuos diurnos nocturnosque affultus fortiter depuliſſet, postre- mum annonæ defectu inediaque victus noctu clam, inſcio præſidiario ſuo milite, per fugam caſtro elapſus est, quod poſtridie Brzetislao de- ditum. Occubuere in caſtri iſtius oppugnatione Pavlik filius Mar- quardi Pædagogus Wladislai Ducelli, & Doles filius Lſtimir, ille telo ic- tus, hic in nocturnis excubiis interfectus. At Brzetislaus, reſtituto Godefrido in priorem poſſeſsionem, victor quidem, ſed minus læto jucundoque animo rediit in Bohemiam, prope præſcius atrocis fati, quod eum iſthic expectaret. Brzerislans infidias necem- que ſibi ſtrui detegit. E venatione redux interfi- citur. Nam cum postea menſe Decembri agitandarum ferarun cauſa in vil- lam ſuam venatoriam Stheenam b) excurriſſet, quodam die ad Cukatam nonneminem e ſuis venatoribus inter prandendum ſeorsim ſedentem pro- fatus eſt: Heus Cukata! putasne me neſcire fatalem mihi eſſe villam hanc, & ignorare, quis mihi veſtrum infidias necemque struat? illi vero vel facinoris ſuſpicionem execranti, acriterque ad præoccupandum ſceleſtum facinus , inſidiatoremque ulciſcendum exhortanti reſpondit ingemiſcens : O bone Vir! nemo adhuc fatum ſuum in poteſtate ha- buit, neque unus aliquis cœlestis ftatuti vim elufit. Subſequens dies, quod fuit pervigilium Divi Thomæ Apoſtoli, infidiatorem latronemque detexit: Nam primo mane Brzetislaus juſſo ſacerdote ſolitum rei di- vinæ tempus antevertere, egressus in saltum, totum eum diem venan- do exegit. Sero revertentem, deducentibus obviamque currentibus ſer- vis cum laternis & tædis immiſcuit ſe ſe hominum ſceleratiſſimus Lork (utique a Bozejo & Mutina Wrſſoveciis ſubornatus) Principem- que a tergo, adacto per ilia telo, medium tranſverberavit, celeriter ſe que accedo , arbitrorque Godefridum Comitatum Retz slavice Rakuz dictum inter Theyam & Pulkam fluvios in beneficium tenuiſſe a Marchionibus Ofterrichiæ ſeu Auſtriæ, cum doct. Abbas Gotvicenſis in ſua Tabula Geographica medii ævi hunc ipſum locum nomine Comitatus Retz impertiat, notetque. Nam præter Auſtriæ Marchiones hoc locorum confinio nullus in antiquitate cognitus , & quid Marchio- ni Hiſtriæ aut Lambacenſi in terras Moraviæ finitimas juri fuiſſet, na lus diſpicio, de quo ſilent omnes ſcriptores Auſtriaci. h) De hac venatoria villa jam P. II. An- nal. noſtrorum p. 77. & P. IV. p. 496. egimus.
Strana 39
BORZIVOGHI II. I. 39 ſe inde proripiens, ac tanto majore evadendi ſpe, quo perturbatius omnes ad gemitum labentis ab equo Ducis verfî, oculos animosque a nefario percuſſore ad Brzetislai caſum flexerunt, ſed ceſsantibus per- ſequi hominibus inſtitit fugientis veſtigiis divina ultio, latronemque eadem nocte pari ſupplicio perdidit. Qua fugiebat, forte foſſa pro- celloſis imbribus haud ita pridem exeſa fugienti ſe objecit, & præ- ceps in hane festinatione ſua noctis tenebris prolapſus; aut ipſe ſibi deſperatione rerum manus intulerit, ſeu potius effuſus prior e vagina gladius cœnoque tenaci impactus cadenten adverſo mucrone excepe- rit, ita mane repertus incumbens ferro, & adhue ſpirans ; cui accur- rentium nonnemo inter mille diras & execrationes caput præcidit. Pa- ri vitæ deſperatione Brzetislaus deportatus fuorum manibus in hoſpi- tium evulſo jaculo , multoque ſanguine manante linqui animo cœpit, jacuitque diu exſpiranti ſimilis, repreſſo tamen ſanguine & adhibitis corpori fomentis excitatus, animum quidem ſenfusque recepit, cete- rum exitiabile vulnus, & ex vulnere adeo dolor atrox erat, ut ipſe haud ſperaret alterius diei lucem se viſurum : supervixit tamen illum, & ſequentis diei noctem, omnesque luctantis cum morte Chriftiani hominis partes explevit. Nam omnes mortalis vitæ noxas nonmodo apud Hermannum epiſcopum ſuum, ſed & ſacerdotes alios præ- ſentes cum lacrymis expiavit, miſericordiam Dei & piiſſimi Patris clementiam implorando ſupplex, doloresque ſane acerbos nonmodo fortiter , & fine gemitu vincendo, ſed etiam in expiationem præteri- tæ vitæ cum gaudio perferendo. Atque ubi intellexit annuum a Po- lonis tributum adeſſe, confeſtim ſummam illam, omnemque, quam ſecum vehebat, gazam, Hermanno epiſcopo extradi jussit largiendam egenti turbæ, locisque Deo dicatis. Denique diſpoſitis rite omnibus poſtrema verba ad filium dixit: Date, inquit, filio meo lituum meum, & jaculum, cetera non eſt meum ſibi dare, quæ Deus poſuit in ſua po- teſtate. Et ſic (perſequitur Coſmas) in ſequenti nocte poſt gallicinium inter manum ſacerdotum XI. Calendas Januarii velut bonus Dei athleta utramque hominis ſubſtantiam in ſua divifit exordia. Uti vero moritu- rus petierat, ſepultus eſt Pragæ in polyandro feu cœmeterio ecclesiæ S.Wenceslai, & quidem, ut Coſmas ait, forinſecus ante portam a ſini- ſtris, ubi ſoror ejus Ludmilla i) Deo devota famula ſupru teſtudines con- ſtru- Sancte ſe ad mortem com- parat. Moritur, in cœmeterio S. Viti ſepelitur. 1) Hane Ludmillam ex Adleyta Wratislai prima uxore fuiſſe genitam jam ad annum 1062 diximus. Balbini aliorumque recentiorum eſt ſententia, cum illam Coſmas Deo de-
BORZIVOGHI II. I. 39 ſe inde proripiens, ac tanto majore evadendi ſpe, quo perturbatius omnes ad gemitum labentis ab equo Ducis verfî, oculos animosque a nefario percuſſore ad Brzetislai caſum flexerunt, ſed ceſsantibus per- ſequi hominibus inſtitit fugientis veſtigiis divina ultio, latronemque eadem nocte pari ſupplicio perdidit. Qua fugiebat, forte foſſa pro- celloſis imbribus haud ita pridem exeſa fugienti ſe objecit, & præ- ceps in hane festinatione ſua noctis tenebris prolapſus; aut ipſe ſibi deſperatione rerum manus intulerit, ſeu potius effuſus prior e vagina gladius cœnoque tenaci impactus cadenten adverſo mucrone excepe- rit, ita mane repertus incumbens ferro, & adhue ſpirans ; cui accur- rentium nonnemo inter mille diras & execrationes caput præcidit. Pa- ri vitæ deſperatione Brzetislaus deportatus fuorum manibus in hoſpi- tium evulſo jaculo , multoque ſanguine manante linqui animo cœpit, jacuitque diu exſpiranti ſimilis, repreſſo tamen ſanguine & adhibitis corpori fomentis excitatus, animum quidem ſenfusque recepit, cete- rum exitiabile vulnus, & ex vulnere adeo dolor atrox erat, ut ipſe haud ſperaret alterius diei lucem se viſurum : supervixit tamen illum, & ſequentis diei noctem, omnesque luctantis cum morte Chriftiani hominis partes explevit. Nam omnes mortalis vitæ noxas nonmodo apud Hermannum epiſcopum ſuum, ſed & ſacerdotes alios præ- ſentes cum lacrymis expiavit, miſericordiam Dei & piiſſimi Patris clementiam implorando ſupplex, doloresque ſane acerbos nonmodo fortiter , & fine gemitu vincendo, ſed etiam in expiationem præteri- tæ vitæ cum gaudio perferendo. Atque ubi intellexit annuum a Po- lonis tributum adeſſe, confeſtim ſummam illam, omnemque, quam ſecum vehebat, gazam, Hermanno epiſcopo extradi jussit largiendam egenti turbæ, locisque Deo dicatis. Denique diſpoſitis rite omnibus poſtrema verba ad filium dixit: Date, inquit, filio meo lituum meum, & jaculum, cetera non eſt meum ſibi dare, quæ Deus poſuit in ſua po- teſtate. Et ſic (perſequitur Coſmas) in ſequenti nocte poſt gallicinium inter manum ſacerdotum XI. Calendas Januarii velut bonus Dei athleta utramque hominis ſubſtantiam in ſua divifit exordia. Uti vero moritu- rus petierat, ſepultus eſt Pragæ in polyandro feu cœmeterio ecclesiæ S.Wenceslai, & quidem, ut Coſmas ait, forinſecus ante portam a ſini- ſtris, ubi ſoror ejus Ludmilla i) Deo devota famula ſupru teſtudines con- ſtru- Sancte ſe ad mortem com- parat. Moritur, in cœmeterio S. Viti ſepelitur. 1) Hane Ludmillam ex Adleyta Wratislai prima uxore fuiſſe genitam jam ad annum 1062 diximus. Balbini aliorumque recentiorum eſt ſententia, cum illam Coſmas Deo de-
Strana 40
ANNUS II00. ſtruxit arcuatum in bonorem ſancti Thomæ Apoſtoli capellam, & consti- tuit, ut quotidie ibi celebraretur miſſa pro defunctis. k) 40 Reliquit áuos filioss. Ejus denarii. Ut ceteras Brzetislai II. memorias abſolvamus; Ex ſupra allatis Coſmæ verbis conjicere fas eſſet Brzetislao nonniſi unicum filium fuiſſe, cui unuim folumque lituum & jaculum hereditate tranſcripsit, at duos illi fuiſſe filios luculenta ſupersunt veterum testimonia, alter enim erat Wladislaus, cujus pdagogum, ſeu ſupremum morum atque ſtudio- rum præfectum, ante caſtrum Retz ſagitta interfectum fuiſſe dixi- mus, & qui demum anno 1112 cum trecentorum equitum legione Ro- mam miſſus eſt cum HenricoV. Imp. Alterum prodit Monachus Saza- vienſis ad annum 1130, cum ait: Bracislaus filius Bracislai Ducis pri- vatus eft oculis, ut proinde conjectura capienda fit, Bracislaum hunc poſthumum fuiſſe, quem proinde minus recte Balbinus in Tabula ſua Genealogica ſtirpis Przemisleæ, filium Conradi, & Berghauerus filium Swatopluki, fratremque Sobieslai facit. 1) Duorum denariorum typos hujus Ducis jam P. V. Annalium noſtrorum Tabula IV. excuſos dedimus, quod tum mens fuerit nobis Partem hanc ad annum præſentem per- ducendi, a qua nos postea moles libri revocavit, quisquis autem hos duos denarios cum Brzetislai I. denariis contulerit, facile agnoſcet itius, de quo agimus, efſe, qui ſeilicet a priſca illa rudique signandi ratione jam multum deflectunt, quam præcipue Wratislaus Rex ex- polire cœpit, & quæ demum ſæculo hoc medio ad majorem elegan- tiam eluctata est, dum bracteatorum uſus majorem vetere deformita- tem induxiſſet. Memoravimus jain ſupra nullum adhuc authographum Brzetislai II. diploma a nobis detectum eſſe, atque idcirco Ducis iftius ſigil- devotam famulam appellet, eam a prima infantia in quoquo demum parthenone ſacra- tiorem vitam amplexam fuiſſe. At vero etiam viduæ , quæ eo tempore uſitatum viduielamtatis ven recipcre ſolitæ, paſſim Deo devotæ famulæ vocari ſolitæ, ut de Przibislava apud Chriſtannum in Balbini Epitome p. 61. & 64. exemplum præſto eſt, & Gloſſaria medii ævi docent. k) Carolus IV. anno 1373. condita hodierna Baſilica S. Viti Brzetislai corpus in capellam SS. Trinitatis transferri, marmoreum- que ſuper eo mauſolæum erigi fecit , quod hodiedum iſthic vifitur cum veteri in- ſcriptione parieti vicino injecta. At vero pictorum imperitia, qui vetuſtos illos characteres renovavere, factum est, ut in numerum anni obitus unum C adjece- rint , quem veroſimillime ex finali ductu perperam conjecerunt. Sed jam Man- lius in Deigmate rer. Luſat. I. 3. p 214. ſinceram veterem inſciptionem cum nu- meris MC. reliquit. Siſtimus Tomo hoc typum monumenti iſtius lapidei Lectoris obtutibus ſcriptura in ipſum monumentum compendii cauſa rejecta est. Balbinus Dec. 1, l. 7. c. 28. Berghauer in Protom. Ponit. p. 251.
ANNUS II00. ſtruxit arcuatum in bonorem ſancti Thomæ Apoſtoli capellam, & consti- tuit, ut quotidie ibi celebraretur miſſa pro defunctis. k) 40 Reliquit áuos filioss. Ejus denarii. Ut ceteras Brzetislai II. memorias abſolvamus; Ex ſupra allatis Coſmæ verbis conjicere fas eſſet Brzetislao nonniſi unicum filium fuiſſe, cui unuim folumque lituum & jaculum hereditate tranſcripsit, at duos illi fuiſſe filios luculenta ſupersunt veterum testimonia, alter enim erat Wladislaus, cujus pdagogum, ſeu ſupremum morum atque ſtudio- rum præfectum, ante caſtrum Retz ſagitta interfectum fuiſſe dixi- mus, & qui demum anno 1112 cum trecentorum equitum legione Ro- mam miſſus eſt cum HenricoV. Imp. Alterum prodit Monachus Saza- vienſis ad annum 1130, cum ait: Bracislaus filius Bracislai Ducis pri- vatus eft oculis, ut proinde conjectura capienda fit, Bracislaum hunc poſthumum fuiſſe, quem proinde minus recte Balbinus in Tabula ſua Genealogica ſtirpis Przemisleæ, filium Conradi, & Berghauerus filium Swatopluki, fratremque Sobieslai facit. 1) Duorum denariorum typos hujus Ducis jam P. V. Annalium noſtrorum Tabula IV. excuſos dedimus, quod tum mens fuerit nobis Partem hanc ad annum præſentem per- ducendi, a qua nos postea moles libri revocavit, quisquis autem hos duos denarios cum Brzetislai I. denariis contulerit, facile agnoſcet itius, de quo agimus, efſe, qui ſeilicet a priſca illa rudique signandi ratione jam multum deflectunt, quam præcipue Wratislaus Rex ex- polire cœpit, & quæ demum ſæculo hoc medio ad majorem elegan- tiam eluctata est, dum bracteatorum uſus majorem vetere deformita- tem induxiſſet. Memoravimus jain ſupra nullum adhuc authographum Brzetislai II. diploma a nobis detectum eſſe, atque idcirco Ducis iftius ſigil- devotam famulam appellet, eam a prima infantia in quoquo demum parthenone ſacra- tiorem vitam amplexam fuiſſe. At vero etiam viduæ , quæ eo tempore uſitatum viduielamtatis ven recipcre ſolitæ, paſſim Deo devotæ famulæ vocari ſolitæ, ut de Przibislava apud Chriſtannum in Balbini Epitome p. 61. & 64. exemplum præſto eſt, & Gloſſaria medii ævi docent. k) Carolus IV. anno 1373. condita hodierna Baſilica S. Viti Brzetislai corpus in capellam SS. Trinitatis transferri, marmoreum- que ſuper eo mauſolæum erigi fecit , quod hodiedum iſthic vifitur cum veteri in- ſcriptione parieti vicino injecta. At vero pictorum imperitia, qui vetuſtos illos characteres renovavere, factum est, ut in numerum anni obitus unum C adjece- rint , quem veroſimillime ex finali ductu perperam conjecerunt. Sed jam Man- lius in Deigmate rer. Luſat. I. 3. p 214. ſinceram veterem inſciptionem cum nu- meris MC. reliquit. Siſtimus Tomo hoc typum monumenti iſtius lapidei Lectoris obtutibus ſcriptura in ipſum monumentum compendii cauſa rejecta est. Balbinus Dec. 1, l. 7. c. 28. Berghauer in Protom. Ponit. p. 251.
Strana 41
BORZIVOGII II. I. ſigillum, ejusque typum latere. Meminit quidem quarundam litera- rum publicarum in Archivo eccleſiæ Pragenſis, figillo ejusdem Ducis penuente, munitarum, ſed illæ hodie iſthic non amplius comparent ; harum literarum, inquit Peſlina, n) etiam mentionem fieri in vetuſ- tiſſimo quodam diverſarum literarum eccleſiæe Pragenſis regeſto his ver- bis: Zbutko eccleſiæ Boleslav. Præpoſitus, & eccleſic Pragenſis Canoni- cus in Boleslavia ædificavit eccleſiam S. Mariæ Virginis & S. Georgii. Hic de bonis patrimonialibus in Lethmann (milliare a Praga) donavit prædium ſuum eccleſiæ Pragenſi, item Slatinam ſuum patrimonium do- navit eccleſice Pragenſi. Item in Brzezina animatores (colonos) & om- nem fructum cum prato Canonicis eccleſiæ donavit cum excommunicatio- ne terribili. Sigillum Brzecislai Ducis Bohemiæ, & Hermanni epiſcopi Prag. anno 1098. Diplomati isti, ut ut omnem fidem tribuimus, an- num tamen poſtremo adjectum ſubleſtum eſſe confiteri neceſse est, quem ſeuRegeſti iſtius ſcriba non rite tranſumpſit, ſeu ex conjectura aliqua ad- jeeit, cum fortaſſis inftrumentum more illorum temporum nota Chro- nologica caruerit. Nam anno 1098, ut ſupra vidimus, Hermannus nec- dum fuit epiſcopus Pragenſis. Veroſimillime vitium anni iſtius jam diſpexit doct. Joannes Rohn , o) atque proinde eccleſiam S. Georgii hodie Boleslaviæ in cœmiterio S. Wenceslai ſuperstitem primum anno ſuperiore 1099. a Zbutkone condi cœptam autumat, quod non re- pugnat. Supereſt & alia memoria cujusdam diplomatis ab hoc ipſo Duce Brzetislao cœnobio Inſulano Ordinis S. Benedicti conceſſo, ad quod provocat Ottocarus I. Rex in majeſtalibus ſuis literis anni 1225 , p) cujusque epitomen his verbis tranſcripsit: Brecislaus junior, id eſt fi- lius Regis Wratislai, in Ducatum ſuccedit (Conrado) qui etiam mona�te- rio Oſtrovienſi præter alia ſua ſuorumque omnium dedit capellam S. Petri Apoſtolorum Principis cum terra ad quatuor aratra, & partem flumi- nis de Plagoye. Ejus ſigillum & diplonata. Conditur eccle- ſia S. Georgii Vetero - Bole- slavi�. 41 Admodum intricata adhuc circa eundem Brzetislaum enodanda quæſtio : num fundator fuerit eccleſiæ monaſteriique Litomiſsliensis? in qua mirum quantum variant authores, eoque Chronologiæ vitio labuntur, ut jam jam Ordinis Præmonstratenſis religioſos ab eo huc in uctos ſomnient. Wladislai Regis noſtri diploma datum anno 1167, quo omnes poſſeſſiones & donationes eœnobio Litomiſslienſi Ordinis Præ- *) In Phoſphoro ſeptie. p. 556. o) In Antiquit. eceleſ. diſtr. Boleslay. p. 18. p) Bonaventura Pitter in Theſ. abſcond p. 353.
BORZIVOGII II. I. ſigillum, ejusque typum latere. Meminit quidem quarundam litera- rum publicarum in Archivo eccleſiæ Pragenſis, figillo ejusdem Ducis penuente, munitarum, ſed illæ hodie iſthic non amplius comparent ; harum literarum, inquit Peſlina, n) etiam mentionem fieri in vetuſ- tiſſimo quodam diverſarum literarum eccleſiæe Pragenſis regeſto his ver- bis: Zbutko eccleſiæ Boleslav. Præpoſitus, & eccleſic Pragenſis Canoni- cus in Boleslavia ædificavit eccleſiam S. Mariæ Virginis & S. Georgii. Hic de bonis patrimonialibus in Lethmann (milliare a Praga) donavit prædium ſuum eccleſiæ Pragenſi, item Slatinam ſuum patrimonium do- navit eccleſice Pragenſi. Item in Brzezina animatores (colonos) & om- nem fructum cum prato Canonicis eccleſiæ donavit cum excommunicatio- ne terribili. Sigillum Brzecislai Ducis Bohemiæ, & Hermanni epiſcopi Prag. anno 1098. Diplomati isti, ut ut omnem fidem tribuimus, an- num tamen poſtremo adjectum ſubleſtum eſſe confiteri neceſse est, quem ſeuRegeſti iſtius ſcriba non rite tranſumpſit, ſeu ex conjectura aliqua ad- jeeit, cum fortaſſis inftrumentum more illorum temporum nota Chro- nologica caruerit. Nam anno 1098, ut ſupra vidimus, Hermannus nec- dum fuit epiſcopus Pragenſis. Veroſimillime vitium anni iſtius jam diſpexit doct. Joannes Rohn , o) atque proinde eccleſiam S. Georgii hodie Boleslaviæ in cœmiterio S. Wenceslai ſuperstitem primum anno ſuperiore 1099. a Zbutkone condi cœptam autumat, quod non re- pugnat. Supereſt & alia memoria cujusdam diplomatis ab hoc ipſo Duce Brzetislao cœnobio Inſulano Ordinis S. Benedicti conceſſo, ad quod provocat Ottocarus I. Rex in majeſtalibus ſuis literis anni 1225 , p) cujusque epitomen his verbis tranſcripsit: Brecislaus junior, id eſt fi- lius Regis Wratislai, in Ducatum ſuccedit (Conrado) qui etiam mona�te- rio Oſtrovienſi præter alia ſua ſuorumque omnium dedit capellam S. Petri Apoſtolorum Principis cum terra ad quatuor aratra, & partem flumi- nis de Plagoye. Ejus ſigillum & diplonata. Conditur eccle- ſia S. Georgii Vetero - Bole- slavi�. 41 Admodum intricata adhuc circa eundem Brzetislaum enodanda quæſtio : num fundator fuerit eccleſiæ monaſteriique Litomiſsliensis? in qua mirum quantum variant authores, eoque Chronologiæ vitio labuntur, ut jam jam Ordinis Præmonstratenſis religioſos ab eo huc in uctos ſomnient. Wladislai Regis noſtri diploma datum anno 1167, quo omnes poſſeſſiones & donationes eœnobio Litomiſslienſi Ordinis Præ- *) In Phoſphoro ſeptie. p. 556. o) In Antiquit. eceleſ. diſtr. Boleslay. p. 18. p) Bonaventura Pitter in Theſ. abſcond p. 353.
Strana 42
42 ANNUS 1I00. Num Brzetis- laus fuerit fundator eccle- ſiæ, & cœno- bii Litomiſsli- enſis. Præmonstratenſium confirmat, omnino innuere videtur Brzetislaum iſtum ecclefiæ Litomiſslienſis authorem conditoremque fuiſfe, cujus verba, ut de re integrius rectiusque judicari poſsit, hic damus:q) Ea propter eccleliam Litomiſslienſem, in qua Regulares Canonici divino man- cipati ſunt obſequio ſub S. Wenceslai & noſtra protectione ſuſcipimus, & preſenti privilegio communimus , ut quascunque poſſeſſiones , quecunque bona tum Brecaslai loci illius fundatoris, vel Sobieslai ejusdem loci am- plificatoris, quam aliorum Dei fidelium dono vel conceſſione poſſident, aut in futurum juſte ac canonice poterunt adipiſci, firma eis, eorumque ſucceſſoribus & illibata permaneant. Quæ vero Brzetislaus fundator eidem ecclefiæ contulerit, repetit in hoc ipso diplomate Wladislaus: Hec autem ſunt , inquit , donationes loci illius : Dux Brecislaus dedit villam Seczi cum duobus aratris, & duabus terris, in Restruh dedit fa- brum nomine Macek cum filiis & filiabus. Nadobraunici dedit equas in- domitas cum paſcuis & cuftodibus earum Jivan & Dobrah. Piſtorem nomine Jan, cujus filius Zdemoy poſtea pro redemptione ſuimet dedit ſer- vum nomine Valdis cum uxore & filiis & filiabus. Dedit etiam predium Kedeſine cum apibus & cuſtode earum nomine Sovol cum filiis & filia- bus. Igradiſci dedit duos piſcatores Wec & Sonetam cum omni prole- ſua. De moneta dedit ducentos denarios omni Sabbatho accipiendos. De porta terre, que dicitur Natrſtenei dedit Sal Ungaricum, nummum quo- que porcorum colligendum. Conſtituit etiam, ut ſi quis quamcunque fe- ram in territorio illo ceperit, partem carnium ejus ſolvat illi eccleſiæ, & qui non ſolverit, trecentos nummos caſtellanus, bovem vero ecclelia habeat. Doctiſſimus Berghauerus r) facem quidem sibi præeferente Peſſina & Balbino totam iſtam fundationem adimit Brzetislao II., eamque, neſcio cui alteri Brzetislao ejusque fratri Sobieslao ex Swa- topluko genitis attribuit, cui utrique fratri prorſum commentitio poſt multos nodos in ſcirpo quæſitos eandem fundationem adſcribit etiam doctiſſimus Pubitſchka. ſ) Sed verba ipſa Berghaueri audire libet: Poſteaquam Sobieslaus Princeps Bohemia agnatis ſuis Brzetislao & So- bieslao ex Swatopluko Bohemiæ Principe progenitis ditionem Litomiſsli- enſem cum vicis circumjacentibus dono dediſſet, Bretislaus ibidem tem- plum & cœnobium in honorem D Virginis Mariæ in editiore ſupra oppi- dum loco prope ſedem ſuam ſumptuoſo opere erexit, atque Canonicos re- gulares Ordinis Pr�monstratenfis, vivente adhue S. Patre Norberto ſua- ſu q) Autographum membran. instrumentum apud me, & in Berghaueri Protom. Pœnit. p. 252. r) Ibidem p. 251. ſ) Chronol. Geschichte Böhmens. Pub Chrouol. Gesch.4Theil. 1.B. S.241.
42 ANNUS 1I00. Num Brzetis- laus fuerit fundator eccle- ſiæ, & cœno- bii Litomiſsli- enſis. Præmonstratenſium confirmat, omnino innuere videtur Brzetislaum iſtum ecclefiæ Litomiſslienſis authorem conditoremque fuiſfe, cujus verba, ut de re integrius rectiusque judicari poſsit, hic damus:q) Ea propter eccleliam Litomiſslienſem, in qua Regulares Canonici divino man- cipati ſunt obſequio ſub S. Wenceslai & noſtra protectione ſuſcipimus, & preſenti privilegio communimus , ut quascunque poſſeſſiones , quecunque bona tum Brecaslai loci illius fundatoris, vel Sobieslai ejusdem loci am- plificatoris, quam aliorum Dei fidelium dono vel conceſſione poſſident, aut in futurum juſte ac canonice poterunt adipiſci, firma eis, eorumque ſucceſſoribus & illibata permaneant. Quæ vero Brzetislaus fundator eidem ecclefiæ contulerit, repetit in hoc ipso diplomate Wladislaus: Hec autem ſunt , inquit , donationes loci illius : Dux Brecislaus dedit villam Seczi cum duobus aratris, & duabus terris, in Restruh dedit fa- brum nomine Macek cum filiis & filiabus. Nadobraunici dedit equas in- domitas cum paſcuis & cuftodibus earum Jivan & Dobrah. Piſtorem nomine Jan, cujus filius Zdemoy poſtea pro redemptione ſuimet dedit ſer- vum nomine Valdis cum uxore & filiis & filiabus. Dedit etiam predium Kedeſine cum apibus & cuſtode earum nomine Sovol cum filiis & filia- bus. Igradiſci dedit duos piſcatores Wec & Sonetam cum omni prole- ſua. De moneta dedit ducentos denarios omni Sabbatho accipiendos. De porta terre, que dicitur Natrſtenei dedit Sal Ungaricum, nummum quo- que porcorum colligendum. Conſtituit etiam, ut ſi quis quamcunque fe- ram in territorio illo ceperit, partem carnium ejus ſolvat illi eccleſiæ, & qui non ſolverit, trecentos nummos caſtellanus, bovem vero ecclelia habeat. Doctiſſimus Berghauerus r) facem quidem sibi præeferente Peſſina & Balbino totam iſtam fundationem adimit Brzetislao II., eamque, neſcio cui alteri Brzetislao ejusque fratri Sobieslao ex Swa- topluko genitis attribuit, cui utrique fratri prorſum commentitio poſt multos nodos in ſcirpo quæſitos eandem fundationem adſcribit etiam doctiſſimus Pubitſchka. ſ) Sed verba ipſa Berghaueri audire libet: Poſteaquam Sobieslaus Princeps Bohemia agnatis ſuis Brzetislao & So- bieslao ex Swatopluko Bohemiæ Principe progenitis ditionem Litomiſsli- enſem cum vicis circumjacentibus dono dediſſet, Bretislaus ibidem tem- plum & cœnobium in honorem D Virginis Mariæ in editiore ſupra oppi- dum loco prope ſedem ſuam ſumptuoſo opere erexit, atque Canonicos re- gulares Ordinis Pr�monstratenfis, vivente adhue S. Patre Norberto ſua- ſu q) Autographum membran. instrumentum apud me, & in Berghaueri Protom. Pœnit. p. 252. r) Ibidem p. 251. ſ) Chronol. Geschichte Böhmens. Pub Chrouol. Gesch.4Theil. 1.B. S.241.
Strana 43
BORZIVOGII II. I. 43 ſu Sobieslai fratris ſui, qui eidem fundatori Spiræ, dum in Archiepi- ſcopum Magdeburgenſem a Cæſare inauguraretur, innotuerat, ad an. 1132. introduxit, quam dein fundationem idem Sobieslaus censibus au- xit. Sed nihil horum omnium, quæ variis coniecturis prognata funt, ſuſtineri poteſt. Nam ante omnia ſeu Berghauerus, ſeu ejus anteam- bulones Peſſina & Balbinus legitimo documento ostendere debuiſsent Litomiſslienſem ditionem a Sobieslao Duce donatam fuiſſe agnatis ſuis Brzetislao & Sobieslao juniori. Nuſpiam adhuc ejusce rei, in vetuſ- tioribus ipſo Peſſina, Balbino & Berghauero, veſtigium reperi. Teneo in manibus elenchum Litomiſslienſium omnium documentorum, quæ ſuperſunt in archivo Zuittavienſi, teneo alterum vaſtum MS. diplo- matarium Litomiſslienſe, in quibus omnibus ne indicium quidem dona- tionis iſtius reperias. Quod alterum eft, ſæculo duodecimo inchoante unicus in hiftoriis noſtris cognitus eft Brzetislaus, qui tamen, ut fupra ex Monacho Sazavienſi legimus, non fuit filius Suatopluci ſed Brze- tislai II. hoc ipſo anno demortui. Similiter Sobieslaus junior minus vere a Balbino & Berghauero frater iſtius Brzetislai, filiusque Suato- topluci adſtruitur. Fuit is filius Sobieslai, uti ex Vincentii synchro- ni, quem T. L. monumentorum noſtrorum excuſum dedimus, pluri- bus locis teftatum eft. t) Jam ut luculentis argumentis convinca- mus repugnare maxime Brzetislaum hunc Brzetislai II. filium fun- datorem fuiſſe eccleſiæ Litomiſsliensis (quandoquidem alius hujus no- minis ex historiis hac ætate oftendi non potest) afseritur a Balbino & Berghauero, quod S. Norberto Magdeburgenſi Archiepiſcopo Spi- ræ innotuerit, atque Ordinem Præmonſtratenſem anno 1132 Litomiſ- slium induxerit. At certum eft ex nostris synchronis ſcriptoribus Brze- tislaum iftum jam anno 1128. 29 & 30 captivum in diverfis caftris Bohemiæ detentum, & demum anno 1130. a Sobieslao Duce Bohemiæ excœcatum fuiſſe: captivus igitur cœcusque, imo omnibus ſuis diti- onibus orbatus, qui anno 1132, tantam tamque opulentam fundationem, ut mox legimus, præftare potuit? Sed necdum omnia. Vix quidem antiquitatis Bohemicæ, & jurium arctorum, quibus Principes agnati a Ducibus noſtris stringebantur, gnaro perſuadebit quisqam: Principem Litomiſslienſem tot tantaque prædia, etiam extra territorium Lito- miſslienſe ſita, donare ecclefiæ, atque alienare a Ducatu Bohemiæ po- tuiſ- F 2 t) Et vero Balbinus ipſe de hac Ducellorum genealogia fluctuat, ut ex Dec. 1. l. 7. in notis in Tab. Geneal. stirpis Przemisleæ videre est. Pulkava plane erronce ad an- num 1128. filios Conradi ſenioris fratris quondam Wratislai facit.
BORZIVOGII II. I. 43 ſu Sobieslai fratris ſui, qui eidem fundatori Spiræ, dum in Archiepi- ſcopum Magdeburgenſem a Cæſare inauguraretur, innotuerat, ad an. 1132. introduxit, quam dein fundationem idem Sobieslaus censibus au- xit. Sed nihil horum omnium, quæ variis coniecturis prognata funt, ſuſtineri poteſt. Nam ante omnia ſeu Berghauerus, ſeu ejus anteam- bulones Peſſina & Balbinus legitimo documento ostendere debuiſsent Litomiſslienſem ditionem a Sobieslao Duce donatam fuiſſe agnatis ſuis Brzetislao & Sobieslao juniori. Nuſpiam adhuc ejusce rei, in vetuſ- tioribus ipſo Peſſina, Balbino & Berghauero, veſtigium reperi. Teneo in manibus elenchum Litomiſslienſium omnium documentorum, quæ ſuperſunt in archivo Zuittavienſi, teneo alterum vaſtum MS. diplo- matarium Litomiſslienſe, in quibus omnibus ne indicium quidem dona- tionis iſtius reperias. Quod alterum eft, ſæculo duodecimo inchoante unicus in hiftoriis noſtris cognitus eft Brzetislaus, qui tamen, ut fupra ex Monacho Sazavienſi legimus, non fuit filius Suatopluci ſed Brze- tislai II. hoc ipſo anno demortui. Similiter Sobieslaus junior minus vere a Balbino & Berghauero frater iſtius Brzetislai, filiusque Suato- topluci adſtruitur. Fuit is filius Sobieslai, uti ex Vincentii synchro- ni, quem T. L. monumentorum noſtrorum excuſum dedimus, pluri- bus locis teftatum eft. t) Jam ut luculentis argumentis convinca- mus repugnare maxime Brzetislaum hunc Brzetislai II. filium fun- datorem fuiſſe eccleſiæ Litomiſsliensis (quandoquidem alius hujus no- minis ex historiis hac ætate oftendi non potest) afseritur a Balbino & Berghauero, quod S. Norberto Magdeburgenſi Archiepiſcopo Spi- ræ innotuerit, atque Ordinem Præmonſtratenſem anno 1132 Litomiſ- slium induxerit. At certum eft ex nostris synchronis ſcriptoribus Brze- tislaum iftum jam anno 1128. 29 & 30 captivum in diverfis caftris Bohemiæ detentum, & demum anno 1130. a Sobieslao Duce Bohemiæ excœcatum fuiſſe: captivus igitur cœcusque, imo omnibus ſuis diti- onibus orbatus, qui anno 1132, tantam tamque opulentam fundationem, ut mox legimus, præftare potuit? Sed necdum omnia. Vix quidem antiquitatis Bohemicæ, & jurium arctorum, quibus Principes agnati a Ducibus noſtris stringebantur, gnaro perſuadebit quisqam: Principem Litomiſslienſem tot tantaque prædia, etiam extra territorium Lito- miſslienſe ſita, donare ecclefiæ, atque alienare a Ducatu Bohemiæ po- tuiſ- F 2 t) Et vero Balbinus ipſe de hac Ducellorum genealogia fluctuat, ut ex Dec. 1. l. 7. in notis in Tab. Geneal. stirpis Przemisleæ videre est. Pulkava plane erronce ad an- num 1128. filios Conradi ſenioris fratris quondam Wratislai facit.
Strana 44
ANNUS 1100. 44 tuifſe, & quod majus eft, etiam de moneta ſeu domo monetaria (quæ in ſolius Bohemiæ Ducis poteſtate erat) fingulis Sabbathis ducentos denarios cedere, ne quid dicam de vectigali ſatis Ungarici & poreorum in porte, ſeu telonio limitibusque Bohemiæ, eidem eccleſiæ donato , quæ ſupre- ma jura profecto innuunt, fundatorem illum Litomiſslienſis ecclesiæ non alium fuiſſe , quam ſummum Ducatus Bohemiæ moderatorem, a cujus unius ſoliusque poteſtate hæc dependebant. Principes Moraviœ (idem ſentiendum de Principibus agnatis Bohemiæ) nihil poſſunt, in- quit Ottocarus I. in ſuo diplomate Welegradenſi) ") conferre perpetua- liter ulicui monaſterio, vel militi, vel aliis niſi interveniat ejus conſen- ſus , & confirmationis authoritas; qui ſummus eſt in regno Bohemiæ, & illius terræ tenet Principatum. Quibus fimilia jam multo ante Wra- tislaus Rex in diplomate ſuo Gradicenſi, a nobis ad annum 1078. rela- to, de fundatione fratris ſui Ottonis præoccupat. x) Quis igitur pru- dens tot tantorumque prædiorum, tot jurium Ducalium fine ſupremo Ducis Bohemiæ conſenſu conceſſionem caduco & feudatario Principi Bohemiæ admittat? quæ fi Brzetislaus iste conſenſu Sobieslai Ducis fecit, Peſſinæ, Balbini, & Berghaueri fuit, hoc documento aliquo robora- re. Enodabo rem, quodque ſuſpicor, edicam, ut pateat, unde verofimil- lime Peſſina & Balbinus conjecturarum fuarum principium duxerint: Repererant illi in mox memorato Welehradenſi Ottocari I. instrumento, quod Dux Brzetislaus, alius a ſecundo, munificus in ecclefiam Litomifs- lienſem fuerit , ſed male cothurnos iſtos Herculis infantiæ iſtius ſæcu- li aptarunt. Brzetislaus enim iste Princeps Moraviæ remotiffimus erat ab his, de quibus agitur, temporibus, ut ex ejus ſubſcriptionibus in diplomate Ottonis Ducis & Henrici Ducis atque epiſcopi Prag. ad an. 1190 & 95. y) videre licet, quin ex hoc ipſo Welehradensi diplomate manifestum redditur Brzetislaum hunc connivente & diffimulante Ot- tocaro donationem istam feciffe : nam verbis expreſſis ifthic ait Ottoca- rus: illud prædium non poterat conferri a Duce Brethislao. Hoc jam ſat ſuperque ſtabilito, quod nullus hac ætate alius Brze- tislaus, quam hoc anno demortuus, fuerit, qui Litomiſslienfis eccle- fiæ fundator efſe potuifſet, novus extricandus nodus Gordius, quod- nam cœnobium iſthic condiderit, cum hoc tempore S. Norbertus vix ex ephebis exceſſerit, ac proinde de Ordine ab eo poſterius instituto, ne u) Apud Stredowsky in ſacra Mor. hiſt. p. 21. x) Vide. P. V. Annalium noſtro- rum p. 476. y) Tomo IV. Monum. noſt. p. 252. & 253.
ANNUS 1100. 44 tuifſe, & quod majus eft, etiam de moneta ſeu domo monetaria (quæ in ſolius Bohemiæ Ducis poteſtate erat) fingulis Sabbathis ducentos denarios cedere, ne quid dicam de vectigali ſatis Ungarici & poreorum in porte, ſeu telonio limitibusque Bohemiæ, eidem eccleſiæ donato , quæ ſupre- ma jura profecto innuunt, fundatorem illum Litomiſslienſis ecclesiæ non alium fuiſſe , quam ſummum Ducatus Bohemiæ moderatorem, a cujus unius ſoliusque poteſtate hæc dependebant. Principes Moraviœ (idem ſentiendum de Principibus agnatis Bohemiæ) nihil poſſunt, in- quit Ottocarus I. in ſuo diplomate Welegradenſi) ") conferre perpetua- liter ulicui monaſterio, vel militi, vel aliis niſi interveniat ejus conſen- ſus , & confirmationis authoritas; qui ſummus eſt in regno Bohemiæ, & illius terræ tenet Principatum. Quibus fimilia jam multo ante Wra- tislaus Rex in diplomate ſuo Gradicenſi, a nobis ad annum 1078. rela- to, de fundatione fratris ſui Ottonis præoccupat. x) Quis igitur pru- dens tot tantorumque prædiorum, tot jurium Ducalium fine ſupremo Ducis Bohemiæ conſenſu conceſſionem caduco & feudatario Principi Bohemiæ admittat? quæ fi Brzetislaus iste conſenſu Sobieslai Ducis fecit, Peſſinæ, Balbini, & Berghaueri fuit, hoc documento aliquo robora- re. Enodabo rem, quodque ſuſpicor, edicam, ut pateat, unde verofimil- lime Peſſina & Balbinus conjecturarum fuarum principium duxerint: Repererant illi in mox memorato Welehradenſi Ottocari I. instrumento, quod Dux Brzetislaus, alius a ſecundo, munificus in ecclefiam Litomifs- lienſem fuerit , ſed male cothurnos iſtos Herculis infantiæ iſtius ſæcu- li aptarunt. Brzetislaus enim iste Princeps Moraviæ remotiffimus erat ab his, de quibus agitur, temporibus, ut ex ejus ſubſcriptionibus in diplomate Ottonis Ducis & Henrici Ducis atque epiſcopi Prag. ad an. 1190 & 95. y) videre licet, quin ex hoc ipſo Welehradensi diplomate manifestum redditur Brzetislaum hunc connivente & diffimulante Ot- tocaro donationem istam feciffe : nam verbis expreſſis ifthic ait Ottoca- rus: illud prædium non poterat conferri a Duce Brethislao. Hoc jam ſat ſuperque ſtabilito, quod nullus hac ætate alius Brze- tislaus, quam hoc anno demortuus, fuerit, qui Litomiſslienfis eccle- fiæ fundator efſe potuifſet, novus extricandus nodus Gordius, quod- nam cœnobium iſthic condiderit, cum hoc tempore S. Norbertus vix ex ephebis exceſſerit, ac proinde de Ordine ab eo poſterius instituto, ne u) Apud Stredowsky in ſacra Mor. hiſt. p. 21. x) Vide. P. V. Annalium noſtro- rum p. 476. y) Tomo IV. Monum. noſt. p. 252. & 253.
Strana 45
BORZIVOGH II. I. 45 ne quidem cogitari poſsit? Eadem difficultas fluctuantem Balbinum in varia littora impegit, z) qui tandem ſubjungit: Vix audeo, quod mi- hi ſæpe ven't in mentem, proferre: Quidſi (ut pluribus aliis apud nos cœnobiis , ac nominatim Hradiſtienſi contigit) Litomiſslienſe cœnobium a Brzetislao pro religioſis aliis antiquioribus fundatum, poſtea Præmonſtra- tenfibus ceſſerit ? heret etiam alte animo infixum, quod apertiſſime tradit Miechovius , a) Litomiſslienſem eccleſiam olim Abhatialem ſeu Conventu- alem S. Benedicti fuiſſe. Ambabus, ut ajunt, ulnis amplecterer senten- tiam , modo non Miechovius tam recens eſſet author, aut dicta ſua ve- tuſtiore teſtimonio roboraſſet, aut denique vel indicium in fide dignis hiſtoriis noſtris diplomatibusque ſupereſset, aliquando S. Benedicti cœ- nobium Litomiſslii ſtetiſſe. Sed fruſtra nos angimus, cum præſente anno jam Litomiſslii cœnobium quærimus; aut id a Brzetislao funda- tum credimus : ne verbo quidem Wladislaus in diplomate ſuo memi- nit cœnobium aliquod a Brzetislao fundatum fuiſſe : confirmat quidem Wladislaus Ordini Præmonstratenſi jam tunc, ſcilicet anno 1167 , in- ducto omnes poſfeſſiones & donationes, ſed de Brzetislao loquens, vocat illum loci illius fundatorem , hu autem ſunt donationes loci illius, partem carnium ejus ſolvat illi ecclesiæ. bovem eccleſia (non cœnobium) habeat, nulla uſpiam fit in donationibus Brzetislai monachorum, aut reli- gioſorum memoria, ut proinde veroſimilior argumentatio eruatur, Brze- tislaum nonniſi iſthic eccleſiam condidiſſe, eique de idoneis miniſtris pro- ſpexiſſe, in cujus dotem, miniſtrorumque ſuſtentationem hæc prædia re- ditusque annuos deftinavit. Poſterius nempe evenit, ut huic ecclefiæ a Brzetislao fundatæ & a Sobieslao ampliatæ adjectum fuerit cœnobium ſeu Canonia Præmonstratensium per Wladislaum Regem & Henricum Zdik epiſcopum Olomucenſem, cujus rei testimonium perhibet synchronus Vincentius a nobis T. II. Monum. Boh. vulgatus ad annum 1141, qui cum narraſſet a Wladislao Rege conditum & fundatum monasterium Ordinis Præmonstratenſis in monte Strahof, ſubjungit: Aliud quoque in introitu Bohemiæ Litomiſslii, ei nomen Oliveti imponens, construxit, & viris religioſis, qui Deo die ac nocte famularentur, implevit . . . & quidem auxilio & confilio Henrici Zdik. b) Si igitur Wladislaus primus comftruxit monaſterium, fi ille id viris religiofis implevit: quis id jam annis facile quinquaginta prius a Brzetislao II. conditum virisque religiofis impletum fuiſſe ſibi perſuadeat? Et ſane ſi de Ordine Præ- Brzetislaus II. nouniſi eccleſi- am Litomiſslii condidit , eique de idoneis mi- niſtris proſpe- xit. Præmonſtra- tenſium cœno- bium poſterius a Wladislas Rege & Henri- co epiſc. Olom. fundatum. mon- z) Balbinus in Epit. p. 234. a) Hift. Pol. l. 4. c. 23. b) Monum. noſtra Boh. T. I. p. 32. & 106.
BORZIVOGH II. I. 45 ne quidem cogitari poſsit? Eadem difficultas fluctuantem Balbinum in varia littora impegit, z) qui tandem ſubjungit: Vix audeo, quod mi- hi ſæpe ven't in mentem, proferre: Quidſi (ut pluribus aliis apud nos cœnobiis , ac nominatim Hradiſtienſi contigit) Litomiſslienſe cœnobium a Brzetislao pro religioſis aliis antiquioribus fundatum, poſtea Præmonſtra- tenfibus ceſſerit ? heret etiam alte animo infixum, quod apertiſſime tradit Miechovius , a) Litomiſslienſem eccleſiam olim Abhatialem ſeu Conventu- alem S. Benedicti fuiſſe. Ambabus, ut ajunt, ulnis amplecterer senten- tiam , modo non Miechovius tam recens eſſet author, aut dicta ſua ve- tuſtiore teſtimonio roboraſſet, aut denique vel indicium in fide dignis hiſtoriis noſtris diplomatibusque ſupereſset, aliquando S. Benedicti cœ- nobium Litomiſslii ſtetiſſe. Sed fruſtra nos angimus, cum præſente anno jam Litomiſslii cœnobium quærimus; aut id a Brzetislao funda- tum credimus : ne verbo quidem Wladislaus in diplomate ſuo memi- nit cœnobium aliquod a Brzetislao fundatum fuiſſe : confirmat quidem Wladislaus Ordini Præmonstratenſi jam tunc, ſcilicet anno 1167 , in- ducto omnes poſfeſſiones & donationes, ſed de Brzetislao loquens, vocat illum loci illius fundatorem , hu autem ſunt donationes loci illius, partem carnium ejus ſolvat illi ecclesiæ. bovem eccleſia (non cœnobium) habeat, nulla uſpiam fit in donationibus Brzetislai monachorum, aut reli- gioſorum memoria, ut proinde veroſimilior argumentatio eruatur, Brze- tislaum nonniſi iſthic eccleſiam condidiſſe, eique de idoneis miniſtris pro- ſpexiſſe, in cujus dotem, miniſtrorumque ſuſtentationem hæc prædia re- ditusque annuos deftinavit. Poſterius nempe evenit, ut huic ecclefiæ a Brzetislao fundatæ & a Sobieslao ampliatæ adjectum fuerit cœnobium ſeu Canonia Præmonstratensium per Wladislaum Regem & Henricum Zdik epiſcopum Olomucenſem, cujus rei testimonium perhibet synchronus Vincentius a nobis T. II. Monum. Boh. vulgatus ad annum 1141, qui cum narraſſet a Wladislao Rege conditum & fundatum monasterium Ordinis Præmonstratenſis in monte Strahof, ſubjungit: Aliud quoque in introitu Bohemiæ Litomiſslii, ei nomen Oliveti imponens, construxit, & viris religioſis, qui Deo die ac nocte famularentur, implevit . . . & quidem auxilio & confilio Henrici Zdik. b) Si igitur Wladislaus primus comftruxit monaſterium, fi ille id viris religiofis implevit: quis id jam annis facile quinquaginta prius a Brzetislao II. conditum virisque religiofis impletum fuiſſe ſibi perſuadeat? Et ſane ſi de Ordine Præ- Brzetislaus II. nouniſi eccleſi- am Litomiſslii condidit , eique de idoneis mi- niſtris proſpe- xit. Præmonſtra- tenſium cœno- bium poſterius a Wladislas Rege & Henri- co epiſc. Olom. fundatum. mon- z) Balbinus in Epit. p. 234. a) Hift. Pol. l. 4. c. 23. b) Monum. noſtra Boh. T. I. p. 32. & 106.
Strana 46
ANNUS II00. 46 monstratenſi agitur, indubium est, eum ante Wladislai mox memora- ti imperium nullibi in Bohemia exſtitiſſe. Nam ille primus opera & conſilio conjugis ſuæ Gertrudis , nec non Henrici Zdik e Steinfelden- ſi Canonia colonias Pragam in montem Strahof evocavit , de quo ipſo Wladislao alter synchronus Chronographus Siloenfis dicit:c) Ejus pace & ſtudio duo ſancti ordines , Ciſtercienſis videlicet & Præmonſtra- tenſis venerunt in terram iſtam, quibus tanquam ſole & luna irradiata eſt Bohemia : ut igitur initia & fundatio monaſterii Litomiſslienſis per- peram cuicui demum Duci noſtro ante Wladislaum adſcribantur. At- que hæc mea eft de initiis ecclefiæ Litomiſsliensis per Brzetislaum II. jactis, deque postea per Wladislaum in eam inducto Ordine Præmon- ſtratenſi ſententia, quæ jam tum alte animo meo insidebat, cum com- mentatus in Vincentium p. 32. ſcripſi: Liquet falli eos, qui Benedic tinis ejectis Litomiſslii Præmonstratenſes ſucceſsiſſe adſtruunt; cum ibi- dem ajo: vix fidem mereri Berghauerum affirmantem, & ad diplo- ma Regis Wladislai provocantem: quod Brzetislaus cœnobii Lito- miſslienſis fundator fuerit , Præmonstratenſemque Ordinem eo indu- xerit, cujusmodi diplomatis exemplar & verba toto libro Berghaueri nuſpiam reperi. Nam diploma illud Wladislai, quod pag. 252: vul. gavit, cujusque verba ſupra dedi, neutrum, quodque Berghauerus aſſeverat, dicit affirmatve, ut mox oſtendi. Fallitur igitur doctiſ- ſimus Pubitſchka. d) cum credit hoc diploma a Berghauero vulgatum, oculorum meorum aciem effugiſſe, aut a me ignoratum fuiſſe, quin ei- dem affirmare aufim ejusdem plane diplomatis exemplar autographum membranaceum eſſe in manibus meis, quod jam facile ante annos vi- ginti mihi ex archivo Excellentiſſimi D. ComitisWenceslai de Traut- mannsdorf Dynastæ Litomiſslienſis dono oblatum. His jam, si certi- ora verioraque novit, habetque doct. Pub., opto, ut peculari differta- tione me convincat, Borzivogius ſuccedit Brze- tislao in Prin- cipatu. Pub. Chronol. Geſch. 4. Sht. IB. S. 300. c) Ibidem p. 100. I01. d) Chronol. Geſch. Böhmens. A Brzetislai II. memoriis tranſeamus ad gesta fuccefforis: Illo nempe lethaliter ſauciato , nullamque vitæ longius protrahendæ ſpem porrigente Hermannus epiſcopus Pragensis ceterorum omnium Pro- cerum , Comitumque conſilio illico celerem nuncium in Moraviam ab- legat ad Borzivogium, præter cunctationem festinare jubet, fibique ab Imperatore conceſſum Ducatum Bohemiæ occupare. Aquilinis is alis velocior adeft, jamque quinto a nefanda ficarii percuſſione die, id
ANNUS II00. 46 monstratenſi agitur, indubium est, eum ante Wladislai mox memora- ti imperium nullibi in Bohemia exſtitiſſe. Nam ille primus opera & conſilio conjugis ſuæ Gertrudis , nec non Henrici Zdik e Steinfelden- ſi Canonia colonias Pragam in montem Strahof evocavit , de quo ipſo Wladislao alter synchronus Chronographus Siloenfis dicit:c) Ejus pace & ſtudio duo ſancti ordines , Ciſtercienſis videlicet & Præmonſtra- tenſis venerunt in terram iſtam, quibus tanquam ſole & luna irradiata eſt Bohemia : ut igitur initia & fundatio monaſterii Litomiſslienſis per- peram cuicui demum Duci noſtro ante Wladislaum adſcribantur. At- que hæc mea eft de initiis ecclefiæ Litomiſsliensis per Brzetislaum II. jactis, deque postea per Wladislaum in eam inducto Ordine Præmon- ſtratenſi ſententia, quæ jam tum alte animo meo insidebat, cum com- mentatus in Vincentium p. 32. ſcripſi: Liquet falli eos, qui Benedic tinis ejectis Litomiſslii Præmonstratenſes ſucceſsiſſe adſtruunt; cum ibi- dem ajo: vix fidem mereri Berghauerum affirmantem, & ad diplo- ma Regis Wladislai provocantem: quod Brzetislaus cœnobii Lito- miſslienſis fundator fuerit , Præmonstratenſemque Ordinem eo indu- xerit, cujusmodi diplomatis exemplar & verba toto libro Berghaueri nuſpiam reperi. Nam diploma illud Wladislai, quod pag. 252: vul. gavit, cujusque verba ſupra dedi, neutrum, quodque Berghauerus aſſeverat, dicit affirmatve, ut mox oſtendi. Fallitur igitur doctiſ- ſimus Pubitſchka. d) cum credit hoc diploma a Berghauero vulgatum, oculorum meorum aciem effugiſſe, aut a me ignoratum fuiſſe, quin ei- dem affirmare aufim ejusdem plane diplomatis exemplar autographum membranaceum eſſe in manibus meis, quod jam facile ante annos vi- ginti mihi ex archivo Excellentiſſimi D. ComitisWenceslai de Traut- mannsdorf Dynastæ Litomiſslienſis dono oblatum. His jam, si certi- ora verioraque novit, habetque doct. Pub., opto, ut peculari differta- tione me convincat, Borzivogius ſuccedit Brze- tislao in Prin- cipatu. Pub. Chronol. Geſch. 4. Sht. IB. S. 300. c) Ibidem p. 100. I01. d) Chronol. Geſch. Böhmens. A Brzetislai II. memoriis tranſeamus ad gesta fuccefforis: Illo nempe lethaliter ſauciato , nullamque vitæ longius protrahendæ ſpem porrigente Hermannus epiſcopus Pragensis ceterorum omnium Pro- cerum , Comitumque conſilio illico celerem nuncium in Moraviam ab- legat ad Borzivogium, præter cunctationem festinare jubet, fibique ab Imperatore conceſſum Ducatum Bohemiæ occupare. Aquilinis is alis velocior adeft, jamque quinto a nefanda ficarii percuſſione die, id
Strana 47
BORZIVGII m. r. 47 id eft ipfo fefto Nativitatis Dominice communibus Cleri populique fuffragiis in Principalem thronum inducitur;fed vexillum , quoda Ce- fare acceperat, & quo fenioribus natu agnatis Ducibus jura füa pre- ripuerat, eum continuo variis turbis involvit, denique etiam domina- tione exuit. Ut annum hunc abfolvamus , ftri&im adhuc quasdam fübjicere memorias e re hiílorica futurum arbitramur, Et quidem Hagecius Godefridum Bullionium primum poft captam urbem Hierofolymorum Regem anno prefente Deo naturzque conceffiffe tradit, qua in re ei omnia adftipulantur Chronica, que infuper illi Balduinum furroga- tum fuiffe perhibent. Infelicius hoc ipfo anno exhalavit animam Cle- mens Antipapa, pofteaquam viginti annis fchifimate fuo conturba(fet ecclefiam. | Et quanquam illi fectatores complicesque illius fuccef^ five tres fchifinaticos Pontifices fübftituerint, momentanei tamen pro- pe fuere, legitimoque Papz Pafchali I. cedere coacti. Crugerius in- fuper Paprocium fecutus hoc ipfo anno Clatovic Ordinis S. Benedic- ti cenobium conditum memorat. At vero univerfam hiftoriam Cla- tovienfem a Joanne Klatowsky confarcinatam purum putum fig- mentum effe hominis otiofi nugaciffimique jam copiofe in Apologia noftra adverfus Luciferum e) oftendimus, quo loco manifeftum fecimus fruftra in antiquitate ceenobio huic prefidium aliquod & fulcimentum queri. Denique in Hiftoriee Brandenburgice ftudioforum gratiam ad- notaffe juverit : Hoc anno occipere memorias Chronici Brandenbur- genfis, quod Carolus IV. ex hoc Marchionatu attulerat , quodque Pul- kava , a nobis Tomo IIT. Monumentorum vulgatus , geftis fuis Bohe- micis, ejusdem Imperatoris juffu, intexuit. —————— ———e. ANNUS JESU CHRISTI MCI. PASCHALIS II, Pape s. HENRICI IV, Reg. 46, Imp.18. HERMANNIep. Prag. 5. BORZIVOGII II. Duc. 2, PETRI Ep. Ol. 6, dalricus & Luitoldus properato Borzivogii in Bohemiam difceffu vacuam domino Moraviam nacti, pulfis undique ejusdem prafi- diis, paternas rurfum urbesprovinciasque occuparunt. . Eadem infirme adhuc potentie & turbatarum in Moravia rerum occafione : ufi e) Epiftola Apologetica noftra p. 282. & feqq. Moritur Go. defridus | Bul- lionis primns Rex Hierofily- VIOYU. Lem Clemens Auripapa. Cenobii Glato- vienfis Ord, S, Benedicti fun- dario fabulofa. Udalricus &9 Luitoldus Mo- ravicas fuas provincias re- ctiperatit,
BORZIVGII m. r. 47 id eft ipfo fefto Nativitatis Dominice communibus Cleri populique fuffragiis in Principalem thronum inducitur;fed vexillum , quoda Ce- fare acceperat, & quo fenioribus natu agnatis Ducibus jura füa pre- ripuerat, eum continuo variis turbis involvit, denique etiam domina- tione exuit. Ut annum hunc abfolvamus , ftri&im adhuc quasdam fübjicere memorias e re hiílorica futurum arbitramur, Et quidem Hagecius Godefridum Bullionium primum poft captam urbem Hierofolymorum Regem anno prefente Deo naturzque conceffiffe tradit, qua in re ei omnia adftipulantur Chronica, que infuper illi Balduinum furroga- tum fuiffe perhibent. Infelicius hoc ipfo anno exhalavit animam Cle- mens Antipapa, pofteaquam viginti annis fchifimate fuo conturba(fet ecclefiam. | Et quanquam illi fectatores complicesque illius fuccef^ five tres fchifinaticos Pontifices fübftituerint, momentanei tamen pro- pe fuere, legitimoque Papz Pafchali I. cedere coacti. Crugerius in- fuper Paprocium fecutus hoc ipfo anno Clatovic Ordinis S. Benedic- ti cenobium conditum memorat. At vero univerfam hiftoriam Cla- tovienfem a Joanne Klatowsky confarcinatam purum putum fig- mentum effe hominis otiofi nugaciffimique jam copiofe in Apologia noftra adverfus Luciferum e) oftendimus, quo loco manifeftum fecimus fruftra in antiquitate ceenobio huic prefidium aliquod & fulcimentum queri. Denique in Hiftoriee Brandenburgice ftudioforum gratiam ad- notaffe juverit : Hoc anno occipere memorias Chronici Brandenbur- genfis, quod Carolus IV. ex hoc Marchionatu attulerat , quodque Pul- kava , a nobis Tomo IIT. Monumentorum vulgatus , geftis fuis Bohe- micis, ejusdem Imperatoris juffu, intexuit. —————— ———e. ANNUS JESU CHRISTI MCI. PASCHALIS II, Pape s. HENRICI IV, Reg. 46, Imp.18. HERMANNIep. Prag. 5. BORZIVOGII II. Duc. 2, PETRI Ep. Ol. 6, dalricus & Luitoldus properato Borzivogii in Bohemiam difceffu vacuam domino Moraviam nacti, pulfis undique ejusdem prafi- diis, paternas rurfum urbesprovinciasque occuparunt. . Eadem infirme adhuc potentie & turbatarum in Moravia rerum occafione : ufi e) Epiftola Apologetica noftra p. 282. & feqq. Moritur Go. defridus | Bul- lionis primns Rex Hierofily- VIOYU. Lem Clemens Auripapa. Cenobii Glato- vienfis Ord, S, Benedicti fun- dario fabulofa. Udalricus &9 Luitoldus Mo- ravicas fuas provincias re- ctiperatit,
Strana 48
Imperator U- dalrico vexil- lum dat. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 100. ANNUS II0I. uſi Bozejus & Mutina Wrſſovecius reditum in patriam, & antiquas ſedes Litomericium atque Zatecium impetrarunt : ſcilicet firmandis in Bohemia viribus quantus quantus intentus Borzivogius, hæc modera- tione quadam animi diſſimulare potius, quaim principio ſtatim perni- cioſa ſeveritate ulciſci ratus eſt. At vero Udalricus non contentus ſua recuperaſſe , ad Bohemiæ quoque purpuram & deturbandum e ſolio Borzivogium oculos animumque reflexit. Inflabat Udalrico ambitio- nem major præ Borzivogio ætas, legisque Brzetisleæ infractio eum ad jura ſua vindicanda accendebat . a) neque eorum conſequendorum ſpem alius atque Imperator ipſe, qui Borzivogio vexillum dederat, lactare poterat. Itaque Ratisbonam profectus perſuadere Imperato- ri conatus eſt, uti, Borzivogio repudiato, ſibi, a quo ſanctiſſimæ Bohemorum leges starent, Principatus insignia conferret. Flexus non tam argumentis quam oblato auri pondere Cæſar vexillum Udalrico tradidit, ea tamen lege, ſi a Bohemis acceptatus, atque Principatus ſuffragium ab iisdem tulerit. Lætus his ſucceſſibus Udalricus ſine mora ad Borzivogium ablegat Neuſſe filium Dobromili hominem di- ſertum & in forenſibus negotiis verſatum, qui exerta omni facundiæ vi cum Borzivogio, cumque Proceribus ejusdem & Magiſtratibus acri- ter præreptum ſibi jure ætatis thronum expoſtularet. Sed lavit utro- bique æthiopem Neuíſe, nec quidquam profecit verbis minisque. Udalricus cum ex reduce legato id comperiiſet, intelligeretque, non aliter quam armis & bello ſibi aditum ad Principatum reſerandum, impetrata Cæſaris venia vel in Germania ſcribere militem, evocare in auxilium ſtrenuos potentesque viros Sigefridum Comitem de Sala, Udal- ricum ejus fratrem epiſcopum Frifingenſem, b) iſtius denique affinem Fri- a) Jam P. V. Annalium noſtrorum p. 331. & ſeqq. oſtendimus a Brzetislao I. Ordinum Bohemiæ conſenſu in ſucceſſione Principatus abſolutum Senioraium inſtitutum fuiſ- ſe , qua in re ſe ſe Coſmas tanta perſpicuitate pluribus locis explicavit , ut quid cla- rius a coævo haud quidem deſiderari potuerit. Attamen doct. Pubitſchka paſſim pro ſenioratu iſto nobis primogenituræ jus oggannit, & cum anno ſuperiore adver- tiſſet Wladislaum filiolum Brzetislao non ſucceſſiſſe , pag. 100 effugium quærit , primogenituræque cam exceptionem affingit : niſi ætas minus idonea eſſes ad capeſ- ſeudum imperium , exceptionem , inquem , quam ſola ignoravit antiquitas, & de qua ne mentio quidem in lege Brzetislæa eſt. Sed ſat ſuperque illum jam dicta pag 331. confutavimus, ut tædeat cramben recoquere. b) Hundius in Metrop. Salish. T. I. p. 104 dubitat, num ſincera Coſmæ exemplaria epiſeopun hunc Friſingenſem.Uaalricum vocent , cum hujus nominis nullus hac mtate neque in Catalogis Epiſcoporum Fri- ſingenſium , neque alibi commemoratus reperiatur , quare etiam Meichelbekius ca, 48 quæ
Imperator U- dalrico vexil- lum dat. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 100. ANNUS II0I. uſi Bozejus & Mutina Wrſſovecius reditum in patriam, & antiquas ſedes Litomericium atque Zatecium impetrarunt : ſcilicet firmandis in Bohemia viribus quantus quantus intentus Borzivogius, hæc modera- tione quadam animi diſſimulare potius, quaim principio ſtatim perni- cioſa ſeveritate ulciſci ratus eſt. At vero Udalricus non contentus ſua recuperaſſe , ad Bohemiæ quoque purpuram & deturbandum e ſolio Borzivogium oculos animumque reflexit. Inflabat Udalrico ambitio- nem major præ Borzivogio ætas, legisque Brzetisleæ infractio eum ad jura ſua vindicanda accendebat . a) neque eorum conſequendorum ſpem alius atque Imperator ipſe, qui Borzivogio vexillum dederat, lactare poterat. Itaque Ratisbonam profectus perſuadere Imperato- ri conatus eſt, uti, Borzivogio repudiato, ſibi, a quo ſanctiſſimæ Bohemorum leges starent, Principatus insignia conferret. Flexus non tam argumentis quam oblato auri pondere Cæſar vexillum Udalrico tradidit, ea tamen lege, ſi a Bohemis acceptatus, atque Principatus ſuffragium ab iisdem tulerit. Lætus his ſucceſſibus Udalricus ſine mora ad Borzivogium ablegat Neuſſe filium Dobromili hominem di- ſertum & in forenſibus negotiis verſatum, qui exerta omni facundiæ vi cum Borzivogio, cumque Proceribus ejusdem & Magiſtratibus acri- ter præreptum ſibi jure ætatis thronum expoſtularet. Sed lavit utro- bique æthiopem Neuíſe, nec quidquam profecit verbis minisque. Udalricus cum ex reduce legato id comperiiſet, intelligeretque, non aliter quam armis & bello ſibi aditum ad Principatum reſerandum, impetrata Cæſaris venia vel in Germania ſcribere militem, evocare in auxilium ſtrenuos potentesque viros Sigefridum Comitem de Sala, Udal- ricum ejus fratrem epiſcopum Frifingenſem, b) iſtius denique affinem Fri- a) Jam P. V. Annalium noſtrorum p. 331. & ſeqq. oſtendimus a Brzetislao I. Ordinum Bohemiæ conſenſu in ſucceſſione Principatus abſolutum Senioraium inſtitutum fuiſ- ſe , qua in re ſe ſe Coſmas tanta perſpicuitate pluribus locis explicavit , ut quid cla- rius a coævo haud quidem deſiderari potuerit. Attamen doct. Pubitſchka paſſim pro ſenioratu iſto nobis primogenituræ jus oggannit, & cum anno ſuperiore adver- tiſſet Wladislaum filiolum Brzetislao non ſucceſſiſſe , pag. 100 effugium quærit , primogenituræque cam exceptionem affingit : niſi ætas minus idonea eſſes ad capeſ- ſeudum imperium , exceptionem , inquem , quam ſola ignoravit antiquitas, & de qua ne mentio quidem in lege Brzetislæa eſt. Sed ſat ſuperque illum jam dicta pag 331. confutavimus, ut tædeat cramben recoquere. b) Hundius in Metrop. Salish. T. I. p. 104 dubitat, num ſincera Coſmæ exemplaria epiſeopun hunc Friſingenſem.Uaalricum vocent , cum hujus nominis nullus hac mtate neque in Catalogis Epiſcoporum Fri- ſingenſium , neque alibi commemoratus reperiatur , quare etiam Meichelbekius ca, 48 quæ
Strana 49
49 Fridericum præter Germanorum undique confluentium non parvum numerum, quibus in vicem grandia & majora viribus pollicitus, qui- busque perſuaſerat, Bohemicam nobilitatem, & fortiſſimum quem- que vel ſe conſpecto, odio Borzivogii, protinus ad ſua caſtra tranſi. turum. Secuti igitur in Moraviam belliducem, ſuum pleni fiducia ſe non ad pugnam, ſed prædam vocari, acervosque auri paſſim in pro- patulo per Bohemiam reperturos. BORZIVOGII II. 2. Jam vero Udalricus apparatis ad bellum rebus omnibus cum fuis cohortibus, cumque fratris Luitoldi Germanorumque auxiliis Czasla- vienſem provinciam ingreſſus est,præterque opinionem Borzivogium ad oppidum Malin c) cum valida Bohemorum occurrentem manu, jamque iſthic ſupra duos colles caſtra metatum deprehendit: ftitit igitur ex ad- verſo in conſpectu hoſtis, Germanique auxiliares ex oppoſitis ripis ri- vuli Wzalſæ acies diſpoſuere, Borzivogio jam jam incurſum impe- G tum- quæ Coſimas de Udalrico narrat, Henrico epiſcopo Frisingenſi aſſuit, quem jam ab anno 1098 uſque ad annum 1137 eccleſiæ præfuiſſe ſtatuit. Sed indubitatum eſt Udalrici nomen non modo legi in omnibus MSs. Coſmæ exemplaribus , ſed etiam in Annaliſta Saxone ad an. 1102 , ut proinde dicendum ſit, ſeu hunc Henricum epiſcopum binominem fuiſſe, ſen quod doct. Schwarzius Commentator Coſmæ apud Menken. T. I. p. 2086. ſentit , hune Udalrcium a Paſchali Papa denomina- tum fuiſſe epiſcopumFriſingenſem adverſus Henricum partibusHenrici Imp. adhæren- tem, in Indicibus vero epiſcoporum Friſingenfium prætermiſſum fuiſſe , partim quod ad poſſeſſionem veniſſe non videatur , partim quod Henricus poſtea ſedi Apo- ſtolicæ reconciliatus fuerit. Sane Henrici iſtius IV. Imperio propter ſchiſma eccleſiæ crebrius unius loci duo leguntur epiſcopi , ut ſingillatim de Paſſavienſi & Miſnenſi jam P. V. Annalium oſtendimus. Ceterum idem doct. Schwarzius idoneis docu- mentis probat : ſupra memoratum Sighardum fratrem Udalrici fuiſſe Comitem Pur- chuſenſem (hodie Burghauſen in ſuperiore Bavaria) qui a Leopoldo Pulchro Mar- chione Auſtriæ ob'filiam ductam in dotem accepit Comitatum Schala, quique an- nis tribus poſterius in ſeditione Ratisbonæ occiſus fuit. An vero hi tres vocati ab Udalrico in auxilium Bavariæ nobiles materni illius agnati fuerint, ut vult Du- brav. 1. 10., quod affirmem aut negem, non invenio , certum eſt Udalrici matrem fuiſſe Wirbirgam, ſed qua gente aut ſtirpe prognata fuerit , in veteribus nihil pro- ditum. c) Neſcio quem ignobilem vicum in Chrudimenſi regione octo milliaribus Praga diſſitum adverſus omnem Geographiæ patriæ rationem effingat doct. Pubitſch- ka , qui ex locorum rivulique deſcriptione , irruptione & præſertim reditu per Gabr, ſeu hodiernum Haber, edoceri potuit totum id in diſtrictu Czaslavienſi geſtum fuiſſe , in quo nempe oppidum illud Malin (a turbis Huſſiticis non ignotum in hi- ſtoria patria, hodieque ſuperstes) quærere debuit. Si vel Continuatorem Pulkavæ a nobis Tomo IV. editum p. 149. conſuluiſset, legiſſet iſthic : Oppidum Malin non procul Kuttenberga diſtans. Udalricut ir- rumpit in Bo- hemiam. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.102.
49 Fridericum præter Germanorum undique confluentium non parvum numerum, quibus in vicem grandia & majora viribus pollicitus, qui- busque perſuaſerat, Bohemicam nobilitatem, & fortiſſimum quem- que vel ſe conſpecto, odio Borzivogii, protinus ad ſua caſtra tranſi. turum. Secuti igitur in Moraviam belliducem, ſuum pleni fiducia ſe non ad pugnam, ſed prædam vocari, acervosque auri paſſim in pro- patulo per Bohemiam reperturos. BORZIVOGII II. 2. Jam vero Udalricus apparatis ad bellum rebus omnibus cum fuis cohortibus, cumque fratris Luitoldi Germanorumque auxiliis Czasla- vienſem provinciam ingreſſus est,præterque opinionem Borzivogium ad oppidum Malin c) cum valida Bohemorum occurrentem manu, jamque iſthic ſupra duos colles caſtra metatum deprehendit: ftitit igitur ex ad- verſo in conſpectu hoſtis, Germanique auxiliares ex oppoſitis ripis ri- vuli Wzalſæ acies diſpoſuere, Borzivogio jam jam incurſum impe- G tum- quæ Coſimas de Udalrico narrat, Henrico epiſcopo Frisingenſi aſſuit, quem jam ab anno 1098 uſque ad annum 1137 eccleſiæ præfuiſſe ſtatuit. Sed indubitatum eſt Udalrici nomen non modo legi in omnibus MSs. Coſmæ exemplaribus , ſed etiam in Annaliſta Saxone ad an. 1102 , ut proinde dicendum ſit, ſeu hunc Henricum epiſcopum binominem fuiſſe, ſen quod doct. Schwarzius Commentator Coſmæ apud Menken. T. I. p. 2086. ſentit , hune Udalrcium a Paſchali Papa denomina- tum fuiſſe epiſcopumFriſingenſem adverſus Henricum partibusHenrici Imp. adhæren- tem, in Indicibus vero epiſcoporum Friſingenfium prætermiſſum fuiſſe , partim quod ad poſſeſſionem veniſſe non videatur , partim quod Henricus poſtea ſedi Apo- ſtolicæ reconciliatus fuerit. Sane Henrici iſtius IV. Imperio propter ſchiſma eccleſiæ crebrius unius loci duo leguntur epiſcopi , ut ſingillatim de Paſſavienſi & Miſnenſi jam P. V. Annalium oſtendimus. Ceterum idem doct. Schwarzius idoneis docu- mentis probat : ſupra memoratum Sighardum fratrem Udalrici fuiſſe Comitem Pur- chuſenſem (hodie Burghauſen in ſuperiore Bavaria) qui a Leopoldo Pulchro Mar- chione Auſtriæ ob'filiam ductam in dotem accepit Comitatum Schala, quique an- nis tribus poſterius in ſeditione Ratisbonæ occiſus fuit. An vero hi tres vocati ab Udalrico in auxilium Bavariæ nobiles materni illius agnati fuerint, ut vult Du- brav. 1. 10., quod affirmem aut negem, non invenio , certum eſt Udalrici matrem fuiſſe Wirbirgam, ſed qua gente aut ſtirpe prognata fuerit , in veteribus nihil pro- ditum. c) Neſcio quem ignobilem vicum in Chrudimenſi regione octo milliaribus Praga diſſitum adverſus omnem Geographiæ patriæ rationem effingat doct. Pubitſch- ka , qui ex locorum rivulique deſcriptione , irruptione & præſertim reditu per Gabr, ſeu hodiernum Haber, edoceri potuit totum id in diſtrictu Czaslavienſi geſtum fuiſſe , in quo nempe oppidum illud Malin (a turbis Huſſiticis non ignotum in hi- ſtoria patria, hodieque ſuperstes) quærere debuit. Si vel Continuatorem Pulkavæ a nobis Tomo IV. editum p. 149. conſuluiſset, legiſſet iſthic : Oppidum Malin non procul Kuttenberga diſtans. Udalricut ir- rumpit in Bo- hemiam. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.102.
Strana 50
Fugatur abor- zivogio. ANNUS IIOI. tumque minitante, quod non neſciret Swatoplucum Ottonemque pro- pinquare cum duabus legionibus ſibi in auxilium, tergoque Udalrici atque Germanorum imminere. Iſthie crebrius prodeunte fine galea, ut noſceretur, & obequitante caftris Udalrico, cum ex Bohemis nemo ſe commoveret, nullus ad castra illius tranfiret, Germani pene in ſe- ditionem verſi altum cum eo expoſtulant: Ubi ſunt illi Boemiæ natu majores, quos dicebas tuos eſſe fautores? recte mentitus es in caput tuum, & nos decepiſti, atque in magnum deduxiſti periculum. Ita consternatis repentinus alius a tergo ſupervenit terror, Swatoplu- cus nempe & Otto Moraviæ Duces reditu eos intercludentes. Tum vero lymphatis ſumiles non jam arma ſed fugam circumſpiciebant. Quid facerent, perſequitur Coſmas ad h. a., magna undique coarctati anguſtia per anguſtam viam, & nimis arctam ſemitam, qua itur trans silvam ad Gabr (hodie Haber statio curſus publici ante Teutobrodam) turpem noctu maturaverunt fugam. Ibi epiſcopus Friſenſis amifit Capel- lam ſuam. Ibi propter difficilem viam omnis exercitus cum rebus uſu- alibus projecit ſarcinam. Mane autem facto advenientes Boemi hoſte ca- rentia diripiunt ſpolia. An Borzivogius fugientem Udalricum & Lui. toldum in Moraviam uſque perſecutus fuerit , ultusque in iis fuerit hanc incurfionem Bohemicam, neque in Coſma, neque vetuſtiore quidpiam proditum, imo vero cum poſtea etiam Udalricum & Lui- toldum provincias ſuas Moravicas tenuiſſe multis documentis hiſtori- cis teftatum fit; conjectura non vana capitur utruimque post hanc ir- ruptionem Borzivogio reconciliatum fuiſſe. Nam & Pulkava ad an- num præſentem ait, utrique civitates ſuas a Borzivogio reſtitutas fuiſ- ſe. Et procul dubio magnam Luitoldus Borzivogii aucupatus eft gratiam, dum uxoris ejusdem fororem, alteramj scilicet Leopoldi Pulchri Marchionis Auſtriæ filiam in matrimonium ſumpſit. Peſſina, neſcio quo fonte, eam Lucretiam, d) Balbinus Luciam appellat. Arn- beckius e) preſſo nomine hæc de illa ſcribit : ſecunda filia (Leopoldi Pulchri) nupta fuit Leopoldo Marchioni (Duci) Moraviæ filio Conradi Ducis Boemiæ, qui ex ea genuit Conradum juniorem. Similia legun- tur in Tabulis Clauſtro-Neoburgenſibus, f) in quibus tamen no- men illius Itha exprimitur. Et vero Itham appellatam fuiſſe ma- nifeſtum reddit Necrologium Hanthaleri, in quo ad XVIII. Cal. Maji hæc leguntur: Itha Comitiſſa de Znoym ſoror fundatoris, scilicet S. Leo- d) In Marte Moraviæ p. 282. e) In Chronico Auſtriæ. ƒ) Apud Hier. Pez. T. I. p. 1033. 50
Fugatur abor- zivogio. ANNUS IIOI. tumque minitante, quod non neſciret Swatoplucum Ottonemque pro- pinquare cum duabus legionibus ſibi in auxilium, tergoque Udalrici atque Germanorum imminere. Iſthie crebrius prodeunte fine galea, ut noſceretur, & obequitante caftris Udalrico, cum ex Bohemis nemo ſe commoveret, nullus ad castra illius tranfiret, Germani pene in ſe- ditionem verſi altum cum eo expoſtulant: Ubi ſunt illi Boemiæ natu majores, quos dicebas tuos eſſe fautores? recte mentitus es in caput tuum, & nos decepiſti, atque in magnum deduxiſti periculum. Ita consternatis repentinus alius a tergo ſupervenit terror, Swatoplu- cus nempe & Otto Moraviæ Duces reditu eos intercludentes. Tum vero lymphatis ſumiles non jam arma ſed fugam circumſpiciebant. Quid facerent, perſequitur Coſmas ad h. a., magna undique coarctati anguſtia per anguſtam viam, & nimis arctam ſemitam, qua itur trans silvam ad Gabr (hodie Haber statio curſus publici ante Teutobrodam) turpem noctu maturaverunt fugam. Ibi epiſcopus Friſenſis amifit Capel- lam ſuam. Ibi propter difficilem viam omnis exercitus cum rebus uſu- alibus projecit ſarcinam. Mane autem facto advenientes Boemi hoſte ca- rentia diripiunt ſpolia. An Borzivogius fugientem Udalricum & Lui. toldum in Moraviam uſque perſecutus fuerit , ultusque in iis fuerit hanc incurfionem Bohemicam, neque in Coſma, neque vetuſtiore quidpiam proditum, imo vero cum poſtea etiam Udalricum & Lui- toldum provincias ſuas Moravicas tenuiſſe multis documentis hiſtori- cis teftatum fit; conjectura non vana capitur utruimque post hanc ir- ruptionem Borzivogio reconciliatum fuiſſe. Nam & Pulkava ad an- num præſentem ait, utrique civitates ſuas a Borzivogio reſtitutas fuiſ- ſe. Et procul dubio magnam Luitoldus Borzivogii aucupatus eft gratiam, dum uxoris ejusdem fororem, alteramj scilicet Leopoldi Pulchri Marchionis Auſtriæ filiam in matrimonium ſumpſit. Peſſina, neſcio quo fonte, eam Lucretiam, d) Balbinus Luciam appellat. Arn- beckius e) preſſo nomine hæc de illa ſcribit : ſecunda filia (Leopoldi Pulchri) nupta fuit Leopoldo Marchioni (Duci) Moraviæ filio Conradi Ducis Boemiæ, qui ex ea genuit Conradum juniorem. Similia legun- tur in Tabulis Clauſtro-Neoburgenſibus, f) in quibus tamen no- men illius Itha exprimitur. Et vero Itham appellatam fuiſſe ma- nifeſtum reddit Necrologium Hanthaleri, in quo ad XVIII. Cal. Maji hæc leguntur: Itha Comitiſſa de Znoym ſoror fundatoris, scilicet S. Leo- d) In Marte Moraviæ p. 282. e) In Chronico Auſtriæ. ƒ) Apud Hier. Pez. T. I. p. 1033. 50
Strana 51
BORZIVOGII II. 2. S. Leopoldi Auſtriæ Marchionis. Vocatur autem Comitiſſa ævo illo ufitata voce pro Duciſſa & Marchioniſſa accipi ſolita. Eam Balbinus in ſua Genealogica Tabella stirpis Przemisleæ g) anno 1141 demortuam tradit, ſed minus recte mortem illius ad 13 Julii conſignavit. 51 Non accepit aliter Borzivogius hanc minime exſpectatam hoſtis fu- gam, has lopuletes manubias, hanc sine fuſo cruore partam victorian, atque cœlo demiſſum munus, cui ut pro pietate ſua aliquam vicem redderet, sempiternum in Eccleſia Metropolitana Pragenſi reliquit mo- numentum. Viderat nempe nuperno infelici incendio, novorumque operum structuris, veterum reparationibus adeo ecclefiæ iftius exhau- ftum ærarium, ut alendis nonniſi tenuiter ministris sufficeret: ad hu- jus igitur inopiam quaqua ratione ſublevandam Lætam Curiam in ur- be majore, poſtea vetere dicta, Pragenſi cum telonio, peculiaribus ejusdem proventibus, immunitatibus juribusque ad ſe ſpectantibus poſſidendam & uſufruendam in perpetuum conceſsit, majestalibus su- per ea donatione traditis literis, quæ veroſimillime dein anno 1141. illo repetito ecclefix Pragenſis incendio periere. Nam Carolus IV. demum anno 1352. has ipſas literas confirmaturus, non amplius auto- graphas deprehendit, ſed eas ex regeſtris & breviariis librorum ipſius eccleſiæ Pragenſis excerpi , & innovari fecit , in quibus quanquam nota Chronologica anni defideretur, dubitare tamen haud volumus eas an- no præſente poſt menſem Auguftum, quo hæc ei divinitus data est vic- toria, aut certe ſequente expeditas fuiſſe. Literarum iftarum potiſ- fiman partem ex Majestalibus Caroli IV., uti eas Peſſina in Phoſ- phoro Septic. Rad. II. p. 61. excuſas dedit, hic apponere dignunn duximus, tum quod complures veteres complectatur memorias me- diique ævi peregrinas voces, tum quod primæ ſint, ut inquit Peſſina, quibus antiquiores Capitulum Pragenſe oſtendere hodie non poteſt. Ver- ba diplomatis ſunt : Borzivogius diplomate do- nat Lætam Cu- riam eccleſiæ Pragenſt. Iſtam donationem dedit ecclelie Pragenſi Borzivogius beatæ memoria ſecundus Dux Boemorum pro remedio animæ ſuæ, &animarum anteceſſorum ſuorum & ſucceſſorum ſuorum: Videlicet Curiam hoſpitum b) in medio civi- G 2 ta- §) Dec. 1.l. 7. c. 28. h) Id est peregrinorum mercatorum. Dicebantur autem la- tæ curiæ minores & inermes jurisdictiones , ut explicat Dufreſnius , in quibus ſcili- cet nihil criminale , ſed ſolum pœtiale decerni ſolitum , qualis quantaque jurisdic- tio foro eccleſiæ Pragenfis & Capituli optime admenſa erat.
BORZIVOGII II. 2. S. Leopoldi Auſtriæ Marchionis. Vocatur autem Comitiſſa ævo illo ufitata voce pro Duciſſa & Marchioniſſa accipi ſolita. Eam Balbinus in ſua Genealogica Tabella stirpis Przemisleæ g) anno 1141 demortuam tradit, ſed minus recte mortem illius ad 13 Julii conſignavit. 51 Non accepit aliter Borzivogius hanc minime exſpectatam hoſtis fu- gam, has lopuletes manubias, hanc sine fuſo cruore partam victorian, atque cœlo demiſſum munus, cui ut pro pietate ſua aliquam vicem redderet, sempiternum in Eccleſia Metropolitana Pragenſi reliquit mo- numentum. Viderat nempe nuperno infelici incendio, novorumque operum structuris, veterum reparationibus adeo ecclefiæ iftius exhau- ftum ærarium, ut alendis nonniſi tenuiter ministris sufficeret: ad hu- jus igitur inopiam quaqua ratione ſublevandam Lætam Curiam in ur- be majore, poſtea vetere dicta, Pragenſi cum telonio, peculiaribus ejusdem proventibus, immunitatibus juribusque ad ſe ſpectantibus poſſidendam & uſufruendam in perpetuum conceſsit, majestalibus su- per ea donatione traditis literis, quæ veroſimillime dein anno 1141. illo repetito ecclefix Pragenſis incendio periere. Nam Carolus IV. demum anno 1352. has ipſas literas confirmaturus, non amplius auto- graphas deprehendit, ſed eas ex regeſtris & breviariis librorum ipſius eccleſiæ Pragenſis excerpi , & innovari fecit , in quibus quanquam nota Chronologica anni defideretur, dubitare tamen haud volumus eas an- no præſente poſt menſem Auguftum, quo hæc ei divinitus data est vic- toria, aut certe ſequente expeditas fuiſſe. Literarum iftarum potiſ- fiman partem ex Majestalibus Caroli IV., uti eas Peſſina in Phoſ- phoro Septic. Rad. II. p. 61. excuſas dedit, hic apponere dignunn duximus, tum quod complures veteres complectatur memorias me- diique ævi peregrinas voces, tum quod primæ ſint, ut inquit Peſſina, quibus antiquiores Capitulum Pragenſe oſtendere hodie non poteſt. Ver- ba diplomatis ſunt : Borzivogius diplomate do- nat Lætam Cu- riam eccleſiæ Pragenſt. Iſtam donationem dedit ecclelie Pragenſi Borzivogius beatæ memoria ſecundus Dux Boemorum pro remedio animæ ſuæ, &animarum anteceſſorum ſuorum & ſucceſſorum ſuorum: Videlicet Curiam hoſpitum b) in medio civi- G 2 ta- §) Dec. 1.l. 7. c. 28. h) Id est peregrinorum mercatorum. Dicebantur autem la- tæ curiæ minores & inermes jurisdictiones , ut explicat Dufreſnius , in quibus ſcili- cet nihil criminale , ſed ſolum pœtiale decerni ſolitum , qualis quantaque jurisdic- tio foro eccleſiæ Pragenfis & Capituli optime admenſa erat.
Strana 52
52 ANNUS II0I. tatis Pragenſis & pondus, & tynam, i) & judicium ad Curiam pertinens, quatenus ministri eccleſi Fragenſis ex redditibus Curiæ annuatim proveni- entibus ſingulis ſeptimanis duos ſolidosk) percipiant , ſub hac ordinatione, ut presbyter undecim, diaconus ſeptem, ſubdiaconus quatuor, campa- narii duos in ordine vicis ſuæ recipiant, reliquum vero usibus cedat Ca- nonicorum. De laſcone i) viginti denarii & quadraginta allecia, de hu- ſone, m) de luceis, de carpionibus, de trutis, n) quadrageſima pars. Si huſones venduntur pre argento, de qualibet marcha quatuor dena- rios, ſi pro panno, de quolibet panno (pecia panni) quatuor denarios. De uniformi plauſtro (biga) humuli thina datur, o) de duplicato (quadri- ga) duæ. Mercatores de extraneis partibus ſi vendunt cutes, ſive mel, ſive ceram , ſive vinum, ſive boves pro argento, de qualibet marcha quatuor denarios, ſi pro pannis, pro quolibet panno duos denarios. Qui- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 110. i) Id est ponderis & menſuræ vectigal, unde diſcimus nomen Tyn hodie Teyn in ve- teri urbe appellatum , non ex Tynniti ſepire aut ſepimento , ut Hagecius, poſteri- oresque volunt , profluxiſſe, hodiernum enim Teyn eadem erat Læta Curia a Bor- zivogio donata. k) Hic Oedipo opus , quid nomine ſolidi acceptum fuerit, quod nuſpiam noſtrum P. Adauctum in ſuo monetario libro enucleaſſe reperio. Soli- dus certe , qui ſolum 12 denarios æquabat , pro tanta miniſtrorum ſuſtentatione haud intelligi poteſt. Guid ſi fortaſſis gens noſtra more Romanorum ( de quo Suidas) ſolidum aureum in ſex mille denarios diſpeſeuit , aut certe pro libra ſeu marca accepit , uti vocem hanc acceptam fuiſſe oftendit Carpentier in Supplemen- to Gloſſarii Dufreſniani. 1) Recte vocem hane per Laſto reſtituit emendavitque ex autographo doct. Pub. Nam eandem vocem laſto ſcriptam reperio in Vectigali MS. Indice Pontis Pragenſis a Juditha ædificati. At vero minus recte doct. Vir ex hac voce genericam fecit , eamque omni ponderi & libris accommodavit , neque enim concipi poreſt , qui ex ejusmodi Laſtone generice præter 20 denarios quadra- ginta haleces pendi debuiſſent. Loquitur igitur hoc diploma ſpecifice de laſtone ha- lecum (Laſt Háringe) qui hodierno navali pondere duodecim dolia (Tonne) æquat ; in cujusmodi laftonem conſtitutum erat vectigal 20 denariorum, & 40 halecum, in natura, ut vulgo dicimus, pendendorum. Ex his jam edoceri poſlunt, qui primum circa annum 1163 capturam halecum cœpiſſe tradunt , cum jam ſæculi iſtius ini- tio per laſtones & dolia in Bohemiam advecti fuerint. m) Hac voce veroſimil- lime ſalmo in noſtris fluviis capi ſolitus intelligitur , cum ejus poſtea non fiat men- tio. n) Doct. Pubitſchka ad hane vocem animadvertit in autographo primas duas literas eſſe ſt, atque ideirco ſtutis legendum ſtatuit. Sed quid ea vox ſibi velit, nuſpiam in Gloſſariis medii ævi detegenda, non video. Optassem, ut hujus vocis poſtremas literas tis majori attentione exploraſſet, procul dubio ris non tis ſcrip- tum reperiſſet, adeo ut vox hæc ſturis legenda ſit. Eft autem ſtura & sturia medii avi vox ſturionem piſcem (Stor) fignificans, qui etiam hodie non infrequens est in noſtris fluviis , præſertim Albi. o) A veteri germanica voce Tine ligneo vaſe menſuræque inſtrumento , quo humulus menſurabatur.
52 ANNUS II0I. tatis Pragenſis & pondus, & tynam, i) & judicium ad Curiam pertinens, quatenus ministri eccleſi Fragenſis ex redditibus Curiæ annuatim proveni- entibus ſingulis ſeptimanis duos ſolidosk) percipiant , ſub hac ordinatione, ut presbyter undecim, diaconus ſeptem, ſubdiaconus quatuor, campa- narii duos in ordine vicis ſuæ recipiant, reliquum vero usibus cedat Ca- nonicorum. De laſcone i) viginti denarii & quadraginta allecia, de hu- ſone, m) de luceis, de carpionibus, de trutis, n) quadrageſima pars. Si huſones venduntur pre argento, de qualibet marcha quatuor dena- rios, ſi pro panno, de quolibet panno (pecia panni) quatuor denarios. De uniformi plauſtro (biga) humuli thina datur, o) de duplicato (quadri- ga) duæ. Mercatores de extraneis partibus ſi vendunt cutes, ſive mel, ſive ceram , ſive vinum, ſive boves pro argento, de qualibet marcha quatuor denarios, ſi pro pannis, pro quolibet panno duos denarios. Qui- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 110. i) Id est ponderis & menſuræ vectigal, unde diſcimus nomen Tyn hodie Teyn in ve- teri urbe appellatum , non ex Tynniti ſepire aut ſepimento , ut Hagecius, poſteri- oresque volunt , profluxiſſe, hodiernum enim Teyn eadem erat Læta Curia a Bor- zivogio donata. k) Hic Oedipo opus , quid nomine ſolidi acceptum fuerit, quod nuſpiam noſtrum P. Adauctum in ſuo monetario libro enucleaſſe reperio. Soli- dus certe , qui ſolum 12 denarios æquabat , pro tanta miniſtrorum ſuſtentatione haud intelligi poteſt. Guid ſi fortaſſis gens noſtra more Romanorum ( de quo Suidas) ſolidum aureum in ſex mille denarios diſpeſeuit , aut certe pro libra ſeu marca accepit , uti vocem hanc acceptam fuiſſe oftendit Carpentier in Supplemen- to Gloſſarii Dufreſniani. 1) Recte vocem hane per Laſto reſtituit emendavitque ex autographo doct. Pub. Nam eandem vocem laſto ſcriptam reperio in Vectigali MS. Indice Pontis Pragenſis a Juditha ædificati. At vero minus recte doct. Vir ex hac voce genericam fecit , eamque omni ponderi & libris accommodavit , neque enim concipi poreſt , qui ex ejusmodi Laſtone generice præter 20 denarios quadra- ginta haleces pendi debuiſſent. Loquitur igitur hoc diploma ſpecifice de laſtone ha- lecum (Laſt Háringe) qui hodierno navali pondere duodecim dolia (Tonne) æquat ; in cujusmodi laftonem conſtitutum erat vectigal 20 denariorum, & 40 halecum, in natura, ut vulgo dicimus, pendendorum. Ex his jam edoceri poſlunt, qui primum circa annum 1163 capturam halecum cœpiſſe tradunt , cum jam ſæculi iſtius ini- tio per laſtones & dolia in Bohemiam advecti fuerint. m) Hac voce veroſimil- lime ſalmo in noſtris fluviis capi ſolitus intelligitur , cum ejus poſtea non fiat men- tio. n) Doct. Pubitſchka ad hane vocem animadvertit in autographo primas duas literas eſſe ſt, atque ideirco ſtutis legendum ſtatuit. Sed quid ea vox ſibi velit, nuſpiam in Gloſſariis medii ævi detegenda, non video. Optassem, ut hujus vocis poſtremas literas tis majori attentione exploraſſet, procul dubio ris non tis ſcrip- tum reperiſſet, adeo ut vox hæc ſturis legenda ſit. Eft autem ſtura & sturia medii avi vox ſturionem piſcem (Stor) fignificans, qui etiam hodie non infrequens est in noſtris fluviis , præſertim Albi. o) A veteri germanica voce Tine ligneo vaſe menſuræque inſtrumento , quo humulus menſurabatur.
Strana 53
BORZIVOGII N. 2. 53 Quicunque venit cum pecunia pro equis, aut aliis rebus emendis, de marcha argenti dat quatuor denarios, de auro ſecundum valorem argen- ti. Si fraudem fecerit, omnibus ſpoliatur. De quadraginta paribus calceorum, aut caligarum (ocrearum) unum par. De quadraginta cau- tibus (lapidibus, Stein) ſalis ſimiliter. De peplis fimiliter, de stamine linei panni duos. Mercatores ſi extra Curiam occultaverint ſua bona præter licentiam, aut lineos pannos ſimul per fraudem conſuerint, pre- tium, quod dare debuerant, accipiant, & omnibus ſpoliantur. Si quis alium vulnerat (ſcilicet in Curia) ſolvit tres marchas, ſi occidit, omni- bus ſpoliatur, ſi quis vulneratus, aut qui vulnerat alium, aut pernici- oſus quocunque modo fuerit in Curia non a Camerario aut Richterio, aut ab alio quocunque invadatur. Deprehenſus in fornicatione ſolvit ſeptua- ginta duas marchas. Quandocunque cum mercibus vadit extra civita- tem, ſolvit marcham piperis , chyrotecas & calcaria. p) Nullus extra Curiam maneat, niſi per licentiam, ſoluta tamen eadem juſtitia. Si quis in civili jure debeat jurare ſolus, in curia jurat ipſe unus, fi ibi ipſe unus in curia. Ipſe vigeſimus quartus, ſi ibi ipſe vigeſimus quar- tus, in noſtro jure ipſe ſeptuageſimus tertius. Hoſpites conveniuntur coram noſtro Judice, cives ab hoſpitibus coram Richtero aut Camerario, Iſta ſunt jura domeſtica : de rayſone unum denarium accipit, de tyna unum, de penſa unum, de quolibet equo unum.q) Domeſtici intereſt fimum educere , & domos , & tecta & cetera cuſtodire. Hucuſque verba diplo- matis Borzivogii. AN- p) Hæc tria fuere meræ præſtationes teloniariæ, & quidem 1. Marcha piperis id eſt Marchanda ſeu pretium mercatus ex aromatibus. Nam piper ea ætate generice pro omnibus aromatibus ſumi ſolitum. 2. Chyrotecæ id est ſcripturæ ſchedæve telo- niariæ, hodie Mauthzetteln appellamus. 3. Calcaria id eſt vectigal ex calceata ſeu ſtrata via. q) Hæc mera inſtrumenta fuere domestica ad majorem menſuræ & ponderis accurationem in Curia Læta ſervari ſolita , pro quorum tamen uſu dena- rius pendi ſolitus, ſeilicet pro menſuræ ligneo vaſe, pro ſtatere, pro equo, qui merces ex Læta Curia ad domos devehebat , denique pro rayſone id est certa men- ſura textoribus tam panni lanci quam linei uſitata, quæ hodiedum appellatione Reiſe perdurat , olim a veteribus Germanis Raiſe , ut Fritſchius in ſuo latino Le- xico notat , ſcripta , latine vero medio ævo etiam raſum & raſus , ut apud Dufreſ- nium legere eſt, vocitata. Erravit igitur doct. Pubitſchka , cum ex raiſone nobis wenſuram frumentariam eine Setrandmaaß fecit. Res frumentariæ minime ad Læ- tam Curiam , quemadmodum neque hodie , ſpectabant. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B.§ 1II
BORZIVOGII N. 2. 53 Quicunque venit cum pecunia pro equis, aut aliis rebus emendis, de marcha argenti dat quatuor denarios, de auro ſecundum valorem argen- ti. Si fraudem fecerit, omnibus ſpoliatur. De quadraginta paribus calceorum, aut caligarum (ocrearum) unum par. De quadraginta cau- tibus (lapidibus, Stein) ſalis ſimiliter. De peplis fimiliter, de stamine linei panni duos. Mercatores ſi extra Curiam occultaverint ſua bona præter licentiam, aut lineos pannos ſimul per fraudem conſuerint, pre- tium, quod dare debuerant, accipiant, & omnibus ſpoliantur. Si quis alium vulnerat (ſcilicet in Curia) ſolvit tres marchas, ſi occidit, omni- bus ſpoliatur, ſi quis vulneratus, aut qui vulnerat alium, aut pernici- oſus quocunque modo fuerit in Curia non a Camerario aut Richterio, aut ab alio quocunque invadatur. Deprehenſus in fornicatione ſolvit ſeptua- ginta duas marchas. Quandocunque cum mercibus vadit extra civita- tem, ſolvit marcham piperis , chyrotecas & calcaria. p) Nullus extra Curiam maneat, niſi per licentiam, ſoluta tamen eadem juſtitia. Si quis in civili jure debeat jurare ſolus, in curia jurat ipſe unus, fi ibi ipſe unus in curia. Ipſe vigeſimus quartus, ſi ibi ipſe vigeſimus quar- tus, in noſtro jure ipſe ſeptuageſimus tertius. Hoſpites conveniuntur coram noſtro Judice, cives ab hoſpitibus coram Richtero aut Camerario, Iſta ſunt jura domeſtica : de rayſone unum denarium accipit, de tyna unum, de penſa unum, de quolibet equo unum.q) Domeſtici intereſt fimum educere , & domos , & tecta & cetera cuſtodire. Hucuſque verba diplo- matis Borzivogii. AN- p) Hæc tria fuere meræ præſtationes teloniariæ, & quidem 1. Marcha piperis id eſt Marchanda ſeu pretium mercatus ex aromatibus. Nam piper ea ætate generice pro omnibus aromatibus ſumi ſolitum. 2. Chyrotecæ id est ſcripturæ ſchedæve telo- niariæ, hodie Mauthzetteln appellamus. 3. Calcaria id eſt vectigal ex calceata ſeu ſtrata via. q) Hæc mera inſtrumenta fuere domestica ad majorem menſuræ & ponderis accurationem in Curia Læta ſervari ſolita , pro quorum tamen uſu dena- rius pendi ſolitus, ſeilicet pro menſuræ ligneo vaſe, pro ſtatere, pro equo, qui merces ex Læta Curia ad domos devehebat , denique pro rayſone id est certa men- ſura textoribus tam panni lanci quam linei uſitata, quæ hodiedum appellatione Reiſe perdurat , olim a veteribus Germanis Raiſe , ut Fritſchius in ſuo latino Le- xico notat , ſcripta , latine vero medio ævo etiam raſum & raſus , ut apud Dufreſ- nium legere eſt, vocitata. Erravit igitur doct. Pubitſchka , cum ex raiſone nobis wenſuram frumentariam eine Setrandmaaß fecit. Res frumentariæ minime ad Læ- tam Curiam , quemadmodum neque hodie , ſpectabant. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B.§ 1II
Strana 54
ANNUS 1102. ANNUS JESU CHRISTI MCII. PASCHALIS II. Pap 4. HENRICI IV.Reg. 47. Imp. 19. HERMANNI ep. Prag. 4. BORZIVOGII II. Ducis 3. PETRI ep. Ol. 7. 54 Mars Wladis- lai Ducis Polo- ni�. uprema fenectute hoc anno Wladislaus Dux Poloniæ extremum vi- tæ diem morte confecit magnus cultor Divi Indigetis nostri Wen- S ceslai, cujus venerationem per univerſam Poloniam plurimum propagavit, nam & iſte piiſſimus Princeps, inquit Boguphalus, ad ho- norem ſancti Wenceslai martyris olim Ducis Bohemiæ in castro Craco- vienli Cathedralem eccleliam primus fundavit, in qua XXIII. Canonicos inſtituit, quibus prœbendas magnificentia regia donavit. a) Reliquit duos filios, alterum ex concubina genitum Zbignæum nomine , alte- rum Boleslaum, quem ei legitima conjux Juditha Wratislai Regis filia, Borzivogii Ducis noſtri foror peperit: hos paris juris conditionisque eſſe voluit, dum inter eos, ut Coſmas noſter loquitur, ſuum regnum divifit per medium, quod mox ingentibus ſimultatibus, imo cruentis bel- lis, quibus etiam Borzivogius noster involutus eft, facem accendit. Ha- gecius ex quibusdam Polonis ſcriptoribus memorat Boleslao majorem & meliorem partem in hac divisione terrarum obtigiſſe, ſcilicet Cra- coviam, Sandomiriam, Siradiam, Silesiam seu Poloniam transodera- nam cum Wratislavia: Zbignæo vero provinciam Maſovienſem, ma- jorem Poloniam, atque Pomeraniæ Pruffiæque regiones: adjicitque Wladislaum rebus omnibus rite ordinatis quarta Junii mortuum, & in ecclesia Plocenfi ante aram sepultum. Denique ut brevitatem la- eunamque Coſmæ , ſolam unamque Poloniæ diviſionem referentis, ex- pleret, poſtremum ſubjungit peregrinationem Chriſtianorum Hiero- ſolymam, nec non quædam geſta Conradi (qui fuit filius Henrici Im- peratoris) jam anno ſuperiore demortui, quæ ad hiſtoriam patriam non ſpectant, neque eam illuſtrant. Horum loco quæpiam ad elucida- tionem temporum iſtorum magis facientia, cum patriæ memoriæ non fuppetant, adſcribere fas eſto. Et quidem postquam ad Henricum Imperatorem triſte nuncium delatum fuiſſet, ex centum ſexaginta millibus Crucefignatorum par- tim cladibus, partim inedia & morbis attritorum vix mille viros ſu- per- a) Non igitur jam ſæculo X. fuit Archiepiſcopatus Cracoviæ , ut recentiores quique Po- loni ſcripteres ſomniant, nosque jam eodem ſæculo confutavimus.
ANNUS 1102. ANNUS JESU CHRISTI MCII. PASCHALIS II. Pap 4. HENRICI IV.Reg. 47. Imp. 19. HERMANNI ep. Prag. 4. BORZIVOGII II. Ducis 3. PETRI ep. Ol. 7. 54 Mars Wladis- lai Ducis Polo- ni�. uprema fenectute hoc anno Wladislaus Dux Poloniæ extremum vi- tæ diem morte confecit magnus cultor Divi Indigetis nostri Wen- S ceslai, cujus venerationem per univerſam Poloniam plurimum propagavit, nam & iſte piiſſimus Princeps, inquit Boguphalus, ad ho- norem ſancti Wenceslai martyris olim Ducis Bohemiæ in castro Craco- vienli Cathedralem eccleliam primus fundavit, in qua XXIII. Canonicos inſtituit, quibus prœbendas magnificentia regia donavit. a) Reliquit duos filios, alterum ex concubina genitum Zbignæum nomine , alte- rum Boleslaum, quem ei legitima conjux Juditha Wratislai Regis filia, Borzivogii Ducis noſtri foror peperit: hos paris juris conditionisque eſſe voluit, dum inter eos, ut Coſmas noſter loquitur, ſuum regnum divifit per medium, quod mox ingentibus ſimultatibus, imo cruentis bel- lis, quibus etiam Borzivogius noster involutus eft, facem accendit. Ha- gecius ex quibusdam Polonis ſcriptoribus memorat Boleslao majorem & meliorem partem in hac divisione terrarum obtigiſſe, ſcilicet Cra- coviam, Sandomiriam, Siradiam, Silesiam seu Poloniam transodera- nam cum Wratislavia: Zbignæo vero provinciam Maſovienſem, ma- jorem Poloniam, atque Pomeraniæ Pruffiæque regiones: adjicitque Wladislaum rebus omnibus rite ordinatis quarta Junii mortuum, & in ecclesia Plocenfi ante aram sepultum. Denique ut brevitatem la- eunamque Coſmæ , ſolam unamque Poloniæ diviſionem referentis, ex- pleret, poſtremum ſubjungit peregrinationem Chriſtianorum Hiero- ſolymam, nec non quædam geſta Conradi (qui fuit filius Henrici Im- peratoris) jam anno ſuperiore demortui, quæ ad hiſtoriam patriam non ſpectant, neque eam illuſtrant. Horum loco quæpiam ad elucida- tionem temporum iſtorum magis facientia, cum patriæ memoriæ non fuppetant, adſcribere fas eſto. Et quidem postquam ad Henricum Imperatorem triſte nuncium delatum fuiſſet, ex centum ſexaginta millibus Crucefignatorum par- tim cladibus, partim inedia & morbis attritorum vix mille viros ſu- per- a) Non igitur jam ſæculo X. fuit Archiepiſcopatus Cracoviæ , ut recentiores quique Po- loni ſcripteres ſomniant, nosque jam eodem ſæculo confutavimus.
Strana 55
BORZIVOGII II. 3. 55 perstites Hieroſolymam per varios errores veniſſe, b) fimulavit ſe mul- to ob id dolore tactum, ac proinde hæc damna expeditione per ſe ipſum ſuſcipienda reparaturum. Jam igitur anni ſuperioris fine in- dictis Moguntiæ ipſo feſto Nativitatis Dominicæ Comitiis primum Hen- ricum filium ſuum heredem & ſucceſsorem designavit, tum inter ipſa (inquit Annaliſta Saxo ad h. a.) miſſarum ſolemnia epiſcopo (Einehardo Wirzburgenſi) populum monente, Imperator quaſi corde compunctus filio ſuo Henrico Regi rerum ſummam dimiſſurum , ſeque ſepulchrum Do- mini viſitaturum per Emehardum epiſcopum publice prædicari fecit, in- deque favorem maximum tam vulgi, quam Principum, & Clericorum, regnique totius fallendo acquifivit. Sed aliam quoque hypocrifis te- lam hoc ipſo præſente anno texere cœpit Henricus. Nam habito Principum Conventu statuit generale Concilium Romæ circa Calen- das Februarii convocandum, in eoque diuturnam illam inter Impe- rium & Sacerdotium controverſiam a ſe compoſitum iri. Sed fefel- lit omnium tam Romani Pontificis, quam epiſcoporum Principum- que exſpectationem: neque enim ille Romæ comparuit, nec nuncia, inquit Conradus Ursbergenſis, c) dignitati apoſtolicæ ſubjectionem pro- fitentia miſit , imo alterum Papam ipſi Domino Paſchali ſuperponere, ſi fieri poſſet, conatus. Congregatis itaque Romæ omnium pene gen- tium etiam ultramontanarum epiſcopis, aut eorum legatis, dum Hen- ricus Imperator unus pene non adeffet, poſt medium quadragesimæ celebrari cœpit Concilium, in quo denuo excommunicationis ſenten- tia in Henricum promulgata, ad ſupprimendum tam diuturnum ſchi- ſma omnibus & ſingulis præter Henrici excommunicati profeſſionem forma ſequens juramenti propoſita fuit: Anathematizo omnem hære- sim, & præcipue eam, quæ statum ecclestæ perturbat, quæ docet & adstruit anathema contemnendum, & ecclesiæ ligamenta ſpernenda eſſe. Promitto autem obedientiam apoſtolicæ ſedis Pontifici Domino Paſchali ejusque ſucceſſoribus, ſub teſtimonio Chriſti & eccleſiæ affirmans, quod affirmat , & damnans , qnod damnat, ſancta & univerſalis eccleſia, d) Quam quidem formulam ſeu juramentum dein Paſchalis II. etiam ab abſentibus Archiepiſcopis epiſcopisque exigere ſolitus eſt, cum ſeu pallium ſeu privilegia apoſtolica peterentur, quemadmodum de Archi- epiſcopo Gneſnenſi testatum eſt, ad quem miſſus legatus apoſtolicus interdicto vinctus fuit, ne prius ei pallium traderet, quain Archiepi- ſco- Henricus Imp. fimulat iter Hieroſolymi- tanum. Indicit Romæ concilium, nou comparet. b) Albertus Aquenſ. l. 8. c. 34. Conradus Ursbergenſis ad an. 1101. 6) Idem ad h. as d) Idem ad h. an. p. 241.
BORZIVOGII II. 3. 55 perstites Hieroſolymam per varios errores veniſſe, b) fimulavit ſe mul- to ob id dolore tactum, ac proinde hæc damna expeditione per ſe ipſum ſuſcipienda reparaturum. Jam igitur anni ſuperioris fine in- dictis Moguntiæ ipſo feſto Nativitatis Dominicæ Comitiis primum Hen- ricum filium ſuum heredem & ſucceſsorem designavit, tum inter ipſa (inquit Annaliſta Saxo ad h. a.) miſſarum ſolemnia epiſcopo (Einehardo Wirzburgenſi) populum monente, Imperator quaſi corde compunctus filio ſuo Henrico Regi rerum ſummam dimiſſurum , ſeque ſepulchrum Do- mini viſitaturum per Emehardum epiſcopum publice prædicari fecit, in- deque favorem maximum tam vulgi, quam Principum, & Clericorum, regnique totius fallendo acquifivit. Sed aliam quoque hypocrifis te- lam hoc ipſo præſente anno texere cœpit Henricus. Nam habito Principum Conventu statuit generale Concilium Romæ circa Calen- das Februarii convocandum, in eoque diuturnam illam inter Impe- rium & Sacerdotium controverſiam a ſe compoſitum iri. Sed fefel- lit omnium tam Romani Pontificis, quam epiſcoporum Principum- que exſpectationem: neque enim ille Romæ comparuit, nec nuncia, inquit Conradus Ursbergenſis, c) dignitati apoſtolicæ ſubjectionem pro- fitentia miſit , imo alterum Papam ipſi Domino Paſchali ſuperponere, ſi fieri poſſet, conatus. Congregatis itaque Romæ omnium pene gen- tium etiam ultramontanarum epiſcopis, aut eorum legatis, dum Hen- ricus Imperator unus pene non adeffet, poſt medium quadragesimæ celebrari cœpit Concilium, in quo denuo excommunicationis ſenten- tia in Henricum promulgata, ad ſupprimendum tam diuturnum ſchi- ſma omnibus & ſingulis præter Henrici excommunicati profeſſionem forma ſequens juramenti propoſita fuit: Anathematizo omnem hære- sim, & præcipue eam, quæ statum ecclestæ perturbat, quæ docet & adstruit anathema contemnendum, & ecclesiæ ligamenta ſpernenda eſſe. Promitto autem obedientiam apoſtolicæ ſedis Pontifici Domino Paſchali ejusque ſucceſſoribus, ſub teſtimonio Chriſti & eccleſiæ affirmans, quod affirmat , & damnans , qnod damnat, ſancta & univerſalis eccleſia, d) Quam quidem formulam ſeu juramentum dein Paſchalis II. etiam ab abſentibus Archiepiſcopis epiſcopisque exigere ſolitus eſt, cum ſeu pallium ſeu privilegia apoſtolica peterentur, quemadmodum de Archi- epiſcopo Gneſnenſi testatum eſt, ad quem miſſus legatus apoſtolicus interdicto vinctus fuit, ne prius ei pallium traderet, quain Archiepi- ſco- Henricus Imp. fimulat iter Hieroſolymi- tanum. Indicit Romæ concilium, nou comparet. b) Albertus Aquenſ. l. 8. c. 34. Conradus Ursbergenſis ad an. 1101. 6) Idem ad h. as d) Idem ad h. an. p. 241.
Strana 56
56 ANNUS 1103. ſcopus, Martinus nomine, juramentum præſcriptum depoſuiſſet. e) Quid vero in his egerint epiſcopi noſtri Hermannus & Petrus, illo- rumne alteruter aut uterque Concilio Romæ interfuerit, ſeu certe le- gatos ſuos miſerint, deperditis actis Concilii, nihil proditum. ☞A ANNUS JESU CHRISTI MCIII. PASCHALIS II. Papæ 5. HENRICI IV. Reg. 48. Imp.20. HERMANNI ep. Prag. 5. PETRI Ep. OI. 8. BORZIVOGII II. Duc. 4. Borzivogius cumSwatoplu- co Zbignæo Po- lono in auxi- lium properat. am vivente patre Wladislao Duce Poloniæ Zbignæum ejus filium nothum Boleslao fratri adverſatum fuiſſe ex Kadlubecio edocemur. Mortuo igitur patre is primus ad arma prorupit, nihilque opi- nanti fratri bellum intulit, quem ut a fronte & tergo medium aciebus circumfunderet, atque in anguſta concluderet, auri promiſſione emit Borzivogii Ducis Bohemiæ ſocia arma. Excœcatus iſtis illiciis Borzi- vogius Swatoplucum Ducem Moraviæ cum legionibus ſe ſe exercitui ſuo jungere juſſit , jamque uterque ad Recen a) uſque castrum progreſ- ſus irruptionem in terras Boleslai minitatus eft. b) Hoftium adventu nunciato Boleslaus Skrbimirum impuberis ſuæ ætatis mox ante Præ- fectum maturare legationem ad Borzivogium, aliamque eidem indere mentem in mandatis dat. Egregie munere suo functus Skrbimirus multis exaggerat fidam clientelam Præceſfori Brzetislao præstitam, tum in Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 105. e) Vide epiſtolam Paſchalis Papæ apud Baronium ad h. a. N. VIII. a) Jam ad annum 1094 diximus hoc caſtrum Recen diſpeſcendum eſſe a Gradec ſeu Re- ginohradecio. Verum quidem eſt Pulkavam caſtrum hoc Grec appellaſſe atque ad Albim defixiſſe, imo a poſterioribus Weithmülio & Bartoſſio paſſim Reginæ-Hrade- cium Grecz & Grecz Reginæ appellari , at vero Coſmas omnibus locis & præſer- tim ad annum 1109 hæc duo caſtra accurate ſcriptione diſpeſcuit , ut prius ubique Recen , alterum Grades appellet , quod etiam Marignola p. 182 fecit. Neque ve- ro etiam aſſentiri poſſum doct. Pubitſchka, caſtrum hoc pro Rützen ſeu Ritzen vi- co , qui ultra Oderam & Wratislaviam in Principatu Wolavienſi ipſisque pene fini- bus Sileſiæ ſitus eſt , explicanti. Nam Coſmas, ut ad annum 1094 diximus , ex- preſſis verbis ait caſtrum iſtud ex iſta parte fluminis Oderæ poſitum fuiſſe. Et qui Borzivogius cum Suatopluco eo uſque cum exercitibus ſuis progreſſi fuiſſent, quin a Boleslao impedirentur, aut is illis occurreret. b) Hagecius ut Familiæ Chlumez- kianæ ſucum faceret , ſcribit Borživogium nonnullas ex provincia Chrudimenſi & Reginæ-Hradecenſi conſcriptas cohortes Jaroſſio Chlumezky militiæ præfecto com- mendaſſe , atque cum iis Jaroſſium ad caſtrum uſque Camenz progreſſuimn,
56 ANNUS 1103. ſcopus, Martinus nomine, juramentum præſcriptum depoſuiſſet. e) Quid vero in his egerint epiſcopi noſtri Hermannus & Petrus, illo- rumne alteruter aut uterque Concilio Romæ interfuerit, ſeu certe le- gatos ſuos miſerint, deperditis actis Concilii, nihil proditum. ☞A ANNUS JESU CHRISTI MCIII. PASCHALIS II. Papæ 5. HENRICI IV. Reg. 48. Imp.20. HERMANNI ep. Prag. 5. PETRI Ep. OI. 8. BORZIVOGII II. Duc. 4. Borzivogius cumSwatoplu- co Zbignæo Po- lono in auxi- lium properat. am vivente patre Wladislao Duce Poloniæ Zbignæum ejus filium nothum Boleslao fratri adverſatum fuiſſe ex Kadlubecio edocemur. Mortuo igitur patre is primus ad arma prorupit, nihilque opi- nanti fratri bellum intulit, quem ut a fronte & tergo medium aciebus circumfunderet, atque in anguſta concluderet, auri promiſſione emit Borzivogii Ducis Bohemiæ ſocia arma. Excœcatus iſtis illiciis Borzi- vogius Swatoplucum Ducem Moraviæ cum legionibus ſe ſe exercitui ſuo jungere juſſit , jamque uterque ad Recen a) uſque castrum progreſ- ſus irruptionem in terras Boleslai minitatus eft. b) Hoftium adventu nunciato Boleslaus Skrbimirum impuberis ſuæ ætatis mox ante Præ- fectum maturare legationem ad Borzivogium, aliamque eidem indere mentem in mandatis dat. Egregie munere suo functus Skrbimirus multis exaggerat fidam clientelam Præceſfori Brzetislao præstitam, tum in Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 105. e) Vide epiſtolam Paſchalis Papæ apud Baronium ad h. a. N. VIII. a) Jam ad annum 1094 diximus hoc caſtrum Recen diſpeſcendum eſſe a Gradec ſeu Re- ginohradecio. Verum quidem eſt Pulkavam caſtrum hoc Grec appellaſſe atque ad Albim defixiſſe, imo a poſterioribus Weithmülio & Bartoſſio paſſim Reginæ-Hrade- cium Grecz & Grecz Reginæ appellari , at vero Coſmas omnibus locis & præſer- tim ad annum 1109 hæc duo caſtra accurate ſcriptione diſpeſcuit , ut prius ubique Recen , alterum Grades appellet , quod etiam Marignola p. 182 fecit. Neque ve- ro etiam aſſentiri poſſum doct. Pubitſchka, caſtrum hoc pro Rützen ſeu Ritzen vi- co , qui ultra Oderam & Wratislaviam in Principatu Wolavienſi ipſisque pene fini- bus Sileſiæ ſitus eſt , explicanti. Nam Coſmas, ut ad annum 1094 diximus , ex- preſſis verbis ait caſtrum iſtud ex iſta parte fluminis Oderæ poſitum fuiſſe. Et qui Borzivogius cum Suatopluco eo uſque cum exercitibus ſuis progreſſi fuiſſent, quin a Boleslao impedirentur, aut is illis occurreret. b) Hagecius ut Familiæ Chlumez- kianæ ſucum faceret , ſcribit Borživogium nonnullas ex provincia Chrudimenſi & Reginæ-Hradecenſi conſcriptas cohortes Jaroſſio Chlumezky militiæ præfecto com- mendaſſe , atque cum iis Jaroſſium ad caſtrum uſque Camenz progreſſuimn,
Strana 57
BORZIVOGII II. 4. 57 in memoriam revocat cognationis neceſſitudinem, qua Principi ſuo Borzivogius per ſororem Juditham junctus eſſet, dein Graviſſam & Protiven primos in aula Bohemica Proceres atque graviorum consi- liorum arbitros auro emit. Flectitur itaque iſtorum, flectitur etiam Borzivogii animus, maxime dum dubiæ illæ ſpes promiſſionesque Zbignæi ære præſente penſantur, Borzivogio, inquam, ut Coſmas noſter loquitur, ad manum decem marſupia mille marcis plena dantur. Ita ſubito mutata ſcena, irruptionique in Sileſiam poſitus modus: nam uterque exercitus tam Bohemicus quam Moravicus rebus convaſatis ad ſua rediit. Sed Swatopluco maximoopere bilem in nares concivit Borzivogii tenacitas, qui omni ad ſe pertracto auro eum hiante ore de- luſit, atque domum vacuum remiſit. Id mox ſummi adverſus Borzi- vogium concepti odii irritamentum & ſeminarium fuit. Præter æquum iſthic Coſmas calamum exacuit in Borzivogium ejusque Optimates, quod juſtitiam corruperint, atque fulgore auri excœcati a Zbignæo re- ceſſerint. Sed Borzivogius ex æquitatis honeftique legibus plus de- bebat Boleslao legitimo filio, quam notho, & illi quidem ſua tuituro, cum alter invaſor fuerit, illi inquam nepoti ſuo, cum alter nonniſi affinitate, vulgo dicta, agnatus fuerit. Æqui igitur honeſtique Principis partes explevit Borzivogius, dum ſententiam mutavit: & ſane mille illas oblatas marcas præter omnem iniquitatis maculam in ſatisfactio- nem expenſarum in hanc expeditionem factarum ſuſcipere potuit. Quod vero ex hac ſumma partem Swatopluco non dederit, speciem quidem avaritiæ præſefert, ſed & id excuſari poteſt, quod Ducum Moraviæ ad expeditiones Ducum Bohemiæ vocatorum officium fuerit, parere, hac enim conditione illis provinciæ in feudum datæ fuere. Cum Coſmas, ut mox vidimus, narravit Borzivogium a Zbig- næo Polono præter omnem regionis populationem bellumque deſci- viſſe, Polonici ſcriptores, cumque illis doctiſſimus Pubitſchka, c) ple- nis faucibus & Sileſiæ vaſtationem, & Boleslai Poloni irruptionem in Moraviam, denique atrox inter eum & Swatoplucum Moraviæ Prin- cipem prælium buccinant. Sed quis prudens propter recentiorum ſomnia fide deroget , aut negligentiæ condemnet Coſmam noſtrum ſynchronum, cujus mox memorata cuin his conciliari minime poſ- ſunt. Sane Kadlubecio, qui unus ſolusque fons eſt, d) e quo ceteri Pub Chronol. om- H Geſch.4Thell. Tyronol. Geſchichte Böhmens. A) Hic doct. Pubitſchka monere oportet, primo: I.B. S.I04. ut u. ſ. w. Boleslai Polo- ni irruptio in Moravium hoc vnno , bellum- que fabuloſum. Suatoplucus Borzivogio of- fenditur. Auro victus mutat ſenten- tiam.
BORZIVOGII II. 4. 57 in memoriam revocat cognationis neceſſitudinem, qua Principi ſuo Borzivogius per ſororem Juditham junctus eſſet, dein Graviſſam & Protiven primos in aula Bohemica Proceres atque graviorum consi- liorum arbitros auro emit. Flectitur itaque iſtorum, flectitur etiam Borzivogii animus, maxime dum dubiæ illæ ſpes promiſſionesque Zbignæi ære præſente penſantur, Borzivogio, inquam, ut Coſmas noſter loquitur, ad manum decem marſupia mille marcis plena dantur. Ita ſubito mutata ſcena, irruptionique in Sileſiam poſitus modus: nam uterque exercitus tam Bohemicus quam Moravicus rebus convaſatis ad ſua rediit. Sed Swatopluco maximoopere bilem in nares concivit Borzivogii tenacitas, qui omni ad ſe pertracto auro eum hiante ore de- luſit, atque domum vacuum remiſit. Id mox ſummi adverſus Borzi- vogium concepti odii irritamentum & ſeminarium fuit. Præter æquum iſthic Coſmas calamum exacuit in Borzivogium ejusque Optimates, quod juſtitiam corruperint, atque fulgore auri excœcati a Zbignæo re- ceſſerint. Sed Borzivogius ex æquitatis honeftique legibus plus de- bebat Boleslao legitimo filio, quam notho, & illi quidem ſua tuituro, cum alter invaſor fuerit, illi inquam nepoti ſuo, cum alter nonniſi affinitate, vulgo dicta, agnatus fuerit. Æqui igitur honeſtique Principis partes explevit Borzivogius, dum ſententiam mutavit: & ſane mille illas oblatas marcas præter omnem iniquitatis maculam in ſatisfactio- nem expenſarum in hanc expeditionem factarum ſuſcipere potuit. Quod vero ex hac ſumma partem Swatopluco non dederit, speciem quidem avaritiæ præſefert, ſed & id excuſari poteſt, quod Ducum Moraviæ ad expeditiones Ducum Bohemiæ vocatorum officium fuerit, parere, hac enim conditione illis provinciæ in feudum datæ fuere. Cum Coſmas, ut mox vidimus, narravit Borzivogium a Zbig- næo Polono præter omnem regionis populationem bellumque deſci- viſſe, Polonici ſcriptores, cumque illis doctiſſimus Pubitſchka, c) ple- nis faucibus & Sileſiæ vaſtationem, & Boleslai Poloni irruptionem in Moraviam, denique atrox inter eum & Swatoplucum Moraviæ Prin- cipem prælium buccinant. Sed quis prudens propter recentiorum ſomnia fide deroget , aut negligentiæ condemnet Coſmam noſtrum ſynchronum, cujus mox memorata cuin his conciliari minime poſ- ſunt. Sane Kadlubecio, qui unus ſolusque fons eſt, d) e quo ceteri Pub Chronol. om- H Geſch.4Thell. Tyronol. Geſchichte Böhmens. A) Hic doct. Pubitſchka monere oportet, primo: I.B. S.I04. ut u. ſ. w. Boleslai Polo- ni irruptio in Moravium hoc vnno , bellum- que fabuloſum. Suatoplucus Borzivogio of- fenditur. Auro victus mutat ſenten- tiam.
Strana 58
ANNUS II03. omnes ſcriptores Poloni hauſere , ſuaque irrigavere, omnemm authori- tatem etiam in rebus ætate ſua ſuperioribus concedimus, modo syn- chronorum relatis non adverſentur, maxime cum ſua prima epiſto- la memoret, ſe hæc per veridicam majorum narrationem condidiciſſe. At vero cum Kadlubecius hiſtoriam ſuam fine omnibus pene chronolo- gicis notis ſcripſerit, imo eam longiſſimis moralibus diſcurſibus intexu- erit, caute & cum magna circumſpectione utendum ejus narrationi- bus, ut ne minus propriis temporibus annisque affuantur, in quod vi- tium Polonici ſcriptores, ævo ſuo adhuc certis ductoribus , ſubſidiis- que chronologicis hodiernis deſtituti, præter culpam ſuam prolapsi ſunt. Idque eſt, quod complura Kadlubecii narrata nulla chronolo- gica nota definita in præſentem & ſequentem annum conjecerint, acer- varintque, quæ juftis Kadlubecii indiciis exploratis in plures annos & tempora diverſa diſpeſcenda erant. Ita poſteriora, quæ epiſtola 25 de Duce Moraviæ Swatopelek narrat, & in quibus nullam prorfus Bor- zivogii Ducis memoriam facit, minus recte præſenti & ſequenti an- no ab ejus interpretibus tranſumptoribusque adſcribuntur: ea enim ad ea tempora Swatopluci pertinent, posteaquam Swatoplucus Borzivo- gium in Poloniam ad Boleslaum confugere, ejusque præſidium quæ- rere coegit, quæ fuis locis referre non prætermittemus. Unde jam recte obſervavit doctiſſimus Henelius, cum ad præeſentem annum ait, Quæ ſequentibus annis geſta, confuſe a ſcriptoribus traduntur, ut an- norum ratio non conftet.e) Nos igitur merito ad anni præeſentis ge- ſta ſpectare ea ſolum cenſemus, quæ Kadlubecius ante, ſeu statim post mortem Wladislai eveniſſe narrat, quæquæ hic ejusdem verbis 58 ex ut ne pag. 78 Matthæum Cracovienſem epiſeopum Kadlubecio anno 1226 demor- tuo vetuſtiorem nobis effingat ſcriptorem , neque ab eodem authore diſpeſcat : cer- tum enim hodie jam eſt totius illius Chrouicæ de geſtis Poloniæ uno eodemque ſtylo ſcrip- tæ authorem eſſe Kadlubkonem ſeu Kadlubecium, qui primus tres libros dialogi, ſeu epiſtolaris commercii ritu inter effictas a ſe perſonas Joannem Gneſnenſem Archi- epiſcopum, & Matthæum Cracovienſem epiſcopum concinnavit, ut id ipſum non ob- ſcure prima & ultima epiſtola innuit. Quartum vero librum per capita diſpeſcuit, quod ibidem cœperit res magis ætati ſuæ vicinas contemporaneasque ſeribere. Secun- do : monendus eſt idem doct. Vir, ne pag. 104 Commentatorem Kadlubecii cum ipſo Kadlubecio confundat , ne , inquam , unum eundemque authorem faciat, atque po- ſterioris aſſerta Kadlubecio adſcribat. Commentator ſæculis duobus , & quod ex- currit , recentior eſt Kadlubecio , quod vel ex ipſo Commentatore , ſi diligentius lectus ſuiſſet , & maxime ex editoris præfatione pag. XXIX. edoceri potuit. In Annalibus Sileſiæ ad h. a.
ANNUS II03. omnes ſcriptores Poloni hauſere , ſuaque irrigavere, omnemm authori- tatem etiam in rebus ætate ſua ſuperioribus concedimus, modo syn- chronorum relatis non adverſentur, maxime cum ſua prima epiſto- la memoret, ſe hæc per veridicam majorum narrationem condidiciſſe. At vero cum Kadlubecius hiſtoriam ſuam fine omnibus pene chronolo- gicis notis ſcripſerit, imo eam longiſſimis moralibus diſcurſibus intexu- erit, caute & cum magna circumſpectione utendum ejus narrationi- bus, ut ne minus propriis temporibus annisque affuantur, in quod vi- tium Polonici ſcriptores, ævo ſuo adhuc certis ductoribus , ſubſidiis- que chronologicis hodiernis deſtituti, præter culpam ſuam prolapsi ſunt. Idque eſt, quod complura Kadlubecii narrata nulla chronolo- gica nota definita in præſentem & ſequentem annum conjecerint, acer- varintque, quæ juftis Kadlubecii indiciis exploratis in plures annos & tempora diverſa diſpeſcenda erant. Ita poſteriora, quæ epiſtola 25 de Duce Moraviæ Swatopelek narrat, & in quibus nullam prorfus Bor- zivogii Ducis memoriam facit, minus recte præſenti & ſequenti an- no ab ejus interpretibus tranſumptoribusque adſcribuntur: ea enim ad ea tempora Swatopluci pertinent, posteaquam Swatoplucus Borzivo- gium in Poloniam ad Boleslaum confugere, ejusque præſidium quæ- rere coegit, quæ fuis locis referre non prætermittemus. Unde jam recte obſervavit doctiſſimus Henelius, cum ad præeſentem annum ait, Quæ ſequentibus annis geſta, confuſe a ſcriptoribus traduntur, ut an- norum ratio non conftet.e) Nos igitur merito ad anni præeſentis ge- ſta ſpectare ea ſolum cenſemus, quæ Kadlubecius ante, ſeu statim post mortem Wladislai eveniſſe narrat, quæquæ hic ejusdem verbis 58 ex ut ne pag. 78 Matthæum Cracovienſem epiſeopum Kadlubecio anno 1226 demor- tuo vetuſtiorem nobis effingat ſcriptorem , neque ab eodem authore diſpeſcat : cer- tum enim hodie jam eſt totius illius Chrouicæ de geſtis Poloniæ uno eodemque ſtylo ſcrip- tæ authorem eſſe Kadlubkonem ſeu Kadlubecium, qui primus tres libros dialogi, ſeu epiſtolaris commercii ritu inter effictas a ſe perſonas Joannem Gneſnenſem Archi- epiſcopum, & Matthæum Cracovienſem epiſcopum concinnavit, ut id ipſum non ob- ſcure prima & ultima epiſtola innuit. Quartum vero librum per capita diſpeſcuit, quod ibidem cœperit res magis ætati ſuæ vicinas contemporaneasque ſeribere. Secun- do : monendus eſt idem doct. Vir, ne pag. 104 Commentatorem Kadlubecii cum ipſo Kadlubecio confundat , ne , inquam , unum eundemque authorem faciat, atque po- ſterioris aſſerta Kadlubecio adſcribat. Commentator ſæculis duobus , & quod ex- currit , recentior eſt Kadlubecio , quod vel ex ipſo Commentatore , ſi diligentius lectus ſuiſſet , & maxime ex editoris præfatione pag. XXIX. edoceri potuit. In Annalibus Sileſiæ ad h. a.
Strana 59
BORZIVOGII 1I. 4. 59 ex l. 2. epiſt. 25. referimus: Robuſtum Pomerani juxta Zantok exſtru- xerunt municipium, quod Zanthocenſium imminebat excidio. Quod cum expugnare contendit Zbigneus, ignominioſe abigitur. Boleslaus vero non ſolum illud ſolo adæquat , ſed Miedzyrzecz & alias illorum urbes evin- cit. Rurſus Sbigneo muliebriter illacrymante Parthi Poloniæ fines po- pulantur , quos trans flumina tandem conſequitur Boleslaus , & hoſtes paſ- ſim fundens , captivos ſuos enſe redimunt , & prædones in prædæ præ- dam convertit. Quæ adoleſcentis tyrocinia, cis annos acta puber- tatis, animo Sbignei fomitem injecere invidic. Quæ narrata omnino præter omnem vim cum relatis Coſmæ conciliari poſsunt, si dicimus Zbignæum (quem ſuperius Kadlubecius jam dixit Boleslai infidiari cal- caneo) his invidiæ ſtimulis exagitatum pecuniæ promiſſione ſocia arma Borzivogii emere conatum. Nam quæ his Kadlubecius ſubjungit, jam ad annos posteriores pertinent. Atque ita præcepta rei Criticae statuunt : Vetustiorum ſcriptorum, non plane contemporaneorum ſcripta, ſi fieri poſſit, concilianda eſſe cum ſynchronis, non contra : ut doct. Pubitſchka pag. 106 fecit: contemporanei verba Coſinæ conci- liare aut magis emendare ex Poloniæ posteriorum ſcriptorum relatis. Ne Hagecii, in quem commentari cœpimus, obliviſcamur, is anni præſentis narratis de fuo, atque ex mera conjectura præmittit: Borzivogium perpetua quadam anxietate animi vexatum, quod me- tueret ſibi malum a cognatis Ducibus Udalrico, Swatopluco & Otti- kone parari, maxime autem quod infestæ Ducibus gentis Wrſsove- ciæ artes inſidiasque non ſatis proſpici caverique poſſe cum animo ſuo identidem reputaret. Alios itaque Optimatum fidiſſimos, quorum conſiliis & opera uti ſolitus, ſuasiſſe, ut univerſam stirpem exſcinde- deret, alios ut unuim folumque Bozejum cum Mutina morte multa- ret, alios denique ſerio monuifse, ne canes pandiculantes dormientes- que irritaret. Borzivogium vero ingenio mitem ad hæc reſpondiſſe: Brzetislao fratri quoque viro prudenti circumspectoque non tectas fuiſſe Lorkii percuſſoris inſidias , nec tamen fatum evadere potuiſſe : quidquid igitur divinitus decretum fuerit , ſe ſe Chriſtiana patientia præſtolaturum excepturumque. At vero hac æquanimitate Principis fui non fuiſſe contentos plerosque Optimatum, atque idcirco communi- bus ſuffragiis conſpiraſſe, ut Wrſſoveczii omnes uno impetu obrueren- tur, necique darentur; id Borzivogium graviſſime vetuiſſe cum dic. to : Fortaſſis expectatione ocyus adventurum diem, quando ſangui- na- H 2 Principia ß- multatis inter Boleslaum & Zbignæum fratres Polc- nos. Borzivogii ali- enus a vindicta & crudelitate animus.
BORZIVOGII 1I. 4. 59 ex l. 2. epiſt. 25. referimus: Robuſtum Pomerani juxta Zantok exſtru- xerunt municipium, quod Zanthocenſium imminebat excidio. Quod cum expugnare contendit Zbigneus, ignominioſe abigitur. Boleslaus vero non ſolum illud ſolo adæquat , ſed Miedzyrzecz & alias illorum urbes evin- cit. Rurſus Sbigneo muliebriter illacrymante Parthi Poloniæ fines po- pulantur , quos trans flumina tandem conſequitur Boleslaus , & hoſtes paſ- ſim fundens , captivos ſuos enſe redimunt , & prædones in prædæ præ- dam convertit. Quæ adoleſcentis tyrocinia, cis annos acta puber- tatis, animo Sbignei fomitem injecere invidic. Quæ narrata omnino præter omnem vim cum relatis Coſmæ conciliari poſsunt, si dicimus Zbignæum (quem ſuperius Kadlubecius jam dixit Boleslai infidiari cal- caneo) his invidiæ ſtimulis exagitatum pecuniæ promiſſione ſocia arma Borzivogii emere conatum. Nam quæ his Kadlubecius ſubjungit, jam ad annos posteriores pertinent. Atque ita præcepta rei Criticae statuunt : Vetustiorum ſcriptorum, non plane contemporaneorum ſcripta, ſi fieri poſſit, concilianda eſſe cum ſynchronis, non contra : ut doct. Pubitſchka pag. 106 fecit: contemporanei verba Coſinæ conci- liare aut magis emendare ex Poloniæ posteriorum ſcriptorum relatis. Ne Hagecii, in quem commentari cœpimus, obliviſcamur, is anni præſentis narratis de fuo, atque ex mera conjectura præmittit: Borzivogium perpetua quadam anxietate animi vexatum, quod me- tueret ſibi malum a cognatis Ducibus Udalrico, Swatopluco & Otti- kone parari, maxime autem quod infestæ Ducibus gentis Wrſsove- ciæ artes inſidiasque non ſatis proſpici caverique poſſe cum animo ſuo identidem reputaret. Alios itaque Optimatum fidiſſimos, quorum conſiliis & opera uti ſolitus, ſuasiſſe, ut univerſam stirpem exſcinde- deret, alios ut unuim folumque Bozejum cum Mutina morte multa- ret, alios denique ſerio monuifse, ne canes pandiculantes dormientes- que irritaret. Borzivogium vero ingenio mitem ad hæc reſpondiſſe: Brzetislao fratri quoque viro prudenti circumspectoque non tectas fuiſſe Lorkii percuſſoris inſidias , nec tamen fatum evadere potuiſſe : quidquid igitur divinitus decretum fuerit , ſe ſe Chriſtiana patientia præſtolaturum excepturumque. At vero hac æquanimitate Principis fui non fuiſſe contentos plerosque Optimatum, atque idcirco communi- bus ſuffragiis conſpiraſſe, ut Wrſſoveczii omnes uno impetu obrueren- tur, necique darentur; id Borzivogium graviſſime vetuiſſe cum dic. to : Fortaſſis expectatione ocyus adventurum diem, quando ſangui- na- H 2 Principia ß- multatis inter Boleslaum & Zbignæum fratres Polc- nos. Borzivogii ali- enus a vindicta & crudelitate animus.
Strana 60
60 ANNUS 1104. naria domus iſta uno tempore omnium præteritorum ſcelerum pœ- nas dabit. eeeaee Suatopluci emiſſarii in Bo- hemia Borzi vogio odium conciliant. ANNUS JESU CHRISTI MCIV. PASCHALIS II. Papæ 6. HENRICIIV. Reg. 49. Imp. 21. HERMANNI ep.Prag. 6. JOANNIS I1. ep. Ol. 1. BORZIVOGII II. Ducis 5. uis credat tam levem nulliusque momenti cauſam, qualis quan- tulaque fuit Borživogii illiberalitas tenacitasque, tantum odium Q pectori Suatopluci inflare potuiſſe, ut jam haud aliud quam Bor- zivogii exitium ſpiraret. Sed illiberalitas ista, ut postea cognitum, nonniſi obtentui fuit, arrogantiores animo Suatopluci inſidebant ſpiri- tus, qui eum ad præripiendum illi thronum incendebant. Cum au- tem non tam stolidus esset, ut ne intelligeret infirmiores effe vires ſuas, quam ut cum Principe dominoque fuo armis contendere aude- ret, ad artes ſe vertit, quibus vires istius infringat, ſuas augeat. Ita- que mittit in Bohemiam homines verſutos ſibi inprimis fidos cum mul- tis pecuniis ad nobilium civiumque animos ſollicitandos. Ii univerſam Bohemiam pervagati adverfus patrias leges unius Imperatoris volun- tate vique præreptum ſolium, a) indignos Principe mores, juſtitiæ judiciorumque perverſionem, ſummum avaritiæ vitium, unum patri- am emungendi, fiſcumque ditandi ſtudium, inter præconia ſumma Suatopluci, criminati ſunt; verbo: quidquid iſti favorem & gratiam, illi odium & invidiam conciliare poterat, ſcrupuloſe perſecuti. His verſutiis , inter argenti tinnitum falſasque propinatas ſpes & promiſ- siones, homines rerum novarum perpetuo ſtudioſi, perturbatores reipublicæ, inquieti, legum vi juſte puniti, præfecturis depulſi, dig- nitatibus exauctorati empti funt, iftorum denique artibus factum est, ut jam multi dominatum Borzivogii aſpernarentur. Coſ- Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 108. a) Hie rurſum doct. Pubitſchka in legem a Brzetislao I. & Ordinibus Bohemiæ de Se- nioratu latam peccavit, cum dicit Suatoplucum ea de eauſa non habuiſſe jus ca- peſſendi Principatum Bohemiæ , quod filius fuerit Ottonis , qui nunquam Bohemiæ ſuprema gubernacula geſſit. At vero indubitatum eſt, ut jam ſuperiore Parte An- nalium oſtendimus , Brzetislaum abſolutum ſenioratum in Przemislea ſtirpe, ſeu, ut ipſe loquitur , inter filios & nepotes inſtituiſſe. Suatopluco vero hoc unum ex legis iſtius vigore obfuit , quod ſe major natu Udalricus adhuc ſuperfuerit , quem quidem has inter novas turbas quiete egiſſe perſuadet Coſmæ ſilentium.
60 ANNUS 1104. naria domus iſta uno tempore omnium præteritorum ſcelerum pœ- nas dabit. eeeaee Suatopluci emiſſarii in Bo- hemia Borzi vogio odium conciliant. ANNUS JESU CHRISTI MCIV. PASCHALIS II. Papæ 6. HENRICIIV. Reg. 49. Imp. 21. HERMANNI ep.Prag. 6. JOANNIS I1. ep. Ol. 1. BORZIVOGII II. Ducis 5. uis credat tam levem nulliusque momenti cauſam, qualis quan- tulaque fuit Borživogii illiberalitas tenacitasque, tantum odium Q pectori Suatopluci inflare potuiſſe, ut jam haud aliud quam Bor- zivogii exitium ſpiraret. Sed illiberalitas ista, ut postea cognitum, nonniſi obtentui fuit, arrogantiores animo Suatopluci inſidebant ſpiri- tus, qui eum ad præripiendum illi thronum incendebant. Cum au- tem non tam stolidus esset, ut ne intelligeret infirmiores effe vires ſuas, quam ut cum Principe dominoque fuo armis contendere aude- ret, ad artes ſe vertit, quibus vires istius infringat, ſuas augeat. Ita- que mittit in Bohemiam homines verſutos ſibi inprimis fidos cum mul- tis pecuniis ad nobilium civiumque animos ſollicitandos. Ii univerſam Bohemiam pervagati adverfus patrias leges unius Imperatoris volun- tate vique præreptum ſolium, a) indignos Principe mores, juſtitiæ judiciorumque perverſionem, ſummum avaritiæ vitium, unum patri- am emungendi, fiſcumque ditandi ſtudium, inter præconia ſumma Suatopluci, criminati ſunt; verbo: quidquid iſti favorem & gratiam, illi odium & invidiam conciliare poterat, ſcrupuloſe perſecuti. His verſutiis , inter argenti tinnitum falſasque propinatas ſpes & promiſ- siones, homines rerum novarum perpetuo ſtudioſi, perturbatores reipublicæ, inquieti, legum vi juſte puniti, præfecturis depulſi, dig- nitatibus exauctorati empti funt, iftorum denique artibus factum est, ut jam multi dominatum Borzivogii aſpernarentur. Coſ- Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 108. a) Hie rurſum doct. Pubitſchka in legem a Brzetislao I. & Ordinibus Bohemiæ de Se- nioratu latam peccavit, cum dicit Suatoplucum ea de eauſa non habuiſſe jus ca- peſſendi Principatum Bohemiæ , quod filius fuerit Ottonis , qui nunquam Bohemiæ ſuprema gubernacula geſſit. At vero indubitatum eſt, ut jam ſuperiore Parte An- nalium oſtendimus , Brzetislaum abſolutum ſenioratum in Przemislea ſtirpe, ſeu, ut ipſe loquitur , inter filios & nepotes inſtituiſſe. Suatopluco vero hoc unum ex legis iſtius vigore obfuit , quod ſe major natu Udalricus adhuc ſuperfuerit , quem quidem has inter novas turbas quiete egiſſe perſuadet Coſmæ ſilentium.
Strana 61
BORZIVOGII II. 5. Coſmas pene tribus verbis abſolvit : Joannem epiſcopum Mora- viæ anno præſente electum fuiſſe. Hagecius more ſuo Coſmæ verba amplificare edoctus, ait Joannem hunc virum cumprimis eruditum a Suatopluco ceterisque Moraviæ Principibus citra conſilium conſen- ſumque Borzivogii atque Hermanni epiſcopi Pragenſis electum, ſeu quod idem eſt, intruſum fuiſſe, quod minime credibile: neque enim Suatoplucus adhuc ea erat auctoritate & poteftate in Moravia, imo Ducibus Moraviæ nunquam jus iſtud eligendi competiit: In Capitulo Pragenſi , inquit Chronographus Siloenſis, b) ſolent aſſumi omnes ec- cleſiæ Olomucenſis epiſcopi , non quidem electione Cleri , ſed deſignatione Principis (Bohemiæ) ſicut oculata fide jam ſæpe vidimus. Auguſtinus in epiſcopis Olomucenſibus «) ait illum Ventroſum appellatum, at in eo rurſum graviſſime hallucinatur, cum eum Ordinis Præmonstratenſis (necdum instituti)Canonicum Strahovienſem facit. Doct.Pubitſchka p. 107 fluctuans inquirit a quonam Jonnnes electus epiſcopus Olomucensis conſecratus fuerit, cum Ruthardus Arehiepiſcopus Moguntinus primum anno ſequente ſedi suæ restitutus fuerit? At vero cum neque anni tempus proditum ſit , quo Joannes electus , neque cognitum ſit iſtone , an ſe- quente conſecratus fuerit, quid ita anxii inquirimus? Nihilominus ajo: quanquam Ruthardus primum anno ſequente in ſedem ſuam restitutus fuerit, præſente tamen anno ab eo jam conſecrari potuiſse Joannem. Nam Ruthardum re ipſa hoc anno jam Henrici Impera- toris conſortium non ſubterfugiſſe perſuadet, quod cum eodem in- terfuerit Concilio Ratisbonenſi , in quo inter Achiepiſcopos primus ſubſcriptus legitur. d) Quid, ſi dicamus Hermannum Pragenſem epi- ſcopum cum electo Joanne Olomucenſi huic concilio interfuiſſe , hic Joannem investituram per ſceptrum ab Imperatore, cenſecrationem a Ruthardo Archiepiſcopo accepiſſe, maxime cum fragmentum actorum Concilii iſtius commemoratis duobus Archiepiſcopis & ſex epiſcopis ſubjungat: & alii plurimi epiſcopi & Principes &c. Sed Joannes epiſec- pus Olomucen- ſis eligitur. Pub Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 107. 61 Majorem ſcrupulum mihi movet ſilentium Coſmæ de Petro Olo- mucenfi epiſcopo Joannis Præceffore, de cujus morte nec priore nec anno præſente quidquam commemoravit, imo ne verbo quidem ejus- dem meminit, de ceteris epiſcopis Olomucenſibus id ubivis face- re ſolitus: ut conjectura capi poſsit Joannem hunc directe Andreæ ſuc- Petrus epiſco- pus Olomucen- ſis veroſimilli- me ex Catalogo epiſeoporum expungendus. 1) Monum. noſtrorum T. I. p. 94. c) Auguſtinus Morav. p. 280. d) Concilia Germ. T. III. p. 247.
BORZIVOGII II. 5. Coſmas pene tribus verbis abſolvit : Joannem epiſcopum Mora- viæ anno præſente electum fuiſſe. Hagecius more ſuo Coſmæ verba amplificare edoctus, ait Joannem hunc virum cumprimis eruditum a Suatopluco ceterisque Moraviæ Principibus citra conſilium conſen- ſumque Borzivogii atque Hermanni epiſcopi Pragenſis electum, ſeu quod idem eſt, intruſum fuiſſe, quod minime credibile: neque enim Suatoplucus adhuc ea erat auctoritate & poteftate in Moravia, imo Ducibus Moraviæ nunquam jus iſtud eligendi competiit: In Capitulo Pragenſi , inquit Chronographus Siloenſis, b) ſolent aſſumi omnes ec- cleſiæ Olomucenſis epiſcopi , non quidem electione Cleri , ſed deſignatione Principis (Bohemiæ) ſicut oculata fide jam ſæpe vidimus. Auguſtinus in epiſcopis Olomucenſibus «) ait illum Ventroſum appellatum, at in eo rurſum graviſſime hallucinatur, cum eum Ordinis Præmonstratenſis (necdum instituti)Canonicum Strahovienſem facit. Doct.Pubitſchka p. 107 fluctuans inquirit a quonam Jonnnes electus epiſcopus Olomucensis conſecratus fuerit, cum Ruthardus Arehiepiſcopus Moguntinus primum anno ſequente ſedi suæ restitutus fuerit? At vero cum neque anni tempus proditum ſit , quo Joannes electus , neque cognitum ſit iſtone , an ſe- quente conſecratus fuerit, quid ita anxii inquirimus? Nihilominus ajo: quanquam Ruthardus primum anno ſequente in ſedem ſuam restitutus fuerit, præſente tamen anno ab eo jam conſecrari potuiſse Joannem. Nam Ruthardum re ipſa hoc anno jam Henrici Impera- toris conſortium non ſubterfugiſſe perſuadet, quod cum eodem in- terfuerit Concilio Ratisbonenſi , in quo inter Achiepiſcopos primus ſubſcriptus legitur. d) Quid, ſi dicamus Hermannum Pragenſem epi- ſcopum cum electo Joanne Olomucenſi huic concilio interfuiſſe , hic Joannem investituram per ſceptrum ab Imperatore, cenſecrationem a Ruthardo Archiepiſcopo accepiſſe, maxime cum fragmentum actorum Concilii iſtius commemoratis duobus Archiepiſcopis & ſex epiſcopis ſubjungat: & alii plurimi epiſcopi & Principes &c. Sed Joannes epiſec- pus Olomucen- ſis eligitur. Pub Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 107. 61 Majorem ſcrupulum mihi movet ſilentium Coſmæ de Petro Olo- mucenfi epiſcopo Joannis Præceffore, de cujus morte nec priore nec anno præſente quidquam commemoravit, imo ne verbo quidem ejus- dem meminit, de ceteris epiſcopis Olomucenſibus id ubivis face- re ſolitus: ut conjectura capi poſsit Joannem hunc directe Andreæ ſuc- Petrus epiſco- pus Olomucen- ſis veroſimilli- me ex Catalogo epiſeoporum expungendus. 1) Monum. noſtrorum T. I. p. 94. c) Auguſtinus Morav. p. 280. d) Concilia Germ. T. III. p. 247.
Strana 62
ANNUS 1104. 62 ſucceſfiſſe, atque Andream præſente aut ſuperiore anno primum fa- tis ceſsiſſe, Petrum igitur penitus ex Catalogo epiſcoporum Olomu- censium expungendum eſſe. Non id affirmo ; ſed dubitationum mea- rum difficultatumque argumenta dabo. Primum: nuſpiam hactenus quod ſcio, vetuftum documentum detectum, quo Petri iſtius memo- ria fieret. Auguſtinus Moravus ſæculi XV. plane exſpirantis ſcriptor non ſatis idoneus mihi videtur teſtis ad euin afferendum: nam totum id , quod de illo pag. 280 attulit, fabuloſum eſt, maximisque Chro- nologiæ & Hiſtoriæ ſcatet vitiis, ut jam copioſe ad annum 1096 oftendimus, quibus jam & illud adjungendum cum de ejus ſepultu- ra ſcribit: Moritur, inquit, Petrus anno Chriſti milleſimo centeſimo quarto Nonis Juliis, ſepultus in Strahof, loco, qui poſt annos fácile quadraginta primum cœpit, fundatusque fuit. Neque vero exiſtimo alio fonte Auguſtinum, aut quemeunque Compilatorem Catalogi epi- ſcoporum Olomucenſium (Auguſtino nonnihil ſuperiorem) hunc an- num mortis hauſiſſe , quam ex Coſmæ indicio, qui hoc ipſo anno no- vi epiſcopi Joannis electionem refert, e) Jam quod alterum est, edi- cam , quod ſuſpicor. Certum eſt ſæculo præſertim XIII. ineunte epi- ſcopos Olomucenſes in diplomatum ſubſcriptionibus numerum expri- mere ſolitos, quoti nempe numero epiſcopi Olo nucenſes eſſent. Ita, ut alia teſtimonia præteream, Bavarus in Przemislai I. Regis diploma- te Gradicenſi anno 1201 dato ſcribit ſe Olomucenſem XIV. epiſcopum. Hos epiſcoporum numeros autumo Compilatori Catalogi epiſcopo- rum Olomucenſium (fontibus aliis deficientibus) normam & regulam fuiſſe , juxta quam numerum priorum epiſcoporum ordinavit, defi- nivitque: quem ut compleret, nomina autem tot epiſcoporum non re- periret, ad conjecturas eidem confugiendum erat, quod pluribus in- diciis teftatum reliquit : Ita poſt SS. Cyrillum & Methudium ſtatuit primum Moraviæ epiſcopum Joannem , cum jam P. III. Annalium no- ſtrorum legitimis documentis oftenderimus Joannem hune Archiepiſco- pum Moraviæ, & ſucceſſorem S. Methudii fuiſſe. Ita iſti ſubjunxit Silveſtrum nullo adhuc vetuſto instrumento roboratum, uti etiam Clar. Afſemanus queritur, ƒ) cuique nos Parte IV. Annalium ob ſolius Au- guſtini auctoritatem locum inter epiſcopos Moraviæ ſumma difficulta- te concedere potuimius. Ita denique iſthic cum Petro factum fuiſſe per- e) Clar. Vir Aſſemanus pluribus locis jam animadvertit Auguſtini Catalogum ſcatere er- roribus : idem profitetur Ziegelbauerus & Clar, de Monſe in Infulis ſuis doctis ƒ ) In Calend. eccleſ. Slav. Tom. III. p. 171.
ANNUS 1104. 62 ſucceſfiſſe, atque Andream præſente aut ſuperiore anno primum fa- tis ceſsiſſe, Petrum igitur penitus ex Catalogo epiſcoporum Olomu- censium expungendum eſſe. Non id affirmo ; ſed dubitationum mea- rum difficultatumque argumenta dabo. Primum: nuſpiam hactenus quod ſcio, vetuftum documentum detectum, quo Petri iſtius memo- ria fieret. Auguſtinus Moravus ſæculi XV. plane exſpirantis ſcriptor non ſatis idoneus mihi videtur teſtis ad euin afferendum: nam totum id , quod de illo pag. 280 attulit, fabuloſum eſt, maximisque Chro- nologiæ & Hiſtoriæ ſcatet vitiis, ut jam copioſe ad annum 1096 oftendimus, quibus jam & illud adjungendum cum de ejus ſepultu- ra ſcribit: Moritur, inquit, Petrus anno Chriſti milleſimo centeſimo quarto Nonis Juliis, ſepultus in Strahof, loco, qui poſt annos fácile quadraginta primum cœpit, fundatusque fuit. Neque vero exiſtimo alio fonte Auguſtinum, aut quemeunque Compilatorem Catalogi epi- ſcoporum Olomucenſium (Auguſtino nonnihil ſuperiorem) hunc an- num mortis hauſiſſe , quam ex Coſmæ indicio, qui hoc ipſo anno no- vi epiſcopi Joannis electionem refert, e) Jam quod alterum est, edi- cam , quod ſuſpicor. Certum eſt ſæculo præſertim XIII. ineunte epi- ſcopos Olomucenſes in diplomatum ſubſcriptionibus numerum expri- mere ſolitos, quoti nempe numero epiſcopi Olo nucenſes eſſent. Ita, ut alia teſtimonia præteream, Bavarus in Przemislai I. Regis diploma- te Gradicenſi anno 1201 dato ſcribit ſe Olomucenſem XIV. epiſcopum. Hos epiſcoporum numeros autumo Compilatori Catalogi epiſcopo- rum Olomucenſium (fontibus aliis deficientibus) normam & regulam fuiſſe , juxta quam numerum priorum epiſcoporum ordinavit, defi- nivitque: quem ut compleret, nomina autem tot epiſcoporum non re- periret, ad conjecturas eidem confugiendum erat, quod pluribus in- diciis teftatum reliquit : Ita poſt SS. Cyrillum & Methudium ſtatuit primum Moraviæ epiſcopum Joannem , cum jam P. III. Annalium no- ſtrorum legitimis documentis oftenderimus Joannem hune Archiepiſco- pum Moraviæ, & ſucceſſorem S. Methudii fuiſſe. Ita iſti ſubjunxit Silveſtrum nullo adhuc vetuſto instrumento roboratum, uti etiam Clar. Afſemanus queritur, ƒ) cuique nos Parte IV. Annalium ob ſolius Au- guſtini auctoritatem locum inter epiſcopos Moraviæ ſumma difficulta- te concedere potuimius. Ita denique iſthic cum Petro factum fuiſſe per- e) Clar. Vir Aſſemanus pluribus locis jam animadvertit Auguſtini Catalogum ſcatere er- roribus : idem profitetur Ziegelbauerus & Clar, de Monſe in Infulis ſuis doctis ƒ ) In Calend. eccleſ. Slav. Tom. III. p. 171.
Strana 63
BORZIVOGII II. 5. perſuadet veterum filentium, perſuadent recentiorum de eo fallaces per- ſcriptæ memoriæ, quæ neque cum hiſtoria patria neque cum Chronolo- gia concilari poſſunt. Nempe Compilator ille Catalogi epiſcoporum Olomucenſium , quisquis fuit , plurium verorum epiſcoporum Olomu- censium cognitionem non habuit, ut illi numeri explendi cauſa neceſ- ſe fuerit ad peregrina nomina confugere. Non novit ille Wracen epi- ſeopum Moraviæ ante tempora Severi epiſcopi Pragenfis, de quo ip- ſe Coſinas noster, & de quo jam P. IV. Annalium noſtrorum egimus; non novit Vezilonem epiſcopum Olomucenſem, quem P. V. Annalium noſtrorum p. 546 ſeriei epiſcoporum Olomucenſium reſtituimus, non novit denique Anonymum illum epiſcopum Moravienſem, quem jam anno 976 cathedram tenuiſſe ex autographa Willigisi Archiepiſcopi charta ad eundem annum oſtendimus. Et profecto si Joanni illi Ar- chiepiſcopo, Silvestro & Petro ſubſtituantur tres mox nominati epi- ſcopi, ſcilicet Wracen, Wezilo, & ille Anonymus, plane reſultabit nu- merus XIV. epiſcoporum, quem, ut diximus, Bavarus in diplomate Ottocari I. Regis obtinet. Hæc opto, ut in majorem lucem vindi. cet is , qui Ziegelbaueri Olomucium ſacrum aliquando in lucem præ- li beneficio emiſſurus eſt. 63 * ANNUS JESU CHRISTI MCV. PASCHALIS II. Pap. 7. HENRICIIV. Reg. 50, Imp. 22. HERMANNIEp.Prag. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 2. BORZIVOGII II. Duc. 6. am alias crebrius meminimus, Coſmam non raro aliorum Chrono- logorum more narrationes ſuas ad plures annos ſpectantes uno ſpiritu retuliſſe, & cum primis nonnunquam anteriora geſta po- sterioribus eventibus mortibusque illigaſſe. Id ipſum fecit in gestis Henrici IV. Imp. anno ſequente demortui, cujus bellum çum filio, at- que ad id data Borzivogii Ducis noſtri auxilia anno ſequenti, quo Hen- ricus mortuus, intexuit, quæ non modo ad annum præſentem ſpec- tant, ſed etiam ante Suatopluci irruptionem in Bohemiam enarranda erant : id doct. Pubitſchka non advertiſſe multum miror. a) Nam quemadmodum ex Annaliſtæ synchroni Hildesheimenſis narratis ma- nifestum est, expeditionem Ratisbonenſem hoc anno post festum S. Pe- a) Chronol. Geschichte Böhmens. tri Pub. Chronos. Geſch. 4. Tht. IB. S. 112.
BORZIVOGII II. 5. perſuadet veterum filentium, perſuadent recentiorum de eo fallaces per- ſcriptæ memoriæ, quæ neque cum hiſtoria patria neque cum Chronolo- gia concilari poſſunt. Nempe Compilator ille Catalogi epiſcoporum Olomucenſium , quisquis fuit , plurium verorum epiſcoporum Olomu- censium cognitionem non habuit, ut illi numeri explendi cauſa neceſ- ſe fuerit ad peregrina nomina confugere. Non novit ille Wracen epi- ſeopum Moraviæ ante tempora Severi epiſcopi Pragenfis, de quo ip- ſe Coſinas noster, & de quo jam P. IV. Annalium noſtrorum egimus; non novit Vezilonem epiſcopum Olomucenſem, quem P. V. Annalium noſtrorum p. 546 ſeriei epiſcoporum Olomucenſium reſtituimus, non novit denique Anonymum illum epiſcopum Moravienſem, quem jam anno 976 cathedram tenuiſſe ex autographa Willigisi Archiepiſcopi charta ad eundem annum oſtendimus. Et profecto si Joanni illi Ar- chiepiſcopo, Silvestro & Petro ſubſtituantur tres mox nominati epi- ſcopi, ſcilicet Wracen, Wezilo, & ille Anonymus, plane reſultabit nu- merus XIV. epiſcoporum, quem, ut diximus, Bavarus in diplomate Ottocari I. Regis obtinet. Hæc opto, ut in majorem lucem vindi. cet is , qui Ziegelbaueri Olomucium ſacrum aliquando in lucem præ- li beneficio emiſſurus eſt. 63 * ANNUS JESU CHRISTI MCV. PASCHALIS II. Pap. 7. HENRICIIV. Reg. 50, Imp. 22. HERMANNIEp.Prag. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 2. BORZIVOGII II. Duc. 6. am alias crebrius meminimus, Coſmam non raro aliorum Chrono- logorum more narrationes ſuas ad plures annos ſpectantes uno ſpiritu retuliſſe, & cum primis nonnunquam anteriora geſta po- sterioribus eventibus mortibusque illigaſſe. Id ipſum fecit in gestis Henrici IV. Imp. anno ſequente demortui, cujus bellum çum filio, at- que ad id data Borzivogii Ducis noſtri auxilia anno ſequenti, quo Hen- ricus mortuus, intexuit, quæ non modo ad annum præſentem ſpec- tant, ſed etiam ante Suatopluci irruptionem in Bohemiam enarranda erant : id doct. Pubitſchka non advertiſſe multum miror. a) Nam quemadmodum ex Annaliſtæ synchroni Hildesheimenſis narratis ma- nifestum est, expeditionem Ratisbonenſem hoc anno post festum S. Pe- a) Chronol. Geschichte Böhmens. tri Pub. Chronos. Geſch. 4. Tht. IB. S. 112.
Strana 64
Henricus filius deſciſcit a patre Imperatore, Synodum in Northuſen co- git. ANNUS 1105. tri ad vincula Auguſtoque menſe ſuſceptam fuiſſe, ità quoque ex Coſma noſtro teſtatum eſt Suatoplucum primum initio menſis Octobris irrupiſ- ſe in Bohemiam. Ut igitur hæc in juſtum ordinem , quo geſta fuere, reducantur, oportet ea hic præoccupare, quæ nonniſi anno ſequente narravit Coſmas, atque ut majore luce donentur, ea ex Annalibus ex- terorum Chronologorum illuſtrare. Et quidem hucuſque Henricus fi- lius partes Henrici IV. patris ſui tuitus erat, adeo ut adhuc ſub anni ſu- perioris finem eum comitatus fuerit Fridslariam ad compeſcendam Theo- drici Comitis Saxoniæ inſolentiam. b) Fridslariæ autem diſſenſione inter ipſum & patrem facta Principes quique alieno a patre animo, oggeſſere filio: Se mirari quod tam durum patrem pati poſſet, nihil eum a ſervo differre. Si inveſtituram regni uſque ad obitum patris di- ferret, haud dubium, quin alter sibi illud præriperet, illum multos fautores habiturum propter invidiam & odium patris ſui, maxime cum patrem excommunicatum & eccleſia dudum rejecerit, & Proceres regni reprobaverint. c) His irritatus Henrici junioris animus nocte II. Idus Decem. seceſſionem a patre fecit in Bavariam, ubi a Thiepoldo Marchione Vohburgenſi hoſte patris ſummo gaudio exceptus fuit. Iſthic Paſcha- lis ſummi Pontificis juſſu primis anni præſentis diebus per Gebhar- dum Constantienſem epiſcopum Romanæ ecclesiæ reconciliatus est. Interea quoque illi pater repetitis vicibus reconciliari quæfierat, ſed negavit filius id facturum prius, quam excommunicationis noxa, qua a tribus Pontificibus vinctus erat, folveretur: d) quod cum is exequi tardaret, Henricus junior fere univerſa Saxonia potitus ſummorum infimorumque corda ſibi devinxit, atque ante hebdomadam Pente- coſtes, ſcilicet IV. Kal. Junii, in Northuſen frequentem synodum ſub præſidio Gebhardi nuncii Apoſtolici, Ruthardique Archiepiſcopi Moguntini coegit, e) in qua inter cetera ftatutum, ut invaſores epi- ſcopi, ſimoniacique viventes deponantur, ſepulti in locis ſacris effo- diantur, ordinati ab illis manus impositionem a Catholicis epiſcopis ac- cipiant, & uxorati Clerici a divino officio removeantur. 64 At vero Pater Imperator dum videret ſe ſe nihil legationibus Imperator ad- proficere, armis perſequi filium ftatuit, humiliandumque ſperavit. Ita- verſus filium que ad conſcribendum exercitum, ſociaque arma exquirenda omnis prehendit ar- il- mnu. b) Annales Hildesheim. ad h. a. c) (Hiſtoria de vita Henrici IV. Imp. apud Ursti- ſium p. 387. d) Annaliſta Saxo & Conradus Ursberg, ad he a. c) Concilia Germ. T. III.
Henricus filius deſciſcit a patre Imperatore, Synodum in Northuſen co- git. ANNUS 1105. tri ad vincula Auguſtoque menſe ſuſceptam fuiſſe, ità quoque ex Coſma noſtro teſtatum eſt Suatoplucum primum initio menſis Octobris irrupiſ- ſe in Bohemiam. Ut igitur hæc in juſtum ordinem , quo geſta fuere, reducantur, oportet ea hic præoccupare, quæ nonniſi anno ſequente narravit Coſmas, atque ut majore luce donentur, ea ex Annalibus ex- terorum Chronologorum illuſtrare. Et quidem hucuſque Henricus fi- lius partes Henrici IV. patris ſui tuitus erat, adeo ut adhuc ſub anni ſu- perioris finem eum comitatus fuerit Fridslariam ad compeſcendam Theo- drici Comitis Saxoniæ inſolentiam. b) Fridslariæ autem diſſenſione inter ipſum & patrem facta Principes quique alieno a patre animo, oggeſſere filio: Se mirari quod tam durum patrem pati poſſet, nihil eum a ſervo differre. Si inveſtituram regni uſque ad obitum patris di- ferret, haud dubium, quin alter sibi illud præriperet, illum multos fautores habiturum propter invidiam & odium patris ſui, maxime cum patrem excommunicatum & eccleſia dudum rejecerit, & Proceres regni reprobaverint. c) His irritatus Henrici junioris animus nocte II. Idus Decem. seceſſionem a patre fecit in Bavariam, ubi a Thiepoldo Marchione Vohburgenſi hoſte patris ſummo gaudio exceptus fuit. Iſthic Paſcha- lis ſummi Pontificis juſſu primis anni præſentis diebus per Gebhar- dum Constantienſem epiſcopum Romanæ ecclesiæ reconciliatus est. Interea quoque illi pater repetitis vicibus reconciliari quæfierat, ſed negavit filius id facturum prius, quam excommunicationis noxa, qua a tribus Pontificibus vinctus erat, folveretur: d) quod cum is exequi tardaret, Henricus junior fere univerſa Saxonia potitus ſummorum infimorumque corda ſibi devinxit, atque ante hebdomadam Pente- coſtes, ſcilicet IV. Kal. Junii, in Northuſen frequentem synodum ſub præſidio Gebhardi nuncii Apoſtolici, Ruthardique Archiepiſcopi Moguntini coegit, e) in qua inter cetera ftatutum, ut invaſores epi- ſcopi, ſimoniacique viventes deponantur, ſepulti in locis ſacris effo- diantur, ordinati ab illis manus impositionem a Catholicis epiſcopis ac- cipiant, & uxorati Clerici a divino officio removeantur. 64 At vero Pater Imperator dum videret ſe ſe nihil legationibus Imperator ad- proficere, armis perſequi filium ftatuit, humiliandumque ſperavit. Ita- verſus filium que ad conſcribendum exercitum, ſociaque arma exquirenda omnis prehendit ar- il- mnu. b) Annales Hildesheim. ad h. a. c) (Hiſtoria de vita Henrici IV. Imp. apud Ursti- ſium p. 387. d) Annaliſta Saxo & Conradus Ursberg, ad he a. c) Concilia Germ. T. III.
Strana 65
BORZIVOGII II. 6. illius converſa induſtria. Non immemor erat beneficii ſui in Borzivo- gium Ducem Bohemiæ collati:' ejus itaque, inter cetera, auxilia efflagi- tavit , impetravitque , f) & quoniam Borzivogio affinitate junctus erat Leopoldus Marchio Austriæ, facile & is in partes Imperatoris tractus erat. Non erant hæc patris confilia motusque tecti filio: idcirco & is adunato exercitu Norimbergam obſedit, atque duorum menſium ſpatio expugnavit, 8) abhinc Ratisbonam digreſſus , cum intellexiſſet patrem multo ſuperioribus copiis cervici ſuæ instantem, relicta urbe cum ſuorum manu ſe trans fluvium Regen traduxit, ibidemque ca- ſtra metatus eſt. Pater igitur Ratisbona potitus ex altero fluvii Regen littore exercitum collocavit expectans Bohemi Ducis Marchionisque Auſtriæ copias auxiliares , nam Bohemiæ Dux interea mandato Im- peratoris Marchiam Vohburgenſem (hodie Comitatum Chambenſem dicimus) populabatur. Adfuit tandem Borzivogius , adfuit Leopol- dus, jam jamque patris filiique exercitus ſolo flumine ſejunctus in prælia ardebat , h) nec utrinque cohiberi poterant audaciores quique, ut ne cum manipulis flumen tranſmitterent, velitationibusque rem agerent. Triduum integrum abſumpſere ejusmodi velitationes, inter quas ex parte Imperatoris Sigehardus Comes captus, Hartvigus vero interfectus fuit. Propinquabat decretoria dies prælii: cum utriusque partis Principes , conceſſis mutuis pacificis colloquiis , Chriſtiano po- pulo utrinque parcendum, imo parricidali pugna ceſſandum unanimibus ſententiis judicarunt , filio nil aliud poſtulante atque ingeminante, quam ut pater ſe ſe ex corde ſubjiceret ſedi Apoſtolicæ , cumque non neſci- ret patri ſummum eſſe præſidium in Borzivogio Duce noſtro atque Leopoldo Marchione Auſtriæ , perſuadere illis privatis congreſſibus le- gationibusque modis omnibus adniſus eſt, i) ut pacis communis cauſa a patre recederent ; id ut facilius impetraret, promiſit Leopoldo uxorem Agnetem ſororem ſuam hoc ipſo anno Friderico Sueviæ Duce marito viduatam. Re cum iſtis ſecreto tranſacta Henricus junior jam ipſo veſ- pere copias ſuas a Regini fluminis ripis in ulteriora retraxit. At vero pater horum omnium inſcius cum jam jam poſtridie canendi claſſici Eignum imperaret, audit præter opinionem ex Borzivogio & Leopoldo, ſibi ceterisque Principibus & armorum ſociis pugnandi deeſſe animum, om- I f ) Hagecius ut rurſum nominatæ apud nos ſtirpi Lippenſi palpum obtruderet, ait his auxiliaribus Bohemicis copiis præfectum fuiſſe ſtrenuum Equitem Lypsky. g) Rikardus Neopurg. ad an. 1103. h) Annaliſta S. ad h. a. i) Otto Friſing. l. 7. c. 9. Borzivogii au- xilia impetrat. Borzivogius deſerit Impera- torem. 65
BORZIVOGII II. 6. illius converſa induſtria. Non immemor erat beneficii ſui in Borzivo- gium Ducem Bohemiæ collati:' ejus itaque, inter cetera, auxilia efflagi- tavit , impetravitque , f) & quoniam Borzivogio affinitate junctus erat Leopoldus Marchio Austriæ, facile & is in partes Imperatoris tractus erat. Non erant hæc patris confilia motusque tecti filio: idcirco & is adunato exercitu Norimbergam obſedit, atque duorum menſium ſpatio expugnavit, 8) abhinc Ratisbonam digreſſus , cum intellexiſſet patrem multo ſuperioribus copiis cervici ſuæ instantem, relicta urbe cum ſuorum manu ſe trans fluvium Regen traduxit, ibidemque ca- ſtra metatus eſt. Pater igitur Ratisbona potitus ex altero fluvii Regen littore exercitum collocavit expectans Bohemi Ducis Marchionisque Auſtriæ copias auxiliares , nam Bohemiæ Dux interea mandato Im- peratoris Marchiam Vohburgenſem (hodie Comitatum Chambenſem dicimus) populabatur. Adfuit tandem Borzivogius , adfuit Leopol- dus, jam jamque patris filiique exercitus ſolo flumine ſejunctus in prælia ardebat , h) nec utrinque cohiberi poterant audaciores quique, ut ne cum manipulis flumen tranſmitterent, velitationibusque rem agerent. Triduum integrum abſumpſere ejusmodi velitationes, inter quas ex parte Imperatoris Sigehardus Comes captus, Hartvigus vero interfectus fuit. Propinquabat decretoria dies prælii: cum utriusque partis Principes , conceſſis mutuis pacificis colloquiis , Chriſtiano po- pulo utrinque parcendum, imo parricidali pugna ceſſandum unanimibus ſententiis judicarunt , filio nil aliud poſtulante atque ingeminante, quam ut pater ſe ſe ex corde ſubjiceret ſedi Apoſtolicæ , cumque non neſci- ret patri ſummum eſſe præſidium in Borzivogio Duce noſtro atque Leopoldo Marchione Auſtriæ , perſuadere illis privatis congreſſibus le- gationibusque modis omnibus adniſus eſt, i) ut pacis communis cauſa a patre recederent ; id ut facilius impetraret, promiſit Leopoldo uxorem Agnetem ſororem ſuam hoc ipſo anno Friderico Sueviæ Duce marito viduatam. Re cum iſtis ſecreto tranſacta Henricus junior jam ipſo veſ- pere copias ſuas a Regini fluminis ripis in ulteriora retraxit. At vero pater horum omnium inſcius cum jam jam poſtridie canendi claſſici Eignum imperaret, audit præter opinionem ex Borzivogio & Leopoldo, ſibi ceterisque Principibus & armorum ſociis pugnandi deeſſe animum, om- I f ) Hagecius ut rurſum nominatæ apud nos ſtirpi Lippenſi palpum obtruderet, ait his auxiliaribus Bohemicis copiis præfectum fuiſſe ſtrenuum Equitem Lypsky. g) Rikardus Neopurg. ad an. 1103. h) Annaliſta S. ad h. a. i) Otto Friſing. l. 7. c. 9. Borzivogii au- xilia impetrat. Borzivogius deſerit Impera- torem. 65
Strana 66
ANNUS 1105. 66 omnes nempe communi conſilio ad pacem conſpirare. k) Borzivogio tam ſubito mutati conſilii procul dubio præcipua cauſa fuit, quod cer- tis nunciis acceperit Suatoplucum in Moravia exercitum parare, machi- narique ut Bohemiam & cumprimis Pragam defenſore vacuam obruat : quale quantumque periculum ad maturanduin reditum euin merito compulit, neque id ei vitio datum fuiſſe ab Imperatore, ex eo mani- feſtum fit, quod ſe quantum quantum ejus præſidio commiſerit. Ad hiſtoriam redeamus. Deducit eum per Bohemiam in Saxoniam. Consternatus hoe præcipiti Borzivogii & Leopoldi mutato con- filio Imperator, ſecretis etiam nunciis edoctus a ſuismet ſibi infidias ſtrui, cum videret neutrum precibus flecti ad bellum proſequendum, his vero receſſuris ſe imparem futurum filii exercitui numero & robo- re ſuperiori, e caſtris nocte, inquiunt Annales Hildeshemenſes, cum pau- cis fideliſſimis elabitur, inque caſtra Leopoldi tranſgreſſus, ab eodem uſque ad limites Bohemiæ deductus eft: quæ poſtea gesta funt, accu- rate his verbis proſecutus est Cosmas noster: 1) Imperator ...tran- ſiens australem plagam, via, qua itur ad Netholicz (oppidum regionis Prachinenſis haud procul Prachaticzio diſſitum) intrat Boemiam, quem Dux Borivoy honorifice ſuſcipiens, ſicuti ipſe Cæſar diſponebat , verſus Sa- xoniam dat ſibi conductum per terram ſuam Cæſare dignum, deducens eum uſque ad generum ſuum Wigbertum. m) Annaliſta Saxo addit: illuſ- triſſimum & prudentem virum, qui in partibus illis, quas Sorabi in- habitabant, principabatur.u) An Borzivogius ipſe Cæiarem ad Wig- ber- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1. B. S.117. 118. ) Coſmas noſter , qui ad annum ſequentem hæc ſummo compendio narrat, ait : Et qui videbantur eſſe fautores Cæſaris primun Lupoldus Marchio Orientalis lapſus fuga noctu repatriat cum ſuis , Dipoldus autem & Regnerus Marshiones transferunt ſe ad caſtra Regis Henrici junicris. Sed in his minus fineeram rerum gestarum cognitio- nem conſecutus |Coſmas noſter : Nam certum eſt Leopoldum non fuigſſe, ſed Cæ- ſarem per terram ſuam deduxiſſe , in cujus limitibus Borzivogius illum excepit , at- que in Saxoniam comitatus eſt, l) Coſinas ad annum 1106. m) Gener vox medio ævo uſitata etiam ſignificabat ſororis maritum, ut pluribus exemplis often- dit Dufreſnius in Gloſſario ſuo : perperam igitur doct. Pubitſchka Coſmam erroris inſimulavit. n) An Wigbertus hoc ipſo anno conſtitutus fuerit Marchio Miſniæ, ut vult Albinus in Chron. Miſn. Tit. XX. pag. 261. nihil certi proditum in ve- tuſtioribus. Soraborum nomen ea ætate non modo Miſniis ſed & Luſatiis com- mune erat. An fortaſſis ideo inter Sorabos principatum tenuiſſe dicitur , quia Bu- diſſinenſem & Niſſenſem provinciam, quas Wratislaus Rex noſter filiæ ſuæ uxori- que Wigberti in dotem dederat, tenebat. Et sane ex vita Wigberti c. 9. §. 21. con-
ANNUS 1105. 66 omnes nempe communi conſilio ad pacem conſpirare. k) Borzivogio tam ſubito mutati conſilii procul dubio præcipua cauſa fuit, quod cer- tis nunciis acceperit Suatoplucum in Moravia exercitum parare, machi- narique ut Bohemiam & cumprimis Pragam defenſore vacuam obruat : quale quantumque periculum ad maturanduin reditum euin merito compulit, neque id ei vitio datum fuiſſe ab Imperatore, ex eo mani- feſtum fit, quod ſe quantum quantum ejus præſidio commiſerit. Ad hiſtoriam redeamus. Deducit eum per Bohemiam in Saxoniam. Consternatus hoe præcipiti Borzivogii & Leopoldi mutato con- filio Imperator, ſecretis etiam nunciis edoctus a ſuismet ſibi infidias ſtrui, cum videret neutrum precibus flecti ad bellum proſequendum, his vero receſſuris ſe imparem futurum filii exercitui numero & robo- re ſuperiori, e caſtris nocte, inquiunt Annales Hildeshemenſes, cum pau- cis fideliſſimis elabitur, inque caſtra Leopoldi tranſgreſſus, ab eodem uſque ad limites Bohemiæ deductus eft: quæ poſtea gesta funt, accu- rate his verbis proſecutus est Cosmas noster: 1) Imperator ...tran- ſiens australem plagam, via, qua itur ad Netholicz (oppidum regionis Prachinenſis haud procul Prachaticzio diſſitum) intrat Boemiam, quem Dux Borivoy honorifice ſuſcipiens, ſicuti ipſe Cæſar diſponebat , verſus Sa- xoniam dat ſibi conductum per terram ſuam Cæſare dignum, deducens eum uſque ad generum ſuum Wigbertum. m) Annaliſta Saxo addit: illuſ- triſſimum & prudentem virum, qui in partibus illis, quas Sorabi in- habitabant, principabatur.u) An Borzivogius ipſe Cæiarem ad Wig- ber- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1. B. S.117. 118. ) Coſmas noſter , qui ad annum ſequentem hæc ſummo compendio narrat, ait : Et qui videbantur eſſe fautores Cæſaris primun Lupoldus Marchio Orientalis lapſus fuga noctu repatriat cum ſuis , Dipoldus autem & Regnerus Marshiones transferunt ſe ad caſtra Regis Henrici junicris. Sed in his minus fineeram rerum gestarum cognitio- nem conſecutus |Coſmas noſter : Nam certum eſt Leopoldum non fuigſſe, ſed Cæ- ſarem per terram ſuam deduxiſſe , in cujus limitibus Borzivogius illum excepit , at- que in Saxoniam comitatus eſt, l) Coſinas ad annum 1106. m) Gener vox medio ævo uſitata etiam ſignificabat ſororis maritum, ut pluribus exemplis often- dit Dufreſnius in Gloſſario ſuo : perperam igitur doct. Pubitſchka Coſmam erroris inſimulavit. n) An Wigbertus hoc ipſo anno conſtitutus fuerit Marchio Miſniæ, ut vult Albinus in Chron. Miſn. Tit. XX. pag. 261. nihil certi proditum in ve- tuſtioribus. Soraborum nomen ea ætate non modo Miſniis ſed & Luſatiis com- mune erat. An fortaſſis ideo inter Sorabos principatum tenuiſſe dicitur , quia Bu- diſſinenſem & Niſſenſem provinciam, quas Wratislaus Rex noſter filiæ ſuæ uxori- que Wigberti in dotem dederat, tenebat. Et sane ex vita Wigberti c. 9. §. 21. con-
Strana 67
BORZIVOGII II. 6. bertum deduxerit, an conductum tantum Cæſare dignum dedèrit, non ſatis clare expreſſit Coſmas: fitemporum circumstantiæ in examen de- ducantur, irruptio Suatopluci in Bohemiam, quæ plane hoc ipſo tem- pore accidit, præſentiam, conſilium, & operam Borzivogii Praga efflagitabant, quæ jam ex relatis Coſmæ ad h. a. perſequemur. o) Diuturniore Borzivogii abſentia, & tempore nudatæ legionibus ſuis Bohemiæ Suatoplucus in rem ſuan uſus omne peſtiferum genus hominum ſub ſua vexilla collegit , jamque ſole morante, inquit Coſimas, in decima parte libræ (id est prima aut fecunda Octobris) irrumpit in Bohemiam, pluribus in occurfum illius caſtraque convolantibus, aliis exſpectantibus molientibusque ut eum apertis urbis Pragenfis portis in- tra muros recipiant. Sed prævertit velocitate ſua redux a Cæſare Bor- zivogius æmulum ſuum, cum jan jam urbi propinquaret, ſummoque diluculo numeroſo atque valido in eam injecto præſidiario milite, im- periique militaris ſumma in Hermannum epiſcopum translata, cum re- liquo exercitus ſui robore ad propinquum Wiſſehradenſe caſtrum ſe recepit. Sub hæc adest Suatoplucus cuni fex legionibus, p) ordina- ta acie in campos urbi vicinos procedens, fed hæret, stupetque, ubi neminem ex urbe ad ſe deficere videt. Temone itaque verſo præter- miſſaque majore urbe minorem tentandani ftatuit, mox per vada tranſmiſſo flumine Moldava infra villam Bubin ad ipſa munimenta minoris Pragæ applicuit copias, non feliciore quidem eventu: nam & hic clauſas aggeribusque firmatas portas , & muros undequaque pugnatoribus obſeſſos reperit, adeo ut vel mulierculæe ex pinnaculis propugnaculorum eidem inſultare, manusque in ciconiam incurvare I 2 au- constat eum dein post annos duos , anno ſeilicet 1107. in Comitiis Wormati- enſibus Marchionis Luſatiæ titulum promiſſione 2000 talentorum impetraſſe. o) Guanta temporum perturbatione hic enarraverit doct. Pub. videantur ejus narrata ad h. a. , quo Suatopluci irruptionem in Bohemiam primam omnium po- ſuit. p) Doctiſſ. Pubitſchka ſollieite inquirit, quotnam capita hac ætate legio- nem apud nos æquaverint, confugitque ad Peſſinæ ariolationes , & Theobaldi me- morias , qui de multo poſteriorum ſæculorum Huffitarumque diſciplina militari loquufitur. At ſat clarum nos habere Coſmæ teſtimonium autumo , equeſtrem legionem trecentá capita æquaſſe. Nam ad annum 1112 ait : Dux Wladislaus ne- potem ſuum Brecislai filium, & æquivocum cum armata CCC. clypeis legione miſit Romam: Pedestrem legionem, uti etiam hodie, numeroſiorem fuifſe haud dubito , & fortaſſis bis mille capitibus, uti apud Germanos hoc ipſo tempore, con- ſtitit. Nam Annalita Saxo ad hune ipſum annum ait : Cum X. millibus electæ ju- ventutis in V. legiones diſpartitis. Suatopluens Pragam oppři. mere nitit ur- Pub. Chronel. Geſch. 4 Thl. 1.B. §. 108. 67
BORZIVOGII II. 6. bertum deduxerit, an conductum tantum Cæſare dignum dedèrit, non ſatis clare expreſſit Coſmas: fitemporum circumstantiæ in examen de- ducantur, irruptio Suatopluci in Bohemiam, quæ plane hoc ipſo tem- pore accidit, præſentiam, conſilium, & operam Borzivogii Praga efflagitabant, quæ jam ex relatis Coſmæ ad h. a. perſequemur. o) Diuturniore Borzivogii abſentia, & tempore nudatæ legionibus ſuis Bohemiæ Suatoplucus in rem ſuan uſus omne peſtiferum genus hominum ſub ſua vexilla collegit , jamque ſole morante, inquit Coſimas, in decima parte libræ (id est prima aut fecunda Octobris) irrumpit in Bohemiam, pluribus in occurfum illius caſtraque convolantibus, aliis exſpectantibus molientibusque ut eum apertis urbis Pragenfis portis in- tra muros recipiant. Sed prævertit velocitate ſua redux a Cæſare Bor- zivogius æmulum ſuum, cum jan jam urbi propinquaret, ſummoque diluculo numeroſo atque valido in eam injecto præſidiario milite, im- periique militaris ſumma in Hermannum epiſcopum translata, cum re- liquo exercitus ſui robore ad propinquum Wiſſehradenſe caſtrum ſe recepit. Sub hæc adest Suatoplucus cuni fex legionibus, p) ordina- ta acie in campos urbi vicinos procedens, fed hæret, stupetque, ubi neminem ex urbe ad ſe deficere videt. Temone itaque verſo præter- miſſaque majore urbe minorem tentandani ftatuit, mox per vada tranſmiſſo flumine Moldava infra villam Bubin ad ipſa munimenta minoris Pragæ applicuit copias, non feliciore quidem eventu: nam & hic clauſas aggeribusque firmatas portas , & muros undequaque pugnatoribus obſeſſos reperit, adeo ut vel mulierculæe ex pinnaculis propugnaculorum eidem inſultare, manusque in ciconiam incurvare I 2 au- constat eum dein post annos duos , anno ſeilicet 1107. in Comitiis Wormati- enſibus Marchionis Luſatiæ titulum promiſſione 2000 talentorum impetraſſe. o) Guanta temporum perturbatione hic enarraverit doct. Pub. videantur ejus narrata ad h. a. , quo Suatopluci irruptionem in Bohemiam primam omnium po- ſuit. p) Doctiſſ. Pubitſchka ſollieite inquirit, quotnam capita hac ætate legio- nem apud nos æquaverint, confugitque ad Peſſinæ ariolationes , & Theobaldi me- morias , qui de multo poſteriorum ſæculorum Huffitarumque diſciplina militari loquufitur. At ſat clarum nos habere Coſmæ teſtimonium autumo , equeſtrem legionem trecentá capita æquaſſe. Nam ad annum 1112 ait : Dux Wladislaus ne- potem ſuum Brecislai filium, & æquivocum cum armata CCC. clypeis legione miſit Romam: Pedestrem legionem, uti etiam hodie, numeroſiorem fuifſe haud dubito , & fortaſſis bis mille capitibus, uti apud Germanos hoc ipſo tempore, con- ſtitit. Nam Annalita Saxo ad hune ipſum annum ait : Cum X. millibus electæ ju- ventutis in V. legiones diſpartitis. Suatopluens Pragam oppři. mere nitit ur- Pub. Chronel. Geſch. 4 Thl. 1.B. §. 108. 67
Strana 68
68 ANNUS 1105. Infectis rebus redit in Mora- viam. auderent. Quid ageret? relegit viam, mediusque inter utramque urbem , in loco , ubi ſabbato fiunt mercimonia , ip) inquit Coſmas , caſ- tra metatus eſt, ſperans tenebrarum noctisque beneficio perduellium conjuratorumque turbam ad ſe defecturam. Hoc quoque voto fru- ſtratus, abjecta poſtremo urbe potiundi ſpe receptui cecinit, iisdem- que calcaribus & eodem, quo venerat, itinere retro in Moraviam fe- ſtinavit , hæc inter fidiſſino ſuorum Comiti Waczek, eundem ad me- liorem ſpem erigenti, adverſas amariſſime fortunæ ſuæ vices lamenta- tus. At vero Borzivogius preſfit cedentis vestigia lentis paſlibus eum- que e longinquo ad filvæ uſque limina q) ſecutus eſt, neque enim fugi- entem prælio laceſſere auſus ſuorum fidei verius, quam robori ſepties- que ſuppari numero diffiſus. Sed ad temporum iftorum illuftrandam hiſtoriam, cum præcipue Wigberti plures complectatur memorias, perſequi ea hic libet, quæ postea inter patrem Imperatorem filium- que acta ſunt. Pub. Chronol. Geſch. 4. Shl. IB. S. 108. Imperator apud Wigbertum commoratus per legatos a filio pe- tiit , ut ſibi ſecurus tranſitus conductusque ad Rhenum daretur, quod omnino illi libens lubensque Moguntiam uſque conceſſit ; filius vero ad Rhenum quoque contendens, Spira , reconditisque patris theſauris potitus, epiſcopum Gebhardum die omnium Sanctorum in ſedem ſuam induxit : quod pater audiens, ſeque præventum dolens, indigniſſime tu- lit , non neſcius tamen vanas ſuas eſſe ſine viribus iras , direxit ad fi- lium nuncios: Obtestans eum per Deum (ut Annalista Hildeshemensis loquitur) ut recordaretur ſe patrem ejus, & ne tam pertinaciter quæe- re- Pp) Hagecius locum hune fuiſſe ait infra ligneum pontem ad Capellam S. Petri , ſcili- cet prope inferiorem trajectum Moldavæ, ubi ſuo adhuc tempore Micro-Pragæ mer- catum diebus Sabbathi fieri ſolitum affirmat. Sed is locus & capella S. Petri jam tum fuit intra muros Pragenſes , qui ad hodiernam uſque Pruskam (qua ingreſſus, ut hodie, erat in urbem : procurerunt ; & Coſmas expreſſis verbis ait Suatoplucum eadem via, id est per vada Moldavæ repedaſſe. Nec doct. Pubitſchka acu rem te- tigit, dum locum inter Veterem urbem & Wiſſehradum, quo hodie Nova civitas po- ſita eſt, ſtatuit ; nam Coſmas verbis clariſſimis loquitur de loco medio inter vete- rem & minorem Pragam. Non fuit autem locus alius , quam quem hodie Judæo- rum civitas occupat, ubi adhue ſæculo XV. mercatus fieri ſolitus, & poſtea Ju- dæis in habitationem & cœmeterium conceſſus , qui tum omnino extra muros ci- vitatis majoris fuit. q) Neſcio , quid Peſſinæ inciderit , qui in Marte Moraviæ l. 3. c. 3. per hane filvam , Silvam nigram interpretatur, adjicitque nullo tefte : Hradicenſes cum Chrudimenſibus facta irruptione in Moraviam obvia quæquæ hand modicis affecerant detrimentis , Glacenſes ſmiliter. Tota denique reſidui anni pars nonniſs hoſtilibus utrinque excurſionibus Moraviæ ſumme pernicioſis inſumpta fuit.
68 ANNUS 1105. Infectis rebus redit in Mora- viam. auderent. Quid ageret? relegit viam, mediusque inter utramque urbem , in loco , ubi ſabbato fiunt mercimonia , ip) inquit Coſmas , caſ- tra metatus eſt, ſperans tenebrarum noctisque beneficio perduellium conjuratorumque turbam ad ſe defecturam. Hoc quoque voto fru- ſtratus, abjecta poſtremo urbe potiundi ſpe receptui cecinit, iisdem- que calcaribus & eodem, quo venerat, itinere retro in Moraviam fe- ſtinavit , hæc inter fidiſſino ſuorum Comiti Waczek, eundem ad me- liorem ſpem erigenti, adverſas amariſſime fortunæ ſuæ vices lamenta- tus. At vero Borzivogius preſfit cedentis vestigia lentis paſlibus eum- que e longinquo ad filvæ uſque limina q) ſecutus eſt, neque enim fugi- entem prælio laceſſere auſus ſuorum fidei verius, quam robori ſepties- que ſuppari numero diffiſus. Sed ad temporum iftorum illuftrandam hiſtoriam, cum præcipue Wigberti plures complectatur memorias, perſequi ea hic libet, quæ postea inter patrem Imperatorem filium- que acta ſunt. Pub. Chronol. Geſch. 4. Shl. IB. S. 108. Imperator apud Wigbertum commoratus per legatos a filio pe- tiit , ut ſibi ſecurus tranſitus conductusque ad Rhenum daretur, quod omnino illi libens lubensque Moguntiam uſque conceſſit ; filius vero ad Rhenum quoque contendens, Spira , reconditisque patris theſauris potitus, epiſcopum Gebhardum die omnium Sanctorum in ſedem ſuam induxit : quod pater audiens, ſeque præventum dolens, indigniſſime tu- lit , non neſcius tamen vanas ſuas eſſe ſine viribus iras , direxit ad fi- lium nuncios: Obtestans eum per Deum (ut Annalista Hildeshemensis loquitur) ut recordaretur ſe patrem ejus, & ne tam pertinaciter quæe- re- Pp) Hagecius locum hune fuiſſe ait infra ligneum pontem ad Capellam S. Petri , ſcili- cet prope inferiorem trajectum Moldavæ, ubi ſuo adhuc tempore Micro-Pragæ mer- catum diebus Sabbathi fieri ſolitum affirmat. Sed is locus & capella S. Petri jam tum fuit intra muros Pragenſes , qui ad hodiernam uſque Pruskam (qua ingreſſus, ut hodie, erat in urbem : procurerunt ; & Coſmas expreſſis verbis ait Suatoplucum eadem via, id est per vada Moldavæ repedaſſe. Nec doct. Pubitſchka acu rem te- tigit, dum locum inter Veterem urbem & Wiſſehradum, quo hodie Nova civitas po- ſita eſt, ſtatuit ; nam Coſmas verbis clariſſimis loquitur de loco medio inter vete- rem & minorem Pragam. Non fuit autem locus alius , quam quem hodie Judæo- rum civitas occupat, ubi adhue ſæculo XV. mercatus fieri ſolitus, & poſtea Ju- dæis in habitationem & cœmeterium conceſſus , qui tum omnino extra muros ci- vitatis majoris fuit. q) Neſcio , quid Peſſinæ inciderit , qui in Marte Moraviæ l. 3. c. 3. per hane filvam , Silvam nigram interpretatur, adjicitque nullo tefte : Hradicenſes cum Chrudimenſibus facta irruptione in Moraviam obvia quæquæ hand modicis affecerant detrimentis , Glacenſes ſmiliter. Tota denique reſidui anni pars nonniſs hoſtilibus utrinque excurſionibus Moraviæ ſumme pernicioſis inſumpta fuit.
Strana 69
BORZIVOGII II. 6. 69 reret eum de regno pellere , ad quæ id ſolum reſpondit filius : ſe ſe ſuadere patri, ut Moguntia excederet, periculum enim illi impendere, ut iſthic opprimatur a ſuis hoſtibus. Tranſgreſſo itaque patre in caſtrum Hammerstein, filius Moguntiam ingreſſus est, Ruthardum- que Metropolitam noſtrum, octo annorum ſpatio exilio mulctatum, ſedi ſuæ reſtituit maximo nobilis Moguntiæ tripudio, inquit Annaliſta Sa- xo. Huc itaque concurſu incredibili omnium Principum epiſcopo- rumque facto Henricus junior generale placitum feftis Natalitiis cele- brari conftituit: cui cum pater legatos Apoftolicos interfuturos audi- ret, id modis omnibus impedire quæſivit, cum autem ſe nihil proficere videret, conciliationem filio obtulit: congreſſi itaque, alter alterius in- ter deprecationes advolutus est pedibus, filio hoc unum ſemper inge- minante, ut ecclefiæ Romanoque Pontifici reconciliaretur. Sub hæc proditum eſt patrem denuo quæquæ adverſus pacem communem ma- chinari, atque idcirco Spirenſi epiſcopo in caſtro Pekelenheim custo- diendus traditus eft, coactus regalia extradere, & filio Imperium re- ſignare. Hæc Comitia tam frequentia fuiſſe Annaliſtæ ſcribunt, quan- ta per multa annorum curricula nunquam viſa, omnes, inquam, Prin- cipes Imperii præterquam Magnum Saxoniæ Ducem ægritudine & ſe- nio gravatum, adfuiſſe. An Borzivogius quoque Dux noſter adfuerit, nihil quidem in synchronis proditum: ego vero minus dubitare ve- lim, cum in electione & renunciatione Regis Germaniæ jure ſuffra- gii gaviſus sit (ut jam exemplis Præceſforum illius oftendimus) & ex ipſa epiſtola Henrici IV. Imp. anno ſequente data id manifestum reddatur, r) maxime quia ſororius illius Wigbertus, cujus confiliis perpetuo uſus, jam quoque interfuit, atque ad partes Henrici juni- oris acceſſit. rr) Nam is ex his ipſis Comitiis ab Henrico juniore com- muni Procerum ſuffragio miſſus ad Imperatorem, ut Regalia repete- ret, per quem & is coronam, ſceptrum, crucem, lanceam, gladium re- miſit. ) Idem ipſe Wigbertus inter alios Principes Præſulesque le. gati munere miſſus Romam ad Paſchalem Papam, ut Actorum in his Comitiis rationem redderet. Ceterum qui fuerit præcipuus fortuna- tus- Imperator Henricus ex- tradit regalia, renunciatque Imperio. Borzivogius intereſt inau- gurationi Hen- rici V. Regis. r) Apud Urſtifium T. I. p. 400. rr) Anonymus Saxo ſæculi XIII. ſcriptor apud Menken. T. III. p. 99. verbis expreſſis ait Ducem Bohemiæ eum Imperatore ad- ſuiſſe , ab eodemque ad filium ſeceſſiſſe : Solemnem Moguntiæ indixerunt curiam . . . Fuit itaque cum Imperatore Dux Boemiæ, qui tunc cum patre, filio contra- rius , noluit eſſe. Principes ergo univerſi ab Imperatore recedentes junxerunt ſe Regi. ſ) Henrici Imp. epist. ad Regem Celtarum apud Baron. ad annum 1106. N. VI.
BORZIVOGII II. 6. 69 reret eum de regno pellere , ad quæ id ſolum reſpondit filius : ſe ſe ſuadere patri, ut Moguntia excederet, periculum enim illi impendere, ut iſthic opprimatur a ſuis hoſtibus. Tranſgreſſo itaque patre in caſtrum Hammerstein, filius Moguntiam ingreſſus est, Ruthardum- que Metropolitam noſtrum, octo annorum ſpatio exilio mulctatum, ſedi ſuæ reſtituit maximo nobilis Moguntiæ tripudio, inquit Annaliſta Sa- xo. Huc itaque concurſu incredibili omnium Principum epiſcopo- rumque facto Henricus junior generale placitum feftis Natalitiis cele- brari conftituit: cui cum pater legatos Apoftolicos interfuturos audi- ret, id modis omnibus impedire quæſivit, cum autem ſe nihil proficere videret, conciliationem filio obtulit: congreſſi itaque, alter alterius in- ter deprecationes advolutus est pedibus, filio hoc unum ſemper inge- minante, ut ecclefiæ Romanoque Pontifici reconciliaretur. Sub hæc proditum eſt patrem denuo quæquæ adverſus pacem communem ma- chinari, atque idcirco Spirenſi epiſcopo in caſtro Pekelenheim custo- diendus traditus eft, coactus regalia extradere, & filio Imperium re- ſignare. Hæc Comitia tam frequentia fuiſſe Annaliſtæ ſcribunt, quan- ta per multa annorum curricula nunquam viſa, omnes, inquam, Prin- cipes Imperii præterquam Magnum Saxoniæ Ducem ægritudine & ſe- nio gravatum, adfuiſſe. An Borzivogius quoque Dux noſter adfuerit, nihil quidem in synchronis proditum: ego vero minus dubitare ve- lim, cum in electione & renunciatione Regis Germaniæ jure ſuffra- gii gaviſus sit (ut jam exemplis Præceſforum illius oftendimus) & ex ipſa epiſtola Henrici IV. Imp. anno ſequente data id manifestum reddatur, r) maxime quia ſororius illius Wigbertus, cujus confiliis perpetuo uſus, jam quoque interfuit, atque ad partes Henrici juni- oris acceſſit. rr) Nam is ex his ipſis Comitiis ab Henrico juniore com- muni Procerum ſuffragio miſſus ad Imperatorem, ut Regalia repete- ret, per quem & is coronam, ſceptrum, crucem, lanceam, gladium re- miſit. ) Idem ipſe Wigbertus inter alios Principes Præſulesque le. gati munere miſſus Romam ad Paſchalem Papam, ut Actorum in his Comitiis rationem redderet. Ceterum qui fuerit præcipuus fortuna- tus- Imperator Henricus ex- tradit regalia, renunciatque Imperio. Borzivogius intereſt inau- gurationi Hen- rici V. Regis. r) Apud Urſtifium T. I. p. 400. rr) Anonymus Saxo ſæculi XIII. ſcriptor apud Menken. T. III. p. 99. verbis expreſſis ait Ducem Bohemiæ eum Imperatore ad- ſuiſſe , ab eodemque ad filium ſeceſſiſſe : Solemnem Moguntiæ indixerunt curiam . . . Fuit itaque cum Imperatore Dux Boemiæ, qui tunc cum patre, filio contra- rius , noluit eſſe. Principes ergo univerſi ab Imperatore recedentes junxerunt ſe Regi. ſ) Henrici Imp. epist. ad Regem Celtarum apud Baron. ad annum 1106. N. VI.
Strana 70
70 ANNUS I106. tusque horum Comitiorum eventus, his verbis Annalifta Saxo com- plectitur: t) Per tot annos obnubilata cœpit oriri nostris in parti- bus lux ortodoxa, depublicatur, reſpuitur, anathemizatur hereſis Wig- bertiana vel Henriciana. Et poſtea: Jam exaltatis ſibi divinitus Ro- mana eccleſia cornibus ad incutiendum timorem cunctis uſquequaque ſchiſ- matum membris, etiam ipſius capitis offa Wicberti (Clementis Anti- papæ) de ſepulchro ſuo, quod per IV. annos in eccleſia Ravennenſi poſ- ſederat, projici fecerat, univerſaque ejus inftituta adnullari decreverat. Quid tantis incuſſis terroribus in Bohemia noſtra actum fit, penitus tectum. Ad annum denique præſenten ſeu certe ſuperiorem ſpectat cu- jusdam Nobilis Bohemi Nemoy dicti quinque villarum Kremicz, Wraſcow, Hrabberz, Skritiſin & Libin u) donatio Wiſſehradenſi eccle- fiæ facta in præſentia Borzivogii Ducis, & epiſcopi Hermanni, & Blagonis Comitis, Mutinæ atque Boſey, x) quia tamen uſusfructus harum villarum uxori quamdiu permanſerit in viduitate, aut mortua non fuerit, permiſſus fuit, dein illa mortua Jarognevii Primores Bohemiæ eas violenter re- tinuerunt, occuparuntque uſque ad annum circiter 1177, quo con- ſcientia reatuque injuftœ poſſeſſionis perculfi eas Wiſſehradensi scclefiæe restituerunt, atque per Sobieslaum II. confirmari fecerunt, ut Diploma ab Hammerſchmidio integrum excuſum c. l. testatur, va B ANNUS JESU CHRISTI MCVI. PASCHALIS HI. Papæ 8. HENRICI V.Reg. 1. HERMANNI ep. Frag. 8. BORZIVOGII II. Duc. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 3. xitio erat Borzivogio nimia benignitas & indulgentia , qui cum ſe pro merito ſupplicium a Suatopluco repetere, eumque terris conceſlis exturbare potuiffet, vecordi turbulentoque animo ad nefanda audenda lenitate ſua viam ſtravit. Suatopluco igitur aliquan- do ex conjuratorum ſuorui ſenatu confilium exquirente quis deſpera- tis 1) Annaliſta Saxo ad an. 1106. u) Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. eecl. p. 148. x) Mutina & Boſey Comites, qui hic teſtes adhibiti , jam anno ſequente graviſſimam offenſim Borzivogii Ducis incurrere , iidemque perduelles eum eo- dem adhuc anno Ducali ſede dejecere.
70 ANNUS I106. tusque horum Comitiorum eventus, his verbis Annalifta Saxo com- plectitur: t) Per tot annos obnubilata cœpit oriri nostris in parti- bus lux ortodoxa, depublicatur, reſpuitur, anathemizatur hereſis Wig- bertiana vel Henriciana. Et poſtea: Jam exaltatis ſibi divinitus Ro- mana eccleſia cornibus ad incutiendum timorem cunctis uſquequaque ſchiſ- matum membris, etiam ipſius capitis offa Wicberti (Clementis Anti- papæ) de ſepulchro ſuo, quod per IV. annos in eccleſia Ravennenſi poſ- ſederat, projici fecerat, univerſaque ejus inftituta adnullari decreverat. Quid tantis incuſſis terroribus in Bohemia noſtra actum fit, penitus tectum. Ad annum denique præſenten ſeu certe ſuperiorem ſpectat cu- jusdam Nobilis Bohemi Nemoy dicti quinque villarum Kremicz, Wraſcow, Hrabberz, Skritiſin & Libin u) donatio Wiſſehradenſi eccle- fiæ facta in præſentia Borzivogii Ducis, & epiſcopi Hermanni, & Blagonis Comitis, Mutinæ atque Boſey, x) quia tamen uſusfructus harum villarum uxori quamdiu permanſerit in viduitate, aut mortua non fuerit, permiſſus fuit, dein illa mortua Jarognevii Primores Bohemiæ eas violenter re- tinuerunt, occuparuntque uſque ad annum circiter 1177, quo con- ſcientia reatuque injuftœ poſſeſſionis perculfi eas Wiſſehradensi scclefiæe restituerunt, atque per Sobieslaum II. confirmari fecerunt, ut Diploma ab Hammerſchmidio integrum excuſum c. l. testatur, va B ANNUS JESU CHRISTI MCVI. PASCHALIS HI. Papæ 8. HENRICI V.Reg. 1. HERMANNI ep. Frag. 8. BORZIVOGII II. Duc. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 3. xitio erat Borzivogio nimia benignitas & indulgentia , qui cum ſe pro merito ſupplicium a Suatopluco repetere, eumque terris conceſlis exturbare potuiffet, vecordi turbulentoque animo ad nefanda audenda lenitate ſua viam ſtravit. Suatopluco igitur aliquan- do ex conjuratorum ſuorui ſenatu confilium exquirente quis deſpera- tis 1) Annaliſta Saxo ad an. 1106. u) Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. eecl. p. 148. x) Mutina & Boſey Comites, qui hic teſtes adhibiti , jam anno ſequente graviſſimam offenſim Borzivogii Ducis incurrere , iidemque perduelles eum eo- dem adhuc anno Ducali ſede dejecere.
Strana 71
BORZIVOGII II. 7. 71 tis rebus modus adhibendus eſſet, Budivojus filius Chren ex Bohe- morum transfugis unus , homo exquiſitæ facundiæ , catus , & annoſa vulpes multa in laudem commendationemque stratagematum profa- tus exemplis ipſis docuit ſæpe clariſſimos belliduces ardua quæquæ , & majora viribus astu confeciſſe; hac ipſa arte captam Trojam; Onus denique in se suſcepit Borzivogii eircumveniendi, perdendique. Erat inter Budivoy familiares nepos Gapathæ a) dignus pede cothurnus, homo auri famens, atque idcirco ad omne facinus projectus, & ad utramque fortunam comparafus. Is præceptis Budivoy imbutus, per- ſonamque Sinonis ad Trojam, aut Tarquinii apud Gabios indutus, posteaquam in conſpectum Borzivogii Ducis admiſsus est, provolutus ad genua miſcensque nequiter lacrymis furorem devovet diris omni- bus Suatopluci perduellionem truculentiamque, a quo niſi ſupplicium fuga antevertiſſet, se se excœcandum fuiſse mentiebatur: conversus dein ad criminationes , eorum Optimatum familiariumque nomina & numerum recitavit, quos fidiſſimos Borzivogius inter ſuos æftimabat; hos ipſos perduellionis reos, Suatopluco perfidia junctos, ab his Prin- cipatui ejus vitæque ſtrui infidias, etiam interpoſita jurisjurandi fide, affirmabat. Falſo dicebantur omnia: Borzivogius tamen facile credu- lus, præcipitique ira motus ad comprehendendum ante alios Boze- jum & Mutinam Wrſſovecios animum adjicit, atque hujus fui confi- lii Grabiſsam & Protiwen participes facit: ab his per cuniculos uter- que Wrffovecius præmonitus, celeriter equis evafit adWladislaum b) hoſtem Borzivogii, nam is jam antea illi, ut Coſinas loquitur, fideli- tatem ſuam & fraternitatem, & amicitiam abrenunciaverat. Com- municatis confiliis evocatur per Pulonem c) Wilhelmi fratrem Suato- plucus cum ſuis turmis ex Moravia, tantaque ſubito conjuratarum vi- rium acceſſione roboratur, ut Borzivogium, quem aperta vi non po- tuit, unius veteratoris verſuta canitie Praga primum, mox omni Bo- hemia exturbatum in Poloniam fugere compulerit. Quod quidem nonniſi anno ſequente eveniſſe, ibidem docebimus. Suatopluci per- nicioſa conſilia ad perdendum Borzivogium. Borzivogius facile credu- lus conſilium capit captivan- di Bozeji & Mutinæ Wrſ- ſovecii. Suatoplucus evocatur a per- duellikus e Mo- ravia. Poſt- a) Varia nominis hujus ſcriptio in diverſis Coſmæ Codicibus Sapacæ, Gapathæ, Rapa- cæ. Hagecius illum Hrzivin nepotem Rapoti vocat. b) Hagecius ſcribit Wladis- Pub.Chronof. laum tune moratum Boleslaviæ. Doct. Pubitſchka ſimilia imitaturus eum prope Boleslaviam Liſſæ moratum ſcribit. Sed quam facile id ſine testibus idoneis affir- Geſch. 4 Thl. matur , tam facile ab uno quoque negari poteſt. c) Hagecius illi cognomentum 1.B. S. 121. de Modonos addit.
BORZIVOGII II. 7. 71 tis rebus modus adhibendus eſſet, Budivojus filius Chren ex Bohe- morum transfugis unus , homo exquiſitæ facundiæ , catus , & annoſa vulpes multa in laudem commendationemque stratagematum profa- tus exemplis ipſis docuit ſæpe clariſſimos belliduces ardua quæquæ , & majora viribus astu confeciſſe; hac ipſa arte captam Trojam; Onus denique in se suſcepit Borzivogii eircumveniendi, perdendique. Erat inter Budivoy familiares nepos Gapathæ a) dignus pede cothurnus, homo auri famens, atque idcirco ad omne facinus projectus, & ad utramque fortunam comparafus. Is præceptis Budivoy imbutus, per- ſonamque Sinonis ad Trojam, aut Tarquinii apud Gabios indutus, posteaquam in conſpectum Borzivogii Ducis admiſsus est, provolutus ad genua miſcensque nequiter lacrymis furorem devovet diris omni- bus Suatopluci perduellionem truculentiamque, a quo niſi ſupplicium fuga antevertiſſet, se se excœcandum fuiſse mentiebatur: conversus dein ad criminationes , eorum Optimatum familiariumque nomina & numerum recitavit, quos fidiſſimos Borzivogius inter ſuos æftimabat; hos ipſos perduellionis reos, Suatopluco perfidia junctos, ab his Prin- cipatui ejus vitæque ſtrui infidias, etiam interpoſita jurisjurandi fide, affirmabat. Falſo dicebantur omnia: Borzivogius tamen facile credu- lus, præcipitique ira motus ad comprehendendum ante alios Boze- jum & Mutinam Wrſſovecios animum adjicit, atque hujus fui confi- lii Grabiſsam & Protiwen participes facit: ab his per cuniculos uter- que Wrffovecius præmonitus, celeriter equis evafit adWladislaum b) hoſtem Borzivogii, nam is jam antea illi, ut Coſinas loquitur, fideli- tatem ſuam & fraternitatem, & amicitiam abrenunciaverat. Com- municatis confiliis evocatur per Pulonem c) Wilhelmi fratrem Suato- plucus cum ſuis turmis ex Moravia, tantaque ſubito conjuratarum vi- rium acceſſione roboratur, ut Borzivogium, quem aperta vi non po- tuit, unius veteratoris verſuta canitie Praga primum, mox omni Bo- hemia exturbatum in Poloniam fugere compulerit. Quod quidem nonniſi anno ſequente eveniſſe, ibidem docebimus. Suatopluci per- nicioſa conſilia ad perdendum Borzivogium. Borzivogius facile credu- lus conſilium capit captivan- di Bozeji & Mutinæ Wrſ- ſovecii. Suatoplucus evocatur a per- duellikus e Mo- ravia. Poſt- a) Varia nominis hujus ſcriptio in diverſis Coſmæ Codicibus Sapacæ, Gapathæ, Rapa- cæ. Hagecius illum Hrzivin nepotem Rapoti vocat. b) Hagecius ſcribit Wladis- Pub.Chronof. laum tune moratum Boleslaviæ. Doct. Pubitſchka ſimilia imitaturus eum prope Boleslaviam Liſſæ moratum ſcribit. Sed quam facile id ſine testibus idoneis affir- Geſch. 4 Thl. matur , tam facile ab uno quoque negari poteſt. c) Hagecius illi cognomentum 1.B. S. 121. de Modonos addit.
Strana 72
72 Imperator no- vas turbas ad- verſus commu- nem pacem machinatur. Moritur. ANNUS II06. Poſteaquam anni ſuperioris fine Henricus IV. Imperator Impe- rialia insignia remittere, Imperioque renunciare coactus eſt, hujus an- ni principio feſtoque Epiphaniæ Henrieus junior primum a patre , de- inde ab univerſis Germaniæ Principibus, inquit Annaliſta Saxo ad h. a., in Regem jam ſecundo, ab Apoſtolicis quoque Legatis per manus impoſi- tionem catholice confirmatus , acceptis tam ab epiſcopis quam laicis jux- ta morem patriæ ſacramentis regnare cœpit. Sed pater denuo clam novas turbas molitus est: nam non modo Wigberto ceterisque ab his Comitiis Romam miſſis legatis , ut ſupra diximus, ante ingreſſum in Italiam in valle Tridentina, ut captivarentur, insidias struxit, ſed etiam Verinherum quendam miniſterialem ſuum eo induxit, ut, dum Paſcha- lis Papa in Beneventi finibus moraretur, collectis undecunque per Italiam copiis, corruptis quoque multa pecunia multis Romanis, quendam pſeu- doabbatem de Farfara Cathedræ ſancti Petri imponere, & ipſum Papam Imperatoris, ſub vocabulo Silveſtri, appellare auſus sit. d) Quæ quan- taque patris machinamenta magis magisque filii & recte ſentientium impatientiam exacuerunt, ut illum etiam armis perſequerentur. Et quanquam miſſis quaqua verſus nunciis & epiſtolis vim ſe a filio ſuo Principibusque paſſim queſtus fit, atque ita Regum diverſorum, Ducum civitatumque auxilia imploraverit, imo poſtremum inter plures Princi- pes & epiſcopos a ſe deſignatos ( quibus mediantibus ſe Romanæ ſedi conciliandum ſperabat) etiam Ducem Bohemiæ e) denominaverit, tamen quod simulari hæc omnia filius perſuaſum haberet, tantum eum armis arctavit, ut primum Coloniam, demum Leodium confugere com- pulerit. Iſthic, inquiunt Annales Hildeshemenſes, contigit Imperato- rem �grotaſſe, &perductus uſque ad mortem Kal. Auguſti (alii rectius ſentiunt VII. Idus Auguſti) diem ultimum clauſit, Spiræ juxta paren- tes ſuos ſepultus. Ceterum Paſchalis Papa hoc ipſo anno habito Guaſtalis in Longobardia Concilio miſſis per omnes provincias Apoſto. licis literis omnes epiſcopos, clerumque, qui partes Clementis An- tipapæ ſecuti fuerant, in unionem eccleſiæ Catholicæ recepit, qua- rum exemplum (quod apud Conradum Ursbergenſem p.252 legitur) etiam ad epiſcopos noſtros miſſum fuiſſe dubitare haud licet. Hoc ipſo anno ſanctiſſimus Miſnenſis eccleſiæ Præſul Benno XVI. Mors S. Ben- nonis epiſcopi Cal. Julii ætatis anno XCVI. vitam hanc mortalem cum immortali com- Miſnenſis. mu- d) Annaliſta Saxo ad h. a. e) Epiſtola Henrici IV. Imp. apud Urſtifium T. I. p. 400. Ducem Magnum eum Duce Theodorico & Ducem Bohemicum &c.
72 Imperator no- vas turbas ad- verſus commu- nem pacem machinatur. Moritur. ANNUS II06. Poſteaquam anni ſuperioris fine Henricus IV. Imperator Impe- rialia insignia remittere, Imperioque renunciare coactus eſt, hujus an- ni principio feſtoque Epiphaniæ Henrieus junior primum a patre , de- inde ab univerſis Germaniæ Principibus, inquit Annaliſta Saxo ad h. a., in Regem jam ſecundo, ab Apoſtolicis quoque Legatis per manus impoſi- tionem catholice confirmatus , acceptis tam ab epiſcopis quam laicis jux- ta morem patriæ ſacramentis regnare cœpit. Sed pater denuo clam novas turbas molitus est: nam non modo Wigberto ceterisque ab his Comitiis Romam miſſis legatis , ut ſupra diximus, ante ingreſſum in Italiam in valle Tridentina, ut captivarentur, insidias struxit, ſed etiam Verinherum quendam miniſterialem ſuum eo induxit, ut, dum Paſcha- lis Papa in Beneventi finibus moraretur, collectis undecunque per Italiam copiis, corruptis quoque multa pecunia multis Romanis, quendam pſeu- doabbatem de Farfara Cathedræ ſancti Petri imponere, & ipſum Papam Imperatoris, ſub vocabulo Silveſtri, appellare auſus sit. d) Quæ quan- taque patris machinamenta magis magisque filii & recte ſentientium impatientiam exacuerunt, ut illum etiam armis perſequerentur. Et quanquam miſſis quaqua verſus nunciis & epiſtolis vim ſe a filio ſuo Principibusque paſſim queſtus fit, atque ita Regum diverſorum, Ducum civitatumque auxilia imploraverit, imo poſtremum inter plures Princi- pes & epiſcopos a ſe deſignatos ( quibus mediantibus ſe Romanæ ſedi conciliandum ſperabat) etiam Ducem Bohemiæ e) denominaverit, tamen quod simulari hæc omnia filius perſuaſum haberet, tantum eum armis arctavit, ut primum Coloniam, demum Leodium confugere com- pulerit. Iſthic, inquiunt Annales Hildeshemenſes, contigit Imperato- rem �grotaſſe, &perductus uſque ad mortem Kal. Auguſti (alii rectius ſentiunt VII. Idus Auguſti) diem ultimum clauſit, Spiræ juxta paren- tes ſuos ſepultus. Ceterum Paſchalis Papa hoc ipſo anno habito Guaſtalis in Longobardia Concilio miſſis per omnes provincias Apoſto. licis literis omnes epiſcopos, clerumque, qui partes Clementis An- tipapæ ſecuti fuerant, in unionem eccleſiæ Catholicæ recepit, qua- rum exemplum (quod apud Conradum Ursbergenſem p.252 legitur) etiam ad epiſcopos noſtros miſſum fuiſſe dubitare haud licet. Hoc ipſo anno ſanctiſſimus Miſnenſis eccleſiæ Præſul Benno XVI. Mors S. Ben- nonis epiſcopi Cal. Julii ætatis anno XCVI. vitam hanc mortalem cum immortali com- Miſnenſis. mu- d) Annaliſta Saxo ad h. a. e) Epiſtola Henrici IV. Imp. apud Urſtifium T. I. p. 400. Ducem Magnum eum Duce Theodorico & Ducem Bohemicum &c.
Strana 73
SUATOPLUCI I. mutavit, ƒ) cujus quasque res geftas pluribus titulis ad hiftoriam pa- triam pertinere jam P.V. Annalium nostrorum ad annos 1075. 86. & ſequentes oſtendimus. Interpolator ſeu potius marginator CodisisCoſ- mæ, ex quo aliquando variantes lectiones excerpsit Reverendiſſimus. Bo- naventura Pitter, ad initium libri III. Coſmæ, quo narratur Brzetis- laum Ducem exordio Principatus ſui magos & ariolos ex Boemia eje- ciſſe , lucos & arbores gentiles exſtirpaſſe, ſuperstitioſos quosque & �thni- cos ritus cum conſuetis illis in ſilvis & agris ſepulchris exterminaſſe, in margine adjecit : Brecislaus hæc omnia exemplo & instinctu Ben- nonis Miſnenſis epiſcopi fecit. Quod mihi incredibile non videtur, nam fuit S. Benno per omnes eos Lufatiæ tractus, qui ea ætate ad Bohemiam ſpectabant , epiſcopus , in quibus eum ſimilia conſtituiſſe ex Biographis illius diſcitur, ut conjectura capi poſfit Brzetislaum ad normam Luſatiæ Bohemiam reformaſſe. S. Bennoni autem cum no- stris epiſcopis, Ducibus, nobilitate & Clero magnam neceſsitudinem & epistolare commercium interceffiſſe non obſcure prodit Liber illius Dictaminum, quem primus excuſum dedit Bernardus Pezius, g) in quo in formulis epiſtolaribus ſalutationum c. 4. paſſin adducuntur Boe- mienſes. 73 ☞ ☞ ☞☞ ANNUS JESU CHRISTI MCVII. PASCHALIS II. Papæ 9. HENRICI V. Reg. 2. HERMANNI ep. Prag. 9. JOANNIS Il. ep. Ol. 4. SUATOPLUCI Ducis 1s imio verborum compendio ea ad posteritatem tranſcripſit Coſmas, quæ inter Suatoplucum & Borzivogium hoc & ſuperiore anno N acta ſunt: neque enim credibile Borzivogium ſub Suatopluci ad- ventum in Bohemiam ſubito ab omnibus deſertum fuiſse, aut eum Suatopluco præter omnem tergiverſationem herbam porrexiſſe. Quin imo cum Coſmas jam ſuperiore anno Suatoplucum cum exercitu e Moravia a Wladislao & Wrſſoveciis evocatum afferat; præſente autem anno primum II. Idus Maji Suatoplucum in Ducalem sedem evectum fuiſſe tradat ; pronum est conjicere complures turbas, & fortaſsis ob- fidionem Pragæ præliaque interceſsiſſe, dum Suatoplucus ſuperior armis factus Borzivogium fuſum victumque in Poloniam exegit. Ne- que enim is unus ſolusque fugit, ſed ſecum duxit militum, clientum- K Suatoplucus fugato Borzi- vogio Dux Bo- hemiæ inaugu- ratur. que ƒ) Acta Sanctorum ad 16, Junii. 8) In Cod. Diplom. VI. epiſt. p. 264.
SUATOPLUCI I. mutavit, ƒ) cujus quasque res geftas pluribus titulis ad hiftoriam pa- triam pertinere jam P.V. Annalium nostrorum ad annos 1075. 86. & ſequentes oſtendimus. Interpolator ſeu potius marginator CodisisCoſ- mæ, ex quo aliquando variantes lectiones excerpsit Reverendiſſimus. Bo- naventura Pitter, ad initium libri III. Coſmæ, quo narratur Brzetis- laum Ducem exordio Principatus ſui magos & ariolos ex Boemia eje- ciſſe , lucos & arbores gentiles exſtirpaſſe, ſuperstitioſos quosque & �thni- cos ritus cum conſuetis illis in ſilvis & agris ſepulchris exterminaſſe, in margine adjecit : Brecislaus hæc omnia exemplo & instinctu Ben- nonis Miſnenſis epiſcopi fecit. Quod mihi incredibile non videtur, nam fuit S. Benno per omnes eos Lufatiæ tractus, qui ea ætate ad Bohemiam ſpectabant , epiſcopus , in quibus eum ſimilia conſtituiſſe ex Biographis illius diſcitur, ut conjectura capi poſfit Brzetislaum ad normam Luſatiæ Bohemiam reformaſſe. S. Bennoni autem cum no- stris epiſcopis, Ducibus, nobilitate & Clero magnam neceſsitudinem & epistolare commercium interceffiſſe non obſcure prodit Liber illius Dictaminum, quem primus excuſum dedit Bernardus Pezius, g) in quo in formulis epiſtolaribus ſalutationum c. 4. paſſin adducuntur Boe- mienſes. 73 ☞ ☞ ☞☞ ANNUS JESU CHRISTI MCVII. PASCHALIS II. Papæ 9. HENRICI V. Reg. 2. HERMANNI ep. Prag. 9. JOANNIS Il. ep. Ol. 4. SUATOPLUCI Ducis 1s imio verborum compendio ea ad posteritatem tranſcripſit Coſmas, quæ inter Suatoplucum & Borzivogium hoc & ſuperiore anno N acta ſunt: neque enim credibile Borzivogium ſub Suatopluci ad- ventum in Bohemiam ſubito ab omnibus deſertum fuiſse, aut eum Suatopluco præter omnem tergiverſationem herbam porrexiſſe. Quin imo cum Coſmas jam ſuperiore anno Suatoplucum cum exercitu e Moravia a Wladislao & Wrſſoveciis evocatum afferat; præſente autem anno primum II. Idus Maji Suatoplucum in Ducalem sedem evectum fuiſſe tradat ; pronum est conjicere complures turbas, & fortaſsis ob- fidionem Pragæ præliaque interceſsiſſe, dum Suatoplucus ſuperior armis factus Borzivogium fuſum victumque in Poloniam exegit. Ne- que enim is unus ſolusque fugit, ſed ſecum duxit militum, clientum- K Suatoplucus fugato Borzi- vogio Dux Bo- hemiæ inaugu- ratur. que ƒ) Acta Sanctorum ad 16, Junii. 8) In Cod. Diplom. VI. epiſt. p. 264.
Strana 74
Borzivogius apud Henri- cumm Regem perfugium qu�rit. ANNUS 1107. 74 que ſuorum turbam , imo & multi ex Comitibus , quos de proſelytis Comites fecerat, a) inquit Coſmas , eum in Poloniam comitati ſunt. Nonnulli recentiorum noſtrorum cauſam tam diu protracti temporis, donec Suatoplucus inauguratus fuiſſet , in id rejiciunt , quod populus Optimatesque Bohemiæ, mores Suatopluci exofi, maluerint, & viri- bus omnibus adlaborarint Wladislaum Brzetislai filium, mira comita- te adoleſcentem, præ Suatopluco in ſolium evectum, quibus haud refragari auſim: nam certum est ſub hane ipſam Suatopluci electio- nem oinnium ſuffragiis jam Wladislaum ſuccefforem declaratum fuiſ- ſe, quod ad annum 1109 his verbis confirmat Coſmas: Cum Zuato- pluk Ducem inthronizarent, cuncti Boems ſacramentis confirmaverant, ut poſt obitum ejus Wladislaus, ſi ſuperstes eſſet, proveheretur ad ſolium. Ex his jam convincitur Suatoplucum non anno ſuperiore, ut quidam ſentiunt , ſed præeſente Principatum ſuum auſpicatum fuiſſe , in quem quidem errorem eos exemplaria Coſnæ induxerunt, in quibus libra- riorum & typographorum oſcitantia factum eft, ut annum 1107 a re- latis anni ſuperioris ſejunxerint, eumque præſentis anni principio præ- fixerint, qui ita conjungi, legique debet: Ergo Boriuoy mitis ut ag- nus regno privatur, & Zuatopluk ſevior tygride, ferocior leone, in- thronizatur Anno Domin. Incarnationis MCVII. II. Idus, Maji. Guan- to vero vicinarum gentium omnium & præſertim æmularum ludibrio, peſſimisque ominibus ſe se expoſuerit gens nostra, ferocem hanc ty- gridem præ miti agno affumendo pluribus exaggerat Coſmas. Non longiores Borzivogius apud Boleslaum nepotem fuum in Polonia moras traxit, quam cum intellexiſſet Henricum Germaniæ Re- gem morari in Saxonia, quo extemplo velocibus equis feftinavit. Non poterat non ab illo afflictis rebus fuis certu:m patrocinium ſperare, tum quod nuper ad Rheginum fluvium abſtinuerit a bello illi inferendo, tum quod poſtremum adjutor fuerit, ut adverſus patrem Rex renuncia- retur. Pro rei gravitate igitur jus ſuum læſum amare queſtus, immenſa auri argenvique pondera ſe daturum promiſit, ſi in Principatum resti- tueretur. Aureis his argumentis magis quai cauſæ æquitate victus Hen- Pub.Chronol. a) Doct. Pubitſchka vocem Coſmæ Comites pro gradu nobilitatis perperam explicat, in quem quosdam Bohemicos dominos a Borzivogio evectos dictitat : ſed needum erat Geſch. 4 Thl. ea ætate adhuc Comitis titulus character nobilitatis ut hode , neque proſeliti recte 1.B. S. 122. per Boemicos dominos explicati funt. Coſmas nihil aliud dicere voluit , quam Bor- zivogium plures ex advenis feciſſe caftellanos & beneficiaries , vox enim proſelitus medio ævo advenam fignificabat , ut Gloſſaria ostendunt.
Borzivogius apud Henri- cumm Regem perfugium qu�rit. ANNUS 1107. 74 que ſuorum turbam , imo & multi ex Comitibus , quos de proſelytis Comites fecerat, a) inquit Coſmas , eum in Poloniam comitati ſunt. Nonnulli recentiorum noſtrorum cauſam tam diu protracti temporis, donec Suatoplucus inauguratus fuiſſet , in id rejiciunt , quod populus Optimatesque Bohemiæ, mores Suatopluci exofi, maluerint, & viri- bus omnibus adlaborarint Wladislaum Brzetislai filium, mira comita- te adoleſcentem, præ Suatopluco in ſolium evectum, quibus haud refragari auſim: nam certum est ſub hane ipſam Suatopluci electio- nem oinnium ſuffragiis jam Wladislaum ſuccefforem declaratum fuiſ- ſe, quod ad annum 1109 his verbis confirmat Coſmas: Cum Zuato- pluk Ducem inthronizarent, cuncti Boems ſacramentis confirmaverant, ut poſt obitum ejus Wladislaus, ſi ſuperstes eſſet, proveheretur ad ſolium. Ex his jam convincitur Suatoplucum non anno ſuperiore, ut quidam ſentiunt , ſed præeſente Principatum ſuum auſpicatum fuiſſe , in quem quidem errorem eos exemplaria Coſnæ induxerunt, in quibus libra- riorum & typographorum oſcitantia factum eft, ut annum 1107 a re- latis anni ſuperioris ſejunxerint, eumque præſentis anni principio præ- fixerint, qui ita conjungi, legique debet: Ergo Boriuoy mitis ut ag- nus regno privatur, & Zuatopluk ſevior tygride, ferocior leone, in- thronizatur Anno Domin. Incarnationis MCVII. II. Idus, Maji. Guan- to vero vicinarum gentium omnium & præſertim æmularum ludibrio, peſſimisque ominibus ſe se expoſuerit gens nostra, ferocem hanc ty- gridem præ miti agno affumendo pluribus exaggerat Coſmas. Non longiores Borzivogius apud Boleslaum nepotem fuum in Polonia moras traxit, quam cum intellexiſſet Henricum Germaniæ Re- gem morari in Saxonia, quo extemplo velocibus equis feftinavit. Non poterat non ab illo afflictis rebus fuis certu:m patrocinium ſperare, tum quod nuper ad Rheginum fluvium abſtinuerit a bello illi inferendo, tum quod poſtremum adjutor fuerit, ut adverſus patrem Rex renuncia- retur. Pro rei gravitate igitur jus ſuum læſum amare queſtus, immenſa auri argenvique pondera ſe daturum promiſit, ſi in Principatum resti- tueretur. Aureis his argumentis magis quai cauſæ æquitate victus Hen- Pub.Chronol. a) Doct. Pubitſchka vocem Coſmæ Comites pro gradu nobilitatis perperam explicat, in quem quosdam Bohemicos dominos a Borzivogio evectos dictitat : ſed needum erat Geſch. 4 Thl. ea ætate adhuc Comitis titulus character nobilitatis ut hode , neque proſeliti recte 1.B. S. 122. per Boemicos dominos explicati funt. Coſmas nihil aliud dicere voluit , quam Bor- zivogium plures ex advenis feciſſe caftellanos & beneficiaries , vox enim proſelitus medio ævo advenam fignificabat , ut Gloſſaria ostendunt.
Strana 75
SUATOPLUCI I. Henricus Germaniæ Rex extemplo legatum ex administris unum mit- tit in Bohemiam cum mandato, ut Suateplucus quantocyus ſe fe ejus conſpectui fiftat, nifi omnem indignationis armorumque ſuorum vim experiri velit. Exterritus eo nuncio Suatoplucus parendum cum ani- mo ſuo ftatuit: ne tamen inermis imparatusque accederet, legiones ſuas ad oppidum Chlumecz b) ſub ingreſſum filvarum Saxoniæ fini- timarum adeſſe juſſit : his adunatis cum Ottonem Moraviæ Ducem mi- litiæ Præfectum dediſſet ; vale dicto exercitui ſuo palam edixit: ſe ſe periculo capitis ſui cum modiso comitatu tranfiturum exploraturum- que amicorum Optimatumque Regiorum erga ſe animum & volun- tatem. Sed vix comperto illius adventu Henricus hominem impru- dentem incautumque, ne quidem in conſpectum ſuum admiſſum , in carcerem retrudi juffit: demum cum itineris ejus comitibus ad ſe evo- catis , ſummum perduellionis crimen adverſus Borzivogium admiſſum expoſtula vit, ſerioque amiſſo Principatui reſtituendum præcepit, quem itaque illis traditum , eorumque fidei commiſſum majoris præſidii, im- periique ſui explendi cauſa per Wigbertum Comitem in Bohemiam remiſit. c) Tam fortunato rerum eventu lætus Borzivogius iter ac- celerat, dumque tertio die cum ſuis ad caſtrum Donin d) caſtra me- K 2 Suatoplueus evocatur ad Henricum Re- gem. In cærceres conjicitur. 75 ta- b) Nulla ſatis cogitatione aſſequor, qua dormitatione doct. Pubitſchka hoc oppidum Chlu- mez, a Coſma Hlumecz vocatuin in Reginohradecenſem diftrictum rejicere potu- erit , cum Coſmæ verba ſatis clara fint eum de loco & ſilva Saxoniæ, atque caſtro Donin finitima loqui. Profecto ſi Ottonris exercitus totus alatus fuiſſet , non po- tuit unius noctis ſpatio ex diſtrictu Reginohradecenſi Borzivogium dein in Miſnia ad caſtellum Donin caſtra metatum obruere. Quale autem iſtud oppidum Chlu- mecz , & quo loco in diſtrictu Litomericenſi ſitum fuerit , jam P. V. Annalium no- strorum p. 256. offendimus. c) Henricus in Saxoniam veniens, invenit ibi Du- tem Boemiæ patria pulſum, quem reduci juſſit in Ducatum per Comitem Wigbertum. d) Donin, poſtea paffim Dobna dictum, caſtrum mułto ante ad Bohemiam ſpectaſ- ſe certum eſt : anno 1113 ſub poteſtate Cæſaris fuiſſe prodit Coſimas , rediit autem poſtea denuo ad Bohemiam , nam anno 1121 illud Wladislaus ſucceffor Suatopluci reædificavit , & anno 1126 hue in cuſtodiam miſſus fuit Brzetislaus. Sed illud rurſum novum inauditumque in hiſtoriis, cum doct. Pubitſchka ſeribit ab anno 1212 ſe ſe Reges Bohemiæ in ſuis Majeſtalibus Caſtellanos de Donin ſcripfiſſe, quam in tem adducit Ottocari I. Majeſtales anno 1226 monaſterio Lucenſi datas. Somni- aſſe hoe ipſum, non legiſſe auſim dicere ; eſt enim in manibus meis exemplar Ma- jeſtalium iſtarum ex ipſo Archivo Lucenſi accurate deſcriptum, excuſum etiam ha- betur T. II. p. XLVI. inter probationes Monaſterologii Præmonſtratenſis, qui ibi- dem legerit Ottocarum cum titulo Caſtellani de Donin , ei manupio me dabo : quin imo inter teſtes iſthic ſubſcriptum reperiet , Ottonem Caſtellanum de Donin. Onidni Viro iſti Jus Publicum Boemiæ ſcribendi deferatur munus ! Pub. Thronoſ. Geſch. 4. Til. I B. S. I23. Idem Ibidem S. 124.
SUATOPLUCI I. Henricus Germaniæ Rex extemplo legatum ex administris unum mit- tit in Bohemiam cum mandato, ut Suateplucus quantocyus ſe fe ejus conſpectui fiftat, nifi omnem indignationis armorumque ſuorum vim experiri velit. Exterritus eo nuncio Suatoplucus parendum cum ani- mo ſuo ftatuit: ne tamen inermis imparatusque accederet, legiones ſuas ad oppidum Chlumecz b) ſub ingreſſum filvarum Saxoniæ fini- timarum adeſſe juſſit : his adunatis cum Ottonem Moraviæ Ducem mi- litiæ Præfectum dediſſet ; vale dicto exercitui ſuo palam edixit: ſe ſe periculo capitis ſui cum modiso comitatu tranfiturum exploraturum- que amicorum Optimatumque Regiorum erga ſe animum & volun- tatem. Sed vix comperto illius adventu Henricus hominem impru- dentem incautumque, ne quidem in conſpectum ſuum admiſſum , in carcerem retrudi juffit: demum cum itineris ejus comitibus ad ſe evo- catis , ſummum perduellionis crimen adverſus Borzivogium admiſſum expoſtula vit, ſerioque amiſſo Principatui reſtituendum præcepit, quem itaque illis traditum , eorumque fidei commiſſum majoris præſidii, im- periique ſui explendi cauſa per Wigbertum Comitem in Bohemiam remiſit. c) Tam fortunato rerum eventu lætus Borzivogius iter ac- celerat, dumque tertio die cum ſuis ad caſtrum Donin d) caſtra me- K 2 Suatoplueus evocatur ad Henricum Re- gem. In cærceres conjicitur. 75 ta- b) Nulla ſatis cogitatione aſſequor, qua dormitatione doct. Pubitſchka hoc oppidum Chlu- mez, a Coſma Hlumecz vocatuin in Reginohradecenſem diftrictum rejicere potu- erit , cum Coſmæ verba ſatis clara fint eum de loco & ſilva Saxoniæ, atque caſtro Donin finitima loqui. Profecto ſi Ottonris exercitus totus alatus fuiſſet , non po- tuit unius noctis ſpatio ex diſtrictu Reginohradecenſi Borzivogium dein in Miſnia ad caſtellum Donin caſtra metatum obruere. Quale autem iſtud oppidum Chlu- mecz , & quo loco in diſtrictu Litomericenſi ſitum fuerit , jam P. V. Annalium no- strorum p. 256. offendimus. c) Henricus in Saxoniam veniens, invenit ibi Du- tem Boemiæ patria pulſum, quem reduci juſſit in Ducatum per Comitem Wigbertum. d) Donin, poſtea paffim Dobna dictum, caſtrum mułto ante ad Bohemiam ſpectaſ- ſe certum eſt : anno 1113 ſub poteſtate Cæſaris fuiſſe prodit Coſimas , rediit autem poſtea denuo ad Bohemiam , nam anno 1121 illud Wladislaus ſucceffor Suatopluci reædificavit , & anno 1126 hue in cuſtodiam miſſus fuit Brzetislaus. Sed illud rurſum novum inauditumque in hiſtoriis, cum doct. Pubitſchka ſeribit ab anno 1212 ſe ſe Reges Bohemiæ in ſuis Majeſtalibus Caſtellanos de Donin ſcripfiſſe, quam in tem adducit Ottocari I. Majeſtales anno 1226 monaſterio Lucenſi datas. Somni- aſſe hoe ipſum, non legiſſe auſim dicere ; eſt enim in manibus meis exemplar Ma- jeſtalium iſtarum ex ipſo Archivo Lucenſi accurate deſcriptum, excuſum etiam ha- betur T. II. p. XLVI. inter probationes Monaſterologii Præmonſtratenſis, qui ibi- dem legerit Ottocarum cum titulo Caſtellani de Donin , ei manupio me dabo : quin imo inter teſtes iſthic ſubſcriptum reperiet , Ottonem Caſtellanum de Donin. Onidni Viro iſti Jus Publicum Boemiæ ſcribendi deferatur munus ! Pub. Thronoſ. Geſch. 4. Til. I B. S. I23. Idem Ibidem S. 124.
Strana 76
76 Borzivogii mi- les cæditur. ANNUS 1107. fatur, certior clandeſtinis nunciis redditus Otto Dux Moraviæ, tranſ- cenſis velociter noctis ſilentio montibus nihil tale opinatum Borzivo- gii militem oppreſſit. Saluti Borzivogio fuit, quod tempori Ottonis conſilia motusque per exploratorem cognoverit, ut ſpatium temporis ſe fuga ſubducendi adhuc nactus ſit. Tanta Principis utriuſque vi- ciſſitudine perculſi hærebant omnes , & velut inter ſacrum ſaxunque poſiti, quo res evaſuræ eſſent, animis pendebant. Hermannus Pra- genſis epiſcopus, ne alterutrius Principis gratiam offendere aut quæ- ſiviſſe videretur, ſaniori ufus conſilio tantiſper ad amicum ſuum Ot- fonem Bambergenſem epiſcopum (poſtea Apoſtoli Pomerianæ nomine celebrem) divertit, dum ferociores reipublicæ fluctus deſpumarent. Sobieslaus vero natu minimus Borzivogii frater eundem in Poloniam ſecutus est. Suatoplucus auro redimit ſuam liberta- tem. Redux emun- git Bohemiam. Arctabatur interea Suatoplucus ſuo ergaſtulo, tamque contem- tim ſervabatur , ut ipſa infima lictorum fæx cum eo faceret , quod li- beret, paſſim pro deridiculo haberet, imo etiam minus dignis oppro- briis laceſſere non reformidaret. -Sæpius ille per primos palatii rega- lis ministros iratum Henrici animum mitigare & placare tentavit, ſed frustra. Agnovit tandem non aliam quam argenteam restare clavem, qua fibi carceres referarentur: Decies mille itaque argenti marcas cum Henrico paciſcitur non modo juris jurandi ſacramentis interpoſitis, ſed etiam cognato Duce Moraviæ Ottone obſide dato, ſi libertati aſſere- retur. Solutus & cum regiis quæstoribus Pragam remiſſus exhaufto reperto ærario ſacerdotes populumque graviſſima exactione fatigavit, non Judæis, non mulierum aureis ornamentis, non ulli civium cleri- que ordini, nec ipſis locis facris parcens. Unus solusque Herman- nus Pragenfis epiſcopus per eos dies ex Franconia rediens de dote eccle- fic Pragenſis præſtitit Duci LXX. marcas obryzi auri, item ejusdem eccleſiæ V. pallia cum limbis Ratisbonæ Judæis pondere quingentarum marcarum argenti oppignoravit. e) Quali quantaque exactione vix amplius atque ſeptem marcarum millia corraſa fuere. Hanc cogen- dæ ſummæ difficultatem cum procul dubio obſes Otto per ſuos com- periſſet, rebus ſuis tempori conſulturus inſalutato Henrico, fugam- que indigniſſime ferente, e palatio clanculum elapſus Pragam ad Sua- toplucum reverſus eſt. Sed ad Borzivogium redeamus. e) Coſmas ad h. a. Cæ-
76 Borzivogii mi- les cæditur. ANNUS 1107. fatur, certior clandeſtinis nunciis redditus Otto Dux Moraviæ, tranſ- cenſis velociter noctis ſilentio montibus nihil tale opinatum Borzivo- gii militem oppreſſit. Saluti Borzivogio fuit, quod tempori Ottonis conſilia motusque per exploratorem cognoverit, ut ſpatium temporis ſe fuga ſubducendi adhuc nactus ſit. Tanta Principis utriuſque vi- ciſſitudine perculſi hærebant omnes , & velut inter ſacrum ſaxunque poſiti, quo res evaſuræ eſſent, animis pendebant. Hermannus Pra- genſis epiſcopus, ne alterutrius Principis gratiam offendere aut quæ- ſiviſſe videretur, ſaniori ufus conſilio tantiſper ad amicum ſuum Ot- fonem Bambergenſem epiſcopum (poſtea Apoſtoli Pomerianæ nomine celebrem) divertit, dum ferociores reipublicæ fluctus deſpumarent. Sobieslaus vero natu minimus Borzivogii frater eundem in Poloniam ſecutus est. Suatoplucus auro redimit ſuam liberta- tem. Redux emun- git Bohemiam. Arctabatur interea Suatoplucus ſuo ergaſtulo, tamque contem- tim ſervabatur , ut ipſa infima lictorum fæx cum eo faceret , quod li- beret, paſſim pro deridiculo haberet, imo etiam minus dignis oppro- briis laceſſere non reformidaret. -Sæpius ille per primos palatii rega- lis ministros iratum Henrici animum mitigare & placare tentavit, ſed frustra. Agnovit tandem non aliam quam argenteam restare clavem, qua fibi carceres referarentur: Decies mille itaque argenti marcas cum Henrico paciſcitur non modo juris jurandi ſacramentis interpoſitis, ſed etiam cognato Duce Moraviæ Ottone obſide dato, ſi libertati aſſere- retur. Solutus & cum regiis quæstoribus Pragam remiſſus exhaufto reperto ærario ſacerdotes populumque graviſſima exactione fatigavit, non Judæis, non mulierum aureis ornamentis, non ulli civium cleri- que ordini, nec ipſis locis facris parcens. Unus solusque Herman- nus Pragenfis epiſcopus per eos dies ex Franconia rediens de dote eccle- fic Pragenſis præſtitit Duci LXX. marcas obryzi auri, item ejusdem eccleſiæ V. pallia cum limbis Ratisbonæ Judæis pondere quingentarum marcarum argenti oppignoravit. e) Quali quantaque exactione vix amplius atque ſeptem marcarum millia corraſa fuere. Hanc cogen- dæ ſummæ difficultatem cum procul dubio obſes Otto per ſuos com- periſſet, rebus ſuis tempori conſulturus inſalutato Henrico, fugam- que indigniſſime ferente, e palatio clanculum elapſus Pragam ad Sua- toplucum reverſus eſt. Sed ad Borzivogium redeamus. e) Coſmas ad h. a. Cæ-
Strana 77
SUATOPLUCI I. Cæſo diſperſoque ſuorum ad caſtrum Donin manipulo, non aliud ſupererat Borzivogio, quam rurſum apud eundem Henricum Regem quærere refugium, quem propter ſua in eum merita, & magnum numeratum pecuniæ pondus ſperabat vel ipfis armis fibi opitulaturum. Crebrius itaque Regem, crebrius ejus Optimates precibus farigavit, ſed deluſum ſe tandem reperit, cum vidit, quod Suatoplucus æmulus ſuus pretio mille marcarum libertatem gratiamque Henrici mercatus fuerit. In uno ſoloque Wigberto ſpes adhuc aliqua recuperandi Prin- cipatus eidem affulgere viſa, quem non neſciebat in aula Henrici plu- rimum gratia & auctoritate valere. Nec defuit ſororii ſui poſtulatis Wigbertus, quedadmodum id verbis his testatum reliquit Monachus Pegavienſis: f) Henricus, inquit, junior filium Vratislai Regis Boe- miæ nomine Borwi regno privavit, & quendam nomine Zuetipolcum ei ſubstituit, ex hoc Wigbertus valde doluit, & ut restitueretur, ſumma devotione regem obnixe petiit, nec tamen obtinere potuit, & ex hoc regi frequenter exprobravit. Jam igitur & iſthic nihil ſe profeciſſe expertus, ad unicas naufragii fui tabulas nepotem ſuum Boleslaum Ducem Poloniæ confugit. Jam ad annum 1103 ex Coſma retulimus Suatoplucum ob eam cauſam potiſſimum offenſum Borzivogio, quod a partibus Zbignæi Ducis Poloniæ recefferit, partesque fratris Boles- lai amplexus sit. Ab hoc tempore quemadmodum inter Borzivogium & Boleslaum integra quædam amicitia coaluit, ita quoque Borzivo- gius ob negatam ſibi fidem Spitignæo exoſus fieri cæpit. Nihil ve- ro Spitignæo magis optatum accidere potuit, quam quod Borzivogio exauctorato Suatoplucus in Principatum evectus fuerit, quodque Bor- zivogius e Bohemia profugus præſidium apud fratrem ſuum quæsi- erit , ad quem utrumque ulciſcendum veteres inflammabant inimicitiæ. Nec vero aliis quam limis oculis iſtud Borzivogii ad Boleslaum per- fugium Suatoplucus intueri potuit, ad quem in feudatarii iftius fui terris perſequendum ipſa Principatus ſui auctoritas jus conferre viſa. Non magis opportunum utrique tempus accidere potuit, quam Bo- leslai nuptiæ, quas hoc ipſo anno eveniſſe rerum circumſtantiæ, ea- que, quæ de his prodidit Kadlubecius, perſuadent. Non magis, in- quam, optatum punctum temporis ad peſfumdandum Boleslaum, Bor- zivogiumque, quam dum longe remotis armis omnia ad lætitiam com- parata eſſent. Communicatis itaque confiliis tam Suatoplucus quam Zbignæus prædatur Boleslai terras; is vero collecto tumultuario ex- er- Borzivogius ab Henrico Rege tranſis adWig- bertum. A Wigberto ad Boleslaum Poloniæ Du- cem. Spitigueus Po- lonus ulciſci co- natur fratrem Boleslaum & Borzivogium. 77 f) In vita Wigberti Groicenſis c. 10. §. 1. p. 23.
SUATOPLUCI I. Cæſo diſperſoque ſuorum ad caſtrum Donin manipulo, non aliud ſupererat Borzivogio, quam rurſum apud eundem Henricum Regem quærere refugium, quem propter ſua in eum merita, & magnum numeratum pecuniæ pondus ſperabat vel ipfis armis fibi opitulaturum. Crebrius itaque Regem, crebrius ejus Optimates precibus farigavit, ſed deluſum ſe tandem reperit, cum vidit, quod Suatoplucus æmulus ſuus pretio mille marcarum libertatem gratiamque Henrici mercatus fuerit. In uno ſoloque Wigberto ſpes adhuc aliqua recuperandi Prin- cipatus eidem affulgere viſa, quem non neſciebat in aula Henrici plu- rimum gratia & auctoritate valere. Nec defuit ſororii ſui poſtulatis Wigbertus, quedadmodum id verbis his testatum reliquit Monachus Pegavienſis: f) Henricus, inquit, junior filium Vratislai Regis Boe- miæ nomine Borwi regno privavit, & quendam nomine Zuetipolcum ei ſubstituit, ex hoc Wigbertus valde doluit, & ut restitueretur, ſumma devotione regem obnixe petiit, nec tamen obtinere potuit, & ex hoc regi frequenter exprobravit. Jam igitur & iſthic nihil ſe profeciſſe expertus, ad unicas naufragii fui tabulas nepotem ſuum Boleslaum Ducem Poloniæ confugit. Jam ad annum 1103 ex Coſma retulimus Suatoplucum ob eam cauſam potiſſimum offenſum Borzivogio, quod a partibus Zbignæi Ducis Poloniæ recefferit, partesque fratris Boles- lai amplexus sit. Ab hoc tempore quemadmodum inter Borzivogium & Boleslaum integra quædam amicitia coaluit, ita quoque Borzivo- gius ob negatam ſibi fidem Spitignæo exoſus fieri cæpit. Nihil ve- ro Spitignæo magis optatum accidere potuit, quam quod Borzivogio exauctorato Suatoplucus in Principatum evectus fuerit, quodque Bor- zivogius e Bohemia profugus præſidium apud fratrem ſuum quæsi- erit , ad quem utrumque ulciſcendum veteres inflammabant inimicitiæ. Nec vero aliis quam limis oculis iſtud Borzivogii ad Boleslaum per- fugium Suatoplucus intueri potuit, ad quem in feudatarii iftius fui terris perſequendum ipſa Principatus ſui auctoritas jus conferre viſa. Non magis opportunum utrique tempus accidere potuit, quam Bo- leslai nuptiæ, quas hoc ipſo anno eveniſſe rerum circumſtantiæ, ea- que, quæ de his prodidit Kadlubecius, perſuadent. Non magis, in- quam, optatum punctum temporis ad peſfumdandum Boleslaum, Bor- zivogiumque, quam dum longe remotis armis omnia ad lætitiam com- parata eſſent. Communicatis itaque confiliis tam Suatoplucus quam Zbignæus prædatur Boleslai terras; is vero collecto tumultuario ex- er- Borzivogius ab Henrico Rege tranſis adWig- bertum. A Wigberto ad Boleslaum Poloniæ Du- cem. Spitigueus Po- lonus ulciſci co- natur fratrem Boleslaum & Borzivogium. 77 f) In vita Wigberti Groicenſis c. 10. §. 1. p. 23.
Strana 78
Moravia va- tatur a Polo- nis. ANNUS 1107. ercitu, ut hoſtium copias distraheret, præter eorum opinionem irruit in vicinam Moraviam præſidiario milite nudatam, ubi poſtremum Sua- toplucum inter Moravia fuceurrentem & Boleslaum cruentum com- miſſum eſt prælium. Hæc niſi ita eveniſſe dicamus, nuſquam Kadlu- becii narrata (a quo ea ceteri omnes Poloni ſcriptores multis affictis circumſtantiis mutuarunt) eum ſynchroni noſtri Coſmæ relatis conci- liari poterunt. Sed ut jam cognoſcantur ea ipſa, quæ hac in re præter notam chronologicam commentatus eft Kadlubecius, juvat ipſi- us verba ex epiftola 25. p. 675 exſcribere: Sbigneus fraternis (Boleslai) arrogatus intereſſe, & præeſſe nuptiis, qua putas ſponſalia, quæ ſola- tia, quæ ſodalitia, quos denique paranymphos architriclinari ſtuduit? Bohemiam ſuſcitat, instruit rabiem, ut, Boleslao connubialibus ferianti ceremoniis, regnum ejus graſſantius deprædentur. Sed novus illos ſpon- ſus vino cruoris inebriat, qui ut acrius hoſtilem compeſcat audaciam, tres delectorum turmas in Moraviam deſtinat. Hi dum infinitas prædicinio- rum agunt manubias, Ducem Moraviæ Swatopelk a tergo conſpicantur. Nec liquido claret, utrumne tigridem orbatio catulorum urgeat ftimu- lantius, an leones prædæ aviditas urgentius instimulet. Lugendus ta- men utrinque conflictus vix multo utrorumque ſcinditur diſcrimine. Hic militiæ Princeps Wislaus manu mutilatur. Ex his conjicitur dubium & ancipitem fuiſſe hujus prælii eventum, ut proinde anno ſequente reftaurandum bellum alia in Bohenriam irruptione Boleslaus decreve- rit. Nominat autem Kadlubecius verofimillime eam ob rationem Sua- toplucum tantum Ducem Moraviæ, quod hactenus Poloni non alium quam Borzivogium agnoverint Ducem Bohemiæ, quem in Principatus ſedem reſtituere conati ſunt. 78 Obitus Ones Abbatis, & Be- nedicti Wiſſe- bradenſis Præ- poſiti. Duo hoc anno obitus consignati reperiuntur in chartis vetuſti- oribus: Primus eſt, quem Excerpta Chronici Anonymi Bibliothecæ Vindobonenfis g) tribus verbis, Ones Abbas obiit, referunt, quemque jam alibi veroſimilius Oppatovicenſis, quam Gradicenſis in Moravia monaſterii Abbatem fuiſſe asſeruimus. Alter est Benedicti primi Wiſ- ſehradenſis Præpositi, cujus mortem ad hunc annum Crugerius, Ham- merſchmidius, P. Victorinus noster, & Berghauerus reponunt: de eo copioſius agit Hammerſchmidius in Hiſtoria Wiſſehrad. pag. 481. nos- que aliqua jam P. V. Annnalium nostrorum p. 574. delibavimus. P. Victorinus, quo fonte neſcio, adjicit: Poſt ducentos fere annos Beneſ- g) Monumentorum noſtrorum T. III. p. 23.
Moravia va- tatur a Polo- nis. ANNUS 1107. ercitu, ut hoſtium copias distraheret, præter eorum opinionem irruit in vicinam Moraviam præſidiario milite nudatam, ubi poſtremum Sua- toplucum inter Moravia fuceurrentem & Boleslaum cruentum com- miſſum eſt prælium. Hæc niſi ita eveniſſe dicamus, nuſquam Kadlu- becii narrata (a quo ea ceteri omnes Poloni ſcriptores multis affictis circumſtantiis mutuarunt) eum ſynchroni noſtri Coſmæ relatis conci- liari poterunt. Sed ut jam cognoſcantur ea ipſa, quæ hac in re præter notam chronologicam commentatus eft Kadlubecius, juvat ipſi- us verba ex epiftola 25. p. 675 exſcribere: Sbigneus fraternis (Boleslai) arrogatus intereſſe, & præeſſe nuptiis, qua putas ſponſalia, quæ ſola- tia, quæ ſodalitia, quos denique paranymphos architriclinari ſtuduit? Bohemiam ſuſcitat, instruit rabiem, ut, Boleslao connubialibus ferianti ceremoniis, regnum ejus graſſantius deprædentur. Sed novus illos ſpon- ſus vino cruoris inebriat, qui ut acrius hoſtilem compeſcat audaciam, tres delectorum turmas in Moraviam deſtinat. Hi dum infinitas prædicinio- rum agunt manubias, Ducem Moraviæ Swatopelk a tergo conſpicantur. Nec liquido claret, utrumne tigridem orbatio catulorum urgeat ftimu- lantius, an leones prædæ aviditas urgentius instimulet. Lugendus ta- men utrinque conflictus vix multo utrorumque ſcinditur diſcrimine. Hic militiæ Princeps Wislaus manu mutilatur. Ex his conjicitur dubium & ancipitem fuiſſe hujus prælii eventum, ut proinde anno ſequente reftaurandum bellum alia in Bohenriam irruptione Boleslaus decreve- rit. Nominat autem Kadlubecius verofimillime eam ob rationem Sua- toplucum tantum Ducem Moraviæ, quod hactenus Poloni non alium quam Borzivogium agnoverint Ducem Bohemiæ, quem in Principatus ſedem reſtituere conati ſunt. 78 Obitus Ones Abbatis, & Be- nedicti Wiſſe- bradenſis Præ- poſiti. Duo hoc anno obitus consignati reperiuntur in chartis vetuſti- oribus: Primus eſt, quem Excerpta Chronici Anonymi Bibliothecæ Vindobonenfis g) tribus verbis, Ones Abbas obiit, referunt, quemque jam alibi veroſimilius Oppatovicenſis, quam Gradicenſis in Moravia monaſterii Abbatem fuiſſe asſeruimus. Alter est Benedicti primi Wiſ- ſehradenſis Præpositi, cujus mortem ad hunc annum Crugerius, Ham- merſchmidius, P. Victorinus noster, & Berghauerus reponunt: de eo copioſius agit Hammerſchmidius in Hiſtoria Wiſſehrad. pag. 481. nos- que aliqua jam P. V. Annnalium nostrorum p. 574. delibavimus. P. Victorinus, quo fonte neſcio, adjicit: Poſt ducentos fere annos Beneſ- g) Monumentorum noſtrorum T. III. p. 23.
Strana 79
SUATOPLUCI I. 79 ſovium cum aliis de ſua familia translatus in medio chori fratrum Mi- norum S. Franciſci, quibus templum & monaſterium ibidem Tobias Ca- thedralis eccleſiæ Pragenſis & Wiſſehradenfis Præpoſitus fundaverat, re- quieſcit. At ego ex congruentia nominis Bohemici Beneſs, quod Be- nedictum notabat, omnem hane narrationem principium traxiſſe autumo. ANNUS JESU CHRISTI MCVIII. PASCHALIS II. Pap. 10. HENRICI V. Reg. 3. HERMANNIEp. Prag. 10. JOANNIS H. ep. Ol. 5. SUATOPLUCI Duc. 2. ua ratione Suatoplucus nupernam Ottonis fratris obfidis fugam Henrico perpurgaverit, quove palpo ad ejus demulcendum ani- Q mum uſus fit, nihil proditum: id certum habemus eum anno præſente plene & integre Henrici Regis gratia potitum. Nam cum Suatopluco ex conjuge fua Ita a) genitus fuiffet filius, patris luftrici partes ultro in ſe recepit , quintoque menſe ad ſe delatum e ſacro fon- te extulit puerum, inditoque eidem ab ſe Henrici nomine, b) tria mar- carum millia, quæ necdum expuncta erant, remifit, condonavitque, ea tamen conditione & præcepto, ut Suatoplucus adverſus Hunga- ram gentem sociaret arma, a qua pœnam repetendam eſſe expoſcat, clamitetque tot Germanorum innocuus profuſus cruor & ſervitus, in quos Hieroſolymam iter agentes præter omne demeritum gens ista bar- bara tam atrociter deſæviisset. Hanc quidem ob rationem expediti- onem ipſam ab Henrico ſuſceptam fuiſſe tradit Coſmas noster, de e- jusmodi crudelitate autem in Cruciatos his annis exercita neque exte- Henricus Rex e fonte ſacro le- vat Suatopluci filium. Expeditionem in Hungariam ſuſcipit cum Suatopluce. ri 3) Tacente Coſma noſtrisque ceteris unus ſolusque Annaliſta Saxe hoc nomen Itæ pro- tulit , qua gente autem vel ſtirpe edita fuerit , incompertum. Balbinus quidem in Tabula Gencalogica ſtirpis Przemisleæ ex memoriis Fabricii facit eam Dietrici II. Marchionis Miſnenſis filiam , ſed jam P. V. Annalium ad annum 1053 innuimus Hiddam iſtam ſeu Dietrici ſeu Dedonis filiam congruere Spitignei & Wratislai temporibus, ut proinde Ita ſeu Hidda hæc ætatem ſeptuagenaria majorem ha- buiſſet, cum peperit hoc anno puerum, ut recte etiam argumentatur Schwartzius Commentator in Coſmam. b) Coſmæ Codex Dresdenſis verbis expreſſis ait : ſuſpendit ad ubera natum nomine Waceslaum, ut ex his conjici poſſit filium prius Wenceslaum appellatum fuiſſe , ac dein utrumque nomen Henrici & Wenceslai geſſifſe. Fuit autem idem Wenceslaus poſtea Dux Moraviæ , qui juventutis ſuæ flore anno x130 mortuus , ut apud Monachum Sazavienſem eo anno legere eft.
SUATOPLUCI I. 79 ſovium cum aliis de ſua familia translatus in medio chori fratrum Mi- norum S. Franciſci, quibus templum & monaſterium ibidem Tobias Ca- thedralis eccleſiæ Pragenſis & Wiſſehradenfis Præpoſitus fundaverat, re- quieſcit. At ego ex congruentia nominis Bohemici Beneſs, quod Be- nedictum notabat, omnem hane narrationem principium traxiſſe autumo. ANNUS JESU CHRISTI MCVIII. PASCHALIS II. Pap. 10. HENRICI V. Reg. 3. HERMANNIEp. Prag. 10. JOANNIS H. ep. Ol. 5. SUATOPLUCI Duc. 2. ua ratione Suatoplucus nupernam Ottonis fratris obfidis fugam Henrico perpurgaverit, quove palpo ad ejus demulcendum ani- Q mum uſus fit, nihil proditum: id certum habemus eum anno præſente plene & integre Henrici Regis gratia potitum. Nam cum Suatopluco ex conjuge fua Ita a) genitus fuiffet filius, patris luftrici partes ultro in ſe recepit , quintoque menſe ad ſe delatum e ſacro fon- te extulit puerum, inditoque eidem ab ſe Henrici nomine, b) tria mar- carum millia, quæ necdum expuncta erant, remifit, condonavitque, ea tamen conditione & præcepto, ut Suatoplucus adverſus Hunga- ram gentem sociaret arma, a qua pœnam repetendam eſſe expoſcat, clamitetque tot Germanorum innocuus profuſus cruor & ſervitus, in quos Hieroſolymam iter agentes præter omne demeritum gens ista bar- bara tam atrociter deſæviisset. Hanc quidem ob rationem expediti- onem ipſam ab Henrico ſuſceptam fuiſſe tradit Coſmas noster, de e- jusmodi crudelitate autem in Cruciatos his annis exercita neque exte- Henricus Rex e fonte ſacro le- vat Suatopluci filium. Expeditionem in Hungariam ſuſcipit cum Suatopluce. ri 3) Tacente Coſma noſtrisque ceteris unus ſolusque Annaliſta Saxe hoc nomen Itæ pro- tulit , qua gente autem vel ſtirpe edita fuerit , incompertum. Balbinus quidem in Tabula Gencalogica ſtirpis Przemisleæ ex memoriis Fabricii facit eam Dietrici II. Marchionis Miſnenſis filiam , ſed jam P. V. Annalium ad annum 1053 innuimus Hiddam iſtam ſeu Dietrici ſeu Dedonis filiam congruere Spitignei & Wratislai temporibus, ut proinde Ita ſeu Hidda hæc ætatem ſeptuagenaria majorem ha- buiſſet, cum peperit hoc anno puerum, ut recte etiam argumentatur Schwartzius Commentator in Coſmam. b) Coſmæ Codex Dresdenſis verbis expreſſis ait : ſuſpendit ad ubera natum nomine Waceslaum, ut ex his conjici poſſit filium prius Wenceslaum appellatum fuiſſe , ac dein utrumque nomen Henrici & Wenceslai geſſifſe. Fuit autem idem Wenceslaus poſtea Dux Moraviæ , qui juventutis ſuæ flore anno x130 mortuus , ut apud Monachum Sazavienſem eo anno legere eft.
Strana 80
80 ANNUS II08. ri neque ſcriptores Hungarici verbum unum. Doct. Pubitſchka , c) ut velificaret Coſmæ, eam Germanorum Cruciatorum internecionem ad Nitram (de qua Annaliſta Saxo ad annum 1096) huc trahit, præcipuo- que irritamento Henrico fuiſſe cenſet: ſed quandoquidem Coſmas unam ſolamque hanc expeditionis cauſam ſtatuit , quis credat Henricum ac- ta ſub ſuo patre primum poſt annos duodecim ulciſci voluiſſe, præ- ſertim cum Cruciati illi ad Nitram tumultuantes merito ſuo mulcta- ti fuerint , ut itaque quocunque falſo rumore Coſmam cauſain hanc didiciſſe potius confitendum ſit. Veriores expeditionis hujus cauſas ex Germanis ſcriptoribus edocemur : Annales Hildeshemenſes ad h. a. ajunt: Rex de Ungaria contra Regem (Henricum) conſpirare cœpit. Clarius vero hæc explicat Annaliſta Saxo ad eundem annum his ver- bis: Orta ſimultate inter Colomannum Regem Pannoniæ, germanum- que ejus vocabulo Almum, eo quod uterque ſibi potius regiam compete- re dignitatem jure gentis illius contenderet, ſpoliatus tam rebus, quam Ducatu . . . Almus Regem Heinricum adiit, & in auribus totius ſe- natus miſerias ſuas deplorans Romani Imperii magnificentiam in com- paſſionem & defensionem sui flectere curavit. Ergo Rex Heinricus Al- mi querelis motus, inſuper etiam quod Calomannus fines regni ſui ſcili- cet in locis maritimis (Dalmatiæ) invaſerit, Ungariam cum exercitu petiit. Henricus Rex obſides Poſoni- nium. Ex condicto igitur Henricus Rex atque Suatoplucus menſe Sep- tembri cum exercitibus ſuis in finibus Hungariæ juxta poſitis caſtris convenere, simulque ad obsidione cingendam urbem castrumque Po- ſen ſeu Poſonium (hodie Presburg) progreſſi ſunt. Henrico præcipuæ curæ fuit urbem arctiſſime omni commeatu intercludere, Suatopluci partes erant circumquaque regionem populari, hoftisque in auxilium urbis properaturi motus obſervare. Guidquid igitur a Moraviæ oris ad urben uſque Trentſchinium d) terrarum interjectum eſt, e dextro nempe littore Wagi fluminis ad ejusdem uſque oſtia, cum ſe in Danubium exonerat, ferro & igne miſere vaſtatum eſt. Quo in bel- lico furore Suatoplucus pro ingenita ſibi ferocia crebrius non tam he- ro- Pub. Chronol. c) Chronol. Geſchichte Böhmens. d) Coſmæ Freheriana editio corrupte hane urbem vocat Atrenemopolim , perperamque Freherus in margine Adrianopolim urbem Thra- Geſch. 4. Thl. ciæ interpretatus eft , quam etiam Schwartzius Commentator in Coſmam ſuſpicatur, IB. S. 127. ſed quid Thraciæ cum Vago flumine ? Coſmæ Codex Dresdenſis nodum diſſolvit , cum rectam vocis ſcriptionem Trencinopolim, ſeu arbem Trentſchin reſtituit.
80 ANNUS II08. ri neque ſcriptores Hungarici verbum unum. Doct. Pubitſchka , c) ut velificaret Coſmæ, eam Germanorum Cruciatorum internecionem ad Nitram (de qua Annaliſta Saxo ad annum 1096) huc trahit, præcipuo- que irritamento Henrico fuiſſe cenſet: ſed quandoquidem Coſmas unam ſolamque hanc expeditionis cauſam ſtatuit , quis credat Henricum ac- ta ſub ſuo patre primum poſt annos duodecim ulciſci voluiſſe, præ- ſertim cum Cruciati illi ad Nitram tumultuantes merito ſuo mulcta- ti fuerint , ut itaque quocunque falſo rumore Coſmam cauſain hanc didiciſſe potius confitendum ſit. Veriores expeditionis hujus cauſas ex Germanis ſcriptoribus edocemur : Annales Hildeshemenſes ad h. a. ajunt: Rex de Ungaria contra Regem (Henricum) conſpirare cœpit. Clarius vero hæc explicat Annaliſta Saxo ad eundem annum his ver- bis: Orta ſimultate inter Colomannum Regem Pannoniæ, germanum- que ejus vocabulo Almum, eo quod uterque ſibi potius regiam compete- re dignitatem jure gentis illius contenderet, ſpoliatus tam rebus, quam Ducatu . . . Almus Regem Heinricum adiit, & in auribus totius ſe- natus miſerias ſuas deplorans Romani Imperii magnificentiam in com- paſſionem & defensionem sui flectere curavit. Ergo Rex Heinricus Al- mi querelis motus, inſuper etiam quod Calomannus fines regni ſui ſcili- cet in locis maritimis (Dalmatiæ) invaſerit, Ungariam cum exercitu petiit. Henricus Rex obſides Poſoni- nium. Ex condicto igitur Henricus Rex atque Suatoplucus menſe Sep- tembri cum exercitibus ſuis in finibus Hungariæ juxta poſitis caſtris convenere, simulque ad obsidione cingendam urbem castrumque Po- ſen ſeu Poſonium (hodie Presburg) progreſſi ſunt. Henrico præcipuæ curæ fuit urbem arctiſſime omni commeatu intercludere, Suatopluci partes erant circumquaque regionem populari, hoftisque in auxilium urbis properaturi motus obſervare. Guidquid igitur a Moraviæ oris ad urben uſque Trentſchinium d) terrarum interjectum eſt, e dextro nempe littore Wagi fluminis ad ejusdem uſque oſtia, cum ſe in Danubium exonerat, ferro & igne miſere vaſtatum eſt. Quo in bel- lico furore Suatoplucus pro ingenita ſibi ferocia crebrius non tam he- ro- Pub. Chronol. c) Chronol. Geſchichte Böhmens. d) Coſmæ Freheriana editio corrupte hane urbem vocat Atrenemopolim , perperamque Freherus in margine Adrianopolim urbem Thra- Geſch. 4. Thl. ciæ interpretatus eft , quam etiam Schwartzius Commentator in Coſmam ſuſpicatur, IB. S. 127. ſed quid Thraciæ cum Vago flumine ? Coſmæ Codex Dresdenſis nodum diſſolvit , cum rectam vocis ſcriptionem Trencinopolim, ſeu arbem Trentſchin reſtituit.
Strana 81
81 SUATOPLUCI 2. rois quam tyranni facinora edidit , præcipue cum aliquando mille Co- lomanni inter paludes latitantes milites uno impetu obrutos captosque partim trucidari partim in furcas agi præcepit, nonniſi vita iis con- ceſſa, qui magno oblato pretio capita ſua redemiſſent, tam immiſe- ricors erat in omne exploratorum genus, quos præter veniæ prola- tionisque ſpem naribus truncari, oculisque privari fecit. Quidquid autem iſthic ſeu a Suatopluco ſeu Henrico actum est; in irritum reci- dit , ſoluta enim obſidione rebusque infectis uterque ad ſua rediit, ut Dodechinus ejusce temporis ſcriptor adnotavit: Henricus Rex, inquit, Pannoniam ingreditur, ubi ob infidelitatem quorundam Principum nihil memoria dignum ab eo agitur. Sed veroſimilior cauſa fuiſſe videtur, quod a Suatopluco neceſlitate quadam deſertus fuerit , qui reditum in Bohemiam maturare coactus, quod Borzivogius cum Polono exercitu in eam irruerit. Guod tantoopere in furorem exacuit Henrici ani- mum, ut teſte Coſma noſtro, Suatopluco inclamaverit: Niſi tuas in- jurias in Polonis ulciſcar, projecta alga ſemper vilior videar. Suatoplucus populatur Hun- gariam. Redit uterque infectis rebus. Non poterat non Suatoplucus, quouſque Borzivogius apud Bo- leslaum Polonum perſtabat, Principatui ſuo pacem ſecuritatemque polliceri, atque idcirco prudens cautusque, antequam Henricum in Hungariam ſecutus fuiſſet, de tutandis hac plaga finibus Bohe- miæ ſerio cogitavit limitaneaque caſtra & munimenta fortibus præ- ſidiis instruxit, ſummam rei ſe abſente Waczkoni & Mutinæ comittens, quibus ut parerent omnes in Bohemia, hique duo rei militaris præ- fecturam tenerent, præcepit. Boleslaus Poloniæ Dux de sociatis Sua. topluci armis certior redditus, ſimul a fœderato ſuo Hungariæ Rege Colomanno in auxilium adverſus Regis Germaniæ Suatoplucique vim vocatus, ipſe cum robore exercitus ſui in Hungariam feſtinavit, Bor- zivogio vero aliam non contemnendam militum tradens manum, ut Bohemiam infestaret, præcepit. Borzivogius igitur acriter fortiter- que tanquam pro aris & focis rem gesturus, non veritus eft præsidia- rium militem, qui ſe aure tenus in munitionibus ſuis defoderat, ocu- lueratque: e) vehementi enim impetu facto eos locis fuis exturbavit, denique Waczkonem & Mutinam cum ſuis omnibus copiis in fugam egit. L Borzivogius cum auxiliari- bus Polonieis copiis irrumpit in Bohemiam, fugat Waczko- nem & Muti- nam. e) Doct. Pubitſchka munitionem Kamenecz fuiſſe exiſtimat : at cum Suatoplucus postea Pub. Chronol. cum Mutina expoſtulet ex hac munitione noctu Swidnicium ad patruum ſuum Seſch. 4 Thl. proditione conceſſiſſe , conjicere fas eſt munitionem banc Swidnicio oppoſitam at- 1,B. S. 129, que ab eo loco non longe remotam fuiſſe.
81 SUATOPLUCI 2. rois quam tyranni facinora edidit , præcipue cum aliquando mille Co- lomanni inter paludes latitantes milites uno impetu obrutos captosque partim trucidari partim in furcas agi præcepit, nonniſi vita iis con- ceſſa, qui magno oblato pretio capita ſua redemiſſent, tam immiſe- ricors erat in omne exploratorum genus, quos præter veniæ prola- tionisque ſpem naribus truncari, oculisque privari fecit. Quidquid autem iſthic ſeu a Suatopluco ſeu Henrico actum est; in irritum reci- dit , ſoluta enim obſidione rebusque infectis uterque ad ſua rediit, ut Dodechinus ejusce temporis ſcriptor adnotavit: Henricus Rex, inquit, Pannoniam ingreditur, ubi ob infidelitatem quorundam Principum nihil memoria dignum ab eo agitur. Sed veroſimilior cauſa fuiſſe videtur, quod a Suatopluco neceſlitate quadam deſertus fuerit , qui reditum in Bohemiam maturare coactus, quod Borzivogius cum Polono exercitu in eam irruerit. Guod tantoopere in furorem exacuit Henrici ani- mum, ut teſte Coſma noſtro, Suatopluco inclamaverit: Niſi tuas in- jurias in Polonis ulciſcar, projecta alga ſemper vilior videar. Suatoplucus populatur Hun- gariam. Redit uterque infectis rebus. Non poterat non Suatoplucus, quouſque Borzivogius apud Bo- leslaum Polonum perſtabat, Principatui ſuo pacem ſecuritatemque polliceri, atque idcirco prudens cautusque, antequam Henricum in Hungariam ſecutus fuiſſet, de tutandis hac plaga finibus Bohe- miæ ſerio cogitavit limitaneaque caſtra & munimenta fortibus præ- ſidiis instruxit, ſummam rei ſe abſente Waczkoni & Mutinæ comittens, quibus ut parerent omnes in Bohemia, hique duo rei militaris præ- fecturam tenerent, præcepit. Boleslaus Poloniæ Dux de sociatis Sua. topluci armis certior redditus, ſimul a fœderato ſuo Hungariæ Rege Colomanno in auxilium adverſus Regis Germaniæ Suatoplucique vim vocatus, ipſe cum robore exercitus ſui in Hungariam feſtinavit, Bor- zivogio vero aliam non contemnendam militum tradens manum, ut Bohemiam infestaret, præcepit. Borzivogius igitur acriter fortiter- que tanquam pro aris & focis rem gesturus, non veritus eft præsidia- rium militem, qui ſe aure tenus in munitionibus ſuis defoderat, ocu- lueratque: e) vehementi enim impetu facto eos locis fuis exturbavit, denique Waczkonem & Mutinam cum ſuis omnibus copiis in fugam egit. L Borzivogius cum auxiliari- bus Polonieis copiis irrumpit in Bohemiam, fugat Waczko- nem & Muti- nam. e) Doct. Pubitſchka munitionem Kamenecz fuiſſe exiſtimat : at cum Suatoplucus postea Pub. Chronol. cum Mutina expoſtulet ex hac munitione noctu Swidnicium ad patruum ſuum Seſch. 4 Thl. proditione conceſſiſſe , conjicere fas eſt munitionem banc Swidnicio oppoſitam at- 1,B. S. 129, que ab eo loco non longe remotam fuiſſe.
Strana 82
82 Waczko Mu- tinam de per- fidia crimina- tur. Suatoplucus Wrſſoveciam gentem exſtir- pandam conſti- tuit. ANNUS 1108. egit. Animadverterat vero Waczko ſeu vere, ſeu invidioſe Mutinam ſub primum Borzivogii inſultum non omnes partes egregii belliducis expleviſſe ; neque ea, qua oportebat, animi viriumque dexteritate ge- neroſe fortiterque hoſti obstitiſſe : id ille in peſsimam partem pro clan- deſtinis cum Borzivogio initis conſiliis interpretatus, mox miſſo in Hun- gariam milite ſuo, Mutinam de perfidia Suatopluco criminari auſus eſt; atque ut erat meris verſutiis conſutus alium genio ſuo non abfimilem ſubornavit militem, qui ſe e caſtris Suatopluci transfugum fimularet, perſuaderetque Borzivogio adeſse jam præ foribus Suatoplucum ex Hungaria cum omni ſuo exercitu, paratumque craſtino ſole cum eo manus conſerere. Hæc cum homo mendaciſſimus jurisjurandi fide au- daciter firmaſſet, Borzivogius ſe tanti exercitus robori atque numero minime parem ratus, eadem nocte cum fuis in Poloniam regreſsus est. Acceſſit ad hanc invidioſam Waczkonis criminationem rumor & accuſatio, quæ perfidiam Mutinæ roboravit. Simulato nempe in ſilvas ferarum captandarum cauſa excurſu Mutinam noctu tranſiiſſe, clanculum ad patruum ſuum Nemoy Schwidnicium in Sileſiam , ibi- que hæc pernicioſa adverſus Suatoplucum conſilia procudiſſe. Guid a Principis alioquin ad iracundiam præcipiti animo expectandum erat, quam furiæ, diræ, fulmina, minæque attrociſſimorum ſuppliciorum? Exacuit furorem præteritarum Wrſſoveciarum perfidiarum memoria, exacuit Henrici Regis præſentis, obſidione ſua Poſonienſi detruſi, do- lor & inftigatio, qui ut Biographus Wigberti loquitur: ƒ ) Zuetipol- co conſuluit, ut omnes Primates, qui Werſovice dicebantur, decollaret. Non alia jam igitur menti Suatopluci inſederat ſententia, quam cum Mutina omne Wrsſovecium genus radicitus exſtirpandi, imo vehe- mens indignatio & vindictæ ardor expreſſit ei jusjurandui ad hanc tragicam ſcenam ludendam, quæ ceteris terrori eſſet. Sed quoniam complures ex gente Wrſſovecia in caſtris Hungaricis ſecuin morari non neſciret, ne quid ex confiliis suis per rimas ad eos efflueret, diſ- ſimulare tantiſper omnia, vultumque omnibus præbere hilarem con- stituit. Nec tamen res ita celari potuit, ut ne quidpiam ex comitatu ſuo Mutinæ amici ſobodorarentur. Ternis itaque Mutina iſtorum nun- ciis præmonitus est de periculo vitæ ſeu certe oculorum: at conſci- entia ſua fretus amicorum monita contempsit, atque pro deliramentis habuit, nec veritus est cum Waczkone perſonato amico ſuo, in oc- Mutina in oc- curſum Suato- pluci proficiſci- TET. cur- f) Vita Wigberti Groic. c. 10. §. 1. p.23.
82 Waczko Mu- tinam de per- fidia crimina- tur. Suatoplucus Wrſſoveciam gentem exſtir- pandam conſti- tuit. ANNUS 1108. egit. Animadverterat vero Waczko ſeu vere, ſeu invidioſe Mutinam ſub primum Borzivogii inſultum non omnes partes egregii belliducis expleviſſe ; neque ea, qua oportebat, animi viriumque dexteritate ge- neroſe fortiterque hoſti obstitiſſe : id ille in peſsimam partem pro clan- deſtinis cum Borzivogio initis conſiliis interpretatus, mox miſſo in Hun- gariam milite ſuo, Mutinam de perfidia Suatopluco criminari auſus eſt; atque ut erat meris verſutiis conſutus alium genio ſuo non abfimilem ſubornavit militem, qui ſe e caſtris Suatopluci transfugum fimularet, perſuaderetque Borzivogio adeſse jam præ foribus Suatoplucum ex Hungaria cum omni ſuo exercitu, paratumque craſtino ſole cum eo manus conſerere. Hæc cum homo mendaciſſimus jurisjurandi fide au- daciter firmaſſet, Borzivogius ſe tanti exercitus robori atque numero minime parem ratus, eadem nocte cum fuis in Poloniam regreſsus est. Acceſſit ad hanc invidioſam Waczkonis criminationem rumor & accuſatio, quæ perfidiam Mutinæ roboravit. Simulato nempe in ſilvas ferarum captandarum cauſa excurſu Mutinam noctu tranſiiſſe, clanculum ad patruum ſuum Nemoy Schwidnicium in Sileſiam , ibi- que hæc pernicioſa adverſus Suatoplucum conſilia procudiſſe. Guid a Principis alioquin ad iracundiam præcipiti animo expectandum erat, quam furiæ, diræ, fulmina, minæque attrociſſimorum ſuppliciorum? Exacuit furorem præteritarum Wrſſoveciarum perfidiarum memoria, exacuit Henrici Regis præſentis, obſidione ſua Poſonienſi detruſi, do- lor & inftigatio, qui ut Biographus Wigberti loquitur: ƒ ) Zuetipol- co conſuluit, ut omnes Primates, qui Werſovice dicebantur, decollaret. Non alia jam igitur menti Suatopluci inſederat ſententia, quam cum Mutina omne Wrsſovecium genus radicitus exſtirpandi, imo vehe- mens indignatio & vindictæ ardor expreſſit ei jusjurandui ad hanc tragicam ſcenam ludendam, quæ ceteris terrori eſſet. Sed quoniam complures ex gente Wrſſovecia in caſtris Hungaricis ſecuin morari non neſciret, ne quid ex confiliis suis per rimas ad eos efflueret, diſ- ſimulare tantiſper omnia, vultumque omnibus præbere hilarem con- stituit. Nec tamen res ita celari potuit, ut ne quidpiam ex comitatu ſuo Mutinæ amici ſobodorarentur. Ternis itaque Mutina iſtorum nun- ciis præmonitus est de periculo vitæ ſeu certe oculorum: at conſci- entia ſua fretus amicorum monita contempsit, atque pro deliramentis habuit, nec veritus est cum Waczkone perſonato amico ſuo, in oc- Mutina in oc- curſum Suato- pluci proficiſci- TET. cur- f) Vita Wigberti Groic. c. 10. §. 1. p.23.
Strana 83
SUATOPLUCI 2. 83 curſum Principis ſui ex Hungaria redeuntis properare, quem in in- greſſu Bohemiæ prope Litomiſslium g) nihil vultu, nihil geftu a priore mutatum offendit, ſalutavit, atque eandem mentis ſerenitatem simulan- tem in castrum Wratislai, b) ubi eum pernoctare contigit, comitatus est. Hic Suatoplucus orto fole omnes, quiqui aderant, Optimates in ſenatum evocat, quos cum collectos intellexit, & ipſe locum ſcintillan- tibus oculis ingreſſus , medius ſcamno fornaci appoſito inſedit, i) Mu- tinamque torve intuitus recrudeſcente ira in modum orationis Philip- picæ in eum invectus omnem ſuperiorum temporum Wrſſovecinæ gentis perfidiam ex ordine recitare, atque cum eo expostulare cœpit: ab ea nempe Jaromirum atavum ſuum in monte Veliz ſagittis impe- titum fuiſſe, ab ipſo Mutina ejusque fratre Boſey Brzetislaum, æter- nis faſtis dignum Principem nihilque tale merenten, per infidias in- terfectum, utriusque verſutiis & irritamentis ſe ipſum captum, im- pulſumque ad vim Borzivogio inferendam, mitiſſimique animi patru- um ſuum ſolio deturbandum, quem ingrati hi duo cuculi prius nutu ſuo adeo circumegiſſent, ut non dubitaverit majeſtatis ſuæ infignia eo- rum pedibus ſubjicere. Sermone dein ad conſcriptos patres converſo ob præreptum Borzivogio Principatum ſe ſe peccaſſe, angi, & dole- re , neque doloris memoriam , dum victurus eſſet , poſiturum palam, minus tamen ex animo, profeſfus eſt. Sed ut jam novum ſcelus Mu- tinæ, hucuſque tectum, totius ſenatus judicio ſententiisque ſubjiceret, in memoriam eis revocavit ſummum beneficii genus, quo eum in Hun- garicam expeditionem profecturus ornaviſſet, vicariamque per Bohe- miam poteſtatem ei credidiſſet, at ſcelestiſſimum hunc patriæ prodito- L 2 Suatoplucus cum cо oтnem- Wrſſovecio- rum perfidiam expoſtulat. rem g) Freherianus codex Coſmæ locum hunc perperam vocat oppidum Luconis, ex quo doct, Pubitſchka oppidum Lukam ad Landſcronam facit. Sed non tam indiligentem eſſe oportuit , ut ne Coſmæ codicem Dresdenſem , aut ſuum Manuſcriptum inſpiceret : ſane in his uti & aliis emendatioribus Coſmæ exemplaribus rite vocem Lutomisl repe- riſſet. h) Rurſum in Geographia Bohemica quidpiam novi , cum idem doct. Vir rudera hujus caſtri non longe a nova arce Litomiſsliensi reponit. Crebrius jam de iſto caſtro, a quo integra provincia olim nomen habebat , in prioribus Partibus Anualium noſtrorum diſſeruimus, rudera vero illius quærenda funt in pago hujus nominis Wratislaw hodie ſuperſtite ad Altomautam. i) Verba Coſmæ ſunt : in- trans ſtubam ſedit in medio ſuper truncum fornacis. Idem doct. Vir ſtubam inter- pretatur per cauponam (Gaſthaus) cum tamen res in palatio caſtri acta ſit , & ex Gloſſatiis medii ævi certum fit vocem ſtubam hypocaſtum ſeu conclave calefactum no- taſſe. Truncum vero fornacis per truncum arboris (Kſotz) explicat , cum medio ævo truncus etiam ſedile , ſcamnum, pedem ſeu baſím foruacis ad ſedendum expor- rectam notarit. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 131. Idem ibidem S. 132. Idem ibidem.
SUATOPLUCI 2. 83 curſum Principis ſui ex Hungaria redeuntis properare, quem in in- greſſu Bohemiæ prope Litomiſslium g) nihil vultu, nihil geftu a priore mutatum offendit, ſalutavit, atque eandem mentis ſerenitatem simulan- tem in castrum Wratislai, b) ubi eum pernoctare contigit, comitatus est. Hic Suatoplucus orto fole omnes, quiqui aderant, Optimates in ſenatum evocat, quos cum collectos intellexit, & ipſe locum ſcintillan- tibus oculis ingreſſus , medius ſcamno fornaci appoſito inſedit, i) Mu- tinamque torve intuitus recrudeſcente ira in modum orationis Philip- picæ in eum invectus omnem ſuperiorum temporum Wrſſovecinæ gentis perfidiam ex ordine recitare, atque cum eo expostulare cœpit: ab ea nempe Jaromirum atavum ſuum in monte Veliz ſagittis impe- titum fuiſſe, ab ipſo Mutina ejusque fratre Boſey Brzetislaum, æter- nis faſtis dignum Principem nihilque tale merenten, per infidias in- terfectum, utriusque verſutiis & irritamentis ſe ipſum captum, im- pulſumque ad vim Borzivogio inferendam, mitiſſimique animi patru- um ſuum ſolio deturbandum, quem ingrati hi duo cuculi prius nutu ſuo adeo circumegiſſent, ut non dubitaverit majeſtatis ſuæ infignia eo- rum pedibus ſubjicere. Sermone dein ad conſcriptos patres converſo ob præreptum Borzivogio Principatum ſe ſe peccaſſe, angi, & dole- re , neque doloris memoriam , dum victurus eſſet , poſiturum palam, minus tamen ex animo, profeſfus eſt. Sed ut jam novum ſcelus Mu- tinæ, hucuſque tectum, totius ſenatus judicio ſententiisque ſubjiceret, in memoriam eis revocavit ſummum beneficii genus, quo eum in Hun- garicam expeditionem profecturus ornaviſſet, vicariamque per Bohe- miam poteſtatem ei credidiſſet, at ſcelestiſſimum hunc patriæ prodito- L 2 Suatoplucus cum cо oтnem- Wrſſovecio- rum perfidiam expoſtulat. rem g) Freherianus codex Coſmæ locum hunc perperam vocat oppidum Luconis, ex quo doct, Pubitſchka oppidum Lukam ad Landſcronam facit. Sed non tam indiligentem eſſe oportuit , ut ne Coſmæ codicem Dresdenſem , aut ſuum Manuſcriptum inſpiceret : ſane in his uti & aliis emendatioribus Coſmæ exemplaribus rite vocem Lutomisl repe- riſſet. h) Rurſum in Geographia Bohemica quidpiam novi , cum idem doct. Vir rudera hujus caſtri non longe a nova arce Litomiſsliensi reponit. Crebrius jam de iſto caſtro, a quo integra provincia olim nomen habebat , in prioribus Partibus Anualium noſtrorum diſſeruimus, rudera vero illius quærenda funt in pago hujus nominis Wratislaw hodie ſuperſtite ad Altomautam. i) Verba Coſmæ ſunt : in- trans ſtubam ſedit in medio ſuper truncum fornacis. Idem doct. Vir ſtubam inter- pretatur per cauponam (Gaſthaus) cum tamen res in palatio caſtri acta ſit , & ex Gloſſatiis medii ævi certum fit vocem ſtubam hypocaſtum ſeu conclave calefactum no- taſſe. Truncum vero fornacis per truncum arboris (Kſotz) explicat , cum medio ævo truncus etiam ſedile , ſcamnum, pedem ſeu baſím foruacis ad ſedendum expor- rectam notarit. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 131. Idem ibidem S. 132. Idem ibidem.
Strana 84
Mutina capite plectitur. In univerſum Wrſſoveciorum genus laniena exercciur. ANNUS 1108. rem clandeſtinis fraudibus conluſiſſe cum hoſte, ſimulata venatione noc- tu in Sileſiam Schwidnicium tranſiiſſe, ibique cum patruo ſuo Nemoy, cum Borzivogio , Polonisque occultis conſiliis egiſſe, ut obruerentur, quin verius traderentur munitiones ſuæ limitaneæ, ipſeque ſolio deji- ceretur. Obſtupefacti omnes, tantique ſceleris atrocitatem execrati magis magisque irritatum Principis animum ad ſupplicium expeten- dum incenderunt. Habito jam Suatoplucus ſenatus conſenſu ſuffra- gioque e conſilio egreſſus lictori, prius præceptis ſuis imbuto, fignum dat : is præter moram in Mutinam irruit, jugulum præbere jubet, at- que ad tertium uſque ictum immotum perstantem in corona patrum capite truncat. A Mutina ad alios hujus gentis ſurculos tranfitum eſt: in eodem enim concilii loco Vnislao, Damaſſæ & duobus filiis Mutinæ injecta vincula. k) Neuſſe vero, non quidem Wrſſovecio ſanguine prognatus, ſed familiaris intimusque Mutinæ a conſiliis, velut e specula venturam in ſe tempestatem præeſentiens tempori ſe ſubdu- xit, jamque extra urbis muros inter arbuſta latibulum quæfivit, cum rubro funicæ colore proditus extemplo oculis verendisque privatus eſt. Sed needum lanienæ modus, quæ prope in Siculas veſperas de- flexit: Suatoplucus enim vindicta ardens & iracundia furens edicto ca- vet, ut nulla interpofîta mora univerſum virile Wrſſovecium genus, omni ætatis ratione poſthabita , neci detur, illo etiam ad circumfuſam Comitum Coronam propoſito præmiorum illicio : Qui non abhorret mea complere juſſa, dabitur ei craſſa auri maſſa; qui autem Boſey & ejus filium interficiet, centuplum accipiet, & hereditatem illorum poſſi- debit. 1) Mox incredibilis adſtantium omnium concitatio, diſcurſatio, feſtinatioque equos ſuos inquirentium infilientiumque. Nec ipſi ex Optimatum ordine Wacula , Hermannus & Kyraſſa erubuere curſum ad perdendum Boſejum præcipitare, alii ad alias provincias, plagasque evagati tanquam rabidi lupi ſanguinis humani fitibundi omnium pene oppidorum, pagorumque domos excuffere. Morabatur per eos dies Boſejus Libicii in prædio ſuo m) tragodiæque iſtius penitus ignarus pran- 84 k) Hagecius, neſcio quo fonte, Vnislaum & Damaſſam filios demortui Borzik facit, alte- ri vero filiorum Mutinæ nomen Samorod , alteri Libomir impertit. I) Coſmas ad h. a. m) Res animadverſione digna: in ipſo natali ſolo & patrimonio S. Adalber- ti Libicii hoc dirum fatum eveniſſe Wrſſoveciis , quo loco ipſis authoribus anno 996 quinque fratres hujus Sancti interfecti fuere , ut conjicere fas ſit poſt hanc cladem Wrſſovecios Libitium quoquo demum jure aut potius fraude ſibi vendicaſſe.
Mutina capite plectitur. In univerſum Wrſſoveciorum genus laniena exercciur. ANNUS 1108. rem clandeſtinis fraudibus conluſiſſe cum hoſte, ſimulata venatione noc- tu in Sileſiam Schwidnicium tranſiiſſe, ibique cum patruo ſuo Nemoy, cum Borzivogio , Polonisque occultis conſiliis egiſſe, ut obruerentur, quin verius traderentur munitiones ſuæ limitaneæ, ipſeque ſolio deji- ceretur. Obſtupefacti omnes, tantique ſceleris atrocitatem execrati magis magisque irritatum Principis animum ad ſupplicium expeten- dum incenderunt. Habito jam Suatoplucus ſenatus conſenſu ſuffra- gioque e conſilio egreſſus lictori, prius præceptis ſuis imbuto, fignum dat : is præter moram in Mutinam irruit, jugulum præbere jubet, at- que ad tertium uſque ictum immotum perstantem in corona patrum capite truncat. A Mutina ad alios hujus gentis ſurculos tranfitum eſt: in eodem enim concilii loco Vnislao, Damaſſæ & duobus filiis Mutinæ injecta vincula. k) Neuſſe vero, non quidem Wrſſovecio ſanguine prognatus, ſed familiaris intimusque Mutinæ a conſiliis, velut e specula venturam in ſe tempestatem præeſentiens tempori ſe ſubdu- xit, jamque extra urbis muros inter arbuſta latibulum quæfivit, cum rubro funicæ colore proditus extemplo oculis verendisque privatus eſt. Sed needum lanienæ modus, quæ prope in Siculas veſperas de- flexit: Suatoplucus enim vindicta ardens & iracundia furens edicto ca- vet, ut nulla interpofîta mora univerſum virile Wrſſovecium genus, omni ætatis ratione poſthabita , neci detur, illo etiam ad circumfuſam Comitum Coronam propoſito præmiorum illicio : Qui non abhorret mea complere juſſa, dabitur ei craſſa auri maſſa; qui autem Boſey & ejus filium interficiet, centuplum accipiet, & hereditatem illorum poſſi- debit. 1) Mox incredibilis adſtantium omnium concitatio, diſcurſatio, feſtinatioque equos ſuos inquirentium infilientiumque. Nec ipſi ex Optimatum ordine Wacula , Hermannus & Kyraſſa erubuere curſum ad perdendum Boſejum præcipitare, alii ad alias provincias, plagasque evagati tanquam rabidi lupi ſanguinis humani fitibundi omnium pene oppidorum, pagorumque domos excuffere. Morabatur per eos dies Boſejus Libicii in prædio ſuo m) tragodiæque iſtius penitus ignarus pran- 84 k) Hagecius, neſcio quo fonte, Vnislaum & Damaſſam filios demortui Borzik facit, alte- ri vero filiorum Mutinæ nomen Samorod , alteri Libomir impertit. I) Coſmas ad h. a. m) Res animadverſione digna: in ipſo natali ſolo & patrimonio S. Adalber- ti Libicii hoc dirum fatum eveniſſe Wrſſoveciis , quo loco ipſis authoribus anno 996 quinque fratres hujus Sancti interfecti fuere , ut conjicere fas ſit poſt hanc cladem Wrſſovecios Libitium quoquo demum jure aut potius fraude ſibi vendicaſſe.
Strana 85
SUATOPLUCI 2. 85 prandio ſe cum conjuge ſua filioque reficere parabat, cum quispiam e clientulis fuis armatos equites præter ordinem citato curſu advolare eminus conspiciens, ejusce rei dominum certiorem reddit, ad quem Boſejus: pateat, inquit, hoſpitibus aditus, profecto noſtri funt ab Hun- garica expeditione reduces. Dixit, & jam jam ſtricto mucrone in tri- clinium irrumpens Kyraſſa: Habeo te, exclamavit, mortalium perdi- tiſſime, qui ipſo quadrageſimæ tempore cognatum meum Thomam præter meritum e medio ſuſtuliſti, jam nunc te cognatis manibus in- ferias dabo, rectaque in Boſejuim ferebatur; tum vero profiliens filius Borutus, ac fuum pro patre pectus ſubjiciens, fine tumultu, fine ar- mis rem peragi orabat, cedere ſe, & ultro in captivitatem ituros, si Principis voluntas ferat. At truculentus percuſfor demerſum capulo tenus in latus filii mucronem ſubito in inermem patrem convertit, pa- tremque & filium uno pene momento humi ſternit. Caſtrum dein, infeliciumque opes a graffatoribus iftis fic direptæ, ut involvendis cæ- ſorum corporibus lintea defuerint : itaque ſeminudi in foſſam ſine ho- nore VI. Calendas Novembris abjecti. Non abſimili ferocia ſævitum locis aliis, quibus hi in medio foro beſtiarum ritu trucidati, iſti in plateis inopine obruti, illi in domibus jugulati, alii denique in mon- tem Petrinum educti capitis ſupplicium tulerunt, Boſej Wrſſove- cii filiique cæ- des. Non magis vero horrificum & triſtius ad omnium lacrymas ex- hibitum ſpectaculum, atque in duobus pueris Mutinæ filiis ipſa ve- nustate venustioribus: eos, uti Coſmas se oculatum teftem perhibet, carnifex a complexu matris avulſos, conjectosque ſub brachia quaſi hæ- dillos ad fupplicii locum deportabat: qui quia plorantes reluctabantur, matremque inclamabant, impatiens vagitus carnifex cultro utrique jugu- um trajecit, ac porro cruentos palpitantesque præter omnium ora tulit, quæ tragica ſcena, barbaraque feritas tantum perſtrinxit multitudinis oculos, ut averſo vultu & pede, ultro citroque præceps dilapſa fit. Atque hoc fuit tertium Wrſſoveciæ domus ſupplicium, quod S. Adalbertum vaticinatum fuiſſe jam ante octoginta amplius annos prædixit Jaromi- rus Dux.n) Quantus autem hominum numerus hac laniena perierit, ſe Coſmas non comperiſſe ait: Dodechinus ejusce ſæculi ſcriptor exterus perhibet; Bohemorum fere ad tria millia virorum a proprio Duce ne- catos fuiſſe. o) Illud ſine dubio eſt: paucos admodum ex numeroſiſ- ſi- n) Vide Annalium nostrorum Partem V. ad annum 1037. o) Ad h. a. apud Pisto- rium T. I. p. 466. Tragicues ſpectaculum fi- liorum Muti- æ.
SUATOPLUCI 2. 85 prandio ſe cum conjuge ſua filioque reficere parabat, cum quispiam e clientulis fuis armatos equites præter ordinem citato curſu advolare eminus conspiciens, ejusce rei dominum certiorem reddit, ad quem Boſejus: pateat, inquit, hoſpitibus aditus, profecto noſtri funt ab Hun- garica expeditione reduces. Dixit, & jam jam ſtricto mucrone in tri- clinium irrumpens Kyraſſa: Habeo te, exclamavit, mortalium perdi- tiſſime, qui ipſo quadrageſimæ tempore cognatum meum Thomam præter meritum e medio ſuſtuliſti, jam nunc te cognatis manibus in- ferias dabo, rectaque in Boſejuim ferebatur; tum vero profiliens filius Borutus, ac fuum pro patre pectus ſubjiciens, fine tumultu, fine ar- mis rem peragi orabat, cedere ſe, & ultro in captivitatem ituros, si Principis voluntas ferat. At truculentus percuſfor demerſum capulo tenus in latus filii mucronem ſubito in inermem patrem convertit, pa- tremque & filium uno pene momento humi ſternit. Caſtrum dein, infeliciumque opes a graffatoribus iftis fic direptæ, ut involvendis cæ- ſorum corporibus lintea defuerint : itaque ſeminudi in foſſam ſine ho- nore VI. Calendas Novembris abjecti. Non abſimili ferocia ſævitum locis aliis, quibus hi in medio foro beſtiarum ritu trucidati, iſti in plateis inopine obruti, illi in domibus jugulati, alii denique in mon- tem Petrinum educti capitis ſupplicium tulerunt, Boſej Wrſſove- cii filiique cæ- des. Non magis vero horrificum & triſtius ad omnium lacrymas ex- hibitum ſpectaculum, atque in duobus pueris Mutinæ filiis ipſa ve- nustate venustioribus: eos, uti Coſmas se oculatum teftem perhibet, carnifex a complexu matris avulſos, conjectosque ſub brachia quaſi hæ- dillos ad fupplicii locum deportabat: qui quia plorantes reluctabantur, matremque inclamabant, impatiens vagitus carnifex cultro utrique jugu- um trajecit, ac porro cruentos palpitantesque præter omnium ora tulit, quæ tragica ſcena, barbaraque feritas tantum perſtrinxit multitudinis oculos, ut averſo vultu & pede, ultro citroque præceps dilapſa fit. Atque hoc fuit tertium Wrſſoveciæ domus ſupplicium, quod S. Adalbertum vaticinatum fuiſſe jam ante octoginta amplius annos prædixit Jaromi- rus Dux.n) Quantus autem hominum numerus hac laniena perierit, ſe Coſmas non comperiſſe ait: Dodechinus ejusce ſæculi ſcriptor exterus perhibet; Bohemorum fere ad tria millia virorum a proprio Duce ne- catos fuiſſe. o) Illud ſine dubio eſt: paucos admodum ex numeroſiſ- ſi- n) Vide Annalium nostrorum Partem V. ad annum 1037. o) Ad h. a. apud Pisto- rium T. I. p. 466. Tragicues ſpectaculum fi- liorum Muti- æ.
Strana 86
86 ANNUS 1108. Colomannus Rex Hungari� populatur Mo- raviam. Suatoplucus amittit ocu- lume fima hac gente in Poloniam, p) nonnullos etiam ad Hungaros fuga eva- ſiſſe, a quorum uno tamen Suatoplucus omni ea cæde ſibi cavere non potuit, quo minus anno ſequente occideretur. Guin & hoc ipſo anno non multis diebus poſt exciſos Wrſſove- ciis oculos ipſe Suatoplucus ſiniſtri oculi ſupplicium divinitus tulit. Non poterat Colomanni Regis Hungariæ stomachus nupernam terra- rum ſuarum populationem, ac cumprimis indignam in ſuos exercitam ſævitiem concoquere, qui perpetuo meram bilem ultionemque eruc- tabat. Igitur ipſa hyeme tumultuario collecto exercitu inopinos Mo- ravos obruit, omnem longe lateque regionem rapinis, incendiis, cap- tivitatibus, cædibusque peſſumdedit. Tantis latrocinationibus reme- dium allaturus Suatoplucus & ipſe propere excitis Moravicis Bohemi- cisque legionibus in Moraviam verius volavit, quaim progreffus, cum- que hoftem ſub filva deliteſcentem prima luce ex improviſo opprime- re vellet, faltum præcipitante jam die ingreſfus, atque deinceps per tenebras iter molitus in prominentem præcifumque arboris ramum tanta impegit vehementia, ut perfoſſa pupilla ſurculus haud aliter at- que cum oculo ipſo erui evellique poſſet. Quanto dolore ſeminex equo lapfus Princeps ex filva elatus eft,q) fimulque omnis exercitus consternatione rerumque perturbatione confufus ad pridie Idus No- vembris diſſolutus, atque ad ſua rediit. Ad hoc uſque tempus communis fuit ſcriptorum patriorum per- ſuaſio & aſſertum, Cladrubium Ordinis S. Benedicti cœnobium hodie in provincia Plſnenſî ſuperstes, doctrinæ cumprimis regularisque diſci- plinæ laude florens , nonniſi anno 1115 ſub Wladislai Principatu atque ab ipſo hoc Wladislao Suatopluci ſucceſſore cœptum fundatumque fuiſſe. Sed jam altius monaſterii iſtius initia repetenda eſſe edocemur ex Manuſcriptis veteribus, quæ in lucem protracta in Tomis nostris Monumentorum Bohemiæ publicavimus. Et quidem ex Neplachone ejusdem Ordinis Abbate Oppatovicensi T. IV. p. 103 non modo an- num præſentem cœpti hujus monaſterii, ſed ipſum etiam Suatoplu- cum p) Dlugoſſus ad h. a ait illos abrogato vetere nomine Ravitarum cognomentum ſorti- tos , contra Hagecius ad an. 1109 vult eos Toporos appellatos. q) Dalimilus c. 57 Chrudimium, Peſſina in Marte Moraviæ Olomucium devectum, ifthicque ſanatum dicit. Sed Hungaris adhuc Moraviam infeſtantibus haud credibile eft Olomucium devectum.
86 ANNUS 1108. Colomannus Rex Hungari� populatur Mo- raviam. Suatoplucus amittit ocu- lume fima hac gente in Poloniam, p) nonnullos etiam ad Hungaros fuga eva- ſiſſe, a quorum uno tamen Suatoplucus omni ea cæde ſibi cavere non potuit, quo minus anno ſequente occideretur. Guin & hoc ipſo anno non multis diebus poſt exciſos Wrſſove- ciis oculos ipſe Suatoplucus ſiniſtri oculi ſupplicium divinitus tulit. Non poterat Colomanni Regis Hungariæ stomachus nupernam terra- rum ſuarum populationem, ac cumprimis indignam in ſuos exercitam ſævitiem concoquere, qui perpetuo meram bilem ultionemque eruc- tabat. Igitur ipſa hyeme tumultuario collecto exercitu inopinos Mo- ravos obruit, omnem longe lateque regionem rapinis, incendiis, cap- tivitatibus, cædibusque peſſumdedit. Tantis latrocinationibus reme- dium allaturus Suatoplucus & ipſe propere excitis Moravicis Bohemi- cisque legionibus in Moraviam verius volavit, quaim progreffus, cum- que hoftem ſub filva deliteſcentem prima luce ex improviſo opprime- re vellet, faltum præcipitante jam die ingreſfus, atque deinceps per tenebras iter molitus in prominentem præcifumque arboris ramum tanta impegit vehementia, ut perfoſſa pupilla ſurculus haud aliter at- que cum oculo ipſo erui evellique poſſet. Quanto dolore ſeminex equo lapfus Princeps ex filva elatus eft,q) fimulque omnis exercitus consternatione rerumque perturbatione confufus ad pridie Idus No- vembris diſſolutus, atque ad ſua rediit. Ad hoc uſque tempus communis fuit ſcriptorum patriorum per- ſuaſio & aſſertum, Cladrubium Ordinis S. Benedicti cœnobium hodie in provincia Plſnenſî ſuperstes, doctrinæ cumprimis regularisque diſci- plinæ laude florens , nonniſi anno 1115 ſub Wladislai Principatu atque ab ipſo hoc Wladislao Suatopluci ſucceſſore cœptum fundatumque fuiſſe. Sed jam altius monaſterii iſtius initia repetenda eſſe edocemur ex Manuſcriptis veteribus, quæ in lucem protracta in Tomis nostris Monumentorum Bohemiæ publicavimus. Et quidem ex Neplachone ejusdem Ordinis Abbate Oppatovicensi T. IV. p. 103 non modo an- num præſentem cœpti hujus monaſterii, ſed ipſum etiam Suatoplu- cum p) Dlugoſſus ad h. a ait illos abrogato vetere nomine Ravitarum cognomentum ſorti- tos , contra Hagecius ad an. 1109 vult eos Toporos appellatos. q) Dalimilus c. 57 Chrudimium, Peſſina in Marte Moraviæ Olomucium devectum, ifthicque ſanatum dicit. Sed Hungaris adhuc Moraviam infeſtantibus haud credibile eft Olomucium devectum.
Strana 87
SUATOPLUCI 2. cum Ducem fundatorem diſcimus, ita enim iſthic legitur : Anno MCVIII. Suatopluk Dux fundat ordinem noſtrum in Kladrub, quod Wladislaus ditavit. Id ipſum confirmat vetus ſeries Ducum & Regum Bohemiæ Tomo III. p. 34 , quæ morti Suatopluci hæc verba ſubjun- git : Hic fundavit monaſterium in Cladrub. Maxime autem id confir- mant Annales Zwifaltenſes , qui dum anno 1115 narrant Monachos Be- nedictinos Zwifalta Cladrubium evocatos, non diffitentur, ut ſuo loco videbimus, jam prius iſthic gentis Bohemicæ alumnos exſtitiſſe, qui- buscum in unum aſceterium coaluerunt. At vero cum anno præſen- te Suatoplucum meris bellis, & laniena ſua Wrſſovecia diſtentum mo- naſterii hujus initia jeciſſe perhibeat Neplacho, veroſimile eſt eum ex- ſpirante plane hoc anno poſt amiſſum oculum, ſubque ſanatione tam periculosi vulneris conſcientiæ stimulis actum, Deuim placare & hoc pio opere peſſima facinora ſua redimere voluiſſe. Id extra dubium ftatui debet: cum Suatoplucus jam anno ſequente in Polonia occiſus fuerit, eum fundationem hanc non perfeciſſe, ut penitus ad Manlii accedam ſententiam, r) qui ait monaſterium hoc a Suatopluco nonniſi inchoatum fuiſſe. Neque vero in inftrumento fundationis poſtea anno 1115 a Wladislao ſucceſſore erecto aliqua fit mentio donationum a Sua- topluco factarum, quod qua ratione evenire potuerit, edicam, quod ſentio: ſcilicet quæquæ demum Suatoplucus in dotem monaſterii hu- jus dederat, designaveratque, cum nullis adhuc roborata fuerint ta- bulis, inopina illius morte intercepta funt, ut dein ab arbitrio Wla- dislai ſucceſſoris steterit ea ſeu confirmare, ſeu antiquare & reſcindere. Indulgentiæ igitur munificentiæque unius Wladislai deferendum est, quod fundationem a Suatopluco cœptam non turbaverit, everteritque, quam imo dein anno 1115 numero Religioſorum & prædiis ſuo ære emptis mirum quantum auxit: quidquid autem dedit, merito ſuum esse dicere potuit, cum hactenus Cladrubienſes nihil chartis tabulis- que roboratum a Suatopluco acceperint. Atque id est, quod Wladis- laus paſſim, etiam ab antiquioribus ſcriptoribus, primus conditor fun- datorque cœnobii Cladrubienfis creditus fit: cum vero propter exe- crandam tyrannidem nomen & imperium Suatopluci non modo ſæcu- lo illi inviſum, ſed etiam poſteritati exoſum fieri cœperit, conjectura non vana capitur vel ipſos Cladrubienſes Religioſos memoriam illius obliterari optaſſe, atque admiſos; inde denique eveniſſe, ut hodie in archivo iſtius monaſterii nec veſtigium ſuperſit Suatopluci nominis, Suatoplucus fundat monaſ- terium Cladru. benſe. 87 imo r) In Hiſt. Luſac. 1. 3. c. 20.
SUATOPLUCI 2. cum Ducem fundatorem diſcimus, ita enim iſthic legitur : Anno MCVIII. Suatopluk Dux fundat ordinem noſtrum in Kladrub, quod Wladislaus ditavit. Id ipſum confirmat vetus ſeries Ducum & Regum Bohemiæ Tomo III. p. 34 , quæ morti Suatopluci hæc verba ſubjun- git : Hic fundavit monaſterium in Cladrub. Maxime autem id confir- mant Annales Zwifaltenſes , qui dum anno 1115 narrant Monachos Be- nedictinos Zwifalta Cladrubium evocatos, non diffitentur, ut ſuo loco videbimus, jam prius iſthic gentis Bohemicæ alumnos exſtitiſſe, qui- buscum in unum aſceterium coaluerunt. At vero cum anno præſen- te Suatoplucum meris bellis, & laniena ſua Wrſſovecia diſtentum mo- naſterii hujus initia jeciſſe perhibeat Neplacho, veroſimile eſt eum ex- ſpirante plane hoc anno poſt amiſſum oculum, ſubque ſanatione tam periculosi vulneris conſcientiæ stimulis actum, Deuim placare & hoc pio opere peſſima facinora ſua redimere voluiſſe. Id extra dubium ftatui debet: cum Suatoplucus jam anno ſequente in Polonia occiſus fuerit, eum fundationem hanc non perfeciſſe, ut penitus ad Manlii accedam ſententiam, r) qui ait monaſterium hoc a Suatopluco nonniſi inchoatum fuiſſe. Neque vero in inftrumento fundationis poſtea anno 1115 a Wladislao ſucceſſore erecto aliqua fit mentio donationum a Sua- topluco factarum, quod qua ratione evenire potuerit, edicam, quod ſentio: ſcilicet quæquæ demum Suatoplucus in dotem monaſterii hu- jus dederat, designaveratque, cum nullis adhuc roborata fuerint ta- bulis, inopina illius morte intercepta funt, ut dein ab arbitrio Wla- dislai ſucceſſoris steterit ea ſeu confirmare, ſeu antiquare & reſcindere. Indulgentiæ igitur munificentiæque unius Wladislai deferendum est, quod fundationem a Suatopluco cœptam non turbaverit, everteritque, quam imo dein anno 1115 numero Religioſorum & prædiis ſuo ære emptis mirum quantum auxit: quidquid autem dedit, merito ſuum esse dicere potuit, cum hactenus Cladrubienſes nihil chartis tabulis- que roboratum a Suatopluco acceperint. Atque id est, quod Wladis- laus paſſim, etiam ab antiquioribus ſcriptoribus, primus conditor fun- datorque cœnobii Cladrubienfis creditus fit: cum vero propter exe- crandam tyrannidem nomen & imperium Suatopluci non modo ſæcu- lo illi inviſum, ſed etiam poſteritati exoſum fieri cœperit, conjectura non vana capitur vel ipſos Cladrubienſes Religioſos memoriam illius obliterari optaſſe, atque admiſos; inde denique eveniſſe, ut hodie in archivo iſtius monaſterii nec veſtigium ſuperſit Suatopluci nominis, Suatoplucus fundat monaſ- terium Cladru. benſe. 87 imo r) In Hiſt. Luſac. 1. 3. c. 20.
Strana 88
88 ANNUS 1108. imo non ita pridem in noviter conſtructa eccleſia, quæ mole & elegantia cum primis Bohemiæ bafilicis certat, marmoreum piis manibus Wla- dislai Ducis Fundatoris erectum monumentum ne verbo quidem Suato- pluci meminerit. Si jam poſtremo quæritur, e quo monaſterio primæ co- loniæ Cladrubium traductæ fuerint, non aberraſſe videbor, si ſeu ex Brewnovienſi, ſeu Inſulano traductas dixero : nam uti ex Annalibus Zwifaltenſibus ſuo tempore proferendis testatum fit, primi Cladru- bienſes incolæ fuere gente Bohemi : non potuere illi itaque aliunde, atque ex alterutro traduci, nam tertium ordinis S. Benedicti monaſ- terium Sazavienſe in Bohemia non pridem e Slavico ad latinum ritum traductum, vix quidem numeruim monachoruin novis coloniis parem habuit. Juditha filia Wratislai, Wigberti con. jux moritur. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. IB.S. 143. Anno præſente XVI. Kal. Januarii ſeu 17 Decembris Juditha fi- lia Wratislai Regis noſtri conjuxque Wiperti ſenioris ad beatam im- mortalitatem tranſiit. Doct. Pubitſchka mortem illius anno ſequenti alligavit, f) ſed non præter errorem : non enim advertit Biographum Wiperti, quemadmodum Annalistam Saxonem & paſsim etiam Coſ- mam noſtrum annos a die Nativitatis Dominicæ computare ſolitos, neque alias rerum narratarum circumstantias in examen deduxit. Sed quoniam Biographi Wipertini teſtimonio in errorem abreptus est, ju- vat id ad verbum exſcribere: Anno Domini MCIX. Hoc anno, inquit, Henricus Rex hujus nominis quintus Natalem Domini Moguntiæ cele- brare diſpoſuit. Quo cum Principes Teutonici magno fulti apparatu ſolenniter undique convenirent, Wigbertus etiam cum filiis ſuis Wigber- to t) & Henrico affuit, quibus, proh dolor ! eadem feſtivitas in luctum converſa eſt: Domina enim Juditha Comitiſſa omnium veneratione, me- moriaque digna . . . . in ſuo patrimonio Budiſſin dicto XVI. Cal. Ja- nuarii viam univerſe carnis ingreditur. u) Cum his ſi doct. Vir vel ea ſolum, quæ ex Coſma ad annum 1109 retulit, combinaſſet, adver- tiſſet procul dubio Wigbertum juniorem (a Coſma noſtro Waces- laum appellatum) non ſimul eodem anno 1109 in Nativitate Domini potuiſſe Moguntiæ morari apud Henricum, & cum Borzivogio ingre- di Pragam: ſi Annalistam Saxonem conſuluiſſet , imo ipſum Cofmam diligentius legiſſet; reperiſſet Henricum anno ſequente non Moguntiæ, ſed in urbe Bamberk natalem Domini celebraſſe. Sed res ex aliis gesto- rum ſ) Chronol. Seſchichte Böhmens. t) A Coſma noſtro paſſim Waceslaus appellatur. u) Vita Viperti Com. Groie. c. 8. §,2. apud Hoffinann. T. 1. p. 21.
88 ANNUS 1108. imo non ita pridem in noviter conſtructa eccleſia, quæ mole & elegantia cum primis Bohemiæ bafilicis certat, marmoreum piis manibus Wla- dislai Ducis Fundatoris erectum monumentum ne verbo quidem Suato- pluci meminerit. Si jam poſtremo quæritur, e quo monaſterio primæ co- loniæ Cladrubium traductæ fuerint, non aberraſſe videbor, si ſeu ex Brewnovienſi, ſeu Inſulano traductas dixero : nam uti ex Annalibus Zwifaltenſibus ſuo tempore proferendis testatum fit, primi Cladru- bienſes incolæ fuere gente Bohemi : non potuere illi itaque aliunde, atque ex alterutro traduci, nam tertium ordinis S. Benedicti monaſ- terium Sazavienſe in Bohemia non pridem e Slavico ad latinum ritum traductum, vix quidem numeruim monachoruin novis coloniis parem habuit. Juditha filia Wratislai, Wigberti con. jux moritur. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. IB.S. 143. Anno præſente XVI. Kal. Januarii ſeu 17 Decembris Juditha fi- lia Wratislai Regis noſtri conjuxque Wiperti ſenioris ad beatam im- mortalitatem tranſiit. Doct. Pubitſchka mortem illius anno ſequenti alligavit, f) ſed non præter errorem : non enim advertit Biographum Wiperti, quemadmodum Annalistam Saxonem & paſsim etiam Coſ- mam noſtrum annos a die Nativitatis Dominicæ computare ſolitos, neque alias rerum narratarum circumstantias in examen deduxit. Sed quoniam Biographi Wipertini teſtimonio in errorem abreptus est, ju- vat id ad verbum exſcribere: Anno Domini MCIX. Hoc anno, inquit, Henricus Rex hujus nominis quintus Natalem Domini Moguntiæ cele- brare diſpoſuit. Quo cum Principes Teutonici magno fulti apparatu ſolenniter undique convenirent, Wigbertus etiam cum filiis ſuis Wigber- to t) & Henrico affuit, quibus, proh dolor ! eadem feſtivitas in luctum converſa eſt: Domina enim Juditha Comitiſſa omnium veneratione, me- moriaque digna . . . . in ſuo patrimonio Budiſſin dicto XVI. Cal. Ja- nuarii viam univerſe carnis ingreditur. u) Cum his ſi doct. Vir vel ea ſolum, quæ ex Coſma ad annum 1109 retulit, combinaſſet, adver- tiſſet procul dubio Wigbertum juniorem (a Coſma noſtro Waces- laum appellatum) non ſimul eodem anno 1109 in Nativitate Domini potuiſſe Moguntiæ morari apud Henricum, & cum Borzivogio ingre- di Pragam: ſi Annalistam Saxonem conſuluiſſet , imo ipſum Cofmam diligentius legiſſet; reperiſſet Henricum anno ſequente non Moguntiæ, ſed in urbe Bamberk natalem Domini celebraſſe. Sed res ex aliis gesto- rum ſ) Chronol. Seſchichte Böhmens. t) A Coſma noſtro paſſim Waceslaus appellatur. u) Vita Viperti Com. Groie. c. 8. §,2. apud Hoffinann. T. 1. p. 21.
Strana 89
WLADISLAI I. run circumſtantiis tam clara eſt Biographum Wipertinum de anno præſente non ſequente loqui, ut cœcutire eum dixerim, qui lucem istam non videat. Rectissime igitur Monachus Pirnenfis annum præ- ſentem morti Judithæ deſignavit , x) & dies XVI. Cal. Januarii accu- rate reſpondet Calendario Pegavienſi, in quo ad diem dictum legitur: Juditha Comitiſſa fundatrix noſtra. y) Ceterum funeris exequiarum- que ceremoniæ, ad quas etiam Principes Boemiæ confluxiſſe author me- morat, copioſe enarratæe in codem Biographo leguntur, e quo id unum de loco ſepulturæ ſubjicere fas eſto: Sciendum, quia in loco, ubi mo- numentum ejus (videlicet in eccleſia Pegavienſi) factum apparet, ibi cor- pus non jacet, ſed in crepidine altaris ſanctæ Crucis, qui locus indicio tali manet adhuc notabilis. Idem enim altare tunc in altiore loco po- ſitum erat. 89 — ANNUS JESU CHRISTI MCIX. PASCHALIS II. Papæ 11. HENRICI V. Reg. 4. HERMANNI ep. Prag. 11. WLADISLAI Duc. 1. JOANNIS II. ep. Ol. 5. ubium eſt, majoremne dolorem Suatopluco, natura feroci, jactu- ra oculi ſui attulerit, an quod anno ſuperiore inglorius redire, D neque in Hungaris, qui Moraviam populati fuerant, iracundiam fuam explere potuerit. Qua vindictæ cupiditate perpetuo agitatus, cum primum vulnus oculi cicatricem obducere viſum, ipſo principio menſis Februarii tum frigorum algoribus horrentis per obfitos nivibus montes durataque glacie concreta fiumina trium dierum noctiumque præcipitato itinere in Hungariam irrupit. Adſtitit, priusquam adver- teretur, ad ipſos urbis Nitrienfis muros cum exercitu, parumque ab- fuit , quin patentibus portis eam ingreſſus fuiſſet, niſi ſubito pontibus ſublatis cratibusque obductis cuſtodes tumultu facto præſidiarium mi- litem civesque ad arma provocaſſent. Compilatis igitur, oſtiatimque direptis ſuburbiis, denique ignibus in ea injectis cum loco cedunt Bohe- mi in vicina oppida pagosque excurſuri, multitudinem hominum pro- vincialium obviam habent curribus equisque vectorum, partim jumen- ta ante ſe agitantium, partim fortunas ſuas in urbem comportantium, quos M *) Seine Ehegemal Iuditta ſtarb (MCVIII.) apud Menken. T. II.p. I50I. y) Ibidem p. 153. Suatoplucus denuo vaſtat Hungariam.
WLADISLAI I. run circumſtantiis tam clara eſt Biographum Wipertinum de anno præſente non ſequente loqui, ut cœcutire eum dixerim, qui lucem istam non videat. Rectissime igitur Monachus Pirnenfis annum præ- ſentem morti Judithæ deſignavit , x) & dies XVI. Cal. Januarii accu- rate reſpondet Calendario Pegavienſi, in quo ad diem dictum legitur: Juditha Comitiſſa fundatrix noſtra. y) Ceterum funeris exequiarum- que ceremoniæ, ad quas etiam Principes Boemiæ confluxiſſe author me- morat, copioſe enarratæe in codem Biographo leguntur, e quo id unum de loco ſepulturæ ſubjicere fas eſto: Sciendum, quia in loco, ubi mo- numentum ejus (videlicet in eccleſia Pegavienſi) factum apparet, ibi cor- pus non jacet, ſed in crepidine altaris ſanctæ Crucis, qui locus indicio tali manet adhuc notabilis. Idem enim altare tunc in altiore loco po- ſitum erat. 89 — ANNUS JESU CHRISTI MCIX. PASCHALIS II. Papæ 11. HENRICI V. Reg. 4. HERMANNI ep. Prag. 11. WLADISLAI Duc. 1. JOANNIS II. ep. Ol. 5. ubium eſt, majoremne dolorem Suatopluco, natura feroci, jactu- ra oculi ſui attulerit, an quod anno ſuperiore inglorius redire, D neque in Hungaris, qui Moraviam populati fuerant, iracundiam fuam explere potuerit. Qua vindictæ cupiditate perpetuo agitatus, cum primum vulnus oculi cicatricem obducere viſum, ipſo principio menſis Februarii tum frigorum algoribus horrentis per obfitos nivibus montes durataque glacie concreta fiumina trium dierum noctiumque præcipitato itinere in Hungariam irrupit. Adſtitit, priusquam adver- teretur, ad ipſos urbis Nitrienfis muros cum exercitu, parumque ab- fuit , quin patentibus portis eam ingreſſus fuiſſet, niſi ſubito pontibus ſublatis cratibusque obductis cuſtodes tumultu facto præſidiarium mi- litem civesque ad arma provocaſſent. Compilatis igitur, oſtiatimque direptis ſuburbiis, denique ignibus in ea injectis cum loco cedunt Bohe- mi in vicina oppida pagosque excurſuri, multitudinem hominum pro- vincialium obviam habent curribus equisque vectorum, partim jumen- ta ante ſe agitantium, partim fortunas ſuas in urbem comportantium, quos M *) Seine Ehegemal Iuditta ſtarb (MCVIII.) apud Menken. T. II.p. I50I. y) Ibidem p. 153. Suatoplucus denuo vaſtat Hungariam.
Strana 90
90 Henricus Rex cumSuatopluco invadit Polo- niam. ANNUS 1109. quos uno impetu aggreſſi omnibus ſpoliant, capiuntque. Mox in re- gionem longe lateque effufi ferro & igne populantur omnia, poſtre- mo integra captivorum jumentorumque agmina cum ingenti direpti argenti aurique vi triumphantium ritu in Bohemiam abducunt. a) Tam dira ultione in Hungaros exercita unus adhuc ſupererat Bo- leslaus Dux Poloniæ patronus defenforque Borzivogii, in quem Sua- toplucus ſtomachum ſuum evomeret : Non illi incognitum erat Colo- mannum Regem Hungariæ ob conciliationem cum fratre Almo ini- tam b) jam jam ſe in gratiam Regis Henrici infinuaſſe : nullum igitur non movit lapidem, ut incenderet Henricum ad perſequendas veteres Boleslai injurias, quas ſe ulturum tam fancte ante Poſonienſe castrum nuper pollicitus fuiſſet. Tot tantisque concitationibus irritamentisque impulſus Henricus ex Bavaris, Alemannis, Francis orientalibus, Sa- xonibus, omnibusque Rheni accolis numeroſiſſimum excivit exerci- tum, junctisque Suatopluci copiis per Saxoniam menſe Junio poſtque festum Pentecostes c) prædabundus in Poloniam infufus est. d) Pri- mos mox progreſlus retardavere Glogoviensis oppidi caſtrique muni- menta præſidiario Polono milite egregie inſtructa defenſaque. Tres integri menſes loci obfidione , murorumque quaſſatione atque inſulti- bus fruſtra conſumpti. Henricus cum ſe nihil proficere videret, re- gione ex utraque ripa fluminis Oderæ ab ipſo oppido Glogow uſque ad caſtrum Recen omni clade belli pervaſtata in caſtra ſua cis Ode- rai reverſus est. Cæditur. Subticuit hic vero Coſmas noſter Henrici exercitum enormi cla- de a Boleslao Polono fuſum , atque ob hanc ipſam cauſam obfidionem ſolvere compulſum , quod ex Polonis ſcriptoribus omnibus, duce qui- dem & facem præferente Kadlubecio diſcimus. Doctiſſ. Pubitſchka e) ſe ſe Pub.Chronol. Geſch.4Theil. 1.B. S.138. u. ſ. w. a) Ex his trium annorum Coſmæ relatis doctiſſimus Pray plurimum Hiſtoriam ſuam Hungaricam fœcundare potuiſſet , cum nobis incertas Cromeri , Bonfiniique relati- ones propinavit. h) Excerptum coævum Rikardianum apud Hanthaler. T. I. p. 169. c) Annales Hildeshemenſes ad h. a. Coſmas noſter primum menſe Sep- tembri Henricum Poloniam intraſſe ſcribit, ſed menſis September ad reditum per- tinet poſt acceptam eladem. d) Conradus Ursbergenſis ad h. a. de Henrico ait : diu negatum in terra illa tributi exegit debitum, quod non aliud fuiſſe videtur, quam Bohemicum toto Suatopluci imperio negatum , quodque veroſimillime Suatoplucus in compenſationem ſumptuum bellicorum Henrico ceſſit. Nam & illius exacti men- tionem facit Kadlubecius 1. 3. epiſt. 19. e) Chronol. Geſchichte Böhmens.
90 Henricus Rex cumSuatopluco invadit Polo- niam. ANNUS 1109. quos uno impetu aggreſſi omnibus ſpoliant, capiuntque. Mox in re- gionem longe lateque effufi ferro & igne populantur omnia, poſtre- mo integra captivorum jumentorumque agmina cum ingenti direpti argenti aurique vi triumphantium ritu in Bohemiam abducunt. a) Tam dira ultione in Hungaros exercita unus adhuc ſupererat Bo- leslaus Dux Poloniæ patronus defenforque Borzivogii, in quem Sua- toplucus ſtomachum ſuum evomeret : Non illi incognitum erat Colo- mannum Regem Hungariæ ob conciliationem cum fratre Almo ini- tam b) jam jam ſe in gratiam Regis Henrici infinuaſſe : nullum igitur non movit lapidem, ut incenderet Henricum ad perſequendas veteres Boleslai injurias, quas ſe ulturum tam fancte ante Poſonienſe castrum nuper pollicitus fuiſſet. Tot tantisque concitationibus irritamentisque impulſus Henricus ex Bavaris, Alemannis, Francis orientalibus, Sa- xonibus, omnibusque Rheni accolis numeroſiſſimum excivit exerci- tum, junctisque Suatopluci copiis per Saxoniam menſe Junio poſtque festum Pentecostes c) prædabundus in Poloniam infufus est. d) Pri- mos mox progreſlus retardavere Glogoviensis oppidi caſtrique muni- menta præſidiario Polono milite egregie inſtructa defenſaque. Tres integri menſes loci obfidione , murorumque quaſſatione atque inſulti- bus fruſtra conſumpti. Henricus cum ſe nihil proficere videret, re- gione ex utraque ripa fluminis Oderæ ab ipſo oppido Glogow uſque ad caſtrum Recen omni clade belli pervaſtata in caſtra ſua cis Ode- rai reverſus est. Cæditur. Subticuit hic vero Coſmas noſter Henrici exercitum enormi cla- de a Boleslao Polono fuſum , atque ob hanc ipſam cauſam obfidionem ſolvere compulſum , quod ex Polonis ſcriptoribus omnibus, duce qui- dem & facem præferente Kadlubecio diſcimus. Doctiſſ. Pubitſchka e) ſe ſe Pub.Chronol. Geſch.4Theil. 1.B. S.138. u. ſ. w. a) Ex his trium annorum Coſmæ relatis doctiſſimus Pray plurimum Hiſtoriam ſuam Hungaricam fœcundare potuiſſet , cum nobis incertas Cromeri , Bonfiniique relati- ones propinavit. h) Excerptum coævum Rikardianum apud Hanthaler. T. I. p. 169. c) Annales Hildeshemenſes ad h. a. Coſmas noſter primum menſe Sep- tembri Henricum Poloniam intraſſe ſcribit, ſed menſis September ad reditum per- tinet poſt acceptam eladem. d) Conradus Ursbergenſis ad h. a. de Henrico ait : diu negatum in terra illa tributi exegit debitum, quod non aliud fuiſſe videtur, quam Bohemicum toto Suatopluci imperio negatum , quodque veroſimillime Suatoplucus in compenſationem ſumptuum bellicorum Henrico ceſſit. Nam & illius exacti men- tionem facit Kadlubecius 1. 3. epiſt. 19. e) Chronol. Geſchichte Böhmens.
Strana 91
WLADISLAI I. ſe diverſis nárrationibus Boguphali, Dlugoſſi, Cromeri torquet, qua- nam fides illis, quæ de irruptione & cumprimis clade exercitus Regii, narrant, adhibenda fit? ſed præ his unus ſolusque illi conſulendus erat Kadlubecius, omnium iſtorum fons, cujus unius ſoliusque narra- tis innitendum erat, quod ille proximus ad hanc ætatem acceſſerit, & quanquam illorum nec oculatus nec auritus testis dici poſlit, attamen ea a ſenioribus, uti ipſe fatetur, qui tunc vivebant, acceperit. Ex hu- jus, inquam authoris l. 3. epift. 19. certiorem prælii hujus, cladisque narrationem haurire debuit: id fi feciſſet, procul dubio utrumque non vocaſſet in dubium. Sed ait a nullo germano ſcriptore hujus prælii mentionem fieri, atque propterea pag. 140 noſtrum P. Adauctum ſu- gillat , quod ſummatim germanos ſcriptores hujus prælii teſtes addu- xerit, a quo vel unum nominari audacter flagitat. Sed prodidit Vin doct. hac ſua præpoſtera cenſura, quam indiligens fit in legendis hi- ſtoricis germanicis: Quis enim Schikfufius, Cureus, Goldastus, He- nelius aliique ſcriptores rerum Sileſiticarum? Nos vero hos germa- nos ſcriptores non moramur , quandoquidem nobis unus Kadlubecius ſatis idoneus testis est, cui omnem derogare fidem authoritatemque in his, quæ viciniora fuere ſuæ ætati, cum omni criſi hiſtorica pugnat. Quod autem Kadlubecius vera ad posteritatem tranſcripſerit, quod- que Coſmas noſter ceterique germani synchroni ſcriptores hanc pu- dendam Henrici cladem ruboris verecundiæque cauſa prætermisiſſe vi- deantur, his inprimis rationibus inducimur, ut credamus: 1. Neque Coſmas, neque reliqui ſcriptores ullam mentionem faciunt , quis aut qualis eventus fuerit taindiu obſeſſæ urbis Glogovienſis, aut expeditio- nis Henricianæ, ſed vaſtata regione eum ſimpliciter reverſum dieunt : quis autem credat tam numeroſum ab Henrico conductum exercitum, ut ſolum vaſtet regionem , aut non in interiora progrediatur , niſi cla- dem aliquam perpeſſus fuiſſet? Quod alterum eſt: si Henrici exerci- tus cæeſus attritusque non fuit , ſi Boleslaus cæſum non inſecutus , aut plane reditu ferme non intercluſit, quid igitur Henricum ex Polonia re- ducem in tantas anguſtias conjecit, ut quemadmodum Biographus Wig- perti c. 12. §. 3. narrat, Wigbertum obnixe petierit, ut ſe cum ſuis a Polonia educeret, imo Henricus poſtea hujus comitatus cauſa Wig- berto in priemium Zwikaviam cum omnium immunitatum jure con- ceſſerit? f ) Guod denique tertium eſt, remque fere indubitatam facit, eſt appellatio loci acceptæ cladis , quæ ad hoc uſque ſæculum noſtrum con- M 2 ) Ex Brotrufio & Petro Albino Schmidt in Chron. urbis Zwickaviæ P. II. p. 163. 91
WLADISLAI I. ſe diverſis nárrationibus Boguphali, Dlugoſſi, Cromeri torquet, qua- nam fides illis, quæ de irruptione & cumprimis clade exercitus Regii, narrant, adhibenda fit? ſed præ his unus ſolusque illi conſulendus erat Kadlubecius, omnium iſtorum fons, cujus unius ſoliusque narra- tis innitendum erat, quod ille proximus ad hanc ætatem acceſſerit, & quanquam illorum nec oculatus nec auritus testis dici poſlit, attamen ea a ſenioribus, uti ipſe fatetur, qui tunc vivebant, acceperit. Ex hu- jus, inquam authoris l. 3. epift. 19. certiorem prælii hujus, cladisque narrationem haurire debuit: id fi feciſſet, procul dubio utrumque non vocaſſet in dubium. Sed ait a nullo germano ſcriptore hujus prælii mentionem fieri, atque propterea pag. 140 noſtrum P. Adauctum ſu- gillat , quod ſummatim germanos ſcriptores hujus prælii teſtes addu- xerit, a quo vel unum nominari audacter flagitat. Sed prodidit Vin doct. hac ſua præpoſtera cenſura, quam indiligens fit in legendis hi- ſtoricis germanicis: Quis enim Schikfufius, Cureus, Goldastus, He- nelius aliique ſcriptores rerum Sileſiticarum? Nos vero hos germa- nos ſcriptores non moramur , quandoquidem nobis unus Kadlubecius ſatis idoneus testis est, cui omnem derogare fidem authoritatemque in his, quæ viciniora fuere ſuæ ætati, cum omni criſi hiſtorica pugnat. Quod autem Kadlubecius vera ad posteritatem tranſcripſerit, quod- que Coſmas noſter ceterique germani synchroni ſcriptores hanc pu- dendam Henrici cladem ruboris verecundiæque cauſa prætermisiſſe vi- deantur, his inprimis rationibus inducimur, ut credamus: 1. Neque Coſmas, neque reliqui ſcriptores ullam mentionem faciunt , quis aut qualis eventus fuerit taindiu obſeſſæ urbis Glogovienſis, aut expeditio- nis Henricianæ, ſed vaſtata regione eum ſimpliciter reverſum dieunt : quis autem credat tam numeroſum ab Henrico conductum exercitum, ut ſolum vaſtet regionem , aut non in interiora progrediatur , niſi cla- dem aliquam perpeſſus fuiſſet? Quod alterum eſt: si Henrici exerci- tus cæeſus attritusque non fuit , ſi Boleslaus cæſum non inſecutus , aut plane reditu ferme non intercluſit, quid igitur Henricum ex Polonia re- ducem in tantas anguſtias conjecit, ut quemadmodum Biographus Wig- perti c. 12. §. 3. narrat, Wigbertum obnixe petierit, ut ſe cum ſuis a Polonia educeret, imo Henricus poſtea hujus comitatus cauſa Wig- berto in priemium Zwikaviam cum omnium immunitatum jure con- ceſſerit? f ) Guod denique tertium eſt, remque fere indubitatam facit, eſt appellatio loci acceptæ cladis , quæ ad hoc uſque ſæculum noſtrum con- M 2 ) Ex Brotrufio & Petro Albino Schmidt in Chron. urbis Zwickaviæ P. II. p. 163. 91
Strana 92
Suatopluous per inſidias oc- ciditur. ANNUS 1109. conſervata eſt. Kadlubecius enim locum hunc Campeſtre caninum, Joannes Polonus cum reliquis Pſipuole, Germani univerſim das Hunds= feld appellarunt. Situs autem hujus loci (hodie oppidi) eft trans Ode- ram in Principatu Oelſnenſi nonniſi uno milliari Wratislavia disjunctus, atque primum anno 1743 vetus nomen ſuum amifit, cum Friderici Regis Boruſſiæ in gratiam, qui eo anno iſthic exercitum ſuum luſtra- verat, antiquato nomine Friedrichsfeld appellari cœpit. Longum eſset omnia hic ex Kadlubecio exſcribere, quæ ab ipſo expeditionis Hen- ricianæ initio atque obſidione Glogovienfis urbis narrat, nos ſolum ea excerpemus, quæ ad cladem pertinent. Posteaquam igitur narrafset velitationibus a Boleslao veluti in retia allectum Henrici exercitum, ſubjungit: Ut ergo erant primæ Pragitarum (id eft Bohemorum, quos a Praga metropoli ita paſſim appellat Kadlubecius) phalanges, primo congreſſu ſuccumbunt, deinde illæ giganteæ Lemmanorum (id est Ale- mannorum) legiones, hæ a Boleslao, illæ a Silevciis (id est Silefiis) pro- �ternuntur; alii curſu dubio inter pugnantium acies incerti quid agant, quibus ferant auxilium, catervatim hac illac reptant, nonnulli toxica- tis Plancorum ſagittis depereunt. Quibus primipilariæ Imperatoris co- bortes in pedeſtre coguntur deſcendere certamen, caballis in ipſo ictu vir- tute toxici cadentibus. Sic glorioſus Dominus glorioſe magnificatus eſt : Equum enim & aſcenſorem projecit in mare. Exiles tamen & confrac- tas eorum reliquias maſta recollegit Lemmania (Alemannia) qui vitam Cæſaris pro munere, & fugam coluere pro triumpho. (Hem! an hæc Biographi Wipertini indiciis non reſpondeant) Supereſt argumento (perſe- quitur Kadlubecius) loci appellatio, ad quem tanta canum confluxerat nu. meroſitas, qui tanto cadaverum eſu in quandam feritatem prorupere lympha- ticam, ut nullis illo pateret commeatus. Ideoque CANINUM CAMPES- TRE locus ille nuncupatur. g) Quis prudens Kadlubecio viciniſſimo illi ætati cognitionem inventæ & tum exortæ appellationis diſputet? Ad hanc cladem acceſsit & alius infeſtus caſus calamitasque: Nam cum Henricus per Oderam regreſſus de diſſolvendo exercitu cogitaret, jamque cum animo ſuo constituiſſet postero die Suatoplucum cum Bo- hemis ſuis dimittendum, diem integram (qui erat ad XL. Calendas Octo- bris) imperialibus negotiis, confiliisque cum Suatopluco habitis in ta- bernaculo ſuo tranſegit. Interea Joannes filius Csta Wrſſovecius, vin- dictæ cupiditate adhuc furens , pecuniis præmiorumque pollicitationi- bus 92 8) Kadlubecius 1. 3. epiſt. 19. p. 717.
Suatopluous per inſidias oc- ciditur. ANNUS 1109. conſervata eſt. Kadlubecius enim locum hunc Campeſtre caninum, Joannes Polonus cum reliquis Pſipuole, Germani univerſim das Hunds= feld appellarunt. Situs autem hujus loci (hodie oppidi) eft trans Ode- ram in Principatu Oelſnenſi nonniſi uno milliari Wratislavia disjunctus, atque primum anno 1743 vetus nomen ſuum amifit, cum Friderici Regis Boruſſiæ in gratiam, qui eo anno iſthic exercitum ſuum luſtra- verat, antiquato nomine Friedrichsfeld appellari cœpit. Longum eſset omnia hic ex Kadlubecio exſcribere, quæ ab ipſo expeditionis Hen- ricianæ initio atque obſidione Glogovienfis urbis narrat, nos ſolum ea excerpemus, quæ ad cladem pertinent. Posteaquam igitur narrafset velitationibus a Boleslao veluti in retia allectum Henrici exercitum, ſubjungit: Ut ergo erant primæ Pragitarum (id eft Bohemorum, quos a Praga metropoli ita paſſim appellat Kadlubecius) phalanges, primo congreſſu ſuccumbunt, deinde illæ giganteæ Lemmanorum (id est Ale- mannorum) legiones, hæ a Boleslao, illæ a Silevciis (id est Silefiis) pro- �ternuntur; alii curſu dubio inter pugnantium acies incerti quid agant, quibus ferant auxilium, catervatim hac illac reptant, nonnulli toxica- tis Plancorum ſagittis depereunt. Quibus primipilariæ Imperatoris co- bortes in pedeſtre coguntur deſcendere certamen, caballis in ipſo ictu vir- tute toxici cadentibus. Sic glorioſus Dominus glorioſe magnificatus eſt : Equum enim & aſcenſorem projecit in mare. Exiles tamen & confrac- tas eorum reliquias maſta recollegit Lemmania (Alemannia) qui vitam Cæſaris pro munere, & fugam coluere pro triumpho. (Hem! an hæc Biographi Wipertini indiciis non reſpondeant) Supereſt argumento (perſe- quitur Kadlubecius) loci appellatio, ad quem tanta canum confluxerat nu. meroſitas, qui tanto cadaverum eſu in quandam feritatem prorupere lympha- ticam, ut nullis illo pateret commeatus. Ideoque CANINUM CAMPES- TRE locus ille nuncupatur. g) Quis prudens Kadlubecio viciniſſimo illi ætati cognitionem inventæ & tum exortæ appellationis diſputet? Ad hanc cladem acceſsit & alius infeſtus caſus calamitasque: Nam cum Henricus per Oderam regreſſus de diſſolvendo exercitu cogitaret, jamque cum animo ſuo constituiſſet postero die Suatoplucum cum Bo- hemis ſuis dimittendum, diem integram (qui erat ad XL. Calendas Octo- bris) imperialibus negotiis, confiliisque cum Suatopluco habitis in ta- bernaculo ſuo tranſegit. Interea Joannes filius Csta Wrſſovecius, vin- dictæ cupiditate adhuc furens , pecuniis præmiorumque pollicitationi- bus 92 8) Kadlubecius 1. 3. epiſt. 19. p. 717.
Strana 93
WLADISLAI I. bus emit audaciſſimum quendam hominem , ſubornavitque , ut Sua- topluco per inſidias necem inferret. ) Scelus itaque hoc hominum dum ſtudioſe ſpeculatur actiones, exitus, reditusque Suatopluci, cer- tiorque redditur eum in tabernaculo Regis morari, reditum illius iner- mis præſtolatur ſub patula fago juxta viam, quam reducem carpturum prænoſcebat. Denique dum ſub crepuſculum Suatoplucum magna cli- entum militumque manu ſtipatum eminus venientem obſervat, inſcen- ſo protinus equo ſe in turmam pone equitantium immiſcet, ceterosque prætergreſſus, rapido inſultu tanta vehementia a tergo Suatopluci la- tus tranſverberat, ut prius animam exhalaſſe, quam equo lapſus hu- mum attigiſſe animadverteretur. Quis ſubitam conſternationem com- plorationemque ſatis verbis exprimat ? exanime corpus a comitibus ſublatum Bohemicis infertur caſtris, neque a tumultuantium militum diſcurſionibus , turbisque prius illi nocti allata quies , quam cum Bur- chardus ab Henrico miſſus motus iſtos compeſcuit , quem dein pri- ma luce ſecutus Henricus funus Suatopluci , baptiſmi & armorum fœ- dere ſibi conjunctiſſimi , multis doloris ſummi indiciis ipſisque lacry- mis proſecutus eſt. Nemo veterum prodidit, quem ſepulturæ locum Suatoplucus invenerit: primus omnium eſt Dubravius l. 10, qui eum in Cladrubienſi cœnobio conditum tradit, quem dein Manlius, Balbi- binusque ſecuti. Ex ejus Ducalibus literis , quantum hucuſque cog- nitum eft, nullum autographum ſuperest, quare etiam figilli typum apponere nobis conceſſum non eſt, unicarum vero litterarum mentio fit in diplomate Ottocari I. , quo Oſtrovienſi ſeu Inſulano Ordinis S. Benedicti cœnobio anno 1205 omnes donationes fundosque confirma- vit , in quo hæc leguntur: Swatopluch Dei gratia Bohemorum Ducatum cum obtinuiſſet, pro abſolutione ſuorum peccaminum Bonajovicih villam Sepultura Suæ- topluci. 93 cou- h) Biographus Wigberti Groicenſis c. 10. §. 2. ab ipſo Wigberto ſeniore hune percuſ- ſorem ſubornatum fuiſſe ſcribit , eo quod compererit Suatoplucum privatis conſiliis molitum, ut ſe Henrico exoſum redderet. Verba ipſa Biographi ſunt : Cum (Wig- bertus) propter Borwi (Boriwogium) Regem haberet infenſum Zuetipolcus cum Rege plurima de Wigberto clam tractabat confilia , quod illius non diu latuit induſcriam. Sæpius vero Zuetipolco mediæ noctis tempore ab hujusmodi conſiliis ante Wigberti tentoria ad ſua redeuute, tandem cum ſuo egit milite quodam , ut tranſeuntem, ſieut heri & nu- dius tertius , clam perimeret. Cujus tranſitum idem diligenter exp orans , cuſpide in eum vibrata inter ſcapulas Ducem transfixit: Illoque ruente ad caſtra Wigberti mi- les aufugit. Quæ fortaſſis conciliari poſſunt, ſi dicamus Joannem Wrſſovecium in caſtris Wigberti ſtipendia meritum communicatis cum Wigberto conſiliis id ma- chinatum.
WLADISLAI I. bus emit audaciſſimum quendam hominem , ſubornavitque , ut Sua- topluco per inſidias necem inferret. ) Scelus itaque hoc hominum dum ſtudioſe ſpeculatur actiones, exitus, reditusque Suatopluci, cer- tiorque redditur eum in tabernaculo Regis morari, reditum illius iner- mis præſtolatur ſub patula fago juxta viam, quam reducem carpturum prænoſcebat. Denique dum ſub crepuſculum Suatoplucum magna cli- entum militumque manu ſtipatum eminus venientem obſervat, inſcen- ſo protinus equo ſe in turmam pone equitantium immiſcet, ceterosque prætergreſſus, rapido inſultu tanta vehementia a tergo Suatopluci la- tus tranſverberat, ut prius animam exhalaſſe, quam equo lapſus hu- mum attigiſſe animadverteretur. Quis ſubitam conſternationem com- plorationemque ſatis verbis exprimat ? exanime corpus a comitibus ſublatum Bohemicis infertur caſtris, neque a tumultuantium militum diſcurſionibus , turbisque prius illi nocti allata quies , quam cum Bur- chardus ab Henrico miſſus motus iſtos compeſcuit , quem dein pri- ma luce ſecutus Henricus funus Suatopluci , baptiſmi & armorum fœ- dere ſibi conjunctiſſimi , multis doloris ſummi indiciis ipſisque lacry- mis proſecutus eſt. Nemo veterum prodidit, quem ſepulturæ locum Suatoplucus invenerit: primus omnium eſt Dubravius l. 10, qui eum in Cladrubienſi cœnobio conditum tradit, quem dein Manlius, Balbi- binusque ſecuti. Ex ejus Ducalibus literis , quantum hucuſque cog- nitum eft, nullum autographum ſuperest, quare etiam figilli typum apponere nobis conceſſum non eſt, unicarum vero litterarum mentio fit in diplomate Ottocari I. , quo Oſtrovienſi ſeu Inſulano Ordinis S. Benedicti cœnobio anno 1205 omnes donationes fundosque confirma- vit , in quo hæc leguntur: Swatopluch Dei gratia Bohemorum Ducatum cum obtinuiſſet, pro abſolutione ſuorum peccaminum Bonajovicih villam Sepultura Suæ- topluci. 93 cou- h) Biographus Wigberti Groicenſis c. 10. §. 2. ab ipſo Wigberto ſeniore hune percuſ- ſorem ſubornatum fuiſſe ſcribit , eo quod compererit Suatoplucum privatis conſiliis molitum, ut ſe Henrico exoſum redderet. Verba ipſa Biographi ſunt : Cum (Wig- bertus) propter Borwi (Boriwogium) Regem haberet infenſum Zuetipolcus cum Rege plurima de Wigberto clam tractabat confilia , quod illius non diu latuit induſcriam. Sæpius vero Zuetipolco mediæ noctis tempore ab hujusmodi conſiliis ante Wigberti tentoria ad ſua redeuute, tandem cum ſuo egit milite quodam , ut tranſeuntem, ſieut heri & nu- dius tertius , clam perimeret. Cujus tranſitum idem diligenter exp orans , cuſpide in eum vibrata inter ſcapulas Ducem transfixit: Illoque ruente ad caſtra Wigberti mi- les aufugit. Quæ fortaſſis conciliari poſſunt, ſi dicamus Joannem Wrſſovecium in caſtris Wigberti ſtipendia meritum communicatis cum Wigberto conſiliis id ma- chinatum.
Strana 94
Otto Dux Mo- ravia in caſtris Polonicis Dux Bohemiæ opta- tur. ANNUS II09. contulit Deo, & B. Joanni Baptistæ Ostrow perpetualiter poſſidendam. i) Nec denique ex denariis illius unus aliquis in hanc diem detectus, nifi for- taſſis nuper ad Rheginæhradecium inventum illi adſcribamus , qui in Numophylacium Excellentiſſimi DD. Epiſcopi Litomericenſis illatus eſt, cujus typum Tabula I. poſtremo loco ſiſtimus. Dextra fronte agnum Paſchalem cum fugientibus literis - - - TOPVLC. Siniſtra armatam pugione viri dextram cum epigraphe WENCEZLVS præſentat. Certum autem est non modo ex nostris, sed etiam exte- ris synchronis ſcriptoribus Suatoplucum noſtrum varie appellatum ſcriptumque fuiſſe : Zwatopulc. Zwatipuolk, Zwetipulk & Zwentipulk. Posteaquam Henricus lacrymas deterfit, atque a fingultibus reſpi- ravit, blanditurus Bohemæ militiæ Præfectis, ipfisque legionibus, non rogatus, plenam iisdem poteftatem concefsit quemcunque ex Principum ſuorum filiis k) Ducem ſibi eligendi. Hac Henrici verius palpatione quam vera juſtaque conceſſione animatus Comes Wazko Suatopluci demortui ſecretorum omnium arbiter amicusque longe chariſſimus, poſito luctu ploratuque , occipit Henricum deprecari, ut Ottonem Ducem Moraviæ Suatopluci fratrem ſuccefforem Bohemis concedat, decernatque: quod Henricus non invitus facit: mox voluntas ſenten- tiaque Regis Germaniæ ad castra legionesque perlata communi plau- ſu, uſitatoque illo hymno Krleſs probatur, denique Detriſſek Buſsæ filius in Moraviam, qui tam lætum nuncium ad Ottonem perferat, mitti- tur. Ab eo vero puncto temporis omnis mora tædio fieri cœpit co- hortibus Bohemicis, quæ protinus convaſatis rebus Henricoque deſer- to dilapſæ domum feſtinarunt. Ob tam ſubitam Bohemorum diſceſ- ſionem animo intimisque ſenſibus angebatur Henricus , ſeu quod in- ſtaret victor Boleslaus, ſeu quod metueret receptum reditumque ſuum ab ejusdem tumultuario equitatu vellicandum. Wigbertum itaque Co- mitem (qui bis mille viros in hanc expeditionem adduxerat, regionis- que iſtius & itinerum gnariſſimus erat) obnixe petit, ut ſe cum ſuis a Polonia deduceret. l) Non defuit officio Wigbertus promptam ſuam operam pollicitus, ea tamen lege, fi Borzivogius fororius fuus per eum i) Pitter in Theſauro abſcondito p. 153. k) Pulkava ad h. an. id de filiis Suato- pluci interpretatur, ita enim ille: Ut quem vellent de filiis Suatopluci, puta vel Henricum vel Wenceslaum in Regem (Ducem) præficerent. Sed Coſmas generatim loquitur : quemcunque ex filiis Principum , & filiorum duorum Suatopluci ætas tam tenera fuit , ut de Principatu illis conferendo cogitari haud potuerit. Wiperti Com. Groic. cap. 10. §. 3. 94 1 Vita
Otto Dux Mo- ravia in caſtris Polonicis Dux Bohemiæ opta- tur. ANNUS II09. contulit Deo, & B. Joanni Baptistæ Ostrow perpetualiter poſſidendam. i) Nec denique ex denariis illius unus aliquis in hanc diem detectus, nifi for- taſſis nuper ad Rheginæhradecium inventum illi adſcribamus , qui in Numophylacium Excellentiſſimi DD. Epiſcopi Litomericenſis illatus eſt, cujus typum Tabula I. poſtremo loco ſiſtimus. Dextra fronte agnum Paſchalem cum fugientibus literis - - - TOPVLC. Siniſtra armatam pugione viri dextram cum epigraphe WENCEZLVS præſentat. Certum autem est non modo ex nostris, sed etiam exte- ris synchronis ſcriptoribus Suatoplucum noſtrum varie appellatum ſcriptumque fuiſſe : Zwatopulc. Zwatipuolk, Zwetipulk & Zwentipulk. Posteaquam Henricus lacrymas deterfit, atque a fingultibus reſpi- ravit, blanditurus Bohemæ militiæ Præfectis, ipfisque legionibus, non rogatus, plenam iisdem poteftatem concefsit quemcunque ex Principum ſuorum filiis k) Ducem ſibi eligendi. Hac Henrici verius palpatione quam vera juſtaque conceſſione animatus Comes Wazko Suatopluci demortui ſecretorum omnium arbiter amicusque longe chariſſimus, poſito luctu ploratuque , occipit Henricum deprecari, ut Ottonem Ducem Moraviæ Suatopluci fratrem ſuccefforem Bohemis concedat, decernatque: quod Henricus non invitus facit: mox voluntas ſenten- tiaque Regis Germaniæ ad castra legionesque perlata communi plau- ſu, uſitatoque illo hymno Krleſs probatur, denique Detriſſek Buſsæ filius in Moraviam, qui tam lætum nuncium ad Ottonem perferat, mitti- tur. Ab eo vero puncto temporis omnis mora tædio fieri cœpit co- hortibus Bohemicis, quæ protinus convaſatis rebus Henricoque deſer- to dilapſæ domum feſtinarunt. Ob tam ſubitam Bohemorum diſceſ- ſionem animo intimisque ſenſibus angebatur Henricus , ſeu quod in- ſtaret victor Boleslaus, ſeu quod metueret receptum reditumque ſuum ab ejusdem tumultuario equitatu vellicandum. Wigbertum itaque Co- mitem (qui bis mille viros in hanc expeditionem adduxerat, regionis- que iſtius & itinerum gnariſſimus erat) obnixe petit, ut ſe cum ſuis a Polonia deduceret. l) Non defuit officio Wigbertus promptam ſuam operam pollicitus, ea tamen lege, fi Borzivogius fororius fuus per eum i) Pitter in Theſauro abſcondito p. 153. k) Pulkava ad h. an. id de filiis Suato- pluci interpretatur, ita enim ille: Ut quem vellent de filiis Suatopluci, puta vel Henricum vel Wenceslaum in Regem (Ducem) præficerent. Sed Coſmas generatim loquitur : quemcunque ex filiis Principum , & filiorum duorum Suatopluci ætas tam tenera fuit , ut de Principatu illis conferendo cogitari haud potuerit. Wiperti Com. Groic. cap. 10. §. 3. 94 1 Vita
Strana 95
WLADISLAI I. 95 eum in paternum Principatum reſtitueretur. Quid ageret Henricus inter ſacrum ſaxumque hærens, non immemor ſcilicet, quod Bohemo exercitui libertatem dederit Ducem eligendi, quodque unius Wazko- nis ſuffragio electum probaverit collaudaveritque, altera parte ſum- mum periculum cum animo ſuo expendens, nisi Wigberti poſtulationi ſubſcriberet (vix enim Henrico alius reditus, atque per ſuperiorem Lu- ſatiamWigberti provinciam ſibi multo ante a Wratislap Rege noſtro in dotem collatam, patuerat) necefsitate ductus, perſequitur Biographus Wipertinus, refragari tandem non volens, annuit, & ut Wigbertus illum (Borzivogium) in paternam ſedem induceret, imperavit. Sed quemadmodum Henricus Ottonem Waczkonemque hac nova ſenten- tia fefellit , ita quoque fefellit Borzivogium & Wigbertum, uti pau- lo infra cognoſcemus, nam poftea Wladislai partes tuitus est. Interea Detriſſek m) tam velocibus equis in Moraviam delatus eft, ut jam quartæ diei ſummo diluculo Ottonem Pragam adduxerit, quem Waczek, ceterique, qui ex Moravis aderant, acclamari, & in Ducale ſolium collocari omni contentione adniſi. At vero re ad ſe- natum perducta, reſciſſa eſt Ottonis electio, utpote in caſtris extraque Bohemi Principatus fines, & quidem ſolo pene Moravorum ſuffragio ſine Bohemiæ Optimatum Hermannique epiſcopi Pragenſis conſenſu facta. Recitatum palam in concilio jusjurandum, quo ſe uterque Bo- hemiæ atque Moraviæ Ordo obstrinxerat, non alium a morte Suato- pluci ſucceſſorem, quam Wladislaum nominandum. Communi itaque ſententia ſole morante in nona parte libræ, n) inquit Coſmas, Wla- dislaus Dux renunciatur, ſalutaturque, Ottone ultro faſces, uti Wa- czek ſuaſerat, illi ſubmittente. Eam ob rem Otto magnam apud Wladislaum iniit gratiam, in quem omnia plena clementiæ, manfue- tudinis, humanitatis, munificentiæque officia profudit. Nam & ad im- pendentia feſta Natalis Domini, quæ Gradecii (Reginæhradecii) magna ſolennitate celebranda constituerat, eum perhumaniter invitavit. Sed præter opinionem accidit, ut Wladislaus hoc ipſo anni tempore ab Henrico Rege ad comitia Imperialia Ratisbonam ipſa octava Natalis Domini indicta vocaretur: ne igitur Otto Reginæhradecium venturus ſe deluſum queri poſſet , Waczkoni Comiti in mandatis dedit, ut quam ſumptuofiſſimo convivio, ceterisque delectamentis recrearetur. Ipſe an- te m) Hagecius hune Detriſſek ex gente Stroſchi & Bivogii fuiſſe fabulatur. n) Id eſt 9 aut 10 Octobris, uti jam ad annum 1105 commentati ſumus. Wighertus e Polonia anxi- um reducit Henricum Re- gem. Wladislaue inauguratus Dux. Proficiſcitur ad Comitia Ra- tisbonenſia,
WLADISLAI I. 95 eum in paternum Principatum reſtitueretur. Quid ageret Henricus inter ſacrum ſaxumque hærens, non immemor ſcilicet, quod Bohemo exercitui libertatem dederit Ducem eligendi, quodque unius Wazko- nis ſuffragio electum probaverit collaudaveritque, altera parte ſum- mum periculum cum animo ſuo expendens, nisi Wigberti poſtulationi ſubſcriberet (vix enim Henrico alius reditus, atque per ſuperiorem Lu- ſatiamWigberti provinciam ſibi multo ante a Wratislap Rege noſtro in dotem collatam, patuerat) necefsitate ductus, perſequitur Biographus Wipertinus, refragari tandem non volens, annuit, & ut Wigbertus illum (Borzivogium) in paternam ſedem induceret, imperavit. Sed quemadmodum Henricus Ottonem Waczkonemque hac nova ſenten- tia fefellit , ita quoque fefellit Borzivogium & Wigbertum, uti pau- lo infra cognoſcemus, nam poftea Wladislai partes tuitus est. Interea Detriſſek m) tam velocibus equis in Moraviam delatus eft, ut jam quartæ diei ſummo diluculo Ottonem Pragam adduxerit, quem Waczek, ceterique, qui ex Moravis aderant, acclamari, & in Ducale ſolium collocari omni contentione adniſi. At vero re ad ſe- natum perducta, reſciſſa eſt Ottonis electio, utpote in caſtris extraque Bohemi Principatus fines, & quidem ſolo pene Moravorum ſuffragio ſine Bohemiæ Optimatum Hermannique epiſcopi Pragenſis conſenſu facta. Recitatum palam in concilio jusjurandum, quo ſe uterque Bo- hemiæ atque Moraviæ Ordo obstrinxerat, non alium a morte Suato- pluci ſucceſſorem, quam Wladislaum nominandum. Communi itaque ſententia ſole morante in nona parte libræ, n) inquit Coſmas, Wla- dislaus Dux renunciatur, ſalutaturque, Ottone ultro faſces, uti Wa- czek ſuaſerat, illi ſubmittente. Eam ob rem Otto magnam apud Wladislaum iniit gratiam, in quem omnia plena clementiæ, manfue- tudinis, humanitatis, munificentiæque officia profudit. Nam & ad im- pendentia feſta Natalis Domini, quæ Gradecii (Reginæhradecii) magna ſolennitate celebranda constituerat, eum perhumaniter invitavit. Sed præter opinionem accidit, ut Wladislaus hoc ipſo anni tempore ab Henrico Rege ad comitia Imperialia Ratisbonam ipſa octava Natalis Domini indicta vocaretur: ne igitur Otto Reginæhradecium venturus ſe deluſum queri poſſet , Waczkoni Comiti in mandatis dedit, ut quam ſumptuofiſſimo convivio, ceterisque delectamentis recrearetur. Ipſe an- te m) Hagecius hune Detriſſek ex gente Stroſchi & Bivogii fuiſſe fabulatur. n) Id eſt 9 aut 10 Octobris, uti jam ad annum 1105 commentati ſumus. Wighertus e Polonia anxi- um reducit Henricum Re- gem. Wladislaue inauguratus Dux. Proficiſcitur ad Comitia Ra- tisbonenſia,
Strana 96
ANNUS 1109. te festa iter ingreſſus, Plſnæ primos duos dies cum nobilitatis clien- telarumque ſuarum comitatu hilaris tranſegit. o) 96 Borzivogius Pragam occu- pat , in Prin- cipatum reſti- tuitur. Ad promiſſiones ſpesque Borzivogio propinatas ut redeamus: Is in Polonia degens a Wigberto certior redditur, ſibi Henrici gratia promiſſisque Principatum Bohemiæ reſtituendum : adunata igitur, qua celeritate potuit, ſuorum manu, impetratis etiam a Boleslao Polono auxiliaribus copiis p) ex condicto ad Wigbertum tranfit; hic cum in- tellexiſſet Wiadislaum jam Ducalem thronum occupaſſe, nihil territus; quin Imperatoris pollicitatione, multorumque Bohemorum ſibi amico- rum fœderatorumque favore fretus, ſociatis Wigberti cohortibus, ejusdemque filio duce militiæque præfecto ſibi dato, Pragam feftinavit eo velocius,quod per exploratores reſciviſſet Wladislaum Ducem abſen- tem, urbis vero præſidium penes Grabiſſam Comitem veteranum ta- citumque amicum ſuum efſe. Fortunate plane res ei accidit, ut præ- ter obſidionem inſultumque, imo nemine reſiſtente in Vigilia Nativitatis Dominicæ primo diluculo urbem ingreſſus ſit, aliis quidem plaudentibus eorumque fortunæ inſultantibus, quos alieno a Borzivogio eſſe animo ſciebant, aliis trepidantibus fugamque carpentibus, aliis fluctuantibus incertisque quam in partem propendendum eſſet. Hac tam impro- viſa urbis occupatione & ipſe Præſul Hermannus prius in palatio ſuo oppreſsus est, quam temporis angustiæ admitterent fugam inire, qui ne elaberetur domi ſuæ pacifice honorificeque obſervatus. Acrius autem hic inopinus rerum eventus Fabianum caftri urbisque Wiſfe- gradenſis præfectum perculit, qui quo ſe verteret, dubius anxiusque, præfectura potius, caſtroque cedendum ratus, quam impendentia ma- la tot diſcriminibus obnoxiæ reipublicæ coram ſuis ſpectare oculis, cujus, in prædia ſua ruſtica ſe ſubducentis, una querimonia lamenta- tioque erat : multitudine filiorum Ducali ſanguine prognatorum per- ire Bohemiam.q) Ut primum vero fama, qua nihil velocius, vicinas ur- o) Hie Hagecius præter omnem rerum gestarum ordinem expeditionem Henrici in Poloniam, clademque a Boleslao acceptam interjicit , in quibus enarrandis cum lu- tulentos rivos ſectatus non ſit, nos ea jam ſupra ex ipſis fontibus dedimus. p) Arro- gantius ſeribit Kadlubecius l. 3. epiſt. 21. dum Borzivogium munere Boleslai Suato- pluco interfecto ſurrogatum , atque ob id apud Germanos ſummam invidiam odiumque incurriſſe jactat. q) Coſmas illi hæc verba tribuit : Væ tibi Boemia ! quæ non adeo nimis ampla cum ſis , communis dominis , ſubjectaque multis ; Herili de ſtirpe ſati ſexuque virili jam ſunt bis deni , niſi fallor ego, dominelli. Non ſibi ſed populo gravis eſ nimis aucta poreſtus.
ANNUS 1109. te festa iter ingreſſus, Plſnæ primos duos dies cum nobilitatis clien- telarumque ſuarum comitatu hilaris tranſegit. o) 96 Borzivogius Pragam occu- pat , in Prin- cipatum reſti- tuitur. Ad promiſſiones ſpesque Borzivogio propinatas ut redeamus: Is in Polonia degens a Wigberto certior redditur, ſibi Henrici gratia promiſſisque Principatum Bohemiæ reſtituendum : adunata igitur, qua celeritate potuit, ſuorum manu, impetratis etiam a Boleslao Polono auxiliaribus copiis p) ex condicto ad Wigbertum tranfit; hic cum in- tellexiſſet Wiadislaum jam Ducalem thronum occupaſſe, nihil territus; quin Imperatoris pollicitatione, multorumque Bohemorum ſibi amico- rum fœderatorumque favore fretus, ſociatis Wigberti cohortibus, ejusdemque filio duce militiæque præfecto ſibi dato, Pragam feftinavit eo velocius,quod per exploratores reſciviſſet Wladislaum Ducem abſen- tem, urbis vero præſidium penes Grabiſſam Comitem veteranum ta- citumque amicum ſuum efſe. Fortunate plane res ei accidit, ut præ- ter obſidionem inſultumque, imo nemine reſiſtente in Vigilia Nativitatis Dominicæ primo diluculo urbem ingreſſus ſit, aliis quidem plaudentibus eorumque fortunæ inſultantibus, quos alieno a Borzivogio eſſe animo ſciebant, aliis trepidantibus fugamque carpentibus, aliis fluctuantibus incertisque quam in partem propendendum eſſet. Hac tam impro- viſa urbis occupatione & ipſe Præſul Hermannus prius in palatio ſuo oppreſsus est, quam temporis angustiæ admitterent fugam inire, qui ne elaberetur domi ſuæ pacifice honorificeque obſervatus. Acrius autem hic inopinus rerum eventus Fabianum caftri urbisque Wiſfe- gradenſis præfectum perculit, qui quo ſe verteret, dubius anxiusque, præfectura potius, caſtroque cedendum ratus, quam impendentia ma- la tot diſcriminibus obnoxiæ reipublicæ coram ſuis ſpectare oculis, cujus, in prædia ſua ruſtica ſe ſubducentis, una querimonia lamenta- tioque erat : multitudine filiorum Ducali ſanguine prognatorum per- ire Bohemiam.q) Ut primum vero fama, qua nihil velocius, vicinas ur- o) Hie Hagecius præter omnem rerum gestarum ordinem expeditionem Henrici in Poloniam, clademque a Boleslao acceptam interjicit , in quibus enarrandis cum lu- tulentos rivos ſectatus non ſit, nos ea jam ſupra ex ipſis fontibus dedimus. p) Arro- gantius ſeribit Kadlubecius l. 3. epiſt. 21. dum Borzivogium munere Boleslai Suato- pluco interfecto ſurrogatum , atque ob id apud Germanos ſummam invidiam odiumque incurriſſe jactat. q) Coſmas illi hæc verba tribuit : Væ tibi Boemia ! quæ non adeo nimis ampla cum ſis , communis dominis , ſubjectaque multis ; Herili de ſtirpe ſati ſexuque virili jam ſunt bis deni , niſi fallor ego, dominelli. Non ſibi ſed populo gravis eſ nimis aucta poreſtus.
Strana 97
WLADISLAI I. 97 urbes & oppida pervaſit Borzivogium urbem ſimul & thronum occu- paſſe, abuſi quique ea mutatione ad licentiam, tumultuari, loca per- curſare, prædas agere, alii, quibus mens ſanior erat, turmatim Pra- gam confluere, quos omnes Borzivogius magna comitate benevolen- tiaque exceptos ad fidem fibi integre ſervandam jurejurando obſtrin- xit, denique liberaliter habendos Grabiſſæ Comiti committens, majoris ſecuritatis cauſa eodem die adhue intra munimenta caſtri Wiſſehraden- ſis ſe recepit. Poſtera luce, quæ Nativitati Dominicæ ſacra erat, sub primam matutinam horam longo procedente Cleri ordine inter æris campani ſonitum Pragæ exceptus atque ad ecclefiam deductus est: hie poſteaquam ſacerdoti ſacris operanti cum devotione adſtitiſſet,Wiſ- ſehradum reverſus eſt. Non vero tecta manſit ea præceps ex Luſatia Borzivogii in Bohe- miam irruptio, Pragamque feſtinatio Ottoni Duci Moraviæ, Waczkoni- que Comiti festa Reginohradecii celebraturis, qui propere hostem præ- vertere aut intercipere meditati collectis tumultuariis tribus militum turmis periclitanti Pragæ opitulatum currunt. Nocte ipſa Nativitatis Dominicæ ad rivulum Roketnicze, quadrante horæ ab urbe diſſitum, per- tingentes audiunt Pragam a Borzivogio præfidiario milite optime muni- tam, ipſum vero Borzivogium Wiſſehradi pernoctare, conſilio inito ad obſidendas omnes vias aditusque, quæ Wiſſehradum ducunt, cogitatum conjiciunt, atque tam arcte concludunt, ut nulli inde egreſſus ac- ceſſusque patuerit. Tandem etiam crebris nunciis Plſnam ad Wla- dislaum perlatum est urbis Pragenſis fatum, qui ex consternatione ad ſe rediens confilium ex arena capit, delegatque Bambergam ad Hen- ricum Regem duos e ſuis Comitibus Hermannum & Zezemam, ca- ſum ſuum tragicum queſtum , tum expurgatum abſentiam ſuam a Co- mitiis Ratisbonenſibus, denique, promiſſa quingentarum marcarum argenti ſumma, oratum, ut Wigberti machinationibus ablatus ſibi per Borzivogium Principatus reſtituatur. Mox rebus omnibus ad redituim apparatis, ipſo feſto S. Joannis Evangelistæ cum tota ſua nobilitatis, clientum , militumque corona muros Pragenſis urbis attingit: hic cum portas occluſas, munimentaque armato milite obſeſſa reperit, adequitans, eos, qui ſummorum propugnaculorum tenebant cuſtodiam, inclamat, pacificisque verbis petit, ut ſibi domino ſuo Ducique portæ aperian- tur. Sed nullo ab iisdem reſponſo accepto truculentus plenusque ira- rum & minarum tranſmiſſo torrente Bruznica in ſupercilium montis, quo N Otto Dux Mo- raviæ occurrit opitulatum pe- riclitanti urbi. Redit & ad- volas quoque Wladislaus ex ipſo itinere ; non admittitur in urbem. ho-
WLADISLAI I. 97 urbes & oppida pervaſit Borzivogium urbem ſimul & thronum occu- paſſe, abuſi quique ea mutatione ad licentiam, tumultuari, loca per- curſare, prædas agere, alii, quibus mens ſanior erat, turmatim Pra- gam confluere, quos omnes Borzivogius magna comitate benevolen- tiaque exceptos ad fidem fibi integre ſervandam jurejurando obſtrin- xit, denique liberaliter habendos Grabiſſæ Comiti committens, majoris ſecuritatis cauſa eodem die adhue intra munimenta caſtri Wiſſehraden- ſis ſe recepit. Poſtera luce, quæ Nativitati Dominicæ ſacra erat, sub primam matutinam horam longo procedente Cleri ordine inter æris campani ſonitum Pragæ exceptus atque ad ecclefiam deductus est: hie poſteaquam ſacerdoti ſacris operanti cum devotione adſtitiſſet,Wiſ- ſehradum reverſus eſt. Non vero tecta manſit ea præceps ex Luſatia Borzivogii in Bohe- miam irruptio, Pragamque feſtinatio Ottoni Duci Moraviæ, Waczkoni- que Comiti festa Reginohradecii celebraturis, qui propere hostem præ- vertere aut intercipere meditati collectis tumultuariis tribus militum turmis periclitanti Pragæ opitulatum currunt. Nocte ipſa Nativitatis Dominicæ ad rivulum Roketnicze, quadrante horæ ab urbe diſſitum, per- tingentes audiunt Pragam a Borzivogio præfidiario milite optime muni- tam, ipſum vero Borzivogium Wiſſehradi pernoctare, conſilio inito ad obſidendas omnes vias aditusque, quæ Wiſſehradum ducunt, cogitatum conjiciunt, atque tam arcte concludunt, ut nulli inde egreſſus ac- ceſſusque patuerit. Tandem etiam crebris nunciis Plſnam ad Wla- dislaum perlatum est urbis Pragenſis fatum, qui ex consternatione ad ſe rediens confilium ex arena capit, delegatque Bambergam ad Hen- ricum Regem duos e ſuis Comitibus Hermannum & Zezemam, ca- ſum ſuum tragicum queſtum , tum expurgatum abſentiam ſuam a Co- mitiis Ratisbonenſibus, denique, promiſſa quingentarum marcarum argenti ſumma, oratum, ut Wigberti machinationibus ablatus ſibi per Borzivogium Principatus reſtituatur. Mox rebus omnibus ad redituim apparatis, ipſo feſto S. Joannis Evangelistæ cum tota ſua nobilitatis, clientum , militumque corona muros Pragenſis urbis attingit: hic cum portas occluſas, munimentaque armato milite obſeſſa reperit, adequitans, eos, qui ſummorum propugnaculorum tenebant cuſtodiam, inclamat, pacificisque verbis petit, ut ſibi domino ſuo Ducique portæ aperian- tur. Sed nullo ab iisdem reſponſo accepto truculentus plenusque ira- rum & minarum tranſmiſſo torrente Bruznica in ſupercilium montis, quo N Otto Dux Mo- raviæ occurrit opitulatum pe- riclitanti urbi. Redit & ad- volas quoque Wladislaus ex ipſo itinere ; non admittitur in urbem. ho-
Strana 98
Wladislaus dubio Marte cum Wigberto prælium con- ſerit. ANNUS 1109. 98 hodie ſpecula Tychonis Brahe structa est, ascendit. Huc eluctatus, eminus longum armatorum ordinem propinquantem obſervat, atque per internuncios tandem comperit Wigbertum juniorem eſſe cum fœ- deratis cohortibus ad defensionem urbis properantem. Constitit utraque acies, Wigbertus autem cognita pugnandi neceſsitate expli- catis signis & clangentibus tubis ad pugnam se apparat, contra Wla- dislaus damnato cognati hoftis occurfu declinare venientem, liberam- que intrandæ urbis facultatem præbere diſſimulat. Tum vero De- triſſek Comes ad Wladislaum vultu iracundo converſus, eum effœmi- nati ignavique animi, neque honoris ſui juſtæque ultionis curioſi dicte- riis perpungit, minaturque vel eo invito ſe cum reliquis fortunam pe- riclitaturum, atque cum timido hoſte manum conſerturum. Vix hæc Detriſſek prolocutus, Wladislaus arrepto clypeo primus e medio profilit agmine exempla minime effœminati timidique ſui pectoris editurus, intrepidus in hoſtem irruit, tanta pertinacia medius inter inimicas pha- langes dimicat, ut cum ceteri ſuorum jam jam tranſmiſſo Moldava flumine ſe ſe caſtris Ottonis ad Wiſſehradum ſociaſſent , ille adhuc cum modico ſuorum manipulo vim hoſtis ſustineret, ſua manu plures ſtra- ges ederet, denique unico Wacena Comite amiſſo, totus humano ſan- guine madidus in ſuorum gaudio exultantium caſtra victor rediret. Coſmas quidem Wigbertum juniorem victum fuſumque memorat, at ſi omnes circumſtantiæ prælii in examen ducantur, verius conjicere fas est, dubio Marte pugnatum, ancipitemque eventum pugnæ fuiſſe. Nam Wigbertus revera arenam obtinuit, Pragam ingreſſus eft, ifthic- que vulneratis medelam præbuit. r) Et vero decretoriam hanc non fuiſſe pugnam perſuadet, quod dein ſummis infimisque in meras fac- tiones ſciſfis plusquam civile enatum fit bellum: nam ut Coſmas nar- rat: Filius patrem bello, & pater filium provocat duello, alius cit fuum germanum ad monomachiam, alius fratrem ceu hoſtem captum ligat & expoliat, alius cognatum ſuum obtruncat, alius amicum quaſi inimicum trucidat. Ubique fœda res agitur, abominabile ſcelus patratur. rr) Ad memorias anni præſentis adhuc pertinet mors Ruthardi Me- tropolitæ noſtri, de quo Dodechinus & Annaliſta Saxo ad h. a. Ruthar- dus Moguntiensis Archiepiſcopus obiit, cui ſucceſsit Adalbertus Regis Cancellarius. Nec poſtremo prætermittenda Trebiczenſis Ordinis S. Be- 7) Coſmas ait : Res ſimilis prodigio, quotquot vulnerati fueruns , omnes interierunt. rr) Coſnas ad h. a.
Wladislaus dubio Marte cum Wigberto prælium con- ſerit. ANNUS 1109. 98 hodie ſpecula Tychonis Brahe structa est, ascendit. Huc eluctatus, eminus longum armatorum ordinem propinquantem obſervat, atque per internuncios tandem comperit Wigbertum juniorem eſſe cum fœ- deratis cohortibus ad defensionem urbis properantem. Constitit utraque acies, Wigbertus autem cognita pugnandi neceſsitate expli- catis signis & clangentibus tubis ad pugnam se apparat, contra Wla- dislaus damnato cognati hoftis occurfu declinare venientem, liberam- que intrandæ urbis facultatem præbere diſſimulat. Tum vero De- triſſek Comes ad Wladislaum vultu iracundo converſus, eum effœmi- nati ignavique animi, neque honoris ſui juſtæque ultionis curioſi dicte- riis perpungit, minaturque vel eo invito ſe cum reliquis fortunam pe- riclitaturum, atque cum timido hoſte manum conſerturum. Vix hæc Detriſſek prolocutus, Wladislaus arrepto clypeo primus e medio profilit agmine exempla minime effœminati timidique ſui pectoris editurus, intrepidus in hoſtem irruit, tanta pertinacia medius inter inimicas pha- langes dimicat, ut cum ceteri ſuorum jam jam tranſmiſſo Moldava flumine ſe ſe caſtris Ottonis ad Wiſſehradum ſociaſſent , ille adhuc cum modico ſuorum manipulo vim hoſtis ſustineret, ſua manu plures ſtra- ges ederet, denique unico Wacena Comite amiſſo, totus humano ſan- guine madidus in ſuorum gaudio exultantium caſtra victor rediret. Coſmas quidem Wigbertum juniorem victum fuſumque memorat, at ſi omnes circumſtantiæ prælii in examen ducantur, verius conjicere fas est, dubio Marte pugnatum, ancipitemque eventum pugnæ fuiſſe. Nam Wigbertus revera arenam obtinuit, Pragam ingreſſus eft, ifthic- que vulneratis medelam præbuit. r) Et vero decretoriam hanc non fuiſſe pugnam perſuadet, quod dein ſummis infimisque in meras fac- tiones ſciſfis plusquam civile enatum fit bellum: nam ut Coſmas nar- rat: Filius patrem bello, & pater filium provocat duello, alius cit fuum germanum ad monomachiam, alius fratrem ceu hoſtem captum ligat & expoliat, alius cognatum ſuum obtruncat, alius amicum quaſi inimicum trucidat. Ubique fœda res agitur, abominabile ſcelus patratur. rr) Ad memorias anni præſentis adhuc pertinet mors Ruthardi Me- tropolitæ noſtri, de quo Dodechinus & Annaliſta Saxo ad h. a. Ruthar- dus Moguntiensis Archiepiſcopus obiit, cui ſucceſsit Adalbertus Regis Cancellarius. Nec poſtremo prætermittenda Trebiczenſis Ordinis S. Be- 7) Coſmas ait : Res ſimilis prodigio, quotquot vulnerati fueruns , omnes interierunt. rr) Coſnas ad h. a.
Strana 99
WLADISLAI I. 99 Trebicenfis monaſterii in Moravia ori- Benedicti monaſterii in Moravia erectio, quam ad præſentem annum refert Peſſina , ſ) quodque a fratribus Udalrico & Luitholdo Ducibus Moraviæ honori Intemeratæ Virginis Mariæ nuncupatum perhibet. Afseruit id quidem ante Pessinam Dubravius, t) sed præter omnem Chronologicam notam, ut proinde nullus ſciam unde annum præſen- tem hauſerit Peſſina. Doct. Pubitſchka u) quibus rationibus, aut documentis ignoro, fundationem istius monasterii octo annis prævertit, adeo ut tum fundamentalem lapidem poſitum, præſente autem anno molem ædificii abſolutam arbitretur. Sed quo in pretio ejusmodi ari- olatores hodie sint, qui de rebus ante ſe ſæculis octo geſtis ſomniant, nemini tectum eſt. Monaſterii hujus penitus aboliti nonnullas memo- rias, membranasque deprehendimus inter chartas Willemovienſes in archivo Brzevnovienſi ſervatas (quæ inter duo monaſteria olim ſuffra- giorum mortualium fœderatio & fraternitas erat) earum jam aliquas Tomo IV. monumentorum noſtrorum publicavimus, oftendimusque cumprmis p. 401. duplicem huic monaſterio fuiſſe Præpoſituram, alte- ram in Luh prope Brunam, x) aliam in Myerfin ad ædem S.Joannis Bap- tiſtæ, quæ utraque cum ipſo monaſterio tempeſtateHuſſitica interiit. Con- ſervatus tamen fuit Abbatis titulus dignitasque ad finem uſque ſæcu- li XV., uti ibidem p. 460 diplomate oſtendimus, fuitque Abbatum istorum tum ſedes paſſim in Luh ad Brunam. Trebiczii vero mo- nachos hujus Ordinis ad annum uſque 1500 Wladislaique II. Regis im- perium poſſeſſionem retinuiſſe memorat Peſſina, quo connivente Wil- helmus de Pernstein eam religiosis extorfit, arcisque ædificium mo- naſterio ſubstituit, cujus tamen vestigia uti & veteris templi adhuc hodie obſervare est. Ceterum eidem Peſſinæ aſſentiri haud poſsum, cum monasterium opulentiſsimum fuiſſe ait: aliud docet charta anni 1409, atque idcirco ante Huſfiticas turbas data, quam eodem Tomo p. 401. excuſaim dedimus. go. N 2 AN- ſ) In Marte Moraviz p. 80. t) L. I0. p. 45. u) Chronol. Geſchichte Böhmens. x) Pulkava hane Præpoſituram loco hodie dicto Komarovium ad S. Ægidii eccleſiam fuiſſe ait. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 103.
WLADISLAI I. 99 Trebicenfis monaſterii in Moravia ori- Benedicti monaſterii in Moravia erectio, quam ad præſentem annum refert Peſſina , ſ) quodque a fratribus Udalrico & Luitholdo Ducibus Moraviæ honori Intemeratæ Virginis Mariæ nuncupatum perhibet. Afseruit id quidem ante Pessinam Dubravius, t) sed præter omnem Chronologicam notam, ut proinde nullus ſciam unde annum præſen- tem hauſerit Peſſina. Doct. Pubitſchka u) quibus rationibus, aut documentis ignoro, fundationem istius monasterii octo annis prævertit, adeo ut tum fundamentalem lapidem poſitum, præſente autem anno molem ædificii abſolutam arbitretur. Sed quo in pretio ejusmodi ari- olatores hodie sint, qui de rebus ante ſe ſæculis octo geſtis ſomniant, nemini tectum eſt. Monaſterii hujus penitus aboliti nonnullas memo- rias, membranasque deprehendimus inter chartas Willemovienſes in archivo Brzevnovienſi ſervatas (quæ inter duo monaſteria olim ſuffra- giorum mortualium fœderatio & fraternitas erat) earum jam aliquas Tomo IV. monumentorum noſtrorum publicavimus, oftendimusque cumprmis p. 401. duplicem huic monaſterio fuiſſe Præpoſituram, alte- ram in Luh prope Brunam, x) aliam in Myerfin ad ædem S.Joannis Bap- tiſtæ, quæ utraque cum ipſo monaſterio tempeſtateHuſſitica interiit. Con- ſervatus tamen fuit Abbatis titulus dignitasque ad finem uſque ſæcu- li XV., uti ibidem p. 460 diplomate oſtendimus, fuitque Abbatum istorum tum ſedes paſſim in Luh ad Brunam. Trebiczii vero mo- nachos hujus Ordinis ad annum uſque 1500 Wladislaique II. Regis im- perium poſſeſſionem retinuiſſe memorat Peſſina, quo connivente Wil- helmus de Pernstein eam religiosis extorfit, arcisque ædificium mo- naſterio ſubstituit, cujus tamen vestigia uti & veteris templi adhuc hodie obſervare est. Ceterum eidem Peſſinæ aſſentiri haud poſsum, cum monasterium opulentiſsimum fuiſſe ait: aliud docet charta anni 1409, atque idcirco ante Huſfiticas turbas data, quam eodem Tomo p. 401. excuſaim dedimus. go. N 2 AN- ſ) In Marte Moraviz p. 80. t) L. I0. p. 45. u) Chronol. Geſchichte Böhmens. x) Pulkava hane Præpoſituram loco hodie dicto Komarovium ad S. Ægidii eccleſiam fuiſſe ait. Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 103.
Strana 100
Henricus Rex expeditionem ſuſcipit in Bo- bemiam. Borzivogium & Wigbertum juniorem cap- tivat, Wladis- lao Principa- tum adjudicat. ANNUS I1I0. ANNUS JESU CHRISTI MCX. PASCHALIS II. Pap. 12. HENRICI V. Reg. 5. HERMANNIEp. Prag. 12. JOANNIS II. ep. Ol. 7. WLADISLAI Duc. 2. ermannum & Zezemam miſſos nuper Plſna a Wladislao ad Hen- ricum Regem oratores altero die conſecutus est Waczko Comes H ſuo & Hermanni epiſcopi Pragenſis nomine : quod facundiæ & dictioni trium iſtorum legatorum defuit, ſarcivere illorum pro- miſſæ quingentæ marcæ argenti, iſtius aurum e ſuo Hermannique æra- rio congeſtum , oblatumque. Hac catena aurea , inquit Coſmas , tan- quam moloſſus Henricus Rex potentiſſimus tractus eſt in Bohemiam. a) Nam robore exercitus fui protinus contracto jam ad III. Calendas Ja- nuarii anni ſuperioris exſpirantis ingreſsus eft in Bohemiam, ex ipfis- que limitibus Marchiones Dipoldum , b) & Berengerum præmiſit, qui Borzivogio, Wladislao, Wigberto juniori, Hermanno Pragenſi epi- ſcopo, ceterisque Primoribus terræ nunciarent, adfuturum ſe prope- diem rerum pacifice componendarum obtentu in caſtris ad Rokycza- nam prædium epiſcopale; huc convenire ne tardarent. Nulla finiſtra ſuſpicione pulſatus Borzivogius Wigbertusque junior, conſcientia ſua freti, quod nihil egiſſent, quam quod imperio, conventisque cum Henrico in Polonia initis maxime conforme eſſet, metu omni poſito ad Regem accedunt, ſed uterque protinus, nec in præſentiam admiſ- ſus, neque auditus in vincula conjicitur, e) Wladislao, cujus patroci- nium Hermannus epiſcopus pertinaciter ſuſceperat, d) Principatus Bo- hemiæ adjudicatur. Coſmas tam præcipitis latæ ſententiæ cauſam non ſolum in Regis manum auro unctam refundit, ſed & quod Henricus valde iratus eſſet Wigberto ſeniori; cujusmodi quidem indignationis ra- tionem nec is, nec alius prodidit veterum; verofimillime autem id fuit, 100 a) Coſmas jam ad annum 1201 hoe indignum facinus præoccupat his verbis : Noſtris temporibus Waczek, ſub mola ruſticana natus (id eſt verna ex piſtrino,) Henricum Regem potentiſſimum catena aurea ut moloſſum traxit in Boemiam , & quod jubet famulorum famulus, paret dominorum domiuus , ſcilicet Henricus. b) Hic Dipol- dus erat Comes de Bergen, postea affinis Wladislai, item & Ottonis Ducum nostro- rum, cujus ſororem uterque matrimonio junctam habuit. e) Borzivogium Du- cem juſti tenacem, virum veracem, uſque ad genua compeditum Rex mittit in cuſto- diam , ceu iniquum hominem & mendacem. d) Ingrati animi maculam hoc facino- re , cujus eum poſtea pœnituit , ſibi inuſſit Hermannus , qui immemor ſummi be neficii a nullo antehac Ducum noſtrorum præſtiti, donatæ videlicet eccleſiæ Pra- genſi Lætæ Curiæ , Borzivogium eo uſque odiis perſecutus eſt.
Henricus Rex expeditionem ſuſcipit in Bo- bemiam. Borzivogium & Wigbertum juniorem cap- tivat, Wladis- lao Principa- tum adjudicat. ANNUS I1I0. ANNUS JESU CHRISTI MCX. PASCHALIS II. Pap. 12. HENRICI V. Reg. 5. HERMANNIEp. Prag. 12. JOANNIS II. ep. Ol. 7. WLADISLAI Duc. 2. ermannum & Zezemam miſſos nuper Plſna a Wladislao ad Hen- ricum Regem oratores altero die conſecutus est Waczko Comes H ſuo & Hermanni epiſcopi Pragenſis nomine : quod facundiæ & dictioni trium iſtorum legatorum defuit, ſarcivere illorum pro- miſſæ quingentæ marcæ argenti, iſtius aurum e ſuo Hermannique æra- rio congeſtum , oblatumque. Hac catena aurea , inquit Coſmas , tan- quam moloſſus Henricus Rex potentiſſimus tractus eſt in Bohemiam. a) Nam robore exercitus fui protinus contracto jam ad III. Calendas Ja- nuarii anni ſuperioris exſpirantis ingreſsus eft in Bohemiam, ex ipfis- que limitibus Marchiones Dipoldum , b) & Berengerum præmiſit, qui Borzivogio, Wladislao, Wigberto juniori, Hermanno Pragenſi epi- ſcopo, ceterisque Primoribus terræ nunciarent, adfuturum ſe prope- diem rerum pacifice componendarum obtentu in caſtris ad Rokycza- nam prædium epiſcopale; huc convenire ne tardarent. Nulla finiſtra ſuſpicione pulſatus Borzivogius Wigbertusque junior, conſcientia ſua freti, quod nihil egiſſent, quam quod imperio, conventisque cum Henrico in Polonia initis maxime conforme eſſet, metu omni poſito ad Regem accedunt, ſed uterque protinus, nec in præſentiam admiſ- ſus, neque auditus in vincula conjicitur, e) Wladislao, cujus patroci- nium Hermannus epiſcopus pertinaciter ſuſceperat, d) Principatus Bo- hemiæ adjudicatur. Coſmas tam præcipitis latæ ſententiæ cauſam non ſolum in Regis manum auro unctam refundit, ſed & quod Henricus valde iratus eſſet Wigberto ſeniori; cujusmodi quidem indignationis ra- tionem nec is, nec alius prodidit veterum; verofimillime autem id fuit, 100 a) Coſmas jam ad annum 1201 hoe indignum facinus præoccupat his verbis : Noſtris temporibus Waczek, ſub mola ruſticana natus (id eſt verna ex piſtrino,) Henricum Regem potentiſſimum catena aurea ut moloſſum traxit in Boemiam , & quod jubet famulorum famulus, paret dominorum domiuus , ſcilicet Henricus. b) Hic Dipol- dus erat Comes de Bergen, postea affinis Wladislai, item & Ottonis Ducum nostro- rum, cujus ſororem uterque matrimonio junctam habuit. e) Borzivogium Du- cem juſti tenacem, virum veracem, uſque ad genua compeditum Rex mittit in cuſto- diam , ceu iniquum hominem & mendacem. d) Ingrati animi maculam hoc facino- re , cujus eum poſtea pœnituit , ſibi inuſſit Hermannus , qui immemor ſummi be neficii a nullo antehac Ducum noſtrorum præſtiti, donatæ videlicet eccleſiæ Pra- genſi Lætæ Curiæ , Borzivogium eo uſque odiis perſecutus eſt.
Strana 101
WLADISLAI 2. 191 fuit, quod Wigbertus Henrico delatus fuerit eum in necem Suatoplu- ci conſpiraſſe, ſeu certe quod hoſtis ſui Boleslai phalanges Polonicas in Bohemiam per filium adduxerit : quidquid fuit , Wigbertus cum Borzivogio captivus abreptus in caſtrum Hammerſtein Rheno infra Coloniam adſitum (veteres Germanorum relegatorum carceres) retru- ſus recluſusque fuit. e) At Wladislaus Pragam reverſus, in eos, qui partes Borzivogii tuiti fuerant, atrocius deſævire cœpit: aliis enim oculi ardente ferro exuſti, alii naribus mutilati, alii facultatibus præ- diisque exuti. Captus inter hos etiam Joannes Wrffovecius filius Cſta Suatopluci percuſſor, juſſuque Waczkonis oculis atque naribus mulctatus eft.f) Sed unius urbani Prætoris caſtigatio plus aliquanto ignominiæ & riſus, quam ſævitiæ habuit : Prziwitan nempe (id Præto- ri nomen erat) deligato in humeros bene pasto cane, cetera depi- lato, & multa ſcabie adeſo ter circum forum raptus ductusque eſt, acciditque plane ridicule , ut canis accurſu tot hominum, & aſtrictione ſua anxius gestorem ſuum multa merda depinxerit præcone per in- tervalla clamante: Talem honorem reportat, qui Duci Wladislao pro- miſſam fidem denegat. g) Urbe dein ſpectaculo exſaciata miſerabilis Præ- tor ad numellam reſecta a mento barba exilio mulctatus, & in Polo- niam relegatus est, quem quidem jam multo prius præceſſere pluri- mi ex Borzivogii amicis & fautoribus tempestatem ſubterfugituri, & præsidium apud Sobieslaum ejusdem fratrem, Boleslaumque Ducem Poloniæ quæfituri. Ad Henricum Regem redeamus, Wladislaus pœnas a fauto- ribus Borzivo- gii repetit. Re- e) Memoriam hanc loci captivitatis Borzivogii debemus Biographo Wipertino, qui c. 10. §. 5. hæc paulo aliter eveniſſe narrat, ſcilicet Wigbertum Pragæ, Borzivogium in Wiſſehrad per ſeptem dies ab Henrico Rege obſeſſos fuiſſe. Sed in his Coſmæ, tum Pragæ moranti, major adhibenda fides ; niſi conciliandorum authorum cauſa dicere velimus, poſtea præſidiarios milites Borzivogii & Wigberti, antequam ſe dedidiſſent Wladislao , obſidionem ſeptem dierum ſuſtinuiſſe. f) Pulkava crudeliter occiſum fuiſſe ſcribit , ad quæ verba recentior manus in MS. codicis margine hæc adſcrip- ſit: Non eſt verum, in Poloniam venit , a Boleslao ditatus eft, uſque in hodiernam diem poſteritas ejus floret. g) Hoc pœnæ genus a Germanis , apûd quos jam ſæ- culo X. in uſu fuit , ad gentem noſtram traductum eſt. Neſcio autem quid doct. Pubitſchka trium paginarum commentatione in hoc argumenti genus, pridem & multoties ab aliis tractatum , profuſarum velit. Neſcio etiam quam ob rationem P. noſtrum Adauctum carpat, quod huic canum geſtationi locum inter antiquita- tes patrias conceſſerit : an mox prolatum Przivitani exemplum non ſatis teſtimonio eſt, ut inter patrias antiquitates referri poſſit ? Si vero ex uſu patriæ non fuit, quid opus fuit gentis Germanæ ſupplicium & pœnam trium paginarum amplifi- catione perſequi ? Scribimus Chronologica geſta Bohemiæ, non Germanix. Pub.Thronol. Geſch. 4 Thl. 1.B.S. 150.
WLADISLAI 2. 191 fuit, quod Wigbertus Henrico delatus fuerit eum in necem Suatoplu- ci conſpiraſſe, ſeu certe quod hoſtis ſui Boleslai phalanges Polonicas in Bohemiam per filium adduxerit : quidquid fuit , Wigbertus cum Borzivogio captivus abreptus in caſtrum Hammerſtein Rheno infra Coloniam adſitum (veteres Germanorum relegatorum carceres) retru- ſus recluſusque fuit. e) At Wladislaus Pragam reverſus, in eos, qui partes Borzivogii tuiti fuerant, atrocius deſævire cœpit: aliis enim oculi ardente ferro exuſti, alii naribus mutilati, alii facultatibus præ- diisque exuti. Captus inter hos etiam Joannes Wrffovecius filius Cſta Suatopluci percuſſor, juſſuque Waczkonis oculis atque naribus mulctatus eft.f) Sed unius urbani Prætoris caſtigatio plus aliquanto ignominiæ & riſus, quam ſævitiæ habuit : Prziwitan nempe (id Præto- ri nomen erat) deligato in humeros bene pasto cane, cetera depi- lato, & multa ſcabie adeſo ter circum forum raptus ductusque eſt, acciditque plane ridicule , ut canis accurſu tot hominum, & aſtrictione ſua anxius gestorem ſuum multa merda depinxerit præcone per in- tervalla clamante: Talem honorem reportat, qui Duci Wladislao pro- miſſam fidem denegat. g) Urbe dein ſpectaculo exſaciata miſerabilis Præ- tor ad numellam reſecta a mento barba exilio mulctatus, & in Polo- niam relegatus est, quem quidem jam multo prius præceſſere pluri- mi ex Borzivogii amicis & fautoribus tempestatem ſubterfugituri, & præsidium apud Sobieslaum ejusdem fratrem, Boleslaumque Ducem Poloniæ quæfituri. Ad Henricum Regem redeamus, Wladislaus pœnas a fauto- ribus Borzivo- gii repetit. Re- e) Memoriam hanc loci captivitatis Borzivogii debemus Biographo Wipertino, qui c. 10. §. 5. hæc paulo aliter eveniſſe narrat, ſcilicet Wigbertum Pragæ, Borzivogium in Wiſſehrad per ſeptem dies ab Henrico Rege obſeſſos fuiſſe. Sed in his Coſmæ, tum Pragæ moranti, major adhibenda fides ; niſi conciliandorum authorum cauſa dicere velimus, poſtea præſidiarios milites Borzivogii & Wigberti, antequam ſe dedidiſſent Wladislao , obſidionem ſeptem dierum ſuſtinuiſſe. f) Pulkava crudeliter occiſum fuiſſe ſcribit , ad quæ verba recentior manus in MS. codicis margine hæc adſcrip- ſit: Non eſt verum, in Poloniam venit , a Boleslao ditatus eft, uſque in hodiernam diem poſteritas ejus floret. g) Hoc pœnæ genus a Germanis , apûd quos jam ſæ- culo X. in uſu fuit , ad gentem noſtram traductum eſt. Neſcio autem quid doct. Pubitſchka trium paginarum commentatione in hoc argumenti genus, pridem & multoties ab aliis tractatum , profuſarum velit. Neſcio etiam quam ob rationem P. noſtrum Adauctum carpat, quod huic canum geſtationi locum inter antiquita- tes patrias conceſſerit : an mox prolatum Przivitani exemplum non ſatis teſtimonio eſt, ut inter patrias antiquitates referri poſſit ? Si vero ex uſu patriæ non fuit, quid opus fuit gentis Germanæ ſupplicium & pœnam trium paginarum amplifi- catione perſequi ? Scribimus Chronologica geſta Bohemiæ, non Germanix. Pub.Thronol. Geſch. 4 Thl. 1.B.S. 150.
Strana 102
102 ANNUS IIIO. Henricus Rex Ratisbonæ Co- mitia celebrat. Proficiſcitur in Italiam. Wladislaus Dux tercen- tum equites ad- jungit. Idem ibidem. S. 163. Rediit ille ex Bohemia Ratisbonam, quo ad Kalendas Januarii Comitia indixerat : nempe Henricus coronam Romanam affectans miſ- ſis legatis ſpem optimam Paſchali Papæ propinabat, fore ut ſub ſuum Romam adventum colliſio illa diuturna inter Sacerdotium & Imperium ſupprimatur , atque omnia ex æquo & Apoſtolicæ ſedis judicio tranſi- gantur. Eum in finem hæc Comitia indixit , ut Epiſcopis & Principi- bus, quemadmodum narrat Conradus Ursbergengſis, animi ſui pro- poſitum aperiret, quod tranſalpinis partibus ſe exhibere vellet, quate- nus & benedictionem Imperialem a ſummo Pontifice Romano in urbe im- petraret, & latas Italiæ provincias in ſocietatem regni Germanici fra- terna pace & justitiis ac legibus antiquis componeret, inſuper ad omnia, quæ defenſio poſceret eccleſiaſtica, ad nutum Apoſtolici ſe promptum de- monſtraret. b) Ad hæc ipſa Comitia vocatum fuiſſe Wladislaum Du- cem noſtrum jam ſupra ex Coſma oſtendimus, ſed cum turbatis rebus Henricus Wladislao opitulaturus hoc ipſo tempore expeditionem in Bohemiam ſuſceperit, evenit, ut Comitia hæc in Epiphaniam Domini translata fuerint. Nolim tamen dubitare , quin Wladislaus compoſi- tis nonnihil rebus Pragæ Henricum ad eadem Comitia ſub Epiphaniæ octavam celebrata conſecutus fuerit, atque iſthic trecentos equites in expeditionem Romanam poſtea miſſos, promiſerit. Nam certum est ex Coſma noſtro, poſteaquam Henricus hoc ipſo anno cum omnium Occidentis Principum copiis iter in Italiam ingreſſus fuiſſet, Wladislao juniori Brzetislai filio præfecturam commiſſam fuiſſe, qui legionem hanc trecentorum equitum ad Henricum jam jam Alpes tranſgreſſum deduceret, quod Coſmas his verbis narrat: Regum antiquorum juxta ſtatutum Regis Henrici quarti i) lad nutum Dux Wladislaus nepotem ſuum Brecislai filium & æquivocum cum armata CCC clypeis legione miſit Romam. Sed quoniam Rex longe antea præceſſerat, prædictus puer cum ſuis tranſiens Bavariæ alpes invenit Regem in urbe Verona. k) Doct. h) Conrad. Ursberg. ad h. an. i) Coſmas more ſcriptorum plurium iſtius ævi exclu- ſo Henrico Aucupe hune quartum appellat. k) Coſmas ad annum 1112. Doct. Pubitſchka multis diſputat, & varia ariolatur, qui fieri potuerit, ut ſynchronus au- thor Coſmas tam ſupino Chronologiæ errore labi potuerit , & hanc Henrici Roma- nam expeditionem coronationemque anno 1112 illigaverit. At nos non vitio Coſ- mæ , ſed librariorum tranſumtorumque id accidiſſe arbitramur; veroſimillime enim Coſmas hane Romanam expeditionem cum eventu illius uno ſpiritu , ut facere ſo- let , anno IIII narravit , annumque 1112 omni memoria hiſtorica vacuum reli- quit , quem imperitus aliquis ſeriba ſupplere volens notam Ceronologicam : Anno Domini. Inearn. MCXII. perperam interjecit, cujusmodi amanuenſium hallucinatio- nes j. ins alias oſtendimus.
102 ANNUS IIIO. Henricus Rex Ratisbonæ Co- mitia celebrat. Proficiſcitur in Italiam. Wladislaus Dux tercen- tum equites ad- jungit. Idem ibidem. S. 163. Rediit ille ex Bohemia Ratisbonam, quo ad Kalendas Januarii Comitia indixerat : nempe Henricus coronam Romanam affectans miſ- ſis legatis ſpem optimam Paſchali Papæ propinabat, fore ut ſub ſuum Romam adventum colliſio illa diuturna inter Sacerdotium & Imperium ſupprimatur , atque omnia ex æquo & Apoſtolicæ ſedis judicio tranſi- gantur. Eum in finem hæc Comitia indixit , ut Epiſcopis & Principi- bus, quemadmodum narrat Conradus Ursbergengſis, animi ſui pro- poſitum aperiret, quod tranſalpinis partibus ſe exhibere vellet, quate- nus & benedictionem Imperialem a ſummo Pontifice Romano in urbe im- petraret, & latas Italiæ provincias in ſocietatem regni Germanici fra- terna pace & justitiis ac legibus antiquis componeret, inſuper ad omnia, quæ defenſio poſceret eccleſiaſtica, ad nutum Apoſtolici ſe promptum de- monſtraret. b) Ad hæc ipſa Comitia vocatum fuiſſe Wladislaum Du- cem noſtrum jam ſupra ex Coſma oſtendimus, ſed cum turbatis rebus Henricus Wladislao opitulaturus hoc ipſo tempore expeditionem in Bohemiam ſuſceperit, evenit, ut Comitia hæc in Epiphaniam Domini translata fuerint. Nolim tamen dubitare , quin Wladislaus compoſi- tis nonnihil rebus Pragæ Henricum ad eadem Comitia ſub Epiphaniæ octavam celebrata conſecutus fuerit, atque iſthic trecentos equites in expeditionem Romanam poſtea miſſos, promiſerit. Nam certum est ex Coſma noſtro, poſteaquam Henricus hoc ipſo anno cum omnium Occidentis Principum copiis iter in Italiam ingreſſus fuiſſet, Wladislao juniori Brzetislai filio præfecturam commiſſam fuiſſe, qui legionem hanc trecentorum equitum ad Henricum jam jam Alpes tranſgreſſum deduceret, quod Coſmas his verbis narrat: Regum antiquorum juxta ſtatutum Regis Henrici quarti i) lad nutum Dux Wladislaus nepotem ſuum Brecislai filium & æquivocum cum armata CCC clypeis legione miſit Romam. Sed quoniam Rex longe antea præceſſerat, prædictus puer cum ſuis tranſiens Bavariæ alpes invenit Regem in urbe Verona. k) Doct. h) Conrad. Ursberg. ad h. an. i) Coſmas more ſcriptorum plurium iſtius ævi exclu- ſo Henrico Aucupe hune quartum appellat. k) Coſmas ad annum 1112. Doct. Pubitſchka multis diſputat, & varia ariolatur, qui fieri potuerit, ut ſynchronus au- thor Coſmas tam ſupino Chronologiæ errore labi potuerit , & hanc Henrici Roma- nam expeditionem coronationemque anno 1112 illigaverit. At nos non vitio Coſ- mæ , ſed librariorum tranſumtorumque id accidiſſe arbitramur; veroſimillime enim Coſmas hane Romanam expeditionem cum eventu illius uno ſpiritu , ut facere ſo- let , anno IIII narravit , annumque 1112 omni memoria hiſtorica vacuum reli- quit , quem imperitus aliquis ſeriba ſupplere volens notam Ceronologicam : Anno Domini. Inearn. MCXII. perperam interjecit, cujusmodi amanuenſium hallucinatio- nes j. ins alias oſtendimus.
Strana 103
WLADISLAI 2. Doct. Pubitſchka hæret ad verba hæc Coſmæ, unde statuti istius origo repetenda fit, eamque in dubio relinquit: Ducesne noſtri tributi an- nui loco hæc auxilia in expeditiones Italicas pacti fint, an vero Wra- tislaus propter obtentam regiam dignitatem ad ea ſe fuosque ſucceſ- ſores devinxerit? 1) ſed neutrum admitti poteft, aliudque principium hujus ſtatuti definiendum: Nam tributum annuum remisit Henricus IV. prædecesfor, & pater Henrici V. Wratislao Regi nostro, uti ex Biographo Wigberti P. V. Annalium nostrorum oftendimus, qui igi- tur Coſmas ſtatutum Regum antiquorum appellare potuiſset primum ſub Wratislao enatum ? altior igitur origo ſtatuenda, recurrendumque ad hiſtoriam Imperialem, ſcriptoresque rerum Germanicarum, qui jam a Carolo M. eam confuetudinem repetunt, fcilicet quotiescunque Romana expeditio Comitiorum ſuffragiis probata & laudata fuit, Princi- pesGermaniæ tum magnificentiæ aulæ Imperialis, tum ſecuritatis ipſius- met Regis cauſa obſtrictos fuiſſe ſeu Imperatorem in Italiam comitari, ſeu certe impeditos certum militum numerum ſubfidiaque dare. ll) Jam vero cum Udalricus Dux noſter ſe ſe Bohemiamque arctiori ne- xu Henrico ſancto Imperioque obſtrinxerit, uti P.V. Annal. noſtrorum p. 131. 32. memoravimus, illeque primus Ducum noſtrorum in elec- tione Conradi Salici pari cum ceteris Germaniæ Principibus jure fuf- fragium tulerit, idem denique jus ſuccefsores Udalrici tuiti fint, inde beneficii hujus indepti cauſa, cum reipſa Principes Imperii eſſe cœpe- rint, prognatum illud officium & obligatio ceteris Germaniæ Princi- pibus communis, ut ad expeditiones Italicas, ac præſertim corona- tionem Romanam Duces noſtri obricti fuerint auxiliares copias dare. De numero militum, inquit Hahnius , m) de loco , quo exercitus Prin- cipesque convenirent, luftrarenturque, nihil omnino apud veteres no- tatum reperi. 103 In Bohemia nihil nupernis ſuppliciis quique diſcordiarum ſato- tes territi mutuis rurſum ſuſpicionibus & diffidentia cognatos Princi- pes impleverunt: Wladislaum enim inter & Ottonem Duces tantam ſimultatem procuderunt, ut alter alterius inſidias pertimeſceret, Otto- que a Wladislao ad ſolemnitatem Paſchatis officioſe invitatus, nullus compareret. Novarum idgenus diſcordiarum partem aliquam tuliſſe Hermannum epiſcopum Pragenſem ex eo conjicere fas est: quod eum Inter Wladit laum & Otta- nem nova ſ- multates. Ot- l) Chronol. Geſchichte Böhmens. Il) Vide Rittershuſium ſub finem Lib. X. Ligurini. m) Teutsche Staats-Reichs und Kaiſer Historie 3. Thl. &. 158. Idem ibidere S. 161.
WLADISLAI 2. Doct. Pubitſchka hæret ad verba hæc Coſmæ, unde statuti istius origo repetenda fit, eamque in dubio relinquit: Ducesne noſtri tributi an- nui loco hæc auxilia in expeditiones Italicas pacti fint, an vero Wra- tislaus propter obtentam regiam dignitatem ad ea ſe fuosque ſucceſ- ſores devinxerit? 1) ſed neutrum admitti poteft, aliudque principium hujus ſtatuti definiendum: Nam tributum annuum remisit Henricus IV. prædecesfor, & pater Henrici V. Wratislao Regi nostro, uti ex Biographo Wigberti P. V. Annalium nostrorum oftendimus, qui igi- tur Coſmas ſtatutum Regum antiquorum appellare potuiſset primum ſub Wratislao enatum ? altior igitur origo ſtatuenda, recurrendumque ad hiſtoriam Imperialem, ſcriptoresque rerum Germanicarum, qui jam a Carolo M. eam confuetudinem repetunt, fcilicet quotiescunque Romana expeditio Comitiorum ſuffragiis probata & laudata fuit, Princi- pesGermaniæ tum magnificentiæ aulæ Imperialis, tum ſecuritatis ipſius- met Regis cauſa obſtrictos fuiſſe ſeu Imperatorem in Italiam comitari, ſeu certe impeditos certum militum numerum ſubfidiaque dare. ll) Jam vero cum Udalricus Dux noſter ſe ſe Bohemiamque arctiori ne- xu Henrico ſancto Imperioque obſtrinxerit, uti P.V. Annal. noſtrorum p. 131. 32. memoravimus, illeque primus Ducum noſtrorum in elec- tione Conradi Salici pari cum ceteris Germaniæ Principibus jure fuf- fragium tulerit, idem denique jus ſuccefsores Udalrici tuiti fint, inde beneficii hujus indepti cauſa, cum reipſa Principes Imperii eſſe cœpe- rint, prognatum illud officium & obligatio ceteris Germaniæ Princi- pibus communis, ut ad expeditiones Italicas, ac præſertim corona- tionem Romanam Duces noſtri obricti fuerint auxiliares copias dare. De numero militum, inquit Hahnius , m) de loco , quo exercitus Prin- cipesque convenirent, luftrarenturque, nihil omnino apud veteres no- tatum reperi. 103 In Bohemia nihil nupernis ſuppliciis quique diſcordiarum ſato- tes territi mutuis rurſum ſuſpicionibus & diffidentia cognatos Princi- pes impleverunt: Wladislaum enim inter & Ottonem Duces tantam ſimultatem procuderunt, ut alter alterius inſidias pertimeſceret, Otto- que a Wladislao ad ſolemnitatem Paſchatis officioſe invitatus, nullus compareret. Novarum idgenus diſcordiarum partem aliquam tuliſſe Hermannum epiſcopum Pragenſem ex eo conjicere fas est: quod eum Inter Wladit laum & Otta- nem nova ſ- multates. Ot- l) Chronol. Geſchichte Böhmens. Il) Vide Rittershuſium ſub finem Lib. X. Ligurini. m) Teutsche Staats-Reichs und Kaiſer Historie 3. Thl. &. 158. Idem ibidere S. 161.
Strana 104
104 Otto jure fori in Moraviæ oppido Sekirkoſtel n) (a matre atque patre ſuo Pragenſi eccleſiæ ejusque administris olim collato) privaverit. Ob jus hoc non tam epiſcopo quam Pragensi eccleſiæ ereptum Coſmas Decanus , Chronici author , nomine eccleſiæ ſuæ Capitulique dicam ſcripſit Ottoni, eodemque præſente questus est Wladislao, quod pro- genitorum ſuorum donationes infringat. Diluit , confutavitque accu- ſationem hane Otto argumento : ſe non eccleſiæ Pragenſi, ſed Herman- no epiſcopo jus iſtud fori eripuiſſe, qui præter parentum ſuorum men- tem voluntatemque fori iſtius jus proventusque uſurpaſſet inque uſus ſuos convertiſſet , o) ceterum ſe promptum paratumque rem integram eccleſiæ Pragenſi ejusque adminiſtris reſtituere, quibus id genitores fui deputaſſent. Nec vero moratus in Wladislai conciliique ſui præeſentia donationem hanc eccleſiæ Pragenſi confirmavit. Eveniſſe hoc poſt Pa- ſcha III. Calendas Maji p) in villa Tynec ſuper monticulos narrat Coſ- mas, loco , in quo tandem Otto tertio vocatus a Wladislao non fine militum ſuorum præſidio comparuit , & in quo conſiliis per diem in- tegrum actis, atque conventis jurejurando firmatis penitus illi recon- ciliatus eſt. ANNUS IIIO. Otto a Wladis- lo capitur. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 163. Sed neque hac ratione pax inter utrumque menſes aliquot per- ſtitit: nam Otto ſeu levitate animi ſui, ſeu arrogantia, neſcio quid li- centius auctoritati ſupremoque Ducum Bohemiæ juri adverſum egit, quod novorum odiorum irritamento , Ottonique exitio fuit. Et vero indixerat Wladislaus ad III. Idus Julii omnibus Principibus Optimati- busque comitia in ſpatioſam camporum planitiem ad Saczkam: inter hos & Otto vocatus nuperna reconciliatione fretus cum modico ſuo- rum comitatu præſidioque adfuit. Tres integri dies ſimulata amicitia conſultationibus tranſacti , jamque negotiis fine impoſito Otto conva- ſari omnia & in reditum apparari jubet, ipſe ſubinde Wladislaum po- ſtremum ſalutaturus palatium accedit , hic extemplo præter omnem ex- ſpectationem comprehenſus in vincula conjicitur. Non defuere quique e Pri- n) De hoc prædio ad Epiſcopum eccleſiamque Pragenſem ſpectante jam egimus P. V. Annal. p. 380 & 449. , in quo nempe jus fori ante Ottonem I. Moraviæ Ducem Znoymenſium Ducum proprium fuit. o) Verba apud Coſmam Ottonis ſunt : No- lo, ut in poreſtate epiſcopi ſit, quod vobis (Capitulo Pragenſi) ſpecialiter datum eſſe ſcio. p) Neſcio quo calculo Calendarii Romani uſus ſit doct. Pubitſchka , cum diem Paſchæ , qui hoc anno in decimam Aprilis incidit , in ſecundam Aprilis con- jeeit , & multo minus ferendo errore per III. Calendas Maji tertiam Aprilis expli- cavit. Præſtaret penitus abſtinere calculis dierum, quam tam erroneos conficere,
104 Otto jure fori in Moraviæ oppido Sekirkoſtel n) (a matre atque patre ſuo Pragenſi eccleſiæ ejusque administris olim collato) privaverit. Ob jus hoc non tam epiſcopo quam Pragensi eccleſiæ ereptum Coſmas Decanus , Chronici author , nomine eccleſiæ ſuæ Capitulique dicam ſcripſit Ottoni, eodemque præſente questus est Wladislao, quod pro- genitorum ſuorum donationes infringat. Diluit , confutavitque accu- ſationem hane Otto argumento : ſe non eccleſiæ Pragenſi, ſed Herman- no epiſcopo jus iſtud fori eripuiſſe, qui præter parentum ſuorum men- tem voluntatemque fori iſtius jus proventusque uſurpaſſet inque uſus ſuos convertiſſet , o) ceterum ſe promptum paratumque rem integram eccleſiæ Pragenſi ejusque adminiſtris reſtituere, quibus id genitores fui deputaſſent. Nec vero moratus in Wladislai conciliique ſui præeſentia donationem hanc eccleſiæ Pragenſi confirmavit. Eveniſſe hoc poſt Pa- ſcha III. Calendas Maji p) in villa Tynec ſuper monticulos narrat Coſ- mas, loco , in quo tandem Otto tertio vocatus a Wladislao non fine militum ſuorum præſidio comparuit , & in quo conſiliis per diem in- tegrum actis, atque conventis jurejurando firmatis penitus illi recon- ciliatus eſt. ANNUS IIIO. Otto a Wladis- lo capitur. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 163. Sed neque hac ratione pax inter utrumque menſes aliquot per- ſtitit: nam Otto ſeu levitate animi ſui, ſeu arrogantia, neſcio quid li- centius auctoritati ſupremoque Ducum Bohemiæ juri adverſum egit, quod novorum odiorum irritamento , Ottonique exitio fuit. Et vero indixerat Wladislaus ad III. Idus Julii omnibus Principibus Optimati- busque comitia in ſpatioſam camporum planitiem ad Saczkam: inter hos & Otto vocatus nuperna reconciliatione fretus cum modico ſuo- rum comitatu præſidioque adfuit. Tres integri dies ſimulata amicitia conſultationibus tranſacti , jamque negotiis fine impoſito Otto conva- ſari omnia & in reditum apparari jubet, ipſe ſubinde Wladislaum po- ſtremum ſalutaturus palatium accedit , hic extemplo præter omnem ex- ſpectationem comprehenſus in vincula conjicitur. Non defuere quique e Pri- n) De hoc prædio ad Epiſcopum eccleſiamque Pragenſem ſpectante jam egimus P. V. Annal. p. 380 & 449. , in quo nempe jus fori ante Ottonem I. Moraviæ Ducem Znoymenſium Ducum proprium fuit. o) Verba apud Coſmam Ottonis ſunt : No- lo, ut in poreſtate epiſcopi ſit, quod vobis (Capitulo Pragenſi) ſpecialiter datum eſſe ſcio. p) Neſcio quo calculo Calendarii Romani uſus ſit doct. Pubitſchka , cum diem Paſchæ , qui hoc anno in decimam Aprilis incidit , in ſecundam Aprilis con- jeeit , & multo minus ferendo errore per III. Calendas Maji tertiam Aprilis expli- cavit. Præſtaret penitus abſtinere calculis dierum, quam tam erroneos conficere,
Strana 105
WLADISLAI 2. 105 Primoribus, qui oculis orbandum ſuadebant, at converſa ad iſtos ora- tione Wladislaus infit: Nequaquam aſſimilabor Duci Polonienfi Boleslao, qui fratrem ſuum Sbignew ſub fidei ſacramentis advocavit dolis, & eum tertia die privavit oculis. q) Ego autem nolo cum fratre meo perpe- tuas inire diſcordias, ſed volo castigare eum, ut caſtigatus refipiſcat, & cognoſcat, atque ſui poſteri diſcant, quod terra Moravia, & ejus domi- natores ſemper Boemorum Principis fint ſub poteſtate, ficut avus noster piæ memoriæ Brecislaus ordinavit, qui eam primus dominio ſuo ſubju- gavit. r) Dici vero haud poteſt, qua animi fortitudine hanc viciſſitu- dinem fortunæ exceperit, quaque alacritate vultusque ferenitate custo- diam Wiſſegradenſem ingreſſus ſit Otto , nihil unquam adverſus Wla- dislaum queſtus, crebro ſolum cum gemitu & minis perfidiam Wacz- konis & Roſceii Comitum accuſare auditus. Abhine non multo poſt tempore in reſtauratum munitiſſimum caſtrum Krziwoklad (arx est inter denſa nemora ad flumen Mizam hodie Burgleys & Birglicz dicta) deportatus, triennes carceris ſqualores tulit. Majus negotium hoc ipſo anno adhue Wladislao faceſſivit Bo- leslaus Dux Poloniæ cum Sobieslao Borzivogii fratre ejusdemque fœ- deratis & Bohemis exulibus, qui adulto menſe Septembri in Bohemiam irrumpens anniverſarii diei feſti Divo Wencesleo ſacri ſolemnia, Prin- cipisque cum populo communem lætitiam turbavit, atque uno qua- fi momento corrupit. Advolantibus enim eo die nunciis terram a Bo- leslao Polono Sobieslaoque hoſtilem in modum vaſtari, remotis ſubi- to menſis nonniſi circumſpicere arma, cogere militem urſit pericu- lum, & communis omnium trepidatio. Tumultuario collecto exercitu obviam proceſſum hoſti ad uſque pagum Lucica dictum a dextris ripis fluminis Cydlinæ, ſ) ex cujus adverſa parte, miſſis latrocinationibus in- cendiisque, ad Albim uſque fluvium viciniasque oppidi Olebis tranquil- li proceſſerunt Poloni, ſpecie quidem tranfitum Albis Pragamque fi- mulantes, re ipfa ut Wladislaum in finistra Albis littora pellicerent, fi- O 1) Ex hoc loco Coſmæ jam diſcant Poloniæ ſcriptores Zbignæum naturalem fratrem Bo- leslai non ſolum , ut illi volunt , captum , ſed etiam oculis orbatum fuiſſe , atque id eſt , quod ejus poſtea non fiat mentio in ſcriptoribus hujus ævi. r) Coſmas ad h.a. De hac vero Ducum Moraviæ clientela copioſius egimus in Diſſertatione no- ſtra de Marchionatus Moraviæ initiis, quæ excuſ. eſt inter Bornianas T. II. p. 183. ſ) Cydlina oritur ſupra Giezinium & flexuoſo curſu ſupra Podiebrad ad Lipeziez ſe in Albim exonerat. Luczica hodie Lauczicz vicus ſuperest eodem fitu haud lon- ge a Chlumecz. Boleslaus Polo- nus, & Sobies- laus irruunt in Bohemiam. Wladislaus ce- currit cum ex- ercitu.
WLADISLAI 2. 105 Primoribus, qui oculis orbandum ſuadebant, at converſa ad iſtos ora- tione Wladislaus infit: Nequaquam aſſimilabor Duci Polonienfi Boleslao, qui fratrem ſuum Sbignew ſub fidei ſacramentis advocavit dolis, & eum tertia die privavit oculis. q) Ego autem nolo cum fratre meo perpe- tuas inire diſcordias, ſed volo castigare eum, ut caſtigatus refipiſcat, & cognoſcat, atque ſui poſteri diſcant, quod terra Moravia, & ejus domi- natores ſemper Boemorum Principis fint ſub poteſtate, ficut avus noster piæ memoriæ Brecislaus ordinavit, qui eam primus dominio ſuo ſubju- gavit. r) Dici vero haud poteſt, qua animi fortitudine hanc viciſſitu- dinem fortunæ exceperit, quaque alacritate vultusque ferenitate custo- diam Wiſſegradenſem ingreſſus ſit Otto , nihil unquam adverſus Wla- dislaum queſtus, crebro ſolum cum gemitu & minis perfidiam Wacz- konis & Roſceii Comitum accuſare auditus. Abhine non multo poſt tempore in reſtauratum munitiſſimum caſtrum Krziwoklad (arx est inter denſa nemora ad flumen Mizam hodie Burgleys & Birglicz dicta) deportatus, triennes carceris ſqualores tulit. Majus negotium hoc ipſo anno adhue Wladislao faceſſivit Bo- leslaus Dux Poloniæ cum Sobieslao Borzivogii fratre ejusdemque fœ- deratis & Bohemis exulibus, qui adulto menſe Septembri in Bohemiam irrumpens anniverſarii diei feſti Divo Wencesleo ſacri ſolemnia, Prin- cipisque cum populo communem lætitiam turbavit, atque uno qua- fi momento corrupit. Advolantibus enim eo die nunciis terram a Bo- leslao Polono Sobieslaoque hoſtilem in modum vaſtari, remotis ſubi- to menſis nonniſi circumſpicere arma, cogere militem urſit pericu- lum, & communis omnium trepidatio. Tumultuario collecto exercitu obviam proceſſum hoſti ad uſque pagum Lucica dictum a dextris ripis fluminis Cydlinæ, ſ) ex cujus adverſa parte, miſſis latrocinationibus in- cendiisque, ad Albim uſque fluvium viciniasque oppidi Olebis tranquil- li proceſſerunt Poloni, ſpecie quidem tranfitum Albis Pragamque fi- mulantes, re ipfa ut Wladislaum in finistra Albis littora pellicerent, fi- O 1) Ex hoc loco Coſmæ jam diſcant Poloniæ ſcriptores Zbignæum naturalem fratrem Bo- leslai non ſolum , ut illi volunt , captum , ſed etiam oculis orbatum fuiſſe , atque id eſt , quod ejus poſtea non fiat mentio in ſcriptoribus hujus ævi. r) Coſmas ad h.a. De hac vero Ducum Moraviæ clientela copioſius egimus in Diſſertatione no- ſtra de Marchionatus Moraviæ initiis, quæ excuſ. eſt inter Bornianas T. II. p. 183. ſ) Cydlina oritur ſupra Giezinium & flexuoſo curſu ſupra Podiebrad ad Lipeziez ſe in Albim exonerat. Luczica hodie Lauczicz vicus ſuperest eodem fitu haud lon- ge a Chlumecz. Boleslaus Polo- nus, & Sobies- laus irruunt in Bohemiam. Wladislaus ce- currit cum ex- ercitu.
Strana 106
106 ANNUS III0. ſibique altera parte licentius graſſandi campus relinqueretur. Abhinc ergo Boleslaus per quosdam e ſuis in caſtra Wladislai miſſos nun- ciavit, ſe non hoſtem, ſed amicum, litium arbitrum, fraternæque pa- cis conciliatorem veniſſe : ſin minus , cras flumen tranſiturum , atque in interiora Bohemiæ pervaſurum. Wladislaus non modo ferociter re- jecta contemptaque pacis oblatæ conditione, ſed etiam totis minarum plauſtris onuſtos nuncios remiſit , nimiumque credulus ocyus ipſa nocte per vada Albis exercitum traduxit, castraque in ejusdem sinistris ripis poſuit. At vero hoſtis technas ſibi feliciter proceſſiſſe videns, mox regiones a Wladislai exercitu vacuas longe lateque miſerum in modum ferro & igne populatur, ac demum multa præda onuſtus juxta pon- tes Crivici t) caſtra metatur; frementibus Wladislai militibus, hanc- que latrocinationum licentiam ex altero Albis litore proſpectantibus, quin refrenandæ populationi pares eſſent, nam partim nocturno Albis tranſitu fatigati erant, partim nonniſi paucis locis pervium flumen eos a tam præcipiti ferendo auxilio abſterrebat. Wladislaus ad pugnam ſuos hortatur. Senſit tandem ſero Wladislaus ſe ab hofte deluſum, exacuitque iram quorundam fuorum timidus projectusque animus a prælio hoſti inferendo abhorrentium diſſuadentiumque. Medius itaque inter cir- cumfuſos cohortium globos, ut ab omnibus audiri poſſet, omni facun- diæ ſuæ vi exerta Bohemorum veterum fortitudinem bellicam reci- tare & laudum titulis extollere , Polonorum contra tributariorum ſuo- rum paſſim alias fugatas, fuſas, attritasque vires in memoriam revo- care cœpit, impuni denique hoſtis graſſantis licentia, pagorum oppi- dorumque incendiis, concivium direptione cædibusque, uxorum li- berorumque infami captivitate exaggeratis, fine ſummo nominis Bohe- mici dedecore, æternaque genti inurenda macula oftendit haud am- plius effrænem hoſtis populationem ſuſtineri poſſe, atque ſi illi cun- ctarentur, trepidarentque, ſe vel cum tribus ſequi volentibus turmis in hoſtem profecturum bellique aleam periclitaturum. Dixit, & tanta ſubito concitatio in prælium ardentis univerſi exercitus viſa , ut nec pontes , nec navigia , nec vada circumſpicerentur , ſed ut quisque ad Albis littora loco conſtitit, fine ordine ſe in fluenta conjiceret, eaque natando ſuperare festinaret communem inter vociferationem ſe pro pa- ) Qui & quo loco ſiti ſuerint hi montes Crivici , ſeu , ut Coſmæ Codex Dresdenſis nominat Krvici, nihil hodie proditum , veroſimillime ad paludinoſa loca Pardu- bitz & Bohdanecz fuiſſe ſitos, ſuſpicari fas eſt.
106 ANNUS III0. ſibique altera parte licentius graſſandi campus relinqueretur. Abhinc ergo Boleslaus per quosdam e ſuis in caſtra Wladislai miſſos nun- ciavit, ſe non hoſtem, ſed amicum, litium arbitrum, fraternæque pa- cis conciliatorem veniſſe : ſin minus , cras flumen tranſiturum , atque in interiora Bohemiæ pervaſurum. Wladislaus non modo ferociter re- jecta contemptaque pacis oblatæ conditione, ſed etiam totis minarum plauſtris onuſtos nuncios remiſit , nimiumque credulus ocyus ipſa nocte per vada Albis exercitum traduxit, castraque in ejusdem sinistris ripis poſuit. At vero hoſtis technas ſibi feliciter proceſſiſſe videns, mox regiones a Wladislai exercitu vacuas longe lateque miſerum in modum ferro & igne populatur, ac demum multa præda onuſtus juxta pon- tes Crivici t) caſtra metatur; frementibus Wladislai militibus, hanc- que latrocinationum licentiam ex altero Albis litore proſpectantibus, quin refrenandæ populationi pares eſſent, nam partim nocturno Albis tranſitu fatigati erant, partim nonniſi paucis locis pervium flumen eos a tam præcipiti ferendo auxilio abſterrebat. Wladislaus ad pugnam ſuos hortatur. Senſit tandem ſero Wladislaus ſe ab hofte deluſum, exacuitque iram quorundam fuorum timidus projectusque animus a prælio hoſti inferendo abhorrentium diſſuadentiumque. Medius itaque inter cir- cumfuſos cohortium globos, ut ab omnibus audiri poſſet, omni facun- diæ ſuæ vi exerta Bohemorum veterum fortitudinem bellicam reci- tare & laudum titulis extollere , Polonorum contra tributariorum ſuo- rum paſſim alias fugatas, fuſas, attritasque vires in memoriam revo- care cœpit, impuni denique hoſtis graſſantis licentia, pagorum oppi- dorumque incendiis, concivium direptione cædibusque, uxorum li- berorumque infami captivitate exaggeratis, fine ſummo nominis Bohe- mici dedecore, æternaque genti inurenda macula oftendit haud am- plius effrænem hoſtis populationem ſuſtineri poſſe, atque ſi illi cun- ctarentur, trepidarentque, ſe vel cum tribus ſequi volentibus turmis in hoſtem profecturum bellique aleam periclitaturum. Dixit, & tanta ſubito concitatio in prælium ardentis univerſi exercitus viſa , ut nec pontes , nec navigia , nec vada circumſpicerentur , ſed ut quisque ad Albis littora loco conſtitit, fine ordine ſe in fluenta conjiceret, eaque natando ſuperare festinaret communem inter vociferationem ſe pro pa- ) Qui & quo loco ſiti ſuerint hi montes Crivici , ſeu , ut Coſmæ Codex Dresdenſis nominat Krvici, nihil hodie proditum , veroſimillime ad paludinoſa loca Pardu- bitz & Bohdanecz fuiſſe ſitos, ſuſpicari fas eſt.
Strana 107
WLADISLAI 2. 107 patria mori paratos. Motus hos ſubitos Wladislai cum ad prælium ſpectare Boleslaus Polonus advertit, poſtera die tranſmiſſo Trutina ri- vulo præmiſſisque tam impedimentis, quam prædarum onere, languen- tiumque grege , exquiſito ad pugnam idoneo loco ſubſtitit, infultum- que Wladislai ad VIII. Idus Octobris diſpoſita acie opertus est. Fe- liciter & ex voto prima impreſſio Wladislao luere viſa ; nam Detriſſek vir animo fortis intrepidusque collecto ſuorum centum fere militum manipulo ſeceſſuque facto in latus hoſtis tanta velocitate tantoque fu- rore irruit, ut continenti impetu amplius mille Polonos ftraverit pro- triveritque. Audacia vero & fortunato ſucceſlu ita ferente impru- dens in confertiſſimos hoſtium cuneos infuſus est: hic cum nemo auſus ſuos ſuffultum veniret, multitudine pugnatorum telorumque obru- tus ſuper multo cæſorum corporum acervo tumulum, & quoddam veluti fortitudinis ſuæ gloriæque militaris monumentum invenit. Non minore virtute conſtantiaque altera fronte pugnatum a Bohemis, ſed ea fuit animi Sobieslai Ducis excelſa invictaque magnitudo ac firmitu- do, tum rei militaris exquiſita ſcientia, ut ter quaterque impreſſione repulſa tandem Bohemorum phalanges disjecerit, tergum vertere, at- que in fuga ſalutem quærere compulerit. Sobieslaus, inquit Coſmas, cum Polonis infauſta, quia plusquam civili potitus eſt victoria. Cæsi ex Bohemiæ nobilitate quam plurimi, quos inter præcipui fuere heros ille Detriſſek, tum fratres Labemiri filii Nozeslau & Drſikai. u) Cæditur. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXI. PASCHALIS II. Papæ 13. HENRICIV.Reg. 6. Imp. 1. HERMANNI ep. Prag. 13. JOANNIS II. ep. Ol. 8. WLADISLAI Ducis 3. ladislaus poſt acceptam anno ſuperiore cladem animo prævide- re potuit incurſionum bellorumque Polonorum nullum finem W futurum, dum Sobieslaus in Polonia ageret, Boleslaique mi- li- O 2 u) Pulkava, Hagecius, Cuthenus, Lupacius, Balbinus aliique noſtri paſſim victoriam adſcribunt Wladislao , imo Hagecius plane narrat Sobieslaum grave vulnus in bra- chio accepiſſe. Sed ex ſupra allata narratione , quam ex Coſma dedimus , mani- feſtum fit, Sobieslaum eum Polonis victoria potitum, quod etiam potifſimam cauſam præbuiſſe conjiciendum eft, ut anno ſequente illi Wladislaus reconciliatus fuerit. Plura ex hac ſubleſta victoria profluxere Cutheni, Hagecii, Balbinique ſomnia, dum præcipue in illa Roſenbergicos & Schelenbergicos inclaruiſſe memorant, cujus qui- dem poſterioris ſtipitem nominatum ſupra Detriſſek , latine reddito Theodorici aut Dietrici nomine , effingunt.
WLADISLAI 2. 107 patria mori paratos. Motus hos ſubitos Wladislai cum ad prælium ſpectare Boleslaus Polonus advertit, poſtera die tranſmiſſo Trutina ri- vulo præmiſſisque tam impedimentis, quam prædarum onere, languen- tiumque grege , exquiſito ad pugnam idoneo loco ſubſtitit, infultum- que Wladislai ad VIII. Idus Octobris diſpoſita acie opertus est. Fe- liciter & ex voto prima impreſſio Wladislao luere viſa ; nam Detriſſek vir animo fortis intrepidusque collecto ſuorum centum fere militum manipulo ſeceſſuque facto in latus hoſtis tanta velocitate tantoque fu- rore irruit, ut continenti impetu amplius mille Polonos ftraverit pro- triveritque. Audacia vero & fortunato ſucceſlu ita ferente impru- dens in confertiſſimos hoſtium cuneos infuſus est: hic cum nemo auſus ſuos ſuffultum veniret, multitudine pugnatorum telorumque obru- tus ſuper multo cæſorum corporum acervo tumulum, & quoddam veluti fortitudinis ſuæ gloriæque militaris monumentum invenit. Non minore virtute conſtantiaque altera fronte pugnatum a Bohemis, ſed ea fuit animi Sobieslai Ducis excelſa invictaque magnitudo ac firmitu- do, tum rei militaris exquiſita ſcientia, ut ter quaterque impreſſione repulſa tandem Bohemorum phalanges disjecerit, tergum vertere, at- que in fuga ſalutem quærere compulerit. Sobieslaus, inquit Coſmas, cum Polonis infauſta, quia plusquam civili potitus eſt victoria. Cæsi ex Bohemiæ nobilitate quam plurimi, quos inter præcipui fuere heros ille Detriſſek, tum fratres Labemiri filii Nozeslau & Drſikai. u) Cæditur. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXI. PASCHALIS II. Papæ 13. HENRICIV.Reg. 6. Imp. 1. HERMANNI ep. Prag. 13. JOANNIS II. ep. Ol. 8. WLADISLAI Ducis 3. ladislaus poſt acceptam anno ſuperiore cladem animo prævide- re potuit incurſionum bellorumque Polonorum nullum finem W futurum, dum Sobieslaus in Polonia ageret, Boleslaique mi- li- O 2 u) Pulkava, Hagecius, Cuthenus, Lupacius, Balbinus aliique noſtri paſſim victoriam adſcribunt Wladislao , imo Hagecius plane narrat Sobieslaum grave vulnus in bra- chio accepiſſe. Sed ex ſupra allata narratione , quam ex Coſma dedimus , mani- feſtum fit, Sobieslaum eum Polonis victoria potitum, quod etiam potifſimam cauſam præbuiſſe conjiciendum eft, ut anno ſequente illi Wladislaus reconciliatus fuerit. Plura ex hac ſubleſta victoria profluxere Cutheni, Hagecii, Balbinique ſomnia, dum præcipue in illa Roſenbergicos & Schelenbergicos inclaruiſſe memorant, cujus qui- dem poſterioris ſtipitem nominatum ſupra Detriſſek , latine reddito Theodorici aut Dietrici nomine , effingunt.
Strana 108
Wladislaus re- vocat ab exilio Sobieslaum. Ducit uxo- rem. ANNUS IIII. lite fulciretur: ceſſit itaque confiliis monitisque matris ſuæ Swatavæ Reginæ, gente Polonæ, Caſimirique Ducis filiæ, quæ tanquam commu- nis Wladislai Sobieslaique mater fraterna diſfidia composita optabat, & ut componerentur, nihil non egit. a) Internuncii pacisque fra- ternæ conciliatores delecti Hermannus epiſcopus Pragensis, & Waczek Comes Palatinus, quorum interpositione Wladislaus Sobieslao ab exi- lio reducto dedit civitatem Satec cum omni ad eam pertinente provin. cia, inquit Coſmas. Imo ad reconciliationem hane nonmodo cum So- bieslao , ſed etiam ipſo Boleslao Polono initam plurimum contuliſſe videntur nuptiæ Wladislai, qui veroſimillime hoc ipſo anno Richen- zam ſororem Salomeæ, conjugis Boleslai Ducis, mmatrimonio fibi jun- xit. Nam cum Sulgerus in Annalibus Zwifaltenſibus ex chartis Ort- liebi ſynchroni p. 49. anno ſuperiore narraſſet: Henricus Comes de Berg -- - - filiam ſuam Salomeam nuptui tradit ſereniſſimo Duci Po- lonorum Boleslao III. Chrivouſto (ita ob oris curvitatem ab illis populis dicto) Principi potentiſſimo, b) ſubjungit: Richinzam vero filiam alte- ram Lanzlando (Wladislao) Duci Bohemiæ, & Sophiam Ottoni nigro Marchioni (Duci) Moraviæ eodem fere tempore in matrimonium eloca- vit. Ut ex verbis eodem fere tempore conjicere fas fit has Wladislai nup- tias anno præſente accidiſſe. Quod adOttonis nuptias attinet, eæ omnino non prius quam altero abhine anno evenire potuere, dum illi ex carceri- bus ſuis Krzivokladenſibus ſoluto Moravicæ ditiones redditæ fuerunt. Poſteaquam Henricus Imperator anno ſuperiore rebelles quasdam civitates Italiæ compeſcuit, ſubque fuam poteſtatem redegit: eo ſpec- tare viſa omnia illius ſtudia & ſollicitudo, ut vetus lis Imperium inter & Sacerdotium componeretur: miſlis itaque utrinque internunciis, promiſſis, pactis obſidibusque datis rem omnem ſub ipſa coronatione ſua ſcriptis atque jurejurando firmandam conventum eſt. Anno igitur præeſente Henricus III. Idus Februarii Sabbatho ante Quinquageſi- mam pacifice ingreſſus est urbem Romam, poſtera die coronandus. Ap- tatis ad diei iſtius ſolemnitatem omnibus, cum jam jam Paſchalis Pa- pa ſolitas preces coronationi præmittit, poſtulatum ab Henrico, ut inveſtituræ renunciaret, cæteraque conditionum capita ſubſeriberet, & ſacramentis roboraret. Sed ille, captato Principum quorundam præ- ſen- 198 a) Hæc mirum quantum amplificata qui legere cupit , adeat Hagecium. b) Ex his cor- rigendus Chronographus Saxo, qui Boleslai Poloni uxorem primum anno 1114 demortuam ſcribit. Salomea vero eodem teſte nonnifi anno 1144 fatis ceſſit.
Wladislaus re- vocat ab exilio Sobieslaum. Ducit uxo- rem. ANNUS IIII. lite fulciretur: ceſſit itaque confiliis monitisque matris ſuæ Swatavæ Reginæ, gente Polonæ, Caſimirique Ducis filiæ, quæ tanquam commu- nis Wladislai Sobieslaique mater fraterna diſfidia composita optabat, & ut componerentur, nihil non egit. a) Internuncii pacisque fra- ternæ conciliatores delecti Hermannus epiſcopus Pragensis, & Waczek Comes Palatinus, quorum interpositione Wladislaus Sobieslao ab exi- lio reducto dedit civitatem Satec cum omni ad eam pertinente provin. cia, inquit Coſmas. Imo ad reconciliationem hane nonmodo cum So- bieslao , ſed etiam ipſo Boleslao Polono initam plurimum contuliſſe videntur nuptiæ Wladislai, qui veroſimillime hoc ipſo anno Richen- zam ſororem Salomeæ, conjugis Boleslai Ducis, mmatrimonio fibi jun- xit. Nam cum Sulgerus in Annalibus Zwifaltenſibus ex chartis Ort- liebi ſynchroni p. 49. anno ſuperiore narraſſet: Henricus Comes de Berg -- - - filiam ſuam Salomeam nuptui tradit ſereniſſimo Duci Po- lonorum Boleslao III. Chrivouſto (ita ob oris curvitatem ab illis populis dicto) Principi potentiſſimo, b) ſubjungit: Richinzam vero filiam alte- ram Lanzlando (Wladislao) Duci Bohemiæ, & Sophiam Ottoni nigro Marchioni (Duci) Moraviæ eodem fere tempore in matrimonium eloca- vit. Ut ex verbis eodem fere tempore conjicere fas fit has Wladislai nup- tias anno præſente accidiſſe. Quod adOttonis nuptias attinet, eæ omnino non prius quam altero abhine anno evenire potuere, dum illi ex carceri- bus ſuis Krzivokladenſibus ſoluto Moravicæ ditiones redditæ fuerunt. Poſteaquam Henricus Imperator anno ſuperiore rebelles quasdam civitates Italiæ compeſcuit, ſubque fuam poteſtatem redegit: eo ſpec- tare viſa omnia illius ſtudia & ſollicitudo, ut vetus lis Imperium inter & Sacerdotium componeretur: miſlis itaque utrinque internunciis, promiſſis, pactis obſidibusque datis rem omnem ſub ipſa coronatione ſua ſcriptis atque jurejurando firmandam conventum eſt. Anno igitur præeſente Henricus III. Idus Februarii Sabbatho ante Quinquageſi- mam pacifice ingreſſus est urbem Romam, poſtera die coronandus. Ap- tatis ad diei iſtius ſolemnitatem omnibus, cum jam jam Paſchalis Pa- pa ſolitas preces coronationi præmittit, poſtulatum ab Henrico, ut inveſtituræ renunciaret, cæteraque conditionum capita ſubſeriberet, & ſacramentis roboraret. Sed ille, captato Principum quorundam præ- ſen- 198 a) Hæc mirum quantum amplificata qui legere cupit , adeat Hagecium. b) Ex his cor- rigendus Chronographus Saxo, qui Boleslai Poloni uxorem primum anno 1114 demortuam ſcribit. Salomea vero eodem teſte nonnifi anno 1144 fatis ceſſit.
Strana 109
WLADISLAI 3. ſentium epiſcoporumque ſibi adhærentium conſilio, eodem jure & prærogativa, quibus Carolus, Ludovicus, Pipinusque coronati, coro- nam petit, quod cum Pontifex ſe minime facere poſſe ediceret, Hen- ricus iratus non veritus eft Pontificem armatis circumstare turmis -- - poſt miſſam ex cathedra deſcendere compulſus Pontifex deorſum ante con- feſſionem beati Petri cum fratribus ſedit, ibique uſque ad noctis tenebras ſub armatis militibus eſt cuſtoditus. Inde ad hoſpitium extra eccleſiæ atrium deductus eſt cum fratribus. Capta eft cum eo Clericorum & laicorum copioſa multitudo. A prædicto nempe die pridie Idus Febru- arii uſque ad quinto Calendas Maji. c) Devotus Dei Pontifex multis affectus eſt cruciatibus. d) Retulimus anno ſuperiore ex Coſma noſtro Wladislaum juniorem cum trecentis equitibus Romam miſſum. Da- limilus noſter laureolam in muſtaceo quæsiturus, ne dicam turpem maculam genti noſtræ inuſſurus, neſcio quæ heroica facinora in ea- dem Paſchalis Papæ captivitate a Wladislao edita plenus ſomniorum cap. 61. jactat. Narrat namque Wladislaum in Romanam expeditio- nem profecturum a Borzivogio ſollicitatum fuiſſe, ut ſuos carceris ſqualores ulciſcretur in Mediolanenſibus, Wladislaum dein Romæ re- ſciviſſe , quod Paſchalis eſſet gente Mediolanenſis, plurimosque e po- pularibus ſuis ad latus haberet, ſuſpiraſſe igitur, ut ultionem ſuam in iſtos exerendi, imo Papam jugulandi copia daretur. Eveniſſe inter- ea, ut Papa Cæſarem coronare nollet, primum idcirco Wladislaum cum ſuis irruiſſe in domeſticos Paſchalis Papæ, hac consternatione Pa- pam in baſilica S. Petri perfugium quæsiviſſe, ſed veſtigia ejus a Wla- dislao preſſa fuiſſe, effractisque per quendam nobilem, Kowanski no- mine, foribus eccleſiæ omnes ibi repertos Italos neci datos, ita ut ſanguis rivi instar deflueret, captivato denique Pontifice, a Bohemis re- liquiis & clenodiis ex integro ſpoliatam baſilicam S. Petri , pluraque auſuros fuiſſe niſi ſanguinea pluvia, tanquam miraculo, eos deteruiſ- ſet. Poſtremo ait Papam per Bohemos coactum, ut & Cæfarem coro- naret, & vinculo anathematis abſolveret. Quæ mera fomnia Dalimi- li verfificatoris eſſe evincunt tui ea, quæ mox ante ex Petro diacono ſynchrono retulimus, tum omnium iſtius ætatis ſcripforum adverſa teſtimonia, atque ipſorum noſtrorum filentium. Veroſimillime autem Dalimilo ad hæc effingenda argumentum præbuit traditio illa perpe- tua, quod Wladislaus hic junior ex expeditione ſua Romana multo- rum Henricus Rex capit Paſchalem Papam, Wladislai ju- nioris fabuloſa Romæ facino- ra. 109 c) Pagius ad h. a. legendum monet : Quinto Idus Aprilis- d) Petrus Diaconus apud Baronium ad h. a. N. IX,
WLADISLAI 3. ſentium epiſcoporumque ſibi adhærentium conſilio, eodem jure & prærogativa, quibus Carolus, Ludovicus, Pipinusque coronati, coro- nam petit, quod cum Pontifex ſe minime facere poſſe ediceret, Hen- ricus iratus non veritus eft Pontificem armatis circumstare turmis -- - poſt miſſam ex cathedra deſcendere compulſus Pontifex deorſum ante con- feſſionem beati Petri cum fratribus ſedit, ibique uſque ad noctis tenebras ſub armatis militibus eſt cuſtoditus. Inde ad hoſpitium extra eccleſiæ atrium deductus eſt cum fratribus. Capta eft cum eo Clericorum & laicorum copioſa multitudo. A prædicto nempe die pridie Idus Febru- arii uſque ad quinto Calendas Maji. c) Devotus Dei Pontifex multis affectus eſt cruciatibus. d) Retulimus anno ſuperiore ex Coſma noſtro Wladislaum juniorem cum trecentis equitibus Romam miſſum. Da- limilus noſter laureolam in muſtaceo quæsiturus, ne dicam turpem maculam genti noſtræ inuſſurus, neſcio quæ heroica facinora in ea- dem Paſchalis Papæ captivitate a Wladislao edita plenus ſomniorum cap. 61. jactat. Narrat namque Wladislaum in Romanam expeditio- nem profecturum a Borzivogio ſollicitatum fuiſſe, ut ſuos carceris ſqualores ulciſcretur in Mediolanenſibus, Wladislaum dein Romæ re- ſciviſſe , quod Paſchalis eſſet gente Mediolanenſis, plurimosque e po- pularibus ſuis ad latus haberet, ſuſpiraſſe igitur, ut ultionem ſuam in iſtos exerendi, imo Papam jugulandi copia daretur. Eveniſſe inter- ea, ut Papa Cæſarem coronare nollet, primum idcirco Wladislaum cum ſuis irruiſſe in domeſticos Paſchalis Papæ, hac consternatione Pa- pam in baſilica S. Petri perfugium quæsiviſſe, ſed veſtigia ejus a Wla- dislao preſſa fuiſſe, effractisque per quendam nobilem, Kowanski no- mine, foribus eccleſiæ omnes ibi repertos Italos neci datos, ita ut ſanguis rivi instar deflueret, captivato denique Pontifice, a Bohemis re- liquiis & clenodiis ex integro ſpoliatam baſilicam S. Petri , pluraque auſuros fuiſſe niſi ſanguinea pluvia, tanquam miraculo, eos deteruiſ- ſet. Poſtremo ait Papam per Bohemos coactum, ut & Cæfarem coro- naret, & vinculo anathematis abſolveret. Quæ mera fomnia Dalimi- li verfificatoris eſſe evincunt tui ea, quæ mox ante ex Petro diacono ſynchrono retulimus, tum omnium iſtius ætatis ſcripforum adverſa teſtimonia, atque ipſorum noſtrorum filentium. Veroſimillime autem Dalimilo ad hæc effingenda argumentum præbuit traditio illa perpe- tua, quod Wladislaus hic junior ex expeditione ſua Romana multo- rum Henricus Rex capit Paſchalem Papam, Wladislai ju- nioris fabuloſa Romæ facino- ra. 109 c) Pagius ad h. a. legendum monet : Quinto Idus Aprilis- d) Petrus Diaconus apud Baronium ad h. a. N. IX,
Strana 110
Paſchalis Papa minis & carce- ribus coactus concedit Hen- rico inveſtitu- ras. ANNUS IIII. rum Sanctorum lipſana ſecum in Bohemiam attulerit, e) quæ fortaſ- fis in illo tumultu, quo captus abductusque Paſchalis Papa, milites Henrici, nostrique ad prædas converſt, abstulerunt. Nam ſpoliatæ tum basilicæ S. Petri verbis expreſſis meminit Otto Frisingenfis, f) idemque exaggerat Joannes Tuſculanus epiſeopus in oratione, quam mox nocte inſequente ad Romanum populum habuit. g) Sed ad Hen- rici indignos auſus redeamus. Univerſo Romano populo ad arma convolante ejus milites bello inferiores cedere coacti funt, quod Hen- ricum in eas perduxit anguftias, ut fumma præcipitatione farcinis etiam relictis profugerit, captivumque ſecum abduxerit Pontificem. Henricus autem , perſequitur Petrus Diaconus, b) cum duobus epiſcopis Sabinenſe, ac Portuenſe, & Cardinalibus quatuor apud castrum Terbi- cum, i) ceteri vero Cardinales apud Concordiſum in cuſtodia tenebantur . - - . fuit autem Apoſtolicus in eodem ergaſtulo ſexaginta & unum dies k) Minitatus vero ſub hæc Henricus, etiam jurejurando interpo- iito, niſi Pontifex ſibi morem gereret , & ipſum & omnes , quos habebat in vinculis, partim occiſurum, partim amputatis manibus debilitatu- rum - - - - Pontifex autem vitam ponere, quam jura eccleſiæ violari malebat. Sed victus tandem precibus & lacrymis ſuam ſuorumque calamitatem, ſupremumque eccleſiæ diſcrimen exaggerantium. Vic- tus, inquit idem Petrus Diaconus, tandem lacrymis & ſuſpiriis filio- rum totus in lacymas ſolvitur: En cogor, inquit , pro eccleſiæ pace & liberatione id perpeti, quod ne paterer , vitam quoque cum ſanguine pro- fundere paratus eram. Igitur conſenſu epiſcoporum & Cardinalium , qui ei erant a latere, accedente, pactus est cum Henrico: quod eum non inquietabit neque de inveſtitura epiſcopatuum ejus regni, aut Abba- tiarum, neque iu his ſe intromittet, neque de injuria ſibi illata & ſuis in perſona & bonis, neque malum redditum reddet ei, neque alicui per- ſonæ pro hac re , & penitus in perſonam Regis nunquam anathema po- net &c. Quæ omnia cum chartis conſignata fuiſſent , fimilique char- ta liberationem Papæ fide jurata promiſiſſet, afſertus in libertatem Pa- t) Harum reliquiarum in ipſo veteri breviario Pragenſis eccleſiæ mentionem fieri narrat Pulkava ad an. 1112 p. 151. f) L. 7. c. 14. Tumu tu orto , ac omnibus pretioſis rebus ad decorem & regale faſtigium expoſitis immaniter diſtractis in luctum verſum eſt gaudium. g) Apud Baronium ad h. a. N. XI. h) Ibidem N XIV. i) Non igitur Albæ ut doct. Pub. p. 169. narrat. k) Hune dierum numerum jam evin- cat idem doct. Vir : ſi Paſchalis , ut ipſe quidem ſcribit, nonniſi a 12 Februarii , uſque ad 13 Aprilis (quem dierum calculum nemo alius authorum unquam protu- lit) in cuſtodia fuit. 110 Pub Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.169.
Paſchalis Papa minis & carce- ribus coactus concedit Hen- rico inveſtitu- ras. ANNUS IIII. rum Sanctorum lipſana ſecum in Bohemiam attulerit, e) quæ fortaſ- fis in illo tumultu, quo captus abductusque Paſchalis Papa, milites Henrici, nostrique ad prædas converſt, abstulerunt. Nam ſpoliatæ tum basilicæ S. Petri verbis expreſſis meminit Otto Frisingenfis, f) idemque exaggerat Joannes Tuſculanus epiſeopus in oratione, quam mox nocte inſequente ad Romanum populum habuit. g) Sed ad Hen- rici indignos auſus redeamus. Univerſo Romano populo ad arma convolante ejus milites bello inferiores cedere coacti funt, quod Hen- ricum in eas perduxit anguftias, ut fumma præcipitatione farcinis etiam relictis profugerit, captivumque ſecum abduxerit Pontificem. Henricus autem , perſequitur Petrus Diaconus, b) cum duobus epiſcopis Sabinenſe, ac Portuenſe, & Cardinalibus quatuor apud castrum Terbi- cum, i) ceteri vero Cardinales apud Concordiſum in cuſtodia tenebantur . - - . fuit autem Apoſtolicus in eodem ergaſtulo ſexaginta & unum dies k) Minitatus vero ſub hæc Henricus, etiam jurejurando interpo- iito, niſi Pontifex ſibi morem gereret , & ipſum & omnes , quos habebat in vinculis, partim occiſurum, partim amputatis manibus debilitatu- rum - - - - Pontifex autem vitam ponere, quam jura eccleſiæ violari malebat. Sed victus tandem precibus & lacrymis ſuam ſuorumque calamitatem, ſupremumque eccleſiæ diſcrimen exaggerantium. Vic- tus, inquit idem Petrus Diaconus, tandem lacrymis & ſuſpiriis filio- rum totus in lacymas ſolvitur: En cogor, inquit , pro eccleſiæ pace & liberatione id perpeti, quod ne paterer , vitam quoque cum ſanguine pro- fundere paratus eram. Igitur conſenſu epiſcoporum & Cardinalium , qui ei erant a latere, accedente, pactus est cum Henrico: quod eum non inquietabit neque de inveſtitura epiſcopatuum ejus regni, aut Abba- tiarum, neque iu his ſe intromittet, neque de injuria ſibi illata & ſuis in perſona & bonis, neque malum redditum reddet ei, neque alicui per- ſonæ pro hac re , & penitus in perſonam Regis nunquam anathema po- net &c. Quæ omnia cum chartis conſignata fuiſſent , fimilique char- ta liberationem Papæ fide jurata promiſiſſet, afſertus in libertatem Pa- t) Harum reliquiarum in ipſo veteri breviario Pragenſis eccleſiæ mentionem fieri narrat Pulkava ad an. 1112 p. 151. f) L. 7. c. 14. Tumu tu orto , ac omnibus pretioſis rebus ad decorem & regale faſtigium expoſitis immaniter diſtractis in luctum verſum eſt gaudium. g) Apud Baronium ad h. a. N. XI. h) Ibidem N XIV. i) Non igitur Albæ ut doct. Pub. p. 169. narrat. k) Hune dierum numerum jam evin- cat idem doct. Vir : ſi Paſchalis , ut ipſe quidem ſcribit, nonniſi a 12 Februarii , uſque ad 13 Aprilis (quem dierum calculum nemo alius authorum unquam protu- lit) in cuſtodia fuit. 110 Pub Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.169.
Strana 111
WLADISLAI 3. Paſchalis II., Romamque deductus , portis omnibus Romanæ urbis ob- ſeratis Henricum ſolemni , & alias uſitato ritu V. Idus Aprilis Domi- nica Quaſimodogeniti coronavit. Henricus vero Romano populo plu- rimum diffidens illico egreſſus est urbe, ac reditum in Germaniam ad- ornavit. Feſta Pentecoſtalia, quæ eo anno in 21. Maji inciderant, Ve- ronæ cum reduce Wladislao noſtro juniore exegit, l) denique 25 Ju- nii Paſſavii in Bavaria fuit, ubi jura monaſterii S. Nicolai confirmavit, m) quo dierum confinio etiam Wladislaus noſter lipſanis Sanctorum onuſtus Pragam rediit, quæ, si vera funt, ut Hagecius ex eoque Bal- binus aliique noſtri narrant, ab ipſo Romano Pontifice Paſchale dono accepit. Tam incerta ſunt, quæ Peſſina in Marte Moraviæ p. 285. narrat, eidem Wladislao juniori reduci in præmium virtutis atque for- titudinis Lucenſem provinciam datam fuiſſe. Coronat illum. 111 ANNUS JESU CHRISTI MCXII. PASCHALIS II. Papæ 14. HENRICI V. Reg. 7. Imp. 2. HERMANNI ep. Prag. 14. JOANNIS II. ep. Ol. 9. WLADISLAI Duc. 4. um annum hunc omni hiſtorica memoria vacuum prætermiſerit Coſmas, uti jam ſupra innuimus, lacunam hanc explere exte- rorum narratis juvat: Et quidem Wigberti Biographus Pega- vienſis commemorat Wigbertum juniorem annos abhinc duos in Bo- hemia ad Rokiczanam captum haud aliter a patre in libertatem reſtitui potuiſſe, quam pater in lytrum pagos nonnullos obtuliſſet. Verba authoris ſunt: a) Wigbertus nullo alio pacto filium redimere potuit, do- nec urbem Leiſnick, & pagos Niſen & Budeſſen una cum urbe Morun- ge Regi tradidit, quæ omnia ſtatim Hogero Comiti de Mansfelt fibi fa. miliariſſimo in beneficium conceſſit. Wigbertus junior relaxatus non multo poſt cum Rege in Turingiam venit, ubi cum municipio quodam Ekerhardberk alias Eckersberg dicto inbeneficiavit. Cum vero Wig- bertus pagos Niſen & Budiſin ſeu inferiorem Luſatiam nonniſi in feu- dum 1) Id ex Henrici diplomatibus Veronæ exaratis apud Georgiſch ad h. a. cognoſcere licet; ut proinde ex illis emendandus fit Coſmas noſter , qui Wladislaum juniorem jam jam Romam contendentem hie cum Henrico feſtum Pentecoſtes egiſſe, memoria lap- ſus , ſcribit. m) Gewoldus apud Hundium T. II. p. 378. a) Vita Viperti Groi- cenſis c. 10. §. 5. p. 23. Wigbertus ju- nior liberatur e carceribuso Pagi Niſen & Budiſſin abali- enantur a Bo- hemia.
WLADISLAI 3. Paſchalis II., Romamque deductus , portis omnibus Romanæ urbis ob- ſeratis Henricum ſolemni , & alias uſitato ritu V. Idus Aprilis Domi- nica Quaſimodogeniti coronavit. Henricus vero Romano populo plu- rimum diffidens illico egreſſus est urbe, ac reditum in Germaniam ad- ornavit. Feſta Pentecoſtalia, quæ eo anno in 21. Maji inciderant, Ve- ronæ cum reduce Wladislao noſtro juniore exegit, l) denique 25 Ju- nii Paſſavii in Bavaria fuit, ubi jura monaſterii S. Nicolai confirmavit, m) quo dierum confinio etiam Wladislaus noſter lipſanis Sanctorum onuſtus Pragam rediit, quæ, si vera funt, ut Hagecius ex eoque Bal- binus aliique noſtri narrant, ab ipſo Romano Pontifice Paſchale dono accepit. Tam incerta ſunt, quæ Peſſina in Marte Moraviæ p. 285. narrat, eidem Wladislao juniori reduci in præmium virtutis atque for- titudinis Lucenſem provinciam datam fuiſſe. Coronat illum. 111 ANNUS JESU CHRISTI MCXII. PASCHALIS II. Papæ 14. HENRICI V. Reg. 7. Imp. 2. HERMANNI ep. Prag. 14. JOANNIS II. ep. Ol. 9. WLADISLAI Duc. 4. um annum hunc omni hiſtorica memoria vacuum prætermiſerit Coſmas, uti jam ſupra innuimus, lacunam hanc explere exte- rorum narratis juvat: Et quidem Wigberti Biographus Pega- vienſis commemorat Wigbertum juniorem annos abhinc duos in Bo- hemia ad Rokiczanam captum haud aliter a patre in libertatem reſtitui potuiſſe, quam pater in lytrum pagos nonnullos obtuliſſet. Verba authoris ſunt: a) Wigbertus nullo alio pacto filium redimere potuit, do- nec urbem Leiſnick, & pagos Niſen & Budeſſen una cum urbe Morun- ge Regi tradidit, quæ omnia ſtatim Hogero Comiti de Mansfelt fibi fa. miliariſſimo in beneficium conceſſit. Wigbertus junior relaxatus non multo poſt cum Rege in Turingiam venit, ubi cum municipio quodam Ekerhardberk alias Eckersberg dicto inbeneficiavit. Cum vero Wig- bertus pagos Niſen & Budiſin ſeu inferiorem Luſatiam nonniſi in feu- dum 1) Id ex Henrici diplomatibus Veronæ exaratis apud Georgiſch ad h. a. cognoſcere licet; ut proinde ex illis emendandus fit Coſmas noſter , qui Wladislaum juniorem jam jam Romam contendentem hie cum Henrico feſtum Pentecoſtes egiſſe, memoria lap- ſus , ſcribit. m) Gewoldus apud Hundium T. II. p. 378. a) Vita Viperti Groi- cenſis c. 10. §. 5. p. 23. Wigbertus ju- nior liberatur e carceribuso Pagi Niſen & Budiſſin abali- enantur a Bo- hemia.
Strana 112
T12 ANNUS II12. Mors Luitoldi Ducis Znoy- menſir. dum a Wratislao Rege noſtro dotisque nomine acceperit, hinc factum, ut paulo poſterius ad Bohemiæ Duces redierint. Guid vero Wigber- to juniore e cuſtodia ſua liberato, cum Borzivogio eodem caſtro Ham- merstein cuſtodiaque recluſo acciderit, nihil in veteribus proditum, neque enim Dalimilo noſtro aſſentiri poſſum, ut credam Borzivogium dein Mediolani in carceres retruſum : nam exempla nulla ſuppetunt, quod Imperatores Germanos captivos unquam in Italiam cuſtodiæ cauſa relegaverint, ut taceai omnia, quæ circa hanc Mediolanenſem captivitatem verfificat Dalimilus, cum hiſtoria & chronologia pugnare. Altera memoria eſt obitus Lutoldi ſeu Leopoldi Ducis Znoy- menſîs filii Conradi Ducis Moraviæ, fratrisque Vdalrici, de quo ejus- que uxore Idda feu Idha jam plura commentati ſumus ad annos 1100 & 1001. Balbinus b) ait eum 26 Decembris mortuum, ſepultumque in monaſterio Trebicenſi, quod cum fratre Udalrico fundavit. Sed oſci- tantia quadam horum duorum fratrum annos emortuales confudit, permutavitque. Nam cum annum præſentem Leopoldo adſcribere debuiſſet, adſcripſit illi annum 1115, quo mortuus illius frater Udal- ricus, & contra. Leopoldum Udalrico præmortuum fuiſſe clarum eſt ex Coſma, qui cum ad annum 1115 dixiſſet Oalricum Conradi Ducis filium inevitabili fato ſublatum, ſubjungit: fratrem vero ejus Lutol- dum olim antea (id est anno præſente) similiter ex hac luce ſubtrac- tum. Hagecius memorat utrumque hunc fratrem sine herede mor- tuum , ſed ab utroque filios heredes relictos fuiſſe ex eodem Coſmæ loco teſtatum fit, qui ſub horum duorum fratrum mortem filios ad- buc ætate parvulos ſuperstites fuiſse affirmat. Et sane Arnbeckius in Chronico Auſtriæ de Leopoldo dicit: qui ex ea (Idha Austriaca) ge- nuit Conradum juniorem, qua in re conſentit Suntheimius in Tabulis Clausto-Neoburgenſibus, & Haſelbachius in Chron. Col. 706. Non prætermittenda sunt, quæ anno ſuperiore extortam a Pa- ſchale Papa Henrici coronationem, inveſtitutarumque violentam con- ceſsionem conſecuta funt. Dominus Apostolicus, inquit Conradus Urf- bergensis, c) multas a Romana eccleſia perpeſſus eſt injurias, objicienti- bus ei , quod contra inſtituta totius eccleſiaſticæ diſciplinæ Henricum ty- rannicum reipublicæ vaſtatorem, & ecclefiarum deſtructorem Imperiali benedictione ſublimaſſet , inſuper privilegio ſacrilego condonaſſet ; cumque Car. b) Dec. 1. l. 7. c. 28. in Notis. c) Conrad. Ursberg. ad an. 1112.
T12 ANNUS II12. Mors Luitoldi Ducis Znoy- menſir. dum a Wratislao Rege noſtro dotisque nomine acceperit, hinc factum, ut paulo poſterius ad Bohemiæ Duces redierint. Guid vero Wigber- to juniore e cuſtodia ſua liberato, cum Borzivogio eodem caſtro Ham- merstein cuſtodiaque recluſo acciderit, nihil in veteribus proditum, neque enim Dalimilo noſtro aſſentiri poſſum, ut credam Borzivogium dein Mediolani in carceres retruſum : nam exempla nulla ſuppetunt, quod Imperatores Germanos captivos unquam in Italiam cuſtodiæ cauſa relegaverint, ut taceai omnia, quæ circa hanc Mediolanenſem captivitatem verfificat Dalimilus, cum hiſtoria & chronologia pugnare. Altera memoria eſt obitus Lutoldi ſeu Leopoldi Ducis Znoy- menſîs filii Conradi Ducis Moraviæ, fratrisque Vdalrici, de quo ejus- que uxore Idda feu Idha jam plura commentati ſumus ad annos 1100 & 1001. Balbinus b) ait eum 26 Decembris mortuum, ſepultumque in monaſterio Trebicenſi, quod cum fratre Udalrico fundavit. Sed oſci- tantia quadam horum duorum fratrum annos emortuales confudit, permutavitque. Nam cum annum præſentem Leopoldo adſcribere debuiſſet, adſcripſit illi annum 1115, quo mortuus illius frater Udal- ricus, & contra. Leopoldum Udalrico præmortuum fuiſſe clarum eſt ex Coſma, qui cum ad annum 1115 dixiſſet Oalricum Conradi Ducis filium inevitabili fato ſublatum, ſubjungit: fratrem vero ejus Lutol- dum olim antea (id est anno præſente) similiter ex hac luce ſubtrac- tum. Hagecius memorat utrumque hunc fratrem sine herede mor- tuum , ſed ab utroque filios heredes relictos fuiſſe ex eodem Coſmæ loco teſtatum fit, qui ſub horum duorum fratrum mortem filios ad- buc ætate parvulos ſuperstites fuiſse affirmat. Et sane Arnbeckius in Chronico Auſtriæ de Leopoldo dicit: qui ex ea (Idha Austriaca) ge- nuit Conradum juniorem, qua in re conſentit Suntheimius in Tabulis Clausto-Neoburgenſibus, & Haſelbachius in Chron. Col. 706. Non prætermittenda sunt, quæ anno ſuperiore extortam a Pa- ſchale Papa Henrici coronationem, inveſtitutarumque violentam con- ceſsionem conſecuta funt. Dominus Apostolicus, inquit Conradus Urf- bergensis, c) multas a Romana eccleſia perpeſſus eſt injurias, objicienti- bus ei , quod contra inſtituta totius eccleſiaſticæ diſciplinæ Henricum ty- rannicum reipublicæ vaſtatorem, & ecclefiarum deſtructorem Imperiali benedictione ſublimaſſet , inſuper privilegio ſacrilego condonaſſet ; cumque Car. b) Dec. 1. l. 7. c. 28. in Notis. c) Conrad. Ursberg. ad an. 1112.
Strana 113
WLADISLAI 4. 113 Cardinales quique & epiſcopi dubitaſsent, num vere Paſchalis catho- lice ſentiat, coegerunt eum anno præſente in Concilio, Lateranis in eccleſia Conſtantiniana XV. Kal. Aprilis habito, publice profeſſionem fidei in præſentia 114 epiſcoporum, 12 Archiepiſcoporum, 15 Preſ- byterorum & 8 Diaconorum Cardinalium emittere , in quo ipſo Con- cilio patres conſcripti conceſſionem illam ſeu privilegium de investi- turis ſumma violentia metuque mortis extortum pronunciarunt, atque proinde nullum, irritum fulminique eccleſiaſtico obnoxium declara- runt. Quia vero Papa jurata fide Henrico promiſerat, ſe ſe eum, dum victurus eſset, non excommunicaturum, ejus interventu factum eft, ut excoummunicatio in illum lata non fuerit; excommunicatus ta- men fuit adhuc eodem anno in frequente epiſcoporum Concilio Vien- nenſi XVII. Kal. Octobris celebrato. Quorum duorum Conciliorum decreta cum in tranſalpinis plagis publicata fuiſfent, perculere ea mui- torum Principum & epiſcoporum animos, adeo, ut non modo Colo- mannus Hungariæ Rex omnes inveſtituras regni ſui Paſchali Papæ re- nunciaverit, a) sed etiam Metropolita noster Adalbertus Archiepisco- pus Moguntiæ (præcipuus anno ſuperiore incentor, ut Paſchalis cape- retur) jam ſaniora amplexus conſilia, ab Henrico diſſentire cœperit, ob quod Henricus eum in cuſtodiam Tryfels retrudi juſſit, quod ipſe Adalbertus in privilegio ſuo Moguntinis dato his verbis fatetur: In medio proſperitatis meæ curſu Henricus V., ut noſtis, Imperator non- niſi propter Romanc ecclefic obedientiam carceris etiam mihi captivo tenebras intulit , & latibula e) Porro ſi relatis Chronici Mellicenſis, & authoris incerti Auſtriaci ƒ ) innitendum eſſet, commemorandum hoc anno adhuc videretur bellum Hungaricum , incurſioque Stephani Regis in terras Auftriacas, quem Leopoldus Marchio Anftriæ ad- juncto ſibi Bohemorum Duce retudit, & uſque ad castrum Ferreum prædabundus proſecutus eft. Sed bellum iftud in Chronicis iftis qua- tuor annis præoccupatum fuiſſe tum ex Coſma noſtro, tum ex Rikar- di contemporanei excerptis ad annos 1116 & 1117 legemus, ut quis- que agniturus ſit doctiſſimum Prayum in Annalibus ſuis Hungaricis meras ariolationes attuliſſe, dum id præſente anno gestum fuiſſe omni contentione adniſus eft probare. Profecto Stephanus Hungariæ Rex, a quo bellum iſtud Auftriæ illatum ſcribit author Chronici Mellicenſis, an- nis tribus poſterius demortuo Colomanno primum in Regnum Hunga- riæ ſucceſſit. AN- Conceſſio a Pa- ſchale Papa fac- ta Heurico Im- peratori de in- veſtituris an- nullatur. P ) Collect. Concil. T. Il. e) Apud Urstifium P. I. p. 576, ƒ) Apud Bern. Pezium T. I. p. 228 & 556.
WLADISLAI 4. 113 Cardinales quique & epiſcopi dubitaſsent, num vere Paſchalis catho- lice ſentiat, coegerunt eum anno præſente in Concilio, Lateranis in eccleſia Conſtantiniana XV. Kal. Aprilis habito, publice profeſſionem fidei in præſentia 114 epiſcoporum, 12 Archiepiſcoporum, 15 Preſ- byterorum & 8 Diaconorum Cardinalium emittere , in quo ipſo Con- cilio patres conſcripti conceſſionem illam ſeu privilegium de investi- turis ſumma violentia metuque mortis extortum pronunciarunt, atque proinde nullum, irritum fulminique eccleſiaſtico obnoxium declara- runt. Quia vero Papa jurata fide Henrico promiſerat, ſe ſe eum, dum victurus eſset, non excommunicaturum, ejus interventu factum eft, ut excoummunicatio in illum lata non fuerit; excommunicatus ta- men fuit adhuc eodem anno in frequente epiſcoporum Concilio Vien- nenſi XVII. Kal. Octobris celebrato. Quorum duorum Conciliorum decreta cum in tranſalpinis plagis publicata fuiſfent, perculere ea mui- torum Principum & epiſcoporum animos, adeo, ut non modo Colo- mannus Hungariæ Rex omnes inveſtituras regni ſui Paſchali Papæ re- nunciaverit, a) sed etiam Metropolita noster Adalbertus Archiepisco- pus Moguntiæ (præcipuus anno ſuperiore incentor, ut Paſchalis cape- retur) jam ſaniora amplexus conſilia, ab Henrico diſſentire cœperit, ob quod Henricus eum in cuſtodiam Tryfels retrudi juſſit, quod ipſe Adalbertus in privilegio ſuo Moguntinis dato his verbis fatetur: In medio proſperitatis meæ curſu Henricus V., ut noſtis, Imperator non- niſi propter Romanc ecclefic obedientiam carceris etiam mihi captivo tenebras intulit , & latibula e) Porro ſi relatis Chronici Mellicenſis, & authoris incerti Auſtriaci ƒ ) innitendum eſſet, commemorandum hoc anno adhuc videretur bellum Hungaricum , incurſioque Stephani Regis in terras Auftriacas, quem Leopoldus Marchio Anftriæ ad- juncto ſibi Bohemorum Duce retudit, & uſque ad castrum Ferreum prædabundus proſecutus eft. Sed bellum iftud in Chronicis iftis qua- tuor annis præoccupatum fuiſſe tum ex Coſma noſtro, tum ex Rikar- di contemporanei excerptis ad annos 1116 & 1117 legemus, ut quis- que agniturus ſit doctiſſimum Prayum in Annalibus ſuis Hungaricis meras ariolationes attuliſſe, dum id præſente anno gestum fuiſſe omni contentione adniſus eft probare. Profecto Stephanus Hungariæ Rex, a quo bellum iſtud Auftriæ illatum ſcribit author Chronici Mellicenſis, an- nis tribus poſterius demortuo Colomanno primum in Regnum Hunga- riæ ſucceſſit. AN- Conceſſio a Pa- ſchale Papa fac- ta Heurico Im- peratori de in- veſtituris an- nullatur. P ) Collect. Concil. T. Il. e) Apud Urstifium P. I. p. 576, ƒ) Apud Bern. Pezium T. I. p. 228 & 556.
Strana 114
Sobieslaus a Wladislao in- vitatur. Cædit Waczko- nem Comitem, fugit. ANNUS 1I13. ANNUS JESU CHRISTI MCXIII. PASCHALIS II. Pap 15. HENRICI V. Reg. 8. Imp. 3. HERMANNI ep. Prag. 15. WLADISLAI Ducis 5. JOANNIS II. ep. Ol. 10. Jixit quietus ſorte ſua agroque Zatecenſi Sobieslaus, donec gar- rulorum, nonnullorumque palpatorum mala peſtis mendaciter inſuſurraſset Wladislaum, ut caperetur, insidias struere, istud- que confilium non alio fonte atque Waczkonis Comitis malevolentia & artibus profluere. Forte inter varias vindictæ a Waczkone repetendæ cogitationes æſtuanti Sobieslao, ſupervenit nuncius Wladislai Ducis eum ad familiare colloquium aulamque ſuam invitans, ut nihil jam dubitaret, quin ſibi eadem vincula cum Borzivogio & Ottone fratribus cuderentur. Ivit nihilominus majore ſe in Waczkone ulciſcendi cupi- ditate, quam falutis fuæ cura: atque idcirco tercentum equites itineris ſui comites eſſe juſlit, quos palatio Ducali appropinquans haud am- plius unius ſtadii intervallo abeſſe & conſidere monuit, ipſe cum pau- cis & inermibus palatium ingreſſus eſt. Salutationum officia, familia- ris ſermocinatio, quietus epularum apparatus ceteraque omnia tam nu- do atque aperto animi candore Sobieslao exhibita funt, ut nullo nego- tio vaniſſimæ ſuorum adulationis mendacia deprehendere poſſet, si cœ- catus ira animus non omnia ſecus vidiſſet. Remotis menſis Wladislaus Wiſſehradum nonniſi decem stadiis a palatio dicto disjunctum profec- turum ſe dixit, Sobieslaoque, ut ſe ſequeretur, præcepit. Hic jam illi opportuna viſa occaſio ultionis in Waczkonem exercendæ, quem per internuncios comitem ſibi itineris exorat temporis familiari collo- quio fallendi cauſa. Dum propius ad locum, quo ſubornatos relique- rat equites ſuos, accedit, erumpendi fignum dat, conſurgunt illi ce- leriter, facto impetu multis confoſſum vulneribus ad diem 18 Junii a) obtruncant. Prævidit in tam furiali chariſſimi capitis cæde Sobieslaus implacabilem fratris iram, id est, quod concito ſuorum manipulo propere fuga ſaluti ſuæ conſuluerit, verſus Srbiam feſtinus iter ingreſ- ſus ſeu vetus ſuum perfugium apud Wigbertum, ſeu in Polonia quæ- ſi. 114 Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 173. a) Coſmas diem hunc hoc verſu exprimit : Menſe quaterdenas Quintili intrante Calen- das, quo verſu nil aliud quam XIV. Calendas Quinctilis ſeu 18 Junii innu't. Ne- ſcio igitur ; qui doct. Pubitſchka aſſerere potuerit Coſmam verbis expreſſis nomi- nare 19 Quinctilis ſeu Julii. Væ poſthac Ephemeridum noſtrarum ſcriptoribus, fi tot ſubleſtos dies , jam alias etiam indicatos, in ſua Calendaria ex Chronologicis gestis hujus doct. Viri retulerint.
Sobieslaus a Wladislao in- vitatur. Cædit Waczko- nem Comitem, fugit. ANNUS 1I13. ANNUS JESU CHRISTI MCXIII. PASCHALIS II. Pap 15. HENRICI V. Reg. 8. Imp. 3. HERMANNI ep. Prag. 15. WLADISLAI Ducis 5. JOANNIS II. ep. Ol. 10. Jixit quietus ſorte ſua agroque Zatecenſi Sobieslaus, donec gar- rulorum, nonnullorumque palpatorum mala peſtis mendaciter inſuſurraſset Wladislaum, ut caperetur, insidias struere, istud- que confilium non alio fonte atque Waczkonis Comitis malevolentia & artibus profluere. Forte inter varias vindictæ a Waczkone repetendæ cogitationes æſtuanti Sobieslao, ſupervenit nuncius Wladislai Ducis eum ad familiare colloquium aulamque ſuam invitans, ut nihil jam dubitaret, quin ſibi eadem vincula cum Borzivogio & Ottone fratribus cuderentur. Ivit nihilominus majore ſe in Waczkone ulciſcendi cupi- ditate, quam falutis fuæ cura: atque idcirco tercentum equites itineris ſui comites eſſe juſlit, quos palatio Ducali appropinquans haud am- plius unius ſtadii intervallo abeſſe & conſidere monuit, ipſe cum pau- cis & inermibus palatium ingreſſus eſt. Salutationum officia, familia- ris ſermocinatio, quietus epularum apparatus ceteraque omnia tam nu- do atque aperto animi candore Sobieslao exhibita funt, ut nullo nego- tio vaniſſimæ ſuorum adulationis mendacia deprehendere poſſet, si cœ- catus ira animus non omnia ſecus vidiſſet. Remotis menſis Wladislaus Wiſſehradum nonniſi decem stadiis a palatio dicto disjunctum profec- turum ſe dixit, Sobieslaoque, ut ſe ſequeretur, præcepit. Hic jam illi opportuna viſa occaſio ultionis in Waczkonem exercendæ, quem per internuncios comitem ſibi itineris exorat temporis familiari collo- quio fallendi cauſa. Dum propius ad locum, quo ſubornatos relique- rat equites ſuos, accedit, erumpendi fignum dat, conſurgunt illi ce- leriter, facto impetu multis confoſſum vulneribus ad diem 18 Junii a) obtruncant. Prævidit in tam furiali chariſſimi capitis cæde Sobieslaus implacabilem fratris iram, id est, quod concito ſuorum manipulo propere fuga ſaluti ſuæ conſuluerit, verſus Srbiam feſtinus iter ingreſ- ſus ſeu vetus ſuum perfugium apud Wigbertum, ſeu in Polonia quæ- ſi. 114 Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 173. a) Coſmas diem hunc hoc verſu exprimit : Menſe quaterdenas Quintili intrante Calen- das, quo verſu nil aliud quam XIV. Calendas Quinctilis ſeu 18 Junii innu't. Ne- ſcio igitur ; qui doct. Pubitſchka aſſerere potuerit Coſmam verbis expreſſis nomi- nare 19 Quinctilis ſeu Julii. Væ poſthac Ephemeridum noſtrarum ſcriptoribus, fi tot ſubleſtos dies , jam alias etiam indicatos, in ſua Calendaria ex Chronologicis gestis hujus doct. Viri retulerint.
Strana 115
WLADISLAI 5. fiturus. Silvas Bohemicas tranſgreſſo obviam fit Erkembertus b) Cæ- ſareus caſtri Donin Præfectus c) homo ingenio ad omnem verſutiam factus : multis hic Henrici Imperatoris gratiam patrociniumque polli- citus , precibus tandem imprudentem cum modico comitatu in muni- tiones caſtri pellicit, convivio excipit, atque inter epulas militari ma- nu circumfuſum capit, ſuis extra caſtrum ringentibus, deſperatione- que rerum compulſis ſeu in Bohemiam redire , ſeu in Polonia perfu- gium quærere. At vero infamis veterator Erkembertus non ſatis ist- hic ſecuros carceres a finitimi Wigberti inſultibus ratus paucos poſt dies captivum Sobieslaum in aliud validius Saxoniæ caſtrum tranſpor- tavit, eumque Udalrico Clerico d) familiari aſſervandum tradidit. Hoc ingentibus promiſſis & ſpebus corrupto monet Sobieslaus per literas Conradum filium Rivini veterem fidumque amicum, uti ad constitu- tam noctem cum tribus conſtratis equis, quam maximo poſſit silen- tio, proxime ad caſtrum accedat: qui poſteaquam ad horam adfuit, Sobieslaus Clericusque e ſuperioribus domus cancellis per funes in viminea crate delapli in Poloniam pariter profugerunt. At vero fato Sobieslai fortunatius fuit Ottonis adhucdum vinculis Krziwokladen- ſibus detenti, quem Wladislaus non modo libertati reſtituit, ſed etiam reddidit ei, inquit Coſimas, dimidium totius Moraviæ, cum ſuis civi- tatibus provinciam, quam olim poſt obitum fratris ſui Zuatopluk ha- buerat. Capitur in caſtro Donin. Fugit e carce- re. Otto Dux Maraviæ, libe- retur e cuſco- dia. 115 Wigberto ſeniori injuria illa, quod Henrico Imperatori pagos Bu- diſſin & Niſeni cum ceteris civitatibus cedere coactus fit, altius inſe- dit animo, quam ut eam oblivioni tradere poſſet. His indignationis elam nutritis flammis jam ipſo anno elapſo injectum eſt oleum , dum Henricus Odalrici de Wimmar hereditatem invaſit , eamque Sigefrido Palatino Comiti ereptam in jus fiſcumque Imperialem trahere cona- tus. ) Juſtis querelis Sigefridi non modo Wigbertus, ſed etiam Dux P 2 Lo- 1) Hic dein anno 1115 in prælio Saxonico apud Wilpesholt peſſime habitus, captus- que fuit. c) Coſmas infra ait : Erat enim ea tempeſtate prædictum caſtrum (Donin) Cæſaris ſub poteſtate. Pervenit nempe anno ſuperiore in Cæſaris poreſtatem , cum, ut diximus, Wigbertus ſenior coactus fuit , redimendi ex captivitate filii cauſa, pa- gos Niſeni & Budiſiin Imperatori extradere, nam cum caſtrum Donin in pago Ni- ſeni fitum fuerit, atque ad eum ſpectaverit, neceſſario etiam evenit, ut caſtrum iſtud, quod a Wratislai Regis Imperio ad Bohemiam ſpectabat , in poteſtatem Cæſaris de- venerit , quanquam paulo poſt Ducibus noſtris redditum fuiſſe ſuo loco oſtenſuri ſimus. d) Hageclus ex Clerieo ſeribam facit. e) Annaliſta Saxo ad an. 1112.
WLADISLAI 5. fiturus. Silvas Bohemicas tranſgreſſo obviam fit Erkembertus b) Cæ- ſareus caſtri Donin Præfectus c) homo ingenio ad omnem verſutiam factus : multis hic Henrici Imperatoris gratiam patrociniumque polli- citus , precibus tandem imprudentem cum modico comitatu in muni- tiones caſtri pellicit, convivio excipit, atque inter epulas militari ma- nu circumfuſum capit, ſuis extra caſtrum ringentibus, deſperatione- que rerum compulſis ſeu in Bohemiam redire , ſeu in Polonia perfu- gium quærere. At vero infamis veterator Erkembertus non ſatis ist- hic ſecuros carceres a finitimi Wigberti inſultibus ratus paucos poſt dies captivum Sobieslaum in aliud validius Saxoniæ caſtrum tranſpor- tavit, eumque Udalrico Clerico d) familiari aſſervandum tradidit. Hoc ingentibus promiſſis & ſpebus corrupto monet Sobieslaus per literas Conradum filium Rivini veterem fidumque amicum, uti ad constitu- tam noctem cum tribus conſtratis equis, quam maximo poſſit silen- tio, proxime ad caſtrum accedat: qui poſteaquam ad horam adfuit, Sobieslaus Clericusque e ſuperioribus domus cancellis per funes in viminea crate delapli in Poloniam pariter profugerunt. At vero fato Sobieslai fortunatius fuit Ottonis adhucdum vinculis Krziwokladen- ſibus detenti, quem Wladislaus non modo libertati reſtituit, ſed etiam reddidit ei, inquit Coſimas, dimidium totius Moraviæ, cum ſuis civi- tatibus provinciam, quam olim poſt obitum fratris ſui Zuatopluk ha- buerat. Capitur in caſtro Donin. Fugit e carce- re. Otto Dux Maraviæ, libe- retur e cuſco- dia. 115 Wigberto ſeniori injuria illa, quod Henrico Imperatori pagos Bu- diſſin & Niſeni cum ceteris civitatibus cedere coactus fit, altius inſe- dit animo, quam ut eam oblivioni tradere poſſet. His indignationis elam nutritis flammis jam ipſo anno elapſo injectum eſt oleum , dum Henricus Odalrici de Wimmar hereditatem invaſit , eamque Sigefrido Palatino Comiti ereptam in jus fiſcumque Imperialem trahere cona- tus. ) Juſtis querelis Sigefridi non modo Wigbertus, ſed etiam Dux P 2 Lo- 1) Hic dein anno 1115 in prælio Saxonico apud Wilpesholt peſſime habitus, captus- que fuit. c) Coſmas infra ait : Erat enim ea tempeſtate prædictum caſtrum (Donin) Cæſaris ſub poteſtate. Pervenit nempe anno ſuperiore in Cæſaris poreſtatem , cum, ut diximus, Wigbertus ſenior coactus fuit , redimendi ex captivitate filii cauſa, pa- gos Niſeni & Budiſiin Imperatori extradere, nam cum caſtrum Donin in pago Ni- ſeni fitum fuerit, atque ad eum ſpectaverit, neceſſario etiam evenit, ut caſtrum iſtud, quod a Wratislai Regis Imperio ad Bohemiam ſpectabat , in poteſtatem Cæſaris de- venerit , quanquam paulo poſt Ducibus noſtris redditum fuiſſe ſuo loco oſtenſuri ſimus. d) Hageclus ex Clerieo ſeribam facit. e) Annaliſta Saxo ad an. 1112.
Strana 116
ANNUS III3. Lotharius, Rudolphus Marchio, Fridericus Palatinus Comes, Ludovi. cus Comes, Reinhardus epiſcopus Halberstadiensis, Getrtrudis præ- potens Saxoniæ vidua, aliique permoti ſe ſe ab obſequio Imperatoris ſubtraxerunt, vocatique ad Curiam feſto Natalium Domini in Erphes- furt indictam, nulli comparuerunt. Henricus pro juvenili ſuo impe- tu nimia indignatione commotus, bona eorum diripi, poſſeſſiones incen- diis devaſtari etiam inter ipſa feſta præcepit. Sociatis itaque armis Reinhardus epiſcopus, Comitesque Sigefridus, Ludovicus & Wigber- tus Imperatorem obſidione castri Horneburch distentum impetere con- ſtituunt : ſed cum intelligerent civitatem Halberſtad ſe ſe Imperatoriis copiis dedidiſſe, tantiſper quieſcendui recedendumque rati funt. Res ea Henrico tecta haud mansit, qui turbarum earum præcipuum incen- torem Wigbertum ſuſpicatus, in eum stomachum ſuum exonerare, Groizamque urbem, præcipuam Wigberti ſedem , bello premere con- ſtituit. Hæc ut effectum daret , non modo a Wladislao Duce noſtro auxiliares copias petiit, ſed & Wigbertum filium ſeniorem ſpe urbis Nuenburg in beneficium concedendæ allexit ad ſocia jungenda arma: contra Wigbertus nihil eorum omifit, quæ ad defensionem urbis desi- derabantur, nam ut Biograhus Wipertinus loquitur: ƒ) electiſſimos quosque milites cum apparatu bellico & militaribus instrumentis in muni- tionem urbis aggregavit, qui tam fortiter restitere hosti, ut Wladis- laus Dux noſter primo inſultu amplius quingentos fuorum amiſerit, 8) quod Henricum receptui canere coegit. b) 116 ☞☞hh'o esee ANNUS JESU CHRISTI MCXIV. PASCHALIS II. Pap. 16. HENRICI V. Reg. 9.Imp. 4. HERMANNIEp. Prag. 16. WLADIŞLAI Duc. 6. JOANNIS II. ep. Ol. 11. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 170. iximus ad annum 1110 Ottonem Ducem Moraviæ in Krzivokla- densem cuſtodiam abductum omnem fraterni adverſus ſe concep- D ti odii culpam, ſuarumque infelicitatum cauſam in Waczkonem & f) Vita Wiperti Groicenſis c. 11. §. 1. g) Cumque ab exercitu Regis eo (Groizam) ventum eſſet , Ladislaus cum ſuis ſubita aggreſſione miſſus eſt urbem expugnare, ſed ultra 500 ſuorum amiſit. Idem ibidem §. 2. h) Magno Chronologiæ vitio hæc doct. Pubitſchka in annum ſuperiorem conjecit , cum ex omnibus ſynchronis cer- tum ſit ea non prius eveniſſe , quam cum Wigbertus cum foederatis ſuis in Comi- tiis Erfurtenſibus non comparuit, ipſeque Imperatori bellum inferre meditatus eſt.
ANNUS III3. Lotharius, Rudolphus Marchio, Fridericus Palatinus Comes, Ludovi. cus Comes, Reinhardus epiſcopus Halberstadiensis, Getrtrudis præ- potens Saxoniæ vidua, aliique permoti ſe ſe ab obſequio Imperatoris ſubtraxerunt, vocatique ad Curiam feſto Natalium Domini in Erphes- furt indictam, nulli comparuerunt. Henricus pro juvenili ſuo impe- tu nimia indignatione commotus, bona eorum diripi, poſſeſſiones incen- diis devaſtari etiam inter ipſa feſta præcepit. Sociatis itaque armis Reinhardus epiſcopus, Comitesque Sigefridus, Ludovicus & Wigber- tus Imperatorem obſidione castri Horneburch distentum impetere con- ſtituunt : ſed cum intelligerent civitatem Halberſtad ſe ſe Imperatoriis copiis dedidiſſe, tantiſper quieſcendui recedendumque rati funt. Res ea Henrico tecta haud mansit, qui turbarum earum præcipuum incen- torem Wigbertum ſuſpicatus, in eum stomachum ſuum exonerare, Groizamque urbem, præcipuam Wigberti ſedem , bello premere con- ſtituit. Hæc ut effectum daret , non modo a Wladislao Duce noſtro auxiliares copias petiit, ſed & Wigbertum filium ſeniorem ſpe urbis Nuenburg in beneficium concedendæ allexit ad ſocia jungenda arma: contra Wigbertus nihil eorum omifit, quæ ad defensionem urbis desi- derabantur, nam ut Biograhus Wipertinus loquitur: ƒ) electiſſimos quosque milites cum apparatu bellico & militaribus instrumentis in muni- tionem urbis aggregavit, qui tam fortiter restitere hosti, ut Wladis- laus Dux noſter primo inſultu amplius quingentos fuorum amiſerit, 8) quod Henricum receptui canere coegit. b) 116 ☞☞hh'o esee ANNUS JESU CHRISTI MCXIV. PASCHALIS II. Pap. 16. HENRICI V. Reg. 9.Imp. 4. HERMANNIEp. Prag. 16. WLADIŞLAI Duc. 6. JOANNIS II. ep. Ol. 11. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 170. iximus ad annum 1110 Ottonem Ducem Moraviæ in Krzivokla- densem cuſtodiam abductum omnem fraterni adverſus ſe concep- D ti odii culpam, ſuarumque infelicitatum cauſam in Waczkonem & f) Vita Wiperti Groicenſis c. 11. §. 1. g) Cumque ab exercitu Regis eo (Groizam) ventum eſſet , Ladislaus cum ſuis ſubita aggreſſione miſſus eſt urbem expugnare, ſed ultra 500 ſuorum amiſit. Idem ibidem §. 2. h) Magno Chronologiæ vitio hæc doct. Pubitſchka in annum ſuperiorem conjecit , cum ex omnibus ſynchronis cer- tum ſit ea non prius eveniſſe , quam cum Wigbertus cum foederatis ſuis in Comi- tiis Erfurtenſibus non comparuit, ipſeque Imperatori bellum inferre meditatus eſt.
Strana 117
WLADISLAI 6. & Roſcieyum Comites conjeciſſe , atque jam tum mala omnia utri- que imprecatum minatumque. Is dolor vindictæque ardor tantum inis inſedit fibris , ut eum neque diuturnitas temporis, neque interven- tus mortis Waczkonis , nec denique fortunarum priorum recuperatio ſuppreſſerit. Nam anni præſentis menſe Majo a) memor carceris ſqua- lorum triennio Krzivokladi toleratorum, bilem suam tandem effun- dendam , Roſcieyumque viſu mulctandum decrevit: quam pœnam pro patre etiam tulit Waczkonis filius, lenis Waczko dictus, b) memo- ratique Roſcieyi gener, tot tamque indigna Wladislao Duce diſſimu- lare coacto, ne crabrones irritatum iret: & vero paulo poſt nova illi Sobieslai in Bohemiam incurſio terræque vaſtatio perferenda fuit. Sci- licet Otto Dux Mc- raviæ Roſcieyo & Waczkoni: filio oculos erui juber. 117 Quod omnibus pene exulibus commune eſt, ut quid patria ſit, non prius agnoſcant , ſapiantque , atque dum ea carent , proindeque reditus, patriæque amiſſæ paſsim teneantur desiderio: idem Sobieslao etſi honorifice in Polonia habito , omnibusque affluenti evenit, ut de- ſiperent omnia, dum patriæ ditionumque ſuarum jacturaim in animum revocaret. Non magis præſens vincula exilii ſui diſrumpendi viſum conſilium , quam limitaneum quoddam Bohemiæ caſtrum in ſuam po- teſtatem redigendi, ex quo excurfionibus & latrocinationibus tantum Wladislao incommodaret, ejusque patientiam fatigaret, ut vexationum tædio ſe ſe in ditiones reſtituere compelleretur. Hoc propoſito adu- natis militum ſuorum reliquiis , adſcitaque Polonorum manu præcipi- tato, ſed ſimul a vaſtatione & præda alieno, itinere ad ipſos Glacenſis caſtri urbisque muros acceſſit, cujus portas, adventu ipſius nunciato præſidiarius miles clauſerat, obfirmaveratque : multis igitur precibus promiſſisque civium animos ſollicitat , ut in urbem admittatur , ſe ſe haud aliud, quam pacis conſilia animo verſare. At vero cum repe- titis precibus locus non datur, imo omni vi ejus inſultibus reſiſtitur, provocatus ad iracundiam juvenilis animus in palatium, munimentis ad- ſitum, ignem injici jubet, quen fortuito ventorum vehementia in vicina propugnacula tectaque detulit, ut de urbe actum videretur. Quo re- rum Sobieslaus in- cendit urbens Glatz. s) Neſcio rurſum qua dormitatione doct. Pub. pro menſe Majo, quem verbis exprimit Pub. Chronol. Coſmas , Martium pag. 174 ſomniaverit. b) Perperam Hagecius Waczkonem Geſch. 4 Thl. hune ſurculum ſtirpis Wrſſoveciæ fecit, quæ extorris nonniſi poſt annos ſeptuagin- 1.B. S. 174. ta rurſum in Bohemiam ſe inſinuavit, ſane patrem illius ſervili conditione natum fuiſie jam ante ex Coſma retulimus.
WLADISLAI 6. & Roſcieyum Comites conjeciſſe , atque jam tum mala omnia utri- que imprecatum minatumque. Is dolor vindictæque ardor tantum inis inſedit fibris , ut eum neque diuturnitas temporis, neque interven- tus mortis Waczkonis , nec denique fortunarum priorum recuperatio ſuppreſſerit. Nam anni præſentis menſe Majo a) memor carceris ſqua- lorum triennio Krzivokladi toleratorum, bilem suam tandem effun- dendam , Roſcieyumque viſu mulctandum decrevit: quam pœnam pro patre etiam tulit Waczkonis filius, lenis Waczko dictus, b) memo- ratique Roſcieyi gener, tot tamque indigna Wladislao Duce diſſimu- lare coacto, ne crabrones irritatum iret: & vero paulo poſt nova illi Sobieslai in Bohemiam incurſio terræque vaſtatio perferenda fuit. Sci- licet Otto Dux Mc- raviæ Roſcieyo & Waczkoni: filio oculos erui juber. 117 Quod omnibus pene exulibus commune eſt, ut quid patria ſit, non prius agnoſcant , ſapiantque , atque dum ea carent , proindeque reditus, patriæque amiſſæ paſsim teneantur desiderio: idem Sobieslao etſi honorifice in Polonia habito , omnibusque affluenti evenit, ut de- ſiperent omnia, dum patriæ ditionumque ſuarum jacturaim in animum revocaret. Non magis præſens vincula exilii ſui diſrumpendi viſum conſilium , quam limitaneum quoddam Bohemiæ caſtrum in ſuam po- teſtatem redigendi, ex quo excurfionibus & latrocinationibus tantum Wladislao incommodaret, ejusque patientiam fatigaret, ut vexationum tædio ſe ſe in ditiones reſtituere compelleretur. Hoc propoſito adu- natis militum ſuorum reliquiis , adſcitaque Polonorum manu præcipi- tato, ſed ſimul a vaſtatione & præda alieno, itinere ad ipſos Glacenſis caſtri urbisque muros acceſſit, cujus portas, adventu ipſius nunciato præſidiarius miles clauſerat, obfirmaveratque : multis igitur precibus promiſſisque civium animos ſollicitat , ut in urbem admittatur , ſe ſe haud aliud, quam pacis conſilia animo verſare. At vero cum repe- titis precibus locus non datur, imo omni vi ejus inſultibus reſiſtitur, provocatus ad iracundiam juvenilis animus in palatium, munimentis ad- ſitum, ignem injici jubet, quen fortuito ventorum vehementia in vicina propugnacula tectaque detulit, ut de urbe actum videretur. Quo re- rum Sobieslaus in- cendit urbens Glatz. s) Neſcio rurſum qua dormitatione doct. Pub. pro menſe Majo, quem verbis exprimit Pub. Chronol. Coſmas , Martium pag. 174 ſomniaverit. b) Perperam Hagecius Waczkonem Geſch. 4 Thl. hune ſurculum ſtirpis Wrſſoveciæ fecit, quæ extorris nonniſi poſt annos ſeptuagin- 1.B. S. 174. ta rurſum in Bohemiam ſe inſinuavit, ſane patrem illius ſervili conditione natum fuiſie jam ante ex Coſma retulimus.
Strana 118
118 rum periculo confternati cives deditionem pacemque offerunt, ſolam unamque mortis impunitatem exorantes, qua vix conceſſa, incendium, quod jam magis, quam ut amplius frænari aut ſupprimi poſſet, ex- crevit, universam urbem in rudera & cineres convertit. An caftrum Glacenſe per Sobieslaum minime expugnatum, Sobieslausque ſine pro- fectu in Poloniam reverſus fit, ut ad h. a. loquitur Pulkava, multum dubito, nam ex Coſmæ narratis conjicere fas eſt urbem cum ipſo caſtro flammis periiſſe, atque cum Sobieslaus hic nullum perfugium præſi- diumque reperiſſet, redire coactum.c) ANNUS III4. Wighertus ſe- nior vulnera- tur , capitur. Pro capite il- lins filius om- nes ditiones pa- ternas Impe- ratori offert. Fœdus , quod Wigbertus ſenior cum Sigefrido Palatino Comite, Ludovico Marchione, aliisque pepigerat, captivitatem illi bonorum- que omnium jacturam concivit. Complures quidem ſcriptores (com- pendio nempe unoque filo res ejus gestas perſecuti) han: captivita- tem anno ſuperiori intexuerunt : at nobis cum Dodechino & præſer- tim ejus Biographo, qui eas diſpeſcuit, fuſoque stylo proſecutus eſt. magis collibuit præſenti anno apponere, atque cum ipſorum fontium verbis magis atque nostris delectemur, juverit ea ex Biographo exſcri- bere: d) Wigbertus denuo Regis adventum præcavens, amicitiam cum Sigefrido Palatino Comite de Orlamunde, & cum Ludovico Comite de Tu- ringia pepigit, qui ob hujusmodi apud Warenstede condixerunt colloquium. Quorum contra Regem conventione comperta Hogerus cum trecentis inſperatus advenit. Illi cum impares armis ac militum numero ad re- sistendum eſſent, Ludovicus fugiens evafit. Sigefridus Palatinus occidi- tur, Wigbertus multis vulneribus ſauciatus captivus abducitur, & in Leiſnick cuſtodiæ mancipatur. Deinde Wirciburg in curia coram Prin- cipibus habita Regi repræſentatus ab omnibus capitali ſententia adjudi- catur. Traditur ergo ad decollandum cuidam militi de Pliſna Conrado, qui cum juſſa perficere moraretur, & incampo, ejus necem differendo, nuncium Regis aliquem exſpectaret, interea cuncti Principes Wigberto juniori ſuggeſſerunt, ut Groiſcam cum omnibus paternis prædiis ad re- vocandam mortis ſententiam pro patris redemptione Regi devotus offer- ret. Quod cum feciſſet, Wigberto quidem vitam indu sit, ſed in muni- tiſſima urbe ſua Drunts eum reſervari per triennium circiter mandavit. Quo comperto Wigbertus junior & frater ejus Henricus contra Regem ad Saxones ſe contulerunt , & ob boc cum Ludovico Comite rei Majesta- tis 2) Stranskius Reip. c. Boj. 2. §. 18. ait : urbem hanc quindecimo poſt anno ſplendidius, quam ante, fuisſe instauratam. d) Vita Wiperti Groic, ad h. a. C. 11� §. 3. & ſeqq.
118 rum periculo confternati cives deditionem pacemque offerunt, ſolam unamque mortis impunitatem exorantes, qua vix conceſſa, incendium, quod jam magis, quam ut amplius frænari aut ſupprimi poſſet, ex- crevit, universam urbem in rudera & cineres convertit. An caftrum Glacenſe per Sobieslaum minime expugnatum, Sobieslausque ſine pro- fectu in Poloniam reverſus fit, ut ad h. a. loquitur Pulkava, multum dubito, nam ex Coſmæ narratis conjicere fas eſt urbem cum ipſo caſtro flammis periiſſe, atque cum Sobieslaus hic nullum perfugium præſi- diumque reperiſſet, redire coactum.c) ANNUS III4. Wighertus ſe- nior vulnera- tur , capitur. Pro capite il- lins filius om- nes ditiones pa- ternas Impe- ratori offert. Fœdus , quod Wigbertus ſenior cum Sigefrido Palatino Comite, Ludovico Marchione, aliisque pepigerat, captivitatem illi bonorum- que omnium jacturam concivit. Complures quidem ſcriptores (com- pendio nempe unoque filo res ejus gestas perſecuti) han: captivita- tem anno ſuperiori intexuerunt : at nobis cum Dodechino & præſer- tim ejus Biographo, qui eas diſpeſcuit, fuſoque stylo proſecutus eſt. magis collibuit præſenti anno apponere, atque cum ipſorum fontium verbis magis atque nostris delectemur, juverit ea ex Biographo exſcri- bere: d) Wigbertus denuo Regis adventum præcavens, amicitiam cum Sigefrido Palatino Comite de Orlamunde, & cum Ludovico Comite de Tu- ringia pepigit, qui ob hujusmodi apud Warenstede condixerunt colloquium. Quorum contra Regem conventione comperta Hogerus cum trecentis inſperatus advenit. Illi cum impares armis ac militum numero ad re- sistendum eſſent, Ludovicus fugiens evafit. Sigefridus Palatinus occidi- tur, Wigbertus multis vulneribus ſauciatus captivus abducitur, & in Leiſnick cuſtodiæ mancipatur. Deinde Wirciburg in curia coram Prin- cipibus habita Regi repræſentatus ab omnibus capitali ſententia adjudi- catur. Traditur ergo ad decollandum cuidam militi de Pliſna Conrado, qui cum juſſa perficere moraretur, & incampo, ejus necem differendo, nuncium Regis aliquem exſpectaret, interea cuncti Principes Wigberto juniori ſuggeſſerunt, ut Groiſcam cum omnibus paternis prædiis ad re- vocandam mortis ſententiam pro patris redemptione Regi devotus offer- ret. Quod cum feciſſet, Wigberto quidem vitam indu sit, ſed in muni- tiſſima urbe ſua Drunts eum reſervari per triennium circiter mandavit. Quo comperto Wigbertus junior & frater ejus Henricus contra Regem ad Saxones ſe contulerunt , & ob boc cum Ludovico Comite rei Majesta- tis 2) Stranskius Reip. c. Boj. 2. §. 18. ait : urbem hanc quindecimo poſt anno ſplendidius, quam ante, fuisſe instauratam. d) Vita Wiperti Groic, ad h. a. C. 11� §. 3. & ſeqq.
Strana 119
W LADISLAI 6. 119 tis adjudicantur. Per triennium ergo patre in captivitate poſito, filva- rum latibulis, hominum deſtituti ſolatiis instar ferarum ſe ſuosque tue- bantur. Hem ! indignum & execrabile Henrici facinus , dirumque fa- tum patris Wigberti & filiorum , quod pater , ſi principia repetamus, haud alia pene ratione incurrit, quam quod de beneficiis in ſe a Wra- tislao Rege noſtro collatis bene mereri volens, ejus filios Borzivogium & Sobieslaum uxoris fuæ Judithæ fratres tanta contentione in Princi- patu Bohemiæ tueri adniſus fit. Crugerius e) ad Manuſcriptum eccleſiæ Cathedralis Olomucenſis provocans ad h. a. reponit mortem illuſtris viri Pauli Moravi Decani Olomucenſis , quem manuſcripta alia perhibeant a Paſchali II. ad Car- dinalium dignitatem evectum fuiſſe. Nobis, cum viri iſtius memoriæ nuſpiaim alibi occurrerint, libet ea, quæ in laudem illius ad hanc diem concinnavit Crugerius, exſcribere: A. D. 1114. hac ipſa die ſublatus eſt Romæ morte naturali Paulus Moravus, Letovia oriundus, annis XXXVIII. in Moravia, ultimo etiam in Cathedrali eccleſia decanus. In quo officio ita fecit ſatis Canonicis, ac aliquot epiſcopis, ut ſe- mel iterumque Moravorum Antiſtes jure meritiſſimo, ob ſapientiæ & virtutis pr�rogativam deſignaretur. Sed mors Romæ obita legationem in negotiis epiſcopatus aſſeverat. Amplius plane aliquid Msta. Olomu- venſia de Viro laudatiſſimo ſuggerunt: Nempe Cardinalem AA. circiter IX. Romæ deceſſiſſe. Paſchalis quippe II. R. P. in bina legatione, ſa- crorum Canonum tantam peritiam in eo deprehenderat, quanta epiſcopi pauci haberent, eloquentiam præterea audiverat, cui parem ſubinde ne- mo tranſalpinus Romæ oſtentaret. Quapropter declinantem in patria epiſcopalem infulam extra hanc in orbis theatro ad induendam purpuram ſub A. D. 1105, obnitentem contra licet, coegit. Clar. Vir de Monſe hunc ipſum Paulum in ſuis Infulis Doctis Moraviæ inſeruit, ſed non ube- riorem de eo cognitionem præbuit, quam ex Crugerio recitavimus. Imo ego multa opera perdita Paulum hunc fruſtra hoc annorun con- finio in Cardinalium ſerie memoriisque quæſivi. Mors Pauli Decani Olo- mucenſss. AN- ) In ſacris Pulveribus ad 9. Aprilis p. 52.
W LADISLAI 6. 119 tis adjudicantur. Per triennium ergo patre in captivitate poſito, filva- rum latibulis, hominum deſtituti ſolatiis instar ferarum ſe ſuosque tue- bantur. Hem ! indignum & execrabile Henrici facinus , dirumque fa- tum patris Wigberti & filiorum , quod pater , ſi principia repetamus, haud alia pene ratione incurrit, quam quod de beneficiis in ſe a Wra- tislao Rege noſtro collatis bene mereri volens, ejus filios Borzivogium & Sobieslaum uxoris fuæ Judithæ fratres tanta contentione in Princi- patu Bohemiæ tueri adniſus fit. Crugerius e) ad Manuſcriptum eccleſiæ Cathedralis Olomucenſis provocans ad h. a. reponit mortem illuſtris viri Pauli Moravi Decani Olomucenſis , quem manuſcripta alia perhibeant a Paſchali II. ad Car- dinalium dignitatem evectum fuiſſe. Nobis, cum viri iſtius memoriæ nuſpiaim alibi occurrerint, libet ea, quæ in laudem illius ad hanc diem concinnavit Crugerius, exſcribere: A. D. 1114. hac ipſa die ſublatus eſt Romæ morte naturali Paulus Moravus, Letovia oriundus, annis XXXVIII. in Moravia, ultimo etiam in Cathedrali eccleſia decanus. In quo officio ita fecit ſatis Canonicis, ac aliquot epiſcopis, ut ſe- mel iterumque Moravorum Antiſtes jure meritiſſimo, ob ſapientiæ & virtutis pr�rogativam deſignaretur. Sed mors Romæ obita legationem in negotiis epiſcopatus aſſeverat. Amplius plane aliquid Msta. Olomu- venſia de Viro laudatiſſimo ſuggerunt: Nempe Cardinalem AA. circiter IX. Romæ deceſſiſſe. Paſchalis quippe II. R. P. in bina legatione, ſa- crorum Canonum tantam peritiam in eo deprehenderat, quanta epiſcopi pauci haberent, eloquentiam præterea audiverat, cui parem ſubinde ne- mo tranſalpinus Romæ oſtentaret. Quapropter declinantem in patria epiſcopalem infulam extra hanc in orbis theatro ad induendam purpuram ſub A. D. 1105, obnitentem contra licet, coegit. Clar. Vir de Monſe hunc ipſum Paulum in ſuis Infulis Doctis Moraviæ inſeruit, ſed non ube- riorem de eo cognitionem præbuit, quam ex Crugerio recitavimus. Imo ego multa opera perdita Paulum hunc fruſtra hoc annorun con- finio in Cardinalium ſerie memoriisque quæſivi. Mors Pauli Decani Olo- mucenſss. AN- ) In ſacris Pulveribus ad 9. Aprilis p. 52.
Strana 120
Boleslaus Dux Poloniæ inter- cedit pro So- blieslao. Sobieslaus re- vocatur ab ex- ilio, obtinet- que provinci- am Reginæhra- decenſem. Accipit ampliſ- fimum terra- rum ambitum in Moravia. ANNUS III5. ANNUS JESU CHRISTI MCXV. PASCHALIS II. Papæ 17. HENRICI V. Reg. 10. Imp. 5. HERMANNI ep.Prag. 17. WLADISLAI Duc. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 12. oaluit nuper, ut diximus, per duarum ſororum nuptias integra Poloniæ Ducem inter noſtrumque Wladislaum amicitia , hac C fretus Boleslaus ipſo anni principio plenas humanitatis, amoris, pietatisque dedit literas ad Wladislaum, quibus eum magno verborum pondere cohortatus eft, ut injuriarum oblitus fratris exulis miſerere- tur. Literarum iſtarum exemplum ad posteritatem tranſmifit Coſmas, quas hic ejus verbis damus: Si valuerint penes te preces meæ, & ob- tinuerint fratri tuo germano Sobieslao locum indulgentiæ, credo, quod firmum ſit & ſtabile noſtræ pacis vinculum & amicitiæ. Nam ſi pro- inimicis te exorarem, certe deberes facere, quanto magis nunc liceat mihi intercedere, ut sitis concordes, quos mater ſub uno corde por- tavit ventre. Equidem ſancto Petro ſciſcitante, utrum fratri dimit- tat ſepties in die peccanti , dictum eſt a Domino, non uſque ſepties, ſed uſque ſeptuageſles ſepties. Ergo hoc exemplo imbuimur, ut fratribus noſtris toties indulgeamus, quot illi in nos non poſſunt peccare vicibus. His argumentis, fraternique amoris ftimulis permotus Wladislaus So- bieslaum benevolentiæ conciliationisque fecurum in Bohemiam revo- cavit, eique civitatem Gradec (Reginæhradecium) cum quatuor castel- lis, omnibusque ad ea ſpectantibus terris conceſſit. a) Menſe dein Julio Boleslaus Wladislausque cum Sobieslao & Ottone juxta flumen Niſſam ex condicto convenientes æternum inter ſe amicitiæ fœdus ſan- ciunt, b) altero die mutuis muneribus læti ad fua redeunt. Porro ut Wladislaus Sobieslao majus veri fincerique ſui amoris fraterni teſtimo- nium redderet, cum hoc ipſo anno Udalricus Dux Moraviæ fratrem ſuum Luitoldum in beatam æternitatem ſecutus fuiſfet, c) atque uter- 120 que a) Dlugoſſi ſomnia haud moror , qui cum Coſmam noſtrum ad manus habuit , ejus nar- rationes ſusdeque vertit. Sane ea, quæ de Zbignæo in Bohemia exule inque fu- gam conjecto narrat , fabulam manifeſtam declarant , cum certum fit, uti ſupra oſtendimus,jam annis quinque prius Zbignæum ab ipſo fratre Boleslao excœcatum fuiſſe. b) Dlugoſſus hunc conventum ait celebratum fuiſſe die S. Procopii , cum S. Procopius facile uno ſæculo poſterius canonizatus fuerit, e quo Dlugoſſi priora ſomnia ſtringas, convincasque. c) Peſſina in Marte Moraviæ p. 86. mortem Udalrici ad 27 Martii, contra Calendarium Pegavienſe, cui major habenda fides, cam ad Nonas Januarii apud Menken T. II. 117 reponit.
Boleslaus Dux Poloniæ inter- cedit pro So- blieslao. Sobieslaus re- vocatur ab ex- ilio, obtinet- que provinci- am Reginæhra- decenſem. Accipit ampliſ- fimum terra- rum ambitum in Moravia. ANNUS III5. ANNUS JESU CHRISTI MCXV. PASCHALIS II. Papæ 17. HENRICI V. Reg. 10. Imp. 5. HERMANNI ep.Prag. 17. WLADISLAI Duc. 7. JOANNIS II. ep. Ol. 12. oaluit nuper, ut diximus, per duarum ſororum nuptias integra Poloniæ Ducem inter noſtrumque Wladislaum amicitia , hac C fretus Boleslaus ipſo anni principio plenas humanitatis, amoris, pietatisque dedit literas ad Wladislaum, quibus eum magno verborum pondere cohortatus eft, ut injuriarum oblitus fratris exulis miſerere- tur. Literarum iſtarum exemplum ad posteritatem tranſmifit Coſmas, quas hic ejus verbis damus: Si valuerint penes te preces meæ, & ob- tinuerint fratri tuo germano Sobieslao locum indulgentiæ, credo, quod firmum ſit & ſtabile noſtræ pacis vinculum & amicitiæ. Nam ſi pro- inimicis te exorarem, certe deberes facere, quanto magis nunc liceat mihi intercedere, ut sitis concordes, quos mater ſub uno corde por- tavit ventre. Equidem ſancto Petro ſciſcitante, utrum fratri dimit- tat ſepties in die peccanti , dictum eſt a Domino, non uſque ſepties, ſed uſque ſeptuageſles ſepties. Ergo hoc exemplo imbuimur, ut fratribus noſtris toties indulgeamus, quot illi in nos non poſſunt peccare vicibus. His argumentis, fraternique amoris ftimulis permotus Wladislaus So- bieslaum benevolentiæ conciliationisque fecurum in Bohemiam revo- cavit, eique civitatem Gradec (Reginæhradecium) cum quatuor castel- lis, omnibusque ad ea ſpectantibus terris conceſſit. a) Menſe dein Julio Boleslaus Wladislausque cum Sobieslao & Ottone juxta flumen Niſſam ex condicto convenientes æternum inter ſe amicitiæ fœdus ſan- ciunt, b) altero die mutuis muneribus læti ad fua redeunt. Porro ut Wladislaus Sobieslao majus veri fincerique ſui amoris fraterni teſtimo- nium redderet, cum hoc ipſo anno Udalricus Dux Moraviæ fratrem ſuum Luitoldum in beatam æternitatem ſecutus fuiſfet, c) atque uter- 120 que a) Dlugoſſi ſomnia haud moror , qui cum Coſmam noſtrum ad manus habuit , ejus nar- rationes ſusdeque vertit. Sane ea, quæ de Zbignæo in Bohemia exule inque fu- gam conjecto narrat , fabulam manifeſtam declarant , cum certum fit, uti ſupra oſtendimus,jam annis quinque prius Zbignæum ab ipſo fratre Boleslao excœcatum fuiſſe. b) Dlugoſſus hunc conventum ait celebratum fuiſſe die S. Procopii , cum S. Procopius facile uno ſæculo poſterius canonizatus fuerit, e quo Dlugoſſi priora ſomnia ſtringas, convincasque. c) Peſſina in Marte Moraviæ p. 86. mortem Udalrici ad 27 Martii, contra Calendarium Pegavienſe, cui major habenda fides, cam ad Nonas Januarii apud Menken T. II. 117 reponit.
Strana 121
WLADISLAI 7. que filios ætate teneros reliqiſſet, d) conceſſit illi omnem eum ampliſ- fimum terrarum ambitum in Moravia, quem olim Udalricus Luitol- dusque fratres a Conrado patre acceperant. e) Jam ad annum 1108 idoneis argumentis instrumentisque osten- dimus Cladrubienſe Ordinis S. Benedicti cœnobium a Zuatopluco cœp- tum fuiſſe, cum vero anno ſequente in expeditione Polonica interfec- tus donationes ſuas tabulis non roboraverit, factum fuiſſe, ut totum fundationis negotium a ſucceſſoris Wladislai arbitrio gratiaque pende- ret. Et vero Wladislaus non modo fundationem a Suatopluco cœp- tam ſartam tectamque voluit, ſed etiam, ut Neplacho loquitur, dita- vit: nam & illam Monachorum numero auxit, & munificentia pene regia fundis proventibusque annuis locupletavit. Id anno præſente accidisse docet nos hodie ſuperstes ejus autographum diploma in ar- chivo ejusdem inclyti cœnobii ſervatum. Memoravimus ad annum 1111 Wladislaum ſibi matrimonio junxiſſe Richenzam Suevici Comi- tis Bergenſis filiam : iſthic Dux noſter innotuit monachis Ordinis S. Be- nedicti monaſterii Zwifaltenſis, quorum conſuetudine, pietate diſci- plinæque religioſæ ſummo rigore plurimum delectatus, cum alioquin numerum Religioſorum Cladrubii augendum statuiſſet, abhine plu- res monachos evocandos, priorisque plantationis fratribus ſociandos decrevit. Nolumus dubitare magno ad hanc novarum Germanarum colomiarum evocationem Wladislao incitamento fuiſſe, quod paſſim in hæc terrarum confinia, ſilvis exciſis, Germani accolæ ſe ſe ex Palatina- tu & Bavaria infinuare cœperint, quorum ſpiritualibus commodis ut Wladislaus velificaret, & procul dubio plures colonos ex finitimis ter- ris alliceret, non magis ſalutare illi viſum confilium, quam gentis iſtius linguæque viros huc inducere, Andreas quidem Ratisbonenfis f) Cla- drubienſe monaſterium ab ipſa Richenza Wladislai uxore conditum & fundatum affirmat, at ex diplomate infra attexendo manifeſtum eft uni ſolique Wladislao gloriam hanc deberi, neque donationis alicujus a Richenza factæ memoriam fieri, quanquam negare nolim Richenzam ad has colonias expetendas marito ſuo ſtimulos addidiſſe, multisque Q mo- Wladislaus fundationem Cladrubieuſis monaſterii & proventibus & numero reli- gioſorum au- get. 121 d) Filii Udalrici erant Wratislaus & Spitigneus, Luitoldi vero Conradus & Otto. e) Ex his cognoſere licet ea ætate provincias Moraviæ Principibus e Ducali ſanguine pro- natis ne quidem jure hereditario conceſſas fuiſſe , cum nee Udalrici nec Luitoldi fi- lii in paternam hereditatem ſucceſſerint ; ſed feuda jure arbitraria fuiſſe, quale & fuit Gradecium Sobieslao conceſſum. f ) Apud Eccardum T. I. p. 2075.
WLADISLAI 7. que filios ætate teneros reliqiſſet, d) conceſſit illi omnem eum ampliſ- fimum terrarum ambitum in Moravia, quem olim Udalricus Luitol- dusque fratres a Conrado patre acceperant. e) Jam ad annum 1108 idoneis argumentis instrumentisque osten- dimus Cladrubienſe Ordinis S. Benedicti cœnobium a Zuatopluco cœp- tum fuiſſe, cum vero anno ſequente in expeditione Polonica interfec- tus donationes ſuas tabulis non roboraverit, factum fuiſſe, ut totum fundationis negotium a ſucceſſoris Wladislai arbitrio gratiaque pende- ret. Et vero Wladislaus non modo fundationem a Suatopluco cœp- tam ſartam tectamque voluit, ſed etiam, ut Neplacho loquitur, dita- vit: nam & illam Monachorum numero auxit, & munificentia pene regia fundis proventibusque annuis locupletavit. Id anno præſente accidisse docet nos hodie ſuperstes ejus autographum diploma in ar- chivo ejusdem inclyti cœnobii ſervatum. Memoravimus ad annum 1111 Wladislaum ſibi matrimonio junxiſſe Richenzam Suevici Comi- tis Bergenſis filiam : iſthic Dux noſter innotuit monachis Ordinis S. Be- nedicti monaſterii Zwifaltenſis, quorum conſuetudine, pietate diſci- plinæque religioſæ ſummo rigore plurimum delectatus, cum alioquin numerum Religioſorum Cladrubii augendum statuiſſet, abhine plu- res monachos evocandos, priorisque plantationis fratribus ſociandos decrevit. Nolumus dubitare magno ad hanc novarum Germanarum colomiarum evocationem Wladislao incitamento fuiſſe, quod paſſim in hæc terrarum confinia, ſilvis exciſis, Germani accolæ ſe ſe ex Palatina- tu & Bavaria infinuare cœperint, quorum ſpiritualibus commodis ut Wladislaus velificaret, & procul dubio plures colonos ex finitimis ter- ris alliceret, non magis ſalutare illi viſum confilium, quam gentis iſtius linguæque viros huc inducere, Andreas quidem Ratisbonenfis f) Cla- drubienſe monaſterium ab ipſa Richenza Wladislai uxore conditum & fundatum affirmat, at ex diplomate infra attexendo manifeſtum eft uni ſolique Wladislao gloriam hanc deberi, neque donationis alicujus a Richenza factæ memoriam fieri, quanquam negare nolim Richenzam ad has colonias expetendas marito ſuo ſtimulos addidiſſe, multisque Q mo- Wladislaus fundationem Cladrubieuſis monaſterii & proventibus & numero reli- gioſorum au- get. 121 d) Filii Udalrici erant Wratislaus & Spitigneus, Luitoldi vero Conradus & Otto. e) Ex his cognoſere licet ea ætate provincias Moraviæ Principibus e Ducali ſanguine pro- natis ne quidem jure hereditario conceſſas fuiſſe , cum nee Udalrici nec Luitoldi fi- lii in paternam hereditatem ſucceſſerint ; ſed feuda jure arbitraria fuiſſe, quale & fuit Gradecium Sobieslao conceſſum. f ) Apud Eccardum T. I. p. 2075.
Strana 122
122 ANNUS I115. Zwifalta ex Suevia mona- chos evocat. modis eidem monasterio auxiliares manus præbuiſſe, cum etiam An- nales Zwifaltenſes ob beneficum in hoc monasterium animum eam plu- ribus laudibus ornent. Non neſcio Arſenium Sulgerum in Annali- bus Zwifaltenſibus hanc primam monachorum Zwifaltenſium immi- grationem in Cladrubienſe cœnobium annis duobus ſerius , ſcilicet ad annum 1117 reponere , ſed confudit conjunxitque ille annum præſen- tem immigrationis cum anno 1117, quo Zwifaltenſes monachi impa- tientes confratrum Bohemorum Cladrubium deſeruere, atque ad ſuum monasterium rediere, nempe brevem moram, qua Bertholdus synchro- nus Zwifaltenſes monachos Cladrubii perstitiſſe memorat, nimium ad unius anni compendium conftrinxit, cum Wladislai diploma præſente anno datum innuat, fundationem a ſe jam tum præstitam completam- que fuiſſe. Sed quoniam Sulgeri Annales inter noſtros minus noti, raraque eorum in Bibliothecis noſtris copia, verba ipſa adſcribere ju- vat. g) Exſtruxerat Ladislaus Bohemiæ Dux non pridem pro ſacra re- ligioſorum Virorum familia monaſterium Claderuba dictum intra filvam Bohemicam, atque id ad incolendum ſuæ nationis hominibus attribuerat. h) Verum quod vel ejus exſpectationi minus ſatis facerent, vel ea, qaæ de monaſterii Zwifaltensis florida aſcesi ex Richinza conjuge Bergenſi Co- mitiſſa ſæpius audierat, popularium ſuorum favori præponderarent, ejus haud dubie instinctu ab Udalrico noſtro Abbate Monachos expetiit, qui Cladrubienſe monasterium e vitæ ſuæ norma meliorem in ſtatum erige- rent. Ea res noſtris admodum difficilis viſa ob gentis illius ferocitatem, & barbaræ linguæ ignorantiam; imprimis vero, quod cœnobium illud jam alii cum Abbate Monachi inſiderent, advenæ & peregrinæ coloniæ difficulter ceſſuri: Quia tamen Dux cum conjuge majora de nobis meru- erat, miſfi funt cum Abbate Monachi duodecim, e quihus fratres bar- bati ſex, omnes diſciplina claustrali præcellentes. Sed qui tandem illi? quibusve nominibus, & quis eorum Abbas? hic iterum uterque noster ſilet, & vel tacendo antiquæ, & germanæ Majorum ſimplicitati veniam precatur, quibus agendi plurima, ſcribendi minima ſemper cura fuit. Tamen ipſum Bertholdum hiſtoricum hos inter miſſionarios fuiſſe, ſe- metipſum alio loco, velut ſui oblitus, prodit, & non exiguam ſuſpican- di cauſam relinquit ipſummet Miſſionis caput fuiſſe. i) His præmiſsis haud g) Annales Zwifaltenſes P. I. p. 59. h) Imo non Wladislaus ſed Suatoplucus, uti an- no 1108 diximus. i) Eundem Bertholdum Series MS. Abbatum Cladrubenſium mecum a Reverendiſſimo ac Ampliſſ. DD. loci Abbate communicata hoc ipſo anno re-
122 ANNUS I115. Zwifalta ex Suevia mona- chos evocat. modis eidem monasterio auxiliares manus præbuiſſe, cum etiam An- nales Zwifaltenſes ob beneficum in hoc monasterium animum eam plu- ribus laudibus ornent. Non neſcio Arſenium Sulgerum in Annali- bus Zwifaltenſibus hanc primam monachorum Zwifaltenſium immi- grationem in Cladrubienſe cœnobium annis duobus ſerius , ſcilicet ad annum 1117 reponere , ſed confudit conjunxitque ille annum præſen- tem immigrationis cum anno 1117, quo Zwifaltenſes monachi impa- tientes confratrum Bohemorum Cladrubium deſeruere, atque ad ſuum monasterium rediere, nempe brevem moram, qua Bertholdus synchro- nus Zwifaltenſes monachos Cladrubii perstitiſſe memorat, nimium ad unius anni compendium conftrinxit, cum Wladislai diploma præſente anno datum innuat, fundationem a ſe jam tum præstitam completam- que fuiſſe. Sed quoniam Sulgeri Annales inter noſtros minus noti, raraque eorum in Bibliothecis noſtris copia, verba ipſa adſcribere ju- vat. g) Exſtruxerat Ladislaus Bohemiæ Dux non pridem pro ſacra re- ligioſorum Virorum familia monaſterium Claderuba dictum intra filvam Bohemicam, atque id ad incolendum ſuæ nationis hominibus attribuerat. h) Verum quod vel ejus exſpectationi minus ſatis facerent, vel ea, qaæ de monaſterii Zwifaltensis florida aſcesi ex Richinza conjuge Bergenſi Co- mitiſſa ſæpius audierat, popularium ſuorum favori præponderarent, ejus haud dubie instinctu ab Udalrico noſtro Abbate Monachos expetiit, qui Cladrubienſe monasterium e vitæ ſuæ norma meliorem in ſtatum erige- rent. Ea res noſtris admodum difficilis viſa ob gentis illius ferocitatem, & barbaræ linguæ ignorantiam; imprimis vero, quod cœnobium illud jam alii cum Abbate Monachi inſiderent, advenæ & peregrinæ coloniæ difficulter ceſſuri: Quia tamen Dux cum conjuge majora de nobis meru- erat, miſfi funt cum Abbate Monachi duodecim, e quihus fratres bar- bati ſex, omnes diſciplina claustrali præcellentes. Sed qui tandem illi? quibusve nominibus, & quis eorum Abbas? hic iterum uterque noster ſilet, & vel tacendo antiquæ, & germanæ Majorum ſimplicitati veniam precatur, quibus agendi plurima, ſcribendi minima ſemper cura fuit. Tamen ipſum Bertholdum hiſtoricum hos inter miſſionarios fuiſſe, ſe- metipſum alio loco, velut ſui oblitus, prodit, & non exiguam ſuſpican- di cauſam relinquit ipſummet Miſſionis caput fuiſſe. i) His præmiſsis haud g) Annales Zwifaltenſes P. I. p. 59. h) Imo non Wladislaus ſed Suatoplucus, uti an- no 1108 diximus. i) Eundem Bertholdum Series MS. Abbatum Cladrubenſium mecum a Reverendiſſimo ac Ampliſſ. DD. loci Abbate communicata hoc ipſo anno re-
Strana 123
123 WLADISLA I 7. haud amplius reſtat, quam ipſum diploma Wladislai nuſquám antea excuſum ſubjungere.k) In nomine ſancte & individue Trinitatis. Notum ſit omnibus ſancte matris eccleſie filiis. quod ego Wladis- laus Dux Boemie credens nihil eſſe, quidquid Dei non eſt. credens etiam illi qui dicit. date elemoſinam, & omnia munda ſunt vobis. & illius qui dicit. redemptio anime viri divicie ſue. construxi monaſterium in honore ſancte Deigenitricis MARIE pro redemptione anime mee. Et quia ſci- vi Deo non eſſe gratum ſi rapina ei offeratur in holocauftum. ipſum te- ſtor, quod nihil injuste: nibil vi cuiquam ablatum ei obtuli, nihil pre- ter hoc , quod anteceſſoribus meis religioſis viris ſecundum conſuetudinem terre offerre licuit. Hee autem ſunt ea que in pura conſcientia , & in ſimplicitate cordis eidem eccleſie dedi ſub teſtimonio Pragenſis epiſcopi Hermanni. & Olomucenſis epiſcopi JOANNIS. & Primatum terre! abſque omnis populi contradictione. Duodecim cuſtodes eccleſie in villa Wſecar. quorum nomina hec ſunt. Mutif. Zuar. Milik. Dunay. Sto- yan. Glucha. Neoſtup. Bratrata. Mania. Milon. Pacek. Dedi etiam totam ſilvam, que eſt inter duas aquas. Mſam & Mſicham uſque in teu- tonicam terram. exceptis duodecim villis que antiquitus fuerunt ibi consti- tute . ſcilicet Lom. Beneſſewic. Lobſi . Pleſomi . Malcovici. Malculas. Cſe- kovici. Skiurino . Bonatici. Na ſtarem ſedle. Dalemisle,Proſteborici. De- di etiam villas viginti quinque plenas. 1) Claderubi. Werbicane. Pone- buslas, Glupenovo. Zumlas. Oboychnice. Borowane. Milewo. Bucovo. Watenici. Meceleve .Moerrad. Podevſi. Dudlemowici. Milga. Weleſis. Podmocli . Gorki . Scepanowici . Mladetici . Camic . Cebewo. Wladisla- vicih dedi circuitum a flumine Mohelnic uſque ad quercum. Dedi quo- que Sebresla . . . cum omnibus ad eam pertinentibus. item Luben vil- lam totam. Slewici villam. & partem fluminis Cernoſicih. totum quod emi apud Goſcam. Lagowicih tres piſcatores. Lekan. Marſic. Blaſius, & aquam que dicitur Mſa. a flumine Wltawe uſque ad rivulum Chotc. ad capellam ſancti Galli cuſtodes Vſunt affignati. quorum hec ſunt no- mina. Mutis . Rader . Hepriwad . Merſata. Cogata. De villa Lipan. Tenduſnik cum terra ſua, in villa Sabowresk. Ranos vaccarium cum ter- ra Q 2 reponit, primumque omnium Abbatem ſtatuit, ſed vel ex Sulgeri mox relatis ver- bis manifestum est alium antiquiorem gentis Bohemicæ isthic Abbatem fuiſſe ;cujus nomen hodie amiſſum eſt. k) Idem aliaque hujus inclyti monaſterii diplomata debeo ejusdem Reverendiſſimi DD. Abbatis benevolentiæ, tum operæ eximii D, Ægidii Sexſretter loci Prioris , Viri doctrinæ editorumque librorum fama clari , qui eaden diligenter accurateque describi fecit, 1) Id est; integras. Ejus diploma fundationis.
123 WLADISLA I 7. haud amplius reſtat, quam ipſum diploma Wladislai nuſquám antea excuſum ſubjungere.k) In nomine ſancte & individue Trinitatis. Notum ſit omnibus ſancte matris eccleſie filiis. quod ego Wladis- laus Dux Boemie credens nihil eſſe, quidquid Dei non eſt. credens etiam illi qui dicit. date elemoſinam, & omnia munda ſunt vobis. & illius qui dicit. redemptio anime viri divicie ſue. construxi monaſterium in honore ſancte Deigenitricis MARIE pro redemptione anime mee. Et quia ſci- vi Deo non eſſe gratum ſi rapina ei offeratur in holocauftum. ipſum te- ſtor, quod nihil injuste: nibil vi cuiquam ablatum ei obtuli, nihil pre- ter hoc , quod anteceſſoribus meis religioſis viris ſecundum conſuetudinem terre offerre licuit. Hee autem ſunt ea que in pura conſcientia , & in ſimplicitate cordis eidem eccleſie dedi ſub teſtimonio Pragenſis epiſcopi Hermanni. & Olomucenſis epiſcopi JOANNIS. & Primatum terre! abſque omnis populi contradictione. Duodecim cuſtodes eccleſie in villa Wſecar. quorum nomina hec ſunt. Mutif. Zuar. Milik. Dunay. Sto- yan. Glucha. Neoſtup. Bratrata. Mania. Milon. Pacek. Dedi etiam totam ſilvam, que eſt inter duas aquas. Mſam & Mſicham uſque in teu- tonicam terram. exceptis duodecim villis que antiquitus fuerunt ibi consti- tute . ſcilicet Lom. Beneſſewic. Lobſi . Pleſomi . Malcovici. Malculas. Cſe- kovici. Skiurino . Bonatici. Na ſtarem ſedle. Dalemisle,Proſteborici. De- di etiam villas viginti quinque plenas. 1) Claderubi. Werbicane. Pone- buslas, Glupenovo. Zumlas. Oboychnice. Borowane. Milewo. Bucovo. Watenici. Meceleve .Moerrad. Podevſi. Dudlemowici. Milga. Weleſis. Podmocli . Gorki . Scepanowici . Mladetici . Camic . Cebewo. Wladisla- vicih dedi circuitum a flumine Mohelnic uſque ad quercum. Dedi quo- que Sebresla . . . cum omnibus ad eam pertinentibus. item Luben vil- lam totam. Slewici villam. & partem fluminis Cernoſicih. totum quod emi apud Goſcam. Lagowicih tres piſcatores. Lekan. Marſic. Blaſius, & aquam que dicitur Mſa. a flumine Wltawe uſque ad rivulum Chotc. ad capellam ſancti Galli cuſtodes Vſunt affignati. quorum hec ſunt no- mina. Mutis . Rader . Hepriwad . Merſata. Cogata. De villa Lipan. Tenduſnik cum terra ſua, in villa Sabowresk. Ranos vaccarium cum ter- ra Q 2 reponit, primumque omnium Abbatem ſtatuit, ſed vel ex Sulgeri mox relatis ver- bis manifestum est alium antiquiorem gentis Bohemicæ isthic Abbatem fuiſſe ;cujus nomen hodie amiſſum eſt. k) Idem aliaque hujus inclyti monaſterii diplomata debeo ejusdem Reverendiſſimi DD. Abbatis benevolentiæ, tum operæ eximii D, Ægidii Sexſretter loci Prioris , Viri doctrinæ editorumque librorum fama clari , qui eaden diligenter accurateque describi fecit, 1) Id est; integras. Ejus diploma fundationis.
Strana 124
ANNUS I115. ra ſua. In villa Widim. Trebata cum terra ſua. In villa Geherras duos tornatores. Petrum. Hotſam. Villicus Pragenſis decem denarios ſingulis ſabbatis perſolvere debet. & in feſto ſancti Galli poledrum m) trapeſita eodem die filum aureum. ") Cellerarius Ducis duas urnas mel- lis . locum ad molendinum. itemque locum Prage ad curiam & ad hoſpi- tes locandos ab eccleſia S. Michaelis uſque ad ecclefiam S. Petri Sderas. & uſque ad publicam viam. Dedi etiam vineam que eſt ſub Prohſek. Tan cum terra ſua. Helicha qui ſolum novem menſuras ſalis . Pilſni pellificem unum. Beſvy. Heſabuelih quatuor piſcatores. Milhoſt : Otek. Do- macſa. Caſtolow. Quatuor qui ſalem ſolum novem menſuras. Teſſen. Preſtan. Slupes, Bore. Sdemiſſicih figulum unum. Oslata. De Semetis. Radoſta cum filiis fuis, qui ſolum ſeptem urnas mellis. Vgrin. Borata. Sue- reck, Birſota. Milhoſt, quilibet horum totidem ſolum. Goſericih duos fabros, Bogan. Tergone. Rotarium unum . . . . . . . duos. Budan, Mara. In villa Choskov, ululatores duos.o) Seſtrogor & Gluſam. In trns calefactorem Stupe p) Caſtri. In Luboſſin . . . . . . . vineam cum . . . . . . Stras Sabona. Hemir: Goliſa. Scepata, In Tuskow came- rarios duos. Domabor. Cik. In villa Miloſtine ablutorem veſtimento- rum. Ras. Sdata qui debet ſolvere quinquaginta maſſas ferri. In Domaſelih terciam partem thelonei cum duce. Sed poſtea concambium feci cum domino Hermanno pragenſis eccleſie epiſcopo pro decima ne pauperes hujus loci a collectoribus ipſius offenderentur. Inſuper addidi duas villas. Walterowo. Dovdlonovis. Quin etiam dedi curiales ſer- vos ſeptem. Obida. Poteha. Milota cum fratribus ſuis. Mirſa. Martin. Gumpreht. Iſte autem ville non ſunt plene. Gnewinic: in qua dedi terram ad decem aratra. In Clonowies tres manſiones. Villam Bu- gidl. preter duas mansiones. In Choteſewic quatuor mansiones. In Ho- neſowih VII. In Dniſih ad duo aratra & tres manſiones. Apud rozwad I Mans. Tandem addidi IIII. villas Mildkow .Hlapnic . Pnecluc in Lou- cue dimidiam villam. In Oranowih dimidiam villam, & aquam a lapide qui eſt in medio fluminis uſque ad vadum verſus villam planam. In Liu- tomericenſi provincia dedi villam & vineam cum cultoribus in Mlinoſa. & alteram villam in Wina cum vinea & Vcultoribus, Chernata.Sopel. 124 Ho- m) Id eſt pullum equinum. „) Scilicet Monetarius auri filum ad contexendos ornatus eccleſiæ pendere debebat. Vide Dufreſnium voce aurifilum. Quantitas vero hu jus fili , quæ tum fuerit, ignoratur. 0) Ululatores dicti venatorum genus , qui ululis, bubonibus, accipitribusque capiendis inſtruendisque addicti erant , hodie germanice Falkenir dicimus. p) Idem quod ſtubæ , conclavis fornace inſtructi.
ANNUS I115. ra ſua. In villa Widim. Trebata cum terra ſua. In villa Geherras duos tornatores. Petrum. Hotſam. Villicus Pragenſis decem denarios ſingulis ſabbatis perſolvere debet. & in feſto ſancti Galli poledrum m) trapeſita eodem die filum aureum. ") Cellerarius Ducis duas urnas mel- lis . locum ad molendinum. itemque locum Prage ad curiam & ad hoſpi- tes locandos ab eccleſia S. Michaelis uſque ad ecclefiam S. Petri Sderas. & uſque ad publicam viam. Dedi etiam vineam que eſt ſub Prohſek. Tan cum terra ſua. Helicha qui ſolum novem menſuras ſalis . Pilſni pellificem unum. Beſvy. Heſabuelih quatuor piſcatores. Milhoſt : Otek. Do- macſa. Caſtolow. Quatuor qui ſalem ſolum novem menſuras. Teſſen. Preſtan. Slupes, Bore. Sdemiſſicih figulum unum. Oslata. De Semetis. Radoſta cum filiis fuis, qui ſolum ſeptem urnas mellis. Vgrin. Borata. Sue- reck, Birſota. Milhoſt, quilibet horum totidem ſolum. Goſericih duos fabros, Bogan. Tergone. Rotarium unum . . . . . . . duos. Budan, Mara. In villa Choskov, ululatores duos.o) Seſtrogor & Gluſam. In trns calefactorem Stupe p) Caſtri. In Luboſſin . . . . . . . vineam cum . . . . . . Stras Sabona. Hemir: Goliſa. Scepata, In Tuskow came- rarios duos. Domabor. Cik. In villa Miloſtine ablutorem veſtimento- rum. Ras. Sdata qui debet ſolvere quinquaginta maſſas ferri. In Domaſelih terciam partem thelonei cum duce. Sed poſtea concambium feci cum domino Hermanno pragenſis eccleſie epiſcopo pro decima ne pauperes hujus loci a collectoribus ipſius offenderentur. Inſuper addidi duas villas. Walterowo. Dovdlonovis. Quin etiam dedi curiales ſer- vos ſeptem. Obida. Poteha. Milota cum fratribus ſuis. Mirſa. Martin. Gumpreht. Iſte autem ville non ſunt plene. Gnewinic: in qua dedi terram ad decem aratra. In Clonowies tres manſiones. Villam Bu- gidl. preter duas mansiones. In Choteſewic quatuor mansiones. In Ho- neſowih VII. In Dniſih ad duo aratra & tres manſiones. Apud rozwad I Mans. Tandem addidi IIII. villas Mildkow .Hlapnic . Pnecluc in Lou- cue dimidiam villam. In Oranowih dimidiam villam, & aquam a lapide qui eſt in medio fluminis uſque ad vadum verſus villam planam. In Liu- tomericenſi provincia dedi villam & vineam cum cultoribus in Mlinoſa. & alteram villam in Wina cum vinea & Vcultoribus, Chernata.Sopel. 124 Ho- m) Id eſt pullum equinum. „) Scilicet Monetarius auri filum ad contexendos ornatus eccleſiæ pendere debebat. Vide Dufreſnium voce aurifilum. Quantitas vero hu jus fili , quæ tum fuerit, ignoratur. 0) Ululatores dicti venatorum genus , qui ululis, bubonibus, accipitribusque capiendis inſtruendisque addicti erant , hodie germanice Falkenir dicimus. p) Idem quod ſtubæ , conclavis fornace inſtructi.
Strana 125
WLADISLAI 7. 125 Hodata, Tribata. Boſey. Et in villa Lun. terram ad aratrum. In villa Liubochwan, piſcatorem . Waurik. Denique quecunque bona in to- ta Boemia huic eccleſie contuli. cum tributo. venditione. hoſpitalitate. cum Nares. ſive paſcuali porcorum. ut que duci per villas colliguntur. & cumulans omnibus redditibus libere conceſſi . & forum in Claderub ab omni theloneo liberum constitui. Si quis aliquem vulneraverit. five ho- micidium perpetraverit. nullus ſucceſſorum meorum ſatisfactionem inde querat ſed in eccleſie uſum omnia cedant. Quod ſi quis ex his aliquid auferre preſumpſerit maledictus ſit. a domino & ab omnibus ſanctis ejus & mecum contendat in die judicii habens partem cum Juliano apoſtata qui occcaſione illius euangelice admonitionis. qui non renunsiaverit omni- bus ; que poſſidet . non poteſt meus eſſe diſcipulus ſpoliabat cultores fidei & ecclesias dei. fiat. fiat. Amen. Factum est autem hoc privilegium anno ab incarnatione domini milleſimo centeſimo quinto decimo indic- tione VII. q) epacta viceſima III concurrente quarto. Diplomatis iſtius hodie tria autographa ſuperſunt exemplaria in archivo Cladrubiensi, e quibus tamen duo latius excurrunt, adjectæ enim ſunt aliorum donationes huic eccleſiæ factæ hoc ingreſſu oratio- nis ; Hec ſunt autem, quæ fideles Dei pro animabus ſuis me vivente ei- dem eccleſie dederunt. Horum trium exemplarium unius diplomatis multiplicitatem cum doct. Pubitſchka edoctus fuiſſet (qui alias perfri- cta fronte adverſum me diſputavit, atque fidem omnem probitatem- que diplomati Boleslai Pii Brzewnovienſi monaſterio dato derogavit) obſtinatam in ſententia ſua voluntatem proſecuturus, in me stringit calamum hisque fimilia commentatur: Hæc idcirco adduco, ne quis ex his tribus diplomatibus convincat, ideo tria exemplaria confecta fuiſse, ut ſi eorum alterutrum injuria temporum deperiret, tertium ſupereſſet, quemadmodum id Commentator in Hagecium jam ſæculo X. in uſu fuiſ- ſe aſſeverat. r) Sed niſi hoc membranarum fatum jacturamque ſuo prudentiſſimo conſilio præcavere intenderunt Monachi Cladrubienſes, re- Unius diplo- matis tum plu- ra exempla conſcripta. q) Doct. Pubitſchka ad Indictionis VII. huic diplomati appoſitæ indicium hæſitat , exi- ſtimatque id jam anno ſuperiore, quo currebat hæc Indictio, datum fuiſſe. Sed miror Virum hunc ignoraſſe in Germania ipſaque Bohemia noſtra Indictionem Con- ſtantinianam ſeu Cæſaream uſum obtinuiſſe, quæ ab octavo Calendas Octobris inci- pere primum ſolita, quemadmodum, jam Tomulo V. Bornianarum Diſſertationum ad- verſus alium ejusdem doct. Viri errorem Chronologicum copioſe diſſeruimus , ut Idem ibidem itaque inter Calendas Januarii & VIII. Calendas Octobris, quouſque duravit VII. In- dictio , hoc diploma emanaſſe dubium non ſit. r) Chronol. Sefchichte Böhmens. S. 183. Pub.Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.180.
WLADISLAI 7. 125 Hodata, Tribata. Boſey. Et in villa Lun. terram ad aratrum. In villa Liubochwan, piſcatorem . Waurik. Denique quecunque bona in to- ta Boemia huic eccleſie contuli. cum tributo. venditione. hoſpitalitate. cum Nares. ſive paſcuali porcorum. ut que duci per villas colliguntur. & cumulans omnibus redditibus libere conceſſi . & forum in Claderub ab omni theloneo liberum constitui. Si quis aliquem vulneraverit. five ho- micidium perpetraverit. nullus ſucceſſorum meorum ſatisfactionem inde querat ſed in eccleſie uſum omnia cedant. Quod ſi quis ex his aliquid auferre preſumpſerit maledictus ſit. a domino & ab omnibus ſanctis ejus & mecum contendat in die judicii habens partem cum Juliano apoſtata qui occcaſione illius euangelice admonitionis. qui non renunsiaverit omni- bus ; que poſſidet . non poteſt meus eſſe diſcipulus ſpoliabat cultores fidei & ecclesias dei. fiat. fiat. Amen. Factum est autem hoc privilegium anno ab incarnatione domini milleſimo centeſimo quinto decimo indic- tione VII. q) epacta viceſima III concurrente quarto. Diplomatis iſtius hodie tria autographa ſuperſunt exemplaria in archivo Cladrubiensi, e quibus tamen duo latius excurrunt, adjectæ enim ſunt aliorum donationes huic eccleſiæ factæ hoc ingreſſu oratio- nis ; Hec ſunt autem, quæ fideles Dei pro animabus ſuis me vivente ei- dem eccleſie dederunt. Horum trium exemplarium unius diplomatis multiplicitatem cum doct. Pubitſchka edoctus fuiſſet (qui alias perfri- cta fronte adverſum me diſputavit, atque fidem omnem probitatem- que diplomati Boleslai Pii Brzewnovienſi monaſterio dato derogavit) obſtinatam in ſententia ſua voluntatem proſecuturus, in me stringit calamum hisque fimilia commentatur: Hæc idcirco adduco, ne quis ex his tribus diplomatibus convincat, ideo tria exemplaria confecta fuiſse, ut ſi eorum alterutrum injuria temporum deperiret, tertium ſupereſſet, quemadmodum id Commentator in Hagecium jam ſæculo X. in uſu fuiſ- ſe aſſeverat. r) Sed niſi hoc membranarum fatum jacturamque ſuo prudentiſſimo conſilio præcavere intenderunt Monachi Cladrubienſes, re- Unius diplo- matis tum plu- ra exempla conſcripta. q) Doct. Pubitſchka ad Indictionis VII. huic diplomati appoſitæ indicium hæſitat , exi- ſtimatque id jam anno ſuperiore, quo currebat hæc Indictio, datum fuiſſe. Sed miror Virum hunc ignoraſſe in Germania ipſaque Bohemia noſtra Indictionem Con- ſtantinianam ſeu Cæſaream uſum obtinuiſſe, quæ ab octavo Calendas Octobris inci- pere primum ſolita, quemadmodum, jam Tomulo V. Bornianarum Diſſertationum ad- verſus alium ejusdem doct. Viri errorem Chronologicum copioſe diſſeruimus , ut Idem ibidem itaque inter Calendas Januarii & VIII. Calendas Octobris, quouſque duravit VII. In- dictio , hoc diploma emanaſſe dubium non ſit. r) Chronol. Sefchichte Böhmens. S. 183. Pub.Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.180.
Strana 126
ANNUS 1115. reſpondeat doct. Vir, cur ea multiplicarunt? cur duplex autographum Wiſſehradenſe exemplar, hodie superstes, cur triplex Litomiſslienſe jam alias a me commemoratum exaratum est? Quid est quod in eo- dem Cladrubiensi archivo triplex plane uniforme Friderici Ducis no- ſtri, in archivo Doxanenſi duplex Ottogari I., in Siloenſi duplex Wenceslai Regis hodie reperiatur? An non existimationi suæ pluri- mum detrahit, cum indiligentiam fuam in exquirendis perlustrandis- que patriis archivis tam manifeftam reddit? At autographum duplex patrium exemplar ex ſæculo X. (imo ſæculo X. jam exſpirante) a me produci flagitat. Quis non rideat? cum ex eo ſæulo nonniſi unum ſolumque Brzewnovienſe; quod impugnat: ad poſteritatem tranſmiſ- ſum fuerit. Sed quis dubitat monachos primos, qui ex Germania in Bohemiam traducti fuere, eam providam circumſpectionem, quæ in monaſteriis illorum viguit , ſecum attuliſſe , induxiſſeque , ut majoris ſecuritatis cauſa diplomatum plura exemplaria efformarentur. An non ipſe doct. Vir P. III. p. 374 ex Mabillonio docuit jam anno 832 mo- nachis S. Dionyfii ex Nationali synodo duplex exemplar instrumenti fundationis datum fuiſſe? An immemorem ſuorum dictorum eſſe oper- tet? si vero obſtinato eſſe animo pergit; adeat jam Noviſlimam Cla- vim diplomaticam incredibili induſtria peritiaque a Congregationis S. Mauri Patribus conſcriptam, edoceaturqne veteres Monachos non Da- vos ſed Oedipos fuiſſe, qui paſſim in gravioribus negotiis duo imo etiam tria exemplaria ejusdein inftrumenti apponi fecerunt. Sed quo- niam linguæ Gallicæ peritus non eſt, ad latinum ſcriptorem, quique ei præ manibus eft, Abbatem Gottvicensem eum tranſmittimus:) iſtius arma, quibus Novatorem Germanum ſimillimo errore lapſum impetit, in ſe vibrata exiftimet, audiatque, quibus tandem verbis concludat: Cuilibet, inquit, antiquitatum reliquias ſine fuco inſpicienti patet , complura olim ſuper una eademque re diplomata conſcripta fuiſ- ſe . . . quemadmodum Romanis jamdum temporibus instrumenti unius plura exempla exarata fuiſſe Romanæ leges oftendunt. Ita Florentinus Juris Conſultus in L. 24 f .. . . Similia tradit Papinianus in L. ult. ff. &c. . . . . doct. Ludewigius testis nobis est dvrowrno ſe in Magde- burgico tabulario curæ ſuæ commiſſo unius diplomatis Cæſarei duo quan- doque exempla reperiſſe &c. Affentieturne tandem etiam Brzewno- vienſis diplomatis duo exemplaria exstare potuiffe? 126 Sed ) Chronicon Gottvicenſe p. 77.
ANNUS 1115. reſpondeat doct. Vir, cur ea multiplicarunt? cur duplex autographum Wiſſehradenſe exemplar, hodie superstes, cur triplex Litomiſslienſe jam alias a me commemoratum exaratum est? Quid est quod in eo- dem Cladrubiensi archivo triplex plane uniforme Friderici Ducis no- ſtri, in archivo Doxanenſi duplex Ottogari I., in Siloenſi duplex Wenceslai Regis hodie reperiatur? An non existimationi suæ pluri- mum detrahit, cum indiligentiam fuam in exquirendis perlustrandis- que patriis archivis tam manifeftam reddit? At autographum duplex patrium exemplar ex ſæculo X. (imo ſæculo X. jam exſpirante) a me produci flagitat. Quis non rideat? cum ex eo ſæulo nonniſi unum ſolumque Brzewnovienſe; quod impugnat: ad poſteritatem tranſmiſ- ſum fuerit. Sed quis dubitat monachos primos, qui ex Germania in Bohemiam traducti fuere, eam providam circumſpectionem, quæ in monaſteriis illorum viguit , ſecum attuliſſe , induxiſſeque , ut majoris ſecuritatis cauſa diplomatum plura exemplaria efformarentur. An non ipſe doct. Vir P. III. p. 374 ex Mabillonio docuit jam anno 832 mo- nachis S. Dionyfii ex Nationali synodo duplex exemplar instrumenti fundationis datum fuiſſe? An immemorem ſuorum dictorum eſſe oper- tet? si vero obſtinato eſſe animo pergit; adeat jam Noviſlimam Cla- vim diplomaticam incredibili induſtria peritiaque a Congregationis S. Mauri Patribus conſcriptam, edoceaturqne veteres Monachos non Da- vos ſed Oedipos fuiſſe, qui paſſim in gravioribus negotiis duo imo etiam tria exemplaria ejusdein inftrumenti apponi fecerunt. Sed quo- niam linguæ Gallicæ peritus non eſt, ad latinum ſcriptorem, quique ei præ manibus eft, Abbatem Gottvicensem eum tranſmittimus:) iſtius arma, quibus Novatorem Germanum ſimillimo errore lapſum impetit, in ſe vibrata exiftimet, audiatque, quibus tandem verbis concludat: Cuilibet, inquit, antiquitatum reliquias ſine fuco inſpicienti patet , complura olim ſuper una eademque re diplomata conſcripta fuiſ- ſe . . . quemadmodum Romanis jamdum temporibus instrumenti unius plura exempla exarata fuiſſe Romanæ leges oftendunt. Ita Florentinus Juris Conſultus in L. 24 f .. . . Similia tradit Papinianus in L. ult. ff. &c. . . . . doct. Ludewigius testis nobis est dvrowrno ſe in Magde- burgico tabulario curæ ſuæ commiſſo unius diplomatis Cæſarei duo quan- doque exempla reperiſſe &c. Affentieturne tandem etiam Brzewno- vienſis diplomatis duo exemplaria exstare potuiffe? 126 Sed ) Chronicon Gottvicenſe p. 77.
Strana 127
WLADISLAI 7. 127 Sed ad figillum hujus diplomatis, quod perrarum primumque iſtius generis eft, tranſeamus. Hactenus Duces nostros ipsumque Regem Wratislaum nonniſi unilateralibus ſigillis uſos fuiſſe ipſis typis æri in- ciſis luculenter oftendimus. Primum hoc omnium bilaterale (cujus typum Tabula II. damus) ſeu contraſigillum memorato Cladrubienſi instrumento affixum deprehenditur. An tamen Wladislaus primus omnium fuerit, qui hanc normam bilateralium ſigillorum induxit, definire haud auſim, cum hodie quatuor præceſſorum ſuorum Ducum, ſcilicet Conradi, Brzetislai II., Borzivogii & Suatopluci figilla deſide- rentur. Primus is etiam in illo eques, galea tectus, cataphractusque præſentatur, cum priores omnes throno infidentes togatique conſpici- antur. Placuit autem Wladislao in averſa parte, ſeu in contraſigillo imaginem S. Wenceslai Indigetis nostri cum hac epigrahe exprime- re : PAX DUCIS WLADISLAI IN MANUS SANCTI WEN- CESLAI, qua nempe idem Sanctus radiato capite, throno togatus infi- dens, manu dextera lancesm cum flammula, finiftra ſcutum tenens exhi- betur. t) Copioſe jam Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum ostendi- mus : cum hac ætate ſuperioribusque ſæculis necdum inducta fuiſſet ratio uſusque heraldicorum armorum ſeu clypeorum , quod unum quod- que pene regnum, provincia, urbsque fuos indigetes in monetas & figilla apponere ſolitæ fuerint, eorundemque imagines clypeorum in- star & armorum deſervierint. Eadem prorſus conſuetudo apud gen- tem noſtram obtinuit, quæ jam ab ipſo ſæculo X. imaginem S. Wen- ceslai in denarios ſuos inſeruit. Ad denariorum igitur iſtorum groſſorum ſeu bilateralium normam etiam Wladislaus figillum ſuum efformavit, ut dextra parte imaginem ſuam cum epigraphe WLA- DISLAUS DUX BOHEMORUM, altera imaginem S. Wenceslai ex- preſſerit, in qua tamen inſcriptionem ampliorem præstitit,venerationem? ſuam erga Sunctum hunc magis magisque testaturus, his verbis: PAX DUCIS WLADISLAI IN MANUS (seu quod idem est) PROTEC- TIONEM S. WENCESLAI, quain normam ſucceſſores Duces Re- gesque uſque ad Ottocarum II. conſervavere, dum post frequentiam Cruciatarum ſeu expeditionum Hieroſolymitanarum invaluiſſet hiero- glyphicarum ſymbolicarumque imaginum, ipſorum, inquam , heraldi- Wladislaus primus uſus fi- gillis bilatera- libus. co- t) Doct. Pubitſchka hane ipſam S. Wenceslai imaginem pro ſimulacro Wladislai Ducis Pub. Chronol. venditat. Quis non riſu rumpatur ? An unquam viventis Ducis noſtri caput radia- Geſch. 4. Thl tum , quod jam ea ætate ſanctitatis erat indicium , ſeu in ſigillis ſeu numis quis. 1. B. S. 182. quam obſervavit ?
WLADISLAI 7. 127 Sed ad figillum hujus diplomatis, quod perrarum primumque iſtius generis eft, tranſeamus. Hactenus Duces nostros ipsumque Regem Wratislaum nonniſi unilateralibus ſigillis uſos fuiſſe ipſis typis æri in- ciſis luculenter oftendimus. Primum hoc omnium bilaterale (cujus typum Tabula II. damus) ſeu contraſigillum memorato Cladrubienſi instrumento affixum deprehenditur. An tamen Wladislaus primus omnium fuerit, qui hanc normam bilateralium ſigillorum induxit, definire haud auſim, cum hodie quatuor præceſſorum ſuorum Ducum, ſcilicet Conradi, Brzetislai II., Borzivogii & Suatopluci figilla deſide- rentur. Primus is etiam in illo eques, galea tectus, cataphractusque præſentatur, cum priores omnes throno infidentes togatique conſpici- antur. Placuit autem Wladislao in averſa parte, ſeu in contraſigillo imaginem S. Wenceslai Indigetis nostri cum hac epigrahe exprime- re : PAX DUCIS WLADISLAI IN MANUS SANCTI WEN- CESLAI, qua nempe idem Sanctus radiato capite, throno togatus infi- dens, manu dextera lancesm cum flammula, finiftra ſcutum tenens exhi- betur. t) Copioſe jam Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum ostendi- mus : cum hac ætate ſuperioribusque ſæculis necdum inducta fuiſſet ratio uſusque heraldicorum armorum ſeu clypeorum , quod unum quod- que pene regnum, provincia, urbsque fuos indigetes in monetas & figilla apponere ſolitæ fuerint, eorundemque imagines clypeorum in- star & armorum deſervierint. Eadem prorſus conſuetudo apud gen- tem noſtram obtinuit, quæ jam ab ipſo ſæculo X. imaginem S. Wen- ceslai in denarios ſuos inſeruit. Ad denariorum igitur iſtorum groſſorum ſeu bilateralium normam etiam Wladislaus figillum ſuum efformavit, ut dextra parte imaginem ſuam cum epigraphe WLA- DISLAUS DUX BOHEMORUM, altera imaginem S. Wenceslai ex- preſſerit, in qua tamen inſcriptionem ampliorem præstitit,venerationem? ſuam erga Sunctum hunc magis magisque testaturus, his verbis: PAX DUCIS WLADISLAI IN MANUS (seu quod idem est) PROTEC- TIONEM S. WENCESLAI, quain normam ſucceſſores Duces Re- gesque uſque ad Ottocarum II. conſervavere, dum post frequentiam Cruciatarum ſeu expeditionum Hieroſolymitanarum invaluiſſet hiero- glyphicarum ſymbolicarumque imaginum, ipſorum, inquam , heraldi- Wladislaus primus uſus fi- gillis bilatera- libus. co- t) Doct. Pubitſchka hane ipſam S. Wenceslai imaginem pro ſimulacro Wladislai Ducis Pub. Chronol. venditat. Quis non riſu rumpatur ? An unquam viventis Ducis noſtri caput radia- Geſch. 4. Thl tum , quod jam ea ætate ſanctitatis erat indicium , ſeu in ſigillis ſeu numis quis. 1. B. S. 182. quam obſervavit ?
Strana 128
ANNUS III5. 128 corum proprie dictorum clypeorum uſus. Ceterum utrum Wladis- laus verba hæc, Pax Ducis Wladislai in manus S. Wenceslai, ob ini- tam hoc anno cum Boleslao Polono atque fratre Sobieslao pacem in fi- gillum ſuum aſſumpſerit, uti vult idem doct.Vir p. 179., quæstio hæc eo uſque locum inter conjecturas obtineat, dum non anterius ejusdem Wladislai, aut unius ex præcefforibus ejus figillum in lucem prodeat ſimili inſcriptione inſignitum. Ad hiſtoriam redeamus. Henricus Imp. cæditur a Sa- xoniæ Princi pibus. Wighertus ju- nior Hogerum de Mansfelt obtruncat. Pagi Niſeni & Budiſſin rede- unt ad Bohe- miam. Diximus ad annum 1112 : poſteaquam duorum Conciliorum La- teranenſis & Viennensis decreta adverſus Henrici Imperatoris vim Pa- ſchali Papæ intentatam in tranſalpinis regionibus publicata fuiſsent, multorum epiſcoporum , & Principum populorumque odia in eum exarſiſſe , hos inter primas tulere Saxones, ea præprimis tyrannide ir- ritati, quod non modo inſolito, imo inaudito cenſu provincias taxa- verit , ſed etiam Wigbertum Groicenſem, Richardum epiſcopum Hal- berstadensem, Palatinum Comitem de Sumerseburg, Fridericum de Arnsberg aliosque tum dignitatibus fuis exuerit, tum eorum terras ferro & igne vaſtaverit, fiſcoque ſuo adjudicaverit. Principes itaque Saxoniæ ſociatis armis, aciem ipſo Lothario ducente, III. Idus Feb- ruarii ad Welpesholt prælium iniere cum Henrico, in quo ille victus, vix fuga vitam ſervavit. Heroicum in hoc prælio Wigberti junioris facinus his verbis enarrat Biographus Wipertinus : u) Imperator adve- niens ordinavit acies, & in primo congreſſu Hogerus (de Mansfelt) cum ſuis collocatus , prior omnibus a ſuis paululum cum quodam Ludolfo re- motus, & audaciæ jactantiam jungens ſolus equo deſiliit, & manu gla- dium erectum gerens, in Saxones præceps accurrit. Quem Wigbertus junior duobus ſibi ſociatis Conrado & Hermanno fratribus, viris valde præſtantibus, aggreditur forti niſu cuſpide in ejus pectus vibrata, qua per Ludolfum confestim extracta, Hogerus Wigbertum enſe commotus impetiit, ſed ictus , clypeo illum protegente, caſſatur, ſtatimque gladio per medium caput reverberatum Hogerum proſtravit, & nitentem ex- urgere limbo loricæ nudatum gladio transfodit. Hogerus iste de Mansfelt uſurpator erat ſuperioris Luſatiæ ſeu pagorum Niſeni & Bu- diſſin nonniſi in feudum a Wratislao Rege noſtro Wigberto conceſso- rum : illo igitur occiſo haud dubium eſt Wladislaum noſtrum jus ſuum vetus reſuſcitaſſe, eosdemque pagos ab Henrico Rege recuperaſſe, cum annis conſequentibus lecturi ſimus caſtrum Donin , quod in pago Ni- ſeni ſitum erat, rurſum in poteſtate Ducis Bohemiæ fuiſſe, u) Vita Viperti Groic. c. 11. §. 13.
ANNUS III5. 128 corum proprie dictorum clypeorum uſus. Ceterum utrum Wladis- laus verba hæc, Pax Ducis Wladislai in manus S. Wenceslai, ob ini- tam hoc anno cum Boleslao Polono atque fratre Sobieslao pacem in fi- gillum ſuum aſſumpſerit, uti vult idem doct.Vir p. 179., quæstio hæc eo uſque locum inter conjecturas obtineat, dum non anterius ejusdem Wladislai, aut unius ex præcefforibus ejus figillum in lucem prodeat ſimili inſcriptione inſignitum. Ad hiſtoriam redeamus. Henricus Imp. cæditur a Sa- xoniæ Princi pibus. Wighertus ju- nior Hogerum de Mansfelt obtruncat. Pagi Niſeni & Budiſſin rede- unt ad Bohe- miam. Diximus ad annum 1112 : poſteaquam duorum Conciliorum La- teranenſis & Viennensis decreta adverſus Henrici Imperatoris vim Pa- ſchali Papæ intentatam in tranſalpinis regionibus publicata fuiſsent, multorum epiſcoporum , & Principum populorumque odia in eum exarſiſſe , hos inter primas tulere Saxones, ea præprimis tyrannide ir- ritati, quod non modo inſolito, imo inaudito cenſu provincias taxa- verit , ſed etiam Wigbertum Groicenſem, Richardum epiſcopum Hal- berstadensem, Palatinum Comitem de Sumerseburg, Fridericum de Arnsberg aliosque tum dignitatibus fuis exuerit, tum eorum terras ferro & igne vaſtaverit, fiſcoque ſuo adjudicaverit. Principes itaque Saxoniæ ſociatis armis, aciem ipſo Lothario ducente, III. Idus Feb- ruarii ad Welpesholt prælium iniere cum Henrico, in quo ille victus, vix fuga vitam ſervavit. Heroicum in hoc prælio Wigberti junioris facinus his verbis enarrat Biographus Wipertinus : u) Imperator adve- niens ordinavit acies, & in primo congreſſu Hogerus (de Mansfelt) cum ſuis collocatus , prior omnibus a ſuis paululum cum quodam Ludolfo re- motus, & audaciæ jactantiam jungens ſolus equo deſiliit, & manu gla- dium erectum gerens, in Saxones præceps accurrit. Quem Wigbertus junior duobus ſibi ſociatis Conrado & Hermanno fratribus, viris valde præſtantibus, aggreditur forti niſu cuſpide in ejus pectus vibrata, qua per Ludolfum confestim extracta, Hogerus Wigbertum enſe commotus impetiit, ſed ictus , clypeo illum protegente, caſſatur, ſtatimque gladio per medium caput reverberatum Hogerum proſtravit, & nitentem ex- urgere limbo loricæ nudatum gladio transfodit. Hogerus iste de Mansfelt uſurpator erat ſuperioris Luſatiæ ſeu pagorum Niſeni & Bu- diſſin nonniſi in feudum a Wratislao Rege noſtro Wigberto conceſso- rum : illo igitur occiſo haud dubium eſt Wladislaum noſtrum jus ſuum vetus reſuſcitaſſe, eosdemque pagos ab Henrico Rege recuperaſſe, cum annis conſequentibus lecturi ſimus caſtrum Donin , quod in pago Ni- ſeni ſitum erat, rurſum in poteſtate Ducis Bohemiæ fuiſſe, u) Vita Viperti Groic. c. 11. §. 13.
Strana 129
WLADISLAI 7. ANNUS JESU CHRISTI MCXVI. PASCHALIS II. Papæ 18. HENRICI V.Reg. 11. Imp. 6. HERMANNI ep. Prag. 18. WLADISLAI Ducis 8. JOANNIS II. ep. Ol. 13, olomanno Hungarorum Regi , ſeu anno 1114, ut vult Thwroczius, ſeu ſequente, ut contendit doctiffimus Prayus, a) demortuo fuc- C ceſsit filius puer Stephanus annos non amplius ætatis quinque ſupra decen numerans. Principes atque epiſcopi, penes quos tutela regnique adminiſtratio erat, cum grave fibi a Venetis bellum immi- nere præſentirent (promiſerat quippe Venetiis nuper præſens Henri- cus Imperator genti Venetæ ad recuperandam Dalmatiam auxiliarem manum, & Alexius Orientis Imperator numeroſum optimisque armis instructum militem ſubmiſerat) b) nullum magis præſens & ſalutare conſilium credebant, quam cum Wladislao Duce Bohemiæ veteris ami- citiæ pacisque feedera innovare, hacque ratione ſecuritati provinciarun ſuarum occidentalium proſpicere, ſi flamma belli in Dalmatia exardeſ- ceret. Accepit rogationem conditionemque Wladislaus Dux, diesque colloquio & deliberationibus ad Olzavam amniculum, qui Hungariat Moraviæque terras ea ætate difterminabat, c) condictus eſt. Jamque Stephanus Rex magnifico epiſcoporum Optimatumque ſuorum comi- tatu ſtipatus tanta populorum multitudine aderat, ut omnem illam pla- nitiem campi Luczko dextramque Olzavæ ripam tentoriis expleret, contra Wladislaus cum Ottone & Sobieslao Principibus Moraviæ fi- nistram tenebat. Prævertit officiis Wladislaus Stephanum, nunciato- que adventu ſuo per oratores d) fœderis ineundi capita officiofiffimis pacisque ſtudioſiſſimis verbis proponi fecit. Sed ſummæ Ducis nostri humanitati ſumma arrogantia eaque acrimonia reſponſum eft, ut Wladislaus merito ſuſpicari poſſet conventum iftum non ad pacis con- R Stephanus Hung. Rex & Wladislaus Boh. Dux me- ditantur reno- vare fœdera pacis. 129 ſi- a) Thwroczius c. 62. Georg. Pray Annal. Hung. 1. 2. b) Dandulus in Annalibus ad h. a. c) Amniculi hujus curſum ſitumque fruſtra in tabulis Geographicis Le- xicisque quæras , indicat illum autem breve Chronicon Hunnobrodenſe a nobis Tomo II. Monum p. 283 editum, quod Hunnobrodenſem civitatem ſupra fiuvium Oljſavam conditam aſſerit , ut jam tencamus fluvium illum eſſe, qui ad radices mon- tium vicumque Lu zka exoritur , Hunnobrodam medio quaſi eireulo ambit , atque demum apud urbem Hradiſch in flumen Moravam illabitur , ex quo jam cognoſce- re fas eſt, qui ea ætate termini Hungariee Moraviæque fuerint. d) Hagecius ora- torum nomina antiquitati ignorata ſcilicet Protiwæ Chwogensky & Dalimili Ko- kowsky vanc ariolatus eſt.
WLADISLAI 7. ANNUS JESU CHRISTI MCXVI. PASCHALIS II. Papæ 18. HENRICI V.Reg. 11. Imp. 6. HERMANNI ep. Prag. 18. WLADISLAI Ducis 8. JOANNIS II. ep. Ol. 13, olomanno Hungarorum Regi , ſeu anno 1114, ut vult Thwroczius, ſeu ſequente, ut contendit doctiffimus Prayus, a) demortuo fuc- C ceſsit filius puer Stephanus annos non amplius ætatis quinque ſupra decen numerans. Principes atque epiſcopi, penes quos tutela regnique adminiſtratio erat, cum grave fibi a Venetis bellum immi- nere præſentirent (promiſerat quippe Venetiis nuper præſens Henri- cus Imperator genti Venetæ ad recuperandam Dalmatiam auxiliarem manum, & Alexius Orientis Imperator numeroſum optimisque armis instructum militem ſubmiſerat) b) nullum magis præſens & ſalutare conſilium credebant, quam cum Wladislao Duce Bohemiæ veteris ami- citiæ pacisque feedera innovare, hacque ratione ſecuritati provinciarun ſuarum occidentalium proſpicere, ſi flamma belli in Dalmatia exardeſ- ceret. Accepit rogationem conditionemque Wladislaus Dux, diesque colloquio & deliberationibus ad Olzavam amniculum, qui Hungariat Moraviæque terras ea ætate difterminabat, c) condictus eſt. Jamque Stephanus Rex magnifico epiſcoporum Optimatumque ſuorum comi- tatu ſtipatus tanta populorum multitudine aderat, ut omnem illam pla- nitiem campi Luczko dextramque Olzavæ ripam tentoriis expleret, contra Wladislaus cum Ottone & Sobieslao Principibus Moraviæ fi- nistram tenebat. Prævertit officiis Wladislaus Stephanum, nunciato- que adventu ſuo per oratores d) fœderis ineundi capita officiofiffimis pacisque ſtudioſiſſimis verbis proponi fecit. Sed ſummæ Ducis nostri humanitati ſumma arrogantia eaque acrimonia reſponſum eft, ut Wladislaus merito ſuſpicari poſſet conventum iftum non ad pacis con- R Stephanus Hung. Rex & Wladislaus Boh. Dux me- ditantur reno- vare fœdera pacis. 129 ſi- a) Thwroczius c. 62. Georg. Pray Annal. Hung. 1. 2. b) Dandulus in Annalibus ad h. a. c) Amniculi hujus curſum ſitumque fruſtra in tabulis Geographicis Le- xicisque quæras , indicat illum autem breve Chronicon Hunnobrodenſe a nobis Tomo II. Monum p. 283 editum, quod Hunnobrodenſem civitatem ſupra fiuvium Oljſavam conditam aſſerit , ut jam tencamus fluvium illum eſſe, qui ad radices mon- tium vicumque Lu zka exoritur , Hunnobrodam medio quaſi eireulo ambit , atque demum apud urbem Hradiſch in flumen Moravam illabitur , ex quo jam cognoſce- re fas eſt, qui ea ætate termini Hungariee Moraviæque fuerint. d) Hagecius ora- torum nomina antiquitati ignorata ſcilicet Protiwæ Chwogensky & Dalimili Ko- kowsky vanc ariolatus eſt.
Strana 130
Diffidentia & ſimultas inter utrumque. Bohemi cæ- duntur, Wla- dislaus fugit. Otto & Schies- laus Duces Moraviæ re- ſtaurant præ- licim. Potiuntur ca- ſtris Hungari- cis, ingenti cla- de ſternunt Hungaros. 130 ANNUS III6. ſilia, ſed ſimultatum diſcordiarumque irritamenta ſpectare, eamque ingentem Hungarorum multitudinem in caput ſuum excitam, adduc- tamque eſſe. Indignatus igitur ad colloquium condicto die venire di- ſtulit: id Hungari eo majore arrogantia animique ægritudine ferentes in eam ſuſpicionem prolapſi ſunt Bohemos clanculum pernicioſa con- filia cudere, e) quibus ut tempori obviam irent, tres armatas, quas vo- cant hoſpitum legiones f) (inquit Coſmas) jubent extra caſtra ire, & pro defenſione ſua ſtare ex adverſa parte amnis. At vero aliter legio- num iſtarum propius accedentium motum intrepretatus eſt Wladislaus miſſasque credidit, ut caſtra ſua inopine opprimant. Signo dato tu- multuarie proximas cohortes ad arma provocat , tranſmiſſoque amni- culo in eas impetum facit , ſed illis fortiter ſummaque obſtinatione reſistentibus atrox & cruenta pugna conſeritur, donec Bohemis terga vertentibus ipſe Wladislaus propere per amnein redire, fugæque præ- fidio ſalutem quærere compellitur. Interea vero dum hæc iſto aciei latere & alea aguntur, Sobies- laus & Otto delecto quatuor ſuarum , totidemque Bohemicarum pha- langum robore monticulum , qui Bohemica a caſtris Hungaricis ſepara- bat, flexuoſo itinere ſumma celeritate circumeunt, improviſique in caſtra hoſtis irrumpunt, in quibus velitationis memoratæ inſcius Rex Stephanus cum epiſcopis & primoribus ſuis lautiſſime juxta ac jucundiſſime convivabatur. Inter menſas igitur Regi Hungariæ, Laurentioque Strigonienſi Archipræſuli obrutis magnæ felicitati fuit, ut tempus locumque invenerint mortis, ſeu certe captivitatis pericu- lum ſubterfugiendi. Nam Sobieslai Ottonisque milites tanta ferocia deſæviebant, ut nobilitatis Hungaricæ gregariique interempti militis haud minor numerus eo fuerit, quem tempore S. Udalrici Augustensis epi- ) Thwroezius c. 63. hujus enatiæ utrinque diffidentiæ diſſenſionisque verſipellem ho- minem nomine Solth authorem facit , quem Hagecius Thwrocii excerptor Sok vo- cat , Solthium hunc nempe Hungaria extorrem egiſſe in caſtris Wladislai; clancu- lariisque nunciis exterruiſſe Stephanum dehortatumque , ne ad colloquium accedat, a Wladislao certo certius capiendum , idem verſutiſſimum hominem perſuaſiſſe Wladislao de inſi liis ſibi a Stephano in hoc colloquio ſtructis. f ) Quæ fuerint eæ hoſpitum legiones , explicat c. l. Thwroczius. Bohemi , inquit; impetum ſuper ſagit- tarios feceruut, Biſteni atque Siculi viliſſimi homines fugeruut. Hoſpitum igitur ſeu advenarum erant hæ legiones ſtipendia apud Hungaros meritæ , & quidem Siculi erant Daciæ, Biſteni Thraciæ populi.
Diffidentia & ſimultas inter utrumque. Bohemi cæ- duntur, Wla- dislaus fugit. Otto & Schies- laus Duces Moraviæ re- ſtaurant præ- licim. Potiuntur ca- ſtris Hungari- cis, ingenti cla- de ſternunt Hungaros. 130 ANNUS III6. ſilia, ſed ſimultatum diſcordiarumque irritamenta ſpectare, eamque ingentem Hungarorum multitudinem in caput ſuum excitam, adduc- tamque eſſe. Indignatus igitur ad colloquium condicto die venire di- ſtulit: id Hungari eo majore arrogantia animique ægritudine ferentes in eam ſuſpicionem prolapſi ſunt Bohemos clanculum pernicioſa con- filia cudere, e) quibus ut tempori obviam irent, tres armatas, quas vo- cant hoſpitum legiones f) (inquit Coſmas) jubent extra caſtra ire, & pro defenſione ſua ſtare ex adverſa parte amnis. At vero aliter legio- num iſtarum propius accedentium motum intrepretatus eſt Wladislaus miſſasque credidit, ut caſtra ſua inopine opprimant. Signo dato tu- multuarie proximas cohortes ad arma provocat , tranſmiſſoque amni- culo in eas impetum facit , ſed illis fortiter ſummaque obſtinatione reſistentibus atrox & cruenta pugna conſeritur, donec Bohemis terga vertentibus ipſe Wladislaus propere per amnein redire, fugæque præ- fidio ſalutem quærere compellitur. Interea vero dum hæc iſto aciei latere & alea aguntur, Sobies- laus & Otto delecto quatuor ſuarum , totidemque Bohemicarum pha- langum robore monticulum , qui Bohemica a caſtris Hungaricis ſepara- bat, flexuoſo itinere ſumma celeritate circumeunt, improviſique in caſtra hoſtis irrumpunt, in quibus velitationis memoratæ inſcius Rex Stephanus cum epiſcopis & primoribus ſuis lautiſſime juxta ac jucundiſſime convivabatur. Inter menſas igitur Regi Hungariæ, Laurentioque Strigonienſi Archipræſuli obrutis magnæ felicitati fuit, ut tempus locumque invenerint mortis, ſeu certe captivitatis pericu- lum ſubterfugiendi. Nam Sobieslai Ottonisque milites tanta ferocia deſæviebant, ut nobilitatis Hungaricæ gregariique interempti militis haud minor numerus eo fuerit, quem tempore S. Udalrici Augustensis epi- ) Thwroezius c. 63. hujus enatiæ utrinque diffidentiæ diſſenſionisque verſipellem ho- minem nomine Solth authorem facit , quem Hagecius Thwrocii excerptor Sok vo- cat , Solthium hunc nempe Hungaria extorrem egiſſe in caſtris Wladislai; clancu- lariisque nunciis exterruiſſe Stephanum dehortatumque , ne ad colloquium accedat, a Wladislao certo certius capiendum , idem verſutiſſimum hominem perſuaſiſſe Wladislao de inſi liis ſibi a Stephano in hoc colloquio ſtructis. f ) Quæ fuerint eæ hoſpitum legiones , explicat c. l. Thwroczius. Bohemi , inquit; impetum ſuper ſagit- tarios feceruut, Biſteni atque Siculi viliſſimi homines fugeruut. Hoſpitum igitur ſeu advenarum erant hæ legiones ſtipendia apud Hungaros meritæ , & quidem Siculi erant Daciæ, Biſteni Thraciæ populi.
Strana 131
W LADISLAI 8. epiſcopi juxta fluvium Lech interiiſſe hiſtoriæ memorant. g) At ve- ro Hungaricæ illæ victrices hoſpitum legiones ſe ſe exercitui ſuo rur- fum jungere volentes, poſteaquam paſſim per campos ſtrata Hunga- rorum funera , diſperſas fugatasque cohortes, Bohemorum in castris Hungaricis impunem graſſandi licentiam deprehenderunt, & ipſi tu- tiora ſectati præcipitem fugam inierunt ; acciditque plane infortuna- tiſſime , ut exercitus Hungarici reliquiæ, quæ Regis tutandi cauſa jam jam ultra pontem Bebin: seu Belin (ut Coſmæ exemplaria variant) caſtra metatæ fuerant, has ſuas hoſpitum legiones pro hoſtibus ter- go ſuo incumbentibus habuerint ; itaque conſternatione ſumma in caſtris ſuborta, quisque , qua via potuit , fugæ ſe mandavit , quibus omnibus cum Waag fluvius tranſmittendus eſſet, neque pons multitu- dinem fugientium capere poſset, factum est, ut fluminis altitudine aquarumque rapacitate magnus præterea numerus abſorptus fuerit, Bohemis Moravisque inter hrc in Hungarorum castris lætis, tripudi. antibusque, atque in auri argentique diripiendis innumeris ſpoliis di- stentis.1) Clades hac num ad III. Idus Maji, an Junii adscribenda sit variantibus denuo Cosmæ exemplaribus, incertum est. Jurikum ſeu Georgium filium Scthan Præfectum Satecenſem fortis & acris ma- gnique animi virum , i) cum primis ejusdem urbanæ militiæ centurio- nibus glorioſam mortem mox primo Wladislai inſultu oppetiiſſe omni- bus noſtris Chronicis teſtatum eſt. Multi Hunga- rorum in Waag fluvio ſubmierguntur. 131 Indicta erat præſente anno Coloniam ſynodus juſſu Dietrici Car- dinalis Præneſtini Apoſtolicx ſedis Legati a Metropolita noſtro Adal- R 2 ber- 5 Hæc auxeſis non noſtra eſt, ſed Coſma ; de illa vero clade Hungarorum ab Otto- ne M. , auxiliantibus Bohemis, genti Hungaricæ illata copioſe egimus P. IV. Anna- lium noſtrorum ad annum 955. h) Thwroczius nihilominus ſæculi XV. ſcriptor victoriam c. l. p. 139 Hungaris adſcribit , ſed ignoravit bellum hoc in plures an- nos protractum fuiſſe. Doct. Prayum magis miramur, qui hune Regis Hung. Du- cisque Bohemiæ conventum plane in annum 1126, quo Wladislaus noſter non am- plius ſuperfuit , conjecit. i) Dalimilus c. 62. Georgium Stankow appellat , aitque a Wladislao in præmium heredibus illius trabes alborubras pro gentilitio clypeo conceſſas fuiſſe, quo argumento dein Hagecius ad amplificandam in immenſum pro- pe narrationem iſtam , ne dicam hiſtoricas veritates veteres corrumpendas uſus. Nam ex Præfecto urbis Satecenſis ſeeit melitorem Dupavienſem , eum non belli cæſum , ſed ſuperſtitem manſiſle, nobilitate & Præfectura urbis Satecenſis donatum effingit. Hæc magis etiam auxit Paprocius in Ordine Equeſtri p. 138. dum hunc Georgium veteris Daupoveciorum equeſtris familiæ ſtipitem conſtituit, quod Balbi- nus aliique noſtri ſummæ initar veritatis hiſtorieæ amplexi.
W LADISLAI 8. epiſcopi juxta fluvium Lech interiiſſe hiſtoriæ memorant. g) At ve- ro Hungaricæ illæ victrices hoſpitum legiones ſe ſe exercitui ſuo rur- fum jungere volentes, poſteaquam paſſim per campos ſtrata Hunga- rorum funera , diſperſas fugatasque cohortes, Bohemorum in castris Hungaricis impunem graſſandi licentiam deprehenderunt, & ipſi tu- tiora ſectati præcipitem fugam inierunt ; acciditque plane infortuna- tiſſime , ut exercitus Hungarici reliquiæ, quæ Regis tutandi cauſa jam jam ultra pontem Bebin: seu Belin (ut Coſmæ exemplaria variant) caſtra metatæ fuerant, has ſuas hoſpitum legiones pro hoſtibus ter- go ſuo incumbentibus habuerint ; itaque conſternatione ſumma in caſtris ſuborta, quisque , qua via potuit , fugæ ſe mandavit , quibus omnibus cum Waag fluvius tranſmittendus eſſet, neque pons multitu- dinem fugientium capere poſset, factum est, ut fluminis altitudine aquarumque rapacitate magnus præterea numerus abſorptus fuerit, Bohemis Moravisque inter hrc in Hungarorum castris lætis, tripudi. antibusque, atque in auri argentique diripiendis innumeris ſpoliis di- stentis.1) Clades hac num ad III. Idus Maji, an Junii adscribenda sit variantibus denuo Cosmæ exemplaribus, incertum est. Jurikum ſeu Georgium filium Scthan Præfectum Satecenſem fortis & acris ma- gnique animi virum , i) cum primis ejusdem urbanæ militiæ centurio- nibus glorioſam mortem mox primo Wladislai inſultu oppetiiſſe omni- bus noſtris Chronicis teſtatum eſt. Multi Hunga- rorum in Waag fluvio ſubmierguntur. 131 Indicta erat præſente anno Coloniam ſynodus juſſu Dietrici Car- dinalis Præneſtini Apoſtolicx ſedis Legati a Metropolita noſtro Adal- R 2 ber- 5 Hæc auxeſis non noſtra eſt, ſed Coſma ; de illa vero clade Hungarorum ab Otto- ne M. , auxiliantibus Bohemis, genti Hungaricæ illata copioſe egimus P. IV. Anna- lium noſtrorum ad annum 955. h) Thwroczius nihilominus ſæculi XV. ſcriptor victoriam c. l. p. 139 Hungaris adſcribit , ſed ignoravit bellum hoc in plures an- nos protractum fuiſſe. Doct. Prayum magis miramur, qui hune Regis Hung. Du- cisque Bohemiæ conventum plane in annum 1126, quo Wladislaus noſter non am- plius ſuperfuit , conjecit. i) Dalimilus c. 62. Georgium Stankow appellat , aitque a Wladislao in præmium heredibus illius trabes alborubras pro gentilitio clypeo conceſſas fuiſſe, quo argumento dein Hagecius ad amplificandam in immenſum pro- pe narrationem iſtam , ne dicam hiſtoricas veritates veteres corrumpendas uſus. Nam ex Præfecto urbis Satecenſis ſeeit melitorem Dupavienſem , eum non belli cæſum , ſed ſuperſtitem manſiſle, nobilitate & Præfectura urbis Satecenſis donatum effingit. Hæc magis etiam auxit Paprocius in Ordine Equeſtri p. 138. dum hunc Georgium veteris Daupoveciorum equeſtris familiæ ſtipitem conſtituit, quod Balbi- nus aliique noſtri ſummæ initar veritatis hiſtorieæ amplexi.
Strana 132
Epiſcopus Pra- genſis & Olo- mucenſis vo- cantur ad Fri- deslarienſem ſynodum. ANNUS I1I6. berto Moguntino Archipræſule, ad quam etiam epiſcopi nostri Pragen- ſis, Moravienfisque vocati fuere, ſcilicet ut in frequente epiſcoporum & præcipue Lotharii Ducis aliorumque Principum Saxoniæ corona duo- rum Conciliorum Lateranenfis & Viennenfis decreta adverfus indignum Henrici Imp. facinus publicarentur. Sed cum Dietricus Cardinalis in ipſo itinere Coloniam ſuſcepto mortuus fuiſſet , neque plures quam 14 epiſcopi conveniſſent, synodus celebrata non fuit. Itaque V. Kal. Auguſti Adalbertus juſſu Cardinalis Cunonis Nuncii Apoſtolici aliam ad Frideslariam, miſlis ad Suffraganeos diœcefis fuæ literis, indixit sy- nodum, in quibus, ait, Apoſtolicæ quidem ſedis ſententia eos, qui nu- per non comparuere in ſynodo Colonienſi, ab officio divino ſuſpen- dendos & communione corporis & ſanguinis Domini interdicendos fuiſſe , ſe autem ab eadem ſede ſententiæ istius mitigationem cum man dato accepiſſe, ut alia synodus celebretur. Epiſtola quidem ſcripta est ad Ottonem Bambergensem episcopum, sed sub finem illi præci pit Adalbertus Archiepiſcopus, ut has literas fratribus noſtris Pra- genſi & Olomucenſi epiſcopis dirigatis, epiſtolam ipſam qui legere avet, inveniet Tomo III. Conciliorum Germaniæ p. 271. Dubitare vero nolumus utrumque epiſcopum noſtrum huic ſynodo interfuiſſe, præ- ſertim cum tam graves minas in priorum abſentiam vibratas lege- rent. Celebrata autem fuit hæc Frideslarienſis ſynodus jam abſente e Germania Henrico Imperatore, qui ipſo vere, ut diplomata illius apud Ughellium ostendunt, in Italiam profectus est, partim ut cum Romano Pontifice de reconciliatione tractaret, maxime autem ut Ma- thildis anno ſuperiore defunctæ terras, quas Imperii feuda eſſe dicti- tabat, vindicaret. In cujus quidem abſentia quanquam Fridericus Bavariæ Dux, Conradusque frater, jam jam defignatus orientalis Dux Franconiæ, rem ad Rhenum strenue agerent, Saxonia tamen magis ma- gisque turbata & ad univerfalem defectionem declinare viſa. Ceterum annum hunc elaudere fas eſto brevi illa memoria, quam Coſmæ in- terpolator continuatorque Monachus Sazavienſis adjecit: Eodem anno, inquit, dum viget Hermannus Pontificatu, eſt ſublimatus Silvester preſ- byteratu.k) Erat autem Silvester is, qui poſtea Sazavæ monasticam vitam profeſſus ejusdem cœnobii Abbas, denique epiſcopus Pragen- ſis creatus fuit. 132 AN- 4) Apud Menken. T. III. p. 1797.
Epiſcopus Pra- genſis & Olo- mucenſis vo- cantur ad Fri- deslarienſem ſynodum. ANNUS I1I6. berto Moguntino Archipræſule, ad quam etiam epiſcopi nostri Pragen- ſis, Moravienfisque vocati fuere, ſcilicet ut in frequente epiſcoporum & præcipue Lotharii Ducis aliorumque Principum Saxoniæ corona duo- rum Conciliorum Lateranenfis & Viennenfis decreta adverfus indignum Henrici Imp. facinus publicarentur. Sed cum Dietricus Cardinalis in ipſo itinere Coloniam ſuſcepto mortuus fuiſſet , neque plures quam 14 epiſcopi conveniſſent, synodus celebrata non fuit. Itaque V. Kal. Auguſti Adalbertus juſſu Cardinalis Cunonis Nuncii Apoſtolici aliam ad Frideslariam, miſlis ad Suffraganeos diœcefis fuæ literis, indixit sy- nodum, in quibus, ait, Apoſtolicæ quidem ſedis ſententia eos, qui nu- per non comparuere in ſynodo Colonienſi, ab officio divino ſuſpen- dendos & communione corporis & ſanguinis Domini interdicendos fuiſſe , ſe autem ab eadem ſede ſententiæ istius mitigationem cum man dato accepiſſe, ut alia synodus celebretur. Epiſtola quidem ſcripta est ad Ottonem Bambergensem episcopum, sed sub finem illi præci pit Adalbertus Archiepiſcopus, ut has literas fratribus noſtris Pra- genſi & Olomucenſi epiſcopis dirigatis, epiſtolam ipſam qui legere avet, inveniet Tomo III. Conciliorum Germaniæ p. 271. Dubitare vero nolumus utrumque epiſcopum noſtrum huic ſynodo interfuiſſe, præ- ſertim cum tam graves minas in priorum abſentiam vibratas lege- rent. Celebrata autem fuit hæc Frideslarienſis ſynodus jam abſente e Germania Henrico Imperatore, qui ipſo vere, ut diplomata illius apud Ughellium ostendunt, in Italiam profectus est, partim ut cum Romano Pontifice de reconciliatione tractaret, maxime autem ut Ma- thildis anno ſuperiore defunctæ terras, quas Imperii feuda eſſe dicti- tabat, vindicaret. In cujus quidem abſentia quanquam Fridericus Bavariæ Dux, Conradusque frater, jam jam defignatus orientalis Dux Franconiæ, rem ad Rhenum strenue agerent, Saxonia tamen magis ma- gisque turbata & ad univerfalem defectionem declinare viſa. Ceterum annum hunc elaudere fas eſto brevi illa memoria, quam Coſmæ in- terpolator continuatorque Monachus Sazavienſis adjecit: Eodem anno, inquit, dum viget Hermannus Pontificatu, eſt ſublimatus Silvester preſ- byteratu.k) Erat autem Silvester is, qui poſtea Sazavæ monasticam vitam profeſſus ejusdem cœnobii Abbas, denique epiſcopus Pragen- ſis creatus fuit. 132 AN- 4) Apud Menken. T. III. p. 1797.
Strana 133
WLADISLAI 8. ANNUS JESU CHRISTI MCXVII. PASCHALIS II. Papæ 19. HERMANNI ep. Prag. 19. BORZIVOGIl iterum Dneis 1. HENRICI V. Reg. 12. Imp. 7. WLADISLAI Duc. 9. JOANNIS II. ep. Ol. 14. errificum, inuſitatumque terræ motum ipſo principio anni ad V III. Nonas Januarii circa yeſperum omnia ſynchronorum Chro- I nica cum Coſima noſtro a) annunciant , quem tam periculoſum terribilenque Dodechinus fuiſſe ait, ut manifeſtum Dei judicium ſuper ſe homines exſpectarent. Eodem vero tremore quaſſatam fuiſſe Bohe- miam præter Coſmam luculentum habemus Bertholdi Zwifaltenfis teſtimonium, qui ait: vigeſimo tertio Ulrici Abbatis anno III. Non, Sanuarii poſt veſperas monachis cœnantibus, nobis vero apud Claderul in Bohemia manentibus, terræ motus factus eſt magnus. Multa ædificia & caſtella ſunt ſubruta, multa oppida terra hiatu abſorpta, maxime in Italia, montes etiam & colles everſi fuere, b) quem locum eo maxime exſcripſimus, ut contra Sulgerum teſtatum fiat, non hoe anno , ſed prius jam colonias Zwifaltenſes Cladrubium inductas fuiſſe, cumBerthol- dus (quem Germanicarum coloniarum primum iſthic Abbatem fuiſſe ſu- pra innuimus) jam ipſis primis Januarii diebus Cladrubium incoluerit, utroque autem pollice Sulgero fubſcribimus præſente tandem anno eveniſſe, ut Zwifaltenſes monachi diſcordiarum inter fratres Bohemos pertæsi revocari in Sueviam ab Abbate suo petierint, impetraverint- que; ſed verba ipſa Sulgeri adducere libet:c) At enim brevis mora advenas (Cladrubii) in terra aliena detinuit, anno enim . . . . millesi- mo centeſimo decimo ſeptimo, domum ſimul omnes rediere. Cauſa tam inopinatæ reditionis non alia fuit, quam quæ jam a principio præviſa, popularium nempe peregrinis �gre locum cedentium contradictiones & rixa. Rem in Orthliebo (ſynhrono, etiam Zwifaltenſi ſcriptore) noſtro aſſequor, quanquam is permodeſte & breviter eam tangat potius, quam pandat: "Cauſas &ſcandala noſtris data, ait, quæ ſine periculo animæ „ferre non poterant. „ Quibus ſane e medio tollendis Ulricus Abbas in Bohemiam profectus, cum operam diu ludere non vellet, amore pa- a) In die III. Nonas , ſeu 3. Januarii octavaque S. Joannis Euangeliſtæ omnes conveni- unt , quæ hoc anno , quo Dominicalis Litera G fuit , in feriam quartam incidit , ut recte etiam feriam quartam notavit appendix Sigeberti. Tranſcriptorum igitur Coſmæ dormitatione accidit, ut feriam quintam pro quarta ſcripſerint. b) Anna- les Zwifaltenſes P. I. p. 61. c) Ibidem p. 59. Texrificus ter- æ MOSIH. Zwifaltenſis colonia deſerit monaſterium Cladrubienſe. 133
WLADISLAI 8. ANNUS JESU CHRISTI MCXVII. PASCHALIS II. Papæ 19. HERMANNI ep. Prag. 19. BORZIVOGIl iterum Dneis 1. HENRICI V. Reg. 12. Imp. 7. WLADISLAI Duc. 9. JOANNIS II. ep. Ol. 14. errificum, inuſitatumque terræ motum ipſo principio anni ad V III. Nonas Januarii circa yeſperum omnia ſynchronorum Chro- I nica cum Coſima noſtro a) annunciant , quem tam periculoſum terribilenque Dodechinus fuiſſe ait, ut manifeſtum Dei judicium ſuper ſe homines exſpectarent. Eodem vero tremore quaſſatam fuiſſe Bohe- miam præter Coſmam luculentum habemus Bertholdi Zwifaltenfis teſtimonium, qui ait: vigeſimo tertio Ulrici Abbatis anno III. Non, Sanuarii poſt veſperas monachis cœnantibus, nobis vero apud Claderul in Bohemia manentibus, terræ motus factus eſt magnus. Multa ædificia & caſtella ſunt ſubruta, multa oppida terra hiatu abſorpta, maxime in Italia, montes etiam & colles everſi fuere, b) quem locum eo maxime exſcripſimus, ut contra Sulgerum teſtatum fiat, non hoe anno , ſed prius jam colonias Zwifaltenſes Cladrubium inductas fuiſſe, cumBerthol- dus (quem Germanicarum coloniarum primum iſthic Abbatem fuiſſe ſu- pra innuimus) jam ipſis primis Januarii diebus Cladrubium incoluerit, utroque autem pollice Sulgero fubſcribimus præſente tandem anno eveniſſe, ut Zwifaltenſes monachi diſcordiarum inter fratres Bohemos pertæsi revocari in Sueviam ab Abbate suo petierint, impetraverint- que; ſed verba ipſa Sulgeri adducere libet:c) At enim brevis mora advenas (Cladrubii) in terra aliena detinuit, anno enim . . . . millesi- mo centeſimo decimo ſeptimo, domum ſimul omnes rediere. Cauſa tam inopinatæ reditionis non alia fuit, quam quæ jam a principio præviſa, popularium nempe peregrinis �gre locum cedentium contradictiones & rixa. Rem in Orthliebo (ſynhrono, etiam Zwifaltenſi ſcriptore) noſtro aſſequor, quanquam is permodeſte & breviter eam tangat potius, quam pandat: "Cauſas &ſcandala noſtris data, ait, quæ ſine periculo animæ „ferre non poterant. „ Quibus ſane e medio tollendis Ulricus Abbas in Bohemiam profectus, cum operam diu ludere non vellet, amore pa- a) In die III. Nonas , ſeu 3. Januarii octavaque S. Joannis Euangeliſtæ omnes conveni- unt , quæ hoc anno , quo Dominicalis Litera G fuit , in feriam quartam incidit , ut recte etiam feriam quartam notavit appendix Sigeberti. Tranſcriptorum igitur Coſmæ dormitatione accidit, ut feriam quintam pro quarta ſcripſerint. b) Anna- les Zwifaltenſes P. I. p. 61. c) Ibidem p. 59. Texrificus ter- æ MOSIH. Zwifaltenſis colonia deſerit monaſterium Cladrubienſe. 133
Strana 134
ANNUS III7. pacis ſuos inde, convaſatis omnibus, ad tempus reduxit , donec ſuus huic nodo cuneus inveniretur. Recte ſcribit Sulgerus cauſam contradictio- num & rixarum in monaſterio Cladrubienſi jam a principio præviſam fuiſſe. Nam ſi a Zwifaltenſi fundatore duodecim fratres ejusdem Or- dinis cum Abbate e Bohemia evocati fuiſfent, ipsisque, exauctorato Udalrico Abbate ſuo, Bohemus Abbas vi intruſus fuiffet, non major pax & concordia in Zwifaltenſi quam Cladrubienſi monaſterio ſpera- ri poterat. Nolim ego exiſtimare duodecim monachos germanos Cla- drubienſibus plane ingratos hoſpites fuiſſe, præſertim cum monaſteriumr ipſorum tanta acceſſione bonorum per Wladislaum aucta fuerit; ſed exauctorato Bohemo Abbate advenam & germanum tolerare Abba- tem non petitum, non electum, id omnino animos gentis Bohemicæ monachorum in hoc cœnobio offendere debuit, Zwifaltenſes vero ad reditum eo magis incendit, quod Wladislaum fundatorem ſuum Prin- cipatui renunciaſſe, eumque Borzivogio ceſsiſſe intellexerint, a quo tot tantaque præſidia, quanta ab illo haud exſpectabant. Atque hic veroſimillime nodus fuit, cui poſtea ſub annum 1119 ſuus cuneus inven- tus, ut Zwifaltenſes denuo Cladrubium revocati fuerint. 134 Vindicatur Coſmas adver. ſus obtrectato- rem. Freherianus Coſmæ codex terrifico iſti terræ motui ſubjungit: Eodem anno: Rerum cunctarum comes indimota mearum bis Februi qui- nis obiit Boſeteha Calendis. Jam cum idem Coſmas ad annum 1123 mentionem faciat filii ſui Henrici, poſteriores quique ſcriptores ei hanc Boſeteham uxorem conceſſere, quam tamen ante ſacerdotium ab co dimiſſam fuiſſe ſenſerunt, quam ſententiam etiam tuitus Balbinus in Epitome p. 212, egoque in Prodromo Annalium meorum; neque an- te Schwarzium & Menkenium commentatores in Coſmam mihi co- gnitus ullus , qui Boſeteham hanc concubinam criminatus fuiſſet, atque proinde etiam Coſmam Decanum concubinatus reum feciſfet. Sane vel a ſacris noſtris alieni ſcriptores Lupacius & Weleslavina ad diem 23 Januarii hac cenſura abstinuere, ut non ſatis doctiſſimi Viri Pubitsch- ka d) incogitantiam deteſtari poſſim, qui multa verborum amplificatio- ne adverſus Balbinum evincere nititur Coſmam revera concubinarium fuiſfe, cujus uxorem bis inverecunde concubinam vocare audet. Osten- dere igitur ad vindicandum Coſmæ honorem nobis fas sit doct. hunc Vi- rum (qui adverſæ potius ſententiæ velificare debuiſſet) nimium ſenten- tiam ſuam præcipitaſſe & exaſperaſſe, cum inter res incertiſſimas repo- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.188. d) Chronol. Geſchichte Böhmens. nen-
ANNUS III7. pacis ſuos inde, convaſatis omnibus, ad tempus reduxit , donec ſuus huic nodo cuneus inveniretur. Recte ſcribit Sulgerus cauſam contradictio- num & rixarum in monaſterio Cladrubienſi jam a principio præviſam fuiſſe. Nam ſi a Zwifaltenſi fundatore duodecim fratres ejusdem Or- dinis cum Abbate e Bohemia evocati fuiſfent, ipsisque, exauctorato Udalrico Abbate ſuo, Bohemus Abbas vi intruſus fuiffet, non major pax & concordia in Zwifaltenſi quam Cladrubienſi monaſterio ſpera- ri poterat. Nolim ego exiſtimare duodecim monachos germanos Cla- drubienſibus plane ingratos hoſpites fuiſſe, præſertim cum monaſteriumr ipſorum tanta acceſſione bonorum per Wladislaum aucta fuerit; ſed exauctorato Bohemo Abbate advenam & germanum tolerare Abba- tem non petitum, non electum, id omnino animos gentis Bohemicæ monachorum in hoc cœnobio offendere debuit, Zwifaltenſes vero ad reditum eo magis incendit, quod Wladislaum fundatorem ſuum Prin- cipatui renunciaſſe, eumque Borzivogio ceſsiſſe intellexerint, a quo tot tantaque præſidia, quanta ab illo haud exſpectabant. Atque hic veroſimillime nodus fuit, cui poſtea ſub annum 1119 ſuus cuneus inven- tus, ut Zwifaltenſes denuo Cladrubium revocati fuerint. 134 Vindicatur Coſmas adver. ſus obtrectato- rem. Freherianus Coſmæ codex terrifico iſti terræ motui ſubjungit: Eodem anno: Rerum cunctarum comes indimota mearum bis Februi qui- nis obiit Boſeteha Calendis. Jam cum idem Coſmas ad annum 1123 mentionem faciat filii ſui Henrici, poſteriores quique ſcriptores ei hanc Boſeteham uxorem conceſſere, quam tamen ante ſacerdotium ab co dimiſſam fuiſſe ſenſerunt, quam ſententiam etiam tuitus Balbinus in Epitome p. 212, egoque in Prodromo Annalium meorum; neque an- te Schwarzium & Menkenium commentatores in Coſmam mihi co- gnitus ullus , qui Boſeteham hanc concubinam criminatus fuiſſet, atque proinde etiam Coſmam Decanum concubinatus reum feciſfet. Sane vel a ſacris noſtris alieni ſcriptores Lupacius & Weleslavina ad diem 23 Januarii hac cenſura abstinuere, ut non ſatis doctiſſimi Viri Pubitsch- ka d) incogitantiam deteſtari poſſim, qui multa verborum amplificatio- ne adverſus Balbinum evincere nititur Coſmam revera concubinarium fuiſfe, cujus uxorem bis inverecunde concubinam vocare audet. Osten- dere igitur ad vindicandum Coſmæ honorem nobis fas sit doct. hunc Vi- rum (qui adverſæ potius ſententiæ velificare debuiſſet) nimium ſenten- tiam ſuam præcipitaſſe & exaſperaſſe, cum inter res incertiſſimas repo- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.188. d) Chronol. Geſchichte Böhmens. nen-
Strana 135
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 135 nendum ſit , an hæc Boſeteha uxor Coſmæ fuerit, aut num illa ad mor- tem uſque ei concubina perſeveraverit. Et primo quidem verum est Freheriani Coſmæ codicis fragmentum de morte Boſetehæ inveniri in quibusdam Coſinæ exemplaribus, sed plures etiam vetuſti codices ſunt, in quibus penitus deſideratur. Ita Menkenius T. III. p. 1797 adnotavit id abeſſe a codice Dresdensi, & si doct. Vir MS. suum co- dicem, huic Dresdensi conformem, diligentius explorafset, procul dubio hos duos verſus de obitu Roſetehæ abeſſe deprehendiſset: quid quod Marignola & Pulkava a nobis editi , quique pluribus locis Coſ- mam ad verbum exſcripſerunt, ne verbo quidem Bosetehæ istius me- minerint; ut proinde favorabilior argumentatio pro Coſmæ honore vin- dicando capienda ſit, verſus hos non ab ipſo Coſmna, ſed quocunque interpolatore ſeu marginatore fuiſſe appoſitos, ita ut hæc Boſeteha in- terpolatoris ſeu marginatoris cujuscunque uxor aut materfamilias eſſe potuerit. Guod alterum est, si etiam doct. Chronologo concedam ab ipſo Coſma verſus hos Chronico ſuo impoſitos fuiſſe , necdum cer- ta indubitataque argumentatio elicitur Boſeteham hanc uxorem Coſ- mæ fuiſſe : potuit enim iſtius materfamilias, aut ut hodie dicimus, œco- noma fuiſſe , cujus cum fidelitatem induſtriamque epitaphio aliquo celebrare vellet, eam versificans comitem indimotam rerum ſuarum appellavit , cujusmodi verſibus ſi quisquis demum eccleſiaſtici ordinis Vir hodie in ſuo diario aut calendario ſuam matremfamilias connen- det, nemo prudens arguet, uxorem aut concubinam fuiſſe. Guod tertium eſt: amplius etiam aliquid concedamus doct. Chronologo no- ſtro, dicamus Coſmam revera per hanc Boſeteham intellexiſſe uxo- rem ſuam , an ſequitur illam fuiſſe concubinam ? An non antiquis ec- cleſiæ canonibus indultum fuit , ut presbyteræ in eadem æde maritis ſuis cohabitarent, modo caste vitam exigerent? Ita S. Gregorius M. 1. 7. Ind. 2. epistola 32, posteaquam inhibuiſſet, ne epiſcopi cum mu- lieribus habitarent, ſubjungit: Hoc tantum modo adjecto, ut hi, ficut canonica decrevit auctoritas, uxores, quas caste debent regere, non de- ſerant. Quibus conformis eſt Lex 43. Cod. Theod. de Cathol. & Canon 19. Concilii Turonenſis ſecundi. Imo cohabitationem Cleri- corum cum uxoribus ſuis conceſſere Concilia Arelatenſe I. , Turo- nenſe I., Arvernenſe , Antiſidiorenſe , Aurelianenſe IV., aliaque, qui- bus paſſim præcipiebatur, ut tanquam ſororibus Clerici mariti cohabi- tarent. An igitur Coſmas uxori ſuæ tanquam ſorori non quoque co- habitare, atque ea ratione illam comitem indimotam rerum ſuarum ap- pel-
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 135 nendum ſit , an hæc Boſeteha uxor Coſmæ fuerit, aut num illa ad mor- tem uſque ei concubina perſeveraverit. Et primo quidem verum est Freheriani Coſmæ codicis fragmentum de morte Boſetehæ inveniri in quibusdam Coſinæ exemplaribus, sed plures etiam vetuſti codices ſunt, in quibus penitus deſideratur. Ita Menkenius T. III. p. 1797 adnotavit id abeſſe a codice Dresdensi, & si doct. Vir MS. suum co- dicem, huic Dresdensi conformem, diligentius explorafset, procul dubio hos duos verſus de obitu Roſetehæ abeſſe deprehendiſset: quid quod Marignola & Pulkava a nobis editi , quique pluribus locis Coſ- mam ad verbum exſcripſerunt, ne verbo quidem Bosetehæ istius me- minerint; ut proinde favorabilior argumentatio pro Coſmæ honore vin- dicando capienda ſit, verſus hos non ab ipſo Coſmna, ſed quocunque interpolatore ſeu marginatore fuiſſe appoſitos, ita ut hæc Boſeteha in- terpolatoris ſeu marginatoris cujuscunque uxor aut materfamilias eſſe potuerit. Guod alterum est, si etiam doct. Chronologo concedam ab ipſo Coſma verſus hos Chronico ſuo impoſitos fuiſſe , necdum cer- ta indubitataque argumentatio elicitur Boſeteham hanc uxorem Coſ- mæ fuiſſe : potuit enim iſtius materfamilias, aut ut hodie dicimus, œco- noma fuiſſe , cujus cum fidelitatem induſtriamque epitaphio aliquo celebrare vellet, eam versificans comitem indimotam rerum ſuarum appellavit , cujusmodi verſibus ſi quisquis demum eccleſiaſtici ordinis Vir hodie in ſuo diario aut calendario ſuam matremfamilias connen- det, nemo prudens arguet, uxorem aut concubinam fuiſſe. Guod tertium eſt: amplius etiam aliquid concedamus doct. Chronologo no- ſtro, dicamus Coſmam revera per hanc Boſeteham intellexiſſe uxo- rem ſuam , an ſequitur illam fuiſſe concubinam ? An non antiquis ec- cleſiæ canonibus indultum fuit , ut presbyteræ in eadem æde maritis ſuis cohabitarent, modo caste vitam exigerent? Ita S. Gregorius M. 1. 7. Ind. 2. epistola 32, posteaquam inhibuiſſet, ne epiſcopi cum mu- lieribus habitarent, ſubjungit: Hoc tantum modo adjecto, ut hi, ficut canonica decrevit auctoritas, uxores, quas caste debent regere, non de- ſerant. Quibus conformis eſt Lex 43. Cod. Theod. de Cathol. & Canon 19. Concilii Turonenſis ſecundi. Imo cohabitationem Cleri- corum cum uxoribus ſuis conceſſere Concilia Arelatenſe I. , Turo- nenſe I., Arvernenſe , Antiſidiorenſe , Aurelianenſe IV., aliaque, qui- bus paſſim præcipiebatur, ut tanquam ſororibus Clerici mariti cohabi- tarent. An igitur Coſmas uxori ſuæ tanquam ſorori non quoque co- habitare, atque ea ratione illam comitem indimotam rerum ſuarum ap- pel-
Strana 136
ANNUS III7. 136 pellare potuit? Postremo denique doct. Chronologum memorem es- ſe oportuit præceptum de cœlibatu Clericorum non eſſe juris divini, ſed ecclesiastici, id in ceclesia occidentali non uno puncto temporis aut ſæculi unius periodo omnibus locis inductum fuiſſe : fatigavit id multis temporibus Pontifices noſtros, qui ne in ſchiſma conjicerent ec- cleſiam, in tranſalpinis præcipue partibus multa diſfimulare, connive- re , & in lege a ſe lata diſpenſare coacti, quod ipfum, procul dubio permittente ſummo Pontifice fecere ipſi quique epiſcopi in diœceſibus fuis. Nam ut clariſſimus Pagius in Critica Baronii ad annum 1152 N. XV. ait: non obstantibus ſeveriſſimis Gregorii VII. adverſus Cleri- cos conjugatos decretis epiſcopi quique & Prælati ſanctitate inclyti sa- cerdotum conjugia toleraverunt. e) denique per ejusmodi tolerantiam in Germania ſacerdotes uſque ad Lotharium II. cum uxoribus cohabi- tarunt. Apud nos tolerantia ifta quoad facerdotes, rurales præſertim, etiam longius uſque ad finem pene ſæculi iſtius producta, noque igno- rata fuit Romanis Pontificibus : nam adhuc annis viginti poſterius multis ea de re egit Henricus Zdik epiſcopus Olomucenfis cum Inno- centio II., uti ejus epiſtolæ, ad quas Lupacius ad 1. Julii provocat, testantur. Non igitur tam incogitanter exacuenda eft cenfura, ut ejus- ce ætatis facerdotes noſtros de concubinatu criminemur, uxoresque eorum concubinas conviciemur, f ) quemadmodum hodie nemo pru- dens toleratos ab eccleſia græcos ſacerdotes uxoratos concubinarios, aut eorum uxores concubinas appellaverit. Verbo fi doct. Pubitíchka Coſmæ exiſtimationem defendere non voluit, aut diffimulare, certe criminari Virum in ecclefiastica dignitate constitutum non decuit, mi- nus, inquam, prudentiæ decorique conſentaneum erat, alios, qui ejus 8) Ita doctiſſimus ſanctiſſimusque Vir Lanfrancus Cantuarienſis epiſcopus vivente Gre- gorio VII. uſus hac tolerantia , ut prodit conſtitutio , quæ habetur in ejus decreto : Nullus , inquit , Cauonicus uxorem habeat , ſacerdotum vero in caſtellis , & vicis habi- tantium habentes uxores non cogantur, ut dimittant , nec non habentes interdicantur, ut habeant. Imo ex epiſtola Sigefridi Archiepiſcopi Moguntini ad Suffraganeos ſuos, adeoque etiam Pragenſem & Olomucenſem data, quæ excuſa habetur T. III. Conciliorum Germ. p 175 manifeſtum eft : ipſum Gregorium VII. Sigefrido pote- �tatem dediſſe , ut propter multitudinem ſcandalumque cum uxoratis Clericis diſ- penſet. f) Cum anno 1196 Petrus Cardinalis Nuncius Apoſtolicus veniſſet in Bohemiam , nullibi legitur ſacerdotes noſtros ſeu ſuſpendiſſe ab officio ſeu uxo- res ab illis ſeparaſſe , ſed id ſtatuiſſe, ut poſthac majoribus ordinibus initiandi vo- tum caſtitatis emittant , quo medio cœlibatus poſthac inducendus ſperabatur. Quid autem tum turbarum ob id ſolum enatum fit , videatur B. Gerlacus apud me T. I. Monum. p. 125.
ANNUS III7. 136 pellare potuit? Postremo denique doct. Chronologum memorem es- ſe oportuit præceptum de cœlibatu Clericorum non eſſe juris divini, ſed ecclesiastici, id in ceclesia occidentali non uno puncto temporis aut ſæculi unius periodo omnibus locis inductum fuiſſe : fatigavit id multis temporibus Pontifices noſtros, qui ne in ſchiſma conjicerent ec- cleſiam, in tranſalpinis præcipue partibus multa diſfimulare, connive- re , & in lege a ſe lata diſpenſare coacti, quod ipfum, procul dubio permittente ſummo Pontifice fecere ipſi quique epiſcopi in diœceſibus fuis. Nam ut clariſſimus Pagius in Critica Baronii ad annum 1152 N. XV. ait: non obstantibus ſeveriſſimis Gregorii VII. adverſus Cleri- cos conjugatos decretis epiſcopi quique & Prælati ſanctitate inclyti sa- cerdotum conjugia toleraverunt. e) denique per ejusmodi tolerantiam in Germania ſacerdotes uſque ad Lotharium II. cum uxoribus cohabi- tarunt. Apud nos tolerantia ifta quoad facerdotes, rurales præſertim, etiam longius uſque ad finem pene ſæculi iſtius producta, noque igno- rata fuit Romanis Pontificibus : nam adhuc annis viginti poſterius multis ea de re egit Henricus Zdik epiſcopus Olomucenfis cum Inno- centio II., uti ejus epiſtolæ, ad quas Lupacius ad 1. Julii provocat, testantur. Non igitur tam incogitanter exacuenda eft cenfura, ut ejus- ce ætatis facerdotes noſtros de concubinatu criminemur, uxoresque eorum concubinas conviciemur, f ) quemadmodum hodie nemo pru- dens toleratos ab eccleſia græcos ſacerdotes uxoratos concubinarios, aut eorum uxores concubinas appellaverit. Verbo fi doct. Pubitíchka Coſmæ exiſtimationem defendere non voluit, aut diffimulare, certe criminari Virum in ecclefiastica dignitate constitutum non decuit, mi- nus, inquam, prudentiæ decorique conſentaneum erat, alios, qui ejus 8) Ita doctiſſimus ſanctiſſimusque Vir Lanfrancus Cantuarienſis epiſcopus vivente Gre- gorio VII. uſus hac tolerantia , ut prodit conſtitutio , quæ habetur in ejus decreto : Nullus , inquit , Cauonicus uxorem habeat , ſacerdotum vero in caſtellis , & vicis habi- tantium habentes uxores non cogantur, ut dimittant , nec non habentes interdicantur, ut habeant. Imo ex epiſtola Sigefridi Archiepiſcopi Moguntini ad Suffraganeos ſuos, adeoque etiam Pragenſem & Olomucenſem data, quæ excuſa habetur T. III. Conciliorum Germ. p 175 manifeſtum eft : ipſum Gregorium VII. Sigefrido pote- �tatem dediſſe , ut propter multitudinem ſcandalumque cum uxoratis Clericis diſ- penſet. f) Cum anno 1196 Petrus Cardinalis Nuncius Apoſtolicus veniſſet in Bohemiam , nullibi legitur ſacerdotes noſtros ſeu ſuſpendiſſe ab officio ſeu uxo- res ab illis ſeparaſſe , ſed id ſtatuiſſe, ut poſthac majoribus ordinibus initiandi vo- tum caſtitatis emittant , quo medio cœlibatus poſthac inducendus ſperabatur. Quid autem tum turbarum ob id ſolum enatum fit , videatur B. Gerlacus apud me T. I. Monum. p. 125.
Strana 137
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 137 ejus exiſtimationem tuebantur, impugnare, atque refellere, Hæc ex- ſtimulantibus quibusque magni nominis dignitatisque ecclefiaſticis Vi- ris longius proſecutus ſum. Neque Coſinas, neque ullus vetuſtiorum noſtrorum meminit Ste- phanum Regem, gentemve Hungaricam acceptam illam a nostris anno ſuperiore claden ultos fuiſſe , novumque hoc anno bellum Moraviæ intuliſſe. At vero Lewpoldus Campililienſis ex Rikardo Newburgen- ſi ſynchrono haud dubium relinquit hoc anno rurſum gentem noſtram ab Hungaris laceſſitam fuiſſe, nam verba illius ſunt: An. MCXVII, & duobus ſequentibus Stephanus Ungarorum Rex omnium vicinorum pa- cem turbans Leopoldum coegit ad arma jungenda cum Duce Bohemo- rum, ut graves terræ noſtre vaſtationes & prædas abductas ulciſcere- tur. g) E quibus verbis quid conjicere aliud fas eſt, quam Hunga- rum militem in Moraviam infuſum pro armorum licentia etiam in fi- nitimis Auſtriæ regionibus latrocinationes prædasque egiſſe, quod Leo- poldum Marchionem Auſtriæ ad ſocianda Wladislao Duci noſtro arma coegit. Jam anno præeſente Borzivogius captivitate ſua Hammerstei- nenſi liberatus fuerat, nam Coſmas ad annum 1124 ait illum nonniſi ſex annos carcere clauſum fuiſſe, rebus autem univerſæe stirpis Wigber- tianæ , ut ſupra retulimus, ad incitas redactis, Boleslao denique Polo- niæ Duce novo arctiſſimoque amicitiæ & pacis fœdere cum Wladislao vincto, non alibi perfugium præſidiumque Borzivogio exuli ſuper- erat, quam in Auſtria apud uxorem ſuam Gerbirgem, fratremque il- lius Leopoldum Marchionem Austriæ, cum ex Chronico MS Collegii Viennensis sat ſuperque testatum sit Gerbirgem uxorem ſuam in Au- ſtria prope Gotvicum tempore exilii ſui moratam. h) Hac igitur Leopoldi armorum ſocietate cum Wladislao noſtro inita procul du- bio evenit, ut tandem Leopoldus ejusque ſoror Gerbirgis horta- mentis, deprecationibusque ſuis Wladislaum vicerint ad Borzivo- gium fratrem ſeniorem, præter omne æquum terris ſuis exutum, in patriam revocandum. Et vero Wladisiaus veræ fraternæ pietatis, virtutisque plane heroicæ exemplum editurus , in medio felicitatum ſuarum curſu nutu inſtinctus divino , inquit Coſmas, & Hermanni epi- ſcopi faciens omnia conſilio, mittit , & revocat menſe Decembri fratrem ſuum Borivoy de exilio , & ſatisfaciens ſibi , ac ſemetipſum ſubmittens ejus dominio, iterum collocat in Principali ſolio, Ducemque ab omni- bus S Leopolikis Marchio An- ſtriæ ſociat Wladislao ar- ma adverſus Hungaros. Wladislaus re- vocat Eorzivo- gium ab exi- lio, cedie illi Principatuua. 8) Sigiſm. Cellee in Annal. Auftr. 1. 8. p. 459. h) Idem ibidem 1. 7. p. 426.
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 137 ejus exiſtimationem tuebantur, impugnare, atque refellere, Hæc ex- ſtimulantibus quibusque magni nominis dignitatisque ecclefiaſticis Vi- ris longius proſecutus ſum. Neque Coſinas, neque ullus vetuſtiorum noſtrorum meminit Ste- phanum Regem, gentemve Hungaricam acceptam illam a nostris anno ſuperiore claden ultos fuiſſe , novumque hoc anno bellum Moraviæ intuliſſe. At vero Lewpoldus Campililienſis ex Rikardo Newburgen- ſi ſynchrono haud dubium relinquit hoc anno rurſum gentem noſtram ab Hungaris laceſſitam fuiſſe, nam verba illius ſunt: An. MCXVII, & duobus ſequentibus Stephanus Ungarorum Rex omnium vicinorum pa- cem turbans Leopoldum coegit ad arma jungenda cum Duce Bohemo- rum, ut graves terræ noſtre vaſtationes & prædas abductas ulciſcere- tur. g) E quibus verbis quid conjicere aliud fas eſt, quam Hunga- rum militem in Moraviam infuſum pro armorum licentia etiam in fi- nitimis Auſtriæ regionibus latrocinationes prædasque egiſſe, quod Leo- poldum Marchionem Auſtriæ ad ſocianda Wladislao Duci noſtro arma coegit. Jam anno præeſente Borzivogius captivitate ſua Hammerstei- nenſi liberatus fuerat, nam Coſmas ad annum 1124 ait illum nonniſi ſex annos carcere clauſum fuiſſe, rebus autem univerſæe stirpis Wigber- tianæ , ut ſupra retulimus, ad incitas redactis, Boleslao denique Polo- niæ Duce novo arctiſſimoque amicitiæ & pacis fœdere cum Wladislao vincto, non alibi perfugium præſidiumque Borzivogio exuli ſuper- erat, quam in Auſtria apud uxorem ſuam Gerbirgem, fratremque il- lius Leopoldum Marchionem Austriæ, cum ex Chronico MS Collegii Viennensis sat ſuperque testatum sit Gerbirgem uxorem ſuam in Au- ſtria prope Gotvicum tempore exilii ſui moratam. h) Hac igitur Leopoldi armorum ſocietate cum Wladislao noſtro inita procul du- bio evenit, ut tandem Leopoldus ejusque ſoror Gerbirgis horta- mentis, deprecationibusque ſuis Wladislaum vicerint ad Borzivo- gium fratrem ſeniorem, præter omne æquum terris ſuis exutum, in patriam revocandum. Et vero Wladisiaus veræ fraternæ pietatis, virtutisque plane heroicæ exemplum editurus , in medio felicitatum ſuarum curſu nutu inſtinctus divino , inquit Coſmas, & Hermanni epi- ſcopi faciens omnia conſilio, mittit , & revocat menſe Decembri fratrem ſuum Borivoy de exilio , & ſatisfaciens ſibi , ac ſemetipſum ſubmittens ejus dominio, iterum collocat in Principali ſolio, Ducemque ab omni- bus S Leopolikis Marchio An- ſtriæ ſociat Wladislao ar- ma adverſus Hungaros. Wladislaus re- vocat Eorzivo- gium ab exi- lio, cedie illi Principatuua. 8) Sigiſm. Cellee in Annal. Auftr. 1. 8. p. 459. h) Idem ibidem 1. 7. p. 426.
Strana 138
ANNUS III7. 138 bus ſalutari fecit. Ea autem fuit Borzivogii in referenda gratia pie- tas , ut fraternam juſtitiæ conjunctam beneficentiam fimillimo munere ac liberalitate penſaverit : nam non modo Wladislao omnem terrarum ambitum, qui a fluvio Albi in Aquilonem excurrit, conceſsit, ſed & omnium conſiliorum actionumque ſupremo arbitro conſtituto, etſi æta- te minori, parendum in omnibus haud indecorum judicavit. Qua quidem concordia animorumque conſenſione respublica Bohema feli- citer adminiſtrari cœpit. Quid ſentien- dum de mira- culoſa Borzivo- gii liberatione. At vero omnes hiſtorici patrii a ſæculo XIV. Borzivogium pa- trocinio S. Apollinaris, & quidem per miraculum e captivitate Me- diolanenſi liberatum ſcribunt : ſed certum fimul eft, quod nemo ante Dalimilum hiſtoriæ iſtius meminerit, cujus narrationem compendio iſthic ex illius cap. 59. referre fas efto. Cum itaque narraffet Borzi- vogium per ſeptem annos a Mediolanenſibus omni inedia carcerisque ſordibus & ſqualoribus vexatum fuiſſe, ſubjungit: ab Imperatore man- datum veniſſe , ut morte adficiatur, Mediolanenſes itaque capite plec- tendum decreviſſe. Nocte, quæ supplicium præcedebat, oranti Bor- zivogio ſe S. Apollinarem aſpectabilem obtuliſſe, interrogaſſeque, li- berne effe vellet? cum annuiffet, pergeretque orare ardentius, Divum præcepiſſe, ut quo loco craſtino die ſe locatum compererit, ibidem nomini ſuo templum nuncupet; hoc dicto diſparuifſe Divum, Borzi- vogium vero in Bohemia in colle, qui Saczka dicitur, ſe depoſitum cognoviſſe. Abhinc Borzivogium conceſſiſſe Milczizium ad quendam Nobilem Virum Bena nomine, cujus tandem opera conciliatos fuiíſe fratres Wladislaum & Borzivogium. Hæc ſi jam quis cum ſynchro- ni Coſmæ dictis conferat: Wladislaus mittit & revocat fratrem ſuum Borivoy de exilio, fi alterius Biographi Wipertini c. 10. §. 5. relationem expendat Borzivogium ad Coloniam in caſtro Hammerstein recluſum fuiſſe, ſi præterea memor fit, quod jam alias exaggeravimus, Dalimi- lum ſeu tam negligentem, ſeu tam imperitum historiæ patriæ fuisse, ut Wladislai II. Regis expeditionem Mediolanenſem uno pene sæculo præoccupaverit, Wratislaoque Regi adſcripſerit, unde hoc ipſo c. 59. il- lud Mediolanenfium erga Bohemos Borzivogiumque odium enatum ſeribit; fi denique Dalimili tot alias aniles fabulas in Annalibus noſtris confutatas in animum revocet, facile dignoſcet, quæ & quanta fides his ejus narratis concedi queat. Dicam, quod res est: Dalimilus hic potius Pœtæ quam hiftorici partes explere voluit. Primus quidem, quod
ANNUS III7. 138 bus ſalutari fecit. Ea autem fuit Borzivogii in referenda gratia pie- tas , ut fraternam juſtitiæ conjunctam beneficentiam fimillimo munere ac liberalitate penſaverit : nam non modo Wladislao omnem terrarum ambitum, qui a fluvio Albi in Aquilonem excurrit, conceſsit, ſed & omnium conſiliorum actionumque ſupremo arbitro conſtituto, etſi æta- te minori, parendum in omnibus haud indecorum judicavit. Qua quidem concordia animorumque conſenſione respublica Bohema feli- citer adminiſtrari cœpit. Quid ſentien- dum de mira- culoſa Borzivo- gii liberatione. At vero omnes hiſtorici patrii a ſæculo XIV. Borzivogium pa- trocinio S. Apollinaris, & quidem per miraculum e captivitate Me- diolanenſi liberatum ſcribunt : ſed certum fimul eft, quod nemo ante Dalimilum hiſtoriæ iſtius meminerit, cujus narrationem compendio iſthic ex illius cap. 59. referre fas efto. Cum itaque narraffet Borzi- vogium per ſeptem annos a Mediolanenſibus omni inedia carcerisque ſordibus & ſqualoribus vexatum fuiſſe, ſubjungit: ab Imperatore man- datum veniſſe , ut morte adficiatur, Mediolanenſes itaque capite plec- tendum decreviſſe. Nocte, quæ supplicium præcedebat, oranti Bor- zivogio ſe S. Apollinarem aſpectabilem obtuliſſe, interrogaſſeque, li- berne effe vellet? cum annuiffet, pergeretque orare ardentius, Divum præcepiſſe, ut quo loco craſtino die ſe locatum compererit, ibidem nomini ſuo templum nuncupet; hoc dicto diſparuifſe Divum, Borzi- vogium vero in Bohemia in colle, qui Saczka dicitur, ſe depoſitum cognoviſſe. Abhinc Borzivogium conceſſiſſe Milczizium ad quendam Nobilem Virum Bena nomine, cujus tandem opera conciliatos fuiíſe fratres Wladislaum & Borzivogium. Hæc ſi jam quis cum ſynchro- ni Coſmæ dictis conferat: Wladislaus mittit & revocat fratrem ſuum Borivoy de exilio, fi alterius Biographi Wipertini c. 10. §. 5. relationem expendat Borzivogium ad Coloniam in caſtro Hammerstein recluſum fuiſſe, ſi præterea memor fit, quod jam alias exaggeravimus, Dalimi- lum ſeu tam negligentem, ſeu tam imperitum historiæ patriæ fuisse, ut Wladislai II. Regis expeditionem Mediolanenſem uno pene sæculo præoccupaverit, Wratislaoque Regi adſcripſerit, unde hoc ipſo c. 59. il- lud Mediolanenfium erga Bohemos Borzivogiumque odium enatum ſeribit; fi denique Dalimili tot alias aniles fabulas in Annalibus noſtris confutatas in animum revocet, facile dignoſcet, quæ & quanta fides his ejus narratis concedi queat. Dicam, quod res est: Dalimilus hic potius Pœtæ quam hiftorici partes explere voluit. Primus quidem, quod
Strana 139
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 139 quod hodie conſtat , ille fuit, qui hiſtoriam patriam in carmen ver- naculum Pœſimque traduxit; ad imitationem profanorum Pœtaruni Græcorum latinorumque officii ſui eſſe credidit eam inventis novis commentisque inſpergere , quemadmodum autem pluribus fabulis ve- terum Græcorum latinorumque accidit , ut poſterioribus dein tempo- ribus in hiſtoriam receptæ civitate, donatæ fuerint, ita ſequioribus il- lis ſæculis evenit, ut hæc Dalimili narratio locum inter veritates hiſtoricas invenerit, quem & illi lubens concederen, nisi synchro- norum noſtrorum memoriæ, criſisque ſuaderent haud ſuftinendam eſ- ſe. Neque ad hunc Dalimili locum Carolum IV. ſeu ejus Cancella- rium reſpexiſſe dubito , dum in diplomate anni 1373 Saczenſem eccle- ſiam a Borzivogio fundatam miraculoſe erectam & fundatam ſcripſit. De qua quidem & hic cognititionem aliquam præbere, monet histo- riæ temporisque nexus. Omnes hiſtorici noſtri, qui ſupra memoratum miraculum pro veritate hiſtorica acceptavere, hoc ipſo quoque anno a Borzivogio in grati animi ſui teſtimonium collegiatam S. Apollinaris ecclefiam in Sa- ezka erectam, fundatamque ſcribunt. Dubium haud est hoc anno- rum confinio ecclefiam istam constructam fuiſſe, cum ejus Præpositi paulo poſt testes in diplomatibus ſubſcripti reperiantur, i) in hunc plane annum ejus initia conjicere haud auſim, cum Coſma teſte Bor- zivogius primum menſe Decembri ab exilio ſuo redierit. Mirum vi- deri debet Carolum IV. in diplomate ſuo anno 1373 Capitulo S. Apol- linaris dato, in quo verbis expreſſis de origine Saczenſis eccleſiæ agit, nullam mentionem ſacere Borzivogii conditoris fundatorisque , ſed eum ge- S 2 ) Non diffiteor in Notam meam T. I. Monumentorum p. 126 errorem irrepfiſſe, cum Arnoldum iſhie commemoratum Sacenſem Præpoſitum Satecenſem fuiſſe credidi , Sa- teciique olim Collegiatam quoque eccleſiam extitiſſe arbitratus ſum ; in errorem hunc me induxit toties in dipiomatibus veteribus noſtris reperta memoria Præpoſi- torum Satecenſsum itemque Archi-liaconorum Satecenſium, ut hine conjecerim aliquan- do iſthie quoqne eccleſiam coilegiaram fuiſſe. Sed comperi tandem Præpoſitos il- los Satecenſes Ordinis S. Benedicti ex Poſtoloprtenſi cœnobio fuiſſe , qui Satecii Præpoſituram cum hoſpitali tenebant , ut vel ex Erectionum libris T. VII. L. 6. videre eſt. Nihil autem me a doct. Pub. moneri opus fuit , qui jam ante annos facile 18 ad id revocandum, ubi ſe oczaſio locusque obtulerit, paratus eram. Hic igi- tur meus ille deteſtabilis error , quem doct. Vir ter quaterque unico Tomulo ſuo tanquam glorioſe a me reportatas manubias oſtentat , jactatque, qua ipſa jactantia graviter denuo peccavit , cum ait Præpoſiturau Satecenſem toti antiquitati incogni- tam fuiſſe. Borzivogius fundator eccle- ſiæ collegiato in Saczka, Fub. Chronol- Geſch. 4. Thl= I. B. S.197. 476. 1c.
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. 139 quod hodie conſtat , ille fuit, qui hiſtoriam patriam in carmen ver- naculum Pœſimque traduxit; ad imitationem profanorum Pœtaruni Græcorum latinorumque officii ſui eſſe credidit eam inventis novis commentisque inſpergere , quemadmodum autem pluribus fabulis ve- terum Græcorum latinorumque accidit , ut poſterioribus dein tempo- ribus in hiſtoriam receptæ civitate, donatæ fuerint, ita ſequioribus il- lis ſæculis evenit, ut hæc Dalimili narratio locum inter veritates hiſtoricas invenerit, quem & illi lubens concederen, nisi synchro- norum noſtrorum memoriæ, criſisque ſuaderent haud ſuftinendam eſ- ſe. Neque ad hunc Dalimili locum Carolum IV. ſeu ejus Cancella- rium reſpexiſſe dubito , dum in diplomate anni 1373 Saczenſem eccle- ſiam a Borzivogio fundatam miraculoſe erectam & fundatam ſcripſit. De qua quidem & hic cognititionem aliquam præbere, monet histo- riæ temporisque nexus. Omnes hiſtorici noſtri, qui ſupra memoratum miraculum pro veritate hiſtorica acceptavere, hoc ipſo quoque anno a Borzivogio in grati animi ſui teſtimonium collegiatam S. Apollinaris ecclefiam in Sa- ezka erectam, fundatamque ſcribunt. Dubium haud est hoc anno- rum confinio ecclefiam istam constructam fuiſſe, cum ejus Præpositi paulo poſt testes in diplomatibus ſubſcripti reperiantur, i) in hunc plane annum ejus initia conjicere haud auſim, cum Coſma teſte Bor- zivogius primum menſe Decembri ab exilio ſuo redierit. Mirum vi- deri debet Carolum IV. in diplomate ſuo anno 1373 Capitulo S. Apol- linaris dato, in quo verbis expreſſis de origine Saczenſis eccleſiæ agit, nullam mentionem ſacere Borzivogii conditoris fundatorisque , ſed eum ge- S 2 ) Non diffiteor in Notam meam T. I. Monumentorum p. 126 errorem irrepfiſſe, cum Arnoldum iſhie commemoratum Sacenſem Præpoſitum Satecenſem fuiſſe credidi , Sa- teciique olim Collegiatam quoque eccleſiam extitiſſe arbitratus ſum ; in errorem hunc me induxit toties in dipiomatibus veteribus noſtris reperta memoria Præpoſi- torum Satecenſsum itemque Archi-liaconorum Satecenſium, ut hine conjecerim aliquan- do iſthie quoqne eccleſiam coilegiaram fuiſſe. Sed comperi tandem Præpoſitos il- los Satecenſes Ordinis S. Benedicti ex Poſtoloprtenſi cœnobio fuiſſe , qui Satecii Præpoſituram cum hoſpitali tenebant , ut vel ex Erectionum libris T. VII. L. 6. videre eſt. Nihil autem me a doct. Pub. moneri opus fuit , qui jam ante annos facile 18 ad id revocandum, ubi ſe oczaſio locusque obtulerit, paratus eram. Hic igi- tur meus ille deteſtabilis error , quem doct. Vir ter quaterque unico Tomulo ſuo tanquam glorioſe a me reportatas manubias oſtentat , jactatque, qua ipſa jactantia graviter denuo peccavit , cum ait Præpoſiturau Satecenſem toti antiquitati incogni- tam fuiſſe. Borzivogius fundator eccle- ſiæ collegiato in Saczka, Fub. Chronol- Geſch. 4. Thl= I. B. S.197. 476. 1c.
Strana 140
ANNUS III7. generice loqui: quæ olim per illustres progenitores nostros recolenda memoriæ Principes Boemiæ miraculoſe erecta & fundata. k) In docu- mentorum veterum idoneorum defectu, quorum nullum adhuc in ma- nus meas pertigit, figillum vetus Capituli Saczenſis indubitato teſti- monio eſt hanc eccleſiam a Borzivogio fundatam fuiſſe, quod a ſe vi- ſum tractatumque his verbis Peſſina deſcribit: 1) Eſt imago S. Apolli- narem ſupra baſim ſtantem referens in Pontificali habitu, ſiniſtra manu crucem Patriarcbalem tenentem, dextra autem elevata quaſi benedicen- tem, cui a dextris eft Borzivogius ſupra verticem montis flectens, fer- reo thorace indutus, pileumque Ducalem ſuperne crucula parva decora- tum capite gestans, & utraque manu ædiculam ſacram sustentans, & ſancto offerens , ac penes inſcriptio : DUX BORIVOY. Quam ob cau- ſam vero Borzivogius hanc eccleſiam honori S. Apollinaris conſecra- verit, quis divinet hodie? m) Sita autem fuit Saczka seu Sacensis Col- legita eccleſia ad Nymburgum Regiam civitatem, superestque hodie hic loci ejusdem nominis oppidum ad districtum Reginæhradecenſem ſpectans. Collegiatam eccleſiam cum ſuo Capitulo tranſtulit anno 1362 Pragam in montem Caroli ſeu ventoſum Carolus IV. , quo anno plura de hac translatione diſcurendi campus erit, neque enim ea cum doct. Chronologo hic præoccupandi, rurſumque dein repetendi animus est. Non minus fauſtus fortunatusque fuit Wigberto ſeniori præſens annus atque Borzivogio: nam & e cuftodia fua in libertatem reftitutus est, & ditiones ſuas Imperatoris gratia recuperavit. Poſtquam igitur Biographus Wipertinus c. 11. narraſſet, quam calamitoſe Wigbertus junior omnibus exutus cum uxore & familia per filvas erraſſet, uti ad annum 1114 retulimus, ſubjungit: adunato milite ligneum prius ſibi munimentum condidiffe, ex eo excurfiones prædationesque crebras non fine militum ſuorum ſummo commodo feciſſe , dein non modo urbem Dewin , ſed etiam ipſam urbem Groiſcam auxilio Adelgoti Archiepi- ſcopi Magdeburgenſis & Gertrudis Marchioniſſæ expugnaſſe, denique Henricum dictum cum capite Clientem Imperatoris in munitione ur- bis k) Peſſina in Phoſph. Septic. p. 28. I) Idem ibidem p. 34. m) Duas inſignes par- tes reliquiarum S. Apollinaris Ep. & Mart. hodie poſſidet Metropolitana Pragenſis eccleſia, quarum alteram anno 1355 a Carolo IV. allatam memorat Peſſina c. 1. p. 514 , an non fortaſſis prior a Borzivogio unde unde demum ex exilio allata , atque dein vaſtata S. Apollinaris Collegiata eceleſia in Metropolitanam translata eft: nam in honorem ejusmodi reliquiarum erigere eccleſias genius uſusque fuit hujus- ce ætatis. 140
ANNUS III7. generice loqui: quæ olim per illustres progenitores nostros recolenda memoriæ Principes Boemiæ miraculoſe erecta & fundata. k) In docu- mentorum veterum idoneorum defectu, quorum nullum adhuc in ma- nus meas pertigit, figillum vetus Capituli Saczenſis indubitato teſti- monio eſt hanc eccleſiam a Borzivogio fundatam fuiſſe, quod a ſe vi- ſum tractatumque his verbis Peſſina deſcribit: 1) Eſt imago S. Apolli- narem ſupra baſim ſtantem referens in Pontificali habitu, ſiniſtra manu crucem Patriarcbalem tenentem, dextra autem elevata quaſi benedicen- tem, cui a dextris eft Borzivogius ſupra verticem montis flectens, fer- reo thorace indutus, pileumque Ducalem ſuperne crucula parva decora- tum capite gestans, & utraque manu ædiculam ſacram sustentans, & ſancto offerens , ac penes inſcriptio : DUX BORIVOY. Quam ob cau- ſam vero Borzivogius hanc eccleſiam honori S. Apollinaris conſecra- verit, quis divinet hodie? m) Sita autem fuit Saczka seu Sacensis Col- legita eccleſia ad Nymburgum Regiam civitatem, superestque hodie hic loci ejusdem nominis oppidum ad districtum Reginæhradecenſem ſpectans. Collegiatam eccleſiam cum ſuo Capitulo tranſtulit anno 1362 Pragam in montem Caroli ſeu ventoſum Carolus IV. , quo anno plura de hac translatione diſcurendi campus erit, neque enim ea cum doct. Chronologo hic præoccupandi, rurſumque dein repetendi animus est. Non minus fauſtus fortunatusque fuit Wigberto ſeniori præſens annus atque Borzivogio: nam & e cuftodia fua in libertatem reftitutus est, & ditiones ſuas Imperatoris gratia recuperavit. Poſtquam igitur Biographus Wipertinus c. 11. narraſſet, quam calamitoſe Wigbertus junior omnibus exutus cum uxore & familia per filvas erraſſet, uti ad annum 1114 retulimus, ſubjungit: adunato milite ligneum prius ſibi munimentum condidiffe, ex eo excurfiones prædationesque crebras non fine militum ſuorum ſummo commodo feciſſe , dein non modo urbem Dewin , ſed etiam ipſam urbem Groiſcam auxilio Adelgoti Archiepi- ſcopi Magdeburgenſis & Gertrudis Marchioniſſæ expugnaſſe, denique Henricum dictum cum capite Clientem Imperatoris in munitione ur- bis k) Peſſina in Phoſph. Septic. p. 28. I) Idem ibidem p. 34. m) Duas inſignes par- tes reliquiarum S. Apollinaris Ep. & Mart. hodie poſſidet Metropolitana Pragenſis eccleſia, quarum alteram anno 1355 a Carolo IV. allatam memorat Peſſina c. 1. p. 514 , an non fortaſſis prior a Borzivogio unde unde demum ex exilio allata , atque dein vaſtata S. Apollinaris Collegiata eceleſia in Metropolitanam translata eft: nam in honorem ejusmodi reliquiarum erigere eccleſias genius uſusque fuit hujus- ce ætatis. 140
Strana 141
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. bis Arnsberg ab eo captum , atque ea de cauſa urbem Numburg illi ejusque fœderatis ſe dedere coactum. Hæc cum prolixius narrafset author , claudit tandem §. 19. Imperator (in Italia) his compertis Wig- bertum ſeniorem. & Ludovicum, Burcardum quoque de Miſna a capti- vitate relaxare tunc demum compulſus eſt pro relaxatione Henrici. Wig- bertus ergo dimiſſus Groiſcam revertitur, ſed dum ab urbanis ab ea ar- cetur, miſſo Imperator legato, ut ei reftitueretur, mandavit. Guid ſi affinis Wigberti Borzivogius his ipfis conditionibus relaxati ab Im- peratore Henrici incluſus fuit, ſimulque cum Wigberto cuſtodia Ham- mersteinensi liberatus? Sane anni ſex, quos Borzivogii captivitati tri- buit Coſimas , præſenti anno reſpondent , nec adverſantur. Wighertus ſe- nior per filium in libertatem vindicatus di- tionibus ſuis reſtituitur, 141 vaa ANNUS JESU CHRISTI MCXVIII. GELASII II. Pap 1. HERMANNI ep. Prag. 20 BORZIVOGHI II. it. Ducis 2. HENRICI V. Reg. 13. Imp. 8. WLADISLAI Ducio 10. JOANNIS II. ep. Ol. 15 oſmas ex anni præeſentis geſtis memoriisque nihil aliud ad poste- ritatem, quam de ingenti aquarum eluvione tranſcripfit, qua- lem quantamque poſt diluvium eveniſſe unquam dubitat: men- ſe itaque Septembri Wltawam alveo ſuo egreſſum omnia circum pla- na immenſis aquis merſiſſe , rapuiſſe inſidentes ripis villas, tum ſacras profanasque ædes, adeoque infolenter intumuifse, ut cum vix alias tabulata Pragenſis pontis attingere ſolitus, ea decem ulnis altior ſupe- rarit. Innundationem hanc fluminum etiam aliis regionibus deſævi- iſſe tam Biographus Wipertinus, quam Annaliſta Saxo, aliaque syn- chronorum Chronica perhibent. Ingeus Molda- ve fluvii elt- vio. Memoravimus ſuperiore anno ex ſynchroni authoris Rikardiano Excerpto Stephanum tribus continuis annis vicinorum paçem turbaſ- ſe, atque idcirco Leopoldum Marchionem coactum ad arma jungenda cum Duce Bohemorum, quibus ſubjungit: Primo ergo & ſecundo ſcili- cet anno, Ungros gravi clade repulit, e quibns paucis verbis diſcimus a Leopoldo Hungaros præterito quidem anno Wladislai Ducis Bohe- miæ, hoc anno vero ſociata Borzivogii Ducis dextra fuiſſe repulſos, quouſque vero Hungari vaſtando progreſſi fuerint, quibusque Auftria- cis Borzivogius cum Leopoldo Duce Auſtriæ retundit Hun- garos.
BORZIVOGII I. WLADISLAI 9. bis Arnsberg ab eo captum , atque ea de cauſa urbem Numburg illi ejusque fœderatis ſe dedere coactum. Hæc cum prolixius narrafset author , claudit tandem §. 19. Imperator (in Italia) his compertis Wig- bertum ſeniorem. & Ludovicum, Burcardum quoque de Miſna a capti- vitate relaxare tunc demum compulſus eſt pro relaxatione Henrici. Wig- bertus ergo dimiſſus Groiſcam revertitur, ſed dum ab urbanis ab ea ar- cetur, miſſo Imperator legato, ut ei reftitueretur, mandavit. Guid ſi affinis Wigberti Borzivogius his ipfis conditionibus relaxati ab Im- peratore Henrici incluſus fuit, ſimulque cum Wigberto cuſtodia Ham- mersteinensi liberatus? Sane anni ſex, quos Borzivogii captivitati tri- buit Coſimas , præſenti anno reſpondent , nec adverſantur. Wighertus ſe- nior per filium in libertatem vindicatus di- tionibus ſuis reſtituitur, 141 vaa ANNUS JESU CHRISTI MCXVIII. GELASII II. Pap 1. HERMANNI ep. Prag. 20 BORZIVOGHI II. it. Ducis 2. HENRICI V. Reg. 13. Imp. 8. WLADISLAI Ducio 10. JOANNIS II. ep. Ol. 15 oſmas ex anni præeſentis geſtis memoriisque nihil aliud ad poste- ritatem, quam de ingenti aquarum eluvione tranſcripfit, qua- lem quantamque poſt diluvium eveniſſe unquam dubitat: men- ſe itaque Septembri Wltawam alveo ſuo egreſſum omnia circum pla- na immenſis aquis merſiſſe , rapuiſſe inſidentes ripis villas, tum ſacras profanasque ædes, adeoque infolenter intumuifse, ut cum vix alias tabulata Pragenſis pontis attingere ſolitus, ea decem ulnis altior ſupe- rarit. Innundationem hanc fluminum etiam aliis regionibus deſævi- iſſe tam Biographus Wipertinus, quam Annaliſta Saxo, aliaque syn- chronorum Chronica perhibent. Ingeus Molda- ve fluvii elt- vio. Memoravimus ſuperiore anno ex ſynchroni authoris Rikardiano Excerpto Stephanum tribus continuis annis vicinorum paçem turbaſ- ſe, atque idcirco Leopoldum Marchionem coactum ad arma jungenda cum Duce Bohemorum, quibus ſubjungit: Primo ergo & ſecundo ſcili- cet anno, Ungros gravi clade repulit, e quibns paucis verbis diſcimus a Leopoldo Hungaros præterito quidem anno Wladislai Ducis Bohe- miæ, hoc anno vero ſociata Borzivogii Ducis dextra fuiſſe repulſos, quouſque vero Hungari vaſtando progreſſi fuerint, quibusque Auftria- cis Borzivogius cum Leopoldo Duce Auſtriæ retundit Hun- garos.
Strana 142
ANNUS III8. 142 cis terris gravi clade repulſi, edocemur ex Chronico incerti authoris dicentis ad h. a. Ungari juxta fluvium Litahe (Littam) nos vaſtave- runt. a) quod idem Chronica Australe, Admontenſe, Zwettlense at- que Clauſtro-Neoburgenſe confirmant. Doctiſſimus Sigiſmundus Cal- les b) cum quibusque aliis Auſtriæ ſcriptoribus ſollicite cauſam exqui- rit, quæ gentem multo jam tempore amicam Hungaram ad inferen- da arma Auſtriæ impulerit, præſertim cum bello Dalmatico implici- ta fuerit. At nos jam ſuperiore anno ex iis, quæ Coſmas & Excerp- ta Rikardiana prodiderunt, conjecturam noſtram aperuimus, cauſam haud aliam fuiſſe Leopoldo Marchioni Auftriæ ad jungenda Duci Wla- dislao arma, quam quod Hungari Moraviam populati pro legionum ferocitate & graſſandi licentia finitimas Moraviæ Auſtriacas ditiones va- staverint. Et fortaſſis hac armorum societate Leopoldus demereri vo- luit Wladislai gratiam , ut ſororis ſuæ maritum Borzivogium tam diu exulem in patriam reciperet, eique, uti nuper Sobieslao, provinciam aliquam concederet. Guidſi hanc ipſam ob cauſam etiam Boleslaus Poloniæ Dux Wladislao Leopoldoque arma ſociavit ? nam Bonfinius aliique ſcriptores Hungarici paſſim afſerunt etiam Poloniam Hungaros prædatos fuiſſe. Wigbertus ſe- nior fit Præ- fectus urbis Magdeburgen- ſis, Wigbertus ſenior reſtitutus in Comitatum ſuum Groicenſem, ad vindicandam quoque urbem Leiſnick animum adjecit, quam longa ob- ſidione munimentorumque quaſfatione tandem expugnavit. Amplius etiam hoc anno fortuna ſecundam ſe ei præbuit, nam Adelgotus Ar- chiepiſcopus demortuo Hermanno Magdeburgenſi Comiti Castella- noque ſucceſforem designavit, quo beneficio præfecturam mille clypeo- rum annuosque reditus quingentorum talentorum conſecutus eſt. Et vero alian etian hoc anno de Bertha illius filia, exJuditha WratislaiRegis noſtri genita memoriam,ſuppeditat historia,eam nempe in territorio ſuo Zwickau ecclefiam Parochialem in honorem B. M. V. per Theodoricum Numburgenſem epiſcopum conſecrari feciſſe , cui ex dote ſua ſcilicet duobus manſis & teloneo Bohemico XV. libras annuatim ſolvente aſsig- navit, quatenus perpetuo tempore a ſex fratribus inibi divina pro ejus ſucceſſorumque memoria peragantur. c) Doctiſſimus Schwartzius in ſuo Commentario in Petri Albini Genealogiam LeiſnicenſiumComitumn d) ait: Ber- o) Apud Hier. Pezium T. I. p. 556. b) Annales Auftriæ 1.8. p. 458. c) Charta Theodorici ep. apud Menken. T. IlI. p. 1008. & Schœtgen. T. I. p. 418. d) Ibidem p. 867 & 965.
ANNUS III8. 142 cis terris gravi clade repulſi, edocemur ex Chronico incerti authoris dicentis ad h. a. Ungari juxta fluvium Litahe (Littam) nos vaſtave- runt. a) quod idem Chronica Australe, Admontenſe, Zwettlense at- que Clauſtro-Neoburgenſe confirmant. Doctiſſimus Sigiſmundus Cal- les b) cum quibusque aliis Auſtriæ ſcriptoribus ſollicite cauſam exqui- rit, quæ gentem multo jam tempore amicam Hungaram ad inferen- da arma Auſtriæ impulerit, præſertim cum bello Dalmatico implici- ta fuerit. At nos jam ſuperiore anno ex iis, quæ Coſmas & Excerp- ta Rikardiana prodiderunt, conjecturam noſtram aperuimus, cauſam haud aliam fuiſſe Leopoldo Marchioni Auftriæ ad jungenda Duci Wla- dislao arma, quam quod Hungari Moraviam populati pro legionum ferocitate & graſſandi licentia finitimas Moraviæ Auſtriacas ditiones va- staverint. Et fortaſſis hac armorum societate Leopoldus demereri vo- luit Wladislai gratiam , ut ſororis ſuæ maritum Borzivogium tam diu exulem in patriam reciperet, eique, uti nuper Sobieslao, provinciam aliquam concederet. Guidſi hanc ipſam ob cauſam etiam Boleslaus Poloniæ Dux Wladislao Leopoldoque arma ſociavit ? nam Bonfinius aliique ſcriptores Hungarici paſſim afſerunt etiam Poloniam Hungaros prædatos fuiſſe. Wigbertus ſe- nior fit Præ- fectus urbis Magdeburgen- ſis, Wigbertus ſenior reſtitutus in Comitatum ſuum Groicenſem, ad vindicandam quoque urbem Leiſnick animum adjecit, quam longa ob- ſidione munimentorumque quaſfatione tandem expugnavit. Amplius etiam hoc anno fortuna ſecundam ſe ei præbuit, nam Adelgotus Ar- chiepiſcopus demortuo Hermanno Magdeburgenſi Comiti Castella- noque ſucceſforem designavit, quo beneficio præfecturam mille clypeo- rum annuosque reditus quingentorum talentorum conſecutus eſt. Et vero alian etian hoc anno de Bertha illius filia, exJuditha WratislaiRegis noſtri genita memoriam,ſuppeditat historia,eam nempe in territorio ſuo Zwickau ecclefiam Parochialem in honorem B. M. V. per Theodoricum Numburgenſem epiſcopum conſecrari feciſſe , cui ex dote ſua ſcilicet duobus manſis & teloneo Bohemico XV. libras annuatim ſolvente aſsig- navit, quatenus perpetuo tempore a ſex fratribus inibi divina pro ejus ſucceſſorumque memoria peragantur. c) Doctiſſimus Schwartzius in ſuo Commentario in Petri Albini Genealogiam LeiſnicenſiumComitumn d) ait: Ber- o) Apud Hier. Pezium T. I. p. 556. b) Annales Auftriæ 1.8. p. 458. c) Charta Theodorici ep. apud Menken. T. IlI. p. 1008. & Schœtgen. T. I. p. 418. d) Ibidem p. 867 & 965.
Strana 143
BORZIVOGII 2. WLADISLAI 10. 143 Bertham territorium hoc ex hereditate matris ſuæ Judithæ filiæ Wra- tislai Regis Bohemiæ accepiſſe, ſecutus nempe Brotuffii in Wigberto, & Manlii l. 3. c. 5. ſententiam , qui pagos Niſeni & Budiſſin a Wra- tisiao Rege noſtro filiæ ſuæ Judithæ in dotem datos in hodierna Vogt- landia perperam quæsierunt, ftatueruntque. Ego quantumvis prop- ter clarorum documentorum defectum aſſeverare haud certo auſim ter- ritorium Zwikavienſe Bertham Wigberti filiam a matre ſua Juditha accepiſſe, ajo tamen id veroſimillimum mihi videri, tum quod vel co- gitatione mihi aſſequi non liceat, qua ratione mox memoratum telo- nium Bohemicum in alieno territorio, nullo jure ad Duces Bohemiæ ſpectante conſtitui potuerit, tum quod ex hiſtoriis noſtris poſterioribus indicia plura ſuperſint territorium Zwickavienſe ab antiquiſſimis tem- poribus ad Bohemiam ſpectaſse, abindeque Reges noſtros in vicinas Vogtlandiæ regiones jura ſua protendiſſe. Sed posteaquam certum est, Zwickaviam nunquam ad pagum Niſeni , multo minus Budiſſin ſpec- taſſe, quæritur jam, quomodo ad Wratislaum Regem noſtrum aut ejus filiam Juditham pervenire potuerit? Oſtendi jam Parte V.Annalium p. 321. ex vetuſtis membranis a Ludewigio excerptis tum ex Hoffimanni aliorumque relatis primam Wratislai uxorem fuiſſe Hildam, aut Hid- dam Dedonis Marchionis Miſnenſis filiaim : jam cum more iſtius ævi uſitatum fuerit dotem filiabus in fundis proprietatibusque constitue- re, e) quid repugnat, ut dicamus Zwickavienſe territorium a Dedo- ne in dotem Wladislao datum extraditumque ſuiſſe, quod dein per Juditham ex eadem Hidda progenitam ad filiam illius Bertham per- venit. Sane Bohemiæ Duces iſthic feudatarias terras tenuiſse ex anti- quiſſimo jure Saxonico evincitur, quod crebrius ab authoribus ipſo- que Goldafto l. 2. c. 6. his verbis refertur: Omnes verſus orientem a fluvio Sala ab Imperio infeudati ſervire tenentur in terram ſclaviam, & in Poloniam ƒ) & in Bohemiam. Quanquam negandum non sit hæc feuda perpetuis viciſſitudinibus fuiſſe obnoxia tum propter jus manu- arium , tum quod Imperatores quacunque ex cauſa irritati illa ad fiſ- cum Imperialem retraxerint. Et quidem quod ad Zwickaviam attinet, ac- e) Ita WIadislaus II. ditionem Meer in Thuringia accepit , ita Laa civitas Auſtriæ cum terris ſuis data Ducibus noſtris , ita Wratislaus Rex quoque conſtituit pagos Niſeni & Budiſſin Judithæ Wigberto deſponſatæ , ita Wladislaus I. Schittenhofen in Boe mia Friderico Comiti de Bogen conceſſit &c. f) Nempe jam P. V. Annalium oſtendimus Boleslaum Chabry Ducem Poloniæ tenuiſſe ditionem, ad urbem Miſ- niam a dextro Albis littore , quam dotis nomine per uxorem acquiſierat.
BORZIVOGII 2. WLADISLAI 10. 143 Bertham territorium hoc ex hereditate matris ſuæ Judithæ filiæ Wra- tislai Regis Bohemiæ accepiſſe, ſecutus nempe Brotuffii in Wigberto, & Manlii l. 3. c. 5. ſententiam , qui pagos Niſeni & Budiſſin a Wra- tisiao Rege noſtro filiæ ſuæ Judithæ in dotem datos in hodierna Vogt- landia perperam quæsierunt, ftatueruntque. Ego quantumvis prop- ter clarorum documentorum defectum aſſeverare haud certo auſim ter- ritorium Zwikavienſe Bertham Wigberti filiam a matre ſua Juditha accepiſſe, ajo tamen id veroſimillimum mihi videri, tum quod vel co- gitatione mihi aſſequi non liceat, qua ratione mox memoratum telo- nium Bohemicum in alieno territorio, nullo jure ad Duces Bohemiæ ſpectante conſtitui potuerit, tum quod ex hiſtoriis noſtris poſterioribus indicia plura ſuperſint territorium Zwickavienſe ab antiquiſſimis tem- poribus ad Bohemiam ſpectaſse, abindeque Reges noſtros in vicinas Vogtlandiæ regiones jura ſua protendiſſe. Sed posteaquam certum est, Zwickaviam nunquam ad pagum Niſeni , multo minus Budiſſin ſpec- taſſe, quæritur jam, quomodo ad Wratislaum Regem noſtrum aut ejus filiam Juditham pervenire potuerit? Oſtendi jam Parte V.Annalium p. 321. ex vetuſtis membranis a Ludewigio excerptis tum ex Hoffimanni aliorumque relatis primam Wratislai uxorem fuiſſe Hildam, aut Hid- dam Dedonis Marchionis Miſnenſis filiaim : jam cum more iſtius ævi uſitatum fuerit dotem filiabus in fundis proprietatibusque constitue- re, e) quid repugnat, ut dicamus Zwickavienſe territorium a Dedo- ne in dotem Wladislao datum extraditumque ſuiſſe, quod dein per Juditham ex eadem Hidda progenitam ad filiam illius Bertham per- venit. Sane Bohemiæ Duces iſthic feudatarias terras tenuiſse ex anti- quiſſimo jure Saxonico evincitur, quod crebrius ab authoribus ipſo- que Goldafto l. 2. c. 6. his verbis refertur: Omnes verſus orientem a fluvio Sala ab Imperio infeudati ſervire tenentur in terram ſclaviam, & in Poloniam ƒ) & in Bohemiam. Quanquam negandum non sit hæc feuda perpetuis viciſſitudinibus fuiſſe obnoxia tum propter jus manu- arium , tum quod Imperatores quacunque ex cauſa irritati illa ad fiſ- cum Imperialem retraxerint. Et quidem quod ad Zwickaviam attinet, ac- e) Ita WIadislaus II. ditionem Meer in Thuringia accepit , ita Laa civitas Auſtriæ cum terris ſuis data Ducibus noſtris , ita Wratislaus Rex quoque conſtituit pagos Niſeni & Budiſſin Judithæ Wigberto deſponſatæ , ita Wladislaus I. Schittenhofen in Boe mia Friderico Comiti de Bogen conceſſit &c. f) Nempe jam P. V. Annalium oſtendimus Boleslaum Chabry Ducem Poloniæ tenuiſſe ditionem, ad urbem Miſ- niam a dextro Albis littore , quam dotis nomine per uxorem acquiſierat.
Strana 144
ANNUS III9. accedo ad doct. Schwartzii ſententiam, existinoque inter illa castra & terras fortaſſis fuiſſe , quas demum anno 1139 Sobieslaus Dux noster redemit. Anno 1258 victis subactisque Plauensibus eam denuo Ottocarus II. in ſuam potestatem redegit. Anno 1297. Wenceslao II, Regi noſtro rurſum non modo eadem Zwickavia , ſed etiam tota ter- ra Pliſnenſis cum Aldenburg & Egra ab Adolpho Rege Rom. oppigno- rata fuere, ut ex diplomate apud Ludevigium T. V. Reliqu. p. 434. ex- cuſo legere eſt, in quo verbis expreſsis prætensionum veterum Bohemi- carum in has regiones fit mentio: ſcilicet ut mox diximus temporum viciſſitudine varia fata tulere hæ ditiones, ut jam a Bohemia avulſæ, jam denuo certo juris nexu cum eadem vinctæ fuerint. 144 Paſchalis II. Papæ mors. Ad nexum hiſtoriæ ecclesiasticæ Bohemæ poſtremo adjiciendum: Anni præſentis initio & quidem 21 Januarii Paſchalem II. Rom. Pon- tificem fatis ceſsifſe, in cujus locum electus Joannes Cancellarius Rom. eccleſiæ, qui Gelaſii II. nomen aſſumpſit. Id cum primum intellexit Henricus Imperator collecto exercitu ex Paduanis regionibus Romam feſtinavit, cujus adventu comperto Gelaſius cum Cardinalibus pleris- que per Tiberim Gaetam, ac denique in Gallias fugit. Henricus no- vum ſchiſma in eccleſia procuſurus Mauritium Burdinum de Braga ex- auctoratum epiſcopum nomine Gregorii VIII. antipapam renunciavit, ab eoque ſecundo coronam Imperialem ſuſcepit. S S S ANNUS JESU CHRISTI MCXIX. HERMANNIEp. Prag. 20. CALLISTI II. Pap. 1. BORZIVOGI iterum Ducis 3. HENRICI V. Reg. 14. Imp. 9. WLADISLAI Duc. 11. JOANNIS II. ep. Ol. 16. lertius is annus eſt, quo ſociatis Ducis noſtri cum Marchione Au- ſtriæ armis bellum adverſus Hungaros continuatum eſt, de quo I cadem ſupra memorata Excerpta Rikardiana. Tertio, inquiunt. anno Leopoldus cum Duce Bohemorum ejus (Stephani ) terras inva- fit, & caſtrum forreum deſtruxit, ſuam autem curiam in monte Cecio ceu caſtrum munivit, ſic & alia loca. Ner Ungri contriti auſi ſunt redi- re. Non abſimilia majore etiam amplificatione narrat Otto Frifingen- ſis: Stephanus Ungarorum Rex Colomanni filius cum magna multitu- di-
ANNUS III9. accedo ad doct. Schwartzii ſententiam, existinoque inter illa castra & terras fortaſſis fuiſſe , quas demum anno 1139 Sobieslaus Dux noster redemit. Anno 1258 victis subactisque Plauensibus eam denuo Ottocarus II. in ſuam potestatem redegit. Anno 1297. Wenceslao II, Regi noſtro rurſum non modo eadem Zwickavia , ſed etiam tota ter- ra Pliſnenſis cum Aldenburg & Egra ab Adolpho Rege Rom. oppigno- rata fuere, ut ex diplomate apud Ludevigium T. V. Reliqu. p. 434. ex- cuſo legere eſt, in quo verbis expreſsis prætensionum veterum Bohemi- carum in has regiones fit mentio: ſcilicet ut mox diximus temporum viciſſitudine varia fata tulere hæ ditiones, ut jam a Bohemia avulſæ, jam denuo certo juris nexu cum eadem vinctæ fuerint. 144 Paſchalis II. Papæ mors. Ad nexum hiſtoriæ ecclesiasticæ Bohemæ poſtremo adjiciendum: Anni præſentis initio & quidem 21 Januarii Paſchalem II. Rom. Pon- tificem fatis ceſsifſe, in cujus locum electus Joannes Cancellarius Rom. eccleſiæ, qui Gelaſii II. nomen aſſumpſit. Id cum primum intellexit Henricus Imperator collecto exercitu ex Paduanis regionibus Romam feſtinavit, cujus adventu comperto Gelaſius cum Cardinalibus pleris- que per Tiberim Gaetam, ac denique in Gallias fugit. Henricus no- vum ſchiſma in eccleſia procuſurus Mauritium Burdinum de Braga ex- auctoratum epiſcopum nomine Gregorii VIII. antipapam renunciavit, ab eoque ſecundo coronam Imperialem ſuſcepit. S S S ANNUS JESU CHRISTI MCXIX. HERMANNIEp. Prag. 20. CALLISTI II. Pap. 1. BORZIVOGI iterum Ducis 3. HENRICI V. Reg. 14. Imp. 9. WLADISLAI Duc. 11. JOANNIS II. ep. Ol. 16. lertius is annus eſt, quo ſociatis Ducis noſtri cum Marchione Au- ſtriæ armis bellum adverſus Hungaros continuatum eſt, de quo I cadem ſupra memorata Excerpta Rikardiana. Tertio, inquiunt. anno Leopoldus cum Duce Bohemorum ejus (Stephani ) terras inva- fit, & caſtrum forreum deſtruxit, ſuam autem curiam in monte Cecio ceu caſtrum munivit, ſic & alia loca. Ner Ungri contriti auſi ſunt redi- re. Non abſimilia majore etiam amplificatione narrat Otto Frifingen- ſis: Stephanus Ungarorum Rex Colomanni filius cum magna multitu- di-
Strana 145
BORZIVOGII 3. WLADISLAI I0. 145 dine fines regni (orientalis) clanculum invaſit, ac vaſtatis terminis ma- nubias abduxit. Quem Illuſtris vir Leopoldus Marchio adjuncto ſibi Duce Boemorum ſubſecutus uſque ad caſtra terræ progreditur, captoque ac ſuccenſo caſtro, quod ferreum vocatur, & cuncta in circuitu ferro igneque vaſtata terra, ſine damno ad propria revertitur.a) Caſtrum hoc Hungarice Vaſvar appellatum perperam nonnulli pro hodierna civi- tate Eiſenstadt habuere , ſed certum est castrum idem esse, quod etiam hodie Eiſenburg vocatur , ad fluvium Raab ſitum , a quo etiam hodie Comitatus nomen gerit. Ceterum ab hoc anno non modo Leopol- dum Marchionem Austriæ, ſed & Ducem Bohemiæ cum Hungaris pacem coluiſſe perſuadet veterum omnium ſilentium nullas poſthac in- curſiones expeditionesque bellicas commemorantium. Leopoldus Marchio Au- ſtriæ cum Bor- zivogio ca- ftrum ferreum in Hung. capit ſuccenditque. Tandem hoc anno, ut verbis Sulgeri loquar, nodo ſuo cuneus in- ventus, dum majore etiam numero cun novo Abbate Zwifaltenſes monachi rurſum Cladrubium inducti ſunt. Sulgerus itaque cum nar- raſſet præſente anno Zwifalta novas colonias in Neresheimenſe cono- bium miſſas fuiſſe, ſubdit: Verum & alteram miſſionem paulo poſtex- pedire Ulricum ſuo e gremio oportuit Cladrubium, urgente Bohemorum Duce, cujus induſtria turbelæ nuper illic exortæ iterum quieverant, at- que e medio ſcandala erant ſublata. Miſſi igitur in Bohemiam e no- ſtris ſupra viginti cum uſſignato fibi Abbate Wizimano, e quibus & Cuno fuit Comes de Hohenberg dictus de Bottingen & Bühl ſuæ poſ- ſeſſionis arcibus : b) hic ibidem ſanctis inſudans operibus extremum diem claufit. Turbelarum iſtarum haud aliam cauſam fuiſſe, jam ad annum 1115 & 1117. innuimus , quam quod exauctorato gentis Bohe- mæ Abbate Germanus intruſus fuerit , ut proinde conjicere fas ſit ſeu Abbatem illum primum mortuum fuiſſe, aut ultro Abbatiæ renun- ciaſſe, cum Bozivogius novum Abbatem Germanum cum viginti reli- gioſorum cœtu evocaverit, in quem fortaſſis Bohemiæ gentis cœnobitæ Cladrubienſes eo promptius propenſiusque ſuis ſuffragiis conſenſe- runt, quod illius converſatio comitasque jam illis ex prima immigra- tione cognita fuerit, hinc etiam evenit, ut uſque ad obitum illius an- numque 1126 omnia Cladrubii fuerint quieta ; cum Sulgero enim om- nia in congenitum Bohemorum erga Germanos odium transfundere, genti nostræe injurioſum est, quæ si Bertholdum Zwifaltenſem primum ſub- o) Otto Frifing. l. 7. c. 15. apud Urſtiſium T.I. p. 148. b) Annales Zwifaltenſes P. 1. p. 63. Redeunt Zwi- faltenſes mona- chi Cladru- bium.
BORZIVOGII 3. WLADISLAI I0. 145 dine fines regni (orientalis) clanculum invaſit, ac vaſtatis terminis ma- nubias abduxit. Quem Illuſtris vir Leopoldus Marchio adjuncto ſibi Duce Boemorum ſubſecutus uſque ad caſtra terræ progreditur, captoque ac ſuccenſo caſtro, quod ferreum vocatur, & cuncta in circuitu ferro igneque vaſtata terra, ſine damno ad propria revertitur.a) Caſtrum hoc Hungarice Vaſvar appellatum perperam nonnulli pro hodierna civi- tate Eiſenstadt habuere , ſed certum est castrum idem esse, quod etiam hodie Eiſenburg vocatur , ad fluvium Raab ſitum , a quo etiam hodie Comitatus nomen gerit. Ceterum ab hoc anno non modo Leopol- dum Marchionem Austriæ, ſed & Ducem Bohemiæ cum Hungaris pacem coluiſſe perſuadet veterum omnium ſilentium nullas poſthac in- curſiones expeditionesque bellicas commemorantium. Leopoldus Marchio Au- ſtriæ cum Bor- zivogio ca- ftrum ferreum in Hung. capit ſuccenditque. Tandem hoc anno, ut verbis Sulgeri loquar, nodo ſuo cuneus in- ventus, dum majore etiam numero cun novo Abbate Zwifaltenſes monachi rurſum Cladrubium inducti ſunt. Sulgerus itaque cum nar- raſſet præſente anno Zwifalta novas colonias in Neresheimenſe cono- bium miſſas fuiſſe, ſubdit: Verum & alteram miſſionem paulo poſtex- pedire Ulricum ſuo e gremio oportuit Cladrubium, urgente Bohemorum Duce, cujus induſtria turbelæ nuper illic exortæ iterum quieverant, at- que e medio ſcandala erant ſublata. Miſſi igitur in Bohemiam e no- ſtris ſupra viginti cum uſſignato fibi Abbate Wizimano, e quibus & Cuno fuit Comes de Hohenberg dictus de Bottingen & Bühl ſuæ poſ- ſeſſionis arcibus : b) hic ibidem ſanctis inſudans operibus extremum diem claufit. Turbelarum iſtarum haud aliam cauſam fuiſſe, jam ad annum 1115 & 1117. innuimus , quam quod exauctorato gentis Bohe- mæ Abbate Germanus intruſus fuerit , ut proinde conjicere fas ſit ſeu Abbatem illum primum mortuum fuiſſe, aut ultro Abbatiæ renun- ciaſſe, cum Bozivogius novum Abbatem Germanum cum viginti reli- gioſorum cœtu evocaverit, in quem fortaſſis Bohemiæ gentis cœnobitæ Cladrubienſes eo promptius propenſiusque ſuis ſuffragiis conſenſe- runt, quod illius converſatio comitasque jam illis ex prima immigra- tione cognita fuerit, hinc etiam evenit, ut uſque ad obitum illius an- numque 1126 omnia Cladrubii fuerint quieta ; cum Sulgero enim om- nia in congenitum Bohemorum erga Germanos odium transfundere, genti nostræe injurioſum est, quæ si Bertholdum Zwifaltenſem primum ſub- o) Otto Frifing. l. 7. c. 15. apud Urſtiſium T.I. p. 148. b) Annales Zwifaltenſes P. 1. p. 63. Redeunt Zwi- faltenſes mona- chi Cladru- bium.
Strana 146
ANNUS I120. 146 ſubmiſſum Abbatem non ſuſtinuit , nec Wizimanum ſuſtinuiſſet. Pro- fecto plurimis exemplis teftatum reliquere jam tum Cœnobitæ noſtri Abbates Germanos omni reverentia atque amore ab eis cultos fuiſſe, ut de Lamberto ex Altaha in Inſulanum cœnobium aſſumpto, de Wald- ſaſſenſi Oſsecam, de Steinfeldenſi in montem Sion Siloamque vocato hiſtoriæ noſtræ maniſeſtum reddunt. Ingens vento- rum vis. Mors Gelaſii Papæ. Quemadmodum anno ſuperiore unam ſolamque Moldavæ inun- dationem a Coſma ad poſteritatem tranſmiſſam accepimus, ita præſen- te anno præter maximam ventorum vim nihil ab eo commemoratum reperimus, quos trigeſima Julii ſub veſperum tanto turbine debacha- tos ait , ut in Wiſſegrad palatii Ducalis murum opere firmiſſimum de- jecerit, diripueritque, maximis trabibus palearum inftar procul in aera ablatis, non abſimili vehementia in alia tecta, pomaria, filvasque de- ſæviiſſe, ut paſſim ingentes arborum strages conſpicere licuerit. c) Nec quod porro huic anno apponam, invenio, quam quod denuo il- lustrandæ historiæ ecclesiasticæ deserviat, id nempe, quod compendio refert Annaliſta Hildeshemenfis: Dominus Apoſtolicus Gelaſius ſynodum in Francia celebraturus apud Cluniacum (IV. Kal. Februarii) moritur, ibique ſepelitur, cui Archiepiſcopus Viennæ vir religioſus ſuccedit, Ca- liſtus nomine. Celebravit vero idem Calliſtus hoc ipſo adhuc anno Re- mis circa feſtum S. Lucæ concilium , in quo fulmen eccleſiaſticum in Henricum propter anni ſuperioris ſchiſma vibratum eſt, huic concilio Adalbertum Archiepiſcopum Metropolitam noſtrum cum 200 epiſco- pis, quorum plurimi e Germaniæ partibus erant, interfuiſſe legimus, an Pragenfîs nofter Olomucenſisque adfuerit, actis concilii amiſſis, de- finiri haud poteſt. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXX. CALLISTI H. Papæ 2. HENRICIV.Reg. 15. Imp. 10. HERMANNI ep. Prag. 21. WLADISLAI Ducis 12. JOANNIS 11. ep. OL 17. reviſſimis rurſum verbis hunc annum abſolvit Coſmas, ex quo uno pene ſoloque hujusce ætatis veritates hiſtoricas diſcimus, ex- B auctorationem nempe Borzivogii his quinque leoninis versibus com- c) Hagecius ſubjungit Willemovienſis conobii Ord. S. Benedicti initia, quæ ad annum ſequentem ſpectare oſtendemus , item Balduinum de Burgo tertium Hieroſolymo- rum Regem in Regnum evectum fuiſſe , quod jam anno præterito eveniſſe ex Wil- helmi Tyrii de bello ſacro 1. 11. c. ult. & 1. 12. c. 1. diſcimus.
ANNUS I120. 146 ſubmiſſum Abbatem non ſuſtinuit , nec Wizimanum ſuſtinuiſſet. Pro- fecto plurimis exemplis teftatum reliquere jam tum Cœnobitæ noſtri Abbates Germanos omni reverentia atque amore ab eis cultos fuiſſe, ut de Lamberto ex Altaha in Inſulanum cœnobium aſſumpto, de Wald- ſaſſenſi Oſsecam, de Steinfeldenſi in montem Sion Siloamque vocato hiſtoriæ noſtræ maniſeſtum reddunt. Ingens vento- rum vis. Mors Gelaſii Papæ. Quemadmodum anno ſuperiore unam ſolamque Moldavæ inun- dationem a Coſma ad poſteritatem tranſmiſſam accepimus, ita præſen- te anno præter maximam ventorum vim nihil ab eo commemoratum reperimus, quos trigeſima Julii ſub veſperum tanto turbine debacha- tos ait , ut in Wiſſegrad palatii Ducalis murum opere firmiſſimum de- jecerit, diripueritque, maximis trabibus palearum inftar procul in aera ablatis, non abſimili vehementia in alia tecta, pomaria, filvasque de- ſæviiſſe, ut paſſim ingentes arborum strages conſpicere licuerit. c) Nec quod porro huic anno apponam, invenio, quam quod denuo il- lustrandæ historiæ ecclesiasticæ deserviat, id nempe, quod compendio refert Annaliſta Hildeshemenfis: Dominus Apoſtolicus Gelaſius ſynodum in Francia celebraturus apud Cluniacum (IV. Kal. Februarii) moritur, ibique ſepelitur, cui Archiepiſcopus Viennæ vir religioſus ſuccedit, Ca- liſtus nomine. Celebravit vero idem Calliſtus hoc ipſo adhuc anno Re- mis circa feſtum S. Lucæ concilium , in quo fulmen eccleſiaſticum in Henricum propter anni ſuperioris ſchiſma vibratum eſt, huic concilio Adalbertum Archiepiſcopum Metropolitam noſtrum cum 200 epiſco- pis, quorum plurimi e Germaniæ partibus erant, interfuiſſe legimus, an Pragenfîs nofter Olomucenſisque adfuerit, actis concilii amiſſis, de- finiri haud poteſt. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXX. CALLISTI H. Papæ 2. HENRICIV.Reg. 15. Imp. 10. HERMANNI ep. Prag. 21. WLADISLAI Ducis 12. JOANNIS 11. ep. OL 17. reviſſimis rurſum verbis hunc annum abſolvit Coſmas, ex quo uno pene ſoloque hujusce ætatis veritates hiſtoricas diſcimus, ex- B auctorationem nempe Borzivogii his quinque leoninis versibus com- c) Hagecius ſubjungit Willemovienſis conobii Ord. S. Benedicti initia, quæ ad annum ſequentem ſpectare oſtendemus , item Balduinum de Burgo tertium Hieroſolymo- rum Regem in Regnum evectum fuiſſe , quod jam anno præterito eveniſſe ex Wil- helmi Tyrii de bello ſacro 1. 11. c. ult. & 1. 12. c. 1. diſcimus.
Strana 147
WLADISLAI I2. 147 complectitur : Nunc mea muſa tuum digito compeſce labellum. Si bene docta ſapis , caveas ne vera loquaris. Ut mecum ſapias, breviter ſo- lummodo dicas : Eſt Borivoy rurſus regni de culmine pulſus. Au- guſti quarto poſt Idus ſunt ea facta. Cum cauſam exauctorationis Coſmas penitus conticuit, nec eam æqualium ullus adnotavit, poſteri- ores varia ariolati funt, quorum principem rurſum egit Dalimilus, qui integro pene capite 63 eam enarrat, aitque Borzivogium fidem Optimatibus datam non liberaſſe, nam rurſum Germanos conſiliarios delegifſe, eosque graviſſimorum negotiorum arbitros conſtituiſfe. Eam ob rem ſecreto reprehenſum fuiſſe a fratre Wladislao, at Borzivogium cum tædio quodam reſpondiſſe : integrum fuiſſe Wladislao, dum Du- catus habenas tractafset, confiliarios, quos quos libuifſet, nominare, idem jus ſibi competere, quos quos ſibi fidiſſimos noſset, adſciſcere, hocque dicto Borzivogium cum stomacho a Wladislao recessiſſe , id vero tantoopere Wladislai pupugiſſe animum, ut ſociata Optimatum manu eum cum filiis & familia in limites uſque Germaniæ educi fecerit. His Dalimili narratis adſenſus Peſſina, a) aliique. Sed fi hi authores ea, quæ hanc narrationem in Dalimili Chronico conſequuntur, expen- diſſent , facile cognoviſſent rem omnem cerebro Dalimili procuſam fuiſfe : nam pagina integra narrat poſt annos tres denuo Borzivogium revocatum, ſolioque donatum, tertio denique depulſum, quod Coſ- mæ, aliorumque vetuſtiorum relatis repugnat. Et ſane minus circum- ſpecte a Dalimilo hæc cauſa in odium Germanorum transfuſa fuit, cum Wladislaus ipſe uxorem germanam habuerit, atque primum anno ſu- periore germanos Monachos Cladrubium revocaverit. Hagecius Bor- zivogii exauctorationem in Wrſſoveciorum perfidiam conjicit, ſed ex relatis ad annum 1108 indubium eft Wrſfovecios tantum a Suatoplu- co attritos fuiſſe , ut vix unus alterve in Bohemia ſuperfuerit. Aliam denique cauſam ariolatur doct. Pubitſchka , b) ſcilicet Borzivogium nu- perno bello Hungarico corruptum fuiſſe a Rege Stephano, bellumque iſtud ab illo indulgenter negligenterque geſtum fuiſſe. Sed si Borzivo- gius anno lapſo adhuc cum Leopoldo Marchione Hungaros repulit , ca- ftrum ferreum cepit, incenditque, ſi omnem eam regionem vaſtavit, quo- modo indulgenter negligenterque ab eo bellum gestum dicemus ? Nec ulla ratione aſſequi poſſum, qui Borzivogius corruptus fuiſſe dici poſſit, cum ipſe ſupremus Princeps, militiæque Dux fuerit, & ejus cauſa adver- ſus Hungaros tam bene atque affinis ſui Leopoldi acta fuerit. Ex timore T 2 o) In Marte Moraviæ p. 287. b) Chronol. Seſchichte Böhmens. Borzivagius rurſum exafi- ctoratur, Coſ- Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.200.
WLADISLAI I2. 147 complectitur : Nunc mea muſa tuum digito compeſce labellum. Si bene docta ſapis , caveas ne vera loquaris. Ut mecum ſapias, breviter ſo- lummodo dicas : Eſt Borivoy rurſus regni de culmine pulſus. Au- guſti quarto poſt Idus ſunt ea facta. Cum cauſam exauctorationis Coſmas penitus conticuit, nec eam æqualium ullus adnotavit, poſteri- ores varia ariolati funt, quorum principem rurſum egit Dalimilus, qui integro pene capite 63 eam enarrat, aitque Borzivogium fidem Optimatibus datam non liberaſſe, nam rurſum Germanos conſiliarios delegifſe, eosque graviſſimorum negotiorum arbitros conſtituiſfe. Eam ob rem ſecreto reprehenſum fuiſſe a fratre Wladislao, at Borzivogium cum tædio quodam reſpondiſſe : integrum fuiſſe Wladislao, dum Du- catus habenas tractafset, confiliarios, quos quos libuifſet, nominare, idem jus ſibi competere, quos quos ſibi fidiſſimos noſset, adſciſcere, hocque dicto Borzivogium cum stomacho a Wladislao recessiſſe , id vero tantoopere Wladislai pupugiſſe animum, ut ſociata Optimatum manu eum cum filiis & familia in limites uſque Germaniæ educi fecerit. His Dalimili narratis adſenſus Peſſina, a) aliique. Sed fi hi authores ea, quæ hanc narrationem in Dalimili Chronico conſequuntur, expen- diſſent , facile cognoviſſent rem omnem cerebro Dalimili procuſam fuiſfe : nam pagina integra narrat poſt annos tres denuo Borzivogium revocatum, ſolioque donatum, tertio denique depulſum, quod Coſ- mæ, aliorumque vetuſtiorum relatis repugnat. Et ſane minus circum- ſpecte a Dalimilo hæc cauſa in odium Germanorum transfuſa fuit, cum Wladislaus ipſe uxorem germanam habuerit, atque primum anno ſu- periore germanos Monachos Cladrubium revocaverit. Hagecius Bor- zivogii exauctorationem in Wrſſoveciorum perfidiam conjicit, ſed ex relatis ad annum 1108 indubium eft Wrſfovecios tantum a Suatoplu- co attritos fuiſſe , ut vix unus alterve in Bohemia ſuperfuerit. Aliam denique cauſam ariolatur doct. Pubitſchka , b) ſcilicet Borzivogium nu- perno bello Hungarico corruptum fuiſſe a Rege Stephano, bellumque iſtud ab illo indulgenter negligenterque geſtum fuiſſe. Sed si Borzivo- gius anno lapſo adhuc cum Leopoldo Marchione Hungaros repulit , ca- ftrum ferreum cepit, incenditque, ſi omnem eam regionem vaſtavit, quo- modo indulgenter negligenterque ab eo bellum gestum dicemus ? Nec ulla ratione aſſequi poſſum, qui Borzivogius corruptus fuiſſe dici poſſit, cum ipſe ſupremus Princeps, militiæque Dux fuerit, & ejus cauſa adver- ſus Hungaros tam bene atque affinis ſui Leopoldi acta fuerit. Ex timore T 2 o) In Marte Moraviæ p. 287. b) Chronol. Seſchichte Böhmens. Borzivagius rurſum exafi- ctoratur, Coſ- Pub.Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.200.
Strana 148
ANNUS 1120. 148 Coſmæ, quod digito ſibi compeſcendum labrum, nec ſe vera loqui au- dere ingenue confiteatur, prudentia duce haud alind elicere fas est, quam quidquid in hac exauctoratione peccatum fuit, non taim culpam Borzivogii, quam Wladislai eique adhærentium Optimatum fuiſſe : quid enim cavendum aut timendum fuiſſet Coſmæ de Borzivogio exu- le vera libereque loqui ? Cauſam igitur non aliam ſuſpicor, quam Op- timatum noſtrorum factiones, quæ etiam alias in Ducum nostrorum ſubmotionibus potiſſimam partem ferre ſolitæ. Scimus ex multo ſupra relatis Procerum nostrorum permultos Borzivogii rebus minus faventes fuiſſe, & Borzivogium anno 1117 ſolius pene epiſcopi Hermanni fa- vore & interceſsione ab exilio fuiſfe revocatum, res vero penitus in- exſpectata & injucunda tum quibusque Proceribus accidit, ut Wladislaus ei etiam Principatus habenas conceſſerit, iis, inquam, Proceribus, qui ante complices erant perduellionis adverſus eum suſcitatæ. Istorum igitur procul dubio malis artibus factum eſt, ut ſemina rurſum ſimul- tatum inter fratres jacta fuerint, Wladislaumque ad eripiendum fratri Principatum exſtimulaverint, perduxerintque, quas malas Procerum artes fine periculo capitis ſui Coſmas enarrare haud potuit, atque id- circo prudens cavit. Ceterum dubitare haud licet Borzivogium pa- tria extorrem ſe ſe rurſum ad Leopoldum Marchionem Auftriæ con- tuliſſe, cum uxorem illius Helbirgem hic quoque moratam mortuam- que fuiſſe ſuo loco viſuri fimus. Fundatur Wil- lemovienſe Ord. S. Bene- dicti cœnobium. Accepit anno ſuperiore Cladrubium numeroſam cœnobitarum ac- ceſsionem: præeſente Bohemia Willemovii in districtu Czaslaviensi, ur- bes inter Teutobrodam & Czaslaviam, ejusdem Ordinis novo aſcete- rio nobilitata eſt. Hagecius monaſterii iſtius initia ad annum ſuperi- orem, Pulkava ad ſequentem, Stranskius plane ad annum 1122 conje- cit: ſed nobis magis Neplachonis Abbatis Oppatovicenfis, Viri rerum Ordinis ſui magis periti, chronologiam amplecti libuit, quam etiam Cuthenum ſecutum fuiſſe deprehendimus. Paucis ille in Epitome Chronicæ ſuæ : Anno , inquit, MCXX fundatur cœnobium in Wilmhals Ordinis noſtri.c) Fundatores hujus monaſterii prodit Pulkava a nobis editus d) his verbis: Monasterium Willemov fundatum est a duobus fratribus Wilhelmo & Henrico Comitibus de Sulzbach (perperam illos Cuthenus de Lucbach vocat) a quo quidem ſeniore fratre Wilhelmo potiſſimoque dotatore locus nomen fuum Germanicum Wilmhals & Wilm- c) Monumenta noſtra Boem. T.IV. p. 103. d) Monumenta noſtra T. III. p. 154.
ANNUS 1120. 148 Coſmæ, quod digito ſibi compeſcendum labrum, nec ſe vera loqui au- dere ingenue confiteatur, prudentia duce haud alind elicere fas est, quam quidquid in hac exauctoratione peccatum fuit, non taim culpam Borzivogii, quam Wladislai eique adhærentium Optimatum fuiſſe : quid enim cavendum aut timendum fuiſſet Coſmæ de Borzivogio exu- le vera libereque loqui ? Cauſam igitur non aliam ſuſpicor, quam Op- timatum noſtrorum factiones, quæ etiam alias in Ducum nostrorum ſubmotionibus potiſſimam partem ferre ſolitæ. Scimus ex multo ſupra relatis Procerum nostrorum permultos Borzivogii rebus minus faventes fuiſſe, & Borzivogium anno 1117 ſolius pene epiſcopi Hermanni fa- vore & interceſsione ab exilio fuiſfe revocatum, res vero penitus in- exſpectata & injucunda tum quibusque Proceribus accidit, ut Wladislaus ei etiam Principatus habenas conceſſerit, iis, inquam, Proceribus, qui ante complices erant perduellionis adverſus eum suſcitatæ. Istorum igitur procul dubio malis artibus factum eſt, ut ſemina rurſum ſimul- tatum inter fratres jacta fuerint, Wladislaumque ad eripiendum fratri Principatum exſtimulaverint, perduxerintque, quas malas Procerum artes fine periculo capitis ſui Coſmas enarrare haud potuit, atque id- circo prudens cavit. Ceterum dubitare haud licet Borzivogium pa- tria extorrem ſe ſe rurſum ad Leopoldum Marchionem Auftriæ con- tuliſſe, cum uxorem illius Helbirgem hic quoque moratam mortuam- que fuiſſe ſuo loco viſuri fimus. Fundatur Wil- lemovienſe Ord. S. Bene- dicti cœnobium. Accepit anno ſuperiore Cladrubium numeroſam cœnobitarum ac- ceſsionem: præeſente Bohemia Willemovii in districtu Czaslaviensi, ur- bes inter Teutobrodam & Czaslaviam, ejusdem Ordinis novo aſcete- rio nobilitata eſt. Hagecius monaſterii iſtius initia ad annum ſuperi- orem, Pulkava ad ſequentem, Stranskius plane ad annum 1122 conje- cit: ſed nobis magis Neplachonis Abbatis Oppatovicenfis, Viri rerum Ordinis ſui magis periti, chronologiam amplecti libuit, quam etiam Cuthenum ſecutum fuiſſe deprehendimus. Paucis ille in Epitome Chronicæ ſuæ : Anno , inquit, MCXX fundatur cœnobium in Wilmhals Ordinis noſtri.c) Fundatores hujus monaſterii prodit Pulkava a nobis editus d) his verbis: Monasterium Willemov fundatum est a duobus fratribus Wilhelmo & Henrico Comitibus de Sulzbach (perperam illos Cuthenus de Lucbach vocat) a quo quidem ſeniore fratre Wilhelmo potiſſimoque dotatore locus nomen fuum Germanicum Wilmhals & Wilm- c) Monumenta noſtra Boem. T.IV. p. 103. d) Monumenta noſtra T. III. p. 154.
Strana 149
WLADISLAI I2. Wilmzell, Bohemice Willemow inveniſſe paſſim a nostris afſeritur. Peſ- ſina , e) quo fonte neſcio , hunc Wilhelmum Comitem Olomucenſis regionis Præefectum fuiſſe tradit: id negare non auſim Willemovienſe monaſterium plures poſſeſſiones Parochiasque habuiſſe in Moravia , uti diplomata illius, quæ apud me ſervantur, teſtatum faciunt. Qua ratione autem, aut quo tempore nobiliſſima, Guelfisque agnata Sulz- bacenſium Comitum familia ſeu in Bohemia ſeu in Moravia poſſeſſio- nes aliquas acquiſierit, nuſpiam proditum. Si verum est, quod Hun- dius aſſeverat, ƒ) Richzam ſeu Richenzam Wladislai Ducis noſtri con- jugem genitam fuiſſe ex matre Lucarda Comitiſſa de Castello & Sulz- bach, facile conjecturæ locus efset fuſpicandi hos duos fratres per ipſam adductos in Bohemiam. At vero Clar. Vir Pitterus noſter g) huic de Sulzbacensibus Comitibus ſententiæ omnem fidem derogat, tun quod Crugerii & Balbini, qui id adftruunt, auctoritatem nimis recen- tem exiſtimet , tum quod Sulzbacenſes Comites in Bohemia poſſeſſio- nes tenuiſſe , aut Ducum nostrorum Ministros fuiſse nunquaim legatur, tum quod monaſterium aliquod in Bohemia ſine Ducum Regumque conſenſu præſertim ab extraneo minime condi licuerit ; ex diplomate igitur Ottocari II. Ducis noſtri, qui locum istum Wilhamscell appel- lat , concludit, cellam iſtam nomen accepiſſe a quodam Wilhelmo Mo- nacho Brzevnovienſi ſanctitate vitæ eximio, qui iſthic more hac ætate uſitato, vitam eremiticam auſpicatus fuerat. Sed siid Clariſſimo Vi- ro aſſerere collibuit, ſaltem memoriam aliquam iſtius ſolitarii Mona- chi Wilhelmi ex vetuſtioribus hiftoriis, documentisve producere de- buiſſet: neque enim recte concluditur, quia Wilhemscella appellata, ideo nomen ab eremicola ita nominato inveniſſe. Legimus P.V. Annalium meorum p. 520 Oppatovicenſe cœnobium prius Mikuleczcellam ap- pellatum fuiſſe , quod nomen non fuit ſortitum a ſolitario iſthie mo- nacho, ſed domino fundi Mikulecz dicto, quem Wratislaus Rex Pri- matis ſui titulo in diplomate nobilitat; ut taceam cellæ nomen ea ætate non pro ſolitarii ſolum monachi eremo, ſed integro abſolutoque mo- naſterio accipi ſolitum, ut pluribus exemplis oſtendunt Gloſſaria. Ex- iſtimo autem, ſi Clar. Vir Pitterus compertum habuiſſet, non Cruge- rium Balbinumque, ſed Pulkavam fontem eſſe iſtius narrationis, cen- ſura ſua abſtinuiſſet: quidni enim fidem Pulkavæ tribuamus in his, quæ ſynchronorum relatis contraria non ſunt , præſertim cum Coſmas ad an- 149 6) In Marte Moraviæ p. 285. f) Hundius Bayeriſches Stammbuch I. Thl. S. I49. 8) In Theſauro abſcondito p. 202.
WLADISLAI I2. Wilmzell, Bohemice Willemow inveniſſe paſſim a nostris afſeritur. Peſ- ſina , e) quo fonte neſcio , hunc Wilhelmum Comitem Olomucenſis regionis Præefectum fuiſſe tradit: id negare non auſim Willemovienſe monaſterium plures poſſeſſiones Parochiasque habuiſſe in Moravia , uti diplomata illius, quæ apud me ſervantur, teſtatum faciunt. Qua ratione autem, aut quo tempore nobiliſſima, Guelfisque agnata Sulz- bacenſium Comitum familia ſeu in Bohemia ſeu in Moravia poſſeſſio- nes aliquas acquiſierit, nuſpiam proditum. Si verum est, quod Hun- dius aſſeverat, ƒ) Richzam ſeu Richenzam Wladislai Ducis noſtri con- jugem genitam fuiſſe ex matre Lucarda Comitiſſa de Castello & Sulz- bach, facile conjecturæ locus efset fuſpicandi hos duos fratres per ipſam adductos in Bohemiam. At vero Clar. Vir Pitterus noſter g) huic de Sulzbacensibus Comitibus ſententiæ omnem fidem derogat, tun quod Crugerii & Balbini, qui id adftruunt, auctoritatem nimis recen- tem exiſtimet , tum quod Sulzbacenſes Comites in Bohemia poſſeſſio- nes tenuiſſe , aut Ducum nostrorum Ministros fuiſse nunquaim legatur, tum quod monaſterium aliquod in Bohemia ſine Ducum Regumque conſenſu præſertim ab extraneo minime condi licuerit ; ex diplomate igitur Ottocari II. Ducis noſtri, qui locum istum Wilhamscell appel- lat , concludit, cellam iſtam nomen accepiſſe a quodam Wilhelmo Mo- nacho Brzevnovienſi ſanctitate vitæ eximio, qui iſthic more hac ætate uſitato, vitam eremiticam auſpicatus fuerat. Sed siid Clariſſimo Vi- ro aſſerere collibuit, ſaltem memoriam aliquam iſtius ſolitarii Mona- chi Wilhelmi ex vetuſtioribus hiftoriis, documentisve producere de- buiſſet: neque enim recte concluditur, quia Wilhemscella appellata, ideo nomen ab eremicola ita nominato inveniſſe. Legimus P.V. Annalium meorum p. 520 Oppatovicenſe cœnobium prius Mikuleczcellam ap- pellatum fuiſſe , quod nomen non fuit ſortitum a ſolitario iſthie mo- nacho, ſed domino fundi Mikulecz dicto, quem Wratislaus Rex Pri- matis ſui titulo in diplomate nobilitat; ut taceam cellæ nomen ea ætate non pro ſolitarii ſolum monachi eremo, ſed integro abſolutoque mo- naſterio accipi ſolitum, ut pluribus exemplis oſtendunt Gloſſaria. Ex- iſtimo autem, ſi Clar. Vir Pitterus compertum habuiſſet, non Cruge- rium Balbinumque, ſed Pulkavam fontem eſſe iſtius narrationis, cen- ſura ſua abſtinuiſſet: quidni enim fidem Pulkavæ tribuamus in his, quæ ſynchronorum relatis contraria non ſunt , præſertim cum Coſmas ad an- 149 6) In Marte Moraviæ p. 285. f) Hundius Bayeriſches Stammbuch I. Thl. S. I49. 8) In Theſauro abſcondito p. 202.
Strana 150
150 ANNUS 1120. annum 1124 iftorum duorum fratrum Wilhelmi & Hermanni memi- nerit, & jam tum Germani quique nobiles poſſeſſiones in Bohemia ac- ceperint, ut de Wigberto Groicenſi, qui Luſatiam, de Friderico Co- mite de Bogen, qui Siccam seu Schittenhofen in feudum acceperat, teſtatum eſt. 4) Nihil autem uſpiam exploratum, unde aut quo ex mo- nasterio primæ coloniæ Willemovium immigraverint, nifi fortaſſis ex Trebicenſi dicamus: nam eo cum monaſterio Willemovium non mo- do ſuffragiorum emortualium communionem, ſed etiam in rebus qui- busque profanis commercium quoddam conſuetudinemque coluiſſe teſtimonio ſunt complures membranæ autographæ hodie in archivo Brzewnovienſi ſuperſtites, quarum tamen nulla Theobaldi Ducis Czaſ- laviensis, Hrudimensis & Wratislaviensis vetustior est, data tempore Premisl (primi) glorioſi Regis Bohemiæ, Daniele Pontifice existente. Primæ Wald- ſteiniæ fami- liæ memoriæ. Dixi Tomo I. Monumentorum meorum p. 225 in Schleinizii fragmentum de Familia Wartenbergensi & Waldsteinia commenta- tatus: ſi cum Schleinicio extra patriam quærenda hujus Familiæ origo, eam malim ex Rom. Imperio aut Styria tempore Przemisli Ottocari repetere, hic enim utrobique Wartenbergios & Waldsteinios repe- riri. Quibus vestigiis insistens Excellentiſſimus Comes Coronini de Cronberg Diſſertationem Italico ſermone de origine nobiliſſiæ Fami- liæ Waldsteiniæ & Wartenbergicæ concinnavit, i) eamque Nomini Ex- cellentiſſimi Mœcenatis mei Emanuelis Ernesti Comitis de Waldstein Epiſcopi Litomericenſis inſcripfit, in qua Familiæ Waldsteiniæ anti- quſſiimas memorias in Styria a ſæculi XII. initio, annoque 1129 ex Di- plomatario ſacro Ducatus Styriæ P. II. p. 4. demonſtravit, in quo nem- pe Leopoldi fortis Marchionis Styriæ literas legere eft, in quibus præ- fer alios complures testes ſubſcriptus est Friderich de Waltstein. No- bis vero in detegendo vetuſtiore documento, præſenteque anno dato felicioribus eſſe contigit, adeo ut novem annis memoratum antiquita- te ſuperet. Id retulit Ludevigius T. IV. reliquiarum p. 191. in Di- plomatario Garstenſi Num. 9. ſcilicet in concambio quodam, quod iniere fratres Garstenſes cum Nobili Marquardo cognomine Staco, in quo præter ceteros ſubſcriptos Illuftres Viros Ortolff de Waltenstein legi- tur, Fub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B.S.204. 1) Simili modo explodenda eſt doct. Pubitſchka opinio de Sulcenſi Comite , monachoque Zwifaltenfi. Adnotarunt Monachi Zwifaltenſes diligenter alias ſuas colonias, quid- ni & Willemovienſem ? i) Diſſertazione circa � origine delle nobiliſſime famiglie Waldſtein e Wartemberg della Boemia. Goriziæ An. 1766.
150 ANNUS 1120. annum 1124 iftorum duorum fratrum Wilhelmi & Hermanni memi- nerit, & jam tum Germani quique nobiles poſſeſſiones in Bohemia ac- ceperint, ut de Wigberto Groicenſi, qui Luſatiam, de Friderico Co- mite de Bogen, qui Siccam seu Schittenhofen in feudum acceperat, teſtatum eſt. 4) Nihil autem uſpiam exploratum, unde aut quo ex mo- nasterio primæ coloniæ Willemovium immigraverint, nifi fortaſſis ex Trebicenſi dicamus: nam eo cum monaſterio Willemovium non mo- do ſuffragiorum emortualium communionem, ſed etiam in rebus qui- busque profanis commercium quoddam conſuetudinemque coluiſſe teſtimonio ſunt complures membranæ autographæ hodie in archivo Brzewnovienſi ſuperſtites, quarum tamen nulla Theobaldi Ducis Czaſ- laviensis, Hrudimensis & Wratislaviensis vetustior est, data tempore Premisl (primi) glorioſi Regis Bohemiæ, Daniele Pontifice existente. Primæ Wald- ſteiniæ fami- liæ memoriæ. Dixi Tomo I. Monumentorum meorum p. 225 in Schleinizii fragmentum de Familia Wartenbergensi & Waldsteinia commenta- tatus: ſi cum Schleinicio extra patriam quærenda hujus Familiæ origo, eam malim ex Rom. Imperio aut Styria tempore Przemisli Ottocari repetere, hic enim utrobique Wartenbergios & Waldsteinios repe- riri. Quibus vestigiis insistens Excellentiſſimus Comes Coronini de Cronberg Diſſertationem Italico ſermone de origine nobiliſſiæ Fami- liæ Waldsteiniæ & Wartenbergicæ concinnavit, i) eamque Nomini Ex- cellentiſſimi Mœcenatis mei Emanuelis Ernesti Comitis de Waldstein Epiſcopi Litomericenſis inſcripfit, in qua Familiæ Waldsteiniæ anti- quſſiimas memorias in Styria a ſæculi XII. initio, annoque 1129 ex Di- plomatario ſacro Ducatus Styriæ P. II. p. 4. demonſtravit, in quo nem- pe Leopoldi fortis Marchionis Styriæ literas legere eft, in quibus præ- fer alios complures testes ſubſcriptus est Friderich de Waltstein. No- bis vero in detegendo vetuſtiore documento, præſenteque anno dato felicioribus eſſe contigit, adeo ut novem annis memoratum antiquita- te ſuperet. Id retulit Ludevigius T. IV. reliquiarum p. 191. in Di- plomatario Garstenſi Num. 9. ſcilicet in concambio quodam, quod iniere fratres Garstenſes cum Nobili Marquardo cognomine Staco, in quo præter ceteros ſubſcriptos Illuftres Viros Ortolff de Waltenstein legi- tur, Fub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B.S.204. 1) Simili modo explodenda eſt doct. Pubitſchka opinio de Sulcenſi Comite , monachoque Zwifaltenfi. Adnotarunt Monachi Zwifaltenſes diligenter alias ſuas colonias, quid- ni & Willemovienſem ? i) Diſſertazione circa � origine delle nobiliſſime famiglie Waldſtein e Wartemberg della Boemia. Goriziæ An. 1766.
Strana 151
WLADISLAI 12. tur , Walſteinios vero in Styria ſimul dominos caſtri Wartberg fuiſſe probat ejusdem ſæculi diploma circa annum 1176 datum in Codice diplomatario Admontenſi, ubi Luitoldum de Walstein & Wartperch le- gere est.k) Alia quaestio est: quandonam Bohemiam immigraverint, quod, ubi prima in diplomatibus aut hiftoriis occurret memoria, indi- care ſuo loco non ſumus præterituri. Ceterum Continuator Coſma Vir rei Aſtronomicæ non imperitus duas novas stellas nuſquam antea viſas ſe aſpectabiles anno præſente præbuiſſe meminit, l) alteram qui- dem VIII. Calendas Martii, quæ perperam Lucifer credita fuerit, alte- ram VIII. Kal. Auguſti, cujus utriusque ortum occaſumque deſcribit. 151 ANNUS JESU CHRISTI MCXXI. CALLISTI II. Papæ 3. HENRICI V. Reg. 16. Imp. 11. HERMANNI ep. Prag. 22. JOANNIS II. ep. Ol. 18. WLADISLAI Duc. 13. ladislaus omnem operam ſtudiumque ad munienda caſtra ſua convertit, non modo enim Donin, quod nuperrime ad Ducum W Bohemiæ poteſtatem juraque rediit, adverſus Saxonum incur- siones inftauravit, ſed & adverſus Hungaros Moravicum caſtrum Po- divin fluvio Zuracka adfitum novis operibus munitionibusque firmavit. Doct. Pubitſchka a) multis ariolationibus ſe excruciat , qua ratione op- pidum caſtrumque Donin, quod anno 1113 in poteſtate Imperatoris erat, ad Wladislaum redierit, adeo ut ejus reftaurandi copia illi facta ſit. At vero brevibus ſe expedire potuiſset, si non ignorasset castrum Donin ad pagum Niſeni Luſatiamque pertinuiſſe , ſi animum ad ſupe- riora advertiſſet , scilicet Wigberto ſeniori, in gratiam Imperatoris re- cepto, iterum omnes ditiones reſtitutas fuiſſe, quas inter pagi Budiſ- ſin & Niſeni cum caſtro Donin fuere. Hos pagos cum Wigbertus nonnifi jure feudatario a Bohemis Ducibus tenuerit ante., in eos refti- tututus non majore jure obtinuit, poſſeditque. Quemadmodum igitur Wladislao per nupernam violenter a Wigberto extortam terrarum iſtarum ceſſionem ſuprema ſua in has terras jura tolli haud potuerunt, ita jam anno 1118, cum eas Wigbertus occupavit, ad Wladislaum Bo- hemiamque rediere, atque id eſt, quod Wladislaus tanquam ſupremus, ut hodie dicimus, & directus dominus pagorum Niſeni & Budiſſin, ad tu- k) Bernardus Pezius T. III. p. 3. I) Continuatio Coſmæ Viennæ edita ad an. 1131. p. 13, ubi ait: ante XI. annos. a) Chronol. Geſchichte Böhmens. Wladislaus in ſtaurat caſtra Douin & Podi- vino Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 202. u. f. w.
WLADISLAI 12. tur , Walſteinios vero in Styria ſimul dominos caſtri Wartberg fuiſſe probat ejusdem ſæculi diploma circa annum 1176 datum in Codice diplomatario Admontenſi, ubi Luitoldum de Walstein & Wartperch le- gere est.k) Alia quaestio est: quandonam Bohemiam immigraverint, quod, ubi prima in diplomatibus aut hiftoriis occurret memoria, indi- care ſuo loco non ſumus præterituri. Ceterum Continuator Coſma Vir rei Aſtronomicæ non imperitus duas novas stellas nuſquam antea viſas ſe aſpectabiles anno præſente præbuiſſe meminit, l) alteram qui- dem VIII. Calendas Martii, quæ perperam Lucifer credita fuerit, alte- ram VIII. Kal. Auguſti, cujus utriusque ortum occaſumque deſcribit. 151 ANNUS JESU CHRISTI MCXXI. CALLISTI II. Papæ 3. HENRICI V. Reg. 16. Imp. 11. HERMANNI ep. Prag. 22. JOANNIS II. ep. Ol. 18. WLADISLAI Duc. 13. ladislaus omnem operam ſtudiumque ad munienda caſtra ſua convertit, non modo enim Donin, quod nuperrime ad Ducum W Bohemiæ poteſtatem juraque rediit, adverſus Saxonum incur- siones inftauravit, ſed & adverſus Hungaros Moravicum caſtrum Po- divin fluvio Zuracka adfitum novis operibus munitionibusque firmavit. Doct. Pubitſchka a) multis ariolationibus ſe excruciat , qua ratione op- pidum caſtrumque Donin, quod anno 1113 in poteſtate Imperatoris erat, ad Wladislaum redierit, adeo ut ejus reftaurandi copia illi facta ſit. At vero brevibus ſe expedire potuiſset, si non ignorasset castrum Donin ad pagum Niſeni Luſatiamque pertinuiſſe , ſi animum ad ſupe- riora advertiſſet , scilicet Wigberto ſeniori, in gratiam Imperatoris re- cepto, iterum omnes ditiones reſtitutas fuiſſe, quas inter pagi Budiſ- ſin & Niſeni cum caſtro Donin fuere. Hos pagos cum Wigbertus nonnifi jure feudatario a Bohemis Ducibus tenuerit ante., in eos refti- tututus non majore jure obtinuit, poſſeditque. Quemadmodum igitur Wladislao per nupernam violenter a Wigberto extortam terrarum iſtarum ceſſionem ſuprema ſua in has terras jura tolli haud potuerunt, ita jam anno 1118, cum eas Wigbertus occupavit, ad Wladislaum Bo- hemiamque rediere, atque id eſt, quod Wladislaus tanquam ſupremus, ut hodie dicimus, & directus dominus pagorum Niſeni & Budiſſin, ad tu- k) Bernardus Pezius T. III. p. 3. I) Continuatio Coſmæ Viennæ edita ad an. 1131. p. 13, ubi ait: ante XI. annos. a) Chronol. Geſchichte Böhmens. Wladislaus in ſtaurat caſtra Douin & Podi- vino Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 202. u. f. w.
Strana 152
ANNUS II2I. tutandam magis adverſus Saxones Bohemiam, castrum Donin hoc an- no, ut Coſmas loquitur, reædificaverit, quemadmodum etiam iftius- modi ſupremo jure uſus, cum caſtrum Podivin, quod feudum erat Pragenſis epiſcopi, atque ad Sobieslai Ducis Moraviæ Ducatum ſpec- tavit, innovavit munivitque. b) 152 Caſtrum Bez- diez conditur. Expugnatur a Wladislao. Idem ibidem. Memoravimus jam ad annum 1115 quosque Germaniæ populos, Ducum noſtrorum indulgentia, ſe ſe in limites Bohemiæ hac ætate in- ſinuaſſe, poſſeſſionesque obtinuiſſe, quod nonniſi ex commodis ma- ximis patriæ eſſe potuit, ut exſtirpatis ſilvis coloni multiplicarentur. Ea tamen ſimul prudens circumſpectio fuit Principum noſtrorum, ne Germanis iftis caſtra & munitiones, quibus ſe aut populares suos ad- verfus rempublicam Bohemiæ tutarentur, condere concederent. Ac- cidit autem anno præſente, ut ejusmodi Germanorum caterva filvæ Bezdhecz in immenſum ſpatium diffuſæ procerisque arboribus um- broſæ intimos receſſus ingreſſa clanculum & furtive præter ſcitum con- ſenſumque Principis in eadem filva, ad quam itur per villam Bela, inquit Coſmas, in pr�rupta rupe caſtrum �dificaverit. Ad aures ſuas Wladislaus perlatum facinus iftud indigne tulit, delectuque robuftiſ- fimorum militum facto, inque tres acies diviſo, uno impetu caſtrum oppreſſit : ea tamen hominum iſtorum fuit audacia, contumaciaque, ut muros fuos acriter defenderent, & ſagittarum jactu duos milites Ducis Oalricum filium Vacenul, & Olen filium Borſa c) vulneraverint, non tamen ad mortem. Expugnato caſtro omnes ad unum vivi capti, e primis iſthic arboribus penſuri, niſi magno eorum bono fortuito interveniens Comes Albertus vitam captivis impetrafset. d) Omnes hac- b) De caſtro Podivin jam egimus P. V. Annalium p. 488 , & ſupra hac ipſa Parte VI. c) Neſcio quis rurſum ſomnus doct. Pubitſchka obrepſerit , qui cum hæc duo nomina vulneratorum ( ſeu ut ille perperam cæſorum ſcribit ) recitat , ſubdit illa nobis eſſe incognita. d) Quis iſte Comes Albertus ſeu Adalbertus, ut Coſmæ codices variant, fuerit, omnes hactenus ignorarunt, primus omnium doct. Pub. præter omnem hæſi- tationem fratrem Comitis Friderici fuiſſe ait , cumque eodem Friderico Duci Bavariæ Henrico fuiſſe infeſtum : in narrationis autem hujus teſtimonium provocat ad Adelz- reiteri Annales Bojorum. T. I. l. 20. p. 252. At vero ego neque in citata pagina, neque toto libro vigeſimo memoriam reperio Adalbertum , quem Adelzreiterus Galbium recte vocat fuiſſe fratrem Friderici Comitis de Bogen, qui Henrico Bavaro infeſtus erat , atque anno 1124 Wladislai noſtri filiam uxorem duxit. Mea qui- dem ſententia : fi Albertus iſte a Coſma commemoratus non fuit viciniſſimus Bo- hemiæ Comes de Winderberg , de quo Oefelius T. IF. p. 333 , aliique hujusce æta- tis ſcriptores, potuit quiscunque demum Bohemiæ Comes ſeu Caſtellanus fuiſſe.
ANNUS II2I. tutandam magis adverſus Saxones Bohemiam, castrum Donin hoc an- no, ut Coſmas loquitur, reædificaverit, quemadmodum etiam iftius- modi ſupremo jure uſus, cum caſtrum Podivin, quod feudum erat Pragenſis epiſcopi, atque ad Sobieslai Ducis Moraviæ Ducatum ſpec- tavit, innovavit munivitque. b) 152 Caſtrum Bez- diez conditur. Expugnatur a Wladislao. Idem ibidem. Memoravimus jam ad annum 1115 quosque Germaniæ populos, Ducum noſtrorum indulgentia, ſe ſe in limites Bohemiæ hac ætate in- ſinuaſſe, poſſeſſionesque obtinuiſſe, quod nonniſi ex commodis ma- ximis patriæ eſſe potuit, ut exſtirpatis ſilvis coloni multiplicarentur. Ea tamen ſimul prudens circumſpectio fuit Principum noſtrorum, ne Germanis iftis caſtra & munitiones, quibus ſe aut populares suos ad- verfus rempublicam Bohemiæ tutarentur, condere concederent. Ac- cidit autem anno præſente, ut ejusmodi Germanorum caterva filvæ Bezdhecz in immenſum ſpatium diffuſæ procerisque arboribus um- broſæ intimos receſſus ingreſſa clanculum & furtive præter ſcitum con- ſenſumque Principis in eadem filva, ad quam itur per villam Bela, inquit Coſmas, in pr�rupta rupe caſtrum �dificaverit. Ad aures ſuas Wladislaus perlatum facinus iftud indigne tulit, delectuque robuftiſ- fimorum militum facto, inque tres acies diviſo, uno impetu caſtrum oppreſſit : ea tamen hominum iſtorum fuit audacia, contumaciaque, ut muros fuos acriter defenderent, & ſagittarum jactu duos milites Ducis Oalricum filium Vacenul, & Olen filium Borſa c) vulneraverint, non tamen ad mortem. Expugnato caſtro omnes ad unum vivi capti, e primis iſthic arboribus penſuri, niſi magno eorum bono fortuito interveniens Comes Albertus vitam captivis impetrafset. d) Omnes hac- b) De caſtro Podivin jam egimus P. V. Annalium p. 488 , & ſupra hac ipſa Parte VI. c) Neſcio quis rurſum ſomnus doct. Pubitſchka obrepſerit , qui cum hæc duo nomina vulneratorum ( ſeu ut ille perperam cæſorum ſcribit ) recitat , ſubdit illa nobis eſſe incognita. d) Quis iſte Comes Albertus ſeu Adalbertus, ut Coſmæ codices variant, fuerit, omnes hactenus ignorarunt, primus omnium doct. Pub. præter omnem hæſi- tationem fratrem Comitis Friderici fuiſſe ait , cumque eodem Friderico Duci Bavariæ Henrico fuiſſe infeſtum : in narrationis autem hujus teſtimonium provocat ad Adelz- reiteri Annales Bojorum. T. I. l. 20. p. 252. At vero ego neque in citata pagina, neque toto libro vigeſimo memoriam reperio Adalbertum , quem Adelzreiterus Galbium recte vocat fuiſſe fratrem Friderici Comitis de Bogen, qui Henrico Bavaro infeſtus erat , atque anno 1124 Wladislai noſtri filiam uxorem duxit. Mea qui- dem ſententia : fi Albertus iſte a Coſma commemoratus non fuit viciniſſimus Bo- hemiæ Comes de Winderberg , de quo Oefelius T. IF. p. 333 , aliique hujusce æta- tis ſcriptores, potuit quiscunque demum Bohemiæ Comes ſeu Caſtellanus fuiſſe.
Strana 153
WLADISLAI I3. 153 hactenus hiſtoricorum patriorum caſtrum iſtud prope Belam ſeu Bie- lam in prærupto monte conditum non habuere pro alio caſtro & mon- te, quam qui civitati Bielæ ſeu Beißwasser in Diſtrictu Boleslaviensi propinquus eſt, & per quam Praga (ubi Coſmas degebat) proficiſcen- tibus iter carpendum erat, is nempe, qui a filva Bezdhez hodie Bez- diez nomen traxit. Ita ſenſit Anonymus æqualis Pulkavæ in MS. Co- dice ſæculi XIV. Ita Balbinus Dec. 1. l. 3. p. 108. Idem ſenſiſſe vide- tur Hagecius, dum hos Teutonicos ab aquilonari plaga immigraſſe ait, uti inter ceteros eum noſter P. Victorinus explicat. Ita ſenſit hiſtoria montis Bezdiez jam ſæculo ſuperiore a PP. Emautinis edita. Ita doct. Vir Joannes Rhon in antiquitate Diſtrictus Boleslav. Hos denique & nos ſecuti p. 199, cum T. II. Monum. in Marignolam commentati eſ- ſemus. At vero doct. Pubitſchka dictatorio quodam ſupercilio nobis omnibus adverſam ſententiam definit, aitque montem hunc in diſtric- tu Plſnenſi Praga decem milliaribus diſſitum atque in eo caſtrum ad pa- gum Biela conditum fuiſſe , e) non alio quidem argumento, quam quod linguæ patriæ penitus imperitus ignoraverit Bielam Germanice Weißwaſſer appellari, iſtoque, non Bohemico, nomine in mappis Geo- graphicis notari. Cum igitur anxius in mappis Geographicis nonniſi in districtu Plſnensi Ober & Unterbiela pagos deprehenderet, in utram- que aurem dormiens, huc montem istum caſtrumque conjecit, mini- me curioſus iſthiene præruptus aliquis mons ſit, aut num hiſtoriæ pro- dant pagos iſtos hanc ætatem ferre, ſeu caſtrum aliquod iſthie poſitum fuiſſe , cum contra Bielæ, ſilvæ Bezdiez, montis caſtrique eodem no- mine, germanice autem paſſim Peſig, appellati antiquiſſimæ fint me- moriæ, quod antiquitatum patriarum ſtudioſorum in gratiam inſtru- mentis Archivi Regii & Zderaſienſis, needum typis excuſis, demonstra- re juverit. Anno 1264 Ottocarus II. Rex Boh. Conrado Hertwico de Krawer facultatem impertiit in hac silva Bezdiez, unde mons castrum- que nomen traxit, civitatem condendi, quam idem Conradus & Hert- wicus ad ipſam radicem montis exstruxere, idemque illi nomen Bez- diez indidere. Ita vero diploma ejusdem Ottocari hodie autographum in Archivo Zderasiensi superstes: Constare volumus tam viventibus, quam victuris , quod de ſilva in Bezdhecz ſita circa aquam Dogs, una cum villa, quæ Clumen dicitur, locavimus Chunrado & Hertwico de Krawer pro fundanda civitate in ſilva jam dicta &c. Illa autem aqua U PARS VI. ANNAL. HAGEC. Biela villa non in Piſnenſi, ſed Boleslavienſi diſtrictu qu�- renda. e) Chronol. Geſchichte Böhmens. Dogs, Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.203.
WLADISLAI I3. 153 hactenus hiſtoricorum patriorum caſtrum iſtud prope Belam ſeu Bie- lam in prærupto monte conditum non habuere pro alio caſtro & mon- te, quam qui civitati Bielæ ſeu Beißwasser in Diſtrictu Boleslaviensi propinquus eſt, & per quam Praga (ubi Coſmas degebat) proficiſcen- tibus iter carpendum erat, is nempe, qui a filva Bezdhez hodie Bez- diez nomen traxit. Ita ſenſit Anonymus æqualis Pulkavæ in MS. Co- dice ſæculi XIV. Ita Balbinus Dec. 1. l. 3. p. 108. Idem ſenſiſſe vide- tur Hagecius, dum hos Teutonicos ab aquilonari plaga immigraſſe ait, uti inter ceteros eum noſter P. Victorinus explicat. Ita ſenſit hiſtoria montis Bezdiez jam ſæculo ſuperiore a PP. Emautinis edita. Ita doct. Vir Joannes Rhon in antiquitate Diſtrictus Boleslav. Hos denique & nos ſecuti p. 199, cum T. II. Monum. in Marignolam commentati eſ- ſemus. At vero doct. Pubitſchka dictatorio quodam ſupercilio nobis omnibus adverſam ſententiam definit, aitque montem hunc in diſtric- tu Plſnenſi Praga decem milliaribus diſſitum atque in eo caſtrum ad pa- gum Biela conditum fuiſſe , e) non alio quidem argumento, quam quod linguæ patriæ penitus imperitus ignoraverit Bielam Germanice Weißwaſſer appellari, iſtoque, non Bohemico, nomine in mappis Geo- graphicis notari. Cum igitur anxius in mappis Geographicis nonniſi in districtu Plſnensi Ober & Unterbiela pagos deprehenderet, in utram- que aurem dormiens, huc montem istum caſtrumque conjecit, mini- me curioſus iſthiene præruptus aliquis mons ſit, aut num hiſtoriæ pro- dant pagos iſtos hanc ætatem ferre, ſeu caſtrum aliquod iſthie poſitum fuiſſe , cum contra Bielæ, ſilvæ Bezdiez, montis caſtrique eodem no- mine, germanice autem paſſim Peſig, appellati antiquiſſimæ fint me- moriæ, quod antiquitatum patriarum ſtudioſorum in gratiam inſtru- mentis Archivi Regii & Zderaſienſis, needum typis excuſis, demonstra- re juverit. Anno 1264 Ottocarus II. Rex Boh. Conrado Hertwico de Krawer facultatem impertiit in hac silva Bezdiez, unde mons castrum- que nomen traxit, civitatem condendi, quam idem Conradus & Hert- wicus ad ipſam radicem montis exstruxere, idemque illi nomen Bez- diez indidere. Ita vero diploma ejusdem Ottocari hodie autographum in Archivo Zderasiensi superstes: Constare volumus tam viventibus, quam victuris , quod de ſilva in Bezdhecz ſita circa aquam Dogs, una cum villa, quæ Clumen dicitur, locavimus Chunrado & Hertwico de Krawer pro fundanda civitate in ſilva jam dicta &c. Illa autem aqua U PARS VI. ANNAL. HAGEC. Biela villa non in Piſnenſi, ſed Boleslavienſi diſtrictu qu�- renda. e) Chronol. Geſchichte Böhmens. Dogs, Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.203.
Strana 154
ANNUS I12I. 154 Dogs , quæ ex Hirſcbergenſibus lacubus ƒ) profluens vetus Bezdiez pene allambit, eadem eft, quæ dein ad Bielam ſeu Weißwaſſer Biela dicta est, ut ex sequentis diplomatis fragmento adferendo testatum fiet. Quod ad civitatem a Chunrado & Hertwico conditam, ab Ottocaro ve ro omnibus juribus & privilegiis, quibus gaudet urbs Pragenfis, de- natam attinet, ea hodie in cognominem vicum tranſiit, nam anno 1337 37 Hinco Berka de Duba Burggravius Pragenſis, ejusdemque loci domi- nus eam cum prædictis omnibus juribus, Joannis Regis annutu, tranſ- tulit in ſupra nominatam a Coſma villam Biela, a quo tempore Biela ſeu Weißwaſſer civitas eſſe occepit. Ita vero autographum instrumen- tum Archivi regii: Cognoſcentes locum ſeu situm civitatis noſtræ Bez- dez ſub caſtro noſtro Bezdez ſite, ipſi civitati & civibus noſtris ibidem non eſſe abilem, neque aptum: Ipſam civitatem . . . . propter condi- cionem meliorem ipſius civitatis , & incolarum ejus, ad alium locum vi- deliaet ad litus aque, que vulgariter Bela dicitur per filvam noſtram Bez- dedenſem defluentis , ſub his omnibus juribus & conditionibus , ſub quibus ipſa civitas Bezdez ſita ſub caſtro predicto per magnificos Principes & Dominos noſtros Reges Boemie antiquos fundata & locata fuerat, tranſ- tulimus , & translocavimus, ipſamque civitatem translatam Novum Bez- dez vocavimus, que tamen de vulgo Bela ſeu Weyſſwaſſer nominatur &c. Credetne tandem doct. Vir villam hanc Belam, caſtrumque non in Plſnensi, ſed Boleslavienſi Diſtrictu quærendam fuiſſe? Nuptiæ Wla- dislai filii Du- cis Poloni�. Dlugoſſus cum ceteris Poloniæ ſcriptoribus anno præſente Boles- laum ſolmnes filio ſuo inſtruxiſſe nuptias perhibet, quibus etiam Du- ces nostros interfuiſse Henelius his verbis narrat: g) Boleslaus Princeps nuptias filio Wladislao cum Chriſtina Henrici Imperatoris filia, qui tum demum ambo puberes facti fuerant, maximo apparatu celebrat, quibus Stephanus Rex Hungariæ, ac Ruſſorum Bojemorumque Duces interfuere. Dlugoſſus hanc Chriſtinam ait fuiſſe Henrici V. filiam , ſed qui ſusti- neri id poſſit, non video, cum certum sit ex Annalibus Hildeshemen- sibus, Ursbergenſi, Chronicoque Leodiensi Henricum V. nonniſi anno 1114 matrimonium iniiſſe, imo ex synchronis ipſoque Coſma ad an. 1125 f) Ipſum oppidum Hirſcherg olim Dogza appellatum fuiſſe prodit alia ejusdem archivi charta anni 1412, quæ appellatio etiam hodie necdum obliterata eſt, reperiturque in quibusdam noſtris mappis Geographicis. g) In Annalibus Sileſiæ ad h. a. Ce- terum cum ad annum 1110 oftenderimus Boleslaum tum primum Solomeam de Berge uxorem duxiſſe, filius hic, cui nuptiæ apparatæ dicuntur, ex priore uxo- re genitus fuerit.
ANNUS I12I. 154 Dogs , quæ ex Hirſcbergenſibus lacubus ƒ) profluens vetus Bezdiez pene allambit, eadem eft, quæ dein ad Bielam ſeu Weißwaſſer Biela dicta est, ut ex sequentis diplomatis fragmento adferendo testatum fiet. Quod ad civitatem a Chunrado & Hertwico conditam, ab Ottocaro ve ro omnibus juribus & privilegiis, quibus gaudet urbs Pragenfis, de- natam attinet, ea hodie in cognominem vicum tranſiit, nam anno 1337 37 Hinco Berka de Duba Burggravius Pragenſis, ejusdemque loci domi- nus eam cum prædictis omnibus juribus, Joannis Regis annutu, tranſ- tulit in ſupra nominatam a Coſma villam Biela, a quo tempore Biela ſeu Weißwaſſer civitas eſſe occepit. Ita vero autographum instrumen- tum Archivi regii: Cognoſcentes locum ſeu situm civitatis noſtræ Bez- dez ſub caſtro noſtro Bezdez ſite, ipſi civitati & civibus noſtris ibidem non eſſe abilem, neque aptum: Ipſam civitatem . . . . propter condi- cionem meliorem ipſius civitatis , & incolarum ejus, ad alium locum vi- deliaet ad litus aque, que vulgariter Bela dicitur per filvam noſtram Bez- dedenſem defluentis , ſub his omnibus juribus & conditionibus , ſub quibus ipſa civitas Bezdez ſita ſub caſtro predicto per magnificos Principes & Dominos noſtros Reges Boemie antiquos fundata & locata fuerat, tranſ- tulimus , & translocavimus, ipſamque civitatem translatam Novum Bez- dez vocavimus, que tamen de vulgo Bela ſeu Weyſſwaſſer nominatur &c. Credetne tandem doct. Vir villam hanc Belam, caſtrumque non in Plſnensi, ſed Boleslavienſi Diſtrictu quærendam fuiſſe? Nuptiæ Wla- dislai filii Du- cis Poloni�. Dlugoſſus cum ceteris Poloniæ ſcriptoribus anno præſente Boles- laum ſolmnes filio ſuo inſtruxiſſe nuptias perhibet, quibus etiam Du- ces nostros interfuiſse Henelius his verbis narrat: g) Boleslaus Princeps nuptias filio Wladislao cum Chriſtina Henrici Imperatoris filia, qui tum demum ambo puberes facti fuerant, maximo apparatu celebrat, quibus Stephanus Rex Hungariæ, ac Ruſſorum Bojemorumque Duces interfuere. Dlugoſſus hanc Chriſtinam ait fuiſſe Henrici V. filiam , ſed qui ſusti- neri id poſſit, non video, cum certum sit ex Annalibus Hildeshemen- sibus, Ursbergenſi, Chronicoque Leodiensi Henricum V. nonniſi anno 1114 matrimonium iniiſſe, imo ex synchronis ipſoque Coſma ad an. 1125 f) Ipſum oppidum Hirſcherg olim Dogza appellatum fuiſſe prodit alia ejusdem archivi charta anni 1412, quæ appellatio etiam hodie necdum obliterata eſt, reperiturque in quibusdam noſtris mappis Geographicis. g) In Annalibus Sileſiæ ad h. a. Ce- terum cum ad annum 1110 oftenderimus Boleslaum tum primum Solomeam de Berge uxorem duxiſſe, filius hic, cui nuptiæ apparatæ dicuntur, ex priore uxo- re genitus fuerit.
Strana 155
WLADISLAI 13. 1125 testatum fit eum inprolem decessisse. Errorem hunc Sommers- bergius jam emendare conatus oſtendit T. I. p. 304. Wladislai uxo- rem non Christinam, sed Adelhaidem appellatam, Henricique IV. fi- liam fuiſſe , quod adducto p. 894. diplomate cœnobii Leubufini Ord. Ciſt. probat. Sed quandoquidem Critici quique hodie funt, qui hoc ipſum diploma ſubleſtum criminantur, rem, quæ alioquin ad hiſto- riam patriam non ſpectat, Polonicis ſcriptoribus definiendam relin- quimus. 155 Stringamus compendio, quæ hujus anni ſuperſunt memoriæ: Annus minus Coſmas præſentem annum minus fertilem fuiſſe memorat, aridas enim ſationes perstitiſſe, cum per tres menſes Martium, Aprilem & Majum fertilis. nulla aqua pluvia recreatæ fuerint, hyemem demum fuiſſe ventoſam & calidam multisque eluvionibus fœdam. Guibus & annectere hiſto- riæ eccleſiasticæ illustrandæ cauſa non pigeat: Pſeudopapam Grego- rium VIII. a Calliſto Papa in Sutrina civitate expugnatum captumque, denique pœnitentiæ cauſa in monaſterium S. Trinitatis, quod Cavæ di- citur , recluſum fuiſſe. Id ad ſupprimendam novam illam Sacerdo- tium inter & Imperium litem plurimum profuit. Nam ut Annales Hildeshemenſes referunt : adhuc anno præſente circa feftum S. Micha- elis in ſede epiſcopali Wirciburch Imperator & totius Regni Principes conveniunt, & in concordiam redeunt judicio & conſilio Domini Apoſto- lici cauſam Imperatoris determinandam reſervantes. Antipapa Gre- gorius capitur. ANNUS JESU CHRISTI MCXXII. CALLISTH II. Pap 4. HENRICI V.Reg. 17. Imp. 12. MEINARDI ep. Prag. 1. JOANNIS II. ep. Ol. 19. WLADISLAI Ducis 14. nno præſente Hermannus epiſcopus Pragenſis gente Lotharin- gus, patria Trajectenfis XV. Kalendas Octobris ſupremum, quem A naturæ Deoque debuit, ſpiritum reddidit, cum eccleſiæ Pra- genſi annis XXII , menſibus ſex , diebus VII. a) (inquitCoſmas) præ- fuiſ- U 2 Hermanni epi- ſcopi Pragen- genſis mors, a) Exemplaria Coſmæ in hoc numero VII. errant, cui præjiciendus numerus X , ita ut Hermannus 42 annis , ſex menſibus , diebus XVII. rexerit Pragenſem eccleſiam, quod calculus ab ipſo Coſma proditus evincit , qui eum anno 1099 pridie Kalen- das Martii electum, anno vero præſente XV. Kalendas Octobris mortuum ſcribit.
WLADISLAI 13. 1125 testatum fit eum inprolem decessisse. Errorem hunc Sommers- bergius jam emendare conatus oſtendit T. I. p. 304. Wladislai uxo- rem non Christinam, sed Adelhaidem appellatam, Henricique IV. fi- liam fuiſſe , quod adducto p. 894. diplomate cœnobii Leubufini Ord. Ciſt. probat. Sed quandoquidem Critici quique hodie funt, qui hoc ipſum diploma ſubleſtum criminantur, rem, quæ alioquin ad hiſto- riam patriam non ſpectat, Polonicis ſcriptoribus definiendam relin- quimus. 155 Stringamus compendio, quæ hujus anni ſuperſunt memoriæ: Annus minus Coſmas præſentem annum minus fertilem fuiſſe memorat, aridas enim ſationes perstitiſſe, cum per tres menſes Martium, Aprilem & Majum fertilis. nulla aqua pluvia recreatæ fuerint, hyemem demum fuiſſe ventoſam & calidam multisque eluvionibus fœdam. Guibus & annectere hiſto- riæ eccleſiasticæ illustrandæ cauſa non pigeat: Pſeudopapam Grego- rium VIII. a Calliſto Papa in Sutrina civitate expugnatum captumque, denique pœnitentiæ cauſa in monaſterium S. Trinitatis, quod Cavæ di- citur , recluſum fuiſſe. Id ad ſupprimendam novam illam Sacerdo- tium inter & Imperium litem plurimum profuit. Nam ut Annales Hildeshemenſes referunt : adhuc anno præſente circa feftum S. Micha- elis in ſede epiſcopali Wirciburch Imperator & totius Regni Principes conveniunt, & in concordiam redeunt judicio & conſilio Domini Apoſto- lici cauſam Imperatoris determinandam reſervantes. Antipapa Gre- gorius capitur. ANNUS JESU CHRISTI MCXXII. CALLISTH II. Pap 4. HENRICI V.Reg. 17. Imp. 12. MEINARDI ep. Prag. 1. JOANNIS II. ep. Ol. 19. WLADISLAI Ducis 14. nno præſente Hermannus epiſcopus Pragenſis gente Lotharin- gus, patria Trajectenfis XV. Kalendas Octobris ſupremum, quem A naturæ Deoque debuit, ſpiritum reddidit, cum eccleſiæ Pra- genſi annis XXII , menſibus ſex , diebus VII. a) (inquitCoſmas) præ- fuiſ- U 2 Hermanni epi- ſcopi Pragen- genſis mors, a) Exemplaria Coſmæ in hoc numero VII. errant, cui præjiciendus numerus X , ita ut Hermannus 42 annis , ſex menſibus , diebus XVII. rexerit Pragenſem eccleſiam, quod calculus ab ipſo Coſma proditus evincit , qui eum anno 1099 pridie Kalen- das Martii electum, anno vero præſente XV. Kalendas Octobris mortuum ſcribit.
Strana 156
ANNUS I122. Mors Bzuatæ Comitis. 156 fuiſset, Dominica jam illuceſcente die in feſto S. Lamberti epiſcopi & Martyris. cujus feſtum, dum vixit, præcipua devotione colere ſoli- tus b) ad beatam æternitatem evolavit. Moriturus pluribus conſci- entiæ ſcrupulis excruciatus fuit ob paſtoralis officii ſui neglectum, con- niventiam, nimiamque indulgentiam: publica itaque erratorum ſuorum confeſlione (quæ ea ætate probis devotisque viris non infrequens erat) duobus cumprimis ingemuit: Alterum quidem erat, quod non felice illo, omnique virtutum genere florente imperio Brzetislai mortuus fuerit, atque cum piiſlimo hoc Duce in tumului illatus, ab hoc enim tempore ſe ſpectante, filente, connivente, neque debito rigore casti- gante omni iniquitati, ſuperbiæ, fraudi, dolo, & injuſtitiæ fræna laxa- ta fuiſſe. Alterum , quod atrociter animum pupugit, erat , quod ſub principium Pontificatus ſui Judæi negligentia ſua poſt baptiſmum ad priores ſuos ritus ſectamque relapſi fint, quos inter gemitus ſeriæque pœnitentiæ actus animam exhalavit. Coſmas, qui hæc ad poſte- ritatem tranſmiſit, pluribus ejus faeit præconium: Erat, inquit, ſpecta- bilis, incognitis formidabilis, domeſticis affabilis, morum qualitate in- comparabilis, lucerna lucens in mundo & ardens , nec ſub modio , ſed ſu per candelabrum poſita illuminabat corda non credentium verbo doctri- næ & exemplo. Majore etiam encomino dignus, ſi ſe non tantoopere politicis imperiique negotiis immiſcuiſſet. Duos præterea obitus in veteribus notatos reperimus: Comitis Bznatæ, qui cum præſente anno menſe Martio ex peregrinatione Hie- ſolymitana, & Galliciensi seu Compostellana rediviſſet, tandem XVII. Calendas Novembris mortem oppetiit. Balbinus in Epitome p. 218. dicit hunc Bznatam a Coſma nominari Hroznatam, ſuſpicaturque pa- trem fuiſſe B. Hroznatæ poſtea Fundatoris Canoniæ Teplenſis Ordinis Præmonſtratenſis, non alia ratione, quam quod idem B. Hroznata tam ad ſepulchrum Domini, quam S. Jacobi Apoſtoli peregrinatus legatur. Sed in nullo unquam codice Coſmæ vocem Hroznata ſcriptam deprehendi, in omnibus eadem literarum dimenſione Bznata legitur, qui nempe vero- fimillime idem fuit, quem Coſmas ad annum 1088 filium Thaz Co- mitis appellat. Et ſane ætas B. Hroznatæ cum morte hujus Bznatæ con- b) Marignola a nobis T. II. Monum. editus p. 275. ait Hermannum de genere S. Lam- berti fuiſſe , & p. 276. ex eadem linea traxiſſe propaginem , quod num recte ex ver- bis illis Coſmæ conjecerit, ex eadem Lotharingia ortus fuit proſapia, perquam du- bium eſt , Coſmas enim hie veroſimilius proſapiam pro origine & patria accepit.
ANNUS I122. Mors Bzuatæ Comitis. 156 fuiſset, Dominica jam illuceſcente die in feſto S. Lamberti epiſcopi & Martyris. cujus feſtum, dum vixit, præcipua devotione colere ſoli- tus b) ad beatam æternitatem evolavit. Moriturus pluribus conſci- entiæ ſcrupulis excruciatus fuit ob paſtoralis officii ſui neglectum, con- niventiam, nimiamque indulgentiam: publica itaque erratorum ſuorum confeſlione (quæ ea ætate probis devotisque viris non infrequens erat) duobus cumprimis ingemuit: Alterum quidem erat, quod non felice illo, omnique virtutum genere florente imperio Brzetislai mortuus fuerit, atque cum piiſlimo hoc Duce in tumului illatus, ab hoc enim tempore ſe ſpectante, filente, connivente, neque debito rigore casti- gante omni iniquitati, ſuperbiæ, fraudi, dolo, & injuſtitiæ fræna laxa- ta fuiſſe. Alterum , quod atrociter animum pupugit, erat , quod ſub principium Pontificatus ſui Judæi negligentia ſua poſt baptiſmum ad priores ſuos ritus ſectamque relapſi fint, quos inter gemitus ſeriæque pœnitentiæ actus animam exhalavit. Coſmas, qui hæc ad poſte- ritatem tranſmiſit, pluribus ejus faeit præconium: Erat, inquit, ſpecta- bilis, incognitis formidabilis, domeſticis affabilis, morum qualitate in- comparabilis, lucerna lucens in mundo & ardens , nec ſub modio , ſed ſu per candelabrum poſita illuminabat corda non credentium verbo doctri- næ & exemplo. Majore etiam encomino dignus, ſi ſe non tantoopere politicis imperiique negotiis immiſcuiſſet. Duos præterea obitus in veteribus notatos reperimus: Comitis Bznatæ, qui cum præſente anno menſe Martio ex peregrinatione Hie- ſolymitana, & Galliciensi seu Compostellana rediviſſet, tandem XVII. Calendas Novembris mortem oppetiit. Balbinus in Epitome p. 218. dicit hunc Bznatam a Coſma nominari Hroznatam, ſuſpicaturque pa- trem fuiſſe B. Hroznatæ poſtea Fundatoris Canoniæ Teplenſis Ordinis Præmonſtratenſis, non alia ratione, quam quod idem B. Hroznata tam ad ſepulchrum Domini, quam S. Jacobi Apoſtoli peregrinatus legatur. Sed in nullo unquam codice Coſmæ vocem Hroznata ſcriptam deprehendi, in omnibus eadem literarum dimenſione Bznata legitur, qui nempe vero- fimillime idem fuit, quem Coſmas ad annum 1088 filium Thaz Co- mitis appellat. Et ſane ætas B. Hroznatæ cum morte hujus Bznatæ con- b) Marignola a nobis T. II. Monum. editus p. 275. ait Hermannum de genere S. Lam- berti fuiſſe , & p. 276. ex eadem linea traxiſſe propaginem , quod num recte ex ver- bis illis Coſmæ conjecerit, ex eadem Lotharingia ortus fuit proſapia, perquam du- bium eſt , Coſmas enim hie veroſimilius proſapiam pro origine & patria accepit.
Strana 157
157 conciliari haud potest, octogenarium enim, dum fundavit Teplenſe cœnobium, fuiſſe, & plus quain centenarium mortuum dicendum eſ- ſet. Alterius obitum confignavit Monachus Sazavienfis his verbis: c) Eodem anno III. Non. Januarii pater eximius, & Chriſti cultor ho- neſtus, Koyata mortalis ſubiit jus conditionis. Quis vero hic Koyata fuerit , nuſpiam aliquid comperire licuit. WLADISLA I I4. Coſmas paſſim non indiligenter dies electionum conſecra- tionumque epiſcoporum noſtrorum cum earum circumſtantiis enarra- re ſolitus, ſucceſsorem Hermanni uno hoc verſu exprimit: Post hunc Meinardus fit Præſul in ordine denus. Quæ prætermiſit Coſmas, ſupple- re volens Hagecius fine tabulis memorat: In concilium vocatis magiſ- tratibus, nobilibus ſacerdotibusque Meinhardum verſutum Teutonem a Wladislao Duce epiſcopum nominatum fuiſſe, at vero Primores ſe- ceſſione facta capita contuliſſe, mox Mirekium Wſſeborskiuu commu- nis omnium voluntatis apud Wladislaum interpretem delectum fuiſse, qui concinno ſermone negavit jus eſſe Principi, populo Cleroque non rogato, antiſtitem nominandi, præſertim hominem Germanum, quod jam imperio Regis Wratislai lege cautum vetitumque eſset. Ad hæc obſtinate reſpondiſse Wladislaum: a ſe electum recipi oportere, quis quis autem recipere detrectaret, profiteretur ſeorfim nomen ſuum. Ad ea cunctis filentio torpentibus Wladislaum torve conjecifse oculos in Mirekum, & dixiffe: Quis quis te pro aliis loqui juſfit, viderit, ut te hodie liberet de manibus meis. At vero ſublato clamore vociferatam coram omnem multitudinem: Nolle ſe Germanum antiftitem. His diſſonis clamoribus pertæſum Wladislaum manu prehendiſſe Meinhar- dum ſecumque abduxiſſe. Paucis dein interjectis diebus Wladislaum nominationem ſuam perſuaſiſſe Canonicis, aliisque Primatibus, atque ita Meinhardum ab eccleſia Pragenſi receptum fuiſſe. Hæc quidem Hagecius: qui si hujus narrationis inventor fuit, immemor plane fuit etiam Hermannum anteceſsorem Germanum ſeu alienigenam fuisse. Wigbertus ſenior quantus quantus Henrico Imperatori reconcilia- tus, cum hoc anno Wormatiam ſolemnia indicta fuiſſent Comitia , ad ea accedere, Imperatorique pro ditionibus fibi redditis palam gratias agere conſtituit: quæ ſua officia cum ab Henrico magna benevolentia excepta fuiſſent, gratiarum actioni novas preces, promiſſa bis mille Meinardut creatur epiſce- pus Pragenſss. ta- ) Menken. T. III. p. 1793.
157 conciliari haud potest, octogenarium enim, dum fundavit Teplenſe cœnobium, fuiſſe, & plus quain centenarium mortuum dicendum eſ- ſet. Alterius obitum confignavit Monachus Sazavienfis his verbis: c) Eodem anno III. Non. Januarii pater eximius, & Chriſti cultor ho- neſtus, Koyata mortalis ſubiit jus conditionis. Quis vero hic Koyata fuerit , nuſpiam aliquid comperire licuit. WLADISLA I I4. Coſmas paſſim non indiligenter dies electionum conſecra- tionumque epiſcoporum noſtrorum cum earum circumſtantiis enarra- re ſolitus, ſucceſsorem Hermanni uno hoc verſu exprimit: Post hunc Meinardus fit Præſul in ordine denus. Quæ prætermiſit Coſmas, ſupple- re volens Hagecius fine tabulis memorat: In concilium vocatis magiſ- tratibus, nobilibus ſacerdotibusque Meinhardum verſutum Teutonem a Wladislao Duce epiſcopum nominatum fuiſſe, at vero Primores ſe- ceſſione facta capita contuliſſe, mox Mirekium Wſſeborskiuu commu- nis omnium voluntatis apud Wladislaum interpretem delectum fuiſse, qui concinno ſermone negavit jus eſſe Principi, populo Cleroque non rogato, antiſtitem nominandi, præſertim hominem Germanum, quod jam imperio Regis Wratislai lege cautum vetitumque eſset. Ad hæc obſtinate reſpondiſse Wladislaum: a ſe electum recipi oportere, quis quis autem recipere detrectaret, profiteretur ſeorfim nomen ſuum. Ad ea cunctis filentio torpentibus Wladislaum torve conjecifse oculos in Mirekum, & dixiffe: Quis quis te pro aliis loqui juſfit, viderit, ut te hodie liberet de manibus meis. At vero ſublato clamore vociferatam coram omnem multitudinem: Nolle ſe Germanum antiftitem. His diſſonis clamoribus pertæſum Wladislaum manu prehendiſſe Meinhar- dum ſecumque abduxiſſe. Paucis dein interjectis diebus Wladislaum nominationem ſuam perſuaſiſſe Canonicis, aliisque Primatibus, atque ita Meinhardum ab eccleſia Pragenſi receptum fuiſſe. Hæc quidem Hagecius: qui si hujus narrationis inventor fuit, immemor plane fuit etiam Hermannum anteceſsorem Germanum ſeu alienigenam fuisse. Wigbertus ſenior quantus quantus Henrico Imperatori reconcilia- tus, cum hoc anno Wormatiam ſolemnia indicta fuiſſent Comitia , ad ea accedere, Imperatorique pro ditionibus fibi redditis palam gratias agere conſtituit: quæ ſua officia cum ab Henrico magna benevolentia excepta fuiſſent, gratiarum actioni novas preces, promiſſa bis mille Meinardut creatur epiſce- pus Pragenſss. ta- ) Menken. T. III. p. 1793.
Strana 158
Wighertus ſe- nior fit Mar- chio Luſzen- ſis. ANNUS 1123. talentorum ſumma, ſubnexuit, ut Marchiæ Lucenſis beneficio titulo- que donaretur. Imperator, inquit illius Biographus, d) utile fibi fore ratus, ut tantæ virtutis virum cum tali beneficio ſuæ familiaritati aſciſce- ret, dignitate, quam affectaret, insignivit, ac deinceps inter reliquos Principes tam honore quam familiaritate parem habuit. e) Hæc ipſa autem Wormacienſia ſunt Comitia, quæ epocham maxime memora- bilem in hiſtoria ecclefiastica merentur, in quibus nempe tandem Hen- ricus Imperator, inveſtituras, ut verbis loquar Annaliftæ Hildeshemen- fis, eccleliasticarum dignitatum S. Petro remifit, ƒ) conſensitque, ut miſſa investitura per baculum & annulum poſthac rite electi epiſcopi & Abbates nonniſi per ſceptrum regalia a se reciperent. Res ipſa optime ex tranſactionis literis tam ipſius Henrici Imp. quam Callisti Papæ (quarum priorum autographum pendente aureo figillo in Archi- vo ecclefiæ Romanæ ſervatur) legere volentibus cognoſci potest: am- bæ excuſæ habentur apud Baronium Num. VI. & VII. ad h. a. tum apud Conradum Ursbergenſem aliosque rerum ecclefiafticarum ſcrip- tores. His quod attexamus, non reperimus, nifi quod Coſmas præ- terea memoret IX. Kal. Aprilis media nocte, qua Judæi Paſcha ſuum celebrabant, fuiffe lunæ ecclipsin, & æstatem anni istius vini mellisque, non item frumenti fœcundam, hyemem vero adeo mitem, ut glaciem non tulerit, cujus hyemalis clementiæ rariora apud nos funt exempla. 158 * x* ANNUS JESU CHRISTI MCXXIII. CALLISTI II. Pap. 5. HENRICI V. Reg. 18. Imp. 13. MEINARDIEp. Prag. 2. JOANNIS II. ep. Ol. 20. WLADISLAI Duc. 15. oncordia fraterna Wladislaum inter & Sobieslaum ante annos pau- Y cos inita minime durabilis fuit, rurſumque in fimultates & odia, ne dicam furorem, prorupit. Irritatus quocunque demum ho- die incognito Sobieslai facinore a) Wladislaus, armatus menſe Martio fra- d) Vita Wigberti Groic. c. 11. §. 21. anno quidem & loco indebito, eum Comitia Wor- macienſia nonniſi hoc anno celebrata fuerint. e) Huc ſpectant , quæ Coſmas ſe- quente anno memorat : Marchionis Deda extrema ſtirpe fato exſtirpata , Imperator Heinricus prædicti Deda marchionatum, putans bærede deſolatum , dederat Wigberto ſub poteſtatem. f) Annales Hildeshemenſes ad h. a. a) Cum Coſmas ait : Im- pedior lacrymis , nec poſſum promere ſcriptis , fruſtra cauſam hujus diſſidii ariolatus eft
Wighertus ſe- nior fit Mar- chio Luſzen- ſis. ANNUS 1123. talentorum ſumma, ſubnexuit, ut Marchiæ Lucenſis beneficio titulo- que donaretur. Imperator, inquit illius Biographus, d) utile fibi fore ratus, ut tantæ virtutis virum cum tali beneficio ſuæ familiaritati aſciſce- ret, dignitate, quam affectaret, insignivit, ac deinceps inter reliquos Principes tam honore quam familiaritate parem habuit. e) Hæc ipſa autem Wormacienſia ſunt Comitia, quæ epocham maxime memora- bilem in hiſtoria ecclefiastica merentur, in quibus nempe tandem Hen- ricus Imperator, inveſtituras, ut verbis loquar Annaliftæ Hildeshemen- fis, eccleliasticarum dignitatum S. Petro remifit, ƒ) conſensitque, ut miſſa investitura per baculum & annulum poſthac rite electi epiſcopi & Abbates nonniſi per ſceptrum regalia a se reciperent. Res ipſa optime ex tranſactionis literis tam ipſius Henrici Imp. quam Callisti Papæ (quarum priorum autographum pendente aureo figillo in Archi- vo ecclefiæ Romanæ ſervatur) legere volentibus cognoſci potest: am- bæ excuſæ habentur apud Baronium Num. VI. & VII. ad h. a. tum apud Conradum Ursbergenſem aliosque rerum ecclefiafticarum ſcrip- tores. His quod attexamus, non reperimus, nifi quod Coſmas præ- terea memoret IX. Kal. Aprilis media nocte, qua Judæi Paſcha ſuum celebrabant, fuiffe lunæ ecclipsin, & æstatem anni istius vini mellisque, non item frumenti fœcundam, hyemem vero adeo mitem, ut glaciem non tulerit, cujus hyemalis clementiæ rariora apud nos funt exempla. 158 * x* ANNUS JESU CHRISTI MCXXIII. CALLISTI II. Pap. 5. HENRICI V. Reg. 18. Imp. 13. MEINARDIEp. Prag. 2. JOANNIS II. ep. Ol. 20. WLADISLAI Duc. 15. oncordia fraterna Wladislaum inter & Sobieslaum ante annos pau- Y cos inita minime durabilis fuit, rurſumque in fimultates & odia, ne dicam furorem, prorupit. Irritatus quocunque demum ho- die incognito Sobieslai facinore a) Wladislaus, armatus menſe Martio fra- d) Vita Wigberti Groic. c. 11. §. 21. anno quidem & loco indebito, eum Comitia Wor- macienſia nonniſi hoc anno celebrata fuerint. e) Huc ſpectant , quæ Coſmas ſe- quente anno memorat : Marchionis Deda extrema ſtirpe fato exſtirpata , Imperator Heinricus prædicti Deda marchionatum, putans bærede deſolatum , dederat Wigberto ſub poteſtatem. f) Annales Hildeshemenſes ad h. a. a) Cum Coſmas ait : Im- pedior lacrymis , nec poſſum promere ſcriptis , fruſtra cauſam hujus diſſidii ariolatus eft
Strana 159
WLADISLAT 15. 159 trem in Moravia inopinum oppreffit , omnibusque ditionibus fuis exu- tumcum uxore omnique domefticorum contubernio in exilium ejecit ; cui ut vel fpem reditus recuperendaruinque terrarum præcideret, Con- rado filio Lutoldi eam provinciam, quam pater olim tenuerat, refti- tuit, illam autem, quee Udalrici erat, adjecit terris Ottonis fratris Sua- topluci, Non omifit quidem Sobieslaus Wladislaum fratrem Mogun- tiae apud Cefarem injuriarum poftulare, fed quia vacuus auro venit, non invenit vacantes Purpuratorum Henricique aures, /fze pecunia enim, ait Cofmas, epud omnes Neger vene fuut cujuspiam preces , €? legum obrzutejcit juflitia. Ita Moguntiæ negle&us Sobieslaus ed. ve- terem fuum fratrisque Borzivogii patronum amicumque Wigbertum feniorem tranfiit : fed edoctus, quid rerum ageretur, nempe ipfi Wigberto bellum inftare a Principibus Saxonie , infüper eum Wladis- fai fratris , ita volente & ftatuente Imperatore , adjuvandum auxiliari- Dus copiis, feptem menfium fpatio fruitus Wioberti hofpitio, in Po- ioniam profectus , ifthic a Boleslao omnibus amicitie benevolentizeque officiis liberaliter exceptus eft. Adelhaidam autem illius conjugem Al- ;ni Hungariee Ducis filiam #) cognatus Stephanus Rex Hungarie non minoribus munificentiffimæ hofpitalitatis oble&amentis recreavit , fo- vitque Diximus anno fuperiore Henricum Imperatorem in Comitiis Wor- macienfibus Dede feu Dedonis morte marchiam Luficenfem caducam Wigberto feniori concefliffe. At vero füpererat in Saxonia vir nobili tate inclytus Conradus de Witin, qui fe eadem Dedonis ftirpe progna- tum, ) marchiamque ad fe jure devolutam, vi, fuminaque injuric a eft Hagecius, eamque in Wrífoveciorum malevolentiam , quorum fortaflis ne unus quidem in Bohemia füperftes fuit, refudit: haud abfimilis eft Diugoffi ad h, a. ario- latio, dum ait Wladislaum Sebieslai querelis & criminationibus in furias adum, quod Borzivogium fratrem in exilio fene(centem non revocaret. 6) Nomen hoc conjugis Sobieslai a Cofma pretermiffum fupplevit dein illius Continuaror, qui eam paffim fororem Regis Bele , qui fait Almi , feu, ut eum Cófinas vocat , Almufi fi- lius, appellat, ita etiam illi Bela nomine Zeviri Sobieslai, ubique venit. Erravit ergo non modo Hagecius, cum filiam Stephani Regis fecit , fed etiam do&t. Pray in An- nal. Hung. dum nuptias Adelhaidis cum Sobieslao non prius anno 1132, quo Be- ła Hungaricum thronum confcendit, accidiffe ftatuit. Tertio etiam ex hoc loco ferip- toribus Hungariz controverti poteft Almum nunquam Croazie Regis titulo gavi- fum, cum Cofmas illum nonnifi Ducem appellet. c) Gui Dedonis hujus genealo- giam , quave ratione marchia ad cum majoresque ejus pervenerit, cognofcere Ms Qa Wlidislauś vurfum Sobieso lam in exie liti. agir, Adelhaida uxer Sobieslaë exul iy Hut garias
WLADISLAT 15. 159 trem in Moravia inopinum oppreffit , omnibusque ditionibus fuis exu- tumcum uxore omnique domefticorum contubernio in exilium ejecit ; cui ut vel fpem reditus recuperendaruinque terrarum præcideret, Con- rado filio Lutoldi eam provinciam, quam pater olim tenuerat, refti- tuit, illam autem, quee Udalrici erat, adjecit terris Ottonis fratris Sua- topluci, Non omifit quidem Sobieslaus Wladislaum fratrem Mogun- tiae apud Cefarem injuriarum poftulare, fed quia vacuus auro venit, non invenit vacantes Purpuratorum Henricique aures, /fze pecunia enim, ait Cofmas, epud omnes Neger vene fuut cujuspiam preces , €? legum obrzutejcit juflitia. Ita Moguntiæ negle&us Sobieslaus ed. ve- terem fuum fratrisque Borzivogii patronum amicumque Wigbertum feniorem tranfiit : fed edoctus, quid rerum ageretur, nempe ipfi Wigberto bellum inftare a Principibus Saxonie , infüper eum Wladis- fai fratris , ita volente & ftatuente Imperatore , adjuvandum auxiliari- Dus copiis, feptem menfium fpatio fruitus Wioberti hofpitio, in Po- ioniam profectus , ifthic a Boleslao omnibus amicitie benevolentizeque officiis liberaliter exceptus eft. Adelhaidam autem illius conjugem Al- ;ni Hungariee Ducis filiam #) cognatus Stephanus Rex Hungarie non minoribus munificentiffimæ hofpitalitatis oble&amentis recreavit , fo- vitque Diximus anno fuperiore Henricum Imperatorem in Comitiis Wor- macienfibus Dede feu Dedonis morte marchiam Luficenfem caducam Wigberto feniori concefliffe. At vero füpererat in Saxonia vir nobili tate inclytus Conradus de Witin, qui fe eadem Dedonis ftirpe progna- tum, ) marchiamque ad fe jure devolutam, vi, fuminaque injuric a eft Hagecius, eamque in Wrífoveciorum malevolentiam , quorum fortaflis ne unus quidem in Bohemia füperftes fuit, refudit: haud abfimilis eft Diugoffi ad h, a. ario- latio, dum ait Wladislaum Sebieslai querelis & criminationibus in furias adum, quod Borzivogium fratrem in exilio fene(centem non revocaret. 6) Nomen hoc conjugis Sobieslai a Cofma pretermiffum fupplevit dein illius Continuaror, qui eam paffim fororem Regis Bele , qui fait Almi , feu, ut eum Cófinas vocat , Almufi fi- lius, appellat, ita etiam illi Bela nomine Zeviri Sobieslai, ubique venit. Erravit ergo non modo Hagecius, cum filiam Stephani Regis fecit , fed etiam do&t. Pray in An- nal. Hung. dum nuptias Adelhaidis cum Sobieslao non prius anno 1132, quo Be- ła Hungaricum thronum confcendit, accidiffe ftatuit. Tertio etiam ex hoc loco ferip- toribus Hungariz controverti poteft Almum nunquam Croazie Regis titulo gavi- fum, cum Cofmas illum nonnifi Ducem appellet. c) Gui Dedonis hujus genealo- giam , quave ratione marchia ad cum majoresque ejus pervenerit, cognofcere Ms Qa Wlidislauś vurfum Sobieso lam in exie liti. agir, Adelhaida uxer Sobieslaë exul iy Hut garias
Strana 160
Conradus de Witin & Adel- berius de Bal- lenſtide occu- pant Wigberti mwarchiam. Wladislaus ab Imperatore evocatur in Wigberti au- xilium. ANNUS II23. ab Imperatore alteri collatam Principibus Saxoniæ queſtus eſt. Lo- tharius Dux Saxoniæ cum ſibi adhærentibus rem indigniſſime ferens in eandem marchiam Conradum de Witin ducit & collocat. Quo facto cum Adelberto filio Ottonis de Ballenstide uſque Ilburch procedit, eo- rumque conſenſu , qui in utrisque marchiis (ſcilicet Miſnenſi & Luficen- ſi) primates erant, ambo marchias ſingulas regendas ſuſcipiunt. Verba ſunt Annaliſtæe Saxonis ad h.a. Henricus Imperator de his certior redditus partim auctoritatem ſuam, partim Wigberti poſſeſſionem tui- turus , collecto una parte per Moguntinum Archiepiſcopum exercitu, Wladislao Duci Bohemiæ mandat , perſuadetque, ut Wigberto alte- ra parte in auxilium properet, marchiamque a Lothario ereptam inva- dat. Wladislaus Cæſari obſecundaturus excito Ottone Duce Mora- viæ cum Bohemicis Moravicisque legionibus Saxoniam ingreſsus eſt, metatus caſtra ultra oppidum Guozdec ex adverſo prædicti Ducis (Lu- deri ſeu Lotharii) Præſul autem Moguntinus & Comes Vigbertus citra fluvium Multava (Mildam ſeu Mildenam) ſtabant cum gravi multitu- dine armata, Saxones autem poſiti in medio dirimebant eos, nec ſinebant inſimul coire eos.d) Wladislaus itaque videns neque Archiepiſopum Moguntinum neque Wigbertum ex condicto cum copiis adeſſe , feci- alem miſit ad Lotharium Ducem , perque eum nunciavit : Non ſua belli gerendi libidine, ſed Imperatoris præcepto ſe adveniſſe ad socian- da hoc loco arma Moguntino Wigbertoque, eorum autem cum ne- uter compareret, id ſe unum petere a Lothario, ut tantiſper loco ce- deret, tranfitumque Albis admitteret, quod fibi ſuisque argumento & purgationi eſſet apud Cæſarem, etiam Lothario retrogreſſo ſe fruſtra loco & tempore condicto Moguntini Wigbertique conſociationem ex- 160 ſpec- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 209, legat doctiſſimam Schwarzii commentationem in Coſmam noſtrum apud Menkenium T. I. p. 2117. d) Hæc verba ex Coſma eo fine dedimus, ut palam ſiat doct. Pub. mappam Geographicam in conſilium non vocaſſe , ſi enim oppidum Guozdec ad Mildam fluvium ſitum fuit , ut ipſe docet , qua ratione fieri potuit , ut Saxones me- dii inter Wigherti & Wladislai exercitum fuerint. Trium autem iſtorum exerci- tuum poſitio hæc erat : Wladislaus noſter cum Ottone ad tutandam inferiorem Lu- ſatiam Wigberto anno ſuperiore donatam ultra oppidum Guozdee ſeu Großhain (in pago Budiſſin, ut P. V. Annal. p. 530 oſtendimus) ſitum progreſſus eſt, Wig- bertus eum Moguntino Archipræſule in ditionibus Comitatus ſui Groicenfis circa fluvium Milda caſtra metatus erat , Saxones cum Duce ſuo Lothario medii erant inter utrumque hune exercitum iſthinc fluvio Milda, illine flumine Albi disjuncti defenſique , cujus utriusque fluminis præſidio conjunctionem Bohemici Cæſareique exercitus impediverunt.
Conradus de Witin & Adel- berius de Bal- lenſtide occu- pant Wigberti mwarchiam. Wladislaus ab Imperatore evocatur in Wigberti au- xilium. ANNUS II23. ab Imperatore alteri collatam Principibus Saxoniæ queſtus eſt. Lo- tharius Dux Saxoniæ cum ſibi adhærentibus rem indigniſſime ferens in eandem marchiam Conradum de Witin ducit & collocat. Quo facto cum Adelberto filio Ottonis de Ballenstide uſque Ilburch procedit, eo- rumque conſenſu , qui in utrisque marchiis (ſcilicet Miſnenſi & Luficen- ſi) primates erant, ambo marchias ſingulas regendas ſuſcipiunt. Verba ſunt Annaliſtæe Saxonis ad h.a. Henricus Imperator de his certior redditus partim auctoritatem ſuam, partim Wigberti poſſeſſionem tui- turus , collecto una parte per Moguntinum Archiepiſcopum exercitu, Wladislao Duci Bohemiæ mandat , perſuadetque, ut Wigberto alte- ra parte in auxilium properet, marchiamque a Lothario ereptam inva- dat. Wladislaus Cæſari obſecundaturus excito Ottone Duce Mora- viæ cum Bohemicis Moravicisque legionibus Saxoniam ingreſsus eſt, metatus caſtra ultra oppidum Guozdec ex adverſo prædicti Ducis (Lu- deri ſeu Lotharii) Præſul autem Moguntinus & Comes Vigbertus citra fluvium Multava (Mildam ſeu Mildenam) ſtabant cum gravi multitu- dine armata, Saxones autem poſiti in medio dirimebant eos, nec ſinebant inſimul coire eos.d) Wladislaus itaque videns neque Archiepiſopum Moguntinum neque Wigbertum ex condicto cum copiis adeſſe , feci- alem miſit ad Lotharium Ducem , perque eum nunciavit : Non ſua belli gerendi libidine, ſed Imperatoris præcepto ſe adveniſſe ad socian- da hoc loco arma Moguntino Wigbertoque, eorum autem cum ne- uter compareret, id ſe unum petere a Lothario, ut tantiſper loco ce- deret, tranfitumque Albis admitteret, quod fibi ſuisque argumento & purgationi eſſet apud Cæſarem, etiam Lothario retrogreſſo ſe fruſtra loco & tempore condicto Moguntini Wigbertique conſociationem ex- 160 ſpec- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. IB. S. 209, legat doctiſſimam Schwarzii commentationem in Coſmam noſtrum apud Menkenium T. I. p. 2117. d) Hæc verba ex Coſma eo fine dedimus, ut palam ſiat doct. Pub. mappam Geographicam in conſilium non vocaſſe , ſi enim oppidum Guozdec ad Mildam fluvium ſitum fuit , ut ipſe docet , qua ratione fieri potuit , ut Saxones me- dii inter Wigherti & Wladislai exercitum fuerint. Trium autem iſtorum exerci- tuum poſitio hæc erat : Wladislaus noſter cum Ottone ad tutandam inferiorem Lu- ſatiam Wigberto anno ſuperiore donatam ultra oppidum Guozdee ſeu Großhain (in pago Budiſſin, ut P. V. Annal. p. 530 oſtendimus) ſitum progreſſus eſt, Wig- bertus eum Moguntino Archipræſule in ditionibus Comitatus ſui Groicenfis circa fluvium Milda caſtra metatus erat , Saxones cum Duce ſuo Lothario medii erant inter utrumque hune exercitum iſthinc fluvio Milda, illine flumine Albi disjuncti defenſique , cujus utriusque fluminis præſidio conjunctionem Bohemici Cæſareique exercitus impediverunt.
Strana 161
WLADISLAI I5. 161 ſpectaſſe. Ad hæc Lotharius cum expoſtulatione reſponſum dedit: Imprudentes, incogitantesque Bohemos in ſuam perniciem ruere, nec videre ſcrobem, quæ ante eorum oculos effoſſa efſet, verfipelli ani- mo omnia agi a Moguntino agique a Wigberto , cui utrique ſi ſeria mens eſſet ſecum pugnandi , pridem adfuturos , manumque conſertu- ros fuiſſe : at eo verſuta illorum ſpectare confilia, ut vel victores Bohe- mi, ſe ſe indemnibus pugnamque eminus ſpectantibus, ex attrito ſuo exercitu damnum ferant. Quamcunque enim victoriam a Saxonibus obtinendam multo ſuorum ſanguine & jactura ftaturam, commodi mul- tum Imperatori, nihil Bohemis allaturam. At vero fi contra belli alea feliciter Saxonibus ceciderit, tum experturos Bohemos, qua vo- luntate Moguntinus, vir omnium verfutiffimus, erga illos futurus fit, agnituros tandem etiam ſero Wigberti, novi hujus ſæculi Ulyſsis, per- fidiam, apud quem Sobieslaus xmulus, nuper fimulatione dimiſfus, extemplo ad pertexendam fraudis telam adfuturus eſſet. Ita artifi- cioſe ex compoſito condictoque cum Imperatore conventum effe, ut cæſis Bohemis nudata defenſore Bohemia laceſſatur, diripiaturque. His facile ad credendum inductus Wladislaus atque Otto, ne prorſus no- tam apud Imperatorem incurrerent, ab eis nihil hostile actum fuiſſe, regionem circa urbem Miſniam depopulati domum rediere , ſole inquit Coſimas, morante in XV. parte sagittarii. e) At vero nostros non pe- nitus impunitos rediiſſe Annalifta Saxo ad h. a. perhibet, qui ait: Wig- bertus quaſi fugiens rediit. Dux autem Boemiæ multis amiſſis in terram ſuam abiit. Dux autem Luiderus Libuze obſidione vallat (ſcilicet a præ- ſidíariis Cæſareis adhuc tentam) acceptoque obſide filio Henrici cum capi- te, qui caſtello pr�erat, victor, sicut ſemper conſuevit, rediit. E qui- bus liquet Lotharium poſt diſceſſum Bohemici exercitus cum ſuis co- hortibus Albim tranſiiſſe, atque ſe in inferiorem Luſatiam infudiſſe, iſthic enim civitatem Libuze, ſeu veterem Lubuiſam, hodie Lübben, latine Lubenam dictam, extitiſſe, jam P. V. Annalium noſtrorum p. 65 indicavimus, in quam videlicet Lotharius Adalbertum de Ballenstide inducere conatus , cum jam ante Conradum in Miſnenſem marchiam induxiſſet. Id autem effectum dare haud potuit. Nam ut Biographus Wiperti c. 12. §. 7. narrat : Wigbertus adhuc anno ſequente Marchiam X PARS VI. ANNAL. HAGEC. Lotharius Dux Saxoniæ impo- nit Wladislao. Wladislaus in- fectis rebus re- dit. Lu- 2) Fabricius in Chronico Miſnenſi eadem ex Coſima referens ſubjungit : Coſmas tem- pora notat: ſole morante in XV. parte ſagittari , ut nos loqui ſolemus die XXIV, Novembris , ut Romanorum ratio habet VIII. Calendas Decembris.
WLADISLAI I5. 161 ſpectaſſe. Ad hæc Lotharius cum expoſtulatione reſponſum dedit: Imprudentes, incogitantesque Bohemos in ſuam perniciem ruere, nec videre ſcrobem, quæ ante eorum oculos effoſſa efſet, verfipelli ani- mo omnia agi a Moguntino agique a Wigberto , cui utrique ſi ſeria mens eſſet ſecum pugnandi , pridem adfuturos , manumque conſertu- ros fuiſſe : at eo verſuta illorum ſpectare confilia, ut vel victores Bohe- mi, ſe ſe indemnibus pugnamque eminus ſpectantibus, ex attrito ſuo exercitu damnum ferant. Quamcunque enim victoriam a Saxonibus obtinendam multo ſuorum ſanguine & jactura ftaturam, commodi mul- tum Imperatori, nihil Bohemis allaturam. At vero fi contra belli alea feliciter Saxonibus ceciderit, tum experturos Bohemos, qua vo- luntate Moguntinus, vir omnium verfutiffimus, erga illos futurus fit, agnituros tandem etiam ſero Wigberti, novi hujus ſæculi Ulyſsis, per- fidiam, apud quem Sobieslaus xmulus, nuper fimulatione dimiſfus, extemplo ad pertexendam fraudis telam adfuturus eſſet. Ita artifi- cioſe ex compoſito condictoque cum Imperatore conventum effe, ut cæſis Bohemis nudata defenſore Bohemia laceſſatur, diripiaturque. His facile ad credendum inductus Wladislaus atque Otto, ne prorſus no- tam apud Imperatorem incurrerent, ab eis nihil hostile actum fuiſſe, regionem circa urbem Miſniam depopulati domum rediere , ſole inquit Coſimas, morante in XV. parte sagittarii. e) At vero nostros non pe- nitus impunitos rediiſſe Annalifta Saxo ad h. a. perhibet, qui ait: Wig- bertus quaſi fugiens rediit. Dux autem Boemiæ multis amiſſis in terram ſuam abiit. Dux autem Luiderus Libuze obſidione vallat (ſcilicet a præ- ſidíariis Cæſareis adhuc tentam) acceptoque obſide filio Henrici cum capi- te, qui caſtello pr�erat, victor, sicut ſemper conſuevit, rediit. E qui- bus liquet Lotharium poſt diſceſſum Bohemici exercitus cum ſuis co- hortibus Albim tranſiiſſe, atque ſe in inferiorem Luſatiam infudiſſe, iſthic enim civitatem Libuze, ſeu veterem Lubuiſam, hodie Lübben, latine Lubenam dictam, extitiſſe, jam P. V. Annalium noſtrorum p. 65 indicavimus, in quam videlicet Lotharius Adalbertum de Ballenstide inducere conatus , cum jam ante Conradum in Miſnenſem marchiam induxiſſet. Id autem effectum dare haud potuit. Nam ut Biographus Wiperti c. 12. §. 7. narrat : Wigbertus adhuc anno ſequente Marchiam X PARS VI. ANNAL. HAGEC. Lotharius Dux Saxoniæ impo- nit Wladislao. Wladislaus in- fectis rebus re- dit. Lu- 2) Fabricius in Chronico Miſnenſi eadem ex Coſima referens ſubjungit : Coſmas tem- pora notat: ſole morante in XV. parte ſagittari , ut nos loqui ſolemus die XXIV, Novembris , ut Romanorum ratio habet VIII. Calendas Decembris.
Strana 162
ANNUS I123. 162 Luficenſem tenuit, quam Conradus & Albertus nonnisi poſt mortem illius invaſerunt. Quam partem Luſatiæ Wig- bertus ab Impe- ratore accepe- rit ? Dignum hic eft, ut enucleemus qualemnam marchiam partem- que Luſatiæ Wigbertus acceperit, cum jam ante partem illius benefi- cio Regis Wratislai Ducumque noſtrorum tenuerit. Biographus Wi- pertinus generice Marchiam Luzenſem, contra Annaliſta Saxo Marchiam in Miſne vocat: at vero ex ejusdem Annaliftæ Saxonis alio loco, ſu- periore paragrapho recitato, manifeſtum est: Henricum juniorem, ul- timum ex stirpe Dedonis creditum, duas ſeparatas marchias tenuiſſe, Miſnenſem & Luficenſesn , quarum alteram Wigbertus nonniſi ab Impe- ratore in beneficium accepit, & quam postea vindicaturus Lotharius invaſit. Non accepit autem Wigbertus niſi ſolam inferiorem Luſa- tiam : nam pagus Niſeni & Budiſlin , qui potiſfimam hodiernæ ſupe rioris Lufatiæ partem complectebantur, erant in poteftate Bohemi Du- cis, eamque Wigbertus nonniſi jure feudatario ſibi creditam poſſide- bat : hinc recte ſcripſit Manlius : f) Omnes Dedonis primi successores uſ- que ad poſtremum, ſuperiore anno mortuum, inferiorem tantum Luſa- tiam poſſediſſe, in ſuperiorem parum aut nihil juris habuiſſe. Diximus mox Wigbertum nonniſi alteram Marchiam , ſcilicet Luſizenſem ac- cepiſſe, nam Miſnenſis ab eodem Imperatore data fuit Hermanno de Winciburg, ut Biographus Wipertinus ad annum præſentem narrat : s) Henricus Marchio (Miſnenſis & Luficenſis) junior obiit, pro quo Im- perator Henricus binos Marchiones constituit : Wigbertum quendam præ- divitem, & Comitem Hermannum de Winciburg. Adalbertus & Con- radus Comites de Saxonia, Ducis Lotharii, ceterorumque Saxonum fre- ti auxilio, depulfis illis, loca eorum pariter atque dignitates invadunt. Quia vero, ut ſupra dictum, Lotharius vi invaſerat Miſnenſem Mar- chiam, in eamque Conradum induxerat, Imperator neceffitate quadam compulſus fuit,Conrado ejusdem marchiæ poſſeſſionem relinquere, Wig- bertum autem in Lusizensi tuitus eſt. Id ex authore Chronici Montis Sereni edocemur, qui ait: Conradus poſt mortem Henrici junioris (po- stremi de stirpe Dedonis) . . . . liberalitate Luderi Imperatoris (tum adhuc Ducis Saxoniæ) marchiam Miſnenſem ſuſcepit, cui etiam Luficen- ſem, quæ orientalis nunc dicitur, idem Imperator poſtmodum conceſſit. Scili- cet anno primum 1136, poſtquamHenricus filius Wigberti Marchio Luſi- cenſis fine herede deceſſit: de quo idem Chronicon c. l. ad eundem an- f) In Deigmate c. 13. §. 1. g) Vita Wiberti Groic. c. 11. §. 29.
ANNUS I123. 162 Luficenſem tenuit, quam Conradus & Albertus nonnisi poſt mortem illius invaſerunt. Quam partem Luſatiæ Wig- bertus ab Impe- ratore accepe- rit ? Dignum hic eft, ut enucleemus qualemnam marchiam partem- que Luſatiæ Wigbertus acceperit, cum jam ante partem illius benefi- cio Regis Wratislai Ducumque noſtrorum tenuerit. Biographus Wi- pertinus generice Marchiam Luzenſem, contra Annaliſta Saxo Marchiam in Miſne vocat: at vero ex ejusdem Annaliftæ Saxonis alio loco, ſu- periore paragrapho recitato, manifeſtum est: Henricum juniorem, ul- timum ex stirpe Dedonis creditum, duas ſeparatas marchias tenuiſſe, Miſnenſem & Luficenſesn , quarum alteram Wigbertus nonniſi ab Impe- ratore in beneficium accepit, & quam postea vindicaturus Lotharius invaſit. Non accepit autem Wigbertus niſi ſolam inferiorem Luſa- tiam : nam pagus Niſeni & Budiſlin , qui potiſfimam hodiernæ ſupe rioris Lufatiæ partem complectebantur, erant in poteftate Bohemi Du- cis, eamque Wigbertus nonniſi jure feudatario ſibi creditam poſſide- bat : hinc recte ſcripſit Manlius : f) Omnes Dedonis primi successores uſ- que ad poſtremum, ſuperiore anno mortuum, inferiorem tantum Luſa- tiam poſſediſſe, in ſuperiorem parum aut nihil juris habuiſſe. Diximus mox Wigbertum nonniſi alteram Marchiam , ſcilicet Luſizenſem ac- cepiſſe, nam Miſnenſis ab eodem Imperatore data fuit Hermanno de Winciburg, ut Biographus Wipertinus ad annum præſentem narrat : s) Henricus Marchio (Miſnenſis & Luficenſis) junior obiit, pro quo Im- perator Henricus binos Marchiones constituit : Wigbertum quendam præ- divitem, & Comitem Hermannum de Winciburg. Adalbertus & Con- radus Comites de Saxonia, Ducis Lotharii, ceterorumque Saxonum fre- ti auxilio, depulfis illis, loca eorum pariter atque dignitates invadunt. Quia vero, ut ſupra dictum, Lotharius vi invaſerat Miſnenſem Mar- chiam, in eamque Conradum induxerat, Imperator neceffitate quadam compulſus fuit,Conrado ejusdem marchiæ poſſeſſionem relinquere, Wig- bertum autem in Lusizensi tuitus eſt. Id ex authore Chronici Montis Sereni edocemur, qui ait: Conradus poſt mortem Henrici junioris (po- stremi de stirpe Dedonis) . . . . liberalitate Luderi Imperatoris (tum adhuc Ducis Saxoniæ) marchiam Miſnenſem ſuſcepit, cui etiam Luficen- ſem, quæ orientalis nunc dicitur, idem Imperator poſtmodum conceſſit. Scili- cet anno primum 1136, poſtquamHenricus filius Wigberti Marchio Luſi- cenſis fine herede deceſſit: de quo idem Chronicon c. l. ad eundem an- f) In Deigmate c. 13. §. 1. g) Vita Wiberti Groic. c. 11. §. 29.
Strana 163
WLADISLAI 15. annum p. 175. Henricus Marchio filius Wiperti ad curiam pergens Mo- gunti� moritur II. Kal. Januarii. Ejus Marchiam Lusicenſem (ſcilicet inferiorem) quæ nunc orientalis dicitur, Imperator Conrado Marchio- ni Miſnenſi conceſſit, qui etiam totius proprietatis hæres factus eft, quia alium hæredem non habuit. Guæ ea potiſſimum de cauſa illuſtranda erant , ut conſtet Luſizenſem Marchiam tum a pago Niſeni & Budiſ- ſin ſeu ſuperiore Luſatia ſejunctam fuiſſe, in quam etiam poſteriori- bus temporibus Ducibus noſtris tanquam ſupremis & directis Domi- nis ſua jura perſtitere. 163 Reliqua, quæ ſunt hujus anni, in paragraphum hunc glomere- mus : & quidem Coſmas memorat complures hoc anno inviſendi ſe- pulchri Dominici ergo Hieroſolymam profectos, nempe Comites Dlu- gomil, Gumpreth, & Gilbertum; præterque alios Henricum Zdik, e quibus aliquos ibidem tumulum inveniſſe, Comitem vero Dlugo- milum VIII. Idus Julii, & Bertholdum clientem Henrici, qui fuit Coſmæ filius, VIII. Idus Auguſti in ipſo reditu morte interceptos fuiſſe, reliquos ſalvos atque integros ad patriam menſe Novemb. rever- ſos. Præcipuam inter hos meretur memoriam Henricus Zdik postea in Cathedram epiſcopalem evectus, cujus hæc prima fuit Hieroſoly- mitana peregrinatio; nam alteram eum anno 1137 iniiſſe ſuo loco osten- demus. Nihil vero proditum qua dignitate aut munere ecclefiaſtico politicove fuerit jam tum conſpicuus. Peſſina quidem in Phoſphoro ſepticorni p. 557 eum Præpofitum ecclefiæ Pragenſis fuiſſe aſſerit, ſed præter tabulas, qui præterea gravi errore lapfus eft, cum eum cum Henrico Brzetislao poſtea epiſcopo Pragenſi confudit, quemadmodum gravius adhuc peccavit Berghauerus, qui in Protom. Pœnit. p. 305 eum plane Wratislai Regis minimum natu filium fecit. Similiter ni- hil cognitum qua stirpe oriundus, quo patre editus fuerit. Balbinus in Epitome p. 232. & ſeqq. posteaquam varias authorum noſtrorum de ejusdem origine attuliſſet ſententias, ſcilicet ab Auguſtino Moravo & Peſſina pro Wladislai Regis fratre, a Weleslavina pro ejusdem filio, mu- tata tandem ſententia pro Ottonis I. Znoymenſis & Olomucenſis filio, a Dubravio pro Boleslai fratre, habitum fuiſſe, ſubjungit : Ego in re tam controverſa nihil auſim definire : Weleslavino interim egregio & diligenti Genealogistæ libenter accedo, & Othonis I. filium ſuſpicor Henricum fuiſ- ſe. Sed nihil horum omnium probabile mihi videtur: Nam 1mo. cer- tum eſt : Auguſtinum Moravum & Peſſinam confudiſſe Henricum Zdik X 2 Henrici Zdik cum aliis Comi- tibus Boh. pri- ma Hieroſoli- mam peregri- natio. cum
WLADISLAI 15. annum p. 175. Henricus Marchio filius Wiperti ad curiam pergens Mo- gunti� moritur II. Kal. Januarii. Ejus Marchiam Lusicenſem (ſcilicet inferiorem) quæ nunc orientalis dicitur, Imperator Conrado Marchio- ni Miſnenſi conceſſit, qui etiam totius proprietatis hæres factus eft, quia alium hæredem non habuit. Guæ ea potiſſimum de cauſa illuſtranda erant , ut conſtet Luſizenſem Marchiam tum a pago Niſeni & Budiſ- ſin ſeu ſuperiore Luſatia ſejunctam fuiſſe, in quam etiam poſteriori- bus temporibus Ducibus noſtris tanquam ſupremis & directis Domi- nis ſua jura perſtitere. 163 Reliqua, quæ ſunt hujus anni, in paragraphum hunc glomere- mus : & quidem Coſmas memorat complures hoc anno inviſendi ſe- pulchri Dominici ergo Hieroſolymam profectos, nempe Comites Dlu- gomil, Gumpreth, & Gilbertum; præterque alios Henricum Zdik, e quibus aliquos ibidem tumulum inveniſſe, Comitem vero Dlugo- milum VIII. Idus Julii, & Bertholdum clientem Henrici, qui fuit Coſmæ filius, VIII. Idus Auguſti in ipſo reditu morte interceptos fuiſſe, reliquos ſalvos atque integros ad patriam menſe Novemb. rever- ſos. Præcipuam inter hos meretur memoriam Henricus Zdik postea in Cathedram epiſcopalem evectus, cujus hæc prima fuit Hieroſoly- mitana peregrinatio; nam alteram eum anno 1137 iniiſſe ſuo loco osten- demus. Nihil vero proditum qua dignitate aut munere ecclefiaſtico politicove fuerit jam tum conſpicuus. Peſſina quidem in Phoſphoro ſepticorni p. 557 eum Præpofitum ecclefiæ Pragenſis fuiſſe aſſerit, ſed præter tabulas, qui præterea gravi errore lapfus eft, cum eum cum Henrico Brzetislao poſtea epiſcopo Pragenſi confudit, quemadmodum gravius adhuc peccavit Berghauerus, qui in Protom. Pœnit. p. 305 eum plane Wratislai Regis minimum natu filium fecit. Similiter ni- hil cognitum qua stirpe oriundus, quo patre editus fuerit. Balbinus in Epitome p. 232. & ſeqq. posteaquam varias authorum noſtrorum de ejusdem origine attuliſſet ſententias, ſcilicet ab Auguſtino Moravo & Peſſina pro Wladislai Regis fratre, a Weleslavina pro ejusdem filio, mu- tata tandem ſententia pro Ottonis I. Znoymenſis & Olomucenſis filio, a Dubravio pro Boleslai fratre, habitum fuiſſe, ſubjungit : Ego in re tam controverſa nihil auſim definire : Weleslavino interim egregio & diligenti Genealogistæ libenter accedo, & Othonis I. filium ſuſpicor Henricum fuiſ- ſe. Sed nihil horum omnium probabile mihi videtur: Nam 1mo. cer- tum eſt : Auguſtinum Moravum & Peſſinam confudiſſe Henricum Zdik X 2 Henrici Zdik cum aliis Comi- tibus Boh. pri- ma Hieroſoli- mam peregri- natio. cum
Strana 164
Silveſter, poſt. ea epiſcopus Prag. induit monachum. ANNUS II24. cum Henrico Brzetislao. 2do. cum Henricum Zdik primum anno 1151 mortuum conſtet , Otto vero Dux Moraviæ jam ſuperioris ſæculi an- no 1086 mortuus fuerit, nimis provecta ætas , quæ aliis narrationibus repugnat, Zdikoni concedenda eſset, præeſertim cum alii Ottonis hujus filii minime tecti ſint. Similiter tertio repugnat Sobieslai fratrem, filiumque Regis Wratislai ob eandem imo majorem ætatem fuiſſe, ut taceam, ſi e ſanguine Ducali progenitus fuiſset, eam memoriam non prætermiſſurum fuiſſe Coſmam, qui imo ipſum Comitibus Dlugomi- lo , Gumpretho & Gilberto in ſua narratione poſtpoſuit. Nonniſi igi- tur illuſtri Bohema aut Moravica proſapia oriundum fuiſſe criſis ſua- det. Alterum est, quod Monachus Sazavienfis de Silvestro, qui de- mum Pragenſis eccleſiæ Pontificatum geſſit, apponit Coſmæ narratis. Eodem anno, inquit, XII. Kal. Aprilis Silveſter divina dictanta miſera- tione cœnobialis vitæ ſuccenſus ardore, exitialibus mundi renunciavit ver- ſutiis, & in monaſterio Zazavenſi ſub regimine bonæ memoriæ Diethards Abbatis , mutato ſæculari habitu, totum ſe penitus divinis mancipavit ſtudiis. Poſtremum ad meteora hujus anni, tempestatemque perti- net: ſcilicet Coſma teſte viſa pluribus locis per orbem deplua lumi- na, non ſecus atque stellæ de cœlo caderent, fruges tam astivas quam autumnales, etfi hinc atque illine grandine depastas, cum melle horten- ſi affluenter proveniſſe, contra filvestres apes rarius mel dediſſe, hye- memque peraſperam nivibusque horridam conſecutam. 164 ☞ Sobieslaus e Polonia tranſit ad Lotharium Ducem Saxo- niæ. ANNUS JESU CHRISTI MCXXIV. HONORII II. Papæ I. HENRICI V. Reg. 19. Imp. 14. MEINARDI ep. Prag. 3. WLADISLAI Due. 16. JOANNIS II. ep. Ol. 21. obieslaus eorum in Polonia certior redditus, quæ Lotharius Dux ſtrenue fortiterque adverſus duos Imperatoris Wladislaique exer- S citus geſſerat, ad eum cum omni familiarium clientumque turba tranſit, ſpe aliqua erectus, fore, ut apud Ducem plenum confilii armis- que validum deſperatis ſuis rebus anchoram inveniret. Exceptus ift- hic fuit ea humanitate atque benevolentia, quæ principem regio pro- gnatum ſanguine decuit, lactatus ea ſpe, quam quærebat, optabatque. Nam ſub idem plane tempus, id eſt VIII. Idus Aprilis Henricus Cæ- ſar miſſis per omnes terras epiſtolis Principes Romani Imperii & epi- ſcopos ad Comitia Bambergæ IV. Nonas Maji celebranda edicto evo- ca-
Silveſter, poſt. ea epiſcopus Prag. induit monachum. ANNUS II24. cum Henrico Brzetislao. 2do. cum Henricum Zdik primum anno 1151 mortuum conſtet , Otto vero Dux Moraviæ jam ſuperioris ſæculi an- no 1086 mortuus fuerit, nimis provecta ætas , quæ aliis narrationibus repugnat, Zdikoni concedenda eſset, præeſertim cum alii Ottonis hujus filii minime tecti ſint. Similiter tertio repugnat Sobieslai fratrem, filiumque Regis Wratislai ob eandem imo majorem ætatem fuiſſe, ut taceam, ſi e ſanguine Ducali progenitus fuiſset, eam memoriam non prætermiſſurum fuiſſe Coſmam, qui imo ipſum Comitibus Dlugomi- lo , Gumpretho & Gilberto in ſua narratione poſtpoſuit. Nonniſi igi- tur illuſtri Bohema aut Moravica proſapia oriundum fuiſſe criſis ſua- det. Alterum est, quod Monachus Sazavienfis de Silvestro, qui de- mum Pragenſis eccleſiæ Pontificatum geſſit, apponit Coſmæ narratis. Eodem anno, inquit, XII. Kal. Aprilis Silveſter divina dictanta miſera- tione cœnobialis vitæ ſuccenſus ardore, exitialibus mundi renunciavit ver- ſutiis, & in monaſterio Zazavenſi ſub regimine bonæ memoriæ Diethards Abbatis , mutato ſæculari habitu, totum ſe penitus divinis mancipavit ſtudiis. Poſtremum ad meteora hujus anni, tempestatemque perti- net: ſcilicet Coſma teſte viſa pluribus locis per orbem deplua lumi- na, non ſecus atque stellæ de cœlo caderent, fruges tam astivas quam autumnales, etfi hinc atque illine grandine depastas, cum melle horten- ſi affluenter proveniſſe, contra filvestres apes rarius mel dediſſe, hye- memque peraſperam nivibusque horridam conſecutam. 164 ☞ Sobieslaus e Polonia tranſit ad Lotharium Ducem Saxo- niæ. ANNUS JESU CHRISTI MCXXIV. HONORII II. Papæ I. HENRICI V. Reg. 19. Imp. 14. MEINARDI ep. Prag. 3. WLADISLAI Due. 16. JOANNIS II. ep. Ol. 21. obieslaus eorum in Polonia certior redditus, quæ Lotharius Dux ſtrenue fortiterque adverſus duos Imperatoris Wladislaique exer- S citus geſſerat, ad eum cum omni familiarium clientumque turba tranſit, ſpe aliqua erectus, fore, ut apud Ducem plenum confilii armis- que validum deſperatis ſuis rebus anchoram inveniret. Exceptus ift- hic fuit ea humanitate atque benevolentia, quæ principem regio pro- gnatum ſanguine decuit, lactatus ea ſpe, quam quærebat, optabatque. Nam ſub idem plane tempus, id eſt VIII. Idus Aprilis Henricus Cæ- ſar miſſis per omnes terras epiſtolis Principes Romani Imperii & epi- ſcopos ad Comitia Bambergæ IV. Nonas Maji celebranda edicto evo- ca-
Strana 165
165 WLADISLAI I6. caverat. a) His cum Lotharius Wladislaum Ducem Bohemiæ inter- futurum certo comperiſset, Sobieslaum, adjuncto illi legato, ad Impe- ratorem misit, qui in corona Principum verba hæc ediceret: Regiæ poteſtati, & imperatoriæ dignitati congruit patientibus injuriam cle- menter ſubvenire, & eam facientibus juſtitiæ rigore regaliter obviare; cujus gratia experimentum, & principalis cenſuræ nobis & cunctis gen- tibus dabitis documentum, ſi buic innocenti viro, & injuriam patienti Sobeslao juſtitiam faciens, fratri ſuo eum reconcilies. b) Verba tam ar- rogantia imperioſaque nullam ſupplicis deprecantisque ſpeciem præſe- ferentia bilem in nares concivere Henrico eo magis, quod alioquin illi inviſus effet Lotharius, & quod caput erat, quod contempto ejus præcepto vocatus ſe ſe a Comitiis ſubtraxiſſet. Graviter itaque in Ora- torem pro Sobieslao verba facientem invectus expostulavit audaciam: ſatis imperioſe nempe a ſe poſtulari, ut alienas ulciſcatur injurias, quidni magis fibi competere ut fuas, atque quod Lotharius ejus præ- cepto refractarius in Comitiis his non comparuerit, ulciſcatur? Quid multis ? incenſus ira Imperator oratione ad concilium converſa omni- um præſentium fidem æquitatemque implorat, ut ad Imperialis digni- tatis honorem, juraque tutanda dexteras fibi jungant, atque ad com- peſcendam tandem hominis turbulenti Lotharii fœderatorumque ſuo- rum temeritatem festo S. Jacobi accincti sint in expeditionem adverfus Saxoniam ſuſcipiendam: acclamantibus omnibus, & in Cæſaris sen- tentiam euntibus Sobieslaus exſpes adverſæque fortis malis vexatus re- mittitur. Is Ab eo ad Imperatorem mittimur. Adverſus Le- tharium bel- lum paratur, Sobieslaus ex- ſpes recedit. Quo ſe vertat neſcius intellecto tandem obitu Wigberti ſenioris per eosdem dies demortui, c) iter direxit ad Henricum filium, ſuum- que a) Boemos ab Henrico ad hæc Comitia evocatos fuiſſe ex colloquio Wormatiæ cum qui- busdam Principibus habito etiam teſtatur Ursbergenſis & Annalista Saxo his verbis : ceteris qui non aderant , id eſt Saxonibus, Bojoariis , atque Boemis ad curiam venire Babenberg præcepit , qui etiam cauſam horum Comitiorum produnt: maxime , in- quiunt , propter Lotharii Dueis inſolentiam, qui nova quædam moliri notabatur con- tra Rempublicam. b) Coſmas ad h. a. c) Etiam Biographus Wigberti eum præ. ſente anno mortuum perhibet, qui cum narraſſet c. 12. §. 2. & ſeqq. eum inopinum noctu exortum palearum incendium nudis pedibus reſtinxiſſe , hac aduſtione mor- bum contraxiſſe, ſe ſe ſanctiſſime ad mortem comparaſſe, denique in præſentia epi- ſcoporum & Abbatum cum deditione gladii tam militaria, quam mundana omnia per- oſum Bigaviæ monachum Ordinis S. Benedicti profeſſione emiſſa, induiſſe , claudit: illum paucis poſt diebus , ſcil. XI. Cal. Junii fatis ceſſiſſe. Wigbertus ſe. nior moritur, ad cujus filium Henricum St- bieslaus profi- ciſcitur.
165 WLADISLAI I6. caverat. a) His cum Lotharius Wladislaum Ducem Bohemiæ inter- futurum certo comperiſset, Sobieslaum, adjuncto illi legato, ad Impe- ratorem misit, qui in corona Principum verba hæc ediceret: Regiæ poteſtati, & imperatoriæ dignitati congruit patientibus injuriam cle- menter ſubvenire, & eam facientibus juſtitiæ rigore regaliter obviare; cujus gratia experimentum, & principalis cenſuræ nobis & cunctis gen- tibus dabitis documentum, ſi buic innocenti viro, & injuriam patienti Sobeslao juſtitiam faciens, fratri ſuo eum reconcilies. b) Verba tam ar- rogantia imperioſaque nullam ſupplicis deprecantisque ſpeciem præſe- ferentia bilem in nares concivere Henrico eo magis, quod alioquin illi inviſus effet Lotharius, & quod caput erat, quod contempto ejus præcepto vocatus ſe ſe a Comitiis ſubtraxiſſet. Graviter itaque in Ora- torem pro Sobieslao verba facientem invectus expostulavit audaciam: ſatis imperioſe nempe a ſe poſtulari, ut alienas ulciſcatur injurias, quidni magis fibi competere ut fuas, atque quod Lotharius ejus præ- cepto refractarius in Comitiis his non comparuerit, ulciſcatur? Quid multis ? incenſus ira Imperator oratione ad concilium converſa omni- um præſentium fidem æquitatemque implorat, ut ad Imperialis digni- tatis honorem, juraque tutanda dexteras fibi jungant, atque ad com- peſcendam tandem hominis turbulenti Lotharii fœderatorumque ſuo- rum temeritatem festo S. Jacobi accincti sint in expeditionem adverfus Saxoniam ſuſcipiendam: acclamantibus omnibus, & in Cæſaris sen- tentiam euntibus Sobieslaus exſpes adverſæque fortis malis vexatus re- mittitur. Is Ab eo ad Imperatorem mittimur. Adverſus Le- tharium bel- lum paratur, Sobieslaus ex- ſpes recedit. Quo ſe vertat neſcius intellecto tandem obitu Wigberti ſenioris per eosdem dies demortui, c) iter direxit ad Henricum filium, ſuum- que a) Boemos ab Henrico ad hæc Comitia evocatos fuiſſe ex colloquio Wormatiæ cum qui- busdam Principibus habito etiam teſtatur Ursbergenſis & Annalista Saxo his verbis : ceteris qui non aderant , id eſt Saxonibus, Bojoariis , atque Boemis ad curiam venire Babenberg præcepit , qui etiam cauſam horum Comitiorum produnt: maxime , in- quiunt , propter Lotharii Dueis inſolentiam, qui nova quædam moliri notabatur con- tra Rempublicam. b) Coſmas ad h. a. c) Etiam Biographus Wigberti eum præ. ſente anno mortuum perhibet, qui cum narraſſet c. 12. §. 2. & ſeqq. eum inopinum noctu exortum palearum incendium nudis pedibus reſtinxiſſe , hac aduſtione mor- bum contraxiſſe, ſe ſe ſanctiſſime ad mortem comparaſſe, denique in præſentia epi- ſcoporum & Abbatum cum deditione gladii tam militaria, quam mundana omnia per- oſum Bigaviæ monachum Ordinis S. Benedicti profeſſione emiſſa, induiſſe , claudit: illum paucis poſt diebus , ſcil. XI. Cal. Junii fatis ceſſiſſe. Wigbertus ſe. nior moritur, ad cujus filium Henricum St- bieslaus profi- ciſcitur.
Strana 166
Stephanus Co- mes Sobieslai conſiliarius a latrenum globo cingitur. ANNUS II24. 166 que ex ſorore nepotem, d) illum de patris morte conſolaturus. Ab- hinc ad Boleslaum Poloniæ Ducem negotiorum quorumcunque, hodie ignotorum, cauſa mittit Comitem Stephanum, cujus opera in conſiliis ca- piendis perficiendisque potiſſimum uti ſolitus. Stephanus nonniſi qua- tuor aut quinque virorum comitatu ſtipatus iter ingreſſus cum perveniſ- ſet ad filvam Saxoniam a Polonia ſecantem, animadvertit ſe repente a la- tronum ex tranſverſo obequitantium globo circumventum, qui eminus vitam & innoxium per loca tranſitum offerebant, modo equos, arma, atque omnia, quæ ſecum veheret, ultro eis dimitteret, vacuusque abiret, ſin aliter, direptionem rerum omnium ipſamque mortem minati. Im- perterritus ad hæc Stephanus moram deliberationi petiit, ſeceſſuque mo- dico facto comites ſuos breviter pro temporis reique diſcriminis plenæ anguſtiis ad retinenda prehendendaque arma adhortatus eſt, atque ne- ceſſitatem, ea die aut vincendi, aut moriendi, ut virtutem bellicam acueret , expoſuit. Oftendit namque falli illos, qui habendam latro- nibus iſtis fidem de vitæ liberique tranfitus conceſsione putent, ſum- mo id omnibus eventurum beneficio, si in detestandam barbarorum ſervitutem conjecti, aut manibus truncati, oculisque orbati vitam ſem- piternum calamitoſam impetraverint , decernendum itaque ex arena eſſe alterutrumne præstet honeste ac fortiter hodie, an aliquando inter continuos vitæ ejusmudi ſqualores turpiter & cum dedecore mori? Et vero quanquain omnes certam mortis imaginem ante oculos poſitam haberent (quinquaginta enim latronum globo, nonniſi quinque virorum oppoſita erat dextera) pugnandum tamen atque moriendum, modo non impune , decreverunt. Cunctationem cum ſicarii ad repugnantiam ſpectare animadvertunt, uno impetu in illos irruunt, quibus reniten- tibus atrox conſeritur velitatio, quam presbyter ex eorum comitatu, nonniſi arcu inſtructus, effugiturus incenſo calcaribus equo præceps volat, at vero eum continuo pernici equo perſecutus ex latronibus unus jamque tardiorem aſſecutus equo dejecturus erat, niſi presbyter, auda- ciam d) Henricus is fuit natu minor Wigberti filius, qui patri in hereditate ſucceſſit, ut idem Biographus c. I. memorat. Manlius quidem in Deigmate c. 11. §. 4. ait : Henri- cum filium in Luſatiæ Marchiam & Magdeburgenſem Burggraviatum, in reliquam patris ditionem Wipertum ejusdem filium ſucceſſiſſe. At Wigbertum juniorem patri præmortuum fuiſſe perſuadet , tum quod Biographus Wipertinus ab anno 1118 nul- lam illius amplius memoriam faciat , tum quod Henricum ſolum ſucceſſorem & he- redem nominet , tum maxime, quod de ſepultura Wigberti ſenioris loquens dicat : honorifice terræ commendatur, & in medio ſui monaſterii inter uxorem & fliun (ſcil. Wigbertum juniorem) ſepelitur.
Stephanus Co- mes Sobieslai conſiliarius a latrenum globo cingitur. ANNUS II24. 166 que ex ſorore nepotem, d) illum de patris morte conſolaturus. Ab- hinc ad Boleslaum Poloniæ Ducem negotiorum quorumcunque, hodie ignotorum, cauſa mittit Comitem Stephanum, cujus opera in conſiliis ca- piendis perficiendisque potiſſimum uti ſolitus. Stephanus nonniſi qua- tuor aut quinque virorum comitatu ſtipatus iter ingreſſus cum perveniſ- ſet ad filvam Saxoniam a Polonia ſecantem, animadvertit ſe repente a la- tronum ex tranſverſo obequitantium globo circumventum, qui eminus vitam & innoxium per loca tranſitum offerebant, modo equos, arma, atque omnia, quæ ſecum veheret, ultro eis dimitteret, vacuusque abiret, ſin aliter, direptionem rerum omnium ipſamque mortem minati. Im- perterritus ad hæc Stephanus moram deliberationi petiit, ſeceſſuque mo- dico facto comites ſuos breviter pro temporis reique diſcriminis plenæ anguſtiis ad retinenda prehendendaque arma adhortatus eſt, atque ne- ceſſitatem, ea die aut vincendi, aut moriendi, ut virtutem bellicam acueret , expoſuit. Oftendit namque falli illos, qui habendam latro- nibus iſtis fidem de vitæ liberique tranfitus conceſsione putent, ſum- mo id omnibus eventurum beneficio, si in detestandam barbarorum ſervitutem conjecti, aut manibus truncati, oculisque orbati vitam ſem- piternum calamitoſam impetraverint , decernendum itaque ex arena eſſe alterutrumne præstet honeste ac fortiter hodie, an aliquando inter continuos vitæ ejusmudi ſqualores turpiter & cum dedecore mori? Et vero quanquain omnes certam mortis imaginem ante oculos poſitam haberent (quinquaginta enim latronum globo, nonniſi quinque virorum oppoſita erat dextera) pugnandum tamen atque moriendum, modo non impune , decreverunt. Cunctationem cum ſicarii ad repugnantiam ſpectare animadvertunt, uno impetu in illos irruunt, quibus reniten- tibus atrox conſeritur velitatio, quam presbyter ex eorum comitatu, nonniſi arcu inſtructus, effugiturus incenſo calcaribus equo præceps volat, at vero eum continuo pernici equo perſecutus ex latronibus unus jamque tardiorem aſſecutus equo dejecturus erat, niſi presbyter, auda- ciam d) Henricus is fuit natu minor Wigberti filius, qui patri in hereditate ſucceſſit, ut idem Biographus c. I. memorat. Manlius quidem in Deigmate c. 11. §. 4. ait : Henri- cum filium in Luſatiæ Marchiam & Magdeburgenſem Burggraviatum, in reliquam patris ditionem Wipertum ejusdem filium ſucceſſiſſe. At Wigbertum juniorem patri præmortuum fuiſſe perſuadet , tum quod Biographus Wipertinus ab anno 1118 nul- lam illius amplius memoriam faciat , tum quod Henricum ſolum ſucceſſorem & he- redem nominet , tum maxime, quod de ſepultura Wigberti ſenioris loquens dicat : honorifice terræ commendatur, & in medio ſui monaſterii inter uxorem & fliun (ſcil. Wigbertum juniorem) ſepelitur.
Strana 167
WLADISLAI I6. 167 ciam a periculo mutuatus , reflexo velociter equo perſecutoris equum felici jaculo ſecundum tempora tranſverberaſſet , equoque cadente & ipſe ſeffor in pedes conjectus fuiſſet. e) Hoc fortunato eventu pres- byter vitam ſalvavit , rectaque ſumma celeritate Glogaviam delatus urbis hujus Præfecto, nomine Voyslao, latronum vim, periculumque viæ ſuæ comitum indicavit , qui omni cunctatione poſtpoſita aſſumto militum manipulo in locum progreſſus invenit Stephanum ſemivivum in medio fluminis Bober inter frutices hærentem, quo nempe eum im- pium prædonum genus, tot tantorumque ſuorum cæde atque vulne- neribus exaſperatum, præcipitaverat, ereptum itaque undis cum reli- quis ſeminecibus hinc atque illinc repertis in caſtrum Glogavienſe tranſ- tulit , ubi III. Calendas Junii, qui eo anno in Dominicam incidit, Ste- phanus animam exhalavit. Sobieslaus autem apud Henricum puerum f) acerrime a patris ſui hoſtibus infeſtatum g) perſtitit. Vulneribus ſauciatus ſemi- vivusque Glo- gaviam defer- tur. Ut ad Wladislai Ducis geſta redeamus : is præſente anno menſe Julio primogenitam filiam ſuam Zuatauam nuptui tradidit cuidam, in- quit Coſmas, inter Bavarios Primates famoſiſſimo viro nomine Frideri- co. Nuptiæ ea pompa apparatæ, quæ præter invidiam regales dici poterant, muliebris cultus vero eo pretio, dosque ea liberalitate con- ſtituta, quæ profuſa magis, quam data videbantur. Hagecius hunc Fri- dericum Bohemum Comitem ſuiſſe, indito illi nomine Chauſticzky, com- miniſcitur , quem ait e gente Hinchwogii progenitum, abnepotemque fuiſſe Storohii Croatici Comitis cum Czecho Bohemiam ingreſſi:h) quæ, uti e) Hagecius non modo presbytero iſti nomen Dobroslaw invenit, ſed etiam addit illum cæſo inſequentis equo deſcendiſſe , latronique , antequam ſe in pedes erigeret, ca- put amputaſſe. At vero Coſmas presbytero nonniſi arcum & pharetram fuiſſe tra- dit. f) Hagecius ridicule ex hac voce pueri, a Coſina apposita , teneram ætatem Hen- rici iſtius argumentatus eſt, Sobieslaumque illi pædagogum fuiſſe ſcribit, cum Henri- cum iſtum jam anno 1096 dedicationi Pegavienſis eccleſiæ interfuiſſe memoret Bio- graphus Wipertinus, pueri autem in re equeſtri tum dicebantur , qui necdum ty- rotinium militare fecerant , cinguloque donati fuerant. g) Præcipuos inimicos Henrici prodit Biographus Wipertinus §. ult. Duo Comites Adalbertus & Conradus Marchiam ejus invadunt , quam etiam aliquamdin idem Adalbertus obtinuit , ſed Lo- thario regnante Henricus in ejus gratiam rediens eam recepit. Peſſime autem doct. Pubitſchka hane Marchiam pro ſuperiore Luſatia interpretatus eſt , quam juris Bo- hemici fuiſſe jam ſupra luculenter oſtendimus. h) Mirum ! doct. Pubitſchka ex hoc loco Hagecii novum præſidium Czecho ſuo ſtabiliendo non inveniſſe, cum paulo poſt viſuri ſimus eum prorſus ſimile ridiculum firmamentum ex ejusmodi Hagecii commento deprompfiſſe. Wladislaus filiam ſuam Swatawam tradit nuptui Comiti de Be- gen. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1, B. S. 217.
WLADISLAI I6. 167 ciam a periculo mutuatus , reflexo velociter equo perſecutoris equum felici jaculo ſecundum tempora tranſverberaſſet , equoque cadente & ipſe ſeffor in pedes conjectus fuiſſet. e) Hoc fortunato eventu pres- byter vitam ſalvavit , rectaque ſumma celeritate Glogaviam delatus urbis hujus Præfecto, nomine Voyslao, latronum vim, periculumque viæ ſuæ comitum indicavit , qui omni cunctatione poſtpoſita aſſumto militum manipulo in locum progreſſus invenit Stephanum ſemivivum in medio fluminis Bober inter frutices hærentem, quo nempe eum im- pium prædonum genus, tot tantorumque ſuorum cæde atque vulne- neribus exaſperatum, præcipitaverat, ereptum itaque undis cum reli- quis ſeminecibus hinc atque illinc repertis in caſtrum Glogavienſe tranſ- tulit , ubi III. Calendas Junii, qui eo anno in Dominicam incidit, Ste- phanus animam exhalavit. Sobieslaus autem apud Henricum puerum f) acerrime a patris ſui hoſtibus infeſtatum g) perſtitit. Vulneribus ſauciatus ſemi- vivusque Glo- gaviam defer- tur. Ut ad Wladislai Ducis geſta redeamus : is præſente anno menſe Julio primogenitam filiam ſuam Zuatauam nuptui tradidit cuidam, in- quit Coſmas, inter Bavarios Primates famoſiſſimo viro nomine Frideri- co. Nuptiæ ea pompa apparatæ, quæ præter invidiam regales dici poterant, muliebris cultus vero eo pretio, dosque ea liberalitate con- ſtituta, quæ profuſa magis, quam data videbantur. Hagecius hunc Fri- dericum Bohemum Comitem ſuiſſe, indito illi nomine Chauſticzky, com- miniſcitur , quem ait e gente Hinchwogii progenitum, abnepotemque fuiſſe Storohii Croatici Comitis cum Czecho Bohemiam ingreſſi:h) quæ, uti e) Hagecius non modo presbytero iſti nomen Dobroslaw invenit, ſed etiam addit illum cæſo inſequentis equo deſcendiſſe , latronique , antequam ſe in pedes erigeret, ca- put amputaſſe. At vero Coſmas presbytero nonniſi arcum & pharetram fuiſſe tra- dit. f) Hagecius ridicule ex hac voce pueri, a Coſina apposita , teneram ætatem Hen- rici iſtius argumentatus eſt, Sobieslaumque illi pædagogum fuiſſe ſcribit, cum Henri- cum iſtum jam anno 1096 dedicationi Pegavienſis eccleſiæ interfuiſſe memoret Bio- graphus Wipertinus, pueri autem in re equeſtri tum dicebantur , qui necdum ty- rotinium militare fecerant , cinguloque donati fuerant. g) Præcipuos inimicos Henrici prodit Biographus Wipertinus §. ult. Duo Comites Adalbertus & Conradus Marchiam ejus invadunt , quam etiam aliquamdin idem Adalbertus obtinuit , ſed Lo- thario regnante Henricus in ejus gratiam rediens eam recepit. Peſſime autem doct. Pubitſchka hane Marchiam pro ſuperiore Luſatia interpretatus eſt , quam juris Bo- hemici fuiſſe jam ſupra luculenter oſtendimus. h) Mirum ! doct. Pubitſchka ex hoc loco Hagecii novum præſidium Czecho ſuo ſtabiliendo non inveniſſe, cum paulo poſt viſuri ſimus eum prorſus ſimile ridiculum firmamentum ex ejusmodi Hagecii commento deprompfiſſe. Wladislaus filiam ſuam Swatawam tradit nuptui Comiti de Be- gen. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1, B. S. 217.
Strana 168
ANNUS II24. Eidem Schiit- tenhofen in do- ters conſtituii. 168 uti & ſomnia illius de his nuptiis multa amplificatione deſcripta meri- to contemnenda funt, neque hic referenda, quod veritates historicas non fabulas perſequi ſcopus ſit Annalium noſtrorum. Quisquis au- tem vel mediocriter in hiſtoria Bavarica verſatus eſt, vel primo cogi- tatu aſſequetur Coſmam per Fridericum inter Bavarios Primates famo- ſiſſimum ea ætate haud alium intellexiſſe, quam Fridericum I. Comi- tem de Bogen Advocatum Ratisbonenſem, tum non modo nominis fama inclytum, ſed etiam divitiis affluentem, pluriumque provinciarum dy- naſtam: namque ut vel unui ex ſcriptoribus Bavaricis Adelzreite- rum commemorem, is P. I. l. 24. p. 631 ait: Bogiorum clientele Da- nubio & Bohemico ſaltu abuſque Reginoburgo & Batavio late circumſcri- bebantur. Sed ne hæsitemus eidem Friderico Zuatavam hanc nuptui traditam: Epitome Anonymi Genealogiæ Comitum de Bogen & Windersberg p. 14 hæc refert: Fridericus Comes a Bogen Advocatus Ratiſponenſis in expeditione ſacra mortuus & Jeroſolimis ſepultus cum ſecunda uxore Ludgarda Ducis Bohemiæ filia comitatum Suchitz ( lege Suſchitz) in Bohemia in dotem accepit, ex eaque genuit Fridericum II. Advocatum Ratiſponenſem. Sane civitatem Suſchitz latine paſſim Siccam, germanice Schittenhofen appellatam adhuc uno ſæculo & quod excur- rit, poſterius penes Comites de Bogen perſtitiſſe complura momenta noſtra teſtantur: Ita Albertus Comes de Bogen i) anno 1233 ecclefiæ Windersbergenſi Parochiam in terra Boemorum dictam Schuetenhowen cum villa adjacente Podmuck conceſſit, inde denique origo repetenda, quod monasterium Windersbergenſe Ordinis Præmonstratensis hodie hoc confinio unam alteramve parochiam in Bohemia retinuerit. Equi- bus jam tuto conjicere licet Zuatavam noſtram Germanis Lutgardam dictam fuiſſe. k) Ejusdem Lutgardæ, ſeu ut illa ſe ſcribit, Liukard duo donationum instrumenta annis 1130 & 1135 data reperi in Monumen- tis Boicis volum. IV. p. 49 & 228, in quorum priore vocatur Ratiſ- ponenſis advocatrix nomine Liukard. Ceterum primam Friderici hujus uxorem Bertham appellatam fuiſſe docent nos Origines Domus Boi- cæ, appoſitaque iſthic Tabula Genealogica Comitum de Bogen. Wla- 1) Apud Hundium T. III. p. 338. k) Antiqua vox Slavica Swiati, & Swiatlo , quæ hodie apud Polonos aliosque Slavos perſtat, lucem fignificabat, priſca vero vox teutonica lutten, & luitten idem quod hodie leuchten (ita caſtrum Lichtenburg in veteribus diplomatibus Luttenburg ſcriptum invenitur) vocis itaque notatione no- men Suatavæ Lutgardæ reſpondet.
ANNUS II24. Eidem Schiit- tenhofen in do- ters conſtituii. 168 uti & ſomnia illius de his nuptiis multa amplificatione deſcripta meri- to contemnenda funt, neque hic referenda, quod veritates historicas non fabulas perſequi ſcopus ſit Annalium noſtrorum. Quisquis au- tem vel mediocriter in hiſtoria Bavarica verſatus eſt, vel primo cogi- tatu aſſequetur Coſmam per Fridericum inter Bavarios Primates famo- ſiſſimum ea ætate haud alium intellexiſſe, quam Fridericum I. Comi- tem de Bogen Advocatum Ratisbonenſem, tum non modo nominis fama inclytum, ſed etiam divitiis affluentem, pluriumque provinciarum dy- naſtam: namque ut vel unui ex ſcriptoribus Bavaricis Adelzreite- rum commemorem, is P. I. l. 24. p. 631 ait: Bogiorum clientele Da- nubio & Bohemico ſaltu abuſque Reginoburgo & Batavio late circumſcri- bebantur. Sed ne hæsitemus eidem Friderico Zuatavam hanc nuptui traditam: Epitome Anonymi Genealogiæ Comitum de Bogen & Windersberg p. 14 hæc refert: Fridericus Comes a Bogen Advocatus Ratiſponenſis in expeditione ſacra mortuus & Jeroſolimis ſepultus cum ſecunda uxore Ludgarda Ducis Bohemiæ filia comitatum Suchitz ( lege Suſchitz) in Bohemia in dotem accepit, ex eaque genuit Fridericum II. Advocatum Ratiſponenſem. Sane civitatem Suſchitz latine paſſim Siccam, germanice Schittenhofen appellatam adhuc uno ſæculo & quod excur- rit, poſterius penes Comites de Bogen perſtitiſſe complura momenta noſtra teſtantur: Ita Albertus Comes de Bogen i) anno 1233 ecclefiæ Windersbergenſi Parochiam in terra Boemorum dictam Schuetenhowen cum villa adjacente Podmuck conceſſit, inde denique origo repetenda, quod monasterium Windersbergenſe Ordinis Præmonstratensis hodie hoc confinio unam alteramve parochiam in Bohemia retinuerit. Equi- bus jam tuto conjicere licet Zuatavam noſtram Germanis Lutgardam dictam fuiſſe. k) Ejusdem Lutgardæ, ſeu ut illa ſe ſcribit, Liukard duo donationum instrumenta annis 1130 & 1135 data reperi in Monumen- tis Boicis volum. IV. p. 49 & 228, in quorum priore vocatur Ratiſ- ponenſis advocatrix nomine Liukard. Ceterum primam Friderici hujus uxorem Bertham appellatam fuiſſe docent nos Origines Domus Boi- cæ, appoſitaque iſthic Tabula Genealogica Comitum de Bogen. Wla- 1) Apud Hundium T. III. p. 338. k) Antiqua vox Slavica Swiati, & Swiatlo , quæ hodie apud Polonos aliosque Slavos perſtat, lucem fignificabat, priſca vero vox teutonica lutten, & luitten idem quod hodie leuchten (ita caſtrum Lichtenburg in veteribus diplomatibus Luttenburg ſcriptum invenitur) vocis itaque notatione no- men Suatavæ Lutgardæ reſpondet.
Strana 169
WLADISLAI I6. 169 Wladislaus per idem tempus cuidam Judæo Jacobo nomine sic fuit obnoxius , ut aſſiduo illum ad latus factorum dictorumque conſci- um haberet, imo, ut Coſmas loquitur, poſt Ducem Vicedomni fun- geretur officio, quod magnum chaos erat Chriſtiano populo. Erat hic Sabbatarius locuples inprimis, & ut quidam dixere, nobilis magus, cui officii cauſa ſæpe adtitiſſe viſus dæmon familiaris, inſuper poſt ba- ptiſma factus Apoſtata. l) Hic ſceleratiſſimus hominum favore Prin- cipis, ſuisque divitiis & poteſtate inflatus haud veritus eſt aram in sy- nagoga Judæorum erectam conſecratamque nocte dejicere, veneran- dasque Sanctorum reliquias in domus fuæ latrinam abjicere. m) Sce- lere tanto ad Wladislaum delato, ipſo feſto Divæ Magdalenæ ſacro , ſacrilegus homo captus , immenſis fortunis exutus capitis damnatus eſt. Nec eum ſupplicio eripuere tria millia librarum argenti centum- que auri pro libertate impii capitis a Judæis collata Ducique oblata, quæ nempe in fiſcum Ducalem illata Wladislaus illico ad redimenda a Judæis chriſtiana mancipia convertit, interdicto inſuper graviſſimo cavens, ne poſthac ullus Chriſtianis ſacris addictus, Judæorum genti quoquo demum ſervitutis genere eſſet, poſſetque eſſe obnoxius. Quo quidem egregio facinore Wladislaus omnium præteritorum maculam deterſit , atque non modo ſingulorum amorem ſibi devinxit , ſed & perpetuam apud Bohemos nominis famam peperit. Non diu autem poſt hæc Principatui præefuit, nam cum dein feſtum Nativitatis Do- minicæ in venatoria ſua villa Stecna celebraſſet, fatali correptus mor- bo lectica Wiſſehradum delatus eſt, ubi anni ſequentis principio mor- tem oppetiit. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Jud�us ob ſa- crilegium gra- viſſime plecti- tur. Wladislaus edicto vetat, ne quisquam Chriſtianorum Judæorum genti fiat quo- vis ſervitutis genere obno- xius. Y Wla- 1) Coſmas ad h. a. m) Doct. Chronologus Hagecium ſecutus ſumma confidentia ait : id eo loco accidiſſe , quo bodie Micro-Pragæ ſtat m naſterium Patrum Prædicatorum, ſed optaſſem, Hagecio vetuſtius teſtimonium attuliſſet, cui non aliam id aſſerendi canſam præbuit , quam quod hujus loci eccleſia ſub patrocino S. Mariæ Magdalenæ condita fit , cujus feſto die id Coſmas accidiſſe memorat , at vero eccleſiæ iſtius ſeu potius capellæ non habentur vetuſtiores memoriæ , quam ſub Carolo IV. & Mili- tio , qui iſthie locatis mulieribus pœnitentibus eam condidit. Ita etiam cum ipſo Hagecio tota narratione fua minus aſſecutus eſt verum ſenſum Coſmæ , qui ni- hil alind dicere voluit , quam eo tempore , quo ſub epiſcopo Coſma Cruce ſigna- torum violentia plurimi Judæorum baptizati fuere, etiam eorum ſynagogam in eccleſiam converſam fuiſſe , iſtumque Jacobum inter ceteros aquis baptiſmalibus ab- lutum ad Judaiſmum relapſum fuiſſe , denique per eundem ſcelus attentatum, quod altare dejicere , ſacraque lipſana turpiter profanare auſus fit , non tanquam Chri- ſtianus , ſed ritu jam Judæus , abuſus ſcilicet Wladislai gratia. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.218.
WLADISLAI I6. 169 Wladislaus per idem tempus cuidam Judæo Jacobo nomine sic fuit obnoxius , ut aſſiduo illum ad latus factorum dictorumque conſci- um haberet, imo, ut Coſmas loquitur, poſt Ducem Vicedomni fun- geretur officio, quod magnum chaos erat Chriſtiano populo. Erat hic Sabbatarius locuples inprimis, & ut quidam dixere, nobilis magus, cui officii cauſa ſæpe adtitiſſe viſus dæmon familiaris, inſuper poſt ba- ptiſma factus Apoſtata. l) Hic ſceleratiſſimus hominum favore Prin- cipis, ſuisque divitiis & poteſtate inflatus haud veritus eſt aram in sy- nagoga Judæorum erectam conſecratamque nocte dejicere, veneran- dasque Sanctorum reliquias in domus fuæ latrinam abjicere. m) Sce- lere tanto ad Wladislaum delato, ipſo feſto Divæ Magdalenæ ſacro , ſacrilegus homo captus , immenſis fortunis exutus capitis damnatus eſt. Nec eum ſupplicio eripuere tria millia librarum argenti centum- que auri pro libertate impii capitis a Judæis collata Ducique oblata, quæ nempe in fiſcum Ducalem illata Wladislaus illico ad redimenda a Judæis chriſtiana mancipia convertit, interdicto inſuper graviſſimo cavens, ne poſthac ullus Chriſtianis ſacris addictus, Judæorum genti quoquo demum ſervitutis genere eſſet, poſſetque eſſe obnoxius. Quo quidem egregio facinore Wladislaus omnium præteritorum maculam deterſit , atque non modo ſingulorum amorem ſibi devinxit , ſed & perpetuam apud Bohemos nominis famam peperit. Non diu autem poſt hæc Principatui præefuit, nam cum dein feſtum Nativitatis Do- minicæ in venatoria ſua villa Stecna celebraſſet, fatali correptus mor- bo lectica Wiſſehradum delatus eſt, ubi anni ſequentis principio mor- tem oppetiit. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Jud�us ob ſa- crilegium gra- viſſime plecti- tur. Wladislaus edicto vetat, ne quisquam Chriſtianorum Judæorum genti fiat quo- vis ſervitutis genere obno- xius. Y Wla- 1) Coſmas ad h. a. m) Doct. Chronologus Hagecium ſecutus ſumma confidentia ait : id eo loco accidiſſe , quo bodie Micro-Pragæ ſtat m naſterium Patrum Prædicatorum, ſed optaſſem, Hagecio vetuſtius teſtimonium attuliſſet, cui non aliam id aſſerendi canſam præbuit , quam quod hujus loci eccleſia ſub patrocino S. Mariæ Magdalenæ condita fit , cujus feſto die id Coſmas accidiſſe memorat , at vero eccleſiæ iſtius ſeu potius capellæ non habentur vetuſtiores memoriæ , quam ſub Carolo IV. & Mili- tio , qui iſthie locatis mulieribus pœnitentibus eam condidit. Ita etiam cum ipſo Hagecio tota narratione fua minus aſſecutus eſt verum ſenſum Coſmæ , qui ni- hil alind dicere voluit , quam eo tempore , quo ſub epiſcopo Coſma Cruce ſigna- torum violentia plurimi Judæorum baptizati fuere, etiam eorum ſynagogam in eccleſiam converſam fuiſſe , iſtumque Jacobum inter ceteros aquis baptiſmalibus ab- lutum ad Judaiſmum relapſum fuiſſe , denique per eundem ſcelus attentatum, quod altare dejicere , ſacraque lipſana turpiter profanare auſus fit , non tanquam Chri- ſtianus , ſed ritu jam Judæus , abuſus ſcilicet Wladislai gratia. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.218.
Strana 170
170 ANNUS I124. Borzivogii exulis Ducis in Hungaria mors. Wladislaum vero jam ipſo præſentis anni initio præceſſit ad bea- tam immortalitatem ſenior frater exul Borzivogius, inopina veroſimil- lime morte obrutus IV. Nonas Februarii u) in Hungaria, quo ex vi- cina Auſtria inviſendæ affinis ſuæ Adelhaidis, itidem exulis ergo, pro- fectus erat. Ejus corpus Pragam delatum eft, eique pridie Idus Martii in eccleſia principe S. Viti in crypta S. Martini epiſcopi & confeſſoris, ut loquitur Coſmas, ſepultum. Anno 1173 ſub novum eccleſiæ mo- limen inter alia Ducum corpora inventum eft a Beneſſio de Weith- mühl directore fabricæ, qui id repoſuit: In capella, ut ipſe ſcribit, S. Anthonii . . . . in ſiniſtra parte.) Ei poſtea eodem loco mauſo- læunre marmore erexit Carolns IV., quod Suecorum vaftatione eccle- ſiæ S. Viti mutilatum Tabula II. excuſum damus. Inſcriptio vetus vicino parieti appoſita propter fugientes literas pictorum poſteri- orum imperitia depravata eſt tantum, ut non modo pro nomine Bori- vogius perperam nomen Wratislaus, ſed etiam corruptum annum mor- tis hodie legamus. Veterem autem ſcriptionem conſervavit Manlius l 3. c. 26. his verbis : WORIWOIUS DUX, TERCIUS FILIUS WRATISLAI PRIMI REGIS BOEMIÆ, FAUTOR HUJUS EC- CLESIÆ MOTRUUS EST IN HUNGARIA APUD STEPHA- NUM REGEM IN EXILIO. ANNO CHRISTI MCXXIIII. Ceterum nullam hunc in diem autographam Borzivogii membranam detectam constat, atque id est, quod figilli typum oculis Lectoris fi- ftere nequeamus, at vero neque nummus unus aliquis nomine illius in- fignitus hactenus inventus eſt. Tres autem filios superstites reliquiſ- ſe ex poſterioribus gestis patriis edocemur: Et quidem Jaromirum, quem Continuator Coſmæ ad annum 1132 commemorat , quemque unicum ei fuiſse Tabulæ Claustro-Neoburgenſes apud Hier. Pez. T. I. p. 1033 perperam nomine Jeronimi referunt. Spitignei & Lupoldi fili- orum meminit Vincentius a nobis editus ad an. 1142. Sed & præter- ea ) Utraque Coſmæ editio tam Freheriana quam Menkeniana ait Borzivogium menſe Pla- tonis mortuum, ſed cum menſem Februarium tam in Neerologio Bohemico Monu- mentorum noſtrorum T. Il. p. 10 , quam in Calendario Pegavienfi apud Menken. T. II. p. 120 expreſſum habeamus, indubitatum eft in vocem Platonis ſcribarum oſci- tantiam irrepſiſſe , legendamque Plutonis. Nam ita appellatus olim Februarius a luſtratione hoc menſe Plutonis in honorem fieri ſolita, de quo vel unicum teſti- monium Ifidor 1. 5. c. 33. ſufficiat dicentis: Februarius uuncupatur a Februo id eſt Plutone. Ea de re locupleriſſime tractat Caroli Stephani Dictionarium Hiſtorico- Geographicum voce Februarius. o) Beneſſius Tomo noſtro Monumentorum IV. pag. 60.
170 ANNUS I124. Borzivogii exulis Ducis in Hungaria mors. Wladislaum vero jam ipſo præſentis anni initio præceſſit ad bea- tam immortalitatem ſenior frater exul Borzivogius, inopina veroſimil- lime morte obrutus IV. Nonas Februarii u) in Hungaria, quo ex vi- cina Auſtria inviſendæ affinis ſuæ Adelhaidis, itidem exulis ergo, pro- fectus erat. Ejus corpus Pragam delatum eft, eique pridie Idus Martii in eccleſia principe S. Viti in crypta S. Martini epiſcopi & confeſſoris, ut loquitur Coſmas, ſepultum. Anno 1173 ſub novum eccleſiæ mo- limen inter alia Ducum corpora inventum eft a Beneſſio de Weith- mühl directore fabricæ, qui id repoſuit: In capella, ut ipſe ſcribit, S. Anthonii . . . . in ſiniſtra parte.) Ei poſtea eodem loco mauſo- læunre marmore erexit Carolns IV., quod Suecorum vaftatione eccle- ſiæ S. Viti mutilatum Tabula II. excuſum damus. Inſcriptio vetus vicino parieti appoſita propter fugientes literas pictorum poſteri- orum imperitia depravata eſt tantum, ut non modo pro nomine Bori- vogius perperam nomen Wratislaus, ſed etiam corruptum annum mor- tis hodie legamus. Veterem autem ſcriptionem conſervavit Manlius l 3. c. 26. his verbis : WORIWOIUS DUX, TERCIUS FILIUS WRATISLAI PRIMI REGIS BOEMIÆ, FAUTOR HUJUS EC- CLESIÆ MOTRUUS EST IN HUNGARIA APUD STEPHA- NUM REGEM IN EXILIO. ANNO CHRISTI MCXXIIII. Ceterum nullam hunc in diem autographam Borzivogii membranam detectam constat, atque id est, quod figilli typum oculis Lectoris fi- ftere nequeamus, at vero neque nummus unus aliquis nomine illius in- fignitus hactenus inventus eſt. Tres autem filios superstites reliquiſ- ſe ex poſterioribus gestis patriis edocemur: Et quidem Jaromirum, quem Continuator Coſmæ ad annum 1132 commemorat , quemque unicum ei fuiſse Tabulæ Claustro-Neoburgenſes apud Hier. Pez. T. I. p. 1033 perperam nomine Jeronimi referunt. Spitignei & Lupoldi fili- orum meminit Vincentius a nobis editus ad an. 1142. Sed & præter- ea ) Utraque Coſmæ editio tam Freheriana quam Menkeniana ait Borzivogium menſe Pla- tonis mortuum, ſed cum menſem Februarium tam in Neerologio Bohemico Monu- mentorum noſtrorum T. Il. p. 10 , quam in Calendario Pegavienfi apud Menken. T. II. p. 120 expreſſum habeamus, indubitatum eft in vocem Platonis ſcribarum oſci- tantiam irrepſiſſe , legendamque Plutonis. Nam ita appellatus olim Februarius a luſtratione hoc menſe Plutonis in honorem fieri ſolita, de quo vel unicum teſti- monium Ifidor 1. 5. c. 33. ſufficiat dicentis: Februarius uuncupatur a Februo id eſt Plutone. Ea de re locupleriſſime tractat Caroli Stephani Dictionarium Hiſtorico- Geographicum voce Februarius. o) Beneſſius Tomo noſtro Monumentorum IV. pag. 60.
Strana 171
171 ea alium illi fuiſſe filium Alberti nomine , nec non Richeam filiam ex Necrologio noſtro T. III. p. 10 & 11 innuimus. Hunc filium vero filiamque illi præmortuos fuiſſe perſuadet , quod eorum poſtea nulla in hiſtoria patria reperiatur memoria. WLADISLAI I6. Nee deſunt hoc anno in rerum geſtarum narrationibus plures lo- cupletes apud Coſmam memoriæ; præterquam enim quod ecclypſi ſo- lis pecorum luem, frugum , atque cumprimis mellis inopiam ſucceſ- ſiſſe memoret, p) ait etiam hoc anno II. Idus Februarii illuftres Co- mites Hermannum fratrem Wilhelmi (fundatoris Milovicenſis) & Lu- toberum filium Martini Hieroſolymam peregrinatos, denique Main- hardum epiſcopum Pragenſem IX. Calendas Aprilis forte in ſacrario alias inter Divorum reliquias reperiſſe B. Podivini oſſa q) quæ jam olim Severus epiſcopus, dum fundamenta ampliando Divi Wenceslai ſacello fodit , hic loci recondiderat) atque abhine deprompta inter al- tare S. Nicolai & tumulum Gebhardi epiſcopi Pragenſis humi defo- diſſe. Quibus & compendio iſtud adjicere non tædeat : Calliſtum II. Pontificem maximum feſto S. Luciæ ad ſuperos evolaſſe, quo eodem menſe adhuc Lambertus Oſtienſis epiſcopus nomine Honorii II. Cathe- dram Romanam conſcendit. B. Podiviní oſ- ſa reperinniur. Sed & aliud ſupereſt, a ſcriptoribus noſtris vetuſtiorihus præter- miſſum, quod locum in hiſtoria patria meretur : ſupra ex Coſma noſtro indicavimus Henricum Imp. comitia menſe Majo celebraſſe , quid por- ro in illis actum fuerit, perſequamur. Magnam fibi jam per plures annos S. Otto Bambergenſis epiſcopus famam tum pietate ſua, tum doctrina & prudentia, denique religionis zelo comparaverat. Erat is affinitate aliqua junctus Boleslao Duci Polonorum, r) & jam olim in ejusdem patris aula verſatus,ƒ) atque propterea eidem familiaris. Bo- Y 2 les- p) III. Idus Auguſti XI. hora diei ſolis ecclypſis fuit, & ſecuta eſt maxima peſtilentia boum ovium , atque ſuum, apes multæ interierunt , penuria mellis fuit nimia , ſege- tes autumnales defuerunt ſimul & vernales præter ſolum milium & piſam. q) De B. Podivino cliente S. Wenceslai jam copioſe a nobis actum eſt Parte III. IV. & V. Annalium noſtrorum. r) Sulgerus in Annalibus Zwifaltenſibus ad ſuperiorem annum ex ſchedis vetuſtioribus memorat : Giſila Bertholdi Marchionis Hiſtriæ ( id est Cambensis ſeu de Vshburg, ut apud Oefel. T. I. p. 339 videre est ) filia, Otro- nis epiſeopi e fratre neptis matrimonio juncta erat Comiti de Berg, cui Salomea Duciſſa Poloniæ ſoror, Boleslaus autem maritus levir erat. ſ) Vide ipſam epiſo- lam Boleslai in Hiſtoria Anonymi apud Ludevig, ſcript. Bamberg. T. I. p. 653.
171 ea alium illi fuiſſe filium Alberti nomine , nec non Richeam filiam ex Necrologio noſtro T. III. p. 10 & 11 innuimus. Hunc filium vero filiamque illi præmortuos fuiſſe perſuadet , quod eorum poſtea nulla in hiſtoria patria reperiatur memoria. WLADISLAI I6. Nee deſunt hoc anno in rerum geſtarum narrationibus plures lo- cupletes apud Coſmam memoriæ; præterquam enim quod ecclypſi ſo- lis pecorum luem, frugum , atque cumprimis mellis inopiam ſucceſ- ſiſſe memoret, p) ait etiam hoc anno II. Idus Februarii illuftres Co- mites Hermannum fratrem Wilhelmi (fundatoris Milovicenſis) & Lu- toberum filium Martini Hieroſolymam peregrinatos, denique Main- hardum epiſcopum Pragenſem IX. Calendas Aprilis forte in ſacrario alias inter Divorum reliquias reperiſſe B. Podivini oſſa q) quæ jam olim Severus epiſcopus, dum fundamenta ampliando Divi Wenceslai ſacello fodit , hic loci recondiderat) atque abhine deprompta inter al- tare S. Nicolai & tumulum Gebhardi epiſcopi Pragenſis humi defo- diſſe. Quibus & compendio iſtud adjicere non tædeat : Calliſtum II. Pontificem maximum feſto S. Luciæ ad ſuperos evolaſſe, quo eodem menſe adhuc Lambertus Oſtienſis epiſcopus nomine Honorii II. Cathe- dram Romanam conſcendit. B. Podiviní oſ- ſa reperinniur. Sed & aliud ſupereſt, a ſcriptoribus noſtris vetuſtiorihus præter- miſſum, quod locum in hiſtoria patria meretur : ſupra ex Coſma noſtro indicavimus Henricum Imp. comitia menſe Majo celebraſſe , quid por- ro in illis actum fuerit, perſequamur. Magnam fibi jam per plures annos S. Otto Bambergenſis epiſcopus famam tum pietate ſua, tum doctrina & prudentia, denique religionis zelo comparaverat. Erat is affinitate aliqua junctus Boleslao Duci Polonorum, r) & jam olim in ejusdem patris aula verſatus,ƒ) atque propterea eidem familiaris. Bo- Y 2 les- p) III. Idus Auguſti XI. hora diei ſolis ecclypſis fuit, & ſecuta eſt maxima peſtilentia boum ovium , atque ſuum, apes multæ interierunt , penuria mellis fuit nimia , ſege- tes autumnales defuerunt ſimul & vernales præter ſolum milium & piſam. q) De B. Podivino cliente S. Wenceslai jam copioſe a nobis actum eſt Parte III. IV. & V. Annalium noſtrorum. r) Sulgerus in Annalibus Zwifaltenſibus ad ſuperiorem annum ex ſchedis vetuſtioribus memorat : Giſila Bertholdi Marchionis Hiſtriæ ( id est Cambensis ſeu de Vshburg, ut apud Oefel. T. I. p. 339 videre est ) filia, Otro- nis epiſeopi e fratre neptis matrimonio juncta erat Comiti de Berg, cui Salomea Duciſſa Poloniæ ſoror, Boleslaus autem maritus levir erat. ſ) Vide ipſam epiſo- lam Boleslai in Hiſtoria Anonymi apud Ludevig, ſcript. Bamberg. T. I. p. 653.
Strana 172
S. Otro Bam- bergenſis epi- ſcopus per Bo- hemiam in Po- meraniam pro- ficiſcitur. ANNUS 1124. 172 leslaus hac annorum periodo domitis Pomeranis , de corundem ad fi- dem Christianam conversione cogitare cœpit, non magis salutare illi viſum conſilium, quam eundem pientiſſimum Præſulem Ottonem a Romana ſede expoſcere, qui tam reipublicæ Chriſtianæ utile negotium in ſe ſuſciperet perficeretque. Cauſis itaque potiſſimis horum Comi- tiorum compoſitis Otto Bambergenſis epiſcopus inſinuat tam Auguſto quam Primatibus univerſis ſe literis atque nunciis quam pluribus a Duce Poloniæ Polizlao vocatum, inſuper etiam Domini Papæ Calliſti permiſſione atque benedictione directum ad gentem Pomeranorum, quam nuper idem Dux ſibi finitimam ſubegerat, & ad Chriſtianitatis confugium impule- rat, t) Rogatio hæc communi plauſu totius Imperialis concilii excep- ta omnium non modo calculis probata eſt, ſed & Ottoni, ut fauſta fortunataque eveniant cœpta, acclamatum. Animatus tot incitamentis Otto non multo poſt per Bohemiam iter ingreſsus est, de quo Sulge- rus c. l. : Pomeraniam petiturus Otto exceptus fuit hoſpitio a Patribus Zwifaltenſibus Cladrubii in Bohemia degentibus, ubi etiam eccleſiam S. Nico- lao conſecravit, & quibusdam ſororibus (Ordinis S. Benedicti) ſacrum vir- ginitatis velum impoſuit. u) Locupletior hic etiam est Andreas Abbas S. Michaelis : 2) Poſthac ad Claderenſe (Cladrubienſe) cœnobium veniens honorifice illic cum ſuis exceptus eſt. Nam & Dux Bobemiæ Ladislaus honorabiles legatos ſuos illuc in occurſum pii patris prœmiſerat, qui ei debita devotionis reverentia obſequerentur, ac ducatum præberent, uſque dum in provinciam Ducis ad civitatem Pragam venit. Ubi Dux cum divæ memori� Megenhardo epiſcopo, omnique Clero & populo officio- ſiſſime eum excipiens , magna ei donaria obtulit, quæ ipſe in uſus paupe- rum delegavit. Idem vero electus Dei Pontifex Megenhardus singula- rem familiaritatis gratiam cum pio Ottone jam dudum habuerat, ita ut pro amore ejus etiam hunc locum, quem illi maxime dilectum nove- rat, miro affectu excoleret, beneficiis magnis accumularet, perpetuam- que hic anniverſarii ſui memoriam, ut bodieque apparet, fideli devotione diſponeret. y) Reliquum S. Ottonis iter per Boliemiam proſequamur. Ex t) Conradus Ursberg. ad h. a. p. 269. u) Hæc quidem omnia Meinhardi epiſcopi Pra- genſis indulgentia facta fuiſſe dubium non eſt. Quod ad velamen Monialibus im- poſitum attinet , cum nec vetuſta nec recentia documenta uſpiam innuant aliquan- do Cladrubii Parthenonem exſtitiſſe , haud obſeure conjicitur per ſorores illas in- telligi ſanctimoniales Pragæ ad S. Georgium, quo ſe S. Ottonem contuliſſe ex ſub- jiciendis cognoſcitur. x) In vita S. Ottonis Bamberg. epiſe. ex Biographis ſyn- chronis compilata, apud eundem Ludevig. T. I. c. 3. p. 468. y) Intelligit hic au-
S. Otro Bam- bergenſis epi- ſcopus per Bo- hemiam in Po- meraniam pro- ficiſcitur. ANNUS 1124. 172 leslaus hac annorum periodo domitis Pomeranis , de corundem ad fi- dem Christianam conversione cogitare cœpit, non magis salutare illi viſum conſilium, quam eundem pientiſſimum Præſulem Ottonem a Romana ſede expoſcere, qui tam reipublicæ Chriſtianæ utile negotium in ſe ſuſciperet perficeretque. Cauſis itaque potiſſimis horum Comi- tiorum compoſitis Otto Bambergenſis epiſcopus inſinuat tam Auguſto quam Primatibus univerſis ſe literis atque nunciis quam pluribus a Duce Poloniæ Polizlao vocatum, inſuper etiam Domini Papæ Calliſti permiſſione atque benedictione directum ad gentem Pomeranorum, quam nuper idem Dux ſibi finitimam ſubegerat, & ad Chriſtianitatis confugium impule- rat, t) Rogatio hæc communi plauſu totius Imperialis concilii excep- ta omnium non modo calculis probata eſt, ſed & Ottoni, ut fauſta fortunataque eveniant cœpta, acclamatum. Animatus tot incitamentis Otto non multo poſt per Bohemiam iter ingreſsus est, de quo Sulge- rus c. l. : Pomeraniam petiturus Otto exceptus fuit hoſpitio a Patribus Zwifaltenſibus Cladrubii in Bohemia degentibus, ubi etiam eccleſiam S. Nico- lao conſecravit, & quibusdam ſororibus (Ordinis S. Benedicti) ſacrum vir- ginitatis velum impoſuit. u) Locupletior hic etiam est Andreas Abbas S. Michaelis : 2) Poſthac ad Claderenſe (Cladrubienſe) cœnobium veniens honorifice illic cum ſuis exceptus eſt. Nam & Dux Bobemiæ Ladislaus honorabiles legatos ſuos illuc in occurſum pii patris prœmiſerat, qui ei debita devotionis reverentia obſequerentur, ac ducatum præberent, uſque dum in provinciam Ducis ad civitatem Pragam venit. Ubi Dux cum divæ memori� Megenhardo epiſcopo, omnique Clero & populo officio- ſiſſime eum excipiens , magna ei donaria obtulit, quæ ipſe in uſus paupe- rum delegavit. Idem vero electus Dei Pontifex Megenhardus singula- rem familiaritatis gratiam cum pio Ottone jam dudum habuerat, ita ut pro amore ejus etiam hunc locum, quem illi maxime dilectum nove- rat, miro affectu excoleret, beneficiis magnis accumularet, perpetuam- que hic anniverſarii ſui memoriam, ut bodieque apparet, fideli devotione diſponeret. y) Reliquum S. Ottonis iter per Boliemiam proſequamur. Ex t) Conradus Ursberg. ad h. a. p. 269. u) Hæc quidem omnia Meinhardi epiſcopi Pra- genſis indulgentia facta fuiſſe dubium non eſt. Quod ad velamen Monialibus im- poſitum attinet , cum nec vetuſta nec recentia documenta uſpiam innuant aliquan- do Cladrubii Parthenonem exſtitiſſe , haud obſeure conjicitur per ſorores illas in- telligi ſanctimoniales Pragæ ad S. Georgium, quo ſe S. Ottonem contuliſſe ex ſub- jiciendis cognoſcitur. x) In vita S. Ottonis Bamberg. epiſe. ex Biographis ſyn- chronis compilata, apud eundem Ludevig. T. I. c. 3. p. 468. y) Intelligit hic au-
Strana 173
WLADISLAI I6. Ex Sefrido ſynchrono peregrinationisque iſtius Pomeranicæ ſocio: z) Inde (ſcilicet Praga) per Satiſcham, in Albi fluminis ripa sitam eccle- ſiam , a) ad caſtrum Ducis Bohemici , quod Militiam dicunt , ubi a Duce ipſo magnifice ſuſceptus, & donis honoratus eſt. b) Abbas Andreas c. l. addit: In quibus locis Dux Ladislaus certas ei manſiones uſque ad ter- ram Poloniorum conſtituerat. Ibi quoque legati venerabilis Polizlai Du- cis Polonorum noſtri temporis Apoſtolo occurrerunt. Inde (proſequi- tur rurſum contemporaneus Sefridus ) per aliud ejus (Ducis Bohemiæ) caſtrum Burda nomine c) uſque Nemetium (Nimpſch) urbem Ducis Po- lonorum , atque inde per tres epiſcopatus Poloniæ Bretzlavienſem vide- licet & Callinensem atque Bozenaniensem, usque ad epiſcopatum Gnez- nenſem cum gaudio & pace conducti ſumus. 173 ☞ 2 AN- author monaſterium Bambergenſe paſſim Montem Monachorum dictum, in quod Meginhardum , etiam gente Franconem, munificum fuiſſe perbibet Balbinus l. 2. P. 2. p. 17. dum ait ditionem Konigsfeld ære ſuo emptam Mainhardum eidem conobio addixiſſe, & donaſſe. 2) Ludewigius c. 1. p. 654. a) Biographus Andreas Setzkeam appellat: ex ſitu loci vero ab utroque authore adjecto facile aſ- ſequi licet eos non aliam quam Saczenſem eccleſiam Collegiatam in ripa fluminis Al- bis poſitam intellexiſſe , quæ non ita pridem a Borzivogio conſtructa & fundata fuit. b) Doct. Pubitſchka præter omnem hæſitationem caſtrum Militiam pro ho- dierno Melnicio habet , quod mihi prorſus incredibile : nam ſi Melnicium fuiſſe ſta- tuamus, S. Otto ab itinere in Poloniam ſeu hodiernam Sileſiam ſuſcepto deflexiſſet, imo rediiſſet, qui Praga Melnicium brevius iter habiturus fuiſſet, ut proinde exiſti- mem caſtrum iſtud Militiam veroſimillime in Reginohradecenſi provincia limitibusque Bohemiæ quærendum eſſe. Quidſi fuit vetus caſtrum Miletin hodie deſertum , de quo Balbinus in Catalogo veterum arcium Bohemiæ l. 3. p. 85. Miletin Hrad. I3. (id eſt in Hradiſtienſi diſtrictu, 13 milliaribus Praga diſſitum) ruiuæ. Vidi & in- habitavi. Sane Saczka Nimptſchium in Sileſiam , quo S. Otto profectus eſt, haud rectius iter atque per Miletinium inſtitui potuit. e) Quod caſtrum illud Burda fuerit hodie incognitum, an fortaſſis illud a Brzetislao anno 1096 humi ſtratum caſtrum fuit , quod Freheriana Coſmæ editio Byrdo , Menkeniana Bryd, Crome- rus Bardum vocat ? de quo jam ad eundem annum egimus. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1B. S. 2I4.
WLADISLAI I6. Ex Sefrido ſynchrono peregrinationisque iſtius Pomeranicæ ſocio: z) Inde (ſcilicet Praga) per Satiſcham, in Albi fluminis ripa sitam eccle- ſiam , a) ad caſtrum Ducis Bohemici , quod Militiam dicunt , ubi a Duce ipſo magnifice ſuſceptus, & donis honoratus eſt. b) Abbas Andreas c. l. addit: In quibus locis Dux Ladislaus certas ei manſiones uſque ad ter- ram Poloniorum conſtituerat. Ibi quoque legati venerabilis Polizlai Du- cis Polonorum noſtri temporis Apoſtolo occurrerunt. Inde (proſequi- tur rurſum contemporaneus Sefridus ) per aliud ejus (Ducis Bohemiæ) caſtrum Burda nomine c) uſque Nemetium (Nimpſch) urbem Ducis Po- lonorum , atque inde per tres epiſcopatus Poloniæ Bretzlavienſem vide- licet & Callinensem atque Bozenaniensem, usque ad epiſcopatum Gnez- nenſem cum gaudio & pace conducti ſumus. 173 ☞ 2 AN- author monaſterium Bambergenſe paſſim Montem Monachorum dictum, in quod Meginhardum , etiam gente Franconem, munificum fuiſſe perbibet Balbinus l. 2. P. 2. p. 17. dum ait ditionem Konigsfeld ære ſuo emptam Mainhardum eidem conobio addixiſſe, & donaſſe. 2) Ludewigius c. 1. p. 654. a) Biographus Andreas Setzkeam appellat: ex ſitu loci vero ab utroque authore adjecto facile aſ- ſequi licet eos non aliam quam Saczenſem eccleſiam Collegiatam in ripa fluminis Al- bis poſitam intellexiſſe , quæ non ita pridem a Borzivogio conſtructa & fundata fuit. b) Doct. Pubitſchka præter omnem hæſitationem caſtrum Militiam pro ho- dierno Melnicio habet , quod mihi prorſus incredibile : nam ſi Melnicium fuiſſe ſta- tuamus, S. Otto ab itinere in Poloniam ſeu hodiernam Sileſiam ſuſcepto deflexiſſet, imo rediiſſet, qui Praga Melnicium brevius iter habiturus fuiſſet, ut proinde exiſti- mem caſtrum iſtud Militiam veroſimillime in Reginohradecenſi provincia limitibusque Bohemiæ quærendum eſſe. Quidſi fuit vetus caſtrum Miletin hodie deſertum , de quo Balbinus in Catalogo veterum arcium Bohemiæ l. 3. p. 85. Miletin Hrad. I3. (id eſt in Hradiſtienſi diſtrictu, 13 milliaribus Praga diſſitum) ruiuæ. Vidi & in- habitavi. Sane Saczka Nimptſchium in Sileſiam , quo S. Otto profectus eſt, haud rectius iter atque per Miletinium inſtitui potuit. e) Quod caſtrum illud Burda fuerit hodie incognitum, an fortaſſis illud a Brzetislao anno 1096 humi ſtratum caſtrum fuit , quod Freheriana Coſmæ editio Byrdo , Menkeniana Bryd, Crome- rus Bardum vocat ? de quo jam ad eundem annum egimus. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1B. S. 2I4.
Strana 174
Sobieslaus comperta Wla- dislai fratris infirmitate ve- nit in Bohe. miam. Quærit illi reconciliari. Pro eo perorat Swatawa ma- ter. ANNUS 1125. ANNUS JESU CHRISTI MCXXV. LOTHARH Reg. 1. MAINHARDI ep. Prag. 4. HONORII II. Papæ 2. JOANNIS II. ep. Ol. 22. SOBIESLAI Duc. 1. on defuere e ſumma Bohema nobilitate ipſoque Optimatum ma- giſtratu complures, quos adverſæ fortunæ exiliique Sobieslai N commiſereſceret, cuique optime percuperent. Ægritudine igitur Wladislai in ancipitem periculoſamque curationem prolapſa ab iisdem e Saxonia evocatur in Bohemiam. Paruit ille, jamque IV. Nonas Fe- bruarii nocte eum omni clientela ſua in ſaltu monasterio Brzewnovien- ſi contiguo, haudque longe a caftri Pragenſis muris occultus conſedit. Abhinc villas, oppida caſtraque innocuus & præter omnem vim ob- errando, civibus alioquin non ingratus commiſeratione fortunæ ſuæ animos venabatur, id unum ingemiſcens quærensque, ut ægro fratri reconciliaretur. Et vero pauci jam ex ſummis infimisque erant, qui non id ipſum cuperent , Wladislaoque Sobieslaum ſucceſſorem opta- rent. Una fuit Richenza conjux Wladislai, quæ amore ſororis ſuæ, Ot- toni Moraviæ Duci nuptæ, cœcata consiliis istis optatisque adverſum ibat , & ex Moravia accitum Ottonem adjuvabat , ſollicitans maritum ſuum Wladislaum hortamentis precibusque, Sobieslaum toties ſibi re- bellem repelleret etiam deprecantem, Ottoni Principatum præpararet. Rebus, quo caſuræ eſſent, adeo incertis, morboque Wladislai magis magisque ingraveſcente ab amicis Sobieslai certior redditur Swatawa ſuperftes Wratislai Regis uxor, communisqne tam Wladislai quam So- bieslai mater. Advolat illa Pragam, omnique muliebris facundiæ vi exerta, quam pietatem Wladislaus deberet matris vetulæ atque ad mortem properantis precibus & lacrymis , quem amorem fratri uno eodemque utero geſto, quam adſenſionem mulitudini fratrem præ Ot- tone depoſcenti, quod officium obedientiamque Deo & conſcientiæ ſuæ præcipienti inimicis, multo magis fratri, injuriam quamvis con- donandam eſſe, longa oratione exaggeravit: ſubjecit falli eum magno- opere, fi crederet uxoris fuæ liberorumque commodis melius ab Ot- tone patruo, quam germano fratre proſpectum iri: vicit tandem la- crymis, filiumque in lacrymas, mutuos amplexus, annutumque rapuit. Sed plane & omnino restituit dissidentes fratres S. Otto Bambergen- fis epiſcopus per eos dies ex Apostolicis ſuis Pomeraniæ laboribus re- dux, quem cum Wladislaus ad ſe inviſentem pia fiducia ſibi conſcien- tiæ arbitrum judicemque delegiſſet, negavit is fimpliciter pœnitenti ve- 174
Sobieslaus comperta Wla- dislai fratris infirmitate ve- nit in Bohe. miam. Quærit illi reconciliari. Pro eo perorat Swatawa ma- ter. ANNUS 1125. ANNUS JESU CHRISTI MCXXV. LOTHARH Reg. 1. MAINHARDI ep. Prag. 4. HONORII II. Papæ 2. JOANNIS II. ep. Ol. 22. SOBIESLAI Duc. 1. on defuere e ſumma Bohema nobilitate ipſoque Optimatum ma- giſtratu complures, quos adverſæ fortunæ exiliique Sobieslai N commiſereſceret, cuique optime percuperent. Ægritudine igitur Wladislai in ancipitem periculoſamque curationem prolapſa ab iisdem e Saxonia evocatur in Bohemiam. Paruit ille, jamque IV. Nonas Fe- bruarii nocte eum omni clientela ſua in ſaltu monasterio Brzewnovien- ſi contiguo, haudque longe a caftri Pragenſis muris occultus conſedit. Abhinc villas, oppida caſtraque innocuus & præter omnem vim ob- errando, civibus alioquin non ingratus commiſeratione fortunæ ſuæ animos venabatur, id unum ingemiſcens quærensque, ut ægro fratri reconciliaretur. Et vero pauci jam ex ſummis infimisque erant, qui non id ipſum cuperent , Wladislaoque Sobieslaum ſucceſſorem opta- rent. Una fuit Richenza conjux Wladislai, quæ amore ſororis ſuæ, Ot- toni Moraviæ Duci nuptæ, cœcata consiliis istis optatisque adverſum ibat , & ex Moravia accitum Ottonem adjuvabat , ſollicitans maritum ſuum Wladislaum hortamentis precibusque, Sobieslaum toties ſibi re- bellem repelleret etiam deprecantem, Ottoni Principatum præpararet. Rebus, quo caſuræ eſſent, adeo incertis, morboque Wladislai magis magisque ingraveſcente ab amicis Sobieslai certior redditur Swatawa ſuperftes Wratislai Regis uxor, communisqne tam Wladislai quam So- bieslai mater. Advolat illa Pragam, omnique muliebris facundiæ vi exerta, quam pietatem Wladislaus deberet matris vetulæ atque ad mortem properantis precibus & lacrymis , quem amorem fratri uno eodemque utero geſto, quam adſenſionem mulitudini fratrem præ Ot- tone depoſcenti, quod officium obedientiamque Deo & conſcientiæ ſuæ præcipienti inimicis, multo magis fratri, injuriam quamvis con- donandam eſſe, longa oratione exaggeravit: ſubjecit falli eum magno- opere, fi crederet uxoris fuæ liberorumque commodis melius ab Ot- tone patruo, quam germano fratre proſpectum iri: vicit tandem la- crymis, filiumque in lacrymas, mutuos amplexus, annutumque rapuit. Sed plane & omnino restituit dissidentes fratres S. Otto Bambergen- fis epiſcopus per eos dies ex Apostolicis ſuis Pomeraniæ laboribus re- dux, quem cum Wladislaus ad ſe inviſentem pia fiducia ſibi conſcien- tiæ arbitrum judicemque delegiſſet, negavit is fimpliciter pœnitenti ve- 174
Strana 175
SOBIESLAI I. 175. veniam peccatorum concedi poſſe ; nifi ex animo Sobieslao ignoſcere- S. Otto Bam. bergenſis epi- ret, atque cum eo in gratiam rediret. Non potuit vero Vir Aposto- ſcopus nego- ficus conciliatoris partes plene integreque explere, urgebat enim tem- tium conficir. poris compendium, imminensque feſtum Cœnæ Dominicæ, ad quod eum munus epiſcopale in ſedem ſuam vocabat. Vices itaque ſuas, per- ficiendumque negotium Meinhardo epiſcopo Pragensi tranſmittens multis muneribus onuſtus viam denuo per Cladrubium relegit. a) Meinhardus itaque Sobieslaum Pragam accitum Wladislao fratni feria quarta majoris hebdomadæ ex integro reconciliavit, ringente Ot- tone Duce Moraviæ, reditumque in ſuam provinciam accelerante: nec enim ab æmulo ſuo ſe ſatis tutum in Bohemia credebat. At vero Wladislaus, morbo omnem pharmacorum virtutem medicorumque peritiam eludente, non multo poſtea II. Idus Aprilis, qui eo anno in Dominicam ſecundam Paſchatis inciderat, non ſine mœrore planctu- que univerſi populi animam ſuam reddidit Creatori, co prorſus felici eventu, ut cum ejus præcipua virtus eſſet miſericordia egentibus af- flictisque impendi ſolita, ipſo die Dominico Miſericordia Domini dic- to moreretur. Tumulatus eſt b) Cladrubii in eccleſia honori Divæ Virginis dicata, quam, ut ſupra oſtendimus, ipſe erexit, numero mo- nachorum, ampliſſimisque fundis ditavit. De bilaterali ejus figillo, cu- jus typum Tabula II. damus, jam ſupra ad annum 1115 tractavi- mus. Quatuordecim illius diverſi figni denarios (quot quantosque a nullo horum temperum Rege, Imperatoreve procusos hodie constat) eo ordine Tabula III. proferimus, quo illos R. P. Adauctus nofter in ſuo monetario libro c) ſtitit , quorum quidem typos ab annis facile viginti collectos eidem tam eximii operis concinnandi cauſa tradidera- mus, de quibus cum ille copioſe eruditeque laudato libro diſſeruerit, eo benevolum lectorem remittimus. d) Reliquit autem Wladislaus, præ- Wladisiaus Dux moritur. a) Deinde ad Cladrubienſe cœnobium venieus fratribus unanimi ſibi devotione occurentibus ſolita humilitatis affectione ſe recommendavit , ſicque omni feſtinantia fines terra ſuæ ingreſſus feria tertia majoris hebdomadæ Michelueldenſem locum adiit. Ita Andreas Abbas in ejus vita apud Ludewig. T. I. p. 487. b) Lupacius ad 12 Aprilis ait filios funus ad locum uſque ſepulturæ proſecutos. c) Böhm. Münzbeſchreibung 1.B. S. 343. d) Doct. Pubitſchka non alio fonte quam isto ſuos decem ty- pos pag. 222 ad h. a. (verſute quidem alio ordine) hauſit. Nam ut inſcriptiones imaginesque eorum ex uno alioquo denario ea integritate deſcribere potuiſſet , om- nem fidem ſuperat. Ego enim denarios iſtos magno numero invento, mihique ab Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.222.
SOBIESLAI I. 175. veniam peccatorum concedi poſſe ; nifi ex animo Sobieslao ignoſcere- S. Otto Bam. bergenſis epi- ret, atque cum eo in gratiam rediret. Non potuit vero Vir Aposto- ſcopus nego- ficus conciliatoris partes plene integreque explere, urgebat enim tem- tium conficir. poris compendium, imminensque feſtum Cœnæ Dominicæ, ad quod eum munus epiſcopale in ſedem ſuam vocabat. Vices itaque ſuas, per- ficiendumque negotium Meinhardo epiſcopo Pragensi tranſmittens multis muneribus onuſtus viam denuo per Cladrubium relegit. a) Meinhardus itaque Sobieslaum Pragam accitum Wladislao fratni feria quarta majoris hebdomadæ ex integro reconciliavit, ringente Ot- tone Duce Moraviæ, reditumque in ſuam provinciam accelerante: nec enim ab æmulo ſuo ſe ſatis tutum in Bohemia credebat. At vero Wladislaus, morbo omnem pharmacorum virtutem medicorumque peritiam eludente, non multo poſtea II. Idus Aprilis, qui eo anno in Dominicam ſecundam Paſchatis inciderat, non ſine mœrore planctu- que univerſi populi animam ſuam reddidit Creatori, co prorſus felici eventu, ut cum ejus præcipua virtus eſſet miſericordia egentibus af- flictisque impendi ſolita, ipſo die Dominico Miſericordia Domini dic- to moreretur. Tumulatus eſt b) Cladrubii in eccleſia honori Divæ Virginis dicata, quam, ut ſupra oſtendimus, ipſe erexit, numero mo- nachorum, ampliſſimisque fundis ditavit. De bilaterali ejus figillo, cu- jus typum Tabula II. damus, jam ſupra ad annum 1115 tractavi- mus. Quatuordecim illius diverſi figni denarios (quot quantosque a nullo horum temperum Rege, Imperatoreve procusos hodie constat) eo ordine Tabula III. proferimus, quo illos R. P. Adauctus nofter in ſuo monetario libro c) ſtitit , quorum quidem typos ab annis facile viginti collectos eidem tam eximii operis concinnandi cauſa tradidera- mus, de quibus cum ille copioſe eruditeque laudato libro diſſeruerit, eo benevolum lectorem remittimus. d) Reliquit autem Wladislaus, præ- Wladisiaus Dux moritur. a) Deinde ad Cladrubienſe cœnobium venieus fratribus unanimi ſibi devotione occurentibus ſolita humilitatis affectione ſe recommendavit , ſicque omni feſtinantia fines terra ſuæ ingreſſus feria tertia majoris hebdomadæ Michelueldenſem locum adiit. Ita Andreas Abbas in ejus vita apud Ludewig. T. I. p. 487. b) Lupacius ad 12 Aprilis ait filios funus ad locum uſque ſepulturæ proſecutos. c) Böhm. Münzbeſchreibung 1.B. S. 343. d) Doct. Pubitſchka non alio fonte quam isto ſuos decem ty- pos pag. 222 ad h. a. (verſute quidem alio ordine) hauſit. Nam ut inſcriptiones imaginesque eorum ex uno alioquo denario ea integritate deſcribere potuiſſet , om- nem fidem ſuperat. Ego enim denarios iſtos magno numero invento, mihique ab Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.222.
Strana 176
176 ANNUS 1125. B. Eliſabetha & Amabilia non fuere ejus fili�. præter uxorem Richenzam, uterum ferentem, tres filios superstites, Wladislaum, qui dein Sobieslao in Principatu successit, Henricum Ducem Moraviæ, & Theobaldum, qui poſterior veroſimillime a Theo- baldo Marchione Vohburgenſi fratre uxoris ſuæ Richenzæ nomen in- venit. Coſmas nonniſi unius filiæ multo ante nominatæ Suatavæ me- minit, at Balbinus e) duas præterea filias, utramque Beatæ titulo ei tribuit, alteram quidem Eliſabetham, alteram Amabiliam: utramque præter omnem fluctuationem amplexus quoque eſt doct. Pubitſchka ad h. a.f) Sed a vero longius aberravit uterque: Quod enim ad Eli- ſabetham attinet, minus studioſe & ſolerter inſpexit vetustum Doxanen- ſis cœnobii Catalogum, ad quem provocat. Eſt in manibus meis Necrolo- gium Doxanenſe, quod ad eandem 31 Martii ſeu pridie Kal. Aprilis hæc refert: Obiit beatæ memoriæ Eliſabeth ſecunda Prælata hujus ecclesiæ ſo- ror Ducis & epiſcopi , quæ contulit pro ſe & pro eodem fratre ſuo ſe- xaginta marcas argenti ad �dificium monaſterii, & calicem cum patena, & duas villas Bregor & Rogow. Cum igitur fuerit ſoror Ducis, qui ſimul fuit epiſcopus, ſcilicet Henrici Brzetislai, non potuit eſſe filia dicti Wladislai , ſed fuit neptis illius ex filio Henrico Duce Moraviæ genita, ut ex ſequentibus etiam magis manifeſtum reddetur. Ut ad al- teram filiam Amabiliam veniamus, nuſpiam Balbinus eam Wladislai hujus filiam fuiſſe aliquo veteri legitimoque documento probavit. No- lim diſputare eandem Amabiliam gente Sſwihowskiam fuiſse, ab ea- demque gente velut ſui ſanguinis Divam ab omni memoria cultam, uti id ſe Balbinus ex vetultis Sſvihoviorum memoriis exſcripsiſſe memorat. At ſane id fabuloſiſſimum eſt hanc Amabiliam Nobilium puellarum cœ- nobium Ordinis S. Benedicti Clatoviæ fundaſſe, eamque hujus Parthe- nonis primam Antistitem fuiſſe. Jam in Apologia noſtra adverſus Lu- ciferum p. 283 & ſeqq. pluribus argumentis evicimus cœnobium Viro- rum Ordinis S.Benedicti a Theobaldo Duce (cui hæc Amabilia ſoror fuiſſe perhibetur) Clatoviæ fundatum merum figmentum eſſe nugato- ris ab Excellentiſſimo D. Epiſcopo Litomericenſi ad dignoſcendum traditos, duorum pene menſium ſpatio cumque oculorum meorum jactura (quod maximam partem vetuſtate attriti eſſent) diſpeſcui, deſcripfique , adeo ut quandoque ex triginta imo quadraginta ejusdem ſigni denariis, nonnifi eam integritatem, quam R. P. Adauctus attulit, eruerim. Quot quot autem Wladislai denarii hactenus detecti ſunt , ex eo invento ſunt , quod totum Excellentiſſimus mox memoratus ab inventore ſuo ære redemit, e quibus per me & ipſi Numophylacio Cæſareo ſingulorum exempla tranſ- miſit, e) Tabula IV. ſtirpis Przemisleæ & 1. 4. Boh. ſanctæ P. 1. p. 48 & 49. f) Pub. Chronol. Geschichte Böhmens. Liberi illius. Idem ibidem. S. 221.
176 ANNUS 1125. B. Eliſabetha & Amabilia non fuere ejus fili�. præter uxorem Richenzam, uterum ferentem, tres filios superstites, Wladislaum, qui dein Sobieslao in Principatu successit, Henricum Ducem Moraviæ, & Theobaldum, qui poſterior veroſimillime a Theo- baldo Marchione Vohburgenſi fratre uxoris ſuæ Richenzæ nomen in- venit. Coſmas nonniſi unius filiæ multo ante nominatæ Suatavæ me- minit, at Balbinus e) duas præterea filias, utramque Beatæ titulo ei tribuit, alteram quidem Eliſabetham, alteram Amabiliam: utramque præter omnem fluctuationem amplexus quoque eſt doct. Pubitſchka ad h. a.f) Sed a vero longius aberravit uterque: Quod enim ad Eli- ſabetham attinet, minus studioſe & ſolerter inſpexit vetustum Doxanen- ſis cœnobii Catalogum, ad quem provocat. Eſt in manibus meis Necrolo- gium Doxanenſe, quod ad eandem 31 Martii ſeu pridie Kal. Aprilis hæc refert: Obiit beatæ memoriæ Eliſabeth ſecunda Prælata hujus ecclesiæ ſo- ror Ducis & epiſcopi , quæ contulit pro ſe & pro eodem fratre ſuo ſe- xaginta marcas argenti ad �dificium monaſterii, & calicem cum patena, & duas villas Bregor & Rogow. Cum igitur fuerit ſoror Ducis, qui ſimul fuit epiſcopus, ſcilicet Henrici Brzetislai, non potuit eſſe filia dicti Wladislai , ſed fuit neptis illius ex filio Henrico Duce Moraviæ genita, ut ex ſequentibus etiam magis manifeſtum reddetur. Ut ad al- teram filiam Amabiliam veniamus, nuſpiam Balbinus eam Wladislai hujus filiam fuiſſe aliquo veteri legitimoque documento probavit. No- lim diſputare eandem Amabiliam gente Sſwihowskiam fuiſse, ab ea- demque gente velut ſui ſanguinis Divam ab omni memoria cultam, uti id ſe Balbinus ex vetultis Sſvihoviorum memoriis exſcripsiſſe memorat. At ſane id fabuloſiſſimum eſt hanc Amabiliam Nobilium puellarum cœ- nobium Ordinis S. Benedicti Clatoviæ fundaſſe, eamque hujus Parthe- nonis primam Antistitem fuiſſe. Jam in Apologia noſtra adverſus Lu- ciferum p. 283 & ſeqq. pluribus argumentis evicimus cœnobium Viro- rum Ordinis S.Benedicti a Theobaldo Duce (cui hæc Amabilia ſoror fuiſſe perhibetur) Clatoviæ fundatum merum figmentum eſſe nugato- ris ab Excellentiſſimo D. Epiſcopo Litomericenſi ad dignoſcendum traditos, duorum pene menſium ſpatio cumque oculorum meorum jactura (quod maximam partem vetuſtate attriti eſſent) diſpeſcui, deſcripfique , adeo ut quandoque ex triginta imo quadraginta ejusdem ſigni denariis, nonnifi eam integritatem, quam R. P. Adauctus attulit, eruerim. Quot quot autem Wladislai denarii hactenus detecti ſunt , ex eo invento ſunt , quod totum Excellentiſſimus mox memoratus ab inventore ſuo ære redemit, e quibus per me & ipſi Numophylacio Cæſareo ſingulorum exempla tranſ- miſit, e) Tabula IV. ſtirpis Przemisleæ & 1. 4. Boh. ſanctæ P. 1. p. 48 & 49. f) Pub. Chronol. Geschichte Böhmens. Liberi illius. Idem ibidem. S. 221.
Strana 177
177 ris Joannis Klatowsky. Non aliud ſentiendum de Parthenone isto a B. Amabilia fundato, de quo in hiſtoriis noſtris, documentisque veteri- bus ne quidem veſtigium ſupereſt. Non ſatis itaque mirandum: Bal- binum in his tam facile credulum fuiſſe , ac præſertim ſcripſiſſe, quod Parthenon iste uſque ad Ziſskianam monasteriorum eversionemn per- ſtiterit, cum ipſe Dec. 1. l. 5. ſuo ſeu Parochiali ex coœvo codice De- cimas eccleſiaſticas anni 1384 publicaverit, in quibus p. 7. Catalogus omnium monaſteriorum , parthenonum, Præpoſiturarumque Ordinis S. Benedicti texitur, nulla autem hic, ſeu inter Archidioconatuum eccleſias commemoratas memoria Clatovienſis monaſterii occurrit. Quid, quod Balbinus in alio Catalogo poſterius hoc ipſo libro ex gran- dibus tredecim Erectionum voluminibus excerpto, in tanta documen- torum prolata multitudine ne quidem veſtigium horum duorum mo- nasteriorum repererit. Addam & ego: poſſideri a me MS. Catalogumn monaſteriorum ante Ziſskianam tyrannidem concinnatum, in quo ſi Cleantis lampaden accendas, fruſtra eadem duo Clatovienſia cœnobia quæras. E quibus profecto tuto rationari fas eſto: B. Amabiliam non ad præeſens Wladislai imperium, ſed poſteriora Sſwihoviorum tem- pora pertinere. SOBIESLAI I. Quinta die abobitu Wladislai, id eſt XVI. Calendas Maji, Sobies- iaus g) ætate quidem junior, b) ſed maturis ſapientia maturior, manu lar- gus , civibus acceptus, plebi utriuſque ſexus & ætatis gratus, omnibus Boemis ſimul faventibus jure hæreditario in Frincipatus ſolio elevatus eſt avito. i) Hæc Coſmas ad h. a., qua uſura falfi gaudii abreptus plau- dit , miraturque : Quisnam ſperaret , inquiens , vel quisnam credere poſ- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Z ſet, Sobieslaus cre- atur Dux Bo- hemi�. 8) Complures ſynchroni ſcriptores, nempe Dodechinus Abbas , Otto Frifingenſis, au- thor Chronici Pegavienſis , Annaliſta Poſovienſis, Joannes Rohte author Chronici veteris Thuringici, Anonymus de fundatione cœnobii Bigaugienſis, aliique Sobies- laum noſtrum non aliter atque Udalricum appellant , ut conjecturam capere liceat ſeu Sobieslaum binominem fuiſſe , ſeu Germanos nominum Slavicorum pertæſos hoe nomen illi inveniſſe. h) Cum Wratislaus Rex pater Sobieslai jam anno I093 mor- tuus fuerit , Sobieslaus ſaltem fuit 32 annorum, cum hæc Coſmas ſcripſit. i) Non ſatis liquet , qua ratione Coſmas Sobieslaum jure hæreditario Principatum aſſecutum dicat , cum vi legis Brzetisleæ Ottoni majori natu competierit. Sed jam multo an- te oſtendimus per ſuperiores quosdam Duces noſtros hanc legem fuiſſe violatam , alteratamque , ut proinde credendum ſit filios Wratislai Regis hoc ſibi jus arrogaſ- ſe , quod hoc ipſo anno coram Lothario Romanorum Rege reclamavit Otto, ut mox videbimus.
177 ris Joannis Klatowsky. Non aliud ſentiendum de Parthenone isto a B. Amabilia fundato, de quo in hiſtoriis noſtris, documentisque veteri- bus ne quidem veſtigium ſupereſt. Non ſatis itaque mirandum: Bal- binum in his tam facile credulum fuiſſe , ac præſertim ſcripſiſſe, quod Parthenon iste uſque ad Ziſskianam monasteriorum eversionemn per- ſtiterit, cum ipſe Dec. 1. l. 5. ſuo ſeu Parochiali ex coœvo codice De- cimas eccleſiaſticas anni 1384 publicaverit, in quibus p. 7. Catalogus omnium monaſteriorum , parthenonum, Præpoſiturarumque Ordinis S. Benedicti texitur, nulla autem hic, ſeu inter Archidioconatuum eccleſias commemoratas memoria Clatovienſis monaſterii occurrit. Quid, quod Balbinus in alio Catalogo poſterius hoc ipſo libro ex gran- dibus tredecim Erectionum voluminibus excerpto, in tanta documen- torum prolata multitudine ne quidem veſtigium horum duorum mo- nasteriorum repererit. Addam & ego: poſſideri a me MS. Catalogumn monaſteriorum ante Ziſskianam tyrannidem concinnatum, in quo ſi Cleantis lampaden accendas, fruſtra eadem duo Clatovienſia cœnobia quæras. E quibus profecto tuto rationari fas eſto: B. Amabiliam non ad præeſens Wladislai imperium, ſed poſteriora Sſwihoviorum tem- pora pertinere. SOBIESLAI I. Quinta die abobitu Wladislai, id eſt XVI. Calendas Maji, Sobies- iaus g) ætate quidem junior, b) ſed maturis ſapientia maturior, manu lar- gus , civibus acceptus, plebi utriuſque ſexus & ætatis gratus, omnibus Boemis ſimul faventibus jure hæreditario in Frincipatus ſolio elevatus eſt avito. i) Hæc Coſmas ad h. a., qua uſura falfi gaudii abreptus plau- dit , miraturque : Quisnam ſperaret , inquiens , vel quisnam credere poſ- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Z ſet, Sobieslaus cre- atur Dux Bo- hemi�. 8) Complures ſynchroni ſcriptores, nempe Dodechinus Abbas , Otto Frifingenſis, au- thor Chronici Pegavienſis , Annaliſta Poſovienſis, Joannes Rohte author Chronici veteris Thuringici, Anonymus de fundatione cœnobii Bigaugienſis, aliique Sobies- laum noſtrum non aliter atque Udalricum appellant , ut conjecturam capere liceat ſeu Sobieslaum binominem fuiſſe , ſeu Germanos nominum Slavicorum pertæſos hoe nomen illi inveniſſe. h) Cum Wratislaus Rex pater Sobieslai jam anno I093 mor- tuus fuerit , Sobieslaus ſaltem fuit 32 annorum, cum hæc Coſmas ſcripſit. i) Non ſatis liquet , qua ratione Coſmas Sobieslaum jure hæreditario Principatum aſſecutum dicat , cum vi legis Brzetisleæ Ottoni majori natu competierit. Sed jam multo an- te oſtendimus per ſuperiores quosdam Duces noſtros hanc legem fuiſſe violatam , alteratamque , ut proinde credendum ſit filios Wratislai Regis hoc ſibi jus arrogaſ- ſe , quod hoc ipſo anno coram Lothario Romanorum Rege reclamavit Otto, ut mox videbimus.
Strana 178
178 ANNUS 1125. Aufert Ottont Duci Moravia partem pro- vinciæ. Lotharius Dux Saxoniæ fit Imperator. ſet , quod pax hoc anno fieret ſine ſanguine magno ? Nam Ottonem Du- eem Moraviæ fœderatorum ſuorum confilio publice jurejurando edi- xiſſe: non poſiturum ſe arma prius, neque Wiſſehrado diſceſſurum, dum ſeu victus pœnas capitis det, feu victor Principatu potiatur. Nem- pe non ſupervixit anni præſentis finem Coſmas, atque veroſimiliter paulo poſt mortem Henrici Imperatoris (cujus apud eum postrema est memoria) ſub menſem Junium in lectum dejectus, perſequi ea haud potuit, quæ postea evenere, quæ jam ex aliorum fynchronorum nar- ratis pertexenda funt: Mortuus hoc ipſo anno eft Henricus Impera- tor X. Kal. Junii k) nullo herede relicto, 1) ſub idem tempus Sobies- laus minarum molitionumque Ottonis non inſcius, ut audaciam æmuli compeſceret, non quidem illum terris omnibus exuendum, ſed ut reſipi- ſceret , ea ſaltem provincia mulctandum cenſuit, qua anno 1115 pecu- liari præceſsoris ſui Wladislai benevolentia donatus fuerat. Collectô igitur exercitu intravit Moraviam, & ablata Ottoni provincia Dedal- rici (Udalrici) reſtituit filium ejus Wratislaum in paternam ſedem, in- quit Continuator Coſmæ. m) Hæc cum in Moravia aguntur, Princi- pes Imperii ad novi Romanorum Regis electionem progrediuntur, quod omnium breviſsime Otto Frisingensis his verbis enarrat:") Mox Principes Moguntiæ conveniunt, ibique habito de ſucceſſore consilio qua- tuor regni Optimates Lotharius Dux Saxonum, Fridericus Dux Sue- vorum, Leopoldus Marchio orientalis, (Austriæ) Carolus Comes Flan- driæ ad Regnum deſignantur. Tandem Lotharius natione Saxo patre Geberhardo voto omnium renitens valde ac reclamans ad regnum trac- tus ſub præſentia ſedis Apoſtolicæ legati XCIIlius ab Auguſto regnavit. Dodechinus illum III. Kal. Septembris electum, Idibus vero Septem- bris Aquiſgrani a Friderico Colonienſi Archiepiſcopo coronatum me- morat. Intellecta Lotharii coronatione Otto Dux Moraviæ ſumma feſtinatione ad eum contendit, Sobieslaoque de Principatu fibi violen- ter erepto dicam ſcripſit, quemadmodum Continuator Chronici Pe- gaviensis rem ad annum præesentem narrat. o) Otto quidam, inquit, Principatum gerens provinciæ, quæ Mereherun dicitur, regem (Lotha- rium) poſt benedictionem regalem acceptam adiit, conquerens ſe Ducatu Otto apud Lo- tharium queri- tur de ſihi in- juſte ablato Principatu. Bo- k) Oſcitantia tranſumtorum Coſmæ accidit, ut III. Kal. Junii Henricum mortuum ſcrip- ſerint. l) Henrici Imperialis genealogia deſiit, partim ſterilitate fœminei ſexus, par- tim ab ineunte ætate omni virili ſtirpe regali fato eoncluſa exitiali. Coſmas ad h. a. m) Continuatio Coſmæ Viennæ edita p. 1. n) Otto Frifing. l.7. c. 17. o) Apud Menken. T. III. p. 130. Idem referunt Annales Boſovienſes ſub principium.
178 ANNUS 1125. Aufert Ottont Duci Moravia partem pro- vinciæ. Lotharius Dux Saxoniæ fit Imperator. ſet , quod pax hoc anno fieret ſine ſanguine magno ? Nam Ottonem Du- eem Moraviæ fœderatorum ſuorum confilio publice jurejurando edi- xiſſe: non poſiturum ſe arma prius, neque Wiſſehrado diſceſſurum, dum ſeu victus pœnas capitis det, feu victor Principatu potiatur. Nem- pe non ſupervixit anni præſentis finem Coſmas, atque veroſimiliter paulo poſt mortem Henrici Imperatoris (cujus apud eum postrema est memoria) ſub menſem Junium in lectum dejectus, perſequi ea haud potuit, quæ postea evenere, quæ jam ex aliorum fynchronorum nar- ratis pertexenda funt: Mortuus hoc ipſo anno eft Henricus Impera- tor X. Kal. Junii k) nullo herede relicto, 1) ſub idem tempus Sobies- laus minarum molitionumque Ottonis non inſcius, ut audaciam æmuli compeſceret, non quidem illum terris omnibus exuendum, ſed ut reſipi- ſceret , ea ſaltem provincia mulctandum cenſuit, qua anno 1115 pecu- liari præceſsoris ſui Wladislai benevolentia donatus fuerat. Collectô igitur exercitu intravit Moraviam, & ablata Ottoni provincia Dedal- rici (Udalrici) reſtituit filium ejus Wratislaum in paternam ſedem, in- quit Continuator Coſmæ. m) Hæc cum in Moravia aguntur, Princi- pes Imperii ad novi Romanorum Regis electionem progrediuntur, quod omnium breviſsime Otto Frisingensis his verbis enarrat:") Mox Principes Moguntiæ conveniunt, ibique habito de ſucceſſore consilio qua- tuor regni Optimates Lotharius Dux Saxonum, Fridericus Dux Sue- vorum, Leopoldus Marchio orientalis, (Austriæ) Carolus Comes Flan- driæ ad Regnum deſignantur. Tandem Lotharius natione Saxo patre Geberhardo voto omnium renitens valde ac reclamans ad regnum trac- tus ſub præſentia ſedis Apoſtolicæ legati XCIIlius ab Auguſto regnavit. Dodechinus illum III. Kal. Septembris electum, Idibus vero Septem- bris Aquiſgrani a Friderico Colonienſi Archiepiſcopo coronatum me- morat. Intellecta Lotharii coronatione Otto Dux Moraviæ ſumma feſtinatione ad eum contendit, Sobieslaoque de Principatu fibi violen- ter erepto dicam ſcripſit, quemadmodum Continuator Chronici Pe- gaviensis rem ad annum præesentem narrat. o) Otto quidam, inquit, Principatum gerens provinciæ, quæ Mereherun dicitur, regem (Lotha- rium) poſt benedictionem regalem acceptam adiit, conquerens ſe Ducatu Otto apud Lo- tharium queri- tur de ſihi in- juſte ablato Principatu. Bo- k) Oſcitantia tranſumtorum Coſmæ accidit, ut III. Kal. Junii Henricum mortuum ſcrip- ſerint. l) Henrici Imperialis genealogia deſiit, partim ſterilitate fœminei ſexus, par- tim ab ineunte ætate omni virili ſtirpe regali fato eoncluſa exitiali. Coſmas ad h. a. m) Continuatio Coſmæ Viennæ edita p. 1. n) Otto Frifing. l.7. c. 17. o) Apud Menken. T. III. p. 130. Idem referunt Annales Boſovienſes ſub principium.
Strana 179
179 Bohemiæ velut hereditaria dignitate injuſte privatum.) Rex vero Udalrico (Sobieslao) Boemorum tunc temporis Duci poſt datas judicio Principum inducias, quas idem contempſerat, publice bellum indixit. Dicam hane ab Ottone Sobieslao Ratisbonæ ſcriptam fuiſſe memorat Cotinuator Coſmæ Viennenſis p. 1. his verbis : Otto Dux Moraviæ convenit Luderum in Ratiſpona, quod apprime relatis Annaliſtæ Saxo- nis ad h. a. reſpondet, qui Lotharium statim post conſecrationem, Ba- variam verſus, Ratisbonamque profectum affirmat , ſcilicet ut eam ci- vitatem in ſuum præſidium acciperet adverſus Henricum Bojoariæ Du- cem, qui ejus electioni ſubſcribere etiam multo poſterius tergiverſa- tus fuerat. Hæc anno præeſente geſta doct. Pubitſchka magno Chrono- logiæ vitio in annum ſequentem conſtipavit. Seductus nempe quo- rundam vetuſtiorum narratione, qui uno ſpiritu & filo molimina Ottonis & bellum Lotharii adverſus Boemos anno ſequente gestum narrarunt, quem ſane tot circumstantiæ rerum (ut quod Otto statim post coro- nationem & præſertim Ratisbonæ adierit Lotharium ; quod prius So- bieslaus Moraviam intraverit, vaſtaveritque; quod vocatus ad Curiam Imperatoris non comparuerit) edocere potuere tam brevi ſpatio anni ſequentis fieri haud potuiſſe, cum Lotharius jam medio menſe Febru- ario cum exercitibus ſuis in Bohemia adfuerit. Dixi a Sobieslao etiam vaſtatam fuiſſe Moraviam: eam vaſtationem poſteriorem fuiſſe ſuperi- ore ingreſſu in Moraviam, quo ſolum Ottoni partem provinciæ ade- mit, Wratislaoque tradidit, non obſcure innuitur a Continuatore Coſmæ Viennenſi, qui poſt priorem ingreſſum , antequam Otto ad Lotharium confugiſſet, vaſtationem demum poſtea factam narrat, diſpeſcit- que, ut pronum fit conjicere tum demum Sobieslaum vaſtaſſe Mora- viam , cum intellexiſſet Lotharium illius patrocinium ſuſcipere , quem itaque ut omnibus ſubſidiis ex Moravia ad rebellionem proſequendam destitueret, reliquas ditiones Ottonis in ſuam poteſtatem accepit, ad- hæerentesque Ottoni vastatione terrarum ad deditionem coegit. Indicitur So- bieslao bellum a Lothario. Wladislans va- ſtat terras Ot- tonis. SOBIESLAI I. Illud mirum videri debet, quam ob rationem Sobieslaus gratia Lotharii exciderit, cum eum anno ſuperiore non modo pro dignitate be- Z 2 p) Magis exaggerat Ottonis querelam coram Lothario Monachus Sazavienſis apud Men- ken. T. III. p. 1800. Sobezlaum Ducem Boemiam furtivis intraſſe veſtigiis, & prin- cipalem thronum ſibi hereditario jure debitum , & ab omnibus Boemiæ Primatibus de- ſignatum, & ſacramento confirmatum occupaſſe per violentiam, ubi longiorem ejus ad Lotharium ſermonem, Lothariique reſponſum legere eſt. q) Chronol. GSeſchichte Bóhmens. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 227.
179 Bohemiæ velut hereditaria dignitate injuſte privatum.) Rex vero Udalrico (Sobieslao) Boemorum tunc temporis Duci poſt datas judicio Principum inducias, quas idem contempſerat, publice bellum indixit. Dicam hane ab Ottone Sobieslao Ratisbonæ ſcriptam fuiſſe memorat Cotinuator Coſmæ Viennenſis p. 1. his verbis : Otto Dux Moraviæ convenit Luderum in Ratiſpona, quod apprime relatis Annaliſtæ Saxo- nis ad h. a. reſpondet, qui Lotharium statim post conſecrationem, Ba- variam verſus, Ratisbonamque profectum affirmat , ſcilicet ut eam ci- vitatem in ſuum præſidium acciperet adverſus Henricum Bojoariæ Du- cem, qui ejus electioni ſubſcribere etiam multo poſterius tergiverſa- tus fuerat. Hæc anno præeſente geſta doct. Pubitſchka magno Chrono- logiæ vitio in annum ſequentem conſtipavit. Seductus nempe quo- rundam vetuſtiorum narratione, qui uno ſpiritu & filo molimina Ottonis & bellum Lotharii adverſus Boemos anno ſequente gestum narrarunt, quem ſane tot circumstantiæ rerum (ut quod Otto statim post coro- nationem & præſertim Ratisbonæ adierit Lotharium ; quod prius So- bieslaus Moraviam intraverit, vaſtaveritque; quod vocatus ad Curiam Imperatoris non comparuerit) edocere potuere tam brevi ſpatio anni ſequentis fieri haud potuiſſe, cum Lotharius jam medio menſe Febru- ario cum exercitibus ſuis in Bohemia adfuerit. Dixi a Sobieslao etiam vaſtatam fuiſſe Moraviam: eam vaſtationem poſteriorem fuiſſe ſuperi- ore ingreſſu in Moraviam, quo ſolum Ottoni partem provinciæ ade- mit, Wratislaoque tradidit, non obſcure innuitur a Continuatore Coſmæ Viennenſi, qui poſt priorem ingreſſum , antequam Otto ad Lotharium confugiſſet, vaſtationem demum poſtea factam narrat, diſpeſcit- que, ut pronum fit conjicere tum demum Sobieslaum vaſtaſſe Mora- viam , cum intellexiſſet Lotharium illius patrocinium ſuſcipere , quem itaque ut omnibus ſubſidiis ex Moravia ad rebellionem proſequendam destitueret, reliquas ditiones Ottonis in ſuam poteſtatem accepit, ad- hæerentesque Ottoni vastatione terrarum ad deditionem coegit. Indicitur So- bieslao bellum a Lothario. Wladislans va- ſtat terras Ot- tonis. SOBIESLAI I. Illud mirum videri debet, quam ob rationem Sobieslaus gratia Lotharii exciderit, cum eum anno ſuperiore non modo pro dignitate be- Z 2 p) Magis exaggerat Ottonis querelam coram Lothario Monachus Sazavienſis apud Men- ken. T. III. p. 1800. Sobezlaum Ducem Boemiam furtivis intraſſe veſtigiis, & prin- cipalem thronum ſibi hereditario jure debitum , & ab omnibus Boemiæ Primatibus de- ſignatum, & ſacramento confirmatum occupaſſe per violentiam, ubi longiorem ejus ad Lotharium ſermonem, Lothariique reſponſum legere eſt. q) Chronol. GSeſchichte Bóhmens. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 227.
Strana 180
180 Qu� cauſ� odii Lotharii ad- verſus Sobies- laum concepti ? ANNUS 1125. benevole exceperit, sed & cauſam illius tanquam juſtiſſimam Henrico Imperatori commendarit, exaggeraritque. Otto quidem Frisingensis magnæ pecuniæ promiſſione Lotharium illectum memorat. r) Mo- nachus Sazaviensis c. l. omnem cauſam in jura refundit, quæ Lotha- rius Rex Rom. in electione Ducum Bohemiæ prætendebat. ſo Ego quanquam utramque hanc cauſam interveniſſe diſputare nolim , aliam tamen multo valentiorem Lothario ne Sobieslai patrocinium ſuſcipe- ret, fuiſſe ex rerum circumstantiis, exterorumque narratis colligo, e quibus haud obſcure conjicitur Sobieslaum partes Lotharii non fuiſ- ſe tuitum, dum Rom. Rex eligeretur, imo dum vidiſſet ſuffragia plu- rimorum in eum inclinare, ne quidem in electione atque coronatione illius comparuiſſe. Nec enim in ullo vetere ſcriptore Sobieslaus in- terfuiſſe legitur : Vulgavit Hieronymus Pezius T. I. p. 570 Anonymi ſynchroni prolixam narrationem de Lotharii electione, in qua accurate ouines circumftantiæ iftius electionis deſcribuntur, memorantur præ- cipui ſæculares Principes, referuntur ſuffragia ex ſingulis Bavariæ, Sueviæ, Franconiæ, Saxoniæque provinciis; nulla prorſum Sobieslai aut Bohemorum fit mentio. Quid ſi igitur Sobieslaus cum Henrico Duce Bavariæ adverſus Henrici electionem inſurrexit, qui cum epiſcopis ſuis quam diutiſſime electionem Lotharii agnoſcere noluit: nam ob aliam haud cauſam Lotharius illico poſt coronationem ſuam Ratisbonam feſti- navit, quam ut fibi hanc civitatem tutam redderet, fi Sobieslaus cum Henrico quidquam adverſum ſe moliretur. Profecto fi Sobieslaus Co- mitiis Imperialibus Moguntiæ interfuiſſet, ſuoque ſuffragio Lotharium elegisset, nec Otto auſurus fuiſſet dicam ſuam apud Lotharium depo- nere, nec Lotharius tam ingratus fuiſſet electori ſuo, ut eum ſubito bello perſequeretur. Guod autem Sobieslaus Lotharii partibus minus faverit, haud aliud fuit, quam quod sicut antea patris Wig- ber- r) Quidam Otto Moraviæ Comes Ducatum Bohemiæ adfectans Principem (Lotharium) ad- iit, eique magnam pecunium promittens, ad hoc, ut in Bohemiam ſecum intraret, ibique eum Ducem crearet , inclinavit. Otto Friſing. de gestis Friderici Imp. c. 20, p. 416. ſ) Verba Lotharii ſunt : Boemiæ Ducatus , ſicut ab anteceſſoribus noſtris didicimus , in poteſtate Romani Imperatoris ab initio conſtitit , nec fas ſuit unquam ele- ctionem, aut promotionem cujusquam Ducis in terra illa fieri, niſi quam Imperialis Majeſtas ſuæ auctoritatis gratia initiaret , conſummaret , & confirmaret ; unde qui con- tra hanc conſtitutionem præſumere niſus eſt, noſtræ Majeſtatis contemtorem eſſe ſatis evidens eſt , nec tibi ſoli (Ottoni) ſed & nobis totique regno contumeliam non modi- cam eſſe irrogatam, quòd minime æquanimiter ferendum eſt. Hæc prætenſionum jura jam aliis noſtris Annalium Partibus elidimus.
180 Qu� cauſ� odii Lotharii ad- verſus Sobies- laum concepti ? ANNUS 1125. benevole exceperit, sed & cauſam illius tanquam juſtiſſimam Henrico Imperatori commendarit, exaggeraritque. Otto quidem Frisingensis magnæ pecuniæ promiſſione Lotharium illectum memorat. r) Mo- nachus Sazaviensis c. l. omnem cauſam in jura refundit, quæ Lotha- rius Rex Rom. in electione Ducum Bohemiæ prætendebat. ſo Ego quanquam utramque hanc cauſam interveniſſe diſputare nolim , aliam tamen multo valentiorem Lothario ne Sobieslai patrocinium ſuſcipe- ret, fuiſſe ex rerum circumstantiis, exterorumque narratis colligo, e quibus haud obſcure conjicitur Sobieslaum partes Lotharii non fuiſ- ſe tuitum, dum Rom. Rex eligeretur, imo dum vidiſſet ſuffragia plu- rimorum in eum inclinare, ne quidem in electione atque coronatione illius comparuiſſe. Nec enim in ullo vetere ſcriptore Sobieslaus in- terfuiſſe legitur : Vulgavit Hieronymus Pezius T. I. p. 570 Anonymi ſynchroni prolixam narrationem de Lotharii electione, in qua accurate ouines circumftantiæ iftius electionis deſcribuntur, memorantur præ- cipui ſæculares Principes, referuntur ſuffragia ex ſingulis Bavariæ, Sueviæ, Franconiæ, Saxoniæque provinciis; nulla prorſum Sobieslai aut Bohemorum fit mentio. Quid ſi igitur Sobieslaus cum Henrico Duce Bavariæ adverſus Henrici electionem inſurrexit, qui cum epiſcopis ſuis quam diutiſſime electionem Lotharii agnoſcere noluit: nam ob aliam haud cauſam Lotharius illico poſt coronationem ſuam Ratisbonam feſti- navit, quam ut fibi hanc civitatem tutam redderet, fi Sobieslaus cum Henrico quidquam adverſum ſe moliretur. Profecto fi Sobieslaus Co- mitiis Imperialibus Moguntiæ interfuiſſet, ſuoque ſuffragio Lotharium elegisset, nec Otto auſurus fuiſſet dicam ſuam apud Lotharium depo- nere, nec Lotharius tam ingratus fuiſſet electori ſuo, ut eum ſubito bello perſequeretur. Guod autem Sobieslaus Lotharii partibus minus faverit, haud aliud fuit, quam quod sicut antea patris Wig- ber- r) Quidam Otto Moraviæ Comes Ducatum Bohemiæ adfectans Principem (Lotharium) ad- iit, eique magnam pecunium promittens, ad hoc, ut in Bohemiam ſecum intraret, ibique eum Ducem crearet , inclinavit. Otto Friſing. de gestis Friderici Imp. c. 20, p. 416. ſ) Verba Lotharii ſunt : Boemiæ Ducatus , ſicut ab anteceſſoribus noſtris didicimus , in poteſtate Romani Imperatoris ab initio conſtitit , nec fas ſuit unquam ele- ctionem, aut promotionem cujusquam Ducis in terra illa fieri, niſi quam Imperialis Majeſtas ſuæ auctoritatis gratia initiaret , conſummaret , & confirmaret ; unde qui con- tra hanc conſtitutionem præſumere niſus eſt, noſtræ Majeſtatis contemtorem eſſe ſatis evidens eſt , nec tibi ſoli (Ottoni) ſed & nobis totique regno contumeliam non modi- cam eſſe irrogatam, quòd minime æquanimiter ferendum eſt. Hæc prætenſionum jura jam aliis noſtris Annalium Partibus elidimus.
Strana 181
DOBIESLAI I. 181 berti ſenioris, ita poſtea filii Henrici hoſtis fuerit: non enim nif poste- rius Henricus in gratiam Lotharii rediit, marchiamque fuam recepit, ut Biographus Wipertinus loquitur.*) Anno præſente mortales exuvias poſuit Cofinas ecclefix Pragen- ſis Decanus, Historiæ Bohemæ Princeps, quem nifi fortita fuiſſet pa- tria, geſta potiſſimum Ducum noſtrorum gentisque ad ſæculum uſque XII. æterno jacerent conſepulta filentio. Sed utinam poſteriores, ac præſertim ſæculorum ſequiorum ſcriptores recte candore animi Coſ- mæ uſi fuiſſent, ut illa (quæ præſertim de incunabulis gentis noſtræ nonniſi ex ſenum fabuloſa narratione accepiſſe ingenue fatetur , quæ facta an ficta fint ipſe definire non auſus , quæ ille nonnifi conjectura ſua & opinione prognata ultro profitetur) poſteritati non tanquam hi- storicas veritates tradidiſsent, quæ etiam hodie nonnulli ea contumacia progugnant, tanquam pro aris & focis decertaturi. Hos inter princi- pem locum omni contentione vindicare fibi nititur æmulus meus doct- Pubitſchka. Vir, qui ubique criſim & criticæ regulas jactat, in quas amen nemo licentius graviusque atque ille ipſe peccat. Guis credidiſ- ſet eum adhuc Tomo IV. extra rhombum ad umbras & chymæras pri- lem damnatum Czechum ex meris ejusmodi ſenum fabuloſis narrationi- bus, Coſmæque conjectiunculis reſuſcitare conniſurum ? iAn immemo- rem eſſe oportuit jam ſummum Czechi, Lechique Patronum (qui ad raptanda Eruditorum quorumque adverſum ſenteniam meam ſuffragia plura millia florenorum profudit) jam fatis functum eſſe? An igno- ravit complures ex illis Eruditis , qui pro Czecho Lechoque vindican- lo Diſſertationes integras concinnaverant, jam pallinodiam ceciniſſe, quorum fi unum vel exemplum expoſcit, legat Clariſſimi Viri Augu- ti Ludovici Schlœzeri Profeſſoris Gœttingenfis, a plurimis præclaris editis operibus hodie nominatiſſimi, Historiam Univerſalem Septem- rionalem, invenietque, quod idem eruditiſſimus Vir, poſteaquam (non ex animo, ſed eidem Principi in gratiam) peculiari Diſſertatione often- dere conatus fuiſſet Czechum Lechumque vel traditionis nomine ti- tuloque ſuftineri poſſe, dein palam edixerit: Czechum Lechumque in- er deliria relegandum eſſe. x) Guare æmulus noſter ne exſpectet, Mors Coſmnæ Decani Prag. authoris Chro- nici Bohemiæ, ut ) Vita Wigberti Groic. c. 12. §. ult. u) Thronol. Seſchichte Böhmens. x) Author Pub. Chronol. hic , poſtquam Hiſtoricos veteres Bohemicos ad Dalimilum uſque enarraſſet, ſubjun- git : In I5ten Iahrhundert kamen die Stoppler, und richteten hier, ſo wie überall, Gesch. 4. Thl. in IB. S. 235.
DOBIESLAI I. 181 berti ſenioris, ita poſtea filii Henrici hoſtis fuerit: non enim nif poste- rius Henricus in gratiam Lotharii rediit, marchiamque fuam recepit, ut Biographus Wipertinus loquitur.*) Anno præſente mortales exuvias poſuit Cofinas ecclefix Pragen- ſis Decanus, Historiæ Bohemæ Princeps, quem nifi fortita fuiſſet pa- tria, geſta potiſſimum Ducum noſtrorum gentisque ad ſæculum uſque XII. æterno jacerent conſepulta filentio. Sed utinam poſteriores, ac præſertim ſæculorum ſequiorum ſcriptores recte candore animi Coſ- mæ uſi fuiſſent, ut illa (quæ præſertim de incunabulis gentis noſtræ nonniſi ex ſenum fabuloſa narratione accepiſſe ingenue fatetur , quæ facta an ficta fint ipſe definire non auſus , quæ ille nonnifi conjectura ſua & opinione prognata ultro profitetur) poſteritati non tanquam hi- storicas veritates tradidiſsent, quæ etiam hodie nonnulli ea contumacia progugnant, tanquam pro aris & focis decertaturi. Hos inter princi- pem locum omni contentione vindicare fibi nititur æmulus meus doct- Pubitſchka. Vir, qui ubique criſim & criticæ regulas jactat, in quas amen nemo licentius graviusque atque ille ipſe peccat. Guis credidiſ- ſet eum adhuc Tomo IV. extra rhombum ad umbras & chymæras pri- lem damnatum Czechum ex meris ejusmodi ſenum fabuloſis narrationi- bus, Coſmæque conjectiunculis reſuſcitare conniſurum ? iAn immemo- rem eſſe oportuit jam ſummum Czechi, Lechique Patronum (qui ad raptanda Eruditorum quorumque adverſum ſenteniam meam ſuffragia plura millia florenorum profudit) jam fatis functum eſſe? An igno- ravit complures ex illis Eruditis , qui pro Czecho Lechoque vindican- lo Diſſertationes integras concinnaverant, jam pallinodiam ceciniſſe, quorum fi unum vel exemplum expoſcit, legat Clariſſimi Viri Augu- ti Ludovici Schlœzeri Profeſſoris Gœttingenfis, a plurimis præclaris editis operibus hodie nominatiſſimi, Historiam Univerſalem Septem- rionalem, invenietque, quod idem eruditiſſimus Vir, poſteaquam (non ex animo, ſed eidem Principi in gratiam) peculiari Diſſertatione often- dere conatus fuiſſet Czechum Lechumque vel traditionis nomine ti- tuloque ſuftineri poſſe, dein palam edixerit: Czechum Lechumque in- er deliria relegandum eſſe. x) Guare æmulus noſter ne exſpectet, Mors Coſmnæ Decani Prag. authoris Chro- nici Bohemiæ, ut ) Vita Wigberti Groic. c. 12. §. ult. u) Thronol. Seſchichte Böhmens. x) Author Pub. Chronol. hic , poſtquam Hiſtoricos veteres Bohemicos ad Dalimilum uſque enarraſſet, ſubjun- git : In I5ten Iahrhundert kamen die Stoppler, und richteten hier, ſo wie überall, Gesch. 4. Thl. in IB. S. 235.
Strana 182
ANNUS 1126. Coſinæ codex a Carolo IV. ter deſcribi juſſus. 182 ut ad nugas illius pagina facile integra deductas reſpondeamus, quas pridem tum in Annalibus noſtris, tum Apologia adverſus Luciferum præoccupavimus, elifimusque. Ad Coſmæ mortem redeo: quam præ- ſente anno eveniſſe teftis nobis eft illius Continuator Monachus Saza- vienſis y) his verbis: Eodem anno (ſcilicet quo mortuus Henricus Im- perator) exemptus eſt vita hujus Chronicæ compositor Coſmas reveren- tiſſimus Pragenſis eccleſiæ Decanus XII. Kal. Novembris. z) Eundem annum diemque notat Codex Coſmæ MS. Metropolitanus. a) Nepla- ho cum eundem annum conſignavit, b) peculiaria de Coſmæ Chroni- cis ſubjungit: quas, inquit, Plych Decanus Prahenfis a tineis & an- tiquitate putrefactas Illuſtriſſimi Regis Boemorum Caroli inſtantia tri- bus vicibus in membranis deſcripſit. E quibus cognoſcimus beneficio Caroli IV. adſcribendos eſſe eos Codices, quorum unum alterumve hodie poſſidemus. Cum de geſtis ſeriptisque Coſmæ jam ſuperiori- bus nostris opuſculis plura differuerimus, nihil ſuperest, quam ut ex Monacho Sazavienſi ſubnectamus: Silveſtrum, qui postea creatus est epiſcopus Pragenſis, in monaſterio Sazavienſi XII. Kal. Aprilis in fe- sto S. Benedicti ſuam ſolemnem profeſſionem emiſiſſe. 6) — Idem Ibidem S. 224, ANNUS JESU CHRISTI MCXXVI. LOTHARII Reg. 2. HONORII II. Papæ 3. MAINHARDI ep. Prag. 5. HENRICI ZDIK ep. Ol. 1. SOBIESLAI Duc. 2. iximus ſupra a Lothario bellum denunciatum fuiſſe Sobieslao, quod vocatus nullus comparuerit. Eum, ejusque Principes, ut ad velociorem ferendam opem magis magisque impelleret atque in- in der Historie Unfug uud Zerstöhrung an, bis endlich P. Gelasius Dobner auf- trat , und mit Gelebrſamkeit und Geſchmack ſeine Landesgeſchichte von Czech und Lech, und Unſinn ſäuberte. Schlözer Allgemeine Nordiſche Geſchichte §. I3 und 14. S. 228. y) Apud Menken. T. III.p. 1800. z) Doct. Pubitſeka perperam ar- guit Continuatorem Coſmæ Monachum Sazavienſem , quod annum mortis Coſmæ in ſequentem 1126 rejecerit. Sane cum idem Monachus ſubjunxerit morti Hen- rici Imp. mortem Coſmæ , dicatque eodem anno, clarum eſt , eum de anno præſente loqui. Verba illa ſubjuncta, ſupplementum Anonymi, non ſunt Monachi Sazavienſis, ſed editoris Menkenii, ut ita verba, Anno Domin. Incaru. Milleſ CXXVI. non per- tineant ad mortem Coſmæ, ſed ad geſta Sobieslai & Ottonis, quæ ſubjiciuntur. a) Vide Balbinum in Epitome p. 219. b) Tomo IV. Monum, noſtrorum p. 103. c) Apud Menken. c. 1. p. 1798.
ANNUS 1126. Coſinæ codex a Carolo IV. ter deſcribi juſſus. 182 ut ad nugas illius pagina facile integra deductas reſpondeamus, quas pridem tum in Annalibus noſtris, tum Apologia adverſus Luciferum præoccupavimus, elifimusque. Ad Coſmæ mortem redeo: quam præ- ſente anno eveniſſe teftis nobis eft illius Continuator Monachus Saza- vienſis y) his verbis: Eodem anno (ſcilicet quo mortuus Henricus Im- perator) exemptus eſt vita hujus Chronicæ compositor Coſmas reveren- tiſſimus Pragenſis eccleſiæ Decanus XII. Kal. Novembris. z) Eundem annum diemque notat Codex Coſmæ MS. Metropolitanus. a) Nepla- ho cum eundem annum conſignavit, b) peculiaria de Coſmæ Chroni- cis ſubjungit: quas, inquit, Plych Decanus Prahenfis a tineis & an- tiquitate putrefactas Illuſtriſſimi Regis Boemorum Caroli inſtantia tri- bus vicibus in membranis deſcripſit. E quibus cognoſcimus beneficio Caroli IV. adſcribendos eſſe eos Codices, quorum unum alterumve hodie poſſidemus. Cum de geſtis ſeriptisque Coſmæ jam ſuperiori- bus nostris opuſculis plura differuerimus, nihil ſuperest, quam ut ex Monacho Sazavienſi ſubnectamus: Silveſtrum, qui postea creatus est epiſcopus Pragenſis, in monaſterio Sazavienſi XII. Kal. Aprilis in fe- sto S. Benedicti ſuam ſolemnem profeſſionem emiſiſſe. 6) — Idem Ibidem S. 224, ANNUS JESU CHRISTI MCXXVI. LOTHARII Reg. 2. HONORII II. Papæ 3. MAINHARDI ep. Prag. 5. HENRICI ZDIK ep. Ol. 1. SOBIESLAI Duc. 2. iximus ſupra a Lothario bellum denunciatum fuiſſe Sobieslao, quod vocatus nullus comparuerit. Eum, ejusque Principes, ut ad velociorem ferendam opem magis magisque impelleret atque in- in der Historie Unfug uud Zerstöhrung an, bis endlich P. Gelasius Dobner auf- trat , und mit Gelebrſamkeit und Geſchmack ſeine Landesgeſchichte von Czech und Lech, und Unſinn ſäuberte. Schlözer Allgemeine Nordiſche Geſchichte §. I3 und 14. S. 228. y) Apud Menken. T. III.p. 1800. z) Doct. Pubitſeka perperam ar- guit Continuatorem Coſmæ Monachum Sazavienſem , quod annum mortis Coſmæ in ſequentem 1126 rejecerit. Sane cum idem Monachus ſubjunxerit morti Hen- rici Imp. mortem Coſmæ , dicatque eodem anno, clarum eſt , eum de anno præſente loqui. Verba illa ſubjuncta, ſupplementum Anonymi, non ſunt Monachi Sazavienſis, ſed editoris Menkenii, ut ita verba, Anno Domin. Incaru. Milleſ CXXVI. non per- tineant ad mortem Coſmæ, ſed ad geſta Sobieslai & Ottonis, quæ ſubjiciuntur. a) Vide Balbinum in Epitome p. 219. b) Tomo IV. Monum, noſtrorum p. 103. c) Apud Menken. c. 1. p. 1798.
Strana 183
SOBIESLAI 2. 183 incenderet Otto Dux Moraviæ, fingillatim quemque ex Saxoniæ Opti- matibus convenire ſatagit, dona infinita, & ut dicitur, aureos montes promittit , inquit Monachus Sazavienſis. a) Nec minor erat vigilantia industriaque Sobieslai in conſcribendo exercitu apparandisque rebus omnibus ad vim vi retundendam. Ante omnia spem firmam fidem- que in Dei auxilio Divorumque Indigetum Bohemiæ reponens, cir- cuivit omnia monaſteria divina implorans in adverſis eventibus sibi ad- miniculari præſidia. b) Utque ſibi Divum Wenceslaum Adalbertum- que præcipuos Regni Patronos propitios redderet, ne id ad alienige- nas transferri ſustinerent, per Capellanum fuum Vitum c) vexillum S. Adalberti in parietibus ecclesiæ Wrbezanensis suspensum ſervatum- que tolli, d) in haſtam S. Wenceslai apponi, atque una in prælium aſ- ſumptum princeps ſignum legionibus ſuis conſtituit. e) His divinis præsidiis fretus, generoſaque Bohema juventute stipatus in limites Bo- hemiæ Saxoniæ contiguos progreſſus eſt, appropinquantique Bohemiae Lothario ad caſtrum uſque Chlumecz obviam copias deduxit.f) Al- tero jam iſthic die concædes filvarum, ftationesque fuorum ordinan- ti inter prandendum feſtina adferuntur nuncia Lotharium reipſa cum exercitu irrupiſſe in Bohemiam: Sobieslaus pacis ſtudio ultima peri- clitaturus fæciales ſuos ad Lotharium ablegat , qui eum monerent: Regibus Germaniæ non majorem potestatem competere in Bohemiam, quam Ducum electionem confirmandi, electionem ipſam ab ipſis Bo- he- Schieslaus om- nia ad bellum pparat. Vexillum S. Adalberti in prælium aſſu- mit. a) Apud Menken. T. III. p. 1800. b) Ibidem. c) Hagecius illi nomen Dobrowicze affingit. d)Vexillum S. Adalberti ita dictum, ut rite Hagecius, Balbinusque in Epit. p. 221 explicat , quod olim Familiæ , ſuique patris Slavici fuerit. Pagus Wrbezan hodie ſupereſt in Kaurzimenſi Diſtrictu, quo terrarum tractu Slavnici ditiones fuiſſe jam P. II. & IV. Annalium diximus. e) Coſmæ Continuator Viennenſis p- 2. Qui author cum pure haſtam S. Wenceslai appellet , confirmantur ea, quæ de Ducum noſtrorum haſtis eum flammula , cum qua in figillis eorum S. Wenceslaus præſentatur , diximus , ſcilicet vexillum feudale non eſſe. f) Jam alias crebrius in Annalibus noſtris fitum caſtri hujus in Litomericenſi provincia, atque ad oppi- dum hodiernum Kulm in monte hodie dicto Geyersberg , indicavimus, ut graviſ- ſimi Geographici erroris condemnandi ſint Balbinus , Peſſina aliique eoruim ſectato- res, qui illud in regione Hradecenſi, Comitumque Kinskiorum ditione , Chlumecz etiam hodie dicto, statuerunt. E Saxonia in Bohemiam facta est ista Lotharii ir- ruptio, quid igitur Sobieslaus in Reginæhradecenſem Diſtrictum, plane ipſa plaga Pub. Thronol. oppoſium , Lothario obviam proceſſiſſet ? Nec ſcio qualenam doct, Pubitſchka ad Seſch 4. Thl. civitatem Uſtam in Litomericenſi provincia hodie ſitum Chlumecz innuat , quod, ſi vel Cleantis lampadem accendas , in nulla Geographica mappa Bohemiæ, Catalogo. 1. B. S.230 que locorum invenias.
SOBIESLAI 2. 183 incenderet Otto Dux Moraviæ, fingillatim quemque ex Saxoniæ Opti- matibus convenire ſatagit, dona infinita, & ut dicitur, aureos montes promittit , inquit Monachus Sazavienſis. a) Nec minor erat vigilantia industriaque Sobieslai in conſcribendo exercitu apparandisque rebus omnibus ad vim vi retundendam. Ante omnia spem firmam fidem- que in Dei auxilio Divorumque Indigetum Bohemiæ reponens, cir- cuivit omnia monaſteria divina implorans in adverſis eventibus sibi ad- miniculari præſidia. b) Utque ſibi Divum Wenceslaum Adalbertum- que præcipuos Regni Patronos propitios redderet, ne id ad alienige- nas transferri ſustinerent, per Capellanum fuum Vitum c) vexillum S. Adalberti in parietibus ecclesiæ Wrbezanensis suspensum ſervatum- que tolli, d) in haſtam S. Wenceslai apponi, atque una in prælium aſ- ſumptum princeps ſignum legionibus ſuis conſtituit. e) His divinis præsidiis fretus, generoſaque Bohema juventute stipatus in limites Bo- hemiæ Saxoniæ contiguos progreſſus eſt, appropinquantique Bohemiae Lothario ad caſtrum uſque Chlumecz obviam copias deduxit.f) Al- tero jam iſthic die concædes filvarum, ftationesque fuorum ordinan- ti inter prandendum feſtina adferuntur nuncia Lotharium reipſa cum exercitu irrupiſſe in Bohemiam: Sobieslaus pacis ſtudio ultima peri- clitaturus fæciales ſuos ad Lotharium ablegat , qui eum monerent: Regibus Germaniæ non majorem potestatem competere in Bohemiam, quam Ducum electionem confirmandi, electionem ipſam ab ipſis Bo- he- Schieslaus om- nia ad bellum pparat. Vexillum S. Adalberti in prælium aſſu- mit. a) Apud Menken. T. III. p. 1800. b) Ibidem. c) Hagecius illi nomen Dobrowicze affingit. d)Vexillum S. Adalberti ita dictum, ut rite Hagecius, Balbinusque in Epit. p. 221 explicat , quod olim Familiæ , ſuique patris Slavici fuerit. Pagus Wrbezan hodie ſupereſt in Kaurzimenſi Diſtrictu, quo terrarum tractu Slavnici ditiones fuiſſe jam P. II. & IV. Annalium diximus. e) Coſmæ Continuator Viennenſis p- 2. Qui author cum pure haſtam S. Wenceslai appellet , confirmantur ea, quæ de Ducum noſtrorum haſtis eum flammula , cum qua in figillis eorum S. Wenceslaus præſentatur , diximus , ſcilicet vexillum feudale non eſſe. f) Jam alias crebrius in Annalibus noſtris fitum caſtri hujus in Litomericenſi provincia, atque ad oppi- dum hodiernum Kulm in monte hodie dicto Geyersberg , indicavimus, ut graviſ- ſimi Geographici erroris condemnandi ſint Balbinus , Peſſina aliique eoruim ſectato- res, qui illud in regione Hradecenſi, Comitumque Kinskiorum ditione , Chlumecz etiam hodie dicto, statuerunt. E Saxonia in Bohemiam facta est ista Lotharii ir- ruptio, quid igitur Sobieslaus in Reginæhradecenſem Diſtrictum, plane ipſa plaga Pub. Thronol. oppoſium , Lothario obviam proceſſiſſet ? Nec ſcio qualenam doct, Pubitſchka ad Seſch 4. Thl. civitatem Uſtam in Litomericenſi provincia hodie ſitum Chlumecz innuat , quod, ſi vel Cleantis lampadem accendas , in nulla Geographica mappa Bohemiæ, Catalogo. 1. B. S.230 que locorum invenias.
Strana 184
Lotharius temnit legato- rum Bohemiæ pacem depre- cuntium roga- tionem. Sobieslaus ma- gna clade affi- cit Lotharii exercitum, qua etiam Otto Dux Mor. c�- diiur. 184 hemiæ incunabulis ſemper populo Optimatibusque fuiſſe propriam , hoc jus , hancque libertatem adverſus vim & ſervitutem ſe ſuo ſuorum- que ſanguine propugnaturum, cœlumque ipſum certo certius cauſæ ſuæ bellique juſtitiam ipſo eventu (ipſi infeliciſſime caſuro) teſtaturum. g) Sed pro deliramentis, quidquid graviter legati dicerent, Lotharius habuit, ea maxime explodente Ottone Duce Moraviæ, qui Lothario temere perſuadere conatus ne quidem armis opus eſſe, ſed falcones accipitresque animi venatione delectandi cauſa afſumendos, nam omnes Primores Bohemiæ ſacramento ſibi fœderatos eſſe ; atque vel ſe con- ſpecto ad caſtra Lotharii certatim tranſituros. Ergo (rem ipsis verbis Monachi Sazaviensis breviter perspieueque datis narrare fas esto) XII. Kal. Martii procedunt Saxonum male ſecuri inter duos montes cu- neorum globi, & quam denliſſima nix vi� difficultatem fecerat, h) plu- rimi armis depositis pedites incedebant. Sed cum inter anguſta faucium utriusqne montis deveniſſent, ubi velut eis cœlitus inclufis omnis fugi- endi ſublata erat facultas, i) Dux Sobeslaus dividens ſuos in tres ſca- ras , ſubito impetu in eos proruit, & quot quot ex adverſa parte consti- terant, omnes in ore gladii excepit. Ibi Dux Otto hujus mali minister corruit, ibi plurimi Saxoniæ Optimates proſtrati ſunt, & vix quisquam elabi potuit, niſi forte qui ad ſarcinas tuendas eminus, vel circa latus Regis constiterant. k) Coſmæ Continuator Viennensis felicem hujus prælii eventum portento præfignatum fuiſſe memorat: Pridie enim in- iti certaminis ab utroque exercitu viſam fuiſſe aquilam Saxonibus in- clamitantem , haud aliter atque ſi eos cras ſibi in prædam eſcamque futuros prædixiſſet, in ipſo vero prælio ſuper haſta S. Wences- lai viſum fuiſſe ipſum S. Wenceslaum albo equo inſidentem pro Bo- hemis decertantem, eamque narrationem ſe a fide dignis testibus ac- cepiſſe. 1) ANNUS 1126. De 8) Legatos ad Lotharium miſſos recenſet Monachus Sazavienſis c. 1. p. 1802 Comites Naczerat , Mirozlaum, Zmilonem & alios ex Primatibus , apud quem prolixus eorum ſermo ad Lotharium habitus legitur. h) De denſitate hac nivium ad h. a. ſeribit Continuatio Coſinæ Viennenſis : Tanta magnitudo uivis fuit, qualem nullus hominum ſe vidiſſe dicebat. I) Otto Friſing. de geſtis Friderici I. c. I0. p. 417. ait : Bobemos ſuper amniculum quendam caſtra poſuiſſe , Lotharilque exercitum per devia filvarum oberrantem ad hunc ipſum amniculum veniſſe. Amnieulus hic haud alius eſt, quam qui montem Gayersberg pene allambit , hodiernumque oppidum Kulm ſeu Culm præterfluit, atque apud Uſtam ſe in Albim exonerat. k) Monachus Sazavienfis c. I. 1) Contin. Coſmæ Vien. p.2. & 3.
Lotharius temnit legato- rum Bohemiæ pacem depre- cuntium roga- tionem. Sobieslaus ma- gna clade affi- cit Lotharii exercitum, qua etiam Otto Dux Mor. c�- diiur. 184 hemiæ incunabulis ſemper populo Optimatibusque fuiſſe propriam , hoc jus , hancque libertatem adverſus vim & ſervitutem ſe ſuo ſuorum- que ſanguine propugnaturum, cœlumque ipſum certo certius cauſæ ſuæ bellique juſtitiam ipſo eventu (ipſi infeliciſſime caſuro) teſtaturum. g) Sed pro deliramentis, quidquid graviter legati dicerent, Lotharius habuit, ea maxime explodente Ottone Duce Moraviæ, qui Lothario temere perſuadere conatus ne quidem armis opus eſſe, ſed falcones accipitresque animi venatione delectandi cauſa afſumendos, nam omnes Primores Bohemiæ ſacramento ſibi fœderatos eſſe ; atque vel ſe con- ſpecto ad caſtra Lotharii certatim tranſituros. Ergo (rem ipsis verbis Monachi Sazaviensis breviter perspieueque datis narrare fas esto) XII. Kal. Martii procedunt Saxonum male ſecuri inter duos montes cu- neorum globi, & quam denliſſima nix vi� difficultatem fecerat, h) plu- rimi armis depositis pedites incedebant. Sed cum inter anguſta faucium utriusqne montis deveniſſent, ubi velut eis cœlitus inclufis omnis fugi- endi ſublata erat facultas, i) Dux Sobeslaus dividens ſuos in tres ſca- ras , ſubito impetu in eos proruit, & quot quot ex adverſa parte consti- terant, omnes in ore gladii excepit. Ibi Dux Otto hujus mali minister corruit, ibi plurimi Saxoniæ Optimates proſtrati ſunt, & vix quisquam elabi potuit, niſi forte qui ad ſarcinas tuendas eminus, vel circa latus Regis constiterant. k) Coſmæ Continuator Viennensis felicem hujus prælii eventum portento præfignatum fuiſſe memorat: Pridie enim in- iti certaminis ab utroque exercitu viſam fuiſſe aquilam Saxonibus in- clamitantem , haud aliter atque ſi eos cras ſibi in prædam eſcamque futuros prædixiſſet, in ipſo vero prælio ſuper haſta S. Wences- lai viſum fuiſſe ipſum S. Wenceslaum albo equo inſidentem pro Bo- hemis decertantem, eamque narrationem ſe a fide dignis testibus ac- cepiſſe. 1) ANNUS 1126. De 8) Legatos ad Lotharium miſſos recenſet Monachus Sazavienſis c. 1. p. 1802 Comites Naczerat , Mirozlaum, Zmilonem & alios ex Primatibus , apud quem prolixus eorum ſermo ad Lotharium habitus legitur. h) De denſitate hac nivium ad h. a. ſeribit Continuatio Coſinæ Viennenſis : Tanta magnitudo uivis fuit, qualem nullus hominum ſe vidiſſe dicebat. I) Otto Friſing. de geſtis Friderici I. c. I0. p. 417. ait : Bobemos ſuper amniculum quendam caſtra poſuiſſe , Lotharilque exercitum per devia filvarum oberrantem ad hunc ipſum amniculum veniſſe. Amnieulus hic haud alius eſt, quam qui montem Gayersberg pene allambit , hodiernumque oppidum Kulm ſeu Culm præterfluit, atque apud Uſtam ſe in Albim exonerat. k) Monachus Sazavienfis c. I. 1) Contin. Coſmæ Vien. p.2. & 3.
Strana 185
SOBIESLAI 2. 185 De multitudine utriusque exercitus in bellum progreſſi, de nu- mero cæſorum captivorumque plurimum differunt authores, quem uti plurimum extenuant Germani ſcriptores, ita contra Bohemi ultra modum attollunt. Annalista Hildeshemenfis ad h. a. ait : Lotharius tria millia non plus ſecum aſſumpſit, hoſtium vero (Bohemorum) XX. millia, aut amplius erant. Ducenti vero expeditiores Regem præcede- bant ad præcidendas indagines filvæ , quæ Boemiam a Saxonia diſterminant diſpoſiti. Cumque hi per invia ſilvæ quaſi repentes laborarent, tum ni- vium magnitudine, tum indaginum inciſione fatigati, hoſtium inſidiis ex improviſo circumveniuntur, obtruncantur ibi plerique terræ meliores viri , fortes & nobiles domi militiaque clari, Annaliſta Saxo addit: Nu- mero CCLXX. Sed ſi in comitatu Lotharii tot Principes, Marchio- nes , & Comites fuere , ſi ſolum ex melioribus terræ viris , nobilibus domi militiæque claris ducenti ſeptuaginta interierunt , m) quis ſibi per- ſuadeat Lotharium, qui ſexaginta millia pugnatorum in ſua corona- tione numeravit, non plura quam tria millia ad expugnandam Bohe- miam adducturum fuiſſe? Cladem Saxonum magnan fuiſse, victo- riamque noſtrorum inſolitam ex Continuatoris Coſmæ verbis conjici- tur , cum ait : nec patribus , nec avis , nec atavis talem victoriæ hono- rem eveniſſe. ") Crugerius ad 18 Febr. memorat Sobieslaum in grati animi monumentum ſepulchro S. Wenceslai coronam auri XII, argen- ti vero LXXX. ponderum gravem appendiſſe, quod ipſum ex eo nar- rat Peſſina & Balbinus, ſed omnes tres fine tabulis. Ego fortaſſis non aberravero, ſi dixero Sobieslaum in victoriæ iſtius, ac præeſertim tot no- bilium Germanorum captivorum memoriam monetam illam excudiſ- ſe, quæ inter ejus denarios Tabula III. Numero 3. comparet, in cujus videlicet fronte dextera imago plures nudis iucurvatisque capitibus & dor- A a PARS VI. ANNAL. HAGEC. m) Continuator noſter Coſinæ plane quingentos facit : Proſtravit , inquit, Sobieslaus quingentos �rimates eorum exceptis ſcutiferis (qui ſcilicet etiam nobiles Clientes- que erant Primatum) & in tanto bello tres tantum ſelavi ( id eſt Bohemi Optimates) perierunt. n) Poſteriorum noſtrorum commenta non miror, quorum alii 20 alii plane 30 millia hoſtium hoc prælio occubuiſſe memorant , ex Ottone Friſingenſi certum eſt pancos per fugam elapſos, quosdam captos fuiſſe , numerus a veteri- bus tranſcriptus non eſt. Inter cſos Nobiles Annaliſta Saxo præcipuos recen- ſet , Milonem Comitem de Amenesleve, Geberhardum de Querenvordo cognatum Lotharii, Berengerum de Quenstide, Bertholdum de Achemi, Walterum de A- rinſtide ; alii addunt Hartungum Comitem in Schawenburg, Milonem Comitem Gribenſem &c. inter captos vero Albertum Marchionem Saxoniæ, Arnoldum epi- ſcopum Merſeburgenſem, Comitem Lahre, Ottonem epiſcopum Halberſtaden- ſem , aliosque tres Abbates. Numerus cæ- ſorum caprivo- rumque diſcu- titur. Sobieslai dena- rius in memo- riam victoria procuſus.
SOBIESLAI 2. 185 De multitudine utriusque exercitus in bellum progreſſi, de nu- mero cæſorum captivorumque plurimum differunt authores, quem uti plurimum extenuant Germani ſcriptores, ita contra Bohemi ultra modum attollunt. Annalista Hildeshemenfis ad h. a. ait : Lotharius tria millia non plus ſecum aſſumpſit, hoſtium vero (Bohemorum) XX. millia, aut amplius erant. Ducenti vero expeditiores Regem præcede- bant ad præcidendas indagines filvæ , quæ Boemiam a Saxonia diſterminant diſpoſiti. Cumque hi per invia ſilvæ quaſi repentes laborarent, tum ni- vium magnitudine, tum indaginum inciſione fatigati, hoſtium inſidiis ex improviſo circumveniuntur, obtruncantur ibi plerique terræ meliores viri , fortes & nobiles domi militiaque clari, Annaliſta Saxo addit: Nu- mero CCLXX. Sed ſi in comitatu Lotharii tot Principes, Marchio- nes , & Comites fuere , ſi ſolum ex melioribus terræ viris , nobilibus domi militiæque claris ducenti ſeptuaginta interierunt , m) quis ſibi per- ſuadeat Lotharium, qui ſexaginta millia pugnatorum in ſua corona- tione numeravit, non plura quam tria millia ad expugnandam Bohe- miam adducturum fuiſſe? Cladem Saxonum magnan fuiſse, victo- riamque noſtrorum inſolitam ex Continuatoris Coſmæ verbis conjici- tur , cum ait : nec patribus , nec avis , nec atavis talem victoriæ hono- rem eveniſſe. ") Crugerius ad 18 Febr. memorat Sobieslaum in grati animi monumentum ſepulchro S. Wenceslai coronam auri XII, argen- ti vero LXXX. ponderum gravem appendiſſe, quod ipſum ex eo nar- rat Peſſina & Balbinus, ſed omnes tres fine tabulis. Ego fortaſſis non aberravero, ſi dixero Sobieslaum in victoriæ iſtius, ac præeſertim tot no- bilium Germanorum captivorum memoriam monetam illam excudiſ- ſe, quæ inter ejus denarios Tabula III. Numero 3. comparet, in cujus videlicet fronte dextera imago plures nudis iucurvatisque capitibus & dor- A a PARS VI. ANNAL. HAGEC. m) Continuator noſter Coſinæ plane quingentos facit : Proſtravit , inquit, Sobieslaus quingentos �rimates eorum exceptis ſcutiferis (qui ſcilicet etiam nobiles Clientes- que erant Primatum) & in tanto bello tres tantum ſelavi ( id eſt Bohemi Optimates) perierunt. n) Poſteriorum noſtrorum commenta non miror, quorum alii 20 alii plane 30 millia hoſtium hoc prælio occubuiſſe memorant , ex Ottone Friſingenſi certum eſt pancos per fugam elapſos, quosdam captos fuiſſe , numerus a veteri- bus tranſcriptus non eſt. Inter cſos Nobiles Annaliſta Saxo præcipuos recen- ſet , Milonem Comitem de Amenesleve, Geberhardum de Querenvordo cognatum Lotharii, Berengerum de Quenstide, Bertholdum de Achemi, Walterum de A- rinſtide ; alii addunt Hartungum Comitem in Schawenburg, Milonem Comitem Gribenſem &c. inter captos vero Albertum Marchionem Saxoniæ, Arnoldum epi- ſcopum Merſeburgenſem, Comitem Lahre, Ottonem epiſcopum Halberſtaden- ſem , aliosque tres Abbates. Numerus cæ- ſorum caprivo- rumque diſcu- titur. Sobieslai dena- rius in memo- riam victoria procuſus.
Strana 186
ANNUS 1126. 186 dorſis, manu, peregrinorum ritu, baculos singulos geſtantes præſentat, in averſa ſeu læva ſpectatur Divus Wenceslaus, cui altera parte ge- nius vexillum, altera clypeum offert victoriæ signa. Sed redeamus ad Lotharium ; Lotharius in colle cum reli- quiis exercitus ſui a Bohemis circumdatus. Henricus Wig- berti filius me- diator inter Lotharium & Sobieslaum. Lotharius cum ſuis liber di- mittitur. So- bieslao Princi- patus confir- matur. Germani quique ſcriptores memorant illum cæſo ſuo exercitu ita circumfuſum arctatumque fuiſſe a Bohemo victore milite, ut cum pau- cis in colle quodamperfugium quærere coactus ſit, ex ipſo vero hoe col- le undique cincto nulla parte in Saxoniam patuiſſe reditum. Id in- ter alios graphice deſcribit Otto Frifingensis c. 1. his verbis: Lotha- rius ſuis ex anguſtia viarum nullum præſidium ferre valens, ſeveriſſima mentis amaritudine perculſus; verum tamen, quas ab adoleſcentia geſſe- rat, ac antiqu� virtutis memoria quafi cœleſti rore repletus in collem quemdam cum paucis, quos adhuc reſiduos habebat, ſe recepit, quem præfatus Dux (Sobieslaus) ſuis in circuitu poſitis, magnarumque arbo- rum jactu & clauſura reditum negantibus veluti clauſum tenuit. Qua ratione auteim Lotharius in libertatem vindicatus fuerit, tacentibus hi- ſtoricis noſtris patriis, perſequitur idem Otto Frifingensis: Tandem, inquit , Henrico Saxoniæ Marchione ( ſcilicet Wigberti filio Sobieslai- que nepote) qui de forore Ducis natus ad Regem advenerat, mediante o) ad pedes Imperatoris ſatisfactionem offerens, humiliter Dux venit, p) hominiumque ſibi cum ſacramento fidelitatis exhibens, Ducatum ab eo ſuſcepit, captivos reddidit, ſicque Princeps (Lotharius) portatis ſecum corum, qui nobiliores erant, funeribus, cum mœrore rediit. Magna ſa- ne nec ulla ſatis laude deprædicanda fuit hæc virtus Sobieslai, animi- que moderatio, qui cum Lotharium in hoc colle clauſum, atque in poteſtate haberet, ut etiam captivum abducere poſset, nihil indignum Majestate adverſus eum egit, ſed ut Continuator noster Cofinæ loqui- tur : Regi Saxonum cumm ceteris (hoc colle clauſis circumfuſisque) pe- percit, dimilitque in pace, quod pro beneficio omnino accepit Lotha- rius, nam præter moram tradidit ei per manum infigne Ducatus ve- xillum, & ita datis invicem oſculis Dux Sobieslaus cum maxima gloria & honore ſuorumque ingenti tripudio ad dulcem ſuam Metropolim re- diit. o) Ex his manifeſtum eſt Henricum filium Wigberti Marchia ſua depulſum in caſtris fuiſſe Sobieslai, mediatoremque a Sobieslao adhibitum ad conciliandam cum Lo- thario pacem. p) Monachus Sazavienſis c. 1. rurſum prolixum Sobieslai ſermo- nem ad Lotharium, exaggerationem juris ſui læſi, uti & reſponſum Lotharii , om- nem culpam in Ottonis Moraviæ Ducis irritamenta refundentis , recitat.
ANNUS 1126. 186 dorſis, manu, peregrinorum ritu, baculos singulos geſtantes præſentat, in averſa ſeu læva ſpectatur Divus Wenceslaus, cui altera parte ge- nius vexillum, altera clypeum offert victoriæ signa. Sed redeamus ad Lotharium ; Lotharius in colle cum reli- quiis exercitus ſui a Bohemis circumdatus. Henricus Wig- berti filius me- diator inter Lotharium & Sobieslaum. Lotharius cum ſuis liber di- mittitur. So- bieslao Princi- patus confir- matur. Germani quique ſcriptores memorant illum cæſo ſuo exercitu ita circumfuſum arctatumque fuiſſe a Bohemo victore milite, ut cum pau- cis in colle quodamperfugium quærere coactus ſit, ex ipſo vero hoe col- le undique cincto nulla parte in Saxoniam patuiſſe reditum. Id in- ter alios graphice deſcribit Otto Frifingensis c. 1. his verbis: Lotha- rius ſuis ex anguſtia viarum nullum præſidium ferre valens, ſeveriſſima mentis amaritudine perculſus; verum tamen, quas ab adoleſcentia geſſe- rat, ac antiqu� virtutis memoria quafi cœleſti rore repletus in collem quemdam cum paucis, quos adhuc reſiduos habebat, ſe recepit, quem præfatus Dux (Sobieslaus) ſuis in circuitu poſitis, magnarumque arbo- rum jactu & clauſura reditum negantibus veluti clauſum tenuit. Qua ratione auteim Lotharius in libertatem vindicatus fuerit, tacentibus hi- ſtoricis noſtris patriis, perſequitur idem Otto Frifingensis: Tandem, inquit , Henrico Saxoniæ Marchione ( ſcilicet Wigberti filio Sobieslai- que nepote) qui de forore Ducis natus ad Regem advenerat, mediante o) ad pedes Imperatoris ſatisfactionem offerens, humiliter Dux venit, p) hominiumque ſibi cum ſacramento fidelitatis exhibens, Ducatum ab eo ſuſcepit, captivos reddidit, ſicque Princeps (Lotharius) portatis ſecum corum, qui nobiliores erant, funeribus, cum mœrore rediit. Magna ſa- ne nec ulla ſatis laude deprædicanda fuit hæc virtus Sobieslai, animi- que moderatio, qui cum Lotharium in hoc colle clauſum, atque in poteſtate haberet, ut etiam captivum abducere poſset, nihil indignum Majestate adverſus eum egit, ſed ut Continuator noster Cofinæ loqui- tur : Regi Saxonum cumm ceteris (hoc colle clauſis circumfuſisque) pe- percit, dimilitque in pace, quod pro beneficio omnino accepit Lotha- rius, nam præter moram tradidit ei per manum infigne Ducatus ve- xillum, & ita datis invicem oſculis Dux Sobieslaus cum maxima gloria & honore ſuorumque ingenti tripudio ad dulcem ſuam Metropolim re- diit. o) Ex his manifeſtum eſt Henricum filium Wigberti Marchia ſua depulſum in caſtris fuiſſe Sobieslai, mediatoremque a Sobieslao adhibitum ad conciliandam cum Lo- thario pacem. p) Monachus Sazavienſis c. 1. rurſum prolixum Sobieslai ſermo- nem ad Lotharium, exaggerationem juris ſui læſi, uti & reſponſum Lotharii , om- nem culpam in Ottonis Moraviæ Ducis irritamenta refundentis , recitat.
Strana 187
SOBIESRAI 2. 187 �it. 9) Ceterum ciades hæc Saxonibus poſtea epochæ loco fuit, a qua annos numerare ſoliti, nam ut alios præteream, authores Chronici Pe- gavienſis & Boſovienſis ad annum 1181 ajunt : ad hunc annum com- putantur LV. a bello quod factum eſt in Bohemia cum Saxonibus ; & Otto Friſingenſis c. l. c. 21. p. 418. ſcribit': Tanta strages Saxonum &pr�cipue nobilium & illuſtrium virorum facta fuit, ut perpetui odii inter Saxo- nes & Bohemos fomes tunc incenſus necdum exſtinctus ſit. Quis igitur credat Sobieslaum nostrum post tantam victoriam pacem mendicasse? qui ſi injurias priorum Regum Germaniæ ulciſci voluiſſet, idem, quod illi indigne cum Borzivogio Duce aliisque ſtatuere, exequi potuiſ- ſet. Nam Clades Saxo- num in epo- cham accipi- tur. Ut ut Sobieslaus ſtrenuo bellicoſoque fuit animo, pacis tamen ſtu- dia ei cumprimis cordi fuiſſe prodit renovatum amicitiæ fœdus hoc ipſo anno cum finitimo Hungariæ Rege, de quo brevibus ſæpe memoratus Coſmæ Continuator p. 3. Sobieslaus Dux & Ungarorum Rex Stephanus convenerunt ad colloquium, r) & munera dederunt adinvicem. Ex hoc ipſo Continuatoris iſtius loco in graviſſimum errorem inductus est Clar. Vir Georgius Pray , ſ) qui colloquium hoc illud ipſum eſſe cre- didit , quod anno 1116 habitum fuiſfe ex Coſma oſtendimus, ac pro- inde perperam non modo gravem illam Hungarorum a Bohemis ac- ceptam cladem in præeſentem annum transtulit, ſed etiam miratur Bohemos ſcriptores in rebus ſuis ita hallucinatos. Quod quidem telum in ſe retorqueat neceſſe eſt, agnoſcatque ſuo errore factum: quia præcipuum Hiſtoriæ fontem Coſmam , maximo ſibi uſui ad concin- nandos Annales ſuos, ut jam alias oſtendimus, futurum non conſu- luit. E quo quidem edoctus fuiſſet aliud colloquium fuiſſe anno 1116 Wladislaum inter & Stephanum, aliud præſente inter Sobieslaum eundemque Stephanum. Quis vero ſcopus præcipuus hujus initi col- loquii, aut quid in eo tractatum fuerit, a nullo vetuſtiore proditum habemus. Doct. Pubitſchka veroſimiliter credit tum nuptias inter Adelhaidam ſeu Adletam Almi filiam tractatas fuiſſe.t) Sed quis cre- dat Virum hunc dictorum ſuorum tam immemorem, qui ante tres an- Aa 2 q) Idem ibidem. Annaliſta Saxo gentis ſuæ amore cœecatus & cladem iſtam mul- tum attenuat, & Lotharium poſt acceptam ſuorum ſtragem ſe ſe ad prælium re- ſtaurandum paraſſe ſcribit , ea Lotharii conſtantia territu Sobieslaum deprecatores Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. miſiſſe , ſeque Regi ſubditum & fidelem fore juramento confirmaſſe. r) Hagecius id Hunobrodæ accidiſſe memorat. ſ) In Annal. Hung. 1. 2. ad b. a. p. 121. t) I.B. S.233. Chronol. Seſchichte Böhmens. Sobieslaus cum Stephano Rege Hungariæ fœ- dus amiciti� renovat. 234.
SOBIESRAI 2. 187 �it. 9) Ceterum ciades hæc Saxonibus poſtea epochæ loco fuit, a qua annos numerare ſoliti, nam ut alios præteream, authores Chronici Pe- gavienſis & Boſovienſis ad annum 1181 ajunt : ad hunc annum com- putantur LV. a bello quod factum eſt in Bohemia cum Saxonibus ; & Otto Friſingenſis c. l. c. 21. p. 418. ſcribit': Tanta strages Saxonum &pr�cipue nobilium & illuſtrium virorum facta fuit, ut perpetui odii inter Saxo- nes & Bohemos fomes tunc incenſus necdum exſtinctus ſit. Quis igitur credat Sobieslaum nostrum post tantam victoriam pacem mendicasse? qui ſi injurias priorum Regum Germaniæ ulciſci voluiſſet, idem, quod illi indigne cum Borzivogio Duce aliisque ſtatuere, exequi potuiſ- ſet. Nam Clades Saxo- num in epo- cham accipi- tur. Ut ut Sobieslaus ſtrenuo bellicoſoque fuit animo, pacis tamen ſtu- dia ei cumprimis cordi fuiſſe prodit renovatum amicitiæ fœdus hoc ipſo anno cum finitimo Hungariæ Rege, de quo brevibus ſæpe memoratus Coſmæ Continuator p. 3. Sobieslaus Dux & Ungarorum Rex Stephanus convenerunt ad colloquium, r) & munera dederunt adinvicem. Ex hoc ipſo Continuatoris iſtius loco in graviſſimum errorem inductus est Clar. Vir Georgius Pray , ſ) qui colloquium hoc illud ipſum eſſe cre- didit , quod anno 1116 habitum fuiſfe ex Coſma oſtendimus, ac pro- inde perperam non modo gravem illam Hungarorum a Bohemis ac- ceptam cladem in præeſentem annum transtulit, ſed etiam miratur Bohemos ſcriptores in rebus ſuis ita hallucinatos. Quod quidem telum in ſe retorqueat neceſſe eſt, agnoſcatque ſuo errore factum: quia præcipuum Hiſtoriæ fontem Coſmam , maximo ſibi uſui ad concin- nandos Annales ſuos, ut jam alias oſtendimus, futurum non conſu- luit. E quo quidem edoctus fuiſſet aliud colloquium fuiſſe anno 1116 Wladislaum inter & Stephanum, aliud præſente inter Sobieslaum eundemque Stephanum. Quis vero ſcopus præcipuus hujus initi col- loquii, aut quid in eo tractatum fuerit, a nullo vetuſtiore proditum habemus. Doct. Pubitſchka veroſimiliter credit tum nuptias inter Adelhaidam ſeu Adletam Almi filiam tractatas fuiſſe.t) Sed quis cre- dat Virum hunc dictorum ſuorum tam immemorem, qui ante tres an- Aa 2 q) Idem ibidem. Annaliſta Saxo gentis ſuæ amore cœecatus & cladem iſtam mul- tum attenuat, & Lotharium poſt acceptam ſuorum ſtragem ſe ſe ad prælium re- ſtaurandum paraſſe ſcribit , ea Lotharii conſtantia territu Sobieslaum deprecatores Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. miſiſſe , ſeque Regi ſubditum & fidelem fore juramento confirmaſſe. r) Hagecius id Hunobrodæ accidiſſe memorat. ſ) In Annal. Hung. 1. 2. ad b. a. p. 121. t) I.B. S.233. Chronol. Seſchichte Böhmens. Sobieslaus cum Stephano Rege Hungariæ fœ- dus amiciti� renovat. 234.
Strana 188
188 ANNUS I126. Brzetislaum in carceres con- jicito annos, anno ſcil. 1123 p. 207. ex Coſina noſtro narravit jam tum So- bieslaum Adelhaidæ filiæ Almi matrimonio junctum fuiſſe , quæ cum marito ſuo exul eo anno apud Stephanum Regem Hungariæ cogna- tum ſuum perfugium quæſivit invenitque. Ego verofimilius hoc col- loquio actum conventumque cenſeo, ut Bela frater Adelhaidæ exul re- vocaretur, pro quo Sobieslaus apud Stephanum deprecatorem egerit. Nam re ipſa Belam jam anno ſequente revocatum, imo vivo adhuc Ste- phano, qui herede carebat, coronatum fuiſſe ex ſcriptoribus Hungari- cis manifestum est. Quid quid id fuit: id certum eft Sobieslaum ex colloquio ſuo Hungarico reducem stomachum ſuum in Brzetislaum evomuiſſe ; Nam ut Continuator Coſmæ perſequitur : rediens Sobieslaus ad ſua cœpit Braczislaum, catenatumque duxit in caftellum nomine Do- nin . . . . deinde tranſactis tribus mensibus Braczislaus in arce Jaro- mir retruſus eſt. Delictum Brzetislai hodie tectum est: an fortaſfis Ste- phano Hungariæ Regi moleſtus fuit? nam vicinas terras in Moravia illum tenuiſſe ex paterna hereditate certum est. Graviter vero hallu- cinatus eſt Pulkava ad h. a. p. 156, qui ex Braczislao Wratislaum Udalrici filium fecit primum anni ſuperioris fine in paternam heredita- tem reſtitutum, minusque vere etiam doct. Pubitſchka u) illum pro fi- lio Ottonis habuit. Nam Brzetislaus ifte, omnium ſubſequentium tur- barum incentor, fuit filius Brzetislai Ducis, neque ille Jaromiri de- tentus, poſtea ſolutus , & in Moraviam redire permiſſus, ut vult Pulka- va , ſed anno 1128 , ut ſcribit ſynchronus Monachus Sazavienſis , ex Jaromir in caſtrum Daczin (hodiernum Tetſchen) deductus, denique anno 1130 oculis privatus fuit. Mors Joannis II. Epiſcopi Olom. Viduata est hoc anno ecclesia Olomucenſis pastore ſuo: Nam XI. Kal. Martii Joannes epiſcopus VI. x) ſanctæ Olomucenſis eccleſiæ vinculis carnis abſolutus talentum ſibi creditum Chriſto reportavit cen- tuplicatum, inquit Monachus Sazavienſis. y) Præfuit eccleſiæ ſuæ annis duobus ſupra viginti. Auguſtinus z) eum ventroſum appellatum fuiſ- ſe u) Idem ibidem.) x) Cum iſthic Monachus coævus S zavienſis Joannem numero VI. & mox infra Henricum Zdik numero VII. epiſcopum Olomucenſem vocet , con- firmantur ea, quæ ad annum 1104 pag. 62 de expungendis ex Auguſtini Moravi Catalogo epiſcopis ſeil. Joanne Archiepiſcopo, Silveſtro, & Petro diximus. Ita ut hic verofimillimus numerus & ordo fit primorum ſex epiſcoporum Olomucen- ſium : Primus anonymus ille ſit ex Willigiſi Archiepiſcopi diplomate. 4. Wrazen. 3. Joannes I. 5. Wezilo. 9. Andreas. 6. Joannes II. 7. Henricus Zdik. y) Apud Menken T. III. p. 1801. z) In Epiſcopis Olom. p. 280.
188 ANNUS I126. Brzetislaum in carceres con- jicito annos, anno ſcil. 1123 p. 207. ex Coſina noſtro narravit jam tum So- bieslaum Adelhaidæ filiæ Almi matrimonio junctum fuiſſe , quæ cum marito ſuo exul eo anno apud Stephanum Regem Hungariæ cogna- tum ſuum perfugium quæſivit invenitque. Ego verofimilius hoc col- loquio actum conventumque cenſeo, ut Bela frater Adelhaidæ exul re- vocaretur, pro quo Sobieslaus apud Stephanum deprecatorem egerit. Nam re ipſa Belam jam anno ſequente revocatum, imo vivo adhuc Ste- phano, qui herede carebat, coronatum fuiſſe ex ſcriptoribus Hungari- cis manifestum est. Quid quid id fuit: id certum eft Sobieslaum ex colloquio ſuo Hungarico reducem stomachum ſuum in Brzetislaum evomuiſſe ; Nam ut Continuator Coſmæ perſequitur : rediens Sobieslaus ad ſua cœpit Braczislaum, catenatumque duxit in caftellum nomine Do- nin . . . . deinde tranſactis tribus mensibus Braczislaus in arce Jaro- mir retruſus eſt. Delictum Brzetislai hodie tectum est: an fortaſfis Ste- phano Hungariæ Regi moleſtus fuit? nam vicinas terras in Moravia illum tenuiſſe ex paterna hereditate certum est. Graviter vero hallu- cinatus eſt Pulkava ad h. a. p. 156, qui ex Braczislao Wratislaum Udalrici filium fecit primum anni ſuperioris fine in paternam heredita- tem reſtitutum, minusque vere etiam doct. Pubitſchka u) illum pro fi- lio Ottonis habuit. Nam Brzetislaus ifte, omnium ſubſequentium tur- barum incentor, fuit filius Brzetislai Ducis, neque ille Jaromiri de- tentus, poſtea ſolutus , & in Moraviam redire permiſſus, ut vult Pulka- va , ſed anno 1128 , ut ſcribit ſynchronus Monachus Sazavienſis , ex Jaromir in caſtrum Daczin (hodiernum Tetſchen) deductus, denique anno 1130 oculis privatus fuit. Mors Joannis II. Epiſcopi Olom. Viduata est hoc anno ecclesia Olomucenſis pastore ſuo: Nam XI. Kal. Martii Joannes epiſcopus VI. x) ſanctæ Olomucenſis eccleſiæ vinculis carnis abſolutus talentum ſibi creditum Chriſto reportavit cen- tuplicatum, inquit Monachus Sazavienſis. y) Præfuit eccleſiæ ſuæ annis duobus ſupra viginti. Auguſtinus z) eum ventroſum appellatum fuiſ- ſe u) Idem ibidem.) x) Cum iſthic Monachus coævus S zavienſis Joannem numero VI. & mox infra Henricum Zdik numero VII. epiſcopum Olomucenſem vocet , con- firmantur ea, quæ ad annum 1104 pag. 62 de expungendis ex Auguſtini Moravi Catalogo epiſcopis ſeil. Joanne Archiepiſcopo, Silveſtro, & Petro diximus. Ita ut hic verofimillimus numerus & ordo fit primorum ſex epiſcoporum Olomucen- ſium : Primus anonymus ille ſit ex Willigiſi Archiepiſcopi diplomate. 4. Wrazen. 3. Joannes I. 5. Wezilo. 9. Andreas. 6. Joannes II. 7. Henricus Zdik. y) Apud Menken T. III. p. 1801. z) In Epiſcopis Olom. p. 280.
Strana 189
SOBIESLAI 2. ſe memorat , additque : Hic Cremſirium cum foro & omnijure ab Ottone Marchione (imo Duce) Moraviæ pro trecentis marcis argenti emit, eccleſiæ. que bonis adjecit. Inſuper Lubacum (hodie Laubendorf in Chrudimen- ſi Diſtrictu prope Policzkam) in Bohemia a Sobieslao Duce epiſcopatui incorporandum obtinuit. Quod poſtremum ſeu anni præſentis initio ſeu ſuperiore evenire debuit , quibus Sobieslaus ad gubernacula Bohe- miæ admotus. In eo tamen graviſſime lapſus Auguſtinus cum Joan- nem hunc Canonicum Strahovienſem Ordinis Præemonstratensis (nec- dum in Bohemiam inducti) iſthicque ſepultum aſſeruit. Joanni in ca- thedra ſucceſſit Henricus Zdik, de quo Continuator Coſmæ Viennenſis p. 3.V. Nonas Octobris zz) Zdik ad ſedem Olomucenſis epiſcopatus ſecun- dum inſtituta Canonum electus, ab archiepiſcopo ſuo Moguntino (Adalberto) ordinatur , & in ordinatione, ablato nomine barbaro, Henricus appellatur. a) Primi Pontificalis muneris exercendi occaſionem hoc ipſo adhuc anno illi præbuit Sobieslaus, cum a ſe in monte Rzip reſtauratum ſa- cellum per ipſum conſecrari fecit. b) Minus recte vero Weleslavina conſecrationem hanc in Calendario ſuo 23 Aprilis illigavit, quo men- ſe Henricum necdum conſecratum fuiſſe , imo fortaſſis neque electum ex ſupra dictis teſtatum eſt. Rzip nominatus ille mons eſt, in quo Coſmas primum ſuum incolam Bohemiæ nomine Bohemnm primas ſe- des poſuiſſe opinatur, inquiens: ut reor. Sacellum S. Georgii ti- tulo hodie ſupereſt. Succedit Hen- ricus Zdik. 189 Præter Joannis epiſcopi Olomucenſis mortem complurium illuſ- trium perſonarum obitum hoc anno tranſmiſit antiquitas ad poſterita- tem. Et primus quidem eſt Otto Dux Moraviæ, quem ſupra in bel- lo Saxonico cæſum diximus. Monachus Sazavienſis merito hanc cæ- dem illi eveniſſe cenſet, Dux Otto, inquit, hujus mali minister cor- ruit. Idem ſentit Otto Frisingensis l. 1. c. 20. p. 417 dicens: Ambi. tio- Otto Dux Mo- raviæ belli cæ- ſus. zz) Monachus Sazavienſis habet VI. Nonas. a) An Zdik primum in conſecratione nomen Henrici acceperit , ſibique adſciverit, dubium reddit Coſma locus ad annum 1123 . quo eum Hieroſolymam peregrinatum hoc nomine: Henricus qui & Zdik jam imper- tit, certum autem ſit Coſmam conſecrationem Henrici Zdik non ſupervixiſſe. Nifi fortaſſis dicere malimus verba Henricus qui & ab interpolatoribus Coſmæ in margines appoſita , & dein aliorum indiligentia in textum iſtum irrepſiſſe. b) Ejusdem tem- poris curriculo capella in monte Rzip nuncupatur. Sobieslaus Dux ſereniſſimus de- ſtructam reconſtruxir, quam Zdik ſanctæ Olomucenſis eccleſiæ venerabilis epiſcopus pri- ſtinæ dotis juri inſtauratam cum ſumma reverentia conſecravit. Contin. Coſmæ p. 4. c) Hæc vel duo ſola verba Coſmæ omnia argumenta doct. Pub. hic loci confodiunt.
SOBIESLAI 2. ſe memorat , additque : Hic Cremſirium cum foro & omnijure ab Ottone Marchione (imo Duce) Moraviæ pro trecentis marcis argenti emit, eccleſiæ. que bonis adjecit. Inſuper Lubacum (hodie Laubendorf in Chrudimen- ſi Diſtrictu prope Policzkam) in Bohemia a Sobieslao Duce epiſcopatui incorporandum obtinuit. Quod poſtremum ſeu anni præſentis initio ſeu ſuperiore evenire debuit , quibus Sobieslaus ad gubernacula Bohe- miæ admotus. In eo tamen graviſſime lapſus Auguſtinus cum Joan- nem hunc Canonicum Strahovienſem Ordinis Præemonstratensis (nec- dum in Bohemiam inducti) iſthicque ſepultum aſſeruit. Joanni in ca- thedra ſucceſſit Henricus Zdik, de quo Continuator Coſmæ Viennenſis p. 3.V. Nonas Octobris zz) Zdik ad ſedem Olomucenſis epiſcopatus ſecun- dum inſtituta Canonum electus, ab archiepiſcopo ſuo Moguntino (Adalberto) ordinatur , & in ordinatione, ablato nomine barbaro, Henricus appellatur. a) Primi Pontificalis muneris exercendi occaſionem hoc ipſo adhuc anno illi præbuit Sobieslaus, cum a ſe in monte Rzip reſtauratum ſa- cellum per ipſum conſecrari fecit. b) Minus recte vero Weleslavina conſecrationem hanc in Calendario ſuo 23 Aprilis illigavit, quo men- ſe Henricum necdum conſecratum fuiſſe , imo fortaſſis neque electum ex ſupra dictis teſtatum eſt. Rzip nominatus ille mons eſt, in quo Coſmas primum ſuum incolam Bohemiæ nomine Bohemnm primas ſe- des poſuiſſe opinatur, inquiens: ut reor. Sacellum S. Georgii ti- tulo hodie ſupereſt. Succedit Hen- ricus Zdik. 189 Præter Joannis epiſcopi Olomucenſis mortem complurium illuſ- trium perſonarum obitum hoc anno tranſmiſit antiquitas ad poſterita- tem. Et primus quidem eſt Otto Dux Moraviæ, quem ſupra in bel- lo Saxonico cæſum diximus. Monachus Sazavienſis merito hanc cæ- dem illi eveniſſe cenſet, Dux Otto, inquit, hujus mali minister cor- ruit. Idem ſentit Otto Frisingensis l. 1. c. 20. p. 417 dicens: Ambi. tio- Otto Dux Mo- raviæ belli cæ- ſus. zz) Monachus Sazavienſis habet VI. Nonas. a) An Zdik primum in conſecratione nomen Henrici acceperit , ſibique adſciverit, dubium reddit Coſma locus ad annum 1123 . quo eum Hieroſolymam peregrinatum hoc nomine: Henricus qui & Zdik jam imper- tit, certum autem ſit Coſmam conſecrationem Henrici Zdik non ſupervixiſſe. Nifi fortaſſis dicere malimus verba Henricus qui & ab interpolatoribus Coſmæ in margines appoſita , & dein aliorum indiligentia in textum iſtum irrepſiſſe. b) Ejusdem tem- poris curriculo capella in monte Rzip nuncupatur. Sobieslaus Dux ſereniſſimus de- ſtructam reconſtruxir, quam Zdik ſanctæ Olomucenſis eccleſiæ venerabilis epiſcopus pri- ſtinæ dotis juri inſtauratam cum ſumma reverentia conſecravit. Contin. Coſmæ p. 4. c) Hæc vel duo ſola verba Coſmæ omnia argumenta doct. Pub. hic loci confodiunt.
Strana 190
ANNUS I126. 190 tionis ſuæ pœnas luens necatus eſt. Sed judicia Dei abyſſus multa. Cer- tum enim eft Ottonem potius & majus jus in Principatum Bohemiæ habuiſſe, quod etiam illi bello perſequi licuit. Competebat enim il. li natu majori præe Sobieslao ex lege Brzetislea, qua ſenioratus inter Principes Ducali ſanguine prognatos erectus fuit. Minus perite igi- tur juſteque doctiſſimus Pubitſchka in intolerandam Ottonis ambitio- nem calamum exacuit, graviterque errat , cum ſcribit Ottonem nul- lum penitus jus ad thronum Bobemicum habuiſſe, eo quod Moravici tantum Principis filius fuerit, Principatum autem Bohemiæ illis ſolum competiiſſe cenſet, qui Pragensium Ducum stirpe progeniti fuerant, d) qualem legis Brzetisleæ interpretationem nemo ante eum ſomniavit. An Borzivogius non fuit Principali Ducum Pragenſium, imo Regis Wratislai progenitus ſanguine ? quid igitur ad annum 1000 lamenta- tur Coſmas, cum præterito natu majore Udalrico Moraviæ Principe, thronum invaſit? Tunc Cyllenia (Aſtræa) inquit, dolet omnino ſua ve- ſtigia, quæ vix impreſſa reliquerat in Bohemia, cum exoſa terras pe- teret cœleſtia: Juſtitia enim erat Boemorum, ut ſemper inter Principes eorum major natu ſolio potiretur in Principatu. Evigilabitne tandem doct. Pub. e ſomno ſuo? ſed ceteras Ottonis hujus memorias perſe- quamur : Cognominem illi fuiſſe filium Ottonem ex Vincentio a no- bis edito ad an. 1141 p. 31 edocemur, qui verofimillime anno præ- ſente cum patre, Saxonico prælio interfuit, eoque cæſo elapſus dein in Ruſfia, ut ſuo loco dicemus, stipendia meruit. Duorum præterea filiorum meminit Sulgerus: e) Beringeri, qui Zwifaltæ monachum in- duit, & Wenceslai, qui de Ducatu Boemiæ cum Premislao Wladislai II. filio contendens A. C. 1191 occisus eft Sed Wenceslaus iste (nostris paſſim Waczlaus dictus) non fuit filius Ottonis , ſed filius antiqui (ſe- nioris) frater novi (id eft junioris) Sobieslai, ut synchronus noster B. Gerlacus loquitur , f)nec euin occiſum fuiſſe uſpiam proditum. Si autem Sulgerus Wenceslaum hunc Ottonis filium ex ſchedis ſuis an- tiquis aut Necrologio Zwifaltenſi haufit, fortaſſis is fuit, quem Balbi- nus Dec. 1. 1. 7. c. 28. in Tabula IV. huic ipſi Ottoni his verbis ſub- jecit: Wenceslaus magnæ ſpei juvenis obiit anno 1130, aliis Henricus appellatus. Nam & tertii adhuc hac ætate Wenceslai superest me- moria anno 1129 in Hungaria mortui : ſed iſtum filium fuiſſe Sua- topluci claris verbis teſtatur Continuator Coſmæ p.6. Guod ad Ot- to- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. d) Chronol. Geſchichte Böhntens. e) Annales Zwifaltenſes P.I. p. 29.& 107. f) Mo- numenta noſtra inedita T. I. p. 122. 1.B. S.228. Ejus liberi.
ANNUS I126. 190 tionis ſuæ pœnas luens necatus eſt. Sed judicia Dei abyſſus multa. Cer- tum enim eft Ottonem potius & majus jus in Principatum Bohemiæ habuiſſe, quod etiam illi bello perſequi licuit. Competebat enim il. li natu majori præe Sobieslao ex lege Brzetislea, qua ſenioratus inter Principes Ducali ſanguine prognatos erectus fuit. Minus perite igi- tur juſteque doctiſſimus Pubitſchka in intolerandam Ottonis ambitio- nem calamum exacuit, graviterque errat , cum ſcribit Ottonem nul- lum penitus jus ad thronum Bobemicum habuiſſe, eo quod Moravici tantum Principis filius fuerit, Principatum autem Bohemiæ illis ſolum competiiſſe cenſet, qui Pragensium Ducum stirpe progeniti fuerant, d) qualem legis Brzetisleæ interpretationem nemo ante eum ſomniavit. An Borzivogius non fuit Principali Ducum Pragenſium, imo Regis Wratislai progenitus ſanguine ? quid igitur ad annum 1000 lamenta- tur Coſmas, cum præterito natu majore Udalrico Moraviæ Principe, thronum invaſit? Tunc Cyllenia (Aſtræa) inquit, dolet omnino ſua ve- ſtigia, quæ vix impreſſa reliquerat in Bohemia, cum exoſa terras pe- teret cœleſtia: Juſtitia enim erat Boemorum, ut ſemper inter Principes eorum major natu ſolio potiretur in Principatu. Evigilabitne tandem doct. Pub. e ſomno ſuo? ſed ceteras Ottonis hujus memorias perſe- quamur : Cognominem illi fuiſſe filium Ottonem ex Vincentio a no- bis edito ad an. 1141 p. 31 edocemur, qui verofimillime anno præ- ſente cum patre, Saxonico prælio interfuit, eoque cæſo elapſus dein in Ruſfia, ut ſuo loco dicemus, stipendia meruit. Duorum præterea filiorum meminit Sulgerus: e) Beringeri, qui Zwifaltæ monachum in- duit, & Wenceslai, qui de Ducatu Boemiæ cum Premislao Wladislai II. filio contendens A. C. 1191 occisus eft Sed Wenceslaus iste (nostris paſſim Waczlaus dictus) non fuit filius Ottonis , ſed filius antiqui (ſe- nioris) frater novi (id eft junioris) Sobieslai, ut synchronus noster B. Gerlacus loquitur , f)nec euin occiſum fuiſſe uſpiam proditum. Si autem Sulgerus Wenceslaum hunc Ottonis filium ex ſchedis ſuis an- tiquis aut Necrologio Zwifaltenſi haufit, fortaſſis is fuit, quem Balbi- nus Dec. 1. 1. 7. c. 28. in Tabula IV. huic ipſi Ottoni his verbis ſub- jecit: Wenceslaus magnæ ſpei juvenis obiit anno 1130, aliis Henricus appellatus. Nam & tertii adhuc hac ætate Wenceslai superest me- moria anno 1129 in Hungaria mortui : ſed iſtum filium fuiſſe Sua- topluci claris verbis teſtatur Continuator Coſmæ p.6. Guod ad Ot- to- Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. d) Chronol. Geſchichte Böhntens. e) Annales Zwifaltenſes P.I. p. 29.& 107. f) Mo- numenta noſtra inedita T. I. p. 122. 1.B. S.228. Ejus liberi.
Strana 191
SOBIESLAI 2. 191 tonis conjugem Sophiam attinet, Sulgerus c. l. ait : Ottone extincto vidua ejus Sophia, uti Necrologium noſtrum aſſerit, vitam religioſam ad exemplum matris ſuæ Adelhaidis eft amplexa, videlicet in Parthenone Zwifaltenſi. Aiter obitus eſt Richenzæ conjugis Wladislai Ducis anno ſuperi- ore demortui, quæ cum in puerperio exstincta afferatur, ejus annus emortualis haud quidem ultra præſentem differri potest. Anonymus Monachus Reichenbachenſis g) ad annum ſequentem Alhaidis Marchio- niſſæ Vohburgenſis obitum narrans hæc ſubjungit: Domina Reuza Duc- trix Bobemiæ, filia Marchionis , quæ conſtruxit monaſterium Cladrima (Cladrub) tranſitum faciens in Reuchenbach periclitabatur in puerperio. Et vocatis ad ſe Erchengero Abbate & fratribus ſenioribus teſtabatur monaſlerio Aſpach ſuperius & inferius, & filvam ibidem, & obiit, & ſe- pulta eſt in Cap tulo cum parvulo, quem genuerat, apud parentes ſuos, qui ibidem cum aliis ſuis liberis ſunt ſepulti. Hæc compendio in Chro- nicon ſuum tranſcripſit Andreas presbyter Ratisbonenſis, b) item Udal- ricus Onſorg in Chronicon ſuum Bavariæ , i) denique Anonymus in Farraginem rerum Ratiſponensium, k) aliique. Narrationem istam tanquam ſubleſtam rejicit doctiſſimus Pubitſchka l) peſsime perſuaſus illius authorem & inventorem eſſe Andream Ratisbonenſem, quem ex Schützii Commentario Critico oftendere nititur pessimæ fidei authorem eſſe. Sed altiora ſunt hujus narrationis principia ex Monacho, ut ſu- pra retulimus, Anonymo Reichenbachenſi, qui fummo compendio Ini- tia monaſterii fui ex ſchedis antiquis compilavit, de quo Schedelius in præfatione: Res monaſterii ſui breviter ſuccincteque complexus eſt, ni- hil odio, nihil gratiæ tribuens, & quem ob veritatis studium, & inge- nuitatem stili, teſtem non recuſes, ut taceam tot tantaque, quæ vel hac ipſa narratione de Reuza ſeu Richenza Duciſſa noſtra cum tot circum- ftantiis retulit, a nemine prudente figmenti mendaciique condemnatum iri: At doctiffimus Chronologus ait narrata Andreæ Ratisbonenfis minime conciliari poſſe cum iis , quæ Sulgerus in Annalibus Zwifal- tenſibus de Richenza protulit, præeſertim cum eam filiam Comitis ſe- nioris Henrici de Berg fuiſse oftendit, quam contra Andreas Ratisbo- nenſis filiam Dyepoldi Marchionis de Vohburg fuiſſe contendit. Doctiſ- ſimum Virum non ad Andream Ratisbonenſem, ſed fontem ipſum Ano- ny- Obitus Ri- chenzæ conju- gis Wladislai I. Dueis. 8) Apud Oefel. T. 1. p. 402. b) Apud Eccardum T.1. p. 2075. i) Apud Oefel. T. I. p.360. k) Ibidem p. 502. l) Chronol. Seſchichte Böhmens, Idem ibidem S. 157.
SOBIESLAI 2. 191 tonis conjugem Sophiam attinet, Sulgerus c. l. ait : Ottone extincto vidua ejus Sophia, uti Necrologium noſtrum aſſerit, vitam religioſam ad exemplum matris ſuæ Adelhaidis eft amplexa, videlicet in Parthenone Zwifaltenſi. Aiter obitus eſt Richenzæ conjugis Wladislai Ducis anno ſuperi- ore demortui, quæ cum in puerperio exstincta afferatur, ejus annus emortualis haud quidem ultra præſentem differri potest. Anonymus Monachus Reichenbachenſis g) ad annum ſequentem Alhaidis Marchio- niſſæ Vohburgenſis obitum narrans hæc ſubjungit: Domina Reuza Duc- trix Bobemiæ, filia Marchionis , quæ conſtruxit monaſterium Cladrima (Cladrub) tranſitum faciens in Reuchenbach periclitabatur in puerperio. Et vocatis ad ſe Erchengero Abbate & fratribus ſenioribus teſtabatur monaſlerio Aſpach ſuperius & inferius, & filvam ibidem, & obiit, & ſe- pulta eſt in Cap tulo cum parvulo, quem genuerat, apud parentes ſuos, qui ibidem cum aliis ſuis liberis ſunt ſepulti. Hæc compendio in Chro- nicon ſuum tranſcripſit Andreas presbyter Ratisbonenſis, b) item Udal- ricus Onſorg in Chronicon ſuum Bavariæ , i) denique Anonymus in Farraginem rerum Ratiſponensium, k) aliique. Narrationem istam tanquam ſubleſtam rejicit doctiſſimus Pubitſchka l) peſsime perſuaſus illius authorem & inventorem eſſe Andream Ratisbonenſem, quem ex Schützii Commentario Critico oftendere nititur pessimæ fidei authorem eſſe. Sed altiora ſunt hujus narrationis principia ex Monacho, ut ſu- pra retulimus, Anonymo Reichenbachenſi, qui fummo compendio Ini- tia monaſterii fui ex ſchedis antiquis compilavit, de quo Schedelius in præfatione: Res monaſterii ſui breviter ſuccincteque complexus eſt, ni- hil odio, nihil gratiæ tribuens, & quem ob veritatis studium, & inge- nuitatem stili, teſtem non recuſes, ut taceam tot tantaque, quæ vel hac ipſa narratione de Reuza ſeu Richenza Duciſſa noſtra cum tot circum- ftantiis retulit, a nemine prudente figmenti mendaciique condemnatum iri: At doctiffimus Chronologus ait narrata Andreæ Ratisbonenfis minime conciliari poſſe cum iis , quæ Sulgerus in Annalibus Zwifal- tenſibus de Richenza protulit, præeſertim cum eam filiam Comitis ſe- nioris Henrici de Berg fuiſse oftendit, quam contra Andreas Ratisbo- nenſis filiam Dyepoldi Marchionis de Vohburg fuiſſe contendit. Doctiſ- ſimum Virum non ad Andream Ratisbonenſem, ſed fontem ipſum Ano- ny- Obitus Ri- chenzæ conju- gis Wladislai I. Dueis. 8) Apud Oefel. T. 1. p. 402. b) Apud Eccardum T.1. p. 2075. i) Apud Oefel. T. I. p.360. k) Ibidem p. 502. l) Chronol. Seſchichte Böhmens, Idem ibidem S. 157.
Strana 192
192 ANNUS 1I26. nymum Reichenbachenſem recurrere oportuit, qui nuſpiam dicit eam filiam fuiſſe Dyepoldi, ſed generice filiam Marchionis appellat, ut cu- juscunque Marchionis feu etiam Comitis, m) atque ita etiam Bergenfis, ſororque Dyepoldi eſſe potuerit. Nam vel ipſo Sulgero teſte constat Diepoldum fratrem Richenzæ matrimonio junctam habuiſſe Bertholdi Vohburgenſis Marchionis, ſeu ut ille p. 106 ait : Bertholdi tertii Mar- chionis Iſtriæ , Comitis Andecenſis & Dieſſenſis filiam. Certum autem eſt Comites ſeu Marchiones Iſtriæ, Yſtriæ , & Histriæ non alios fuiſſe, quam Marchiones Vohburgenses, postea etiam dictos Kampenses. ") Quidſi igitur Theobaldus Vohburgenſis idem fuit cum Theobaldo de Berg fratre Richenzæ, qui Marchiam Chambensem seu Vohburgensem poſt mortem Bertholdi Soceri ſui hereditavit? nam feudum muliebre fuiſſe ostendit Clar. Vir Fridericus Pfeffelius in Dissertatione sua Germ. de Marchionibus Nordgaviæ p. 203. Guodſi ita eſt, minorem dif- ficultatem doct. Chronologus in verbis illis Anonymi Reichenbachen- sis & demum Andrea Ratisbonensis reperiet: Richenzam apud paren- tes ſuos , qui ibidem cum aliis ſuis liberis ſunt ſepulti, ſepulturam in- veniſſe, latiſſime enim apud ſcriptores medii ævi vox parentes accepta eſt, ut frequentiſsime cognatos, majoresque quocunque cognationis aut affinitatis vinculo junctos notet. Sed quis amplius falcem immit- tere auſit in intricatiſſimam Marchionum Vohburgenſium genealogiam, quam labyrintho ſimilem plures Viri docti profeſſi? Nam adhuc ſæ- culi præſentis principio latent ſub Marchionum Bajoariæ, Iſtriæ, Co- mitum Andecenſium & Dieſſenſium imo Marchionum Nortgaviæ no- minibus & titulis , ita ut ego evolutis octo Monumentorum Boicorum voluminibus ante Theobaldum I. , qui hoc ipſo tempore vixit , nullum Comitem Marchionemve Vohburgenſem detexerim. Ceterum Richen- zam ſupra memoratam Wladislai noſtri conjugem cum Sophia ſorore ſua, uxore Ottonis, munificam fuiſſe in monaſteriumZwifaltenſe ait Cru- fius. o) Ter- m) Creberrime apud medii ævi ſcriptores promiſcue verba Marchio & Comes præſertim limitaneus accipi, teſtimonio ſunt documenta complura apud Dufreſnium. n) Breve Chronicon Bavariæ apud Oefelium T. I. p. 339. de Marchiis ad Curiam Bavariæ pertinentibus ait : Hucuſque ( nempe ad an. 1156) quatuor Marchiones Auſtriæ , Stiriæ , & Yſtriæ Chambenſis , qui dicitur de Vohburg, evocati ad celebrationem Cu- riæ Ducis Bavariæ veniebant. 0) Cruſius in Suev. Chron. P. II. l. 9. c. 20. p. 559. Diefe beyde haben den Speisſaal fur die Layenbrüder/ und das Schlafge= mach gebauet.
192 ANNUS 1I26. nymum Reichenbachenſem recurrere oportuit, qui nuſpiam dicit eam filiam fuiſſe Dyepoldi, ſed generice filiam Marchionis appellat, ut cu- juscunque Marchionis feu etiam Comitis, m) atque ita etiam Bergenfis, ſororque Dyepoldi eſſe potuerit. Nam vel ipſo Sulgero teſte constat Diepoldum fratrem Richenzæ matrimonio junctam habuiſſe Bertholdi Vohburgenſis Marchionis, ſeu ut ille p. 106 ait : Bertholdi tertii Mar- chionis Iſtriæ , Comitis Andecenſis & Dieſſenſis filiam. Certum autem eſt Comites ſeu Marchiones Iſtriæ, Yſtriæ , & Histriæ non alios fuiſſe, quam Marchiones Vohburgenses, postea etiam dictos Kampenses. ") Quidſi igitur Theobaldus Vohburgenſis idem fuit cum Theobaldo de Berg fratre Richenzæ, qui Marchiam Chambensem seu Vohburgensem poſt mortem Bertholdi Soceri ſui hereditavit? nam feudum muliebre fuiſſe ostendit Clar. Vir Fridericus Pfeffelius in Dissertatione sua Germ. de Marchionibus Nordgaviæ p. 203. Guodſi ita eſt, minorem dif- ficultatem doct. Chronologus in verbis illis Anonymi Reichenbachen- sis & demum Andrea Ratisbonensis reperiet: Richenzam apud paren- tes ſuos , qui ibidem cum aliis ſuis liberis ſunt ſepulti, ſepulturam in- veniſſe, latiſſime enim apud ſcriptores medii ævi vox parentes accepta eſt, ut frequentiſsime cognatos, majoresque quocunque cognationis aut affinitatis vinculo junctos notet. Sed quis amplius falcem immit- tere auſit in intricatiſſimam Marchionum Vohburgenſium genealogiam, quam labyrintho ſimilem plures Viri docti profeſſi? Nam adhuc ſæ- culi præſentis principio latent ſub Marchionum Bajoariæ, Iſtriæ, Co- mitum Andecenſium & Dieſſenſium imo Marchionum Nortgaviæ no- minibus & titulis , ita ut ego evolutis octo Monumentorum Boicorum voluminibus ante Theobaldum I. , qui hoc ipſo tempore vixit , nullum Comitem Marchionemve Vohburgenſem detexerim. Ceterum Richen- zam ſupra memoratam Wladislai noſtri conjugem cum Sophia ſorore ſua, uxore Ottonis, munificam fuiſſe in monaſteriumZwifaltenſe ait Cru- fius. o) Ter- m) Creberrime apud medii ævi ſcriptores promiſcue verba Marchio & Comes præſertim limitaneus accipi, teſtimonio ſunt documenta complura apud Dufreſnium. n) Breve Chronicon Bavariæ apud Oefelium T. I. p. 339. de Marchiis ad Curiam Bavariæ pertinentibus ait : Hucuſque ( nempe ad an. 1156) quatuor Marchiones Auſtriæ , Stiriæ , & Yſtriæ Chambenſis , qui dicitur de Vohburg, evocati ad celebrationem Cu- riæ Ducis Bavariæ veniebant. 0) Cruſius in Suev. Chron. P. II. l. 9. c. 20. p. 559. Diefe beyde haben den Speisſaal fur die Layenbrüder/ und das Schlafge= mach gebauet.
Strana 193
SOBIESLAI 2. 193 Tertius obitus eſt Swatawæ reginæ conjugis Wratislai Regis plu- rium filiorum fœcundæ matris, quos omnes illa præter Brzetislaum, adoleſcentiæ annis mortuum , ſuis præcipue conatibus, infracta Brze- tislea Senioratus lege, ad Ducale ſolium evexit. De ejus morte bre- viter Monachus Sazavienſis Coſmæ Continuator o) ad h. a. Obiit Zua- taua regina mater Sobieslai Ducis Kal. Septembris. Mirum in Necro- logio noſtro Bohemico diem illius emortualem non notari, illum tamen recte Calendis Septembris adſcriptum eſſe confirmat Codex Portionum Wiſſehradenſis ecclefiæ a doct. Pubitſchka p. 236 laudatus, a me nec- dum viſus, in quo hæc legi aſſeverat: Prima Septembris: Egi- dii . ob. Svatava Regina, quæ contulit circuitum Cralovicenſem. So- lempne prandium in Budecz, ſervitium in Przeſtupen. In officio & can- delæ, & lumen nocturnale, & quatuor groſſi dentur pro offertorio de communi. Apud maritum ſuum Wratislaum Regem ſepultam fuiſſe in Wiſſehradenſi eccleſia ex diplomate filii ejusdem Sobieslai edocemur, qui eidem eccleſiæ pro animæ illius expiatione quosdam redditus con- ceſſit. Ut autem, inquit , anima matris meæ , quæ ex hac corruptione feliciter tranſiens in eodem monaſterio ſe juſſit tumulari . . . . Reditum quendam Senativi nomine dictum cum aratris, & omnibus appendicibus, hominibus, ædificiis, terris, cultis & incultis, viis, & muris, pratis, paſcuis, ſylvis aridis, & virentibus, venationibus, molendinis, piſcationi- bus, & cum omni utilitate in jus eorundem fratrum firmo, & firman- do trado. q) Swatawæ regi- ginæ conjugis Wratislai Re- gis chitus. Quartus denique obitus eſt Wizmanni Abbatis Cladrubienſis, quo defuncto rurſum Cladrubii minus quieta fieri cœpere omnia, adeo ut denuo colonia Benedictina Zwifaltenfis redire coacta fit, de quo Sul- gerius his verbis: q) Wizimannus noſter Cladrubii Abbas optimi pa- rentis officio ſancte perfunctus ad ſuperos tranſiit. Poſt utrumque vero tam Ducis (Wladislai) fundatoris , quam Abbatis deceſſum tutore ſimul & pa�tore privati patres noſtri Cladrubii degentes, atrocem perſecutio- nem a filiis indigenis ſua opera enutritis perpeſſi, iterato ſolum ver- terunt, & excuſſo pedum pulvere genuinæ ad matris gremium regredi- untur; ad tempus tempori cedendum prudenter rati. An fortaſſis non id ipſum , quod antea perſecutioni iſti irritamento fuit, quod Zwifal- ten- Bb PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wizmanni Abbatis Cla- drubienſis mors. Zwifaltenſe denuo deſerunt Cladrubium. Apud Menken T. III. p. 1801. q) Hammerſchmid in Gloria Wiſſehradenſis eccle- ſiæ c. 2. p.137. q) Annales Zwifaltenſes P. I. p. 71.
SOBIESLAI 2. 193 Tertius obitus eſt Swatawæ reginæ conjugis Wratislai Regis plu- rium filiorum fœcundæ matris, quos omnes illa præter Brzetislaum, adoleſcentiæ annis mortuum , ſuis præcipue conatibus, infracta Brze- tislea Senioratus lege, ad Ducale ſolium evexit. De ejus morte bre- viter Monachus Sazavienſis Coſmæ Continuator o) ad h. a. Obiit Zua- taua regina mater Sobieslai Ducis Kal. Septembris. Mirum in Necro- logio noſtro Bohemico diem illius emortualem non notari, illum tamen recte Calendis Septembris adſcriptum eſſe confirmat Codex Portionum Wiſſehradenſis ecclefiæ a doct. Pubitſchka p. 236 laudatus, a me nec- dum viſus, in quo hæc legi aſſeverat: Prima Septembris: Egi- dii . ob. Svatava Regina, quæ contulit circuitum Cralovicenſem. So- lempne prandium in Budecz, ſervitium in Przeſtupen. In officio & can- delæ, & lumen nocturnale, & quatuor groſſi dentur pro offertorio de communi. Apud maritum ſuum Wratislaum Regem ſepultam fuiſſe in Wiſſehradenſi eccleſia ex diplomate filii ejusdem Sobieslai edocemur, qui eidem eccleſiæ pro animæ illius expiatione quosdam redditus con- ceſſit. Ut autem, inquit , anima matris meæ , quæ ex hac corruptione feliciter tranſiens in eodem monaſterio ſe juſſit tumulari . . . . Reditum quendam Senativi nomine dictum cum aratris, & omnibus appendicibus, hominibus, ædificiis, terris, cultis & incultis, viis, & muris, pratis, paſcuis, ſylvis aridis, & virentibus, venationibus, molendinis, piſcationi- bus, & cum omni utilitate in jus eorundem fratrum firmo, & firman- do trado. q) Swatawæ regi- ginæ conjugis Wratislai Re- gis chitus. Quartus denique obitus eſt Wizmanni Abbatis Cladrubienſis, quo defuncto rurſum Cladrubii minus quieta fieri cœpere omnia, adeo ut denuo colonia Benedictina Zwifaltenfis redire coacta fit, de quo Sul- gerius his verbis: q) Wizimannus noſter Cladrubii Abbas optimi pa- rentis officio ſancte perfunctus ad ſuperos tranſiit. Poſt utrumque vero tam Ducis (Wladislai) fundatoris , quam Abbatis deceſſum tutore ſimul & pa�tore privati patres noſtri Cladrubii degentes, atrocem perſecutio- nem a filiis indigenis ſua opera enutritis perpeſſi, iterato ſolum ver- terunt, & excuſſo pedum pulvere genuinæ ad matris gremium regredi- untur; ad tempus tempori cedendum prudenter rati. An fortaſſis non id ipſum , quod antea perſecutioni iſti irritamento fuit, quod Zwifal- ten- Bb PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wizmanni Abbatis Cla- drubienſis mors. Zwifaltenſe denuo deſerunt Cladrubium. Apud Menken T. III. p. 1801. q) Hammerſchmid in Gloria Wiſſehradenſis eccle- ſiæ c. 2. p.137. q) Annales Zwifaltenſes P. I. p. 71.
Strana 194
ANNUS 1127. 194 fenſes quempiam ex ſuis Abbatem intrudere machinati , quem Bohe- mi aſpernati ? Zwifaltenſes uinverſim non exoſos fuiſſe Cladrubienfi- bus ex eo conjicitur, quod poſtea rurſum illos revocaverint. Quibus cum jam anni præſentis memorias claudendi animus eft, ex Neplacho- ne ſubjicere fas1) eſto hyemis aſperitate, niviumque, de quibus ſub ini- tium egimus, glomeratione per Bohemiam periiſſe plurimos, & qui- dem, ut is memorat: In Curim XXX. In Zazaw XLVII. In Plsen XC. In Boleslaw XXII. In Colonia XXXIII. In Brod X. Tandem ait : multo plures in pagis, & pauperum tuguriis, denique etiam innu- mera bruta animalia in ſylvis. ☞ E = ☞ ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXXVII. MEINHARDI ep. Prag. 6. HONORI II. Papæ 4. LOTHARII Reg. 3. HENRICI ZDIK ep. Ol. 2. SOBIESLAI Duc. 3. Sobieslaus mu- neribus gra- tiam Lotharii Principumque Imperii aucu- patur. eceſsus quidem Lotharii a Sobieslao anno ſuperiore inter mutua oſcula factus eſt, at infamis illa clades, totque Principum viro- R rum ſuorum jactura, qua imperii ſui principia fœdaſſe viſus, d) non potuere non compreſſum tacitumque in animo illius nutrire odi- um , ut inita cum Sobieslao concordia ſimulatæ potius, quam veræ amicitiæ ſpeciem præſeferret. Sobieslaus vir peracris circumſpectique judicii, neque animi pacem aſpernantis, ad magis ftabiliendam nuper- nam concordiam non magis salutare consilium ratus est, quam non modo Lotharii, ſed etiam Principum Germanorum demulcere ani- mos, quos propter cognatorum ſuorum cædem infenſiſſimos Bohemo nomini factos non ignorabat. Et vero urgebant id ipſum gliſcentes adhuc domi Principum cognatorum, ac cumprimis fautorum inter- fecti Ottonis diſſensiones, atque inquietudines, ne Germanorum arti- bus nutritæ in civilis belli flammas erumperent. Adiit igitur Bam- bergæ a Lothario indicta Comitia, atque magnificis numeroſisque ſe- cum affumptis muneribus tam Lotharii, quam Optimatum illius gra- tiam aucupatus eſt , quod præter Coſnæ Continuatorem Albericus his ver- r) Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 103. a) Albericus Monachus Trium Fontium ad annum ſuperiorem jam criminationum qua- rumque meminit : ſcil. Lotharium quorundam Principum, ſuorum traditione ( ſeu proditione ) magnam ſtragem ſuorum paſſum fuiſſe.
ANNUS 1127. 194 fenſes quempiam ex ſuis Abbatem intrudere machinati , quem Bohe- mi aſpernati ? Zwifaltenſes uinverſim non exoſos fuiſſe Cladrubienfi- bus ex eo conjicitur, quod poſtea rurſum illos revocaverint. Quibus cum jam anni præſentis memorias claudendi animus eft, ex Neplacho- ne ſubjicere fas1) eſto hyemis aſperitate, niviumque, de quibus ſub ini- tium egimus, glomeratione per Bohemiam periiſſe plurimos, & qui- dem, ut is memorat: In Curim XXX. In Zazaw XLVII. In Plsen XC. In Boleslaw XXII. In Colonia XXXIII. In Brod X. Tandem ait : multo plures in pagis, & pauperum tuguriis, denique etiam innu- mera bruta animalia in ſylvis. ☞ E = ☞ ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXXVII. MEINHARDI ep. Prag. 6. HONORI II. Papæ 4. LOTHARII Reg. 3. HENRICI ZDIK ep. Ol. 2. SOBIESLAI Duc. 3. Sobieslaus mu- neribus gra- tiam Lotharii Principumque Imperii aucu- patur. eceſsus quidem Lotharii a Sobieslao anno ſuperiore inter mutua oſcula factus eſt, at infamis illa clades, totque Principum viro- R rum ſuorum jactura, qua imperii ſui principia fœdaſſe viſus, d) non potuere non compreſſum tacitumque in animo illius nutrire odi- um , ut inita cum Sobieslao concordia ſimulatæ potius, quam veræ amicitiæ ſpeciem præſeferret. Sobieslaus vir peracris circumſpectique judicii, neque animi pacem aſpernantis, ad magis ftabiliendam nuper- nam concordiam non magis salutare consilium ratus est, quam non modo Lotharii, ſed etiam Principum Germanorum demulcere ani- mos, quos propter cognatorum ſuorum cædem infenſiſſimos Bohemo nomini factos non ignorabat. Et vero urgebant id ipſum gliſcentes adhuc domi Principum cognatorum, ac cumprimis fautorum inter- fecti Ottonis diſſensiones, atque inquietudines, ne Germanorum arti- bus nutritæ in civilis belli flammas erumperent. Adiit igitur Bam- bergæ a Lothario indicta Comitia, atque magnificis numeroſisque ſe- cum affumptis muneribus tam Lotharii, quam Optimatum illius gra- tiam aucupatus eſt , quod præter Coſnæ Continuatorem Albericus his ver- r) Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 103. a) Albericus Monachus Trium Fontium ad annum ſuperiorem jam criminationum qua- rumque meminit : ſcil. Lotharium quorundam Principum, ſuorum traditione ( ſeu proditione ) magnam ſtragem ſuorum paſſum fuiſſe.
Strana 195
SOBIESLAI. 3. verbis docet: b) Rex Lotharius apud Bavemburg Pentecosten celebrat. Ibi Dux Boemiæ cum multis millibus equitum adveniens Domino Regi de ſuperiori traditione c) ſatisfecit , & omnes, quorum parentes vel ami- cos occiderat, multa inſignium donorum exhibitione reconciliaverat. Hunc benevolum munificumque Sobieslai animum in partem finiſtram interpretati quique poſteriores Germani ſcriptores, d) afferunt Sobies- laum muneribus reconciliationem fatisfactionemque a Lothario emen- dicare coactum, imo Goldaſtus Bohemomaſtyx e) munera hæc pro mulcta a Lothario impoſi a maligne explicat. At vero tantum Lotha- rii interfuit, ut Sobieslaum amicum haberet (non enim Lothario ad- huc quietum fuit imperium, potentesque hoftes eo ipſo tempore Con- radum & Fridericum expertus) quantum Sobieslai, ut Lotharium non haberet hoſtem; qui ſi Sobieslai potentiam veritus non eſt, quare non adverſus illum bellum inftauravit, annoque plus quam integro impu- nem reliquit? Quam utilis autem imo neceſſaria fuerit Lothario So- bieslai amicitia ex iis cognoſcitur , quæ Continuator Coſmæ ad h. a. ſubjicit : Sobieslaus, inquit, Lotharii gratia & dilectione inductus ca- ſtrum Nornberk cum magna manu obſedit, & Bavariam (lege Sueviam) f) fere uſque ad Danubium vaſtavit, incendit, decem hebdomadis exple- tis perfecto negotio cum magna pompa & triumpho ad propria remeavit. g) Obſederat autem Sobiesl us juſſu Lotharii Norimbergam , quod eſ- ſet Conradi, & Friderici fratrum, Henrici V. cognatorum heredum- que , quam univerſam cognationem Lotharius veterano & plus quani Vatiniano perſequebatur odio. Cum autem Otto Friſingenſis reditum Sobieslai in Bohemiam ſolutie obſidioni urbis Norimbergenſis præpo- nat , veroſimiliter Sobieslaus non amplius adfuit , cum Conradus & Fridericus fratres obſeſſæ urbi ſuppetias laturi Lotharium obſidionem ſolvere coegerunt , imo in fugam conjecerunt. Otto Friſingenſis me- morat Bohemum exercitum ob nimios exceſſus a Lothario dimiſſum fuiſſe, ita enim ille c. 16. p. 415. Dux autem Boemorum, eo quod bar- bari, qui cum ipſo venerant, nec Deum timentes, nec hominem reveren- Bb 2 Juſſu Lotharii obſidet Norim- bergam, & Sueviam popu- latur. 195 tes b) Idem ad h. a. p. 254. c) Ea scilicet, cujus ante lit. a. Alberieus mentionem fecit. Purgavit nempe Sobieslaus apud Lotharium Principes illius ea ſuſpicione, quod ſu- periore clade nihil proditione aut traditione , ſed totum id ſua & militum ſuorum virtute actum fuerit. d) Hahn RelchBhiſtorie 3. Thl. S.I78. e) De Regno Boh. l. 2. c. 5. §. 19. f ) Vaſtavit Sobieslaus Stieviam uſque Auguſtam Vindeli- corum limitesque Bavariæ , quæ erat Dueis Friderici , ut infra videbimus. 8) His conſentit Otto Friſing. de gestis Frider. I. c. 11. p. 414.
SOBIESLAI. 3. verbis docet: b) Rex Lotharius apud Bavemburg Pentecosten celebrat. Ibi Dux Boemiæ cum multis millibus equitum adveniens Domino Regi de ſuperiori traditione c) ſatisfecit , & omnes, quorum parentes vel ami- cos occiderat, multa inſignium donorum exhibitione reconciliaverat. Hunc benevolum munificumque Sobieslai animum in partem finiſtram interpretati quique poſteriores Germani ſcriptores, d) afferunt Sobies- laum muneribus reconciliationem fatisfactionemque a Lothario emen- dicare coactum, imo Goldaſtus Bohemomaſtyx e) munera hæc pro mulcta a Lothario impoſi a maligne explicat. At vero tantum Lotha- rii interfuit, ut Sobieslaum amicum haberet (non enim Lothario ad- huc quietum fuit imperium, potentesque hoftes eo ipſo tempore Con- radum & Fridericum expertus) quantum Sobieslai, ut Lotharium non haberet hoſtem; qui ſi Sobieslai potentiam veritus non eſt, quare non adverſus illum bellum inftauravit, annoque plus quam integro impu- nem reliquit? Quam utilis autem imo neceſſaria fuerit Lothario So- bieslai amicitia ex iis cognoſcitur , quæ Continuator Coſmæ ad h. a. ſubjicit : Sobieslaus, inquit, Lotharii gratia & dilectione inductus ca- ſtrum Nornberk cum magna manu obſedit, & Bavariam (lege Sueviam) f) fere uſque ad Danubium vaſtavit, incendit, decem hebdomadis exple- tis perfecto negotio cum magna pompa & triumpho ad propria remeavit. g) Obſederat autem Sobiesl us juſſu Lotharii Norimbergam , quod eſ- ſet Conradi, & Friderici fratrum, Henrici V. cognatorum heredum- que , quam univerſam cognationem Lotharius veterano & plus quani Vatiniano perſequebatur odio. Cum autem Otto Friſingenſis reditum Sobieslai in Bohemiam ſolutie obſidioni urbis Norimbergenſis præpo- nat , veroſimiliter Sobieslaus non amplius adfuit , cum Conradus & Fridericus fratres obſeſſæ urbi ſuppetias laturi Lotharium obſidionem ſolvere coegerunt , imo in fugam conjecerunt. Otto Friſingenſis me- morat Bohemum exercitum ob nimios exceſſus a Lothario dimiſſum fuiſſe, ita enim ille c. 16. p. 415. Dux autem Boemorum, eo quod bar- bari, qui cum ipſo venerant, nec Deum timentes, nec hominem reveren- Bb 2 Juſſu Lotharii obſidet Norim- bergam, & Sueviam popu- latur. 195 tes b) Idem ad h. a. p. 254. c) Ea scilicet, cujus ante lit. a. Alberieus mentionem fecit. Purgavit nempe Sobieslaus apud Lotharium Principes illius ea ſuſpicione, quod ſu- periore clade nihil proditione aut traditione , ſed totum id ſua & militum ſuorum virtute actum fuerit. d) Hahn RelchBhiſtorie 3. Thl. S.I78. e) De Regno Boh. l. 2. c. 5. §. 19. f ) Vaſtavit Sobieslaus Stieviam uſque Auguſtam Vindeli- corum limitesque Bavariæ , quæ erat Dueis Friderici , ut infra videbimus. 8) His conſentit Otto Friſing. de gestis Frider. I. c. 11. p. 414.
Strana 196
196 ANNUS 1127. Conradus Dux Sueviæ æmu- lus Lotharii aſſumit regium niomen. tes omnia vicina depopulando, nec etiam eccleſiis parcerent, h) a Prin- cipe (Lothario) poſt aliquot tempus dimiſſus eſt. Sed eam populatio- nem juſſu & præcepto Lotharii factam fuiſſe non obſcure eruitur ex- epiſtola Hermanni epiſcopi Auguſtani ad S. Ottonem epiſcopum Bam- bergenſem data, in qua vastationem istam Lothario adscribit: i) Quod ex intimis , inquit , præcordiorum dicimus ſuſpiriis Rex Chriſtianus in- duxit ſuper eccleſiam Chriſti inimicos Chriſti homines inhumanos & pa- ganos, Boemos videlicet ac Sclavos, qui vulgariter Valuwen k) dicun- tur. Imo funeſtam urbis Auguſtanæ eversionem, in qua Bohemi non adfuere , uni ſolique Lothario attribuit , qui ne quidem locum veni- amque Archiepiſcopis Cleroque deprecanti dedit. kk) Hac tanta Sue- vicarum Franconicarumque terrarum populatione magis magisque fra- trum Conradi atque Friderici irritati animi populi multorumque Prin- cipum odia in Lotharium exacuerunt, quorum conſiliis, ſociisque ar- mis, ac cumprimis nuperna Lotharii depulsione Norimbergenſi Con- radus inflatus contra jus fasque (inquit Continuator Chronicæ Boſovi- enſis) regium ſibi nomen uſurpavit. Chronographus Saxo ipſum diem notat, quo ſe regni æmulum declaravit: XV. Cal. Januarii, in- quit, Conradus frater Friderici Ducis Suevorum regium nomen, machi- nantibus quibusdam Principibus , tyrannice ſibi impoſuit , rem omnium maxime exaggerat Continuator noster Coſmæe, dum ait: Bavari & Suevi furore & indignatione accenſi Ducem Conradum ſibi in Regem constituerunt, ſicque noviſſimum errorem priore pejorem, proh dolor! in regno effecerunt. Mox anni ſequentis initio Conradus alpes tranſgreſ- ſus Italiam in perduellionem traxit, atque ab Anſelmo Mediolanenſi epiſcopo primum Modoyci, rurſum Mediolani coronatus eſt. Præsens annus postremus fuit Clementi Abbati monasterii Brzew- novienfis Ord. S. Benedicti, quem Ziegelbauerus ſedecim annis pedum geſſiſſe memorat, l) qui anni abbatiæ fortaſſis tam erronei ſunt, quam mor- b) Hæc perpetua adverſus Bohemum militem Germanorum ſcriptorum querimonia, cum Germani in Bohemia , imo ubi ubi in hoſtico non majore moderatione bella geſſerint. i) Apud Eccardum T. II. p. 366. k) Dein Haidoues, hodie Huſſari, id eſt levis equitatus , appellati. kk) Archiepiſconi quidem & epiſcopi & Abbates, qui aderant , ſatis ac ſatis regiam majeſtatem præmonuerant , quatenus regio more vic- tis ſaltem parceret , & imitando Regem Regum juſtos cum impiis non perderet. Sed iracundia Regalis potentiæ non prius mitigata eſt , donec omnis civitas noſtra ( cum omnibus eccleſiis) ſine judicio , ſine juſtitia funditus deſtructa , & inrecuperabiliter ad- nichilata eſt. Ibidem. l) Epitome Hiſt, Brzewn. p. 61.
196 ANNUS 1127. Conradus Dux Sueviæ æmu- lus Lotharii aſſumit regium niomen. tes omnia vicina depopulando, nec etiam eccleſiis parcerent, h) a Prin- cipe (Lothario) poſt aliquot tempus dimiſſus eſt. Sed eam populatio- nem juſſu & præcepto Lotharii factam fuiſſe non obſcure eruitur ex- epiſtola Hermanni epiſcopi Auguſtani ad S. Ottonem epiſcopum Bam- bergenſem data, in qua vastationem istam Lothario adscribit: i) Quod ex intimis , inquit , præcordiorum dicimus ſuſpiriis Rex Chriſtianus in- duxit ſuper eccleſiam Chriſti inimicos Chriſti homines inhumanos & pa- ganos, Boemos videlicet ac Sclavos, qui vulgariter Valuwen k) dicun- tur. Imo funeſtam urbis Auguſtanæ eversionem, in qua Bohemi non adfuere , uni ſolique Lothario attribuit , qui ne quidem locum veni- amque Archiepiſcopis Cleroque deprecanti dedit. kk) Hac tanta Sue- vicarum Franconicarumque terrarum populatione magis magisque fra- trum Conradi atque Friderici irritati animi populi multorumque Prin- cipum odia in Lotharium exacuerunt, quorum conſiliis, ſociisque ar- mis, ac cumprimis nuperna Lotharii depulsione Norimbergenſi Con- radus inflatus contra jus fasque (inquit Continuator Chronicæ Boſovi- enſis) regium ſibi nomen uſurpavit. Chronographus Saxo ipſum diem notat, quo ſe regni æmulum declaravit: XV. Cal. Januarii, in- quit, Conradus frater Friderici Ducis Suevorum regium nomen, machi- nantibus quibusdam Principibus , tyrannice ſibi impoſuit , rem omnium maxime exaggerat Continuator noster Coſmæe, dum ait: Bavari & Suevi furore & indignatione accenſi Ducem Conradum ſibi in Regem constituerunt, ſicque noviſſimum errorem priore pejorem, proh dolor! in regno effecerunt. Mox anni ſequentis initio Conradus alpes tranſgreſ- ſus Italiam in perduellionem traxit, atque ab Anſelmo Mediolanenſi epiſcopo primum Modoyci, rurſum Mediolani coronatus eſt. Præsens annus postremus fuit Clementi Abbati monasterii Brzew- novienfis Ord. S. Benedicti, quem Ziegelbauerus ſedecim annis pedum geſſiſſe memorat, l) qui anni abbatiæ fortaſſis tam erronei ſunt, quam mor- b) Hæc perpetua adverſus Bohemum militem Germanorum ſcriptorum querimonia, cum Germani in Bohemia , imo ubi ubi in hoſtico non majore moderatione bella geſſerint. i) Apud Eccardum T. II. p. 366. k) Dein Haidoues, hodie Huſſari, id eſt levis equitatus , appellati. kk) Archiepiſconi quidem & epiſcopi & Abbates, qui aderant , ſatis ac ſatis regiam majeſtatem præmonuerant , quatenus regio more vic- tis ſaltem parceret , & imitando Regem Regum juſtos cum impiis non perderet. Sed iracundia Regalis potentiæ non prius mitigata eſt , donec omnis civitas noſtra ( cum omnibus eccleſiis) ſine judicio , ſine juſtitia funditus deſtructa , & inrecuperabiliter ad- nichilata eſt. Ibidem. l) Epitome Hiſt, Brzewn. p. 61.
Strana 197
SOBIESLAI 3. 197 mortis, nam eum anno 1134 primum e vivis exceſſiſſe memorat. At vero hoc anno mortuum fuiſſe testatur Monachus Sazavienſis his ver- bis : m) Obiit Dominus Clemens Abbas ſanctorum Adalberti atque Be- nedicti monaſterii Brewnowienſis, cui ſucceſſit Udalricus. Dixi annos Abbatiæ fortaſſis erroneos a Ziegelbauero allatos, cum conſtet Coſmam jam illi librum ſuum ſecundum Chronicorum nuncupaſſe , in cujus præ- fatione illum a ſanctitate, clementia, charitate, divinarum ſcriptura- rum , rerumque Philoſophicarum cognitione laudat. Alium Abbatem Julizlaum nomine (utique etiam Ordinis S. Benedicti, cum necdum alius in Bohemiam penetraverit) hoc ipſo anno demortuum fuiſſe te- ſtantur Excerpta ex Chron. Bibliothecæ Cæſ. Vindobonenſis, u) quem veroſimillime Oppatovicenſis cœnobii Abbatem fuiſſe jam alibi innui- mus. Tertium obitum piiſſimæ cujusdam Deo devotæ mulieris no- mine Mileyſi mox memoratus Monachus Sazavienſis c. l. p. 1802 hoc encomio commendat : Mileyſi Deo devota famula nulli pietate ſecunda, placitis Deo moribus cordetenus intenta, quatenus ex divina gratia ex- ceſſuum ſuorum ſibi daretur indulgentia, Romæ ſanctorum Apoſtolorum adiit limina, & eodem anno reverſa felici conſummatione hujus vitæ sta- dium eſt egreſſa IV. Idus Julii. Guæ autem hac Mileyfi fuerit, ni- hil proditum: ſi Necrologium Sazavienſe ſupereſſet, procul dubio eam ex prima nobilitate, atque in hoc monaſterium munificam fuiſſe legeremus. Plurium obi- tus. Doctiſſimum Pubitſchka o) multum torquent , & in varias opini- ones tota pagina propellunt verba anno præſente apud Continuatorem noſtrum Coſmæ inventa: VII. Calendas Martii caput S. Adalberti Martyris & Pontificis in civitate Gnezden repertum eſt, eo quidem lo- co, ubi Martyr idem martyrio fuit coronatus. Sed quis prudens vel ſuſpicari poſſit hæe verba ex Continuatoris Coſmæ calamo profluxiſ- ſe, qui cum Coſmæ continuandi munus in ſe ſuſcepit , utique Coſmam legerit, imo gente Bohemus ſciverit, infegrum corpus S. Adalberti necdum tum corruptum in Bohemiam translatum fuiſſe? Et quis con- ciliet verba eodem quidem loco, ubi Martyr idem martyrio fuit coro- natus: an S. Adalbertus Gnezdæ martyrio fuit coronatus, cum ibi- dem inventum illius caput? Non aliud igitur criſis & prudentia ſua- det, quam exemplar Continuatoris noſtri in manus incidiſſe Poloni ali- m) Apud Menken T. III. p. 1801. n) Monumenta noſtra inedita T. III. p. 23. o) Chronol. Seſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thi. 1.B. S. 236.
SOBIESLAI 3. 197 mortis, nam eum anno 1134 primum e vivis exceſſiſſe memorat. At vero hoc anno mortuum fuiſſe testatur Monachus Sazavienſis his ver- bis : m) Obiit Dominus Clemens Abbas ſanctorum Adalberti atque Be- nedicti monaſterii Brewnowienſis, cui ſucceſſit Udalricus. Dixi annos Abbatiæ fortaſſis erroneos a Ziegelbauero allatos, cum conſtet Coſmam jam illi librum ſuum ſecundum Chronicorum nuncupaſſe , in cujus præ- fatione illum a ſanctitate, clementia, charitate, divinarum ſcriptura- rum , rerumque Philoſophicarum cognitione laudat. Alium Abbatem Julizlaum nomine (utique etiam Ordinis S. Benedicti, cum necdum alius in Bohemiam penetraverit) hoc ipſo anno demortuum fuiſſe te- ſtantur Excerpta ex Chron. Bibliothecæ Cæſ. Vindobonenſis, u) quem veroſimillime Oppatovicenſis cœnobii Abbatem fuiſſe jam alibi innui- mus. Tertium obitum piiſſimæ cujusdam Deo devotæ mulieris no- mine Mileyſi mox memoratus Monachus Sazavienſis c. l. p. 1802 hoc encomio commendat : Mileyſi Deo devota famula nulli pietate ſecunda, placitis Deo moribus cordetenus intenta, quatenus ex divina gratia ex- ceſſuum ſuorum ſibi daretur indulgentia, Romæ ſanctorum Apoſtolorum adiit limina, & eodem anno reverſa felici conſummatione hujus vitæ sta- dium eſt egreſſa IV. Idus Julii. Guæ autem hac Mileyfi fuerit, ni- hil proditum: ſi Necrologium Sazavienſe ſupereſſet, procul dubio eam ex prima nobilitate, atque in hoc monaſterium munificam fuiſſe legeremus. Plurium obi- tus. Doctiſſimum Pubitſchka o) multum torquent , & in varias opini- ones tota pagina propellunt verba anno præſente apud Continuatorem noſtrum Coſmæ inventa: VII. Calendas Martii caput S. Adalberti Martyris & Pontificis in civitate Gnezden repertum eſt, eo quidem lo- co, ubi Martyr idem martyrio fuit coronatus. Sed quis prudens vel ſuſpicari poſſit hæe verba ex Continuatoris Coſmæ calamo profluxiſ- ſe, qui cum Coſmæ continuandi munus in ſe ſuſcepit , utique Coſmam legerit, imo gente Bohemus ſciverit, infegrum corpus S. Adalberti necdum tum corruptum in Bohemiam translatum fuiſſe? Et quis con- ciliet verba eodem quidem loco, ubi Martyr idem martyrio fuit coro- natus: an S. Adalbertus Gnezdæ martyrio fuit coronatus, cum ibi- dem inventum illius caput? Non aliud igitur criſis & prudentia ſua- det, quam exemplar Continuatoris noſtri in manus incidiſſe Poloni ali- m) Apud Menken T. III. p. 1801. n) Monumenta noſtra inedita T. III. p. 23. o) Chronol. Seſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thi. 1.B. S. 236.
Strana 198
198 alicujus ſcriptoris poſterioris, qui hanc notam in marginem poſuit, nam apud Dlugoſſum, aliosque ipſo recentiores hoc ipſo anno legere est, non modo caput, sed integrum facrum corpus S. Adalberti Gnez- dæ inventum fuiſſe. Quæ marginalis nota Amanuenfis cujus cujus de- mum imperitia & oſcitantia, ut plura exempla ſuppetunt, in ipſum textum Continuatoris intruſa fuit. Annis vero ſedecim poſterius ſcil. anno 1143: caput S. Adalberti non Gnezdæ: ſed Fragæ in eccleſia S. Viti Martyris inventum fuit, uti apud synchronum Monachum Sa- zavienſem h. a. legitur, quod qua ratione acciderit, ad eundem annum enodabimus. ANNUS 1128. *ch6erze Lotharius Rex fflium Sobieslai s baptiſmo le- vat. ANNUS JESU CHRISTI MCXXVIII. LOTHARII Reg.4. HONORII II. Papæ 5. MEINHARDI ep. Prag. 7. SOBIESLAI Duc. 4. HENRICI ZDIK ep. Ol. 3. agis magisque Sobieslaus Dux noſter ſe ſe in Lotharii Germa- niæ Regis inſinuavit gratiam ; neque dubitavit nato ſibi hoc an- M no filio eum exorare, ut luſtrici patris munus ſuſciperet, quod is minime detrectavit, nam ut ad annum præſentem brevibus Con- tinuator Coſmæ refert : Lotharius Rex in die Paſchæ levavit de fonte baptiſmatis filium Ducis Sobieslai, factique ſunt intimi amici. Rem non modo confirmat, ſed locum etiam, quo filius e baptiſmo levatus eſt, indicat ſynchronus Dodechinus ad h. a. Rex, inquit, Paſcha Merſe- burg regio more celebravit, ubi filium Ducis Bohemiæ in Sabbatho ſan- cto, a) ad hoc ipſum directum, de ſancto fonte ſuſcepit. b) Meminere etiam ejusdem baptiſmi tam Continuator Chronici Boſovienſis, quam Pegavienfis, ſed nemo unus eorum prodidit, quod filio nomen indi- tum fuerit. Primus omnium, quo fonte neſcio, Pulkava ſæculi XIV. ſcriptor, ei Wladislai nomen fuiſfe tradit, Balbinusque Dec. 1. 1. 7. in Tabula IV. stirpis Przemysleæ eum puerilibus annis demortuum ſcri- bit. a) Minus recte Lupacius hunc baptiſmum in 23 , Weleslavinusque in 22 Aprilis reje- cit , cum enim Paſcha hoc anno in 22 Aprilis inciderit, non potuit non Sabbathum ſanctum in 2 I Aprilis incidere. b) Hagecius hune filium ex Neca Sobieslai con- juge genitum aſſerit ; id nomen ſi is non lutulento aliquo fonte haufit, aut ipſe com- mentus eft, fortaſſis Hungaricum nomen fuit, nam a noſtris Adleidam appelletam ſuiſſe ex dictis, porroque dicendis manifeſtum eſt.
198 alicujus ſcriptoris poſterioris, qui hanc notam in marginem poſuit, nam apud Dlugoſſum, aliosque ipſo recentiores hoc ipſo anno legere est, non modo caput, sed integrum facrum corpus S. Adalberti Gnez- dæ inventum fuiſſe. Quæ marginalis nota Amanuenfis cujus cujus de- mum imperitia & oſcitantia, ut plura exempla ſuppetunt, in ipſum textum Continuatoris intruſa fuit. Annis vero ſedecim poſterius ſcil. anno 1143: caput S. Adalberti non Gnezdæ: ſed Fragæ in eccleſia S. Viti Martyris inventum fuit, uti apud synchronum Monachum Sa- zavienſem h. a. legitur, quod qua ratione acciderit, ad eundem annum enodabimus. ANNUS 1128. *ch6erze Lotharius Rex fflium Sobieslai s baptiſmo le- vat. ANNUS JESU CHRISTI MCXXVIII. LOTHARII Reg.4. HONORII II. Papæ 5. MEINHARDI ep. Prag. 7. SOBIESLAI Duc. 4. HENRICI ZDIK ep. Ol. 3. agis magisque Sobieslaus Dux noſter ſe ſe in Lotharii Germa- niæ Regis inſinuavit gratiam ; neque dubitavit nato ſibi hoc an- M no filio eum exorare, ut luſtrici patris munus ſuſciperet, quod is minime detrectavit, nam ut ad annum præſentem brevibus Con- tinuator Coſmæ refert : Lotharius Rex in die Paſchæ levavit de fonte baptiſmatis filium Ducis Sobieslai, factique ſunt intimi amici. Rem non modo confirmat, ſed locum etiam, quo filius e baptiſmo levatus eſt, indicat ſynchronus Dodechinus ad h. a. Rex, inquit, Paſcha Merſe- burg regio more celebravit, ubi filium Ducis Bohemiæ in Sabbatho ſan- cto, a) ad hoc ipſum directum, de ſancto fonte ſuſcepit. b) Meminere etiam ejusdem baptiſmi tam Continuator Chronici Boſovienſis, quam Pegavienfis, ſed nemo unus eorum prodidit, quod filio nomen indi- tum fuerit. Primus omnium, quo fonte neſcio, Pulkava ſæculi XIV. ſcriptor, ei Wladislai nomen fuiſfe tradit, Balbinusque Dec. 1. 1. 7. in Tabula IV. stirpis Przemysleæ eum puerilibus annis demortuum ſcri- bit. a) Minus recte Lupacius hunc baptiſmum in 23 , Weleslavinusque in 22 Aprilis reje- cit , cum enim Paſcha hoc anno in 22 Aprilis inciderit, non potuit non Sabbathum ſanctum in 2 I Aprilis incidere. b) Hagecius hune filium ex Neca Sobieslai con- juge genitum aſſerit ; id nomen ſi is non lutulento aliquo fonte haufit, aut ipſe com- mentus eft, fortaſſis Hungaricum nomen fuit, nam a noſtris Adleidam appelletam ſuiſſe ex dictis, porroque dicendis manifeſtum eſt.
Strana 199
SOBIESLAI 4. 199 bit. At in ſubjecta huic Tabulæ nota aaa ait eundem Wladislaum ab aliis appellari Udalricum, neque alium eſſe, quam qui anno 1174 con- tra Fridericum Ducem ab Imperatore intruſus, Sobieslao fratri ſenio- ri Principatus habenas ceſſerat, adeo ut cognoſcere pronum fit Balbi- num sibi non constare, & in ſententia fluctuaſse. Et vero neque Pul- kava majus fundamentum habuit hunc Sobieslai filium Wladislaum ap- pellare, quam quia in hiſtoricis reperit Sobieslaum tres filios ſuper- ſtites reliquiſſe ; nempe Wladislaum, Sobieslaum & Udalricum. Re- pugnant autem memoriæ ætasque iftius Wladislai cum auno præſente, quo primum natus fuiſſet, cum teſte Vincentio jam anno 1142 adver- ſus Wladislaum II. conſpiraverit , eumque cum fœderatis ſolio deturba- re adniſus fit, quod quis prudens puero annorum quatuordecim im- putet? Nempe jam & alia de hoc puero a Continuatore Coſmæ per- ſcripta memoria teſtatum faciet, illum juvenili ætate, quemadmodum prius recte ſenfiſſe videtur Balbinus, fuiſſe mortuum, nomenque il- lius in hiſtoriis interiiſſe. Mox nominatus itaque author commemo- rato baptiſmo narrat eundem puerum ſimul etiam confirmationis ſa- cramentum accepiſſe, ſubjungitque: cui parvulo poſt confirmationem filius Wigberti (Henricus ) in exitu vitæ ſuæ promifit totum pheodum ſuum aſtantibus ibidem Primatibus Saxonum. Nempe veroſimillime Henricus partes Patrini in confirmatione, quemadmodum Lotharius in baptiſmo, ſuſtinuerat. At vero cum anno 1136 demortuo Henri- co Wigberti filio nemo filiorum Sobieslai ſe in hereditatem illius, Prin- cipum Saxoniæ annutu roboratum, infinuaverit, hereditas vero illius ad Conradum Marchionem Miſniæ, Henricique fororem viduam Ber- tham reciderit, argumentatio in promptu est, filium Sobieslai a Lo- thario e baptiſmi fonte levatum ante annum 1136 mortemque Henri- ci puerili plane ætate deceſsiſſe. Id circa baptiſmum iftius pueri om- nium maxime memorabile, quod Sobieslaus in illius memoriam dena- rium excudi fecerit, cujus antica exhibet Lotharium coronatum filium Sobieslai ſuper fonte baptiſmali tenentem epiſcopumque baptiſantem cum epigraphe: SUA SOBZLAUS. Poſtica præſentat, manume nu- bibus quaſi ad benedicendum exporrectam, imaginemque S. Wenceslai throno inſidentis, Sobieslaique coram eo genu incurvantis verofimil- lime pro impetrato filio gratias agentis cum ſolita inſcriptione: S. WENCEZLAUS. Denarium hunc Tabula III. Num. 7. inter Sobieslai numos referemus, alibi vero quid ſyllaba ſua in antica voci Sobzlaus præmiſſa indicare videatur, conjecturam noſtram aperiemus. Henricus Wig. berti filius eundem filium heredem ſibi deſignat. Denarius in memoriam hu- jus baptiſmie excuſus. So-
SOBIESLAI 4. 199 bit. At in ſubjecta huic Tabulæ nota aaa ait eundem Wladislaum ab aliis appellari Udalricum, neque alium eſſe, quam qui anno 1174 con- tra Fridericum Ducem ab Imperatore intruſus, Sobieslao fratri ſenio- ri Principatus habenas ceſſerat, adeo ut cognoſcere pronum fit Balbi- num sibi non constare, & in ſententia fluctuaſse. Et vero neque Pul- kava majus fundamentum habuit hunc Sobieslai filium Wladislaum ap- pellare, quam quia in hiſtoricis reperit Sobieslaum tres filios ſuper- ſtites reliquiſſe ; nempe Wladislaum, Sobieslaum & Udalricum. Re- pugnant autem memoriæ ætasque iftius Wladislai cum auno præſente, quo primum natus fuiſſet, cum teſte Vincentio jam anno 1142 adver- ſus Wladislaum II. conſpiraverit , eumque cum fœderatis ſolio deturba- re adniſus fit, quod quis prudens puero annorum quatuordecim im- putet? Nempe jam & alia de hoc puero a Continuatore Coſmæ per- ſcripta memoria teſtatum faciet, illum juvenili ætate, quemadmodum prius recte ſenfiſſe videtur Balbinus, fuiſſe mortuum, nomenque il- lius in hiſtoriis interiiſſe. Mox nominatus itaque author commemo- rato baptiſmo narrat eundem puerum ſimul etiam confirmationis ſa- cramentum accepiſſe, ſubjungitque: cui parvulo poſt confirmationem filius Wigberti (Henricus ) in exitu vitæ ſuæ promifit totum pheodum ſuum aſtantibus ibidem Primatibus Saxonum. Nempe veroſimillime Henricus partes Patrini in confirmatione, quemadmodum Lotharius in baptiſmo, ſuſtinuerat. At vero cum anno 1136 demortuo Henri- co Wigberti filio nemo filiorum Sobieslai ſe in hereditatem illius, Prin- cipum Saxoniæ annutu roboratum, infinuaverit, hereditas vero illius ad Conradum Marchionem Miſniæ, Henricique fororem viduam Ber- tham reciderit, argumentatio in promptu est, filium Sobieslai a Lo- thario e baptiſmi fonte levatum ante annum 1136 mortemque Henri- ci puerili plane ætate deceſsiſſe. Id circa baptiſmum iftius pueri om- nium maxime memorabile, quod Sobieslaus in illius memoriam dena- rium excudi fecerit, cujus antica exhibet Lotharium coronatum filium Sobieslai ſuper fonte baptiſmali tenentem epiſcopumque baptiſantem cum epigraphe: SUA SOBZLAUS. Poſtica præſentat, manume nu- bibus quaſi ad benedicendum exporrectam, imaginemque S. Wenceslai throno inſidentis, Sobieslaique coram eo genu incurvantis verofimil- lime pro impetrato filio gratias agentis cum ſolita inſcriptione: S. WENCEZLAUS. Denarium hunc Tabula III. Num. 7. inter Sobieslai numos referemus, alibi vero quid ſyllaba ſua in antica voci Sobzlaus præmiſſa indicare videatur, conjecturam noſtram aperiemus. Henricus Wig. berti filius eundem filium heredem ſibi deſignat. Denarius in memoriam hu- jus baptiſmie excuſus. So-
Strana 200
Sobieslaus pro Lothario expe- ditionem ador- nat. ANNUS I128. Sobieslaus ut id a Lothario ſibi filioque impenſum beneficium benevolentiamque amplius demereretur, constituit eidem adverſus æmulum Conradum Regem Germaniæ fratremque illius Fridericum arma ſociare. Breviſſime id Continuator Coſmæ his verbis indicat: Expeditio facta eſt a Sobieslao in auxilium compatri ſuo Lutherio Regi contra Regem Conradum, scilicet anno eodem Lotharius Spiram civi- tatem ab Idibus Auguſti (ut loquitur Dodechinus) uſque ad Calendas Novembris obſedit. Sed cum exercitum ſuum imparem videret co- gendæ expugnandæque urbi, primum Henrici generi ſui Ducis Bava- riæ, c) dein etiam Sobieslai imploravit auxilia, Vix vero Sobieslaus unius diei iter cum exercitu progreſſus, nuncium accepit a Lothario, quo eidem pro optima voluntate gratias egit, nihilque jam ſuppetiis opus effe indicavit. d) Nempe evenit interea, ut Spirenſes cum Lo- thario pacis conditiones inirent interveniente Moguntino, e) unde etiam Lotharius teſte Annaliſta Hildesheimenſi acceptis obſidibus circa feftum Martini diſceſſit, ƒ ) quas tamen pacis conditiones infregerunt Spiren- ſes, ut eos Lotharius rurſum anno ſequente obſidione cinxerit, ac de- nique ad deditionem compulerit. 200 Sobieslaus Con- radum& Brze- tislaum cum quibusdam Principibus ad uincula dam- nat. Pub. Chronol. Gaſch 4. Tht. A.B. S.240. Sub hæc domi fomes novis diſſenſionibus turbisque inter Prin- cipes Ducali ſanguine prognatos, & quosdam Primores Bohemiæ jac- tus eſt, qui anno demum abhinc altero in flammas erupit. Præſensit vero hæc Sobieslaus, atque ut malo præverteret, quid egerit, ex Continuatore Coſmæ audiamus: Non poſt multum vero temporis, in- quit, Conradus filius Luitoldi captus eft a Sobieslao, & incluſus eſt in caſtro Wiſſegradenſis eccleſiæ . . . . Multi Principes Bobemorum capti, & catenati, atque incluſi ſunt in cuſtodia. Brzieczislaus ductus eſt in castellum Daczin (hodie Tetſchen) & Conradus ad Henricum filium Wigberti. g) Brzieczislaus ſeu Brzetislaus idem eſt, qui anno 1126 ex Donin in caſtrum Jaromir retruſus fuerat: novam nempe rurſum Ja- romirii fraudis perduellionisque telam texuiſſe cum Principibus Bobe- morum videtur, propter quai ille in castellum Daczin (Verofimilius fir- c) Monachus Weingartenfis de Guelphis apud Leibnit. T. I. p. 786. d) Ita explican- da preſſa Continuatoris Coſmæ narratio : Sequente vero die rediit (Sobieslaus ) ad propria cum gratiarum actione. e) Monachus Weingart. c. l. p. 787. f) Anna- les Hildesh. ad h. a. g) Nihil magis infolens ridiculumque , quam cum doct. Pu- bitſeka eundem Henricum Wigberti filium a Sobieslao quoque captivatum aſſerit, ſcilicet Principem exterum, & Marchionem , veroſimillime in gratiarum actionem, quod ejns fillum heredem neminaverit.
Sobieslaus pro Lothario expe- ditionem ador- nat. ANNUS I128. Sobieslaus ut id a Lothario ſibi filioque impenſum beneficium benevolentiamque amplius demereretur, constituit eidem adverſus æmulum Conradum Regem Germaniæ fratremque illius Fridericum arma ſociare. Breviſſime id Continuator Coſmæ his verbis indicat: Expeditio facta eſt a Sobieslao in auxilium compatri ſuo Lutherio Regi contra Regem Conradum, scilicet anno eodem Lotharius Spiram civi- tatem ab Idibus Auguſti (ut loquitur Dodechinus) uſque ad Calendas Novembris obſedit. Sed cum exercitum ſuum imparem videret co- gendæ expugnandæque urbi, primum Henrici generi ſui Ducis Bava- riæ, c) dein etiam Sobieslai imploravit auxilia, Vix vero Sobieslaus unius diei iter cum exercitu progreſſus, nuncium accepit a Lothario, quo eidem pro optima voluntate gratias egit, nihilque jam ſuppetiis opus effe indicavit. d) Nempe evenit interea, ut Spirenſes cum Lo- thario pacis conditiones inirent interveniente Moguntino, e) unde etiam Lotharius teſte Annaliſta Hildesheimenſi acceptis obſidibus circa feftum Martini diſceſſit, ƒ ) quas tamen pacis conditiones infregerunt Spiren- ſes, ut eos Lotharius rurſum anno ſequente obſidione cinxerit, ac de- nique ad deditionem compulerit. 200 Sobieslaus Con- radum& Brze- tislaum cum quibusdam Principibus ad uincula dam- nat. Pub. Chronol. Gaſch 4. Tht. A.B. S.240. Sub hæc domi fomes novis diſſenſionibus turbisque inter Prin- cipes Ducali ſanguine prognatos, & quosdam Primores Bohemiæ jac- tus eſt, qui anno demum abhinc altero in flammas erupit. Præſensit vero hæc Sobieslaus, atque ut malo præverteret, quid egerit, ex Continuatore Coſmæ audiamus: Non poſt multum vero temporis, in- quit, Conradus filius Luitoldi captus eft a Sobieslao, & incluſus eſt in caſtro Wiſſegradenſis eccleſiæ . . . . Multi Principes Bobemorum capti, & catenati, atque incluſi ſunt in cuſtodia. Brzieczislaus ductus eſt in castellum Daczin (hodie Tetſchen) & Conradus ad Henricum filium Wigberti. g) Brzieczislaus ſeu Brzetislaus idem eſt, qui anno 1126 ex Donin in caſtrum Jaromir retruſus fuerat: novam nempe rurſum Ja- romirii fraudis perduellionisque telam texuiſſe cum Principibus Bobe- morum videtur, propter quai ille in castellum Daczin (Verofimilius fir- c) Monachus Weingartenfis de Guelphis apud Leibnit. T. I. p. 786. d) Ita explican- da preſſa Continuatoris Coſmæ narratio : Sequente vero die rediit (Sobieslaus ) ad propria cum gratiarum actione. e) Monachus Weingart. c. l. p. 787. f) Anna- les Hildesh. ad h. a. g) Nihil magis infolens ridiculumque , quam cum doct. Pu- bitſeka eundem Henricum Wigberti filium a Sobieslao quoque captivatum aſſerit, ſcilicet Principem exterum, & Marchionem , veroſimillime in gratiarum actionem, quod ejns fillum heredem neminaverit.
Strana 201
SOBIESLAI 4. firmius munimentum) translatus, illi autem capti & catenati & clau- fi ſunt. h) 201 Hujus anni exitu ab Honorio Papa legationem non modo in Da- niam & Sueviam, ſed etiam Bohemiam miſsam fuiſſe testantur illius literæ Laterani IV. Kal. Januarii Pontificatus anno V. datæ, quas ad annum ſequentem Num. II. recitat Baronius, recte autem ad præsen- tem pertinere notavit Pagius Num. VII. Miſſus autem fuit Grego- rius de Creſcentia fancti Theodori Diaconus Cardinalis, Apostolicæ Se- dis Legatus, Vir, uti Pontificiæ literæ loquuntur, prudentia & hone- ſtate conſpicuus, & nobis inter alios fratres noſtros, ſuis exigentibus me- ritis, ſpecialiter charus, conceſſo plenæ legationis officio . . . . ut ex- ſtirpet nociva, & plantet ſalubria, prout quæquæ ſecundum datam ſibi a Deo prudentiam viderit facienda. In exemplari harum literarum in Daniam miſſarum dicit Honorius Papa ſe ſe juxta precum Daniæe Re- gis instantiam & promiſſionem hunc Legatum miſiſſe , cum autem con- forme his literis exemplar ad Bohemiam datum in Vaticana Bibliothe- ca ſervari adstruat c. l. Eminent. Baronius, conjicere fas est Sobieslaum legationem iſtam a Pontifice petiiſſe, cujus autem cauſa petita, & quid a Legato iſto in Bohemia actum fuerit, altum ubique silentium. His compendio subjicere libet electionem Blasii Abbatis Oppatovicensis III. Kal. Julii factam, de qua Excerpta Bibl. Vindob. in Monum. noſtris T. III. p. 23. Denique Meteora quædam, de quibus Continuator noſter Coſmæ p. 5. V. Idus Novembris, Sclavonice Proſince, ecclipſis lunæ rubea: dicam, quod quidam viderunt particulam, quæ remanſerat, jac- tantem ſe buc & illuc, donec defecit. Et multæ ſtellæ cireumdederunt eam , ex quarum una circumvolavit lunam, altera projecit ſe ad aqui- lonem. Tranſactis decem diebus ad noctem rubea ſigna apparuerunt ab aquilone. Ceterum fidem prorſus nullam meretur diploma Sobieslai hoc anno Nobilibus Loreczkiis Equeſtri Ordine ſatis datum , quod ſub- leſtis itidem Friderici III. Imperatoris literis Majeſtalibus inſertum Pa- procius T. IV. p. 20 in Ordine Equestri publicavit, in quo quot pene Cc PARS VI. ANNAL. HAGEC. pe- Ab Houorio Papa legatio in Bohemiam mittitur. h) Erravit Pulkava ad h. a., cum non modo Brzetislaum iſtum Conradi ſenioris fratris quondam Wratislai primi Regis Boemiæ filium, & in caſtro Donin recluſum affir- mavit , ſed ei etiam fratrem Sobieslaum nemini veterum cognitum complicem per- duellionis adjunxit. Quo errore factum : ut ex uno Brzetislao duos fecerint recen- tiores noſtri ſcriptores, cumque commentitio iſto Sobieslao fratre fundatores eccle- ſiæ Litomiſslienſis conſtituerint , quod jam copioſe ad an. 1100 eliſimus,
SOBIESLAI 4. firmius munimentum) translatus, illi autem capti & catenati & clau- fi ſunt. h) 201 Hujus anni exitu ab Honorio Papa legationem non modo in Da- niam & Sueviam, ſed etiam Bohemiam miſsam fuiſſe testantur illius literæ Laterani IV. Kal. Januarii Pontificatus anno V. datæ, quas ad annum ſequentem Num. II. recitat Baronius, recte autem ad præsen- tem pertinere notavit Pagius Num. VII. Miſſus autem fuit Grego- rius de Creſcentia fancti Theodori Diaconus Cardinalis, Apostolicæ Se- dis Legatus, Vir, uti Pontificiæ literæ loquuntur, prudentia & hone- ſtate conſpicuus, & nobis inter alios fratres noſtros, ſuis exigentibus me- ritis, ſpecialiter charus, conceſſo plenæ legationis officio . . . . ut ex- ſtirpet nociva, & plantet ſalubria, prout quæquæ ſecundum datam ſibi a Deo prudentiam viderit facienda. In exemplari harum literarum in Daniam miſſarum dicit Honorius Papa ſe ſe juxta precum Daniæe Re- gis instantiam & promiſſionem hunc Legatum miſiſſe , cum autem con- forme his literis exemplar ad Bohemiam datum in Vaticana Bibliothe- ca ſervari adstruat c. l. Eminent. Baronius, conjicere fas est Sobieslaum legationem iſtam a Pontifice petiiſſe, cujus autem cauſa petita, & quid a Legato iſto in Bohemia actum fuerit, altum ubique silentium. His compendio subjicere libet electionem Blasii Abbatis Oppatovicensis III. Kal. Julii factam, de qua Excerpta Bibl. Vindob. in Monum. noſtris T. III. p. 23. Denique Meteora quædam, de quibus Continuator noſter Coſmæ p. 5. V. Idus Novembris, Sclavonice Proſince, ecclipſis lunæ rubea: dicam, quod quidam viderunt particulam, quæ remanſerat, jac- tantem ſe buc & illuc, donec defecit. Et multæ ſtellæ cireumdederunt eam , ex quarum una circumvolavit lunam, altera projecit ſe ad aqui- lonem. Tranſactis decem diebus ad noctem rubea ſigna apparuerunt ab aquilone. Ceterum fidem prorſus nullam meretur diploma Sobieslai hoc anno Nobilibus Loreczkiis Equeſtri Ordine ſatis datum , quod ſub- leſtis itidem Friderici III. Imperatoris literis Majeſtalibus inſertum Pa- procius T. IV. p. 20 in Ordine Equestri publicavit, in quo quot pene Cc PARS VI. ANNAL. HAGEC. pe- Ab Houorio Papa legatio in Bohemiam mittitur. h) Erravit Pulkava ad h. a., cum non modo Brzetislaum iſtum Conradi ſenioris fratris quondam Wratislai primi Regis Boemiæ filium, & in caſtro Donin recluſum affir- mavit , ſed ei etiam fratrem Sobieslaum nemini veterum cognitum complicem per- duellionis adjunxit. Quo errore factum : ut ex uno Brzetislao duos fecerint recen- tiores noſtri ſcriptores, cumque commentitio iſto Sobieslao fratre fundatores eccle- ſiæ Litomiſslienſis conſtituerint , quod jam copioſe ad an. 1100 eliſimus,
Strana 202
202 ANNUS 1129. periodi tot ſomnia erroresque, ut taceam dialectum Bohemicam illi ætati minime, uti neque colorum in clypeo differentiam, reſpondere. ☞ Wratislaus Dux Moravi� in exilium mittitur. Sobieslans in- ſtaurat caſ- trum Glaczen- ſe. ANNUS JESU CHRISTI MCXXIX. HONORII II. Pap. 6. MEINHARDI Ep. Prag. 8. LOTHARI Reg. 5. SOBIESLAI Duc. 5. HENR.ZDIK ep. Ol. 4. ifsensiones turbæque inter Principes stirpis Ducalis & Sobieslaum magis magisque invaluere, ut iis etiam Wratislaus Dux Bru- D nenſis, quem anno 1125 Sobieslaus in paternam ſedem restitu- erat, involutus fuerit. Nam & is a Sobieslao captus exilio mulctatus est, ut his verbis narrat Continuator Coſmæ p.5 : Wratislaus filius Dedalrici (Udalrici) captus a Sobieslao , poſthæc in exilium miſſus. An Wratislaus re ipſa adverfus Sobieslaum quidpiam machinatus fuerit, an non potius ſuſpicione, aut aliorum perverſa criminatione in Sobies- lai invidiam adductus ſit, definire non auſim: minus nocentem fuiſſe perſuadet, quod ex captivitate ſua dimiſfus liber in alias regiones tranſ- ire permiſſus, imo jam anno ſequente poſt ſumptum a Brzetislao plu- ribusque Bohemiæ nobilibus ſupplicium ab exilio revocatus fuerit. a) Sobieslaus vero tot inter Principum agnatorum clandeſtina odia infi- diasque verſatus prudens circumſpexit magna ſibi providentia atque cautione opus eſſe, ne implorato vicinorum Regum Ducumve pa- trocinio iisdem fuccumberet, ad restauranda castra limitanea studium operamque convertit , & quidem hoc ipſo adhuc anno caſtrum Glacenſe adverſus Polonos inftauravit, novisque operibus communi- vit, b) annos ſubſequentes in munitionem caſtrorum Tachow & Goer- litz, istius adverſus Albertum Urſum Marchionem inferioris Luſatiæ nuper captivum ſuum, illius adverſus Bavaros impendit. Adverſus Saxones enim caſtrum Donin, & adverſus Hungaros Podivin jam præ- ceſfor illius Wladislaus communiverat; quanquam ab Hungaris ob renovatum nuper cum Stephano Rege fœdus, & præſertim a Bela uxo- ris ſuæ fratre jam jam herede Regni ſuccefforeque recepto atque de- clarato nihil ei pertimeſcendum eſſet. Imo Hoc a) Peſſina in Marte Moraviæ p. 294 errore Pulkavæ, qui Wratislaum pro Brzetislao obtruſerat , abreptus , multum hiſtoriam temporum iftorum miſcet , confunditque, quorum pleraque cum relatis ſynchroni Continuatoris Coſmæ adverſentur , non obſcurum reliquit ea ingenio ſuo excogitata & amplificata fuiſſe. b) Hagecius caſtrum iſtud pro voluptuario habuit, aitque id a Sobieslao variis picturis exorna- tum fuiſſe , ut hic deliciaretur , & ruſticaretur.
202 ANNUS 1129. periodi tot ſomnia erroresque, ut taceam dialectum Bohemicam illi ætati minime, uti neque colorum in clypeo differentiam, reſpondere. ☞ Wratislaus Dux Moravi� in exilium mittitur. Sobieslans in- ſtaurat caſ- trum Glaczen- ſe. ANNUS JESU CHRISTI MCXXIX. HONORII II. Pap. 6. MEINHARDI Ep. Prag. 8. LOTHARI Reg. 5. SOBIESLAI Duc. 5. HENR.ZDIK ep. Ol. 4. ifsensiones turbæque inter Principes stirpis Ducalis & Sobieslaum magis magisque invaluere, ut iis etiam Wratislaus Dux Bru- D nenſis, quem anno 1125 Sobieslaus in paternam ſedem restitu- erat, involutus fuerit. Nam & is a Sobieslao captus exilio mulctatus est, ut his verbis narrat Continuator Coſmæ p.5 : Wratislaus filius Dedalrici (Udalrici) captus a Sobieslao , poſthæc in exilium miſſus. An Wratislaus re ipſa adverfus Sobieslaum quidpiam machinatus fuerit, an non potius ſuſpicione, aut aliorum perverſa criminatione in Sobies- lai invidiam adductus ſit, definire non auſim: minus nocentem fuiſſe perſuadet, quod ex captivitate ſua dimiſfus liber in alias regiones tranſ- ire permiſſus, imo jam anno ſequente poſt ſumptum a Brzetislao plu- ribusque Bohemiæ nobilibus ſupplicium ab exilio revocatus fuerit. a) Sobieslaus vero tot inter Principum agnatorum clandeſtina odia infi- diasque verſatus prudens circumſpexit magna ſibi providentia atque cautione opus eſſe, ne implorato vicinorum Regum Ducumve pa- trocinio iisdem fuccumberet, ad restauranda castra limitanea studium operamque convertit , & quidem hoc ipſo adhuc anno caſtrum Glacenſe adverſus Polonos inftauravit, novisque operibus communi- vit, b) annos ſubſequentes in munitionem caſtrorum Tachow & Goer- litz, istius adverſus Albertum Urſum Marchionem inferioris Luſatiæ nuper captivum ſuum, illius adverſus Bavaros impendit. Adverſus Saxones enim caſtrum Donin, & adverſus Hungaros Podivin jam præ- ceſfor illius Wladislaus communiverat; quanquam ab Hungaris ob renovatum nuper cum Stephano Rege fœdus, & præſertim a Bela uxo- ris ſuæ fratre jam jam herede Regni ſuccefforeque recepto atque de- clarato nihil ei pertimeſcendum eſſet. Imo Hoc a) Peſſina in Marte Moraviæ p. 294 errore Pulkavæ, qui Wratislaum pro Brzetislao obtruſerat , abreptus , multum hiſtoriam temporum iftorum miſcet , confunditque, quorum pleraque cum relatis ſynchroni Continuatoris Coſmæ adverſentur , non obſcurum reliquit ea ingenio ſuo excogitata & amplificata fuiſſe. b) Hagecius caſtrum iſtud pro voluptuario habuit, aitque id a Sobieslao variis picturis exorna- tum fuiſſe , ut hic deliciaretur , & ruſticaretur.
Strana 203
SOBIESLAI 5. Hoc ipſo anno Stephanus auxilia Sobieslai noſtri imploravit, ob- tinuitque , ita enim memoratus Coſmæ Continuator : Wenceslaus (Dux Olomucenſis) filius Zwatoplik miſſus eſ in Ungariam a Duce Sobieslao in auxilium Regi Stephano contra Græcos, ſicque cum pace rediit. Spe- rabamus nos plura de bello iſto Hungarorum cum Græcis, atque etiam fortaſſis aliquas memorias Wenceslai Bohemorumque in Annalibus Hung. Clar. Pray deprehenſuros, maxime cum is jam ad annum 1126 ad Continuatoris noſtri teſtimonium provocaverit , atque idcirco eum præ manibus habuerit. Sed tanquam authoris iftius cognitionem nul- lam habuiſset, prætermisit omnem mentionem belli istius ab eo com- memorati. Minus vero doctiſſimo Chronologo c) aſſentiri auſim, bel- lum Hungarorum cum Græcis hoc anno geſtum idem fuiſſe , quod doct. Pray anno 1123 verbis Cinnami 1. 1. Hist. & Nicetæ Choniatis prolixe deſcribit. Nam ſcriptores Græcos tam ſupini Chronologici erroris inſimulare, ut hiſtorias ſuas ſex ſeptemve annis præverterint, ut Almum (jam ante annos novem ad Græciam tranſgreſſum pridem- que demortuum) belli anno primum præſente geſti cauſam authorem- que fecerint, quis prudens audeat ? Quanquam enim verum ſit Nicæ- tam ſcriptorem uno pene ſæculo poſterius vixiſſe, meminiſse tamen doct. Vir debuit Joannem Cinnamum æqualem fuiſſe , cui tot histori- cos chronologicosque errores imputare criſis non admittit. Neque unus ſolusque eſt Continuator Coſmæ, qui bellum iftud inter Hunga- ros Græcosque præſente anno exortum memoravit. Auctor incertus Chronici Auſtriaci ad hunc ipſum annum ait : Græci & Ungari diſcor- dantes apud fluvium Sowe (Savam) castra metati ſunt. Idem referunt Chronica Claustro-Neoburgense, Zuetlense vetustius, nec non Ad- montenſe . d) quorum dicta ſi cum dictis Continuatoris noſtri confe- rantur , ex iis eruitur expeditionem hoc anno tam ab Hungaris quam Græcis ſuſceptam in vim & præiia non erupiſſe, ſed castris ex utro- que littore Savi poſitis conditiones pacis inter utramque gentem ini- tas fuiſſe , atque id eſt, quod Continuator Wenceslaum noſtrum cum pace rediiſſe dicat. Quæ hujus anni expeditio a cruento illo anni 1123 bello diſtinguenda fuit doctiſſimo Viro, præſertim cum tam Cinnamus quam Nicætas tum Almum vixiſſe, ejusque cauſa bellum geſtum fuiſ- ſe narret, idem doct. Vir autem ignorare non debuerit Almum jam an- te annos duos mortuum fuiſſe, ac proinde illius cauſa bellum anno præ- Cc 2 Mittit Stepha- no Regi auxi- lia adverſus Græcos. 203 t) Chronol. Geschichte Böhmens. d) Apud Hier, Pez. T. I. & T. II. p. 185. ſen- Pub. Chconol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S.243.
SOBIESLAI 5. Hoc ipſo anno Stephanus auxilia Sobieslai noſtri imploravit, ob- tinuitque , ita enim memoratus Coſmæ Continuator : Wenceslaus (Dux Olomucenſis) filius Zwatoplik miſſus eſ in Ungariam a Duce Sobieslao in auxilium Regi Stephano contra Græcos, ſicque cum pace rediit. Spe- rabamus nos plura de bello iſto Hungarorum cum Græcis, atque etiam fortaſſis aliquas memorias Wenceslai Bohemorumque in Annalibus Hung. Clar. Pray deprehenſuros, maxime cum is jam ad annum 1126 ad Continuatoris noſtri teſtimonium provocaverit , atque idcirco eum præ manibus habuerit. Sed tanquam authoris iftius cognitionem nul- lam habuiſset, prætermisit omnem mentionem belli istius ab eo com- memorati. Minus vero doctiſſimo Chronologo c) aſſentiri auſim, bel- lum Hungarorum cum Græcis hoc anno geſtum idem fuiſſe , quod doct. Pray anno 1123 verbis Cinnami 1. 1. Hist. & Nicetæ Choniatis prolixe deſcribit. Nam ſcriptores Græcos tam ſupini Chronologici erroris inſimulare, ut hiſtorias ſuas ſex ſeptemve annis præverterint, ut Almum (jam ante annos novem ad Græciam tranſgreſſum pridem- que demortuum) belli anno primum præſente geſti cauſam authorem- que fecerint, quis prudens audeat ? Quanquam enim verum ſit Nicæ- tam ſcriptorem uno pene ſæculo poſterius vixiſſe, meminiſse tamen doct. Vir debuit Joannem Cinnamum æqualem fuiſſe , cui tot histori- cos chronologicosque errores imputare criſis non admittit. Neque unus ſolusque eſt Continuator Coſmæ, qui bellum iftud inter Hunga- ros Græcosque præſente anno exortum memoravit. Auctor incertus Chronici Auſtriaci ad hunc ipſum annum ait : Græci & Ungari diſcor- dantes apud fluvium Sowe (Savam) castra metati ſunt. Idem referunt Chronica Claustro-Neoburgense, Zuetlense vetustius, nec non Ad- montenſe . d) quorum dicta ſi cum dictis Continuatoris noſtri confe- rantur , ex iis eruitur expeditionem hoc anno tam ab Hungaris quam Græcis ſuſceptam in vim & præiia non erupiſſe, ſed castris ex utro- que littore Savi poſitis conditiones pacis inter utramque gentem ini- tas fuiſſe , atque id eſt, quod Continuator Wenceslaum noſtrum cum pace rediiſſe dicat. Quæ hujus anni expeditio a cruento illo anni 1123 bello diſtinguenda fuit doctiſſimo Viro, præſertim cum tam Cinnamus quam Nicætas tum Almum vixiſſe, ejusque cauſa bellum geſtum fuiſ- ſe narret, idem doct. Vir autem ignorare non debuerit Almum jam an- te annos duos mortuum fuiſſe, ac proinde illius cauſa bellum anno præ- Cc 2 Mittit Stepha- no Regi auxi- lia adverſus Græcos. 203 t) Chronol. Geschichte Böhmens. d) Apud Hier, Pez. T. I. & T. II. p. 185. ſen- Pub. Chconol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S.243.
Strana 204
204 ANNUS 1129. ſente geri non potuiffe. e) Tacentibus autem vetuftioribus tam nostris quam exteris, qua cauſa Ungari Græcique arma prehenderint, quid inter utramque gentem gestum fuerit, Hagecius noster tanquam ex Delphico oraculo omnia ſupplet: Narrat enim eo Græcorum con- silia ſpectaſse, ut Stephanum solio deturbent, tertio die ante præ- lium adveniſſe auxilia Bohemorum , quæ primo inſultu Græcorum agmina diſperſerunt , eorum exemplum illico ſecutos Hungaros, ple- namque victoriam reportaſſe, adeo ut nemo eſſet ex Wenceslai (Sua- toplucum f ) perperam appellat Hagecius) militibus, qui non ditiſſimis Græcorum manubiis onuſtus in Bohemiam rediiſſet. Sobieslai ſum- ma liberalitas in Wiſſehra- denſem eccleſi- am. Inter tot negotia civilia politicaque non immemor fuit Sobieslaus pietatis, liberalitatisque erga ſacratas Deo ecclesias ostentandæ: præ- terquam enim quod in Metropolitanam, Litomiſslienſem, Cladrubien- ſem, aliasque (uti poſterius viſuri ſumus) ſe prorſus munificum præ- buerit, præcipua quadam benevolentia & largitate Wissehradenſem proſecutus eſt, æmulatus fortaſſis Meinhardi epiſcopi Pragenfis muni- ficentiam, quem hoc ipſo anno ſepulchrum S. Adalberti auro, argen- to, cryſtalloque exornaſſe ſæpe laudatus Continuator Coſmæ memo- rat. 8) Non præter admirationem vero legi poſſunt, quæ Sobieslaus anno præeſente tum in ornamentum eccleſiæ Wiſſehradenſis, tum in Decani, Canonicorum, miniſtrorumque emolumentum liberaliſſime profudit, quæ ille demum anno ſequente majestalibus ſuis literis con- firmavit , ſtabilivitque. Diploma iſtud cum integrum apud Hammer- ſchmid in Glor. Wiſſehrad. p. 135 excuſum habeamus, magnum e- tiam illius fragmentum tam Pontanus in Bohemia Pia p. 71 quam Berg- hauerus in Proto-M. ſuo Pœnit. p. 215 publicaverit , nonniſi præcipua illius capita huc apponere dignum duximus: Ego, inquit, Sobieslaus b) Dei e) Videat doct. Pub. quanto plauſu Clar. Pray ejus cenſuram accepturus fit, quem cor- rigere , errorisque convincere his paginis attentavit. f ) Hem Suatoplucum illum ab Hagecio perparam nominatum , quem Peſſina p. 295 Wenceslao additum Regi- que Hungariæ in auxilium miſſum comminiſcitur. g) Dominus Meynbardus epi- ſcopus Pragenſis eccleſiæ renovat ſepulchrum S. Adalberti Pontificis auro & argento & cryſtallo. Hagecius hæc exaggeraturus ſeribit hanc exornationem ter mille ſeptua- ginta ſexagenis groſſorum ſtetiſſe. Sed memorem aut gnarum eſſe oportuit ſexagenas in re monetaria , uti & groſſos ſeſqui ſæculo poſterius primum inventos inductos- que fuiſſe. h) Diploma hoc autographum ſigillo pendente in Archivo Wiſſehra- denſi ſervari testatur Berghauerus c. 1. p. 17.
204 ANNUS 1129. ſente geri non potuiffe. e) Tacentibus autem vetuftioribus tam nostris quam exteris, qua cauſa Ungari Græcique arma prehenderint, quid inter utramque gentem gestum fuerit, Hagecius noster tanquam ex Delphico oraculo omnia ſupplet: Narrat enim eo Græcorum con- silia ſpectaſse, ut Stephanum solio deturbent, tertio die ante præ- lium adveniſſe auxilia Bohemorum , quæ primo inſultu Græcorum agmina diſperſerunt , eorum exemplum illico ſecutos Hungaros, ple- namque victoriam reportaſſe, adeo ut nemo eſſet ex Wenceslai (Sua- toplucum f ) perperam appellat Hagecius) militibus, qui non ditiſſimis Græcorum manubiis onuſtus in Bohemiam rediiſſet. Sobieslai ſum- ma liberalitas in Wiſſehra- denſem eccleſi- am. Inter tot negotia civilia politicaque non immemor fuit Sobieslaus pietatis, liberalitatisque erga ſacratas Deo ecclesias ostentandæ: præ- terquam enim quod in Metropolitanam, Litomiſslienſem, Cladrubien- ſem, aliasque (uti poſterius viſuri ſumus) ſe prorſus munificum præ- buerit, præcipua quadam benevolentia & largitate Wissehradenſem proſecutus eſt, æmulatus fortaſſis Meinhardi epiſcopi Pragenfis muni- ficentiam, quem hoc ipſo anno ſepulchrum S. Adalberti auro, argen- to, cryſtalloque exornaſſe ſæpe laudatus Continuator Coſmæ memo- rat. 8) Non præter admirationem vero legi poſſunt, quæ Sobieslaus anno præeſente tum in ornamentum eccleſiæ Wiſſehradenſis, tum in Decani, Canonicorum, miniſtrorumque emolumentum liberaliſſime profudit, quæ ille demum anno ſequente majestalibus ſuis literis con- firmavit , ſtabilivitque. Diploma iſtud cum integrum apud Hammer- ſchmid in Glor. Wiſſehrad. p. 135 excuſum habeamus, magnum e- tiam illius fragmentum tam Pontanus in Bohemia Pia p. 71 quam Berg- hauerus in Proto-M. ſuo Pœnit. p. 215 publicaverit , nonniſi præcipua illius capita huc apponere dignum duximus: Ego, inquit, Sobieslaus b) Dei e) Videat doct. Pub. quanto plauſu Clar. Pray ejus cenſuram accepturus fit, quem cor- rigere , errorisque convincere his paginis attentavit. f ) Hem Suatoplucum illum ab Hagecio perparam nominatum , quem Peſſina p. 295 Wenceslao additum Regi- que Hungariæ in auxilium miſſum comminiſcitur. g) Dominus Meynbardus epi- ſcopus Pragenſis eccleſiæ renovat ſepulchrum S. Adalberti Pontificis auro & argento & cryſtallo. Hagecius hæc exaggeraturus ſeribit hanc exornationem ter mille ſeptua- ginta ſexagenis groſſorum ſtetiſſe. Sed memorem aut gnarum eſſe oportuit ſexagenas in re monetaria , uti & groſſos ſeſqui ſæculo poſterius primum inventos inductos- que fuiſſe. h) Diploma hoc autographum ſigillo pendente in Archivo Wiſſehra- denſi ſervari testatur Berghauerus c. 1. p. 17.
Strana 205
SOBIESLAI 5. Dei gratia Bohemorum Monarcha i) . . . . in ſecreto cordis mei delibe- ravi patris mei Regis videlicet Wratislai monasterium in Wiſſehradenſi ci- vitate ſitum, ad magnam vilitatem aut prædeceſſorum meorum in cu- ria, aut, quod magis credibile eſt, Præpoſitorum ejusdem loci negligen- tia redactum. Illud, inquam, ſumma vigilantia curavi emendare, & xeniis, quantis debui, quantisque potui, exornare. Nam ut pictu- ra parietum, k) & pavimento politis lapidibus ornato, & ſuperiori ope- rimento, aliisque, quæ intus & exterius pro abſolutione criminum & ſpe futuræ vitæ addidi, taceam. Corona ex auro & argento facta, l) faciem templi decoravi, altaria palliis, crucibusque tam aureis quam argenteis exornavi, ſacrarium diverſis libris ditavi. Deinde . . . . ſta- tui, ut Decanus, cui cura fratrum gerenda eſt, duplicem ſemper præ- bendam habeat. Inſuper etiam tres fratres (Canonicos) in eadem con- gregatione addidi. m) pro quorum complendis stipendiis &c. Jam ſe- quuntur partitiones fructuum redituumque inter Canonicos & Deca- num, denique variæ fundorum ampliſſimorum, jurium, redituumque Ducalium , nec non immunitatum donationes , quæ c. l. legi poſſunt. 205 Crugerius ad VII. Calendas Martii n) reponit obitum Wilhelmi Mors Wilhel- mi fundatoris Sulzbacenſis Comitis fundatoris monasterii Willemoviensis, magna Willemovien- profecto voluptate hanc cognitionem exciperemus, si fontem, unde ſis. hauſit, indicaſſet. Sed cum Viro isti, ut ex ejus præfatione legere eſt, instar parœmiæ fuerit, credat, qui volet, illius culpa accidit, ut jam pauci (res ſcilicet ad lydium lapidem exigere ſoliti) ejus relatis fidem habeant, nifi ea vetuftiorum testimoniis roborata inveniant. Ne tamen fruftremus eos, quibus authoris hujus copia non eft, fubjungere fas eſto, quæ de ejus ſepultura loquitur: Wilhelmum, inquit, Her- mannus frater germanus in eccleſia B. V. Mariæ cœnobii Willemovien- ſis . . . ſub marmoreo tumulo terræ mandavit. Vixit hic fundator in Bo- i) Titulum iſtum Monarchæ jam ſibi quoque patrem Wratislaum dediſſe P. V. Annalium oſtendimus, quo videlicet Sobieslaus propter gliſcentes Principum agnatorum tur- bas inſidiasque , qui omnes titulo Ducum gaudebant , oſtendere voluit ſe illis ſu- periorem, unumque & ſolum per Bohemiam & Moraviam Monarcham eſſe. k) Hagecio rurſum non fuit ignoratum nomen pictoris : Magiſter Tomik appellabatur. 1) Continuator Coſinæ p. 6. ait : Coronam auream in ea ſuſpendit, quæ ponderat XII marcas auri, argenti vero LXXX. m) Hagecius addit illum prioribus duos ſupra triginta presbyteros adjeciſſe , qui diu noctuque in eccleſia nunquam obſerata laudes divinas decantarent. Quod miror Balbinum & Peſſinam ſecutum , cum utrique diploma Sobieslai non fuerit incognitum. n) Die 23. Menſis Februarii p. 326.
SOBIESLAI 5. Dei gratia Bohemorum Monarcha i) . . . . in ſecreto cordis mei delibe- ravi patris mei Regis videlicet Wratislai monasterium in Wiſſehradenſi ci- vitate ſitum, ad magnam vilitatem aut prædeceſſorum meorum in cu- ria, aut, quod magis credibile eſt, Præpoſitorum ejusdem loci negligen- tia redactum. Illud, inquam, ſumma vigilantia curavi emendare, & xeniis, quantis debui, quantisque potui, exornare. Nam ut pictu- ra parietum, k) & pavimento politis lapidibus ornato, & ſuperiori ope- rimento, aliisque, quæ intus & exterius pro abſolutione criminum & ſpe futuræ vitæ addidi, taceam. Corona ex auro & argento facta, l) faciem templi decoravi, altaria palliis, crucibusque tam aureis quam argenteis exornavi, ſacrarium diverſis libris ditavi. Deinde . . . . ſta- tui, ut Decanus, cui cura fratrum gerenda eſt, duplicem ſemper præ- bendam habeat. Inſuper etiam tres fratres (Canonicos) in eadem con- gregatione addidi. m) pro quorum complendis stipendiis &c. Jam ſe- quuntur partitiones fructuum redituumque inter Canonicos & Deca- num, denique variæ fundorum ampliſſimorum, jurium, redituumque Ducalium , nec non immunitatum donationes , quæ c. l. legi poſſunt. 205 Crugerius ad VII. Calendas Martii n) reponit obitum Wilhelmi Mors Wilhel- mi fundatoris Sulzbacenſis Comitis fundatoris monasterii Willemoviensis, magna Willemovien- profecto voluptate hanc cognitionem exciperemus, si fontem, unde ſis. hauſit, indicaſſet. Sed cum Viro isti, ut ex ejus præfatione legere eſt, instar parœmiæ fuerit, credat, qui volet, illius culpa accidit, ut jam pauci (res ſcilicet ad lydium lapidem exigere ſoliti) ejus relatis fidem habeant, nifi ea vetuftiorum testimoniis roborata inveniant. Ne tamen fruftremus eos, quibus authoris hujus copia non eft, fubjungere fas eſto, quæ de ejus ſepultura loquitur: Wilhelmum, inquit, Her- mannus frater germanus in eccleſia B. V. Mariæ cœnobii Willemovien- ſis . . . ſub marmoreo tumulo terræ mandavit. Vixit hic fundator in Bo- i) Titulum iſtum Monarchæ jam ſibi quoque patrem Wratislaum dediſſe P. V. Annalium oſtendimus, quo videlicet Sobieslaus propter gliſcentes Principum agnatorum tur- bas inſidiasque , qui omnes titulo Ducum gaudebant , oſtendere voluit ſe illis ſu- periorem, unumque & ſolum per Bohemiam & Moraviam Monarcham eſſe. k) Hagecio rurſum non fuit ignoratum nomen pictoris : Magiſter Tomik appellabatur. 1) Continuator Coſinæ p. 6. ait : Coronam auream in ea ſuſpendit, quæ ponderat XII marcas auri, argenti vero LXXX. m) Hagecius addit illum prioribus duos ſupra triginta presbyteros adjeciſſe , qui diu noctuque in eccleſia nunquam obſerata laudes divinas decantarent. Quod miror Balbinum & Peſſinam ſecutum , cum utrique diploma Sobieslai non fuerit incognitum. n) Die 23. Menſis Februarii p. 326.
Strana 206
206 Bohemia annis circiter XVIII magnis plane gratiis duorum Interregum, o) cui Wladislaus præcipue circum circa illud monaſterium ditiones non paucas e ſuis Ducalibus liberaliter favit, quas ipſe aliis insuper pre- tio proprio coemptis vehementer inauxit. Favorem porro illum ſingula- rem extero ſanguini conciliavit uxor Wladislai Interregis, quæ præter- quam Cæſares Romanos, hos etiam Sulzbachenſes Comites in Imperio, origine proxima attingebat , quæ omnia fide Crugerii tranſcripſimus. ANNUS II30. ANNUS JESU CHRISTI MCXXX. MEINHARDI ep. Prag. 9. INNOCENTII II. PapI. LOTHARII Reg. 6. HEN. ZDIK II. ep. Ol. 5. SOBIESLAI Ducis 6. Sobieslans a Lothario Ra- tisbonam voca- tus Franco- niam popula- tur- oſteaquam Lotharius Spirenſes ob violatas pacis conditiones denuo obſidione cinxiſſet , fame illos eouſque adegit , ut urbem jam ſub anni ſuperioris exitum feſto ſanctorum Innocentium ſeu 28 Decem- bris dediderint. a) Attritis itaque hac parte æmulorum ſuorum Con- radi & Friderici viribus Lotharius arma & exercitum ad expugnan- dam Norimbergam convertit , a cujus obſidione nuper depulſus fuerat, eamque ad deditionem compulit, quod nonniſi tribus verbis Dodechi- nus infinuat ad h. a. Caſtrum Normbergenſe Regi traditur, & Annali- ſta Saxo: Rex Nurenberch urbem munitiſſimam, quam ſuperiori anno ob- ſederat , in deditionem accepit. b) Ad hanc obſidionem Lotharius ipſe veniens Ratisbonam divertit, Sobieslaumque urbi huic locoque pro- pinquum invitavit. Eodem etiam anno(inquit Continuator Coſinæ p.6) Dux Sobieslaus proficiſcens Ratiſponam ad colloquium Lutheri Regis in quodam rivulo nomine . . . . c) Dei gratia evaſit demerſionem. e) Huc cum Sobieslaus numeroſo milite stipatus veniſſet, perſuafit illi Lotha- rius Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S.245. o) Wladislaum & Sobieslaum innuit. a) Annales Hildeshem. ad h. a. b) Neſcio, quid ſua fluctuatione velit doct Pubitſchka : Num caſtrum Noricum (quod ita appellatum ab Annaliſta Saxone dicit) idem ſiz cum Norimberga ? At Norimbergam non Annaliſta Saxo , ſed Otto Frifing. c. 16. p. 415. caſtrum Noricum appellat; Annaliſta vero Saxo tam ad an. 1127 quam 1130 utitur appellatione Nurenberch, Dodechinus caſtrum Normbergenſe vocat. Neque ullus in Geographia vel mediocriter peritus ignorat per caſtrum Noricum veteres authores haud aliud quam Norimbergam intellexiſſe. c) Pulkava lacunam hanc ſupplet ex alio integriori exemplari per fluvium Rezen (Rheginum) tranſitum faci- eus , inquit. d) Equo gurgitibus hauſto aſſertint nonnulli recentiores noſtri.
206 Bohemia annis circiter XVIII magnis plane gratiis duorum Interregum, o) cui Wladislaus præcipue circum circa illud monaſterium ditiones non paucas e ſuis Ducalibus liberaliter favit, quas ipſe aliis insuper pre- tio proprio coemptis vehementer inauxit. Favorem porro illum ſingula- rem extero ſanguini conciliavit uxor Wladislai Interregis, quæ præter- quam Cæſares Romanos, hos etiam Sulzbachenſes Comites in Imperio, origine proxima attingebat , quæ omnia fide Crugerii tranſcripſimus. ANNUS II30. ANNUS JESU CHRISTI MCXXX. MEINHARDI ep. Prag. 9. INNOCENTII II. PapI. LOTHARII Reg. 6. HEN. ZDIK II. ep. Ol. 5. SOBIESLAI Ducis 6. Sobieslans a Lothario Ra- tisbonam voca- tus Franco- niam popula- tur- oſteaquam Lotharius Spirenſes ob violatas pacis conditiones denuo obſidione cinxiſſet , fame illos eouſque adegit , ut urbem jam ſub anni ſuperioris exitum feſto ſanctorum Innocentium ſeu 28 Decem- bris dediderint. a) Attritis itaque hac parte æmulorum ſuorum Con- radi & Friderici viribus Lotharius arma & exercitum ad expugnan- dam Norimbergam convertit , a cujus obſidione nuper depulſus fuerat, eamque ad deditionem compulit, quod nonniſi tribus verbis Dodechi- nus infinuat ad h. a. Caſtrum Normbergenſe Regi traditur, & Annali- ſta Saxo: Rex Nurenberch urbem munitiſſimam, quam ſuperiori anno ob- ſederat , in deditionem accepit. b) Ad hanc obſidionem Lotharius ipſe veniens Ratisbonam divertit, Sobieslaumque urbi huic locoque pro- pinquum invitavit. Eodem etiam anno(inquit Continuator Coſinæ p.6) Dux Sobieslaus proficiſcens Ratiſponam ad colloquium Lutheri Regis in quodam rivulo nomine . . . . c) Dei gratia evaſit demerſionem. e) Huc cum Sobieslaus numeroſo milite stipatus veniſſet, perſuafit illi Lotha- rius Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S.245. o) Wladislaum & Sobieslaum innuit. a) Annales Hildeshem. ad h. a. b) Neſcio, quid ſua fluctuatione velit doct Pubitſchka : Num caſtrum Noricum (quod ita appellatum ab Annaliſta Saxone dicit) idem ſiz cum Norimberga ? At Norimbergam non Annaliſta Saxo , ſed Otto Frifing. c. 16. p. 415. caſtrum Noricum appellat; Annaliſta vero Saxo tam ad an. 1127 quam 1130 utitur appellatione Nurenberch, Dodechinus caſtrum Normbergenſe vocat. Neque ullus in Geographia vel mediocriter peritus ignorat per caſtrum Noricum veteres authores haud aliud quam Norimbergam intellexiſſe. c) Pulkava lacunam hanc ſupplet ex alio integriori exemplari per fluvium Rezen (Rheginum) tranſitum faci- eus , inquit. d) Equo gurgitibus hauſto aſſertint nonnulli recentiores noſtri.
Strana 207
SOBIESLAI 6, 207 rius , e) ut in vicinam Franconiam (quæ Conradi æmuli erat) excurſio- nes faceret,Conrado ægre faceret, militesque ſuos ſpoliis ditaret. Id non obſçure elicitur ex verbis ejusdem Continuatoris, dum ait : In illaque urbe morans (Sobieslaus) per ſeptimanam deſtruxit XX munitiones, sicque ſanus & lætus rediit ad ſua. Hac via facillime conciliantur, explican. turque ea, quæ Dodechinus ſynchronus, noſterque Continuator ſum- mo compendio expedivere, ut inter ſomnia referendum ſif, quod Ha- gecius cum ſuis aſſeclis affirmat , hanc vaſtationem ferrarum castrorum- que per Bavariam factam fuiſſe, cum certum fit Bavaros cum eorum Duce Henrico hoc tempore Lothario maximoopere obnoxios fuiſſe. Reverſus a Lothario Sobieslaus Glatzium excurrit, non modo munimenta, quæ anno ſuperiore erigi præcepit, ſpectatum, ſed nova etiam adjectum. Abhinc iter in Moraviam ingreſſus ex occulto per- ſenfit vitam ſuam in ſummum diſcrimen adduci. Notavit nempe in- ſidiatores duos ex ſatellitibus ſuis XVII. Calendas Junii in ipſo itinere, eosque Comitibus ſuis Sdeslao filio Blagonis atque Diviſſio integra fide ſibi devinctis manifestavit cum præecepto, ut comprehenderentur, vi- vique ad ſe adducerentur, quorum alter, inquit idem Continuator p. 7. cum haſta & ſicca toxicata deprehenſus fuit ferme duorum cubitoruw longitudine, alter vero fuga elapſus erat. Juſsi confeſtim fugientis ve- stigiis infiftere venatores cum vertagis, eorum odoratu in quadam vil- la deprehenſum adduxere, gladio quoque veneno illito armatum. Guos eum Sobieslaus in corona Optimatum viæ comitum percontatus fuiſ- ſet, cujus ſervi militesque eſſent, & cujus inſtinctu gladios ad ſe pe- rimendum veneno tinxiſsent ? alter confessus est se esfe militem Mi- roslai filii Johannis Comitis, alter fratris ejus junioris Strziezimiri, uter- que vero non negabat ſe a Miroslao ſubornatos fuiſſe. Utroque igitur in vincula conjecto, comprehenſus quoque Miroslaus, Strziezimirus autem, qui paulo ante diſceſsum a Principe ægræ matris obtentu im- petraverat, in itinere ab inſequentibus equitibus interceptus, Wiſſehra- dum cum fratre deportatus eſt. In Moraviam profecturus duos vitæ inſi- diatores dete- git , & in vin- cula conjicit. Præſentiſſimo periculo defunctus Sobieslaus, ut Deo Soſpitatori ſalutem in acceptis referret, diſcalceatis, inquit idem author, pedibus & veſtibus mutatis, ut Rex Ninivitarum urbem ingreditur, ab omni- bus ecclefiis cum ingenti lætitia, triumpho & honore inter ſotericas ci- vium e) Pulkava ait ad Regis (Lotharii) rogatum.
SOBIESLAI 6, 207 rius , e) ut in vicinam Franconiam (quæ Conradi æmuli erat) excurſio- nes faceret,Conrado ægre faceret, militesque ſuos ſpoliis ditaret. Id non obſçure elicitur ex verbis ejusdem Continuatoris, dum ait : In illaque urbe morans (Sobieslaus) per ſeptimanam deſtruxit XX munitiones, sicque ſanus & lætus rediit ad ſua. Hac via facillime conciliantur, explican. turque ea, quæ Dodechinus ſynchronus, noſterque Continuator ſum- mo compendio expedivere, ut inter ſomnia referendum ſif, quod Ha- gecius cum ſuis aſſeclis affirmat , hanc vaſtationem ferrarum castrorum- que per Bavariam factam fuiſſe, cum certum fit Bavaros cum eorum Duce Henrico hoc tempore Lothario maximoopere obnoxios fuiſſe. Reverſus a Lothario Sobieslaus Glatzium excurrit, non modo munimenta, quæ anno ſuperiore erigi præcepit, ſpectatum, ſed nova etiam adjectum. Abhinc iter in Moraviam ingreſſus ex occulto per- ſenfit vitam ſuam in ſummum diſcrimen adduci. Notavit nempe in- ſidiatores duos ex ſatellitibus ſuis XVII. Calendas Junii in ipſo itinere, eosque Comitibus ſuis Sdeslao filio Blagonis atque Diviſſio integra fide ſibi devinctis manifestavit cum præecepto, ut comprehenderentur, vi- vique ad ſe adducerentur, quorum alter, inquit idem Continuator p. 7. cum haſta & ſicca toxicata deprehenſus fuit ferme duorum cubitoruw longitudine, alter vero fuga elapſus erat. Juſsi confeſtim fugientis ve- stigiis infiftere venatores cum vertagis, eorum odoratu in quadam vil- la deprehenſum adduxere, gladio quoque veneno illito armatum. Guos eum Sobieslaus in corona Optimatum viæ comitum percontatus fuiſ- ſet, cujus ſervi militesque eſſent, & cujus inſtinctu gladios ad ſe pe- rimendum veneno tinxiſsent ? alter confessus est se esfe militem Mi- roslai filii Johannis Comitis, alter fratris ejus junioris Strziezimiri, uter- que vero non negabat ſe a Miroslao ſubornatos fuiſſe. Utroque igitur in vincula conjecto, comprehenſus quoque Miroslaus, Strziezimirus autem, qui paulo ante diſceſsum a Principe ægræ matris obtentu im- petraverat, in itinere ab inſequentibus equitibus interceptus, Wiſſehra- dum cum fratre deportatus eſt. In Moraviam profecturus duos vitæ inſi- diatores dete- git , & in vin- cula conjicit. Præſentiſſimo periculo defunctus Sobieslaus, ut Deo Soſpitatori ſalutem in acceptis referret, diſcalceatis, inquit idem author, pedibus & veſtibus mutatis, ut Rex Ninivitarum urbem ingreditur, ab omni- bus ecclefiis cum ingenti lætitia, triumpho & honore inter ſotericas ci- vium e) Pulkava ait ad Regis (Lotharii) rogatum.
Strana 208
Sobieslaus in- dictis comitiis percuſſores ſuos qu�ſtioni- bus urgeri ju- bet. Percuſſores perfidiam om- nem in Miroſ- laum tranſ- fundunt. Miroslaus in Brzetislaum Ducem & Meinhardum epiſcopum Pra- genſem Hiero- ſolymis tunt moratum cri- men conjicit. 208 vium acclamationes, fonitumque æris campani exceptus. Nuncupato ſupremo Numini Divisque Tutelaribus voto euchariſtico Wiſſehradum ſe contulit pari imo & majore exultatione a Canonicis ſalutatus. Huc ipſum die isto & inſequente ingens multitudo hominum omnis ordinis, ætatis, ſexusque ſecuta eſt in gaudia effuſa ob periculo ereptum Princi- pem. Tertio die Wiſſehradi ſacros profanosque magiſtratus cum om- ni nobilitate adeſſe juſſit, ƒ) cumque ad tria pene hominum millia con- veniſfent, prolixaque oratione Sobieslaus cum gemitu enarraffet omnes calamitates ſuas ante Principatum ſuum toleratas, ſubjunxit jam atro- ciores illas eſſe, quæ in ſolium ſuum procuderentur, ab illis enim ipſis, in quos ſemper optime animatus munificusque fuiſſet, quæri ad necem, jam jamque ſe victimam futurum fuiſſe, niſi præſentiſſima Dei ope e mediis illorum mucronibus emerſiſſet.g) Res ut omnibus manifesta fieret, juſſit adduci percuſfores in conſpectum omnium, urgerique quæ- ſtionibus , qui palam & ultro faſſi ſunt, ſe ſe omnia juſſu Miroslai Co- mitis feciſſe- Advocatus itaque & Miroslaus, præceptumque uni ex Primatibus, ab eo exquireret: ſuane malitia, an aliorum ſuggeſtione tale crimen excogitare auſus eſſet, quisve hujus conjurationis caput, prin- cepsve fuiſſet ? Ille conjurationem proditam, & equuleos ſibi admo- vendos perſentiſcens, fecit aliorum reorum more, qui conſpirationis manifeſti potentiſſimum quemque, & præſertim abſentes, ut moras tra- hant, duriusque convincantur, in societatem ſceleris vocant. Nomi- navit itaque præter Brzetislaum Ducem captivum, Meinhardum epi- ſcopum Pragenſem, tum Hieroſolymis moratum, principes & ante- fignanos tam nefandi ſceleris. b) Et quidem confeſsus est: primum a Brzetislao miſſum ad ſe fuiſſe militem Boleſam nomine, terque ad ſe perficiendi iſtius ſceleris cauſa invisiſſe , ſed ſe ſe ejus confiliis conſen- tire noluiſſe. Poſtremum ſimillimis irritamentis illecebrisque veniſſe Bozik capellanum, atque ab eo ſe illectum deductumque fuiſſe ad Mein- hardum epiſcopum totius facinoris fabrum , hic a Meinhardo maximo- rum præmiorum, dignitatumque ſpe & pollicitatione, etiam juramen- to ANNUS II30. f) Sæpe laudatus author addit: etiam Pragenſes Canonici , atque nos ibidem fuimus. E qui- bus verbis plerique conjiciunt Continuatorem hunc Coſinæ e collegio Canonicorum Prag. aut Wiſſchradenſium fuiſſe. g) Prolixus hic ſermo apud Continuatorem p. 9. legi poteſt. h) Meinhardum Hieroſolymas profectum fuiſſe jam ſub principium anni his verbis indicavit Continuator p. 6. Dominus Meynardus ep. Prag. eccleſice profectus eſt Jerozolimam cauſa orationis, quem in comitatu ſuo habuiſſe nobiliffimam ac pientiſſimam mulierem Przibislavam Groznatæ conjugem ex dicendis anno 1132 manifeſtuin fiet.
Sobieslaus in- dictis comitiis percuſſores ſuos qu�ſtioni- bus urgeri ju- bet. Percuſſores perfidiam om- nem in Miroſ- laum tranſ- fundunt. Miroslaus in Brzetislaum Ducem & Meinhardum epiſcopum Pra- genſem Hiero- ſolymis tunt moratum cri- men conjicit. 208 vium acclamationes, fonitumque æris campani exceptus. Nuncupato ſupremo Numini Divisque Tutelaribus voto euchariſtico Wiſſehradum ſe contulit pari imo & majore exultatione a Canonicis ſalutatus. Huc ipſum die isto & inſequente ingens multitudo hominum omnis ordinis, ætatis, ſexusque ſecuta eſt in gaudia effuſa ob periculo ereptum Princi- pem. Tertio die Wiſſehradi ſacros profanosque magiſtratus cum om- ni nobilitate adeſſe juſſit, ƒ) cumque ad tria pene hominum millia con- veniſfent, prolixaque oratione Sobieslaus cum gemitu enarraffet omnes calamitates ſuas ante Principatum ſuum toleratas, ſubjunxit jam atro- ciores illas eſſe, quæ in ſolium ſuum procuderentur, ab illis enim ipſis, in quos ſemper optime animatus munificusque fuiſſet, quæri ad necem, jam jamque ſe victimam futurum fuiſſe, niſi præſentiſſima Dei ope e mediis illorum mucronibus emerſiſſet.g) Res ut omnibus manifesta fieret, juſſit adduci percuſfores in conſpectum omnium, urgerique quæ- ſtionibus , qui palam & ultro faſſi ſunt, ſe ſe omnia juſſu Miroslai Co- mitis feciſſe- Advocatus itaque & Miroslaus, præceptumque uni ex Primatibus, ab eo exquireret: ſuane malitia, an aliorum ſuggeſtione tale crimen excogitare auſus eſſet, quisve hujus conjurationis caput, prin- cepsve fuiſſet ? Ille conjurationem proditam, & equuleos ſibi admo- vendos perſentiſcens, fecit aliorum reorum more, qui conſpirationis manifeſti potentiſſimum quemque, & præſertim abſentes, ut moras tra- hant, duriusque convincantur, in societatem ſceleris vocant. Nomi- navit itaque præter Brzetislaum Ducem captivum, Meinhardum epi- ſcopum Pragenſem, tum Hieroſolymis moratum, principes & ante- fignanos tam nefandi ſceleris. b) Et quidem confeſsus est: primum a Brzetislao miſſum ad ſe fuiſſe militem Boleſam nomine, terque ad ſe perficiendi iſtius ſceleris cauſa invisiſſe , ſed ſe ſe ejus confiliis conſen- tire noluiſſe. Poſtremum ſimillimis irritamentis illecebrisque veniſſe Bozik capellanum, atque ab eo ſe illectum deductumque fuiſſe ad Mein- hardum epiſcopum totius facinoris fabrum , hic a Meinhardo maximo- rum præmiorum, dignitatumque ſpe & pollicitatione, etiam juramen- to ANNUS II30. f) Sæpe laudatus author addit: etiam Pragenſes Canonici , atque nos ibidem fuimus. E qui- bus verbis plerique conjiciunt Continuatorem hunc Coſinæ e collegio Canonicorum Prag. aut Wiſſchradenſium fuiſſe. g) Prolixus hic ſermo apud Continuatorem p. 9. legi poteſt. h) Meinhardum Hieroſolymas profectum fuiſſe jam ſub principium anni his verbis indicavit Continuator p. 6. Dominus Meynardus ep. Prag. eccleſice profectus eſt Jerozolimam cauſa orationis, quem in comitatu ſuo habuiſſe nobiliffimam ac pientiſſimam mulierem Przibislavam Groznatæ conjugem ex dicendis anno 1132 manifeſtuin fiet.
Strana 209
209 SOBIESLAI 6. to ſuper reliquiis Sanctorum interpoſito, ad hæc audenda inductum fuiſſe. Scelere præter omnium opinionem tam celeriter ipſa rei con- feſſione manifeſto reddito, eductus Miroslaus cum complicibus in car- ceres, conciliumque omniun cum plauſu diſfolutum eſt. Sequente die tragica ſcena aperta eſt, ſuppliciorumque horrifica exempla in malefactores exercita. Brevibus rem complexus eft Monachus Sazavienſis ad h. a. i) Locupletius alter Coſmæ Continuator Vien- nenſis p. 11. cujus verba damus: Deinde, inquit, Miroslaus ſequenti die cum fratre Strziezimiro, & cum quodam Medico omnibus membris in foro privati ſunt. Duo autem prædicti filii Sathanæ inauditum tormen- tum ſubierunt, ſcilicet in rotam ſtrictius implexi, oculis erutis, mani- bus cum lingua amputatis, cruribusque confractis ſuper columpnas poſt- ti, quæ interitui eorum apparatæ fuerant, miſeram vitam finierunt. Krziwoſud vero, qui patruus Miroslai fuerat, atque alii duo, quorum unus Waczemil, alter Henricus vocabatur, isti quidem, qui a præfato Miroslao eorum duce, atque prædicto conventu accuſati fuerant, ad ju- dicium deſtinati Pragæ per ferrum inceſſerunt, & ſic ab omnipotente Deo dampnati veraciter rei reperti ſunt; ac proinde quatenus capitalem ſub- eant ſententiam decretum eſt ; tandem ducti ad forum IX. Calendas Ju- lii cum ſecuri decollati ſunt. Unicus deſiderabatur Capellanus Bozik, qui ſe metu abdiderat, incogitans vero, vestiumque mutatione fretus in ſupplicii locum dein irrepfit, ſpectatorem acturus. Agnitus, in quæstionem ductus, confeſfus est omnia, mox catena constrictus in cu- ſtodiam Villico Regis deputatus eſt.k) Sed neque ſupplicium evasit Brzetislaus Dux, qui deinde ſequente hebdomada ſeu Pragam adduc- tus, ſeu in carceribus ſuis Tetſchenfibus oculis privatus eſt. 1) VIII. Idus Martii demum mortuum fuiſſe prodit Necrologium noſtrum T. III. Monums p. 11. quo autem anno ignotum. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Dd Supplicium in malefactores exeritur, Brzetislaus Dux cœcatur. Ex i) Sobieslaus Dux Boemorum infidiatores vita ſuæ quosdam decollavir in foro Pragenſi pu- blice, quosdam pedibus, ac manibus, ac lingua & viſu privavit. k) Id eft: majori Scabino eivitatis , uti explicat Dufreſnius. Hagecius ex villico hoc perperam De- canum Wiſſehradenſem fecit. I) Idem Continuator : Sequente vero ſeprimana II, Cal. Junii (corrige Julii) Braczislaus obcecatus eſt , quod idem cum Monachus Saza- vienſis narrat, verbis expreſſis eum filium Eraczislai Ducis vocat. Atque hic idem Brzetislaus eft, quem perperam Pulkava, uti jam ſupra diximus, Conradi filium fecit, quem Peſſina in Marte Mor. p. 295 e captivitate liberatum in terram ſanctam peregrinatum ſcribit, ſeilicet ut conciliare videretur ejus geſta cum vetuſtioribus ſcriptoribus , evinceretque eum fundatorem eccleſiæ Litomiſslienſis fuiſſe.
209 SOBIESLAI 6. to ſuper reliquiis Sanctorum interpoſito, ad hæc audenda inductum fuiſſe. Scelere præter omnium opinionem tam celeriter ipſa rei con- feſſione manifeſto reddito, eductus Miroslaus cum complicibus in car- ceres, conciliumque omniun cum plauſu diſfolutum eſt. Sequente die tragica ſcena aperta eſt, ſuppliciorumque horrifica exempla in malefactores exercita. Brevibus rem complexus eft Monachus Sazavienſis ad h. a. i) Locupletius alter Coſmæ Continuator Vien- nenſis p. 11. cujus verba damus: Deinde, inquit, Miroslaus ſequenti die cum fratre Strziezimiro, & cum quodam Medico omnibus membris in foro privati ſunt. Duo autem prædicti filii Sathanæ inauditum tormen- tum ſubierunt, ſcilicet in rotam ſtrictius implexi, oculis erutis, mani- bus cum lingua amputatis, cruribusque confractis ſuper columpnas poſt- ti, quæ interitui eorum apparatæ fuerant, miſeram vitam finierunt. Krziwoſud vero, qui patruus Miroslai fuerat, atque alii duo, quorum unus Waczemil, alter Henricus vocabatur, isti quidem, qui a præfato Miroslao eorum duce, atque prædicto conventu accuſati fuerant, ad ju- dicium deſtinati Pragæ per ferrum inceſſerunt, & ſic ab omnipotente Deo dampnati veraciter rei reperti ſunt; ac proinde quatenus capitalem ſub- eant ſententiam decretum eſt ; tandem ducti ad forum IX. Calendas Ju- lii cum ſecuri decollati ſunt. Unicus deſiderabatur Capellanus Bozik, qui ſe metu abdiderat, incogitans vero, vestiumque mutatione fretus in ſupplicii locum dein irrepfit, ſpectatorem acturus. Agnitus, in quæstionem ductus, confeſfus est omnia, mox catena constrictus in cu- ſtodiam Villico Regis deputatus eſt.k) Sed neque ſupplicium evasit Brzetislaus Dux, qui deinde ſequente hebdomada ſeu Pragam adduc- tus, ſeu in carceribus ſuis Tetſchenfibus oculis privatus eſt. 1) VIII. Idus Martii demum mortuum fuiſſe prodit Necrologium noſtrum T. III. Monums p. 11. quo autem anno ignotum. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Dd Supplicium in malefactores exeritur, Brzetislaus Dux cœcatur. Ex i) Sobieslaus Dux Boemorum infidiatores vita ſuæ quosdam decollavir in foro Pragenſi pu- blice, quosdam pedibus, ac manibus, ac lingua & viſu privavit. k) Id eft: majori Scabino eivitatis , uti explicat Dufreſnius. Hagecius ex villico hoc perperam De- canum Wiſſehradenſem fecit. I) Idem Continuator : Sequente vero ſeprimana II, Cal. Junii (corrige Julii) Braczislaus obcecatus eſt , quod idem cum Monachus Saza- vienſis narrat, verbis expreſſis eum filium Eraczislai Ducis vocat. Atque hic idem Brzetislaus eft, quem perperam Pulkava, uti jam ſupra diximus, Conradi filium fecit, quem Peſſina in Marte Mor. p. 295 e captivitate liberatum in terram ſanctam peregrinatum ſcribit, ſeilicet ut conciliare videretur ejus geſta cum vetuſtioribus ſcriptoribus , evinceretque eum fundatorem eccleſiæ Litomiſslienſis fuiſſe.
Strana 210
Wratislaus re- vocatur ab exi- lio. Deuarii So- bieslai. Zwifaltenſes monachi denud redesnt Cla- drubium. ANNUS I130. Ex tot quæeftionibus , accuſationibusque tandem apparuit Wratis- laum filium Udalrici nuper quoque captum & in exilium ejectum in- nocentem eſſe, nullamque conjurationis partem tuliſle. Sobieslaus ita- que officium jufti & æqui Principis expleturus eundem in patriam im punem revocavit, ita enim omnium poſtremo loco idem Continuator: Wratislaus filius Dedalrici (Udalríci) reductus eſt de exilio. Nolim vero dubitare in ſupplicii tam inſolentis memoriam excuſum fuiſſe a Sobieslac denarium, cujus typum postremo loco Tabula III. Lectoris obtutibus ſiſtimus In antica illius parte præſentatur juſtitia togata manu dextra exertum vibrans enſem in plures circumfuſos ſupplices, manum fini- ſtram in caput genuflexi clientis exporrigens (qua imagine verofimil- lime ſculptor veniam Wratislao exuli datam innuere voluit) Parte po- ſtica ſpectatur S. Wenceslaus cum ſceptro, fanctusque Adalbertus cum palma tutellares noſtri, quorum patrocinio ſe ſe Sobieslaus tanto di- ſcrimini ereptum pie credidit. Imitatus nempe Sobieslaus præceſso- rem ſuum Wladislaum, qui primus omnium effigiem S. Adalberti ef- figiei S. Wenceslai apponere ſolitus, uti ex ejusdem denariis Num. 8. 9. 12. & 14. videre eſt, in quorum unum, videlicet numero 8. positum plane epigraphen apponi fecit. „SCS. WENCE „ ADALBERTS. Rurſum anno præſente recurrit memoria monaſterii Cladrubien- fis in Annalibus Zwifaltenſibus, quo monachi hujus monaſterii post an- norum quatuor intervallum denuo a Cladrubiensibus noſtris expetiti fuerant; ſed quam insolenter rem narret Sulgerus, & quo atro carbo- ne Cladrubienſes depingat, audiamus: Cladrubienſes Monachi in Bo- hemia . . . . ab inſania nonnihil quieverunt, jam tertia miſſione alii ex codem Conventu (Zwifaltenſi) illuc ablegati ſunt hoc Chriſtiani ſæculi un- decimi anno trigeſimo, Abbate iis aſſignato Bertholfo Barone de Ber- rieden, Henrici filio, Pilgrimi & Werneri noſtrorum itidem monacho- rum fratre ; quanquam is, non diu periculoſam commiſſæ prælaturæ in- fulam tulit, ſed poſteaquam brevi tempore inter gravia ferocis populi diſcrimina multa pro ordine agendo & ſustinendo fuit perpeſſus, ad ſu- peros abiit 4 Aprilis 1131. Ita Annales Zwifaltenſes P. I. c. 22. p. 76. Si omnes Zwifaltenſes monachi tanta humanitate, atque tam benevo- lo in Bohemos fuere animo, atque horum ſcriptor verbis mox relatis ſe prodidit, minime mirum eſt illos toties ex Bohemia & monaſterio Cla- drubienſi fuiſſe depulſos. Non peſſimo autem animo Cladrubienſes erga mo- c) Hæc Hagecius more ſuo mirum quantum amplificavit , nominaque perſonis affinxit. 219
Wratislaus re- vocatur ab exi- lio. Deuarii So- bieslai. Zwifaltenſes monachi denud redesnt Cla- drubium. ANNUS I130. Ex tot quæeftionibus , accuſationibusque tandem apparuit Wratis- laum filium Udalrici nuper quoque captum & in exilium ejectum in- nocentem eſſe, nullamque conjurationis partem tuliſle. Sobieslaus ita- que officium jufti & æqui Principis expleturus eundem in patriam im punem revocavit, ita enim omnium poſtremo loco idem Continuator: Wratislaus filius Dedalrici (Udalríci) reductus eſt de exilio. Nolim vero dubitare in ſupplicii tam inſolentis memoriam excuſum fuiſſe a Sobieslac denarium, cujus typum postremo loco Tabula III. Lectoris obtutibus ſiſtimus In antica illius parte præſentatur juſtitia togata manu dextra exertum vibrans enſem in plures circumfuſos ſupplices, manum fini- ſtram in caput genuflexi clientis exporrigens (qua imagine verofimil- lime ſculptor veniam Wratislao exuli datam innuere voluit) Parte po- ſtica ſpectatur S. Wenceslaus cum ſceptro, fanctusque Adalbertus cum palma tutellares noſtri, quorum patrocinio ſe ſe Sobieslaus tanto di- ſcrimini ereptum pie credidit. Imitatus nempe Sobieslaus præceſso- rem ſuum Wladislaum, qui primus omnium effigiem S. Adalberti ef- figiei S. Wenceslai apponere ſolitus, uti ex ejusdem denariis Num. 8. 9. 12. & 14. videre eſt, in quorum unum, videlicet numero 8. positum plane epigraphen apponi fecit. „SCS. WENCE „ ADALBERTS. Rurſum anno præſente recurrit memoria monaſterii Cladrubien- fis in Annalibus Zwifaltenſibus, quo monachi hujus monaſterii post an- norum quatuor intervallum denuo a Cladrubiensibus noſtris expetiti fuerant; ſed quam insolenter rem narret Sulgerus, & quo atro carbo- ne Cladrubienſes depingat, audiamus: Cladrubienſes Monachi in Bo- hemia . . . . ab inſania nonnihil quieverunt, jam tertia miſſione alii ex codem Conventu (Zwifaltenſi) illuc ablegati ſunt hoc Chriſtiani ſæculi un- decimi anno trigeſimo, Abbate iis aſſignato Bertholfo Barone de Ber- rieden, Henrici filio, Pilgrimi & Werneri noſtrorum itidem monacho- rum fratre ; quanquam is, non diu periculoſam commiſſæ prælaturæ in- fulam tulit, ſed poſteaquam brevi tempore inter gravia ferocis populi diſcrimina multa pro ordine agendo & ſustinendo fuit perpeſſus, ad ſu- peros abiit 4 Aprilis 1131. Ita Annales Zwifaltenſes P. I. c. 22. p. 76. Si omnes Zwifaltenſes monachi tanta humanitate, atque tam benevo- lo in Bohemos fuere animo, atque horum ſcriptor verbis mox relatis ſe prodidit, minime mirum eſt illos toties ex Bohemia & monaſterio Cla- drubienſi fuiſſe depulſos. Non peſſimo autem animo Cladrubienſes erga mo- c) Hæc Hagecius more ſuo mirum quantum amplificavit , nominaque perſonis affinxit. 219
Strana 211
SOBIESLAI 6. 2.11 imonaſterium Zwifaltenſe fuiſfe id argumento est, quod abhinc toties alios atque alios colonos petierint, qui fi fortaſſis defectum religioſorum ſarcire voluerunt,id ipſum ex monaſteriis ſui Ordinis Bohemicis Mo- ravicisque præstare potuere. Non igitur aliam tanti diffidii toties reſuſcitati cauſam ſuſpicari licet , quam quod Zwifaltenſes Abbates jus ſibi arrogaverint Cladrubii Abbates conſtituendi, quemadmodum rur- ſus hoc anno Bertholdus eadem auctoritate & digfitate, jam Zwifaltæ creatus, Cladrubium miſfus fuit, quen miror a Sulgero non inter mar- tyres Zwifaltenſes numeratum fuiſſe, cum eum tanta in Bohemia paſ- ſum jactet. Ceterum induci haud poſsum, ut credam Cladrubienſe monaſterium hoc quadriennio a Wiczimanni obitu caruiſſe Abbate, ut itaque ejus ſucceſſorem ſeu hoc anno mortuum, ſeu muneri renun- ciafſe (quod ea ætate non erat infrequens) credam. Nomen autem il- lius etiam ſeries Abbatum Cladrubienfium ignorat. Suſtulit hie annus Wenceslaum filium Suatopluci Ducem Olo- mucenſem ſuperiore anno, ut diximus, Stephano Ungariæ Regi cum auxiliis miſſum , qui poſt reditum ſuum nonniſi quatuor menſibus ſu- perfuit, febriumque quartanarum malignitate conſumptus eſt. d) Mo- nachus Sazavienſis hoc illi elogium attexuit: Totius Chriſtianitatis pater , & Clericorum amator. Auguſtinus Moravus in epiſcopis Olo- mucensibus p. 280. de illo hæe memorat : Wenceslaus Ottonis Mar- chionis Moraviæ e) (imo Suatopluci Ducis) filius cultum divinum am- plificare ſtudens , & epiſcopium, quod parvis continebatur anguſtiis, glo- rioſis ſtructuris evebere, templum ſub honore & titulo Divi Martyris & Penatis Wenceslai in arce ſua Olomucenſi erexit, ſedemque illuc epiſcopa- lem ex ecclefia ſancti Petri permiſſione ſummi Pontificis Innoventii ſecundi transferri curavit, duodecim ibi Canonicis inſtitutis. Potiſſimum au- tem id conſilio & opera Henrici Zdik epiſcopi Olomucenfis factum fuiſſe declarat Vincentius synchronus a nobis typis vulgatus, f) cum quo ſi mox relata Auguſtini Moravi concilianda funt, dicendum: jam ſub Dd 2 d) Vivens per quatuor menſes quartanis febribus excoctus pridie Calendas Martii expira- vit. Continuator Coſm ad finem anni 1129. Monachus Sazavienſis uno die ſe- rius ad Kalendas Martii obitum ejus reponit. e) Moravia quinquaginta annis po- ſterius primum accepit Marchiones. f ) Henricils in ipſa civitate Olomuc monaſte- rium in bonorem S. Wenceslai Martyris Chriſti in ipſa arce a primis cjusdem terra' Ducibus inceptum ad unguem honorifice perduxit, & ibi XII Canonicis locatis , ſe- dem epiſcopalem ab eccleſia S. Petri . . . inde ablatis licentia Domini Innocentii Pa- pæ tranſtulit, Monumenta noſtra inedita T. II. p. 31. Obitus Wen- ceslai Ducis Olomucenſu. Tranſtulerat is ſedem epiſco- palem ex ſub- urbio in urhem Olomucenſem.
SOBIESLAI 6. 2.11 imonaſterium Zwifaltenſe fuiſfe id argumento est, quod abhinc toties alios atque alios colonos petierint, qui fi fortaſſis defectum religioſorum ſarcire voluerunt,id ipſum ex monaſteriis ſui Ordinis Bohemicis Mo- ravicisque præstare potuere. Non igitur aliam tanti diffidii toties reſuſcitati cauſam ſuſpicari licet , quam quod Zwifaltenſes Abbates jus ſibi arrogaverint Cladrubii Abbates conſtituendi, quemadmodum rur- ſus hoc anno Bertholdus eadem auctoritate & digfitate, jam Zwifaltæ creatus, Cladrubium miſfus fuit, quen miror a Sulgero non inter mar- tyres Zwifaltenſes numeratum fuiſſe, cum eum tanta in Bohemia paſ- ſum jactet. Ceterum induci haud poſsum, ut credam Cladrubienſe monaſterium hoc quadriennio a Wiczimanni obitu caruiſſe Abbate, ut itaque ejus ſucceſſorem ſeu hoc anno mortuum, ſeu muneri renun- ciafſe (quod ea ætate non erat infrequens) credam. Nomen autem il- lius etiam ſeries Abbatum Cladrubienfium ignorat. Suſtulit hie annus Wenceslaum filium Suatopluci Ducem Olo- mucenſem ſuperiore anno, ut diximus, Stephano Ungariæ Regi cum auxiliis miſſum , qui poſt reditum ſuum nonniſi quatuor menſibus ſu- perfuit, febriumque quartanarum malignitate conſumptus eſt. d) Mo- nachus Sazavienſis hoc illi elogium attexuit: Totius Chriſtianitatis pater , & Clericorum amator. Auguſtinus Moravus in epiſcopis Olo- mucensibus p. 280. de illo hæe memorat : Wenceslaus Ottonis Mar- chionis Moraviæ e) (imo Suatopluci Ducis) filius cultum divinum am- plificare ſtudens , & epiſcopium, quod parvis continebatur anguſtiis, glo- rioſis ſtructuris evebere, templum ſub honore & titulo Divi Martyris & Penatis Wenceslai in arce ſua Olomucenſi erexit, ſedemque illuc epiſcopa- lem ex ecclefia ſancti Petri permiſſione ſummi Pontificis Innoventii ſecundi transferri curavit, duodecim ibi Canonicis inſtitutis. Potiſſimum au- tem id conſilio & opera Henrici Zdik epiſcopi Olomucenfis factum fuiſſe declarat Vincentius synchronus a nobis typis vulgatus, f) cum quo ſi mox relata Auguſtini Moravi concilianda funt, dicendum: jam ſub Dd 2 d) Vivens per quatuor menſes quartanis febribus excoctus pridie Calendas Martii expira- vit. Continuator Coſm ad finem anni 1129. Monachus Sazavienſis uno die ſe- rius ad Kalendas Martii obitum ejus reponit. e) Moravia quinquaginta annis po- ſterius primum accepit Marchiones. f ) Henricils in ipſa civitate Olomuc monaſte- rium in bonorem S. Wenceslai Martyris Chriſti in ipſa arce a primis cjusdem terra' Ducibus inceptum ad unguem honorifice perduxit, & ibi XII Canonicis locatis , ſe- dem epiſcopalem ab eccleſia S. Petri . . . inde ablatis licentia Domini Innocentii Pa- pæ tranſtulit, Monumenta noſtra inedita T. II. p. 31. Obitus Wen- ceslai Ducis Olomucenſu. Tranſtulerat is ſedem epiſco- palem ex ſub- urbio in urhem Olomucenſem.
Strana 212
212 S. Chriſtini corpus eo attu- lit. ANNUS II30. ſub Honorio II. Papa Wenceslaum Olomucenſem Ducem hanc epiſco- palis ſedis translationem urfifſe, demum vero poft mortem utriusque negotium iſtud, Innocentii II. licentia, ab Henrico Zdik epiſcopo Olomucenſi abſolutum fuiſſe. Nam ut ex infra dicendis manifeſtum fiet Wenceslaus electioni Innocentii II. præmortuus est. Non minori difficultati obnoxium eſt, quod idem Auguſtinus Moravus c. 1. ſubji- cit : Hic etiam (Wenceslaus) inquit , corpus S. Chriſtini pro eccleſia ſua recens constructa obtinuit, ibidemque religioſe recondidit. Adſtruitur autem corpus fuifſe ejusdem S. Chriſtini, qui e quinque Polonicis ita dictis fratribus, ſanctique Adalberti ſociis erat, quodque cum corpo- re S. Adalberti a Brzetislao I. Pragam delatum, ac denique cum reli- quis quatuor fratrum corporibus ab eodem Boleslavienſi ecclefiæ do- flatum fuit. Si insistendum esset Neplachonis nostri verbis, jam eccle- fia Olomucenſis accepit corpus S. Chriſtini anno 1039, quo illud ex Po- lonia in Bohemiam advectum fuit. Ita enim ad h. a. ait: S. Adalberti & Gaudentii corpora in ecclesia Pragensi. Quatuor autem fratres sci- licet Benedictus, Matheus , Joannes, Iſaac ſepeliuntur in eccleſia Bole- slavienſi, ſed quintus ſcilicet Christinus in ecclesia Olomucensi.9) At vero Balbinus b) ex aequalis teſtimonio oftendit adhuc anno 1352 cor- pus S. Chriſtini Boleslaviæ ſervatum fuiſſe, nam eodem anno menſe Aprili in præſentia Caroli IV. Imp. & Przeczlai epiſcopi Wratislavien- ſis e ciſta vetere in plumbeam tranſpositum fuit, quod idem afſerunt Statuta Eccleſiæ Boleslavienſis MSS. ab eodem Arneſto Archiepiſcopo ei- dem eccleſiæ data, a nobis aliquando publicanda. Ita enim pene ſub initium legitur : In cujus (eccleſiæ Boleslavienfis) limine glorioſus Pa- tronus noſter beatus Wenceslaus gladiis impiorum occubuit, ac beatorum Martyrum Benedicti, Matthæi, Joannis, Iſaac atque Chriſtini corpora, & multæ aliæ ſanctorum reliquiæ requieſcunt. Ut itaque ſentiendum fit ſeu Wenceslaum iftum nonniſi infigniores quasdam partes corporis S. Chriſtini ab eccleſia Boleslavienſi impetraſſe, quemadmodum etiam ſentit Balbinus, i) aut certe corpus illud Olomucii cultum-alterius S. Chriſtini eſſe, nam Auguſtinus Moravus Boleslavia translatum fuiſſe non meminit. Mors Honorii II. Papæ. Annus hic quoque poſtremus fuit Honorio I. Pontifici Maximo, qui XVI. Calendas Martii in tumulum illatus eft, in cujus Cathedram mox die ſequente ſueceſsit Gregorius Cardinalis Diaconus, fancti An- ge- g) T. IV. Monument. noſtrorum p. 101. b) In Epitome p. 355. i) Idem ibid. p.193.
212 S. Chriſtini corpus eo attu- lit. ANNUS II30. ſub Honorio II. Papa Wenceslaum Olomucenſem Ducem hanc epiſco- palis ſedis translationem urfifſe, demum vero poft mortem utriusque negotium iſtud, Innocentii II. licentia, ab Henrico Zdik epiſcopo Olomucenſi abſolutum fuiſſe. Nam ut ex infra dicendis manifeſtum fiet Wenceslaus electioni Innocentii II. præmortuus est. Non minori difficultati obnoxium eſt, quod idem Auguſtinus Moravus c. 1. ſubji- cit : Hic etiam (Wenceslaus) inquit , corpus S. Chriſtini pro eccleſia ſua recens constructa obtinuit, ibidemque religioſe recondidit. Adſtruitur autem corpus fuifſe ejusdem S. Chriſtini, qui e quinque Polonicis ita dictis fratribus, ſanctique Adalberti ſociis erat, quodque cum corpo- re S. Adalberti a Brzetislao I. Pragam delatum, ac denique cum reli- quis quatuor fratrum corporibus ab eodem Boleslavienſi ecclefiæ do- flatum fuit. Si insistendum esset Neplachonis nostri verbis, jam eccle- fia Olomucenſis accepit corpus S. Chriſtini anno 1039, quo illud ex Po- lonia in Bohemiam advectum fuit. Ita enim ad h. a. ait: S. Adalberti & Gaudentii corpora in ecclesia Pragensi. Quatuor autem fratres sci- licet Benedictus, Matheus , Joannes, Iſaac ſepeliuntur in eccleſia Bole- slavienſi, ſed quintus ſcilicet Christinus in ecclesia Olomucensi.9) At vero Balbinus b) ex aequalis teſtimonio oftendit adhuc anno 1352 cor- pus S. Chriſtini Boleslaviæ ſervatum fuiſſe, nam eodem anno menſe Aprili in præſentia Caroli IV. Imp. & Przeczlai epiſcopi Wratislavien- ſis e ciſta vetere in plumbeam tranſpositum fuit, quod idem afſerunt Statuta Eccleſiæ Boleslavienſis MSS. ab eodem Arneſto Archiepiſcopo ei- dem eccleſiæ data, a nobis aliquando publicanda. Ita enim pene ſub initium legitur : In cujus (eccleſiæ Boleslavienfis) limine glorioſus Pa- tronus noſter beatus Wenceslaus gladiis impiorum occubuit, ac beatorum Martyrum Benedicti, Matthæi, Joannis, Iſaac atque Chriſtini corpora, & multæ aliæ ſanctorum reliquiæ requieſcunt. Ut itaque ſentiendum fit ſeu Wenceslaum iftum nonniſi infigniores quasdam partes corporis S. Chriſtini ab eccleſia Boleslavienſi impetraſſe, quemadmodum etiam ſentit Balbinus, i) aut certe corpus illud Olomucii cultum-alterius S. Chriſtini eſſe, nam Auguſtinus Moravus Boleslavia translatum fuiſſe non meminit. Mors Honorii II. Papæ. Annus hic quoque poſtremus fuit Honorio I. Pontifici Maximo, qui XVI. Calendas Martii in tumulum illatus eft, in cujus Cathedram mox die ſequente ſueceſsit Gregorius Cardinalis Diaconus, fancti An- ge- g) T. IV. Monument. noſtrorum p. 101. b) In Epitome p. 355. i) Idem ibid. p.193.
Strana 213
SOBIESLAI 6. geli Canonicus Regularis S. Auguftini, dictusque Innocentius II. Qui- bus denique fi quædam phenomena hujus anni apponere libet, Mona- chus Sazavienfis ait : VII. Kal. Maji immenſum ſignum apparuit, & tonitruum horribile auditum eſt. Continuator vero Coſmæ Viennen- ſis k) VIII. Idus Octobris quoddam monſtrum ad fimilitudinem ſerpentis uno momento, ſcilicet circa occaſum ſolis viſum eſt volare per Bohemiam totam , & per alia plurima loca. Poſthæc autem aliud ſignum viſum eſt a quibusdam nimis lucidum matutinali hora. Ceterum nolumus præ- poſtere cum doct. Chronologo!) jam in annum præſentem conjicere initia fundati Pomucenſis cœnobii Ordinis Cisterciensis. Quanquam enim Neplachoni ſæuli XIV. chronologiæ relatisque libenter aſſentia- mur in iis; quæ ſynchronorum dictis non adverſantur, illius tamen auctoritatem iſtorum narratis præferre cum ſana criſi pugnat. Indu- bitatum autem habemus ante Wladislai II. Imperium neque Ordinem Ciftercienſem, neque Præmonstratenſem in Bohemiam penetraſſe. Imo ſi doctiſlimus Vir Neplachonem tam ſcrupuloſe ſecutus eſt in chrono- logia fundati cœnobii Pomucenſis , cur non quoque Strahofienſis, cu- jus fundationem Neplacho jam ad ad annum 1134 defigit. m) 213 ANNUS JESU CHRISTI MCXXXI. INNOCENTH H. Papæ 2. LOTHARII Reg. 7. MEINHARDI ep.Prag. 10. HENR. ZDIK ep. Ol. 6. SOBIESLAI Duc. 7. odem adhuc die, quo anno ſuperiore Innocentius II. electus fuit, altera Cardinalium factio ei Petrum Leonis presbyterum Cardi- nalem tituli S. Mariæ trans Tyberim Anacleti II. nomine Anti- papam oppoſuit e potentiſſimo Patriciorum Romanorum ſanguine pro- gnatum, qui cum tyrannide & metu cum ſibi adhærentibus Romæ omnia percelleret, Innocentius cum fuis electoribus Cardinalibus urbe excedere coactus in Galliam tranfîit, ubi, uti & in Anglia Germania- que legitimus ſucceſsor Honorii II. agnitus eſt. Nam Lotharius illo ad- E k) Ita eum paſſim appellamus, quod Viennæ typis editus fuerit. I) Chronol. Gesch. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. Böhmens. m) Quam certum ſit , ut idem doct. Vir eadem pagina jactat , Brze- tislaum cum fratre ſuo ditionem Litomiſslienſem tenuiffe, atque isthic conobium 1.B. S.249. Præmonſtratenſe fundaſſe , legat jam ea, quæ ad annum 1100 copioſe hac de re diſ- ſeruimus.
SOBIESLAI 6. geli Canonicus Regularis S. Auguftini, dictusque Innocentius II. Qui- bus denique fi quædam phenomena hujus anni apponere libet, Mona- chus Sazavienfis ait : VII. Kal. Maji immenſum ſignum apparuit, & tonitruum horribile auditum eſt. Continuator vero Coſmæ Viennen- ſis k) VIII. Idus Octobris quoddam monſtrum ad fimilitudinem ſerpentis uno momento, ſcilicet circa occaſum ſolis viſum eſt volare per Bohemiam totam , & per alia plurima loca. Poſthæc autem aliud ſignum viſum eſt a quibusdam nimis lucidum matutinali hora. Ceterum nolumus præ- poſtere cum doct. Chronologo!) jam in annum præſentem conjicere initia fundati Pomucenſis cœnobii Ordinis Cisterciensis. Quanquam enim Neplachoni ſæuli XIV. chronologiæ relatisque libenter aſſentia- mur in iis; quæ ſynchronorum dictis non adverſantur, illius tamen auctoritatem iſtorum narratis præferre cum ſana criſi pugnat. Indu- bitatum autem habemus ante Wladislai II. Imperium neque Ordinem Ciftercienſem, neque Præmonstratenſem in Bohemiam penetraſſe. Imo ſi doctiſlimus Vir Neplachonem tam ſcrupuloſe ſecutus eſt in chrono- logia fundati cœnobii Pomucenſis , cur non quoque Strahofienſis, cu- jus fundationem Neplacho jam ad ad annum 1134 defigit. m) 213 ANNUS JESU CHRISTI MCXXXI. INNOCENTH H. Papæ 2. LOTHARII Reg. 7. MEINHARDI ep.Prag. 10. HENR. ZDIK ep. Ol. 6. SOBIESLAI Duc. 7. odem adhuc die, quo anno ſuperiore Innocentius II. electus fuit, altera Cardinalium factio ei Petrum Leonis presbyterum Cardi- nalem tituli S. Mariæ trans Tyberim Anacleti II. nomine Anti- papam oppoſuit e potentiſſimo Patriciorum Romanorum ſanguine pro- gnatum, qui cum tyrannide & metu cum ſibi adhærentibus Romæ omnia percelleret, Innocentius cum fuis electoribus Cardinalibus urbe excedere coactus in Galliam tranfîit, ubi, uti & in Anglia Germania- que legitimus ſucceſsor Honorii II. agnitus eſt. Nam Lotharius illo ad- E k) Ita eum paſſim appellamus, quod Viennæ typis editus fuerit. I) Chronol. Gesch. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. Böhmens. m) Quam certum ſit , ut idem doct. Vir eadem pagina jactat , Brze- tislaum cum fratre ſuo ditionem Litomiſslienſem tenuiffe, atque isthic conobium 1.B. S.249. Præmonſtratenſe fundaſſe , legat jam ea, quæ ad annum 1100 copioſe hac de re diſ- ſeruimus.
Strana 214
214 ANNUS I13I. adhuc anno menſe Octobri Wirceburgi concilium indixit, in quo Ana- cleto damnato omnium ſuffragiis Innocentius II. legitimus Pontifex agnitus est.a) Anno vero præſente ex ejusdem Lotharii Innocentii- que condicto Leodii in Quadrageſima ad Dominicam Lætare alterum indictum concilium, in quo Lotharius tanta reverentia Innocentium excepit, ut etiam ejus equum fræno arrepto per plateas urbis dedu- xerit. b) Hæc præjicienda erant, ut ea intelligantur, quæ Continua- tor Coſmæ p. 12. de Monaſterienſi epiſcopo ex hoc concilio Romam miſſo, narrat: Ex hoc concilio, inquit, epiſcopum Monasterienſis eccle stæ c) miſerunt, qui Petro Papæ (imo Antipapæ) omnibusque Romanis nuntiaret Regem Teutonicorum (Lotharium) cum exercitu poſt V. men- ſes ad eos venturum. d) Qui ob metum falſi (id eſt pſeudo) Regis Con- radi a recta via deviando venit in Bohemiam, & in Wiſſegrad metro- politana civitate de inventione ſanctæ Crucis e) magno cum honore, nec non cum Canonicis ejusdem ecclefiæ celebravit, tandem a Duce Sobies- lao decenter donatus per regionem Racdſis f) Marchionis tranſiit, ſicque per multas provincias tranſiens rediit ad ſua. Sobieslaus spud Innocen. tium aceuſat Meinhardum epiſeopum de infidiis vitæ ſi- bi ſtructis. Caſtra Tachow & Garlitz xdificat. Ad hoc ipſum Concilium, Innocentiumque Papam Sobieslaum Ducem noſtrum detuliſſe caufam accuſationemque Meinhardi epiſcopi de insidiis vitæ suæ structis haud obſcure conjicitur ex epistola S. Ot- tonis epiſcopi Bambergenſis infra proferenda, veroſimillimeque Hen- ricus Zdik Olomucensis epiſcopus eo miſfus fuerat, cum S. Otto in mox nominata epiſtola Meinhardum moneat, ut eundem Henricum an- te ceteros sibi concillare studeat, Meinhardusque anno ſequente tan- toopere feſtinarit ad Concilium Rhemenſe, cui rurſum Innocentius Pa- pa præſederat, ſcilicet ut coram eo ſe de crimine fibi imputato per- purgaret. Eo vero Meinhardi res anno jam præſente reciderant, ut jam jam de illius depositione apud Sedem Pontificiam actum fuerit. Hæc dum foris aguntur, Sobieslaus domi caſtrorum civitatumque ſtructu- ris distentus fuit, quod idem Continuator p. 13 his verbis indicat: Dux Sobieslaus ad radicem eujusdam villa nomine Tachow in finibus Mes- ko a) Chronicon Magdeburgicum ad h. a. Concilium hoc Wirceburgi celebratum præter- miſere Collectores Conciliorum Germaniæ , quod merito novæ editioni inſerendum eſſet. b) Vide Baronium ad h. a. N. VII. c) Is ſecundum Bucelinum fuit Theo- doricus de Winzenbergs Germaniæ ſacræ P. 1. p. 27. d) Chronographus Mauri- niacenſis ad h. a. ait : Lotharium in hoc concilio ſacramento ſpopondiſſe Inno- centio : ſe cum co Romam iturum , & in ſedem propriam reſtituturum. 6) Nempe 3. Maji. ƒ) Lege Rakus id est Austria,
214 ANNUS I13I. adhuc anno menſe Octobri Wirceburgi concilium indixit, in quo Ana- cleto damnato omnium ſuffragiis Innocentius II. legitimus Pontifex agnitus est.a) Anno vero præſente ex ejusdem Lotharii Innocentii- que condicto Leodii in Quadrageſima ad Dominicam Lætare alterum indictum concilium, in quo Lotharius tanta reverentia Innocentium excepit, ut etiam ejus equum fræno arrepto per plateas urbis dedu- xerit. b) Hæc præjicienda erant, ut ea intelligantur, quæ Continua- tor Coſmæ p. 12. de Monaſterienſi epiſcopo ex hoc concilio Romam miſſo, narrat: Ex hoc concilio, inquit, epiſcopum Monasterienſis eccle stæ c) miſerunt, qui Petro Papæ (imo Antipapæ) omnibusque Romanis nuntiaret Regem Teutonicorum (Lotharium) cum exercitu poſt V. men- ſes ad eos venturum. d) Qui ob metum falſi (id eſt pſeudo) Regis Con- radi a recta via deviando venit in Bohemiam, & in Wiſſegrad metro- politana civitate de inventione ſanctæ Crucis e) magno cum honore, nec non cum Canonicis ejusdem ecclefiæ celebravit, tandem a Duce Sobies- lao decenter donatus per regionem Racdſis f) Marchionis tranſiit, ſicque per multas provincias tranſiens rediit ad ſua. Sobieslaus spud Innocen. tium aceuſat Meinhardum epiſeopum de infidiis vitæ ſi- bi ſtructis. Caſtra Tachow & Garlitz xdificat. Ad hoc ipſum Concilium, Innocentiumque Papam Sobieslaum Ducem noſtrum detuliſſe caufam accuſationemque Meinhardi epiſcopi de insidiis vitæ suæ structis haud obſcure conjicitur ex epistola S. Ot- tonis epiſcopi Bambergenſis infra proferenda, veroſimillimeque Hen- ricus Zdik Olomucensis epiſcopus eo miſfus fuerat, cum S. Otto in mox nominata epiſtola Meinhardum moneat, ut eundem Henricum an- te ceteros sibi concillare studeat, Meinhardusque anno ſequente tan- toopere feſtinarit ad Concilium Rhemenſe, cui rurſum Innocentius Pa- pa præſederat, ſcilicet ut coram eo ſe de crimine fibi imputato per- purgaret. Eo vero Meinhardi res anno jam præſente reciderant, ut jam jam de illius depositione apud Sedem Pontificiam actum fuerit. Hæc dum foris aguntur, Sobieslaus domi caſtrorum civitatumque ſtructu- ris distentus fuit, quod idem Continuator p. 13 his verbis indicat: Dux Sobieslaus ad radicem eujusdam villa nomine Tachow in finibus Mes- ko a) Chronicon Magdeburgicum ad h. a. Concilium hoc Wirceburgi celebratum præter- miſere Collectores Conciliorum Germaniæ , quod merito novæ editioni inſerendum eſſet. b) Vide Baronium ad h. a. N. VII. c) Is ſecundum Bucelinum fuit Theo- doricus de Winzenbergs Germaniæ ſacræ P. 1. p. 27. d) Chronographus Mauri- niacenſis ad h. a. ait : Lotharium in hoc concilio ſacramento ſpopondiſſe Inno- centio : ſe cum co Romam iturum , & in ſedem propriam reſtituturum. 6) Nempe 3. Maji. ƒ) Lege Rakus id est Austria,
Strana 215
SOBIESLAI 7. ko ff) caſtrum ædificavit, quod ex nomine adjacentis villæ appellavit, aliud quoque �dificavit in partibus Milesko (Milzaviæ) juxta flumen Ni- za g) appellavitque nomine Vzhorelitz, quod antea & Drewnow voca- batur. h) -Neſcio, quem indiſſolubilem denuo nodum Gordium doct. Pubitſchka i) iſthic invenerit, ad quem extricandum facile quatuor paginas perdidit. Nullius enim plane difficulfatis quæestionem ſibi ob- jicit : quomodo jus in Milzaviam ſeu Milesko ad Sobieslaum perve. nerit? Concedit quidem pagum Budiſſin & Nissen Wratislao Regi Bo- hemiæ ejusque ſucceſſoribus ab Henrico IV. conceſſuim fuiſſe, ſed Mil- zaviam toto cœlo diverſum pagum provinciamque ſtatuit, quam in rem multiplices hiſtorias, diverſorumque præſertim recentium autho- rum teſtimonia acervat. Sed nos hæc omnia meris veterum docu- mentis roborata jam P. V. Annalium noſtrorum p. 460. uſque 465. tanta perſpicuitate ac prolixitate expedivimus, ut ſuperfluum videri poſſit hic porro quidquam apponere. Oſtendimus enim ibidem, qui terrarum ambitus ab Henrico IV. Wratislao noſtro donati fuerint, oſtendimus quomodo & quo tempore Milzavia a Marchia Miſnenſi ſe- juncta , nomenque Marchiæ indepta fit , oſtendimus pagos Budiſſin & Gœrliz ſeu Yzgorelik & Gœrliz in eadem Marchia Milzaviæ Wratis- lao donata sitos fuiſse, ostendimus jam ex Adelboldo fines Milzaviæ fuiſſe Saxoniam & Poloniam, k) atque proinde in iis Budiffin & Gœr- litz comprehenſos, oſtendimus denique, postquam Wratislao Regi noſtro ab Eggeberto Marchione erepta fuiſſet Marhia Miſnensis, eidem ejusque ſucceſſoribus relictam fuiſſe Marchiam Milzaviæ, quæ pagos majores Niſeni & Budiſſin, minores vero Gœrlicz aliosque comprehen- debat, quorum vel ex Chronici Gotwicenfis l. 4. p. 529, & 682. me- Milzavia ſen pagi Niſeni S Budiſſiss cum Gerlitz perve- nere donations Henrici IV. Imp. ad Wra- tislaum Regens Boh. ejusque ſucceſſores. 215 lio- ff) A Miſa urbe & flumine , ita dicta fuit regio ſeu provincia. g) Erravit Pulkava, qui Miza legit , atque exinde urhem Mizam ſen Strziebro fecit , quam uti & caſtrum Przimda aliis Phrumberg (Frimburg , Frauenberg) hoc quoque anno condita fuiſſe perperam ait. h) Cujus cujus demum interpollatoris errore accidit , ut jam anno 1126 compendio caſtra Przimda, Yzcorelik & Tachow ædificata dicantur , quæ fruſ- tra ab eodem Continuatore repeterentur. Et vero ad annum præſentem castro- rum iſtorum ſtructuram pertinere tum alii noſtri , tum Luſatiæ ſcriptores affirmant. Ceterum de urbis Gerlitz initiis jam P. II. & III. Annalium noſtrorum ! con- jecturam noſtram aperuimus. i) Chronol. Geſchichte Böhmens. k) Milzaviam quoque Saxoniæ & Poloniæ interjacentem marchiam. Adelboldus p. 435. Pagum in- ſuper Milſca (id eſt Milzavia) cum ejusdem villa Gorelitz, unde postea Gerlitz minor pagus nomen traxit. Diploma anni I074. in der Meiſniſchen Lands-Chronit S. 436. Pub.Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S. 252.
SOBIESLAI 7. ko ff) caſtrum ædificavit, quod ex nomine adjacentis villæ appellavit, aliud quoque �dificavit in partibus Milesko (Milzaviæ) juxta flumen Ni- za g) appellavitque nomine Vzhorelitz, quod antea & Drewnow voca- batur. h) -Neſcio, quem indiſſolubilem denuo nodum Gordium doct. Pubitſchka i) iſthic invenerit, ad quem extricandum facile quatuor paginas perdidit. Nullius enim plane difficulfatis quæestionem ſibi ob- jicit : quomodo jus in Milzaviam ſeu Milesko ad Sobieslaum perve. nerit? Concedit quidem pagum Budiſſin & Nissen Wratislao Regi Bo- hemiæ ejusque ſucceſſoribus ab Henrico IV. conceſſuim fuiſſe, ſed Mil- zaviam toto cœlo diverſum pagum provinciamque ſtatuit, quam in rem multiplices hiſtorias, diverſorumque præſertim recentium autho- rum teſtimonia acervat. Sed nos hæc omnia meris veterum docu- mentis roborata jam P. V. Annalium noſtrorum p. 460. uſque 465. tanta perſpicuitate ac prolixitate expedivimus, ut ſuperfluum videri poſſit hic porro quidquam apponere. Oſtendimus enim ibidem, qui terrarum ambitus ab Henrico IV. Wratislao noſtro donati fuerint, oſtendimus quomodo & quo tempore Milzavia a Marchia Miſnenſi ſe- juncta , nomenque Marchiæ indepta fit , oſtendimus pagos Budiſſin & Gœrliz ſeu Yzgorelik & Gœrliz in eadem Marchia Milzaviæ Wratis- lao donata sitos fuiſse, ostendimus jam ex Adelboldo fines Milzaviæ fuiſſe Saxoniam & Poloniam, k) atque proinde in iis Budiffin & Gœr- litz comprehenſos, oſtendimus denique, postquam Wratislao Regi noſtro ab Eggeberto Marchione erepta fuiſſet Marhia Miſnensis, eidem ejusque ſucceſſoribus relictam fuiſſe Marchiam Milzaviæ, quæ pagos majores Niſeni & Budiſſin, minores vero Gœrlicz aliosque comprehen- debat, quorum vel ex Chronici Gotwicenfis l. 4. p. 529, & 682. me- Milzavia ſen pagi Niſeni S Budiſſiss cum Gerlitz perve- nere donations Henrici IV. Imp. ad Wra- tislaum Regens Boh. ejusque ſucceſſores. 215 lio- ff) A Miſa urbe & flumine , ita dicta fuit regio ſeu provincia. g) Erravit Pulkava, qui Miza legit , atque exinde urhem Mizam ſen Strziebro fecit , quam uti & caſtrum Przimda aliis Phrumberg (Frimburg , Frauenberg) hoc quoque anno condita fuiſſe perperam ait. h) Cujus cujus demum interpollatoris errore accidit , ut jam anno 1126 compendio caſtra Przimda, Yzcorelik & Tachow ædificata dicantur , quæ fruſ- tra ab eodem Continuatore repeterentur. Et vero ad annum præſentem castro- rum iſtorum ſtructuram pertinere tum alii noſtri , tum Luſatiæ ſcriptores affirmant. Ceterum de urbis Gerlitz initiis jam P. II. & III. Annalium noſtrorum ! con- jecturam noſtram aperuimus. i) Chronol. Geſchichte Böhmens. k) Milzaviam quoque Saxoniæ & Poloniæ interjacentem marchiam. Adelboldus p. 435. Pagum in- ſuper Milſca (id eſt Milzavia) cum ejusdem villa Gorelitz, unde postea Gerlitz minor pagus nomen traxit. Diploma anni I074. in der Meiſniſchen Lands-Chronit S. 436. Pub.Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S. 252.
Strana 216
216 ANNUS 1131. liorem congnitionem conſequi potuiſſet. Hac ipſa donatione majorunt pagorum Niſeni & Budiſſin, qui dein paſſim nomine Milzaviæ venere, etiam in Wratislai Regis ditiones venerunt cis Albim poſita caſtra & urbes: Donin, Lapis ſeu Stein (hodie Kœnigftein) denique Pirna, quæ ad pagum Niſeni, I) olimque dictam Marchiam Milzaviæ ſpectabant. Per- iit autem Marchiæ Marchionumque Milzaviæ nomen & titulus, post- quam is regionum tractus in Wratislai, ſuccefforumque Ducum Bohe- miæ poſſeſſionem pertigit, ſcilicet quod Imperatores nollent- Bohemos Duces Marchionum Saxoniæ aut Germaniæ titulo inſignitos, atque inde factum eft, ut posthac ille terrarum tractus paſſim nomine pa- gorum Niſeni & Budiſſin indicatus fuerit; si tamen veteri appellatione quique uſi ſunt , nonniſi nude Milzaviam , ſine Marchiæ adjecto titulo vocarunt , quod etiam iſthie Continuator ſecutus, cum ſimpliciter sla- vice Milesko vocat. Jam vero alias crebrius innuimus Milzaviam hanc feu pagos Niſeni & Budiſfin iisdem prope finibus, quibus hodie clau- ditur ſuperior Luſatia , circumſcriptos fuiſſe , quam regionem Wratis- laus in dotem dedit filiæ ſuæ marito Wigberto feudi non proprietatis nomine , adeo ut Duces Bohemiæ ſemper ſupremi directique domini perſtiterint. Neque enim ab eo tempore Reges Germaniæ unquam iſthic Marchionem nominarunt, ſed Marchio Luſizi etiam ſeptemtrio- nalis nonnunquam appellatus, nonnifi per inferiorem Luſatiam conſti- tui ſolitus fuerit. Atque ita vel anno præſente intelligenda ſunt verba Chronici Boſovienſis dicentis: Adalbertus Marchio de Saxonia gratia Regis (Lotharii) carens deponitur, & Henricus filius Marchionis Wig- berti, hactenus ab eodem Adalberto violenter expulſus, pro eo Marchio conſtituitur in Luſiz. m) Nam niſi ſuperior Luſatia apud Henricum Wigberti filium, Ducum Bohemorum benevolentia & gratia persti- tiſſet, qui fieri potuiſſet, ut illi caſtra Donin & Gœrliz ædificare at- que inftaurare potuiſſent? Meinhardus spiſcopus redit s peregrinatio- ne Hieroſoly. mitanu. Interea ex peregrinatione ſua Hieroſolymitana ſalvus & incolu- mis rediit Meinhardus epiſcopus multis Sanctorum reliquiis locuples, n) & donis etiam Joannis Comneni Imperstoris Orientis ditatus.) Læ- ti- l) Vide Chronicon Gotvicenſe l. 4. p. 706. tit CCCXIX Niſeni, Nifani, Niſen. m) Ec- cardus T. I. p. 1009. n) De reliquiis a Meinhardo allatis agit Pefſina in Phoſph. Sept. p. 430. o) Ortliebus ſynchronus Monachus in Annal. Zwifalt. P. 1.p. 85. enarrans beneficia Meinhardi in Cladrubienſe monaſterium profuſa ait : poſt alia nu- meroſa munuſcula cappam nigram (pluviale explicat Sulgerus) ſuperius & inferius au- ri-
216 ANNUS 1131. liorem congnitionem conſequi potuiſſet. Hac ipſa donatione majorunt pagorum Niſeni & Budiſſin, qui dein paſſim nomine Milzaviæ venere, etiam in Wratislai Regis ditiones venerunt cis Albim poſita caſtra & urbes: Donin, Lapis ſeu Stein (hodie Kœnigftein) denique Pirna, quæ ad pagum Niſeni, I) olimque dictam Marchiam Milzaviæ ſpectabant. Per- iit autem Marchiæ Marchionumque Milzaviæ nomen & titulus, post- quam is regionum tractus in Wratislai, ſuccefforumque Ducum Bohe- miæ poſſeſſionem pertigit, ſcilicet quod Imperatores nollent- Bohemos Duces Marchionum Saxoniæ aut Germaniæ titulo inſignitos, atque inde factum eft, ut posthac ille terrarum tractus paſſim nomine pa- gorum Niſeni & Budiſſin indicatus fuerit; si tamen veteri appellatione quique uſi ſunt , nonniſi nude Milzaviam , ſine Marchiæ adjecto titulo vocarunt , quod etiam iſthie Continuator ſecutus, cum ſimpliciter sla- vice Milesko vocat. Jam vero alias crebrius innuimus Milzaviam hanc feu pagos Niſeni & Budiſfin iisdem prope finibus, quibus hodie clau- ditur ſuperior Luſatia , circumſcriptos fuiſſe , quam regionem Wratis- laus in dotem dedit filiæ ſuæ marito Wigberto feudi non proprietatis nomine , adeo ut Duces Bohemiæ ſemper ſupremi directique domini perſtiterint. Neque enim ab eo tempore Reges Germaniæ unquam iſthic Marchionem nominarunt, ſed Marchio Luſizi etiam ſeptemtrio- nalis nonnunquam appellatus, nonnifi per inferiorem Luſatiam conſti- tui ſolitus fuerit. Atque ita vel anno præſente intelligenda ſunt verba Chronici Boſovienſis dicentis: Adalbertus Marchio de Saxonia gratia Regis (Lotharii) carens deponitur, & Henricus filius Marchionis Wig- berti, hactenus ab eodem Adalberto violenter expulſus, pro eo Marchio conſtituitur in Luſiz. m) Nam niſi ſuperior Luſatia apud Henricum Wigberti filium, Ducum Bohemorum benevolentia & gratia persti- tiſſet, qui fieri potuiſſet, ut illi caſtra Donin & Gœrliz ædificare at- que inftaurare potuiſſent? Meinhardus spiſcopus redit s peregrinatio- ne Hieroſoly. mitanu. Interea ex peregrinatione ſua Hieroſolymitana ſalvus & incolu- mis rediit Meinhardus epiſcopus multis Sanctorum reliquiis locuples, n) & donis etiam Joannis Comneni Imperstoris Orientis ditatus.) Læ- ti- l) Vide Chronicon Gotvicenſe l. 4. p. 706. tit CCCXIX Niſeni, Nifani, Niſen. m) Ec- cardus T. I. p. 1009. n) De reliquiis a Meinhardo allatis agit Pefſina in Phoſph. Sept. p. 430. o) Ortliebus ſynchronus Monachus in Annal. Zwifalt. P. 1.p. 85. enarrans beneficia Meinhardi in Cladrubienſe monaſterium profuſa ait : poſt alia nu- meroſa munuſcula cappam nigram (pluviale explicat Sulgerus) ſuperius & inferius au- ri-
Strana 217
SOBIESLAI 7. 217 titiam in reditu ſuo uno pene momento fœdavere criminationes, qui- bus ſe abſentem petitum fuiſſe a familiaribus audivit. Sed ille con- ſcius recti ſe Duci, inquit noſter Continuator, Sobieslao cum Primati- bus Bohemiæ cauſa expurgandi ſibi impoſiti ſceleris ad omnia judicia tradidit. Inquietus nihilominus ſollicitusque ne criminatorum ho- ſtiumque ſuorum telis ſuccumberet, qui eum epiſcopali cathedra de- turbare machinati erant, deplorandam fuam conditionem S. Ottoni Bambergenſi epiſcopo literis tranſcripsit, cujus reſponsum faventibus bonis ſuperis ab hac antiquitate ſervatum est in Codice Udalrici Ba- benbergenſis, p) quod hic attexere non ſuperfluum arbitramur, tum ut Meinhardi innocentia magis eluceſcat, tum quod non omnibus Ec- cardi operum copia ſit. Ita vero habet: Venerabili Pragenſium epiſcopo O. (Otto) Babenbergenſis conſervus ſuus , & humilis Dei gratia coepiſcopus in charitate non fictam oratio- nem, in humilitate devotam ſervientiam. Propter unitatem caritatis Chriſti, quæ eſt inter nos, leta sunt nobis omnia, quæ vobis ſunt pro- ſpera, in adverſis autem quidquid vobis accidit, nobis quoque accidit. Quod autem in pr�ſenti vos conturbat , id ipſum gravius nos quoque con- triſtaret, niſi daret nobis conſolationis veſtræ fiduciam, qui dat rectis corde lætitiam. Veritas enim ipſa vos liberabit. Quis enim ſperavit in Domino, & derelictus eſt. Conſoletur itaque primo vos conſcientiæ veſtræ puritas tanto ab omni timore ſecura, quanto a crimine ſibi ob- jecto libera eſt. Conſoletur vos, quod a fratribus & coepiſcopis vestris bonum meruistis habere teſtimonium, quodfi ad id ventum fuerit, om- nes uno ore loquentur pro vobis. Conſoletur & vos , quod in eccleſia Romana ordinatoris veſtri (Adalberti Archiepiſcopi Moguntini) aucto- ritas magna est, qui ante ordinationem veftram ita diligenter ordinem & libertatem electionis veſtræe examinavit, ut jam amplius iſta retrac- tari non oporteat. Miramur, & quomodo nunc ſibi contrarii ſint illi, qui tunc dato conſenſu tam ordinationi, quam electioni veſtræ interfuerunt. q) In his itaque volumus vos conſolari in Domino. Confilium autem no- strum eſt, ſi jam latius divulgatum eſt verbum illud injuſtæ criminationis veſtræ, ut in ipſa eccleſia véſtra vos expurgare ſatagatis, quatinus apud eos Ee PARS VI. ANNAL. HAGEC. S. Otto epiſe. Bambergenſis conſolatur epi- ſtola Meinhar- dum. rifrigio illuminatam , a Conſtantinopolitano Imp. in Hieroſolymitana peregrinatione ſz- bi traditam dedit. p) Apud Eccardum T. H. epist. 364.p. 370. q) Ex his liquet: etiam aliquos apud Innocentium Papam criminatos Meinhardi electionem non fuiſſe legitimam,
SOBIESLAI 7. 217 titiam in reditu ſuo uno pene momento fœdavere criminationes, qui- bus ſe abſentem petitum fuiſſe a familiaribus audivit. Sed ille con- ſcius recti ſe Duci, inquit noſter Continuator, Sobieslao cum Primati- bus Bohemiæ cauſa expurgandi ſibi impoſiti ſceleris ad omnia judicia tradidit. Inquietus nihilominus ſollicitusque ne criminatorum ho- ſtiumque ſuorum telis ſuccumberet, qui eum epiſcopali cathedra de- turbare machinati erant, deplorandam fuam conditionem S. Ottoni Bambergenſi epiſcopo literis tranſcripsit, cujus reſponsum faventibus bonis ſuperis ab hac antiquitate ſervatum est in Codice Udalrici Ba- benbergenſis, p) quod hic attexere non ſuperfluum arbitramur, tum ut Meinhardi innocentia magis eluceſcat, tum quod non omnibus Ec- cardi operum copia ſit. Ita vero habet: Venerabili Pragenſium epiſcopo O. (Otto) Babenbergenſis conſervus ſuus , & humilis Dei gratia coepiſcopus in charitate non fictam oratio- nem, in humilitate devotam ſervientiam. Propter unitatem caritatis Chriſti, quæ eſt inter nos, leta sunt nobis omnia, quæ vobis ſunt pro- ſpera, in adverſis autem quidquid vobis accidit, nobis quoque accidit. Quod autem in pr�ſenti vos conturbat , id ipſum gravius nos quoque con- triſtaret, niſi daret nobis conſolationis veſtræ fiduciam, qui dat rectis corde lætitiam. Veritas enim ipſa vos liberabit. Quis enim ſperavit in Domino, & derelictus eſt. Conſoletur itaque primo vos conſcientiæ veſtræ puritas tanto ab omni timore ſecura, quanto a crimine ſibi ob- jecto libera eſt. Conſoletur vos, quod a fratribus & coepiſcopis vestris bonum meruistis habere teſtimonium, quodfi ad id ventum fuerit, om- nes uno ore loquentur pro vobis. Conſoletur & vos , quod in eccleſia Romana ordinatoris veſtri (Adalberti Archiepiſcopi Moguntini) aucto- ritas magna est, qui ante ordinationem veftram ita diligenter ordinem & libertatem electionis veſtræe examinavit, ut jam amplius iſta retrac- tari non oporteat. Miramur, & quomodo nunc ſibi contrarii ſint illi, qui tunc dato conſenſu tam ordinationi, quam electioni veſtræ interfuerunt. q) In his itaque volumus vos conſolari in Domino. Confilium autem no- strum eſt, ſi jam latius divulgatum eſt verbum illud injuſtæ criminationis veſtræ, ut in ipſa eccleſia véſtra vos expurgare ſatagatis, quatinus apud eos Ee PARS VI. ANNAL. HAGEC. S. Otto epiſe. Bambergenſis conſolatur epi- ſtola Meinhar- dum. rifrigio illuminatam , a Conſtantinopolitano Imp. in Hieroſolymitana peregrinatione ſz- bi traditam dedit. p) Apud Eccardum T. H. epist. 364.p. 370. q) Ex his liquet: etiam aliquos apud Innocentium Papam criminatos Meinhardi electionem non fuiſſe legitimam,
Strana 218
218 ANNUS 1131. eos nulla de vobis maneat ſuſpicio, inter quos ſancta debet eſſe veſtra conver- ſatio. Ducem inſuper & Principes terræ, præcipue Olomucenſem epiſcopum conciliate vobis, & quascunque perſonas ſive eccleſiasticas ſive ſæculares omni ſtudio placate. Difficile eſt enim unum aliquem vel odia vel offen- ſam multorum ſuſtinere. Et noſtri officii eſt coram omnibus humiliare nos, & placare omnes, ut omnibus, fi fieri poteſt, placeamus. Sic rebus do- mi compoſitis, tum denique in Curia Romana rem veſtram agite, quia parum extra ſecuritatis eſt, dum adhuc domus noſtra contra nos tumul- tuatur. Comparato itaque vohis favore apud Ducem, & Principes, & alias quascunque regionis ſive eccleſiæ veſtræ perſonas diſponetis noſtre consilio, ut nuntius bonus litteras Archiepiſcopi veſtri & Ducis una cum litteris veſtris ad Dominum Apoſtolicum deferat, quæ omnes hanc ſum- mam petitionis contineant, ut detur vobis poteſtas expurgandi vos in regione veſtra coram eodem Johanne Cardinale, 1) cujus mentionem in litteris vestris habuistis. Interim providete vobis ita, ut ſi neceſſe fuerit, intrare Italiam non dubitetis. Expedit enim vobis extrema quævis per- peti, quam inobedientes inveniri. His tam ſaluberrimis pientiſſimisque S. Ottonis monitis cum ob- ſecundafset Meinhardus, non potuit non felix reruim eventus conſequi, præſertim cum alterius delicti convinci haud poſſet, quam quod mi- ſeratione captivi Ducis Brzetislai tactus eum e captivitate, præter om- nem tamen vim ſcelusque liberari optaverit, adnifusque fuerit. Pla- catis igitur judiciis, placatus & ipſe Princeps Sobieslaus ſacerdotii ſum- me reverens, cauſæ univerſæ cognitionem judicationemque in Adal- bertum Archiepiſcopum Moguntinum & S. Ottonem tranſcripſit. Quid vero actum fuerit, ex eodem Continuatore proſequente p. 13 audiamus: Quam ob rem duo de Canonicis Pragenſis eccleliæ, unus ex parte Do- mini epiſcopi, videlicet Vdiota, ſ) qui vocabatur Heroldus, qui Vica- rius & Capellanus Bambergensis epiſcopi, & Archipresbyter Pilznensis, quod r) Ex his rurſum conjicere fas eſt, ſeu Joannem hune Cardinalem ex concilio Leodien- ſi ad diſcutiendam cauſam Meinhardi ad Bohemiam miſſum , ſeu illum in partibus Germaniæ Nuncii Sedis Apoſtolicæ munere tum functum , ſupremum arbitrum ju- dicemque conſtitutum fuiſſe. Fuit autem veroſimillime Joannes Cardinalis Cre- menſis ante Curiæ Romanæ Cancellarius , dein apud Lotharium Nuncius Apoſtoli- cus, quem Anacietus Antipapa in ſua epiſtola ad Lotharium aterrimo colore de- pingit. Vide Barou. ad an. 1130. N. XIV. ſ) Id eft patriæ linguæ Bohemicæ igna- rus; hoc ſcommate paſſim populares noſtri Germanos aliarumque linguarum & na- tionum homines notabant.
218 ANNUS 1131. eos nulla de vobis maneat ſuſpicio, inter quos ſancta debet eſſe veſtra conver- ſatio. Ducem inſuper & Principes terræ, præcipue Olomucenſem epiſcopum conciliate vobis, & quascunque perſonas ſive eccleſiasticas ſive ſæculares omni ſtudio placate. Difficile eſt enim unum aliquem vel odia vel offen- ſam multorum ſuſtinere. Et noſtri officii eſt coram omnibus humiliare nos, & placare omnes, ut omnibus, fi fieri poteſt, placeamus. Sic rebus do- mi compoſitis, tum denique in Curia Romana rem veſtram agite, quia parum extra ſecuritatis eſt, dum adhuc domus noſtra contra nos tumul- tuatur. Comparato itaque vohis favore apud Ducem, & Principes, & alias quascunque regionis ſive eccleſiæ veſtræ perſonas diſponetis noſtre consilio, ut nuntius bonus litteras Archiepiſcopi veſtri & Ducis una cum litteris veſtris ad Dominum Apoſtolicum deferat, quæ omnes hanc ſum- mam petitionis contineant, ut detur vobis poteſtas expurgandi vos in regione veſtra coram eodem Johanne Cardinale, 1) cujus mentionem in litteris vestris habuistis. Interim providete vobis ita, ut ſi neceſſe fuerit, intrare Italiam non dubitetis. Expedit enim vobis extrema quævis per- peti, quam inobedientes inveniri. His tam ſaluberrimis pientiſſimisque S. Ottonis monitis cum ob- ſecundafset Meinhardus, non potuit non felix reruim eventus conſequi, præſertim cum alterius delicti convinci haud poſſet, quam quod mi- ſeratione captivi Ducis Brzetislai tactus eum e captivitate, præter om- nem tamen vim ſcelusque liberari optaverit, adnifusque fuerit. Pla- catis igitur judiciis, placatus & ipſe Princeps Sobieslaus ſacerdotii ſum- me reverens, cauſæ univerſæ cognitionem judicationemque in Adal- bertum Archiepiſcopum Moguntinum & S. Ottonem tranſcripſit. Quid vero actum fuerit, ex eodem Continuatore proſequente p. 13 audiamus: Quam ob rem duo de Canonicis Pragenſis eccleliæ, unus ex parte Do- mini epiſcopi, videlicet Vdiota, ſ) qui vocabatur Heroldus, qui Vica- rius & Capellanus Bambergensis epiſcopi, & Archipresbyter Pilznensis, quod r) Ex his rurſum conjicere fas eſt, ſeu Joannem hune Cardinalem ex concilio Leodien- ſi ad diſcutiendam cauſam Meinhardi ad Bohemiam miſſum , ſeu illum in partibus Germaniæ Nuncii Sedis Apoſtolicæ munere tum functum , ſupremum arbitrum ju- dicemque conſtitutum fuiſſe. Fuit autem veroſimillime Joannes Cardinalis Cre- menſis ante Curiæ Romanæ Cancellarius , dein apud Lotharium Nuncius Apoſtoli- cus, quem Anacietus Antipapa in ſua epiſtola ad Lotharium aterrimo colore de- pingit. Vide Barou. ad an. 1130. N. XIV. ſ) Id eft patriæ linguæ Bohemicæ igna- rus; hoc ſcommate paſſim populares noſtri Germanos aliarumque linguarum & na- tionum homines notabant.
Strana 219
SOBIESLAI 7. quod non decebat, 1) fuit. Quem Miroslaus filius Johannis in capella Zurzinevſi, ubi juramentum inter epiſcopum Megnardum, & Bozik & Miroslaum factum eſt, adfuisſe dicebat. Alter Tutha ex parte Ducis. Hi duo ad Archiepiſcopum Moguntinum, & epiſcopum Bambergenſem miſſi ſunt , ut qualecunque judicium Megnardo epiſcopo imponerent, ipſe æquanimiter ſuſciperet. Innocens coram Adalberto Archiepiſcopo ejus- que ſynodo inventus Meinhardus epiſcopus, cum S. Ottone epiſco- po Bambergenſi in Bohemiam remiſſus eſt, ut ſe ſe more illius ſæculi uſitato publice in eccleſia, adhibito Epiſcoporum Abbatumque teſtimo- nio, expurgaret. Sed verba ipſa rurſum Continuatoris p. 14 dare li- bet: IV. Kalend. Octobris Præsul Bamberientis, & Antistes Olomucen- fis cum septem Bohemientibus Abbatibus ") aſtante Duce Sobieslao cum populo & Clero Megnardum Pragenſis eccleliæ epiſcopum ab omni culpa, quæ ſibi prius illata fuerat, per depositionem ſuarum ſtolarum x) ex- purgaverunt, profitendo videlicet: Megnardum epiſcopum nihil adversi Duci Sobieslao cogitaſſe, niſi ad hoc ſolum elaboraſſe, quomodo Braczis- laus a vinculis poſſet liberari. y) Megnardus epiſcopus remiſſa ( ſupple culpa , Rhemos) 2) cauſa concilii perrexit, in qua ſynodo Papa ter pro- fugus ſupra memoratus cum quinquaginta epiſcopis præter abbates fuit, ibique Petrum Papam (imo Antipapam) & Conradum Regem, extinquen- do lumina, excommunicaverunt. Huc igitur feſtinavit Meinhardus, ut Ee 2 al- Epíſcopi & Abbates ſtolis depoſitis Mein- hardum cpiſco- pum innocen- tem declarant. Proficiſcitur ad Rhemenſe concilium,iſthie ſe expurga- tum. 219 t) Author dicere voluit : non decebat hunc idiotam ſeu patriæ linguæ imperitum ſimul eſſe Canonicum Pragenſem, Archipresbyterum Plſnenſem, & Vicarium Capellanumque Bambergenfis epiſcopi. Nam ad cauſæ veritatisque cognitionem non magis ido- neus reſtis eſſe potuit , atque idem Heroldus, qui ſacramento iſti interfuit. Ridicule hic rurſum doct. Pubitſchka ex Ydiota nomen proprium feeit , atque ex Heroido, qui ipſus hoc ſcommate afficitur , duos fecit , ut proinde contra Continuatoris te- ſtimonium tres miſſos fuiſſe ſtatuat. u) Tot non plures numeravit ea ætate Ab- bates Bohemia, omnes quidem Ordinis S. Benedicti: videlicet Brzewnoviensem, Inſulanum, Sazavienſem , Oppatovicenſem, Postelbergenſem, Cladrubienſem & Willemovienſem Si ex ſupradictis doct. Chronologi Pomucenſe Ord Ciſter mo- nafterium jam fundatum fuiſſet , non fuiſſet Abbas illius prætermiſſus, octoque Ab- bates legeremus. x) Erat hæc depoſitio ſtolarum ſolennis ea ætate eecleſiaſtici ju- ramenti ritus , quo Clerus ſe indignum presbyteratus ordinumque omnium mune- re, arque hoc ipſo iis privandum , niſi veritatem ediceret , declarabat. y) Hæe, quæ de S. Ottone memorata ſunt , abſunt ab ejus Actis & Vita , digna ut por- ro inſerantur. z) Concilium iſtud Rhemenſe fuit , quod generale appellatum, feſtoque S. Lucæ indictum fuiſſe Biographus ſynchronus S. Godehardi in Actis SS. ad 4 Maji teſtatur. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S.256.
SOBIESLAI 7. quod non decebat, 1) fuit. Quem Miroslaus filius Johannis in capella Zurzinevſi, ubi juramentum inter epiſcopum Megnardum, & Bozik & Miroslaum factum eſt, adfuisſe dicebat. Alter Tutha ex parte Ducis. Hi duo ad Archiepiſcopum Moguntinum, & epiſcopum Bambergenſem miſſi ſunt , ut qualecunque judicium Megnardo epiſcopo imponerent, ipſe æquanimiter ſuſciperet. Innocens coram Adalberto Archiepiſcopo ejus- que ſynodo inventus Meinhardus epiſcopus, cum S. Ottone epiſco- po Bambergenſi in Bohemiam remiſſus eſt, ut ſe ſe more illius ſæculi uſitato publice in eccleſia, adhibito Epiſcoporum Abbatumque teſtimo- nio, expurgaret. Sed verba ipſa rurſum Continuatoris p. 14 dare li- bet: IV. Kalend. Octobris Præsul Bamberientis, & Antistes Olomucen- fis cum septem Bohemientibus Abbatibus ") aſtante Duce Sobieslao cum populo & Clero Megnardum Pragenſis eccleliæ epiſcopum ab omni culpa, quæ ſibi prius illata fuerat, per depositionem ſuarum ſtolarum x) ex- purgaverunt, profitendo videlicet: Megnardum epiſcopum nihil adversi Duci Sobieslao cogitaſſe, niſi ad hoc ſolum elaboraſſe, quomodo Braczis- laus a vinculis poſſet liberari. y) Megnardus epiſcopus remiſſa ( ſupple culpa , Rhemos) 2) cauſa concilii perrexit, in qua ſynodo Papa ter pro- fugus ſupra memoratus cum quinquaginta epiſcopis præter abbates fuit, ibique Petrum Papam (imo Antipapam) & Conradum Regem, extinquen- do lumina, excommunicaverunt. Huc igitur feſtinavit Meinhardus, ut Ee 2 al- Epíſcopi & Abbates ſtolis depoſitis Mein- hardum cpiſco- pum innocen- tem declarant. Proficiſcitur ad Rhemenſe concilium,iſthie ſe expurga- tum. 219 t) Author dicere voluit : non decebat hunc idiotam ſeu patriæ linguæ imperitum ſimul eſſe Canonicum Pragenſem, Archipresbyterum Plſnenſem, & Vicarium Capellanumque Bambergenfis epiſcopi. Nam ad cauſæ veritatisque cognitionem non magis ido- neus reſtis eſſe potuit , atque idem Heroldus, qui ſacramento iſti interfuit. Ridicule hic rurſum doct. Pubitſchka ex Ydiota nomen proprium feeit , atque ex Heroido, qui ipſus hoc ſcommate afficitur , duos fecit , ut proinde contra Continuatoris te- ſtimonium tres miſſos fuiſſe ſtatuat. u) Tot non plures numeravit ea ætate Ab- bates Bohemia, omnes quidem Ordinis S. Benedicti: videlicet Brzewnoviensem, Inſulanum, Sazavienſem , Oppatovicenſem, Postelbergenſem, Cladrubienſem & Willemovienſem Si ex ſupradictis doct. Chronologi Pomucenſe Ord Ciſter mo- nafterium jam fundatum fuiſſet , non fuiſſet Abbas illius prætermiſſus, octoque Ab- bates legeremus. x) Erat hæc depoſitio ſtolarum ſolennis ea ætate eecleſiaſtici ju- ramenti ritus , quo Clerus ſe indignum presbyteratus ordinumque omnium mune- re, arque hoc ipſo iis privandum , niſi veritatem ediceret , declarabat. y) Hæe, quæ de S. Ottone memorata ſunt , abſunt ab ejus Actis & Vita , digna ut por- ro inſerantur. z) Concilium iſtud Rhemenſe fuit , quod generale appellatum, feſtoque S. Lucæ indictum fuiſſe Biographus ſynchronus S. Godehardi in Actis SS. ad 4 Maji teſtatur. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S.256.
Strana 220
Mors Stephani Hung. Regis. S. Godehardus canonizatur. ANNUS II32. 220 allatis literis Archiepiſcopi Moguntini Sobieslaique Ducis, quemadmo dum ſuaſerat S. Otto, se se Sedi Apostolica innocentem probaret. Reliquas anni præſentis memorias compendio ſtringamus. Ante omnia illuſtrandæ hiſtoriæ cauſa referenda mors Stephani Hungariæ Regis, cui Bela cœcus in regno ſucceſſit. a) Monachus Sazavienſis Sil- veſtri Prioris ſui (poſtea epiſcopi Pragensis) peregrinationem Roma- nam compendio tranſcribit, huic vero elevationem corporis S. Gode- hardi, quæ ea ætate Canonizationis hodiernæ ritum ſuppleverat, præ- mittit his verbis: Elevatæ ſunt reliquiæ S. Godehardi epiſcopi. & con- fratris (ſcilicet Ordinis S. Benedicti) miræ ſanctitatis Viri. Ejus Bio- graphus c. l. b) cauſam Canonizationis jam hoc anno in Concilo Leodienſi propositam & demum in Concilio Generali Rhemensi definitam ſcri- bit. Ab eo ſtatim tempore S. Godehardi cultus in Bohemia increbuit, ut non modo aræ, ſed etiam ſumptuosiſſimæ ecclesiæ ejus honori sta- tuerentur, imo peregrinationes ad ejus facrum corpus inftituerentur c) de quo ejusque ſacris reliquiis in Metropolitana eccleſia ſervatis jam egimus P. V. Annal. p. 226. saa ANNUS JESU CHRISTI MCXXXII. INNOCENTII II. Pap. 3. LOTHARH Reg. 8. MEINHARDIEp. Prag. 11. HENR.ZDIK ep. Ol. 7. SOBIESLAI Duc. 8. Sobieslaus vo- catur ad Curi- am Imp. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.257. ex (Lotharius) Purificationem ſanctæ Mariæ Babenberch celebrat, in- quit Annaliſta Saxo ad h. a. Huc invitatus Sobieslaus Dux noster, K procul dubio haud ob aliam rationem, quam cum iſthic age- retur de expeditione Romana, ad quam Duces Bohemiæ trecentos equi- tes dare ſoliti, eidem perſuaderetur auxiliaris iftius Bohemicæ legionis conceſſio. Feliciter plane in conventu hoc accidit, ut ex ſubita inopina- que palatii ruina neque Lotharius neque Sobieslaus quidquam detrimenti acceperit, quod rurſum Continuator noster his verbis enarrat : Dux So- bieslaus ad concilium Regis Lotari Bamberk d) profectus eſt. Cumque con- a) Georgius Pray in Annal. Hung. ad h. a. b) Vide Pagium ad h. a. Num. II. c) Contin. Coſmæ p. 16. d) Incogitanter doct. Pubitſchka ſcripſit : locum Comi- tiorum incognitum permanſurum fuiſſe , niſi eum hoc loco Continuator noſter de- texiſſet. At vero mox ſupra locum Annaliſtæ Saxonis attulimus , quo ipſe etiams Babenberh indicat.
Mors Stephani Hung. Regis. S. Godehardus canonizatur. ANNUS II32. 220 allatis literis Archiepiſcopi Moguntini Sobieslaique Ducis, quemadmo dum ſuaſerat S. Otto, se se Sedi Apostolica innocentem probaret. Reliquas anni præſentis memorias compendio ſtringamus. Ante omnia illuſtrandæ hiſtoriæ cauſa referenda mors Stephani Hungariæ Regis, cui Bela cœcus in regno ſucceſſit. a) Monachus Sazavienſis Sil- veſtri Prioris ſui (poſtea epiſcopi Pragensis) peregrinationem Roma- nam compendio tranſcribit, huic vero elevationem corporis S. Gode- hardi, quæ ea ætate Canonizationis hodiernæ ritum ſuppleverat, præ- mittit his verbis: Elevatæ ſunt reliquiæ S. Godehardi epiſcopi. & con- fratris (ſcilicet Ordinis S. Benedicti) miræ ſanctitatis Viri. Ejus Bio- graphus c. l. b) cauſam Canonizationis jam hoc anno in Concilo Leodienſi propositam & demum in Concilio Generali Rhemensi definitam ſcri- bit. Ab eo ſtatim tempore S. Godehardi cultus in Bohemia increbuit, ut non modo aræ, ſed etiam ſumptuosiſſimæ ecclesiæ ejus honori sta- tuerentur, imo peregrinationes ad ejus facrum corpus inftituerentur c) de quo ejusque ſacris reliquiis in Metropolitana eccleſia ſervatis jam egimus P. V. Annal. p. 226. saa ANNUS JESU CHRISTI MCXXXII. INNOCENTII II. Pap. 3. LOTHARH Reg. 8. MEINHARDIEp. Prag. 11. HENR.ZDIK ep. Ol. 7. SOBIESLAI Duc. 8. Sobieslaus vo- catur ad Curi- am Imp. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.257. ex (Lotharius) Purificationem ſanctæ Mariæ Babenberch celebrat, in- quit Annaliſta Saxo ad h. a. Huc invitatus Sobieslaus Dux noster, K procul dubio haud ob aliam rationem, quam cum iſthic age- retur de expeditione Romana, ad quam Duces Bohemiæ trecentos equi- tes dare ſoliti, eidem perſuaderetur auxiliaris iftius Bohemicæ legionis conceſſio. Feliciter plane in conventu hoc accidit, ut ex ſubita inopina- que palatii ruina neque Lotharius neque Sobieslaus quidquam detrimenti acceperit, quod rurſum Continuator noster his verbis enarrat : Dux So- bieslaus ad concilium Regis Lotari Bamberk d) profectus eſt. Cumque con- a) Georgius Pray in Annal. Hung. ad h. a. b) Vide Pagium ad h. a. Num. II. c) Contin. Coſmæ p. 16. d) Incogitanter doct. Pubitſchka ſcripſit : locum Comi- tiorum incognitum permanſurum fuiſſe , niſi eum hoc loco Continuator noſter de- texiſſet. At vero mox ſupra locum Annaliſtæ Saxonis attulimus , quo ipſe etiams Babenberh indicat.
Strana 221
SOBIESLAI 8. 221 conventus totius concilii in regale palatium conveniſſet, & Rex Lotarius Ruinam pala- cum Duce Sobieslao privatim in quadam Camerula (conclavi) juxta pa- tii regii inco- lumis evadi:- latium poſita ſediſſent, ecce neſcio, ſi vetuſtate loci, vel aliquo malo ho- mine, regis (lege regalis) pavimentum palatii cum omnibus intus ma- nentibus corruit, in qua ruina multi Theutonicorum vulnerati ſunt, alii graviter læſi interitum mortis vix evaſerunt; Bohemi vero omnes inco- lumes extiterunt. e) Indixit autem Lotharius in his comitiis expeditio- nem Italicam ad feſtum Aſſumptionis B. Mariæ Virginis , quo Herbi- poli comparere juſſi Duces, Principes cum omni nobilitate & epiſco- pis ſecum Romam iter ingreſſuri. Ad hanc expeditionem Dux So- bieslaus CCC. milites in auxilium miſit, Jaromirum filium Borzivogii ducem præfecit, qui e terra ſua egreſſi, inquit idem author, dum ad quendam locum Omberk vocatum venirent, ibi cum Teutonicis foro præ- dicti loci pugnaverunt, quos Deo juvante devicerunt. f) Antequam autem Lotharius iter Romanum ingreſſus fuiſset, dedit ad Henricum Ducem Bavariæ generum ſuum literas, g) quibus eum ſub abſentiam ſuam Vicarium Imperii conſtituit, totiusque regni cuſtodiam committit. videlicet ut illud (verba funt Lotharii) contra Fridericum (Ducem Sue- viæ) cognatum tuum nobis infeſtiſſimum viriliter protegas, hortaturque, ut niſi interea Fridericus, qui jam jam palinodiam canere videbatur, ad meliorem frugem redierit, adverſus eum tanquam alter Judas Ma- chabæus decertet. At vero Henricus in reſponſoriis ſuis, quæ in eo- dem Codice MS. Viennenſi continentur, quarumque fragmentum Han- ſizius T. II. p. 233 publicavit , ante omnia Lothario ſuadet, ut adhuc ante ſuam Romanam expeditionem studeat cum Friderico pacem in- ire , ea in re ſibi plurimum profuturam Sobieslai Ducis Bohemiæ & fili- ) Ejusmodi ruinam paulo poſt in caſtro Plizu, denique etiam Goslariz hoc anno con- ſecutam fuiſſe, incolumi perſtante Lothario, enarrat idem author. f ) Contin. Coſ- mæ p. 16. Doct. Chronologus exiſtimat vocem Omberk corruptam eſſe, ac veroſi- millimum credit , pugnam illam inforo Omberk, non aliam fuiſſe , quam quæ Au- guſtæ Vindelicorum fuit , ac proinde epiſtolam illam Hermanni Auguſtenſis epiſco- pi , ex qua fragmenta ad an. 1127 retulimus , huc pertinere. At qualem quan- tamque locorum urbisque populationem imo demolitionem potuere inferre trecenti Bohemi equites? neque Continuator noſter præter pugnam in foro aliud memo- rat. At vero ad annum 1127 ait Sobieslaum Suevium ad Danubium uſque decem hebdomadis vaſtaſſe , incendiſſe, hisque conformia ſcribit Otto Friſingenſis, ut eam epiſtolam ad illum annum ſpectare non dubitem , præſertim cum omnes poſteriores noſtri , qui diverſis Continuatoris exemplaribus ufi fuerunt , omnes & ſinguli Am- bergæ pugnam hane factam fuiſſe perhibeant. g) Ex Cod. MS. Bibliothecæ Cæſ. Vindobonenſis. tes. Mittit is expe- dirionem Rom. trecentos equi-
SOBIESLAI 8. 221 conventus totius concilii in regale palatium conveniſſet, & Rex Lotarius Ruinam pala- cum Duce Sobieslao privatim in quadam Camerula (conclavi) juxta pa- tii regii inco- lumis evadi:- latium poſita ſediſſent, ecce neſcio, ſi vetuſtate loci, vel aliquo malo ho- mine, regis (lege regalis) pavimentum palatii cum omnibus intus ma- nentibus corruit, in qua ruina multi Theutonicorum vulnerati ſunt, alii graviter læſi interitum mortis vix evaſerunt; Bohemi vero omnes inco- lumes extiterunt. e) Indixit autem Lotharius in his comitiis expeditio- nem Italicam ad feſtum Aſſumptionis B. Mariæ Virginis , quo Herbi- poli comparere juſſi Duces, Principes cum omni nobilitate & epiſco- pis ſecum Romam iter ingreſſuri. Ad hanc expeditionem Dux So- bieslaus CCC. milites in auxilium miſit, Jaromirum filium Borzivogii ducem præfecit, qui e terra ſua egreſſi, inquit idem author, dum ad quendam locum Omberk vocatum venirent, ibi cum Teutonicis foro præ- dicti loci pugnaverunt, quos Deo juvante devicerunt. f) Antequam autem Lotharius iter Romanum ingreſſus fuiſset, dedit ad Henricum Ducem Bavariæ generum ſuum literas, g) quibus eum ſub abſentiam ſuam Vicarium Imperii conſtituit, totiusque regni cuſtodiam committit. videlicet ut illud (verba funt Lotharii) contra Fridericum (Ducem Sue- viæ) cognatum tuum nobis infeſtiſſimum viriliter protegas, hortaturque, ut niſi interea Fridericus, qui jam jam palinodiam canere videbatur, ad meliorem frugem redierit, adverſus eum tanquam alter Judas Ma- chabæus decertet. At vero Henricus in reſponſoriis ſuis, quæ in eo- dem Codice MS. Viennenſi continentur, quarumque fragmentum Han- ſizius T. II. p. 233 publicavit , ante omnia Lothario ſuadet, ut adhuc ante ſuam Romanam expeditionem studeat cum Friderico pacem in- ire , ea in re ſibi plurimum profuturam Sobieslai Ducis Bohemiæ & fili- ) Ejusmodi ruinam paulo poſt in caſtro Plizu, denique etiam Goslariz hoc anno con- ſecutam fuiſſe, incolumi perſtante Lothario, enarrat idem author. f ) Contin. Coſ- mæ p. 16. Doct. Chronologus exiſtimat vocem Omberk corruptam eſſe, ac veroſi- millimum credit , pugnam illam inforo Omberk, non aliam fuiſſe , quam quæ Au- guſtæ Vindelicorum fuit , ac proinde epiſtolam illam Hermanni Auguſtenſis epiſco- pi , ex qua fragmenta ad an. 1127 retulimus , huc pertinere. At qualem quan- tamque locorum urbisque populationem imo demolitionem potuere inferre trecenti Bohemi equites? neque Continuator noſter præter pugnam in foro aliud memo- rat. At vero ad annum 1127 ait Sobieslaum Suevium ad Danubium uſque decem hebdomadis vaſtaſſe , incendiſſe, hisque conformia ſcribit Otto Friſingenſis, ut eam epiſtolam ad illum annum ſpectare non dubitem , præſertim cum omnes poſteriores noſtri , qui diverſis Continuatoris exemplaribus ufi fuerunt , omnes & ſinguli Am- bergæ pugnam hane factam fuiſſe perhibeant. g) Ex Cod. MS. Bibliothecæ Cæſ. Vindobonenſis. tes. Mittit is expe- dirionem Rom. trecentos equi-
Strana 222
222 ANNUS II3-. filiorum Theobaldi Marchionis operam. Verba epiſtolæ ſunt: Ducem Boemiæ & filios Marchionis Theobaldi quam primum invenias, & eis be- nevolum te oſtendas. Fridericus namque illorum consiliis magis, quam alicui mortalium acquieſcet. Finis epiſtolæ inſolitus eſt: Has literus ſe- crete legite, poſt lectionem ſtatim in igne comburite. Boleslaum Po- lonum bello la- ceſſit, Hæc dum a Bohemis equitibus expeditionem Italicam ingreſſis aguntur , Sobieslaus domi novo bello, cogendoque militi cauſam ma- teriemque invenit: Belam, conjugis ſuæ Adelhaidis fratrem, anno ſu- periore in Regnum Hungariæe evectum Boleslaus Poloniæ Dux ſolio deturbare, eique filium Colomanni Regis Hungariæ, in Ruſſia enutri- tum, ſubstituere machinatus eſt. e) Peropportuna tandem Sobieslao no- ſtro occaſio data Boleslaum bello laceſſendi, qui jam ab anno 1122 tri- butum Polonicum pendere intermiſerat. Nam dum Bela aggreſſorem ſuum in fugam conjectum premeret, interea, inquit idem Continua- tor, Dux Sobieslaus Dei miſericordia, precibusque S. Wenceslai munitus Poloniam cum exercitu ſuo XV. Calendas Novembris intravit, totamque partem illius regionis, quæ Slansko vocatur, penitus igne consumpsit. Multos etiam captivos cum innumera pecunia, nec non indomitarum equarum greges non paucos inde ſecum adduxit, & ita Dei gratia faven- ze cum ingenti triumpho, atque tripudio repatriavit. Quæ illa regio Slansko fuerit , hodie incertum: Pulkava quidem ad h. a. explicare il- lam videtur, dum ait: Poloniam uſque in civitatem Wladislavienſem, que vulgariter Leslaw dicitur, totaliter devaſtavit. Sed quis sibi per- ſuadeat ipſa hyeme Sobieslaum cum exercitu ſuo tam procul ultra Varſaviam in Brzeſtienſem & Cujavienſem uſque palatinatum procur- riſſe ? Niſi igitur olim regio ultra Oderam Cracoviamque a ſalinis fertiliſſima slavice Slansko dicta fuit, dicendum librariorum in hanc vo- cem oſcitantiam irrepſiſſe, legendumque Slasko. ſcilicet Silefiam, nam illa ex diverſa Slavorum dialecto jam Slesko jam Slisko, jam etiam Slas- ko e) Mater etiam præfati juvenis a marito ſuo Rege Colomanno repudiata , dum eſſet præ- gnans rediit ad patrem , atque ibi puerum peperit, kunc ergo Dux Polonorum Regem Ungaris præponere cupiebat, ſed ejus propoſuum divina providentia deſtruxit, nam cœcus Rex (Bela) cum exercitu ſuo ei occurrit, & Boleslans cum ſui- perterritus ex- ſpectata nocte fugam iniit , quem Ungari inſecuti , Deo auxiliante, multos in ipſu fu- ga interfecerunt. Ita Continuator noſter ad h. a. p. 17. Cererum hunc Colomanni filum Borichium appellatum fuiſſe ſcriptores Hungarici perhibent, quem Bonfinius Dec. II. I.6. ideirco ab Ordinibus Hungaria non agnitum dicit , quod pro adulte- rino filio Colomanni haberetur.
222 ANNUS II3-. filiorum Theobaldi Marchionis operam. Verba epiſtolæ ſunt: Ducem Boemiæ & filios Marchionis Theobaldi quam primum invenias, & eis be- nevolum te oſtendas. Fridericus namque illorum consiliis magis, quam alicui mortalium acquieſcet. Finis epiſtolæ inſolitus eſt: Has literus ſe- crete legite, poſt lectionem ſtatim in igne comburite. Boleslaum Po- lonum bello la- ceſſit, Hæc dum a Bohemis equitibus expeditionem Italicam ingreſſis aguntur , Sobieslaus domi novo bello, cogendoque militi cauſam ma- teriemque invenit: Belam, conjugis ſuæ Adelhaidis fratrem, anno ſu- periore in Regnum Hungariæe evectum Boleslaus Poloniæ Dux ſolio deturbare, eique filium Colomanni Regis Hungariæ, in Ruſſia enutri- tum, ſubstituere machinatus eſt. e) Peropportuna tandem Sobieslao no- ſtro occaſio data Boleslaum bello laceſſendi, qui jam ab anno 1122 tri- butum Polonicum pendere intermiſerat. Nam dum Bela aggreſſorem ſuum in fugam conjectum premeret, interea, inquit idem Continua- tor, Dux Sobieslaus Dei miſericordia, precibusque S. Wenceslai munitus Poloniam cum exercitu ſuo XV. Calendas Novembris intravit, totamque partem illius regionis, quæ Slansko vocatur, penitus igne consumpsit. Multos etiam captivos cum innumera pecunia, nec non indomitarum equarum greges non paucos inde ſecum adduxit, & ita Dei gratia faven- ze cum ingenti triumpho, atque tripudio repatriavit. Quæ illa regio Slansko fuerit , hodie incertum: Pulkava quidem ad h. a. explicare il- lam videtur, dum ait: Poloniam uſque in civitatem Wladislavienſem, que vulgariter Leslaw dicitur, totaliter devaſtavit. Sed quis sibi per- ſuadeat ipſa hyeme Sobieslaum cum exercitu ſuo tam procul ultra Varſaviam in Brzeſtienſem & Cujavienſem uſque palatinatum procur- riſſe ? Niſi igitur olim regio ultra Oderam Cracoviamque a ſalinis fertiliſſima slavice Slansko dicta fuit, dicendum librariorum in hanc vo- cem oſcitantiam irrepſiſſe, legendumque Slasko. ſcilicet Silefiam, nam illa ex diverſa Slavorum dialecto jam Slesko jam Slisko, jam etiam Slas- ko e) Mater etiam præfati juvenis a marito ſuo Rege Colomanno repudiata , dum eſſet præ- gnans rediit ad patrem , atque ibi puerum peperit, kunc ergo Dux Polonorum Regem Ungaris præponere cupiebat, ſed ejus propoſuum divina providentia deſtruxit, nam cœcus Rex (Bela) cum exercitu ſuo ei occurrit, & Boleslans cum ſui- perterritus ex- ſpectata nocte fugam iniit , quem Ungari inſecuti , Deo auxiliante, multos in ipſu fu- ga interfecerunt. Ita Continuator noſter ad h. a. p. 17. Cererum hunc Colomanni filum Borichium appellatum fuiſſe ſcriptores Hungarici perhibent, quem Bonfinius Dec. II. I.6. ideirco ab Ordinibus Hungaria non agnitum dicit , quod pro adulte- rino filio Colomanni haberetur.
Strana 223
SOBIESLAI 8. 223 ko ſcripta reperitur. Ante vero bellum istud Polonicum Wratislaus Dux Moraviæ nuper a Sobieslao ab exilio revocatus, inque Princi- patum ſuum Brunenſem reſtitutus duxit uxorem de Russia pulchritu- dine ſua Helenam ſuperantem , f) inquit Continuator noster. Wratis aus Dux Brunen- ſis ducit uxo== rem, Quale quantumque perieulum hoe anno Sobieslaum Bambergæ perterrefecit, non minus horrificum expertus Meinhardus epiſcopus Prag., qui cum in villa Chuchel rufticaretur, atque XIV. Cal. Febru- arii ſopore gravatus lectum conſcenderet, ſubito ſtrepitu horribíli ex- territi ſervi diffugere , dominumque ſuum trepidantem mortuoque ſi- milem deſeruerunt, qui lecto proſiliens perfugium ſuum non alibi quam juxta murum camini invenit. Et hem! strepitus hic indicavit ingens ſaxum a monte vicino revulſum, quod ſua pernicitate atque gravitate duos parietes ſimul cum lecto epiſcopi, illo illæſo relicto, contrivit. Sed & a fulminum inſolitorum , tonitruorum , incendiorumque frequentia infamem hunc annum notat idem Continuator. Nam inter incendia paſſim per urbes pagosque graſſantia non modo Ratisbonam tantum igne devastatam fuiſſe ſcribit, ut vix quadraginta domus intactæ per- ſtiterint , ſed etiam turrim eccleſiæ metropolitanæ fulmine ſuccenſam corruiſſe. g) Nec poſtremum prætermittendus obitus pientiſſimæ jux- ta ac nobiliſſimæ mulieris Przibislavæ conjugis Groznatæ, quam cum multis Monachus Sazavienfis deprædicaſſet, & omnigenæ virtutis ſpe- culum appellaſſet, ſubjungit: Bona quidem legali juncta marito fuit, melior deinde in viduitate permanſit, optima poſt lacrymabilem unici filii ſui Severi humationem effulſit. Hæc cum Domino Meynhardo epiſcopo & cum aliis Jeroſolimam adiit , & proſpero ſucceſſu ad ſua rediit. Poſt- quam vero viribus corporis ſe deſtitui perſenſit, convocatis ad ſe cunctis ſuæ cognationis natu & honore prioribus villam Goztivar cum filva ad- jacente, agris & pratis, & omni proprietate ſua, quam inibi poſſide- bat, nec non & omnem familiam ſuam, villam etiam Boſakonic ad ho- ſpitale Deo & S. Johanni Bapt. in Zazou ... obtulit, & ſub legiti- mis teſtibus confirmavit. Et ſic paucis interpoſitis diebus . . . V. Non. Maji exiit ex mundi hujus preſſura. AN- ) Pulkava dicit filiam fuisse Regis Raffiæ, alia exemplaria habent Regis Biſſiæ. Ha- gecius unus ſolusque nomen illius non ignoravit , ait enim appellatam Waſylkam atque Jaropolci Regis Ruſſiæ (Kioviæ) fuiſſe filiam , quod nomen Waſilkæ Balbi- nus 1. 7. in Tab.IV. Geneal. Nota Ill. per Baſiliam explicat. g) Peſſina in Phoſph- Septie. p. 38 ait illam protinus munificentia Sobieslai Ducis magnificentiſſime re- ſtauratam. Meinhardu. epiſeopus libe- ratur pericule. Mors Przihis lavæ canjugis Groznatæ.
SOBIESLAI 8. 223 ko ſcripta reperitur. Ante vero bellum istud Polonicum Wratislaus Dux Moraviæ nuper a Sobieslao ab exilio revocatus, inque Princi- patum ſuum Brunenſem reſtitutus duxit uxorem de Russia pulchritu- dine ſua Helenam ſuperantem , f) inquit Continuator noster. Wratis aus Dux Brunen- ſis ducit uxo== rem, Quale quantumque perieulum hoe anno Sobieslaum Bambergæ perterrefecit, non minus horrificum expertus Meinhardus epiſcopus Prag., qui cum in villa Chuchel rufticaretur, atque XIV. Cal. Febru- arii ſopore gravatus lectum conſcenderet, ſubito ſtrepitu horribíli ex- territi ſervi diffugere , dominumque ſuum trepidantem mortuoque ſi- milem deſeruerunt, qui lecto proſiliens perfugium ſuum non alibi quam juxta murum camini invenit. Et hem! strepitus hic indicavit ingens ſaxum a monte vicino revulſum, quod ſua pernicitate atque gravitate duos parietes ſimul cum lecto epiſcopi, illo illæſo relicto, contrivit. Sed & a fulminum inſolitorum , tonitruorum , incendiorumque frequentia infamem hunc annum notat idem Continuator. Nam inter incendia paſſim per urbes pagosque graſſantia non modo Ratisbonam tantum igne devastatam fuiſſe ſcribit, ut vix quadraginta domus intactæ per- ſtiterint , ſed etiam turrim eccleſiæ metropolitanæ fulmine ſuccenſam corruiſſe. g) Nec poſtremum prætermittendus obitus pientiſſimæ jux- ta ac nobiliſſimæ mulieris Przibislavæ conjugis Groznatæ, quam cum multis Monachus Sazavienfis deprædicaſſet, & omnigenæ virtutis ſpe- culum appellaſſet, ſubjungit: Bona quidem legali juncta marito fuit, melior deinde in viduitate permanſit, optima poſt lacrymabilem unici filii ſui Severi humationem effulſit. Hæc cum Domino Meynhardo epiſcopo & cum aliis Jeroſolimam adiit , & proſpero ſucceſſu ad ſua rediit. Poſt- quam vero viribus corporis ſe deſtitui perſenſit, convocatis ad ſe cunctis ſuæ cognationis natu & honore prioribus villam Goztivar cum filva ad- jacente, agris & pratis, & omni proprietate ſua, quam inibi poſſide- bat, nec non & omnem familiam ſuam, villam etiam Boſakonic ad ho- ſpitale Deo & S. Johanni Bapt. in Zazou ... obtulit, & ſub legiti- mis teſtibus confirmavit. Et ſic paucis interpoſitis diebus . . . V. Non. Maji exiit ex mundi hujus preſſura. AN- ) Pulkava dicit filiam fuisse Regis Raffiæ, alia exemplaria habent Regis Biſſiæ. Ha- gecius unus ſolusque nomen illius non ignoravit , ait enim appellatam Waſylkam atque Jaropolci Regis Ruſſiæ (Kioviæ) fuiſſe filiam , quod nomen Waſilkæ Balbi- nus 1. 7. in Tab.IV. Geneal. Nota Ill. per Baſiliam explicat. g) Peſſina in Phoſph- Septie. p. 38 ait illam protinus munificentia Sobieslai Ducis magnificentiſſime re- ſtauratam. Meinhardu. epiſeopus libe- ratur pericule. Mors Przihis lavæ canjugis Groznatæ.
Strana 224
224 ANNUS 1133. Coronatio Lo- tharii Romæ. Sobieslaus ſe- cundo invadit Poloniam. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXIII. INNOCENTII II. Pap 4. LOTHARII Reg. 9. Imp. 1. MEINHARDI ep. Prag. 12. SOBIESLAI Ducis 9. HEN. ZDIK. II. ep. Ol. 8. um Lotharius in Italia agit, atque Romæ in Lateranenſi eccle- ſia cum conjuge ſua Rixa ſeu Richenza coronatur. a) Sobies- D laus Dux rurſum ad arma convolare cogitur, ut levirum ſuum Belam Hungariæ Regem in ſolio stabiliat. Nam telam, quam anno ſuperiore Boleslaus Poloniæ Dux adverſus eundem exorfus est, etiam- num pertexere omni armorum vi conatus eſt. Itaque VII. Calendas Februarii acer Dux Sobieslaus, inquit idem Contin. noſter p. 17, ſecundo Poloniam invaſit, eamque insigni trophæo devaſtavit, multos inde capti- vos abduxit, villas fere trecentas ſuccendit, tandem cum victoria Deo præſtante ad propria remeavit. b) Dlugoſſus (qui Continuatoris noſtri, aut certe Pulkavæ exemplar præ manibus habuit, uti jam alias crebrius innuimus) c) non diffitetur hanc iteratam Sobieslai Poloniæ vastatio- nem; & quemadmodum ſub anni ſuperioris irruptione dixerat, Boles- laum tum cum exercitu in Hungaria abfuiſſe, ita quoque anno præſente ait Boleslaum, præfidiis quibusdam in Wratislavienfi regione relictis, in Hungariam adverſus Belam castra moviſse, ab eoque tantum arcta- tum fuiſse, ut in castrum Wiſſegrad obſidionem toleraturus fugere coge- retur, atque ob hanc cauſam Sobieslaum impunem in Silefia graffa- tum.d) Sed quid huic narrationi ſubjungat, audiamus: Tam fada ex- uſtione terrarum ſuarum Boleslaus Polonorum Dux ad ſe perlata bello Hungarico omiſſo verſus Moraviam tranſit, & magna parte Moraviæ feroci & continua flamma vaſtata, pr�dam etiam ingentem hominum & captivorum, atque pecorum ſecum abduxit. Quam vaſtationem Moraviæ a duobus ſynchronis noſtris prætermiſſam, neque ab ullo vetuſtiore commemoratam Dlugoſſum ſuo cerebo effinxifse id argumento est, quod plures errores (quos jam Clar. Pray in fuis Annalibus Hunga- ricis indicavit, confutavitque) in enarrando hoc bello Hungarico Bohe- micoque admiſerit, qui ſi ſua narrata e fontibus ſynchronisque authori- bus 2) Rex Lotharius Imperatoria inſignia adeptus a Papa Innocentio , & in Laterano S. Jo- hannis Baptiſtæ in monaſterio conſecratus. Non enim ad cccleſiam S. Petri Apoſtoli pervenire præſumpſit timens Petrum (Antipapam) Leonis filium. Contin. Coſmæ ad h. a. p. 18. b) Hagecius hac expeditione etiam Cracoviam tentatam fuiſſe ſcribit, ſed propter valida præſidia obtineri non potuiſſe. c) Verba ipſa cum Continuato- re collata id evincunt. d) Dlugoſſus ad h. a. p. 435.
224 ANNUS 1133. Coronatio Lo- tharii Romæ. Sobieslaus ſe- cundo invadit Poloniam. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXIII. INNOCENTII II. Pap 4. LOTHARII Reg. 9. Imp. 1. MEINHARDI ep. Prag. 12. SOBIESLAI Ducis 9. HEN. ZDIK. II. ep. Ol. 8. um Lotharius in Italia agit, atque Romæ in Lateranenſi eccle- ſia cum conjuge ſua Rixa ſeu Richenza coronatur. a) Sobies- D laus Dux rurſum ad arma convolare cogitur, ut levirum ſuum Belam Hungariæ Regem in ſolio stabiliat. Nam telam, quam anno ſuperiore Boleslaus Poloniæ Dux adverſus eundem exorfus est, etiam- num pertexere omni armorum vi conatus eſt. Itaque VII. Calendas Februarii acer Dux Sobieslaus, inquit idem Contin. noſter p. 17, ſecundo Poloniam invaſit, eamque insigni trophæo devaſtavit, multos inde capti- vos abduxit, villas fere trecentas ſuccendit, tandem cum victoria Deo præſtante ad propria remeavit. b) Dlugoſſus (qui Continuatoris noſtri, aut certe Pulkavæ exemplar præ manibus habuit, uti jam alias crebrius innuimus) c) non diffitetur hanc iteratam Sobieslai Poloniæ vastatio- nem; & quemadmodum ſub anni ſuperioris irruptione dixerat, Boles- laum tum cum exercitu in Hungaria abfuiſſe, ita quoque anno præſente ait Boleslaum, præfidiis quibusdam in Wratislavienfi regione relictis, in Hungariam adverſus Belam castra moviſse, ab eoque tantum arcta- tum fuiſse, ut in castrum Wiſſegrad obſidionem toleraturus fugere coge- retur, atque ob hanc cauſam Sobieslaum impunem in Silefia graffa- tum.d) Sed quid huic narrationi ſubjungat, audiamus: Tam fada ex- uſtione terrarum ſuarum Boleslaus Polonorum Dux ad ſe perlata bello Hungarico omiſſo verſus Moraviam tranſit, & magna parte Moraviæ feroci & continua flamma vaſtata, pr�dam etiam ingentem hominum & captivorum, atque pecorum ſecum abduxit. Quam vaſtationem Moraviæ a duobus ſynchronis noſtris prætermiſſam, neque ab ullo vetuſtiore commemoratam Dlugoſſum ſuo cerebo effinxifse id argumento est, quod plures errores (quos jam Clar. Pray in fuis Annalibus Hunga- ricis indicavit, confutavitque) in enarrando hoc bello Hungarico Bohe- micoque admiſerit, qui ſi ſua narrata e fontibus ſynchronisque authori- bus 2) Rex Lotharius Imperatoria inſignia adeptus a Papa Innocentio , & in Laterano S. Jo- hannis Baptiſtæ in monaſterio conſecratus. Non enim ad cccleſiam S. Petri Apoſtoli pervenire præſumpſit timens Petrum (Antipapam) Leonis filium. Contin. Coſmæ ad h. a. p. 18. b) Hagecius hac expeditione etiam Cracoviam tentatam fuiſſe ſcribit, ſed propter valida præſidia obtineri non potuiſſe. c) Verba ipſa cum Continuato- re collata id evincunt. d) Dlugoſſus ad h. a. p. 435.
Strana 225
SOBIESLAI 9. 225 bus hauſiſſet , procul dubio non filios Stephani, omnibus Hungaricis exterisque ſcriptoribus incognitos, obtruſiſſet, eorumque cauſa hoc bel- lum geſtum fuiſſe aſſeruiſſet. Sed a Dlugoſſo ad Continuatorem no- ftrum redeamus. e) Is narrationibus aliis interſertis præterea ait: Dux Sobieslaus Ungariam leviro ſuo (Belæ) Regi Ungarorum (ſupple in au- xilium) proficiſcens cis pagum nomine Vag f) caſtra metatus eſt , ibique multo tempore moratus, tandem perfecto negotio ſuo ad propria rediit. Pulkava ad h. a. p. 159 hanc narrationem, in qua aliqua verba deſi- derantur, explicaturus, narrata per Sobieslaum Silefiæ vaſtatione ſub- jungit: & deinde (Sobieslaus) Ungariam transiens iterum Regem (Belam) a ſuis hoſtibus liberavit. Ita ut innuere videatur Sobieslaum vaſtata Si- leſia, tranſiiſſe in Ungariam, ac domum reverſum. Sed cum jamante Continuator dixerit: cum victoria Deo præſtante ad propria remeavit, hisque, interpoſitis aliis narrationibus, iterum ſubdat: perfecto negotio ad propria rediit. Clarum eſt Continuatorem duplicem hoc anno ex- peditionem Sobieslai voluiſſe indicare, alteram in Sileſiam ſuſceptam, alteram in Hungariam, ſcilicet auxilium laturus ( quæ verba aut ſimilia in Continuatore deſiderari videntur) leviro ſuo Regi Ungarorum. Sed Boleslaum Poloniæ Ducem in Hungariam infuſum audito Sobieslai ad- ventu veroſimillime copias ſuas retraxiſſe. Bel� Hunga- riæ Regi fert auxilia. Jam ad annum 1131 ex epiſtola S. Ottonis epiſcopi Bambergen- ſis cognoſcere licuit Meinhardo epiſeopo Pragenſi nonnullos fuiſſe ho- ſtes, qui eum ſede epiſcopali deturbare machinati ſunt, id illi ipsi præſente rurſum anno moliti apud Innocentium ſummum Pontificem deteſtandorum criminum reum egerunt. Accuſatotes fuere quidam e ſuis Canonicis , qui criminationibus ſuis rem eo perduxerere , ut In- nocentius Nuncium Apoſtolicum cauſæ iſtius cognoſcendæ gratia in Bohemiam miſerit, a quo Meinhardo præceptum fuit , ut Romæ ſe ſe coram ipſo Tribunali ſummi Pontificis expurgaret. 8) Scilicet cauſa iſta PARS VI. ANNAL. HAGEC. F f e) Continuator Coſmæ ad h. a p. 18. f) Doct. Pray ad h. a. p. 127 exiſtimat in Con- tinuatore noſtro voci pagum ſubſtinuendum amnem. Sed cum ibidem fateatur ho- die iſthie ſupereſſe locum Vag Vihely dictum , magis credere velim eum a Conti- nuatore indicatum fuiſſe. Hagecius ſimilia Dlugoſſo efficturus ait ex altera ripa Wag fluminis Polonos caſtra metatos , & a Bohemis obrutos cæſosque fuiſſe. Si- militer qui Boleslai Poloni in Moraviam irruptionem , omnique loco jactatos Mar- chiones Moraviæ , nonniſi poſt quinquaginta amplius annos inductos , locupletius legere deſiderat , adeat Peſſinam in Marte Moraviæ p. 249. g) Continuator Coſ- mæ ad h. a. p. 17. Meinhardus epiſcopus denuo accuſatus ſe ad- verſus crimi- natores pur- gat.
SOBIESLAI 9. 225 bus hauſiſſet , procul dubio non filios Stephani, omnibus Hungaricis exterisque ſcriptoribus incognitos, obtruſiſſet, eorumque cauſa hoc bel- lum geſtum fuiſſe aſſeruiſſet. Sed a Dlugoſſo ad Continuatorem no- ftrum redeamus. e) Is narrationibus aliis interſertis præterea ait: Dux Sobieslaus Ungariam leviro ſuo (Belæ) Regi Ungarorum (ſupple in au- xilium) proficiſcens cis pagum nomine Vag f) caſtra metatus eſt , ibique multo tempore moratus, tandem perfecto negotio ſuo ad propria rediit. Pulkava ad h. a. p. 159 hanc narrationem, in qua aliqua verba deſi- derantur, explicaturus, narrata per Sobieslaum Silefiæ vaſtatione ſub- jungit: & deinde (Sobieslaus) Ungariam transiens iterum Regem (Belam) a ſuis hoſtibus liberavit. Ita ut innuere videatur Sobieslaum vaſtata Si- leſia, tranſiiſſe in Ungariam, ac domum reverſum. Sed cum jamante Continuator dixerit: cum victoria Deo præſtante ad propria remeavit, hisque, interpoſitis aliis narrationibus, iterum ſubdat: perfecto negotio ad propria rediit. Clarum eſt Continuatorem duplicem hoc anno ex- peditionem Sobieslai voluiſſe indicare, alteram in Sileſiam ſuſceptam, alteram in Hungariam, ſcilicet auxilium laturus ( quæ verba aut ſimilia in Continuatore deſiderari videntur) leviro ſuo Regi Ungarorum. Sed Boleslaum Poloniæ Ducem in Hungariam infuſum audito Sobieslai ad- ventu veroſimillime copias ſuas retraxiſſe. Bel� Hunga- riæ Regi fert auxilia. Jam ad annum 1131 ex epiſtola S. Ottonis epiſcopi Bambergen- ſis cognoſcere licuit Meinhardo epiſeopo Pragenſi nonnullos fuiſſe ho- ſtes, qui eum ſede epiſcopali deturbare machinati ſunt, id illi ipsi præſente rurſum anno moliti apud Innocentium ſummum Pontificem deteſtandorum criminum reum egerunt. Accuſatotes fuere quidam e ſuis Canonicis , qui criminationibus ſuis rem eo perduxerere , ut In- nocentius Nuncium Apoſtolicum cauſæ iſtius cognoſcendæ gratia in Bohemiam miſerit, a quo Meinhardo præceptum fuit , ut Romæ ſe ſe coram ipſo Tribunali ſummi Pontificis expurgaret. 8) Scilicet cauſa iſta PARS VI. ANNAL. HAGEC. F f e) Continuator Coſmæ ad h. a p. 18. f) Doct. Pray ad h. a. p. 127 exiſtimat in Con- tinuatore noſtro voci pagum ſubſtinuendum amnem. Sed cum ibidem fateatur ho- die iſthie ſupereſſe locum Vag Vihely dictum , magis credere velim eum a Conti- nuatore indicatum fuiſſe. Hagecius ſimilia Dlugoſſo efficturus ait ex altera ripa Wag fluminis Polonos caſtra metatos , & a Bohemis obrutos cæſosque fuiſſe. Si- militer qui Boleslai Poloni in Moraviam irruptionem , omnique loco jactatos Mar- chiones Moraviæ , nonniſi poſt quinquaginta amplius annos inductos , locupletius legere deſiderat , adeat Peſſinam in Marte Moraviæ p. 249. g) Continuator Coſ- mæ ad h. a. p. 17. Meinhardus epiſcopus denuo accuſatus ſe ad- verſus crimi- natores pur- gat.
Strana 226
ANNUS II33. iſta a Legato Apoſtolico definiri haud potuit, quod Archiepiſcopus Moguntinus jus cauſas Suffraganeorum ſuorum cognoſcendi, easque definiendi ad ſe ſpectare contenderet, quemadmodum jam ſæculo ſu- periore factum fuiſſe oſtendimus in lite Gebhardi epiſcopi noſtri cum Joanne Olomucenſi epiſcopo. Nempe Metropolitæ perpetuo inter- cedere atque contradicere ſoliti: ejusmodi provocationes ad Curiam Romanam per ſaltum, ut ajunt, præterita prima inſtantia atque im- mediato judice, fieri haud oportere.) Atque id eſt, quod Meinhar- dus epiſcopus Legati Apoſtolici mandatis minime obtemperaverit, neque Romam conceſſerit , ſed cauſæ judicatio Archiepiſcopo Mogun- tino permiſſa fuerit, coram quo in epiſcoporum ſynodo ſe ſe penitus adverſus criminatores iſtos non modo expurgavit, ſed & heroica plane virtute, cum ab illis ultionem expetere posset, veniam dedit. i) Guam ob cauſam autem hoc ipſo anno Wladislaus Wladislai defuncti Bohe- miæ Ducis filius effræna indolis , ut inquit Continuator, adoleſcens mul- tis Bohemicæ cerræ inclytis cum tyronibus Bavariæ in partes fugam in ierit, nihil in vetuſtioribus proditum eſt, procul dubio Sobieslaus ejus effrænem graſſandi licentiam coerciturus erat. Fugit autem in Ba- variam non alio, quam ad Swatawam ſeu Lutkardam ſororem ſuam Friderici de Bogen conjugem. 226 Walaſaſſenſe Ord. Ciſter. cœnobium fun- datur. Tandem ſe ſe ſacer Ciſtercienſis Ordo in limites Bohemiæ inſi- nuavit , limites , inquam , non Bohemiam ipſam , ut id jam anno ſupe- riore ſtatuit doct. Chronologus. Nempe anno præſente fundatum eſt Ordinis iſtius monaſterium in Waldſachſen , de quo Anonymus Raichenbachenſis, atque ex illo poſteriores omnes: Diepoldus, inquit, Marchio k) dedit Monachis Cyſtercienſis Ordinis in Waldſachſen aream, in qua constructum eſt monaſterium eorum, & de ſylva, quantum fratres ipſi per unam diem poterant in circuitu perluſtrare, unde & ipſe eſt funda- tor eorum. Clariſſimus noſter Juris Conſultus Neumann de Pucholtz in h) Ita Lancelotus 1. 1. Inſtit. Jur. Can. Tit. 5. §. Archiepiſcopi docet: Cauſas epiſco- porum tam in prima , quam ſecunda inſtantia non per ſaltum Romam ad Curiam Apoſtolicam, ſed gradatim ad Metropolitanos Archiepiſcoposque devolvendas eſ- ſe, i) Præſul Magnardus ſanctæ pietatis alumnus Moguntiam cauſa excuſationis ad Archiepiſcopum ſuum profectus eſt, ubi etiam plures epiſcopi convenerunt , in quorum audientia de impoſito ſibi crimine ſe decenter expurgavit , & accuſatoribus ſuis facinus, quo in ſe inſurgere præſumpſerunt , miſericorditer condonavit. Contin. Coſmæ ad h. s.p. 18. k) Vohburgenſis, quem ante verofimillime fratrem Richenſæ noſtræ diximus,
ANNUS II33. iſta a Legato Apoſtolico definiri haud potuit, quod Archiepiſcopus Moguntinus jus cauſas Suffraganeorum ſuorum cognoſcendi, easque definiendi ad ſe ſpectare contenderet, quemadmodum jam ſæculo ſu- periore factum fuiſſe oſtendimus in lite Gebhardi epiſcopi noſtri cum Joanne Olomucenſi epiſcopo. Nempe Metropolitæ perpetuo inter- cedere atque contradicere ſoliti: ejusmodi provocationes ad Curiam Romanam per ſaltum, ut ajunt, præterita prima inſtantia atque im- mediato judice, fieri haud oportere.) Atque id eſt, quod Meinhar- dus epiſcopus Legati Apoſtolici mandatis minime obtemperaverit, neque Romam conceſſerit , ſed cauſæ judicatio Archiepiſcopo Mogun- tino permiſſa fuerit, coram quo in epiſcoporum ſynodo ſe ſe penitus adverſus criminatores iſtos non modo expurgavit, ſed & heroica plane virtute, cum ab illis ultionem expetere posset, veniam dedit. i) Guam ob cauſam autem hoc ipſo anno Wladislaus Wladislai defuncti Bohe- miæ Ducis filius effræna indolis , ut inquit Continuator, adoleſcens mul- tis Bohemicæ cerræ inclytis cum tyronibus Bavariæ in partes fugam in ierit, nihil in vetuſtioribus proditum eſt, procul dubio Sobieslaus ejus effrænem graſſandi licentiam coerciturus erat. Fugit autem in Ba- variam non alio, quam ad Swatawam ſeu Lutkardam ſororem ſuam Friderici de Bogen conjugem. 226 Walaſaſſenſe Ord. Ciſter. cœnobium fun- datur. Tandem ſe ſe ſacer Ciſtercienſis Ordo in limites Bohemiæ inſi- nuavit , limites , inquam , non Bohemiam ipſam , ut id jam anno ſupe- riore ſtatuit doct. Chronologus. Nempe anno præſente fundatum eſt Ordinis iſtius monaſterium in Waldſachſen , de quo Anonymus Raichenbachenſis, atque ex illo poſteriores omnes: Diepoldus, inquit, Marchio k) dedit Monachis Cyſtercienſis Ordinis in Waldſachſen aream, in qua constructum eſt monaſterium eorum, & de ſylva, quantum fratres ipſi per unam diem poterant in circuitu perluſtrare, unde & ipſe eſt funda- tor eorum. Clariſſimus noſter Juris Conſultus Neumann de Pucholtz in h) Ita Lancelotus 1. 1. Inſtit. Jur. Can. Tit. 5. §. Archiepiſcopi docet: Cauſas epiſco- porum tam in prima , quam ſecunda inſtantia non per ſaltum Romam ad Curiam Apoſtolicam, ſed gradatim ad Metropolitanos Archiepiſcoposque devolvendas eſ- ſe, i) Præſul Magnardus ſanctæ pietatis alumnus Moguntiam cauſa excuſationis ad Archiepiſcopum ſuum profectus eſt, ubi etiam plures epiſcopi convenerunt , in quorum audientia de impoſito ſibi crimine ſe decenter expurgavit , & accuſatoribus ſuis facinus, quo in ſe inſurgere præſumpſerunt , miſericorditer condonavit. Contin. Coſmæ ad h. s.p. 18. k) Vohburgenſis, quem ante verofimillime fratrem Richenſæ noſtræ diximus,
Strana 227
SOBIESLAI 9. 227 in ſua diſſertatione Juridica De Advocatia armata & togata addidit ad primam partem Corollarium ſeu deductionem Hiſtoricam Prætenſionis Regni Bohemiæ in Advocatiam monasterii Waldſaſsenſis, atque ex au, tographis instrumentis conatus ostendere pene ab ipso monasterii ex- ordio Duces Bohemiæ ſupremos hujus monaſterii Advocatos fuiſſe, quam ſententiam doct. Pubitſchka 1) attemperare quærens ab Henrici Brzetislai Ducis & epiſcopi imperio hujus Advocatiæ principia repe- tere , multaque argumentorum acervatione probare nititur. Sed ver- ba illa diplomatis Henriciani rei probandæ cauſa allata Univerſa mo- naſterii bona pr�ſentia & futura in tuitionem authoritate utriusque Prin- cipatus (ſcilicet politici & eccleſiaſtici) ſuſcepimus, ſolummodo intel- liguntur de Waldſaſſenſium bonis , quæ in Bohemia poſſederunt, aut porro poſſeſſuri eſſent, quod vel ipſum diploma integre attenteque lectum manifestum reddit; quod alterum est: doct. Vir idoneis docu- mentis oftendere debuisset Waldsassen seu Egranam ditionem jam Hen- rici Ducis & epiſcopi imperio in Bohemiæ Ducum poteſtate fuiſſe , & quod majus eſt, ad jurisdictionem diœcesimque epiſcopatus Pragen- fis ſpectaſſe, cum Henricus Brzetislaus iſthic dicat: ſe ſe bona monaſterii in tuitionem utriusque Principatus ſuſcipere, m) in quo utroque convin- cendo omnem ſane operam perditurus fuiſſet. Certum autem eſt non ante Ottocari II. imperium, quo Egrana ditio cum Waldſaſſen ad eum pertigit, jus Advocatiæ Regum Bohemiæ in monasterium Waldſassen cœpiſſe, quod ad annum 1269 ex ipſo diplomate Ottocari II. , in quo hujus Advocatiæ prima fit mentio, oſtendemus. Jus Advoca- tiæ Bohemiæ Ducum in hoc monaſterium ſerius plus quam ſæculo enatum. Subjiciendi quorundam memoria dignorum Virorum obitus: & quidem Hermanni Præpoſiti Metropolitanæ eccleſiæ, quem 20 Janua- rii fato perfunctum tam Peſſina in Phoſph. Sept. p. 605., quam Berg- hauerus in Protom. Pœnit. perhibent , de quo quidem nil aliud com- pertum , quaim quod Berghauerus dicat Virum pro genio illius ſæculi egregie doctum fuiſſe. Alter eſt Diethardi Abbatis Sazaviensis, de quo Monachus Sazavienſis: in ſenectute bona XV. Kal. Jan. felicem animam Deo commendavit, de eodem Abbate jam pluribus ad an. 1097 egimus , cui ad eundem annum inter cetera hoc laudis tribuit au- thor: Libros, quos non invenit loco ſibi commiſſo, præter Sclavonicos, ipſemet nocte & die immenſo labore conſcripſit, quosdam emit, quosdam F f 2 ſcrip- l) Chronol. Seſchichte Bohmens. m) Monaſterium Waldſaſſen , uti & Egrana ditio nunquam erat, uti hodie non est, ſubjecta spiſcopis Pragenſibus. Obitus quo- rundam Viro- rum memoria dignorum. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 270. u. ſ. w.
SOBIESLAI 9. 227 in ſua diſſertatione Juridica De Advocatia armata & togata addidit ad primam partem Corollarium ſeu deductionem Hiſtoricam Prætenſionis Regni Bohemiæ in Advocatiam monasterii Waldſaſsenſis, atque ex au, tographis instrumentis conatus ostendere pene ab ipso monasterii ex- ordio Duces Bohemiæ ſupremos hujus monaſterii Advocatos fuiſſe, quam ſententiam doct. Pubitſchka 1) attemperare quærens ab Henrici Brzetislai Ducis & epiſcopi imperio hujus Advocatiæ principia repe- tere , multaque argumentorum acervatione probare nititur. Sed ver- ba illa diplomatis Henriciani rei probandæ cauſa allata Univerſa mo- naſterii bona pr�ſentia & futura in tuitionem authoritate utriusque Prin- cipatus (ſcilicet politici & eccleſiaſtici) ſuſcepimus, ſolummodo intel- liguntur de Waldſaſſenſium bonis , quæ in Bohemia poſſederunt, aut porro poſſeſſuri eſſent, quod vel ipſum diploma integre attenteque lectum manifestum reddit; quod alterum est: doct. Vir idoneis docu- mentis oftendere debuisset Waldsassen seu Egranam ditionem jam Hen- rici Ducis & epiſcopi imperio in Bohemiæ Ducum poteſtate fuiſſe , & quod majus eſt, ad jurisdictionem diœcesimque epiſcopatus Pragen- fis ſpectaſſe, cum Henricus Brzetislaus iſthic dicat: ſe ſe bona monaſterii in tuitionem utriusque Principatus ſuſcipere, m) in quo utroque convin- cendo omnem ſane operam perditurus fuiſſet. Certum autem eſt non ante Ottocari II. imperium, quo Egrana ditio cum Waldſaſſen ad eum pertigit, jus Advocatiæ Regum Bohemiæ in monasterium Waldſassen cœpiſſe, quod ad annum 1269 ex ipſo diplomate Ottocari II. , in quo hujus Advocatiæ prima fit mentio, oſtendemus. Jus Advoca- tiæ Bohemiæ Ducum in hoc monaſterium ſerius plus quam ſæculo enatum. Subjiciendi quorundam memoria dignorum Virorum obitus: & quidem Hermanni Præpoſiti Metropolitanæ eccleſiæ, quem 20 Janua- rii fato perfunctum tam Peſſina in Phoſph. Sept. p. 605., quam Berg- hauerus in Protom. Pœnit. perhibent , de quo quidem nil aliud com- pertum , quaim quod Berghauerus dicat Virum pro genio illius ſæculi egregie doctum fuiſſe. Alter eſt Diethardi Abbatis Sazaviensis, de quo Monachus Sazavienſis: in ſenectute bona XV. Kal. Jan. felicem animam Deo commendavit, de eodem Abbate jam pluribus ad an. 1097 egimus , cui ad eundem annum inter cetera hoc laudis tribuit au- thor: Libros, quos non invenit loco ſibi commiſſo, præter Sclavonicos, ipſemet nocte & die immenſo labore conſcripſit, quosdam emit, quosdam F f 2 ſcrip- l) Chronol. Seſchichte Bohmens. m) Monaſterium Waldſaſſen , uti & Egrana ditio nunquam erat, uti hodie non est, ſubjecta spiſcopis Pragenſibus. Obitus quo- rundam Viro- rum memoria dignorum. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 270. u. ſ. w.
Strana 228
228 ANNUS 1134. ſcriptores ſcribere conduxit , & omnimodis acquiſivit. Oratorium tegu- lis & aliis ornatibus renovavit. Prædeceſſorum ſuorum auctoritate do- talitia acquiſita per Ducem terræ præcepta & inconvulſa decreta robo- rando in perpetuum confirmavit, & per ſe aucta ſcil. mansiones, poſſeſ- ſiones, mancipia, cartulatos, u) offertos, o) ſervos & ancillas, terras & vineas, ſylvas cum montibus & planitiebus, agris & aquarum diſcur- ſibus atque piſcariis. Hic ſiquidem opere manuum etiam ultra vires pr�- ſumebat laborans maxime plantaſiæ intentus & cultui vinearum . . . Rexit autem locum eundem annis XXXVII. mensibus IX. diebus XI. p) Annum claudat memoria duplicis ecclypſis ſcil. lunæ VIII. Calen- das Martii, ſolis vero IV. Nonas Augufti a noftr's exterisque relata', poſteriori Neplacho ſubjungit maximam mortalitatem hominum præ- ſertim circa Colinam, Curiam, & Praham. Continuator vero Coſma imbrem ſanguineum, interque eum in Theutonicis partibus particulam carneam decidiſſe, ut vix eam XII. viri levare quiviſſent, ridicule narrat ANNUS JESU CHRISTI MCXXXIV. INNOCENTII II. Papæ 5. LOTHARI Reg. 10. Imp. 2. JOANNIS ep. Prag. 1. SOBIESLAI Duc. 10. HENR, ZDIK ep. Ol. 9. ela Rex Hungariæ jam annum tertium continuis Boleslai Ducis Po- loniæ latrocinationibus bellisque vexatus Petrum Albæ civitatis B epiſcopum a) cum muneribus majeſtate Imperiali dignis b) mifit ad Lotharium Imperatorem opem illius imploratum, ut tam indigni auſus hoſtis fibi Imperioque infenſiſſimi pacisque communis turbato- ris u) Id eſt per chartam manu miſſos. o) Id eſt oblatos , qui ſcilicet eo tempore ſervitio eccleſiæ offerri ſoliti, & præſertim pueri religioni ordinique a parentibus voti cau- ſa oblati. p) Apud Menken. T. III. p. 1795. a) Doct. Pray in Annal. Hung. 1. 2. p. 128 negat hoc loco unquam epiſcopum in Hungaria exſtitiſſe , ac proinde ſuſ- picatur authorem Albenſem Præpoſitum voluiſſe innuere. Sed cum Continuatori ſynchrono non deroganda videatur fides, atque iſta notitia , cenſendum epiſcopum iſtum veroſimillime tum Albæ reſediſſe, ut ejusdem civitatis creditus habitusque ſit epiſcopus. Guid ſi Quinqueeccleſienſis fuit epiſcopus , ut eum verbis expreſſis no- minat Hagecius. Non eſt mihi ad manus ſeries epiſcoporum Quinqueeecleſienſium, ut exquirerem , num Petrus hie locum hac ætate in ea non obtineat. b) Dona Ungarorum oblata hæc ſunt : duo albi equi decenter fallerati, quorum ſellæ XXVI. mar- cas auri in ſe continebam , & alia quam plurima, Contin. Coſmæ ad h. a.p. 20.
228 ANNUS 1134. ſcriptores ſcribere conduxit , & omnimodis acquiſivit. Oratorium tegu- lis & aliis ornatibus renovavit. Prædeceſſorum ſuorum auctoritate do- talitia acquiſita per Ducem terræ præcepta & inconvulſa decreta robo- rando in perpetuum confirmavit, & per ſe aucta ſcil. mansiones, poſſeſ- ſiones, mancipia, cartulatos, u) offertos, o) ſervos & ancillas, terras & vineas, ſylvas cum montibus & planitiebus, agris & aquarum diſcur- ſibus atque piſcariis. Hic ſiquidem opere manuum etiam ultra vires pr�- ſumebat laborans maxime plantaſiæ intentus & cultui vinearum . . . Rexit autem locum eundem annis XXXVII. mensibus IX. diebus XI. p) Annum claudat memoria duplicis ecclypſis ſcil. lunæ VIII. Calen- das Martii, ſolis vero IV. Nonas Augufti a noftr's exterisque relata', poſteriori Neplacho ſubjungit maximam mortalitatem hominum præ- ſertim circa Colinam, Curiam, & Praham. Continuator vero Coſma imbrem ſanguineum, interque eum in Theutonicis partibus particulam carneam decidiſſe, ut vix eam XII. viri levare quiviſſent, ridicule narrat ANNUS JESU CHRISTI MCXXXIV. INNOCENTII II. Papæ 5. LOTHARI Reg. 10. Imp. 2. JOANNIS ep. Prag. 1. SOBIESLAI Duc. 10. HENR, ZDIK ep. Ol. 9. ela Rex Hungariæ jam annum tertium continuis Boleslai Ducis Po- loniæ latrocinationibus bellisque vexatus Petrum Albæ civitatis B epiſcopum a) cum muneribus majeſtate Imperiali dignis b) mifit ad Lotharium Imperatorem opem illius imploratum, ut tam indigni auſus hoſtis fibi Imperioque infenſiſſimi pacisque communis turbato- ris u) Id eſt per chartam manu miſſos. o) Id eſt oblatos , qui ſcilicet eo tempore ſervitio eccleſiæ offerri ſoliti, & præſertim pueri religioni ordinique a parentibus voti cau- ſa oblati. p) Apud Menken. T. III. p. 1795. a) Doct. Pray in Annal. Hung. 1. 2. p. 128 negat hoc loco unquam epiſcopum in Hungaria exſtitiſſe , ac proinde ſuſ- picatur authorem Albenſem Præpoſitum voluiſſe innuere. Sed cum Continuatori ſynchrono non deroganda videatur fides, atque iſta notitia , cenſendum epiſcopum iſtum veroſimillime tum Albæ reſediſſe, ut ejusdem civitatis creditus habitusque ſit epiſcopus. Guid ſi Quinqueeccleſienſis fuit epiſcopus , ut eum verbis expreſſis no- minat Hagecius. Non eſt mihi ad manus ſeries epiſcoporum Quinqueeecleſienſium, ut exquirerem , num Petrus hie locum hac ætate in ea non obtineat. b) Dona Ungarorum oblata hæc ſunt : duo albi equi decenter fallerati, quorum ſellæ XXVI. mar- cas auri in ſe continebam , & alia quam plurima, Contin. Coſmæ ad h. a.p. 20.
Strana 229
SOBIESLAI 10. 229 ris coerceantur. Ea legatio ut certiorem felicioremque ſortiretur even- tum, idem Petrus epiſcopus a Bela ad Sobieslanm noſtrum directus fuit , quatenus eo mediatore ac interceſſore, uti inquit Continuator, le- gatio ſua proficua fieret. Sobieslaum ad rogationis iſtius procuratio- nem ſuſcipiendam ſtimulabant tum ſua privata commoda , odiumque imis viſceribus adverſus Boleslaum fotum, tum leviri ſui Belæ amor. Nihil itaque cunctatus, cum Lotharium cum conjuge ſua Richenza Pliz- ni in Saxoniæ palatio agere comperiſſet, eo legatum Hungaricum de- duxit , iſthic non modo benevole ac honorifice ab Imperatore ſuſceptus omnem petitionem benigne conſecutus est, ſed & legatus viciſſim multis pretioſis muneribus tam a Lothario quam conjuge illius donatus est. Dixi Sobieslaum cum legato Hungarico ad Imperatorem, tum in Sa- xoniæ palatio Plizni moratum, acceſſiſſe, per quod quidem palatium non aliud intellexi, quam id ipſum, quod ſupraidem Continuator no- fter ad annum 1132 p. 15. Plizu appellavit, & ex cujus ruina Lotharium il- læſum evaſiſſe ſcribit , idem, inquam, quod alio nomine Aldenburg vocari ſolitum. c) In Continuatore noſtro p. 19. ſcribarum ſeu impe- ritia ſeu oſcitantia ſcriptum legitur Plzen, qua mendoſa voce deceptus Hagecius, quodque mireris, ipſe doct. Pubitſchka, d) Plſnam Bohemiæ civitatem fecerunt, adeo ut huc Lotharium cum conjuge ſua profec- tum fuiſſe aſſerant. Guid vero cauſæ fuiſſet, ut Auguftus Auguftaque in Bohemiam tranſiiſſent, aut Sobieslaus pro dignitate perſonarum ſuarum non in limites Bohemiæ obviam proceſſiſſet , Plſnamque, imo procul dubio & Pragam , cum ſumma ſolemnitate deduxiſſet ? an for- taſſis illi ad legatum Hungaricum excipiendum, vah nugas ! obviam profecti ſunt? Non Lotharius ſeu Sobieslai ſeu Hungarici legati, ſed uterque Lotharii opera opus habuit, neque vero Continuator noster uſpiam dicit Lotharium ad Sobieslaum, ſed Sobieslaum ad Lotharium colloquii cauſa profectum, ab eoque cum ſuo legato benevole & ho- norifice exceptum. Hæc doct. Virum majore attentione in Continua- tore noſtro legere, & fuis momentis expendere oportuit, ne veteres Hagecii errores rurſum in annales noſtros tranſcribat, & ſua critica au- ctoritate, quam crebrius jactat, confirmet, propagetque. Sobieslaus le- gatum Hunga- ricum ad Les tharium Imp. deducit. Tum in pala- tio Plizni, non Piſnæ in Bohe- mis moraruns. Dum Sobieslaus abſens apud Imperatorem cauſam Belæ Hungariæ Regis procurat, militiæ Bohemæ Præfecti (procul dubio ejus juſſu) ex Gra- c) Aldenburg , quæ alio nomine Pliſne nuncupabatur. Arnoldus Lubec. Chron. Slav. 1. 7. c. 18. d) Thronol. Geſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 265.
SOBIESLAI 10. 229 ris coerceantur. Ea legatio ut certiorem felicioremque ſortiretur even- tum, idem Petrus epiſcopus a Bela ad Sobieslanm noſtrum directus fuit , quatenus eo mediatore ac interceſſore, uti inquit Continuator, le- gatio ſua proficua fieret. Sobieslaum ad rogationis iſtius procuratio- nem ſuſcipiendam ſtimulabant tum ſua privata commoda , odiumque imis viſceribus adverſus Boleslaum fotum, tum leviri ſui Belæ amor. Nihil itaque cunctatus, cum Lotharium cum conjuge ſua Richenza Pliz- ni in Saxoniæ palatio agere comperiſſet, eo legatum Hungaricum de- duxit , iſthic non modo benevole ac honorifice ab Imperatore ſuſceptus omnem petitionem benigne conſecutus est, ſed & legatus viciſſim multis pretioſis muneribus tam a Lothario quam conjuge illius donatus est. Dixi Sobieslaum cum legato Hungarico ad Imperatorem, tum in Sa- xoniæ palatio Plizni moratum, acceſſiſſe, per quod quidem palatium non aliud intellexi, quam id ipſum, quod ſupraidem Continuator no- fter ad annum 1132 p. 15. Plizu appellavit, & ex cujus ruina Lotharium il- læſum evaſiſſe ſcribit , idem, inquam, quod alio nomine Aldenburg vocari ſolitum. c) In Continuatore noſtro p. 19. ſcribarum ſeu impe- ritia ſeu oſcitantia ſcriptum legitur Plzen, qua mendoſa voce deceptus Hagecius, quodque mireris, ipſe doct. Pubitſchka, d) Plſnam Bohemiæ civitatem fecerunt, adeo ut huc Lotharium cum conjuge ſua profec- tum fuiſſe aſſerant. Guid vero cauſæ fuiſſet, ut Auguftus Auguftaque in Bohemiam tranſiiſſent, aut Sobieslaus pro dignitate perſonarum ſuarum non in limites Bohemiæ obviam proceſſiſſet , Plſnamque, imo procul dubio & Pragam , cum ſumma ſolemnitate deduxiſſet ? an for- taſſis illi ad legatum Hungaricum excipiendum, vah nugas ! obviam profecti ſunt? Non Lotharius ſeu Sobieslai ſeu Hungarici legati, ſed uterque Lotharii opera opus habuit, neque vero Continuator noster uſpiam dicit Lotharium ad Sobieslaum, ſed Sobieslaum ad Lotharium colloquii cauſa profectum, ab eoque cum ſuo legato benevole & ho- norifice exceptum. Hæc doct. Virum majore attentione in Continua- tore noſtro legere, & fuis momentis expendere oportuit, ne veteres Hagecii errores rurſum in annales noſtros tranſcribat, & ſua critica au- ctoritate, quam crebrius jactat, confirmet, propagetque. Sobieslaus le- gatum Hunga- ricum ad Les tharium Imp. deducit. Tum in pala- tio Plizni, non Piſnæ in Bohe- mis moraruns. Dum Sobieslaus abſens apud Imperatorem cauſam Belæ Hungariæ Regis procurat, militiæ Bohemæ Præfecti (procul dubio ejus juſſu) ex Gra- c) Aldenburg , quæ alio nomine Pliſne nuncupabatur. Arnoldus Lubec. Chron. Slav. 1. 7. c. 18. d) Thronol. Geſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 265.
Strana 230
Bohemi Mora- vique denuo po- pulantur Sile- ſiam. Ea populatio non fuit niſs una, non du- plex. ANNUS 1134. Gradicenſi, Chrudimensi, Boleslaviensi, Czasiavienſi atque Glazenſi, Moravi vero e ſuis provinciis tyrones conſcribunt , atque IV. Calendas Martii, qui dies illo anno in feriam II. Quinquageſimæ Bachique ferias inciderat, e) Marte infeſto Sileſiam invadunt, quam pene defenſoribus nudam deprehendunt , Poloni enim milites ſeu deliciis Bachanaliorum ebrii , ſeu quadrageſimæ ineuntis religione freti Bohemos non amplius quidpiam adverſus ſe tentaturos temere stulteque confidebant, atque idcirco de caſtris diverſisque munitonibus ſuis exeuntes in villis mora- bantur. Itaque quaſi ſecuri ab hoſtium incurſu cum ſecunda (Bacchi) cuperent ducere tempora, uno velut turbine irruerunt Bohemicæ Mo- ravicæque acies, omnia longe lateque, nullo pene refistente, ad Ode- ram fluvium uſque populatæ, tanto prædarum numero pretioque, quæ omnium, inquit author , Bohemiæ Ducum prædas, quas in Polonia un- quam fecerunt, exſuperat. f) Omnes Hiſtorici patrii noſtri recentio- res, duce quidem Pulkava, duplicem rurſum Bohemorum in Poloniam expeditionem anno præſente ſtatuunt. Sed ſi attente Continuator Coſ- mæ legatur, temporisque ratio in conſilium vocetur, manifeſtum red- ditur, nonniſi unam ſolamque expeditionem fuiſſe, quam idem author (fons nempe, e quo poſteriores hauſere) interjecta alia narratione in duos veluti paragraphos diſpeſcuit Difficultate aliqua in hac duplici aſſerenda expeditione jam pulſatus fuit doct. Pubitſchka , g) qui cum adverteret duplicem expeditionem in tam breve temporis ſpatium, duorum nempe menſium Januarii & Februarii anguſtias ab authore indicatas concludi haud poſſe, priorem expeditionem anni præcedentis poſtremis menſibus accidiſſe autumat. Sed ſi præ eo, quod erronum gregem nimis credulus ſecutus ſit , in explorando vero Continuatoris Coſmæ ſenſu majus ſtudium induſtriamque poſuiſſet , advertiſſet pro- cul dubio eum de una eademque expeditione loqui. Cum enim præ ce- teris narratis ſuis adverſas Poloniæ vices toties & hoc ipſo rurſum anno a Bohemis bello laceſſitæ author præmisiſſet, ut edoceret Bohemorum ir- ruptionem eo ipſo tempore factam fuiſſe, quo Sobieslaus apud Im- peratorem erat, interjicit permodum longioris parenthefis procuratio- nem pro Bela Hungariæ Rege apud Lotharium ſuſceptam, & demum tem- 230 Pub. Chronol. Geſch. 4. ThI. 1.B. S. 266, e) Paſcha eo anno erat 15 Aprilis. f) Hane ſynchroni authoris narrationem jam quis combinet cum figmentis Dlugofſi ad h. a., qui Boleslaum Ducem ſuum omnibus terrarum ſuarum potentiis congregatis, aſcitis inſuper plurimis de Ruſſia auxiliis, Bo- hemiam ad flumen uſque Albim tonge lateque depopulatum jactat. 3) Chronol. Seſchichte Böhmens.
Bohemi Mora- vique denuo po- pulantur Sile- ſiam. Ea populatio non fuit niſs una, non du- plex. ANNUS 1134. Gradicenſi, Chrudimensi, Boleslaviensi, Czasiavienſi atque Glazenſi, Moravi vero e ſuis provinciis tyrones conſcribunt , atque IV. Calendas Martii, qui dies illo anno in feriam II. Quinquageſimæ Bachique ferias inciderat, e) Marte infeſto Sileſiam invadunt, quam pene defenſoribus nudam deprehendunt , Poloni enim milites ſeu deliciis Bachanaliorum ebrii , ſeu quadrageſimæ ineuntis religione freti Bohemos non amplius quidpiam adverſus ſe tentaturos temere stulteque confidebant, atque idcirco de caſtris diverſisque munitonibus ſuis exeuntes in villis mora- bantur. Itaque quaſi ſecuri ab hoſtium incurſu cum ſecunda (Bacchi) cuperent ducere tempora, uno velut turbine irruerunt Bohemicæ Mo- ravicæque acies, omnia longe lateque, nullo pene refistente, ad Ode- ram fluvium uſque populatæ, tanto prædarum numero pretioque, quæ omnium, inquit author , Bohemiæ Ducum prædas, quas in Polonia un- quam fecerunt, exſuperat. f) Omnes Hiſtorici patrii noſtri recentio- res, duce quidem Pulkava, duplicem rurſum Bohemorum in Poloniam expeditionem anno præſente ſtatuunt. Sed ſi attente Continuator Coſ- mæ legatur, temporisque ratio in conſilium vocetur, manifeſtum red- ditur, nonniſi unam ſolamque expeditionem fuiſſe, quam idem author (fons nempe, e quo poſteriores hauſere) interjecta alia narratione in duos veluti paragraphos diſpeſcuit Difficultate aliqua in hac duplici aſſerenda expeditione jam pulſatus fuit doct. Pubitſchka , g) qui cum adverteret duplicem expeditionem in tam breve temporis ſpatium, duorum nempe menſium Januarii & Februarii anguſtias ab authore indicatas concludi haud poſſe, priorem expeditionem anni præcedentis poſtremis menſibus accidiſſe autumat. Sed ſi præ eo, quod erronum gregem nimis credulus ſecutus ſit , in explorando vero Continuatoris Coſmæ ſenſu majus ſtudium induſtriamque poſuiſſet , advertiſſet pro- cul dubio eum de una eademque expeditione loqui. Cum enim præ ce- teris narratis ſuis adverſas Poloniæ vices toties & hoc ipſo rurſum anno a Bohemis bello laceſſitæ author præmisiſſet, ut edoceret Bohemorum ir- ruptionem eo ipſo tempore factam fuiſſe, quo Sobieslaus apud Im- peratorem erat, interjicit permodum longioris parenthefis procuratio- nem pro Bela Hungariæ Rege apud Lotharium ſuſceptam, & demum tem- 230 Pub. Chronol. Geſch. 4. ThI. 1.B. S. 266, e) Paſcha eo anno erat 15 Aprilis. f) Hane ſynchroni authoris narrationem jam quis combinet cum figmentis Dlugofſi ad h. a., qui Boleslaum Ducem ſuum omnibus terrarum ſuarum potentiis congregatis, aſcitis inſuper plurimis de Ruſſia auxiliis, Bo- hemiam ad flumen uſque Albim tonge lateque depopulatum jactat. 3) Chronol. Seſchichte Böhmens.
Strana 231
SOBIESLAI I0. tempus irruptionis cum ipſo eventu belli ſubjicit, qui fi duplicem ex- peditionem innuere voluiſset, non abstinuiſset verbis sibi conſuetis: fecundo, denuo, iterum aut rurſum id indicare. Et vero ut jam IV. Calendas Martii ſeu 26 Februarii hoc anno, altera & repetita vaſtatio Silefiæ per omnes longe lateque Oderæ procurrentis regiones fieri po- tuerit , nemo facile adducetur , ut credat. 231 Non poterat non Bela Hungariæ Rex tantum ſibi a Sobieslao præſtitum beneficium, interpoſitumque apud Imperatorem patroci- nium grati animi fignificatione accipere, utque vinculum mutuæ be- nevolentiæ amicitiæque magis magisque solidaret, Adelhaidem autem ſororem ſuam Sobieslai conjugem uterum ferre intellexisset, se se filio naſcituro Patrem luſtricum obtulit, iſtiusque ut voti ſui compos fi- eret , Sobieslaum multis efflagitavit b) Dedit locum cœci Regis pre cibus Sobieslaus, atque natum ſibi filium per Meinhardum epiſcopum Pragenſem cum plurium Optimatum Bohemiæ comitatu, magnifico- que rerum omnium apparatu ad Hungariam aquis baptiſmalibus ab- luendum miſit. Difficile explicatu est, quanta pompa, quot quantis- que ceremoniis Meinhardus cum Ducello fuo exceptus fuerit, i) quam multimodis pretioſiſſimisque muneribus donatus, posteaquam filio Sobieslai undis luftralibus die Pentecoftes tincto k) reditum in pa- triam adornavit. At vero Sobieslaus nolens humanitatis amicitiæque officiis Bela inferior videri, atque ut percuſſum cum Bela fœdus corro- baratumque firmius efficeret, verba funt Continuatoris, Meinhardum epiſcopum in Hungariam ſecutus est, obtinuitque a Bela, ut foror con- jugis ſuæ Reginæ Helenæ l) Conrado Znoymenſi Principi in matrimo, nium locaretur.m) Beia Hung. Rex filiun Sobieslai e fou- te baptiſini le- vat. Couradus Dux Znoymeuſrs du- cit uxorem ſo- rorem Reginæ Hung, In- h) Continuator Coſmæ p. 20 rem inſolitam , ſacrisque Canonibus adverſam exaggerat , quod frater cum ſorore , & levir cum leviro per baptiſmum ſpiritualem cognatio- nem contrahere poſſit, quam diſciplinam ſuccedentibus ſæculis magis depra- vandam præſagit. i) Idem ait : non minori honorificentia ſuſceptus eſt, quam cum primum Pontificalibus infulis decoratus ad principalem epiſcopatus ſui ſedem veniſſet. k) Prætermifit rurſum Continuator nomen baptizati filii, adeo ut neſciamus Wladis- lausne, an Sobieslaus fuerit, qui poſtea patri ſuperstites fuere. I) Perperam Dubra- vius ſororem Belæ fecit. m) Nomen ſponſæ Conradi hactenus incognitum est, at filiam fuiſſe Uroſii Serviæ Principis dominique Ranæ ex ſcriptoribus Hungari- cis edocemur. Nam & Helena Belæ conjux ejusdem Uroſii fuit filia. Vide Pray Annnal. Hung. l. 2. p. 127.
SOBIESLAI I0. tempus irruptionis cum ipſo eventu belli ſubjicit, qui fi duplicem ex- peditionem innuere voluiſset, non abstinuiſset verbis sibi conſuetis: fecundo, denuo, iterum aut rurſum id indicare. Et vero ut jam IV. Calendas Martii ſeu 26 Februarii hoc anno, altera & repetita vaſtatio Silefiæ per omnes longe lateque Oderæ procurrentis regiones fieri po- tuerit , nemo facile adducetur , ut credat. 231 Non poterat non Bela Hungariæ Rex tantum ſibi a Sobieslao præſtitum beneficium, interpoſitumque apud Imperatorem patroci- nium grati animi fignificatione accipere, utque vinculum mutuæ be- nevolentiæ amicitiæque magis magisque solidaret, Adelhaidem autem ſororem ſuam Sobieslai conjugem uterum ferre intellexisset, se se filio naſcituro Patrem luſtricum obtulit, iſtiusque ut voti ſui compos fi- eret , Sobieslaum multis efflagitavit b) Dedit locum cœci Regis pre cibus Sobieslaus, atque natum ſibi filium per Meinhardum epiſcopum Pragenſem cum plurium Optimatum Bohemiæ comitatu, magnifico- que rerum omnium apparatu ad Hungariam aquis baptiſmalibus ab- luendum miſit. Difficile explicatu est, quanta pompa, quot quantis- que ceremoniis Meinhardus cum Ducello fuo exceptus fuerit, i) quam multimodis pretioſiſſimisque muneribus donatus, posteaquam filio Sobieslai undis luftralibus die Pentecoftes tincto k) reditum in pa- triam adornavit. At vero Sobieslaus nolens humanitatis amicitiæque officiis Bela inferior videri, atque ut percuſſum cum Bela fœdus corro- baratumque firmius efficeret, verba funt Continuatoris, Meinhardum epiſcopum in Hungariam ſecutus est, obtinuitque a Bela, ut foror con- jugis ſuæ Reginæ Helenæ l) Conrado Znoymenſi Principi in matrimo, nium locaretur.m) Beia Hung. Rex filiun Sobieslai e fou- te baptiſini le- vat. Couradus Dux Znoymeuſrs du- cit uxorem ſo- rorem Reginæ Hung, In- h) Continuator Coſmæ p. 20 rem inſolitam , ſacrisque Canonibus adverſam exaggerat , quod frater cum ſorore , & levir cum leviro per baptiſmum ſpiritualem cognatio- nem contrahere poſſit, quam diſciplinam ſuccedentibus ſæculis magis depra- vandam præſagit. i) Idem ait : non minori honorificentia ſuſceptus eſt, quam cum primum Pontificalibus infulis decoratus ad principalem epiſcopatus ſui ſedem veniſſet. k) Prætermifit rurſum Continuator nomen baptizati filii, adeo ut neſciamus Wladis- lausne, an Sobieslaus fuerit, qui poſtea patri ſuperstites fuere. I) Perperam Dubra- vius ſororem Belæ fecit. m) Nomen ſponſæ Conradi hactenus incognitum est, at filiam fuiſſe Uroſii Serviæ Principis dominique Ranæ ex ſcriptoribus Hungari- cis edocemur. Nam & Helena Belæ conjux ejusdem Uroſii fuit filia. Vide Pray Annnal. Hung. l. 2. p. 127.
Strana 232
Mors Mein- bardi epiſcopi i Meravia, ANNUS 1134. Interea Meinhardus ex Hungaria redux in itinere gravi morbo oppreſſus est, atque in Moraviam in ditionem ſuam Sekirkostel ſeu Podivin veniens lecto adfixus eſt. Audita periculoſa Meinhardi ægri- tudine Sobieslaus reditum acceleravit, hoc unum pro ſuo erga eum amore optans, ut vivum deprehenderet. Nec voto ſuo frustratus fuit , nam in infirmitate laboranti ſolatia pietatis impendit. ") At epi- ſcopus imminentem ſui corporis diſſolutionem præſentiens, cuncta, quæ a Rege Ungarico ſuſceperat dona ſuo Duci (Sobieslao) tradidit, quibus ac- ceptis, & viſitato ſuo paſtore Dux ad ſua rediit.) Paulo poſt diſceſ- ſum Sobieslai Meinhardus ſpiritum Creatori ſuo reddidit, cujus obitus diem dum Continuator prætermifit, largiſſime ſupplevit Monachus Sa- zavienſis: p) Obiit Dominus Megnhardus, inquit, X. epiſcopus Pragenſis V. Nonas Julii Monachorum & Clericorum verus amator, pauperum & peregrinorum pius conſolator. Exanime corpus Pragam, inque metro- politanam eccleſiam delatum , iſthie tumulatum fuit Henrico epiſcopo Olomucensi amplo funere illi juſta perſolvente, tamque Sobieslaum, quam omnem circumfuſam multitudinem deprecante : ut ſi aliquid ma- ligno potius instinctu, quam aliquo jure veritatis commoti cum miſero alieni- gena, dum vixit, quamlibet diſſenſionem habuiſſent, ſaltem miſerando finali- ter indulgerent. Meinhardum præcipue munificum in monaſterium Cladrubienſe, fratrem conſcriptum, & annuo officio honoratum fuiſſe ſcri- bit Sulgerus in Annalibus Zwifaltensibus P. 1. p. 85. atque ex Ortlie- bi contemporanei ſchedis refert, eum non modo cappam illam aurifri- gio illuminatam, de qua ſupra, ſed & cruculam cum catenula aurea VII. uncias appendentem ſanctorum reliquiis plenam, tresque ſtolas cum fano- nibus auro contextas aliaque dona obtuliſſe. Non minor erat ejus li- beralitas in Montem Monachorum ad Bambergam, ut Bruſchius Contin. 1. Monaſt. Germ. narrat, ubi quoque anniverfarii diei perpetuam me- moriam meritus.q Ejus corpus, cum anno 1374 hodiernæ Metrope litanæ Pragenſis eccleſiæ moles ædificari cœpit, inter alia epiſcoporum cor- ») Neſcio : qui doct. Pubitſchka hune amorem & ſolatia pietatis Meinhardo exhibita de Conrado Znoymenſi interpretari potuerit, cum id totum de Sobieslao referat , nee Conradi ullam mentionem faciat. o) Hæc verbis ipfis authoris dedimus , ut con- ſtet eum non de Conrado , ſed Sobieslao locutum. p) Apud Menken. T. I. p. 1803. Continuator Coſmæ ad h. a. p. 22. q) In MS. Codice anniverſariorum eccle- fiæ Prag, apud Peſſinam in Phoſph. p. 532 hæc præteres leguntur : Instituit V. præ- bendas in eccleſ. Prag. & ſepulchrum S. Wenceslai redemptum a Principe dedit Cano- nicis. In cujus unniverſario dat Canonicus qui tenet obedientiam (præbendam ) in Odolena; & in Myskowicz XXIV. denarios &5 zocidem candela: &c. 232
Mors Mein- bardi epiſcopi i Meravia, ANNUS 1134. Interea Meinhardus ex Hungaria redux in itinere gravi morbo oppreſſus est, atque in Moraviam in ditionem ſuam Sekirkostel ſeu Podivin veniens lecto adfixus eſt. Audita periculoſa Meinhardi ægri- tudine Sobieslaus reditum acceleravit, hoc unum pro ſuo erga eum amore optans, ut vivum deprehenderet. Nec voto ſuo frustratus fuit , nam in infirmitate laboranti ſolatia pietatis impendit. ") At epi- ſcopus imminentem ſui corporis diſſolutionem præſentiens, cuncta, quæ a Rege Ungarico ſuſceperat dona ſuo Duci (Sobieslao) tradidit, quibus ac- ceptis, & viſitato ſuo paſtore Dux ad ſua rediit.) Paulo poſt diſceſ- ſum Sobieslai Meinhardus ſpiritum Creatori ſuo reddidit, cujus obitus diem dum Continuator prætermifit, largiſſime ſupplevit Monachus Sa- zavienſis: p) Obiit Dominus Megnhardus, inquit, X. epiſcopus Pragenſis V. Nonas Julii Monachorum & Clericorum verus amator, pauperum & peregrinorum pius conſolator. Exanime corpus Pragam, inque metro- politanam eccleſiam delatum , iſthie tumulatum fuit Henrico epiſcopo Olomucensi amplo funere illi juſta perſolvente, tamque Sobieslaum, quam omnem circumfuſam multitudinem deprecante : ut ſi aliquid ma- ligno potius instinctu, quam aliquo jure veritatis commoti cum miſero alieni- gena, dum vixit, quamlibet diſſenſionem habuiſſent, ſaltem miſerando finali- ter indulgerent. Meinhardum præcipue munificum in monaſterium Cladrubienſe, fratrem conſcriptum, & annuo officio honoratum fuiſſe ſcri- bit Sulgerus in Annalibus Zwifaltensibus P. 1. p. 85. atque ex Ortlie- bi contemporanei ſchedis refert, eum non modo cappam illam aurifri- gio illuminatam, de qua ſupra, ſed & cruculam cum catenula aurea VII. uncias appendentem ſanctorum reliquiis plenam, tresque ſtolas cum fano- nibus auro contextas aliaque dona obtuliſſe. Non minor erat ejus li- beralitas in Montem Monachorum ad Bambergam, ut Bruſchius Contin. 1. Monaſt. Germ. narrat, ubi quoque anniverfarii diei perpetuam me- moriam meritus.q Ejus corpus, cum anno 1374 hodiernæ Metrope litanæ Pragenſis eccleſiæ moles ædificari cœpit, inter alia epiſcoporum cor- ») Neſcio : qui doct. Pubitſchka hune amorem & ſolatia pietatis Meinhardo exhibita de Conrado Znoymenſi interpretari potuerit, cum id totum de Sobieslao referat , nee Conradi ullam mentionem faciat. o) Hæc verbis ipfis authoris dedimus , ut con- ſtet eum non de Conrado , ſed Sobieslao locutum. p) Apud Menken. T. I. p. 1803. Continuator Coſmæ ad h. a. p. 22. q) In MS. Codice anniverſariorum eccle- fiæ Prag, apud Peſſinam in Phoſph. p. 532 hæc præteres leguntur : Instituit V. præ- bendas in eccleſ. Prag. & ſepulchrum S. Wenceslai redemptum a Principe dedit Cano- nicis. In cujus unniverſario dat Canonicus qui tenet obedientiam (præbendam ) in Odolena; & in Myskowicz XXIV. denarios &5 zocidem candela: &c. 232
Strana 233
SOBIESLAI 10. 233 corpora levatum accurate Beneſſio de Weitmühl fabricæ directore in- ter ſepulchrum S. Viti Martyris & capellam Sanctiſſimæ Trinitatis po- ſitum fuit , ut ille ipſe in Chronico a nobis Tom. IV. Monum. Boh. edito p. 64 ad eundem annum narrat. Tumulato Meinhardo de ſurrogando idoneo Præſule omnium in- tenta erat cogitatio studiumque. Non deerat Candidatorum frequen- tia , quorum aliqui ſuffragia Optimatum, propinquorum, familiarium- que ſollicitabant, alii minus verecundi promiſſionibus, largitionibus- que Ducis Sobieslai imo & Lotharii Imperatoris gratiam aucupari co- nati. At novum re in hac excellentis probitatis & prudentiæ speci- men denuo dedit Sobieslaus, qui clandeſtinis iftiusmodi illicitisque ma- chinationibus penitus ſuppreſſis, communi tam Cleri quam populi electione Pastorem statuendum ad III. Calendas Octobris decrevit. r) Variantibus primum ſententiis poſtremo ſors in Johannem cecidit, qui, inquit author , eo tempore ſanctæ Wiſſegradenſis eccleſiæ Præpoſituram regebat ]) in perſona (corporis quadam majeſtate) cunctos præcellens, omnibus affabilitate complacens, & in ceteris moribus Deo acceptus & hominibus. Joannes Wiſ- ſegrad. Præpo- ſitus eligitur Prag. epiſco. pus. Jam ſpicilegium instituamus ſuperstitum hoc anno memoriarum : Demortuo anno ſuperiore Diethardo Abbati Sazavienſi ſurrogatus est ſæpe memoratus Silveſter unanimi fratrum consilio & concordi voto VIII. Kal. Maji electus, quem a morum honeſtate, affabilitate, absti- nentiæ, humilitatis, charitatisque virtutibus plurimum commendat Monachus Sazavienſis c. l. p. 1802. Obitum Bohumili ſeu Theophy- li Decani ecclefiæ Metrop. Pragenfis, de quo vetus MS. liber Anni- verſariorum ejusdem eccleſiæ: Behumilus Decanus O IV. Non. Maji. t) Guis vero Bogudar ſeu Theodatus fuerit hoc ipſo etiam anno Kal. Februarii mortuus, quem mox nominatus Monachus Sazavienfis c.l. G g PARS VI. ANNAL. HAGEC. Obitus Decani Metrop. Prag. eccleſiæ. ad- ) Cuncti Bohemiæ Optimates tam Clerici , quam Luici adfuerunt , nam propter feſtum bea- ti Patroni noſtri Wenceslai Martyris ibidem convenerunt. Contin. Coſmæ ad h. as p. 23. ſ) Berghauerus in Protom. Pœnit. p. 222 ait : Servivit eccleſiæ Wiſſe- hradenſi Canonicus , Decanus & Præpoſitus quinquaginta quinque annis. Si calcu- lus iste verus eſt , oportet Joannem jam miniſtrum fuiſſe eccleſiæ Wiſſehradenfis, antequam a Wratislao Rege in Collegiatam erecta fuit. In diplomate Sobieslai an- no 1130 jam ſubſcriptus legitur Joannes Præpoſitus. t) Apud Peſſinam in Phoſph. Septic. p. 608.
SOBIESLAI 10. 233 corpora levatum accurate Beneſſio de Weitmühl fabricæ directore in- ter ſepulchrum S. Viti Martyris & capellam Sanctiſſimæ Trinitatis po- ſitum fuit , ut ille ipſe in Chronico a nobis Tom. IV. Monum. Boh. edito p. 64 ad eundem annum narrat. Tumulato Meinhardo de ſurrogando idoneo Præſule omnium in- tenta erat cogitatio studiumque. Non deerat Candidatorum frequen- tia , quorum aliqui ſuffragia Optimatum, propinquorum, familiarium- que ſollicitabant, alii minus verecundi promiſſionibus, largitionibus- que Ducis Sobieslai imo & Lotharii Imperatoris gratiam aucupari co- nati. At novum re in hac excellentis probitatis & prudentiæ speci- men denuo dedit Sobieslaus, qui clandeſtinis iftiusmodi illicitisque ma- chinationibus penitus ſuppreſſis, communi tam Cleri quam populi electione Pastorem statuendum ad III. Calendas Octobris decrevit. r) Variantibus primum ſententiis poſtremo ſors in Johannem cecidit, qui, inquit author , eo tempore ſanctæ Wiſſegradenſis eccleſiæ Præpoſituram regebat ]) in perſona (corporis quadam majeſtate) cunctos præcellens, omnibus affabilitate complacens, & in ceteris moribus Deo acceptus & hominibus. Joannes Wiſ- ſegrad. Præpo- ſitus eligitur Prag. epiſco. pus. Jam ſpicilegium instituamus ſuperstitum hoc anno memoriarum : Demortuo anno ſuperiore Diethardo Abbati Sazavienſi ſurrogatus est ſæpe memoratus Silveſter unanimi fratrum consilio & concordi voto VIII. Kal. Maji electus, quem a morum honeſtate, affabilitate, absti- nentiæ, humilitatis, charitatisque virtutibus plurimum commendat Monachus Sazavienſis c. l. p. 1802. Obitum Bohumili ſeu Theophy- li Decani ecclefiæ Metrop. Pragenfis, de quo vetus MS. liber Anni- verſariorum ejusdem eccleſiæ: Behumilus Decanus O IV. Non. Maji. t) Guis vero Bogudar ſeu Theodatus fuerit hoc ipſo etiam anno Kal. Februarii mortuus, quem mox nominatus Monachus Sazavienfis c.l. G g PARS VI. ANNAL. HAGEC. Obitus Decani Metrop. Prag. eccleſiæ. ad- ) Cuncti Bohemiæ Optimates tam Clerici , quam Luici adfuerunt , nam propter feſtum bea- ti Patroni noſtri Wenceslai Martyris ibidem convenerunt. Contin. Coſmæ ad h. as p. 23. ſ) Berghauerus in Protom. Pœnit. p. 222 ait : Servivit eccleſiæ Wiſſe- hradenſi Canonicus , Decanus & Præpoſitus quinquaginta quinque annis. Si calcu- lus iste verus eſt , oportet Joannem jam miniſtrum fuiſſe eccleſiæ Wiſſehradenfis, antequam a Wratislao Rege in Collegiatam erecta fuit. In diplomate Sobieslai an- no 1130 jam ſubſcriptus legitur Joannes Præpoſitus. t) Apud Peſſinam in Phoſph. Septic. p. 608.
Strana 234
Judæi Pragæ trucidantur. ANNUS 1135. adducit, haud compertum. Si porro fidesCutheno adhibenda eſſet: Om- nes Judæi ob Chriſtianum infantem occiſum Pragæ immaniter trucidati ſunt, in eorum vero synagoga tantæ magnitudinis postea ſerpentem detectum fuiſſe, quantæ molis nuſquam antea in Bohemia viſus. Quam quidem narrationem Cuthenus ex Dalimili c. 65. excerpfit, qui id ſub imperio Sobieslai præter appoſitam anni notam Chronologicam acci- diſſe memorat. 234 ☞pwxxxp Lotharius in- ter Sobieslaum & Boleslaum Polonum pa- cem conciliare nititur. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXV. INNOCENTII II. Pap 6. LOTHARII Reg. 11. Imp. 3. JOANNIS ep. Prag. 2. HEN. ZDIK ep. Ol. 10. SOBIESLAI Ducis 11. othario : hoſtibus ſuis Conrado & Friderico jam anno ſuperiore per T generum ſuum Henricum Bavariæe Ducem victis fugatisque, a) L atque eo depulſis, ut Fridericus anni præſentis menſe Martio Bambergæ gratiam Imperatoris publice provolutus pedibus illius humi- liter exquisiverit: b) haud alind cordi magis fuit, quam pacem univer- ſalem non modo in ſuis, ſed etiam finitimis provinciis inducere , & fi integram perpetuaimque belligerentibus perſuadere non poſset, id sal- tem effectum dare, ut ſtatæ annorum induciæ communibus fuffragiis definirentur. Hunc in finem Comitia feſtis Pentecoſtalibus Magde- burgi indixit, ad quæ Sobieslaum noſtrum Boleslaumque Ducem Po- loniæ pluribus jam annis ſe ſe mutuis bellis laceſſentes invitavit , c) ap- poſito fimul amico præcepto ſeu confilio, ut Sobieslaus Boleslao præ- verteret, feſtinaretque citius atque alter adeſſe. Id vero gratia hujus rei pr�cipue faciebat, inquit Continuator nofter p. 25, ut compertum habuimus, in ſuo (Sobieslai) arbitrio ponere volens, quo vel quali hono- re Ducem Boleslaum reciperet. At at author noster iſthic fabellam ex vulgi rumuſculis, & oluluſcularum foris prognatam nimis credulus lecto- ri propinat, ait namque Lotharium in conſilio Principum ex Sobieslac exquifiviſſe, quo honore Boleslaus excipiendus eſſet, afſurrexiſſe & re- ſpondiſſe Sobieslaum: Boleslao nullum alium honorem competere quam ut Lictor Imperatoris efficeretur. Id ab omnibus probatum fuiſ ſe adeo, ut ſub adventum Poloniæ Ducis Sobieslao locus ad dexte- ram Imperatoris datus fit, Boleslao autem, inquit author, ante con- ſpec- a) Monachus Weingartenſis de Principibus Guelphis p. 787. b) Chronographus Saxo ad h. a. c) Chronica Montis Sereni, Chronographus & Annalista Saxo ad h. a.
Judæi Pragæ trucidantur. ANNUS 1135. adducit, haud compertum. Si porro fidesCutheno adhibenda eſſet: Om- nes Judæi ob Chriſtianum infantem occiſum Pragæ immaniter trucidati ſunt, in eorum vero synagoga tantæ magnitudinis postea ſerpentem detectum fuiſſe, quantæ molis nuſquam antea in Bohemia viſus. Quam quidem narrationem Cuthenus ex Dalimili c. 65. excerpfit, qui id ſub imperio Sobieslai præter appoſitam anni notam Chronologicam acci- diſſe memorat. 234 ☞pwxxxp Lotharius in- ter Sobieslaum & Boleslaum Polonum pa- cem conciliare nititur. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXV. INNOCENTII II. Pap 6. LOTHARII Reg. 11. Imp. 3. JOANNIS ep. Prag. 2. HEN. ZDIK ep. Ol. 10. SOBIESLAI Ducis 11. othario : hoſtibus ſuis Conrado & Friderico jam anno ſuperiore per T generum ſuum Henricum Bavariæe Ducem victis fugatisque, a) L atque eo depulſis, ut Fridericus anni præſentis menſe Martio Bambergæ gratiam Imperatoris publice provolutus pedibus illius humi- liter exquisiverit: b) haud alind cordi magis fuit, quam pacem univer- ſalem non modo in ſuis, ſed etiam finitimis provinciis inducere , & fi integram perpetuaimque belligerentibus perſuadere non poſset, id sal- tem effectum dare, ut ſtatæ annorum induciæ communibus fuffragiis definirentur. Hunc in finem Comitia feſtis Pentecoſtalibus Magde- burgi indixit, ad quæ Sobieslaum noſtrum Boleslaumque Ducem Po- loniæ pluribus jam annis ſe ſe mutuis bellis laceſſentes invitavit , c) ap- poſito fimul amico præcepto ſeu confilio, ut Sobieslaus Boleslao præ- verteret, feſtinaretque citius atque alter adeſſe. Id vero gratia hujus rei pr�cipue faciebat, inquit Continuator nofter p. 25, ut compertum habuimus, in ſuo (Sobieslai) arbitrio ponere volens, quo vel quali hono- re Ducem Boleslaum reciperet. At at author noster iſthic fabellam ex vulgi rumuſculis, & oluluſcularum foris prognatam nimis credulus lecto- ri propinat, ait namque Lotharium in conſilio Principum ex Sobieslac exquifiviſſe, quo honore Boleslaus excipiendus eſſet, afſurrexiſſe & re- ſpondiſſe Sobieslaum: Boleslao nullum alium honorem competere quam ut Lictor Imperatoris efficeretur. Id ab omnibus probatum fuiſ ſe adeo, ut ſub adventum Poloniæ Ducis Sobieslao locus ad dexte- ram Imperatoris datus fit, Boleslao autem, inquit author, ante con- ſpec- a) Monachus Weingartenſis de Principibus Guelphis p. 787. b) Chronographus Saxo ad h. a. c) Chronica Montis Sereni, Chronographus & Annalista Saxo ad h. a.
Strana 235
SOBIESLAI II. 235 ſpectum ejus (Imperatoris) ſedes poſita eſt tanquam lictori. Quam qui- dem insulſam fabellam plebis nostræ odium his annis adverſus Boles- laum gentemque Polonam æstuantis peperit, non alio verofimiliter principio prognatam, quam quod hoc ipſo anno Boleslaus Imperato- ris miles effectus fuerit, & ad ecclefiam procedenti ensem prætulerit, quod vulgus noſtrum in convicium & ſcomma vertit, cum mos apud nos ferret, ut lictor Prætori ſeu Conſuli strictum enſem præferret. Quis autem cauſam divinet, ob quam Lotharius Sobieslaum prius adef- ſe voluerit? fortaſſis verior ex illis Ottonis Frisingensis d) verbis elicietur dicentis: Lotharius in Saxeniam divertens Polonorum Ducem cum multis muneribus obviam habuit, quem tamen non ante dignatus eſt ſuo con- ſpectui præſentari, quam tributum XII. annorum, hoc eft D. libras ad singulos annos perſolveret, si dixerimus id actum prius a Lothario, qua ratione inter Sobieslaum & Boleslaum pax componatur: cum au- tem intellexiſſet belli tam diuturni potiſſimum eſſe fomitem Boleslai contumaciam in perſolvendo duodecim annorum tributo, urgente So- bieslao decrevit Lotharius non prius ad conſpectum admittendum eſ- ſe Boleslaum, quam id expungeret. Et fortaffis plane partem hujus tributi vindicandi Sobieslaus Imperatori pactus eft. Non autem aliud fuit illud quingentarum marcarum ſeu librarum tributum, quam quod Poloni Brzetislao I. Duci noſtro jam ante ſæculum de terris Sileſiæ pac- ti erant, quodque poſtea ab Henrico IV. Wratislao Regi, a Fride- rico I. Wladislao Regi confirmatum fuit, neque enim de quingenta- rum marcatum tributo Imperatoribus pendi ſolito uſpiam in hiſtoriis veſtigium, neque Lotharius tamdiu in exſolvendo moroſum Bo- leslaum ſuſtinuiſſet, præſertim Bohemico Ungaricoque bello impli- citum. Non aliud itaque ratio criſisque ſuadet , quam Lotharium Sobieslai nomine hoc duodecim annorum tributum exegiſſe, atque ex- torfiſſe, ne Boleslaus vel ipſo conſpectu Imperatoris depulfus cum ve- recundia & ignominia ad ſua redire cogeretur. Comitiorum præterea iſtorum felix fortunatusque eventus fuit , quod Principes Regni coram Imperatore firmiſſimam pacem domi forisque ad X. annos juraverint.e) Has ipſas decem annorum inducias amplexi Sobieslaus & Boleslaus, nam Continuator noſter de illis ait: imperfecta pace ſed poſitis induciis unusquisque ad propria remeavit, & Pulkava: vocatis ad ſe ambobus (Sobieslao & Boleslao) cum non poſſet proficere Lotharius, inter eos Gg 2 Boleslaum 60- git ad 12 an- norum tribu- tum expun- gendum. ſal- d) L. 7. c. 19. p. 149. e) Annales Hildeshemenſes aliaque Chronica ad k. a.
SOBIESLAI II. 235 ſpectum ejus (Imperatoris) ſedes poſita eſt tanquam lictori. Quam qui- dem insulſam fabellam plebis nostræ odium his annis adverſus Boles- laum gentemque Polonam æstuantis peperit, non alio verofimiliter principio prognatam, quam quod hoc ipſo anno Boleslaus Imperato- ris miles effectus fuerit, & ad ecclefiam procedenti ensem prætulerit, quod vulgus noſtrum in convicium & ſcomma vertit, cum mos apud nos ferret, ut lictor Prætori ſeu Conſuli strictum enſem præferret. Quis autem cauſam divinet, ob quam Lotharius Sobieslaum prius adef- ſe voluerit? fortaſſis verior ex illis Ottonis Frisingensis d) verbis elicietur dicentis: Lotharius in Saxeniam divertens Polonorum Ducem cum multis muneribus obviam habuit, quem tamen non ante dignatus eſt ſuo con- ſpectui præſentari, quam tributum XII. annorum, hoc eft D. libras ad singulos annos perſolveret, si dixerimus id actum prius a Lothario, qua ratione inter Sobieslaum & Boleslaum pax componatur: cum au- tem intellexiſſet belli tam diuturni potiſſimum eſſe fomitem Boleslai contumaciam in perſolvendo duodecim annorum tributo, urgente So- bieslao decrevit Lotharius non prius ad conſpectum admittendum eſ- ſe Boleslaum, quam id expungeret. Et fortaffis plane partem hujus tributi vindicandi Sobieslaus Imperatori pactus eft. Non autem aliud fuit illud quingentarum marcarum ſeu librarum tributum, quam quod Poloni Brzetislao I. Duci noſtro jam ante ſæculum de terris Sileſiæ pac- ti erant, quodque poſtea ab Henrico IV. Wratislao Regi, a Fride- rico I. Wladislao Regi confirmatum fuit, neque enim de quingenta- rum marcatum tributo Imperatoribus pendi ſolito uſpiam in hiſtoriis veſtigium, neque Lotharius tamdiu in exſolvendo moroſum Bo- leslaum ſuſtinuiſſet, præſertim Bohemico Ungaricoque bello impli- citum. Non aliud itaque ratio criſisque ſuadet , quam Lotharium Sobieslai nomine hoc duodecim annorum tributum exegiſſe, atque ex- torfiſſe, ne Boleslaus vel ipſo conſpectu Imperatoris depulfus cum ve- recundia & ignominia ad ſua redire cogeretur. Comitiorum præterea iſtorum felix fortunatusque eventus fuit , quod Principes Regni coram Imperatore firmiſſimam pacem domi forisque ad X. annos juraverint.e) Has ipſas decem annorum inducias amplexi Sobieslaus & Boleslaus, nam Continuator noſter de illis ait: imperfecta pace ſed poſitis induciis unusquisque ad propria remeavit, & Pulkava: vocatis ad ſe ambobus (Sobieslao & Boleslao) cum non poſſet proficere Lotharius, inter eos Gg 2 Boleslaum 60- git ad 12 an- norum tribu- tum expun- gendum. ſal- d) L. 7. c. 19. p. 149. e) Annales Hildeshemenſes aliaque Chronica ad k. a.
Strana 236
236 ANNUS 1135. ſaltem treugis diſpoſitis uterque ad ſuam patriam eſt reverſus. f) Scili- cet Boleslaus concoquere haud potuit ſe tantoopere a Sobieslao cir- cumventum, ut præter arma nolens volensque tributum intermiſfun pendere coactus ſit. Sobieslaus & Boleslaus ſe- cundo adfuere in Comitiis Merſeburgen- ſibus. Boleslaus fit enſifer Lotha- rii Imp. Non diffiteor a nonnullis veteribus ſcriptoribus Magdeburgenſia hujus anni comitia cum Merſeburgenſibus confundi , atque in unum posterius celebratum Imperiale Placitum conflari. g) Sed certum eft alium conventum Magdeburgi in Pentecoſte , alium Merſeburgi in feſto aſſumptæ B. V. Mariæ celebratum fuiſſe, in priore præcipue ac- tum de pace & decem annorum induciis , in poſteriore de expeditione Italica ſuppetiisque ad eam dandis, ad quod nempe Legati quoque Gra- corum Imperatoris venere, auxilia adverſus Roggerum Siciliæ tyran- num petitum, cujus legationis etiam mentionem Continuator noster ad h. a. p. 26 facit. Ad hæc ipſa Merſeburgenſia comitia denuo tam Sobieslaum quam Boleslaum cum maximis muneribus adveniſſe unani- mis est omnium pene veterum narratio, inter quos luculentiſſime author Annalium Boſovienſium hæc memorat : Dux Poloniæ Duxque Bohemiæ pelles griſeas atque mardelinas cum variis auri & argenti, & pretioſarum rerum muneribus tanta afferebant copia, ut nullus supereſset Principum, qui & Ducum illorum, & Imperatoris muneribus ſe non gauderet honora- tum. Quam gratus autem acceptusque Lothario fuerit ifte Boleslai ad- ventus præ priore Magdeburgenfi, ex iis conjicere fas eft, quæ Annalista Saxo narrat: Dux Poloniæ, inquit, Boleslaus in die ſancto (Aſſumptionis) manibus applicatis miles ejus (Lotharii) efficitur, & ad eccleſiam proceſsu- ro gladium ejus ante ipſum portavit. Imo cumBoleslaus abhinc peregrina- tus fuiſſet Hildesheimium corpus S. Godehardi veneratum,præcepit Im- perator, ut eo Magdeburgum redituro æs campanum per omnes eccle- fias compulſaretur, b) qualem honorem Principi Slavo exhibitum indi- gniſſime fert, exaggeratque non modo Annaliſta Saxo, ſed & ceteri Ger- ma- Pub. Chronol. Geſch. 4.Thl. 1. B. S.275. 276. f) Dlugoſſus ſcribit ægre admodum Boleslaum Sobieslao trium annorum inducias con- ceſſiſſe , nempe ut auxiliares copias Lothario in Italiam profecturo dare poſſet. Sed dedit Sobieslaus Lothario anno 1132 auxiliares copias , & nihilominus expeditio- nem adverſus Boleslaum ſuſcepit , quidni & id anno præſente aut ſequente facere potuit ? g) Idem fecit doct. Pubitſchka , cum tamen Chronicum Montis Sereni, Chronographus & Annaliſta Saxo tam Sobieslaum (quem more ſolito Udalricum appellant) quam Boleslaum Magdeburgicis Comitiis interfuiſſe memorent. h) Hem ! toto cœlo ex his Comitiis diverſum reditum a prioribus Magdeburgieis , uti ſupcriore paragrapho indicatum fuit.
236 ANNUS 1135. ſaltem treugis diſpoſitis uterque ad ſuam patriam eſt reverſus. f) Scili- cet Boleslaus concoquere haud potuit ſe tantoopere a Sobieslao cir- cumventum, ut præter arma nolens volensque tributum intermiſfun pendere coactus ſit. Sobieslaus & Boleslaus ſe- cundo adfuere in Comitiis Merſeburgen- ſibus. Boleslaus fit enſifer Lotha- rii Imp. Non diffiteor a nonnullis veteribus ſcriptoribus Magdeburgenſia hujus anni comitia cum Merſeburgenſibus confundi , atque in unum posterius celebratum Imperiale Placitum conflari. g) Sed certum eft alium conventum Magdeburgi in Pentecoſte , alium Merſeburgi in feſto aſſumptæ B. V. Mariæ celebratum fuiſſe, in priore præcipue ac- tum de pace & decem annorum induciis , in poſteriore de expeditione Italica ſuppetiisque ad eam dandis, ad quod nempe Legati quoque Gra- corum Imperatoris venere, auxilia adverſus Roggerum Siciliæ tyran- num petitum, cujus legationis etiam mentionem Continuator noster ad h. a. p. 26 facit. Ad hæc ipſa Merſeburgenſia comitia denuo tam Sobieslaum quam Boleslaum cum maximis muneribus adveniſſe unani- mis est omnium pene veterum narratio, inter quos luculentiſſime author Annalium Boſovienſium hæc memorat : Dux Poloniæ Duxque Bohemiæ pelles griſeas atque mardelinas cum variis auri & argenti, & pretioſarum rerum muneribus tanta afferebant copia, ut nullus supereſset Principum, qui & Ducum illorum, & Imperatoris muneribus ſe non gauderet honora- tum. Quam gratus autem acceptusque Lothario fuerit ifte Boleslai ad- ventus præ priore Magdeburgenfi, ex iis conjicere fas eft, quæ Annalista Saxo narrat: Dux Poloniæ, inquit, Boleslaus in die ſancto (Aſſumptionis) manibus applicatis miles ejus (Lotharii) efficitur, & ad eccleſiam proceſsu- ro gladium ejus ante ipſum portavit. Imo cumBoleslaus abhinc peregrina- tus fuiſſet Hildesheimium corpus S. Godehardi veneratum,præcepit Im- perator, ut eo Magdeburgum redituro æs campanum per omnes eccle- fias compulſaretur, b) qualem honorem Principi Slavo exhibitum indi- gniſſime fert, exaggeratque non modo Annaliſta Saxo, ſed & ceteri Ger- ma- Pub. Chronol. Geſch. 4.Thl. 1. B. S.275. 276. f) Dlugoſſus ſcribit ægre admodum Boleslaum Sobieslao trium annorum inducias con- ceſſiſſe , nempe ut auxiliares copias Lothario in Italiam profecturo dare poſſet. Sed dedit Sobieslaus Lothario anno 1132 auxiliares copias , & nihilominus expeditio- nem adverſus Boleslaum ſuſcepit , quidni & id anno præſente aut ſequente facere potuit ? g) Idem fecit doct. Pubitſchka , cum tamen Chronicum Montis Sereni, Chronographus & Annaliſta Saxo tam Sobieslaum (quem more ſolito Udalricum appellant) quam Boleslaum Magdeburgicis Comitiis interfuiſſe memorent. h) Hem ! toto cœlo ex his Comitiis diverſum reditum a prioribus Magdeburgieis , uti ſupcriore paragrapho indicatum fuit.
Strana 237
SOBIESLAI II. maniæ ſcriptores. Guid rerum iſthic a Sobieslao noſtro actum ſit, pree- termiſere authores, veroſimiliter autem Lothario rurſum tercentum equites pactus eſt, quos anno ſequente in expeditionem Italicam dedit. Si Sobieslaus duodecim annorum tributum Polonicum, id est ſexaginta millia marcarum, ex Saxonia attulit, facile conjici poteſt, qua ratione eum urbis Pragenfis renovandæ cupido inceſserit. Eodem anno, inquit ſæpe laudatus Continuator noſter, metropolis Bohemiæ Praga more latinarum civitatum i) cœpit renovari. Multa de hac renovatio- ne recentiores noſtri, k) ſed omnia præter tabulas ex meris ſuis con- jecturis, quas inter illa omnium inſolentiſſima eſt, cum tot tantisque im- munitatibus & gratiis a Sobieslao urbem donatam comminiſcuntur, quæ fiden omnem ſuperant. Has immunitates ſex articulis deſcrip- tas primus omnium typo excuſas dedit Bohemico ſermone, quo con- ſcriptæ fuere, Hagecius, eas dein in germanicum Sandelius, denique in latinum transtulit Hammerſchmidius. Sed non est Hagecius earum author inventorque, fuere in manibus meis jam tres quatuorve Codi- ces chartacei ſæculo XV. ſcripti, quorum unus perelegans ſervatur in Bi- bliotheca Perilluſtris Equitis de Neuberg anno 1471 ſcriptus , in qui- bus hi ſex articuli iisdem fere verbis, quibus eos dedit Hagecius, ex- primuntur. Ad horum articulorum ſubleſtam fidem acceiſit porro, quod Hagecius eorum Chronologiam corruperit, author enim, quis quis demum illorum fuit , eos primum a Sobieslao II. quadraginta am- plius annis ſerius Pragenſi urbi conceſsos effingit l) tanta quidem hiſto- riæ imperitia, ut mendacia prope manibus palpare poſſis. Omnium articulorum ille ſummum ridiculus , cum Primati urbis Pragenſis pri- mas post Ducem Bohemiæ defert, ejusque auctoritatem præ Ordini- bus regni Bohemiæ, omnibusque Optimatibus majorem prædicat. Sed redibit de illis ad annum 1180 ſermo. Praga renova- tur, immuni- tates illi a So- bieslao conceſ- ſæ fabuloſa. 237 Memoravimus anno ſuperiore tum Joannis epiſcopi Prag. tum Silveſtri Abbatis Sazavienſis electionem, at & illius conſecratio, & iftius confirmatio inauguratioque nonniſi præſente anno facta eſt. Prior ita- que i) Id est Italicarum. Itali enim arte architectonices omnes gentes excellebant. Ita mul- to ante jam dixit Coſmas : Boleslaviam Romano opere constructam. k) Hagecius ad h. a. Dubravius l. 11. p. 88. Hammerſchmid in Glor. Prag. Prodromo p. 8. 574 & 626. I) Advertit Hagecius narrationem nugatoris istius cum Sobieslai II. geſtis concilari haud poſſe, atque ideirco hie illam Sobieslao I. aſſuit.
SOBIESLAI II. maniæ ſcriptores. Guid rerum iſthic a Sobieslao noſtro actum ſit, pree- termiſere authores, veroſimiliter autem Lothario rurſum tercentum equites pactus eſt, quos anno ſequente in expeditionem Italicam dedit. Si Sobieslaus duodecim annorum tributum Polonicum, id est ſexaginta millia marcarum, ex Saxonia attulit, facile conjici poteſt, qua ratione eum urbis Pragenfis renovandæ cupido inceſserit. Eodem anno, inquit ſæpe laudatus Continuator noſter, metropolis Bohemiæ Praga more latinarum civitatum i) cœpit renovari. Multa de hac renovatio- ne recentiores noſtri, k) ſed omnia præter tabulas ex meris ſuis con- jecturis, quas inter illa omnium inſolentiſſima eſt, cum tot tantisque im- munitatibus & gratiis a Sobieslao urbem donatam comminiſcuntur, quæ fiden omnem ſuperant. Has immunitates ſex articulis deſcrip- tas primus omnium typo excuſas dedit Bohemico ſermone, quo con- ſcriptæ fuere, Hagecius, eas dein in germanicum Sandelius, denique in latinum transtulit Hammerſchmidius. Sed non est Hagecius earum author inventorque, fuere in manibus meis jam tres quatuorve Codi- ces chartacei ſæculo XV. ſcripti, quorum unus perelegans ſervatur in Bi- bliotheca Perilluſtris Equitis de Neuberg anno 1471 ſcriptus , in qui- bus hi ſex articuli iisdem fere verbis, quibus eos dedit Hagecius, ex- primuntur. Ad horum articulorum ſubleſtam fidem acceiſit porro, quod Hagecius eorum Chronologiam corruperit, author enim, quis quis demum illorum fuit , eos primum a Sobieslao II. quadraginta am- plius annis ſerius Pragenſi urbi conceſsos effingit l) tanta quidem hiſto- riæ imperitia, ut mendacia prope manibus palpare poſſis. Omnium articulorum ille ſummum ridiculus , cum Primati urbis Pragenſis pri- mas post Ducem Bohemiæ defert, ejusque auctoritatem præ Ordini- bus regni Bohemiæ, omnibusque Optimatibus majorem prædicat. Sed redibit de illis ad annum 1180 ſermo. Praga renova- tur, immuni- tates illi a So- bieslao conceſ- ſæ fabuloſa. 237 Memoravimus anno ſuperiore tum Joannis epiſcopi Prag. tum Silveſtri Abbatis Sazavienſis electionem, at & illius conſecratio, & iftius confirmatio inauguratioque nonniſi præſente anno facta eſt. Prior ita- que i) Id est Italicarum. Itali enim arte architectonices omnes gentes excellebant. Ita mul- to ante jam dixit Coſmas : Boleslaviam Romano opere constructam. k) Hagecius ad h. a. Dubravius l. 11. p. 88. Hammerſchmid in Glor. Prag. Prodromo p. 8. 574 & 626. I) Advertit Hagecius narrationem nugatoris istius cum Sobieslai II. geſtis concilari haud poſſe, atque ideirco hie illam Sobieslao I. aſſuit.
Strana 238
Joannes epi- ſcopus Prag. conſecrutur. Meteora hujus unni. ANNUS 1135. 238 que anni iſtius principio ad Imperatorem profectus tanto culmine bo- noris, inquit Continuator noſter p. 24, honoratus eft, ut Imperator cum proceſſione fecerit eum ſuſcipi, dehinc ipſe ei obviam exierit. Poſt- quam vero Pontificales dignitates, id est baculum & annulum sibi tra- dit , m) ad Archiepiſcopum Moguntinum mifit eum, ut Deo dignum Præ- ſulem ordinaret. Ordinatus autem eſt XIII. Calendas Martii, quam or- dinationem Heidelbergæ accidisse Hagecius memorat, doct. Pubitsch- ka Quedlinburgum ariolatur. Reverso Joanne etiam Silvester de con- firmatione & ordinatione ſua cogitare cœpit, quam anno ſuperiore ab- ſentia Meinhardi epiſcopi tamdiu procraſtinavit. Revoluto, inquit Mo- nachus Sazavienfis ad ſuperiorem annum, anni curriculo Silvester VIII. Kal. Maji per manum Sobieslai Ducis abbatiali ſuſcepto baculo, a Joan- ne venerabili epiſcopo ordinatus eſt. Hem! etiam Duces nostros jus fi- bi arrogaſſe Abbates per baculum investiendi, a qua prætensione nec- dum receſlifſe Sobieslaum, mirum, cum mox oftenderimus Lotha- rium renunciaſſe. His quæpiam de meteoris ex eodem Continuatore noſtro ſubjicere liceat, ſcilicet: Joannem epiſcopum in reditu ſuo cu- jusdam ex Optimatibus nostris conſecrafse ecclefiam, eoque ipso tem- pore Nonis Martii quatuor circulos quibusdam complexionibus invicem colligatos in ſole viſos per trium horarum ſpatium. V. Calendas No- vembris ingentem ventorum turbinem toto pene orbe immani strage domorum filvarumque deſæviiſſe, denique in Thuringia lapidem ma- gnitudine domus e nubibus decidiſſe, quam exaggeratam magnitudi- nem nonnihil temperat Adamus Urfinus in Chron. Thuringico & An- nales Boſovienſes, lapidem istuim ad humani capitis magnitudinem de- primentes. AN- in) Mirum quod author noſter ſcribat Joannem baculo & annulo inveſtitum, cum juri iſti juramenti interpoſitione Lotharius in ſua electione renunciaverit, ut apud Ano- nymum de electione Lotharii in Hier. Pezii T. 1. p. 572 legere est. Verofimil- me autem author noſter communi vulgi rumore deceptus est: Nam constat Lotha- rium in Concilio Leodienſi quæsiviſſe jus istud reſucitare, ſed a S. Bernardo re- dargutum penitus deſtitiſſe , ut Otto Friſingenſis , Ursbergenſis , & Arnoldus Ab- bas Bonævallenſis narrat. Ejusmodi mendax rumor plane in îtaliam penetravit, nam Petrus Diaconus ſynchronus l. 4. Chron. Caſſinenſis plane aſſerit : Innocentius juxta Leodium Lotbario virgam & annulumjuxta morem antiquum confirmat, cum certum ſit Lotharium nonniſi per ſceptrum tam Epiſcopos quam Abbates confir- maſſe.
Joannes epi- ſcopus Prag. conſecrutur. Meteora hujus unni. ANNUS 1135. 238 que anni iſtius principio ad Imperatorem profectus tanto culmine bo- noris, inquit Continuator noſter p. 24, honoratus eft, ut Imperator cum proceſſione fecerit eum ſuſcipi, dehinc ipſe ei obviam exierit. Poſt- quam vero Pontificales dignitates, id est baculum & annulum sibi tra- dit , m) ad Archiepiſcopum Moguntinum mifit eum, ut Deo dignum Præ- ſulem ordinaret. Ordinatus autem eſt XIII. Calendas Martii, quam or- dinationem Heidelbergæ accidisse Hagecius memorat, doct. Pubitsch- ka Quedlinburgum ariolatur. Reverso Joanne etiam Silvester de con- firmatione & ordinatione ſua cogitare cœpit, quam anno ſuperiore ab- ſentia Meinhardi epiſcopi tamdiu procraſtinavit. Revoluto, inquit Mo- nachus Sazavienfis ad ſuperiorem annum, anni curriculo Silvester VIII. Kal. Maji per manum Sobieslai Ducis abbatiali ſuſcepto baculo, a Joan- ne venerabili epiſcopo ordinatus eſt. Hem! etiam Duces nostros jus fi- bi arrogaſſe Abbates per baculum investiendi, a qua prætensione nec- dum receſlifſe Sobieslaum, mirum, cum mox oftenderimus Lotha- rium renunciaſſe. His quæpiam de meteoris ex eodem Continuatore noſtro ſubjicere liceat, ſcilicet: Joannem epiſcopum in reditu ſuo cu- jusdam ex Optimatibus nostris conſecrafse ecclefiam, eoque ipso tem- pore Nonis Martii quatuor circulos quibusdam complexionibus invicem colligatos in ſole viſos per trium horarum ſpatium. V. Calendas No- vembris ingentem ventorum turbinem toto pene orbe immani strage domorum filvarumque deſæviiſſe, denique in Thuringia lapidem ma- gnitudine domus e nubibus decidiſſe, quam exaggeratam magnitudi- nem nonnihil temperat Adamus Urfinus in Chron. Thuringico & An- nales Boſovienſes, lapidem istuim ad humani capitis magnitudinem de- primentes. AN- in) Mirum quod author noſter ſcribat Joannem baculo & annulo inveſtitum, cum juri iſti juramenti interpoſitione Lotharius in ſua electione renunciaverit, ut apud Ano- nymum de electione Lotharii in Hier. Pezii T. 1. p. 572 legere est. Verofimil- me autem author noſter communi vulgi rumore deceptus est: Nam constat Lotha- rium in Concilio Leodienſi quæsiviſſe jus istud reſucitare, ſed a S. Bernardo re- dargutum penitus deſtitiſſe , ut Otto Friſingenſis , Ursbergenſis , & Arnoldus Ab- bas Bonævallenſis narrat. Ejusmodi mendax rumor plane in îtaliam penetravit, nam Petrus Diaconus ſynchronus l. 4. Chron. Caſſinenſis plane aſſerit : Innocentius juxta Leodium Lotbario virgam & annulumjuxta morem antiquum confirmat, cum certum ſit Lotharium nonniſi per ſceptrum tam Epiſcopos quam Abbates confir- maſſe.
Strana 239
SOBIESLAT II. 239 ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVI. INNOCENTII II. Pap. 7. LOTHARII Reg. 12. Imp.4. JOANNIS Ep. Prag. 3. HENR. ZDIK ep. Ol. 11. SOBIESLAI Duc. 12. cceſſit jam anno ſuperiore ad inducias decennales inter Principes Germaniæ finitimosque condictas Conradus Imperatoris æmu- A lus, gratiamque Lotharii non abfimili atque frater Fridericus ſubmiſſione mercatus eſt, id majori ſtimulo fuit Lothario ad indictam expeditionem Italicaimn rebus undequaque pacatis ſuſcipiendam, præ- ſertim poſteaquam nova legatione Innocentii Papæ per Gerardum Car- dinalem exstimulatus fuit ad Roggerii tyrannidem opprimendam. a) feſto itaque Aſſumptæ B. M. Virginis Herbipoli omni robore Germa- næ militiæ collecto iter ingreſſus eft, nec defuit Sobieslaus, congrega- to enim exercitui Wladislaw paulo ante ex exilio reductum præfecit, in- quit Continuator noſter, ſed levis prodigique animi adoleſcens peſ- ſime Sobieslai gratia abuſus eſt, nam cum Sobieslaus donativum mi- litibus erogaret, Wladislao nongentas marcas denariorum tradidit, qui- bus ille acceptis cum ſuis complicibus fugam latenter iniit. b) Quis au- tem Wladislao militiæ Dux ſurrogatus fuerit, nuſpiam apud veteres proditum. Hagecius more ſolito nomen illi Mudroslaw invenit, de quo nil aliud tranſcripfit , quam quod Vir nobilis honoratusque fuerit, Sed cum alias nonniſi Principes Ducali ſanguine progeniti in expedi- tiones Romanas mitti ſoliti, vix fidem Hagecio tribuere auſim. Re- citantur quidem paſſim a ſynchronis ſcriptoribus præcipui ejusce ex- peditionis ſocii Principes atque epiſcopi, ſed fruſtra Bohemorum Bo- hemive ductoris memoriam in illis exquiras. c) Sobieslaus dan Lothario in expeditionem Italicam auxi- liares copias. Sobieslao veroſimiliter quanto quanto adhuc in decoranda am- plificandaque urbe distento ſcriptores noſtri ejus gesta anni præſentis intermiſere, nec aliud invenio, quain quod Continuator Coſmæ de lite Henricum inter epiſcopum Olomucenſem & Wratislaum Moraviæ Bru- nensem Ducem de cujusdam villæ proprietate enata narrat. Scilicet Hen- 8) Falco in Chron. Benevent. p. 298, b) Idem ad h. a. p. 27. c) Dlugoſſus rurſum palam fecit ſe in enarrandis hujus anni geſtis limpidos fontes Polonos non habuiſ- ſe. Nam hoc auno primum Lotharium Romæ coronatum , tum reducem ex Ita- lia ( ex qua vivus non amplius rediit) in Saxoniam veniſse, Bambergæ Boleslaum cum muneribus habuiſſe obvium &c. &c. quæ omnia ſynchronorum relatis adver- ſantur.
SOBIESLAT II. 239 ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVI. INNOCENTII II. Pap. 7. LOTHARII Reg. 12. Imp.4. JOANNIS Ep. Prag. 3. HENR. ZDIK ep. Ol. 11. SOBIESLAI Duc. 12. cceſſit jam anno ſuperiore ad inducias decennales inter Principes Germaniæ finitimosque condictas Conradus Imperatoris æmu- A lus, gratiamque Lotharii non abfimili atque frater Fridericus ſubmiſſione mercatus eſt, id majori ſtimulo fuit Lothario ad indictam expeditionem Italicaimn rebus undequaque pacatis ſuſcipiendam, præ- ſertim poſteaquam nova legatione Innocentii Papæ per Gerardum Car- dinalem exstimulatus fuit ad Roggerii tyrannidem opprimendam. a) feſto itaque Aſſumptæ B. M. Virginis Herbipoli omni robore Germa- næ militiæ collecto iter ingreſſus eft, nec defuit Sobieslaus, congrega- to enim exercitui Wladislaw paulo ante ex exilio reductum præfecit, in- quit Continuator noſter, ſed levis prodigique animi adoleſcens peſ- ſime Sobieslai gratia abuſus eſt, nam cum Sobieslaus donativum mi- litibus erogaret, Wladislao nongentas marcas denariorum tradidit, qui- bus ille acceptis cum ſuis complicibus fugam latenter iniit. b) Quis au- tem Wladislao militiæ Dux ſurrogatus fuerit, nuſpiam apud veteres proditum. Hagecius more ſolito nomen illi Mudroslaw invenit, de quo nil aliud tranſcripfit , quam quod Vir nobilis honoratusque fuerit, Sed cum alias nonniſi Principes Ducali ſanguine progeniti in expedi- tiones Romanas mitti ſoliti, vix fidem Hagecio tribuere auſim. Re- citantur quidem paſſim a ſynchronis ſcriptoribus præcipui ejusce ex- peditionis ſocii Principes atque epiſcopi, ſed fruſtra Bohemorum Bo- hemive ductoris memoriam in illis exquiras. c) Sobieslaus dan Lothario in expeditionem Italicam auxi- liares copias. Sobieslao veroſimiliter quanto quanto adhuc in decoranda am- plificandaque urbe distento ſcriptores noſtri ejus gesta anni præſentis intermiſere, nec aliud invenio, quain quod Continuator Coſmæ de lite Henricum inter epiſcopum Olomucenſem & Wratislaum Moraviæ Bru- nensem Ducem de cujusdam villæ proprietate enata narrat. Scilicet Hen- 8) Falco in Chron. Benevent. p. 298, b) Idem ad h. a. p. 27. c) Dlugoſſus rurſum palam fecit ſe in enarrandis hujus anni geſtis limpidos fontes Polonos non habuiſ- ſe. Nam hoc auno primum Lotharium Romæ coronatum , tum reducem ex Ita- lia ( ex qua vivus non amplius rediit) in Saxoniam veniſse, Bambergæ Boleslaum cum muneribus habuiſſe obvium &c. &c. quæ omnia ſynchronorum relatis adver- ſantur.
Strana 240
40 ANNUS II36. Lis inter Hen- ricum epiſcop. Olomuc. & Wratislaum Ducem Mora- vi� de villa Blansko. Henrieum in quadam villa Blansko nomine , d) quæ jam ſub præceſſo- ribus ſuis juris epiſcopalis erat, meditatum eccleſiam construere, mo- limen iſtud evertere conatum Wratislaum, nulla alia ratione, quam quod fortunis theſaurisque epiſcopi inhiaret , quos in eadem villa recondi- tos intellexerat. Eveniſse tanden, ut negotiorum aliorum tractando- rum cauſa Henricus epiſcopus Ducesque Moraviæ Conradus & Wra- tislaus Rayhradii in monasterio Ordinis S. Benedicti convenerint, hic rebus compoſitis interceſſiſſe atque vetuiſſe Wratislaum ne eccleſia con- deretur loco , in quem ille potius majusque jus , atque epiſcopus ha- beret, cauſam tamen, quod uterque contumaciter pro jure ſuo decer- taret , indeciſam relictam poſitisque induciis imperfecta pace utrumque diſceſſiſſe Mors Henrici filii Wigherti. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.273. Henricum Wigberti filium inferioris Luſatiæ Marchionem præ- ſente anno obiiſſe pleraque vetuſta Chronica perhibent. Inter quæ Chronicon Montis Sereni ad h. a..p. 175 hac refert: Henricus Mar- chio & Magdeburgenſis Præfectus filius Wigberti ad Curiam pergens, Mogunti� moritur II. Kal. Januarii, cui in Comitatu Magdeburgensi ſucceſſit Burcardus frater Archiepiſcopi, Marchiam vero Luſicenſem (in- ferioris Luſaciæ) quæ nunc orientalis dicitur, Imperator Conrado Mar- chioni Miſnenſi conceſſit, qui etiam totius proprietatis hæres factus eſt, quia alium hæredem non habuit. Peſſime argumentatus eft doct. Pu- bitſchka e) de hereditate Henrici hujus diſserens, scilicet: filium So- bieslai (cui in ſacramento confirmationis patrinus accidit , & quem in Principum præſentia heredem ſibi deſignaverat) ideo non acquisiviſse jus in Marchiam inferiorem & Præfecturam Magdeburgenſem , quia tum necdum Henricus Marchio Luſatiæ ab Imperatore denominatus fuerat, quemadmodum & poſterius Præfectura Magdeburgenſi dona- tus. Non ideo inquam , ſed quia Marchiam Luſicenſem meri purique beneficii nomine ab Imperatore, quemadmodum & Præfecturam ab Archiepiſeopo Magdeburgenſi tenuit, de quibus nullo modo diſpo- nere aut teſtari potuit, præſertim improlis demortuus. Tam erro- neum etiam eſt, cum hereditatem illam Henrici in filium Sobieslai tranſcriptam de Marchia Milzaviæ ſeu ſuperiore Luſatia explicat , de qua pariter nihil prorſus diſponere aut teſtari potuit, tenuit enim illam quemadmodum pater ſuus nonniſi beneficii feudique nomine , ut ſu- pe- d) Hodie oppidum in Circulo Brunenſi ad Zwittavam fluvium inter Jedowicz & Czer- nahora. e) Chronol. Seſchichte Böhmens.
40 ANNUS II36. Lis inter Hen- ricum epiſcop. Olomuc. & Wratislaum Ducem Mora- vi� de villa Blansko. Henrieum in quadam villa Blansko nomine , d) quæ jam ſub præceſſo- ribus ſuis juris epiſcopalis erat, meditatum eccleſiam construere, mo- limen iſtud evertere conatum Wratislaum, nulla alia ratione, quam quod fortunis theſaurisque epiſcopi inhiaret , quos in eadem villa recondi- tos intellexerat. Eveniſse tanden, ut negotiorum aliorum tractando- rum cauſa Henricus epiſcopus Ducesque Moraviæ Conradus & Wra- tislaus Rayhradii in monasterio Ordinis S. Benedicti convenerint, hic rebus compoſitis interceſſiſſe atque vetuiſſe Wratislaum ne eccleſia con- deretur loco , in quem ille potius majusque jus , atque epiſcopus ha- beret, cauſam tamen, quod uterque contumaciter pro jure ſuo decer- taret , indeciſam relictam poſitisque induciis imperfecta pace utrumque diſceſſiſſe Mors Henrici filii Wigherti. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.273. Henricum Wigberti filium inferioris Luſatiæ Marchionem præ- ſente anno obiiſſe pleraque vetuſta Chronica perhibent. Inter quæ Chronicon Montis Sereni ad h. a..p. 175 hac refert: Henricus Mar- chio & Magdeburgenſis Præfectus filius Wigberti ad Curiam pergens, Mogunti� moritur II. Kal. Januarii, cui in Comitatu Magdeburgensi ſucceſſit Burcardus frater Archiepiſcopi, Marchiam vero Luſicenſem (in- ferioris Luſaciæ) quæ nunc orientalis dicitur, Imperator Conrado Mar- chioni Miſnenſi conceſſit, qui etiam totius proprietatis hæres factus eſt, quia alium hæredem non habuit. Peſſime argumentatus eft doct. Pu- bitſchka e) de hereditate Henrici hujus diſserens, scilicet: filium So- bieslai (cui in ſacramento confirmationis patrinus accidit , & quem in Principum præſentia heredem ſibi deſignaverat) ideo non acquisiviſse jus in Marchiam inferiorem & Præfecturam Magdeburgenſem , quia tum necdum Henricus Marchio Luſatiæ ab Imperatore denominatus fuerat, quemadmodum & poſterius Præfectura Magdeburgenſi dona- tus. Non ideo inquam , ſed quia Marchiam Luſicenſem meri purique beneficii nomine ab Imperatore, quemadmodum & Præfecturam ab Archiepiſeopo Magdeburgenſi tenuit, de quibus nullo modo diſpo- nere aut teſtari potuit, præſertim improlis demortuus. Tam erro- neum etiam eſt, cum hereditatem illam Henrici in filium Sobieslai tranſcriptam de Marchia Milzaviæ ſeu ſuperiore Luſatia explicat , de qua pariter nihil prorſus diſponere aut teſtari potuit, tenuit enim illam quemadmodum pater ſuus nonniſi beneficii feudique nomine , ut ſu- pe- d) Hodie oppidum in Circulo Brunenſi ad Zwittavam fluvium inter Jedowicz & Czer- nahora. e) Chronol. Seſchichte Böhmens.
Strana 241
SOBIESLAI 12. 241 perius pluribus locis oſtendimus, adeo ut eo ſine prole maſcula demor- tuo plene integreque ad Duces Bohemiæ redierit. Nec tertium erro- re caret , dum ait : ideo ditionem Groitzenſem ad filium Sobieslai non potuiſſe pertingere, quod Henricus jam ante mortem ſuam illam uxo- ri ſuæ Berthæ ceſſerit. Sed quomodo Henricus hanc ditionem pro- prietatemque ſuam uxori cedere potuit , ſi eam jam prius in Sobieslai filium tranſcripſit , Principesque Imperii ſuis ſuffragiis hanc ditionem confirmarunt? Melius doctiſſimus Vir mentem ſuam in Chronici Mon- tis Sereni, aliorumque ſynchronorum verba intendere debuit, qui ideo Conradum,ſeu potius Dedonis uxorem Bertham f ) (quæ ſoror erat Henrici) heredem totius proprietatis factam ſcribunt, quia alium he- redem non habuit, si enim ſuperfuiſset, & illi non fuiſset præmortuus Sobieslai filius, filius, inquam, illius ſpiritualis ex ſacramento confir- mationis, verum legitimumque heredem habuiſſet, neque Sobieslaus, qui hoc tempore plurimum præftabat gratia apud Imperatorem, ad- miſſurus fuiſſet, ut jus hereditatis filio ſuo diſputaretur eripereturque, atque ſorori Henrici aut ejus uxori cederetur. Ut proinde merum inventum ſit doctiſſimi Chronologi Henricum jam vitæ ſuæ tempore ditionem Groizenſem uxori ſuæ Berthæ ceſſiſſe , quod nullo unquam idoneo documento probabit. Luſaria ſupe- rior redit in- tegre ad Duces Bohemia. Bertha ſoror Henrici heres ditionis Groi- zenſis. Commemorandus adhuc merito eft obitus ſanctiſſimi Marchio- nis Auſtriæ Leopoldi per ſorores ſuas affinitatis vinculo Ducibus no- ſtris juncti, qui plenus meritis verisque ſanctitatis exemplis conſpicuus hoc anno XVII. Calendas Decembris ad ſuperos evolavit, qui 40 an- nis Principatum obtinens nunquam legitur cum Ducibus & gente no- ſtra colliſus, belloque implicitus fuiſſe, adeo ut neque Borzivogii le- viri ſui injurias bello perſecutus fuerit. De ſtella inſolita XVII. Cal. Aug. viſa lectorem ad Continuatorem noſtrum p. 27 remittimus. Mors S. Leo- poldi Marchio- nis Auſtria. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Hh AN- f ) Certum eft ditionem Groizenſem poſt mortem Henrici non uxori illius , ſed ſoro- ri , quæ etiam Bertha appellabatur , obveniſſe. Nam Chronicon Montis Sereni de morte hujus Berthæ , quæ erat filia Wigberti , ſororque Henrici loquens ait ad an- num 1144 : Obiit Bertha Comitiſſa uxor Dedonis Comitis (non igitur Henrici) fra- tris Conradi Miſnenfis & orientalis Marchionis XVIII. Kal. Junii. Hæc proprieta- rem ſuam Groitz dedit Dedoni filio prædicti Marchionis (Conradi) quem ipſa loco filii enutrierat E quo clare cognoſcitur Conradum Marchionem non directe , ſed per filium ſuum factum ſuiſſe heredem totius proprietatis Henrici.
SOBIESLAI 12. 241 perius pluribus locis oſtendimus, adeo ut eo ſine prole maſcula demor- tuo plene integreque ad Duces Bohemiæ redierit. Nec tertium erro- re caret , dum ait : ideo ditionem Groitzenſem ad filium Sobieslai non potuiſſe pertingere, quod Henricus jam ante mortem ſuam illam uxo- ri ſuæ Berthæ ceſſerit. Sed quomodo Henricus hanc ditionem pro- prietatemque ſuam uxori cedere potuit , ſi eam jam prius in Sobieslai filium tranſcripſit , Principesque Imperii ſuis ſuffragiis hanc ditionem confirmarunt? Melius doctiſſimus Vir mentem ſuam in Chronici Mon- tis Sereni, aliorumque ſynchronorum verba intendere debuit, qui ideo Conradum,ſeu potius Dedonis uxorem Bertham f ) (quæ ſoror erat Henrici) heredem totius proprietatis factam ſcribunt, quia alium he- redem non habuit, si enim ſuperfuiſset, & illi non fuiſset præmortuus Sobieslai filius, filius, inquam, illius ſpiritualis ex ſacramento confir- mationis, verum legitimumque heredem habuiſſet, neque Sobieslaus, qui hoc tempore plurimum præftabat gratia apud Imperatorem, ad- miſſurus fuiſſet, ut jus hereditatis filio ſuo diſputaretur eripereturque, atque ſorori Henrici aut ejus uxori cederetur. Ut proinde merum inventum ſit doctiſſimi Chronologi Henricum jam vitæ ſuæ tempore ditionem Groizenſem uxori ſuæ Berthæ ceſſiſſe , quod nullo unquam idoneo documento probabit. Luſaria ſupe- rior redit in- tegre ad Duces Bohemia. Bertha ſoror Henrici heres ditionis Groi- zenſis. Commemorandus adhuc merito eft obitus ſanctiſſimi Marchio- nis Auſtriæ Leopoldi per ſorores ſuas affinitatis vinculo Ducibus no- ſtris juncti, qui plenus meritis verisque ſanctitatis exemplis conſpicuus hoc anno XVII. Calendas Decembris ad ſuperos evolavit, qui 40 an- nis Principatum obtinens nunquam legitur cum Ducibus & gente no- ſtra colliſus, belloque implicitus fuiſſe, adeo ut neque Borzivogii le- viri ſui injurias bello perſecutus fuerit. De ſtella inſolita XVII. Cal. Aug. viſa lectorem ad Continuatorem noſtrum p. 27 remittimus. Mors S. Leo- poldi Marchio- nis Auſtria. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Hh AN- f ) Certum eft ditionem Groizenſem poſt mortem Henrici non uxori illius , ſed ſoro- ri , quæ etiam Bertha appellabatur , obveniſſe. Nam Chronicon Montis Sereni de morte hujus Berthæ , quæ erat filia Wigberti , ſororque Henrici loquens ait ad an- num 1144 : Obiit Bertha Comitiſſa uxor Dedonis Comitis (non igitur Henrici) fra- tris Conradi Miſnenfis & orientalis Marchionis XVIII. Kal. Junii. Hæc proprieta- rem ſuam Groitz dedit Dedoni filio prædicti Marchionis (Conradi) quem ipſa loco filii enutrierat E quo clare cognoſcitur Conradum Marchionem non directe , ſed per filium ſuum factum ſuiſſe heredem totius proprietatis Henrici.
Strana 242
Sobieslaus cum Bela Hungaria Rege Puſcha Olomucii cele- brat. Leopoldum Ducem Mor. e ditione ſua depellit. ANNUS I137. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVII. INNOCENTH II. Papæ 8. LOTHARII Reg. 13. Imp. 5. JOANNIS ep. Prag. 4. HENR. ZDIK ep. Ol. 12. SOBIESLAI Duc. 13. nduciæ illæ decennales inter Imperii finitimosque Principes in Co- mitiis Merſeburgenſibus anno abhinc altero inductæ eum optatum eventum ſortitæ, ut perpetuam præteritarum inimicitiarum obli- vionem perfectamque reconciliationem tum inter Sobieslaum & Boles- laum, tum inter iftum, & Belam Hungariæ Regem invexerint. Nec enim Sobieslaus pene alio fine rurſum Belam Regem in finibus Hunga- riæ convenit, quam ut eidem integram cum Polono Duce pacem per- ſuaderet , quemadmodum & ipſe cum eodem vetus amicitiæ fœdus renovaturus eſset, atque id est, quod Continuator noster p. 31 dicat: Dux Sobieslaus in quadrageſima levirum ſuum Regem Ungariæ conve- nit, cum quo multis cauſis diverſisque pertractatis ſanctum Paſcha in ca- ſtro Olomucz celebravit, non enim Metropolim ſuam Wiſsegrad a) ante Paſcha venire potuit, ſcilicet iſthie more ſolito Paſchalem feſtivita- tem cum Optimatibus ſuis celebraturus. Quæ autem cauſa fuerit, quod Sobieslaus in Moravia moratus Leopoldum Ducem Moraviæ ditione ſua exturbaverit, de quo breviſſimis verbis Monachus Sazavi- enſis c. l. p. 1803. Leopoldus Dux pulſus eſt de Moravia, nuſpiam pro- ditum eſt. b) 242 Cum Boleslao Duce Pol. fœ- dus pacis reno- vat. Redux a Bela Sobieslaus, ad alteram profectionem in limites Po- loniæ apparavit omnia , ut miſſis induciis fœèdus pacis penitus cum Bo- leslao Poloniæ Duce tranfigeret, quod idem Continuator noster his verbis p. 32 enarrat: Princeps Sobieslaus & Dux Boleslaus in castro Kladsko, quod eſt in confinio Bohemiæ in feſto Pentecosten convenerunt, ibique fœdus pacis iniverunt. Poſt feſtum autem filius Boleslai Wladis law a) Author paſſim Wiſſegradum metropolim vocat , haud aliud quam principem Sobies- lai ſedem innuere volens , & profecto non pauea reliquit author indicia ſe Cano- nicum Wiſſehradenſem fuiſſe. b) Doct. Calles in Annal. Auſtriæ l. 9. p. 508. ſuſpicatus eſt per hæc verba indicari Leopoldum Ducem Auſtriæ. At Auſtria nec- dum hae ætate Duces habuit, quo titulo tamen author noſter Leopoldum im- pertit , neque Leopoldus ante annum 1137 Marchio Auſtriæ creatus , quo ſeilicet frater illius Adalbertus mortuus. Non alium itaque Leopoldum author noſter in- tellexit , quam Borzivogii filium , qui exul demum poſt 5 annos, ſeu anno 1142 , partes Conradi adverſus Wladislaum amplexus eſt , ut ſuo loco palain fiet.
Sobieslaus cum Bela Hungaria Rege Puſcha Olomucii cele- brat. Leopoldum Ducem Mor. e ditione ſua depellit. ANNUS I137. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVII. INNOCENTH II. Papæ 8. LOTHARII Reg. 13. Imp. 5. JOANNIS ep. Prag. 4. HENR. ZDIK ep. Ol. 12. SOBIESLAI Duc. 13. nduciæ illæ decennales inter Imperii finitimosque Principes in Co- mitiis Merſeburgenſibus anno abhinc altero inductæ eum optatum eventum ſortitæ, ut perpetuam præteritarum inimicitiarum obli- vionem perfectamque reconciliationem tum inter Sobieslaum & Boles- laum, tum inter iftum, & Belam Hungariæ Regem invexerint. Nec enim Sobieslaus pene alio fine rurſum Belam Regem in finibus Hunga- riæ convenit, quam ut eidem integram cum Polono Duce pacem per- ſuaderet , quemadmodum & ipſe cum eodem vetus amicitiæ fœdus renovaturus eſset, atque id est, quod Continuator noster p. 31 dicat: Dux Sobieslaus in quadrageſima levirum ſuum Regem Ungariæ conve- nit, cum quo multis cauſis diverſisque pertractatis ſanctum Paſcha in ca- ſtro Olomucz celebravit, non enim Metropolim ſuam Wiſsegrad a) ante Paſcha venire potuit, ſcilicet iſthie more ſolito Paſchalem feſtivita- tem cum Optimatibus ſuis celebraturus. Quæ autem cauſa fuerit, quod Sobieslaus in Moravia moratus Leopoldum Ducem Moraviæ ditione ſua exturbaverit, de quo breviſſimis verbis Monachus Sazavi- enſis c. l. p. 1803. Leopoldus Dux pulſus eſt de Moravia, nuſpiam pro- ditum eſt. b) 242 Cum Boleslao Duce Pol. fœ- dus pacis reno- vat. Redux a Bela Sobieslaus, ad alteram profectionem in limites Po- loniæ apparavit omnia , ut miſſis induciis fœèdus pacis penitus cum Bo- leslao Poloniæ Duce tranfigeret, quod idem Continuator noster his verbis p. 32 enarrat: Princeps Sobieslaus & Dux Boleslaus in castro Kladsko, quod eſt in confinio Bohemiæ in feſto Pentecosten convenerunt, ibique fœdus pacis iniverunt. Poſt feſtum autem filius Boleslai Wladis law a) Author paſſim Wiſſegradum metropolim vocat , haud aliud quam principem Sobies- lai ſedem innuere volens , & profecto non pauea reliquit author indicia ſe Cano- nicum Wiſſehradenſem fuiſſe. b) Doct. Calles in Annal. Auſtriæ l. 9. p. 508. ſuſpicatus eſt per hæc verba indicari Leopoldum Ducem Auſtriæ. At Auſtria nec- dum hae ætate Duces habuit, quo titulo tamen author noſter Leopoldum im- pertit , neque Leopoldus ante annum 1137 Marchio Auſtriæ creatus , quo ſeilicet frater illius Adalbertus mortuus. Non alium itaque Leopoldum author noſter in- tellexit , quam Borzivogii filium , qui exul demum poſt 5 annos, ſeu anno 1142 , partes Conradi adverſus Wladislaum amplexus eſt , ut ſuo loco palain fiet.
Strana 243
SOBIESLAI 13. law infantem filium Ducis Sobieslai . . . . . Mutila hoc loco oratio eſt Continuatoris noſtri, editorque aliquid deefſe indicavit, neque enim ſenſum ex ea elicere fas est; ſed eam ex Dlugoſſo redintegrare cona- bimur : Meminimus jam crebrius Dlugoſſum tranſumptum aliquod Continuatoris noſtri in manibus habuiſſe, e quo ille plura etiam ver- bis ſervatis retulit. Senſum ille nobis hujus orationis integrum ſar- cit , dum ſcribit : Affuit huic pacificationi ( in Glaczenſi caſtro initæ) Wladislai Poloniæ Ducis filius major natu , qui in ſignum fidelis fæderis filium Ducis Bohemiæ Sobieslai Venceslaum nomine de ſacro fonte leva- vit , ita ut ſacile conjici poſſit in exemplari Continuatoris noſtri de- ſiderari verba: Venceslaum nomine de ſacro fonte lavavit. c) Quam ob notitiam ſervatam magna Dlugoſſo habenda gratia, ſecus enim peri- iſſet, nam ultra confitendum neque Marignolam, neque Pulkavam, neque Hagecium , qui eodem Continuatore ufi funt, hanc memoriam de baptiſmate Wenceslai filii Sobieslai adferre. Recte autem Wences- lai nomen allatum eſſe perſuadet, quod is minimus natu inter quatuor filios Sobieslai, quos ſuperstites reliquit, paſſim a noſtris vetuſtioribus referatur Waczlai nomine, qui demum anno 1191 ſenex habenas Du- catus Bohemiæ conſecutus. Wladislaus fi- lius Boleslai fi- lium Sobieslai de ſacro fonte levat. 243 Memoravimus paulo ante Hungariæ Regem Olomucii cum So- bieslao Paſcha celebraſſe: an Adelhaid conjux Sobieslai, ſororque Be- læ una adfuerit , prætermiſere ſcriptores. At vero illam hoc ipſo præ- ſente anno fratri ſuo vicem reddidiſſe, atque in Hungariam profectam idem author noſter teſtatur: Egregia, inquit, Ductrix Adleyta arden- ter cupiens feſto beati Stephani (2 Septembris) Regis & Confeſſoris ad- eſſe, Pannoniam petiit, ſed ibi diutius a fratre retenta eſt, donec pa- trem ſuum Almum ſepelivit. Proſequitur Continuator eadem p. 31. Hic enim Almus a fratre ſuo Colmanno cœcatus in partibus Græciæ ex- ulando vitam finivit, sicque intumulatum funus ejus per decennium man- ſit , donec Rex Bela filius ſuus ab codem prædicto tyranno (Colmanno) luminibus orbatus in regnum ſuum illud apportavit. Doct. Pray d) in- nixus narratis Thwroczii jam Almi corpus ex Græcia per Fulbertum epiſcopum allatum, atque a Stephano Rege Hung. ſepultum credit, anno vero præſente nonniſi exequiis regio more cohoneſtatum autumat. Hh 2 At Adleyta con- jux Sobieslai proficiſcitur ad Hungariami. Almus Dux Hung. poſt de- cem annos pri- mum tumula- tur. c) Optandum eſſet , ut Clar. Pelzelius , qui novam editionem Continuatoris iſtius ador- nare ſertur , mutilam iſthic orationem iſtiusmodi verbis redintegret d) In Annal. Hung. 1. 2. p. 122 & I30 , eum quoque inconſulte ſecutus doct. Pubitſchka. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 281.
SOBIESLAI 13. law infantem filium Ducis Sobieslai . . . . . Mutila hoc loco oratio eſt Continuatoris noſtri, editorque aliquid deefſe indicavit, neque enim ſenſum ex ea elicere fas est; ſed eam ex Dlugoſſo redintegrare cona- bimur : Meminimus jam crebrius Dlugoſſum tranſumptum aliquod Continuatoris noſtri in manibus habuiſſe, e quo ille plura etiam ver- bis ſervatis retulit. Senſum ille nobis hujus orationis integrum ſar- cit , dum ſcribit : Affuit huic pacificationi ( in Glaczenſi caſtro initæ) Wladislai Poloniæ Ducis filius major natu , qui in ſignum fidelis fæderis filium Ducis Bohemiæ Sobieslai Venceslaum nomine de ſacro fonte leva- vit , ita ut ſacile conjici poſſit in exemplari Continuatoris noſtri de- ſiderari verba: Venceslaum nomine de ſacro fonte lavavit. c) Quam ob notitiam ſervatam magna Dlugoſſo habenda gratia, ſecus enim peri- iſſet, nam ultra confitendum neque Marignolam, neque Pulkavam, neque Hagecium , qui eodem Continuatore ufi funt, hanc memoriam de baptiſmate Wenceslai filii Sobieslai adferre. Recte autem Wences- lai nomen allatum eſſe perſuadet, quod is minimus natu inter quatuor filios Sobieslai, quos ſuperstites reliquit, paſſim a noſtris vetuſtioribus referatur Waczlai nomine, qui demum anno 1191 ſenex habenas Du- catus Bohemiæ conſecutus. Wladislaus fi- lius Boleslai fi- lium Sobieslai de ſacro fonte levat. 243 Memoravimus paulo ante Hungariæ Regem Olomucii cum So- bieslao Paſcha celebraſſe: an Adelhaid conjux Sobieslai, ſororque Be- læ una adfuerit , prætermiſere ſcriptores. At vero illam hoc ipſo præ- ſente anno fratri ſuo vicem reddidiſſe, atque in Hungariam profectam idem author noſter teſtatur: Egregia, inquit, Ductrix Adleyta arden- ter cupiens feſto beati Stephani (2 Septembris) Regis & Confeſſoris ad- eſſe, Pannoniam petiit, ſed ibi diutius a fratre retenta eſt, donec pa- trem ſuum Almum ſepelivit. Proſequitur Continuator eadem p. 31. Hic enim Almus a fratre ſuo Colmanno cœcatus in partibus Græciæ ex- ulando vitam finivit, sicque intumulatum funus ejus per decennium man- ſit , donec Rex Bela filius ſuus ab codem prædicto tyranno (Colmanno) luminibus orbatus in regnum ſuum illud apportavit. Doct. Pray d) in- nixus narratis Thwroczii jam Almi corpus ex Græcia per Fulbertum epiſcopum allatum, atque a Stephano Rege Hung. ſepultum credit, anno vero præſente nonniſi exequiis regio more cohoneſtatum autumat. Hh 2 At Adleyta con- jux Sobieslai proficiſcitur ad Hungariami. Almus Dux Hung. poſt de- cem annos pri- mum tumula- tur. c) Optandum eſſet , ut Clar. Pelzelius , qui novam editionem Continuatoris iſtius ador- nare ſertur , mutilam iſthic orationem iſtiusmodi verbis redintegret d) In Annal. Hung. 1. 2. p. 122 & I30 , eum quoque inconſulte ſecutus doct. Pubitſchka. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 281.
Strana 244
ANNUS 1137 At vero author noster noster synchronus verbis expreſſis ait Almi fu- nus intumulatum per decennium manſiſſe, illudque a Rege Bela ( non Stephano) in regnum Hungariæ aſportatum fuiſſe, ut non videam qua ratione hæc conciliari, & de exequiis anniverſariis explicari poſfint. Scilicet ex Criticæ regulis : Thwroczii ſæculis tribus & amplius poste- rioris narratio cedere debet Continuatoris noſtri contemporanei aucto- ritati & fidei. Veroſimillime autem Græci ſpe quæſtus pollinctum Almi corpus tamdiu inſepultum ſervarunt, quod, pace inter eos & Hun- garos restituenda, ſperarent a cognatis Regis repetendum. 244 Longinquius iter ingreſſus eſt Henricus Olomucenſis epiſcopus, Henricus epi- ſcopus Olom. & quidem ſecundo Hieroſolymam , qui jam ſuperioris anni feſtis Na- peregrinatur talitiis Pragæ adfuit, obtentaque a Sobieslao peregrinandi poteſtate ſecundo Hiero- Olomucium rediit , iſthic Epiphaniam Domini cum Joanne epiſcopo ſolymam. Pragenſi, qui eo uſque ſe illi comitem viæ adjunxit, celebraturus. Mul- ti autem tam ex Moravia quam Bohemia ſe ſe Henrico ad hujus ſacræ peregrinationis ſocietatem applicuerunt, quos inter etiam Silvester Ab- bas Sazaviensis numerabatur. Verum, inquit Continuator noster p. 31. quia Conſtantinopoli diu detenti ſunt, nam forte Imperator in longinquis partibus bella peragebat, ante ſabbathum ſanctum Paſchæ Jeroſolymam venire non potuerunt. Quoniam igitur Henricus præcipuam Reſur- rectionis Dominicæ iſthic ſolemnitatem neglexerat, e) anno integro Hieroſolymis perstitit ejusdem festivitatis recurſum exſpectaturus. At vero ſocii itineris adorato ſepulchro Domini remearunt, multa pericula in mari propter tempeſtates paſſi ſunt. Unde plures eorum per mare errantes obierunt, inter quos prædictus Bolecay f) defunctus, in quadam deſerta inſula tumulatus eſt, reliqui cum magno labore evaſerunt. g) Ver- ba ipſa authoris noſtri dedimus, ut palam fiat, quanta diligentia doct. Pubitſchka b) legat fontes, & interpretetur, dicam clarius, corrumpat hi- ſtorias noſtras. Primum enim dicit Henricum Olomucenſem epiſcopum non prius quam anno ſequente circa Paſcha Hieroſolymam veniſſe , cum e) Peregrinantium Hieroſolymam iter paſſim ita instituebatur, ut Reſurrectioni Domini Hieroſolymis intereſſe poſſent , quæ præcipua quadam præ omnibus feſtis ſolemni- tate cum indulgentiarum plurium clargitione ob ſepulchrum Domini celebrabatur. Unde non infrequens eſt apud ævi hujus ſcriptores , ut peregrinatio ad Reſurectio nem Domini appelletur. f) Supra eum author familiarem noſtrum, & fideliſſimum hujus eccleſiæ (veroſimillime Wiſſehradenſis) fautorem appellavit. g) Monachus Sa- zavienſis etiam militem Deo devotum Ruzin III. Idus Octobris in hoc itinere de- functum aſſerit, h) Chronol. Geſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 279.
ANNUS 1137 At vero author noster noster synchronus verbis expreſſis ait Almi fu- nus intumulatum per decennium manſiſſe, illudque a Rege Bela ( non Stephano) in regnum Hungariæ aſportatum fuiſſe, ut non videam qua ratione hæc conciliari, & de exequiis anniverſariis explicari poſfint. Scilicet ex Criticæ regulis : Thwroczii ſæculis tribus & amplius poste- rioris narratio cedere debet Continuatoris noſtri contemporanei aucto- ritati & fidei. Veroſimillime autem Græci ſpe quæſtus pollinctum Almi corpus tamdiu inſepultum ſervarunt, quod, pace inter eos & Hun- garos restituenda, ſperarent a cognatis Regis repetendum. 244 Longinquius iter ingreſſus eſt Henricus Olomucenſis epiſcopus, Henricus epi- ſcopus Olom. & quidem ſecundo Hieroſolymam , qui jam ſuperioris anni feſtis Na- peregrinatur talitiis Pragæ adfuit, obtentaque a Sobieslao peregrinandi poteſtate ſecundo Hiero- Olomucium rediit , iſthic Epiphaniam Domini cum Joanne epiſcopo ſolymam. Pragenſi, qui eo uſque ſe illi comitem viæ adjunxit, celebraturus. Mul- ti autem tam ex Moravia quam Bohemia ſe ſe Henrico ad hujus ſacræ peregrinationis ſocietatem applicuerunt, quos inter etiam Silvester Ab- bas Sazaviensis numerabatur. Verum, inquit Continuator noster p. 31. quia Conſtantinopoli diu detenti ſunt, nam forte Imperator in longinquis partibus bella peragebat, ante ſabbathum ſanctum Paſchæ Jeroſolymam venire non potuerunt. Quoniam igitur Henricus præcipuam Reſur- rectionis Dominicæ iſthic ſolemnitatem neglexerat, e) anno integro Hieroſolymis perstitit ejusdem festivitatis recurſum exſpectaturus. At vero ſocii itineris adorato ſepulchro Domini remearunt, multa pericula in mari propter tempeſtates paſſi ſunt. Unde plures eorum per mare errantes obierunt, inter quos prædictus Bolecay f) defunctus, in quadam deſerta inſula tumulatus eſt, reliqui cum magno labore evaſerunt. g) Ver- ba ipſa authoris noſtri dedimus, ut palam fiat, quanta diligentia doct. Pubitſchka b) legat fontes, & interpretetur, dicam clarius, corrumpat hi- ſtorias noſtras. Primum enim dicit Henricum Olomucenſem epiſcopum non prius quam anno ſequente circa Paſcha Hieroſolymam veniſſe , cum e) Peregrinantium Hieroſolymam iter paſſim ita instituebatur, ut Reſurrectioni Domini Hieroſolymis intereſſe poſſent , quæ præcipua quadam præ omnibus feſtis ſolemni- tate cum indulgentiarum plurium clargitione ob ſepulchrum Domini celebrabatur. Unde non infrequens eſt apud ævi hujus ſcriptores , ut peregrinatio ad Reſurectio nem Domini appelletur. f) Supra eum author familiarem noſtrum, & fideliſſimum hujus eccleſiæ (veroſimillime Wiſſehradenſis) fautorem appellavit. g) Monachus Sa- zavienſis etiam militem Deo devotum Ruzin III. Idus Octobris in hoc itinere de- functum aſſerit, h) Chronol. Geſchichte Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 279.
Strana 245
SOBIESLAI 13. cum author expreſſis verbis dicat, eum cum comitibus ſuis præſente anno Hieroſolymam poſt Paſcha veniſſe, ſed poſtquam ventum eſt, in- quit, Præſul (Henricus) ibidem remanſit, aliud festum Paſchæ (ſeilicet anni ſequentis) exſpectaturus. Quod alterum est, ait: Multi ex via comitibus Henrici, inter quos etiam erat Silvester Abbas Sazavienſis, fecere per mare vitæ jacturam, antequam in terram ſanctam pertigiſſent. Cum author verbis expreſſis dicat, id in reditu, & adorato ſepulchro Do- mini accidiſſe. Omnium autem inſolentiſſimum est, quod etiam Silvester Abbas jacturam vitæ per mare fecerit, quem dein epiſcopum Pragenſem creatum fuiſſe constat, & de quo Monachus Sazavienfis ad h. a. p. 1803. Silveſter Abbas Jeroſolymam perrexit, interim cœnobii ſui gubernacula Domino Beroni ejusdem loci Decano procuranda committens, & eodem anno VIIII. Kal. Jan. proſperis auftri flatibus rediit. Quis his oppo- ſitis teſtimoniis lectis non dicturus eſt corrumpi hiſtorias & annales no- ſtros, cum illuſtrari & emendari jactantur. 245 Compendio referenda adhuc est Divi Gotthardi, nuper in Di- vorum catalogum relati, interceſſione impetrata ſanitas mulieris pa ralyſi ſolutæ, omnique membrorum uſu deſtitutæ ex pago Beztvina Czaslavienſis provinciæ oriundæ, quam multa verborum ambage per tres paginas Continuator noſter enarrat, ſcilicet illam divina manu in villam Zlapi deportatam, in qua non pridem nobilis potensque qui- dam Vir nomine Mladota bafilicam ejusdem Sancti honori construxe- rat, hic velut uno ictu oculi integritati corporis vigorique membro- rum restitutam, ut maritus, agnati, populusque tam repentina mu- tatione obstupeſceret, & miranda Dei opera prædicaret. Posteriorun ſcriptorum communis aſſeveratio est: ecclesiam ab eo tempore magno concurſu populi frequentatam fuiſſe tanta quidem felicitate, ut nemo unus facile divinarum quarumque gratiarum expers redierit. Postre- mum locum obitus Lotharii Imperatoris, Adalbertique Metropolitani nostri obtineat: de priore Otto Frifingensis: i) Lotharius ex Italia re- diens apud Tridentum morbo correptus in ipſis montibus in viliſſima caſa k) Imperator potentiſſimus XIII. regni ſui, Imperii vero VII. (imo V.) anno plenus dierum obiit. De altero Chronicon Pegavienſe aliaque: Adalbertus Moguntinus Archiepiſcopus obiit , pro quo Adelber- tus (nempe II.) patruelis ejusdem Erpesfurdentis Præpoſitus poſt longas AN- Cleri & populi diſſenſſiones constituitur. i) L. 7. c. 20. p. 150. k) Continuator Coſmæ, atque ex eo Pulkava & Dlugoſſus eum in caſtello Rodburk mortuum , & in caſtello Brunſuik tumulatum ajunt. Zlapæ houori S. Gotthardi ſtructa eccleſia. Mors Lotharii Imp. & Adal- berti Archiep. Moguntini.
SOBIESLAI 13. cum author expreſſis verbis dicat, eum cum comitibus ſuis præſente anno Hieroſolymam poſt Paſcha veniſſe, ſed poſtquam ventum eſt, in- quit, Præſul (Henricus) ibidem remanſit, aliud festum Paſchæ (ſeilicet anni ſequentis) exſpectaturus. Quod alterum est, ait: Multi ex via comitibus Henrici, inter quos etiam erat Silvester Abbas Sazavienſis, fecere per mare vitæ jacturam, antequam in terram ſanctam pertigiſſent. Cum author verbis expreſſis dicat, id in reditu, & adorato ſepulchro Do- mini accidiſſe. Omnium autem inſolentiſſimum est, quod etiam Silvester Abbas jacturam vitæ per mare fecerit, quem dein epiſcopum Pragenſem creatum fuiſſe constat, & de quo Monachus Sazavienfis ad h. a. p. 1803. Silveſter Abbas Jeroſolymam perrexit, interim cœnobii ſui gubernacula Domino Beroni ejusdem loci Decano procuranda committens, & eodem anno VIIII. Kal. Jan. proſperis auftri flatibus rediit. Quis his oppo- ſitis teſtimoniis lectis non dicturus eſt corrumpi hiſtorias & annales no- ſtros, cum illuſtrari & emendari jactantur. 245 Compendio referenda adhuc est Divi Gotthardi, nuper in Di- vorum catalogum relati, interceſſione impetrata ſanitas mulieris pa ralyſi ſolutæ, omnique membrorum uſu deſtitutæ ex pago Beztvina Czaslavienſis provinciæ oriundæ, quam multa verborum ambage per tres paginas Continuator noſter enarrat, ſcilicet illam divina manu in villam Zlapi deportatam, in qua non pridem nobilis potensque qui- dam Vir nomine Mladota bafilicam ejusdem Sancti honori construxe- rat, hic velut uno ictu oculi integritati corporis vigorique membro- rum restitutam, ut maritus, agnati, populusque tam repentina mu- tatione obstupeſceret, & miranda Dei opera prædicaret. Posteriorun ſcriptorum communis aſſeveratio est: ecclesiam ab eo tempore magno concurſu populi frequentatam fuiſſe tanta quidem felicitate, ut nemo unus facile divinarum quarumque gratiarum expers redierit. Postre- mum locum obitus Lotharii Imperatoris, Adalbertique Metropolitani nostri obtineat: de priore Otto Frifingensis: i) Lotharius ex Italia re- diens apud Tridentum morbo correptus in ipſis montibus in viliſſima caſa k) Imperator potentiſſimus XIII. regni ſui, Imperii vero VII. (imo V.) anno plenus dierum obiit. De altero Chronicon Pegavienſe aliaque: Adalbertus Moguntinus Archiepiſcopus obiit , pro quo Adelber- tus (nempe II.) patruelis ejusdem Erpesfurdentis Præpoſitus poſt longas AN- Cleri & populi diſſenſſiones constituitur. i) L. 7. c. 20. p. 150. k) Continuator Coſmæ, atque ex eo Pulkava & Dlugoſſus eum in caſtello Rodburk mortuum , & in caſtello Brunſuik tumulatum ajunt. Zlapæ houori S. Gotthardi ſtructa eccleſia. Mors Lotharii Imp. & Adal- berti Archiep. Moguntini.
Strana 246
Conradus crea- tur Rex Ger- wibniæ. ANNUS 1138. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVIII. INNOCENTII II. Papæ 9. CONRADI III. Reg. 1. JOANNIS ep. Prag. 5. SOBIESLAI Duc. 14. HENRICI ZDIK ep. Ol. 13. ortuus eft anno ſuperiore Lotharius in finibus, ut inquit Otto Frifingenſis, Henrici Bavariæ Ducis generi Lotharii, cui mo- M riens clenodia Imperialia extradi fecit, iis fretus Henricus jam jam Regis Germaniæ nomen dignitatemque ſpe devoravit; at vero offendit hac ipſa clenodiorum violenta retentione plurium Principum & epiſcoporum animos adeo, ut cum Regis Romanorum eligendi gra- tia in feſtis Pentecoſtalibus generalia Comitia indicta fuiſſent, metuen- tes illi, a) ne forte in generali Curia Henricus Dux Noricorum per po- tentiam prævaleret, circa mediam quadrageſimam conſilio habito, in op- pido Galliæ Confluentia Conventum celebrant, ibique Conradum Imperato- ris Henrici ſororium præſente Theoduino epiſcopo Cardinali, ac ſanctæ Romanæ eccleſiæ legato, ſummi Pontificis, ac totius Romani populi, ur- biumque Italiæ alſenſum promittente, XCIV. ab Augusto Regem creant. b) Indignissime hanc præcipitatam electionem accepere Saxones cum Ri- chenza Imperatrice vidua, maxime quod ad eam vocati non fuerint, ſed conſenſere tandem in Conradi electionem adhuc præſente anno Bam- bergæ in festis Pentecostalibus , c) quo Conradus Principesque Impe- rii Comitia indixerant, & ad quæ etiam Sobieslaus Dux noſter invita- tus fuerat. Unus pene ab iis abfuit Henricus Dux Bavariæ, qui vo- catus neque comparuit, neque clenodia Imperialia extradidit, d) coac- tus tandem in feſto SS. Petri & Pauli ea Ratisbonam per legatos mitte- re.e) At vero ceteris Imperii Principibus epiſcopisque jam jam e Co- mitiis Bambergensibus regreſſis perstitit adhuc per dies aliquot Sobies- laus magno honore benevolentiaque exceptus habitusque a Conrado 246 Re- „) Otto Frifin. 1. 7. c. 22. p. 151. b) Dubravius 1. 11. p. 89. addit: continuo in Boe- miam miſſos fuiſſe , qui Conradi verbis Sobieslaum rogarent , ut nominationi co- ronationique ſubſcriberet ; prompteque a Sobieslao ſubſeriptum fuiſſe , quod non incredibile. Nam jam multo ante ex ipſiusmet Henrici Ducis Bavariæ literis teſra- tum fecimus Sobieslaum prorſus non alieno fuiſſe animo a Conrado & Fratre il- lius Friderico. c) Hanthaler in Faſtis Compilil. T. I. p. 269 ait : Saxones vero ope Sobieslai Bohemiæ Ducis Cæſar novus eos brevi in anguſtias redegit, ut Henrico Duce ſuo deſerio pacem rogarent Bambergæ. Quo fonte hæc hauſerit , ignotum. d) Contin. Coſmæ ad h. a. p. 33. e) Dodechinus ad h. a.
Conradus crea- tur Rex Ger- wibniæ. ANNUS 1138. ANNUS JESU CHRISTI MCXXXVIII. INNOCENTII II. Papæ 9. CONRADI III. Reg. 1. JOANNIS ep. Prag. 5. SOBIESLAI Duc. 14. HENRICI ZDIK ep. Ol. 13. ortuus eft anno ſuperiore Lotharius in finibus, ut inquit Otto Frifingenſis, Henrici Bavariæ Ducis generi Lotharii, cui mo- M riens clenodia Imperialia extradi fecit, iis fretus Henricus jam jam Regis Germaniæ nomen dignitatemque ſpe devoravit; at vero offendit hac ipſa clenodiorum violenta retentione plurium Principum & epiſcoporum animos adeo, ut cum Regis Romanorum eligendi gra- tia in feſtis Pentecoſtalibus generalia Comitia indicta fuiſſent, metuen- tes illi, a) ne forte in generali Curia Henricus Dux Noricorum per po- tentiam prævaleret, circa mediam quadrageſimam conſilio habito, in op- pido Galliæ Confluentia Conventum celebrant, ibique Conradum Imperato- ris Henrici ſororium præſente Theoduino epiſcopo Cardinali, ac ſanctæ Romanæ eccleſiæ legato, ſummi Pontificis, ac totius Romani populi, ur- biumque Italiæ alſenſum promittente, XCIV. ab Augusto Regem creant. b) Indignissime hanc præcipitatam electionem accepere Saxones cum Ri- chenza Imperatrice vidua, maxime quod ad eam vocati non fuerint, ſed conſenſere tandem in Conradi electionem adhuc præſente anno Bam- bergæ in festis Pentecostalibus , c) quo Conradus Principesque Impe- rii Comitia indixerant, & ad quæ etiam Sobieslaus Dux noſter invita- tus fuerat. Unus pene ab iis abfuit Henricus Dux Bavariæ, qui vo- catus neque comparuit, neque clenodia Imperialia extradidit, d) coac- tus tandem in feſto SS. Petri & Pauli ea Ratisbonam per legatos mitte- re.e) At vero ceteris Imperii Principibus epiſcopisque jam jam e Co- mitiis Bambergensibus regreſſis perstitit adhuc per dies aliquot Sobies- laus magno honore benevolentiaque exceptus habitusque a Conrado 246 Re- „) Otto Frifin. 1. 7. c. 22. p. 151. b) Dubravius 1. 11. p. 89. addit: continuo in Boe- miam miſſos fuiſſe , qui Conradi verbis Sobieslaum rogarent , ut nominationi co- ronationique ſubſcriberet ; prompteque a Sobieslao ſubſeriptum fuiſſe , quod non incredibile. Nam jam multo ante ex ipſiusmet Henrici Ducis Bavariæ literis teſra- tum fecimus Sobieslaum prorſus non alieno fuiſſe animo a Conrado & Fratre il- lius Friderico. c) Hanthaler in Faſtis Compilil. T. I. p. 269 ait : Saxones vero ope Sobieslai Bohemiæ Ducis Cæſar novus eos brevi in anguſtias redegit, ut Henrico Duce ſuo deſerio pacem rogarent Bambergæ. Quo fonte hæc hauſerit , ignotum. d) Contin. Coſmæ ad h. a. p. 33. e) Dodechinus ad h. a.
Strana 247
SOBIESLAI I4. 247 Rege, a quo obtinuit, inquit Continuator noſter, ut filius ſuus e) Wla- dislaus in regimen Ducatus ei ſuccederet: Cui, licet puero, vexillum præ- ſente patre a Rege traditum est, ad quod confirmandum omnes Bohemi Proceres ſuper reliquias Sanctorum coram Rege ſacramenta fecerunt. So- bieslaus in Bohemiam redux hanc filii ſui in Principatum ſucceſsio- nem necdum ſatis firmam certamque ratus, comitia Saczkam festo SS. Apoſtolorum Petri & Pauli ſuis primi & ſecundi ordinis militibus f) in- dixit, eosque partim rogatu partim hortatu imperioque induxit, ut jurisjurandi fide interpoſita filium Wladislaum ſucceſforem receperint, tutandumque promiſerint. Neque iſthic quievit Sobieslai ſollicitudo circumſpectioque, qui ut ipſum Conradum Regem affinitatis vinculo ſibi magis magisque devinciret, eo confiliis artibusque fuis rem per- ducere novit , ut filia Maria Leopoldo Duci Auſtriæ uterino fra- tri Conradi Regis matrimonio locaretur in urbe Olomucz, quingen- tis marcis eidem in dotem designatis. g) Ex eo autem matrimonio nullam ſobolem procreatam fuiſſe perhibet Excerptum Rikardianum his verbis : Leopoldus accepit Mariam Sobieslai Bohemiæ Ducis filiam anno MCXXXVIII. Non reliquit prolem. Sobieslaus a Conrado Rege Wladislaum filium ſibi ſuc- ceſſorem in Principatu in- petrat. Leopoldus Marchio Au- ſtriæ matri- monio ſibi jus- git filiam So- bieslai. An nuptiis his b) jam interfuerit Hieroſolymis redux Henricus epiſcopus Olomucensis, iisque benedixerit, ut sine tabulis afſeverat p. 284 doct. Chronologus, neque affirmare, neque negare velim, cum antiquitas mensem diemque celaverit, quo in sedem fuam reverſus est. Per feſtum Reſurrectionis Dominicæ ſeu Paſcha eum Hieroſolymis perſtitiſſe ex iis indubitatum est, quæ anno ſuperiore commemoravi- mus. Eum vero anni ſpatio, quo iſthic commoratus est, Ordinem Præmonſtratenſium, ſeu ut tum paſſim appellabatur S. Auguſtini, am. Heuricus epi- ſcopus Olomuc. redit Hieroſo- lymis. ple- e) Hagecius ex filio Wladislai , filium fratris ſui ſeu nepotem fecit , quem dein erro- rem Dubravius , Weleslavina, Peſſina , Balbinus aliique recentiores ſecuti. Editor Continuatoris noſtri plane animadvertit Peſſinam infeliciter in exemplari MS. vocem ſuus deleviſſe, eique vocem fratris ſubſtituiſſe, cum indubitatum ſit Wladislaum il- lum, quem ſibi Sobieslaus hoc anno ſucceſſorem a Conrado impetravit, non fuiſ- ſe alium , quam Sobieslai filium. Deceptus nempe Hagecius ejusque ſectatores , quod poſtea Sobieslao non Wladislaus filjus, ſed Wladislaus fratris filius, neglecto altero, ſucceſſerit. f) Poſterioribus temporibus dictus Dominorum ſeu Baronum & equeſtris orde. g) Continuator noſter p. 34 ait : factæ autem ſunt hæ nuptiæ in Moravia in Olomucenſi parte, ſed loco vocis parte legendum esſe urbe docet Pul- kava aliique, qui Continuatoris noſtri emendatiore exemplari uſi. h) Continuator noſter imminente feſto S. Wenceslai eas nuptias celebratas fuiſſe aſſerit.
SOBIESLAI I4. 247 Rege, a quo obtinuit, inquit Continuator noſter, ut filius ſuus e) Wla- dislaus in regimen Ducatus ei ſuccederet: Cui, licet puero, vexillum præ- ſente patre a Rege traditum est, ad quod confirmandum omnes Bohemi Proceres ſuper reliquias Sanctorum coram Rege ſacramenta fecerunt. So- bieslaus in Bohemiam redux hanc filii ſui in Principatum ſucceſsio- nem necdum ſatis firmam certamque ratus, comitia Saczkam festo SS. Apoſtolorum Petri & Pauli ſuis primi & ſecundi ordinis militibus f) in- dixit, eosque partim rogatu partim hortatu imperioque induxit, ut jurisjurandi fide interpoſita filium Wladislaum ſucceſforem receperint, tutandumque promiſerint. Neque iſthic quievit Sobieslai ſollicitudo circumſpectioque, qui ut ipſum Conradum Regem affinitatis vinculo ſibi magis magisque devinciret, eo confiliis artibusque fuis rem per- ducere novit , ut filia Maria Leopoldo Duci Auſtriæ uterino fra- tri Conradi Regis matrimonio locaretur in urbe Olomucz, quingen- tis marcis eidem in dotem designatis. g) Ex eo autem matrimonio nullam ſobolem procreatam fuiſſe perhibet Excerptum Rikardianum his verbis : Leopoldus accepit Mariam Sobieslai Bohemiæ Ducis filiam anno MCXXXVIII. Non reliquit prolem. Sobieslaus a Conrado Rege Wladislaum filium ſibi ſuc- ceſſorem in Principatu in- petrat. Leopoldus Marchio Au- ſtriæ matri- monio ſibi jus- git filiam So- bieslai. An nuptiis his b) jam interfuerit Hieroſolymis redux Henricus epiſcopus Olomucensis, iisque benedixerit, ut sine tabulis afſeverat p. 284 doct. Chronologus, neque affirmare, neque negare velim, cum antiquitas mensem diemque celaverit, quo in sedem fuam reverſus est. Per feſtum Reſurrectionis Dominicæ ſeu Paſcha eum Hieroſolymis perſtitiſſe ex iis indubitatum est, quæ anno ſuperiore commemoravi- mus. Eum vero anni ſpatio, quo iſthic commoratus est, Ordinem Præmonſtratenſium, ſeu ut tum paſſim appellabatur S. Auguſtini, am. Heuricus epi- ſcopus Olomuc. redit Hieroſo- lymis. ple- e) Hagecius ex filio Wladislai , filium fratris ſui ſeu nepotem fecit , quem dein erro- rem Dubravius , Weleslavina, Peſſina , Balbinus aliique recentiores ſecuti. Editor Continuatoris noſtri plane animadvertit Peſſinam infeliciter in exemplari MS. vocem ſuus deleviſſe, eique vocem fratris ſubſtituiſſe, cum indubitatum ſit Wladislaum il- lum, quem ſibi Sobieslaus hoc anno ſucceſſorem a Conrado impetravit, non fuiſ- ſe alium , quam Sobieslai filium. Deceptus nempe Hagecius ejusque ſectatores , quod poſtea Sobieslao non Wladislaus filjus, ſed Wladislaus fratris filius, neglecto altero, ſucceſſerit. f) Poſterioribus temporibus dictus Dominorum ſeu Baronum & equeſtris orde. g) Continuator noſter p. 34 ait : factæ autem ſunt hæ nuptiæ in Moravia in Olomucenſi parte, ſed loco vocis parte legendum esſe urbe docet Pul- kava aliique, qui Continuatoris noſtri emendatiore exemplari uſi. h) Continuator noſter imminente feſto S. Wenceslai eas nuptias celebratas fuiſſe aſſerit.
Strana 248
Suſcepit Hie- roſolymis habi- tum Ordinis Præmonſtra- reuſis. ANNUS 1138. plexum fuiſſe ex altero Coſmæ Continuatore Vincentio diſcimus. Pene- traverat namque hac annorum periodo jam in Palæstinam, Syriam ipſas- que Hieroſolymas a S. Norberti ſub regula S. Auguſtini Canonicorum Regularium inſtitutus Ordo, i) iſthic Henricus novi Inſtituti iſtius pe- nitiorem cognitionem religioſorum Ordinis hujus conſuctudine aſſecu- tus, delectatus diſciplinæ ſanctioris obſervantia ſtatui eccleſiaſtico ipſi- que Præſulari dignitati minime contraria, ſe ſe eidem devovere de- crevit; hucque pertinet, quod tam Vincentius a me editus k) fuccincte, quam Chronographus Siloenfis, locupletius enarrat: In Bohemia prin- cipante Duce Sobieslao Sdico , qui & Henricus bonæ memoriæ Olomu- cenſis epiſcopus habitum noſtrum, quem Hieroſolymis viderat, super ſe- pulchrum vitæ (id eſt Domini) ſuſceperat cum multo, ſicut traditur, im- bre lacrymarum, & abdicatis ibi tam eſu carnium, quam ceteris vita blandimentis reportabat memorato Duci & Bohemis ſicut novum homi- nem, ita & novum ordinem. Guod ipſum idem ille Henricus epiſco- pus in ſuo instrumento fundetionis Strahofienſis !) his verbis confirmat: Sub regula S. P. Auguſtini in habitu religioſorum Deo ſervire conten- dens, intimato itaque tam domino Patriarchæ, quam cunctis fratribus, ad ſepulchrum noſtri Redemptoris in eodem regulari habitu Domino fa- mulantibus, mentis me� deſiderio, quod deſiderabam inveni, & in loco noſtræ Redemptionis habitum ſanctæ converſationis ſuſcipiens ad propria remeare contendi. Retulit autem Henricus Hieroſolymis non modo partem de ligno victorioſiſſimæ crucis, plurima pretioſiſſima eccleſiaſtica indumenta cum rationali aureo, m) ſed & verofimillime unum alterumve ex Ordine Præmonſtratensi ſecum adduxit, quos inter fortaſſis Blafius fuit, quem Strahofio præfecit, antequam ex Steinfeldenſi cœnobio colo- niæ evocatæ fuiſſent. Atque hæc funt primoprima Ordinis Præmonstra- tenſis in Bohemiam inducti, necdum tamen fundati, principia, ut me- rito explodendum fit, quid quid noſtri recentiores de Litomiſsliensis Canoniæ præmatura fundatione ſomniant, uti ea jam ad annum 1100 con- 248 i) Robertus de Monte in Append. ad Chron. Sigeberti jam anno 1131 ait : In Syriam & Palæſtinam de Præmonſtrato fratres miſſi nonnullas Abbatias ædificaverunt. Et Hermannus Abbas S. Martini Tornacenſis æqualis in Hiſtoria monaſterii ſui de mi- ro incremento Ordinis Præmonſtratenſis loquens ait : Ita ut etiam in Hieruſalem uſque regula eorum ſervetur. k) Tomo I. Monumentorum noſtrorum Boh, nuſquam antehac editorum p. 31 & 100. l) Annales Præmonſtrat. T. II. in Probat. p. DLIX. m) Vincentius ad an. 1141. p. 31. His vero reliquiis indumentisque donavit Olo- mucii eceleſiam S. Wenceslai Martyris , ad quam ex eccleſia S. Petri ſedem epiſco- palem tranſtulerat.
Suſcepit Hie- roſolymis habi- tum Ordinis Præmonſtra- reuſis. ANNUS 1138. plexum fuiſſe ex altero Coſmæ Continuatore Vincentio diſcimus. Pene- traverat namque hac annorum periodo jam in Palæstinam, Syriam ipſas- que Hieroſolymas a S. Norberti ſub regula S. Auguſtini Canonicorum Regularium inſtitutus Ordo, i) iſthic Henricus novi Inſtituti iſtius pe- nitiorem cognitionem religioſorum Ordinis hujus conſuctudine aſſecu- tus, delectatus diſciplinæ ſanctioris obſervantia ſtatui eccleſiaſtico ipſi- que Præſulari dignitati minime contraria, ſe ſe eidem devovere de- crevit; hucque pertinet, quod tam Vincentius a me editus k) fuccincte, quam Chronographus Siloenfis, locupletius enarrat: In Bohemia prin- cipante Duce Sobieslao Sdico , qui & Henricus bonæ memoriæ Olomu- cenſis epiſcopus habitum noſtrum, quem Hieroſolymis viderat, super ſe- pulchrum vitæ (id eſt Domini) ſuſceperat cum multo, ſicut traditur, im- bre lacrymarum, & abdicatis ibi tam eſu carnium, quam ceteris vita blandimentis reportabat memorato Duci & Bohemis ſicut novum homi- nem, ita & novum ordinem. Guod ipſum idem ille Henricus epiſco- pus in ſuo instrumento fundetionis Strahofienſis !) his verbis confirmat: Sub regula S. P. Auguſtini in habitu religioſorum Deo ſervire conten- dens, intimato itaque tam domino Patriarchæ, quam cunctis fratribus, ad ſepulchrum noſtri Redemptoris in eodem regulari habitu Domino fa- mulantibus, mentis me� deſiderio, quod deſiderabam inveni, & in loco noſtræ Redemptionis habitum ſanctæ converſationis ſuſcipiens ad propria remeare contendi. Retulit autem Henricus Hieroſolymis non modo partem de ligno victorioſiſſimæ crucis, plurima pretioſiſſima eccleſiaſtica indumenta cum rationali aureo, m) ſed & verofimillime unum alterumve ex Ordine Præmonſtratensi ſecum adduxit, quos inter fortaſſis Blafius fuit, quem Strahofio præfecit, antequam ex Steinfeldenſi cœnobio colo- niæ evocatæ fuiſſent. Atque hæc funt primoprima Ordinis Præmonstra- tenſis in Bohemiam inducti, necdum tamen fundati, principia, ut me- rito explodendum fit, quid quid noſtri recentiores de Litomiſsliensis Canoniæ præmatura fundatione ſomniant, uti ea jam ad annum 1100 con- 248 i) Robertus de Monte in Append. ad Chron. Sigeberti jam anno 1131 ait : In Syriam & Palæſtinam de Præmonſtrato fratres miſſi nonnullas Abbatias ædificaverunt. Et Hermannus Abbas S. Martini Tornacenſis æqualis in Hiſtoria monaſterii ſui de mi- ro incremento Ordinis Præmonſtratenſis loquens ait : Ita ut etiam in Hieruſalem uſque regula eorum ſervetur. k) Tomo I. Monumentorum noſtrorum Boh, nuſquam antehac editorum p. 31 & 100. l) Annales Præmonſtrat. T. II. in Probat. p. DLIX. m) Vincentius ad an. 1141. p. 31. His vero reliquiis indumentisque donavit Olo- mucii eceleſiam S. Wenceslai Martyris , ad quam ex eccleſia S. Petri ſedem epiſco- palem tranſtulerat.
Strana 249
SOBIESLAI 14. confutavimus. Sane si Præmonstratenſis Ordo jam in Bohemiam in- ductus iſthic monaſterium habuit, quid opus fuit Henrico Hieroſoly- mis habitum ſuſcipere, quem iſthic conſequi potuit? & quomodo au- thor ſupra dicere potuit illum ficut novum hominem ita & novum ordi- nem in Bohemiam apportaſſe ? 249 Boleslaum Poloniæ Ducem anno præſente vitam cum morte mu- taſſe vel tribus verbis annotavit Continuator noster: Dux Boleslaus obiit. Annaliſta Saxo addit: relinquens quinque filios ſuperstites, qui- bus & diviſit hæreditatem ſuam coram illius terræ epiſcopis & Princi- pibus, ex quibus Boleslaus (lege Wladislaus) quia ſenior erat, & Con- radi Regis gener, Ducatum obtinuit. Sulgerus in Annalibus Zwifal- tenſibus ex monaſterii hujus Necrologio illum V. Cal. Novembris de- mortuum oftendit. An Dlugoffus limpidiorem fontem præ Conti- nuatore noſtro & Annalifta Saxone habuerit, dum ejus emortualem diem anno ſequenti illigavit,multum dubito, præſertim cum de diviſione inter filios facta plane quædam adverſa ſcribat Kadlubecii l. 3. epiſt. 27. relatis. Sane pluribus teftatum reliquit Dlugoſſus plus voluptatis illi fuiſſe ex turbidis rivulis, quam fontibus ipſis hauriendi. Alter obi- tus eſt Jaromiri filii Borzivogii (quem anno 1132 cum Lothario in Ita- liam miſſum fuiſſe memoravimus) ſi vera ſunt, quæ Balbinus l. 7. in Tab. IV. stirpis Przemisleæ narrat, eum nempe 15 Martii mortuuim & in Trebizenſi monasterio ſepultum fuiſſe; qui præterea ait eum Jam- nicii, quæ eſt Moraviæ ditio, dominum fuiſſe, atque monaſterio Tre- bicensi villam Girzin donaſſe. Diximus, si vera sunt, nam Peſſina in Marte Moraviæ p. 317 ad MS. Trebicenſe provocans (quod quidem crebrius mala fide laborare jam alias oftendimus) eum primum anno1161 defunctum, Gemnicii ſepultumaffirmat, unico Henrico filio relicto , qui ſexennio poſt patrem improlis ſecutus ſit. Nec jam eſt, quod huic anno apponam quam obſervationes meteorologicas Continuatoris noſtri, qui V.Idus Maji, pridie Idus Octobris, duobusque diebus conſequentibus au- roram Borealem, IV. vero Calendas Martii quoddam fignum admodum ſerpentis poſt occaſum ſolis per totam Bohemiam ad occidentalem plagam volare viſum fuiſſe ait. Commenta illa Paprocii in Ordine Dominorum p. 357 de initiis nominatæ apud nos familiæ Ryzenbergicæ hoc ipſo anno e Polonia in Bohemiam tranſgreſſæ nec meminiſſe libet, maxime cum ille ipſe ne quidem familiæ hujus nomen ante ſæculum XIV. ido- neis documentis detexerit. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Item Jaromiri filii Borzivo- gii. Mors Boleslai Ducis Poloni�. I i AN-
SOBIESLAI 14. confutavimus. Sane si Præmonstratenſis Ordo jam in Bohemiam in- ductus iſthic monaſterium habuit, quid opus fuit Henrico Hieroſoly- mis habitum ſuſcipere, quem iſthic conſequi potuit? & quomodo au- thor ſupra dicere potuit illum ficut novum hominem ita & novum ordi- nem in Bohemiam apportaſſe ? 249 Boleslaum Poloniæ Ducem anno præſente vitam cum morte mu- taſſe vel tribus verbis annotavit Continuator noster: Dux Boleslaus obiit. Annaliſta Saxo addit: relinquens quinque filios ſuperstites, qui- bus & diviſit hæreditatem ſuam coram illius terræ epiſcopis & Princi- pibus, ex quibus Boleslaus (lege Wladislaus) quia ſenior erat, & Con- radi Regis gener, Ducatum obtinuit. Sulgerus in Annalibus Zwifal- tenſibus ex monaſterii hujus Necrologio illum V. Cal. Novembris de- mortuum oftendit. An Dlugoffus limpidiorem fontem præ Conti- nuatore noſtro & Annalifta Saxone habuerit, dum ejus emortualem diem anno ſequenti illigavit,multum dubito, præſertim cum de diviſione inter filios facta plane quædam adverſa ſcribat Kadlubecii l. 3. epiſt. 27. relatis. Sane pluribus teftatum reliquit Dlugoſſus plus voluptatis illi fuiſſe ex turbidis rivulis, quam fontibus ipſis hauriendi. Alter obi- tus eſt Jaromiri filii Borzivogii (quem anno 1132 cum Lothario in Ita- liam miſſum fuiſſe memoravimus) ſi vera ſunt, quæ Balbinus l. 7. in Tab. IV. stirpis Przemisleæ narrat, eum nempe 15 Martii mortuuim & in Trebizenſi monasterio ſepultum fuiſſe; qui præterea ait eum Jam- nicii, quæ eſt Moraviæ ditio, dominum fuiſſe, atque monaſterio Tre- bicensi villam Girzin donaſſe. Diximus, si vera sunt, nam Peſſina in Marte Moraviæ p. 317 ad MS. Trebicenſe provocans (quod quidem crebrius mala fide laborare jam alias oftendimus) eum primum anno1161 defunctum, Gemnicii ſepultumaffirmat, unico Henrico filio relicto , qui ſexennio poſt patrem improlis ſecutus ſit. Nec jam eſt, quod huic anno apponam quam obſervationes meteorologicas Continuatoris noſtri, qui V.Idus Maji, pridie Idus Octobris, duobusque diebus conſequentibus au- roram Borealem, IV. vero Calendas Martii quoddam fignum admodum ſerpentis poſt occaſum ſolis per totam Bohemiam ad occidentalem plagam volare viſum fuiſſe ait. Commenta illa Paprocii in Ordine Dominorum p. 357 de initiis nominatæ apud nos familiæ Ryzenbergicæ hoc ipſo anno e Polonia in Bohemiam tranſgreſſæ nec meminiſſe libet, maxime cum ille ipſe ne quidem familiæ hujus nomen ante ſæculum XIV. ido- neis documentis detexerit. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Item Jaromiri filii Borzivo- gii. Mors Boleslai Ducis Poloni�. I i AN-
Strana 250
Sobieslaus ab uxore Wigher- ti defuncti ca- ſtra redimit. ANNUS 1139. ANNUS. JESU CHRISTI MCXXXIX. INNOCENTI II. Pap. 10. CONRADI III Reg. 2. SILVESTRI Ep. Prag. 1. HENR. ZDIK ep. Ol. 14 SOBIESLAI Duc. 15. obieslaus omnes partes egregii Ducis excellentisque Principis exple- )turus posteaquam limitanea caſtra ad arcendos vicinorum inſultus B partim exſtruxiſſet, partim reſtauraſſet, atque cum finitimis Prin- cipibus fœdera pacis iniiſſet, ad redimenda quæquæ caſtra animum ad- jecit: Nam, ut Continuator noster ad h. a. p. 34 ait : ab uxore Wig- berti aliquot caſtra DCC marcis argenti redemit, addito ei præterea tertio denario in caſtro Donin, caſtra eadem dein valente præsidiarii mili- tis manu obfirmavit. Doct. Pub. ex Wigberti uxore facit uxorem Hen- rici filii Wigberti, a) quam perperam credidit Henrici fuisse heredem, ut jam ſupra oſtendimus. Ego autem non video, qua auctoritate Continuatorem noſtrum corrigere aufit, atque Bertham Henrici uxo- rem viduam nobis pro Cunigunda uxore quoque vidua Wigberti ob- trudere, quam hoc anno adhuc vixiſſe, tum hæc ipſa Continuatoris noſtri memoria, tum ſilentium omnium Chronicorum perſuadet, quo- rum nullum mentionem mortis illius facit. Fuit autem hæc Cune gunda altera Wigberti ſenioris uxor, quam defunctæ Judithæ filiæ Regis noſtri Wratislai ſuperduxit, b) a qua hæc castra redempta fuiſſe nullus prorſum dubito. Nam quis fluctuet Wigbertum moriturum conjugi ſuæ non terras aliquas teftamento tranſcripfifſe, & præſertim parapher- nalia bona reliquiſſe, virum inquaim tam potentem divitemque, ut eum Biographus prædicat? Jam tum, cum Wigbertus a Wratislao noſtro Luſatiam ſuperiorem in dotem accepit, isthic urbem Swortz nomine conſtruxit, quæ conjugi ſuæ tutum foret præſidium, inquit ejus Bio- graphus c. 4. §. 28. p. 13. An mortua Juditha non quoque hanc ur- bem alteri uxori Cunegundæ in præesidium datam fuiffe credendum est? Jam Cosmas noster ad annum 1098 dixit Wigbertum tempore Regis Wratislai primum in curia fuiſſe: an non credibile eum ab illo ſucceſſoribusque illius tum in Bohemia, tum in Lufatia pluribus terris caſtrisque donatum, eaque illi in proprietatem conceſſa fuiſſe, quem- admodum & utrobique iſtiusmodi terras & caſtra emptione, oppigno- ratione aliisque titulis acquirere potuit? Ut itaque non alia caſtra ter- rasque fuiſſe cenſeam, quæ hoc anno Sobieslaus a Cunegunda Wig- berti uxore redemit, quai quæ illa a marito ſuo partim in dotem, 250 Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.286, a) Chronol. Geschichte Böhmens. b) Vita Wiperti Groic. c. 9. p. 22. par-
Sobieslaus ab uxore Wigher- ti defuncti ca- ſtra redimit. ANNUS 1139. ANNUS. JESU CHRISTI MCXXXIX. INNOCENTI II. Pap. 10. CONRADI III Reg. 2. SILVESTRI Ep. Prag. 1. HENR. ZDIK ep. Ol. 14 SOBIESLAI Duc. 15. obieslaus omnes partes egregii Ducis excellentisque Principis exple- )turus posteaquam limitanea caſtra ad arcendos vicinorum inſultus B partim exſtruxiſſet, partim reſtauraſſet, atque cum finitimis Prin- cipibus fœdera pacis iniiſſet, ad redimenda quæquæ caſtra animum ad- jecit: Nam, ut Continuator noster ad h. a. p. 34 ait : ab uxore Wig- berti aliquot caſtra DCC marcis argenti redemit, addito ei præterea tertio denario in caſtro Donin, caſtra eadem dein valente præsidiarii mili- tis manu obfirmavit. Doct. Pub. ex Wigberti uxore facit uxorem Hen- rici filii Wigberti, a) quam perperam credidit Henrici fuisse heredem, ut jam ſupra oſtendimus. Ego autem non video, qua auctoritate Continuatorem noſtrum corrigere aufit, atque Bertham Henrici uxo- rem viduam nobis pro Cunigunda uxore quoque vidua Wigberti ob- trudere, quam hoc anno adhuc vixiſſe, tum hæc ipſa Continuatoris noſtri memoria, tum ſilentium omnium Chronicorum perſuadet, quo- rum nullum mentionem mortis illius facit. Fuit autem hæc Cune gunda altera Wigberti ſenioris uxor, quam defunctæ Judithæ filiæ Regis noſtri Wratislai ſuperduxit, b) a qua hæc castra redempta fuiſſe nullus prorſum dubito. Nam quis fluctuet Wigbertum moriturum conjugi ſuæ non terras aliquas teftamento tranſcripfifſe, & præſertim parapher- nalia bona reliquiſſe, virum inquaim tam potentem divitemque, ut eum Biographus prædicat? Jam tum, cum Wigbertus a Wratislao noſtro Luſatiam ſuperiorem in dotem accepit, isthic urbem Swortz nomine conſtruxit, quæ conjugi ſuæ tutum foret præſidium, inquit ejus Bio- graphus c. 4. §. 28. p. 13. An mortua Juditha non quoque hanc ur- bem alteri uxori Cunegundæ in præesidium datam fuiffe credendum est? Jam Cosmas noster ad annum 1098 dixit Wigbertum tempore Regis Wratislai primum in curia fuiſſe: an non credibile eum ab illo ſucceſſoribusque illius tum in Bohemia, tum in Lufatia pluribus terris caſtrisque donatum, eaque illi in proprietatem conceſſa fuiſſe, quem- admodum & utrobique iſtiusmodi terras & caſtra emptione, oppigno- ratione aliisque titulis acquirere potuit? Ut itaque non alia caſtra ter- rasque fuiſſe cenſeam, quæ hoc anno Sobieslaus a Cunegunda Wig- berti uxore redemit, quai quæ illa a marito ſuo partim in dotem, 250 Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S.286, a) Chronol. Geschichte Böhmens. b) Vita Wiperti Groic. c. 9. p. 22. par-
Strana 251
SOBIESLAI 15. 251 partim in viduitatis ſustentationem accepit. Istud vero omnium mi- nime ſuſtineri poteſt, cum idem doct. Pubitſchka c) eodem loco dicit: Henricum Wigberti filium Sobieslao noſtro pagum Niſeni (at- que idcirco etiam Budiſſin) teſtamento tranſcripfifſe, quem ille nonni- ſi in feudum Ducum Bohemiæ gratia tenuit, ut pluries jam ſupra oſtendimus. Niſi enim Duces noſtri pagorum Niſeni & Budiſſin supre- mi & directi Domini, ut hodie dicimus, perſtitiſſent, qui illi caſtra Do- nin & Izgorelik, quorum alterum in Niſeni, alterum in Budiſſin pa- go , verbo in Milzavia ſeu ſuperiore Lufatia, fitum erat, ædificare, re- ſtaurare, ſuis præſidiariis militibus munire, eo captivos ſuos in cuſto- diam dare potuiſsent? Et si superior Luſatia in poteſtate Sobieslai non fuit, qua ratione eum Continuator noſter de bona iftius provinciæ ad- miniſtratione laudare potuit? d) Non igitur pagum Niſeni & Budiſſin Sobieslaus Henrici teftamento accepit, ſed uterque caducitate, ut Ju- ridice loquimur, tanquam feuda maſculina, Henrico ſine herede de- mortuo, ad Sobieslaum redierunt, quod niſi doctiſſimus Vir admit- tit, hiſtorias omnes pervertet. Sed ad narrata Continuatoris noſtri redeamus: Impoſitis in redempta caſtra præfidiis revertentem jam jam- que Bohemiam ingreſſum Sobieslaum tam terrifica, & cui parem illa ætas non habuit, ventorum procella in filvis excepit, ut avulfis ab ra- dice, cadentibusque quaquaverſum horrendo fragore arboribus ipſe omnisque ejus exercitus le arborum strage obruendos, obversantem- que oculis mortem exſpectarent, tanta quidem omnium trepidatione, ut caftellanorum fuorum nonnemo audientibus omnibus votum nuncu- paverit, ſe ſe attonſum in cœnobio quocunque recluſurum, ſi cœlo pro- pitio incolumis e filvis his evaferit, e) Et vero Dei clementia factum est, ut nonniſi ſeptem ex tam numeroſo comitatu interierint ipſo Prin- cipe ſalvo intactoque. Acta hæc ſunt anni principio & vere, Sobieslaus in ſilva periculum evadit, Nam Paſchate jam Sobieslaus Pragæ adfuit, & paulo poſt in Hungariam profectus est, verofimillime nuptias inter Conradi Regis filium Henricum puerum , & Sophiam impuberem Belæ Regis Hun- li 2 ga- c) Chronol. Seſchichte Böhmens. d) Contin. Coſmæ p. 37. Licet magna ſolicitudine Idem Ibidem non ſolum ſui Principatus (Bohemiæ) eſſet occupatus, verum ettam curam Moraviæ S. 286. & Srbiæ (per quam Luſatiam hujus ævi authores innuiſſe jam alibi oſtendimus) im- penderet &c. e) Doct. Pub. tanquam ex Dyphtera Jovis loquitur : caſtellanum Idem ibidem hunc voti damnatum reipſa Brzewnovii cucullum aſsumpfiſſe; miror, quod non S. 287. eidem cum Hagecio nomen Przimislaus , aut aliud ſimile effinxerit.
SOBIESLAI 15. 251 partim in viduitatis ſustentationem accepit. Istud vero omnium mi- nime ſuſtineri poteſt, cum idem doct. Pubitſchka c) eodem loco dicit: Henricum Wigberti filium Sobieslao noſtro pagum Niſeni (at- que idcirco etiam Budiſſin) teſtamento tranſcripfifſe, quem ille nonni- ſi in feudum Ducum Bohemiæ gratia tenuit, ut pluries jam ſupra oſtendimus. Niſi enim Duces noſtri pagorum Niſeni & Budiſſin supre- mi & directi Domini, ut hodie dicimus, perſtitiſſent, qui illi caſtra Do- nin & Izgorelik, quorum alterum in Niſeni, alterum in Budiſſin pa- go , verbo in Milzavia ſeu ſuperiore Lufatia, fitum erat, ædificare, re- ſtaurare, ſuis præſidiariis militibus munire, eo captivos ſuos in cuſto- diam dare potuiſsent? Et si superior Luſatia in poteſtate Sobieslai non fuit, qua ratione eum Continuator noſter de bona iftius provinciæ ad- miniſtratione laudare potuit? d) Non igitur pagum Niſeni & Budiſſin Sobieslaus Henrici teftamento accepit, ſed uterque caducitate, ut Ju- ridice loquimur, tanquam feuda maſculina, Henrico ſine herede de- mortuo, ad Sobieslaum redierunt, quod niſi doctiſſimus Vir admit- tit, hiſtorias omnes pervertet. Sed ad narrata Continuatoris noſtri redeamus: Impoſitis in redempta caſtra præfidiis revertentem jam jam- que Bohemiam ingreſſum Sobieslaum tam terrifica, & cui parem illa ætas non habuit, ventorum procella in filvis excepit, ut avulfis ab ra- dice, cadentibusque quaquaverſum horrendo fragore arboribus ipſe omnisque ejus exercitus le arborum strage obruendos, obversantem- que oculis mortem exſpectarent, tanta quidem omnium trepidatione, ut caftellanorum fuorum nonnemo audientibus omnibus votum nuncu- paverit, ſe ſe attonſum in cœnobio quocunque recluſurum, ſi cœlo pro- pitio incolumis e filvis his evaferit, e) Et vero Dei clementia factum est, ut nonniſi ſeptem ex tam numeroſo comitatu interierint ipſo Prin- cipe ſalvo intactoque. Acta hæc ſunt anni principio & vere, Sobieslaus in ſilva periculum evadit, Nam Paſchate jam Sobieslaus Pragæ adfuit, & paulo poſt in Hungariam profectus est, verofimillime nuptias inter Conradi Regis filium Henricum puerum , & Sophiam impuberem Belæ Regis Hun- li 2 ga- c) Chronol. Seſchichte Böhmens. d) Contin. Coſmæ p. 37. Licet magna ſolicitudine Idem Ibidem non ſolum ſui Principatus (Bohemiæ) eſſet occupatus, verum ettam curam Moraviæ S. 286. & Srbiæ (per quam Luſatiam hujus ævi authores innuiſſe jam alibi oſtendimus) im- penderet &c. e) Doct. Pub. tanquam ex Dyphtera Jovis loquitur : caſtellanum Idem ibidem hunc voti damnatum reipſa Brzewnovii cucullum aſsumpfiſſe; miror, quod non S. 287. eidem cum Hagecio nomen Przimislaus , aut aliud ſimile effinxerit.
Strana 252
Proficiſcitur in Hungariam. Belæ Regis fi- lia deſponſatur Couradi Regis filio Henrico. ANNUS 1139. gariæ filiam conflaturus , ut Conradum Regem Germaniæ duplici af- finitate ſibi devinciret, quod quaimvis verbis expreſſis Continuator no- ster non adstruat, tamen non obſcure conjicitur ex iis, quæ ſubjungi- mus: Eodem tempore (ſcilicet poſt reſurrectionem Domini inquit au- thor) Sobieslaus levirum ſuum Belam Regem Pannoniæ convenit. Nam idem Rex B. filiam ſuam filio Regis Theutonicorum Conradi tradehat. Hæ nuptiæ in feſto Pentecosten celebratæ sunt, non quidem aliter quain per procuratorem , cum tam ſponſus quam ſponſa necdum matrimonio maturi fuerint; nec fortaſſis aberrabitur, fi Sobieslaum ſeu a Conrado ſeu Bela ad matrimonium hoc contrahendum procuratorem defigna- tum fuiſſe dixerimus. Sulgerus f) narrat Udalricum de Lendigen Præ- positum Cathedralis ecclesiæ Spirensis (postea monachum Zwifalten- ſem) a Conrado Rege miſſum fuiſſe , ut Sophiam , ſponſam Henrici pueri, ex Hungaria ad Admontenſe Styriæ monasterium deduceret, ibidem educandam, dum matrimonio matura fieret, quam hiftoricam cognitionem cum omnes Hungariæ ſcriptores prætermiſerint, libet verba Sulgeri ex veteribus monaſterii ſui chartis excerpta hic appo- nere: Priusquam, inquit, hic Udalricus, fluxa rerum abdicaſſet, miſſus erat a Conrado III. Imperatore (tum adhuc Rege) in Hungariam pro paranympho, ut Regis (Belæ) filiam Sophiam Conradi filio deſponſan- dam in Germaniam adduceret, quæ & Admonti in Styria inter vestales Henrici ſponſi, ſed immatura morte defuncti, nuptias exſpectavit. Mul- ta donaria a Rege Pannonum ad nos, factus monachus, retulit. Dedit nobis dorſale magnum ( periſtromata ſeu aulæa Chori) ex ſericis factum limbo rubeo & croceo circumdatum inter alia ſibi ab Ungarico Rege datum. 252 Sed neque hic ſuo de Conrado bene merendi ftudio gradum fixit Sobieslaus: Redditis anno ſuperiore Imperii clenodiis Henrieus Dux Bavariæ vocatus fuit a Conrado Auguftam Vindelicorum ceterorum diſſidiorum negotiorumque componendorum cauſa. Adfuit ille, at- que, ut Ursbergenfis p. 279 loquitur, aſsumptis fidelibus suis & milite non modico venit, ac ſuper Licum ex oppoſito civitatis, rege civitatem tenente, caſtra poſuit. Miſfis utrinque per triduum internunciis omnis componendæ rei ſpes evanuit eam præcipue ob cauſam, quod Henri- cus nollet renunciare quibusdam terris, quas a Lothario Imp. accepe- rat. Qua obſtinatione ad indignationem provocatus Conradus Rex Henricum quorundam Principum judicio paulo ante Nativitatem Do- mi- f) In Annal. Zwifalt. P. 1. p. 84.
Proficiſcitur in Hungariam. Belæ Regis fi- lia deſponſatur Couradi Regis filio Henrico. ANNUS 1139. gariæ filiam conflaturus , ut Conradum Regem Germaniæ duplici af- finitate ſibi devinciret, quod quaimvis verbis expreſſis Continuator no- ster non adstruat, tamen non obſcure conjicitur ex iis, quæ ſubjungi- mus: Eodem tempore (ſcilicet poſt reſurrectionem Domini inquit au- thor) Sobieslaus levirum ſuum Belam Regem Pannoniæ convenit. Nam idem Rex B. filiam ſuam filio Regis Theutonicorum Conradi tradehat. Hæ nuptiæ in feſto Pentecosten celebratæ sunt, non quidem aliter quain per procuratorem , cum tam ſponſus quam ſponſa necdum matrimonio maturi fuerint; nec fortaſſis aberrabitur, fi Sobieslaum ſeu a Conrado ſeu Bela ad matrimonium hoc contrahendum procuratorem defigna- tum fuiſſe dixerimus. Sulgerus f) narrat Udalricum de Lendigen Præ- positum Cathedralis ecclesiæ Spirensis (postea monachum Zwifalten- ſem) a Conrado Rege miſſum fuiſſe , ut Sophiam , ſponſam Henrici pueri, ex Hungaria ad Admontenſe Styriæ monasterium deduceret, ibidem educandam, dum matrimonio matura fieret, quam hiftoricam cognitionem cum omnes Hungariæ ſcriptores prætermiſerint, libet verba Sulgeri ex veteribus monaſterii ſui chartis excerpta hic appo- nere: Priusquam, inquit, hic Udalricus, fluxa rerum abdicaſſet, miſſus erat a Conrado III. Imperatore (tum adhuc Rege) in Hungariam pro paranympho, ut Regis (Belæ) filiam Sophiam Conradi filio deſponſan- dam in Germaniam adduceret, quæ & Admonti in Styria inter vestales Henrici ſponſi, ſed immatura morte defuncti, nuptias exſpectavit. Mul- ta donaria a Rege Pannonum ad nos, factus monachus, retulit. Dedit nobis dorſale magnum ( periſtromata ſeu aulæa Chori) ex ſericis factum limbo rubeo & croceo circumdatum inter alia ſibi ab Ungarico Rege datum. 252 Sed neque hic ſuo de Conrado bene merendi ftudio gradum fixit Sobieslaus: Redditis anno ſuperiore Imperii clenodiis Henrieus Dux Bavariæ vocatus fuit a Conrado Auguftam Vindelicorum ceterorum diſſidiorum negotiorumque componendorum cauſa. Adfuit ille, at- que, ut Ursbergenfis p. 279 loquitur, aſsumptis fidelibus suis & milite non modico venit, ac ſuper Licum ex oppoſito civitatis, rege civitatem tenente, caſtra poſuit. Miſfis utrinque per triduum internunciis omnis componendæ rei ſpes evanuit eam præcipue ob cauſam, quod Henri- cus nollet renunciare quibusdam terris, quas a Lothario Imp. accepe- rat. Qua obſtinatione ad indignationem provocatus Conradus Rex Henricum quorundam Principum judicio paulo ante Nativitatem Do- mi- f) In Annal. Zwifalt. P. 1. p. 84.
Strana 253
SOBIESLAI 15. mini apud Herbipolim proſcripſit , & utroque Ducatu exuit , Bavariæ quidem Ducatu Leopoldo Marchioni Auſtriæ uterino fratri ſuo, Sa- xoniæ autem Alberto Urso concesso. Leopoldus Auftrius extemplo ad occupandum Ducatum cum numeroſo exercitu in Bavariam irruit, eoque Henricum a ſuis deſertum compulit, ut cum paucis fideliori- bus in Saxoniam tranſire cogeretur : hic præſertim Conradi Magdebur- genſis Archiepiſcopi cognati ſui ſuffultus auxiliaribus copiis arma in æmulum alterum Albertum Urfum convertit, ejusque complura caſtra cepit, alia ſolo æquavit, adeo ut Albertus Conradi Regis auxilium im lorare cogeretur, quod ei Conradus prompte velociterque fe- rendum non abnuit. Hæc præjicienda erant, ut intelligantur ea, quæ Continuator noſter his verbis enarrat: Cum (Conradus) per plures fa- miliares ſupplementa exercitus colligeret, inter reliquos Ducem noſtrum Sobieslaum expetivit, ut cum ſuis prædicto bello intereſſet, plurimum enim ſpei de victoria in fortitudine pugnatorum ejus reponebat. Congre- gatis igitur Rex, & Dux Sobieslaus (ſupple militibus) diverſis aditibus Saxoniam cum intrarent, illi vim adventantium non ferentes ad caſtra confugierunt, nec prius vultui Regis apparere præſumpſerunt, quam mediante Duce Sobieslao ſe ditioni Regis ſubdentes, per omnia pacem ejus adepti ſunt. Sic ſalvo Regis honore victoria ſine armis peracta. Inde redeuntes quendam locum vaſtaverunt, & magnam prædam reduxe- runt. Chronographus Saxo eam Conradum inter & Henricum Sa- xonesque conventionem apud Ernceburg g) factam ſcribit, &, quan- quam is Sobieslai noſtri non meminerit, eum tamen adfuiffe Albertus Abbas Stadenſis ad h. a. asseverat, dum ait: Conradus Rex Saxoniam petiit habens in comitatu ſuo Ducem Bohemiæ. Sobieslaus Con- rado Regi au- xilio eſt ad compeſcendum Henricum Ba- varum. 253 A menſe Martio pertinaci diuturnaque ægritudine oppreſſus eſt Joannis epi- Joannes epiſcopus Pragenfis, qua occaſione in rem ſuam uſus Henri- ſcopi Pragenſis gravis infirmi- cus Zdik epiſcopus Olomucenſis (qui ſuſcepta nuper Hieroſolymis re- gu- tas. 8) Helmoldus 1. 1. c. 56. emendatius hujus loci nomen per Cruceburg exprimit. Doct. Pubitſchka pro Cruceburg Hersfeldam nominat, quod convincere nititur ex di- plomate Regis Conradi Volkerodenſi monaſterio dato apud Fellerum in Monumen- tis inedit. p. 354, in quo Sobieslaus Dux Boemiæ, Leopoldus Dux Bavariæ, Adal- berius Dux Saxoniæ , Ludovicus Landgravius Thuringiæ teſtes ſubſcripti reperian- tur. Sed credamne doctiſſimum Virum Felleri memoratum opuſculum unquam vidiſſe aut legiſſe? nam prædictum diploma non pagina 354 ſed 394 excuſum est, nee magis in eo ſubſcriptum teſtem Sobieslaum Ducem Bohemiæ invenias, quam ipſum doctiſſimum hune Virum. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. I. B. S.288.
SOBIESLAI 15. mini apud Herbipolim proſcripſit , & utroque Ducatu exuit , Bavariæ quidem Ducatu Leopoldo Marchioni Auſtriæ uterino fratri ſuo, Sa- xoniæ autem Alberto Urso concesso. Leopoldus Auftrius extemplo ad occupandum Ducatum cum numeroſo exercitu in Bavariam irruit, eoque Henricum a ſuis deſertum compulit, ut cum paucis fideliori- bus in Saxoniam tranſire cogeretur : hic præſertim Conradi Magdebur- genſis Archiepiſcopi cognati ſui ſuffultus auxiliaribus copiis arma in æmulum alterum Albertum Urfum convertit, ejusque complura caſtra cepit, alia ſolo æquavit, adeo ut Albertus Conradi Regis auxilium im lorare cogeretur, quod ei Conradus prompte velociterque fe- rendum non abnuit. Hæc præjicienda erant, ut intelligantur ea, quæ Continuator noſter his verbis enarrat: Cum (Conradus) per plures fa- miliares ſupplementa exercitus colligeret, inter reliquos Ducem noſtrum Sobieslaum expetivit, ut cum ſuis prædicto bello intereſſet, plurimum enim ſpei de victoria in fortitudine pugnatorum ejus reponebat. Congre- gatis igitur Rex, & Dux Sobieslaus (ſupple militibus) diverſis aditibus Saxoniam cum intrarent, illi vim adventantium non ferentes ad caſtra confugierunt, nec prius vultui Regis apparere præſumpſerunt, quam mediante Duce Sobieslao ſe ditioni Regis ſubdentes, per omnia pacem ejus adepti ſunt. Sic ſalvo Regis honore victoria ſine armis peracta. Inde redeuntes quendam locum vaſtaverunt, & magnam prædam reduxe- runt. Chronographus Saxo eam Conradum inter & Henricum Sa- xonesque conventionem apud Ernceburg g) factam ſcribit, &, quan- quam is Sobieslai noſtri non meminerit, eum tamen adfuiffe Albertus Abbas Stadenſis ad h. a. asseverat, dum ait: Conradus Rex Saxoniam petiit habens in comitatu ſuo Ducem Bohemiæ. Sobieslaus Con- rado Regi au- xilio eſt ad compeſcendum Henricum Ba- varum. 253 A menſe Martio pertinaci diuturnaque ægritudine oppreſſus eſt Joannis epi- Joannes epiſcopus Pragenfis, qua occaſione in rem ſuam uſus Henri- ſcopi Pragenſis gravis infirmi- cus Zdik epiſcopus Olomucenſis (qui ſuſcepta nuper Hieroſolymis re- gu- tas. 8) Helmoldus 1. 1. c. 56. emendatius hujus loci nomen per Cruceburg exprimit. Doct. Pubitſchka pro Cruceburg Hersfeldam nominat, quod convincere nititur ex di- plomate Regis Conradi Volkerodenſi monaſterio dato apud Fellerum in Monumen- tis inedit. p. 354, in quo Sobieslaus Dux Boemiæ, Leopoldus Dux Bavariæ, Adal- berius Dux Saxoniæ , Ludovicus Landgravius Thuringiæ teſtes ſubſcripti reperian- tur. Sed credamne doctiſſimum Virum Felleri memoratum opuſculum unquam vidiſſe aut legiſſe? nam prædictum diploma non pagina 354 ſed 394 excuſum est, nee magis in eo ſubſcriptum teſtem Sobieslaum Ducem Bohemiæ invenias, quam ipſum doctiſſimum hune Virum. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. I. B. S.288.
Strana 254
ANNUS I139. Omne ſuum patrimonium pro fundando Ord. Pr�mon- ſtrat. monaſte- rio teſtamento legat. Moritur. 254 gula Divi Norberti id unum ſuſpirabat adlaborabatque, ut Ordine m iſtum in Bohemiam induceret) ei perſuadere cœpit, ut ſibi adjutricem manum ad opus iſtiusmodi Deo ſumme acceptum porrigeret, atque de facultatibus amploque patrimonio ſuo tantum conferret , quantum ad jacienda fundamenta monaſterii neceſſarium eſſet: Joannes, inquit ipſe Henricus Zdik in charta ſua h) comperto voluntatis meæ deſiderio (ſcilicet de Ordine Præmonstratensi in Bohemia fundando) ut erat vir religioſus, Deo gratias retulit, prædia tectaque ad construendam fra- trum ejus Ordinis habitationem neceſſaria Deo devotus primus obtulit. Quam porro munificus fuerit in compluribus prædiis de patrimonio ſuo ad hanc fundationem teſtamento legandis perſequitur eadem char- ta: Joannes Pragenſis epiſcopus dedit patrimonium ſuum totum, quod ba- buit in villa Lochmintz, & quod ibidem emit a cognatis ſuis nomine Histen, & filiis ſuis, & ab aliis cognatis, & terras, quas acquisivit a pio Duce Wladislao, & Ugezd quæ Kalika dicitur, Luſane tota villa cum tota ſilva Meſſny, & ibidem Ugezd, uſque ad cuſtodiam quod vulga- riter dicitur Straſa, videlicet patrimonium quod emit a Penes filio Mar- ci Cirnoticih, quantum habuit, Raſſine totam villam cum ſilva ibidem equas dedit, quas dicimus emiſſarias, Gratiſſte & ſilvam Hudonicih, quod babuit & in eadem villa. i) His autem Joannes immortuus eſt, ut Henricus ipſe in charta mox memorata fatetur, erectionique monaſte- rii non ſupervixit. Nam quinque menſium ſpatio longa maceratus �gri- tudine, inquit Continuator noſter p. 36 ad h. a. VI. Idus Auguſti migra- vit a ſuperis, lege ad ſuperos. Monachus Sazavienſis ſervato eodem obi- tus die eum laude Clericorum & monachorum veri amatoris, pauperum & peregrinorum pii conſolatoris donat. An Berghauerus eum ætatem quin- quaginta annorum in epiſcopatu, quam nemo Pragenſium Præſulum vi- xit, attigiſſe vere ſcripſerit, deficientibus documentis vetuſtioribus nec affirmare nec negare aufim. Sepultus autem fuit in Pragenfi principe eccleſia in capella ſancti Gotthardi epiſcopi, quam ipſe perforato pariete eccleſiæ S. Wenceslai ad aquilonem construi juſſerat, k) quo quidem lo- co adhuc anno 1374 repertus dum a Beneſſio de Weitmühle directore no- b) Charta de fundatione monasterii Strahof. Annal. Præmonstrat. in Probationibus T. II. p. DLIX. i) Hæc ſi expendantur , Joannes epiſcopus Pragenſis primi & præ- cipui fundatoris nomen meretur in Strahofienſi Canonia , cujus memoriam ab om- nibus noſtris , qui hucuſque monaſterii hujus incunabula hiſtoriamque ſcripſerunt, prætermiſſam fuiſſe , multum miror. Nec id doct. Pub. indicavit , eui tamen An- nales Præmonſtratenſes, ad quos nonnunquam provocat , ad manus fuere. k) Con- tinuator Coſmæ ad h. a. p. 36.
ANNUS I139. Omne ſuum patrimonium pro fundando Ord. Pr�mon- ſtrat. monaſte- rio teſtamento legat. Moritur. 254 gula Divi Norberti id unum ſuſpirabat adlaborabatque, ut Ordine m iſtum in Bohemiam induceret) ei perſuadere cœpit, ut ſibi adjutricem manum ad opus iſtiusmodi Deo ſumme acceptum porrigeret, atque de facultatibus amploque patrimonio ſuo tantum conferret , quantum ad jacienda fundamenta monaſterii neceſſarium eſſet: Joannes, inquit ipſe Henricus Zdik in charta ſua h) comperto voluntatis meæ deſiderio (ſcilicet de Ordine Præmonstratensi in Bohemia fundando) ut erat vir religioſus, Deo gratias retulit, prædia tectaque ad construendam fra- trum ejus Ordinis habitationem neceſſaria Deo devotus primus obtulit. Quam porro munificus fuerit in compluribus prædiis de patrimonio ſuo ad hanc fundationem teſtamento legandis perſequitur eadem char- ta: Joannes Pragenſis epiſcopus dedit patrimonium ſuum totum, quod ba- buit in villa Lochmintz, & quod ibidem emit a cognatis ſuis nomine Histen, & filiis ſuis, & ab aliis cognatis, & terras, quas acquisivit a pio Duce Wladislao, & Ugezd quæ Kalika dicitur, Luſane tota villa cum tota ſilva Meſſny, & ibidem Ugezd, uſque ad cuſtodiam quod vulga- riter dicitur Straſa, videlicet patrimonium quod emit a Penes filio Mar- ci Cirnoticih, quantum habuit, Raſſine totam villam cum ſilva ibidem equas dedit, quas dicimus emiſſarias, Gratiſſte & ſilvam Hudonicih, quod babuit & in eadem villa. i) His autem Joannes immortuus eſt, ut Henricus ipſe in charta mox memorata fatetur, erectionique monaſte- rii non ſupervixit. Nam quinque menſium ſpatio longa maceratus �gri- tudine, inquit Continuator noſter p. 36 ad h. a. VI. Idus Auguſti migra- vit a ſuperis, lege ad ſuperos. Monachus Sazavienſis ſervato eodem obi- tus die eum laude Clericorum & monachorum veri amatoris, pauperum & peregrinorum pii conſolatoris donat. An Berghauerus eum ætatem quin- quaginta annorum in epiſcopatu, quam nemo Pragenſium Præſulum vi- xit, attigiſſe vere ſcripſerit, deficientibus documentis vetuſtioribus nec affirmare nec negare aufim. Sepultus autem fuit in Pragenfi principe eccleſia in capella ſancti Gotthardi epiſcopi, quam ipſe perforato pariete eccleſiæ S. Wenceslai ad aquilonem construi juſſerat, k) quo quidem lo- co adhuc anno 1374 repertus dum a Beneſſio de Weitmühle directore no- b) Charta de fundatione monasterii Strahof. Annal. Præmonstrat. in Probationibus T. II. p. DLIX. i) Hæc ſi expendantur , Joannes epiſcopus Pragenſis primi & præ- cipui fundatoris nomen meretur in Strahofienſi Canonia , cujus memoriam ab om- nibus noſtris , qui hucuſque monaſterii hujus incunabula hiſtoriamque ſcripſerunt, prætermiſſam fuiſſe , multum miror. Nec id doct. Pub. indicavit , eui tamen An- nales Præmonſtratenſes, ad quos nonnunquam provocat , ad manus fuere. k) Con- tinuator Coſmæ ad h. a. p. 36.
Strana 255
SOBIESLAI 15. novæ hodiernæ fabricæ eccleſiæ metropolitanæ e veteri hoe ſuo lo- culo translatus inter ſepulchrum ſancti Viti & capellam Imperialem ſanctæ Trinitatis pofitus eſt in lapideo alveo cum lamina plumbea , cui nomen ejus inſcriptum eſt. 1) Mortuo itaque ſepultoque Joanni ſuc- ceſſit Silvester Abbas Sazavienſis, vir vere Ifraelita, ait Monachus Sa- zavienſis, electusque eſt III. Calendas Octobris, m) potiſſimum quidem voluntate Sobieslai, de quo anno ſequente plura dicenda recurrent. Memoravimus anno ſuperiore Boleslaum Poloniæ Ducem quin- que ſuperstites filios (perperam doct. Pub. tantum quatuor numerat) reliquifſe: Sobieslai in longinquum proſpectans animus novationes tur- basque inter tot fratres exorituras ſagax providit, atque idcirco de ca- ſtris limitaneis ſuis Poloniæ obtentis renovandis muniendisque ſapi- enter cogitavit, ut ſeu adverſus infultus ſecura perftaret Bohemia, aut ex eorum diſſidio piſcatus illi proſpere eveniret. Quem in finem So- bieslaus Dux, inquit Continuator, curtem ſuam adiit, quæ Chwoynow dicitur, ibique manens caſt um renovare cœpit, quod Hoſtin Hradecz di- citur . . . . & caſtra quæ sunt ex parte illorum (Polonorum) firmabat. Balbinus in Epitome p. 225 errore mendoſorum exemplarium Pulka- væ abreptus n) caſtrum hoc Hoſtin in Cujaviam longiſſime a Bohemia Illi ſuccedit Sil- veſter. Scbieslaus caſ- trum Hoſtin ceteraque Polo- ni� obtenta re- ſtaurat. 255 ſe- I) Memoravimus multo ante Meinhardum epiſcopum Prag. Zwifaltenſi monaſterio quæ- dam dona obtuliſſe : hæc dona , inquit Bertholdus ſynchronus apud Sulgerum in Annal. Zwifalt. P. 1. p. 86. a Meginhardi ſucceſſore Joanne violenter nobis ſunt ab- lata, ſed per Cardinalem Rom. eccleſiæ Dedevinum & per Moguntinenſem Archiepi- ſcopum, imo per Lotharium Imperatorem ipſum coactus eſt reddere injuſte ablata. Quod ad geſta Joannis epiſcopi pertinens , hie ſupplere conſtituimus. m) Vincentius a nobis T. I. Monum. editus p. 31 diem electionis ad II. Nonas Octobris reponit, in quem locum typographi oſcitantia peccatum eſt , cum literam (e) notæ a nobis in- fra poſitæ indicem huc appoſuit , quam paulo infra voci eligitur adjicere debuit , quæ ſcilicet ad Ottonem epiſcopum , non Silveſtrum, ſpectat , qui , ut Monachus Sa- zavienſis ait : ordinatus eſt VII. Kal. Julii; quem quidem errorem non meum, ſed typographi eſſe facile advertere debuit doct. Chronologus , cum certum ſit Silve- ſtrum nunquam ordinatum ſuiſſe epiſcopum Pragenſem , ſed ſolum electum. 1) Pulkavæ exemplaria variant, cujus verba dubia ſunt : Sobieslaus Cuyamienſem pro- vinciam , quam dudum a Polonis obtinuerat reintrans , & in finibus ejus urbem Coſtan conſtruxit , in aliis enim Curimenſem , in aliis Cujavienſem provinciam legas, in aliis urbem Koſtian & Koſtin ſcriptam deprehendas , quæ meræ tranſumptorum partim imperitiæ partim oſcitantiæ ſunt, nam Pulkava Chwoynovenſem provinciam, ita a Curia Sobieslai appellatam, & Hoſtin Continuatoris noſtri intellexit, ſeripſitque, e quo ſcilicet hæc hauſit. Pub. Chronof. Geſch. 4 Thi. I.B. S. 290.
SOBIESLAI 15. novæ hodiernæ fabricæ eccleſiæ metropolitanæ e veteri hoe ſuo lo- culo translatus inter ſepulchrum ſancti Viti & capellam Imperialem ſanctæ Trinitatis pofitus eſt in lapideo alveo cum lamina plumbea , cui nomen ejus inſcriptum eſt. 1) Mortuo itaque ſepultoque Joanni ſuc- ceſſit Silvester Abbas Sazavienſis, vir vere Ifraelita, ait Monachus Sa- zavienſis, electusque eſt III. Calendas Octobris, m) potiſſimum quidem voluntate Sobieslai, de quo anno ſequente plura dicenda recurrent. Memoravimus anno ſuperiore Boleslaum Poloniæ Ducem quin- que ſuperstites filios (perperam doct. Pub. tantum quatuor numerat) reliquifſe: Sobieslai in longinquum proſpectans animus novationes tur- basque inter tot fratres exorituras ſagax providit, atque idcirco de ca- ſtris limitaneis ſuis Poloniæ obtentis renovandis muniendisque ſapi- enter cogitavit, ut ſeu adverſus infultus ſecura perftaret Bohemia, aut ex eorum diſſidio piſcatus illi proſpere eveniret. Quem in finem So- bieslaus Dux, inquit Continuator, curtem ſuam adiit, quæ Chwoynow dicitur, ibique manens caſt um renovare cœpit, quod Hoſtin Hradecz di- citur . . . . & caſtra quæ sunt ex parte illorum (Polonorum) firmabat. Balbinus in Epitome p. 225 errore mendoſorum exemplarium Pulka- væ abreptus n) caſtrum hoc Hoſtin in Cujaviam longiſſime a Bohemia Illi ſuccedit Sil- veſter. Scbieslaus caſ- trum Hoſtin ceteraque Polo- ni� obtenta re- ſtaurat. 255 ſe- I) Memoravimus multo ante Meinhardum epiſcopum Prag. Zwifaltenſi monaſterio quæ- dam dona obtuliſſe : hæc dona , inquit Bertholdus ſynchronus apud Sulgerum in Annal. Zwifalt. P. 1. p. 86. a Meginhardi ſucceſſore Joanne violenter nobis ſunt ab- lata, ſed per Cardinalem Rom. eccleſiæ Dedevinum & per Moguntinenſem Archiepi- ſcopum, imo per Lotharium Imperatorem ipſum coactus eſt reddere injuſte ablata. Quod ad geſta Joannis epiſcopi pertinens , hie ſupplere conſtituimus. m) Vincentius a nobis T. I. Monum. editus p. 31 diem electionis ad II. Nonas Octobris reponit, in quem locum typographi oſcitantia peccatum eſt , cum literam (e) notæ a nobis in- fra poſitæ indicem huc appoſuit , quam paulo infra voci eligitur adjicere debuit , quæ ſcilicet ad Ottonem epiſcopum , non Silveſtrum, ſpectat , qui , ut Monachus Sa- zavienſis ait : ordinatus eſt VII. Kal. Julii; quem quidem errorem non meum, ſed typographi eſſe facile advertere debuit doct. Chronologus , cum certum ſit Silve- ſtrum nunquam ordinatum ſuiſſe epiſcopum Pragenſem , ſed ſolum electum. 1) Pulkavæ exemplaria variant, cujus verba dubia ſunt : Sobieslaus Cuyamienſem pro- vinciam , quam dudum a Polonis obtinuerat reintrans , & in finibus ejus urbem Coſtan conſtruxit , in aliis enim Curimenſem , in aliis Cujavienſem provinciam legas, in aliis urbem Koſtian & Koſtin ſcriptam deprehendas , quæ meræ tranſumptorum partim imperitiæ partim oſcitantiæ ſunt, nam Pulkava Chwoynovenſem provinciam, ita a Curia Sobieslai appellatam, & Hoſtin Continuatoris noſtri intellexit, ſeripſitque, e quo ſcilicet hæc hauſit. Pub. Chronof. Geſch. 4 Thi. I.B. S. 290.
Strana 256
Lethali infir- mitate oppri- mitur. ANNUS I139. ſejunctam Poloniæ provinciam ipſique Pruſſiæ confinem, pridem, ut ipſe ait, Polonis ereptam conjicit, quouſque nempe Sobieslaum præ- ſente anno penetraſſe asseverat. At vero Continuator noster univer- ſim de caſtro hoc aliisque in hoc terrarum confinio munitis loquens expreſſis verbis de caſtris loquitur limitaneis Poloniæ oppoſitis , quæ ſunt ex parte illorum, ſcilicet Polonorum, ut non alia intellexerit, quam caſtra in hodierno diſtrictu Reginæhradecenſi poſita, quæ iſthic, non in finibus ſeptentrionalis Poloniæ quærenda erant.) Nec abs re: nam Hoſtin Hradecz (quaſi dicas caſtrum Hostin) non alius locus eſt, quam hodierna Arnavia germanice Arnau dicta, quam hodiedum Bohemi lingua fua Hoſtynie appellare ſolent, ſcilicet civitas poſterius infra ca- strum ædificata a Germanis incolis nomen Arnau (postea etiam Bo- hemice Arnow dicta) obtinuit, cujus novi nominis inventione alte- rum vetus Hostin & Hostinye antiquatum est. Et vero Balbinus ipſe hunc ipſum errorem posterius Dec. 1. l. 3. Miſcellaneorum emendare viſus cum p. 90 Hostinye per Arnau explicat, ſubjungitque: condita eft arx a Sobieslao adverſus Polonos an. 1139. nempe præſente. Sed ut ad Sobieslaum redeamus, ille in his ipfis munitionum ſuarum labori- bus curisque gravifſimo & lethali morbo obrutus et, nam ut Conti- nuator loquitur: priusquam prædictum caſtrum (Hoſtin) ad perfectio- nem duxiſſet, proxima Dominica ante Natale Domini infirmitate tactus letifera lecto proſternitur. 256 Siloa Ordinis S. Benedicti cœ- nobium funda- tur. Pulkava commemorato vernali reditu Sobieslai ex periculoſa per ſilvas arborum strage, de qua ſub initium anni præſentis egimus, ſub- jungit : Hoc eciam tempore Siloenſe monasterium constructum eft dicto Principe (Sobieslao) procurante. Recte autem ſcripfit Pulkava procu- rante Sobieslao constructum fuiſſe, nam Wenceslaus I. Rex in diplomate ſuo monaſterio Siloenſi dato anno 1234, hodieque iſthic autographo ſervato ait : Quod a progenitoribus noſtris ad honorem Dei fundatum eſt. Et quidem fundatum hic loci primitus eft monasterium Ordinis S. Benedicti (non Præmonstratensis, ut perperam turba recentiorum ſcriptorum noſtrorum aſſéveravit) opera & ſtudio Regnardi, ſeu Re- genardi Monachi Sazavienfis, qui a Sobieslao Duce locuim in territorio Siloenſi ad condendum monasterium eccleſiamque impetravit, ab eodem- que rebus opibusque adjutus fuit, de quo Monachus Sazavienfis ad an. 1162 o) Quæ autem hæe curia Chwoynow fuerit incompertum , nominibus Slavicis in hoe re- gionum confinio per germanica noviter inventa penitus ſuppreſſis obliteratisque.
Lethali infir- mitate oppri- mitur. ANNUS I139. ſejunctam Poloniæ provinciam ipſique Pruſſiæ confinem, pridem, ut ipſe ait, Polonis ereptam conjicit, quouſque nempe Sobieslaum præ- ſente anno penetraſſe asseverat. At vero Continuator noster univer- ſim de caſtro hoc aliisque in hoc terrarum confinio munitis loquens expreſſis verbis de caſtris loquitur limitaneis Poloniæ oppoſitis , quæ ſunt ex parte illorum, ſcilicet Polonorum, ut non alia intellexerit, quam caſtra in hodierno diſtrictu Reginæhradecenſi poſita, quæ iſthic, non in finibus ſeptentrionalis Poloniæ quærenda erant.) Nec abs re: nam Hoſtin Hradecz (quaſi dicas caſtrum Hostin) non alius locus eſt, quam hodierna Arnavia germanice Arnau dicta, quam hodiedum Bohemi lingua fua Hoſtynie appellare ſolent, ſcilicet civitas poſterius infra ca- strum ædificata a Germanis incolis nomen Arnau (postea etiam Bo- hemice Arnow dicta) obtinuit, cujus novi nominis inventione alte- rum vetus Hostin & Hostinye antiquatum est. Et vero Balbinus ipſe hunc ipſum errorem posterius Dec. 1. l. 3. Miſcellaneorum emendare viſus cum p. 90 Hostinye per Arnau explicat, ſubjungitque: condita eft arx a Sobieslao adverſus Polonos an. 1139. nempe præſente. Sed ut ad Sobieslaum redeamus, ille in his ipfis munitionum ſuarum labori- bus curisque gravifſimo & lethali morbo obrutus et, nam ut Conti- nuator loquitur: priusquam prædictum caſtrum (Hoſtin) ad perfectio- nem duxiſſet, proxima Dominica ante Natale Domini infirmitate tactus letifera lecto proſternitur. 256 Siloa Ordinis S. Benedicti cœ- nobium funda- tur. Pulkava commemorato vernali reditu Sobieslai ex periculoſa per ſilvas arborum strage, de qua ſub initium anni præſentis egimus, ſub- jungit : Hoc eciam tempore Siloenſe monasterium constructum eft dicto Principe (Sobieslao) procurante. Recte autem ſcripfit Pulkava procu- rante Sobieslao constructum fuiſſe, nam Wenceslaus I. Rex in diplomate ſuo monaſterio Siloenſi dato anno 1234, hodieque iſthic autographo ſervato ait : Quod a progenitoribus noſtris ad honorem Dei fundatum eſt. Et quidem fundatum hic loci primitus eft monasterium Ordinis S. Benedicti (non Præmonstratensis, ut perperam turba recentiorum ſcriptorum noſtrorum aſſéveravit) opera & ſtudio Regnardi, ſeu Re- genardi Monachi Sazavienfis, qui a Sobieslao Duce locuim in territorio Siloenſi ad condendum monasterium eccleſiamque impetravit, ab eodem- que rebus opibusque adjutus fuit, de quo Monachus Sazavienfis ad an. 1162 o) Quæ autem hæe curia Chwoynow fuerit incompertum , nominibus Slavicis in hoe re- gionum confinio per germanica noviter inventa penitus ſuppreſſis obliteratisque.
Strana 257
SOBIESLAI 15. 1162 p. 1807. Hic ( Regnardus) primo Syloenſe cœnobium admodum honeſte rexit, proprioque labore in poſſefſionibus diverſi generis magnifi- ce ampliavit. Enucleatius vero locupletiusque Chronographus Silo- enſis æque ſynchronus p. 102 a nobis T. I. Monum. publicatus: No- tum eſt omnibus in Bohemia commorantibus , quod Siloenſis eccleſiæ pri- mus conſtructor erat quidam Abbas Reinardus nomine nigri ordinis (id eſt S. Benedicti) profeſſor (in monaſterio Sazavienſi) qui condenſam ag- greſſus filvam, & de nemore faciens campos, eccleſiam ibi conſtruxit in honorem Beati Petri Apoſtoli ſatis habilem &c. p) Accidit autem eo- dem adhuc anno, cum jam jam Reginardus fundamenta monaſterio ſuo Ordinis Divi Benedicti jeciſſet, ut Sobieslaus Dux dictum Siloenſe ter- ritorium alienaverit , illiusque poſſeſlionem in Joannem epiſcopum Pra- genſem tranſcripſerit. Huc enim pertinent verba memorati Chrono- graphi Siloenſis p. 104. Si quis ignorat, quid juris habeat Pragenſis epiſcopus in Siloenſi eccleſia ſciat, quia ſicut in aliis eccleſiis jus Diœce- ſanum, ita & in Siloenſi vendicat ſibi jus patronatus, quod accidiſſé cre- ditur ratione concambii, ex eo videlicet, quod Dominus Otto Pragensis epiſcopus Duci antiquo (id eſt ſeniori) Sobieslao dedit Podivin in con- cambio pro Siloenſi circuitu. q) Ut hæc magis illuſtrentur revocandum non Kk PARS VI. ANNAL. HAGEC. p) His duobus ſynchronorum authorum teſtimoniis cum nihil clarius eſſe poſſit, imo alter , ut poſtea videbimus , Ordinis Præmonſtratenſis alumnus tempus , cauſas , circumſtantias omnes aceurate enarret, qua ratione Siloa ejectis Benedictinis Præmon- ftratenſes ſubintraverint, prior etiam Reginardum Abbatem loco ſuo depulſum, poſt- ea infula Sazavienſi donatum, memoret. Hæc , inquam, cum tam certa & manife- ſta ſunt, ut nihil pene certius deſiderari poſſit, miror ego Viros aliquos prudentia & doctrina conſpicuos adhuc inveniri , qui omni contentione , integrisque ad me datis jam ab anno 1765 deductionibus moliuntur evincere Siloenſe monaſterium a primis ſuis incunabulis pro Ordine Præmonstratenfi non Benedictino fundatum fuiſſe , imo vitio mihi tribuere videntur , quod eos antiquitate ſua deturbem. Sed ut ut Viris istis omnem honorem venerationemque habeo, imo etiam gratiam debeo, quod archivi ſui inſtrumenta mecum benevole communicaverint , id ta- men a me deſiderare haud poſlunt, ut oorum in gratiam hiſtoricas veritates cor- rumpam expugnemque. Sane Siloenſis Canoniæ amplior honor eſt , quod tam in- ſignem Hiſtoricum , ſcilicet Chronographum Siloenſem, e gremio ſuo habuerit (qui hiſtoriæ noſtræ patriæ hac ætate pene una ſolaque baſis est, quique in præju- dicium Ordinis & Canoniæ ſuæ nihil ſcripſiſſet ) quam fi aliquot annis prius ei monaſterii ſui erectio poſſeſſiove obtorte collo concedatur. q) Otto noniſi poſt mortem Sobieslai electus est epiſcopus Pragenfis, atque isthic per anteoccupatio- nem concambium iſtud iniiſſe ab authore aſſeritur. Fuerat id quidem cœptum per Joannem præceſſorem ejns , ſed cum huie concambio contradixerir Henricus 257 epi-
SOBIESLAI 15. 1162 p. 1807. Hic ( Regnardus) primo Syloenſe cœnobium admodum honeſte rexit, proprioque labore in poſſefſionibus diverſi generis magnifi- ce ampliavit. Enucleatius vero locupletiusque Chronographus Silo- enſis æque ſynchronus p. 102 a nobis T. I. Monum. publicatus: No- tum eſt omnibus in Bohemia commorantibus , quod Siloenſis eccleſiæ pri- mus conſtructor erat quidam Abbas Reinardus nomine nigri ordinis (id eſt S. Benedicti) profeſſor (in monaſterio Sazavienſi) qui condenſam ag- greſſus filvam, & de nemore faciens campos, eccleſiam ibi conſtruxit in honorem Beati Petri Apoſtoli ſatis habilem &c. p) Accidit autem eo- dem adhuc anno, cum jam jam Reginardus fundamenta monaſterio ſuo Ordinis Divi Benedicti jeciſſet, ut Sobieslaus Dux dictum Siloenſe ter- ritorium alienaverit , illiusque poſſeſlionem in Joannem epiſcopum Pra- genſem tranſcripſerit. Huc enim pertinent verba memorati Chrono- graphi Siloenſis p. 104. Si quis ignorat, quid juris habeat Pragenſis epiſcopus in Siloenſi eccleſia ſciat, quia ſicut in aliis eccleſiis jus Diœce- ſanum, ita & in Siloenſi vendicat ſibi jus patronatus, quod accidiſſé cre- ditur ratione concambii, ex eo videlicet, quod Dominus Otto Pragensis epiſcopus Duci antiquo (id eſt ſeniori) Sobieslao dedit Podivin in con- cambio pro Siloenſi circuitu. q) Ut hæc magis illuſtrentur revocandum non Kk PARS VI. ANNAL. HAGEC. p) His duobus ſynchronorum authorum teſtimoniis cum nihil clarius eſſe poſſit, imo alter , ut poſtea videbimus , Ordinis Præmonſtratenſis alumnus tempus , cauſas , circumſtantias omnes aceurate enarret, qua ratione Siloa ejectis Benedictinis Præmon- ftratenſes ſubintraverint, prior etiam Reginardum Abbatem loco ſuo depulſum, poſt- ea infula Sazavienſi donatum, memoret. Hæc , inquam, cum tam certa & manife- ſta ſunt, ut nihil pene certius deſiderari poſſit, miror ego Viros aliquos prudentia & doctrina conſpicuos adhuc inveniri , qui omni contentione , integrisque ad me datis jam ab anno 1765 deductionibus moliuntur evincere Siloenſe monaſterium a primis ſuis incunabulis pro Ordine Præmonstratenfi non Benedictino fundatum fuiſſe , imo vitio mihi tribuere videntur , quod eos antiquitate ſua deturbem. Sed ut ut Viris istis omnem honorem venerationemque habeo, imo etiam gratiam debeo, quod archivi ſui inſtrumenta mecum benevole communicaverint , id ta- men a me deſiderare haud poſlunt, ut oorum in gratiam hiſtoricas veritates cor- rumpam expugnemque. Sane Siloenſis Canoniæ amplior honor eſt , quod tam in- ſignem Hiſtoricum , ſcilicet Chronographum Siloenſem, e gremio ſuo habuerit (qui hiſtoriæ noſtræ patriæ hac ætate pene una ſolaque baſis est, quique in præju- dicium Ordinis & Canoniæ ſuæ nihil ſcripſiſſet ) quam fi aliquot annis prius ei monaſterii ſui erectio poſſeſſiove obtorte collo concedatur. q) Otto noniſi poſt mortem Sobieslai electus est epiſcopus Pragenfis, atque isthic per anteoccupatio- nem concambium iſtud iniiſſe ab authore aſſeritur. Fuerat id quidem cœptum per Joannem præceſſorem ejns , ſed cum huie concambio contradixerir Henricus 257 epi-
Strana 258
ANNUS I139. non modo ex Annalium meorum P. V. pag. 448 & ſeqq. ſed & ſupe- rioribus hac Parte dictis: de Podivin caſtro Hungariæ limitaneo jam acerrime dimicatum fuiſſe coram Sede Pontificia ſuperiore ſæculo inter Gebhardum epiſcopum Pragenſem, & Joannem epiſcopum Olomucen- ſem, litemque a Gregorio VII. indeciſam relictaim dum apertiora judi- cia ſive ſcripto aut congruis teſtibus invenirentur, a quo quidem utrique parti induciæ per decem annos concessæ fuerunt. Manſerunt autem Pragenſes epiſcopi ab eo tempore in caſtri hujus poſſeſsione, quan- quam epiſcopi Olomucenſes crebrius litem veterem reſuſcitarent. So- bieslaus anno præeſente ſeu motu proprio, ſeu inftinctu rogatuque Jo- annis epiſcopi Pragenfis liti tam diuturnæ finem imponere volens, ut epiſcopos Olomucenſes a prætenſione locique impetitione penitus por- ro præcluderet, concambium fecit cum Joanne epiſcopo, illique in vicem Podivini territorii dedit territorium Siloenſe in Bohemia fitum, at indigne , ut facile provideri poterat, rem tulit Henricus epiſcopus Olomucenſis , qui procul dubio non aliam ob rationem adhuc præſen- te anno profectus eft Romam, ut Monachus Sazavienſis prodit, quam cauſam ſuam adverſus epiſcopum Pragenſem Ducemque coram Inno- centio ſummo Pontifice acturus ; cum vero ea , quæ conſecuta ſunt, & qua ratione epiſcopo Olomucenſi ſatisfactum fuerit , primum anno ſe- quente evenerint, illo ea enarranda tranſmittimus. 253 Annum hunc a memoriis patriis locupletem claudat ſanctifſima mors Ottonis epiſcopi Bambergensis, cujus optimam erga Principes noſtros patriamque voluntatem ſuperioribus annis commemorare non prætermiſimus. Relatu digna rurſum eſt meteorologica Continuato- ris noſtri obſervatio: ſeptimo Nonas Martii aurora Borealis per noc- tem integram se ostentavit, & a quarto decimo Calendas Augufti per infegram hebdomadam fumo ſimilis denfiſſima nebula tetro fœto- re implevit omnia, ſuaque nigredine ipſo meridie ſolis lumen obte- nebravit. r) AN- epiſcopus Olomucenſis , illud revera anno ſequente primum effectum ſortitum eſt, quo nempe Otto Pragenſis epiſcopus plenam integramque territorii Siloenſis poſ- ſeſſionem conſecutus eſt. r) Continuator Coſmæ ad h. a. p. 35.
ANNUS I139. non modo ex Annalium meorum P. V. pag. 448 & ſeqq. ſed & ſupe- rioribus hac Parte dictis: de Podivin caſtro Hungariæ limitaneo jam acerrime dimicatum fuiſſe coram Sede Pontificia ſuperiore ſæculo inter Gebhardum epiſcopum Pragenſem, & Joannem epiſcopum Olomucen- ſem, litemque a Gregorio VII. indeciſam relictaim dum apertiora judi- cia ſive ſcripto aut congruis teſtibus invenirentur, a quo quidem utrique parti induciæ per decem annos concessæ fuerunt. Manſerunt autem Pragenſes epiſcopi ab eo tempore in caſtri hujus poſſeſsione, quan- quam epiſcopi Olomucenſes crebrius litem veterem reſuſcitarent. So- bieslaus anno præeſente ſeu motu proprio, ſeu inftinctu rogatuque Jo- annis epiſcopi Pragenfis liti tam diuturnæ finem imponere volens, ut epiſcopos Olomucenſes a prætenſione locique impetitione penitus por- ro præcluderet, concambium fecit cum Joanne epiſcopo, illique in vicem Podivini territorii dedit territorium Siloenſe in Bohemia fitum, at indigne , ut facile provideri poterat, rem tulit Henricus epiſcopus Olomucenſis , qui procul dubio non aliam ob rationem adhuc præſen- te anno profectus eft Romam, ut Monachus Sazavienſis prodit, quam cauſam ſuam adverſus epiſcopum Pragenſem Ducemque coram Inno- centio ſummo Pontifice acturus ; cum vero ea , quæ conſecuta ſunt, & qua ratione epiſcopo Olomucenſi ſatisfactum fuerit , primum anno ſe- quente evenerint, illo ea enarranda tranſmittimus. 253 Annum hunc a memoriis patriis locupletem claudat ſanctifſima mors Ottonis epiſcopi Bambergensis, cujus optimam erga Principes noſtros patriamque voluntatem ſuperioribus annis commemorare non prætermiſimus. Relatu digna rurſum eſt meteorologica Continuato- ris noſtri obſervatio: ſeptimo Nonas Martii aurora Borealis per noc- tem integram se ostentavit, & a quarto decimo Calendas Augufti per infegram hebdomadam fumo ſimilis denfiſſima nebula tetro fœto- re implevit omnia, ſuaque nigredine ipſo meridie ſolis lumen obte- nebravit. r) AN- epiſcopus Olomucenſis , illud revera anno ſequente primum effectum ſortitum eſt, quo nempe Otto Pragenſis epiſcopus plenam integramque territorii Siloenſis poſ- ſeſſionem conſecutus eſt. r) Continuator Coſmæ ad h. a. p. 35.
Strana 259
WLADISLAI II. 1. 259 ANNUS JESU CHRISTI MCXL. INNOCENTI II. Pap.XI. CONRADI III. Reg. 3. OTTONIS ep. Prag. 1. WLADISLAI II. Ducis 1. HEN. ZDIK ep. Ol. 15. orbo , quo ſub ipſum anni præcedentis exitum Sobieslaus in cur- te ſua Chwoynow obrutus erat, magisque corpus vitalesque M ſpiritus enervante, transferri ſe fecit in caſtrum Hoſtin Hradez, ubi cum nec medicorum conſilia, nec pharmaca proficerent, ſe ſe præ- ſente conjuge ſua Adelhaide plurimisque Regni Optimatibus ad bea- tam immortalitatis viam quam ſanctiſſime comparavit, denique XVI. Calendas Martii animam ſuo reddidit creatori. Quanto mœrore mors ejus ab univerfis omnis Ordinis, atque utriusque ſexus Bohemis accep- ta fuerit, explicatu difficile eſt, qui non tam Principem quam patrem, compatrem Cæſaris, affinem Regis Germaniæ, levirum Regis Hunga- riæ, Poloniæ, Saxoniæ, Franconiæque terrorem, victorem Lotharii, præliis perpetuo ſecundum, lamentabantur, Ducem, inquam, non pieta- te minus quam armis prudentiaque, nec his magis quam juſtitia, munifi- centia, ceterisque Principum virtutibus clariffimum, atque ideo non modo ſubditis ſuis , ſed & ipſi Deo chariſſimum, qui jam præteritis an- nis, ut propitium animæ ſuæ ſupremum Numen redderet, insigni ca- ſtimoniæ maritalis virtute, orationis ſtudio, eleemoſynarum erogatio- ne, profuſa in monaſteria, templa Dei, egenumque ſacerdotium libe- ralitate ſe ſe ad viam æternitatis præmuniverat. Quod autem præci- puuim perrarumque exemplum est, mortem perpetuo præ oculis ha- buit, nam jam vivus ſibi non ſecus atque demortuo anniverſarium præ- ſtituit diem cum funebribus exequiis, ſacerdotum oblationibus, mona- chorum, veſtaliumque ſacrarum precibus, nec non eleemoſynarum elargitionibus, cui ipſe magno devotionis æftu intereíſe gaviſus est. Corpus hujus pientiſſimi Principis corpori patris fui Regis Wratislai matrisque Swatavæ in ecclefia Wiſſehradenſi, in quam ille, ut multo ante oftendimus, præcipue munificus fuit, appofitum est. Ecclefiæ Litomiſslienſi, cujus amplificatorem fuiſſe ſucceſfor illius Wladislaus in diplomate ſuo anni 1167 aſſeverat, non amplius, quam villam Cerko- wice dediſſe legitur. a) Peſſina præterea memorat b) eum donationem Lætæ Curiæ a Borzivogio ecclefiæ Pragenſi datæ adhuc anno præeſente confirmaſſe, atque in archivo ſuperstes eſſe diploma, quod necdum mi- hi Kk 2 Mors Sobieslai Ducis. Ejus pia ad mortem præ- paratio. a) Berghauerus in Protom, Pænit. p. 253. b) In Phoſp. Sept. p. 38.
WLADISLAI II. 1. 259 ANNUS JESU CHRISTI MCXL. INNOCENTI II. Pap.XI. CONRADI III. Reg. 3. OTTONIS ep. Prag. 1. WLADISLAI II. Ducis 1. HEN. ZDIK ep. Ol. 15. orbo , quo ſub ipſum anni præcedentis exitum Sobieslaus in cur- te ſua Chwoynow obrutus erat, magisque corpus vitalesque M ſpiritus enervante, transferri ſe fecit in caſtrum Hoſtin Hradez, ubi cum nec medicorum conſilia, nec pharmaca proficerent, ſe ſe præ- ſente conjuge ſua Adelhaide plurimisque Regni Optimatibus ad bea- tam immortalitatis viam quam ſanctiſſime comparavit, denique XVI. Calendas Martii animam ſuo reddidit creatori. Quanto mœrore mors ejus ab univerfis omnis Ordinis, atque utriusque ſexus Bohemis accep- ta fuerit, explicatu difficile eſt, qui non tam Principem quam patrem, compatrem Cæſaris, affinem Regis Germaniæ, levirum Regis Hunga- riæ, Poloniæ, Saxoniæ, Franconiæque terrorem, victorem Lotharii, præliis perpetuo ſecundum, lamentabantur, Ducem, inquam, non pieta- te minus quam armis prudentiaque, nec his magis quam juſtitia, munifi- centia, ceterisque Principum virtutibus clariffimum, atque ideo non modo ſubditis ſuis , ſed & ipſi Deo chariſſimum, qui jam præteritis an- nis, ut propitium animæ ſuæ ſupremum Numen redderet, insigni ca- ſtimoniæ maritalis virtute, orationis ſtudio, eleemoſynarum erogatio- ne, profuſa in monaſteria, templa Dei, egenumque ſacerdotium libe- ralitate ſe ſe ad viam æternitatis præmuniverat. Quod autem præci- puuim perrarumque exemplum est, mortem perpetuo præ oculis ha- buit, nam jam vivus ſibi non ſecus atque demortuo anniverſarium præ- ſtituit diem cum funebribus exequiis, ſacerdotum oblationibus, mona- chorum, veſtaliumque ſacrarum precibus, nec non eleemoſynarum elargitionibus, cui ipſe magno devotionis æftu intereíſe gaviſus est. Corpus hujus pientiſſimi Principis corpori patris fui Regis Wratislai matrisque Swatavæ in ecclefia Wiſſehradenſi, in quam ille, ut multo ante oftendimus, præcipue munificus fuit, appofitum est. Ecclefiæ Litomiſslienſi, cujus amplificatorem fuiſſe ſucceſfor illius Wladislaus in diplomate ſuo anni 1167 aſſeverat, non amplius, quam villam Cerko- wice dediſſe legitur. a) Peſſina præterea memorat b) eum donationem Lætæ Curiæ a Borzivogio ecclefiæ Pragenſi datæ adhuc anno præeſente confirmaſſe, atque in archivo ſuperstes eſſe diploma, quod necdum mi- hi Kk 2 Mors Sobieslai Ducis. Ejus pia ad mortem præ- paratio. a) Berghauerus in Protom, Pænit. p. 253. b) In Phoſp. Sept. p. 38.
Strana 260
Liberi. ANNUS 1140. hi videre contigit. Reliquit Sobieslaus filios Wladislaum, Sobieslaum, Udalricum, & Wenceslaum, filiamque Mariam Leopoldo Marchi- oni Auſtriæ nuptam. Sigillum illius jam Tomo IV. Bornianarum Diſ- ſertationum p. 253 æri inciſum dedimus, denarios illius eo ordine da- mus Tab. III., quo eos nofter R. P. Adauctus P. I. Monetarii fui libri p. 375 procuſos dedit. 260 Vivo adhne Se- bieslao de ſuc- ceſſore �atuen. do conſilia ac- titantur. Quanquam Sobieslaus filium Wladislaum jam annis abhine duo- bus ſibi ſucceſsorem in Principatu a Conrado Rege Germaniæ impe- traverit , idque ipſum a primi & ſecundi Ordinis militibus Saczkæ con- firmari fecerit, nihilominus omnium iftorum immemores Primores, Nobilitas, Clerusque Bohemus Sobieslao eo perducto, ut recuperan- dæ valetudinis ſpes præciſa videretur, primum clanculum de ſurrogan- do Principe conciliabula egere, demum aperte c) in Wiſſegrad arbe congreſſi diu noctuque conſilia tractantes, illi illum, & illi illum eligere, & inthronizare contendebant. d) Erat ea tempestate Naczerath Comes ſagacitate ingenii , conſilio, prudentia, auctoritate & opibus nemini ſe- cundus, in quem diſcrepantibus ſententiis, tantoque ſuffragiorum cer- tamine omnium oculi, auresque intendebantur. e) Isque non alius fuit, qui contemta Conradi Regis nominatione Sobieslai filio Wladislaum filium Wladislai præferendum judicavit, non alia veroſimiliter ratione, quam quod partim Sobieslai filii ætas capeſſendis faſcibus immatura vi- deretur, f) partim ut ne Ducibus noſtris campus aperiretur filios fuos impuberes ſe vivis in thronum intrudere , atque idcirco Ordines Bohe- miæ in perpetuum omni ſuffragio in Ducum ſuorum electione exclude- re. Ut autem Naczerath acerrimi vir erat ingenii, probe proſpexe- rat quam plenam ſummi periculi aleam Bohemi adirent, fi alium a So- bieslai filio Wladislao Ducem deligerent constituerentque, habituri nempe non modo hostem infenſiſſimum Conradum Regem Germa- niæ, Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I,B. S. 291. c) Continuator Coſmæ ad h. a. p. 38. d) Non auſim cum doct. Pubitſchka tacentibus veteribus tot candidatos nominare : ſcilicet Couradum Zuoymenſem, Wratislaum Bru- nenſem, exulem in Ruſſia Ottonem Ottonis filium, & Wladislawm Wladislai filium. Anne amabo Wladislaus Sobieslai filius jam vexillo a Conrado Rege inveſtitus nul- lum prorſus inter Bohemos patronum habuit, nulliusque ſuffragium tulit? Simile fatum paſſim eſt ariolationum. e) Contin. Coſmæ ad h. a. p. 37. f) Continua- tor noſter paſſim quidem Wladislaum Sobieslai filium pueri appellatione notat , ſed quandoquidem is jam poſt annos duos Wladislao cum foderatis negotium faceſſi- vit , conjicere fas eſt vocem pueri ab co uſu illius ætatis acceptam fuiſſe pro juvene, qui needum virilem ætatem attigit, aut certe matrimonio junctus non fuit.
Liberi. ANNUS 1140. hi videre contigit. Reliquit Sobieslaus filios Wladislaum, Sobieslaum, Udalricum, & Wenceslaum, filiamque Mariam Leopoldo Marchi- oni Auſtriæ nuptam. Sigillum illius jam Tomo IV. Bornianarum Diſ- ſertationum p. 253 æri inciſum dedimus, denarios illius eo ordine da- mus Tab. III., quo eos nofter R. P. Adauctus P. I. Monetarii fui libri p. 375 procuſos dedit. 260 Vivo adhne Se- bieslao de ſuc- ceſſore �atuen. do conſilia ac- titantur. Quanquam Sobieslaus filium Wladislaum jam annis abhine duo- bus ſibi ſucceſsorem in Principatu a Conrado Rege Germaniæ impe- traverit , idque ipſum a primi & ſecundi Ordinis militibus Saczkæ con- firmari fecerit, nihilominus omnium iftorum immemores Primores, Nobilitas, Clerusque Bohemus Sobieslao eo perducto, ut recuperan- dæ valetudinis ſpes præciſa videretur, primum clanculum de ſurrogan- do Principe conciliabula egere, demum aperte c) in Wiſſegrad arbe congreſſi diu noctuque conſilia tractantes, illi illum, & illi illum eligere, & inthronizare contendebant. d) Erat ea tempestate Naczerath Comes ſagacitate ingenii , conſilio, prudentia, auctoritate & opibus nemini ſe- cundus, in quem diſcrepantibus ſententiis, tantoque ſuffragiorum cer- tamine omnium oculi, auresque intendebantur. e) Isque non alius fuit, qui contemta Conradi Regis nominatione Sobieslai filio Wladislaum filium Wladislai præferendum judicavit, non alia veroſimiliter ratione, quam quod partim Sobieslai filii ætas capeſſendis faſcibus immatura vi- deretur, f) partim ut ne Ducibus noſtris campus aperiretur filios fuos impuberes ſe vivis in thronum intrudere , atque idcirco Ordines Bohe- miæ in perpetuum omni ſuffragio in Ducum ſuorum electione exclude- re. Ut autem Naczerath acerrimi vir erat ingenii, probe proſpexe- rat quam plenam ſummi periculi aleam Bohemi adirent, fi alium a So- bieslai filio Wladislao Ducem deligerent constituerentque, habituri nempe non modo hostem infenſiſſimum Conradum Regem Germa- niæ, Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I,B. S. 291. c) Continuator Coſmæ ad h. a. p. 38. d) Non auſim cum doct. Pubitſchka tacentibus veteribus tot candidatos nominare : ſcilicet Couradum Zuoymenſem, Wratislaum Bru- nenſem, exulem in Ruſſia Ottonem Ottonis filium, & Wladislawm Wladislai filium. Anne amabo Wladislaus Sobieslai filius jam vexillo a Conrado Rege inveſtitus nul- lum prorſus inter Bohemos patronum habuit, nulliusque ſuffragium tulit? Simile fatum paſſim eſt ariolationum. e) Contin. Coſmæ ad h. a. p. 37. f) Continua- tor noſter paſſim quidem Wladislaum Sobieslai filium pueri appellatione notat , ſed quandoquidem is jam poſt annos duos Wladislao cum foderatis negotium faceſſi- vit , conjicere fas eſt vocem pueri ab co uſu illius ætatis acceptam fuiſſe pro juvene, qui needum virilem ætatem attigit, aut certe matrimonio junctus non fuit.
Strana 261
WLADISLAI II. I. niæ, qui eum tradito vexillo jam ſucceſſorem renunciaverat, habitu- ri alterum hostem Leopoldum Marchionem Auftriæ Conradi regis ute- rinum fratrem matrimonio junctum ſorori Wladislai. Non magis verſutum juxta ac ſalutare viſum conſilium, quam Gertrudem Conra- di regis uterinam, Leopoldi Marchionis vero germanam ſororem Wla- dislai filio conjugem expoſcere, easque nuptias, Sobieslao adhuc cum morte luctante, accelerare, atque id eft, quod jam principio anni iftius Wladislaum Gertrudi matrimonio ſociatum legamus, ita enim syn- chronus Rikardus Neoburgenſis g) Gertrudis naſcitur VII. Kalendas Martii MCIX. nupta Wladislao Duci Bohemiæ, deinde Regi anno MCXL. atque quod Continuator noſter p. 39. jam Conradum Regem levirum Wladislai vocet primis mox obtenti Principatus diebus. Hoc nem- pe tam exquiſito politices artificio non ſecus atque fumo aut re viſci- da obfuſcati tam Conradi regis, quam Leopoldi Marchionis oculi, ut alterius Wladislai filii Sobieslai jam jam immemores in novam Boe- miæ Ordinum electionem ultro conſenſerint ; neque procul dubio aliud atque ipſum eft, quod, ne odium ſæpe memoratus author noſter incur- rat, ſeſe prætermittere ingenue confitetur. b) Electus itaque eft Wla- dislaus Wladislai filius concordibus ſuffragiis jam quarto a Sobieslai morte die, neque reftabat, rebus ita condictis conventisque, quam ut a Conrado Germaniæ rege confirmaretur: fubdit igitur Continuator noster c. l. Wladislaus cum ſuis convenit regem Conradum levirusn ſuum in urbe Bamberck, & ibi accepto vexillo a rege redit ad ſua. Memoravimus anno ſuperiore Sobieslai potiſſimum voluntate Silvestrum Abbatem Sazavienſem cathedræ Pragensis ecclesiæ suffec- tum, ſed antequam is ad conſecrationem pertigit, renunciavit huic di- gnitati. i) Nolim diſputare quosdam anno ſuperiore invitos propter Sobieslai favorem conſensiſſe in Silvestri electionem, maxime quod res inusitata esset Abbates nostros in episcopalem sedem Pragensem promovere; at indigne doct. Pubitſchka k) hanc ultroneam Silveſtri Wladislaus Wladislai fi- lius ducit uxo- rem ſororem uterinam Cou- radi Regis. Creatur Dux Bohemia. Silveſter Ab- bas Sazavien- ſis ſponte re- nunciat epiſco- patui Pragenſ- 261 re- g) Apud Hanthal. in faſt. Compilil. T. 1. p. 255. h) Interea quanti rumores, quan- ta conſilia Boemiæ Proceres actitarent , ſilentio præterire ſanioris conſilii æſtimavi , ne forte ſingula , ut fuerunt , proſequendo , odium fortaſſe alicujus incurram. i) Silve- ſter Deo , a quo omnia bona procedunt, inſpirante , ſano uſus conſilio , ſecum ſæpius re- tractans ſemetipſum minus ſufficere poſſe ad tam grande pondus epiſcopalis regiminis . . . . . eundem epiſcopatum cum bona voluntate dimiſit, ſuamque Abbatiam recepit. k) Chronol. Seſchichte Böhmens. Pub.Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.296.
WLADISLAI II. I. niæ, qui eum tradito vexillo jam ſucceſſorem renunciaverat, habitu- ri alterum hostem Leopoldum Marchionem Auftriæ Conradi regis ute- rinum fratrem matrimonio junctum ſorori Wladislai. Non magis verſutum juxta ac ſalutare viſum conſilium, quam Gertrudem Conra- di regis uterinam, Leopoldi Marchionis vero germanam ſororem Wla- dislai filio conjugem expoſcere, easque nuptias, Sobieslao adhuc cum morte luctante, accelerare, atque id eft, quod jam principio anni iftius Wladislaum Gertrudi matrimonio ſociatum legamus, ita enim syn- chronus Rikardus Neoburgenſis g) Gertrudis naſcitur VII. Kalendas Martii MCIX. nupta Wladislao Duci Bohemiæ, deinde Regi anno MCXL. atque quod Continuator noſter p. 39. jam Conradum Regem levirum Wladislai vocet primis mox obtenti Principatus diebus. Hoc nem- pe tam exquiſito politices artificio non ſecus atque fumo aut re viſci- da obfuſcati tam Conradi regis, quam Leopoldi Marchionis oculi, ut alterius Wladislai filii Sobieslai jam jam immemores in novam Boe- miæ Ordinum electionem ultro conſenſerint ; neque procul dubio aliud atque ipſum eft, quod, ne odium ſæpe memoratus author noſter incur- rat, ſeſe prætermittere ingenue confitetur. b) Electus itaque eft Wla- dislaus Wladislai filius concordibus ſuffragiis jam quarto a Sobieslai morte die, neque reftabat, rebus ita condictis conventisque, quam ut a Conrado Germaniæ rege confirmaretur: fubdit igitur Continuator noster c. l. Wladislaus cum ſuis convenit regem Conradum levirusn ſuum in urbe Bamberck, & ibi accepto vexillo a rege redit ad ſua. Memoravimus anno ſuperiore Sobieslai potiſſimum voluntate Silvestrum Abbatem Sazavienſem cathedræ Pragensis ecclesiæ suffec- tum, ſed antequam is ad conſecrationem pertigit, renunciavit huic di- gnitati. i) Nolim diſputare quosdam anno ſuperiore invitos propter Sobieslai favorem conſensiſſe in Silvestri electionem, maxime quod res inusitata esset Abbates nostros in episcopalem sedem Pragensem promovere; at indigne doct. Pubitſchka k) hanc ultroneam Silveſtri Wladislaus Wladislai fi- lius ducit uxo- rem ſororem uterinam Cou- radi Regis. Creatur Dux Bohemia. Silveſter Ab- bas Sazavien- ſis ſponte re- nunciat epiſco- patui Pragenſ- 261 re- g) Apud Hanthal. in faſt. Compilil. T. 1. p. 255. h) Interea quanti rumores, quan- ta conſilia Boemiæ Proceres actitarent , ſilentio præterire ſanioris conſilii æſtimavi , ne forte ſingula , ut fuerunt , proſequendo , odium fortaſſe alicujus incurram. i) Silve- ſter Deo , a quo omnia bona procedunt, inſpirante , ſano uſus conſilio , ſecum ſæpius re- tractans ſemetipſum minus ſufficere poſſe ad tam grande pondus epiſcopalis regiminis . . . . . eundem epiſcopatum cum bona voluntate dimiſit, ſuamque Abbatiam recepit. k) Chronol. Seſchichte Böhmens. Pub.Chronol. Geſch.4Theil. I.B. S.296.
Strana 262
Orto fit epiſco- pus Pragenſis. ANNUS II40. renunciationem ſugillavit, primum cum ſcribit Silveſtrum anno ſupe- riore adverſus omne ſuffragium Cleri & populi a Sobieslao epiſcopum re- nunciatum, omnesque Ordines Bohemiæ minus contentos ſuiſſe , ſecundo cum ipſum monachum Sazavienſem hiſtoricum perstringit, quod ſe- pulchrum dealbaverit, nimiumque rebus Silveſtri adulatus fit, cum di- xit : illum ſponte epiſcopatui renunciaſſe. Sed quis eum legitime elec- tum ad renunciandum cogere potuit, nisi id ſponte facere voluiſset? an nullum præſidium in jure, Moguntino ſuo Metropolita, Romano- que Pontifice inveniſſet, nisi ſponte cedere constituiſſet? Id ſane fal- ſum eſt eum adverſus omne cleri, populi, Ordinumque ſuffragium elec- tum, ſeu quod idem eſt, intruſum fuiſſe, quod nullus ſynchronorum, vetuſtiorumque aſſerit. Continuator ſolum dicit voluntate Sobieslai electum fuiſſe: quot non ſuperiores epiſcopos nostros Ducum volun- tate electos legimus; an omnes illos illegitime electos intruſosque di- cemus ? ſeilicet declarare ſoliti in electionibus epiſcoporum Duces no- ſtri voluntatem ſuam, imo quandoque etiam Candidatum defignare, & quamquam ſciſſis ſuffragiis nonnunquam alius optaretur, non defue- re tamen plures, qui eidem ſuffragium darent, alii ne Principi ſuo obstrepere viderentur, in eundem conſentirent, cujusmodi electionem illegitimam conviciari haud fas est: & sane longe a Sobieslai probitate abfuiſſet per vim Clero populoque Præſulem obtrudere. Quare rec- te ait Pulkava ad h. a. Silvester abbas Sazaviensis per electionem (non vim ) in epiſcopum Pragenſem aſſumitur, ſed minime confirmatur, quo- nium Pontificatum accipere recuſavit. Profecto si Silvester ambitionis vitio laboraſset, non exſpectaſſet mortem Sobieslai, non per quatuor menſes conſecrationem ſuam distulisset, sed, ut alii fecere paſsim epi- ſcopi noſtri, mox primis poſt electionem diebus ad inveſtituram a Conrado, conſecrationemque a Moguntino accipiendam profectus fu- iſſet, ut proinde verum maneat, quod monachus Sazavienſis innuit, eum vera religioſa humilitate epiſcopatui renunciaſſe, quod non ille modo, ſed & Vincentius vir ecclefiasticus contemporaneus his verbis teſtatur: 1) Silveſter tanto labori & oneri ſe non poſſe ſufficere conſiderans, & coram omnibus renuncians, ad priora (ſcil. abbatiale pedum rever- titur, pro quo eodem anno Otto Pragenſis Præpoſitus VII. Martii eligitur, qui demum V. Calendas Junii, ut Continuator c. 1. narrat, Mogun- tiæ ab Alberto Archiepiſcopo conſecratus fuit. Hiſtorici recentioris eſt veteres preſſo pede ſequi, & viris de religione patriaque bene 262 me- l) Chronicon Vincentii T. I. Monum. noſtrorum p. 31.
Orto fit epiſco- pus Pragenſis. ANNUS II40. renunciationem ſugillavit, primum cum ſcribit Silveſtrum anno ſupe- riore adverſus omne ſuffragium Cleri & populi a Sobieslao epiſcopum re- nunciatum, omnesque Ordines Bohemiæ minus contentos ſuiſſe , ſecundo cum ipſum monachum Sazavienſem hiſtoricum perstringit, quod ſe- pulchrum dealbaverit, nimiumque rebus Silveſtri adulatus fit, cum di- xit : illum ſponte epiſcopatui renunciaſſe. Sed quis eum legitime elec- tum ad renunciandum cogere potuit, nisi id ſponte facere voluiſset? an nullum præſidium in jure, Moguntino ſuo Metropolita, Romano- que Pontifice inveniſſet, nisi ſponte cedere constituiſſet? Id ſane fal- ſum eſt eum adverſus omne cleri, populi, Ordinumque ſuffragium elec- tum, ſeu quod idem eſt, intruſum fuiſſe, quod nullus ſynchronorum, vetuſtiorumque aſſerit. Continuator ſolum dicit voluntate Sobieslai electum fuiſſe: quot non ſuperiores epiſcopos nostros Ducum volun- tate electos legimus; an omnes illos illegitime electos intruſosque di- cemus ? ſeilicet declarare ſoliti in electionibus epiſcoporum Duces no- ſtri voluntatem ſuam, imo quandoque etiam Candidatum defignare, & quamquam ſciſſis ſuffragiis nonnunquam alius optaretur, non defue- re tamen plures, qui eidem ſuffragium darent, alii ne Principi ſuo obstrepere viderentur, in eundem conſentirent, cujusmodi electionem illegitimam conviciari haud fas est: & sane longe a Sobieslai probitate abfuiſſet per vim Clero populoque Præſulem obtrudere. Quare rec- te ait Pulkava ad h. a. Silvester abbas Sazaviensis per electionem (non vim ) in epiſcopum Pragenſem aſſumitur, ſed minime confirmatur, quo- nium Pontificatum accipere recuſavit. Profecto si Silvester ambitionis vitio laboraſset, non exſpectaſſet mortem Sobieslai, non per quatuor menſes conſecrationem ſuam distulisset, sed, ut alii fecere paſsim epi- ſcopi noſtri, mox primis poſt electionem diebus ad inveſtituram a Conrado, conſecrationemque a Moguntino accipiendam profectus fu- iſſet, ut proinde verum maneat, quod monachus Sazavienſis innuit, eum vera religioſa humilitate epiſcopatui renunciaſſe, quod non ille modo, ſed & Vincentius vir ecclefiasticus contemporaneus his verbis teſtatur: 1) Silveſter tanto labori & oneri ſe non poſſe ſufficere conſiderans, & coram omnibus renuncians, ad priora (ſcil. abbatiale pedum rever- titur, pro quo eodem anno Otto Pragenſis Præpoſitus VII. Martii eligitur, qui demum V. Calendas Junii, ut Continuator c. 1. narrat, Mogun- tiæ ab Alberto Archiepiſcopo conſecratus fuit. Hiſtorici recentioris eſt veteres preſſo pede ſequi, & viris de religione patriaque bene 262 me- l) Chronicon Vincentii T. I. Monum. noſtrorum p. 31.
Strana 263
WLADISLAI II. I. 263 meritis meritum ſuum non eripere , aut plane eorum nomini poſt fata maculam inurere. Dum Henricum epiſcopum Olomucenſem tam electioni Wladislai Ducis quam epiſcopi Ottonis interfuiſſe non dubitamus, nactus ille occa- ſionem tempusque novo Principi injuriam querendi, quam Sobieslaus anno ſuperiore Eccleſiæ ſuæ per alienationem prædii Podivin intu- lerat , qua ille, ſucceſſoresque ſui non modo jure vindicationis ſed vel prætenſionis perpetuo exuti fuiſsent. Petiit nempe reſcindi concambium cum Pragenſi Epiſcopo initum, aut Ecclefiæ ſuæ alia Du- cis liberalitase ſatisfieri. Neque incredibile est Henricum anno ſupe- riore jam clariores magisque convincentes rationes (quas pridem Gre- gorius VII. poſtulaverat) Romam ad Innocentium ſummum Pontifi, cem attuliſſe , quibus illi teſtatum fecerat prædium hoc a primordio ad Epiſcopatum Moravienſem ſpectaſſe; & fortaſlis plane hortato- rias Sedis Apoſtolicæ ſecum attulit litteras, ut cauſæ litique tam diu- turnæ finis imponatur. Ut brevibus dicam, quod unum ſolumque ad poſteritatem transmiſſum eſt: tam felix eventus rerum querelam Henrici conſecutus eſt, ut illi Podivinum reſtitutum fuerit, quam tam feſtinam reſtitutionem procul dubio clementia novi Principis ac- celeravit. Nam principio paſſim Principum ſceptra, ut quidam di- xit, merum rorem stillant. Rem ipsam autem succincte notatam re- liquit Thomas Nagelius m) in MS. ſummario Extractu Privilegiorum Epiſcopatus & Eccleſiæ Olomucenſis. Podivinum, inquit, œmulatione Jaromiri ſeu Gebhardi Pragenſis Epiſcopi Moravis Præſulibus ereptum, demum Olomucenſi Eccleſie reſtituit Wladislaus II. Bohemorum Dux, dum intuitu juſtitiæ, & interventu Henrici Antiſtitis Olomucenſis ipſum caſtrum Podivin, de quo etiam apud Sedem Apoſtolicam movebatur queri- monia, prætactæ Eccleſiœ reſtituiſſet, congrua Ottoni Epiſcopo Pragen- ſi compenſatione data, atque Conradi III. Imperatoris confirmatione de- ſuper obtenta. Compenſatio vero Epiſcopo Pragenſi data haud alia fuit, quam quod poſſeſſio territorii Siloenſis a Wladislao confirmata fuerit, in qua Epiſcopi Pragenſes poſtea perstiterunt, atque id eſt, quod Chronographus Siloenſis p. 104. dicat Epiſcopum Pragenſem non ſolum in Siloenſem eccleſiam jus diœceſanum, ſed etiam patronatus ha- bere. Quo loco cum anno ſuperiore, uti ibidem narravimus, Re- ginardus Ordinis S. Benedicti Abbas monasterium ecclesiamque con- Henricus epi- ſcopus Olomuc. repetit Podivi- uum. ſtru- m) Apud Stredovsky in ſacr. Mor. hiſt. L. 4. c. 1. p. 358.
WLADISLAI II. I. 263 meritis meritum ſuum non eripere , aut plane eorum nomini poſt fata maculam inurere. Dum Henricum epiſcopum Olomucenſem tam electioni Wladislai Ducis quam epiſcopi Ottonis interfuiſſe non dubitamus, nactus ille occa- ſionem tempusque novo Principi injuriam querendi, quam Sobieslaus anno ſuperiore Eccleſiæ ſuæ per alienationem prædii Podivin intu- lerat , qua ille, ſucceſſoresque ſui non modo jure vindicationis ſed vel prætenſionis perpetuo exuti fuiſsent. Petiit nempe reſcindi concambium cum Pragenſi Epiſcopo initum, aut Ecclefiæ ſuæ alia Du- cis liberalitase ſatisfieri. Neque incredibile est Henricum anno ſupe- riore jam clariores magisque convincentes rationes (quas pridem Gre- gorius VII. poſtulaverat) Romam ad Innocentium ſummum Pontifi, cem attuliſſe , quibus illi teſtatum fecerat prædium hoc a primordio ad Epiſcopatum Moravienſem ſpectaſſe; & fortaſlis plane hortato- rias Sedis Apoſtolicæ ſecum attulit litteras, ut cauſæ litique tam diu- turnæ finis imponatur. Ut brevibus dicam, quod unum ſolumque ad poſteritatem transmiſſum eſt: tam felix eventus rerum querelam Henrici conſecutus eſt, ut illi Podivinum reſtitutum fuerit, quam tam feſtinam reſtitutionem procul dubio clementia novi Principis ac- celeravit. Nam principio paſſim Principum ſceptra, ut quidam di- xit, merum rorem stillant. Rem ipsam autem succincte notatam re- liquit Thomas Nagelius m) in MS. ſummario Extractu Privilegiorum Epiſcopatus & Eccleſiæ Olomucenſis. Podivinum, inquit, œmulatione Jaromiri ſeu Gebhardi Pragenſis Epiſcopi Moravis Præſulibus ereptum, demum Olomucenſi Eccleſie reſtituit Wladislaus II. Bohemorum Dux, dum intuitu juſtitiæ, & interventu Henrici Antiſtitis Olomucenſis ipſum caſtrum Podivin, de quo etiam apud Sedem Apoſtolicam movebatur queri- monia, prætactæ Eccleſiœ reſtituiſſet, congrua Ottoni Epiſcopo Pragen- ſi compenſatione data, atque Conradi III. Imperatoris confirmatione de- ſuper obtenta. Compenſatio vero Epiſcopo Pragenſi data haud alia fuit, quam quod poſſeſſio territorii Siloenſis a Wladislao confirmata fuerit, in qua Epiſcopi Pragenſes poſtea perstiterunt, atque id eſt, quod Chronographus Siloenſis p. 104. dicat Epiſcopum Pragenſem non ſolum in Siloenſem eccleſiam jus diœceſanum, ſed etiam patronatus ha- bere. Quo loco cum anno ſuperiore, uti ibidem narravimus, Re- ginardus Ordinis S. Benedicti Abbas monasterium ecclesiamque con- Henricus epi- ſcopus Olomuc. repetit Podivi- uum. ſtru- m) Apud Stredovsky in ſacr. Mor. hiſt. L. 4. c. 1. p. 358.
Strana 264
Conſecratur eccleſia Siloen- ſis. ANNUS 1140. struere cœperit, verofimiliter ad præſentem seu ſequentem ſpectat, quod idem Author p. 102. de ejusdem ecclefiæ conſecratione refert: Reginardus Eccleſiam beati Petri per manus Domini Ottonis Pragen- ſis epiſcopi dedicavit , & debito fine perfecit, baſilicam quoque in vene- rationem ſanctæ Mariæ Virginis cum duabus abſidibus , & quatuor alta- ribus erigens, ad medium uſque atrium deduxit, & epiſcopali ſimiliter benedictione dedicavit. 264 Henricus ep. Olomuc. jacit prima fun- damenta Cano- niæ Strahof. Ord. Præmon- ſtratenſis, Aliud multoque gravius hoc ipſo anno exorſus negotium im- mortali memoria dignus Henricus epiſcopus Olomucenſis, dum pri- ma fundamenta jacere cœpit cœnobio Ordinis Præmonstratenſis in monte Strahof ſupra Pragam, primo, omnium hujus inſtitu- ti in Bohemia. n) Diximus ad annum 1138. Henricum ſe ſe Hie- roſolymis ordini iſti devoviſſe, aperuiſſe demum anno ſuperiore Joan- ni epiſcopo confilium ſuum, de ordine iſto in Bohemiam inducendo fundandoque, atque ideirco ab eo ampli patrimonii heredem factum. Hoc tam munifico ſubſidio fretus Henricus manum adjecit operi, ac cumprimis de conſenſu noviter electi Ducis Wladislai impetrando laboravit, quem in tam pio molimine non modo adſenſorem, ſed eti- am cum conjuge ejusdem Gertrude munificentiſſimum adjutorem exper- tus. Huc enim ſpectant, quæ Vincentius p. 31. his verbis narrat: Henricus habitum & regulam Sancti Augustini Hieroſolymis aſſumpsit, & Domino Duce (Wladislao) una cum conſorte ſua Domina Gertrude Sorore Regis Conradi favente, & plurimam pecuniam ſubminiſtrante monaſterium Regalis operis o) in monte Strahof, quem alio nomine Sion nominavit, . . . . conſtruxit. Aptatis humilibus habitaculis, quæ or- dinis iſtius primæva paupertas expoſcebat, eo omnis Henrici conver- ſa est ſolicitudo, ut alumnos plures inveniret diſciplinam S. Auguſ- tini profeſſos, aut profiteri cupientes: coadunavit itaque, ait Chro- nographus Siloenſis p. 100. undecunque poſſet religioſos fratres, quibus & præfecit imprimis quendam Blaſium, ſub cujus diſciplina hic tenuis fratrum numerus eouſque perſtitit, dum amplior e Steinfeldensi cœ- nobio conventus fratrum cum ſuo Abbate evocatus fuiſſet. Ma- s) Anno MCXL. Rex Wladislaw ſucceſſit, qui eodem anno Præmonſt. Canonicis in Stra- gow , quod Sion appellavit , exſtrui-fecit ſupple cœnobium. Neplacho T. IV. Mo- num. noſtr. p. 104. Balbinus quidem aliique noſtri annum 1143. defigunt , ſed non diſtinxere illi primo prima initia ab eo anno, quo ex Steinfeldenfi Canonia inductæ coloniæ. o) Scripſit hæc Vincentius , dum jam Wladislaus Rex fuiſſet , ſumptuoſumque ædificium ligneo, ab Henrico erecto, ſubſtituiſſet.
Conſecratur eccleſia Siloen- ſis. ANNUS 1140. struere cœperit, verofimiliter ad præſentem seu ſequentem ſpectat, quod idem Author p. 102. de ejusdem ecclefiæ conſecratione refert: Reginardus Eccleſiam beati Petri per manus Domini Ottonis Pragen- ſis epiſcopi dedicavit , & debito fine perfecit, baſilicam quoque in vene- rationem ſanctæ Mariæ Virginis cum duabus abſidibus , & quatuor alta- ribus erigens, ad medium uſque atrium deduxit, & epiſcopali ſimiliter benedictione dedicavit. 264 Henricus ep. Olomuc. jacit prima fun- damenta Cano- niæ Strahof. Ord. Præmon- ſtratenſis, Aliud multoque gravius hoc ipſo anno exorſus negotium im- mortali memoria dignus Henricus epiſcopus Olomucenſis, dum pri- ma fundamenta jacere cœpit cœnobio Ordinis Præmonstratenſis in monte Strahof ſupra Pragam, primo, omnium hujus inſtitu- ti in Bohemia. n) Diximus ad annum 1138. Henricum ſe ſe Hie- roſolymis ordini iſti devoviſſe, aperuiſſe demum anno ſuperiore Joan- ni epiſcopo confilium ſuum, de ordine iſto in Bohemiam inducendo fundandoque, atque ideirco ab eo ampli patrimonii heredem factum. Hoc tam munifico ſubſidio fretus Henricus manum adjecit operi, ac cumprimis de conſenſu noviter electi Ducis Wladislai impetrando laboravit, quem in tam pio molimine non modo adſenſorem, ſed eti- am cum conjuge ejusdem Gertrude munificentiſſimum adjutorem exper- tus. Huc enim ſpectant, quæ Vincentius p. 31. his verbis narrat: Henricus habitum & regulam Sancti Augustini Hieroſolymis aſſumpsit, & Domino Duce (Wladislao) una cum conſorte ſua Domina Gertrude Sorore Regis Conradi favente, & plurimam pecuniam ſubminiſtrante monaſterium Regalis operis o) in monte Strahof, quem alio nomine Sion nominavit, . . . . conſtruxit. Aptatis humilibus habitaculis, quæ or- dinis iſtius primæva paupertas expoſcebat, eo omnis Henrici conver- ſa est ſolicitudo, ut alumnos plures inveniret diſciplinam S. Auguſ- tini profeſſos, aut profiteri cupientes: coadunavit itaque, ait Chro- nographus Siloenſis p. 100. undecunque poſſet religioſos fratres, quibus & præfecit imprimis quendam Blaſium, ſub cujus diſciplina hic tenuis fratrum numerus eouſque perſtitit, dum amplior e Steinfeldensi cœ- nobio conventus fratrum cum ſuo Abbate evocatus fuiſſet. Ma- s) Anno MCXL. Rex Wladislaw ſucceſſit, qui eodem anno Præmonſt. Canonicis in Stra- gow , quod Sion appellavit , exſtrui-fecit ſupple cœnobium. Neplacho T. IV. Mo- num. noſtr. p. 104. Balbinus quidem aliique noſtri annum 1143. defigunt , ſed non diſtinxere illi primo prima initia ab eo anno, quo ex Steinfeldenfi Canonia inductæ coloniæ. o) Scripſit hæc Vincentius , dum jam Wladislaus Rex fuiſſet , ſumptuoſumque ædificium ligneo, ab Henrico erecto, ſubſtituiſſet.
Strana 265
WLADISLAI II. I. Maritum Sobieslaum hoc ipſo anno in æternitatem ſecuta est Adelhais conjux Sobieslai, ſororque , Belæ Hungariæ Regis mœ- rore potiſſimum amiſſi mariti confecta, de cujus obitu hæc Continua- tor Coſmæ p. 39. Ductrix Adleyta moribus honeſta & præclara non poſt multos hujus vitæ curriculos tacta cordis ſui doloribus, siquidem vivens poſt obitum mariti ſui ſeptem menſibus, XVII. Calendas Octobris migravit de hoc ſæculo. p) Permirum porro est, quod idem autor de abſorpto flumine Sazava narrat: Flumen Sazava, inquit, XIII. Calen- das Decembris, quod vadit juxta cœnobium ejusdem nominis Sazava, diſ- cerptionem paſſum eſt plus quam XX. ſtadiorum longitudine a ſummo uſque deorſum. Molendinum ejusdem cœnobii, quod ab antiquo nunquam defecerat aquis tunc ftetit in ſicco. Abbas & Fratres illius cœnobii & ſervien- tes venerunt ad litus & miraculum confiderantes ad majorem notitiam ejusdem miraculi contra morem ſolitum magnos piſces & cancros in ſicco fundo collegerunt. A prima autem hora uſque ad ſextam hac in mutatione prædictum flumen divina diſpolitione continebatur. Idem posterius bis terve eveniſſe in diverſis patriis chronicis memoratur, ut recte quique conjiciant fluvium iſtum hoc locorum confinio ſub- terraneos meatus cavernasque habere, qui aperto hiatu aquas abfor- bent. Denique anni iftius poſtremis plane diebus evenit: dum Wla- dislaus Dux in villa Swohoft Natalem Domini celebraret, ipsa nocte diei feſti Wladislaus filius Sobieslai q) cum ſibi adhærentibus pro- fugit in Hungariam ad avunculum ſuum Belam Regem. Illud poſ- tremum inter fabulas rejiciendum, quod Becklerus P. II. Hiſtoriæ Howoreorum adducit, hoc eodem præſente anno Dubam diſtrictus Boleslavienſis civitatem a familia Berkiana conditam fuiſſe, cujus qui- dem familiæ indicia fruſtra hoc aut ſequente ſæculo quæras. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Ll Adelhais So- bieslai vidua moritur. Sazava fluvius abſorbetur. Wladislaut Sobieslai filius fugit in Hung. 265 AN- P) Hagecius eam quoque in Wiſſehrad marito appoſitam fuiſſe aſſeverat, quem Lupacius, Weleslavina, aliique ſecuti. q) Hagecius perperam Wenceslaum vocat, fugamque hanc ſequenti anno alligat , quo in errore eum quoque ſecutus doct. Chronolo- gus , qui ſane advertere debuit Continuatorem erebrius annos Incarnationis a Na- tivitate Domini ſupputare, quod maxime ex anni ſequentis , menfium ordine, nar- ratis manifeſtum redditur, ut taceam ridiculum eſſe: adoleſcentem istum ad avun- culum ſuum anno ſequente feſto Natalium Domini potuiſſe confugere, cum Bela jam initio anni illius menſeque Februario mortuus fuerit, ut eodem anno vide- bimus. Pub.Chronol. Geſch. 4. Thl. I. B. S.297.
WLADISLAI II. I. Maritum Sobieslaum hoc ipſo anno in æternitatem ſecuta est Adelhais conjux Sobieslai, ſororque , Belæ Hungariæ Regis mœ- rore potiſſimum amiſſi mariti confecta, de cujus obitu hæc Continua- tor Coſmæ p. 39. Ductrix Adleyta moribus honeſta & præclara non poſt multos hujus vitæ curriculos tacta cordis ſui doloribus, siquidem vivens poſt obitum mariti ſui ſeptem menſibus, XVII. Calendas Octobris migravit de hoc ſæculo. p) Permirum porro est, quod idem autor de abſorpto flumine Sazava narrat: Flumen Sazava, inquit, XIII. Calen- das Decembris, quod vadit juxta cœnobium ejusdem nominis Sazava, diſ- cerptionem paſſum eſt plus quam XX. ſtadiorum longitudine a ſummo uſque deorſum. Molendinum ejusdem cœnobii, quod ab antiquo nunquam defecerat aquis tunc ftetit in ſicco. Abbas & Fratres illius cœnobii & ſervien- tes venerunt ad litus & miraculum confiderantes ad majorem notitiam ejusdem miraculi contra morem ſolitum magnos piſces & cancros in ſicco fundo collegerunt. A prima autem hora uſque ad ſextam hac in mutatione prædictum flumen divina diſpolitione continebatur. Idem posterius bis terve eveniſſe in diverſis patriis chronicis memoratur, ut recte quique conjiciant fluvium iſtum hoc locorum confinio ſub- terraneos meatus cavernasque habere, qui aperto hiatu aquas abfor- bent. Denique anni iftius poſtremis plane diebus evenit: dum Wla- dislaus Dux in villa Swohoft Natalem Domini celebraret, ipsa nocte diei feſti Wladislaus filius Sobieslai q) cum ſibi adhærentibus pro- fugit in Hungariam ad avunculum ſuum Belam Regem. Illud poſ- tremum inter fabulas rejiciendum, quod Becklerus P. II. Hiſtoriæ Howoreorum adducit, hoc eodem præſente anno Dubam diſtrictus Boleslavienſis civitatem a familia Berkiana conditam fuiſſe, cujus qui- dem familiæ indicia fruſtra hoc aut ſequente ſæculo quæras. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Ll Adelhais So- bieslai vidua moritur. Sazava fluvius abſorbetur. Wladislaut Sobieslai filius fugit in Hung. 265 AN- P) Hagecius eam quoque in Wiſſehrad marito appoſitam fuiſſe aſſeverat, quem Lupacius, Weleslavina, aliique ſecuti. q) Hagecius perperam Wenceslaum vocat, fugamque hanc ſequenti anno alligat , quo in errore eum quoque ſecutus doct. Chronolo- gus , qui ſane advertere debuit Continuatorem erebrius annos Incarnationis a Na- tivitate Domini ſupputare, quod maxime ex anni ſequentis , menfium ordine, nar- ratis manifeſtum redditur, ut taceam ridiculum eſſe: adoleſcentem istum ad avun- culum ſuum anno ſequente feſto Natalium Domini potuiſſe confugere, cum Bela jam initio anni illius menſeque Februario mortuus fuerit, ut eodem anno vide- bimus. Pub.Chronol. Geſch. 4. Thl. I. B. S.297.
Strana 266
266 ANNUS II41. Adhœrentes WViadislao So- bieslai filio ne- gotium Wla- dislao faceſſunt. Morte Belæ Regis Hung. percelluntur. Otto filius Ottonis ab exilio revoca- tur. ANNUS JESU CHRISTI MCXLI. INNOCENTII II. Papæ 12. CONRADI III. Reg. 4. OTTONIS ep.Prag. 2. WLADISLAI II. Duc. 2. HENR. ZDIK ep. Ol. 16. uanquam ex anni ſuperioris narratis testatum fit Wladislaum Ducem noſtrum potiſſimum Procerum nobilitatisque Bohe- Q mæ ſuffragiis electum fuisse, non defuere tamen tum clien- tes beneficiariique Sobieslai defuncti, tum stipendiarii Adelhaidis vi- duæ fratrisque ſui Belæ Hungariæ Regis, qui Wladislaum Sobieslai filium in Principatus ſedem evectum præoptabant, eamque ob cauſam fidem & jusjurandum demortuo Sobieslao filioque abOrdinibus Bohemiæ data exaggerabant, criminabanturque. Horum e numero aliqui anni ſuperioris fine Wladislaum juvenem ad quærendum in Hungaria pa- trocinium incenderunt, secumque ad Belam Regem avunculum ejus rapuerunt, ſperantes ejusdem valido præsidio cauſam throno depul- ſi nepotis redintegrandam. Sed deluſi spe ſua paulo poſt intellexe- runt ſe umbram præ offa captaſſe, deprehendere enim Belam jam jam morbo fatiſcentem, qui demum Idibus Februarii mortem op- petiit. a) Atque id est, quod Continuator noſter ad h. a. p. 40. di- cat : & noſtrates profugi ſubmiſſis capitibus doluerunt. Ea Wladislai pluriumque Bohemorum in Hungariam fuga etſi Duci noſtro pro- pter Conradi Regis Leopoldique Auftrii affinitatem minus meticulo- ſa videri poterat, non injucunda tamen non accidere potuit, quod principia imperiorum in concertatione æmulorum paſſim periculoſa ſint. Ut igitur Wladislaus pro ſumma animi ſui moderatione pa- lam faceret ſe ſe erga omnes Principes Ducali ſanguine prognatos optime animatum eſſe, accedente eorundem Principum intercessione, ac cumprimis rogatu Henrici epiſcopi Olomucenſis Ottonem Ottonis nigri anno 1126. ad Chlumecium cæſi filium , atque ab eo tempo- re in Ruſsia exulem non modo revocavit, ſed & Olomucensis provin- ciæ Ducatu, quem pater ſuus male perdiderat, inveſtivit, b) a quo pro be- neficio eum malum maximum accepiſſe anno ſequente viſuri ſumus. Ceterum cun ab ejusmodi perduellione adhuc anno præſente quieta fuere omnia, atrociter paſſim latrocinia graſſata funt, quibus ut fræ- num Wladislaus injiceret, pluribus locis deprehenſos in furcam agi præ- a) Thwroczius c. 64. p. 144. b) Vincentius T. I. Monum. noftr. ad h. a. p.31.
266 ANNUS II41. Adhœrentes WViadislao So- bieslai filio ne- gotium Wla- dislao faceſſunt. Morte Belæ Regis Hung. percelluntur. Otto filius Ottonis ab exilio revoca- tur. ANNUS JESU CHRISTI MCXLI. INNOCENTII II. Papæ 12. CONRADI III. Reg. 4. OTTONIS ep.Prag. 2. WLADISLAI II. Duc. 2. HENR. ZDIK ep. Ol. 16. uanquam ex anni ſuperioris narratis testatum fit Wladislaum Ducem noſtrum potiſſimum Procerum nobilitatisque Bohe- Q mæ ſuffragiis electum fuisse, non defuere tamen tum clien- tes beneficiariique Sobieslai defuncti, tum stipendiarii Adelhaidis vi- duæ fratrisque ſui Belæ Hungariæ Regis, qui Wladislaum Sobieslai filium in Principatus ſedem evectum præoptabant, eamque ob cauſam fidem & jusjurandum demortuo Sobieslao filioque abOrdinibus Bohemiæ data exaggerabant, criminabanturque. Horum e numero aliqui anni ſuperioris fine Wladislaum juvenem ad quærendum in Hungaria pa- trocinium incenderunt, secumque ad Belam Regem avunculum ejus rapuerunt, ſperantes ejusdem valido præsidio cauſam throno depul- ſi nepotis redintegrandam. Sed deluſi spe ſua paulo poſt intellexe- runt ſe umbram præ offa captaſſe, deprehendere enim Belam jam jam morbo fatiſcentem, qui demum Idibus Februarii mortem op- petiit. a) Atque id est, quod Continuator noſter ad h. a. p. 40. di- cat : & noſtrates profugi ſubmiſſis capitibus doluerunt. Ea Wladislai pluriumque Bohemorum in Hungariam fuga etſi Duci noſtro pro- pter Conradi Regis Leopoldique Auftrii affinitatem minus meticulo- ſa videri poterat, non injucunda tamen non accidere potuit, quod principia imperiorum in concertatione æmulorum paſſim periculoſa ſint. Ut igitur Wladislaus pro ſumma animi ſui moderatione pa- lam faceret ſe ſe erga omnes Principes Ducali ſanguine prognatos optime animatum eſſe, accedente eorundem Principum intercessione, ac cumprimis rogatu Henrici epiſcopi Olomucenſis Ottonem Ottonis nigri anno 1126. ad Chlumecium cæſi filium , atque ab eo tempo- re in Ruſsia exulem non modo revocavit, ſed & Olomucensis provin- ciæ Ducatu, quem pater ſuus male perdiderat, inveſtivit, b) a quo pro be- neficio eum malum maximum accepiſſe anno ſequente viſuri ſumus. Ceterum cun ab ejusmodi perduellione adhuc anno præſente quieta fuere omnia, atrociter paſſim latrocinia graſſata funt, quibus ut fræ- num Wladislaus injiceret, pluribus locis deprehenſos in furcam agi præ- a) Thwroczius c. 64. p. 144. b) Vincentius T. I. Monum. noftr. ad h. a. p.31.
Strana 267
WLADISLAI II. 2. præcepit, nec tamen ſat præcavere potuit, ut non complures fugæ præſidio ſupplicium evaderent. b) 267 Accenſus veroſimillime nuperno S. Ottonis epiſcopi Bambergen- ſis exemplo, ejusdemque ſecundis in Pomeranorum converſione ſucceſ- ſibus animatus Henricus epiſcopus Olomucenſis ad convertendos Pruſ- ſos (apud quos jam ſæculo X. ob evangelii annunciationem S.Adalber- tus Pragenfis epiſcopus martyrio affectus fuerat) animum adjecit. Itaque, ait Continuator noſter : accipiens crucem de ſancto altari S. Petri c) lacrymans præ gaudio, & cantans hanc antiphonam: Qui vult venire poſt me &c. aſcendit equum cum ſuis contra paganos, qui vocan- tur Pruzi, ut fidem Sanctæ Trinitatis eis insinuaret, & baptizaret eos. a) Veroſimillime autem piiſſimus Præſul bellis Polonicis, quibus tum filii Boleslai ſe ſe mutuo atterebant, ab hoc ſancto propoſito exequen- do præpeditus fuit, cum infectis rebus adhuc anno præeſente redierit nec prius quam pacata Polonia post ſex annos eundem Apostolicum laborem reaſſumpſerit. Hagecius quidem ad annum præfentem ait: Henricum non modo cum magno exercitu in Pruſſiam ingreſſum, ſed & plures iſtius regionis colonos in Chriſti caſtra ab eo perductos, ejusdemque manu ſacro baptiſmatis fonte ablutos fuiſſe, ſed inventa hæc ſunt Hagecii , quibus adverſantur ea , quæ Continuator huic ex- peditioni ſacræ ſubjungit, dum ait: Quid tum? melius eſt filere de ejus itinere, quam in vanum laboravit, & de ejus reditu gaudere. Cum Viennenſis Continuator Coſmæ Henricum in Pruſſiam profectum nar- rat , alter Continuator Monachus Sazavienſis Spitignæum filium Du- cis Borzivogii cum equeſtris ordinis Viris Miroslau & Mukar men- ſe Januario Jeroſolymam orationis cauſa peregrinatos memorat, cujus Principis pietatem anno 1157. quo fatis ceſfit, pluribus prædicat. Henricus ep- Olomuc. aſſu. mit crucem adverſus Pruſſos. Infectis rebus redit, Anno præſente e vivis ereptus est Leopoldus Dux Bavariæ, & Mar- Ll 2 c) In quadrageſima multi ſuſpenſi ſunt in patibulo, pr�cipue autem in monte Sibenica, ex quibus plures evaſerunt, & fugam inierunt. Continuat. Coſmæ ad h. a. p. 40. & Pulkava: Multos latrones, qui euntibus Pragam ad Auval nocuerunt, & eos de- prædati ſunt , in Broda , Colina, & Curim ſuſpendi facit Wladislaw. c) Eccleſiæ nempe veteris epiſcopalis, e qua illum cathedram epiſcopalem in eccleſiam S. Wen- ceslai tranſtuliſſe jam ſupra diximus. d) Mirum de his apoſtolicis conatibus Hen- rici , neque ſeptentrionales ſcriptores, neque hiſtoricos eccleſiaſticos mentionem fa- cere.
WLADISLAI II. 2. præcepit, nec tamen ſat præcavere potuit, ut non complures fugæ præſidio ſupplicium evaderent. b) 267 Accenſus veroſimillime nuperno S. Ottonis epiſcopi Bambergen- ſis exemplo, ejusdemque ſecundis in Pomeranorum converſione ſucceſ- ſibus animatus Henricus epiſcopus Olomucenſis ad convertendos Pruſ- ſos (apud quos jam ſæculo X. ob evangelii annunciationem S.Adalber- tus Pragenfis epiſcopus martyrio affectus fuerat) animum adjecit. Itaque, ait Continuator noſter : accipiens crucem de ſancto altari S. Petri c) lacrymans præ gaudio, & cantans hanc antiphonam: Qui vult venire poſt me &c. aſcendit equum cum ſuis contra paganos, qui vocan- tur Pruzi, ut fidem Sanctæ Trinitatis eis insinuaret, & baptizaret eos. a) Veroſimillime autem piiſſimus Præſul bellis Polonicis, quibus tum filii Boleslai ſe ſe mutuo atterebant, ab hoc ſancto propoſito exequen- do præpeditus fuit, cum infectis rebus adhuc anno præeſente redierit nec prius quam pacata Polonia post ſex annos eundem Apostolicum laborem reaſſumpſerit. Hagecius quidem ad annum præfentem ait: Henricum non modo cum magno exercitu in Pruſſiam ingreſſum, ſed & plures iſtius regionis colonos in Chriſti caſtra ab eo perductos, ejusdemque manu ſacro baptiſmatis fonte ablutos fuiſſe, ſed inventa hæc ſunt Hagecii , quibus adverſantur ea , quæ Continuator huic ex- peditioni ſacræ ſubjungit, dum ait: Quid tum? melius eſt filere de ejus itinere, quam in vanum laboravit, & de ejus reditu gaudere. Cum Viennenſis Continuator Coſmæ Henricum in Pruſſiam profectum nar- rat , alter Continuator Monachus Sazavienſis Spitignæum filium Du- cis Borzivogii cum equeſtris ordinis Viris Miroslau & Mukar men- ſe Januario Jeroſolymam orationis cauſa peregrinatos memorat, cujus Principis pietatem anno 1157. quo fatis ceſfit, pluribus prædicat. Henricus ep- Olomuc. aſſu. mit crucem adverſus Pruſſos. Infectis rebus redit, Anno præſente e vivis ereptus est Leopoldus Dux Bavariæ, & Mar- Ll 2 c) In quadrageſima multi ſuſpenſi ſunt in patibulo, pr�cipue autem in monte Sibenica, ex quibus plures evaſerunt, & fugam inierunt. Continuat. Coſmæ ad h. a. p. 40. & Pulkava: Multos latrones, qui euntibus Pragam ad Auval nocuerunt, & eos de- prædati ſunt , in Broda , Colina, & Curim ſuſpendi facit Wladislaw. c) Eccleſiæ nempe veteris epiſcopalis, e qua illum cathedram epiſcopalem in eccleſiam S. Wen- ceslai tranſtuliſſe jam ſupra diximus. d) Mirum de his apoſtolicis conatibus Hen- rici , neque ſeptentrionales ſcriptores, neque hiſtoricos eccleſiaſticos mentionem fa- cere.
Strana 268
ANNUS 1142. Marchio Auſtriæ, conjux Mariæ filiæ Sobieslai, cui Henricus frater in Principatu ſucceſſit. 1) Guid Maria actum sit, an in Auſtria perſtiterit, an in Bohemiam redierit, an denique ad ſecundas nuptias tranfierit? nihil in veteribus proditum. Cuſpinianus quidem, & ex eo Megi- ſerus in Annal. Carinth. 1. 8. c. 1. p 832. tradunt illam poſtea ab Hermanno Ortenburgico Duce Carinthiæ in matrimonium aſlump- tam fuiſſe, ſed deſideramus fontes. Alter obitus est Adalberti II. Ar- chiepiſcopi Moguntini Metropolitæ noſtri, cui ſucceſſit Marcolphus Præpoſitus de Aſchafneburg inquit Author Chronici Montis Sereni ad h. a. His inundationem Moldavæ fluvii ſubjungere fas ſit , de qua Continuator noster : XVII. Calendas Maji inundatio fluminis Wlta- væ, qui fluit inter urbes Wiſſehrad & Pragam, nimia facta fuit, & vicinis rebus multum nocuit. 268 * ANNUS JESU CHRISTI MCXLII. INNOCENTII II. Papæ 13. CONRADI III. Reg. 5. OTTONIS ep. Prag. 3. HENRICI ZDIK ep. Ol. 17. WLADILAI II. Duc. 3. na pene ſolaque unius hominis ambitio & livor præſente anno Boemiæ ingentes turbas conflavit, cruentumque bellum induxit, U thronum Wladislai titubare fecit, calamitatem pluribus locis, perniciem, ipſumque exilium multis Optimatibus principibusque per- ſonis attulit. Naczerath Comes, ut altero abhinc anno diximus, vir auctoritate divitiisque inter Boemos præcipuus haud aliud præ- mium a Wladislao Duce , quem prope unus ſolusque Ducem crea- verat, exſpectabat, quam ut inter Senatores Principatus cæteris emi- neret, dictator publici consilii, regendæque reipublicæ Princeps a Wladislao deligeretur. At Wladislaus licet ætatis non adeo prove- Naczerath Co- ctæ eſſet, ſagacitate tamen omnes ſenes ſuperans, cum videret, quo mes ſeditio- hominis iſtius ambitio contenderet, mancipium illius fieri refugit, at- nem adverſus Wladislaum que præ illo Henricum epiſcopum Olomucenſem, nec non Velizlaum Ducem conci- a) Comitem a fide ſæpe probatos, tum viros prudentes rerumque ex- tat. per- f) Excerptum Rikardianum apud Hanthaler T. I. p. 280. a) Pulkava perperam Wratislaum, minus recte etiam doct. Chronologus p. 301. Wa- czeslaum appellat.
ANNUS 1142. Marchio Auſtriæ, conjux Mariæ filiæ Sobieslai, cui Henricus frater in Principatu ſucceſſit. 1) Guid Maria actum sit, an in Auſtria perſtiterit, an in Bohemiam redierit, an denique ad ſecundas nuptias tranfierit? nihil in veteribus proditum. Cuſpinianus quidem, & ex eo Megi- ſerus in Annal. Carinth. 1. 8. c. 1. p 832. tradunt illam poſtea ab Hermanno Ortenburgico Duce Carinthiæ in matrimonium aſlump- tam fuiſſe, ſed deſideramus fontes. Alter obitus est Adalberti II. Ar- chiepiſcopi Moguntini Metropolitæ noſtri, cui ſucceſſit Marcolphus Præpoſitus de Aſchafneburg inquit Author Chronici Montis Sereni ad h. a. His inundationem Moldavæ fluvii ſubjungere fas ſit , de qua Continuator noster : XVII. Calendas Maji inundatio fluminis Wlta- væ, qui fluit inter urbes Wiſſehrad & Pragam, nimia facta fuit, & vicinis rebus multum nocuit. 268 * ANNUS JESU CHRISTI MCXLII. INNOCENTII II. Papæ 13. CONRADI III. Reg. 5. OTTONIS ep. Prag. 3. HENRICI ZDIK ep. Ol. 17. WLADILAI II. Duc. 3. na pene ſolaque unius hominis ambitio & livor præſente anno Boemiæ ingentes turbas conflavit, cruentumque bellum induxit, U thronum Wladislai titubare fecit, calamitatem pluribus locis, perniciem, ipſumque exilium multis Optimatibus principibusque per- ſonis attulit. Naczerath Comes, ut altero abhinc anno diximus, vir auctoritate divitiisque inter Boemos præcipuus haud aliud præ- mium a Wladislao Duce , quem prope unus ſolusque Ducem crea- verat, exſpectabat, quam ut inter Senatores Principatus cæteris emi- neret, dictator publici consilii, regendæque reipublicæ Princeps a Wladislao deligeretur. At Wladislaus licet ætatis non adeo prove- Naczerath Co- ctæ eſſet, ſagacitate tamen omnes ſenes ſuperans, cum videret, quo mes ſeditio- hominis iſtius ambitio contenderet, mancipium illius fieri refugit, at- nem adverſus Wladislaum que præ illo Henricum epiſcopum Olomucenſem, nec non Velizlaum Ducem conci- a) Comitem a fide ſæpe probatos, tum viros prudentes rerumque ex- tat. per- f) Excerptum Rikardianum apud Hanthaler T. I. p. 280. a) Pulkava perperam Wratislaum, minus recte etiam doct. Chronologus p. 301. Wa- czeslaum appellat.
Strana 269
WLADISLAI II. 3. 269 pertos ſibi adjunxit, quorum in recte adminiſtranda republica conſiliis potiſſimum uſus. Id bilem Naczerath Comiti in nares concivit, per- duellionique primum fomitem jaciendi irritamento fuit. b) Acceſſit ad ejus ſocietatem confeſtim Nobilium potentiorum turba, quorum temerariam auctoritatem Wladislaus præceptis constrinxerat, ut pro ſuo imperio, quod vellent, haud auderent agere:id criminationibus conviciisque locum dedit, ut Wladislaum veri juſtique imperii im- peritum gubernaculoruimque tractandorum impotentem Ducem ſe elegiſſe dolerent, & quererentur. c) Jamque Comite Naczareth antesi- gnano ad apertam ſeditionem ſpectabant omnia, ultro in ſceleris ſo- cietatem provolantibus Wladislao Sobieslai filio ex Hungaria reduce, tum Spitignæo, & Lupoldo Borziwogii Ducis filiis ; ſollicitatur etiam ad defectionem Conradus Dux Znoymenſis, cc) Otto Olomucenſis non- nili anno ſuperiore Wladislai gratia ab exilio revocatus, denique Wra- tislaus Dux Brunenſis. Deſignatur omnium votis Conradus haud in- vitus æmulus , qui ſactioſorum unitis viribus fulciendus clavum Wla- dislao extorqueat. Hæc cum clanculum agi per ſuos certior reddi- tus eſt Wladislaus tam ad Conradum, quam Wratislaum legationem mittit, commendat pacis studium, memoresque eſſe jubet præstiti sibi jurisjurandi. d) Henricum vero epiſcopum ad Ottonem Ducem Olo- mucenſem deſtinavit, qui impenſi illi nuper a ſe beneficii memoriam re- fricaret , pollicereturque ſuo nomine ſempiternum armorum ſuorum præſidium adverſus omnes ejus adverſarios & hoftes, si fidem, quam alioquin jure ſibi debeat, illibatam ſervaverit. e) Sed ſurdis cecinere fabulam Henricus cæterique miſſi, obſtinata voluntate provolatur ad arma, conſcribuntur exercitus, & jam Conrado factionis militiæque duce irrumpitur in Boemiam. f) Wladislaus fruſtra Prin- cipes agnatos ad pacem hor- tatur. Conradus in Bohemiam irruit. Non i) Nacerat Comes, & alii Primates Boemiæ adverſus Ducem Wladislaum conſpirave- runt. Monachus Sazav. ad h. a. c) Vincentius ad h. a. p. 32. cc) Is fuit filius Luitoldi ſenioris fratris Udalrici. d) Ad Dominum Conradum, & Dominum Wra- tislaum nuncios mittit, præcipiens , qui cos admoneant, quatenus terras, quas ab eo habent, fidei ei ſub juramento promiſſa memores teneant, nec illorum exulum (ſcilicet Wladislai & Lupoldi ) pravo conſilio acquieſcant. Vincentius p. 32. e) Ei prowit- ti, quod quamdiu vivet pro honore ſuo tuendo gladius ſuus, ſi opus eſſet, ei non deerit. ſdem ibidem. f) Explodenda ſunt, quæ Peſſina in Marte Morav. p. 301. ait : Conradum etiam a Geyſa II. Hungarorum Rege aliquot turmis adjurum fuiſſe, quod Conradi amitam Marchionis Alberti Auſtrii viduam uxorem habuerit ; cum certum ſit Geyſam adhuc fuiſſe impuberem , atque ſex annis poſterius primum Miroslai Ruſſiæ Principis filiæ matrimonio junctum ſuiſſe.
WLADISLAI II. 3. 269 pertos ſibi adjunxit, quorum in recte adminiſtranda republica conſiliis potiſſimum uſus. Id bilem Naczerath Comiti in nares concivit, per- duellionique primum fomitem jaciendi irritamento fuit. b) Acceſſit ad ejus ſocietatem confeſtim Nobilium potentiorum turba, quorum temerariam auctoritatem Wladislaus præceptis constrinxerat, ut pro ſuo imperio, quod vellent, haud auderent agere:id criminationibus conviciisque locum dedit, ut Wladislaum veri juſtique imperii im- peritum gubernaculoruimque tractandorum impotentem Ducem ſe elegiſſe dolerent, & quererentur. c) Jamque Comite Naczareth antesi- gnano ad apertam ſeditionem ſpectabant omnia, ultro in ſceleris ſo- cietatem provolantibus Wladislao Sobieslai filio ex Hungaria reduce, tum Spitignæo, & Lupoldo Borziwogii Ducis filiis ; ſollicitatur etiam ad defectionem Conradus Dux Znoymenſis, cc) Otto Olomucenſis non- nili anno ſuperiore Wladislai gratia ab exilio revocatus, denique Wra- tislaus Dux Brunenſis. Deſignatur omnium votis Conradus haud in- vitus æmulus , qui ſactioſorum unitis viribus fulciendus clavum Wla- dislao extorqueat. Hæc cum clanculum agi per ſuos certior reddi- tus eſt Wladislaus tam ad Conradum, quam Wratislaum legationem mittit, commendat pacis studium, memoresque eſſe jubet præstiti sibi jurisjurandi. d) Henricum vero epiſcopum ad Ottonem Ducem Olo- mucenſem deſtinavit, qui impenſi illi nuper a ſe beneficii memoriam re- fricaret , pollicereturque ſuo nomine ſempiternum armorum ſuorum præſidium adverſus omnes ejus adverſarios & hoftes, si fidem, quam alioquin jure ſibi debeat, illibatam ſervaverit. e) Sed ſurdis cecinere fabulam Henricus cæterique miſſi, obſtinata voluntate provolatur ad arma, conſcribuntur exercitus, & jam Conrado factionis militiæque duce irrumpitur in Boemiam. f) Wladislaus fruſtra Prin- cipes agnatos ad pacem hor- tatur. Conradus in Bohemiam irruit. Non i) Nacerat Comes, & alii Primates Boemiæ adverſus Ducem Wladislaum conſpirave- runt. Monachus Sazav. ad h. a. c) Vincentius ad h. a. p. 32. cc) Is fuit filius Luitoldi ſenioris fratris Udalrici. d) Ad Dominum Conradum, & Dominum Wra- tislaum nuncios mittit, præcipiens , qui cos admoneant, quatenus terras, quas ab eo habent, fidei ei ſub juramento promiſſa memores teneant, nec illorum exulum (ſcilicet Wladislai & Lupoldi ) pravo conſilio acquieſcant. Vincentius p. 32. e) Ei prowit- ti, quod quamdiu vivet pro honore ſuo tuendo gladius ſuus, ſi opus eſſet, ei non deerit. ſdem ibidem. f) Explodenda ſunt, quæ Peſſina in Marte Morav. p. 301. ait : Conradum etiam a Geyſa II. Hungarorum Rege aliquot turmis adjurum fuiſſe, quod Conradi amitam Marchionis Alberti Auſtrii viduam uxorem habuerit ; cum certum ſit Geyſam adhuc fuiſſe impuberem , atque ſex annis poſterius primum Miroslai Ruſſiæ Principis filiæ matrimonio junctum ſuiſſe.
Strana 270
Conſeritur pr�lium. Wladislaus deſertus a ſuis vincitur. Pragam venit. ANNUS 1142. Non longius hostiles acies Wladislaus atque ad montem Wiſo- ka (in diſtrictu Czaslavienſi infra Sukdol haud longe a Kuttenberga) progredi perpeſſus VII. Cal. Maji decretoriam obtulit pugnam. Jam- que victoria in manibus erat Wladislai, cum inopina ſuorum defe- ctione illam extorſit Conradus. Quidam Nobiles perfidi , inquit Vin- centius p. 33. quod nondum fax eorum erat exinanita, in ipſo congreſſi de exercitu prædicti Ducis (Wladislai) effugiunt, ſigna condicta dantes, & ſe alta voce jam per omnia victos clamantes. Nec jam conſilium ſupererat Wladislao medio inter confertiſſimos hoſtes dimicanti quam fignum dandi receptui, reditumque ſibi ferro, & heroica fortitudine per confertos hoſtis cuneos aperiendi. Ad ultimum pene momentum magna edita ſtrage pugnatum eſt, f) tanta quidem felicitate, ut Wla- dislaus cum fratribus ſuis Henrico & Theobaldo, cumque exercitus ſuis reliquiis incolumis Pragam attigerit. Utrique parti prælium mul- to ſanguine, Nobiliumque ſummorum cæde ſtetit. Non majorem læ- titiam Conrado victoria attulit, atque Wladislao mors Comitis Na- czerath inter cæſos reperti turbarum harum omnium incentoris. 8) Wladislaus cæſus fugatusque nequaquam animo dejectus aut conſilii impos redditus eſt. Summa præcipitatione is Pragam præsidiis armavit , munimentis auxit , omnique commeatu ad longioris obſidie- nis vim ſuſtinendam instruxit , quam non minus , atque Principalem thronum relicta iſthic Gertrude conjuge ſua, fratri Theobaldo de- fendendam reliquit b) alterum fratrum Henricum Budiſin ſeu in Lu- ſatiam miſit cogendi militis cauſa, ipſe vero cum fideliſſimo Velislao ſuo , & Henrico epiſcopo profectionem maturavit ad Conradum Re- gem Germaniæ levirum ſuum auxilia petitum. Guid ageret Con- radus Rex, ne ſororem ſuam Gertrudem captivitatis periculo ludibrio- que obnoxiam deſereret, levirum autem ſuum ſolio deturbatum doleret? auro etiam a Wladislao oblato exſtimulatus, maxima feſtina- tio- f) Ibi quantam fidem erga Ducem ſuum Dominum Comes Velizlao habuerit, & Comes Caſta , & Comes Smilo cum filiis ſuis, & Bend. (Beneda) ceterique nobiles, alii morte, alii autem ſanguinis effuſione pugnando pro patria oſtenderunt. Idem p. 33. g) Ma- jores belli ductores Naczerath, Smil , Ben. & alii quam plures ex utraque parte ce- ciderunt. Idem p. 41. b) Firmata prædicta civitate fratrem ſuum Theobaldum in co cum Domina Gertrude uxore ſua, cui maxime in hoc articulo confidebat, cum quibusdam militibus valde bellicoſis pro tuenda civitate, & Principali throno, quodam ſaxo, quod eſt nunc in medio civitatis, pro quo non ſolum nunc, ſed etiam ab antiquo multa millia militum bello corruerunt, Pragæ dimiſir. 270
Conſeritur pr�lium. Wladislaus deſertus a ſuis vincitur. Pragam venit. ANNUS 1142. Non longius hostiles acies Wladislaus atque ad montem Wiſo- ka (in diſtrictu Czaslavienſi infra Sukdol haud longe a Kuttenberga) progredi perpeſſus VII. Cal. Maji decretoriam obtulit pugnam. Jam- que victoria in manibus erat Wladislai, cum inopina ſuorum defe- ctione illam extorſit Conradus. Quidam Nobiles perfidi , inquit Vin- centius p. 33. quod nondum fax eorum erat exinanita, in ipſo congreſſi de exercitu prædicti Ducis (Wladislai) effugiunt, ſigna condicta dantes, & ſe alta voce jam per omnia victos clamantes. Nec jam conſilium ſupererat Wladislao medio inter confertiſſimos hoſtes dimicanti quam fignum dandi receptui, reditumque ſibi ferro, & heroica fortitudine per confertos hoſtis cuneos aperiendi. Ad ultimum pene momentum magna edita ſtrage pugnatum eſt, f) tanta quidem felicitate, ut Wla- dislaus cum fratribus ſuis Henrico & Theobaldo, cumque exercitus ſuis reliquiis incolumis Pragam attigerit. Utrique parti prælium mul- to ſanguine, Nobiliumque ſummorum cæde ſtetit. Non majorem læ- titiam Conrado victoria attulit, atque Wladislao mors Comitis Na- czerath inter cæſos reperti turbarum harum omnium incentoris. 8) Wladislaus cæſus fugatusque nequaquam animo dejectus aut conſilii impos redditus eſt. Summa præcipitatione is Pragam præsidiis armavit , munimentis auxit , omnique commeatu ad longioris obſidie- nis vim ſuſtinendam instruxit , quam non minus , atque Principalem thronum relicta iſthic Gertrude conjuge ſua, fratri Theobaldo de- fendendam reliquit b) alterum fratrum Henricum Budiſin ſeu in Lu- ſatiam miſit cogendi militis cauſa, ipſe vero cum fideliſſimo Velislao ſuo , & Henrico epiſcopo profectionem maturavit ad Conradum Re- gem Germaniæ levirum ſuum auxilia petitum. Guid ageret Con- radus Rex, ne ſororem ſuam Gertrudem captivitatis periculo ludibrio- que obnoxiam deſereret, levirum autem ſuum ſolio deturbatum doleret? auro etiam a Wladislao oblato exſtimulatus, maxima feſtina- tio- f) Ibi quantam fidem erga Ducem ſuum Dominum Comes Velizlao habuerit, & Comes Caſta , & Comes Smilo cum filiis ſuis, & Bend. (Beneda) ceterique nobiles, alii morte, alii autem ſanguinis effuſione pugnando pro patria oſtenderunt. Idem p. 33. g) Ma- jores belli ductores Naczerath, Smil , Ben. & alii quam plures ex utraque parte ce- ciderunt. Idem p. 41. b) Firmata prædicta civitate fratrem ſuum Theobaldum in co cum Domina Gertrude uxore ſua, cui maxime in hoc articulo confidebat, cum quibusdam militibus valde bellicoſis pro tuenda civitate, & Principali throno, quodam ſaxo, quod eſt nunc in medio civitatis, pro quo non ſolum nunc, ſed etiam ab antiquo multa millia militum bello corruerunt, Pragæ dimiſir. 270
Strana 271
WLADISLAI I. 3. 271 tione exercitum collegit, Principesque Imperii in expeditionem Boe- micam excivit. Lec inter Conradus Dux Znoymenlis Pragam ob- (idione cinxit , machinis admotis bellicis ad deditionem cogere adnifus. At elufit omnes hoftium infultus, machinarumque impetus factis ex urbe crebris eruptionibus "Theobaldus vir fi quis alius induftrius, & belli gerendi peritiffimus, neque omnis Conradi opera amplius pro- ficere potuit, quam fuüburbia cremare, locaque vicina depradari. 2) Jainque per exploratores certior redditus obíeffis in auxilium prope- rare Conradum Regem cum exercitu , trepidanti attonitoque limilis, neícius qua fzvitie urbem tamdiu fibi contumaciter repugnantem ulcifceretur , Sagiztarior, inquit Vincentius c. l. co//egzz , 69' eżs fagit- tay im civitatem mittentibur quidam nefariur i) fagztte Jue igne per artem, adjuntfo eam verfus monafłerium S. Georgii dirigit , que tetto monafferit affixa prediólum monaflerium accendit , © ffe predium mo- naflerium: cum maximo tbefauro €? plurimis ecclofts combufium eff , €5 Jfuiditur everfam. *) Verum non diutius apud Pragam cunctandum ra- tus Dux Znoymenfis convafatis rebus Conrado Regi Germanie zz cazi- paflria ulera Pl/zez obviam progreffus eft. Hic cum comperiflet Re- gem Germanie tanto numero legionum advenire , ut omnia monta- na Boemiz finitimaque Bavaria fulgore loricarum , fcutorum, !ga- learumque corufcarent, 7) illico criftas pofuit, fimulavit tamen tanti-. íper meticulofitatem fuam, nam ut Vincentius ait : exercizus fuos ad pugnandum animat tanquam contra Regem Conradum lellaturus, verum- famen futiori uteus confflio, in medio no&tis filentio de Bohemia fu- gam init, KHoftem ubi evanuiffe intellexit Conradus Rex Wladislaum cum Conradus Dux Züucymenfi Pragaus | obfc. det- Incendít: eccle- Jam S. Gcor- gii ©9 Merra- politanam, Conradus Rex Germ. I/a- dislao properat in auxilium. bb) Cives fuburbanos affinesque. eorum invaferune © , © . Synagega fudeorum 99 mulra edificia combu[fa fuut iu fuburbio Prageufr. Monach. Sazav, ad h. a. 7) Hagecius illi nomen Bacz cffingit, Crugerius etiam diem r. Junii ariolotus eft. ^Dlugof- fus plane Pragam expugnatam fabulatur. k) Monachus Sazavienfis monafterium etiam, feu quod idem eft, ecclefiam. cum Canonicorum habitaculis SS. Fir, JVer- eezlai atque. Adalberti codem igne periifie memorat. /) Conradum Norimberga expeditionem fuam fufcepiffe in Bohemiam rete cenjicitur ex ejusdem diplomate: apud Ludevig. T. IV. Reliquiarum p. 242. , in eo cnim inter ceteros teftes le- guur Ladislaus Dux Bobemie, © verofurilieer reliqui fubfcripti teftes iidem fue- re, qui Conradum Regem cum fuis cohortibus in expcditionem Bohemicam fe- cuti, fcilicet Eugelberzus: Bambergenfts epifcopus ,, Embricho Wircziburg, epifcopus. Scito Manienfis (lege Sdico Moravienfis ) epifcopus, Hayurictis Marchio Orientalis ( id aft Auftriz levir Wladislai noftri ) Haynricus Praefectus : Rażifponenfis, Gorze fridus Cuftellanus de Nurenberch, Comes Lutoldus , Gryhban de Szyra, Waliberus de Klame , Adalbersus de Pergen, Rapoto eniles Dei ©,
WLADISLAI I. 3. 271 tione exercitum collegit, Principesque Imperii in expeditionem Boe- micam excivit. Lec inter Conradus Dux Znoymenlis Pragam ob- (idione cinxit , machinis admotis bellicis ad deditionem cogere adnifus. At elufit omnes hoftium infultus, machinarumque impetus factis ex urbe crebris eruptionibus "Theobaldus vir fi quis alius induftrius, & belli gerendi peritiffimus, neque omnis Conradi opera amplius pro- ficere potuit, quam fuüburbia cremare, locaque vicina depradari. 2) Jainque per exploratores certior redditus obíeffis in auxilium prope- rare Conradum Regem cum exercitu , trepidanti attonitoque limilis, neícius qua fzvitie urbem tamdiu fibi contumaciter repugnantem ulcifceretur , Sagiztarior, inquit Vincentius c. l. co//egzz , 69' eżs fagit- tay im civitatem mittentibur quidam nefariur i) fagztte Jue igne per artem, adjuntfo eam verfus monafłerium S. Georgii dirigit , que tetto monafferit affixa prediólum monaflerium accendit , © ffe predium mo- naflerium: cum maximo tbefauro €? plurimis ecclofts combufium eff , €5 Jfuiditur everfam. *) Verum non diutius apud Pragam cunctandum ra- tus Dux Znoymenfis convafatis rebus Conrado Regi Germanie zz cazi- paflria ulera Pl/zez obviam progreffus eft. Hic cum comperiflet Re- gem Germanie tanto numero legionum advenire , ut omnia monta- na Boemiz finitimaque Bavaria fulgore loricarum , fcutorum, !ga- learumque corufcarent, 7) illico criftas pofuit, fimulavit tamen tanti-. íper meticulofitatem fuam, nam ut Vincentius ait : exercizus fuos ad pugnandum animat tanquam contra Regem Conradum lellaturus, verum- famen futiori uteus confflio, in medio no&tis filentio de Bohemia fu- gam init, KHoftem ubi evanuiffe intellexit Conradus Rex Wladislaum cum Conradus Dux Züucymenfi Pragaus | obfc. det- Incendít: eccle- Jam S. Gcor- gii ©9 Merra- politanam, Conradus Rex Germ. I/a- dislao properat in auxilium. bb) Cives fuburbanos affinesque. eorum invaferune © , © . Synagega fudeorum 99 mulra edificia combu[fa fuut iu fuburbio Prageufr. Monach. Sazav, ad h. a. 7) Hagecius illi nomen Bacz cffingit, Crugerius etiam diem r. Junii ariolotus eft. ^Dlugof- fus plane Pragam expugnatam fabulatur. k) Monachus Sazavienfis monafterium etiam, feu quod idem eft, ecclefiam. cum Canonicorum habitaculis SS. Fir, JVer- eezlai atque. Adalberti codem igne periifie memorat. /) Conradum Norimberga expeditionem fuam fufcepiffe in Bohemiam rete cenjicitur ex ejusdem diplomate: apud Ludevig. T. IV. Reliquiarum p. 242. , in eo cnim inter ceteros teftes le- guur Ladislaus Dux Bobemie, © verofurilieer reliqui fubfcripti teftes iidem fue- re, qui Conradum Regem cum fuis cohortibus in expcditionem Bohemicam fe- cuti, fcilicet Eugelberzus: Bambergenfts epifcopus ,, Embricho Wircziburg, epifcopus. Scito Manienfis (lege Sdico Moravienfis ) epifcopus, Hayurictis Marchio Orientalis ( id aft Auftriz levir Wladislai noftri ) Haynricus Praefectus : Rażifponenfis, Gorze fridus Cuftellanus de Nurenberch, Comes Lutoldus , Gryhban de Szyra, Waliberus de Klame , Adalbersus de Pergen, Rapoto eniles Dei ©,
Strana 272
Fugato Duce Znoymenſi Wladislaum Pragam dedu cit, 272 ANNUS I142. cum exercitu Pragam uſque deduxit , ubi ipſo feſto Pentecoſtes, nem- pe 7. Junii omnium OrdinumCleri populique plauſu, ea, inquam, ſolem- nitate, quæ Regi Romanorum debebatur, a sorore Gertrude Theo- baldoque Wiſsegradi exceptus est, nec multo post in Germaniam re- diit. Reſtaurantur damna Pragæ. Sepulchrum S. Ludmillæ poſ- incendium ec- cleſiæ intactum repertum. Jam omnium tum Pragæ, tum in ejusdem ſuburbiis, finitimis- que locis una erat cura ftudiumque damna reparandi, quæ infra- nium cohortium præſertim Moravicarum licentia incendiis prædati- onibusque intulit. Deploranda Metropolitanæ eccleſiæ conditio, in qua aras, imagines, ſtatuas cum omni ſupellectile ecclefiaftica, libris, privilegiis, totoque archivo incendio & murorum ruina periiſſe ſcri- bit Peſlina.m) Non aliud fatum erat vestalium Benedictinarum ad S. Georgium, quod graphice fuſoque calamo deſcribit Continuator Coſmæ, illæ enim combuſtis eccleſiis, ſacrariis, domiciliisque ſuis cum vix invento ex urbe exitu femineces in ecclefiam S. Joannis Bap- tiſtæ ſub monte Petrzino tranſiiſſent, iſthic latuerunt, dum ab ocula- tis teſtibus, cuſtodibus nempe munimentorum, atque piſcatoribus intellexerunt: flammas de earum eccleſia exiiſſe , & uſque in cœlum ſe protendiſſe. n) Mittunt itaque Wernherum lapicidam & cementarium ruinas exploratum, a quo inter rudera fumantesque adhuc trabes ſarcophagum S. Ludmillæ intactum ab igne repertum est. Nuncio hoc accepto immenſo gaudio perfuſæ Virgines accurrunt , & accerſi- to ſacerdote Pudone Sanctæe reliquias in ecclesiam S. Joannis Baptistæ commorationis ſuæ locum transferre conſtituunt ; ſed cum ad portam civitatis deveniſſent, divinitus ita obſtructam, ſeratam, & quaſi exitui oppoſitam invenere, ut omni conatu fruſtratæ regredi cogerentur. Supplices itaque primum fiunt epiſcopo Pragenſi Ottoni, ut ſacrum corpus levet, ſed cum is nullus veniret, adeunt Henricum epiſcopum Olomucenſem, qui quoque sine Pragenſis epiſcopi licentia id ſe fac- turum negavit, itaque Henrico Decano & Petro Archidiacono Pra- genſi implorato ſarcofagum relevant, aperiunt, & præviſum juxta al- tare recondunt. Subjicit author prædictum Wernherum lapicidam corporis ſacri partem furto in alienas terras abſtuliſſe, ſed paulo poſt eum complicesque præmatura morte abreptos, atque idcirco hor- m) Peſſina in Phoſph. Septic. p. 38. Hine illa Vincentii in incendiarium iſtum in- dignatio ; Revera melius erat, ſi natus non fuiſſet, n) Continuator Coſmæ ad he a. p. 42.
Fugato Duce Znoymenſi Wladislaum Pragam dedu cit, 272 ANNUS I142. cum exercitu Pragam uſque deduxit , ubi ipſo feſto Pentecoſtes, nem- pe 7. Junii omnium OrdinumCleri populique plauſu, ea, inquam, ſolem- nitate, quæ Regi Romanorum debebatur, a sorore Gertrude Theo- baldoque Wiſsegradi exceptus est, nec multo post in Germaniam re- diit. Reſtaurantur damna Pragæ. Sepulchrum S. Ludmillæ poſ- incendium ec- cleſiæ intactum repertum. Jam omnium tum Pragæ, tum in ejusdem ſuburbiis, finitimis- que locis una erat cura ftudiumque damna reparandi, quæ infra- nium cohortium præſertim Moravicarum licentia incendiis prædati- onibusque intulit. Deploranda Metropolitanæ eccleſiæ conditio, in qua aras, imagines, ſtatuas cum omni ſupellectile ecclefiaftica, libris, privilegiis, totoque archivo incendio & murorum ruina periiſſe ſcri- bit Peſlina.m) Non aliud fatum erat vestalium Benedictinarum ad S. Georgium, quod graphice fuſoque calamo deſcribit Continuator Coſmæ, illæ enim combuſtis eccleſiis, ſacrariis, domiciliisque ſuis cum vix invento ex urbe exitu femineces in ecclefiam S. Joannis Bap- tiſtæ ſub monte Petrzino tranſiiſſent, iſthic latuerunt, dum ab ocula- tis teſtibus, cuſtodibus nempe munimentorum, atque piſcatoribus intellexerunt: flammas de earum eccleſia exiiſſe , & uſque in cœlum ſe protendiſſe. n) Mittunt itaque Wernherum lapicidam & cementarium ruinas exploratum, a quo inter rudera fumantesque adhuc trabes ſarcophagum S. Ludmillæ intactum ab igne repertum est. Nuncio hoc accepto immenſo gaudio perfuſæ Virgines accurrunt , & accerſi- to ſacerdote Pudone Sanctæe reliquias in ecclesiam S. Joannis Baptistæ commorationis ſuæ locum transferre conſtituunt ; ſed cum ad portam civitatis deveniſſent, divinitus ita obſtructam, ſeratam, & quaſi exitui oppoſitam invenere, ut omni conatu fruſtratæ regredi cogerentur. Supplices itaque primum fiunt epiſcopo Pragenſi Ottoni, ut ſacrum corpus levet, ſed cum is nullus veniret, adeunt Henricum epiſcopum Olomucenſem, qui quoque sine Pragenſis epiſcopi licentia id ſe fac- turum negavit, itaque Henrico Decano & Petro Archidiacono Pra- genſi implorato ſarcofagum relevant, aperiunt, & præviſum juxta al- tare recondunt. Subjicit author prædictum Wernherum lapicidam corporis ſacri partem furto in alienas terras abſtuliſſe, ſed paulo poſt eum complicesque præmatura morte abreptos, atque idcirco hor- m) Peſſina in Phoſph. Septic. p. 38. Hine illa Vincentii in incendiarium iſtum in- dignatio ; Revera melius erat, ſi natus non fuiſſet, n) Continuator Coſmæ ad he a. p. 42.
Strana 273
WLADISLAL II. 3. hortatu Gervaſii Cancellarii a Wernheri filio relatam fuisfe. Sancti- monialibus itaque iſtis in reſtituendis ædificiis ſuis occupatis ſubdit Continuator : tunc omnes, qui in triftitia fuerant, quaſi de gravi ſomp- no excitati, lætati ſunt, cœperunt, quæ violata erant, readificare, quæ vero omnino conſumpta, renovare. 273 Adhuc anni ſuperioris fine interfuit Henricus epiſcopus Olomuc. curiæ Imperiali XVIII. Calendas Januarii Ratisbonæ celebratæ, o) re- dux per Winterbergenſe Bavariæ monasterium Ordinis Præmonstra- tenſis, viam carpſit, P) procul dubio plures alumnos exciturus quos Pragenſibus ſociaret. Devenit vero iſthic in penitiorem inſtituti co- gnitionem, nempe originem illius a Præmonſtratenſi eccleſia deduci, penes illam Princeps magisterium esse, ab eaque repetendas esse co- lonias, ſi quæ nova ordinis cœnobia plantanda eſſent. Nihil itaque neglecturus Henricus , quod ad propoſiti ſui finem conſequendum uti- le neceſfariumque videretur, collatis cum Wladislao ejusque conjuge con- ſiliis, amborum conſenſu impetrato, litteras dedit ad conſcriptos patres, Capitulum hodie dicimus, Præmonstratenſis ecclefiæ, cœtuinque fra- trum in Bohemiam transmittendum humiliter petivit, quas quidem literas licet vetuſtas temporumque injuriæ peſſumdederint, ſervatum tamen Capituli Præmonſtratenſis reſponſum, �) quo prompte petitioni Henrici ſubſcripfit. Florebat tum & religioſorum numero & diſcipli- na cumprimis in Colonienſi regione Steinfeldenſis Canonia, quæ, uti Chronographus Siloenſis p. 101 loquitur, nullam habuit vel habet in religione, ſecundam, iſtius eccleſiæ Præpoſito Ervevino ab ordinis ca- pite e usque ſacro ſenatu mandatum , ut Bohemiæ petenti ſatisface- ret, cœtumque fratrum propediem eo destinaret r) pertigerat si- mul ad Henrici aures ejusdem Steinfeldenſis cœnobii incorrupta fa- ma laus & commendatio, nihil itaque cunctatus cum Ervevino loci Præpoſito de impetrandis accelerandisque coloniis agere cœpit , ſed PARS VI. ANNAL. HAGEC. quan- Mm Henricus ep. Olom. in Co- mitiis Ratis- bonenſibus. A Præmon- ſtratenſi Capi- tulo cœtum fratrum petit, impetratque. o) Ludewig. rer. Bamberg. p. 253. & Monumenta Boica T. IV.p. 410. p) Conſecra- vit altaria D. Stilico ( lege Sdico) Olomucenſis epiſcopus de provincia, quæ eſi Mo- ravia. Vir magni nominis, & meriti , tam ſpiritualibus, quam laicis acceptus , & gratus perſonis. Amator quantum ad profeſſionem noſtri ordinis. Anonymus Vind- bergenſis in vita S. Engelmari in act. SS. ad 14. Jan. p. 976. q) In codice MS. Bibliothecæ Metropolitanæ ſub titulo: Epiſtolæ Ivonis epiſcopi Carnotenſis, quod jam Peſſina in Phoſph. ſept. p. 560. & nos T. I. Monumentorum noſtro- rum p. 397. publici juris fecimus. r) Committitur Steinfeldenſi Præpoſio, ut negotlum promoveat, & deſiderata concedat. Chronographus Siloenſis p. 101.
WLADISLAL II. 3. hortatu Gervaſii Cancellarii a Wernheri filio relatam fuisfe. Sancti- monialibus itaque iſtis in reſtituendis ædificiis ſuis occupatis ſubdit Continuator : tunc omnes, qui in triftitia fuerant, quaſi de gravi ſomp- no excitati, lætati ſunt, cœperunt, quæ violata erant, readificare, quæ vero omnino conſumpta, renovare. 273 Adhuc anni ſuperioris fine interfuit Henricus epiſcopus Olomuc. curiæ Imperiali XVIII. Calendas Januarii Ratisbonæ celebratæ, o) re- dux per Winterbergenſe Bavariæ monasterium Ordinis Præmonstra- tenſis, viam carpſit, P) procul dubio plures alumnos exciturus quos Pragenſibus ſociaret. Devenit vero iſthic in penitiorem inſtituti co- gnitionem, nempe originem illius a Præmonſtratenſi eccleſia deduci, penes illam Princeps magisterium esse, ab eaque repetendas esse co- lonias, ſi quæ nova ordinis cœnobia plantanda eſſent. Nihil itaque neglecturus Henricus , quod ad propoſiti ſui finem conſequendum uti- le neceſfariumque videretur, collatis cum Wladislao ejusque conjuge con- ſiliis, amborum conſenſu impetrato, litteras dedit ad conſcriptos patres, Capitulum hodie dicimus, Præmonstratenſis ecclefiæ, cœtuinque fra- trum in Bohemiam transmittendum humiliter petivit, quas quidem literas licet vetuſtas temporumque injuriæ peſſumdederint, ſervatum tamen Capituli Præmonſtratenſis reſponſum, �) quo prompte petitioni Henrici ſubſcripfit. Florebat tum & religioſorum numero & diſcipli- na cumprimis in Colonienſi regione Steinfeldenſis Canonia, quæ, uti Chronographus Siloenſis p. 101 loquitur, nullam habuit vel habet in religione, ſecundam, iſtius eccleſiæ Præpoſito Ervevino ab ordinis ca- pite e usque ſacro ſenatu mandatum , ut Bohemiæ petenti ſatisface- ret, cœtumque fratrum propediem eo destinaret r) pertigerat si- mul ad Henrici aures ejusdem Steinfeldenſis cœnobii incorrupta fa- ma laus & commendatio, nihil itaque cunctatus cum Ervevino loci Præpoſito de impetrandis accelerandisque coloniis agere cœpit , ſed PARS VI. ANNAL. HAGEC. quan- Mm Henricus ep. Olom. in Co- mitiis Ratis- bonenſibus. A Præmon- ſtratenſi Capi- tulo cœtum fratrum petit, impetratque. o) Ludewig. rer. Bamberg. p. 253. & Monumenta Boica T. IV.p. 410. p) Conſecra- vit altaria D. Stilico ( lege Sdico) Olomucenſis epiſcopus de provincia, quæ eſi Mo- ravia. Vir magni nominis, & meriti , tam ſpiritualibus, quam laicis acceptus , & gratus perſonis. Amator quantum ad profeſſionem noſtri ordinis. Anonymus Vind- bergenſis in vita S. Engelmari in act. SS. ad 14. Jan. p. 976. q) In codice MS. Bibliothecæ Metropolitanæ ſub titulo: Epiſtolæ Ivonis epiſcopi Carnotenſis, quod jam Peſſina in Phoſph. ſept. p. 560. & nos T. I. Monumentorum noſtro- rum p. 397. publici juris fecimus. r) Committitur Steinfeldenſi Præpoſio, ut negotlum promoveat, & deſiderata concedat. Chronographus Siloenſis p. 101.
Strana 274
Vera initia Strahofienſis ecclefiæ. Ervevinus Præpoſitus Steinfeldenſis venit Pragam. ANNUS I142. quandoquidem rem iſtam omnium luculentiſſime ipſe Henricus in ſua ſupra memorata charta deſcripſit, eaque a nemine historicorum noſtro- rum hactenus prolata est, eam verbis illius dabimus, ut manifestum fiat tria momenta, annosque diverſos defigendos eſſe fundatæ eccle- ſiæ Strahofienſi. Scilicet annum 1140., quo Blaſius locum cum qui- busdam fratribus occupare cœpit, annum præſentem 1142., quo Henricus a Capitulo Præmonstratenſi colonias petiit, atque Ervevi- nus Præpoſitus Steinfeldenſis cum Godeſcalco nonnullisque fratri- bus ad explorandum locum resque fundationis componendas Pragam venere ; annum denique ſequentem 1143., quo integer cœtus fratrum cum Abbate ſuo advenit, plenamque & abſolutam Canoniæ formam auſpicatus eſt. s) Verba autem Henrici epiſcopi Olomucensis funt: t) Quoniam dignum erat, ut quemadmodum authore Deo religioſorum virorum illac augebatur devotio, ſic, imo amplius ſanctæ converſationis, & monaſticæ perfectionis (hactenus ſub diſciplina Blaſii in eo augeri deberet religio, ſollicita cœpi meditatione perquirere, unde tales eidem loco, Domino largiente perſonæ providerentur, quorum exemplo & documentis cæteri facilius informarentur. u) Cum autem de Steinfeldenſi cœnobio crebro opinio inſonuerat, & tam Dominum Prœpoſitum (Ervevinum) quam omnes fratres ſub regula beati Auguſtini a) Domino ibidem militan- tes, inter etiam præcipuos ejusdem ordinis viros velut luminaria in fir- mamento cœli rutilare nobis notificaverat, ut de eorum beata, ac Deo grata ſocietate Abbatem cum Conventu mererer babere, deſideravi, Do- minum Præpoſitum rogavi, & impetravi, quibus ejusdem loci regimen Domino authore commendavi. Venit itaque Præpoſitus Steinfeldenſis cum Gotſchalco ( dein primo Abbate Siloenſi ) & nonnullis fratribus Pragam, devote (inquit Chronographus Siloenſis p. 101) ſuſcipitur, obli- gat ſe ſuſceptione loci , tandemque repatrians dimittit ibi a latere ſuo me- moratum Gotſchalcum cum fratribus, qui conventui habitacula præpa- rent interim lignea, ſcilicet quod priora Blaſio ejusque contubernio parata tanto capiendo religioſorum numero non ſufficerent. Jam ve- 274 ro s) Hoc fonte, non alio profluxit illa authorum etiam veterum diſſenſio, quod alii in an- num 1140. uti Continuator Coſmæ & Neplacho , alii in annum 1141. uti Pul- kava & ejus excerptores , alii denique in annum 1143. uti Balbinus ceterique re- centiores initia fundati cœnobii Strahovienſis conjecerint. t) Annal. Præmonſt. T. II. in Probationibus p. DLX. u) Seilicet jam prius iſthic ſtabiliti ſub Præ- fectura Blaſii. x) Ab hac regula ea ætate Præmonſtratenſes paſſim Auguſtinia- nos appellatos fuiſſe liquet ex Monacho noſtro Sazavienſi ad an. 1162.
Vera initia Strahofienſis ecclefiæ. Ervevinus Præpoſitus Steinfeldenſis venit Pragam. ANNUS I142. quandoquidem rem iſtam omnium luculentiſſime ipſe Henricus in ſua ſupra memorata charta deſcripſit, eaque a nemine historicorum noſtro- rum hactenus prolata est, eam verbis illius dabimus, ut manifestum fiat tria momenta, annosque diverſos defigendos eſſe fundatæ eccle- ſiæ Strahofienſi. Scilicet annum 1140., quo Blaſius locum cum qui- busdam fratribus occupare cœpit, annum præſentem 1142., quo Henricus a Capitulo Præmonstratenſi colonias petiit, atque Ervevi- nus Præpoſitus Steinfeldenſis cum Godeſcalco nonnullisque fratri- bus ad explorandum locum resque fundationis componendas Pragam venere ; annum denique ſequentem 1143., quo integer cœtus fratrum cum Abbate ſuo advenit, plenamque & abſolutam Canoniæ formam auſpicatus eſt. s) Verba autem Henrici epiſcopi Olomucensis funt: t) Quoniam dignum erat, ut quemadmodum authore Deo religioſorum virorum illac augebatur devotio, ſic, imo amplius ſanctæ converſationis, & monaſticæ perfectionis (hactenus ſub diſciplina Blaſii in eo augeri deberet religio, ſollicita cœpi meditatione perquirere, unde tales eidem loco, Domino largiente perſonæ providerentur, quorum exemplo & documentis cæteri facilius informarentur. u) Cum autem de Steinfeldenſi cœnobio crebro opinio inſonuerat, & tam Dominum Prœpoſitum (Ervevinum) quam omnes fratres ſub regula beati Auguſtini a) Domino ibidem militan- tes, inter etiam præcipuos ejusdem ordinis viros velut luminaria in fir- mamento cœli rutilare nobis notificaverat, ut de eorum beata, ac Deo grata ſocietate Abbatem cum Conventu mererer babere, deſideravi, Do- minum Præpoſitum rogavi, & impetravi, quibus ejusdem loci regimen Domino authore commendavi. Venit itaque Præpoſitus Steinfeldenſis cum Gotſchalco ( dein primo Abbate Siloenſi ) & nonnullis fratribus Pragam, devote (inquit Chronographus Siloenſis p. 101) ſuſcipitur, obli- gat ſe ſuſceptione loci , tandemque repatrians dimittit ibi a latere ſuo me- moratum Gotſchalcum cum fratribus, qui conventui habitacula præpa- rent interim lignea, ſcilicet quod priora Blaſio ejusque contubernio parata tanto capiendo religioſorum numero non ſufficerent. Jam ve- 274 ro s) Hoc fonte, non alio profluxit illa authorum etiam veterum diſſenſio, quod alii in an- num 1140. uti Continuator Coſmæ & Neplacho , alii in annum 1141. uti Pul- kava & ejus excerptores , alii denique in annum 1143. uti Balbinus ceterique re- centiores initia fundati cœnobii Strahovienſis conjecerint. t) Annal. Præmonſt. T. II. in Probationibus p. DLX. u) Seilicet jam prius iſthic ſtabiliti ſub Præ- fectura Blaſii. x) Ab hac regula ea ætate Præmonſtratenſes paſſim Auguſtinia- nos appellatos fuiſſe liquet ex Monacho noſtro Sazavienſi ad an. 1162.
Strana 275
WLADISLAI II. 3. ro ante, uti ex charta ſæpe memorata Henrici epiſcopi teſtatum fit, Strahovienſi eccleſiæ plurima neceſſaria tam Dominus Dux (Wladis- laus) & venerabilis ac Deo devota Duciſſa (Gertrudis) quam dominus epiſcopus (Otto) largiflua liberalitate contulerunt, & hæc omnia impo- ſterum, ne poſſent ulla machinatione ab eodem loco alienari, Dominus Dux edicti principalis tenore, & Dominus epiſcopus obtentu perpetui anathematis firmaverunt. y) Non contentus his cautus, ſolers ac pro- vidus animus Henrici hæc omnia donationesque quorumeunque huic eccleſiæ factas a ſede Apostolica confirmari, & eodem anathematis fulmine caveri ſecuraque præſtari accuravit, eorumque autographa exempla Ervevino Præpoſito Steinfeldenſi tradidit. z) Quæ omnia cum temporum iniquitate perierint, annaliumque Præmonstratenſium magna ſit raritas, nec omnibus eorum copia, hic ex illis donationes Strahofienfi ecclesiæ factas transſcribere juvat. Eas quas Joannes epi- ſcopus illi contulit, jam fupra retulimus, perſequamur cæteras: Nuz- libor & uxor ejus dederunt terram ad tria aratra. Idem (Joannes) epiſcopus Lubwici , Whi dedit, quidquid habuit, Janoſovicich totam vil- lam, Nedeliſti terram, Konicih terram. Joannis epiſcopi familia: Mu- tius, Radollaniſcha, Ratua, Malana, Manka, Bohumila, Moſna, Milgocz, Branka, Cykta, Agita, & ſeptem alii. Hæc autem ſunt, quæ Dux Wladislaus pius & magnificus Inſtitutor elericalis caſtimoniæ per totam Bohemiam cum conjuge ſua Domina Gertrude pia matre Clericorum, Monialium , & orpbanorum dedit pro remedio animæ ſuæ fratribus & ſororibus famulantibus Deo & ſanctæ Dei Genitrici, ſanctoque Auguſtino: ducentos denarios de moneta omni die Sabbathi, curiam ſuam Raduniec cum omnibus appendiciis ſuis, videlicet villis ſuis, ancillis, & aliis dominiis eo pertinentibus. Nomina vero ſervorum hæc ſunt : Buſs, Milon, Bles, Onata, Leſan, Ban, Bragan, Jaſah, Bohdan, Oſey paſtor equorum, Colek Sator, Moldak, Nedoma, Lubata, Radoſta faber. Dedron, Wras torneatores Picariorum, a) qui ſunt in eadem villa, voluntarie ſe ſervitio ſubdiderunt, Cira, Bata, Zudar, Bohdan Bozpor, Gogil hortulanus, Stilkon, Bohuta, Zobeſtoy: Hi vero ſunt bubulci: Budata ipſe eſt quintus b), Peztek ipſe quartus, Utch ipſe tertius, Zwak ipſe quintus, Luten ipſe tertius, Ge- liſſa, Mikec, Bulla ancilla, Nadey, Bohdan. In villa Oraſſicich quatuor terræ, Lagonicich terra, Griceticich viginti terræ,) Sbirnæ ſimiliter ara- Mm 2 Donationes Strahovienſi eceleſia facta. 275 y) Annales Præmonſtrat. c. r. z) Omnes hæ membranæ, imo etiam earum tranſump- ta, proh dolor ! Huſſiticis turbis interiere. a) Calicum , urceorum. b) Id eſt cum aliis quatuor ſubordinatis, ſeu filiis, filiabusve. c) Scilicet ad aratrum.
WLADISLAI II. 3. ro ante, uti ex charta ſæpe memorata Henrici epiſcopi teſtatum fit, Strahovienſi eccleſiæ plurima neceſſaria tam Dominus Dux (Wladis- laus) & venerabilis ac Deo devota Duciſſa (Gertrudis) quam dominus epiſcopus (Otto) largiflua liberalitate contulerunt, & hæc omnia impo- ſterum, ne poſſent ulla machinatione ab eodem loco alienari, Dominus Dux edicti principalis tenore, & Dominus epiſcopus obtentu perpetui anathematis firmaverunt. y) Non contentus his cautus, ſolers ac pro- vidus animus Henrici hæc omnia donationesque quorumeunque huic eccleſiæ factas a ſede Apostolica confirmari, & eodem anathematis fulmine caveri ſecuraque præſtari accuravit, eorumque autographa exempla Ervevino Præpoſito Steinfeldenſi tradidit. z) Quæ omnia cum temporum iniquitate perierint, annaliumque Præmonstratenſium magna ſit raritas, nec omnibus eorum copia, hic ex illis donationes Strahofienfi ecclesiæ factas transſcribere juvat. Eas quas Joannes epi- ſcopus illi contulit, jam fupra retulimus, perſequamur cæteras: Nuz- libor & uxor ejus dederunt terram ad tria aratra. Idem (Joannes) epiſcopus Lubwici , Whi dedit, quidquid habuit, Janoſovicich totam vil- lam, Nedeliſti terram, Konicih terram. Joannis epiſcopi familia: Mu- tius, Radollaniſcha, Ratua, Malana, Manka, Bohumila, Moſna, Milgocz, Branka, Cykta, Agita, & ſeptem alii. Hæc autem ſunt, quæ Dux Wladislaus pius & magnificus Inſtitutor elericalis caſtimoniæ per totam Bohemiam cum conjuge ſua Domina Gertrude pia matre Clericorum, Monialium , & orpbanorum dedit pro remedio animæ ſuæ fratribus & ſororibus famulantibus Deo & ſanctæ Dei Genitrici, ſanctoque Auguſtino: ducentos denarios de moneta omni die Sabbathi, curiam ſuam Raduniec cum omnibus appendiciis ſuis, videlicet villis ſuis, ancillis, & aliis dominiis eo pertinentibus. Nomina vero ſervorum hæc ſunt : Buſs, Milon, Bles, Onata, Leſan, Ban, Bragan, Jaſah, Bohdan, Oſey paſtor equorum, Colek Sator, Moldak, Nedoma, Lubata, Radoſta faber. Dedron, Wras torneatores Picariorum, a) qui ſunt in eadem villa, voluntarie ſe ſervitio ſubdiderunt, Cira, Bata, Zudar, Bohdan Bozpor, Gogil hortulanus, Stilkon, Bohuta, Zobeſtoy: Hi vero ſunt bubulci: Budata ipſe eſt quintus b), Peztek ipſe quartus, Utch ipſe tertius, Zwak ipſe quintus, Luten ipſe tertius, Ge- liſſa, Mikec, Bulla ancilla, Nadey, Bohdan. In villa Oraſſicich quatuor terræ, Lagonicich terra, Griceticich viginti terræ,) Sbirnæ ſimiliter ara- Mm 2 Donationes Strahovienſi eceleſia facta. 275 y) Annales Præmonſtrat. c. r. z) Omnes hæ membranæ, imo etiam earum tranſump- ta, proh dolor ! Huſſiticis turbis interiere. a) Calicum , urceorum. b) Id eſt cum aliis quatuor ſubordinatis, ſeu filiis, filiabusve. c) Scilicet ad aratrum.
Strana 276
ANNUS I142. 276 arator, & ſex terræ. Idem etiam Dux dedit Ciſta villam pro anima Michaelis, & Laſſovici ſervi, dedit etiam Ugoneci cum familia hac, Bet ipſe quintus, Kadac, Poztan ipſe quintus, Krgſam ipſe octavus , Modli bohus ipſe quartus, Gropon, Doſta, Dobratag, Bohdan ipſe quartus, Bohdana ancilla ipſa tertia, Lizzek ipſe quintus, Borek ipſe ſecundus , Vacenul, Dalata ipſe quintus, Premil ipſe quintus, Beska ipſe quartus, Mileiſs, Nubil ipſe quartus , Pomnen, Kralky ipſe quartus, villam Go- lonozecech & Goloſſicich cum luco uno , Stanakonopmic, quas villas pa- ter ejus emit, & . . . . . Hic truncatur, abrumpiturque infignis ista charta Henrici epiſcopi Olomucensis, quæ si integra ad posteritatem transmiſſa fuiſſet, & multo plures poſſeſſiones hujus inclyti cœnobii & procul dubio ipſum annum didiciſſemus. Superis interea gra- tiæ referendæ, vel hoc illius fragmentum conſervatum fuiſſe, ſecus multæ memoriæ circa incunabula Strahofienfis ecclefiæ perituræ fu- iſſent. Præcipuum autem eſt, quod ex illa edocemur, inter donatio- nes quasque factas non ſolis fratribus, ſed etiam ſororibus famulanti- bus Deo & ſanctæ Dei Genitrici, ſanctoque Auguſtino ducentos denarios de moneta omni die Sabbathi &c. datos fuiſſe , d) e quibus quid aliud conjicere fas est, quam Wladislaum Ducem conjugemque illius Ger- trudem hoc jam ipſo anno cum Ervevino Præpoſito Steinfeldenſi con- veniſſe atque transegiſſe, ut cœtui Religioſorum transmittendo etiam Ordinis ſui Deo ſacratæ virgines aſſociarentur, aut certe illæ eos paulo post conſequerentur, quibus interea de loco, condendoque parthenone proſpecturus eſſet: ſane anno ſequente eas jam adfuifſe ex illis præ- terea teſtatum fit, quæ anno iſto commentabimur. Mors Heilbir- gis uxoris Borziwogii. Guod restat: annus præſens piiſſimam mulierem Gervirgem, aliis Heilbirgem, nostris etiam Gertrudem dictam S. Leopoldi Mar- chionis Auftriæ fororem, & Borzivogii Ducis noſtri conjugem diutur- no exilio maceratam abstulit, de cujus obitu Sazaviensis ad an. 1804. III. Idus Julii obiit Kerberk conjux Boriwoy. Eundem diem emor- tualem notat Necrologium noſtrum T. III. p. 13. Gertrudis nomine. Ne- d) Hos ducentos denarios uni ſolique Parthenoni Doxanenſi deputatos fuiſſe , mani- feſtum fit ex diplomate Ottocari I. Regis Bohemiæ, quo anno 1226. omnes do- nationes eidem Parthenoni a principio fundationis factas enarrat , inter quas le- gitur : Ducentos quoque denarios de moneta omni die Sabbathi eidem Domui (Wla- dislaus) ad uſus proprios deſtinavit. Annales Præmonſtrat. in Probationibus pag- CCCCCXVIII.
ANNUS I142. 276 arator, & ſex terræ. Idem etiam Dux dedit Ciſta villam pro anima Michaelis, & Laſſovici ſervi, dedit etiam Ugoneci cum familia hac, Bet ipſe quintus, Kadac, Poztan ipſe quintus, Krgſam ipſe octavus , Modli bohus ipſe quartus, Gropon, Doſta, Dobratag, Bohdan ipſe quartus, Bohdana ancilla ipſa tertia, Lizzek ipſe quintus, Borek ipſe ſecundus , Vacenul, Dalata ipſe quintus, Premil ipſe quintus, Beska ipſe quartus, Mileiſs, Nubil ipſe quartus , Pomnen, Kralky ipſe quartus, villam Go- lonozecech & Goloſſicich cum luco uno , Stanakonopmic, quas villas pa- ter ejus emit, & . . . . . Hic truncatur, abrumpiturque infignis ista charta Henrici epiſcopi Olomucensis, quæ si integra ad posteritatem transmiſſa fuiſſet, & multo plures poſſeſſiones hujus inclyti cœnobii & procul dubio ipſum annum didiciſſemus. Superis interea gra- tiæ referendæ, vel hoc illius fragmentum conſervatum fuiſſe, ſecus multæ memoriæ circa incunabula Strahofienfis ecclefiæ perituræ fu- iſſent. Præcipuum autem eſt, quod ex illa edocemur, inter donatio- nes quasque factas non ſolis fratribus, ſed etiam ſororibus famulanti- bus Deo & ſanctæ Dei Genitrici, ſanctoque Auguſtino ducentos denarios de moneta omni die Sabbathi &c. datos fuiſſe , d) e quibus quid aliud conjicere fas est, quam Wladislaum Ducem conjugemque illius Ger- trudem hoc jam ipſo anno cum Ervevino Præpoſito Steinfeldenſi con- veniſſe atque transegiſſe, ut cœtui Religioſorum transmittendo etiam Ordinis ſui Deo ſacratæ virgines aſſociarentur, aut certe illæ eos paulo post conſequerentur, quibus interea de loco, condendoque parthenone proſpecturus eſſet: ſane anno ſequente eas jam adfuifſe ex illis præ- terea teſtatum fit, quæ anno iſto commentabimur. Mors Heilbir- gis uxoris Borziwogii. Guod restat: annus præſens piiſſimam mulierem Gervirgem, aliis Heilbirgem, nostris etiam Gertrudem dictam S. Leopoldi Mar- chionis Auftriæ fororem, & Borzivogii Ducis noſtri conjugem diutur- no exilio maceratam abstulit, de cujus obitu Sazaviensis ad an. 1804. III. Idus Julii obiit Kerberk conjux Boriwoy. Eundem diem emor- tualem notat Necrologium noſtrum T. III. p. 13. Gertrudis nomine. Ne- d) Hos ducentos denarios uni ſolique Parthenoni Doxanenſi deputatos fuiſſe , mani- feſtum fit ex diplomate Ottocari I. Regis Bohemiæ, quo anno 1226. omnes do- nationes eidem Parthenoni a principio fundationis factas enarrat , inter quas le- gitur : Ducentos quoque denarios de moneta omni die Sabbathi eidem Domui (Wla- dislaus) ad uſus proprios deſtinavit. Annales Præmonſtrat. in Probationibus pag- CCCCCXVIII.
Strana 277
WLADISLAT II. 3. Necrologium vero Campililienſe, quaqua demum ratione plusquam integro menſe anniverſarium illius diem , ( ſi amanuenſium oſci- tantia non intervenit) præoccupat, e) his verbis VI. Idus Junii Heil- birg duciſſa Bohemorum ſoror fundatoris S. †. Hübnerus anno ſupe- riore defunctam ſcribit , ſed non magnam illi fidem tribuendam esse cenſet Hanthalerus. Chronicon MS. Collegii Viennenſis ait : ſancti- moniæ habitum induta vixit ibidem (Gotwicii in Auftria) ſub obedien- tia Abbatis f) Alter obitus eſt Marcolphi Metropolitæ noſtri anno nonniſi ſuperiore electi, in cujus cathedram ſurrogatus est Henricus Præpoſitus majoris eccleſiæ. g) 277 Item Marcol- phi Archiepiſ. Moguntini. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIII. CONRADI III. Reg. 6. OTTONIS ep. Prag. 4. COELESTINI II. Pap. I. HEN. ZDIK ep. Ol. 18. WLADISLAI II. Ducis 4. eruerant Duces Moraviæ, agnatique principes, ut ob perduel- lionem anni præteriti Wladislaus omnes provinciis fuis exueret, M atque in exilium ejiceret, at rem non nihil mitius tractandam ju- dicavit , ne tamen impune illis penitus abiret, quod arma adverſus Dominum ſuum prehendere auſi, fimulque gratificaretur militibus ſuis, qui fortitudine atque virtute ſua eidem thronum conſervaſſent, col- lecto exercitu primum Conradi, dein Wratislai, denique Ottonis provinciam invaſit , easque in prædam & ſpolium legionibus ſuis non modo permiſit,ſed redux etiam muitis præmiis beneficiisque impertivit. a) Peſſina rurſum b) tanta verborum ambage pauculas memorias con- temporaneorum de vaſtatione Moraviæ amplificavit, ut ſi ea ætate vixiſſet, omniaque oculis ipſe ſuis inſpexiſſet, haud potuiſſet expreſſius locupletiusque;quæ hic perſequi merito prætermittimus,quandoquidem quisquis ea demum lecturus hodie est, agnoſcet, non ut gesta fuere, ſed ut geri potuere, a Peſſina fuiſſe deſcripta. Quod ratio autem ſuadet id veroſimillimum conjiciendum, cum synchroni noſtri autores non me- e) Apud Hanthaler in Faſtis Campilil. T. I. pag. 136. f) Sigiſm. Calles in annal. Auftr. L. 7. p. 426. g) Chron. Mont. Sereni & Pegavienſe ad h. a. a) Et ſic tota Moravia vaſtata cum nimia præda Bohemiam revertitur, & poſt tot labo- res ſuos milites electos per arma probatos plurimis ditavit beneficiis. Vincentius ad h. a. p. 35. b) In Marte Moraviæ L. 3. c. 4. p. 305. Wladislaus ul- ciſcitur per- duelles Princi- pes Moravi�.
WLADISLAT II. 3. Necrologium vero Campililienſe, quaqua demum ratione plusquam integro menſe anniverſarium illius diem , ( ſi amanuenſium oſci- tantia non intervenit) præoccupat, e) his verbis VI. Idus Junii Heil- birg duciſſa Bohemorum ſoror fundatoris S. †. Hübnerus anno ſupe- riore defunctam ſcribit , ſed non magnam illi fidem tribuendam esse cenſet Hanthalerus. Chronicon MS. Collegii Viennenſis ait : ſancti- moniæ habitum induta vixit ibidem (Gotwicii in Auftria) ſub obedien- tia Abbatis f) Alter obitus eſt Marcolphi Metropolitæ noſtri anno nonniſi ſuperiore electi, in cujus cathedram ſurrogatus est Henricus Præpoſitus majoris eccleſiæ. g) 277 Item Marcol- phi Archiepiſ. Moguntini. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIII. CONRADI III. Reg. 6. OTTONIS ep. Prag. 4. COELESTINI II. Pap. I. HEN. ZDIK ep. Ol. 18. WLADISLAI II. Ducis 4. eruerant Duces Moraviæ, agnatique principes, ut ob perduel- lionem anni præteriti Wladislaus omnes provinciis fuis exueret, M atque in exilium ejiceret, at rem non nihil mitius tractandam ju- dicavit , ne tamen impune illis penitus abiret, quod arma adverſus Dominum ſuum prehendere auſi, fimulque gratificaretur militibus ſuis, qui fortitudine atque virtute ſua eidem thronum conſervaſſent, col- lecto exercitu primum Conradi, dein Wratislai, denique Ottonis provinciam invaſit , easque in prædam & ſpolium legionibus ſuis non modo permiſit,ſed redux etiam muitis præmiis beneficiisque impertivit. a) Peſſina rurſum b) tanta verborum ambage pauculas memorias con- temporaneorum de vaſtatione Moraviæ amplificavit, ut ſi ea ætate vixiſſet, omniaque oculis ipſe ſuis inſpexiſſet, haud potuiſſet expreſſius locupletiusque;quæ hic perſequi merito prætermittimus,quandoquidem quisquis ea demum lecturus hodie est, agnoſcet, non ut gesta fuere, ſed ut geri potuere, a Peſſina fuiſſe deſcripta. Quod ratio autem ſuadet id veroſimillimum conjiciendum, cum synchroni noſtri autores non me- e) Apud Hanthaler in Faſtis Campilil. T. I. pag. 136. f) Sigiſm. Calles in annal. Auftr. L. 7. p. 426. g) Chron. Mont. Sereni & Pegavienſe ad h. a. a) Et ſic tota Moravia vaſtata cum nimia præda Bohemiam revertitur, & poſt tot labo- res ſuos milites electos per arma probatos plurimis ditavit beneficiis. Vincentius ad h. a. p. 35. b) In Marte Moraviæ L. 3. c. 4. p. 305. Wladislaus ul- ciſcitur per- duelles Princi- pes Moravi�.
Strana 278
ANNUS 1143. 278 meminerint Duces Moravicos ſe ſe Wladislai armis oppoſuiſſe, eos metu fuiſſe dilapſos, terrasque ſuas direptioni reliquiffe. Fundatio Stra- hofienſis Ord. Præmonſtr. conſummatur. Tandem Strahofienſe Ordinis Præmonstratenſis conobium ad fuam integritatem complementumque pertigit, cum Gezonis Abba- tis fratrumque Steinfeldenſium adventu ſuprema manus fundationi iſti impoſita eſt. Anni præſentis epocha traditione quadam perpetua, inſtrumentis autographis hodie amiſſis, apud Strahofienſes occalluit, quam cum Hagecio omnis turba poſteriorum ſcriptorum noſtrorum amplexa eſt. Inter cetera magnæ nobis auctoritati & fidei effe debet Hammerſchmidii prolixa in hoc ipſo anno definiendo commentatio o) in qua ex codice MS. Steinfeldenfi aliisque veteribus monumentis fecum a Reverendiſſimo Mariano Abbate communicatis oftendit Ge- zonem primum Abbatem Strahofienſem omnino anno præſente 1143. inauguratum fuiſſe, ita ut his verbis concludat: ſcriptorum, qui in an- num 1143. fundationem Syoneam rejiciunt, vera eſt ſententia, in quan- tum de fundatione ex integro conſummata, conventuque pleno regulari ſtabilito loquuntur. d) Ad hunc annum igitur pertinet, quod Chro- nographus Siloenfis præter chronologiam p. 103 ſuperioris anni nar- ratis ſubjungit: iterum poſt anni eireulum idem Præpoſitus (Ervevinus) revertitur, adducens ſecum conventum Clericorum una cum Abbate, quem elegerant, cui nomen Gezo, qui Dominum Gotſchalcum libenter apud ſe (in Strahof) retinuisset, ſed Præpositus suus jubet eum redire in Stein- feld. e) Quid Blafio ceterisque fratribus actum fit primo primis Strahofii incolis nihil proditum, num ſe Steinfeldenſibus ſociaverint, num in ſua cœnobia redierint? mihi veroſimile videtur plures eo- rum ab Henrico epiſcopo Olomucenſium in ſuum contubernium aſſumptos fuiſſe, nam cum ille ejusdem ordinis alumnus fuerit, per- petuo capellanorum miniſterialiumque Præmonſtratenſium cœtum ad latus habuit, uti poſtea videbitur, iisque deinde ad jacienda initia Litomislienſis & Olomucenfis feu Gradicenfis fundationis uſusest. Ce- terum Wladislaus non diu ligneis humilibusque habitaculis Straho- fienſes habitare passus est, nam idem Chronographus p. 84. ait: ere- xit c) In hiſtoria ſua MS. Strahofienfis eccleſiæ necdum typis excuſa. d) Hammerſchmid in Prodromo Glor. Prag. c. 6. p. 396. e) Subjungit author prolixam narra- tionem de converſione Gezonis ex Canonicatu Colonienſi ad ordinem Præmon- ſtratenſem transgreſſi, quam, cum multo ante acciderit, neque ad hiſforiam patriam pertineat, merito prætermittimus.
ANNUS 1143. 278 meminerint Duces Moravicos ſe ſe Wladislai armis oppoſuiſſe, eos metu fuiſſe dilapſos, terrasque ſuas direptioni reliquiffe. Fundatio Stra- hofienſis Ord. Præmonſtr. conſummatur. Tandem Strahofienſe Ordinis Præmonstratenſis conobium ad fuam integritatem complementumque pertigit, cum Gezonis Abba- tis fratrumque Steinfeldenſium adventu ſuprema manus fundationi iſti impoſita eſt. Anni præſentis epocha traditione quadam perpetua, inſtrumentis autographis hodie amiſſis, apud Strahofienſes occalluit, quam cum Hagecio omnis turba poſteriorum ſcriptorum noſtrorum amplexa eſt. Inter cetera magnæ nobis auctoritati & fidei effe debet Hammerſchmidii prolixa in hoc ipſo anno definiendo commentatio o) in qua ex codice MS. Steinfeldenfi aliisque veteribus monumentis fecum a Reverendiſſimo Mariano Abbate communicatis oftendit Ge- zonem primum Abbatem Strahofienſem omnino anno præſente 1143. inauguratum fuiſſe, ita ut his verbis concludat: ſcriptorum, qui in an- num 1143. fundationem Syoneam rejiciunt, vera eſt ſententia, in quan- tum de fundatione ex integro conſummata, conventuque pleno regulari ſtabilito loquuntur. d) Ad hunc annum igitur pertinet, quod Chro- nographus Siloenfis præter chronologiam p. 103 ſuperioris anni nar- ratis ſubjungit: iterum poſt anni eireulum idem Præpoſitus (Ervevinus) revertitur, adducens ſecum conventum Clericorum una cum Abbate, quem elegerant, cui nomen Gezo, qui Dominum Gotſchalcum libenter apud ſe (in Strahof) retinuisset, ſed Præpositus suus jubet eum redire in Stein- feld. e) Quid Blafio ceterisque fratribus actum fit primo primis Strahofii incolis nihil proditum, num ſe Steinfeldenſibus ſociaverint, num in ſua cœnobia redierint? mihi veroſimile videtur plures eo- rum ab Henrico epiſcopo Olomucenſium in ſuum contubernium aſſumptos fuiſſe, nam cum ille ejusdem ordinis alumnus fuerit, per- petuo capellanorum miniſterialiumque Præmonſtratenſium cœtum ad latus habuit, uti poſtea videbitur, iisque deinde ad jacienda initia Litomislienſis & Olomucenfis feu Gradicenfis fundationis uſusest. Ce- terum Wladislaus non diu ligneis humilibusque habitaculis Straho- fienſes habitare passus est, nam idem Chronographus p. 84. ait: ere- xit c) In hiſtoria ſua MS. Strahofienfis eccleſiæ necdum typis excuſa. d) Hammerſchmid in Prodromo Glor. Prag. c. 6. p. 396. e) Subjungit author prolixam narra- tionem de converſione Gezonis ex Canonicatu Colonienſi ad ordinem Præmon- ſtratenſem transgreſſi, quam, cum multo ante acciderit, neque ad hiſforiam patriam pertineat, merito prætermittimus.
Strana 279
WLADISLAI II. 4. 279 xit ibi (in Strahof) talem fabricam, cui vix ſimilis invenitur in ordine noſtro, & Vincentius p. 32. monasterium regalis operis appellat. Diximus jam anno ſuperiore a Wladislao Duce illiusque conjuge Gertrude donationes ſcripto factas fuiſſe Virginibus Ordinis Præ- monstratenſis, neque sine fundamento conjecimus jam tum cum Erve- vino Præpoſito Steinfeldenſi condictum fuiſſe, ut ſimul cœtus ſanctimo- nalium ordinis ſui adducatur, quem & anno præſente adductum, fi- mulque Doxanenſi ejusdem ordinis Parthenoni fundamenta jacta fuiſ- ſe plura perſuadent. Et quidem quanquam non neſciam Annales or- dinis, historiam vernaculam Doxanensem, omnesque pene recentio- res noſtros annum primo ſequentem, ſcil. 1144., initiis ſacri Doxa- nenſis Gynæcei defigere, f) ego tamen tum ex charta Henrici epiſco- pi ſuperiore anno recitata, tum ex ſupputatione annorum, quibus pri- mus Præpoſitus huic Parthenoni præfuit, verius statuendum cenſeo jam anno præeſente Adalbertum primum Præpofitum cum ſuarum Virginum cœtu Doxanæ poſſeſſionem accepiſſe, quanquam diſputa- re nolim anno ſequente demum, ut cum Strahofio evenit, fundatio- nem penitus conſummatam fuiſſe, quo pacto ſententiæ utrique ſuum pretium & fides perſtitura eſt. Et quidem ſententiam hanc meam jam T. I. Monumentorum meorum in Chronographum Siloenſem ad annum 1175. p. 87. commentus aperui, quo loco ex verbis autho- ris de fucceffore Erleboldi secundi Strahofiensis Abbatis ita loquen- tis: Mortuus eft Erleboldus Abbas Montis Syon vir venerabilis vitæ, cui ſucceſſit Præpoſitus de Doxan Adalbertus nomine , qui præfuit illi domui annis XXXII. mensibus qninque, calculum erui fundati Par- thenonis Doxanensis, nempe cum Adalbertus Doxanenfis Partheno- ni annis 32. præfuerit, ducta ſupputatione ab anno 1175., quo Er- leboldo in Abbatiam Strahofiensem ſuccessit, non posse non reſultare 1143 seu plane priorem g) cœpti Parthenonis Doxanenfis, atque id- circo Adalbertum iſtum primum fuiſſe Præpoſitum Doxanenſem sta- tui, quanquam non neſcirem in hiſtoria Doxanenſi Erleboldo in Præ- Initia Parthe- nonis Doxa- neuſis ord. Præmonſtrat. po- f) Inſtrumentum fundationis hujus Parthenonis periit, memoriæque veteres de illius initiis tam raræ ſunt, ut vel tam annalium Præmonstratenſium , quam hiſtoriæ Do- xanenſis author ignoraverit e quo virginum aſceterio Doxana ſuas colonias accepe- rit, quem defectum jam ſarcivit chronographus Siloenſis a nobis Tomo I. publi- catus , ut infra videbimus. g) Neplacho in hunc annum 1142. conjicit : fundatur monaſterium in Doxan.
WLADISLAI II. 4. 279 xit ibi (in Strahof) talem fabricam, cui vix ſimilis invenitur in ordine noſtro, & Vincentius p. 32. monasterium regalis operis appellat. Diximus jam anno ſuperiore a Wladislao Duce illiusque conjuge Gertrude donationes ſcripto factas fuiſſe Virginibus Ordinis Præ- monstratenſis, neque sine fundamento conjecimus jam tum cum Erve- vino Præpoſito Steinfeldenſi condictum fuiſſe, ut ſimul cœtus ſanctimo- nalium ordinis ſui adducatur, quem & anno præſente adductum, fi- mulque Doxanenſi ejusdem ordinis Parthenoni fundamenta jacta fuiſ- ſe plura perſuadent. Et quidem quanquam non neſciam Annales or- dinis, historiam vernaculam Doxanensem, omnesque pene recentio- res noſtros annum primo ſequentem, ſcil. 1144., initiis ſacri Doxa- nenſis Gynæcei defigere, f) ego tamen tum ex charta Henrici epiſco- pi ſuperiore anno recitata, tum ex ſupputatione annorum, quibus pri- mus Præpoſitus huic Parthenoni præfuit, verius statuendum cenſeo jam anno præeſente Adalbertum primum Præpofitum cum ſuarum Virginum cœtu Doxanæ poſſeſſionem accepiſſe, quanquam diſputa- re nolim anno ſequente demum, ut cum Strahofio evenit, fundatio- nem penitus conſummatam fuiſſe, quo pacto ſententiæ utrique ſuum pretium & fides perſtitura eſt. Et quidem ſententiam hanc meam jam T. I. Monumentorum meorum in Chronographum Siloenſem ad annum 1175. p. 87. commentus aperui, quo loco ex verbis autho- ris de fucceffore Erleboldi secundi Strahofiensis Abbatis ita loquen- tis: Mortuus eft Erleboldus Abbas Montis Syon vir venerabilis vitæ, cui ſucceſſit Præpoſitus de Doxan Adalbertus nomine , qui præfuit illi domui annis XXXII. mensibus qninque, calculum erui fundati Par- thenonis Doxanensis, nempe cum Adalbertus Doxanenfis Partheno- ni annis 32. præfuerit, ducta ſupputatione ab anno 1175., quo Er- leboldo in Abbatiam Strahofiensem ſuccessit, non posse non reſultare 1143 seu plane priorem g) cœpti Parthenonis Doxanenfis, atque id- circo Adalbertum iſtum primum fuiſſe Præpoſitum Doxanenſem sta- tui, quanquam non neſcirem in hiſtoria Doxanenſi Erleboldo in Præ- Initia Parthe- nonis Doxa- neuſis ord. Præmonſtrat. po- f) Inſtrumentum fundationis hujus Parthenonis periit, memoriæque veteres de illius initiis tam raræ ſunt, ut vel tam annalium Præmonstratenſium , quam hiſtoriæ Do- xanenſis author ignoraverit e quo virginum aſceterio Doxana ſuas colonias accepe- rit, quem defectum jam ſarcivit chronographus Siloenſis a nobis Tomo I. publi- catus , ut infra videbimus. g) Neplacho in hunc annum 1142. conjicit : fundatur monaſterium in Doxan.
Strana 280
Ex Dune- waldt diœceſis Colonienſis evocantur Do- xanam ſancti- moniales. ANNUS 1143. poſitura hac primas concedi. b) Verofimillimum itaque videtur Adal- bertum hunc Steinfeldæ jam Præpoſitum Doxanenſem deſignatum aut electum fuiſſe, quemadmodum ibidem Gezo jam Abbas Straho- fienfis delectus fuit, nam Parthenon Dunevaldenfis, e quo cœtus ve- stalium Præmonstratensium in Bohemiam evocatus fuit, ſubordinatus erat Canoniæ Steinfeldenſi, ſæpiusque memorato Ervevino, qui ante paucos annos, ut Annales Præmonstratenſes T. 1. p. 644. loquuntur, illum ex Steinfeld Dunevaldam decreto Capituli transtulerat. Chro- nographus noster Siloenfis cum diligenter hac annorum periodo res Præmonstratenſes in Bohemia perfecutus est, de initiis Parthenonis Do- 280 Pub. Chronol. Gefch. 4 Thl. I.B. S. 306. 7. h) Doct. Pubitſchka deprehendens in non pridem detecta atque a me typis vulgata Neplachonis epitome Erleboldum primum Præpoſitum Doxanenſem nominari , ad evertendam ſententiam meam animum adjecit , longiſſimamque confutationem aggreſſus eſt, cujus præcipuum caput eft: triginta duos illos annos, quibus Adal- bertus præfuiſſe a Chronographo Siloenſi aſſeritur, non ſpectare ad regimen Do- xanenſe, ſed ad regimen domus Strahofienſis ; ſed quis tantam imperitiam ſenſa ſua exprimendi Chronographo Siloenſi ( authori in ſe explicando ubique claro & perſpicuo) imputet, ut verba qui præfuit illi domui proxima præjectæ voci Doxan, de longe remota in hac ipſa oratione voce Montis Syon intellexerit ? Quid id aliud eft, quam Lectorem naſo ſuſpendere adunco, & obtorto collo veterum rela- ta in ſuam ſententiam pertrahere ? An porro uſus authorum eft, ut dum quos- quos demum munera auſpicatos ſeribunt , ſtatim ſubjungant, quot annis illa te- nuerint , quod nonniſi tum fieri ſolet, dum vel muneri renunciant, vel moriun- tur. Quod tertium eſt, nego & pernego Chronographi Siloenſis mentem fuiſſe per eos 32. annos regimen Abbatiæ Strahofienfis indicare. Certum est ex ipfius MS. a me typis prolati titulo : Chronographi Siloenſis hiftoriam nonniſi ad annum 1192. procurrere, ut quo caſu ſeu morte authoris ſeu quocunque eventu inter- rupta fuerit hiſtoria ignoretur: qui igitur affirmare poſſimus illum notitias regi- minis Adalberti dediſſe , quæ ad ſæculum XIII. annumque 1207. & ultra ſe ex- porrigunt, maxime cum pag. 113. Adalbertum jam bonæ memoriæ, id efl defunctum vocet : ſed murus doct. Pubitſchka aheneus eft : quod in diplomate Przemislai I. Re- gis anno 1201. Gradicenſi monasterio dato subscriptus legatur inter testes Alber tus Abbas de monte Syon. Næ vir hic doctiſſimus ſeriem totam Abbatum primo- rum Strahofienſium perturbabit, fi in illam ſæculo exordiente XIII. Albertum in- trudere libuerit. Certum ex diplomatibus tenemus a ſæculi iftius principio ad annum uſque adhue 1221. Adamum præfuiſſe Strahofienſi eccleſiæ , ut procul dubio tranſumptoris vitio acciderit , qui in diplomate Gradicenſi Albertum pro- Adamo legerit, ſeripſeritque. Nam autographum hujus diplomatis hodie non ſu- pereſt, ut clariſſimus vir Wratislaus de Monſe me edocuit. At vero ſeries pri- morum ſex Abbatum Strahofienſium , quam ex Necrologio Doxanenſi & diplo- matibus erui, hæc certa est: 1. Gezo, 2. Erleboldus, 3. Albertus feu etiam Adal- bertus, 4. Henricus, 5. Adamus, 6. Bertholdus, 7. Theodoricus &c.
Ex Dune- waldt diœceſis Colonienſis evocantur Do- xanam ſancti- moniales. ANNUS 1143. poſitura hac primas concedi. b) Verofimillimum itaque videtur Adal- bertum hunc Steinfeldæ jam Præpoſitum Doxanenſem deſignatum aut electum fuiſſe, quemadmodum ibidem Gezo jam Abbas Straho- fienfis delectus fuit, nam Parthenon Dunevaldenfis, e quo cœtus ve- stalium Præmonstratensium in Bohemiam evocatus fuit, ſubordinatus erat Canoniæ Steinfeldenſi, ſæpiusque memorato Ervevino, qui ante paucos annos, ut Annales Præmonstratenſes T. 1. p. 644. loquuntur, illum ex Steinfeld Dunevaldam decreto Capituli transtulerat. Chro- nographus noster Siloenfis cum diligenter hac annorum periodo res Præmonstratenſes in Bohemia perfecutus est, de initiis Parthenonis Do- 280 Pub. Chronol. Gefch. 4 Thl. I.B. S. 306. 7. h) Doct. Pubitſchka deprehendens in non pridem detecta atque a me typis vulgata Neplachonis epitome Erleboldum primum Præpoſitum Doxanenſem nominari , ad evertendam ſententiam meam animum adjecit , longiſſimamque confutationem aggreſſus eſt, cujus præcipuum caput eft: triginta duos illos annos, quibus Adal- bertus præfuiſſe a Chronographo Siloenſi aſſeritur, non ſpectare ad regimen Do- xanenſe, ſed ad regimen domus Strahofienſis ; ſed quis tantam imperitiam ſenſa ſua exprimendi Chronographo Siloenſi ( authori in ſe explicando ubique claro & perſpicuo) imputet, ut verba qui præfuit illi domui proxima præjectæ voci Doxan, de longe remota in hac ipſa oratione voce Montis Syon intellexerit ? Quid id aliud eft, quam Lectorem naſo ſuſpendere adunco, & obtorto collo veterum rela- ta in ſuam ſententiam pertrahere ? An porro uſus authorum eft, ut dum quos- quos demum munera auſpicatos ſeribunt , ſtatim ſubjungant, quot annis illa te- nuerint , quod nonniſi tum fieri ſolet, dum vel muneri renunciant, vel moriun- tur. Quod tertium eſt, nego & pernego Chronographi Siloenſis mentem fuiſſe per eos 32. annos regimen Abbatiæ Strahofienfis indicare. Certum est ex ipfius MS. a me typis prolati titulo : Chronographi Siloenſis hiftoriam nonniſi ad annum 1192. procurrere, ut quo caſu ſeu morte authoris ſeu quocunque eventu inter- rupta fuerit hiſtoria ignoretur: qui igitur affirmare poſſimus illum notitias regi- minis Adalberti dediſſe , quæ ad ſæculum XIII. annumque 1207. & ultra ſe ex- porrigunt, maxime cum pag. 113. Adalbertum jam bonæ memoriæ, id efl defunctum vocet : ſed murus doct. Pubitſchka aheneus eft : quod in diplomate Przemislai I. Re- gis anno 1201. Gradicenſi monasterio dato subscriptus legatur inter testes Alber tus Abbas de monte Syon. Næ vir hic doctiſſimus ſeriem totam Abbatum primo- rum Strahofienſium perturbabit, fi in illam ſæculo exordiente XIII. Albertum in- trudere libuerit. Certum ex diplomatibus tenemus a ſæculi iftius principio ad annum uſque adhue 1221. Adamum præfuiſſe Strahofienſi eccleſiæ , ut procul dubio tranſumptoris vitio acciderit , qui in diplomate Gradicenſi Albertum pro- Adamo legerit, ſeripſeritque. Nam autographum hujus diplomatis hodie non ſu- pereſt, ut clariſſimus vir Wratislaus de Monſe me edocuit. At vero ſeries pri- morum ſex Abbatum Strahofienſium , quam ex Necrologio Doxanenſi & diplo- matibus erui, hæc certa est: 1. Gezo, 2. Erleboldus, 3. Albertus feu etiam Adal- bertus, 4. Henricus, 5. Adamus, 6. Bertholdus, 7. Theodoricus &c.
Strana 281
WLADISLAI II. 4. 281 Doxanenſis hoc unum ſolumque p. 84. retulit, quod Wladislaus Dux ejus conditor fuerit: conſtruxit, inquit, & aliam Ordini noſtro (fabri- cam) in Doxan, locans ibi religioſas feminas, quas de Dunewald Colo- nienſis diœceſis adduci fecerat. Amiſſo hodie, ut jam ſupra dixi- mus, inſtrumento fundationis, etiam diploma Ottocari I. Regis (quo anno 1226. omnes donationes immunitatesque Doxanenſi Partheno- ni datas a principio inductarum coloniarum recitat, confirmatque) innuere videtur nonniſi eundem Wladislaum fundatorem fuiſſe, nam poſtquam in illo præmittitur Wladislaum fundatorem cœnobiorum plu- rimorum in Boemiæ partibus fuiſſe, ſubjungitur: familiarius Stra- how & Doxan, quoad vixit, tempore, dilexit. Ex quibus Doxanensi Domui has villas donavit. Doxan, Sslur, Rotraci, Qualin, Lubothi- nic partem villæ cum navigio, Duſnik, medietatem villæ Oleskec cum Bor adjacente, Chudimi, Gotoshov, Zalezli, in Zedlez circuitum, qui di- citur Welichow, Pelez etiam & Hoſtinici, quod ſui juris erat cum equabus & cuſtodibus earum. Ducentos quoque denarios de moneta omni die Sabbathi eidem Domui ad uſus proprios deſtinavit. Et rurſum: Wla- dislaus nominatim conferens Domui Doxanenſi prædia, terminis certis diſtinxit : Nam Welichou a vado Radovani uſque ad pontem paludum, quod dicitur Mortische (lege Mostische) & sic ad montem, qui dicitur Ztrani, & ita in Ogram fluvium domui dictæ donavit: dedit etiam Sca- lice, & Ledei cum filva. At vero constans in hoc sacro Parthenone tra- ditio eſt, etiam picturis, imaginibus, libris recentioribus roborata Ger- trudem præcipuam fundatricem fuiſſe, quam traditionem minime va- gam incertamque efse confirmat Necrologium vetus membranaceum Doxanenſe, in quo ad II. Non. Augufti, qui dies ei ſupremus vitæ fuit, hæc leguntur : Pie recordationis Gertrudis Duciſſa fundatix loci hu- jus, quæ primitias ordinis noſtri in terram iſtam introduxit, & ea ra- tione congregationis mater piiſſima exstitit, quæ inter alia multa con- tulit ecclefie nostre villam Mur (quæ postea in civitatem tranſiit. Quod ſane ex ſupra recitata charta etiam Henrici epiſcopi Olomucenſis eli- citur, cum non modo Wladislaum, ſed etiam Deo devotam Dominam Duciſſam Gertrudem largiflua liberalitate tam fratribus quam ſorori- bus Ordinis Præmonstratenſis plura contuliſſe ſcribit. i) An vero PARS VI. ANNAL. HAGEC. N n Gertrudis con- jux Wladislai præcipua au- thor Doxa- nenſis Purthe- nonis. etiam Pub.Chronol. 1) Maxime ridiculus eft locus a doct. Pubitſchka ex Neplachone allatus, quo conatur Geſch.4.Thell oſtendere etiam ſanctimoniales S. Georgii Ord. S. Benedicti munificas fuiſſe in no- vam Parthenonis Doxanenſis fabricam, quem locum ſomniaſſe , non legiſſe in 1,3. S. 305. Ne-
WLADISLAI II. 4. 281 Doxanenſis hoc unum ſolumque p. 84. retulit, quod Wladislaus Dux ejus conditor fuerit: conſtruxit, inquit, & aliam Ordini noſtro (fabri- cam) in Doxan, locans ibi religioſas feminas, quas de Dunewald Colo- nienſis diœceſis adduci fecerat. Amiſſo hodie, ut jam ſupra dixi- mus, inſtrumento fundationis, etiam diploma Ottocari I. Regis (quo anno 1226. omnes donationes immunitatesque Doxanenſi Partheno- ni datas a principio inductarum coloniarum recitat, confirmatque) innuere videtur nonniſi eundem Wladislaum fundatorem fuiſſe, nam poſtquam in illo præmittitur Wladislaum fundatorem cœnobiorum plu- rimorum in Boemiæ partibus fuiſſe, ſubjungitur: familiarius Stra- how & Doxan, quoad vixit, tempore, dilexit. Ex quibus Doxanensi Domui has villas donavit. Doxan, Sslur, Rotraci, Qualin, Lubothi- nic partem villæ cum navigio, Duſnik, medietatem villæ Oleskec cum Bor adjacente, Chudimi, Gotoshov, Zalezli, in Zedlez circuitum, qui di- citur Welichow, Pelez etiam & Hoſtinici, quod ſui juris erat cum equabus & cuſtodibus earum. Ducentos quoque denarios de moneta omni die Sabbathi eidem Domui ad uſus proprios deſtinavit. Et rurſum: Wla- dislaus nominatim conferens Domui Doxanenſi prædia, terminis certis diſtinxit : Nam Welichou a vado Radovani uſque ad pontem paludum, quod dicitur Mortische (lege Mostische) & sic ad montem, qui dicitur Ztrani, & ita in Ogram fluvium domui dictæ donavit: dedit etiam Sca- lice, & Ledei cum filva. At vero constans in hoc sacro Parthenone tra- ditio eſt, etiam picturis, imaginibus, libris recentioribus roborata Ger- trudem præcipuam fundatricem fuiſſe, quam traditionem minime va- gam incertamque efse confirmat Necrologium vetus membranaceum Doxanenſe, in quo ad II. Non. Augufti, qui dies ei ſupremus vitæ fuit, hæc leguntur : Pie recordationis Gertrudis Duciſſa fundatix loci hu- jus, quæ primitias ordinis noſtri in terram iſtam introduxit, & ea ra- tione congregationis mater piiſſima exstitit, quæ inter alia multa con- tulit ecclefie nostre villam Mur (quæ postea in civitatem tranſiit. Quod ſane ex ſupra recitata charta etiam Henrici epiſcopi Olomucenſis eli- citur, cum non modo Wladislaum, ſed etiam Deo devotam Dominam Duciſſam Gertrudem largiflua liberalitate tam fratribus quam ſorori- bus Ordinis Præmonstratenſis plura contuliſſe ſcribit. i) An vero PARS VI. ANNAL. HAGEC. N n Gertrudis con- jux Wladislai præcipua au- thor Doxa- nenſis Purthe- nonis. etiam Pub.Chronol. 1) Maxime ridiculus eft locus a doct. Pubitſchka ex Neplachone allatus, quo conatur Geſch.4.Thell oſtendere etiam ſanctimoniales S. Georgii Ord. S. Benedicti munificas fuiſſe in no- vam Parthenonis Doxanenſis fabricam, quem locum ſomniaſſe , non legiſſe in 1,3. S. 305. Ne-
Strana 282
Reſtauratio & dedicatio eccleſice Me- tropolitanæ. 282 ANNUS 1143. etiam lydii lapidis rigorem ferat illa hodierna communis aſſertio, quod Doxan nomen prognatum & contractum sit ex germanicis vo- cibus Es kan doch ſeyn, quas Gertrudis hæfitans, num hoc loco prop- ter Egræ exundationes monasterium aliquod condi poſset, enunciafse fertur, in medio relinquo : diſſimulare tamen haud poſſum, quin dicam, conciliari difficilius hanc opinionem poſſe cum diplomate Ottokari, qui ait jam Doxan villam principio ſtatim a Wladislao donatam fu- iſſe huic Parthenoni, ut proinde loco huic idem nomen jam fuiſſe an- te conditum isthic cœnobium credibilius fit. Illud certius Partheno- nis iſtius primam Prælatam ſeu Magistram fuiſſe Idam, de qua Ne- crologium Doxanense ad ejus emortualem diem VIII. Kal. Decem- bris: Bone memorie Ida prima prelata hujus loci. Reverendiſſimus Mika in hiſt. vernacula Doxanenſi ait illam agnatam fuiſſe Wladislai Ducis, quod controvertere nolim : ducali certe illuſtriſſimoque ſangui- ne prognatam fuiſſe ex eo conjicio, quod eas ſolum Prælatas voca- tas fuiſſe in eodem Necrologio deprehendam, quæ regia aut ducali fundatorum stirpe progenitæ erant, quem titulum illis Ordo honoris & eminentis proſapiæ cauſa conceſliſſe videtur , naim reliquæ paſſim Magiſtræ, poſterius Prioriſsæ in eo appellatæ ſcriptæque leguntur. Promovendi divini cultus ardor Wladislaum ad ampliorem eti- am anno præſente liberalitatem incendit. Eccleſiæ Metropolitanæ Pra- genſîs anno ſuperiore incenſæ rudera adjutricem manum expoſcebant, quam tanta celeritate præbuit, ut jam hoc ipſo anno integritatem ſu- am conſecuta sit, cujus dedicationem his verbis Monachus Sazav. ad h. a. p. 1804. annunciavit: Venerabilis dedicatio monaſterii SS. Viti, Wenceslai atque Adalberti II. Kal. Octobris a tribus epiſcopis Ottone Pragenſi, Henrico Olomucensi, & Bambergenſe epiſcopo Egilberto. Peſ- ſina in Phoſphoro ſuo p. 39. provocans ad anonymi MS. ait : Wla- dislai Ducis liberalitate longe pulchrior, & non ſicut antea ſimplici ta- bulato, ſed valido fornice, non ſcandulis, ſed tegulis nigri lapidis, dua- bus item turribus, & aliis tribus minoribus conſpicua aſſurrexit. In hac ipſa vero inftauratione ecclefiæ Pragenfis inventum eſſe caput S. Adal- berti epiſcopi & martyris, & cilicium S. Wenceslai testatur c. l. idem Mo- Neplachone videtur. Neplachonis enim verba ad annum 1142. p. 105. ſunt : Domicellæ Ordinis noſtri faciunt renovari monaſt. S. Georgii ( ſcilicet ſuum ) quod ante annum igne a Conrado Moraviæ combuſtum fuit. Hem quantum diſtent æra lupinis! ubi vel Doxanæ mentio?
Reſtauratio & dedicatio eccleſice Me- tropolitanæ. 282 ANNUS 1143. etiam lydii lapidis rigorem ferat illa hodierna communis aſſertio, quod Doxan nomen prognatum & contractum sit ex germanicis vo- cibus Es kan doch ſeyn, quas Gertrudis hæfitans, num hoc loco prop- ter Egræ exundationes monasterium aliquod condi poſset, enunciafse fertur, in medio relinquo : diſſimulare tamen haud poſſum, quin dicam, conciliari difficilius hanc opinionem poſſe cum diplomate Ottokari, qui ait jam Doxan villam principio ſtatim a Wladislao donatam fu- iſſe huic Parthenoni, ut proinde loco huic idem nomen jam fuiſſe an- te conditum isthic cœnobium credibilius fit. Illud certius Partheno- nis iſtius primam Prælatam ſeu Magistram fuiſſe Idam, de qua Ne- crologium Doxanense ad ejus emortualem diem VIII. Kal. Decem- bris: Bone memorie Ida prima prelata hujus loci. Reverendiſſimus Mika in hiſt. vernacula Doxanenſi ait illam agnatam fuiſſe Wladislai Ducis, quod controvertere nolim : ducali certe illuſtriſſimoque ſangui- ne prognatam fuiſſe ex eo conjicio, quod eas ſolum Prælatas voca- tas fuiſſe in eodem Necrologio deprehendam, quæ regia aut ducali fundatorum stirpe progenitæ erant, quem titulum illis Ordo honoris & eminentis proſapiæ cauſa conceſliſſe videtur , naim reliquæ paſſim Magiſtræ, poſterius Prioriſsæ in eo appellatæ ſcriptæque leguntur. Promovendi divini cultus ardor Wladislaum ad ampliorem eti- am anno præſente liberalitatem incendit. Eccleſiæ Metropolitanæ Pra- genſîs anno ſuperiore incenſæ rudera adjutricem manum expoſcebant, quam tanta celeritate præbuit, ut jam hoc ipſo anno integritatem ſu- am conſecuta sit, cujus dedicationem his verbis Monachus Sazav. ad h. a. p. 1804. annunciavit: Venerabilis dedicatio monaſterii SS. Viti, Wenceslai atque Adalberti II. Kal. Octobris a tribus epiſcopis Ottone Pragenſi, Henrico Olomucensi, & Bambergenſe epiſcopo Egilberto. Peſ- ſina in Phoſphoro ſuo p. 39. provocans ad anonymi MS. ait : Wla- dislai Ducis liberalitate longe pulchrior, & non ſicut antea ſimplici ta- bulato, ſed valido fornice, non ſcandulis, ſed tegulis nigri lapidis, dua- bus item turribus, & aliis tribus minoribus conſpicua aſſurrexit. In hac ipſa vero inftauratione ecclefiæ Pragenfis inventum eſſe caput S. Adal- berti epiſcopi & martyris, & cilicium S. Wenceslai testatur c. l. idem Mo- Neplachone videtur. Neplachonis enim verba ad annum 1142. p. 105. ſunt : Domicellæ Ordinis noſtri faciunt renovari monaſt. S. Georgii ( ſcilicet ſuum ) quod ante annum igne a Conrado Moraviæ combuſtum fuit. Hem quantum diſtent æra lupinis! ubi vel Doxanæ mentio?
Strana 283
WLADISLAI II. 4. 283 Monachus Sazavienſis, quæ utraque nempe ſub quodcunque pericu- lum ſeu ignis, ſeu incurſionis hoſtilis a miniſtris eccleſiæ occultis qui- bus quibus demum repagulis ſecuritatis cauſa recondita fuere. At- que hæc eſt vera illa inventio capitis S. Adalberti Pragæ, non Gnezd- næ facta, quam imperitus nonnullus ſcribarum jam anno 1127., ut eo loco diximus, intruſit in Continuatorem Coſmæ Viennenſem. Uſi- tatum autem fuit ea ætate, ut capita Sanctorum a reliquo corpore ſe- gregarentur, aureis argenteisve thecis incluſa & nonnunquam pretio- fiſſimis margaritis gemmisque ornata publicæ venerationi pioque po- puli oſculo exponerentur. k) Cum vero de capite S. Adalberti agi- mus, illud non prætermittendum, quod Mabillonius fæculo V. Bened. p. 848. ait: S. Adalberti caput oftendunt Aquisgranenſes. 1) Nempe crebrius ejusmodi ſanctorum capita thecis incluſa, cum certis notis & inſcriptionibus veteribus carerent, temporum longinquitate in obli- vionem devenere, ut demum posterioribus temporibus mera mini- strorum eccleſiæ conjectura & ariolatione erronee illi aut alteri fan- cto adſcripta fuerint. m) Inventio capi- tis S. Adal- berti. Jam multo ante ex Chronographo Siloenſi memoravimus Wla- dislai Ducis pace & ftudio duos ſanctos Ordines Ciftercienſem videlicet & Præmonſtratenſem veniſſe in terram istam, quibus tanquam ſole & luna irra- diata eſt Bohemia. n) Auſpicatus hic annus uti duplici Præmonstratenſis, ita SedlicenſiOrdinisCiſtercienſis o) monaſterio fuit, quod quidem a Wla- dislao conditum non fuit, ſed ejus voluntate & conſenfu erectum. An- nus præſens fundationis non habetur certo aliquo coævo aut poſteriore documento teftatus, nam inftrumentum fundationis notis chronologicis destitutum est, ſed perpetua traditione ejusdem cœnobii ad posteritatem transmiſsus est, quem quidem etiam Chronicon Engelhufii, p) tum recentiores noſtri Kapihorsky in vernacula hiftoria Sedlecenſi, & Sar- to- Nn 2 ) De ipſo hoc S. Adalberti capite Balbinus in Epit. p. 227. ait : hodie caput S. Præ- ſulis monſtratur. De capite S. Bernwardi epiſcopi Hildeshemenſis a reliquo cor- pore jam in translatione ſejuncto , ut plura exempla prætermittam , copioſe Ar- noldus in Chron. Slav. L. 3. c. 23. p. 425. l) Aquiſgranenſibus nec caput nec brachium S. Adalberti per Ottonem Imp. donatum fuiſſe jam copioſe P. IV. Annalium noſtrorum p. 462. oſtendimus. m) Idipſum cum capite S. Adalberti Aquiſgrani eveniſſe ibidem p. 463. ex Noppio probavimus, ſcilicet primum anne 1475. opinionem iſtam Aquiſgrani prognatam. n) Tomo I. Monum. noſtror. Boh. p. 84. o) A Griſei coloris veſtimentis, tum paſſim griſeus ordo, aut Griſei monachi appellati. p) Apud Leibnitium T. II. p. 1103. Ciſtercienſis ordo vocatur in Bohemiam.
WLADISLAI II. 4. 283 Monachus Sazavienſis, quæ utraque nempe ſub quodcunque pericu- lum ſeu ignis, ſeu incurſionis hoſtilis a miniſtris eccleſiæ occultis qui- bus quibus demum repagulis ſecuritatis cauſa recondita fuere. At- que hæc eſt vera illa inventio capitis S. Adalberti Pragæ, non Gnezd- næ facta, quam imperitus nonnullus ſcribarum jam anno 1127., ut eo loco diximus, intruſit in Continuatorem Coſmæ Viennenſem. Uſi- tatum autem fuit ea ætate, ut capita Sanctorum a reliquo corpore ſe- gregarentur, aureis argenteisve thecis incluſa & nonnunquam pretio- fiſſimis margaritis gemmisque ornata publicæ venerationi pioque po- puli oſculo exponerentur. k) Cum vero de capite S. Adalberti agi- mus, illud non prætermittendum, quod Mabillonius fæculo V. Bened. p. 848. ait: S. Adalberti caput oftendunt Aquisgranenſes. 1) Nempe crebrius ejusmodi ſanctorum capita thecis incluſa, cum certis notis & inſcriptionibus veteribus carerent, temporum longinquitate in obli- vionem devenere, ut demum posterioribus temporibus mera mini- strorum eccleſiæ conjectura & ariolatione erronee illi aut alteri fan- cto adſcripta fuerint. m) Inventio capi- tis S. Adal- berti. Jam multo ante ex Chronographo Siloenſi memoravimus Wla- dislai Ducis pace & ftudio duos ſanctos Ordines Ciftercienſem videlicet & Præmonſtratenſem veniſſe in terram istam, quibus tanquam ſole & luna irra- diata eſt Bohemia. n) Auſpicatus hic annus uti duplici Præmonstratenſis, ita SedlicenſiOrdinisCiſtercienſis o) monaſterio fuit, quod quidem a Wla- dislao conditum non fuit, ſed ejus voluntate & conſenfu erectum. An- nus præſens fundationis non habetur certo aliquo coævo aut poſteriore documento teftatus, nam inftrumentum fundationis notis chronologicis destitutum est, ſed perpetua traditione ejusdem cœnobii ad posteritatem transmiſsus est, quem quidem etiam Chronicon Engelhufii, p) tum recentiores noſtri Kapihorsky in vernacula hiftoria Sedlecenſi, & Sar- to- Nn 2 ) De ipſo hoc S. Adalberti capite Balbinus in Epit. p. 227. ait : hodie caput S. Præ- ſulis monſtratur. De capite S. Bernwardi epiſcopi Hildeshemenſis a reliquo cor- pore jam in translatione ſejuncto , ut plura exempla prætermittam , copioſe Ar- noldus in Chron. Slav. L. 3. c. 23. p. 425. l) Aquiſgranenſibus nec caput nec brachium S. Adalberti per Ottonem Imp. donatum fuiſſe jam copioſe P. IV. Annalium noſtrorum p. 462. oſtendimus. m) Idipſum cum capite S. Adalberti Aquiſgrani eveniſſe ibidem p. 463. ex Noppio probavimus, ſcilicet primum anne 1475. opinionem iſtam Aquiſgrani prognatam. n) Tomo I. Monum. noſtror. Boh. p. 84. o) A Griſei coloris veſtimentis, tum paſſim griſeus ordo, aut Griſei monachi appellati. p) Apud Leibnitium T. II. p. 1103. Ciſtercienſis ordo vocatur in Bohemiam.
Strana 284
ANNUS I143. Myroslaus dynaſtes Bohe- miæ fundator Zedlicenſis monaſterii. 284 torius in Ciſtercio bis tertio amplexi ſunt, proxime ad annum iſtum accedit Chronicon Waldſaſſenſe Ottonis Prioris , quod circa annum Domini 1142. initia illius rejicit, longiſſime vero ea ad annum 1149. produxit Neplacho, qui ad annum iſtum ſcribit : Daniel epiſcopus (Pragenſis) fundat cœnobium prope Malin, quod miro omine Sedlecz appellat. Hoc duce eundem annum amplexus eft Hagecius, qui ver- ba illa miro omine prolixa narratione, fabella inquam, explicat: vi- delicet Danielem epiſcopum ex Moravia equitem reducem fomno ti- tillatum deflexiſſe pauliſper de via, atque eo loco, quo hodie Sedli- cium stat ſervos dormituro ſubſtraviſſe ephippium, eum denique, ut paucis rem expediam, divino oſtento in ſomnis edoctum fuiſſe, ut illo ipſo loco Ordini Cisterciensi cœnobium statueret; ab ephippio igitur iſto, cui incubuerat, quod lingua noſtra patria Sedlo vocatur, monasterium istud nomen Sedlecz invenisse. Sed fabellam istam pe- nitus confodit hodie ſuperstes autographum fundationis instrumen- tum, quod nobis alium fundatorem, ſcilicet Miroslaum Dynasten Bo- hemicum prodit, ex quo clarum fit nomen locumque Sedlecz jam tum exstitiſſe, cum cœnobio fundamenta jacta funt, ut taceam Neplacho- nem cum ipſo Hagecio graviſſime in Chronologiam peccaviſſe, cum ſub erectionem hujus monaſterii jam Danielem epiſcopum Pragen- ſem statuunt, quem certum eft nonnifi annis quinque posterius in epiſcopalem Pragenſem cathedram evectum fuiſſe. Ante omnia vero præjicienda autumo , quæ Otto Prior Waldſaſſenſis ſæculi XV. au- thor in Chronico ſuo q) ex monaſterii ſui veteribus ſchedis de in- cunabulis Sedlecensis monasterii narrat: Sub eo (Gerlaco quarto Ab bate Waldſaſsenſi) monasterium Zcedlitz fundatum est circa annum Domini 1142., ad cujus fundationem ipſe fideliter, ſolliciteque coopera- tus eſt, ad quod etiam ipſe primos fratres transmiſit, & ſpiritualis ædi- ficii prima jecit fundamenta, ob id viſitandi illius loci poteſtatem Abba- tes hujusce domus obtinuere. Sed jam dictis iſtis conſentaneum, nuſ- quam antehac excuſum, inſtrumentum fundationis ex ipſo autographo membranaceo exemplari ſubjicere æquum arbitramur: In nomine ſancte & individue Trinitatis. Notum ſit omnibus Chriſti fidelibus tam futuris, quam preſentibus, quod regnante Domi- no Vladislao Boemiorum Duce ſereniſſimo cum uxore ſua nobiliſſima Do- mina Gertrude quidam de Primatibus Boemie Miroslaus nomine divino monitus partim timore & amore, ſaluti ſue volens conſulere, cum ſepius & Apud Oefelium T. 1. p. 65.
ANNUS I143. Myroslaus dynaſtes Bohe- miæ fundator Zedlicenſis monaſterii. 284 torius in Ciſtercio bis tertio amplexi ſunt, proxime ad annum iſtum accedit Chronicon Waldſaſſenſe Ottonis Prioris , quod circa annum Domini 1142. initia illius rejicit, longiſſime vero ea ad annum 1149. produxit Neplacho, qui ad annum iſtum ſcribit : Daniel epiſcopus (Pragenſis) fundat cœnobium prope Malin, quod miro omine Sedlecz appellat. Hoc duce eundem annum amplexus eft Hagecius, qui ver- ba illa miro omine prolixa narratione, fabella inquam, explicat: vi- delicet Danielem epiſcopum ex Moravia equitem reducem fomno ti- tillatum deflexiſſe pauliſper de via, atque eo loco, quo hodie Sedli- cium stat ſervos dormituro ſubſtraviſſe ephippium, eum denique, ut paucis rem expediam, divino oſtento in ſomnis edoctum fuiſſe, ut illo ipſo loco Ordini Cisterciensi cœnobium statueret; ab ephippio igitur iſto, cui incubuerat, quod lingua noſtra patria Sedlo vocatur, monasterium istud nomen Sedlecz invenisse. Sed fabellam istam pe- nitus confodit hodie ſuperstes autographum fundationis instrumen- tum, quod nobis alium fundatorem, ſcilicet Miroslaum Dynasten Bo- hemicum prodit, ex quo clarum fit nomen locumque Sedlecz jam tum exstitiſſe, cum cœnobio fundamenta jacta funt, ut taceam Neplacho- nem cum ipſo Hagecio graviſſime in Chronologiam peccaviſſe, cum ſub erectionem hujus monaſterii jam Danielem epiſcopum Pragen- ſem statuunt, quem certum eft nonnifi annis quinque posterius in epiſcopalem Pragenſem cathedram evectum fuiſſe. Ante omnia vero præjicienda autumo , quæ Otto Prior Waldſaſſenſis ſæculi XV. au- thor in Chronico ſuo q) ex monaſterii ſui veteribus ſchedis de in- cunabulis Sedlecensis monasterii narrat: Sub eo (Gerlaco quarto Ab bate Waldſaſsenſi) monasterium Zcedlitz fundatum est circa annum Domini 1142., ad cujus fundationem ipſe fideliter, ſolliciteque coopera- tus eſt, ad quod etiam ipſe primos fratres transmiſit, & ſpiritualis ædi- ficii prima jecit fundamenta, ob id viſitandi illius loci poteſtatem Abba- tes hujusce domus obtinuere. Sed jam dictis iſtis conſentaneum, nuſ- quam antehac excuſum, inſtrumentum fundationis ex ipſo autographo membranaceo exemplari ſubjicere æquum arbitramur: In nomine ſancte & individue Trinitatis. Notum ſit omnibus Chriſti fidelibus tam futuris, quam preſentibus, quod regnante Domi- no Vladislao Boemiorum Duce ſereniſſimo cum uxore ſua nobiliſſima Do- mina Gertrude quidam de Primatibus Boemie Miroslaus nomine divino monitus partim timore & amore, ſaluti ſue volens conſulere, cum ſepius & Apud Oefelium T. 1. p. 65.
Strana 285
WLADISLAI II. 4. 285 & a ſapientioribus & etate provectioribus audiviſſet ſine cultu vere re- ligionis nec charitatis unitate poſſe ſubliſtere , nec Deo gratum exhiberi ſervitium. Statuit ſe religioſas perſonas diligere, & earum quieti au- xiliante Domino providere. Conſideratis ergoſanctorum virorum ſecun- dum diverſam profeſſionem variis converſationibus, ad unius tamen domus cœlestis patris mansiones tendentibus, delegit de ordine Cisterciensium aliquot fratres mediatores ſibi cum Chriſto procurare. Hoc ergo pio ac ſancto voto de die in diem magis ac magis per gratiam ſancti Spi- ritus incaleſcente de clauſtro Waltſaxen conventum fratrum ſibi impe- travit committi. Cujus petitioni ſancte converſationis venerabilis Abbas Gerlacus acclinatus, conventum fratrum in Bohemiam direxit, quibus ſancto deſiderio ſuſceptis prefatus Dominus Miroslaus conſentiente & adteſtante predicto Venerabili Duce Boemie Vladislao, & reverendo Ottone Pragenſium epiſcopo Canonica auctoritate confirmante, perſua- dente etiam & adteſtante Venerabili Domino Heinrico Moravienſium epiſcopo, locum qui dicitur Sedlecz cum omnibus, que adtinent, Deo & ſancte Dei Genitrici Marie in uſus fratrum predictorum in perpetuum libere dedit. Inprimis ſiquidem ſtatuens, ut ordo monachicus ſecundum Beati Benedicti regulam, & Patrum Ciftercienſium institutionem perpetuis ibi temporibus inviolabiliter conſervetur. Succedente ergo temporis op- portunitate divina gratia auxiliante fundata eſt in Sedlecz eccleſia divi- no ſervitio apta, & ei ordini congrua. Cui a primo fundationis ſue exordio poſſeſſiones, quarum nomina infra continentur ad uſus ipſius ec- clelie & fratrum ibidem Deo deſervientium libere ſine ullius reclama- tione collate ſunt : Solnic, Hothovici, Podollani cum omnibus appendiciis ſuis. Gradische cum aqua, pratis & ſilva Sdebudici. In Pobor curia cum terra. Odolen & terra Donati. Bilani,Maleionici,Lubenici, Gluſow & Cacin cum omnibus attinentiis ſuis uſque ad rivulum circa Porram ſilvam fluen- tem. Ceterum ut bonum principium finis melior conſequatur, prefatus Miroslaus totis viſceribus intentus in poſterum quoque predicte ecclefte providere, cum unicum haberet filium, constituit, ut si hic filius sine filio berede moreretur, vel etiam in poſterum deficiente in linea filio- rum herede , ſine cognatorum vel conſanguineorum contradictione, tota ejus bereditas ad uſus ecclefie in Sedlecz revertatur. Hoc etiam Derlislaus Miroslai ſororis filius, nullum habens filium, de ſua hereditate constituit. Divino ergo amore inflammati tam venerabilis Dux, quam reverendi Pa- tres epiſcopi Dominus Otto Pragenſis, ac venerabilis Heinricus Mora- vienſium epiſcopi, cujus prudenti confilio Boemia decorata regebatur, de- creverunt, ut nulli omnino hominum liceat prefatum locum temere per- Inſtrumentum fundationis Sedlecenſis. 4*0
WLADISLAI II. 4. 285 & a ſapientioribus & etate provectioribus audiviſſet ſine cultu vere re- ligionis nec charitatis unitate poſſe ſubliſtere , nec Deo gratum exhiberi ſervitium. Statuit ſe religioſas perſonas diligere, & earum quieti au- xiliante Domino providere. Conſideratis ergoſanctorum virorum ſecun- dum diverſam profeſſionem variis converſationibus, ad unius tamen domus cœlestis patris mansiones tendentibus, delegit de ordine Cisterciensium aliquot fratres mediatores ſibi cum Chriſto procurare. Hoc ergo pio ac ſancto voto de die in diem magis ac magis per gratiam ſancti Spi- ritus incaleſcente de clauſtro Waltſaxen conventum fratrum ſibi impe- travit committi. Cujus petitioni ſancte converſationis venerabilis Abbas Gerlacus acclinatus, conventum fratrum in Bohemiam direxit, quibus ſancto deſiderio ſuſceptis prefatus Dominus Miroslaus conſentiente & adteſtante predicto Venerabili Duce Boemie Vladislao, & reverendo Ottone Pragenſium epiſcopo Canonica auctoritate confirmante, perſua- dente etiam & adteſtante Venerabili Domino Heinrico Moravienſium epiſcopo, locum qui dicitur Sedlecz cum omnibus, que adtinent, Deo & ſancte Dei Genitrici Marie in uſus fratrum predictorum in perpetuum libere dedit. Inprimis ſiquidem ſtatuens, ut ordo monachicus ſecundum Beati Benedicti regulam, & Patrum Ciftercienſium institutionem perpetuis ibi temporibus inviolabiliter conſervetur. Succedente ergo temporis op- portunitate divina gratia auxiliante fundata eſt in Sedlecz eccleſia divi- no ſervitio apta, & ei ordini congrua. Cui a primo fundationis ſue exordio poſſeſſiones, quarum nomina infra continentur ad uſus ipſius ec- clelie & fratrum ibidem Deo deſervientium libere ſine ullius reclama- tione collate ſunt : Solnic, Hothovici, Podollani cum omnibus appendiciis ſuis. Gradische cum aqua, pratis & ſilva Sdebudici. In Pobor curia cum terra. Odolen & terra Donati. Bilani,Maleionici,Lubenici, Gluſow & Cacin cum omnibus attinentiis ſuis uſque ad rivulum circa Porram ſilvam fluen- tem. Ceterum ut bonum principium finis melior conſequatur, prefatus Miroslaus totis viſceribus intentus in poſterum quoque predicte ecclefte providere, cum unicum haberet filium, constituit, ut si hic filius sine filio berede moreretur, vel etiam in poſterum deficiente in linea filio- rum herede , ſine cognatorum vel conſanguineorum contradictione, tota ejus bereditas ad uſus ecclefie in Sedlecz revertatur. Hoc etiam Derlislaus Miroslai ſororis filius, nullum habens filium, de ſua hereditate constituit. Divino ergo amore inflammati tam venerabilis Dux, quam reverendi Pa- tres epiſcopi Dominus Otto Pragenſis, ac venerabilis Heinricus Mora- vienſium epiſcopi, cujus prudenti confilio Boemia decorata regebatur, de- creverunt, ut nulli omnino hominum liceat prefatum locum temere per- Inſtrumentum fundationis Sedlecenſis. 4*0
Strana 286
286 ANNUS 1143. turbare, aut ejus poſſeſſiones auferre vel minuere, vel etiam ullatenus invadere, vel ullis vexationibus fatigare , ſed omnia integra conſerven- tur & illibata permaneant , tam ipſe locus , quam poſſeſſiones, & omnia, quecunque illius loci eccleſia ab initio libere poſſedit, aut in futurum conceſſione Pontificum, largitione Principum, oblatione fidelium, ſeu aliis juſtis modis preſtante Domino poterit adipiſci. Si qua igitur in futu- rum eccleſiaſtica ſecularisve perſona predictam eccleſiam, vel ejus poſſeſſio- nes inquietare temptaverit, ream ſe divino judicio de perpetrata iniquitate cognoſcat. Cunctis autem jam ſepe dictam eccleſiam, vel ejus poſſeſ- ſiones tuentibus ſit pax Domini noſtri Jeſu Chriſti, quatenus & hic fruc- tus bone actionis percipiant, & apud districtum Judicem premia eterne beatitudinis inveniant. Ut autem hec conſtitutionis & privilegii pagina rata permanens omni ambiguitate careat, jam ſepius dicti fideles ſervi Chriſti Dux videlicet & venerabiles Patres epiſcopi ſigillorum ſuorum no- tis confirmaverunt. r) Peculiaris in hac charta ſi- guandi nor- ma , & cer� in ſigillis color. Præter hæc neque de Miroslao fundatore neque de ipſis mo- naſterii hujus initiis quidquam compertum amplius, nifi quod Kapi- horskius ex ſchedis memorialibus ejusdem cœnobii primum Abbatem Horzislaum fuiſſe, annoque 1169. demortuum prodat. Sigillum tam Wladislai Ducis, quam Henrici epiſcopi Olomuceníîs nova quadam & inſolita norma membranæ mox allati instrumenti appenſum hodie ſpectatur , utrumque enim ex ſiniſtro illius latere per ſciſſuram in mo- dum crucis factam filis ſericis flavi coloris vinctum eſt, ea ratione, ut Wladislai sigillum dorſum membranæ, Henrici frontem teneat. Inſcriptio in Wladislai figillo admodum mutila, ita ex ejusdem ſigni modulique Wladislai ſigillo, inſtrumento fundationis Plaſſenſis ap- poſito, redintegranda est: DUCIS WLADISLAI PAX SANCTI WENCESLAI IN M. id est MANUM, ſeu protectionem. Ceræ etiam color in utroque figillo tam Wladislai quam Henrici epiſco- pi diverſus eſt a colore omnium ſuperiorum diplomatum hucuſque detectorum, ruber enim & quidem lateritius eſt; e quo quid aliud argumenteris concludasve, quam Cancellarios Notariosque in signan- di ratione, quod jam alias crebro monuimus, ceræque coloratæ uſu non r) Instrumentum hoc debemus ſummæ benevolentiæ Admodum Reverendi Venerabilis ac Eximii D. Ferdinandi Hauſa Notarii apost. & ejusdem Sedlecensis cœnobii hodie digniſſimi Præpoſiti, qui ipſam autographam membranam, officioſe requiſi- aus, nobiscum prompte communicavit.
286 ANNUS 1143. turbare, aut ejus poſſeſſiones auferre vel minuere, vel etiam ullatenus invadere, vel ullis vexationibus fatigare , ſed omnia integra conſerven- tur & illibata permaneant , tam ipſe locus , quam poſſeſſiones, & omnia, quecunque illius loci eccleſia ab initio libere poſſedit, aut in futurum conceſſione Pontificum, largitione Principum, oblatione fidelium, ſeu aliis juſtis modis preſtante Domino poterit adipiſci. Si qua igitur in futu- rum eccleſiaſtica ſecularisve perſona predictam eccleſiam, vel ejus poſſeſſio- nes inquietare temptaverit, ream ſe divino judicio de perpetrata iniquitate cognoſcat. Cunctis autem jam ſepe dictam eccleſiam, vel ejus poſſeſ- ſiones tuentibus ſit pax Domini noſtri Jeſu Chriſti, quatenus & hic fruc- tus bone actionis percipiant, & apud districtum Judicem premia eterne beatitudinis inveniant. Ut autem hec conſtitutionis & privilegii pagina rata permanens omni ambiguitate careat, jam ſepius dicti fideles ſervi Chriſti Dux videlicet & venerabiles Patres epiſcopi ſigillorum ſuorum no- tis confirmaverunt. r) Peculiaris in hac charta ſi- guandi nor- ma , & cer� in ſigillis color. Præter hæc neque de Miroslao fundatore neque de ipſis mo- naſterii hujus initiis quidquam compertum amplius, nifi quod Kapi- horskius ex ſchedis memorialibus ejusdem cœnobii primum Abbatem Horzislaum fuiſſe, annoque 1169. demortuum prodat. Sigillum tam Wladislai Ducis, quam Henrici epiſcopi Olomuceníîs nova quadam & inſolita norma membranæ mox allati instrumenti appenſum hodie ſpectatur , utrumque enim ex ſiniſtro illius latere per ſciſſuram in mo- dum crucis factam filis ſericis flavi coloris vinctum eſt, ea ratione, ut Wladislai sigillum dorſum membranæ, Henrici frontem teneat. Inſcriptio in Wladislai figillo admodum mutila, ita ex ejusdem ſigni modulique Wladislai ſigillo, inſtrumento fundationis Plaſſenſis ap- poſito, redintegranda est: DUCIS WLADISLAI PAX SANCTI WENCESLAI IN M. id est MANUM, ſeu protectionem. Ceræ etiam color in utroque figillo tam Wladislai quam Henrici epiſco- pi diverſus eſt a colore omnium ſuperiorum diplomatum hucuſque detectorum, ruber enim & quidem lateritius eſt; e quo quid aliud argumenteris concludasve, quam Cancellarios Notariosque in signan- di ratione, quod jam alias crebro monuimus, ceræque coloratæ uſu non r) Instrumentum hoc debemus ſummæ benevolentiæ Admodum Reverendi Venerabilis ac Eximii D. Ferdinandi Hauſa Notarii apost. & ejusdem Sedlecensis cœnobii hodie digniſſimi Præpoſiti, qui ipſam autographam membranam, officioſe requiſi- aus, nobiscum prompte communicavit.
Strana 287
WLADISLAI II. 4. non adeo ſcrupuloſos fuiſſe. s) Multum gaviſi ſumus Henrici epiſ- copi Olomucenſis figillum , & ſi plurimum attritum , ita tamen con- ſervatum fuiſſe, ut nomen illius integrum legere liceat. Nam id pri- mum omnium epiſcoporum noſtrorum figillum eft, quod hucuſque detegere licuit , adeo ut epiſcopalium Pragenſium figillorum typi qua- draginta annis ſerius occipiant. Utrumque hoc figillum Perilluſtris Dominus Joannes Eques de Neuberg, vir fi quis alius calligraphiæ, artisque delineatoriæ peritiſſimus, Hiſtoriæ Boemæ (cujus ftudioſiſſimus eſt) mihique in gratiam ſumma accuratione deſcripſit, cujus typum Tabula IV. excuſum damus. Ottonis epiſcopi Pragenſis, de quo in charta relata mentio, figillum abeſt, neque in membrana veſtigium ullum id aliquando appoſitum fuiſſe , niſi dicere malimus, illud ali- quando per fila ſerica quoque Wladislaini ſigilli tergo, quemadmo- dum Henricianum, vinctum, temporum autem longinquitate avulfum ſuiſſe. 287 Diximus ad annum 1117. ſacerdotes quosque in Germania ipſa- que Bohemia & Moravia non obſtantibus tot Pontificum monitis at- que fulminibus non ſibi ab uxoribus temperaſſe, præcipue quod ful- mina hæc tranſalpinos minime tangere proterve obtenderent. Inno- cientius II. licentiam iſtam penitus ſuppreſſurus denuo anno 1139. in Concilio Generali Romano ſeveriſſimos Canones edidit,t) quibus cum ſe nihil profeciſſe intelligeret,quod ſacerdotes adverſus epiſcopos ſuos inſurgerent, indigneque tumultuarentur, demum legatis Apostolicis in Germaniam aliasque provincias miſfis præcepit, ut refractarios ful- minibus eccleſiasticis compeſcerent; administratione ſacramentorum, ipſisque beneficiis exuerent. Non alium ob finem hoc ipſo anno Gui- do Cardinalis a legatione ſua apud Conradum Regem obita venit in Bo- Guido Cardin. Nunc. Apoſt. ſacerdotes ab uxoribus ſe- parat. 5) Habebit jam doct, Pubitſchka novam materiam, ut membranæ iſtius probitatem iisdem argumentis oppugnet, quibus Brzevnovienſem P. III. p. 373. fruſtra ever- tere conatus eſt, quemadmodum id peculari Diſſertatione adverſus eum Tomulo I. Bornianarum p. 359. oſtendimus: qui fi adhue P. IV. Sect. I. p. 57. oblatrat , ſi- gilla pendentia ante ſæculum XII. plurimum ſuſpecta eſſe de fide, legat: Nouveau Traité de Diplomatique T. IV. c. 8. p. 399., invenietque p. 400. Roberti Re- gis Franciæ ab anno 997. imperantis ſigillum e filis ſericis pendulum , inve- niet p. 399. ejusmodi figillum Richardi Ducis Normanniæ ab anno 1015., imo eam peculiarem animadverſionem : jam a ſæculo XI. Reges Galliarum pendenti- bus e filo ſigillis uſos, eamque normam ad Gallos aliasque gentes a Papalibus bullis filo pendentibus traductam fuiſſe. t) Vide Baronium ad an. 1139. Num. V. Pub.Chronol. Geſch. 3.Thl. S. 373. u. 4. Thl. 1. B. S. 57.
WLADISLAI II. 4. non adeo ſcrupuloſos fuiſſe. s) Multum gaviſi ſumus Henrici epiſ- copi Olomucenſis figillum , & ſi plurimum attritum , ita tamen con- ſervatum fuiſſe, ut nomen illius integrum legere liceat. Nam id pri- mum omnium epiſcoporum noſtrorum figillum eft, quod hucuſque detegere licuit , adeo ut epiſcopalium Pragenſium figillorum typi qua- draginta annis ſerius occipiant. Utrumque hoc figillum Perilluſtris Dominus Joannes Eques de Neuberg, vir fi quis alius calligraphiæ, artisque delineatoriæ peritiſſimus, Hiſtoriæ Boemæ (cujus ftudioſiſſimus eſt) mihique in gratiam ſumma accuratione deſcripſit, cujus typum Tabula IV. excuſum damus. Ottonis epiſcopi Pragenſis, de quo in charta relata mentio, figillum abeſt, neque in membrana veſtigium ullum id aliquando appoſitum fuiſſe , niſi dicere malimus, illud ali- quando per fila ſerica quoque Wladislaini ſigilli tergo, quemadmo- dum Henricianum, vinctum, temporum autem longinquitate avulfum ſuiſſe. 287 Diximus ad annum 1117. ſacerdotes quosque in Germania ipſa- que Bohemia & Moravia non obſtantibus tot Pontificum monitis at- que fulminibus non ſibi ab uxoribus temperaſſe, præcipue quod ful- mina hæc tranſalpinos minime tangere proterve obtenderent. Inno- cientius II. licentiam iſtam penitus ſuppreſſurus denuo anno 1139. in Concilio Generali Romano ſeveriſſimos Canones edidit,t) quibus cum ſe nihil profeciſſe intelligeret,quod ſacerdotes adverſus epiſcopos ſuos inſurgerent, indigneque tumultuarentur, demum legatis Apostolicis in Germaniam aliasque provincias miſfis præcepit, ut refractarios ful- minibus eccleſiasticis compeſcerent; administratione ſacramentorum, ipſisque beneficiis exuerent. Non alium ob finem hoc ipſo anno Gui- do Cardinalis a legatione ſua apud Conradum Regem obita venit in Bo- Guido Cardin. Nunc. Apoſt. ſacerdotes ab uxoribus ſe- parat. 5) Habebit jam doct, Pubitſchka novam materiam, ut membranæ iſtius probitatem iisdem argumentis oppugnet, quibus Brzevnovienſem P. III. p. 373. fruſtra ever- tere conatus eſt, quemadmodum id peculari Diſſertatione adverſus eum Tomulo I. Bornianarum p. 359. oſtendimus: qui fi adhue P. IV. Sect. I. p. 57. oblatrat , ſi- gilla pendentia ante ſæculum XII. plurimum ſuſpecta eſſe de fide, legat: Nouveau Traité de Diplomatique T. IV. c. 8. p. 399., invenietque p. 400. Roberti Re- gis Franciæ ab anno 997. imperantis ſigillum e filis ſericis pendulum , inve- niet p. 399. ejusmodi figillum Richardi Ducis Normanniæ ab anno 1015., imo eam peculiarem animadverſionem : jam a ſæculo XI. Reges Galliarum pendenti- bus e filo ſigillis uſos, eamque normam ad Gallos aliasque gentes a Papalibus bullis filo pendentibus traductam fuiſſe. t) Vide Baronium ad an. 1139. Num. V. Pub.Chronol. Geſch. 3.Thl. S. 373. u. 4. Thl. 1. B. S. 57.
Strana 288
ANNUS II43. 288 Bohemiam, ut paucis verbis Monachus Sazavienfis p. 1804. innuit: Legatus Apoſtolici ſeparavit ſacerdotes ab uxoribus. Severiſſime autem munere ſuo functus eſt Guido, nam non modo Conradum Pragenſem Præpoſitum, ſed etiam Petrum Decanum exauctoravit, cauſam ex- auctorationis utriusque prodit Berghauerus in Protom. pœnitentiæ, & quidem ex ipsis Guidonis epistolis: u) quia (Conradus) ſine omni ordine clericali manens adhuc laicus erat, & uxcrem habens eam dimit- tere noluit. De Petro Decano vero exauctorato ita p. 145. loquitur Quia Decanatum & Archidiaconatum ſimul invaſerat, & quia tergamus erat , & ſimoniæ multimoda infamia reſperſus. *) Attamen Guidonem omni ſua ſeveritate non potuiffe perrumpere, ut facerdotes rurales plebanive uxores fuas dimitterent, documento funt acta patria annis quinquaginta poſteriora: nam anno 1197., ut ibidem videbitur, cum Petrus Diaconus Cardinalis a clericis facris ordinibus initiandis votum caſtitatis exegiſſet, fere a tumultuantibus ſacerdotibus ruralibus peri- culum vitæ incurriſſet. y) Optandum eſſet, ut ſupereſſent Henrici epiſ- copi Olomucenſis epiſtolæ ad Eugenium III. Papam de conjugio ſacerdotum ſcriptæ, quas penes ſe fuiſſe adhuc Lupacius ad 1. Julii fatetur, plura procul dubio edoceremur, cur necdum Pontificia decre- ta executioni mandata fuerint. Alia præterea ejusdem Guidonis Car- dinalis in hiſtoria patria ſupereſt memoria ex Chronico Vindobonen- ſi, cujus excerpta T. III. Monum. publicavimus, in quo ad h. a p. 23. hæc leguntur: Favente nobis miſericordia Cardinalis ab Aposto- lica ſede ad nos usque (monasterium Oppatovicense Ord. S. Benedicti) pervenit, & nos omnes ab excommunicationis vinculo abſolvit. z) Quid vero Guido in monaſterio isto egerit, ſequentibus idem Chronicon per- *) Berghauerus c. loco provocans ad Guidonis epiſtolam ait : Guido in ſua epiſtola apud Ivonem epiſcopum Carnotenſem epiſt. 196. Sed cum Ivo viginti & amplius annis præmortuus ſit , epiſtolæque ipſius hæc referre haud poſſint , ita accipienda ſunt verba Berghaueri : epiſtolam hanc reperiri in codice Metropolitano MS. , in quo inter epiſtolas Ivonis diverſæ aliorum epiſtolæ ſubnexæ, imo & interpoſitæ ſunt, quarum illa eſt numero 196. x) De utroque etiam agit Peſſina in Phoſph. ſep- tic. p. 605. & 608. y) B. Gerlacus T. I. Monum. noftr. p. 125. z) Non hac ita accipienda ſunt , ut credamus , omnes Oppatovicenſes monachos excommunica- tos fuiſſe , ſed legatorum Pontificiorum uti hodie, ita jam tum uſus ritusque erat, ut monaſteria ingreſſi, negotiaque iſthic executuri generalem formulam abſolu- tionis ab excommunicatione & cenſuris præmitterent : Si quoquo modo innodati eſtis, & quantum opus eſt & indigetis, habilitemini ad actus negotiaque iſta rite peragen- da &c.
ANNUS II43. 288 Bohemiam, ut paucis verbis Monachus Sazavienfis p. 1804. innuit: Legatus Apoſtolici ſeparavit ſacerdotes ab uxoribus. Severiſſime autem munere ſuo functus eſt Guido, nam non modo Conradum Pragenſem Præpoſitum, ſed etiam Petrum Decanum exauctoravit, cauſam ex- auctorationis utriusque prodit Berghauerus in Protom. pœnitentiæ, & quidem ex ipsis Guidonis epistolis: u) quia (Conradus) ſine omni ordine clericali manens adhuc laicus erat, & uxcrem habens eam dimit- tere noluit. De Petro Decano vero exauctorato ita p. 145. loquitur Quia Decanatum & Archidiaconatum ſimul invaſerat, & quia tergamus erat , & ſimoniæ multimoda infamia reſperſus. *) Attamen Guidonem omni ſua ſeveritate non potuiffe perrumpere, ut facerdotes rurales plebanive uxores fuas dimitterent, documento funt acta patria annis quinquaginta poſteriora: nam anno 1197., ut ibidem videbitur, cum Petrus Diaconus Cardinalis a clericis facris ordinibus initiandis votum caſtitatis exegiſſet, fere a tumultuantibus ſacerdotibus ruralibus peri- culum vitæ incurriſſet. y) Optandum eſſet, ut ſupereſſent Henrici epiſ- copi Olomucenſis epiſtolæ ad Eugenium III. Papam de conjugio ſacerdotum ſcriptæ, quas penes ſe fuiſſe adhuc Lupacius ad 1. Julii fatetur, plura procul dubio edoceremur, cur necdum Pontificia decre- ta executioni mandata fuerint. Alia præterea ejusdem Guidonis Car- dinalis in hiſtoria patria ſupereſt memoria ex Chronico Vindobonen- ſi, cujus excerpta T. III. Monum. publicavimus, in quo ad h. a p. 23. hæc leguntur: Favente nobis miſericordia Cardinalis ab Aposto- lica ſede ad nos usque (monasterium Oppatovicense Ord. S. Benedicti) pervenit, & nos omnes ab excommunicationis vinculo abſolvit. z) Quid vero Guido in monaſterio isto egerit, ſequentibus idem Chronicon per- *) Berghauerus c. loco provocans ad Guidonis epiſtolam ait : Guido in ſua epiſtola apud Ivonem epiſcopum Carnotenſem epiſt. 196. Sed cum Ivo viginti & amplius annis præmortuus ſit , epiſtolæque ipſius hæc referre haud poſſint , ita accipienda ſunt verba Berghaueri : epiſtolam hanc reperiri in codice Metropolitano MS. , in quo inter epiſtolas Ivonis diverſæ aliorum epiſtolæ ſubnexæ, imo & interpoſitæ ſunt, quarum illa eſt numero 196. x) De utroque etiam agit Peſſina in Phoſph. ſep- tic. p. 605. & 608. y) B. Gerlacus T. I. Monum. noftr. p. 125. z) Non hac ita accipienda ſunt , ut credamus , omnes Oppatovicenſes monachos excommunica- tos fuiſſe , ſed legatorum Pontificiorum uti hodie, ita jam tum uſus ritusque erat, ut monaſteria ingreſſi, negotiaque iſthic executuri generalem formulam abſolu- tionis ab excommunicatione & cenſuris præmitterent : Si quoquo modo innodati eſtis, & quantum opus eſt & indigetis, habilitemini ad actus negotiaque iſta rite peragen- da &c.
Strana 289
WLADISLAI II. 4. 289 perſequitur : Idem Cardinalis nomine Guido priſtinam electionem Domini Blaſii Abbatis ſe ipſum accuſantis, & ab eo conſilium petentis ſubtiliter exa- minavit, & eam illegitimam, & contra ſtatuta canonum factam reperiens irritam omnimodis fecit. Deinde ipſius admonitione Prior cum fratri- bus habito conſilio præfatum B. Presbyterum unanimiter & canonice in præſentia Domini Cardinalis, & hujus terræ Antiſtitis (Ottonis) ſibi Abbatem (denuo) elegerunt. Quæ cauſæ prioris illegitimæ electio- nis fuerint , nuſpiam proditum. Oppatovicii Abbaris electi- onem exami- nat. Perfunctus fato anno præſente Innocentius II. Pontifex maximus die VIII. Kal Octobris, cui eodem adhuc menſe scil. 26. Septembris ſurrogatus in Pontificatu Guido natione Tuſcus Presbyter Cardin. S. Marci aſſumto Cœleſtini II. nomine. Alter obitus eſt Vincentii Decani Wiſsehradensis, quem breviter Berghauerus in ſerie Deca- norum pag. 234. annotat his verbis: Vincentius Sobieslaum Inter- regem ad mortem ſanctiſſime diſpoſuit. Obiit an. 1143. Tertius deni- que est Berthæ filiæ Wigberti, de qua Chronicon Pegavienſe ad h. a. Bertha de Morunhen (ſeu Morungen, hem ! hæreditas paterna, non pagi Niſeni & Budiſſin, ut vult doct. Pub.) filia Wicperti Marchio- nis obiit. Mors Innocen- tii II. Papæ. Item Vincen- tii Decani Wiſſehraden- ſus , denique Berthæ filiæ Wigberti. Omnes recentiores ſcriptores patrii ad præſenten annum refe- runt donationem Klattovienſis provinciæ a Wladislao Duce Theo- baldo fratri ſuo factam. Rem compendio narrat Stranskius z) Data olim fuit (Klattovia) a Wladislao Principe anno 1143. paternæ heredi- tatis titulo fratri Theobaldo cum omni terræ tractu, qui inde a fonte Vultavæ, uſque ad Niza fluvii crepidines protenditur, fuitque in ejus ac Theobaldi filii ditione per annos ſeptem & quadraginta. Nolim qui- dem dubitare Wladislaum anno ſuperiore tam large milites fuos re- muneratum etiam erga fratrem ſuum ob tam strenue defenſam ur- bem munificum fuiſſe, nolo etiam in dubium vertere Wladislaum eidem Theobaldo quasdam proſcriptorum, & in exilium ejectorum Principum Wladislai, Spitignæi, & Lupoldi provincias conceſſiſſe ; at de regione atque urbe Klattovienſi, jam multorum annorum impenſa opera, ne quidem adhuc vestigium in veteribus detegere mihi licuit. Videlicet obfirmata hæc recentiorum noſtrorum perſuafio non aliud principium habet, quam in hiſtoria Klattovienſi nugatoris Joannis O o PARS VI. ANNAL. HAGEC. „) Reipubl. Bojemæ c. 2. §. 11. Klat- An Klattovi- enſis provincia Theobaldo do- nata fuerit ?
WLADISLAI II. 4. 289 perſequitur : Idem Cardinalis nomine Guido priſtinam electionem Domini Blaſii Abbatis ſe ipſum accuſantis, & ab eo conſilium petentis ſubtiliter exa- minavit, & eam illegitimam, & contra ſtatuta canonum factam reperiens irritam omnimodis fecit. Deinde ipſius admonitione Prior cum fratri- bus habito conſilio præfatum B. Presbyterum unanimiter & canonice in præſentia Domini Cardinalis, & hujus terræ Antiſtitis (Ottonis) ſibi Abbatem (denuo) elegerunt. Quæ cauſæ prioris illegitimæ electio- nis fuerint , nuſpiam proditum. Oppatovicii Abbaris electi- onem exami- nat. Perfunctus fato anno præſente Innocentius II. Pontifex maximus die VIII. Kal Octobris, cui eodem adhuc menſe scil. 26. Septembris ſurrogatus in Pontificatu Guido natione Tuſcus Presbyter Cardin. S. Marci aſſumto Cœleſtini II. nomine. Alter obitus eſt Vincentii Decani Wiſsehradensis, quem breviter Berghauerus in ſerie Deca- norum pag. 234. annotat his verbis: Vincentius Sobieslaum Inter- regem ad mortem ſanctiſſime diſpoſuit. Obiit an. 1143. Tertius deni- que est Berthæ filiæ Wigberti, de qua Chronicon Pegavienſe ad h. a. Bertha de Morunhen (ſeu Morungen, hem ! hæreditas paterna, non pagi Niſeni & Budiſſin, ut vult doct. Pub.) filia Wicperti Marchio- nis obiit. Mors Innocen- tii II. Papæ. Item Vincen- tii Decani Wiſſehraden- ſus , denique Berthæ filiæ Wigberti. Omnes recentiores ſcriptores patrii ad præſenten annum refe- runt donationem Klattovienſis provinciæ a Wladislao Duce Theo- baldo fratri ſuo factam. Rem compendio narrat Stranskius z) Data olim fuit (Klattovia) a Wladislao Principe anno 1143. paternæ heredi- tatis titulo fratri Theobaldo cum omni terræ tractu, qui inde a fonte Vultavæ, uſque ad Niza fluvii crepidines protenditur, fuitque in ejus ac Theobaldi filii ditione per annos ſeptem & quadraginta. Nolim qui- dem dubitare Wladislaum anno ſuperiore tam large milites fuos re- muneratum etiam erga fratrem ſuum ob tam strenue defenſam ur- bem munificum fuiſſe, nolo etiam in dubium vertere Wladislaum eidem Theobaldo quasdam proſcriptorum, & in exilium ejectorum Principum Wladislai, Spitignæi, & Lupoldi provincias conceſſiſſe ; at de regione atque urbe Klattovienſi, jam multorum annorum impenſa opera, ne quidem adhuc vestigium in veteribus detegere mihi licuit. Videlicet obfirmata hæc recentiorum noſtrorum perſuafio non aliud principium habet, quam in hiſtoria Klattovienſi nugatoris Joannis O o PARS VI. ANNAL. HAGEC. „) Reipubl. Bojemæ c. 2. §. 11. Klat- An Klattovi- enſis provincia Theobaldo do- nata fuerit ?
Strana 290
290 ANNUS 1144. Klattovsky ſcriptoris ipſo Hagecio poſterioris, quem dein Paprocius, Stranskius, Balbinus, Peſſina, aliique ſecuti, cujus quidem ſomnia jam in Apologia noſtra adverſus Luciferum p. 288. alibique confutavi- mus. Certum est Theobaldum ejusque poftea filium plures tenuiſse Bohemiæ provincias, nam filius illius adhuc ad annum 1182. per quar- tam partem Bohemiæ principari a Chronographo Siloenſi aſſeritur, ſed quæ iſta pars quarta Boemiæ fuerit, ex ipſa membrana autogra- pha hodie in archivo Brzevnovienſi ſuperſtite cognoſcitur, in qua Theobaldi iſtius nepos ſæculo ordiente ſequente ſeſe Czaslawienſem, Chrudimenſem & Wratislavienſem zz) Ducem ſcribit. Sea LUCII II. Papæ 1. WLADISLAI II. Duc. 5. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIV. CONRADI III. Reg. 7. OTTONIS ep. Prag. 5. HENR. ZDIK ep. Ol. 19. Otto & Wra- tislaus implo- rata Wladis- lai clementia veniam obti- nent. iſcator ictus ſapit: ſenſere tandem Otto & Wratislaus Moraviæ Duces quanto periculo vitam fortunasque fua nuperna perduel- lione objecerint, cumque ſibi non aliud ſupereſſe remedium co- gnoſeerent, quam ad clementiam Wladislai refugere, delictique ve- niam ſuppliciter petere; apud Henricum epiſcopum Olomucensem, quem conſiliis, gratia, & auctoritate plurimum apud Wladislaum pollere non ignorabant, perfugium quæfiverunt, ut deprecatoris, con- ciliatorisque partes ſuſciperet, quod non modo ille pro ſua liberali aliis gratiſicandi voluntate lubens libensque ſuſcepit, ſed etiam Gui- donem Legatum Apostolicum, Ottonem epiſcopum Pragenfem, Ab- batesque ſuis hortamentis induxit, ut communibus conſiliis, preci- busque Principem placarent. a) Istorum deprecatione viſus Wladis- laus mitiorem animum induere, veniamque polliceri, si condigne ſibi pro læſo ſupremi ſui imperil jure ſatisfecerint. More itaque iſ- tius ſæculi Otto atque Wratislaus ſtrictos gladios ſuper nudata ſua colla ferentes b) supplices sese ante thronum Wladislai prostravere, per- zz) Hæc Wratislavienſis provincia hodie pars est diſtrictus Chrudimenſis, & Reginæ- hradecenſis. a) Vincentius ad h. a. & Monachus Sazavienſis ad an. 1142. b) Vincent. c. 1. colla ſua eburnea gladio ſuo ſubmittentes. An etiam nudis pedibus, ut uſus iſtius ætatis fe- rebat, thronum acceſſerint, nihil proditum.
290 ANNUS 1144. Klattovsky ſcriptoris ipſo Hagecio poſterioris, quem dein Paprocius, Stranskius, Balbinus, Peſſina, aliique ſecuti, cujus quidem ſomnia jam in Apologia noſtra adverſus Luciferum p. 288. alibique confutavi- mus. Certum est Theobaldum ejusque poftea filium plures tenuiſse Bohemiæ provincias, nam filius illius adhuc ad annum 1182. per quar- tam partem Bohemiæ principari a Chronographo Siloenſi aſſeritur, ſed quæ iſta pars quarta Boemiæ fuerit, ex ipſa membrana autogra- pha hodie in archivo Brzevnovienſi ſuperſtite cognoſcitur, in qua Theobaldi iſtius nepos ſæculo ordiente ſequente ſeſe Czaslawienſem, Chrudimenſem & Wratislavienſem zz) Ducem ſcribit. Sea LUCII II. Papæ 1. WLADISLAI II. Duc. 5. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIV. CONRADI III. Reg. 7. OTTONIS ep. Prag. 5. HENR. ZDIK ep. Ol. 19. Otto & Wra- tislaus implo- rata Wladis- lai clementia veniam obti- nent. iſcator ictus ſapit: ſenſere tandem Otto & Wratislaus Moraviæ Duces quanto periculo vitam fortunasque fua nuperna perduel- lione objecerint, cumque ſibi non aliud ſupereſſe remedium co- gnoſeerent, quam ad clementiam Wladislai refugere, delictique ve- niam ſuppliciter petere; apud Henricum epiſcopum Olomucensem, quem conſiliis, gratia, & auctoritate plurimum apud Wladislaum pollere non ignorabant, perfugium quæfiverunt, ut deprecatoris, con- ciliatorisque partes ſuſciperet, quod non modo ille pro ſua liberali aliis gratiſicandi voluntate lubens libensque ſuſcepit, ſed etiam Gui- donem Legatum Apostolicum, Ottonem epiſcopum Pragenfem, Ab- batesque ſuis hortamentis induxit, ut communibus conſiliis, preci- busque Principem placarent. a) Istorum deprecatione viſus Wladis- laus mitiorem animum induere, veniamque polliceri, si condigne ſibi pro læſo ſupremi ſui imperil jure ſatisfecerint. More itaque iſ- tius ſæculi Otto atque Wratislaus ſtrictos gladios ſuper nudata ſua colla ferentes b) supplices sese ante thronum Wladislai prostravere, per- zz) Hæc Wratislavienſis provincia hodie pars est diſtrictus Chrudimenſis, & Reginæ- hradecenſis. a) Vincentius ad h. a. & Monachus Sazavienſis ad an. 1142. b) Vincent. c. 1. colla ſua eburnea gladio ſuo ſubmittentes. An etiam nudis pedibus, ut uſus iſtius ætatis fe- rebat, thronum acceſſerint, nihil proditum.
Strana 291
WLADISLAI II. 5. perduellionem confeſsi, pervicaciamque Conradi detestati, veniam, & pacificam provinciarum ſuarum poſſeſſionem obtinuerunt. Sub hæc Wladislaus memor ſe nondum fideliſſimi ſui Achatis Velizlai Comitis c) officiis competens præmium statuiſse, castrum Wiſsegrad in bene- ficium contulit, quod is ad mortem uſque retinuit. d) Guam ob cauſam Guido Cardinalis Silveſtrum Abbatem Saza- vienſem a munere Abbatiali ſuſpenderit, cognitum non est. Lupa- cius ad 30. Sept. eandem ſuſpensionem referens provocat ad Coſmam ( ſeu ut alibi vocare ſolet Paralipomena Coſmæ ) aitque iſthic cauſam exauctorationis aſſignari. Non venit autem Paralipomenum Coſmæ no- mine (ut ex collatis quibusque locis manifeſtum fit ) Lupacio aliud manuſcriptum , quam continuatio Coſmæ Viennæ excuſa typis, in qua cum ab anno 1143. uſque ad annum 1154. ingens hiatus sit annorum decem, conjiciendum eft Lupacium integrius exemplar ad manus habuiſſe, in quo cauſa exauctorationis iftius comprehendebatur. e) Nam Monachus Sazavienſis ad h. a. non nisi genericam cauſam caſ- ſas quorundam delationes adtexit. ƒ) Sed hic merito mihi calamus in doctiſſimi Pubitſchka peſſimam criſim stringendus : g) Cum enim tot luculentas repetitasque tam anno ſuperiore, quam præſente Guido- nis istius Legati Apostolici ex meris synchronis authoribus (nempe ex Monacho Sazavieníi, anonymo Bibliothecæ Vindobonenſis, ipſaque Guidonis Cardinalis epiftoia ) tenemus memorias ; is nihilominus Chronologiam perturbaturus omnes has memorias ad annum 1146. ſpectare contendit, quo anno demum ait Cardinalem Guidonem ab Eugenio III. in Germaniam miſſum fuiſſe, quod convincire nititur ex Ciaconii, authoris finientis ſæculi XVI. , vitis Pontificum & Cardi- nalium. Ut prætermittam ex univerſalibus criticæ legibus: authoris tam recentis fidem adverſus tot synchronos authores explodendam eſſe, an uſpiam dixit Ciaconius Guidonem hunc Cardinalem in Bo- O o 2 he- c) Vincentius interjicit Velizlao optimæ indolis filium nomine Trojanum fuiſſe. d) Vincentius quidem ait Velizlaum caſtro Wiſſegrado donatum , ſed haud aliud in- tellexit , quam Caſtellanum Wiſſegradenſem effectum , idque in beneficium acce- piſſe, cujusmodi beneficia ea ætate amplifſimos proventus ex pagis terrisque ad idem caſtrum ſpectantibus dedere. e) Optandum , ut ejnsmodi exemplar dere- Pub. Chronol. gatur , atque ingens hæe lacuna expleatur. f ) Guido Cardinalis , & Legatus Se- Geſch. 4 Thl. dis Apoſtolicæ caſſis quorundam delationibus incitatus Silveſtrum Abhatem ſuſpendit ab officio , ſed ſeqnenti anno per Dominum Heinricum Olomucenſem epiſcopum rede. 1. B.S.314. untem restituit, Apud Menk. T. III. p. 1804. g) Chronol. Geschichte Böhmens. .. 15. Velizlaus Co- mes in præ- mium fideli- tatis obtinet caſtrum Wiſ- ſegradenſe. Guido Cardi- nalis ſuſpendit a munere Ab- batiali Silve- ſtrum Abba- batem Sazavi- enſem. 291
WLADISLAI II. 5. perduellionem confeſsi, pervicaciamque Conradi detestati, veniam, & pacificam provinciarum ſuarum poſſeſſionem obtinuerunt. Sub hæc Wladislaus memor ſe nondum fideliſſimi ſui Achatis Velizlai Comitis c) officiis competens præmium statuiſse, castrum Wiſsegrad in bene- ficium contulit, quod is ad mortem uſque retinuit. d) Guam ob cauſam Guido Cardinalis Silveſtrum Abbatem Saza- vienſem a munere Abbatiali ſuſpenderit, cognitum non est. Lupa- cius ad 30. Sept. eandem ſuſpensionem referens provocat ad Coſmam ( ſeu ut alibi vocare ſolet Paralipomena Coſmæ ) aitque iſthic cauſam exauctorationis aſſignari. Non venit autem Paralipomenum Coſmæ no- mine (ut ex collatis quibusque locis manifeſtum fit ) Lupacio aliud manuſcriptum , quam continuatio Coſmæ Viennæ excuſa typis, in qua cum ab anno 1143. uſque ad annum 1154. ingens hiatus sit annorum decem, conjiciendum eft Lupacium integrius exemplar ad manus habuiſſe, in quo cauſa exauctorationis iftius comprehendebatur. e) Nam Monachus Sazavienſis ad h. a. non nisi genericam cauſam caſ- ſas quorundam delationes adtexit. ƒ) Sed hic merito mihi calamus in doctiſſimi Pubitſchka peſſimam criſim stringendus : g) Cum enim tot luculentas repetitasque tam anno ſuperiore, quam præſente Guido- nis istius Legati Apostolici ex meris synchronis authoribus (nempe ex Monacho Sazavieníi, anonymo Bibliothecæ Vindobonenſis, ipſaque Guidonis Cardinalis epiftoia ) tenemus memorias ; is nihilominus Chronologiam perturbaturus omnes has memorias ad annum 1146. ſpectare contendit, quo anno demum ait Cardinalem Guidonem ab Eugenio III. in Germaniam miſſum fuiſſe, quod convincire nititur ex Ciaconii, authoris finientis ſæculi XVI. , vitis Pontificum & Cardi- nalium. Ut prætermittam ex univerſalibus criticæ legibus: authoris tam recentis fidem adverſus tot synchronos authores explodendam eſſe, an uſpiam dixit Ciaconius Guidonem hunc Cardinalem in Bo- O o 2 he- c) Vincentius interjicit Velizlao optimæ indolis filium nomine Trojanum fuiſſe. d) Vincentius quidem ait Velizlaum caſtro Wiſſegrado donatum , ſed haud aliud in- tellexit , quam Caſtellanum Wiſſegradenſem effectum , idque in beneficium acce- piſſe, cujusmodi beneficia ea ætate amplifſimos proventus ex pagis terrisque ad idem caſtrum ſpectantibus dedere. e) Optandum , ut ejnsmodi exemplar dere- Pub. Chronol. gatur , atque ingens hæe lacuna expleatur. f ) Guido Cardinalis , & Legatus Se- Geſch. 4 Thl. dis Apoſtolicæ caſſis quorundam delationibus incitatus Silveſtrum Abhatem ſuſpendit ab officio , ſed ſeqnenti anno per Dominum Heinricum Olomucenſem epiſcopum rede. 1. B.S.314. untem restituit, Apud Menk. T. III. p. 1804. g) Chronol. Geschichte Böhmens. .. 15. Velizlaus Co- mes in præ- mium fideli- tatis obtinet caſtrum Wiſ- ſegradenſe. Guido Cardi- nalis ſuſpendit a munere Ab- batiali Silve- ſtrum Abba- batem Sazavi- enſem. 291
Strana 292
ANNUS I144. hemia fuiſſe, iſthicque Legati Apostolici munere functum? An ea annorum periodo tantum unus fuit Cardinalis nomine Guido? an non etiam ab Eugenio III. eodem nomine Cardinalis, imo quinque ejus- dem nominis Cardinales miſsi in Germaniam? Inspexisset doct. vir Tomo III. Conciliorum Germaniæ, vel ſyllabum Cardinalium, & inveniſſet annis quatuor poſterius Eugenium III. cum quinque Car- dinalibus, nomine Guidonis infignitis, Auguſtam Trevirorum ingreſ- ſum. Diſtinguendus itaque illi erat Guido ab Eugenio, alterque ab Innocentio II. anno ſuperiore miſfus, & per duos tresve annos in patria noſtra verſatus, quod vel ex Baronio ad annum 1144. difcere potuit, qui nempe jam anno 1143. ab Innocentio II. cum aliis viris magnis & claris (ut loquitur Otto Frifingenfis 1. 1. c. 28.) ex parte Romanæ eccleſiæ miſſus ad Conradum Regem pro confirmatione anti- quorum privilegiorum ſuorum. h) 292 Mors Cœleſtini Papæ. Item Solomeæ sonjugis Boles- lai Poloni. Rurſum anno præſente plurium illuſtrium perſonarum obitus occurunt, & quidem primo Cœleſtini II. Pontificis Maximi, qui octava, ut vult Baronius, aut nona, ut vult Pagius, Martii mortales exu- vias poſuit, cui poſt triduum a Cardinalibus ſubftitutus Gerardus Car- dinalis, appellatusque Lucius II. Is quanquam nonniſi anno, quem- admodum Præceffor illius, præfuerit ecclefiæ, fervat tamen hodie bul- lam illius ecclefia Wiſchegradensis, qua eidem non modo omnes do- nationes immunitatesque confirmat, sed & in peculiarem protectio- nem ſuſcipit. i) Alter obitus eſt Solomeæ conjugis Boleslai Poloni, ſororisque Richenſæ & Sophiæ, quarum alteram Wladislao I. , alte- ram Ottoni Nigro nuptam fuiſſe multo ante diximus: ejus mortem anno præſenti tam Chronographus Saxo, quam Chronicon Montis Sereni, quam denique Annales monasterii Zwifaltensis P. I. p. 112. illigant, k) qui præterea eam in monaſterium hoc multum benefi- cam fuiſſe produnt. Tertium obitum adstruit Berghauerus in Serie ſua Præpoſitorum Wiſſehradenſium p. 222. Alexandri Præpoſiti & Cancellarii, cui Gervaſium ſucceſsiſſe memorat, ſed utrumque vix ſuſtineri poteſt. Alexandrum enim jam anno 1092. Canceliarii munus tenuiſſe ex diplomate Wratislai Regis P. V. Annalium oftendimus, cum- 1) Otto Frisingensis de gest. Frid. I. Imp. L. 1. c. 28. p. 423. i) Bulla hac typis vulgata habetur apud Hammerſchmid in Glor. eccleſ. Wiſſehrad. p. 381. k) Ex his Zwifaltenſibus annalibus ſcripturus aliquando hiſtoriam criticam Regni Polo- niæ plurimam eam illustrandi atque emendandi materiam inveniet.
ANNUS I144. hemia fuiſſe, iſthicque Legati Apostolici munere functum? An ea annorum periodo tantum unus fuit Cardinalis nomine Guido? an non etiam ab Eugenio III. eodem nomine Cardinalis, imo quinque ejus- dem nominis Cardinales miſsi in Germaniam? Inspexisset doct. vir Tomo III. Conciliorum Germaniæ, vel ſyllabum Cardinalium, & inveniſſet annis quatuor poſterius Eugenium III. cum quinque Car- dinalibus, nomine Guidonis infignitis, Auguſtam Trevirorum ingreſ- ſum. Diſtinguendus itaque illi erat Guido ab Eugenio, alterque ab Innocentio II. anno ſuperiore miſfus, & per duos tresve annos in patria noſtra verſatus, quod vel ex Baronio ad annum 1144. difcere potuit, qui nempe jam anno 1143. ab Innocentio II. cum aliis viris magnis & claris (ut loquitur Otto Frifingenfis 1. 1. c. 28.) ex parte Romanæ eccleſiæ miſſus ad Conradum Regem pro confirmatione anti- quorum privilegiorum ſuorum. h) 292 Mors Cœleſtini Papæ. Item Solomeæ sonjugis Boles- lai Poloni. Rurſum anno præſente plurium illuſtrium perſonarum obitus occurunt, & quidem primo Cœleſtini II. Pontificis Maximi, qui octava, ut vult Baronius, aut nona, ut vult Pagius, Martii mortales exu- vias poſuit, cui poſt triduum a Cardinalibus ſubftitutus Gerardus Car- dinalis, appellatusque Lucius II. Is quanquam nonniſi anno, quem- admodum Præceffor illius, præfuerit ecclefiæ, fervat tamen hodie bul- lam illius ecclefia Wiſchegradensis, qua eidem non modo omnes do- nationes immunitatesque confirmat, sed & in peculiarem protectio- nem ſuſcipit. i) Alter obitus eſt Solomeæ conjugis Boleslai Poloni, ſororisque Richenſæ & Sophiæ, quarum alteram Wladislao I. , alte- ram Ottoni Nigro nuptam fuiſſe multo ante diximus: ejus mortem anno præſenti tam Chronographus Saxo, quam Chronicon Montis Sereni, quam denique Annales monasterii Zwifaltensis P. I. p. 112. illigant, k) qui præterea eam in monaſterium hoc multum benefi- cam fuiſſe produnt. Tertium obitum adstruit Berghauerus in Serie ſua Præpoſitorum Wiſſehradenſium p. 222. Alexandri Præpoſiti & Cancellarii, cui Gervaſium ſucceſsiſſe memorat, ſed utrumque vix ſuſtineri poteſt. Alexandrum enim jam anno 1092. Canceliarii munus tenuiſſe ex diplomate Wratislai Regis P. V. Annalium oftendimus, cum- 1) Otto Frisingensis de gest. Frid. I. Imp. L. 1. c. 28. p. 423. i) Bulla hac typis vulgata habetur apud Hammerſchmid in Glor. eccleſ. Wiſſehrad. p. 381. k) Ex his Zwifaltenſibus annalibus ſcripturus aliquando hiſtoriam criticam Regni Polo- niæ plurimam eam illustrandi atque emendandi materiam inveniet.
Strana 293
293 cumque inter illum & Gervaſium Joannem munus iſtud tenuiſſe cer- tum ſit, conciliari iſta haud poſſunt. Non aliter res ſe habet cum Al- berto VIII. Abbate Brzewnoviensi, quem hoc ipſo anno V. Nonas Octobris Crugerius in ſacris ſuis Pulveribus vitam poſuiſſe ſcribit , cui penitus contraria tam quoad numerum Abbatum, quam ipſum annum mortis ſcribit Ziegelbauerus p. 61 WLADISLAI II. 5. S ANNUS JESU CHRISTI MCXLV. CONRADI III. Reg. 8. OTTONIS ep. Prag. 6. EUGENII III. Pap.I. HEN. ZDIK ep. Ol. 20. WLADISLAI II. Ducis 6. ollatus nuper a Conrado Romanorum Rege Henrico Austriæ Marchioni Ducatus Bavariæ, eidemque per nuptias Gertrudis C conjugis Henrici Bavariæ Ducis defuncti confirmatus Welfonem dicti Henrici fratrem ad arma Auſtriæ Marchioni inferenda accendit; nec desuerunt, qui ad foedus & societatem Welfonis accederent, quorum præcipui fuere Ottocarus Marchio Styriæ atque Henricus epiſcopus Ratisbonenfis eadem Guelphica ftirpe prognati, adjutus etiam fuit mille annuarum marcarum bellico ſubſidio a Rogerio Si- ciliæ Rege, nec non pecuniis Geyzæ Hungariæ Regis, quorum ille infenſiſſimus hoſtis erat Conradi, iste vero trium levirorum ſcilicet Conradi, Henrici Auſtrii, Wladislaique Boemi confœderationem, & cumprimis Auſtrii, per acceſſionem Licatus Bavariæ viribus aucti, merito potentiam reformidabat. a) Henricus itaque Bavariæ Dux Auſtriæque Marchio cum tam in Bavaria ab Henrico epiſcopo Ratis- bonenſi, quam in Auſtria a Marchione Styriæ impeteretur , b) Wladislaum Bohemiæ Ducem in armorum ſocietatem excivit, Bohe- mique militis auxiliis adjutus Ratisbonam præſidiario Henrici epiſcopi ſatellite munitam obſidione cinxit. Hanc inter obſidionem miles Bo- hemus, in hostico more ſuo effrænis & prædarum inhians, vicinis locis pepercit minime, atque id eſt quod author Chronici Reicher- bergenſis c) ad h. a. queritur : Plures eccleſiæ violatæ sunt in epiſco- patu Ratisponenſi a Bohemis, qui erant in obſidione ejusdem civitatis cum Henrico Duce Bavariæe & Orientis ſeu Auſtriæ. Hæc inter Prin- ci- a) Monachus Weingartenſis de Principibus Guelphis p. 790. b) Chronicon Auſtra- le & Neoburg ad h. a. e) Apud Ludewig. Rer. Bamberg. T. 1. p. 256. Wladislaus dat auxilia Henri- co Duci Bava- riæ & Auſtriæ. Obſidetur a Bohemo milite Ratishona, vi- cinæ terræ di- ripiuntur.
293 cumque inter illum & Gervaſium Joannem munus iſtud tenuiſſe cer- tum ſit, conciliari iſta haud poſſunt. Non aliter res ſe habet cum Al- berto VIII. Abbate Brzewnoviensi, quem hoc ipſo anno V. Nonas Octobris Crugerius in ſacris ſuis Pulveribus vitam poſuiſſe ſcribit , cui penitus contraria tam quoad numerum Abbatum, quam ipſum annum mortis ſcribit Ziegelbauerus p. 61 WLADISLAI II. 5. S ANNUS JESU CHRISTI MCXLV. CONRADI III. Reg. 8. OTTONIS ep. Prag. 6. EUGENII III. Pap.I. HEN. ZDIK ep. Ol. 20. WLADISLAI II. Ducis 6. ollatus nuper a Conrado Romanorum Rege Henrico Austriæ Marchioni Ducatus Bavariæ, eidemque per nuptias Gertrudis C conjugis Henrici Bavariæ Ducis defuncti confirmatus Welfonem dicti Henrici fratrem ad arma Auſtriæ Marchioni inferenda accendit; nec desuerunt, qui ad foedus & societatem Welfonis accederent, quorum præcipui fuere Ottocarus Marchio Styriæ atque Henricus epiſcopus Ratisbonenfis eadem Guelphica ftirpe prognati, adjutus etiam fuit mille annuarum marcarum bellico ſubſidio a Rogerio Si- ciliæ Rege, nec non pecuniis Geyzæ Hungariæ Regis, quorum ille infenſiſſimus hoſtis erat Conradi, iste vero trium levirorum ſcilicet Conradi, Henrici Auſtrii, Wladislaique Boemi confœderationem, & cumprimis Auſtrii, per acceſſionem Licatus Bavariæ viribus aucti, merito potentiam reformidabat. a) Henricus itaque Bavariæ Dux Auſtriæque Marchio cum tam in Bavaria ab Henrico epiſcopo Ratis- bonenſi, quam in Auſtria a Marchione Styriæ impeteretur , b) Wladislaum Bohemiæ Ducem in armorum ſocietatem excivit, Bohe- mique militis auxiliis adjutus Ratisbonam præſidiario Henrici epiſcopi ſatellite munitam obſidione cinxit. Hanc inter obſidionem miles Bo- hemus, in hostico more ſuo effrænis & prædarum inhians, vicinis locis pepercit minime, atque id eſt quod author Chronici Reicher- bergenſis c) ad h. a. queritur : Plures eccleſiæ violatæ sunt in epiſco- patu Ratisponenſi a Bohemis, qui erant in obſidione ejusdem civitatis cum Henrico Duce Bavariæe & Orientis ſeu Auſtriæ. Hæc inter Prin- ci- a) Monachus Weingartenſis de Principibus Guelphis p. 790. b) Chronicon Auſtra- le & Neoburg ad h. a. e) Apud Ludewig. Rer. Bamberg. T. 1. p. 256. Wladislaus dat auxilia Henri- co Duci Bava- riæ & Auſtriæ. Obſidetur a Bohemo milite Ratishona, vi- cinæ terræ di- ripiuntur.
Strana 294
ANNUS 1145. 294 cipes iftos enata diffidia furoresque bellicos cum Boritius Coloman- ni Regis Hungariæ filius, vetusque coronæ candidatus & Belæ cœci æmulus d) intellexiſſet, tempus occaſionemque vindicands Hunga- riæ aucupaturus in Boemiam advenit, patrociniumque Wladislai & Gertrudis imploravit; non ingratus illis hoſpes accidit, tum quod non neſcirent Welfonem a Geiza adjuvari præſente ære, bellique inflammatorem eſſe, tum quod Geiza transfugæ perduellisque Wla- dislai filii Wladislai non modo receptorem, ſed etiam defenſorem age- Boritius �mu- ret, itaque Boritii cauſam Conrado Regi, Henricoque Bavariæ Du- lus Geizæ ci commendandam prompte ultroque ſuſceperunt. Cum vero, quæ Hung. Regis conſecuta funt, ad anni fequentis memorias pertineant, ibi ea per- implorat Wla- dislai patroci- ſequemur. e) nium. Rurſum Henricus Olomucenſis epiſcopus anno præſente pere- grinationem ad limina Apoſtolorum meditatus est, & quidem viæ co- mite Ottone Duce Olomucenſi. Hujusce peregrinationis reddi- tus certior Conradus Dux Znoymenſis epiſcopo in ipſo exitu ter- ræ ad teloneum vel Zobrem ƒ) congreſſus est, amicumque ſimulans, ſollicitavit, ut deprecatoris partes apud Wladislaum ſuſciperet, poi- licitus ſe impleturum omnia, quæquæ epiſcopus factu opus eſſe judi- carit. At vero epiſcopo jam jam præter omnem infidiarum techna- rumque ſuſpicionem ad quietem in eadem villa compoſito adfuit ad præterfluentem proxime rivum cum armata manu Conradus primo noctis filentio dormientem obruturus. Saluti Henrico fuit, quod in- ter Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 309. d) Actum de eo ad ann. 1132. e) Minus recte doct. Pub. facem quidem ſibi prælu- cente clar. Prayo jam anno præſenti illigat bellicos motus Boritii, ipſamque caſtri Poſonienſis ereptionem. Si alteruter attente Ottonis Frifing. L. 7. c. 34. legiſ- ſet, advertiſſet procul dubio , hæc ad annum ſequentem ſpectare : cum enim Otto paſſim annos a Nativitate Domini ſupputet, Conradusque Rex anno præſente Na- tivitatem in palatio Aquis celebraverit, abhine in Bajoariam profectus fit, ac tum primum Boritius Conrado a Wladislao noſtro præſentatus, commendatusque fue- rit ; non potuit irruptio in Hungariam , ereptioque caſtri Poſonienfis niſi anno ſequente fieri. f) Verba ſunt Vincentii ad h. a. p. 36. Hanc vocem Zobrem mi- nime slavicam ego, in eundem locum commentatus, verofimillime corruptaim eſſe & Zollem legendam eſſe arbitratus ſum, quam vocem a Germanis ad Slavos traductam plura diplomata ſignificatione telonei referunt. At doct. Pub. retinendam hane vo- cem contra autumat, eamque longinqua diſſimillimaque derivatione a Zebrat ſeu ſe- brat, pro neſcio qua mercium inciſione (verius fortaſſis delectu ) explicat , dedu- citque : ſed quæ vocum etymologiæ exſpectandæ a viro, qui nequidem bohemicam linguam callet.
ANNUS 1145. 294 cipes iftos enata diffidia furoresque bellicos cum Boritius Coloman- ni Regis Hungariæ filius, vetusque coronæ candidatus & Belæ cœci æmulus d) intellexiſſet, tempus occaſionemque vindicands Hunga- riæ aucupaturus in Boemiam advenit, patrociniumque Wladislai & Gertrudis imploravit; non ingratus illis hoſpes accidit, tum quod non neſcirent Welfonem a Geiza adjuvari præſente ære, bellique inflammatorem eſſe, tum quod Geiza transfugæ perduellisque Wla- dislai filii Wladislai non modo receptorem, ſed etiam defenſorem age- Boritius �mu- ret, itaque Boritii cauſam Conrado Regi, Henricoque Bavariæ Du- lus Geizæ ci commendandam prompte ultroque ſuſceperunt. Cum vero, quæ Hung. Regis conſecuta funt, ad anni fequentis memorias pertineant, ibi ea per- implorat Wla- dislai patroci- ſequemur. e) nium. Rurſum Henricus Olomucenſis epiſcopus anno præſente pere- grinationem ad limina Apoſtolorum meditatus est, & quidem viæ co- mite Ottone Duce Olomucenſi. Hujusce peregrinationis reddi- tus certior Conradus Dux Znoymenſis epiſcopo in ipſo exitu ter- ræ ad teloneum vel Zobrem ƒ) congreſſus est, amicumque ſimulans, ſollicitavit, ut deprecatoris partes apud Wladislaum ſuſciperet, poi- licitus ſe impleturum omnia, quæquæ epiſcopus factu opus eſſe judi- carit. At vero epiſcopo jam jam præter omnem infidiarum techna- rumque ſuſpicionem ad quietem in eadem villa compoſito adfuit ad præterfluentem proxime rivum cum armata manu Conradus primo noctis filentio dormientem obruturus. Saluti Henrico fuit, quod in- ter Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B. S. 309. d) Actum de eo ad ann. 1132. e) Minus recte doct. Pub. facem quidem ſibi prælu- cente clar. Prayo jam anno præſenti illigat bellicos motus Boritii, ipſamque caſtri Poſonienſis ereptionem. Si alteruter attente Ottonis Frifing. L. 7. c. 34. legiſ- ſet, advertiſſet procul dubio , hæc ad annum ſequentem ſpectare : cum enim Otto paſſim annos a Nativitate Domini ſupputet, Conradusque Rex anno præſente Na- tivitatem in palatio Aquis celebraverit, abhine in Bajoariam profectus fit, ac tum primum Boritius Conrado a Wladislao noſtro præſentatus, commendatusque fue- rit ; non potuit irruptio in Hungariam , ereptioque caſtri Poſonienfis niſi anno ſequente fieri. f) Verba ſunt Vincentii ad h. a. p. 36. Hanc vocem Zobrem mi- nime slavicam ego, in eundem locum commentatus, verofimillime corruptaim eſſe & Zollem legendam eſſe arbitratus ſum, quam vocem a Germanis ad Slavos traductam plura diplomata ſignificatione telonei referunt. At doct. Pub. retinendam hane vo- cem contra autumat, eamque longinqua diſſimillimaque derivatione a Zebrat ſeu ſe- brat, pro neſcio qua mercium inciſione (verius fortaſſis delectu ) explicat , dedu- citque : ſed quæ vocum etymologiæ exſpectandæ a viro, qui nequidem bohemicam linguam callet.
Strana 295
WLADISLAI II. 6. 295 ter conjuratos nonnemo fignum ſpatiumque arripiendæ fugæ daturus, claſſicum inſonuerit, quo audito unus e comitibus viæ Capellanis- que ex Ordine Ciſtercienſi curſu & clamore concito epiſcopum e ſomno excitat, fuga ſe periculo eripiat, inclamat. 8) Clamore ifto ex- citi reliqui familiares trepidanti epiſcopo festine viles pelliculas & cal- ceamenta injiciunt, in atrium deportant, atque ultra domus ſepem non tam deponunt, quam projiciunt, unde is ad vicinum dumetum ni- vibus obfitum proreptando torpens, contractusque frigore ad mul- tam noctem, mortis inter metum piaque fuſpiria & orationes, delituit. Inter hæc irrumpit ſcelerata cohors in conclave, exquirit omnia tumul- tuoſe minaciterque epiſcopum a fratribus , ordinis ſui Præmonſtratenſi- bus iſthic inventis expoſcunt, delufique forma unum ex eis Lucam no- mine pro epiſcopo habitum gladiis cædere occipiunt, agnito vero errore colaphis in terram defigunt, ſeminecemque relinquunt. Alii accenſis facibus per atrium villamque uitra ipſa ſepimenta diſcurren- tes, adeo ut pene in brachia deliteſcentis impingerent, fingulari Dei beneficio terrore pene exanimem Præſulem non inveniunt; rati ita- que eum longius jain profugiffe aut certe abditiſſimis latibulis deliteſ- cere primum ad prædam convertuntur, vaſa facra, epiſcopales vestes & apparatus, omne æs itineri paratum, equos tam epiſcopi quam clientum diripiunt, mox præcepto Conradi ædibus ignes injiciunt la- tentem prorepere compulſuri, aut certe flammis enecturi. Spe po- tiundi epiſcopi fruſtrati cellas vinar ias penusque excutiunt., excitato in medio atrii igne, primipilumque ſuum Conradum circumfuſi epulis potibusque ſe ingurgitant, id unum lætitiæ ſuæ deeſſe ingeminan- tes milvinis ſuis ungulis ereptum Pontificem. Rigeſcenti interea Hen- rico frigoris aſperitate inter pinetum fors fortuna agricolam media nocte boves quærentem obtulit: hunc de familia ſua efſe agnoſcit, accerſit , rogatque ut patri , Guozdlæ nomine , fatum ſuum propere indicet, adiitque uterque cum vehiculo ſeu jumento ſe ſe in tutio- ra transportaturi. Præter moram præeſto funt, epiſcopum laciniis ruſticis tectum, pedesque fœno ad arcenda frigora fotum in jumen. tum imponunt, denique per avia devia, cumulatasque ubivis nives feliciter Litomiſslium deducunt. b) Calamitoſus, ac pene incredibilis epiſ- Conradus Dux Znoymenſis noctu obruit Henricum epi- ſcopum in iti- nere Romano. Henricus inter dumetum lati- tans eripitur periculo, Lito- miſsiium dedu- citur. g) Primo Mukar griſii Ordinis Monachus eum ſilentium tenentem excitat. Vincentius. c. I. h) Hane univerſam Vincentii ſynchroni narrationem compendio a Pulkava rela- tam mirum quantum perverterunt, novisque inventis depravaverunt Hagecius & Du-
WLADISLAI II. 6. 295 ter conjuratos nonnemo fignum ſpatiumque arripiendæ fugæ daturus, claſſicum inſonuerit, quo audito unus e comitibus viæ Capellanis- que ex Ordine Ciſtercienſi curſu & clamore concito epiſcopum e ſomno excitat, fuga ſe periculo eripiat, inclamat. 8) Clamore ifto ex- citi reliqui familiares trepidanti epiſcopo festine viles pelliculas & cal- ceamenta injiciunt, in atrium deportant, atque ultra domus ſepem non tam deponunt, quam projiciunt, unde is ad vicinum dumetum ni- vibus obfitum proreptando torpens, contractusque frigore ad mul- tam noctem, mortis inter metum piaque fuſpiria & orationes, delituit. Inter hæc irrumpit ſcelerata cohors in conclave, exquirit omnia tumul- tuoſe minaciterque epiſcopum a fratribus , ordinis ſui Præmonſtratenſi- bus iſthic inventis expoſcunt, delufique forma unum ex eis Lucam no- mine pro epiſcopo habitum gladiis cædere occipiunt, agnito vero errore colaphis in terram defigunt, ſeminecemque relinquunt. Alii accenſis facibus per atrium villamque uitra ipſa ſepimenta diſcurren- tes, adeo ut pene in brachia deliteſcentis impingerent, fingulari Dei beneficio terrore pene exanimem Præſulem non inveniunt; rati ita- que eum longius jain profugiffe aut certe abditiſſimis latibulis deliteſ- cere primum ad prædam convertuntur, vaſa facra, epiſcopales vestes & apparatus, omne æs itineri paratum, equos tam epiſcopi quam clientum diripiunt, mox præcepto Conradi ædibus ignes injiciunt la- tentem prorepere compulſuri, aut certe flammis enecturi. Spe po- tiundi epiſcopi fruſtrati cellas vinar ias penusque excutiunt., excitato in medio atrii igne, primipilumque ſuum Conradum circumfuſi epulis potibusque ſe ingurgitant, id unum lætitiæ ſuæ deeſſe ingeminan- tes milvinis ſuis ungulis ereptum Pontificem. Rigeſcenti interea Hen- rico frigoris aſperitate inter pinetum fors fortuna agricolam media nocte boves quærentem obtulit: hunc de familia ſua efſe agnoſcit, accerſit , rogatque ut patri , Guozdlæ nomine , fatum ſuum propere indicet, adiitque uterque cum vehiculo ſeu jumento ſe ſe in tutio- ra transportaturi. Præter moram præeſto funt, epiſcopum laciniis ruſticis tectum, pedesque fœno ad arcenda frigora fotum in jumen. tum imponunt, denique per avia devia, cumulatasque ubivis nives feliciter Litomiſslium deducunt. b) Calamitoſus, ac pene incredibilis epiſ- Conradus Dux Znoymenſis noctu obruit Henricum epi- ſcopum in iti- nere Romano. Henricus inter dumetum lati- tans eripitur periculo, Lito- miſsiium dedu- citur. g) Primo Mukar griſii Ordinis Monachus eum ſilentium tenentem excitat. Vincentius. c. I. h) Hane univerſam Vincentii ſynchroni narrationem compendio a Pulkava rela- tam mirum quantum perverterunt, novisque inventis depravaverunt Hagecius & Du-
Strana 296
ANNUS 1145. 296 epiſcopi caſus cum primum ad aures Wladislai Ducis pertigit , ex- templo per Primores ſuos omnem neceſſarium itineris apparatum epiſcopo transmiſit, ipſe vero cum militari præſidio ſubſecutus, Henri- cum conſolatus, Pragam uſque perduxit. Non ignorabat enim hæc non alia ratione a Conrado nefarie admiſſa fuiſſe, quan quod Hen- ricum & amaret, & graviſſimorum ſuorum confiliorum potiſſimum arbitro uteretur. Litemiſslium inducitur Or. do Præmon- ſtratenſis, Henricus epi- ſcopus Olomuc. hujus funda- tionis author. Hagecius cum pluribus aſſeclis eidem anno illigat fundationem cœnobii Litomiſslienſis Ordinis Præmonstratenſis, quem nos quoque tanquam veroſimillimum amplectimur, ultro enim confitemur a ne- mine veterum adnotatum reperiri. Tribus autem potiſſimum cauſis ad anni iftius epocham defigendam inducti ſumus, tum propter Ha- gecii teſtimonium, qui fortaſſis Continuatoris Viennenſis exemplar integrius ad manus habuit, e quo annum iftum haufit ; alterum est quod monasterium iftud paſſim numero & ordine tertium poſt Stra- hofienſe & Doxanenſe inter Ordinis Præmonstratensis cœnobia atque ante Plaſſenſe conditum referatur; denique quod credibile sit Hen- ricum epiſcopum monumentum aliquod grati ſui erga Deum animi hoc anno Litomiſslii ſtatuere voluiſſe, quod ſummo periculo vitæ liberatus, iſthic quaſi poſt naufragium anchoram aut portum invene- rit. Huic idcirco loco apponere libet, quod Vincentius & Synchro- nus Siloenſis de origine istius Canoniæ ſcribunt. Prior ait p. 32. Henricus Zdik epiſcopus Olomucensis aliud quoque (monasterium) in introitu Boemiæ Litomiſslii, ei nomen Oliveti imponens, construxit, & viris religioſis, qui Deo die ac noctu famularentur, implevit. E quo quidem loco nonnulli conjecere i) Henricum proprie fundatorem & dotatorem fuiſſe Litomiſslienſis eccleſiæ, ſed Wladislai diploma an- no 1167. eidem eccleſiæ datum, in quo omnes donationes a princi- pio referuntur, hanc unam ſolamque Henrici memoriam compre- hendit, cum Wladislaus dicit: In villa autem Lozie dedi, quidquid vel Zdiko epiſcopus emerat, vel quod homines vim caſtellanorum ferre non valentes deſertum reliquerant. Ut verius argumentari liceat Hen- ricum, quemadmodum etiam in fundatione Strahofiensi evenerat, magis authorem, ſuaſorem, & impulforem hujus monaſterii, quam fun- Dubravius , quos nimis credule etiam ſecutus Peſſina, adeo ut vel Chronologiam loco ſuo non reliquerint, remque anno 1147. inſeruerint. i) P. Victorinus no- ſter ad h. a. cum cæteris ab eo iſthic enumeratis.
ANNUS 1145. 296 epiſcopi caſus cum primum ad aures Wladislai Ducis pertigit , ex- templo per Primores ſuos omnem neceſſarium itineris apparatum epiſcopo transmiſit, ipſe vero cum militari præſidio ſubſecutus, Henri- cum conſolatus, Pragam uſque perduxit. Non ignorabat enim hæc non alia ratione a Conrado nefarie admiſſa fuiſſe, quan quod Hen- ricum & amaret, & graviſſimorum ſuorum confiliorum potiſſimum arbitro uteretur. Litemiſslium inducitur Or. do Præmon- ſtratenſis, Henricus epi- ſcopus Olomuc. hujus funda- tionis author. Hagecius cum pluribus aſſeclis eidem anno illigat fundationem cœnobii Litomiſslienſis Ordinis Præmonstratenſis, quem nos quoque tanquam veroſimillimum amplectimur, ultro enim confitemur a ne- mine veterum adnotatum reperiri. Tribus autem potiſſimum cauſis ad anni iftius epocham defigendam inducti ſumus, tum propter Ha- gecii teſtimonium, qui fortaſſis Continuatoris Viennenſis exemplar integrius ad manus habuit, e quo annum iftum haufit ; alterum est quod monasterium iftud paſſim numero & ordine tertium poſt Stra- hofienſe & Doxanenſe inter Ordinis Præmonstratensis cœnobia atque ante Plaſſenſe conditum referatur; denique quod credibile sit Hen- ricum epiſcopum monumentum aliquod grati ſui erga Deum animi hoc anno Litomiſslii ſtatuere voluiſſe, quod ſummo periculo vitæ liberatus, iſthic quaſi poſt naufragium anchoram aut portum invene- rit. Huic idcirco loco apponere libet, quod Vincentius & Synchro- nus Siloenſis de origine istius Canoniæ ſcribunt. Prior ait p. 32. Henricus Zdik epiſcopus Olomucensis aliud quoque (monasterium) in introitu Boemiæ Litomiſslii, ei nomen Oliveti imponens, construxit, & viris religioſis, qui Deo die ac noctu famularentur, implevit. E quo quidem loco nonnulli conjecere i) Henricum proprie fundatorem & dotatorem fuiſſe Litomiſslienſis eccleſiæ, ſed Wladislai diploma an- no 1167. eidem eccleſiæ datum, in quo omnes donationes a princi- pio referuntur, hanc unam ſolamque Henrici memoriam compre- hendit, cum Wladislaus dicit: In villa autem Lozie dedi, quidquid vel Zdiko epiſcopus emerat, vel quod homines vim caſtellanorum ferre non valentes deſertum reliquerant. Ut verius argumentari liceat Hen- ricum, quemadmodum etiam in fundatione Strahofiensi evenerat, magis authorem, ſuaſorem, & impulforem hujus monaſterii, quam fun- Dubravius , quos nimis credule etiam ſecutus Peſſina, adeo ut vel Chronologiam loco ſuo non reliquerint, remque anno 1147. inſeruerint. i) P. Victorinus no- ſter ad h. a. cum cæteris ab eo iſthic enumeratis.
Strana 297
WLADISLAI II. 6. 297 fundatorem fuiſſe , atque ſi quid de ſuo fecit, molem monaſterii con- struxiffe, ut Vincentius mox relatus innuit, quod quidem non obſcu- re declaravit Chronographus Siloensis p. 106. cum de eodem Hen- rico ait : cujus auxilio & conſilio fundata est Strahofienſis eccleſia, nec non & Litomiſsliensis, quam appellavit Montem Oliveti. Nempe ut jam ad annum 1100. oſtendimus eccleſia Litomiſslii jam a Brzetislao II fundata, miniſtrisque inſtructa fuit, quam dein Sobieslaus pluri- bus fundis proventibusque auxit. Eccleſiam hanc igitur cum ſua do- te impetravit Henricus a Wladislao pro ordine Præmonstratensi, & cum reditus illius annui tanto Canonicorum Regularium numero haud ſufficerent alendo , excitavit aliorum pias mentes ad opus hoc ſanc- tum perficiendum; præcipua largitate ad id concurrit Wladislaus, de qua ipſe in diplomate ſuo k) his verbis: Ego etiam Rex I) Wladislaus dedi prædium meum Repine & terram Litomisli dejectis inde hominibus . . . . Terram etiam, quam pater meus jaculatori ſuo nomine Dobretæ in villa Solaſecz dederat, ego illi eccleſiæ contuli. Et rurſum: Cui quo- que ego Wladislaus Rex contuli quoddam prædiolum juxta villas ſuas Krecovici, & Rikovici cum flumine, quod vocatur Deſna, a Lubna uſ- que ad pontem, qui eſt in longis pratis. Dedi & filvam totam a loco, qui vocatur Proſeka cum pratis omnibus uſque ad fluvium, qui dicitur Suitava, dedi & forum eccleſice Litomiſslen. in Hrutora feria IV. in perpetuum. Dedi & Hruſſova cum flumine Trstenice uſque ad Vſpliſe, & ſilvam, quæ dicitur Mokrenice. Dedi & Swabenice cum flumine Deſna, a ponte, qui eſt in longis pratis uſque ad villam Cerequice, & ſilvam totam, quæ dicitur Proſnic, Paganovice, Cerekvice cum flumine & ſilva. Denique poſtremum : Ego quoque Rex Wladislaus pro au- gendo ſervorum numero eidem eccleſiæ totam ſilvam, agros & omnia pra- ta uſque ad rivum Slupnice contuli præter ſolam villam Domaſic. Et quo præfatam eccleſiam numerolitate villarum dotare non potui, ſilvam to- tam a rivo jam dicto uſque ad flumen Tredova, & dehinc quouſque fines Pomaria coluutur in dotem perpetuam eidem eccleſi� contuli. Ita plurimi alii beneficos ſeſe erga hanc fundationem exhibuere, & cum, ut diximus, diploma annis duodecim poſterius fundatione fit, fatisque non conftet, quæ ad incunabula fundationis iftius pertineant, ea adhuc apponere fas eſto, Pp PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wladislaus præcipuus do- tator. k) Apud Berghauer in Protom. Pœnit. p. 252. I) Diploma hoc posterius fundatio- ne datum eſt anno 1167. , quo Wladislaus jam annum decimum regni ſui nu- mer a vit.
WLADISLAI II. 6. 297 fundatorem fuiſſe , atque ſi quid de ſuo fecit, molem monaſterii con- struxiffe, ut Vincentius mox relatus innuit, quod quidem non obſcu- re declaravit Chronographus Siloensis p. 106. cum de eodem Hen- rico ait : cujus auxilio & conſilio fundata est Strahofienſis eccleſia, nec non & Litomiſsliensis, quam appellavit Montem Oliveti. Nempe ut jam ad annum 1100. oſtendimus eccleſia Litomiſslii jam a Brzetislao II fundata, miniſtrisque inſtructa fuit, quam dein Sobieslaus pluri- bus fundis proventibusque auxit. Eccleſiam hanc igitur cum ſua do- te impetravit Henricus a Wladislao pro ordine Præmonstratensi, & cum reditus illius annui tanto Canonicorum Regularium numero haud ſufficerent alendo , excitavit aliorum pias mentes ad opus hoc ſanc- tum perficiendum; præcipua largitate ad id concurrit Wladislaus, de qua ipſe in diplomate ſuo k) his verbis: Ego etiam Rex I) Wladislaus dedi prædium meum Repine & terram Litomisli dejectis inde hominibus . . . . Terram etiam, quam pater meus jaculatori ſuo nomine Dobretæ in villa Solaſecz dederat, ego illi eccleſiæ contuli. Et rurſum: Cui quo- que ego Wladislaus Rex contuli quoddam prædiolum juxta villas ſuas Krecovici, & Rikovici cum flumine, quod vocatur Deſna, a Lubna uſ- que ad pontem, qui eſt in longis pratis. Dedi & filvam totam a loco, qui vocatur Proſeka cum pratis omnibus uſque ad fluvium, qui dicitur Suitava, dedi & forum eccleſice Litomiſslen. in Hrutora feria IV. in perpetuum. Dedi & Hruſſova cum flumine Trstenice uſque ad Vſpliſe, & ſilvam, quæ dicitur Mokrenice. Dedi & Swabenice cum flumine Deſna, a ponte, qui eſt in longis pratis uſque ad villam Cerequice, & ſilvam totam, quæ dicitur Proſnic, Paganovice, Cerekvice cum flumine & ſilva. Denique poſtremum : Ego quoque Rex Wladislaus pro au- gendo ſervorum numero eidem eccleſiæ totam ſilvam, agros & omnia pra- ta uſque ad rivum Slupnice contuli præter ſolam villam Domaſic. Et quo præfatam eccleſiam numerolitate villarum dotare non potui, ſilvam to- tam a rivo jam dicto uſque ad flumen Tredova, & dehinc quouſque fines Pomaria coluutur in dotem perpetuam eidem eccleſi� contuli. Ita plurimi alii beneficos ſeſe erga hanc fundationem exhibuere, & cum, ut diximus, diploma annis duodecim poſterius fundatione fit, fatisque non conftet, quæ ad incunabula fundationis iftius pertineant, ea adhuc apponere fas eſto, Pp PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wladislaus præcipuus do- tator. k) Apud Berghauer in Protom. Pœnit. p. 252. I) Diploma hoc posterius fundatio- ne datum eſt anno 1167. , quo Wladislaus jam annum decimum regni ſui nu- mer a vit.
Strana 298
298 ANNUS 1145. Colonias pri- mas non acce- pit ex Siloenſi cœuobio. eſto, quæ vix dubitare licet ſub ipſa primordia collata fuiſſe, quæ rur ſum ipſiusmet Wladislai verbis ex eodem diplomate dabimus: Uxor au- tem mea, inquit, nomine Gertrudis dedit duas villas Kolodege & Riko- vice, & terram in villa Lepetowic ad Tinec pertinentem. . . . . Dux Otto m) dedit in Moravia tres villas Pametice, Waſum & Richowice &c. Unde vero & ex quo Præmonstratensis Ordinis monaſterio pri- mæ coloniæ Litomiſslium traductæ fuerint. nuſpiam aliquid in ſyn- chronis vetuftioribusque proditum. Annales Præmonstratenſes T. II. p. 115. ajunt: Ex Siloenſi monasterio primos Litomiſslienſi colonos eduxit Henricus. Sed certum est hoc anno adhuc & posterioribus Siloenſe monasterium ab Ordinis S. Benedicti Monachis tentum ha- bitatumque fuiſſe, ut ſuo loco & iftorum ejectionem, & Præmonstra- tenſium ingreſſum claris ſynchronorum teſtimoniis probabimus. Pri- mum vero Litomiſslii Abbatem fuiſſe Joannem nomine, eique ſuc- ceſſiſſe Deocarum, denique anno 1201. præfuiſſe Mislenum, verofi- millime tertium hujus Canoniæ Abbatem, ex ſupra memorato Wla- dislai, & Przemislai Ottocari I. diplomate ") diſcimus, quorum pri- morum Abbatum nomina vel eam ob cauſam maxime hic patefeci- mus, quod Annalium Præmonstratenſium author omnem Abbatum Litomiſslienſium memoriam & nomina ante excitatum iſthic ſæculo XIV. epiſcopatum penitus ignoraverit, quorum quidem complures ſuis locis ex diplomatibus in medium adferemus. Przeſticenſis Præpoſituræ initia. Mors Lueii III. Papæ. Inductioni Ordinis Præmonstratenſis in ecclesiam Litomifslien- ſem ſubjungendæ ſunt coloniæ Ordinis S. Benedicti Cladrubio Prze- sticium (quod ejusdem cœnobii hodie Præpofitura eft) traductæ, de quibus Neplacho ad h. a. p. 105. Reinerus Abbas Kladrub facit be- remum in Przeſticz. Reinerus hic Abbas desideratur in ſerie Abba- tum Kladrubienſium mecum benevole ab Eximio Domino Priore Sex- stetter communicato, cui itaque locus ſeu inter Bertholdum & Eber- hardum, ſeu inter Eberhardum & Lampertum concedendus erit, Rei- nerusque, qui ſequente ſæculo medio præfuit, numero ſecundus hu- jus nominis erit. o) His denique apponamus obitum Lucii III. Pa- pæ m) Is ſuit, cui anno ſuperiore Henricus gratiam Wladislai impetravit. n) In ejusdem diplomate Ottocari Gradicenſi monaſterio dato legitur ſubſcriptus inter restes: Mislenus Abbas de Lutomisl. o) De magnifica iſthie hac annorum periodo con- ſtructa eccleſia jam in Neplachonem commentati mentionem ingeſſimus. Cæte- rum plures ſuffraganeas Cladrubii Præpoſituras in libris Erectionum invenire eſt.
298 ANNUS 1145. Colonias pri- mas non acce- pit ex Siloenſi cœuobio. eſto, quæ vix dubitare licet ſub ipſa primordia collata fuiſſe, quæ rur ſum ipſiusmet Wladislai verbis ex eodem diplomate dabimus: Uxor au- tem mea, inquit, nomine Gertrudis dedit duas villas Kolodege & Riko- vice, & terram in villa Lepetowic ad Tinec pertinentem. . . . . Dux Otto m) dedit in Moravia tres villas Pametice, Waſum & Richowice &c. Unde vero & ex quo Præmonstratensis Ordinis monaſterio pri- mæ coloniæ Litomiſslium traductæ fuerint. nuſpiam aliquid in ſyn- chronis vetuftioribusque proditum. Annales Præmonstratenſes T. II. p. 115. ajunt: Ex Siloenſi monasterio primos Litomiſslienſi colonos eduxit Henricus. Sed certum est hoc anno adhuc & posterioribus Siloenſe monasterium ab Ordinis S. Benedicti Monachis tentum ha- bitatumque fuiſſe, ut ſuo loco & iftorum ejectionem, & Præmonstra- tenſium ingreſſum claris ſynchronorum teſtimoniis probabimus. Pri- mum vero Litomiſslii Abbatem fuiſſe Joannem nomine, eique ſuc- ceſſiſſe Deocarum, denique anno 1201. præfuiſſe Mislenum, verofi- millime tertium hujus Canoniæ Abbatem, ex ſupra memorato Wla- dislai, & Przemislai Ottocari I. diplomate ") diſcimus, quorum pri- morum Abbatum nomina vel eam ob cauſam maxime hic patefeci- mus, quod Annalium Præmonstratenſium author omnem Abbatum Litomiſslienſium memoriam & nomina ante excitatum iſthic ſæculo XIV. epiſcopatum penitus ignoraverit, quorum quidem complures ſuis locis ex diplomatibus in medium adferemus. Przeſticenſis Præpoſituræ initia. Mors Lueii III. Papæ. Inductioni Ordinis Præmonstratenſis in ecclesiam Litomifslien- ſem ſubjungendæ ſunt coloniæ Ordinis S. Benedicti Cladrubio Prze- sticium (quod ejusdem cœnobii hodie Præpofitura eft) traductæ, de quibus Neplacho ad h. a. p. 105. Reinerus Abbas Kladrub facit be- remum in Przeſticz. Reinerus hic Abbas desideratur in ſerie Abba- tum Kladrubienſium mecum benevole ab Eximio Domino Priore Sex- stetter communicato, cui itaque locus ſeu inter Bertholdum & Eber- hardum, ſeu inter Eberhardum & Lampertum concedendus erit, Rei- nerusque, qui ſequente ſæculo medio præfuit, numero ſecundus hu- jus nominis erit. o) His denique apponamus obitum Lucii III. Pa- pæ m) Is ſuit, cui anno ſuperiore Henricus gratiam Wladislai impetravit. n) In ejusdem diplomate Ottocari Gradicenſi monaſterio dato legitur ſubſcriptus inter restes: Mislenus Abbas de Lutomisl. o) De magnifica iſthie hac annorum periodo con- ſtructa eccleſia jam in Neplachonem commentati mentionem ingeſſimus. Cæte- rum plures ſuffraganeas Cladrubii Præpoſituras in libris Erectionum invenire eſt.
Strana 299
WLADISLAI II. 6. 299 pæ hoc ipſo anno quinto Calendas Martii vita exuti, cui ob imminens a Romanis periculum ſubito ſucceſfor datus Bernardus Abbas Trium Fontium Ordinis Cistercienfis S. Bernardi diſcipulus Eugenii III. nomine clarus. Neſcio poſtremum, an locum hic mereatur, quod de aurariis Gihloviensibus præter omnem fidem exuberantibus ad annum præeſentem narrat Hagecius, scilicet sacerdotem quendam no- mine Reda ministrum eccleſiæ S. Viti accessifſe ad Wladislaum, cer- tioremque reddidiſſe, oftento quodam, dum facris operaretur, præ- ceptum ſibi fuiſſe, ut admoneret puteum metallicum, Wchogi nomine, nuper in aurariis Gihloviensibus cœptum, occaſum verſus deflecten- dum eſſe, auri vim foſſores eruturos. Reſpondiſſe ſacerdotis verbis eventum, tantumque pondus ſolidi & foſſilis auri inventum fuiſſe, ut 24. centenarios æquaverit. At vero ante Wenceslai I. Regis impe- rium non reperitur in ſynchronis aurariarum Gihlovienſium memo- ria, ut recte id quoque nofter R. P. Adauctus Volum. 2. p. 50. ad- notavit. Quod alterum eft, ea ætate nuſpiam legitur æs centenariis, poſterius inventis, ſed libris, marcis, talentisque ponderatum, ut ta- ceam incredibile videri auri puri ſolidique pondus tantum fimul una maſſa inventum fuiſſe. Aurariæ Gih- lovienſes. * ANNUS JESU CHRISTI MCXLVI. CONRADI III. Reg. 9. OTTONIS ep. Prag. 7. EVGEENII III. Papæ 2. HENRICI ZDIK ep. Ol. 21. WLADILAI II. Duc. 7. pſis primis anni præſentis diebus Wladislaus Dux Borichium; ſeu ut lectiones variant, Boritium Geizæ Hungariæ Regis æmulum de- I duxit in Bavariam ad Conradum Regem, qui eo poſt celebrata Aquiſgrani feſta Natalis Domini advenerat. Boritius, inquit Otto Friſingenſis, a) flebili ac miſerabili voce querimoniam ſuam de privatio- ne paterni regni deponens, quatenus auctoritate Imperiali, ad quam to- tius orbis ſpectat patrocinium, ei ſubveniat, depoſcit, ejusque super hoc promiſſum, interventu Boemorum Ducis (Wladislai) ejusque conſortis Gertrudis, Regis (Conradi) ſororis honeſto intercedente placito impetra- P P 2 Wladislaus Boritium æmulum Hung. Regis ad Con- radum regem. deducit, grati- am illi impe- trat. vit. *) Otto Frifingenſis L. 7, c. 34.
WLADISLAI II. 6. 299 pæ hoc ipſo anno quinto Calendas Martii vita exuti, cui ob imminens a Romanis periculum ſubito ſucceſfor datus Bernardus Abbas Trium Fontium Ordinis Cistercienfis S. Bernardi diſcipulus Eugenii III. nomine clarus. Neſcio poſtremum, an locum hic mereatur, quod de aurariis Gihloviensibus præter omnem fidem exuberantibus ad annum præeſentem narrat Hagecius, scilicet sacerdotem quendam no- mine Reda ministrum eccleſiæ S. Viti accessifſe ad Wladislaum, cer- tioremque reddidiſſe, oftento quodam, dum facris operaretur, præ- ceptum ſibi fuiſſe, ut admoneret puteum metallicum, Wchogi nomine, nuper in aurariis Gihloviensibus cœptum, occaſum verſus deflecten- dum eſſe, auri vim foſſores eruturos. Reſpondiſſe ſacerdotis verbis eventum, tantumque pondus ſolidi & foſſilis auri inventum fuiſſe, ut 24. centenarios æquaverit. At vero ante Wenceslai I. Regis impe- rium non reperitur in ſynchronis aurariarum Gihlovienſium memo- ria, ut recte id quoque nofter R. P. Adauctus Volum. 2. p. 50. ad- notavit. Quod alterum eft, ea ætate nuſpiam legitur æs centenariis, poſterius inventis, ſed libris, marcis, talentisque ponderatum, ut ta- ceam incredibile videri auri puri ſolidique pondus tantum fimul una maſſa inventum fuiſſe. Aurariæ Gih- lovienſes. * ANNUS JESU CHRISTI MCXLVI. CONRADI III. Reg. 9. OTTONIS ep. Prag. 7. EVGEENII III. Papæ 2. HENRICI ZDIK ep. Ol. 21. WLADILAI II. Duc. 7. pſis primis anni præſentis diebus Wladislaus Dux Borichium; ſeu ut lectiones variant, Boritium Geizæ Hungariæ Regis æmulum de- I duxit in Bavariam ad Conradum Regem, qui eo poſt celebrata Aquiſgrani feſta Natalis Domini advenerat. Boritius, inquit Otto Friſingenſis, a) flebili ac miſerabili voce querimoniam ſuam de privatio- ne paterni regni deponens, quatenus auctoritate Imperiali, ad quam to- tius orbis ſpectat patrocinium, ei ſubveniat, depoſcit, ejusque super hoc promiſſum, interventu Boemorum Ducis (Wladislai) ejusque conſortis Gertrudis, Regis (Conradi) ſororis honeſto intercedente placito impetra- P P 2 Wladislaus Boritium æmulum Hung. Regis ad Con- radum regem. deducit, grati- am illi impe- trat. vit. *) Otto Frifingenſis L. 7, c. 34.
Strana 300
Boritius uno impetu Pofo- nium. caftrum eripit. Redditur Hun- fari, Henricu: Mar- cbio Auftriæ ziuczeur, Henricus epif. Olom, fulmen Apoftolicum vibra: in Con- radum Znoy- suenfem, Pul. Gtopel, Gefeh. 4.301, 1,55, $309, 300 ANNUS 11406. vit. *) Boritius, jam jam fretus gratia Conradi auxiliisque, confeftim colle&a & pretio empta tumultuaria militum Auftriacorum ©) manu, bello nec indi&o, nec aperto Geize preter omnem exfpectationem prefidiarium militem Bofonii obruit, quibusdam comprekenfis , nonnul. lis occifis , aliis per fugam elapfis, inquit idem Otto, 4; Millis extem- plo nunciis Geiza cauíam , authoremque tanti facinoris ex caftri ufur- patoribus exquirit, refponfumque tnlit: fe zec pro Romanorum Prin- cipe (Conrado) sec pro Duce fuo ( Henrico ) Zoc feciffe, fed pro Domi- mo fuo Boritio. Nihil cunctatus Geiza Pofonium aré&a obfidione cin- git, machinisque premit , obfefli fe rerum inopia preffos , laboribus malisque fatigatos, denique fpe fuppetiarum excluios videntes con- ditione trium millium librarum argenti pendendarum accepta caftri deditionem ineunt. jamjam Geiza cum Hungaris tuis unum Henri- cum Ducem Bavarie Marchionemque Auflrie violate pacis autho- rem criminantur, conununibusque odiis petunt, immenfo exercitu invaditur Auftria, cruentum gentem inter utramque exardet præli- um, Henricus primum vi&or, poftremum victus fuga (aiutem Vien- ne querere cogitur. ) Hec vero utraque tam caítri Pofonienfis ex- pugnationem, quam Geize victoriam eodem pr«ee(ente anno accidiífe inter alia fynchrona Chronica te[timonio funt Reichersbergenfe /) & Clauftro Neoburgenfe g) ut manifeftum fit minus re&e doáitfimos Viros Prayum & Pubitíchkam hec in diverfos annos difpefcui(Ie. Henricus epifcopus Olomucenfis peregrinationem fuam Roma- nam, a qua fuperiore anno Conradi Ducis Znoymenfis malevolentia retra&tus fuerat, prafente explevit, Ifthic Eugenio III. facrilegum Conradi facinus pathetica oratione quaftus fulmen Apoftolicum ad- verfus eum impetrat, Ut primum Pragam rediit, Conradum, om- nes- $) Chron. Admont, ad annum Y145. peccunia flexum Conradum ait: Porfa (Boritius) quidam: patruelis Regis Huugarie Chbunradum. Regem pecunia flexir, us regnum Hun- garie patri ejus ablatum. fibi reflitueret. — c) Do&. Pubitfchka ex Auftriacis & Bo. hemis collectum Boritij exercitum fcribit, fed Orto Frifingenfis folos Anftriacos innuit, quidam milites, inquit, de orieutali tsarcbia , Ducem vero illorum. Rapol- shum <llemannum foitte prodit Thwroczius e. 65. d) De geftis Frider, I. L. 1. c. 30. e) Tbidem ce, 32. p. 425. ubi hzc fufo calamo de(cribit, ^ Apud Lu- dewig, Rer. Bamberg. T. IL. p. 259. g) Minifteriales Ducis_ Henrici Bavaria, 9 Marcbionis Auflriæ сойти Regis Ungarie, quod dicisur Bofoniums clanculo cepes runt, & poft pace falta veddiderunz, Eodem auno Rex Unguriæ cum præfato Duce juxta flumen, quod. dicirur Lytha. bellum. contulit, & viGor ben! exiiris.
Boritius uno impetu Pofo- nium. caftrum eripit. Redditur Hun- fari, Henricu: Mar- cbio Auftriæ ziuczeur, Henricus epif. Olom, fulmen Apoftolicum vibra: in Con- radum Znoy- suenfem, Pul. Gtopel, Gefeh. 4.301, 1,55, $309, 300 ANNUS 11406. vit. *) Boritius, jam jam fretus gratia Conradi auxiliisque, confeftim colle&a & pretio empta tumultuaria militum Auftriacorum ©) manu, bello nec indi&o, nec aperto Geize preter omnem exfpectationem prefidiarium militem Bofonii obruit, quibusdam comprekenfis , nonnul. lis occifis , aliis per fugam elapfis, inquit idem Otto, 4; Millis extem- plo nunciis Geiza cauíam , authoremque tanti facinoris ex caftri ufur- patoribus exquirit, refponfumque tnlit: fe zec pro Romanorum Prin- cipe (Conrado) sec pro Duce fuo ( Henrico ) Zoc feciffe, fed pro Domi- mo fuo Boritio. Nihil cunctatus Geiza Pofonium aré&a obfidione cin- git, machinisque premit , obfefli fe rerum inopia preffos , laboribus malisque fatigatos, denique fpe fuppetiarum excluios videntes con- ditione trium millium librarum argenti pendendarum accepta caftri deditionem ineunt. jamjam Geiza cum Hungaris tuis unum Henri- cum Ducem Bavarie Marchionemque Auflrie violate pacis autho- rem criminantur, conununibusque odiis petunt, immenfo exercitu invaditur Auftria, cruentum gentem inter utramque exardet præli- um, Henricus primum vi&or, poftremum victus fuga (aiutem Vien- ne querere cogitur. ) Hec vero utraque tam caítri Pofonienfis ex- pugnationem, quam Geize victoriam eodem pr«ee(ente anno accidiífe inter alia fynchrona Chronica te[timonio funt Reichersbergenfe /) & Clauftro Neoburgenfe g) ut manifeftum fit minus re&e doáitfimos Viros Prayum & Pubitíchkam hec in diverfos annos difpefcui(Ie. Henricus epifcopus Olomucenfis peregrinationem fuam Roma- nam, a qua fuperiore anno Conradi Ducis Znoymenfis malevolentia retra&tus fuerat, prafente explevit, Ifthic Eugenio III. facrilegum Conradi facinus pathetica oratione quaftus fulmen Apoftolicum ad- verfus eum impetrat, Ut primum Pragam rediit, Conradum, om- nes- $) Chron. Admont, ad annum Y145. peccunia flexum Conradum ait: Porfa (Boritius) quidam: patruelis Regis Huugarie Chbunradum. Regem pecunia flexir, us regnum Hun- garie patri ejus ablatum. fibi reflitueret. — c) Do&. Pubitfchka ex Auftriacis & Bo. hemis collectum Boritij exercitum fcribit, fed Orto Frifingenfis folos Anftriacos innuit, quidam milites, inquit, de orieutali tsarcbia , Ducem vero illorum. Rapol- shum <llemannum foitte prodit Thwroczius e. 65. d) De geftis Frider, I. L. 1. c. 30. e) Tbidem ce, 32. p. 425. ubi hzc fufo calamo de(cribit, ^ Apud Lu- dewig, Rer. Bamberg. T. IL. p. 259. g) Minifteriales Ducis_ Henrici Bavaria, 9 Marcbionis Auflriæ сойти Regis Ungarie, quod dicisur Bofoniums clanculo cepes runt, & poft pace falta veddiderunz, Eodem auno Rex Unguriæ cum præfato Duce juxta flumen, quod. dicirur Lytha. bellum. contulit, & viGor ben! exiiris.
Strana 301
WLADISLAI IL 7. 301 nesque tam nefandi fceleris focios & complices communione cetus Chriftiani eliminavit. /) Lætius Roma nuncium Henricus attulit Par- thenoni S. Georgii in caftro Pragenfi Ordinis S. Benedicti, erga quem peculiari femper benevolentia ferebatur, impetravit enim illi a fum- mo Pontifice Bullam, 2 qua & omnes donationes, concefliones , pof- feffionesque confirmantur , & Abbatifla cum fororibus in fpecialem S. Petri & Sedis Apoftolicæ protectionem fufcipitur. Non minus memor fuit ecclefiæ Metrop. Pragenfis, attulit enim ex eadem pe- regrinatione partes notabiles de capite S. Foannis Baptiflæ, ut MS. Ca- talogus Reliquiarum apud Peffinam in Phofph. feptic. p. 431. memo- rat, munus ecclefie huic longe gratifimum. At vero Wladislaus Conradum fententia Sedis Apoftolicæ e gremio ecclefiæ profcriptum ulturus porro ob contumacem animum , populabundus cum exerci- tu ingreditur Moraviam, ex ea Conradum proturbat, caftrum muni- tiflimum Znoymam obfidione arctatum ad deditionem compellit, par- cit tamen deditiis, omnemque nobilitatem & vulgus impune exire patitur. Ita inanguítias reda&o Conrado haud aliud. fupererat, quam criffas ponere, perfugiumque & mifericordiam Conradi Regis Ro- manorum implorare, quo deprecatore tandem Wladislaus perfugo exulique provinciam reftituit, k) Cum Wladislaus Ordini Præmonttratenfi jam tria monafteria fumptibus pene Regiis condidit, monumentum aliquod munificen- tie fuc etiam erga novum Ciftercienfem Ordinem, nonnifi uno ad- HWladislans Conradum Zuoymenfem in exilium eji- cit, Deprccatore Romanorum Rege reftitui- zur. Wiadislaus hucdum loco in Bohemia ftabilitum , relicturus, eidem coenobium in fuudar cenobi- provincia Rakonicenfi, villaque Pla(S di&a, ad rivulum Boemis Strzela Germanis Cdnelle nuncupatum, conftruxit, Sartorius /) narrat Wla- dislao venatione fativato i(thic peramoenum fomnium furrepfitle, in que pallii (Bohemis Piafft appellati) cui incubuerat, memoriam locum Plaf nominaffe, At ex diplomate mox proferendo manifeftum fit, jam ante conditum coenobium villam Pla(s nomine ifthic exíti- tifle, neque Plafst, feu Plafcht, ut enunciatur, ufpiam in aliquo ve- tere documento fcriptum reperias. Colonias ex Lanckheimenti Ordi- nis ejusdem hodie fuperftite cenobio traductas fuille ipfe Wile- is- b) Vincentius ad h. a. p. 37. 7) Per. Venerabilem. Fratrem noflrum Henricum Mora- wienferm epifcopuim. inzelleximns &9c, — Excufa habetur integra apud Hammerfchmid in hift. S. Georgii p. 64. autogr.phaque fervatur in archivo; k) Vincentius ad h. a. c. |. 7) In Ciftercio bis tertio p. 998.. :7) In Franconia in. Epifcopata Bambergenfi apud. Lichtenfels, um Plaffenfe Orà, Cifler.
WLADISLAI IL 7. 301 nesque tam nefandi fceleris focios & complices communione cetus Chriftiani eliminavit. /) Lætius Roma nuncium Henricus attulit Par- thenoni S. Georgii in caftro Pragenfi Ordinis S. Benedicti, erga quem peculiari femper benevolentia ferebatur, impetravit enim illi a fum- mo Pontifice Bullam, 2 qua & omnes donationes, concefliones , pof- feffionesque confirmantur , & Abbatifla cum fororibus in fpecialem S. Petri & Sedis Apoftolicæ protectionem fufcipitur. Non minus memor fuit ecclefiæ Metrop. Pragenfis, attulit enim ex eadem pe- regrinatione partes notabiles de capite S. Foannis Baptiflæ, ut MS. Ca- talogus Reliquiarum apud Peffinam in Phofph. feptic. p. 431. memo- rat, munus ecclefie huic longe gratifimum. At vero Wladislaus Conradum fententia Sedis Apoftolicæ e gremio ecclefiæ profcriptum ulturus porro ob contumacem animum , populabundus cum exerci- tu ingreditur Moraviam, ex ea Conradum proturbat, caftrum muni- tiflimum Znoymam obfidione arctatum ad deditionem compellit, par- cit tamen deditiis, omnemque nobilitatem & vulgus impune exire patitur. Ita inanguítias reda&o Conrado haud aliud. fupererat, quam criffas ponere, perfugiumque & mifericordiam Conradi Regis Ro- manorum implorare, quo deprecatore tandem Wladislaus perfugo exulique provinciam reftituit, k) Cum Wladislaus Ordini Præmonttratenfi jam tria monafteria fumptibus pene Regiis condidit, monumentum aliquod munificen- tie fuc etiam erga novum Ciftercienfem Ordinem, nonnifi uno ad- HWladislans Conradum Zuoymenfem in exilium eji- cit, Deprccatore Romanorum Rege reftitui- zur. Wiadislaus hucdum loco in Bohemia ftabilitum , relicturus, eidem coenobium in fuudar cenobi- provincia Rakonicenfi, villaque Pla(S di&a, ad rivulum Boemis Strzela Germanis Cdnelle nuncupatum, conftruxit, Sartorius /) narrat Wla- dislao venatione fativato i(thic peramoenum fomnium furrepfitle, in que pallii (Bohemis Piafft appellati) cui incubuerat, memoriam locum Plaf nominaffe, At ex diplomate mox proferendo manifeftum fit, jam ante conditum coenobium villam Pla(s nomine ifthic exíti- tifle, neque Plafst, feu Plafcht, ut enunciatur, ufpiam in aliquo ve- tere documento fcriptum reperias. Colonias ex Lanckheimenti Ordi- nis ejusdem hodie fuperftite cenobio traductas fuille ipfe Wile- is- b) Vincentius ad h. a. p. 37. 7) Per. Venerabilem. Fratrem noflrum Henricum Mora- wienferm epifcopuim. inzelleximns &9c, — Excufa habetur integra apud Hammerfchmid in hift. S. Georgii p. 64. autogr.phaque fervatur in archivo; k) Vincentius ad h. a. c. |. 7) In Ciftercio bis tertio p. 998.. :7) In Franconia in. Epifcopata Bambergenfi apud. Lichtenfels, um Plaffenfe Orà, Cifler.
Strana 302
ANNUS II46. 302 dislaus in ſua membrana teſtatur, Conradum vero primum Abba- tem fuiſſe Sartorius aſſerit, qui nonniſi mutilum hujusce fundatio- nis instrumentum primus protulit, nos cum integrum nacti fimus, id ex apographo, quod Senatus Plsnenfis ad petitionem Bartholomæi Leibelii Abbatis Plaſsensis anno 1614. cum aliis ejusdem cœnobii chartis tranſcribi, conferri figillique ſui impreſſione firmari fecerat, pu- blicamus, maxime quod typi beneficio nuſpiam antechac in lucem prodierit. Cum omnes in Chriſto pie viventes debito divini precepti tenean- tur, & pauperes ejus, & maxime eos, qui ſpreta omni terrena ambi- tione ardentiori deſiderio amori Dei adheſerunt, fovere amplecti, atque manuteneri debeant, ſpecialiter tamen convenit eis, qui ex Dei largi- tate divitiis, honoribus, ac dignitatibus pre ceteris in hoc mundo locu- pletati & adaucti ſunt, hujusmodi viros ſplendore ſancte vite nitentes devotione bone converſationis probatos ad laudem divini Nominis con- gregare, & per eos miſericordiam Dei implorando veniam peccatorum ſperare. Unde ego Wladislaus gratia Dei Bohemorum Dux n) cum thori mei ſocia Gertrude o) ſub obtentu indulgentie peccatorum, ſimul- que deliderio ſalutis eterne accenſus, quosdam fratres viros probate & ſancte converſationis, fidei non ficte cultores a ſancta matre eorum eccle- ſia Lanckheimenſi pia cordis devotione invitavi, & ut terra Bohemie ſan- ctitatis neceſſaria cohabitatione illuſtraretur, sustentaretur, & boni odo- ris aromatibus perfunderetur devotiſſima petitione obtinui. Cunctis itaque vere fidei cultoribus tam futuri, quam preſentis temporis notum facio, quod prenotatis fratribus tam ipſis , quam eorum ſucceſſoribus quoddam patris mei predium, quod Plaſs vocatur, cum omnibus ſuis attinentiis perpetuo jure poſſidendum contradidi. Ut autem habundantiori temporalium ſuf- ficientia adjuti, ſecurius expeditiusque Deo ſervientes continuis orati- onibus vacarent, infra notatas villas cum omnibus appenditiis eisdem Dei famulis addidi. Quarum nomina bæc ſunt: Raſſnen cum ſuis atti- nentiis. Vraſſni cum ſuis appendiciis. Nebriſin cum ſuis appendiciis, pro cujus tertia parte, quia ad epiſcopum Pragenſem pertinuit, villam meam Sfupam nomine juxta Rokeczanſitam epiſcopo Pragenſi contradi- di. Decimam partem ſalis in telonio Prage, in Petrin vineam, & duos n) Imperitus tranſumptor in apographo vocem poſuit Rex, qua dignitate necdum ef- fulſerat Wladislaus. o) Et vero Gertrudis non ſupererat amplius, dum Wladislaus Regiam dignitatem conſecutus eft. Diploma fun- dationis.
ANNUS II46. 302 dislaus in ſua membrana teſtatur, Conradum vero primum Abba- tem fuiſſe Sartorius aſſerit, qui nonniſi mutilum hujusce fundatio- nis instrumentum primus protulit, nos cum integrum nacti fimus, id ex apographo, quod Senatus Plsnenfis ad petitionem Bartholomæi Leibelii Abbatis Plaſsensis anno 1614. cum aliis ejusdem cœnobii chartis tranſcribi, conferri figillique ſui impreſſione firmari fecerat, pu- blicamus, maxime quod typi beneficio nuſpiam antechac in lucem prodierit. Cum omnes in Chriſto pie viventes debito divini precepti tenean- tur, & pauperes ejus, & maxime eos, qui ſpreta omni terrena ambi- tione ardentiori deſiderio amori Dei adheſerunt, fovere amplecti, atque manuteneri debeant, ſpecialiter tamen convenit eis, qui ex Dei largi- tate divitiis, honoribus, ac dignitatibus pre ceteris in hoc mundo locu- pletati & adaucti ſunt, hujusmodi viros ſplendore ſancte vite nitentes devotione bone converſationis probatos ad laudem divini Nominis con- gregare, & per eos miſericordiam Dei implorando veniam peccatorum ſperare. Unde ego Wladislaus gratia Dei Bohemorum Dux n) cum thori mei ſocia Gertrude o) ſub obtentu indulgentie peccatorum, ſimul- que deliderio ſalutis eterne accenſus, quosdam fratres viros probate & ſancte converſationis, fidei non ficte cultores a ſancta matre eorum eccle- ſia Lanckheimenſi pia cordis devotione invitavi, & ut terra Bohemie ſan- ctitatis neceſſaria cohabitatione illuſtraretur, sustentaretur, & boni odo- ris aromatibus perfunderetur devotiſſima petitione obtinui. Cunctis itaque vere fidei cultoribus tam futuri, quam preſentis temporis notum facio, quod prenotatis fratribus tam ipſis , quam eorum ſucceſſoribus quoddam patris mei predium, quod Plaſs vocatur, cum omnibus ſuis attinentiis perpetuo jure poſſidendum contradidi. Ut autem habundantiori temporalium ſuf- ficientia adjuti, ſecurius expeditiusque Deo ſervientes continuis orati- onibus vacarent, infra notatas villas cum omnibus appenditiis eisdem Dei famulis addidi. Quarum nomina bæc ſunt: Raſſnen cum ſuis atti- nentiis. Vraſſni cum ſuis appendiciis. Nebriſin cum ſuis appendiciis, pro cujus tertia parte, quia ad epiſcopum Pragenſem pertinuit, villam meam Sfupam nomine juxta Rokeczanſitam epiſcopo Pragenſi contradi- di. Decimam partem ſalis in telonio Prage, in Petrin vineam, & duos n) Imperitus tranſumptor in apographo vocem poſuit Rex, qua dignitate necdum ef- fulſerat Wladislaus. o) Et vero Gertrudis non ſupererat amplius, dum Wladislaus Regiam dignitatem conſecutus eft. Diploma fun- dationis.
Strana 303
WLADISLAI II. 7. 303 duos vinitores cum poſſeſſione ſua in Mothosil, Cecin hominem cum poſ- ſeſſione ſua, & decem hominum ſervitia ad dotem eccleſie pertinentia. Lexhot hominem cum poſſeſſione ſua. Poteſtatis quoque mee, & Domi- ni Pragenſis epiſcopi Ottonis auctoritate has idem confirmo, quatenus has prefatas poſſeſſiones, quas juſte & canonice ad uſum Deo militan- tibus dedi , ſed & alias, ſi quas deinceps daturus fuero, vel fiquis ſuc- ceſſorum meorum, ſeu aliorum fidelium quelibet bona eis contulerit, ipſi & qui poſt eos ſucceſſerint, firma & illibata poſſideant, Quodli quis impoſterum eccleſiaſtica ſecularisve perſona hanc meam donationis do- tem ſciens instinctu diaboli violare vel aliter, quam contra eorum voluntatem immutare tentaverint, ſecundo, tertio commoniti, ſi non ſatifactione congrua emendaverint, eccleſiastice diſtrictioni, & eter- ne damnationi ſe ſubjacere noverint. Facta autem sunt hec anno Do- minice Incarnationis Milleſimo centeſimo quadradeſimo ſexto. Epacta ſexta concurrente uno. Indictione XI. anno vero Ducatus mei V. p) Illi ſunt teſles , qui preſentes fuerunt, quando Dominus Plaſſenſis recepit vil- lam, que vocatur Teskajo ab Ottone, Dominus Abbas Gervaſius Prepoſitus & Cancellarius, Martinus nepos ejus, Laurentius Sanctinus, Michael, Ve- nantius, Rudolphus, Heimeranus Judex de Plzen,, Rudolph ſenior de Claderub. Winter, Willehardus frater ejus. Maynardus de novo Caſtro Boguchwall villicus ducis. Datum per manum Domini Gervaſii Wiſſe- gradenſis Prepoſiti & Cancellarii Nonis Augusti.q) Re- p) Nee Indictio nec annus Ducatus reſpondet anno præſenti, , quo adhue Indictio oc- tava currebat,Ducatus vero annus fuit ſeptimus, ut igitur ſeu tranſumptorum oſcitan- tia , ſeu propter fugientes vetuſtate numeros is error in Apographa irrepſerit. Explodenda vero doct. Pubitſchka excuſatio, qui cœnobium iftud annis duobus prius cœpiſſe , atque ideirco annum Ducatus anno 1144. recte reſpondere ait. Sed quis unquam in vero legitimoque diplomate annum Ducatus aut regni ab ipſo anno currente differentem legit ? ridieulum eft Wladislaum alium annum Du- catus , alium Incarnationis uno eodemque diplomate intendiſſe exprimere, & ubi manet tandem Indictio, quæ quoque neque anno Inncarnationis , neque Ducatus reſpondet. q) Clauſulam hane : Datum per manum &c. non memini me in alio hu- jusce Ducis diplomate legiſſe, nec vero Autographum hoc inftrumentum a me unquam viſum, ut de probitate illius judicium ferre liceat. At incredibi- le prorſus eſt, ut monſtrum illud ſigilli appenſum ſit, cujus typum doct. Pubitſch- ka p. 312. excuſum dedit. Quis enim unquam in ſigillis noſtris ſeu anteriori- bus ſeu poſterioribus Duces noſtros ejusmodi throno ſeu ſellæ ſub baldachino (ut hodie appellamus) inſidentes vidit ? quis in Ducum noſtrorum dextera unquam ſceptrum , in ſiniſtra tam peregrinum, Indicumque clypeum ſpectavit ? quis latus Pub.Chronol. Geſch.4.Thell 1.B. S. 311. .. 12. ſi-
WLADISLAI II. 7. 303 duos vinitores cum poſſeſſione ſua in Mothosil, Cecin hominem cum poſ- ſeſſione ſua, & decem hominum ſervitia ad dotem eccleſie pertinentia. Lexhot hominem cum poſſeſſione ſua. Poteſtatis quoque mee, & Domi- ni Pragenſis epiſcopi Ottonis auctoritate has idem confirmo, quatenus has prefatas poſſeſſiones, quas juſte & canonice ad uſum Deo militan- tibus dedi , ſed & alias, ſi quas deinceps daturus fuero, vel fiquis ſuc- ceſſorum meorum, ſeu aliorum fidelium quelibet bona eis contulerit, ipſi & qui poſt eos ſucceſſerint, firma & illibata poſſideant, Quodli quis impoſterum eccleſiaſtica ſecularisve perſona hanc meam donationis do- tem ſciens instinctu diaboli violare vel aliter, quam contra eorum voluntatem immutare tentaverint, ſecundo, tertio commoniti, ſi non ſatifactione congrua emendaverint, eccleſiastice diſtrictioni, & eter- ne damnationi ſe ſubjacere noverint. Facta autem sunt hec anno Do- minice Incarnationis Milleſimo centeſimo quadradeſimo ſexto. Epacta ſexta concurrente uno. Indictione XI. anno vero Ducatus mei V. p) Illi ſunt teſles , qui preſentes fuerunt, quando Dominus Plaſſenſis recepit vil- lam, que vocatur Teskajo ab Ottone, Dominus Abbas Gervaſius Prepoſitus & Cancellarius, Martinus nepos ejus, Laurentius Sanctinus, Michael, Ve- nantius, Rudolphus, Heimeranus Judex de Plzen,, Rudolph ſenior de Claderub. Winter, Willehardus frater ejus. Maynardus de novo Caſtro Boguchwall villicus ducis. Datum per manum Domini Gervaſii Wiſſe- gradenſis Prepoſiti & Cancellarii Nonis Augusti.q) Re- p) Nee Indictio nec annus Ducatus reſpondet anno præſenti, , quo adhue Indictio oc- tava currebat,Ducatus vero annus fuit ſeptimus, ut igitur ſeu tranſumptorum oſcitan- tia , ſeu propter fugientes vetuſtate numeros is error in Apographa irrepſerit. Explodenda vero doct. Pubitſchka excuſatio, qui cœnobium iftud annis duobus prius cœpiſſe , atque ideirco annum Ducatus anno 1144. recte reſpondere ait. Sed quis unquam in vero legitimoque diplomate annum Ducatus aut regni ab ipſo anno currente differentem legit ? ridieulum eft Wladislaum alium annum Du- catus , alium Incarnationis uno eodemque diplomate intendiſſe exprimere, & ubi manet tandem Indictio, quæ quoque neque anno Inncarnationis , neque Ducatus reſpondet. q) Clauſulam hane : Datum per manum &c. non memini me in alio hu- jusce Ducis diplomate legiſſe, nec vero Autographum hoc inftrumentum a me unquam viſum, ut de probitate illius judicium ferre liceat. At incredibi- le prorſus eſt, ut monſtrum illud ſigilli appenſum ſit, cujus typum doct. Pubitſch- ka p. 312. excuſum dedit. Quis enim unquam in ſigillis noſtris ſeu anteriori- bus ſeu poſterioribus Duces noſtros ejusmodi throno ſeu ſellæ ſub baldachino (ut hodie appellamus) inſidentes vidit ? quis in Ducum noſtrorum dextera unquam ſceptrum , in ſiniſtra tam peregrinum, Indicumque clypeum ſpectavit ? quis latus Pub.Chronol. Geſch.4.Thell 1.B. S. 311. .. 12. ſi-
Strana 304
ANNUS 1146. Rerum in Polonia bellis intestinis perturbatarum obliviſci, haud oportet,quæ nexu quodam cum hiſtoria patria annorum conſequentium vinctæ sunt. Pertinent nempe huc verba Ottonis Frising. de Gest. Frid. 1. 1. c. 29. Polonia quatuor fratribus, tribus cum quarto pro Ducatu con- tendentibus, maximam effuſionem ſanguinis minabatur. Cauſam in- teſtini hujus inter fratres exorti belli Kadlubecius epiſtola 27. potiſfi- mum in Agnetem r) uxorem Wladislai Poloni, S. Leopoldi Marchionis Auſtriæ filiam, transfundit: Wladislaus inquit, eo triſtius regnavit, quo jucundius uxoris indulſit amplexibus ---- Itaque Princeps inſe humaniſsi- mus uxoris atrocitate ab humanitate deſciſcit, num fraterna exuta pieta- te hoſtiles animos induit. Ut paucis rem eloquar, eo angustiarum perduxit Wladislaus res impuberum fratrum fuorum, ut illis unicum præſidium caſtrumque Poſnania ſupereſſet, in quo illi ſe ſuasque tenu- es fortunas tuebantur. Rei iniquitate offenſus Jacobus Archiepiſcopus Gneſnenſis cum Procerum præcipuis , ut loquiturKadlubecius, ad pupillos defecerunt, Wladislaoque bellum intulerunt. Is collecto maximo exer- citu e diverfis gentibus ipfisque Æthnicis Saracenis & Ruthenis Poſ- naniam festinavit, locum obſedit machinisque preſſit. Sed infeliciſsi- me illi poſtremum hæc obſidio cecidit, nam ut Vincentius noster nar- rat s) Boleslaus cum Meskone fratre ſuo juniore, plus in Deo, quam in nu- mero hominum ſpem ponens tantam multitudinem eorum militiæ ferro Wladislaus aggreditur, & maxime Saracenos & Ruthenos cœde crudeli profternens, Dux Poloniæ cæditur, fuga- civitatem (Poſnaniam) ab obſidione liberat, & maximam eorundem hoſtium tur. par- 304 finiſtrum enſe armatum, eam veſtium, paludamentique normam , eos in inſcrip- tione hodiernos prorſus characteres obſervavit? Cum Magiſtratus Plſnenſis fatea- tur ſeſe tranſumptum ſuum ex ipſa autographa membrana, cereo pendente ſigillo, armata deprompſiſſe, conjicere fas eſt : ſigillum longinquitate temporum com- preſſum tantumque attritum eſſe, ut imperitus delineator conjecturis ſuis & inventis hoc ſigillorum monſtrum efformaverit , quod , ſi præcipuos ductus ſpectes , haud aliud fuit, quam quod diplomati Sedlecenſi appenſum eſt, quodque Tabula IV. excuſum dedimus. Hue repetitus ejusdem doct. viri error accedit : quod imagi- nem cum radiato capite throno inſidentis Principis pro ſimulacro Wladislai Du- cis venditaverit , qua imaginem S. Wenceslai exprimi lippis tonſoribusque notum est. 1) Nomen Agnetis prætermisere vetustiores Poloni ſcriptores, Dlugossus Chriſtinam vocat, recentiores Adelhaidem ex ſubleſto Boleslai Proceri Silesiæ Du- eis diplomate apud Sommersbergium , quod documenta anno 1148. & ſequente proferenda convincent. s) T. I. Monumentorum noſtr. a1 an. 1149. p. 41. quo quidem loco Vincentius uno veluti ſpiritu rem enarrans, priorem cladem fugamque ad Conradum Regem ſuſceptam cum poſteriore fuga ad Wladislaum Ducem no- ſtrum prehenſa conjungit.
ANNUS 1146. Rerum in Polonia bellis intestinis perturbatarum obliviſci, haud oportet,quæ nexu quodam cum hiſtoria patria annorum conſequentium vinctæ sunt. Pertinent nempe huc verba Ottonis Frising. de Gest. Frid. 1. 1. c. 29. Polonia quatuor fratribus, tribus cum quarto pro Ducatu con- tendentibus, maximam effuſionem ſanguinis minabatur. Cauſam in- teſtini hujus inter fratres exorti belli Kadlubecius epiſtola 27. potiſfi- mum in Agnetem r) uxorem Wladislai Poloni, S. Leopoldi Marchionis Auſtriæ filiam, transfundit: Wladislaus inquit, eo triſtius regnavit, quo jucundius uxoris indulſit amplexibus ---- Itaque Princeps inſe humaniſsi- mus uxoris atrocitate ab humanitate deſciſcit, num fraterna exuta pieta- te hoſtiles animos induit. Ut paucis rem eloquar, eo angustiarum perduxit Wladislaus res impuberum fratrum fuorum, ut illis unicum præſidium caſtrumque Poſnania ſupereſſet, in quo illi ſe ſuasque tenu- es fortunas tuebantur. Rei iniquitate offenſus Jacobus Archiepiſcopus Gneſnenſis cum Procerum præcipuis , ut loquiturKadlubecius, ad pupillos defecerunt, Wladislaoque bellum intulerunt. Is collecto maximo exer- citu e diverfis gentibus ipfisque Æthnicis Saracenis & Ruthenis Poſ- naniam festinavit, locum obſedit machinisque preſſit. Sed infeliciſsi- me illi poſtremum hæc obſidio cecidit, nam ut Vincentius noster nar- rat s) Boleslaus cum Meskone fratre ſuo juniore, plus in Deo, quam in nu- mero hominum ſpem ponens tantam multitudinem eorum militiæ ferro Wladislaus aggreditur, & maxime Saracenos & Ruthenos cœde crudeli profternens, Dux Poloniæ cæditur, fuga- civitatem (Poſnaniam) ab obſidione liberat, & maximam eorundem hoſtium tur. par- 304 finiſtrum enſe armatum, eam veſtium, paludamentique normam , eos in inſcrip- tione hodiernos prorſus characteres obſervavit? Cum Magiſtratus Plſnenſis fatea- tur ſeſe tranſumptum ſuum ex ipſa autographa membrana, cereo pendente ſigillo, armata deprompſiſſe, conjicere fas eſt : ſigillum longinquitate temporum com- preſſum tantumque attritum eſſe, ut imperitus delineator conjecturis ſuis & inventis hoc ſigillorum monſtrum efformaverit , quod , ſi præcipuos ductus ſpectes , haud aliud fuit, quam quod diplomati Sedlecenſi appenſum eſt, quodque Tabula IV. excuſum dedimus. Hue repetitus ejusdem doct. viri error accedit : quod imagi- nem cum radiato capite throno inſidentis Principis pro ſimulacro Wladislai Du- cis venditaverit , qua imaginem S. Wenceslai exprimi lippis tonſoribusque notum est. 1) Nomen Agnetis prætermisere vetustiores Poloni ſcriptores, Dlugossus Chriſtinam vocat, recentiores Adelhaidem ex ſubleſto Boleslai Proceri Silesiæ Du- eis diplomate apud Sommersbergium , quod documenta anno 1148. & ſequente proferenda convincent. s) T. I. Monumentorum noſtr. a1 an. 1149. p. 41. quo quidem loco Vincentius uno veluti ſpiritu rem enarrans, priorem cladem fugamque ad Conradum Regem ſuſceptam cum poſteriore fuga ad Wladislaum Ducem no- ſtrum prehenſa conjungit.
Strana 305
WLADISLAI II. 7. 305 partem cum ſuis rapiens inopina potitur victoria. t) Kadlubecius c. l. Wladislaum vix nudum emeriſiſſe naufragio ſcribit, ejectumque e Po- lonia apud Conradum Romanorum Regem levirum ſuum perfugium & patrocinium quærere coactum, nihil denique inPolonia terrarum illi relictum fuiſſe, quam unam ſolamque Cracoviam. Hanc vero ipſam Wladislai Poloni cladem fugamque ad annum præſentem ſpectare docet nos Author Chronici Montis Sereni: Conradus Rex, inquit, cum conventum haberet, Wladislaus gener (id est levir) ejus ipſum adiit- -- Impetravit autem hoc ipío adhuc anno Wladislaus auxiliarem manum a Conrado, nam ut Chronographus Saxo, moxque nomina- tus Anonymus narrat : Rex cum Principibus Saxoniæ, colloquio habi- to menſe Auguſto, coadunato exercitu Poloniam ad restituendum Ducem (Wladislaum) aggreſſus eft. Fratres vero præmunitas ingenti exercitu itineris ſemitas obſervabant Regi prohibentes introitum. Quid vero tandem conſecutum ſit , ſubjungit Author Chronici Montis Sereni: Tandem consilio Alberti (Marchionis Brandeburgici) & Conradi (Miſ- nensis) Marchionis, obsidibus viciſsim datis Regem adeunt, & promissa pecunia patriam ab ipſo ſuſcipiunt juniore fratre obſide dato. Scilicet cum Conradus Polonos bello frangere, armisque vincere haud poſſet, id ſaltem effecit, ut transmiſsa & suſpensa quæstione: Wladislaone an Boleslao (quem exauctorato Wladislao jam Proceres Poloniæ furro- gaverant) ſuprema Poloniæ Principatus competeret auctoritas? Wla- dislao Cracovienfis Ducatus interim integer & imperturbatus perftaret. Atque ita intelligenda funt Chronica Montis Sereni, Boſavienſe, & Pegavienſe ad h. a. dum ajunt: Conradus Rex Wladislao (Polono) Dücatum dedit. Hæc paſsim ipsis Veterum ſcriptorum verbis dan- da erant, ut erroris convincatur doct. Pubitſcka, u) qui Wladislaum jam anno præſente penitus patria extorrem Altenburgi cumm ſua uxo- re & prolibus poſthac commorandi locum accepiſſe ſcribit , quod ſi admittatur, conſequentium annorum hiſtoria ſusdeque vertitur. Qui enim vel ipſo doct. Viro teſte anno ſequente Wladislaus nume- roſum exercitum Lechorum ſeu Polonorum, noſtroque Duci pene pa- rem, in expeditionem facram adducere potuit, adeo ut eum plane Cinnamus Græcus ſcriptor Regis nomine impertiat? qui anno ab- hinc altero Wladislaus noster eidem Principi exuli, terra, castris, urbi- busque exuto, peregre apud Conradum degenti, Spitigneum capti- Q q PARS VI. ANNAL. HAGEC. Perfugium qu�rit apud Conradum Ro- gem. Reſtituitur in Principatum Cracovienſem, vum ») Locupletius clades iſta deſcribitur a Kadlubecio L. 3. epiſt. 29. u) Chronol. Ge- ſchichte Böhmens. Pub. Cheonol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.317.
WLADISLAI II. 7. 305 partem cum ſuis rapiens inopina potitur victoria. t) Kadlubecius c. l. Wladislaum vix nudum emeriſiſſe naufragio ſcribit, ejectumque e Po- lonia apud Conradum Romanorum Regem levirum ſuum perfugium & patrocinium quærere coactum, nihil denique inPolonia terrarum illi relictum fuiſſe, quam unam ſolamque Cracoviam. Hanc vero ipſam Wladislai Poloni cladem fugamque ad annum præſentem ſpectare docet nos Author Chronici Montis Sereni: Conradus Rex, inquit, cum conventum haberet, Wladislaus gener (id est levir) ejus ipſum adiit- -- Impetravit autem hoc ipío adhuc anno Wladislaus auxiliarem manum a Conrado, nam ut Chronographus Saxo, moxque nomina- tus Anonymus narrat : Rex cum Principibus Saxoniæ, colloquio habi- to menſe Auguſto, coadunato exercitu Poloniam ad restituendum Ducem (Wladislaum) aggreſſus eft. Fratres vero præmunitas ingenti exercitu itineris ſemitas obſervabant Regi prohibentes introitum. Quid vero tandem conſecutum ſit , ſubjungit Author Chronici Montis Sereni: Tandem consilio Alberti (Marchionis Brandeburgici) & Conradi (Miſ- nensis) Marchionis, obsidibus viciſsim datis Regem adeunt, & promissa pecunia patriam ab ipſo ſuſcipiunt juniore fratre obſide dato. Scilicet cum Conradus Polonos bello frangere, armisque vincere haud poſſet, id ſaltem effecit, ut transmiſsa & suſpensa quæstione: Wladislaone an Boleslao (quem exauctorato Wladislao jam Proceres Poloniæ furro- gaverant) ſuprema Poloniæ Principatus competeret auctoritas? Wla- dislao Cracovienfis Ducatus interim integer & imperturbatus perftaret. Atque ita intelligenda funt Chronica Montis Sereni, Boſavienſe, & Pegavienſe ad h. a. dum ajunt: Conradus Rex Wladislao (Polono) Dücatum dedit. Hæc paſsim ipsis Veterum ſcriptorum verbis dan- da erant, ut erroris convincatur doct. Pubitſcka, u) qui Wladislaum jam anno præſente penitus patria extorrem Altenburgi cumm ſua uxo- re & prolibus poſthac commorandi locum accepiſſe ſcribit , quod ſi admittatur, conſequentium annorum hiſtoria ſusdeque vertitur. Qui enim vel ipſo doct. Viro teſte anno ſequente Wladislaus nume- roſum exercitum Lechorum ſeu Polonorum, noſtroque Duci pene pa- rem, in expeditionem facram adducere potuit, adeo ut eum plane Cinnamus Græcus ſcriptor Regis nomine impertiat? qui anno ab- hinc altero Wladislaus noster eidem Principi exuli, terra, castris, urbi- busque exuto, peregre apud Conradum degenti, Spitigneum capti- Q q PARS VI. ANNAL. HAGEC. Perfugium qu�rit apud Conradum Ro- gem. Reſtituitur in Principatum Cracovienſem, vum ») Locupletius clades iſta deſcribitur a Kadlubecio L. 3. epiſt. 29. u) Chronol. Ge- ſchichte Böhmens. Pub. Cheonol. Geſch. 4 Thl. I. B. S.317.
Strana 306
306 ANNUS 1147. vum custodiendum tradere potuit? Exilium hoc Wladislai omnibus ſuis terris nudati nonniſi anno 1149. accidiſse, ibidem oftendemus, cum ſcilicet Boleslaus frater ſuprema Principatus Polonici jura con- tumaciter proſecutus, eum penitus omnibus terris exuit. Wladislaus legationem mittit Con-- ſtantinopolim. Duas præterea anni præſentis memorias ad posteritatem trans- miſere veteres Chronographi noſtri: Alteram Vincentius de Ale- xandro fratre Danielis Præpoſiti, atque poſtea creati epiſcopi Pra- genſis, quem ait a Wladislo Duce cum legatione ad Manuelem Comnenum Imperatorem Orientis missum fuiſſe, ibidemque festo S. Lucæ Evangelistæ demortuum. a) Cauſam legationis hujus nusquam expreſſit author: an fortaſſis ea ad Boritium in Regnum Hungariæ reſtituendum ſpectabat? Nam Manuelem Comnenum patrocinium quo- que Boritii exulis ſuſcepiſſe ex ſcriptoribus Græcis Hungaricisque testatum est. Alteram memoriam refert Monachus Sazaviensis de- dicatæ hoe ipſo anno capellæ S. Mariæ in Zazoa a venerabili epiſcopo Ottone, conditæ vero a Silvestro Abbate. Tertia contemnenda est de morte Chwali Wartenbergici ſupremi apud Wladislaum I. & Sobie- slaum I. Judicis, apud Wladislaum vero II. ſupremi Camerarii munere functi , quem Crugerius in ſac. Pulv. 7.Martii vitam poſuifſe memorat. Præterquam enim quod Wartenbergiorum apud nos posteriores fint memoriæ, falſum est virgines S. ſepulchri ab eodem Chwalo Swie- teczium inductas fuiſſe, cujus Parthenonis poſterius erecti fundatri- cem ad XVII. Cal. Febr. his verbis prodit Necrologium vetus Do- xanenſe Wratislawa fundatrix cœnobii Swetenſis. O Ab Engenio Papa Cruciata adverſus Sara- cenos decerni- tur. ANNUS JESU CHRISTI MCXLVII. CONRADI III, Reg. 10. OTTONIS ep. Prag. 8. EUGENII III. Pap. 3. HEN. ZDIK ep. Ol. 22 WLADISLAI II. Ducis 8. deſſa urbe prineipe cum univerſa Meſopotamia ſub Sanguini Sy- riæ Reguli poteftatem redacta incredibilis terror omnibus Chri- E stianis Orientalibus injectus eft, ut annis abhinc duobus & Ar- meni Principes & locorum epiſcopi cum Patriarcha Hieroſolymitano crebras legationes ad Eugenium Papan miſerint laboranti ecclefiæ *) Vincentius ad h. a. p. 37. ſuc-
306 ANNUS 1147. vum custodiendum tradere potuit? Exilium hoc Wladislai omnibus ſuis terris nudati nonniſi anno 1149. accidiſse, ibidem oftendemus, cum ſcilicet Boleslaus frater ſuprema Principatus Polonici jura con- tumaciter proſecutus, eum penitus omnibus terris exuit. Wladislaus legationem mittit Con-- ſtantinopolim. Duas præterea anni præſentis memorias ad posteritatem trans- miſere veteres Chronographi noſtri: Alteram Vincentius de Ale- xandro fratre Danielis Præpoſiti, atque poſtea creati epiſcopi Pra- genſis, quem ait a Wladislo Duce cum legatione ad Manuelem Comnenum Imperatorem Orientis missum fuiſſe, ibidemque festo S. Lucæ Evangelistæ demortuum. a) Cauſam legationis hujus nusquam expreſſit author: an fortaſſis ea ad Boritium in Regnum Hungariæ reſtituendum ſpectabat? Nam Manuelem Comnenum patrocinium quo- que Boritii exulis ſuſcepiſſe ex ſcriptoribus Græcis Hungaricisque testatum est. Alteram memoriam refert Monachus Sazaviensis de- dicatæ hoe ipſo anno capellæ S. Mariæ in Zazoa a venerabili epiſcopo Ottone, conditæ vero a Silvestro Abbate. Tertia contemnenda est de morte Chwali Wartenbergici ſupremi apud Wladislaum I. & Sobie- slaum I. Judicis, apud Wladislaum vero II. ſupremi Camerarii munere functi , quem Crugerius in ſac. Pulv. 7.Martii vitam poſuifſe memorat. Præterquam enim quod Wartenbergiorum apud nos posteriores fint memoriæ, falſum est virgines S. ſepulchri ab eodem Chwalo Swie- teczium inductas fuiſſe, cujus Parthenonis poſterius erecti fundatri- cem ad XVII. Cal. Febr. his verbis prodit Necrologium vetus Do- xanenſe Wratislawa fundatrix cœnobii Swetenſis. O Ab Engenio Papa Cruciata adverſus Sara- cenos decerni- tur. ANNUS JESU CHRISTI MCXLVII. CONRADI III, Reg. 10. OTTONIS ep. Prag. 8. EUGENII III. Pap. 3. HEN. ZDIK ep. Ol. 22 WLADISLAI II. Ducis 8. deſſa urbe prineipe cum univerſa Meſopotamia ſub Sanguini Sy- riæ Reguli poteftatem redacta incredibilis terror omnibus Chri- E stianis Orientalibus injectus eft, ut annis abhinc duobus & Ar- meni Principes & locorum epiſcopi cum Patriarcha Hieroſolymitano crebras legationes ad Eugenium Papan miſerint laboranti ecclefiæ *) Vincentius ad h. a. p. 37. ſuc-
Strana 307
WLADISLAI II. 8. ſuccurreret. Jam principio pene Pontificatus ſui Eugenius in Claro- montano concilio Crucis prædicatione expeditionem adverſus Sara- cenos ſuſcipiendam eſſe decrevit, quam anno ſuperiore in Carnotensi magis magisque ursit, adeo ut S. Bernardus expeditionis hujus ſacræ primipilus & dux eligeretur: cui munus iftud humiliter deprecanti Eugenius plenam poteſtatem fecit Crucem prædicandi omnesque Eu- ropæ Principes & nationes ad eam aſſumendam exhortandi. Primo omnium facile rem perſuafit Ludovico Galliarum Regi, a) exhorta- toriis dein literis ad Conradum Regem Principesque Germaniæ miſ- fis petitionis votique fui compos factus eft. b) Audito Regis Conradi conſilio ſegnior hoc in pio opere eſſe noluit Wladislaus Dux noſter, le- cta enim coram ſe , epiſcopo, omnique clero & populo S. Bernardi epiſ- tola, Dux, inquit crebrius laudatus author noſter, intra cordis ſui ſe- cretum compunctus ob amorem Dei cum fratre ſuo germano Domino Henrico, & cum patruele ſuo Spitigneo c) & cum plurima procerum ſuo- rum militia (fratri ſuo juniori Domino Theobaldo viro prudenti, in ar- mis ſtrenuo Ducatus ſui gubernacula relinquens ) ultra mare iturus, & contra paganos pugnaturus, crucem afſumpsit. d) Ducenta amplius ar- matorum millia in hane peregrinationem ſacram diverſis Europæ lo- cis egreſſa fuiſſe unanimis est ejuſce ætatis ſcriptorum conſenſus. Sed ut commeatus tantæ multitudini non deeſset, non uno itum itinere, alii enim navibus vecti, alii per Poloniam Hungariamque viam ca- peſſivere. Wladislaus cum paſſim ad latus Conrado Regi fuerit, ut ex Græcis ſcriptoribus testatum est, nos ſolum veſtigiis Conradi in enarranda hac peregrinatione insistemus. Congregandis itaque cruce ſignatis a Conrado Norimberga deſignata fuit. Iter omnium locu- pletiſſime deſcribit Otto Friſingenfis, & ipſe hujus peregrinationis ſocius. e) Et quidem Conradum Norimberga cum omni multitudine Ratisbonam profectum, iſthic paratas naves ingreſſum, in Aſcenſio- ne Q q 2 a) Idem ad h. a. p. 38. b) Egregium ſanctitatis opinioni S. Bernardi teſtimonium perhibet c. l. contemporaneus Vincentius noſter, cum virum bonæ converſationis vocat, qui etiam plurimos ægros orationibus ſuis ſanare referatur. c) Verofimilli- me peregrinationis hujus ſacræ occaſione & obtentu ſeſe Spitigneus filius Borzi- wogii hucuſque exul in gratiam Wladislai inſinuavit, ſcilicet comitem viæ ſe offe- rendo , qui ex priore peregrinatione ſua Hieroſolymitana jam viarum terrarumque iſtarum gnarus erat. Weleslavina ad 27. Aprilis etiam Conradum Ducem Mo- raviæ ſocium hujus itineris facit , ſed præter tabulas. d) Lupacius , neſcio quo fonte , crucem a Wladislao 27. Aprilis aſſumptam memorat. e) De gest. Frid. I. L. 1. c. 34. & ſeq. Conradus Rex crucem aſſu- mit- Item Wladis- laus Dux Boh. 307
WLADISLAI II. 8. ſuccurreret. Jam principio pene Pontificatus ſui Eugenius in Claro- montano concilio Crucis prædicatione expeditionem adverſus Sara- cenos ſuſcipiendam eſſe decrevit, quam anno ſuperiore in Carnotensi magis magisque ursit, adeo ut S. Bernardus expeditionis hujus ſacræ primipilus & dux eligeretur: cui munus iftud humiliter deprecanti Eugenius plenam poteſtatem fecit Crucem prædicandi omnesque Eu- ropæ Principes & nationes ad eam aſſumendam exhortandi. Primo omnium facile rem perſuafit Ludovico Galliarum Regi, a) exhorta- toriis dein literis ad Conradum Regem Principesque Germaniæ miſ- fis petitionis votique fui compos factus eft. b) Audito Regis Conradi conſilio ſegnior hoc in pio opere eſſe noluit Wladislaus Dux noſter, le- cta enim coram ſe , epiſcopo, omnique clero & populo S. Bernardi epiſ- tola, Dux, inquit crebrius laudatus author noſter, intra cordis ſui ſe- cretum compunctus ob amorem Dei cum fratre ſuo germano Domino Henrico, & cum patruele ſuo Spitigneo c) & cum plurima procerum ſuo- rum militia (fratri ſuo juniori Domino Theobaldo viro prudenti, in ar- mis ſtrenuo Ducatus ſui gubernacula relinquens ) ultra mare iturus, & contra paganos pugnaturus, crucem afſumpsit. d) Ducenta amplius ar- matorum millia in hane peregrinationem ſacram diverſis Europæ lo- cis egreſſa fuiſſe unanimis est ejuſce ætatis ſcriptorum conſenſus. Sed ut commeatus tantæ multitudini non deeſset, non uno itum itinere, alii enim navibus vecti, alii per Poloniam Hungariamque viam ca- peſſivere. Wladislaus cum paſſim ad latus Conrado Regi fuerit, ut ex Græcis ſcriptoribus testatum est, nos ſolum veſtigiis Conradi in enarranda hac peregrinatione insistemus. Congregandis itaque cruce ſignatis a Conrado Norimberga deſignata fuit. Iter omnium locu- pletiſſime deſcribit Otto Friſingenfis, & ipſe hujus peregrinationis ſocius. e) Et quidem Conradum Norimberga cum omni multitudine Ratisbonam profectum, iſthic paratas naves ingreſſum, in Aſcenſio- ne Q q 2 a) Idem ad h. a. p. 38. b) Egregium ſanctitatis opinioni S. Bernardi teſtimonium perhibet c. l. contemporaneus Vincentius noſter, cum virum bonæ converſationis vocat, qui etiam plurimos ægros orationibus ſuis ſanare referatur. c) Verofimilli- me peregrinationis hujus ſacræ occaſione & obtentu ſeſe Spitigneus filius Borzi- wogii hucuſque exul in gratiam Wladislai inſinuavit, ſcilicet comitem viæ ſe offe- rendo , qui ex priore peregrinatione ſua Hieroſolymitana jam viarum terrarumque iſtarum gnarus erat. Weleslavina ad 27. Aprilis etiam Conradum Ducem Mo- raviæ ſocium hujus itineris facit , ſed præter tabulas. d) Lupacius , neſcio quo fonte , crucem a Wladislao 27. Aprilis aſſumptam memorat. e) De gest. Frid. I. L. 1. c. 34. & ſeq. Conradus Rex crucem aſſu- mit- Item Wladis- laus Dux Boh. 307
Strana 308
Cruce ſignati exundatione amniculi ma- gna damna capiunt. 308 ne Domini in Auſtria ad Burgum, Ardacher dictum, castra poſuiſse, deinde non longe a Viſcahe Auſtriæ flumine Hungariæ contermino festa Pentecostes celebraſse, transmiſsoque Litahe tentoria in Panno- nia fixiſſe, aliis, inquit, per Danubium navigantibus, aliis per terram euntibus. Tantam autem, ſubjungit, poſt ſe multitudinem traxit, ut & flumina ad navigandum, camporumque latitudo ad ambulandum vix ſufficere videretur. Peragrata Pannonia ad Bulgariam, inde in Thra- ciam ſuperiorem veniſſe Conradum, in amœna isthic valle juxta am- niculum quendam Nativitatem B. M. Virginis celebrare constituiſſe, circa vigiliam vero matutinam & ingentem ventorum vim, & im- brem ſubſecutum, tantumque præter omnium opinionem amnicu- lum exundaſſe , ut quisque equorum præſidio fugere coactus fit, mul- tis aquarum procellis ſuffocatis, rebus vero plerisque earundem ra- pacitate abductis diſtractisque, quæ cum longa verborum ambage enarrat, claudit: Quantum vero damnum tam in perſonis, quam in re- bus utenſilibus, ad tam longam viam neceſſariis, exercitus noſter ibi ac- ceperit, dicere non oportet. Hæc quidem Otto Frifingenſis. At ve- ro Græci ſcriptores memorant jam ſub egreſſum ex Hungaria ad- fuiſſe legatos Græci Imperatoris, qui cauſam adventus exquisivere, & ulteriore progreſſu eouſque prohibuere, dum Conradus legatis in tabernaculum ſuum adductis ſcripto & jurejurando cum cæteris ſuis Ducibus & Comitibus affirmaſſet, expeditionem ſuam unam ſolam- que Palestinam & Saracenos ſpectare, neque ſeſe ulla ratione Græ- cis incommodaturum ; f ) quo reſponſo accepto rerum venalium co- piam juſſu Manuelis Imperatoris exercitui Germano advectam, ſub- miſſamque fuiſſe. At fœdavit hæc pacis conſilia paulo poſt militum Germanorum plebisque evagatæ licentia: agri enim ab iis infeſtati, prædæ actæ, merces vendentibus vi ereptæ, & nonnunquam obvia loca vim paſſa, quamobrem inter militem Græcum, qui cruce signa- tos obſervandi cauſa miſſus fuerat, Germanumque crebriores rixæ, velitationesque exortæ. Oleum igni injecit Fridericus Conradi Re- gis cognatus, cum quorundam inſolentium Græcorum rapinam ul- turus, monaſterium Adrianopoli incendi fecit, quo auſu, inquit Cin- namus c. 1. p. 75. belli occasionem Græcis ſimul ac ſuis impoſuit. Poſt- hac enim Græci animis a cruce fignatis univerſim averſi, omnia ſua conſilia ad eos, quaqua arte perimendos, contulerunt. Hine ſcripto- res ANNUS 1147. ƒ) Joannes Cinnamus L. 2. de geſtis Joannis & Manuelis Comnenorum p. 71. & ſeq. Nicetas Chroniates de geſtis Manuelis p. 138.
Cruce ſignati exundatione amniculi ma- gna damna capiunt. 308 ne Domini in Auſtria ad Burgum, Ardacher dictum, castra poſuiſse, deinde non longe a Viſcahe Auſtriæ flumine Hungariæ contermino festa Pentecostes celebraſse, transmiſsoque Litahe tentoria in Panno- nia fixiſſe, aliis, inquit, per Danubium navigantibus, aliis per terram euntibus. Tantam autem, ſubjungit, poſt ſe multitudinem traxit, ut & flumina ad navigandum, camporumque latitudo ad ambulandum vix ſufficere videretur. Peragrata Pannonia ad Bulgariam, inde in Thra- ciam ſuperiorem veniſſe Conradum, in amœna isthic valle juxta am- niculum quendam Nativitatem B. M. Virginis celebrare constituiſſe, circa vigiliam vero matutinam & ingentem ventorum vim, & im- brem ſubſecutum, tantumque præter omnium opinionem amnicu- lum exundaſſe , ut quisque equorum præſidio fugere coactus fit, mul- tis aquarum procellis ſuffocatis, rebus vero plerisque earundem ra- pacitate abductis diſtractisque, quæ cum longa verborum ambage enarrat, claudit: Quantum vero damnum tam in perſonis, quam in re- bus utenſilibus, ad tam longam viam neceſſariis, exercitus noſter ibi ac- ceperit, dicere non oportet. Hæc quidem Otto Frifingenſis. At ve- ro Græci ſcriptores memorant jam ſub egreſſum ex Hungaria ad- fuiſſe legatos Græci Imperatoris, qui cauſam adventus exquisivere, & ulteriore progreſſu eouſque prohibuere, dum Conradus legatis in tabernaculum ſuum adductis ſcripto & jurejurando cum cæteris ſuis Ducibus & Comitibus affirmaſſet, expeditionem ſuam unam ſolam- que Palestinam & Saracenos ſpectare, neque ſeſe ulla ratione Græ- cis incommodaturum ; f ) quo reſponſo accepto rerum venalium co- piam juſſu Manuelis Imperatoris exercitui Germano advectam, ſub- miſſamque fuiſſe. At fœdavit hæc pacis conſilia paulo poſt militum Germanorum plebisque evagatæ licentia: agri enim ab iis infeſtati, prædæ actæ, merces vendentibus vi ereptæ, & nonnunquam obvia loca vim paſſa, quamobrem inter militem Græcum, qui cruce signa- tos obſervandi cauſa miſſus fuerat, Germanumque crebriores rixæ, velitationesque exortæ. Oleum igni injecit Fridericus Conradi Re- gis cognatus, cum quorundam inſolentium Græcorum rapinam ul- turus, monaſterium Adrianopoli incendi fecit, quo auſu, inquit Cin- namus c. 1. p. 75. belli occasionem Græcis ſimul ac ſuis impoſuit. Poſt- hac enim Græci animis a cruce fignatis univerſim averſi, omnia ſua conſilia ad eos, quaqua arte perimendos, contulerunt. Hine ſcripto- res ANNUS 1147. ƒ) Joannes Cinnamus L. 2. de geſtis Joannis & Manuelis Comnenorum p. 71. & ſeq. Nicetas Chroniates de geſtis Manuelis p. 138.
Strana 309
W LADISLAI II. 8. res alii narrant eos per deferta & avia abductos, ut ingens multitudo fame ac ſiti perierit 8) alii fontes ab iis infectos b) alii farinæ calcem mixtam, monetaque adultera falſos i) fuiſſe teſtantur, quæ quidem omnia voluntate & imperio Manuelis Imperatoris facta fuiſſe profi- teri his verbis non erubuit Nicætas Choniates: Nullum, inquit, mali genus fuit , quod Imperator non vel ipſe in cruce ſignatos machinare- tur, vel aliis machinandi auctor eſſset. k) Hinc evenit, uti refert Wil- helmus Tyrius 1) & Chronographus Saxo, ut Græci legiones Ger- manas in ea introduxerint loca, ubi major fieret illorum opprimendi & expugnandi copia, ubi fame & ſiti debilitatæ facile ſine congreſſione interimerentur. His Græcorum potiſſimum fraudibus & iniquitate eo redactus eft tam numeroſus Conradi exercitus, m) ut teste Mat- thæo Paris p. 56. vix decima pars evaſerit. Et quamquam quot quantosque Wladislaus ex fuis amiſerit, non memorent synchroni noſtri, Jurikum tamen Agaſonem ſeu Mareſcallum illius cum pluri- mis aliis interfectum, Bartholomæum vero Cancellarium cum non paucioribus a Turcis captum, nihilque amplius de eo, ejusque fato compertum fuiſſe refert Vincentius. u) Guid mirum ſi rebus adeo proſtratis plurimi ex Conradi exercitu, quemadmodum Wilhelmus Tyrius c. 1. p. 904. narrat: amiſſis viaticis, & expenſis ad iter ne- ceſsariis, laboris quoque immenfitate deterriti, votorum immemores caſtra deſeruerunt, Constantinopolimque reversi funt. At vero Fri- dericus Suevorum Dux Conradi agnatus ad Ludovicum Regem Fran- ciæ cum ſuis copiis ſubſequentem omni velocitate feſtinavit, ad pro- pere ferendum auxilium exstimulaturus, Conradus Rex fimul Nice- am reverſus eft eidem Ludovico ſe juncturus, progreſfusque cum eo eſt Smirnam uſque Turcas iſta parte laceſsiturus, ſed tædio & ve- recundia quod cruce fignati indies majore numero a ſe deficerent, do- mumque reverterentur, imo etiam inter eum & Ludovicum fimultas quædam enata fuiſſet, & ipſe, inquit Tyrius, quod faſtum Francorum ferre haud poſſet, ab Epheſo, uſus navigio, Constantinopolim reverſus est. Atque ita anno præſente finis expeditioni impoſitus. Græcus Imp. omnes perime- re quærit. Fame, ſiti, cla- dibusque attri- ti plurimi co- rum redeunt. 309 Couradus Rex Conſtantinopoli hibernat. Ex- g) Chronographus Saxo ad h. a. h) Arnoldus in Chron. Slav. L. 3. c. 10. i) Jo- annes Iperius in Chron. c. 43. P. 3. p. 642. k) Nicætas Choniates c. 1. l) In hiſt. rerum in Partibus transmarinis geſtarum L. 16. c. 20. m) Wilhelmi Tyrii teſtimonio erant ſolum ſeptuaginta millia loricatorum , exceptis peditibus , parvulis & mulieribus, & equitibus levis armaturæ. n) Ad annum ſequentem p. 39.
W LADISLAI II. 8. res alii narrant eos per deferta & avia abductos, ut ingens multitudo fame ac ſiti perierit 8) alii fontes ab iis infectos b) alii farinæ calcem mixtam, monetaque adultera falſos i) fuiſſe teſtantur, quæ quidem omnia voluntate & imperio Manuelis Imperatoris facta fuiſſe profi- teri his verbis non erubuit Nicætas Choniates: Nullum, inquit, mali genus fuit , quod Imperator non vel ipſe in cruce ſignatos machinare- tur, vel aliis machinandi auctor eſſset. k) Hinc evenit, uti refert Wil- helmus Tyrius 1) & Chronographus Saxo, ut Græci legiones Ger- manas in ea introduxerint loca, ubi major fieret illorum opprimendi & expugnandi copia, ubi fame & ſiti debilitatæ facile ſine congreſſione interimerentur. His Græcorum potiſſimum fraudibus & iniquitate eo redactus eft tam numeroſus Conradi exercitus, m) ut teste Mat- thæo Paris p. 56. vix decima pars evaſerit. Et quamquam quot quantosque Wladislaus ex fuis amiſerit, non memorent synchroni noſtri, Jurikum tamen Agaſonem ſeu Mareſcallum illius cum pluri- mis aliis interfectum, Bartholomæum vero Cancellarium cum non paucioribus a Turcis captum, nihilque amplius de eo, ejusque fato compertum fuiſſe refert Vincentius. u) Guid mirum ſi rebus adeo proſtratis plurimi ex Conradi exercitu, quemadmodum Wilhelmus Tyrius c. 1. p. 904. narrat: amiſſis viaticis, & expenſis ad iter ne- ceſsariis, laboris quoque immenfitate deterriti, votorum immemores caſtra deſeruerunt, Constantinopolimque reversi funt. At vero Fri- dericus Suevorum Dux Conradi agnatus ad Ludovicum Regem Fran- ciæ cum ſuis copiis ſubſequentem omni velocitate feſtinavit, ad pro- pere ferendum auxilium exstimulaturus, Conradus Rex fimul Nice- am reverſus eft eidem Ludovico ſe juncturus, progreſfusque cum eo eſt Smirnam uſque Turcas iſta parte laceſsiturus, ſed tædio & ve- recundia quod cruce fignati indies majore numero a ſe deficerent, do- mumque reverterentur, imo etiam inter eum & Ludovicum fimultas quædam enata fuiſſet, & ipſe, inquit Tyrius, quod faſtum Francorum ferre haud poſſet, ab Epheſo, uſus navigio, Constantinopolim reverſus est. Atque ita anno præſente finis expeditioni impoſitus. Græcus Imp. omnes perime- re quærit. Fame, ſiti, cla- dibusque attri- ti plurimi co- rum redeunt. 309 Couradus Rex Conſtantinopoli hibernat. Ex- g) Chronographus Saxo ad h. a. h) Arnoldus in Chron. Slav. L. 3. c. 10. i) Jo- annes Iperius in Chron. c. 43. P. 3. p. 642. k) Nicætas Choniates c. 1. l) In hiſt. rerum in Partibus transmarinis geſtarum L. 16. c. 20. m) Wilhelmi Tyrii teſtimonio erant ſolum ſeptuaginta millia loricatorum , exceptis peditibus , parvulis & mulieribus, & equitibus levis armaturæ. n) Ad annum ſequentem p. 39.
Strana 310
Item Wla- dislaus Dux Bohemiæ. Pro Rege a Græcis habi- tuS. ANNUS 1147. Exercitu Conradi partim inedia confecto, partim cæſo, partim diſperſo atque ad ſua regreſſo, Wladislaus quoque Conradum ſecu- tus hiberna ſua Constantinopoli fixit. Longiore iſthic commoratio- ne cum Manuele Comneno Imperatore Orientis, in tantam conſue- tudinem devenit, ut ſeu acceptata quaqua demum Palatina dignitate ſeu plane caſtro terrave in beneficium accepta ejus ligius voluntarius, uti Cinnamus loquitur, cliensque effectus sit. o) Ea vero auctoritate apud Græcos pollebat, ut pro Rege haberetur, atque ad hanc di- gnitatem a Conrado ſublatus crederetur. Ita enim Cinnamus c. 1. §. 10. cum conjunctionem Germanorum, Gallorum, Suevorumque ad Nicæam narrat, ait: Ut venerunt Nicœam Germanis progredient bus ib. ſe adjungunt Regibus aliis, qui & ipſi non modicos ſecum ducebant exercitus. Horum alter Tzechorum(Bohemorum)genti imperitabat a Conrado adRe- giam dignitatem evectus, alter præerat Lechis(Polonis) Scythicæ genti, quorum Regio Hungaris occidentalibus contermina eſt. p) Nempe quan- quam Conradus necdum Romanorum Imperator eſset, ipſe tamen, ut majori venerationi terrorique eſſet Græcis, jam ſe ſe non modo pro Romanorum Imperatore geſſit, ſed re ipſa Romanorum Impera- torem Augustum ſcripſit, ut liquet ex ejus epistola ad Imperatorem Conſtantinopolitanum data apud Ottonem Friſing. l. 1. c. 23. Ita quoque, ut Imperatoris occidentis majestatem magis venerandam metuendamque tam Græcis quam Saracenis faceret, quod Regibus ſtipatus adeſſet, utrique leviro ſuo tam Wladislao Bohemo, quam Polono titulum Regis in hac expeditione tribui conftituit, unde apud Græcos ea falſa perſuaſio enata, ut Wladislaus a Conrado ad Regi- am 310 Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 324. o) Cum poſtea , ut ſuo loco videbimus, Wladislaus pro Hungaro adverſus Manuelem arma prehendiſſet , Imperator id illi per legatum ſuum his verbis , quæ apud Cin- namum L. 5. Hiſt. §. 11. leguntur, exprobravit: Tu vero illud perpende : ſervus Domino bellum illaturus venis, non tamen ſervus , cui per vim impofita eſt ſervitus (nam etſi ratione aliqua fulciretur , ab illa tamen, qui eam ſuſcepere , naturaliter ab- horrent ) ſed ſervus voluntarius, ſeu, ut vos dicitis, Ligius. Niſi tuam effugerint me- moriam, quæ quondam Bizantii pactus es, cum in Aſiam una cum Conrado expeditio- nem ſuſcepiſti. p) Non prætereunda hic inverecunda doct. Pubitschka commen. tatio, cum mihi imputat , a me in Prodromo p. 121. dici, quod jam veteres He. neti voces xgáNns & xgánaiva etymologia ſua Slavicas adhibuerint : Provoco ad falli neſcios benevoli Lectoris oculos, ut ad eandem paginam accedant, re- perturi me nihil aliud innuiſſe per ejusmodi Slavo-Græcas voces , quam frequens Slavorum cum Græcis commercium, quin vel ad Henetorum ætatem reflectendi, easque tam vetuſtas venditandi mens fuiſſet.
Item Wla- dislaus Dux Bohemiæ. Pro Rege a Græcis habi- tuS. ANNUS 1147. Exercitu Conradi partim inedia confecto, partim cæſo, partim diſperſo atque ad ſua regreſſo, Wladislaus quoque Conradum ſecu- tus hiberna ſua Constantinopoli fixit. Longiore iſthic commoratio- ne cum Manuele Comneno Imperatore Orientis, in tantam conſue- tudinem devenit, ut ſeu acceptata quaqua demum Palatina dignitate ſeu plane caſtro terrave in beneficium accepta ejus ligius voluntarius, uti Cinnamus loquitur, cliensque effectus sit. o) Ea vero auctoritate apud Græcos pollebat, ut pro Rege haberetur, atque ad hanc di- gnitatem a Conrado ſublatus crederetur. Ita enim Cinnamus c. 1. §. 10. cum conjunctionem Germanorum, Gallorum, Suevorumque ad Nicæam narrat, ait: Ut venerunt Nicœam Germanis progredient bus ib. ſe adjungunt Regibus aliis, qui & ipſi non modicos ſecum ducebant exercitus. Horum alter Tzechorum(Bohemorum)genti imperitabat a Conrado adRe- giam dignitatem evectus, alter præerat Lechis(Polonis) Scythicæ genti, quorum Regio Hungaris occidentalibus contermina eſt. p) Nempe quan- quam Conradus necdum Romanorum Imperator eſset, ipſe tamen, ut majori venerationi terrorique eſſet Græcis, jam ſe ſe non modo pro Romanorum Imperatore geſſit, ſed re ipſa Romanorum Impera- torem Augustum ſcripſit, ut liquet ex ejus epistola ad Imperatorem Conſtantinopolitanum data apud Ottonem Friſing. l. 1. c. 23. Ita quoque, ut Imperatoris occidentis majestatem magis venerandam metuendamque tam Græcis quam Saracenis faceret, quod Regibus ſtipatus adeſſet, utrique leviro ſuo tam Wladislao Bohemo, quam Polono titulum Regis in hac expeditione tribui conftituit, unde apud Græcos ea falſa perſuaſio enata, ut Wladislaus a Conrado ad Regi- am 310 Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1,B. S. 324. o) Cum poſtea , ut ſuo loco videbimus, Wladislaus pro Hungaro adverſus Manuelem arma prehendiſſet , Imperator id illi per legatum ſuum his verbis , quæ apud Cin- namum L. 5. Hiſt. §. 11. leguntur, exprobravit: Tu vero illud perpende : ſervus Domino bellum illaturus venis, non tamen ſervus , cui per vim impofita eſt ſervitus (nam etſi ratione aliqua fulciretur , ab illa tamen, qui eam ſuſcepere , naturaliter ab- horrent ) ſed ſervus voluntarius, ſeu, ut vos dicitis, Ligius. Niſi tuam effugerint me- moriam, quæ quondam Bizantii pactus es, cum in Aſiam una cum Conrado expeditio- nem ſuſcepiſti. p) Non prætereunda hic inverecunda doct. Pubitschka commen. tatio, cum mihi imputat , a me in Prodromo p. 121. dici, quod jam veteres He. neti voces xgáNns & xgánaiva etymologia ſua Slavicas adhibuerint : Provoco ad falli neſcios benevoli Lectoris oculos, ut ad eandem paginam accedant, re- perturi me nihil aliud innuiſſe per ejusmodi Slavo-Græcas voces , quam frequens Slavorum cum Græcis commercium, quin vel ad Henetorum ætatem reflectendi, easque tam vetuſtas venditandi mens fuiſſet.
Strana 311
WLADISLAI II. 8. an dignitatem (quam annis decem poſterius primum a Friderico I. obtinuit) evectus crederetur. 311 Aliam ſacram expeditionem aſſumpta Cruceq) hoc ipſo anno rurſum Henricus epiſcopus Olomucenſis cum Henrico Decano Pra- genſi, cum plurimis Saxonibus epiſcopis & plurima Saxonum militia, inquit Vincentius p. 38. ad h. a., ad Pomeranos Chriſti evangelio imbuendos ſuſcepit. Scilicet Saxones obtentu, quod ipfi haberent vi- cinas gentes a Chriſtianis ſacris alienas, expeditioni Hieroſolymita- næ non dedere nomina ſua, eoque conſilio, ut Author Chronici Montis Sereni loquitur, eam bipartito agmine adornarunt, ut Slavos aut Chriſtianæ religioni ſubderent, aut omnino delerent. r) Nos quæ- dau solum de eo agmine, in quo Henricus noster fuit, referemus. Venerunt itaque Saxones cum exercitu ad Pomeranorum Metropolim nomine Stetin, eamque minime expectata obſidione cinxerunt, quod oppido mirati Stetinenſes, qui jamjam a S. Ottone epiſcopo Bam- bergenſi non modo ad Christi fidem perducti fuerant, sed etiam epiſcopum Albertum nomine acceperant, cruces in castro fuo muni- mentisque fixere, miſſoque epiſcopo nominato Alberto cum aliis urbis Primoribus cauſam tam inopinatæ irruptionis in provinciam ſuam, obsidionisque exquifivere, obtendentes expoſtulando: Si pro confirmanda fide Chriſtiana venerunt, non armis, ſed prædicatione epiſ- coporum hoc eos facere debuiſſe. Audientes epiſcopi, quorum in hac ex- peditione potiffimus erat numerus, armorumque vis, intellexere tan- dem, quo Saxonum molimina valerent, nempe quod major & po- tior eorum ſcopus esfet Slavos istos sub potestatem ſuam redigendi eorumque terras occupandi, quam ad Chrifti doctrinam ecclefiæque diſciplinam traducendi; itaque cum Kadibor Principe, & cum Alber- to terræ illius epiſcopo conſilio de his, quæ ad pacem ſunt, habito, plu- rimis amiſſis militibus una cum Principibus ſuis ad propria redeunt. s) At- q) Differentiam inter crucem expeditionis Hieroſolymitanæ , hujusque Pomeranicæ his verbis Otto Friſing. L. 1. c. 40. explicat : Saxones cruces itidem aſſumpſerunt , a noſtris (Hieroſolymitanis) in hoc diſtantes, quod non ſimpliciter veſtibus aſſutæ, ſed a rota ſuperpoſita in altum protendebantur. r) Bipartito agmine ab illis Po- meraniam , Pruſſiamque invaſam fuiſſe pluribus narrat authof Chronici Montis Sereni apud Menken T. II. p. 180., qui etiam utriusque agminis ſyllabum texit Epiſcoporum & Principum , inter quos & Henricum Moravienſem epiſcopum legere eft, denique armatorum LX, millia fuiſſe (prodit. s) Vincentius ad h. a. p. 38. Henricus epiſc. Olomuc. ad- verſus Prome- ranos crucem aſſumit. Redit infectis rebus.
WLADISLAI II. 8. an dignitatem (quam annis decem poſterius primum a Friderico I. obtinuit) evectus crederetur. 311 Aliam ſacram expeditionem aſſumpta Cruceq) hoc ipſo anno rurſum Henricus epiſcopus Olomucenſis cum Henrico Decano Pra- genſi, cum plurimis Saxonibus epiſcopis & plurima Saxonum militia, inquit Vincentius p. 38. ad h. a., ad Pomeranos Chriſti evangelio imbuendos ſuſcepit. Scilicet Saxones obtentu, quod ipfi haberent vi- cinas gentes a Chriſtianis ſacris alienas, expeditioni Hieroſolymita- næ non dedere nomina ſua, eoque conſilio, ut Author Chronici Montis Sereni loquitur, eam bipartito agmine adornarunt, ut Slavos aut Chriſtianæ religioni ſubderent, aut omnino delerent. r) Nos quæ- dau solum de eo agmine, in quo Henricus noster fuit, referemus. Venerunt itaque Saxones cum exercitu ad Pomeranorum Metropolim nomine Stetin, eamque minime expectata obſidione cinxerunt, quod oppido mirati Stetinenſes, qui jamjam a S. Ottone epiſcopo Bam- bergenſi non modo ad Christi fidem perducti fuerant, sed etiam epiſcopum Albertum nomine acceperant, cruces in castro fuo muni- mentisque fixere, miſſoque epiſcopo nominato Alberto cum aliis urbis Primoribus cauſam tam inopinatæ irruptionis in provinciam ſuam, obsidionisque exquifivere, obtendentes expoſtulando: Si pro confirmanda fide Chriſtiana venerunt, non armis, ſed prædicatione epiſ- coporum hoc eos facere debuiſſe. Audientes epiſcopi, quorum in hac ex- peditione potiffimus erat numerus, armorumque vis, intellexere tan- dem, quo Saxonum molimina valerent, nempe quod major & po- tior eorum ſcopus esfet Slavos istos sub potestatem ſuam redigendi eorumque terras occupandi, quam ad Chrifti doctrinam ecclefiæque diſciplinam traducendi; itaque cum Kadibor Principe, & cum Alber- to terræ illius epiſcopo conſilio de his, quæ ad pacem ſunt, habito, plu- rimis amiſſis militibus una cum Principibus ſuis ad propria redeunt. s) At- q) Differentiam inter crucem expeditionis Hieroſolymitanæ , hujusque Pomeranicæ his verbis Otto Friſing. L. 1. c. 40. explicat : Saxones cruces itidem aſſumpſerunt , a noſtris (Hieroſolymitanis) in hoc diſtantes, quod non ſimpliciter veſtibus aſſutæ, ſed a rota ſuperpoſita in altum protendebantur. r) Bipartito agmine ab illis Po- meraniam , Pruſſiamque invaſam fuiſſe pluribus narrat authof Chronici Montis Sereni apud Menken T. II. p. 180., qui etiam utriusque agminis ſyllabum texit Epiſcoporum & Principum , inter quos & Henricum Moravienſem epiſcopum legere eft, denique armatorum LX, millia fuiſſe (prodit. s) Vincentius ad h. a. p. 38. Henricus epiſc. Olomuc. ad- verſus Prome- ranos crucem aſſumit. Redit infectis rebus.
Strana 312
Egregia Theo- baldi ſub ab- ſentiam Wla- dislai in admi- niſtranda re- publica virtus. ANNUS 1147. Atque id est, quod Monachus Sazavienfis, nulla facta eventus expe- ditionis iſtius mentione, tam Henricum epiſcopum quam Decanum Pragenſem eodem adhuc anno reverſum ſcribat. Memoravimus ſupra Wladislaum Ducem ante profectione mn ſuam Hieroſolymitanam fratri ſuo juniori Theobaldo vicariam poteſtatem reipublicæ adminiſtrandæ commiſiſſe, quo munere ille magno juſti- tiæ zelo peregregie functus est, nam ut narrat Vincentius: latrones, prædones, eccleſiarum vaſtatores , pauperum oppreſſores , quosdam ſuſpen- dio, quosdam diverſis pœnis cruciando, interficiendo, feliciter gubernabat. t) Accidit inter hæc, ut exul in terris Germaniæ Sobieslaus Sobieslai filius abſentiam Wladislai in quæſtum ſuum traducendi, atque ex per- turbato quorundam licentia Bohemiæ statu ſpem animo Principatus paterni vindicandi conciperet: Hac ille nixus vana fiducia cum non- nulla exulum manu ingreffus Boemiam, per regiones circumvolitat, animos Boemorum ad rebelionem ſollicitat, lenociniis,promiſſis, præmiis- que in rete ſuum pellicere nititur. Sed providus circumſpectusque Theo- baldi animus graſſatori nonnihil indulgenter connivet, clanculum infidias struit, capiendi enim illum & in vincula conjiciendi, non aper- tis armis impetendi, aut terra rurſum exturbandi confilium erat. u) Et reſpondit consiliis eventus, nam cum postremum intellexiſſet eum in quadam villa ultra Uzdicz liberius morari, nocte armato milite circumfudit, captumque in turri majori Pragæ reditui Wladislai fra- tris ſervari juſſit. 312 Postremam anni præeſentis memoriam ſuppeditat ſæpe memo- ratus Monachus Sazavienſis, quæ profecto non grata non accidere debet, cum ex ea detegatur monasterium Postelbergenſe ſeu Portæ Apo- ſtolorum, Ordinis S. Benedicti unum ex antiquiſſimis & florentiſſi- mis Bohemiæ, hodie abolitum, jam ſua principia ſæculi iſtius initio accepiſse, nam numero quintus Abbas hujus monaſterii jam anno præ- t) Idem c. l. p. 39. u) Somniat Joannes Klattovsky, dum ait Theobaldum primum Sobieslao armis congreſſum victumque fuiſſe ; quæ cum procul dubio Peſſina in codem ſomniatore legiſſet, ex nuce Iliadem evolvit in Marte Morav. p. 311. dum neſcio eni Brzetislao Marchioni Olomucenſi Olomucium a Sobieslao ereptum, So- bieslaumque primum anno 1149. a Wladislao ad deditionem compulſum captum- que aſſeverat , quæ tantum a veritate hiſtoriæ abſunt, quantum ipſa veritas a men- dacio.
Egregia Theo- baldi ſub ab- ſentiam Wla- dislai in admi- niſtranda re- publica virtus. ANNUS 1147. Atque id est, quod Monachus Sazavienfis, nulla facta eventus expe- ditionis iſtius mentione, tam Henricum epiſcopum quam Decanum Pragenſem eodem adhuc anno reverſum ſcribat. Memoravimus ſupra Wladislaum Ducem ante profectione mn ſuam Hieroſolymitanam fratri ſuo juniori Theobaldo vicariam poteſtatem reipublicæ adminiſtrandæ commiſiſſe, quo munere ille magno juſti- tiæ zelo peregregie functus est, nam ut narrat Vincentius: latrones, prædones, eccleſiarum vaſtatores , pauperum oppreſſores , quosdam ſuſpen- dio, quosdam diverſis pœnis cruciando, interficiendo, feliciter gubernabat. t) Accidit inter hæc, ut exul in terris Germaniæ Sobieslaus Sobieslai filius abſentiam Wladislai in quæſtum ſuum traducendi, atque ex per- turbato quorundam licentia Bohemiæ statu ſpem animo Principatus paterni vindicandi conciperet: Hac ille nixus vana fiducia cum non- nulla exulum manu ingreffus Boemiam, per regiones circumvolitat, animos Boemorum ad rebelionem ſollicitat, lenociniis,promiſſis, præmiis- que in rete ſuum pellicere nititur. Sed providus circumſpectusque Theo- baldi animus graſſatori nonnihil indulgenter connivet, clanculum infidias struit, capiendi enim illum & in vincula conjiciendi, non aper- tis armis impetendi, aut terra rurſum exturbandi confilium erat. u) Et reſpondit consiliis eventus, nam cum postremum intellexiſſet eum in quadam villa ultra Uzdicz liberius morari, nocte armato milite circumfudit, captumque in turri majori Pragæ reditui Wladislai fra- tris ſervari juſſit. 312 Postremam anni præeſentis memoriam ſuppeditat ſæpe memo- ratus Monachus Sazavienſis, quæ profecto non grata non accidere debet, cum ex ea detegatur monasterium Postelbergenſe ſeu Portæ Apo- ſtolorum, Ordinis S. Benedicti unum ex antiquiſſimis & florentiſſi- mis Bohemiæ, hodie abolitum, jam ſua principia ſæculi iſtius initio accepiſse, nam numero quintus Abbas hujus monaſterii jam anno præ- t) Idem c. l. p. 39. u) Somniat Joannes Klattovsky, dum ait Theobaldum primum Sobieslao armis congreſſum victumque fuiſſe ; quæ cum procul dubio Peſſina in codem ſomniatore legiſſet, ex nuce Iliadem evolvit in Marte Morav. p. 311. dum neſcio eni Brzetislao Marchioni Olomucenſi Olomucium a Sobieslao ereptum, So- bieslaumque primum anno 1149. a Wladislao ad deditionem compulſum captum- que aſſeverat , quæ tantum a veritate hiſtoriæ abſunt, quantum ipſa veritas a men- dacio.
Strana 313
WLADISLAI II. 8. præſente mortuus perhibetur. Et quidem veteres recentioresque ori- ginem hujus cœnobii penitus prætermiſère: unus ſolusque Neplacho p. 109. ejus incunabula admodum ſero, ſæculo ſequenti , annoque pri- mum 1221. his verbis illigavit: Fundatur monasterium ordinis nostri in Poſtoloprth, ita enim corrupte a plebe noſtra monaſterium iſtud vocitari ſolitum. Sed ejus initia ad præſens ſæculum pertinere innuit Monachus Sazaviensis ad annum præeſentem dicens: Eodem anno II. Idus Junii obiit Izcizlaus quintus Abbas Poſtolopertenſis eccleſiæ, cui ſucceſſit Bero Zazaviensis monaſterii Decanus, & eodem anno ordinatus eſt VII. Idus Decembris. Eum favore Ottonis epiſcopi Pragenfis ad hanc dignitatem evectum fuiſſe, annoque 1156. demortuo ſucceſ- siſſe Fridericum, postea ſub ejus mortem memorat idem author. Jam cum anum fundationis nuſpiam proditum habeamus, certum tamen ex his ſit monaſterium jam hoc ſæculo cœptum fuiſſe, an non ſuſpicari licet, tam ſupinum Neplachonis in Chronologia, integro ſæulo ab- errantis, lapſum inde prognatum, quod in eo MS., ex quo notitiam hanc hauſit Neplacho, numerus centefimus, ſeu fimplex vetus majuſ- cula litera (( duplici ductu (norma ea ætate frequente) efformata fuerit , quam cum ille duplicem credidit , pro anno MCXXI. annum MCCXXI. in ſuam Epitomen appoſuit , qui annus relatis Monachi Sazavienſis minime repugnat, cum 26. annorum intervallo facile quinque Abbates Postelbergæ demortui locum Beroni Sazavienſi fa- cere potuerint. In eam fuſpicionem me perduxere plures codices noſtri Manuſcripti a me diligenter tractati, quo vel me ipsum nonnun- quam in errorem Chronologicum toto ſæculo aberrantem induxiſſent, niſi numeri iſtius, ſeu majuſculæ literæ (, duplici ductu efforma- tæ plenam cognitionem habuiſſem, & ipſæ hiſtoriæ annorumque ordo me monuiſſet pro fimplici non duplici numero C accipiendum eſſe. «) Ceterum forte fortuna adhuc veteres aliquæ monaſterii hujus mem- bra- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Rr 313 *) Hæc norma literam C ſeu numerum centeſimum duplici ductu ſeu conjunctis dua- bus literis C efformandi plane poſtea in primos characteres noſtros typographi- cos, ad modum manuſcriptorum efformatos, tranfiit, quod quisquis oculis intueri vult, adeat annales Trojanos vernaculo ſermone apud nos anno 1468. excuſos ty- pis , in quibus exempla hujus literæ majuſculæ duplici ductu efformatæ pene om- nibus paginis detecturus eft, quo quidem libro vetuftior needum in re typogra- phica Bohema inventus eſt. Et quamquam paulo anteriores impreſſos codices la- tinos Guttenbergii, Fauſti , Scheflerique anteſignanorum rei typographicæ opera publicatos teneamus, neſcio tamen an vel ipſi Germani, aliave natio gloriari poſſit, ſeſe
WLADISLAI II. 8. præſente mortuus perhibetur. Et quidem veteres recentioresque ori- ginem hujus cœnobii penitus prætermiſère: unus ſolusque Neplacho p. 109. ejus incunabula admodum ſero, ſæculo ſequenti , annoque pri- mum 1221. his verbis illigavit: Fundatur monasterium ordinis nostri in Poſtoloprth, ita enim corrupte a plebe noſtra monaſterium iſtud vocitari ſolitum. Sed ejus initia ad præſens ſæculum pertinere innuit Monachus Sazaviensis ad annum præeſentem dicens: Eodem anno II. Idus Junii obiit Izcizlaus quintus Abbas Poſtolopertenſis eccleſiæ, cui ſucceſſit Bero Zazaviensis monaſterii Decanus, & eodem anno ordinatus eſt VII. Idus Decembris. Eum favore Ottonis epiſcopi Pragenfis ad hanc dignitatem evectum fuiſſe, annoque 1156. demortuo ſucceſ- siſſe Fridericum, postea ſub ejus mortem memorat idem author. Jam cum anum fundationis nuſpiam proditum habeamus, certum tamen ex his ſit monaſterium jam hoc ſæculo cœptum fuiſſe, an non ſuſpicari licet, tam ſupinum Neplachonis in Chronologia, integro ſæulo ab- errantis, lapſum inde prognatum, quod in eo MS., ex quo notitiam hanc hauſit Neplacho, numerus centefimus, ſeu fimplex vetus majuſ- cula litera (( duplici ductu (norma ea ætate frequente) efformata fuerit , quam cum ille duplicem credidit , pro anno MCXXI. annum MCCXXI. in ſuam Epitomen appoſuit , qui annus relatis Monachi Sazavienſis minime repugnat, cum 26. annorum intervallo facile quinque Abbates Postelbergæ demortui locum Beroni Sazavienſi fa- cere potuerint. In eam fuſpicionem me perduxere plures codices noſtri Manuſcripti a me diligenter tractati, quo vel me ipsum nonnun- quam in errorem Chronologicum toto ſæculo aberrantem induxiſſent, niſi numeri iſtius, ſeu majuſculæ literæ (, duplici ductu efforma- tæ plenam cognitionem habuiſſem, & ipſæ hiſtoriæ annorumque ordo me monuiſſet pro fimplici non duplici numero C accipiendum eſſe. «) Ceterum forte fortuna adhuc veteres aliquæ monaſterii hujus mem- bra- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Rr 313 *) Hæc norma literam C ſeu numerum centeſimum duplici ductu ſeu conjunctis dua- bus literis C efformandi plane poſtea in primos characteres noſtros typographi- cos, ad modum manuſcriptorum efformatos, tranfiit, quod quisquis oculis intueri vult, adeat annales Trojanos vernaculo ſermone apud nos anno 1468. excuſos ty- pis , in quibus exempla hujus literæ majuſculæ duplici ductu efformatæ pene om- nibus paginis detecturus eft, quo quidem libro vetuftior needum in re typogra- phica Bohema inventus eſt. Et quamquam paulo anteriores impreſſos codices la- tinos Guttenbergii, Fauſti , Scheflerique anteſignanorum rei typographicæ opera publicatos teneamus, neſcio tamen an vel ipſi Germani, aliave natio gloriari poſſit, ſeſe
Strana 314
314 ANNUS 1148. branæ ex archivo Regio in manus meas devenere, quæ ſuo tempo- re in Monumentis noſtris ineditis publicandæ ſunt. Wladislaus cum Duce Po- lono Conſtanti- nopoli redit in patriam. Hieroſolymam non pertigit. Ssee ANNUS JESU CHRISTI MCXLVIII. EUGENII III. Papæ 4. CONRADI Reg. 9. DANIELIS ep. Prag. 1. HENR. ZDIK ep. Ol. 23. WLADISLAI II. Duc. 9. iximus anno ſuperiore Conradum Regem Germaniæ tum tædio & verecundia , quod copiæ ipſius fame, ſiti, morbis , cladibus- D que attritæ paſſim dilapſæ fuiſsent, tum quod faftum Franco- rum ſeu Gallorum ferre haud poſſet, cum reliquiis exercitus ſui Con- stantinopolim regreſsum. Isthie tota hyeme nonniſi spectatorem, niſi dicere malimus, ſpeculatorem egit belli ſacri, quod Ludovicus cum fœderatis ſibi Principibus perſequebatur. Sed cum gentes ſociæ ipſique fœderati militiarum præfecti pecuniæ & ærarii penuria pre- merentur, inſuper molestiarum pertœeſi eſſent, nec animo felices hu- jus expeditionis ſucceſsus ſuo pollicerentur, plerique patriam & redi- tum ſuſpirare, imo vel inſalutato Conrado dilabi, & Constantinopo- li evaneſcere cœperunt. a) Non alia conditio fatumque fuit copiarum Bohemicarum Polonicarumque, quibus potiffimum nudatus Wladis- laus Bohemiæ, alterque Poloniæ Dux cum bona Conradi gratia re- ceptui in patriam cecinerunt. Certum enim eft neutrum cum claſ- ſe Conradi Hieroſolymam profectum, & tam Ducem nostrum jam Pragæ, quam Wladislaum Polonum in Polonia anno præſente adfuiſ- ſe. b) Quod Wladislaus Dux noster Hieroſolymam cum Conrado Romanorum Rege non pertigerit, ipſe nobis luculentus teſtis est in di- plomate ſuo anno 1169. Ordini Melitensi dato, atque hodie in ejus- dem Archivo autographo ſuperſtite, in quo verbis expreſſis fatetur ſe cum Conrado Rege Hieroſolymam non pervenisse. Ita enim ille: Ego Wladislaus Dei gratia Rex Bohemorum notum facio cunctis fide- libus preſentibus & futuris, quod a primis Principatus mei temporibus ſemper in voto habui Iheroſolymam ire, atque ſepulchrum Dominicum, & alia ſeſe vernaculos characteres typographicos jam tum tenuiſſe , librosque juſtæ molis, qualis noſter eſt , in vernacula , edidiſſe. a) Rex ſuis repatriantibus cum paucis Hieroſolymis per annum moratur. b) Vincentius ad h. a. p. 39.
314 ANNUS 1148. branæ ex archivo Regio in manus meas devenere, quæ ſuo tempo- re in Monumentis noſtris ineditis publicandæ ſunt. Wladislaus cum Duce Po- lono Conſtanti- nopoli redit in patriam. Hieroſolymam non pertigit. Ssee ANNUS JESU CHRISTI MCXLVIII. EUGENII III. Papæ 4. CONRADI Reg. 9. DANIELIS ep. Prag. 1. HENR. ZDIK ep. Ol. 23. WLADISLAI II. Duc. 9. iximus anno ſuperiore Conradum Regem Germaniæ tum tædio & verecundia , quod copiæ ipſius fame, ſiti, morbis , cladibus- D que attritæ paſſim dilapſæ fuiſsent, tum quod faftum Franco- rum ſeu Gallorum ferre haud poſſet, cum reliquiis exercitus ſui Con- stantinopolim regreſsum. Isthie tota hyeme nonniſi spectatorem, niſi dicere malimus, ſpeculatorem egit belli ſacri, quod Ludovicus cum fœderatis ſibi Principibus perſequebatur. Sed cum gentes ſociæ ipſique fœderati militiarum præfecti pecuniæ & ærarii penuria pre- merentur, inſuper molestiarum pertœeſi eſſent, nec animo felices hu- jus expeditionis ſucceſsus ſuo pollicerentur, plerique patriam & redi- tum ſuſpirare, imo vel inſalutato Conrado dilabi, & Constantinopo- li evaneſcere cœperunt. a) Non alia conditio fatumque fuit copiarum Bohemicarum Polonicarumque, quibus potiffimum nudatus Wladis- laus Bohemiæ, alterque Poloniæ Dux cum bona Conradi gratia re- ceptui in patriam cecinerunt. Certum enim eft neutrum cum claſ- ſe Conradi Hieroſolymam profectum, & tam Ducem nostrum jam Pragæ, quam Wladislaum Polonum in Polonia anno præſente adfuiſ- ſe. b) Quod Wladislaus Dux noster Hieroſolymam cum Conrado Romanorum Rege non pertigerit, ipſe nobis luculentus teſtis est in di- plomate ſuo anno 1169. Ordini Melitensi dato, atque hodie in ejus- dem Archivo autographo ſuperſtite, in quo verbis expreſſis fatetur ſe cum Conrado Rege Hieroſolymam non pervenisse. Ita enim ille: Ego Wladislaus Dei gratia Rex Bohemorum notum facio cunctis fide- libus preſentibus & futuris, quod a primis Principatus mei temporibus ſemper in voto habui Iheroſolymam ire, atque ſepulchrum Dominicum, & alia ſeſe vernaculos characteres typographicos jam tum tenuiſſe , librosque juſtæ molis, qualis noſter eſt , in vernacula , edidiſſe. a) Rex ſuis repatriantibus cum paucis Hieroſolymis per annum moratur. b) Vincentius ad h. a. p. 39.
Strana 315
WLADISLAI II. 9. 315 alia loca ſancta videre, quod & adimplere volui, quando cum Imperatore Conrado in expeditione contra paganos proceſſeram. Sed cum peccatis exigentibus, neſcio, quo Dei judicio propoſita perficere prohiberer, ad propria reverſus ſum &c. Doctiſſimus quidem Pubitſchka c) adhuc anno præſente veris tempore Boemos milites facit ſocios illius victo- riæ, quam Cruce fignati ad Mæandrum fluvium a Turcis reportarunt, quam in rem confidenter citat Nicetæ Choniatis l. 1. c. 6. Adelzreu- teri P. I. 1. 21. n. 15. Bariique gesta Germaniæ, ſed si hos omnes tres authores, non modo laudatis paginis, ſed totos a pagina ad pa- ginam excutias, perdidiſſe te operam invenies in detegendo Boemo- rum nomine, præliique iſtius societate. d) Quin auſim dicere doct. Virum graviſſime falſum, dum hanc victoriam Conrado, atque ita ctiam foderatis Boemis tribuit. Omnes synchroni pauloque poste- riores fatentur Conradum transacta Constantinopoli hyeme clafse ſibi ab Imperatore Orientis adornata recta in Paleſtinam profectum, c) & quidem cum paucis , reliquis in diverſa diſperſis, ajunt authores Chronici Boſavienſis & Pegavienſis, ut taceam ab Ottone Friſin- genſi texi ſyllabum eorum Principum, qui Conradum hoc anno in Paleſtinam ſecuti, quos inter Wladislaus noster nuſpiam comparet. Qui ergo tam parvo ſuorum numero tanta clade Conradus Turcos affi- cere potuit ad eundem Mæandrum fluvium, ut illi oſſium colles, quos ex Niceta idem doct. Vir refert, conſurrexerint ? Legiſſet doct. Vir Odo- nem de Diogilo Confeffarium & Secretarium Ludovici Regis Fran- ciæs ocularem testem l. 8. p. 60.; invenisset hanc victoriam non ab alio, quam Ludovico Rege obtentam fuiſſe, Conradumque ne quidem per ſomnium interfuiſſe. His jam ftabilitis plena fides tribuenda Vin- centio noſtro jam præſente, non anno ſequente, ut perperam quidam ſenſere, Wladislaum ex Afia rediiſse. f) Rediit autem cum Wladislao Duce Poloniæ leviro ſuo per Ruſſiam, illam, inquam, Ruſſiam, quam ho- die rubram dicimus provinciis Lembergenſi, Przemyslea, Sanockiana, Gallicienſi & Chelmenſi circumſcriptam , cujus permagna pars ad Cra- co- R r 2 Wladislaus cum ſuis non interfuit vic- toriæ ad Mæ- andrum fiuvi- um. Redit per Ruſ- ſiam rubram. e) Chron. Geſchichte Böhmens. a) Hac rei hiſtorieæ luce magnæ incogitantiæ est ge- nus ad authores provocare, in quibus, quod afſeris, non reperias. e) Conradus tranſcurſa hieme apud urbem regiam . . . claſſe , quam eidem imperialis magnificentia deputaverat, vectus cum quibusdam ex Principibus in Orientem perveniens portum attigit Acconenſem, inde Hieroſolymam proficiſcitur. Wilhelm. Tyrius c. 1. c. 28. p. 907. f ) In eo tamen erravit , quod Conradum Regem Ludovicumque Fran- ciæ eodem etiam anno reverſos ſcribat. Pub.Chronol. Geſch. 4.Theil 1.B. S. 325.
WLADISLAI II. 9. 315 alia loca ſancta videre, quod & adimplere volui, quando cum Imperatore Conrado in expeditione contra paganos proceſſeram. Sed cum peccatis exigentibus, neſcio, quo Dei judicio propoſita perficere prohiberer, ad propria reverſus ſum &c. Doctiſſimus quidem Pubitſchka c) adhuc anno præſente veris tempore Boemos milites facit ſocios illius victo- riæ, quam Cruce fignati ad Mæandrum fluvium a Turcis reportarunt, quam in rem confidenter citat Nicetæ Choniatis l. 1. c. 6. Adelzreu- teri P. I. 1. 21. n. 15. Bariique gesta Germaniæ, ſed si hos omnes tres authores, non modo laudatis paginis, ſed totos a pagina ad pa- ginam excutias, perdidiſſe te operam invenies in detegendo Boemo- rum nomine, præliique iſtius societate. d) Quin auſim dicere doct. Virum graviſſime falſum, dum hanc victoriam Conrado, atque ita ctiam foderatis Boemis tribuit. Omnes synchroni pauloque poste- riores fatentur Conradum transacta Constantinopoli hyeme clafse ſibi ab Imperatore Orientis adornata recta in Paleſtinam profectum, c) & quidem cum paucis , reliquis in diverſa diſperſis, ajunt authores Chronici Boſavienſis & Pegavienſis, ut taceam ab Ottone Friſin- genſi texi ſyllabum eorum Principum, qui Conradum hoc anno in Paleſtinam ſecuti, quos inter Wladislaus noster nuſpiam comparet. Qui ergo tam parvo ſuorum numero tanta clade Conradus Turcos affi- cere potuit ad eundem Mæandrum fluvium, ut illi oſſium colles, quos ex Niceta idem doct. Vir refert, conſurrexerint ? Legiſſet doct. Vir Odo- nem de Diogilo Confeffarium & Secretarium Ludovici Regis Fran- ciæs ocularem testem l. 8. p. 60.; invenisset hanc victoriam non ab alio, quam Ludovico Rege obtentam fuiſſe, Conradumque ne quidem per ſomnium interfuiſſe. His jam ftabilitis plena fides tribuenda Vin- centio noſtro jam præſente, non anno ſequente, ut perperam quidam ſenſere, Wladislaum ex Afia rediiſse. f) Rediit autem cum Wladislao Duce Poloniæ leviro ſuo per Ruſſiam, illam, inquam, Ruſſiam, quam ho- die rubram dicimus provinciis Lembergenſi, Przemyslea, Sanockiana, Gallicienſi & Chelmenſi circumſcriptam , cujus permagna pars ad Cra- co- R r 2 Wladislaus cum ſuis non interfuit vic- toriæ ad Mæ- andrum fiuvi- um. Redit per Ruſ- ſiam rubram. e) Chron. Geſchichte Böhmens. a) Hac rei hiſtorieæ luce magnæ incogitantiæ est ge- nus ad authores provocare, in quibus, quod afſeris, non reperias. e) Conradus tranſcurſa hieme apud urbem regiam . . . claſſe , quam eidem imperialis magnificentia deputaverat, vectus cum quibusdam ex Principibus in Orientem perveniens portum attigit Acconenſem, inde Hieroſolymam proficiſcitur. Wilhelm. Tyrius c. 1. c. 28. p. 907. f ) In eo tamen erravit , quod Conradum Regem Ludovicumque Fran- ciæ eodem etiam anno reverſos ſcribat. Pub.Chronol. Geſch. 4.Theil 1.B. S. 325.
Strana 316
Spitigneum in Ruſſia dat captiuum Wla- dislao Polono. Advenit Pra- gam. ANNUS I148. 316 covienſem Ducatum, Wladislaumque levirum ſuum ſpectabat. g) Quid vero in illo reditu acciderit, Vincentius nofter c. l. refert: Wladislaus inquit, per Ruſſiam ad propria remeans Dominum Spitigneum fratrem ſuum patruelem pro quibusdam ſuis exceſsibus captum, & vinculis aftri- ctum genero ſuo (leviro, inquam, Wladislao Polono) firmiſſime cuſtodi- endum tradit. b) Denique Wladislaus cum maximo gaudio tam ab epi- ſcopis (ſcilicet Pragenſi & Olomucenſi) i) quam a nobilibus ſuis honeſtiſſime Prag� ſuſceptus, filium Sobieslai (anno præterito a Theobaldo captum) in caſtro Primda firmiſſime cuſtodiendum transmittit. Abſente Wla- dislao Polono odia magis ex- ardeſcunt ad- verſus ejus uxorem. Interea Wladislai Poloniæ Ducis in Paleſtina , Græciaque abſen- tis, ejusdemque conjugis Agnetis partes strenue defendendas ſuſcepit Henricus Rex Conradi filius cum Mentore ſuo Wibaldo Abbate Cor- bejenſi. k) Exacuerunt Wladislai fratres omnium Polonorum odia in Agnetem Ducem Poloniæ Wladislai abfentis conjugem, quam propter ſummam muliebrem ambitionem omnium turbarum enata- rum authorem cauſamque criminabantur, adeo ut facem præferen- te Jacobo Archiepiſcopo Gneſnenſi eam non modo potiſſimi Polo- niæ epiſcopi fulmine eccleſiaſtico perculerint, ſed falfis etiam accuſa- tionibus Eugenio III. perſuaſerint, ut eorum ſententiam confirma- ret. Cum igitur anno fuperiore exſpirante Eugenius ex Galliis Au- guſtam Trevirorum ipſo Natalis Domini festo veniſſet, atque isthic anni præſentis initio concilium celebraſſet, ad illud quoque Henricus Rex junior, Wilibaldi Præceptoris ſui instinctu, legatos misit cum lite- ris, & quibusdam rogationibus, quarum ſecunda erat: ut Duciſſam Polo- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 329. g) Cum Wladislaus ante per Hungariam viam carpſerit Conftantinopolim , veroſimilli- me eum incendit cupido viſendarum quoque terrarum Ruſſiæ & Poloniæ, per quas reditum ſuum prehendit. h) Hem ! Wladislaum adhuc Principatum Cracovien- ſem partemque Ruſsiæ tenuisse, cum hic ei Wladislaus noster Spitigneum custo- diendum tradiderit. i) Doct. Pubitſchka ſollicite quærit , quisnam Pragenſis epi- ſcopus fuerit , num Otto, qui hoc ipſo anno VI. Idus Julii obiit , an Daniel , qui illi eodem anno ſcilicet IV. Auguſti ſucceſſit. Sed mirum doct. hune virum in combinandis temporibus, hiſtoriisque tam indiligentem eſſe : ex electione Danie- lis manifeſtum fiet , Wladislaum jam tum adfuiſſe , atque proinde ante obitum Ottonis , diemque VI. Idus Juli', Pragam adveniſſe ; & profecto ipſe Vincentius re- ditum Wladislai morti Ottonis epiſcopi præponit. k) Henricus jam anno 1147. ſuffragio Principum Rex Romanorum electus & demum Aquiſgrani coronatus fuit, atque a patre Conrado ante ſuſceptum iter Hieroſolymitanum vicaria poteſtate adminiſtrator Imperii conſtitutus adjuncto eidem Wilibaldo abbate Corbejenſi vi- ro ſummi judicii, atque in rebus agendis admirabilis peritiæ.
Spitigneum in Ruſſia dat captiuum Wla- dislao Polono. Advenit Pra- gam. ANNUS I148. 316 covienſem Ducatum, Wladislaumque levirum ſuum ſpectabat. g) Quid vero in illo reditu acciderit, Vincentius nofter c. l. refert: Wladislaus inquit, per Ruſſiam ad propria remeans Dominum Spitigneum fratrem ſuum patruelem pro quibusdam ſuis exceſsibus captum, & vinculis aftri- ctum genero ſuo (leviro, inquam, Wladislao Polono) firmiſſime cuſtodi- endum tradit. b) Denique Wladislaus cum maximo gaudio tam ab epi- ſcopis (ſcilicet Pragenſi & Olomucenſi) i) quam a nobilibus ſuis honeſtiſſime Prag� ſuſceptus, filium Sobieslai (anno præterito a Theobaldo captum) in caſtro Primda firmiſſime cuſtodiendum transmittit. Abſente Wla- dislao Polono odia magis ex- ardeſcunt ad- verſus ejus uxorem. Interea Wladislai Poloniæ Ducis in Paleſtina , Græciaque abſen- tis, ejusdemque conjugis Agnetis partes strenue defendendas ſuſcepit Henricus Rex Conradi filius cum Mentore ſuo Wibaldo Abbate Cor- bejenſi. k) Exacuerunt Wladislai fratres omnium Polonorum odia in Agnetem Ducem Poloniæ Wladislai abfentis conjugem, quam propter ſummam muliebrem ambitionem omnium turbarum enata- rum authorem cauſamque criminabantur, adeo ut facem præferen- te Jacobo Archiepiſcopo Gneſnenſi eam non modo potiſſimi Polo- niæ epiſcopi fulmine eccleſiaſtico perculerint, ſed falfis etiam accuſa- tionibus Eugenio III. perſuaſerint, ut eorum ſententiam confirma- ret. Cum igitur anno fuperiore exſpirante Eugenius ex Galliis Au- guſtam Trevirorum ipſo Natalis Domini festo veniſſet, atque isthic anni præſentis initio concilium celebraſſet, ad illud quoque Henricus Rex junior, Wilibaldi Præceptoris ſui instinctu, legatos misit cum lite- ris, & quibusdam rogationibus, quarum ſecunda erat: ut Duciſſam Polo- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 329. g) Cum Wladislaus ante per Hungariam viam carpſerit Conftantinopolim , veroſimilli- me eum incendit cupido viſendarum quoque terrarum Ruſſiæ & Poloniæ, per quas reditum ſuum prehendit. h) Hem ! Wladislaum adhuc Principatum Cracovien- ſem partemque Ruſsiæ tenuisse, cum hic ei Wladislaus noster Spitigneum custo- diendum tradiderit. i) Doct. Pubitſchka ſollicite quærit , quisnam Pragenſis epi- ſcopus fuerit , num Otto, qui hoc ipſo anno VI. Idus Julii obiit , an Daniel , qui illi eodem anno ſcilicet IV. Auguſti ſucceſſit. Sed mirum doct. hune virum in combinandis temporibus, hiſtoriisque tam indiligentem eſſe : ex electione Danie- lis manifeſtum fiet , Wladislaum jam tum adfuiſſe , atque proinde ante obitum Ottonis , diemque VI. Idus Juli', Pragam adveniſſe ; & profecto ipſe Vincentius re- ditum Wladislai morti Ottonis epiſcopi præponit. k) Henricus jam anno 1147. ſuffragio Principum Rex Romanorum electus & demum Aquiſgrani coronatus fuit, atque a patre Conrado ante ſuſceptum iter Hieroſolymitanum vicaria poteſtate adminiſtrator Imperii conſtitutus adjuncto eidem Wilibaldo abbate Corbejenſi vi- ro ſummi judicii, atque in rebus agendis admirabilis peritiæ.
Strana 317
WLADISLAI II. 9. 31 Poloniæ (Agnetem) amitam ſuam l) ab excommunicationis, quam in ipſam promulgarat, vinculo abſolvat. m) Non alio autem conſilio & fi- ne hæc fecit Henricus Wilibaldusque, quam ut innocentia Agnetis agnita, fulmineque Apoſtolico ſoluta tandem illius maritique cauſam valentius apud eundem Apostolicum urgere poſfent, quo ereptus illi Principatus univerſæ Poloniæ reſtituatur, fratresque illius compeſcan- tur. Nam revera paulo poſt eodem adhuc anno in Concilio Rhe- menſi quadrageſimæ tempore celebrato, id ipſum per suos missos urſerunt, de quo Otto Frifing. in Gest. Frid. l. l. 1.c. 55. Venerunt inquit, ad prædictum concilium cum bulla aurea nuncii Junioris Ro- manorum Regis Henrici -- - - de tribus fratribus Poloniæ, qui ejecto quarto & ſeniore , Ducatum intra ſe diviſerant , ac de epiſcopis illius provinciæ, qui ſuper hoc patri ipſorum juramentum præſtiterant, qu�ri- moniam facientes. Ad hanc querimoniam ex ipſo Rhemenſi concilio ad Henricum reſcripsit Eugenius in hæc verba: Tu�æ amitæ (Agneti) pro qua rogaſti, conſueta ſedis Apoſtolicæ clementia per nuncium noſtrum, quem ad partes illas duximus deſtinandum, auctore Domino, quantum pro honeſtate noſtra poterimus, providere conabimur. n) Miſſus itaque ab Eugenio in Poloniam Nuncius Apostolicus, cujus nomen Wibal- dianæ ſeu Wicbaldianæ epistolæ in Collectione ampliſſima Marte- ne & Durandi nonniſi initiali litera G. indicant, qui auctoritatem Aposto- licam çum ſumma ſeveritate conjunxit ; & cauſa inquiſita, in omnes par- tes examinata, judicataque non modo in fratres Wladislai, ſed & epi- ſcopos, nobiles, plebemque illis adhærentem fulmen Apostolicum vi- bravit, atque ut id ab Eugenio papa confirmaretur anno ſequente im- petravit. Sententiam, ſcribit Nuncius Apoſtolicus ad Regem Con- radum dein ex Paleſtina reducem) quam contra adverſarios Ducis W. (Wladislai) & ſororis veſtræ (Agnetis) promulgavimus, Dominus Pa- pa, & Romana eccleſia firmaverunt , & uſque quo reſipiſcant , & ad Henricus Rex filius Couradi cauſam Wla- dislai Poloni apud Eugeni- um ſuſcipit. Mittitur lega- tus Apoſtolicus in Poloniam. Omnes adver. ſarios Wla- dislai ferit ful mine eccleſia- ſtico. pa- l) Ex his & conſequentibus teſtatum fit: Clar. virum Hanthalerum in Fastis Campili- lienſibus T. I. Elogio 6. §. 7. operam perdidiſſe, dum illas Polonorum crimina- tiones ab Agnete Auſtriaca removere, atque in alteram Wladislai Poloni uxorem detorquere conatus eſt. In Excerptum Rikardianum, in quo obitus Agnetis jai anno I139. conſignatur , errorem in numeros irrepſiſſe indubium eſt : nam Agne- tem adhue an. 1150. menſe Februario ſuperfuiſſe ex epiſtola 184. inter Wibaldianas testatum eſt. m) Concilia Germ. T. III. p. 361. n) Inter epiſtolas Eugenii III. num. 64. data hoc ipſo anno 1148. Remis Kal. Aprilis.
WLADISLAI II. 9. 31 Poloniæ (Agnetem) amitam ſuam l) ab excommunicationis, quam in ipſam promulgarat, vinculo abſolvat. m) Non alio autem conſilio & fi- ne hæc fecit Henricus Wilibaldusque, quam ut innocentia Agnetis agnita, fulmineque Apoſtolico ſoluta tandem illius maritique cauſam valentius apud eundem Apostolicum urgere poſfent, quo ereptus illi Principatus univerſæ Poloniæ reſtituatur, fratresque illius compeſcan- tur. Nam revera paulo poſt eodem adhuc anno in Concilio Rhe- menſi quadrageſimæ tempore celebrato, id ipſum per suos missos urſerunt, de quo Otto Frifing. in Gest. Frid. l. l. 1.c. 55. Venerunt inquit, ad prædictum concilium cum bulla aurea nuncii Junioris Ro- manorum Regis Henrici -- - - de tribus fratribus Poloniæ, qui ejecto quarto & ſeniore , Ducatum intra ſe diviſerant , ac de epiſcopis illius provinciæ, qui ſuper hoc patri ipſorum juramentum præſtiterant, qu�ri- moniam facientes. Ad hanc querimoniam ex ipſo Rhemenſi concilio ad Henricum reſcripsit Eugenius in hæc verba: Tu�æ amitæ (Agneti) pro qua rogaſti, conſueta ſedis Apoſtolicæ clementia per nuncium noſtrum, quem ad partes illas duximus deſtinandum, auctore Domino, quantum pro honeſtate noſtra poterimus, providere conabimur. n) Miſſus itaque ab Eugenio in Poloniam Nuncius Apostolicus, cujus nomen Wibal- dianæ ſeu Wicbaldianæ epistolæ in Collectione ampliſſima Marte- ne & Durandi nonniſi initiali litera G. indicant, qui auctoritatem Aposto- licam çum ſumma ſeveritate conjunxit ; & cauſa inquiſita, in omnes par- tes examinata, judicataque non modo in fratres Wladislai, ſed & epi- ſcopos, nobiles, plebemque illis adhærentem fulmen Apostolicum vi- bravit, atque ut id ab Eugenio papa confirmaretur anno ſequente im- petravit. Sententiam, ſcribit Nuncius Apoſtolicus ad Regem Con- radum dein ex Paleſtina reducem) quam contra adverſarios Ducis W. (Wladislai) & ſororis veſtræ (Agnetis) promulgavimus, Dominus Pa- pa, & Romana eccleſia firmaverunt , & uſque quo reſipiſcant , & ad Henricus Rex filius Couradi cauſam Wla- dislai Poloni apud Eugeni- um ſuſcipit. Mittitur lega- tus Apoſtolicus in Poloniam. Omnes adver. ſarios Wla- dislai ferit ful mine eccleſia- ſtico. pa- l) Ex his & conſequentibus teſtatum fit: Clar. virum Hanthalerum in Fastis Campili- lienſibus T. I. Elogio 6. §. 7. operam perdidiſſe, dum illas Polonorum crimina- tiones ab Agnete Auſtriaca removere, atque in alteram Wladislai Poloni uxorem detorquere conatus eſt. In Excerptum Rikardianum, in quo obitus Agnetis jai anno I139. conſignatur , errorem in numeros irrepſiſſe indubium eſt : nam Agne- tem adhue an. 1150. menſe Februario ſuperfuiſſe ex epiſtola 184. inter Wibaldianas testatum eſt. m) Concilia Germ. T. III. p. 361. n) Inter epiſtolas Eugenii III. num. 64. data hoc ipſo anno 1148. Remis Kal. Aprilis.
Strana 318
Mors Ottonis epiſcopi Prag- 318 pacem convertantur, eam ſententiam nequaquam relaxabunt. o) Hæc, etsi extranea, propter nexum hiftoriarum interferenda erant, ut an- norum conſequentium narrationes magis illuſtrentur, teſtatum denique fiat contra doct. Chronologum : Wladislaum & Agnetem primum anno ſequente penitus ex Polonicis terris ejectos fuiſſe. Diximus ſupra Ottonem epiſcopum Pragenſem hoc ipſo anno vi- tam poſuiſſe : huc igitur rejicere libet fragmentum diplomatis Wladislai noſtri notis Chronologicis carens, quo ille Oftrovienſi Ordinis S. Be- nedicti monaſterio quasdan fundorum donationes fecit, ab aliisque factas confirmat, & quas adhuc Otto Pragenſis epiſcopus ufitata illo ævo anathematis clauſula roboravit. Exſcribo illud ex Majeſtalibus Ot- tocari I. Regis, quo ille anno 1205. eidem monasterio ab ipſo fun- dationis principio omnes donationes immunitatesque confirmavit: p) Gratia Dei Dux Wladislaus junior (id est ſecundus) nepos Wratislai a Chriſto ſuccenſus, cupiens particeps eſſe conſortio justorum, quodjufte ſibi optandum eſt, & noſtris orationibus impetrandum, dedit silvam pro- pe predio S. Joannis Baptiſte, quod vocatur Putim, ubi eſt eccleſia con- ſtructa in honore Beati Petri Principis Apoſtolorum. Notum ſit omnibus vere fidei cultoribus, quod quidam miles Oſinus filius Ozee dedit quan- dam eccleſiam pro remedio anime ſue ſuorumque parentum in loco, qui Cruſina nuncupatur. Predium quoque, quod eft Priſtupymus od idem monaſterium contulit, & terram Pocatycych adaratrum ſufficiens, & circa prefatam ecclefiam terram dedit adaratrum. Hoc quoque tam boni pro- poſiti beneficium Dominus Otto duodecimus ſancte Pragensis eccleſie epiſ- copus cum ceteris fratribus (Pragenſibus Canonicis) tam banno, quam preſenti ſcripto ſanctivit, quod quicunque hujus bone voluntatis propoſitum evertere voluerit &c. Exceſfit autem Otto ex hac vita, uti præoccupa- vimus VI. Idus Julii, quem diem etiam notat Monachus Sazavien- fis & Necrologium noſtrum Bohemicum. Primus omnium Hage- cius locum ſepulturæ ejus indicat: Sepultum enim ait in monafterio Zderafienſt, quod multum amavit, multo �re in id converſo, illatum denique in tumulum, quem fibi vivens paraverat, erexeratque : id ipſum ex Hajecio exſcripſere omnes Ephemerydum Bohemicarum compi- latores cum ipſo Balbino in Epit. p. 228. Verum quidem est eccle- fiam S. Petri in Zderas jam hac ætate stetiffe, ut ante ex diplomate Wladislai allato manifestum fit, ſed id ab omni veritate alienum, mo- o) Inter epiſtolas Wibaldianas n. 223. p) Apud Pitter in Theſ. abſcond. p. 154. ANNUS 1148.
Mors Ottonis epiſcopi Prag- 318 pacem convertantur, eam ſententiam nequaquam relaxabunt. o) Hæc, etsi extranea, propter nexum hiftoriarum interferenda erant, ut an- norum conſequentium narrationes magis illuſtrentur, teſtatum denique fiat contra doct. Chronologum : Wladislaum & Agnetem primum anno ſequente penitus ex Polonicis terris ejectos fuiſſe. Diximus ſupra Ottonem epiſcopum Pragenſem hoc ipſo anno vi- tam poſuiſſe : huc igitur rejicere libet fragmentum diplomatis Wladislai noſtri notis Chronologicis carens, quo ille Oftrovienſi Ordinis S. Be- nedicti monaſterio quasdan fundorum donationes fecit, ab aliisque factas confirmat, & quas adhuc Otto Pragenſis epiſcopus ufitata illo ævo anathematis clauſula roboravit. Exſcribo illud ex Majeſtalibus Ot- tocari I. Regis, quo ille anno 1205. eidem monasterio ab ipſo fun- dationis principio omnes donationes immunitatesque confirmavit: p) Gratia Dei Dux Wladislaus junior (id est ſecundus) nepos Wratislai a Chriſto ſuccenſus, cupiens particeps eſſe conſortio justorum, quodjufte ſibi optandum eſt, & noſtris orationibus impetrandum, dedit silvam pro- pe predio S. Joannis Baptiſte, quod vocatur Putim, ubi eſt eccleſia con- ſtructa in honore Beati Petri Principis Apoſtolorum. Notum ſit omnibus vere fidei cultoribus, quod quidam miles Oſinus filius Ozee dedit quan- dam eccleſiam pro remedio anime ſue ſuorumque parentum in loco, qui Cruſina nuncupatur. Predium quoque, quod eft Priſtupymus od idem monaſterium contulit, & terram Pocatycych adaratrum ſufficiens, & circa prefatam ecclefiam terram dedit adaratrum. Hoc quoque tam boni pro- poſiti beneficium Dominus Otto duodecimus ſancte Pragensis eccleſie epiſ- copus cum ceteris fratribus (Pragenſibus Canonicis) tam banno, quam preſenti ſcripto ſanctivit, quod quicunque hujus bone voluntatis propoſitum evertere voluerit &c. Exceſfit autem Otto ex hac vita, uti præoccupa- vimus VI. Idus Julii, quem diem etiam notat Monachus Sazavien- fis & Necrologium noſtrum Bohemicum. Primus omnium Hage- cius locum ſepulturæ ejus indicat: Sepultum enim ait in monafterio Zderafienſt, quod multum amavit, multo �re in id converſo, illatum denique in tumulum, quem fibi vivens paraverat, erexeratque : id ipſum ex Hajecio exſcripſere omnes Ephemerydum Bohemicarum compi- latores cum ipſo Balbino in Epit. p. 228. Verum quidem est eccle- fiam S. Petri in Zderas jam hac ætate stetiffe, ut ante ex diplomate Wladislai allato manifestum fit, ſed id ab omni veritate alienum, mo- o) Inter epiſtolas Wibaldianas n. 223. p) Apud Pitter in Theſ. abſcond. p. 154. ANNUS 1148.
Strana 319
WLADISLAI IL 9. 319 mona ſterium Ordinis Cuſtodum S. Sepulchri ſeu ab Ottone conditum, ſeu reſtauratum fuiſſe, cujus initia nonniſi ad ſæculum ſequens perti- nere ſuo loco indicabimus. Ottoni vero eodem adhuc menſe, & no- vemdecim dierum intervallo, nempe IV. Calendas Auguſti, ſeu 29. Julii ſurrogatus fuit Daniel, quod novo argumento est Wladislaum jam ante VI. Idus Julii ex ſua Hieroſolymitana peregrinatione rediiſſe, cum Vincentius illum ſub reditum ab utroque epiſcopo Pragenſi & Olomucenſi ſalutatum dicat , & incredibile ſit fratrem Theobaldum abſente Wladislao novi epiſcopi electionem, intervallo nonniſi dierum novemdecim, acce eraturum fuiſſe. Ceterum Danielem ante electio- nem ſuam Præpoſiti Pragenſis munere functum prodit Monachus Sazavienſis ad h. a. quod vero gente Lippæus, Zdislaique filius fuerit, quod Wladislaus primum pro, neſcio quo, Zacharia Canonico ſuf- fragium tulerit, Ordinum denique Bohemiæ voto Daniel epiſcopa- tum conſecutus fit, mera commenta ſunt Hagecii, quoruim in nullo vetuſtiore veſtigium reperias. Prima nobilitate progenitum fuiſſe innuit legatio fratris ejusdem Alexandri anno 1146 ad Orientis Im- peratorem, ut diximus, miſſi. Daniel ceatur epiſcopus Pra- genſis. Sed major difficultas est, quo anno, præſentene an conſequen- te Daniel conſecratus fuerit epiſcopus, in quo variare videntur vetuſ- tiores noſtri ſcriptores, & a cujus temporis definitione nonnulla mo- menta historiæ patriæ dependent, quam quidem difficultatem doct. Pubitſchka a) penitus prætermiſit, non modo præter omne dubium annum conſequentem 1149. defigendo, ſed me etiam ſugillando, quod in commentario meo in Vincentium annum præſentem 1148. defixe- rim. At at, egone, an ille ſugillandus sit, benevolus Lector judicium feret ex iis, quæ adducam: Vincentius nofter cum p. 40. ad h. a. di- xiſſet Danielem IV. Kal. Augusti epiſcopum electum fuiſſe, eodem anno ſubjungit: & II. Kal. Februarii Moguntiæ magnifice ſuſceptus in epiſcopum conſecratur; ubi probe animadvertendum Vincentium an- num electionis ab anno conſecrationis non diſpeſcuiſſe , atque utram- que anno præſenti 1148. illigaîse. Et quidem vere recteque: nam Chronographus Siloenſis omnem tollit ambiguitatem, & manifesto prodit in exemplar Vincentii, tranſumptoris oſcitantia, vocem Februa- rii pro Januarii irrepſiſle, legendumque eſſe II. Kal. Januarii in epiſcopum conſecratur ; ita ut Daniel hoc ipſo anno adhuc & quidem Daniel præſen- te rion ſequente auno couſecra- tus. �) Chronol, Gesch. Böhmens. ul- Pub.Chronl. Geſch 4.Thl. I.B. S.330. . . 35.
WLADISLAI IL 9. 319 mona ſterium Ordinis Cuſtodum S. Sepulchri ſeu ab Ottone conditum, ſeu reſtauratum fuiſſe, cujus initia nonniſi ad ſæculum ſequens perti- nere ſuo loco indicabimus. Ottoni vero eodem adhuc menſe, & no- vemdecim dierum intervallo, nempe IV. Calendas Auguſti, ſeu 29. Julii ſurrogatus fuit Daniel, quod novo argumento est Wladislaum jam ante VI. Idus Julii ex ſua Hieroſolymitana peregrinatione rediiſſe, cum Vincentius illum ſub reditum ab utroque epiſcopo Pragenſi & Olomucenſi ſalutatum dicat , & incredibile ſit fratrem Theobaldum abſente Wladislao novi epiſcopi electionem, intervallo nonniſi dierum novemdecim, acce eraturum fuiſſe. Ceterum Danielem ante electio- nem ſuam Præpoſiti Pragenſis munere functum prodit Monachus Sazavienſis ad h. a. quod vero gente Lippæus, Zdislaique filius fuerit, quod Wladislaus primum pro, neſcio quo, Zacharia Canonico ſuf- fragium tulerit, Ordinum denique Bohemiæ voto Daniel epiſcopa- tum conſecutus fit, mera commenta ſunt Hagecii, quoruim in nullo vetuſtiore veſtigium reperias. Prima nobilitate progenitum fuiſſe innuit legatio fratris ejusdem Alexandri anno 1146 ad Orientis Im- peratorem, ut diximus, miſſi. Daniel ceatur epiſcopus Pra- genſis. Sed major difficultas est, quo anno, præſentene an conſequen- te Daniel conſecratus fuerit epiſcopus, in quo variare videntur vetuſ- tiores noſtri ſcriptores, & a cujus temporis definitione nonnulla mo- menta historiæ patriæ dependent, quam quidem difficultatem doct. Pubitſchka a) penitus prætermiſit, non modo præter omne dubium annum conſequentem 1149. defigendo, ſed me etiam ſugillando, quod in commentario meo in Vincentium annum præſentem 1148. defixe- rim. At at, egone, an ille ſugillandus sit, benevolus Lector judicium feret ex iis, quæ adducam: Vincentius nofter cum p. 40. ad h. a. di- xiſſet Danielem IV. Kal. Augusti epiſcopum electum fuiſſe, eodem anno ſubjungit: & II. Kal. Februarii Moguntiæ magnifice ſuſceptus in epiſcopum conſecratur; ubi probe animadvertendum Vincentium an- num electionis ab anno conſecrationis non diſpeſcuiſſe , atque utram- que anno præſenti 1148. illigaîse. Et quidem vere recteque: nam Chronographus Siloenſis omnem tollit ambiguitatem, & manifesto prodit in exemplar Vincentii, tranſumptoris oſcitantia, vocem Februa- rii pro Januarii irrepſiſle, legendumque eſſe II. Kal. Januarii in epiſcopum conſecratur ; ita ut Daniel hoc ipſo anno adhuc & quidem Daniel præſen- te rion ſequente auno couſecra- tus. �) Chronol, Gesch. Böhmens. ul- Pub.Chronl. Geſch 4.Thl. I.B. S.330. . . 35.
Strana 320
ANNUS 1148. ultima ſeu 31. Decembris (quæ plane in diem Dominicum, conſe- crationibus epiſcopalibus ab eccleſia defignatum, inciderat ) r) conſe- cratus fuerit ; poſtquam enim Chronographus Siloenſis p. 103. nar- rat Præmonstratenſes Steinfeldenſes hoc ipſo anno in Bohemiam a Daniele electo epiſcopo Pragenſi conſenſu Wladislai Ducis evocatos Moguntiæque exſpectatos ſerius adveniſſe, posteaquam Daniel jam conſecratus (ut ille loquitur) receſſerat Moguntia, ſubjungit: quod tandem iidem Steinfeldenſes Religiofi conſecuti fuerint Danielem in Bohemiam, Pragamque circa feftum SS. Fabiani & Sebastiani, id est 20. Januarii, advenerint. Reſpondeat jam doctiſsimus Vir: si Stein- feldenſes iſti Canonici Regulares Danielem non amplius Moguntiæ poſt conſecrationem ſuam deprehenderunt si illi jam conſecrato epi- ſcopo circa 20. Januarii Pragæ adfuerunt, quomodo ſuſtineri, aut cre- di poſſit illum primum II. Kal. Februarii ſeu 31. Januarii conſecra- tum fuiſſe? Quanta vero fides authori iſti deferenda fît, vel ex eo cognoſcere fas eſt, quod verba ipſa ex ſermone Godeſcalci electi Abbatis Siloensis altero post adventum die, scilicet festo S. Agne- tis ſeu 21 Januarii, in Strahof dicto adferat. Quæ ſi jam ſuis mo- mentis expendantur, quam argumentationem capere licet, quam in Vincentii exemplar errorem irrepſiſſe, atque pro II. Kal. Februarii legendum eſſe II. Kal. Januarii. Nec obstat, quod Monachus Sa- zavienſis primum ad annum ſequentem feu 1149. dicat: ordinatus eſt Daniel epiſcopus a Moguntino Archipræſule s) ſupputavit ille adhuc annos Incarnationis more Coſmæ a Nativitate Domini, cujusmod ſuppu- tatione omnino ordinatio ſeu conſecratio Danielis in annum ſequen- tem incidit. t) Recte proinde Hagecius, neſcio quo fonte uſus, con- ſecrationem Danielis anno præſenti innexuit, quanquam in eo falſus, quod a Conrado Imperatore inveſtitum aſſerat , qui non niſi anni ſe- quentis menſe Majo ex Palestina rediit, ut proinde Danielem a filio ejus Henrico per ſceptrum, more tum recepto, inveſtitum fuiſſe, dubium non ſit. Sed jam ad reliqua geſta Danielis ad præeſentem quoque annum ſpectantia , & quorum mox ſupra indicium fecimus, tranſeamus. 320 Di- r) Litteræ Dominicales illo anno biſſextili erant DC., adeo ut litera C ultimæ ſeu 31. Decembris alligata plane reſponderit Dominicæ. s) Is fuit Henricus cognomento Felix. t) Pulkava rem plane confudit, qui diem conſecrationis ad diem electie- nis traduxit.
ANNUS 1148. ultima ſeu 31. Decembris (quæ plane in diem Dominicum, conſe- crationibus epiſcopalibus ab eccleſia defignatum, inciderat ) r) conſe- cratus fuerit ; poſtquam enim Chronographus Siloenſis p. 103. nar- rat Præmonstratenſes Steinfeldenſes hoc ipſo anno in Bohemiam a Daniele electo epiſcopo Pragenſi conſenſu Wladislai Ducis evocatos Moguntiæque exſpectatos ſerius adveniſſe, posteaquam Daniel jam conſecratus (ut ille loquitur) receſſerat Moguntia, ſubjungit: quod tandem iidem Steinfeldenſes Religiofi conſecuti fuerint Danielem in Bohemiam, Pragamque circa feftum SS. Fabiani & Sebastiani, id est 20. Januarii, advenerint. Reſpondeat jam doctiſsimus Vir: si Stein- feldenſes iſti Canonici Regulares Danielem non amplius Moguntiæ poſt conſecrationem ſuam deprehenderunt si illi jam conſecrato epi- ſcopo circa 20. Januarii Pragæ adfuerunt, quomodo ſuſtineri, aut cre- di poſſit illum primum II. Kal. Februarii ſeu 31. Januarii conſecra- tum fuiſſe? Quanta vero fides authori iſti deferenda fît, vel ex eo cognoſcere fas eſt, quod verba ipſa ex ſermone Godeſcalci electi Abbatis Siloensis altero post adventum die, scilicet festo S. Agne- tis ſeu 21 Januarii, in Strahof dicto adferat. Quæ ſi jam ſuis mo- mentis expendantur, quam argumentationem capere licet, quam in Vincentii exemplar errorem irrepſiſſe, atque pro II. Kal. Februarii legendum eſſe II. Kal. Januarii. Nec obstat, quod Monachus Sa- zavienſis primum ad annum ſequentem feu 1149. dicat: ordinatus eſt Daniel epiſcopus a Moguntino Archipræſule s) ſupputavit ille adhuc annos Incarnationis more Coſmæ a Nativitate Domini, cujusmod ſuppu- tatione omnino ordinatio ſeu conſecratio Danielis in annum ſequen- tem incidit. t) Recte proinde Hagecius, neſcio quo fonte uſus, con- ſecrationem Danielis anno præſenti innexuit, quanquam in eo falſus, quod a Conrado Imperatore inveſtitum aſſerat , qui non niſi anni ſe- quentis menſe Majo ex Palestina rediit, ut proinde Danielem a filio ejus Henrico per ſceptrum, more tum recepto, inveſtitum fuiſſe, dubium non ſit. Sed jam ad reliqua geſta Danielis ad præeſentem quoque annum ſpectantia , & quorum mox ſupra indicium fecimus, tranſeamus. 320 Di- r) Litteræ Dominicales illo anno biſſextili erant DC., adeo ut litera C ultimæ ſeu 31. Decembris alligata plane reſponderit Dominicæ. s) Is fuit Henricus cognomento Felix. t) Pulkava rem plane confudit, qui diem conſecrationis ad diem electie- nis traduxit.
Strana 321
WLADISLAI II. 9. 321 Diximus multo ante Syloam permutatione cum Moravico ca- stro Podivin facta ad ditiones epiſcopatus Pragenſis perveniſſe, ut ita Dainiel ejusce quoque loci, monasteriique Ordinis S. Benedicti ist- hie conditi, non modo jus diœceſanum , ut Chronographus Siloenſis p. 104., ſed etiam jus Patronatus tanquam directus ditionis Domi- nus conſecutus fuerit. Crebræ mox post electionem illius in cathedram Pragenſem a quibusdam delatæ querimoniæ adverſus primum Ab- batem Regnardum monasterii Siloenſis conditorem auctoremque, ſed cum rent ſcite, luculenterque narret Monachus Sazavienſis, libet illum ejusdem verbis referre, ut illi qui Chronographo Siloenſi fidem de- trahere nituntur , cognoſcant non illum ſolum, ſed alterum etian con- temporaneum Monachum Sazavienſem eadem prorfus narrare. Ita vero ille ad annum 1162. u) Regnardus, inquit, Ordinis S. Benedicti Abbas primo Siloenſe cœnobium admodum honeſte rexit, proprioque la- bore in poſſeſſionibus diverſi generis magnifice ampliavit. Primo au- tem anno ordinationis Domini Danielis epiſcopi inſurrexerunt quidam viri iniquitatis contra eundem abbatem virum venerandum, & quæcunque criminoſa de ipſo potuerunt confingere , auribus Pontificis (Danielis) cre- bra & importuna delatione veriti non ſunt inculcare, x) & quia, ficut dicit beatus Gregorius: Animo in multis occupato facile ab adulatori- bus ſurripitur, rem ita, ut conficta erat, epiſcopus credidit. Vir itaque venerabilis Regnardus ſine canonica audientia, nec accuſatoribus ſeu te- ſtibus legitimis convictus vel confeſſus de objectione criminis, abbatiæ privatur honore, rejicitur de monaſterio cum univerſa fibi dilecta con- gregatione. Mirum ſane de tanto viro, Domno videlicet epiſcopo, quod tam crudelem & tam præcipitem in paſtorem ſimul & ovile potuit dare ſententiam , & quod nulli prorſus parcendum ob unius accuſationem ju- dicavit. y) Niſi forte , ut quidam tunc conjiciebant, ficut & poſtmodum rerum probavit eventus, hac occasione id eum feciſſe, ut quibusdam Au- guſtiniani Ordinis Regularibus (ita tum paſſim vocatus Ordo Præmon- ſtra- Ss PARS VI. ANNAL. HAGEC. „) Apud Menken T. II. p. 1807. x) Chronographus Siloenſis p. 102. non tam Abbatem quam monachos illius infamatos fuiſſe ſcribit , ita vero ille : Quidam, neſcio qua intentione, quosdam ex monachis ejus coram Daniele Pragenſi tum electo multis & magnis criminibus infamaverunt, quorum ille verbis nimium credulus , & rem neque diſcutere , nec præterire volens , in tantam exarſit vehementiam , ut in Ab- batem pariter & monachos non confeſſos, aut convictos ſententiam jacularet ejectionis irrevocabilem. y) Danielem poſtea pœnituiſſe liquet ex eo, quod dein viribus om- nibus adlaborarit , ut idem Regnardus promoveretur in Abbatiam Sazavienſem.
WLADISLAI II. 9. 321 Diximus multo ante Syloam permutatione cum Moravico ca- stro Podivin facta ad ditiones epiſcopatus Pragenſis perveniſſe, ut ita Dainiel ejusce quoque loci, monasteriique Ordinis S. Benedicti ist- hie conditi, non modo jus diœceſanum , ut Chronographus Siloenſis p. 104., ſed etiam jus Patronatus tanquam directus ditionis Domi- nus conſecutus fuerit. Crebræ mox post electionem illius in cathedram Pragenſem a quibusdam delatæ querimoniæ adverſus primum Ab- batem Regnardum monasterii Siloenſis conditorem auctoremque, ſed cum rent ſcite, luculenterque narret Monachus Sazavienſis, libet illum ejusdem verbis referre, ut illi qui Chronographo Siloenſi fidem de- trahere nituntur , cognoſcant non illum ſolum, ſed alterum etian con- temporaneum Monachum Sazavienſem eadem prorfus narrare. Ita vero ille ad annum 1162. u) Regnardus, inquit, Ordinis S. Benedicti Abbas primo Siloenſe cœnobium admodum honeſte rexit, proprioque la- bore in poſſeſſionibus diverſi generis magnifice ampliavit. Primo au- tem anno ordinationis Domini Danielis epiſcopi inſurrexerunt quidam viri iniquitatis contra eundem abbatem virum venerandum, & quæcunque criminoſa de ipſo potuerunt confingere , auribus Pontificis (Danielis) cre- bra & importuna delatione veriti non ſunt inculcare, x) & quia, ficut dicit beatus Gregorius: Animo in multis occupato facile ab adulatori- bus ſurripitur, rem ita, ut conficta erat, epiſcopus credidit. Vir itaque venerabilis Regnardus ſine canonica audientia, nec accuſatoribus ſeu te- ſtibus legitimis convictus vel confeſſus de objectione criminis, abbatiæ privatur honore, rejicitur de monaſterio cum univerſa fibi dilecta con- gregatione. Mirum ſane de tanto viro, Domno videlicet epiſcopo, quod tam crudelem & tam præcipitem in paſtorem ſimul & ovile potuit dare ſententiam , & quod nulli prorſus parcendum ob unius accuſationem ju- dicavit. y) Niſi forte , ut quidam tunc conjiciebant, ficut & poſtmodum rerum probavit eventus, hac occasione id eum feciſſe, ut quibusdam Au- guſtiniani Ordinis Regularibus (ita tum paſſim vocatus Ordo Præmon- ſtra- Ss PARS VI. ANNAL. HAGEC. „) Apud Menken T. II. p. 1807. x) Chronographus Siloenſis p. 102. non tam Abbatem quam monachos illius infamatos fuiſſe ſcribit , ita vero ille : Quidam, neſcio qua intentione, quosdam ex monachis ejus coram Daniele Pragenſi tum electo multis & magnis criminibus infamaverunt, quorum ille verbis nimium credulus , & rem neque diſcutere , nec præterire volens , in tantam exarſit vehementiam , ut in Ab- batem pariter & monachos non confeſſos, aut convictos ſententiam jacularet ejectionis irrevocabilem. y) Danielem poſtea pœnituiſſe liquet ex eo, quod dein viribus om- nibus adlaborarit , ut idem Regnardus promoveretur in Abbatiam Sazavienſem.
Strana 322
322 ANNUS 1149. ſtratenſium ) de exteris aſcitis nationibus eundem locum commendaret. z) Quod re ipſa Daniel præſente adhuc anno fecit, cum ex Stein- feldensi Præmonstratenſium Canonia colonias Siloam petiit, impetra- vitque Godeſcalcum Abbatem cum cœtu fratrum, ut anno ſequente videbimus. E Eugenius Papa confirmat ful- men eccleſ. le- gati Pontificii in Polonia. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIX. CONRADI III. Reg. 12. DANIELIS ep. Prag. 2. EUGENII III. Pap. 5. HEN. ZDIK ep. Ol. 24 WLADISLAI II. Ducis 10. um legatus Pontificius, de quo anno ſuperiore, adverſus refrac- tarios Polonorum animos nihil proficeret, ipsique epiſcopi cen- C ſuram illius ecclefiafticam contemnerent: Eugenius III. anno præſente X. Kal. Februarii ex Laterano ad Jacobum Archiepiſcopum Gneſnenſem omnesque Poloniæ epiſcopos bullam dedit, qua aucto- ritatem Legati ſui tuiturus ejusdem fulmen ecclefiasticum confirma- vit. Habetur hæc bulla inter epist. Vibaldianas Num. 222., e qua tantum ea, quæ ad rem præſentem pertinent, exſcribere juvat: Vos autem ſicut accepimus, quoniam hoc eum ex mandato nostro non feciſſe aſſeritis, ſententiam ipſam minime obſervatis. Quia vero ipſe hoc no- ſtro fecit mandato, nos tam excommunicationis, quam interdicti ſenten- tiam , ſicut ab ipſo data eſt, ratam habemus, & ut vos eam obſervetis, & faciatis ſimiliter obſervari, præcipimus. Tu vero frater Archiepi- ſco- �) In his enarrandis cum mira conſpiratione conveniunt duo ſynchroni diverſorum Ordinum authores , ſcilicet anonymus Monachus Sazavienſis , & Chronographus Siloenſis ejusdem Canoniæ Siloenſis alumnus , primique Abbatis Godeſcalci Ca- pellanus , quis non miretur hodie reperiri Viros, qui perfricta fronte contendant ante Præmonstratenſes Siloenſe monaſterium non fuiſſe pro Ordine S. Benedicti fundatum, ſed jam ſub Sobieslao Wladislai præceſſore Ordinem Præmonstraten- ſem eo fuiſſe inductum ? Quam ob cauſam tres longiſſimæ pluribus phyleris de- ductæ diſſertationes diverſis temporibus ad me miſſæ haud aliis argumentis , quam meris recentiorum authorum teſtimoniis innixæ. Cujusmodi moleſtiis ut me eli- berarem , quid aliud reſpondere convenerat viris iſtis cætera mihi multum ſuſpi- ciendis , quam ut credant, quod volunt, ſi ipſis aliæ a meis ſunt regulæ criticæ , quæ doceant recentiorum ſomnia ſynchronorum teſtimoniis præferenda eſſe, cu- jusmodi arti critices ego nunquam ſtudui, nec me me illam præceptores mei Pa- gius, Mabillonius, Bolandus &c. docuerunt.
322 ANNUS 1149. ſtratenſium ) de exteris aſcitis nationibus eundem locum commendaret. z) Quod re ipſa Daniel præſente adhuc anno fecit, cum ex Stein- feldensi Præmonstratenſium Canonia colonias Siloam petiit, impetra- vitque Godeſcalcum Abbatem cum cœtu fratrum, ut anno ſequente videbimus. E Eugenius Papa confirmat ful- men eccleſ. le- gati Pontificii in Polonia. ANNUS JESU CHRISTI MCXLIX. CONRADI III. Reg. 12. DANIELIS ep. Prag. 2. EUGENII III. Pap. 5. HEN. ZDIK ep. Ol. 24 WLADISLAI II. Ducis 10. um legatus Pontificius, de quo anno ſuperiore, adverſus refrac- tarios Polonorum animos nihil proficeret, ipsique epiſcopi cen- C ſuram illius ecclefiafticam contemnerent: Eugenius III. anno præſente X. Kal. Februarii ex Laterano ad Jacobum Archiepiſcopum Gneſnenſem omnesque Poloniæ epiſcopos bullam dedit, qua aucto- ritatem Legati ſui tuiturus ejusdem fulmen ecclefiasticum confirma- vit. Habetur hæc bulla inter epist. Vibaldianas Num. 222., e qua tantum ea, quæ ad rem præſentem pertinent, exſcribere juvat: Vos autem ſicut accepimus, quoniam hoc eum ex mandato nostro non feciſſe aſſeritis, ſententiam ipſam minime obſervatis. Quia vero ipſe hoc no- ſtro fecit mandato, nos tam excommunicationis, quam interdicti ſenten- tiam , ſicut ab ipſo data eſt, ratam habemus, & ut vos eam obſervetis, & faciatis ſimiliter obſervari, præcipimus. Tu vero frater Archiepi- ſco- �) In his enarrandis cum mira conſpiratione conveniunt duo ſynchroni diverſorum Ordinum authores , ſcilicet anonymus Monachus Sazavienſis , & Chronographus Siloenſis ejusdem Canoniæ Siloenſis alumnus , primique Abbatis Godeſcalci Ca- pellanus , quis non miretur hodie reperiri Viros, qui perfricta fronte contendant ante Præmonstratenſes Siloenſe monaſterium non fuiſſe pro Ordine S. Benedicti fundatum, ſed jam ſub Sobieslao Wladislai præceſſore Ordinem Præmonstraten- ſem eo fuiſſe inductum ? Quam ob cauſam tres longiſſimæ pluribus phyleris de- ductæ diſſertationes diverſis temporibus ad me miſſæ haud aliis argumentis , quam meris recentiorum authorum teſtimoniis innixæ. Cujusmodi moleſtiis ut me eli- berarem , quid aliud reſpondere convenerat viris iſtis cætera mihi multum ſuſpi- ciendis , quam ut credant, quod volunt, ſi ipſis aliæ a meis ſunt regulæ criticæ , quæ doceant recentiorum ſomnia ſynchronorum teſtimoniis præferenda eſſe, cu- jusmodi arti critices ego nunquam ſtudui, nec me me illam præceptores mei Pa- gius, Mabillonius, Bolandus &c. docuerunt.
Strana 323
WLADISLAI II. I0. 323 ſcope, cui hoc ex debito tui officii potiſſimum imminet, ut inexcuſabiles ſint, omnibus ſuffraganeis tuis & aliis eccleſiarum Prælatis denuncies, & ſen- tentiam ipſam firmiter obſerves & facias obſervari, ſciturus, quia fi quis veſtrum eandem ſententiam obſervare noluerit, beati Petri &c. An hæc Pontificis ſeveritas magis magisque tumultuantium exaſperave- rit adverſus Wladislaum odia , an non Wladislaus fretus jam hac Apoſtolica ſententia arrogantius criſtas erexerit, fratrumque vicinas provincias populationibus infeftare primus cœperit, nihil proditum: id certum fratres Boleslaum & Miſſekonem illi in ipſo Ducatu ſuo Cracovienſi bellum intentaſſe, atque eum penitus ex Polonia fugere coegiſſe præsidio urbis & caſtri Cracovienſis Agneti uxori ſuæ re- licto: huc enim pertinent verba Kadlubecii epiſtola 29.: Cracoviam interim vallis (fortaſſis legendum validis) obſidionibus vallant non jam pupilli, ſed Principum ſtrenuiſſimi Boleslaus & Mieſzko, illamque ty- gridem (Agnetem) quæ urbis defenſabat præſidia, deditioni accedere ju- bent, quæ vix tandem urbe excuſſa & opibus virum ſequi compellitur, a) quocum in exiliis calamitatibus contabuit. At vero Wladislaus jam jam univerſa Polonia extorris perfugium ſuum apud Wladislaum Du- cem noſtrum, expeditionis nuper aſiaticæ ſocium, quæſivit : ita enim ad annum præſentem Vincentius noſter p. 41. Wladislaus (Polonus) autem ad Ducem confugiens Bohemiæ, ejus confilio ad Regem Conradum, cujus ſororem ſibi junctam habebat matrimonio, ſe confert, & pro reſti- tuenda ſibi terra ejus poſtulat auxilium. Quod itaque jam ſub redi- tum Conradi ex ſuo Hieroſolymitano itinere accidit, qui nempe fe- ftis Pentecoftalibus jam Salisburgi fuit, atque abhinc Ratisbonam con- ceſſerat, quem in locum verofimillime Wladislaus a Duce Bohemiæ deductus fuit. Wladislaus Po- lonus penitus cum uxore & liberis ejicitur ex Polonia. Perfugium apud Ducem Boh. qu�rit. Non poterat ſubito Conradus Rex Polono Duci leviro ſuo au- xiliarem manum porrigere, tum quod Guelphus res novas moliretur, tum quod ipſe Italiam meditaretur, rem igitur interea mitioribus ag- greſſus hoc unum legationibus a Boleslao Polono petiit, ut Wladislao fratri Ducatus Cracoviæ restitueretur, quemadmodum poſtea id ip- ſum ſolum Conradi ſucceſfor Fridericus Rex Rom. petiit, ut non re- gno, ſed patrimonii conſortio reſtitueretur, uti Kadlubecius epist. 31. P. S S 2 a) Hac Cracoviæ deditione veroſimillime accidit, ut Spitigneus a Wladislao Polono iſt- hie captivus relictus , in libertatem aſſertus fuerit, exulque erraverit , dum Fride- ricum Imp. patronum nactus eſt, qui eum Wladislao noſtro reconciliavit.
WLADISLAI II. I0. 323 ſcope, cui hoc ex debito tui officii potiſſimum imminet, ut inexcuſabiles ſint, omnibus ſuffraganeis tuis & aliis eccleſiarum Prælatis denuncies, & ſen- tentiam ipſam firmiter obſerves & facias obſervari, ſciturus, quia fi quis veſtrum eandem ſententiam obſervare noluerit, beati Petri &c. An hæc Pontificis ſeveritas magis magisque tumultuantium exaſperave- rit adverſus Wladislaum odia , an non Wladislaus fretus jam hac Apoſtolica ſententia arrogantius criſtas erexerit, fratrumque vicinas provincias populationibus infeftare primus cœperit, nihil proditum: id certum fratres Boleslaum & Miſſekonem illi in ipſo Ducatu ſuo Cracovienſi bellum intentaſſe, atque eum penitus ex Polonia fugere coegiſſe præsidio urbis & caſtri Cracovienſis Agneti uxori ſuæ re- licto: huc enim pertinent verba Kadlubecii epiſtola 29.: Cracoviam interim vallis (fortaſſis legendum validis) obſidionibus vallant non jam pupilli, ſed Principum ſtrenuiſſimi Boleslaus & Mieſzko, illamque ty- gridem (Agnetem) quæ urbis defenſabat præſidia, deditioni accedere ju- bent, quæ vix tandem urbe excuſſa & opibus virum ſequi compellitur, a) quocum in exiliis calamitatibus contabuit. At vero Wladislaus jam jam univerſa Polonia extorris perfugium ſuum apud Wladislaum Du- cem noſtrum, expeditionis nuper aſiaticæ ſocium, quæſivit : ita enim ad annum præſentem Vincentius noſter p. 41. Wladislaus (Polonus) autem ad Ducem confugiens Bohemiæ, ejus confilio ad Regem Conradum, cujus ſororem ſibi junctam habebat matrimonio, ſe confert, & pro reſti- tuenda ſibi terra ejus poſtulat auxilium. Quod itaque jam ſub redi- tum Conradi ex ſuo Hieroſolymitano itinere accidit, qui nempe fe- ftis Pentecoftalibus jam Salisburgi fuit, atque abhinc Ratisbonam con- ceſſerat, quem in locum verofimillime Wladislaus a Duce Bohemiæ deductus fuit. Wladislaus Po- lonus penitus cum uxore & liberis ejicitur ex Polonia. Perfugium apud Ducem Boh. qu�rit. Non poterat ſubito Conradus Rex Polono Duci leviro ſuo au- xiliarem manum porrigere, tum quod Guelphus res novas moliretur, tum quod ipſe Italiam meditaretur, rem igitur interea mitioribus ag- greſſus hoc unum legationibus a Boleslao Polono petiit, ut Wladislao fratri Ducatus Cracoviæ restitueretur, quemadmodum poſtea id ip- ſum ſolum Conradi ſucceſfor Fridericus Rex Rom. petiit, ut non re- gno, ſed patrimonii conſortio reſtitueretur, uti Kadlubecius epist. 31. P. S S 2 a) Hac Cracoviæ deditione veroſimillime accidit, ut Spitigneus a Wladislao Polono iſt- hie captivus relictus , in libertatem aſſertus fuerit, exulque erraverit , dum Fride- ricum Imp. patronum nactus eſt, qui eum Wladislao noſtro reconciliavit.
Strana 324
Omnes ſua- dent Conrado expeditionem adverſus Wla- dislai hoſtes. Conradus cum Wladislao Du- ce Boh. bellum movet adver- ſus Polonos: da- tis pecuniis de- mulcetur. ANNUS 1149. 324 p. 743. loquitur. Sed cum neque hoc Conradus a fratribus Wladis- lai impetrare poſſet, omnium unanimi conſilio decretum fuit Poloni- am bello lacessendam , fratres Wladislai armis cogendos Wladislao- que ſubdendos, ſin minus, in portionem hereditatis paternæ reſtituen- dum eſſe: hortatores præcipui ad id fuere non modo leviri Dux Bo- hemiæ, Bavariæque, ſed maxime legatus Apostolicus, cujus epiſtola ad Conradum Regem ſcripta inter Vibaldianas n. 223. recitatur, ex ea frag- mentum ad rem præesentem ſpectans, excerpimus: Pro negotio nobilis & illuſtris viri Ducis Poloniæ (Wladislai ) & conjugis ſuæ , ſororis ve- ſtræ, mandato Domini Papæ nos ſatis laboraſſe vobis non erit incogni- tum . . . . Quia ergo negotium illud jam ad vos quodammodo ſpectare videtur, Majestatis Vestræe Celsitudinem attente rogamus, ut ita manum auxilii veſtri eidem Duci & brachium fortitudinis veſtræ porrigere ſtu- deatis, ut vigorem ecclefiaſtici officii in hac parte viriliter ſublevetis, ut de indulta pace Duci & ſorori veſtræ laudem a Deo & hominibus con- ſequi valeatis &c. Idipſum epiſtola 170. Henricus Conradi Notarius Wilibaldo Abbati Corbejenſi ſcribit, ſuadetque, ut Conrado ſugge- rat. Tot tantisque hortamentis impulſus Conradus juncto fibi Boemiæ Duce expeditionem in Poloniam ſuſcepit , quam ad præſen- tem annum his verbis narrat Vincentius noster p. 41. Rex Conradus militia collecta una cum Duce Bohemiæ intravit Poloniam. Poloni ve- ro quorundam ſapientum utentes consilio Regem Conradum pecunia leni- unt, & ad curiam, eis indictam, ſe venturos, & in ejus stare mandato ſe promittunt ; nam quid promittere lædit? & lic Conradus cum ſuo exule ad propria revertitur. Confidenter nimis Chronographus Sa- xo ad h. a. his promiſſis aſſenſus eft, dum ſcribit Polono pacem datam fuiſſe, nam promiſſa hæc delufiſſe Polonos jam innuit Vincentius noſ- ter , & ex conſequentium annorum narratione testatum fiet. Quæ cum ita clara ſunt, distinctaque fuis temporibus & annis apud syn- chronos, qui primam ex Polonia Wladislai fugam ante expeditionem Afiaticam recta ad Conradum, alteram post reditum Conradi Hieroſo- lymitanum factam narrant, quis non miretur indiligentiam incogitan- tiamque doctiſſimi Pubitſchka, b) ut, cum Vincentii præſertim noſtri auctoritati fideique derogare auſus eft, illam duplicem Wladislai fu- gam, illam Agnetis conjugis, expugnata Cracovia, cum liberis ejec- tionem , Altenburgique commorandi deſignatum locum, denique il- lam hoc anno cum Duce Bohemo adverfus Polonos fufceptam expe- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S. 317. b) Chronol. Gesch. Böhmens. di-
Omnes ſua- dent Conrado expeditionem adverſus Wla- dislai hoſtes. Conradus cum Wladislao Du- ce Boh. bellum movet adver- ſus Polonos: da- tis pecuniis de- mulcetur. ANNUS 1149. 324 p. 743. loquitur. Sed cum neque hoc Conradus a fratribus Wladis- lai impetrare poſſet, omnium unanimi conſilio decretum fuit Poloni- am bello lacessendam , fratres Wladislai armis cogendos Wladislao- que ſubdendos, ſin minus, in portionem hereditatis paternæ reſtituen- dum eſſe: hortatores præcipui ad id fuere non modo leviri Dux Bo- hemiæ, Bavariæque, ſed maxime legatus Apostolicus, cujus epiſtola ad Conradum Regem ſcripta inter Vibaldianas n. 223. recitatur, ex ea frag- mentum ad rem præesentem ſpectans, excerpimus: Pro negotio nobilis & illuſtris viri Ducis Poloniæ (Wladislai ) & conjugis ſuæ , ſororis ve- ſtræ, mandato Domini Papæ nos ſatis laboraſſe vobis non erit incogni- tum . . . . Quia ergo negotium illud jam ad vos quodammodo ſpectare videtur, Majestatis Vestræe Celsitudinem attente rogamus, ut ita manum auxilii veſtri eidem Duci & brachium fortitudinis veſtræ porrigere ſtu- deatis, ut vigorem ecclefiaſtici officii in hac parte viriliter ſublevetis, ut de indulta pace Duci & ſorori veſtræ laudem a Deo & hominibus con- ſequi valeatis &c. Idipſum epiſtola 170. Henricus Conradi Notarius Wilibaldo Abbati Corbejenſi ſcribit, ſuadetque, ut Conrado ſugge- rat. Tot tantisque hortamentis impulſus Conradus juncto fibi Boemiæ Duce expeditionem in Poloniam ſuſcepit , quam ad præſen- tem annum his verbis narrat Vincentius noster p. 41. Rex Conradus militia collecta una cum Duce Bohemiæ intravit Poloniam. Poloni ve- ro quorundam ſapientum utentes consilio Regem Conradum pecunia leni- unt, & ad curiam, eis indictam, ſe venturos, & in ejus stare mandato ſe promittunt ; nam quid promittere lædit? & lic Conradus cum ſuo exule ad propria revertitur. Confidenter nimis Chronographus Sa- xo ad h. a. his promiſſis aſſenſus eft, dum ſcribit Polono pacem datam fuiſſe, nam promiſſa hæc delufiſſe Polonos jam innuit Vincentius noſ- ter , & ex conſequentium annorum narratione testatum fiet. Quæ cum ita clara ſunt, distinctaque fuis temporibus & annis apud syn- chronos, qui primam ex Polonia Wladislai fugam ante expeditionem Afiaticam recta ad Conradum, alteram post reditum Conradi Hieroſo- lymitanum factam narrant, quis non miretur indiligentiam incogitan- tiamque doctiſſimi Pubitſchka, b) ut, cum Vincentii præſertim noſtri auctoritati fideique derogare auſus eft, illam duplicem Wladislai fu- gam, illam Agnetis conjugis, expugnata Cracovia, cum liberis ejec- tionem , Altenburgique commorandi deſignatum locum, denique il- lam hoc anno cum Duce Bohemo adverfus Polonos fufceptam expe- Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I. B. S. 317. b) Chronol. Gesch. Böhmens. di-
Strana 325
WLADISLAI II. I0. 325 ditionem tribus annis præoccupaverit, atque in annum 1146. adverſus omnium veterum fidem tot tantaque diverſa gesta constipaverit. Destinaverat jam anno ſuperiore, ut diximus, Daniel Pragen- fis eccleſiæ epiſcopus monasterium Siloenſe hactenus a Benedictinis alumnis habitatum Ordini Præmonstratensi, & non modo colonias Steinfelda expetiit , ſed & Moguntiam locum eis deſignavit, ubi ſub ſuam conſecrationem adeſſent, abhine ſe Pragam comitaturi. c) Sed quod Steinfeldenſes ſerius Moguntiam, atque poſt abitum Danielis advenerint, inter alias hodie incognitas cauſas veroſimillima fuiſſe videtur, quod remoram electio Abbatis in Bohemiam mittendi inje- cerit. Nam cum omnium fratrum ſuffragia in Adolphum Priorem Steinfeldenſem collineaſſent, ille autem ſe tanto oneri imparem cau- ſatus nec precibus flecti, nec obedientiæ imperio ſtringi ſe pateretur, tandem ſero Godeſcalcus, jam nuper ſub Strahofienſis Canoniæ initia in Bohemia verſatus, ceſſit fratrum precibus, atque obedientiæ me- rito munus Abbatiale ſuſcepit. Acceleravit quidem cum ſua fratrum turba Moguntiam, ſed Danielem epiſcopum Pragenſem minime am- plius isthic deprehendit, qui reditum Pragam post consecrationem fuam præcipitans stabularios suos iſthic cum equis reliquerat, quibus Pragam deportarentur. Sed qui ridiculus caſus in Bohemiam festi- nantibus acciderit ex ipso Chronographo Siloenfi audire libet : Re- liquerat (Daniel Moguntiæ) in expectatione ipſorum (Steinfeldenſium Canonicorum) quosdam alios cum equis ſufficientibus, in quibus eum ſequerentur ; quos prima nocte ſuperventus ſui videntes, contentionem inter ſe habuerunt , quis quem equitare deberet: Cum ecce fures de nocte contentionem diremerunt, & ſublatis equis fere omnibus contentionis ſimul & equitationis finem fecerunt. Mane facto nihil invenerunt in ma- nibus ſuis, & dici non poteſt, quanto labore & miſeria pedeſtri iti- nere media hyeme, & poſt Natales dies immaniſſimas nives Pragam uſ- que & in Strahof pervenerint. Adventus eorum circa festum SS. Fa- biani & Sebaſtiani erat. d) Hic primum novi coloni reſcivere locum, ad quem destinati eſſent, necdum eſſe vacuum, ſed occupari adhuc- dum Steinfeldenſes Præmonſtra- tenſes electo Godeſcalco Ab- bate iter in- grediuntur. Furto ablatis Moguntiæ e- quis pedibus Pragam profi- ciſcuntur. c) Ita accipienda & explicanda ſunt verba mea p. 102. in commentario meo in Vin- centium cum initia Præmonſtratenſis Ordinis in Siloenſi eccleſia ad annum ſupe- riorem rejeci : nam re ipſa Siloa primum anno præſente occupata fuit a Præmon- ſtratenſibus , quanquam jam anno ſuperiore Steinfeldæ Abbas Siloenſis Godeſcal- cus electus fuerit. d) Chronographus Siloenſis p. 103.
WLADISLAI II. I0. 325 ditionem tribus annis præoccupaverit, atque in annum 1146. adverſus omnium veterum fidem tot tantaque diverſa gesta constipaverit. Destinaverat jam anno ſuperiore, ut diximus, Daniel Pragen- fis eccleſiæ epiſcopus monasterium Siloenſe hactenus a Benedictinis alumnis habitatum Ordini Præmonstratensi, & non modo colonias Steinfelda expetiit , ſed & Moguntiam locum eis deſignavit, ubi ſub ſuam conſecrationem adeſſent, abhine ſe Pragam comitaturi. c) Sed quod Steinfeldenſes ſerius Moguntiam, atque poſt abitum Danielis advenerint, inter alias hodie incognitas cauſas veroſimillima fuiſſe videtur, quod remoram electio Abbatis in Bohemiam mittendi inje- cerit. Nam cum omnium fratrum ſuffragia in Adolphum Priorem Steinfeldenſem collineaſſent, ille autem ſe tanto oneri imparem cau- ſatus nec precibus flecti, nec obedientiæ imperio ſtringi ſe pateretur, tandem ſero Godeſcalcus, jam nuper ſub Strahofienſis Canoniæ initia in Bohemia verſatus, ceſſit fratrum precibus, atque obedientiæ me- rito munus Abbatiale ſuſcepit. Acceleravit quidem cum ſua fratrum turba Moguntiam, ſed Danielem epiſcopum Pragenſem minime am- plius isthic deprehendit, qui reditum Pragam post consecrationem fuam præcipitans stabularios suos iſthic cum equis reliquerat, quibus Pragam deportarentur. Sed qui ridiculus caſus in Bohemiam festi- nantibus acciderit ex ipso Chronographo Siloenfi audire libet : Re- liquerat (Daniel Moguntiæ) in expectatione ipſorum (Steinfeldenſium Canonicorum) quosdam alios cum equis ſufficientibus, in quibus eum ſequerentur ; quos prima nocte ſuperventus ſui videntes, contentionem inter ſe habuerunt , quis quem equitare deberet: Cum ecce fures de nocte contentionem diremerunt, & ſublatis equis fere omnibus contentionis ſimul & equitationis finem fecerunt. Mane facto nihil invenerunt in ma- nibus ſuis, & dici non poteſt, quanto labore & miſeria pedeſtri iti- nere media hyeme, & poſt Natales dies immaniſſimas nives Pragam uſ- que & in Strahof pervenerint. Adventus eorum circa festum SS. Fa- biani & Sebaſtiani erat. d) Hic primum novi coloni reſcivere locum, ad quem destinati eſſent, necdum eſſe vacuum, ſed occupari adhuc- dum Steinfeldenſes Præmonſtra- tenſes electo Godeſcalco Ab- bate iter in- grediuntur. Furto ablatis Moguntiæ e- quis pedibus Pragam profi- ciſcuntur. c) Ita accipienda & explicanda ſunt verba mea p. 102. in commentario meo in Vin- centium cum initia Præmonſtratenſis Ordinis in Siloenſi eccleſia ad annum ſupe- riorem rejeci : nam re ipſa Siloa primum anno præſente occupata fuit a Præmon- ſtratenſibus , quanquam jam anno ſuperiore Steinfeldæ Abbas Siloenſis Godeſcal- cus electus fuerit. d) Chronographus Siloenſis p. 103.
Strana 326
326 ANNUS 1149. Ejectis Siloa Benedictinis ſuccedunt. dum a Religiofis Ordinis S. Benedicti, eosque primum cum Abbate ſuo extrudendos eſſe, quod illi pro merito indigne ferentes, ordi- nique alteri injuriam fieri cauſati, locum ſuſcipere ingredique multum tergiverſati ſunt. Cum vero Daniel pervicaciter persisteret in senten- tia, nec quieviſſet prius dum Benedictini monaſterium deſeruiſſent, tandem perſuaſi ſunt, ut deſertum monasterium colere cœperint. Credi non poteſt (inquit ſæpe memoratus author) quantam deinceps famem, quantamque penuriam omnium rerum pertulerint, quia & mo- nachi, qui depulſi erant, tanquam ex industria cuncta distraxerant, omnia conſumſerant, nihil minus fecerunt a vaſtitate hoſtili, ſi hoc ſolum quod ignem non miſerint in mœnia. Epiſcopus quoque, qui eos introdu- xerat, nihil unquam miſericordiæ fecit in eos, quo eis eleemoſinam im- penderet, tanquam hoc ſolum ſatis eſſet , quod eos vacuam miſerit in poſſeſſionem. e) Lunevicenſis Parthenonis Præmonſtra- tenſis initia. Annus idem aut ſequens defigendus Parthenoni Lunevicensi ejusdem Ordinis Præmonstratensis, qui iisdem principiis, Steinfel- denſiumque ſecunda immigratione in Bohemiam exortus, nam Go- deſcalcum Abbatem Siloenſem ſub principium adventus ſui in Bohe- miam ſecutas fuiſſe ordinis ſui ſorores idem author p. 111. his ver- bis perhibet: a principio, inquit, adventus ſui (Godeſcalci) huc in Bohemiam ſecutæ fuerant eum de Donewald Colonienſis diœceſis ſorores bonæ atque religioſæ cum deputata cuſtodia virorum bonorum, quas in Lunewic locavit, diligenter clauſit, & omni diſciplina informavit, ƒ) Sed quem Parthenonis iſtius conditorem, fundatoremque fuiſſe dice- mus? an cum Crugerio ad 7. Februarii Bavonem de Strakonitz illis temporibus incognitum? paulo minus, atque ille ipſe Crugerius Si- loensis Canoniæ Danielem epiſcopum fundatorem statuit, anxieque inquifivit, undenam tantas divitias ad condendum dotandumque hoc mo- 3) Idem p. 104. Dedimus his duobus locis verba ipſa ſynchroni authoris, ut ex tot tantisque rerum circumſtantiis enarratis æquus Lector judicet, an Præmonstraten- ſes jam a Sobieslao Duce huc inducti fuerint , an prudenter negari poſſit mona- ſterium iſtud prius ab ordine S. Benedicti conditum occupatumque fuiſſe , quod viris illis , jam anno ſuperiore memoratis, integris diſſertationibus pervicaciter ne- gare , atque defendere libuit. Ut verbo dicam, ſi Vincentio , ſi Chronographo Siloenſi, ſi Monacho Sazavienſi fides detrahitur, quidni ſepeliamus omnem veri- tatem hiſtoricam patriam , umbrisque & fabulis paſcamur. f ) Corrigendus iſthic in notis meis in hunc locum Vincentii lit. (p) annus, ſubſtituendusque MCL.
326 ANNUS 1149. Ejectis Siloa Benedictinis ſuccedunt. dum a Religiofis Ordinis S. Benedicti, eosque primum cum Abbate ſuo extrudendos eſſe, quod illi pro merito indigne ferentes, ordi- nique alteri injuriam fieri cauſati, locum ſuſcipere ingredique multum tergiverſati ſunt. Cum vero Daniel pervicaciter persisteret in senten- tia, nec quieviſſet prius dum Benedictini monaſterium deſeruiſſent, tandem perſuaſi ſunt, ut deſertum monasterium colere cœperint. Credi non poteſt (inquit ſæpe memoratus author) quantam deinceps famem, quantamque penuriam omnium rerum pertulerint, quia & mo- nachi, qui depulſi erant, tanquam ex industria cuncta distraxerant, omnia conſumſerant, nihil minus fecerunt a vaſtitate hoſtili, ſi hoc ſolum quod ignem non miſerint in mœnia. Epiſcopus quoque, qui eos introdu- xerat, nihil unquam miſericordiæ fecit in eos, quo eis eleemoſinam im- penderet, tanquam hoc ſolum ſatis eſſet , quod eos vacuam miſerit in poſſeſſionem. e) Lunevicenſis Parthenonis Præmonſtra- tenſis initia. Annus idem aut ſequens defigendus Parthenoni Lunevicensi ejusdem Ordinis Præmonstratensis, qui iisdem principiis, Steinfel- denſiumque ſecunda immigratione in Bohemiam exortus, nam Go- deſcalcum Abbatem Siloenſem ſub principium adventus ſui in Bohe- miam ſecutas fuiſſe ordinis ſui ſorores idem author p. 111. his ver- bis perhibet: a principio, inquit, adventus ſui (Godeſcalci) huc in Bohemiam ſecutæ fuerant eum de Donewald Colonienſis diœceſis ſorores bonæ atque religioſæ cum deputata cuſtodia virorum bonorum, quas in Lunewic locavit, diligenter clauſit, & omni diſciplina informavit, ƒ) Sed quem Parthenonis iſtius conditorem, fundatoremque fuiſſe dice- mus? an cum Crugerio ad 7. Februarii Bavonem de Strakonitz illis temporibus incognitum? paulo minus, atque ille ipſe Crugerius Si- loensis Canoniæ Danielem epiſcopum fundatorem statuit, anxieque inquifivit, undenam tantas divitias ad condendum dotandumque hoc mo- 3) Idem p. 104. Dedimus his duobus locis verba ipſa ſynchroni authoris, ut ex tot tantisque rerum circumſtantiis enarratis æquus Lector judicet, an Præmonstraten- ſes jam a Sobieslao Duce huc inducti fuerint , an prudenter negari poſſit mona- ſterium iſtud prius ab ordine S. Benedicti conditum occupatumque fuiſſe , quod viris illis , jam anno ſuperiore memoratis, integris diſſertationibus pervicaciter ne- gare , atque defendere libuit. Ut verbo dicam, ſi Vincentio , ſi Chronographo Siloenſi, ſi Monacho Sazavienſi fides detrahitur, quidni ſepeliamus omnem veri- tatem hiſtoricam patriam , umbrisque & fabulis paſcamur. f ) Corrigendus iſthic in notis meis in hunc locum Vincentii lit. (p) annus, ſubſtituendusque MCL.
Strana 327
WLADISLAI II. 10. 327 monaſterium acquifiverit. Fundatorem Lunewicensis Partheno- nis prodit idem ipſe Chronographus noster Siloenſis p. 99., dum de tranſitu Godeſcalci e ſæculo ad Ordinem Præmonstratenſem lo- quens, ait: Supervenit nutu Dei deſideratus hoſpes Præpoſitus Steinfelden- ſis Evervinus vir conſumatæ religionis habens ſecum quendam Canonicum ſuum Henricum nomine literatum virum, medicumque peritum, qui po- stea sub eodem Abbate Gotschalco Lunewicensis ecclesice fundator exstitit strenuus. Si vero quæratur qua ratione vir religioſus Parthenonis iftius fundationem præstare potuerit, in promptu reſponſum est: Henri- cum ſe ſe Medicæ artis peritia in Wladislai Procerumque Bohemiæ veroſimillime gratiam infinuaſſe, dono accepiſſe portionem aliquam terræ incultæ, filvarum tractum, quem ille ſua fratrumque opera fil- vis excifis, excoluit, denique fidelium eleemoſynis & præmiis ex arte medicandi obtentis adjutus opus feliciter conſummavit. Ita pe- ne rem cumReginardo in condendo Siloensi monasterio eveniſse antea ex Monacho Sazavienſi narravimus. Et vero Ordinis Præmonstratensis alumnos his ſuis principiis terras agrosque manu ſua excolere ſolitos fuiſſe, ut plura teſtimonia prætermittam vel id unum ejusdem Chro- nographi Siloenſis sit de ipſo Abbate Godeſcalco : �state, inquit, no- luit carere, id est feriari, quin iret ad meſſem poſt fratres. Ceterum author magnis laudibus Parthenonis istius Virgines extollit, quarum ait , longum exilium, ſcilicet a patria ſua, voluntaria paupertas, & religioſa conversatio erat tunc præſentibus bonus Chriſti odor, & odor vit� in vitam eſt hodie, & erit &c. Crevit vero intra triginta annos tantum numero Vestalium, ut e suo cœtu colonias tam Bernecam in Auſtriam, quam Kunicium in Moraviam miſerint. Situm erat hoc Sanctimonialium cœnobium in Curimenfi diftrictu, interiit turbis Huſ- fiticis; coactus poſtea Sigismundus Imperator locum cum tota ditione Taboritis concedere , iis exstinctis, reſuſcitatoque Archiepiſcopatu Pra- genſi accenſus est locus ditionibus Archiepiſcopalibus, perstatque ho- die. 8) Henricus Steinfeldenſis Præmonſtra- tenſis fundator. AN- g) Ex his jam aliquando annales Præmonstratenſes , ſi recudi contingeret, locupletari poterunt , qui cum Parthenonem iſtum corrupto nomine Lemowicz appellant, ni- hil prorſum de initiis ejus , conditoreque produnt, hoc unum commemorantes, Huſſitarum furore everſum fuiſſe , at vero in Chronographo Siloenſi a nobis edi- to plures & Priorum ſeu Præpoſitorum & Virginum , & rerum iſtius Partheno- nis leguntur memoriæ.
WLADISLAI II. 10. 327 monaſterium acquifiverit. Fundatorem Lunewicensis Partheno- nis prodit idem ipſe Chronographus noster Siloenſis p. 99., dum de tranſitu Godeſcalci e ſæculo ad Ordinem Præmonstratenſem lo- quens, ait: Supervenit nutu Dei deſideratus hoſpes Præpoſitus Steinfelden- ſis Evervinus vir conſumatæ religionis habens ſecum quendam Canonicum ſuum Henricum nomine literatum virum, medicumque peritum, qui po- stea sub eodem Abbate Gotschalco Lunewicensis ecclesice fundator exstitit strenuus. Si vero quæratur qua ratione vir religioſus Parthenonis iftius fundationem præstare potuerit, in promptu reſponſum est: Henri- cum ſe ſe Medicæ artis peritia in Wladislai Procerumque Bohemiæ veroſimillime gratiam infinuaſſe, dono accepiſſe portionem aliquam terræ incultæ, filvarum tractum, quem ille ſua fratrumque opera fil- vis excifis, excoluit, denique fidelium eleemoſynis & præmiis ex arte medicandi obtentis adjutus opus feliciter conſummavit. Ita pe- ne rem cumReginardo in condendo Siloensi monasterio eveniſse antea ex Monacho Sazavienſi narravimus. Et vero Ordinis Præmonstratensis alumnos his ſuis principiis terras agrosque manu ſua excolere ſolitos fuiſſe, ut plura teſtimonia prætermittam vel id unum ejusdem Chro- nographi Siloenſis sit de ipſo Abbate Godeſcalco : �state, inquit, no- luit carere, id est feriari, quin iret ad meſſem poſt fratres. Ceterum author magnis laudibus Parthenonis istius Virgines extollit, quarum ait , longum exilium, ſcilicet a patria ſua, voluntaria paupertas, & religioſa conversatio erat tunc præſentibus bonus Chriſti odor, & odor vit� in vitam eſt hodie, & erit &c. Crevit vero intra triginta annos tantum numero Vestalium, ut e suo cœtu colonias tam Bernecam in Auſtriam, quam Kunicium in Moraviam miſerint. Situm erat hoc Sanctimonialium cœnobium in Curimenfi diftrictu, interiit turbis Huſ- fiticis; coactus poſtea Sigismundus Imperator locum cum tota ditione Taboritis concedere , iis exstinctis, reſuſcitatoque Archiepiſcopatu Pra- genſi accenſus est locus ditionibus Archiepiſcopalibus, perstatque ho- die. 8) Henricus Steinfeldenſis Præmonſtra- tenſis fundator. AN- g) Ex his jam aliquando annales Præmonstratenſes , ſi recudi contingeret, locupletari poterunt , qui cum Parthenonem iſtum corrupto nomine Lemowicz appellant, ni- hil prorſum de initiis ejus , conditoreque produnt, hoc unum commemorantes, Huſſitarum furore everſum fuiſſe , at vero in Chronographo Siloenſi a nobis edi- to plures & Priorum ſeu Præpoſitorum & Virginum , & rerum iſtius Partheno- nis leguntur memoriæ.
Strana 328
328 ANNUS 1150. Sobieslans oc- ciſo Caſtellano ex carceribus fugit. Mors Conradi Ducis Znoy- menſis. ANNUS JESU CHRISTI MCL. CONRADI III. Reg. 13. DANIELIS ep. Prag. 3. EVGEENII III. Papæ 6. HENRICI ZDIK ep. Ol. 255. WLADILAI II. Duc. 11. ltum silent anno præſente vetustiores patrii ſcriptores de gestis Wladislai Ducis, id unum pene Vincentio duce referunt: a) So- A bieslaum nuper in caſtro Primda ſeu Frauenberg ad limites Bava- riæ recluſum, manum porrigentibus quibusdam fautoribus, nocte castel- lanum Bernardum immaniter trucidaſſe, cadavereque in inferiorem tur- ris carcerem detruſo fuga ſe captivitati eripuiſſe. Annales Trebi- cenſes a Peſſina laudati b) referunt eodem anno Conradum Ducem Znoymenſem, qui nuper tanta negotia Wladislao facessiverat, mor- bo, quem in Aſiatica expeditione contraxerat abſumptum Znoymæ Idibus Decembris , & in eccleſia monaſterii Trebicenſis ſepultum, denique provinciam illius Znoymenſem a Wladislao Henrico fratri ſuo con- ceſſam fuiſſe , quos quidem Annales nec mihi, nec alteri, qui hodie rebus patriis hiftoricis vacamus, videre, nec comperire licuit, num alicubi lateant. Sperabam me eos in ea Peſſinæ collectione Manu- ſcriptorum, quæ Duxovii in Bibliotheca Waldsteiniana hodie superest, deprehenſurum, at fefellit me spes. Ut ingenue confitear: Annalium iftorum qualium qualium fides multum mihi, ut jam crebrius innui: ſuſpecta eſt, quod veterum relatis minime reſpondeat. Non ſecus ſe habet hæc de Conrado narratio; præterquam enim quod nullus noſtrorum veterum meminerit Conradum ſacræ expeditioni ſe so- ciafſe, neque is in tot exterorum catalogis, qui diligenter Principes perſonas cruce fignatas adnotarunt, uſpiam comparet. c) Id mani- festo falſum eft, quod iidem Annales narrationi ifti ſubjungunt: etiam Spitigneum anno ſequente mortuum, & in eodem Trebicenſi mona- ſterio ſepultum fuifſe, cum certum fit Spitigneum adhuc Imperio Friderici Barbaroſsæ ſuperfuiſſe, cujus patrocinio ille exul dein gra- tiam & reconciliationem Wladislai quæfivit, imo ex Monacho Saza- vienſi teſtatum fit, illum nonniſi anno 1157. fatis ceſſiſſe. d) Veriora ſunt, a) Vincentius ad h. a. p. 41. b) In Marte Moraviæ p. 313. c) In diplomate Wla- dislai anno 1160. dato legitur adhuc Conradus Princeps Moravienſis inter ſubſcrip- tos teftes, qui ipſe, an filius ipfius fuerit, fluctuo. d) Non majoris reputanda ſunt , quæ Balbinus de Vitkone I. auctore & ſtipite inclyti generis Roſenbergici in Syn- tagmate Comitum de Gutenstein Tab. 6. p. 48. & 49. ad hune annum conji- cit, cujus familiæ ante ſæculum ſequens nullam hucuſque in Boemia detexi me- moriam.
328 ANNUS 1150. Sobieslans oc- ciſo Caſtellano ex carceribus fugit. Mors Conradi Ducis Znoy- menſis. ANNUS JESU CHRISTI MCL. CONRADI III. Reg. 13. DANIELIS ep. Prag. 3. EVGEENII III. Papæ 6. HENRICI ZDIK ep. Ol. 255. WLADILAI II. Duc. 11. ltum silent anno præſente vetustiores patrii ſcriptores de gestis Wladislai Ducis, id unum pene Vincentio duce referunt: a) So- A bieslaum nuper in caſtro Primda ſeu Frauenberg ad limites Bava- riæ recluſum, manum porrigentibus quibusdam fautoribus, nocte castel- lanum Bernardum immaniter trucidaſſe, cadavereque in inferiorem tur- ris carcerem detruſo fuga ſe captivitati eripuiſſe. Annales Trebi- cenſes a Peſſina laudati b) referunt eodem anno Conradum Ducem Znoymenſem, qui nuper tanta negotia Wladislao facessiverat, mor- bo, quem in Aſiatica expeditione contraxerat abſumptum Znoymæ Idibus Decembris , & in eccleſia monaſterii Trebicenſis ſepultum, denique provinciam illius Znoymenſem a Wladislao Henrico fratri ſuo con- ceſſam fuiſſe , quos quidem Annales nec mihi, nec alteri, qui hodie rebus patriis hiftoricis vacamus, videre, nec comperire licuit, num alicubi lateant. Sperabam me eos in ea Peſſinæ collectione Manu- ſcriptorum, quæ Duxovii in Bibliotheca Waldsteiniana hodie superest, deprehenſurum, at fefellit me spes. Ut ingenue confitear: Annalium iftorum qualium qualium fides multum mihi, ut jam crebrius innui: ſuſpecta eſt, quod veterum relatis minime reſpondeat. Non ſecus ſe habet hæc de Conrado narratio; præterquam enim quod nullus noſtrorum veterum meminerit Conradum ſacræ expeditioni ſe so- ciafſe, neque is in tot exterorum catalogis, qui diligenter Principes perſonas cruce fignatas adnotarunt, uſpiam comparet. c) Id mani- festo falſum eft, quod iidem Annales narrationi ifti ſubjungunt: etiam Spitigneum anno ſequente mortuum, & in eodem Trebicenſi mona- ſterio ſepultum fuifſe, cum certum fit Spitigneum adhuc Imperio Friderici Barbaroſsæ ſuperfuiſſe, cujus patrocinio ille exul dein gra- tiam & reconciliationem Wladislai quæfivit, imo ex Monacho Saza- vienſi teſtatum fit, illum nonniſi anno 1157. fatis ceſſiſſe. d) Veriora ſunt, a) Vincentius ad h. a. p. 41. b) In Marte Moraviæ p. 313. c) In diplomate Wla- dislai anno 1160. dato legitur adhuc Conradus Princeps Moravienſis inter ſubſcrip- tos teftes, qui ipſe, an filius ipfius fuerit, fluctuo. d) Non majoris reputanda ſunt , quæ Balbinus de Vitkone I. auctore & ſtipite inclyti generis Roſenbergici in Syn- tagmate Comitum de Gutenstein Tab. 6. p. 48. & 49. ad hune annum conji- cit, cujus familiæ ante ſæculum ſequens nullam hucuſque in Boemia detexi me- moriam.
Strana 329
WLADISLAI II. II. 329 funt, ad hunc annum ex Chronographi Siloenfis p. 105. pertinent: nempe Præmonstratenſes Siloam nuper inductos ſumma rerum ino- pia preſſos magnum paupertatis ſuæ levamen in Henrici epiſcopi Olo- mucenſis miſericordia munificentiaque reperiſſe, commemorata enim extrema fratrum egestate ſubjungit: Sed qui paſcit volatilia cœli, non deſeruit humiles ſervos, ſed pavit eos primum per eleemoſynam pauperum, dehinc & perquam maxime per Dominum Henricum Olomucenſem epi- ſcopum, cujus ſupra mentionem habui, qui cum Dominicum Natalem (anno præſènte) celebraturus eſfet in Jenikow, e) intellecta patrum isto- rum paupertate, per fratres, quos Abbas Gotſchalcus ad eum direxerat, il- lico miſericordia motus, apparatum ſuum, quem ibi copioſum habebat, to- taliter transmisit, eosque abundantiſſime recreavit. Fecit hoc ſemel & ſæpius. Verius etiam eſt, Conradum Regem nullum non moviſſe la- pidem, ut Wladislaum Poloniæ Ducem, ejusque conjugem Agnetem in terrarum ſuarum possessionem reduceret, quod Willibaldus Abbas Corbejenſis litteris ſuis ex Comitiis Spirenſibus menſe Februario anni præeſentis ad Arnoldum Cancellarium datis, testatum facit. f) Sed deferbuit paulo post ifte Wladislaum protegendi reducendique ar- dor: namAgnes Conradi ſoror hoc ipſo, aut ſequente anno exilii ſui acer- bitate contabuit.g) Quæ quidem duorum annorum periodus luctuofiſ- ſima fuit Conrado , nam hoc anno amiſit quoque filium ſuum Hen- ricum Romanorum Regem Imperii hæredem, sequente vero etiam alteram fororem ſuam Gertrudem Wladislai Ducis nostri conjugem. Communis pene hodie recentiorum patriorum hiftoricorum per- ſuaſio eſt, Henricum epiſcopum Olomucenſem remotis monachis Or- dinis S. Benedicti ex Hradistienſi ad Olomucium cœnobio substituiſ- ſe Canonicos Regulares Ordinis Præmonstratenfis. At nos innixi do- Tt PARS VI. ANNAL. HAGEC. Henricus Olo- muc. epiſc. mi- ſericors erga Siloenſes. Mors Agnetis Poloniæ Ducis, & Henrici fi- lii Conradi Regis. cu- e) Hodie Jankow , Germanis Jankau locus haud longe a Parthenone Lunowicenſi ( ho- die Lonjowicz) remotus. f ) Inter Wibaldianas num. 184. g) VI. Kal. Octo- bris Agnetem vita functam perhibet Necrologium Campililienſe apud Hanthaler T. I. p. 252. his verbis: Agnes uxor Wladislai Ducis Zleſiorum filia fundatoris S. †. Annum quidem mortis numeris expreſſum nuſpiam reperi, ſed cum poſt- hac amplius ejus non fiat memoria , & Chronicon Luneburgicum vetus mortem illius conjungat morti Ottonis de Rinegge præſente anno demortui, conjicere fas eft, eam ad hunc ſeu certe ſequentem annum ſpectare. Ita vero habet author hu- jus vernaculi Chronici apud Eccardum T. I. p. 1381. do ſtarf oc Agnes Koning Conrades ſuster, id eſt: Da ſtarb auch Agnes Conrads Königs Schweſter.
WLADISLAI II. II. 329 funt, ad hunc annum ex Chronographi Siloenfis p. 105. pertinent: nempe Præmonstratenſes Siloam nuper inductos ſumma rerum ino- pia preſſos magnum paupertatis ſuæ levamen in Henrici epiſcopi Olo- mucenſis miſericordia munificentiaque reperiſſe, commemorata enim extrema fratrum egestate ſubjungit: Sed qui paſcit volatilia cœli, non deſeruit humiles ſervos, ſed pavit eos primum per eleemoſynam pauperum, dehinc & perquam maxime per Dominum Henricum Olomucenſem epi- ſcopum, cujus ſupra mentionem habui, qui cum Dominicum Natalem (anno præſènte) celebraturus eſfet in Jenikow, e) intellecta patrum isto- rum paupertate, per fratres, quos Abbas Gotſchalcus ad eum direxerat, il- lico miſericordia motus, apparatum ſuum, quem ibi copioſum habebat, to- taliter transmisit, eosque abundantiſſime recreavit. Fecit hoc ſemel & ſæpius. Verius etiam eſt, Conradum Regem nullum non moviſſe la- pidem, ut Wladislaum Poloniæ Ducem, ejusque conjugem Agnetem in terrarum ſuarum possessionem reduceret, quod Willibaldus Abbas Corbejenſis litteris ſuis ex Comitiis Spirenſibus menſe Februario anni præeſentis ad Arnoldum Cancellarium datis, testatum facit. f) Sed deferbuit paulo post ifte Wladislaum protegendi reducendique ar- dor: namAgnes Conradi ſoror hoc ipſo, aut ſequente anno exilii ſui acer- bitate contabuit.g) Quæ quidem duorum annorum periodus luctuofiſ- ſima fuit Conrado , nam hoc anno amiſit quoque filium ſuum Hen- ricum Romanorum Regem Imperii hæredem, sequente vero etiam alteram fororem ſuam Gertrudem Wladislai Ducis nostri conjugem. Communis pene hodie recentiorum patriorum hiftoricorum per- ſuaſio eſt, Henricum epiſcopum Olomucenſem remotis monachis Or- dinis S. Benedicti ex Hradistienſi ad Olomucium cœnobio substituiſ- ſe Canonicos Regulares Ordinis Præmonstratenfis. At nos innixi do- Tt PARS VI. ANNAL. HAGEC. Henricus Olo- muc. epiſc. mi- ſericors erga Siloenſes. Mors Agnetis Poloniæ Ducis, & Henrici fi- lii Conradi Regis. cu- e) Hodie Jankow , Germanis Jankau locus haud longe a Parthenone Lunowicenſi ( ho- die Lonjowicz) remotus. f ) Inter Wibaldianas num. 184. g) VI. Kal. Octo- bris Agnetem vita functam perhibet Necrologium Campililienſe apud Hanthaler T. I. p. 252. his verbis: Agnes uxor Wladislai Ducis Zleſiorum filia fundatoris S. †. Annum quidem mortis numeris expreſſum nuſpiam reperi, ſed cum poſt- hac amplius ejus non fiat memoria , & Chronicon Luneburgicum vetus mortem illius conjungat morti Ottonis de Rinegge præſente anno demortui, conjicere fas eft, eam ad hunc ſeu certe ſequentem annum ſpectare. Ita vero habet author hu- jus vernaculi Chronici apud Eccardum T. I. p. 1381. do ſtarf oc Agnes Koning Conrades ſuster, id eſt: Da ſtarb auch Agnes Conrads Königs Schweſter.
Strana 330
330 An Henricus Zdik Gradici- um Præmon- ſtratenſes indu- xerit? ANNUS 1150. cumentis argumentisque Reverendiſſimi Pitter h) ftatuimus cum eo- dem in animadverſionibus noſtris Chronographo Siloenſi p. 106. ſub- jectis non ante annum 1160. hoc monaſterium Hradistienſe ab Or- dine S. Benedicti ad Præmonstratenſem transmitti potuiſſe, atque id- circo veroſimilliter obſidione urbis Olomucenſis anno 1161. everſum cœnobium dilapſis monachis Benedictinis a Joanne epiſcopo Olomu- cenſi i) traditum fuiſſe Ordini Præmonstratenſi. Præcipuum autem aſſerti fundamentum tam Pittero, quam mihi fuit diploma Wladi- slai jam Regis anno 1160 monaſterio Hradistienſi datum, k) in quo nulla prorſus mentio fit Ordinis Præmonstratenſium ſeu Canonico- rum quorundam Regularium, aut locum hunc a primis poſſeſſori- bus ad alios translatum fuiſſe, ſed univerſi diplomatis verba nonni- fi de primis monaſterii hujus colonis, qui fuere Ordinis S. Benedic- ti, loquuntur, quos Otto Dux Moraviæ & Wratislaus Rex Bohemiæ jam ſuperiore ſæculo huc induxit: hujus non alterius Ordinis erat Blaſius Abbas, cui cujusque Fratribus Wladislaus antiquam poſſeflio- nem cum omnibus aliis donationibus & immunitatibus confirmat, quid quid, illis propinquorum (verba funt diplomatis) videlicet avi mei primi Regis Bohemorum Wradislai, ac primi Ducis Moraviensium ſe- nioris Ottonis, & prudens diſcretio ad uſum in nomine Domini studuit deputare; quæ verba qua ratione ad Præmonstatenſes trahi poſſint, non video, cum illi necdum anno 1178., quo Hradistienſe cœno- bium fundatum fuit, exstiterint, atque idcirco illis nihil a Wratislao & Ottone deputari potuerit. Dein quis credat, fi Henricus Zdik re- vera huc induxiſset Ordinem Præmonstratenſem, nullam prorſus ejus- dem Henrici mentionem in hoc ſatis prolixum diploma inſerendam fuiſſe, aut eum prorſus nihil novis colonis fuis Præmonstratensibus fratribusque donaturum fuiſſe? An vel ipſi Præmonstratenſes tantum rerum ſuarum negligentes inattentique fuiſſent, ut non petiiſſent no- men Ordinis ſui in hoc diploma imponi, ut manifestum effet has jam omnes vetuftas donationes concessionesque ad Ordinem fuum transla- tas Pub.Chronol. Seſch. 4. Theil I.B. S. 332. b) In Theſ. abſcond. p. 183. i) Nemo non advertet, in animadverſionibus meis in Chronographum Siloenſem eadem pagina 106. in nota (d) ſeu calami ſeu typi errore vocem Zdiconem pro Joannem irrepſiſſe, cum ipſe antea pagina 41. aſſe- ruerim Zdiconem jam anno 1151. fuiſſe mortuum , ut proinde neſciam qualem quantumque plauſum doct. Pubitſchka ex hoc calami ſeu typi errore quærat. k) Legitur id tam in Pitteri Theſauro abſcond. p. 187. , quam in Probationibus an- nalium Præmonſtratenſium.
330 An Henricus Zdik Gradici- um Præmon- ſtratenſes indu- xerit? ANNUS 1150. cumentis argumentisque Reverendiſſimi Pitter h) ftatuimus cum eo- dem in animadverſionibus noſtris Chronographo Siloenſi p. 106. ſub- jectis non ante annum 1160. hoc monaſterium Hradistienſe ab Or- dine S. Benedicti ad Præmonstratenſem transmitti potuiſſe, atque id- circo veroſimilliter obſidione urbis Olomucenſis anno 1161. everſum cœnobium dilapſis monachis Benedictinis a Joanne epiſcopo Olomu- cenſi i) traditum fuiſſe Ordini Præmonstratenſi. Præcipuum autem aſſerti fundamentum tam Pittero, quam mihi fuit diploma Wladi- slai jam Regis anno 1160 monaſterio Hradistienſi datum, k) in quo nulla prorſus mentio fit Ordinis Præmonstratenſium ſeu Canonico- rum quorundam Regularium, aut locum hunc a primis poſſeſſori- bus ad alios translatum fuiſſe, ſed univerſi diplomatis verba nonni- fi de primis monaſterii hujus colonis, qui fuere Ordinis S. Benedic- ti, loquuntur, quos Otto Dux Moraviæ & Wratislaus Rex Bohemiæ jam ſuperiore ſæculo huc induxit: hujus non alterius Ordinis erat Blaſius Abbas, cui cujusque Fratribus Wladislaus antiquam poſſeflio- nem cum omnibus aliis donationibus & immunitatibus confirmat, quid quid, illis propinquorum (verba funt diplomatis) videlicet avi mei primi Regis Bohemorum Wradislai, ac primi Ducis Moraviensium ſe- nioris Ottonis, & prudens diſcretio ad uſum in nomine Domini studuit deputare; quæ verba qua ratione ad Præmonstatenſes trahi poſſint, non video, cum illi necdum anno 1178., quo Hradistienſe cœno- bium fundatum fuit, exstiterint, atque idcirco illis nihil a Wratislao & Ottone deputari potuerit. Dein quis credat, fi Henricus Zdik re- vera huc induxiſset Ordinem Præmonstratenſem, nullam prorſus ejus- dem Henrici mentionem in hoc ſatis prolixum diploma inſerendam fuiſſe, aut eum prorſus nihil novis colonis fuis Præmonstratensibus fratribusque donaturum fuiſſe? An vel ipſi Præmonstratenſes tantum rerum ſuarum negligentes inattentique fuiſſent, ut non petiiſſent no- men Ordinis ſui in hoc diploma imponi, ut manifestum effet has jam omnes vetuftas donationes concessionesque ad Ordinem fuum transla- tas Pub.Chronol. Seſch. 4. Theil I.B. S. 332. b) In Theſ. abſcond. p. 183. i) Nemo non advertet, in animadverſionibus meis in Chronographum Siloenſem eadem pagina 106. in nota (d) ſeu calami ſeu typi errore vocem Zdiconem pro Joannem irrepſiſſe, cum ipſe antea pagina 41. aſſe- ruerim Zdiconem jam anno 1151. fuiſſe mortuum , ut proinde neſciam qualem quantumque plauſum doct. Pubitſchka ex hoc calami ſeu typi errore quærat. k) Legitur id tam in Pitteri Theſauro abſcond. p. 187. , quam in Probationibus an- nalium Præmonſtratenſium.
Strana 331
WLADISLAI II. II. 331 tas eſſe, quod profecto facere prudentia ſuadebat, cum merito me- tuere poſſent, rerum viciſſitudine, & præſertim Principum ſucceden- tium favore facile evenire poſſe, ut Benedictini monaſterii ſibi ab- lati reſtitutionem urgeant. An non id ipſum annis nonniſi ſeptem poſterius fecit Ordo Præmonstratenſis in traditione ecclefiæ Olomu- censis, cum sibi de nomine omnes vetuftas ecclefiæ hujus, inde a Brze- tislao II. Duce, confirmari abeodem WladislaoRege fecit? Ordinis vero Benedictini in hoc diplomate memoriam fieri neceſſe non fuit, cum hac- tenus hoc monaſterium ecclefiamque non alii miniſtri atque Ordinis S. Benedicti tenuerint. Has difficultates enodare, hæc argumenta con- futare intererat doctiſſimi Pubitſchka, qui tanquam anguem preſſiſ- ſet, omnes hujus diplomatis Wladislaini difficultates prætermittit, l) & meris conjecturis nulliusque roboris rationibus adverſum me & Pitterum pugnat. Sed operæ pretium eft rem hanc intricatiſſimam, & in Hiſtoria Moraviæ perobſcuram in majorem lucem evehere, ut quale quantumque ſit Henrici Zdik erga monasterium Hradistiense meritum cognoſcatur : Et quidem Henricus Zdik Canoniæ iftius Præmonstratenfis fundator, ut no- strorum plures ſentiunt, dici haud poteſt, cum monaſterium iſtud mul- to ante ſatis ſuperque prædiis proventibusque instructum fuerit ab Ottone Moraviæ Duce & Wratislao Rege Bohemiæ, denique aliis benefactoribus, uti jam P. V. Annalium ad an. 1078. ipfis fundatio- nis instrumentis palam fecimus. Quod alterum eft: Nullus vetuftio- rum, ne quidem Auguſtinus Olomucenſis, aut ii, qui de epiſcopis Moraviæ ſcripſerunt, meminit ab Henrico Zdik Præmonstratenses alumnos in Monaſterium Hradistienſe inductos fuiſſe. Unicus Chro- nographus Siloenſis nonniſi loco uno rei iſtius mentionem facit, tanto quidem verborum compendio, tantaque obſcuritate, ut quid ex ver- bis ejus elicias, non facile aſſequaris. Nam is p. 106. postquam narrafset ejusdem Henrici Zdik auxilio & conſilio fundatam fuiſſe non modo Stra- hofienſem , ſed & Litomiſslienſem eccleſiam , ſubjungit : inſuper Hra- diſſenſis in Ollomuc reſtaurata per ordinem nostrum (Præmonstratenſem) quem illic introduxit. Nullus aſſequor, quid author ſibi velit per verba Hradiſſenfis eccleſia in Ollomuc. An Hradiſtienſe, Ordinis hodie Præmon- stratenſis monasterium, in urbe Olomucenſi fitum fuit? quod fere me- diæ horæ itinere ab hac urbe abeſſe nemo ignorat, quodque veteres T t 2 om- Gradicium Ordo Præ- monſtratenſis multo poſt mortem Hen- rici nonniſi inductus. l) Chron, Geſchichte Böhmens. Idem ibidem S.333... 35.
WLADISLAI II. II. 331 tas eſſe, quod profecto facere prudentia ſuadebat, cum merito me- tuere poſſent, rerum viciſſitudine, & præſertim Principum ſucceden- tium favore facile evenire poſſe, ut Benedictini monaſterii ſibi ab- lati reſtitutionem urgeant. An non id ipſum annis nonniſi ſeptem poſterius fecit Ordo Præmonstratenſis in traditione ecclefiæ Olomu- censis, cum sibi de nomine omnes vetuftas ecclefiæ hujus, inde a Brze- tislao II. Duce, confirmari abeodem WladislaoRege fecit? Ordinis vero Benedictini in hoc diplomate memoriam fieri neceſſe non fuit, cum hac- tenus hoc monaſterium ecclefiamque non alii miniſtri atque Ordinis S. Benedicti tenuerint. Has difficultates enodare, hæc argumenta con- futare intererat doctiſſimi Pubitſchka, qui tanquam anguem preſſiſ- ſet, omnes hujus diplomatis Wladislaini difficultates prætermittit, l) & meris conjecturis nulliusque roboris rationibus adverſum me & Pitterum pugnat. Sed operæ pretium eft rem hanc intricatiſſimam, & in Hiſtoria Moraviæ perobſcuram in majorem lucem evehere, ut quale quantumque ſit Henrici Zdik erga monasterium Hradistiense meritum cognoſcatur : Et quidem Henricus Zdik Canoniæ iftius Præmonstratenfis fundator, ut no- strorum plures ſentiunt, dici haud poteſt, cum monaſterium iſtud mul- to ante ſatis ſuperque prædiis proventibusque instructum fuerit ab Ottone Moraviæ Duce & Wratislao Rege Bohemiæ, denique aliis benefactoribus, uti jam P. V. Annalium ad an. 1078. ipfis fundatio- nis instrumentis palam fecimus. Quod alterum eft: Nullus vetuftio- rum, ne quidem Auguſtinus Olomucenſis, aut ii, qui de epiſcopis Moraviæ ſcripſerunt, meminit ab Henrico Zdik Præmonstratenses alumnos in Monaſterium Hradistienſe inductos fuiſſe. Unicus Chro- nographus Siloenſis nonniſi loco uno rei iſtius mentionem facit, tanto quidem verborum compendio, tantaque obſcuritate, ut quid ex ver- bis ejus elicias, non facile aſſequaris. Nam is p. 106. postquam narrafset ejusdem Henrici Zdik auxilio & conſilio fundatam fuiſſe non modo Stra- hofienſem , ſed & Litomiſslienſem eccleſiam , ſubjungit : inſuper Hra- diſſenſis in Ollomuc reſtaurata per ordinem nostrum (Præmonstratenſem) quem illic introduxit. Nullus aſſequor, quid author ſibi velit per verba Hradiſſenfis eccleſia in Ollomuc. An Hradiſtienſe, Ordinis hodie Præmon- stratenſis monasterium, in urbe Olomucenſi fitum fuit? quod fere me- diæ horæ itinere ab hac urbe abeſſe nemo ignorat, quodque veteres T t 2 om- Gradicium Ordo Præ- monſtratenſis multo poſt mortem Hen- rici nonniſi inductus. l) Chron, Geſchichte Böhmens. Idem ibidem S.333... 35.
Strana 332
332 omnes tam in diplomatibus quam in hiſtoriis ſuis probe, ſecus & ad Olomucium conditum fuiſſe aſſeverant. Quid ex verbis his Chro- nographi Siloenſis exſculpendum, quam eam ecclefiaim, ad quam Henricus Zdik Præmonstratenſem Ordinem induxit, non alibi fuisse quam in ipſa urbe Ollomucz, eandemque ecclesiam distinquendam eſſe ab ea, illoque monaſterio quod extra, prope, ſecus, aut ad Olomu- cium conditum fuerat. Nemo linguæ Slavicæ peritus ignorat Graa poſterioribus ſæculis Hrad dictum ſcriptumque, nihil aliud quam castrum, arcemque significaſſe, quo nomine præcipue veniebant ca- ftra & arces quas Principes terrarum inhabitare ſoliti. Ejusmodi arx ſeu caſtrum non modo fuit intra, ſed etiam prope Olomucium, utrum- que ſuas eccleſias habuit. m) Id quod extra urbem Olomucenſem erat jam ſæculo ſuperiore Otto Dux Moraviæ in monaſterium Ordinis S. Benedicti convertit, paſsimque poſtea monaſterium iſtud appellatum in Gradicz prope , ſecus, aut adOlomucium. Alterum caſtrum , quod in urbe erat, & quo loco hodie stat Cathedralis eccleſia titulo S. Wen- ceslai Martyris, primum in ſedem epiſcopalem converſa est a sæpius memorato Henrico Zdik epiſcopo Olomucenſi, qui ab eccleſia S. Pe- tri illam cum duodecim Canonicis transtulit, n) ut multojam ante com- memoravimus. Idem autem Olomucenſe caſtrum in ambitu ſuo non modo comprehendebat eccleſiam S. Wenceslai (ex qua idem Hen- ricus epiſcopus Cathedralem fecit ) ſed & ecclefiam S. Mauritii, quæ utraque eccleſia eodem titulo ſuperest hodie. Jam cum certum ex diplomate ſupra allato Wladislai habeamus alterum Hradiſtium pro- pe ſeu extra Olomucium adhuc poſt mortem Henrici Zdik annoque 1160. a ſuis primis incolis Benedictinis habitatum fuiſſe ; quid aliud concludere fas est, quam Chronographum Siloenſem per ſuam Hra- diſsensem ecclesiam in Ollomuc, in quam Henricus Præmonstratensem Ordinem induxit, haud aliud intellexisse, quam ecclesiam in castro Olomucenſi poſîtam, quam ille reſtauravit, ſeu ampliorem ornatio- remque pro Ordine Præmonstratensi accurari fecit. Quam vero di- cemus hanc fuiſſe eccleſiam, niſi eccleſiam S. Mauritii, cum al- teram in Cathedralem converterit? neque id præter rationem docu- ANNUS 1150. men- m) Non abſimili ratione caſtrum ejusmodi aliud Pragæ Grad Prasky , aliud prope Pra- gam erat Wiſſegrad dictuin. n) Henricus in ipſa civitate Olomue monaſterium in honorem ſancti Wenceslai Martyris in ipſa arce a primis ejusdem terræ Ducibus in- cœptum ad unguem honorifice perduxit, & ibi XII. Canonicis locatis ſedem epiſcopatus ab eccleſia ſancti Petri, licentia Domini Innocentii Papæ, transtulit.
332 omnes tam in diplomatibus quam in hiſtoriis ſuis probe, ſecus & ad Olomucium conditum fuiſſe aſſeverant. Quid ex verbis his Chro- nographi Siloenſis exſculpendum, quam eam ecclefiaim, ad quam Henricus Zdik Præmonstratenſem Ordinem induxit, non alibi fuisse quam in ipſa urbe Ollomucz, eandemque ecclesiam distinquendam eſſe ab ea, illoque monaſterio quod extra, prope, ſecus, aut ad Olomu- cium conditum fuerat. Nemo linguæ Slavicæ peritus ignorat Graa poſterioribus ſæculis Hrad dictum ſcriptumque, nihil aliud quam castrum, arcemque significaſſe, quo nomine præcipue veniebant ca- ftra & arces quas Principes terrarum inhabitare ſoliti. Ejusmodi arx ſeu caſtrum non modo fuit intra, ſed etiam prope Olomucium, utrum- que ſuas eccleſias habuit. m) Id quod extra urbem Olomucenſem erat jam ſæculo ſuperiore Otto Dux Moraviæ in monaſterium Ordinis S. Benedicti convertit, paſsimque poſtea monaſterium iſtud appellatum in Gradicz prope , ſecus, aut adOlomucium. Alterum caſtrum , quod in urbe erat, & quo loco hodie stat Cathedralis eccleſia titulo S. Wen- ceslai Martyris, primum in ſedem epiſcopalem converſa est a sæpius memorato Henrico Zdik epiſcopo Olomucenſi, qui ab eccleſia S. Pe- tri illam cum duodecim Canonicis transtulit, n) ut multojam ante com- memoravimus. Idem autem Olomucenſe caſtrum in ambitu ſuo non modo comprehendebat eccleſiam S. Wenceslai (ex qua idem Hen- ricus epiſcopus Cathedralem fecit ) ſed & ecclefiam S. Mauritii, quæ utraque eccleſia eodem titulo ſuperest hodie. Jam cum certum ex diplomate ſupra allato Wladislai habeamus alterum Hradiſtium pro- pe ſeu extra Olomucium adhuc poſt mortem Henrici Zdik annoque 1160. a ſuis primis incolis Benedictinis habitatum fuiſſe ; quid aliud concludere fas est, quam Chronographum Siloenſem per ſuam Hra- diſsensem ecclesiam in Ollomuc, in quam Henricus Præmonstratensem Ordinem induxit, haud aliud intellexisse, quam ecclesiam in castro Olomucenſi poſîtam, quam ille reſtauravit, ſeu ampliorem ornatio- remque pro Ordine Præmonstratensi accurari fecit. Quam vero di- cemus hanc fuiſſe eccleſiam, niſi eccleſiam S. Mauritii, cum al- teram in Cathedralem converterit? neque id præter rationem docu- ANNUS 1150. men- m) Non abſimili ratione caſtrum ejusmodi aliud Pragæ Grad Prasky , aliud prope Pra- gam erat Wiſſegrad dictuin. n) Henricus in ipſa civitate Olomue monaſterium in honorem ſancti Wenceslai Martyris in ipſa arce a primis ejusdem terræ Ducibus in- cœptum ad unguem honorifice perduxit, & ibi XII. Canonicis locatis ſedem epiſcopatus ab eccleſia ſancti Petri, licentia Domini Innocentii Papæ, transtulit.
Strana 333
WLADISLAI II. II. mentorumque momenta aſſero: Certum est tum ex diplomatibus, tum ex iis , quæ Paprocius in ſpeculo Moraviæ, aliique ſcriptores Mo- ravi prodiderunt S. Mauritii eccleſiam olim ad Ordinem Præmonstra- tenſem ſpectafse, in ejusque & Canoniæ Gradicensis potestate adhuc poſterioribus temporibus fuiſſe, qua ratione autem & principio ec- cleſiam hanc ad Ordinem Præmonstratenſem perveniſſe dicemus, nisi quia Henricus Zdik hue primum illum induxerat, & ex qua poftea Gradicium prope Olomucium translatus fuit. 0) Cum vero paucis nonniſi annis hic Ordo penes eccleſiam S. Mauritii coluerit, inde factum, quod res demum paſsim oblivioni tradita fuerit, inde poſte- riorum, recentiorum ſcilicet nostrorum error enatus est, ut Hradis- ſenſem eccleſiam in Ollomuc ab unico Chronographo Siloenſi comme- moratam, pro Hradiſtienſi eccleſia extra Olomucium interpretati fint. Facile autem aſſequi licet, qua ratione hæc ecclefia S. Mau- ritii ad Ordinem Præmonstratenſem pervenerit, si ad ſuperiora ge- ſta ejusdem Henrici epiſcopi redeamus: scilicet illum alumnum hu- jus Ordimis fuiſſe, plures ſemper ex eodem Ordine Religioſos ad latus habuiſſe, quibus tanquam familiaribus, capellanisque uſus, quid mirum, ſi palatio ſuo vicinam eccleſiam S. Mauritii, eodemque castri Olomucenſis ambitu claufam, ut eos ad manus haberet, eisdem con- ſenſu Wladislai Ducis tradidit? p) Sed & aliud monumentum sup- petit, quo convincamus non ſub Henrico Zdik, ſed Joanne hujus nominis IV., Calvo dicto, epiſcopo Olomucenſi primum Ordinem Præmonstratenſem Gradicium, remotis Benedictinis, inductum fuiſse, quod documentum Reverendiſſimus Pitter jam publicato ſuo S. Gun- thero primum detexit, quodque ſe fufius deducturum in Majore opere ſuo ſcripſit in epiſtola ſua ad me data anno 1762. die 25. Decembris. Excerptum autem eft ex codice membranaceo archivi Cathedralis Olomucenſis, verbaque funt: Otto Dux Moravie cum conjuge ſua condidit monaſterium ſancti Proto-Martyris Stephani ſecus urbem Olo- muc. o) Minus recte Auguſtinus in epiſcopis Olomucenſibus p. 282. ait eccleſiam Divi Mau- ritii jam antehac, atque ante Henricum Zdik ad monasterium Gradicenſe pertinuiſſe. Sane in diplomatibus Ottonis, Wratislai & Wladislai , in quibus omnes poſſeſ- ſiones eccleſiæque hujus monaſterii recenſentur , nulla prorſum fit eccleſiæ S. Mauritii mentio. p) Neque procul dubio alii atque iſti fratres fuere, quos Olo- mucii morienti Henrico adſtitiſſe ad annum 1151. p. 41. narrat Vincentius : Cir- cumſtantibus, inquit, fratribus plurimis , & pro ipſo Deum orantibus, neque enim tum adhuc Moravia alios Præmonstratenſes habuit. 333
WLADISLAI II. II. mentorumque momenta aſſero: Certum est tum ex diplomatibus, tum ex iis , quæ Paprocius in ſpeculo Moraviæ, aliique ſcriptores Mo- ravi prodiderunt S. Mauritii eccleſiam olim ad Ordinem Præmonstra- tenſem ſpectafse, in ejusque & Canoniæ Gradicensis potestate adhuc poſterioribus temporibus fuiſſe, qua ratione autem & principio ec- cleſiam hanc ad Ordinem Præmonstratenſem perveniſſe dicemus, nisi quia Henricus Zdik hue primum illum induxerat, & ex qua poftea Gradicium prope Olomucium translatus fuit. 0) Cum vero paucis nonniſi annis hic Ordo penes eccleſiam S. Mauritii coluerit, inde factum, quod res demum paſsim oblivioni tradita fuerit, inde poſte- riorum, recentiorum ſcilicet nostrorum error enatus est, ut Hradis- ſenſem eccleſiam in Ollomuc ab unico Chronographo Siloenſi comme- moratam, pro Hradiſtienſi eccleſia extra Olomucium interpretati fint. Facile autem aſſequi licet, qua ratione hæc ecclefia S. Mau- ritii ad Ordinem Præmonstratenſem pervenerit, si ad ſuperiora ge- ſta ejusdem Henrici epiſcopi redeamus: scilicet illum alumnum hu- jus Ordimis fuiſſe, plures ſemper ex eodem Ordine Religioſos ad latus habuiſſe, quibus tanquam familiaribus, capellanisque uſus, quid mirum, ſi palatio ſuo vicinam eccleſiam S. Mauritii, eodemque castri Olomucenſis ambitu claufam, ut eos ad manus haberet, eisdem con- ſenſu Wladislai Ducis tradidit? p) Sed & aliud monumentum sup- petit, quo convincamus non ſub Henrico Zdik, ſed Joanne hujus nominis IV., Calvo dicto, epiſcopo Olomucenſi primum Ordinem Præmonstratenſem Gradicium, remotis Benedictinis, inductum fuiſse, quod documentum Reverendiſſimus Pitter jam publicato ſuo S. Gun- thero primum detexit, quodque ſe fufius deducturum in Majore opere ſuo ſcripſit in epiſtola ſua ad me data anno 1762. die 25. Decembris. Excerptum autem eft ex codice membranaceo archivi Cathedralis Olomucenſis, verbaque funt: Otto Dux Moravie cum conjuge ſua condidit monaſterium ſancti Proto-Martyris Stephani ſecus urbem Olo- muc. o) Minus recte Auguſtinus in epiſcopis Olomucenſibus p. 282. ait eccleſiam Divi Mau- ritii jam antehac, atque ante Henricum Zdik ad monasterium Gradicenſe pertinuiſſe. Sane in diplomatibus Ottonis, Wratislai & Wladislai , in quibus omnes poſſeſ- ſiones eccleſiæque hujus monaſterii recenſentur , nulla prorſum fit eccleſiæ S. Mauritii mentio. p) Neque procul dubio alii atque iſti fratres fuere, quos Olo- mucii morienti Henrico adſtitiſſe ad annum 1151. p. 41. narrat Vincentius : Cir- cumſtantibus, inquit, fratribus plurimis , & pro ipſo Deum orantibus, neque enim tum adhuc Moravia alios Præmonstratenſes habuit. 333
Strana 334
334 ANNUS I150. muc. Prime fundationi & locationi Joannes tercius (ordine & nume- ro) epiſcopus Olomucenſis interfuit , & conſecravit eccleſiam , ſecunda vero locatione Joannes Canonicus Regularis Ordinis Præmonstratensis epiſcopus Olomucenſis conſenſit. q) Per quam quidem ſecundam locatio- nem quid aliud authorem exprimere voluiſſe dicamus, quam alterius Ordinis locationem in hoc monaſterio, introductionemque Præmon- stratenſium, quæ conſenſu Joannis epiſcopi, non Henrici Zdik, facta eſt. Nec abs re tam Auguftinus in epiſcopis Olomucenſibus p. 281. quam etiam Paprocius in Speculo Moraviæ hunc ipfum Joannem Calvum epiſcopum Olomucenſem in monaſterio Gradicenſi prope Olo- mucium ſepultum ſcribunt, quam quod ille præcipuus author fuiſſe videatur inducti Gradicium Ordinis Præmonstratensis, cui videlicet præ illis anguſtiis eccleſiæ S. Mauritii castrique Olomucenſis ampliſ- ſimum terrarum ſpatium cum veteribus illis Benedictini Ordinis poſ- ſeſſionibus obvenit. Non fuit vero primus hujus novæ Præmonstra- tenfis Canoniæ Abbas Blafius, uti recentiores quidam fluctuant magis, quam ftatuunt, Blafius ille, inquam, qui in ſupra memorato Wla- dislai diplomate nominatur, & quem Ordinis S. Benedicti alumnum fuiſſe diximus ; ipſe author annalium Præmonstratenſium T. I. pag. 750. fatetur in veteribus Manuſcriptis catalogis nullam mentionem Blaſii fieri, ſed primum abbatem ſtatui Georgium e Strahofienſi cœ- nobio evocatum, atque hac ratione Strahofium jus Paternitatis in Gra- dicenſem Canoniam obtinuiſſe. Paprocius, qui c. l. etiam catalogum abbatum Gradicensium texit, nec Blasii, nec Georgii meminit. Sed univerſim ſeries primorum Abbatum Gradicenſium tam confuſa, tam incerta eft, ut neque annaliftæ Præmonstratensi fidere audeas, qui Theodoricum abbatem penitus prætermifit, cum tamen diplomata membranacea hodie in archivo Melitenſi aſſervata innuant eum ſi non primum certo ſecundum Abbatem Gradicenſem fuiſſe. Testis enim ſubſcriptus legitur Theodoricus Abbas de Gradis, tam anno 1185. in diplomate Friderici Ducis Boh. quai anno 1189. in diplomate Ot- tonis Ducis Melitenſi Ordini dato. Sed rem procul dubio magis magisque elucidabunt veteres chartæ, quas publicandas deinceps ſpe- ramus. AN- 1) Hæc tota poſterior periodus de duplici locatione iisdem verbis etiam legitur apud Paprocium in Speculo Moraviæ fol. CCXLVI.
334 ANNUS I150. muc. Prime fundationi & locationi Joannes tercius (ordine & nume- ro) epiſcopus Olomucenſis interfuit , & conſecravit eccleſiam , ſecunda vero locatione Joannes Canonicus Regularis Ordinis Præmonstratensis epiſcopus Olomucenſis conſenſit. q) Per quam quidem ſecundam locatio- nem quid aliud authorem exprimere voluiſſe dicamus, quam alterius Ordinis locationem in hoc monaſterio, introductionemque Præmon- stratenſium, quæ conſenſu Joannis epiſcopi, non Henrici Zdik, facta eſt. Nec abs re tam Auguftinus in epiſcopis Olomucenſibus p. 281. quam etiam Paprocius in Speculo Moraviæ hunc ipfum Joannem Calvum epiſcopum Olomucenſem in monaſterio Gradicenſi prope Olo- mucium ſepultum ſcribunt, quam quod ille præcipuus author fuiſſe videatur inducti Gradicium Ordinis Præmonstratensis, cui videlicet præ illis anguſtiis eccleſiæ S. Mauritii castrique Olomucenſis ampliſ- ſimum terrarum ſpatium cum veteribus illis Benedictini Ordinis poſ- ſeſſionibus obvenit. Non fuit vero primus hujus novæ Præmonstra- tenfis Canoniæ Abbas Blafius, uti recentiores quidam fluctuant magis, quam ftatuunt, Blafius ille, inquam, qui in ſupra memorato Wla- dislai diplomate nominatur, & quem Ordinis S. Benedicti alumnum fuiſſe diximus ; ipſe author annalium Præmonstratenſium T. I. pag. 750. fatetur in veteribus Manuſcriptis catalogis nullam mentionem Blaſii fieri, ſed primum abbatem ſtatui Georgium e Strahofienſi cœ- nobio evocatum, atque hac ratione Strahofium jus Paternitatis in Gra- dicenſem Canoniam obtinuiſſe. Paprocius, qui c. l. etiam catalogum abbatum Gradicensium texit, nec Blasii, nec Georgii meminit. Sed univerſim ſeries primorum Abbatum Gradicenſium tam confuſa, tam incerta eft, ut neque annaliftæ Præmonstratensi fidere audeas, qui Theodoricum abbatem penitus prætermifit, cum tamen diplomata membranacea hodie in archivo Melitenſi aſſervata innuant eum ſi non primum certo ſecundum Abbatem Gradicenſem fuiſſe. Testis enim ſubſcriptus legitur Theodoricus Abbas de Gradis, tam anno 1185. in diplomate Friderici Ducis Boh. quai anno 1189. in diplomate Ot- tonis Ducis Melitenſi Ordini dato. Sed rem procul dubio magis magisque elucidabunt veteres chartæ, quas publicandas deinceps ſpe- ramus. AN- 1) Hæc tota poſterior periodus de duplici locatione iisdem verbis etiam legitur apud Paprocium in Speculo Moraviæ fol. CCXLVI.
Strana 335
WLADISLAI II. II. ANNUS JESU CHRISTI MCLI. EUGENII III. Papæ 7. CONRADI III. Reg. 14. DANIELIS ep. Prag. 4. JOANNIS III. ep. Ol. 1. WLADISLAI II. Duc. 12. ihil rurſum hoc anno a Synchronis de geſtis Wladislai Ducis ad poſteritatem transmiſſum accepimus: unam Henrici epiſcopi N Olomucenſis, Gertrudisque conjugis Wladislai Ducis mortem notavit Vincentius ad h. a. p. 41. Et quidem Henricus Gertrudi præmortuus. Diuturniori eum morbo oppreſſum fuiſſe, ex iis ma- nifeſtum fit, quæ Chronographus Siloensis p. 105. narrat, quo eodem loco author etiam duas ejusdem manu ad Godeſcaleum Abbatem Siloenſem ſcriptas litteras recitat, quibus jam jam gravi ægritudine implicitus ſeſe quantum quantum in divinam voluntatem refignatum ſcribit, ipſiusque Abbatis & fratrum pia ſuffragia efflagitat. Mori- turus perſequitur idem author: binas ex ebore tabellas, alteram cum imaginibus pulcherrimis opere ſculptorio, alteram vero cera impletam & tanquam ad ſcribendum paratam a) miſit Domino Gotſchalco in ſi- gnum & memoriale ſinceriſſimæ amicitiæ. b) Sanctiſſime ad mortem comparatum die VII. Idus Julii mortem oppetiiſſe non modo Vincentius, ſed & Chronographus Siloensis, & Necrologium nostrum testatur, quo ipſo die etiam anniverſarium illius in metropolitana eccleſia celebra- tum fuiſſe , memorat vetus Codex anniverſariorum ejusdem ecclesiæ. c) Quoad annum mortis nonnulla inter Vincentium & Monachum Sazavienſem differentia, nam posterior illam anno ſuperioriilligavit, quod tamen tranſumptorum oſcitantia factum arbitror, qui in nu- mero anni unum I. omiſerunt, nam eodem anno memoratur etiam mors Gertrudis, quam præſente quoque anno mortuam fuiſſe cer- tum eft. Is tamen error in communionem pertraxit plerosque re- centiores noſtros fcilicet Auguftinumd) Moravum, Weleslavinam, Cru- Mors Henrici epiſc. Olomuc. 335 ge- a) Hem ! ceratarum tabularum uſum etiam in Bohemia. Exſtat hodie ejusmodi ta- bula lignea cera impleta in bibliotheca Noſtiziana, in qua adhue fragmenta ſcri- pturæ characterumque apparent. b) De donis, quæ tam Hieroſolymitanæ, quam Romanæ eccleſiæ deſtinaverat, ad annum ſequentem memorabitur. c) Chrono- graphus Siloenſis p. 106. etiam Siloæ ei anniverſarium conſtitutum fuiſſe ſcribit : Abbas Gotſchalcus ſolenne ſervitium inſtituit fratribus ſuis in anniverſario ejusdem (Henrici) uon ſolum in his, quæ ſunt ad Deum , ſed quoque in carnalibus v. g. me- done , piſcibus, albo pane & hujusmodi. d) Neſcio quibus oculis uſus fit doct. Pu- bitſch-
WLADISLAI II. II. ANNUS JESU CHRISTI MCLI. EUGENII III. Papæ 7. CONRADI III. Reg. 14. DANIELIS ep. Prag. 4. JOANNIS III. ep. Ol. 1. WLADISLAI II. Duc. 12. ihil rurſum hoc anno a Synchronis de geſtis Wladislai Ducis ad poſteritatem transmiſſum accepimus: unam Henrici epiſcopi N Olomucenſis, Gertrudisque conjugis Wladislai Ducis mortem notavit Vincentius ad h. a. p. 41. Et quidem Henricus Gertrudi præmortuus. Diuturniori eum morbo oppreſſum fuiſſe, ex iis ma- nifeſtum fit, quæ Chronographus Siloensis p. 105. narrat, quo eodem loco author etiam duas ejusdem manu ad Godeſcaleum Abbatem Siloenſem ſcriptas litteras recitat, quibus jam jam gravi ægritudine implicitus ſeſe quantum quantum in divinam voluntatem refignatum ſcribit, ipſiusque Abbatis & fratrum pia ſuffragia efflagitat. Mori- turus perſequitur idem author: binas ex ebore tabellas, alteram cum imaginibus pulcherrimis opere ſculptorio, alteram vero cera impletam & tanquam ad ſcribendum paratam a) miſit Domino Gotſchalco in ſi- gnum & memoriale ſinceriſſimæ amicitiæ. b) Sanctiſſime ad mortem comparatum die VII. Idus Julii mortem oppetiiſſe non modo Vincentius, ſed & Chronographus Siloensis, & Necrologium nostrum testatur, quo ipſo die etiam anniverſarium illius in metropolitana eccleſia celebra- tum fuiſſe , memorat vetus Codex anniverſariorum ejusdem ecclesiæ. c) Quoad annum mortis nonnulla inter Vincentium & Monachum Sazavienſem differentia, nam posterior illam anno ſuperioriilligavit, quod tamen tranſumptorum oſcitantia factum arbitror, qui in nu- mero anni unum I. omiſerunt, nam eodem anno memoratur etiam mors Gertrudis, quam præſente quoque anno mortuam fuiſſe cer- tum eft. Is tamen error in communionem pertraxit plerosque re- centiores noſtros fcilicet Auguftinumd) Moravum, Weleslavinam, Cru- Mors Henrici epiſc. Olomuc. 335 ge- a) Hem ! ceratarum tabularum uſum etiam in Bohemia. Exſtat hodie ejusmodi ta- bula lignea cera impleta in bibliotheca Noſtiziana, in qua adhue fragmenta ſcri- pturæ characterumque apparent. b) De donis, quæ tam Hieroſolymitanæ, quam Romanæ eccleſiæ deſtinaverat, ad annum ſequentem memorabitur. c) Chrono- graphus Siloenſis p. 106. etiam Siloæ ei anniverſarium conſtitutum fuiſſe ſcribit : Abbas Gotſchalcus ſolenne ſervitium inſtituit fratribus ſuis in anniverſario ejusdem (Henrici) uon ſolum in his, quæ ſunt ad Deum , ſed quoque in carnalibus v. g. me- done , piſcibus, albo pane & hujusmodi. d) Neſcio quibus oculis uſus fit doct. Pu- bitſch-
Strana 336
ANNUS II5I. 336 gerium, Hammerſchmidium, aliosque. e) Chronographus quidem Siloenfis p. 106. nonnifi annos 24 epiſcopatus ejus numerat, at id de annis completis accipiendum, nam præterea decem mensibus diebus 23. præfuit, atque id eſt, quod ſub frontem anni ſuperioris annum 25. epiſcopatus, numeraverimus, qui anno præſente V. No- nas Octobris completus fuiſſet. Locum ſepulturæ tam Vincentius quam Chronographus Siloenfis indicat, prior loc. cit. ait: Prout optaverat, in monaſterio Montis Syon, cujus maxime conſtructioni, & tam religioſorum virorum in ipſo collocationi operam adhibuerat, cum diverſis Deo precum exhibitionibus in pace ſepelitur. Eximium illi uterque, ſed præcipue poſterior p. 106. texuit elogium: Hic est Henricus, inquit, flos epiſcoporum illius temporis, vir acceptiſſimus Deo, & notiſſimus in utraque Curia, videlicet Papæ & Imperatoris, columna & lucerna Bohemiæ atque Moraviæ in diebus ſuis, cui merito religionis & honeſtatis ſuæ Moravia epiſcopum &c. parem non habuit. Joannes Syo- næus Præ- monſtratenſis eligitur epi- ſcopus Olom. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I,B. S. 339. Needum vero Henrico Pragæ in tumulum illato ad electionem ſucceſsoris festinatum eft, electusque est Joannes Canonicus Præmon- stratensis ex Monte Syon, ƒ)sanctissimæ, ut Vincentius ait, vir con- verſationis. Nihil proditum, quo munere aut gradu apud Straho- fienſes gaviſus fuerit, procul dubio ſola probitas eum Wladislao, cle- ro, populoque, commendavit, nec etiam dies electionis, conſecrationis- que uſpiam notatus reperitur, id ſolum memorat Vincentius illum eodem , ſeu præeſente anno, Moguntiæ conſecratum fuiſſe. Legitur hoc anno Daniel epiſcopus Pragenſis ſubſcriptus testis in Diplomate Con- radi Regis, quo Floreffiensis Abbatiæ Ord. Præmonstr. poſseſsiones Wirzburgi confirmavit. g) Guid ſi Daniel huc neo-electum epiſco- pum nomine Wladislai Ordinumque Bohemiæ deduxit, ut investire- tur? tempus rite cohæret, nam Albertus Stadenfis teftatur Conradum Regem iſthic menſe Auguſto Curiam celebraſſe, apud quem quidem Danielem uſque ad mensem Novembrem perstitisse, aut certe ad Cæ- bitſchka , qui ab Auguſtino Moravo mortem Henrici plane in annum 1157. pro- tractam ſeribit , ac propterea ſe ad ejus ſententiam accedere non poſſe aſſeverat. At non habemus niſi unam Auguſtini editionem , in qua clare annus 1150. ponitur, ibi enim p. 280. Moritur tandem glorioſus hic Pontifex anno Chriſti MCL. VII. Calendas Julii. e) Hagecius quacunque oſcitantia obitum Henrici gemina- vit, quem cum hoc anno commemoraſſet, iterum anno 1161. repetiit. f) Minus recte Auguſtinus in epiſe. Olomuc. eum ex Litomiſslienſi cœnobio aſſumptum aſſerit. 8) Annales Præmonſtrat. T. I. Probat. p. LV.
ANNUS II5I. 336 gerium, Hammerſchmidium, aliosque. e) Chronographus quidem Siloenfis p. 106. nonnifi annos 24 epiſcopatus ejus numerat, at id de annis completis accipiendum, nam præterea decem mensibus diebus 23. præfuit, atque id eſt, quod ſub frontem anni ſuperioris annum 25. epiſcopatus, numeraverimus, qui anno præſente V. No- nas Octobris completus fuiſſet. Locum ſepulturæ tam Vincentius quam Chronographus Siloenfis indicat, prior loc. cit. ait: Prout optaverat, in monaſterio Montis Syon, cujus maxime conſtructioni, & tam religioſorum virorum in ipſo collocationi operam adhibuerat, cum diverſis Deo precum exhibitionibus in pace ſepelitur. Eximium illi uterque, ſed præcipue poſterior p. 106. texuit elogium: Hic est Henricus, inquit, flos epiſcoporum illius temporis, vir acceptiſſimus Deo, & notiſſimus in utraque Curia, videlicet Papæ & Imperatoris, columna & lucerna Bohemiæ atque Moraviæ in diebus ſuis, cui merito religionis & honeſtatis ſuæ Moravia epiſcopum &c. parem non habuit. Joannes Syo- næus Præ- monſtratenſis eligitur epi- ſcopus Olom. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. I,B. S. 339. Needum vero Henrico Pragæ in tumulum illato ad electionem ſucceſsoris festinatum eft, electusque est Joannes Canonicus Præmon- stratensis ex Monte Syon, ƒ)sanctissimæ, ut Vincentius ait, vir con- verſationis. Nihil proditum, quo munere aut gradu apud Straho- fienſes gaviſus fuerit, procul dubio ſola probitas eum Wladislao, cle- ro, populoque, commendavit, nec etiam dies electionis, conſecrationis- que uſpiam notatus reperitur, id ſolum memorat Vincentius illum eodem , ſeu præeſente anno, Moguntiæ conſecratum fuiſſe. Legitur hoc anno Daniel epiſcopus Pragenſis ſubſcriptus testis in Diplomate Con- radi Regis, quo Floreffiensis Abbatiæ Ord. Præmonstr. poſseſsiones Wirzburgi confirmavit. g) Guid ſi Daniel huc neo-electum epiſco- pum nomine Wladislai Ordinumque Bohemiæ deduxit, ut investire- tur? tempus rite cohæret, nam Albertus Stadenfis teftatur Conradum Regem iſthic menſe Auguſto Curiam celebraſſe, apud quem quidem Danielem uſque ad mensem Novembrem perstitisse, aut certe ad Cæ- bitſchka , qui ab Auguſtino Moravo mortem Henrici plane in annum 1157. pro- tractam ſeribit , ac propterea ſe ad ejus ſententiam accedere non poſſe aſſeverat. At non habemus niſi unam Auguſtini editionem , in qua clare annus 1150. ponitur, ibi enim p. 280. Moritur tandem glorioſus hic Pontifex anno Chriſti MCL. VII. Calendas Julii. e) Hagecius quacunque oſcitantia obitum Henrici gemina- vit, quem cum hoc anno commemoraſſet, iterum anno 1161. repetiit. f) Minus recte Auguſtinus in epiſe. Olomuc. eum ex Litomiſslienſi cœnobio aſſumptum aſſerit. 8) Annales Præmonſtrat. T. I. Probat. p. LV.
Strana 337
WLADISLAI II. 12. 337 Cæſarem rediiſſe teſtimonio est aliud Conradi Regis diploma mona- ſterio, Gratia Dei dicto, Idibus Novembris in castro Aldenburg da- tum, in quo denuo Daniel epiſcopus Pragenſis cum Wladislao Du- ce Poloniæ & filio ejus Boleslao inter testes fubſcriptus comparet. h) An vero Joannes ab ipſo Henrico Moguntino Archiepiſcopo, an ab aliquo ſuorum ſuffraganeorum conſecratus fuerit, incertum, nam Ba- ronius ad h. a. Num. I. ex epistola 323. S. Bernardi ostendit: Hen- ricum anno præſente Romæ fuiſle, nifi fortaffis ſub idem tempus jam rediit. Majore dolore Wladislaum anno præeſente alter obitus lectiſſi- mæ ſuæ conjugis oppreſſit, quæ nonniſi ad annos triginta duos, men- ſes quatuor, dies decem vitam fuam provexit. i) Sanctiſſimi Patris Leopoldi Auſtriæ Marchionis & Indigetis filia pietatem illius in ſuc- cum & fanguinem Ducalis Bohemi generis traduxit. De illius obi- tu hæc Vincentius p. 41. Domina Gertrudis Duciſſa iſtam ſuam regalem genealogiam morum honeſtate exſuperans II.Non.Auguſtik) viam univerſæ carnis ingreditur, & in eodem Montis Syon monafterio, sicut optaverat, ſepelitur, multa ſiquidem bona illi monaſterio contulerat. Hiſtoria Do- xanenſis vernacula p. 21. innuit Gertrudem nonniſi in Strahof depo- ſitam fuiſſe, dum ei tumulus Doxanæ pararetur, atque idcirco anno 1153. primum a Wladislao Doxanam devectam fuiſfe; cujusce nar- rationis in nullo vetuſtiore ſuperest vestigium: Weleslavina enim au- thor ſæculi XVI. nimis recens eſt, qui primus, quod ſcio, eſt, qui Gertrudem Doxanæe sibi ſepulchrum elegiſse & condidifse adstruit, cui Crugerius ad 25. Junii p. 246. adſenſus eſt. Subjungit autem memorata Hiſtoria Doxanensis: toties combuſto Parthenone, ipfisque eccleſiæ fornicibus collapfis ejus tumulum non amplius reperiri. Con- tra Annales Præmonstratenſes T. I. p. 642. ajunt: Infra chorum Vir- Vv PARS VI. ANNAL. HAGEC. Gertrudis conjux Wla- dislai moritur. gi- h) Apud Ludewigium T. XI. Reliq. MS. p. 539. in quo quidem diplomate corrup- tus eſt annus , & pro ſequente præſens legendus , anno enim ſequente Conradus menſe Novembri non amplius ſuperfuit. i) Gertrudis , inquit author Excerpti Rikardiani, naſcitur VII. Kal. Martii an. MCXIX. Hagecius illius mortem quemadmodum Henrici Olomuc. epiſe. rurſum anno 1161. perperam geminavit. k) Doct. Pubitſchka ad eundem locum Vincentii provocans ait Gertrudem 12. Auguſti mortuam, eundemque diem a Vincentio notari: ſed vah novum Calen- darii Romani, quod jam ſæpe queſtus ſum , Interpretem ! Itane II. Nonas Au- guſti dies duodecima Auguſti eſt? quem eundem diem, ſeu 4. Auguſti etiam ha- bet vetus Neerologium Doxanenſe, non diverſum, ut doct. Vir innuit. Pab. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S.339.
WLADISLAI II. 12. 337 Cæſarem rediiſſe teſtimonio est aliud Conradi Regis diploma mona- ſterio, Gratia Dei dicto, Idibus Novembris in castro Aldenburg da- tum, in quo denuo Daniel epiſcopus Pragenſis cum Wladislao Du- ce Poloniæ & filio ejus Boleslao inter testes fubſcriptus comparet. h) An vero Joannes ab ipſo Henrico Moguntino Archiepiſcopo, an ab aliquo ſuorum ſuffraganeorum conſecratus fuerit, incertum, nam Ba- ronius ad h. a. Num. I. ex epistola 323. S. Bernardi ostendit: Hen- ricum anno præſente Romæ fuiſle, nifi fortaffis ſub idem tempus jam rediit. Majore dolore Wladislaum anno præeſente alter obitus lectiſſi- mæ ſuæ conjugis oppreſſit, quæ nonniſi ad annos triginta duos, men- ſes quatuor, dies decem vitam fuam provexit. i) Sanctiſſimi Patris Leopoldi Auſtriæ Marchionis & Indigetis filia pietatem illius in ſuc- cum & fanguinem Ducalis Bohemi generis traduxit. De illius obi- tu hæc Vincentius p. 41. Domina Gertrudis Duciſſa iſtam ſuam regalem genealogiam morum honeſtate exſuperans II.Non.Auguſtik) viam univerſæ carnis ingreditur, & in eodem Montis Syon monafterio, sicut optaverat, ſepelitur, multa ſiquidem bona illi monaſterio contulerat. Hiſtoria Do- xanenſis vernacula p. 21. innuit Gertrudem nonniſi in Strahof depo- ſitam fuiſſe, dum ei tumulus Doxanæ pararetur, atque idcirco anno 1153. primum a Wladislao Doxanam devectam fuiſfe; cujusce nar- rationis in nullo vetuſtiore ſuperest vestigium: Weleslavina enim au- thor ſæculi XVI. nimis recens eſt, qui primus, quod ſcio, eſt, qui Gertrudem Doxanæe sibi ſepulchrum elegiſse & condidifse adstruit, cui Crugerius ad 25. Junii p. 246. adſenſus eſt. Subjungit autem memorata Hiſtoria Doxanensis: toties combuſto Parthenone, ipfisque eccleſiæ fornicibus collapfis ejus tumulum non amplius reperiri. Con- tra Annales Præmonstratenſes T. I. p. 642. ajunt: Infra chorum Vir- Vv PARS VI. ANNAL. HAGEC. Gertrudis conjux Wla- dislai moritur. gi- h) Apud Ludewigium T. XI. Reliq. MS. p. 539. in quo quidem diplomate corrup- tus eſt annus , & pro ſequente præſens legendus , anno enim ſequente Conradus menſe Novembri non amplius ſuperfuit. i) Gertrudis , inquit author Excerpti Rikardiani, naſcitur VII. Kal. Martii an. MCXIX. Hagecius illius mortem quemadmodum Henrici Olomuc. epiſe. rurſum anno 1161. perperam geminavit. k) Doct. Pubitſchka ad eundem locum Vincentii provocans ait Gertrudem 12. Auguſti mortuam, eundemque diem a Vincentio notari: ſed vah novum Calen- darii Romani, quod jam ſæpe queſtus ſum , Interpretem ! Itane II. Nonas Au- guſti dies duodecima Auguſti eſt? quem eundem diem, ſeu 4. Auguſti etiam ha- bet vetus Neerologium Doxanenſe, non diverſum, ut doct. Vir innuit. Pab. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S.339.
Strana 338
338 ANNUS 1151. ginum vifitur crypta columnis affabre elaboratis innixa , in qua funda- tricis Gertrudis Reginæ (imo Duciſſæ) anno 1152. ( 1151.) denatæ corpus a Wladislao conjuge depoſitum requieſcit. Locum, cum intra clauſuram monaſterii ſit, videre mihi non licuit, at cum ex religio- fis iſthic mauſolæi iſtius, ſaxeumne an marmoreum fit, exploraſ- ſem, reſponſum mihi, nec veſtigium quidem hujus tumuli appara- rere, ceterum Necrologium vetus membranaceum Doxanenſe reipsa Gertrudem fundatricis titulo nobilitat, ita enim ad II. Nonas Auguſ- ti habet : Pie recordationis Gertrudis Duciſſa fundatrix loci hujus, qu�e primitias Ordinis noſtri in terram istam introduxit, & ea ratione con- gregationis mater piiſſima exftitit, quæ inter alia multa contulit cccle- ſiæ noſtræ villam Mur. Illam præterea ejusdem Ordinis ecclefiæ Li- tomiſslienſi duas villas Kollodege & Rikowicze, & terram in villa Lepetovic contuliffe jam ad an. 1145 memoravimus. Beavit autem Ger- trudis maritum ſuum tribus filiis: Friderico, Swatopluco & Alber- to, unaque filia Agnete. Hübnerus P. I. Tab. 106. aliam prterea illi addit filiam Ludmillam, poſtea Bavariæ Duci nuptam, ſed quis ille Dux Bavariæ, & cujus nominis fuerit, nuſquam prodidit: veroſimil- lime ille Wladislai I. filiam, quæ a quibusdam Ludmilla perperam vocatur, quainque Comes Bavarus de Pogen uxorem duxit, Wladi- slai hujus & Gertrudis filiam credidit, quemadmodum etiam in eo erravit, dum Theobaldum Wladislai iſtius fratrem filium fecit. Neo fortaſſis majore fide accipienda tertia filia nomine Helena a Lupacio & Welslavina ad 25. Junii prolata, cui Crugerius ad 25. Junii p. 245. ait Constantinopoli obtigiſſe connubium apud Petrum Cæſaris nepo- tem. Quid porro Wladislaus uxore viduatus cum liberis fuis con- filii inierit, docet nos eodem loco Vincentius: Filium ſuum, inquit, Adalbertum (postea factum Archiepiſcopum Salisburgenſem) in Mon- tem Syon, filiam ſuam Agnetem in Doxan ſacris litteris , & ſancta converſationi ad erudienduw tribuit , ſeniores autem filios Fridericum & Swatopluk militiæ , & patrio Ducatui deputat. AN-
338 ANNUS 1151. ginum vifitur crypta columnis affabre elaboratis innixa , in qua funda- tricis Gertrudis Reginæ (imo Duciſſæ) anno 1152. ( 1151.) denatæ corpus a Wladislao conjuge depoſitum requieſcit. Locum, cum intra clauſuram monaſterii ſit, videre mihi non licuit, at cum ex religio- fis iſthic mauſolæi iſtius, ſaxeumne an marmoreum fit, exploraſ- ſem, reſponſum mihi, nec veſtigium quidem hujus tumuli appara- rere, ceterum Necrologium vetus membranaceum Doxanenſe reipsa Gertrudem fundatricis titulo nobilitat, ita enim ad II. Nonas Auguſ- ti habet : Pie recordationis Gertrudis Duciſſa fundatrix loci hujus, qu�e primitias Ordinis noſtri in terram istam introduxit, & ea ratione con- gregationis mater piiſſima exftitit, quæ inter alia multa contulit cccle- ſiæ noſtræ villam Mur. Illam præterea ejusdem Ordinis ecclefiæ Li- tomiſslienſi duas villas Kollodege & Rikowicze, & terram in villa Lepetovic contuliffe jam ad an. 1145 memoravimus. Beavit autem Ger- trudis maritum ſuum tribus filiis: Friderico, Swatopluco & Alber- to, unaque filia Agnete. Hübnerus P. I. Tab. 106. aliam prterea illi addit filiam Ludmillam, poſtea Bavariæ Duci nuptam, ſed quis ille Dux Bavariæ, & cujus nominis fuerit, nuſquam prodidit: veroſimil- lime ille Wladislai I. filiam, quæ a quibusdam Ludmilla perperam vocatur, quainque Comes Bavarus de Pogen uxorem duxit, Wladi- slai hujus & Gertrudis filiam credidit, quemadmodum etiam in eo erravit, dum Theobaldum Wladislai iſtius fratrem filium fecit. Neo fortaſſis majore fide accipienda tertia filia nomine Helena a Lupacio & Welslavina ad 25. Junii prolata, cui Crugerius ad 25. Junii p. 245. ait Constantinopoli obtigiſſe connubium apud Petrum Cæſaris nepo- tem. Quid porro Wladislaus uxore viduatus cum liberis fuis con- filii inierit, docet nos eodem loco Vincentius: Filium ſuum, inquit, Adalbertum (postea factum Archiepiſcopum Salisburgenſem) in Mon- tem Syon, filiam ſuam Agnetem in Doxan ſacris litteris , & ſancta converſationi ad erudienduw tribuit , ſeniores autem filios Fridericum & Swatopluk militiæ , & patrio Ducatui deputat. AN-
Strana 339
WLADISLAI M. 12. ANNUS JESU CHRISTI MCLII. FRIDERICI Regis. 1. DANIELIS ep. Prag. 5. EUGENI III. Pap. 8. JOANNIS III. ep. Ol. 2. WLADISLAI II. Ducis 13. iem ſupremum obiit XV. Kalendas Martii Conradus Rex Ro- manorum , qui cum, inquit Otto Friſingenſis a) omnibus bene D in Gallia & Germania compoſitis, etiam jurata expeditione in proximo Imperii coronam accepturus eſſet, non ſine ſuſpicione quorun- dam, quos ex Italia habuit, medicorum, quafi ex Rogerii Siculi metu, ſubmiſſorum , morbo corripitur, ſicque tamen tanto non fractus infirmi- tatis dolore curiam celebraturus, Bamberg venit: ubi cum multorum planctu raptus, prioris fortitudinis in ultimo diſcrimine retinens animum, proxima a capite jejunii ſexta feria, id eſt XV. Kal. Martii, vitam fini- vit. Moriturus Fridericum nepotem fuum ex fratre Ducem Sveviæ ſucceſſorem Principibus univerſis epiſcopisque commendavit , eique non ſolum regalia extradidit, ſed & tutorem impuberis filii ſui Fri- derici nominavit. b) Viginti dierum intervallo nempe 5. Martii feria poſt Dominicam Oculi electus eſt Francofurti potiſſimorum ſuffragiis mox memoratus Fridericus Romanorum Rex, a rufa barba paſſim postea Barbarofsa appellatus. c) An Wladislaus nofter electioni ifti in- terfuerit , nuſpiam certum veſtigium in ſynchrono authore invenias, 1) Wladislaum ſuffragio ſuo in Fridericum non collineaſſe, quin elec- tione illius minime contentum fuiſſe ex iis recte arguitur, quæ mox infra ex Vincentii noſtri narratione adferemus. Verofîmiliter Wladi- slao noſtro hæc electio minus probata fuit, quod ſuffragia electo- rum minus libera fuerint, nam Conradus Ursbergenfis ait: Frideri- cus regnum accepit magis ex delegatione patrui (Conradi III.) quam ex electione Principum. Minus autem favit ſuffragio ſuo Friderico, quod effet matre Guelphica editus fautorque Henrici Leonis nepotis ſui; facile enim prævidere poterat a factione Guelphorum reſuſci- tandam vetereni litem de Ducatu Auftriæ, fœderatoque leviro ſuo Henrico Auſtrio Ducatum hunc diſputandum, quemadmodum reipſa V v 2 Mors Conra- di III. Rom. Regis, Friderieus eli- gitur Rom. Rex. 339 ſta- 8) De gestis Frider. I. L. 1. c. 63. p. 446. b) Idem, & Conradus Urſp. ad h. a. c) Idem Otto p. 447. d) Guntherus L. 1. v. 200. & ſeqq. omnes gentes etiam Italas , quæ cum ſuis Principibus adfuere, deſcribit, de Wladislao & Boemis filet, Corrigendus igitur Dubravius L. 2., & qui cum ſecuti Boregkius &c., qui ajunt Wladislaum Boh. Ducem inter primos electores Friderico ſuffragatum.
WLADISLAI M. 12. ANNUS JESU CHRISTI MCLII. FRIDERICI Regis. 1. DANIELIS ep. Prag. 5. EUGENI III. Pap. 8. JOANNIS III. ep. Ol. 2. WLADISLAI II. Ducis 13. iem ſupremum obiit XV. Kalendas Martii Conradus Rex Ro- manorum , qui cum, inquit Otto Friſingenſis a) omnibus bene D in Gallia & Germania compoſitis, etiam jurata expeditione in proximo Imperii coronam accepturus eſſet, non ſine ſuſpicione quorun- dam, quos ex Italia habuit, medicorum, quafi ex Rogerii Siculi metu, ſubmiſſorum , morbo corripitur, ſicque tamen tanto non fractus infirmi- tatis dolore curiam celebraturus, Bamberg venit: ubi cum multorum planctu raptus, prioris fortitudinis in ultimo diſcrimine retinens animum, proxima a capite jejunii ſexta feria, id eſt XV. Kal. Martii, vitam fini- vit. Moriturus Fridericum nepotem fuum ex fratre Ducem Sveviæ ſucceſſorem Principibus univerſis epiſcopisque commendavit , eique non ſolum regalia extradidit, ſed & tutorem impuberis filii ſui Fri- derici nominavit. b) Viginti dierum intervallo nempe 5. Martii feria poſt Dominicam Oculi electus eſt Francofurti potiſſimorum ſuffragiis mox memoratus Fridericus Romanorum Rex, a rufa barba paſſim postea Barbarofsa appellatus. c) An Wladislaus nofter electioni ifti in- terfuerit , nuſpiam certum veſtigium in ſynchrono authore invenias, 1) Wladislaum ſuffragio ſuo in Fridericum non collineaſſe, quin elec- tione illius minime contentum fuiſſe ex iis recte arguitur, quæ mox infra ex Vincentii noſtri narratione adferemus. Verofîmiliter Wladi- slao noſtro hæc electio minus probata fuit, quod ſuffragia electo- rum minus libera fuerint, nam Conradus Ursbergenfis ait: Frideri- cus regnum accepit magis ex delegatione patrui (Conradi III.) quam ex electione Principum. Minus autem favit ſuffragio ſuo Friderico, quod effet matre Guelphica editus fautorque Henrici Leonis nepotis ſui; facile enim prævidere poterat a factione Guelphorum reſuſci- tandam vetereni litem de Ducatu Auftriæ, fœderatoque leviro ſuo Henrico Auſtrio Ducatum hunc diſputandum, quemadmodum reipſa V v 2 Mors Conra- di III. Rom. Regis, Friderieus eli- gitur Rom. Rex. 339 ſta- 8) De gestis Frider. I. L. 1. c. 63. p. 446. b) Idem, & Conradus Urſp. ad h. a. c) Idem Otto p. 447. d) Guntherus L. 1. v. 200. & ſeqq. omnes gentes etiam Italas , quæ cum ſuis Principibus adfuere, deſcribit, de Wladislao & Boemis filet, Corrigendus igitur Dubravius L. 2., & qui cum ſecuti Boregkius &c., qui ajunt Wladislaum Boh. Ducem inter primos electores Friderico ſuffragatum.
Strana 340
ANNUS 1152. Wladislaus vo- catus non com- paret in co- mitiis Impe- rialibus. 340 statim post electionem Friderici evenit. Guidquid fuit, id certum eſt Fridericum inter & Wladislaum principio ſimultatem obtinuiſſe,nam Wladislaus hoc ipſo adhuc anno Merſeburgum vocatus ad Curiam Im- perialem nullus comparuit, quod Vincentius noster his verbis testatur: Fridericus eodem anno (quo electus) plurimis ſuis Principibus & Du- ci Bohemiæ Moersburg curiam indicit, ad quam Dominus Dux Wla- dislaus, tanquam novellæ creaturæ obaudire nolens, ire renuit, ex con- ſilio tamen Dominum Danielem epiſcopum cum quibusdam terræ ſuæ ſa- pientibus ad ipſum dirigit. e) Veroſimillime autem quacunque ſimula- tione valetudinis, aut negotiorum abſentiam ſuam per legatos pur- gavit. Curiam iſtam menſe Majo Merſeburgi celebratam fuiſſe te- statum fit ex ejusdem Friderici Regis diplomate Abbatiæ Corbejen- ſi dato, in quo inter ceteros teftes etiam ſubſcriptus legitur Daniet Pragenſis epiſcopus. ƒ) Simultatem istam Fridericum inter & Wladi- slaum in quæftum fuum verſurus, atque ut vulgo dicimus, in tur- bido piſcaturus Udalricus Sobieslai filius, quorundam pravorum in- stigationibus concitatus Fridericum Romanorum Regem adiit : & plurimam ei promittens pecuniam, inquit Vincentius c. 1., ut fibi Du- catus tribuatur patrius, rogat, ad quod amore pecuniæ facile ei tribui- tur promiſſio, verum tamen dum Dominus Daniel epiſcopus hoc animad- vertit, ex consilio Procerum, quos tunc ſecum habebat, ejus lenit ani- mum, & eum a Curia illa ad gratiam Ducis Bohemiæ ſecum adducit, cui caſtrum Hradek ultra Albim una cum ſuis appenditiis in beneficium tribuitur. Doctiſſimus Pubiſchka addit: g) Udalricum quidem bene- ficium acceptaſſe , ſed cum minus fideret Wladislao, eum tutiora cum ſibi adhærentibus in Polonia quæſiviſſe; quam quidem Udalrici tam præcipitem fugam nemo veterum hoc anno factam fuiſſe aſſeruit. Porro dum hoc ipſo anno Daniel epiſcopus Merſeburgi ageret, accidit, ut ,Magdeburgenſi eccleſia ſuo pastore viduata, electores in duas factiones ſciſſi, altera Gerardum præpofitum, altera Hizzonem Decanum pervicaciter optaret, neque in epiſcopo constituendo ſenten- tiis Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B. S 342. e) Vincentius p. 42. ad an. 1154. Crebrius Tomo IV. ineditorum innuimus exem- plar Vincentii a nobis publicatum & pluribus locis mutilum, & ipſa annorum ſe- rie nonnunquam perturbatum eſſe , quod & in morte Conradi atque electione Friderici accidit, quam utramque anno 1154. innexuit , quantus error chronolo- gicus vix quidem contemporaneo auctori imputari poteſt. ƒ ) Apud Ludewig. T. II. Reliq. p. 191. g) Chronol. Geschichte Böhmens.
ANNUS 1152. Wladislaus vo- catus non com- paret in co- mitiis Impe- rialibus. 340 statim post electionem Friderici evenit. Guidquid fuit, id certum eſt Fridericum inter & Wladislaum principio ſimultatem obtinuiſſe,nam Wladislaus hoc ipſo adhuc anno Merſeburgum vocatus ad Curiam Im- perialem nullus comparuit, quod Vincentius noster his verbis testatur: Fridericus eodem anno (quo electus) plurimis ſuis Principibus & Du- ci Bohemiæ Moersburg curiam indicit, ad quam Dominus Dux Wla- dislaus, tanquam novellæ creaturæ obaudire nolens, ire renuit, ex con- ſilio tamen Dominum Danielem epiſcopum cum quibusdam terræ ſuæ ſa- pientibus ad ipſum dirigit. e) Veroſimillime autem quacunque ſimula- tione valetudinis, aut negotiorum abſentiam ſuam per legatos pur- gavit. Curiam iſtam menſe Majo Merſeburgi celebratam fuiſſe te- statum fit ex ejusdem Friderici Regis diplomate Abbatiæ Corbejen- ſi dato, in quo inter ceteros teftes etiam ſubſcriptus legitur Daniet Pragenſis epiſcopus. ƒ) Simultatem istam Fridericum inter & Wladi- slaum in quæftum fuum verſurus, atque ut vulgo dicimus, in tur- bido piſcaturus Udalricus Sobieslai filius, quorundam pravorum in- stigationibus concitatus Fridericum Romanorum Regem adiit : & plurimam ei promittens pecuniam, inquit Vincentius c. 1., ut fibi Du- catus tribuatur patrius, rogat, ad quod amore pecuniæ facile ei tribui- tur promiſſio, verum tamen dum Dominus Daniel epiſcopus hoc animad- vertit, ex consilio Procerum, quos tunc ſecum habebat, ejus lenit ani- mum, & eum a Curia illa ad gratiam Ducis Bohemiæ ſecum adducit, cui caſtrum Hradek ultra Albim una cum ſuis appenditiis in beneficium tribuitur. Doctiſſimus Pubiſchka addit: g) Udalricum quidem bene- ficium acceptaſſe , ſed cum minus fideret Wladislao, eum tutiora cum ſibi adhærentibus in Polonia quæſiviſſe; quam quidem Udalrici tam præcipitem fugam nemo veterum hoc anno factam fuiſſe aſſeruit. Porro dum hoc ipſo anno Daniel epiſcopus Merſeburgi ageret, accidit, ut ,Magdeburgenſi eccleſia ſuo pastore viduata, electores in duas factiones ſciſſi, altera Gerardum præpofitum, altera Hizzonem Decanum pervicaciter optaret, neque in epiſcopo constituendo ſenten- tiis Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B. S 342. e) Vincentius p. 42. ad an. 1154. Crebrius Tomo IV. ineditorum innuimus exem- plar Vincentii a nobis publicatum & pluribus locis mutilum, & ipſa annorum ſe- rie nonnunquam perturbatum eſſe , quod & in morte Conradi atque electione Friderici accidit, quam utramque anno 1154. innexuit , quantus error chronolo- gicus vix quidem contemporaneo auctori imputari poteſt. ƒ ) Apud Ludewig. T. II. Reliq. p. 191. g) Chronol. Geschichte Böhmens.
Strana 341
WLADISLAI II. 13. 341 tiis convenirent. Controverſia ista ad Fridericum Regem delata utrum- que fuffragio excludendum ratus eft, & annuentibus probantibusque Archiepiſcopis Salisburgensi, Trevirensi & Bremensi, nec non epiſco- pis Bambergenſi, Constantienſi, Daniele noſtro aliisque, perſuasit parti- bus, ut Wigmannum epiſcopum Cizenſem eligerent, quem confeſtim Fridericus per ſceptrum Archiepiscopatu Magdeburgensi investivit. Sed cum nulli Imperatorum Regumque auctoritas tum competeret epiſcopos de ſede in ſedem transferendi, rem graviſſime accepit Eu- genius III., atque Bulla Signiæ XVI. Kal. Septembris ad eosdem Archiepiſcopos epiſcoposque (quos inter etiam Daniel Pragenſis no- mine refertur) data acerrime rem cum illis expoſtulavit, hortatusque, ut Fridericum Regem ab ea ſententia revocarent. h) Quo vero ea pertineant, quæ de his ipsis Merſeburgenfibus comitiis adhuc narrat Heineccius in antiquitatibus Goslariensibus ad h. a. videlicet Fride- ricum bohemicas controverſias decidiſſe, magnoque niſu aſſeruiſſe Impe- rii Majestatem, niſi ad controverſias Udalrici referantur, quas Wladis- lao in his comitiis movit, non invenio. Daniel epiſc. Prag. repre- henditur ab Eugenio Papa. Diximus anno ſuperiore Henricum epiſcopum Olomucenſem moriturum quædam munera tam Hieroſolymitanæ, quam Romanæ ecclesiæ destinaſse, ambarum fit mentio anno præeſente in hiftoriis noſtris. Priorum meminit Vincentius ad h. a., qui ait Comitem Hroznatam filium Emirami Comitis i) bonæ & ſanctæ converſationis vi- rum profectum Hieroſolymas , rogatuque Joannis epiſcopi Olomucenſis caſulam pretioſiſſimam, & multa donaria Patriarchæ, & aliis ſanctis Patribus Archiepiſcopis atque epiſcopis detuliſſe, quæ vivens Præceſfor ſuus Paleſtinæ deſtinaverat, denique voto expleto ſalvum & incolumem reverſum. Poſteriorum habemus testem epistolam ipſiusmet Euge- nii III. Rom. Pontificis Terentino XVII. Kalendas Maji datam, qua multum laudata defuncti Henrici epiſcopi pietate & reverentia erga Romanam ſedem Vestales Pragenses ad S. Georgium Ordinis S. Be- nedicti de ejus obitu ſolatur, eisque gratias agit, quod manu ſua or- namenta ecclefiastica elaboraverint, quæ idem epiſcopus moriens Ro- ma- Hroznata Hie- roſolymas de- fert munera 4 defuncto epiſ- copo Olom. deſtinata. h) Habentur hæc Eprolixius enarrata apud Ottonem Friſing. c. l. c. 6. & 7. cum ipſa bulla, tum apud Baronium & in Conciliis Germ. i) Hæc verba innuunt nomen Hroznatæ non familiæ , ſed baptiſmale fuiſſe, quemadmodum & Ermirami pure baptiſmale fuit. Jam alias meminimus ex MS. Budvicenſi & notis MS. Klauſe- cianis Grozuata ſeu Hrezuata Slavicum S. Methudii nomen fuiſſe.
WLADISLAI II. 13. 341 tiis convenirent. Controverſia ista ad Fridericum Regem delata utrum- que fuffragio excludendum ratus eft, & annuentibus probantibusque Archiepiſcopis Salisburgensi, Trevirensi & Bremensi, nec non epiſco- pis Bambergenſi, Constantienſi, Daniele noſtro aliisque, perſuasit parti- bus, ut Wigmannum epiſcopum Cizenſem eligerent, quem confeſtim Fridericus per ſceptrum Archiepiscopatu Magdeburgensi investivit. Sed cum nulli Imperatorum Regumque auctoritas tum competeret epiſcopos de ſede in ſedem transferendi, rem graviſſime accepit Eu- genius III., atque Bulla Signiæ XVI. Kal. Septembris ad eosdem Archiepiſcopos epiſcoposque (quos inter etiam Daniel Pragenſis no- mine refertur) data acerrime rem cum illis expoſtulavit, hortatusque, ut Fridericum Regem ab ea ſententia revocarent. h) Quo vero ea pertineant, quæ de his ipsis Merſeburgenfibus comitiis adhuc narrat Heineccius in antiquitatibus Goslariensibus ad h. a. videlicet Fride- ricum bohemicas controverſias decidiſſe, magnoque niſu aſſeruiſſe Impe- rii Majestatem, niſi ad controverſias Udalrici referantur, quas Wladis- lao in his comitiis movit, non invenio. Daniel epiſc. Prag. repre- henditur ab Eugenio Papa. Diximus anno ſuperiore Henricum epiſcopum Olomucenſem moriturum quædam munera tam Hieroſolymitanæ, quam Romanæ ecclesiæ destinaſse, ambarum fit mentio anno præeſente in hiftoriis noſtris. Priorum meminit Vincentius ad h. a., qui ait Comitem Hroznatam filium Emirami Comitis i) bonæ & ſanctæ converſationis vi- rum profectum Hieroſolymas , rogatuque Joannis epiſcopi Olomucenſis caſulam pretioſiſſimam, & multa donaria Patriarchæ, & aliis ſanctis Patribus Archiepiſcopis atque epiſcopis detuliſſe, quæ vivens Præceſfor ſuus Paleſtinæ deſtinaverat, denique voto expleto ſalvum & incolumem reverſum. Poſteriorum habemus testem epistolam ipſiusmet Euge- nii III. Rom. Pontificis Terentino XVII. Kalendas Maji datam, qua multum laudata defuncti Henrici epiſcopi pietate & reverentia erga Romanam ſedem Vestales Pragenses ad S. Georgium Ordinis S. Be- nedicti de ejus obitu ſolatur, eisque gratias agit, quod manu ſua or- namenta ecclefiastica elaboraverint, quæ idem epiſcopus moriens Ro- ma- Hroznata Hie- roſolymas de- fert munera 4 defuncto epiſ- copo Olom. deſtinata. h) Habentur hæc Eprolixius enarrata apud Ottonem Friſing. c. l. c. 6. & 7. cum ipſa bulla, tum apud Baronium & in Conciliis Germ. i) Hæc verba innuunt nomen Hroznatæ non familiæ , ſed baptiſmale fuiſſe, quemadmodum & Ermirami pure baptiſmale fuit. Jam alias meminimus ex MS. Budvicenſi & notis MS. Klauſe- cianis Grozuata ſeu Hrezuata Slavicum S. Methudii nomen fuiſſe.
Strana 342
ANNUS 1152. manæ eccleſiæ deputavit. k) Epiſtolam ipſam, qu' hodie autogra- pha in archivo ejusdem monaſterii ſupereſt, recitat Hammerſchmi- dius in ſua hiſtoria S. Georgii p. 66. 342 Oppatavicenſe monaſterium reſtauratur. Supereſt ut memoriam quoque reſtaurati hoc anno monaſterii Oppatovicenſis Ordinis S. Benedicti ex Excerptis Chronici bibliothe- cæ Vindobonenſis a nobis T. IV. vulgatis p. 23. ſubjungamus. Mih- loch, quem Neplacho Mislychonem appellat l) anno 1148. Blaſio Ab- bati ſurrogatus novi ædificii fundamenta jecit quarto ſu� electionis anno: nam videns monasterii ædificia partim vetuſtate corruiſſe, partim mi- nari caſum, omnia demoliri, & ex integro novam molem ſtrui fecit, quibusdam quidem fratribus molimen iſtud probantibus, aliis ob fumptuum magnitudinem deteftantibus,hoc unum denique virum ætate grandævum votis omnibus efflagitaſſe a Deo, ut fibi dedicatio novi mo- naſterii templique ipſo feſto S. Laurentii, cujus honori ante jam vetus ecclefia confecrata fuerat, obtingeret, cujus voti poſt annos undecim, uti videbimus, compos factus eſt. Denique ſi relatis Dlu- goſſi fides adhibenda eſt, hoc inſuper anno Wladislaus exul Poloniæ Dux cum exercitu Rom. Regis venit in Poloniam, munivitque duo castra Greditz & Nimpſch, e quibus Wratislavienſi urbi, omnibus- que finitimis locis excurſionibus ſuis plurimum detrimenti attulit, dum fratres ſui collecto exercitu cinctisque obfidione castris eum in Ger- maniam redire compuliſſent ; quæ quidem omnia Conradi adhuc im- perio facta fuiſſe afſerit, quod hoc anno perbreve fuiſſe, quippe prin- sipio illius demortuus, ſupra oſtendimus. AN- ☞ Nos vero animæ ipſius inter Miſſarum ſolemnia immemeres eſfe nloi poſſunsus, nec de- bemus, qui non ſolum , dum viveret, Apoſtolicæ ſedi ac Nobis devotns extitit , & ſuis nos xeniis viſitavit , ſed poſitns in extremis, illa idonea ornamenta, quæ per inſtru- ctas, & perfectas manus veſtras ad altaris miniſterium ſtudioſius operari fecit , pia Nobis cum devotione obtulit , & ad Nos deferri præcepit &c. 1) Jam T. IV. Mo- numentorum noſtrorum p. 106. in Neplachonem commentati innuimus hune abba- tem Mihloch cum nominato Blaſio pertinere ad ſeriem Abbatum Oppatovicenfium , non Gradicenſium , uti nos ipſi Pitterum ſecuti ante detectam Neplachonis Epi- tomen credideramus.
ANNUS 1152. manæ eccleſiæ deputavit. k) Epiſtolam ipſam, qu' hodie autogra- pha in archivo ejusdem monaſterii ſupereſt, recitat Hammerſchmi- dius in ſua hiſtoria S. Georgii p. 66. 342 Oppatavicenſe monaſterium reſtauratur. Supereſt ut memoriam quoque reſtaurati hoc anno monaſterii Oppatovicenſis Ordinis S. Benedicti ex Excerptis Chronici bibliothe- cæ Vindobonenſis a nobis T. IV. vulgatis p. 23. ſubjungamus. Mih- loch, quem Neplacho Mislychonem appellat l) anno 1148. Blaſio Ab- bati ſurrogatus novi ædificii fundamenta jecit quarto ſu� electionis anno: nam videns monasterii ædificia partim vetuſtate corruiſſe, partim mi- nari caſum, omnia demoliri, & ex integro novam molem ſtrui fecit, quibusdam quidem fratribus molimen iſtud probantibus, aliis ob fumptuum magnitudinem deteftantibus,hoc unum denique virum ætate grandævum votis omnibus efflagitaſſe a Deo, ut fibi dedicatio novi mo- naſterii templique ipſo feſto S. Laurentii, cujus honori ante jam vetus ecclefia confecrata fuerat, obtingeret, cujus voti poſt annos undecim, uti videbimus, compos factus eſt. Denique ſi relatis Dlu- goſſi fides adhibenda eſt, hoc inſuper anno Wladislaus exul Poloniæ Dux cum exercitu Rom. Regis venit in Poloniam, munivitque duo castra Greditz & Nimpſch, e quibus Wratislavienſi urbi, omnibus- que finitimis locis excurſionibus ſuis plurimum detrimenti attulit, dum fratres ſui collecto exercitu cinctisque obfidione castris eum in Ger- maniam redire compuliſſent ; quæ quidem omnia Conradi adhuc im- perio facta fuiſſe afſerit, quod hoc anno perbreve fuiſſe, quippe prin- sipio illius demortuus, ſupra oſtendimus. AN- ☞ Nos vero animæ ipſius inter Miſſarum ſolemnia immemeres eſfe nloi poſſunsus, nec de- bemus, qui non ſolum , dum viveret, Apoſtolicæ ſedi ac Nobis devotns extitit , & ſuis nos xeniis viſitavit , ſed poſitns in extremis, illa idonea ornamenta, quæ per inſtru- ctas, & perfectas manus veſtras ad altaris miniſterium ſtudioſius operari fecit , pia Nobis cum devotione obtulit , & ad Nos deferri præcepit &c. 1) Jam T. IV. Mo- numentorum noſtrorum p. 106. in Neplachonem commentati innuimus hune abba- tem Mihloch cum nominato Blaſio pertinere ad ſeriem Abbatum Oppatovicenfium , non Gradicenſium , uti nos ipſi Pitterum ſecuti ante detectam Neplachonis Epi- tomen credideramus.
Strana 343
WLADISLAP II. 13. 343 ANNUS JESU CHRISTI MCLIII. DANIELIS ep. Prag. 6. FRIDERICI Reg. 2. ANASTASH IV. Papæ 1. WLADISLAI II. Duc. 14. JOANNIS HII. ep. Ol. 3. ræter ſecundas Wladislai Ducis noſtri nuptias nihil vetuſtiores ex memoriis præſentis anni ad posteritatem tranſcripſere: ſpon- ſam a venuſtate corporis literarumque latinarum cultura laudat Vincentius, cujus verba hic dare libet: a) Wladislaus conſilio epiſcopi ſui Danielis, & aliorum terræ ſuæ Principum Dominam Juditham ſpecie & decore quaſi humanas formas ſuperantem, tanquam divinam ſobolem ſoro- rem Domini Ludovici de Thuringia Landgravii nobiliſſimam & honestiſſi- mam literis, & latino eruditam eloquio, quod maxime Domicellarum no- bilium exornat decorem, fibi jungit matrimonio. Fuit vero Juditha ſo- ror Ludovicii IV. Landgravii Thuringiæ tum regnantis, qui Jutam filiam Conradi III. Regis Romanorum uxorem habuerat. Ut pro- inde non modo Balbinus in Epitome p. 229., ſed etiam paſsim ex- teri fallantur, qui eam ex hac Conradi filia, Ludovicoque IV. geni- tam aſſeverant. Erat autem Judithæ nostræ mater Hedvigis Gifæ Co- mitis filia, paterque illius Ludovicus III. Landgravius Thuringiæ an- no jam 1148. demortuus. b) Anonymus Erphesfordenfis apud Piſ- torium T. I. p. 916. vocat Juditham Duci Bohemiæ nuptam Cœci- liam , ſed recte ſentit Compilator Monumentorum Rainhardsbornen- ſium cum c. l. p. 85. dicit: Filia Juditha (alias Cæcilia falſo nüncu- pata) Wladislaum Bohemiæ Regem maritum accepit, nam & Chroni- con vernaculum Thuringicum Urſini Gutham vocat. Wiadislaus ducit alterams uxorem. Pauculas anni iftius memorias acervemus: Henricus Archiepif- copus Metropolita noſter, Vir pro distractione eccleſiæ frequenter cor- reptus, nec correctus, inquit Otto Frifîngenfis, per Cardinales ab Eu- genio Papa miſſos depoſitus, eique Arnoldus Cancellarius ſurroga- tus fuit. Eugenius vero Pontifex maximus VIII. Idus Julii vi- tam cum morte commutavit, cui mox altero die ſumma electorum concordia Conradus Cardinalis Sabinenſis, ante Canonicus Regularis, ſucceſſor datus Anaſtaſii IV. nomine poſtea conípicuus, quo quidem Mors Eugenis III. Papæ. an- a) Vincent. ad h. a.p. 42. b) Vide tabulam geneal. in Monumentis monaſterii Rain- hardsbornenſis apud Reyherum in Thuringia ſacra p. 114. Item Monumenta Landgrav. Thuringix apud Menken T. II. p. 822.
WLADISLAP II. 13. 343 ANNUS JESU CHRISTI MCLIII. DANIELIS ep. Prag. 6. FRIDERICI Reg. 2. ANASTASH IV. Papæ 1. WLADISLAI II. Duc. 14. JOANNIS HII. ep. Ol. 3. ræter ſecundas Wladislai Ducis noſtri nuptias nihil vetuſtiores ex memoriis præſentis anni ad posteritatem tranſcripſere: ſpon- ſam a venuſtate corporis literarumque latinarum cultura laudat Vincentius, cujus verba hic dare libet: a) Wladislaus conſilio epiſcopi ſui Danielis, & aliorum terræ ſuæ Principum Dominam Juditham ſpecie & decore quaſi humanas formas ſuperantem, tanquam divinam ſobolem ſoro- rem Domini Ludovici de Thuringia Landgravii nobiliſſimam & honestiſſi- mam literis, & latino eruditam eloquio, quod maxime Domicellarum no- bilium exornat decorem, fibi jungit matrimonio. Fuit vero Juditha ſo- ror Ludovicii IV. Landgravii Thuringiæ tum regnantis, qui Jutam filiam Conradi III. Regis Romanorum uxorem habuerat. Ut pro- inde non modo Balbinus in Epitome p. 229., ſed etiam paſsim ex- teri fallantur, qui eam ex hac Conradi filia, Ludovicoque IV. geni- tam aſſeverant. Erat autem Judithæ nostræ mater Hedvigis Gifæ Co- mitis filia, paterque illius Ludovicus III. Landgravius Thuringiæ an- no jam 1148. demortuus. b) Anonymus Erphesfordenfis apud Piſ- torium T. I. p. 916. vocat Juditham Duci Bohemiæ nuptam Cœci- liam , ſed recte ſentit Compilator Monumentorum Rainhardsbornen- ſium cum c. l. p. 85. dicit: Filia Juditha (alias Cæcilia falſo nüncu- pata) Wladislaum Bohemiæ Regem maritum accepit, nam & Chroni- con vernaculum Thuringicum Urſini Gutham vocat. Wiadislaus ducit alterams uxorem. Pauculas anni iftius memorias acervemus: Henricus Archiepif- copus Metropolita noſter, Vir pro distractione eccleſiæ frequenter cor- reptus, nec correctus, inquit Otto Frifîngenfis, per Cardinales ab Eu- genio Papa miſſos depoſitus, eique Arnoldus Cancellarius ſurroga- tus fuit. Eugenius vero Pontifex maximus VIII. Idus Julii vi- tam cum morte commutavit, cui mox altero die ſumma electorum concordia Conradus Cardinalis Sabinenſis, ante Canonicus Regularis, ſucceſſor datus Anaſtaſii IV. nomine poſtea conípicuus, quo quidem Mors Eugenis III. Papæ. an- a) Vincent. ad h. a.p. 42. b) Vide tabulam geneal. in Monumentis monaſterii Rain- hardsbornenſis apud Reyherum in Thuringia ſacra p. 114. Item Monumenta Landgrav. Thuringix apud Menken T. II. p. 822.
Strana 344
Reifrumenta- riæ inopia. ANNUS 1153. 344 anno etiam S. Bernardus Abbas Clarevallenfis ad Superos evolavit. Porro ſi fides Hagecio adhibenda est, magna rei frumentariæ inopia preſſa fuit præſente anno Bohemia, narrat enim Nobiles tempori ſuafiſſe Wladislao, ut malo occurreret, ne publica famis calamitas ir- repat: itaque communibus confiliis decretum fuiſſe, ut metallici, dex- teræ amittendæ pœna, ab aurariis, argentariisque ad agriculturam ſtudium operamque conferant. Eo ſalutari conſilio eveniſſe, ut anno ſequente modius filiginis quatuor groſſis venumierit. Quam quidem narrationem Hagecium non a ſynchrono aliquo vetuſtiore authore accepiſſe tum mentio groſſorum innuit, qui ſeſqui ſæculo posterius originem ſuam habent, tum quod Neplacho ad præſentem annum contraria verbis referat: Maxima abundantia ſegetum. Pomucenſis cœ- nobii Ord. Ci- ſterc. initia. Anno huic a memoriis patriis jejuno ſubjungere libet initia Po- mucensis, posterius Nepomucensis dicti, Ordinis Cisterciensium, in Plſnenſi provincia monaſterii, quæ ad annorum iſtorum confinia per- tinere certum est: Concors quidem ſcriptorum patriorum est ſenten- tia cœnobium iſtud e primis hujus ſacri inſtituti in Bohemia fuiſſe, at illius erectionis tempus, conditorumque nomina inter rudera & cineres hujus monaſterii conſepulta eſſe. Neplacho ætate Huſfitica illaque cœnobiorum eversione & conflagratione vetuftior annum 1130. conſignavit: «) ſed is præmaturus, cum ſynchronorum teſtmonia nos edoceant ordinem Ciftercienſem non citius atque a Wladislao II. Du- ce inductum, ut jam alias docuimus. Imo quod caput eft, nequi- dem Eboracenſe monasterium, e quo Pomucenſe colonias ſuas acce- pit, ante annum 1134. conſumatum, ejusdemque ecclesia con- ſecrata fuit, d) ut proinde recte ſenſerit Bruſchius posterius hoc anno Nepumucum enatum. e) An vero jam anno 1146., ut vult Caſpa- rus Jongelinus author ſuperioris ſæculi in notitia Abbatiarum Ordi- nis Cistercienſis, an uno anno adhuc prius, ut vult Crugerius in fa- cris Pulv. ad 9. Jan. cœptum fuerit, multum dubito, cum veteres catalogi & ſeries fundatorum monasteriorum Cistercienſium passim Pomuk poſtponant monaſterio Michelsteinenſi, f) quod primum anno priore fundatum fuiſſe ex inftrumento fundationis, & confirmatione Eu- c) Monumenta noſtra T. IV. p. 104. d) Sunthemius in Monaſteriologia Franconiæ apud Oefel. T. I. p. 604. e) Bruſchius in Chronologia Monast. Germ. Cen- tur I. f) Id inter cæteros legere eſt in Chronico Engelhuſii apud Leibnit. T. II. p. 1103.
Reifrumenta- riæ inopia. ANNUS 1153. 344 anno etiam S. Bernardus Abbas Clarevallenfis ad Superos evolavit. Porro ſi fides Hagecio adhibenda est, magna rei frumentariæ inopia preſſa fuit præſente anno Bohemia, narrat enim Nobiles tempori ſuafiſſe Wladislao, ut malo occurreret, ne publica famis calamitas ir- repat: itaque communibus confiliis decretum fuiſſe, ut metallici, dex- teræ amittendæ pœna, ab aurariis, argentariisque ad agriculturam ſtudium operamque conferant. Eo ſalutari conſilio eveniſſe, ut anno ſequente modius filiginis quatuor groſſis venumierit. Quam quidem narrationem Hagecium non a ſynchrono aliquo vetuſtiore authore accepiſſe tum mentio groſſorum innuit, qui ſeſqui ſæculo posterius originem ſuam habent, tum quod Neplacho ad præſentem annum contraria verbis referat: Maxima abundantia ſegetum. Pomucenſis cœ- nobii Ord. Ci- ſterc. initia. Anno huic a memoriis patriis jejuno ſubjungere libet initia Po- mucensis, posterius Nepomucensis dicti, Ordinis Cisterciensium, in Plſnenſi provincia monaſterii, quæ ad annorum iſtorum confinia per- tinere certum est: Concors quidem ſcriptorum patriorum est ſenten- tia cœnobium iſtud e primis hujus ſacri inſtituti in Bohemia fuiſſe, at illius erectionis tempus, conditorumque nomina inter rudera & cineres hujus monaſterii conſepulta eſſe. Neplacho ætate Huſfitica illaque cœnobiorum eversione & conflagratione vetuftior annum 1130. conſignavit: «) ſed is præmaturus, cum ſynchronorum teſtmonia nos edoceant ordinem Ciftercienſem non citius atque a Wladislao II. Du- ce inductum, ut jam alias docuimus. Imo quod caput eft, nequi- dem Eboracenſe monasterium, e quo Pomucenſe colonias ſuas acce- pit, ante annum 1134. conſumatum, ejusdemque ecclesia con- ſecrata fuit, d) ut proinde recte ſenſerit Bruſchius posterius hoc anno Nepumucum enatum. e) An vero jam anno 1146., ut vult Caſpa- rus Jongelinus author ſuperioris ſæculi in notitia Abbatiarum Ordi- nis Cistercienſis, an uno anno adhuc prius, ut vult Crugerius in fa- cris Pulv. ad 9. Jan. cœptum fuerit, multum dubito, cum veteres catalogi & ſeries fundatorum monasteriorum Cistercienſium passim Pomuk poſtponant monaſterio Michelsteinenſi, f) quod primum anno priore fundatum fuiſſe ex inftrumento fundationis, & confirmatione Eu- c) Monumenta noſtra T. IV. p. 104. d) Sunthemius in Monaſteriologia Franconiæ apud Oefel. T. I. p. 604. e) Bruſchius in Chronologia Monast. Germ. Cen- tur I. f) Id inter cæteros legere eſt in Chronico Engelhuſii apud Leibnit. T. II. p. 1103.
Strana 345
WLADISLAI II. 14. 345 Eugenii Papæ a Leukfeldio allatis certum est, g) ut taceam Sunthe- mium c. 1. Nepomuci initia nonniſi ante Aldersbach in Bavaria, & Wighering prope Lintz statuere, quod utrumque monaſterium an- no præeſente poſterius eſt origine ſua; quanquam repugnaturus haud ſim, ſi cui aliquis ex paulo poſterioribus annis ſtatuendus præplacue- rit, nam ſtatim ſub initium dixi initia hujus monaſterii ad confinium annorum istorum ſpectare. Sternbergicos Proceres ſæculo jam XIV. ditionis Pomucenæ , locique (qui a monte monaſterio huic ſuperjecto Grünberg nomen sortitus) dominos, dynastasque fuiſse documentis quibusque & hiftoriis teftatum eft, unde procul dubio Balbini conjec- tura enata eſt, Sternbergicos hujus monaſterii fundatores fuiſſe. Sed certum est hanc perantiquam ſago togaque inclytam stirpem ante bellum Tartaricum mediuimque ſæculum XIII. non legi aliquas poſ- ſeſſiones ſeu in Bohemia, ſeu Moravia tenuiſſe, ut itaque stellarum in- ſignia, quæ ætate adhuc Balbini in ruderibus hujus monaſterii viſa, vestigia sint munificentiæ Sternbergianæ in hoc monasterium poste- rius profuſæ. Non majoris faciendæ funt conjecturæ, quas Berghau- erus h) ex Crugerio de fundatore Henrico fratre Wladislai, & de duplici virorum ſcilicet & virginum monaſterio hic loci condito re- fert. Parthenonis Pomucenſis nuſpiam ulla ſeu in veteribus catalogis monasticis, seu in decimis ecclefiasticis, seu denique libris Erectionum, ſeu denique diplomatibus mentio, ut quo vadimonio is poſteritati obtrudi poſſit, non videam. Id verius eft: mox initio ſequentis ſæ- culi Robertum hujus monasterii Priorem epiſcopum Olomucenſem electum fuiſſe, virum magna prudentia, rerum agendarum dexteritate & auctoritate apud Ottocarum Regem, uti Pulkava ad annum 1202. refert. Nobis etiam fortuna favit, ut quasdam membranas hujus mo- naſterii pendente adhuc figillo ex ſæculo XIV. indepti fuerimus, quas ſuo tempore in lucem publicam proferemus. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLIV. ADRIANI IV. Pap. 1. FRIDERICI Reg. 3. DANIELIS Ep. Prag. 7. JOANNIS III. ep. Ol. 4. WLADISLAI II. Duc. 15. ridericus Romanorum Rex jam quantus quantus in factionem Guelphorum pertractus hoc unum adnitebatur, ut nepoti ſuo F Henrico Leoni Ducatus Bavariæ restituatur, cumque Henricus XX PARS VI. ANNAL. HAGEC. 8) Leuckfeld antiq. Michelstein p. 84. 87. b) In Protom. Pœnit. p. 6. & 7. Au-
WLADISLAI II. 14. 345 Eugenii Papæ a Leukfeldio allatis certum est, g) ut taceam Sunthe- mium c. 1. Nepomuci initia nonniſi ante Aldersbach in Bavaria, & Wighering prope Lintz statuere, quod utrumque monaſterium an- no præeſente poſterius eſt origine ſua; quanquam repugnaturus haud ſim, ſi cui aliquis ex paulo poſterioribus annis ſtatuendus præplacue- rit, nam ſtatim ſub initium dixi initia hujus monaſterii ad confinium annorum istorum ſpectare. Sternbergicos Proceres ſæculo jam XIV. ditionis Pomucenæ , locique (qui a monte monaſterio huic ſuperjecto Grünberg nomen sortitus) dominos, dynastasque fuiſse documentis quibusque & hiftoriis teftatum eft, unde procul dubio Balbini conjec- tura enata eſt, Sternbergicos hujus monaſterii fundatores fuiſſe. Sed certum est hanc perantiquam ſago togaque inclytam stirpem ante bellum Tartaricum mediuimque ſæculum XIII. non legi aliquas poſ- ſeſſiones ſeu in Bohemia, ſeu Moravia tenuiſſe, ut itaque stellarum in- ſignia, quæ ætate adhuc Balbini in ruderibus hujus monaſterii viſa, vestigia sint munificentiæ Sternbergianæ in hoc monasterium poste- rius profuſæ. Non majoris faciendæ funt conjecturæ, quas Berghau- erus h) ex Crugerio de fundatore Henrico fratre Wladislai, & de duplici virorum ſcilicet & virginum monaſterio hic loci condito re- fert. Parthenonis Pomucenſis nuſpiam ulla ſeu in veteribus catalogis monasticis, seu in decimis ecclefiasticis, seu denique libris Erectionum, ſeu denique diplomatibus mentio, ut quo vadimonio is poſteritati obtrudi poſſit, non videam. Id verius eft: mox initio ſequentis ſæ- culi Robertum hujus monasterii Priorem epiſcopum Olomucenſem electum fuiſſe, virum magna prudentia, rerum agendarum dexteritate & auctoritate apud Ottocarum Regem, uti Pulkava ad annum 1202. refert. Nobis etiam fortuna favit, ut quasdam membranas hujus mo- naſterii pendente adhuc figillo ex ſæculo XIV. indepti fuerimus, quas ſuo tempore in lucem publicam proferemus. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLIV. ADRIANI IV. Pap. 1. FRIDERICI Reg. 3. DANIELIS Ep. Prag. 7. JOANNIS III. ep. Ol. 4. WLADISLAI II. Duc. 15. ridericus Romanorum Rex jam quantus quantus in factionem Guelphorum pertractus hoc unum adnitebatur, ut nepoti ſuo F Henrico Leoni Ducatus Bavariæ restituatur, cumque Henricus XX PARS VI. ANNAL. HAGEC. 8) Leuckfeld antiq. Michelstein p. 84. 87. b) In Protom. Pœnit. p. 6. & 7. Au-
Strana 346
Henricus, Au- ffrins levir Wlzdislaï voe catus ad comi- tia Imp. uoń comparet. Wiadislans Friderico Regi auxilia in ex- peditionem D[zalicau 108 dediz, 346 ANNUS [154 Auftrius agno fuperiore indicta menfe O&obri Herbipoli comitia declinaflet, a) preefente anno rur(um tam Wormatiam, quam Gof- lariam vocatus non comparuit, per legatos fuos fe fe excufans obten- densque forum minus legitimum juftumque effe, in quo non juftitia , fed partium ftudium primas teneat, judicem nepotis favore caecatum minus idoneum effe ad cquam ferendam fententiam ; quemque vel lippis oculis. providere fe caufa cafurum, cum in iftis comitiis non jure, fed adulatorum Regique adharentium fententiis confodiendus Ducatuque fuo exuendus fit. Se(e in Ducatum Bavarie non involaf- fe, non vi alteri extorüiffe, (ed ilium caducum primum fratri fuo Leo- poldo, denique fibi a Preceffore Conrado. Romanorum Rege, acce- dente Princrpum Imperii fuffrsgio, conceffum, illoque in publicis co- mitis, fervatis omnibus folitis juris feudatarji formulis , inveftitum fuiffe, Patrem Henrici Leonis anno r138. decreto Wormatienfi lio- ftem Imperii declaratum, atque idcirco utroque Ducatu tam Bavarice quam Saxonie omnium fententiis exutum fuiffe, adeo ut filio ejus Henrico Leoni (@ præfertim jam altero. Duce & jure legitime invef: tito, atque vivente) nibil pror(um juris in Bavariam competat. "Tot tantasque cquiffimas cau(as, quis miretur Wladislao Duci noftro ad- eo cordi fuiffe, ut fimultatem & indignationem Friderici Regis cau- fie equitati poftponeret , animumque adjiceret ad Henrici Auftrii le- viri fui partes fortiter viriliterque tutandas. Quare nec anno pr«fente neque fequente adhuc Wladislaum I'riderico amice ufum ex narran- dis teftatum fiet , id ipfum eft, quod is allis Comitiis a Fridericoin- di&is omnibus his tribus annis interfuif[e nufpiam legatur, quanquam ea expeditionemm Romanam hoc anno fufceptam fpectarent, 6) ad quam antiquorum Reçum Romanorum flatuto , ut loquitur Cofimas, Bohemiæ Duces trecentos equites dare foliti. Mon inquam , Wladislaus fe fe Friderico junxit vie comitem,' non mifit unum aliquem ex cogna- tis Ducibus militiceque Prefe&is Friderico in auxilia , ut noftri recen- centiores fomniant, c) Quin íi attentius expendatur id, quod ad an- num 4) Otto Frifing. de gcft, Frid. I. L. 2, c. 7. & 9. b) Dodechinus ad h. a, Frideri- cus Rex in Italian proficifcirnr. c) Mera commenta fünt Peffinz in. Marte Morav. p. 313» dum Couradum Heurici Marcbiouis filium cuim cenziim le&tiffimis equitibus, fimmi- liter & Fridericum Wladislai filium cum trecentis cataphra&tis. Friderico in cx- editionem Italicam adjun&tos fcribit, ad quz illi feu alterí recentiori effingendi verofimitlime Dubravius occafionem dedit, qui plane Wladislaum a Friderico Vi- carium impcrii conítitutum memorat, quod. non. inode Lupacium ad 18. Junii Dal-
Henricus, Au- ffrins levir Wlzdislaï voe catus ad comi- tia Imp. uoń comparet. Wiadislans Friderico Regi auxilia in ex- peditionem D[zalicau 108 dediz, 346 ANNUS [154 Auftrius agno fuperiore indicta menfe O&obri Herbipoli comitia declinaflet, a) preefente anno rur(um tam Wormatiam, quam Gof- lariam vocatus non comparuit, per legatos fuos fe fe excufans obten- densque forum minus legitimum juftumque effe, in quo non juftitia , fed partium ftudium primas teneat, judicem nepotis favore caecatum minus idoneum effe ad cquam ferendam fententiam ; quemque vel lippis oculis. providere fe caufa cafurum, cum in iftis comitiis non jure, fed adulatorum Regique adharentium fententiis confodiendus Ducatuque fuo exuendus fit. Se(e in Ducatum Bavarie non involaf- fe, non vi alteri extorüiffe, (ed ilium caducum primum fratri fuo Leo- poldo, denique fibi a Preceffore Conrado. Romanorum Rege, acce- dente Princrpum Imperii fuffrsgio, conceffum, illoque in publicis co- mitis, fervatis omnibus folitis juris feudatarji formulis , inveftitum fuiffe, Patrem Henrici Leonis anno r138. decreto Wormatienfi lio- ftem Imperii declaratum, atque idcirco utroque Ducatu tam Bavarice quam Saxonie omnium fententiis exutum fuiffe, adeo ut filio ejus Henrico Leoni (@ præfertim jam altero. Duce & jure legitime invef: tito, atque vivente) nibil pror(um juris in Bavariam competat. "Tot tantasque cquiffimas cau(as, quis miretur Wladislao Duci noftro ad- eo cordi fuiffe, ut fimultatem & indignationem Friderici Regis cau- fie equitati poftponeret , animumque adjiceret ad Henrici Auftrii le- viri fui partes fortiter viriliterque tutandas. Quare nec anno pr«fente neque fequente adhuc Wladislaum I'riderico amice ufum ex narran- dis teftatum fiet , id ipfum eft, quod is allis Comitiis a Fridericoin- di&is omnibus his tribus annis interfuif[e nufpiam legatur, quanquam ea expeditionemm Romanam hoc anno fufceptam fpectarent, 6) ad quam antiquorum Reçum Romanorum flatuto , ut loquitur Cofimas, Bohemiæ Duces trecentos equites dare foliti. Mon inquam , Wladislaus fe fe Friderico junxit vie comitem,' non mifit unum aliquem ex cogna- tis Ducibus militiceque Prefe&is Friderico in auxilia , ut noftri recen- centiores fomniant, c) Quin íi attentius expendatur id, quod ad an- num 4) Otto Frifing. de gcft, Frid. I. L. 2, c. 7. & 9. b) Dodechinus ad h. a, Frideri- cus Rex in Italian proficifcirnr. c) Mera commenta fünt Peffinz in. Marte Morav. p. 313» dum Couradum Heurici Marcbiouis filium cuim cenziim le&tiffimis equitibus, fimmi- liter & Fridericum Wladislai filium cum trecentis cataphra&tis. Friderico in cx- editionem Italicam adjun&tos fcribit, ad quz illi feu alterí recentiori effingendi verofimitlime Dubravius occafionem dedit, qui plane Wladislaum a Friderico Vi- carium impcrii conítitutum memorat, quod. non. inode Lupacium ad 18. Junii Dal-
Strana 347
WLADISLAI II. 15. num 1157. Vincentius noster seribit: Fridericum Wladislao promi- siſſe, quod ei caſtrum Budiſſin reddere velit: quid ex hoc verborum compendio conjiciendum aliud, quam Fridericum ægerrime tuliſse, quod Wladislaus neque in Comitiis comparuerit, neque trecentos il- los equites in Romanam expeditionem miſerit, atque ideirco adhuc ante iter ſuum Italicum præcepiſſe, ut ſumma velocitate a ſuis mili- tibus ex vicina Miſnia caîtrum Budiffin obrueretur Wladislaoque eri- peretur, nam ne cogitatione quidem cauſam tempusque aliud erepti iſtius caſtri aſſequi licet, quod profecto Præceffor Friderici Conradus non eripuit, qui ad ſupremum uſque ſpiritum Wladislao ſummæ amicitiæ vinculo junctus fuit. Quo quidem facinore Fridericus ma- gis magisque animum Wladislai irritavit : nam ſi horum annorum memoriæ, uti a diverſis vicinarum gentium ſcriptoribus notatæ ſunt, glomerentur; arguere fas est Henricum Austrium Wladislaumque, quod periculum ſuadebat, ſeſe ad vim vi depellendam præparaîſe, præſertim cum Henricus Leo eo audaciæ proruperit, ut jam jam ſe in diplomatibus Ducem Bavariæ ſcribere haud reformidaret. d) Neque Wladislaus Miſnenſes,quod caſtrumBudiſſin ſibi eripuerint,impunes abi- re permifit,nam ut ad annum 1157. videbimus,regionem illorum vastavit incendiisque mulctavit. Quod autem bellum perſecutus non fuerit,neque caſtri uſurpatores armis retuderit,non alia cauſa fuiſſe videtur,quam quod Henricus Auftrius tempori commodandum & patientia tantiſper uten- dum ſuaſerit, dum Fridericus ad vim ipſam progrediatur, Bavariaimque armis sibi eripere attentet, ut demum ſociatis armis agi poſfit; at- que id est quod Frater Ortilo synchronus e) memoret Henricum Au- ſtrium ſententiam Goslariæ de Bavaria Henrico Leoni adjudicata pa- tienter tuliſſe, licet aliis Principibus parum placeret. Scilicet Henricus Austrius ſpem fuam in æquitate cauſæ fuæ reponebat, ſperabatque certo certius alios Imperii Principes, qui Guelphorum factionem de- teſtabantur, ſibi ære, conſiliis, armisque adjutores futuros, illos nempe, a quibus, Ottone Frifingenfi teste, f) propter prolatam in tam magnum Imperii Principem (Henricum Auſtrium) ſententiam non par- vum aliorum Principum murmur in ipſis Comitiis Goslarienſibus ſub- or- X X 2 Balbinum, aliosque in eundem errorem traxit, ſed & Glafeyo argumento fuit , ut ea de re c. 10. Theſim peculiarem num. 3. ſcriberet , geſtisque ſuis diplomaticis inſereret. d) Vide ejus diplomata anno 1152. apud Rechtmayr Chron. Brun- ſuie. p. 318. & ad h. a. apud Heineccium in antiq. Goslar. L. 2. p. 149. item apud Ludewig. Reliq. T. VI. p. 231. e) Apud Hanthaler in Faſtis Campilil, T. 1. p. 321. ƒ) Cit. 1. L. 2. c. 11. Fridericus Wladislao ca- ſtrum Budiſſin eripit. 347
WLADISLAI II. 15. num 1157. Vincentius noster seribit: Fridericum Wladislao promi- siſſe, quod ei caſtrum Budiſſin reddere velit: quid ex hoc verborum compendio conjiciendum aliud, quam Fridericum ægerrime tuliſse, quod Wladislaus neque in Comitiis comparuerit, neque trecentos il- los equites in Romanam expeditionem miſerit, atque ideirco adhuc ante iter ſuum Italicum præcepiſſe, ut ſumma velocitate a ſuis mili- tibus ex vicina Miſnia caîtrum Budiffin obrueretur Wladislaoque eri- peretur, nam ne cogitatione quidem cauſam tempusque aliud erepti iſtius caſtri aſſequi licet, quod profecto Præceffor Friderici Conradus non eripuit, qui ad ſupremum uſque ſpiritum Wladislao ſummæ amicitiæ vinculo junctus fuit. Quo quidem facinore Fridericus ma- gis magisque animum Wladislai irritavit : nam ſi horum annorum memoriæ, uti a diverſis vicinarum gentium ſcriptoribus notatæ ſunt, glomerentur; arguere fas est Henricum Austrium Wladislaumque, quod periculum ſuadebat, ſeſe ad vim vi depellendam præparaîſe, præſertim cum Henricus Leo eo audaciæ proruperit, ut jam jam ſe in diplomatibus Ducem Bavariæ ſcribere haud reformidaret. d) Neque Wladislaus Miſnenſes,quod caſtrumBudiſſin ſibi eripuerint,impunes abi- re permifit,nam ut ad annum 1157. videbimus,regionem illorum vastavit incendiisque mulctavit. Quod autem bellum perſecutus non fuerit,neque caſtri uſurpatores armis retuderit,non alia cauſa fuiſſe videtur,quam quod Henricus Auftrius tempori commodandum & patientia tantiſper uten- dum ſuaſerit, dum Fridericus ad vim ipſam progrediatur, Bavariaimque armis sibi eripere attentet, ut demum ſociatis armis agi poſfit; at- que id est quod Frater Ortilo synchronus e) memoret Henricum Au- ſtrium ſententiam Goslariæ de Bavaria Henrico Leoni adjudicata pa- tienter tuliſſe, licet aliis Principibus parum placeret. Scilicet Henricus Austrius ſpem fuam in æquitate cauſæ fuæ reponebat, ſperabatque certo certius alios Imperii Principes, qui Guelphorum factionem de- teſtabantur, ſibi ære, conſiliis, armisque adjutores futuros, illos nempe, a quibus, Ottone Frifingenfi teste, f) propter prolatam in tam magnum Imperii Principem (Henricum Auſtrium) ſententiam non par- vum aliorum Principum murmur in ipſis Comitiis Goslarienſibus ſub- or- X X 2 Balbinum, aliosque in eundem errorem traxit, ſed & Glafeyo argumento fuit , ut ea de re c. 10. Theſim peculiarem num. 3. ſcriberet , geſtisque ſuis diplomaticis inſereret. d) Vide ejus diplomata anno 1152. apud Rechtmayr Chron. Brun- ſuie. p. 318. & ad h. a. apud Heineccium in antiq. Goslar. L. 2. p. 149. item apud Ludewig. Reliq. T. VI. p. 231. e) Apud Hanthaler in Faſtis Campilil, T. 1. p. 321. ƒ) Cit. 1. L. 2. c. 11. Fridericus Wladislao ca- ſtrum Budiſſin eripit. 347
Strana 348
ANNUS I154. 348 ortum fuit. Neque dubitare licet interea tam Henricum quam Wla- dislaum omnia conſilia ſagaces prudentesque circumſpexiſſe, ut ſe ſociis armis tutarentur. Non neſciebant cognitum esse Geizæ Hun- gariæ Regi Fridericum peſſima adverſus illum agitare conſilia, jamque mox primo Imperii ſui anno Ungaris bellum indicere, ipſosque ad Mo- narchiæ apicem reducere voluiſſe. g) Hungaros itaque armorum fœdere ſibi ſociare ſuadebat ratio, atque id eſt, quod ſubfidiariæ Czechorum ſeu Bohemorum Germanorumque, scilicet Austriacorum, copiæ in exercitu Geizæ Hungariæ Regis adverfus Græcorum Imperatorem bellum gerentis hoc, aut ſequente anno apud Cinamum l. 3. p. 75. le- gantur : Rex, inquit, Hungariæ contracto ex Tzechis & Saxonibus h) & aliis gentibus compluribus exercitu Branitzobam urbem oppugnare con- tendit. Id est, quod paulo poſt lecturi ſimus Wladislaum pro filio ſuo Henrico ſponſam Geizæ Hung. Regis petiiſſe. Peſtilentia. Mors Anaſta- ſui IV. Papæ. Famittæ de Berka origi- nes. Neque amplius invenio, quod præſenti anno apponam, quam vim pestilentiæ, quæ post lunæ eclypsim mortalium genus miſere depo- pulata est, ita enim Monachus Sazavienfis ad h. a. Jam die deficiente, crepuſculoque noctis imminere incipiente ecclypſim luna paſſa eſt. i) Poſt- hæc maxima mortalitas in homines irrepsit, quam pestilentiam etiam Neplacho p. 106. præſenti anno illigavit. Huic adjungendus obitus Anaſtaſii IV. Romani Pontificis, cui IV. Nonas Decembris e vivis ere- pto postridie ſurrogatus eft Nicolaus Cardinalis Albanenfis Adriani IV. nomine aſſumpto. Denique corollarii instar fit detecta prima Ber- kianæ familiæ memoria. Promiſimus nempe crebrius nos indica- turos ſuis annis primas illuſtrium Familiarum noſtrarum memorias, ubi ubi eas in ſynchronis hiſtoriis documentisque deprehenſuri ſu- mus, quandoquidem noſtri, Duce cumprimis Hagecio atque Paprocio, plerasque ab antiquiſſimis temporibus, ipſoque Czecho & Lecho re- petunt, illis, inquam , ſæculis quibus necdum hæreditaria nomina, ne- que clypeorum armorumque gentilitiorum certa & uniformis ratio inter ejusdem stirpis agnatos inducta fuit. Ita prorſum evenit cum pervetuſta civili militarique gloria inclyta gente de Berka appellato- rum, qui ramos quercinos decuſſatos in gentilitio ſuo deferebant cly- peo, quorum originem ingenioſe magis ac vere Paprocius in Ordi- ne g) Idem L. 2. c. 6. p. 449. h) Apud Græcos Saxonum nomine creberrime venire Germanos notum eſt. i) Nempe XI. Kal. Junii, ut habet Continuator Sige- berti.
ANNUS I154. 348 ortum fuit. Neque dubitare licet interea tam Henricum quam Wla- dislaum omnia conſilia ſagaces prudentesque circumſpexiſſe, ut ſe ſociis armis tutarentur. Non neſciebant cognitum esse Geizæ Hun- gariæ Regi Fridericum peſſima adverſus illum agitare conſilia, jamque mox primo Imperii ſui anno Ungaris bellum indicere, ipſosque ad Mo- narchiæ apicem reducere voluiſſe. g) Hungaros itaque armorum fœdere ſibi ſociare ſuadebat ratio, atque id eſt, quod ſubfidiariæ Czechorum ſeu Bohemorum Germanorumque, scilicet Austriacorum, copiæ in exercitu Geizæ Hungariæ Regis adverfus Græcorum Imperatorem bellum gerentis hoc, aut ſequente anno apud Cinamum l. 3. p. 75. le- gantur : Rex, inquit, Hungariæ contracto ex Tzechis & Saxonibus h) & aliis gentibus compluribus exercitu Branitzobam urbem oppugnare con- tendit. Id est, quod paulo poſt lecturi ſimus Wladislaum pro filio ſuo Henrico ſponſam Geizæ Hung. Regis petiiſſe. Peſtilentia. Mors Anaſta- ſui IV. Papæ. Famittæ de Berka origi- nes. Neque amplius invenio, quod præſenti anno apponam, quam vim pestilentiæ, quæ post lunæ eclypsim mortalium genus miſere depo- pulata est, ita enim Monachus Sazavienfis ad h. a. Jam die deficiente, crepuſculoque noctis imminere incipiente ecclypſim luna paſſa eſt. i) Poſt- hæc maxima mortalitas in homines irrepsit, quam pestilentiam etiam Neplacho p. 106. præſenti anno illigavit. Huic adjungendus obitus Anaſtaſii IV. Romani Pontificis, cui IV. Nonas Decembris e vivis ere- pto postridie ſurrogatus eft Nicolaus Cardinalis Albanenfis Adriani IV. nomine aſſumpto. Denique corollarii instar fit detecta prima Ber- kianæ familiæ memoria. Promiſimus nempe crebrius nos indica- turos ſuis annis primas illuſtrium Familiarum noſtrarum memorias, ubi ubi eas in ſynchronis hiſtoriis documentisque deprehenſuri ſu- mus, quandoquidem noſtri, Duce cumprimis Hagecio atque Paprocio, plerasque ab antiquiſſimis temporibus, ipſoque Czecho & Lecho re- petunt, illis, inquam , ſæculis quibus necdum hæreditaria nomina, ne- que clypeorum armorumque gentilitiorum certa & uniformis ratio inter ejusdem stirpis agnatos inducta fuit. Ita prorſum evenit cum pervetuſta civili militarique gloria inclyta gente de Berka appellato- rum, qui ramos quercinos decuſſatos in gentilitio ſuo deferebant cly- peo, quorum originem ingenioſe magis ac vere Paprocius in Ordi- ne g) Idem L. 2. c. 6. p. 449. h) Apud Græcos Saxonum nomine creberrime venire Germanos notum eſt. i) Nempe XI. Kal. Junii, ut habet Continuator Sige- berti.
Strana 349
WLADISLAI II. 15. 349 ne Dominorum p. 135. repetit ab Hovora Jaromiri Ducis venatio- num Præfecto, qui eum quercui alligatum, Wrſſovecenſiumque ſagit- tis petitum periculo liberaſſe ſcribitur in hiſtoriis noſtris, cum Berka- rum nomen ante ſæculum XIII. neque in chronicis noſtris neque di- plomatibus uſpiam legatur. At vero leguntur jam jam milites de Ber- ka in Saxonum chartis hoc ipſo ſæculo , & quidem hoc ipſo præſen- te anno Dietricus de Berka testis ſubſcriptus reperitur in charta Wig- manni Archiepiſcopi Magdeburgenſs apud Ludewig. T. II. Reliqu. p. 193., qua Cellæ Dominæ Paulinæ telonium ſalinarium in urbe Ha- la remittit. An non credibilius stirpem hance Saxonia præſertim Ot- tocari II. imperio (quo nobilitatis Germanæ ingens numerus ſeſe in Bohemiam infinuavit, ab eodemque evocata & fota fuit, in patriam immigraſſe? Sane prima loca ditionum hujus inclyti generis fuere confinia Saxoniæ, eaque paſſim a Germanis habitata, ut ſuo loco vi- debimus. ANNUS JESU CHRISTI MCLV. FRIDERICI Reg. 4. Imp. 1. DANIELIS ep.Prag. 8. ADRIANI IV. Papæ 2. WLADISLAI II. Duc. 16. JOANNIS III. ep. Ol. 5. roſecutus eſt hoc anno Fridericus Romanoum Rex iter ſuum Ro- mam, quantus quantus intentus, ut quarundam civitatum Italiæ sibi rebellium motus compeſceret: itaque humi ſtratis Medio- lanenſium caſtellis, Caira, Aſta, Tortonaque direptioni & igni datis tandem Romæ 18. Junii ab Adriano ſummo Pontifice conſueto ritu Romanorum Imperator coronatus eft, a) rediit autem, ut idem Otto c. l. c. 26. ait, ad Bajoariæ planitiem eodem ferme, quo inde egreſſus fue- rat tempore vertente anno, videlicet mensis Octobris initio. Huc & in confinia Ratisbonæ itaque cum pertigiſſet, prima erat ejus ſolicitu- do Henricum Leonem de rebus ſuis in expeditione Romana optime meritum in poſſeſſionem Ducatus Bavariæ mittendi, quem jam ante iter ſuum Italicum ei adjudicaverat. Ante omnia igitur Henricum Auſtrium convenire satagebat, ut ei de transactione facienda cum al- tero a) Rex cum benedictione debita Imperii coronam accepit anno regni ſui IV. menſe Junio, XIV. Kal. Julii. Otto Friſingenſis L. 2. c. 22. p. 464. aliique ſynchroni ad h. a. Fridericus Ro- mæ coronatur. Redux Henri- cum Leonem in Ducatus Ba- variæ poſſeſſi- onem mittere adlaborat. = a
WLADISLAI II. 15. 349 ne Dominorum p. 135. repetit ab Hovora Jaromiri Ducis venatio- num Præfecto, qui eum quercui alligatum, Wrſſovecenſiumque ſagit- tis petitum periculo liberaſſe ſcribitur in hiſtoriis noſtris, cum Berka- rum nomen ante ſæculum XIII. neque in chronicis noſtris neque di- plomatibus uſpiam legatur. At vero leguntur jam jam milites de Ber- ka in Saxonum chartis hoc ipſo ſæculo , & quidem hoc ipſo præſen- te anno Dietricus de Berka testis ſubſcriptus reperitur in charta Wig- manni Archiepiſcopi Magdeburgenſs apud Ludewig. T. II. Reliqu. p. 193., qua Cellæ Dominæ Paulinæ telonium ſalinarium in urbe Ha- la remittit. An non credibilius stirpem hance Saxonia præſertim Ot- tocari II. imperio (quo nobilitatis Germanæ ingens numerus ſeſe in Bohemiam infinuavit, ab eodemque evocata & fota fuit, in patriam immigraſſe? Sane prima loca ditionum hujus inclyti generis fuere confinia Saxoniæ, eaque paſſim a Germanis habitata, ut ſuo loco vi- debimus. ANNUS JESU CHRISTI MCLV. FRIDERICI Reg. 4. Imp. 1. DANIELIS ep.Prag. 8. ADRIANI IV. Papæ 2. WLADISLAI II. Duc. 16. JOANNIS III. ep. Ol. 5. roſecutus eſt hoc anno Fridericus Romanoum Rex iter ſuum Ro- mam, quantus quantus intentus, ut quarundam civitatum Italiæ sibi rebellium motus compeſceret: itaque humi ſtratis Medio- lanenſium caſtellis, Caira, Aſta, Tortonaque direptioni & igni datis tandem Romæ 18. Junii ab Adriano ſummo Pontifice conſueto ritu Romanorum Imperator coronatus eft, a) rediit autem, ut idem Otto c. l. c. 26. ait, ad Bajoariæ planitiem eodem ferme, quo inde egreſſus fue- rat tempore vertente anno, videlicet mensis Octobris initio. Huc & in confinia Ratisbonæ itaque cum pertigiſſet, prima erat ejus ſolicitu- do Henricum Leonem de rebus ſuis in expeditione Romana optime meritum in poſſeſſionem Ducatus Bavariæ mittendi, quem jam ante iter ſuum Italicum ei adjudicaverat. Ante omnia igitur Henricum Auſtrium convenire satagebat, ut ei de transactione facienda cum al- tero a) Rex cum benedictione debita Imperii coronam accepit anno regni ſui IV. menſe Junio, XIV. Kal. Julii. Otto Friſingenſis L. 2. c. 22. p. 464. aliique ſynchroni ad h. a. Fridericus Ro- mæ coronatur. Redux Henri- cum Leonem in Ducatus Ba- variæ poſſeſſi- onem mittere adlaborat. = a
Strana 350
350 tero Henrico (Leone) qui jam Ducatum Bavariæ judicio Principum ob- tinuerat, perſuaderet. b) Sed perdidit operam Fridericus, nam Auftri- us perſuaſionibus illius minime acquievit: itaque ſubjungit idem author c. 1. Iterum diem alium, quo eum ſuper eodem negotio per internuncios con- veniret, in Bajoaria verſus confinium Boemorum constituit. Scilicet vi & armis conſilia ſua perſequi merito metuebat Fridericus, quod Wla- dislaum Ducem Bohemiæ aliosque potentes hoftes in caput fuum con- citaturum præſentiret, atque idcirco Henricum gratia & clementia ad ſponte cedendum Ducatui inducere adlaborabat. Non magis falu- tare illi viſum conſilium quam Ottone Frifingenſi epiſcopo Henrici Auſtrii fratre germano c) internuncio, atque præcipuo mediatore uti, quem ſibi ad condictum diem locumque comitem confiliorumque ar- bitrum adſcivit. Quid vero evenerit, perſequitur author: Ad con- dictum locum Princeps (Fridericus) veniens, Labezlaum (Wladislaum) Ducem Boemiæ, Albertum Marchionem Saxoniæ, Hermannum palatinum Comitem Rheni cum aliis viris magnis obvios habuit, hos inter quoque Theobaldum fratrem Wladislai & Danielem episcopum Pragenſem fuiſſe ex dicendis anni ſequentis maniſestum fiet, nam hos duos fibi Wladislaus internuncios & mediatores delegerat, quemadmodum a Friderico Otto Fringenſis aliique adſciti erant. Sed in caſſum rediere omnia conſilia, rogationesque. Nam ſubdit idem Otto : Cum multis mo- dis ad tranſigendum, nos, qui mediatorum ibi vice fungebamur, operam da- remus,infecto negotio,inſalutati ab invicem ſeparatiſumus. Si igitur Wla- dislaus cum fibi adhærentibus omnes conditiones rogationesque Fri- derici reſpuit, ſi plane Cæſare inſalutato receſſit, neſcio quomodo Otto Friſingenſis præmittere potuerit: Wladislaum cum ſuis viæ comitibus metu gestorum Italicorum consternatos ad Fridericum festinasse, ut ejus gratiam recuperarent, quod eum in Italiam comitati non fuerint. d) Sane Guntherus 1. 5. v. 53. etiam Henrici Auftrii summam reniten- tiam, ne ad ullam transactionem deveniretur, his versibus exprimit: Nam quamcunque Viri (Internuncii Imperatoris) tentarunt cudere for- mam pacis, ut huic finem faceret transactio liti, ſprevit, & inſolita Mediatores permanſit Noricus (Henricus Auftrius) ira, inque ſalutato fremebun- pacis utrius- que partis ni- dus Rege receſſit. Quæ profecto convincunt Henricum & Wladislaum hil proficiunt. cum b) Idem c. 27. c) Erat vero is ipſus Otto author Chronici , qui res has gestas ad po- ſteritatem transmiſit. d) Verba Ottonis ſunt c. l. Tantus etenim eos, qui remun- ſerant (id eſt qui eum in expeditionem Italicam ſecuti non ſunt ) ob ipſius geſto- rum magnificentiam invaſerat metus, ut omnes ultro venirent, & quilibet familiarita- tis ejus gratiam obſequio contenderit invenire. Wladislaus eum Henrico Auſtrio inſa- lutato Impe- ratore a con- dicto conventu recedit. ANNUS 1155.
350 tero Henrico (Leone) qui jam Ducatum Bavariæ judicio Principum ob- tinuerat, perſuaderet. b) Sed perdidit operam Fridericus, nam Auftri- us perſuaſionibus illius minime acquievit: itaque ſubjungit idem author c. 1. Iterum diem alium, quo eum ſuper eodem negotio per internuncios con- veniret, in Bajoaria verſus confinium Boemorum constituit. Scilicet vi & armis conſilia ſua perſequi merito metuebat Fridericus, quod Wla- dislaum Ducem Bohemiæ aliosque potentes hoftes in caput fuum con- citaturum præſentiret, atque idcirco Henricum gratia & clementia ad ſponte cedendum Ducatui inducere adlaborabat. Non magis falu- tare illi viſum conſilium quam Ottone Frifingenſi epiſcopo Henrici Auſtrii fratre germano c) internuncio, atque præcipuo mediatore uti, quem ſibi ad condictum diem locumque comitem confiliorumque ar- bitrum adſcivit. Quid vero evenerit, perſequitur author: Ad con- dictum locum Princeps (Fridericus) veniens, Labezlaum (Wladislaum) Ducem Boemiæ, Albertum Marchionem Saxoniæ, Hermannum palatinum Comitem Rheni cum aliis viris magnis obvios habuit, hos inter quoque Theobaldum fratrem Wladislai & Danielem episcopum Pragenſem fuiſſe ex dicendis anni ſequentis maniſestum fiet, nam hos duos fibi Wladislaus internuncios & mediatores delegerat, quemadmodum a Friderico Otto Fringenſis aliique adſciti erant. Sed in caſſum rediere omnia conſilia, rogationesque. Nam ſubdit idem Otto : Cum multis mo- dis ad tranſigendum, nos, qui mediatorum ibi vice fungebamur, operam da- remus,infecto negotio,inſalutati ab invicem ſeparatiſumus. Si igitur Wla- dislaus cum fibi adhærentibus omnes conditiones rogationesque Fri- derici reſpuit, ſi plane Cæſare inſalutato receſſit, neſcio quomodo Otto Friſingenſis præmittere potuerit: Wladislaum cum ſuis viæ comitibus metu gestorum Italicorum consternatos ad Fridericum festinasse, ut ejus gratiam recuperarent, quod eum in Italiam comitati non fuerint. d) Sane Guntherus 1. 5. v. 53. etiam Henrici Auftrii summam reniten- tiam, ne ad ullam transactionem deveniretur, his versibus exprimit: Nam quamcunque Viri (Internuncii Imperatoris) tentarunt cudere for- mam pacis, ut huic finem faceret transactio liti, ſprevit, & inſolita Mediatores permanſit Noricus (Henricus Auftrius) ira, inque ſalutato fremebun- pacis utrius- que partis ni- dus Rege receſſit. Quæ profecto convincunt Henricum & Wladislaum hil proficiunt. cum b) Idem c. 27. c) Erat vero is ipſus Otto author Chronici , qui res has gestas ad po- ſteritatem transmiſit. d) Verba Ottonis ſunt c. l. Tantus etenim eos, qui remun- ſerant (id eſt qui eum in expeditionem Italicam ſecuti non ſunt ) ob ipſius geſto- rum magnificentiam invaſerat metus, ut omnes ultro venirent, & quilibet familiarita- tis ejus gratiam obſequio contenderit invenire. Wladislaus eum Henrico Auſtrio inſa- lutato Impe- ratore a con- dicto conventu recedit. ANNUS 1155.
Strana 351
WLADISLAI II. 16. 351 cum ſibi fœderatis Alberto Marchione Saxoniæ, & Hermanno Palati- no Comite Rheni minime metu aliquo geſtorum Italicorum perculſos ad condictum a Friderico locum advenifſe, ſed ei potius armorum ſuorum fiducia inſultaſſe, cum inſalutato hoſpite receſſerint. Qua ra- tione autem Albertus Marchio Saxoniæ ad ſocietatem Henrici & Wla- dislai acceſſerit, facile explicatu eft, nam & ipſe hoc anno affinitatis vin- culo cum utroque ligatus eft, uti ad annum præfentem his verbis narrat Vincentius noster: Wladislaus (exul Dux Poloniæ) filiam Mar- chionis Alberti de Saxonia Dominam honeſtiſſimam, optimis ornatam mo- ribus fibi jungit matrimonio e) Wladislaum autem Polonum levirum fuiſſe tam Henrici Austrii, quam Wladislai nostri per ſororem Agne- tem nuper defunctam jam alias ostensum est. Nec dubitare velim Wla- dislaum Poloniæ Ducem in hoc ipſo conventu e partibus Henrici Auftrii quoque compariturum fuiſſe,niſi exilium ſuum obſtitiſſet,& quod iſthic in Imperatoris terris aliena viveret gratia,armorum fœderumque impotens. Quod ad Hermannum Palatinum Comitem attinet , eum quoque non alium fuiſſe autumo, quam Henrici Auſtrii, atque utriusque Wladislai levirum, qui videlicet quartam S. Leopoldi Marchionis Auftriæ fili- um Eliſabetham nomine deſponſatam habuit, de qua Chronicon Neo- burgenſe in filiabus Leopoldi Pii : Quarta (verba ſunt Chronici) Eli- zabeth: hanc accepit Hermannus nobilis homo, & dives Lancravius Sa- ronia, Rikardus contemporaneus Hermannum de Winzeburg vocat. Hactenus ſcriptores Auftriaci digladiantur, quis nam ifte Hermannus Land- Doct. Pubitſchka adverſum me pugnat , controvertitque, hæc verba Vincentii ad Wladislaum Polonum ſpectare , cum author eum Ducem Poloniæ non appellet. Sed cum Vincentius jam prius anno 1153. de ſecundis nuptiis Wladislai Ducis noſtri egerit, imo ſponſam illius Juditham Ludovici de Thuringia Landgravii ſo- rorem verbis expreſſis appellaverit, ad quem alium quam Wladislaum Polonum , de quo ille ante egerat , hæc verba ſpectare dicemus ? & qui tam perplexe Vin- centium ſeripſiſſe dicemus , ut tam vicinis locis & annis non modo matrimonium Wladislai noſtri repetierit, ſed etiam ibi ſponſam illius Landgravii Thuringiæ ſo- rorem , hic Alberti Marchionis filiam fecerit. Quod nullus alius authorum hoc anno memoret ſecundas nuptias a Wladislao Polono initas , an hoc argumentum dignum eſt critico ? an propterea hæc notitia a Vincentio noſtro data ſubruenda? quod ſi admittimus , omnes eæ notitiæ evertendæ erunt, quas ab uno nonniſi au- thore ad poſteritatem transmiſſas tenemus ; & quot quantosque authores veteres mihi recitabit doct. Vir, qui nuptias Ducum Polonorum præſertim exulum dili- genter adnotarunt, ut taceam paſſim Wladislao huic duas uxores a ſcriptoribus Po- lonis tribui, quid fi illa Chriſtinæ nomen geſſit, quam ubique Dlugoſſus , aliique memorant ? Et vero nuptias iſtas revera ad Wladislaum Polonum ſpectare confir- mabunt ſequentia. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 346.
WLADISLAI II. 16. 351 cum ſibi fœderatis Alberto Marchione Saxoniæ, & Hermanno Palati- no Comite Rheni minime metu aliquo geſtorum Italicorum perculſos ad condictum a Friderico locum advenifſe, ſed ei potius armorum ſuorum fiducia inſultaſſe, cum inſalutato hoſpite receſſerint. Qua ra- tione autem Albertus Marchio Saxoniæ ad ſocietatem Henrici & Wla- dislai acceſſerit, facile explicatu eft, nam & ipſe hoc anno affinitatis vin- culo cum utroque ligatus eft, uti ad annum præfentem his verbis narrat Vincentius noster: Wladislaus (exul Dux Poloniæ) filiam Mar- chionis Alberti de Saxonia Dominam honeſtiſſimam, optimis ornatam mo- ribus fibi jungit matrimonio e) Wladislaum autem Polonum levirum fuiſſe tam Henrici Austrii, quam Wladislai nostri per ſororem Agne- tem nuper defunctam jam alias ostensum est. Nec dubitare velim Wla- dislaum Poloniæ Ducem in hoc ipſo conventu e partibus Henrici Auftrii quoque compariturum fuiſſe,niſi exilium ſuum obſtitiſſet,& quod iſthic in Imperatoris terris aliena viveret gratia,armorum fœderumque impotens. Quod ad Hermannum Palatinum Comitem attinet , eum quoque non alium fuiſſe autumo, quam Henrici Auſtrii, atque utriusque Wladislai levirum, qui videlicet quartam S. Leopoldi Marchionis Auftriæ fili- um Eliſabetham nomine deſponſatam habuit, de qua Chronicon Neo- burgenſe in filiabus Leopoldi Pii : Quarta (verba ſunt Chronici) Eli- zabeth: hanc accepit Hermannus nobilis homo, & dives Lancravius Sa- ronia, Rikardus contemporaneus Hermannum de Winzeburg vocat. Hactenus ſcriptores Auftriaci digladiantur, quis nam ifte Hermannus Land- Doct. Pubitſchka adverſum me pugnat , controvertitque, hæc verba Vincentii ad Wladislaum Polonum ſpectare , cum author eum Ducem Poloniæ non appellet. Sed cum Vincentius jam prius anno 1153. de ſecundis nuptiis Wladislai Ducis noſtri egerit, imo ſponſam illius Juditham Ludovici de Thuringia Landgravii ſo- rorem verbis expreſſis appellaverit, ad quem alium quam Wladislaum Polonum , de quo ille ante egerat , hæc verba ſpectare dicemus ? & qui tam perplexe Vin- centium ſeripſiſſe dicemus , ut tam vicinis locis & annis non modo matrimonium Wladislai noſtri repetierit, ſed etiam ibi ſponſam illius Landgravii Thuringiæ ſo- rorem , hic Alberti Marchionis filiam fecerit. Quod nullus alius authorum hoc anno memoret ſecundas nuptias a Wladislao Polono initas , an hoc argumentum dignum eſt critico ? an propterea hæc notitia a Vincentio noſtro data ſubruenda? quod ſi admittimus , omnes eæ notitiæ evertendæ erunt, quas ab uno nonniſi au- thore ad poſteritatem transmiſſas tenemus ; & quot quantosque authores veteres mihi recitabit doct. Vir, qui nuptias Ducum Polonorum præſertim exulum dili- genter adnotarunt, ut taceam paſſim Wladislao huic duas uxores a ſcriptoribus Po- lonis tribui, quid fi illa Chriſtinæ nomen geſſit, quam ubique Dlugoſſus , aliique memorant ? Et vero nuptias iſtas revera ad Wladislaum Polonum ſpectare confir- mabunt ſequentia. Pub. Thronol. Geſch. 4 Thl. I.B. S. 346.
Strana 352
ANNUS 1155. 352 LandgraviusSaxoniæ fuerit. Ego vero haud alium fuiſſe arbitror, quam illum Principalem Comitem Thuringiæ, & Miſnenſem Marchionem, quem Annales Boſovienſes ad annum 1130. afſerunt a Lothario Rege depoſitum, eique Ludovicum Thuringiæ Landgravium ſubftitutum, nam is a Biographo Wipertino, c. 11. §. 29. p. 27. reipſa Hermannus de Winciburg, ut eum Rikardus vocat, apppellatur; cui videlicet postea a Conrado III. Palatinatus Rheni concefsus videtur, quod fororem ſuam matrimonio junctam habuerit. Et vero ſeu Hermannus iſte le- vir Henrici Auſtrii fuerit, ſeu non, id certum, illum hoftem Henrici Leonis æmuli Auſtrii fuiſſe, nam adhuc Friderico Rege in Italia ver- ſato re ipſa arma prehendit, viciniasque Rheni populationibus terruit, propter quod paulo poſt pœnam luit. ƒ) Nempe cum Fridericus in ceteros stomachum ſuum explere non poſſet, in iftum penitus evo- muit. Hæc omnia ſuperioraque ſynchronorum documenta si doct. Pubitſchka in conſilium vocaſſet, ſi illa, inquam, legiſſet, expendiſſet- que, non ille p. 345. ſuſpicatus fuiſset Wladislaum noſtrum jam ante expeditionem Italicam gratiam cum Friderico Rom. Rege iniviſſe, non ille p. 346., & 347. Wladislaum noſtrum jam præſente anno in gratiam receptum, omnis Imperialis benevolentiæ ſecurum redditum, tanto- que porro amicitiæ nexu vinctum ſcripsiſſet, ut ab eo tempore Fri- dericus Imperator nullum gravius negotium inconſulto illo ſuſceperit. 8) Redeamus ad ſuperiora. Henricus Leo inveſtitur Du- catu Bavariæ renitente Hen- rico Auſtrio- Cum Fridericus Imperator videret omnia conſilia ſua conatus- que fruſtrata fuiſſe, menſe Octobri denuo Comitia indixit, ad quæ Henrico Leone comitatus advenit, cum vero rurſum neque Henricus Auftrius, neque Wladislaus Dux Boh. aliusque ipfis fœderatus adef- ſet , ſententiæ ſuæ inſiſtens memoratum nepotem ſuum ſolemni ritu Ducatu Bavariæ inauguravit. Igitur, inquit Otto Frifingenfis b) ſeden- te ibi in publico conſiſtorio Imperatore jam ſ�pe nominatus Henricus (Leo) Dux poſſeſſionem ſuam patrumque ſuorum recipit ſedem. Nam & Pro- ceres Bajoariæ hominio & ſacramento sibi obligantur, & cives non ſolum juramento, ſed etiam, ne ullam vacillandi poteſtatem haberent, vadibus obfirmantur. Nec tamen juri ſuo ſemel quæſito, multorumque anno- rum curſu firmato ceſsit Henricus Austrius prius, quam anni ſequen- tis menſe Septembri, qui & ſe adhue anno ſequente in ſuis diploma- ti- Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B.S.345. ƒ) Otto Frifing. L. 2. c. 28. & Guntherus L. 5. v. 20I. g) Chron. Geſchichte 46. 47. Böhmens. h) Cit. 1. c. 28. p. 469.
ANNUS 1155. 352 LandgraviusSaxoniæ fuerit. Ego vero haud alium fuiſſe arbitror, quam illum Principalem Comitem Thuringiæ, & Miſnenſem Marchionem, quem Annales Boſovienſes ad annum 1130. afſerunt a Lothario Rege depoſitum, eique Ludovicum Thuringiæ Landgravium ſubftitutum, nam is a Biographo Wipertino, c. 11. §. 29. p. 27. reipſa Hermannus de Winciburg, ut eum Rikardus vocat, apppellatur; cui videlicet postea a Conrado III. Palatinatus Rheni concefsus videtur, quod fororem ſuam matrimonio junctam habuerit. Et vero ſeu Hermannus iſte le- vir Henrici Auſtrii fuerit, ſeu non, id certum, illum hoftem Henrici Leonis æmuli Auſtrii fuiſſe, nam adhuc Friderico Rege in Italia ver- ſato re ipſa arma prehendit, viciniasque Rheni populationibus terruit, propter quod paulo poſt pœnam luit. ƒ) Nempe cum Fridericus in ceteros stomachum ſuum explere non poſſet, in iftum penitus evo- muit. Hæc omnia ſuperioraque ſynchronorum documenta si doct. Pubitſchka in conſilium vocaſſet, ſi illa, inquam, legiſſet, expendiſſet- que, non ille p. 345. ſuſpicatus fuiſset Wladislaum noſtrum jam ante expeditionem Italicam gratiam cum Friderico Rom. Rege iniviſſe, non ille p. 346., & 347. Wladislaum noſtrum jam præſente anno in gratiam receptum, omnis Imperialis benevolentiæ ſecurum redditum, tanto- que porro amicitiæ nexu vinctum ſcripsiſſet, ut ab eo tempore Fri- dericus Imperator nullum gravius negotium inconſulto illo ſuſceperit. 8) Redeamus ad ſuperiora. Henricus Leo inveſtitur Du- catu Bavariæ renitente Hen- rico Auſtrio- Cum Fridericus Imperator videret omnia conſilia ſua conatus- que fruſtrata fuiſſe, menſe Octobri denuo Comitia indixit, ad quæ Henrico Leone comitatus advenit, cum vero rurſum neque Henricus Auftrius, neque Wladislaus Dux Boh. aliusque ipfis fœderatus adef- ſet , ſententiæ ſuæ inſiſtens memoratum nepotem ſuum ſolemni ritu Ducatu Bavariæ inauguravit. Igitur, inquit Otto Frifingenfis b) ſeden- te ibi in publico conſiſtorio Imperatore jam ſ�pe nominatus Henricus (Leo) Dux poſſeſſionem ſuam patrumque ſuorum recipit ſedem. Nam & Pro- ceres Bajoariæ hominio & ſacramento sibi obligantur, & cives non ſolum juramento, ſed etiam, ne ullam vacillandi poteſtatem haberent, vadibus obfirmantur. Nec tamen juri ſuo ſemel quæſito, multorumque anno- rum curſu firmato ceſsit Henricus Austrius prius, quam anni ſequen- tis menſe Septembri, qui & ſe adhue anno ſequente in ſuis diploma- ti- Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B.S.345. ƒ) Otto Frifing. L. 2. c. 28. & Guntherus L. 5. v. 20I. g) Chron. Geſchichte 46. 47. Böhmens. h) Cit. 1. c. 28. p. 469.
Strana 353
WLADISLAI II. I6. 353 tibus Ducem Bavariæ & Marchionem Austriæ ſcripſit, ut charta a Ber- nardo Pezio Cod. diplom. P. 1. col. 382. aliisque prolatæ teftantur. Ac- cidit interea, ut Udalricus filius Sobieslai, qui nuper interceſſione Da- nielis epiſcopi Pragenfis Wladislao reconciliatus Hradistiensem pro- vinciam obtinuerat, rurſum ex Bohemia cum ſuis complicibus in Po- loniam (cauſam non prodidere ſcriptores noſtri) profugerit, non inſcius vero earum fimultatum, quæ Wladislaum inter & Imperatorem interce- derent, abhine ſe ad Fridericum convertit. i) Nec alibi jam perfugium quæſivit exul frater illius Sobieslaus, qui annis abhinc quinque, interfecto Caſtellano, ex cuſtodia castri Przimda profugus factus fuerat; utrumque omni benevolentia a Friderico Imp. exceptum, & ab ejusPrincipibus libe- raliſſime tractatum fuiſſe prodit Coſmæ Continuator Vienennſis ad h a. p. 47. his verbis: Filii Sobieslai exules Domino Regi Friderico adhæ- rent fideliter, & ab ipſo (Friderico) & Principibus ejus honorifice tra- ctantur. k) Non alio autem fine Sobieslai filii exules & rebelles a Fri- derico ejusque Principibus tam honorifice excepti, ſervatique, quam ut Wladislaus perterrefieret, inque metum conjiceretur, fciret nem- pe in poteſtate illius efſe æmulos procosque Ducatus Bohemiæ, qui- bus, illorumque complic bus & fœderatis ad Wladislai perniciem uti poſſit.1) Neque diſputare auſim hoc duorum Principum agnatorum Bo- he- Yy PARS VI. ANNAL. HAGEC. Udalricus rur- ſum fugit ex Bohemia. Cum fratre ſuo Sobieslao apud Imperato- rem patrocini- um quarit. i) Vincentius ad h. a. p. 43. Udalricus domicellus in Poloniam cum ſuis complicibus fu- git. k) Inepte prorſus anonymus Pulkavæ Epitomator apud Menken T. III. p. 1703. hæe verba Coſmæ Continuatoris explicavit , nam cum is præmittit : Dux Wladislaus ( ſeilicet Polonus) a Rege Friderico in maximam recipjtur gratiam , Epitomator iſte hæc verba jam a Vincentio noſtro p. 43. prolata cum ſuperiori- bus in hunc inſulfiſſimum ſenſum detorquet: Wladislaus, inquit, progreditur (ad Fridericum Imp.) & ejus maximum favorem acquirens, filios Sobieslai , filii Conra- di fratris Wratislai primi Regis Boemiæ nepotes ſuos in ejusdem Friderici Regis curia comittens, ut decet , nutriendos. Quo quid abſurdius effingi poteſt ? Nam Sobieslai filii pridem ex ephebis exceſſerant , & quis ſanus adducatur , ut credat a Wladislao perduelles ſibi nepotes adhucdum exules imo hoſtes & æmulos im- perii in aulam Imperatoris nutriendos traditos fuiſſe ? Attamen hoc monſtrum hiſtoriæ patriæ non erubuit doctiſſimus Pubitſchka adverſum me in argumentum adducere, qui inſuper eodem loco ad Pulkavæ teſtimonium provocare auſus, cum Pulkava ad h. vicinosque annos ne verbo quidem rei iſtius filiorumque Sobieslai meminerit. Nec ſeio poſtremum , cur Epitomatorem iſtum Pulkavæ paſſim Saza- vienſem Chronographum vocet, cum nee Sazavienſis fuerit, nee res Sazavienſes uſ- piam perſecutus ſit. I) Magis etiam ridiculum eſt, cum idem doctiſſimus Vir c. I. ſuſpicatur a Friderico Imp. caſtrum Budiſſin ideirco hoc anno in ſequeſtrum acceptum fuiſſe , ut ſumptus illi ad nutriendos hos rebelles Sobieslai filios ſuppe- Idem ibidem S. 346. Idem ibidem. te-
WLADISLAI II. I6. 353 tibus Ducem Bavariæ & Marchionem Austriæ ſcripſit, ut charta a Ber- nardo Pezio Cod. diplom. P. 1. col. 382. aliisque prolatæ teftantur. Ac- cidit interea, ut Udalricus filius Sobieslai, qui nuper interceſſione Da- nielis epiſcopi Pragenfis Wladislao reconciliatus Hradistiensem pro- vinciam obtinuerat, rurſum ex Bohemia cum ſuis complicibus in Po- loniam (cauſam non prodidere ſcriptores noſtri) profugerit, non inſcius vero earum fimultatum, quæ Wladislaum inter & Imperatorem interce- derent, abhine ſe ad Fridericum convertit. i) Nec alibi jam perfugium quæſivit exul frater illius Sobieslaus, qui annis abhinc quinque, interfecto Caſtellano, ex cuſtodia castri Przimda profugus factus fuerat; utrumque omni benevolentia a Friderico Imp. exceptum, & ab ejusPrincipibus libe- raliſſime tractatum fuiſſe prodit Coſmæ Continuator Vienennſis ad h a. p. 47. his verbis: Filii Sobieslai exules Domino Regi Friderico adhæ- rent fideliter, & ab ipſo (Friderico) & Principibus ejus honorifice tra- ctantur. k) Non alio autem fine Sobieslai filii exules & rebelles a Fri- derico ejusque Principibus tam honorifice excepti, ſervatique, quam ut Wladislaus perterrefieret, inque metum conjiceretur, fciret nem- pe in poteſtate illius efſe æmulos procosque Ducatus Bohemiæ, qui- bus, illorumque complic bus & fœderatis ad Wladislai perniciem uti poſſit.1) Neque diſputare auſim hoc duorum Principum agnatorum Bo- he- Yy PARS VI. ANNAL. HAGEC. Udalricus rur- ſum fugit ex Bohemia. Cum fratre ſuo Sobieslao apud Imperato- rem patrocini- um quarit. i) Vincentius ad h. a. p. 43. Udalricus domicellus in Poloniam cum ſuis complicibus fu- git. k) Inepte prorſus anonymus Pulkavæ Epitomator apud Menken T. III. p. 1703. hæe verba Coſmæ Continuatoris explicavit , nam cum is præmittit : Dux Wladislaus ( ſeilicet Polonus) a Rege Friderico in maximam recipjtur gratiam , Epitomator iſte hæc verba jam a Vincentio noſtro p. 43. prolata cum ſuperiori- bus in hunc inſulfiſſimum ſenſum detorquet: Wladislaus, inquit, progreditur (ad Fridericum Imp.) & ejus maximum favorem acquirens, filios Sobieslai , filii Conra- di fratris Wratislai primi Regis Boemiæ nepotes ſuos in ejusdem Friderici Regis curia comittens, ut decet , nutriendos. Quo quid abſurdius effingi poteſt ? Nam Sobieslai filii pridem ex ephebis exceſſerant , & quis ſanus adducatur , ut credat a Wladislao perduelles ſibi nepotes adhucdum exules imo hoſtes & æmulos im- perii in aulam Imperatoris nutriendos traditos fuiſſe ? Attamen hoc monſtrum hiſtoriæ patriæ non erubuit doctiſſimus Pubitſchka adverſum me in argumentum adducere, qui inſuper eodem loco ad Pulkavæ teſtimonium provocare auſus, cum Pulkava ad h. vicinosque annos ne verbo quidem rei iſtius filiorumque Sobieslai meminerit. Nec ſeio poſtremum , cur Epitomatorem iſtum Pulkavæ paſſim Saza- vienſem Chronographum vocet, cum nee Sazavienſis fuerit, nee res Sazavienſes uſ- piam perſecutus ſit. I) Magis etiam ridiculum eſt, cum idem doctiſſimus Vir c. I. ſuſpicatur a Friderico Imp. caſtrum Budiſſin ideirco hoc anno in ſequeſtrum acceptum fuiſſe , ut ſumptus illi ad nutriendos hos rebelles Sobieslai filios ſuppe- Idem ibidem S. 346. Idem ibidem. te-
Strana 354
Item exul Dux Spitig- fiæus. ANNUS 1155. 354 hemicorum ad Imperatorem perfugio, præſertim poſtquam etiam ter- tius exul Spitignæus Borziwogii filius acceſſit, ſollicitudinem magnam metumque aliquem tam Wladislao, quam Henrico Auſtrio injectum fuiſſe, ut ne factione fua Boemorum animos irretirent, armisque Fri- derici adjuti cauſæ ſuæ æquitatem in ſummum diſcrimen adducerent, atque idcirco jam ab utroque conſilia pacis circumſpecta fuiſſe , quæ demum anno ſequente amplexi ſunt. Wladislaus Polonus me- diatoris par- tes ſuſtinens in gratiam Imp. recipi. tur, Hoc ipſum vero rebellium exulumque Principum Bohemiæ apud FridericumImp. quæfitum perfugium, benevola eorum receptio, muni- ficaque ſuſtentatio argumento ſunt convincenti Wladislaum noſtrum necdum reconciliatum, multo minus in maximam Friderici gratiam, ut verba Vincentii noſtri huc detorquet doctiſſimus Pubitſchka, receptum fuiſſe : ſed verba illa Eodem anno Wladislaus Dux a Rege Friderico in maximam recipitur gratiam, non de alio quam Wladislao exule Du- ce Poloniæ intelligenda effe, qui, ut author iisdem verbis ſubjungit, fi- liam Alberti de Saxonia ſibi junxit matrimonio. Nam constans & per- petua eſt tam veterum quam recentiorum ſententia Wladislai noſtri ſe- cundam conjugem Juditham nomine fuiſſe ſororem Ludovici Landgravii Thuringiæ, non filiam Alberti de Saxonia. Ut proinde Wladislaus qui in maximam hoc anno receptus est gratiam, non alius effe potuerit, quam exul Dux Poloniæ. Sed qua ratione jam illum in maximam Friderici gratiam receptum dicemus ? in tanto verborum compendio veterumque ſilentio, quod circumftantiæ rerum innuunt, quodque pru- dentia ſuadet, expediemus: Dubium haud eft, Wladislaum Polonum (quod levir eſſet tam Henrici Auſtrii quam Wladislai Boemi, quod eorum paulo ante armorum ſocius fuiffet ſummaque neceffitudine vin- ctus) non magna hactenus apud Fridericum valuifſe gratia, adeo ut etiam mirum fit, eum pridem non poſſeſſione ſua, proventibusque, quos ei Conradus Rex ad Altenburgum concefferat, depulfum, at- que ad leviros ſuos Wladislaum Henricumque tranfire juſſum: ea proinde his annis prudens circumſpectio fuiſſe videtur Wladislai Po- loni, ut, ne Friderici offenderet gratiam, propenſionem ſuam erga levi- ros terent , quos a Wladislao Imperatori commendatos ſcribit ; ſed ſi vel ipſo doct. Viro aſſentiente jam prius Wladislaus noſter in maximam gratiam receptus fuit Imperatoris, qui vel prudens cogitare potuit eum, Wladislao jam reconciliato vi crepturum fuiſſe caſtrum Budiſſin, & in ſequeſtrum tracturum. Ita fieri aſſolet, ut bruchorum ritu ubivis impingamus, niſi lucem & veritatem hiſtoricam a ſynchro- nis proditam ſequamur.
Item exul Dux Spitig- fiæus. ANNUS 1155. 354 hemicorum ad Imperatorem perfugio, præſertim poſtquam etiam ter- tius exul Spitignæus Borziwogii filius acceſſit, ſollicitudinem magnam metumque aliquem tam Wladislao, quam Henrico Auſtrio injectum fuiſſe, ut ne factione fua Boemorum animos irretirent, armisque Fri- derici adjuti cauſæ ſuæ æquitatem in ſummum diſcrimen adducerent, atque idcirco jam ab utroque conſilia pacis circumſpecta fuiſſe , quæ demum anno ſequente amplexi ſunt. Wladislaus Polonus me- diatoris par- tes ſuſtinens in gratiam Imp. recipi. tur, Hoc ipſum vero rebellium exulumque Principum Bohemiæ apud FridericumImp. quæfitum perfugium, benevola eorum receptio, muni- ficaque ſuſtentatio argumento ſunt convincenti Wladislaum noſtrum necdum reconciliatum, multo minus in maximam Friderici gratiam, ut verba Vincentii noſtri huc detorquet doctiſſimus Pubitſchka, receptum fuiſſe : ſed verba illa Eodem anno Wladislaus Dux a Rege Friderico in maximam recipitur gratiam, non de alio quam Wladislao exule Du- ce Poloniæ intelligenda effe, qui, ut author iisdem verbis ſubjungit, fi- liam Alberti de Saxonia ſibi junxit matrimonio. Nam constans & per- petua eſt tam veterum quam recentiorum ſententia Wladislai noſtri ſe- cundam conjugem Juditham nomine fuiſſe ſororem Ludovici Landgravii Thuringiæ, non filiam Alberti de Saxonia. Ut proinde Wladislaus qui in maximam hoc anno receptus est gratiam, non alius effe potuerit, quam exul Dux Poloniæ. Sed qua ratione jam illum in maximam Friderici gratiam receptum dicemus ? in tanto verborum compendio veterumque ſilentio, quod circumftantiæ rerum innuunt, quodque pru- dentia ſuadet, expediemus: Dubium haud eft, Wladislaum Polonum (quod levir eſſet tam Henrici Auſtrii quam Wladislai Boemi, quod eorum paulo ante armorum ſocius fuiffet ſummaque neceffitudine vin- ctus) non magna hactenus apud Fridericum valuifſe gratia, adeo ut etiam mirum fit, eum pridem non poſſeſſione ſua, proventibusque, quos ei Conradus Rex ad Altenburgum concefferat, depulfum, at- que ad leviros ſuos Wladislaum Henricumque tranfire juſſum: ea proinde his annis prudens circumſpectio fuiſſe videtur Wladislai Po- loni, ut, ne Friderici offenderet gratiam, propenſionem ſuam erga levi- ros terent , quos a Wladislao Imperatori commendatos ſcribit ; ſed ſi vel ipſo doct. Viro aſſentiente jam prius Wladislaus noſter in maximam gratiam receptus fuit Imperatoris, qui vel prudens cogitare potuit eum, Wladislao jam reconciliato vi crepturum fuiſſe caſtrum Budiſſin, & in ſequeſtrum tracturum. Ita fieri aſſolet, ut bruchorum ritu ubivis impingamus, niſi lucem & veritatem hiſtoricam a ſynchro- nis proditam ſequamur.
Strana 355
WLADISLAI II. 16. 355 ros suos diffimularet, celaretque, dum tandem adverteret protractis diu ſimultatibus utramque partem ad pacis confilia inclinare (nam ut anno ſequente ex coævo lecturi ſumus, Fridericus nil aliud optabat,quam ut inter Henricum Auftrium & Leonem transactio iniretur) & jam Wla- dislaum Henricumque pacis honorificæ conſilia non aſpernari. Guid reliquum est, quam ut dicamus: Wladislaum ſeſe mediatorem Fri- derico obtuliſſe, atque promiſiſſe, ſeſe leviros ſuos in ſententiam il- lius pertracturos, quod ſane maximæ illius gratiæ, in quam receptus est, cauſa eſſe potuit. Id ut ita eveniſſe credam, duo funt momen- ta, quæ mihi id perſuadent: Primum eft, quod certum fit nonniſi an- no ſequente & Henricum Auftrium, & Wladislaum Bohemiæ Ducem penitus Friderico reconciliatum fuiſſe; quod alterum eft, legimus an- no abhinc altero Fridericum Imperatorem dilata & ſuſpenſa expedi- ditione ſua Italica ante alia omnia id perficere conatum, ut Wladislaum Poloniæ Ducem exulem cum filiis fuis in ditiones Polonicas reftitue- ret, quod an non pacto & promiſſo, hoc ipſo anno, factum fuiſſe di- camus? Scilicet Fridericum Wladislao promifisse, si fideliter feliciter- que mediatoris partibus functus fuerit, fi, inquam, Henricum Au- ſtrium Ducemque Bohemiæ in pacis conditiones adduxerit , ſe ſe illi hoc laborum præmium ftatuturum, ut ante omnia, ſi non ipſas primas Polonici Ducatus habenas, certe magnam terrarum portionem conſequatur. Neque enim exſculpere poſſim cauſam aliam tam velo- citer postea Wladislao Polono ab Imperatore latæ opis, ut etiam indic- tæ Italicæ expeditioni renunciaret, atque ante ipſam exercitum in Po- loniam induceret ad Wladislaum terris ſuis restituendum. Guale quantumque promiſſum Wladislao Polono factum procul dubio præ- terea incitamento magno Henrico Auſtrio Wladislaoque noſtro esse potuit, ad pacis conditionibus ſubſcribendum , nec aliam cauſam fuiſ- ſe ſuſpicor, quod jam Henricus Auftrius, qui hactenus Friderici Co- mitia conſpectumque fugit, jam anno ſequente metu omni depulſo Fri- derico Imperatori ad Ratisbonam occurrerit. Hæc niſi ita evenisse sta- tuamus, neſcio, quo maxima illa gratia a Friderico hoc anno inita per- tineat. Y y 2 AN-
WLADISLAI II. 16. 355 ros suos diffimularet, celaretque, dum tandem adverteret protractis diu ſimultatibus utramque partem ad pacis confilia inclinare (nam ut anno ſequente ex coævo lecturi ſumus, Fridericus nil aliud optabat,quam ut inter Henricum Auftrium & Leonem transactio iniretur) & jam Wla- dislaum Henricumque pacis honorificæ conſilia non aſpernari. Guid reliquum est, quam ut dicamus: Wladislaum ſeſe mediatorem Fri- derico obtuliſſe, atque promiſiſſe, ſeſe leviros ſuos in ſententiam il- lius pertracturos, quod ſane maximæ illius gratiæ, in quam receptus est, cauſa eſſe potuit. Id ut ita eveniſſe credam, duo funt momen- ta, quæ mihi id perſuadent: Primum eft, quod certum fit nonniſi an- no ſequente & Henricum Auftrium, & Wladislaum Bohemiæ Ducem penitus Friderico reconciliatum fuiſſe; quod alterum eft, legimus an- no abhinc altero Fridericum Imperatorem dilata & ſuſpenſa expedi- ditione ſua Italica ante alia omnia id perficere conatum, ut Wladislaum Poloniæ Ducem exulem cum filiis fuis in ditiones Polonicas reftitue- ret, quod an non pacto & promiſſo, hoc ipſo anno, factum fuiſſe di- camus? Scilicet Fridericum Wladislao promifisse, si fideliter feliciter- que mediatoris partibus functus fuerit, fi, inquam, Henricum Au- ſtrium Ducemque Bohemiæ in pacis conditiones adduxerit , ſe ſe illi hoc laborum præmium ftatuturum, ut ante omnia, ſi non ipſas primas Polonici Ducatus habenas, certe magnam terrarum portionem conſequatur. Neque enim exſculpere poſſim cauſam aliam tam velo- citer postea Wladislao Polono ab Imperatore latæ opis, ut etiam indic- tæ Italicæ expeditioni renunciaret, atque ante ipſam exercitum in Po- loniam induceret ad Wladislaum terris ſuis restituendum. Guale quantumque promiſſum Wladislao Polono factum procul dubio præ- terea incitamento magno Henrico Auſtrio Wladislaoque noſtro esse potuit, ad pacis conditionibus ſubſcribendum , nec aliam cauſam fuiſ- ſe ſuſpicor, quod jam Henricus Auftrius, qui hactenus Friderici Co- mitia conſpectumque fugit, jam anno ſequente metu omni depulſo Fri- derico Imperatori ad Ratisbonam occurrerit. Hæc niſi ita evenisse sta- tuamus, neſcio, quo maxima illa gratia a Friderico hoc anno inita per- tineat. Y y 2 AN-
Strana 356
Internuncio- rum de pacis conditionibus ineundis ſolli- citudo. ANNUS 1156. ANNUS JESU CHRISTI MCLVI. ADRIANI IV. Pap. 3. FRIDERICI Regis. 5. Imp. 2. DANIELIS ep. Prag. 9. WLADISLAI II. Ducis 17. JOANNISIK. ep. Ol. 6. nternunciorum & mediatorum opera, quos inter Wladislaum Po- lonum præcipuas partes verofimillime tenuiſſe mox ſupra innui- mus, omnia optata fortunataque hoc anno evenere, quæ quanquam fingula, ut ab iis acta tranſactaque fuere, ab authoribus ſynchronis no- tata non acceperimus, tamen postea præſente atque ſequente anno ſen- sim evoluta perfectaque eorum egregiam tanto in negotio exantlatam induſtriam declarant. His enim mutuis legationibus, mediationibus- que tandem ad veræ firmæque pacis conditiones deventum eft, diu- turna de Bavariæ Ducatu lis penitus exſtincta, Henrico Leoni idem Ducatus conceſſus, Henrico Auftrio plena fatisfactio, integraque dam- norum penſatio præſtita, Wladislao Duci noſtro non modo caſtrum Budiſſin redditum, sed etiam spes coronæ regiæ obtinendæ propinata, Wladislao Polono communibus confiliis & opera terrarum fuarum vindicatio promiſſa, Spitigneus exul Dux Bohemiæ patriæ ſuæ refti- tutus, denique Friderico ad compeſcendas rebelles Lombardiæ civi- tates non modo auxilia ſtipulata, ſed & ipſos exercitus a partium ifta- rum Principibus perſonis in hanc expeditionem ducendos ; quale quan- tumque feliciter confectum negotium, uti Imperatorem ſumma læcti- tia explevit, ita incredibili honore & gloria cum omnium plauſu cumu- lavit. Sed res ex ordine, ut gestæ funt, persequamur: Necdum ſub anni præteriti finem, præſentisque initia litem Noricam, ſeu con- troverſiam de Ducatu Bavariæ, quæ omnium ſimultatum cauſa fuit, compofitam, atque idcirco neque Wladislaum noſtrum Friderico re- conciliatum fuiſſe expreſſis verbis testatur Otto Frifingenfis l. 2. c. 28. qui dum dixiſſet totam Germaniam per Fridericum ad pacem com- poſitam , ſubjungit: ſola Bajoaria propter pr�nominatam litem hujus gra- tiæ particeps nondum fieri meruit, quod idem Poeta Ligurinus l. 5. v. 225. queritur : ſola Ducum ſtudiis exercita norica tellus, hujus ad- huc expers erat, impatiensque ſalutis. Nam & Henricus Leo, & Au- ftrius, jura ſua inBavariam obtendebat adhuc & uterque ſe ſe in ſuis char- tis Ducem Bavariæ ſcribebat. At vero jam menſe Majo atque circa festum Pentecostes, quod hoc anno in 3. Junii incidit, eo per inter- nuncios mediatoresque feliciter perductum est negotium, ut Henri- cus Auftrius non reformidaret ad privatum conventui, colloquium- que 356
Internuncio- rum de pacis conditionibus ineundis ſolli- citudo. ANNUS 1156. ANNUS JESU CHRISTI MCLVI. ADRIANI IV. Pap. 3. FRIDERICI Regis. 5. Imp. 2. DANIELIS ep. Prag. 9. WLADISLAI II. Ducis 17. JOANNISIK. ep. Ol. 6. nternunciorum & mediatorum opera, quos inter Wladislaum Po- lonum præcipuas partes verofimillime tenuiſſe mox ſupra innui- mus, omnia optata fortunataque hoc anno evenere, quæ quanquam fingula, ut ab iis acta tranſactaque fuere, ab authoribus ſynchronis no- tata non acceperimus, tamen postea præſente atque ſequente anno ſen- sim evoluta perfectaque eorum egregiam tanto in negotio exantlatam induſtriam declarant. His enim mutuis legationibus, mediationibus- que tandem ad veræ firmæque pacis conditiones deventum eft, diu- turna de Bavariæ Ducatu lis penitus exſtincta, Henrico Leoni idem Ducatus conceſſus, Henrico Auftrio plena fatisfactio, integraque dam- norum penſatio præſtita, Wladislao Duci noſtro non modo caſtrum Budiſſin redditum, sed etiam spes coronæ regiæ obtinendæ propinata, Wladislao Polono communibus confiliis & opera terrarum fuarum vindicatio promiſſa, Spitigneus exul Dux Bohemiæ patriæ ſuæ refti- tutus, denique Friderico ad compeſcendas rebelles Lombardiæ civi- tates non modo auxilia ſtipulata, ſed & ipſos exercitus a partium ifta- rum Principibus perſonis in hanc expeditionem ducendos ; quale quan- tumque feliciter confectum negotium, uti Imperatorem ſumma læcti- tia explevit, ita incredibili honore & gloria cum omnium plauſu cumu- lavit. Sed res ex ordine, ut gestæ funt, persequamur: Necdum ſub anni præteriti finem, præſentisque initia litem Noricam, ſeu con- troverſiam de Ducatu Bavariæ, quæ omnium ſimultatum cauſa fuit, compofitam, atque idcirco neque Wladislaum noſtrum Friderico re- conciliatum fuiſſe expreſſis verbis testatur Otto Frifingenfis l. 2. c. 28. qui dum dixiſſet totam Germaniam per Fridericum ad pacem com- poſitam , ſubjungit: ſola Bajoaria propter pr�nominatam litem hujus gra- tiæ particeps nondum fieri meruit, quod idem Poeta Ligurinus l. 5. v. 225. queritur : ſola Ducum ſtudiis exercita norica tellus, hujus ad- huc expers erat, impatiensque ſalutis. Nam & Henricus Leo, & Au- ftrius, jura ſua inBavariam obtendebat adhuc & uterque ſe ſe in ſuis char- tis Ducem Bavariæ ſcribebat. At vero jam menſe Majo atque circa festum Pentecostes, quod hoc anno in 3. Junii incidit, eo per inter- nuncios mediatoresque feliciter perductum est negotium, ut Henri- cus Auftrius non reformidaret ad privatum conventui, colloquium- que 356
Strana 357
WLADISLAI II. 17. 357 que Imperatoris prope Ratisbonam concedere: hic enim ex propoſi- to & condicto Imperator dies Pentecostes in quodam caftro Ottonis Pa- latini privatus, ut idem Otto l. c. c. 29. loquitur, agebat. Proxima dehinc feria tertia ( perſequitur idem author) non longe a civitate Ra- tispona patruum ſuum Henricum (Auftrium) Ducem alloquens adtran- ſactionem cum altero itidem Henrico ( Leone) facienda tunc demum in- clinavit. Præponebat hoc Princeps (Fridericus) omnibus eventuum ſuo- rum ſucceſſibus, ſi tam magnos ſibique tam affines Imperii ſui Principes ſine ſanguinis effuſione in concordiam revocare poſset. Scilicet confir- mavit iſthic verbis ſuis Fridericus favorabiles ſummasque honorificas propoſitiones atque rogationes Henrico Auſtrio, quas demum hoc ipſo adhuc anno Comitiorum decreto , omniumque Principum ſuorum conſenſu ratas certasque fecit. Et quis hæfitet, omnia hæc Henricum communicatis cum Wladislao consiliis fecifse, nec præter ejus men- tem voluntatemque quidquam iniiffe ? quandoquidem Wladislaus om- nem eam cum Imperatore simultatem Henrici gratia occepit, jam- que in quintum annum fideliter conſtanterque perſecutus eſt. Reigi- tur cum Henrico composita restabat Wladislai Bohemi integra recon- ciliatio: non magis opportunum vifum tempus, quam eum ad pro- ximam generalem Curiam atque ad ſecundas nuptias cum Beatrice Rei- naldi Comitis Burgundi filia a) invitandi ſequenti dehinc hebdomada in civitate Orientalis Franciæ Herbipoli celebranda. Atqui id est, quod Wladislaum in his Comitiis comparuiſse afſeveret Vincentius noster, quem continuator Coſmæ Pulkava , aliique ſecuti b) Non vero unus ſolusque Wladislaus, ſed etiam frater illius Theobaldus & Daniel Epiſcopus ad hæc comitia & nuptias ab Imperatore vocatus fuit: ita enim præfatus Vincentius p. 45. His nuptiis Dux Wladislaus cum Epiſcopo ſuo Domino Daniele, & Domino Theobaldo fratre ſuo ex vo- ca- a) Friderico prima erat uxor Adelhaida Marchionis Vohburgenſis filia, cum qua an- no 1153. Conſtantiæ tum propter propinquam cognationem, tum propter adul- terii ſuſpicionem conſentientibus nunciis Apoſtolicis divortium fecit, dein procu- tus eſt Mariæ Iſaaci fratris ManuelisOrientis Imperatoris filiæ, ſed cum mox Græci in Apuliam , Campaniamque irruptionem feciſſent, conſilia iſta evanuere, denique hoc anno ſibi deſponſavit Beatricem dictam, perque eam non ſolum Burgundiam, ſed & Provincias Imperio jam diu alienatas ſub uxoris titulo familiariter poſſidere cœ- pit, inquit idem Otto L. 2. c. 11. & 29. b) Vincentii a nobis editum exemplar hæc comitia nuptiasque anno ſequenti illigat, ſed cum tam ex Dodechino, quam Auctario Affligemenſi aliisque ſynchronis certum ſit utraque ad annum præſen- tem ſpectare, repetendum hic, quod jam alias monuimus, Chronologiam ſcriba- rum vitio iſthic perturbatam eſſe. Wladislaus invitatur ad nuptias Im- peratoris.
WLADISLAI II. 17. 357 que Imperatoris prope Ratisbonam concedere: hic enim ex propoſi- to & condicto Imperator dies Pentecostes in quodam caftro Ottonis Pa- latini privatus, ut idem Otto l. c. c. 29. loquitur, agebat. Proxima dehinc feria tertia ( perſequitur idem author) non longe a civitate Ra- tispona patruum ſuum Henricum (Auftrium) Ducem alloquens adtran- ſactionem cum altero itidem Henrico ( Leone) facienda tunc demum in- clinavit. Præponebat hoc Princeps (Fridericus) omnibus eventuum ſuo- rum ſucceſſibus, ſi tam magnos ſibique tam affines Imperii ſui Principes ſine ſanguinis effuſione in concordiam revocare poſset. Scilicet confir- mavit iſthic verbis ſuis Fridericus favorabiles ſummasque honorificas propoſitiones atque rogationes Henrico Auſtrio, quas demum hoc ipſo adhuc anno Comitiorum decreto , omniumque Principum ſuorum conſenſu ratas certasque fecit. Et quis hæfitet, omnia hæc Henricum communicatis cum Wladislao consiliis fecifse, nec præter ejus men- tem voluntatemque quidquam iniiffe ? quandoquidem Wladislaus om- nem eam cum Imperatore simultatem Henrici gratia occepit, jam- que in quintum annum fideliter conſtanterque perſecutus eſt. Reigi- tur cum Henrico composita restabat Wladislai Bohemi integra recon- ciliatio: non magis opportunum vifum tempus, quam eum ad pro- ximam generalem Curiam atque ad ſecundas nuptias cum Beatrice Rei- naldi Comitis Burgundi filia a) invitandi ſequenti dehinc hebdomada in civitate Orientalis Franciæ Herbipoli celebranda. Atqui id est, quod Wladislaum in his Comitiis comparuiſse afſeveret Vincentius noster, quem continuator Coſmæ Pulkava , aliique ſecuti b) Non vero unus ſolusque Wladislaus, ſed etiam frater illius Theobaldus & Daniel Epiſcopus ad hæc comitia & nuptias ab Imperatore vocatus fuit: ita enim præfatus Vincentius p. 45. His nuptiis Dux Wladislaus cum Epiſcopo ſuo Domino Daniele, & Domino Theobaldo fratre ſuo ex vo- ca- a) Friderico prima erat uxor Adelhaida Marchionis Vohburgenſis filia, cum qua an- no 1153. Conſtantiæ tum propter propinquam cognationem, tum propter adul- terii ſuſpicionem conſentientibus nunciis Apoſtolicis divortium fecit, dein procu- tus eſt Mariæ Iſaaci fratris ManuelisOrientis Imperatoris filiæ, ſed cum mox Græci in Apuliam , Campaniamque irruptionem feciſſent, conſilia iſta evanuere, denique hoc anno ſibi deſponſavit Beatricem dictam, perque eam non ſolum Burgundiam, ſed & Provincias Imperio jam diu alienatas ſub uxoris titulo familiariter poſſidere cœ- pit, inquit idem Otto L. 2. c. 11. & 29. b) Vincentii a nobis editum exemplar hæc comitia nuptiasque anno ſequenti illigat, ſed cum tam ex Dodechino, quam Auctario Affligemenſi aliisque ſynchronis certum ſit utraque ad annum præſen- tem ſpectare, repetendum hic, quod jam alias monuimus, Chronologiam ſcriba- rum vitio iſthic perturbatam eſſe. Wladislaus invitatur ad nuptias Im- peratoris.
Strana 358
Tractatur de pace, promit titur illi reſti- tutio caſtri Bu- diſſin. ANNUS 1156. catione Domini Imperatoris adeſt. Scilicet Theobaldum & Danielem, ante munere internunciorum & mediatorum ex parte Wladislai fun- ctos, adeffe oportuit, ut ea quæ ab iis tractata atque conventa fuere, aut porro tranſigenda eſsent, ad finem perducerentur. Ante cetera omnia indubium eſt in congreſſu illo capita conventionis tranfactio- nisque Henricum inter Auftrium & Leonem præſente Friderico a partium internunciis ſuſcepta, definitaque fuiſse: nam cum postea in Ratisbonenſibus comitiis publicata ſunt, Otto Friſingenſis l. 2. c. 32. verbis expreſſis ait: quod jam diu ſecreto retenta, celata fuerint. Wla- dislaus noster haud aliud petere potuit, quam ut nuper fîbi ereptum caſtrum Budiſſin restitueretur: & vero castri iftius restitutionem in his ipſis comitiis promiſſam fuiſſe teſtatur ſupra memoratus Vincen- tius. Nihil vero jam reſtare videbatur, quam exulum Principum no- ſtrorum ad Fridericum perfugium, quæfitumque apud illum patro- cinium. 358 Spitigneus Princeps Bo- hemiæ recipi- tur in patriam. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B.S.346. Quam cauſam in his ipſis comitiis Herbipolenſibus ſuſceptam, ventilatam, definitamque fuiſſe perſvadet, quod hoc ipſo adhuc anno Spitigneus Princeps Bohemiæ interventu Friderici Imperatoris ex exi- lio ſuo revocatus, & prioribus ſuis ditionibus reſtitutus fuerit; nam Monachus Sazavienſis «) ad anni ſequentis initium, quo Spitigneus fatis ceſſit , ait : Longa ſiquidem & difficilia apud exteras nationes paſ- ſus exilia, tandem tam pr�ceptione, quam petitione Friderici Romani Imperatoris a Wladislao Duce excipitur in patria, ſed brevi temporis interstitio fatis urgentibus migrat ex hoc sæculo, videlicet 9 Janua- rii, ut non obſcurum fit his ipſis Herbipolenſibus Comitiis Spi- tigneum reditum ſuum impetraſſe, d) cum poſt breve temporis interſtitium demum ipſis primis anni ſequentis diebus mortuus fue- rit. Legimus autem reſtitutum Spitigneum, non item Sobieslai fi- lios Udalricum & Sobieslaum, quos æque in aula Friderici honori- fice c) Apud Menken T. III. p. 1804. d) Indiligentiam hic doctiſſimi Pubitſchka rur- ſum non ſatis mirari poſſum, cum ait hunc Spitigneum ex carcere Frauenbergen- ſi ſeu Przimdenſi profugiſſe , quem ſupra oſtendimus anno 1148. reducem ex ex- peditione Afiatica a Wladislao noſtro Poloniæ Duce leviro ſuo in cuſtodiam tra- ditum, & certum fit Sobieslaum fuiſſe eum, qui occiſo caſtellano ex Przimdenſi carcere profugus factus fuit. Tam ſupinus eſt alter error ejusdem doct. Viri, dum eundem Spitigneum anno ſequente die 9. Januarii ex exilio ſuo reducem factum ſcribit, quem idem monachus eodem die mortuum perhibet. Vah ! ſi hae ratio- ne emendamus hiſtoriam patriam , an non magis eam deformamus , atque antea fuit.
Tractatur de pace, promit titur illi reſti- tutio caſtri Bu- diſſin. ANNUS 1156. catione Domini Imperatoris adeſt. Scilicet Theobaldum & Danielem, ante munere internunciorum & mediatorum ex parte Wladislai fun- ctos, adeffe oportuit, ut ea quæ ab iis tractata atque conventa fuere, aut porro tranſigenda eſsent, ad finem perducerentur. Ante cetera omnia indubium eſt in congreſſu illo capita conventionis tranfactio- nisque Henricum inter Auftrium & Leonem præſente Friderico a partium internunciis ſuſcepta, definitaque fuiſse: nam cum postea in Ratisbonenſibus comitiis publicata ſunt, Otto Friſingenſis l. 2. c. 32. verbis expreſſis ait: quod jam diu ſecreto retenta, celata fuerint. Wla- dislaus noster haud aliud petere potuit, quam ut nuper fîbi ereptum caſtrum Budiſſin restitueretur: & vero castri iftius restitutionem in his ipſis comitiis promiſſam fuiſſe teſtatur ſupra memoratus Vincen- tius. Nihil vero jam reſtare videbatur, quam exulum Principum no- ſtrorum ad Fridericum perfugium, quæfitumque apud illum patro- cinium. 358 Spitigneus Princeps Bo- hemiæ recipi- tur in patriam. Pub. Chronol. Geſch. 4 Thl. 1.B.S.346. Quam cauſam in his ipſis comitiis Herbipolenſibus ſuſceptam, ventilatam, definitamque fuiſſe perſvadet, quod hoc ipſo adhuc anno Spitigneus Princeps Bohemiæ interventu Friderici Imperatoris ex exi- lio ſuo revocatus, & prioribus ſuis ditionibus reſtitutus fuerit; nam Monachus Sazavienſis «) ad anni ſequentis initium, quo Spitigneus fatis ceſſit , ait : Longa ſiquidem & difficilia apud exteras nationes paſ- ſus exilia, tandem tam pr�ceptione, quam petitione Friderici Romani Imperatoris a Wladislao Duce excipitur in patria, ſed brevi temporis interstitio fatis urgentibus migrat ex hoc sæculo, videlicet 9 Janua- rii, ut non obſcurum fit his ipſis Herbipolenſibus Comitiis Spi- tigneum reditum ſuum impetraſſe, d) cum poſt breve temporis interſtitium demum ipſis primis anni ſequentis diebus mortuus fue- rit. Legimus autem reſtitutum Spitigneum, non item Sobieslai fi- lios Udalricum & Sobieslaum, quos æque in aula Friderici honori- fice c) Apud Menken T. III. p. 1804. d) Indiligentiam hic doctiſſimi Pubitſchka rur- ſum non ſatis mirari poſſum, cum ait hunc Spitigneum ex carcere Frauenbergen- ſi ſeu Przimdenſi profugiſſe , quem ſupra oſtendimus anno 1148. reducem ex ex- peditione Afiatica a Wladislao noſtro Poloniæ Duce leviro ſuo in cuſtodiam tra- ditum, & certum fit Sobieslaum fuiſſe eum, qui occiſo caſtellano ex Przimdenſi carcere profugus factus fuit. Tam ſupinus eſt alter error ejusdem doct. Viri, dum eundem Spitigneum anno ſequente die 9. Januarii ex exilio ſuo reducem factum ſcribit, quem idem monachus eodem die mortuum perhibet. Vah ! ſi hae ratio- ne emendamus hiſtoriam patriam , an non magis eam deformamus , atque antea fuit.
Strana 359
WLADISLAI II. 17. 359 fice receptos, munificeque habitos ſupra oftendimus, nec dubitare fas est & istorum afflictam fortem Wladislao ab Imperatore commenda- tam fuiſſe , ſed procul dubio utrumque recipere tergiverſatus eſt Wla- dislaus, tum quod iſtorum in ſe peccatum gravius fuerit, tum quod tranquillitati Imperii ſui proſpectum voluerit, a quorum ambitione ſibi merito metuebat, unde etiam multo ſerius in patriam recepti le- guntur, ut ſuo loco videbimus. Verum aliud quoque his ipfis Co- mitiis propoſitum rogatumque narrat Vincentius noſter: A pluribus jam annis Friderico Imperatori magna negotia faceſsivere civitates Lombardicæ, ac cumprimis Mediolanum , fuitque illa una inter cæte- ras præcipua illi cauſa, ut anno 1154. Italicam expeditionem ſuſce- perit, & quanquam tum plura caſtra eorum humi ſtraverit, plene ta- men eas ad officium perducere haud potuit. Superiore anno denuo novæ ad eum delatæ querelæ, quod Mediolanenſes Tortonam nuper ab illo dirutam reftaurent, Vigevenum expugnaverint, Papiam ejusdem- que confinia populati fint, Laudenſes inaudita ſervitute opprimant, vicinas civitates ad defectionem inducant, cogantque: ad temerario- rum iſtorum retundendam ſuperbiam, armorum & divitiarum fidu- cia prognatam , Fridericus omnium Principum ſuorum ſocia arma ef- flagitavit , in hæc & Wladislaum Ducem Bohemiæ pertrahendi unum erat ſtudium & voluntas. Aſſumpſerat ſecum in hæc comitia Wla- dislaus cancellarium ſuum Gervaſium Præpositum Wiſſehradenſem Virum ſumma prudentia, longo rerum uſu exercitatum, ob conſilii præſtantiam & antiquam fidem Principi ſuo acceptiſſimum, huic at- que Danieli Pragensi Epiſcopo, Imperator feorsim in partes vocato ſenſa animi aperuit, ſi Duci ſuo hanc armorum ſocietatem perſvaſu- ri eſſent, ſi eum inducturi, ut in perſona ſua & militia ſua, prout me- lius poteſt , ad obſequiendum ( in obſequium reducendum) Mediolanum ſibi auxilium præbere promittat, e) ſe ſe euim diademate regio redimi- turum , Regemque creaturumf) qua in re ne hæfitarent, diffidentia- que aliqua pulfarentur, etiam promifſa fua Imperator jurisjurandi fi- de confirmavit. Tam ſecreto autem hæc tractatio cuſtodita fuit, ut Bohemos præſentes lateret omnes, nihilque prorſum in comitiorum notitiam elaberetur. Ceterum expeditioni Italicæ, quam Fridericus jam hoc anno meditatus fuerat, indicta fuere festa Pentecostalia anni ſe- e) Vincentius p. 45. ad an. 1157. f) Vincentius quidem addit, quod etiam Fride- ricus promiſerit ſe in argumentum honoris ei (Wladislao) caſtrum Budiſſin redditu- rum, quam promiſſionem prævie jam factam fuiſſe perſuadet prudentia, vix enim alias Wladislaus Friderico reconciliatus fuiſſet. Imperator promittit Wladislao co- ronam regiam, ſi ſecum adver- ſus Mediola- nenſes exerci- tum eduxerit.
WLADISLAI II. 17. 359 fice receptos, munificeque habitos ſupra oftendimus, nec dubitare fas est & istorum afflictam fortem Wladislao ab Imperatore commenda- tam fuiſſe , ſed procul dubio utrumque recipere tergiverſatus eſt Wla- dislaus, tum quod iſtorum in ſe peccatum gravius fuerit, tum quod tranquillitati Imperii ſui proſpectum voluerit, a quorum ambitione ſibi merito metuebat, unde etiam multo ſerius in patriam recepti le- guntur, ut ſuo loco videbimus. Verum aliud quoque his ipfis Co- mitiis propoſitum rogatumque narrat Vincentius noſter: A pluribus jam annis Friderico Imperatori magna negotia faceſsivere civitates Lombardicæ, ac cumprimis Mediolanum , fuitque illa una inter cæte- ras præcipua illi cauſa, ut anno 1154. Italicam expeditionem ſuſce- perit, & quanquam tum plura caſtra eorum humi ſtraverit, plene ta- men eas ad officium perducere haud potuit. Superiore anno denuo novæ ad eum delatæ querelæ, quod Mediolanenſes Tortonam nuper ab illo dirutam reftaurent, Vigevenum expugnaverint, Papiam ejusdem- que confinia populati fint, Laudenſes inaudita ſervitute opprimant, vicinas civitates ad defectionem inducant, cogantque: ad temerario- rum iſtorum retundendam ſuperbiam, armorum & divitiarum fidu- cia prognatam , Fridericus omnium Principum ſuorum ſocia arma ef- flagitavit , in hæc & Wladislaum Ducem Bohemiæ pertrahendi unum erat ſtudium & voluntas. Aſſumpſerat ſecum in hæc comitia Wla- dislaus cancellarium ſuum Gervaſium Præpositum Wiſſehradenſem Virum ſumma prudentia, longo rerum uſu exercitatum, ob conſilii præſtantiam & antiquam fidem Principi ſuo acceptiſſimum, huic at- que Danieli Pragensi Epiſcopo, Imperator feorsim in partes vocato ſenſa animi aperuit, ſi Duci ſuo hanc armorum ſocietatem perſvaſu- ri eſſent, ſi eum inducturi, ut in perſona ſua & militia ſua, prout me- lius poteſt , ad obſequiendum ( in obſequium reducendum) Mediolanum ſibi auxilium præbere promittat, e) ſe ſe euim diademate regio redimi- turum , Regemque creaturumf) qua in re ne hæfitarent, diffidentia- que aliqua pulfarentur, etiam promifſa fua Imperator jurisjurandi fi- de confirmavit. Tam ſecreto autem hæc tractatio cuſtodita fuit, ut Bohemos præſentes lateret omnes, nihilque prorſum in comitiorum notitiam elaberetur. Ceterum expeditioni Italicæ, quam Fridericus jam hoc anno meditatus fuerat, indicta fuere festa Pentecostalia anni ſe- e) Vincentius p. 45. ad an. 1157. f) Vincentius quidem addit, quod etiam Fride- ricus promiſerit ſe in argumentum honoris ei (Wladislao) caſtrum Budiſſin redditu- rum, quam promiſſionem prævie jam factam fuiſſe perſuadet prudentia, vix enim alias Wladislaus Friderico reconciliatus fuiſſet. Imperator promittit Wladislao co- ronam regiam, ſi ſecum adver- ſus Mediola- nenſes exerci- tum eduxerit.
Strana 360
ANNUS 1156. Lis inter Hen- ricum Auſtri- um & Leo- nem componi- mr. Auftria in Du- catum & feu- dum muliebre evehitur Wla- dislao ſenten- tiam publi- cante. 360 ſequentis, 8) ſed negotiorum multitudo , & cumprimis Wladislaum Polonum in terras ſuas restituendi cupido, expeditionem iftam retar- davit, ut nonniſi anno abhinc altero effectui data sit. Diximus ante propositiones rogationesque Henrico Auſtrio ab Imperatore factas publico comitiorum decreto ratas certasque reddi- tas: ſane tam diuturnæ inter duos ſummos Imperii Principes litis com- positio, perpetuaque inter eos eorumque ſucceſsores stabilienda pax peculiarem Principum conventum expoſcebat, Fridericus itaque men- ſe Septembri feſto Nativitatis Beatæ Mariæ Virginis, comitia Ratis- bonam indixit, in quibus confilium, ut inquit Otto Frifingenfis l. 2. c. 32. quod jam diu ſecreto retentum celabatur, publicatum eſt. Quam qui- dem tanti momenti rem verbis ejusdem authoris tranſcribere dignam ducimus: b) Erat autem hæc ſumma (ut recolo) concordiæ: Henricus major natu (Auftrius) Ducatum Bajoariæ per VII vexilla reſignavit, quibus minori (Henrico Leoni) traditis, ille duobus vexillis Marchi- am Orientalem cum comitatibus ad eam ex antiquo pertinentibus red- didit. Exinde (Imperator) de eadem marchia cum prædictis comita- tibus , quos tres dicunt , judicio Principum Ducatum fecit , eumque non ſolum fibi ( Henrico Auſtrio ) ſed & uxoricum duobus vexillis tradidit; neve in poſterum ab aliquo ſucceſſorum ſuorum mutari poſſet, aut infrin- gi, privilegio confirmavit. Privilegium iſtud a diverfis publicatum eſt. Lunigius vero in ſuo codice diplomatico Germaniæe T. II. p. 477. tria diverſa ejusdem exemplaria contulit, atque ex iis variantes lectio- nes dedit. Nos ex eo tantum præcipua capita excerpimus, præfer- tim ea, ex quibus teſtatum fiat Wladislaum noſtrum his ipfis comi- tiis rurſum non modo interfuiſſe , ſed & Imperatorem illi tanquam præcipuo mediatori honorem detuliſſe , ut ipſe comitiorum ſententiam promulgaret. Verba diplomatis Ratisbonæ XV. Kal. Octobris anno præſente dati ſunt: Litem & controverſiam , quæ inter dilectiſſimos pa- truum noſtrum Hainricum Ducem Auſtriæ , & chariſſimum nepotem no- ſtrum Hainricum Ducem Saxoniæ diu agitata fuit de Ducatu Bavariæ, boc modo terminavimus: quod Dux Auſtriæ nobis reſignavit Ducatum Ba- g) Id inter alia eruitur ex ipſa epiſtola Friderici.Imp. ad Ottonem Friſingenſem epi- ſcopum: Ex judicio igitur Principum expeditionem contra Mediolanum a proxima Pentecoſte ad annum juratam tibi indicimus , quam intime rogantes & præcipientes , ut quatenus ad eam nobiscum peragendam a Vigilia Pentecoſtes ad annum Ulmæ nobis indubitanter occurras. Apud eundem L. 2. c. 30. b) Idem ibidem c. 32. p. 473.
ANNUS 1156. Lis inter Hen- ricum Auſtri- um & Leo- nem componi- mr. Auftria in Du- catum & feu- dum muliebre evehitur Wla- dislao ſenten- tiam publi- cante. 360 ſequentis, 8) ſed negotiorum multitudo , & cumprimis Wladislaum Polonum in terras ſuas restituendi cupido, expeditionem iftam retar- davit, ut nonniſi anno abhinc altero effectui data sit. Diximus ante propositiones rogationesque Henrico Auſtrio ab Imperatore factas publico comitiorum decreto ratas certasque reddi- tas: ſane tam diuturnæ inter duos ſummos Imperii Principes litis com- positio, perpetuaque inter eos eorumque ſucceſsores stabilienda pax peculiarem Principum conventum expoſcebat, Fridericus itaque men- ſe Septembri feſto Nativitatis Beatæ Mariæ Virginis, comitia Ratis- bonam indixit, in quibus confilium, ut inquit Otto Frifingenfis l. 2. c. 32. quod jam diu ſecreto retentum celabatur, publicatum eſt. Quam qui- dem tanti momenti rem verbis ejusdem authoris tranſcribere dignam ducimus: b) Erat autem hæc ſumma (ut recolo) concordiæ: Henricus major natu (Auftrius) Ducatum Bajoariæ per VII vexilla reſignavit, quibus minori (Henrico Leoni) traditis, ille duobus vexillis Marchi- am Orientalem cum comitatibus ad eam ex antiquo pertinentibus red- didit. Exinde (Imperator) de eadem marchia cum prædictis comita- tibus , quos tres dicunt , judicio Principum Ducatum fecit , eumque non ſolum fibi ( Henrico Auſtrio ) ſed & uxoricum duobus vexillis tradidit; neve in poſterum ab aliquo ſucceſſorum ſuorum mutari poſſet, aut infrin- gi, privilegio confirmavit. Privilegium iſtud a diverfis publicatum eſt. Lunigius vero in ſuo codice diplomatico Germaniæe T. II. p. 477. tria diverſa ejusdem exemplaria contulit, atque ex iis variantes lectio- nes dedit. Nos ex eo tantum præcipua capita excerpimus, præfer- tim ea, ex quibus teſtatum fiat Wladislaum noſtrum his ipfis comi- tiis rurſum non modo interfuiſſe , ſed & Imperatorem illi tanquam præcipuo mediatori honorem detuliſſe , ut ipſe comitiorum ſententiam promulgaret. Verba diplomatis Ratisbonæ XV. Kal. Octobris anno præſente dati ſunt: Litem & controverſiam , quæ inter dilectiſſimos pa- truum noſtrum Hainricum Ducem Auſtriæ , & chariſſimum nepotem no- ſtrum Hainricum Ducem Saxoniæ diu agitata fuit de Ducatu Bavariæ, boc modo terminavimus: quod Dux Auſtriæ nobis reſignavit Ducatum Ba- g) Id inter alia eruitur ex ipſa epiſtola Friderici.Imp. ad Ottonem Friſingenſem epi- ſcopum: Ex judicio igitur Principum expeditionem contra Mediolanum a proxima Pentecoſte ad annum juratam tibi indicimus , quam intime rogantes & præcipientes , ut quatenus ad eam nobiscum peragendam a Vigilia Pentecoſtes ad annum Ulmæ nobis indubitanter occurras. Apud eundem L. 2. c. 30. b) Idem ibidem c. 32. p. 473.
Strana 361
WLADISLAI II. I7. 361 Bavariæ, quem ſtatim in beneficium conceſſimus Duci Saxoniæ, Dux au- tem Bavariæ reſignavit nobis Marchiam Auſtriæ cum omni jure ſuo, & cum omnibus beneficiis , quæ quondam Marchio Luipoldus habebat a Du- catu Bavariæ. Ne autem in hoc facto minui videatur honor & gloria dilectiſſimi patrui noſtri , de confilio & judicio Principum , Wladizlao il- luſtri Duce Boemiæ ſententiam promulgante , & omnibus Principibus ap- probantibus, Marchiam Auftriæ in Ducatum commutavimus, & eundem Ducatum cum omni jure præfato patruo noſtro Hainrico, & prænobi- liſſimæ uxori ſuæ Theodoræ in beneficium conceſſimus , perpetualijure ſan- cientes , ut ipſi & liberi eorum poſt eos indifferenter filii & filiæ eundem Ducatam Austriæ hæreditario jure a Regno teneant, & poſſideant. Si autem prædictus Dux Austriæ patruus noſter, & uxor ejus absque libe- ris decesserint, libertatem habeant eundem Ducatum affectandi (id est pro affectu & propenſione ſua donandi ) & legandi &c. Atque ita ter- minata ſine ſanguinis effuſione controverſia lætus (Imperator) rediit, claudit Otto Friſingenſis. Ad alia tranſeamus. Præſenti anno initia ſua debent in Bohemia Equites S. Joannis Melitensis Or- dinis in Bohe- Hieroſolymitani, postea Melitenſes dicti. Non pertinet ad historiam mia principia. patriam Ordinis iſtius incunabula progreſfusque multa verborum am- bage cum doctiſſimo Pub. hic perſequi, secus enim & istud de Bene- dictini, Præmonstratenſis, Cifterciensisque Inftituti principiis fieri opor- tuiſſet , nos ſolum ad primordia ejus in Bohemia , & qua ratione in eam penetrarint calamum convertemus: Ordo hic jam fine ſuperio- ris ſæculiHieroſolymis inſtitutus, titulo & nomine Hoſpitaliorum S. Joan- nis Hieroſolymitani, etiam cum exteris fraternitatem quandam, ſeu communionem piorum operum & ſuffragiorum erexit, in quam pe- regrinos Hieroſolymam venientes utriusque ſexus, quiqui eam affe- ctabant, adoptare & inſcribere ſolitus , quorum hoc unum pene offi- cium erat, ut redituri in provincias ſuas peregrinos pro facultatibus ſuis ſeu hoſpitio exciperent, ſeu ære itinerario adjuvarent, aut certe ele- moſinarum collectione tam illis ſuccurrerent, quam etiam ad Hoſpi- talis Hieroſolymitani in peregrinis excipiendis ſumptus faciendos chri- stiana miſericordia concurrerent. Ad ejus pietatis opera ut excita- rentur fideles jam Innocentius II. anno 1130. indulgentias concessit iís, qui hanc fratrum Ordinis S, Joannis Hieroſolymitani fraternita- tem aſſumpſerint, illosque Facultatibus ſuis juverint, item alia Bulla præcipit Archiepiſcopis & Epiſcopis ne permittant ab illis aut eorum Z z PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wo-
WLADISLAI II. I7. 361 Bavariæ, quem ſtatim in beneficium conceſſimus Duci Saxoniæ, Dux au- tem Bavariæ reſignavit nobis Marchiam Auſtriæ cum omni jure ſuo, & cum omnibus beneficiis , quæ quondam Marchio Luipoldus habebat a Du- catu Bavariæ. Ne autem in hoc facto minui videatur honor & gloria dilectiſſimi patrui noſtri , de confilio & judicio Principum , Wladizlao il- luſtri Duce Boemiæ ſententiam promulgante , & omnibus Principibus ap- probantibus, Marchiam Auftriæ in Ducatum commutavimus, & eundem Ducatum cum omni jure præfato patruo noſtro Hainrico, & prænobi- liſſimæ uxori ſuæ Theodoræ in beneficium conceſſimus , perpetualijure ſan- cientes , ut ipſi & liberi eorum poſt eos indifferenter filii & filiæ eundem Ducatam Austriæ hæreditario jure a Regno teneant, & poſſideant. Si autem prædictus Dux Austriæ patruus noſter, & uxor ejus absque libe- ris decesserint, libertatem habeant eundem Ducatum affectandi (id est pro affectu & propenſione ſua donandi ) & legandi &c. Atque ita ter- minata ſine ſanguinis effuſione controverſia lætus (Imperator) rediit, claudit Otto Friſingenſis. Ad alia tranſeamus. Præſenti anno initia ſua debent in Bohemia Equites S. Joannis Melitensis Or- dinis in Bohe- Hieroſolymitani, postea Melitenſes dicti. Non pertinet ad historiam mia principia. patriam Ordinis iſtius incunabula progreſfusque multa verborum am- bage cum doctiſſimo Pub. hic perſequi, secus enim & istud de Bene- dictini, Præmonstratenſis, Cifterciensisque Inftituti principiis fieri opor- tuiſſet , nos ſolum ad primordia ejus in Bohemia , & qua ratione in eam penetrarint calamum convertemus: Ordo hic jam fine ſuperio- ris ſæculiHieroſolymis inſtitutus, titulo & nomine Hoſpitaliorum S. Joan- nis Hieroſolymitani, etiam cum exteris fraternitatem quandam, ſeu communionem piorum operum & ſuffragiorum erexit, in quam pe- regrinos Hieroſolymam venientes utriusque ſexus, quiqui eam affe- ctabant, adoptare & inſcribere ſolitus , quorum hoc unum pene offi- cium erat, ut redituri in provincias ſuas peregrinos pro facultatibus ſuis ſeu hoſpitio exciperent, ſeu ære itinerario adjuvarent, aut certe ele- moſinarum collectione tam illis ſuccurrerent, quam etiam ad Hoſpi- talis Hieroſolymitani in peregrinis excipiendis ſumptus faciendos chri- stiana miſericordia concurrerent. Ad ejus pietatis opera ut excita- rentur fideles jam Innocentius II. anno 1130. indulgentias concessit iís, qui hanc fratrum Ordinis S, Joannis Hieroſolymitani fraternita- tem aſſumpſerint, illosque Facultatibus ſuis juverint, item alia Bulla præcipit Archiepiſcopis & Epiſcopis ne permittant ab illis aut eorum Z z PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wo-
Strana 362
ANNUS 1156. Fundatur Pra- gæ Hoſpitale S. Joannis Hieroſolymita- ni. 362 hominibus pedagium, ſeu cujuscunque generis telonium exigi, ut char- tæ apud Lunig. C. I. T. IV. p. 1451. & 53. teftantur. Hac ratione fa- ctum eſt, ut fraternitas iſta non modo a multis Principibus nobilibus- que utriusque ſexus , ſed etiam Epiſcopis eccleſiarumque Prælatis fue- rit aſſumpta, imo petentibus in longinquas terras transmiſſa, adeo ut extra clauftra conventusque degentes participes fierent bonorum operum Ordinis, ejusdemque privilegiis gauderent. Complures etiam fraternitatem iſtam in ipſo loco Hieroſolymis conſecuti , eam ſecum in patriam deportarunt, conſervaruntque. Id ipſum fatetur Henricus Brzetislaus Dux Bohemiæ simulque Epiſcopus Pragenſis de patre ſuo Henrico fratre germano Wladislai Ducis noſtri, dum ait: qui (pater meus Henricus ) jam dudum Iheroſolymis apud vos fraternitatem ſuſce- perat tempore Magistri Afsalyti. i) Ita Fridericus Dux noster in diplo- mate ſuo Ordini S. Joannis Hieroſolymitani anno 1183. dato de pa- tre ſuo Wladislao ait: Pater meus ſe hoſpitali Jeroſolimitano a prin- cipio Principatus ſui devovit, & aliqua in Regno ſuo contulit.k) Nec aliter accipienda ſunt verba Eliſabethæ uxoris Friderici Ducis in di- plomate illius anno 1186. eidem Ordini dato, in quo de matre ſua Euroſina Regis Hungariæ Geizæ conjuge dicit: quæ domum Hoſpita- lis Hieroſolymitani ſemper dilexit , & promovit. l) Ex his itaque non vane conjicere fas est hoc jam tempore non paucum numerum frater- nitate Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani junctorum in Boemia Mo- raviaque tam ex ſæculari quam eccleſiastico statu fuiſſe, qui certos fundos reditusque annuos eo fine Hoſpitali Hieroſolymitano donarunt, ut proficiſcentibus ad terram ſanctam peregrinis de hoſpitio, itineris- que ſubſidiis proſpiceretur, & ipſum Hoſpitale piorum eleemofinis fulciretur, quemadmodum vel ex ipſo ſubjungendo Wladislai diplo- mate manifestum fit. Hoc autem ipſo anno (si fides habenda est Ano- nymo a nobis T. III. p. 35. publicato m) Gervaffus Cancellarius, fimul- que Wiſſehradenſis Præpoſitus , nec non Martinus Præpoſitus metro- poli- i) Vide ejusdem chartam in Monumentis noſtris ineditis T. IV. p. 249. k) Nec de mox nominato Henrico , neque de Wladislao uſpiam conſtat eos aliquando Hie- roſolymis fuiſſe , ut proinde conjici haud aliud poſſit, quam iis abſentibus frater- nitatem iſtam conceſſam transmiſſamque fuiſſe. I) Vide diploma poſtea ad an. 1186. m) Wladislaus una cum houorabilibus viris Domino Gervaſio Prepoſito eccleſie Wiſſegradenſis tuuc Cancellario Regni Bohemie , & Domino Martino Prepoſito eccleſie Pragenſis anno Domini MCLVI. fundavit & dotavit monaſterium in honore Beate Marie Virginis in minori civitate Pragenſi juxta pontem, in quo locavit Cruciferos cum alba cruce Ordinis ſancti Johannis Jeroſolymitani.
ANNUS 1156. Fundatur Pra- gæ Hoſpitale S. Joannis Hieroſolymita- ni. 362 hominibus pedagium, ſeu cujuscunque generis telonium exigi, ut char- tæ apud Lunig. C. I. T. IV. p. 1451. & 53. teftantur. Hac ratione fa- ctum eſt, ut fraternitas iſta non modo a multis Principibus nobilibus- que utriusque ſexus , ſed etiam Epiſcopis eccleſiarumque Prælatis fue- rit aſſumpta, imo petentibus in longinquas terras transmiſſa, adeo ut extra clauftra conventusque degentes participes fierent bonorum operum Ordinis, ejusdemque privilegiis gauderent. Complures etiam fraternitatem iſtam in ipſo loco Hieroſolymis conſecuti , eam ſecum in patriam deportarunt, conſervaruntque. Id ipſum fatetur Henricus Brzetislaus Dux Bohemiæ simulque Epiſcopus Pragenſis de patre ſuo Henrico fratre germano Wladislai Ducis noſtri, dum ait: qui (pater meus Henricus ) jam dudum Iheroſolymis apud vos fraternitatem ſuſce- perat tempore Magistri Afsalyti. i) Ita Fridericus Dux noster in diplo- mate ſuo Ordini S. Joannis Hieroſolymitani anno 1183. dato de pa- tre ſuo Wladislao ait: Pater meus ſe hoſpitali Jeroſolimitano a prin- cipio Principatus ſui devovit, & aliqua in Regno ſuo contulit.k) Nec aliter accipienda ſunt verba Eliſabethæ uxoris Friderici Ducis in di- plomate illius anno 1186. eidem Ordini dato, in quo de matre ſua Euroſina Regis Hungariæ Geizæ conjuge dicit: quæ domum Hoſpita- lis Hieroſolymitani ſemper dilexit , & promovit. l) Ex his itaque non vane conjicere fas est hoc jam tempore non paucum numerum frater- nitate Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani junctorum in Boemia Mo- raviaque tam ex ſæculari quam eccleſiastico statu fuiſſe, qui certos fundos reditusque annuos eo fine Hoſpitali Hieroſolymitano donarunt, ut proficiſcentibus ad terram ſanctam peregrinis de hoſpitio, itineris- que ſubſidiis proſpiceretur, & ipſum Hoſpitale piorum eleemofinis fulciretur, quemadmodum vel ex ipſo ſubjungendo Wladislai diplo- mate manifestum fit. Hoc autem ipſo anno (si fides habenda est Ano- nymo a nobis T. III. p. 35. publicato m) Gervaffus Cancellarius, fimul- que Wiſſehradenſis Præpoſitus , nec non Martinus Præpoſitus metro- poli- i) Vide ejusdem chartam in Monumentis noſtris ineditis T. IV. p. 249. k) Nec de mox nominato Henrico , neque de Wladislao uſpiam conſtat eos aliquando Hie- roſolymis fuiſſe , ut proinde conjici haud aliud poſſit, quam iis abſentibus frater- nitatem iſtam conceſſam transmiſſamque fuiſſe. I) Vide diploma poſtea ad an. 1186. m) Wladislaus una cum houorabilibus viris Domino Gervaſio Prepoſito eccleſie Wiſſegradenſis tuuc Cancellario Regni Bohemie , & Domino Martino Prepoſito eccleſie Pragenſis anno Domini MCLVI. fundavit & dotavit monaſterium in honore Beate Marie Virginis in minori civitate Pragenſi juxta pontem, in quo locavit Cruciferos cum alba cruce Ordinis ſancti Johannis Jeroſolymitani.
Strana 363
WLADISLAI II. I7. politanus, veroſimillime eidem fraternitati adſcripti, confilium cepe- runt ex iſtiusmodi fœderatis cœtum ſeu congregationem religioſorum communis vitæ virorum, ut diploma Wladislai loquitur, cogendi, Pra- gæque instituendi juxta normam regulasque Hospitalis Hieroſolymi- tani, n) quorumque præcipuus finis & officium effet perigrinantes Hieroſolymam hoſpitio excipiendi , iisque in omnibus neceſſitatibus ſuccurrendi. Quod conſilium ſuum poſtquam Wladislao Duci a pe- ruerunt , ſimulque facultates atque proprietates ſuas ad tam ſanctum piumque opus inchoandum obtulerunt, non modo is (utpote eidem Ordini ut mox oftendimus, fraternitate junctus) benigne annuit, ſed & terram quandam ad coronam Regni pertinentem Pragæ juxta pontem ſecus aquam inter quatuor vias ad ædificandam eccleſiam & hoſpitale in honorem Beatæ Marie Virginis o) conceſsit, nec non ex ſuo fun- dos aliquos adjecit. Sed rem ex ipſo diplomate, quod nuſpiam ad- huc integrum excuſum est, cognoſcere juverit. Notum fit omnibus Chriſti fidelibus quod ego Wladislaus Dei gra- cia Rex Boemorum attendens devotionem & religioſiſſimum propoſitum fideliſſimorum meorum, ſcilicet Gervaſii Cancellarii mei, & Martini Subcancellarii, in quales sanctos videlicet uſus convertere vellent, & impendere omnia illa, quæ vel circa me ſuo fideliſſimo ſervitio pro- meruerant in poſſeſſionikus, sive mobilibus quibuslibet, vel que aliunde justis emptionibus, aut aliis legitimis modis adquifierant, vel etiam ec- cleſiasticis beneficiis reſervaverant. Attendens, inquam, quod eccle- fiam vellent inde edificare in honorem Beate Marie Virginis, tante devocionis tanteque mercedis una cum illis me participem constituere volens ad edificandam eccleſiam, & hoſpitale, atque instituendam congre- gacionem religioſorum communis vite virorum terram quandam adcoro- nam regni mei pertinentem Prage juxta pontem ſecus aquam inter qua- tuor vias dedi, ipſamque aquam a ſuperiore parte inferioris inſule uſque Z z 2 ad ») Multum dubito, ut doctiſſimus Pubitſchka opinatur, tot jam Equites Hieroſolymi- tanos in Bohenria Pragæque fuiſse, ut ex illis cœtus integer congregatioque cogi potuiſſet, quod ne quidem diploma Wladislai innuit, & cujus in nullis vetuftio- ribus hiſtoriis monumentisque indicium eft, ut eos nempe Hieroſolymis evoratos fuiſſe conſtet. Quin imo omni contentione & diligentia adhibita ne quidem uſ- piam comperire potui illos in Germaniam evocatos, aut iſthie jam inductos fun- datosque fuiſſe, ut conjectura capi poſſet abhine eolonias Bohemicas traductas fuiſ- ſe. o) Locus is ipſus eft , quo hodie Melitenſium eceleſia, & Grandis Prioratus conſpicitur. E verbis ipfis vero diplomatis alliisque monumentis eruitur hunc lo- cum tum extra muros Pragenſis urbis adhuc fuiſſe, unde etiam hodie pcculiarem ſuam jurisdictionem civilem conſervat, pons enim Pragenſis eo tempore adhuc ligneus paulo inferius ſtructus erat. Inſtrumentum fundatiouis, 363
WLADISLAI II. I7. politanus, veroſimillime eidem fraternitati adſcripti, confilium cepe- runt ex iſtiusmodi fœderatis cœtum ſeu congregationem religioſorum communis vitæ virorum, ut diploma Wladislai loquitur, cogendi, Pra- gæque instituendi juxta normam regulasque Hospitalis Hieroſolymi- tani, n) quorumque præcipuus finis & officium effet perigrinantes Hieroſolymam hoſpitio excipiendi , iisque in omnibus neceſſitatibus ſuccurrendi. Quod conſilium ſuum poſtquam Wladislao Duci a pe- ruerunt , ſimulque facultates atque proprietates ſuas ad tam ſanctum piumque opus inchoandum obtulerunt, non modo is (utpote eidem Ordini ut mox oftendimus, fraternitate junctus) benigne annuit, ſed & terram quandam ad coronam Regni pertinentem Pragæ juxta pontem ſecus aquam inter quatuor vias ad ædificandam eccleſiam & hoſpitale in honorem Beatæ Marie Virginis o) conceſsit, nec non ex ſuo fun- dos aliquos adjecit. Sed rem ex ipſo diplomate, quod nuſpiam ad- huc integrum excuſum est, cognoſcere juverit. Notum fit omnibus Chriſti fidelibus quod ego Wladislaus Dei gra- cia Rex Boemorum attendens devotionem & religioſiſſimum propoſitum fideliſſimorum meorum, ſcilicet Gervaſii Cancellarii mei, & Martini Subcancellarii, in quales sanctos videlicet uſus convertere vellent, & impendere omnia illa, quæ vel circa me ſuo fideliſſimo ſervitio pro- meruerant in poſſeſſionikus, sive mobilibus quibuslibet, vel que aliunde justis emptionibus, aut aliis legitimis modis adquifierant, vel etiam ec- cleſiasticis beneficiis reſervaverant. Attendens, inquam, quod eccle- fiam vellent inde edificare in honorem Beate Marie Virginis, tante devocionis tanteque mercedis una cum illis me participem constituere volens ad edificandam eccleſiam, & hoſpitale, atque instituendam congre- gacionem religioſorum communis vite virorum terram quandam adcoro- nam regni mei pertinentem Prage juxta pontem ſecus aquam inter qua- tuor vias dedi, ipſamque aquam a ſuperiore parte inferioris inſule uſque Z z 2 ad ») Multum dubito, ut doctiſſimus Pubitſchka opinatur, tot jam Equites Hieroſolymi- tanos in Bohenria Pragæque fuiſse, ut ex illis cœtus integer congregatioque cogi potuiſſet, quod ne quidem diploma Wladislai innuit, & cujus in nullis vetuftio- ribus hiſtoriis monumentisque indicium eft, ut eos nempe Hieroſolymis evoratos fuiſſe conſtet. Quin imo omni contentione & diligentia adhibita ne quidem uſ- piam comperire potui illos in Germaniam evocatos, aut iſthie jam inductos fun- datosque fuiſſe, ut conjectura capi poſſet abhine eolonias Bohemicas traductas fuiſ- ſe. o) Locus is ipſus eft , quo hodie Melitenſium eceleſia, & Grandis Prioratus conſpicitur. E verbis ipfis vero diplomatis alliisque monumentis eruitur hunc lo- cum tum extra muros Pragenſis urbis adhuc fuiſſe, unde etiam hodie pcculiarem ſuam jurisdictionem civilem conſervat, pons enim Pragenſis eo tempore adhuc ligneus paulo inferius ſtructus erat. Inſtrumentum fundatiouis, 363
Strana 364
364 ANNUS II56. ad pontem cum piſcacione , & omnibus aliis commodis , que inibi poſſunt haberi, eidem eccleſie perpetuo jure poſſidendam. Addo eciam & confir- mo eidem loco pro ſalute mea, ac liberorum meorum & omnium prede- ceſsorum meorum villam, que vocatur Lettegh, que fuit Bore, qui Pra- ge ſuſpenſus eſt, cum vinea & omnibus pertinenciis aliis. Addo insuper prope eandem villam agrum unum ad coronam meam pertinentem nomi- ne Oſtruzen. Ad incrementum quoque ejusdem novelle plantacionis, eccle- ſie ſcilicet edificande, addo & confirmo poſſeſſiones, que fuerunt Heinrici fili. Hartmanni, & eciam eas dedit poſt deceſſum uxoris jure perpetuo poſſi- dendas, quando ſe etiam commifit in poſſeſſionem coram multis nobilibus Boemis. Confirmo eciam poſſeſſiones, quas aliis juſtis sibi acquificrunt modis. Quem admodum Gozarovici cum omnibus circuicionibus ſilvarum five rivulorum, aut agrorum, quos vel quas habent in provincia Boyſez. Breſinaves & dimidiam partem ſilve, que vocatur Ledivy. Concedo quo- que & confirmo eidem ecclefie terram ad unum aratrum in villa, que vocatus Neuremic, quam terram cum ſilva & pomerio, & tranſitu, qui eſt ſuper fluvium Mſee ad villam que vocatur Radotin emerunt a Lube, & aliis pluribus militibus pro XXVIII. marcis. Adiciens his & villas in Mo- ravia,& eidem confirmans ecclefle ſcilicet Pacizlawiz, quam ab antiquo Ger- vaſio dederam, & Gruſovan, cujus partem Dominus Iradus Martino de- derat, & alteram ab aliis militibus pecunia & concambio acquifierant. Hec ergo omnia ſicut ſuperius adnotata ſunt, prefate eccleſie ſancte Marie jure perpetuo inviolabiliter poſſidenda concedo, & confirmo, ae ſigilli mei regalis impreſſione corroboro & communio. Etſi quis donationem meam infringere preſumpſerit in preſenti rerum ſufferat pericula, & in futura vita cum Dathan & Abiron, & Juda traditore pari pena puniatur. Amen. Diploma hoc membranaceum autographum Num. I. notatum adhuc hodie pendente ſigillo (quod Tabula quarta excuſum damus) ſervatur Pragæ in Archivo Melitenſi, caret autem omnibus notis chro- nologicis, id tamen certum est ante annum 1158 exaratum non fuisse; nam jam Wladislai Regis nomine & titulo inſignitum est, & figillum ipſum corona redimitum præſentat. Atque id est, quod paulo ante nonnihil hæfitaverimus, num Anonymo noſtro plena fides tribuenda fit fundationem hanc re ipſa anno præſenti adſeribendam eſſe, præſertim cum Anonymus ifte jam tum quoque Wladislaum Regem appellet, quan- quam & contra obtendi possit Regem per anteoccupationem appellatum & diploma ipſa fundatione ſerius exaratum fuiſle, quod tum non in-
364 ANNUS II56. ad pontem cum piſcacione , & omnibus aliis commodis , que inibi poſſunt haberi, eidem eccleſie perpetuo jure poſſidendam. Addo eciam & confir- mo eidem loco pro ſalute mea, ac liberorum meorum & omnium prede- ceſsorum meorum villam, que vocatur Lettegh, que fuit Bore, qui Pra- ge ſuſpenſus eſt, cum vinea & omnibus pertinenciis aliis. Addo insuper prope eandem villam agrum unum ad coronam meam pertinentem nomi- ne Oſtruzen. Ad incrementum quoque ejusdem novelle plantacionis, eccle- ſie ſcilicet edificande, addo & confirmo poſſeſſiones, que fuerunt Heinrici fili. Hartmanni, & eciam eas dedit poſt deceſſum uxoris jure perpetuo poſſi- dendas, quando ſe etiam commifit in poſſeſſionem coram multis nobilibus Boemis. Confirmo eciam poſſeſſiones, quas aliis juſtis sibi acquificrunt modis. Quem admodum Gozarovici cum omnibus circuicionibus ſilvarum five rivulorum, aut agrorum, quos vel quas habent in provincia Boyſez. Breſinaves & dimidiam partem ſilve, que vocatur Ledivy. Concedo quo- que & confirmo eidem ecclefie terram ad unum aratrum in villa, que vocatus Neuremic, quam terram cum ſilva & pomerio, & tranſitu, qui eſt ſuper fluvium Mſee ad villam que vocatur Radotin emerunt a Lube, & aliis pluribus militibus pro XXVIII. marcis. Adiciens his & villas in Mo- ravia,& eidem confirmans ecclefle ſcilicet Pacizlawiz, quam ab antiquo Ger- vaſio dederam, & Gruſovan, cujus partem Dominus Iradus Martino de- derat, & alteram ab aliis militibus pecunia & concambio acquifierant. Hec ergo omnia ſicut ſuperius adnotata ſunt, prefate eccleſie ſancte Marie jure perpetuo inviolabiliter poſſidenda concedo, & confirmo, ae ſigilli mei regalis impreſſione corroboro & communio. Etſi quis donationem meam infringere preſumpſerit in preſenti rerum ſufferat pericula, & in futura vita cum Dathan & Abiron, & Juda traditore pari pena puniatur. Amen. Diploma hoc membranaceum autographum Num. I. notatum adhuc hodie pendente ſigillo (quod Tabula quarta excuſum damus) ſervatur Pragæ in Archivo Melitenſi, caret autem omnibus notis chro- nologicis, id tamen certum est ante annum 1158 exaratum non fuisse; nam jam Wladislai Regis nomine & titulo inſignitum est, & figillum ipſum corona redimitum præſentat. Atque id est, quod paulo ante nonnihil hæfitaverimus, num Anonymo noſtro plena fides tribuenda fit fundationem hanc re ipſa anno præſenti adſeribendam eſſe, præſertim cum Anonymus ifte jam tum quoque Wladislaum Regem appellet, quan- quam & contra obtendi possit Regem per anteoccupationem appellatum & diploma ipſa fundatione ſerius exaratum fuiſle, quod tum non in-
Strana 365
WLADISLAI II. I7. 365 infrequens erat. At vero ex eodem diplomate manifestum fit falſos Hagecium ejusque ſectatores Balbinum, Crugerium, Bezkovskium Hammerſchmidium aliosque , qui initia Hoſpitalariorum S. Joannis Hie- roſolymitani viginti & tribus annis poſterius in Boemia reponunt, atque primum a Wladislai filioFriderico inductos fundatosque ftatuunt. Subnectamus quosdam memorabiles hujus anni obitus: primus est Beronis Abbatis Postolopertensis, quei anno 1147 ex monasterio Sazavienſi poſtulatum fuiſſe commemoravimus, de quo Monachus Sa- zavienſis ad h. a. apud Menken. p. 1804. VI. Idus Maji, heu! imma- tura morte diem cla fit extremum... Vircaritatis virtute plenus, sim- plex & caſtus in moribus, voluntariæ paupertatis ſpecialis amicus, qui ob meritum ſanctæ religionis primo apud nos (Sazavæ) honore Decaniæ deinde Poſtolopertenſis in monasterio per Dominum Ottonem epiſcopum Abbatiæ est culmine ſublimatus. Præfuit autem eidem ecclefiæ annis VIII., mensibus IV. diebus XXXV. Alter obitus est Agnetis socrus Wladislai Ducis noſtri, matris ſcilicet Gertrudis, & Henrici Auftrii VIII. Kal. Octobris, anno ætatis fuæ 81. demortuæ, ut tam Frater Ortilo, quam Rikardus Neoburg. memorat. Tertium denique ex MS. Trebicenſi (neſcio cujus admodum recentis authoris) refert Peſſina, p) quem etiam ſecutus Balbinus in Tabula ſua IV. stirpis Przemisleæ. Ver- ba prioris ſunt: Wratislaus Marchio Brunensis diem obit extremum an- no 1156. XVII. Calend. Septembris relicto filio unico Ottone, juvene tum 18. annorum, qui a rufis crinibus cognominatus eſt Rufus, & filia Juditha, quam paulo ante obitum dederat Stephano filio Geyſæ II. Regis Hungariæ uxorem. Sed præterquam quod Moravia tum adhuc nullos Marchio- nes habuerit, id etiam de filia Juditha ſublestum est. Si enim ſcri- ptores Hungaricos conſulamus,Stephanus Geiſæ filius adhuc anno 1164 puer parvulusque a Synchronis, & nominatim Vincentio noſtro vo- catur, atque ut Chronicon Neoburgenſe p. 446. narrat, primum anno 1165 , non Judithæ filiæ Wratislai, ſed Agneti filiæ Ducis Au- ſtriæ deſponſatus fuit. 0003000009 030 Mors Beronis Abbatis Port� Apoſtolorum. Item Agnetis ſocrus Wla. dislai. Item Wratis- lai Brunenſis Ducis. 6 ANNUS JESU CHRISTI MCLVII. ADRIANI IV. Papæ 4. FRIDERICI Reg. 6. Imp. 3. DANIELIS ep. Prag. 10. JOANNIS IV. ep. Ol. 1. WLADISLAI II. Duc. 18. ompoſito penitus ad pacem anno ſuperiore Henrico Auftrio, Le- one, & Wladislao noſtro unus reſtabat præmiandus Wladislaus C exul Dux Poloniæ , quod in reconciliandis partibus multam na- P) In Marte Moraviæ p. 316. va-
WLADISLAI II. I7. 365 infrequens erat. At vero ex eodem diplomate manifestum fit falſos Hagecium ejusque ſectatores Balbinum, Crugerium, Bezkovskium Hammerſchmidium aliosque , qui initia Hoſpitalariorum S. Joannis Hie- roſolymitani viginti & tribus annis poſterius in Boemia reponunt, atque primum a Wladislai filioFriderico inductos fundatosque ftatuunt. Subnectamus quosdam memorabiles hujus anni obitus: primus est Beronis Abbatis Postolopertensis, quei anno 1147 ex monasterio Sazavienſi poſtulatum fuiſſe commemoravimus, de quo Monachus Sa- zavienſis ad h. a. apud Menken. p. 1804. VI. Idus Maji, heu! imma- tura morte diem cla fit extremum... Vircaritatis virtute plenus, sim- plex & caſtus in moribus, voluntariæ paupertatis ſpecialis amicus, qui ob meritum ſanctæ religionis primo apud nos (Sazavæ) honore Decaniæ deinde Poſtolopertenſis in monasterio per Dominum Ottonem epiſcopum Abbatiæ est culmine ſublimatus. Præfuit autem eidem ecclefiæ annis VIII., mensibus IV. diebus XXXV. Alter obitus est Agnetis socrus Wladislai Ducis noſtri, matris ſcilicet Gertrudis, & Henrici Auftrii VIII. Kal. Octobris, anno ætatis fuæ 81. demortuæ, ut tam Frater Ortilo, quam Rikardus Neoburg. memorat. Tertium denique ex MS. Trebicenſi (neſcio cujus admodum recentis authoris) refert Peſſina, p) quem etiam ſecutus Balbinus in Tabula ſua IV. stirpis Przemisleæ. Ver- ba prioris ſunt: Wratislaus Marchio Brunensis diem obit extremum an- no 1156. XVII. Calend. Septembris relicto filio unico Ottone, juvene tum 18. annorum, qui a rufis crinibus cognominatus eſt Rufus, & filia Juditha, quam paulo ante obitum dederat Stephano filio Geyſæ II. Regis Hungariæ uxorem. Sed præterquam quod Moravia tum adhuc nullos Marchio- nes habuerit, id etiam de filia Juditha ſublestum est. Si enim ſcri- ptores Hungaricos conſulamus,Stephanus Geiſæ filius adhuc anno 1164 puer parvulusque a Synchronis, & nominatim Vincentio noſtro vo- catur, atque ut Chronicon Neoburgenſe p. 446. narrat, primum anno 1165 , non Judithæ filiæ Wratislai, ſed Agneti filiæ Ducis Au- ſtriæ deſponſatus fuit. 0003000009 030 Mors Beronis Abbatis Port� Apoſtolorum. Item Agnetis ſocrus Wla. dislai. Item Wratis- lai Brunenſis Ducis. 6 ANNUS JESU CHRISTI MCLVII. ADRIANI IV. Papæ 4. FRIDERICI Reg. 6. Imp. 3. DANIELIS ep. Prag. 10. JOANNIS IV. ep. Ol. 1. WLADISLAI II. Duc. 18. ompoſito penitus ad pacem anno ſuperiore Henrico Auftrio, Le- one, & Wladislao noſtro unus reſtabat præmiandus Wladislaus C exul Dux Poloniæ , quod in reconciliandis partibus multam na- P) In Marte Moraviæ p. 316. va-
Strana 366
Wladislaus Dux Boh. pro reſtituendo Wladislao Po- lono apud Imp- labordt. 366 ANNUS 1157. vaverit operam, & dignus videretur, ut propter affinitatis vinculum communibus confiliis studiisque adjuvaretur, nam & ipſum Imperato- rem aliquo affinitatis gradu attingebat. Eo in negotio nullum non moviſſe lapidem Wladislaum Ducem Bohemiæ prodit Kadlubecius epiſt. 31. p. 743. dum ſeribit : Wladislaus (exul Dux Poloniæ) ſui non immemor , cum ſufficientem ſe ſe ulciſcendi non haberet facultatem, Regem Pragitarum (id eſt Bohemorum) utcunque sibi conciliat, cujus ope ruff flammas Draconis (Fridericum a ruffa barba intelligit) contra Boleslaum ſollicitat. Non defuit officio Fridericus Imperator, primumque per le- gatos feveritate minisque Boleslaum fratresque illius perterrefacere attentavit, ut Wladislao tanquam ſeniori debitum atque a patre desti- natum thronum reſtituerent; cum autem minas fuas eludi videret, in- ftansque expeditio Italica celeritatem conficiendi negotii urgere vide retur, repetitis legationibus vel id ſolum petiit, ut ſumma iniquitate exturbatum fratrem in conſortium imperii reciperent, eidemque eam Poloniæ partem concederent, quam jam ante ſub Præceſfore ſuo Con- rado eidem ſacramentis pacti fuerant. a) Sed ſurdis cecinit fabulam, nam Vincentius noſter ait: Legati in præcepto ejus (Friderici) nihil effi- ciunt, & Radevicus l. 1. c. 2. ſuperbia inflati mandatum ejus flocci pendere fibi impune arbitrabantur. Hac contumacia reique indignitate pluri- mum ad iracundiam provocatus Friderici animus, irritante magis ma- gisque Wladislao Boemo ceterisque Principibus, neceffitatem fibi im- poſitam cognovit mutandi confilii, differendæque tantiſper expeditio- nis Italicæ, dum ſuperbi Boleslai ſpiritus bello domarentur. Nam & altioris ſpiritus, inquit Radevicus, & acrioris ingenii Principem multiplicatæ injuriæ ulterius diſſimulare facinus non ſinebant. Acceſſit fiquidem ad hæc quod vel debitum fidelitatis ſacramentum offerre, vel ſo- litum fingulis annis tributum quingentarum marcarum publico �rario in- ferre jam deſueverant. b) Nihil jam cunctatus Imperator Principibus ſuis a) Proinde non tam allegationibus perſuaſivis, quam importunis illius (Wladislai Bohemi) ineptiis proceſſus Imperator Boleslaum crebris legatorum interpellationibus fatigat, ut fratrem non regno, ſed patrimonii conſortio rejtituat. Et Vincentius noster: Fri- dericus ad fratres ejus Boleslaum & Meskam legatos mittit, præcipiens, ut ei Du- catum reddant. b) Jam alias diximus de tributo quingentarum marcarum Im- peratoribus a Polonis pendi ſolitarum nihil legi in vetuſtioribus, ſed tributum il- lud ipſum a Brzetislao I. Duce Bohemiæ Polonis impoſitum fuiſſe , quod toties bellis, ut ſupra vidimus, Bohemi a Polonis Ducibus exegerant. Sane id ipſum fatetur Fridericus Imperator in diplomate ſuo anno ſequente proferendo, cum Wladislao hoe tributum Polonicum confirmat his verbis : Prædicto Duci Bohe- moæ
Wladislaus Dux Boh. pro reſtituendo Wladislao Po- lono apud Imp- labordt. 366 ANNUS 1157. vaverit operam, & dignus videretur, ut propter affinitatis vinculum communibus confiliis studiisque adjuvaretur, nam & ipſum Imperato- rem aliquo affinitatis gradu attingebat. Eo in negotio nullum non moviſſe lapidem Wladislaum Ducem Bohemiæ prodit Kadlubecius epiſt. 31. p. 743. dum ſeribit : Wladislaus (exul Dux Poloniæ) ſui non immemor , cum ſufficientem ſe ſe ulciſcendi non haberet facultatem, Regem Pragitarum (id eſt Bohemorum) utcunque sibi conciliat, cujus ope ruff flammas Draconis (Fridericum a ruffa barba intelligit) contra Boleslaum ſollicitat. Non defuit officio Fridericus Imperator, primumque per le- gatos feveritate minisque Boleslaum fratresque illius perterrefacere attentavit, ut Wladislao tanquam ſeniori debitum atque a patre desti- natum thronum reſtituerent; cum autem minas fuas eludi videret, in- ftansque expeditio Italica celeritatem conficiendi negotii urgere vide retur, repetitis legationibus vel id ſolum petiit, ut ſumma iniquitate exturbatum fratrem in conſortium imperii reciperent, eidemque eam Poloniæ partem concederent, quam jam ante ſub Præceſfore ſuo Con- rado eidem ſacramentis pacti fuerant. a) Sed ſurdis cecinit fabulam, nam Vincentius noſter ait: Legati in præcepto ejus (Friderici) nihil effi- ciunt, & Radevicus l. 1. c. 2. ſuperbia inflati mandatum ejus flocci pendere fibi impune arbitrabantur. Hac contumacia reique indignitate pluri- mum ad iracundiam provocatus Friderici animus, irritante magis ma- gisque Wladislao Boemo ceterisque Principibus, neceffitatem fibi im- poſitam cognovit mutandi confilii, differendæque tantiſper expeditio- nis Italicæ, dum ſuperbi Boleslai ſpiritus bello domarentur. Nam & altioris ſpiritus, inquit Radevicus, & acrioris ingenii Principem multiplicatæ injuriæ ulterius diſſimulare facinus non ſinebant. Acceſſit fiquidem ad hæc quod vel debitum fidelitatis ſacramentum offerre, vel ſo- litum fingulis annis tributum quingentarum marcarum publico �rario in- ferre jam deſueverant. b) Nihil jam cunctatus Imperator Principibus ſuis a) Proinde non tam allegationibus perſuaſivis, quam importunis illius (Wladislai Bohemi) ineptiis proceſſus Imperator Boleslaum crebris legatorum interpellationibus fatigat, ut fratrem non regno, ſed patrimonii conſortio rejtituat. Et Vincentius noster: Fri- dericus ad fratres ejus Boleslaum & Meskam legatos mittit, præcipiens, ut ei Du- catum reddant. b) Jam alias diximus de tributo quingentarum marcarum Im- peratoribus a Polonis pendi ſolitarum nihil legi in vetuſtioribus, ſed tributum il- lud ipſum a Brzetislao I. Duce Bohemiæ Polonis impoſitum fuiſſe , quod toties bellis, ut ſupra vidimus, Bohemi a Polonis Ducibus exegerant. Sane id ipſum fatetur Fridericus Imperator in diplomate ſuo anno ſequente proferendo, cum Wladislao hoe tributum Polonicum confirmat his verbis : Prædicto Duci Bohe- moæ
Strana 367
WEADISLAI II. 13. 367 ſuis, alioquin ad vindictam incenſis, ſubitam expeditionem Polonicam Indicitur al indixit, ad quam etiam Wladislaus Dux Bohemiæ, inquit Vincentius Imp. expedi- tio in Poloni- p, 46., ab Imperatore vocatus cum fratribus ſuis Domino Henrico & Theobaldo, & Principibus Moraviæ, & aliorum Baronum cum forti mi- am. litia venit. c) Primus omnium Wladislaus cum ſuo exercitu infuſus eſt in Po- loniam ſeu hodiernam Sileſiam, ad cujus introitum ſuper fluvium ma- gnum & profundum tranſitu difficiler, qui Odra dicitur, adcaſtrum Glo- gow dictum Boleslaus & fratres illius exercitus ſuos poſuerant. d) In- vento vado, ſeu ſtratis pontibus navigiisve aptatis, ſumma velocitate in ripam dextram eluctatus eft Imperatore eum cum legionibus fuis in- ſequente, quo inopino fluminis tranſitu tantum conſternati Poloni, ut non modo retro ceſſerint, ſed etiam munitiſſimum ſuum caſtrum Glo- gow flammis tradiderint. e) Interea Imperator inferiore loco amnem quoque transgreſfus prævertit copiis Wladislai, atque ad Poſnanien- ſein uſque epiſcopatum longe lateque omnia ferro & igni populatus eft. f) Poloni tanta celeritate hoſtis omni parte prementis obruti non auſi fuere cum tanta multitudine congredi, quanquam Ruthenorum, Par- phorum, Prushorum, & Pommoranorum maximum, inquit Radevicus, collegisſent exercitum. Cladem certam suorum odorati rem periculi plenam ad ſeniorum, Principumque ſuorum deliberationem concilium- que miæ (Wladislao) & ſucceſſorihus ejus addimus & concedimus cenſum (quingentarum marcarum) de terra Poloniæ, quem anteceſſores ejus Duces Boemiæ (non igitur Im- peratores ) a Polonis retroactis temporibus accipere ſolebant. E quibus quidem quid aliud elicere fas eſt , quam quod ſeu Radevicus explicandus fit de tributo nomi- ne Wladislai Ducis noſtri a Polonis poſtulato , ſeu quod Wladislaus hoc jus in Fridericum ſimulate transtulerit, aut certe in compenſationem ſumptuum expe- ditionis Polonicæ eidem ceſſerit, unde etiam anno ſequente integrum hoc jus de- nuo Wladislao retroceſſit. Minime autem dubium eft jam ab anno 1146. aut ſummum 1149. quo Wladislaus Polonus ad Ducem noſtrum perfugium quæſi- vit, tributi iſtius penſitationem a Polonis intermiſſam fuiſſe. c) Expeditionem iſ- tam menſe Auguſto ſuſceptam fuiſſe ex Radevici relatis L. 2. p. 3. p. 478. ma- nifeſtum redditur. Circa Nonas vero Julii, dum hæc expeditio indiceretur , Wla- dislaum , Theobaldum, & Danielem in curia Imperatoris Bambergæ præſentes fuiſſe , teſtatur illorum ſubſcriptio in diplomate Friderici apud Oefel. T. I. p. 711. Hanſitzium T. 1. p. 315. & Hundium T. I. p. 206. d) Vincentius p. 45. e) Radevicus L. 1. c. 3. ait: præterea etiam Bithum, ne ab hoste isthic po- nerentur præſidia, crematum fuiſſe , adeo vero deſperatione correptos, ut proprium ſolum ſuis manibus iucendendo vaſtarent. f) Radevicus c. 1. hunc tranfitum Odræ ad diem XI. Kal. Septembris ſeu 22. Auguſti defigit. Wladislaus Dux Boh. cum exercitu primus Odraim tranſit.
WEADISLAI II. 13. 367 ſuis, alioquin ad vindictam incenſis, ſubitam expeditionem Polonicam Indicitur al indixit, ad quam etiam Wladislaus Dux Bohemiæ, inquit Vincentius Imp. expedi- tio in Poloni- p, 46., ab Imperatore vocatus cum fratribus ſuis Domino Henrico & Theobaldo, & Principibus Moraviæ, & aliorum Baronum cum forti mi- am. litia venit. c) Primus omnium Wladislaus cum ſuo exercitu infuſus eſt in Po- loniam ſeu hodiernam Sileſiam, ad cujus introitum ſuper fluvium ma- gnum & profundum tranſitu difficiler, qui Odra dicitur, adcaſtrum Glo- gow dictum Boleslaus & fratres illius exercitus ſuos poſuerant. d) In- vento vado, ſeu ſtratis pontibus navigiisve aptatis, ſumma velocitate in ripam dextram eluctatus eft Imperatore eum cum legionibus fuis in- ſequente, quo inopino fluminis tranſitu tantum conſternati Poloni, ut non modo retro ceſſerint, ſed etiam munitiſſimum ſuum caſtrum Glo- gow flammis tradiderint. e) Interea Imperator inferiore loco amnem quoque transgreſfus prævertit copiis Wladislai, atque ad Poſnanien- ſein uſque epiſcopatum longe lateque omnia ferro & igni populatus eft. f) Poloni tanta celeritate hoſtis omni parte prementis obruti non auſi fuere cum tanta multitudine congredi, quanquam Ruthenorum, Par- phorum, Prushorum, & Pommoranorum maximum, inquit Radevicus, collegisſent exercitum. Cladem certam suorum odorati rem periculi plenam ad ſeniorum, Principumque ſuorum deliberationem concilium- que miæ (Wladislao) & ſucceſſorihus ejus addimus & concedimus cenſum (quingentarum marcarum) de terra Poloniæ, quem anteceſſores ejus Duces Boemiæ (non igitur Im- peratores ) a Polonis retroactis temporibus accipere ſolebant. E quibus quidem quid aliud elicere fas eſt , quam quod ſeu Radevicus explicandus fit de tributo nomi- ne Wladislai Ducis noſtri a Polonis poſtulato , ſeu quod Wladislaus hoc jus in Fridericum ſimulate transtulerit, aut certe in compenſationem ſumptuum expe- ditionis Polonicæ eidem ceſſerit, unde etiam anno ſequente integrum hoc jus de- nuo Wladislao retroceſſit. Minime autem dubium eft jam ab anno 1146. aut ſummum 1149. quo Wladislaus Polonus ad Ducem noſtrum perfugium quæſi- vit, tributi iſtius penſitationem a Polonis intermiſſam fuiſſe. c) Expeditionem iſ- tam menſe Auguſto ſuſceptam fuiſſe ex Radevici relatis L. 2. p. 3. p. 478. ma- nifeſtum redditur. Circa Nonas vero Julii, dum hæc expeditio indiceretur , Wla- dislaum , Theobaldum, & Danielem in curia Imperatoris Bambergæ præſentes fuiſſe , teſtatur illorum ſubſcriptio in diplomate Friderici apud Oefel. T. I. p. 711. Hanſitzium T. 1. p. 315. & Hundium T. I. p. 206. d) Vincentius p. 45. e) Radevicus L. 1. c. 3. ait: præterea etiam Bithum, ne ab hoste isthic po- nerentur præſidia, crematum fuiſſe , adeo vero deſperatione correptos, ut proprium ſolum ſuis manibus iucendendo vaſtarent. f) Radevicus c. 1. hunc tranfitum Odræ ad diem XI. Kal. Septembris ſeu 22. Auguſti defigit. Wladislaus Dux Boh. cum exercitu primus Odraim tranſit.
Strana 368
Idem a Polo- nis mediator eligitur. Boleslaus Po- lonus ſe Im- peratori ſub- mittit. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.354. ANNUS 1157. 368 que deferunt: Expetitur arbiter & mediator ab iis Wladislaus Dux Bohemiæ Ducibus ſuis proximo agnationis vinculo junctus. 8) Nec is fecuritate per obfîdes præſtita officium detrectat: ſuadet, hortaturque, uni rei intendant, ut Imperatorem placent, antequam longius arma inferat ; parent illi, deprecatoremque Wladislaum communibus ſuffra- giis eligunt, sed jam quid actum fit, verbis Vincentii noſtri p. 46. dare libet : Dux (Wladislaus) itaque medium ſe inter eos (Poloniæ legatos) conferens Imperatorem pro eis, ut eis parcat jam ſubjectis, rogat. Impera- tor autem ex conſilio ſuorum Principum eis reſpondit : quod pro tali audacia Domino ſuo Imperatori ſe opponere præſumſerint,talem prius ſatisfactionem faciant : Dux eorum diſcalceatis pedibus nudum ſuper ſe ferens gladium in conſpectu Domini Imperatoris publice veniens, ſe peccaſſe confiteatur condignam pœnam ſuſcepturus, & quod fratrem ſuum exulem recipiat, quare eum de Ducatu ſuo ejecerit, ad Curiam condictam Domini Impe- ratoris ei reſpondeat. h) Quis credidiſſet tantæ arrogantiæ Principen tam potentem , tot annis non modo fratri, ſed toti Imperio Germanico infultantem tam duram dedecoroſamque conditionem acceptaturum fuiſſe ? at ſubjungit Vincentius noſter neceſſitate adſtrictum, & promi- ſiſſe & impleviſſe omnia, ſecuritate illi per Ducem noſtrum præstita, ad Imperatoris tribunal Principibus ſuis circumfuſum diſcalceatis pe- dibus, ſtrictoque in jugulum gladio adductum fuiſſe, deprecatum, denique in oſculo pacis cum ſumma gratia receptum. Radevicus c. 5. hæc enarrans neque diſcalceatorum pedum, neque nudati gladii meminit, i) longius tamen rem Vincentio noſtro proſequitur, cujus hic verba apponere dignum arbitramur: Itaque in prædicto terri o- rio epiſcopatus Boznanienfis circa partes Criſguuæ præfatus Dux (Bo- leslaus ) pedibus Imperatoris provolutus interventu Principum hoc te- nore in gratiam receptus eſt: Primo juravit pro ſe, & pro omnibus Po- lonis, quod frater ſuus exul (Wladislaus) ad ignominiam Romani Impe- rii non fuerit expulſus. Deinde pollicitus eſt dare duo millia marca- rum Imperatori, & Principibus mille, Imperatrici XX. marcas auri, Cu- g) Male rurſum doct. Pubitſchka interpretatus est Vincentium noſtrum, cum ait Fri- dericum viribus ſuis diffidentem Wladislao nostro transactionis negotium cum Polonis impoſuiſſe. b). Hem ! inter peccata hæc Boleslai , ſatisfactionesque præ- ſtandas nulla tributi annui mentio, quod Wladislaus noſter procul dubio pro pru- dentia ſua jam ante de eo caverit, mediatorisque partes derrectaverit , niſi ſibi & de præterito & poſthac pendendo cautum per obſides fuiſiet , quamobrem obſi- des eidem extraditi. i) At vero ſatisfactionem istiusmodi poſt quan vis rebellio- nem ea ætate uſitatam fuiſſe , plura exempla docent, & ſupra oſtendimus etiam morem iſtum ad gentem noſtram traductum fuiſſe.
Idem a Polo- nis mediator eligitur. Boleslaus Po- lonus ſe Im- peratori ſub- mittit. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.354. ANNUS 1157. 368 que deferunt: Expetitur arbiter & mediator ab iis Wladislaus Dux Bohemiæ Ducibus ſuis proximo agnationis vinculo junctus. 8) Nec is fecuritate per obfîdes præſtita officium detrectat: ſuadet, hortaturque, uni rei intendant, ut Imperatorem placent, antequam longius arma inferat ; parent illi, deprecatoremque Wladislaum communibus ſuffra- giis eligunt, sed jam quid actum fit, verbis Vincentii noſtri p. 46. dare libet : Dux (Wladislaus) itaque medium ſe inter eos (Poloniæ legatos) conferens Imperatorem pro eis, ut eis parcat jam ſubjectis, rogat. Impera- tor autem ex conſilio ſuorum Principum eis reſpondit : quod pro tali audacia Domino ſuo Imperatori ſe opponere præſumſerint,talem prius ſatisfactionem faciant : Dux eorum diſcalceatis pedibus nudum ſuper ſe ferens gladium in conſpectu Domini Imperatoris publice veniens, ſe peccaſſe confiteatur condignam pœnam ſuſcepturus, & quod fratrem ſuum exulem recipiat, quare eum de Ducatu ſuo ejecerit, ad Curiam condictam Domini Impe- ratoris ei reſpondeat. h) Quis credidiſſet tantæ arrogantiæ Principen tam potentem , tot annis non modo fratri, ſed toti Imperio Germanico infultantem tam duram dedecoroſamque conditionem acceptaturum fuiſſe ? at ſubjungit Vincentius noſter neceſſitate adſtrictum, & promi- ſiſſe & impleviſſe omnia, ſecuritate illi per Ducem noſtrum præstita, ad Imperatoris tribunal Principibus ſuis circumfuſum diſcalceatis pe- dibus, ſtrictoque in jugulum gladio adductum fuiſſe, deprecatum, denique in oſculo pacis cum ſumma gratia receptum. Radevicus c. 5. hæc enarrans neque diſcalceatorum pedum, neque nudati gladii meminit, i) longius tamen rem Vincentio noſtro proſequitur, cujus hic verba apponere dignum arbitramur: Itaque in prædicto terri o- rio epiſcopatus Boznanienfis circa partes Criſguuæ præfatus Dux (Bo- leslaus ) pedibus Imperatoris provolutus interventu Principum hoc te- nore in gratiam receptus eſt: Primo juravit pro ſe, & pro omnibus Po- lonis, quod frater ſuus exul (Wladislaus) ad ignominiam Romani Impe- rii non fuerit expulſus. Deinde pollicitus eſt dare duo millia marca- rum Imperatori, & Principibus mille, Imperatrici XX. marcas auri, Cu- g) Male rurſum doct. Pubitſchka interpretatus est Vincentium noſtrum, cum ait Fri- dericum viribus ſuis diffidentem Wladislao nostro transactionis negotium cum Polonis impoſuiſſe. b). Hem ! inter peccata hæc Boleslai , ſatisfactionesque præ- ſtandas nulla tributi annui mentio, quod Wladislaus noſter procul dubio pro pru- dentia ſua jam ante de eo caverit, mediatorisque partes derrectaverit , niſi ſibi & de præterito & poſthac pendendo cautum per obſides fuiſiet , quamobrem obſi- des eidem extraditi. i) At vero ſatisfactionem istiusmodi poſt quan vis rebellio- nem ea ætate uſitatam fuiſſe , plura exempla docent, & ſupra oſtendimus etiam morem iſtum ad gentem noſtram traductum fuiſſe.
Strana 369
WLADISLAI II. I8. 369 Curiæ CC. marcas argenti ob eam negligentiam, quod ad Curiam non venerat, k) nec de terra debitam fecerat fidelitatem. Juravit quoque Italicam expeditionem. Deinde juravit, ut in proxima Nativitate Do- mini ad Curiam Magdeburg celebrandam venire deberet, juxta judicium & ſententiam Polonorum & Boemorum ſuper querimonia fratris ſui ex- pulſi plenarie reſponſurus. Sicque jurata Principifidelitate, ſicut mos eſt, & de ſupra dictis omnibus fideliter adimplendis acceptis obſidibus, Ga- zimero videlicet fratre Ducis, & aliis Nobilibus, glorioſam adeptus vic- toriam, Deo duce feliciter Auguftus revertitur. 1) Obfides autem hos, pacis firmandæ implendarumque conditionum cauſa datos, in manus Wladislai Ducis noſtri traditos fuiſſe ex Vincentio noſtro p.47. edoce- mur, dein per Danielem epiſcopum Pragenſem Herbipolim ad Im- peratorem transmiſſos, ex quibus (inquit Vincentius c. l.) bonæ indolis puerulus filius unicus Lakſe (Laske) Pragæ obiit. m) Obſides dan- tur Duci Boh. Doct. Pubitſchkan) huic expeditioni Polonicæ ſubjungit irruptio- nemWladislai DucisBohemiæ inMarchiamMiſnenſem, qua eum ait par- tem Regionis vaſtaſle,magnumque damnum Gerungo ejusdem provincia Epiſcopo attuliſſe; quam quidem notitiam non ex alio fonte, quam Fa- bricio recente authore, hauſit, qui L. 1. annal. urbis Miſniæ ad præ- ſentem annum ait : Wladislaus Rex Boemiæ II.Miſniam Regionem invadit, ſed mox ductus facti violenti pœnitentia pro damnis illatis Præſuli Gerungo A a a ſa- PARS VI. ANNAL. HAGEC. k) Non igitur ob detentum annuum quingentarum marcarum tributum jam a Præ- ceſſoris Conradi temporibus Wladislao nostro, Bohemiæque negatum. I) Sup- preſſit hæc omnia Kadlubecius epiſt. 31. , imo ait procraſtinatione pugnæ tantum attritum fuiſſe Imperatoris exercitum, ut a Boleslao intercluſus commeatu , fame contabuerit, quæ Polonici ſcriptores præſertim Miechovius L. 3. c. 1. & Cronerus L. 6. mirum quantum præter omnem fidem angent, exaggerantque. m) In hune locum Vincentii a nobis editi commentati innuimus ex Kadlubecio hunc Lasko- nem ſeu Leskonem ſuiſſe filium Boleslai Criſpi Mazoviæ & Cujaviæ Ducem an- no 1186. fine herede demortuum. At doct. Pubitſchka impugnat hujus Lesko- nis filium eſſe potuiſſe, cum Lesko iſte primum anno 1158. natus fit, ipſiusque pater Boleslaus Criſpus primum anno 1151. ſponſam domum duxerit , in cujus aſſerti firmamentum neſcio qunem Extractum hiſtoriæ Polonicæ nemini notum , & procul dubio recentiſſimum addneit. Sed quid opus fuit Extractum iſtum ubi ſervetur, aut cujus ætatis fit, tanto artificio celare ? allegaſſet Dlugoſſum , quem om- nino hæc aſſerere non ignoravi : ſed quis Dlugoſſo præſertim in annorum nativi- tatis nuptiarumque defignatione indubiam fidem tribuat , cum apud Kadlubecium Idem ibidem. aliosque vetuſtiores ſcriptores Polonos prætermiſſa certo ſcitur ? alios magis ido- neos teftes expoſco, & victas dabo manus. n) Chronol. Geschichte Böhmens, S. 357. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B.S.356.
WLADISLAI II. I8. 369 Curiæ CC. marcas argenti ob eam negligentiam, quod ad Curiam non venerat, k) nec de terra debitam fecerat fidelitatem. Juravit quoque Italicam expeditionem. Deinde juravit, ut in proxima Nativitate Do- mini ad Curiam Magdeburg celebrandam venire deberet, juxta judicium & ſententiam Polonorum & Boemorum ſuper querimonia fratris ſui ex- pulſi plenarie reſponſurus. Sicque jurata Principifidelitate, ſicut mos eſt, & de ſupra dictis omnibus fideliter adimplendis acceptis obſidibus, Ga- zimero videlicet fratre Ducis, & aliis Nobilibus, glorioſam adeptus vic- toriam, Deo duce feliciter Auguftus revertitur. 1) Obfides autem hos, pacis firmandæ implendarumque conditionum cauſa datos, in manus Wladislai Ducis noſtri traditos fuiſſe ex Vincentio noſtro p.47. edoce- mur, dein per Danielem epiſcopum Pragenſem Herbipolim ad Im- peratorem transmiſſos, ex quibus (inquit Vincentius c. l.) bonæ indolis puerulus filius unicus Lakſe (Laske) Pragæ obiit. m) Obſides dan- tur Duci Boh. Doct. Pubitſchkan) huic expeditioni Polonicæ ſubjungit irruptio- nemWladislai DucisBohemiæ inMarchiamMiſnenſem, qua eum ait par- tem Regionis vaſtaſle,magnumque damnum Gerungo ejusdem provincia Epiſcopo attuliſſe; quam quidem notitiam non ex alio fonte, quam Fa- bricio recente authore, hauſit, qui L. 1. annal. urbis Miſniæ ad præ- ſentem annum ait : Wladislaus Rex Boemiæ II.Miſniam Regionem invadit, ſed mox ductus facti violenti pœnitentia pro damnis illatis Præſuli Gerungo A a a ſa- PARS VI. ANNAL. HAGEC. k) Non igitur ob detentum annuum quingentarum marcarum tributum jam a Præ- ceſſoris Conradi temporibus Wladislao nostro, Bohemiæque negatum. I) Sup- preſſit hæc omnia Kadlubecius epiſt. 31. , imo ait procraſtinatione pugnæ tantum attritum fuiſſe Imperatoris exercitum, ut a Boleslao intercluſus commeatu , fame contabuerit, quæ Polonici ſcriptores præſertim Miechovius L. 3. c. 1. & Cronerus L. 6. mirum quantum præter omnem fidem angent, exaggerantque. m) In hune locum Vincentii a nobis editi commentati innuimus ex Kadlubecio hunc Lasko- nem ſeu Leskonem ſuiſſe filium Boleslai Criſpi Mazoviæ & Cujaviæ Ducem an- no 1186. fine herede demortuum. At doct. Pubitſchka impugnat hujus Lesko- nis filium eſſe potuiſſe, cum Lesko iſte primum anno 1158. natus fit, ipſiusque pater Boleslaus Criſpus primum anno 1151. ſponſam domum duxerit , in cujus aſſerti firmamentum neſcio qunem Extractum hiſtoriæ Polonicæ nemini notum , & procul dubio recentiſſimum addneit. Sed quid opus fuit Extractum iſtum ubi ſervetur, aut cujus ætatis fit, tanto artificio celare ? allegaſſet Dlugoſſum , quem om- nino hæc aſſerere non ignoravi : ſed quis Dlugoſſo præſertim in annorum nativi- tatis nuptiarumque defignatione indubiam fidem tribuat , cum apud Kadlubecium Idem ibidem. aliosque vetuſtiores ſcriptores Polonos prætermiſſa certo ſcitur ? alios magis ido- neos teftes expoſco, & victas dabo manus. n) Chronol. Geschichte Böhmens, S. 357. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. 1.B.S.356.
Strana 370
Wladislaus hoe auno non irrupit in Miſuiam. ANNUS 1157. 37 ſatisfacit. Sed num ejusmodi recentium authorum narrata præter examen ullum illico civitate hiftorica donanda? quæ cauſa fuiſſet Miſnenſi Mar- chioni aut Epiſcopo bellum inferendi , & an ea irruptio provinciæque vaſtatio non rurſum Friderici Imperatoris offendiſſet gratiam? si pau- lulum majorem Doct. Vir impendisset diligentiam, facile deprehen- diſset, unde hæc conjectura, ne dicam error Fabricii enatus sit. Ve- nerant nempe in illius manus duæ veteres chartæ, quarum prima Wla- dislaus Rex noſter anno 1160. quod diœcesi Misnensi incendiis vasta- tionem intulerat pro ſe fratribusque ſuis Henrico & Debaldo, & pro filio ſuo ſatisfacit ( per donationem villæ Prezez in pago Milzana ſeu Mil- zavia ſitam)& damna recompenſat PræſuliGerungo, quæ quidem literæ ſi- gnatæ erant a Gervaſio Præpoſito Wiſſegradenſi Regni Cancellario. Altera charta erat Friderici Imp. anno 1165. Altenburgi data sub eorundem Wladislai Theobaldi & Henrici teſtimonio, qua donationem priorem villæ Prezez confirmat in reſtauracionem damni pro præda & incendio, quod Miſnenſi ecclefiæ (Wladislaus) intulerat. ) Ex hoc duplici diplo- mate hanc invasionem Miſniæ Fabricius hauſit, peſſimeque anno præ- ſenti illigavit, quo Wladislaus penitus Fridericio reconciliatus erat, & quo totam Germaniam ad pacem fuiſſe compositam Otto Frifin- genſis memorat. Altius Fabricio vastationis istius terrarum Misnen- fium principia quærenda erant in ea fimultate Fridericum inter & Wladislaum, cum prior illi caſtrum Budiſſin per vicinum Marchio- nem Miſniæ eripi juſſit, ut jam ad annum 1154. memoravimus; quod facinus Wladislaus ulturus marchiam illius populatus eft, nec enim in aliud tempus, si rerum circumftantiæ expendantur, fi crifis in con- cilium vocetur, hanc Miſnenſis terræ vastationem tranſcribere admit- tunt monumenta veterum hiſtorica hucuſque prodita. Eliſabetha fi- lia Geizæ Hung. Regis jungitur ma- trimonio Fri- derico filio Ducis Wla- dislai. Idem ibidem S. 349. Hoc anni præſentis initio Friderico filio Wladislai Ducis Boh. nuptiis juncta eſt Eliſabetha Geizæ Hungariæ Regis filia, p) pro qua in Bohemiam adducenda ſolemni legatione functi ſunt Daniel epiſ- copus Pragenfis, Henricus frater Ducis Wladislai, & Fridericus Ab- bas Postolopertenſis, aliique Boemiæ Primates, ut Monachus Sazavi- ensis synchronus ad h. a. Apud Menken T. III. p. 1805. narrat. Sed quoniam doct. Pubitſchka q) ſynchrono iſti authori, ſomniis re- cen- 6) Diploma excuſum dedit Sigiſm. Calles in ſerie Miſnenſ. epiſc. p. 133. p) Id principio anni factum fuiſſe convincit mors Friderici Abbatis Poſtolopertenſis XIII. Kal. Februarii ſeu 20. Januarii demortui, qui inter legatos erat pro adducenda ſponſa miſſos. q) Chron. Seſchichte Böhmiens.
Wladislaus hoe auno non irrupit in Miſuiam. ANNUS 1157. 37 ſatisfacit. Sed num ejusmodi recentium authorum narrata præter examen ullum illico civitate hiftorica donanda? quæ cauſa fuiſſet Miſnenſi Mar- chioni aut Epiſcopo bellum inferendi , & an ea irruptio provinciæque vaſtatio non rurſum Friderici Imperatoris offendiſſet gratiam? si pau- lulum majorem Doct. Vir impendisset diligentiam, facile deprehen- diſset, unde hæc conjectura, ne dicam error Fabricii enatus sit. Ve- nerant nempe in illius manus duæ veteres chartæ, quarum prima Wla- dislaus Rex noſter anno 1160. quod diœcesi Misnensi incendiis vasta- tionem intulerat pro ſe fratribusque ſuis Henrico & Debaldo, & pro filio ſuo ſatisfacit ( per donationem villæ Prezez in pago Milzana ſeu Mil- zavia ſitam)& damna recompenſat PræſuliGerungo, quæ quidem literæ ſi- gnatæ erant a Gervaſio Præpoſito Wiſſegradenſi Regni Cancellario. Altera charta erat Friderici Imp. anno 1165. Altenburgi data sub eorundem Wladislai Theobaldi & Henrici teſtimonio, qua donationem priorem villæ Prezez confirmat in reſtauracionem damni pro præda & incendio, quod Miſnenſi ecclefiæ (Wladislaus) intulerat. ) Ex hoc duplici diplo- mate hanc invasionem Miſniæ Fabricius hauſit, peſſimeque anno præ- ſenti illigavit, quo Wladislaus penitus Fridericio reconciliatus erat, & quo totam Germaniam ad pacem fuiſſe compositam Otto Frifin- genſis memorat. Altius Fabricio vastationis istius terrarum Misnen- fium principia quærenda erant in ea fimultate Fridericum inter & Wladislaum, cum prior illi caſtrum Budiſſin per vicinum Marchio- nem Miſniæ eripi juſſit, ut jam ad annum 1154. memoravimus; quod facinus Wladislaus ulturus marchiam illius populatus eft, nec enim in aliud tempus, si rerum circumftantiæ expendantur, fi crifis in con- cilium vocetur, hanc Miſnenſis terræ vastationem tranſcribere admit- tunt monumenta veterum hiſtorica hucuſque prodita. Eliſabetha fi- lia Geizæ Hung. Regis jungitur ma- trimonio Fri- derico filio Ducis Wla- dislai. Idem ibidem S. 349. Hoc anni præſentis initio Friderico filio Wladislai Ducis Boh. nuptiis juncta eſt Eliſabetha Geizæ Hungariæ Regis filia, p) pro qua in Bohemiam adducenda ſolemni legatione functi ſunt Daniel epiſ- copus Pragenfis, Henricus frater Ducis Wladislai, & Fridericus Ab- bas Postolopertenſis, aliique Boemiæ Primates, ut Monachus Sazavi- ensis synchronus ad h. a. Apud Menken T. III. p. 1805. narrat. Sed quoniam doct. Pubitſchka q) ſynchrono iſti authori, ſomniis re- cen- 6) Diploma excuſum dedit Sigiſm. Calles in ſerie Miſnenſ. epiſc. p. 133. p) Id principio anni factum fuiſſe convincit mors Friderici Abbatis Poſtolopertenſis XIII. Kal. Februarii ſeu 20. Januarii demortui, qui inter legatos erat pro adducenda ſponſa miſſos. q) Chron. Seſchichte Böhmiens.
Strana 371
WLADISLAI II. 18. centiorum delectari paſſim ſolitus, denuo bellum movet, verba ipſa authoris apponere necefſe eft, ut æquus Lector de re ipſa judicium ferre poſſit: Fridericus, inquit, Abbas Postolopertenſis . . . . . peracto itinere cum Domino Daniele Pontifice in terram Hunnorum abierat, quo- niam videlicet idem Antiftes (Daniel) & Henricus frater Wladislai Ducis cum aliis Boemicæ terræ Primatibus filiam Ungarici Regis Fri- derico filio ejusdem Ducis deſponſandam detulerunt, in reditu in quan- dam villam ſuam pauſandi gratia deveniens, poſt trium dierum agri- tudinem exhalavit ſpiritum, ſcilicet XIII. Kal. Februarii, uti præmit- tit idem author. Guid vero de allata narratione doct. Vir ſentiat, audiamus quoque, quæ in latinum translata hic damus: Quod Elisa- betha anno 1156. aut ſequente Friderico deſponſata fuerit, credere mi- nime poſſum , quia Geiza primum anno 1148. quemadmodum nos doct. Prayus certos ſecurosque reddit, uxorem duxit, ut manifeſtum fit filiam Geizæ vix annum adhuc octavum �tatis compleviſſe. At quo, non ajo ſynchrono, ſed vel veteri teſtimonio nos certos ſecurosque reddidit doct. Prayus de nuptiis fui Ducis Geizæ anno primum 1148. initis, ut convincamur ejus authoritatem ſynchroni noſtri teſtimonio præ- ferendam esse? An vel Thwroczius ſæculi XV. author, an alius ve- tus Hungariæ Hiſtoricus temporis annique meminit, quo Geiza ma- trimonium contraxit? quem niſi Prayus effinxiſſet, r) hodie etiam obſcurus tectusque perſtitiſſet. Amplius aufim dicere in hune diem vel ipſum nomen Euphrofinæ uxoris Geizæ in hiſtoria Hungarica ignoratum perstitiſſet, niſi id Tymon in Epit. ſua Chronologica ex epistola Eugenii III. (non IV. ut habet doct. Prayus) detexifset. s) Hujus itaque Euphroſinæ indicio in Eugenii III. epiſtola (quæ Ty- moni anno 1148. ſcripta videbatur) detecto doct. Prayus eodem an- no nuptias Geyzæ ex pura conjectura illigavit, quas fcilicet poſt la- tas patri ejus Mirislao Ruthenorum Principi ſuppetias eveniſſe, atque id unum navatæ in bello operæ precium fuiſſe credidit. t) Cum ſi idem doct. vir alios Hungariæ ſcriptores consuluiſset, inveniſſet ante has Miroslao latas suppetias jam Euphrofinam Geizæ matrimonio junc- tam fuiſse: nam ut alios præteream, Bonfinius Dec. 2. L. 6. p. 264. de А aa 2 r) Sit venia verbo iſti: multum ſuſpicio venerorque doctrinam Clariſſimi viri Geor- gii Pray olim mihi etiam familiari literarum commercio juncti , cui ſi contempo- raneus noſter Monachus Sazavienſis cognitus fuiſſet , nunquam a relatis ejus re- ceſſiſſet , aut conjecturæ ifti locum dedisset. s) Idem nomen Euphrosinæ, con- jugis Geizæ jam nos quoque ſuperiore anno ex diplomate necdum edito filiæ ejus- dem Eliſabethæ prodidimus. t) Georg. Pray in annal. Hungar. L. 3. p. 136. Anno præſen- te hæ nuptiæ factæ ſunt. 371
WLADISLAI II. 18. centiorum delectari paſſim ſolitus, denuo bellum movet, verba ipſa authoris apponere necefſe eft, ut æquus Lector de re ipſa judicium ferre poſſit: Fridericus, inquit, Abbas Postolopertenſis . . . . . peracto itinere cum Domino Daniele Pontifice in terram Hunnorum abierat, quo- niam videlicet idem Antiftes (Daniel) & Henricus frater Wladislai Ducis cum aliis Boemicæ terræ Primatibus filiam Ungarici Regis Fri- derico filio ejusdem Ducis deſponſandam detulerunt, in reditu in quan- dam villam ſuam pauſandi gratia deveniens, poſt trium dierum agri- tudinem exhalavit ſpiritum, ſcilicet XIII. Kal. Februarii, uti præmit- tit idem author. Guid vero de allata narratione doct. Vir ſentiat, audiamus quoque, quæ in latinum translata hic damus: Quod Elisa- betha anno 1156. aut ſequente Friderico deſponſata fuerit, credere mi- nime poſſum , quia Geiza primum anno 1148. quemadmodum nos doct. Prayus certos ſecurosque reddit, uxorem duxit, ut manifeſtum fit filiam Geizæ vix annum adhuc octavum �tatis compleviſſe. At quo, non ajo ſynchrono, ſed vel veteri teſtimonio nos certos ſecurosque reddidit doct. Prayus de nuptiis fui Ducis Geizæ anno primum 1148. initis, ut convincamur ejus authoritatem ſynchroni noſtri teſtimonio præ- ferendam esse? An vel Thwroczius ſæculi XV. author, an alius ve- tus Hungariæ Hiſtoricus temporis annique meminit, quo Geiza ma- trimonium contraxit? quem niſi Prayus effinxiſſet, r) hodie etiam obſcurus tectusque perſtitiſſet. Amplius aufim dicere in hune diem vel ipſum nomen Euphrofinæ uxoris Geizæ in hiſtoria Hungarica ignoratum perstitiſſet, niſi id Tymon in Epit. ſua Chronologica ex epistola Eugenii III. (non IV. ut habet doct. Prayus) detexifset. s) Hujus itaque Euphroſinæ indicio in Eugenii III. epiſtola (quæ Ty- moni anno 1148. ſcripta videbatur) detecto doct. Prayus eodem an- no nuptias Geyzæ ex pura conjectura illigavit, quas fcilicet poſt la- tas patri ejus Mirislao Ruthenorum Principi ſuppetias eveniſſe, atque id unum navatæ in bello operæ precium fuiſſe credidit. t) Cum ſi idem doct. vir alios Hungariæ ſcriptores consuluiſset, inveniſſet ante has Miroslao latas suppetias jam Euphrofinam Geizæ matrimonio junc- tam fuiſse: nam ut alios præteream, Bonfinius Dec. 2. L. 6. p. 264. de А aa 2 r) Sit venia verbo iſti: multum ſuſpicio venerorque doctrinam Clariſſimi viri Geor- gii Pray olim mihi etiam familiari literarum commercio juncti , cui ſi contempo- raneus noſter Monachus Sazavienſis cognitus fuiſſet , nunquam a relatis ejus re- ceſſiſſet , aut conjecturæ ifti locum dedisset. s) Idem nomen Euphrosinæ, con- jugis Geizæ jam nos quoque ſuperiore anno ex diplomate necdum edito filiæ ejus- dem Eliſabethæ prodidimus. t) Georg. Pray in annal. Hungar. L. 3. p. 136. Anno præſen- te hæ nuptiæ factæ ſunt. 371
Strana 372
372 ANNUS 1157. de his ipſis Miroslae Ruthenorum Principi Euphroſinæque patri la- tis ſuppetiis loquens expreſſis verbis ait: expeditionem pro ſocer (Mi- roslao) ſuſcipere coactus eſt, ut teſtatum faciat jam ante Miroslaum ſo- cerum fuiſſe Geizæ , ejusque filiam illi matrimonio ſociatam fuiffe. Sed quid in re tam manifesta ultra nos fatigamus? nemo Historico- rum Hungaricorum adhuc certum annum belli iftius Ruthenici de texit, ſtabilivitque. Si cum doct. Pub. propter recentiorum conjec- turas libet synchronis authoribus fidem detrahere; quidni omnes con- temporaneos ſcriptores vetustaque monumenta ad priores fuas blattas & tineas penitus corrodenda abjicimus, ut recentiorum ſomnia ple- nam fidem auctoritatemque indipiſcantur. Daniel epiſc. Pragenſis ad regem Hung. cum legatione ab Imperatore mittitur. Fuit ea ſecun- da non eadem cum priore le- gatio. Aliam præterea, & quidem ſecundam legationem hoc ipſo an- no obivit Daniel epiſcopus ad Geizam Regem Hungariæ nomine Fri- derici Imperatoris, ut ab eodem auxiliares copias ad expeditionem ſu- am Italicam impetraret: Dominus, inquit Vincentius noſter p. 46., Daniel epiſcopus Pragenſis in legationem ad Regem Hungariæ (a Fri- derico Imp.) dirigitur ad rogandom militiam ex parte ejus contra Me- diolanenſes, qui in feſto S. Stephani Regis eorum legatione peracta, im- petratis videlicet quingentis Saracenis u) cum multis muneribus in Bo- hemiam revertitur. Hane Danielis in Hungariam legationem fine Auguſti menſis factam cum merito ab altera Januario ſuſceptam diſ- peſcui in Comentariis meis in Vincentium, rurſum hic loci me im- pugnat doct. Pubitſcka x) me confutare, atque ex duabus unam archi- tectari viribus omnibus connititur. Sed aerem verberat : imo quis non indignetur tantæ Viri iſtius indiligentiæ, qui primos hiſtoriæ nostræe fontes nequidem allambit, & hac tumultuaria fua opera an- nales patrios corrumpit, & mihi perpetuo negotium facefsit, ne illius errata civitatem in Hiftoria obtineant, ego vero ab eodem victus con- futatusque Lectori videar. Guid multis opus? legimus paragrapho ab hine altero ex ſynchrono Monacho Sazaviensi Fridericum AbbatemPo, stolopertenſem jam peracto itinere ſeu legatione Hungarica cum Domino Daniele Pontifice (verba autoris sunt) menſe Januario rediiſſe, Abba- temque Postolopertenſem reducem XIII. Kal. Februarii in Bohemia fuiſſe mortuuim ; legimus mox ante ex altero ſynchrono Vincentio noſtro illum u) Ungaros crebrius nomine Saracenorum apud vetuſtiores ſcriptores reperiri notavit hac ipſa voce Ducheſnius in Gloſſario ſuo , qui & a Græcis ſcriptoribus erebrius Turci appellantur ; Saracenos autem & Turcos eadem gente prognatos fuiſſe tum communis erat perſuaſio. *) Chronol. Geſchich. Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.349.
372 ANNUS 1157. de his ipſis Miroslae Ruthenorum Principi Euphroſinæque patri la- tis ſuppetiis loquens expreſſis verbis ait: expeditionem pro ſocer (Mi- roslao) ſuſcipere coactus eſt, ut teſtatum faciat jam ante Miroslaum ſo- cerum fuiſſe Geizæ , ejusque filiam illi matrimonio ſociatam fuiffe. Sed quid in re tam manifesta ultra nos fatigamus? nemo Historico- rum Hungaricorum adhuc certum annum belli iftius Ruthenici de texit, ſtabilivitque. Si cum doct. Pub. propter recentiorum conjec- turas libet synchronis authoribus fidem detrahere; quidni omnes con- temporaneos ſcriptores vetustaque monumenta ad priores fuas blattas & tineas penitus corrodenda abjicimus, ut recentiorum ſomnia ple- nam fidem auctoritatemque indipiſcantur. Daniel epiſc. Pragenſis ad regem Hung. cum legatione ab Imperatore mittitur. Fuit ea ſecun- da non eadem cum priore le- gatio. Aliam præterea, & quidem ſecundam legationem hoc ipſo an- no obivit Daniel epiſcopus ad Geizam Regem Hungariæ nomine Fri- derici Imperatoris, ut ab eodem auxiliares copias ad expeditionem ſu- am Italicam impetraret: Dominus, inquit Vincentius noſter p. 46., Daniel epiſcopus Pragenſis in legationem ad Regem Hungariæ (a Fri- derico Imp.) dirigitur ad rogandom militiam ex parte ejus contra Me- diolanenſes, qui in feſto S. Stephani Regis eorum legatione peracta, im- petratis videlicet quingentis Saracenis u) cum multis muneribus in Bo- hemiam revertitur. Hane Danielis in Hungariam legationem fine Auguſti menſis factam cum merito ab altera Januario ſuſceptam diſ- peſcui in Comentariis meis in Vincentium, rurſum hic loci me im- pugnat doct. Pubitſcka x) me confutare, atque ex duabus unam archi- tectari viribus omnibus connititur. Sed aerem verberat : imo quis non indignetur tantæ Viri iſtius indiligentiæ, qui primos hiſtoriæ nostræe fontes nequidem allambit, & hac tumultuaria fua opera an- nales patrios corrumpit, & mihi perpetuo negotium facefsit, ne illius errata civitatem in Hiftoria obtineant, ego vero ab eodem victus con- futatusque Lectori videar. Guid multis opus? legimus paragrapho ab hine altero ex ſynchrono Monacho Sazaviensi Fridericum AbbatemPo, stolopertenſem jam peracto itinere ſeu legatione Hungarica cum Domino Daniele Pontifice (verba autoris sunt) menſe Januario rediiſſe, Abba- temque Postolopertenſem reducem XIII. Kal. Februarii in Bohemia fuiſſe mortuuim ; legimus mox ante ex altero ſynchrono Vincentio noſtro illum u) Ungaros crebrius nomine Saracenorum apud vetuſtiores ſcriptores reperiri notavit hac ipſa voce Ducheſnius in Gloſſario ſuo , qui & a Græcis ſcriptoribus erebrius Turci appellantur ; Saracenos autem & Turcos eadem gente prognatos fuiſſe tum communis erat perſuaſio. *) Chronol. Geſchich. Böhmens. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.349.
Strana 373
WLADISLAI II. I8. 373 illum legationem sibi ab Imperatore impoſitam feſto S. Stephani Regis Hungarorum ſeu 2. Sept.peregiſſe,quis tam Davus fit,ut credat Danielem legationes octo menfium intervallo ſejunctas una eademque legatione, nuptias inquam Friderici, & impetrationem auxiliorum pro Italica expe- ditione ſollicitaſse. Utramque autem legationem eodem anno præſente ſuſceptam fuiſſe omni caret dubio, cum anno ſequente Daniel in Ita- lia fuerit. Quod Chronologia his annis in Vincentio noſtro quoquo demum vitio aut amanuenfîum errore corrupta fit, non negavi un- quam, at non defunt nobis aliorum veterum memoriæ, ipſaque re- rum narratarum certa indicia, ut eam facile restituere fas fit, ſerva- vimus autem hæc Annalibus nostris, quod longum fuiſset, ea in Com- mentariis noſtris perſequi, & quibus jaim alii tanquam re ſua uſi fuiſſent. Joanni III. hujus nominis epiſcopo Olomucenſi hic annus poſ- tremus fuit, quem & Vincentius p. 47. & Monachus Sazavienfis rite conſignat, posterior etiam obitus diem undenis Martii Kalendis seu 19. Februarii tranſcripſit, ſubjungitque medio juventutis flore, moribus autem maturum ereptum. Defenſorem cetera justitiæ & Ecclefiæ suæ fuiſſe acerrimum , difficilem inobedientibus, affabilem Deum diligenti- bus, humilitatis adeo studioſum, ut plerumque etiam ab humilioribus perſonis venerari refugeret, atque idcirco illi paroemiæ instar fuiffe: non oportere exigere honorem ab hominibus, quod omnes de eodem luto conditi eſſemus. ) Auguſtinus in Epiſc. Olom ait eum in eccleſia ſua Olomucenſi ante introitum chori ſub albo marmoreo lapide ſepultum, in eo autei erravit, quod ex Litomiſslienſi cænobio in cathedram Olo- mucenſem evectum ſcribat, quod de fucceffore illius dicendum erat: nam ex Strahofiensi diſciplina Joannem III. fuiſſe tam Vincentius quam Mo- y) Si Oedipus ſim, ſolvendo ænigmati haud par ſim, quod doct. Pubitſchka morti hu- jus epiſcopi in nota ſua o ſubjicit : Dobnerus, inquit, in ſuo Commentario in Ne- crologium T. III. Monum. inedit. habet Joannem XI. Moravorum epiſcopum, qui 28. Februarii mortuus eſt pro Præceſſore Henrici Zdik, ego vero eum habeo pro ejus ſucceſſore , legique debet numerus XI. pro IX. At vero ego in meo Commenta- rio p. 10. nota k) nequidem de Joanne XI. aut IX. ſomniavi, nee 28 , ſed 21. Februarii ſeu IX. Kal. Martii (ut Necrologium & Auguſtinus Moravus re- fert ) mortuum aſſerui , egique ibidem de Joanne ventroſo, qui fuit VI. ordine epiſ- copus Olomucenſis, nec ullum Joannem ordine XI. unquaim in rerum natura ex- ſtitiſſe novi, non neſcio enim Peregrinum undecimum fuiſſe epiſcopum Olomu- cenſem. Me herele ! ænigma iſtud ſi concilium Hiſtoricorum omnium patrio- rum convoces, nemo ſoluturus eſt, adeo omnibus ſphyngis ænigmatibus obſcurius intricatiusque eſt. Joannes III. epiſc. Olons. moritur. Pub. Chronoł. Geſch. 4 Thl. I. B. S.357.
WLADISLAI II. I8. 373 illum legationem sibi ab Imperatore impoſitam feſto S. Stephani Regis Hungarorum ſeu 2. Sept.peregiſſe,quis tam Davus fit,ut credat Danielem legationes octo menfium intervallo ſejunctas una eademque legatione, nuptias inquam Friderici, & impetrationem auxiliorum pro Italica expe- ditione ſollicitaſse. Utramque autem legationem eodem anno præſente ſuſceptam fuiſſe omni caret dubio, cum anno ſequente Daniel in Ita- lia fuerit. Quod Chronologia his annis in Vincentio noſtro quoquo demum vitio aut amanuenfîum errore corrupta fit, non negavi un- quam, at non defunt nobis aliorum veterum memoriæ, ipſaque re- rum narratarum certa indicia, ut eam facile restituere fas fit, ſerva- vimus autem hæc Annalibus nostris, quod longum fuiſset, ea in Com- mentariis noſtris perſequi, & quibus jaim alii tanquam re ſua uſi fuiſſent. Joanni III. hujus nominis epiſcopo Olomucenſi hic annus poſ- tremus fuit, quem & Vincentius p. 47. & Monachus Sazavienfis rite conſignat, posterior etiam obitus diem undenis Martii Kalendis seu 19. Februarii tranſcripſit, ſubjungitque medio juventutis flore, moribus autem maturum ereptum. Defenſorem cetera justitiæ & Ecclefiæ suæ fuiſſe acerrimum , difficilem inobedientibus, affabilem Deum diligenti- bus, humilitatis adeo studioſum, ut plerumque etiam ab humilioribus perſonis venerari refugeret, atque idcirco illi paroemiæ instar fuiffe: non oportere exigere honorem ab hominibus, quod omnes de eodem luto conditi eſſemus. ) Auguſtinus in Epiſc. Olom ait eum in eccleſia ſua Olomucenſi ante introitum chori ſub albo marmoreo lapide ſepultum, in eo autei erravit, quod ex Litomiſslienſi cænobio in cathedram Olo- mucenſem evectum ſcribat, quod de fucceffore illius dicendum erat: nam ex Strahofiensi diſciplina Joannem III. fuiſſe tam Vincentius quam Mo- y) Si Oedipus ſim, ſolvendo ænigmati haud par ſim, quod doct. Pubitſchka morti hu- jus epiſcopi in nota ſua o ſubjicit : Dobnerus, inquit, in ſuo Commentario in Ne- crologium T. III. Monum. inedit. habet Joannem XI. Moravorum epiſcopum, qui 28. Februarii mortuus eſt pro Præceſſore Henrici Zdik, ego vero eum habeo pro ejus ſucceſſore , legique debet numerus XI. pro IX. At vero ego in meo Commenta- rio p. 10. nota k) nequidem de Joanne XI. aut IX. ſomniavi, nee 28 , ſed 21. Februarii ſeu IX. Kal. Martii (ut Necrologium & Auguſtinus Moravus re- fert ) mortuum aſſerui , egique ibidem de Joanne ventroſo, qui fuit VI. ordine epiſ- copus Olomucenſis, nec ullum Joannem ordine XI. unquaim in rerum natura ex- ſtitiſſe novi, non neſcio enim Peregrinum undecimum fuiſſe epiſcopum Olomu- cenſem. Me herele ! ænigma iſtud ſi concilium Hiſtoricorum omnium patrio- rum convoces, nemo ſoluturus eſt, adeo omnibus ſphyngis ænigmatibus obſcurius intricatiusque eſt. Joannes III. epiſc. Olons. moritur. Pub. Chronoł. Geſch. 4 Thl. I. B. S.357.
Strana 374
Dragon electi- oni in epiſcopa- tum Olomuc. renuncias. Joannes IV. eligitur epiſc. Olomuc. Conſecratur. ANNUS 1157. 374 Monachus Sazavienfis aſſeverat. z) In ejus locum ſurrogatus eſt Dra- gon Cappellanus Ducis Wladislai, at ille tale tantumque munus ma- jus viribus ſuis cauſatus paulo poſt eidem palam atque in univerſæ multitudinis corona renunciavit. Perrupit deinde Otto Dux Olomu- cenſis , ut feſto S. Michaelis in choro Metropolitanæ eccleſiæ (loco elec- tioni Epiſcoporum Olomucenſium destinato) Joannes Abbas Litomiſ- slienſis Ordinis Præmonstratensis (vir inquit Vincentius p. 47. optimus modeſtus, & bonæ converſationis) optaretur. a) Redierat jam tum Daniel epiſcopus Pragenfis e ſua ſecunda legatione Hungarica, accelerabatque iter ad Imperatorem Henricum, ut ei gesti sui feliciter negotii obten- tique auxiliaris militis nuntium perferret, omnium votis efflagitatus neoelectum epiſcopum comitem viæ ſibi aſſociavit ab Imperatore in- veſtiendum, cui quoque Wladislaus obfides Polonos, de quibus jam ſupra mentionem fecimus, adjunxit ad eunden Imperatorem addu- cendos. Non injucundus a tam fortunata legatione Daniel nuncius Friderico tum Herbipoli agenti accidit, & quidquid pro Candidato ſuo poſtulavit, præter cunctationem impetravit. Nam Dominus Im- perator, inquit Vincentius c. 1., Dominum Joannem electum regalibus inveſtit, & inveſtitum ad Dominum Arnoldum Moguntiæ ſedis Archie- piſcopum cum literis ſuis & legato ſuo Alberto Marchione ad conſecran- dum in epiſcopum dirigit; Archiepiſcopus autem eum Erffordiæ conſe- crat, & conſecratum una cum Domino Pragenſi epiſcopo gregi ſuo re- mittit, qui a Canonicis Olomucensibus & omni clero & populo honori- fice ſuſceptus , & in cathedra ſua locatus &c. Mors Spiti- gnei Ducis. Joanni III. epiſcopo Olomucenſi præmortuus eſt Spitigneus Borziwogii filius, qui anno ſuperiore in Würzburgenſibus Comitiis interceſſione Imperatoris in patriam receptus est, ſed ut Monachus Sazavienſis loquitur, brevi temporis interſtitio fatis urgentibus migrat ab hoc ſæculo (V. Idus Januarii) pro temporali diſpendio felicitatis æter- næ beandus ſolatio. Tantis vero Princeps iste laudum encomiis ex- 2) Joannes iſte veroſimillime is eſt , qui munificus quoque fuit in ecc leſiam Litomif- slienſem , de quo diploma Wladislai anni 1167. Joannes epiſcopus Moravienſis fi- lius Obedien circuitionem ultra Sucha & Vodna eidem eccleſiæ contulit. a) Is ipſus etiam Joannes Abbas Litomiſslienſis eſt, de quo in eodem diplomate Wiadislaus: Abbas Joannes emit terram a Comite Cuslaic. Idem etiam Abbas emit terram in villa Friſcovici, in qua quidam homo Modlata cum filio ſuo nomine Petro veniens in eccleſiam ſupradictam ad couverſionem ( id eſt ut frater converſus fieret ) dedit terram ſuam.
Dragon electi- oni in epiſcopa- tum Olomuc. renuncias. Joannes IV. eligitur epiſc. Olomuc. Conſecratur. ANNUS 1157. 374 Monachus Sazavienfis aſſeverat. z) In ejus locum ſurrogatus eſt Dra- gon Cappellanus Ducis Wladislai, at ille tale tantumque munus ma- jus viribus ſuis cauſatus paulo poſt eidem palam atque in univerſæ multitudinis corona renunciavit. Perrupit deinde Otto Dux Olomu- cenſis , ut feſto S. Michaelis in choro Metropolitanæ eccleſiæ (loco elec- tioni Epiſcoporum Olomucenſium destinato) Joannes Abbas Litomiſ- slienſis Ordinis Præmonstratensis (vir inquit Vincentius p. 47. optimus modeſtus, & bonæ converſationis) optaretur. a) Redierat jam tum Daniel epiſcopus Pragenfis e ſua ſecunda legatione Hungarica, accelerabatque iter ad Imperatorem Henricum, ut ei gesti sui feliciter negotii obten- tique auxiliaris militis nuntium perferret, omnium votis efflagitatus neoelectum epiſcopum comitem viæ ſibi aſſociavit ab Imperatore in- veſtiendum, cui quoque Wladislaus obfides Polonos, de quibus jam ſupra mentionem fecimus, adjunxit ad eunden Imperatorem addu- cendos. Non injucundus a tam fortunata legatione Daniel nuncius Friderico tum Herbipoli agenti accidit, & quidquid pro Candidato ſuo poſtulavit, præter cunctationem impetravit. Nam Dominus Im- perator, inquit Vincentius c. 1., Dominum Joannem electum regalibus inveſtit, & inveſtitum ad Dominum Arnoldum Moguntiæ ſedis Archie- piſcopum cum literis ſuis & legato ſuo Alberto Marchione ad conſecran- dum in epiſcopum dirigit; Archiepiſcopus autem eum Erffordiæ conſe- crat, & conſecratum una cum Domino Pragenſi epiſcopo gregi ſuo re- mittit, qui a Canonicis Olomucensibus & omni clero & populo honori- fice ſuſceptus , & in cathedra ſua locatus &c. Mors Spiti- gnei Ducis. Joanni III. epiſcopo Olomucenſi præmortuus eſt Spitigneus Borziwogii filius, qui anno ſuperiore in Würzburgenſibus Comitiis interceſſione Imperatoris in patriam receptus est, ſed ut Monachus Sazavienſis loquitur, brevi temporis interſtitio fatis urgentibus migrat ab hoc ſæculo (V. Idus Januarii) pro temporali diſpendio felicitatis æter- næ beandus ſolatio. Tantis vero Princeps iste laudum encomiis ex- 2) Joannes iſte veroſimillime is eſt , qui munificus quoque fuit in ecc leſiam Litomif- slienſem , de quo diploma Wladislai anni 1167. Joannes epiſcopus Moravienſis fi- lius Obedien circuitionem ultra Sucha & Vodna eidem eccleſiæ contulit. a) Is ipſus etiam Joannes Abbas Litomiſslienſis eſt, de quo in eodem diplomate Wiadislaus: Abbas Joannes emit terram a Comite Cuslaic. Idem etiam Abbas emit terram in villa Friſcovici, in qua quidam homo Modlata cum filio ſuo nomine Petro veniens in eccleſiam ſupradictam ad couverſionem ( id eſt ut frater converſus fieret ) dedit terram ſuam.
Strana 375
WLADISLAI IL. I8. extollitur ab eodem auctore, quantis nullus omnium Ducum noſtro- rum, quem florem & honorem Ducum, præ ceteris divinæ pietatis do- te præditum , ex omni virtutum elegantia compoſitum, eccleſiæ Dei cly- peum , Clericorum patrem, pupillorum matrem, mœrentium conſolatorem a Deo per longa & difficilia exilia virga correctionis ſuæ probatum &c. prædicat. Tertius obitus eſt Friderici Abbatis Poſtolopertenſis, quem jam ſupra diximus ex legatione ſua Hungarica reducem paulo poſt exstinctum, nam ut Monachus Sazavienfis c. 1. loquitur redux in quan- dam villam ſuam pauſandi gratia deveniens poſt trium dierum agritudi- nem ultimum exhalavit ſpiritum XIII. Kal. Februarii, b) cum vix octo menſes Abbatiæ fuæ præruiſſet, Vir, inquit idem author, in divinis & humanis rebus ſummæ diſcretionis, erga Deum & homines devotæ ſinceritatis, intimæ ad omnes affabilitatis. Quartus denique Zacha- riæ Collegiatæ Wissehradensis ecclesiæ Decani, quem ad h. a. con- ſignat. Berghauer in Protom. Pœnit. p. 234. Guod autem ex fami- lia Baronum de Oſſeco fuerit, illius aut Hammerſchmidii inventum est. Item Frideri- ci Abbatis Po- ctolopertenſis. Item Zacha- riæ Decani Wiſschrad. 375 Quod ad poſtremas anni hujus geſtorum Ordine memorias per- tinet, etiam postremo loco ſubjungere libet: Narravimus ſupra §. 2. ex Radevico inter ceteras conditiones pacis ab Imperatore Boleslao Polono poſitas etiam illam fuiſſe, quod jurejurando promittere coac- tus ſit ſeſe proxima Nativitate Domini ad curiam Magdeburg celebran- dam venturum, & juxta judicium & ſent entiam Polonorum & Bohemo- rum ſuper querimonia fratris ſui (Wladislai) expulfi reſponſurum. Sed jam tum Dux dolis plenus, inquit Radevicus, c) acerbam dominatio- nis cupidinem mente gerens, jam jam ſuis promiſſionihus, ut poſtmodum patuit, moliebatur insidias. Nam nec ad Curiam venit, nec sufficien- tes pro ſe Procuratores miſit ; Italicam quoque expeditionem violato ſa- cramento mentitus eft. Sed doct. Pubitſchka d) dubitat hæc comi- tia Magdeburgi celebrata fuiſſe, quod præſcitum fuerit Boleslaum Po- lonum non compariturum, eam etiam cauſam effe ait, quod nullus hiſtoricorum mentionem faciat Comitiorum iftorum anno præſente Magdeburgi celebratorum. Sed quam diligenter historicos ſcrutatus est? Boleslaus Po- lonus violatis Sacramentis non comparet in Magdeburg comitiis. b) Quis denuo indiligentiam doctiſſimi Pubitſchka non damnet, cum hunc Fridericum Abbatem primum poſt electionem Joannis IV. epiſcopi Olomucenſis, atque id- circo poſt feſtum S. Michaelis & 29. Septembris mortuum ſcribit. c) De geſtis Friderici I. Imp. L. 1. c. 5. p. 479. d) Chronol. Gesch. Böhmens. Pub.Chronol. Geſch.4.Thell 1.B. S. 358. Idem ibidem.
WLADISLAI IL. I8. extollitur ab eodem auctore, quantis nullus omnium Ducum noſtro- rum, quem florem & honorem Ducum, præ ceteris divinæ pietatis do- te præditum , ex omni virtutum elegantia compoſitum, eccleſiæ Dei cly- peum , Clericorum patrem, pupillorum matrem, mœrentium conſolatorem a Deo per longa & difficilia exilia virga correctionis ſuæ probatum &c. prædicat. Tertius obitus eſt Friderici Abbatis Poſtolopertenſis, quem jam ſupra diximus ex legatione ſua Hungarica reducem paulo poſt exstinctum, nam ut Monachus Sazavienfis c. 1. loquitur redux in quan- dam villam ſuam pauſandi gratia deveniens poſt trium dierum agritudi- nem ultimum exhalavit ſpiritum XIII. Kal. Februarii, b) cum vix octo menſes Abbatiæ fuæ præruiſſet, Vir, inquit idem author, in divinis & humanis rebus ſummæ diſcretionis, erga Deum & homines devotæ ſinceritatis, intimæ ad omnes affabilitatis. Quartus denique Zacha- riæ Collegiatæ Wissehradensis ecclesiæ Decani, quem ad h. a. con- ſignat. Berghauer in Protom. Pœnit. p. 234. Guod autem ex fami- lia Baronum de Oſſeco fuerit, illius aut Hammerſchmidii inventum est. Item Frideri- ci Abbatis Po- ctolopertenſis. Item Zacha- riæ Decani Wiſschrad. 375 Quod ad poſtremas anni hujus geſtorum Ordine memorias per- tinet, etiam postremo loco ſubjungere libet: Narravimus ſupra §. 2. ex Radevico inter ceteras conditiones pacis ab Imperatore Boleslao Polono poſitas etiam illam fuiſſe, quod jurejurando promittere coac- tus ſit ſeſe proxima Nativitate Domini ad curiam Magdeburg celebran- dam venturum, & juxta judicium & ſent entiam Polonorum & Bohemo- rum ſuper querimonia fratris ſui (Wladislai) expulfi reſponſurum. Sed jam tum Dux dolis plenus, inquit Radevicus, c) acerbam dominatio- nis cupidinem mente gerens, jam jam ſuis promiſſionihus, ut poſtmodum patuit, moliebatur insidias. Nam nec ad Curiam venit, nec sufficien- tes pro ſe Procuratores miſit ; Italicam quoque expeditionem violato ſa- cramento mentitus eft. Sed doct. Pubitſchka d) dubitat hæc comi- tia Magdeburgi celebrata fuiſſe, quod præſcitum fuerit Boleslaum Po- lonum non compariturum, eam etiam cauſam effe ait, quod nullus hiſtoricorum mentionem faciat Comitiorum iftorum anno præſente Magdeburgi celebratorum. Sed quam diligenter historicos ſcrutatus est? Boleslaus Po- lonus violatis Sacramentis non comparet in Magdeburg comitiis. b) Quis denuo indiligentiam doctiſſimi Pubitſchka non damnet, cum hunc Fridericum Abbatem primum poſt electionem Joannis IV. epiſcopi Olomucenſis, atque id- circo poſt feſtum S. Michaelis & 29. Septembris mortuum ſcribit. c) De geſtis Friderici I. Imp. L. 1. c. 5. p. 479. d) Chronol. Gesch. Böhmens. Pub.Chronol. Geſch.4.Thell 1.B. S. 358. Idem ibidem.
Strana 376
ANNUS 1157. 376 est? Jam Radevicus ſatis luculenter innuit hæc Comitia celebrata fuiſſe , cum dicat: nec ſufficientes pro ſe (id eſt loco ſui) Procuratores mi- fit, quo autem miſiſſet, niſi Magdeburgum, quo ſe venturum ſacramén- to ligaverat ? ut autem oftendam doctiſſimum Virum non omnes hi- storicos legisse, adeat Albertum Stadensem, & ad h. a. hæc verba reperiet : Fridericus Imperator Natalem Domini apud Magdeburg cele- brat. Sed num hic solus est? non ipse Radevicus id expressis verbis c. 12. p. 484. testatur? Reverſus, inquit, de Burgundia Imperator.... in Saxoniam iter flectit diesque Nativitatis Domini in civitate Magde- burg celebravit, experimentum accipiens de Polonis, qui ſuis negotiis tunc finem facere debuerant. Si tertium etiam hiftoricum expoſcit; audiat Guntherum Ligurinum. 1. 6. v. 396. canentem. Jamque tuos Cæſar peragrans Germania campos, Saxoniæ fines , claramque intraverat urbem (Magdeburgum) Quam prius infidis condixerat ille Polonis, Quos ubi velle dolum, jurataque pendere parvi, Indefenſa fidem cunctis abſentia fecit, Signa Ratisbonam ſua fert &s. An ergo tot ſynchroni authores nulli hiſtorici ? Guin ego affir- mare aufim Wladislaum Ducem noſtrum in his Comitiis Magde- burgenſibus adfuiſſe, partim quia Boemi arbitri & judices defigna- ti erant, juxta quorum ſententiam & judicium Boleslaus ſuper querimo- nia fratris ſui expulfi , in his Magdeburgenſibus Comitiis reſponde- ret, partim quia post septemdecim dies a Nativitate Domini,id est III. Idus ſeu 11. Januarii jam Wladislaus Ratisbonæ Rex coronatus fuit, ut conjicere fas fit jam Magdeburgo cum ceteris Principibus Wladi- slaum Ratisbonam ſecutum fuiſfe. Perperam autem Dlugoffus alii- que ſcriptores Polonici Wladislaum Polonum poſt nupernam expe- ditionem Polonicam, in terras ſuas restitutum atque iſthic ſeu anno 1158- feu 59. mortuum ſcribunt,nam Wladislaus Polonus nunquam am- plius inPoloniam ſeu hodiernam Sileſiam reſtitutus,reverſusque eſt,quod manifeste docet Kadlubecius l. 3. epift. 31., dum ait Wladislao exu- le ultimum functo die tandem miſertum Boleslaum Criſpum, Wladi- slai exulum filiorum ſcilicet Boleslai, Leſckonis ſeu Mieskonis Loripedis & minimi Conradi, ab eoque donatos ſacra Sileucii (Sileſiæ) provincia tam ob gratiæ inſigne, quam ob orbitatis ſolatium; quod non ante an- num
ANNUS 1157. 376 est? Jam Radevicus ſatis luculenter innuit hæc Comitia celebrata fuiſſe , cum dicat: nec ſufficientes pro ſe (id eſt loco ſui) Procuratores mi- fit, quo autem miſiſſet, niſi Magdeburgum, quo ſe venturum ſacramén- to ligaverat ? ut autem oftendam doctiſſimum Virum non omnes hi- storicos legisse, adeat Albertum Stadensem, & ad h. a. hæc verba reperiet : Fridericus Imperator Natalem Domini apud Magdeburg cele- brat. Sed num hic solus est? non ipse Radevicus id expressis verbis c. 12. p. 484. testatur? Reverſus, inquit, de Burgundia Imperator.... in Saxoniam iter flectit diesque Nativitatis Domini in civitate Magde- burg celebravit, experimentum accipiens de Polonis, qui ſuis negotiis tunc finem facere debuerant. Si tertium etiam hiftoricum expoſcit; audiat Guntherum Ligurinum. 1. 6. v. 396. canentem. Jamque tuos Cæſar peragrans Germania campos, Saxoniæ fines , claramque intraverat urbem (Magdeburgum) Quam prius infidis condixerat ille Polonis, Quos ubi velle dolum, jurataque pendere parvi, Indefenſa fidem cunctis abſentia fecit, Signa Ratisbonam ſua fert &s. An ergo tot ſynchroni authores nulli hiſtorici ? Guin ego affir- mare aufim Wladislaum Ducem noſtrum in his Comitiis Magde- burgenſibus adfuiſſe, partim quia Boemi arbitri & judices defigna- ti erant, juxta quorum ſententiam & judicium Boleslaus ſuper querimo- nia fratris ſui expulfi , in his Magdeburgenſibus Comitiis reſponde- ret, partim quia post septemdecim dies a Nativitate Domini,id est III. Idus ſeu 11. Januarii jam Wladislaus Ratisbonæ Rex coronatus fuit, ut conjicere fas fit jam Magdeburgo cum ceteris Principibus Wladi- slaum Ratisbonam ſecutum fuiſfe. Perperam autem Dlugoffus alii- que ſcriptores Polonici Wladislaum Polonum poſt nupernam expe- ditionem Polonicam, in terras ſuas restitutum atque iſthic ſeu anno 1158- feu 59. mortuum ſcribunt,nam Wladislaus Polonus nunquam am- plius inPoloniam ſeu hodiernam Sileſiam reſtitutus,reverſusque eſt,quod manifeste docet Kadlubecius l. 3. epift. 31., dum ait Wladislao exu- le ultimum functo die tandem miſertum Boleslaum Criſpum, Wladi- slai exulum filiorum ſcilicet Boleslai, Leſckonis ſeu Mieskonis Loripedis & minimi Conradi, ab eoque donatos ſacra Sileucii (Sileſiæ) provincia tam ob gratiæ inſigne, quam ob orbitatis ſolatium; quod non ante an- num
Strana 377
WLADISLAI II. I8. num 1163. eveniſſe ex Chronico Montis Sereni, & memoriis mona- sterii Lublinenfis apud Hantalerum in Fastis Campilil. T. I. p. 253 & ſeq. eruitur ; unde, quoquo demum fonte id haufit , non perperam ſcripſiſſe videtur Kapihorſkius noster, dum ait Wladislaum Polonum Altenburgi, ſcilicet in Saxonia loco exilii ſui, ſibi a Conrado III. ad habitandum conceſſo, anno ſequente mortuum ſepultumque fuiſſe. a) 377 ANNUS JESU CHRISTI MCLVIII. ADRIANI IV. Pap. 5. FRIDERICI Regis. 7. Imp. 4. DANIELIS ep. Prag. 11. WLADISLAI II. Ducis 19.Reg. 1. JOANNISIV. ep. Ol. 2. on proſecutus eft Fridericus Imperator bellum Polonicum, quan- quam Boleslaus Polonus, quod violato jurejurando in Comi- N tiis Magdeburgicis non comparuerit, ad novam, graviſſimam- que indignationem animum ejus exacuerit. Scilicet urgebat Fridericum inteſtina Mediolanenſium rebellio (quæ indies majora capiebat in- crementa) ad tranquillitatem pacemque terris fuis Italicis restituen- dam, atque id eft, quod cum corona Principum ſuorum Magde- burgo Ratisbonam feſtinaverit, isthicque novis ipſo feſto Epiphaniæ indictis Comitiis purpuratorum ſuorum ſenatum adprehendendum ſocia arma adverſus perduelles Imperio cives incenderit, cuimque ad- ſenfis tractaverit, quo tempore, quibus quantisque viribus, quibus viis militiæque Ducibus expeditio ſuſcipienda eſſet. b) Conſenſerat jamjam Wladislaus Dux Bohemiæ in rogationem nomine Imperatoris ſibi a Daniele epiſcopo, & Gervaſio Cancellario ſuo propofitam, ſeſe ipſum Bohemum exercitum ad compeſcendos Mediolanenſes in Italiam educ- turum , nihil itaque reliquum erat, quam ut Imperator, quod fide jurata promiſerat, impleret, Wladislaumque regio diademate donaret: re ad conſeſsum deliberationemque patrum relata, commendata illius erga Imperium integra fide, laudata opera in reſtituta pace Germa- niæ per conciliationem Henrici Auftrii & Leonis, prædicatis meritis nuperno bello Polonico quæſitis, omnium mens una voluntasque erat Bbb PARS VI. ANNAL. HAGEC. illum a) Wladislaus Dux Folontæ moriuus & ſepultus est Altenburgi. ad an. 1158. in histo- ria vernacula monaſterii Sedlecenſis. b) Imperator enim tractavit (Ratisbonæ) quo modo Mediolanenjes Imperio rebelles exterminet. Pulkava ad h. a. p. 170. Wladislaus Ratisbonæ Rex creatur.
WLADISLAI II. I8. num 1163. eveniſſe ex Chronico Montis Sereni, & memoriis mona- sterii Lublinenfis apud Hantalerum in Fastis Campilil. T. I. p. 253 & ſeq. eruitur ; unde, quoquo demum fonte id haufit , non perperam ſcripſiſſe videtur Kapihorſkius noster, dum ait Wladislaum Polonum Altenburgi, ſcilicet in Saxonia loco exilii ſui, ſibi a Conrado III. ad habitandum conceſſo, anno ſequente mortuum ſepultumque fuiſſe. a) 377 ANNUS JESU CHRISTI MCLVIII. ADRIANI IV. Pap. 5. FRIDERICI Regis. 7. Imp. 4. DANIELIS ep. Prag. 11. WLADISLAI II. Ducis 19.Reg. 1. JOANNISIV. ep. Ol. 2. on proſecutus eft Fridericus Imperator bellum Polonicum, quan- quam Boleslaus Polonus, quod violato jurejurando in Comi- N tiis Magdeburgicis non comparuerit, ad novam, graviſſimam- que indignationem animum ejus exacuerit. Scilicet urgebat Fridericum inteſtina Mediolanenſium rebellio (quæ indies majora capiebat in- crementa) ad tranquillitatem pacemque terris fuis Italicis restituen- dam, atque id eft, quod cum corona Principum ſuorum Magde- burgo Ratisbonam feſtinaverit, isthicque novis ipſo feſto Epiphaniæ indictis Comitiis purpuratorum ſuorum ſenatum adprehendendum ſocia arma adverſus perduelles Imperio cives incenderit, cuimque ad- ſenfis tractaverit, quo tempore, quibus quantisque viribus, quibus viis militiæque Ducibus expeditio ſuſcipienda eſſet. b) Conſenſerat jamjam Wladislaus Dux Bohemiæ in rogationem nomine Imperatoris ſibi a Daniele epiſcopo, & Gervaſio Cancellario ſuo propofitam, ſeſe ipſum Bohemum exercitum ad compeſcendos Mediolanenſes in Italiam educ- turum , nihil itaque reliquum erat, quam ut Imperator, quod fide jurata promiſerat, impleret, Wladislaumque regio diademate donaret: re ad conſeſsum deliberationemque patrum relata, commendata illius erga Imperium integra fide, laudata opera in reſtituta pace Germa- niæ per conciliationem Henrici Auftrii & Leonis, prædicatis meritis nuperno bello Polonico quæſitis, omnium mens una voluntasque erat Bbb PARS VI. ANNAL. HAGEC. illum a) Wladislaus Dux Folontæ moriuus & ſepultus est Altenburgi. ad an. 1158. in histo- ria vernacula monaſterii Sedlecenſis. b) Imperator enim tractavit (Ratisbonæ) quo modo Mediolanenjes Imperio rebelles exterminet. Pulkava ad h. a. p. 170. Wladislaus Ratisbonæ Rex creatur.
Strana 378
Privilegium daræ regiæ co- ronæ Wladis- lao & ſucceſſo- ribus. ANNUS 1158. 378 illum corona Regia præmiandum eſſe. b) Itaque Dominus Imperator inquit Vincentius noſter, c) prædictum Ducem ob fidele ejus ſervitium coram omnibus ſuis Principibus III. Idus Januarii Regio ornat diade- mate, & de Duce Regem faciens tanto exornat decore. Pro tanti ſui Ducis exaltatione omnes Principes, & Proceres lætantur Bohemiæ, Ca- nonici & totus Clericalis ordo cum ſuo Præſule Daniele d) maximo tri- pudiant gaudio, omni populo applaudente tanto decori. Radevicus in- ſuper addit his ipſis Comitiis Wladislao noſtro datum fuiſſe Privilegium de uſu diadematis, aliisque Regni inſignibus. e) Privilegium iſtud boni ſuperi ſervarunt inter tot patriæ noſtræ calamitoſa fata, transmiſſum- que eft a majoribus noftris ad præſens tempus diverſis apographis, quo quidem primus Pulkava Chronico ſuo inſeruit, dein a poſterio- ribus Goldaſto,Balbino aliisque ſæpe recuſum ; id tranſcriptæ in regnum Bohemiæ hæreditariæ dignitatis basis & fundamentum est, ut ipſe Ca- rolus in confirmatione Regiæ Bohemæ Coronæ affirmat. Integrum inſerere hic æquum duximus, eo magis quod exemplaria in nonnullis ac præſertim Chronologia varient. Proferimus autem illud ex duo- bus apographis ſæculo XIII. & XIV. ſcriptis collatis emendatisque. In nomine ſancte & individue Trinitatis. Fridricus divina faven- te clementia Imperator Romanorum Auguftus. Cum tam lege nature quam ſcripta bonum operari monemur a Domino, precipue eos, qui in adminiſtratione Imperii, & reipublice veraci conſilio, & indefeſſo laho- ris ſtudio nobis aſſiſtunt, & pro gloria Imperii propaganda ſtrenuiſſime decertando omnibus inimicorum incurſibus, & quibuslibet periculis ſeſe objiciunt , ſpeciali prerogativa honoris ſublimare dignum duximus , ut de virtutum premiis & glorie corona diffidere non debeant, qui legitime certaverunt. Noverit igitur omnium Chriſti Imperiique noſtri fidelium tam preſens etas, quam ſucceſſura poſteritas: Qualiter nos Wladislao illuſtri & ſtrenuiſſimo Duci Boemiæ ob inſignia ſervicii & devotionis tam ejus, quam omnium Bohemorum merita, honoris inſignia, quibus avus & ceteri progenitores ejus Duces Bohemiæ beneficio Imperialis excellen- tie b) In eadem curia (Ratisbonenſi) Dux Bohemorum Labezlaus (Wladislaus) vir ingenio validus, viribus præpollens, conſilio, manu, audaciaque magnus, cujus antehac induſtriæe multa præceſſerant experimenta, maximeque nuper in expeditione Polonica magna virtus claruerat , adeo ut ob merita ſua omnibus charus eſſet, ab Imperatore, ac Im- perii primis ex Duce Rex creatur anno ab Incarnatione Domini MCLVIII. Ra- devicus de gest. Frid. I. L. I. c. I3. Eadem canit Guntherus Ligurinus L. 6. v. 466. & ſeqq. c) Ad h. a. p. 48. d) Danielem his comitiis interfuiſſe oſ- tendit ſubjungendi diplomatis ſubſcriptio. e) Radevicus c. 1.
Privilegium daræ regiæ co- ronæ Wladis- lao & ſucceſſo- ribus. ANNUS 1158. 378 illum corona Regia præmiandum eſſe. b) Itaque Dominus Imperator inquit Vincentius noſter, c) prædictum Ducem ob fidele ejus ſervitium coram omnibus ſuis Principibus III. Idus Januarii Regio ornat diade- mate, & de Duce Regem faciens tanto exornat decore. Pro tanti ſui Ducis exaltatione omnes Principes, & Proceres lætantur Bohemiæ, Ca- nonici & totus Clericalis ordo cum ſuo Præſule Daniele d) maximo tri- pudiant gaudio, omni populo applaudente tanto decori. Radevicus in- ſuper addit his ipſis Comitiis Wladislao noſtro datum fuiſſe Privilegium de uſu diadematis, aliisque Regni inſignibus. e) Privilegium iſtud boni ſuperi ſervarunt inter tot patriæ noſtræ calamitoſa fata, transmiſſum- que eft a majoribus noftris ad præſens tempus diverſis apographis, quo quidem primus Pulkava Chronico ſuo inſeruit, dein a poſterio- ribus Goldaſto,Balbino aliisque ſæpe recuſum ; id tranſcriptæ in regnum Bohemiæ hæreditariæ dignitatis basis & fundamentum est, ut ipſe Ca- rolus in confirmatione Regiæ Bohemæ Coronæ affirmat. Integrum inſerere hic æquum duximus, eo magis quod exemplaria in nonnullis ac præſertim Chronologia varient. Proferimus autem illud ex duo- bus apographis ſæculo XIII. & XIV. ſcriptis collatis emendatisque. In nomine ſancte & individue Trinitatis. Fridricus divina faven- te clementia Imperator Romanorum Auguftus. Cum tam lege nature quam ſcripta bonum operari monemur a Domino, precipue eos, qui in adminiſtratione Imperii, & reipublice veraci conſilio, & indefeſſo laho- ris ſtudio nobis aſſiſtunt, & pro gloria Imperii propaganda ſtrenuiſſime decertando omnibus inimicorum incurſibus, & quibuslibet periculis ſeſe objiciunt , ſpeciali prerogativa honoris ſublimare dignum duximus , ut de virtutum premiis & glorie corona diffidere non debeant, qui legitime certaverunt. Noverit igitur omnium Chriſti Imperiique noſtri fidelium tam preſens etas, quam ſucceſſura poſteritas: Qualiter nos Wladislao illuſtri & ſtrenuiſſimo Duci Boemiæ ob inſignia ſervicii & devotionis tam ejus, quam omnium Bohemorum merita, honoris inſignia, quibus avus & ceteri progenitores ejus Duces Bohemiæ beneficio Imperialis excellen- tie b) In eadem curia (Ratisbonenſi) Dux Bohemorum Labezlaus (Wladislaus) vir ingenio validus, viribus præpollens, conſilio, manu, audaciaque magnus, cujus antehac induſtriæe multa præceſſerant experimenta, maximeque nuper in expeditione Polonica magna virtus claruerat , adeo ut ob merita ſua omnibus charus eſſet, ab Imperatore, ac Im- perii primis ex Duce Rex creatur anno ab Incarnatione Domini MCLVIII. Ra- devicus de gest. Frid. I. L. I. c. I3. Eadem canit Guntherus Ligurinus L. 6. v. 466. & ſeqq. c) Ad h. a. p. 48. d) Danielem his comitiis interfuiſſe oſ- tendit ſubjungendi diplomatis ſubſcriptio. e) Radevicus c. 1.
Strana 379
WLADISLAI II. I9. 379 tie ceteris Ducibus preeminebant, circulum f ) videlicet geſtandum con- ceſſimus, & poſt eum omnibus ſucceſſoribus ſuis in perpetuum. Decerni- mus itaque & irrefragabili lege ſtatuimus, ut liceat prefato Duci Boe- miæ Wladislao illis temporibus , quibus nos coronam & diadema glorie portamus, in Nativitate Domini videlicet, & in Paſcha, & in Penthe- coften circulum portare, & amplius in festivitatibus videlicet ſancti Wen- ceslai & S. Adalherti, eo quod illas ſolempnitates propter Patronos ſuos majori reverencia & celebritate veneretur. Sicut itaque celebracio & impoſicio corone noſtre non debent fieri niſi per manus Archiepiſcoporum & epiſcoporum, ita prefato Duci Boemie a nullo hominum circulus im- ponatur, niſi a dilecto noſtro Daniele venerahili epiſcopo Pragensi, & Johanne Olomucenſi epiſcopo , eorumque aliis ſucceſſoribus. Quod ſi forte Olomucenſis defuerit , nihilominus Pragenſis pro ſede & dignt- tate excellenciori vicem compleat amborum. Similiter autem Olomucen- ſis, ſi forte Pragenſis defuerit. 8) Ad hoc predicto Duci Bohemie & ſuc- ceſſoribus ejus addimus & concedimus cenſum de terra Polonie, quem anteceſſores ejus Duces Bohemie a Polonis retroactis temporibus accipere ſolebant. b) Ut autem hec noſtra donacio & constitucio ſupra nominato Duci Wladislao cariſſimo noſtro ejusque ſucceſſoribus omni temore rata & inconvulſa permaneat , preſentem inde paginam conſcribi, & ſigillo noſtro inſigniri juſſimus adhibtis ydoneis teſtibus, quorum nomina hec ſunt : Ebrhardus Salczburgenſis Archiepiſcopus, Wicmannus Magdebur- genſis Archiepiſcopus , Henricus Ratisponenſis epiſcopus, Ebrhardus Bam- bergenſis epiſcopus , Conradus Patavienſis epiſcopus, Otto Friſingenſis epiſcopus, Daniel Pragenſis epiſcopus , Henricus Dux Austriæ, Frideri- cus Dux Suevorum, Ludovicus Langravius Thuringie, Adalbertus Mar- chio Saxonie , Otto Marchio Miſnenſis , Otto & Fridricus Comites Pa- latini. Signum Domini Fridrici Romanorum Imperatoris invictiſſimi. Datum Ratiſpone XV. Kal. Februarii, Indiccione quinta, Anno Domi- nice Bb b 2 f) Pluribus veterum teſtimoniis in Diſſertatione noſtra T. V. Bornianarum Diſſerta- tionum oſtendimus vocem circuli pro corona acceptam fuiſſe , e quibus unicum Pulkavæ noſtri ad h. a. p. 170. adferre liceat : Tune temporis, inquit, propter no- bilitatem Imperialis diadematis corone Regie circuli a Divis Imperatoribus ſunt vo- cate. g) In eadem Diſſertatione oſtendimus triplicem fuiſſe circulum, alium Pa- rricialem, alium Ducalem, item Comitialem dictum, alium denique Regium, ſed ſo- lus unusque regius ab epiſcopis imponi ſolitus. h) Hem! tributum illud quin- gentarum marcarum a tempore Ducis Brzetislai I. Bohemiæ Ducibus noſtris pendi ſolitum : quod veroſimillime Wladislaus per Imperatorem ſibi confirmari fecit, ut in caſum renitentiæ Duces Bohemiæ haberent, cujus patrocinium ad id vindican- dum implorarent.
WLADISLAI II. I9. 379 tie ceteris Ducibus preeminebant, circulum f ) videlicet geſtandum con- ceſſimus, & poſt eum omnibus ſucceſſoribus ſuis in perpetuum. Decerni- mus itaque & irrefragabili lege ſtatuimus, ut liceat prefato Duci Boe- miæ Wladislao illis temporibus , quibus nos coronam & diadema glorie portamus, in Nativitate Domini videlicet, & in Paſcha, & in Penthe- coften circulum portare, & amplius in festivitatibus videlicet ſancti Wen- ceslai & S. Adalherti, eo quod illas ſolempnitates propter Patronos ſuos majori reverencia & celebritate veneretur. Sicut itaque celebracio & impoſicio corone noſtre non debent fieri niſi per manus Archiepiſcoporum & epiſcoporum, ita prefato Duci Boemie a nullo hominum circulus im- ponatur, niſi a dilecto noſtro Daniele venerahili epiſcopo Pragensi, & Johanne Olomucenſi epiſcopo , eorumque aliis ſucceſſoribus. Quod ſi forte Olomucenſis defuerit , nihilominus Pragenſis pro ſede & dignt- tate excellenciori vicem compleat amborum. Similiter autem Olomucen- ſis, ſi forte Pragenſis defuerit. 8) Ad hoc predicto Duci Bohemie & ſuc- ceſſoribus ejus addimus & concedimus cenſum de terra Polonie, quem anteceſſores ejus Duces Bohemie a Polonis retroactis temporibus accipere ſolebant. b) Ut autem hec noſtra donacio & constitucio ſupra nominato Duci Wladislao cariſſimo noſtro ejusque ſucceſſoribus omni temore rata & inconvulſa permaneat , preſentem inde paginam conſcribi, & ſigillo noſtro inſigniri juſſimus adhibtis ydoneis teſtibus, quorum nomina hec ſunt : Ebrhardus Salczburgenſis Archiepiſcopus, Wicmannus Magdebur- genſis Archiepiſcopus , Henricus Ratisponenſis epiſcopus, Ebrhardus Bam- bergenſis epiſcopus , Conradus Patavienſis epiſcopus, Otto Friſingenſis epiſcopus, Daniel Pragenſis epiſcopus , Henricus Dux Austriæ, Frideri- cus Dux Suevorum, Ludovicus Langravius Thuringie, Adalbertus Mar- chio Saxonie , Otto Marchio Miſnenſis , Otto & Fridricus Comites Pa- latini. Signum Domini Fridrici Romanorum Imperatoris invictiſſimi. Datum Ratiſpone XV. Kal. Februarii, Indiccione quinta, Anno Domi- nice Bb b 2 f) Pluribus veterum teſtimoniis in Diſſertatione noſtra T. V. Bornianarum Diſſerta- tionum oſtendimus vocem circuli pro corona acceptam fuiſſe , e quibus unicum Pulkavæ noſtri ad h. a. p. 170. adferre liceat : Tune temporis, inquit, propter no- bilitatem Imperialis diadematis corone Regie circuli a Divis Imperatoribus ſunt vo- cate. g) In eadem Diſſertatione oſtendimus triplicem fuiſſe circulum, alium Pa- rricialem, alium Ducalem, item Comitialem dictum, alium denique Regium, ſed ſo- lus unusque regius ab epiſcopis imponi ſolitus. h) Hem! tributum illud quin- gentarum marcarum a tempore Ducis Brzetislai I. Bohemiæ Ducibus noſtris pendi ſolitum : quod veroſimillime Wladislaus per Imperatorem ſibi confirmari fecit, ut in caſum renitentiæ Duces Bohemiæ haberent, cujus patrocinium ad id vindican- dum implorarent.
Strana 380
Noviſſimi au- thoris inſolens de coronatione Wladislai ſen- tentia. ANNUS 1158. 380 nice Incarnationis milleſimo centeſimo LVIII., Regni noſtri anno ſexto, Imperii tercio. Wladislaum itaque anno præſente non modo Regem renuntia- tum , ſed etiam diademate regio redimitum fuiſſe in Comitiis Ratis- bonenfibus certum habemus ex allatis Vincentii, Radevici, & Gun- theri ſynchronorum autorum, imo non ſolum iftorum ſed & ſex ſep- temve aliorum teſtimoniis, quos longum esset hic exſcribere, e qui- bus, ut compendio dicam, edocemur 1. quod e Duce Rex creatus fuerit, 2. quod reipſa corona regia redimitus fuerit. 3. quod ſuper uſu diadematis ſive coronæ regiæ privilegium ab Imperatore Frideri- co obtinuerit. 4. quod non modo illi ſceptrum Regibus proprium, i) ſed etiam jus nomenque Regium , ut Otto a S. Blaſio loquitur, con- ceſſum fuerit. 5. Quod hæc omnia acta ſint in Ratisbonenſibus Comitiis præſentibus conſentientibusque epiſcopis & Principibus Imperii ante ex- peditionem Mediolanenſem. 6. Quod iſta dignitas regia præcipue Wla- dislao collata fuerit ob priora ſua majorumque ſuorum merita, ma- xime autem ob poſtremo bello Pollonico probatam fidem, militarem virtutem, atque fortitudinem. 7. Guod Wladislaus jam Regia digni- tate , nomine , & titulo inſignitus in Italiam Imperatorem cum exer- citu comitatus ſit. Hæc omnia cum facile decem coævi verbis claris expreſſisque fatentur, & ſcribunt teftes; quis credat hodie inventum iri unum aliquem hiſtoricum (præſertim qui nomen Critici jactat) ut con- tra hunc authorum contemporaneorum torrentem inſurgere aufit, qui, inquam, aufit negare Wladislaum Ratisbonæ ante expeditionem Italicam Regem renunciatum, corona Regia, atque ſuper ejus uſu privilegio donatum. Is non alius eſt, quam doctiſſimus Pubitſchka ad ever- tendas hiſtoricas patrias veritates penitus comparatus, qui, inquam ad hæc infringenda ad h. a. p. 359. k) adverſus tot claros ſummæque aucto- ritatis historicos, imo oculatum auritumque testem Ottonem Frisingen- ſem argumenta ficulnea, nullo fundamento veraque criſi nixa glómèrat, quibus ſumma contentione evincere nititur Wladislaum primum Medio- lani Regem fuiſſe coronatum , circulum illum aureum a Friderico Rege conceſſum nonniſi ſertum pinnatum fuiſſe, notas Chronologicas mox re- citato diplomati appoſitas, ſeilicet Indictionem, annos regni & Imperii Friderici Imperatoris non reſpondere præſenti anno 1158. Non dif- fite- Pub. Chronol. Geſch. 4 ThI. i) Hactenus Duces noſtri nonniſi hastam cum flammula gestantes præſentantur in ſi- gillis ſuis, Wladislaus jamjam cum ſceptro & pomo Regali. k) Chronol. Ge- 1.B. S. 359. ſchich. Böhmens. u. ſ. w.
Noviſſimi au- thoris inſolens de coronatione Wladislai ſen- tentia. ANNUS 1158. 380 nice Incarnationis milleſimo centeſimo LVIII., Regni noſtri anno ſexto, Imperii tercio. Wladislaum itaque anno præſente non modo Regem renuntia- tum , ſed etiam diademate regio redimitum fuiſſe in Comitiis Ratis- bonenfibus certum habemus ex allatis Vincentii, Radevici, & Gun- theri ſynchronorum autorum, imo non ſolum iftorum ſed & ſex ſep- temve aliorum teſtimoniis, quos longum esset hic exſcribere, e qui- bus, ut compendio dicam, edocemur 1. quod e Duce Rex creatus fuerit, 2. quod reipſa corona regia redimitus fuerit. 3. quod ſuper uſu diadematis ſive coronæ regiæ privilegium ab Imperatore Frideri- co obtinuerit. 4. quod non modo illi ſceptrum Regibus proprium, i) ſed etiam jus nomenque Regium , ut Otto a S. Blaſio loquitur, con- ceſſum fuerit. 5. Quod hæc omnia acta ſint in Ratisbonenſibus Comitiis præſentibus conſentientibusque epiſcopis & Principibus Imperii ante ex- peditionem Mediolanenſem. 6. Quod iſta dignitas regia præcipue Wla- dislao collata fuerit ob priora ſua majorumque ſuorum merita, ma- xime autem ob poſtremo bello Pollonico probatam fidem, militarem virtutem, atque fortitudinem. 7. Guod Wladislaus jam Regia digni- tate , nomine , & titulo inſignitus in Italiam Imperatorem cum exer- citu comitatus ſit. Hæc omnia cum facile decem coævi verbis claris expreſſisque fatentur, & ſcribunt teftes; quis credat hodie inventum iri unum aliquem hiſtoricum (præſertim qui nomen Critici jactat) ut con- tra hunc authorum contemporaneorum torrentem inſurgere aufit, qui, inquam, aufit negare Wladislaum Ratisbonæ ante expeditionem Italicam Regem renunciatum, corona Regia, atque ſuper ejus uſu privilegio donatum. Is non alius eſt, quam doctiſſimus Pubitſchka ad ever- tendas hiſtoricas patrias veritates penitus comparatus, qui, inquam ad hæc infringenda ad h. a. p. 359. k) adverſus tot claros ſummæque aucto- ritatis historicos, imo oculatum auritumque testem Ottonem Frisingen- ſem argumenta ficulnea, nullo fundamento veraque criſi nixa glómèrat, quibus ſumma contentione evincere nititur Wladislaum primum Medio- lani Regem fuiſſe coronatum , circulum illum aureum a Friderico Rege conceſſum nonniſi ſertum pinnatum fuiſſe, notas Chronologicas mox re- citato diplomati appoſitas, ſeilicet Indictionem, annos regni & Imperii Friderici Imperatoris non reſpondere præſenti anno 1158. Non dif- fite- Pub. Chronol. Geſch. 4 ThI. i) Hactenus Duces noſtri nonniſi hastam cum flammula gestantes præſentantur in ſi- gillis ſuis, Wladislaus jamjam cum ſceptro & pomo Regali. k) Chronol. Ge- 1.B. S. 359. ſchich. Böhmens. u. ſ. w.
Strana 381
381 WLADISLAI H. 19. fiteor me attonitum hæsiſſe, cum hoc ſententiæ paradoxon l) post publicatam Partem IV. doctiſfimi Viri legi, quo tempore, cum Præ- fationem Tomo IV. Monumentorum noſtrorum præefigendam concin- narem, ibidem promiſi me peculiari Diſſertatione argumentum hoe pertractaturum, ſententiamque tam novam & inſolentem confutatu- rum, quod re ipſa præeſtiti, nam, inſerta eſt primo loco Diſſertatio- num Bornianarum Tomulo V. in qua elifis omnibus confutatisque No- vatoris argumentis oſtendi 1. quod illa pervicaciter a Balbino defenſa coronatio Wladislai noſtri, quam in Burgundia anno 1162. accidiſſe ſtatuit, mera fabula ſit, originemque ſuam & vitium traxerit ex male in- tellecto neque inſpecto fonte,ſcilicet Ottone a S. Blaſio, qui falſo dicitur id aſſeruiſſe. 2. Guod Wladislaus Mediolani non coronatus fuerit, ſed ſolum a Friderico pretioſam coronam dono acceperit, quæ eo- dem tempore ab Angliæ Rege eidem in munus miſſa fuerat. 3. Quod Wladislaus re ipſa principio anni præſentis in Comitiis Ratisbonen- ſibus Rex non ſolum renunciatus, ſed etiam coronatus fuerit. 4. Quod in iisdem Comitiis majestales litteras obtinuerit, quibus eidem ejusque ſucceſſoribus uſus regii diadematis ſeu coronæ, ab epiſcopis certis feſtivitatibus imponendæ, conceſſus fuit. 5. Guod voce cir- culi aurei ab ejusce ætatis ſcriptoribus nonmodo patricialis & Du- calis, ſed etiam corona Regia (ut ab Imperatorum diademate distin- queretur) appellata fuerit. 6. (Quod hæ ipſæ majestales Friderici li- teræ cum omnibus notis ſuis Chronologicis , ſcilicet Indictione, annis Regni & Imperii Friderici, accuratiſsime principio anni præfentis 1158. reſpondeant. Quæ omnia cum in ea diſſertatione prolixe, ſynchro- norumque auctoritatibus probata, cum omnia doctiſſimi Pub. aſſer- ta, aut quæ porro oggeri poſſent, enervata & eliſa fint, ne his de- nuo Partem istam Annalium oneremus, eo benevolum Lectorem re- mittimus. Redimus ad gesta hujus anni, quæ diligentiſsime Vincentius per- ſecutus eft, & e quo ceteri omnes noſtri hauſere. Tot tantisque ho- noribus & prærogativis ſibi, ſucceſſoribus, Regnoque Bohemiæ con- ceſſis vicem redditurus Wladislaus palam jamen corona Principum Im- Pe- l) Merito paradoxon appelio, cum ne unum quidem |ſynchronorum teftem allegare poſſit , qui coronationem Wladislai Mediolanum diſtuliſſet. Unicus Galvaneus, ſeu Gualfanius Flamma author ſæculi XIV. in Flore florum apud Muratorium in Script. Ital. Wladislaum ob-expugnatum Romanum arcum Mediolani in eccle- ſia S. Ambroſii perperam coronatum ſeribit , quem jam pridem Pagius confuta- vit, errorisque damnavit. Wladislaus declarat ſe ex- ercitum Impe- ratori in au- xilium Medio- lanum adduc- turum.
381 WLADISLAI H. 19. fiteor me attonitum hæsiſſe, cum hoc ſententiæ paradoxon l) post publicatam Partem IV. doctiſfimi Viri legi, quo tempore, cum Præ- fationem Tomo IV. Monumentorum noſtrorum præefigendam concin- narem, ibidem promiſi me peculiari Diſſertatione argumentum hoe pertractaturum, ſententiamque tam novam & inſolentem confutatu- rum, quod re ipſa præeſtiti, nam, inſerta eſt primo loco Diſſertatio- num Bornianarum Tomulo V. in qua elifis omnibus confutatisque No- vatoris argumentis oſtendi 1. quod illa pervicaciter a Balbino defenſa coronatio Wladislai noſtri, quam in Burgundia anno 1162. accidiſſe ſtatuit, mera fabula ſit, originemque ſuam & vitium traxerit ex male in- tellecto neque inſpecto fonte,ſcilicet Ottone a S. Blaſio, qui falſo dicitur id aſſeruiſſe. 2. Guod Wladislaus Mediolani non coronatus fuerit, ſed ſolum a Friderico pretioſam coronam dono acceperit, quæ eo- dem tempore ab Angliæ Rege eidem in munus miſſa fuerat. 3. Quod Wladislaus re ipſa principio anni præſentis in Comitiis Ratisbonen- ſibus Rex non ſolum renunciatus, ſed etiam coronatus fuerit. 4. Quod in iisdem Comitiis majestales litteras obtinuerit, quibus eidem ejusque ſucceſſoribus uſus regii diadematis ſeu coronæ, ab epiſcopis certis feſtivitatibus imponendæ, conceſſus fuit. 5. Guod voce cir- culi aurei ab ejusce ætatis ſcriptoribus nonmodo patricialis & Du- calis, ſed etiam corona Regia (ut ab Imperatorum diademate distin- queretur) appellata fuerit. 6. (Quod hæ ipſæ majestales Friderici li- teræ cum omnibus notis ſuis Chronologicis , ſcilicet Indictione, annis Regni & Imperii Friderici, accuratiſsime principio anni præfentis 1158. reſpondeant. Quæ omnia cum in ea diſſertatione prolixe, ſynchro- norumque auctoritatibus probata, cum omnia doctiſſimi Pub. aſſer- ta, aut quæ porro oggeri poſſent, enervata & eliſa fint, ne his de- nuo Partem istam Annalium oneremus, eo benevolum Lectorem re- mittimus. Redimus ad gesta hujus anni, quæ diligentiſsime Vincentius per- ſecutus eft, & e quo ceteri omnes noſtri hauſere. Tot tantisque ho- noribus & prærogativis ſibi, ſucceſſoribus, Regnoque Bohemiæ con- ceſſis vicem redditurus Wladislaus palam jamen corona Principum Im- Pe- l) Merito paradoxon appelio, cum ne unum quidem |ſynchronorum teftem allegare poſſit , qui coronationem Wladislai Mediolanum diſtuliſſet. Unicus Galvaneus, ſeu Gualfanius Flamma author ſæculi XIV. in Flore florum apud Muratorium in Script. Ital. Wladislaum ob-expugnatum Romanum arcum Mediolani in eccle- ſia S. Ambroſii perperam coronatum ſeribit , quem jam pridem Pagius confuta- vit, errorisque damnavit. Wladislaus declarat ſe ex- ercitum Impe- ratori in au- xilium Medio- lanum adduc- turum.
Strana 382
Juventus Bo- hema ardet in prælia. 382 perii pollicitus est ftaturam quantocyus in armis ſe ductore validam Boemorum Moravorumque manum ad omnem nutum Cæſaris, pro ejus Imperiique Romani gloria & ſalute quodvis periculum aſpernatu- ram, ipſaque ſanguinis profuſlone fidem ſuam testaturam. Applau- ſere conſilio iſti declarationique Wladislai Optimates, Præſules mili- tesque omnes, quosquos fecum Ratisbonam adduxerat, jamque co- hortes, juventusque Bohema, quam corporis fui tutandi majestatis- que oſtentandæ gratia ad latus habebat, exultabat, in prælia ardebat, heroica facinora & victorias Italicas animo præcipiebat, jactabatque. At vero non perinde fimilique plauſu res accepta ab Ordinibus Bohe- miæ, cum reverſus fuisset Pragam, atque ad delectum tyronum in- eundum cogendumque exercitum comitia indixiſſet. Nonnulli primæ nobilitatis Viri conſilium improbare, in Danielem epiſcopum, moli- minum iftorum fabrum,authoremque diras & cruces evomere, rem tan- ti tamque gravis negotii, quale bellum effet in tam longinquis regi- onibus gerendum , non oportuiſſe, non licuiſſe ſeſe inconſultis invitis- que ſuſcipere. At vero Wladislaus Danielem his telis erepturus, ex- erta omni facundia, prolixa oratione profeſſus est, non Danielis ſed fuo ductu, arbitrio, & voluntate id factum fuiſſe, vicem reddendam fuiſſe Imperatori tam bene cupienti gloriæ Bohemorum, tam muni- fico in ſe, ſucceſsores ſuos, regnum univerſum, neminem vel ſenſum aliquem ingenuæ nobilitatis habentem effugiturum ingrati, improbi, malevolentiaque ſuffuſi animi maculam, quisquis conſilio tam ſalutari tam glorioſo patriæ obstrepere auſurus efſet. Et vero neminem a ſe co- gi, liberum cuique efſe, aut ſeſe præeuntem ſequi, atque a ſe stipen- dia liberalia, honorumque præmia exſpectare, ſeu domi inertia in- glorium torpere, atque inter mulierum finus ludosque deliciari. Ea Principis oratio tantum perculit, pupugitque murmurantium, refracta- riorumque animos, ut vel ictu oculi ſcenam mutatam vidifſes: omnium ore : Mediolanum !Mediolanum ! perstrepit, cantibus celebratur, jam fu- mans, machinis quaſſatum humique ſtratum fingitur, fremit belli ardore ingenua rufticaque juventus, turmatim rejecto ligone & vomere ſcutis, lanceis, ensibusque manus affuefacit, corpus bellicis exercitationibus aptat, diem impatiens clafficumque ad erumpendum Praga exſpec- tat. ANNUS 1158. Iter in Itali- am ingreditur. Jam jamque præcedunt legiones cum vexillis ſuis roſeis Wladi- slaum habentem a latere Theobaldum fratrem, Danielem epiſcopum Pra
Juventus Bo- hema ardet in prælia. 382 perii pollicitus est ftaturam quantocyus in armis ſe ductore validam Boemorum Moravorumque manum ad omnem nutum Cæſaris, pro ejus Imperiique Romani gloria & ſalute quodvis periculum aſpernatu- ram, ipſaque ſanguinis profuſlone fidem ſuam testaturam. Applau- ſere conſilio iſti declarationique Wladislai Optimates, Præſules mili- tesque omnes, quosquos fecum Ratisbonam adduxerat, jamque co- hortes, juventusque Bohema, quam corporis fui tutandi majestatis- que oſtentandæ gratia ad latus habebat, exultabat, in prælia ardebat, heroica facinora & victorias Italicas animo præcipiebat, jactabatque. At vero non perinde fimilique plauſu res accepta ab Ordinibus Bohe- miæ, cum reverſus fuisset Pragam, atque ad delectum tyronum in- eundum cogendumque exercitum comitia indixiſſet. Nonnulli primæ nobilitatis Viri conſilium improbare, in Danielem epiſcopum, moli- minum iftorum fabrum,authoremque diras & cruces evomere, rem tan- ti tamque gravis negotii, quale bellum effet in tam longinquis regi- onibus gerendum , non oportuiſſe, non licuiſſe ſeſe inconſultis invitis- que ſuſcipere. At vero Wladislaus Danielem his telis erepturus, ex- erta omni facundia, prolixa oratione profeſſus est, non Danielis ſed fuo ductu, arbitrio, & voluntate id factum fuiſſe, vicem reddendam fuiſſe Imperatori tam bene cupienti gloriæ Bohemorum, tam muni- fico in ſe, ſucceſsores ſuos, regnum univerſum, neminem vel ſenſum aliquem ingenuæ nobilitatis habentem effugiturum ingrati, improbi, malevolentiaque ſuffuſi animi maculam, quisquis conſilio tam ſalutari tam glorioſo patriæ obstrepere auſurus efſet. Et vero neminem a ſe co- gi, liberum cuique efſe, aut ſeſe præeuntem ſequi, atque a ſe stipen- dia liberalia, honorumque præmia exſpectare, ſeu domi inertia in- glorium torpere, atque inter mulierum finus ludosque deliciari. Ea Principis oratio tantum perculit, pupugitque murmurantium, refracta- riorumque animos, ut vel ictu oculi ſcenam mutatam vidifſes: omnium ore : Mediolanum !Mediolanum ! perstrepit, cantibus celebratur, jam fu- mans, machinis quaſſatum humique ſtratum fingitur, fremit belli ardore ingenua rufticaque juventus, turmatim rejecto ligone & vomere ſcutis, lanceis, ensibusque manus affuefacit, corpus bellicis exercitationibus aptat, diem impatiens clafficumque ad erumpendum Praga exſpec- tat. ANNUS 1158. Iter in Itali- am ingreditur. Jam jamque præcedunt legiones cum vexillis ſuis roſeis Wladi- slaum habentem a latere Theobaldum fratrem, Danielem epiſcopum Pra
Strana 383
WLADISLAI II. I9. 383 Pragenſem, & Gervaſium Wiſsehradenſem Præpositum regnique Can- cellarium m) cujus viri prudentia potiffimum in gravioribus negotiis uti ſolitus. Magno animo ſpernuntur nobiliſſimarum uxorum, li- berorum , cognatorum , ſponſarumque lacrymæ, fingultus & lamenta maritis ſuis ſponſisque poſtrema oſcula figentium & luctuoſum va- le ingeminantium. Quanto autem numero eductus fuerit Bohemus miles nuſpiam proditum. ") Per Ratisbonam iter prehenditur, o) licentia illa exercitibus ejusce ætatis communi, annona, commeatus pecorumque greges vi & prædatione per regiones quæruntur, nec tamen ſubinde absque rerum inopia Alpes fuperantur, cujus videlicet incolæ convaſatis rebus, abactis in interiora filvarum & montium pecoribus, in diverſa dilapſi fuere. Ad montem Pauſanum ſeu Po- ſen optimi vini redundantia recreantur copiæ, transmiſſis montibus a Brixienſibus, Tridentinisque large hoſpitaliterque omni commeatu cumulantur. Ponte demum navali ſuper Attafim ſtrato, urbeque Verona prætermiſſa ſuper lucum, inquit Vincentius, circa Vardam inter olivas ſpecioſiſſimas ſua figunt tentoria, ubi olivas pretioſiſſimas ad focum, & equorum stabula, & malogranata tanquam ſalices cædi vidimus. Poſtquam vero Wladislaus Rex ex Veronenſibus intellexit Brixienſes eſse fœderatos Mediolanensium hoftesque Imperatoris, multis ab eis muneribus donatus in Brixienſium campos frugibus turgentes caftra transtulit, ordinataque acie pene ad portas ipfas ur- bis progreſſus est, nec defuerunt quique levis armaturæ equites Bo- emi (juventus audacia inſolens)qui ſub muros ipſos ſuccedere, Brixien- ſesque e munimentis fuis in certamen & velitationem provocare aufi fuerunt, exercitu ipſo Bohemo non longe ab urbe caſtra metato, & omnem longe lateque provinciam dire vaſtante. p) Territi multitudi- ne m) Peſſina in Marte Moraviæ p. 316. etiam Conradum & Udalricum Principes Mo- raviæ adfuiſſe memorat. ſed iſtorum neque in noſtris neque exteris authoribus uſpiam mentio. n) Doct. Pubitſchka ait a Morena aſſeri Bohemorum exercitum numeroſiſſimum fuiſſe , a Dodechino vero nonniſi quinque millium affirmari : Mo- rena quidem exercitum magnum appellat, at vero Dodechinus ne verbo quidem Boemorum aut Wladislai meminit. o) Errat doct. Pubitſchka eadem pagina dum ait Ratisbonam locum colligendis copiis ab Imperatore deſignatum fuiſſe : Rade- vicus L. 1. c. 17. inquit : Imperator ad Auguſtam Rhetiæ ſuper ripam fluminis Lici caſtris poſitis operiebatur confluentem ex diverſis partibus militiam. p) Otho Mo- rena apud Leibnit. T. I. p. 816. cauſam hujus vaſtationis his verbis exprimit: Bri- xienſes ſuper ſcutiferos Regis (non Dueis) Bohemiæ , qui prius, quam Imperator, ve- nerant, irruentes , equos ipſorum abſtulerunt, pluresque interfecerunt, alii vulnerati, plu- rimis ſemivivis relictis , fugerunt. Wladislaus Brixiam obſi- dione cingit, regionem po- pulatur. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 362.
WLADISLAI II. I9. 383 Pragenſem, & Gervaſium Wiſsehradenſem Præpositum regnique Can- cellarium m) cujus viri prudentia potiffimum in gravioribus negotiis uti ſolitus. Magno animo ſpernuntur nobiliſſimarum uxorum, li- berorum , cognatorum , ſponſarumque lacrymæ, fingultus & lamenta maritis ſuis ſponſisque poſtrema oſcula figentium & luctuoſum va- le ingeminantium. Quanto autem numero eductus fuerit Bohemus miles nuſpiam proditum. ") Per Ratisbonam iter prehenditur, o) licentia illa exercitibus ejusce ætatis communi, annona, commeatus pecorumque greges vi & prædatione per regiones quæruntur, nec tamen ſubinde absque rerum inopia Alpes fuperantur, cujus videlicet incolæ convaſatis rebus, abactis in interiora filvarum & montium pecoribus, in diverſa dilapſi fuere. Ad montem Pauſanum ſeu Po- ſen optimi vini redundantia recreantur copiæ, transmiſſis montibus a Brixienſibus, Tridentinisque large hoſpitaliterque omni commeatu cumulantur. Ponte demum navali ſuper Attafim ſtrato, urbeque Verona prætermiſſa ſuper lucum, inquit Vincentius, circa Vardam inter olivas ſpecioſiſſimas ſua figunt tentoria, ubi olivas pretioſiſſimas ad focum, & equorum stabula, & malogranata tanquam ſalices cædi vidimus. Poſtquam vero Wladislaus Rex ex Veronenſibus intellexit Brixienſes eſse fœderatos Mediolanensium hoftesque Imperatoris, multis ab eis muneribus donatus in Brixienſium campos frugibus turgentes caftra transtulit, ordinataque acie pene ad portas ipfas ur- bis progreſſus est, nec defuerunt quique levis armaturæ equites Bo- emi (juventus audacia inſolens)qui ſub muros ipſos ſuccedere, Brixien- ſesque e munimentis fuis in certamen & velitationem provocare aufi fuerunt, exercitu ipſo Bohemo non longe ab urbe caſtra metato, & omnem longe lateque provinciam dire vaſtante. p) Territi multitudi- ne m) Peſſina in Marte Moraviæ p. 316. etiam Conradum & Udalricum Principes Mo- raviæ adfuiſſe memorat. ſed iſtorum neque in noſtris neque exteris authoribus uſpiam mentio. n) Doct. Pubitſchka ait a Morena aſſeri Bohemorum exercitum numeroſiſſimum fuiſſe , a Dodechino vero nonniſi quinque millium affirmari : Mo- rena quidem exercitum magnum appellat, at vero Dodechinus ne verbo quidem Boemorum aut Wladislai meminit. o) Errat doct. Pubitſchka eadem pagina dum ait Ratisbonam locum colligendis copiis ab Imperatore deſignatum fuiſſe : Rade- vicus L. 1. c. 17. inquit : Imperator ad Auguſtam Rhetiæ ſuper ripam fluminis Lici caſtris poſitis operiebatur confluentem ex diverſis partibus militiam. p) Otho Mo- rena apud Leibnit. T. I. p. 816. cauſam hujus vaſtationis his verbis exprimit: Bri- xienſes ſuper ſcutiferos Regis (non Dueis) Bohemiæ , qui prius, quam Imperator, ve- nerant, irruentes , equos ipſorum abſtulerunt, pluresque interfecerunt, alii vulnerati, plu- rimis ſemivivis relictis , fugerunt. Wladislaus Brixiam obſi- dione cingit, regionem po- pulatur. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 362.
Strana 384
ANNUS 1158. 384 ne Boemi exercitus cives patrocinium Danielis epiſcopi implorant, 1) impetrantque, ut mediatore Daniele Odo Cardinalis conſulesque urbis Wladislao Regi, muneribus delibuto, perſuaſerint, ſeſe depreca- toris partes apud Cæſarem fuſcepturum, ut veniam, gratiamque illius conſequantur. Advenit cum exercitu ſuo Imperator in Lombardiam. Secutus tandem duarum hebdomadarum intervallo Fridericus Imp. in Lombardiam , cui Wladislaus in occurſum festinavit plauden- tibus utrinque exercitibus, positisque haud longe a Brixia ſuper Ole- am flumen castris tantoopere Brixienſes exterriti funt, ut mediatore Wladislao ſacramentis, obſidibusque datis, pacti fint auxiliares copias ad perdomandos Mediolanenſes. Verſo igitur temone in Mediola- nenſem agrum exercitus deducitur, viam Imperatori Wladislao cum fuis parante. Pervenitur ad Adduam, a rapacitate aquarum voragi- numque multitudine notum flumen, jam jam ab hoſte pontibus nu- datum, cujus tamen adverſam ripam ingens provincialium Mediola- nenfium multitudo obſidebat , non modo inconditis clamoribus & ca- lumniis, ſed & ſagittarum irritis ictibus Imperatoris exercitum im- petens. Radevicus L. 1. c. 29. ait inter hos fluminis defenſores pu- gnaciſfimos Mediolanenſium circiter mille equites adfuiſſe. Imperator ad ipſam pontis principis dejecti crepidinem, Wladislaus infra inter- jecto unius milliaris ſpatio cum fratris ſui Theobaldi Danielisque Epiſcopi legionibus ftationem figit, dumque uterque exercitus revo- candis viribus, reficiendoque corpori ex tot itinerum moleftiis dat ope- ram, duo Bohemi ſtrenui milites Bernardus filius Sobieslai; & Odo- len filius Sczis de Chis nobilitate clari ſociatis duobus aliis inter ſum- ma rapacifſimarum aquarum pericula feliciter in adverſum litus elu- ctantur. a) Nuncio ad Wladislaum perlato a ſuis duobus militibus va- dum inventum eſſe, abjiciuntur, inquit Vincentius, tabulæ (convi- viorum) Tympanum bellicum percutitur, armantur milites ipſo Rege Wladislao ſtrenuo milite eos præcedente, inter medios fluctus præcipi- tes ſuos impellit dextrarios , & ſic divina pietate eos conſervante tam duros tam præcipites ſuperant fluctus, nonnullis tamen militibus ibi nau- fra- q) Daniel in ſervitium Domini ſui Regis Bohemiæ cum miliia ſua, & cum Deslao, Peregrino, Dethebo, Vincentio (auctore iſtius Chronici) Ottone, & aliis Capellanis comitatus in eandem expeditionem venerat. Vincentius ad h. a. p. 50. r) Chro- nica S. Pantaleonis ad h. ait: a Bohemis quendam Longobarduin captum, minis- que coactum fuiſſe hoc vadum illis indicare.
ANNUS 1158. 384 ne Boemi exercitus cives patrocinium Danielis epiſcopi implorant, 1) impetrantque, ut mediatore Daniele Odo Cardinalis conſulesque urbis Wladislao Regi, muneribus delibuto, perſuaſerint, ſeſe depreca- toris partes apud Cæſarem fuſcepturum, ut veniam, gratiamque illius conſequantur. Advenit cum exercitu ſuo Imperator in Lombardiam. Secutus tandem duarum hebdomadarum intervallo Fridericus Imp. in Lombardiam , cui Wladislaus in occurſum festinavit plauden- tibus utrinque exercitibus, positisque haud longe a Brixia ſuper Ole- am flumen castris tantoopere Brixienſes exterriti funt, ut mediatore Wladislao ſacramentis, obſidibusque datis, pacti fint auxiliares copias ad perdomandos Mediolanenſes. Verſo igitur temone in Mediola- nenſem agrum exercitus deducitur, viam Imperatori Wladislao cum fuis parante. Pervenitur ad Adduam, a rapacitate aquarum voragi- numque multitudine notum flumen, jam jam ab hoſte pontibus nu- datum, cujus tamen adverſam ripam ingens provincialium Mediola- nenfium multitudo obſidebat , non modo inconditis clamoribus & ca- lumniis, ſed & ſagittarum irritis ictibus Imperatoris exercitum im- petens. Radevicus L. 1. c. 29. ait inter hos fluminis defenſores pu- gnaciſfimos Mediolanenſium circiter mille equites adfuiſſe. Imperator ad ipſam pontis principis dejecti crepidinem, Wladislaus infra inter- jecto unius milliaris ſpatio cum fratris ſui Theobaldi Danielisque Epiſcopi legionibus ftationem figit, dumque uterque exercitus revo- candis viribus, reficiendoque corpori ex tot itinerum moleftiis dat ope- ram, duo Bohemi ſtrenui milites Bernardus filius Sobieslai; & Odo- len filius Sczis de Chis nobilitate clari ſociatis duobus aliis inter ſum- ma rapacifſimarum aquarum pericula feliciter in adverſum litus elu- ctantur. a) Nuncio ad Wladislaum perlato a ſuis duobus militibus va- dum inventum eſſe, abjiciuntur, inquit Vincentius, tabulæ (convi- viorum) Tympanum bellicum percutitur, armantur milites ipſo Rege Wladislao ſtrenuo milite eos præcedente, inter medios fluctus præcipi- tes ſuos impellit dextrarios , & ſic divina pietate eos conſervante tam duros tam præcipites ſuperant fluctus, nonnullis tamen militibus ibi nau- fra- q) Daniel in ſervitium Domini ſui Regis Bohemiæ cum miliia ſua, & cum Deslao, Peregrino, Dethebo, Vincentio (auctore iſtius Chronici) Ottone, & aliis Capellanis comitatus in eandem expeditionem venerat. Vincentius ad h. a. p. 50. r) Chro- nica S. Pantaleonis ad h. ait: a Bohemis quendam Longobarduin captum, minis- que coactum fuiſſe hoc vadum illis indicare.
Strana 385
WLADISLAI II. I9. 385 fragio perditis.s) Postquam vero in adverſam ripam cum magna exer- citus ſui parte eluctatus eft, cunctatione postposita manipulos hoftiles hinc atque illinc pofitos aggreditur, fundit, diſpergit, plures ex iis captivos abducit, in villas atque caſtella confinia ignes immittit. In- ter hæc ridicula plane ſcena Wladislao oblata est: cum facerdos ru- ricola calvitie atque canitie venerandus, ſuperpelliceo indutus, funda- que ſola ad vibrandos lapides inftructus,ad eum captivus adducitur, qui ex oppoſita ripa Bohemos a tranſitu fluminis deterrere atque depellere co- natus, cujus incogitantia cum riſum univerſis elicuiſſet, facile Danie- lis interpositione libertatem conſecutus eſt. Necdum vero Imperator de exercitu Bohemo Adduam trans- greſſo certior redditus fuerat, quin imo cum iſthic eminus plures turmæ militum adverterentur, creditum fuit laborantibus in ripa Me- diolanenſibus auxiliares copias ex urbe ſubmiſſas fuiſſe, nec prius re- ſcitum fuit , Wladislaum adverſam ripam tenere, quam dum id ſignum tympani Bohemici , & Mediolanenſium præceps fuga prodidiſſet. Jam vero Wladislao hanc adverſam ripam tenenti prima de inſtaurando ponte ſollicitudo erat, certatimque ex utroque litore fervebant mili- tum operæ , dum noctis tenebræ laborem abrupiſſent, ne autem Me- diolanenſes cupido inceſſeret adverſus cœptum opus quidquam mo- liendi, perſtitit ea nocte pervigil armatusque Wladislaus cum fuis eodem fluminis confinio , dum illuceſcente die reaſſumerentur ope- ræ, apportarentur trabes, figerentur, glomerarentur. Sed hem! dum maxime fervet opus, effuſus ex urbe hoſtis propinquansque militem colligere, ad arma provolare, acies inftruere urget. Deliguntur for- tiſſimi quique atque rei militaris periti viri, qui eminus hoſtis robur explorent, progredientemque morentur, fit velitatio inter Medio- lanenſes noſtrosque numero multo inferiores, vulnerantur complures Bohemi, cadit Zuest Castellanus Melnicensis, Diva, Vir nobilitate cla- rus, lethali vulnere fauciatur. t) Horum cæde magis magisque incenſi Bohemorum animi ſumma vi & impetu feruntur in hoſtem,cædunt, sternunt, cæteros in præcipitem fugam reditumque conjiciunt. Se- ptuaginta capita primæ nobilitatis Lombardicæ, ſcientiaque militari Ccc ſpec- PARS VI. ANNAL. HAGEC. s) Radevicus c. l. ait: etiam Conradum Ducem Dalmatiæ transvadaſſe , ſubditque : Nu- merus eorum, quos aquarum vehementia involvit, involvende ſubmerſit, circiter du- centos æſtimabatur. t) Bernardus nepos de prædicto Diva avunculo ſuo ulciſci deſi- deraus percuſſorem inſequitur, & cum gladio ſuo , ut leo fortis, medium dividit. Vincentius c. 1. p. 52. Wladislaus in- ſtaurat pon- tem. Boemi victo- res.
WLADISLAI II. I9. 385 fragio perditis.s) Postquam vero in adverſam ripam cum magna exer- citus ſui parte eluctatus eft, cunctatione postposita manipulos hoftiles hinc atque illinc pofitos aggreditur, fundit, diſpergit, plures ex iis captivos abducit, in villas atque caſtella confinia ignes immittit. In- ter hæc ridicula plane ſcena Wladislao oblata est: cum facerdos ru- ricola calvitie atque canitie venerandus, ſuperpelliceo indutus, funda- que ſola ad vibrandos lapides inftructus,ad eum captivus adducitur, qui ex oppoſita ripa Bohemos a tranſitu fluminis deterrere atque depellere co- natus, cujus incogitantia cum riſum univerſis elicuiſſet, facile Danie- lis interpositione libertatem conſecutus eſt. Necdum vero Imperator de exercitu Bohemo Adduam trans- greſſo certior redditus fuerat, quin imo cum iſthic eminus plures turmæ militum adverterentur, creditum fuit laborantibus in ripa Me- diolanenſibus auxiliares copias ex urbe ſubmiſſas fuiſſe, nec prius re- ſcitum fuit , Wladislaum adverſam ripam tenere, quam dum id ſignum tympani Bohemici , & Mediolanenſium præceps fuga prodidiſſet. Jam vero Wladislao hanc adverſam ripam tenenti prima de inſtaurando ponte ſollicitudo erat, certatimque ex utroque litore fervebant mili- tum operæ , dum noctis tenebræ laborem abrupiſſent, ne autem Me- diolanenſes cupido inceſſeret adverſus cœptum opus quidquam mo- liendi, perſtitit ea nocte pervigil armatusque Wladislaus cum fuis eodem fluminis confinio , dum illuceſcente die reaſſumerentur ope- ræ, apportarentur trabes, figerentur, glomerarentur. Sed hem! dum maxime fervet opus, effuſus ex urbe hoſtis propinquansque militem colligere, ad arma provolare, acies inftruere urget. Deliguntur for- tiſſimi quique atque rei militaris periti viri, qui eminus hoſtis robur explorent, progredientemque morentur, fit velitatio inter Medio- lanenſes noſtrosque numero multo inferiores, vulnerantur complures Bohemi, cadit Zuest Castellanus Melnicensis, Diva, Vir nobilitate cla- rus, lethali vulnere fauciatur. t) Horum cæde magis magisque incenſi Bohemorum animi ſumma vi & impetu feruntur in hoſtem,cædunt, sternunt, cæteros in præcipitem fugam reditumque conjiciunt. Se- ptuaginta capita primæ nobilitatis Lombardicæ, ſcientiaque militari Ccc ſpec- PARS VI. ANNAL. HAGEC. s) Radevicus c. l. ait: etiam Conradum Ducem Dalmatiæ transvadaſſe , ſubditque : Nu- merus eorum, quos aquarum vehementia involvit, involvende ſubmerſit, circiter du- centos æſtimabatur. t) Bernardus nepos de prædicto Diva avunculo ſuo ulciſci deſi- deraus percuſſorem inſequitur, & cum gladio ſuo , ut leo fortis, medium dividit. Vincentius c. 1. p. 52. Wladislaus in- ſtaurat pon- tem. Boemi victo- res.
Strana 386
Imperator ſe jungit Wla- dislao. Pons bis rum- pitur. ANNUS 1158. 386 ſpectatos Viros captivos ad Wladislaum adducunt. u) Hofte propul- ſato reditur ad conſumandam pontis structuram, ea denique perfecta Imperator cum lectiſſimis copiis ſuis ſe ſe Wladislao jungit. Bohe- mus vero miles etiam alteri sternendo ponti manus injicit, qui mi- litum commeatuumque trajectui neceffarius erat. Sed infortunate prorſus accidit, ut cum majore multitudine militum atque pondere gravaretur, quam ferendo par eſſet, bis tanto oneri ſuccubuerit, multosque Bohemorum & Ungarorum nandi imperitos gurgites hau- ſerint. x) Imperator in ipſa everſa ur- be Lauda ca- ſtra ponit. Mediolanenſes fruſtra Impe- ratoris grati- am implorant. Occupaverat interea Dux Carinthiæ in ſuperiore parte fluminis quandam fortem munitionem, validiſſimo caſtro Tercii, ſeu ut codices variant, Trecii obtentam. Imperator itaque legionibus omnibus ſuis per pontem transmiſſis castrum iftud præsidiario Mediolanenſium mi- lite probe munitum paucorum dierum obſidione capit. Ab hine co- mite sibi adjuncto Rege Boemiæ, ad regiam urbem Laudam (superio- ribus annis funditus cum altera Cumis appellata Mediolanenſium fu- rore everſam ) exercitum movet, in ejusque meditullio, ita quidem petentibus civibus, caſtra figit. Magis magisque civitatis iſtius de- plorandæ ruderibus ad iracundiam irritatus, amplius exardeſcit, cum Epiſcopus loci, omnis nobilitas, magistratus, clerus, omnis, inquam, ætas & ſexus ſecundum conſvetudinem eorum finguli singulas cruces portantes, miſeroque ejulatu aerem implentes ſe ſe ad pedes ejus ab- jiciunt, jam ad miſericordiam, jam ad vindictam Imperatorem, ca- lamitati eorum illacrymantem, provocant. Persenfere vero tandem tot gentium appropinquantibus exercitibus periculum ſuum, in quo verſarentur, Mediolanenſes, petita igitur per fæciales & internun- cios Imperatorem adeundi facultate, humiliter gratiam , & veniam implorant, ſe ſe de perduellione damnis, ſumptibusque non modo Imperatori, ſed & ceteris omnibus ſatisfacturos pollicentur. Jam jamque Principum inclinabant ſententiæ ad veniam ſupplicibus dan- dam , cum Anſelmus Ravennatenſis Archiepiſcopus aſſurgens exagge- rata u) Inter hos Aicherium de vico mercato , Ardivi Vice-Comitem, Robo-Caſtrum, & Frin- cherium Baſabelletam fuiſſe memorat Otho Morena. x) Narrat præterea hic Vin- centius: Danielem epiſcopum accurriſſe, ſauciis ſolatia ſpiritualia præbuiſſe, ſeſe vero tanto periculo immittere noluiſle , atque proinde cum familia contuberna- lium ſuorum ad ſtationes Ducis Carinthiæ deflexiſſe , demum feſto S. Jacobi ſeſe rurſum Boemis caſtris junxiſſè, ubi, inquit, multos naufragio , & Mladorkam Scu- tarium epiſcopi interiiſſe comperimus. Idem ibidem p. 53.
Imperator ſe jungit Wla- dislao. Pons bis rum- pitur. ANNUS 1158. 386 ſpectatos Viros captivos ad Wladislaum adducunt. u) Hofte propul- ſato reditur ad conſumandam pontis structuram, ea denique perfecta Imperator cum lectiſſimis copiis ſuis ſe ſe Wladislao jungit. Bohe- mus vero miles etiam alteri sternendo ponti manus injicit, qui mi- litum commeatuumque trajectui neceffarius erat. Sed infortunate prorſus accidit, ut cum majore multitudine militum atque pondere gravaretur, quam ferendo par eſſet, bis tanto oneri ſuccubuerit, multosque Bohemorum & Ungarorum nandi imperitos gurgites hau- ſerint. x) Imperator in ipſa everſa ur- be Lauda ca- ſtra ponit. Mediolanenſes fruſtra Impe- ratoris grati- am implorant. Occupaverat interea Dux Carinthiæ in ſuperiore parte fluminis quandam fortem munitionem, validiſſimo caſtro Tercii, ſeu ut codices variant, Trecii obtentam. Imperator itaque legionibus omnibus ſuis per pontem transmiſſis castrum iftud præsidiario Mediolanenſium mi- lite probe munitum paucorum dierum obſidione capit. Ab hine co- mite sibi adjuncto Rege Boemiæ, ad regiam urbem Laudam (superio- ribus annis funditus cum altera Cumis appellata Mediolanenſium fu- rore everſam ) exercitum movet, in ejusque meditullio, ita quidem petentibus civibus, caſtra figit. Magis magisque civitatis iſtius de- plorandæ ruderibus ad iracundiam irritatus, amplius exardeſcit, cum Epiſcopus loci, omnis nobilitas, magistratus, clerus, omnis, inquam, ætas & ſexus ſecundum conſvetudinem eorum finguli singulas cruces portantes, miſeroque ejulatu aerem implentes ſe ſe ad pedes ejus ab- jiciunt, jam ad miſericordiam, jam ad vindictam Imperatorem, ca- lamitati eorum illacrymantem, provocant. Persenfere vero tandem tot gentium appropinquantibus exercitibus periculum ſuum, in quo verſarentur, Mediolanenſes, petita igitur per fæciales & internun- cios Imperatorem adeundi facultate, humiliter gratiam , & veniam implorant, ſe ſe de perduellione damnis, ſumptibusque non modo Imperatori, ſed & ceteris omnibus ſatisfacturos pollicentur. Jam jamque Principum inclinabant ſententiæ ad veniam ſupplicibus dan- dam , cum Anſelmus Ravennatenſis Archiepiſcopus aſſurgens exagge- rata u) Inter hos Aicherium de vico mercato , Ardivi Vice-Comitem, Robo-Caſtrum, & Frin- cherium Baſabelletam fuiſſe memorat Otho Morena. x) Narrat præterea hic Vin- centius: Danielem epiſcopum accurriſſe, ſauciis ſolatia ſpiritualia præbuiſſe, ſeſe vero tanto periculo immittere noluiſle , atque proinde cum familia contuberna- lium ſuorum ad ſtationes Ducis Carinthiæ deflexiſſe , demum feſto S. Jacobi ſeſe rurſum Boemis caſtris junxiſſè, ubi, inquit, multos naufragio , & Mladorkam Scu- tarium epiſcopi interiiſſe comperimus. Idem ibidem p. 53.
Strana 387
WLADISLAI II. I9. 387 rata Mediolanenſium fallaci & peſſima fide, qui toties vafritie ſua Cæ- ſarem aliosque naſo adunco ſuſpendiſſent, repetitis perduellionibus ſuis, non modo Germaniæ graves , ſed & omnibus vicinis Italiæ ci- vitatibus damnoſiſſimi populationibus ſuis urbiumque ipſarum ever- ſionibus accidiſſent, indignos miſericordia graviſſimis verbis oftendit, in eosque exerendum eſſe exemplum, quod aliis terrori eſſet hor- tatus eſt. Tantum vero hac ſua philippica oratione permovit Prin- cipum animos, ut non modo mutarent ſententiam , ſed & Imperator per ſuæ abjectionem chirotecæ, ex more antiquorum Imperatorum, eos publice in ſuum Bannum mitteret, oftenderetque eſſe manifeſtos hoftes Im- perii, inquit Vincentius noſter c. l. p. 54. Mediolanenſibus igitur internunciis, ſpe omnis reconciliationis præcluſa, remiſſis, altero mox die legiones fœderatorum omnium propius ad urbem accedunt, multique audacia magis & juvenili im- petu acti, quam prudentia armati tam ex Boemis quam aliis gentibus tumultu ſubito & incurſione intempeſtiva periculo vitam exponunt. Hos inter Herkenbertus Princeps regia stirpe prognatus Friderico- que ſanguinis vinculo junctus. 3) æftuans is nempe tam invidia quam indignatione, jam crebro Boemæ militiæ aleam in velitationibus ſuis feliciſſime cecidiſſe , & ipſe paria editurus facinora longius cum robuſta ſuorum manu ultra Clarævallenſium monachorum cœnobium evagatus est, sed uno pene momento se a Mediolanensium cohorti- bus obrutum ſenſit , fugientibus ſociis , ipſe & marescalcus ejus , qui equo stratum defenderat, interfectus eſt, quorum & ſupra nomina- ti Divæ ſeu Dinæ noſtri corpora in ejusdem monaſterii ſacris ædibus ſepulta ſunt. Cognati ſui jactura magis ad indignationem exacuit Im- peratoris vindictam, nam die subſequo ad claffici signum omnes om- nium nationum legiones accinctas efſe jubet, quo ordine autem fin- gulorum Principum civitatumque acies progreffæ fint, libet verbis ipſis Vincentii noſtri p. 55. transſcribere: In prima itaque fronte mi- litiæ Ludovicus frater Imperatoris Palatinus Comes de Rheno in pri- mo juventutis ſuæ flore Suevorum armata militia, Papiensium, & Cre- monenſium, qui hujus expeditionis fabricatores exstiterant, ſibi militia adbihita in campeſtria progreditur. Secundum locum Fridericus filius Regis Conradi in annis juvenilibus Dux de Rottenburg cum forti mi- litia CcC 2 y) Radevicus Ekebertum de Putene nobiliſſimum Comitem & Virum regalis ſanguinis appellat, quem Auftrium fuiſſe Calles in Annal. Auftr. P. 2. p. 18. ostendit. Mediolanum obſidetur.
WLADISLAI II. I9. 387 rata Mediolanenſium fallaci & peſſima fide, qui toties vafritie ſua Cæ- ſarem aliosque naſo adunco ſuſpendiſſent, repetitis perduellionibus ſuis, non modo Germaniæ graves , ſed & omnibus vicinis Italiæ ci- vitatibus damnoſiſſimi populationibus ſuis urbiumque ipſarum ever- ſionibus accidiſſent, indignos miſericordia graviſſimis verbis oftendit, in eosque exerendum eſſe exemplum, quod aliis terrori eſſet hor- tatus eſt. Tantum vero hac ſua philippica oratione permovit Prin- cipum animos, ut non modo mutarent ſententiam , ſed & Imperator per ſuæ abjectionem chirotecæ, ex more antiquorum Imperatorum, eos publice in ſuum Bannum mitteret, oftenderetque eſſe manifeſtos hoftes Im- perii, inquit Vincentius noſter c. l. p. 54. Mediolanenſibus igitur internunciis, ſpe omnis reconciliationis præcluſa, remiſſis, altero mox die legiones fœderatorum omnium propius ad urbem accedunt, multique audacia magis & juvenili im- petu acti, quam prudentia armati tam ex Boemis quam aliis gentibus tumultu ſubito & incurſione intempeſtiva periculo vitam exponunt. Hos inter Herkenbertus Princeps regia stirpe prognatus Friderico- que ſanguinis vinculo junctus. 3) æftuans is nempe tam invidia quam indignatione, jam crebro Boemæ militiæ aleam in velitationibus ſuis feliciſſime cecidiſſe , & ipſe paria editurus facinora longius cum robuſta ſuorum manu ultra Clarævallenſium monachorum cœnobium evagatus est, sed uno pene momento se a Mediolanensium cohorti- bus obrutum ſenſit , fugientibus ſociis , ipſe & marescalcus ejus , qui equo stratum defenderat, interfectus eſt, quorum & ſupra nomina- ti Divæ ſeu Dinæ noſtri corpora in ejusdem monaſterii ſacris ædibus ſepulta ſunt. Cognati ſui jactura magis ad indignationem exacuit Im- peratoris vindictam, nam die subſequo ad claffici signum omnes om- nium nationum legiones accinctas efſe jubet, quo ordine autem fin- gulorum Principum civitatumque acies progreffæ fint, libet verbis ipſis Vincentii noſtri p. 55. transſcribere: In prima itaque fronte mi- litiæ Ludovicus frater Imperatoris Palatinus Comes de Rheno in pri- mo juventutis ſuæ flore Suevorum armata militia, Papiensium, & Cre- monenſium, qui hujus expeditionis fabricatores exstiterant, ſibi militia adbihita in campeſtria progreditur. Secundum locum Fridericus filius Regis Conradi in annis juvenilibus Dux de Rottenburg cum forti mi- litia CcC 2 y) Radevicus Ekebertum de Putene nobiliſſimum Comitem & Virum regalis ſanguinis appellat, quem Auftrium fuiſſe Calles in Annal. Auftr. P. 2. p. 18. ostendit. Mediolanum obſidetur.
Strana 388
Wladislaus tertinm ordi- nem in obſidi. one obtinet. Statio Regis Wladislai an- te Mediola- нит. Bohemi a Lu- dovico Palati- no in auxili- um vocati hoſ- tem in urbem repellunt. 388 litia poſſidet ; ad hune exercitum augendum Hugo Marchio montis Fer- rati, qui materteram Imperatoris matrimonio ſibi junctam habuit cum Veronenſium , Brixienſium, Mantuanenſium forti militia accedit. Ter- tium locum Wladislaus Rex Bohemiæ cum ſuo exercitu, quem de tota militia ſua in unum collecta collegerat, valde magno & forti ſine Lom- bardorum additamento poſſidet. Quarto loco Henricus Dux Austriæ, cum aliis Principibus de Auſtria, ponitur. Quinto loco ipſe Imperator Fri- dericus cum ſuo exercitu, cujus longitudinem & latitudinem compre- hendere difficillimum erat, valde terribili progreditur. Sextus exerci- tus de Bavarorum militia, & aliarum regionum Alemanniæ constructus procedit, cui rector Princeps Otto Palatinus Comes cum ſuis fratribus de Ratisbona præficitur. Septimus exercitus ex Teutonicorum & Lom- bardorum militia collectus procedit. z) Tot tantisque agminibus urbi appropinquantibus Mediolanenſes omnes ſuos manipulos decuriasque e camporum planitie revocant, in valla & munimenta contrahunt jam jam hoſtis inſultum e muris & turribus operturi. Interea ab Impe- ratore cuique belliduci ad obſervandos obſeſforum motus ſua statio deſignata fuit. Ipſe sibi portam Romanam dictam obſervandam dele- git, atque ante illam caſtra ſua poſuit, ex adverſo portæ S. Dionyfii cuſtodiam fratri ſuo Ludovico delegavit, atque ita reliquos acceſ- ſus urbis per gyrum inter Principes militiæ partitus eſt. Wladislao Duci Bohemiæ non longe a Ludovico fratre Imp. in palatiis Abba- tis Dionyſii ſtatio obtigit, a) Et vero Mediolanenſes diu multumque ſpeculati qua parte urbis fortunam ſuam periclitarentur, ſole jam ad occaſum inclinante uno impetu per portam Dionyfianam prorumpunt Ludovicoque bellum intentant. Princeps etfi ætate adoleſcens, ani- mo tamen manuque strenuus conglobatis turmis ſuis occurrit intre- pidus , ancipiti & Marte dubio diu pugnatur , dum ſe profligando hoſti imparem adverteret, auxilia Bohemi Regis efflagitat, accurrit Wladislaus cum ſuis , medius ſe ſe in hoſtem infundit, Principem & Vexilliferum Mediolanenſium, Dacium nomine, ipſe lancea ſua humi sternit. b) Atrociſſimum committitur prælium hoſte pro libertate, Bo- z) Radevicus L. I. e. 32. id VIII. Kal. Augusti seu 25. Julii accidisse, & numerum armatorum circiter C. millia fuiſſe ait. a) Vincentius p. 57. catalogum pertexit omnium Principum, Ducum militiæ civitatumque , qui Mediolanum cinxere , qui cum facile integram paginam æquet, longum eſſet hic eum recenſere. b) Rade- vicus in laudem Bohemorum & præcipue Wladislai hæc longius deſcribit : Non procul abhinc Rex Boemorum caſtra fixerat. Is ex quo bellicum clamorem accepit , ANNUS I158. de-
Wladislaus tertinm ordi- nem in obſidi. one obtinet. Statio Regis Wladislai an- te Mediola- нит. Bohemi a Lu- dovico Palati- no in auxili- um vocati hoſ- tem in urbem repellunt. 388 litia poſſidet ; ad hune exercitum augendum Hugo Marchio montis Fer- rati, qui materteram Imperatoris matrimonio ſibi junctam habuit cum Veronenſium , Brixienſium, Mantuanenſium forti militia accedit. Ter- tium locum Wladislaus Rex Bohemiæ cum ſuo exercitu, quem de tota militia ſua in unum collecta collegerat, valde magno & forti ſine Lom- bardorum additamento poſſidet. Quarto loco Henricus Dux Austriæ, cum aliis Principibus de Auſtria, ponitur. Quinto loco ipſe Imperator Fri- dericus cum ſuo exercitu, cujus longitudinem & latitudinem compre- hendere difficillimum erat, valde terribili progreditur. Sextus exerci- tus de Bavarorum militia, & aliarum regionum Alemanniæ constructus procedit, cui rector Princeps Otto Palatinus Comes cum ſuis fratribus de Ratisbona præficitur. Septimus exercitus ex Teutonicorum & Lom- bardorum militia collectus procedit. z) Tot tantisque agminibus urbi appropinquantibus Mediolanenſes omnes ſuos manipulos decuriasque e camporum planitie revocant, in valla & munimenta contrahunt jam jam hoſtis inſultum e muris & turribus operturi. Interea ab Impe- ratore cuique belliduci ad obſervandos obſeſforum motus ſua statio deſignata fuit. Ipſe sibi portam Romanam dictam obſervandam dele- git, atque ante illam caſtra ſua poſuit, ex adverſo portæ S. Dionyfii cuſtodiam fratri ſuo Ludovico delegavit, atque ita reliquos acceſ- ſus urbis per gyrum inter Principes militiæ partitus eſt. Wladislao Duci Bohemiæ non longe a Ludovico fratre Imp. in palatiis Abba- tis Dionyſii ſtatio obtigit, a) Et vero Mediolanenſes diu multumque ſpeculati qua parte urbis fortunam ſuam periclitarentur, ſole jam ad occaſum inclinante uno impetu per portam Dionyfianam prorumpunt Ludovicoque bellum intentant. Princeps etfi ætate adoleſcens, ani- mo tamen manuque strenuus conglobatis turmis ſuis occurrit intre- pidus , ancipiti & Marte dubio diu pugnatur , dum ſe profligando hoſti imparem adverteret, auxilia Bohemi Regis efflagitat, accurrit Wladislaus cum ſuis , medius ſe ſe in hoſtem infundit, Principem & Vexilliferum Mediolanenſium, Dacium nomine, ipſe lancea ſua humi sternit. b) Atrociſſimum committitur prælium hoſte pro libertate, Bo- z) Radevicus L. I. e. 32. id VIII. Kal. Augusti seu 25. Julii accidisse, & numerum armatorum circiter C. millia fuiſſe ait. a) Vincentius p. 57. catalogum pertexit omnium Principum, Ducum militiæ civitatumque , qui Mediolanum cinxere , qui cum facile integram paginam æquet, longum eſſet hic eum recenſere. b) Rade- vicus in laudem Bohemorum & præcipue Wladislai hæc longius deſcribit : Non procul abhinc Rex Boemorum caſtra fixerat. Is ex quo bellicum clamorem accepit , ANNUS I158. de-
Strana 389
WLADISLAI II. I9. 389 Bohemis pro gloria, decertantibus, dum postremum omni parte ar- ctati Mediolanenſes præcipiti curſu ſe ſe intra portas murosque re- ducere compellerentur. Nox diremit prælium, niſi diremiſſet, in- quit Vincentius, Bohemi victores una cum eis civitatis muros intraſſent. c) Obſeſſi vero hac plaga ſe ſe jam a Bohemorum inſultibus non ſa- tis tutos rati pluribus & validioribus propugnaculis murisque fe muniunt, majores portas lapidibus & cemento obstruunt, nec niſi portulam unam minorem ad exploratores emittendos relinquunt. Turris pervetuſta Imperatorum antiquorum honori dedicata ope- re marmoreo ſtructa, paſſim Arcus Romanus dicta, proxime poſita erat illi portæ, quam ſibi Imperator obſervandam delegerat, præ- ſidiario Mediolanenſi milite probe inſtructa, quæ cum nonniſ jacu- lo fagittæ, ut Radevicus l. c. c. 38. ait, a vallo diftaret, eam Impera- tor a ſuis oppugnari, ſubrui, humique ſterni juſſit. Obſeſſi ſeſe ru- deribus conſepultum iri præſentientes deditione ſolam vitam redi- munt, Cæfareisque tutamen turris iftius relinquunt. d) Sub hæc aliæ quoque per circuitum Mediolanenſium munitiones & caſtra, Zom- bellum nempe, princepsque omnium Moyce dictum, cum villis plu- rimis a Bohemis, Papiensibus, & Cremonensibus invaduntur, capiun- tur, evertuntur. Adducitur captivorum turba, interque eos mulier- cularum formoſarum grex, in quas ne quid infolentius a petulante ju- ventute auderetur, Daniel Pragenfis epiſcopus omni ftudio pervi- gila- decernit laborantibus ſociis auxilio fore debere. Quanta ergo poterat velocitate ſuos arma cogere, equos aſcendere jubet, ipſe cum electis militihus & tibicinis , & tympa- niſtris præire. Non eos morabantur vinearum aggeres ſen maceriæ, non aſperitas & inſolentia loci retinebat. Ea vero conſueti Sclavorum equi facile evadere. Noſtri uhi ex ſono tubarum & tympanorum amici Regis adventum cognovere, animoſiores & lætiores effecti, reſiftere , hortari ſe invicem, ne deficerent, neu paterentur hoſtes jam fugituros vincere. Aderant Boemi: tum demum maxima vi certatur, maximo cla- more cum infeſtis fignis concurritur. Rex ipſe Bohemiæ cominus acriter inſtare, la- borantibus ſuccurrere , hoſtem ferire, ſtrenui militis , & boni Regis officia ſimul exe- quebatur. c) Vincentius vulneratorum & cæſorum Bohemorum numerum his ver- bis complectitur : Plurimi milites plurima ad ſtationes ſuas reportaverunt vulnera: In hoc autem prælio in juvenili �tatis ſuæ flore Mikus, Otto, Zueſtecz , Gerardus magni Grabiſſæ filius, ut leones fortes occubuerunt. Quos cum Domino noſtro Da- niele Pragenſi epiſcopo in Abbatia Vallis Claræ non longe a Mediolano cum maximo plauctu ſepelivimus. d) Galvaneus Flamma apud Buricellum in Monum. Ambroſ. n. 416. narrat hujus arcus Romani obſidionem ipſi Regi Bohemiæ commiſſam fu- iſſe : illum itaque exercitu ſuo in quatuor cohortes diviſo alteram alteri per ſtatas horas ſuccedere juſſiſſe dum eam tota civitate obrigeſcente obtinuiſſet. Arcus Roma- nus ad Medio- lanum capitur. Daniel epiſe. Prag. captivas redimit muli- erculas.
WLADISLAI II. I9. 389 Bohemis pro gloria, decertantibus, dum postremum omni parte ar- ctati Mediolanenſes præcipiti curſu ſe ſe intra portas murosque re- ducere compellerentur. Nox diremit prælium, niſi diremiſſet, in- quit Vincentius, Bohemi victores una cum eis civitatis muros intraſſent. c) Obſeſſi vero hac plaga ſe ſe jam a Bohemorum inſultibus non ſa- tis tutos rati pluribus & validioribus propugnaculis murisque fe muniunt, majores portas lapidibus & cemento obstruunt, nec niſi portulam unam minorem ad exploratores emittendos relinquunt. Turris pervetuſta Imperatorum antiquorum honori dedicata ope- re marmoreo ſtructa, paſſim Arcus Romanus dicta, proxime poſita erat illi portæ, quam ſibi Imperator obſervandam delegerat, præ- ſidiario Mediolanenſi milite probe inſtructa, quæ cum nonniſ jacu- lo fagittæ, ut Radevicus l. c. c. 38. ait, a vallo diftaret, eam Impera- tor a ſuis oppugnari, ſubrui, humique ſterni juſſit. Obſeſſi ſeſe ru- deribus conſepultum iri præſentientes deditione ſolam vitam redi- munt, Cæfareisque tutamen turris iftius relinquunt. d) Sub hæc aliæ quoque per circuitum Mediolanenſium munitiones & caſtra, Zom- bellum nempe, princepsque omnium Moyce dictum, cum villis plu- rimis a Bohemis, Papiensibus, & Cremonensibus invaduntur, capiun- tur, evertuntur. Adducitur captivorum turba, interque eos mulier- cularum formoſarum grex, in quas ne quid infolentius a petulante ju- ventute auderetur, Daniel Pragenfis epiſcopus omni ftudio pervi- gila- decernit laborantibus ſociis auxilio fore debere. Quanta ergo poterat velocitate ſuos arma cogere, equos aſcendere jubet, ipſe cum electis militihus & tibicinis , & tympa- niſtris præire. Non eos morabantur vinearum aggeres ſen maceriæ, non aſperitas & inſolentia loci retinebat. Ea vero conſueti Sclavorum equi facile evadere. Noſtri uhi ex ſono tubarum & tympanorum amici Regis adventum cognovere, animoſiores & lætiores effecti, reſiftere , hortari ſe invicem, ne deficerent, neu paterentur hoſtes jam fugituros vincere. Aderant Boemi: tum demum maxima vi certatur, maximo cla- more cum infeſtis fignis concurritur. Rex ipſe Bohemiæ cominus acriter inſtare, la- borantibus ſuccurrere , hoſtem ferire, ſtrenui militis , & boni Regis officia ſimul exe- quebatur. c) Vincentius vulneratorum & cæſorum Bohemorum numerum his ver- bis complectitur : Plurimi milites plurima ad ſtationes ſuas reportaverunt vulnera: In hoc autem prælio in juvenili �tatis ſuæ flore Mikus, Otto, Zueſtecz , Gerardus magni Grabiſſæ filius, ut leones fortes occubuerunt. Quos cum Domino noſtro Da- niele Pragenſi epiſcopo in Abbatia Vallis Claræ non longe a Mediolano cum maximo plauctu ſepelivimus. d) Galvaneus Flamma apud Buricellum in Monum. Ambroſ. n. 416. narrat hujus arcus Romani obſidionem ipſi Regi Bohemiæ commiſſam fu- iſſe : illum itaque exercitu ſuo in quatuor cohortes diviſo alteram alteri per ſtatas horas ſuccedere juſſiſſe dum eam tota civitate obrigeſcente obtinuiſſet. Arcus Roma- nus ad Medio- lanum capitur. Daniel epiſe. Prag. captivas redimit muli- erculas.
Strana 390
390 ANNUS 1158. gilavit, atque tum precibus, tum etiam pretio redemtas in urbem remiſit. Per eos dies quoque Henricum Austriæ Ducem incendit gloriæ militaris cupido inſultum in urbem ea plaga, qua ftationem cum ſuis fixerat, tentandi: A tertia hora diei uſque ad noctem propugna- cula ſagittis igniumque injectione impetuntur , ſed Mediolanenſibus ſua viriliter obſtinateque tutantibus præter accepta utrinque vulnera & quorundam cæedem haud quid amplius effectum est. Neque cessa- vere alii militiæ Principes jam hac jam illa parte præſidiarios ſollicitare ſimulatis inſultibus , ne concitato in urbe tumultu unquam quies da- retur civibus, dum arietes, catapultæ, teſtudines, ſcalæ, harpagi- nesque pararentur ad muros quatiendos ſuffodiendosque. Mediolanenſes per Danielem Wladislai in- terceſſionem apud Cæſarem implorant. Wladislaus eis conditiones ad conciliandum Imperatorem præſcribit. Mediolanenfibus tot tantisque terroribus perculfis, calamitate oppreſſis, ipſa jam fame & peſte vexatis denuo viſum eſt periclitari, si veniam gratiamque Friderici impetrandi ſpes ſupereſſet, tanquam ad naufragii tabulas perfugium ſuum apud ſacerdotium quærunt deprecatoresque epiſcopos Peregrinum Aquilejenſem Patriarcham, Danielem epiſcopum Pragenſem, & Eberhardum Bambergensem Præ- ſulem implorant, ut interventu Regis Bohemiæ miſericordiam cle- mentiamque Imperatoris conſequantur. d) Nullum non movit lapi- dem Wladislaus pro ſuo miti pacisque ſtudioſo ingenio, ut id ipſum Cæſari & Principibus perſuaderet. Perrupit tandem ſuis conſiliis & hor- tamentis, conditiones in chartam ſe dictante redactæ, atque ab inter- nunciis Mediolanenſibus præſente Wladislao, jurisjurandi interpo- ſita fide, firmatæ, quarum tenor is erat: e) Quod Laudam, Cumas, & alias civitates Imperatoris ita liberas eſſe promittant, sicut ipſum Me- diolanum ab eis liberum eſt. Quod X. millia marcarum Imperatori pro ſuis exceſſibus ſolvant. Omnes captivos milites tam Cremonenſes, quam Pa- pienſes per manum Regis Bohemiæ dimittant. Fidelitatem Domino Im- peratori jurent. Omnem juſtitiam ab antiquis Imperatoribus constitu- tam Imperatori ſolvant. Pacem omnibus civitatibus jurent. Coronam & honorem Imperii gladio ſuo cuſtodiant. Palatia Imperialia ſecundum honorem Imperatoris reædificent, & ut militiam, quo Imperator volue- rit d) Ejusce conſilii præcipuum authorem fuiſſe Guidonem Comitem Blanderatenſem ci- vem Mediolanenſem prodit Radevicus L. 1. c. 40. qui orationem illius ad ſena- tum populumque eam ob rem habitam recitat. e) Vincentius ad h. a. p. 59. f) Hæc una omnium duriſſima Mediolanenſibus viſa conditio, pro qua excluden- da ait Vincentius conſules multam pecuniam obtuliſſe, modo calceatis advenire li- ceret, ſed eos operam perdidiſſe.
390 ANNUS 1158. gilavit, atque tum precibus, tum etiam pretio redemtas in urbem remiſit. Per eos dies quoque Henricum Austriæ Ducem incendit gloriæ militaris cupido inſultum in urbem ea plaga, qua ftationem cum ſuis fixerat, tentandi: A tertia hora diei uſque ad noctem propugna- cula ſagittis igniumque injectione impetuntur , ſed Mediolanenſibus ſua viriliter obſtinateque tutantibus præter accepta utrinque vulnera & quorundam cæedem haud quid amplius effectum est. Neque cessa- vere alii militiæ Principes jam hac jam illa parte præſidiarios ſollicitare ſimulatis inſultibus , ne concitato in urbe tumultu unquam quies da- retur civibus, dum arietes, catapultæ, teſtudines, ſcalæ, harpagi- nesque pararentur ad muros quatiendos ſuffodiendosque. Mediolanenſes per Danielem Wladislai in- terceſſionem apud Cæſarem implorant. Wladislaus eis conditiones ad conciliandum Imperatorem præſcribit. Mediolanenfibus tot tantisque terroribus perculfis, calamitate oppreſſis, ipſa jam fame & peſte vexatis denuo viſum eſt periclitari, si veniam gratiamque Friderici impetrandi ſpes ſupereſſet, tanquam ad naufragii tabulas perfugium ſuum apud ſacerdotium quærunt deprecatoresque epiſcopos Peregrinum Aquilejenſem Patriarcham, Danielem epiſcopum Pragenſem, & Eberhardum Bambergensem Præ- ſulem implorant, ut interventu Regis Bohemiæ miſericordiam cle- mentiamque Imperatoris conſequantur. d) Nullum non movit lapi- dem Wladislaus pro ſuo miti pacisque ſtudioſo ingenio, ut id ipſum Cæſari & Principibus perſuaderet. Perrupit tandem ſuis conſiliis & hor- tamentis, conditiones in chartam ſe dictante redactæ, atque ab inter- nunciis Mediolanenſibus præſente Wladislao, jurisjurandi interpo- ſita fide, firmatæ, quarum tenor is erat: e) Quod Laudam, Cumas, & alias civitates Imperatoris ita liberas eſſe promittant, sicut ipſum Me- diolanum ab eis liberum eſt. Quod X. millia marcarum Imperatori pro ſuis exceſſibus ſolvant. Omnes captivos milites tam Cremonenſes, quam Pa- pienſes per manum Regis Bohemiæ dimittant. Fidelitatem Domino Im- peratori jurent. Omnem juſtitiam ab antiquis Imperatoribus constitu- tam Imperatori ſolvant. Pacem omnibus civitatibus jurent. Coronam & honorem Imperii gladio ſuo cuſtodiant. Palatia Imperialia ſecundum honorem Imperatoris reædificent, & ut militiam, quo Imperator volue- rit d) Ejusce conſilii præcipuum authorem fuiſſe Guidonem Comitem Blanderatenſem ci- vem Mediolanenſem prodit Radevicus L. 1. c. 40. qui orationem illius ad ſena- tum populumque eam ob rem habitam recitat. e) Vincentius ad h. a. p. 59. f) Hæc una omnium duriſſima Mediolanenſibus viſa conditio, pro qua excluden- da ait Vincentius conſules multam pecuniam obtuliſſe, modo calceatis advenire li- ceret, ſed eos operam perdidiſſe.
Strana 391
WLADISLAI II. 19. 391 rit, tribuant, XII. eorum conſules, quos Imperator elegerit, Impera- tore pro tribunali ſuo ſedente , nudipedes ad ſatisfactionem Domino Im- peratori nudos gladios ſuper colla portent. Et ut hæc & alia Imperi- alia inſtituta rata eſt firma teneant, CCC. obſides filios nobilium & pro- borum virorum in poteſtatem Imperatoris tribuant. Dies, in qua hæc fieri de- beant, dies Navitatis ſanctæ Mariæ Virginis instituitur. g) Pacis hoc nun- cium non modo ſumma lætitia implevit Mediolanenſes , ſed & ipſos obſessores: nam ut Vincentius ait: estus, pulvis, fœtor cadaverum intolerabiliter omnes cruciabat exercitus, ita quod jam plurimi plurimis cruciabantur ægritudinibus. Mediolanenſes jam jam nihil in ſe desi- derari paſſi præter cunctationem obſidum quinquaginta ſupra centum ex nobilitate, totidem ex civili ordine obſides, nec non Papienſium alia- rumque civitatum captivos, quorum nonnulli decem & amplius an- nis carcerum ſqualoribus vexati fuerant, in poteftatem Wladislai, uti etiam Radevicus narrat, extradunt, quos ille omnes in monasterio S. Dionyſii cuſtodiri fecit , b) dum cæteræ conditiones a Mediolanenſibus explerentur. Acceptantur a Mediolanenſi- bus. Illuxit tandem dies Natalibus Deiparæ ſacra, qua edicto Impera- toris omnes Principes 'epiſcopique Romani Imperii, in princeps ta- bernaculum omni opulentia ornatuque turgens congregati Frideri- cum ſublimi throno ſedentem majestatisque ornatu venerandum cir- cumdedere. Mittitur ex purpuratorum Patrum conſeſſu Bambergen- ſis atque Pragenſis epiſcopus obviam Archipræſuli Mediolanenſium, qui longo procedentium ordine i) ab ipſa urbe cum ſuis Canonicis, Abbatibus, Clero, monachorumque cœtibus supplex veniebat. k) In- ductus Archiepiſcopus (Hubertus illi nomen erat) pro urbe, pro po- pulo ſuo graviſſima ſimul atque gemitu & lacrymis plena verba fa- cit, miſeriam, delicti veniam, gratiamque implorat, mox in oſculo pacis recepto locus inter Archipræfules conceditur. Succedunt duo- de- g) Radevicus c. 1. p. 502. has conditiones latius longiusque explicat. h) Conditiones pacis de obſidibus apud Radevicum L. 1. c. 41. p. 502. hæc statuunt : Oblides vero in partibus Italiæ omnes ſerventur, præter L. vel pauciores per interventum Re- gis Bohemorum Labeslai & aliorum Prineipum, ultra montes, ſi Domino Impera- tori placuerit, deferendos. i) Cum crucibus, cum plenariis, & thuribulis bini & bini . . . cappis eccleſiaſticis , caſulis & albis induti . . - quorum tantam multitudinem vidimus , quod lices tentoria Imperatoris a portis Mediolanenſium ſatis fuerunt re- mota , proceſſio tamen illa a prædictis portis uſque ad tribunal Imperatoris durabat. Vincentius c. ſ. p. 60. k) Otto de S. Blaſio ad h. a. ait ipſum archiepiſcopum cum omni clero ſuo nudis pedibus, humili habitu adveniſſe. Mediolanenſes Conſules nudi- pedes delicti veniam impe- trant.
WLADISLAI II. 19. 391 rit, tribuant, XII. eorum conſules, quos Imperator elegerit, Impera- tore pro tribunali ſuo ſedente , nudipedes ad ſatisfactionem Domino Im- peratori nudos gladios ſuper colla portent. Et ut hæc & alia Imperi- alia inſtituta rata eſt firma teneant, CCC. obſides filios nobilium & pro- borum virorum in poteſtatem Imperatoris tribuant. Dies, in qua hæc fieri de- beant, dies Navitatis ſanctæ Mariæ Virginis instituitur. g) Pacis hoc nun- cium non modo ſumma lætitia implevit Mediolanenſes , ſed & ipſos obſessores: nam ut Vincentius ait: estus, pulvis, fœtor cadaverum intolerabiliter omnes cruciabat exercitus, ita quod jam plurimi plurimis cruciabantur ægritudinibus. Mediolanenſes jam jam nihil in ſe desi- derari paſſi præter cunctationem obſidum quinquaginta ſupra centum ex nobilitate, totidem ex civili ordine obſides, nec non Papienſium alia- rumque civitatum captivos, quorum nonnulli decem & amplius an- nis carcerum ſqualoribus vexati fuerant, in poteftatem Wladislai, uti etiam Radevicus narrat, extradunt, quos ille omnes in monasterio S. Dionyſii cuſtodiri fecit , b) dum cæteræ conditiones a Mediolanenſibus explerentur. Acceptantur a Mediolanenſi- bus. Illuxit tandem dies Natalibus Deiparæ ſacra, qua edicto Impera- toris omnes Principes 'epiſcopique Romani Imperii, in princeps ta- bernaculum omni opulentia ornatuque turgens congregati Frideri- cum ſublimi throno ſedentem majestatisque ornatu venerandum cir- cumdedere. Mittitur ex purpuratorum Patrum conſeſſu Bambergen- ſis atque Pragenſis epiſcopus obviam Archipræſuli Mediolanenſium, qui longo procedentium ordine i) ab ipſa urbe cum ſuis Canonicis, Abbatibus, Clero, monachorumque cœtibus supplex veniebat. k) In- ductus Archiepiſcopus (Hubertus illi nomen erat) pro urbe, pro po- pulo ſuo graviſſima ſimul atque gemitu & lacrymis plena verba fa- cit, miſeriam, delicti veniam, gratiamque implorat, mox in oſculo pacis recepto locus inter Archipræfules conceditur. Succedunt duo- de- g) Radevicus c. 1. p. 502. has conditiones latius longiusque explicat. h) Conditiones pacis de obſidibus apud Radevicum L. 1. c. 41. p. 502. hæc statuunt : Oblides vero in partibus Italiæ omnes ſerventur, præter L. vel pauciores per interventum Re- gis Bohemorum Labeslai & aliorum Prineipum, ultra montes, ſi Domino Impera- tori placuerit, deferendos. i) Cum crucibus, cum plenariis, & thuribulis bini & bini . . . cappis eccleſiaſticis , caſulis & albis induti . . - quorum tantam multitudinem vidimus , quod lices tentoria Imperatoris a portis Mediolanenſium ſatis fuerunt re- mota , proceſſio tamen illa a prædictis portis uſque ad tribunal Imperatoris durabat. Vincentius c. ſ. p. 60. k) Otto de S. Blaſio ad h. a. ait ipſum archiepiſcopum cum omni clero ſuo nudis pedibus, humili habitu adveniſſe. Mediolanenſes Conſules nudi- pedes delicti veniam impe- trant.
Strana 392
Wladislaus donatur ab Imp. corona, quam a Rege Angliæ in munus accepe- ANNUS 1158. 392 decim conſules ab Imperatore nominati diſcalceatis pedibus gladiis que ſtrictis jugulo ſuo minantibus armati. Inter hos auctoritate pru- dentia, & eloquio præcipuus Obertus de Orto tam Longobardicæ quam latinæ linguæ peritus in hæc verba plena doloris & pœniten- tiæ prorupit : Peccavimus, inique egimus, veniam petimus. Colla noſ- tra conditioni (ſcil. initæ) & gladiis veſtris ſubdimus, gladios omnium Mediolanenſium, & in his gladiis omnia tela eorum Imperiali poteſtati ſubdita eſſe declaramus. Aſſumptis ab ipſo Imperatore fingulorum gladiis omnibusque in gratiam receptis Archipræſul Mediolanenſis ad operandum ſolemniter ſacris ritu Ambroſiano l) ipſo feſto Nati- vitatis Deiparæ progreditur. Imperator, inquit Vincentius c. 1., Im- periali diademate exornatus in medio tentorio ſuo tribunali reſidens, ubi hæc fiebant divina, quod ei Rex Angliæ miſerat maximum , & de opere mirabili, Dominum Wladislaum Regem Bohemiæ poſt tot labores, & re- gales triumphos coram tot tam Allemanniæ, quam Italiæ Principibus regio donat, & exornat diademate. Hem ! rat. Perperam hæc coronæ dona- tio pro coro- natione Wla- dlslai explica- ta. Verba ipſa Vincentii, e quibus, uti jam ante meminimus, doct. Pubitſchka m) præter omnium hiſtoricorum mentem & ſententiam noviſſimam coronationem Wladislai noſtri, jam tum Regis, ut Vin- centius prodit, procudit. Sat, ſuperque eam in ſupra memorata Diſſertatione noſtra n) confutavimus, quo loco oftendimus Vincen- tium hoc ſuo verborum compendio haud aliud innuere & dicere vo- luiſſe, quam quod Fridericus Imperator plane eodem tempore do- natam ſibi a Rege Angliæ coronam denuo dono Wladislao Regi Bo- hemiæ obtulerit. Nempe Imperator post deditionem Mediolanen- ſium ſolemnitatem Naſcentis B. Mariæ Virginis ante Mediolanum in tabernaculo ſuo omni pompa & Imperiali ornatu alias uſitato ce- lebravit, redimitus corona, indutus purpura, ſceptro & Imperiali po- mo decorus. Wladislaus Rex Bohemiæ iſthic præſens nullo prorſus dignitatis Regiæ signo & prærogativa a ceteris Ducibus Imperiique Prin- Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. I.B.S.369. 370. 1) Quo ſolum (inquit Vincentius p. 60.) ex antiquorum ſucceſſione Apoſtolicorum utuntur Mediolanenſes. Ubi Cantorem eorum ( Cantoris præcipuum inter Canonicos in ca- thedralibus eccleſiis officium ) virum ſtatura procerum, canum, vetuſtiſſimum in al- bis, cappam choralem de ſerico in humeris portantem, baculum de aneto maximum rubricantem cum minis ferentem, mirabiles in circuitu canentium gyrationes , & ſal- tus facere vidimus, cujus geſtus plus , quam eorum cantus ab omnibus admirabantur. 1) Chronol. Geſchich. Böhmens. n) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böhmen 5. Band S. 1. u. ſ. w.
Wladislaus donatur ab Imp. corona, quam a Rege Angliæ in munus accepe- ANNUS 1158. 392 decim conſules ab Imperatore nominati diſcalceatis pedibus gladiis que ſtrictis jugulo ſuo minantibus armati. Inter hos auctoritate pru- dentia, & eloquio præcipuus Obertus de Orto tam Longobardicæ quam latinæ linguæ peritus in hæc verba plena doloris & pœniten- tiæ prorupit : Peccavimus, inique egimus, veniam petimus. Colla noſ- tra conditioni (ſcil. initæ) & gladiis veſtris ſubdimus, gladios omnium Mediolanenſium, & in his gladiis omnia tela eorum Imperiali poteſtati ſubdita eſſe declaramus. Aſſumptis ab ipſo Imperatore fingulorum gladiis omnibusque in gratiam receptis Archipræſul Mediolanenſis ad operandum ſolemniter ſacris ritu Ambroſiano l) ipſo feſto Nati- vitatis Deiparæ progreditur. Imperator, inquit Vincentius c. 1., Im- periali diademate exornatus in medio tentorio ſuo tribunali reſidens, ubi hæc fiebant divina, quod ei Rex Angliæ miſerat maximum , & de opere mirabili, Dominum Wladislaum Regem Bohemiæ poſt tot labores, & re- gales triumphos coram tot tam Allemanniæ, quam Italiæ Principibus regio donat, & exornat diademate. Hem ! rat. Perperam hæc coronæ dona- tio pro coro- natione Wla- dlslai explica- ta. Verba ipſa Vincentii, e quibus, uti jam ante meminimus, doct. Pubitſchka m) præter omnium hiſtoricorum mentem & ſententiam noviſſimam coronationem Wladislai noſtri, jam tum Regis, ut Vin- centius prodit, procudit. Sat, ſuperque eam in ſupra memorata Diſſertatione noſtra n) confutavimus, quo loco oftendimus Vincen- tium hoc ſuo verborum compendio haud aliud innuere & dicere vo- luiſſe, quam quod Fridericus Imperator plane eodem tempore do- natam ſibi a Rege Angliæ coronam denuo dono Wladislao Regi Bo- hemiæ obtulerit. Nempe Imperator post deditionem Mediolanen- ſium ſolemnitatem Naſcentis B. Mariæ Virginis ante Mediolanum in tabernaculo ſuo omni pompa & Imperiali ornatu alias uſitato ce- lebravit, redimitus corona, indutus purpura, ſceptro & Imperiali po- mo decorus. Wladislaus Rex Bohemiæ iſthic præſens nullo prorſus dignitatis Regiæ signo & prærogativa a ceteris Ducibus Imperiique Prin- Pub.Chronol. Geſch. 4.Thl. I.B.S.369. 370. 1) Quo ſolum (inquit Vincentius p. 60.) ex antiquorum ſucceſſione Apoſtolicorum utuntur Mediolanenſes. Ubi Cantorem eorum ( Cantoris præcipuum inter Canonicos in ca- thedralibus eccleſiis officium ) virum ſtatura procerum, canum, vetuſtiſſimum in al- bis, cappam choralem de ſerico in humeris portantem, baculum de aneto maximum rubricantem cum minis ferentem, mirabiles in circuitu canentium gyrationes , & ſal- tus facere vidimus, cujus geſtus plus , quam eorum cantus ab omnibus admirabantur. 1) Chronol. Geſchich. Böhmens. n) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böhmen 5. Band S. 1. u. ſ. w.
Strana 393
WLADISLAI II. I9. 393 Principibus fuit diſtinctus, quod hac feſtivitate juxta nupernum da- tum Privilegium Cæſaris ei non liceret circulo aureo ſeu Corona Re- gia uti. o) Fridericus itaque nova merita Italica Wladislai Regis re- muneraturus, ejusque dignitatem Regiam ceterorum Principum con- ditione eminentiorem, ut res expoſcebat, ostenſurus, pretioſam co- ronam, quam his ipfis diebus a Rege Angliæ dono acceperat, mu- neris instar Wladislao obtulit, eandemque ſeu ipſe inter miſſarum ſo- lemnia capiti Wladislai impoſuit , ſeu per epiſcopos imponi fecit. Ita, non aliter verba Vincentii accipit explicatque Pulkava ad h. a. p. 180. ita Hagecius , ita ceteri omnes ſcriptores patrii ; ita accipienda eſſe ſuadet criſis , præcipit, ut ita dicam, ſynchronorum facile decem teſtimonium , qui jam prius Wladislaum & coronatum & privilegio coronæ donatum ſcribunt. p) Servatur in Numophylaco Perillustris Equitis de Bienenberg Capitanei Districtus Curimenſis digniſſimi de- narius Wladislai Regis noſtri, in cujus averſa parte præſentatur co- rona arcuata ſeu clauſa, ſupra cruce infignita, ex utroque vero la- tere lilio decorata, cujus accuratum typum benevolentia ejusdem ac- cepimus, & quem Tabula III. ejusdem Wladislai denariis poſtremo loco adjecimus. Denarium hune in memoriam hujus ad Mediola- num donatæ ſibi coronæ a Wladislao procudi juſſum fuiſſe nulli du- bitamus, quod corona arcuata ſeu clauſa veteribus Regibus noſtris nun- quam fuerit uſitata, ut poſteriorum Regum figilla , & cumprimis mo- netæ oftendunt. «) Communicaverat jam quoque denarii iftius ty- pum idem Perilluſtris Eques cum doct. Pubitſchka: ſed neſcio, qua ſeu ipſius ſeu ſculptoris oſcitantia, imperitiave acciderit, ut ex hac corona p. 370. pomum Imperiale perperam efformaverit, ſcalproque excuſum dederit, cujus loco coronam (uti in nostra Tab. III.) effigian- dam fuiſſe vel luſcus, quisquis denarium ipſum inſpexerit, primo in- tuitu agniturus eſt. Guid prodeſt rei nummariæ ftudiofis denario- Ddd rum PARS VI. ANNAL. HAGEC. o) Fortaſſis Wladislaus neque coronam ſuam in hane expeditionem ſecum aſſumpſit, quod feſtivitates illæ, quibus eum corona uti licuit, jam eſſent præterlapſæ. p) Id etiam ſatis mirari non poſſum , cum idem doct. Vir eadem pagina air : Vincen- tium a quibusque ſcriptoribus noſtris de errore argui : quod narraverit Wladisla- um bis coronatum fuisſe, ſcilicer Ratisbonæ & ad Mediolanum. Sed qui ſunt illi authores noſtri, qui eum accuſant ? qui ſunt, quibus pene vel nomen illius fuiſſet cognitum, antequm ego eum typis vulgaſſem ? q) Wladislaus quidem in ſuo ſigillo plane ſimili corona redimitus ſpeétatur, ſed ca non alia eſt, atque illa, quam ad Mediolanum done accepit, ceterum Regibus noſtris nonniſi circulus ſeu coro- na aperta conceſſa. Vide groſſos omnes noîtros a Wenceslai II. imperio in mo- netarie libro noſtri R. P. Adaucti. Denarius in memoriam hu- jus donatæ co- ronæ procuſus.
WLADISLAI II. I9. 393 Principibus fuit diſtinctus, quod hac feſtivitate juxta nupernum da- tum Privilegium Cæſaris ei non liceret circulo aureo ſeu Corona Re- gia uti. o) Fridericus itaque nova merita Italica Wladislai Regis re- muneraturus, ejusque dignitatem Regiam ceterorum Principum con- ditione eminentiorem, ut res expoſcebat, ostenſurus, pretioſam co- ronam, quam his ipfis diebus a Rege Angliæ dono acceperat, mu- neris instar Wladislao obtulit, eandemque ſeu ipſe inter miſſarum ſo- lemnia capiti Wladislai impoſuit , ſeu per epiſcopos imponi fecit. Ita, non aliter verba Vincentii accipit explicatque Pulkava ad h. a. p. 180. ita Hagecius , ita ceteri omnes ſcriptores patrii ; ita accipienda eſſe ſuadet criſis , præcipit, ut ita dicam, ſynchronorum facile decem teſtimonium , qui jam prius Wladislaum & coronatum & privilegio coronæ donatum ſcribunt. p) Servatur in Numophylaco Perillustris Equitis de Bienenberg Capitanei Districtus Curimenſis digniſſimi de- narius Wladislai Regis noſtri, in cujus averſa parte præſentatur co- rona arcuata ſeu clauſa, ſupra cruce infignita, ex utroque vero la- tere lilio decorata, cujus accuratum typum benevolentia ejusdem ac- cepimus, & quem Tabula III. ejusdem Wladislai denariis poſtremo loco adjecimus. Denarium hune in memoriam hujus ad Mediola- num donatæ ſibi coronæ a Wladislao procudi juſſum fuiſſe nulli du- bitamus, quod corona arcuata ſeu clauſa veteribus Regibus noſtris nun- quam fuerit uſitata, ut poſteriorum Regum figilla , & cumprimis mo- netæ oftendunt. «) Communicaverat jam quoque denarii iftius ty- pum idem Perilluſtris Eques cum doct. Pubitſchka: ſed neſcio, qua ſeu ipſius ſeu ſculptoris oſcitantia, imperitiave acciderit, ut ex hac corona p. 370. pomum Imperiale perperam efformaverit, ſcalproque excuſum dederit, cujus loco coronam (uti in nostra Tab. III.) effigian- dam fuiſſe vel luſcus, quisquis denarium ipſum inſpexerit, primo in- tuitu agniturus eſt. Guid prodeſt rei nummariæ ftudiofis denario- Ddd rum PARS VI. ANNAL. HAGEC. o) Fortaſſis Wladislaus neque coronam ſuam in hane expeditionem ſecum aſſumpſit, quod feſtivitates illæ, quibus eum corona uti licuit, jam eſſent præterlapſæ. p) Id etiam ſatis mirari non poſſum , cum idem doct. Vir eadem pagina air : Vincen- tium a quibusque ſcriptoribus noſtris de errore argui : quod narraverit Wladisla- um bis coronatum fuisſe, ſcilicer Ratisbonæ & ad Mediolanum. Sed qui ſunt illi authores noſtri, qui eum accuſant ? qui ſunt, quibus pene vel nomen illius fuiſſet cognitum, antequm ego eum typis vulgaſſem ? q) Wladislaus quidem in ſuo ſigillo plane ſimili corona redimitus ſpeétatur, ſed ca non alia eſt, atque illa, quam ad Mediolanum done accepit, ceterum Regibus noſtris nonniſi circulus ſeu coro- na aperta conceſſa. Vide groſſos omnes noîtros a Wenceslai II. imperio in mo- netarie libro noſtri R. P. Adaucti. Denarius in memoriam hu- jus donatæ co- ronæ procuſus.
Strana 394
ANNUS 1158. 394 rum noſtrorum typos hiſtoriis apponere, ſi monstra proferimus? idem de sigillis ſentiendum, quæ non abſimili negligentia paſſim in ejus opere excuſa ſunt. A Friderico Imp. uon re- petit clypens leonis bicau- dati Bohemici ſua principia. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 373. a. ſ. w. Alia hic præterea difficultas enodanda est: an Fridericus Impe- rator hoc ipſo bello Mediolanensi regno Bohemiæ album leonem bi- caudatum , quo hodie utitur, in clypeum concefſerit? Affirmat id Ne- placho ſæculi XIV. ſcriptor ad h. a: leo Boemis pro clypeo datur, mi- lites creantur nobiles, & alter anonymus a me quoque Tom III. vul- gatus p. 48. ad annum ſequentem: Wladislaus ſecundus �ex efficitur, corona perpetua ſuis poſteris derelicta cum clipeo albi leonis. Hos tur- ba poſteriorum omnium ſecuta. Verus autem primusque narratio- nis hujus fabuloſæ rurfum fons eſt Dalimilus a ſuis figmentis notiſfi- mus, qui c. 47. & 48. immani chronologiæ vitio jam in ſæculum præ- cedens, annumque 1061. bellum Mediolanenſe transtulit, pejore hi- storico errore ex Friderico Imp. Henricum, ex Wladislao Duce no- ſtro Wratislaum fecit, ut alia plura paradoxa prætermittam. Ho- rum igitur vestigiis rurſum institit doct. Pubitſchka, r) ut pag. 373. non dubitandum eſſe aſſerat leonem hunc a Friderico I. Imp. ſeu præ- ſentis , ſeu anni 1162. expeditione Italica regno Bohemiæ in clype- um datum fuiſſe. Guibus fulcimentis autem stabilit ſententiam fu- am? ſi dicere fas eft: meris ariolationibus. Novit ille, quid Juno Jovi in aurem dixerit, novit ille, inquam, quid Fridericus Impera- tor (tacentibus omnibus tam contemporaneis, quam recentioribus ſcriptoribus ) ante ſexcentos annos prolocutus fuerit, quali ſimilitu- dine fortitudinem Bohemorum prædicaverit; quæ quidem fimilitu- do, cerebro illius excogitata, bafis & fundamentum eft leonis bi- caudati. Imo cum ego jam crebrius in opuſculis meis innui ante ſæ- culum XIII. & Ottocari II. Imperium nullum veſtigium ſeu in di- plomatibus, ſeu ſynchronis ſcriptoribus, ſeu figillis & monetis leonis bicaudati reperiri; is ut ſententiæ fuæ robur addat, producit p. 374. typum ſealpro excuſum leonis Bohemici hodierno cardinalitio pileo ornati, nuperrime, inquam, atque ante annos quadraginta a typo- grapho Auguſtano inventi ſculptique. Quas quidem nænias jam pe- culiari diſſertatione de origine & geminatione clypei ſeu armorum regni Bohemiæ Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum confutavimus, s) oſten- r) Chronol. Gesch. Böhmens. s) Abhandlungen einer Privatgesellschaft in Böh- men S. 185. u. s. w.
ANNUS 1158. 394 rum noſtrorum typos hiſtoriis apponere, ſi monstra proferimus? idem de sigillis ſentiendum, quæ non abſimili negligentia paſſim in ejus opere excuſa ſunt. A Friderico Imp. uon re- petit clypens leonis bicau- dati Bohemici ſua principia. Pub. Chronol. Geſch. 4. Thl. I.B. S. 373. a. ſ. w. Alia hic præterea difficultas enodanda est: an Fridericus Impe- rator hoc ipſo bello Mediolanensi regno Bohemiæ album leonem bi- caudatum , quo hodie utitur, in clypeum concefſerit? Affirmat id Ne- placho ſæculi XIV. ſcriptor ad h. a: leo Boemis pro clypeo datur, mi- lites creantur nobiles, & alter anonymus a me quoque Tom III. vul- gatus p. 48. ad annum ſequentem: Wladislaus ſecundus �ex efficitur, corona perpetua ſuis poſteris derelicta cum clipeo albi leonis. Hos tur- ba poſteriorum omnium ſecuta. Verus autem primusque narratio- nis hujus fabuloſæ rurfum fons eſt Dalimilus a ſuis figmentis notiſfi- mus, qui c. 47. & 48. immani chronologiæ vitio jam in ſæculum præ- cedens, annumque 1061. bellum Mediolanenſe transtulit, pejore hi- storico errore ex Friderico Imp. Henricum, ex Wladislao Duce no- ſtro Wratislaum fecit, ut alia plura paradoxa prætermittam. Ho- rum igitur vestigiis rurſum institit doct. Pubitſchka, r) ut pag. 373. non dubitandum eſſe aſſerat leonem hunc a Friderico I. Imp. ſeu præ- ſentis , ſeu anni 1162. expeditione Italica regno Bohemiæ in clype- um datum fuiſſe. Guibus fulcimentis autem stabilit ſententiam fu- am? ſi dicere fas eft: meris ariolationibus. Novit ille, quid Juno Jovi in aurem dixerit, novit ille, inquam, quid Fridericus Impera- tor (tacentibus omnibus tam contemporaneis, quam recentioribus ſcriptoribus ) ante ſexcentos annos prolocutus fuerit, quali ſimilitu- dine fortitudinem Bohemorum prædicaverit; quæ quidem fimilitu- do, cerebro illius excogitata, bafis & fundamentum eft leonis bi- caudati. Imo cum ego jam crebrius in opuſculis meis innui ante ſæ- culum XIII. & Ottocari II. Imperium nullum veſtigium ſeu in di- plomatibus, ſeu ſynchronis ſcriptoribus, ſeu figillis & monetis leonis bicaudati reperiri; is ut ſententiæ fuæ robur addat, producit p. 374. typum ſealpro excuſum leonis Bohemici hodierno cardinalitio pileo ornati, nuperrime, inquam, atque ante annos quadraginta a typo- grapho Auguſtano inventi ſculptique. Quas quidem nænias jam pe- culiari diſſertatione de origine & geminatione clypei ſeu armorum regni Bohemiæ Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum confutavimus, s) oſten- r) Chronol. Gesch. Böhmens. s) Abhandlungen einer Privatgesellschaft in Böh- men S. 185. u. s. w.
Strana 395
WLADISLAI II. 19. oftendimusque non ante Ottocari II. Regis Bohemiæ clypeum bicau- dati leonis cognitum fuiſſe. Quæ diſſertatio cum longior ſit , ut in annales noſtros inſeri poſſit, vel compendium illius hic apponere ju- verit. Oſtendimus autem Imo quod aquila (clypeus regni Bohemiæ) ſeu a Czecho commentitio gentis noſtræ authore allata, ſeu ab Otto- ne Imperatore S. Wenceslao, ſeu denique Brzetislao I. Duci noſtro conceſſa, una cum tribus fluviis, & æneo lebete, mera fomnia fint au- thorum ſequiorum ſæculorum. II. Quod jam a ſæculo X. ( quo re- gionum provinciarumque arma ſeu clypei necdum in uſu erant) pro more illa ætate recepto imago S. Wenceslai tutelaris noſtri ſpeciem aliquam vicesque clypei heraldici poſtea inducti obtinuerit, fine certa tamen & ſcrupuloſa figuræ aut colorum obſervatione. III. Quod Bohemi noſtri Principes ex veneratione erga eundem Sanctum adhuc eandem effigiem S. Wenceslai retinuerint, cum jam alii Principes Germaniæ in cruciatis ſeu expeditionibus Hieroſolymitanis varia ſta- taque ſigna , & ſymbola hyerogliphica in ſeuta ſua, clypeos & ve- xilla aſſumpſerunt, quæ dein ab illis retenta, ad colorum diverſita- tem stabilem traducta eorum familiis, denique illorum terris & pro- vinciis adhæſerunt. IV. Guod Przemyslaus Ottocarus I. Dux Bohe- miæ primus aſſumpſerit aquilam in clypeum ſuum regnique Bohe- miæ, ut tamen priſtinum morem effigiei S. Wenceslai conſervaret, proſequereturque, non eft auſus eam ex figillis fuis removere, ſed ean- dem aquilam a ſe aſſumptam non quidem in ſuum, ſed S. Wenceslai ſcutum ſeu clypeum reponi effingique feeit , hine communis invaluit appellatio, ut aquila arma S. Wenceslai, ſeu clypeus S. Wenceslai di- ceretur. V. Guod criticis regulis ipſique prudentiæ adverſum sit, leonem bicaudatum ipſa aquila poſterius enatum imperio Wra- tislai, aut etiam Wladislai Regum Bohemiæ affingere, cujus nul- lum prorſus indicium ſive in coævis ſcriptoribus, sive diploma- tibus, sive figillis aut monetis ſupereſt, qui tamen, omnium He- raldicorum judicio , fontes ſunt, e quibus principia & cognitio armo- rum clypeorumve haurienda eſt. VI. Quod quemadmodum hic bi- caudatus leo primum omnium in figillis & bracteatis Ottocari II. Re- gis Bohemiæ, & quidem juvenilibus adhuc ejusdem annis, vivente ſuo patre Wenceslao, procuſus comparet, ita ſummum credibile fit, quod ille in perduellione ſua adverſus patrem concitata, qua ſe in figillis ſuis JUVENIS REX BOHEMORUM ſcribere auſus est, fimul ſejunc- tum a patre clypeum, ipſum nempe bicaudatum leonem, aſſumpſerit, quo Leonis bicau- dati initia ſub Ottocaro II. 395 Ddd 2
WLADISLAI II. 19. oftendimusque non ante Ottocari II. Regis Bohemiæ clypeum bicau- dati leonis cognitum fuiſſe. Quæ diſſertatio cum longior ſit , ut in annales noſtros inſeri poſſit, vel compendium illius hic apponere ju- verit. Oſtendimus autem Imo quod aquila (clypeus regni Bohemiæ) ſeu a Czecho commentitio gentis noſtræ authore allata, ſeu ab Otto- ne Imperatore S. Wenceslao, ſeu denique Brzetislao I. Duci noſtro conceſſa, una cum tribus fluviis, & æneo lebete, mera fomnia fint au- thorum ſequiorum ſæculorum. II. Quod jam a ſæculo X. ( quo re- gionum provinciarumque arma ſeu clypei necdum in uſu erant) pro more illa ætate recepto imago S. Wenceslai tutelaris noſtri ſpeciem aliquam vicesque clypei heraldici poſtea inducti obtinuerit, fine certa tamen & ſcrupuloſa figuræ aut colorum obſervatione. III. Quod Bohemi noſtri Principes ex veneratione erga eundem Sanctum adhuc eandem effigiem S. Wenceslai retinuerint, cum jam alii Principes Germaniæ in cruciatis ſeu expeditionibus Hieroſolymitanis varia ſta- taque ſigna , & ſymbola hyerogliphica in ſeuta ſua, clypeos & ve- xilla aſſumpſerunt, quæ dein ab illis retenta, ad colorum diverſita- tem stabilem traducta eorum familiis, denique illorum terris & pro- vinciis adhæſerunt. IV. Guod Przemyslaus Ottocarus I. Dux Bohe- miæ primus aſſumpſerit aquilam in clypeum ſuum regnique Bohe- miæ, ut tamen priſtinum morem effigiei S. Wenceslai conſervaret, proſequereturque, non eft auſus eam ex figillis fuis removere, ſed ean- dem aquilam a ſe aſſumptam non quidem in ſuum, ſed S. Wenceslai ſcutum ſeu clypeum reponi effingique feeit , hine communis invaluit appellatio, ut aquila arma S. Wenceslai, ſeu clypeus S. Wenceslai di- ceretur. V. Guod criticis regulis ipſique prudentiæ adverſum sit, leonem bicaudatum ipſa aquila poſterius enatum imperio Wra- tislai, aut etiam Wladislai Regum Bohemiæ affingere, cujus nul- lum prorſus indicium ſive in coævis ſcriptoribus, sive diploma- tibus, sive figillis aut monetis ſupereſt, qui tamen, omnium He- raldicorum judicio , fontes ſunt, e quibus principia & cognitio armo- rum clypeorumve haurienda eſt. VI. Quod quemadmodum hic bi- caudatus leo primum omnium in figillis & bracteatis Ottocari II. Re- gis Bohemiæ, & quidem juvenilibus adhuc ejusdem annis, vivente ſuo patre Wenceslao, procuſus comparet, ita ſummum credibile fit, quod ille in perduellione ſua adverſus patrem concitata, qua ſe in figillis ſuis JUVENIS REX BOHEMORUM ſcribere auſus est, fimul ſejunc- tum a patre clypeum, ipſum nempe bicaudatum leonem, aſſumpſerit, quo Leonis bicau- dati initia ſub Ottocaro II. 395 Ddd 2
Strana 396
ANNUS I158. 396 quo ipſo tempore & anno equo inſidens, clypeoque bicaudati leonis armatus in ſigillo, quod ibidem excuſum dedimus, ſpectatur, quem ipſum bicaudati leonis clypeum post mortem patris Rex Bohemiæ creatus reaſiumpfit, conſervavitque dum vixit. VII. Quod cum fi- lius illius Wenceslaus II. Rex ejusdem leonis bicaudati effigiem reti- nuiſſet, eamque per noviter a ſe inventos, magnaque copia excuſos grosſos Pragenses omnibus vicinis gentibus notam fecisset, eidem bi- caudato leoni auctoritas & existimatio tantum accreverit, ut paulo poſt pro armis , clypeo & ſigillo Coronæ, & Regni Bohemiœ habitus fuerit. VIII. Guod non obſtante leonis hujus bicaudati uſu nihilominus quo- que aquilæ, ſeu imaginis S. Wenceslai cum aquila vetuftior uſus non abolitus fuerit , ſed perſtiterit uſque ad ſuperioris adhue ſæculi tem- pora, adeo ut leo bicaudatus auctoritatem & appellationem clypei ſeu armorum coronæ & regni, effigies vero S. Wenceslai eum aquila auctoritatem & appellationem clypei feu armorum terræ Bohemiæ ob- tinuerit, quibus cumprimis Ordines noſtri, feu, ut appellamus Status Bohemiæ , uſque ad ſuperius ſæculum in ſigillis uſi. Hæc omnia au- tem non modo ex hiſtoricorum ſynchronorum, monumentorumque fontibus hauſimus, ſed etiam typis figillorum, monetarumque ibidem roboravimus. Nobilitas & ſcuta gentilitia a Friderico I. conceſſu fabu- loſa ſunt. Idem ibidem S. 376. Quemadmodum autem præpostere leo bicaudatus in imperium Wladislai, tacente Vincentio ceterisque synchronis omnibus, & perpe- ram a recentioribus intruſus eſt, ita quoque non majore fundamen- to nituntur ea, quæ eodem Dalimilo Duce Neplacho,Pulkava, omnesque poſteriores noſtri cum ipſo doctiſſimo Pubitſchka t) memorant : ſcilicet a Friderico Imper, hoc ipſo bello Mediolanenſi quosque gentis nostræ milites ob ſua heroica facinora nobilitate, certisque & statis gentili- tiis inſignibus , jam jam ſymbolis ipſo colorum diſcrimine variatis do- natos fuiſſe, cujusmodi nobiles creandi ratio & ritus illi ætati nec- duin fuit cognitus, qui autem hæc posteriorum cerebris prognata arma cum ipfis nominibus intueri & legere avet, adeat cumprimis Hagecium noſtrum ad annum ſequentem, eorum vero etiam multo majorem numerum, catologumque, ſupra omnem fidem auctum, repe- riet apud Peífinam in Marte Moraviæ l. 3.c. 5. u) Id verofimile est: non- t) Chron. Geſchichte Böhmens. a) Cum Peſſina dicat hoe loco ſeſe tot tantaque re- centiſſima nobilitatis noſtræ nomina in MS. Chronico Trebicenſi inveniſſe, plane prodidit Chronicon hoc recentiſſimi ipſoque Hagacio poſterioris authoris fotum eſſe.
ANNUS I158. 396 quo ipſo tempore & anno equo inſidens, clypeoque bicaudati leonis armatus in ſigillo, quod ibidem excuſum dedimus, ſpectatur, quem ipſum bicaudati leonis clypeum post mortem patris Rex Bohemiæ creatus reaſiumpfit, conſervavitque dum vixit. VII. Quod cum fi- lius illius Wenceslaus II. Rex ejusdem leonis bicaudati effigiem reti- nuiſſet, eamque per noviter a ſe inventos, magnaque copia excuſos grosſos Pragenses omnibus vicinis gentibus notam fecisset, eidem bi- caudato leoni auctoritas & existimatio tantum accreverit, ut paulo poſt pro armis , clypeo & ſigillo Coronæ, & Regni Bohemiœ habitus fuerit. VIII. Guod non obſtante leonis hujus bicaudati uſu nihilominus quo- que aquilæ, ſeu imaginis S. Wenceslai cum aquila vetuftior uſus non abolitus fuerit , ſed perſtiterit uſque ad ſuperioris adhue ſæculi tem- pora, adeo ut leo bicaudatus auctoritatem & appellationem clypei ſeu armorum coronæ & regni, effigies vero S. Wenceslai eum aquila auctoritatem & appellationem clypei feu armorum terræ Bohemiæ ob- tinuerit, quibus cumprimis Ordines noſtri, feu, ut appellamus Status Bohemiæ , uſque ad ſuperius ſæculum in ſigillis uſi. Hæc omnia au- tem non modo ex hiſtoricorum ſynchronorum, monumentorumque fontibus hauſimus, ſed etiam typis figillorum, monetarumque ibidem roboravimus. Nobilitas & ſcuta gentilitia a Friderico I. conceſſu fabu- loſa ſunt. Idem ibidem S. 376. Quemadmodum autem præpostere leo bicaudatus in imperium Wladislai, tacente Vincentio ceterisque synchronis omnibus, & perpe- ram a recentioribus intruſus eſt, ita quoque non majore fundamen- to nituntur ea, quæ eodem Dalimilo Duce Neplacho,Pulkava, omnesque poſteriores noſtri cum ipſo doctiſſimo Pubitſchka t) memorant : ſcilicet a Friderico Imper, hoc ipſo bello Mediolanenſi quosque gentis nostræ milites ob ſua heroica facinora nobilitate, certisque & statis gentili- tiis inſignibus , jam jam ſymbolis ipſo colorum diſcrimine variatis do- natos fuiſſe, cujusmodi nobiles creandi ratio & ritus illi ætati nec- duin fuit cognitus, qui autem hæc posteriorum cerebris prognata arma cum ipfis nominibus intueri & legere avet, adeat cumprimis Hagecium noſtrum ad annum ſequentem, eorum vero etiam multo majorem numerum, catologumque, ſupra omnem fidem auctum, repe- riet apud Peífinam in Marte Moraviæ l. 3.c. 5. u) Id verofimile est: non- t) Chron. Geſchichte Böhmens. a) Cum Peſſina dicat hoe loco ſeſe tot tantaque re- centiſſima nobilitatis noſtræ nomina in MS. Chronico Trebicenſi inveniſſe, plane prodidit Chronicon hoc recentiſſimi ipſoque Hagacio poſterioris authoris fotum eſſe.
Strana 397
WLADISLAI II. I9. nonnullos a Bohemis, qui præ ceteris fortitudine fua militari hoc bel- lo inclaruerant , ſeu a Wladislao noſtro, ſeu ab ipſo Friderico Impera- tore Milites creatos fuiſſe, quod ea ætate probatæe virtutis bellicæ præ- mium fuit ; ea autem milites creandi ratio diverſiſſima fuit ab hodier- no nobilitatis gradu,uti eain perperam confundit atque pro eadem habet doct. Pub. p. 376. Cinguli enim militaris conceſlione, rituque candida- tum enſe in collum percutiendi circumſcribebatur, neque militaris cin- guli conceſſio ad poſteros transmiſſa, neque dignitas iſta & præroga- tiva unquam hæreditaria fuit, ſed eam unusquisque fua virtute mere- ri debuit, adeo ut etiam posterius Imperatores Regesque tyrocinio fa- cto exemplisque fortitudinis datis militari cingulo donatos, milites- que creatos legamus. a) 397 Sed redeamus ad ea, quæ deditionem Mediolanenſis urbis con- ſecuta ſunt: Soluta obſidione Fridericus Imperator exercitus ſuos Præ- poſituram Moyce verſus, Papienſium inſolentia exustam, movet. Wla- dislaus vero ægritudine pulſatus non modo redeundi venia, ſed etiam præter alia munera mille marcis ex ea ſumma, ad quaim penden- dam Mediolanenſes condemnati fuerant, y) ab Imperatore donatus per Brixiam rediit in Bohemiam. Pragæ, inquit Vincentius, in civi- tate ſua a Clero, Principibus & populo receptus laborum Italiæ non im- memor regnavit. z) At vero Daniel Pragenſis epiſcopus minime li- centiam cum Rege fuo redeundi impetravit, etîî tum quoque ægro- taret, imo acutis febribus vexaretur. Magna viri prudentia, tum Italicæ linguæ peritia ejus operam conſiliaque Imperatori perquam utilia reddidere, quem, ut primum convaluit, Fridericus ſuprema poteſtate per civitates Italiæ Brixiam, Mantuam, Veronam, Cremo- nam, Papiam, Parmam, Placentiam, Regium, Mutinam, Boloniam ad juramenta Magiſtratuum, obſidesque recipiendos mifit. Adfuit vero Da- «) Vide exemplum de Wilhelmo electo Rom. Imp. in Diſſert. nostra memorata T. IV. Born. Diſſert. §. 15. p 236. y) Pulkava inſuper aliis decem millibus mar- carum a Mediolanenſibus donatum ait. 2) Radevicus c. l. non modo Regem Bo- hemiæ , ſed etiam Ducem Auſtriæ cum copiis Ungarorum, Arnoldum Præſulem Moguntinum, Ducem Bertolfum Burgundiæ, Comites, Marchiones & magnam par- tem Nohilium dimiſſam fuiſſe aſſerit. Rediit autem ad X. Kal. ORobris Wla- dislaus ut ex manuſcripto Martyrologio Pragenſis eccleſiæ apud Peſſinam in Phoſ. ſeptic. p. 431. cognoſeitur, quo die Mediolano ſecum attulit : præter alia ſacra Lipſana SS. Nazarii, Celſi , Felicis & Naboris ſaera oſſa, eaque eccleſiæ Pragenſi donavit. Wladislaus re- dit. Daniel in Ita lia conſtitui- tur ab Impe- ratore negotio- rum inquiſi- ter.
WLADISLAI II. I9. nonnullos a Bohemis, qui præ ceteris fortitudine fua militari hoc bel- lo inclaruerant , ſeu a Wladislao noſtro, ſeu ab ipſo Friderico Impera- tore Milites creatos fuiſſe, quod ea ætate probatæe virtutis bellicæ præ- mium fuit ; ea autem milites creandi ratio diverſiſſima fuit ab hodier- no nobilitatis gradu,uti eain perperam confundit atque pro eadem habet doct. Pub. p. 376. Cinguli enim militaris conceſlione, rituque candida- tum enſe in collum percutiendi circumſcribebatur, neque militaris cin- guli conceſſio ad poſteros transmiſſa, neque dignitas iſta & præroga- tiva unquam hæreditaria fuit, ſed eam unusquisque fua virtute mere- ri debuit, adeo ut etiam posterius Imperatores Regesque tyrocinio fa- cto exemplisque fortitudinis datis militari cingulo donatos, milites- que creatos legamus. a) 397 Sed redeamus ad ea, quæ deditionem Mediolanenſis urbis con- ſecuta ſunt: Soluta obſidione Fridericus Imperator exercitus ſuos Præ- poſituram Moyce verſus, Papienſium inſolentia exustam, movet. Wla- dislaus vero ægritudine pulſatus non modo redeundi venia, ſed etiam præter alia munera mille marcis ex ea ſumma, ad quaim penden- dam Mediolanenſes condemnati fuerant, y) ab Imperatore donatus per Brixiam rediit in Bohemiam. Pragæ, inquit Vincentius, in civi- tate ſua a Clero, Principibus & populo receptus laborum Italiæ non im- memor regnavit. z) At vero Daniel Pragenſis epiſcopus minime li- centiam cum Rege fuo redeundi impetravit, etîî tum quoque ægro- taret, imo acutis febribus vexaretur. Magna viri prudentia, tum Italicæ linguæ peritia ejus operam conſiliaque Imperatori perquam utilia reddidere, quem, ut primum convaluit, Fridericus ſuprema poteſtate per civitates Italiæ Brixiam, Mantuam, Veronam, Cremo- nam, Papiam, Parmam, Placentiam, Regium, Mutinam, Boloniam ad juramenta Magiſtratuum, obſidesque recipiendos mifit. Adfuit vero Da- «) Vide exemplum de Wilhelmo electo Rom. Imp. in Diſſert. nostra memorata T. IV. Born. Diſſert. §. 15. p 236. y) Pulkava inſuper aliis decem millibus mar- carum a Mediolanenſibus donatum ait. 2) Radevicus c. l. non modo Regem Bo- hemiæ , ſed etiam Ducem Auſtriæ cum copiis Ungarorum, Arnoldum Præſulem Moguntinum, Ducem Bertolfum Burgundiæ, Comites, Marchiones & magnam par- tem Nohilium dimiſſam fuiſſe aſſerit. Rediit autem ad X. Kal. ORobris Wla- dislaus ut ex manuſcripto Martyrologio Pragenſis eccleſiæ apud Peſſinam in Phoſ. ſeptic. p. 431. cognoſeitur, quo die Mediolano ſecum attulit : præter alia ſacra Lipſana SS. Nazarii, Celſi , Felicis & Naboris ſaera oſſa, eaque eccleſiæ Pragenſi donavit. Wladislaus re- dit. Daniel in Ita lia conſtitui- tur ab Impe- ratore negotio- rum inquiſi- ter.
Strana 398
ANNUS 1158. 398 Daniel adhuc anno præſente ſolemnibus Comitiis Roncaliæ celebra- tis, uti apud Radevicum l. 2. c. 3. legere est. Podivinum in Moravia ab Auſtriacis ex. uritur- In hune an- num non ſunt rejicienda Marchionatus Moraviæ ini- tia. Pub. Chronol. Geſch 4.Thl. 1.B.S.354. Abſente Wladislao in expeditione Italica Optimates nonnulli Auſtriacarum ditionum irruerunt in Moraviæ oppidum Podivin (de quo crebrius ſupra egimus) illudque incenderunt. Rem silentibus patriis ſcriptoribus narrat ad h. a. tam Author incertus Chronici Auſtriaci, quam Mellicenſis apud Hieronymum Pezium T. I. p. 233. & 559. his verbis: Munitiſſimum Boemiæ oppidum Podivin dictum abſente Duce Henrico a Ministerialibus ipſius potenter expugnatum eſt, & incendio vaſtatum eſt pluribus igne conſumptis. a) Hanc incurfionem in Moraviam, vastationemque oppidi Podivin privatis civitatum aut optimatum odiis factam dubitare haud licet, habebant enim ea ætate tam civitates quam optimates peculiares ſuas cohortes, quas ſuo sti- pendio ſustentabant, quibusque crebrius inter ſe inteſtinis bellis ſe la- ceſſebant : inter Henricum enim Ducem Austriæ & Wladislaum noſ- trum his annis integram perfectamque amicitiam obtinuifſe ex anno- rum ſuperiorum narratis certum eſt. Neque etiam dubium eft ab Henrico ex Italia reduce coactos fuiffe Optimates Austriæ, ut ple- nam integramque damnorum pensationem tam civibus quam Joan- ni epiſcopo Olomucenſi, ad quem oppidum hoc ſpectabat, præesti- terint. Non hic prætermittendum: doctiſſimum Pubitſchcka b) jam III. Parte operis ſui Chronologici Lectori conceptis verbis promiſiſse quod demonstraturus sit ad annum præeſentem 1158. Marchionatus Moraviæ initia pertinere; ſed corvum deluſit hiantem, nam ne men- tionem quidem tam multiplicibus ſuis anni præſentis narrationibus cœpti Marchionatus Moraviæ injecit, neque hic aut alibi hanc ſuam ſententiam revocavit, neque cauſam mutatæ uſpiam indicavit. Prodiit nempe interea & medio tempore Diſſertatio mea potiſſimum adver- ſus eum Tomulo III. Diſſertationum Bornianarum publicata c) de ini- tiis veris Marchionum, Marchionatusque Moraviæ; e qua cum edoctus fuiſ- a) Haud aſſequor, cur doct. Pubitſchka oppidi hujus vaſtationem ſuperiori anno illi- gaverit: revocat ille quidem ad Claustro-Neoburgense & Mellicense Chronicon, ſed falſum eft , quod Mellicenſe eam in annum ſuperiorem ſeu 1157. conjiciat, quod uti & author incertus Chronici Auſtriaci rectius eam ad annum præſentem refert. Et ſane ad annum præſentem pertinere clare innuunt verba : abſente Du- ce Henrico , qui videlicet præſente non ſuperiore , abſens fuit in Italia cum Wla- dislao Duce noſtro, quam abſentiam uterque author innuit , præmittitque. b) Chronol. Geſchich. Böhmens. c) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böh= men 2. Band S. 183. u. ſ. w. Idem ihidem. 3.Th. S.261.
ANNUS 1158. 398 Daniel adhuc anno præſente ſolemnibus Comitiis Roncaliæ celebra- tis, uti apud Radevicum l. 2. c. 3. legere est. Podivinum in Moravia ab Auſtriacis ex. uritur- In hune an- num non ſunt rejicienda Marchionatus Moraviæ ini- tia. Pub. Chronol. Geſch 4.Thl. 1.B.S.354. Abſente Wladislao in expeditione Italica Optimates nonnulli Auſtriacarum ditionum irruerunt in Moraviæ oppidum Podivin (de quo crebrius ſupra egimus) illudque incenderunt. Rem silentibus patriis ſcriptoribus narrat ad h. a. tam Author incertus Chronici Auſtriaci, quam Mellicenſis apud Hieronymum Pezium T. I. p. 233. & 559. his verbis: Munitiſſimum Boemiæ oppidum Podivin dictum abſente Duce Henrico a Ministerialibus ipſius potenter expugnatum eſt, & incendio vaſtatum eſt pluribus igne conſumptis. a) Hanc incurfionem in Moraviam, vastationemque oppidi Podivin privatis civitatum aut optimatum odiis factam dubitare haud licet, habebant enim ea ætate tam civitates quam optimates peculiares ſuas cohortes, quas ſuo sti- pendio ſustentabant, quibusque crebrius inter ſe inteſtinis bellis ſe la- ceſſebant : inter Henricum enim Ducem Austriæ & Wladislaum noſ- trum his annis integram perfectamque amicitiam obtinuifſe ex anno- rum ſuperiorum narratis certum eſt. Neque etiam dubium eft ab Henrico ex Italia reduce coactos fuiffe Optimates Austriæ, ut ple- nam integramque damnorum pensationem tam civibus quam Joan- ni epiſcopo Olomucenſi, ad quem oppidum hoc ſpectabat, præesti- terint. Non hic prætermittendum: doctiſſimum Pubitſchcka b) jam III. Parte operis ſui Chronologici Lectori conceptis verbis promiſiſse quod demonstraturus sit ad annum præeſentem 1158. Marchionatus Moraviæ initia pertinere; ſed corvum deluſit hiantem, nam ne men- tionem quidem tam multiplicibus ſuis anni præſentis narrationibus cœpti Marchionatus Moraviæ injecit, neque hic aut alibi hanc ſuam ſententiam revocavit, neque cauſam mutatæ uſpiam indicavit. Prodiit nempe interea & medio tempore Diſſertatio mea potiſſimum adver- ſus eum Tomulo III. Diſſertationum Bornianarum publicata c) de ini- tiis veris Marchionum, Marchionatusque Moraviæ; e qua cum edoctus fuiſ- a) Haud aſſequor, cur doct. Pubitſchka oppidi hujus vaſtationem ſuperiori anno illi- gaverit: revocat ille quidem ad Claustro-Neoburgense & Mellicense Chronicon, ſed falſum eft , quod Mellicenſe eam in annum ſuperiorem ſeu 1157. conjiciat, quod uti & author incertus Chronici Auſtriaci rectius eam ad annum præſentem refert. Et ſane ad annum præſentem pertinere clare innuunt verba : abſente Du- ce Henrico , qui videlicet præſente non ſuperiore , abſens fuit in Italia cum Wla- dislao Duce noſtro, quam abſentiam uterque author innuit , præmittitque. b) Chronol. Geſchich. Böhmens. c) Abhandlungen einer Privatgeſellſchaft in Böh= men 2. Band S. 183. u. ſ. w. Idem ihidem. 3.Th. S.261.
Strana 399
WLADISLAI II. 19. fuiſſet, convictusque ſeſe longius in Chronologia a ſeopo aberraſſe, miro artificio ſupreſſit anno præſente omnem initiorum Marchionatus memoriam, ſeriusque illa in id anni confinium conjecit, quem nos statuimus, ne prorſum annum eundem a nobis mutuaſſe videretur, ſed quod vel is ipſe annus ſuſtineri haud poſsit, ſuo loco indicabimus. Cete- rum inter puras putasque fabulas rejiciendum eft monaſterium Or- dinis S Benedicti Klattoviæ anno præſente a Theobaldo Duce fra- tre Wladislai titulo S. Laurentii conditum una cum omnibus memo- riis commentitii primi Abbatis Rotomanni ſeu Radimili, quæ mera ſomnia eſſe nugatoris Joannis Klattovsky Hagecio poſterioris, & quibus facile credulo Paprocio, tum Balbino, Peſſinæ, Crugerio, Berghauero, aliisque poſterioribus cum Doct. Pub. impoſuit, jam copio- ſe in Apologia noſtra adverſus Luciferum p. 282. & leqq. ostendimus. Quod ibi præterieramus , hic ſupplendum est, Nugatorem hunc condi- to huic monaſterio etiam annum præſentem minime congruum defixiſ- ſe , quo Theobaldum in Italia moratum fuiſſe certum eſt. Mouaſteriumo Ord S. Bene- dicti Klatto- via ſabulojuns. 399 * ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLIX. ALEXANDRI III. Papæ 1. FRIDERICI Reg. 8. Imp. 5. DANIELIS ep. Prag. 12. WLADISLAI II. Duc. 20. Reg. 2. JOANNIS IV. ep. Ol. 3. um Vincentius Chronographus noster in Italia a latere Danielis epiſ- copi Pragenſis perstiterit, nonnifi res Friderici Imperatoris perſe- cutus eft, atque id eft, quod de memoriis Bohemicis, Wladislai- que Regis gestis nihil in ejus Chronico notatum reperiamus. Per- stringemus igitur compendio ea solum, quæ ad gesta Danielis epiſ- copi pertinent, quæ vel ea ratione ab hiſtoria patria reſcindenda non ſunt. Et quidem suggesserunt jam anno superiore Mediolanenses quique Friderico Imperatori consilium, ut ipſe, atque per vicarios ſuos deligeret denominaretque in urbibus Italiæe Potestates id est con- ſules & Magiſtratus , hoc uno ſoloque politices invento poſthac ſibi univerſam Italiam obſequentem habiturum. Hoc tam ſalutare conſi- lium ambabus ulnis amplexus eſt Fridericus, illudque effectum datu- rus denominavit per Italiam Vicarios ſuos negotiorumque curatores Reginaldum Cancellarium , jam Colonienſem Archiepiſcopum, Her- mannum Verdensem, Danielem Pragenſem epiſcopos, denique Otto- nem Daniel cum aliis per Ita- liæ urbes Im- perialis Vica- rius.
WLADISLAI II. 19. fuiſſet, convictusque ſeſe longius in Chronologia a ſeopo aberraſſe, miro artificio ſupreſſit anno præſente omnem initiorum Marchionatus memoriam, ſeriusque illa in id anni confinium conjecit, quem nos statuimus, ne prorſum annum eundem a nobis mutuaſſe videretur, ſed quod vel is ipſe annus ſuſtineri haud poſsit, ſuo loco indicabimus. Cete- rum inter puras putasque fabulas rejiciendum eft monaſterium Or- dinis S Benedicti Klattoviæ anno præſente a Theobaldo Duce fra- tre Wladislai titulo S. Laurentii conditum una cum omnibus memo- riis commentitii primi Abbatis Rotomanni ſeu Radimili, quæ mera ſomnia eſſe nugatoris Joannis Klattovsky Hagecio poſterioris, & quibus facile credulo Paprocio, tum Balbino, Peſſinæ, Crugerio, Berghauero, aliisque poſterioribus cum Doct. Pub. impoſuit, jam copio- ſe in Apologia noſtra adverſus Luciferum p. 282. & leqq. ostendimus. Quod ibi præterieramus , hic ſupplendum est, Nugatorem hunc condi- to huic monaſterio etiam annum præſentem minime congruum defixiſ- ſe , quo Theobaldum in Italia moratum fuiſſe certum eſt. Mouaſteriumo Ord S. Bene- dicti Klatto- via ſabulojuns. 399 * ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLIX. ALEXANDRI III. Papæ 1. FRIDERICI Reg. 8. Imp. 5. DANIELIS ep. Prag. 12. WLADISLAI II. Duc. 20. Reg. 2. JOANNIS IV. ep. Ol. 3. um Vincentius Chronographus noster in Italia a latere Danielis epiſ- copi Pragenſis perstiterit, nonnifi res Friderici Imperatoris perſe- cutus eft, atque id eft, quod de memoriis Bohemicis, Wladislai- que Regis gestis nihil in ejus Chronico notatum reperiamus. Per- stringemus igitur compendio ea solum, quæ ad gesta Danielis epiſ- copi pertinent, quæ vel ea ratione ab hiſtoria patria reſcindenda non ſunt. Et quidem suggesserunt jam anno superiore Mediolanenses quique Friderico Imperatori consilium, ut ipſe, atque per vicarios ſuos deligeret denominaretque in urbibus Italiæe Potestates id est con- ſules & Magiſtratus , hoc uno ſoloque politices invento poſthac ſibi univerſam Italiam obſequentem habiturum. Hoc tam ſalutare conſi- lium ambabus ulnis amplexus eſt Fridericus, illudque effectum datu- rus denominavit per Italiam Vicarios ſuos negotiorumque curatores Reginaldum Cancellarium , jam Colonienſem Archiepiſcopum, Her- mannum Verdensem, Danielem Pragenſem epiſcopos, denique Otto- nem Daniel cum aliis per Ita- liæ urbes Im- perialis Vica- rius.
Strana 400
Male accipi- untur Medio- lani. Danielis ten- torium cum capella ejus conflagrat. 400 ANNUS 1159. nem Comitem Palatinum, & Guidonem Blandratensem Comitem, qui cum legatione ſua per alias civitates functi a) Mediolanum veniſ- ſent, voluntatemque Imperatoris Magiſtratui & populo declaraſſent, illi primum moras trahere, tum tergiverſari, ac repugnare, denique ad privilegium ipſiusmet Friderici, quo ſibi electio & nominatio con- ſulum cauta conceſſaque fuerat, contumaciter provocare. b) Vicariis negotii fui executionem perurgentibus repente, inquit Vincentius, fit clamor : fora ! fora ! mora ! mora ! quod in vulgari eorum ſonat : tra- hantur foras moriantur. Firmiter curiæ claudimus portas, per feneſ- tras in palatia noſtra jaciuntur lapides, conſules eorum accurrunt, ſeda- tur populus, tantus quieſcit tumultus. Hæc populum ebrium ſine eorum conſilio feciſſe referunt, ne hoc uſque ad Imperatorem perveniat, ro- gant, plurimam eis pro ſatisfactione promittentes pecuniam. Nuntii Im- peratoris ſecundum voluntatem eorum bene reſpondent, ad ſua quique vadunt hoſpitia, injurias fibi illatas diſſimulant, & in medio noctis si- lentio, qua qui poterant, de ſupra dicta civitate effugiunt, & ad Im- peratorem veniunt, hæc omnia ei referunt. Claudit Vincentius: Ex hoc tam modico fermento, tam modica ſcintilla excidium tantæ urbis, tam antiquæ, tam nobilis Mediolani ortum eſſe quilibet lector ſciat. Hac populi Mediolanenſis contumacia inſolentiaque ad Imperatorem de- lata indicitur curia Principibus epiſcopisque, c) atque ad eandem Medio- lanenſes evocantur : Adfunt, expurgant plebis petulantiam, plenam ſe ſatisfactionem daturos, atque omnibus Italiæ urbibus amice uſuros jurejurando pollicentur. Interea cum Daniel perpetuo a latere efset Imperatoris, atque ejusden castra ſequeretur, accidit Sabbatho Pal- marum in Burgo ad S. Helenam haud procul Bononia, ut ignis ejus tentorium comprehenderet, rem ipfis verbis Vincentii dare libet: Ea nocte capella Domini Danielis Pragensis epiſcopi & camera tota penitus comburitur : Diethlich ejus fidelis capellanus per totum dorſum duriter comburitur, incendium vix evaſit. Hoc autem durum & strictum convivium d) Deo id diſponente feliciter evaſi, pro emendis enim decretis e) a) Danielem noſtrum hoc anno XII. Kal. Martii in territorio Terdonenſi in loco Mar- cenco dicto cum ceteris collegis ſuis fuiſſe prodit inftrumentum Friſingenſis eccle- ſiæ apud Meichelbeck T. I. p. 353. b) Vincentius noſter p. 62. de hoc ipſo privilegio ait : Quod ego Vincentius ex parte Imperatoris, & Regis Bohemiæ ſcri- pſeram. c) Eam curiam in villa dicta Antimiacum in feſtivitate Luminum, ſeu Purificationis B. Mariæ Virginis celebratam fuiſse indicat Radevicus L. 2. c. 23. cti & Danielem noſtrum interfuiſſe memorat. d) Vetus execrationis apud ma- jores
Male accipi- untur Medio- lani. Danielis ten- torium cum capella ejus conflagrat. 400 ANNUS 1159. nem Comitem Palatinum, & Guidonem Blandratensem Comitem, qui cum legatione ſua per alias civitates functi a) Mediolanum veniſ- ſent, voluntatemque Imperatoris Magiſtratui & populo declaraſſent, illi primum moras trahere, tum tergiverſari, ac repugnare, denique ad privilegium ipſiusmet Friderici, quo ſibi electio & nominatio con- ſulum cauta conceſſaque fuerat, contumaciter provocare. b) Vicariis negotii fui executionem perurgentibus repente, inquit Vincentius, fit clamor : fora ! fora ! mora ! mora ! quod in vulgari eorum ſonat : tra- hantur foras moriantur. Firmiter curiæ claudimus portas, per feneſ- tras in palatia noſtra jaciuntur lapides, conſules eorum accurrunt, ſeda- tur populus, tantus quieſcit tumultus. Hæc populum ebrium ſine eorum conſilio feciſſe referunt, ne hoc uſque ad Imperatorem perveniat, ro- gant, plurimam eis pro ſatisfactione promittentes pecuniam. Nuntii Im- peratoris ſecundum voluntatem eorum bene reſpondent, ad ſua quique vadunt hoſpitia, injurias fibi illatas diſſimulant, & in medio noctis si- lentio, qua qui poterant, de ſupra dicta civitate effugiunt, & ad Im- peratorem veniunt, hæc omnia ei referunt. Claudit Vincentius: Ex hoc tam modico fermento, tam modica ſcintilla excidium tantæ urbis, tam antiquæ, tam nobilis Mediolani ortum eſſe quilibet lector ſciat. Hac populi Mediolanenſis contumacia inſolentiaque ad Imperatorem de- lata indicitur curia Principibus epiſcopisque, c) atque ad eandem Medio- lanenſes evocantur : Adfunt, expurgant plebis petulantiam, plenam ſe ſatisfactionem daturos, atque omnibus Italiæ urbibus amice uſuros jurejurando pollicentur. Interea cum Daniel perpetuo a latere efset Imperatoris, atque ejusden castra ſequeretur, accidit Sabbatho Pal- marum in Burgo ad S. Helenam haud procul Bononia, ut ignis ejus tentorium comprehenderet, rem ipfis verbis Vincentii dare libet: Ea nocte capella Domini Danielis Pragensis epiſcopi & camera tota penitus comburitur : Diethlich ejus fidelis capellanus per totum dorſum duriter comburitur, incendium vix evaſit. Hoc autem durum & strictum convivium d) Deo id diſponente feliciter evaſi, pro emendis enim decretis e) a) Danielem noſtrum hoc anno XII. Kal. Martii in territorio Terdonenſi in loco Mar- cenco dicto cum ceteris collegis ſuis fuiſſe prodit inftrumentum Friſingenſis eccle- ſiæ apud Meichelbeck T. I. p. 353. b) Vincentius noſter p. 62. de hoc ipſo privilegio ait : Quod ego Vincentius ex parte Imperatoris, & Regis Bohemiæ ſcri- pſeram. c) Eam curiam in villa dicta Antimiacum in feſtivitate Luminum, ſeu Purificationis B. Mariæ Virginis celebratam fuiſse indicat Radevicus L. 2. c. 23. cti & Danielem noſtrum interfuiſſe memorat. d) Vetus execrationis apud ma- jores
Strana 401
WLADISLAI II. 20. e) & aliis libris ab eodem epiſcopo miſſus fueram. Rem geſtam ſcribo : ipſum epiſcopum in ſolo mantello, quo coopertus fuerat, & cum ſolo co- thurno incendium evaſiſſe inveni. Imperator & ſui Principes hoc audi- to plurimum dolent, & plurima ei offerunt donaria. 401 Suppeditant & aliam hiſtoriæ præeſente anno Danielis memoriam, quæ ejus laudibus plurimum apud poſteritatem detraxit. Mortuus erat Kalendis Septembris Adrianus Papa, in cujus locum Romanæ ecclefiæ Cardinales alium ſurrogaturi pridie Nonas ſeu 4. Sept. conve- nerunt, tertioque Die Rolandum Presbyterum Cardinalem S. Mar- ci, & Apoſtolicæ ſedisCancellarium(qui Alexandri III. nomen affumpfit) communibus ſuffragiis elegerunt exceptis tribus, scilicet Octaviano Joanne, & Guidone presbyteris Cardinalibus, quorum duo poſterio- res Octavianum fanctæ Cæciliæ Cardinalem, Pontificatum violenter ambientem, Victoris IV. nomine in ſedem Petri intrudere machinati; f) quem cum non neſcirent Friderico Imperatori ex ſuis Romanis legationibus bene cognitum, atque acceptiſſimum eſſe, eo ſuis frau- dibus & mendaciis perruperunt, ut tam illi quaim aliis Europæ Prin- cipibus & epiſcopis, qui a latere ipſius in Italia erant, perſuaſerint, inter ſciſſa Cardinalium ſuffragia Octavianum legitime electum , & inauguratum fuiſſe. Fridericus jam multo ante Octaviani adulatio- nibus vulpinis captus, Alexandrum vero perofus, g) legatos Aposto- licos electionem Alexandri nunciaturos primum a ſe repulit, demum perlectis litteris Apoſtolicis ſine omni reſponſo dimiſit, quantus quantus intentus ut Octaviani electionem tueretur ac conſolidaret. Ut tamen fucum orbi Chriſtiano faceret , ſeſe nonniſi , quod æquum & juſtum eſt, perſequi, concilium anni ſequentis initio Placentiam in- Eee di- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Mors Adria- ni Papæ. Fridericus tue tur Antipa. pam Victe- rem. jores noſtros formula & proverbium ex convivio Boleslai Sævi Ducis Bohemiæ originem repetens , in quo ille S. Wenceslaum trucidavit. e) Scilicet Gratiani, quæ paulo anterioribus annis ſcripta , & cumprimis Bononiæ, prælecta fuere. f) Ne- ſcio, quo fonte doct. Pubitſchka duos errores hauſerit : Imo quod hi tres Cardi- nales non adſuerint in electione Alexandri, quod & author Actorum Alexandri, & Radevicus affirmat, qui eos adverſatos ceterorum ſuffragiis manifeſto ſeribunt, & qui Octavianus mantum ex humero Alexandri vi detraxit, ſi præſens non ad- fuit ? ado quod Octavianus tituli S. Ciementis Cardinalis fuerit, cum omnes S. Cæ- ciliæ fuiſſe aſſeverant. g) Fuerat Alexander , ut diximus, ante Cancellarius Apo- ſtolicus , credebatque Friderieus Hadrianum Papam omnia ipſius conſilio feciſſe. Erat præterca Alexander ante biennium unus e legatis Apostolicis, qui Friderico inviſam epiſtolam ab Adriano attulerat, quan ille animoſius in comitiis Principum adverſus Fridericum defenderat. Pub.Chronol. Geſch.4.Theil 1,B. S. 379.
WLADISLAI II. 20. e) & aliis libris ab eodem epiſcopo miſſus fueram. Rem geſtam ſcribo : ipſum epiſcopum in ſolo mantello, quo coopertus fuerat, & cum ſolo co- thurno incendium evaſiſſe inveni. Imperator & ſui Principes hoc audi- to plurimum dolent, & plurima ei offerunt donaria. 401 Suppeditant & aliam hiſtoriæ præeſente anno Danielis memoriam, quæ ejus laudibus plurimum apud poſteritatem detraxit. Mortuus erat Kalendis Septembris Adrianus Papa, in cujus locum Romanæ ecclefiæ Cardinales alium ſurrogaturi pridie Nonas ſeu 4. Sept. conve- nerunt, tertioque Die Rolandum Presbyterum Cardinalem S. Mar- ci, & Apoſtolicæ ſedisCancellarium(qui Alexandri III. nomen affumpfit) communibus ſuffragiis elegerunt exceptis tribus, scilicet Octaviano Joanne, & Guidone presbyteris Cardinalibus, quorum duo poſterio- res Octavianum fanctæ Cæciliæ Cardinalem, Pontificatum violenter ambientem, Victoris IV. nomine in ſedem Petri intrudere machinati; f) quem cum non neſcirent Friderico Imperatori ex ſuis Romanis legationibus bene cognitum, atque acceptiſſimum eſſe, eo ſuis frau- dibus & mendaciis perruperunt, ut tam illi quaim aliis Europæ Prin- cipibus & epiſcopis, qui a latere ipſius in Italia erant, perſuaſerint, inter ſciſſa Cardinalium ſuffragia Octavianum legitime electum , & inauguratum fuiſſe. Fridericus jam multo ante Octaviani adulatio- nibus vulpinis captus, Alexandrum vero perofus, g) legatos Aposto- licos electionem Alexandri nunciaturos primum a ſe repulit, demum perlectis litteris Apoſtolicis ſine omni reſponſo dimiſit, quantus quantus intentus ut Octaviani electionem tueretur ac conſolidaret. Ut tamen fucum orbi Chriſtiano faceret , ſeſe nonniſi , quod æquum & juſtum eſt, perſequi, concilium anni ſequentis initio Placentiam in- Eee di- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Mors Adria- ni Papæ. Fridericus tue tur Antipa. pam Victe- rem. jores noſtros formula & proverbium ex convivio Boleslai Sævi Ducis Bohemiæ originem repetens , in quo ille S. Wenceslaum trucidavit. e) Scilicet Gratiani, quæ paulo anterioribus annis ſcripta , & cumprimis Bononiæ, prælecta fuere. f) Ne- ſcio, quo fonte doct. Pubitſchka duos errores hauſerit : Imo quod hi tres Cardi- nales non adſuerint in electione Alexandri, quod & author Actorum Alexandri, & Radevicus affirmat, qui eos adverſatos ceterorum ſuffragiis manifeſto ſeribunt, & qui Octavianus mantum ex humero Alexandri vi detraxit, ſi præſens non ad- fuit ? ado quod Octavianus tituli S. Ciementis Cardinalis fuerit, cum omnes S. Cæ- ciliæ fuiſſe aſſeverant. g) Fuerat Alexander , ut diximus, ante Cancellarius Apo- ſtolicus , credebatque Friderieus Hadrianum Papam omnia ipſius conſilio feciſſe. Erat præterca Alexander ante biennium unus e legatis Apostolicis, qui Friderico inviſam epiſtolam ab Adriano attulerat, quan ille animoſius in comitiis Principum adverſus Fridericum defenderat. Pub.Chronol. Geſch.4.Theil 1,B. S. 379.
Strana 402
Item Daniel epiſc. Prag. ANNUS 1159. dixit, in quo uterque tam Alexander quam Victor compareret, audi- retque ſententiam: utrine ſummus Pontificatus competat? Hoc turbine quoque involutus Daniel Pragenſis epiſcopus individuus itineris co- mes, omniumque amicorum Friderico longe cariſſimus, cui pene unum ſtudium erat gratiam Imperatoris aucupandi ; quare Fridericus ope- ra illius & legatione uſus tam Alexandrum quam Victorem ad conventum & curiam fuam in octava Epiphaniæ celebrandam evoca- vit. Ad citationem, inquit Radevicus l. 2. c. 54., amborum venera- biles viros & prudentes Danielem Pragenſem, & Hermannum Verden- sem epiſcopos dirigit cum literis, b) in quibus Fridericus ait: Quod ſi ad tam celebrem eccleſic conventum examinationis cauſa venire volue- ritis, chariſſimi Principes noſtri & eccleſiæ Catholicæ Hermannus Ver- denſis , Daniel Pragenſis patres & epiſcopi venerabiles, quos de Palatio noſtro ad vos transmiſimus, una cum Comite Palatino conſanguineo noſ- tro ſecurum vobis conductum præſtabunt. i) Sed tam Verdenſis epiſ- copus quam Daniel nofter ineſcatus Friderici illiciis, ejusque præce- ptis imbutus arroganter contemptimque legatione fua erga Alexan- drum , contra humiliter reverenterque erga Octavium perfuncti funt, adeo ut ad pedes ejus procidiſſe, & eum adoraſſe, Alexandro vero nullam exhibuiſſe reverentiam memorent Acta Alexandri ſummi Pontificis, quæ ex autographo coævo MS. recitat pluribus Baronius ad h. a. Num. LIV. & ſeqq. Non immerito noſtri quique, interque eos præcipue Peſſina in Phoſph. ſept. p. 176. hunc lapſum Danielis epiſcopi noſtri perſtrinxe- re, neque a nobis diſſimulandus fuit, cum ab hiſtorico cumprimis veri- tati litandum ſit. Afflavit vero Daniel hoc ſuo peſtilenti tubere non modo Wladislaum Ducem noſtrum, ſed & ipſum Clerum Bohemiæ, monachosque, quod tam ex Vincentio quam Monacho Sazavienſi conjicitur, qui omnes partes Victoris Pſeudopapæ ſequebantur. Ita vero locupletius poſterior: Romæ defuncto Anaſtafio (lege Adriano) gravi exorta ſeditione duo ex contrariis partibus Apoſtolicæ ſedi præfi- ciendi electi ſunt Alexander & Victor. Pro qua dirimenda ſeditione Daniel Præſul Romam dirigitur, ut videlicet utraque perſona, Cæſaris & totius Regni concilio,intereſſe debeat, & juxta publicam & canonicam ſanc- tionem ea, quæ magis competeret, Apoſtolicæ ſedis Principatum obtine- ret. In eo ſane concilio coram cunctis Principibus & CL. epiſcopis Vic- b) Literarum exemplar apud eundem Radevieum legere est. i) Neſcio rurſum, quam duplicem ex hae una Danielis legatione exſculpere velit doct. Pubitſchka : ſcilicet viro iſti paris fidei & auctoritatis ſunt Villanova ſæculi XVII. , & Cavitellius ſæ- culi XVI. ſcriptores cum Radevico & Ottone Morena ſynchronis. 402 Idem ibidem.
Item Daniel epiſc. Prag. ANNUS 1159. dixit, in quo uterque tam Alexander quam Victor compareret, audi- retque ſententiam: utrine ſummus Pontificatus competat? Hoc turbine quoque involutus Daniel Pragenſis epiſcopus individuus itineris co- mes, omniumque amicorum Friderico longe cariſſimus, cui pene unum ſtudium erat gratiam Imperatoris aucupandi ; quare Fridericus ope- ra illius & legatione uſus tam Alexandrum quam Victorem ad conventum & curiam fuam in octava Epiphaniæ celebrandam evoca- vit. Ad citationem, inquit Radevicus l. 2. c. 54., amborum venera- biles viros & prudentes Danielem Pragenſem, & Hermannum Verden- sem epiſcopos dirigit cum literis, b) in quibus Fridericus ait: Quod ſi ad tam celebrem eccleſic conventum examinationis cauſa venire volue- ritis, chariſſimi Principes noſtri & eccleſiæ Catholicæ Hermannus Ver- denſis , Daniel Pragenſis patres & epiſcopi venerabiles, quos de Palatio noſtro ad vos transmiſimus, una cum Comite Palatino conſanguineo noſ- tro ſecurum vobis conductum præſtabunt. i) Sed tam Verdenſis epiſ- copus quam Daniel nofter ineſcatus Friderici illiciis, ejusque præce- ptis imbutus arroganter contemptimque legatione fua erga Alexan- drum , contra humiliter reverenterque erga Octavium perfuncti funt, adeo ut ad pedes ejus procidiſſe, & eum adoraſſe, Alexandro vero nullam exhibuiſſe reverentiam memorent Acta Alexandri ſummi Pontificis, quæ ex autographo coævo MS. recitat pluribus Baronius ad h. a. Num. LIV. & ſeqq. Non immerito noſtri quique, interque eos præcipue Peſſina in Phoſph. ſept. p. 176. hunc lapſum Danielis epiſcopi noſtri perſtrinxe- re, neque a nobis diſſimulandus fuit, cum ab hiſtorico cumprimis veri- tati litandum ſit. Afflavit vero Daniel hoc ſuo peſtilenti tubere non modo Wladislaum Ducem noſtrum, ſed & ipſum Clerum Bohemiæ, monachosque, quod tam ex Vincentio quam Monacho Sazavienſi conjicitur, qui omnes partes Victoris Pſeudopapæ ſequebantur. Ita vero locupletius poſterior: Romæ defuncto Anaſtafio (lege Adriano) gravi exorta ſeditione duo ex contrariis partibus Apoſtolicæ ſedi præfi- ciendi electi ſunt Alexander & Victor. Pro qua dirimenda ſeditione Daniel Præſul Romam dirigitur, ut videlicet utraque perſona, Cæſaris & totius Regni concilio,intereſſe debeat, & juxta publicam & canonicam ſanc- tionem ea, quæ magis competeret, Apoſtolicæ ſedis Principatum obtine- ret. In eo ſane concilio coram cunctis Principibus & CL. epiſcopis Vic- b) Literarum exemplar apud eundem Radevieum legere est. i) Neſcio rurſum, quam duplicem ex hae una Danielis legatione exſculpere velit doct. Pubitſchka : ſcilicet viro iſti paris fidei & auctoritatis ſunt Villanova ſæculi XVII. , & Cavitellius ſæ- culi XVI. ſcriptores cum Radevico & Ottone Morena ſynchronis. 402 Idem ibidem.
Strana 403
WLADISLAI II. 20. Victor juſtitiæ victoriam obtinuit , & concordi omnium voto & acclama- tione archiſterium Apoſtolicæ ſedis ſuſcepit. Sed cum concilium iſtud anno ſequente celebratum fuerit, ibi de illo agemus. 403 Si Neplachoni fides adhibenda est, præſente anno fundamenta jac- ta ſunt cœnobio Ordinis S. Benedicti Podlaſchitzenſi turbis Huffiticis everſo,de quo idem author breviter ad h. a. Conſumatur monaſterium Ordinis noſtri in Podelaſithch. Steterat hoc monaſterium in provin- cia Chrudimenſi prope Chraſt (hodie epiſcoporum Riginohradecenſium æstivalem reſidentiam) ſuperestque vicus priſcum nomen retinens tem- plo noviter conſtructo tituloque S. Margarethæ conſpicuus, monaſ- terii vero ruderibus adeo ſolo æquatis, ut vix veſtigia eminus aliqua conſpicias. Pauciffimas de hujus monafterii initiis reperire eft hodie me- morias, quarum illa præcipua, quod illius primus Abbas Hugo fue- rit, ita enim in diplomate Regis Wladislai monasterio Gradicensi anno ſequente dato inter ſubſcriptos testes legitur: Hugo Abbas de Podelaſitch. k) E quo uno ſoloque loco evincitur Berghaueri !) conjectu- ram erroneam eſſe, cum monaſterium iſtud primum Caroli IV. imperio conditum fuiſſe ex quadam baptiſterii ex ære fuſi inſcriptione argu- tatur. Monaſterium hoc neque adeo potens,divesque neque numeroſum fuiſſe ex eo conjicere fas eft, tum quod in omnibus libris Erectionum nulla prorſus ejusdem fiat memoria, tum quod anno 1350., cum hoc monaſterium epiſcopatui novo Litomiſslienſi adnexum fuit, conven- tus, una cum Abbate, nonniſi viginti perſonarum fuerit, m) ceteris Boemiæ monaſteriis triplo & quadruplo numerum hunc ſuperanti- bus. Guis illi patronus conditorque obtigerit , nuſpiam proditum eft. Quid si Theobaldus frater Regis Wladislai fuit ? nam locum istum in ejus Ducatu situm fuiſſe certum est, cum ſese, ut alias me- minimus, in chartis ſuis Ducem Czaslavienſem, Chrudimenſem, & Wra- tislavienſem ſcripſerit. Quid ſi inde Joannis Klattovsky error pro- gnatus, cum ubi ubi demum legiſſet a Theobaldo monaſterium Or- dinis S. Benedicti fundatum fuiſſe, id perperam Klattoviam (quo lo- co nullum unquam ftetit, cujusque Theobaldus nunquam dominus fuerat) conjecit? Conjecturam hanc aliquantum fulcire videtur Berg- hauerus, cum ait hoc pietatis opus monaſteriique fundationem a qui- bus- Eee 2 1) Apud Pitter. in Theſ. abſcond. p. 188. I) In Protom. Pœnit. p. 13. m) Vide epiſtolam Arneſti Archiepiſe. Prag. ad Clementem Papam. Apud Balbinum Dee. 1, L. 5. p. 36. Podlaſchitzen- ſis monaſterii initia.
WLADISLAI II. 20. Victor juſtitiæ victoriam obtinuit , & concordi omnium voto & acclama- tione archiſterium Apoſtolicæ ſedis ſuſcepit. Sed cum concilium iſtud anno ſequente celebratum fuerit, ibi de illo agemus. 403 Si Neplachoni fides adhibenda est, præſente anno fundamenta jac- ta ſunt cœnobio Ordinis S. Benedicti Podlaſchitzenſi turbis Huffiticis everſo,de quo idem author breviter ad h. a. Conſumatur monaſterium Ordinis noſtri in Podelaſithch. Steterat hoc monaſterium in provin- cia Chrudimenſi prope Chraſt (hodie epiſcoporum Riginohradecenſium æstivalem reſidentiam) ſuperestque vicus priſcum nomen retinens tem- plo noviter conſtructo tituloque S. Margarethæ conſpicuus, monaſ- terii vero ruderibus adeo ſolo æquatis, ut vix veſtigia eminus aliqua conſpicias. Pauciffimas de hujus monafterii initiis reperire eft hodie me- morias, quarum illa præcipua, quod illius primus Abbas Hugo fue- rit, ita enim in diplomate Regis Wladislai monasterio Gradicensi anno ſequente dato inter ſubſcriptos testes legitur: Hugo Abbas de Podelaſitch. k) E quo uno ſoloque loco evincitur Berghaueri !) conjectu- ram erroneam eſſe, cum monaſterium iſtud primum Caroli IV. imperio conditum fuiſſe ex quadam baptiſterii ex ære fuſi inſcriptione argu- tatur. Monaſterium hoc neque adeo potens,divesque neque numeroſum fuiſſe ex eo conjicere fas eft, tum quod in omnibus libris Erectionum nulla prorſus ejusdem fiat memoria, tum quod anno 1350., cum hoc monaſterium epiſcopatui novo Litomiſslienſi adnexum fuit, conven- tus, una cum Abbate, nonniſi viginti perſonarum fuerit, m) ceteris Boemiæ monaſteriis triplo & quadruplo numerum hunc ſuperanti- bus. Guis illi patronus conditorque obtigerit , nuſpiam proditum eft. Quid si Theobaldus frater Regis Wladislai fuit ? nam locum istum in ejus Ducatu situm fuiſſe certum est, cum ſese, ut alias me- minimus, in chartis ſuis Ducem Czaslavienſem, Chrudimenſem, & Wra- tislavienſem ſcripſerit. Quid ſi inde Joannis Klattovsky error pro- gnatus, cum ubi ubi demum legiſſet a Theobaldo monaſterium Or- dinis S. Benedicti fundatum fuiſſe, id perperam Klattoviam (quo lo- co nullum unquam ftetit, cujusque Theobaldus nunquam dominus fuerat) conjecit? Conjecturam hanc aliquantum fulcire videtur Berg- hauerus, cum ait hoc pietatis opus monaſteriique fundationem a qui- bus- Eee 2 1) Apud Pitter. in Theſ. abſcond. p. 188. I) In Protom. Pœnit. p. 13. m) Vide epiſtolam Arneſti Archiepiſe. Prag. ad Clementem Papam. Apud Balbinum Dee. 1, L. 5. p. 36. Podlaſchitzen- ſis monaſterii initia.
Strana 404
404 ANNUS II60. busdam tribui Slawateæ familiæ ; olim autem Slawateos ditionum iſta- rum dinaſtas fuiſſe, eosque Theobaldorum non quidem virili ſed muliebri stirpe ſatos fuiſſe indubium est, ut credibile fit exstincta Theobaldorum maſcula ſobole ditiones aliquas, interque has Podla- ſchitzium ad ſexum muliebrem devolutum fuiſſe. Sed hæc nonnisi locum conjecturæ habeant, roboranda aut elidenda, fi plura in regno adhuc conſepulta monumenta refuſcitata, & in lucem publicam aſſerta fuerint. ☞ ☞ A Papiæ celebra- tur conciliabu- lum. Alexander in eo non compa- ret, atque id- circo trium- phat Victor Pſeudopapa. ANNUS JESU CHRISTI MCLX. ALEXANDRI III. Pap. 2. FRIDERICIReg. 9. Imp. 6. DANIELIS Ep. Prag. 13. JOANNIS IV. ep. Ol. 4. WLADISLAI II. Duc. 21. Reg. 3. ndixerat Fridericus Imperator in maximum immunitatis ecclefiaſ- ticæ legitimique Pontificis Alexandri præjudicium concilium Pa- I piæ in octava Epiphaniæ celebrandum, in quo controverfia, ut ſupra diximus, inter Alexandrum Papam Victoremque Antipapam eſſet definienda: ad hoc concilium Fridericus non modo utrumque im- perioſe citavit, ſed & Reges Angliæ, Hiſpaniæ,Franciæ,Hungariæ,Da- niæ, Boemiæque cum omnibus eorum Præſulibus invitavit. Non obſcu- ruim autem reliquit in fuis litteris, quo fua vergerent confilia, ſcilicet a ſe non alium ſucceſſorem in Petri cathedra agnoſcendum, quam quem ille cum ſuis adhærentibus ſuo laudaverit afſenſu, a) ut proinde tantæ controverſiæ definitio non tam a concílii iſtius judicio, quam Impe- ratoris arbitrio & factione exſpectanda fuerit. Ad indictain diem con- fluentes omni parte epiſcopi atque Principes non fine tædio ultra 27. Januarii adventum Friderici exſpectavere, in compeſcenda enim novi- ter exorta civitatum Lombardiæ & cumprimis Cremonæ atque Me- diolani perduellione distinebatur, neque a Cremonensis urbis obfidio- ne prius recedere voluit, quam dum eam machinis quaffatam ever- tiſſet. Adfuit itaque Papiæ ſerius, ſed necdum Alexander Pontifex comparuerat, imo nec legatos ſuos miſerat, qui pro ſe verba face- rent. Ea abſentia in rem ſuam uſus Pſeudo-Papa Victor, atque in turbido piſcatus eſt. Nam cum nemo eſſet, qui ejus mendacia con- futaret, triumphavit is potiſſimum illo obtentu, quod Alexander cau- c) Epiſtola Friderici Imp. ad Eberhardum Archiepiſc. Salisburg, apud Hanſitz Tom. II. p. 257.
404 ANNUS II60. busdam tribui Slawateæ familiæ ; olim autem Slawateos ditionum iſta- rum dinaſtas fuiſſe, eosque Theobaldorum non quidem virili ſed muliebri stirpe ſatos fuiſſe indubium est, ut credibile fit exstincta Theobaldorum maſcula ſobole ditiones aliquas, interque has Podla- ſchitzium ad ſexum muliebrem devolutum fuiſſe. Sed hæc nonnisi locum conjecturæ habeant, roboranda aut elidenda, fi plura in regno adhuc conſepulta monumenta refuſcitata, & in lucem publicam aſſerta fuerint. ☞ ☞ A Papiæ celebra- tur conciliabu- lum. Alexander in eo non compa- ret, atque id- circo trium- phat Victor Pſeudopapa. ANNUS JESU CHRISTI MCLX. ALEXANDRI III. Pap. 2. FRIDERICIReg. 9. Imp. 6. DANIELIS Ep. Prag. 13. JOANNIS IV. ep. Ol. 4. WLADISLAI II. Duc. 21. Reg. 3. ndixerat Fridericus Imperator in maximum immunitatis ecclefiaſ- ticæ legitimique Pontificis Alexandri præjudicium concilium Pa- I piæ in octava Epiphaniæ celebrandum, in quo controverfia, ut ſupra diximus, inter Alexandrum Papam Victoremque Antipapam eſſet definienda: ad hoc concilium Fridericus non modo utrumque im- perioſe citavit, ſed & Reges Angliæ, Hiſpaniæ,Franciæ,Hungariæ,Da- niæ, Boemiæque cum omnibus eorum Præſulibus invitavit. Non obſcu- ruim autem reliquit in fuis litteris, quo fua vergerent confilia, ſcilicet a ſe non alium ſucceſſorem in Petri cathedra agnoſcendum, quam quem ille cum ſuis adhærentibus ſuo laudaverit afſenſu, a) ut proinde tantæ controverſiæ definitio non tam a concílii iſtius judicio, quam Impe- ratoris arbitrio & factione exſpectanda fuerit. Ad indictain diem con- fluentes omni parte epiſcopi atque Principes non fine tædio ultra 27. Januarii adventum Friderici exſpectavere, in compeſcenda enim novi- ter exorta civitatum Lombardiæ & cumprimis Cremonæ atque Me- diolani perduellione distinebatur, neque a Cremonensis urbis obfidio- ne prius recedere voluit, quam dum eam machinis quaffatam ever- tiſſet. Adfuit itaque Papiæ ſerius, ſed necdum Alexander Pontifex comparuerat, imo nec legatos ſuos miſerat, qui pro ſe verba face- rent. Ea abſentia in rem ſuam uſus Pſeudo-Papa Victor, atque in turbido piſcatus eſt. Nam cum nemo eſſet, qui ejus mendacia con- futaret, triumphavit is potiſſimum illo obtentu, quod Alexander cau- c) Epiſtola Friderici Imp. ad Eberhardum Archiepiſc. Salisburg, apud Hanſitz Tom. II. p. 257.
Strana 405
WLADISLAI II. 21. cauſæ ſuæ diffidens concilium vitaverit. b) Finito conciliabulo nuncii cum epiſtolis ad omnes Europæ plagas miſſi, quibus actorum com- pendium comprehendebatur, in quibus legitur inter alia: Henricus Rex Anglorum per literas & legatos ſuos conſensit, Rex Ungrorum per literas & legatos ſuos conſenfit, Rex Boemorum conſenſit,Rex Danorum conſenſit. c) Quæ Regis Boemiæ subſcriptio Conradum Ursbergen- ſem & dein Lupacium ad 6. Januarii in errorem induxit, ut credide- rint hoc die Wiadislaum ad hoc conciliabulum profectum, illique, quod Nonis Februarii primum celebratum est, interfuiſse. At vero literæ non aliud innuere videntur, quam Wladislaum per Danielem epiſcopum Pragenſem conſenſiſſe , qui utrum auctoritate hae conſen- tiendi & ſubſcribendi a Wladislao donatus & instructus fuerit, ad- modum eſt dubium, uti infra videbimus, Sane plurium ſubſcriptiones iſthic falſo appoſitas fuiſſe certo constat : Rex enim Anglorum & Hungarorum nunquam conſenſit, quod vel ex ſubjiciendis Vincentii noſ- tri verbis teſtatum fiet, & Peregrinus Aquilejenfis, qui etiam con- ſensiſſe in his literis aſſeritur, nonniſi cum expreſſa cautela conſenſit: SALVA INPOSTERUM ECCLESIÆ CENSURA. Quem imita- ti epiſcopi Babenbergenſis, Patavienſis, & Ratisbonenſis inquit Henricus Præpositus de Bethersgarden in ſua epistola ad Archiepiſcopum Salis- burgenſem Eberhardum apud eundem Radevicum l. 2.c.72. Cum ejusmodi epiſtola miſfus quoque fuit Daniel epiſcopus noſter in Hun- gariam, quid vero hic actum fuerit ex Vincentio nostro p. 68. au- diamus: In feſto Paſchæ prædictus epiſcopus (Daniel) a Luca Archie- piſcopo , & ab aliis Hungariæ epiſcopis , ſicut nuntius Papæ & Impe- ratoris, Papalibus ornamentis inſignitus, cum proceſſione ſuſcipitur, dein- de ad Regem cum cruce præcedente adducitur, a quo honeſte ſuſcipitur, ſalutatur , legationem profert, qua relata ad hoſpitium honeſte deducitur, be- b) Peregrinus Aquilejenſis Patriarcha, Arnoldus Moguntinenſis, Renaldus Colonienſis Ar- chiepiſcopus, & alii epiſcopi dicunt ſurgentes : quia Rolandus (Alexander III.) voca- tionem Imperatoris & judicium eccleſiæ ſpernit, ſpernatur & ipſe , & quia Octavia- nus ſe hamiliavit , & eorum judicio ſe obtulit verum eſſe Papam & catholicum judi- cio eccleſiæ Dei . . . Patriarcha & Archiepiſcopi pro Octaviano mittuntur . . . qui multa tam cleri quam militum turba cum Papalibus inſigniis ad majus monaſterium adducitur : Imperator de ſolio ſuo deſcendens ei debitam exhibet reverentiam depoſita videlicet veſte equum ejus albiſſimum ornatum uſque ad gradus monaſterii adducit, ei- que deſcendenti ſtapedem tenet , deinde per dextram manum, Patriarcha vero per ſi- niſtram uſque ad altare adducunt, & ibi laudibus Deo ſolutis, & Victore jam ſupra oathedram ſuam reſidente, Dominus Imperator pedem ejus ſalutat, munera offerunt, aliis Principibus id facientihus, Vincent. p. 68. c) Radevieus L. 2. c. 70. Daniel a con- ciliabulo hoc mittitur in Hungariam legatus. 405
WLADISLAI II. 21. cauſæ ſuæ diffidens concilium vitaverit. b) Finito conciliabulo nuncii cum epiſtolis ad omnes Europæ plagas miſſi, quibus actorum com- pendium comprehendebatur, in quibus legitur inter alia: Henricus Rex Anglorum per literas & legatos ſuos conſensit, Rex Ungrorum per literas & legatos ſuos conſenfit, Rex Boemorum conſenſit,Rex Danorum conſenſit. c) Quæ Regis Boemiæ subſcriptio Conradum Ursbergen- ſem & dein Lupacium ad 6. Januarii in errorem induxit, ut credide- rint hoc die Wiadislaum ad hoc conciliabulum profectum, illique, quod Nonis Februarii primum celebratum est, interfuiſse. At vero literæ non aliud innuere videntur, quam Wladislaum per Danielem epiſcopum Pragenſem conſenſiſſe , qui utrum auctoritate hae conſen- tiendi & ſubſcribendi a Wladislao donatus & instructus fuerit, ad- modum eſt dubium, uti infra videbimus, Sane plurium ſubſcriptiones iſthic falſo appoſitas fuiſſe certo constat : Rex enim Anglorum & Hungarorum nunquam conſenſit, quod vel ex ſubjiciendis Vincentii noſ- tri verbis teſtatum fiet, & Peregrinus Aquilejenfis, qui etiam con- ſensiſſe in his literis aſſeritur, nonniſi cum expreſſa cautela conſenſit: SALVA INPOSTERUM ECCLESIÆ CENSURA. Quem imita- ti epiſcopi Babenbergenſis, Patavienſis, & Ratisbonenſis inquit Henricus Præpositus de Bethersgarden in ſua epistola ad Archiepiſcopum Salis- burgenſem Eberhardum apud eundem Radevicum l. 2.c.72. Cum ejusmodi epiſtola miſfus quoque fuit Daniel epiſcopus noſter in Hun- gariam, quid vero hic actum fuerit ex Vincentio nostro p. 68. au- diamus: In feſto Paſchæ prædictus epiſcopus (Daniel) a Luca Archie- piſcopo , & ab aliis Hungariæ epiſcopis , ſicut nuntius Papæ & Impe- ratoris, Papalibus ornamentis inſignitus, cum proceſſione ſuſcipitur, dein- de ad Regem cum cruce præcedente adducitur, a quo honeſte ſuſcipitur, ſalutatur , legationem profert, qua relata ad hoſpitium honeſte deducitur, be- b) Peregrinus Aquilejenſis Patriarcha, Arnoldus Moguntinenſis, Renaldus Colonienſis Ar- chiepiſcopus, & alii epiſcopi dicunt ſurgentes : quia Rolandus (Alexander III.) voca- tionem Imperatoris & judicium eccleſiæ ſpernit, ſpernatur & ipſe , & quia Octavia- nus ſe hamiliavit , & eorum judicio ſe obtulit verum eſſe Papam & catholicum judi- cio eccleſiæ Dei . . . Patriarcha & Archiepiſcopi pro Octaviano mittuntur . . . qui multa tam cleri quam militum turba cum Papalibus inſigniis ad majus monaſterium adducitur : Imperator de ſolio ſuo deſcendens ei debitam exhibet reverentiam depoſita videlicet veſte equum ejus albiſſimum ornatum uſque ad gradus monaſterii adducit, ei- que deſcendenti ſtapedem tenet , deinde per dextram manum, Patriarcha vero per ſi- niſtram uſque ad altare adducunt, & ibi laudibus Deo ſolutis, & Victore jam ſupra oathedram ſuam reſidente, Dominus Imperator pedem ejus ſalutat, munera offerunt, aliis Principibus id facientihus, Vincent. p. 68. c) Radevieus L. 2. c. 70. Daniel a con- ciliabulo hoc mittitur in Hungariam legatus. 405
Strana 406
Item in Bo hemiam. ANNUS 1160. benigne tractatur. Tempus & dies reſponſionis advenit : Rex ipſemet reſpondet, non poſſe ſe de tam arduo negotio tam cito reſpondere, nifi prius ſuper hoc clerum ſuum conſulat, & Principes. Quod ſi hoc nolit expectare , per nuncios idoneos omne ſuper hoc ei ſe dare reſponſum promittit. Hac reſponſione epiſcopus accepta, plurimis a Rege muneribus acceptis, in ter- ram ſuam progreditur. E quibus jam manifeſtum fit per ſummam frau- dulentiam in quædam literarum istarum exemplaria a factione Victo- ris intruſa fuiſſe verba: Rex Ungrorum per literas & legatos ſuos conſensit, quæ fraus eo ſpectabat, ut tot Regum conſenſum alii Re- ges Principesque lecturi facilius ad afſenſum inducantur, caute autem in iis literis proviſum fuit , ut illius nomen Regis Principisque , ad quos literæ mittebantur, prætermitteretur. Eandem fraudem in lite- ris ad Wladislaum Regem noſtrum datis luſam fuiffe plura ſuperfunt indicia : nam Wladislaus primum, ſi tamen fecit, anno ſequente aſſenſus eſt, nam Danielem epiſcopum noſtrum non adeo hilari vultu be- nignoque ab ipſo exceptum fuiſſe, omnes ſcriptores noſtri affirmant, qui quidem cauſam hujus frigidiuſculæ acceptionis ſalutationisque in diuturnam ejus abſentiam conjiciunt, ſed quam frivolus hic obtentus fit, declarat ejus in Italiam dein reditus, & multo diuturnior postea ibidem commoratio. Guid vero Vincentius nofter p. 69. de Danie- lis ex Hungaria in Bohemiam tranſitu ſcribat, ex eodem rurſum au- dire libet: Tandem Pragam venit (Daniel) cum cruce præcedente Pa- palibus ornatus infigniis, qui honeſtiſſime a Presbyteris, Canonicis, & omni Clero cum ſolemni proceſſione ſuſcipitur, & ibi legatione Impe ratoris Domino Regi relata in gratiam ſui Domini Regis recipitur; valde enim eum offenſum habuerat, quia tam diu contra voluntatem ejus in ſervitio Imperatoris fuerat. Sane a Capellano Danielis qualis qualis exculpatio Domini & epiſcopi ſui, quod indignationem Wladi- slai incurrerit, prætexi debuit, cujus veroſîmilior cauſa fuerit, quod ſe inſcio & invito ſubſcripſerit, atque in contoverſiam Apoſtolicæ ſedis immiſerit ; in gratiam autem fuam Danielem recipere urgebant Wladi- slaum rerum circumftantiæ, ne Imperatorem offenderet. d) Ceterum Danielem multis ſacris reliquiis onuſtum rediiſſe ex Weithmilii e) Chro- d) Danielem ab ipſo Victore plures epiſtolas in Germaniam ad plures ejus clientes de- tuliſſe manifeſtum fit ex ipſiusmet Victoris epiftola ad Henricum Abbatem Lau- rishamenſem data , qua ait : De ſtatu & propoſito noſtro venerabiles fratres noſtri H. Verdenſis & Daniel Pragenſis epiſcopi te plenius certificabunt. Chron. Lauris- hams apud Freherum T, I. p. 94. e) Videtur Weithmilius per parentheſin in 406 hac
Item in Bo hemiam. ANNUS 1160. benigne tractatur. Tempus & dies reſponſionis advenit : Rex ipſemet reſpondet, non poſſe ſe de tam arduo negotio tam cito reſpondere, nifi prius ſuper hoc clerum ſuum conſulat, & Principes. Quod ſi hoc nolit expectare , per nuncios idoneos omne ſuper hoc ei ſe dare reſponſum promittit. Hac reſponſione epiſcopus accepta, plurimis a Rege muneribus acceptis, in ter- ram ſuam progreditur. E quibus jam manifeſtum fit per ſummam frau- dulentiam in quædam literarum istarum exemplaria a factione Victo- ris intruſa fuiſſe verba: Rex Ungrorum per literas & legatos ſuos conſensit, quæ fraus eo ſpectabat, ut tot Regum conſenſum alii Re- ges Principesque lecturi facilius ad afſenſum inducantur, caute autem in iis literis proviſum fuit , ut illius nomen Regis Principisque , ad quos literæ mittebantur, prætermitteretur. Eandem fraudem in lite- ris ad Wladislaum Regem noſtrum datis luſam fuiffe plura ſuperfunt indicia : nam Wladislaus primum, ſi tamen fecit, anno ſequente aſſenſus eſt, nam Danielem epiſcopum noſtrum non adeo hilari vultu be- nignoque ab ipſo exceptum fuiſſe, omnes ſcriptores noſtri affirmant, qui quidem cauſam hujus frigidiuſculæ acceptionis ſalutationisque in diuturnam ejus abſentiam conjiciunt, ſed quam frivolus hic obtentus fit, declarat ejus in Italiam dein reditus, & multo diuturnior postea ibidem commoratio. Guid vero Vincentius nofter p. 69. de Danie- lis ex Hungaria in Bohemiam tranſitu ſcribat, ex eodem rurſum au- dire libet: Tandem Pragam venit (Daniel) cum cruce præcedente Pa- palibus ornatus infigniis, qui honeſtiſſime a Presbyteris, Canonicis, & omni Clero cum ſolemni proceſſione ſuſcipitur, & ibi legatione Impe ratoris Domino Regi relata in gratiam ſui Domini Regis recipitur; valde enim eum offenſum habuerat, quia tam diu contra voluntatem ejus in ſervitio Imperatoris fuerat. Sane a Capellano Danielis qualis qualis exculpatio Domini & epiſcopi ſui, quod indignationem Wladi- slai incurrerit, prætexi debuit, cujus veroſîmilior cauſa fuerit, quod ſe inſcio & invito ſubſcripſerit, atque in contoverſiam Apoſtolicæ ſedis immiſerit ; in gratiam autem fuam Danielem recipere urgebant Wladi- slaum rerum circumftantiæ, ne Imperatorem offenderet. d) Ceterum Danielem multis ſacris reliquiis onuſtum rediiſſe ex Weithmilii e) Chro- d) Danielem ab ipſo Victore plures epiſtolas in Germaniam ad plures ejus clientes de- tuliſſe manifeſtum fit ex ipſiusmet Victoris epiftola ad Henricum Abbatem Lau- rishamenſem data , qua ait : De ſtatu & propoſito noſtro venerabiles fratres noſtri H. Verdenſis & Daniel Pragenſis epiſcopi te plenius certificabunt. Chron. Lauris- hams apud Freherum T, I. p. 94. e) Videtur Weithmilius per parentheſin in 406 hac
Strana 407
WLADISLAI II. 21. Chronici Prag. Part. I. refert Peſſina in Phoſphor. ſept. p. 431., qui- bus ecclefiam Pragenſem donavit. 407 Wladislaum Ducem anno præſente Waldſaſſii in monaſterio Or- dinis Cistercienſis prope Egram fuiſſe testatur Chronicon Waldſaſ- ſenſe Othonis Prioris f) Wladislaus II. Rex Boemiæ fuit in noſtro mo- naſterio, cui & ſolemnem fecit donationem. Donationem hanc VIII. Calendas Julii factam fuiſſe ex ejus diplomate diſcimus, quod demum IV. Kalendas Octobris Pragæ confirmavit. Diploma iftud Lunigius Spicilegii ſui Eccleſiaſtici P. III. excuſum dedit, ſed cum vaſtum iſ- tud opus, pluribusque Tomis exaratum in paucorum fit manibus, imo nos emendatius exemplar conſecuti ſimus maxime propter veterisGeo- graphiæ Bomicæ notitiam , id iſthic apponere dignum duximus. In nomine ſancte & individue Trinitatis. Wladislaus Dei gra- tia ſecundus Rex Boemorum : tranſitoriis ex Dei Diſpenſatione bonis abundans, & temporalium incrementis bonorum ſalutem anime penſans congruum eſſe credidi ex conſílio Apoſtoli preſentia pro futuris, terrena pro celeſtibus commutare. Quapropter in orationibus pauperum Chri- ſti, qui ſunt in eccleſia Waldſaxenſi congregati, plurimum confidens pro- amore Chriſti, & ſalute anime mee, ac pro eorum petitionis obtentu in ſilva, ultra provinciam Sedlec ambitum quendam ſclavonice Ugiez Teutonice vero Meringen nuncupatum, a fonte rivi, qui vulgo dicitur Helſtre inferius, uſque in rivum, qui vulgo vocatur Vinbach, & ab hoc rivo uſque in fontem, vocatum Winburne, itemque a predicti rivi fonte Helſtre nominati uſque ad fontem, qui vulgo vocatur remotior Luboce, ſicut more ſilvarum conſignatum eſt, quod vulgo gelachter nun- cupatur, & ſicut ab exteriori parte per dictum rivum Luboce fon- tes influunt, addentes etiam in provincia Sacenſi villam nomine Du- dlebi cum latiſſimo campo Predluc, cum aqua Egre tante longitudinis ſpatio terminata, quanto eſt predicto agro continuata, in perpetuum be- reditario jure poſſidenda prenotate eccleſiæ contradidi, ſpiritalia cum ſer- vis Dei commercia ſagaci corde pertractans, quatenus & illorum inopia ex ejus habundantia ſuppleatur, & ſuis exceſſibus deſiderata ex eorum orationibus preſtetur venia & conſolatio. Ut autem hec devotionis do- natio rata & firma in poſterum habeatur per preſentia ſcripta moder- ni five futuri temporis fidelibus ſigilli impreſſione , ac infra ſcriptorum teſ- hac I. Parte ( hodie necdum detecta) mentionem harum reliquiarum facere , nam quantum ex Balbino conſtat, libri ejus nonniſi imperium Caroli IV. ſpectabant. f) Apud Oefel. T. I. p. 65. ad h. a. Wladlsiaus munificus is monaſterium Waldſaſſenſe Ord, Ciſtere.
WLADISLAI II. 21. Chronici Prag. Part. I. refert Peſſina in Phoſphor. ſept. p. 431., qui- bus ecclefiam Pragenſem donavit. 407 Wladislaum Ducem anno præſente Waldſaſſii in monaſterio Or- dinis Cistercienſis prope Egram fuiſſe testatur Chronicon Waldſaſ- ſenſe Othonis Prioris f) Wladislaus II. Rex Boemiæ fuit in noſtro mo- naſterio, cui & ſolemnem fecit donationem. Donationem hanc VIII. Calendas Julii factam fuiſſe ex ejus diplomate diſcimus, quod demum IV. Kalendas Octobris Pragæ confirmavit. Diploma iftud Lunigius Spicilegii ſui Eccleſiaſtici P. III. excuſum dedit, ſed cum vaſtum iſ- tud opus, pluribusque Tomis exaratum in paucorum fit manibus, imo nos emendatius exemplar conſecuti ſimus maxime propter veterisGeo- graphiæ Bomicæ notitiam , id iſthic apponere dignum duximus. In nomine ſancte & individue Trinitatis. Wladislaus Dei gra- tia ſecundus Rex Boemorum : tranſitoriis ex Dei Diſpenſatione bonis abundans, & temporalium incrementis bonorum ſalutem anime penſans congruum eſſe credidi ex conſílio Apoſtoli preſentia pro futuris, terrena pro celeſtibus commutare. Quapropter in orationibus pauperum Chri- ſti, qui ſunt in eccleſia Waldſaxenſi congregati, plurimum confidens pro- amore Chriſti, & ſalute anime mee, ac pro eorum petitionis obtentu in ſilva, ultra provinciam Sedlec ambitum quendam ſclavonice Ugiez Teutonice vero Meringen nuncupatum, a fonte rivi, qui vulgo dicitur Helſtre inferius, uſque in rivum, qui vulgo vocatur Vinbach, & ab hoc rivo uſque in fontem, vocatum Winburne, itemque a predicti rivi fonte Helſtre nominati uſque ad fontem, qui vulgo vocatur remotior Luboce, ſicut more ſilvarum conſignatum eſt, quod vulgo gelachter nun- cupatur, & ſicut ab exteriori parte per dictum rivum Luboce fon- tes influunt, addentes etiam in provincia Sacenſi villam nomine Du- dlebi cum latiſſimo campo Predluc, cum aqua Egre tante longitudinis ſpatio terminata, quanto eſt predicto agro continuata, in perpetuum be- reditario jure poſſidenda prenotate eccleſiæ contradidi, ſpiritalia cum ſer- vis Dei commercia ſagaci corde pertractans, quatenus & illorum inopia ex ejus habundantia ſuppleatur, & ſuis exceſſibus deſiderata ex eorum orationibus preſtetur venia & conſolatio. Ut autem hec devotionis do- natio rata & firma in poſterum habeatur per preſentia ſcripta moder- ni five futuri temporis fidelibus ſigilli impreſſione , ac infra ſcriptorum teſ- hac I. Parte ( hodie necdum detecta) mentionem harum reliquiarum facere , nam quantum ex Balbino conſtat, libri ejus nonniſi imperium Caroli IV. ſpectabant. f) Apud Oefel. T. I. p. 65. ad h. a. Wladlsiaus munificus is monaſterium Waldſaſſenſe Ord, Ciſtere.
Strana 408
ANNUS II60. teſtimonio roboratum eſt. Dux Theobaldus, & Henricus fratres Regis. Wladislaus filius Sobezlai Ducis. Fridericus & Suatopluc filii Regis. Prepoſiti autem, & Clericalis ordinis bi ſunt: Gervaſius Cancellarius, & Prepoſitus Wiſsegradensis. Ulricus Prepoſitus Prag. Jurata Pre- poſitus Melnicenſis. Petrus Prepositus Boleslavienſis. Albertus Preposi- tus Sacenſis. Martinus Notarius Regis. Podiva Canonicus Wiſſegrad. & Capellanus Regis. Jarognew Castellanus Sacensis cum omn bus fra- tribus ſuis. Ordizlaw Pechinensis. Stibor Camerarius Regis. We- celo Pincerna Regis. Cochan dapifer & Regis Agaso. Woizlaw. Gra- biſe Sedlecenſis Comes cum ſuis ſubditis. Omnes hi ſunt laicalis profeſ- ſionis. Hec autem rata facta ſunt totaliter coram teſtibus prenotatis. Anno Dominice Incarnationis MCLX. g) VIII. Kalendas Julii in ec- cleſia S. Marie Waldſaxenſis Gerlaco Abbate inibi preſidente, Daniele vero epiſcopo ſancte Pragenſis eccleſie XIII. existente. Hoc itaque decre- tum ſi quis voluerit infringere ſive Rex ſive Dux, ſeu Princeps, sive alia quelibet perſona anathematis gladio in reſipiſcentiam ſe percuſſam in die judicii ſine fine ſentiat. Data per manum (rervaſii venerandi Pre- poſiti ſancte Wiſsegradensis eccleſie, & Regis Cancellarii IV. Kalendas Octobris ejusdem anni. 408 Monaſterio GradicenſiOr- dinis tum ad- buc S Bene- dicti confir mantur dona- tiones & im wiwitases. Alterius quoque pii operis Wladislaum præſente anno ſpeci- men dedisse testimonio nobis est alterum superstes ejusdem diploma Gradicenſi in Moravia monasterio Ordinis tum adhuc S. Benedicti datum , quo a principio fundationis, omnes factas donationes enar- rat, eas Blaſio Abbati ejusque fratribus confirmat, denique in fra- ternitatem ſuſcipi flagitat. Diploma iſtud jam excuſum eſt in Theſau- ro abſcondito Reveredenſſimi Pitteri, & nos potiſſima ex eo jam reci- tavimus ad annum 1150., quo oftendimus illud ad Ordinem Præmon- stratenſem non pertinuiſſe, nec Blaſium unquam inter Abbates poſ- terius inducti Ordinis Præmonstratensis numeratum fuiſſe: ostendi- mus præterea eodem loco donationes ab Ottone I. Duce Moraviæ, Wratislao Rege ceterisque factas unum folumque reſpicere Ordinem Benedictinum, non Præmonstratensem, qui eo tempore necduim ex- ſtitit, nullam in toto diplomate Præmonstratenſium, aut Canonico- rum fieri mentionem, ſed illorum ſolum fratrum congregationisque, qui- 8) Perperam Lunigius annum notat MCLXVIIII. non animadvertit nempe numerum VIIII. pertinere ad ſequens vocabulum Kalendas. Et profecto anno 1169. neque Daniel epiſcopus, neque Theobaldus, qui hic teſtes adferuntur, amplius ſuperstes ſuit.
ANNUS II60. teſtimonio roboratum eſt. Dux Theobaldus, & Henricus fratres Regis. Wladislaus filius Sobezlai Ducis. Fridericus & Suatopluc filii Regis. Prepoſiti autem, & Clericalis ordinis bi ſunt: Gervaſius Cancellarius, & Prepoſitus Wiſsegradensis. Ulricus Prepoſitus Prag. Jurata Pre- poſitus Melnicenſis. Petrus Prepositus Boleslavienſis. Albertus Preposi- tus Sacenſis. Martinus Notarius Regis. Podiva Canonicus Wiſſegrad. & Capellanus Regis. Jarognew Castellanus Sacensis cum omn bus fra- tribus ſuis. Ordizlaw Pechinensis. Stibor Camerarius Regis. We- celo Pincerna Regis. Cochan dapifer & Regis Agaso. Woizlaw. Gra- biſe Sedlecenſis Comes cum ſuis ſubditis. Omnes hi ſunt laicalis profeſ- ſionis. Hec autem rata facta ſunt totaliter coram teſtibus prenotatis. Anno Dominice Incarnationis MCLX. g) VIII. Kalendas Julii in ec- cleſia S. Marie Waldſaxenſis Gerlaco Abbate inibi preſidente, Daniele vero epiſcopo ſancte Pragenſis eccleſie XIII. existente. Hoc itaque decre- tum ſi quis voluerit infringere ſive Rex ſive Dux, ſeu Princeps, sive alia quelibet perſona anathematis gladio in reſipiſcentiam ſe percuſſam in die judicii ſine fine ſentiat. Data per manum (rervaſii venerandi Pre- poſiti ſancte Wiſsegradensis eccleſie, & Regis Cancellarii IV. Kalendas Octobris ejusdem anni. 408 Monaſterio GradicenſiOr- dinis tum ad- buc S Bene- dicti confir mantur dona- tiones & im wiwitases. Alterius quoque pii operis Wladislaum præſente anno ſpeci- men dedisse testimonio nobis est alterum superstes ejusdem diploma Gradicenſi in Moravia monasterio Ordinis tum adhuc S. Benedicti datum , quo a principio fundationis, omnes factas donationes enar- rat, eas Blaſio Abbati ejusque fratribus confirmat, denique in fra- ternitatem ſuſcipi flagitat. Diploma iſtud jam excuſum eſt in Theſau- ro abſcondito Reveredenſſimi Pitteri, & nos potiſſima ex eo jam reci- tavimus ad annum 1150., quo oftendimus illud ad Ordinem Præmon- stratenſem non pertinuiſſe, nec Blaſium unquam inter Abbates poſ- terius inducti Ordinis Præmonstratensis numeratum fuiſſe: ostendi- mus præterea eodem loco donationes ab Ottone I. Duce Moraviæ, Wratislao Rege ceterisque factas unum folumque reſpicere Ordinem Benedictinum, non Præmonstratensem, qui eo tempore necduim ex- ſtitit, nullam in toto diplomate Præmonstratenſium, aut Canonico- rum fieri mentionem, ſed illorum ſolum fratrum congregationisque, qui- 8) Perperam Lunigius annum notat MCLXVIIII. non animadvertit nempe numerum VIIII. pertinere ad ſequens vocabulum Kalendas. Et profecto anno 1169. neque Daniel epiſcopus, neque Theobaldus, qui hic teſtes adferuntur, amplius ſuperstes ſuit.
Strana 409
W LADISLAI II. 2I. quibus primæva illa fundatio & donatio Ottonis Ducis Moraviæ, Wra- tislai Regis, ceterorumque facta eft, anno videlicet 1078., quo S. Nor- bertus fundator Ordinis Præmonstratenſis necdum natus fuit, quibus & aliud adjicere fas fit, ne quidem WladislaumRegem cogitare potuifſe, ut in communionem ſeu fraternitatem Ordinis Præmonstratenſis recipia- tur , cum ille multo ante per fundationem ſuam Strahofienſem, Lito- miſsliensem, imo & Siloensem pridem in eandem communionem tan- quam fundator & pater receptus fuerit. Sed hac de re anno ſequen- te redibit ſermo. Non prætermittenda autem ſunt ex hoc diploma- te nomina ſubſcriptorum teſtium, quæ ad illuſtrandam hiſtoriam patriam plurimum faciunt, omnium enim pene Abbatum Bohemiæ, Primatumque hujus temporis nomina adhucdum tecta edocemur, finem igitur hujus diplomatis apponere dignum est: Hec autem ſcri- pta quicunque cognoſcant fideles ſub teſtimonio Domini noſtri Jeſu Chri- ſti , & totius eccleſie , nec non & harum perſonarum : Danielis Pragenſis epiſcopi, & Johannis Moravicenſis, b) & Theobaldi Ducis Bohemorum (ita dicti quia in Bohemia triplicem Ducatum ſeu provinciam poſſi- debat) & Henrici germani Regis. Friderici filii Regis. Conradi Prin- cipis Moravicenſium. i) & Geizonis Abbatis de monte Syon. k) Petri Abbatis de Brewnow, Petri Abbatis de Inſula , Silveſtri Abbatis de Zaſava, & Wilhelmi Abbatis de Wilhelmov. Godeſcalci Abbatis de Selow. (Siloa) Deodati Abbatis de Litomisl. Hugonis Abbatis de Pode- laſitch , & Mizlichonis de Opatovich. Nadei Abbatis de Trebich. Nec non Udalrici Prepoſiti Pragenſis. Pauli Decani. Jeromiri Ma- gistri. (id est Scholastici) Petri Prepositi Boleslaviensis. Jurate Prepo- ſiti Melnicenſis. Alberti Prepoſiti Zacenſis. & Hemoi Camerarii Re- gis. Cochan dapiferi Regis. Wecellonis Pincerne Regis. Voislai Aga- zonis. Drislai urbis Prefecti Plſene. Jarognewi Prefecti Satecenſis. F f f Hein- PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Errore ſeribæ in hoc diplomate vocatur Joannes VIII., cum numero VIIII. fuerit, ut ex Vincentio, & Monacho Sazavienſi edocemur. i) Ex hoc convincitur fal- ſum Peſſinam dum Conradum jam multo prius mortuum ſtatuit. k) Ex hoc itidem convincitur Crugerium ad 1. Jan. cum ſuis aſſeclis hallucinatum, dum Gie- zonis ſeu Geizonis mortem jam in annum 1149. conjecerunt. Annum quidem emortualem illius nuſpiam proditum huruſque inveni, diem tamen obitus conſer- vavit vetus Necrologium Doxanenſe , dum ad XIII. Kal. Februarii ſcribit: Obiit humilis Gezo primus Abhas montis Sion Chronographus Siloenſis poſtquam p. 101. prodigio ſimilem converſionem illius , & ex Canonicatu Colonienſi ad Or- dinem Præmonstratenſem tranſitum narraſſet, hae eum laude ornat p. 102. Sane idem Gezo erat vir totius probitatis & induſtriæ, providens diſpenſator tam in tem- poralibus, quam ſpiritualibus , magnus zelator diſciplinæ, cujus inſtitutione viget adfine & regitur hodie Strahofienſis eccleſia. 409
W LADISLAI II. 2I. quibus primæva illa fundatio & donatio Ottonis Ducis Moraviæ, Wra- tislai Regis, ceterorumque facta eft, anno videlicet 1078., quo S. Nor- bertus fundator Ordinis Præmonstratenſis necdum natus fuit, quibus & aliud adjicere fas fit, ne quidem WladislaumRegem cogitare potuifſe, ut in communionem ſeu fraternitatem Ordinis Præmonstratenſis recipia- tur , cum ille multo ante per fundationem ſuam Strahofienſem, Lito- miſsliensem, imo & Siloensem pridem in eandem communionem tan- quam fundator & pater receptus fuerit. Sed hac de re anno ſequen- te redibit ſermo. Non prætermittenda autem ſunt ex hoc diploma- te nomina ſubſcriptorum teſtium, quæ ad illuſtrandam hiſtoriam patriam plurimum faciunt, omnium enim pene Abbatum Bohemiæ, Primatumque hujus temporis nomina adhucdum tecta edocemur, finem igitur hujus diplomatis apponere dignum est: Hec autem ſcri- pta quicunque cognoſcant fideles ſub teſtimonio Domini noſtri Jeſu Chri- ſti , & totius eccleſie , nec non & harum perſonarum : Danielis Pragenſis epiſcopi, & Johannis Moravicenſis, b) & Theobaldi Ducis Bohemorum (ita dicti quia in Bohemia triplicem Ducatum ſeu provinciam poſſi- debat) & Henrici germani Regis. Friderici filii Regis. Conradi Prin- cipis Moravicenſium. i) & Geizonis Abbatis de monte Syon. k) Petri Abbatis de Brewnow, Petri Abbatis de Inſula , Silveſtri Abbatis de Zaſava, & Wilhelmi Abbatis de Wilhelmov. Godeſcalci Abbatis de Selow. (Siloa) Deodati Abbatis de Litomisl. Hugonis Abbatis de Pode- laſitch , & Mizlichonis de Opatovich. Nadei Abbatis de Trebich. Nec non Udalrici Prepoſiti Pragenſis. Pauli Decani. Jeromiri Ma- gistri. (id est Scholastici) Petri Prepositi Boleslaviensis. Jurate Prepo- ſiti Melnicenſis. Alberti Prepoſiti Zacenſis. & Hemoi Camerarii Re- gis. Cochan dapiferi Regis. Wecellonis Pincerne Regis. Voislai Aga- zonis. Drislai urbis Prefecti Plſene. Jarognewi Prefecti Satecenſis. F f f Hein- PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Errore ſeribæ in hoc diplomate vocatur Joannes VIII., cum numero VIIII. fuerit, ut ex Vincentio, & Monacho Sazavienſi edocemur. i) Ex hoc convincitur fal- ſum Peſſinam dum Conradum jam multo prius mortuum ſtatuit. k) Ex hoc itidem convincitur Crugerium ad 1. Jan. cum ſuis aſſeclis hallucinatum, dum Gie- zonis ſeu Geizonis mortem jam in annum 1149. conjecerunt. Annum quidem emortualem illius nuſpiam proditum huruſque inveni, diem tamen obitus conſer- vavit vetus Necrologium Doxanenſe , dum ad XIII. Kal. Februarii ſcribit: Obiit humilis Gezo primus Abhas montis Sion Chronographus Siloenſis poſtquam p. 101. prodigio ſimilem converſionem illius , & ex Canonicatu Colonienſi ad Or- dinem Præmonstratenſem tranſitum narraſſet, hae eum laude ornat p. 102. Sane idem Gezo erat vir totius probitatis & induſtriæ, providens diſpenſator tam in tem- poralibus, quam ſpiritualibus , magnus zelator diſciplinæ, cujus inſtitutione viget adfine & regitur hodie Strahofienſis eccleſia. 409
Strana 410
410 Heinrici Wilſegradenſis Prefecti, & omnium Primatum Bohemie &c. Da- ta Prage per manum Gervaſii Cancellarii & Prepoſiti Wiſsegradenſis ejusdem anni (ſcil, ut ab initio ponitur MCLX. Epactarum XI. Con- currentium V. Indictione VIII.) XVI. Kalendarum Julii. ANNUS II60. Origo iconis Boleslavienſis beneficiis cla- r�. Arnoldus Mo- gunt. Archie- piſcopus occidi- tur. Memorias reliquas anni præſentis glomeremus : Caſparus Arſe- nius Decanus Metropolitanus & Vicarius Generalis ſuperioris ſæculi ordientis author in libello ſuo de icone B. Mariæ V. Boleslavienſu c. 1Lp. 7. necnonBalbinus inEpit 237. denique Crugerius ad 13.Martii & Rhon in districtu Boleslaw. p. 18. ad præesentem annum reponunt inventionem iconis e metallo fuſæ Dei Matris cum Jeſu puero iſthic multis beneficiis claræ, quam narrant eodem loco, quo hodie ejus- dem honori basilica erecta est, vomere fortuito ab agricola erutam fuiſſe : quam quidem imaginem perhibent principia ſua ab ipſo S. Wen- ceslao Duce Bohemiæ & Martyre repetere, ab eo domi ſuæ cultam, magnaque in veneratione habitam, eidem anno præſente primum li- gneum facellum erectum, labeſcens vero anno 1499. a Joanne filio- que Piramo Baronibus Kapauniis de Swoykow reftauratum, inque ma- jorem molem transformatum fuiſſe, dum præeſens bafilica anno 1617. ab Auguſta Mathiæ Imperatoris conjuge condita fuiſſet. Qua de re qui plura cognoſcere avet, adeat mox relatos authores, quæ quidem omnia, ſi initia ſpectes, deficientibus ſynchronis documentis, mera tra- ditione nituntur. Ad hunc annum ſpectat etiam mors Arnoldi Me- tropolitani noſtri, qui ſuis civibus exoſus, ab iisdem crudeliter in ec- cleſia S. Jacobi ante muros Moguntinæ urbis occifus eft. Id ei divi- no judicio & ultione eveniſſe, quod ſe moliminibus Victoris Antipa- pæ murum pro domo Iſrael non oppoſuerit, ejusque conciliabulo ſub- ſcripſerit, omnes ii credebant jactabantque, qui legitimi Pontificis partes tuebantur. In ejus locum a facrilegis parricidis intrufus eft Rudolphus, ſed is ab Imperatore Friderico conſenſum emendicaturus, quin potius empturus, in itinere Italico mortuus eſt. Tandem Con- radus conſanguineus Imperatoris legitimis cleri ſuffragiis electus est. at Imperator oppoſuit illi Chriſtianum ſchiſinaticum, quod is, non item prior Victoris factioni addictus eſſet. Peſſina, ad ſuum crebrius laudatum MS. Trebicenſe provocans, ad finem anni præſentis quo- que obitum Ottonis III. Ducis Olomucenfis reponit, quem duos fi- Mors Ottonis Ducis Olomuc. lios Brzetislaum & Wladimirum ſuperſtites reliquiſſe narrat, l) quod ev l) In Marte Moraviæ p. 317.
410 Heinrici Wilſegradenſis Prefecti, & omnium Primatum Bohemie &c. Da- ta Prage per manum Gervaſii Cancellarii & Prepoſiti Wiſsegradenſis ejusdem anni (ſcil, ut ab initio ponitur MCLX. Epactarum XI. Con- currentium V. Indictione VIII.) XVI. Kalendarum Julii. ANNUS II60. Origo iconis Boleslavienſis beneficiis cla- r�. Arnoldus Mo- gunt. Archie- piſcopus occidi- tur. Memorias reliquas anni præſentis glomeremus : Caſparus Arſe- nius Decanus Metropolitanus & Vicarius Generalis ſuperioris ſæculi ordientis author in libello ſuo de icone B. Mariæ V. Boleslavienſu c. 1Lp. 7. necnonBalbinus inEpit 237. denique Crugerius ad 13.Martii & Rhon in districtu Boleslaw. p. 18. ad præesentem annum reponunt inventionem iconis e metallo fuſæ Dei Matris cum Jeſu puero iſthic multis beneficiis claræ, quam narrant eodem loco, quo hodie ejus- dem honori basilica erecta est, vomere fortuito ab agricola erutam fuiſſe : quam quidem imaginem perhibent principia ſua ab ipſo S. Wen- ceslao Duce Bohemiæ & Martyre repetere, ab eo domi ſuæ cultam, magnaque in veneratione habitam, eidem anno præſente primum li- gneum facellum erectum, labeſcens vero anno 1499. a Joanne filio- que Piramo Baronibus Kapauniis de Swoykow reftauratum, inque ma- jorem molem transformatum fuiſſe, dum præeſens bafilica anno 1617. ab Auguſta Mathiæ Imperatoris conjuge condita fuiſſet. Qua de re qui plura cognoſcere avet, adeat mox relatos authores, quæ quidem omnia, ſi initia ſpectes, deficientibus ſynchronis documentis, mera tra- ditione nituntur. Ad hunc annum ſpectat etiam mors Arnoldi Me- tropolitani noſtri, qui ſuis civibus exoſus, ab iisdem crudeliter in ec- cleſia S. Jacobi ante muros Moguntinæ urbis occifus eft. Id ei divi- no judicio & ultione eveniſſe, quod ſe moliminibus Victoris Antipa- pæ murum pro domo Iſrael non oppoſuerit, ejusque conciliabulo ſub- ſcripſerit, omnes ii credebant jactabantque, qui legitimi Pontificis partes tuebantur. In ejus locum a facrilegis parricidis intrufus eft Rudolphus, ſed is ab Imperatore Friderico conſenſum emendicaturus, quin potius empturus, in itinere Italico mortuus eſt. Tandem Con- radus conſanguineus Imperatoris legitimis cleri ſuffragiis electus est. at Imperator oppoſuit illi Chriſtianum ſchiſinaticum, quod is, non item prior Victoris factioni addictus eſſet. Peſſina, ad ſuum crebrius laudatum MS. Trebicenſe provocans, ad finem anni præſentis quo- que obitum Ottonis III. Ducis Olomucenfis reponit, quem duos fi- Mors Ottonis Ducis Olomuc. lios Brzetislaum & Wladimirum ſuperſtites reliquiſſe narrat, l) quod ev l) In Marte Moraviæ p. 317.
Strana 411
WLADISLAI II. 21. 411 ex eodem etiam Balbinus in fuam Tabulam IV. stirpis Przemysleæ tranſcripſit. Ingenue-confitendum eſt: annum, quo Otto obiit , nec- dum veteri, aliquo documento proditum eſſe, at vero fi indicia quæ- que expendantur, veroſimile plane redditur eum anno præſente fu- iſſe mortuum, tum quod in mox relata charta Gradicenſi teſtis ſub- ſcriptus non fit, ad cujus tamen ditionem Gradicium pertinebat, & quæ veroſimillime in Moravia data & ſcripta fuit, tum quod anno ſe- quente Sobieslaus Olomucium invaſerit, quod vivente Ottone vix auſurus fuiſſet , qui Moravis in ſummis amoribus deliciisque fuit. Du- cem hunc munificum fuiſſe in eccleſiam Gradicenſem hoc ipſo anno legitur in diplomate Wladislai mox memorato, ex quo ſimul edo- cemur illi filiam fuiſſe nomine Suatavam, ita enim isthic legitur : m) Otto Dux junior dedit duas villas Ruſca , Wreſovici pro anima filie ſue Sua- tave. Non minus liberalem ſe erga eccleſiam Litomiſslienſem Ord. Præmonstrat. prabuit : ita enim habet diploma ejusdem Wladislai Regis anno 1167. datum : ") , Dux Otto dedit in Moravia tres villas, Pametice, Waſum & Richowice. Poſtremum neſcio an locum hic me- reatur mors Jaroslai Weſselensis Baronis Wartenbergici, quam ad 21. Februarii conſignat Crugerius in ſuis ſacris Pulveribus ſine tabulis, cum neque Baronum nomen, dignitasque, nec nomen Wartenbergi- eum genti noſtræ hac annorum periodo ſæculove fuerit cognitum. ☞ ☞ ☞ S ANNUS JESU CHRISTI MCLXI. ALEXANDRI III. Papæ 3. FRIDERICI Reg. 10. Imp. 7. DANIELIS ep. Prag. 14. WLADISLAI II. Duc. 22. Reg. 4. JOANNIS IV. ep. Ol. 5. on perterruit, abſterruitque funeſtum everſæ anno ſuperiore Cre- monæ fatum Mediolanenſes, imo audaciores etiam magisque obstinatos reddidit, præſertim cum vidiſſent ab Imperatore po- tiſſimos Principes Germaniæ cum ſuis legionibus redire permiſſos. Tantæ pervicaciæ edomandæ cum tandem adverteret Fridericus Lom- bardicum ſuum exercitum haud parem eſſe, denuo anno præſente Germaniæ, Wladislaique Regis noſtri auxilia imploravit, præſtitu- tum illis tempus Paſchatis, quo ad Mediolanum adeſſent. Wladis- laus petitioni morem geſturus in auxilium, inquit Vincentius noster Fff 2 p. w) Apnd Pitter in Thef. abscond. p. 188. n) Berghauer in Protom. Pœnit. p. 253. Wladidaus mittit denu- auxilia Impe- ratori adver- ſus Mediola- nenſes.
WLADISLAI II. 21. 411 ex eodem etiam Balbinus in fuam Tabulam IV. stirpis Przemysleæ tranſcripſit. Ingenue-confitendum eſt: annum, quo Otto obiit , nec- dum veteri, aliquo documento proditum eſſe, at vero fi indicia quæ- que expendantur, veroſimile plane redditur eum anno præſente fu- iſſe mortuum, tum quod in mox relata charta Gradicenſi teſtis ſub- ſcriptus non fit, ad cujus tamen ditionem Gradicium pertinebat, & quæ veroſimillime in Moravia data & ſcripta fuit, tum quod anno ſe- quente Sobieslaus Olomucium invaſerit, quod vivente Ottone vix auſurus fuiſſet , qui Moravis in ſummis amoribus deliciisque fuit. Du- cem hunc munificum fuiſſe in eccleſiam Gradicenſem hoc ipſo anno legitur in diplomate Wladislai mox memorato, ex quo ſimul edo- cemur illi filiam fuiſſe nomine Suatavam, ita enim isthic legitur : m) Otto Dux junior dedit duas villas Ruſca , Wreſovici pro anima filie ſue Sua- tave. Non minus liberalem ſe erga eccleſiam Litomiſslienſem Ord. Præmonstrat. prabuit : ita enim habet diploma ejusdem Wladislai Regis anno 1167. datum : ") , Dux Otto dedit in Moravia tres villas, Pametice, Waſum & Richowice. Poſtremum neſcio an locum hic me- reatur mors Jaroslai Weſselensis Baronis Wartenbergici, quam ad 21. Februarii conſignat Crugerius in ſuis ſacris Pulveribus ſine tabulis, cum neque Baronum nomen, dignitasque, nec nomen Wartenbergi- eum genti noſtræ hac annorum periodo ſæculove fuerit cognitum. ☞ ☞ ☞ S ANNUS JESU CHRISTI MCLXI. ALEXANDRI III. Papæ 3. FRIDERICI Reg. 10. Imp. 7. DANIELIS ep. Prag. 14. WLADISLAI II. Duc. 22. Reg. 4. JOANNIS IV. ep. Ol. 5. on perterruit, abſterruitque funeſtum everſæ anno ſuperiore Cre- monæ fatum Mediolanenſes, imo audaciores etiam magisque obstinatos reddidit, præſertim cum vidiſſent ab Imperatore po- tiſſimos Principes Germaniæ cum ſuis legionibus redire permiſſos. Tantæ pervicaciæ edomandæ cum tandem adverteret Fridericus Lom- bardicum ſuum exercitum haud parem eſſe, denuo anno præſente Germaniæ, Wladislaique Regis noſtri auxilia imploravit, præſtitu- tum illis tempus Paſchatis, quo ad Mediolanum adeſſent. Wladis- laus petitioni morem geſturus in auxilium, inquit Vincentius noster Fff 2 p. w) Apnd Pitter in Thef. abscond. p. 188. n) Berghauer in Protom. Pœnit. p. 253. Wladidaus mittit denu- auxilia Impe- ratori adver- ſus Mediola- nenſes.
Strana 412
Mediolanum denuo obſide- tur. Interium an Wladislaus Victorem An- tipapam rece- perit. Pub, Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.378. 381. ANNUS II6I. p. 69. contra Mediolanenſes Domino Imperatori Fridericum filium ſu- um & Theobaldum fratrem germanum cum multa militia dirigit. Ha- rum auxiliarium copiarum etiam meminit Otho Morena ad h. a. p. 834. ſed equitatum nonnisi numerum tercenteſimum ſuperaſſe his verbis ſcribit : Filius quoque Regis Bohemiæ una cum Duce Bohe- miæ patruo ſuo ultra tercentos equites ſecum duxit. a) Adjutus tanta Imperator ſociorum ſuorum militia tandem trigeſima menſis Maji cum exercitu universo adverſus Mediolanum movit castra, segetes, vites, arbores per decem ac etiam per quindecim milliaria, ait idem author , ad ipſas urbis portas populatus eſt. Multo ante vero Fri- dericus ad confirmandum Pſeudo-Papam ſuum Victorem novum con- ciliabulum primum Papiam ad 19 Junii indixit, atque abhinc Cre- monam, denique Laudam transtulit. Appropinquante die, relictis Germanorum copiis Mediolani obſervandi cauſa, ad conciliabulum fe- ſtinavit. In quo (perſequiur Morena p. 834. ) Dominus Imperator cum ſuis Principibus, & Dux Bohemiæ (Theobaldus)... & multi Epi- ſcopi , & magna copia Priorum , Abatum , Præpoſitorum aliorumque Cle- ricorum unanimiter confirmationem (Victoris) approbaverunt. .. Fue- runt autem in ipſo concilio recitatæ literæ excuſatoriæ Regis Daciæ, Regis Norvegiæ,Regis Ungariæ,& Regis Bohemiæ , b) & ſex Archiepiſcoporum,& viginti Epiſcoporum, multorum Abbatum, tam Claræ Vallenſis quam alia- rum congregationum atque Præpoſitorum; in quibus omnibus literis con- tinebatur ipſos Reges cum univerſis eorum Provinciis prædictos Archi- epiſcopos , Epiſcopos , Abbates & Præpolitos velle ſe tenere præfatum D. Vic- a) Doct. Pubitſchka jam anno ſuperiore a Wladialao Fridericum filium, & Theobal- dum fratrem in auxilium miſſos narrat, atque ideirco ea, quæ a Sobieslao in Mo- ravia geſta ſunt, etiam iſti anno illigavit. Sed id ſuſtineri minime poteſt, alias enim ſequeretur Wladislaum tribus continuis annis , ſcilicet lapſo, præſente, & ſe- quente Friderico Imperatori auxilia per eundem Fridericum & Theobaldum mi- ſiſſe. Verum quidem eſt, quod Morena jam ad annum ſuperiorem p. 830. unico quidem loco , mentionem faciat Ducis Bohemiæ ( ad cujus etiam teſtimonium nos in Vincentium commentati p. 69. provocavimus ) at vero Dux Bohemiæ ſeu Theo- baldus , qui iſthic ab Othone Morena cum Bertaldo de Zarugo & Conrado de Ba- lamixe ad Fridericum Imp. veniſſe aſſeritur, non venit, niſi negotii ſui cauſa, auu quacunque legatione nomine fratris functus. Nec enim anno ſuperiore novis au- xiliis eguit Imperator, cum ipſe omnes pene Principes Germaniæ cum ſuis copiis a ſe dimiſerit, & omnes tam exteri quam domeſtici ſcriptores Theobaldum & Fri- dericum nonniſi bis cum exercitu in Italiam miſſum meminerint, ſcilicet præſen- te & ſequente. b) Per has literas Regis Boemiæ ſeductus in errorem Goldaſtus L. 4. c. 4. §. 10. Wladislaum huic conciliabulo interfuiſſe perperam credidit, ſcrip- ſitque. 412
Mediolanum denuo obſide- tur. Interium an Wladislaus Victorem An- tipapam rece- perit. Pub, Chronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S.378. 381. ANNUS II6I. p. 69. contra Mediolanenſes Domino Imperatori Fridericum filium ſu- um & Theobaldum fratrem germanum cum multa militia dirigit. Ha- rum auxiliarium copiarum etiam meminit Otho Morena ad h. a. p. 834. ſed equitatum nonnisi numerum tercenteſimum ſuperaſſe his verbis ſcribit : Filius quoque Regis Bohemiæ una cum Duce Bohe- miæ patruo ſuo ultra tercentos equites ſecum duxit. a) Adjutus tanta Imperator ſociorum ſuorum militia tandem trigeſima menſis Maji cum exercitu universo adverſus Mediolanum movit castra, segetes, vites, arbores per decem ac etiam per quindecim milliaria, ait idem author , ad ipſas urbis portas populatus eſt. Multo ante vero Fri- dericus ad confirmandum Pſeudo-Papam ſuum Victorem novum con- ciliabulum primum Papiam ad 19 Junii indixit, atque abhinc Cre- monam, denique Laudam transtulit. Appropinquante die, relictis Germanorum copiis Mediolani obſervandi cauſa, ad conciliabulum fe- ſtinavit. In quo (perſequiur Morena p. 834. ) Dominus Imperator cum ſuis Principibus, & Dux Bohemiæ (Theobaldus)... & multi Epi- ſcopi , & magna copia Priorum , Abatum , Præpoſitorum aliorumque Cle- ricorum unanimiter confirmationem (Victoris) approbaverunt. .. Fue- runt autem in ipſo concilio recitatæ literæ excuſatoriæ Regis Daciæ, Regis Norvegiæ,Regis Ungariæ,& Regis Bohemiæ , b) & ſex Archiepiſcoporum,& viginti Epiſcoporum, multorum Abbatum, tam Claræ Vallenſis quam alia- rum congregationum atque Præpoſitorum; in quibus omnibus literis con- tinebatur ipſos Reges cum univerſis eorum Provinciis prædictos Archi- epiſcopos , Epiſcopos , Abbates & Præpolitos velle ſe tenere præfatum D. Vic- a) Doct. Pubitſchka jam anno ſuperiore a Wladialao Fridericum filium, & Theobal- dum fratrem in auxilium miſſos narrat, atque ideirco ea, quæ a Sobieslao in Mo- ravia geſta ſunt, etiam iſti anno illigavit. Sed id ſuſtineri minime poteſt, alias enim ſequeretur Wladislaum tribus continuis annis , ſcilicet lapſo, præſente, & ſe- quente Friderico Imperatori auxilia per eundem Fridericum & Theobaldum mi- ſiſſe. Verum quidem eſt, quod Morena jam ad annum ſuperiorem p. 830. unico quidem loco , mentionem faciat Ducis Bohemiæ ( ad cujus etiam teſtimonium nos in Vincentium commentati p. 69. provocavimus ) at vero Dux Bohemiæ ſeu Theo- baldus , qui iſthic ab Othone Morena cum Bertaldo de Zarugo & Conrado de Ba- lamixe ad Fridericum Imp. veniſſe aſſeritur, non venit, niſi negotii ſui cauſa, auu quacunque legatione nomine fratris functus. Nec enim anno ſuperiore novis au- xiliis eguit Imperator, cum ipſe omnes pene Principes Germaniæ cum ſuis copiis a ſe dimiſerit, & omnes tam exteri quam domeſtici ſcriptores Theobaldum & Fri- dericum nonniſi bis cum exercitu in Italiam miſſum meminerint, ſcilicet præſen- te & ſequente. b) Per has literas Regis Boemiæ ſeductus in errorem Goldaſtus L. 4. c. 4. §. 10. Wladislaum huic conciliabulo interfuiſſe perperam credidit, ſcrip- ſitque. 412
Strana 413
WLADISLAI II. 22. Victorem pro Papa & Domino, & ſe velle ratum habere hoc totum, quod D. Victor ſtatuit in ipſo concilio cum aliis ibi præſentibus. Hem ! nonniſi anno præſente Wladislaum Regem in Victorem Antipapam conſenfiſſe , ſi tamen vera ſcripſit Morena contagione Victoris, uti ubique prodit, infectus. At fortaſſis mox memoratæ Wladislai literæ excuſatoriæ potius eo ſpectavere, quod judicium & ſententiam ſuam ſuſpenderit. Nam certum eſt falſo a Morena Claram Vallem ejusque Abbatem & congregationem in communionem Victoris tractam fu- iſſe, totus enim Ciſtercienſium Ordo ſeſe pro Alexandro legitimo Pon- tifice declaravit, ob quam cauſam Imperator non modo totum Or- dinem e ſuis ditionibus exterminare minatus est, ſed re ipſa exter- minare cœpit , monachis paſſim fugientibus & clauſtra potius deſeren- tibus, quam pſeudopapæ electioni ſubſcripſiſſent : ita quoque Morena poſteritati de Regis Hungariæ confenſu impoſuit, quem infra osten- demus nunquam conſenſiſſe. 413 A conciliabulo rediit Imperator ad premendos rurſum bello, arctiorique obſidione claudendos Mediolanenſes, dumque Rocha ex- uſta atque everſa cum Germanorum Bohemorumque auxiliaribus co- piis ad Cerrum hoſpitaretur, adeſt fecialis Mediolanenſis nomine con- ſulum urbis expoſcens Lantgravii, Theobaldi Ducis Bohemiæ, Ludo- vicique fratris Imperatoris colloquium, facileque ab iis, quod petie- rat , impetravit. Fide ſecuritatis utrinque data & recepta conſules pofito metu accedunt ad condictum locum, ſed præter omnem exspectationem obruuntur a Cancellarii Imperialis militibus, capiunturque, ejusce rei certiores facti Mediolanenſes milites impetum in eos faciunt, conſules fuos ex manibus eorum erepturi. Atrox inter utramque partem pugna exoritur, Imperator tumultuarie fuis Principumque collectis turmis in auxilium feſtinat. Dux vero Boemiæ (inquit More- na p. 835.) & Lantgravius propter iram & indignationem ipſum Im- peratorem ſecuti non ſunt, uterque enim cum Palatino Rheni vadimo- nium præſtiterat conſulibus Mediolanenſibus omni jure & ſecuritate legatorum gaviſuros; tantum vero id facinus omnium trium animos provocavit ad iracundiam, ut de morte Cancellario inferenda jam jam cogitarent, quod odoratus, clanculumque per amicos edoctus Cancellarius Imperatorem adiit, perpurgando ſe inſcio conſules a mi- litibus ſuis captos fuiſſe, ab eo interdictum impetravit, ne ulla in re Cancellario, omnis culpæ experti, incommodaretur. Abhinc nul- Theobaldus Dux Boh. & Mediolanenſi- bus arbiter pe- titus. la
WLADISLAI II. 22. Victorem pro Papa & Domino, & ſe velle ratum habere hoc totum, quod D. Victor ſtatuit in ipſo concilio cum aliis ibi præſentibus. Hem ! nonniſi anno præſente Wladislaum Regem in Victorem Antipapam conſenfiſſe , ſi tamen vera ſcripſit Morena contagione Victoris, uti ubique prodit, infectus. At fortaſſis mox memoratæ Wladislai literæ excuſatoriæ potius eo ſpectavere, quod judicium & ſententiam ſuam ſuſpenderit. Nam certum eſt falſo a Morena Claram Vallem ejusque Abbatem & congregationem in communionem Victoris tractam fu- iſſe, totus enim Ciſtercienſium Ordo ſeſe pro Alexandro legitimo Pon- tifice declaravit, ob quam cauſam Imperator non modo totum Or- dinem e ſuis ditionibus exterminare minatus est, ſed re ipſa exter- minare cœpit , monachis paſſim fugientibus & clauſtra potius deſeren- tibus, quam pſeudopapæ electioni ſubſcripſiſſent : ita quoque Morena poſteritati de Regis Hungariæ confenſu impoſuit, quem infra osten- demus nunquam conſenſiſſe. 413 A conciliabulo rediit Imperator ad premendos rurſum bello, arctiorique obſidione claudendos Mediolanenſes, dumque Rocha ex- uſta atque everſa cum Germanorum Bohemorumque auxiliaribus co- piis ad Cerrum hoſpitaretur, adeſt fecialis Mediolanenſis nomine con- ſulum urbis expoſcens Lantgravii, Theobaldi Ducis Bohemiæ, Ludo- vicique fratris Imperatoris colloquium, facileque ab iis, quod petie- rat , impetravit. Fide ſecuritatis utrinque data & recepta conſules pofito metu accedunt ad condictum locum, ſed præter omnem exspectationem obruuntur a Cancellarii Imperialis militibus, capiunturque, ejusce rei certiores facti Mediolanenſes milites impetum in eos faciunt, conſules fuos ex manibus eorum erepturi. Atrox inter utramque partem pugna exoritur, Imperator tumultuarie fuis Principumque collectis turmis in auxilium feſtinat. Dux vero Boemiæ (inquit More- na p. 835.) & Lantgravius propter iram & indignationem ipſum Im- peratorem ſecuti non ſunt, uterque enim cum Palatino Rheni vadimo- nium præſtiterat conſulibus Mediolanenſibus omni jure & ſecuritate legatorum gaviſuros; tantum vero id facinus omnium trium animos provocavit ad iracundiam, ut de morte Cancellario inferenda jam jam cogitarent, quod odoratus, clanculumque per amicos edoctus Cancellarius Imperatorem adiit, perpurgando ſe inſcio conſules a mi- litibus ſuis captos fuiſſe, ab eo interdictum impetravit, ne ulla in re Cancellario, omnis culpæ experti, incommodaretur. Abhinc nul- Theobaldus Dux Boh. & Mediolanenſi- bus arbiter pe- titus. la
Strana 414
414 ANNUS II6I. Redit in Bobe- wżani. Sobieslaus in- opine obruit Olomucium & capit. la prorſus poſthac Bohemorum, ſeu Theobaldi, Fridericique Ducum noſtrorum præſente anno memoria, niſi quod pag. 836. idem More- na dicat : Imperator Lantgravio, & fere omnibus militibus Cancella- rii , & militibus Ducis Boemiæ c) licentiam domum redeundi conceſſe- rat. Rediit is vero jam Pragam in festo S. Wenceslai; ut ex tem- poris combinatione conjicere fas sit, ſeu ſimultate aliqua inter Impe- ratorem & Theobaldum enata, ſeu ne fortaſsis inter Theobaldum Landgravium & Cancellarium eorumque milites odia turbæque in caftris concitarentur, tam tempestive, & quidem statim post narratam supra Conſulum Mediolanenſium captivitatem (quæ circa medium Auguſ- ti acciderat) tam Theobaldum, quam Lantgravium, quam etiam Can- cellarii milites domum dimiſſos fuiſse. Vincentius noſter de hoc re- ditu loquens folius Friderici filii Regis tanquam dignioris, & futuri Principis meminit : Tali militia Fridericus , inquit , filius Regis exple- ta in feſto Beati Wenceslai Pragam feliciter revertitur, & a patre ſuo Domino noſtro Rege, & Bohemiæ Primatibus honeſtiſſime ſuſcipitur. Dum nuper verno tempore mox memoratus Fridericus Theo- baldusque in Italiam a Wladislao mitteretur, necdumque limi- tes Boemiæ egressi essent, perlatum est ad Wladislaum Regem nun- cium Sobieslaum filium Sobieslai multo jam tempore exulem cum Po- lonorum fœderatorumque manu irrupiſſe in Moraviam, noctisque beneficio, nonniſi ſexaginta virorum manipulo, fraudulenter Olomu- cium obruiſſe atque cepiſſe. Scilicet Wladislaus Ducatum Olomu- cenſem morte Ottonis caducum filio ſuo Friderico contulerat, cujus abſentia, militisque in Italiam miſſi fiducia Sobieslaus animatus hoc facinus audacter aggreſſus eſt. Wladislaus Rex nihil moratus cohor- tes in Italiam deſtinatas, alias copias legit, cumque iisdem in Mo- raviam progreditur. Interea dum miles legitur, cum commeatus & instrumenta bellica in expeditionem apparantur, Sobieslaus, quos- quos ſibi olim infeſtos adverſosque repererat, diverſis opprobriis (in- quit Monachus Sazavienſis ad h.a.) dehoneſtari fecit. d) Latius hæc de- c) Morena per Ducem Bohemiæ ubivis Theobaldum intelligit , is enim ſupremus erat ad Mediolanum militiæ Bohemæ Præfectus , avunculus ſcilicet juvenis Frideriei Ducis Bohemiæ filiique Regis , qui ei ad manus datus , ut tyrocinium ſub ejus diſ- ciplina faceret. d) Gno argumento inductus ſit doct. Pubitſchka , ut hane Olo- mucii occupationem , obſidionem cum ipſa captivitate Sobieslai in annum præce- dentem retruſerit, nullus ſcio. Licet enim eujuscujus demum librarii imperitia , an.
414 ANNUS II6I. Redit in Bobe- wżani. Sobieslaus in- opine obruit Olomucium & capit. la prorſus poſthac Bohemorum, ſeu Theobaldi, Fridericique Ducum noſtrorum præſente anno memoria, niſi quod pag. 836. idem More- na dicat : Imperator Lantgravio, & fere omnibus militibus Cancella- rii , & militibus Ducis Boemiæ c) licentiam domum redeundi conceſſe- rat. Rediit is vero jam Pragam in festo S. Wenceslai; ut ex tem- poris combinatione conjicere fas sit, ſeu ſimultate aliqua inter Impe- ratorem & Theobaldum enata, ſeu ne fortaſsis inter Theobaldum Landgravium & Cancellarium eorumque milites odia turbæque in caftris concitarentur, tam tempestive, & quidem statim post narratam supra Conſulum Mediolanenſium captivitatem (quæ circa medium Auguſ- ti acciderat) tam Theobaldum, quam Lantgravium, quam etiam Can- cellarii milites domum dimiſſos fuiſse. Vincentius noſter de hoc re- ditu loquens folius Friderici filii Regis tanquam dignioris, & futuri Principis meminit : Tali militia Fridericus , inquit , filius Regis exple- ta in feſto Beati Wenceslai Pragam feliciter revertitur, & a patre ſuo Domino noſtro Rege, & Bohemiæ Primatibus honeſtiſſime ſuſcipitur. Dum nuper verno tempore mox memoratus Fridericus Theo- baldusque in Italiam a Wladislao mitteretur, necdumque limi- tes Boemiæ egressi essent, perlatum est ad Wladislaum Regem nun- cium Sobieslaum filium Sobieslai multo jam tempore exulem cum Po- lonorum fœderatorumque manu irrupiſſe in Moraviam, noctisque beneficio, nonniſi ſexaginta virorum manipulo, fraudulenter Olomu- cium obruiſſe atque cepiſſe. Scilicet Wladislaus Ducatum Olomu- cenſem morte Ottonis caducum filio ſuo Friderico contulerat, cujus abſentia, militisque in Italiam miſſi fiducia Sobieslaus animatus hoc facinus audacter aggreſſus eſt. Wladislaus Rex nihil moratus cohor- tes in Italiam deſtinatas, alias copias legit, cumque iisdem in Mo- raviam progreditur. Interea dum miles legitur, cum commeatus & instrumenta bellica in expeditionem apparantur, Sobieslaus, quos- quos ſibi olim infeſtos adverſosque repererat, diverſis opprobriis (in- quit Monachus Sazavienſis ad h.a.) dehoneſtari fecit. d) Latius hæc de- c) Morena per Ducem Bohemiæ ubivis Theobaldum intelligit , is enim ſupremus erat ad Mediolanum militiæ Bohemæ Præfectus , avunculus ſcilicet juvenis Frideriei Ducis Bohemiæ filiique Regis , qui ei ad manus datus , ut tyrocinium ſub ejus diſ- ciplina faceret. d) Gno argumento inductus ſit doct. Pubitſchka , ut hane Olo- mucii occupationem , obſidionem cum ipſa captivitate Sobieslai in annum præce- dentem retruſerit, nullus ſcio. Licet enim eujuscujus demum librarii imperitia , an.
Strana 415
WLADISLAI II. 22. deſcribit Peſſina in Marte Moraviæ p. 317. ex quodam MS. Hradis- stienſis monaſterii P. I. Sobieslaus Olomucium adjuvantibus nonnul, lis civibus per mediatores cautos , promiſſis ingentibus corruptis noctur- no tempore occupavit, Brzetislao & Wladimiro (Principibus Moraviæ) ad cœnobium Hradisstienſe ægre elapſis. Hic Sobieslaus ſæviit in cives immaniter , in eos præſertim, quos nupere defectionis authores fuiſſe me- miniſſet , & aliquos diro ſupplicio ſuſtulit, alios ſqualori carcerum ad- dixit, alios verberibus ac tormentis afflictos urbe ejecit, pœnaque exu- lari damnavit..... Hæc in urbe agebantur, foris vero Polonorum turmis vaſtabantur agri prælicenter, eorum vel maxime qui Sobieslai detrecta- bant partes ſequi, plurimum vero detrimenti ditio Hradisstienſis (cœ- nobii) tulit. Advenit denique Wladislaus cum legionibus ſuis: qua- rum numero & viribus in arena ſustinendis cum ſe imparem agnoſ- ceret Sobieslaus, omnem militem suum in urbem contraxit, sese in- tra munimenta tuiturus. Narratione hic nonnihil differunt duo ſyn- chroni ſcriptores Vincentius & Monachus Sazaviensis: Prior enim ait Sobieslaum per feciales & deprecatores Conradum, Ottonem, aliosque Primates Regni pacem & conciliationem apud Wladislaum Regem quæsiviſse, alter ait ipſum Wladislaum Sobieslao ſummum propitias conditiones obtuliſſe, quod urbis expugnationem difficilem multoque ſanguine ftaturam timeret. e) Sed facile hæc conciliari poſsunt, si dicamus a Wladislao gratiam & veniam Sobieslao, si resi- puerit, ſtatim principio oblatam fuiſſe , quam Sobieslaus nonniſ ob- fidione arctatus amplexus eft, atque per deprecatores Conradum & Ottonem Principes Moraviæ quæſivit. Pacis itaque conditionibus per Joannem epiſcopum Moraviæ Primoresque Boemiæ ipſa jurisju- ran- aut oſcitantia Chronologia hac annorum periodo in Vincentii exemplari vitiats ſit, habemus tamen alterum certum æque ſynchronum authorem Monachum Sa- zavienſem , qui hæc omnia anno præſente narrat. e) Sobieslans videns ſe Domino Regi non poſſe reſiſtere per Conradum & Ottonem Principes & per alios Primates gratiam Domini Regis quærit, ut ei tamdiu miſerias in exilio paſſo aliqua portiun. cula Boemiæ detur , rogat. Quod ei facile promittitur, in gratiam Regis in oſculo pa- ois recipitur, Olomucium in poteſtatem Regis redditur. ita Vincentius p. 69. Mona- chus Sazavienſis vero ad h. a. p. 1807.: Cum (Wladislaus) cerneret forti cuſto- dia militum inacceſſibilem ſihi ſuisque fore urbis aditum, cautius arbitratus eſt magis ex ingenio , quam bello juvenilem Principis animum attentare, per incernuncios Du- com invitat ad pacem , imo ſpondet & firmat , quam velit paeis accipere conditionem. Princeps igitur ut ſimpliciſſimus agnus, nil adverſi ratus , it Regis in manus , pax & pacis conditio juramenti confirmatur ſacramento. Ibi Joahannes epiſcopus Moraviæ , illic jurat omnis Primatus Boemia , ficut Rex dictat, pro pacis & fidei confirmatione. Vaſtat Hradis- ſtienſe mona- ſterium , ejus- que ditiones. Pax inter Wladislanm & Sobieslauni itsitur. 415
WLADISLAI II. 22. deſcribit Peſſina in Marte Moraviæ p. 317. ex quodam MS. Hradis- stienſis monaſterii P. I. Sobieslaus Olomucium adjuvantibus nonnul, lis civibus per mediatores cautos , promiſſis ingentibus corruptis noctur- no tempore occupavit, Brzetislao & Wladimiro (Principibus Moraviæ) ad cœnobium Hradisstienſe ægre elapſis. Hic Sobieslaus ſæviit in cives immaniter , in eos præſertim, quos nupere defectionis authores fuiſſe me- miniſſet , & aliquos diro ſupplicio ſuſtulit, alios ſqualori carcerum ad- dixit, alios verberibus ac tormentis afflictos urbe ejecit, pœnaque exu- lari damnavit..... Hæc in urbe agebantur, foris vero Polonorum turmis vaſtabantur agri prælicenter, eorum vel maxime qui Sobieslai detrecta- bant partes ſequi, plurimum vero detrimenti ditio Hradisstienſis (cœ- nobii) tulit. Advenit denique Wladislaus cum legionibus ſuis: qua- rum numero & viribus in arena ſustinendis cum ſe imparem agnoſ- ceret Sobieslaus, omnem militem suum in urbem contraxit, sese in- tra munimenta tuiturus. Narratione hic nonnihil differunt duo ſyn- chroni ſcriptores Vincentius & Monachus Sazaviensis: Prior enim ait Sobieslaum per feciales & deprecatores Conradum, Ottonem, aliosque Primates Regni pacem & conciliationem apud Wladislaum Regem quæsiviſse, alter ait ipſum Wladislaum Sobieslao ſummum propitias conditiones obtuliſſe, quod urbis expugnationem difficilem multoque ſanguine ftaturam timeret. e) Sed facile hæc conciliari poſsunt, si dicamus a Wladislao gratiam & veniam Sobieslao, si resi- puerit, ſtatim principio oblatam fuiſſe , quam Sobieslaus nonniſ ob- fidione arctatus amplexus eft, atque per deprecatores Conradum & Ottonem Principes Moraviæ quæſivit. Pacis itaque conditionibus per Joannem epiſcopum Moraviæ Primoresque Boemiæ ipſa jurisju- ran- aut oſcitantia Chronologia hac annorum periodo in Vincentii exemplari vitiats ſit, habemus tamen alterum certum æque ſynchronum authorem Monachum Sa- zavienſem , qui hæc omnia anno præſente narrat. e) Sobieslans videns ſe Domino Regi non poſſe reſiſtere per Conradum & Ottonem Principes & per alios Primates gratiam Domini Regis quærit, ut ei tamdiu miſerias in exilio paſſo aliqua portiun. cula Boemiæ detur , rogat. Quod ei facile promittitur, in gratiam Regis in oſculo pa- ois recipitur, Olomucium in poteſtatem Regis redditur. ita Vincentius p. 69. Mona- chus Sazavienſis vero ad h. a. p. 1807.: Cum (Wladislaus) cerneret forti cuſto- dia militum inacceſſibilem ſihi ſuisque fore urbis aditum, cautius arbitratus eſt magis ex ingenio , quam bello juvenilem Principis animum attentare, per incernuncios Du- com invitat ad pacem , imo ſpondet & firmat , quam velit paeis accipere conditionem. Princeps igitur ut ſimpliciſſimus agnus, nil adverſi ratus , it Regis in manus , pax & pacis conditio juramenti confirmatur ſacramento. Ibi Joahannes epiſcopus Moraviæ , illic jurat omnis Primatus Boemia , ficut Rex dictat, pro pacis & fidei confirmatione. Vaſtat Hradis- ſtienſe mona- ſterium , ejus- que ditiones. Pax inter Wladislanm & Sobieslauni itsitur. 415
Strana 416
416 ANNUS I161. Sobieslaus ca- pitur. randi fide roboratis Sobieslaus omni metu poſito Wladislaum Regem ſecurus Pragam ſequitur. Sed ſubito eum durius oppreſſit fatum, nimiaque fiducia illi perniciem attulit: nam ut narrat Vincentius p. 70. : Cum poſt celebrata divina in ſuperiori palatio Domini epiſcopi (Danielis) Sobieslao reſidente, & beneficia expectante, quæ Rex in infe- riori caminata videbatur diſponere, capitur, & in majorem ibi turrim ponitur, catenatur, ſui, qua quis poteſt, effugiunt, in caſtellum Prin- dam deducitur. Conrado Sturm, cuidam tyranno carnifici, custodiendus commititur. Facinus iſtud Wladislai multum exaggerat execratur- que Monachus Sazavienſis : Sed ubi fides, inquit, ſacramenta violan- tur, pactio pacis exinanitur, rapitur, cathenatur Princeps egregiæ probitatis, & in caſtro munitiſſimo Prinda ſub diſtrictiſſima cuſtodia mul- to tempore macerandus retruditur. Guid Wladislaum ad infrigen- das has pacis conditiones compulerit a nemine veterum proditum eſt : veroſimillime pſeudopolitici quique proceres pio Regi perſuasifse videntur eum non teneri ſacramento, quod pacis publicæ cauſa, atque ut ne humanus profunderetur fanguis, ab illo perduellis cliens extor- fiſſet, cliens, inquam, toties refractarius, toties captivus, reusque, imo ante æmulus & invaſor imperii, a quo vel poſtea ejusque fœdera- tis Polonis nonniſi funeſta omnia metuenda eſſent. Niſi dicere ma- limus ab ipſo Imperatore Friderico mandatum fuiſſe, ut Sobieslaus captivetur, ne auxiliis Wladislai ſibi adhuc ad compeſcendos Mediola- nenſes neceſſariis excideret, fi Sobieslaus rurſum pro ſuo volatili in- genio Bohemiam aut Moraviam infestaret. Nam Vincentius noster me- morat a Wladislao Rege tam Theobaldo fratri quam Friderico fi- lio in Italiam profecturis munus impoſitum fuiſſe, ut apud Impe- ratorem adverſus Sobieslaum invaſorem Moraviæ pacisque turbato- rem querelam deponerent. Memoravimus ſupra ex Anonymi MS. Hradisstienſi ditionem Hradisstienſis seu Gradicenfis monaſterii ad Olomucium plurimum detrimenti accepiſſe a Sobieslao invaſore Moraviæ, id revera accidiſ- ſe confirmat ipſe Sobieslaus in diplomate ſuo, quod poſtea, cum ha- benas Ducatus Boemiæ conſecutus fuiſfet, eidem monaſterio dedit, in quo verbis expreſſis ait damnorum restitutione tactum b) ſeſe eidem cœnobio in recompenſationem villam prope Kygoviam (Gajam) Bukovany dictam contuliſſe. Cum itaque ex diplomate Wladislai anno ſuperiore ad f ) Peſſina c. l. diploma hoc compariturum eſt in Monaſtico Moravico Diplomatario a Reverendiſſimo Pittero collecto.
416 ANNUS I161. Sobieslaus ca- pitur. randi fide roboratis Sobieslaus omni metu poſito Wladislaum Regem ſecurus Pragam ſequitur. Sed ſubito eum durius oppreſſit fatum, nimiaque fiducia illi perniciem attulit: nam ut narrat Vincentius p. 70. : Cum poſt celebrata divina in ſuperiori palatio Domini epiſcopi (Danielis) Sobieslao reſidente, & beneficia expectante, quæ Rex in infe- riori caminata videbatur diſponere, capitur, & in majorem ibi turrim ponitur, catenatur, ſui, qua quis poteſt, effugiunt, in caſtellum Prin- dam deducitur. Conrado Sturm, cuidam tyranno carnifici, custodiendus commititur. Facinus iſtud Wladislai multum exaggerat execratur- que Monachus Sazavienſis : Sed ubi fides, inquit, ſacramenta violan- tur, pactio pacis exinanitur, rapitur, cathenatur Princeps egregiæ probitatis, & in caſtro munitiſſimo Prinda ſub diſtrictiſſima cuſtodia mul- to tempore macerandus retruditur. Guid Wladislaum ad infrigen- das has pacis conditiones compulerit a nemine veterum proditum eſt : veroſimillime pſeudopolitici quique proceres pio Regi perſuasifse videntur eum non teneri ſacramento, quod pacis publicæ cauſa, atque ut ne humanus profunderetur fanguis, ab illo perduellis cliens extor- fiſſet, cliens, inquam, toties refractarius, toties captivus, reusque, imo ante æmulus & invaſor imperii, a quo vel poſtea ejusque fœdera- tis Polonis nonniſi funeſta omnia metuenda eſſent. Niſi dicere ma- limus ab ipſo Imperatore Friderico mandatum fuiſſe, ut Sobieslaus captivetur, ne auxiliis Wladislai ſibi adhuc ad compeſcendos Mediola- nenſes neceſſariis excideret, fi Sobieslaus rurſum pro ſuo volatili in- genio Bohemiam aut Moraviam infestaret. Nam Vincentius noster me- morat a Wladislao Rege tam Theobaldo fratri quam Friderico fi- lio in Italiam profecturis munus impoſitum fuiſſe, ut apud Impe- ratorem adverſus Sobieslaum invaſorem Moraviæ pacisque turbato- rem querelam deponerent. Memoravimus ſupra ex Anonymi MS. Hradisstienſi ditionem Hradisstienſis seu Gradicenfis monaſterii ad Olomucium plurimum detrimenti accepiſſe a Sobieslao invaſore Moraviæ, id revera accidiſ- ſe confirmat ipſe Sobieslaus in diplomate ſuo, quod poſtea, cum ha- benas Ducatus Boemiæ conſecutus fuiſfet, eidem monaſterio dedit, in quo verbis expreſſis ait damnorum restitutione tactum b) ſeſe eidem cœnobio in recompenſationem villam prope Kygoviam (Gajam) Bukovany dictam contuliſſe. Cum itaque ex diplomate Wladislai anno ſuperiore ad f ) Peſſina c. l. diploma hoc compariturum eſt in Monaſtico Moravico Diplomatario a Reverendiſſimo Pittero collecto.
Strana 417
WLA DISLAI II. 22. 417 adducto ſat manifestum reddiderim adhuc eodem anno præcedente Monachos Ordinis S. Benedicti hoc monasterium incoluiſſe, cum ex MS. ad annum 1150. relato testatum fit ſecundam locationem, ſeu introductionem Ordinis Præmonſtratenſis in idem monaſterium non- niſi ſub Joanne IV. cognomento Calvo epiſcopo Olomucenſi factam fuiſſe, ut alia momenta ibidem, & anno ſuperiore adducta prætermit- tam, in Vincentium noſtrum T. I. Monumentorum p. 106. commen- tatus aſſerui, veroſimillime a Sobieslao, ejusque ſociis armorum Po- lonis monaſterium iſtud maxime propter ſervatos ibi, defenſosque Principes Brzetislaum & Wladimirum adeo vastatum fuiſſe, ut dilap- fis monachis Benedictinis, atque ad alia Ordinis fui monaſteria trans- greſſis locus deſertus solitariusque perstiterit, quem dein Joannes IV. epiſcopus Olomucenſis cum conſenſu Wladislai Regis reſtaurari fe- cit , atque in id ex S. Mauritii eccleſia Olomucenſi Canonicos Regu- lares Ordinis Præmonstratenſis induxit, in quo loco etiam primus ſibi ſepulturam delegit. Non diffiteor quidem aſſertorum meorum certiſſima & indubitata documenta hactenus detecta non fuisse, at quandoquidem certum est anno ſuperiore adhuc Ordinem Benedicti- num locum hunc incoluiſſe, posteaquam nulla penitus poſthac de ordine Benedictino in hoc monaſterio reperitur memoria, denique cum inſulſa fabula ſit ( ſæculo primum XVII. excogitata ) mona- chos iſthic omnes ab Ottone Duce Olomucenſi g) ob oſculum petulans uxori ſuæ a fratre converſo ejusdem Ordinis per errorem impactum vivos parietibus incluſos ſepultosque fuiſſe, non magis idoneam tem- porumque circumftantiis conſonaim conjecturam detegere licuit, quam illa Hradiſstiensis monasterii vastatione novos incolas Præmonstra- tenſes Benedictinis ſuccessisse. Annales Præmonstratenſes in defi- gendis Ordinis ſui initiis Gradicii tantum fluctuant, ut quid statuen- dum amplectendumque sit, ipſi hæreant. Sane ſi Georgius pri- mus ordine & numero hujus loci fuit Abbas, ſi per annos undevi- ginti præfuit , ſi denique anno 1172. mortuus , ut iidem Annales perhibent; ducto calculo evinceretur Ordinem Præmonstratensem non- niſi poſt funera Henrici Zdik epiſcopi Olomucenſis Gradicium induc- tum fuiſſe. Paprocius in Speculo Moraviæ p. CCXLVI. ait ſuo ævo (id est exeunte sæculo XVI.) adhue Gradicensibus Ordinis Præmon- stratenſis Religioſis incognitum fuiſſe monaſterium ſuum ante induc- Ggg tum PARS VI. ANNAL. HAGEC. g) Ottonem Ducem Moraviæ ante præſentem annum jam mortuum fuiſſe indubitatum eſt, atque ut ejusmodi tyrannidis in Bohemia minime uſitatæ non reminiſcar , in- credibile eſt Ottonem fundationem ab avo ſuo inſtitutam peſſumdediſſe ob unius ef- Præmonſtra- tenſis Ordo in ducitur in monaſterium Gradicenſe ad Olomucium.
WLA DISLAI II. 22. 417 adducto ſat manifestum reddiderim adhuc eodem anno præcedente Monachos Ordinis S. Benedicti hoc monasterium incoluiſſe, cum ex MS. ad annum 1150. relato testatum fit ſecundam locationem, ſeu introductionem Ordinis Præmonſtratenſis in idem monaſterium non- niſi ſub Joanne IV. cognomento Calvo epiſcopo Olomucenſi factam fuiſſe, ut alia momenta ibidem, & anno ſuperiore adducta prætermit- tam, in Vincentium noſtrum T. I. Monumentorum p. 106. commen- tatus aſſerui, veroſimillime a Sobieslao, ejusque ſociis armorum Po- lonis monaſterium iſtud maxime propter ſervatos ibi, defenſosque Principes Brzetislaum & Wladimirum adeo vastatum fuiſſe, ut dilap- fis monachis Benedictinis, atque ad alia Ordinis fui monaſteria trans- greſſis locus deſertus solitariusque perstiterit, quem dein Joannes IV. epiſcopus Olomucenſis cum conſenſu Wladislai Regis reſtaurari fe- cit , atque in id ex S. Mauritii eccleſia Olomucenſi Canonicos Regu- lares Ordinis Præmonstratenſis induxit, in quo loco etiam primus ſibi ſepulturam delegit. Non diffiteor quidem aſſertorum meorum certiſſima & indubitata documenta hactenus detecta non fuisse, at quandoquidem certum est anno ſuperiore adhuc Ordinem Benedicti- num locum hunc incoluiſſe, posteaquam nulla penitus poſthac de ordine Benedictino in hoc monaſterio reperitur memoria, denique cum inſulſa fabula ſit ( ſæculo primum XVII. excogitata ) mona- chos iſthic omnes ab Ottone Duce Olomucenſi g) ob oſculum petulans uxori ſuæ a fratre converſo ejusdem Ordinis per errorem impactum vivos parietibus incluſos ſepultosque fuiſſe, non magis idoneam tem- porumque circumftantiis conſonaim conjecturam detegere licuit, quam illa Hradiſstiensis monasterii vastatione novos incolas Præmonstra- tenſes Benedictinis ſuccessisse. Annales Præmonstratenſes in defi- gendis Ordinis ſui initiis Gradicii tantum fluctuant, ut quid statuen- dum amplectendumque sit, ipſi hæreant. Sane ſi Georgius pri- mus ordine & numero hujus loci fuit Abbas, ſi per annos undevi- ginti præfuit , ſi denique anno 1172. mortuus , ut iidem Annales perhibent; ducto calculo evinceretur Ordinem Præmonstratensem non- niſi poſt funera Henrici Zdik epiſcopi Olomucenſis Gradicium induc- tum fuiſſe. Paprocius in Speculo Moraviæ p. CCXLVI. ait ſuo ævo (id est exeunte sæculo XVI.) adhue Gradicensibus Ordinis Præmon- stratenſis Religioſis incognitum fuiſſe monaſterium ſuum ante induc- Ggg tum PARS VI. ANNAL. HAGEC. g) Ottonem Ducem Moraviæ ante præſentem annum jam mortuum fuiſſe indubitatum eſt, atque ut ejusmodi tyrannidis in Bohemia minime uſitatæ non reminiſcar , in- credibile eſt Ottonem fundationem ab avo ſuo inſtitutam peſſumdediſſe ob unius ef- Præmonſtra- tenſis Ordo in ducitur in monaſterium Gradicenſe ad Olomucium.
Strana 418
ANNUS 1161. 418 tum Ordinem ſuum ab aliis monachis tentum fuiſſe , b) adeo ut tum Joannem Ordinis S. Benedicti Abbatem, ſub quo Gradicium lapſo ſæ- culo ab Ottone Duce Moraviæ fundatum fuit , primum Ordinis ſui Præmonstratenſis Abbatem fuiſse crediderint, afferuerintque. Silveſtri Abba- tis Sazavienſis mors. Suftulit annus præsens IV. Idus Februarii Silvestrum Abbatem Sazavienſem regiminis fui anno 28. i) qui, ut ante oftendimus, le- gitime electus raro exemplo renunciavit epiſcopatui Pragenfi: ejus vi- tæ integritatem, innocentiam, probitatem, temperantiam, humilita- tem, patientiamque multis laudibus extollit Monachus Sazavienfis, ex quo ea apponere libet, quæ in commodum, ornatumque ecclefix & monaſterii impendit. Hic, inquit, tempore ſui, regiminis capellam S. Dei Genitricis conſtruxit, monasterium S. Joh. Bapt. k) picturæ ve- nuſtate decoravit, muros cum alfidibus in medio oratorii ab altaribus S. Stephani & Martini interpoſuit. Pavimentum eccleſia lapidibus po- litis de Petrino monte advectis adornavit, dormitorium, refectorium, cellarium, & coquinam atriumque clauſtri per circuitum cum columnellis & abſidiculis venustiſsime construxit. In villa Mnichovici nuncupata basilicam in honorem S. Michaelis, & omnium cœleſtium virtutum ædi- ficavit. Quid plura? omnis ejus intentio, omne �tudium, omnis ſolici- tudo, quoad vixit, in hoc præcipue perſtitit, quatenus Domui Dei in omnibus utilem ſe exhiberet. Neplacho cum illum Virum omnium vir- tutum diſciplina, & morum elegantia decenter ornatum appellaſſet, ſub- jungit, Plura videantur in Legenda S. Procopii. Quæ iſta fuerit Le- genda ſeu Biographia S. Procopii, quæ res geſtas Silveſtri complexa eft, nullus ſcio. In vita illius a Mabillonio in Actis Sanctorum publica- ta nulla illius fit mentio. Eft præterea in manibus meis duplex vi- ta S. Procopii nuſquam typis excuſa, ſed in neutra Silveſtri memoriam reperi, niſi fortaſſis poſterior nonnemo author ex mox memorato Monacho Sazavienſi plura de Silveſtro vitæ S. Procopii ſubjunxit : aut Neplacho Silveſtrum pro Severo epiſcopo Pragenſi er- ro- h) Ita per diuturna Huſſitica bella , longaque exilia religioſorum omnes pene veteres monaſteriorum ſuorum periere memoriæ, aut certe in altorum manus pertigere , ut demum multa ſollicitudine undequaque reliquiæ conquiſitæ fuerint. Ita plane accidit cum Siloenſi Canonia Præmonſtratenſium, ut ante publicatum Monachum Sazavienſem, Vincentiumque ignoratum fuerit monaſterium iſtud prius ab Or- dine Benedictino cœptum cultumque fuiſſe. i) Monachus Sazavienſis & Nepla- cho ad h. a. k) Hem ! monaſterium S. Procopii primitus ſub titulo S. Joannis Baptiſtæ erectum fuiſſe.
ANNUS 1161. 418 tum Ordinem ſuum ab aliis monachis tentum fuiſſe , b) adeo ut tum Joannem Ordinis S. Benedicti Abbatem, ſub quo Gradicium lapſo ſæ- culo ab Ottone Duce Moraviæ fundatum fuit , primum Ordinis ſui Præmonstratenſis Abbatem fuiſse crediderint, afferuerintque. Silveſtri Abba- tis Sazavienſis mors. Suftulit annus præsens IV. Idus Februarii Silvestrum Abbatem Sazavienſem regiminis fui anno 28. i) qui, ut ante oftendimus, le- gitime electus raro exemplo renunciavit epiſcopatui Pragenfi: ejus vi- tæ integritatem, innocentiam, probitatem, temperantiam, humilita- tem, patientiamque multis laudibus extollit Monachus Sazavienfis, ex quo ea apponere libet, quæ in commodum, ornatumque ecclefix & monaſterii impendit. Hic, inquit, tempore ſui, regiminis capellam S. Dei Genitricis conſtruxit, monasterium S. Joh. Bapt. k) picturæ ve- nuſtate decoravit, muros cum alfidibus in medio oratorii ab altaribus S. Stephani & Martini interpoſuit. Pavimentum eccleſia lapidibus po- litis de Petrino monte advectis adornavit, dormitorium, refectorium, cellarium, & coquinam atriumque clauſtri per circuitum cum columnellis & abſidiculis venustiſsime construxit. In villa Mnichovici nuncupata basilicam in honorem S. Michaelis, & omnium cœleſtium virtutum ædi- ficavit. Quid plura? omnis ejus intentio, omne �tudium, omnis ſolici- tudo, quoad vixit, in hoc præcipue perſtitit, quatenus Domui Dei in omnibus utilem ſe exhiberet. Neplacho cum illum Virum omnium vir- tutum diſciplina, & morum elegantia decenter ornatum appellaſſet, ſub- jungit, Plura videantur in Legenda S. Procopii. Quæ iſta fuerit Le- genda ſeu Biographia S. Procopii, quæ res geſtas Silveſtri complexa eft, nullus ſcio. In vita illius a Mabillonio in Actis Sanctorum publica- ta nulla illius fit mentio. Eft præterea in manibus meis duplex vi- ta S. Procopii nuſquam typis excuſa, ſed in neutra Silveſtri memoriam reperi, niſi fortaſſis poſterior nonnemo author ex mox memorato Monacho Sazavienſi plura de Silveſtro vitæ S. Procopii ſubjunxit : aut Neplacho Silveſtrum pro Severo epiſcopo Pragenſi er- ro- h) Ita per diuturna Huſſitica bella , longaque exilia religioſorum omnes pene veteres monaſteriorum ſuorum periere memoriæ, aut certe in altorum manus pertigere , ut demum multa ſollicitudine undequaque reliquiæ conquiſitæ fuerint. Ita plane accidit cum Siloenſi Canonia Præmonſtratenſium, ut ante publicatum Monachum Sazavienſem, Vincentiumque ignoratum fuerit monaſterium iſtud prius ab Or- dine Benedictino cœptum cultumque fuiſſe. i) Monachus Sazavienſis & Nepla- cho ad h. a. k) Hem ! monaſterium S. Procopii primitus ſub titulo S. Joannis Baptiſtæ erectum fuiſſe.
Strana 419
WLADISLAI II. 22. ronee habuit, de quo omnino in ejus vita plures reperiuntur memo- riæ. Silveſtro autem in Abbatiali dignitate ſurrogatus loci Prior no- mine Bozata de quo idem Monachus Sazavienfis c. l. Bozata ejusdem loci Prior eodem anno per Wladislai Regis & epiſcopi Danielis electio- nem in Abbatiam ſucceſſit. 419 Innuimus ſupra Othonem Morenam Victoris Antipapæ aſſeclam poſteritati impoſuiſſe, quod inter ceteros Geiza II. RexHungariæ literis ſuis excuſatoriis anno præſente ad conciliabulum Laudenſe miſſis de- claraverit, velle ſe tenere pr�fatum D. Victorem pro Papa & Domino, & ſe velle ratum habere hoc totum, quod D. Victor ſtatuit in ipſo Con- cilio cum aliis ibi præſentibus, uti Morena p. 834. loquitur, quam falſam accuſationem honori & pietati Geiſæ plurimum injurioſam, cum Clariſſimus Vir Georgius Pray in Annalibus ſuis Hungaricis penitus prætermiſerit, ea vero ad vindicandam quoque Wladislai Regis noſ- tri exiſtimationem, in ejusdem erroris communionem a Morena tracti, ſpectare videatur, hic confutare pene neceſſarium ducimus, cum alioquin hic poſtremo ad conſequentium annorum illuſtrandam hiſto- riam non prætermittenda fuerit mors illius,quæ hoc ipſo anno a Thwro- czio c. 66. p. 146. aliisque Hungaricis ſcriptoribus ad pridie Calen- das Junii defigitur; hærede Regni & ſucceſfore filio Stephano hujus nominis III. relicto, necdum adoleſcentiæ annos egresso. Geizam autem perpetuo ex partibus Alexandri III. legitimi Pontificis ſtetiſſe produnt ejus literæ hodie ſuperſtites per Osbertum nuncium ſuum ad Ludovicum VII. Franciæ Regem miſſæ, quibus non modo id palam profitetur , ſed etiam minatur ob hanc ipſam cauſam ſe ſe Friderico Imperatori bellum illaturum, fi auſurus eſſet Victoris tutandi cau- ſa Regi Franciæ incommodare. Alexandrum, inquit, quem univer- ſalis eccleſia, & veſtræ Regiæ dignitatis auctoritas confirmavit, & con- firmatum recepit, ſicut per nuncios meos mandaſtis, confirmavi, recepi, & ab hoc nullo modo diſſentire propoſui.... Notum itaque veſtræ fra- ternitatis amicitiæ firmiter facio, quatinus, ſi prædictus Imperator vo- bis, aut regno veſtro aliquid mali machinari voluerit, ego regnum ejus in manu forti devaſtando aggrediar. 1) Eadem eruuntur ex literis S. Eberhardi Archiepiſcopi Salisburgenſis ad Lucam Panffium, Archie- piſcopum Strigonienſem, denique ex ipfiusmet Geizæ Regis li- Ggg 2 1) Ducheſnius T. IV. ſcript. rer. Franc. p. 578. Mors Geizæ Hung. Regis. te-
WLADISLAI II. 22. ronee habuit, de quo omnino in ejus vita plures reperiuntur memo- riæ. Silveſtro autem in Abbatiali dignitate ſurrogatus loci Prior no- mine Bozata de quo idem Monachus Sazavienfis c. l. Bozata ejusdem loci Prior eodem anno per Wladislai Regis & epiſcopi Danielis electio- nem in Abbatiam ſucceſſit. 419 Innuimus ſupra Othonem Morenam Victoris Antipapæ aſſeclam poſteritati impoſuiſſe, quod inter ceteros Geiza II. RexHungariæ literis ſuis excuſatoriis anno præſente ad conciliabulum Laudenſe miſſis de- claraverit, velle ſe tenere pr�fatum D. Victorem pro Papa & Domino, & ſe velle ratum habere hoc totum, quod D. Victor ſtatuit in ipſo Con- cilio cum aliis ibi præſentibus, uti Morena p. 834. loquitur, quam falſam accuſationem honori & pietati Geiſæ plurimum injurioſam, cum Clariſſimus Vir Georgius Pray in Annalibus ſuis Hungaricis penitus prætermiſerit, ea vero ad vindicandam quoque Wladislai Regis noſ- tri exiſtimationem, in ejusdem erroris communionem a Morena tracti, ſpectare videatur, hic confutare pene neceſſarium ducimus, cum alioquin hic poſtremo ad conſequentium annorum illuſtrandam hiſto- riam non prætermittenda fuerit mors illius,quæ hoc ipſo anno a Thwro- czio c. 66. p. 146. aliisque Hungaricis ſcriptoribus ad pridie Calen- das Junii defigitur; hærede Regni & ſucceſfore filio Stephano hujus nominis III. relicto, necdum adoleſcentiæ annos egresso. Geizam autem perpetuo ex partibus Alexandri III. legitimi Pontificis ſtetiſſe produnt ejus literæ hodie ſuperſtites per Osbertum nuncium ſuum ad Ludovicum VII. Franciæ Regem miſſæ, quibus non modo id palam profitetur , ſed etiam minatur ob hanc ipſam cauſam ſe ſe Friderico Imperatori bellum illaturum, fi auſurus eſſet Victoris tutandi cau- ſa Regi Franciæ incommodare. Alexandrum, inquit, quem univer- ſalis eccleſia, & veſtræ Regiæ dignitatis auctoritas confirmavit, & con- firmatum recepit, ſicut per nuncios meos mandaſtis, confirmavi, recepi, & ab hoc nullo modo diſſentire propoſui.... Notum itaque veſtræ fra- ternitatis amicitiæ firmiter facio, quatinus, ſi prædictus Imperator vo- bis, aut regno veſtro aliquid mali machinari voluerit, ego regnum ejus in manu forti devaſtando aggrediar. 1) Eadem eruuntur ex literis S. Eberhardi Archiepiſcopi Salisburgenſis ad Lucam Panffium, Archie- piſcopum Strigonienſem, denique ex ipfiusmet Geizæ Regis li- Ggg 2 1) Ducheſnius T. IV. ſcript. rer. Franc. p. 578. Mors Geizæ Hung. Regis. te-
Strana 420
420 ANNUS 1162. teris ad S. Eberhardum datis. m) E quibus ſupraque memoratis ma- nifeſtum fit Victorem Antipapam ejusque ſectatores meris fraudibus & mendaciis ad irretiendum plurium animos, perturbandamque ec- cleſiam uſos fuiſſe ; cum orthodoxis Regibus, Principibus, Ordini- busque religioſis maculam ſchiſmatis ſui affinxerunt. Fridericus& Theobaldus rurſum mit- tuntur Impe- ratori in au- xilium. ANNUS JESU CHRISTI MCLXII. ALEXANDRI III. Pap. 4. FRIDERICI Regis. 11. Imp. 8. DANIELIS ep. Prag. 15. WLADISLAI II. Ducis 23.Reg. 5. JOANNISIV. ep. Ol. 6. ulto tædio Fridericum Imperatorem obſtinata Mediolanenſium pervicacia affecit: quemadmodum igitur ſuperiore anno miſſis M literis ex omnibus Imperii finibus auxilia contraxit, a) Princi- pesque ſocios & amicos ad arma provocavit , ita quoque anno præ- ſente factum; neque potuit Wladislaus Rex deeſſe officio, postquam jam anno 1157. ante coronationem ſuam ad edomandum Mediolanum omnem operam pollicitus eft: itaque, inquit Vincentius noſter p. 70. Fridericus & Theobaldus a Domino Rege Imperatori rurſus in auxi- lium mittuntur. Mature, ipſisque primis anni diebus Theobaldum iter ingreſſum oportuit, nam jam ſub finem Februarii ad Mediola- num adfuit, uti ex diplomate Friderici Imperatoris Laudæ IV. Kal. Martii anno præſente dato manifestum eſt, b) in quo inter ceteros teſtis ſubſcriptus legitur Theobaldus Dux Boemiæ. Interea vero Im- perator hyeme exercitum reliquum per hyberna diſpoſuerat, tamque ſcite per milites in adſitis prædiis pagisque locatos omnem ad urbem Mediolanenſem aditum præpedivit, ut eam omni vicinarum civita- tum locorumque commeatu & commercio intercluſerit , ſupplicio etiam amputandæ manus in transgreffores statuto. Fame jam jam pereundum erat civibus, nifi deditio ſpem vitæ ſalutisque præbuiſſet. Novorum Germanicorum auxiliorum adventu magis perterriti, & conſiderantes , inquit Morena p. 836. ſe non habere tantum, quod uſ- que ad novas ſegetes vitam perducere poſſent, ſcientes etiam Imperato- rem eſſe tam conſtantis animi, quod uſque ad longa tempora non ceſſa- ret ipſos opprimere, donec Mediolanum haberet in ſua poteſtate: con- ſilium inter ſe habuerunt, utilius eſſe cum Imperatore ad ipſius pla- citum m) Apud Hanſiz Germ. ſac. T. II. p. 272. a) Otto de S. Blaſio ad an. 1161. b) Bünau in Append. diplom. historiæ Frid. I. Imp. p. 426.
420 ANNUS 1162. teris ad S. Eberhardum datis. m) E quibus ſupraque memoratis ma- nifeſtum fit Victorem Antipapam ejusque ſectatores meris fraudibus & mendaciis ad irretiendum plurium animos, perturbandamque ec- cleſiam uſos fuiſſe ; cum orthodoxis Regibus, Principibus, Ordini- busque religioſis maculam ſchiſmatis ſui affinxerunt. Fridericus& Theobaldus rurſum mit- tuntur Impe- ratori in au- xilium. ANNUS JESU CHRISTI MCLXII. ALEXANDRI III. Pap. 4. FRIDERICI Regis. 11. Imp. 8. DANIELIS ep. Prag. 15. WLADISLAI II. Ducis 23.Reg. 5. JOANNISIV. ep. Ol. 6. ulto tædio Fridericum Imperatorem obſtinata Mediolanenſium pervicacia affecit: quemadmodum igitur ſuperiore anno miſſis M literis ex omnibus Imperii finibus auxilia contraxit, a) Princi- pesque ſocios & amicos ad arma provocavit , ita quoque anno præ- ſente factum; neque potuit Wladislaus Rex deeſſe officio, postquam jam anno 1157. ante coronationem ſuam ad edomandum Mediolanum omnem operam pollicitus eft: itaque, inquit Vincentius noſter p. 70. Fridericus & Theobaldus a Domino Rege Imperatori rurſus in auxi- lium mittuntur. Mature, ipſisque primis anni diebus Theobaldum iter ingreſſum oportuit, nam jam ſub finem Februarii ad Mediola- num adfuit, uti ex diplomate Friderici Imperatoris Laudæ IV. Kal. Martii anno præſente dato manifestum eſt, b) in quo inter ceteros teſtis ſubſcriptus legitur Theobaldus Dux Boemiæ. Interea vero Im- perator hyeme exercitum reliquum per hyberna diſpoſuerat, tamque ſcite per milites in adſitis prædiis pagisque locatos omnem ad urbem Mediolanenſem aditum præpedivit, ut eam omni vicinarum civita- tum locorumque commeatu & commercio intercluſerit , ſupplicio etiam amputandæ manus in transgreffores statuto. Fame jam jam pereundum erat civibus, nifi deditio ſpem vitæ ſalutisque præbuiſſet. Novorum Germanicorum auxiliorum adventu magis perterriti, & conſiderantes , inquit Morena p. 836. ſe non habere tantum, quod uſ- que ad novas ſegetes vitam perducere poſſent, ſcientes etiam Imperato- rem eſſe tam conſtantis animi, quod uſque ad longa tempora non ceſſa- ret ipſos opprimere, donec Mediolanum haberet in ſua poteſtate: con- ſilium inter ſe habuerunt, utilius eſſe cum Imperatore ad ipſius pla- citum m) Apud Hanſiz Germ. ſac. T. II. p. 272. a) Otto de S. Blaſio ad an. 1161. b) Bünau in Append. diplom. historiæ Frid. I. Imp. p. 426.
Strana 421
WLADISLAI II. 23. citum pacem componere, ſibique (illi) de offenſis ſatisfacere , & ab eo miſericordiam implorare, quam ulterius in tantis anguſtiis & neceſsita- tibus consiftere. Non vero prius Principes Germaniæ & Lombar- diæ, quos fibi deprecatores apud Imperatorem optaverant, ira- tum Cæſarem placare potuerant, quam cum jurejurando ſpopondiſſent ſe ſe Mediolanum penitus in ejus manus & poteftatem extradituros ſe ſe quantos quantos ejusdem clementiæ & arbitrio cum urbe per- miſſuros, & quidquid de ſe illave ſtatuerit ratum gratumque habitu- ros. Ipfis igitur Kalendis Martii advenere octo conſules cum tot- idem nobilibus Laudam, ſpathis nudis in manibus ſe, civitatemque ſuo & omnium civium nomine, præſtitis juramentis, tradentes. Sequente vero Dominico die Reminiſcere appellato, proſtrati ad pedes Impera- foris claves civitatis, vexilla, omniaque ſigna bellica depoſuerunt. His ita gestis Imperator Lauda Papiam diſcessit una cum benigniſfi- ma conjuge ſua, & cum Duce Bohemiæ c) (Theobaldo ) & cum Fri- derico Duce de Rotemburgo &c. Juſsi demum adhuc eodem men- ſe cives urbe exire, per alias Italiæ civitates diſperſi, diſtributi- que, ac denique ſubruendis muris, propugnaculis, turribus, palatiis, domibusque juſfu Imperatoris ab omni exercitu inſudatum. Vincen- tius noster ait: Primo Dominus Theobaldus frater Domini Regis Wladislai, deinde Papienſes, Cremonenſes, Laudenſes, Cumani, & diverſi de diverſis civitatibns ocyus dicto ignem ex omni parte inMediolanum jaciunt, hoc ipſo Imperatore cum ſuis exercitibus ſpectante. Sic Mediolanum urbs antiqua, civitas Imperialis diversis attrita miſeriis destruitur. Univerſum nempe Mediolanum, ſolis intactis baſilicis S. Mariæ, Mau- ritii, & Ambroſii d) in rudera converſum est, reliquum flammæ da- tum, & ne ſpes reſuſcitandæ urbi ſupereſſet, ipſa tellus vomere ſul- cata, & cinere conſperſa fuit. e) Vertit autem hæc ſævities peſſime Friderico , nam licet adhuc præſente anno ſe ſe illi Placentia, Brixia, & Bononia metu fubdiderint, muros turresque fuas dejecerint, ta- men postea Italiæ urbes per unum & viginti annos tantum infestæ illi fuere; ut demum anno 1183. coactus fuerit, non fine rubore ſuo, illarum ſententiis ſubſcribere, conditionesque ab iisdem propoſitas inire, ſcilicet ut omnia in eum statum, regiminisque formam, pri- vi- c) Effugerat hic locus Morenæ oculos meos dum p. 72. in Vincentium commentatus fuiſſem. d) Auctarium Affligimenſe ad h. a. e) Plolomæus Lucenſis in Annal. ad h. a. nec non plures æqui rerum æſtimatores ſynchroni ſeriptores præterire haud potuere hanc adverſus leges juſtitiæ admiſſam ſævitiam vindictamque Fride- rici atro carbone depingere. Mediolanum ſe dedit, fundits. evertitur. 421
WLADISLAI II. 23. citum pacem componere, ſibique (illi) de offenſis ſatisfacere , & ab eo miſericordiam implorare, quam ulterius in tantis anguſtiis & neceſsita- tibus consiftere. Non vero prius Principes Germaniæ & Lombar- diæ, quos fibi deprecatores apud Imperatorem optaverant, ira- tum Cæſarem placare potuerant, quam cum jurejurando ſpopondiſſent ſe ſe Mediolanum penitus in ejus manus & poteftatem extradituros ſe ſe quantos quantos ejusdem clementiæ & arbitrio cum urbe per- miſſuros, & quidquid de ſe illave ſtatuerit ratum gratumque habitu- ros. Ipfis igitur Kalendis Martii advenere octo conſules cum tot- idem nobilibus Laudam, ſpathis nudis in manibus ſe, civitatemque ſuo & omnium civium nomine, præſtitis juramentis, tradentes. Sequente vero Dominico die Reminiſcere appellato, proſtrati ad pedes Impera- foris claves civitatis, vexilla, omniaque ſigna bellica depoſuerunt. His ita gestis Imperator Lauda Papiam diſcessit una cum benigniſfi- ma conjuge ſua, & cum Duce Bohemiæ c) (Theobaldo ) & cum Fri- derico Duce de Rotemburgo &c. Juſsi demum adhuc eodem men- ſe cives urbe exire, per alias Italiæ civitates diſperſi, diſtributi- que, ac denique ſubruendis muris, propugnaculis, turribus, palatiis, domibusque juſfu Imperatoris ab omni exercitu inſudatum. Vincen- tius noster ait: Primo Dominus Theobaldus frater Domini Regis Wladislai, deinde Papienſes, Cremonenſes, Laudenſes, Cumani, & diverſi de diverſis civitatibns ocyus dicto ignem ex omni parte inMediolanum jaciunt, hoc ipſo Imperatore cum ſuis exercitibus ſpectante. Sic Mediolanum urbs antiqua, civitas Imperialis diversis attrita miſeriis destruitur. Univerſum nempe Mediolanum, ſolis intactis baſilicis S. Mariæ, Mau- ritii, & Ambroſii d) in rudera converſum est, reliquum flammæ da- tum, & ne ſpes reſuſcitandæ urbi ſupereſſet, ipſa tellus vomere ſul- cata, & cinere conſperſa fuit. e) Vertit autem hæc ſævities peſſime Friderico , nam licet adhuc præſente anno ſe ſe illi Placentia, Brixia, & Bononia metu fubdiderint, muros turresque fuas dejecerint, ta- men postea Italiæ urbes per unum & viginti annos tantum infestæ illi fuere; ut demum anno 1183. coactus fuerit, non fine rubore ſuo, illarum ſententiis ſubſcribere, conditionesque ab iisdem propoſitas inire, ſcilicet ut omnia in eum statum, regiminisque formam, pri- vi- c) Effugerat hic locus Morenæ oculos meos dum p. 72. in Vincentium commentatus fuiſſem. d) Auctarium Affligimenſe ad h. a. e) Plolomæus Lucenſis in Annal. ad h. a. nec non plures æqui rerum æſtimatores ſynchroni ſeriptores præterire haud potuere hanc adverſus leges juſtitiæ admiſſam ſævitiam vindictamque Fride- rici atro carbone depingere. Mediolanum ſe dedit, fundits. evertitur. 421
Strana 422
ANNUS 1162. 422 vilegiorum vim, atque valorem reducantur, quemadmodum Henrici V, Imperio fuere. Theokalulis & Frideriens re- deunt in Bohe- mians. Mediolano ſe- cum apportant pedem cande- labri ex tem- plo Salomonis. Pub.Chronoł. Geſch. 4. Thl. 1. B.S.391. Postquam Imperator tam atroci facinore urbem Lombardiæ an- tiquiſſimam potentiſſimamque delevit, Principibus Germaniæ cum le- gionibus ſuis domum revertendi veniam dedit. f) Rediere igitur & noſtri non fine urbis iſtius ſpoliis: Boemorum Principes (inquit Pulka- va p. 185, & ex eo posteriores omnes) pedem candelabri quondam per Salomonem in templo Jeruſalem opere fuſorio fabricati, & delatum in Mediolanum, multo labore recipientes in Pragenſem eccleſiam appor- tarunt. Pes iste hodie ſuperest 8) in eccleſia Metropolitana, in ca- pella proxima ſepulchro argenteo S. Joannis Nepomuceni, vifiturque ſub prima ejus aræ menſa per crates, quibus septus eft, incumbens ſaxo rotundo ſubſtrato, cui compendio allatio illius annusque inſcul- pta ſunt. Dabimus Tabula IV. typum ſcalpro excuſum candelabri hujus, fi veniam impetraverimus, fierique potuerit, ut menſa altaris removeri poſſit. Leopoldi Auſtriæ Archiducis munificentia ſæculo ſuperiore pedi hujus candelabri novo opere fuſorio impoſita ſunt plu- ra brachia Indigetum noſtrum imaginibus infignita, atque ad ſuften- tandos cereos exporrecta, quæ mensam super eminent. Præter hoc candelabrum memorat Hiſtoria diplomatica Sternbergica MS. necdum typis edita e vetuſto MS. Codice Konopisstienſi ſequentia p. 42. De cujus (Mediolanenſis urbis) ſpoliis Dominus Beneſch (Beneſchovienſîs dynaſta) tulit bibliam & Paſſionale in Bohemiam, &obtulit eccleſiæ in Bene- ſchow S. Mariæ. Præcipuum vero eſt, quod Chanovskius in veſtigio Bohemiæ Piæ p. 87. narrat, quod perpetua traditione ad tempora noſtra pertigit : Wladislaus, h) inquit, imaginem Deiparæ a ſancto Luca depictam, quæ Mediolanum quondam Conſtantinopoli fuerat advec- ta, attulit, quæ nunc Brunæ ſervatur in Moravia in monaſterio S. Tho- mæ Ordinis S. Auguſtini. Verum inter fabulas rejiciendum est, quod de expugnato Mediolano; ſcalarumque adminiculo ſuperatis per noſ- tros milites urbis muris, Duce quidem Dalimilo, his verbis memo- rat Pulkava p. 184. Aptatis inſtrumentis Regis Boemie milites primum ur- f ) Erravit graviter doct. Pubitſchka, dum præeſente anno etiam Imperatorem rediiſſe aſſeverat, cujus reditum omnes ſynchroni ad ſequentem reponunt. g) E quo metallo , inquit Balbinus L. 3. p. 122. non liquet, artificioſiſſimisque rerum ſeſe im- plicantium ſtatuis impletus eſt: h) Non quidem ipſe, ſed ejus milites , militiæque Duces. Niſi dicere malimus eam jun anno 1158. Wladislao a Mediolanenſibus donatam, atque in Bohemiam apportatam fuiſſe.
ANNUS 1162. 422 vilegiorum vim, atque valorem reducantur, quemadmodum Henrici V, Imperio fuere. Theokalulis & Frideriens re- deunt in Bohe- mians. Mediolano ſe- cum apportant pedem cande- labri ex tem- plo Salomonis. Pub.Chronoł. Geſch. 4. Thl. 1. B.S.391. Postquam Imperator tam atroci facinore urbem Lombardiæ an- tiquiſſimam potentiſſimamque delevit, Principibus Germaniæ cum le- gionibus ſuis domum revertendi veniam dedit. f) Rediere igitur & noſtri non fine urbis iſtius ſpoliis: Boemorum Principes (inquit Pulka- va p. 185, & ex eo posteriores omnes) pedem candelabri quondam per Salomonem in templo Jeruſalem opere fuſorio fabricati, & delatum in Mediolanum, multo labore recipientes in Pragenſem eccleſiam appor- tarunt. Pes iste hodie ſuperest 8) in eccleſia Metropolitana, in ca- pella proxima ſepulchro argenteo S. Joannis Nepomuceni, vifiturque ſub prima ejus aræ menſa per crates, quibus septus eft, incumbens ſaxo rotundo ſubſtrato, cui compendio allatio illius annusque inſcul- pta ſunt. Dabimus Tabula IV. typum ſcalpro excuſum candelabri hujus, fi veniam impetraverimus, fierique potuerit, ut menſa altaris removeri poſſit. Leopoldi Auſtriæ Archiducis munificentia ſæculo ſuperiore pedi hujus candelabri novo opere fuſorio impoſita ſunt plu- ra brachia Indigetum noſtrum imaginibus infignita, atque ad ſuften- tandos cereos exporrecta, quæ mensam super eminent. Præter hoc candelabrum memorat Hiſtoria diplomatica Sternbergica MS. necdum typis edita e vetuſto MS. Codice Konopisstienſi ſequentia p. 42. De cujus (Mediolanenſis urbis) ſpoliis Dominus Beneſch (Beneſchovienſîs dynaſta) tulit bibliam & Paſſionale in Bohemiam, &obtulit eccleſiæ in Bene- ſchow S. Mariæ. Præcipuum vero eſt, quod Chanovskius in veſtigio Bohemiæ Piæ p. 87. narrat, quod perpetua traditione ad tempora noſtra pertigit : Wladislaus, h) inquit, imaginem Deiparæ a ſancto Luca depictam, quæ Mediolanum quondam Conſtantinopoli fuerat advec- ta, attulit, quæ nunc Brunæ ſervatur in Moravia in monaſterio S. Tho- mæ Ordinis S. Auguſtini. Verum inter fabulas rejiciendum est, quod de expugnato Mediolano; ſcalarumque adminiculo ſuperatis per noſ- tros milites urbis muris, Duce quidem Dalimilo, his verbis memo- rat Pulkava p. 184. Aptatis inſtrumentis Regis Boemie milites primum ur- f ) Erravit graviter doct. Pubitſchka, dum præeſente anno etiam Imperatorem rediiſſe aſſeverat, cujus reditum omnes ſynchroni ad ſequentem reponunt. g) E quo metallo , inquit Balbinus L. 3. p. 122. non liquet, artificioſiſſimisque rerum ſeſe im- plicantium ſtatuis impletus eſt: h) Non quidem ipſe, ſed ejus milites , militiæque Duces. Niſi dicere malimus eam jun anno 1158. Wladislao a Mediolanenſibus donatam, atque in Bohemiam apportatam fuiſſe.
Strana 423
WLADISLAI II. 23. urbis replent foſſata, muros adeunt, & jaculis & ſagittis fugatis hoſ- tibus viriliter muros ſcandunt, inter quos quidam dicti Regis Boemiæ miles ſtrenuus de Chuſnik genere, perſona fortiſſimus audacter ſcalarum aſcenſu ingreditur civitatem, quem totus exercitus Regis continuo est fecutus, & apertis januis reſiduum Imperatoris exercitum intromit- tunt. Fertur quoque , quod præfatus de Chuſnik primus per ſcalas in- traverat, Rex Wladislaus poſtea ſcalam auream in campo flaveo per transverſum perpetua ſibi dedit in arma, quibus ſui poſteri hodie po- tiuntur in memoriam tante rei. Nullus ſynchronorum meminit ſeu anno 1158., ſeu præſente Mediolanum expugnatum, ſcalis ſupera- tum, aut ejus portas vi effractas fuiſſe, utroque anno poſt longi- orem obſidionem urbs ultro ſe dedidit Imperatori. Pulkavam imi- taturi poſteriores noſtri, præſertim Hagecius, ſigna ſymbolaque poſ- teriora gentilia nobilitatis noſtræ: nempe armatas dexteras, bipen- nes, harpagines, medios equos, aliaque ab urbis hujus commentitia expugnatione derivarunt. His Paprocius , aliique adjecere Hodiego- vioum, Malorveciorum, Chyſſiorum, Pietipeskiorum, Kotauciorum, Guttenſteiniorum &c. initia, quæ fi ad lydium lapidem exigas, me- ra ſequiorum ſæculorum eſſe ſomnia deprehendes. 423 Nullus Hiſtoricorum patriorum veterum meminit Wladislaum Wladislaus intereſt conci- Regem a Friderico Imp. præſente anno invitatum ad conciliabulum liabulo in Bur- in territorio Veſuntionum ſeu Biſantino ſuper Saonam fluvium in De- gundia. collatione S. Joannis Bapt. feu 29. Augufti celebratum, eundemque iſthic comparuiſſe ; in quo quidem ex condicto cum Ludovico Fran- corum Rege adfuturus eſſet tam Alexander Papa, quam Victor Pſeu- do -Papa, atque definiendum: uter pro legitimo Romano Ponti- fice agnoſcendus eſſet. Confilia tamen politicaque artificia Friderici Imp. eo ſpectabant ( quemadmodum ex Actis ſynchronis Alexandri oftendit Baronius ad h. a.) ut rejecto utroque tertius Pontifex ſummus eligeretur atque institueretur. Wladislaum inter Reges Principesque fuiſſe , quos Friderieus ad hoc concilium vocavit, testis idoneus est Helmoldus contemporaneus i) Fridericus , inquit, miſit ad Regem Fran- ciæ Ludovicum, ut occurreret fibi ad colloquium apud Laonam (Saonam) quæ eſt in terra Burgundionum juxta Ararim fluvium ad redintegran- dam unitatem eccleſiæ, & annuit Rex Franciæ. Præterea misit nun- cios ad Regem Daniæ, & ad Regem Ungariæ, & ad Regem Bohemiæ, ut i) Chron. Slav. L. 1. c. 90. 91.
WLADISLAI II. 23. urbis replent foſſata, muros adeunt, & jaculis & ſagittis fugatis hoſ- tibus viriliter muros ſcandunt, inter quos quidam dicti Regis Boemiæ miles ſtrenuus de Chuſnik genere, perſona fortiſſimus audacter ſcalarum aſcenſu ingreditur civitatem, quem totus exercitus Regis continuo est fecutus, & apertis januis reſiduum Imperatoris exercitum intromit- tunt. Fertur quoque , quod præfatus de Chuſnik primus per ſcalas in- traverat, Rex Wladislaus poſtea ſcalam auream in campo flaveo per transverſum perpetua ſibi dedit in arma, quibus ſui poſteri hodie po- tiuntur in memoriam tante rei. Nullus ſynchronorum meminit ſeu anno 1158., ſeu præſente Mediolanum expugnatum, ſcalis ſupera- tum, aut ejus portas vi effractas fuiſſe, utroque anno poſt longi- orem obſidionem urbs ultro ſe dedidit Imperatori. Pulkavam imi- taturi poſteriores noſtri, præſertim Hagecius, ſigna ſymbolaque poſ- teriora gentilia nobilitatis noſtræ: nempe armatas dexteras, bipen- nes, harpagines, medios equos, aliaque ab urbis hujus commentitia expugnatione derivarunt. His Paprocius , aliique adjecere Hodiego- vioum, Malorveciorum, Chyſſiorum, Pietipeskiorum, Kotauciorum, Guttenſteiniorum &c. initia, quæ fi ad lydium lapidem exigas, me- ra ſequiorum ſæculorum eſſe ſomnia deprehendes. 423 Nullus Hiſtoricorum patriorum veterum meminit Wladislaum Wladislaus intereſt conci- Regem a Friderico Imp. præſente anno invitatum ad conciliabulum liabulo in Bur- in territorio Veſuntionum ſeu Biſantino ſuper Saonam fluvium in De- gundia. collatione S. Joannis Bapt. feu 29. Augufti celebratum, eundemque iſthic comparuiſſe ; in quo quidem ex condicto cum Ludovico Fran- corum Rege adfuturus eſſet tam Alexander Papa, quam Victor Pſeu- do -Papa, atque definiendum: uter pro legitimo Romano Ponti- fice agnoſcendus eſſet. Confilia tamen politicaque artificia Friderici Imp. eo ſpectabant ( quemadmodum ex Actis ſynchronis Alexandri oftendit Baronius ad h. a.) ut rejecto utroque tertius Pontifex ſummus eligeretur atque institueretur. Wladislaum inter Reges Principesque fuiſſe , quos Friderieus ad hoc concilium vocavit, testis idoneus est Helmoldus contemporaneus i) Fridericus , inquit, miſit ad Regem Fran- ciæ Ludovicum, ut occurreret fibi ad colloquium apud Laonam (Saonam) quæ eſt in terra Burgundionum juxta Ararim fluvium ad redintegran- dam unitatem eccleſiæ, & annuit Rex Franciæ. Præterea misit nun- cios ad Regem Daniæ, & ad Regem Ungariæ, & ad Regem Bohemiæ, ut i) Chron. Slav. L. 1. c. 90. 91.
Strana 424
Wladislai Re- gis filia de- ſponſata Wal- demaro Regi Danorum. ANNUS 1162. ut venirent ad constitutum diem. k) Wladislaum autem ifthic com- paruiſſe memorat Anonymus in ſupra laudatis Actis vitæ Alexandri apud Baronium de hoc ipſo conventu ita loquens: Videbatur ſane maxima ipſius Imperatoris potentia, terribilis & nimium formidanda, quippe qui Daciæ (Daniæ) & Bohemiæ Reges cum Ducibus & Princi- pibus ſuis , & cum magna multitudine armatorum militum, ſicut crede- batur, illuc ſecum adduxerat. Verba, ficut credebatur, non Daniæ & Bo- hemiæ Rages,ſed magnam multitudinem armatorum militum reſpiciunt, nam Waldemarum, filium S. Canuti Regis, Regem Daniæ adfuiſse, ex Saxonis Grammatici prolixa narratione de profectione Regis ſui re- rumque iſthic gestarum liquet, Wladislai vero noſtri meminere plura vetuſta Chronica, & cumprimis omnes pene ſcriptores Itali, Burgundique, 1) e quibus præterea aliisque edocemur omnes co- natus Friderici in hoc conciliabulo irritos evasiſſe, quod Alexan- der III. denuo comparere, & ſe ſe Principum laicorum judicio ſub- mittere detrectarit. Brevibus Radulphus de Diceto ad hunc annum: Rege Franciæ ab Imperatore averſo quique ſine effectu, eadem & ad- buc graviore manente diſcordia, in ſua redierunt. Guid ſi dicamus hoc ipſo loco Wladislaum Regem noſtrum cum Waldemaro Daniæ Rege familiaritatem amicitiamque contraxiſſe, aut plane Waldema- rum per Bohemiam iter ſuum ſuſcepiſſe ſeu relegiſſe, filiamque Wla- dislai ſibi ſponſam delegiſſe: Nam Hermannus Cornerus in Chroni- co ſuo apud Eccardum T. II. p. 487. ait : Defuncta Sophia Regina Danorum Woldemarus duxit Dagmar filiam Regis Bohemorum , & non diu poſt mortuus eſt. Quam quidem Dagmar Regis Wladislai filiam hucuſque ignoravere omnes ſcriptores patrii. An non fortaffis ea- dem est cum Hedwige, quam verofimillime Sanctimoniales Doxa- nenſes non aliam ob rationem, quam quod eſſet Fundatoris Wladi- slai filia , in Necrologium ſuum inſeruere. Iſthic enim ad ultimam Maji legitur : m) Pridie Kalendas Junii obiit Hedwigis Regina Daciæ. 424 Bozatæ Abbatis Sazavienſis anno ſuperiore electi poſtremum memoriam apponere fas ſit: is brevi tempore exacto (inquit Mona- chus Sazavienſis ad h. a.) ") unius anni ſpatio, ſui regiminis curam pro- k) Exemplar duplex literarum Friderici Imp I. ad diverſos miſſum legitur in con- ciliis Germaniæ T. III. p. 390. & ſeq. l) Æneas Sylvius in Hist. Frid. III. p. 26. Sigonius L. I3. de regno Italiæ ad h. a. Vignerius in Chron. Burgun- dionum ad h. a. m) Necrologium Doxanenſe MS. membran. n) Apud Men- ken. Tom. T. III. p. 1807.
Wladislai Re- gis filia de- ſponſata Wal- demaro Regi Danorum. ANNUS 1162. ut venirent ad constitutum diem. k) Wladislaum autem ifthic com- paruiſſe memorat Anonymus in ſupra laudatis Actis vitæ Alexandri apud Baronium de hoc ipſo conventu ita loquens: Videbatur ſane maxima ipſius Imperatoris potentia, terribilis & nimium formidanda, quippe qui Daciæ (Daniæ) & Bohemiæ Reges cum Ducibus & Princi- pibus ſuis , & cum magna multitudine armatorum militum, ſicut crede- batur, illuc ſecum adduxerat. Verba, ficut credebatur, non Daniæ & Bo- hemiæ Rages,ſed magnam multitudinem armatorum militum reſpiciunt, nam Waldemarum, filium S. Canuti Regis, Regem Daniæ adfuiſse, ex Saxonis Grammatici prolixa narratione de profectione Regis ſui re- rumque iſthic gestarum liquet, Wladislai vero noſtri meminere plura vetuſta Chronica, & cumprimis omnes pene ſcriptores Itali, Burgundique, 1) e quibus præterea aliisque edocemur omnes co- natus Friderici in hoc conciliabulo irritos evasiſſe, quod Alexan- der III. denuo comparere, & ſe ſe Principum laicorum judicio ſub- mittere detrectarit. Brevibus Radulphus de Diceto ad hunc annum: Rege Franciæ ab Imperatore averſo quique ſine effectu, eadem & ad- buc graviore manente diſcordia, in ſua redierunt. Guid ſi dicamus hoc ipſo loco Wladislaum Regem noſtrum cum Waldemaro Daniæ Rege familiaritatem amicitiamque contraxiſſe, aut plane Waldema- rum per Bohemiam iter ſuum ſuſcepiſſe ſeu relegiſſe, filiamque Wla- dislai ſibi ſponſam delegiſſe: Nam Hermannus Cornerus in Chroni- co ſuo apud Eccardum T. II. p. 487. ait : Defuncta Sophia Regina Danorum Woldemarus duxit Dagmar filiam Regis Bohemorum , & non diu poſt mortuus eſt. Quam quidem Dagmar Regis Wladislai filiam hucuſque ignoravere omnes ſcriptores patrii. An non fortaffis ea- dem est cum Hedwige, quam verofimillime Sanctimoniales Doxa- nenſes non aliam ob rationem, quam quod eſſet Fundatoris Wladi- slai filia , in Necrologium ſuum inſeruere. Iſthic enim ad ultimam Maji legitur : m) Pridie Kalendas Junii obiit Hedwigis Regina Daciæ. 424 Bozatæ Abbatis Sazavienſis anno ſuperiore electi poſtremum memoriam apponere fas ſit: is brevi tempore exacto (inquit Mona- chus Sazavienſis ad h. a.) ") unius anni ſpatio, ſui regiminis curam pro- k) Exemplar duplex literarum Friderici Imp I. ad diverſos miſſum legitur in con- ciliis Germaniæ T. III. p. 390. & ſeq. l) Æneas Sylvius in Hist. Frid. III. p. 26. Sigonius L. I3. de regno Italiæ ad h. a. Vignerius in Chron. Burgun- dionum ad h. a. m) Necrologium Doxanenſe MS. membran. n) Apud Men- ken. Tom. T. III. p. 1807.
Strana 425
WLADISLAI II. 23. propria voluntate depoſuit. In ejus locum Regnardus genere Meczen- fis divina annuente pietate, Regisque Wladislai ac etiam Domini Danielis Pontificis induſtria procurante monaſterii gubernacula ſuſcepit. Eft autem idem Regnardus prius Siloenſis Abbas ejusdemque loci veluti fun- dator, quem Daniel e ſuo monaſterio una cum ejus fratribus pro- turbavit, ut ſuo loco diximus. Laudatur cumprimis de inſigni pa- tientia, humilitate, manſuetudine, conſtantia in adverſis, fratrumque dilectione. Subdit denique author: Fuit in eo peritia pingere, vel ſculpere quaslibet imagines ligno vel oſſe, vel etiam diverſi generis me- tallo, fabrilis quoque non ignarus fuit artis, & omnis, quæ ex vitro fieri ſolet compoſitionis. Ceterum cum Neplacho ad h. a. narrafset eundem Regnardum in Abbatiam Sazavienſem Ordinis S. Benedicti evectum, ſubdit : Regnardus primo Siloenſe cœnobium admodum hone- ſte rexit, & in multis bonis ditavit, cujus memoria apud Siloenſes in benedictione. Vixit autem Neplacho ſæculo medio XIV. ſub Caro- lo IV. , ut ex his conjicere ſas fit , adhuc illo ſæculo apud Siloenſes Ordinis jam Præmonstratenſis Alumnos gratam fuiſſe Regnardi Be- nedictini Abbatis primi loci conditoris memoriam , quam neſcio quo enthuſiaſmo nonnulli penitus ex ſuis faſtis expungere quæsiverunt. Regnardus an- te Siloenſis Abbas fit Ab- bus Sazavienſis. 425 ☞ ceé ANNUS JESU CHRISTI MCLXIII. ALEXANDRI III. Papæ 4. FRIDERICI Reg. 12. Imp. 9. DANIELIS ep. Prag, 16. WLADISLAI II. Duc. 24. Reg. 6. JOANNIS IV. ep. Ol. 75 lorebat hac annorum periodo Godeſcaleus Abbas Siloenſis Ordi- nis Præmonstratenfis magna prudentiæ & virtutis fama, ejus- que duo monaſteria, alterum virorum Siloæ, alterum Virginum Lunovicii ob regularis diſciplinæ rigorem vicinæ etiam Auſtriæ exi- stimationem admirationemque concitabant. Udalricus Auftrius Co- mes de Pernek, ditionibus ſuis confinis limitibus Moraviæ, hac ipſa mo- naſteriorum fama excitus a Godeſcalco tam Virorum, quam Virgi- num cœtum efflagitavit, utrique monaſterium conditurus. Aſsen- ſu ab Henrico Duce Auſtriæ, Conradoque Paſſaviensi epiſcopo impe- trato, (in cujus diœceſi locus fitus fuerat) ſpe æternæ retributionis in fundo ſuæ proprietatis apud Pernek eccleſiam divinis officiis mancipavit, & ad honorem Dei Canonicos Regulares ſecundum Ordinem Præmon- PARS VI. ANNAL. HAGEC, Godeſealcus Abbas Siloen- ſis mittit colo- nias Ordinis ſui Pernekam & Geruſium in Auſtriam. Hhh ſtra-
WLADISLAI II. 23. propria voluntate depoſuit. In ejus locum Regnardus genere Meczen- fis divina annuente pietate, Regisque Wladislai ac etiam Domini Danielis Pontificis induſtria procurante monaſterii gubernacula ſuſcepit. Eft autem idem Regnardus prius Siloenſis Abbas ejusdemque loci veluti fun- dator, quem Daniel e ſuo monaſterio una cum ejus fratribus pro- turbavit, ut ſuo loco diximus. Laudatur cumprimis de inſigni pa- tientia, humilitate, manſuetudine, conſtantia in adverſis, fratrumque dilectione. Subdit denique author: Fuit in eo peritia pingere, vel ſculpere quaslibet imagines ligno vel oſſe, vel etiam diverſi generis me- tallo, fabrilis quoque non ignarus fuit artis, & omnis, quæ ex vitro fieri ſolet compoſitionis. Ceterum cum Neplacho ad h. a. narrafset eundem Regnardum in Abbatiam Sazavienſem Ordinis S. Benedicti evectum, ſubdit : Regnardus primo Siloenſe cœnobium admodum hone- ſte rexit, & in multis bonis ditavit, cujus memoria apud Siloenſes in benedictione. Vixit autem Neplacho ſæculo medio XIV. ſub Caro- lo IV. , ut ex his conjicere ſas fit , adhuc illo ſæculo apud Siloenſes Ordinis jam Præmonstratenſis Alumnos gratam fuiſſe Regnardi Be- nedictini Abbatis primi loci conditoris memoriam , quam neſcio quo enthuſiaſmo nonnulli penitus ex ſuis faſtis expungere quæsiverunt. Regnardus an- te Siloenſis Abbas fit Ab- bus Sazavienſis. 425 ☞ ceé ANNUS JESU CHRISTI MCLXIII. ALEXANDRI III. Papæ 4. FRIDERICI Reg. 12. Imp. 9. DANIELIS ep. Prag, 16. WLADISLAI II. Duc. 24. Reg. 6. JOANNIS IV. ep. Ol. 75 lorebat hac annorum periodo Godeſcaleus Abbas Siloenſis Ordi- nis Præmonstratenfis magna prudentiæ & virtutis fama, ejus- que duo monaſteria, alterum virorum Siloæ, alterum Virginum Lunovicii ob regularis diſciplinæ rigorem vicinæ etiam Auſtriæ exi- stimationem admirationemque concitabant. Udalricus Auftrius Co- mes de Pernek, ditionibus ſuis confinis limitibus Moraviæ, hac ipſa mo- naſteriorum fama excitus a Godeſcalco tam Virorum, quam Virgi- num cœtum efflagitavit, utrique monaſterium conditurus. Aſsen- ſu ab Henrico Duce Auſtriæ, Conradoque Paſſaviensi epiſcopo impe- trato, (in cujus diœceſi locus fitus fuerat) ſpe æternæ retributionis in fundo ſuæ proprietatis apud Pernek eccleſiam divinis officiis mancipavit, & ad honorem Dei Canonicos Regulares ſecundum Ordinem Præmon- PARS VI. ANNAL. HAGEC, Godeſealcus Abbas Siloen- ſis mittit colo- nias Ordinis ſui Pernekam & Geruſium in Auſtriam. Hhh ſtra-
Strana 426
426 ANNUS I163. stratenſem, & Regulam S. Auguſtini, item monaſterium Monialium fie- ri decrevit, quod propoſitum poſtea mutavit, & in loco, qui Gerus di- citur, propter fontana & paſcua & neceſſitates alias ſecundum prædictam regulam S. D. Genitricis monaſterium fundavit, ſororibus Monialibus in Pernek dimiſſis, quarum curam & ſollicitudinem Abbati, qui pro tem- pore miniſtraret in monaſterio in Gerus, tam in ſpiritualibus, quam temporalibus injunxit.... Ad ſuftentationem autem tam fratrum, quam ſororum de bonis ſuis contulit eccleſiam Pernek cum conſenſu epiſcopi pleno jure &c. a) Hæc ipſa duo monaſteria ſunt, de quibus Chrono- graphus noster Siloenſis p. 111, : Ex his sororibus (Lunovicensibus) auctore Deo, cooperante Gotſchalco emanavit primus conventus Berni- cenſis eccleſiæ , ſicut de Siloa Jaroſſenſis (Geruſienſis) quibus in locis ſunt uſque hodie (circa annum 1190) hic mulieres, ibi viri domino ſervi- entes & primi paſtoris ſui (Godeſcalci) veſtigiis pro modulo ſuo inhærentes. Nec diploma Friderici II., neque Chronographus Siloenfis uſpiam annum numeris expreſſit, quo a Godeſcalco in hæc duo monasteria ex Bohemia coloniæ miſſæ fuerunt, in utroque tamen indicia quæ- dam perſcripta funt, e quibus fi non annum ipſum, confinium ta- men annorum eruere fas est. Chronographus enim Siloensis fubjun- git : Hæc duo Clauſtra inchoata ſunt ab eo (Godeſcalco) in dimidio dierum ſuorum, nempe quibus Abbatiæ Siloenſi ab anno 1149. uſque ad annum 1184. præfuit, his ſi jam jungamus alterum indicium ex diplomate Friderici II. Imp. quod Conradi epiſcopi Paſſavienſis con- senſu hanc fundationem Comes de Pernek cœperit, non potest non elici præſens aut ſequens annus, quandoquidem Conradus idem anno ſequente III. Kal. Julii jam in Cathedram Archiepiſcopalem Salisbur- gensem translatus fuit. b) Annalista Præmonstratensis memorat a Godeſcalco Geruſii primum coloniarum inductarum Præpoſitum con- ſtitutum fuiſſe Mandrevinum nomine, quem tamen nonniſi ex Necrologiis tumuluario ordine depromta Abbatum ſerie hauſtum ſcribit : quid ſi fortaſſis hic Mandrevinus non alius eſt a Manduvino poſtea Priore Lunevicenſi, qui etiam ad novas plantulas Kunicium in Moravia in- ſerendas adhibitus fuit a Godeſcalco, ut is non tam primus Geru- ſii a) Diploma Friderici II. Imp. confirmantis, & recenſentis bona monaſterii Geruſienſis, anno 1242. datum, in annal. Præmonſtrat. T. I. Probat. col. DXCV. b) Non recte igitur ſenſit Annaliſta Præmonſtrat. T. I. p. 739., qui ultra annum 1159. monaſteriorum iſtorum initia non proferenda eſſe ſeripſit , errore deceptus , quod jam anno 1159. Conradum ad Archiepiſcopatum Salisburgenſem promotum fu- iſſe crediderit,
426 ANNUS I163. stratenſem, & Regulam S. Auguſtini, item monaſterium Monialium fie- ri decrevit, quod propoſitum poſtea mutavit, & in loco, qui Gerus di- citur, propter fontana & paſcua & neceſſitates alias ſecundum prædictam regulam S. D. Genitricis monaſterium fundavit, ſororibus Monialibus in Pernek dimiſſis, quarum curam & ſollicitudinem Abbati, qui pro tem- pore miniſtraret in monaſterio in Gerus, tam in ſpiritualibus, quam temporalibus injunxit.... Ad ſuftentationem autem tam fratrum, quam ſororum de bonis ſuis contulit eccleſiam Pernek cum conſenſu epiſcopi pleno jure &c. a) Hæc ipſa duo monaſteria ſunt, de quibus Chrono- graphus noster Siloenſis p. 111, : Ex his sororibus (Lunovicensibus) auctore Deo, cooperante Gotſchalco emanavit primus conventus Berni- cenſis eccleſiæ , ſicut de Siloa Jaroſſenſis (Geruſienſis) quibus in locis ſunt uſque hodie (circa annum 1190) hic mulieres, ibi viri domino ſervi- entes & primi paſtoris ſui (Godeſcalci) veſtigiis pro modulo ſuo inhærentes. Nec diploma Friderici II., neque Chronographus Siloenfis uſpiam annum numeris expreſſit, quo a Godeſcalco in hæc duo monasteria ex Bohemia coloniæ miſſæ fuerunt, in utroque tamen indicia quæ- dam perſcripta funt, e quibus fi non annum ipſum, confinium ta- men annorum eruere fas est. Chronographus enim Siloensis fubjun- git : Hæc duo Clauſtra inchoata ſunt ab eo (Godeſcalco) in dimidio dierum ſuorum, nempe quibus Abbatiæ Siloenſi ab anno 1149. uſque ad annum 1184. præfuit, his ſi jam jungamus alterum indicium ex diplomate Friderici II. Imp. quod Conradi epiſcopi Paſſavienſis con- senſu hanc fundationem Comes de Pernek cœperit, non potest non elici præſens aut ſequens annus, quandoquidem Conradus idem anno ſequente III. Kal. Julii jam in Cathedram Archiepiſcopalem Salisbur- gensem translatus fuit. b) Annalista Præmonstratensis memorat a Godeſcalco Geruſii primum coloniarum inductarum Præpoſitum con- ſtitutum fuiſſe Mandrevinum nomine, quem tamen nonniſi ex Necrologiis tumuluario ordine depromta Abbatum ſerie hauſtum ſcribit : quid ſi fortaſſis hic Mandrevinus non alius eſt a Manduvino poſtea Priore Lunevicenſi, qui etiam ad novas plantulas Kunicium in Moravia in- ſerendas adhibitus fuit a Godeſcalco, ut is non tam primus Geru- ſii a) Diploma Friderici II. Imp. confirmantis, & recenſentis bona monaſterii Geruſienſis, anno 1242. datum, in annal. Præmonſtrat. T. I. Probat. col. DXCV. b) Non recte igitur ſenſit Annaliſta Præmonſtrat. T. I. p. 739., qui ultra annum 1159. monaſteriorum iſtorum initia non proferenda eſſe ſeripſit , errore deceptus , quod jam anno 1159. Conradum ad Archiepiſcopatum Salisburgenſem promotum fu- iſſe crediderit,
Strana 427
WLADISLAI II. 24. 427 ſii Præpoſitus Abbasve, quam domus novæ in ordinem redigendæ recteque in omnibus inſtituendæ informator, ductorque fuerit, quem- admodum cum Godeſcalco in monte Syon factum fuiſſe legimus. Tandem annorum undecim intervallo Mislicho Abbas Oppato- vicenſis ſumptuoſum opus monaſterii & ecclefiæ ſuæ fidelium circum- quoque ſuccurentium adjutus auxiliis feliciter abſolvit , planeque voti ſui, cujus jam ad annum 1152. mentionem fecimus, ætate grandæ- vus compos factus eſt, ut diem feſtum S. Laurentii (cujus honori æ- des ſacra nuncupata fuerat) Daniel Pragensis epiſcopus, præſente Wladislao Rege ejusque Optimatibus, ſolemni dedicationi nominave- rit. Verba Anonymi Bibliothecæ Vindobonenſis a nobis Tomo III. Monumentorum editi p. 24. ſunt : Anno MCLXIII. Monaſterium S. Laurentii (Oppatovicii) a Daniele epiſcopo eſt conſecratum, & duo al- taria : Principale videlicet inferius altare, & aliud ſuporius ſub titulo S. Michaelis Archangeli præſente Rege Wladislao, & compluribus ejus- dem Regis Primatibus. Et hæc encænia in ipſo feſto ipſius ſanctiſſi- mi Patroni ſunt celebrata. Ceterum Misliconem hunc non ad ſeriem Abbatum Gradicensium ſed Oppatovicensium pertinere, jam Tomo IV. Monum. noſtrorum in Neplachonem commentati p. 106. præoc- cupavimus. Dedicatio no- væ eccleſic & monaſterii Op- patovicenſis præſente Wla- dislao Rege. Rediit anno præſente ex Italia Fridericus Imperator cum inæsti- mabili totius exercitus tripudio , tum Wormatiæ Paſcha, denique Mo- guntiæ curiam ſolemnem celebravit. c) Præcipuum geſtorum ejus in Germania, paucis, quibus in ea commoratus eſt, menfibus,fuit, quod Bo- leslaum Polonum eo perduxerit, ut fratris Wladislai defuncti filios,Wla- dislai noſtri nepotes, exules recipere coactus sit, quod paucifſimis ver- bis ad h. a. teſfatum reliquit Chronicon Montis Sereni: Poloni filium (imo utrumque filium) Ducis ſui (Wladisai) expulfi receperunt. Hue ſpectant, quæ Kadlubecius l. 3. epist. 31. narrat: Non parvi tempo- ris interjectu, exule (Władislao) ultimum functo die , non minis infiſtit Imperator, ſed precibus, non armis inſtat, ſed gratia, ut ſicut in fra- tre delinquente diſtrictus exſtitit (Boleslaus) sic in reliquiis ejus (filiis) non impius appareat, ut ſaltem ipſius orphanorum ipſum miſereat. . . . . Boleslaus, qui ab Imperatore vinci non potuit, naturæ non dedignatur obedire imperio, & gratuito amplexu fraternos ab exilio excipit,... Hhh 2 6) Otto de S. Blafio p. 204. Dodechinus ad h. 2. Chron. Mont. Sereni ad h, 2s eos- Wladislai Po- loni exules fi- lii recipiunt Sileſiam.
WLADISLAI II. 24. 427 ſii Præpoſitus Abbasve, quam domus novæ in ordinem redigendæ recteque in omnibus inſtituendæ informator, ductorque fuerit, quem- admodum cum Godeſcalco in monte Syon factum fuiſſe legimus. Tandem annorum undecim intervallo Mislicho Abbas Oppato- vicenſis ſumptuoſum opus monaſterii & ecclefiæ ſuæ fidelium circum- quoque ſuccurentium adjutus auxiliis feliciter abſolvit , planeque voti ſui, cujus jam ad annum 1152. mentionem fecimus, ætate grandæ- vus compos factus eſt, ut diem feſtum S. Laurentii (cujus honori æ- des ſacra nuncupata fuerat) Daniel Pragensis epiſcopus, præſente Wladislao Rege ejusque Optimatibus, ſolemni dedicationi nominave- rit. Verba Anonymi Bibliothecæ Vindobonenſis a nobis Tomo III. Monumentorum editi p. 24. ſunt : Anno MCLXIII. Monaſterium S. Laurentii (Oppatovicii) a Daniele epiſcopo eſt conſecratum, & duo al- taria : Principale videlicet inferius altare, & aliud ſuporius ſub titulo S. Michaelis Archangeli præſente Rege Wladislao, & compluribus ejus- dem Regis Primatibus. Et hæc encænia in ipſo feſto ipſius ſanctiſſi- mi Patroni ſunt celebrata. Ceterum Misliconem hunc non ad ſeriem Abbatum Gradicensium ſed Oppatovicensium pertinere, jam Tomo IV. Monum. noſtrorum in Neplachonem commentati p. 106. præoc- cupavimus. Dedicatio no- væ eccleſic & monaſterii Op- patovicenſis præſente Wla- dislao Rege. Rediit anno præſente ex Italia Fridericus Imperator cum inæsti- mabili totius exercitus tripudio , tum Wormatiæ Paſcha, denique Mo- guntiæ curiam ſolemnem celebravit. c) Præcipuum geſtorum ejus in Germania, paucis, quibus in ea commoratus eſt, menfibus,fuit, quod Bo- leslaum Polonum eo perduxerit, ut fratris Wladislai defuncti filios,Wla- dislai noſtri nepotes, exules recipere coactus sit, quod paucifſimis ver- bis ad h. a. teſfatum reliquit Chronicon Montis Sereni: Poloni filium (imo utrumque filium) Ducis ſui (Wladisai) expulfi receperunt. Hue ſpectant, quæ Kadlubecius l. 3. epist. 31. narrat: Non parvi tempo- ris interjectu, exule (Władislao) ultimum functo die , non minis infiſtit Imperator, ſed precibus, non armis inſtat, ſed gratia, ut ſicut in fra- tre delinquente diſtrictus exſtitit (Boleslaus) sic in reliquiis ejus (filiis) non impius appareat, ut ſaltem ipſius orphanorum ipſum miſereat. . . . . Boleslaus, qui ab Imperatore vinci non potuit, naturæ non dedignatur obedire imperio, & gratuito amplexu fraternos ab exilio excipit,... Hhh 2 6) Otto de S. Blafio p. 204. Dodechinus ad h. 2. Chron. Mont. Sereni ad h, 2s eos- Wladislai Po- loni exules fi- lii recipiunt Sileſiam.
Strana 428
428 ANNUS II63. eosque ſacra Silevcii (Sileſiæ) donat provincia tam ob gratiæ inſigne, quam ob orbitatis ſolatium. Sed nimis arroganter hæc Kadlubecius, multoque arrogantius Dlugoſſus ad h. a.: qui neſcio quem gigantem bello Mediolanenſi a Boleslao exule filio Wladislai devictum ſomniat atque idcirco Imperatorem inductum fuiſſe, ut illi portionem ali- quam Poloniæ a patruo emendicaverit. Sed alia prorſum fuit ra- tio, cur Boleslaus tandem fratris filiis Silefiam reftituerit. Erat ad- huc ab anno 1157. apud Imperatorem obſes Miecislaus frater Bo- leslai Ducis, erant complures alii ex ſumma nobilitate Polona, quos Imperator anno 1158. in Italiam profecturus arctiſſime cuſtodiri præcepit : hi ut captivitate ſua liberarentur, non ſuperfuit Boleslac aliud remedium, quam Wladislai fratris filiis, propter quem bis atron bellum ſuperioribus annis sibi illatum fuit, & qui hactenus ſumptibus Imperatoris alebantur, paternam hereditatem restituere. Exterruit præ- terea procul dubio Polonos,cum tot Italiæ geſtis inclytum Imperatorem victorem rediviſſe, curiamque ſibi ab eo indictam, ut idem Chronicon Montis Sereni perhibet, intellexerunt; quem ne rurſum ad bellum ſibi inferendum irritarent, filios Wladislai recipiendos statuerunt. Quoni- am vero Imperator rurſum in Italiam festinaverat,initioque Octobris eo iter ingreſſus fuerat, curia Polonis indicta ſuſpenſa, & uſque ad an- num 1166. dilata fuit, quo demum anno rebus compositis Fridericum Boleslao penitus reconciliatum fuiſse suo loco ostendemus. Hæc qui- dem ad posteriorum temporum historiæ patriæ elucidationem hic ap- ponere neceſſum erat, cum hæc propria Ducum Silefiæ gentis Pia- ſteæ ſit epocha, hocque ipſo anno Sileſia in duos Ducatus diviſa fue- rit, ita ut inferioris plagam Boleslaus Altus, ob proceritatem cor- poris ita appellatus, ſuperioris plagam frater ipſius Miecislaus acce- perit. Nam quod de Conradi fratris tertia parte Dlugoſfus, ejusque ſectarores garriunt, veritate haud nititur, Conradus enim tertius na- tu Wiadislai exulis filius jam monachum profeſſus fuerat, ut ipſe Ka- dlubecius c. 1. rite adnotavit. His adnectendum Alexandrum III. hoc ipſo anno Turonis in Francia concilium celebraſſe, cui inter ce- teros Præſules interfuit Conradus Metropolita noſter, quem Alexan- der Papa Romam aſſumptum Cardinalem epiſcopum S. Sabinæ crea- vit. Quo audito (inquit Romualdus Archiepiſcopus Salernitanus) Im- perator ira commotus, Chriſtianum Cancellarium fuum, quem ante reprobaverat, in ſedem Moguntinam reſtituit, imo intruſit. Li-
428 ANNUS II63. eosque ſacra Silevcii (Sileſiæ) donat provincia tam ob gratiæ inſigne, quam ob orbitatis ſolatium. Sed nimis arroganter hæc Kadlubecius, multoque arrogantius Dlugoſſus ad h. a.: qui neſcio quem gigantem bello Mediolanenſi a Boleslao exule filio Wladislai devictum ſomniat atque idcirco Imperatorem inductum fuiſſe, ut illi portionem ali- quam Poloniæ a patruo emendicaverit. Sed alia prorſum fuit ra- tio, cur Boleslaus tandem fratris filiis Silefiam reftituerit. Erat ad- huc ab anno 1157. apud Imperatorem obſes Miecislaus frater Bo- leslai Ducis, erant complures alii ex ſumma nobilitate Polona, quos Imperator anno 1158. in Italiam profecturus arctiſſime cuſtodiri præcepit : hi ut captivitate ſua liberarentur, non ſuperfuit Boleslac aliud remedium, quam Wladislai fratris filiis, propter quem bis atron bellum ſuperioribus annis sibi illatum fuit, & qui hactenus ſumptibus Imperatoris alebantur, paternam hereditatem restituere. Exterruit præ- terea procul dubio Polonos,cum tot Italiæ geſtis inclytum Imperatorem victorem rediviſſe, curiamque ſibi ab eo indictam, ut idem Chronicon Montis Sereni perhibet, intellexerunt; quem ne rurſum ad bellum ſibi inferendum irritarent, filios Wladislai recipiendos statuerunt. Quoni- am vero Imperator rurſum in Italiam festinaverat,initioque Octobris eo iter ingreſſus fuerat, curia Polonis indicta ſuſpenſa, & uſque ad an- num 1166. dilata fuit, quo demum anno rebus compositis Fridericum Boleslao penitus reconciliatum fuiſse suo loco ostendemus. Hæc qui- dem ad posteriorum temporum historiæ patriæ elucidationem hic ap- ponere neceſſum erat, cum hæc propria Ducum Silefiæ gentis Pia- ſteæ ſit epocha, hocque ipſo anno Sileſia in duos Ducatus diviſa fue- rit, ita ut inferioris plagam Boleslaus Altus, ob proceritatem cor- poris ita appellatus, ſuperioris plagam frater ipſius Miecislaus acce- perit. Nam quod de Conradi fratris tertia parte Dlugoſfus, ejusque ſectarores garriunt, veritate haud nititur, Conradus enim tertius na- tu Wiadislai exulis filius jam monachum profeſſus fuerat, ut ipſe Ka- dlubecius c. 1. rite adnotavit. His adnectendum Alexandrum III. hoc ipſo anno Turonis in Francia concilium celebraſſe, cui inter ce- teros Præſules interfuit Conradus Metropolita noſter, quem Alexan- der Papa Romam aſſumptum Cardinalem epiſcopum S. Sabinæ crea- vit. Quo audito (inquit Romualdus Archiepiſcopus Salernitanus) Im- perator ira commotus, Chriſtianum Cancellarium fuum, quem ante reprobaverat, in ſedem Moguntinam reſtituit, imo intruſit. Li-
Strana 429
WLADISLAI II. 24. 429 Libet porro huic anno poſtremum apponere initia Hradifstien- ſis monaſterii Ordinis Cistercienſis, d) quæ ad annorum istorum con- finium ſpectare non vetuſtius, quam Kapihorsky authoris ſuperioris ſæculi ejusdem Ordinis alumni ſuppetit teſtimonium, qui pag. 10. id ſub primo Abbate Sedlicenſi conditum, ab eodemque in illud primas colonias inductas fuiſſe narrat, certum autem eft jam anno 1169. al- terum Abbatem Botpoldum Sedlicio præfuiſſe. Guis monaſterii iſ- tius fundator fuerit, nuſpiam in veteribus proditum : Wartenbergios Proceres multo poſterius ditionem iſtam tenuiſſe indubitatum eſt, qua una ratione veroſimillime Paprocius ejusque affeclæ in errorem in- ducti, ut eos monaſterii iſtius fundatores ſtatuerint, cum nonniſi ſæ- culo XV. ſub Georgio Rege ditionem istam ad Wartenbergicos per- tigiſſe manifeſtum fit ex diplomate, quod Tomo I. Monum. noſtro- rum p. 261. publicavimus : ut præteream: documentum illud a Paprocio ex cœnobii Turnovienfis monumentis relatum, videlicet: Dominus Hermannus de Ralska, qui anno 1054. vixit, Drnacenſes Mo- nachos expulit de Gradic, & Ciſtercienſes induxit) prorſus ridiculum eſſe, cum ſæculo eodem ne quidem cogitatum fuerit de Ordine Ciſ- tercienſi. Non majori pretio accipiendum, quod Crugerius ad 29. Aprilis narrat : Marquardum filium Beneſſii II. Baronem de Micha- lovitz (vah manifeſta figmenti indicia!) primum hujus monaſterii Ab- batem, annoque 1165. demortuum fuiſſe. Ego ſi recte memini hac- tenus in legitimis documentis non reperi vetuftiorem Abbatis Hra- diſſtienſis memoriam , quam anno 1221. in diplomate Ottocari I. Re- gis, e) in quo inter teſtes ſubſcriptus legitur Joannes Abbas de Gra- diſch, cui alter Bonifacius Abbas de Gradicz Ord. Præmonstrat. ad Olomucium ſubnexus eſt. Monaſterium iſtud, quod Huſſitarum fu- rore penitus everſum fuit , duplicem Præpoſituram habuiſſe ex libris Erectionum edocemur, alteram in Zleb, alteram Jablonæ, cujus eti- am Præpoſitus Thomyſs nomine ibidem, necnon Neomagius Abbas in Gradis anno 1410. memoratur. Nobis etiam contigit, quædam di- plomata membranacea ejusdem monaſterii detegere, quæ aliquando in diplomatario Ciſtereienſi publicabuntur. Hradiſtienſi. Ord. Ciſtere. monaſterii in Boleslav. d ſtrictu initia. AN- d) Situm id erat in diſtrictu Boleslavienſi prope civitatem Grecz. In libris Erectio- num vocatur monaſterium in Gredis. Balbinus Dec. 1. L. 4. p. 126. vocat no- biliſſimum diſciplina, & inſtitutis optimis , numero & ædificationibus ſplendidiſſimis, auguſtiſſima baſilica, aliisque ornamentis cœnobium. e) Apud Pontanum in Bohemia pia p. 88.
WLADISLAI II. 24. 429 Libet porro huic anno poſtremum apponere initia Hradifstien- ſis monaſterii Ordinis Cistercienſis, d) quæ ad annorum istorum con- finium ſpectare non vetuſtius, quam Kapihorsky authoris ſuperioris ſæculi ejusdem Ordinis alumni ſuppetit teſtimonium, qui pag. 10. id ſub primo Abbate Sedlicenſi conditum, ab eodemque in illud primas colonias inductas fuiſſe narrat, certum autem eft jam anno 1169. al- terum Abbatem Botpoldum Sedlicio præfuiſſe. Guis monaſterii iſ- tius fundator fuerit, nuſpiam in veteribus proditum : Wartenbergios Proceres multo poſterius ditionem iſtam tenuiſſe indubitatum eſt, qua una ratione veroſimillime Paprocius ejusque affeclæ in errorem in- ducti, ut eos monaſterii iſtius fundatores ſtatuerint, cum nonniſi ſæ- culo XV. ſub Georgio Rege ditionem istam ad Wartenbergicos per- tigiſſe manifeſtum fit ex diplomate, quod Tomo I. Monum. noſtro- rum p. 261. publicavimus : ut præteream: documentum illud a Paprocio ex cœnobii Turnovienfis monumentis relatum, videlicet: Dominus Hermannus de Ralska, qui anno 1054. vixit, Drnacenſes Mo- nachos expulit de Gradic, & Ciſtercienſes induxit) prorſus ridiculum eſſe, cum ſæculo eodem ne quidem cogitatum fuerit de Ordine Ciſ- tercienſi. Non majori pretio accipiendum, quod Crugerius ad 29. Aprilis narrat : Marquardum filium Beneſſii II. Baronem de Micha- lovitz (vah manifeſta figmenti indicia!) primum hujus monaſterii Ab- batem, annoque 1165. demortuum fuiſſe. Ego ſi recte memini hac- tenus in legitimis documentis non reperi vetuftiorem Abbatis Hra- diſſtienſis memoriam , quam anno 1221. in diplomate Ottocari I. Re- gis, e) in quo inter teſtes ſubſcriptus legitur Joannes Abbas de Gra- diſch, cui alter Bonifacius Abbas de Gradicz Ord. Præmonstrat. ad Olomucium ſubnexus eſt. Monaſterium iſtud, quod Huſſitarum fu- rore penitus everſum fuit , duplicem Præpoſituram habuiſſe ex libris Erectionum edocemur, alteram in Zleb, alteram Jablonæ, cujus eti- am Præpoſitus Thomyſs nomine ibidem, necnon Neomagius Abbas in Gradis anno 1410. memoratur. Nobis etiam contigit, quædam di- plomata membranacea ejusdem monaſterii detegere, quæ aliquando in diplomatario Ciſtereienſi publicabuntur. Hradiſtienſi. Ord. Ciſtere. monaſterii in Boleslav. d ſtrictu initia. AN- d) Situm id erat in diſtrictu Boleslavienſi prope civitatem Grecz. In libris Erectio- num vocatur monaſterium in Gredis. Balbinus Dec. 1. L. 4. p. 126. vocat no- biliſſimum diſciplina, & inſtitutis optimis , numero & ædificationibus ſplendidiſſimis, auguſtiſſima baſilica, aliisque ornamentis cœnobium. e) Apud Pontanum in Bohemia pia p. 88.
Strana 430
Manuel Græ- sorum Imp. Hungaris bel- lum intentat. ANNUS 1164. ANNUS JESU CHRISTI MCLXIV. ALEXANDRI III. Pap. 5. FRIDERICIReg. 13. Imp. 10. DANIELIS Ep. Prag. 17. JOANNIS IV. ep. Ol. 8. WLADISLAI II. Duc. 25. Reg. 7. ortuo anno 1161. Geiza Rege Hungariæ, ut ſupra meminimus, respublica Hungarica per hos annos plurimum turbata fuit: M ſucceſſerat quidem communibus gentis ſuffragiis filius illius Stephanus III. dictus, at Ladislaus & Stephanus Geizæ defuncti fra- tres in Græcia exules (quorum posterior neptem Imperatoris Orien- talis matrimonio ſociatam habuerat) Manuelem Græcorum Imperato- rem eo conſiliis, precibusque ſuis induxere, ut primum alterutri Re- gnum Hungariæ vi armorum vindicandum statuerit, dein neptis fuæ commodis conſulturus id unum adniſus eſt, ut Stephanum fratrum natu minorem in ſolium eveheret. Istud effectum daturus ipſo ve- ris principio cum exercitu Sardicam proficiſcitur, legatosque multis muneribus onuſtos ad Optimates Hungariæ mittit, qui idipſum illis cum gratia, fin minus, gravibus minis perſuaderent. Sed cum lega- tos operam lufiſſe Manuel comperiſſet, Belogradum feſtinat, Alexi- umque Conto-Stephani filium cum legionum delecta manu in Hun- gariam immittit. Hungari ad bellum imparati, Optimatesque illo- rum potiſſimi largitionibus cœcati, abdicato Stephano III. Rege ſuo, recepere Ladislaum fratrem ſeniorem, quod mores Græcos Stephani ejusque uxorem gente Græcam exosi eſsent. Id tamen urgente Ma- nuele Imperatore perpeti compulfi, ut frater junior Stephanus fucceſ- ſoris jure & titulo gauderet. Ne quidem annum integrum regno præfuit Ladislaus, inopina morte præventus; regnum itaque ex con- dicto Stephanus ſæpe memoratus occupavit, ſed male imperando ( ma- xime quod terras quasdam Græcorum Imperatori ſubdiderit, atque ab Hungaria alienaverit) gravis moleſtusque adeo ſubjectis eſſé cœpit, ut paſſim illum probris inſectarentur Hungari, & regno viderentur statim depulſuri, inquit Cinnamus. a) Oleum flammis infudit Euphroſina uxor defuncti Geizæ Regis, materque depulſi Stephani III., quæ ad filium ſuum in ſolium reſtituendum Deos ſuperos inferosque mo- vit, eoque feliciter consiliis fuis eluctata est, ut potissimorum Op- timatum mentem in fuam fententiam pertraxerit: Stephanum III. injuſte regno depulſum fuiſſe, jus & æquitatem exigere injuriam paſ- ſo ſatisfiat, regnumque ablatum reſtituatur. Proſpiciebat animo ſa- gax 430 a) Cinnamus Hift. L. 5.
Manuel Græ- sorum Imp. Hungaris bel- lum intentat. ANNUS 1164. ANNUS JESU CHRISTI MCLXIV. ALEXANDRI III. Pap. 5. FRIDERICIReg. 13. Imp. 10. DANIELIS Ep. Prag. 17. JOANNIS IV. ep. Ol. 8. WLADISLAI II. Duc. 25. Reg. 7. ortuo anno 1161. Geiza Rege Hungariæ, ut ſupra meminimus, respublica Hungarica per hos annos plurimum turbata fuit: M ſucceſſerat quidem communibus gentis ſuffragiis filius illius Stephanus III. dictus, at Ladislaus & Stephanus Geizæ defuncti fra- tres in Græcia exules (quorum posterior neptem Imperatoris Orien- talis matrimonio ſociatam habuerat) Manuelem Græcorum Imperato- rem eo conſiliis, precibusque ſuis induxere, ut primum alterutri Re- gnum Hungariæ vi armorum vindicandum statuerit, dein neptis fuæ commodis conſulturus id unum adniſus eſt, ut Stephanum fratrum natu minorem in ſolium eveheret. Istud effectum daturus ipſo ve- ris principio cum exercitu Sardicam proficiſcitur, legatosque multis muneribus onuſtos ad Optimates Hungariæ mittit, qui idipſum illis cum gratia, fin minus, gravibus minis perſuaderent. Sed cum lega- tos operam lufiſſe Manuel comperiſſet, Belogradum feſtinat, Alexi- umque Conto-Stephani filium cum legionum delecta manu in Hun- gariam immittit. Hungari ad bellum imparati, Optimatesque illo- rum potiſſimi largitionibus cœcati, abdicato Stephano III. Rege ſuo, recepere Ladislaum fratrem ſeniorem, quod mores Græcos Stephani ejusque uxorem gente Græcam exosi eſsent. Id tamen urgente Ma- nuele Imperatore perpeti compulfi, ut frater junior Stephanus fucceſ- ſoris jure & titulo gauderet. Ne quidem annum integrum regno præfuit Ladislaus, inopina morte præventus; regnum itaque ex con- dicto Stephanus ſæpe memoratus occupavit, ſed male imperando ( ma- xime quod terras quasdam Græcorum Imperatori ſubdiderit, atque ab Hungaria alienaverit) gravis moleſtusque adeo ſubjectis eſſé cœpit, ut paſſim illum probris inſectarentur Hungari, & regno viderentur statim depulſuri, inquit Cinnamus. a) Oleum flammis infudit Euphroſina uxor defuncti Geizæ Regis, materque depulſi Stephani III., quæ ad filium ſuum in ſolium reſtituendum Deos ſuperos inferosque mo- vit, eoque feliciter consiliis fuis eluctata est, ut potissimorum Op- timatum mentem in fuam fententiam pertraxerit: Stephanum III. injuſte regno depulſum fuiſſe, jus & æquitatem exigere injuriam paſ- ſo ſatisfiat, regnumque ablatum reſtituatur. Proſpiciebat animo ſa- gax 430 a) Cinnamus Hift. L. 5.
Strana 431
WLADISLAI II. 25. gax mulier odium & arma Græci Imperatoris certo certius ſuſtinen- da eſſe, quibus ne fortaſſis ſuccumberet, cum fœderatis ſuis Hunga- ris apud Wladislaum Boemiæ Regem (filia enim illius Friderico filio Wladislai Regis nupta erat) perfugium quæsivit, & auxilium implo- ravit. Regem Bohemiæ Wladislaum, inquit Vincentius p. 73. ad h. a. rogant, ut eis veniat auxilio, quod eis Rex promittit fideliter, & ad majorem inter ſe confirmandam concordiam alteram filiam Reginæ (Euphroſinæ b) )filio ſuo Swatopluc ſumit in conjugem, & plurimis ſuis inter ſe datis muneribus ad propria redeunt. Neque hic quievere Eu- phroſinæ eique adhærentium molimina, cum enim non neſcirent Stephanum alterum Geizæ fratrem regnique æmulum jam multo ante Friderici Imp. imploraſſe patrocinium, atque id ipſum nuper denuo in Italiam ex Græcia adventanti promiſſum fuiſſe, oblato quinque marcarum millium pretio gratiam Imperatoris quoque mercati ſunt. c) Manuel Imperator edoctus Stephanum Geizæ fratrem neptem- que ſuam in ſummo diſcrimine ſceptri Hungarici extorquendi verſa- ri, primum amicis legationibus, novis inter filiam ſuam Mariam ter- tioque genitum Geizæ filium Belam ſponſalibus Hungarorum bene- volentiam captivare adniſus est, led cum neque his artibus ſe pro- feciſſe intelligeret, imo generum ſuum undique inteftinis tumul- tibus premi, proximeque throno dejiciendum adverteret, prior pro- volavit ad arma, & Hungariæ bellum intentavit, eo quidem obten- tu quod Hungari juris jurandi ſui immemores partem, quam Belæ ge- nero ſuo hereditatem conceſſerunt, abstulerint. d) Nam pœnitudo, inquit doctiſſimus Pray l. 3. p. 151. Hungaros inceſſerat, quod ſpecioſo nup- tiarum titulo pulcherrimam Sclavoniæ partem avelli ſciviſſent. Euphro- ſina motuum bellicorum, quos Græci molirentur, non inſcia, celeri- bus nunciis auxiliares promiſſas copias a Wladislao Boemo efflagitat, urgetque: Is eas laturus quæ & orientis Imperatori terrori, genti ſuæ gloriæ, Hungaris vero certiſſimo præſidio eſſent, non ſatis credidit, fi legiones domesticas, lectasque educeret, generali edicto Nobilitati uni- verſæ conventum indicit, expeditionem annunciat: quod contra Im- peratorem Græciæ in adjutorium Regi Hungariæ (fratri nurus ſuæ) arma moveri velit. e) Probant alii conſilum laudantque, alii obstre- punt b) Pulkava filiam hane Odolam vocat, Balbinus Dec. 1. L. 7. c. 28. Sect. I., neſcio, quo fonte, Hulicham. c) Puer (Stephanus III.) Hung. Rex Imperatorem datis quinque millibus marcarum ſuæ parti adjungit. Chronicon incerti authoris apud Hier. Pezium T. 1. ad h. a. p. 559. d) Cinnamus c. 1. e) Vincentius ad h. a. p.73. Hungari Wla- dislai Regis auxilia implo- ram. 431
WLADISLAI II. 25. gax mulier odium & arma Græci Imperatoris certo certius ſuſtinen- da eſſe, quibus ne fortaſſis ſuccumberet, cum fœderatis ſuis Hunga- ris apud Wladislaum Boemiæ Regem (filia enim illius Friderico filio Wladislai Regis nupta erat) perfugium quæsivit, & auxilium implo- ravit. Regem Bohemiæ Wladislaum, inquit Vincentius p. 73. ad h. a. rogant, ut eis veniat auxilio, quod eis Rex promittit fideliter, & ad majorem inter ſe confirmandam concordiam alteram filiam Reginæ (Euphroſinæ b) )filio ſuo Swatopluc ſumit in conjugem, & plurimis ſuis inter ſe datis muneribus ad propria redeunt. Neque hic quievere Eu- phroſinæ eique adhærentium molimina, cum enim non neſcirent Stephanum alterum Geizæ fratrem regnique æmulum jam multo ante Friderici Imp. imploraſſe patrocinium, atque id ipſum nuper denuo in Italiam ex Græcia adventanti promiſſum fuiſſe, oblato quinque marcarum millium pretio gratiam Imperatoris quoque mercati ſunt. c) Manuel Imperator edoctus Stephanum Geizæ fratrem neptem- que ſuam in ſummo diſcrimine ſceptri Hungarici extorquendi verſa- ri, primum amicis legationibus, novis inter filiam ſuam Mariam ter- tioque genitum Geizæ filium Belam ſponſalibus Hungarorum bene- volentiam captivare adniſus est, led cum neque his artibus ſe pro- feciſſe intelligeret, imo generum ſuum undique inteftinis tumul- tibus premi, proximeque throno dejiciendum adverteret, prior pro- volavit ad arma, & Hungariæ bellum intentavit, eo quidem obten- tu quod Hungari juris jurandi ſui immemores partem, quam Belæ ge- nero ſuo hereditatem conceſſerunt, abstulerint. d) Nam pœnitudo, inquit doctiſſimus Pray l. 3. p. 151. Hungaros inceſſerat, quod ſpecioſo nup- tiarum titulo pulcherrimam Sclavoniæ partem avelli ſciviſſent. Euphro- ſina motuum bellicorum, quos Græci molirentur, non inſcia, celeri- bus nunciis auxiliares promiſſas copias a Wladislao Boemo efflagitat, urgetque: Is eas laturus quæ & orientis Imperatori terrori, genti ſuæ gloriæ, Hungaris vero certiſſimo præſidio eſſent, non ſatis credidit, fi legiones domesticas, lectasque educeret, generali edicto Nobilitati uni- verſæ conventum indicit, expeditionem annunciat: quod contra Im- peratorem Græciæ in adjutorium Regi Hungariæ (fratri nurus ſuæ) arma moveri velit. e) Probant alii conſilum laudantque, alii obstre- punt b) Pulkava filiam hane Odolam vocat, Balbinus Dec. 1. L. 7. c. 28. Sect. I., neſcio, quo fonte, Hulicham. c) Puer (Stephanus III.) Hung. Rex Imperatorem datis quinque millibus marcarum ſuæ parti adjungit. Chronicon incerti authoris apud Hier. Pezium T. 1. ad h. a. p. 559. d) Cinnamus c. 1. e) Vincentius ad h. a. p.73. Hungari Wla- dislai Regis auxilia implo- ram. 431
Strana 432
HWlaaislaus co- misiis publicis ad ferenda au- xilia uobilitae inn argen Lridericas Wiadislai fli- us prins: ín Hunagriam ?HOVeE Clim) ex- ercitite Fub.Shtonsl, Gef: 4 S beil £) Idem ibideni. g) idem ibidem. 4) €froriot. G'éfdbidote SBobmens. 7) Verba edi- 1,5, GS. 396, 38 ANNUS 1164, punt :a fieculo auditum non fuiffe, ut Rex. Bobemie Regem conflituat Hungarie, nec quod Rex Hungarie Regem conflituat in Boemia.f) At vero Wladislaus longo rerum ufu Boheme nobilitatis ambitionem (imperia patlim minus zque ferre, glorie cupiditate accendi folitæ) expertus, fimili prorfum ignavie aculeo, uti anno 1158. in expe- ditione Italica indi&a peftrinxit , ultro concedens , qui fe preeuntem fequi nollent, domi intra mulierum finus ludosque otio & voluptati- bus fordefcerent ; quo verfuto prefentiffimoque confilio illico omnium animos in prelia ardere , dexteras ad arma provolare nemo non mi- ratus eft, Jam jamque -dele&u militum inito Fridericus filius Olo- mucenfis Dux patris juffu cum primo agmine Hungariam ingredi- für: fugiunt metu exanimes Hungari, quiqui Stephani fratris Gei- z: partes adhuc tuebantur, defertos incolis vicos, vacuas hofpite domos cafasque relinquunt , quod Boemo Moravoque militi occafio- nem caufamque predandi ferro & igne populandi prebuit. 2) Inte- reá Stephanus III. Rex puer, cum perexploratores edoctus fuiffet Ma- rnuelem Grecorum Imperatorem jam catervatim. cum phalangibus füis Iftrum flumen transmififfe, ne multitudine atque velocitate obrue- retur, tutiora fecatus, ultra fluvium Tyffam fe fe cum legionibus fuis recepit, Wladislaum Boemie Regem operturus, quo appro- pinquante fefe illi junxit, atque jam magno animo in confpecu Gra- corum caftra pofuit. Dodiffimus Pubitícka ^) ait Cinnamum Græ- cum feriptorem allerere , 4402 Fridericus Imperator quoque exercitum eń Alemannis 89 Scythis Wladislao Principi Bobemiee junxerit. Sed Cinnamus ne verbo quidem, bellum Hungaricum de(cribens, ufpiam Friderici Imperatoris meminit, neque Cæfares occidentales unquan Imperatores, fed Reges vocat. Facile vero dodiflimus Vir ex ipfo fenfu & confequentibus advertere potuit in editionem Cinnami voce Imperator errorem feu librarii, feu typi irvepifle, fubftituendam- que elle vocem Stephanus fcilicet Puer. Rex Hungarie, ut prideinetu- diti quique Viri, & noviffinte Clar. Stritherus 1n Memoriis populo- rum T. IL. p. 1057; animadvertit, 5). At tionis funt: Jmperaror (lege Stephanis ) auxiliares copias ex Alesnannss & Tau- rum accolenibus Scytbis conflatas adduxis , Trechoruin préterea (ivi adiunxit natio- uć, quóruń Princeps ad etm (Stephanum) vemiz cura imiverfo exercitu, — Erat au- zem it (Wladislaus) qui Conrado Alamánnokim Regi pridem: suilitaverat , cum in «Alam ille zrajecit, — Si itaque fuperiora verba ad Fridericum, qui hoc anno Itali- am
HWlaaislaus co- misiis publicis ad ferenda au- xilia uobilitae inn argen Lridericas Wiadislai fli- us prins: ín Hunagriam ?HOVeE Clim) ex- ercitite Fub.Shtonsl, Gef: 4 S beil £) Idem ibideni. g) idem ibidem. 4) €froriot. G'éfdbidote SBobmens. 7) Verba edi- 1,5, GS. 396, 38 ANNUS 1164, punt :a fieculo auditum non fuiffe, ut Rex. Bobemie Regem conflituat Hungarie, nec quod Rex Hungarie Regem conflituat in Boemia.f) At vero Wladislaus longo rerum ufu Boheme nobilitatis ambitionem (imperia patlim minus zque ferre, glorie cupiditate accendi folitæ) expertus, fimili prorfum ignavie aculeo, uti anno 1158. in expe- ditione Italica indi&a peftrinxit , ultro concedens , qui fe preeuntem fequi nollent, domi intra mulierum finus ludosque otio & voluptati- bus fordefcerent ; quo verfuto prefentiffimoque confilio illico omnium animos in prelia ardere , dexteras ad arma provolare nemo non mi- ratus eft, Jam jamque -dele&u militum inito Fridericus filius Olo- mucenfis Dux patris juffu cum primo agmine Hungariam ingredi- für: fugiunt metu exanimes Hungari, quiqui Stephani fratris Gei- z: partes adhuc tuebantur, defertos incolis vicos, vacuas hofpite domos cafasque relinquunt , quod Boemo Moravoque militi occafio- nem caufamque predandi ferro & igne populandi prebuit. 2) Inte- reá Stephanus III. Rex puer, cum perexploratores edoctus fuiffet Ma- rnuelem Grecorum Imperatorem jam catervatim. cum phalangibus füis Iftrum flumen transmififfe, ne multitudine atque velocitate obrue- retur, tutiora fecatus, ultra fluvium Tyffam fe fe cum legionibus fuis recepit, Wladislaum Boemie Regem operturus, quo appro- pinquante fefe illi junxit, atque jam magno animo in confpecu Gra- corum caftra pofuit. Dodiffimus Pubitícka ^) ait Cinnamum Græ- cum feriptorem allerere , 4402 Fridericus Imperator quoque exercitum eń Alemannis 89 Scythis Wladislao Principi Bobemiee junxerit. Sed Cinnamus ne verbo quidem, bellum Hungaricum de(cribens, ufpiam Friderici Imperatoris meminit, neque Cæfares occidentales unquan Imperatores, fed Reges vocat. Facile vero dodiflimus Vir ex ipfo fenfu & confequentibus advertere potuit in editionem Cinnami voce Imperator errorem feu librarii, feu typi irvepifle, fubftituendam- que elle vocem Stephanus fcilicet Puer. Rex Hungarie, ut prideinetu- diti quique Viri, & noviffinte Clar. Stritherus 1n Memoriis populo- rum T. IL. p. 1057; animadvertit, 5). At tionis funt: Jmperaror (lege Stephanis ) auxiliares copias ex Alesnannss & Tau- rum accolenibus Scytbis conflatas adduxis , Trechoruin préterea (ivi adiunxit natio- uć, quóruń Princeps ad etm (Stephanum) vemiz cura imiverfo exercitu, — Erat au- zem it (Wladislaus) qui Conrado Alamánnokim Regi pridem: suilitaverat , cum in «Alam ille zrajecit, — Si itaque fuperiora verba ad Fridericum, qui hoc anno Itali- am
Strana 433
WLADISLAI II. 25. At vero Manuel Orientis Imperator cum exercitu ſuo ad civi- tatem Pagatzi progreſſus Stephanum ſubito laceſſendum prælio con- ſtituerat, ubi autem comperiſſet Wladislaum Regem Bohemiæ adeſse, ſubornavit Bogutam Moravum gente, qui non tam nuncii deferendi, quam exercitus explorandi cauſa Wladislaum accederet. Erat autem Boguta, ut narrat Vincentius, pauper de familia Conradi Ducis Mo- raviæ, qui cum in Græciam tranfiiſſet, multisque egregiis ſuis actis Manuelis gratiam promeritus fuiſset, ab eodem non modo castro di- tiſſimo donatus, ſed etiam primis ſuis familiaribus accenſus fuit. Is in conſpectum Wladislai Regis adductus nomine Imperatoris eum commonefecit amicitiæ veteris in expeditione Hieroſolymitana olim Conſtantinopoli initæ, flagitavitque, ut jam præſente rerum neptis ſuæ generique diſcrimine exempla veri bonique amici edat. k) His ſi- milia narrat Vincentius noster, at vero Cinnamus Bogutam feu ut ille vocat Gnarum Tzechorum linguæ Romanum, juſſu Imperatoris arro- gantiſlime cum Wladislao Rege nostro expostulasse, ait: an nesciret ſe in magnum Imperatorem manus intentare, cum quo vel juſtis de cau- sis bellum gerere periculoſum esset? Hungaros autem sacramentis pra ludo jocoque habitis conceſſam Belæ genero ſuo hereditatis partem eripuiſſe. Meminiſſet quod ſervus domino bellum illaturus veniat, nom tamen ſervus, cui per vim impoſita eſt ſervitus , ſed ſervus voluntarius ſeu Ligius, nam effugere non potuiſſe ex Wladislai memoria, quæ quondam Byzantii pactus eſſet, cum in Aſiam una cum Conrado ex- peditionem ſuſcepiſſet; claufiſſe denique his verbis: Hujusce igitur ab optione tua pendet rei exitus, elige quod & tibi & Tzechis omnibus expediat : quæ enim non opportuna ſit pœnitentia, eam facienti prodeſſe baud quaquam ſolet. l) Ad hæc Bogutæ reſponſum a Wladislao red- ditum : ſe non veniſſe ut Imperatori bellum inferat, ſed ut Stephano injuſte a patruo impetito opem ferat, qui illum throno depulerat, pa- terna terra & bereditate exuerat, & cum poſtea male imperando re- gnum amiſiſſet, illud per vim recuperare iterum contendit. Se imo ve- niſſe, ut pro pupillo puero Stephano deprecatorem apud Imperato- Ii i rem PARS VI. ANNAL. HAGEC. am egreſſus non fuit, referenda eſſent, Stephanus III. Hung. Rex plane nullas co- pias in caſtra Wladislai attuliſſet, nolim autem dubitare Cinnamum per Aleman- nos , quos a Stephano adductos ſeribit , Auſtrios intellexiſſe , nam idem Stepha- nus anno ſequente deſponſavit ſibi Henrici Ducis Auſtriæ filiam, & fortaſſis hæe ipſa Auſtriacorum auxilia Euphroſinæ procuravit Wladislaus noſter, qui Henriei Ducis Auſtriæ levir erat amicorumque familiariſſimus. k) Vincent. c. l. p. 74. 1) Cinnamus c. 1. p. 129. 130. Manuelis Im- peratoris ad Wladislaum legatio. 433
WLADISLAI II. 25. At vero Manuel Orientis Imperator cum exercitu ſuo ad civi- tatem Pagatzi progreſſus Stephanum ſubito laceſſendum prælio con- ſtituerat, ubi autem comperiſſet Wladislaum Regem Bohemiæ adeſse, ſubornavit Bogutam Moravum gente, qui non tam nuncii deferendi, quam exercitus explorandi cauſa Wladislaum accederet. Erat autem Boguta, ut narrat Vincentius, pauper de familia Conradi Ducis Mo- raviæ, qui cum in Græciam tranfiiſſet, multisque egregiis ſuis actis Manuelis gratiam promeritus fuiſset, ab eodem non modo castro di- tiſſimo donatus, ſed etiam primis ſuis familiaribus accenſus fuit. Is in conſpectum Wladislai Regis adductus nomine Imperatoris eum commonefecit amicitiæ veteris in expeditione Hieroſolymitana olim Conſtantinopoli initæ, flagitavitque, ut jam præſente rerum neptis ſuæ generique diſcrimine exempla veri bonique amici edat. k) His ſi- milia narrat Vincentius noster, at vero Cinnamus Bogutam feu ut ille vocat Gnarum Tzechorum linguæ Romanum, juſſu Imperatoris arro- gantiſlime cum Wladislao Rege nostro expostulasse, ait: an nesciret ſe in magnum Imperatorem manus intentare, cum quo vel juſtis de cau- sis bellum gerere periculoſum esset? Hungaros autem sacramentis pra ludo jocoque habitis conceſſam Belæ genero ſuo hereditatis partem eripuiſſe. Meminiſſet quod ſervus domino bellum illaturus veniat, nom tamen ſervus, cui per vim impoſita eſt ſervitus , ſed ſervus voluntarius ſeu Ligius, nam effugere non potuiſſe ex Wladislai memoria, quæ quondam Byzantii pactus eſſet, cum in Aſiam una cum Conrado ex- peditionem ſuſcepiſſet; claufiſſe denique his verbis: Hujusce igitur ab optione tua pendet rei exitus, elige quod & tibi & Tzechis omnibus expediat : quæ enim non opportuna ſit pœnitentia, eam facienti prodeſſe baud quaquam ſolet. l) Ad hæc Bogutæ reſponſum a Wladislao red- ditum : ſe non veniſſe ut Imperatori bellum inferat, ſed ut Stephano injuſte a patruo impetito opem ferat, qui illum throno depulerat, pa- terna terra & bereditate exuerat, & cum poſtea male imperando re- gnum amiſiſſet, illud per vim recuperare iterum contendit. Se imo ve- niſſe, ut pro pupillo puero Stephano deprecatorem apud Imperato- Ii i rem PARS VI. ANNAL. HAGEC. am egreſſus non fuit, referenda eſſent, Stephanus III. Hung. Rex plane nullas co- pias in caſtra Wladislai attuliſſet, nolim autem dubitare Cinnamum per Aleman- nos , quos a Stephano adductos ſeribit , Auſtrios intellexiſſe , nam idem Stepha- nus anno ſequente deſponſavit ſibi Henrici Ducis Auſtriæ filiam, & fortaſſis hæe ipſa Auſtriacorum auxilia Euphroſinæ procuravit Wladislaus noſter, qui Henriei Ducis Auſtriæ levir erat amicorumque familiariſſimus. k) Vincent. c. l. p. 74. 1) Cinnamus c. 1. p. 129. 130. Manuelis Im- peratoris ad Wladislaum legatio. 433
Strana 434
Boemi irruunt in caſtra Ste- phani amuli regni Hunga- rici. Initur pax ar- bitro Wladis- lao inter Græ- cos & Hunga- ros. ANNUS I164. 434 rem agat, qui illum protegat ac tutetur. Si quid autem Stephanus hic (loquitur Wladislaus noster apud Cinnamum c. 1.) junior in tuam peccavit majestatem (audio enim Belæ terram ad ſe nihil pertinentem occupaſſe) continuo nobis arbitris reconciliatus, & regiones reſtituet, & omni modo delictum expiabit. His verbis dimiſſoBoguta internuncio Wla- dislaus prævertit legionibus fuis Hungarico exercitui & caſtra ſua haud longe a caſtris & in conſpectu Græcorum poſuit, haud aliter atque ſi ſequentis diei diluculo manum cum Manuele conſerturus eſſet. In- terea Imperator Orientis a Boguta multitudinem bellatorum, ac cum- primis Boemorum constantiam in præliis cedere neſcientium, atque aut vincere aut mori affuetorum edoctus, uſus faniore fuorum con- filio medio noctis filentio plerasque legiones fuas per Istrum reduxit, Stephanum Geizæ filium cum reliquis cohortibus in finiſtra flumi- nis ripa relinquens. At vero Stephanus adverfus tantam Boemorum vim non sibi tutam isthic stationem ratus, convasatis velociter omni- bus fugam iniit. Hic rumor (inquit Vincentius p. 74.) ad aures Boe- morum in ipſo crepuſculo pervenit, qui ocyus dicto eorum caſtra irruunt quos inveniunt, vel inſequi poſſunt, capiunt, interficiunt, vexillum illo- rum auferunt, prædam innumerabilem rapiunt, plurimos Græcorum nobiles captos ad Regem adducunt, & tradunt poteſtati m) Rex autem Bohemiæ de tanta lætus victoria in mediis illorum caſtris figi præcipit vexilla, & poni tentoria. n) Profuit hæc inopina Boemorum in caſtra Stephani æmuli regni Hungarici irruptio plurimum ad maturandas pacis conditiones. Nam Manuel Imperator jam ejus in thronum re- ſtituendi penitus immemor id ſolum efflagitabat, ut Belæ Stephani III. Regis Hungariæ fratri juniori genero ſuo conceſſa, atque jure- jurando firmata hæreditas portioque terræ Hungaricæ reftituatur, ultro citroque miſſis repetitisque legationibus negotium univerſum ad m) Horum omnium non meminit Cinnamus, ſed ſolum ait : cum ex reduce legato ſuo Boguta Wladislai dicta audiviſſet Manuel , opinatum fuiſſe hæc a Vladislao non ex animi ſententia dicta fuiſſe, atque iccirco alterum legatum ad ipſum miſſum ſuiſſe , ut pacta jurejurando firmarent, quod Vladislaus continuo nihil moratus confe- cit. Paulopoſt & Stephanus, miſſis ad Imperatorem legatis, regionem reſtituit. n) Wladislao in Hungaria agente ait Vincentius ad h. a. p. 74. Interea Dominus Da- niel (Prag. epiſcopus) de Rege ſuo ſollicitus pro eo, & exercituum ejus incolumitate ſingulis ſeptimanis ſexta feria cum Canonicis, Clericis & populo celebrat jejunia ora- tionibus, & obſecrationibus vacans. Domina Juditha Regina Boemiæ de Domino ſuo Rege ſollieita, die & nocte orationibus vacans, de monaſteriis (eccleſiis) non rece- debat , & pro Domini ſui dilectiſſimi incolumitate per omnia monaſteria orationes fun- di exoras.
Boemi irruunt in caſtra Ste- phani amuli regni Hunga- rici. Initur pax ar- bitro Wladis- lao inter Græ- cos & Hunga- ros. ANNUS I164. 434 rem agat, qui illum protegat ac tutetur. Si quid autem Stephanus hic (loquitur Wladislaus noster apud Cinnamum c. 1.) junior in tuam peccavit majestatem (audio enim Belæ terram ad ſe nihil pertinentem occupaſſe) continuo nobis arbitris reconciliatus, & regiones reſtituet, & omni modo delictum expiabit. His verbis dimiſſoBoguta internuncio Wla- dislaus prævertit legionibus fuis Hungarico exercitui & caſtra ſua haud longe a caſtris & in conſpectu Græcorum poſuit, haud aliter atque ſi ſequentis diei diluculo manum cum Manuele conſerturus eſſet. In- terea Imperator Orientis a Boguta multitudinem bellatorum, ac cum- primis Boemorum constantiam in præliis cedere neſcientium, atque aut vincere aut mori affuetorum edoctus, uſus faniore fuorum con- filio medio noctis filentio plerasque legiones fuas per Istrum reduxit, Stephanum Geizæ filium cum reliquis cohortibus in finiſtra flumi- nis ripa relinquens. At vero Stephanus adverfus tantam Boemorum vim non sibi tutam isthic stationem ratus, convasatis velociter omni- bus fugam iniit. Hic rumor (inquit Vincentius p. 74.) ad aures Boe- morum in ipſo crepuſculo pervenit, qui ocyus dicto eorum caſtra irruunt quos inveniunt, vel inſequi poſſunt, capiunt, interficiunt, vexillum illo- rum auferunt, prædam innumerabilem rapiunt, plurimos Græcorum nobiles captos ad Regem adducunt, & tradunt poteſtati m) Rex autem Bohemiæ de tanta lætus victoria in mediis illorum caſtris figi præcipit vexilla, & poni tentoria. n) Profuit hæc inopina Boemorum in caſtra Stephani æmuli regni Hungarici irruptio plurimum ad maturandas pacis conditiones. Nam Manuel Imperator jam ejus in thronum re- ſtituendi penitus immemor id ſolum efflagitabat, ut Belæ Stephani III. Regis Hungariæ fratri juniori genero ſuo conceſſa, atque jure- jurando firmata hæreditas portioque terræ Hungaricæ reftituatur, ultro citroque miſſis repetitisque legationibus negotium univerſum ad m) Horum omnium non meminit Cinnamus, ſed ſolum ait : cum ex reduce legato ſuo Boguta Wladislai dicta audiviſſet Manuel , opinatum fuiſſe hæc a Vladislao non ex animi ſententia dicta fuiſſe, atque iccirco alterum legatum ad ipſum miſſum ſuiſſe , ut pacta jurejurando firmarent, quod Vladislaus continuo nihil moratus confe- cit. Paulopoſt & Stephanus, miſſis ad Imperatorem legatis, regionem reſtituit. n) Wladislao in Hungaria agente ait Vincentius ad h. a. p. 74. Interea Dominus Da- niel (Prag. epiſcopus) de Rege ſuo ſollicitus pro eo, & exercituum ejus incolumitate ſingulis ſeptimanis ſexta feria cum Canonicis, Clericis & populo celebrat jejunia ora- tionibus, & obſecrationibus vacans. Domina Juditha Regina Boemiæ de Domino ſuo Rege ſollieita, die & nocte orationibus vacans, de monaſteriis (eccleſiis) non rece- debat , & pro Domini ſui dilectiſſimi incolumitate per omnia monaſteria orationes fun- di exoras.
Strana 435
WLADISLAI II. 25. ad utriusque partis vofum & ſatisfactionem compofitum, pacisque conditiones jurejurando firmatæ funt. Manuel, inquit Cinnamus: bel- lo diremto in Romanos propere rediit fines. 435 His ita feliciter transactis Wladislaus Rex honoris & amicitiæ renovatæ cauſa ſolemnem legationem Constantinopolim ex ipſa Hun- garia castrisque ad Imperatorem mittendam decrevit, delectus eam in rem Martinus Curiæ ſuæ Notarius Præpoſitus ecclefiæ Metropo- litanæ Pragenſis, Vir fi quis alius & prudentia & rerum agendarum multa peritia, denique facundiæ raræ facultate clarus, nepos Gerva- ſii Wiſſegradenſis Præpoſiti Regnique Cancellarii. Is itaque cum ſpectato & illuſtri nobilitatis comitatu, Regio plane apparatu, dignis que Imperatore muneribus, in Græciam mittitur. Placuit ea legatio amicitiæque renovatio tantoopere Manueli, ut non modo munera ma- joribus vereque Imperatoriis penſaret , ſed etiam amicitiam ſanguinis affinitatisque vinculo magis roboraturus, filiam Friderici Ducis Olo- mucenſis, neptem Wladislai, nepoti ſuo ſponſam conjugemque popoſ- cerit. Tandem Wladislaus e castris cum Rege Hungariæ (Stephano III.) ad Reginam (Euphrofinam) matrem Regis læti redeunt, o) do- norum, quibus ifthic a Regina Optimatibusque cumulatus eft, & nu- merum inire & pretium ftatuere difficile eft, integris plauſtris vaſa argentea aureaque, & panni phrygia acu picti vehebantur, equorum- que in palæstra equestri exercitatorum magnum agmen Wladislaum in Bohemiam reducem ſequebatur, quem triumphantis ritu inter fau- stas acclamationes Juditha conjux cum omni nobililate, clero & po- pulo excepit, tam Græcorum, quam Hungarorum, auro, argento, & indumentis pretioſiſſimis , inquit Vincentius, a marito ſuo ditata & ornata. Nec vero Wladislaus pro pietate ſua immemor fuit Dei ſoſpi- tatoris ſui, nam ut idem Vincentius ait: pro ſuo felici reditu monaſte- rium S. Wenceslai (eccleſiam S. Viti) & alias eccleſias plurimis palliis (aulæis) pretioſiſſimis exornat. Wladislaus legationem mittit Conſtan- tinopolim. Immenſis mul- neribus dona- tus ex Hunga- ria redit. Ut, quod ad nexum Historiæ ſpectat, rurſum non prætermit- tam, anno præſente Victor Antipapa quarta feria poſt octavam Paſ- chatis Lucæ in itinere repentina morte ſublatus eſt, cumque ſpera- retur tandem Alexandrum III. ab univerſa eccleſia legitimum Roma- nuim Pontificem agnoſcendum , Fridericus Imp. eam novo ſchiſmate Iii 2 fœ- Victoris Anti- papæ mors, o) Vincentius ad h. a, c. 1.
WLADISLAI II. 25. ad utriusque partis vofum & ſatisfactionem compofitum, pacisque conditiones jurejurando firmatæ funt. Manuel, inquit Cinnamus: bel- lo diremto in Romanos propere rediit fines. 435 His ita feliciter transactis Wladislaus Rex honoris & amicitiæ renovatæ cauſa ſolemnem legationem Constantinopolim ex ipſa Hun- garia castrisque ad Imperatorem mittendam decrevit, delectus eam in rem Martinus Curiæ ſuæ Notarius Præpoſitus ecclefiæ Metropo- litanæ Pragenſis, Vir fi quis alius & prudentia & rerum agendarum multa peritia, denique facundiæ raræ facultate clarus, nepos Gerva- ſii Wiſſegradenſis Præpoſiti Regnique Cancellarii. Is itaque cum ſpectato & illuſtri nobilitatis comitatu, Regio plane apparatu, dignis que Imperatore muneribus, in Græciam mittitur. Placuit ea legatio amicitiæque renovatio tantoopere Manueli, ut non modo munera ma- joribus vereque Imperatoriis penſaret , ſed etiam amicitiam ſanguinis affinitatisque vinculo magis roboraturus, filiam Friderici Ducis Olo- mucenſis, neptem Wladislai, nepoti ſuo ſponſam conjugemque popoſ- cerit. Tandem Wladislaus e castris cum Rege Hungariæ (Stephano III.) ad Reginam (Euphrofinam) matrem Regis læti redeunt, o) do- norum, quibus ifthic a Regina Optimatibusque cumulatus eft, & nu- merum inire & pretium ftatuere difficile eft, integris plauſtris vaſa argentea aureaque, & panni phrygia acu picti vehebantur, equorum- que in palæstra equestri exercitatorum magnum agmen Wladislaum in Bohemiam reducem ſequebatur, quem triumphantis ritu inter fau- stas acclamationes Juditha conjux cum omni nobililate, clero & po- pulo excepit, tam Græcorum, quam Hungarorum, auro, argento, & indumentis pretioſiſſimis , inquit Vincentius, a marito ſuo ditata & ornata. Nec vero Wladislaus pro pietate ſua immemor fuit Dei ſoſpi- tatoris ſui, nam ut idem Vincentius ait: pro ſuo felici reditu monaſte- rium S. Wenceslai (eccleſiam S. Viti) & alias eccleſias plurimis palliis (aulæis) pretioſiſſimis exornat. Wladislaus legationem mittit Conſtan- tinopolim. Immenſis mul- neribus dona- tus ex Hunga- ria redit. Ut, quod ad nexum Historiæ ſpectat, rurſum non prætermit- tam, anno præſente Victor Antipapa quarta feria poſt octavam Paſ- chatis Lucæ in itinere repentina morte ſublatus eſt, cumque ſpera- retur tandem Alexandrum III. ab univerſa eccleſia legitimum Roma- nuim Pontificem agnoſcendum , Fridericus Imp. eam novo ſchiſmate Iii 2 fœ- Victoris Anti- papæ mors, o) Vincentius ad h. a, c. 1.
Strana 436
Fridericus Im- per. novum Pſeudopapam tuerur. ANNUS 1165. 436 fœdavit : ſuſcepit enim, atque jurejurando interpoſito probavit Gui- donem Cardinalem (PaſchalemIII.) appellatum, qui nonniſi ab unico Pſeudo-Cardinale Joanne de S. Martino (ceteris jamjam morte præ- matura ereptis) aliisque ſchiſmaticis epiſcopis, Clericis & Laicis elec- tus , denique ſacrilege a Leodicenſi epiſcopo ſine epiſcopis Cardinalibus, & ſine omnibus legitimis ordinationibus conſecratus fuerat, in- quit Anonymus ſynchronus Chronici Reichersbergenſis p) ab ipſis perſequitur author, primis temporibus Chriltianitatis uſque ad hæt tempora ſolus iſte novo & inſolito more, ac ordinatore conſecratus eſt. .... ipſe autem Leodicensis epiſcopus ipſo anno, non longam poſt moram, Dei judicio mortuus. Meminimus alias infimæ ſervitutis apud nos ufitatæ genus (quod Auguftiſſimus Imperator Joſephus II. anno ſu- periore penitus ſuftulit) tribus potiſlimum fontibus in Bohemia pro- fluxiſſe, ſcilicet captivitate, gravioribus delictis, quæ pœnam capi- tis, aut mutilationem membrorum merebantur , denique nundinatio- ne : Hoc nundinationis genus adhue anno præſente , de quo agimus in uſu fuiſſe prodit contemporaneus Helmoldus l. 2. c. 5. cum de Henrici Leonis adverſus Obotritos expeditione ſuſcepta terræque uni- verſæ vaſtatione loquens ſubjungit: Si quæ Slavorum extremæreman- ſerant reliquiæ , propter annonæ penuriam & agrorum deſolationes tan- ta inedia confecti ſunt, ut congregatim ad Pomeranos five Danos, con- fugere cogerentur, quos illi, nihil miſerantes, Polonis, Sorabis, atque Boemis vendiderunt. a S ANNUS JESU CHRISTI MCLXV. ALEXANDRI III. Papæ 6. FRIDERICI Reg. 14. Imp. 11. DANIELIS ep.Prag. 18. WLADISLAI II. Duc. 26. Reg. 8. JOANNIS IV. ep. Ol. 9. anuel Græcorum Imperator Friderici Ducis Olomucenſis filiam, quam anno ſuperiore ſponſam nepoti ſuo delegerat, mitten- M dam ſibi poſtulavit: Miſſus itaque Comes Sezyma Summus Quæstor (Camerarios tum vocabant), Reginæ Judith, Vir nobilitate generis & morum virtutumque exemplis ſpectatus, qui apparatu ad om- Pub. Chronol. p) Ad h. a. apud Ludewig. Rer. Bamberg. Vol. II. Minus recte igitur denuo ſenſit doct. Pubitſchka dum & Victoris mortem & Paſchalis Antipaparum electionem ſequenti Geſch. 4. Thl. anno illigavit. I,B. S.399.
Fridericus Im- per. novum Pſeudopapam tuerur. ANNUS 1165. 436 fœdavit : ſuſcepit enim, atque jurejurando interpoſito probavit Gui- donem Cardinalem (PaſchalemIII.) appellatum, qui nonniſi ab unico Pſeudo-Cardinale Joanne de S. Martino (ceteris jamjam morte præ- matura ereptis) aliisque ſchiſmaticis epiſcopis, Clericis & Laicis elec- tus , denique ſacrilege a Leodicenſi epiſcopo ſine epiſcopis Cardinalibus, & ſine omnibus legitimis ordinationibus conſecratus fuerat, in- quit Anonymus ſynchronus Chronici Reichersbergenſis p) ab ipſis perſequitur author, primis temporibus Chriltianitatis uſque ad hæt tempora ſolus iſte novo & inſolito more, ac ordinatore conſecratus eſt. .... ipſe autem Leodicensis epiſcopus ipſo anno, non longam poſt moram, Dei judicio mortuus. Meminimus alias infimæ ſervitutis apud nos ufitatæ genus (quod Auguftiſſimus Imperator Joſephus II. anno ſu- periore penitus ſuftulit) tribus potiſlimum fontibus in Bohemia pro- fluxiſſe, ſcilicet captivitate, gravioribus delictis, quæ pœnam capi- tis, aut mutilationem membrorum merebantur , denique nundinatio- ne : Hoc nundinationis genus adhue anno præſente , de quo agimus in uſu fuiſſe prodit contemporaneus Helmoldus l. 2. c. 5. cum de Henrici Leonis adverſus Obotritos expeditione ſuſcepta terræque uni- verſæ vaſtatione loquens ſubjungit: Si quæ Slavorum extremæreman- ſerant reliquiæ , propter annonæ penuriam & agrorum deſolationes tan- ta inedia confecti ſunt, ut congregatim ad Pomeranos five Danos, con- fugere cogerentur, quos illi, nihil miſerantes, Polonis, Sorabis, atque Boemis vendiderunt. a S ANNUS JESU CHRISTI MCLXV. ALEXANDRI III. Papæ 6. FRIDERICI Reg. 14. Imp. 11. DANIELIS ep.Prag. 18. WLADISLAI II. Duc. 26. Reg. 8. JOANNIS IV. ep. Ol. 9. anuel Græcorum Imperator Friderici Ducis Olomucenſis filiam, quam anno ſuperiore ſponſam nepoti ſuo delegerat, mitten- M dam ſibi poſtulavit: Miſſus itaque Comes Sezyma Summus Quæstor (Camerarios tum vocabant), Reginæ Judith, Vir nobilitate generis & morum virtutumque exemplis ſpectatus, qui apparatu ad om- Pub. Chronol. p) Ad h. a. apud Ludewig. Rer. Bamberg. Vol. II. Minus recte igitur denuo ſenſit doct. Pubitſchka dum & Victoris mortem & Paſchalis Antipaparum electionem ſequenti Geſch. 4. Thl. anno illigavit. I,B. S.399.
Strana 437
WLADISLAI II. 26. omnem magnificentiam comparato a) ſponſam Conſtantinopolim de- duxit, ifthic ſumma gratia ab Imperatore exceptus maximisque præ- miis donatus, non minora redux præter favorum cumulationem a Re- ge noſtro Reginaque conſecutus est. Non aufim tam inconsiderate cum doct. Pubitſchka b) aſſerere jam hoc ipſo anno matrimonium ini- tum conſummatumque fuiſſe : nam certum est Helenam c) filiam Fri- derici annum octavum ætatis adhuc ſuperare non potuiſſe, cum Fri- dericus pater nonnifi anno 1157., ut ſupra oftendimus, matrimo- nio junctus fuerit. Advocata autem fuit more illorum temporum, neque hodie inufitato, tam mature, ut moribus, lingua & diſciplina Græcorum imbueretur, atque in conſpectu Aulæ Imperialis, aut cer- te Græco quodam gynæceo & parthenone educaretur, dum con- jugio matura adoleſceret. Quæ cum ita ſe habent de amicitia Wla- dislaum inter & Manuelem Orientis Imperatorem noviter obfirma- ta, nullus mihi perſuadere poſſum Wladislaum rurſus hoc anno, quemadmodum Cinnamus innuere videtur, cum ingenti exercitu ad- verſus Manuelem Stephano Hungariæ Regi in auxilium profectum. Nempe Hungari pœnitudine terrarum ſuperiore anno Belæ genero Manuelis Imp. conceffarum iterum tactiManueli bellum alterum intenta- runt, Sirmium, aliasque civitates eripuerunt. Sed ut rem verbis ipfis Cinnami demus d) Romanus exercitus cum Zeugmen urbem, quam Ungri tenebant, oppugnaret, Romanorum ſpeculatores magnum hoſtibus auxilio exercitum advenire nunciant.... Sed & Hungarus quidam ex illustrio- ribus, nomine Baſakis , qui Romanorum partes amplexus erat , non lon- ge abeſſe Hungarorum Regem affirmabat, & præter infinitum bellatorum numerum .... etiam Tzechorum Principem (Wladislaum) cum univer- ſis viribus rurſum cum eo venire. Quæ quidem cum Cinnamus ex ſola relatione transfugæ istius, ſpeculatoris aut proditoris Hungari referat, nec postea amplius uſpiam Wladislai aut Tzechorum men- tionem faciat, fast est conjicere, ſeu ex falſo rumore transfugam hunc iſta accepiſſe, aut cerebro ſuo effinxiſſe, neque vero credibile Wla- dislaum, qui pacis initæ author arbiter & præſes erat, tam facile ſa- cra- a) Hagecius præterquam quod legationis iſtius, nuptiarumque circumſtantias mirum quan- tum amplificet , etiam hæc nova nobilium nomina, qui Sezimæ in legationem additi , effingit : Fridericum Berkowezium de Drzewicz , Henricum Weſſeliczky, Bormko- nem de Dworziſcht, & Georgium Chwogenskium de Robrus &c. b) Chronol. Ge= ſchich. Böhmens. c) Ita eam , neſeio quo fonte , vocat Balbinus in Tab. V. Prze- mysleæ Stirpis , cujus maritum Petrum Manuelis Imp. nepotem fuiſſe ait . d) Ci- namus Hift. 1. 5. p. 140. Friderici Due. Olom. filia mittitur Con- ſta ptinopoliny lVladislaus hoc anno nons tulit Stephanc Hung. Regi auxilia. 437 Pub. Thronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S. 399.
WLADISLAI II. 26. omnem magnificentiam comparato a) ſponſam Conſtantinopolim de- duxit, ifthic ſumma gratia ab Imperatore exceptus maximisque præ- miis donatus, non minora redux præter favorum cumulationem a Re- ge noſtro Reginaque conſecutus est. Non aufim tam inconsiderate cum doct. Pubitſchka b) aſſerere jam hoc ipſo anno matrimonium ini- tum conſummatumque fuiſſe : nam certum est Helenam c) filiam Fri- derici annum octavum ætatis adhuc ſuperare non potuiſſe, cum Fri- dericus pater nonnifi anno 1157., ut ſupra oftendimus, matrimo- nio junctus fuerit. Advocata autem fuit more illorum temporum, neque hodie inufitato, tam mature, ut moribus, lingua & diſciplina Græcorum imbueretur, atque in conſpectu Aulæ Imperialis, aut cer- te Græco quodam gynæceo & parthenone educaretur, dum con- jugio matura adoleſceret. Quæ cum ita ſe habent de amicitia Wla- dislaum inter & Manuelem Orientis Imperatorem noviter obfirma- ta, nullus mihi perſuadere poſſum Wladislaum rurſus hoc anno, quemadmodum Cinnamus innuere videtur, cum ingenti exercitu ad- verſus Manuelem Stephano Hungariæ Regi in auxilium profectum. Nempe Hungari pœnitudine terrarum ſuperiore anno Belæ genero Manuelis Imp. conceffarum iterum tactiManueli bellum alterum intenta- runt, Sirmium, aliasque civitates eripuerunt. Sed ut rem verbis ipfis Cinnami demus d) Romanus exercitus cum Zeugmen urbem, quam Ungri tenebant, oppugnaret, Romanorum ſpeculatores magnum hoſtibus auxilio exercitum advenire nunciant.... Sed & Hungarus quidam ex illustrio- ribus, nomine Baſakis , qui Romanorum partes amplexus erat , non lon- ge abeſſe Hungarorum Regem affirmabat, & præter infinitum bellatorum numerum .... etiam Tzechorum Principem (Wladislaum) cum univer- ſis viribus rurſum cum eo venire. Quæ quidem cum Cinnamus ex ſola relatione transfugæ istius, ſpeculatoris aut proditoris Hungari referat, nec postea amplius uſpiam Wladislai aut Tzechorum men- tionem faciat, fast est conjicere, ſeu ex falſo rumore transfugam hunc iſta accepiſſe, aut cerebro ſuo effinxiſſe, neque vero credibile Wla- dislaum, qui pacis initæ author arbiter & præſes erat, tam facile ſa- cra- a) Hagecius præterquam quod legationis iſtius, nuptiarumque circumſtantias mirum quan- tum amplificet , etiam hæc nova nobilium nomina, qui Sezimæ in legationem additi , effingit : Fridericum Berkowezium de Drzewicz , Henricum Weſſeliczky, Bormko- nem de Dworziſcht, & Georgium Chwogenskium de Robrus &c. b) Chronol. Ge= ſchich. Böhmens. c) Ita eam , neſeio quo fonte , vocat Balbinus in Tab. V. Prze- mysleæ Stirpis , cujus maritum Petrum Manuelis Imp. nepotem fuiſſe ait . d) Ci- namus Hift. 1. 5. p. 140. Friderici Due. Olom. filia mittitur Con- ſta ptinopoliny lVladislaus hoc anno nons tulit Stephanc Hung. Regi auxilia. 437 Pub. Thronol. Geſch. 4. Thl. 1.B. S. 399.
Strana 438
ANNUS 1165. 438 cramenta ſua violaturum ſuiſſe, ut taceam indicia plura hiſtorica ſu- pereſſe, Wladislaum anno integro pene in Bohemia moratum, quid quod Stephanus nunquam pacem ſibi damnoſiſſimam jactura Sirmii Zeugmes, magnæque partis Dalmatiæ mercari a Græcis adductus fui- ſſet, ſi Wladislaus cum univerlis viribus Regni ſui adfuiſſet. Wladislaus intereſt Curiæ Imperatoris Altenburgi. Fridericus Im conciliabulum pro recipiendo Paſchale cele- brat. Revocaverunt jam anni ſuperioris menſe Octobri e) gravia quæ- quæ negotia Fridericum in Germaniam, tum ut attrito ſuo exercitui validiora adverſus nova urbium Italicarum cum Veronenſibus fœde- ra exciret auxilia, tum maxime ut idoli fui Paſchalis Pſeudopapatum inter epiſcopos & Principes Germanos firmaret. f) Et vero Wladi- slaum Regem menſe Februario Altenburgi cum fratribus fuis Theo- baldo & Henrico, nec non Daniele epiſcopo Prag. apud Imperatorem fuiſſe, prodit ejusdem Friderici diploma datum Apud Altenburg III. Kal. Martii, g) in quo inter teſtes ſubſcripti leguntur : Wladi- slaus Rex & fratres ejus Tipoldus & Henricus, post Verdenſem au- tem epiſcopum Danie! Pragenſis epiſcopus. Guid iſthic Friderico ne- gotii cum Wladislao interceſſerit, nuſpiam proditum eft, minus ta- men dubitare velim auxilia denuo in Italicam expeditionem flagitata, promiſſa , & data fuiſſe, uti ex annorum conſequentium memoriis teſ- tatum fiet, nec dubitare etiam licet Fridericum nullum non moviſſe lapidem, ut tam Wladislao quam Danieli perſuaderet, Paſchalem rite electum, atque ideirco Romanum Pontificem agnoſcendum eſſe. Nam eodem adhuc anno diebus Pentecoftalibus, nempe 23. Maji, indixit Curiam, aut potius conciliabulum Würceburgum, in quo quadraginta epiſcopi Germaniæ omnesque Principes, qui aderant, ab eo inducti juraverunt obedientiam Paſchali & ejus ſucceſſoribus ipſo Imperatore primum ante omnes jurante.... Tenor autem juramenti hic erat : ut decedente Paſchali nullum Papam reciperent,niſi unum de ipſius fau- toribus aliquem. Et ut obeunte Imperatore nullus in Regem aut Impe- ratorem levaretur, niſi qui illam partem defenderet, & manuteneret contra Romanam eccleſiam. Et ut epiſcopi, qui jurarent, idem jura- mentum ab omnibus ſuis Prælatis, & ſubditis exigerent, & quicunque non juraret, omni eccleſiaſtico honore & beneficio, poſtremo & omnibus bonis & poſſeſſionibus privaretur. b) Tam execrandi juramenti minæ utut ) Godefridus Colon. ad an. 1164. f) Fridericus exercitus per totum Imperium, prout plus poteſt , præparat , ad ejus (Paſchalis) auxilium innumerabilis præparatur exerci- tus. Idem ibidem. g) Apud Bünau in Append, Docum. ad Hist, Frid. I. p. 427. h) Chronicon Reicherbergenſe ad h. a. c. 1.
ANNUS 1165. 438 cramenta ſua violaturum ſuiſſe, ut taceam indicia plura hiſtorica ſu- pereſſe, Wladislaum anno integro pene in Bohemia moratum, quid quod Stephanus nunquam pacem ſibi damnoſiſſimam jactura Sirmii Zeugmes, magnæque partis Dalmatiæ mercari a Græcis adductus fui- ſſet, ſi Wladislaus cum univerlis viribus Regni ſui adfuiſſet. Wladislaus intereſt Curiæ Imperatoris Altenburgi. Fridericus Im conciliabulum pro recipiendo Paſchale cele- brat. Revocaverunt jam anni ſuperioris menſe Octobri e) gravia quæ- quæ negotia Fridericum in Germaniam, tum ut attrito ſuo exercitui validiora adverſus nova urbium Italicarum cum Veronenſibus fœde- ra exciret auxilia, tum maxime ut idoli fui Paſchalis Pſeudopapatum inter epiſcopos & Principes Germanos firmaret. f) Et vero Wladi- slaum Regem menſe Februario Altenburgi cum fratribus fuis Theo- baldo & Henrico, nec non Daniele epiſcopo Prag. apud Imperatorem fuiſſe, prodit ejusdem Friderici diploma datum Apud Altenburg III. Kal. Martii, g) in quo inter teſtes ſubſcripti leguntur : Wladi- slaus Rex & fratres ejus Tipoldus & Henricus, post Verdenſem au- tem epiſcopum Danie! Pragenſis epiſcopus. Guid iſthic Friderico ne- gotii cum Wladislao interceſſerit, nuſpiam proditum eft, minus ta- men dubitare velim auxilia denuo in Italicam expeditionem flagitata, promiſſa , & data fuiſſe, uti ex annorum conſequentium memoriis teſ- tatum fiet, nec dubitare etiam licet Fridericum nullum non moviſſe lapidem, ut tam Wladislao quam Danieli perſuaderet, Paſchalem rite electum, atque ideirco Romanum Pontificem agnoſcendum eſſe. Nam eodem adhuc anno diebus Pentecoftalibus, nempe 23. Maji, indixit Curiam, aut potius conciliabulum Würceburgum, in quo quadraginta epiſcopi Germaniæ omnesque Principes, qui aderant, ab eo inducti juraverunt obedientiam Paſchali & ejus ſucceſſoribus ipſo Imperatore primum ante omnes jurante.... Tenor autem juramenti hic erat : ut decedente Paſchali nullum Papam reciperent,niſi unum de ipſius fau- toribus aliquem. Et ut obeunte Imperatore nullus in Regem aut Impe- ratorem levaretur, niſi qui illam partem defenderet, & manuteneret contra Romanam eccleſiam. Et ut epiſcopi, qui jurarent, idem jura- mentum ab omnibus ſuis Prælatis, & ſubditis exigerent, & quicunque non juraret, omni eccleſiaſtico honore & beneficio, poſtremo & omnibus bonis & poſſeſſionibus privaretur. b) Tam execrandi juramenti minæ utut ) Godefridus Colon. ad an. 1164. f) Fridericus exercitus per totum Imperium, prout plus poteſt , præparat , ad ejus (Paſchalis) auxilium innumerabilis præparatur exerci- tus. Idem ibidem. g) Apud Bünau in Append, Docum. ad Hist, Frid. I. p. 427. h) Chronicon Reicherbergenſe ad h. a. c. 1.
Strana 439
WLADISLAI II. 26. 439 utut multos perculere & illexere, nuſpiam tamen documentum invenio Wladislaum noſtrum ſubſcripſiſſe. Legitur T. III. Concil. Ger- p. 359. ipſiusmet Imperaroris epistola post habitum conciliabulum iſtud Würzburgi Kalendis Julii data, in qua præcipuos Principes commemorat, qui ſecum mox memoratam formulam juris jurandi confirmarunt, memorat illos etiam Anonymi cujusdam epiſtola ibi- dem p. 397 ad Alexandrum Papam ſcripta, ſed neutrubi comparet Wladislai Regis nomen, imo neque Danielis epiſcopi, & quod ac- cedit, nuſpiam vel indicium reperi, illos conciliabulo iſti interfuiſſe, ut conjicere fas ſit utrumque quocunque demum obtentu ſe abſentaſ- ſe. At vero Imperator plures irretiturus, ab hine conceſſit Paſſavium in Bavariam, inde plane Viennam in Auſtriam, coegitque epiſcopos & Clerum, imo & ipſum Henricum Ducem in verba ſua jurare. i) Iſthic Wladislaum quoque noſtrum adfuiſſe ex Appendice Radevi- ci ad an. 1166. & ex Chronico Incerti Authoris edocemur. k) Ita enim ibidem legitur: Imperator circa festum S. Petri deſcendens in Auſtriam, Ungaros, qui mentiti ſunt, denuo jurare coegit. I) Ubi Rex Boemorum quendam de Ruthenis regulis ſuæ præſentia obtulit, ejusque illum ditioni ſubdidit. m) Nihil hic quoque de Paſchale recepto, mul- to minus juramento a Wladislao præſtito legitur, & quanquam ille a partibus Imperatoris non receſſerit, circa agnitionem tamen Paſcha- lis eum perpetuo fluctuaſſe ex conſequentium annorum narrationi- bus testatum fiet. Et fortaſſis deterruit eum exemplum Conradi Me tropolitani ſui, qui, ut Fridericum declinaret, primum peregrinatus eſt ad limina S. Jacobi, inde vero in Franciam ad Alexandum Papam transgreſſus, voluntarium exilium præ ſuo Archipræſulatu deligens. Peſſina memorat: n) Hanc Capituli Pragenſis laudem eſſe memorabilem quod non obstantibus minis Imperatoriis, nunciisque per univerſas Romani Imperii provincias miſſis Alexandrum pro vero legitimo Pontifice maximo non tantum agnoverit,ſed pro tali deinceps ſemper obfirmato animo, immotaque conſtantia agnoverit. In teſtimonium aſſerti iſtius provocat p. 179. ad ipſam Bullam Alexandri III.Romæ pridie Idus Decembris datam, & in Archivo Capitulari ciſta XI. Num. 19. ſervatam, cujus ſi verba ipſa Wladislaus Viennæ apud Imp. Capitulum Metrop Prag. tuetur partes Alexandri III. Pontifisis. ad- i) Idem ibidem. k) Apud Hier Pez T. I. p. 560. l) Scilicet ad ſolvendas quinque mille mareas quas promiſerant , ut multo ante diximus. Fuere autem tum Hun- gari Viennæ, quod Henrici Ducis filiam Agnetem Regi ſuo Stephano III. ſpon- ſam expoſcerent. m) Quis iſte Ruthenus Regulus fuerit a Wladislao Impera- tori præſentatus, nuſpiam proditum. n) In Phoſph. ſept. Rad. 3. p. 176 & ſeqq.
WLADISLAI II. 26. 439 utut multos perculere & illexere, nuſpiam tamen documentum invenio Wladislaum noſtrum ſubſcripſiſſe. Legitur T. III. Concil. Ger- p. 359. ipſiusmet Imperaroris epistola post habitum conciliabulum iſtud Würzburgi Kalendis Julii data, in qua præcipuos Principes commemorat, qui ſecum mox memoratam formulam juris jurandi confirmarunt, memorat illos etiam Anonymi cujusdam epiſtola ibi- dem p. 397 ad Alexandrum Papam ſcripta, ſed neutrubi comparet Wladislai Regis nomen, imo neque Danielis epiſcopi, & quod ac- cedit, nuſpiam vel indicium reperi, illos conciliabulo iſti interfuiſſe, ut conjicere fas ſit utrumque quocunque demum obtentu ſe abſentaſ- ſe. At vero Imperator plures irretiturus, ab hine conceſſit Paſſavium in Bavariam, inde plane Viennam in Auſtriam, coegitque epiſcopos & Clerum, imo & ipſum Henricum Ducem in verba ſua jurare. i) Iſthic Wladislaum quoque noſtrum adfuiſſe ex Appendice Radevi- ci ad an. 1166. & ex Chronico Incerti Authoris edocemur. k) Ita enim ibidem legitur: Imperator circa festum S. Petri deſcendens in Auſtriam, Ungaros, qui mentiti ſunt, denuo jurare coegit. I) Ubi Rex Boemorum quendam de Ruthenis regulis ſuæ præſentia obtulit, ejusque illum ditioni ſubdidit. m) Nihil hic quoque de Paſchale recepto, mul- to minus juramento a Wladislao præſtito legitur, & quanquam ille a partibus Imperatoris non receſſerit, circa agnitionem tamen Paſcha- lis eum perpetuo fluctuaſſe ex conſequentium annorum narrationi- bus testatum fiet. Et fortaſſis deterruit eum exemplum Conradi Me tropolitani ſui, qui, ut Fridericum declinaret, primum peregrinatus eſt ad limina S. Jacobi, inde vero in Franciam ad Alexandum Papam transgreſſus, voluntarium exilium præ ſuo Archipræſulatu deligens. Peſſina memorat: n) Hanc Capituli Pragenſis laudem eſſe memorabilem quod non obstantibus minis Imperatoriis, nunciisque per univerſas Romani Imperii provincias miſſis Alexandrum pro vero legitimo Pontifice maximo non tantum agnoverit,ſed pro tali deinceps ſemper obfirmato animo, immotaque conſtantia agnoverit. In teſtimonium aſſerti iſtius provocat p. 179. ad ipſam Bullam Alexandri III.Romæ pridie Idus Decembris datam, & in Archivo Capitulari ciſta XI. Num. 19. ſervatam, cujus ſi verba ipſa Wladislaus Viennæ apud Imp. Capitulum Metrop Prag. tuetur partes Alexandri III. Pontifisis. ad- i) Idem ibidem. k) Apud Hier Pez T. I. p. 560. l) Scilicet ad ſolvendas quinque mille mareas quas promiſerant , ut multo ante diximus. Fuere autem tum Hun- gari Viennæ, quod Henrici Ducis filiam Agnetem Regi ſuo Stephano III. ſpon- ſam expoſcerent. m) Quis iſte Ruthenus Regulus fuerit a Wladislao Impera- tori præſentatus, nuſpiam proditum. n) In Phoſph. ſept. Rad. 3. p. 176 & ſeqq.
Strana 440
ANNUS I165. 440 adjeciſſer, majorem a posteritate iniviſſet gratiam. Quod autem Ca- pitulum Pragenſe partes Alexandri tuitum fuerit, dubitare haud ve- lim: nam cum poſtea Daniel epiſcopus Imperatorem in Italiam ite- rum ſecutus fuit, ibidemque peſte exſtincti oſſa excocta Pragam fuiſ- ſent transvecta, Capitulum Pragenſe illi quidem non ſimpliciter ſepul- turam ſacram denegavit, attamen haud admiſit, ut pro illius anima officia divina funebria peragerentur, ut ſuo loco dicemus. Quare etiam eidem Peſſinæ repugnare haud velim idem Metropolitanum Capi- tulum præcipuo ſtimulo fuiſſe Wladislao Regi, ne ad Paſchalis Anti- papæ partes accederet. Aliam præterea hactenus incognitam Wladislai Judithæque uxo- ris ejus conſécuti ſumus memoriam ex ſepulchrali contemporaneo lapide aræ in templo Zreczianenſi filiali ecclefiæ parochialis Zdechovi- cenſis in diſtrictu Chrudimenſi, cum anno 1764. restauraretur, invento, & a Reverendiſſimo Andrea Kayſer illustris memoriæ Reginohradecensi Epiſcopo tum Suffraganeo, ac Vicario & Officiale Generali Pragensi ex viſitatione ſua Canonica allato, nobisque benevolentiſsime ad collec- tiones noſtras hiſtoricas oblato. Interfuit némpe uterque regius con- jux hoc anno dedicatæ hic loci per Danielem epiſcopum Pragenſem, constructæ vero a quodam Bredbok Castellano de Lazlaw ecclefiæ. Dignas judicamus has patrias fex centum annos ſuperantes reliquias, quas ad verbum hic exſcribamus, e quibus præſertim ejusce ætatis ſepulchralium ſchedarum, in aras poni ſolitarum, formula cognoſcatur, ita vero habet: Anno Dominice Incarnationis MCLXV. Indictione XIII. Epact. XVII. Concurſu vero IV. Ego Daniel licet indignus, divina tamen gratia Pragenſium epiſcopus XIII. Anno Ordinationis mee XVII. Menſe XI. die menſis XIV. Regnante Friderico glorioſiſſimo, & ſere- niſſimo Romanorum Imperatore ſemper Auguſto, a) temporibusque Wla- dislai a) Ex his haud obſcure arguere fas eſt : Danielem epiſcopum noſtrum multum fluc- tuaſſe , cui ex duobus, Alexandro an Paſehali Papatum deferat ? & nonniſi me- tu aliquo , ne gratia Imperatoris excidat, Paſchali adhæſiſſe. Nam eum in ſepul- chrali hac membrana Imperii Rom. Imperatoris Friderici , non item Pontificis ec- cleſiam gubernantis meminerit , quæ tamen præcipua erat, & confirmationibus eccleſiarum ſemper apponi ſolita, recte arguitur , ab eo utrumque , ne in alter- utram partem offendat, prætermiſſum fuiſſe , & procul dubio id Wladislai cau- ſa , qui Paſchalem agnoſcere noluit , feciſſe,
ANNUS I165. 440 adjeciſſer, majorem a posteritate iniviſſet gratiam. Quod autem Ca- pitulum Pragenſe partes Alexandri tuitum fuerit, dubitare haud ve- lim: nam cum poſtea Daniel epiſcopus Imperatorem in Italiam ite- rum ſecutus fuit, ibidemque peſte exſtincti oſſa excocta Pragam fuiſ- ſent transvecta, Capitulum Pragenſe illi quidem non ſimpliciter ſepul- turam ſacram denegavit, attamen haud admiſit, ut pro illius anima officia divina funebria peragerentur, ut ſuo loco dicemus. Quare etiam eidem Peſſinæ repugnare haud velim idem Metropolitanum Capi- tulum præcipuo ſtimulo fuiſſe Wladislao Regi, ne ad Paſchalis Anti- papæ partes accederet. Aliam præterea hactenus incognitam Wladislai Judithæque uxo- ris ejus conſécuti ſumus memoriam ex ſepulchrali contemporaneo lapide aræ in templo Zreczianenſi filiali ecclefiæ parochialis Zdechovi- cenſis in diſtrictu Chrudimenſi, cum anno 1764. restauraretur, invento, & a Reverendiſſimo Andrea Kayſer illustris memoriæ Reginohradecensi Epiſcopo tum Suffraganeo, ac Vicario & Officiale Generali Pragensi ex viſitatione ſua Canonica allato, nobisque benevolentiſsime ad collec- tiones noſtras hiſtoricas oblato. Interfuit némpe uterque regius con- jux hoc anno dedicatæ hic loci per Danielem epiſcopum Pragenſem, constructæ vero a quodam Bredbok Castellano de Lazlaw ecclefiæ. Dignas judicamus has patrias fex centum annos ſuperantes reliquias, quas ad verbum hic exſcribamus, e quibus præſertim ejusce ætatis ſepulchralium ſchedarum, in aras poni ſolitarum, formula cognoſcatur, ita vero habet: Anno Dominice Incarnationis MCLXV. Indictione XIII. Epact. XVII. Concurſu vero IV. Ego Daniel licet indignus, divina tamen gratia Pragenſium epiſcopus XIII. Anno Ordinationis mee XVII. Menſe XI. die menſis XIV. Regnante Friderico glorioſiſſimo, & ſere- niſſimo Romanorum Imperatore ſemper Auguſto, a) temporibusque Wla- dislai a) Ex his haud obſcure arguere fas eſt : Danielem epiſcopum noſtrum multum fluc- tuaſſe , cui ex duobus, Alexandro an Paſehali Papatum deferat ? & nonniſi me- tu aliquo , ne gratia Imperatoris excidat, Paſchali adhæſiſſe. Nam eum in ſepul- chrali hac membrana Imperii Rom. Imperatoris Friderici , non item Pontificis ec- cleſiam gubernantis meminerit , quæ tamen præcipua erat, & confirmationibus eccleſiarum ſemper apponi ſolita, recte arguitur , ab eo utrumque , ne in alter- utram partem offendat, prætermiſſum fuiſſe , & procul dubio id Wladislai cau- ſa , qui Paſchalem agnoſcere noluit , feciſſe,
Strana 441
WLADISLAI II. 26. dislai gloriofiſſimi Bohemie Regis has reliquias hoc ſepulchrum in altari XVIII. p) propria manu recondidi. De ligno Domini. De ſepulchro Domini. Sancte Marie Virginis. Sancti Johannis Baptiſte. Sancti Pe- tri Apoſtoli S. Joannis Apoſtoli. S. Mathei Apoſtoli. &c. Sanctorum Mauri & Sociorum Martyr. S. Venceslai Martyr. S. Adalberti M. S. Pancratii Mart. Sanctorum Johannis, Benedicti, Mathei, Iſaci, Chriſtini MM. S. Timothei M. S. Apolinaris M. S. Ambroſii Conf. S. Saturnini Conf. S. Remigii Conf. S. Gothardi Conf. S. Udalrici Conf. S. Martini Conf. Sanctarum XI. mille Virginum. S. Ludmille Mart. S. Marie Magdalene. S. Margariite Virg. S. Cecilie Virg. Iſti omnes ſancti Domini intercede- re dignentur pro me peccatore ad Dominum. Amen. Amen. Ego Wladi- slaus Rex Bohemie eisdem temporibus idem oro. Amen. Ego Juditha Regina Bohemie eisdem temporibus idem oro. Ego Bredbok Castellanus de Lazlaw constructor hujus eccleſiæ eisdem temporibus idem oro, Amen. Amen. Ego Borena conjux ejusdem Comitis cooperatrix hujus operis eis dem temporibus idem oro. Amen. Amen. Amen. Titulus vero hujus eccleſiæ Sancte Marie glorioſe Virgini annota- tur. q) Wladislaus cum conjuge ſua intereſt de dicationi eccle- ſcæ. 441 Aliud etiam monumentum ſuperest a nemine hiſtoricorum noſ- trorum hactenus adductum: Adalbertum filium Wladislai Regis, qui postea Salisburgensis Archiepiſcopus creatus est, præſente anno 6. Aprilis interfuiſse, dum Floresfiensis ecclefiæ Ordinis Præmonstraten- ſis in Leodiensi diœcesi lapis fundamentalis jaceretur; isthic enim in appenſa tabella ante ingreſſum chori trabalibus literis exarata hæc le- guntur: Hec major eccleſia edificari incepta eſt anno MCLXV. VIII. Idus Aprilis. Hujus fundamentum nunc locatum eſt a Domino Renoldo Colonienſi Archiepiſcopo, Alexandro Leodienſi epiſcopo, & Henrico Co- mite Namurcenſi, ac Alberto Regis Bohemie filio. r) quo gradu aut di- gnitate Albertus ſeu Adalbertus hoc anno fuerit, incognitum est. An- no 1168. adhuc Chronicon Reichenbergenſe diaconum & adoleſcentem vocat. Memoravimus ad annum 1151. eum a patre Wladislao post mor- Kkk PARS VI. ANNAL. HAGEC. Adalbertus fi- lius Wladislai Regis ponit fundamenta- lem eccleſiæ Floresfienſis lapidem p) Eo numero veroſimiliter Daniel innuere voluit decimam octavam eccleſiam a ſe tem- pore epiſcopatus ſui conſecratam fuiſſe. c) Mirandum membranam hane tot ſæcu- lis omni aere intereluſam illæſam perſtitiſſe, cum jam alias capſulas ejusmodi plum- beas cera obductas ex ſæculo XIV. in manus meas pervenire contigerit , in qui- bus ex membrana & ſerico , cui lipſana ſacra involura erant , nonniſi minuti floc- culi , ex ſacris vero oſſibus cineres & pulveres reſidui fuerunt. r) Annales Præ- monſtrat. T. I. in Probat. col. LX.
WLADISLAI II. 26. dislai gloriofiſſimi Bohemie Regis has reliquias hoc ſepulchrum in altari XVIII. p) propria manu recondidi. De ligno Domini. De ſepulchro Domini. Sancte Marie Virginis. Sancti Johannis Baptiſte. Sancti Pe- tri Apoſtoli S. Joannis Apoſtoli. S. Mathei Apoſtoli. &c. Sanctorum Mauri & Sociorum Martyr. S. Venceslai Martyr. S. Adalberti M. S. Pancratii Mart. Sanctorum Johannis, Benedicti, Mathei, Iſaci, Chriſtini MM. S. Timothei M. S. Apolinaris M. S. Ambroſii Conf. S. Saturnini Conf. S. Remigii Conf. S. Gothardi Conf. S. Udalrici Conf. S. Martini Conf. Sanctarum XI. mille Virginum. S. Ludmille Mart. S. Marie Magdalene. S. Margariite Virg. S. Cecilie Virg. Iſti omnes ſancti Domini intercede- re dignentur pro me peccatore ad Dominum. Amen. Amen. Ego Wladi- slaus Rex Bohemie eisdem temporibus idem oro. Amen. Ego Juditha Regina Bohemie eisdem temporibus idem oro. Ego Bredbok Castellanus de Lazlaw constructor hujus eccleſiæ eisdem temporibus idem oro, Amen. Amen. Ego Borena conjux ejusdem Comitis cooperatrix hujus operis eis dem temporibus idem oro. Amen. Amen. Amen. Titulus vero hujus eccleſiæ Sancte Marie glorioſe Virgini annota- tur. q) Wladislaus cum conjuge ſua intereſt de dicationi eccle- ſcæ. 441 Aliud etiam monumentum ſuperest a nemine hiſtoricorum noſ- trorum hactenus adductum: Adalbertum filium Wladislai Regis, qui postea Salisburgensis Archiepiſcopus creatus est, præſente anno 6. Aprilis interfuiſse, dum Floresfiensis ecclefiæ Ordinis Præmonstraten- ſis in Leodiensi diœcesi lapis fundamentalis jaceretur; isthic enim in appenſa tabella ante ingreſſum chori trabalibus literis exarata hæc le- guntur: Hec major eccleſia edificari incepta eſt anno MCLXV. VIII. Idus Aprilis. Hujus fundamentum nunc locatum eſt a Domino Renoldo Colonienſi Archiepiſcopo, Alexandro Leodienſi epiſcopo, & Henrico Co- mite Namurcenſi, ac Alberto Regis Bohemie filio. r) quo gradu aut di- gnitate Albertus ſeu Adalbertus hoc anno fuerit, incognitum est. An- no 1168. adhuc Chronicon Reichenbergenſe diaconum & adoleſcentem vocat. Memoravimus ad annum 1151. eum a patre Wladislao post mor- Kkk PARS VI. ANNAL. HAGEC. Adalbertus fi- lius Wladislai Regis ponit fundamenta- lem eccleſiæ Floresfienſis lapidem p) Eo numero veroſimiliter Daniel innuere voluit decimam octavam eccleſiam a ſe tem- pore epiſcopatus ſui conſecratam fuiſſe. c) Mirandum membranam hane tot ſæcu- lis omni aere intereluſam illæſam perſtitiſſe, cum jam alias capſulas ejusmodi plum- beas cera obductas ex ſæculo XIV. in manus meas pervenire contigerit , in qui- bus ex membrana & ſerico , cui lipſana ſacra involura erant , nonniſi minuti floc- culi , ex ſacris vero oſſibus cineres & pulveres reſidui fuerunt. r) Annales Præ- monſtrat. T. I. in Probat. col. LX.
Strana 442
442 ANNUS II66. mortem matris ſux Gertrudis in monasterium Strahofienſe literis im- buendum traditum fuiſſe, in eodem vero monasterio eum profeſſio- nem religioſam emiſiiſe communis a ſæculo XIV. opinio eſt. Frag- mentum enim Altahenſe apud Ludewig. T. H. p. 22. expreſſis ver- bis ait : Nota quod Ottocarus Rex Bohemiæ habuit tres fratres, Alber- tum, qui ex Ztrabawn (Strahofen) eligitur in Archiepiſcopum Salis- burgenjem &c. Haufizius etiam Germ. Sac. T. II. p. 283. ait: Ab Auctore Chronici Modernorum ejusdem Ordinis cœnobii Osterho- vienſis collega bis Albertum de Ordine Præmonstratensium appellati, ſed quando quidem non constat cujus ætatis fit hoc Chronicon Mo- dernorum, in medio res relinquenda dum apertius contemporaneum- que, ut ſaltem proximum illi tempori teſtimonium in lucem profe- ratur. In Necrologio membranaceo Doxanenſi vocatur Congregatio- nis noſtræe pater pius. Scilicet quod benefactor hujus Parthenonis fuerit, cum ceteros Ordinis hujus Alumnos idem Necrologium ubi- que confratrum quoque nomine notet. An denique idem Adalber- tus jam Præpofituræ Melnicenſis munere, quo eum postea gaviſum æque posteriores noſtri affirmant, a patrej donatus fuerit, in syn- chronis nihil quoque proditum est. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXVI. ALEXANDRI III. Pap. 7. FRIDERICI Regis. 15. Imp. 12. DANIELIS ep. Prag. 19 WLADISLAI II. Ducis 27.Reg. 9. JOANNISIV. ep. Ol. 10. ugo Palatinus Comes de Tubingen jam anno ſuperiore nonnul- los Guelphonis junioris milites, injuſto, ut ait Chronicon Wein- H gartenſe p. 791. judicio damnatos patibulo ſuſpendit, ac caſtrum eorum Morungen deſtruxit. Ex qua ſcintilla ingens flamma excitata atrociſſimo bello plures Principes , epiſcopos, ipſumque Wladislaum Regem noſtrum involuit, Nam cum Guelpho ſatisfactionem cre- brius humiliter petitam non impetraſſet (Hugo enim arroganter cer- tam fiduciam in Friderico de Rotenburg Conradi Regis Rom. filio & affine illius Wladislao Rege Bohemiæ repoſuerat) cognatorum ſuorum Augustienſis, Spirenſis, Wormatiensisque epiſcoporum, nec non Bertholdi de Zaringen; aliorumque facile decem Comitum, im- ploravit auxilia, atque ad arma ſocia provocavit. Fridericus inter cete
442 ANNUS II66. mortem matris ſux Gertrudis in monasterium Strahofienſe literis im- buendum traditum fuiſſe, in eodem vero monasterio eum profeſſio- nem religioſam emiſiiſe communis a ſæculo XIV. opinio eſt. Frag- mentum enim Altahenſe apud Ludewig. T. H. p. 22. expreſſis ver- bis ait : Nota quod Ottocarus Rex Bohemiæ habuit tres fratres, Alber- tum, qui ex Ztrabawn (Strahofen) eligitur in Archiepiſcopum Salis- burgenjem &c. Haufizius etiam Germ. Sac. T. II. p. 283. ait: Ab Auctore Chronici Modernorum ejusdem Ordinis cœnobii Osterho- vienſis collega bis Albertum de Ordine Præmonstratensium appellati, ſed quando quidem non constat cujus ætatis fit hoc Chronicon Mo- dernorum, in medio res relinquenda dum apertius contemporaneum- que, ut ſaltem proximum illi tempori teſtimonium in lucem profe- ratur. In Necrologio membranaceo Doxanenſi vocatur Congregatio- nis noſtræe pater pius. Scilicet quod benefactor hujus Parthenonis fuerit, cum ceteros Ordinis hujus Alumnos idem Necrologium ubi- que confratrum quoque nomine notet. An denique idem Adalber- tus jam Præpofituræ Melnicenſis munere, quo eum postea gaviſum æque posteriores noſtri affirmant, a patrej donatus fuerit, in syn- chronis nihil quoque proditum est. ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXVI. ALEXANDRI III. Pap. 7. FRIDERICI Regis. 15. Imp. 12. DANIELIS ep. Prag. 19 WLADISLAI II. Ducis 27.Reg. 9. JOANNISIV. ep. Ol. 10. ugo Palatinus Comes de Tubingen jam anno ſuperiore nonnul- los Guelphonis junioris milites, injuſto, ut ait Chronicon Wein- H gartenſe p. 791. judicio damnatos patibulo ſuſpendit, ac caſtrum eorum Morungen deſtruxit. Ex qua ſcintilla ingens flamma excitata atrociſſimo bello plures Principes , epiſcopos, ipſumque Wladislaum Regem noſtrum involuit, Nam cum Guelpho ſatisfactionem cre- brius humiliter petitam non impetraſſet (Hugo enim arroganter cer- tam fiduciam in Friderico de Rotenburg Conradi Regis Rom. filio & affine illius Wladislao Rege Bohemiæ repoſuerat) cognatorum ſuorum Augustienſis, Spirenſis, Wormatiensisque epiſcoporum, nec non Bertholdi de Zaringen; aliorumque facile decem Comitum, im- ploravit auxilia, atque ad arma ſocia provocavit. Fridericus inter cete
Strana 443
WLADISLAI II. 27. 443 ceteros omnes primus Hugonis partes tuitus, licet viribus effet im- par, victoria tamen adverfus Guelphonis foederatos potitus eft, præ- terque prædam maximam nongentos captivos abduxit. Ea de re certior redditus pater Guelphonis, qui tum in Italia morabatur, in Germaniam festinavit, captivosque ab Hugone recepit. Sed recru- duere anno præſente tanto magis inimicitiæ inter utraimque partem: Guelpho enim ſenior inopinus in terras & castra Hugonis magna vi irruit, cui ſustinendæ haud parem se agnoscens Hugo, Friderici de Rotemburg denuo ſubſidia imploravit. Fridericus vero in Wla- dislao Rege Bohemiæ affine ſuo ſpem omnem reponens auxiliares ab eo copias popoſcit, impetravitque, quorum in hoſtico graſſandi licentiam hoc tetro colore depingit Germanus ſcriptor: Boemi inter Epiphaniam & Purificationem ſanctæ Mariæ totam Germaniam a lacu Lemano uſque Boemiam execrabilibus ſpurcitiis & turpiſſimis depræda- tionibus ac incendiis commaculaverunt. a) Neque ea Bohemorum populatio ſine prælio abiit, nam ut narrat Otto de S. Blaſio b) Dux Fridericus de Rotinburch educto Bohemico exercitu Welfonem insequi- tur, ac apud Gaizebron morantem primæ noctis vigilia de repente fac- cto incurſu Welfonem expergefactum cum ſuis in castrum Ravensburch fugavit. Sed non impune ceſfit eis hæc temeritas. Nam quidam de no- biliſſimis Baronibus Bohemicis de Landsberch d) in ipſo impetu occidi- tur , inibique cum maximo planctu a ſuis ſepelitur, ſuccenſisque quibus dam Welfonis territoriis ad propria revertuntur. Chronicon Rotten- burgenſe e) etiam ductorem militiæ Bohemæ filium Wladislai Regis prodit. An is vero Fridericus, an Suatoplicus fuerit in compertum. Tandem Fridericus Imperator collecto ingenti Principum Ger- maniæ exercitu quartam expeditionem Italicam anno præſente jam ad finem vergente ſuſcepit, tum ut modum faceret invaleſcentibus civi- tatum Italicarum fœderationibus, tum maxime ut Alexandro III. Ro- ma exturbato Paſchalem ſuum armata manu in ſedem Pontificiam intru- Kkk2 Wladislaus Rex Friderico de Rotenburg auxiliares dat copias. Qu� regiooem miſere vaſtant. A) Hiſtoria de Guelphis ad h. a. apud Ludewig. T. 1. p.792. b) Ad an. 1164. apud Urftiſium T. I. p. 204. c) Hem ! jam jam Germanam nobilitatem ſeſe pedeten- tim in Bohemiam immiſiſſe & caſtra xdificaſſe. Caſtri rudera (a quo illuſtris olim familia de Landsberg nomen traxerat) adhuc hodie ſpectantur in extremitatibus diſtr i ctus Chrudimenſis. Hagecius jam caſtri iſtius originem ab Hermunduris ridicule re- petit. Ceterum Baronum nomen Gormanis quidem jam ufitatum , apud gentem noſtram hac ætate jam |obtinuiſſe nuſpiam reperio. e) Apud Duellium Miſcel. T. I. p. 182.
WLADISLAI II. 27. 443 ceteros omnes primus Hugonis partes tuitus, licet viribus effet im- par, victoria tamen adverfus Guelphonis foederatos potitus eft, præ- terque prædam maximam nongentos captivos abduxit. Ea de re certior redditus pater Guelphonis, qui tum in Italia morabatur, in Germaniam festinavit, captivosque ab Hugone recepit. Sed recru- duere anno præſente tanto magis inimicitiæ inter utraimque partem: Guelpho enim ſenior inopinus in terras & castra Hugonis magna vi irruit, cui ſustinendæ haud parem se agnoscens Hugo, Friderici de Rotemburg denuo ſubſidia imploravit. Fridericus vero in Wla- dislao Rege Bohemiæ affine ſuo ſpem omnem reponens auxiliares ab eo copias popoſcit, impetravitque, quorum in hoſtico graſſandi licentiam hoc tetro colore depingit Germanus ſcriptor: Boemi inter Epiphaniam & Purificationem ſanctæ Mariæ totam Germaniam a lacu Lemano uſque Boemiam execrabilibus ſpurcitiis & turpiſſimis depræda- tionibus ac incendiis commaculaverunt. a) Neque ea Bohemorum populatio ſine prælio abiit, nam ut narrat Otto de S. Blaſio b) Dux Fridericus de Rotinburch educto Bohemico exercitu Welfonem insequi- tur, ac apud Gaizebron morantem primæ noctis vigilia de repente fac- cto incurſu Welfonem expergefactum cum ſuis in castrum Ravensburch fugavit. Sed non impune ceſfit eis hæc temeritas. Nam quidam de no- biliſſimis Baronibus Bohemicis de Landsberch d) in ipſo impetu occidi- tur , inibique cum maximo planctu a ſuis ſepelitur, ſuccenſisque quibus dam Welfonis territoriis ad propria revertuntur. Chronicon Rotten- burgenſe e) etiam ductorem militiæ Bohemæ filium Wladislai Regis prodit. An is vero Fridericus, an Suatoplicus fuerit in compertum. Tandem Fridericus Imperator collecto ingenti Principum Ger- maniæ exercitu quartam expeditionem Italicam anno præſente jam ad finem vergente ſuſcepit, tum ut modum faceret invaleſcentibus civi- tatum Italicarum fœderationibus, tum maxime ut Alexandro III. Ro- ma exturbato Paſchalem ſuum armata manu in ſedem Pontificiam intru- Kkk2 Wladislaus Rex Friderico de Rotenburg auxiliares dat copias. Qu� regiooem miſere vaſtant. A) Hiſtoria de Guelphis ad h. a. apud Ludewig. T. 1. p.792. b) Ad an. 1164. apud Urftiſium T. I. p. 204. c) Hem ! jam jam Germanam nobilitatem ſeſe pedeten- tim in Bohemiam immiſiſſe & caſtra xdificaſſe. Caſtri rudera (a quo illuſtris olim familia de Landsberg nomen traxerat) adhuc hodie ſpectantur in extremitatibus diſtr i ctus Chrudimenſis. Hagecius jam caſtri iſtius originem ab Hermunduris ridicule re- petit. Ceterum Baronum nomen Gormanis quidem jam ufitatum , apud gentem noſtram hac ætate jam |obtinuiſſe nuſpiam reperio. e) Apud Duellium Miſcel. T. I. p. 182.
Strana 444
Theobaldus frater Wladi- slat & Daniel epiſcopus Pra- genſis auxilia Imperatori in Italiam ad- ducunt. ANNUS II66. intruderet. Theobaldum fratrem Wladislai eo ipſo tempore nem- pe 20. Auguſti, quo Imperator exercitus conſcripsit, Romanoque itineri ſe accinxit, ab ejus latere fuiſſe in castro Boumeneburg prodit ejusdem Imperatoris diploma, quo Magdeburgenſi eccleſiæ incorpo- ravit Abbatiam Nienburg, & in quo Dipoldus Dux Boemiæ teftis ſubſcriptus legitur. f) Scilicet jam vei huc copias auxaliares Bohie- micas adduxit, vel cum Imperatore de stipendio itinerisque neces- ſariis & loco cogendi exercitus tractavit. Præter Theobaldum vere etiam Daniel Pragenſis epiſcopus denuo in Italiam evocatus fuit quem Fridericus præcipuæ dignitatis prærogativa, dum illum cum Her- manno Verdenſi epiſcopo Imperialis Curiæ per totam Italiam Judicem ſeu ut tum vocari ſolitus, ſupremum Poteſtam conſtituit, ita ineſcavit ut non dubitaverit ipſe militiam Imperatori in auxilium adducere g) Quantum vero invitus Daniel Imperatorem in hanc expeditionem ſe- cutus ſit , aperuit ipſe tum Godeſcalco Abbati Siloenſi multa ſibi con- ſuetudine juncto, nempe ut Chronographus Siloenfis a nobis editus p, 79. loquitur : ſe viam illam aggredi non ſponte , ſed invitum corpore, non corde. Quo quo autem demum animo Daniel hanc viam aggreſ- ſus est, id certum est se magnæ culpæ reum fecifse, cum, ut idem Chronographus fatetur : ob favorem vel metum Imperatoris ſchiſmatis uſque ad mortem particeps exſtitit, deſertoque legitimo Metropolita ſuo Conrado ipſe manibus ſuis Chriſtianum a Friderico Imp. & Paſ- chale Antipapa intruſum conſecravit. Jam jam in Italiam proficiſ- centem Imperatorem ad Augustam Vindelicorum afsecutus eft Daniel, verofimillimeque eidem cohortes ſuas junxit, ipſe vero quaqua de- mum ratione anno præeſente eum in Italiam comitatus non est, ſed ad Bohemiam rediit, nam adhuc anno ſequente 20. Januarii ſubſcri- pſit diplomati Wladislai Regis, ut eo loco videbimus. Imperator vero , inquit Vincentius , cum maximo labore ſuperatis Alpibus Laudam Regalem civitatem, quam ipſe fundaverat, & forti vallo circumdede- rat, cum ſuis exercitibus pervenit, & eos ibi poſt tot labores (itineris) recreat h) Primum iſthic Friderici erat conſilium de coerendis Brixi- ensibus, qui pacis firmandæ cauſa obfides dare nolebant, quare cum exercitu ſuo propius Brixiam accedit, atque in Parochia Banol castra metatus Natalem Domini & Epiphaniam celebrat, quo ipſo tempore Chri- f) Ludewig, Reliquiar. T. XII. p. 367. g) Vincentius Tom. I. Monum. noſtrorum p. 78. b) Vincentius ad h. p. 77. Venit autem ad Italiam menſe Novembri ut narrat Otto Morena apud Leibnit. T. I. 444
Theobaldus frater Wladi- slat & Daniel epiſcopus Pra- genſis auxilia Imperatori in Italiam ad- ducunt. ANNUS II66. intruderet. Theobaldum fratrem Wladislai eo ipſo tempore nem- pe 20. Auguſti, quo Imperator exercitus conſcripsit, Romanoque itineri ſe accinxit, ab ejus latere fuiſſe in castro Boumeneburg prodit ejusdem Imperatoris diploma, quo Magdeburgenſi eccleſiæ incorpo- ravit Abbatiam Nienburg, & in quo Dipoldus Dux Boemiæ teftis ſubſcriptus legitur. f) Scilicet jam vei huc copias auxaliares Bohie- micas adduxit, vel cum Imperatore de stipendio itinerisque neces- ſariis & loco cogendi exercitus tractavit. Præter Theobaldum vere etiam Daniel Pragenſis epiſcopus denuo in Italiam evocatus fuit quem Fridericus præcipuæ dignitatis prærogativa, dum illum cum Her- manno Verdenſi epiſcopo Imperialis Curiæ per totam Italiam Judicem ſeu ut tum vocari ſolitus, ſupremum Poteſtam conſtituit, ita ineſcavit ut non dubitaverit ipſe militiam Imperatori in auxilium adducere g) Quantum vero invitus Daniel Imperatorem in hanc expeditionem ſe- cutus ſit , aperuit ipſe tum Godeſcalco Abbati Siloenſi multa ſibi con- ſuetudine juncto, nempe ut Chronographus Siloenfis a nobis editus p, 79. loquitur : ſe viam illam aggredi non ſponte , ſed invitum corpore, non corde. Quo quo autem demum animo Daniel hanc viam aggreſ- ſus est, id certum est se magnæ culpæ reum fecifse, cum, ut idem Chronographus fatetur : ob favorem vel metum Imperatoris ſchiſmatis uſque ad mortem particeps exſtitit, deſertoque legitimo Metropolita ſuo Conrado ipſe manibus ſuis Chriſtianum a Friderico Imp. & Paſ- chale Antipapa intruſum conſecravit. Jam jam in Italiam proficiſ- centem Imperatorem ad Augustam Vindelicorum afsecutus eft Daniel, verofimillimeque eidem cohortes ſuas junxit, ipſe vero quaqua de- mum ratione anno præeſente eum in Italiam comitatus non est, ſed ad Bohemiam rediit, nam adhuc anno ſequente 20. Januarii ſubſcri- pſit diplomati Wladislai Regis, ut eo loco videbimus. Imperator vero , inquit Vincentius , cum maximo labore ſuperatis Alpibus Laudam Regalem civitatem, quam ipſe fundaverat, & forti vallo circumdede- rat, cum ſuis exercitibus pervenit, & eos ibi poſt tot labores (itineris) recreat h) Primum iſthic Friderici erat conſilium de coerendis Brixi- ensibus, qui pacis firmandæ cauſa obfides dare nolebant, quare cum exercitu ſuo propius Brixiam accedit, atque in Parochia Banol castra metatus Natalem Domini & Epiphaniam celebrat, quo ipſo tempore Chri- f) Ludewig, Reliquiar. T. XII. p. 367. g) Vincentius Tom. I. Monum. noſtrorum p. 78. b) Vincentius ad h. p. 77. Venit autem ad Italiam menſe Novembri ut narrat Otto Morena apud Leibnit. T. I. 444
Strana 445
WLADISLAT II. 27. 445 Chriſtianum ſeu Chriſtannum Archiepiſcopatu Moguntino ,Philippum vero Cancellarii dignitate investivit. At vero Brixienſes ſubodorati pervicaciam ſuam urbi peſſime caſuram, ſaniore uſi conſilio, quin- quaginta obſidibus & multa pecunia Imperatoris inveniunt gratiam. i) Dum Fridericus ſuperiore jam anno novum exercitum in Italiam parare occœpiſſet, Boleslaus Poloniæ Dux ejusque Optimates in ſe hæc arma vertenda crediderunt, metus videlicet ſuſpicione, quod to- ties datam fidem Imperatori fefeliſſent, neque vocatus ad Comitia Imperialia Dux unquam comparuiſſet, de reconciliando igitur Impe- peratore crebrioribus legationibus tractatum fuit. Rem hanc cum nullus neque noſtrorum, neque Polonicorum ſcriptorum hactenus at- tigerit, plurimumque ad ſequentium annorum illuſtrationem profu- tura fit , ex ſynchrono authore, qui ſe id ipſum ex Polonorum epi- ſcopo legato accepiſſe ait, narrationem hanc dabimus: Is vero est Biographus ſecundus S. Henrici Imp. apud Ludewig. Script. Bam- berg T. I. c. 48. p. 322. qui ut verbis ſuis fidem conciliaret, præ- jicit : Hoc quod ſubjungam ipſo, de quo dicturus ſum, epiſcopo referen- te, Deo teſte, cognovi: perſequitur autem: Cum Polonia jugum Im- perii, utpote gens rebellis & effera, & magis ſaltuum & paludum in viis, quam virium robore confiſa, de cervice ſua niteretur excutere: ad repri- mendam ejus contumaciam glorioſus Imperator Fridericus animum in- tendit. Cumque indicta generali expeditione copioſus a diverſis regni partibus contractus eſset exercitus, Principes terræ illius (Polonæ) & omnis populus timore correpti, quippe qui regni vires contra ſe moveri, ſe autem impares & inexpertos peritiæ belli videbant, ad placandam Regis iram legatos mittentes iterata ſubjectione prioris diſcidii errorem corrigere omnimodis promittebant. Ad hoc ergo reverendæ perſonæ miræque prudentiæ epiſcopum Plocenſis eccleſiæe Vuernherum elegerunt eumque cum donis regiam magnificentiam decentibus ad Imperatorem Aquisgrani morantem, & oſſa Caroli Magni levata in thecis aurogem- misque confectis recondentem, direxerunt. A quo diu repulſus tandem interventu Principum in gratiam admiſſus, legatione ad votum peracta cum reliquiis S. Henrici, aliisque donis ab Imperatore perceptis redit &c. k) Subdit denique author apparitionem S. Henrici in nemore quod Poloni reconci- liantur Imp. Friderico i) Vincentius c. 1. k) Narrationem iſtam ad annum præſentem ſpectare innuit memo- ria oſſium ſeu corporis S. Caroli M. ipſo exitu ſuperioris anni Aquisgrani in
WLADISLAT II. 27. 445 Chriſtianum ſeu Chriſtannum Archiepiſcopatu Moguntino ,Philippum vero Cancellarii dignitate investivit. At vero Brixienſes ſubodorati pervicaciam ſuam urbi peſſime caſuram, ſaniore uſi conſilio, quin- quaginta obſidibus & multa pecunia Imperatoris inveniunt gratiam. i) Dum Fridericus ſuperiore jam anno novum exercitum in Italiam parare occœpiſſet, Boleslaus Poloniæ Dux ejusque Optimates in ſe hæc arma vertenda crediderunt, metus videlicet ſuſpicione, quod to- ties datam fidem Imperatori fefeliſſent, neque vocatus ad Comitia Imperialia Dux unquam comparuiſſet, de reconciliando igitur Impe- peratore crebrioribus legationibus tractatum fuit. Rem hanc cum nullus neque noſtrorum, neque Polonicorum ſcriptorum hactenus at- tigerit, plurimumque ad ſequentium annorum illuſtrationem profu- tura fit , ex ſynchrono authore, qui ſe id ipſum ex Polonorum epi- ſcopo legato accepiſſe ait, narrationem hanc dabimus: Is vero est Biographus ſecundus S. Henrici Imp. apud Ludewig. Script. Bam- berg T. I. c. 48. p. 322. qui ut verbis ſuis fidem conciliaret, præ- jicit : Hoc quod ſubjungam ipſo, de quo dicturus ſum, epiſcopo referen- te, Deo teſte, cognovi: perſequitur autem: Cum Polonia jugum Im- perii, utpote gens rebellis & effera, & magis ſaltuum & paludum in viis, quam virium robore confiſa, de cervice ſua niteretur excutere: ad repri- mendam ejus contumaciam glorioſus Imperator Fridericus animum in- tendit. Cumque indicta generali expeditione copioſus a diverſis regni partibus contractus eſset exercitus, Principes terræ illius (Polonæ) & omnis populus timore correpti, quippe qui regni vires contra ſe moveri, ſe autem impares & inexpertos peritiæ belli videbant, ad placandam Regis iram legatos mittentes iterata ſubjectione prioris diſcidii errorem corrigere omnimodis promittebant. Ad hoc ergo reverendæ perſonæ miræque prudentiæ epiſcopum Plocenſis eccleſiæe Vuernherum elegerunt eumque cum donis regiam magnificentiam decentibus ad Imperatorem Aquisgrani morantem, & oſſa Caroli Magni levata in thecis aurogem- misque confectis recondentem, direxerunt. A quo diu repulſus tandem interventu Principum in gratiam admiſſus, legatione ad votum peracta cum reliquiis S. Henrici, aliisque donis ab Imperatore perceptis redit &c. k) Subdit denique author apparitionem S. Henrici in nemore quod Poloni reconci- liantur Imp. Friderico i) Vincentius c. 1. k) Narrationem iſtam ad annum præſentem ſpectare innuit memo- ria oſſium ſeu corporis S. Caroli M. ipſo exitu ſuperioris anni Aquisgrani in
Strana 446
446 ANNUS 1167. quod Zurbiæ ac Poloniæ terminis interjacet, eidem Vernhero factam, præcipientisque, ut nomini ſuo hoc loco ecclefiam construeret, ap- paraſſe itaque interea ligneam,dum monachicæ profeſſionis Ordine in hune lòcum inducto major eccleſia condita fuiſfet- l) Claudimus annum memoria obitus Andreæ Decani Metropolitani Pragenſis, quem Peſſina in Phoſph. ſeptic. p. 608. ad 14. Februarii reponit. * ANNUS JESU CHRISTI MCLXVII. ALEXANDRI III. Pap. 8. FRIDERICIReg. 16. Imp. 13. DANIELIS Ep. Prag. 20. WLADISLAI II. Duc. 28. Reg. 10. JOANNIS IV. ep. Ol. 11. Daniel Prag. epiſe. conſecrat Moguntinum Archiepiſco- pum, ublatis anni præſentis principio ad Brixiam caſtris Fridericus Imp. Placentiam inde Bononiam tranſit, centumque obſidibus & magno S auri argentique pondere accepto, Immolam festo CathedræS. Petri quadrageſimæque initio appulit , quo ipſo tempore Daniel in Italiam perveniſſe videtur. a) Nam Sabbatho quatuor temporum quadrageſima- lium, inquit Vincentius ad h. a. p. 78., Verdenſis epiſcopus prædic- tum electum (imo intruſum Chriſtianum Moguntiæ Archiepiſepum) in Presbyterum & Ravennatenſem & Ratisbonenſem, & alios plurimos Diaconos conſecrat. In proximo Dominico die eundem Moguntinum Dominus Daniel Pragenſis epiſcopus cum aliis epiſcopis in Archiepiſco- pum conſecrat, qui die inſequente Danielem, omnesque illius domeſ- ticos multis muneribus cumulavit. Immola in vicinum epiſcopatum Faventinum Danielem cum Imperatore transgreſfum innuit ejusden Imperatoris diploma apud Proculum datum, b) abhinc jam omnia conſilia eo valebant, ut occupata urbe Roma Paſchalem in Cathe- dram in Nativitate levati , & conſequentibus diebus a Friderico Imp. aureis argenteisque theeis exornati , ut non modo Albertus Stadenſis, Godefridus Monachus, Chro- nica Auguſtenſis , Magnum Chronicon Belgieum &c. ſed & ipſum diploma Fri- derici Imp. T. III. Concil. German. testatur. l) Author verosimillime eeclefiam Dobrolucenſem Ordinis Ciſtercienſis in inferiore Luſatia, quam Peucero teſte Theo- dorns Luſatiæ Marchio circa annum 1190. condidit, innuit. Ea ne ſub patro- cinio titulove S. Hentici fuerit, hucuſque comperire haud potui, Luugh enim slavis & nemus & pratum fignificaſſe certum eſt, nec de alio monaſterio hoc an- norum confinio in Zurbia ſeu Luſatia condito quidquam proditum eſt. a) Quod ſrimus loquimur , & quod vidimus ſcriptis mandamus, inquit Vincentius Danielis Ca- pellanus & expeditionis Italicæ Comes ad l. a. p. 77. b) Gudenus in Cod, D.plom. T. 1. p. 257.
446 ANNUS 1167. quod Zurbiæ ac Poloniæ terminis interjacet, eidem Vernhero factam, præcipientisque, ut nomini ſuo hoc loco ecclefiam construeret, ap- paraſſe itaque interea ligneam,dum monachicæ profeſſionis Ordine in hune lòcum inducto major eccleſia condita fuiſfet- l) Claudimus annum memoria obitus Andreæ Decani Metropolitani Pragenſis, quem Peſſina in Phoſph. ſeptic. p. 608. ad 14. Februarii reponit. * ANNUS JESU CHRISTI MCLXVII. ALEXANDRI III. Pap. 8. FRIDERICIReg. 16. Imp. 13. DANIELIS Ep. Prag. 20. WLADISLAI II. Duc. 28. Reg. 10. JOANNIS IV. ep. Ol. 11. Daniel Prag. epiſe. conſecrat Moguntinum Archiepiſco- pum, ublatis anni præſentis principio ad Brixiam caſtris Fridericus Imp. Placentiam inde Bononiam tranſit, centumque obſidibus & magno S auri argentique pondere accepto, Immolam festo CathedræS. Petri quadrageſimæque initio appulit , quo ipſo tempore Daniel in Italiam perveniſſe videtur. a) Nam Sabbatho quatuor temporum quadrageſima- lium, inquit Vincentius ad h. a. p. 78., Verdenſis epiſcopus prædic- tum electum (imo intruſum Chriſtianum Moguntiæ Archiepiſepum) in Presbyterum & Ravennatenſem & Ratisbonenſem, & alios plurimos Diaconos conſecrat. In proximo Dominico die eundem Moguntinum Dominus Daniel Pragenſis epiſcopus cum aliis epiſcopis in Archiepiſco- pum conſecrat, qui die inſequente Danielem, omnesque illius domeſ- ticos multis muneribus cumulavit. Immola in vicinum epiſcopatum Faventinum Danielem cum Imperatore transgreſfum innuit ejusden Imperatoris diploma apud Proculum datum, b) abhinc jam omnia conſilia eo valebant, ut occupata urbe Roma Paſchalem in Cathe- dram in Nativitate levati , & conſequentibus diebus a Friderico Imp. aureis argenteisque theeis exornati , ut non modo Albertus Stadenſis, Godefridus Monachus, Chro- nica Auguſtenſis , Magnum Chronicon Belgieum &c. ſed & ipſum diploma Fri- derici Imp. T. III. Concil. German. testatur. l) Author verosimillime eeclefiam Dobrolucenſem Ordinis Ciſtercienſis in inferiore Luſatia, quam Peucero teſte Theo- dorns Luſatiæ Marchio circa annum 1190. condidit, innuit. Ea ne ſub patro- cinio titulove S. Hentici fuerit, hucuſque comperire haud potui, Luugh enim slavis & nemus & pratum fignificaſſe certum eſt, nec de alio monaſterio hoc an- norum confinio in Zurbia ſeu Luſatia condito quidquam proditum eſt. a) Quod ſrimus loquimur , & quod vidimus ſcriptis mandamus, inquit Vincentius Danielis Ca- pellanus & expeditionis Italicæ Comes ad l. a. p. 77. b) Gudenus in Cod, D.plom. T. 1. p. 257.
Strana 447
WLADISLAI II. 28. dram Petri intruderet, pæmifit itaque cum legionibus Reginaldum Colonienſem, Chriſtannum Moguntinum, Philippum Cancellar um, Hen- ricum Notarium cum plurima militia & Brabantinis ad præparandam exercitibus ſuis viam, qui tanquam piſcatores optimi .. . innumerabilem prædam marcarum ad ſtipendia militum ceperunt. c) Jam jamque Ro- mæ propinquabant, cum Reginaldus Colonienſis Moguntino præ- vertit, Tuſculanumque ante Romam occupavit, quos adventantes Romani aculeatis verbis excepere, ludibriisque impetivere. At vero Daniel cum ſuo milite perstitit apud Imperatorem, ejusque caſtra ſe- cutus eſt, in Cæna Domini in quodam monaſterio ante Aeriminum chri- ſma conſecravit, Cæſare poſtea ad obfidionem Anconæ converſo Do- minus Daniel Pragenſis epiſeopus, inquit idem Vincentius, cum ſua militia sub ſtationibus Imperatoris ponitur. Et ut postremam ex Vincentio Danielis adferamus memoriam, abhinc ille cum Verdenſi epiſcopo Papiam ab Imperatore miſfus eſt, ut cives confilio ſuo in fide erga Im- peratorem ſtabiles efficiat, commiſſa interea militiæ ſuæ curatione Hu- goni Capellanno: quibus narratis abrumpitur Vincentii noſtri hiſto- ria, ſeu quod eam ulterius proſecutus non ſit ſeu quod exemplar inte- grum ad poſteritatem transmiſſum non fuerit,quæ itaque conſecuta ſunt, ex Morena aliisque compendio stringamus: PoftAnconæ deditionem et- ſi Fridericus non neſciretMediolanum,Cremonam,Pergamum, Brixiam, Mantuam,Ferrariam aliasque civitates recenter tumultuare,& ſe ſe in no- va fœdera ſociare, duplicatis tamen itineribus Romam feſtinavit, præſer- tim cum intellexiſſet Romanos eruptione ex urbe in Tuſculanum facta nno modo a Colonienſi & Moguntino Archiepiſcopis repreſſos, ſed etiam clade amplius duodecim miiium mulctatos. Nono itaque Calendas Auguiti ante muros urbis cum Paſchale Pſeudopapa ſuo adfuit, cœſisque rurſum Romanis, & ſe ſe in alteram Tyberis ripam recipientibus citeriore urbis parte potitus eſt, tum feſto S. Petri ad vincula ſeu 1. Auguſti conjugem ſuam in Bafilica S. Petri per eundem Paſchalem coronari fecit. d) Perterriti Romani imparesque ſe multitudini tan- tisque præliis rati pacis conditiones cum Friderico inierunt. e) Ancouam cum Imp, obſidet. 447 Dum hæc Romæ aguntur immanis peſtilentia Imperatoris exer- citum c) Vincentius ad h. a. p. 78. d) Morena quidem ipſum Fridericum denuo quoque coronatum ſeribit , ſed veroſimilius id alii nonniſi de Imperatrice aſſerunt. e) Leguntur hæ conditiones apud Godefridum Monachum ad h. a.
WLADISLAI II. 28. dram Petri intruderet, pæmifit itaque cum legionibus Reginaldum Colonienſem, Chriſtannum Moguntinum, Philippum Cancellar um, Hen- ricum Notarium cum plurima militia & Brabantinis ad præparandam exercitibus ſuis viam, qui tanquam piſcatores optimi .. . innumerabilem prædam marcarum ad ſtipendia militum ceperunt. c) Jam jamque Ro- mæ propinquabant, cum Reginaldus Colonienſis Moguntino præ- vertit, Tuſculanumque ante Romam occupavit, quos adventantes Romani aculeatis verbis excepere, ludibriisque impetivere. At vero Daniel cum ſuo milite perstitit apud Imperatorem, ejusque caſtra ſe- cutus eſt, in Cæna Domini in quodam monaſterio ante Aeriminum chri- ſma conſecravit, Cæſare poſtea ad obfidionem Anconæ converſo Do- minus Daniel Pragenſis epiſeopus, inquit idem Vincentius, cum ſua militia sub ſtationibus Imperatoris ponitur. Et ut postremam ex Vincentio Danielis adferamus memoriam, abhinc ille cum Verdenſi epiſcopo Papiam ab Imperatore miſfus eſt, ut cives confilio ſuo in fide erga Im- peratorem ſtabiles efficiat, commiſſa interea militiæ ſuæ curatione Hu- goni Capellanno: quibus narratis abrumpitur Vincentii noſtri hiſto- ria, ſeu quod eam ulterius proſecutus non ſit ſeu quod exemplar inte- grum ad poſteritatem transmiſſum non fuerit,quæ itaque conſecuta ſunt, ex Morena aliisque compendio stringamus: PoftAnconæ deditionem et- ſi Fridericus non neſciretMediolanum,Cremonam,Pergamum, Brixiam, Mantuam,Ferrariam aliasque civitates recenter tumultuare,& ſe ſe in no- va fœdera ſociare, duplicatis tamen itineribus Romam feſtinavit, præſer- tim cum intellexiſſet Romanos eruptione ex urbe in Tuſculanum facta nno modo a Colonienſi & Moguntino Archiepiſcopis repreſſos, ſed etiam clade amplius duodecim miiium mulctatos. Nono itaque Calendas Auguiti ante muros urbis cum Paſchale Pſeudopapa ſuo adfuit, cœſisque rurſum Romanis, & ſe ſe in alteram Tyberis ripam recipientibus citeriore urbis parte potitus eſt, tum feſto S. Petri ad vincula ſeu 1. Auguſti conjugem ſuam in Bafilica S. Petri per eundem Paſchalem coronari fecit. d) Perterriti Romani imparesque ſe multitudini tan- tisque præliis rati pacis conditiones cum Friderico inierunt. e) Ancouam cum Imp, obſidet. 447 Dum hæc Romæ aguntur immanis peſtilentia Imperatoris exer- citum c) Vincentius ad h. a. p. 78. d) Morena quidem ipſum Fridericum denuo quoque coronatum ſeribit , ſed veroſimilius id alii nonniſi de Imperatrice aſſerunt. e) Leguntur hæ conditiones apud Godefridum Monachum ad h. a.
Strana 448
448 ANNUS 1167. Daniel& Theo baldus peſte in Italia enecan- tur. Danielis oſſa excocta defe- runtur in Bo. hemiam. citum , & infimos ſummosque incredibili pene velocitate depopulata eſt, ƒ) qua & Fridericus Regis Conradi filius, Dux Gwelfo, Reinal- dus Colonienſis Archiepiſcopus, cum fratre ſuo, aliique innumeri Principes, Comites, Epiſcopi abſumpti, e quorum numero etiam fue- re Daniel Pragenfis epiſcopus, & Theobaldus frater Wladislai Regis. Territus ea hominum strage Fridericus reditum in Lombardiam ac- celeravit, quam antequam attigiſſet, duo millia ex ſuo comitatu eadem contagione enecta doluit. Mortuus vero Daniel, ut Chro- nographus Siloenſis Continuator Vincentii adnotat, in Vigilia S. Lau- rentii, g) postquam eccleſiæ Pragensi annis XIX. diebus XI. præfuis- ſet. Quo loco mortuus fuerit in Italia nuſpiam proditum. Magno eum idem author laudum ornat præconio a ſapientia, eloquentia, ipſa- que probitate, h) nec tamen diffitebatur eum ſeu favore ſeu metu Imperatoris coecatum in ſchiſinate mortuum, atque proinde quamvis illi eccleliaftica non negaretur ſepultura, memoriam tamen illius ad alta- re Domini in miſſis & ceteris hujusmodi non fuisſe delatam, donec post annos aliquot ſancto Viro Gotſchalco Siloenſium Abbati per viſionem apparuit, commemorans (commonefaciens) eum verborum, quæ aliquan- do cum eo contulerat ,iens in expeditionem (Italicam) quibus ſignificave- rat , ſe viam illam aggredi non ſponte ſed invitum, corpore, non corde. Subjunxit autem obſecrans, ut per eum eccleſiæ precibus redderetur, quod factum eſt. i) Oſſa illius adprævertendam contagionem in Italia a carnibus ſejuncta, excocta, moreque illius aetatis in ære ficcata in Bohemiam translata, atque in metropolitana eccleſia ſepulta funt, ubi illa anno 1374. Beneſfius de Weitmühle novæ fabricæ Director reperit, atque in novam hodiernæ basilicæ structuram transtulit. k) Paſſim vero noſtri nempe Continuator Viennenſis, Pulkava, aliique præter Chrono- graphum Siloenſem Danielis mortem primum ad annum ſequentem re- ferunt , quod veroſimilius ejus oſſa primum anno ſequente Pragam al- f) Tanta, inquit Godefridus Monachus,exstincta eſt multitudo, Epiſcoporum,Abbatum, Prin- cinum, militum , & diverſæ conditionis virorum, ut numerum pene excederet. g) Necrologium Doxanenſe vetus uno die prius ad 8. Auguſti Anniverſarium illius diem præoccupat his verbis : VI. Idus Aug. Pie memoric Daniel Pragenſis epi- ſcopus , & noſtre Congregationis per omnia devotus , qui dedit Luluciom , & Trebra- diez, Numerzicz, Chinowicz, & circuitionem Oslaw. b) Inter cetera bona, qui- bus pollebat , habebat & hanc gratiam divinitus ſibi collatam, quod quandocunque divinis aſtabar altaribus, ex humillima ſui conſideratione velut totus defluebat in lacrymis &c. b) Chronogr Siloenſ. ad h. as p. 79. 6) Beneſſius T. IV. Monumento- rum noſtrorum p. 61.
448 ANNUS 1167. Daniel& Theo baldus peſte in Italia enecan- tur. Danielis oſſa excocta defe- runtur in Bo. hemiam. citum , & infimos ſummosque incredibili pene velocitate depopulata eſt, ƒ) qua & Fridericus Regis Conradi filius, Dux Gwelfo, Reinal- dus Colonienſis Archiepiſcopus, cum fratre ſuo, aliique innumeri Principes, Comites, Epiſcopi abſumpti, e quorum numero etiam fue- re Daniel Pragenfis epiſcopus, & Theobaldus frater Wladislai Regis. Territus ea hominum strage Fridericus reditum in Lombardiam ac- celeravit, quam antequam attigiſſet, duo millia ex ſuo comitatu eadem contagione enecta doluit. Mortuus vero Daniel, ut Chro- nographus Siloenſis Continuator Vincentii adnotat, in Vigilia S. Lau- rentii, g) postquam eccleſiæ Pragensi annis XIX. diebus XI. præfuis- ſet. Quo loco mortuus fuerit in Italia nuſpiam proditum. Magno eum idem author laudum ornat præconio a ſapientia, eloquentia, ipſa- que probitate, h) nec tamen diffitebatur eum ſeu favore ſeu metu Imperatoris coecatum in ſchiſinate mortuum, atque proinde quamvis illi eccleliaftica non negaretur ſepultura, memoriam tamen illius ad alta- re Domini in miſſis & ceteris hujusmodi non fuisſe delatam, donec post annos aliquot ſancto Viro Gotſchalco Siloenſium Abbati per viſionem apparuit, commemorans (commonefaciens) eum verborum, quæ aliquan- do cum eo contulerat ,iens in expeditionem (Italicam) quibus ſignificave- rat , ſe viam illam aggredi non ſponte ſed invitum, corpore, non corde. Subjunxit autem obſecrans, ut per eum eccleſiæ precibus redderetur, quod factum eſt. i) Oſſa illius adprævertendam contagionem in Italia a carnibus ſejuncta, excocta, moreque illius aetatis in ære ficcata in Bohemiam translata, atque in metropolitana eccleſia ſepulta funt, ubi illa anno 1374. Beneſfius de Weitmühle novæ fabricæ Director reperit, atque in novam hodiernæ basilicæ structuram transtulit. k) Paſſim vero noſtri nempe Continuator Viennenſis, Pulkava, aliique præter Chrono- graphum Siloenſem Danielis mortem primum ad annum ſequentem re- ferunt , quod veroſimilius ejus oſſa primum anno ſequente Pragam al- f) Tanta, inquit Godefridus Monachus,exstincta eſt multitudo, Epiſcoporum,Abbatum, Prin- cinum, militum , & diverſæ conditionis virorum, ut numerum pene excederet. g) Necrologium Doxanenſe vetus uno die prius ad 8. Auguſti Anniverſarium illius diem præoccupat his verbis : VI. Idus Aug. Pie memoric Daniel Pragenſis epi- ſcopus , & noſtre Congregationis per omnia devotus , qui dedit Luluciom , & Trebra- diez, Numerzicz, Chinowicz, & circuitionem Oslaw. b) Inter cetera bona, qui- bus pollebat , habebat & hanc gratiam divinitus ſibi collatam, quod quandocunque divinis aſtabar altaribus, ex humillima ſui conſideratione velut totus defluebat in lacrymis &c. b) Chronogr Siloenſ. ad h. as p. 79. 6) Beneſſius T. IV. Monumento- rum noſtrorum p. 61.
Strana 449
WLADISLAI II. 28. allata videantur, ſcilicet poſteaquam lues in Italia remifit. Ceterum ne unam adhuc Danielis prætermittamus memoriam : Chronographus Reichersbergenfis memorat ad annum 1169. Gerhohum ejusdem cœ- nobii Præpoſitum, virum eo ævo a probitate doctrinaque ſumme conſpicuum plurima ſcripta ad epiſcopum Danielem Pragenſem concin- naſſe, quæ autem , & qualia fuerint, numque ſuperſint hodie, explo- ratum non habeo. 449 Diximus ſupra Theobaldum Ducem fratrem Regis Wladislai eadem contagione rebus humanis ereptum fuiſſe, quod tribus verbis annunciat Continuator Viennenſis p. 57. Theobaldus Dux & Daniel epiſcopus in Italia obiit. Locupletius hæc nonnihil Pulkava p. 191. Multi de Principibus (menſe Auguſto in Italia ) ſunt mortui propter pe- stilenciam eminentem. Inter quos Theobaldus frater Regis Wladislai deceſſit, relinquens post ſe magne indolis puerum, eciam nomine Theobal- dum, patrem illorum, qui poſtea dicti ſunt Dipoltiti, id est Theobaldi- ci. Hæc Pulkavæ verba Hagecius inventis ſuis inſperfit, recentiorum- que narratiunculis mirum quantum ampliavit: narrat videlicet Theo- baldum hunc Klattovienſem, hodie Plſnensem, ut somniat, dictam, item Prachaticenſem provinciam tenuiſſe, habitaſſe illum in caſtro Raby, diverſum a Wladislai clypeum gentilitium aſſumpsiſſe, cujus medietas rubro colore tincta fuit, altera tribus trabibus diviſa ad tres ditionum ſuarum fluvios Moldavam, Miſam & Wattavam denotan- dos, hunque ipſum elypeum hæreditate ad posteros fuiſſe transmiſ- ſum. Denique eundem Theobaldum Klattoviæ ad S. Laurentium, in eodem Ordinis S. Dominici monasterio a ſe ſumptuofiſſime con- dito, & nonniſi pro religioſis Equeſtris Ordinis fundato una cum ſua ſorore Amabilia fuiſſe ſepultum, ut alios plures Hiſtoricos, Chrono- logicosque errores prætermittam. 1) Ex his vero fabellis posteriores quique noſtri alia atque alia pro libidine ſua figmentorum monstra PARS VI. ANNAL. HAGEC. ex- Lll 1) Non est operæ pretium fingula confutare longius, & jam alias dicta hic repetere. Sane Theobaldum hune Klattovienſem provinciam tenuiſſe jam alibi falſum eſſe oſtendimus, tam falſum eſt Piſnenſem provinciam olim dictaim Klattovienſem, cly- peos colorum varietate diſtinctos hæreditariosque posteriores hac ætate esse plu- ries docuimus , quod B. Amabilia non fuerit filia Wladislai ſororque Theobal- di, jam multo ante oſtendimus. Guod autem caput eft, Hageciumque aut co non multo ſuperiorem commentorum istorum inventorem oftendit, est; quod aſſerat Theobaldum anno præſente peſte exſtinctum fundatorem fuiſſe conobii Ordinis S. Dominici, cum S. Dominicus needum natus, & Ordo Prædicatorum primum ſæculo ſequente inſtitutus fuerit. Circa memori- as Theobaldi poſteriorum errata.
WLADISLAI II. 28. allata videantur, ſcilicet poſteaquam lues in Italia remifit. Ceterum ne unam adhuc Danielis prætermittamus memoriam : Chronographus Reichersbergenfis memorat ad annum 1169. Gerhohum ejusdem cœ- nobii Præpoſitum, virum eo ævo a probitate doctrinaque ſumme conſpicuum plurima ſcripta ad epiſcopum Danielem Pragenſem concin- naſſe, quæ autem , & qualia fuerint, numque ſuperſint hodie, explo- ratum non habeo. 449 Diximus ſupra Theobaldum Ducem fratrem Regis Wladislai eadem contagione rebus humanis ereptum fuiſſe, quod tribus verbis annunciat Continuator Viennenſis p. 57. Theobaldus Dux & Daniel epiſcopus in Italia obiit. Locupletius hæc nonnihil Pulkava p. 191. Multi de Principibus (menſe Auguſto in Italia ) ſunt mortui propter pe- stilenciam eminentem. Inter quos Theobaldus frater Regis Wladislai deceſſit, relinquens post ſe magne indolis puerum, eciam nomine Theobal- dum, patrem illorum, qui poſtea dicti ſunt Dipoltiti, id est Theobaldi- ci. Hæc Pulkavæ verba Hagecius inventis ſuis inſperfit, recentiorum- que narratiunculis mirum quantum ampliavit: narrat videlicet Theo- baldum hunc Klattovienſem, hodie Plſnensem, ut somniat, dictam, item Prachaticenſem provinciam tenuiſſe, habitaſſe illum in caſtro Raby, diverſum a Wladislai clypeum gentilitium aſſumpsiſſe, cujus medietas rubro colore tincta fuit, altera tribus trabibus diviſa ad tres ditionum ſuarum fluvios Moldavam, Miſam & Wattavam denotan- dos, hunque ipſum elypeum hæreditate ad posteros fuiſſe transmiſ- ſum. Denique eundem Theobaldum Klattoviæ ad S. Laurentium, in eodem Ordinis S. Dominici monasterio a ſe ſumptuofiſſime con- dito, & nonniſi pro religioſis Equeſtris Ordinis fundato una cum ſua ſorore Amabilia fuiſſe ſepultum, ut alios plures Hiſtoricos, Chrono- logicosque errores prætermittam. 1) Ex his vero fabellis posteriores quique noſtri alia atque alia pro libidine ſua figmentorum monstra PARS VI. ANNAL. HAGEC. ex- Lll 1) Non est operæ pretium fingula confutare longius, & jam alias dicta hic repetere. Sane Theobaldum hune Klattovienſem provinciam tenuiſſe jam alibi falſum eſſe oſtendimus, tam falſum eſt Piſnenſem provinciam olim dictaim Klattovienſem, cly- peos colorum varietate diſtinctos hæreditariosque posteriores hac ætate esse plu- ries docuimus , quod B. Amabilia non fuerit filia Wladislai ſororque Theobal- di, jam multo ante oſtendimus. Guod autem caput eft, Hageciumque aut co non multo ſuperiorem commentorum istorum inventorem oftendit, est; quod aſſerat Theobaldum anno præſente peſte exſtinctum fundatorem fuiſſe conobii Ordinis S. Dominici, cum S. Dominicus needum natus, & Ordo Prædicatorum primum ſæculo ſequente inſtitutus fuerit. Circa memori- as Theobaldi poſteriorum errata.
Strana 450
Hiſtoria Jo- annis Klat- towsky men- dax. ANNUS II67. excudere : inter quos audacia omnibus palmam præripuit infignis ille toties a nobis nominatus impoſtor Joannes Klatovskius, quem in Apo- logia noſtra jam pluribus paginis confutavimus. Hic verſipellis vin cum ingentem Hagecii anachroniſinum advertiſſet, qui ante natunt S. Dominicum jam Ordinis Prædicatorum cœnobium Klattoviæ a Theobaldo fundatum aſſeruit, ex Dominicano cœnobio feeit Benedi. ctinum, eique Rothomannum primum Abbatem affinxit, a quo hi- storiam Klattovienſem ex vetuſtioribus cujusdam Wotili (itidem com- mentitii ſacerdotis) memoriis conſcriptam ſe vidiſſe, & feſtinante ocu- lo apud Petrum de Linda Decanum Metropolitanum ( libro hoc poſt mortem Decani quæsito & nuſpiam invento) legiſſe toti posteritati impoſuit, cujus luculenta mendacia ibidem integris octo paginis ante omnium oculos poſuimus. Guis credidiſſet vero etiam postea inven- tum iri unum aliquem , qui inſulſiſſimæ hujus hiſtoriæ Klattovienſis, jam ab aliis quoque hiftoricis noſtris confixæ, patronum. defenſorem- que acturus eſſet? Non multum ariolari nomen opus est: est is doct. Pubitſchka, cujus præcipuum ſtudium est veteres fabellas & ſequio- rum ſæculorum ſomnia reſuſcitandi. Is igitur noviſſime m) adverſum me militaturus provocat ad aliud MS. quod ultra ſæculum XII. non pro- gredi aſſerit, quod tamen eundem titulum cum commentitia Joannis Klattovsky hiſtoria præſeferre ibidem verbis ipsis expreſſis declarat. An igitur, quia exemplar illius, quod ad manus habuit, truncatum eſt, & ultra ſæculum XII. non progreditur, idcirco a Joannis Klattovsky monſtroſo partu,a quo nequidem verbo differt,diverſum est ?u) An doc- tiſſimum virum pro ſumma ſua ſolertia non Manuſcriptum ſuum trunca- tum, ſeu primam partem hiſtoriæ Klattovienſis ex Wotilonis ſacerdotis memoriis congeſtæe, cum integro opere Klattovsky, quæ utramque par- tem complectitur, conferre oportuit? deprehendiſset profecto non ovum ovo ſimilius eſſe, atque pene ne unum apicem, ſi tranſumptum accurate exſcriptum eſt, deſiderari; cujuscemodi quidem exemplaria MS. primæ Partis ſeu ad annum 1190. excurrentia ipſe quatuor ma- nibus trivi contulique. Ut porro aliquid adjiciam, eft & aliud minus hujus pſeudo-hiſtoriæ compendium ſub titulo: Bohdani Sacellani Klat- rovienſis, de quo Balbinus in Bohemia ſua docta P. II. p. 92. quam præclare autem de hoc compendio ſenſerit Clar. vir Raphael Ungar ea- m) Chronol. Seſchich. Böhmens. n) Vafre idem Joannes Klattovskius priorem Par- tem hiſtoriæ ſuæ uſque ad annum 1190. a Rotomanno concinnatam fuiſſe com- mentus eſt , poſteriorem fimillimis hiſtoricis & chronologicis erroribus fodatam opera ſua concinnatam fuiſſe jactar. 459 Pub. Chronol. Geſch 4.Thl. 1. B. S.405.
Hiſtoria Jo- annis Klat- towsky men- dax. ANNUS II67. excudere : inter quos audacia omnibus palmam præripuit infignis ille toties a nobis nominatus impoſtor Joannes Klatovskius, quem in Apo- logia noſtra jam pluribus paginis confutavimus. Hic verſipellis vin cum ingentem Hagecii anachroniſinum advertiſſet, qui ante natunt S. Dominicum jam Ordinis Prædicatorum cœnobium Klattoviæ a Theobaldo fundatum aſſeruit, ex Dominicano cœnobio feeit Benedi. ctinum, eique Rothomannum primum Abbatem affinxit, a quo hi- storiam Klattovienſem ex vetuſtioribus cujusdam Wotili (itidem com- mentitii ſacerdotis) memoriis conſcriptam ſe vidiſſe, & feſtinante ocu- lo apud Petrum de Linda Decanum Metropolitanum ( libro hoc poſt mortem Decani quæsito & nuſpiam invento) legiſſe toti posteritati impoſuit, cujus luculenta mendacia ibidem integris octo paginis ante omnium oculos poſuimus. Guis credidiſſet vero etiam postea inven- tum iri unum aliquem , qui inſulſiſſimæ hujus hiſtoriæ Klattovienſis, jam ab aliis quoque hiftoricis noſtris confixæ, patronum. defenſorem- que acturus eſſet? Non multum ariolari nomen opus est: est is doct. Pubitſchka, cujus præcipuum ſtudium est veteres fabellas & ſequio- rum ſæculorum ſomnia reſuſcitandi. Is igitur noviſſime m) adverſum me militaturus provocat ad aliud MS. quod ultra ſæculum XII. non pro- gredi aſſerit, quod tamen eundem titulum cum commentitia Joannis Klattovsky hiſtoria præſeferre ibidem verbis ipsis expreſſis declarat. An igitur, quia exemplar illius, quod ad manus habuit, truncatum eſt, & ultra ſæculum XII. non progreditur, idcirco a Joannis Klattovsky monſtroſo partu,a quo nequidem verbo differt,diverſum est ?u) An doc- tiſſimum virum pro ſumma ſua ſolertia non Manuſcriptum ſuum trunca- tum, ſeu primam partem hiſtoriæ Klattovienſis ex Wotilonis ſacerdotis memoriis congeſtæe, cum integro opere Klattovsky, quæ utramque par- tem complectitur, conferre oportuit? deprehendiſset profecto non ovum ovo ſimilius eſſe, atque pene ne unum apicem, ſi tranſumptum accurate exſcriptum eſt, deſiderari; cujuscemodi quidem exemplaria MS. primæ Partis ſeu ad annum 1190. excurrentia ipſe quatuor ma- nibus trivi contulique. Ut porro aliquid adjiciam, eft & aliud minus hujus pſeudo-hiſtoriæ compendium ſub titulo: Bohdani Sacellani Klat- rovienſis, de quo Balbinus in Bohemia ſua docta P. II. p. 92. quam præclare autem de hoc compendio ſenſerit Clar. vir Raphael Ungar ea- m) Chronol. Seſchich. Böhmens. n) Vafre idem Joannes Klattovskius priorem Par- tem hiſtoriæ ſuæ uſque ad annum 1190. a Rotomanno concinnatam fuiſſe com- mentus eſt , poſteriorem fimillimis hiſtoricis & chronologicis erroribus fodatam opera ſua concinnatam fuiſſe jactar. 459 Pub. Chronol. Geſch 4.Thl. 1. B. S.405.
Strana 451
WLADISLAI II. 28. eadem pagina in Commentario ſuo Nota 95. legi poteſt. Nugamur! nugamur inquam, cum ejusmodi adulterinis mercimoniis idem atque probis pretium statuimus, & fabulas pro veritate Annalibus nostris, hac tanta critices luce, intrudimus, fabulas inquam, e quibus tanquam lernœa hydra alia atque alia capita, centum, inquam, aliæ fabulæ enaſcuntur. o) Sed ad Theobaldicos, ſeu Dipoltitos, ut Pulkava ap- pellat, redeamus. 451 Theobaldicos e virili Ducum noſtrorum ſanguine prognatos fuiſſe dubium haud eſt, ita vero dicti, quod a Theobaldo I. præſen- te anno peſte ſublato, hæredes primogenitique filii idem nomen geſ- ſerint , neque tamen ultra Theobaldum IV. qui ante ſæculum medium XIII. vixit, hactenus-posteriorem aliquem detexi. Nolo autem re- pugnare Hagecio & Paprocio nostro Rysembergicos, Skalicenses, Schwihofios aliosque primæ Nobilitatis Bohemicæ Optimates propter certas traditionum reliquias magis quam ſynchrona documenta ex mulie- bri Theobaldicorum iſtorum ſanguine ortas fuiſſe, at ut aſſentiar recta linea ex virili Theobaldæornm stipite eos processiſſe difficillime per- ſuaderi mihi patiar, nam omnes ſynchroni patrii ſcriptores unani- mes in eo conſentiunt, anno 1306. cum Wenceslao III. Rege Bohe- miæ Olomucii interfecto stirpem Przemysleam exstinctam fuiſſe, quæ ſi in Ryzembergicis, Skalicenſibus aut Schwihofiis ſuperfuiſset, ab omnibus contemporaneis popularibus fuis merito rifi, redarguti- que fuiſſent. Imo ſi etiam concedam Theobaldorum iftorum maí- cula linea prognatum genus fortunæe viciſſitudine ad ſummam pauper- tate n ruſticamque conditionem delapſum fuiſſe , quis tamen non facile adducatur , ut credat Ryzembergiorum Schwihofiorumque quem quem demum ſub cædem Wenceslai III. superstitem ab ipſo aratro (quemadmodum primus Dux Przemyslaus optatus fuit) a ma- Ll1 2 jori- Teobaldico- rum virile ge- nus non ſuper- fuit ultra ſa- culum XIII. c) Jam Crugerius ad 26. Julii 152. p. de ſepultura Theobaldi Klattoviæ fluctuat : In- ſpexi , ait , chartas veterrimas , e quibus conſtabat , qui & quæ Clattovia jacuerunt , nullibi Theobaldi tumulus ponebatur. Id indubitatum : Hagecium duorum ſæculo- ruim anachroniſmo eaquæ ad Theobaldum Schwihofium Plſnæ cum ſorore ſua Amabilia ſepultum ſpectant, Klattoviam traduxiſſe, atque ex Sebwihofio iſto Theo- baldum I. fratrem Wladislai Regis ſeciſſe. De Swihofiorum & Amabiliæ ſepultu- ra in templo Prædicatorum ab ipſo Theobaldo Shwihofio ſeu Ryzembergio Plznæ fundato ita habet MS. vetus Piſnenſe : Prædicatorum templo adſitum eſt templum minus ſub nomine S. Spiritus venerabilibus exuviis beatæ Amubilia ac marmoreo quon- dam grandi Heroum Swihowskiorum mauſolæo pretioſum.
WLADISLAI II. 28. eadem pagina in Commentario ſuo Nota 95. legi poteſt. Nugamur! nugamur inquam, cum ejusmodi adulterinis mercimoniis idem atque probis pretium statuimus, & fabulas pro veritate Annalibus nostris, hac tanta critices luce, intrudimus, fabulas inquam, e quibus tanquam lernœa hydra alia atque alia capita, centum, inquam, aliæ fabulæ enaſcuntur. o) Sed ad Theobaldicos, ſeu Dipoltitos, ut Pulkava ap- pellat, redeamus. 451 Theobaldicos e virili Ducum noſtrorum ſanguine prognatos fuiſſe dubium haud eſt, ita vero dicti, quod a Theobaldo I. præſen- te anno peſte ſublato, hæredes primogenitique filii idem nomen geſ- ſerint , neque tamen ultra Theobaldum IV. qui ante ſæculum medium XIII. vixit, hactenus-posteriorem aliquem detexi. Nolo autem re- pugnare Hagecio & Paprocio nostro Rysembergicos, Skalicenses, Schwihofios aliosque primæ Nobilitatis Bohemicæ Optimates propter certas traditionum reliquias magis quam ſynchrona documenta ex mulie- bri Theobaldicorum iſtorum ſanguine ortas fuiſſe, at ut aſſentiar recta linea ex virili Theobaldæornm stipite eos processiſſe difficillime per- ſuaderi mihi patiar, nam omnes ſynchroni patrii ſcriptores unani- mes in eo conſentiunt, anno 1306. cum Wenceslao III. Rege Bohe- miæ Olomucii interfecto stirpem Przemysleam exstinctam fuiſſe, quæ ſi in Ryzembergicis, Skalicenſibus aut Schwihofiis ſuperfuiſset, ab omnibus contemporaneis popularibus fuis merito rifi, redarguti- que fuiſſent. Imo ſi etiam concedam Theobaldorum iftorum maí- cula linea prognatum genus fortunæe viciſſitudine ad ſummam pauper- tate n ruſticamque conditionem delapſum fuiſſe , quis tamen non facile adducatur , ut credat Ryzembergiorum Schwihofiorumque quem quem demum ſub cædem Wenceslai III. superstitem ab ipſo aratro (quemadmodum primus Dux Przemyslaus optatus fuit) a ma- Ll1 2 jori- Teobaldico- rum virile ge- nus non ſuper- fuit ultra ſa- culum XIII. c) Jam Crugerius ad 26. Julii 152. p. de ſepultura Theobaldi Klattoviæ fluctuat : In- ſpexi , ait , chartas veterrimas , e quibus conſtabat , qui & quæ Clattovia jacuerunt , nullibi Theobaldi tumulus ponebatur. Id indubitatum : Hagecium duorum ſæculo- ruim anachroniſmo eaquæ ad Theobaldum Schwihofium Plſnæ cum ſorore ſua Amabilia ſepultum ſpectant, Klattoviam traduxiſſe, atque ex Sebwihofio iſto Theo- baldum I. fratrem Wladislai Regis ſeciſſe. De Swihofiorum & Amabiliæ ſepultu- ra in templo Prædicatorum ab ipſo Theobaldo Shwihofio ſeu Ryzembergio Plznæ fundato ita habet MS. vetus Piſnenſe : Prædicatorum templo adſitum eſt templum minus ſub nomine S. Spiritus venerabilibus exuviis beatæ Amubilia ac marmoreo quon- dam grandi Heroum Swihowskiorum mauſolæo pretioſum.
Strana 452
ANNUS II67. 452 joribus noſtris ad ſolium evocandum fuiſſe, antequam Regnum ad alienigenas transmitti admisiſſent. Nullusne vero fuit ex his potentiſſi- mis familiis (uſque ad ſæculum XVI. imo XVII. divitiis, auctoritate terrarumque amplitudine ſpectatifſimis in Bohemia) qui ſub Wenceslai istius cædem Regnum omni jure fibi debitum prætendifſet, atque tot inter exteros procos filiarumque Wenceslai II. maritos non fibi ma- jus jus competere affirmaffet? Nullus ne etiam inter tot ſcriptores noſtros temporum illorum fuiſſet, qui ad posteritatem tranſcripfiffet indigenæ cuicunque legitimo heredi ducali Przimysleoque ſanguine edi- to coronam ereptam fuiſſe. uæ profecto unicuique ex prudentiæ le- gibus rem astimanti perſuadebunt emortuas clarasque jam jam fami- lias noſtras tot illuſtres (quibus Hiſtoricorum ſequioris ſæculi aduia- tio Theobaldum I. stipitem gentis ſuæ obtruſit) nonniſa Theobaldæa muliebri linea deſcendiſſe. Huc accedit, quod Paprocius, quem poſ- teriores omnes ſecuti, Theobaldicorum genealogiam ex meris Theo- baldi nominis memoriis documentisque conſarcinaverit, prorſus im- memor Theobaldi nomen jam tum baptiſmale fuiſſe, quod & Prin- cipes & nobiles tam exteri quam noſtri ad inſtar hodierni Prænomi- nis adſciſcere ſoliti.p) Sed cum Paprocius nostras plures familias Theo- baldico ſanguine prognatas memorat, liceat mihi idoneo instrumen- to ostendere veteres Comites de Bren ex Conrado Marchione Mis- nenſi & Orientali progenitos genus suum ex muliebri Theobaldica li- nea derivare. Exstat in Bibliotheca noſtra Slacoverdenſi Vita S. Hed- wigis nuſquam edita in rariſſimo membranaceo codice ſæculi XIV. in- folio ab æquali ſcripta, imaginibusque geſta præcipua vitæ repræſentan- tibus ad ſingula libri capita illuſtrata q) In ea Vita præmiſſa eſt ar- bor genealogica S. Hedwigis raro exemplo ad normam hodierni ſæe- culi efformata, e qua diſcimus Theobaldum, de quo hic agimus, habuiſſe filiam nomine Hedwigem, quæ nupta fuit Comiti de Bren filio genito ſecundo Conradi Marchionis Miſnenſîs & Orientalis proavi ſanctæe Hedwigis a Lothario Rege Romanorum nominati. Iſthic enim in ſubjecto dictæ arbori Genealogiæ Tractatu, sive ſpeculo Genealogiæ ſanctæ Hedwigis hæc leguntur : De ſecundo filio ſupra dicti Conradi Marchionis proavi ſancte Hedwigis Friderico Comite de Bren, & de Hed- P) Errorem iſtum jam notavit in Paprocio Berghauerus in Prom. Pœnit. p. 1s. q) Vitæ hujus exemplar apographum jam ante annos facile 1.5. transmiſimus ad eruditiſ- ſimum amiciſſimumque nobis virum Smiskenium S. J. operum Bolandianorum Continuatorem, ab eodem magna lætitia exceptum , quod Biographiam vetuſtio- rem hujus ſanctæ needum ad manus haberet.
ANNUS II67. 452 joribus noſtris ad ſolium evocandum fuiſſe, antequam Regnum ad alienigenas transmitti admisiſſent. Nullusne vero fuit ex his potentiſſi- mis familiis (uſque ad ſæculum XVI. imo XVII. divitiis, auctoritate terrarumque amplitudine ſpectatifſimis in Bohemia) qui ſub Wenceslai istius cædem Regnum omni jure fibi debitum prætendifſet, atque tot inter exteros procos filiarumque Wenceslai II. maritos non fibi ma- jus jus competere affirmaffet? Nullus ne etiam inter tot ſcriptores noſtros temporum illorum fuiſſet, qui ad posteritatem tranſcripfiffet indigenæ cuicunque legitimo heredi ducali Przimysleoque ſanguine edi- to coronam ereptam fuiſſe. uæ profecto unicuique ex prudentiæ le- gibus rem astimanti perſuadebunt emortuas clarasque jam jam fami- lias noſtras tot illuſtres (quibus Hiſtoricorum ſequioris ſæculi aduia- tio Theobaldum I. stipitem gentis ſuæ obtruſit) nonniſa Theobaldæa muliebri linea deſcendiſſe. Huc accedit, quod Paprocius, quem poſ- teriores omnes ſecuti, Theobaldicorum genealogiam ex meris Theo- baldi nominis memoriis documentisque conſarcinaverit, prorſus im- memor Theobaldi nomen jam tum baptiſmale fuiſſe, quod & Prin- cipes & nobiles tam exteri quam noſtri ad inſtar hodierni Prænomi- nis adſciſcere ſoliti.p) Sed cum Paprocius nostras plures familias Theo- baldico ſanguine prognatas memorat, liceat mihi idoneo instrumen- to ostendere veteres Comites de Bren ex Conrado Marchione Mis- nenſi & Orientali progenitos genus suum ex muliebri Theobaldica li- nea derivare. Exstat in Bibliotheca noſtra Slacoverdenſi Vita S. Hed- wigis nuſquam edita in rariſſimo membranaceo codice ſæculi XIV. in- folio ab æquali ſcripta, imaginibusque geſta præcipua vitæ repræſentan- tibus ad ſingula libri capita illuſtrata q) In ea Vita præmiſſa eſt ar- bor genealogica S. Hedwigis raro exemplo ad normam hodierni ſæe- culi efformata, e qua diſcimus Theobaldum, de quo hic agimus, habuiſſe filiam nomine Hedwigem, quæ nupta fuit Comiti de Bren filio genito ſecundo Conradi Marchionis Miſnenſîs & Orientalis proavi ſanctæe Hedwigis a Lothario Rege Romanorum nominati. Iſthic enim in ſubjecto dictæ arbori Genealogiæ Tractatu, sive ſpeculo Genealogiæ ſanctæ Hedwigis hæc leguntur : De ſecundo filio ſupra dicti Conradi Marchionis proavi ſancte Hedwigis Friderico Comite de Bren, & de Hed- P) Errorem iſtum jam notavit in Paprocio Berghauerus in Prom. Pœnit. p. 1s. q) Vitæ hujus exemplar apographum jam ante annos facile 1.5. transmiſimus ad eruditiſ- ſimum amiciſſimumque nobis virum Smiskenium S. J. operum Bolandianorum Continuatorem, ab eodem magna lætitia exceptum , quod Biographiam vetuſtio- rem hujus ſanctæ needum ad manus haberet.
Strana 453
WLADISLAI II. 28. Hedwiga uxore ipſius filia Dipoldi patrui Odokari Ducis Bohemie na- tus eſt Otto Comes, Sophia Quidelburgensis Abbatiſſa, & Fridericus Comes &c. 453 De gestis Wladislai Regis nostri nihil præsente anno ad posteri- tatem transmiſſum est: unicum ejus diploma conſervatum est XIII. Kal. Februarii datum, quo Litomiſslienſes Canonicos Regulares Or- dinis Præmonstratensis ſub S. Wenceslai & ſua protectione ſuſcipit, omnesque ecclefiæ istius donationes, poſſeſsiones, immunitatesque confirmat. Pleraque jam ex hoc ipſo diplomate tum ad annum 1100. tum 1145 alibique verbis ipsis dedimus, ut pene nonnisi ſuperfint testes huic chartæ ſubſcripti commemorandi, constetque ex iis adhue 20. Ja- nuarii Danielem & Theobaldum Pragæ fuiſſe, confret etiam Henricum fra- trem alterum WladislaiRegis,quem jam ſuperioribus annis demortuum quidam recentiores contendunt, adhue superstitem fuiſſe. Ita vero habet : Hujus vero confirmationis nostre teftes ſunt fratres met Theobal- dus & Henricus, filii quoque mei Bridericus & Swatopluk. Daniel epiſcopus Pragenſ. Joannes epiſcopus Moravienſis. Gervaſius Cancella- rius & Præpoſitus Wiſſegrad. Ulricus Præpoſitus Pragenſis. Czater Sa- cenſis. Domoslaus Archidiaconus Prag. Peregrinus Curimensis. Slawon Gradicenſis, Othmar Boleslavienfis, Bertholdus de Raudnic. Duthleb de Bechin. Budislaus Castellanus Prag. Bſnata Wiſſegrad. Jarogniew Saczenſis. Nemoy de Netolicz. Drifislau de Gelzen. Zdieslaus de Curim & alii quam plurimi. Ita Autographum in Collectione noſtra, inte- grum vero excuſum legere eft apud Berghauerum in Protom. Pœnit. P. 252. Diploma Wla- dislai Lito- miſslienſi ec- cleſiæ datum. A ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXVIII. ALEXANDRI III. Papæ 9. FRIDERICIReg. 17. Imp. 14. FRIDERICI ep. Prag. 1, JOANNIS IV. ep. Ol. 12. WLADISLAI II. Duc. 29. Reg. I1. um Chronographus Siloenfis a nobis editus p. 80. commemorasset Danielem epiſcopum Pragenſem anno ſuperiore in Vigilia S. Lau- rentii ſeu 9. Auguſti mortuum, ſubjungit: Quo mortuo vaca- vit epiſcopalis ſedes uſque in ſequentem annum, vacavit nempe a 9. Au- guſti uſque ad menſem Februarium anni ſequentis per ſex menſes, di-
WLADISLAI II. 28. Hedwiga uxore ipſius filia Dipoldi patrui Odokari Ducis Bohemie na- tus eſt Otto Comes, Sophia Quidelburgensis Abbatiſſa, & Fridericus Comes &c. 453 De gestis Wladislai Regis nostri nihil præsente anno ad posteri- tatem transmiſſum est: unicum ejus diploma conſervatum est XIII. Kal. Februarii datum, quo Litomiſslienſes Canonicos Regulares Or- dinis Præmonstratensis ſub S. Wenceslai & ſua protectione ſuſcipit, omnesque ecclefiæ istius donationes, poſſeſsiones, immunitatesque confirmat. Pleraque jam ex hoc ipſo diplomate tum ad annum 1100. tum 1145 alibique verbis ipsis dedimus, ut pene nonnisi ſuperfint testes huic chartæ ſubſcripti commemorandi, constetque ex iis adhue 20. Ja- nuarii Danielem & Theobaldum Pragæ fuiſſe, confret etiam Henricum fra- trem alterum WladislaiRegis,quem jam ſuperioribus annis demortuum quidam recentiores contendunt, adhue superstitem fuiſſe. Ita vero habet : Hujus vero confirmationis nostre teftes ſunt fratres met Theobal- dus & Henricus, filii quoque mei Bridericus & Swatopluk. Daniel epiſcopus Pragenſ. Joannes epiſcopus Moravienſis. Gervaſius Cancella- rius & Præpoſitus Wiſſegrad. Ulricus Præpoſitus Pragenſis. Czater Sa- cenſis. Domoslaus Archidiaconus Prag. Peregrinus Curimensis. Slawon Gradicenſis, Othmar Boleslavienfis, Bertholdus de Raudnic. Duthleb de Bechin. Budislaus Castellanus Prag. Bſnata Wiſſegrad. Jarogniew Saczenſis. Nemoy de Netolicz. Drifislau de Gelzen. Zdieslaus de Curim & alii quam plurimi. Ita Autographum in Collectione noſtra, inte- grum vero excuſum legere eft apud Berghauerum in Protom. Pœnit. P. 252. Diploma Wla- dislai Lito- miſslienſi ec- cleſiæ datum. A ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXVIII. ALEXANDRI III. Papæ 9. FRIDERICIReg. 17. Imp. 14. FRIDERICI ep. Prag. 1, JOANNIS IV. ep. Ol. 12. WLADISLAI II. Duc. 29. Reg. I1. um Chronographus Siloenfis a nobis editus p. 80. commemorasset Danielem epiſcopum Pragenſem anno ſuperiore in Vigilia S. Lau- rentii ſeu 9. Auguſti mortuum, ſubjungit: Quo mortuo vaca- vit epiſcopalis ſedes uſque in ſequentem annum, vacavit nempe a 9. Au- guſti uſque ad menſem Februarium anni ſequentis per ſex menſes, di-
Strana 454
ANNUS 1I68. Botpoldus epiſ- copus Pragenſis electus pr�ma- turæ moritur. 454 diesque aliquot; cum Necrologium Doxanenſe MS. membranaceum ſucceſſorem illius, qui poſt electionem ſuam vix uno menſe ſuperfuit, 10 Martii obiiſſe his verbis innuat: VI. Idus Martii O Godeboldu) Pragenſis electus. Quam vacationem ſedis Pragensis uſque in ſequen- tem, ſeu præeſentem annum cum author verbis ipſis exprimat, præ- ferenda est cujuscunque librarii oſcitantiæ & corruptis postea numeris Anni Incarnationis p. 81., qua annus MCLXIX. bis ponitur. Et vero cum teſte Necrologio Doxanensi ſucceffor Godeboldus 10 Mar- tii obierit, vix quidem in annum 1169. ejus electio transferri poteft: ſequeretur enim non in ſequentem ſed alterum abhinc annum , atque idcirco perſesqui annum Pragenſem epiſcopatum vacaîſe, quod incre- dibile est, ut mirer doct. Pubitschka id non advertifle, cum Nepla- chone , inquam ſenſiſſe , qui ipſe hunc ipſum annum nonniſi ex cor- rupto ejusmodi Chronographi Siloenfis numero haufit. a) Guid ve- ro jam idem author de electione ſucceſsoris referat, verbis ipfius dare libet : Botpoldus b) inquit, Abbas de Sedletz griſei ordinis vir val- de idoneus & religioſus eligitur in Pragenſem epiſcopum, & hoc magis de instantia Reginæ cujus cognatus erat,quam de judicio eccleſiæ, cujus opti- ma principia mors immatura diremit, nam mortuus eſt in electione prius- quam ordinaretur, & electus ſolo vix menſe ſupervixit. Kapihorskius in ſua hiſtoria vernacula Sedlecenſi c. 2. p. 12. (neſcio num ex veteri- bus monasterii ſui ſchedis, an ex Hagecio eundem Botpoldum pau- lo ante in Abbatiam quoque Sedlecenſem intruſum, atque idcirco a fratribus Abbaten non fuiſſe agnitum ſeribit, narrata illius in lati- num translata hic apponere juvat: Poſt mortem, inquit, Horzislai primi Abbatis Sedlicenſis univerſitas fratrum concordibus ſuffragiis ele- gerunt Pauzaniam loci Priorem probitate ceteris magis conſpicuum, & munere iſto digniſſimum. Cum autem Juditha Regina de morte Ho- rzislai & electione Pauzaniæ certior fuisset reddita, ne is confirmare- tur obſtitit, atque in illius locum voluit Botpoldum cognatum ſuum ſur- rogatum. At vero fratres intruſionem iſtam recepto mori, ipſi regulæ S. Benedicti, denique Regni Boemiæ constitutionibus adverſam causati acriter repugnabant Botpoldumi Abbatem agnoſcere, cui malo Juditha Regina remedium allatura eundem marito ſuo Wladislao commendavit, ut vacantem epiſcopatum Pragenſem conſequeretur, quem cum vix con- ſe- e) Chronol. Geſchich. Böhmens. b) Scriptores in nomine multum variant : Pulkava Gotpoldum, alii Soboldum, Sotboldum, & Expoldum vocant, ſed Doxanenſis Ne- crologii ſcriptionem retinendam arbitror, crebrius enim iſthic Godeboldorum de- functorum nomina recurrunt. Pub. Chronol. Geſch 4.Theil I,B. S. 313.
ANNUS 1I68. Botpoldus epiſ- copus Pragenſis electus pr�ma- turæ moritur. 454 diesque aliquot; cum Necrologium Doxanenſe MS. membranaceum ſucceſſorem illius, qui poſt electionem ſuam vix uno menſe ſuperfuit, 10 Martii obiiſſe his verbis innuat: VI. Idus Martii O Godeboldu) Pragenſis electus. Quam vacationem ſedis Pragensis uſque in ſequen- tem, ſeu præeſentem annum cum author verbis ipſis exprimat, præ- ferenda est cujuscunque librarii oſcitantiæ & corruptis postea numeris Anni Incarnationis p. 81., qua annus MCLXIX. bis ponitur. Et vero cum teſte Necrologio Doxanensi ſucceffor Godeboldus 10 Mar- tii obierit, vix quidem in annum 1169. ejus electio transferri poteft: ſequeretur enim non in ſequentem ſed alterum abhinc annum , atque idcirco perſesqui annum Pragenſem epiſcopatum vacaîſe, quod incre- dibile est, ut mirer doct. Pubitschka id non advertifle, cum Nepla- chone , inquam ſenſiſſe , qui ipſe hunc ipſum annum nonniſi ex cor- rupto ejusmodi Chronographi Siloenfis numero haufit. a) Guid ve- ro jam idem author de electione ſucceſsoris referat, verbis ipfius dare libet : Botpoldus b) inquit, Abbas de Sedletz griſei ordinis vir val- de idoneus & religioſus eligitur in Pragenſem epiſcopum, & hoc magis de instantia Reginæ cujus cognatus erat,quam de judicio eccleſiæ, cujus opti- ma principia mors immatura diremit, nam mortuus eſt in electione prius- quam ordinaretur, & electus ſolo vix menſe ſupervixit. Kapihorskius in ſua hiſtoria vernacula Sedlecenſi c. 2. p. 12. (neſcio num ex veteri- bus monasterii ſui ſchedis, an ex Hagecio eundem Botpoldum pau- lo ante in Abbatiam quoque Sedlecenſem intruſum, atque idcirco a fratribus Abbaten non fuiſſe agnitum ſeribit, narrata illius in lati- num translata hic apponere juvat: Poſt mortem, inquit, Horzislai primi Abbatis Sedlicenſis univerſitas fratrum concordibus ſuffragiis ele- gerunt Pauzaniam loci Priorem probitate ceteris magis conſpicuum, & munere iſto digniſſimum. Cum autem Juditha Regina de morte Ho- rzislai & electione Pauzaniæ certior fuisset reddita, ne is confirmare- tur obſtitit, atque in illius locum voluit Botpoldum cognatum ſuum ſur- rogatum. At vero fratres intruſionem iſtam recepto mori, ipſi regulæ S. Benedicti, denique Regni Boemiæ constitutionibus adverſam causati acriter repugnabant Botpoldumi Abbatem agnoſcere, cui malo Juditha Regina remedium allatura eundem marito ſuo Wladislao commendavit, ut vacantem epiſcopatum Pragenſem conſequeretur, quem cum vix con- ſe- e) Chronol. Geſchich. Böhmens. b) Scriptores in nomine multum variant : Pulkava Gotpoldum, alii Soboldum, Sotboldum, & Expoldum vocant, ſed Doxanenſis Ne- crologii ſcriptionem retinendam arbitror, crebrius enim iſthic Godeboldorum de- functorum nomina recurrunt. Pub. Chronol. Geſch 4.Theil I,B. S. 313.
Strana 455
WLADISLAI II. 29. 455 ſecutus fuiſſet, eodem menſe fatis urgentibus ſublatus, Sedliciique in prin- cipe eccleſia tumulatus c) ; Pauzanias denique repetita fratrum optio- ne Abbas confirmatus fuit. Quæ quidem fide Kapihorskii dicta ſun- to. Alterum, quod idem author de lege a Wladislao Rege præsen- te anno ſtatuta, atque in libros memoriales referri præcepta narrat, quamque etiam apud Hagecium legere eft, ſcilicet nullum alienige- nam in Præſulatum quemcunque evehendum eſſe, confutationem haud me- retur , cum Botpoldo alienigenæ ſucceſforem rurſum alienigenam ſur- rogatum fuiſſe, mox cognituri ſimus. Poſteriores iſtæ fuere Comi- tiorum Bohemicorum leges, quas uſque ad Rudolphi II. imperium perduraſſe Comitia Budvicenſia ſub eodem Imperatore celebrata con- vincunt. Botpoldo anni præeſentis initio defuncto, adhuc hoc ipſo anno cathedræ Pragensi ſuccessorem datum fuiſſe dubitare haud velim: Chronographus noster Siloenſis Danieli nonniſi poſt ſex menſes Botpoldum ſurrogatum, electionemque in annum ſequentem prola- tam fuiſſe hoc admirationis epiphonemate exaggerat : Sic placuit Re- gi Wladislao & conſiliariis ejus, quod & filii ejus Fridericus & Wla- dislaus, recordantibus nobis, fecerunt, cum quis epiſcoporum moreretur, differentes in longum novi epiſcopi electionem. An idem author ſilen- tio præterire potuiſſet, ſi ſucceſſoris Friderici electio in annum ſequen- tem & ultra decem menſes aut plane in annum 1170. prolata rur- ſum fuiſſet, quin idem oggeſſiſſet, cum multo poſteriora exempla de Friderico & Wladislao Ducibus attulerit? Diximus præcedente pa- ragrapho numeros annorum hoc temporis confinio in Chronogra- pho Siloenſi quoquo demum errore vitiatos efſe, atque id est, quod Friderici epiſcopi Pragenſis ſucceſsoris Botpoldi electio primum an- no 1170. referatur, quo exemplari cum uſus videatur Pulkava & Neplacho, illi quoque eodem primum anno Fridericum electum fuiſ- ſe memorant. Doctiſſimus Pubitschka authores hos emendaturus electionem Friderici epiſcopi anno ſequenti 1169. illigavit, d) quem annum ut stabiliat, provocat ad Wladislai diplomata , & Chronicon Petersbergense: sed Chronicon Petersbergenſe seu S. Petri, & Sam- petri- c) Crugerius ad 20. Maji p. 123. addit : Sedlecii ſuh marmore exſtante, & effigie ſiper- jacente, ac textu vitæ, profeſſionis , deſignatorumque bonorum indice glorioſe Ciſterci- enſes ſepcliverunt, quæ procul dubio tam commentitia ſunt, atque dies obitus, quem Crugerius ad 20.. Maji conſignavit , cum 10. Martii mortuum ex ſupra allato Ne- crologio Doxanenſi constet. d) Chronol. Geſchich. Böhmens. Fridericus Pragenſis epi- ſcopus eligitur. Pub. ibidem S. 408.
WLADISLAI II. 29. 455 ſecutus fuiſſet, eodem menſe fatis urgentibus ſublatus, Sedliciique in prin- cipe eccleſia tumulatus c) ; Pauzanias denique repetita fratrum optio- ne Abbas confirmatus fuit. Quæ quidem fide Kapihorskii dicta ſun- to. Alterum, quod idem author de lege a Wladislao Rege præsen- te anno ſtatuta, atque in libros memoriales referri præcepta narrat, quamque etiam apud Hagecium legere eft, ſcilicet nullum alienige- nam in Præſulatum quemcunque evehendum eſſe, confutationem haud me- retur , cum Botpoldo alienigenæ ſucceſforem rurſum alienigenam ſur- rogatum fuiſſe, mox cognituri ſimus. Poſteriores iſtæ fuere Comi- tiorum Bohemicorum leges, quas uſque ad Rudolphi II. imperium perduraſſe Comitia Budvicenſia ſub eodem Imperatore celebrata con- vincunt. Botpoldo anni præeſentis initio defuncto, adhuc hoc ipſo anno cathedræ Pragensi ſuccessorem datum fuiſſe dubitare haud velim: Chronographus noster Siloenſis Danieli nonniſi poſt ſex menſes Botpoldum ſurrogatum, electionemque in annum ſequentem prola- tam fuiſſe hoc admirationis epiphonemate exaggerat : Sic placuit Re- gi Wladislao & conſiliariis ejus, quod & filii ejus Fridericus & Wla- dislaus, recordantibus nobis, fecerunt, cum quis epiſcoporum moreretur, differentes in longum novi epiſcopi electionem. An idem author ſilen- tio præterire potuiſſet, ſi ſucceſſoris Friderici electio in annum ſequen- tem & ultra decem menſes aut plane in annum 1170. prolata rur- ſum fuiſſet, quin idem oggeſſiſſet, cum multo poſteriora exempla de Friderico & Wladislao Ducibus attulerit? Diximus præcedente pa- ragrapho numeros annorum hoc temporis confinio in Chronogra- pho Siloenſi quoquo demum errore vitiatos efſe, atque id est, quod Friderici epiſcopi Pragenſis ſucceſsoris Botpoldi electio primum an- no 1170. referatur, quo exemplari cum uſus videatur Pulkava & Neplacho, illi quoque eodem primum anno Fridericum electum fuiſ- ſe memorant. Doctiſſimus Pubitschka authores hos emendaturus electionem Friderici epiſcopi anno ſequenti 1169. illigavit, d) quem annum ut stabiliat, provocat ad Wladislai diplomata , & Chronicon Petersbergense: sed Chronicon Petersbergenſe seu S. Petri, & Sam- petri- c) Crugerius ad 20. Maji p. 123. addit : Sedlecii ſuh marmore exſtante, & effigie ſiper- jacente, ac textu vitæ, profeſſionis , deſignatorumque bonorum indice glorioſe Ciſterci- enſes ſepcliverunt, quæ procul dubio tam commentitia ſunt, atque dies obitus, quem Crugerius ad 20.. Maji conſignavit , cum 10. Martii mortuum ex ſupra allato Ne- crologio Doxanenſi constet. d) Chronol. Geſchich. Böhmens. Fridericus Pragenſis epi- ſcopus eligitur. Pub. ibidem S. 408.
Strana 456
Fuit immunis a ſchiſmate. ANNUS 1168. petrinum Erfurtenſe dictum (quod apud Menkenium T. III. excuſum est) ne verbo quidem Friderici epiſcopi noſtri anno 1169. aut alibi meminit, bene vero meminit Chronicon Montis Sereni ad eundem annum 1169. his verbis: Daniel Pragenſis epiſcopus obiit, cui ſucceſ- ſit Fridericus de choro Magdeburgensi assumtus. «) Sed quis certam fidem pretiumque anno huic ab iſto Anonymo prodito ſtatuat, cum Danielem simul eodem anno 1169. atque idcirco duobus annis ferius obiiſſe narrat, dum vaſtationem illam Sueviæ a Bohemis anno 1166. factam in annum 1167., mortem Reinoldi Colonienſis Archiepiſco- pi, quæ anno ſuperiore evenit, in præſentem conjicit, atque proinde tot geſta uno anno ſerius narrat. Neque doct. Viro præſidium ali- quod in duplici diplomate Wladislai anno ſequente dato eſt, in quo utro- que Friderici epiſcopi Pragenſis primus annus notatur. Cum utrum- que diploma nota Chronologica menfis & diei careat, tectumque ho- die ſit, quo die & menſe Fridericus electus fuerit, nihil prorſum obs ſtat, ut utrumque hoc diploma primo epiſcopatus anno exaratum dicatur , qui omnino ad annum ſequentem duravit, ſi præſente electum dicimus. Guod autem anno potius præſente quam ſequente electum ftatuamus, jam fupra rationem attulimus: incredibile nempe est Wla- dislaum per ſesqui annum cathedram epiſcopalem Pragenſem vacan- tem relicturum fuiſſe, quin eum Chronographus Siloensis perstrin- xiſſet, carpſiſſetque. ƒ) Porro cum Friderici epiſcopatum non mo- do ſupra memoratum Chronicon Montis Sereni, ſed etiam Annales Boſovienſes & Continuator Chronici Pegavienſis ad annum ſequentem rejiciant, conciliari fortaſſis hæc ita poſſunt, ut dicamus anno præeſen- te omnino electum fuiſſe, ſed conſecrationem, propter ſchiſma (cu- jus fermento non fuiſſe maculatum Chronographus noster ſcribit) in annum ſequentem prorogatum fuiſſe: quæ cum extra Bohemiam facta ſit, a tot exteris adnotata est, quibus quidem præterea eam peculiarem notitiam debemus, quod ſciamus filium fuiſſe Palatini de Putelendorf & e choro Magdeburgenſi aſſumptum fuiſſe. Chronographus Siloen- fis eum quoque Judithæ Reginæ cognatum fuiſſe affeverat, de cujus electione hæc memorat p. 81. ſuccedit (Botpoldo) nobilis homo & di- e) Apud Menken T. II. p. 191. f) Habeat tandem doct. Pubitſchka commentatio- nem meam in hunc locum Chronographi Siloenſis, quam cadem pag. 408. de- eſſe queſtus eſt : an vero exſpectationi illius reſpondeat , ipſe viderit , quam ſi ibi- dem appoſujſſem & præoccupaſſem , jam procul dubio Fridericum quoque in ip- ſius chronologicis geſtis anno præſente electum legeremus. 456
Fuit immunis a ſchiſmate. ANNUS 1168. petrinum Erfurtenſe dictum (quod apud Menkenium T. III. excuſum est) ne verbo quidem Friderici epiſcopi noſtri anno 1169. aut alibi meminit, bene vero meminit Chronicon Montis Sereni ad eundem annum 1169. his verbis: Daniel Pragenſis epiſcopus obiit, cui ſucceſ- ſit Fridericus de choro Magdeburgensi assumtus. «) Sed quis certam fidem pretiumque anno huic ab iſto Anonymo prodito ſtatuat, cum Danielem simul eodem anno 1169. atque idcirco duobus annis ferius obiiſſe narrat, dum vaſtationem illam Sueviæ a Bohemis anno 1166. factam in annum 1167., mortem Reinoldi Colonienſis Archiepiſco- pi, quæ anno ſuperiore evenit, in præſentem conjicit, atque proinde tot geſta uno anno ſerius narrat. Neque doct. Viro præſidium ali- quod in duplici diplomate Wladislai anno ſequente dato eſt, in quo utro- que Friderici epiſcopi Pragenſis primus annus notatur. Cum utrum- que diploma nota Chronologica menfis & diei careat, tectumque ho- die ſit, quo die & menſe Fridericus electus fuerit, nihil prorſum obs ſtat, ut utrumque hoc diploma primo epiſcopatus anno exaratum dicatur , qui omnino ad annum ſequentem duravit, ſi præſente electum dicimus. Guod autem anno potius præſente quam ſequente electum ftatuamus, jam fupra rationem attulimus: incredibile nempe est Wla- dislaum per ſesqui annum cathedram epiſcopalem Pragenſem vacan- tem relicturum fuiſſe, quin eum Chronographus Siloensis perstrin- xiſſet, carpſiſſetque. ƒ) Porro cum Friderici epiſcopatum non mo- do ſupra memoratum Chronicon Montis Sereni, ſed etiam Annales Boſovienſes & Continuator Chronici Pegavienſis ad annum ſequentem rejiciant, conciliari fortaſſis hæc ita poſſunt, ut dicamus anno præeſen- te omnino electum fuiſſe, ſed conſecrationem, propter ſchiſma (cu- jus fermento non fuiſſe maculatum Chronographus noster ſcribit) in annum ſequentem prorogatum fuiſſe: quæ cum extra Bohemiam facta ſit, a tot exteris adnotata est, quibus quidem præterea eam peculiarem notitiam debemus, quod ſciamus filium fuiſſe Palatini de Putelendorf & e choro Magdeburgenſi aſſumptum fuiſſe. Chronographus Siloen- fis eum quoque Judithæ Reginæ cognatum fuiſſe affeverat, de cujus electione hæc memorat p. 81. ſuccedit (Botpoldo) nobilis homo & di- e) Apud Menken T. II. p. 191. f) Habeat tandem doct. Pubitſchka commentatio- nem meam in hunc locum Chronographi Siloenſis, quam cadem pag. 408. de- eſſe queſtus eſt : an vero exſpectationi illius reſpondeat , ipſe viderit , quam ſi ibi- dem appoſujſſem & præoccupaſſem , jam procul dubio Fridericum quoque in ip- ſius chronologicis geſtis anno præſente electum legeremus. 456
Strana 457
WLADISLAI II. 29. 457 dives de Saxonia Fridericus nomine , ignarus omnino Bohemicæ linguæ, cognatus & ipſe Reginæ , cujus favore potius, quam judicio eccleſiæ fac- tum eſt hoc in eum; nam ſponte ſua advenam & linguæ imperitum non eligerent vigente adhuc & durante prædicto ſchiſmate, cujus fer- mento tamen non est ipſe maculatus. Hem ! alterum argumentum, Clerum Bohemum cum ſuo piiſſimo Rege ſchiſmate infectum non fuiſſe, qui præterquam quod epiſcopo ſuo Danieli Miſſarum & officii de- functorum ſuffragia negavit, etiam Fridericum e partibus ſchiſma- ticis venientem g) non recepiſſet,nifi afermento ſchiſmatis immunis fuiſſet. Sed quæſtio hic merito ſeu potius admiratio moveri poſſet, cur Wladislaus Rex vacantem sedem epiſcopalem Pragensem non potius filio ſuo Adalberto jam jam ordine Diaconatus inſignito præ Fride- rico alienigena conferre adniſus fit, idemque Adalbertus candidati partes non egerit? de quo filent omnes noſtri patrii atque exteri, cau- ſam vero a nemine proditam quis hodie divinet? id certum habe- mus hoc ipſo præſente anno eundem Adalbertum primum Paſsa- viensem, dein etiam Archiepiscopum Salisburgenſem electum fuisse. Prioris aſſerti luculentum teſtem habemus Continuatorem synchro- num veteris Chronici Zwettlenfis b) ita loquentis: Seditio inter Pa- tavienſes , & epiſcopum Albanum oritur , ac ipſe epiſcopatus honore pri- vatur. Albertus filius Regis Bohemiæ eligitur, ſed ab ipſis poſtmodum repudiatur. Doctiſſimus Pubitſchka i) hanc electionem Adalberti in dubium vocat, ariolaturque authorem hunc hiftoriam Paſſavienfis epi- ſcopatus cumhiſtoria & geſtis Salisburgenſibus confudiſſe. Sed qua ratio- ne confuſa? Anne Conradus Archiepiſcopus Salisburgenfis, hoc an- no morte ſublatus, etiam per ſeditionem populi epiſcopatus honore privatus fuit uti Albanus Paſſavienſis epiſcopus? Quis prudens de authore ſynchrono, qui ſuperioribus ſuis verbis ſubjicit: Ordinatio ſub- diaconatus mei, ejusmodi cenſuram ferre aufit? de viro inquam, qui in ipſa Paſſavienſi diœcesi profeſsionem religioſam emiſerat; in eaque tum moratus fuit, ut quid circa epiſcopatum Paſſavienſem aut Salisburgensem actum sit ignoraverit? Modo idem Zwettlensis au- thor his ipſis allatis verbis non Chronicon ſeu Diarium ſuum , qua- cunque de cauſa aut fato , abrupiſſet, continuaſſetque, procul dubio PARS VI. ANNAL. HAGEC. M mm ho- g) Wigmannum Archiepiſcopum Magdeburgenſem cum ſuis Friderici Imp. & Anti- paparum partes ſectatos fuiſſe ex historiis testatum eft. h) Apud Hier. Pezium T. I. p. 123. i) Chronol. Geſchich, Böhmens. Adalbertus fi- lius Wladis- lai Regis eli- gitur eptſco- pus Paſſavien- ſis. Idem p. 407.
WLADISLAI II. 29. 457 dives de Saxonia Fridericus nomine , ignarus omnino Bohemicæ linguæ, cognatus & ipſe Reginæ , cujus favore potius, quam judicio eccleſiæ fac- tum eſt hoc in eum; nam ſponte ſua advenam & linguæ imperitum non eligerent vigente adhuc & durante prædicto ſchiſmate, cujus fer- mento tamen non est ipſe maculatus. Hem ! alterum argumentum, Clerum Bohemum cum ſuo piiſſimo Rege ſchiſmate infectum non fuiſſe, qui præterquam quod epiſcopo ſuo Danieli Miſſarum & officii de- functorum ſuffragia negavit, etiam Fridericum e partibus ſchiſma- ticis venientem g) non recepiſſet,nifi afermento ſchiſmatis immunis fuiſſet. Sed quæſtio hic merito ſeu potius admiratio moveri poſſet, cur Wladislaus Rex vacantem sedem epiſcopalem Pragensem non potius filio ſuo Adalberto jam jam ordine Diaconatus inſignito præ Fride- rico alienigena conferre adniſus fit, idemque Adalbertus candidati partes non egerit? de quo filent omnes noſtri patrii atque exteri, cau- ſam vero a nemine proditam quis hodie divinet? id certum habe- mus hoc ipſo præſente anno eundem Adalbertum primum Paſsa- viensem, dein etiam Archiepiscopum Salisburgenſem electum fuisse. Prioris aſſerti luculentum teſtem habemus Continuatorem synchro- num veteris Chronici Zwettlenfis b) ita loquentis: Seditio inter Pa- tavienſes , & epiſcopum Albanum oritur , ac ipſe epiſcopatus honore pri- vatur. Albertus filius Regis Bohemiæ eligitur, ſed ab ipſis poſtmodum repudiatur. Doctiſſimus Pubitſchka i) hanc electionem Adalberti in dubium vocat, ariolaturque authorem hunc hiftoriam Paſſavienfis epi- ſcopatus cumhiſtoria & geſtis Salisburgenſibus confudiſſe. Sed qua ratio- ne confuſa? Anne Conradus Archiepiſcopus Salisburgenfis, hoc an- no morte ſublatus, etiam per ſeditionem populi epiſcopatus honore privatus fuit uti Albanus Paſſavienſis epiſcopus? Quis prudens de authore ſynchrono, qui ſuperioribus ſuis verbis ſubjicit: Ordinatio ſub- diaconatus mei, ejusmodi cenſuram ferre aufit? de viro inquam, qui in ipſa Paſſavienſi diœcesi profeſsionem religioſam emiſerat; in eaque tum moratus fuit, ut quid circa epiſcopatum Paſſavienſem aut Salisburgensem actum sit ignoraverit? Modo idem Zwettlensis au- thor his ipſis allatis verbis non Chronicon ſeu Diarium ſuum , qua- cunque de cauſa aut fato , abrupiſſet, continuaſſetque, procul dubio PARS VI. ANNAL. HAGEC. M mm ho- g) Wigmannum Archiepiſcopum Magdeburgenſem cum ſuis Friderici Imp. & Anti- paparum partes ſectatos fuiſſe ex historiis testatum eft. h) Apud Hier. Pezium T. I. p. 123. i) Chronol. Geſchich, Böhmens. Adalbertus fi- lius Wladis- lai Regis eli- gitur eptſco- pus Paſſavien- ſis. Idem p. 407.
Strana 458
Fit Archiepi- ſcopus Salis- burgenſis. ANNUS 1168. 458 hodie in eo legeremus Adalbertum post repudiationem illam Passa- vienſem ad Archiepiscopalem Salisburgensem sedem evectum fuisse. Ita nempe synchronis authoribus paſſim fides detrahitur : si commen- titius ille Rotomannus, aut fupra memoratus nugator Joannes Klat- towskius hæc aſſeruiſſet, procul dubio eidem utroque pollice ſub- ſcriptum fuiſſet. Nolim igitur prorſus dubitare Adalbertum anno præſente epiſcopum Paſſavienſem renunciatum, qui nempe Clero & populo ſuperioris epiſcopi Conradi avunculi ſui , conſuetudine innoteſcere, ab eodemque optari potuit, paulo poſt vero repudia- tus fuit, quod ex hiſtoriis manifestum sit Paſsavienſes a factione Fri- derici Imperatoris Paſchalisque stetiſſe, quam ob ipſam rationem Al- banum depulerunt, & tertio ab hinc anno ſuccefsorem Adalberti quo- que coegerunt, ut epiſcopatui renunciaret. Sed ut ad Archiepiſco- patum Salisburgensem, ad quem translatus eft Adalbertus, pertinga- imus : Vitam hoc ipſo anno IV. Calendas Octobris cum immortali commutavit Conradus Archiepiſcopus, qui fuit Henrici Ducis Auſtriæe atque proinde etiam Gertrudis primæ uxoris Wladislai noſtri germa- nus frater, avunculus, inquaim, Adalberti. Conradus intemeratæ vitæ vir, uti & anteceſſor illius Eberhardus hodie ſanctorum catalo- go adſcriptus, nihil antiquius habebant, quam ut Clerum populum- que Salisburgenſem in obedientia erga Romanam Sedem legitimum- que Pontificem Alexandrum III. perpetuo foverent confervarentque non potuit Salisburgenſibus ignota eſſe vitæ integritas Adalberti ab eodem Conrado avunculo ſuo pene nutriti, amatique, nuperrime etiam epiſcopatu ſuo Paſsaviensi non ob aliam rationem, quam quod Paſchaiis Antipapæ ſchiſma execraretur deturbati, itaque communi electione Cleri & ministerialium, totiusque plebis Archiepiſcopus renun- ciatus eſt , & adoleſcens nonniſi Diaconus , inquit Henricus Archidia- conus Salisburgenſis, in die omnium Sanctorum in cathedrali eccleſia cum gaudio omnium inthronizatur. k) Idem Henricus Archidiaconus æqualis in Hiſtoria calamitatum eccleſiæ Salzhurgenſis alias graves ad- ducit cur Adalbertus omnium fuffragio Archiepiſcopus optatus fue- rit, quæ cum ad rerum præſentium elucidationem plurimum faciant, libet eas verbis illius exſcribere. Ita vero ille c. 2. Adalbertum allo- quitur :l) Inter hc mors interveniens virum ſtrenuum & conſtantiſſi- mum (Conradum) abſtulit , & in periculis maximis eccleſiam (Salisbur- gen- k) Chron. Reichersbergenſe apud Ludewig. Rer, Bamberg. T. II. ad h. a. I) Apud Hanſiz, T. II. Germ. ſacr. p. 283.
Fit Archiepi- ſcopus Salis- burgenſis. ANNUS 1168. 458 hodie in eo legeremus Adalbertum post repudiationem illam Passa- vienſem ad Archiepiscopalem Salisburgensem sedem evectum fuisse. Ita nempe synchronis authoribus paſſim fides detrahitur : si commen- titius ille Rotomannus, aut fupra memoratus nugator Joannes Klat- towskius hæc aſſeruiſſet, procul dubio eidem utroque pollice ſub- ſcriptum fuiſſet. Nolim igitur prorſus dubitare Adalbertum anno præſente epiſcopum Paſſavienſem renunciatum, qui nempe Clero & populo ſuperioris epiſcopi Conradi avunculi ſui , conſuetudine innoteſcere, ab eodemque optari potuit, paulo poſt vero repudia- tus fuit, quod ex hiſtoriis manifestum sit Paſsavienſes a factione Fri- derici Imperatoris Paſchalisque stetiſſe, quam ob ipſam rationem Al- banum depulerunt, & tertio ab hinc anno ſuccefsorem Adalberti quo- que coegerunt, ut epiſcopatui renunciaret. Sed ut ad Archiepiſco- patum Salisburgensem, ad quem translatus eft Adalbertus, pertinga- imus : Vitam hoc ipſo anno IV. Calendas Octobris cum immortali commutavit Conradus Archiepiſcopus, qui fuit Henrici Ducis Auſtriæe atque proinde etiam Gertrudis primæ uxoris Wladislai noſtri germa- nus frater, avunculus, inquaim, Adalberti. Conradus intemeratæ vitæ vir, uti & anteceſſor illius Eberhardus hodie ſanctorum catalo- go adſcriptus, nihil antiquius habebant, quam ut Clerum populum- que Salisburgenſem in obedientia erga Romanam Sedem legitimum- que Pontificem Alexandrum III. perpetuo foverent confervarentque non potuit Salisburgenſibus ignota eſſe vitæ integritas Adalberti ab eodem Conrado avunculo ſuo pene nutriti, amatique, nuperrime etiam epiſcopatu ſuo Paſsaviensi non ob aliam rationem, quam quod Paſchaiis Antipapæ ſchiſma execraretur deturbati, itaque communi electione Cleri & ministerialium, totiusque plebis Archiepiſcopus renun- ciatus eſt , & adoleſcens nonniſi Diaconus , inquit Henricus Archidia- conus Salisburgenſis, in die omnium Sanctorum in cathedrali eccleſia cum gaudio omnium inthronizatur. k) Idem Henricus Archidiaconus æqualis in Hiſtoria calamitatum eccleſiæ Salzhurgenſis alias graves ad- ducit cur Adalbertus omnium fuffragio Archiepiſcopus optatus fue- rit, quæ cum ad rerum præſentium elucidationem plurimum faciant, libet eas verbis illius exſcribere. Ita vero ille c. 2. Adalbertum allo- quitur :l) Inter hc mors interveniens virum ſtrenuum & conſtantiſſi- mum (Conradum) abſtulit , & in periculis maximis eccleſiam (Salisbur- gen- k) Chron. Reichersbergenſe apud Ludewig. Rer, Bamberg. T. II. ad h. a. I) Apud Hanſiz, T. II. Germ. ſacr. p. 283.
Strana 459
WLADISLAI II. 29. genſem) reliquit , quæ in tanta malorum confuſione quid faceret ignara, diligentiſſimo ſtudio qu�rere cœpit virum, cujus auxilio, amicorumque ſuffragio furor & indignatio Imperatoris, vel conquieſceret vel mitiga- retur. Inventa perſona eſt veſtra, quæ idcirco idonea & opportuna in tanta tempeſtate credebatur, quod per vos poſset ſedatis omnibus adver- ſitatibus pacatiſſima rerum tranquillitas, divina opitulante miſericordia eccleſiæ diu perturbatæ provenire. Spes enim maxima erat omnibus, quod electionem veſtram ad favorem ſuum factam ſine dubio intelligeret Imperator, & quod filium amitæ ſuæ nunquam fineret cadere in erro- rem ſchiſmatis , honori ejus clementer proſpiciens in futurum ; ne quando- que precibus fidelium ſuorum Chriſtus, qui nunc in navi ſua dormire vi- deretur, excitatus imperaret ventis & mari: & fieret tranquillitas ma- gna, ac tunc mutatis, quæ error ſchiſmatis fecerat, ſchiſmaticorum lu- cerna exstingueretur. Æstimabatur nihilominus Imperatorem ad me- moriam revocaturum, quantum eum in bellicis rebus ante adjuverit pater vester (Wladislaus Rex Boh.) vel quantum de cetero benigne promovens honorem veſtrum, circaſe excitaret intentionem, & affectum illius. Cre- debatur, quod omnis amicorum veſtrorum nobiliſſima turba propenfiori studio ſemper eccleſtam cui præestis affectu coleret, benignitate diligeret, pietatate veneraretur, & in ejus opportunitatibus ſemper adeſſet. Hæ erant Clero populoque Salisburgenfi tot tantisque odiis ab Impera- tore Friderico per plures annos jam exagitato graviſſimæ rationes, quod Adalbertum pastorem sibi optaverint. Sed jam erat Adalber- tus (Conradi avunculi fui orthodoxis principiis imbutus) Friderico Imperatori exoſus , & ipſe jam pater Wladislaus Rex ſuſpectus eidem fieri cœperat , quod ſe pro partibus Paſchalis ſui non declararet, non in- cognita enim eſſe eidem potuit,ecclefiæ Pragenſis ſententia, quod epiſco- pum amaſium ſuum Danielem piis defunctorum ſuffragiis fruſtraverint, non alium atque orthodoxum epiſcopum eidem furrogatum voluerint, quæ bilem magis magisque Friderico in nares conciverunt, ut non modo indigniſſime acceperit hanc Friderici electionem, sed & eam ob patris ejusdem potentiam sibi exitiosisſsimam peſsime interpertatus ſit, atque vel hac ſola ratione Wladislaum, tantum de ſe meritum non modo aſpernari, ſed & apertis odiis inimicitiisque perſequi cœ- perit, libet, tacentibus patriis noſtris ſcriptoribus Henrici ſupra me- morati Archidiaconi verba continuare : Quæcunque profutura, inquit, putabantur, in contrarium converſa eſſe, in propatulo eſt: Si quidem electionem veſtram non ad favorem ſuum reputat factam ille (Impera- Mmm 2 Friderieus Imp. indigniſ- ſime accipit electionem Adalberti. 459 tor)
WLADISLAI II. 29. genſem) reliquit , quæ in tanta malorum confuſione quid faceret ignara, diligentiſſimo ſtudio qu�rere cœpit virum, cujus auxilio, amicorumque ſuffragio furor & indignatio Imperatoris, vel conquieſceret vel mitiga- retur. Inventa perſona eſt veſtra, quæ idcirco idonea & opportuna in tanta tempeſtate credebatur, quod per vos poſset ſedatis omnibus adver- ſitatibus pacatiſſima rerum tranquillitas, divina opitulante miſericordia eccleſiæ diu perturbatæ provenire. Spes enim maxima erat omnibus, quod electionem veſtram ad favorem ſuum factam ſine dubio intelligeret Imperator, & quod filium amitæ ſuæ nunquam fineret cadere in erro- rem ſchiſmatis , honori ejus clementer proſpiciens in futurum ; ne quando- que precibus fidelium ſuorum Chriſtus, qui nunc in navi ſua dormire vi- deretur, excitatus imperaret ventis & mari: & fieret tranquillitas ma- gna, ac tunc mutatis, quæ error ſchiſmatis fecerat, ſchiſmaticorum lu- cerna exstingueretur. Æstimabatur nihilominus Imperatorem ad me- moriam revocaturum, quantum eum in bellicis rebus ante adjuverit pater vester (Wladislaus Rex Boh.) vel quantum de cetero benigne promovens honorem veſtrum, circaſe excitaret intentionem, & affectum illius. Cre- debatur, quod omnis amicorum veſtrorum nobiliſſima turba propenfiori studio ſemper eccleſtam cui præestis affectu coleret, benignitate diligeret, pietatate veneraretur, & in ejus opportunitatibus ſemper adeſſet. Hæ erant Clero populoque Salisburgenfi tot tantisque odiis ab Impera- tore Friderico per plures annos jam exagitato graviſſimæ rationes, quod Adalbertum pastorem sibi optaverint. Sed jam erat Adalber- tus (Conradi avunculi fui orthodoxis principiis imbutus) Friderico Imperatori exoſus , & ipſe jam pater Wladislaus Rex ſuſpectus eidem fieri cœperat , quod ſe pro partibus Paſchalis ſui non declararet, non in- cognita enim eſſe eidem potuit,ecclefiæ Pragenſis ſententia, quod epiſco- pum amaſium ſuum Danielem piis defunctorum ſuffragiis fruſtraverint, non alium atque orthodoxum epiſcopum eidem furrogatum voluerint, quæ bilem magis magisque Friderico in nares conciverunt, ut non modo indigniſſime acceperit hanc Friderici electionem, sed & eam ob patris ejusdem potentiam sibi exitiosisſsimam peſsime interpertatus ſit, atque vel hac ſola ratione Wladislaum, tantum de ſe meritum non modo aſpernari, ſed & apertis odiis inimicitiisque perſequi cœ- perit, libet, tacentibus patriis noſtris ſcriptoribus Henrici ſupra me- morati Archidiaconi verba continuare : Quæcunque profutura, inquit, putabantur, in contrarium converſa eſſe, in propatulo eſt: Si quidem electionem veſtram non ad favorem ſuum reputat factam ille (Impera- Mmm 2 Friderieus Imp. indigniſ- ſime accipit electionem Adalberti. 459 tor)
Strana 460
Ob eam etiam graviſſime of- fenſus patri Wladislao. ANNUS 1168. 460 tor) qui quod vult , facit , & nemo eſt , qui audeat ei dicere , cur hoc facis ? Sed ad ignominiam & opprobrium Imperii privatim & publice in curiis & placitis contra Salzburgenſes ingenti indignatione conquerendo, quod in exercitus multitudine & armorum potentia confidens Regis Bohemc- rum filium illius elegiſſent,arbitrantes ſe bello & tyrannide habituros epiſce- piimi. Sieque & vos & patrem vestrum quaſi hoſtes, & inimicos reputare cœpit cum electoribus veſtris, nempe epiſcopis ſuffraganeis Clero & populo. Atque id eſt , quod anno ſequente lecturi jam ſimus Wla- dislaum Regem ad Curiam Imperatoris accedentem non fuiſse admiſ- ſum, Fridericumque non quieviſſe prius, quam dum illum regno exuiſſet, ipſosque ſucceſfores illius; corona, qua eos Majeſtalibus ſuis Sed literis totiusque Imperii conſenſu nobilitaverat, privaſſet. Attrito exer- citu ſervili ha- bitu redit in Germaniam. Peſſime vertit hic annus Friderico in Italia, rebus in pejus quo- tidie magis magisque vergentibus: Nam attritis anno ſuperiore pestis vehementia exercitibus ſuis non fine confuſione Roma diſcedere co- actus, in Lombardia non fine periculo magna difficultate receptus fuit, omnes enim pene civitates Italiæ ſociatis viribus adverſus eum ſe armaverant, utque ei ægre facerent, novam urbem Alexandriam , honori & nomini Alexandri III. Papæ dicatam appellatamque condi- dere, Mediolanenſes etiam contemptis illius minis non modo urbem ſuam reædificare cœperunt, ſed etiam armati occurrerunt, prælioque ſuperiores pudenda plane clade eum affecerunt. m) Eo denique res ejus prolapſæ, ut nuſpiam in Italia ſecurus eſſet. Nam ut Joannes Sarisberiensis epiſt. 234. p. 504. ſcribit : Imperatorem Longobardi con- gregato exercitu uſque ad viginti millia militum perſequebantur, & obſidere decreverant, per caſtella, quaſi in umbra mortis latitans, fu- giebat, ut vix, ſicut ajunt probi viri, pleni fide & auctoritate, qui interfuerunt duobus aut tribus diebus auderet in eodem hoſpitio pernoc- tare, tot tantisque periculis ut ſe eriperet anno præſente non niſi triginta milites in comitatu ſuo habens reditum in Germaniam quæ- ſivit, quem vel ſimulatione atque mendacio, quo ſe ſe Alexandro Papæ reconciliaturus fit, a Comite de Moriena emendicare coactus, un- de etiam Godefridus Coloniensis ad h. a. ait: Imperator contra Im- peratoriam dignitatem (scilicet habitu ſervientis ut S. Thomas Can- tuar. epiſt. 66. loquitur) de Italia occulte cum paucis rediit. Neque vero m) Congreſſus Fridericus cum Mediolanenſibus, amiſſis 25. millibus in fugam converſus eſt. Joannes Sarisberienfis epiſt. 26.
Ob eam etiam graviſſime of- fenſus patri Wladislao. ANNUS 1168. 460 tor) qui quod vult , facit , & nemo eſt , qui audeat ei dicere , cur hoc facis ? Sed ad ignominiam & opprobrium Imperii privatim & publice in curiis & placitis contra Salzburgenſes ingenti indignatione conquerendo, quod in exercitus multitudine & armorum potentia confidens Regis Bohemc- rum filium illius elegiſſent,arbitrantes ſe bello & tyrannide habituros epiſce- piimi. Sieque & vos & patrem vestrum quaſi hoſtes, & inimicos reputare cœpit cum electoribus veſtris, nempe epiſcopis ſuffraganeis Clero & populo. Atque id eſt , quod anno ſequente lecturi jam ſimus Wla- dislaum Regem ad Curiam Imperatoris accedentem non fuiſse admiſ- ſum, Fridericumque non quieviſſe prius, quam dum illum regno exuiſſet, ipſosque ſucceſfores illius; corona, qua eos Majeſtalibus ſuis Sed literis totiusque Imperii conſenſu nobilitaverat, privaſſet. Attrito exer- citu ſervili ha- bitu redit in Germaniam. Peſſime vertit hic annus Friderico in Italia, rebus in pejus quo- tidie magis magisque vergentibus: Nam attritis anno ſuperiore pestis vehementia exercitibus ſuis non fine confuſione Roma diſcedere co- actus, in Lombardia non fine periculo magna difficultate receptus fuit, omnes enim pene civitates Italiæ ſociatis viribus adverſus eum ſe armaverant, utque ei ægre facerent, novam urbem Alexandriam , honori & nomini Alexandri III. Papæ dicatam appellatamque condi- dere, Mediolanenſes etiam contemptis illius minis non modo urbem ſuam reædificare cœperunt, ſed etiam armati occurrerunt, prælioque ſuperiores pudenda plane clade eum affecerunt. m) Eo denique res ejus prolapſæ, ut nuſpiam in Italia ſecurus eſſet. Nam ut Joannes Sarisberiensis epiſt. 234. p. 504. ſcribit : Imperatorem Longobardi con- gregato exercitu uſque ad viginti millia militum perſequebantur, & obſidere decreverant, per caſtella, quaſi in umbra mortis latitans, fu- giebat, ut vix, ſicut ajunt probi viri, pleni fide & auctoritate, qui interfuerunt duobus aut tribus diebus auderet in eodem hoſpitio pernoc- tare, tot tantisque periculis ut ſe eriperet anno præſente non niſi triginta milites in comitatu ſuo habens reditum in Germaniam quæ- ſivit, quem vel ſimulatione atque mendacio, quo ſe ſe Alexandro Papæ reconciliaturus fit, a Comite de Moriena emendicare coactus, un- de etiam Godefridus Coloniensis ad h. a. ait: Imperator contra Im- peratoriam dignitatem (scilicet habitu ſervientis ut S. Thomas Can- tuar. epiſt. 66. loquitur) de Italia occulte cum paucis rediit. Neque vero m) Congreſſus Fridericus cum Mediolanenſibus, amiſſis 25. millibus in fugam converſus eſt. Joannes Sarisberienfis epiſt. 26.
Strana 461
WLADISLAI II. 30. 461 vero tot tantisque sibi a Deo immiſſis flagellis emendatus eſt. Nam Mortuo Pa- mortuo 20. Septembris Paſchale Antipapa rurſum tertium Pſeudopa- ſchale Antipa- pa tuetur ter. pam Calliſti III. nomine a factiosis electum recepit, & tuitus est, tium Antipa- omnesque , qui eum agnoſcere noluere, odio, ferro & flammis atro- pam Calliſtum. ciſſime perſecutus eft, quod vel ipſe Adalbertus Wladislai Regis filius adhuc anno præſente expertus eſt. ☞ a ANNUS JESU CHRISTI MCLXIX. ALEXANDRI III. Papæ 10. FRIDERICI Reg. 18. Imp. 15. FRIDERICI ep. Prag. 2. WLADISLAI II. Duc. 30. Reg. 12. JOANNIS IV. ep. Ol. 13. Jetuit edicto Fridericus Imperaor, ne quis ex noviter electis epi- ſcopis ab alio conſecrationem ſuam quam a Chriſtiano Moguntino intruſo reciperet , ad quaim eos non modo minis compulit, ſed etiam prævaricatores omnibus odiis exagitavit. a) Adalber- tus electus Salisburgenſis Religioni piaculoque ſibi merito ducens a ſchiſinatico Archiepiſcopo ordinari conſecrarique, conſecratus eſt in presbyterum & Archiepiſcopum in quadrageſima in Idibus Mar- tii ab Udalrico Patriarcha Aquilejenſi inquit Chronographus Reichers- bergenſis ad h. a. Non multo poſt etiam, perſequitur author, allatum eſt ei pallium (Archiepiſcopale) ab Alexandro Papa per Conradum Mo- guntinæ ſedis exulem, tunc autem Alexandri Papæ adGermaniæ partes Le- gatum , b) a quo Adalbertum impalliatum fuiſſe diſerte legitur in Chro- nico Clauſtro NeoburgenſiBibliothecæCæſareæ. Ostendimus anno ſupe- riore etiam Fridericum electum epiſcopum noſtrum abhoruiſſe a ſchiſ- mate Pſeudopaparum, tanquam veroſimile ibidem attulimus, cum epi- ſcopatus ſui principia a tribus exteris Germanis ſcriptoribus ad annum præſentem referantur , illum nonniſi anno præſente conſecratum fuiſſe : quid ſi igitur collatis cum Wladislao Rege ejusque filio Adalberto conſiliis conſecratus quoque eſt ab Aquilejenſi Patriarcha , aut certe Conrado legitimo Metropolita ſuo, qui Legati Apoſtolici officio functus pallium Adalberto detulerat? Nam a Chriſtiano ſchiſ- matico ut ſe conſecrari paſſus fuerit, ægrius perſuaderi mihi patiar, A quoquo autem Catholico epiſcopo conſecratio Friderico collata eſt, id Adaibertus Archicpiſc. Sa- lish. & Fride- ricus ep. Prag. conſecrantur. 4 Author Appendicis ad Radevicum ad h. a. & auctor incertus Chronici Auſtriaci apud Hier. Pezium. b) MS. apud Hanfizium T. II. p. 783.
WLADISLAI II. 30. 461 vero tot tantisque sibi a Deo immiſſis flagellis emendatus eſt. Nam Mortuo Pa- mortuo 20. Septembris Paſchale Antipapa rurſum tertium Pſeudopa- ſchale Antipa- pa tuetur ter. pam Calliſti III. nomine a factiosis electum recepit, & tuitus est, tium Antipa- omnesque , qui eum agnoſcere noluere, odio, ferro & flammis atro- pam Calliſtum. ciſſime perſecutus eft, quod vel ipſe Adalbertus Wladislai Regis filius adhuc anno præſente expertus eſt. ☞ a ANNUS JESU CHRISTI MCLXIX. ALEXANDRI III. Papæ 10. FRIDERICI Reg. 18. Imp. 15. FRIDERICI ep. Prag. 2. WLADISLAI II. Duc. 30. Reg. 12. JOANNIS IV. ep. Ol. 13. Jetuit edicto Fridericus Imperaor, ne quis ex noviter electis epi- ſcopis ab alio conſecrationem ſuam quam a Chriſtiano Moguntino intruſo reciperet , ad quaim eos non modo minis compulit, ſed etiam prævaricatores omnibus odiis exagitavit. a) Adalber- tus electus Salisburgenſis Religioni piaculoque ſibi merito ducens a ſchiſinatico Archiepiſcopo ordinari conſecrarique, conſecratus eſt in presbyterum & Archiepiſcopum in quadrageſima in Idibus Mar- tii ab Udalrico Patriarcha Aquilejenſi inquit Chronographus Reichers- bergenſis ad h. a. Non multo poſt etiam, perſequitur author, allatum eſt ei pallium (Archiepiſcopale) ab Alexandro Papa per Conradum Mo- guntinæ ſedis exulem, tunc autem Alexandri Papæ adGermaniæ partes Le- gatum , b) a quo Adalbertum impalliatum fuiſſe diſerte legitur in Chro- nico Clauſtro NeoburgenſiBibliothecæCæſareæ. Ostendimus anno ſupe- riore etiam Fridericum electum epiſcopum noſtrum abhoruiſſe a ſchiſ- mate Pſeudopaparum, tanquam veroſimile ibidem attulimus, cum epi- ſcopatus ſui principia a tribus exteris Germanis ſcriptoribus ad annum præſentem referantur , illum nonniſi anno præſente conſecratum fuiſſe : quid ſi igitur collatis cum Wladislao Rege ejusque filio Adalberto conſiliis conſecratus quoque eſt ab Aquilejenſi Patriarcha , aut certe Conrado legitimo Metropolita ſuo, qui Legati Apoſtolici officio functus pallium Adalberto detulerat? Nam a Chriſtiano ſchiſ- matico ut ſe conſecrari paſſus fuerit, ægrius perſuaderi mihi patiar, A quoquo autem Catholico epiſcopo conſecratio Friderico collata eſt, id Adaibertus Archicpiſc. Sa- lish. & Fride- ricus ep. Prag. conſecrantur. 4 Author Appendicis ad Radevicum ad h. a. & auctor incertus Chronici Auſtriaci apud Hier. Pezium. b) MS. apud Hanfizium T. II. p. 783.
Strana 462
Cum patre ſuc Wladislao ad conſpectum Imperatoris non admitti- ru3, Pacis ergo re- ſignat Impe- ratori epiſco- patus ſui rega- lia. ANNUS 1169. id certuin eft Adalbertum & Wladislaum hoc ſui edicti contemptu Fride- rici Imp. animum magis magisque ad iracundiam provocaſſe, quam pau- lo poſt manifeſtam reddidit. Indixerat nempe Imperator VI. Idus Junii ipfisque feftis Pentecostalibus Generalem Curiam Bambergam, in qua præter plures epiſcopos & Principes adfuere Legati Pſeudopapæ Cal- liſti, quorum præcipue factione & adniſu Henricus filius Friderici Imp. quinquennis puer Rex Romanorum electus, & dein Aquisgrani festo S. Joannis Baptistæ coronatus est. Ad hanc ipsam Curiam evocatus quoque Adalbertus Archiepiſcopus Salisburgenſis, ut morem Impe- ratori gereret, comparuit cum patre ſuo Wladislao Rege Bohemorum ſed dum & præſentiam Imperatoris , & audientiam Curiæ expoſtulaſ- set, inquit Chronographus Reichersbergensis ad h. a., admissus non eſt. Jam enim Imperator firmaverat faciem ſuam adverſum eccleſiam Salzburgenſem. Goldastus 1. 4. c. 4. §. 14. ad idem Chronicon Rei- chersbergenſe provocans, mox allatis verbis adjicit : Rex tamen (Wla- dislaua) in conſeſſu locum obtinuit, licet filio confirmationem Archiepi- ſcopatus, & inveſtituram a Cæſare impetrare nequiverit, quæ quidem verba in Chronico Reichersbergenſi apud Ludewigium non reperiuntur quin cum ante ex Henrico Archidiacono Salisburgenſi memoraverim tam Adalbertum quam Wladislaum a Friderico hoftes & inimicos repu- tatos, credere malim Wladislai eandem fortem ſuiſse cum filio Adal- berto. Quantus quantus enim Imperator in fermento erat, ipsoque menſis Auguſti principio cum exercitu in Bavariam progreſſus est, propoſitum habens vaſtare, diſſipare totum epiſcopatum Salisburgenſem. Quod cum intellexit Adalbertus, animo futura mala, ecclefiis, mona- steriis ipfisque civibus impendentia damna præcipiens,multorum Princi- pum & cumprimis Henrici Ducis Auſtriæ avunculi ſui conſilio ad tent- pus Imperatoris furoribus cedendum ratus eſt. Dedit ſe in gratiam Imperatoris, & reſignavit epiſcopatum, & omnia regalia in gratiam ejus præſentibus Principibus. Sicque Imperator toto epiſcopio Salzbur- genſi pro velle ſuo potitus eſt. Resignatio vero ea epiſcopatus non ſpectabat niſi temporalia ſeu Regalia, nam certum eſt poſt hac etiam Adalbertum perſtitiſſe Archiepiſcopum Salisburgenſem , & ſæpe a Fri- a) Hinc Henricus Archidiaconus Salisburg, ſæpe laudatus Adalbertum noſtrum allo- quens ait: Amiſiſtis quippe , unde appellabamini Dominus, manent vobis , ex quibus epiſcopus eſtis. Ablata ſunt, quæ tanquam extranea anferri potuerant, poſſidetis ad- hac, quæ neque Rex , neque Imperator , non tyrannus, non gladius niſi cum vita ipſa auferre ullatenus poteſt . Manebit vobis, nec perire poteſl, quoa vobis electio veſ- tra Canonica contulit &c. 462
Cum patre ſuc Wladislao ad conſpectum Imperatoris non admitti- ru3, Pacis ergo re- ſignat Impe- ratori epiſco- patus ſui rega- lia. ANNUS 1169. id certuin eft Adalbertum & Wladislaum hoc ſui edicti contemptu Fride- rici Imp. animum magis magisque ad iracundiam provocaſſe, quam pau- lo poſt manifeſtam reddidit. Indixerat nempe Imperator VI. Idus Junii ipfisque feftis Pentecostalibus Generalem Curiam Bambergam, in qua præter plures epiſcopos & Principes adfuere Legati Pſeudopapæ Cal- liſti, quorum præcipue factione & adniſu Henricus filius Friderici Imp. quinquennis puer Rex Romanorum electus, & dein Aquisgrani festo S. Joannis Baptistæ coronatus est. Ad hanc ipsam Curiam evocatus quoque Adalbertus Archiepiſcopus Salisburgenſis, ut morem Impe- ratori gereret, comparuit cum patre ſuo Wladislao Rege Bohemorum ſed dum & præſentiam Imperatoris , & audientiam Curiæ expoſtulaſ- set, inquit Chronographus Reichersbergensis ad h. a., admissus non eſt. Jam enim Imperator firmaverat faciem ſuam adverſum eccleſiam Salzburgenſem. Goldastus 1. 4. c. 4. §. 14. ad idem Chronicon Rei- chersbergenſe provocans, mox allatis verbis adjicit : Rex tamen (Wla- dislaua) in conſeſſu locum obtinuit, licet filio confirmationem Archiepi- ſcopatus, & inveſtituram a Cæſare impetrare nequiverit, quæ quidem verba in Chronico Reichersbergenſi apud Ludewigium non reperiuntur quin cum ante ex Henrico Archidiacono Salisburgenſi memoraverim tam Adalbertum quam Wladislaum a Friderico hoftes & inimicos repu- tatos, credere malim Wladislai eandem fortem ſuiſse cum filio Adal- berto. Quantus quantus enim Imperator in fermento erat, ipsoque menſis Auguſti principio cum exercitu in Bavariam progreſſus est, propoſitum habens vaſtare, diſſipare totum epiſcopatum Salisburgenſem. Quod cum intellexit Adalbertus, animo futura mala, ecclefiis, mona- steriis ipfisque civibus impendentia damna præcipiens,multorum Princi- pum & cumprimis Henrici Ducis Auſtriæ avunculi ſui conſilio ad tent- pus Imperatoris furoribus cedendum ratus eſt. Dedit ſe in gratiam Imperatoris, & reſignavit epiſcopatum, & omnia regalia in gratiam ejus præſentibus Principibus. Sicque Imperator toto epiſcopio Salzbur- genſi pro velle ſuo potitus eſt. Resignatio vero ea epiſcopatus non ſpectabat niſi temporalia ſeu Regalia, nam certum eſt poſt hac etiam Adalbertum perſtitiſſe Archiepiſcopum Salisburgenſem , & ſæpe a Fri- a) Hinc Henricus Archidiaconus Salisburg, ſæpe laudatus Adalbertum noſtrum allo- quens ait: Amiſiſtis quippe , unde appellabamini Dominus, manent vobis , ex quibus epiſcopus eſtis. Ablata ſunt, quæ tanquam extranea anferri potuerant, poſſidetis ad- hac, quæ neque Rex , neque Imperator , non tyrannus, non gladius niſi cum vita ipſa auferre ullatenus poteſt . Manebit vobis, nec perire poteſl, quoa vobis electio veſ- tra Canonica contulit &c. 462
Strana 463
WLADISLAI II. 30. Friderico ſollicitatum, imo etiam minis territum juribus ſuis Archi- epiſcopalibus noluiſſe renunciare. 6) Doctiſſimus Pubitſchka c) ait Adal- bertum poſtea paſſim in Moravia & cumprimis in Bohemia in Præ- poſitura ſua Melnicenſi moras traxiſſe. Non ignoro, quod Pulkava ſæculi XIV. ſcriptor ad annum ſuperiorem p. 192. de Adalberto jam jam Archiepiſcopo dicat : Prepoſituram tamen Mielnicenſem pro ſe re- tinuit , quoad vixit , propter expenſas , precipue cum ad fratrem ſuum Przemyslaum Regem Bohemie pro quibusvis neceſſitatibus perveniret, neque cognitionem istam Pulkavæ diſputare velim, at non diffiteri debeo ejusce rei documentum vetuftius nuſpiam a me repertum, ne- que quis Juratæ (postremum anno 1160. in diplomate Wladislai com- memorato) in Præpoſitura Melnicenſi ſucceſſerit, detexiſse. Minus tamen doctiſſimo Viro aſſentiri poſſum Adalbertum hac annorum pe- riodo paſſim in Moravia ſeu Bohemia verſatum. Nam præterquam quod ea de re fileant veteres ſcriptores patrii, exAustriæ, Stiriæ, Carin- thiæque Chronicis & diplomatibus manifeſtum eft eum Archidiœceſim ſuam, ne oves ſuas deſeruiſse, & cum patre Wladislao quæpiam in Friderici caput machinari videretur, non fuisse egreſsum, quod vel Henricus Archidiaconus Salisburg. de reditu Adalberti ex Comi- tiis Bambergensibus loquens manifeste innuit: Antiftes, inquit, inde reverſus in Carinthiæ montana ſe abdidit. Deinde hoc ipſo atque ſequente anno tum Admonti tum in Auſtria moratum fuiſſe osten- dunt illius chartæ Archiepiſcopales apud Hanfiz. T. II. p. 288. & 89. Potiſſima autem fuit commoratio illius in Styria ſuperiore in monasterio Ord. S. Benedicti Admontensi, quod etiam præceffor il- lius Conradus exul paſsim inhabitavit, quod tum ex Fratris Ortilo- nis narratis, tum ipfiusmet Adalberti diplomatibus, quæ apud Bern. Pezium in Theſ, Anecdotorum T. III. alibique leguntur, cognoſce- re eſt, Occultus degit in ſua Ar. chidiœceſi. 463 Has inter adversitates ſuas filiique non oblitus est Wladisai ope- rum pietatis munificentiæque, nam fraternitatem Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani nuper a ſe inductam fundatamque pluribus etiam villis & poſfeſſionibus auxit, quæ quidem omnia more illorum tem- porum & majoris roboris cauſa , tanquam ipſi hoſpitali Hieroſolymi- tano donata fuiſſent, recenſentur. Diploma autographum figillo pendulo hodie ſervatur in Archivo Melitenſi, quod ipſe manibus tra- b) Chronol. Geſchichte Böhmens. cta- Wladislaus in Ordinem S. Joannis Hie- roſolymitani munificus Pr b.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.408.
WLADISLAI II. 30. Friderico ſollicitatum, imo etiam minis territum juribus ſuis Archi- epiſcopalibus noluiſſe renunciare. 6) Doctiſſimus Pubitſchka c) ait Adal- bertum poſtea paſſim in Moravia & cumprimis in Bohemia in Præ- poſitura ſua Melnicenſi moras traxiſſe. Non ignoro, quod Pulkava ſæculi XIV. ſcriptor ad annum ſuperiorem p. 192. de Adalberto jam jam Archiepiſcopo dicat : Prepoſituram tamen Mielnicenſem pro ſe re- tinuit , quoad vixit , propter expenſas , precipue cum ad fratrem ſuum Przemyslaum Regem Bohemie pro quibusvis neceſſitatibus perveniret, neque cognitionem istam Pulkavæ diſputare velim, at non diffiteri debeo ejusce rei documentum vetuftius nuſpiam a me repertum, ne- que quis Juratæ (postremum anno 1160. in diplomate Wladislai com- memorato) in Præpoſitura Melnicenſi ſucceſſerit, detexiſse. Minus tamen doctiſſimo Viro aſſentiri poſſum Adalbertum hac annorum pe- riodo paſſim in Moravia ſeu Bohemia verſatum. Nam præterquam quod ea de re fileant veteres ſcriptores patrii, exAustriæ, Stiriæ, Carin- thiæque Chronicis & diplomatibus manifeſtum eft eum Archidiœceſim ſuam, ne oves ſuas deſeruiſse, & cum patre Wladislao quæpiam in Friderici caput machinari videretur, non fuisse egreſsum, quod vel Henricus Archidiaconus Salisburg. de reditu Adalberti ex Comi- tiis Bambergensibus loquens manifeste innuit: Antiftes, inquit, inde reverſus in Carinthiæ montana ſe abdidit. Deinde hoc ipſo atque ſequente anno tum Admonti tum in Auſtria moratum fuiſſe osten- dunt illius chartæ Archiepiſcopales apud Hanfiz. T. II. p. 288. & 89. Potiſſima autem fuit commoratio illius in Styria ſuperiore in monasterio Ord. S. Benedicti Admontensi, quod etiam præceffor il- lius Conradus exul paſsim inhabitavit, quod tum ex Fratris Ortilo- nis narratis, tum ipfiusmet Adalberti diplomatibus, quæ apud Bern. Pezium in Theſ, Anecdotorum T. III. alibique leguntur, cognoſce- re eſt, Occultus degit in ſua Ar. chidiœceſi. 463 Has inter adversitates ſuas filiique non oblitus est Wladisai ope- rum pietatis munificentiæque, nam fraternitatem Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani nuper a ſe inductam fundatamque pluribus etiam villis & poſfeſſionibus auxit, quæ quidem omnia more illorum tem- porum & majoris roboris cauſa , tanquam ipſi hoſpitali Hieroſolymi- tano donata fuiſſent, recenſentur. Diploma autographum figillo pendulo hodie ſervatur in Archivo Melitenſi, quod ipſe manibus tra- b) Chronol. Geſchichte Böhmens. cta- Wladislaus in Ordinem S. Joannis Hie- roſolymitani munificus Pr b.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.408.
Strana 464
ANNUS I169. ctavi a nemine hucuſque integrum typis excuſum, quod proinde cum non pauca hiſtorica complectatur huc tranſcribere dignum duxi- mus : Ego Wladislaus Dei gracia Rex Bohemorum. Notum facio cunc- tis fidelibus preſentibus & futuris : Quod a primis Principatus mei tem- poribus ſemper in voto habui Iheroſolymam ire, atque ſepulchrum Do- minicum & alia loca ſancta videre. Quod & adimplere volui, quando cum Imperatore Conrado in expeditione contra paganos proceſſeram. Sea cum peccatis exigentibus, neſcio quo Dei judicio propoſita perficere probi- berer, ad propria reverſus votum exſolvere , atque Iheroſolymam ire, ibique aliquantis per moram facere rurſum magis ac magis accendor. Quod cum Ramundo tunc temporis Magiſtro hoſpitalis Iheroſolimitani ceterisque fratribus ejus innotuiſſet, statim claves caſtri, quod vocatur Crat, & cft in confinio paganorum situm, per fratrem Benedictum c) mihi miſerunt, ipſum caſtrum cum omnibus ſuis pertinenciis abſolute mi- hi meisque ſociis ad nobis ſerviendum offerentes, quamdiu cunque intra illa manere vellemus. Quorum devocionem ac liberalitatem gratiſſimam ducens , ſimulque perpendens quanta in predicto hoſpitali humanitatis obſequia impenderentur omnibus ſepulchri Dominici viſitatoribus ; ſed precipue , ut ex multorum relacione didiceram, pauperibus & infirmis. Placuit mihi tantorum bonorum eſſe cooperatorem, ut poſtmodum etian aliquid exinde mercedis expectarem. Divino igitur actus instinctu ob remiſſionem peccatorum meorum, &pro ſalute uxoris mee, ac liberorum meorum, ſed & pro anima patris mei, & matris mee, & omnium pre deceſſorum meorum predicto hoſpitali ſancti Johannis Iheroſolymitani ad ſuſtamentum pauperum & infirmorum promiſi, & aſſignavi quasdam vil- las meas, quas vel pecunia mea juſte emi, vel justis ambitionibus mu- tavi, vel aliis juſtis modis ſecundum judicium nobilium ſeniorum Boemie legitime acquiſivi, ut inde ſubſidium aliquod habere poſſent, donec di- vina favente gracia ego ipſe preſens aliquid ſuperaddere poſſem. Et hee funt ville, quas dedi, & fratribus predicti hoſpitalis Iheroſolymitani aſſignavi. Quantum videlicet in circuicione juxta Plaz, ſcilicet Hodo- viz. Ozoym. Plane. Cuhov. Preterea addo & confirmo poſſeſſionem eidem domui hoſpitalis, quam pater meus Dux Wladislaus contulerat meis cognatis Wratizlaw & Micus. Sed eisdem brevi tempore raptis de me- dio, que iterum in uſum meum ceſſerat. Manetin a meta Necſtinenſi uſque c) Is vero fimillime videtur fuiſſe primus Magiſter ſeu Præſes Cenfraternitatis Micro- Pragæ erectæ. 464
ANNUS I169. ctavi a nemine hucuſque integrum typis excuſum, quod proinde cum non pauca hiſtorica complectatur huc tranſcribere dignum duxi- mus : Ego Wladislaus Dei gracia Rex Bohemorum. Notum facio cunc- tis fidelibus preſentibus & futuris : Quod a primis Principatus mei tem- poribus ſemper in voto habui Iheroſolymam ire, atque ſepulchrum Do- minicum & alia loca ſancta videre. Quod & adimplere volui, quando cum Imperatore Conrado in expeditione contra paganos proceſſeram. Sea cum peccatis exigentibus, neſcio quo Dei judicio propoſita perficere probi- berer, ad propria reverſus votum exſolvere , atque Iheroſolymam ire, ibique aliquantis per moram facere rurſum magis ac magis accendor. Quod cum Ramundo tunc temporis Magiſtro hoſpitalis Iheroſolimitani ceterisque fratribus ejus innotuiſſet, statim claves caſtri, quod vocatur Crat, & cft in confinio paganorum situm, per fratrem Benedictum c) mihi miſerunt, ipſum caſtrum cum omnibus ſuis pertinenciis abſolute mi- hi meisque ſociis ad nobis ſerviendum offerentes, quamdiu cunque intra illa manere vellemus. Quorum devocionem ac liberalitatem gratiſſimam ducens , ſimulque perpendens quanta in predicto hoſpitali humanitatis obſequia impenderentur omnibus ſepulchri Dominici viſitatoribus ; ſed precipue , ut ex multorum relacione didiceram, pauperibus & infirmis. Placuit mihi tantorum bonorum eſſe cooperatorem, ut poſtmodum etian aliquid exinde mercedis expectarem. Divino igitur actus instinctu ob remiſſionem peccatorum meorum, &pro ſalute uxoris mee, ac liberorum meorum, ſed & pro anima patris mei, & matris mee, & omnium pre deceſſorum meorum predicto hoſpitali ſancti Johannis Iheroſolymitani ad ſuſtamentum pauperum & infirmorum promiſi, & aſſignavi quasdam vil- las meas, quas vel pecunia mea juſte emi, vel justis ambitionibus mu- tavi, vel aliis juſtis modis ſecundum judicium nobilium ſeniorum Boemie legitime acquiſivi, ut inde ſubſidium aliquod habere poſſent, donec di- vina favente gracia ego ipſe preſens aliquid ſuperaddere poſſem. Et hee funt ville, quas dedi, & fratribus predicti hoſpitalis Iheroſolymitani aſſignavi. Quantum videlicet in circuicione juxta Plaz, ſcilicet Hodo- viz. Ozoym. Plane. Cuhov. Preterea addo & confirmo poſſeſſionem eidem domui hoſpitalis, quam pater meus Dux Wladislaus contulerat meis cognatis Wratizlaw & Micus. Sed eisdem brevi tempore raptis de me- dio, que iterum in uſum meum ceſſerat. Manetin a meta Necſtinenſi uſque c) Is vero fimillime videtur fuiſſe primus Magiſter ſeu Præſes Cenfraternitatis Micro- Pragæ erectæ. 464
Strana 465
WLADISLAI II. 30. 465 uſque ad metam Plazenſium cum omnibus ſuis pertinenciis, videlicet Lipe. Kahov cum foro. Weſcu cum fluvio Manetin jacente uſque adPlaz. Liber- tatem omnimodam quidlibet faciendi ſeu piſcandi, ſive molendina ponendi in eodem fluvio eis concedentes. Silvam quoque nomine Cozodre, & alias filvas circumjacentes jure legitimo do, & confirmo duas villas in provincia Belinenſi, dictas Borizlave & Hribovici, que corone mee adjacebant. Ad peticionem autem fratris mei Henrici d) addo eis vil- lam nomine Leuin, & ſilvam quandum uſibus ipſorum neceſſariam jux- ta Oleſnice protendentem in medium montem Hwogen ad fluvium, qui dicitur Lububce, & ad villam Camic, & ad Procetin, deinde uſque ad Tesk, & tunc ad Rufum puteum , & ſic jacentem uſque ad dictum fluvium Lubub- ce, ubi ſumpſit initium. Teſtes, qui affuerunt, & audierunt donacio- nem & confirmacionem ſupra dictarum poſſeſſionum by ſunt : Juditha Regina uxor mea. Fridricus epiſcopus Pragenſis. Heinricus Abbas de Brewnow c) Lambertus Abbas de Cladorub. Meinberus Abbas de Plaz. Olricus Prepoſitus Pragenſis. Paulus Decanus. Gervaſius Cancellarius & Prepositus Wiſsegradensis. Martinus Prepositus Lutomericensis. Flo- rianus Subcancellarius. Bohuslaus Camerarius. Groznata Caſtellanus de Cladzco. Zdeslaus Pincerna. Vitko Dapifer. Bleh de Trebuſon. Bo- huſe barbatus, & frater ejus Ratibor. Cftibor de Chis. Smil. de Udrebe. Morek venator de Belsk, & alii quam plures. Actum est hoc anno in- carnacionis Domini MCLXIX. Anno autem mei Principatus XXX. Re- gni vero mei XI. epiſcopatus autem Domini Friderici Pragenſis I. E quo quidem diplomate manifeſtum fit Wladislaum Regem ſeriam adhuc voluntatem habuiſſe Hieroſolymam voti pridem initi cauſa peregrinandi, quod tamen minime explevit, turbine videlicet adverſitatum involutus. Wladislai patris pietatem imitaturus Fridericus filius Dux Olo- mucenſis hoc ipſo quoque anno cum ejusdem conſenſu Jurikio cuidam monacho ſolitario Ordinis S. Benedicti, monasteriique Raygradensis alumno nomine vita & moribus imitando interceſſione uxoris ſuæ Eli- ſabethæ locum Granice hodie Weiskirchen appellatum vaſta horrentem ſolitudine robora ſuccidendo & novalia præparando inhabitandum con- tulit, additque terram ad aratrum in villa Stipki cum pratis & pome- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Nnn riis d) Hem ! etiam anno græſente Henricum adhue ſuperſtitem fuiſſe. e) Quantum ex hujus Abbatis ſubſcripti memoria emendanda fit Chronologia Abbatum Brzewno- viensium apud Ziegelbauer p. 63. ibidem cognescere fas est. Fridericus Dux Olomu- cenſis quoque erga monaſte- rium Raygra- denſe munificus
WLADISLAI II. 30. 465 uſque ad metam Plazenſium cum omnibus ſuis pertinenciis, videlicet Lipe. Kahov cum foro. Weſcu cum fluvio Manetin jacente uſque adPlaz. Liber- tatem omnimodam quidlibet faciendi ſeu piſcandi, ſive molendina ponendi in eodem fluvio eis concedentes. Silvam quoque nomine Cozodre, & alias filvas circumjacentes jure legitimo do, & confirmo duas villas in provincia Belinenſi, dictas Borizlave & Hribovici, que corone mee adjacebant. Ad peticionem autem fratris mei Henrici d) addo eis vil- lam nomine Leuin, & ſilvam quandum uſibus ipſorum neceſſariam jux- ta Oleſnice protendentem in medium montem Hwogen ad fluvium, qui dicitur Lububce, & ad villam Camic, & ad Procetin, deinde uſque ad Tesk, & tunc ad Rufum puteum , & ſic jacentem uſque ad dictum fluvium Lubub- ce, ubi ſumpſit initium. Teſtes, qui affuerunt, & audierunt donacio- nem & confirmacionem ſupra dictarum poſſeſſionum by ſunt : Juditha Regina uxor mea. Fridricus epiſcopus Pragenſis. Heinricus Abbas de Brewnow c) Lambertus Abbas de Cladorub. Meinberus Abbas de Plaz. Olricus Prepoſitus Pragenſis. Paulus Decanus. Gervaſius Cancellarius & Prepositus Wiſsegradensis. Martinus Prepositus Lutomericensis. Flo- rianus Subcancellarius. Bohuslaus Camerarius. Groznata Caſtellanus de Cladzco. Zdeslaus Pincerna. Vitko Dapifer. Bleh de Trebuſon. Bo- huſe barbatus, & frater ejus Ratibor. Cftibor de Chis. Smil. de Udrebe. Morek venator de Belsk, & alii quam plures. Actum est hoc anno in- carnacionis Domini MCLXIX. Anno autem mei Principatus XXX. Re- gni vero mei XI. epiſcopatus autem Domini Friderici Pragenſis I. E quo quidem diplomate manifeſtum fit Wladislaum Regem ſeriam adhuc voluntatem habuiſſe Hieroſolymam voti pridem initi cauſa peregrinandi, quod tamen minime explevit, turbine videlicet adverſitatum involutus. Wladislai patris pietatem imitaturus Fridericus filius Dux Olo- mucenſis hoc ipſo quoque anno cum ejusdem conſenſu Jurikio cuidam monacho ſolitario Ordinis S. Benedicti, monasteriique Raygradensis alumno nomine vita & moribus imitando interceſſione uxoris ſuæ Eli- ſabethæ locum Granice hodie Weiskirchen appellatum vaſta horrentem ſolitudine robora ſuccidendo & novalia præparando inhabitandum con- tulit, additque terram ad aratrum in villa Stipki cum pratis & pome- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Nnn riis d) Hem ! etiam anno græſente Henricum adhue ſuperſtitem fuiſſe. e) Quantum ex hujus Abbatis ſubſcripti memoria emendanda fit Chronologia Abbatum Brzewno- viensium apud Ziegelbauer p. 63. ibidem cognescere fas est. Fridericus Dux Olomu- cenſis quoque erga monaſte- rium Raygra- denſe munificus
Strana 466
ANNUS 1170. riis a rivo Sebenik uſque ad rivum, qui Odri appellatur, ad occidentem vero quantum ex ipſo exſtirpare velit nemore manu propria. Quam quidem donationem nonniſi verbotenus Jurikio factam ad petitionem Henrici Abbatis Brewnovienſis diplomate confirmavit. Testes præ- ter Joannem epiſcopum Moraviæ iidem omnes ſunt, qui in priore, clauſulaque eadem notarum eſt Chronologicarum. Excuſum vero integrum habetur apud Pitter in Theſ. abſcond. p. 141. ubi plenius cognoſci poteſt. 466 Wladislaus Rex recipitur in gratiam Imper. *& ANNUS JESU CHRISTI MCLXX. ALEXANDRI IH. Pap. 11. FRIDERICIReg. 19. Imp. 16. FRIDERICI Ep. Prag. 3. JOANNIS IV. ep. Ol. 14. WLADISLAI II. Duc. 31. Reg. 13. acentibus patriis ſcriptoribus exteri quique teſtatum reliquere anno præeſente Fridericum Imperatorem Wladislao Regi re- T conciliatum fuiſſe. Ita enim ſummo compendio author Appen- dicis ad Radevicum ad h. a. necnon author incertus Chronici Austria- ci: Circa Purificationem S. Mariæ (Imperator) Norimberch curiam ce- lebrat, ubi Regem Boemiæ, qui offenderat, de facili in gratiam recepit. Cauſam præcipuam offenſionis ſupra ex Henrico Archidiacono Salis- burgenſi legimus: præterquam enim quod Wladislaus Alexandro III. le- gitimo Romano Pontifici addictus effet, credidit etiam Fridericus Sa- lisburgenſes non alia ratione & fine Wladislai filium ſibi Archipræeſu- lem elegiſſe, quam ut potentibus patris armis adjuti magis sibi inſultare, atque ægre facere poſſent. Sed cum humilitate Adalberti & Wla- dislai pacis ſtudio convictus eſſet, nihil minus atque bella ſanguinis- que profuſionem alterutrum meditari, imo a priore ultro ſibi rega- lia epiſcopaliumque ditionum administrationem renunciatam fuiſſe, quidni animus illius mitigatus credatur, ut de facili, quemadmodum author loquitur , Wladislao ſi non ex animo, certe ad ſpeciem recon- ciliatus videri voluerit. Quod autem Wladislaus ipſe gratiam & re- conciliationem Friderici, a quo nupernis comitiis repulſam paſſus, in Bambergenſibus anni præſentis comitiis quæfierit, non alia cauſa fu- iſſe videtur, quam quod Wladislaus certior redditus fit Fridericum pacis studia inter imperium & ſupremum Pontificem meditari, nam reipsa miſsus ab eo erat Bambergensis epiſcopus cum Abbate Cifter- cien-
ANNUS 1170. riis a rivo Sebenik uſque ad rivum, qui Odri appellatur, ad occidentem vero quantum ex ipſo exſtirpare velit nemore manu propria. Quam quidem donationem nonniſi verbotenus Jurikio factam ad petitionem Henrici Abbatis Brewnovienſis diplomate confirmavit. Testes præ- ter Joannem epiſcopum Moraviæ iidem omnes ſunt, qui in priore, clauſulaque eadem notarum eſt Chronologicarum. Excuſum vero integrum habetur apud Pitter in Theſ. abſcond. p. 141. ubi plenius cognoſci poteſt. 466 Wladislaus Rex recipitur in gratiam Imper. *& ANNUS JESU CHRISTI MCLXX. ALEXANDRI IH. Pap. 11. FRIDERICIReg. 19. Imp. 16. FRIDERICI Ep. Prag. 3. JOANNIS IV. ep. Ol. 14. WLADISLAI II. Duc. 31. Reg. 13. acentibus patriis ſcriptoribus exteri quique teſtatum reliquere anno præeſente Fridericum Imperatorem Wladislao Regi re- T conciliatum fuiſſe. Ita enim ſummo compendio author Appen- dicis ad Radevicum ad h. a. necnon author incertus Chronici Austria- ci: Circa Purificationem S. Mariæ (Imperator) Norimberch curiam ce- lebrat, ubi Regem Boemiæ, qui offenderat, de facili in gratiam recepit. Cauſam præcipuam offenſionis ſupra ex Henrico Archidiacono Salis- burgenſi legimus: præterquam enim quod Wladislaus Alexandro III. le- gitimo Romano Pontifici addictus effet, credidit etiam Fridericus Sa- lisburgenſes non alia ratione & fine Wladislai filium ſibi Archipræeſu- lem elegiſſe, quam ut potentibus patris armis adjuti magis sibi inſultare, atque ægre facere poſſent. Sed cum humilitate Adalberti & Wla- dislai pacis ſtudio convictus eſſet, nihil minus atque bella ſanguinis- que profuſionem alterutrum meditari, imo a priore ultro ſibi rega- lia epiſcopaliumque ditionum administrationem renunciatam fuiſſe, quidni animus illius mitigatus credatur, ut de facili, quemadmodum author loquitur , Wladislao ſi non ex animo, certe ad ſpeciem recon- ciliatus videri voluerit. Quod autem Wladislaus ipſe gratiam & re- conciliationem Friderici, a quo nupernis comitiis repulſam paſſus, in Bambergenſibus anni præſentis comitiis quæfierit, non alia cauſa fu- iſſe videtur, quam quod Wladislaus certior redditus fit Fridericum pacis studia inter imperium & ſupremum Pontificem meditari, nam reipsa miſsus ab eo erat Bambergensis epiſcopus cum Abbate Cifter- cien-
Strana 467
WLADISLAI II. 31. cienſi & Clarævallenſi, qui tam ſalutare negotium apud Alexandrum pertractarent. Sed quemadmodum omnia nonniſi ſimulate doloſeque cum Alexandro acta ſunt , a) ita reconciliationem cum Wladislao non- niſi ſimulatam fuiſſe acta annorum conſequentium declarant. Jamjam enim is Udalricum & Wenceslaum a Wladislao terris regni ſui ex- truſos in protectionem ſuam ſuſcepit, atque impensis ſuis in aula nu- trivit, ut æmulos, turbatoresque, quos Wladislao, aut ejus ſucceſſori filio opponeret, præſto haberet. 467 Cum foris Wladislaus pacis & amicitiæ ſimulatione deluſus eſt, domum reducem trifte fatum temerariusque auſus filii Swatopluci non percellere atque ad mœestitiam contorquere non potuit. Habe- bat Wladislaus inter Optimates ſuos virum longe omnium chariſſi- mum, uti auctoritate atque divitiis præpotentem, ita arrogantia infla- tum nomine Woislaum, b) quem præ ceteris omnibus altius evexit, quam ut alii, ac præſertim affectuum ſuorum impotens Swatopluci animus ferre poſſet. Speculatus ille pridem tempus inviſum hoc ſibi caput e medio tollendi, haud opportunius abſente patre credidit. Ita- que in palatio ipſo Reginæ novercæ ſuæ inermem deprehenſum cul- tellis aggreſſus est, perfugientemque ad Reginam inter manus illius confodit, bb) adeo ut etiam Novercæ manui, Voislaum defendere ad- niſæ, vulnus inflixiſſe perhiberetur. c) Facinus filii redux pater tu- lit indigniſſime, atque ad pœnas exquiſivit, ſed is tempori ſeſe ex Bo- hemia ſubducens ad levirum ſuum Stephanum Hungariæ Regem ſe con- tulit. d) Placato tandem patre ditionibus ſuis quidem reſtitutus fuit, ſed diſciplinam patris ægre ferens rurfum in partes Germaniæ trans- greſſus, ibidem peregre mortuus est. Id quo anno acciderit, aut cur Nn n 2 ſe- a) Acta Alexandri apud Baron. N. LVII. & Godefridum monachum ad h. a. b) Ha- gecius Comitem de Proſecz facit. bb) Chronographus præſagium mortis his ver- bis exprimit : Narratum mihi eſt de eodem Woislao a ſenioribus meis , quod in ea nocte, quam vivendo ultimam fecit, vidit ſomnium infauſtum male præſagum futuro- rum. Putabat namque ſe videre ſcalam ad cœlum uſque erectam, ſeque innixum ſcalæ perveniſſe ad ſummitatem ejus, cumque ſe putaret vertice pulſare cœlum, ecce ruit ſcala, & ipſe pariter cum ea , & ſic ruendo evigilaus, ipſo die interfectus eſt. c) Hagecius ſuo more hæc multis amplificat , additque Suatoplurum prius ab Optimatibus in- cenſum ne pateretur a patre tot decora prædiaque in unum hominem conferri, inter quæ cumprimis errat , cum cædem hanc in præſentia patris factam fuiſſe multis confictis adjunctis narrat. d) Hagecius eum fugientem in caſtrum Oheb Zwittaviæ vicinum ſe recepiſſe memorat, procul dubio , quia per Luſatiam e Bok hemia in Hungariam breviſſimum directiſſimumque iter eſt, Snatoplucus in- ter manus Re- ginæ confodit Woislaum. Peregre mori- tur.
WLADISLAI II. 31. cienſi & Clarævallenſi, qui tam ſalutare negotium apud Alexandrum pertractarent. Sed quemadmodum omnia nonniſi ſimulate doloſeque cum Alexandro acta ſunt , a) ita reconciliationem cum Wladislao non- niſi ſimulatam fuiſſe acta annorum conſequentium declarant. Jamjam enim is Udalricum & Wenceslaum a Wladislao terris regni ſui ex- truſos in protectionem ſuam ſuſcepit, atque impensis ſuis in aula nu- trivit, ut æmulos, turbatoresque, quos Wladislao, aut ejus ſucceſſori filio opponeret, præſto haberet. 467 Cum foris Wladislaus pacis & amicitiæ ſimulatione deluſus eſt, domum reducem trifte fatum temerariusque auſus filii Swatopluci non percellere atque ad mœestitiam contorquere non potuit. Habe- bat Wladislaus inter Optimates ſuos virum longe omnium chariſſi- mum, uti auctoritate atque divitiis præpotentem, ita arrogantia infla- tum nomine Woislaum, b) quem præ ceteris omnibus altius evexit, quam ut alii, ac præſertim affectuum ſuorum impotens Swatopluci animus ferre poſſet. Speculatus ille pridem tempus inviſum hoc ſibi caput e medio tollendi, haud opportunius abſente patre credidit. Ita- que in palatio ipſo Reginæ novercæ ſuæ inermem deprehenſum cul- tellis aggreſſus est, perfugientemque ad Reginam inter manus illius confodit, bb) adeo ut etiam Novercæ manui, Voislaum defendere ad- niſæ, vulnus inflixiſſe perhiberetur. c) Facinus filii redux pater tu- lit indigniſſime, atque ad pœnas exquiſivit, ſed is tempori ſeſe ex Bo- hemia ſubducens ad levirum ſuum Stephanum Hungariæ Regem ſe con- tulit. d) Placato tandem patre ditionibus ſuis quidem reſtitutus fuit, ſed diſciplinam patris ægre ferens rurfum in partes Germaniæ trans- greſſus, ibidem peregre mortuus est. Id quo anno acciderit, aut cur Nn n 2 ſe- a) Acta Alexandri apud Baron. N. LVII. & Godefridum monachum ad h. a. b) Ha- gecius Comitem de Proſecz facit. bb) Chronographus præſagium mortis his ver- bis exprimit : Narratum mihi eſt de eodem Woislao a ſenioribus meis , quod in ea nocte, quam vivendo ultimam fecit, vidit ſomnium infauſtum male præſagum futuro- rum. Putabat namque ſe videre ſcalam ad cœlum uſque erectam, ſeque innixum ſcalæ perveniſſe ad ſummitatem ejus, cumque ſe putaret vertice pulſare cœlum, ecce ruit ſcala, & ipſe pariter cum ea , & ſic ruendo evigilaus, ipſo die interfectus eſt. c) Hagecius ſuo more hæc multis amplificat , additque Suatoplurum prius ab Optimatibus in- cenſum ne pateretur a patre tot decora prædiaque in unum hominem conferri, inter quæ cumprimis errat , cum cædem hanc in præſentia patris factam fuiſſe multis confictis adjunctis narrat. d) Hagecius eum fugientem in caſtrum Oheb Zwittaviæ vicinum ſe recepiſſe memorat, procul dubio , quia per Luſatiam e Bok hemia in Hungariam breviſſimum directiſſimumque iter eſt, Snatoplucus in- ter manus Re- ginæ confodit Woislaum. Peregre mori- tur.
Strana 468
462 ſecundo profugus factus fit, nemo veterum adnotavit. Rediit autem verofimillime anno ſequente Stephano Rege interceſsore, quem jam eodem anno mortuum fuiſse perhibet Arnoldus Lubecenfis; ut ne- ſciam qua critices regula ejusdem teftimonium Thwroczii relatis, qui anno primum 1173. mortuum perhibet, postponere potuerit Clariffi- mus Prayus. ANNUS 1170. Recentiorum quiquæ erro- res, Deficientibus hoc anno pluribus veterum memoriis, adferenda quædam & examinanda, quæ recentiores noſtri præſenti anno illiga- runt. Et quidem Crugerius p. 162. ad primam Februarii hujus an- ni reponit obitum Adalberti Abbatis Strahofienſis, qui quinque an- nis poſterius primum ad Abbatiale hoc munus evectus, & poft mor- tem Godeſealci Abbatis Siloenfis, annumque 1184. primum mortuus. Tam commentitius eſt obitus B. Caſtuli primi Præpoſiti, ſeu ut alii paſſim vocant Abbatis Siloenfis ab eodem Crugerio ad 26. Martii p. 546. allatus, quem in vita & poſt mortem multis effulſiſſe miracu- lis ait , ab eodemque fontem ſalutiferum, qui ibidem a circumjacenti- bus populis hodieque frequentatur ſuam habere medendi virtutem. Nos vero jam pridem oſtendimus errore ſequiorum ſæculorum eveniſſe, ut quid quid de Godeſcalco primo Abbate Siloenſi dici & ſcribi de- buit , quæpiam recentiſſimi honoris hiſtoria , ne dicam ſomnium Bea- to Caſtulo, nuſquam in patria hiſtoria veteri cognito, tribuerit, qui error procul dubio non alio fonte profluxit, quam ex nomine verna- culo Godeſcalci, quod a majoribus noſtris per Koſtial exprimi ſolitum, cui cum nomen fimile imo magis poſterioribus temporibus notum eſſet Hasstal, quod Caſtulum notabat, ex Godeſcalci Caftulum pro- cuderunt, eique pleraque geſta Godeſcalco, nempe meritum induc- ti ab eo Siloam Ordinis Præmonstratenſis, apparitionem in ſchiſma- te mortui Danielis epiſcopi, aliaque adſcripſerunt. Non majore cer- titudine fortaſſis accipiendus obitus Eliſabethæ ſecundæ Prælatæ ſeu Prioriſſæ Doxanenſis apud Balbinum Dec. 1. Miſcel. l. 4. p. 49., quam ait in memoriis Doxanenſibus ſeu Parthenonis iſtius Necrologio Beatam & Regis Wladislai ſororem vocari. Sed minus fincerum trans- ſumptum hujusce Necrologii ad manus habuifſe videtur Balbinus, libet verba ex authographo hic apponere, quod nullo obitus anno comme- morato ait : Pridie Kalen. Aprilis obiit beate memorie Eliſabet ſecun- da Prelata hujus eccleſie , ſoror Ducis & epiſcopi, que contulit pro ſe & pro eodem fratre ſuo ſexaginta marcas ad edificium monaſterii, & ca- licem
462 ſecundo profugus factus fit, nemo veterum adnotavit. Rediit autem verofimillime anno ſequente Stephano Rege interceſsore, quem jam eodem anno mortuum fuiſse perhibet Arnoldus Lubecenfis; ut ne- ſciam qua critices regula ejusdem teftimonium Thwroczii relatis, qui anno primum 1173. mortuum perhibet, postponere potuerit Clariffi- mus Prayus. ANNUS 1170. Recentiorum quiquæ erro- res, Deficientibus hoc anno pluribus veterum memoriis, adferenda quædam & examinanda, quæ recentiores noſtri præſenti anno illiga- runt. Et quidem Crugerius p. 162. ad primam Februarii hujus an- ni reponit obitum Adalberti Abbatis Strahofienſis, qui quinque an- nis poſterius primum ad Abbatiale hoc munus evectus, & poft mor- tem Godeſealci Abbatis Siloenfis, annumque 1184. primum mortuus. Tam commentitius eſt obitus B. Caſtuli primi Præpoſiti, ſeu ut alii paſſim vocant Abbatis Siloenfis ab eodem Crugerio ad 26. Martii p. 546. allatus, quem in vita & poſt mortem multis effulſiſſe miracu- lis ait , ab eodemque fontem ſalutiferum, qui ibidem a circumjacenti- bus populis hodieque frequentatur ſuam habere medendi virtutem. Nos vero jam pridem oſtendimus errore ſequiorum ſæculorum eveniſſe, ut quid quid de Godeſcalco primo Abbate Siloenſi dici & ſcribi de- buit , quæpiam recentiſſimi honoris hiſtoria , ne dicam ſomnium Bea- to Caſtulo, nuſquam in patria hiſtoria veteri cognito, tribuerit, qui error procul dubio non alio fonte profluxit, quam ex nomine verna- culo Godeſcalci, quod a majoribus noſtris per Koſtial exprimi ſolitum, cui cum nomen fimile imo magis poſterioribus temporibus notum eſſet Hasstal, quod Caſtulum notabat, ex Godeſcalci Caftulum pro- cuderunt, eique pleraque geſta Godeſcalco, nempe meritum induc- ti ab eo Siloam Ordinis Præmonstratenſis, apparitionem in ſchiſma- te mortui Danielis epiſcopi, aliaque adſcripſerunt. Non majore cer- titudine fortaſſis accipiendus obitus Eliſabethæ ſecundæ Prælatæ ſeu Prioriſſæ Doxanenſis apud Balbinum Dec. 1. Miſcel. l. 4. p. 49., quam ait in memoriis Doxanenſibus ſeu Parthenonis iſtius Necrologio Beatam & Regis Wladislai ſororem vocari. Sed minus fincerum trans- ſumptum hujusce Necrologii ad manus habuifſe videtur Balbinus, libet verba ex authographo hic apponere, quod nullo obitus anno comme- morato ait : Pridie Kalen. Aprilis obiit beate memorie Eliſabet ſecun- da Prelata hujus eccleſie , ſoror Ducis & epiſcopi, que contulit pro ſe & pro eodem fratre ſuo ſexaginta marcas ad edificium monaſterii, & ca- licem
Strana 469
WLADISLAI II. 31. licem cum patena , & ampullas deauratas inter cetera ornamenta , & duas villas Dregor & Rogow. Non igitur vocatur Beata, ſed beate ſeu quod idem eſt, bonæ & piæ memoriæ, ſecus enim & Wladislaus Rex ad XVI. Kal. Februarii, & Matthæus Pragenfis Burggravius ad VI. Nonas Maji, aliique complures iſthic commemorati beatorum quo- que titulo & numero cenſendi eſsent, nam ubivis hæc verba beatè me- morie illis appoſita leguntur: Guod alterum eft ex eodem Necro- logio manifeſtum fit Eliſabetham hanc non ſororem, ſed neptem Wla- dislai Regis fuisse ex fratre Henrico genitam, cum ſoror fuerit Hen- rici Brzetislai ſimul Ducis & epiſcopi Pragenſis, 469 Z Q ANNUS JESU CHRISTI MCLXXI. ALEXANDRI III. Pap. 12. FRIDERICI Regis. 20. Imp. 17. FRIDERICI ep. Prag. 4, JOANNISIV. ep. Ol. 15. WLADISLAI II. Ducis 32. Reg. 14. eriptores veteres patrii noſtri ad annum præſentem vix quidquam aliud confignarunt, quam martyrium S. Thomæ Cantuarienfis D Archiepiſcopi, quod quidem, fi anni initium a Nativitate Domi- ni, veteri ſupputandi ratione, ſumatur, omnino anno præſenti illi- gandum est, secus ad superiorem spectat, fubiit enim martyrium IV. Kal. Januarii. Si Hagecium exſcribere liberet lacunaim hanc an- ni præſentis explendi locupletes rerum ſuppeterent memoriæ, ſed cum harum nulla apud vetuſtiores fiat mentio, liquido ille oftendit inopia preſſum, ut paginam expleret, neve annum a narrationibus vacivung relinqueret, hæc ſeu de ſuo inveniſſe, aut certe nimis credule a ſe paululum ſuperiorem exſcriptum fuiſſe. Summe prolixam vero is querelam Optimatum Bohemiæ Wiſſehradi coram Rege Wladislao adverſus Fridericum epiſeopum Pragenſem motam enarrat: a) emun- gi videlicet ab eo ſacerdotium, insolentibus præstationibus onerari, expilari eccleſias, ſpurca parfimonia menſas instrui, pecunias corradi, & in Saxoniam ad ſuos cognatos mitti, quæ profecto tacentibus ve- tuſtioribus noſtris pura puta commenta, ne dicam convi- cia funt præter æquum & jus in epiſcopi iſtius manes vibrata. Of tendimus ad annum 1169. Fridericum hune Palatini nobiliffimi fili- um, & quidem pr�divitem fuiffe, ut plane appareat indigne menda- citerque hæc illi afficta fuiſse. Subjungit tandem idem Hagecius: Ju- di- ) Hagecius ad h, a.
WLADISLAI II. 31. licem cum patena , & ampullas deauratas inter cetera ornamenta , & duas villas Dregor & Rogow. Non igitur vocatur Beata, ſed beate ſeu quod idem eſt, bonæ & piæ memoriæ, ſecus enim & Wladislaus Rex ad XVI. Kal. Februarii, & Matthæus Pragenfis Burggravius ad VI. Nonas Maji, aliique complures iſthic commemorati beatorum quo- que titulo & numero cenſendi eſsent, nam ubivis hæc verba beatè me- morie illis appoſita leguntur: Guod alterum eft ex eodem Necro- logio manifeſtum fit Eliſabetham hanc non ſororem, ſed neptem Wla- dislai Regis fuisse ex fratre Henrico genitam, cum ſoror fuerit Hen- rici Brzetislai ſimul Ducis & epiſcopi Pragenſis, 469 Z Q ANNUS JESU CHRISTI MCLXXI. ALEXANDRI III. Pap. 12. FRIDERICI Regis. 20. Imp. 17. FRIDERICI ep. Prag. 4, JOANNISIV. ep. Ol. 15. WLADISLAI II. Ducis 32. Reg. 14. eriptores veteres patrii noſtri ad annum præſentem vix quidquam aliud confignarunt, quam martyrium S. Thomæ Cantuarienfis D Archiepiſcopi, quod quidem, fi anni initium a Nativitate Domi- ni, veteri ſupputandi ratione, ſumatur, omnino anno præſenti illi- gandum est, secus ad superiorem spectat, fubiit enim martyrium IV. Kal. Januarii. Si Hagecium exſcribere liberet lacunaim hanc an- ni præſentis explendi locupletes rerum ſuppeterent memoriæ, ſed cum harum nulla apud vetuſtiores fiat mentio, liquido ille oftendit inopia preſſum, ut paginam expleret, neve annum a narrationibus vacivung relinqueret, hæc ſeu de ſuo inveniſſe, aut certe nimis credule a ſe paululum ſuperiorem exſcriptum fuiſſe. Summe prolixam vero is querelam Optimatum Bohemiæ Wiſſehradi coram Rege Wladislao adverſus Fridericum epiſeopum Pragenſem motam enarrat: a) emun- gi videlicet ab eo ſacerdotium, insolentibus præstationibus onerari, expilari eccleſias, ſpurca parfimonia menſas instrui, pecunias corradi, & in Saxoniam ad ſuos cognatos mitti, quæ profecto tacentibus ve- tuſtioribus noſtris pura puta commenta, ne dicam convi- cia funt præter æquum & jus in epiſcopi iſtius manes vibrata. Of tendimus ad annum 1169. Fridericum hune Palatini nobiliffimi fili- um, & quidem pr�divitem fuiffe, ut plane appareat indigne menda- citerque hæc illi afficta fuiſse. Subjungit tandem idem Hagecius: Ju- di- ) Hagecius ad h, a.
Strana 470
Pons lapideus Pragæ con- ſtruitur. ANNUS 1171. 470 ditham Reginam, cui tam inviſi epiſcopi aſſumpti electique præcipua cauſa imputata fuit , conciliandorum Optimatum Bohemorumque cau- ſa, conſilium iniviſſe ſuis ſumptibus lapideum pontem fluvio Molda- væ inſternendi, atque tandem firmiore mole Majorem urbem Pra- genſem minori jungendi, opus istud denique trium annorum ſpatio feliciter confectum fuiſse. Verum quidem est, quod Vincentius syn- chronus pontem lapideum ab eadem Juditha Moldavæ instratum fu- iſſe aſſerat. Ita enim ille in præfatione Chronici ſui, ſeu potius nun- cupatoria epiſtola eidem Judithæ Reginæ inſcripta: Quantæ sitis pru- dentiæ, nobilitatis & induſtriæ, veſtra indicant opera, monaſteriorum vi- delicet & diverſi ornatus, clericorum & pauperum ſolatia, & ut alia, quæ innumera ſunt, omittamus . . . . quod hæc ſupereminet omnia, Pra- genſis pontis opus Imperiale. Quod etenim vel nullus Principum, nullus Ducum, nullus Regum uſque ad tempora veſtra inchoare vel excogitare potuerunt, per vos glorioſa Domina noſtra infra trium annorum ſpati- um perficitur. Nec tamen is, aut alius ejus æqualis pauloque poſte- rior annum, quo condi cœpit aut conſummatus fuit, adnotavit. Pri- mus anonymus, quem Tomo III. excuſum dedimus, p. 48. ad an- num 1177. ait: pons Pragenſis construitur, ſed præterquam quod ibi- dem in notis nostris jam animadverterimus, ordinem annorum iſthic præpoſterum vitioſumque notari, credibile haud eſt pontem primum poſt mortem Wladislai Regis a Juditha constructum fuiſſe præſertim imperio Sobieslai, qui marito ſuo privignoque Friderico hoſtis in- fenſiſſimus erat, ut taceam nullo idoneo documento oſtendi poſſe Ju- ditham unquam poſt ſuum & mariti ſui exilium ex dotali ſuo prædio in Bohemiam rediiſſe. Quare quanquam Chronologiæ Hagecii, qui fontem non coronavit, certam indubitatamque fidem tribuere haud poſſimus, maluimus tamen præſenti anno pontis iſtius ſeu cœpti ſeu conſummati opus apponere, maxime cum omnes poſteriores Weleſ- lavina, Paprocius, Balbinus, Hammerſchmidius eum ſequantur, imo Balbinus etiam in Epit. p. 241. ad quoddam manuſcriptum provocet. Hammerſchmidius in Prodr. Glor. Prag. p. 590. ex Bezkovskio de fitu pontis iftius veteris ita commentatur: Stetit hic pons paulo in- ferius ad modernum hoſpitalis Crucigerorum ingreſſum, ſupra parvam inſulam, quæ hodiedum viſitur, in qua olim eccleſiola S. Joannis con- dita fuit, quam ipſam fluctus & exundationes creberrimæ poſtea rapue- runt. Penes hunc pontem ſtabat turris, in quam incarcerabantur filii Pragenſium prodigi, & creditores, qui talibus pecuniam ſine licentia pa ren-
Pons lapideus Pragæ con- ſtruitur. ANNUS 1171. 470 ditham Reginam, cui tam inviſi epiſcopi aſſumpti electique præcipua cauſa imputata fuit , conciliandorum Optimatum Bohemorumque cau- ſa, conſilium iniviſſe ſuis ſumptibus lapideum pontem fluvio Molda- væ inſternendi, atque tandem firmiore mole Majorem urbem Pra- genſem minori jungendi, opus istud denique trium annorum ſpatio feliciter confectum fuiſse. Verum quidem est, quod Vincentius syn- chronus pontem lapideum ab eadem Juditha Moldavæ instratum fu- iſſe aſſerat. Ita enim ille in præfatione Chronici ſui, ſeu potius nun- cupatoria epiſtola eidem Judithæ Reginæ inſcripta: Quantæ sitis pru- dentiæ, nobilitatis & induſtriæ, veſtra indicant opera, monaſteriorum vi- delicet & diverſi ornatus, clericorum & pauperum ſolatia, & ut alia, quæ innumera ſunt, omittamus . . . . quod hæc ſupereminet omnia, Pra- genſis pontis opus Imperiale. Quod etenim vel nullus Principum, nullus Ducum, nullus Regum uſque ad tempora veſtra inchoare vel excogitare potuerunt, per vos glorioſa Domina noſtra infra trium annorum ſpati- um perficitur. Nec tamen is, aut alius ejus æqualis pauloque poſte- rior annum, quo condi cœpit aut conſummatus fuit, adnotavit. Pri- mus anonymus, quem Tomo III. excuſum dedimus, p. 48. ad an- num 1177. ait: pons Pragenſis construitur, ſed præterquam quod ibi- dem in notis nostris jam animadverterimus, ordinem annorum iſthic præpoſterum vitioſumque notari, credibile haud eſt pontem primum poſt mortem Wladislai Regis a Juditha constructum fuiſſe præſertim imperio Sobieslai, qui marito ſuo privignoque Friderico hoſtis in- fenſiſſimus erat, ut taceam nullo idoneo documento oſtendi poſſe Ju- ditham unquam poſt ſuum & mariti ſui exilium ex dotali ſuo prædio in Bohemiam rediiſſe. Quare quanquam Chronologiæ Hagecii, qui fontem non coronavit, certam indubitatamque fidem tribuere haud poſſimus, maluimus tamen præſenti anno pontis iſtius ſeu cœpti ſeu conſummati opus apponere, maxime cum omnes poſteriores Weleſ- lavina, Paprocius, Balbinus, Hammerſchmidius eum ſequantur, imo Balbinus etiam in Epit. p. 241. ad quoddam manuſcriptum provocet. Hammerſchmidius in Prodr. Glor. Prag. p. 590. ex Bezkovskio de fitu pontis iftius veteris ita commentatur: Stetit hic pons paulo in- ferius ad modernum hoſpitalis Crucigerorum ingreſſum, ſupra parvam inſulam, quæ hodiedum viſitur, in qua olim eccleſiola S. Joannis con- dita fuit, quam ipſam fluctus & exundationes creberrimæ poſtea rapue- runt. Penes hunc pontem ſtabat turris, in quam incarcerabantur filii Pragenſium prodigi, & creditores, qui talibus pecuniam ſine licentia pa ren-
Strana 471
WLADISLAI II. 32. rentum vel amicorum conceſſerant. Hæc turris deinde devenit ad Cru- cigeros cum rubea ſtella, quæ ædificata nova parte boſpitalis deſtructa eſt per quam ad illum pontem ibatur, et pergebatur, et loco ipſius pars cu- biculi, in quo manent pauperes eſt exstructa. In parte hujus antiqui pontis ædificata eſt pars novi hoſpitalis, et in illo antiquo ponte bodie- dum conſpicitur caput ſaxeum barbatum Bradacz dictum. Hæc fide Beczkovsky dicta ſunto. Quæ ſi ita ſe habent, jam pons iſte altius ligneo exſtructus fuit, nam lignei crepidinem ad locum hodie Tum- melplat ſitam fuiſſe, abindeque hoſpitale Crucigerorum inter & ho- diernam domum Pachtianam recta linea procurriſſe plateam aduſque portam Porzicenſem pluribus vetuſtioribus indiciis proditum eſt. Cum aliud non ſuppetat alterum ejusdem Reginæ monumen- tum , cujus quoque excitati annum antquitas ad poſteritatem non tranſ- miſit, hic ſubjungere liceat, quod brevibus tantum verbis Vincentius in eadem ſupra memorata nuncupatoria epiſtola attingit: Ut alia inquit, quæ innumerabilia ſunt, omittamus, eſt ad Aquas calidas in honorem S. Joannis Baptistæ Regalis monaſterii constructio ſcilicet Teplicii in diſtrictu Litomericensi, in quod vestales Ordinis ſancti Benedicti in- duxit. Neplacho quidem ſæculi XIV. ſcriptor a nobis Tom. IIII. Mo- numentorum nostrorum editus primus omnium fundat, istius mona- ſterii annum 1146. dum innuit p. 105. ſcribit Idita(Juditha)ILuxor Wla- dislai fundat ad calidas aquas feminas regulam noſtram (S. Benedicti) profeſſas. Sed annus iste ſuſtineri minime potest, cum eo anno adhuc imo quinque posterius ſuperstes fuerit prima Wladislai uxor Gertru- dis ; quem errorem cum procul dubio Hagecius advertiſſet, ſerva to anno fundationis ſubſtituit Judithæ Gertrudem, eamque partheno- nis iſtius fundatricem fecit , quod & Vincentii & omnium aliorum ve- tuſtiorum narratis repugnat. Idem Hagecius quo fonte, ignoro, memo- rat non modo in structuram ædificii mille marcas argenti & trecentas au- ri ab eadem conditrice impenſas, ſed & multa prædia, pagos, annuosque cenſus ejusdem pecunia redemptos, denique eccleſiam multis clenodi- is pretioſiſſimoque ornatu ditatam fuiſſe. Perraræ in hiſtoriis sunt monaſterii hujus, turbis Huſſiticis everſi, memoriæ, ædificium mona- ſterii hodie in palatium, vulgo Teplicensem arcem converſum est fu- perſtite adhuc ecclesia eidem arci adfita. Sigillum monaſterii, quod in manus noſtras pertigit, ſuoque loco cum diplomate excuſum da- turi ſumus, refert in diſco caput S. Joannis Baptistæ: id Magistra- tum loci hodie in sigillum civium & civitatis aſſumpfifſe nuper edoc- Juditha Regi- na fundat �ar- thenonem Ord. S. Benedicti Teplicii. 471 t
WLADISLAI II. 32. rentum vel amicorum conceſſerant. Hæc turris deinde devenit ad Cru- cigeros cum rubea ſtella, quæ ædificata nova parte boſpitalis deſtructa eſt per quam ad illum pontem ibatur, et pergebatur, et loco ipſius pars cu- biculi, in quo manent pauperes eſt exstructa. In parte hujus antiqui pontis ædificata eſt pars novi hoſpitalis, et in illo antiquo ponte bodie- dum conſpicitur caput ſaxeum barbatum Bradacz dictum. Hæc fide Beczkovsky dicta ſunto. Quæ ſi ita ſe habent, jam pons iſte altius ligneo exſtructus fuit, nam lignei crepidinem ad locum hodie Tum- melplat ſitam fuiſſe, abindeque hoſpitale Crucigerorum inter & ho- diernam domum Pachtianam recta linea procurriſſe plateam aduſque portam Porzicenſem pluribus vetuſtioribus indiciis proditum eſt. Cum aliud non ſuppetat alterum ejusdem Reginæ monumen- tum , cujus quoque excitati annum antquitas ad poſteritatem non tranſ- miſit, hic ſubjungere liceat, quod brevibus tantum verbis Vincentius in eadem ſupra memorata nuncupatoria epiſtola attingit: Ut alia inquit, quæ innumerabilia ſunt, omittamus, eſt ad Aquas calidas in honorem S. Joannis Baptistæ Regalis monaſterii constructio ſcilicet Teplicii in diſtrictu Litomericensi, in quod vestales Ordinis ſancti Benedicti in- duxit. Neplacho quidem ſæculi XIV. ſcriptor a nobis Tom. IIII. Mo- numentorum nostrorum editus primus omnium fundat, istius mona- ſterii annum 1146. dum innuit p. 105. ſcribit Idita(Juditha)ILuxor Wla- dislai fundat ad calidas aquas feminas regulam noſtram (S. Benedicti) profeſſas. Sed annus iste ſuſtineri minime potest, cum eo anno adhuc imo quinque posterius ſuperstes fuerit prima Wladislai uxor Gertru- dis ; quem errorem cum procul dubio Hagecius advertiſſet, ſerva to anno fundationis ſubſtituit Judithæ Gertrudem, eamque partheno- nis iſtius fundatricem fecit , quod & Vincentii & omnium aliorum ve- tuſtiorum narratis repugnat. Idem Hagecius quo fonte, ignoro, memo- rat non modo in structuram ædificii mille marcas argenti & trecentas au- ri ab eadem conditrice impenſas, ſed & multa prædia, pagos, annuosque cenſus ejusdem pecunia redemptos, denique eccleſiam multis clenodi- is pretioſiſſimoque ornatu ditatam fuiſſe. Perraræ in hiſtoriis sunt monaſterii hujus, turbis Huſſiticis everſi, memoriæ, ædificium mona- ſterii hodie in palatium, vulgo Teplicensem arcem converſum est fu- perſtite adhuc ecclesia eidem arci adfita. Sigillum monaſterii, quod in manus noſtras pertigit, ſuoque loco cum diplomate excuſum da- turi ſumus, refert in diſco caput S. Joannis Baptistæ: id Magistra- tum loci hodie in sigillum civium & civitatis aſſumpfifſe nuper edoc- Juditha Regi- na fundat �ar- thenonem Ord. S. Benedicti Teplicii. 471 t
Strana 472
ANNUS II7I. 472 ti ſumus. Monaſterium iſtud ad amplas poſseſsiones divitiasque per- veniſſe innuit Decimæ eccleſiafticæ anni 1384. taxatio MS. coævo a Balbino 1. 5. p. 8. edita. ſecundum quam parthenonis iftius Abbatiſ- ſa annue 5. ſexagenas groſſorum facile hodiernos 80. florenos æquan- tes, monasterium vero 18. grofsos pendebat, atque id est, quod locu- pletiores cœnobii iſtius memoriæ reperiantur in libris Erectionum a Balbino vulgatis. Præter ecclesiam enim S. Joannis Baptistæ etiam Monialibus alia fuit eccleſia titulo S. Mariæ, quæ ab Anna monaſte- rii Teplicenfis Abbatiſſa condita atque fundata fuit , & quæ in ſupra- memoratis Decimis p.26. ſumma 18. groſſorum annuorum taxata eſt. In lisdem erectionum libris plura Abbatifſarum nomina leguntur, quibus unam ex Necrologio Doxanensi adjicere liceat Auroram nomine, quæ VI. Idus Maji obiit. Atque hæc de monaſterio hoc iſthic acer- vare viſum, ut ne penitus ejus pereant reliquiæ, cum alioquin vix reditura ſit illius memoria. coo0900 0 Boleslaus Altus Dux Sileſiæ cum fratre hellum infert Boleslao Criſpo Duci Pol. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXII. ALEXANDRI III. Pap. 13. FRIDERICI Reg. 21. Imp. 18. FRIDERICI ep Prag. 5. WLADISLAI II. Duc. 33. Reg. 15. DIETLEBI ep. Ol. 1. tephanum Hungariæ Regem anno ſuperiore demortuum conſecu- tus eſt ſeu eodem ſeu anno præſente Boleslaus Criſpus Poloniæ D Dux penultima Octobris ut Dlugoſſus ait in arce Cracovienl ex- stinctus. a) Eo ſublato tempus tandem opportunum ſibi illuxiſſe rati Boleslaus Altus fraterque illius Miecislaus Duces Silefiæ Wladislai exulis defuncti filii ad jura ſua reſuſcitanda hereditatesque paternas vin- dicandas animum adjecerunt, eo propoſito & ſpe, ut ſaltem poſſeſ- fionem terrarum longius explicarent. Nam jam vivente Boleslao Criſpo id nonnunquam attentaverant, & quanquam bis terve bello superiores evaſerint, tam felicibus effe tamen non contigit, ut vel totam Silefiam juris ſui feciſſent. Quia nempe (inquit Kadlubecius l. 3. epiſt. 31.) Boleslaus Criſpus quasdam illius (Silefiæ) provinciæ ur- bes ad abundantiorem cautelam exceperat, multorum ea res malorum peperit occaſionem, & fovit incentivum pugnæ. Si quidem in ipſo in- a) Non neſcio Dlugoſſum cum ſuis ſectatoribus obitum Boleslai in annum ſequentem rejicere, at vero cum jam anno præſente veteres ſcriptores nullam amplius men- tionem Boleslai faciant , quin bellum, quod Fridericus Imp. adornavit , adverſus fratrem Miecislaum ſuſceptum unanimes ſcribant, recte arguere fas eſt Boleslaum, qui fuit ſupremus Poloniæ monarcha , ut eum Poloni ſcriptores appellant , jam præmortuum fuiſſe.
ANNUS II7I. 472 ti ſumus. Monaſterium iſtud ad amplas poſseſsiones divitiasque per- veniſſe innuit Decimæ eccleſiafticæ anni 1384. taxatio MS. coævo a Balbino 1. 5. p. 8. edita. ſecundum quam parthenonis iftius Abbatiſ- ſa annue 5. ſexagenas groſſorum facile hodiernos 80. florenos æquan- tes, monasterium vero 18. grofsos pendebat, atque id est, quod locu- pletiores cœnobii iſtius memoriæ reperiantur in libris Erectionum a Balbino vulgatis. Præter ecclesiam enim S. Joannis Baptistæ etiam Monialibus alia fuit eccleſia titulo S. Mariæ, quæ ab Anna monaſte- rii Teplicenfis Abbatiſſa condita atque fundata fuit , & quæ in ſupra- memoratis Decimis p.26. ſumma 18. groſſorum annuorum taxata eſt. In lisdem erectionum libris plura Abbatifſarum nomina leguntur, quibus unam ex Necrologio Doxanensi adjicere liceat Auroram nomine, quæ VI. Idus Maji obiit. Atque hæc de monaſterio hoc iſthic acer- vare viſum, ut ne penitus ejus pereant reliquiæ, cum alioquin vix reditura ſit illius memoria. coo0900 0 Boleslaus Altus Dux Sileſiæ cum fratre hellum infert Boleslao Criſpo Duci Pol. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXII. ALEXANDRI III. Pap. 13. FRIDERICI Reg. 21. Imp. 18. FRIDERICI ep Prag. 5. WLADISLAI II. Duc. 33. Reg. 15. DIETLEBI ep. Ol. 1. tephanum Hungariæ Regem anno ſuperiore demortuum conſecu- tus eſt ſeu eodem ſeu anno præſente Boleslaus Criſpus Poloniæ D Dux penultima Octobris ut Dlugoſſus ait in arce Cracovienl ex- stinctus. a) Eo ſublato tempus tandem opportunum ſibi illuxiſſe rati Boleslaus Altus fraterque illius Miecislaus Duces Silefiæ Wladislai exulis defuncti filii ad jura ſua reſuſcitanda hereditatesque paternas vin- dicandas animum adjecerunt, eo propoſito & ſpe, ut ſaltem poſſeſ- fionem terrarum longius explicarent. Nam jam vivente Boleslao Criſpo id nonnunquam attentaverant, & quanquam bis terve bello superiores evaſerint, tam felicibus effe tamen non contigit, ut vel totam Silefiam juris ſui feciſſent. Quia nempe (inquit Kadlubecius l. 3. epiſt. 31.) Boleslaus Criſpus quasdam illius (Silefiæ) provinciæ ur- bes ad abundantiorem cautelam exceperat, multorum ea res malorum peperit occaſionem, & fovit incentivum pugnæ. Si quidem in ipſo in- a) Non neſcio Dlugoſſum cum ſuis ſectatoribus obitum Boleslai in annum ſequentem rejicere, at vero cum jam anno præſente veteres ſcriptores nullam amplius men- tionem Boleslai faciant , quin bellum, quod Fridericus Imp. adornavit , adverſus fratrem Miecislaum ſuſceptum unanimes ſcribant, recte arguere fas eſt Boleslaum, qui fuit ſupremus Poloniæ monarcha , ut eum Poloni ſcriptores appellant , jam præmortuum fuiſſe.
Strana 473
W LADISLAI II. 33. 473 ingreſſus veſtibulo (quo ipſis Sileſia reſtituta fuit) non donationis, non beneficii titulo, ſed ſucceſſione legitima, heredibus utpote legitimis, dic- tam ſibi acceſsiſſe provinciam aſſerunt Wladislaidæ (id est-Wladislai exu- lis defuncti filii) imo ad ſimilitudinem poſtliminio reverſorum jure poſtli- minii reſtitutionem petunt. Et cum eisdem opponeretur a Boleslao Criſpo : quod juribus ſuis renunciaverint, fatebantur illi quidem ſe re- nunciaſse, ſed expoliatos coactos, ut vel partem hereditatis obtinerent, id feciſſe, ideoque jus reſtitutionis fibi 'competere. Hoc ſuo jurium obtentu perſequitur idem Kadlubecius totiens tot Principum conatus non ſolum exſufflavere, ſed & in parvo probatæ militiæ glomicello de tot exercitatiſſimorum millibus perſæpe numero triumphaverunt. Non glo- riofius vero atque poſt mortem illius anno præſente triumphaverunt, dum porrecta illis Imperatoris Friderici Wladislaique Regis noſtri adjutrice manu non modo plene integreque univerſæ Sileſiæ poſſeſſio- nem conſecuti ſunt, ſed & in ea jus hæreditarium ſibi perpetuo ſtabilive- runt. Atque id eft quod Continuator Schafnaburgenſis, Chronographus Boſavienſis, author Chronici Luneburgici aliique Fridericum Imperato- rem cum exercitu præſente anno in Poloniam infuſum fuiſſe ſcribant. E quibus omnium locupletifſime Godefridus monachus Colonienfis: b) Imperator cum maximo exercitu Bavarorum, Suevorum, Francorum, Sa- xonum , in Poloniam proficiſcitur pro reſtituendo nepote ſuo ( Boleslao Alto) in Ducatum. Tanta autem fuit multitudo exercitus, ut multi teſtentur nullum unquam Imperatorem tam honeſta expeditione Poloniam intraſſe. Primo itaque ingreſſu ejus Polonienſes exterriti, quam citiſſi- me ad gratiam ejus redierunt, ita quod octo millia marcarum Imperatori de ſuis contulerunt, & imperio ejus, & omni voluntati ſeſe devote ſub- diderunt. Expeditionem istam non amplius adverſus Boleslaum Cri- ſpum, ſed fratrem illius ſucceſſorem Meſichonem ſeu Miecizlaum ſu- ſceptam fuiſſe luculento teſtimonio eſt author Chronici S. Petri Er- furtenſis. c) At vero nemo Germanorum ſcriptorum meminit ſeu Wladislaum Regem nostrum, ſeu Bohemos expeditioni isti interfu- iſſe; ſilentibus exteris id non conticuere patrii noſtri. Continuator Coſmæ Viennæ editus p. 57. ait : Wladislaus Rex cum Ceſare Polo- niam intravit, fimilia ait Epitomator Pulkavæ: Rex Wladislaus cum OOO PARS VI. ANNAL. HAGEC. Cá- b) Apud Freher. T. 1. ſcript. rer. Germ. p. 244. ad h. a. c) Apud Polonos ſimu- latio quædam Duce Meſichone exoritur , unde Imperator coadunato exercitu eo con- teudit , qui cum fines Polonorum intraret , prædictus Meſicho obviam ei veniens dex- tras petiit, & accepi., multatus xon parva pecunia. Graviſſime autem hallucinatus eſt doct. Pubitſchka dum Mieſichonem hune ſeu Miecislaum fratrem Boleslai Alti Dueis Sileſiæ & Wratislavienſis facit, erat enim is Boleslai Aiti patruus. Imperator & Wiadislaus Rex expediti- onem in Polo- niam ſuſcipi- uint. Fub.Chronol. Geſch 4.Thell 1.B. S. 413.
W LADISLAI II. 33. 473 ingreſſus veſtibulo (quo ipſis Sileſia reſtituta fuit) non donationis, non beneficii titulo, ſed ſucceſſione legitima, heredibus utpote legitimis, dic- tam ſibi acceſsiſſe provinciam aſſerunt Wladislaidæ (id est-Wladislai exu- lis defuncti filii) imo ad ſimilitudinem poſtliminio reverſorum jure poſtli- minii reſtitutionem petunt. Et cum eisdem opponeretur a Boleslao Criſpo : quod juribus ſuis renunciaverint, fatebantur illi quidem ſe re- nunciaſse, ſed expoliatos coactos, ut vel partem hereditatis obtinerent, id feciſſe, ideoque jus reſtitutionis fibi 'competere. Hoc ſuo jurium obtentu perſequitur idem Kadlubecius totiens tot Principum conatus non ſolum exſufflavere, ſed & in parvo probatæ militiæ glomicello de tot exercitatiſſimorum millibus perſæpe numero triumphaverunt. Non glo- riofius vero atque poſt mortem illius anno præſente triumphaverunt, dum porrecta illis Imperatoris Friderici Wladislaique Regis noſtri adjutrice manu non modo plene integreque univerſæ Sileſiæ poſſeſſio- nem conſecuti ſunt, ſed & in ea jus hæreditarium ſibi perpetuo ſtabilive- runt. Atque id eft quod Continuator Schafnaburgenſis, Chronographus Boſavienſis, author Chronici Luneburgici aliique Fridericum Imperato- rem cum exercitu præſente anno in Poloniam infuſum fuiſſe ſcribant. E quibus omnium locupletifſime Godefridus monachus Colonienfis: b) Imperator cum maximo exercitu Bavarorum, Suevorum, Francorum, Sa- xonum , in Poloniam proficiſcitur pro reſtituendo nepote ſuo ( Boleslao Alto) in Ducatum. Tanta autem fuit multitudo exercitus, ut multi teſtentur nullum unquam Imperatorem tam honeſta expeditione Poloniam intraſſe. Primo itaque ingreſſu ejus Polonienſes exterriti, quam citiſſi- me ad gratiam ejus redierunt, ita quod octo millia marcarum Imperatori de ſuis contulerunt, & imperio ejus, & omni voluntati ſeſe devote ſub- diderunt. Expeditionem istam non amplius adverſus Boleslaum Cri- ſpum, ſed fratrem illius ſucceſſorem Meſichonem ſeu Miecizlaum ſu- ſceptam fuiſſe luculento teſtimonio eſt author Chronici S. Petri Er- furtenſis. c) At vero nemo Germanorum ſcriptorum meminit ſeu Wladislaum Regem nostrum, ſeu Bohemos expeditioni isti interfu- iſſe; ſilentibus exteris id non conticuere patrii noſtri. Continuator Coſmæ Viennæ editus p. 57. ait : Wladislaus Rex cum Ceſare Polo- niam intravit, fimilia ait Epitomator Pulkavæ: Rex Wladislaus cum OOO PARS VI. ANNAL. HAGEC. Cá- b) Apud Freher. T. 1. ſcript. rer. Germ. p. 244. ad h. a. c) Apud Polonos ſimu- latio quædam Duce Meſichone exoritur , unde Imperator coadunato exercitu eo con- teudit , qui cum fines Polonorum intraret , prædictus Meſicho obviam ei veniens dex- tras petiit, & accepi., multatus xon parva pecunia. Graviſſime autem hallucinatus eſt doct. Pubitſchka dum Mieſichonem hune ſeu Miecislaum fratrem Boleslai Alti Dueis Sileſiæ & Wratislavienſis facit, erat enim is Boleslai Aiti patruus. Imperator & Wiadislaus Rex expediti- onem in Polo- niam ſuſcipi- uint. Fub.Chronol. Geſch 4.Thell 1.B. S. 413.
Strana 474
Imperatoris ſimulata ami- citia erga Wla- dislaums. 474 Cæſare Poloniam intrans ipſam Romano ſubjicit imperio. Idem ad h. a. aſſerit Neplacho p. 107. Eo minus autem dubitare velim Wladis- laum noſtrum Boleslao Alto fratrique illius in auxilium exercitum eduxiſſe, cum ante patris leviri ſui tam strenuus defenfor, præcipuus- que adjutor fuerit, quod ejusdem filii nepotes ſui a Boleslao Criſpo Silesiam recuperaverint, ut taceam ad eum pertinuisse cauſam nepo- tum iſtorum tueri, cum ejusdem tributarii fuerint. Quod vero ne- que Wladislaus, neque Bohemi apud exteros ſcriptores legantur in- ter auxilia Imperatoris, maxime cum Godefridus monachus nomine potiores gentes referat, conjecturæ mihi occafionem præbet, ut cre- dam Wladislaum non conjunxiſſe copias ſuas agmini Imperatoris, ſed ſeparato exercitu recta in Silefiam ad expugnandas urbes illas, quas Miecislaus Poloniæ Dux ifthic præfidiario ſuo milite munitas tenue- rat, progreſſum fuiſſe, atque hac ratione Germanos ſcriptores, qui ſolum de Imperatoris exercitu loquuntur, Wladislai Boemorumque non meminiſſe. Quid ſi fortaſſis ea fimulata amicitia, quæ Wladislao mi- nime tecta fuit , prudenti circumſpectoque illius animo conſilium ſug- geſſit conſpectum Imperatoris vitandi, atque idcirco potius ſejuncto ſuo milite nepotibus ſuis opem ferendi? Nam Wladislaus tectum Im- peratoris odium jam pene manibus palpare poterat, qui poſtremum minime contentus quod filius illius Adalbertus Archiepiſcopus Salis- burgenſis omnia regalia Archiepiſcopatusque administrationem in ejus manus extradiderit, id etiam omni vi urfit, ut ipſi Archiepiſcopatui renunciaret, quo eum in pſeudopapæ fui clientem transferre poſſet, qui præterea exules Bohemiæ Principes Udalricum & Wenceslaum hoſtes ſuos fovit, perpetuoque lateri ſuo adeſse paſsus. Nam vel hoc ipſo anno Wenceslaum (paſſim a noſtris Waczlaum appellatum) men- ſe Majo Moguntiæ in curia Imperatoris fuiſſe, ejusque diplomati in- ter ceteros testes his verbis: Wenceslaus Dux Bohemiæ ſubſcripsisse ex charta, quam Lunigius Codic. Diplom. T. II. p. 1740. publicavit, diſcimus. ANNUS II72. Mors Joannis IV.epiſ. Olom. Vitam cum morte commutavit anno præſente Joannes hujus nominis IV. epiſcopus Olomucenſis, quem jam multo ante diximus Ordinem Præmonſtratenſem Hradiſtium ad Olomucium induxiſſe, at- que idcirco ſibi ſepulturam in hoc monaſterio delegiſſe. Auguſtinus Moravus hoc ei elogium adſcribit: Vir magnæ prudentiæ, eximi� lar- gitatis , ac ſingularis in omnes humanitatis & benevolentiæ; qui cum ſedi
Imperatoris ſimulata ami- citia erga Wla- dislaums. 474 Cæſare Poloniam intrans ipſam Romano ſubjicit imperio. Idem ad h. a. aſſerit Neplacho p. 107. Eo minus autem dubitare velim Wladis- laum noſtrum Boleslao Alto fratrique illius in auxilium exercitum eduxiſſe, cum ante patris leviri ſui tam strenuus defenfor, præcipuus- que adjutor fuerit, quod ejusdem filii nepotes ſui a Boleslao Criſpo Silesiam recuperaverint, ut taceam ad eum pertinuisse cauſam nepo- tum iſtorum tueri, cum ejusdem tributarii fuerint. Quod vero ne- que Wladislaus, neque Bohemi apud exteros ſcriptores legantur in- ter auxilia Imperatoris, maxime cum Godefridus monachus nomine potiores gentes referat, conjecturæ mihi occafionem præbet, ut cre- dam Wladislaum non conjunxiſſe copias ſuas agmini Imperatoris, ſed ſeparato exercitu recta in Silefiam ad expugnandas urbes illas, quas Miecislaus Poloniæ Dux ifthic præfidiario ſuo milite munitas tenue- rat, progreſſum fuiſſe, atque hac ratione Germanos ſcriptores, qui ſolum de Imperatoris exercitu loquuntur, Wladislai Boemorumque non meminiſſe. Quid ſi fortaſſis ea fimulata amicitia, quæ Wladislao mi- nime tecta fuit , prudenti circumſpectoque illius animo conſilium ſug- geſſit conſpectum Imperatoris vitandi, atque idcirco potius ſejuncto ſuo milite nepotibus ſuis opem ferendi? Nam Wladislaus tectum Im- peratoris odium jam pene manibus palpare poterat, qui poſtremum minime contentus quod filius illius Adalbertus Archiepiſcopus Salis- burgenſis omnia regalia Archiepiſcopatusque administrationem in ejus manus extradiderit, id etiam omni vi urfit, ut ipſi Archiepiſcopatui renunciaret, quo eum in pſeudopapæ fui clientem transferre poſſet, qui præterea exules Bohemiæ Principes Udalricum & Wenceslaum hoſtes ſuos fovit, perpetuoque lateri ſuo adeſse paſsus. Nam vel hoc ipſo anno Wenceslaum (paſſim a noſtris Waczlaum appellatum) men- ſe Majo Moguntiæ in curia Imperatoris fuiſſe, ejusque diplomati in- ter ceteros testes his verbis: Wenceslaus Dux Bohemiæ ſubſcripsisse ex charta, quam Lunigius Codic. Diplom. T. II. p. 1740. publicavit, diſcimus. ANNUS II72. Mors Joannis IV.epiſ. Olom. Vitam cum morte commutavit anno præſente Joannes hujus nominis IV. epiſcopus Olomucenſis, quem jam multo ante diximus Ordinem Præmonſtratenſem Hradiſtium ad Olomucium induxiſſe, at- que idcirco ſibi ſepulturam in hoc monaſterio delegiſſe. Auguſtinus Moravus hoc ei elogium adſcribit: Vir magnæ prudentiæ, eximi� lar- gitatis , ac ſingularis in omnes humanitatis & benevolentiæ; qui cum ſedi
Strana 475
WLADISLAI II. 33. ſedi ſuæ miro omnium favore bene & laudabiliter quindecim annis præ- fuiſſet, anno Chriſti MCLXII. moritur, & in monasterio Gradicenſi prope Olomuc honorifice ſepelitur. Guein annum mortis, imo & deci- mum quintum Præſulatus ſui cum non modo Auguſtinus ſed & Pa- procius in Speculo Moraviæ adferat, neque his duobus authoribus vetuſtiores testes habeamus, neſcio quid denuo doctiſſimo Pubitſchka d) in mentem venerit, ut ab iisdem recederet, mortenique Joannis & ſucceſſionem Dietlebi ſuperiori anno illigaverit. Tam ignotum, ne dicam mirum mihi eſt, qua ratione & fundamento illum Joannem III. nominaverit, cum revera nomine IV. inter epiſcopos Olomucen- ſes fuiſſe indubitatum ſit , & nos ſingulorum annos Præſulatus rite in his Annalibus adduxerimus, qui imo, si Joannes primo primus (poſt S. Methudium Moravorum Archiepiſcopum) in cenſum recipien- dus eſset; Joannes, de quo agimus, nomine V. appellandus esfet. Emortualem illius diem nuſpiam proditum , dubitare nolim me rite in MS. Necrologio Doxanensi reperiſse, in quo ad XII. Kal. Martii legitur : Obiit Joannes Moraviensis epiſcopus. Nam ad eandei diem primus omnium ponitur , eumque ſubſequitur Gotſcalci Abbatis eo- dem die demortui obitus qui annis 12. posterius mortuus eſt. Guod autem caput est, ut credam hanc memoriam ad Joannem IV. ſpec- tare, eſt, quod reliquorum emortuales dies cogniti, imo duo prio- res condito Doxanenſi Parthenoni præmortui fuerint. Eidem auteni Joanni in cathedra Olomucenſi ſucceſſit Dietlebus ejusdem Ordinis cænobiique Strahofienſis alumnus, cujus electionis conſecrationisque annus & dies a nemine veteruim adnotatus est. Hagecius rerum narrandarum inopia hac annorum periodo preſ- ſus ad ſolita ſua perfugia rei frumentariæ, argentariæque fœcundi- tatem, ad phœnomena, terræ motus, fulminibus ſuccenſa prædia & templa recurrit. e) Inter alia etiam Melnicenſem ſumptuoſam eccle- fiam conflagraſſe narrat. Guod ſi ita ſe habet , puroque fonte id hauſit, abfuit ſub incendium iſtud Adalbertus Archiepiſcopus eccle- ſiæ iſtius Præpoſitus , potiſſimum enim illum hac annorum periodo & in ſua archidiœceſi , & in Auſtria fuiſſe moratum ex Chronicis ſyn- chronis edocemur. Menſe Martio illi Imperator curiam indixit Sa- lisburgi, in qua comp ruit ; ƒ) Sed cum Imperator ne minis quidem OOò 2 illi d) Chronol. Geſchich. Böhmens. e) Quod ad fulmina attinet etiam Chronographus Saxo, Chronicon Montis Sereni, aliaque hunc annum terrificum notant. f) Chron. Reichersberg. ad h. a. Succedit Dies- lebus. Eccleſia Mel- nicenſis con- flagrai. 475 Pub. ibidem S. 412.
WLADISLAI II. 33. ſedi ſuæ miro omnium favore bene & laudabiliter quindecim annis præ- fuiſſet, anno Chriſti MCLXII. moritur, & in monasterio Gradicenſi prope Olomuc honorifice ſepelitur. Guein annum mortis, imo & deci- mum quintum Præſulatus ſui cum non modo Auguſtinus ſed & Pa- procius in Speculo Moraviæ adferat, neque his duobus authoribus vetuſtiores testes habeamus, neſcio quid denuo doctiſſimo Pubitſchka d) in mentem venerit, ut ab iisdem recederet, mortenique Joannis & ſucceſſionem Dietlebi ſuperiori anno illigaverit. Tam ignotum, ne dicam mirum mihi eſt, qua ratione & fundamento illum Joannem III. nominaverit, cum revera nomine IV. inter epiſcopos Olomucen- ſes fuiſſe indubitatum ſit , & nos ſingulorum annos Præſulatus rite in his Annalibus adduxerimus, qui imo, si Joannes primo primus (poſt S. Methudium Moravorum Archiepiſcopum) in cenſum recipien- dus eſset; Joannes, de quo agimus, nomine V. appellandus esfet. Emortualem illius diem nuſpiam proditum , dubitare nolim me rite in MS. Necrologio Doxanensi reperiſse, in quo ad XII. Kal. Martii legitur : Obiit Joannes Moraviensis epiſcopus. Nam ad eandei diem primus omnium ponitur , eumque ſubſequitur Gotſcalci Abbatis eo- dem die demortui obitus qui annis 12. posterius mortuus eſt. Guod autem caput est, ut credam hanc memoriam ad Joannem IV. ſpec- tare, eſt, quod reliquorum emortuales dies cogniti, imo duo prio- res condito Doxanenſi Parthenoni præmortui fuerint. Eidem auteni Joanni in cathedra Olomucenſi ſucceſſit Dietlebus ejusdem Ordinis cænobiique Strahofienſis alumnus, cujus electionis conſecrationisque annus & dies a nemine veteruim adnotatus est. Hagecius rerum narrandarum inopia hac annorum periodo preſ- ſus ad ſolita ſua perfugia rei frumentariæ, argentariæque fœcundi- tatem, ad phœnomena, terræ motus, fulminibus ſuccenſa prædia & templa recurrit. e) Inter alia etiam Melnicenſem ſumptuoſam eccle- fiam conflagraſſe narrat. Guod ſi ita ſe habet , puroque fonte id hauſit, abfuit ſub incendium iſtud Adalbertus Archiepiſcopus eccle- ſiæ iſtius Præpoſitus , potiſſimum enim illum hac annorum periodo & in ſua archidiœceſi , & in Auſtria fuiſſe moratum ex Chronicis ſyn- chronis edocemur. Menſe Martio illi Imperator curiam indixit Sa- lisburgi, in qua comp ruit ; ƒ) Sed cum Imperator ne minis quidem OOò 2 illi d) Chronol. Geſchich. Böhmens. e) Quod ad fulmina attinet etiam Chronographus Saxo, Chronicon Montis Sereni, aliaque hunc annum terrificum notant. f) Chron. Reichersberg. ad h. a. Succedit Dies- lebus. Eccleſia Mel- nicenſis con- flagrai. 475 Pub. ibidem S. 412.
Strana 476
Imperatoris indignatio erga Wladislaum & filium illius Adalbertum exacuitur. ANNUS 1I72. 476 illi perſuadere poſſet, ut Archiepiſcopali cathedræ fuæ renunciaret, ille indignabundus omnibus clericis & laicis ab obedientia & ſervitio Alberti Archiepiſcopi ſub obtentu gratiæ ſuæ prohibitis Pataviam ſeceſſit. g) Neque vero Adalbertus hac Imperatoris indignatione territus, aut in propoſito cœpto vacillare cœpit, ſed vel hoc ipſo anno non modo in Auſtriæ oppido Viſcha nuncupato plures Clericos majoribus, mi- noribusque , ordinibus , ut dicimus , infignivit ſed & menſe Octobri conceſſit, ut ſuffraganeus ſuus Theobaldus epiſcopus Paſsaviensis ab epiſcopis Friſingenſi, Ratisbonensi,& Brixinenfi conſecraretur,qui omnes Pſeudopapatum Friderici Imp. execrabantur. b) Qualem quantam- que animi conſtantiam ſummæ pervicaciæ loco habuit Imperator, iramque ſuam non modo adverſus illum ſed & patrem Wladislaum exacuit , ut recte compendio ſcripſerit Aventinus l. 6. c. 6. N. 8. Id- circo Auguſtus Ladislaum Regem Bojemiæ regno movit (imo non tam movit , quain cauſa fuit , quod ipſe ceſſerit) Sobeslaum patruelem ejus Bojemis imponit, Albertum filium ejus Pontificatu abire, adminiſtratio- ne prædiorum cedere jubet. 38 ©B Wladitlaus imperio re- nunciaturus in Strahof ſibi habitacula præparat. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIII. ALEXANDRI III. Papæ 14. FRIDERICIReg. 22. Imp. 19. FRIDERICIep. Prag. 6. FRIDERICI Duc. 1. DIETLEBI ep. Ol. 2. Jon potuit non animus Wladislai mœrore confici, non potuit non ejus corpus adverſa valetudine opprimi, fi aciem mentis in ea intendit, quæ pro Imperatoris Friderici, Romanique Im- perii gloria indefeſſe strenueque egit, quæque jam non modo obli- vione delerentur, ſed & ingratiſſimi animi vice penſarentur, cum ex- pendit, ſchiſmate cœcatum Cæſarem non amplius videre copioſiſ- ſimum illum in Italia, Germania, Poloniaque pro ejus commodis pro- fuſum Bohemorum ſanguinem , immenſorumque ſumptuum profu- ſionem , immemorem ejus animum jam deſpicere , nihilique pendere exantlatos illos labores & vigilias, adita vitæ pericula, edita heroica facinora, dolorem magis magisque exacuere debuit mens recti con- ſcia, nullius culpæ,niſi quod cum pientiſſimo filio ſuo Alexandrum legiti- mumRomanumPontificein agnoſceret,conſcia. Tædio igitur rerum tam ad- g) Chron. MS. Clauſtro-Neoburgenſe apud Hanſiz. T. II. p. 289. h) Chron. Rei- chersb. c. 1.
Imperatoris indignatio erga Wladislaum & filium illius Adalbertum exacuitur. ANNUS 1I72. 476 illi perſuadere poſſet, ut Archiepiſcopali cathedræ fuæ renunciaret, ille indignabundus omnibus clericis & laicis ab obedientia & ſervitio Alberti Archiepiſcopi ſub obtentu gratiæ ſuæ prohibitis Pataviam ſeceſſit. g) Neque vero Adalbertus hac Imperatoris indignatione territus, aut in propoſito cœpto vacillare cœpit, ſed vel hoc ipſo anno non modo in Auſtriæ oppido Viſcha nuncupato plures Clericos majoribus, mi- noribusque , ordinibus , ut dicimus , infignivit ſed & menſe Octobri conceſſit, ut ſuffraganeus ſuus Theobaldus epiſcopus Paſsaviensis ab epiſcopis Friſingenſi, Ratisbonensi,& Brixinenfi conſecraretur,qui omnes Pſeudopapatum Friderici Imp. execrabantur. b) Qualem quantam- que animi conſtantiam ſummæ pervicaciæ loco habuit Imperator, iramque ſuam non modo adverſus illum ſed & patrem Wladislaum exacuit , ut recte compendio ſcripſerit Aventinus l. 6. c. 6. N. 8. Id- circo Auguſtus Ladislaum Regem Bojemiæ regno movit (imo non tam movit , quain cauſa fuit , quod ipſe ceſſerit) Sobeslaum patruelem ejus Bojemis imponit, Albertum filium ejus Pontificatu abire, adminiſtratio- ne prædiorum cedere jubet. 38 ©B Wladitlaus imperio re- nunciaturus in Strahof ſibi habitacula præparat. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIII. ALEXANDRI III. Papæ 14. FRIDERICIReg. 22. Imp. 19. FRIDERICIep. Prag. 6. FRIDERICI Duc. 1. DIETLEBI ep. Ol. 2. Jon potuit non animus Wladislai mœrore confici, non potuit non ejus corpus adverſa valetudine opprimi, fi aciem mentis in ea intendit, quæ pro Imperatoris Friderici, Romanique Im- perii gloria indefeſſe strenueque egit, quæque jam non modo obli- vione delerentur, ſed & ingratiſſimi animi vice penſarentur, cum ex- pendit, ſchiſmate cœcatum Cæſarem non amplius videre copioſiſ- ſimum illum in Italia, Germania, Poloniaque pro ejus commodis pro- fuſum Bohemorum ſanguinem , immenſorumque ſumptuum profu- ſionem , immemorem ejus animum jam deſpicere , nihilique pendere exantlatos illos labores & vigilias, adita vitæ pericula, edita heroica facinora, dolorem magis magisque exacuere debuit mens recti con- ſcia, nullius culpæ,niſi quod cum pientiſſimo filio ſuo Alexandrum legiti- mumRomanumPontificein agnoſceret,conſcia. Tædio igitur rerum tam ad- g) Chron. MS. Clauſtro-Neoburgenſe apud Hanſiz. T. II. p. 289. h) Chron. Rei- chersb. c. 1.
Strana 477
FRIDERICi I. adverſarum fractus & ægritudine corporis languens, prudens tamen circumſpectus & rerum longo uſu probatus Wladislai Regis animus venturam tempestatem declinare volens, cedere libero aere, & in antra ſe occulere tutius ratus est, quam venerandam canitiem ſuam, quæſitainque tot præclaris facinoribus gloriam ſuam periculo ludi- brioque exponere. Non jam alia illum cogitatio occupabat, quam habenas regni in ſeniorem filium transferre, ſolitariam privatamque vitam deligere, Deo, inquam, ſoli ſervire, & ſe ad Beatæ æterni- tatis viam præparare : hoc conſilio in cœnobio Strahofienſi Ordinis Præ- monstratenſis, a ſe ſupra Pragam fundato, annecti juſfit novam ædi- ſicii molem ſuis ſuoruimque neceſſitatibus opportunam capacemque e qua, dum viveret, ſe non receſſurum animum obfirmavit. a) 477 Ad rem ipſam progreſſus, reſignato omni jure dominationis & imperii , ſoloque ſibi reſervato Budiſſinæ provinciæ , b) nec non qua- rundam terrarum atque caftrorum fructu & proventibus, Ordinum Bohemiæ potiſſimorum conſenſu & ſuffragio Fridericum filium ſe vi- vente ſucceſſorem denominavit,eumque conſueto ritu Ducem acclamari, atque in Principale ſolium induci fecit, opinatus ſe non rem ingra- tam præſtaturum Imperatori, si ſponte cederet, viamque omni por- ro diſſenſioni & inelementiæ præcluderet, eum autem ſuccefforem nominaret, qui Imperatori propter tot belli præſtita officia acceptus non eſſe non poteſt. Sed optima hæc Wladislai voluntas in pejus verſa acceptaque fuit , & , ut Chronogr. Siloenfis loquitur , poſtea Wladislao majoris laboris ſeminarium fuit. Timuit Imperator, noluit- que tam potentem Adalberti Archiepiſcopi Salisburgensis patrem, ti- muit ille noluitque ejusdem tam potentem fratrem Fridericum, me- tuenda illi viſa agnatio Regis Hungariæ, Ducisque Austriæ, atque id eft , quod nihil non machinatus ſit, ut alteri cuicunque e Bohemiæ Du. a) Fecerat quoque in Strahof ſibi caminatam, quæ hodie dicitur Abbatis cum ſtuba & aliis appendiciis , in qua ſibi manere , & finem dierum ſuorum volebat exſpectare. Chro- nogr. Siloenfis ad h. a. p. 82. b) Chronographus Siloenſis, & ex hoc Pulkava Budin vecat, ſed Budiſſin legendam esſe perſuadet MS. Pulkavæ vernaculum ſyn- chronum bibliothecæ Excellent. D. D. Epiſcopi Litomericenſis , aliudque ſimile iſtius ætatis. Veroſimillime vacavit Budiſſinenſis ſeu Luſatiæ ſuperjoris provin- cia per mortem fratris Henrici, cujus poſthac nuſpiam fit mentio. Annus mortis ignoratur, emortualis dies notatur in Necrologio Doxanenſi his verbis ad Kalendas Auguſti: Pie memorie Henricus Dux frater Regis fundatoris ecclefie noſtre pater , & ejusdem defenſator prompriſſimus. Fridericum fi- lium denomi- nat ſucceſſo- rem,
FRIDERICi I. adverſarum fractus & ægritudine corporis languens, prudens tamen circumſpectus & rerum longo uſu probatus Wladislai Regis animus venturam tempestatem declinare volens, cedere libero aere, & in antra ſe occulere tutius ratus est, quam venerandam canitiem ſuam, quæſitainque tot præclaris facinoribus gloriam ſuam periculo ludi- brioque exponere. Non jam alia illum cogitatio occupabat, quam habenas regni in ſeniorem filium transferre, ſolitariam privatamque vitam deligere, Deo, inquam, ſoli ſervire, & ſe ad Beatæ æterni- tatis viam præparare : hoc conſilio in cœnobio Strahofienſi Ordinis Præ- monstratenſis, a ſe ſupra Pragam fundato, annecti juſfit novam ædi- ſicii molem ſuis ſuoruimque neceſſitatibus opportunam capacemque e qua, dum viveret, ſe non receſſurum animum obfirmavit. a) 477 Ad rem ipſam progreſſus, reſignato omni jure dominationis & imperii , ſoloque ſibi reſervato Budiſſinæ provinciæ , b) nec non qua- rundam terrarum atque caftrorum fructu & proventibus, Ordinum Bohemiæ potiſſimorum conſenſu & ſuffragio Fridericum filium ſe vi- vente ſucceſſorem denominavit,eumque conſueto ritu Ducem acclamari, atque in Principale ſolium induci fecit, opinatus ſe non rem ingra- tam præſtaturum Imperatori, si ſponte cederet, viamque omni por- ro diſſenſioni & inelementiæ præcluderet, eum autem ſuccefforem nominaret, qui Imperatori propter tot belli præſtita officia acceptus non eſſe non poteſt. Sed optima hæc Wladislai voluntas in pejus verſa acceptaque fuit , & , ut Chronogr. Siloenfis loquitur , poſtea Wladislao majoris laboris ſeminarium fuit. Timuit Imperator, noluit- que tam potentem Adalberti Archiepiſcopi Salisburgensis patrem, ti- muit ille noluitque ejusdem tam potentem fratrem Fridericum, me- tuenda illi viſa agnatio Regis Hungariæ, Ducisque Austriæ, atque id eft , quod nihil non machinatus ſit, ut alteri cuicunque e Bohemiæ Du. a) Fecerat quoque in Strahof ſibi caminatam, quæ hodie dicitur Abbatis cum ſtuba & aliis appendiciis , in qua ſibi manere , & finem dierum ſuorum volebat exſpectare. Chro- nogr. Siloenfis ad h. a. p. 82. b) Chronographus Siloenſis, & ex hoc Pulkava Budin vecat, ſed Budiſſin legendam esſe perſuadet MS. Pulkavæ vernaculum ſyn- chronum bibliothecæ Excellent. D. D. Epiſcopi Litomericenſis , aliudque ſimile iſtius ætatis. Veroſimillime vacavit Budiſſinenſis ſeu Luſatiæ ſuperjoris provin- cia per mortem fratris Henrici, cujus poſthac nuſpiam fit mentio. Annus mortis ignoratur, emortualis dies notatur in Necrologio Doxanenſi his verbis ad Kalendas Auguſti: Pie memorie Henricus Dux frater Regis fundatoris ecclefie noſtre pater , & ejusdem defenſator prompriſſimus. Fridericum fi- lium denomi- nat ſucceſſo- rem,
Strana 478
Udalricus & Wenceslaus exules Impera- torem adverſus Fridericum in- conduut. ANNUS 1173. 478 Ducatus, æmulis præ Friderico Principatus obveniret. e) Jam pri- dem aures ejus pulſaverant exules Principes Bohemiæ Udalricus Wen- ceslausque in Aula ejusdem puſionum inftar foti nutritique, ſolo hac- tenus meritorum Wladislai reſpectu, ne Europæ judicio ingrati animi damnaretur Fridericus, rebelles istos incentoresque præſente auxilio non juvit, ditionibusque ſuis reſtituere adniſus non eſt, at vero, ſce- na mutata, cauſam iſtis velificandi, Wladislao Fridericoque ægre fa- ciendi facile invenit, ex quo (inquit Imperator ad Udalricum) Wla- dislaus infirmus ultro ceſſit, & filium (Fridericum) ſibi ad injuriam, & nobis inconſultis ſubſtituit, ſalva in omnibus fide noſtra, invenimus viam, qua & tibi ſatisfiat & nobis. d) Non ceſsavere nempe rebel- les iſti criminari coram Imperatore ejusque Principibus fine Ordinum Bohemiæ conſenſu Fridericum a patre vi, & præter legem intruſum fuiſſe, læeſa eſſe vetuſta Brzetislai ſenioratus jura, fratrem ſeniorem So- bieslaum tyrannide Wladislai per tredecim annos jam in vinculis Przimdæ ſquallere, ſe hereditate patria inique exutos, extorres er- rare atque aliena miſericordia vivere, & procul dubio acceſſere pro eis deprecatores Otto Marchio Miſnenſis cum turba agnatorum ſuo- rum, nam idem Udalricus ejusdem filiam Sophiam matrimonio ſibi ſociaverat. e) Neque Udalrico Wenceslaoque ſatis fuit his crimina- tionibus magis magisque exaſperare Imperatoris animum, ea præ- terea callida illorum erat circumſpectio & verſutia, ut Boemiam ipſam ſcinderent, turbarentque : miſſi itaque clientum ſuorum fidiſſimi ſub- ornati, qui averſum Imperatoris a Friderico animum, ſui certum pa- trocinium complices, occultosque fautores ſuos edocerent, aliorum animos ad defectionem ſollicitarent, pecuniis & promiſſis corrumperènt, emerentque, quorum artibus id denique factum, quod idem Chro- nographus l. c. his verbis ſubjungit: Hoc ſolum ſcimus, quod in brevi averſi ſunt a Friderico Bohemi, qu�rentes occaſionem, quomodo eum in- vadere, & alium dominum poſſent habere , quod diu inter ſe, ficut ſolent, muſſitantes occultatum , tandem proceſſit in publicum. Fridericus itaque Imperator telam ſuam pertexturus non modo Wla- c) Chronographus Siloenſis c. l. ſuſpicatur potiſſimam cauſam fuiſſe ſeu Bobemorum perfidiam ſeu Friderici Ducis inertiam. Sed cauſas iſtas poſtea acceſſifſe diſputare nolim, prima certe & præcipua fuit odium erga Adalbertum imis viſceribus nutritum, quem etiam, cum Alexandro reconciliatus fuiſſet, eo adegit, ut Archipræſulatui renunciare cogeretur. d) Idem c. l. e) Annales Veterocellenſes apud Menken. T. III. p. 390.
Udalricus & Wenceslaus exules Impera- torem adverſus Fridericum in- conduut. ANNUS 1173. 478 Ducatus, æmulis præ Friderico Principatus obveniret. e) Jam pri- dem aures ejus pulſaverant exules Principes Bohemiæ Udalricus Wen- ceslausque in Aula ejusdem puſionum inftar foti nutritique, ſolo hac- tenus meritorum Wladislai reſpectu, ne Europæ judicio ingrati animi damnaretur Fridericus, rebelles istos incentoresque præſente auxilio non juvit, ditionibusque ſuis reſtituere adniſus non eſt, at vero, ſce- na mutata, cauſam iſtis velificandi, Wladislao Fridericoque ægre fa- ciendi facile invenit, ex quo (inquit Imperator ad Udalricum) Wla- dislaus infirmus ultro ceſſit, & filium (Fridericum) ſibi ad injuriam, & nobis inconſultis ſubſtituit, ſalva in omnibus fide noſtra, invenimus viam, qua & tibi ſatisfiat & nobis. d) Non ceſsavere nempe rebel- les iſti criminari coram Imperatore ejusque Principibus fine Ordinum Bohemiæ conſenſu Fridericum a patre vi, & præter legem intruſum fuiſſe, læeſa eſſe vetuſta Brzetislai ſenioratus jura, fratrem ſeniorem So- bieslaum tyrannide Wladislai per tredecim annos jam in vinculis Przimdæ ſquallere, ſe hereditate patria inique exutos, extorres er- rare atque aliena miſericordia vivere, & procul dubio acceſſere pro eis deprecatores Otto Marchio Miſnenſis cum turba agnatorum ſuo- rum, nam idem Udalricus ejusdem filiam Sophiam matrimonio ſibi ſociaverat. e) Neque Udalrico Wenceslaoque ſatis fuit his crimina- tionibus magis magisque exaſperare Imperatoris animum, ea præ- terea callida illorum erat circumſpectio & verſutia, ut Boemiam ipſam ſcinderent, turbarentque : miſſi itaque clientum ſuorum fidiſſimi ſub- ornati, qui averſum Imperatoris a Friderico animum, ſui certum pa- trocinium complices, occultosque fautores ſuos edocerent, aliorum animos ad defectionem ſollicitarent, pecuniis & promiſſis corrumperènt, emerentque, quorum artibus id denique factum, quod idem Chro- nographus l. c. his verbis ſubjungit: Hoc ſolum ſcimus, quod in brevi averſi ſunt a Friderico Bohemi, qu�rentes occaſionem, quomodo eum in- vadere, & alium dominum poſſent habere , quod diu inter ſe, ficut ſolent, muſſitantes occultatum , tandem proceſſit in publicum. Fridericus itaque Imperator telam ſuam pertexturus non modo Wla- c) Chronographus Siloenſis c. l. ſuſpicatur potiſſimam cauſam fuiſſe ſeu Bobemorum perfidiam ſeu Friderici Ducis inertiam. Sed cauſas iſtas poſtea acceſſifſe diſputare nolim, prima certe & præcipua fuit odium erga Adalbertum imis viſceribus nutritum, quem etiam, cum Alexandro reconciliatus fuiſſet, eo adegit, ut Archipræſulatui renunciare cogeretur. d) Idem c. l. e) Annales Veterocellenſes apud Menken. T. III. p. 390.
Strana 479
FRIDERICI I. Wladislao Regi ejusque filio Friderico, ſed & omnibus Bohemis No- rimbergam indicit curiam , adjecto etiam imperioſo mandato, ut So- bieslaum vinculis abſolutum una Norimbergan adducant, quanta qui- dem auctoritate, ne dicam arrogantia nullus Imperatorum ante eum uſus: eo nempe ſervitutis proturbavit æmulorum Principem Bohe- miæ exulum ambitio libertatem Bohemiam. Non potuit non vero tam inſolita legatio percellere Wladislai, Friderici, omniumque recte ſen- tientium animos. Re ad deliberationem traducta communibus con- filiis decretum est, ad demulcendum Imperatorem cum magno au- ri argentique pondere Norimbergam mittendam efſe legationem, ſci- licet Fridericum Pragenſem epiſcopum cum Comite Witkone ƒ) vi- ro non minus ſummi judicii, quaim eloquentiæ. Actum egere legati Bohemi, iterumque miſſi obfirmatum in ſententia Imperatoris ani- mum nec argumentis nec precibus, nec muneribus vincere potue- runt. Nihil itaque reliquum erat, quam carcere liberare Sobieslaum, quod unum ſolumque postremum urgebatur ab Imperatore, nempe ut evolverentur clandeſtinæ fraudes & machinamenta, quæ in Fride- rici Ducis perniciem ab Udalrico, Wenceslao, eorumque complici- bus cudebantur. Liber dimittitur, vinculisque abſolvitur Sobieslaus, Pragam deducitur, ubi Fridericus, inquit Chronographus Siloenfis, ejus præſtolabatur adventum; quo eminus veniente revelantur jam ex multis cordibus cogitationes, occurſu enim, & concurſu multorum exci- pitur, ac primo ad limina Sanctorum nudatus pedes procedit gratias ac- turus , deinde ad Regem (Wladislaum) & Fridericum , a quibus in oſcu- lo pacis excipitur. Omnia omni parte quieta & tranquilla videban- tur, jamque Sobieslao ad quietem compoſito falſi rumores a ſeditio- ſis capitibus excitantur, atque ad illum ſumma celeritate perferuntur; eum craſtino die juſſu Friderici excœcandum. Quo nuncio exterri- tus fugit ipſa nocte cum fœderatorum ſuorum turba Erndorfium, quo loco iisdem diebus comitia egerat Imperator. Non minori terrore ea fuga perculit Fridericum Wladislai filium rerum omnium istarum ignarum culpæque inſontem, quem ne fugientem perſequi videretur, alia via cum comitatu ſuo ad Imperatorem feſtinavit. Sed cecidit cau- f) Doct. Pubitſchka Hagecium nostrum in effingendis nobilitatis posterioris nomini- bus imitaturus Witkonem hunc præter hæſitationem omnem Roſenbergium facit, veroſimillime quod poſtea pafſim Roſenbergii prænomen Witkonum ſeu S. Viti aſſumpſerint, fuit autem hie Witko procul dubio idem , qui dein anno 1175. in diplomate Sobieslai Plaſsenſi monasterio dato teſtis ſubſcriptus legitur Witek, id eſt Vitus dapifer. Imperator Wladislauy: & Fridericum filium ad curi- am evocat. Sobieslaus Im- peratoris juſſi a captivitate abſolvitur. Pub.Chronól. Geſch. 4. Th. 1.B. S.415. 479
FRIDERICI I. Wladislao Regi ejusque filio Friderico, ſed & omnibus Bohemis No- rimbergam indicit curiam , adjecto etiam imperioſo mandato, ut So- bieslaum vinculis abſolutum una Norimbergan adducant, quanta qui- dem auctoritate, ne dicam arrogantia nullus Imperatorum ante eum uſus: eo nempe ſervitutis proturbavit æmulorum Principem Bohe- miæ exulum ambitio libertatem Bohemiam. Non potuit non vero tam inſolita legatio percellere Wladislai, Friderici, omniumque recte ſen- tientium animos. Re ad deliberationem traducta communibus con- filiis decretum est, ad demulcendum Imperatorem cum magno au- ri argentique pondere Norimbergam mittendam efſe legationem, ſci- licet Fridericum Pragenſem epiſcopum cum Comite Witkone ƒ) vi- ro non minus ſummi judicii, quaim eloquentiæ. Actum egere legati Bohemi, iterumque miſſi obfirmatum in ſententia Imperatoris ani- mum nec argumentis nec precibus, nec muneribus vincere potue- runt. Nihil itaque reliquum erat, quam carcere liberare Sobieslaum, quod unum ſolumque postremum urgebatur ab Imperatore, nempe ut evolverentur clandeſtinæ fraudes & machinamenta, quæ in Fride- rici Ducis perniciem ab Udalrico, Wenceslao, eorumque complici- bus cudebantur. Liber dimittitur, vinculisque abſolvitur Sobieslaus, Pragam deducitur, ubi Fridericus, inquit Chronographus Siloenfis, ejus præſtolabatur adventum; quo eminus veniente revelantur jam ex multis cordibus cogitationes, occurſu enim, & concurſu multorum exci- pitur, ac primo ad limina Sanctorum nudatus pedes procedit gratias ac- turus , deinde ad Regem (Wladislaum) & Fridericum , a quibus in oſcu- lo pacis excipitur. Omnia omni parte quieta & tranquilla videban- tur, jamque Sobieslao ad quietem compoſito falſi rumores a ſeditio- ſis capitibus excitantur, atque ad illum ſumma celeritate perferuntur; eum craſtino die juſſu Friderici excœcandum. Quo nuncio exterri- tus fugit ipſa nocte cum fœderatorum ſuorum turba Erndorfium, quo loco iisdem diebus comitia egerat Imperator. Non minori terrore ea fuga perculit Fridericum Wladislai filium rerum omnium istarum ignarum culpæque inſontem, quem ne fugientem perſequi videretur, alia via cum comitatu ſuo ad Imperatorem feſtinavit. Sed cecidit cau- f) Doct. Pubitſchka Hagecium nostrum in effingendis nobilitatis posterioris nomini- bus imitaturus Witkonem hunc præter hæſitationem omnem Roſenbergium facit, veroſimillime quod poſtea pafſim Roſenbergii prænomen Witkonum ſeu S. Viti aſſumpſerint, fuit autem hie Witko procul dubio idem , qui dein anno 1175. in diplomate Sobieslai Plaſsenſi monasterio dato teſtis ſubſcriptus legitur Witek, id eſt Vitus dapifer. Imperator Wladislauy: & Fridericum filium ad curi- am evocat. Sobieslaus Im- peratoris juſſi a captivitate abſolvitur. Pub.Chronól. Geſch. 4. Th. 1.B. S.415. 479
Strana 480
480 ANNUS 1173. Friaerico adi- mitur Duca- tus Boh. So- bieslaus obri- net. cauſa ſus Fridericus, triumphaverunt Sobieslai fratres. Acta, inquit ſæpe laudatus Chronographus, curiæ illius (Ernsdorfensis) hæc sunt: Friderico Ducatus Bohemiæ per ſententiam abjudicatur, quem non legi- time , ſicut dicebatur , ſed tantum tradente patre ſine conſenſu Bohemorum, & non de manu Imperatoris percepiſſet. Deinde traditur dominium Bo- hemiæ Udalrico in vexillis quinque ; g) ſed ipſe ceſſit ſponte fratri ſuc Sobieslao tanquam ſeniori, jurantes ambo mittere Imperatori auxilium in Lombardiam . . . promittunt etiam Regi (Wladislao) panem hone- ſtum. Guid poſt hæc comitia, eorundemque ſententiam Friderico Duce Bohemiæ actum fit, an in Bohemiam rurfum redierit, an a ſuis non receptus aut proturbatus fuerit, prætermifit commemorare Chro- nographus Siloenſis, qui id unum generice addit: Fridericus quatuor integris annis, quibus deinceps principabatur Sobieslaus, modo in Hun- garia, modo in Curia Imperatoris, ſive ubicunque potuit, moleſto exer- cebatur exilio. Verofîmillime Imperator impedivit, paſfusque non eft, ut Fridericus rediret in Bohemiam, ne novas iſthic turbas conciret, quemadmodum & Sobieslaum eo uſque ab eo retentum fuiſſe, credibile eft,dum legationibus Pragæ negotium confeciſſet,Ordinesque Bohemiæ promiſiſſent ſeſe a Friderico receſſuros Sobieslaumque acceptaturos. Atque id eft, quod res longius protracta, Sobieslausque primum an- no ſequente inauguratus fuerit. Aderat enim adhuc Pragæ Wladis- laus Rex ſumma auctoritate apud populum, aderat Eliſabetha Fride- rici conjux, erat magna pars Procerum, nobilitatis, clientum, civi- umque Friderici partes tuentium, quos quis dubitet nullum non eo uſque moviſſe lapidem, dum ſuffragiorum multitudini, minisque Im- pe- Idem ibidem S. 416. g) Doct. Pubitſchka adverſum me militaturus denuo, quod in hunc locum Chronogra- phi Siloenſis p. 83. commentatus dixeram : perarduum eſſe definire , quas- nam terras bæc quinque vexilla reſpexerius , contra ait : meræ ſolemnitatis majoris cauſa plura vexilla adhibita fuiſſe, ſecus Guntherum Schwarzburgicum pro nume- ro quinquaginta provinciarum ab Henrico Archiepiſcopo Moguntino, quinquagin- ta vexillis inveſtiendum infeudandumque fuiſſe. Veroſimillime doct. vir a me ſextam diſſertationem Bornianis Tomulis inſerendam emendicare quærit, ut osten- dam jam hac ætate pro numero provinciarum & feudorum illa paſſim fuiſſe mul- tiplicata. Ne multus videar virum doctiſſimum vel ad unicum articulum nume- ro 62. §. 2. Speculi Saxonici L. 3. remitto, ubi de una, ſolaque Saxonia leget: Septem etiam vexilla in Saxonia ſunt definita. Ducatus Saxoniæ, Palantia, ſen Pa- latinatus &c. Redire eum etiam jubeo ad annum 1156., ubi deprehendet Du- catum Bavariæ cum Marchionatu Auſtriæ VII. vexillis reſignatum apud Ottonem Friſing. L. 2. c. 32. & mox Ducatum Auſtriæ per dup vexilla redditum.
480 ANNUS 1173. Friaerico adi- mitur Duca- tus Boh. So- bieslaus obri- net. cauſa ſus Fridericus, triumphaverunt Sobieslai fratres. Acta, inquit ſæpe laudatus Chronographus, curiæ illius (Ernsdorfensis) hæc sunt: Friderico Ducatus Bohemiæ per ſententiam abjudicatur, quem non legi- time , ſicut dicebatur , ſed tantum tradente patre ſine conſenſu Bohemorum, & non de manu Imperatoris percepiſſet. Deinde traditur dominium Bo- hemiæ Udalrico in vexillis quinque ; g) ſed ipſe ceſſit ſponte fratri ſuc Sobieslao tanquam ſeniori, jurantes ambo mittere Imperatori auxilium in Lombardiam . . . promittunt etiam Regi (Wladislao) panem hone- ſtum. Guid poſt hæc comitia, eorundemque ſententiam Friderico Duce Bohemiæ actum fit, an in Bohemiam rurfum redierit, an a ſuis non receptus aut proturbatus fuerit, prætermifit commemorare Chro- nographus Siloenſis, qui id unum generice addit: Fridericus quatuor integris annis, quibus deinceps principabatur Sobieslaus, modo in Hun- garia, modo in Curia Imperatoris, ſive ubicunque potuit, moleſto exer- cebatur exilio. Verofîmillime Imperator impedivit, paſfusque non eft, ut Fridericus rediret in Bohemiam, ne novas iſthic turbas conciret, quemadmodum & Sobieslaum eo uſque ab eo retentum fuiſſe, credibile eft,dum legationibus Pragæ negotium confeciſſet,Ordinesque Bohemiæ promiſiſſent ſeſe a Friderico receſſuros Sobieslaumque acceptaturos. Atque id eft, quod res longius protracta, Sobieslausque primum an- no ſequente inauguratus fuerit. Aderat enim adhuc Pragæ Wladis- laus Rex ſumma auctoritate apud populum, aderat Eliſabetha Fride- rici conjux, erat magna pars Procerum, nobilitatis, clientum, civi- umque Friderici partes tuentium, quos quis dubitet nullum non eo uſque moviſſe lapidem, dum ſuffragiorum multitudini, minisque Im- pe- Idem ibidem S. 416. g) Doct. Pubitſchka adverſum me militaturus denuo, quod in hunc locum Chronogra- phi Siloenſis p. 83. commentatus dixeram : perarduum eſſe definire , quas- nam terras bæc quinque vexilla reſpexerius , contra ait : meræ ſolemnitatis majoris cauſa plura vexilla adhibita fuiſſe, ſecus Guntherum Schwarzburgicum pro nume- ro quinquaginta provinciarum ab Henrico Archiepiſcopo Moguntino, quinquagin- ta vexillis inveſtiendum infeudandumque fuiſſe. Veroſimillime doct. vir a me ſextam diſſertationem Bornianis Tomulis inſerendam emendicare quærit, ut osten- dam jam hac ætate pro numero provinciarum & feudorum illa paſſim fuiſſe mul- tiplicata. Ne multus videar virum doctiſſimum vel ad unicum articulum nume- ro 62. §. 2. Speculi Saxonici L. 3. remitto, ubi de una, ſolaque Saxonia leget: Septem etiam vexilla in Saxonia ſunt definita. Ducatus Saxoniæ, Palantia, ſen Pa- latinatus &c. Redire eum etiam jubeo ad annum 1156., ubi deprehendet Du- catum Bavariæ cum Marchionatu Auſtriæ VII. vexillis reſignatum apud Ottonem Friſing. L. 2. c. 32. & mox Ducatum Auſtriæ per dup vexilla redditum.
Strana 481
FRIDERICI I. peratoris cedere coacti. b) Eo res deveniſſe ubi Wladislaus Rex per- ſensit (quanquam Sobieslaus fratresque coram Imperatore illi om- nem ſecuritatem & panem honeſtum, ut ſæpe laudatus author noster loquitur, promiſerint ) tædio rerum victus novi Ducis adventum mi- nime exſpectandum eſſe decrevit, deſertaque Strahofienſi ſolitudine adhuc anni præſentis autumno transtulit ſe licet infirmum, inquit Chronographus Siloenſis p. 83. in prædium uxoris ſuæ , quod habebat in Teutonia valde bonum nomine Mer i) ubi cum ea & cum Domina conju- ge Friderici Eliſabetha cousistens, miſericordiæ Dei expectavit eventum. 8 PpP Qüæ- PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Doct. Pubitſchka omnia paragraphi iſtius narrata illigavit anno ſequenti ſecutus cor- ruptos, vitiatosque hoc loco annorum numeros Chronographi Siloenſis, quod vi- tium facile advertere potuiſſet, ſi vel annum MCLXXIV. pag. 83. & 85. bis po- fitum præpoſtereque prius adnotatum attentius exploraſſet , ſi alia denique ſyn- chrona extera Chronica in conſilium vocaſſet : deprehendiſſet inter ea auctorem manuſcripti Chronici Clauſtro Neoburgenſis ſynchronum (cujus verba infra da- bimus) exauctorationem Friderici jam ad annum præſentem , non ſequentem nar- rantem, deprehendiſſet in Continuatore Chronici Pegavienſis & Annaliſta Boſa- vienſi ipſam curiam Ernsdorf, ſeu Erminsdorf , in qua hæc acta ſunt , jam anno præſente celebratam fuiſſe, didiciſſet denique ex Chronico S. Petri Erfurtenſi, Ad- montenſi, Auguſtenſi, Salisburgenſi aliisque Udalrico jam hoc ipſo anno adverſus Fridericum Bohemiæ Principatum ab Imperatore conceſſum fuiſſe. Hæc Chrono- logica geſta Bohemiæ ſcribenti exquirenda & excutienda erant, ne Chronologia faſ- torum noſtrorum magis magisque vitietur. i) Quodnam iſtud prædium Meer fu- erit , & in qua regione fitum variæ ſunt noſtrorum opiniones: Diximus jam p. 84. in hune locum commentati Balbinum in Epit. p. 242. minus recte hoc præ- dium Meer in Luſatiam conjeciſſe : cum enim author noſter id in Teutonia ſitum fuiſſe aſſeverat, Luſatia autem Teutoniæ nomine & ambitu nunquam cenſa fuerit, ideirco veroſimillime quærendum eíſe in vetere Thuringia ejusque finibus , cum Juditha regina, cujus hoc prædium erat, filia fuerit Ludovici Thuringiæ Land- gravii. Situm, locumque indubie nobis indicavit monachus Pirnenſis in ſuo Ono- maſtico apud Menken T. II. p. 1580., cujus verba in latinum translata hie da- mus : Mehre : uno milliari a Glauche, uno a Grimmicz , uno item a Wallenberg , ante annos magna , nunc parva civitas ; hic ſedlt Regina Boemiæ Juditha nominie. Civitas hæc haber magnas immunitates, inter quas etiam illa fuit , ut rubra cera in ſigillis uti poſſet, ſæpe per incendia in cinores redacta. Pertinet ad coronam Boemiæ & ſub ditiones Schœnbergiorum. Confirmat rem Siloenſis noſter , dum dein ad annum 1178. ait Eliſabethan Altenburgo a Friderico Duce marito revocatam fu- iſſe , quod vicinum erat prædio Mehre , ſeu hodierno Meran. Abhine vero feu- di iſtius Bohemici origo, cum ſcilicet Juditha id ad filios ſuos Ducesque Bohe- miæ transſeripſit cum Glaucha ceterisque ditionibus Schomburgicis. Quo anno autem Juditha (diu poſt mortem mariti ſuperstes) obierit, cognitum non eſt, diem emortualem illius ad V. Idus Septembris his verbis adnotat Necrologium Doxa- nenſe : Judita Regina Bohemorum. Eam vero etiam benefactricem fuiſſe Partheno- Wladislaus Rex ſe confert in uxoris præ- dium. Idem ibidem. S. 415. 1. ſ. w. 481 nis
FRIDERICI I. peratoris cedere coacti. b) Eo res deveniſſe ubi Wladislaus Rex per- ſensit (quanquam Sobieslaus fratresque coram Imperatore illi om- nem ſecuritatem & panem honeſtum, ut ſæpe laudatus author noster loquitur, promiſerint ) tædio rerum victus novi Ducis adventum mi- nime exſpectandum eſſe decrevit, deſertaque Strahofienſi ſolitudine adhuc anni præſentis autumno transtulit ſe licet infirmum, inquit Chronographus Siloenſis p. 83. in prædium uxoris ſuæ , quod habebat in Teutonia valde bonum nomine Mer i) ubi cum ea & cum Domina conju- ge Friderici Eliſabetha cousistens, miſericordiæ Dei expectavit eventum. 8 PpP Qüæ- PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Doct. Pubitſchka omnia paragraphi iſtius narrata illigavit anno ſequenti ſecutus cor- ruptos, vitiatosque hoc loco annorum numeros Chronographi Siloenſis, quod vi- tium facile advertere potuiſſet, ſi vel annum MCLXXIV. pag. 83. & 85. bis po- fitum præpoſtereque prius adnotatum attentius exploraſſet , ſi alia denique ſyn- chrona extera Chronica in conſilium vocaſſet : deprehendiſſet inter ea auctorem manuſcripti Chronici Clauſtro Neoburgenſis ſynchronum (cujus verba infra da- bimus) exauctorationem Friderici jam ad annum præſentem , non ſequentem nar- rantem, deprehendiſſet in Continuatore Chronici Pegavienſis & Annaliſta Boſa- vienſi ipſam curiam Ernsdorf, ſeu Erminsdorf , in qua hæc acta ſunt , jam anno præſente celebratam fuiſſe, didiciſſet denique ex Chronico S. Petri Erfurtenſi, Ad- montenſi, Auguſtenſi, Salisburgenſi aliisque Udalrico jam hoc ipſo anno adverſus Fridericum Bohemiæ Principatum ab Imperatore conceſſum fuiſſe. Hæc Chrono- logica geſta Bohemiæ ſcribenti exquirenda & excutienda erant, ne Chronologia faſ- torum noſtrorum magis magisque vitietur. i) Quodnam iſtud prædium Meer fu- erit , & in qua regione fitum variæ ſunt noſtrorum opiniones: Diximus jam p. 84. in hune locum commentati Balbinum in Epit. p. 242. minus recte hoc præ- dium Meer in Luſatiam conjeciſſe : cum enim author noſter id in Teutonia ſitum fuiſſe aſſeverat, Luſatia autem Teutoniæ nomine & ambitu nunquam cenſa fuerit, ideirco veroſimillime quærendum eíſe in vetere Thuringia ejusque finibus , cum Juditha regina, cujus hoc prædium erat, filia fuerit Ludovici Thuringiæ Land- gravii. Situm, locumque indubie nobis indicavit monachus Pirnenſis in ſuo Ono- maſtico apud Menken T. II. p. 1580., cujus verba in latinum translata hie da- mus : Mehre : uno milliari a Glauche, uno a Grimmicz , uno item a Wallenberg , ante annos magna , nunc parva civitas ; hic ſedlt Regina Boemiæ Juditha nominie. Civitas hæc haber magnas immunitates, inter quas etiam illa fuit , ut rubra cera in ſigillis uti poſſet, ſæpe per incendia in cinores redacta. Pertinet ad coronam Boemiæ & ſub ditiones Schœnbergiorum. Confirmat rem Siloenſis noſter , dum dein ad annum 1178. ait Eliſabethan Altenburgo a Friderico Duce marito revocatam fu- iſſe , quod vicinum erat prædio Mehre , ſeu hodierno Meran. Abhine vero feu- di iſtius Bohemici origo, cum ſcilicet Juditha id ad filios ſuos Ducesque Bohe- miæ transſeripſit cum Glaucha ceterisque ditionibus Schomburgicis. Quo anno autem Juditha (diu poſt mortem mariti ſuperstes) obierit, cognitum non eſt, diem emortualem illius ad V. Idus Septembris his verbis adnotat Necrologium Doxa- nenſe : Judita Regina Bohemorum. Eam vero etiam benefactricem fuiſſe Partheno- Wladislaus Rex ſe confert in uxoris præ- dium. Idem ibidem. S. 415. 1. ſ. w. 481 nis
Strana 482
Succeſſore: Wladislai fue- runt veri hæ- redes regii no- minis & di- gnitatis. Fridericus a patre ſucceſſor declarotur, ſi- mul declaratur Rex Boh. ANNUS 1173. 482 Guæſtio hic merito enodanda: cur Fridericus filius Wladislai non vi Fridericiani diplomatis titulo Regis ſucceſſerit? quo argumen- to adverſum me doct. Pubitſchka uſus, ut probaret circulum aureum Wladislao conceſſum non fuiſſe coronam regiam ſed ſertum pinna- tum. Atat recte ſenſiſſe ajo Goldastum L. 3. c. 10. §. 11. dum in- quit, licet Wladislai ſucceſſores regio titulo abſtinuerint, attamen re- giam dignitatem Wladislao conceſsam non fuisse personæ, sed toti genti & generi Bohemorum Ducali perpetuo ſucceffionis ordine ſtabilitam. Schminkius in hune locum Goldaſti commentatus contendit hanc Wla- dislao conceſſam regiam dignitatem nonniſi perſonalem fuiſſe, eo quod de perpetua nihil memorent antiqui, & filius Wladislai fibi illam non vindicaverit. Amplius dicit doct. Pubitſchka, k) atque omne jus Wla- dislai ſucceſſoribus diſputat, nam diploma Friderici Imperatoris ſu- pra ad annum 1158. a nobis relatum, quo circulus aureus ſeu coro- na regia Wladislao, & per eum omnibus ſucceſſoribus ſuis in perpetuum conceditur, impugnaturus, ait: Si verum eſset aureum circulum cum corona regia unum idemque fuiſſe, ſequeretur ſucceſſores Wladislai, qui tantum Duces fuere, a Friderico Imp. jus obtinuiſſe regiam coronam portandi; quod nemo admiſſurus eſt. Imo vero ego id cum Goldaſto aliisque Juris publici Bohemi non imperitis non modo admitti , ſed & defendi debere contendo: ipſe enim Carolus IV. in ſua confirma- tione regiæ dignitatis Bohemicæ hanc Friderici Imp. conceſſionem atque diploma de circulo aureo originem & baſim constituit heredi- tariæ regiæ dignitatis in Bohemiam traductæ, ut jam alias diximus. Habuerunt, inquam, vi diplomatis istius Fridericiani omnes ſucceslo- res Wladislai Regis jus ad regiam dignitatem eandemque coronam. Neque ullo modo dubitare velim a Wladislao Principatum Bohemiæ Friderico filio cum regia dignitate extraditum fuiſſe: id ſatis mani- festum redditur ex MS. Chronico clauſtro Neoburgenſi bibliothecæ Cæſareæ Vindobonenſis, 1) in quo ad h. a. ista leguntur: Rex Bohe- morum confectus ſenio filium ſuum Fridericum in locum ſuum absque con- ſenſu Imperatoris ſubſtituit. Unde imperator curia ipſis (Wladislao & Friderico) indicta, regiam poteſtatem, quam quasi ex hereditate sibi vendicaverant, ab ipsis abstulit, & quendam Zabeslaum (Sobieslaum) conſanguineum ipſorum, quem ipſi multis annis incarceraverant, regio no- nis Doxanenſis his verbis prodit filius illius Ottocarus in diplomate ſuo anni 1226. his verbis: Juditha regina mater noſtra dedit villam Brehori, & mediam partem villæ Rochow. Annal, Præmonstr. in Probat. col. DXIX. k) Chronol. Geſchich. Böhmens. I) Apud Hanſiz. Germ. ſacræ T. II. p. 289. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. I.B. S.360.
Succeſſore: Wladislai fue- runt veri hæ- redes regii no- minis & di- gnitatis. Fridericus a patre ſucceſſor declarotur, ſi- mul declaratur Rex Boh. ANNUS 1173. 482 Guæſtio hic merito enodanda: cur Fridericus filius Wladislai non vi Fridericiani diplomatis titulo Regis ſucceſſerit? quo argumen- to adverſum me doct. Pubitſchka uſus, ut probaret circulum aureum Wladislao conceſſum non fuiſſe coronam regiam ſed ſertum pinna- tum. Atat recte ſenſiſſe ajo Goldastum L. 3. c. 10. §. 11. dum in- quit, licet Wladislai ſucceſſores regio titulo abſtinuerint, attamen re- giam dignitatem Wladislao conceſsam non fuisse personæ, sed toti genti & generi Bohemorum Ducali perpetuo ſucceffionis ordine ſtabilitam. Schminkius in hune locum Goldaſti commentatus contendit hanc Wla- dislao conceſſam regiam dignitatem nonniſi perſonalem fuiſſe, eo quod de perpetua nihil memorent antiqui, & filius Wladislai fibi illam non vindicaverit. Amplius dicit doct. Pubitſchka, k) atque omne jus Wla- dislai ſucceſſoribus diſputat, nam diploma Friderici Imperatoris ſu- pra ad annum 1158. a nobis relatum, quo circulus aureus ſeu coro- na regia Wladislao, & per eum omnibus ſucceſſoribus ſuis in perpetuum conceditur, impugnaturus, ait: Si verum eſset aureum circulum cum corona regia unum idemque fuiſſe, ſequeretur ſucceſſores Wladislai, qui tantum Duces fuere, a Friderico Imp. jus obtinuiſſe regiam coronam portandi; quod nemo admiſſurus eſt. Imo vero ego id cum Goldaſto aliisque Juris publici Bohemi non imperitis non modo admitti , ſed & defendi debere contendo: ipſe enim Carolus IV. in ſua confirma- tione regiæ dignitatis Bohemicæ hanc Friderici Imp. conceſſionem atque diploma de circulo aureo originem & baſim constituit heredi- tariæ regiæ dignitatis in Bohemiam traductæ, ut jam alias diximus. Habuerunt, inquam, vi diplomatis istius Fridericiani omnes ſucceslo- res Wladislai Regis jus ad regiam dignitatem eandemque coronam. Neque ullo modo dubitare velim a Wladislao Principatum Bohemiæ Friderico filio cum regia dignitate extraditum fuiſſe: id ſatis mani- festum redditur ex MS. Chronico clauſtro Neoburgenſi bibliothecæ Cæſareæ Vindobonenſis, 1) in quo ad h. a. ista leguntur: Rex Bohe- morum confectus ſenio filium ſuum Fridericum in locum ſuum absque con- ſenſu Imperatoris ſubſtituit. Unde imperator curia ipſis (Wladislao & Friderico) indicta, regiam poteſtatem, quam quasi ex hereditate sibi vendicaverant, ab ipsis abstulit, & quendam Zabeslaum (Sobieslaum) conſanguineum ipſorum, quem ipſi multis annis incarceraverant, regio no- nis Doxanenſis his verbis prodit filius illius Ottocarus in diplomate ſuo anni 1226. his verbis: Juditha regina mater noſtra dedit villam Brehori, & mediam partem villæ Rochow. Annal, Præmonstr. in Probat. col. DXIX. k) Chronol. Geſchich. Böhmens. I) Apud Hanſiz. Germ. ſacræ T. II. p. 289. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. I.B. S.360.
Strana 483
FRIDERICI I. nomine ſublato (quod ſcilicet Fridericus jure hereditarium vendicave rat) Ducem Bohemia constituit. Neque ego ullus dubitare velim, ſi ſupereſset Friderici noſtri diploma anni præſentis 1173., nos in eo- dem titulum Regis, non Ducis lecturos. Ex his jam agnoſcat doctiſ ſimus vir aliud eſſe jus habere ad hereditariam coronam, aliud illud perſequi & manutenere ne ſumma iniquitate & violentia extorquea- tur. Multi etiam hodie habent æquiffimas prætensiones & jura ad regna atque coronas, neque tamen idcirco Reges sunt. Fridericus Imperator non ſe ſolo, ſed comitiorum , omniumque Germaniæ Prin- cipum aſſenſu propter ſumma Bohemorum Ducum ac præcipue Wla- dislai merita Bohemiam in regnum hereditarium evexit : non potuit ille hoc quæsito jure regnum ſuccefforesque Wladislai præter omne gravius delictum ſe ſolo deturbare. Atque id est, quod non præter rationem quique graviſſimi noſtri hiſtorici ſucceſfores Wladislai uſque ad Ottocarum I. Regem nusquam Duces, sed Interreges appellant, ut indicent jus dignitatis regiæe in Bohemia nequaquam exstinctum, ſed violenter oppreſſum, atque eouſque ſuſpenſum perstitiſſe, dum id Przemyslaus Ottocarus I. filius ejusdem Wladislai, reſuſcitavit. Imo ſi innitendum eſſet Friderici noſtri diplomatibus, quorum apographa Pontanus in Bohemia pia p. 73. & Hammerſchmidius in Gloria Wiſ- ſehradensi p. 153. & 155. publicavit, Fridericus etiam posteaquam in Principatum reſtitutus eſt, hoc titulo uſus eſt: Fridericus Dei gratia Bohemorum Rex. Sed quandoquidem autographa mihi inſpicere non contigit, an non tranſumptor, uti in Plaſſenſi Wladislai diplomate eveniſſe compertum habeo, fugientes literas Dux pro voce Rex le gerit , ſcripſeritque, rem in medio relinquendam eſſe merito autumo, præeſertim cum apud eundem Hammerſchmidium pag. ſequente 156. in eodem diplomate legatur: Ego Fridericus Dei gratia Bobemorum Dux. At his miſſis certum est Sobieslaum, qui hoc anno favore Im- peratoris Friderico Principatum eripuit magis uſurpatorem, quam Ducem Bohemiæ appellandum effe, ei enim de Regis titulo & præ- rogativa parum ſollicito ſatis ſuperque fuit , quod Principatum Bohe- miæ, etiam regio nomine ſublato, ut Anonymus Claustro Neoburgen- ſis loquitur , aſſecutus fuerit, quo depulſo, Fridericoque in Princi- patum restituto tot procellis reipublicæ, turbisque bellicis implici- to, poſtea turba filiorum Ducalium de Principatu ita inter ſe digla- diante, ut imperium Bohemiæ plane ad Pragenſem delapſum ſit, quis prudens cogitet, exigatque, ut hoc turbato rerum ftatu Duces noſ- PрP 2 Sobieslaus in- truſus ab Im- peratore Du- cis titulo con- tentus fuit, 483 tri
FRIDERICI I. nomine ſublato (quod ſcilicet Fridericus jure hereditarium vendicave rat) Ducem Bohemia constituit. Neque ego ullus dubitare velim, ſi ſupereſset Friderici noſtri diploma anni præſentis 1173., nos in eo- dem titulum Regis, non Ducis lecturos. Ex his jam agnoſcat doctiſ ſimus vir aliud eſſe jus habere ad hereditariam coronam, aliud illud perſequi & manutenere ne ſumma iniquitate & violentia extorquea- tur. Multi etiam hodie habent æquiffimas prætensiones & jura ad regna atque coronas, neque tamen idcirco Reges sunt. Fridericus Imperator non ſe ſolo, ſed comitiorum , omniumque Germaniæ Prin- cipum aſſenſu propter ſumma Bohemorum Ducum ac præcipue Wla- dislai merita Bohemiam in regnum hereditarium evexit : non potuit ille hoc quæsito jure regnum ſuccefforesque Wladislai præter omne gravius delictum ſe ſolo deturbare. Atque id est, quod non præter rationem quique graviſſimi noſtri hiſtorici ſucceſfores Wladislai uſque ad Ottocarum I. Regem nusquam Duces, sed Interreges appellant, ut indicent jus dignitatis regiæe in Bohemia nequaquam exstinctum, ſed violenter oppreſſum, atque eouſque ſuſpenſum perstitiſſe, dum id Przemyslaus Ottocarus I. filius ejusdem Wladislai, reſuſcitavit. Imo ſi innitendum eſſet Friderici noſtri diplomatibus, quorum apographa Pontanus in Bohemia pia p. 73. & Hammerſchmidius in Gloria Wiſ- ſehradensi p. 153. & 155. publicavit, Fridericus etiam posteaquam in Principatum reſtitutus eſt, hoc titulo uſus eſt: Fridericus Dei gratia Bohemorum Rex. Sed quandoquidem autographa mihi inſpicere non contigit, an non tranſumptor, uti in Plaſſenſi Wladislai diplomate eveniſſe compertum habeo, fugientes literas Dux pro voce Rex le gerit , ſcripſeritque, rem in medio relinquendam eſſe merito autumo, præeſertim cum apud eundem Hammerſchmidium pag. ſequente 156. in eodem diplomate legatur: Ego Fridericus Dei gratia Bobemorum Dux. At his miſſis certum est Sobieslaum, qui hoc anno favore Im- peratoris Friderico Principatum eripuit magis uſurpatorem, quam Ducem Bohemiæ appellandum effe, ei enim de Regis titulo & præ- rogativa parum ſollicito ſatis ſuperque fuit , quod Principatum Bohe- miæ, etiam regio nomine ſublato, ut Anonymus Claustro Neoburgen- ſis loquitur , aſſecutus fuerit, quo depulſo, Fridericoque in Princi- patum restituto tot procellis reipublicæ, turbisque bellicis implici- to, poſtea turba filiorum Ducalium de Principatu ita inter ſe digla- diante, ut imperium Bohemiæ plane ad Pragenſem delapſum ſit, quis prudens cogitet, exigatque, ut hoc turbato rerum ftatu Duces noſ- PрP 2 Sobieslaus in- truſus ab Im- peratore Du- cis titulo con- tentus fuit, 483 tri
Strana 484
Ottocarus I. reſuſcitavit hæreditariam regiam digni- tatem in Boh. ANNUS 1173. 484 tri ſorte ſua ſatis contenti, de aſſerenda ſibi hereditaria Regia digni- tate (quæ ab Imperatore confirmanda erat) multam operam profun- derent. Superfuit vero Przimislaus Ottocarus ejusdem Regiæ digni- tatis Wladislaique Regis filius & heres , qui poſtliminio pacatiori- bus ſubſequentibus temporibus non immemor fuit , quæ ſua Rogia hereditaría jura ſint, ea quæ demum facile per Philippum Cæſarem recuperavit, atque ut vir erat accerrimi judicii, diſpexit ille probe errorem patris ſui Wladislai in denominando ſucceſsore filio Fride- rico admiſſum, cui malo ut præverteret medereturque, filium fuum Wenceslaum ſe vivente abOrdinibus Regni Bohemiæ ſuccesforem eligi, atque extemplo ab Imperatore confirmari fecit. Non ignoravit etiam Pontifices Romanos tum in Regum novorum creatione & cumprimis conſecratione ſibi jus quoddam arrogare, atque idcirco neque patrem ſuum, neque Wratislaum a Sede Apostolica Regem agnitum fuifſe,eo igi- tur omnis illius converſa ſollicitudo,ut a RomanoPontificeRex agnoſce- retur, appellareturque, quibus mediis tandem effectum dedit, ut non in- terrupta Regum Bohemiæ ſeries ab eo ſumat principium. Hæc ſi, uti expendi oportuerat, majore diligentia doctiſſimus Vir examinaſſet, nunquam dixiſſet ; neminem admiſſurum, quod Wladislai ſucceſſo- res ulluim jus ad coronam Regiam, titulumque Regis habuerint. S * Sobieslaus Dux inaugu- ratur- ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIV. ALEXANDRI III. Papæ 15. FRIDERICI Reg. 23. Imp. 20. FRIDERICI ep. Prag. 7. SOBIESLAI II. Duc. 1. DIETLEBI ep. Ol. 3. andem rebus omnibus Imperatorem inter & Ordines Bohemiæ compoſitis Sobieslaus Pragæ inauguratus eft, quem annum ri- I te Chronographus Siloenfis cum ceteris vetuſtioribus nostris ſcriptoribus adnotavit, & indubitatum reddunt quatuor anni, quibus eum Principatui præfuiſſe certum eſt. Paucis ejus Pragam adventum inaugurationemque ſæpe memoratus author comprehendit verbis: Sobieslaus, inquit, paterno inſignitus Ducatu Pragam petit, ubi tam a Clero , quam a populo magnifice ſuſceptus juxta morem patriæ ſolemni- ter inthronizatur, ac deinceps regnat feliciter. Quæ hæc felicitas prima cœpti ſui imperii fuerit, ipſe innuere videtur in diplomate ſuo Cladrubienſi monaſterio annis tribus poſterius dato, ſcilicet quod ma-
Ottocarus I. reſuſcitavit hæreditariam regiam digni- tatem in Boh. ANNUS 1173. 484 tri ſorte ſua ſatis contenti, de aſſerenda ſibi hereditaria Regia digni- tate (quæ ab Imperatore confirmanda erat) multam operam profun- derent. Superfuit vero Przimislaus Ottocarus ejusdem Regiæ digni- tatis Wladislaique Regis filius & heres , qui poſtliminio pacatiori- bus ſubſequentibus temporibus non immemor fuit , quæ ſua Rogia hereditaría jura ſint, ea quæ demum facile per Philippum Cæſarem recuperavit, atque ut vir erat accerrimi judicii, diſpexit ille probe errorem patris ſui Wladislai in denominando ſucceſsore filio Fride- rico admiſſum, cui malo ut præverteret medereturque, filium fuum Wenceslaum ſe vivente abOrdinibus Regni Bohemiæ ſuccesforem eligi, atque extemplo ab Imperatore confirmari fecit. Non ignoravit etiam Pontifices Romanos tum in Regum novorum creatione & cumprimis conſecratione ſibi jus quoddam arrogare, atque idcirco neque patrem ſuum, neque Wratislaum a Sede Apostolica Regem agnitum fuifſe,eo igi- tur omnis illius converſa ſollicitudo,ut a RomanoPontificeRex agnoſce- retur, appellareturque, quibus mediis tandem effectum dedit, ut non in- terrupta Regum Bohemiæ ſeries ab eo ſumat principium. Hæc ſi, uti expendi oportuerat, majore diligentia doctiſſimus Vir examinaſſet, nunquam dixiſſet ; neminem admiſſurum, quod Wladislai ſucceſſo- res ulluim jus ad coronam Regiam, titulumque Regis habuerint. S * Sobieslaus Dux inaugu- ratur- ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIV. ALEXANDRI III. Papæ 15. FRIDERICI Reg. 23. Imp. 20. FRIDERICI ep. Prag. 7. SOBIESLAI II. Duc. 1. DIETLEBI ep. Ol. 3. andem rebus omnibus Imperatorem inter & Ordines Bohemiæ compoſitis Sobieslaus Pragæ inauguratus eft, quem annum ri- I te Chronographus Siloenfis cum ceteris vetuſtioribus nostris ſcriptoribus adnotavit, & indubitatum reddunt quatuor anni, quibus eum Principatui præfuiſſe certum eſt. Paucis ejus Pragam adventum inaugurationemque ſæpe memoratus author comprehendit verbis: Sobieslaus, inquit, paterno inſignitus Ducatu Pragam petit, ubi tam a Clero , quam a populo magnifice ſuſceptus juxta morem patriæ ſolemni- ter inthronizatur, ac deinceps regnat feliciter. Quæ hæc felicitas prima cœpti ſui imperii fuerit, ipſe innuere videtur in diplomate ſuo Cladrubienſi monaſterio annis tribus poſterius dato, ſcilicet quod ma-
Strana 485
SOBIESLAI II. I. 485 magna tum paupertate preſſus, præſtationibus tamen populum non op- preſſerit. Ita vero ille: Notum itaque ſit omnibus preſentibus & fu- turis quod quando divina clementia me liberavit de carceris anguſtia, facultates non habui , ſicut honorem Principalem deceret , & tamen pe- cunia premere populum nolui, qui longa exſpectatione dominationem de ſiderabiliter exſpectaverunt , a) ſed quasdam res eccleſte ſancte Marie in Cladrub ad neceſſitatem meam, non tamen ſine voluntate Abbatis, ac fratrum accepi. At vero felicitatem iſtam paulo poſt indigniſſimo fœdavit facinore : Nam Sturmonem caſtellanum de Przimda ſeu Frau- enberg, custodem carceris sui a Rege Wladislao constitutum, obten- tu, quod eum in vinculis tractaſset, .. . capi fecit, Pragam deduci, dein membris truncatum crudeli morte necavit, quanquai exceſſurus e ſua captivitate veniam petenti promiſerit, eumque ab omni metu & pœna ſecurum eſſe juſſerit, quam tyrannidem cum dein ab omni- bus peſſime ſibi verti advertiſſet, nudatus pedes & laneis indutus pu- blicam egit pœnitentiam. b) Sturmenem cuſtodem car- ceris ſui cru- deliter necar. Ante ipſam Sobieslai inaugurationem jam anni principioXV. Kalen- das Februarii ipſoque S. Priſcæ die Wladislaus Rex Bohemiæ, post- quam exilii fui afflictas vices non amplius quam quatuor menſes tu- liſset, ad beatam æternitatem evolavit, quem conjux ſua omni Re- ge digna pompa atque ſolemnitate in Cathedrali Miſnensis ur- bis eccleſia c) tumulari fecit. Doctiſſimus Pubitſchka d) de hoc anno mortis rurſum nobis litem movet: præter omnem enim fluctuatio- nem illam ad annum ſequentem conjecit, quod ſuftineri nullatenus potest: cum enim indubitatum ſit, ut ſupra ostendimus, Fridericum jam anno ſuperiore ab Imperatore exauctoratum, illique Sobieslaum ſurrogatum fuiſse, Wladislaum Regem vero post hanc exauctoratio- nem nonniſi ſpatio quatuor menſium demoratum in ſuo prædio, non po- tuit a) Ex his conjicere fas eſt unam etiam inter ceteras cauſas fuiſſe, Sobieslaum ſerius in- auctoratum fuiſſe , quod nervus illi defuerit, ad ferendos inaugurationis ſumptus, quos, ne principio populum offenderet, ab eodem petere timuit , atque ideirco a Cladrubienſi monaſterio aliisque res eccleſiæ mutuavit. b) Author voce & more iſtius ſeculi loquendi uſus ait , illum earinam exegiſſe : de hujus Carinæ ſeu Ca- renæ genere agit Joannes de Janua ſeu de Balbis ſæculi ſequentis ſcriptor in ſua Proſo- dia ſeu Catholico : Carena, Carina, inquit, & publica pœnitentia & quadragena idem ſunt &c. c) Vitiata ſunt Pulkavæ exemplaria, quæ locum Auſſen & Anſen vocant, recte Chronographus Siloenſis Miſſen appellat, eo enim & ad epiſcopatum iftum pertinebat prædium Meran, in que Wladislaus mortuus. d) Chronol. Seſchich. Böhmens. Wladislaus Rex moritur. Pub.Chronol, Geſch 4.Thl. 1.B.S.421.
SOBIESLAI II. I. 485 magna tum paupertate preſſus, præſtationibus tamen populum non op- preſſerit. Ita vero ille: Notum itaque ſit omnibus preſentibus & fu- turis quod quando divina clementia me liberavit de carceris anguſtia, facultates non habui , ſicut honorem Principalem deceret , & tamen pe- cunia premere populum nolui, qui longa exſpectatione dominationem de ſiderabiliter exſpectaverunt , a) ſed quasdam res eccleſte ſancte Marie in Cladrub ad neceſſitatem meam, non tamen ſine voluntate Abbatis, ac fratrum accepi. At vero felicitatem iſtam paulo poſt indigniſſimo fœdavit facinore : Nam Sturmonem caſtellanum de Przimda ſeu Frau- enberg, custodem carceris sui a Rege Wladislao constitutum, obten- tu, quod eum in vinculis tractaſset, .. . capi fecit, Pragam deduci, dein membris truncatum crudeli morte necavit, quanquai exceſſurus e ſua captivitate veniam petenti promiſerit, eumque ab omni metu & pœna ſecurum eſſe juſſerit, quam tyrannidem cum dein ab omni- bus peſſime ſibi verti advertiſſet, nudatus pedes & laneis indutus pu- blicam egit pœnitentiam. b) Sturmenem cuſtodem car- ceris ſui cru- deliter necar. Ante ipſam Sobieslai inaugurationem jam anni principioXV. Kalen- das Februarii ipſoque S. Priſcæ die Wladislaus Rex Bohemiæ, post- quam exilii fui afflictas vices non amplius quam quatuor menſes tu- liſset, ad beatam æternitatem evolavit, quem conjux ſua omni Re- ge digna pompa atque ſolemnitate in Cathedrali Miſnensis ur- bis eccleſia c) tumulari fecit. Doctiſſimus Pubitſchka d) de hoc anno mortis rurſum nobis litem movet: præter omnem enim fluctuatio- nem illam ad annum ſequentem conjecit, quod ſuftineri nullatenus potest: cum enim indubitatum ſit, ut ſupra ostendimus, Fridericum jam anno ſuperiore ab Imperatore exauctoratum, illique Sobieslaum ſurrogatum fuiſse, Wladislaum Regem vero post hanc exauctoratio- nem nonniſi ſpatio quatuor menſium demoratum in ſuo prædio, non po- tuit a) Ex his conjicere fas eſt unam etiam inter ceteras cauſas fuiſſe, Sobieslaum ſerius in- auctoratum fuiſſe , quod nervus illi defuerit, ad ferendos inaugurationis ſumptus, quos, ne principio populum offenderet, ab eodem petere timuit , atque ideirco a Cladrubienſi monaſterio aliisque res eccleſiæ mutuavit. b) Author voce & more iſtius ſeculi loquendi uſus ait , illum earinam exegiſſe : de hujus Carinæ ſeu Ca- renæ genere agit Joannes de Janua ſeu de Balbis ſæculi ſequentis ſcriptor in ſua Proſo- dia ſeu Catholico : Carena, Carina, inquit, & publica pœnitentia & quadragena idem ſunt &c. c) Vitiata ſunt Pulkavæ exemplaria, quæ locum Auſſen & Anſen vocant, recte Chronographus Siloenſis Miſſen appellat, eo enim & ad epiſcopatum iftum pertinebat prædium Meran, in que Wladislaus mortuus. d) Chronol. Seſchich. Böhmens. Wladislaus Rex moritur. Pub.Chronol, Geſch 4.Thl. 1.B.S.421.
Strana 486
ANNUS 1174. 486 tuit non is principio anni præſentis mori; locum annumqueMCLXXXV. pag. 84. in Chronographo Siloenſi, cujus cujus demum imperiti ſcri- bæ & tranſumptoris errore ſeu corruptum, ſeu certe intruſum fuiſſe clare innuit vox Item præter omnem fenfum & rationem interjecta; & in Pulkavæ exemplaribus tam latinis quam vernaculis, quæ iisdem verbis annos imperii ſui referunt , hæc nota Chronologica anni nuſ- piam comparet, ut taceam vetuftiores noſtros Merignolam, Nepla- chonem ipſosque recentiores Hagecium, Balbinum aliosque non alium atque præſentem annum mortis confignare, qui profecto tanquam certus amplectendus est, nam auctor Chronici synchroni Reichers- bergenſis jam anno præeſente de Wladislao Rege patre Adalberti Ar- chiepiſcopi Salisburgenſis tanquam mortuo loquitur. e) Dubitationem omnem tollit Manuſcripta Epitome Pulkavæ, quæ non ita pridem in manus meas pertigit, quæ non commemorato Priſcæ Virginis die his verbis obitum illius exprimit: XV. Kalendas Februarii die Vene- ris plenus dierum eft mortuus, quæ diei Veneris nota annum præſen- tem manifeſto declarat, quocum litera Dominicalis F. fuerit, XV. Kal. Februarii ſeu 18. Januarii ſanctæque Priſcæ festum in diem Ve- neris incidit. Lans Wladis- lai Regis. Ut ceteras Regis hujus piiſſimi memorias, quæ huc referendæ funt, perstringamus: Chronographus Siloenfis eum hoc ornat enco- mio: ſane Rex Wladislaus, quoad vixit, decorem Domus Dei intime dilexit & ampliavit tum in religioſis perſonis , quas etiam ex exteris nationibus advexit, tum & in domibus religioſis , quarum conſtructor claruit eximius. Ejus pace & ſtudio duo ſancti Ordines Ciftercienſis videlicet, & Præmonſiratenſis venerunt in terram istam. Necrologium vero Doxanenſe uno die prius ad XVI. Kal. Februarii eum hac laude nobili- tat: Obiit beate recordationis Wladislaus Boemorum Rex ſecundus, Fundator duorum cœnobiorm noſtrorum, &congregationum noſtrarum pater, & defenſor piiſſimus, & exulantium pro Chriſto (id est extor- rium a patria ſua religioſorum) in terra ſua conſolator largiſſimus. Præter liberalitatem ſuam, quam monasteriis Præmonstatenfium Stra- hofienſi, Doxanenſi, Litomiſslienſi, Lunovicensi, Plaſsensi, Sedlicen- ſi, *) Rumore autem præmaturo falſus author jam eum anno ſuperiore mortuum credi- dit , ſcilicet diutius Wladislaus cum morte luctatus fuiſſe videtur , quod præma- turo huie rumori in diſſitis regionibus occafionem dediſſe videtur. Verba ſunt : Ipſe autem Archiepiſcopus jam nusquam certam manſionem habebut , quia pater ejus Rex Boemiæ, cum quo antea morabatur , jam priori anno mortuus erat.
ANNUS 1174. 486 tuit non is principio anni præſentis mori; locum annumqueMCLXXXV. pag. 84. in Chronographo Siloenſi, cujus cujus demum imperiti ſcri- bæ & tranſumptoris errore ſeu corruptum, ſeu certe intruſum fuiſſe clare innuit vox Item præter omnem fenfum & rationem interjecta; & in Pulkavæ exemplaribus tam latinis quam vernaculis, quæ iisdem verbis annos imperii ſui referunt , hæc nota Chronologica anni nuſ- piam comparet, ut taceam vetuftiores noſtros Merignolam, Nepla- chonem ipſosque recentiores Hagecium, Balbinum aliosque non alium atque præſentem annum mortis confignare, qui profecto tanquam certus amplectendus est, nam auctor Chronici synchroni Reichers- bergenſis jam anno præeſente de Wladislao Rege patre Adalberti Ar- chiepiſcopi Salisburgenſis tanquam mortuo loquitur. e) Dubitationem omnem tollit Manuſcripta Epitome Pulkavæ, quæ non ita pridem in manus meas pertigit, quæ non commemorato Priſcæ Virginis die his verbis obitum illius exprimit: XV. Kalendas Februarii die Vene- ris plenus dierum eft mortuus, quæ diei Veneris nota annum præſen- tem manifeſto declarat, quocum litera Dominicalis F. fuerit, XV. Kal. Februarii ſeu 18. Januarii ſanctæque Priſcæ festum in diem Ve- neris incidit. Lans Wladis- lai Regis. Ut ceteras Regis hujus piiſſimi memorias, quæ huc referendæ funt, perstringamus: Chronographus Siloenfis eum hoc ornat enco- mio: ſane Rex Wladislaus, quoad vixit, decorem Domus Dei intime dilexit & ampliavit tum in religioſis perſonis , quas etiam ex exteris nationibus advexit, tum & in domibus religioſis , quarum conſtructor claruit eximius. Ejus pace & ſtudio duo ſancti Ordines Ciftercienſis videlicet, & Præmonſiratenſis venerunt in terram istam. Necrologium vero Doxanenſe uno die prius ad XVI. Kal. Februarii eum hac laude nobili- tat: Obiit beate recordationis Wladislaus Boemorum Rex ſecundus, Fundator duorum cœnobiorm noſtrorum, &congregationum noſtrarum pater, & defenſor piiſſimus, & exulantium pro Chriſto (id est extor- rium a patria ſua religioſorum) in terra ſua conſolator largiſſimus. Præter liberalitatem ſuam, quam monasteriis Præmonstatenfium Stra- hofienſi, Doxanenſi, Litomiſslienſi, Lunovicensi, Plaſsensi, Sedlicen- ſi, *) Rumore autem præmaturo falſus author jam eum anno ſuperiore mortuum credi- dit , ſcilicet diutius Wladislaus cum morte luctatus fuiſſe videtur , quod præma- turo huie rumori in diſſitis regionibus occafionem dediſſe videtur. Verba ſunt : Ipſe autem Archiepiſcopus jam nusquam certam manſionem habebut , quia pater ejus Rex Boemiæ, cum quo antea morabatur , jam priori anno mortuus erat.
Strana 487
SOBIESLAI II. I. ſi, Walſaſſenſi & Melitenſium teſtatam reliquiſſe ſuperioribus annis oftendimus, etiam Ottocarus I., apud Pitter p. 154. in diplomate ſuo docet illum, dum adhuc Ducali dignitate præfulfiſſet, in mona- sterium Ostrovienſe Ordinis S. Benedicti beneficum exstitisse, ita enim iſthic legitur : Gratia Dei Dux Wladislaus junior, nepos Wra- tislai a Chriſto ſuccenſus cupiens particeps effici conſortio juſtorum, quod juſte fibi optandum eſt, & noſtris orationibus impetrandum (pater enim erat Ottocari ) dedit ſilvam adjacentem prope predio S. Joannis Bapti- ste, quod vocatur Putim, ubi eſt eccleſia constructa in honore Beati Petri Principis Apoſtolorum. Munificentiaimn vero illius erga eccleſîam Metro- politanam Pragenſem his commendat Anonymi MS. a Peſſina in Phoſ- ph. ſeptic. p. 39. relatum: Privilegia eccleſiæ & Capitulo, & quædam libertatem Cleri concernentia dedit. Inſuper villam Zbraslaw prope Pragam, Polehrad, item & Stebno villas inſignes contulit. Quarum quidem donationum literas hodie in Archivo Capituli ſervari author perhibet. Reliquit Wladislaus ex prima conjuge ſua Gertrude Fi- lios Fridericum, Suatoplucum, & Adalbertum, filiam unicam Agne- tem Vestalem Doxanensis Parthenonis, quæ poſtea, ut ſuo loco vi- debitur, ad Ordinem S. Benedicti tranſiit. ƒ) Ex Juditha vero illi ge- niti fuere filii: Przimislaus, qui dein Ottocarus I. Rex Boh. dictus, Wladislaus Marchio Moraviæ, filiæ denique Richza ſeu Richeza, quæ fuit nupta Henrico ſeniori Duci Auſtriæ Medlingenſi , utChronicon Zwettlenſe ad an. 1177. & Tabulæ Claustro Neoburgenſes p. 1040, afſeverant. Alteram fuiſſe Hedwigem Danis Dagmar dictam nuptam- que Woldemaro Daniæ Regi ſupra ad an. 1162. innuimus. Ceteræ filiæ, Liberi. 487 ƒ) Cum Vincentius noster ad annum 1151. aliique veteres nouniſi unius filiæ Agne- tis ex Gertrude genitæ meminere, doct. Pubitſchka , alteram etiam Margaretham illi tribuit, quam ut ſtabiliat, ad Necrologium Doxanenſe ( quod alibi jactat ſeſe habere ad manus ) provocat, ſed virum hune nunquam vidiſſe aut inſpexiſſe Do- xanenſe Necrologium ex mox adferendis teſtatum faciam ; in eo enim ad III, Idus Julii de hac Margaretha ſequentia, quæ ad verbum exſcribo, leguntur: Bo- ne memorie Margaretha III. hujus loci Prelata filia fundatorum , ſoror Ducis & Epiſcopi , que dono dedit conventui XX. marcas argenti, cui pie prefuit. Si autem fuit ſoror Ducis & epiſcopi (nempe Henrici Brzetislai) qua ratione filia Wladislai Regis dici poteſt? fuit igitur Margaretha neptis Wladislai ex fratre Henrico , ſororem- que Eliſabetham ante ſe Prælatam hujus Parthenonis habuit, cujus mors ad pridie Kalendas Aprilis in eodem Necrologio notatur. Vocatur vero filia fundatorum, quia & pater ejus Henrieus Dux contulit ad fundandum Doxanenſem Partheno- nem cum conjuge ſua Margaretha circuitum Sbinik, uti habetur in diplomate Otto- cari I. in Prob. Annal. Præm. col. DXVIII. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. G.423.
SOBIESLAI II. I. ſi, Walſaſſenſi & Melitenſium teſtatam reliquiſſe ſuperioribus annis oftendimus, etiam Ottocarus I., apud Pitter p. 154. in diplomate ſuo docet illum, dum adhuc Ducali dignitate præfulfiſſet, in mona- sterium Ostrovienſe Ordinis S. Benedicti beneficum exstitisse, ita enim iſthic legitur : Gratia Dei Dux Wladislaus junior, nepos Wra- tislai a Chriſto ſuccenſus cupiens particeps effici conſortio juſtorum, quod juſte fibi optandum eſt, & noſtris orationibus impetrandum (pater enim erat Ottocari ) dedit ſilvam adjacentem prope predio S. Joannis Bapti- ste, quod vocatur Putim, ubi eſt eccleſia constructa in honore Beati Petri Principis Apoſtolorum. Munificentiaimn vero illius erga eccleſîam Metro- politanam Pragenſem his commendat Anonymi MS. a Peſſina in Phoſ- ph. ſeptic. p. 39. relatum: Privilegia eccleſiæ & Capitulo, & quædam libertatem Cleri concernentia dedit. Inſuper villam Zbraslaw prope Pragam, Polehrad, item & Stebno villas inſignes contulit. Quarum quidem donationum literas hodie in Archivo Capituli ſervari author perhibet. Reliquit Wladislaus ex prima conjuge ſua Gertrude Fi- lios Fridericum, Suatoplucum, & Adalbertum, filiam unicam Agne- tem Vestalem Doxanensis Parthenonis, quæ poſtea, ut ſuo loco vi- debitur, ad Ordinem S. Benedicti tranſiit. ƒ) Ex Juditha vero illi ge- niti fuere filii: Przimislaus, qui dein Ottocarus I. Rex Boh. dictus, Wladislaus Marchio Moraviæ, filiæ denique Richza ſeu Richeza, quæ fuit nupta Henrico ſeniori Duci Auſtriæ Medlingenſi , utChronicon Zwettlenſe ad an. 1177. & Tabulæ Claustro Neoburgenſes p. 1040, afſeverant. Alteram fuiſſe Hedwigem Danis Dagmar dictam nuptam- que Woldemaro Daniæ Regi ſupra ad an. 1162. innuimus. Ceteræ filiæ, Liberi. 487 ƒ) Cum Vincentius noster ad annum 1151. aliique veteres nouniſi unius filiæ Agne- tis ex Gertrude genitæ meminere, doct. Pubitſchka , alteram etiam Margaretham illi tribuit, quam ut ſtabiliat, ad Necrologium Doxanenſe ( quod alibi jactat ſeſe habere ad manus ) provocat, ſed virum hune nunquam vidiſſe aut inſpexiſſe Do- xanenſe Necrologium ex mox adferendis teſtatum faciam ; in eo enim ad III, Idus Julii de hac Margaretha ſequentia, quæ ad verbum exſcribo, leguntur: Bo- ne memorie Margaretha III. hujus loci Prelata filia fundatorum , ſoror Ducis & Epiſcopi , que dono dedit conventui XX. marcas argenti, cui pie prefuit. Si autem fuit ſoror Ducis & epiſcopi (nempe Henrici Brzetislai) qua ratione filia Wladislai Regis dici poteſt? fuit igitur Margaretha neptis Wladislai ex fratre Henrico , ſororem- que Eliſabetham ante ſe Prælatam hujus Parthenonis habuit, cujus mors ad pridie Kalendas Aprilis in eodem Necrologio notatur. Vocatur vero filia fundatorum, quia & pater ejus Henrieus Dux contulit ad fundandum Doxanenſem Partheno- nem cum conjuge ſua Margaretha circuitum Sbinik, uti habetur in diplomate Otto- cari I. in Prob. Annal. Præm. col. DXVIII. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. G.423.
Strana 488
Ljusdens de- narii & ſ:gil- ihllo. ANNUS 1174. 488 filiæ, quas noſtri exterique addunt haud lapidem lydium ſuftinent: Et quidem Ludmillam Balbinus l. 7. Tab. Geneal. V. Ex Adelzrei- teri P. I. l. 23. prius Alberto de Bogen , dein Ludovico Bavariæ Du- ci nuptam tradit, quamque tanquai indubitatam filiam doct. Pubit- ſchka Lectori propinat; at Origines Boicæ T. II. c. 4. in Familia Co- mitum de Bogen eam prorfus ignorant, & Adelzreiterus ipſe c.l. N. 19. fluctuat, dum ait: alii nobiliſſimo Bohemorum ſanguine natam, alii Regis Poloniæ filiam exiſtimant. Eo minus inter Wladislai filias nomen merentur Helena, de qua Weleslavinus, aut S. Euphraſia, aut Angela, de quibus Balbinus in Notis in eadem Tab. V. lit. a. quas fat fuperque Acta SS. Boland. ad 25. Junii & 6. Julii confuta- runt. Ab ejus liberis tranfimus ad denarios, quos Tabula III. ſcal- pro excuſos damus: primum inter eos locum obtinet bracteatus jam a. R. P. noſtro Adaucto Numophylacii fui P. I. p. 389. vulgatus, magni æstimandus, quod epocham indicet, qua bracteati apud noſ- tram gentem ſolidis paulo poſt penitus antiquatis, procudi cœperunt. Pluribus ea de re cauſisque, cur illa ætate Principes Germaniæ ad hanc monetze signandæ rationem, a ſolidis inquam, ad bracteatos de- narios tranſierint, agit eodem loco p. 392. idem noster P. Adauctus nexumque Ducum & Regum noſtrorum cum Germanico Imperio præcipuam & potiffimam cauſam recte arbitratur, quodque ea fi- gnandi norma etiam a gente nostra acceptata fuerit, quæ dein ad finem pene uſque ſæculi XIII. obtinuit. Postremus denarius is est, cujus jam anno 1158. mentionem fecimus, publicato jam P. Adauc- ti opere a Perilluſtri Domino de Bienenberg nobiscum communica- tus. Quod ad figilla ejus attinet tam Ducale ex Archivo Sedlicenſi, quam Regium ex Melitensi Tabula IV. benevoli Lectoris obtutibus ſiſtimus, poſtremum ejus diplomati, de quo anno 1169. egimus, appenſum eſt filis rubris ſericis. Magno profecto Wladislao Regi fuit ſolatio filium Adalbertum Archiepiſcopum ſibi animam egenti adſtitiſſe, quem Imperatoris odiis exagitatum apud exulem patrem moratum fuiſſe paulo ante ex Ano- nymo ſynchrono authore Chronici Reichersbergenſis legimus. Ne- Adalbertus fi- que enim jam ſatis tutum illi erat in ſuæ diœceſis ditionibus statio- lius Wladislai odio Imperato- nein certam figere, quandoquidem peſſimum Imperatoris exemplum ris extorris, atque odium primores epiſcopatus ſui, ipſaque eccleſiarum ſuarum capita transmiſſum eſt, qui non reformidabant clandeſtinis nunciis & epi-
Ljusdens de- narii & ſ:gil- ihllo. ANNUS 1174. 488 filiæ, quas noſtri exterique addunt haud lapidem lydium ſuftinent: Et quidem Ludmillam Balbinus l. 7. Tab. Geneal. V. Ex Adelzrei- teri P. I. l. 23. prius Alberto de Bogen , dein Ludovico Bavariæ Du- ci nuptam tradit, quamque tanquai indubitatam filiam doct. Pubit- ſchka Lectori propinat; at Origines Boicæ T. II. c. 4. in Familia Co- mitum de Bogen eam prorfus ignorant, & Adelzreiterus ipſe c.l. N. 19. fluctuat, dum ait: alii nobiliſſimo Bohemorum ſanguine natam, alii Regis Poloniæ filiam exiſtimant. Eo minus inter Wladislai filias nomen merentur Helena, de qua Weleslavinus, aut S. Euphraſia, aut Angela, de quibus Balbinus in Notis in eadem Tab. V. lit. a. quas fat fuperque Acta SS. Boland. ad 25. Junii & 6. Julii confuta- runt. Ab ejus liberis tranfimus ad denarios, quos Tabula III. ſcal- pro excuſos damus: primum inter eos locum obtinet bracteatus jam a. R. P. noſtro Adaucto Numophylacii fui P. I. p. 389. vulgatus, magni æstimandus, quod epocham indicet, qua bracteati apud noſ- tram gentem ſolidis paulo poſt penitus antiquatis, procudi cœperunt. Pluribus ea de re cauſisque, cur illa ætate Principes Germaniæ ad hanc monetze signandæ rationem, a ſolidis inquam, ad bracteatos de- narios tranſierint, agit eodem loco p. 392. idem noster P. Adauctus nexumque Ducum & Regum noſtrorum cum Germanico Imperio præcipuam & potiffimam cauſam recte arbitratur, quodque ea fi- gnandi norma etiam a gente nostra acceptata fuerit, quæ dein ad finem pene uſque ſæculi XIII. obtinuit. Postremus denarius is est, cujus jam anno 1158. mentionem fecimus, publicato jam P. Adauc- ti opere a Perilluſtri Domino de Bienenberg nobiscum communica- tus. Quod ad figilla ejus attinet tam Ducale ex Archivo Sedlicenſi, quam Regium ex Melitensi Tabula IV. benevoli Lectoris obtutibus ſiſtimus, poſtremum ejus diplomati, de quo anno 1169. egimus, appenſum eſt filis rubris ſericis. Magno profecto Wladislao Regi fuit ſolatio filium Adalbertum Archiepiſcopum ſibi animam egenti adſtitiſſe, quem Imperatoris odiis exagitatum apud exulem patrem moratum fuiſſe paulo ante ex Ano- nymo ſynchrono authore Chronici Reichersbergenſis legimus. Ne- Adalbertus fi- que enim jam ſatis tutum illi erat in ſuæ diœceſis ditionibus statio- lius Wladislai odio Imperato- nein certam figere, quandoquidem peſſimum Imperatoris exemplum ris extorris, atque odium primores epiſcopatus ſui, ipſaque eccleſiarum ſuarum capita transmiſſum eſt, qui non reformidabant clandeſtinis nunciis & epi-
Strana 489
SOBIESLAI II. I. 489 epiſtolis ejus famam exiſtimationemque apud Romanam ſedem & Ale- xandrum III. vellicare, atque laceffere. Apoctolicus autem, inquit mox nominatus author, vera edoctus per literas fere omnium Præla- torum totius epiſcopatus Pataviensis bonum teſtimonium Patri ſuo: (Me- tropolitæ) dantium, & injuriam contra eum factam conquerentium per- fidos illos & rebelles ab intentione ſua dehortatus ſcriptis & præceptis Apoſtolicis ad obedientiam & ſubjectionem memorati epiſcopi eos revoca- bat. g) Patre itaque amiſſo, ſimul omnibus præſidiis exutus, quo ſe Adalbertus converteret haud inveniebat: neque enim posthac etiam in Bohemia illi ullum perfugium erat, quam Sobieslaus cliens Impe- ratoris, hoſtis fratris ſui Friderici occupabat, imo, ut author ait, Qq q PARS VI. ANNAL. HAGEC. Im. 8) Scripti iſtius & præcepti Apostolici exemplar excuſum habetur apud Bernardum Pezium T. VI. codicis diplom. epiſt. p. 389. ſcilicet datum ad Præpoſitos Salisbur- genſem & Gurcenſein , quo Alexander Papa ſolide confutat omnes crimiñationes adverſus Adalbertum motas, atque ad ſe in Italiam per nuncios miſſas. Et pri- mo quidem convincit cos mendacii , ex ipſis relatis nuncii Apoſtolici quod ple- nam ſecuritatem præſtiterint H. Baſilicæ XII. Apoſtolorum Presbytero Cardinali Apoſtolicæ ſedis legato Salisburgum tuto accedendi, a ſe miſſo, ut res Salisbur- genſes componeret. Seeundo objurgat eos, quod literas ſuas , quibus mandaverat, uit Adalbertus ad vocationem Cardinalis iſtius compareret , ſuppreſſerint , atque Adalberto non extradiderint, imo falſos rumores per omnes provincias Bavariam, Poloniam, Bocmiam, Germaniam & Ungariam ſparſerint ; ſeſe ipſum depoſitionem & ejectionem Adalberti intendere, id enim falſum esse atque ſuæ famæ & existi- mationi ſumme injurioſum exaggerat. Tertium ad verbum exſcribimus, cum de- claret mentem Wladislai Regis noſtri erga eccleſiam , ſedem Apoſtolicam : ſuggeſſe- runt quoque (criminatores) quod literas, quas pater ejus (Wladislaus) a prædicto Im- peratore obtinuit, recipere noluerit, ſed omnino earum abhorruerit adimplere teno- rem, volens in fide Katholica & devotione eccleſiæ ac noſtra firmiter permanere. Pa- ter ejus non en conſideratione jam dictas literas, ſicut dicitur, impetravit, quod ipſum (filitim Adalbertum) vellet a Katholica unitate recedere , ſed ut Imperatoris animum inquireret, & ejus expreſſius cognoſceret voluntatem, per quod daretur intelligi, quod Imperator non tantum quæreret & concupiſceret , quod eccleſiam Salzpurgenſem (re- nunciante Adalherto) ordinaret , ſed ut ab obedientia & devotione Romanæ eccleſiæ fieret aliena. Quarto : Calumniam eſſe ait : quod Adalbertus ornamenta eccleſiæ cuidam ſortilegæ & incantatrici delegaverit. Id omnino ab ipſo nuncio a calumnia- toribus ad ſe miſſo negatum ; & faiſum eſſe , aſſertum fuiſſe. Quinto denique eos ad obedientiam & reverentiam eidem Adalberto debitam exhortatur. Habetur codem libro p. 395. & alia ejusdem Alexandri ad Adalbertum ſcripta epiſtola, qua eum ſecurum reddit de ſuo paterno & benevolo erga eum animo , falſosque ru- mores eſſe docet, quod unquam ejus depoſitionem intenderit, quin eum ad ſe in Longobardiam invitat a ſe benigniſſime excipiendum. Dignum mihi viſum eſt iſthie duarum iſtarum epiſtolarum epitomen dare, cum earum hactenus nullus Hi- ſtoricorum ne quidem Hanſizits in Archiepiſcopis Salisburg. meminerit.
SOBIESLAI II. I. 489 epiſtolis ejus famam exiſtimationemque apud Romanam ſedem & Ale- xandrum III. vellicare, atque laceffere. Apoctolicus autem, inquit mox nominatus author, vera edoctus per literas fere omnium Præla- torum totius epiſcopatus Pataviensis bonum teſtimonium Patri ſuo: (Me- tropolitæ) dantium, & injuriam contra eum factam conquerentium per- fidos illos & rebelles ab intentione ſua dehortatus ſcriptis & præceptis Apoſtolicis ad obedientiam & ſubjectionem memorati epiſcopi eos revoca- bat. g) Patre itaque amiſſo, ſimul omnibus præſidiis exutus, quo ſe Adalbertus converteret haud inveniebat: neque enim posthac etiam in Bohemia illi ullum perfugium erat, quam Sobieslaus cliens Impe- ratoris, hoſtis fratris ſui Friderici occupabat, imo, ut author ait, Qq q PARS VI. ANNAL. HAGEC. Im. 8) Scripti iſtius & præcepti Apostolici exemplar excuſum habetur apud Bernardum Pezium T. VI. codicis diplom. epiſt. p. 389. ſcilicet datum ad Præpoſitos Salisbur- genſem & Gurcenſein , quo Alexander Papa ſolide confutat omnes crimiñationes adverſus Adalbertum motas, atque ad ſe in Italiam per nuncios miſſas. Et pri- mo quidem convincit cos mendacii , ex ipſis relatis nuncii Apoſtolici quod ple- nam ſecuritatem præſtiterint H. Baſilicæ XII. Apoſtolorum Presbytero Cardinali Apoſtolicæ ſedis legato Salisburgum tuto accedendi, a ſe miſſo, ut res Salisbur- genſes componeret. Seeundo objurgat eos, quod literas ſuas , quibus mandaverat, uit Adalbertus ad vocationem Cardinalis iſtius compareret , ſuppreſſerint , atque Adalberto non extradiderint, imo falſos rumores per omnes provincias Bavariam, Poloniam, Bocmiam, Germaniam & Ungariam ſparſerint ; ſeſe ipſum depoſitionem & ejectionem Adalberti intendere, id enim falſum esse atque ſuæ famæ & existi- mationi ſumme injurioſum exaggerat. Tertium ad verbum exſcribimus, cum de- claret mentem Wladislai Regis noſtri erga eccleſiam , ſedem Apoſtolicam : ſuggeſſe- runt quoque (criminatores) quod literas, quas pater ejus (Wladislaus) a prædicto Im- peratore obtinuit, recipere noluerit, ſed omnino earum abhorruerit adimplere teno- rem, volens in fide Katholica & devotione eccleſiæ ac noſtra firmiter permanere. Pa- ter ejus non en conſideratione jam dictas literas, ſicut dicitur, impetravit, quod ipſum (filitim Adalbertum) vellet a Katholica unitate recedere , ſed ut Imperatoris animum inquireret, & ejus expreſſius cognoſceret voluntatem, per quod daretur intelligi, quod Imperator non tantum quæreret & concupiſceret , quod eccleſiam Salzpurgenſem (re- nunciante Adalherto) ordinaret , ſed ut ab obedientia & devotione Romanæ eccleſiæ fieret aliena. Quarto : Calumniam eſſe ait : quod Adalbertus ornamenta eccleſiæ cuidam ſortilegæ & incantatrici delegaverit. Id omnino ab ipſo nuncio a calumnia- toribus ad ſe miſſo negatum ; & faiſum eſſe , aſſertum fuiſſe. Quinto denique eos ad obedientiam & reverentiam eidem Adalberto debitam exhortatur. Habetur codem libro p. 395. & alia ejusdem Alexandri ad Adalbertum ſcripta epiſtola, qua eum ſecurum reddit de ſuo paterno & benevolo erga eum animo , falſosque ru- mores eſſe docet, quod unquam ejus depoſitionem intenderit, quin eum ad ſe in Longobardiam invitat a ſe benigniſſime excipiendum. Dignum mihi viſum eſt iſthie duarum iſtarum epiſtolarum epitomen dare, cum earum hactenus nullus Hi- ſtoricorum ne quidem Hanſizits in Archiepiſcopis Salisburg. meminerit.
Strana 490
Proterve ex- auctoratur ſuo Archiepiſco- patu. ANNUS 1174. 499 Imperator Regnum Bohemicum vi obtinens pro velle ſuo illud diſpoſu- erat. Una ſupererat Regio avunculi ſui Ducis Auſtria, quem procul dubio vel ob hanc ipſam commorationem Imperatori paulo poſt exo- ſum reddidit, ut & in ipſum virus ſuum emovere occiperet. Omni enim pertinacia id unum volebat, id unum urgebat, ut Adalbertus renunciaret Archipræſulatui ſuo , quo ut Alexander Papa in mox memorata epiſtola loquitur Salzpurgenſem eccleſiam ordinaret, alter ſchiſmatico ſuo clienti traderet, ab obedientia & devotione Romana ecclefiæ alienaret. Cum itaque neque hortatibus neque minis Impe- rator ab Adalberto impetrare poffet, ut ſponte atque ultro cede- ret, ſententia synodi & Comitiorum eum exauctorandum conftituit, id effectum daturus anno præſente Ratisbonam ad VII. Kal, Junii Curiam indixit tam celeberrimam, inquit Author Chronici Reichers- bergenſis, quod nulla memoria eſt, unquam talem habitam in partibus Bavariæ, omnes enim fere Principes ex Regno Tevtonico ibi aderant cum magna ambitione, omnes quoque ſuffraganei epiſcopi ex epiſcopatu Salzburgenſi,uno Friſingenſi excepto,& omnes pene ejusdem eccleliæ Prœlati cum miniſterialibus præcipuis juſſu Imperatorio convocati, tractaturi de ordinatione Archiepiſcopatus Salzburgenſis & difinitionem accepturi ſen- tentiæ ex judicio Curiæ. Recti conſcientia fretus Adalbertus haud ve- ritus eſt cum avunculo ſuo Henrico Duce AuſtriæRatisbonæ comparere. Accuſatorum & criminatorum præcipuos expertus est Brixienſem & Gurcenſem epiſcopos ſuffraganeos ſuos, quos acrius increpuerat, imo etiam fulminis eccleſiaſtici minis ob jura ſua metropolitica læeſa perterruerat, quod non modo fine ejuslicentia & annutu, ſed etiam adverſus ejus interdictum egerint, Gurcenfisque præſumpſerit Brixi- nenſi munus conſecrationis impendere. Brixinenſis igitur furore æ- stuans Imperatori commodaturus ſententiam depositionis in Adalber- tum (nimis proterve inquit author: vibravit, quam cum Imperator ab omnibus probari urfiſſet, potiſſimi metu in eandem ſententiam abivere: mox perduelles illi criminatores ex Clero & populo Salis- burgenſi ad novam Archiepiſcopi electionem progreſſi Henricum Præ- positum Perthesgadinenſem collaudant, conclamant, & inthronizant, quem cum Imperator præter omnem moram eodem loco ſceptro inveſtiviſſet, mox feudatarii Principes cum ipſo Bavariæ & Saxoniæ Duce , feuda & beneficia ſua a neoelecto Pſeudo-Archiepiſcopo uno excepto Henrico Duce Austriæ accepere, qui neque in depositionem Adalberti, multo minus electionem Henrici conſensit. Neque defuit Præ-
Proterve ex- auctoratur ſuo Archiepiſco- patu. ANNUS 1174. 499 Imperator Regnum Bohemicum vi obtinens pro velle ſuo illud diſpoſu- erat. Una ſupererat Regio avunculi ſui Ducis Auſtria, quem procul dubio vel ob hanc ipſam commorationem Imperatori paulo poſt exo- ſum reddidit, ut & in ipſum virus ſuum emovere occiperet. Omni enim pertinacia id unum volebat, id unum urgebat, ut Adalbertus renunciaret Archipræſulatui ſuo , quo ut Alexander Papa in mox memorata epiſtola loquitur Salzpurgenſem eccleſiam ordinaret, alter ſchiſmatico ſuo clienti traderet, ab obedientia & devotione Romana ecclefiæ alienaret. Cum itaque neque hortatibus neque minis Impe- rator ab Adalberto impetrare poffet, ut ſponte atque ultro cede- ret, ſententia synodi & Comitiorum eum exauctorandum conftituit, id effectum daturus anno præſente Ratisbonam ad VII. Kal, Junii Curiam indixit tam celeberrimam, inquit Author Chronici Reichers- bergenſis, quod nulla memoria eſt, unquam talem habitam in partibus Bavariæ, omnes enim fere Principes ex Regno Tevtonico ibi aderant cum magna ambitione, omnes quoque ſuffraganei epiſcopi ex epiſcopatu Salzburgenſi,uno Friſingenſi excepto,& omnes pene ejusdem eccleliæ Prœlati cum miniſterialibus præcipuis juſſu Imperatorio convocati, tractaturi de ordinatione Archiepiſcopatus Salzburgenſis & difinitionem accepturi ſen- tentiæ ex judicio Curiæ. Recti conſcientia fretus Adalbertus haud ve- ritus eſt cum avunculo ſuo Henrico Duce AuſtriæRatisbonæ comparere. Accuſatorum & criminatorum præcipuos expertus est Brixienſem & Gurcenſem epiſcopos ſuffraganeos ſuos, quos acrius increpuerat, imo etiam fulminis eccleſiaſtici minis ob jura ſua metropolitica læeſa perterruerat, quod non modo fine ejuslicentia & annutu, ſed etiam adverſus ejus interdictum egerint, Gurcenfisque præſumpſerit Brixi- nenſi munus conſecrationis impendere. Brixinenſis igitur furore æ- stuans Imperatori commodaturus ſententiam depositionis in Adalber- tum (nimis proterve inquit author: vibravit, quam cum Imperator ab omnibus probari urfiſſet, potiſſimi metu in eandem ſententiam abivere: mox perduelles illi criminatores ex Clero & populo Salis- burgenſi ad novam Archiepiſcopi electionem progreſſi Henricum Præ- positum Perthesgadinenſem collaudant, conclamant, & inthronizant, quem cum Imperator præter omnem moram eodem loco ſceptro inveſtiviſſet, mox feudatarii Principes cum ipſo Bavariæ & Saxoniæ Duce , feuda & beneficia ſua a neoelecto Pſeudo-Archiepiſcopo uno excepto Henrico Duce Austriæ accepere, qui neque in depositionem Adalberti, multo minus electionem Henrici conſensit. Neque defuit Præ-
Strana 491
SOBIESLAI II. I. Prælatorum multitudo, quibus altior mens , & ſanctius propoſitum, confiliumque ſanius inerat. Hi omnes cum Archipræſule ſuo Adal- berto abjecta omni cunctatione Erchenboldum Adalberti Capellanum cum literis Romam expedivere, atroxque facinus & injuriam Alexan- dro ſummo Pontifici queſti ſunt. Non defuit officio pius Pontifex , ternasque per eundem Erchenboldum remisit epistolas, indignum fa- cinus execratus, irritumque profatus. Prima quidem ipſi Adalber- to inſcripta fuit, qua eum conſolatur plenaque in Deum conjecta fiducia erecto jubet eſſe animo adverſus facinus omne jure irritum. Aliam dedit ad Conradum Moguntinum Archiepiſcopum Legati Apoſtoli- ci munere tum per Bavariam functum, qua jubet, ut facinus iftud publice per eccleſias irritum & inane declaret, Brixinenſem vero & Gurcenſem epiſcopos ad ſaniora conſilia reducat. Tertiam deni- que ad Sibotonem Præpoſitum totumque Chorum ſeu CapitulumSalz- burgenſe,qua eos ob attentatum facinus graviſſime reprehendit,atque ni- ſi reſipuerint, acerbiora minatur. b) Nihil vero profuere Adalberto tot tantaque Alexandri molimina, & intentatæ minæ, quin & ipſe poſtre- mum cedere compulſus, cum Friderici reconciliatio ſperanda haud eſſet, nisi Adalberto ſedi Salisburgensi renunciante. Egregio vero epi- phonemate claudit toties laudatus author Acta horumComitiorumRa- tisbonenſium: Curia, inquit, finita Imperator in expeditionem cum mul- to exercitu verſus Longobardiam profectus est, ecclesiæ Salzburgensi parum honoris & conſolationis præter hanc dualitatem (duorum Archi- Et vero epiſcoporum) & hoc genus ſcandali, & ſciſſionis relinquens. 491 Imperator jam menſe Auguſto feſtoque Aſſumptæ iter in Italiam ingreſſus est: Sobieslaus fidem ſuam, quam anno ſuperiore dede- rat, liberaturus Udalricum fratrem ſuum cum numeroſo & delecto milite Boemo Imperatori in auxilium miſit, quos Sobieslaus ipſe ad limites uſque Boemiæ Tuftamque civitatem deduxit, isthie milites ad strenue pro patriæ gloria certandum exhortatus, fratreque in of- culo pacis dimiſſo, Pragam rediit. Miles Bohemus potiſſimum sti- pendiis ſuis militans, partim effræni licentia cumprimum in alienam terram pertigit, more ſuo, id est rapto, vivere cœpit, atque ita præ- dabundus per Cambium inferioris Bavariæ civitatem ex lævo Danu- bii littore ad Ulmam uſque progreſſus transmiſſo iſthic ponte ex ad- verſojurbis caſtra metatus eſt. Attraxit hic loci complures in vicinum fo- run Q qq 2 b) Has tres epiſtolas author Chronici Reichersbergenſis integras Chronico ſuo intexuit, Sebieslaus mittit Impe- ratori auxilia in Italiam.
SOBIESLAI II. I. Prælatorum multitudo, quibus altior mens , & ſanctius propoſitum, confiliumque ſanius inerat. Hi omnes cum Archipræſule ſuo Adal- berto abjecta omni cunctatione Erchenboldum Adalberti Capellanum cum literis Romam expedivere, atroxque facinus & injuriam Alexan- dro ſummo Pontifici queſti ſunt. Non defuit officio pius Pontifex , ternasque per eundem Erchenboldum remisit epistolas, indignum fa- cinus execratus, irritumque profatus. Prima quidem ipſi Adalber- to inſcripta fuit, qua eum conſolatur plenaque in Deum conjecta fiducia erecto jubet eſſe animo adverſus facinus omne jure irritum. Aliam dedit ad Conradum Moguntinum Archiepiſcopum Legati Apoſtoli- ci munere tum per Bavariam functum, qua jubet, ut facinus iftud publice per eccleſias irritum & inane declaret, Brixinenſem vero & Gurcenſem epiſcopos ad ſaniora conſilia reducat. Tertiam deni- que ad Sibotonem Præpoſitum totumque Chorum ſeu CapitulumSalz- burgenſe,qua eos ob attentatum facinus graviſſime reprehendit,atque ni- ſi reſipuerint, acerbiora minatur. b) Nihil vero profuere Adalberto tot tantaque Alexandri molimina, & intentatæ minæ, quin & ipſe poſtre- mum cedere compulſus, cum Friderici reconciliatio ſperanda haud eſſet, nisi Adalberto ſedi Salisburgensi renunciante. Egregio vero epi- phonemate claudit toties laudatus author Acta horumComitiorumRa- tisbonenſium: Curia, inquit, finita Imperator in expeditionem cum mul- to exercitu verſus Longobardiam profectus est, ecclesiæ Salzburgensi parum honoris & conſolationis præter hanc dualitatem (duorum Archi- Et vero epiſcoporum) & hoc genus ſcandali, & ſciſſionis relinquens. 491 Imperator jam menſe Auguſto feſtoque Aſſumptæ iter in Italiam ingreſſus est: Sobieslaus fidem ſuam, quam anno ſuperiore dede- rat, liberaturus Udalricum fratrem ſuum cum numeroſo & delecto milite Boemo Imperatori in auxilium miſit, quos Sobieslaus ipſe ad limites uſque Boemiæ Tuftamque civitatem deduxit, isthie milites ad strenue pro patriæ gloria certandum exhortatus, fratreque in of- culo pacis dimiſſo, Pragam rediit. Miles Bohemus potiſſimum sti- pendiis ſuis militans, partim effræni licentia cumprimum in alienam terram pertigit, more ſuo, id est rapto, vivere cœpit, atque ita præ- dabundus per Cambium inferioris Bavariæ civitatem ex lævo Danu- bii littore ad Ulmam uſque progreſſus transmiſſo iſthic ponte ex ad- verſojurbis caſtra metatus eſt. Attraxit hic loci complures in vicinum fo- run Q qq 2 b) Has tres epiſtolas author Chronici Reichersbergenſis integras Chronico ſuo intexuit, Sebieslaus mittit Impe- ratori auxilia in Italiam.
Strana 492
Ad Ulmam prædabundi Bohemi milites probe mulctan- tur. Egeut in Ita- lia. Deſerunt plu- rimi caſtra Imperatoris. ANNUS 1174. 492 rum libido prædas ſuas per viam quæsitas venumdatum, alli novis prædationibus inhiantes cives, finitimosque colonos ad iracundiam & arma prehendenda irritarunt, excito tumultu, multitudine con- currentis populi undique oppreffi partim cæduntur, partim in flu- men e ponte præcipites aguntur, partim capiuntur, adeo ut non niſi perpauci ſeu maturæ fugæ præſidio, ſeu perfugio ad Imperato- ris palatium ſe ſe ſalvos & indemnes præstiterint. Occubuere ea ſedi- tione Boemorum quinquaginta ſupra ducentos non tractis in cenſum captivis vulneratisque, qui die ſequente Udalrico redditi ſunt. Ca- ſus tam funeſtus Principes militiæ in diverſas egit ſententias, alii enim reditum urgebant, alii ultionem astuantes ab Ulmensibus poenas re- petendas, ferro & igne plectendos volebant, prævaluere tandem fanio- rum conſilia ultionem ſuppliciumque Imperatoris judicio relinquen- dum eſſe, cœptumque in Italiain iter, ne promiſſis fruſtretur auxi- liis, proſequendum eſse. Alpes feliciter emensi repererunt Impera- torem in expugnatione Aftæ, Sicusæque civitatum Lombardiæ, cum quo ſubinde Alexandriam obsidione cinxerunt, i) Quoniam vero eo tempore omnes pene Italiæ civitates fœderibus ſe vinxerant,atque adver- ſus Imperatorem arma prehenderant, evenit, ut ejus exercitus omni parte aditu & commeatu intercluſus, egere cœperit adeo, ut & ho- mines & equi magna fame premerentur. Nam Boemis, ait idem Chronographus Siloensis c. l. nusquam vel copia prædandi erat, vel ad prædandum, quin potius cum pro pabulo equis ſuis acquirendo tota die diſcurrerunt, vespere redeuntes non annonam ſed stramen referebant aliquando etiam nihil. Impatientes tandem rerum Udalricum quere- lis fatigant, flagitantque ſeu certum statumque stipendium fingulis a Cæſare impetret, ſeu in patriam redire admittat. Sed ferendo re- medio ipſe cum ſuis egens Imperator haud par erat mediocritate & ſumma parſimonia ſuſtentabat exercitum atque ſpe venturæ rerum abundantiæ lactabat, eadem perpetuo nutriti Boemi trium menfium in - diam tolerarunt, tum potiſſima illorum pars ne quidem ſalutatoPrincipe ipſa nocte Vigiliæ Nativitatis Dominicæ caſtra deſeruit, primum Pa- piam inde Mediolanum verſus progreſſa, hic ipſo die nativitatis in excurſores militiæ Mediolanensis incidit, a quibus in|velitationem provocata eſt, ftrenue quidem rem egit, aggreſſoresque ſuos non mo- do repreſlit, ſed etiam fugam inire, urbemque repetere coegit, nec tamen evitare potuit, ut ne complures ex ſociis ſuis captivi ſimul Mediolanum abrepti fuiſſent. i) Chronographus Siloenſis p. 86.
Ad Ulmam prædabundi Bohemi milites probe mulctan- tur. Egeut in Ita- lia. Deſerunt plu- rimi caſtra Imperatoris. ANNUS 1174. 492 rum libido prædas ſuas per viam quæsitas venumdatum, alli novis prædationibus inhiantes cives, finitimosque colonos ad iracundiam & arma prehendenda irritarunt, excito tumultu, multitudine con- currentis populi undique oppreffi partim cæduntur, partim in flu- men e ponte præcipites aguntur, partim capiuntur, adeo ut non niſi perpauci ſeu maturæ fugæ præſidio, ſeu perfugio ad Imperato- ris palatium ſe ſe ſalvos & indemnes præstiterint. Occubuere ea ſedi- tione Boemorum quinquaginta ſupra ducentos non tractis in cenſum captivis vulneratisque, qui die ſequente Udalrico redditi ſunt. Ca- ſus tam funeſtus Principes militiæ in diverſas egit ſententias, alii enim reditum urgebant, alii ultionem astuantes ab Ulmensibus poenas re- petendas, ferro & igne plectendos volebant, prævaluere tandem fanio- rum conſilia ultionem ſuppliciumque Imperatoris judicio relinquen- dum eſſe, cœptumque in Italiain iter, ne promiſſis fruſtretur auxi- liis, proſequendum eſse. Alpes feliciter emensi repererunt Impera- torem in expugnatione Aftæ, Sicusæque civitatum Lombardiæ, cum quo ſubinde Alexandriam obsidione cinxerunt, i) Quoniam vero eo tempore omnes pene Italiæ civitates fœderibus ſe vinxerant,atque adver- ſus Imperatorem arma prehenderant, evenit, ut ejus exercitus omni parte aditu & commeatu intercluſus, egere cœperit adeo, ut & ho- mines & equi magna fame premerentur. Nam Boemis, ait idem Chronographus Siloensis c. l. nusquam vel copia prædandi erat, vel ad prædandum, quin potius cum pro pabulo equis ſuis acquirendo tota die diſcurrerunt, vespere redeuntes non annonam ſed stramen referebant aliquando etiam nihil. Impatientes tandem rerum Udalricum quere- lis fatigant, flagitantque ſeu certum statumque stipendium fingulis a Cæſare impetret, ſeu in patriam redire admittat. Sed ferendo re- medio ipſe cum ſuis egens Imperator haud par erat mediocritate & ſumma parſimonia ſuſtentabat exercitum atque ſpe venturæ rerum abundantiæ lactabat, eadem perpetuo nutriti Boemi trium menfium in - diam tolerarunt, tum potiſſima illorum pars ne quidem ſalutatoPrincipe ipſa nocte Vigiliæ Nativitatis Dominicæ caſtra deſeruit, primum Pa- piam inde Mediolanum verſus progreſſa, hic ipſo die nativitatis in excurſores militiæ Mediolanensis incidit, a quibus in|velitationem provocata eſt, ftrenue quidem rem egit, aggreſſoresque ſuos non mo- do repreſlit, ſed etiam fugam inire, urbemque repetere coegit, nec tamen evitare potuit, ut ne complures ex ſociis ſuis captivi ſimul Mediolanum abrepti fuiſſent. i) Chronographus Siloenſis p. 86.
Strana 493
SOBIESLAI II.2. 493 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXV. ALEXANDRI III. Pap. 16, FRIDERICI Regis. 24. Imp. 21. FRIDERICI ep. Prag. 8. SOBIESLAI II. Duc. 2. DIETLEBI ep. Ol. 4, efellit ſpes equites Bohemos captivos murisque Mediolani clau- ſos, fefellit etiam ipſos Mediolanenſes certa fiducia fretos, fore, ut F ſeu ab Imperatore ſeu Udalrico Duce Bohemiæ redimantur, in- que libertatem afferantur: ſed cum nec is, nec ille partes eorum, quod caſtra injuſſi deſeruiſſent, ſuſciperet, illi autem in tanta urbis rei fru- mentariæ inopia Mediolanenſibus nonniſi incommodarent, onerique eſſent, armis, rebusque omnibus exuti pene nudi in patriam redire permiſſi ſunt. Non magis ſecundæ erant illorum vices qui ex ſupra inemorata velitatione ad Mediolanum illæsi evaſere, nam cum propter Italicarum urbium infidias recta tritisque itineribus non auderent progredi, mercede nautica, inquit Chronographus Siloenfis p. 87. stagnum transfretantes Cumanum (Comanum) per aliam viam, & im- maniſſimam in Alpibus (Helveticis) nivem reverſi sunt in Ratisbonam, ac dein in terram ſuam. Non vero fuere omnes hi caſtorum Italico- rum deſertores ex gregariorum equitum turba, ſed integræ centuriæ cohortesque cum fuis præfectis & centurionibus nobilitate Bohema ſatis, quos inter præcipui fuere Sobiesla, Zbrasla, Michal, Dirzata, Oruzza, Spera, Jetfubor, ut eos author nominat, quos reduces metus, ne ad pœnas evocarentur, quouſque Sobieslaus gubernacula Boemiæ tenuit, coegit deliteſcere , atque non modo illius conſpectum, ſed & comitia nobilitatisque conventus vitare. a) Quod ad Udalricum Du- cem Bohemiæ attinet, perstitit is totam hyemem ad ipſa uſque festa Paſchalia cum reliquiis exercitus ſui in urbis Alexandrinæ obſidione, b) multa tum Alexandrinorum crebris ex urbe eruptionibus, tum Im- peratoris repetita incurſione, tum maxime rerum inedia perpeſsus, quo tempore Imperator Alexandrinæ urbis obfidionem ſolvit, atque cum univerſo exercitu ſuo fœderatarum urbium civibus obſeſſæ Ale- xandriæ auxilium laturis obviam proceffit paratus illos primus ag- gredi belloque laceffere. At præter opinionem omnem evenit, ut fœderatæ urbes pacis confilia amplecterentur, ſeſeque Imperatori de- derent. c) Qua rerum facie mutata Imperator non amplius tanto ro- bore 6) Hagecius præter tabulas memorat ex his ſeptuaginta tres ante Wiſſehradum ſupra Krezium juſſu Sobieslai quercubus appenſos fuiſſe. b) Godefridus Colon. ad h. as c) Chronographus Saxo & Godefridus Viterbienſis ad h. a. Pene nudi re- deunt. Udalricus in obſidione urbi. Alexandrina.
SOBIESLAI II.2. 493 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXV. ALEXANDRI III. Pap. 16, FRIDERICI Regis. 24. Imp. 21. FRIDERICI ep. Prag. 8. SOBIESLAI II. Duc. 2. DIETLEBI ep. Ol. 4, efellit ſpes equites Bohemos captivos murisque Mediolani clau- ſos, fefellit etiam ipſos Mediolanenſes certa fiducia fretos, fore, ut F ſeu ab Imperatore ſeu Udalrico Duce Bohemiæ redimantur, in- que libertatem afferantur: ſed cum nec is, nec ille partes eorum, quod caſtra injuſſi deſeruiſſent, ſuſciperet, illi autem in tanta urbis rei fru- mentariæ inopia Mediolanenſibus nonniſi incommodarent, onerique eſſent, armis, rebusque omnibus exuti pene nudi in patriam redire permiſſi ſunt. Non magis ſecundæ erant illorum vices qui ex ſupra inemorata velitatione ad Mediolanum illæsi evaſere, nam cum propter Italicarum urbium infidias recta tritisque itineribus non auderent progredi, mercede nautica, inquit Chronographus Siloenfis p. 87. stagnum transfretantes Cumanum (Comanum) per aliam viam, & im- maniſſimam in Alpibus (Helveticis) nivem reverſi sunt in Ratisbonam, ac dein in terram ſuam. Non vero fuere omnes hi caſtorum Italico- rum deſertores ex gregariorum equitum turba, ſed integræ centuriæ cohortesque cum fuis præfectis & centurionibus nobilitate Bohema ſatis, quos inter præcipui fuere Sobiesla, Zbrasla, Michal, Dirzata, Oruzza, Spera, Jetfubor, ut eos author nominat, quos reduces metus, ne ad pœnas evocarentur, quouſque Sobieslaus gubernacula Boemiæ tenuit, coegit deliteſcere , atque non modo illius conſpectum, ſed & comitia nobilitatisque conventus vitare. a) Quod ad Udalricum Du- cem Bohemiæ attinet, perstitit is totam hyemem ad ipſa uſque festa Paſchalia cum reliquiis exercitus ſui in urbis Alexandrinæ obſidione, b) multa tum Alexandrinorum crebris ex urbe eruptionibus, tum Im- peratoris repetita incurſione, tum maxime rerum inedia perpeſsus, quo tempore Imperator Alexandrinæ urbis obfidionem ſolvit, atque cum univerſo exercitu ſuo fœderatarum urbium civibus obſeſſæ Ale- xandriæ auxilium laturis obviam proceffit paratus illos primus ag- gredi belloque laceffere. At præter opinionem omnem evenit, ut fœderatæ urbes pacis confilia amplecterentur, ſeſeque Imperatori de- derent. c) Qua rerum facie mutata Imperator non amplius tanto ro- bore 6) Hagecius præter tabulas memorat ex his ſeptuaginta tres ante Wiſſehradum ſupra Krezium juſſu Sobieslai quercubus appenſos fuiſſe. b) Godefridus Colon. ad h. as c) Chronographus Saxo & Godefridus Viterbienſis ad h. a. Pene nudi re- deunt. Udalricus in obſidione urbi. Alexandrina.
Strana 494
Calamitoſus illius in Bohe- miam reditus. ANNUS 1175. 494 bore exercitus ſibi opus eſſe ratus, uti aliis, ita quoque Udalrico re- deundi veniam conceſsit. d) Chronographus Siloensis plane calamito- ſam militum iſtorum cum Udalrico redeuntium conditionem his ver- bis deſcribit: Cum prima œſtate Udalricus & ſui revertuntur boneſte quidem licentiati ab Imperatore, ſed ita attenuati, ut aſſumpto peregri- no habitu ſcutum & gladium commutaverint in peram & baculum. Ha- gecius plane vult Udalricum nonniſi universim octo milites ex ſuo ex- ercitu reduxiſſe. Sobieslao ab Imperatore præcipitur ex- peditio in Au- ſtriam. Diximus anno ſuperiore Fridericum Imperatorem poſtremo etiam stomachum ſuum in Henricum Ducem' Auſtriæ avunculum Adal- berti Archiepiſcopi Salisburgenſis evomuiſſe, præeſente ſane anno non modo Bohemi, ſed etiam Styrii Carinthiique uno velut puncto temporis adverſus Auſtriam conſpirare bellaque moliri viſi, quod ſeu ab Imperatore conducti incitative eſſent, ſeu quod hæc Auftriæ populatione illius gratiam aucupaturos ſperarent. Frater Ortilo syn- chronus verbis expreſſis ait Sobieslaum noſtrum juſfu Imperatoris irrupiſſe in Auſtriam, ita enim ille ad annum præſentem a) Frideri- cus Imperator Adalbertum Archiepiſcopum Saltzeburgenſem in Comitiis exauthorare voluit. Cui cum Hainricus Dux Auſtriæ conſentire nollet, iratus Imperator Zobeslaum Bohemum in Auſtriam irruere juſſit. Idem facile ſeu Imperator ipſe, ſeu Sobieslaus noſter ab Hermanno Carin- thiæ Duce impetravit, nam is gener erat Sobieslai noſtri filiamque illius Mariam nomine thoro ſociatam habuit , utrisque ſe ſe adjunxe- re Ministeriales Ottocari Styriæ Marchionis pueri duodecennis, uti Chronicon incerti authoris ad h. a. perhibet. b) Dux Bohemic & Miniſteriales Marchionis de Styria cum ipſo Domino ſuo Otokaro adhuc puero contra Ducem Auſtriæ Henricum conſpirant, & conjurati Boemo- rum fiunt. At vero Sobieslaus nolens videri præter æquum & juftum finitimo ſuo Duci Auſtriæ bellum intentaſſe, ad fraudis aram confu- git: repetitis minacibus legationibus querelam apud Henricum mo- vit de terris ſupra magnam & finalem ſylvam cultis, quam mediam, & interjacentem ſylvam Boemi dicunt eſſe totaliter ſuam, Austriacis e con- tra affirmantibus quod ad eos pertineat. c) Henrico intrepide coram legatis Bohemicis profeſso ſe sua patrum hereditate ad ſe tranſcripta ar- d) Perperam Otto de S. Blaſio Udalricum-Regem facit. Ita 'enim ille ad an. 1171. Rege vero Boemiæ cum ſuis repatriante. c) Apud Hanthaler in notulis anecdotis p. 128. ƒ) Apud Calles in Annal. Auftr. T. II. p. 57. g) Chronographns Siloenſis p. 88.
Calamitoſus illius in Bohe- miam reditus. ANNUS 1175. 494 bore exercitus ſibi opus eſſe ratus, uti aliis, ita quoque Udalrico re- deundi veniam conceſsit. d) Chronographus Siloensis plane calamito- ſam militum iſtorum cum Udalrico redeuntium conditionem his ver- bis deſcribit: Cum prima œſtate Udalricus & ſui revertuntur boneſte quidem licentiati ab Imperatore, ſed ita attenuati, ut aſſumpto peregri- no habitu ſcutum & gladium commutaverint in peram & baculum. Ha- gecius plane vult Udalricum nonniſi universim octo milites ex ſuo ex- ercitu reduxiſſe. Sobieslao ab Imperatore præcipitur ex- peditio in Au- ſtriam. Diximus anno ſuperiore Fridericum Imperatorem poſtremo etiam stomachum ſuum in Henricum Ducem' Auſtriæ avunculum Adal- berti Archiepiſcopi Salisburgenſis evomuiſſe, præeſente ſane anno non modo Bohemi, ſed etiam Styrii Carinthiique uno velut puncto temporis adverſus Auſtriam conſpirare bellaque moliri viſi, quod ſeu ab Imperatore conducti incitative eſſent, ſeu quod hæc Auftriæ populatione illius gratiam aucupaturos ſperarent. Frater Ortilo syn- chronus verbis expreſſis ait Sobieslaum noſtrum juſfu Imperatoris irrupiſſe in Auſtriam, ita enim ille ad annum præſentem a) Frideri- cus Imperator Adalbertum Archiepiſcopum Saltzeburgenſem in Comitiis exauthorare voluit. Cui cum Hainricus Dux Auſtriæ conſentire nollet, iratus Imperator Zobeslaum Bohemum in Auſtriam irruere juſſit. Idem facile ſeu Imperator ipſe, ſeu Sobieslaus noſter ab Hermanno Carin- thiæ Duce impetravit, nam is gener erat Sobieslai noſtri filiamque illius Mariam nomine thoro ſociatam habuit , utrisque ſe ſe adjunxe- re Ministeriales Ottocari Styriæ Marchionis pueri duodecennis, uti Chronicon incerti authoris ad h. a. perhibet. b) Dux Bohemic & Miniſteriales Marchionis de Styria cum ipſo Domino ſuo Otokaro adhuc puero contra Ducem Auſtriæ Henricum conſpirant, & conjurati Boemo- rum fiunt. At vero Sobieslaus nolens videri præter æquum & juftum finitimo ſuo Duci Auſtriæ bellum intentaſſe, ad fraudis aram confu- git: repetitis minacibus legationibus querelam apud Henricum mo- vit de terris ſupra magnam & finalem ſylvam cultis, quam mediam, & interjacentem ſylvam Boemi dicunt eſſe totaliter ſuam, Austriacis e con- tra affirmantibus quod ad eos pertineat. c) Henrico intrepide coram legatis Bohemicis profeſso ſe sua patrum hereditate ad ſe tranſcripta ar- d) Perperam Otto de S. Blaſio Udalricum-Regem facit. Ita 'enim ille ad an. 1171. Rege vero Boemiæ cum ſuis repatriante. c) Apud Hanthaler in notulis anecdotis p. 128. ƒ) Apud Calles in Annal. Auftr. T. II. p. 57. g) Chronographns Siloenſis p. 88.
Strana 495
SOBIESLAI II. 2. armis tuiturum, Sobieslaus belli inferendi jam cauſam ſe nactum arbi- tratus omnia ad expeditionem apparavit, at vela contrahere coactus, ubi intellexit inteſtinum ſibi imminere bellum, atque ſi in Auſtriam infunderetur a fronte & tergo hoſtem habiturum. Conradus enim Dux Znoymenſis eidem offenſus ſeſe Duci Auſtriæ fœderaturum mi- natus eft, b) atque id eft quod Sobieslai expeditio Auftriaca in annum ſequentem prolata fuerit. Fœderati vero Styrii Carinthiique ex con- dicto tanta immanitate in Auſtriam infuſi ſunt, ut ne quidem locis ſacris parcerent, remque magis incendiis quam ferro agere videren- tur, nam fanum S. Viti, quo trecenti Auſtrii præſidii cauſa confuge- rant igne injecto in rudera converterunt, i) quam ferociam ut Auftrii penſarent civitatem Viſcha & illi contigua præda & incendio redegerunt in ſolitudinem. Fideles etiam Ducis Anaſim (Enns) civitatem Marchi- onis Styriæ & circumjacentia incendiis vaſtaverunt. k) Couradus Dux Znoymenſis minatur ſefa- deraturum Duci Auſtriæ. 495 Hæc dum aguntur in Auſtria Sobieslaus in Bohemia ſe munifi- cum erga monaſterium Plaſſenſe præbuit: Nam Abbati Meinero, ceterisque Monachis fratribusque Dei ſervis devote Deo famulantibus in remiſſionem peccatorum ſuorum dedit circuitum Oboram, Krzeziow, & Babinam, & alium circuitum nomine Lomnicze , & Litti cum ſuis agris & pratis proprietario jure poſſidendos. Item commutavit pro- prædio Luzan prædium Ugezd & pro Cepoſitz prædium Lugow, quæ omnia teſtimonio & ſigillo epiſcoporum Friderici Pragenſis & Dete- lebi Olomucenſis, nec non Gervaſii Cancellarii, Floriani Notarii, Leonis Judicis Curiæ , aliorumque miniſterialium & nobilium ſuorum roboravit, in quo iſtud animadverſione præcipue dignum eft, quod Castellani, alias etiam Comites appellati, nomine Præfectorum donen- tur. Ita ibi Kunus Præfectus de Kladeſi, Jarogneu Præfectus de Suthe (Schüttenhofen) Herema Præefectus de Plizen &c. Diploma hoc ex Archivo Plaſſenſi depromptum jam Tomo IV. Monum. noſ- trorum p. 244. publicavimus. Non abſimile pietatis opus legimus hoe anno in memoriali libo Reyhradenſi MS. cujusdam militis Bo- emi; Andreas (verba ſunt) emeritus miles Ducis Bohemie, qui multas terras in Militia peragravit (prout privilegium teſtatur) villam deſer- tam h) Erat eodem tempore inter Ducem Sobieslaum & Conradum Principem Znoymenſem virum valde probum & ſapientem ſimultas oborta , neſcio unde , in tantum, ut propo- neret ille Duci Auftriæ confœderari , & Sobieslao adverſari. i) Chron. MS. Clau- ſtro Neoburg. apud Hanſiz. T. II. p. 293. k) Haſelbachius in Chron. Auftr. p. 711. Sobieslaus mu- nificus erga Plaſſenſe me- naſterium,
SOBIESLAI II. 2. armis tuiturum, Sobieslaus belli inferendi jam cauſam ſe nactum arbi- tratus omnia ad expeditionem apparavit, at vela contrahere coactus, ubi intellexit inteſtinum ſibi imminere bellum, atque ſi in Auſtriam infunderetur a fronte & tergo hoſtem habiturum. Conradus enim Dux Znoymenſis eidem offenſus ſeſe Duci Auſtriæ fœderaturum mi- natus eft, b) atque id eft quod Sobieslai expeditio Auftriaca in annum ſequentem prolata fuerit. Fœderati vero Styrii Carinthiique ex con- dicto tanta immanitate in Auſtriam infuſi ſunt, ut ne quidem locis ſacris parcerent, remque magis incendiis quam ferro agere videren- tur, nam fanum S. Viti, quo trecenti Auſtrii præſidii cauſa confuge- rant igne injecto in rudera converterunt, i) quam ferociam ut Auftrii penſarent civitatem Viſcha & illi contigua præda & incendio redegerunt in ſolitudinem. Fideles etiam Ducis Anaſim (Enns) civitatem Marchi- onis Styriæ & circumjacentia incendiis vaſtaverunt. k) Couradus Dux Znoymenſis minatur ſefa- deraturum Duci Auſtriæ. 495 Hæc dum aguntur in Auſtria Sobieslaus in Bohemia ſe munifi- cum erga monaſterium Plaſſenſe præbuit: Nam Abbati Meinero, ceterisque Monachis fratribusque Dei ſervis devote Deo famulantibus in remiſſionem peccatorum ſuorum dedit circuitum Oboram, Krzeziow, & Babinam, & alium circuitum nomine Lomnicze , & Litti cum ſuis agris & pratis proprietario jure poſſidendos. Item commutavit pro- prædio Luzan prædium Ugezd & pro Cepoſitz prædium Lugow, quæ omnia teſtimonio & ſigillo epiſcoporum Friderici Pragenſis & Dete- lebi Olomucenſis, nec non Gervaſii Cancellarii, Floriani Notarii, Leonis Judicis Curiæ , aliorumque miniſterialium & nobilium ſuorum roboravit, in quo iſtud animadverſione præcipue dignum eft, quod Castellani, alias etiam Comites appellati, nomine Præfectorum donen- tur. Ita ibi Kunus Præfectus de Kladeſi, Jarogneu Præfectus de Suthe (Schüttenhofen) Herema Præefectus de Plizen &c. Diploma hoc ex Archivo Plaſſenſi depromptum jam Tomo IV. Monum. noſ- trorum p. 244. publicavimus. Non abſimile pietatis opus legimus hoe anno in memoriali libo Reyhradenſi MS. cujusdam militis Bo- emi; Andreas (verba ſunt) emeritus miles Ducis Bohemie, qui multas terras in Militia peragravit (prout privilegium teſtatur) villam deſer- tam h) Erat eodem tempore inter Ducem Sobieslaum & Conradum Principem Znoymenſem virum valde probum & ſapientem ſimultas oborta , neſcio unde , in tantum, ut propo- neret ille Duci Auftriæ confœderari , & Sobieslao adverſari. i) Chron. MS. Clau- ſtro Neoburg. apud Hanſiz. T. II. p. 293. k) Haſelbachius in Chron. Auftr. p. 711. Sobieslaus mu- nificus erga Plaſſenſe me- naſterium,
Strana 496
Mors Erlebol- di Abbatis Syonci. 496 tam Rybęſſowice Raygradenſi monaſterio donavit. Semetipſum ad ordi- nem in monaſterium Reygradenſe contulit, conversumque egit, Privi- legium hoc ſeu membranam in Archivo Brzewnovienſi non reperi, an Reygradii ſervetur, affirmare haud auſim. Ad annum denique præeſentem pertinet obitus Erleboldi ſecundi Abbatis Strahofiensis, de quo brevibus Chronographus Siloenfis p. 87. Mortuus eft Erle- boldus Abbas Montis Syon, vir venerabilis vitæ, cui successit Præpohi- tus de Doxan Adalbertus nomine vir valde probus & idoneus, qui præ- fuit illi domui annis XXXII. menſibus quinque. Pluribus jam ſub annun fundati Parthenonis Doxanensis egimus hos 32. annos vero- fimilius ad annos Præpoſituræ pertinere, quibus Adalbertus Doxa- næ præfuit, atque idcirco Erleboldum minus recte primum Doxanen- ſem Præpoſitum ſtatui. Crugerius jam duobus ſupra viginti annis prius, ſcilicet ad annum 1153. & quidem ad VIII. Calendas Februa- rii mortem illius reponit, ejusque meritis potiſfimum tribuit. quod Clerus Boemus correctus ad castimoniæ obſervantiam revocatus fue- rit, denique illius Præſulatu novæ coloniæ ex Strahoff Hradisstium in Moraviam immigraverint , quæ ſe Crugerius ex adnotatione e ve- teribus MS. hauſiſſe jactitat, ſed quam fincera illa adnotatio fuerit, & quæ in rebus ejusmodi primum hoc anno mortuum perhibet, often- dit etiam MS. Necrologium Doxanenſe eum non ad VIII. Kal. Fe- bruarii, ſed ad XVI. Kalendas Octobris obiiſse, ad eundem enim diem iſthic legitur: Pie memorie Erleboldus II. Abbas Montis Sion. Scilicet multos ſuperiores noſtros Hiſtoricos fefellit opinio, quod peni- tus ejusmodi veteres memorias amiſſas crediderint, atque idcirco fin- gendi ſecuritatem plenam sibi concedi putaverint, cum modo prolatis veterum monumentis eorum figmenta in plenam lucem locantur. ANNUS 1I75. A ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVI. ALEXANDRI III. Pap. 17. FRIDERICI Reg. 25. Imp. 22. FRIDERICI ep Prag. 9. DIETLEBI ep. Ol. 5. SOBIESLAI II. Duc. 3. imultas inter Sobieslaum & Conradum Ducem Znoymenſem a) anno ſuperiore enata ad apertam vim & arma prorupiſſet, niſi Ot- a) Nemo ſynchronorum prodidit, cujusnam Conradus iſte, aliter etiam Otto appella- tus , filius fuerit. Matris quidem nomen Mariæ ipſe prodidit in diplomate ſuo Lu-
Mors Erlebol- di Abbatis Syonci. 496 tam Rybęſſowice Raygradenſi monaſterio donavit. Semetipſum ad ordi- nem in monaſterium Reygradenſe contulit, conversumque egit, Privi- legium hoc ſeu membranam in Archivo Brzewnovienſi non reperi, an Reygradii ſervetur, affirmare haud auſim. Ad annum denique præeſentem pertinet obitus Erleboldi ſecundi Abbatis Strahofiensis, de quo brevibus Chronographus Siloenfis p. 87. Mortuus eft Erle- boldus Abbas Montis Syon, vir venerabilis vitæ, cui successit Præpohi- tus de Doxan Adalbertus nomine vir valde probus & idoneus, qui præ- fuit illi domui annis XXXII. menſibus quinque. Pluribus jam ſub annun fundati Parthenonis Doxanensis egimus hos 32. annos vero- fimilius ad annos Præpoſituræ pertinere, quibus Adalbertus Doxa- næ præfuit, atque idcirco Erleboldum minus recte primum Doxanen- ſem Præpoſitum ſtatui. Crugerius jam duobus ſupra viginti annis prius, ſcilicet ad annum 1153. & quidem ad VIII. Calendas Februa- rii mortem illius reponit, ejusque meritis potiſfimum tribuit. quod Clerus Boemus correctus ad castimoniæ obſervantiam revocatus fue- rit, denique illius Præſulatu novæ coloniæ ex Strahoff Hradisstium in Moraviam immigraverint , quæ ſe Crugerius ex adnotatione e ve- teribus MS. hauſiſſe jactitat, ſed quam fincera illa adnotatio fuerit, & quæ in rebus ejusmodi primum hoc anno mortuum perhibet, often- dit etiam MS. Necrologium Doxanenſe eum non ad VIII. Kal. Fe- bruarii, ſed ad XVI. Kalendas Octobris obiiſse, ad eundem enim diem iſthic legitur: Pie memorie Erleboldus II. Abbas Montis Sion. Scilicet multos ſuperiores noſtros Hiſtoricos fefellit opinio, quod peni- tus ejusmodi veteres memorias amiſſas crediderint, atque idcirco fin- gendi ſecuritatem plenam sibi concedi putaverint, cum modo prolatis veterum monumentis eorum figmenta in plenam lucem locantur. ANNUS 1I75. A ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVI. ALEXANDRI III. Pap. 17. FRIDERICI Reg. 25. Imp. 22. FRIDERICI ep Prag. 9. DIETLEBI ep. Ol. 5. SOBIESLAI II. Duc. 3. imultas inter Sobieslaum & Conradum Ducem Znoymenſem a) anno ſuperiore enata ad apertam vim & arma prorupiſſet, niſi Ot- a) Nemo ſynchronorum prodidit, cujusnam Conradus iſte, aliter etiam Otto appella- tus , filius fuerit. Matris quidem nomen Mariæ ipſe prodidit in diplomate ſuo Lu-
Strana 497
SOBIESLAI II.3. 497 Otto Palatinus b) Socer, mater Maria, denique Dietlebus epiſco- pus Olomucenſis Conradum manifeſti periculi, in quod præceps iret, commonefeciſſent, si Imperatoris offenderet gratiam, cujus nutu re- geretur Bohemia, cujus juſſu Sobieslao expeditio Auftriaca indicta eſſet, eoque confiliis atque hortatibus ſuis eum perpulerunt, ut non modo integram cum Sobieslao inierit gratiam , ſed unitis etiam cum illo viribus in Auſtriam irruerit. Chronographus Reichersbergenſis tanto exercitu Sobieslaum in Auftriam infuſum ſcribit, pene ut ſexa- ginta bellatorum millia numero æquaverit: Dux inquit, Boemorum intravit partes orientis in menſe Auguſto cum exercitu multo Boemorum, Ungarorum,Polonorum, Ruthenorum c) uſque adL X.ad ferme millia,&cum Dux orientis Heinricus non ſufficeret ad reſiſtendum, illi totas partes orien- tis uſque ad Danubium rapinis & incendiis crudeliſſime devaſtarunt nul- lo reſiſtente. Idem ait Chronicon Austriac. Zwettlenſe incerti autho- ris ad h. a. Boemi aſsumptis Ungaris, Polonis, & Saxonibus (stipen- diariis) coadunati contra Ducem Heinricum terram ſua ex parte ſepten trionali uſque ad Danubium incendio vaſtaverunt eccleſias, manubias & prædam infinitam deduxerunt. Tunc & multæ civitates & villæ incen- dio deflagraverunt, ne quidem eccleſiis parsum fuifse ingenue etiam confitetur Chronographus noster Siloenſis. Impar tanto tamque numeroſo hoſti retundendo Henricus contractis in alteram ripam Da- nu- Rrr PARS VI. ANNAL. HAGEC. Lucenſi, quod T. IV. Monum. noftr. p. 251. publicavimus, ut proinde fidem haud mereatur Peſſina in Marte Morav. p. 314. & qui eum ſecutus , Balbinus eum eam Agnetem vocant , & filiam Marquardi Ducis Carinthiæ & Marchionis Styriæ (quibus terris tum non unus, ſed illi Ottocarus, iſti Hermannus præfuit) faciunt. Ex eodem matris Mariæ nomine alterius etiam erroris convincitur idem Peſſina, cum Conradum iſtum facit filium Henrici fratris Wladislai Regis : namm Henrici uxor vocabatur Margaretha, ut ex diplomate Henrici Brzetislai Ducis & epiſcopi, qui fuit filius Henrici , a nobis eodem Tomo p. 249. in lucem dato , manifeſtum eſt. Ego vero Conradum Znoymenſem Ducem non alterius filium fuiſſe autumo, quam Luitoldi, qui fuit filius Conradi ex Brzetislao I. genitus , quemadmodum id diſertis verbis affirmat Pulkava ad an. 1189. Neque enim Henricus frater Wladislai uſpiam Ducatum Znoymenſem tenuiſſe legitur , quem imo prius provinciam aliquam in Bohemia , denique mortuo Wigberto poſtremo hujus ſtirpis Luſatiam a fratre obtinuiſſe nonnulla hiſtorica innuunt indicia. b) Otto iste genere Wittelsbachius idem est quem Vincentius noster p. 62. Ottonem Palatinum Comitem de Ratisbona vocat, magna apud Imperatorem auctoritate. c) Fuit Sobieslao conjux filia Miccislai Ducis Poloniæ, ut Kadlubecius P. 4. c. 2. meminit, quamquam ibidem errore ſeu typi ſeu librarii Boleslaus vocetur : ab hoc igitur hæe Polonorum & Ruthenorum auxilia Sobieslaus impetravit. Ungari non fuere niſi ſtipendiarii ab Ungarica nobilitate paſſim erga ſtipendium concedi ſoliti, Conradus Dux Znoymenſis placatur, cuws Sabieslao mi- ſere populatur Auſtrium,
SOBIESLAI II.3. 497 Otto Palatinus b) Socer, mater Maria, denique Dietlebus epiſco- pus Olomucenſis Conradum manifeſti periculi, in quod præceps iret, commonefeciſſent, si Imperatoris offenderet gratiam, cujus nutu re- geretur Bohemia, cujus juſſu Sobieslao expeditio Auftriaca indicta eſſet, eoque confiliis atque hortatibus ſuis eum perpulerunt, ut non modo integram cum Sobieslao inierit gratiam , ſed unitis etiam cum illo viribus in Auſtriam irruerit. Chronographus Reichersbergenſis tanto exercitu Sobieslaum in Auftriam infuſum ſcribit, pene ut ſexa- ginta bellatorum millia numero æquaverit: Dux inquit, Boemorum intravit partes orientis in menſe Auguſto cum exercitu multo Boemorum, Ungarorum,Polonorum, Ruthenorum c) uſque adL X.ad ferme millia,&cum Dux orientis Heinricus non ſufficeret ad reſiſtendum, illi totas partes orien- tis uſque ad Danubium rapinis & incendiis crudeliſſime devaſtarunt nul- lo reſiſtente. Idem ait Chronicon Austriac. Zwettlenſe incerti autho- ris ad h. a. Boemi aſsumptis Ungaris, Polonis, & Saxonibus (stipen- diariis) coadunati contra Ducem Heinricum terram ſua ex parte ſepten trionali uſque ad Danubium incendio vaſtaverunt eccleſias, manubias & prædam infinitam deduxerunt. Tunc & multæ civitates & villæ incen- dio deflagraverunt, ne quidem eccleſiis parsum fuifse ingenue etiam confitetur Chronographus noster Siloenſis. Impar tanto tamque numeroſo hoſti retundendo Henricus contractis in alteram ripam Da- nu- Rrr PARS VI. ANNAL. HAGEC. Lucenſi, quod T. IV. Monum. noftr. p. 251. publicavimus, ut proinde fidem haud mereatur Peſſina in Marte Morav. p. 314. & qui eum ſecutus , Balbinus eum eam Agnetem vocant , & filiam Marquardi Ducis Carinthiæ & Marchionis Styriæ (quibus terris tum non unus, ſed illi Ottocarus, iſti Hermannus præfuit) faciunt. Ex eodem matris Mariæ nomine alterius etiam erroris convincitur idem Peſſina, cum Conradum iſtum facit filium Henrici fratris Wladislai Regis : namm Henrici uxor vocabatur Margaretha, ut ex diplomate Henrici Brzetislai Ducis & epiſcopi, qui fuit filius Henrici , a nobis eodem Tomo p. 249. in lucem dato , manifeſtum eſt. Ego vero Conradum Znoymenſem Ducem non alterius filium fuiſſe autumo, quam Luitoldi, qui fuit filius Conradi ex Brzetislao I. genitus , quemadmodum id diſertis verbis affirmat Pulkava ad an. 1189. Neque enim Henricus frater Wladislai uſpiam Ducatum Znoymenſem tenuiſſe legitur , quem imo prius provinciam aliquam in Bohemia , denique mortuo Wigberto poſtremo hujus ſtirpis Luſatiam a fratre obtinuiſſe nonnulla hiſtorica innuunt indicia. b) Otto iste genere Wittelsbachius idem est quem Vincentius noster p. 62. Ottonem Palatinum Comitem de Ratisbona vocat, magna apud Imperatorem auctoritate. c) Fuit Sobieslao conjux filia Miccislai Ducis Poloniæ, ut Kadlubecius P. 4. c. 2. meminit, quamquam ibidem errore ſeu typi ſeu librarii Boleslaus vocetur : ab hoc igitur hæe Polonorum & Ruthenorum auxilia Sobieslaus impetravit. Ungari non fuere niſi ſtipendiarii ab Ungarica nobilitate paſſim erga ſtipendium concedi ſoliti, Conradus Dux Znoymenſis placatur, cuws Sabieslao mi- ſere populatur Auſtrium,
Strana 498
ANNUS II76. Dux Auſtri� ulciſcitur Con- radum irrup- tione in Znoy- menſem pro- vinciam. Sobieslaus & Couradus de- nuc vaſtant Auſtriam. 498 nubii copiis ſuis tam enormis populationis eouſque ſpectatorem egit, dum hoſtiles acies exerto furore ſuo domum rediere , atque diſſolu- tæ ſunt , rem impune ille minime cumprimis Conrado abire paſſus, qui ſeſe vana fœderis ſpe deluſerat, nihil minus atque iſtud ſuſpican- tem ſubito uno impetu cum omni exercitus ſui multitudine obruit, Znoymam, quo trepidatione omne robur Sobieslai confugerat, da- mnoſiſſima obſidione eouſque cingit, dum qua qua verſum miſſæ Auftriacæ turbæ provinciaim longe lateque diripiunt, ferro & igne populantur. Non poterat Sobieslai atque Conradi stomachus has fi- bi , etſi merito, redditas vices Auſtriæ Ducis concoquere, multo tem- pore ultionem ſpirantes nova populatione iræ ſuæ litandum conſulta- bant, dum iterum hyeme , inquit Chronographus noſter, majori mul- titudine, quam prius in æſtate , & quidquid fuerat reſiduum, flamma, cæde , rapinis conſumunt uſque ad Danubium. Dici non poteſt, quot greges animalium diverſi generis, quot perſonæ diverſi ſexus & ætatis abductæ fint in Bohemiam, quas redegernnt in famulos & famulas. d) Hac repetita vaſtatione etiam finitimum Boemiæ monasterium Zwet- tlenſe Ordinis Ciftercienſis abſumptum fuiſſe tam Chronicon Zwet- tlenſe, quam alia Austriaca testantur. e) Chronographus vero nosteu p. 88. ad communem famam provocans ait Henricum Ducem Au- ſtriæ ſub populationem iſtam in ponte quodam, equo ſub eo cadente, pedem fregiſſe, atque poſt brevivitam finiviſſe. Henricum equo lapſum atque dein anni ſequentis initio mortuum fuiſſe certum est ex Notulis poſterioribus. F. Ortilonis ad an. 1177., ubi ait: Haynricus Dux Auſtriæ obiit, equo lapſus, & in fundatione ſua monaſterii Scotorum Wiennœ requieſcit, cognomen habuit Jaſamergott, quod verbum ſæpe in ore habuit. At veroſimilius credendum hunc equo lapſum jam ante populationem iſtam Auſtriæ ſeu Moraviæ accidiſſe, nam ſcriptores Au- d) Id eſt mancipia. Hem novum mancipiorum Boemicorum ex captivitate argumen- tum ! e) Paprocius in Speculo Moraviæ fol, 410. prolixam adfert narrationem vernaculam authoris ex ſæculo XIV. (ut dialectus prodit) in qua præcipuas par- tes in hac populatione Auftriæ Wilhelmum Comitem de Kunicz tuliſſe perhibe- tur, de codem quidem Wilhelmo de Kunicz etiam mentionem facit Chronogra- phus Siloenſis ad an. 1181., dum ait illum in vaſtatione Auſtriæ manus non conti- nuiſſe ab incendiis eceleſiarum Dei. Oftendit autem author is duobus ſæculis poſ- terior jam ſua ætate traditionem corruptam fuiſſe, cum Rudolphum Ducem Auſtriæ nominat, ab eodemque Wilhelmum bello laceſſitum narrat, quibus omnino plura ſubjungit , quæ ſynchronorum relatis adverſantur, id tamen non præter traditio- nem ſcripſiſſe videtur , cum propterça Wilhelmum fulmine Apoſtolico, perculſum ſcribit , ſcilicet cum Duce fuo Conrado.
ANNUS II76. Dux Auſtri� ulciſcitur Con- radum irrup- tione in Znoy- menſem pro- vinciam. Sobieslaus & Couradus de- nuc vaſtant Auſtriam. 498 nubii copiis ſuis tam enormis populationis eouſque ſpectatorem egit, dum hoſtiles acies exerto furore ſuo domum rediere , atque diſſolu- tæ ſunt , rem impune ille minime cumprimis Conrado abire paſſus, qui ſeſe vana fœderis ſpe deluſerat, nihil minus atque iſtud ſuſpican- tem ſubito uno impetu cum omni exercitus ſui multitudine obruit, Znoymam, quo trepidatione omne robur Sobieslai confugerat, da- mnoſiſſima obſidione eouſque cingit, dum qua qua verſum miſſæ Auftriacæ turbæ provinciaim longe lateque diripiunt, ferro & igne populantur. Non poterat Sobieslai atque Conradi stomachus has fi- bi , etſi merito, redditas vices Auſtriæ Ducis concoquere, multo tem- pore ultionem ſpirantes nova populatione iræ ſuæ litandum conſulta- bant, dum iterum hyeme , inquit Chronographus noſter, majori mul- titudine, quam prius in æſtate , & quidquid fuerat reſiduum, flamma, cæde , rapinis conſumunt uſque ad Danubium. Dici non poteſt, quot greges animalium diverſi generis, quot perſonæ diverſi ſexus & ætatis abductæ fint in Bohemiam, quas redegernnt in famulos & famulas. d) Hac repetita vaſtatione etiam finitimum Boemiæ monasterium Zwet- tlenſe Ordinis Ciftercienſis abſumptum fuiſſe tam Chronicon Zwet- tlenſe, quam alia Austriaca testantur. e) Chronographus vero nosteu p. 88. ad communem famam provocans ait Henricum Ducem Au- ſtriæ ſub populationem iſtam in ponte quodam, equo ſub eo cadente, pedem fregiſſe, atque poſt brevivitam finiviſſe. Henricum equo lapſum atque dein anni ſequentis initio mortuum fuiſſe certum est ex Notulis poſterioribus. F. Ortilonis ad an. 1177., ubi ait: Haynricus Dux Auſtriæ obiit, equo lapſus, & in fundatione ſua monaſterii Scotorum Wiennœ requieſcit, cognomen habuit Jaſamergott, quod verbum ſæpe in ore habuit. At veroſimilius credendum hunc equo lapſum jam ante populationem iſtam Auſtriæ ſeu Moraviæ accidiſſe, nam ſcriptores Au- d) Id eſt mancipia. Hem novum mancipiorum Boemicorum ex captivitate argumen- tum ! e) Paprocius in Speculo Moraviæ fol, 410. prolixam adfert narrationem vernaculam authoris ex ſæculo XIV. (ut dialectus prodit) in qua præcipuas par- tes in hac populatione Auftriæ Wilhelmum Comitem de Kunicz tuliſſe perhibe- tur, de codem quidem Wilhelmo de Kunicz etiam mentionem facit Chronogra- phus Siloenſis ad an. 1181., dum ait illum in vaſtatione Auſtriæ manus non conti- nuiſſe ab incendiis eceleſiarum Dei. Oftendit autem author is duobus ſæculis poſ- terior jam ſua ætate traditionem corruptam fuiſſe, cum Rudolphum Ducem Auſtriæ nominat, ab eodemque Wilhelmum bello laceſſitum narrat, quibus omnino plura ſubjungit , quæ ſynchronorum relatis adverſantur, id tamen non præter traditio- nem ſcripſiſſe videtur , cum propterça Wilhelmum fulmine Apoſtolico, perculſum ſcribit , ſcilicet cum Duce fuo Conrado.
Strana 499
SOBIESLAI II. 3. 499 Auſtriaci paſſim aſſeverant jam tum belli iſtius militiæque administra- tionem penes Henrici filios fuiſse, ut conjicere fas sit, eum jam tum lecto affixum fuiſſe. Ad Sobieslaum ut redeamus, addit præterea ſæpe laudatus Chronographus noster tradi : Sobieslaum ob tam atrox facinus fulmen eccleſiaſticum Alexandri III. tuliſſe, f) de quo quidem dubitare vix velim, cum certum fit Alexandrum Henrico Duci Auſtriæ ob ſuam erga Romanam eccleſiam obſervantiam ſumme addictum fuiſ- ſe, neque ignoraſſe eum hæc non alia ratione perpeſsum, quam quod Adalberti Archiepiſcopi Salisburgenſis partes tuitus fuerit, quo fulmine procul dubio & omnes illi comprehenſi qui Auſtriæ tanta damna, atque cumprimis ecclefiis intulerunt, quorum in numero etiam fuiſſe Wilhelmum de Kunicz tradit vetus traditio narrationis illius, quam infra ex Paprocio attulimus. Sobieslaus fe- ritur fulmine Apoſtolico. Non perperam Balbinus in Epitome p. 242., & Hammerſchmi- dius in Prodromo Glor. Prag. p. 397. aſſeruiſſe mihi videntur Wla- dislai Regis defuncti corpus anno præſente ex Miſnenſi eccleſia Pra- gam translatum fuiſſe : non enim alio fonte ea veterum quorumque ſcriptorum (uti Continuatoris Viennenſis, Anonymi apud Menken. T. II. p. 1709. aliorumque) diſcrepantia profluxiſſe videtur, quod hoc an- no primum Wladislai mors conſignata reperiatur , quain quod illi obitum illius cum translatione corporis conjunxerint, quod jam ante me Lupacius ad 18. Januarii ſuſpicatus eſt. Huc itaque pertinerent, quæ Chronographus Siloenſis morti Wladislai anno 1174. p. 84. ſubjecit: Wladislai oſſa permittente Duce Sobieslao Pragam ſunt delata, & in monaſterio ſuo Strahof, quod a primis fundamentis erexerat, ficut ho- die cernitur, debito cum honore ſunt pofita. Guo autem & quibus urgentibus Sobieslaus Wladislai oſſa transferri permiſerit, nuſpiam proditum. Vix quidem credibile filios Wladislai dilapſos id petere auſuros fuiſſe, imo ne quidem ex nobilitate noſtra aliquos, ne partium Friderici ſtudioſi ſuſpectique de fide erga Sobieslaum viderentur. Ve- rofimillimum eft pietatis ſolius obtentu, quam patri ſuo & fundato- ri deberent, translationem eam cumprimis Ordines Religioſos Præmon- stratensem, Cisterciensem, & Melitensem petiisse, atque exorasse. Porro Wladislao mauſolæum aliquod in eccleſia Strahofienſi erectum fu- Rrr 2 Corpus Wlas dislai Regis transfertur Pragum; f) Propter hoc factum tradunt Ducem Sobieslaum ab Alexandro Papa excommunicatum & ſine reconciliatione mortuum , quod verumne ita fuerit , non affirmo, quia non re- cordor.
SOBIESLAI II. 3. 499 Auſtriaci paſſim aſſeverant jam tum belli iſtius militiæque administra- tionem penes Henrici filios fuiſse, ut conjicere fas sit, eum jam tum lecto affixum fuiſſe. Ad Sobieslaum ut redeamus, addit præterea ſæpe laudatus Chronographus noster tradi : Sobieslaum ob tam atrox facinus fulmen eccleſiaſticum Alexandri III. tuliſſe, f) de quo quidem dubitare vix velim, cum certum fit Alexandrum Henrico Duci Auſtriæ ob ſuam erga Romanam eccleſiam obſervantiam ſumme addictum fuiſ- ſe, neque ignoraſſe eum hæc non alia ratione perpeſsum, quam quod Adalberti Archiepiſcopi Salisburgenſis partes tuitus fuerit, quo fulmine procul dubio & omnes illi comprehenſi qui Auſtriæ tanta damna, atque cumprimis ecclefiis intulerunt, quorum in numero etiam fuiſſe Wilhelmum de Kunicz tradit vetus traditio narrationis illius, quam infra ex Paprocio attulimus. Sobieslaus fe- ritur fulmine Apoſtolico. Non perperam Balbinus in Epitome p. 242., & Hammerſchmi- dius in Prodromo Glor. Prag. p. 397. aſſeruiſſe mihi videntur Wla- dislai Regis defuncti corpus anno præſente ex Miſnenſi eccleſia Pra- gam translatum fuiſſe : non enim alio fonte ea veterum quorumque ſcriptorum (uti Continuatoris Viennenſis, Anonymi apud Menken. T. II. p. 1709. aliorumque) diſcrepantia profluxiſſe videtur, quod hoc an- no primum Wladislai mors conſignata reperiatur , quain quod illi obitum illius cum translatione corporis conjunxerint, quod jam ante me Lupacius ad 18. Januarii ſuſpicatus eſt. Huc itaque pertinerent, quæ Chronographus Siloenſis morti Wladislai anno 1174. p. 84. ſubjecit: Wladislai oſſa permittente Duce Sobieslao Pragam ſunt delata, & in monaſterio ſuo Strahof, quod a primis fundamentis erexerat, ficut ho- die cernitur, debito cum honore ſunt pofita. Guo autem & quibus urgentibus Sobieslaus Wladislai oſſa transferri permiſerit, nuſpiam proditum. Vix quidem credibile filios Wladislai dilapſos id petere auſuros fuiſſe, imo ne quidem ex nobilitate noſtra aliquos, ne partium Friderici ſtudioſi ſuſpectique de fide erga Sobieslaum viderentur. Ve- rofimillimum eft pietatis ſolius obtentu, quam patri ſuo & fundato- ri deberent, translationem eam cumprimis Ordines Religioſos Præmon- stratensem, Cisterciensem, & Melitensem petiisse, atque exorasse. Porro Wladislao mauſolæum aliquod in eccleſia Strahofienſi erectum fu- Rrr 2 Corpus Wlas dislai Regis transfertur Pragum; f) Propter hoc factum tradunt Ducem Sobieslaum ab Alexandro Papa excommunicatum & ſine reconciliatione mortuum , quod verumne ita fuerit , non affirmo, quia non re- cordor.
Strana 500
ANNUS II76. fuiſſe non obſcure innuit verbis mox recitatis Chronographus noster. Id incendio & vastatione monasterii turbis Huffiticis penitus eversum eſt, ut jam Crugerius ad 18. Jan. queratur ſuo ævo ne veſtigium quidem ſuperfuiſſe. Præſente ſæculo monumentum novum grati ani- mi perpetuæque memoriæ ergo poſuere Syonæi in presbyterio, mul- tum vero dubito an oſſa fundatoris claudat, quæ aliquando reperta fuiſſe nuſpiam me legiſſe memini. 500 Adalberti Ar- chiepiſe, Salis- burg cauſam tuetur Alexan- der III. Dum Sobieslaus in Auſtria cum exercitu ſuo licenter graſſatus eft, rem ſuam egit Adalbertus Salisburgenſis Archiepiſcopus in Hun- garia, quo a Nuncio Apoſtolico vocatus fuerat. Nam afflicta illius fortuna plurimum cordi fuit Alexandro Papæ, qui præſente anno de- nuo alteri Legato Apoſtolico Gualterio nomine Albanenſi epiſcopo nu- per a ſe in Hungariam miſſo cauſam ejus, cognoſcendique judicium commiſit. Legatus vero non ſatis Imperatoris ditionibus fidendum neque in Auſtria propter Bohemorum Moravorumque incurſus ſatis tutum ratus, Jaurinium in Hungariam partes evocavit. Adfuit Adal- bertus ad Kalendas Augusti cum Prælatis plurimis, inquit Anony- mus Reichersbergenſis, ex epiſcopatu Salzburgensi, & Epiſcopatu Pa- tavienſi. Audita itaque cauſa Archiepiſcopi legatus prædictus partem Do- mini (Adalberti ) Archiepiſcopi auctoritate Domini Papæ, & ſua approba- vit, partem vero adverſariorum ejus reprobavit, atque damnavit, & ſcripſit omnibus ſuffraganeis memorati Archiepiſcopi, ad obedientiam & reverentiam ejus eos ex parte Domini Papæ fideliter provocans. Dom- no quoque Papæ pro eo ſcripſit, & Præpoſito ac Choro Salzburgenſi to- tam actionem inter eum & adverſarios ejus diligenter comprehen- dit. Literas ipſas perlongas ad Alexandrum III. datas subjicit idem author, quibus præſertim queritur Præpoſitum Perthesgadinenſem nuper vi intruſuin ejusque complices a ſe citatos nequaquam compa- ruiſſe, cum vero teftes omni exceptione majores jusjurandum pro Adalberti innocentia (perſecutiones innumeras pro fide Catholica, & fi- delitate Pontificis, & Eccleſiœ Romanæ per Imperatorem & satellites ejus paſſi) obtulerint, idcirco a ſe adverſarios Adalberti tanquam con- tumaces ab omni officio & beneficio auctoritate Apoſtolica ſuſpenſos fuiſſe. Tot vero tantique Romani Pontificis pro ſalute Adalberti profuſi conatus laboresque efferum Imperatoris animum magis ma- gisque incenderunt, ut anno ſequente viſuri ſumus. Duo
ANNUS II76. fuiſſe non obſcure innuit verbis mox recitatis Chronographus noster. Id incendio & vastatione monasterii turbis Huffiticis penitus eversum eſt, ut jam Crugerius ad 18. Jan. queratur ſuo ævo ne veſtigium quidem ſuperfuiſſe. Præſente ſæculo monumentum novum grati ani- mi perpetuæque memoriæ ergo poſuere Syonæi in presbyterio, mul- tum vero dubito an oſſa fundatoris claudat, quæ aliquando reperta fuiſſe nuſpiam me legiſſe memini. 500 Adalberti Ar- chiepiſe, Salis- burg cauſam tuetur Alexan- der III. Dum Sobieslaus in Auſtria cum exercitu ſuo licenter graſſatus eft, rem ſuam egit Adalbertus Salisburgenſis Archiepiſcopus in Hun- garia, quo a Nuncio Apoſtolico vocatus fuerat. Nam afflicta illius fortuna plurimum cordi fuit Alexandro Papæ, qui præſente anno de- nuo alteri Legato Apoſtolico Gualterio nomine Albanenſi epiſcopo nu- per a ſe in Hungariam miſſo cauſam ejus, cognoſcendique judicium commiſit. Legatus vero non ſatis Imperatoris ditionibus fidendum neque in Auſtria propter Bohemorum Moravorumque incurſus ſatis tutum ratus, Jaurinium in Hungariam partes evocavit. Adfuit Adal- bertus ad Kalendas Augusti cum Prælatis plurimis, inquit Anony- mus Reichersbergenſis, ex epiſcopatu Salzburgensi, & Epiſcopatu Pa- tavienſi. Audita itaque cauſa Archiepiſcopi legatus prædictus partem Do- mini (Adalberti ) Archiepiſcopi auctoritate Domini Papæ, & ſua approba- vit, partem vero adverſariorum ejus reprobavit, atque damnavit, & ſcripſit omnibus ſuffraganeis memorati Archiepiſcopi, ad obedientiam & reverentiam ejus eos ex parte Domini Papæ fideliter provocans. Dom- no quoque Papæ pro eo ſcripſit, & Præpoſito ac Choro Salzburgenſi to- tam actionem inter eum & adverſarios ejus diligenter comprehen- dit. Literas ipſas perlongas ad Alexandrum III. datas subjicit idem author, quibus præſertim queritur Præpoſitum Perthesgadinenſem nuper vi intruſuin ejusque complices a ſe citatos nequaquam compa- ruiſſe, cum vero teftes omni exceptione majores jusjurandum pro Adalberti innocentia (perſecutiones innumeras pro fide Catholica, & fi- delitate Pontificis, & Eccleſiœ Romanæ per Imperatorem & satellites ejus paſſi) obtulerint, idcirco a ſe adverſarios Adalberti tanquam con- tumaces ab omni officio & beneficio auctoritate Apoſtolica ſuſpenſos fuiſſe. Tot vero tantique Romani Pontificis pro ſalute Adalberti profuſi conatus laboresque efferum Imperatoris animum magis ma- gisque incenderunt, ut anno ſequente viſuri ſumus. Duo
Strana 501
SOBIESLAI II. 3. Duo præterea funt, quæ ad anni præſentis memorias pertinent: Primum eft, quod Sobieslaus remuneraturus strenuam operam, quam ſibi in bina expeditione Auſtriaca navaverat Conradus Dux Znoymen- fis, tum maxime damna penſaturus, quæ illi Auftriæ Dux populatio- ne ſua intulerat, caducam provinciam Brunensem eidem elargitus eft, amplarum , inquam , & fertilium ditionum dominum nominavit. Al- tera memoria est Adalberti anni ſuperioris fine in Abbatiam Straho- fienſem post Erleboldum evecti, cujus authographam membranam anno ſuperiore in Archivo Doxanenſi deteximns, quæ quanquam No- tis omnibus Chronologicis careat , ex teſtium tamen ſubſcriptione, & præeſertim Sobieslai Ducis approbatione non obſcurum relinquit, eam anno præſente, ſeu ſummum ſequente, qui Sobieslao in imperio po- ſtremus fuerat, ſcriptam fuiſſe. Non continet quidem membrana hæc niſi concambium quoddam, quod Parthenon Doxanenſis cum Chrenone filio Juratæ Præpoſiti Melnicenſis ratione patrimonii ſui in Cravar (hodie Grabern b) ) pro curia Raduwiſli inierat. At vero quoniam membrana hæc omnium vetuſtiſſima Ordinis univerſi Præ- monstratenſis in Bohemia a nobis hactenus comperta, & ex trifti illo Zizkiano monasteriorum excidio superstes est, eam ad exemplar vetuſtum accurate æri inciſam ſervatis priſcorum characterum ducti- bus, verborumque compendiis Lectoris obtutibus fiftimus, tum ut fæ- culi hujus ſcripturæ apud nos ufitatæ genus agnoſcatur, tum ut con- firmem, quod jam multo ante jactare auſus, gentis noſtræ ſeribas ho- rum ſæculorum periodo calligraphiæ elegantia vicinas gentes ſupe- raſſe. Id merito dolorem animo meo attulit, quod Adalberti hujus ſigillum ab inſtrumento isto avulſum fit, quod inter plures ejusmodi ſigillorum avulſorum ceras fruſtra quæfitum fuit. Ceterum ſuſpi- cari haud vane licet Albertum Præpositum, qui isthic inter testes ad- ducitur , haud alium fuiſſe atque Præpoſitum Doxanenſem ſecundum, Adalberti ſucceſsorem, cum ceteris omnibus Præpositis, Decanis & Archidiaconis ſubſcriptis teſtibus locus apponatur eccleſiæ, in qua hæc munera obierunt. Sobieslaus in remunerat io. nem Conrado largitur pro- vinciam Bru- nenſem. Memhrana Adalberti Ab- batis Strahe- fienſis. 501 Unum poſtremum ex Annalibus noſtris eliminandum, quod paſ- ſim hactenus in illis civitatem obtinuit: Hagecius ad annum præſen- tem Waldenſis ſeu Albigenſis hæreſis, quæ ſeſe multo postea in Bo- he- b) Hodie ad ditiones epiſcopi Litomericenſis pertinet, e quo tamen Doxana hodiedum annuum canonem percipit.
SOBIESLAI II. 3. Duo præterea funt, quæ ad anni præſentis memorias pertinent: Primum eft, quod Sobieslaus remuneraturus strenuam operam, quam ſibi in bina expeditione Auſtriaca navaverat Conradus Dux Znoymen- fis, tum maxime damna penſaturus, quæ illi Auftriæ Dux populatio- ne ſua intulerat, caducam provinciam Brunensem eidem elargitus eft, amplarum , inquam , & fertilium ditionum dominum nominavit. Al- tera memoria est Adalberti anni ſuperioris fine in Abbatiam Straho- fienſem post Erleboldum evecti, cujus authographam membranam anno ſuperiore in Archivo Doxanenſi deteximns, quæ quanquam No- tis omnibus Chronologicis careat , ex teſtium tamen ſubſcriptione, & præeſertim Sobieslai Ducis approbatione non obſcurum relinquit, eam anno præſente, ſeu ſummum ſequente, qui Sobieslao in imperio po- ſtremus fuerat, ſcriptam fuiſſe. Non continet quidem membrana hæc niſi concambium quoddam, quod Parthenon Doxanenſis cum Chrenone filio Juratæ Præpoſiti Melnicenſis ratione patrimonii ſui in Cravar (hodie Grabern b) ) pro curia Raduwiſli inierat. At vero quoniam membrana hæc omnium vetuſtiſſima Ordinis univerſi Præ- monstratenſis in Bohemia a nobis hactenus comperta, & ex trifti illo Zizkiano monasteriorum excidio superstes est, eam ad exemplar vetuſtum accurate æri inciſam ſervatis priſcorum characterum ducti- bus, verborumque compendiis Lectoris obtutibus fiftimus, tum ut fæ- culi hujus ſcripturæ apud nos ufitatæ genus agnoſcatur, tum ut con- firmem, quod jam multo ante jactare auſus, gentis noſtræ ſeribas ho- rum ſæculorum periodo calligraphiæ elegantia vicinas gentes ſupe- raſſe. Id merito dolorem animo meo attulit, quod Adalberti hujus ſigillum ab inſtrumento isto avulſum fit, quod inter plures ejusmodi ſigillorum avulſorum ceras fruſtra quæfitum fuit. Ceterum ſuſpi- cari haud vane licet Albertum Præpositum, qui isthic inter testes ad- ducitur , haud alium fuiſſe atque Præpoſitum Doxanenſem ſecundum, Adalberti ſucceſsorem, cum ceteris omnibus Præpositis, Decanis & Archidiaconis ſubſcriptis teſtibus locus apponatur eccleſiæ, in qua hæc munera obierunt. Sobieslaus in remunerat io. nem Conrado largitur pro- vinciam Bru- nenſem. Memhrana Adalberti Ab- batis Strahe- fienſis. 501 Unum poſtremum ex Annalibus noſtris eliminandum, quod paſ- ſim hactenus in illis civitatem obtinuit: Hagecius ad annum præſen- tem Waldenſis ſeu Albigenſis hæreſis, quæ ſeſe multo postea in Bo- he- b) Hodie ad ditiones epiſcopi Litomericenſis pertinet, e quo tamen Doxana hodiedum annuum canonem percipit.
Strana 502
502 ANNUS I176. Falſum eſt Waldenſes jam boc anno aut ſæculo pene- traſſe in Bo- hemiam. hemiam quoque inſinuavit, principia reponit , & fuſiſſimo ſtylo ori- ginem illius, progreſſusque deſcribit, cum reipſa hærefis ista Petro Walde auctore jam anno 1160. cœperit. Serpfit autem per hos se- decim annos latius in Picardia, atque anno præſente coacto concilio per Albienſem, Lugdunenſem, aliosque epiſcopos damnata, ſectato- resque illius gremio eccleſiæ excluſi ſunt, ut Baronius hæc fuſe ex synchrono enarrat. i) Stranskius e noſtris ſæculi XVII. ſcriptor ſe- ctæ hujus aſſecla jam anno præſente hujus Petri Walde diſcipulos ex Gallia, Germaniaque profligatos viros cum pietate, tum ſacrarum lite- rarum ſcientia ſpectatiſſimos in Bohemiam veniſſe, atque ad Zatecium, & Launam domicilium delegiſſe narrat, k) quem turba fratrum Bohe- morum, Moravorumque, præcipuique ex ea Laficius, Regenvolſci- us, & Amos Comenius l) non aliter atque cœci ipſi cœcum Ducem ſecuti, abhine prima principia fratrum Bohemorum in Bohemia re- petunt, cum Stranskius hac enarrans provocet ad fontem fuum Ha- gecium, Hagecius autem nonniſi originem hujus ſectæ ad hunc an- num reponat, cetera de progreſſibus Picarditarum in Germania & Bohemia integris ſæculis poſteriora permodum corolarii ſubjungat, præoccupetque, m) ut perſpicuum fit Stranskium abuſum Hagecio, fucumque hoc ſuo teſtimonio feciſſe ſectæ ſuæ alumnis. E quibus nemo non agnoſcat, quam infirmis tibicinibus Fratres Boemi, Moravi- que ſuam in Boemia antiquitatem fulciant, falfaque jactent incunabula. Sane nemo unus veterum meminit Waldenſes hoc jam ſæculo vel in Germaniam, multo minus Boemiam penetrafſe, & ipſe catalogus te- ſtium veritatis L. 15. neſcivit altiora ſectariorum iſtorum in Bohemia principia, quam ab imperio Regis noſtri Joannis atque ab anno 1130. repetere, quanquam ne. tum quidem, ſed posterius adhuc sub Wen- ceslao inerte, ſæculoque XV. illos in Bohemiam irrepfiſſe velit Æneas Sylvius c. 41! & Bielewogius Huſſiticus ſacerdos in opere ſuo de mu- tatione religionis in Bohemia. Non igitur hæfitandum fluctuandum- que cum doct. Pubitſchka n) num jam præſente ſæculo ſeu plane an- no, de quo ſermo est, Waldenſes Bohemiam ſubintraverint, cum ſæ- culis integris poſterius eos adveniſſe certum fit, uti ſuis locis indica- bi- i) Baronius in Annal. eccleſ. ad h. a. N. III. k) Reipublicæ Bojemæ c. 6. §. 5. 1) Laſicius tle origine & geſtis Fratrum Bohemorum. Regevolſcius in ſyftemate hi- ſtorico eccleſ. Slavon. L. 1. c. 3. Jo. Amos Comenius in hift. FF. Bohemo- rum &c. m) Manifeſtum id reddit Hagecius ex memoria Hieronymi & amici Picarditarum longe poſteriorum ; tum eoruin Moguntiam , Norimbergamque ad- ventu. n) Chton. Seschichte Böhmens, Pub-Chronol. Seſch. 4. Th. 1.B. S.429.
502 ANNUS I176. Falſum eſt Waldenſes jam boc anno aut ſæculo pene- traſſe in Bo- hemiam. hemiam quoque inſinuavit, principia reponit , & fuſiſſimo ſtylo ori- ginem illius, progreſſusque deſcribit, cum reipſa hærefis ista Petro Walde auctore jam anno 1160. cœperit. Serpfit autem per hos se- decim annos latius in Picardia, atque anno præſente coacto concilio per Albienſem, Lugdunenſem, aliosque epiſcopos damnata, ſectato- resque illius gremio eccleſiæ excluſi ſunt, ut Baronius hæc fuſe ex synchrono enarrat. i) Stranskius e noſtris ſæculi XVII. ſcriptor ſe- ctæ hujus aſſecla jam anno præſente hujus Petri Walde diſcipulos ex Gallia, Germaniaque profligatos viros cum pietate, tum ſacrarum lite- rarum ſcientia ſpectatiſſimos in Bohemiam veniſſe, atque ad Zatecium, & Launam domicilium delegiſſe narrat, k) quem turba fratrum Bohe- morum, Moravorumque, præcipuique ex ea Laficius, Regenvolſci- us, & Amos Comenius l) non aliter atque cœci ipſi cœcum Ducem ſecuti, abhine prima principia fratrum Bohemorum in Bohemia re- petunt, cum Stranskius hac enarrans provocet ad fontem fuum Ha- gecium, Hagecius autem nonniſi originem hujus ſectæ ad hunc an- num reponat, cetera de progreſſibus Picarditarum in Germania & Bohemia integris ſæculis poſteriora permodum corolarii ſubjungat, præoccupetque, m) ut perſpicuum fit Stranskium abuſum Hagecio, fucumque hoc ſuo teſtimonio feciſſe ſectæ ſuæ alumnis. E quibus nemo non agnoſcat, quam infirmis tibicinibus Fratres Boemi, Moravi- que ſuam in Boemia antiquitatem fulciant, falfaque jactent incunabula. Sane nemo unus veterum meminit Waldenſes hoc jam ſæculo vel in Germaniam, multo minus Boemiam penetrafſe, & ipſe catalogus te- ſtium veritatis L. 15. neſcivit altiora ſectariorum iſtorum in Bohemia principia, quam ab imperio Regis noſtri Joannis atque ab anno 1130. repetere, quanquam ne. tum quidem, ſed posterius adhuc sub Wen- ceslao inerte, ſæculoque XV. illos in Bohemiam irrepfiſſe velit Æneas Sylvius c. 41! & Bielewogius Huſſiticus ſacerdos in opere ſuo de mu- tatione religionis in Bohemia. Non igitur hæfitandum fluctuandum- que cum doct. Pubitſchka n) num jam præſente ſæculo ſeu plane an- no, de quo ſermo est, Waldenſes Bohemiam ſubintraverint, cum ſæ- culis integris poſterius eos adveniſſe certum fit, uti ſuis locis indica- bi- i) Baronius in Annal. eccleſ. ad h. a. N. III. k) Reipublicæ Bojemæ c. 6. §. 5. 1) Laſicius tle origine & geſtis Fratrum Bohemorum. Regevolſcius in ſyftemate hi- ſtorico eccleſ. Slavon. L. 1. c. 3. Jo. Amos Comenius in hift. FF. Bohemo- rum &c. m) Manifeſtum id reddit Hagecius ex memoria Hieronymi & amici Picarditarum longe poſteriorum ; tum eoruin Moguntiam , Norimbergamque ad- ventu. n) Chton. Seschichte Böhmens, Pub-Chronol. Seſch. 4. Th. 1.B. S.429.
Strana 503
SOBIESLAI II. 4. bimus, quare etiam hic longius cum eodem doct, viro ea præoccu- pare noluimus. 503 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVII. ALEXANDRI III. Papæ 17. FRIDERICIReg. 26. Imp. 23. FRIDERICI ep. Prag. 10. DIETLEBI ep. Ol. 6. SOBIESLAI II. Duc. 4. x iis, quæ ad annum 1173. retulimus manifeſtum est Sobie- slaum Ducem fratris ſui junioris Udalrici beneficiis plurimum E obſtrictum fuiſſe : is enim, non alius fuit , qui ejus liberationem e diuturnis carceribus per Imperatorem impetravit, is ipſus fuit, qui jam jam Principatu Bohemiæ ab eodem Imperatore inveſtitus heroica virtute, & pluſquam fraterno amore illi eundem ceſsit; quod vero laboran & meritorum ſuorum præmium a Sobieslao tulerit, nuſpiam meminere veteres, provinciis omnibus per Wladislaum exuto pin- guem amplamque ſeu Bohemiæ ſeu Moraviæ ditionem conceſſam fuiſſe a fratre dubitare haud licet , at quæ illa fuerit, proditum haud eſt. Doctiſſimus quidem Pubitſehka a) ait Udalricum, dum fratri Ducale ultro ceſſiſſet ſolium , ſibi Hradecenſem provinciam ſupra Sa- zavam reſervaſſe, provocatque ad aſſerti iſtius fontem Balbinum l. 7. Miſcell. p. 106. Not. d. d. d. Sed peſſime hunc locum Balbini in- terpretatus eſt, citavitque ; Balbinus quidem hoc loco aſſerit Udala ricum tenuiſſe ditionem Hradek ſuper fluvium Sazavam, ſed agit hic de anno 1154., quo anno omnino a Wladislao Gradecenſem provin- ciam obtinuit, unde etiam ibidem ſubjungit : Sed altero mox anno (nempe 1155.) cum omnibus ſuis in Poloniam cedere coactus eft, ut taceam doctiſſimum Virum cum ipſo Balbino hallucinatum, cum Hradecenſem hanc provinciam ſupra Sazavam fluvium conjecit, nam Vincentius p. 42. ad eundem annum 1154. expreſsis verbis ait Udal- rico conceſſum fuiſſe caſtrum Hradek ultra Albim cum ſuis Appendi- tiis. Si temporum, rerum geſtarum, narratorumque veterum circum- stantiæ expendantur, nil magis credibile est, quam Sobieslaum in grati animi ſui vicem Udalrico ſub principium occupati throni pro- vinciam Olomucenſem (quæ una e prœcipuis fuit) concefſiſſe, nam ea exauctoratione Friderici Ducis Olomucenfis vacua fuit, caducaque in potestatem Sobieslai recidit, neque vero uſpiam proditus hac an- no- a) Idem ibidem. Idem ibidem S. 416.
SOBIESLAI II. 4. bimus, quare etiam hic longius cum eodem doct, viro ea præoccu- pare noluimus. 503 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVII. ALEXANDRI III. Papæ 17. FRIDERICIReg. 26. Imp. 23. FRIDERICI ep. Prag. 10. DIETLEBI ep. Ol. 6. SOBIESLAI II. Duc. 4. x iis, quæ ad annum 1173. retulimus manifeſtum est Sobie- slaum Ducem fratris ſui junioris Udalrici beneficiis plurimum E obſtrictum fuiſſe : is enim, non alius fuit , qui ejus liberationem e diuturnis carceribus per Imperatorem impetravit, is ipſus fuit, qui jam jam Principatu Bohemiæ ab eodem Imperatore inveſtitus heroica virtute, & pluſquam fraterno amore illi eundem ceſsit; quod vero laboran & meritorum ſuorum præmium a Sobieslao tulerit, nuſpiam meminere veteres, provinciis omnibus per Wladislaum exuto pin- guem amplamque ſeu Bohemiæ ſeu Moraviæ ditionem conceſſam fuiſſe a fratre dubitare haud licet , at quæ illa fuerit, proditum haud eſt. Doctiſſimus quidem Pubitſehka a) ait Udalricum, dum fratri Ducale ultro ceſſiſſet ſolium , ſibi Hradecenſem provinciam ſupra Sa- zavam reſervaſſe, provocatque ad aſſerti iſtius fontem Balbinum l. 7. Miſcell. p. 106. Not. d. d. d. Sed peſſime hunc locum Balbini in- terpretatus eſt, citavitque ; Balbinus quidem hoc loco aſſerit Udala ricum tenuiſſe ditionem Hradek ſuper fluvium Sazavam, ſed agit hic de anno 1154., quo anno omnino a Wladislao Gradecenſem provin- ciam obtinuit, unde etiam ibidem ſubjungit : Sed altero mox anno (nempe 1155.) cum omnibus ſuis in Poloniam cedere coactus eft, ut taceam doctiſſimum Virum cum ipſo Balbino hallucinatum, cum Hradecenſem hanc provinciam ſupra Sazavam fluvium conjecit, nam Vincentius p. 42. ad eundem annum 1154. expreſsis verbis ait Udal- rico conceſſum fuiſſe caſtrum Hradek ultra Albim cum ſuis Appendi- tiis. Si temporum, rerum geſtarum, narratorumque veterum circum- stantiæ expendantur, nil magis credibile est, quam Sobieslaum in grati animi ſui vicem Udalrico ſub principium occupati throni pro- vinciam Olomucenſem (quæ una e prœcipuis fuit) concefſiſſe, nam ea exauctoratione Friderici Ducis Olomucenfis vacua fuit, caducaque in potestatem Sobieslai recidit, neque vero uſpiam proditus hac an- no- a) Idem ibidem. Idem ibidem S. 416.
Strana 504
504 ANNUS 1177. Udalricus a Sobieslao ca- pitur, norum periodo poſt Fridericum unus aliquis ex agnatis Ducalibus, cui provincia iſta conceſſa fuiſſet; rem etiam confirmabunt ea, quæ de diſcordia Sobieslaum inter & Udalricum exorta ſubnectimus: ſci- licet & inter hos duos Fratres veterem paroemiam locum inveniſse: rara concordia fratrum. Nam eouſque exarſit Sobieslai adverſus U- dalricum indignatio, ut illum captivum in cuſtodiam conjecerit, quod ſummo compendio tam Coſmæ Continuator Viennenſis p: 58 , quam Anonymus Menkenianus T. III. p. 1705. quam denique Epitomator Pulkavæ Stehlikianus ad h. a. iisdem pene verbis recitant: Odalricus Dux a fratre Sobieslao capitur. Cauſam diſſidii fraterni, captivitatis- que fruftra a veteribus requiras, quod fi vero in mentem revocemus anno ſuperiore provinciam Brunenſem Sobieslaum Conrado Duci Znoymenſi elargitum fuiſſe , veroſimillime invidia æmulum compe- titoremque, hujus provinciæ Udalricum irritavit, ut & indigne ferret, ſibi magis de fratre bene merito hanc provinciam con- ceſſam non fuiſſe, & adverſus Sobieslaum quidpiam moliri occipe- ret, cujus machinationibus ut præverteret Sobieslaus, illum in carce- res conjecit. Guid vero postea actum fit Udalrico a nemine adnota- tum eſt, tanquam in puteum incidiſſet, poſthac nulla penitus illius memoria ſupereſt: veroſimillime in carceribus fuis mortuus; nam anno ſequente, deturbato e ſolio Sobieslao fratre, rurſum ſucceſsit infenfiſſimus illius hoſtis Fridericus procul dubio non immemor Udal- ricum exauctorationis fuæ ante annos quatuor auctorem caputque fuiſſe. Quod ad provinciam Olomucenſem attinet, verosimile est eam a Sobieslao juniori fratri Wenceslao collatam fuiſſe, nam anno ſequente cum Sobieslao ab Auftriacis & Conrado cæſus recta Olomu- cium confugit , urbemque tuitus eſt. Quemadmodum hæc Udalrici captivitas plurimorum Bohemo- rum fautorum ejusdem indignationem & odium Sobieslao peperit, ita & Sobieslaus alio facinore ſeſe Imperatori in Italia agenti exoſum reddidit. Magno diſſidio atque odio inter ſe certabant Bela Rex Hun- gariæ atque frater illius, b) Belæ regnum & coronam diſputare vi- de- Pub. Thronol. b) Doctiſſimus Pubitſchka hune ſcriptoribus Hungaricis incognitum Belæ frotrem Eme. ricum appellat, affirmatqtie noinen hoe ex veteribus documentis a Pulkova fuiſſe Geſch. 4. Th. erutum. Sed quis ille Pulkava ? an is, qui a me excuſus eſt ? an MS. Noſtizianus, I,B. S.431. Stehlikianusve ? an Epitoinator illius a Menkenio , & Ludewigio editus? an ver- naculus Litomericenſis , alterve, cujus apographum manibus tenee ? fallitur vir
504 ANNUS 1177. Udalricus a Sobieslao ca- pitur, norum periodo poſt Fridericum unus aliquis ex agnatis Ducalibus, cui provincia iſta conceſſa fuiſſet; rem etiam confirmabunt ea, quæ de diſcordia Sobieslaum inter & Udalricum exorta ſubnectimus: ſci- licet & inter hos duos Fratres veterem paroemiam locum inveniſse: rara concordia fratrum. Nam eouſque exarſit Sobieslai adverſus U- dalricum indignatio, ut illum captivum in cuſtodiam conjecerit, quod ſummo compendio tam Coſmæ Continuator Viennenſis p: 58 , quam Anonymus Menkenianus T. III. p. 1705. quam denique Epitomator Pulkavæ Stehlikianus ad h. a. iisdem pene verbis recitant: Odalricus Dux a fratre Sobieslao capitur. Cauſam diſſidii fraterni, captivitatis- que fruftra a veteribus requiras, quod fi vero in mentem revocemus anno ſuperiore provinciam Brunenſem Sobieslaum Conrado Duci Znoymenſi elargitum fuiſſe , veroſimillime invidia æmulum compe- titoremque, hujus provinciæ Udalricum irritavit, ut & indigne ferret, ſibi magis de fratre bene merito hanc provinciam con- ceſſam non fuiſſe, & adverſus Sobieslaum quidpiam moliri occipe- ret, cujus machinationibus ut præverteret Sobieslaus, illum in carce- res conjecit. Guid vero postea actum fit Udalrico a nemine adnota- tum eſt, tanquam in puteum incidiſſet, poſthac nulla penitus illius memoria ſupereſt: veroſimillime in carceribus fuis mortuus; nam anno ſequente, deturbato e ſolio Sobieslao fratre, rurſum ſucceſsit infenfiſſimus illius hoſtis Fridericus procul dubio non immemor Udal- ricum exauctorationis fuæ ante annos quatuor auctorem caputque fuiſſe. Quod ad provinciam Olomucenſem attinet, verosimile est eam a Sobieslao juniori fratri Wenceslao collatam fuiſſe, nam anno ſequente cum Sobieslao ab Auftriacis & Conrado cæſus recta Olomu- cium confugit , urbemque tuitus eſt. Quemadmodum hæc Udalrici captivitas plurimorum Bohemo- rum fautorum ejusdem indignationem & odium Sobieslao peperit, ita & Sobieslaus alio facinore ſeſe Imperatori in Italia agenti exoſum reddidit. Magno diſſidio atque odio inter ſe certabant Bela Rex Hun- gariæ atque frater illius, b) Belæ regnum & coronam diſputare vi- de- Pub. Thronol. b) Doctiſſimus Pubitſchka hune ſcriptoribus Hungaricis incognitum Belæ frotrem Eme. ricum appellat, affirmatqtie noinen hoe ex veteribus documentis a Pulkova fuiſſe Geſch. 4. Th. erutum. Sed quis ille Pulkava ? an is, qui a me excuſus eſt ? an MS. Noſtizianus, I,B. S.431. Stehlikianusve ? an Epitoinator illius a Menkenio , & Ludewigio editus? an ver- naculus Litomericenſis , alterve, cujus apographum manibus tenee ? fallitur vir
Strana 505
SOBIESLAI II. 4. debatur frater, is ut tempori periculo ſuo conſuleret fratrem capi, & in vincula conjici fecit, ex his ille quoquo demum caſu eluctatus per- fugium in Bohemia apud Sobieslaum Imperatoris amiculum quæ- ſivit ſperans , inquit Chronographus noſter, per manum Ducis Sobie- slai adire Imperatorem, ſuſcepturus ab eo coronam , & ſubjicere fibi Hun- gariam. At vero Sobieslaus confugientem ad ſe ſpe & promiſſis fal- lacibus lactatum turpiſſime fefellit, comprehenſum enim vi atque admotis cuſtodibus, proditorio prorſus facinore in Hungariam remi- ſit atque Regi Belæ extradi juſſit. Jam vero ab anni ſuperioris au- tumno, ut infra videbitur, inter legatos Imperatoris, & Alexandri III. ſerio tractabatur de reconciliatione, negotiumque eo feliciter pro- greſſum est, ut communis rumor ferret litem illam ſacerdotium in- ter & imperium proxime compoſitum iri. c) Animati recreatique ſunt hoc jucundo ex Italia nuncio Alexandri cultores, & cumprimis illi, qui propterea Friderico Imperatori exoſi facti multis adverſis oppreſſi fuerant. Hos inter fuit Leopoldus Dux Auſtriæ, qui pa- tri Henrico ipſo anni principio Idibus Januarii demortuo ſucceſſerat. Nihil ille cunctatus ipſa hyeme in Italiam festinavit, confirmationem Principatus ſui ab Imperatore petiturus, quam ille ad VI. Calendas Martii ad caſtrum Calendarium prope Piſaurum præſentibus plurimis Germaniæ Præſulibus & Principibus impetravit, folemniter Ducatu Auſtriæ inveſtitus. Leopoldum Austrium in Lombardiam ſeu comi- tatus , ſeu quod credibilius, cum adhærentium ſibi Bohemorum turba ſecutus Fridericus extorris Dux Bohemiæ duplici affinitatis vinculo ei junctus. d) Sociatis hi duo confiliis operaque tota contentione ad- ni- S ſſ PARS VI. ANNAL. HAGEC. vir doct ne unus quidem veterum nominis Emerici meminit : legit hoc nomen Emerici in Hagecio, miro illo nominum propriorum fabro, & primo inventore , a quo id mutuavit Dubravius, Goldaſtus, Balbinus, aliique. Emericus, qui dein Belæ ſucceſſit in regno Hungariæ , non fuit illius frater , ſed filius. Tam no- vum etiam atque infolitum eſt, cum idem doctiſſimus vir ſubjungit : Emericum hunc rumorem inter Hungaros ſparſiſſe Belam nonniſi favore Græcorum Impe- ratoris, metuque Ordinum Hungariæ Regem electum fuiſſe, quæ unde hauſta ſint, quis denuo ariolatione aſſequatur ? nam Hungarici ſcriptores neque fratris iſtius , multo minus diſſidii cum Bela exorti meminerunt. Belam tamen revera habuiſſe fratrem cujuscujus nominis , quocum anno præſente hoc diſſidium enatum eft, cer- tos nos reddit Chronographi nostri contemporanei testimonium. Doctiſſimus vir etiam ex Hagecio adjicere debuiſſet : Belam ab Emerico clanculum ad necem quæ- fitum fuiſſe , quod ſuperioribus commentis non eſt abſimile. c) Vide pacis con- ditiones hoc anno inter legatos Apoſtolicos & Imperatoris initas Tom. III. Con- cil. Germ. p. 411. d) Erat Frideriens Leopoldi amita Gertrude editus, & frater Sobieslaus fra- trem Regis Hungariæ ad ſe confugien- tem prodit. 505 il-
SOBIESLAI II. 4. debatur frater, is ut tempori periculo ſuo conſuleret fratrem capi, & in vincula conjici fecit, ex his ille quoquo demum caſu eluctatus per- fugium in Bohemia apud Sobieslaum Imperatoris amiculum quæ- ſivit ſperans , inquit Chronographus noſter, per manum Ducis Sobie- slai adire Imperatorem, ſuſcepturus ab eo coronam , & ſubjicere fibi Hun- gariam. At vero Sobieslaus confugientem ad ſe ſpe & promiſſis fal- lacibus lactatum turpiſſime fefellit, comprehenſum enim vi atque admotis cuſtodibus, proditorio prorſus facinore in Hungariam remi- ſit atque Regi Belæ extradi juſſit. Jam vero ab anni ſuperioris au- tumno, ut infra videbitur, inter legatos Imperatoris, & Alexandri III. ſerio tractabatur de reconciliatione, negotiumque eo feliciter pro- greſſum est, ut communis rumor ferret litem illam ſacerdotium in- ter & imperium proxime compoſitum iri. c) Animati recreatique ſunt hoc jucundo ex Italia nuncio Alexandri cultores, & cumprimis illi, qui propterea Friderico Imperatori exoſi facti multis adverſis oppreſſi fuerant. Hos inter fuit Leopoldus Dux Auſtriæ, qui pa- tri Henrico ipſo anni principio Idibus Januarii demortuo ſucceſſerat. Nihil ille cunctatus ipſa hyeme in Italiam festinavit, confirmationem Principatus ſui ab Imperatore petiturus, quam ille ad VI. Calendas Martii ad caſtrum Calendarium prope Piſaurum præſentibus plurimis Germaniæ Præſulibus & Principibus impetravit, folemniter Ducatu Auſtriæ inveſtitus. Leopoldum Austrium in Lombardiam ſeu comi- tatus , ſeu quod credibilius, cum adhærentium ſibi Bohemorum turba ſecutus Fridericus extorris Dux Bohemiæ duplici affinitatis vinculo ei junctus. d) Sociatis hi duo confiliis operaque tota contentione ad- ni- S ſſ PARS VI. ANNAL. HAGEC. vir doct ne unus quidem veterum nominis Emerici meminit : legit hoc nomen Emerici in Hagecio, miro illo nominum propriorum fabro, & primo inventore , a quo id mutuavit Dubravius, Goldaſtus, Balbinus, aliique. Emericus, qui dein Belæ ſucceſſit in regno Hungariæ , non fuit illius frater , ſed filius. Tam no- vum etiam atque infolitum eſt, cum idem doctiſſimus vir ſubjungit : Emericum hunc rumorem inter Hungaros ſparſiſſe Belam nonniſi favore Græcorum Impe- ratoris, metuque Ordinum Hungariæ Regem electum fuiſſe, quæ unde hauſta ſint, quis denuo ariolatione aſſequatur ? nam Hungarici ſcriptores neque fratris iſtius , multo minus diſſidii cum Bela exorti meminerunt. Belam tamen revera habuiſſe fratrem cujuscujus nominis , quocum anno præſente hoc diſſidium enatum eft, cer- tos nos reddit Chronographi nostri contemporanei testimonium. Doctiſſimus vir etiam ex Hagecio adjicere debuiſſet : Belam ab Emerico clanculum ad necem quæ- fitum fuiſſe , quod ſuperioribus commentis non eſt abſimile. c) Vide pacis con- ditiones hoc anno inter legatos Apoſtolicos & Imperatoris initas Tom. III. Con- cil. Germ. p. 411. d) Erat Frideriens Leopoldi amita Gertrude editus, & frater Sobieslaus fra- trem Regis Hungariæ ad ſe confugien- tem prodit. 505 il-
Strana 506
Sobieslans ab Imperatore exauctoratur Fridericus Principatui re- ſtituitur. 506 nituntur, ut Imperatoris animum a Sobieslao avertant, ejusque indi- gnationem adverſus illum exacuant, quem alioquin ob dilapſos ejus nuper ex Italica expeditione milites ſuboffenſum ſciebant. Leo- poldus itaque acerrime questus plusquam barbaram terrarum Auftria- carum populationem (quodque legibus Chriſtianis & imperii maxi- me adverſum eſſet) ipſarum ecclefiarum monasteriorumque devasta- tionem, incinerationemque e) Fridericus præterea perduellionem eam Sobieslai exaggerare atroque denigrare colore omni ſtu- dio adlaboravit, quod Clientem Imperatoris Principem Hungarum perfugium & præfidium apud Imperatorem quæſiturum proditorie in manus fratris, hostis Imperii Romani, tradiderit. f) Magis ma- gisque procul dubio cauſam Sobieslai exaſperavere Legati Pontificis Præſulesque, qui Sobieslaum fulmine ecclefiastico ab Alexandro per- culſum afſeverabant. Imperator itaque mente fimul revolvens inju- riam, quæ Friderico, optato prius ab Ordinibus Boemiæ inaugura- toque Duci, illata fuiſſet, ad eum in Principalem sedem restituen- dum animum adjecit, ſententia denique exauctorationis adverſus So- bieslaum pronunciata, Fridericum vexillis infeudavit. Id compen- dio Auctor Incerti Chronici Austriaci apud Hieron. Pezium T. I. p. 562. his verbis narrat: Fridericus filius ejus (Wladislai Regis Bohe- morum) pro terra patris, quam Zebezlaus occupaverat, ab Imperato- re in Italia reinvestitus est. Et Chronographus noster c. 1. Factum eſt, ut Fridericus, qui contra eum (Sobieslaum) in curia laboravit, tandem obtineret, quod voluit, nam donatur quidem vexilis de manu Cæſaris, ſed multum tempus intercedit, antequam fiat hujus rei finis quia & imperium (id est Principatus Bohemiæ) non vacabat, & So- bieslaus reſiſtere parabat. Sane non niſi anno ſequente jam adulto fac- tum est, ut Sobieslaus Friderico thronum concedere cogeretur. ANNUS II77. Ad cumulum malorum acceſsif, quod novæ Sobieslaum inter & illius Henricus Dux Medlicenſis Friderici ſororem Richenzam matrimonio june- tam habuit. e) Huc collimant verba Chronographi Siloenſis anno ſuperiore p. 89. dum ait : Imperator comperto excidio Auſtriæ multum dicitur doluiſſe , & ita boc factum fuit initium, & quaſi quoddam ſeminarium, unde Sobieslaus perdidit gra- tiam Imperatoris. f) Id ipſum idem author etiam innuit, dum narratæ huic pro- ditioni ſubjungit: His & aliis cauſis exſtantibus gratiam Cæſaris irrecuperabiliter amiſerat. Luculentius vero anonymus in MS. Chronico Clauſtro Neoburgenſi apud Hanſiz. T. II. p. 298. Zabeslaus Dux Bohemorum accuſatus apud Imperato- torem, quod fratrem Regis Hungariæ ad ſe confugientem fratri fraudulenter red- didiſſet, Ducatu ſuo privetur, & Fridericus pro eo reſtituitur.
Sobieslans ab Imperatore exauctoratur Fridericus Principatui re- ſtituitur. 506 nituntur, ut Imperatoris animum a Sobieslao avertant, ejusque indi- gnationem adverſus illum exacuant, quem alioquin ob dilapſos ejus nuper ex Italica expeditione milites ſuboffenſum ſciebant. Leo- poldus itaque acerrime questus plusquam barbaram terrarum Auftria- carum populationem (quodque legibus Chriſtianis & imperii maxi- me adverſum eſſet) ipſarum ecclefiarum monasteriorumque devasta- tionem, incinerationemque e) Fridericus præterea perduellionem eam Sobieslai exaggerare atroque denigrare colore omni ſtu- dio adlaboravit, quod Clientem Imperatoris Principem Hungarum perfugium & præfidium apud Imperatorem quæſiturum proditorie in manus fratris, hostis Imperii Romani, tradiderit. f) Magis ma- gisque procul dubio cauſam Sobieslai exaſperavere Legati Pontificis Præſulesque, qui Sobieslaum fulmine ecclefiastico ab Alexandro per- culſum afſeverabant. Imperator itaque mente fimul revolvens inju- riam, quæ Friderico, optato prius ab Ordinibus Boemiæ inaugura- toque Duci, illata fuiſſet, ad eum in Principalem sedem restituen- dum animum adjecit, ſententia denique exauctorationis adverſus So- bieslaum pronunciata, Fridericum vexillis infeudavit. Id compen- dio Auctor Incerti Chronici Austriaci apud Hieron. Pezium T. I. p. 562. his verbis narrat: Fridericus filius ejus (Wladislai Regis Bohe- morum) pro terra patris, quam Zebezlaus occupaverat, ab Imperato- re in Italia reinvestitus est. Et Chronographus noster c. 1. Factum eſt, ut Fridericus, qui contra eum (Sobieslaum) in curia laboravit, tandem obtineret, quod voluit, nam donatur quidem vexilis de manu Cæſaris, ſed multum tempus intercedit, antequam fiat hujus rei finis quia & imperium (id est Principatus Bohemiæ) non vacabat, & So- bieslaus reſiſtere parabat. Sane non niſi anno ſequente jam adulto fac- tum est, ut Sobieslaus Friderico thronum concedere cogeretur. ANNUS II77. Ad cumulum malorum acceſsif, quod novæ Sobieslaum inter & illius Henricus Dux Medlicenſis Friderici ſororem Richenzam matrimonio june- tam habuit. e) Huc collimant verba Chronographi Siloenſis anno ſuperiore p. 89. dum ait : Imperator comperto excidio Auſtriæ multum dicitur doluiſſe , & ita boc factum fuit initium, & quaſi quoddam ſeminarium, unde Sobieslaus perdidit gra- tiam Imperatoris. f) Id ipſum idem author etiam innuit, dum narratæ huic pro- ditioni ſubjungit: His & aliis cauſis exſtantibus gratiam Cæſaris irrecuperabiliter amiſerat. Luculentius vero anonymus in MS. Chronico Clauſtro Neoburgenſi apud Hanſiz. T. II. p. 298. Zabeslaus Dux Bohemorum accuſatus apud Imperato- torem, quod fratrem Regis Hungariæ ad ſe confugientem fratri fraudulenter red- didiſſet, Ducatu ſuo privetur, & Fridericus pro eo reſtituitur.
Strana 507
SOBIESLAI II. 4. 507 & Conradum Ducem Znoymenſem ſubortæ fuerint inimicitiæ. Nam ut idem Author p. 89, ait : Interea venenatæ linguæ virus diſcordiæ ſe- minant inter Sobieslaum et Conradum et ita inflammant hunc in odium illius, ut cui prius dederat terram Bernenſem (Brunenſem) nunc velit non ſolum datam retrahere, ipſumque, ſi poſſet, vita privare, atque etiam ſuam Znoymenſem invadere. Conradus jam nunciis certior redditus de ſententia exauctorationis ab Imperatore adverſus Sobieslaum lata non firmius firmamentum credidit, quam in ſocietate & armis Ducum Auſtriæ (affinium Friderici in Principatum Bohemiæ reſtituendi) quæ- rere: ante omnia igitur de reconciliatione egit, nam illos anno ſupe- riore repetita ſua cum Sobieslao invaſione provinciarum Auftriaca- rum graviſſime offenderat. Acceptavere illi reconciliationem eo ce- lerius, fœdusque cum eo iniere eo promptius, quod ultionem adver- ſus Sobieslaum ſpirarent, cognatumque Fridericum in ſolium evec- tum percuperent. Imprudens vero, inque exitium fuum ruens So- bieslaus pro impetu ingenii ſui festinat legere exercitum, imparatum- que Conradum bello laceſſere, at offendit illum jamjam adunatis Prin- cipum Auſtriæ copiis ſibi obviam progreſſum: collatis signis sternun- tur Sobieslai phalanges, in fugam præcipites aguntur, ipſeque So- bieslaus inglorius in Bohemiam redire compellitur. g) Aderat prælio iſti Waczlaus frater illius cum Olomucenſibus cohortibus, hunc quo- que fugientem Conradus et Auſtrienſes cœpto itinere in Olomucz uſque ſequuntur, h) et civitatem obſident, quoniam vero expugnatio urbis longius tempus, majoresque apparatus expoſcere videbatur , ſoluta obſidione, & vaſtata provincia, inquit idem author, revertuntur ad ſua. Non præteriere Auſtriaci ſcriptores hane copiarum ſuarum in Moraviam irruptionem: ſupralaudatum incerti authoris Chronicon Zwettlenſe ait c. 1 p. 563. Liupoldus (Dux Auſtriæ) ultus injuriam patris manu forti intravit Moraviam, et civitatem Olomucz obſedit, viciniam totam incendio et prædis devaſtavit, quam narrationem cum Sſſ 2 Inter Sobies. laum & Con- radum nova inimicitiæ. Conradus fu- deratis Duci- bus Auſtriæ in fugam con- jicit Sobiesla- um. Wenceslaum Olomucii obſi- det. au- g) Quis non miretur denuo ridiculam omnibus ſynchronis adverſam narrationem doc- tiſſimi Pubitſchka: dum ait Sobieslaum in fugam actum perfugium quæfiviſſe apud Udalricum, cui paulo ante provincia Olomucenſis obvenerat , cum Udalrieus , ut ſupra vidimus, a Sobieslao captus in vinculis ubiubi demum jacuerit , tam erro- neum eſt Sobieslaum nonnif tum in Bohemiam rediiſſe, poſtquam Conradus Olo- mucium obſidione cinxit , eum Chronographi Siloenſis verba fint : Citius eum (Conradu:) in fugam convertit, & in Boemiam redire coegit. Qui autem Olo- mucii perfugium quæſivit , fuit Wenceslaus minimus natu frater Sobieslai , jam tum veroſimillime Dux Olomucenſis , fratre capto, nominatus. h) Idem ibidem. Pub. Chronol. Geſch. 4.Theil I.B. S. 433.
SOBIESLAI II. 4. 507 & Conradum Ducem Znoymenſem ſubortæ fuerint inimicitiæ. Nam ut idem Author p. 89, ait : Interea venenatæ linguæ virus diſcordiæ ſe- minant inter Sobieslaum et Conradum et ita inflammant hunc in odium illius, ut cui prius dederat terram Bernenſem (Brunenſem) nunc velit non ſolum datam retrahere, ipſumque, ſi poſſet, vita privare, atque etiam ſuam Znoymenſem invadere. Conradus jam nunciis certior redditus de ſententia exauctorationis ab Imperatore adverſus Sobieslaum lata non firmius firmamentum credidit, quam in ſocietate & armis Ducum Auſtriæ (affinium Friderici in Principatum Bohemiæ reſtituendi) quæ- rere: ante omnia igitur de reconciliatione egit, nam illos anno ſupe- riore repetita ſua cum Sobieslao invaſione provinciarum Auftriaca- rum graviſſime offenderat. Acceptavere illi reconciliationem eo ce- lerius, fœdusque cum eo iniere eo promptius, quod ultionem adver- ſus Sobieslaum ſpirarent, cognatumque Fridericum in ſolium evec- tum percuperent. Imprudens vero, inque exitium fuum ruens So- bieslaus pro impetu ingenii ſui festinat legere exercitum, imparatum- que Conradum bello laceſſere, at offendit illum jamjam adunatis Prin- cipum Auſtriæ copiis ſibi obviam progreſſum: collatis signis sternun- tur Sobieslai phalanges, in fugam præcipites aguntur, ipſeque So- bieslaus inglorius in Bohemiam redire compellitur. g) Aderat prælio iſti Waczlaus frater illius cum Olomucenſibus cohortibus, hunc quo- que fugientem Conradus et Auſtrienſes cœpto itinere in Olomucz uſque ſequuntur, h) et civitatem obſident, quoniam vero expugnatio urbis longius tempus, majoresque apparatus expoſcere videbatur , ſoluta obſidione, & vaſtata provincia, inquit idem author, revertuntur ad ſua. Non præteriere Auſtriaci ſcriptores hane copiarum ſuarum in Moraviam irruptionem: ſupralaudatum incerti authoris Chronicon Zwettlenſe ait c. 1 p. 563. Liupoldus (Dux Auſtriæ) ultus injuriam patris manu forti intravit Moraviam, et civitatem Olomucz obſedit, viciniam totam incendio et prædis devaſtavit, quam narrationem cum Sſſ 2 Inter Sobies. laum & Con- radum nova inimicitiæ. Conradus fu- deratis Duci- bus Auſtriæ in fugam con- jicit Sobiesla- um. Wenceslaum Olomucii obſi- det. au- g) Quis non miretur denuo ridiculam omnibus ſynchronis adverſam narrationem doc- tiſſimi Pubitſchka: dum ait Sobieslaum in fugam actum perfugium quæfiviſſe apud Udalricum, cui paulo ante provincia Olomucenſis obvenerat , cum Udalrieus , ut ſupra vidimus, a Sobieslao captus in vinculis ubiubi demum jacuerit , tam erro- neum eſt Sobieslaum nonnif tum in Bohemiam rediiſſe, poſtquam Conradus Olo- mucium obſidione cinxit , eum Chronographi Siloenſis verba fint : Citius eum (Conradu:) in fugam convertit, & in Boemiam redire coegit. Qui autem Olo- mucii perfugium quæſivit , fuit Wenceslaus minimus natu frater Sobieslai , jam tum veroſimillime Dux Olomucenſis , fratre capto, nominatus. h) Idem ibidem. Pub. Chronol. Geſch. 4.Theil I.B. S. 433.
Strana 508
ANNUS 1177. 508 author anno ſequenti illigaverit , videtur hoc bellum hyeme cœptum propter longiorem obſidionem Olomucii in annum uſque ſequentem protractum fuiſſe, quem annum etiam conſignat Chronicon Clauſtro Neoburgenſe. Arenpeckius in Chronico Auſtriæ huic Moravicæ ex- peditioni etiam Henricum fratrem Leopoldi interfuiſſe memorat, ita enim ille: Dux Hainricus una cum fratre ſuo Duce Leopoldo procine- tum in Moraviam movet, et apud Olomucensem (urbem) et Brunnam ter- ram longe lateque devaſtant. Quod maxime credibile, cum idem Hen- ricus Dux Richenzam ſororem Friderici matrimonio vinctam habue- rit, ut jam ad annum 1174. diximus. Nec dubitare velim ipſum quoque rerum bellicarum apprime peritum Fridericum jam adfuiſse cum Ducibus Austriæ, ejusque cumprimis ductu hoc bellum gestum fuiſſe. Fridericus Imp. reconci- liatur Ale- xandro III. Minus ſecundo, ne dicam prorſus averſo fortunæ vultu per hos annos uſus est Fridericus Imperator in Lombardia: Nam postea- quam anno 1175. sese eidem pleræque civitates dedidiſſent, rurſum eædem in apertam vim & rebellionem prorupere, cum Alexandri- nis plenam reconciliationem, integramque pacem denegasset: rerum itaque jam tum pertœſus Imperator miſſa legatione pacem cum ec- cleſia Romanoque Pontifice inire quærebat, at cum de conditionibus conveniri haud poſſet, re infecta utrinque Legati rece ſère. Ad pe- tendam tandem pacem hanc compulit Imperatorem ingens clades, qua anno ſuperiore ad Comum a Longobardorum exercitu tantum attritus fuit , ut cum Italicis civitatibus ſex annorum inducias inire adigeretur, quo rerum miſero statu cum ante Henricus Leo Bavariæ Saxoniæque Dux ab eo receffiffet, cum nervus belli omni parte de- ficeret, denique Præſules Imperiique Principes reconciliationem cum Alexandro III. perurgerent, faniora tandem amplecti viſus mifit ad præſentiam Domini Alexandri Papæ V. i) Magdeburgenſem epiſcopum Chriſtianum Moguntinum Archiepiſcopum, P. Wormatienſem electum & R. Protonotarium regni, majores Imperii Principes cum poteſtate ple- naria complendæ pacis inter eccleſiam & imperium. k) Negotium hoc transactionis uſque ad annum præſentem protractum est, quo inter partem utramque conventum, ut Venetiis Dominica ante festum Ja- cobi plena & integra conciliatio iniretur. Prætermiſſis iis, quæ ad hi- i) Vichmannum. k) Acta Alexandri III. Papæ apud Baronium in Annal. eccleſ. N. XVIII.
ANNUS 1177. 508 author anno ſequenti illigaverit , videtur hoc bellum hyeme cœptum propter longiorem obſidionem Olomucii in annum uſque ſequentem protractum fuiſſe, quem annum etiam conſignat Chronicon Clauſtro Neoburgenſe. Arenpeckius in Chronico Auſtriæ huic Moravicæ ex- peditioni etiam Henricum fratrem Leopoldi interfuiſſe memorat, ita enim ille: Dux Hainricus una cum fratre ſuo Duce Leopoldo procine- tum in Moraviam movet, et apud Olomucensem (urbem) et Brunnam ter- ram longe lateque devaſtant. Quod maxime credibile, cum idem Hen- ricus Dux Richenzam ſororem Friderici matrimonio vinctam habue- rit, ut jam ad annum 1174. diximus. Nec dubitare velim ipſum quoque rerum bellicarum apprime peritum Fridericum jam adfuiſse cum Ducibus Austriæ, ejusque cumprimis ductu hoc bellum gestum fuiſſe. Fridericus Imp. reconci- liatur Ale- xandro III. Minus ſecundo, ne dicam prorſus averſo fortunæ vultu per hos annos uſus est Fridericus Imperator in Lombardia: Nam postea- quam anno 1175. sese eidem pleræque civitates dedidiſſent, rurſum eædem in apertam vim & rebellionem prorupere, cum Alexandri- nis plenam reconciliationem, integramque pacem denegasset: rerum itaque jam tum pertœſus Imperator miſſa legatione pacem cum ec- cleſia Romanoque Pontifice inire quærebat, at cum de conditionibus conveniri haud poſſet, re infecta utrinque Legati rece ſère. Ad pe- tendam tandem pacem hanc compulit Imperatorem ingens clades, qua anno ſuperiore ad Comum a Longobardorum exercitu tantum attritus fuit , ut cum Italicis civitatibus ſex annorum inducias inire adigeretur, quo rerum miſero statu cum ante Henricus Leo Bavariæ Saxoniæque Dux ab eo receffiffet, cum nervus belli omni parte de- ficeret, denique Præſules Imperiique Principes reconciliationem cum Alexandro III. perurgerent, faniora tandem amplecti viſus mifit ad præſentiam Domini Alexandri Papæ V. i) Magdeburgenſem epiſcopum Chriſtianum Moguntinum Archiepiſcopum, P. Wormatienſem electum & R. Protonotarium regni, majores Imperii Principes cum poteſtate ple- naria complendæ pacis inter eccleſiam & imperium. k) Negotium hoc transactionis uſque ad annum præſentem protractum est, quo inter partem utramque conventum, ut Venetiis Dominica ante festum Ja- cobi plena & integra conciliatio iniretur. Prætermiſſis iis, quæ ad hi- i) Vichmannum. k) Acta Alexandri III. Papæ apud Baronium in Annal. eccleſ. N. XVIII.
Strana 509
SOBIESLAI II. 4. hiſtoriam patriam non pertinent, l) ſolum ea quæ Adalbertum noſtrum filium Wladislai tangunt, commemorabimus. Non parvam difficultatem inter hos transactionis articulos peperit cauſa Conrad Archiepiſcopi Moguntini adverſus Chriſtianum ab Imperatore intru- ſum, & Adalberti Archiepiſcopi Salisburgenſis adverſus Henricum in ſchiſmate electum uterque ut in ſedem ſuam (qua præter æquum exturbatus fuerat) restituatur, omni contentione Alexander adnifus eſt. Contra Imperator Chiftiani (militis magis quam Præſulis) par- tes obnixa fronte tuebatur, plurimum enim illius virtuti militari de- bebat; qui niſi prudentia ſua bellica, martiaque fortitudine nonnun- quam Lombardorum inſolentiam domuiſſet, m) pridem Fridericus imperium Italiæ amiſiſlet. Et vero cum Imperator porro ad Longo- bardorum frangendam contumaciam Chriſtiano uti conſtituiſſet, quem- admodum re ipſa ſequentibus annis uſus eſt, neque ullo modo acquieſ- cere vellet Alexandri conditioni expoſcentis , ut Chriſtianus ſede Mo- guntina moveatur, Conradus ipſe legitimus Moguntinus Archiepi- ſeopus pro pace eccleſiæ conſervanda ") imo reſtituenda locum fecit Chriſtiano, atque Archiepiſcopatui renunciavit. Non minus Ale- xander Papa tempori commodandum ratus, cum implacabile odi- um Imperatoris adverſus Adalbertum Salisburgenſem Archiepi ſcopum animadverteret, per literas Apostolicas Adalbertum Ve- netias evocavit, eique communis boni & pacis ecclefiæ amore per- ſuaſit , ut quoque Archiepiſcopatui ſuo renunciaret. Is pius Præſul (quo quidem pietatis titulo eum omnes contemporanei ſcriptores commendant) o) animo recogitans tam diuturno ſchiſmate concuſſam ecclesiam, expendensque beneficium tam Fratri ſuo Friderico, quam agnato Leopoldo Duci Auftriæ ab Imperatore impenſum, annuit, Alexandrique petitioni ultro ſubſcripſit, quod vel Alexander ipſe in 1) Inter hæc eſt decantata illa fabula jamjam ab omnibus tum ortho- tum heterodoxis eruditis exploſa, quod Alexander III. ſuperbe collum Imperatoris calcans verba Pſalmi conculcabis leonem & druconem effutierit. m) Chriſtianus hic Pſeudoepiſco- pus Moguntinus paſſim a ſcriptoribus Lombardis flagellum Italorum vocatur. n) Baronius in Annal. eccleſ. ad h. a. N. LXXV. o) Ita eum paſſim appellat au- thor Chronici Reichersbergenfis, & Biographus Gebhardi monachus Admonten- ſis Anonymus Chronici Clauſtro Neoburg, apud Hanſiz. T. II. p. 295. vocat eum virum primæ innocentiæ & nobilitatis, & Conradi I. Archiepiſe. Salisburgen- ſis Biographus de eo ſcribit: Adalbertus , qui adhuc ſupereſt , filius Regis Bohemo- rum, quanta mala ſuſtinuerit , & quanta adhuc ſuſtineat, in patulo eſt videre, & co- gnoſcere. Apud Hanſiz. T. II. p. 244. Hæc Adalberti noſtri encomia prætermit- tenda non erant. Adalbertus Archiepiſcopus amore pacis eccleſiæ renun. ciar ſuo Præ- ſulatui. 509
SOBIESLAI II. 4. hiſtoriam patriam non pertinent, l) ſolum ea quæ Adalbertum noſtrum filium Wladislai tangunt, commemorabimus. Non parvam difficultatem inter hos transactionis articulos peperit cauſa Conrad Archiepiſcopi Moguntini adverſus Chriſtianum ab Imperatore intru- ſum, & Adalberti Archiepiſcopi Salisburgenſis adverſus Henricum in ſchiſmate electum uterque ut in ſedem ſuam (qua præter æquum exturbatus fuerat) restituatur, omni contentione Alexander adnifus eſt. Contra Imperator Chiftiani (militis magis quam Præſulis) par- tes obnixa fronte tuebatur, plurimum enim illius virtuti militari de- bebat; qui niſi prudentia ſua bellica, martiaque fortitudine nonnun- quam Lombardorum inſolentiam domuiſſet, m) pridem Fridericus imperium Italiæ amiſiſlet. Et vero cum Imperator porro ad Longo- bardorum frangendam contumaciam Chriſtiano uti conſtituiſſet, quem- admodum re ipſa ſequentibus annis uſus eſt, neque ullo modo acquieſ- cere vellet Alexandri conditioni expoſcentis , ut Chriſtianus ſede Mo- guntina moveatur, Conradus ipſe legitimus Moguntinus Archiepi- ſeopus pro pace eccleſiæ conſervanda ") imo reſtituenda locum fecit Chriſtiano, atque Archiepiſcopatui renunciavit. Non minus Ale- xander Papa tempori commodandum ratus, cum implacabile odi- um Imperatoris adverſus Adalbertum Salisburgenſem Archiepi ſcopum animadverteret, per literas Apostolicas Adalbertum Ve- netias evocavit, eique communis boni & pacis ecclefiæ amore per- ſuaſit , ut quoque Archiepiſcopatui ſuo renunciaret. Is pius Præſul (quo quidem pietatis titulo eum omnes contemporanei ſcriptores commendant) o) animo recogitans tam diuturno ſchiſmate concuſſam ecclesiam, expendensque beneficium tam Fratri ſuo Friderico, quam agnato Leopoldo Duci Auftriæ ab Imperatore impenſum, annuit, Alexandrique petitioni ultro ſubſcripſit, quod vel Alexander ipſe in 1) Inter hæc eſt decantata illa fabula jamjam ab omnibus tum ortho- tum heterodoxis eruditis exploſa, quod Alexander III. ſuperbe collum Imperatoris calcans verba Pſalmi conculcabis leonem & druconem effutierit. m) Chriſtianus hic Pſeudoepiſco- pus Moguntinus paſſim a ſcriptoribus Lombardis flagellum Italorum vocatur. n) Baronius in Annal. eccleſ. ad h. a. N. LXXV. o) Ita eum paſſim appellat au- thor Chronici Reichersbergenfis, & Biographus Gebhardi monachus Admonten- ſis Anonymus Chronici Clauſtro Neoburg, apud Hanſiz. T. II. p. 295. vocat eum virum primæ innocentiæ & nobilitatis, & Conradi I. Archiepiſe. Salisburgen- ſis Biographus de eo ſcribit: Adalbertus , qui adhuc ſupereſt , filius Regis Bohemo- rum, quanta mala ſuſtinuerit , & quanta adhuc ſuſtineat, in patulo eſt videre, & co- gnoſcere. Apud Hanſiz. T. II. p. 244. Hæc Adalberti noſtri encomia prætermit- tenda non erant. Adalbertus Archiepiſcopus amore pacis eccleſiæ renun. ciar ſuo Præ- ſulatui. 509
Strana 510
Alexander Pa- pa promitiit ſeſe Adalber- to de alio Ar- chiepiſcopatu previſurum. ANNUS I177. in ſua ad Capitulum Salisbugenſe data hoc anno epistola his verbis profitetur: p) Venerabilis frater noster Adalbertus quondam Archie- piſcopus vester videns & considerans neceſsitatem eccleſiæ vestræ, cum gratiam chariſſimi in Chriſto filii noſtri Friderici illuſtris Romanorum Imperatoris recuperare non poſſet, maluit cedere ; & ecclefiam veſtram & adminiſtrationem ipſius in manu noſtra libere & ſine contradictio- ne resignavit. Poſtmodum venerabiles fratres noſtri Gurcensis & Pa- tavienſis epiſcopi & Prælati eccleſiæ veſtræ, qui apud nos præſentes erant de celebranda electione mandato noſtro recepto, in venerabilem fratrem nofirum Chunradum Moguntinum quondam Archiepiſcopum, virum uti- que liberatum, providum induſtrium & diſcretum, & charum admodum vobis, & acceptum, & moribus & genere nobilem unanimiter conve- nerunt, ipſumque elegerunt in vestrum Archiepiſcopum & magistrum. Quæ quidem Conradi in ſedem Salisburgenſem ſurrogatio eo minus injucunda Adalberto accidere potuit, tum quod Viri iftius longum quoque exilium, plurima in Apoſtolicis legationibus merita, vera & incorrupta morum integritas eidem non incognita fuerint, tum etiam quod ſanguinis affinitate ſeſe attingeret, nam fuit is frater Ottonis Wittelsbachii patris Mariæ ſeu Elichæ, quæ Conrado Duci Znoymen- ſi, jam jam Ducibus Auſtriæ fœderato, nupta erat. Præterquam vero quod Alexander Adalberto noſtro de alio epiſcopatu ſe proſpec- turum promiſiſſet, congruam dignitati ejus ſustentationem apud Udal- ricum Patriacham Aquilejenſem ordinavit. q) Sed non diu illic eum perstitiſſe inuunt Annales noſtri, ſcilicet Friderico fratre in Princi- patum reſtituto attraxit eum in Bohemiam amor patriæ, cognatorum neceſſitudo, & Præpoſituræ ſuæ Melnicensis administratio. Isthic ut inter ſuos majore honore atque auctoritate polleret Pontifex eum titulo & munere Legati Apoſtolici nobilitavit. r) 510 Duorum diplomatum anno præſente editorum a Sobieslao Duce obliviſci nos non oportet : Primi fragmentum jam ad annum 1174., quo p) Chron. Reichersbergenſe ad h. a. p. 315. q) Id diſcimus ex ipſa epiſtola Patriar- chæ ad Lunenſem ſuum Præpoſitum data apud Bern. Pezium T. VI. Cod. dipl. epiſt. p. 423. ubi hæc leguntur : Diſcretioni tuæ innoteſcat , quod nos venerabilem fratrem noſtrum A. (Adalbertum) quondam S. (Salisburgenſem) Archiepiſcopum ad petitionem Domini Papæ, quouſque de alio Archiepiſcopatu , vel honeſto epiſcopatu, prout ſibi, & nobis benigne promiſit, & firmiter laudavit, in proximo ei provideat , in curam noſtram recepimus, eumque nobiscum honeſte habemus, & tractamus. 1) Chro- nographus Siloensis ad an. 1182. p. 97.
Alexander Pa- pa promitiit ſeſe Adalber- to de alio Ar- chiepiſcopatu previſurum. ANNUS I177. in ſua ad Capitulum Salisbugenſe data hoc anno epistola his verbis profitetur: p) Venerabilis frater noster Adalbertus quondam Archie- piſcopus vester videns & considerans neceſsitatem eccleſiæ vestræ, cum gratiam chariſſimi in Chriſto filii noſtri Friderici illuſtris Romanorum Imperatoris recuperare non poſſet, maluit cedere ; & ecclefiam veſtram & adminiſtrationem ipſius in manu noſtra libere & ſine contradictio- ne resignavit. Poſtmodum venerabiles fratres noſtri Gurcensis & Pa- tavienſis epiſcopi & Prælati eccleſiæ veſtræ, qui apud nos præſentes erant de celebranda electione mandato noſtro recepto, in venerabilem fratrem nofirum Chunradum Moguntinum quondam Archiepiſcopum, virum uti- que liberatum, providum induſtrium & diſcretum, & charum admodum vobis, & acceptum, & moribus & genere nobilem unanimiter conve- nerunt, ipſumque elegerunt in vestrum Archiepiſcopum & magistrum. Quæ quidem Conradi in ſedem Salisburgenſem ſurrogatio eo minus injucunda Adalberto accidere potuit, tum quod Viri iftius longum quoque exilium, plurima in Apoſtolicis legationibus merita, vera & incorrupta morum integritas eidem non incognita fuerint, tum etiam quod ſanguinis affinitate ſeſe attingeret, nam fuit is frater Ottonis Wittelsbachii patris Mariæ ſeu Elichæ, quæ Conrado Duci Znoymen- ſi, jam jam Ducibus Auſtriæ fœderato, nupta erat. Præterquam vero quod Alexander Adalberto noſtro de alio epiſcopatu ſe proſpec- turum promiſiſſet, congruam dignitati ejus ſustentationem apud Udal- ricum Patriacham Aquilejenſem ordinavit. q) Sed non diu illic eum perstitiſſe inuunt Annales noſtri, ſcilicet Friderico fratre in Princi- patum reſtituto attraxit eum in Bohemiam amor patriæ, cognatorum neceſſitudo, & Præpoſituræ ſuæ Melnicensis administratio. Isthic ut inter ſuos majore honore atque auctoritate polleret Pontifex eum titulo & munere Legati Apoſtolici nobilitavit. r) 510 Duorum diplomatum anno præſente editorum a Sobieslao Duce obliviſci nos non oportet : Primi fragmentum jam ad annum 1174., quo p) Chron. Reichersbergenſe ad h. a. p. 315. q) Id diſcimus ex ipſa epiſtola Patriar- chæ ad Lunenſem ſuum Præpoſitum data apud Bern. Pezium T. VI. Cod. dipl. epiſt. p. 423. ubi hæc leguntur : Diſcretioni tuæ innoteſcat , quod nos venerabilem fratrem noſtrum A. (Adalbertum) quondam S. (Salisburgenſem) Archiepiſcopum ad petitionem Domini Papæ, quouſque de alio Archiepiſcopatu , vel honeſto epiſcopatu, prout ſibi, & nobis benigne promiſit, & firmiter laudavit, in proximo ei provideat , in curam noſtram recepimus, eumque nobiscum honeſte habemus, & tractamus. 1) Chro- nographus Siloensis ad an. 1182. p. 97.
Strana 511
SOBIESLAI II. 4. quo fatetur ſeſe ſub initium Principatus ſui neceſsitate compulſum quasdam res eccleſie ſancte Marie in Cladrub Abbatis & fratrum con- ſenſu mutuaſſe has jam ille liberaliter penſaturus in eadem charta per- ſequitur : s) Ad illarum vero rerum reſtaurationem de eccleſie S. Ma- rie in Cladrub circuitum libere & proprietario jure poſſidendum in perpetuum, qui circuitus incipit a flumine Sucha, & habet terminos ſuos juxta flumen Ternea, & juxta flumen Msa, & inde ad villam, que dicitur Chruged, & Churugd ad viam que est inter Churuged & Chechvic cum pratis & aquis , & omnibus que ſunt infra eundem cir- cuitum. Quia vero monaſterium illud ſingulis annis penuria feni affici ab omnibus vicinis illius loci veraciter percepi: prata in loco, qui di- citur Zedliche, ex utraque parte fluminis integre tradidi. Si quis ve- ro Principum vel a me, vel a ſucceſſore meo filvam, que ſita eſt inter circuitum, & eadem prata deſecuerit, ne aliquam fraudem eccleſia in pratis illis patiatur, perpetua cautela condemno. Omnes homines ejusdem eccleſie ſancte Marie abſolvo a ſucciſione ſilve, excepto illo loco, ubi ipſa ſoli ſuccidere volent. Et a caniductoribus eos liberos eſſe volo. Actio- nem iſtam cum charta & Sigillo meo confirmo preſentibus epiſcopis Fri- derico S. Pragensis ecclefiæ, & .... Olomuc. ecclefiæ. Udalrico 1) & Waczlao fratribus meis. Gervaſio Cancellario. Martino Prepoſito Pra- genſi. Paulo Decano cum fratribus (Canonicis) Magno Decano Wiſſe- gradenſi cum fratribus ſuis. Henrico Abbate. Meignero Abbate Plaſſen- ſi. Cunrado Abbate Pomuchenſi. ") Zdeslao Cammerario. Vitkone Da- pifero. Dlugomilo Fincerna. Hermanno Agazone cum fratribus ſuis Za- viſſa & Paulo. Leczez judice. Jarognev Caſtellano de Lutomir. Rivum caſtellano de Kladsko et fratre ejus Peregrino. Juriko filio Jurik. Odal- rico et Beneda Sueycin. Ratibor, et Jaroſs de Czeczkowic, Oldrico Zi- finkou. Dobrogost et Muthina fratre ejus de Bukowa. Et ut nullus ſuc- ceſſorum meorum hec immutet, que ad honorem Dei et ejus pie Matris devote ordinavi, more preceſſorum meorum ſtabilio. Anno Domini Milleſimo centeſimo, ſeptuageſimo ſeptimo. Indictione decima, menſe Fe- bruario. Epacta VII. concurr. III. Alterum Autographum illius di- ploma ſervatur in Archivo Metropolitano, quo Sobieslaus Friderico epiſeopo Pragenſi, Fridericus vero ecclefiæ ſuæ confert circuitum (id eſt s) Damus hic reliquum hujus chartæ, quoniam nuſpiam hactenus excuſa eſt. t) Char- ta hæe cum data fit menſe Februario , ex ea manifeſtum fit Udalricum fratrem poſterius in captivitatem conjectum fuiſſe. u) Is, ſi recte memini, primus omni- um hactenus abbas Pomucenſis Ord. Cistercienſis eft in chartis hiſtoriisque pro- ditus. Sobieslaus mu- tuo accepta ab eccleſsa Cladru- bienſi liberali- ter penſar. 511
SOBIESLAI II. 4. quo fatetur ſeſe ſub initium Principatus ſui neceſsitate compulſum quasdam res eccleſie ſancte Marie in Cladrub Abbatis & fratrum con- ſenſu mutuaſſe has jam ille liberaliter penſaturus in eadem charta per- ſequitur : s) Ad illarum vero rerum reſtaurationem de eccleſie S. Ma- rie in Cladrub circuitum libere & proprietario jure poſſidendum in perpetuum, qui circuitus incipit a flumine Sucha, & habet terminos ſuos juxta flumen Ternea, & juxta flumen Msa, & inde ad villam, que dicitur Chruged, & Churugd ad viam que est inter Churuged & Chechvic cum pratis & aquis , & omnibus que ſunt infra eundem cir- cuitum. Quia vero monaſterium illud ſingulis annis penuria feni affici ab omnibus vicinis illius loci veraciter percepi: prata in loco, qui di- citur Zedliche, ex utraque parte fluminis integre tradidi. Si quis ve- ro Principum vel a me, vel a ſucceſſore meo filvam, que ſita eſt inter circuitum, & eadem prata deſecuerit, ne aliquam fraudem eccleſia in pratis illis patiatur, perpetua cautela condemno. Omnes homines ejusdem eccleſie ſancte Marie abſolvo a ſucciſione ſilve, excepto illo loco, ubi ipſa ſoli ſuccidere volent. Et a caniductoribus eos liberos eſſe volo. Actio- nem iſtam cum charta & Sigillo meo confirmo preſentibus epiſcopis Fri- derico S. Pragensis ecclefiæ, & .... Olomuc. ecclefiæ. Udalrico 1) & Waczlao fratribus meis. Gervaſio Cancellario. Martino Prepoſito Pra- genſi. Paulo Decano cum fratribus (Canonicis) Magno Decano Wiſſe- gradenſi cum fratribus ſuis. Henrico Abbate. Meignero Abbate Plaſſen- ſi. Cunrado Abbate Pomuchenſi. ") Zdeslao Cammerario. Vitkone Da- pifero. Dlugomilo Fincerna. Hermanno Agazone cum fratribus ſuis Za- viſſa & Paulo. Leczez judice. Jarognev Caſtellano de Lutomir. Rivum caſtellano de Kladsko et fratre ejus Peregrino. Juriko filio Jurik. Odal- rico et Beneda Sueycin. Ratibor, et Jaroſs de Czeczkowic, Oldrico Zi- finkou. Dobrogost et Muthina fratre ejus de Bukowa. Et ut nullus ſuc- ceſſorum meorum hec immutet, que ad honorem Dei et ejus pie Matris devote ordinavi, more preceſſorum meorum ſtabilio. Anno Domini Milleſimo centeſimo, ſeptuageſimo ſeptimo. Indictione decima, menſe Fe- bruario. Epacta VII. concurr. III. Alterum Autographum illius di- ploma ſervatur in Archivo Metropolitano, quo Sobieslaus Friderico epiſeopo Pragenſi, Fridericus vero ecclefiæ ſuæ confert circuitum (id eſt s) Damus hic reliquum hujus chartæ, quoniam nuſpiam hactenus excuſa eſt. t) Char- ta hæe cum data fit menſe Februario , ex ea manifeſtum fit Udalricum fratrem poſterius in captivitatem conjectum fuiſſe. u) Is, ſi recte memini, primus omni- um hactenus abbas Pomucenſis Ord. Cistercienſis eft in chartis hiſtoriisque pro- ditus. Sobieslaus mu- tuo accepta ab eccleſsa Cladru- bienſi liberali- ter penſar. 511
Strana 512
ANNUS 1178. eſt certum terrarum ambitum limitibus defignatun) cum villa juxta Rokyczan prius a quodam milite Pribislao injuſto titulo poſſeſſum jure hereditario in perpetuum. Actum eſt autem hoc anno Dominice Incarn. MCLXXVII. Indictione decima epacta XVIII, glorioſiſſimi Du- cis Bojemorum Sobieslai anno Ducatus ſui IV. IV. Idus Martii, No- mina autem teſtium, coram quibus id actum eſt, hec ſunt Conradus Frin- ceps de Znoyma &c. Ita ſe hoc anno adhue ſcripſit ipſe Conradus, ut fallantur illi, qui jam ante Marchionem Moraviæ fecerunt, quin & ex hac ſubſcriptione IV. Idus Martii facta agnoſcitur, poſterius si- multatem eam Conradum inter & Sobieslaum, de qua fupra egimus erupiſſe. 512 Sobieslaus ad bellum omnia apparat. Imprudens diſſolvit exer- eitum. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVIII. ALEXANDRI III. Pap. 18. FRIDERICI Regis. 27. Imp. 24. FRIDERICI ep. Prag. 11. DIETLEBI ep. Ol. 7. FRIDERICI iterum Duc. 2. obieslaus edoctus ea, quæ adverſum ſe in Italia procuſa fuerant, neque ignarus tempeſtatis capiti fuo imminentis, quam Frideri- cus, Conradus duces Auſtriæ , ipſe Imperator conflaſſet , vigil ad omnia excubat, quantum quantum fe ad bellum comparat, tyrones ſcribit, militem qua qua parte ſumma multitudine cogit, atque ut oftendat neque animos neque arima fibi deeffe, in limites Boe- miæ procedit, iſthic militis, atque cumprimis ruſticorum (quorum affectum favoremque indulgentia fua aucupatus fuerat) opera omnes aditus in Bohemiam arborum strage poſitisque excubiis tutatur, ipſe cum robore exercitus intra ſepta hoftem intrepidus operitur. Pro- tracta longius mora cum ad tam numeroſam hominum equorumque multitudinem retinendam paſcendamque complures emergerent dif- ficultates, de hoftis autem adventu comperiri haud quidpiam poſset, receptui cani præcepit, diſſolutisque legionibus, unumquemque do- mum redire paſsus est ea tamen lege, ut ſub primum claſſici signum in turmas collecti ſub fuis vexillis adeſſent. Interea Sobieslaus cle- mentiam cœli efflagitavit, munificentiaque inſolita Sacerdotum vota & preces redemit, quam inprimis Wiſſehradenſe Canonicorum Col- legium ab avo ipſius fundatum a patre vero multis donationibus & immunitatibus auctum expertum est, quod triplices ſub hoc ipſum tem-
ANNUS 1178. eſt certum terrarum ambitum limitibus defignatun) cum villa juxta Rokyczan prius a quodam milite Pribislao injuſto titulo poſſeſſum jure hereditario in perpetuum. Actum eſt autem hoc anno Dominice Incarn. MCLXXVII. Indictione decima epacta XVIII, glorioſiſſimi Du- cis Bojemorum Sobieslai anno Ducatus ſui IV. IV. Idus Martii, No- mina autem teſtium, coram quibus id actum eſt, hec ſunt Conradus Frin- ceps de Znoyma &c. Ita ſe hoc anno adhue ſcripſit ipſe Conradus, ut fallantur illi, qui jam ante Marchionem Moraviæ fecerunt, quin & ex hac ſubſcriptione IV. Idus Martii facta agnoſcitur, poſterius si- multatem eam Conradum inter & Sobieslaum, de qua fupra egimus erupiſſe. 512 Sobieslaus ad bellum omnia apparat. Imprudens diſſolvit exer- eitum. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXVIII. ALEXANDRI III. Pap. 18. FRIDERICI Regis. 27. Imp. 24. FRIDERICI ep. Prag. 11. DIETLEBI ep. Ol. 7. FRIDERICI iterum Duc. 2. obieslaus edoctus ea, quæ adverſum ſe in Italia procuſa fuerant, neque ignarus tempeſtatis capiti fuo imminentis, quam Frideri- cus, Conradus duces Auſtriæ , ipſe Imperator conflaſſet , vigil ad omnia excubat, quantum quantum fe ad bellum comparat, tyrones ſcribit, militem qua qua parte ſumma multitudine cogit, atque ut oftendat neque animos neque arima fibi deeffe, in limites Boe- miæ procedit, iſthic militis, atque cumprimis ruſticorum (quorum affectum favoremque indulgentia fua aucupatus fuerat) opera omnes aditus in Bohemiam arborum strage poſitisque excubiis tutatur, ipſe cum robore exercitus intra ſepta hoftem intrepidus operitur. Pro- tracta longius mora cum ad tam numeroſam hominum equorumque multitudinem retinendam paſcendamque complures emergerent dif- ficultates, de hoftis autem adventu comperiri haud quidpiam poſset, receptui cani præcepit, diſſolutisque legionibus, unumquemque do- mum redire paſsus est ea tamen lege, ut ſub primum claſſici signum in turmas collecti ſub fuis vexillis adeſſent. Interea Sobieslaus cle- mentiam cœli efflagitavit, munificentiaque inſolita Sacerdotum vota & preces redemit, quam inprimis Wiſſehradenſe Canonicorum Col- legium ab avo ipſius fundatum a patre vero multis donationibus & immunitatibus auctum expertum est, quod triplices ſub hoc ipſum tem-
Strana 513
FRIDERICI 2. 513 tempus eidem ecclesiæ datæ membranæ hodie superstites docent, quas integras Hammerſchmidius in Gloria Wiſſehrad. ecclesiæ p. 143. & ſeqq. evulgavit. In prima quidem auget imminutam præbendam fratrum per circuitum in ſuburbio Pragenſi, donat villas varias, redi- tusque annuos tum ex teloneo tum fundis. Altera confirmat eccle- ſiæ huic quinque villas Kremicz, Wraſcow, Hrabercz, Skritiſin & Libin. Tertia denique, quæ præcipuam memoriam in hiſtoria pa- tria meretur, conſtitutis a patre ſuo duodecim Canonicis addit V. præ- bendas ſeu quinque alios Canonicos, quibus ampla liberalitate de pro- ventibus certis annuis providit. Addidit & capellam Beati Laurentii cum omnibus appenditiis ad ſolvendum per fingulos annos Romano Pon- tifici cenſum, denique attribuit Hoſpitale Beatæ Maria Beatorum Apo- stolorum eccleſiæ, in quo volo, & ſtatutum confirmo , inquit, ut unaqua- que die præter advenientes reficiantur XII. pauperes. Præter vero ter- ras aliosque reditus huic hoſpitali confignatos memorabilis donatio eſt : De uno quoque caſtro a villicis per totam Bohemiam pauperibus an- nuatim XII. patria Cottornm a) XII. paria pellium, XII. paria tuni- carum, caligarum, ſubtalarium, chyrotecarum. XII. cingula cum cultel- lis vaginatis & marſupiis. XII. paria camiflarum bratorum ſutorum. In foro lignum de unoquoque plauſtro &c. b) Indormivit periculo ſuo Sobieslaus, nec evigilavit prius, quam cum præter exſpectationem Fridericum cum exercitu Conradi & Au- striacorum, c) Boemorum denique turba, qui a Sobieslao defecerant, ir- Ttt PARS VI. ANNAL. HAGEC. a) Id eit culcitrarum. b) Hoſpitale hoc ſub titulo de humilitate Mariæ Virginis ap- peilatum fuiffe perhibet idem Hammerſchmid in Prodr. Gl. Prag p. 359. illud vero dein poſt annum 1270. ſeu incendio ſeu hoſtium incurſu vaſtatum fuiſſe , reſtauratum iterum anno 1364. a Joanne Archiepiſe. Prag. appellatumque novo nomine Peregrini pauperes. Bellis Huſſiticis penitus exſtinctum eſt nonniſi relie- ta eccleſia , quæ S. Eliſabethæ titulum ob majorem aram Divæ huic nuncupatam poſtea indepta eſt. Hodie nonniſi rudera infra Wiſſehradum ſuperſunt , aliquot vero ejus ſuperſtites fundos Wladislaus II. Rex Boemiæ anno 1486. univit ho- ſpitali S. Bartholomæi in nova urbe Pragenſi, de quibus diu lis actitata inter Ca- pitulum Wiſſehradenſe & Magiſtratum Neourbenſem , dum ſuperioribus annis pacifice compoſita. c) Leopoldus Dux Auſtriæ cum exercitu terminum Bohemo- rum ingreditur. Chronica Auſtralis & Chron. Clauſtro Neoburg. ad h. a. Pa- procius in Urbibus p. 226. ait etiam Theobaldum juniorem Friderico patrueli ſuo copias junxiſſe, quod non credibile, magna enim poſtea apud Fridericum polle- bat gratia , at quod Balbinus in Epit. p. 243. de milite etiam Salisburgenſi ab Adalberto ſociato memorat, fabuloſum est, Adalbertus enim , ut ridimus ſupra , penitus extorris fuit terris epiſcopatus ſui-
FRIDERICI 2. 513 tempus eidem ecclesiæ datæ membranæ hodie superstites docent, quas integras Hammerſchmidius in Gloria Wiſſehrad. ecclesiæ p. 143. & ſeqq. evulgavit. In prima quidem auget imminutam præbendam fratrum per circuitum in ſuburbio Pragenſi, donat villas varias, redi- tusque annuos tum ex teloneo tum fundis. Altera confirmat eccle- ſiæ huic quinque villas Kremicz, Wraſcow, Hrabercz, Skritiſin & Libin. Tertia denique, quæ præcipuam memoriam in hiſtoria pa- tria meretur, conſtitutis a patre ſuo duodecim Canonicis addit V. præ- bendas ſeu quinque alios Canonicos, quibus ampla liberalitate de pro- ventibus certis annuis providit. Addidit & capellam Beati Laurentii cum omnibus appenditiis ad ſolvendum per fingulos annos Romano Pon- tifici cenſum, denique attribuit Hoſpitale Beatæ Maria Beatorum Apo- stolorum eccleſiæ, in quo volo, & ſtatutum confirmo , inquit, ut unaqua- que die præter advenientes reficiantur XII. pauperes. Præter vero ter- ras aliosque reditus huic hoſpitali confignatos memorabilis donatio eſt : De uno quoque caſtro a villicis per totam Bohemiam pauperibus an- nuatim XII. patria Cottornm a) XII. paria pellium, XII. paria tuni- carum, caligarum, ſubtalarium, chyrotecarum. XII. cingula cum cultel- lis vaginatis & marſupiis. XII. paria camiflarum bratorum ſutorum. In foro lignum de unoquoque plauſtro &c. b) Indormivit periculo ſuo Sobieslaus, nec evigilavit prius, quam cum præter exſpectationem Fridericum cum exercitu Conradi & Au- striacorum, c) Boemorum denique turba, qui a Sobieslao defecerant, ir- Ttt PARS VI. ANNAL. HAGEC. a) Id eit culcitrarum. b) Hoſpitale hoc ſub titulo de humilitate Mariæ Virginis ap- peilatum fuiffe perhibet idem Hammerſchmid in Prodr. Gl. Prag p. 359. illud vero dein poſt annum 1270. ſeu incendio ſeu hoſtium incurſu vaſtatum fuiſſe , reſtauratum iterum anno 1364. a Joanne Archiepiſe. Prag. appellatumque novo nomine Peregrini pauperes. Bellis Huſſiticis penitus exſtinctum eſt nonniſi relie- ta eccleſia , quæ S. Eliſabethæ titulum ob majorem aram Divæ huic nuncupatam poſtea indepta eſt. Hodie nonniſi rudera infra Wiſſehradum ſuperſunt , aliquot vero ejus ſuperſtites fundos Wladislaus II. Rex Boemiæ anno 1486. univit ho- ſpitali S. Bartholomæi in nova urbe Pragenſi, de quibus diu lis actitata inter Ca- pitulum Wiſſehradenſe & Magiſtratum Neourbenſem , dum ſuperioribus annis pacifice compoſita. c) Leopoldus Dux Auſtriæ cum exercitu terminum Bohemo- rum ingreditur. Chronica Auſtralis & Chron. Clauſtro Neoburg. ad h. a. Pa- procius in Urbibus p. 226. ait etiam Theobaldum juniorem Friderico patrueli ſuo copias junxiſſe, quod non credibile, magna enim poſtea apud Fridericum polle- bat gratia , at quod Balbinus in Epit. p. 243. de milite etiam Salisburgenſi ab Adalberto ſociato memorat, fabuloſum est, Adalbertus enim , ut ridimus ſupra , penitus extorris fuit terris epiſcopatus ſui-
Strana 514
Obraitur a Friderico, fu- gatur. Fridericus re- ſtituitur in Principatum. ANNUS II78. 514 irruptione repentina in Bohemiam facta recta Pragam contendere in- tellexit. Ut in oppreſſionibus ſubitis fieri aſſolet , miles ſumma cele- ritate tumultuarieque collectus obviam quidem procedere juſsus, ſed cum in conſpectum hoſtis venit, multitudine bellatorum deterritus, ter- gum vertit, neve muris Pragenſibus obſeſſus clauſusque inedia atte- reretur , caſtrum Skala d) receptui & præſidie delegit, quo loco etiam anno ſequente ſeſe Sobieslaus adverſus Fridericum tuitus eſt. Fri- dericus ab æmuli longius jam propulsi armis ſecurus recto itinere Pragam progreſſus, ſupra muros in ſupercilio montis Sion poſitum Strahofienſe monaſterium occupavit,ubi a ReligioſoPræmonstratensium cœtu , qua decuit ſolemnitate cum tripudio, hymnoque tum uſitato: Advenisti desiderabilis e) exceptus est, mox vero festinatione maxima ad obſidionem apparavit omnia. Cives (quanquam Sobieslai uxor cum præfidiario ejusdem milite urbem obtineret) viſo obſeſſorum numero deditionem potius faciendam decreverunt , quam ſe ſuaque ſummo diſcrimini exponere, Ducis vero ſui victorisque ſummam acer- bitatem experiri. Apertis igitur portis intromiſſus Fridericus, con- ſuetisque gratulationibus ſalutatus in ſolium, nuper ſibi extortum re- ductus eſt. Poſteaquam rebus nonnihil ordinatis Eliſabetham Sobie- slai uxorem inter captivos repertam in plenam libertatem afſeruiſſet, f) de revocanda conjuge ſua, jam jam quintum annum Altenbur- gi g) in exilio cum Juditha ſocru ſua agente, evocanda cogita- re cœpit. Reducta Eliſabetha per ſummos Regni optimates a Fride- rico epiſcopo Canonicorumque Pragenſium choro magna pompa in lutisque lætitiæ fignificationibus excepta eſt. b) Anno præſente ad IV. Idus Februarii Gervaſium nominatiſſi- mum d) Plura hujus nominis caſtra fuere in Bohemia , ex fuga Sobieslai tamen ſequente an- no per Proſik inita vrroſimilius conjicitur caſtrum Skala fuiſſe hodie ſuperstes in diſtrictu Boleslavienſi. e) Chronographus Siloenſis p. 90. addit: quem hym- num poſtmodum a Sobieslao improperatum eos cantaſſe pœnituit , dum ipſis & aliis clauſtralibus ita propitius non fuit , ſicut Sobieslaus fuerat , nedum ſicut Rex pater ejus, qui omnium Religioſorum pater extitit, f) Nomen hoc Eliſabethæ produnt monumenta deſcripta ex-vetuſtis membranis apud Ludewig, T. VIII. Reliqu. quæ illam etiam Myſeconis Ducis Polonorum filiam demumque viduam a Conrado Marchione filio Dedonis uxorem ductam fuiſſe affirmant. g) Mittit Fridericus primarios quosdam in Altenburg pro uxore ſua Domina Eliſabetha. Chronogr. Si- loenſis ad h. a. p. 90. E quo loco confirmatur ſitus prædii Meer ſeu Meran Al- tenburgo vicini, uti multo ante meminimus. h) Hæc omnia partim meſſis tem- pore , partim autumno acta fuiſſe ex eodem erebro laudato authore diſcitur.
Obraitur a Friderico, fu- gatur. Fridericus re- ſtituitur in Principatum. ANNUS II78. 514 irruptione repentina in Bohemiam facta recta Pragam contendere in- tellexit. Ut in oppreſſionibus ſubitis fieri aſſolet , miles ſumma cele- ritate tumultuarieque collectus obviam quidem procedere juſsus, ſed cum in conſpectum hoſtis venit, multitudine bellatorum deterritus, ter- gum vertit, neve muris Pragenſibus obſeſſus clauſusque inedia atte- reretur , caſtrum Skala d) receptui & præſidie delegit, quo loco etiam anno ſequente ſeſe Sobieslaus adverſus Fridericum tuitus eſt. Fri- dericus ab æmuli longius jam propulsi armis ſecurus recto itinere Pragam progreſſus, ſupra muros in ſupercilio montis Sion poſitum Strahofienſe monaſterium occupavit,ubi a ReligioſoPræmonstratensium cœtu , qua decuit ſolemnitate cum tripudio, hymnoque tum uſitato: Advenisti desiderabilis e) exceptus est, mox vero festinatione maxima ad obſidionem apparavit omnia. Cives (quanquam Sobieslai uxor cum præfidiario ejusdem milite urbem obtineret) viſo obſeſſorum numero deditionem potius faciendam decreverunt , quam ſe ſuaque ſummo diſcrimini exponere, Ducis vero ſui victorisque ſummam acer- bitatem experiri. Apertis igitur portis intromiſſus Fridericus, con- ſuetisque gratulationibus ſalutatus in ſolium, nuper ſibi extortum re- ductus eſt. Poſteaquam rebus nonnihil ordinatis Eliſabetham Sobie- slai uxorem inter captivos repertam in plenam libertatem afſeruiſſet, f) de revocanda conjuge ſua, jam jam quintum annum Altenbur- gi g) in exilio cum Juditha ſocru ſua agente, evocanda cogita- re cœpit. Reducta Eliſabetha per ſummos Regni optimates a Fride- rico epiſcopo Canonicorumque Pragenſium choro magna pompa in lutisque lætitiæ fignificationibus excepta eſt. b) Anno præſente ad IV. Idus Februarii Gervaſium nominatiſſi- mum d) Plura hujus nominis caſtra fuere in Bohemia , ex fuga Sobieslai tamen ſequente an- no per Proſik inita vrroſimilius conjicitur caſtrum Skala fuiſſe hodie ſuperstes in diſtrictu Boleslavienſi. e) Chronographus Siloenſis p. 90. addit: quem hym- num poſtmodum a Sobieslao improperatum eos cantaſſe pœnituit , dum ipſis & aliis clauſtralibus ita propitius non fuit , ſicut Sobieslaus fuerat , nedum ſicut Rex pater ejus, qui omnium Religioſorum pater extitit, f) Nomen hoc Eliſabethæ produnt monumenta deſcripta ex-vetuſtis membranis apud Ludewig, T. VIII. Reliqu. quæ illam etiam Myſeconis Ducis Polonorum filiam demumque viduam a Conrado Marchione filio Dedonis uxorem ductam fuiſſe affirmant. g) Mittit Fridericus primarios quosdam in Altenburg pro uxore ſua Domina Eliſabetha. Chronogr. Si- loenſis ad h. a. p. 90. E quo loco confirmatur ſitus prædii Meer ſeu Meran Al- tenburgo vicini, uti multo ante meminimus. h) Hæc omnia partim meſſis tem- pore , partim autumno acta fuiſſe ex eodem erebro laudato authore diſcitur.
Strana 515
FRIDERICI 2. 515 mum Regni Cancellarium Præpoſitumque Wiſſehradenſem, cujus olim conſiliis potiſſimum uſus Wladislaus Rex, mortales exuvias po- ſuiſse perhibet Crugerius in suis facris Pulveribus ad dictum dien, quem ſecutus Berghauerus in ſerie Præpositorum Wiſsehrad, pag. 222. Et quanquam Crugerius vadem vetustiorem non adduxerit, cum tamen binis illis ſubſcriptioibus diplomatum Sobieslai anni præ- ſentis, posterior necdum a me detecta fit memoria, concedi Cruge- rio poteſt eum hunc mortis annum diemque limpidiore fonte hauſiſ- ſe. An vero celebris Epigraphe illa majuſculis literis c. 1, p. 220. ab eodem Crugerio ſubjecta in ecclesia Wiſsehradensi monumento que illius ſepulchrali olim appoſita, atque demum primum anno 1420. cum epitaphio illius carmine expreſſo igne Ziſskiano abolita fuerit, multum dubito, nam barbariem styli ſæculorum iſtorum minime ſa- pit, ut potius Crugerii aut alterius ejus æqualis partum credam. Eam ex ungue velut Leonem Lector antiquitatum non imperitus ut agnoſcat, ſubjicimus: Beneſſium I. Wiſſehradi Præpositum, Wratislai Bohemorum Regis itidem primi, et prædictæ baſilicæ fundatoris fuiſſe amores. Wra- tislai II. Regis, ejusdemque exemptæ eccleſice reſtauratoris i) Gervaſium jam quartum Præpoſitum etiam delicias exſtitiſſe. Adeo galea miles for- tiſſimus, calamo, conſiliisque, Regni præterea Cancellarius conſultiſſimus mitem illum doctumque mediocriter apud Bellatorem, et ſapientia inſu- per valde eminentem Regem anteibat. His subjicere libet chartam Le- ſonis Comitis de Zeleznice Plaſſenſi monaſterio datam omni nota Chro- nologica carentem, in qua jam Henricus Wiſſegradenſis Præpoſitus te- ſtis ſubſcriptus legitur , eam ad hunc aut ſequentem annum ſpectare innuunt nomina plurium teſtium, quos hac annorum periodo adhue vixiſſe certum eft: inter eos eſt Martinus Præpoſitus, Paulus Decanus, Zlawco Archidiaconus eccleſiæ Pragenſis, ecclesiæ vero Wiſſehraden- fis Decanus Magnus, Archidiaconus Zdeslaus Cancellarius Florianus &c. Ceterum hac charta Leſo Comes tradit Meinero Plaſſenſi Abbati & fratribus circuitum villarum ſuarum Bikow & Wilczekow, quem anno I. Ducatus Friderici propter ſervitia fua ab eodem dono acceperat. Postremum hiſtoriæ ecclefiasticæ illustrandæ cauſa apponere mi- hi viſum: Clariſſimum virum Pagium in Critica Baronii N. VIII. præ- ſenti anno illigaſſe mortem S. Hildegardis Virginis Ordinis S. Bene- dic- Ttt 2 Mors Gervaſsi Præpoſiti Wiſ- ſehrad. i) Wladislaus qua ratione reſtaurator eccleſiæ Wiſſchradenſis dici potuerit, nuſpiam rationem reperio.
FRIDERICI 2. 515 mum Regni Cancellarium Præpoſitumque Wiſſehradenſem, cujus olim conſiliis potiſſimum uſus Wladislaus Rex, mortales exuvias po- ſuiſse perhibet Crugerius in suis facris Pulveribus ad dictum dien, quem ſecutus Berghauerus in ſerie Præpositorum Wiſsehrad, pag. 222. Et quanquam Crugerius vadem vetustiorem non adduxerit, cum tamen binis illis ſubſcriptioibus diplomatum Sobieslai anni præ- ſentis, posterior necdum a me detecta fit memoria, concedi Cruge- rio poteſt eum hunc mortis annum diemque limpidiore fonte hauſiſ- ſe. An vero celebris Epigraphe illa majuſculis literis c. 1, p. 220. ab eodem Crugerio ſubjecta in ecclesia Wiſsehradensi monumento que illius ſepulchrali olim appoſita, atque demum primum anno 1420. cum epitaphio illius carmine expreſſo igne Ziſskiano abolita fuerit, multum dubito, nam barbariem styli ſæculorum iſtorum minime ſa- pit, ut potius Crugerii aut alterius ejus æqualis partum credam. Eam ex ungue velut Leonem Lector antiquitatum non imperitus ut agnoſcat, ſubjicimus: Beneſſium I. Wiſſehradi Præpositum, Wratislai Bohemorum Regis itidem primi, et prædictæ baſilicæ fundatoris fuiſſe amores. Wra- tislai II. Regis, ejusdemque exemptæ eccleſice reſtauratoris i) Gervaſium jam quartum Præpoſitum etiam delicias exſtitiſſe. Adeo galea miles for- tiſſimus, calamo, conſiliisque, Regni præterea Cancellarius conſultiſſimus mitem illum doctumque mediocriter apud Bellatorem, et ſapientia inſu- per valde eminentem Regem anteibat. His subjicere libet chartam Le- ſonis Comitis de Zeleznice Plaſſenſi monaſterio datam omni nota Chro- nologica carentem, in qua jam Henricus Wiſſegradenſis Præpoſitus te- ſtis ſubſcriptus legitur , eam ad hunc aut ſequentem annum ſpectare innuunt nomina plurium teſtium, quos hac annorum periodo adhue vixiſſe certum eft: inter eos eſt Martinus Præpoſitus, Paulus Decanus, Zlawco Archidiaconus eccleſiæ Pragenſis, ecclesiæ vero Wiſſehraden- fis Decanus Magnus, Archidiaconus Zdeslaus Cancellarius Florianus &c. Ceterum hac charta Leſo Comes tradit Meinero Plaſſenſi Abbati & fratribus circuitum villarum ſuarum Bikow & Wilczekow, quem anno I. Ducatus Friderici propter ſervitia fua ab eodem dono acceperat. Postremum hiſtoriæ ecclefiasticæ illustrandæ cauſa apponere mi- hi viſum: Clariſſimum virum Pagium in Critica Baronii N. VIII. præ- ſenti anno illigaſſe mortem S. Hildegardis Virginis Ordinis S. Bene- dic- Ttt 2 Mors Gervaſsi Præpoſiti Wiſ- ſehrad. i) Wladislaus qua ratione reſtaurator eccleſiæ Wiſſchradenſis dici potuerit, nuſpiam rationem reperio.
Strana 516
516 S. Hildegardis non eſt mortua præſeute auno. ANNUS 1I78. dicti Abbatiſsæ in Monte S. Ruperti prope Bingium in diæcesi Co- lonienſi, cum qua hoc ſæculo propter eximiam fanctitatem donum prophetiæ, linguæ latinæ peritiam, atque non vulgarem muliebrem doctrinam ſcriptis pluribus probatam Principes quique ſummique Europæ Præſules commercium epistolare inivere. Annum quidem hunc obitus conjecit Clar. Pagius ex nota diei, quam Biographus illius ad poſteritatem transſcripſit, huicque fundamento innixus Trithemium ejusque affeclas erroris infimulat, qui annum 1180. ejus morti defi- gnarunt. Sed pace doctiffimorum istorum, & de re literaria maxi- me meritorum Virorum dicere mihi fas eſto: neutrum annum mor- tis S. Hildegardis acu tetigiſse, quæ ante annum 1182. vix quidem defigi poteſt. Legitur enim in Bibliotheca maxima SS. Patrum p. 126. epiſtola Henrici epiſcopi Pragensis ad eam data, fanctæque Hil- degardis ad eam reſponſum, quam utramque epistolam, cum ad res Henrici epiſcopi noſtri pertinere videretur, jam Tom. I. Monument. noſtrorum p. 398. publicavimus. Jam vero cum ex ſynchronis no- ſtris, ipſisque diplomatibus teſtatum fit Henricum primum anno 1182. Valentino epiſcopo in Præſulatu Pragensi ſucceſsiſſe, fruſtra aſſeritur ante hunc annum S. Hildegardem mortem oppetiiſſe. Si autem diei emortuali ſcil. XV. Kalendas Octobris primo crepuſculo noctis Domini- cæ diei, a Biographo notatæ, insistendum ſequeretur S. Hildegar- dem primum anno 1189. mortuam fuiſſe, quo litera A., quæ deci- næ ſeptimæ Septembris ſeu XV. Kalend. Octobris alligata est, in Dominicum diem incidit. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIX. ALEXANDRI III. Papæ 19. FRIDERICI Reg. 28. Imp. 25. Epiſeopatus Prag. vacat FRIDERICI Duc. 3. DIETLEBI ep. O1. 8. nvitatus fuerat anni ſuperioris fine Fridericus ab Imperatore jam jam ex Italia reduce, ad Comitia Imperialia Wirciburgi indic- — ta, a) moremque geſſit edicto Imperatoris. Abſentia Friderici in a) Chronographi noſtri Siloenſis ad annum ſuperiorem verba ſunt : In Nativitate Chri- ſti Fridericus vocutione Imperatoris intereſt Curiæ ipſius celebri tunc temporis in Sue- via loco qui dicitur . . . Et ita finis hujus anni. Jam alias oſtendimus authorem hunc annis facile quatuordecim poſterius hiſtoriam ſuam ſcripſiſſe , ut credibile ſit
516 S. Hildegardis non eſt mortua præſeute auno. ANNUS 1I78. dicti Abbatiſsæ in Monte S. Ruperti prope Bingium in diæcesi Co- lonienſi, cum qua hoc ſæculo propter eximiam fanctitatem donum prophetiæ, linguæ latinæ peritiam, atque non vulgarem muliebrem doctrinam ſcriptis pluribus probatam Principes quique ſummique Europæ Præſules commercium epistolare inivere. Annum quidem hunc obitus conjecit Clar. Pagius ex nota diei, quam Biographus illius ad poſteritatem transſcripſit, huicque fundamento innixus Trithemium ejusque affeclas erroris infimulat, qui annum 1180. ejus morti defi- gnarunt. Sed pace doctiffimorum istorum, & de re literaria maxi- me meritorum Virorum dicere mihi fas eſto: neutrum annum mor- tis S. Hildegardis acu tetigiſse, quæ ante annum 1182. vix quidem defigi poteſt. Legitur enim in Bibliotheca maxima SS. Patrum p. 126. epiſtola Henrici epiſcopi Pragensis ad eam data, fanctæque Hil- degardis ad eam reſponſum, quam utramque epistolam, cum ad res Henrici epiſcopi noſtri pertinere videretur, jam Tom. I. Monument. noſtrorum p. 398. publicavimus. Jam vero cum ex ſynchronis no- ſtris, ipſisque diplomatibus teſtatum fit Henricum primum anno 1182. Valentino epiſcopo in Præſulatu Pragensi ſucceſsiſſe, fruſtra aſſeritur ante hunc annum S. Hildegardem mortem oppetiiſſe. Si autem diei emortuali ſcil. XV. Kalendas Octobris primo crepuſculo noctis Domini- cæ diei, a Biographo notatæ, insistendum ſequeretur S. Hildegar- dem primum anno 1189. mortuam fuiſſe, quo litera A., quæ deci- næ ſeptimæ Septembris ſeu XV. Kalend. Octobris alligata est, in Dominicum diem incidit. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXIX. ALEXANDRI III. Papæ 19. FRIDERICI Reg. 28. Imp. 25. Epiſeopatus Prag. vacat FRIDERICI Duc. 3. DIETLEBI ep. O1. 8. nvitatus fuerat anni ſuperioris fine Fridericus ab Imperatore jam jam ex Italia reduce, ad Comitia Imperialia Wirciburgi indic- — ta, a) moremque geſſit edicto Imperatoris. Abſentia Friderici in a) Chronographi noſtri Siloenſis ad annum ſuperiorem verba ſunt : In Nativitate Chri- ſti Fridericus vocutione Imperatoris intereſt Curiæ ipſius celebri tunc temporis in Sue- via loco qui dicitur . . . Et ita finis hujus anni. Jam alias oſtendimus authorem hunc annis facile quatuordecim poſterius hiſtoriam ſuam ſcripſiſſe , ut credibile ſit
Strana 517
517 FRIDERICI 3. in rem ſuam uſurus Sobieslaus e nido ſuo Skalenſ proſerpsit, collec- taque fœderatorum ſuorum manu ſumma velocitate Pragensem urbem obruere conſtituit neque tamen conſilium ſuum tam furtim clamque perficere potuit, quin cives præfidiariique milites ejusdem certiores redditi fuiſſent, qui itaque illum fortiter, magnisque animis muris ſuis depulerunt. b) Fortunam hie minus obſequentem expertus temonem vertit, atque cum omni exercitu ſuo Friderico e Comitiis redeunti obviam proceſſit certa ſpe & fiducia devorata a ſe imparatum nihilque ſuſpicantem oppreſſum iri. At vero Friderieus rerum, quæ cuderentur, certior redditus, ſub ipſum ingreſsum Bohemiæ substi- tit per decem dies, atque celeribus circumquaque per Bohemiam miſ- ſis nunciis, Duci ſuo periclitanti, ut opem ferrent, admonuit, tum Conradi Ducis Znoymenſis & Brunenſis fœderati ſui aliorumque ami- corum & fautorum auxilia per Germaniam imploravit. Auctus jam numero aliquo militum, non exſpectato Conradi adventu hoſti obvian progredi conſtituit, pertingensque ad Miſam ſeu Beraunam fluvium ad locum qui dicitur Brod (hodiernum trajectum Beraunensem) isthie integros dies feptem moratus eft, plures auxiliares copias opertus. Vigeſima tertia tandem Januarii, quæ eo anno in feriam tertiam incide- rat, convaſatis rebus transgreſfus Beraunam fluvium pervenit ad rivum vi- ſit ei locum Curiæ non incidiſſe, atque ideirco lacunam in ſuo MS. reliquiſſe ; & vero memoria tum quoque lapſus fuiſſe videtur , cum curiam iſtam in Suevia ce- lebratam ait , quam in Francia Orientali Wirzeburgi habitam fuiſſe ſynchroni quique & Godefridus monachus ( annos Chriſti a Nativitate Domini ſupputans ) his verbis docet ad anni ſequentis principium: Imperator Natalem Domini apud Wirzeburg celebrat, ejusmodi autem feſtivitates non ſine frequentia Principum ce- lebratas fuiſſe ex hiſtoria Imperatorum liquet, Doct, Pubitſehka Fridericum no- ſtrum Wormatiam ad Curiam Imperatoris, quæ in octava Epiphaniæ ſeu 13. Ja- nuarii celebrata fuit, vocatum & comparuiſſe ſeribit , ſed peſſime ille combinavit tempora, die enim 6. Januarii Friderieus jam redux e comitiis fuit in limitibus Boemiæ , atque ibidem per decem, denique Beraunæ per ſeptem dies uſque ad 23. Januarii. dum collegiſſet militem, perstitit, ut infra videbitur, adeo ut nullo modo comitiis Wormatienſibus hoc anno post Wirzenburgenſia celebratis intereſ- ſe potuerit. Magis vero erroneum eſt, dum hæc Wormatienſia comitia in prin- cipium anni præteriti conjecit, jamque tum Sobieslaum collecto exercitu expu- gnationem Pragæ fuiſſe minatum aſſeverat, ex quo doctiffimi viri calculo ſeque- retur , Fridericum ducem plus quam anno in comitiis, & abſentem a Bohemia fuiſſe, Sobieslaum vero integro etiam anno ante Pragam jacuiſſe, cum prorſus tu- multuaria , & nonniſi dierum aliquot ejus fuerit invaſio, b) Hagecius memorat Sobieslaum ter una die fruſtra ad portam Porzicenſem impreſſionem in urbem fe- ciſſe, ſed cum Chrongr. Siloenſis de castro Pragenfi oppugnato loquatur, cam al- tera parte fluminis Moldavæ factam fuiſſe oportuit. Sobieslaus fru ſtra molitur cbruere Pra- gam, obviam procedit Fri device. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.435.
517 FRIDERICI 3. in rem ſuam uſurus Sobieslaus e nido ſuo Skalenſ proſerpsit, collec- taque fœderatorum ſuorum manu ſumma velocitate Pragensem urbem obruere conſtituit neque tamen conſilium ſuum tam furtim clamque perficere potuit, quin cives præfidiariique milites ejusdem certiores redditi fuiſſent, qui itaque illum fortiter, magnisque animis muris ſuis depulerunt. b) Fortunam hie minus obſequentem expertus temonem vertit, atque cum omni exercitu ſuo Friderico e Comitiis redeunti obviam proceſſit certa ſpe & fiducia devorata a ſe imparatum nihilque ſuſpicantem oppreſſum iri. At vero Friderieus rerum, quæ cuderentur, certior redditus, ſub ipſum ingreſsum Bohemiæ substi- tit per decem dies, atque celeribus circumquaque per Bohemiam miſ- ſis nunciis, Duci ſuo periclitanti, ut opem ferrent, admonuit, tum Conradi Ducis Znoymenſis & Brunenſis fœderati ſui aliorumque ami- corum & fautorum auxilia per Germaniam imploravit. Auctus jam numero aliquo militum, non exſpectato Conradi adventu hoſti obvian progredi conſtituit, pertingensque ad Miſam ſeu Beraunam fluvium ad locum qui dicitur Brod (hodiernum trajectum Beraunensem) isthie integros dies feptem moratus eft, plures auxiliares copias opertus. Vigeſima tertia tandem Januarii, quæ eo anno in feriam tertiam incide- rat, convaſatis rebus transgreſfus Beraunam fluvium pervenit ad rivum vi- ſit ei locum Curiæ non incidiſſe, atque ideirco lacunam in ſuo MS. reliquiſſe ; & vero memoria tum quoque lapſus fuiſſe videtur , cum curiam iſtam in Suevia ce- lebratam ait , quam in Francia Orientali Wirzeburgi habitam fuiſſe ſynchroni quique & Godefridus monachus ( annos Chriſti a Nativitate Domini ſupputans ) his verbis docet ad anni ſequentis principium: Imperator Natalem Domini apud Wirzeburg celebrat, ejusmodi autem feſtivitates non ſine frequentia Principum ce- lebratas fuiſſe ex hiſtoria Imperatorum liquet, Doct, Pubitſehka Fridericum no- ſtrum Wormatiam ad Curiam Imperatoris, quæ in octava Epiphaniæ ſeu 13. Ja- nuarii celebrata fuit, vocatum & comparuiſſe ſeribit , ſed peſſime ille combinavit tempora, die enim 6. Januarii Friderieus jam redux e comitiis fuit in limitibus Boemiæ , atque ibidem per decem, denique Beraunæ per ſeptem dies uſque ad 23. Januarii. dum collegiſſet militem, perstitit, ut infra videbitur, adeo ut nullo modo comitiis Wormatienſibus hoc anno post Wirzenburgenſia celebratis intereſ- ſe potuerit. Magis vero erroneum eſt, dum hæc Wormatienſia comitia in prin- cipium anni præteriti conjecit, jamque tum Sobieslaum collecto exercitu expu- gnationem Pragæ fuiſſe minatum aſſeverat, ex quo doctiffimi viri calculo ſeque- retur , Fridericum ducem plus quam anno in comitiis, & abſentem a Bohemia fuiſſe, Sobieslaum vero integro etiam anno ante Pragam jacuiſſe, cum prorſus tu- multuaria , & nonniſi dierum aliquot ejus fuerit invaſio, b) Hagecius memorat Sobieslaum ter una die fruſtra ad portam Porzicenſem impreſſionem in urbem fe- ciſſe, ſed cum Chrongr. Siloenſis de castro Pragenfi oppugnato loquatur, cam al- tera parte fluminis Moldavæ factam fuiſſe oportuit. Sobieslaus fru ſtra molitur cbruere Pra- gam, obviam procedit Fri device. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.435.
Strana 518
Friderieus cæ- ditur. ANNUS 1179. vicumque cognominem hodie superstitem Lodenicze Pragæ magis magisque propinquaturus, ſed cum minime perſentiſceret, ſeſe in irruentes unde quaque inimicas phalanges incidifſe expertus eſt, So- bieslaus enim omnes præcurfores exercitus cuftodiasque eminus po- ſitas propter frigoris acerbitatem ſeſe accenſo igne foventes tanta ve- locitate obruit, ut nemo unus eorum effugere, imminentemque ho- stem Friderico nunciare poſſet. Uno igitur veluti turbine Sobieslaus in quieſcentes diſparatasque cohortes infuſus prælio laceſſit, diſturbat, fugatque, quæ ſubinde recollectæ vim vi retundunt, non magis per- tinax unquam magisque cruentuim enatum prælium, cui tamen po- stremum Fridericus ſuccumbere debuit, nam cum legionibus ſuis tempus ſeſe in juſtam aciem reducendi, non concederetur, ita cæſæ, disjectæ, fugatæque fuere illius copiæ, ut, qua quis poſſet via, ſalu- tem fuga quæfierit. Mortui ſunt in eo prælio (inquit ſæpe laudatus author noster ad h. a. p. 91.) Sezima Comes pater Domini Hroznat. c) & Agna, & alii multi, Comes Witcho captus, capti & Teutonici (Auſtriaci) majores natu (id est natalibus conſpicui) ex his, qui in ad- jutorium Friderici venerunt, multi quoque ex eis occiſi, reſiduique naſos præciſi, ludibrium mundo ſunt effecti, Hagecius more ſuo has vete- rum memorias mirum quantum auxit, aliasque copias Friderici ad Lodenicium alias ad Horzelicium, alias denique ad Duſſnik (ad quæ duo poſteriora loca Friderici copiæ non pertigere) cæſas narrat, & poſtquam plurimos captivos abductos memorafſet, ait quendam Teuto- mneprolixæ ſtaturæ cataphractum, equoque itidem cataphracto inſiden- tem juſſu Sobieslai vivum a victore milite terra obrutum ſepultumque fuiſſe. Scilicet comportata in galeis terra collem illum congeſtuin fu- iſſe ea altitudine & ambitu, quo hodie ad Duſſnikam ſpectatur, & in quo ædem honori SS. Adalberti & Georgii structam cernimus. Lu- bens Hagecii relatis, quæ hodie paſſim in omnium ore ſunt, ſubſcri- berem, si vel veſtigium narrationis istius in vetustiore aliquo depre- hendiſsem, aut res ipsa eam ſuſpectam de fide non innueret: collis enim iste non unius, sed sex septemve equitum altitudinem superat, atque eadem imo majore eft latitudine, quem quis dicat uno veluti momento galearumque modica aggeratione conſurgere potuiſle, cum ex mox infra referendis manifeſtum fiet Sobieslaum fugitivas Fride- rici c) Ex his adverſus noſtrorum opinionem denuo argumentari fas eſt Hroznatæ no- men non fuiſſe cognomentum familiæ, cum pater illius Sezima dictus fuerit. Ve- roſimillime antem Hroznata is fuit, qui poſtea Ordinem Præmonſtratenſem Te- plæ fundavit, que tempore Chronographus Siloenſis ſcripſit. 518
Friderieus cæ- ditur. ANNUS 1179. vicumque cognominem hodie superstitem Lodenicze Pragæ magis magisque propinquaturus, ſed cum minime perſentiſceret, ſeſe in irruentes unde quaque inimicas phalanges incidifſe expertus eſt, So- bieslaus enim omnes præcurfores exercitus cuftodiasque eminus po- ſitas propter frigoris acerbitatem ſeſe accenſo igne foventes tanta ve- locitate obruit, ut nemo unus eorum effugere, imminentemque ho- stem Friderico nunciare poſſet. Uno igitur veluti turbine Sobieslaus in quieſcentes diſparatasque cohortes infuſus prælio laceſſit, diſturbat, fugatque, quæ ſubinde recollectæ vim vi retundunt, non magis per- tinax unquam magisque cruentuim enatum prælium, cui tamen po- stremum Fridericus ſuccumbere debuit, nam cum legionibus ſuis tempus ſeſe in juſtam aciem reducendi, non concederetur, ita cæſæ, disjectæ, fugatæque fuere illius copiæ, ut, qua quis poſſet via, ſalu- tem fuga quæfierit. Mortui ſunt in eo prælio (inquit ſæpe laudatus author noster ad h. a. p. 91.) Sezima Comes pater Domini Hroznat. c) & Agna, & alii multi, Comes Witcho captus, capti & Teutonici (Auſtriaci) majores natu (id est natalibus conſpicui) ex his, qui in ad- jutorium Friderici venerunt, multi quoque ex eis occiſi, reſiduique naſos præciſi, ludibrium mundo ſunt effecti, Hagecius more ſuo has vete- rum memorias mirum quantum auxit, aliasque copias Friderici ad Lodenicium alias ad Horzelicium, alias denique ad Duſſnik (ad quæ duo poſteriora loca Friderici copiæ non pertigere) cæſas narrat, & poſtquam plurimos captivos abductos memorafſet, ait quendam Teuto- mneprolixæ ſtaturæ cataphractum, equoque itidem cataphracto inſiden- tem juſſu Sobieslai vivum a victore milite terra obrutum ſepultumque fuiſſe. Scilicet comportata in galeis terra collem illum congeſtuin fu- iſſe ea altitudine & ambitu, quo hodie ad Duſſnikam ſpectatur, & in quo ædem honori SS. Adalberti & Georgii structam cernimus. Lu- bens Hagecii relatis, quæ hodie paſſim in omnium ore ſunt, ſubſcri- berem, si vel veſtigium narrationis istius in vetustiore aliquo depre- hendiſsem, aut res ipsa eam ſuſpectam de fide non innueret: collis enim iste non unius, sed sex septemve equitum altitudinem superat, atque eadem imo majore eft latitudine, quem quis dicat uno veluti momento galearumque modica aggeratione conſurgere potuiſle, cum ex mox infra referendis manifeſtum fiet Sobieslaum fugitivas Fride- rici c) Ex his adverſus noſtrorum opinionem denuo argumentari fas eſt Hroznatæ no- men non fuiſſe cognomentum familiæ, cum pater illius Sezima dictus fuerit. Ve- roſimillime antem Hroznata is fuit, qui poſtea Ordinem Præmonſtratenſem Te- plæ fundavit, que tempore Chronographus Siloenſis ſcripſit. 518
Strana 519
FRIDERICI 3. 519 rici phalanges veſtigio fuiſſe inſecutum, neque hoc loco, ſed ad Lo- denicium hoſtem cæſum victoriamque partam fuiſſe certum ſit. Quod vero rem penitus evertit, est quod vel incolæ loci fateantur ædis ſa- cræ baſim inniti ſaxo, quod patria lingua Priglice appellamus. Ad Fridericum redeamus. Excidit ille victoriæ laude & gloria non concidit animo, collectis ex fuga ſuis, quos inopina oppreſſio diſperſerat, transmiſſis Beraunæ Moldavæque fluviis, tum glacie obduratis, Conrado Moraviæ Du- ci, jam jam ſibi in auxilium feſtinanti, obviam volat, eumque du- plicatio itinere (illo lucis diurnæ menſe Januario compendio) altero die ſub ipſam noctem Prtſchitzii d) reperit. Hie cum Conrado per diem Jovis ſeu 25, Januarii commoratus, ea quæ ad ulteriorem ex- peditionem neceſsaria videbantur, cum eoden in deliberationem af- ſumpſit, ordinavitque. Die Veneris e) motis caſtris Pragam verſus progreſſi circa flumen Sazavam, locumque dictum Widwazoda (ho- die incognitum) substitere, vexatos itinerum & frigoris molestiis milites ſuos die ſequente iſthic recreare & firmare meditati, ſed res secus evenit, vestigio enim Sobieslaus fugientem Fridericum secutus fuerat, tandemque hoc locorum confinio aſſecutus eſt. Non magis ſalubre Sobieslao ſuppetebat confilium, quam Fridericum Conradum- que ipſa nocte in diem inclinante, non minori velocitate, atque Lo- denicii factum fuerat, opprimere. Sed sagax mulier Eliſabetha con- jux Friderici, quæ per fideles exploratores fuos omnes motus hostis diligenter & aſſidue ſpeculabatur, conſcium facit maritum istorum moliminum. Sobieslai itaque clandeſtinas fraudes eluſuri Fridericus atque Conradus, ipſa nocte profectionis signo legionibus ſuis dato, expeditum nocturnumque iter adornant , feliciterque ſabbatho ſeu 27. Januarii orto jam ſole ante muros veteris urbis Pragenſis conſiſ- tunt, ex qua ad confirmandum exercitum fuum plerasque præsidia- rias cohortes extrahunt, sociantque. Interea Sobieslaus ratus jam ſe ſe feram retibus ſuis concluſiſſe hoſtem loco ſuo non amplius repe- rit, conſternatus præcipiti itinere prægreſſos Pragam inſequitur, quem illi eminus venientem ſpeculati ad strenue excipiendum omnia provi- de diligenterque apparant, Fridericus in campis Wiſſehradenſibus loco ab d) Superſtes hodie eſt locus in eodem diſtrictu Beraunenſi ſex & amplius milliaribus a loco pugnæ diſtans inter Wotiz & Sedlez. e) Ita fingulos dies rite adnotavit induſtrius Chronographus noſter p. 912., ut animo conſequi haud poſſim , qui tam graviter doct. Pubitſchka , ut vidimus, & porro videbimus hallucinari potuerit. Fridericus col- lectis copiis ſuis obviam it Conrado Duci Moravi� fa- deraro ſue. Cum eodem exercitum Pra- gam deducit.
FRIDERICI 3. 519 rici phalanges veſtigio fuiſſe inſecutum, neque hoc loco, ſed ad Lo- denicium hoſtem cæſum victoriamque partam fuiſſe certum ſit. Quod vero rem penitus evertit, est quod vel incolæ loci fateantur ædis ſa- cræ baſim inniti ſaxo, quod patria lingua Priglice appellamus. Ad Fridericum redeamus. Excidit ille victoriæ laude & gloria non concidit animo, collectis ex fuga ſuis, quos inopina oppreſſio diſperſerat, transmiſſis Beraunæ Moldavæque fluviis, tum glacie obduratis, Conrado Moraviæ Du- ci, jam jam ſibi in auxilium feſtinanti, obviam volat, eumque du- plicatio itinere (illo lucis diurnæ menſe Januario compendio) altero die ſub ipſam noctem Prtſchitzii d) reperit. Hie cum Conrado per diem Jovis ſeu 25, Januarii commoratus, ea quæ ad ulteriorem ex- peditionem neceſsaria videbantur, cum eoden in deliberationem af- ſumpſit, ordinavitque. Die Veneris e) motis caſtris Pragam verſus progreſſi circa flumen Sazavam, locumque dictum Widwazoda (ho- die incognitum) substitere, vexatos itinerum & frigoris molestiis milites ſuos die ſequente iſthic recreare & firmare meditati, ſed res secus evenit, vestigio enim Sobieslaus fugientem Fridericum secutus fuerat, tandemque hoc locorum confinio aſſecutus eſt. Non magis ſalubre Sobieslao ſuppetebat confilium, quam Fridericum Conradum- que ipſa nocte in diem inclinante, non minori velocitate, atque Lo- denicii factum fuerat, opprimere. Sed sagax mulier Eliſabetha con- jux Friderici, quæ per fideles exploratores fuos omnes motus hostis diligenter & aſſidue ſpeculabatur, conſcium facit maritum istorum moliminum. Sobieslai itaque clandeſtinas fraudes eluſuri Fridericus atque Conradus, ipſa nocte profectionis signo legionibus ſuis dato, expeditum nocturnumque iter adornant , feliciterque ſabbatho ſeu 27. Januarii orto jam ſole ante muros veteris urbis Pragenſis conſiſ- tunt, ex qua ad confirmandum exercitum fuum plerasque præsidia- rias cohortes extrahunt, sociantque. Interea Sobieslaus ratus jam ſe ſe feram retibus ſuis concluſiſſe hoſtem loco ſuo non amplius repe- rit, conſternatus præcipiti itinere prægreſſos Pragam inſequitur, quem illi eminus venientem ſpeculati ad strenue excipiendum omnia provi- de diligenterque apparant, Fridericus in campis Wiſſehradenſibus loco ab d) Superſtes hodie eſt locus in eodem diſtrictu Beraunenſi ſex & amplius milliaribus a loco pugnæ diſtans inter Wotiz & Sedlez. e) Ita fingulos dies rite adnotavit induſtrius Chronographus noſter p. 912., ut animo conſequi haud poſſim , qui tam graviter doct. Pubitſchka , ut vidimus, & porro videbimus hallucinari potuerit. Fridericus col- lectis copiis ſuis obviam it Conrado Duci Moravi� fa- deraro ſue. Cum eodem exercitum Pra- gam deducit.
Strana 520
Sobieslaum cædit, & fu- gat. Pub.Ch ronol. Geſch. 4. Th. r,B. S.437. ANNUS 1179. ab hoc ipſo prælio Bogieſce (quod patria lingua campum Martium fignificat) appellato, f) Conradus ex adverſo legiones ſuas bipartito agmine statuit, ordinatque. Sobieslaus præcipitis conſilii vir, hoſti ſpatium ſeſe reparandi confirmandique non concedendum ratus, tam. velociter audacterque acceſsit, ut jam jam Fridericus inordinatos ve- lites ſeſe uno pene ſaltu attingere atque fundere ſperaret, clangore itaque tubarum tympanorumque edito concitato curſu impreſsionem in hoſtem facit, certamen aliquamdiu Conradus eminus ſpeculatus eum increbreſcere videt , ſubito ex valle ſua, qua ſeſe occuluerat, erum- pit cum ſuis, atque ex latere hoſtiles acies ferire occipit, tam felici qui- dem ſucceſſu , ut jam jam nutantes, diſparatasque phialanges Sobieslai campo depelleret, atque in fugam conjiceret. Fugientem Sobieslaum uterque exercitus magnis animis perpetuaque strage edita, dum per diei lucem licuit, in Proſek uſque in ſecutus eſt. g) Victoriæ hujus adverſus Sobieslaum obtentæ habemus etiam exterum testem Ano- nymum MS. Chronici Clauſtro Neoburgenſis authorem : b) Frideri- cus, inquit, cum Zabeslao priore Duce Bohemiæ gravi prælio con- fligens victus ab eo cum paucis vix evaſit, ſecundo de hinc prælio inter eosdem commiſſo Fridericus victor existens Zabeslaum a provincia exi- re coegit. Tantus vero iis diebus hyemis rigor, aſperitasque fuerat, ut vel leviter vulneratos vis algoris morte opprimeret. i) Commiſ- ſum eſt præliuin Sabbatho boc est VI. Kal. Februarii, in quo bello mor- tui ſunt multi, plurimi vulnerati, inquit Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 91. k) Quanto dein tripudio Fridericus Conradusque cum ſuis f) Condita poſtea per Carolum IV. Imp. Nova civitate Pragenſi loens iste in muros civitatis Novæ incluſus eft. Supereſt hodie ad hos ipſos murosurbis cis portam vul- go dictam das blinde Thor domus cum horto, quæ etiamnum in libris civitatis ve- tus nomen Bogiſce obtinet. g) Hagecius narrat, quod iſthic ad capellam S. Wen- ceslai Fridericus Sobieslaum aſſecutus fuerit, vulnusque illi in vertice inflixerit. b) Apud Hanſiz. Germ. ſac. T. II. pag. 298. i) Inſolitum rigorem hyemis eti- am ad h. an. annotat Chronicon Pegavienſe & Annales Boſovienſes. k) Doct. Pubitſchka adverſus tam clarum authoris ſynchroni teſtimonium ait : prælium iſ- tud commiſſum fuiſſe Dominico die 26. Januarii , & infra in nota ſua Z ſubjicit: Vincentius aſſignat 25. diem Januarii, quem errorem Dobnerus non animadvertit. Vah ! cujus cordati viri patientiam non infringat tanta authoris negligentia , alios- que corrigendi pruritus ? Quo loco hune diem aſſignavit Vincentius, qui ne qui- dem prælii hujus meminiſſe potuit, cum hiſtoriam ſuam cum anno 1160. abſol- verit ? & quis authorum veterum hoc prælium in diem Dominicum aut 25. Ja- nuarii unquam coejecit ? hac enim die, quæ in feriam quintam inciderat , caſtra ſua metatus fuit Fridericus cum Conrado ad Sazavam fluvium , uti ſupra diximus, & verbis hic expreſſis memorat Chronographus Siloenſis: ſequenti mane, hoc eſt 520
Sobieslaum cædit, & fu- gat. Pub.Ch ronol. Geſch. 4. Th. r,B. S.437. ANNUS 1179. ab hoc ipſo prælio Bogieſce (quod patria lingua campum Martium fignificat) appellato, f) Conradus ex adverſo legiones ſuas bipartito agmine statuit, ordinatque. Sobieslaus præcipitis conſilii vir, hoſti ſpatium ſeſe reparandi confirmandique non concedendum ratus, tam. velociter audacterque acceſsit, ut jam jam Fridericus inordinatos ve- lites ſeſe uno pene ſaltu attingere atque fundere ſperaret, clangore itaque tubarum tympanorumque edito concitato curſu impreſsionem in hoſtem facit, certamen aliquamdiu Conradus eminus ſpeculatus eum increbreſcere videt , ſubito ex valle ſua, qua ſeſe occuluerat, erum- pit cum ſuis, atque ex latere hoſtiles acies ferire occipit, tam felici qui- dem ſucceſſu , ut jam jam nutantes, diſparatasque phialanges Sobieslai campo depelleret, atque in fugam conjiceret. Fugientem Sobieslaum uterque exercitus magnis animis perpetuaque strage edita, dum per diei lucem licuit, in Proſek uſque in ſecutus eſt. g) Victoriæ hujus adverſus Sobieslaum obtentæ habemus etiam exterum testem Ano- nymum MS. Chronici Clauſtro Neoburgenſis authorem : b) Frideri- cus, inquit, cum Zabeslao priore Duce Bohemiæ gravi prælio con- fligens victus ab eo cum paucis vix evaſit, ſecundo de hinc prælio inter eosdem commiſſo Fridericus victor existens Zabeslaum a provincia exi- re coegit. Tantus vero iis diebus hyemis rigor, aſperitasque fuerat, ut vel leviter vulneratos vis algoris morte opprimeret. i) Commiſ- ſum eſt præliuin Sabbatho boc est VI. Kal. Februarii, in quo bello mor- tui ſunt multi, plurimi vulnerati, inquit Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 91. k) Quanto dein tripudio Fridericus Conradusque cum ſuis f) Condita poſtea per Carolum IV. Imp. Nova civitate Pragenſi loens iste in muros civitatis Novæ incluſus eft. Supereſt hodie ad hos ipſos murosurbis cis portam vul- go dictam das blinde Thor domus cum horto, quæ etiamnum in libris civitatis ve- tus nomen Bogiſce obtinet. g) Hagecius narrat, quod iſthic ad capellam S. Wen- ceslai Fridericus Sobieslaum aſſecutus fuerit, vulnusque illi in vertice inflixerit. b) Apud Hanſiz. Germ. ſac. T. II. pag. 298. i) Inſolitum rigorem hyemis eti- am ad h. an. annotat Chronicon Pegavienſe & Annales Boſovienſes. k) Doct. Pubitſchka adverſus tam clarum authoris ſynchroni teſtimonium ait : prælium iſ- tud commiſſum fuiſſe Dominico die 26. Januarii , & infra in nota ſua Z ſubjicit: Vincentius aſſignat 25. diem Januarii, quem errorem Dobnerus non animadvertit. Vah ! cujus cordati viri patientiam non infringat tanta authoris negligentia , alios- que corrigendi pruritus ? Quo loco hune diem aſſignavit Vincentius, qui ne qui- dem prælii hujus meminiſſe potuit, cum hiſtoriam ſuam cum anno 1160. abſol- verit ? & quis authorum veterum hoc prælium in diem Dominicum aut 25. Ja- nuarii unquam coejecit ? hac enim die, quæ in feriam quintam inciderat , caſtra ſua metatus fuit Fridericus cum Conrado ad Sazavam fluvium , uti ſupra diximus, & verbis hic expreſſis memorat Chronographus Siloenſis: ſequenti mane, hoc eſt 520
Strana 521
FRIDERICI 3. 521 ſuis victoribus exercitibus in muros Pragenſes ab Eliſabetha, Clero, Principibus, civibusque receptus fuerit, quis verbis fatis affequatur. Et vero Eliſabetha, a pietate multuim in annalibus noſtris laudata mu- lier, religioſe ante prælium voto ſe obſtrinxit: Deo in grati animi vicem in ipſo campo Martio condituram eccleſiam, quo maritus ſuus victoria potitus fuerit. Quod, inquit Chronographus noſter, poſt- modum devota complevit, nam fundavit, donavit, & ditavit, & ita Cruciferis (Melitenſibus) tradidit. Non ante annum 1183. fundatio- nem hanc conſummatam fuiſſe ex Friderici diplomate ad eundem annum ostendemus, diploma vero conjugis Eliſabethæ, cujus frag- mentum doct. Pubitſchka ad præeſentem annum recitat, etiam annis tribus poſterius, ſcilicet anno 1186. primum exaratum fuiſſe, ibidem docebimus. Ut res Friderici perſequamur : Non alteri ille atque Conrado Moraviæ Duci partam victoriam thronique ſui stabilimentum debuit, non potuit tale tantumque be- neficium grati animi vicem a Friderico expoſcere : administrabat huc- uſque Waczlaus frater Sobieslai, infenfiſſimusque Friderici hoſtis, pro- vinciam Olomucenſem, is ſeu metu cæsi, pauloque poſt patria exturbati fratris dilapſus, ſeu certe vi, Olomucensi ditione cedere coactus eſt, nam ex anni abhine alterius narrandis teftatum fiet, eum in Hungaria exilium toleraſſe. Conrado itaque Fridericus, bene de ſe merito, in re- munerationem, ſumptuum ſimul bellicorum compenſationem caducam provinciam conceſſit, c) quo pacto Conradus totius Moraviæ dominus Duxque effectus eſt, quo ipſo, non alio titulo poſthac a ſynchronis appellatur , dum, hac auctoritate inflatus, Marchionis titulum ſuprema- Vvv que PARS VI. ANNAL. HAGEC. 5. feria proficiſcentes, & circa Zazow (Zazoa fluvium) loco , qui dicitur Widwazoda noctantes &c. Nullus hiſtoricorum unquam clarius & accuratius diarium aliquod ſeribere potuit, uti Chronographus noſter fecit ; a 23. Januarii uſque ad 27mam ejusdem menſis Sabbathumque, quo prælium iſtud commiſſum fuit, omnes dies ac- curate notavit, diſtinxitque, attamen doct. Vir, quid dicam , an ſenſu , an oculis orbatus ? me carpit, dictatorieque ait prælium iſtud vigeſima quinta Januarii & qui- dem die Dominico geſtum fuiſſe. An VI. Kalendas Februarii dies est 26. Ja- nuarii ? an Author noſter non accurate huie diei VI. Kal. Februarii Sabbathum il- ligavit, cum reipſa anno præſente hic dies in Sabbathum inciderit , ut nemo non Calendarii peritus agnoſcet ? Liceat jam mihi Te Vir doctiſſime pro tuis tories fal- ſo mihi affictis erroribus familiarius alloqui : Ceſſa Vir amice pluribus negligen- tiis & erroribus tuis, prorſum novis inſolentibusque, foedare hiſtoriam patriam , mihique negotium & neceſſitatem eos confutandi & corrigendi imponere, ne mu- nicipium in ea obtineant, aut, quod Tibi honorificentius erit : bis ad limam &e. c) Huc ſpectant Dubravii L. 13. p. 107. verba : Poſt hanc victoriam Couradus am- pliſſimis muneribus a Friderico eſt muneratus, bona parte Moraviæ ei adjecta. Fridericus Conradum re- muneratur provincia Olo- mucenſi.
FRIDERICI 3. 521 ſuis victoribus exercitibus in muros Pragenſes ab Eliſabetha, Clero, Principibus, civibusque receptus fuerit, quis verbis fatis affequatur. Et vero Eliſabetha, a pietate multuim in annalibus noſtris laudata mu- lier, religioſe ante prælium voto ſe obſtrinxit: Deo in grati animi vicem in ipſo campo Martio condituram eccleſiam, quo maritus ſuus victoria potitus fuerit. Quod, inquit Chronographus noſter, poſt- modum devota complevit, nam fundavit, donavit, & ditavit, & ita Cruciferis (Melitenſibus) tradidit. Non ante annum 1183. fundatio- nem hanc conſummatam fuiſſe ex Friderici diplomate ad eundem annum ostendemus, diploma vero conjugis Eliſabethæ, cujus frag- mentum doct. Pubitſchka ad præeſentem annum recitat, etiam annis tribus poſterius, ſcilicet anno 1186. primum exaratum fuiſſe, ibidem docebimus. Ut res Friderici perſequamur : Non alteri ille atque Conrado Moraviæ Duci partam victoriam thronique ſui stabilimentum debuit, non potuit tale tantumque be- neficium grati animi vicem a Friderico expoſcere : administrabat huc- uſque Waczlaus frater Sobieslai, infenfiſſimusque Friderici hoſtis, pro- vinciam Olomucenſem, is ſeu metu cæsi, pauloque poſt patria exturbati fratris dilapſus, ſeu certe vi, Olomucensi ditione cedere coactus eſt, nam ex anni abhine alterius narrandis teftatum fiet, eum in Hungaria exilium toleraſſe. Conrado itaque Fridericus, bene de ſe merito, in re- munerationem, ſumptuum ſimul bellicorum compenſationem caducam provinciam conceſſit, c) quo pacto Conradus totius Moraviæ dominus Duxque effectus eſt, quo ipſo, non alio titulo poſthac a ſynchronis appellatur , dum, hac auctoritate inflatus, Marchionis titulum ſuprema- Vvv que PARS VI. ANNAL. HAGEC. 5. feria proficiſcentes, & circa Zazow (Zazoa fluvium) loco , qui dicitur Widwazoda noctantes &c. Nullus hiſtoricorum unquam clarius & accuratius diarium aliquod ſeribere potuit, uti Chronographus noſter fecit ; a 23. Januarii uſque ad 27mam ejusdem menſis Sabbathumque, quo prælium iſtud commiſſum fuit, omnes dies ac- curate notavit, diſtinxitque, attamen doct. Vir, quid dicam , an ſenſu , an oculis orbatus ? me carpit, dictatorieque ait prælium iſtud vigeſima quinta Januarii & qui- dem die Dominico geſtum fuiſſe. An VI. Kalendas Februarii dies est 26. Ja- nuarii ? an Author noſter non accurate huie diei VI. Kal. Februarii Sabbathum il- ligavit, cum reipſa anno præſente hic dies in Sabbathum inciderit , ut nemo non Calendarii peritus agnoſcet ? Liceat jam mihi Te Vir doctiſſime pro tuis tories fal- ſo mihi affictis erroribus familiarius alloqui : Ceſſa Vir amice pluribus negligen- tiis & erroribus tuis, prorſum novis inſolentibusque, foedare hiſtoriam patriam , mihique negotium & neceſſitatem eos confutandi & corrigendi imponere, ne mu- nicipium in ea obtineant, aut, quod Tibi honorificentius erit : bis ad limam &e. c) Huc ſpectant Dubravii L. 13. p. 107. verba : Poſt hanc victoriam Couradus am- pliſſimis muneribus a Friderico eſt muneratus, bona parte Moraviæ ei adjecta. Fridericus Conradum re- muneratur provincia Olo- mucenſi.
Strana 522
Expagnat ca- ſtrum Skala Sobieslai per- fugium. Sohieslaus uon fuit hoſtis Germanorum. ANNUS 1I79. 522 que in Moraviam jura poſtremum in Ducum Bohemorum ſummuin præjudicium ambiiſſet. Jam una erat Friderico ſollicitudo æmulum ſuum Sobieslaum, qui ſeſe rurſum in Skalenſes ſuas latebras abdi- derat, atque ex iis confines regiones excursionibus, graffationibus, prædisque vexaverat, feu penitus Bohemia proturbare, feu vinctum in ſuam potestatem perducere; dum igitur clementius cœlum anni- que tempus belli & obfidionis moleſtias tolerabiliores ſuaderet, jufto parato exercitu caſtrum Skala natura loci firmum, ob præruptas ru- pes pene inacceſsum, denique a Sobieslao multis & novis munitioni- bus, machinisque bellicis vallatum, expugnandum decrevit. Totam æstatem contumax refractariusque miles præsidiarius operam Friderici fatigavit, conſiliaque fefellit, dum tandem ſub anni iſtius finem, di- lapſo prius per cuniculos Sobieslao, castrum Friderico traditum eft, in potestatem. Sub has ipsas obsidionis protractas moras urgebat Fridericum pactio pecuniaria jam anno ſuperiore cum Imperatore in Italia inita, promiſſumque magnum æris pondus, cum primum in Prin- cipatum reſtitueretur, in ærarium Imperatoris inferendum : ne igi- tur cunctatione rurſum ab eo abalienaretur Imperatoris animus, per omnes Bohemiæ provincias miffis Ducalibus quæstoribus ſumma violentia æs iſtud corraſit, extorſitque , quo prorſus novo & inſolite tributi genere plurimorum offendit exaſperavitque animos. d) Retulimus primo hujus anni paragrapho ex Chronographo Si- loensi a Sobieslao multos Germanorum captos post victoriam Lode- nicenſem naribus truncatos fuiſſe. Id Dalimilo verfificatori argumen- to fuit inſulfiſſimarum fabularum , quod a capite 67. per plura ſub- ſequentia deduxit, tantoque odio Sobieslaum in Germanos exarfifse fingit, ut aſſerat fingulos ad ſe adductos Germanos ab eo naribus mutilatos, imo centum naſos Germanos totidem marcis redemptos fuiſſe, cujusmodi fabellam veroſimillime ex eodem Dalimilo mutua- tus est Dlugoſsus ad annum præſentem ſcribens: Sobieslaus tam ſ�- vo & fœdo truculentiæ genere , ſ�vitiam ſuam Bohemis inflammantibus, fertur uſus eſſe, ut quoslibet Almanos in Bohemia repertos aut ipſe na- ſo mutilaverit, aut mutilari permiſerit. Longius dein ſæculis ſequen- tibus hæc propagata fabula, ac velut fama eundo crevit, ut ſæculo XV. d) Fridericus, inquit Chronographus ſæpe memoratus p. 92. recordante me de ipſa ob- ſidione miſu , & a populo terræ collectam gravem novorum (id eſt inuſitatam) dena- riorum exegit.
Expagnat ca- ſtrum Skala Sobieslai per- fugium. Sohieslaus uon fuit hoſtis Germanorum. ANNUS 1I79. 522 que in Moraviam jura poſtremum in Ducum Bohemorum ſummuin præjudicium ambiiſſet. Jam una erat Friderico ſollicitudo æmulum ſuum Sobieslaum, qui ſeſe rurſum in Skalenſes ſuas latebras abdi- derat, atque ex iis confines regiones excursionibus, graffationibus, prædisque vexaverat, feu penitus Bohemia proturbare, feu vinctum in ſuam potestatem perducere; dum igitur clementius cœlum anni- que tempus belli & obfidionis moleſtias tolerabiliores ſuaderet, jufto parato exercitu caſtrum Skala natura loci firmum, ob præruptas ru- pes pene inacceſsum, denique a Sobieslao multis & novis munitioni- bus, machinisque bellicis vallatum, expugnandum decrevit. Totam æstatem contumax refractariusque miles præsidiarius operam Friderici fatigavit, conſiliaque fefellit, dum tandem ſub anni iſtius finem, di- lapſo prius per cuniculos Sobieslao, castrum Friderico traditum eft, in potestatem. Sub has ipsas obsidionis protractas moras urgebat Fridericum pactio pecuniaria jam anno ſuperiore cum Imperatore in Italia inita, promiſſumque magnum æris pondus, cum primum in Prin- cipatum reſtitueretur, in ærarium Imperatoris inferendum : ne igi- tur cunctatione rurſum ab eo abalienaretur Imperatoris animus, per omnes Bohemiæ provincias miffis Ducalibus quæstoribus ſumma violentia æs iſtud corraſit, extorſitque , quo prorſus novo & inſolite tributi genere plurimorum offendit exaſperavitque animos. d) Retulimus primo hujus anni paragrapho ex Chronographo Si- loensi a Sobieslao multos Germanorum captos post victoriam Lode- nicenſem naribus truncatos fuiſſe. Id Dalimilo verfificatori argumen- to fuit inſulfiſſimarum fabularum , quod a capite 67. per plura ſub- ſequentia deduxit, tantoque odio Sobieslaum in Germanos exarfifse fingit, ut aſſerat fingulos ad ſe adductos Germanos ab eo naribus mutilatos, imo centum naſos Germanos totidem marcis redemptos fuiſſe, cujusmodi fabellam veroſimillime ex eodem Dalimilo mutua- tus est Dlugoſsus ad annum præſentem ſcribens: Sobieslaus tam ſ�- vo & fœdo truculentiæ genere , ſ�vitiam ſuam Bohemis inflammantibus, fertur uſus eſſe, ut quoslibet Almanos in Bohemia repertos aut ipſe na- ſo mutilaverit, aut mutilari permiſerit. Longius dein ſæculis ſequen- tibus hæc propagata fabula, ac velut fama eundo crevit, ut ſæculo XV. d) Fridericus, inquit Chronographus ſæpe memoratus p. 92. recordante me de ipſa ob- ſidione miſu , & a populo terræ collectam gravem novorum (id eſt inuſitatam) dena- riorum exegit.
Strana 523
FRIDERICI 3. 523 XV. vim hiſtoriæ obtinuerit, eique nova inventa ſequius iſtud ſæculum ſuperſtruxerit ; in odium enim Germanorum inſulfiſſimas a Sobieslae latas leges comminiſci non erubuit, quæ tanquam ſorices ſuo ſe indi- cio produnt, declarantque earum fabrum hominem rei hiſtoriæ fuiſ- ſe imperitiſſimum, qui Sobieslaum (anno præſente victum fugatum que) victorem adverſus fratrem ſuum (cujus nomen præterit) ad Pragam locumque Bogisstie ridicule narrat, atque idcirco in favorem civium Pragenſium hæc legum monstra adverſus Germanos procuſa aſſeverat, quæ jam ad annum 1135. apud Hagecium aliosque legere est. e) At vero Sobieslaum non fuiſſe hostem Germanorum, quin imo illos ab eo in quoddam municipium Pragenfium civium receptos, peculiaribusque juribus & immunitatibus donatos fuiffe declarant ger- manæ illius leges hic ſubjiciendæ, quarum quidem adhuc a nemine mentionem fieri , multo minus eas aliquando typis excuſas fuiſſe memini. Nota omni carent chronologica, ut non constet, quo anno Imperii ſui fint editæ, at quoniam veteres codices falſas illas suppo- ſititiasque Sobieslai leges ad annum præeſentem post cladem Pragen- ſem rejiciunt, finceras genuinasque illis hoc eodem loco ſubstituere libuit, eo magis quod antiquiores nullæ hactenus ex nostris in manus meas pertigerint, atque idcirco palmam legibus municipalibus Bohe- micis antiquitate præripiant. Legum iſtarum tranſumtum ſervatur in archivo Regiæ urbis Neo-Pragenſis in codice charactere ſæculi XV. exarato p. 189., diverſaque jura & ſtatuta municipalia complexo, ut autem ex eodem codice testatum fit, eadem Sobieslai Teutonicis præ- ſcriptæ leges atque immunitates confirmatæ fuerunt primum a Rege noſtro Przemyslao Ottocaro II. anno 1274., rurſum ab ejus filio Wenceslao, denique a Joanne Bohemiæ Rège anno 1319., qui more ſolito & Sobieslai constitutionem, & Ottocari Wenceslaique adjectas novas gratias conceſsionesque ad verbum recitat, nos hic folum So- bieslai conſtitutiones exſcribimus. Ego Sobieslaus Dux Bohemorum preſentibus omnibus & futuris notum facio , quod in gratiam & defenſionem meam ſuſcipio Thentonicos qui manent in ſuburbio Pragenſi, & placet etiam, quod ficut iidem Theu- tonici ſunt a Bohemis natione diviſi, ſic cauſa a Bohemis, eorumque le- ge & conſuetudine ſunt diviſi, concedo itaque eisdem Teutonicis vivere ſe- VVV 2 Leger & im- munitates Ger. manis a Sobies- lac concrſſæ. e) Jam ad eundem annum 1135. præoccupavimus cauſas eur Hagecius a Sobieslao II. ad primum has leges tranſtulerit, omnes enim ſæculi XV. MSS. codices , eas ad annum præſentem , Sobieslaumque II. conjiciunt, referuntque.
FRIDERICI 3. 523 XV. vim hiſtoriæ obtinuerit, eique nova inventa ſequius iſtud ſæculum ſuperſtruxerit ; in odium enim Germanorum inſulfiſſimas a Sobieslae latas leges comminiſci non erubuit, quæ tanquam ſorices ſuo ſe indi- cio produnt, declarantque earum fabrum hominem rei hiſtoriæ fuiſ- ſe imperitiſſimum, qui Sobieslaum (anno præſente victum fugatum que) victorem adverſus fratrem ſuum (cujus nomen præterit) ad Pragam locumque Bogisstie ridicule narrat, atque idcirco in favorem civium Pragenſium hæc legum monstra adverſus Germanos procuſa aſſeverat, quæ jam ad annum 1135. apud Hagecium aliosque legere est. e) At vero Sobieslaum non fuiſſe hostem Germanorum, quin imo illos ab eo in quoddam municipium Pragenfium civium receptos, peculiaribusque juribus & immunitatibus donatos fuiffe declarant ger- manæ illius leges hic ſubjiciendæ, quarum quidem adhuc a nemine mentionem fieri , multo minus eas aliquando typis excuſas fuiſſe memini. Nota omni carent chronologica, ut non constet, quo anno Imperii ſui fint editæ, at quoniam veteres codices falſas illas suppo- ſititiasque Sobieslai leges ad annum præeſentem post cladem Pragen- ſem rejiciunt, finceras genuinasque illis hoc eodem loco ſubstituere libuit, eo magis quod antiquiores nullæ hactenus ex nostris in manus meas pertigerint, atque idcirco palmam legibus municipalibus Bohe- micis antiquitate præripiant. Legum iſtarum tranſumtum ſervatur in archivo Regiæ urbis Neo-Pragenſis in codice charactere ſæculi XV. exarato p. 189., diverſaque jura & ſtatuta municipalia complexo, ut autem ex eodem codice testatum fit, eadem Sobieslai Teutonicis præ- ſcriptæ leges atque immunitates confirmatæ fuerunt primum a Rege noſtro Przemyslao Ottocaro II. anno 1274., rurſum ab ejus filio Wenceslao, denique a Joanne Bohemiæ Rège anno 1319., qui more ſolito & Sobieslai constitutionem, & Ottocari Wenceslaique adjectas novas gratias conceſsionesque ad verbum recitat, nos hic folum So- bieslai conſtitutiones exſcribimus. Ego Sobieslaus Dux Bohemorum preſentibus omnibus & futuris notum facio , quod in gratiam & defenſionem meam ſuſcipio Thentonicos qui manent in ſuburbio Pragenſi, & placet etiam, quod ficut iidem Theu- tonici ſunt a Bohemis natione diviſi, ſic cauſa a Bohemis, eorumque le- ge & conſuetudine ſunt diviſi, concedo itaque eisdem Teutonicis vivere ſe- VVV 2 Leger & im- munitates Ger. manis a Sobies- lac concrſſæ. e) Jam ad eundem annum 1135. præoccupavimus cauſas eur Hagecius a Sobieslao II. ad primum has leges tranſtulerit, omnes enim ſæculi XV. MSS. codices , eas ad annum præſentem , Sobieslaumque II. conjiciunt, referuntque.
Strana 524
ANNUS 1179. 524 ſecundum legem & juftitiam Teutonicorum, quam habuerunt a tempore Avi mei Regis Wratislaiƒ) Presbyterum, quem ipsi libenter elegerint ad eccleſiam eorum concedo, & judicem fimiliter. Epiſcopus petitioni eorum nullo modo contradicat. Debent ... jurare ſeptem manibus s) pro furto, vel pro eo, quod dicitur nadworze. Ad nullam expeditio- nem Pragæ debent, niſi ſit pugnandum pro patria. Si Dux eſt extra terram Lohemie in expeditione, tunc Teutonici debent Pragam cuſtodi- re circa quamlihet valvam h) cum duodecim ſcutis. Pro homicidio judi- care pertinet ad Principem, pro quo quidem homicidio ſolvantur Princi- pi ducdecim talenta denariorum Ratisbonenſis monete, vel dextra manus interfectoris ſecvudum gratiam ordinetur, Qui pacem inter eos frege- rit, decem talenta Principi ſolvat, qui reus eſt. Si cauſam Boemus ha- bet cum Teutonico, que teſtibus debeat probari, Boemus habeat erga Theutonicum duos Theutonicos, & unum Boemum, fideles omnes. Si- militer ſi cauſam Theutonicus habeat cum Boemo, tunc Theutonicus ha- beat erga Boemum duos Boemos, & unum Theutonicum sic fideles. De Romanis i) & Judæis ſimiliter. Item si Boemus vel Romanus, vel quicunque inculpaverit Theutonicum, tunc Camerarius ſummus debet mittere nuncium ſuum ad judicem Theutonicorum, & ipſe judex Theu- tonicorum judicabit cauſam illam, & ibi nihil plus pertinet ad Came- rarium. Et etiam concedo Theutonicis, quod ipſi liberi bomines ſint ah ho- ſpitibus & peregrinis, ac advenis. Noveritis quod homines liberi sint. Quicunque advena & hoſpes de quacunque terra veniens cum Theutoni- co voluerit manere in civitate, legem & conſuetudinem Theutonicorum habeat. Furtum li ad Theuconicum est, k) debet excipi preſente judice Theutonicorum. Si fur Theutonicus eſt, Princeps eum judicabit. Si fur in nocte capitur, ſuſpenditur. Si in die capitur, excoriatur l) in publico, & civitatem abjurabit, poſtea capitur, ſuſpenditur. Quidcun- que faciunt Theutonici non capiuntur, nec in carcerem ponuntur, ſiha- buerint fidejuſſores , vel domum propriam. In quacunque re culpabi- les erunt vel rei Theutonici, nihil damni vel verecundie patiantur eorum pueri, in) & uxores. Si per vicos Theutonicorum aliquis in nocte ive- rit ; ƒ) Ex his verbis manifeſtum redditur has leges Sobieslai II., non primi eſſe Wratislaus enim exat pater Sobieslai I., quem ex Swatawa genuit , Sobieslaus II. autem fi- lius Sobieslai I. g) Id est septem teftes jurati requiruntur. h) Id est portam ci- vitatis. i) Id est Italis. k) Id eft Theutonico illatum. I) Id est : virgis cæda- tur, & decalvetur ſecundum leges Germanorum. Ita Fridericus I. hac ipſa ætate Romanorum Imperator de pace tenenda : ſi quis quinque ſolidos valens, aut amplius furatus fuerit, ſuſpendatur, ſiu minus ſcopis & forcipe excorietur, & tondeatur, m) Id eſt liberi.
ANNUS 1179. 524 ſecundum legem & juftitiam Teutonicorum, quam habuerunt a tempore Avi mei Regis Wratislaiƒ) Presbyterum, quem ipsi libenter elegerint ad eccleſiam eorum concedo, & judicem fimiliter. Epiſcopus petitioni eorum nullo modo contradicat. Debent ... jurare ſeptem manibus s) pro furto, vel pro eo, quod dicitur nadworze. Ad nullam expeditio- nem Pragæ debent, niſi ſit pugnandum pro patria. Si Dux eſt extra terram Lohemie in expeditione, tunc Teutonici debent Pragam cuſtodi- re circa quamlihet valvam h) cum duodecim ſcutis. Pro homicidio judi- care pertinet ad Principem, pro quo quidem homicidio ſolvantur Princi- pi ducdecim talenta denariorum Ratisbonenſis monete, vel dextra manus interfectoris ſecvudum gratiam ordinetur, Qui pacem inter eos frege- rit, decem talenta Principi ſolvat, qui reus eſt. Si cauſam Boemus ha- bet cum Teutonico, que teſtibus debeat probari, Boemus habeat erga Theutonicum duos Theutonicos, & unum Boemum, fideles omnes. Si- militer ſi cauſam Theutonicus habeat cum Boemo, tunc Theutonicus ha- beat erga Boemum duos Boemos, & unum Theutonicum sic fideles. De Romanis i) & Judæis ſimiliter. Item si Boemus vel Romanus, vel quicunque inculpaverit Theutonicum, tunc Camerarius ſummus debet mittere nuncium ſuum ad judicem Theutonicorum, & ipſe judex Theu- tonicorum judicabit cauſam illam, & ibi nihil plus pertinet ad Came- rarium. Et etiam concedo Theutonicis, quod ipſi liberi bomines ſint ah ho- ſpitibus & peregrinis, ac advenis. Noveritis quod homines liberi sint. Quicunque advena & hoſpes de quacunque terra veniens cum Theutoni- co voluerit manere in civitate, legem & conſuetudinem Theutonicorum habeat. Furtum li ad Theuconicum est, k) debet excipi preſente judice Theutonicorum. Si fur Theutonicus eſt, Princeps eum judicabit. Si fur in nocte capitur, ſuſpenditur. Si in die capitur, excoriatur l) in publico, & civitatem abjurabit, poſtea capitur, ſuſpenditur. Quidcun- que faciunt Theutonici non capiuntur, nec in carcerem ponuntur, ſiha- buerint fidejuſſores , vel domum propriam. In quacunque re culpabi- les erunt vel rei Theutonici, nihil damni vel verecundie patiantur eorum pueri, in) & uxores. Si per vicos Theutonicorum aliquis in nocte ive- rit ; ƒ) Ex his verbis manifeſtum redditur has leges Sobieslai II., non primi eſſe Wratislaus enim exat pater Sobieslai I., quem ex Swatawa genuit , Sobieslaus II. autem fi- lius Sobieslai I. g) Id est septem teftes jurati requiruntur. h) Id est portam ci- vitatis. i) Id est Italis. k) Id eft Theutonico illatum. I) Id est : virgis cæda- tur, & decalvetur ſecundum leges Germanorum. Ita Fridericus I. hac ipſa ætate Romanorum Imperator de pace tenenda : ſi quis quinque ſolidos valens, aut amplius furatus fuerit, ſuſpendatur, ſiu minus ſcopis & forcipe excorietur, & tondeatur, m) Id eſt liberi.
Strana 525
FRIDERICI 3. 525 rit ; et facem non habuerit, si ille moriatur (id est occidatur) Theuto- nici ſunt inculpabiles. Si falſa vel fracta n) moneta fuerit in ciſta in- venta Theutonici, reus eſt ille, cujus eft cista. Si autem in Curia, vel in domo iuveniatur, inculpabilis eſt, cujus est domus vel curia pro- pter iniquos et malignos homines, qui talia ſolent projicere in do- mos vel in curias. Si furtivus equus apud aliquem Theutonicum reco- gnitus fuerit, tunc ille , qui recognoſcit equum, jurabit prius ſe amiſiſſe equum furtive, poſtea Theutonicus jurabit stans in circulo facto cum gladio in terra, ſe non furatum equum, vel rem illam ſe emiſſe, & non cognoſcere illum venditorem, vel dominum ejus. Nunquam debent jurare Theutonici niſi ante eccleſiam S. Petri, o) niſi Principi ſit jurandum. Si thaberna occulta fuerit in domo Theutonici, ipſe dominus domus ca- piatur preſente judice Theutonicorum, vel ejus nuncio, & nullus aliter. E quibus quis non agnoſcat Sobieslaum plane liberali atque benefico erga Germanos fuiſſe animo. Non prætermittendus poſtremum obitus Friderici epiſcopi Pra- genſis ſub ipſum anni principium demortui, de quo Chronographus Siloenſis p. 92. : Mortuus eſt Fridericus Pragensis epiſcopus pridie Kal- (Necrologium Doxanenſe habet Kalendis) Februarii, anno videlicet or- ainationis ſuæ X. Nos ex cauſis multo ante indicatis annum XI. ab electione ejus numeravimus, cum vox ordinationis ambigua apud ve- teres ſit , jamque annum electionis , jam veræ ordinationis ſeu conſe- crationis indicet, qua posteriore significatione nos verba Chronogra- phi noſtri accepimus p) Neque vero aliud de epiſcopo hoc aut ejus morte præter hæc ad poſteritatem tranſcriptum eſt, Mors Frideri- ci Prag. epiſc. AN- n) Id eſt mutilata. o) Guænam ex tribus anteurbanis S. Petri eccleſiis hæc fuerit, incertum, alia enim ſuit in Steraz, alia in Porzicz, alia in vico cerdonum & alu- tariorum vulgo na Strauze w Sirchářjch , quam profanatam etiam intra domum cerdonis , ejusque uſibus deputatam, ſupereſſe non pridem edoctus ſum , inſpexi- que, ut proinde mea fluctuatio L. III. Annal. p. 543. de hac eccleſia corrigenda ſit. p) Perperam Hagecius , Pontanus , aliique annum priorem ejus morti defi- xerunt.
FRIDERICI 3. 525 rit ; et facem non habuerit, si ille moriatur (id est occidatur) Theuto- nici ſunt inculpabiles. Si falſa vel fracta n) moneta fuerit in ciſta in- venta Theutonici, reus eſt ille, cujus eft cista. Si autem in Curia, vel in domo iuveniatur, inculpabilis eſt, cujus est domus vel curia pro- pter iniquos et malignos homines, qui talia ſolent projicere in do- mos vel in curias. Si furtivus equus apud aliquem Theutonicum reco- gnitus fuerit, tunc ille , qui recognoſcit equum, jurabit prius ſe amiſiſſe equum furtive, poſtea Theutonicus jurabit stans in circulo facto cum gladio in terra, ſe non furatum equum, vel rem illam ſe emiſſe, & non cognoſcere illum venditorem, vel dominum ejus. Nunquam debent jurare Theutonici niſi ante eccleſiam S. Petri, o) niſi Principi ſit jurandum. Si thaberna occulta fuerit in domo Theutonici, ipſe dominus domus ca- piatur preſente judice Theutonicorum, vel ejus nuncio, & nullus aliter. E quibus quis non agnoſcat Sobieslaum plane liberali atque benefico erga Germanos fuiſſe animo. Non prætermittendus poſtremum obitus Friderici epiſcopi Pra- genſis ſub ipſum anni principium demortui, de quo Chronographus Siloenſis p. 92. : Mortuus eſt Fridericus Pragensis epiſcopus pridie Kal- (Necrologium Doxanenſe habet Kalendis) Februarii, anno videlicet or- ainationis ſuæ X. Nos ex cauſis multo ante indicatis annum XI. ab electione ejus numeravimus, cum vox ordinationis ambigua apud ve- teres ſit , jamque annum electionis , jam veræ ordinationis ſeu conſe- crationis indicet, qua posteriore significatione nos verba Chronogra- phi noſtri accepimus p) Neque vero aliud de epiſcopo hoc aut ejus morte præter hæc ad poſteritatem tranſcriptum eſt, Mors Frideri- ci Prag. epiſc. AN- n) Id eſt mutilata. o) Guænam ex tribus anteurbanis S. Petri eccleſiis hæc fuerit, incertum, alia enim ſuit in Steraz, alia in Porzicz, alia in vico cerdonum & alu- tariorum vulgo na Strauze w Sirchářjch , quam profanatam etiam intra domum cerdonis , ejusque uſibus deputatam, ſupereſſe non pridem edoctus ſum , inſpexi- que, ut proinde mea fluctuatio L. III. Annal. p. 543. de hac eccleſia corrigenda ſit. p) Perperam Hagecius , Pontanus , aliique annum priorem ejus morti defi- xerunt.
Strana 526
Sohieslaus per- egre moritur. Ejus laus. ANNUS I180. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXX. ALEXANDRI III. Pap. 20. FRIDERICI Regis. 29. Imp. 26. VALENTINI ep. Prag.1. FRIDERICI Duc. it. 4. DIETLEBI ep. Ol. 9. obieslaus patria depulsus paulopost peregre ſepulchrum invenit, apud quem aut quo loco perfugium ſuum præſidiumque quæ- S ſierit nuſpiam in veteribus proditum. Stranskius eum in Polo- niam, quæ paſſim tum nomine Silefiæ venerat, confugiſſe aſſeverat, a) quod ſi ita eſt, veroſimillime etiam ſocer ejus Mieceslaus isthic apud Boleslaum Silefiæ Ducem nepotem fuum patrocinium indeptus eſt, nam & iſte non meliore fortuna uſus Principatu ſuo propter ty- rannidem exutus fuit, quem Poloni in Cafimirum transtulerant. 1) Hoc duplici atroci fato perculſum Sobieslaum quid mirum ſi mœ- ror & ægrimonia jam anni hujus principio abſumpſit , de quo brevibus Chronographus noster : Anno inchoante (1180) mortuus est Sobieslaus peregre, ") cujus corpus Pragam est delatum, & in Wiſsehrad honori- fice ſepultum. Scilicet avito illatus tumulo, perhonorifica vero a Wiſ- ſehradenſibus ſepultura donatus propter ſummam fuam, ut anno 1178. memoravimus, in hanc eccleſiam munificentiam. Sobieslaum, quem a prima ætate propter non ſatis domitos naturæ impetus variis caſibus jactavit fortuna, non animo malum Principem fuiſſe innuunt omnes vetuſtiores noſtri. Insigne elogium quod ſæpe laudatus au- thor noſter p. 85. ei adſcribit, dignum est, ut verbis ejusdem refera- mus: Publicam rem ſtrenue adminiſtravit. Tradunt de eo, qui ipſum noverunt, quod optimus fuerit judex, eccleſtis Dei valde propitius, bonis bonus, & terror ejus ſuper facientes mala. Curæ libi fuit ſemper libe- rare pauperem a potente, & inopem, cui non erat adjutor ; faciens judicium omnibus injuriam patientibus, omnique populo ſine perſonarum acceptio- ne. Quibus defendendis ita tradiderat cor ſuum, ut propter pauperes non vereretur offendere nobiles, & appellabatur vulgo Princeps rusticorum. Quotiescunque ei immineret expeditio, cum Primates eſſent in curribus & hi in equis , non conſidebat , niſi & pauperes populi ſecum videret ali- a) Reipubl. Bojemx c. 8. §. 28. b) Kadlubecius L. 4. c. 7. & Dlugoſſus ad annum priorem 1179. c) Neerologium Doxanenſe obitum illius reponit ad IV. Kal- Februarii. Hue pertinet, quod Chronographus Siloenſis de ejus morte ad an. 1776. p. 88. dicit: Propter boc factum (v stationem Austriæ) tradunt Ducem So- bieslaum ab Alexandro Pupa excommunicatum, & ſine reconciliatiene mertuum , quod verum ne ita fuerit, non affirmo, quia non recordor, 526
Sohieslaus per- egre moritur. Ejus laus. ANNUS I180. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXX. ALEXANDRI III. Pap. 20. FRIDERICI Regis. 29. Imp. 26. VALENTINI ep. Prag.1. FRIDERICI Duc. it. 4. DIETLEBI ep. Ol. 9. obieslaus patria depulsus paulopost peregre ſepulchrum invenit, apud quem aut quo loco perfugium ſuum præſidiumque quæ- S ſierit nuſpiam in veteribus proditum. Stranskius eum in Polo- niam, quæ paſſim tum nomine Silefiæ venerat, confugiſſe aſſeverat, a) quod ſi ita eſt, veroſimillime etiam ſocer ejus Mieceslaus isthic apud Boleslaum Silefiæ Ducem nepotem fuum patrocinium indeptus eſt, nam & iſte non meliore fortuna uſus Principatu ſuo propter ty- rannidem exutus fuit, quem Poloni in Cafimirum transtulerant. 1) Hoc duplici atroci fato perculſum Sobieslaum quid mirum ſi mœ- ror & ægrimonia jam anni hujus principio abſumpſit , de quo brevibus Chronographus noster : Anno inchoante (1180) mortuus est Sobieslaus peregre, ") cujus corpus Pragam est delatum, & in Wiſsehrad honori- fice ſepultum. Scilicet avito illatus tumulo, perhonorifica vero a Wiſ- ſehradenſibus ſepultura donatus propter ſummam fuam, ut anno 1178. memoravimus, in hanc eccleſiam munificentiam. Sobieslaum, quem a prima ætate propter non ſatis domitos naturæ impetus variis caſibus jactavit fortuna, non animo malum Principem fuiſſe innuunt omnes vetuſtiores noſtri. Insigne elogium quod ſæpe laudatus au- thor noſter p. 85. ei adſcribit, dignum est, ut verbis ejusdem refera- mus: Publicam rem ſtrenue adminiſtravit. Tradunt de eo, qui ipſum noverunt, quod optimus fuerit judex, eccleſtis Dei valde propitius, bonis bonus, & terror ejus ſuper facientes mala. Curæ libi fuit ſemper libe- rare pauperem a potente, & inopem, cui non erat adjutor ; faciens judicium omnibus injuriam patientibus, omnique populo ſine perſonarum acceptio- ne. Quibus defendendis ita tradiderat cor ſuum, ut propter pauperes non vereretur offendere nobiles, & appellabatur vulgo Princeps rusticorum. Quotiescunque ei immineret expeditio, cum Primates eſſent in curribus & hi in equis , non conſidebat , niſi & pauperes populi ſecum videret ali- a) Reipubl. Bojemx c. 8. §. 28. b) Kadlubecius L. 4. c. 7. & Dlugoſſus ad annum priorem 1179. c) Neerologium Doxanenſe obitum illius reponit ad IV. Kal- Februarii. Hue pertinet, quod Chronographus Siloenſis de ejus morte ad an. 1776. p. 88. dicit: Propter boc factum (v stationem Austriæ) tradunt Ducem So- bieslaum ab Alexandro Pupa excommunicatum, & ſine reconciliatiene mertuum , quod verum ne ita fuerit, non affirmo, quia non recordor, 526
Strana 527
FRIDERICI 4. 527 alios ſuper e quis , alios pedeſtres , prout cujusque facultas fuiſſet. Quid multis immoror: omnis ejus intentio, tota mens erat, tueri pauperes, & conſervare terræ ſua jura. Sobieslao uxorem fuiſſe Eliſabetham Miecislai Poloniæ Ducis filiam eamque poſtea Conrado Marchioni filio Dedonis junctam matrimonio fuiſſe alias memoravimus. An ex ea filios filiasve ſuſceperit nihil certi proditum d) Peſſina quidem in Marte Moraviæ p. 372. ait : ab eo relictum filium parvulum Con- radum ab albis crinibus cognomento album. Quo indicio uſus Bal- binus in Tab. IV. Genealogicæ Stirpis Przemyslex & ibidem Dec. 1. l. 7. c. 28. ſect. 1. p. mihi 108. facit eum Przedslavienſem Principem poſt mortem Leopoldi & Ottonis, ſubjungitque illum anno 1227. in Apulia mortuum, ſed non ſolis dicteriis, veterum, inquam, teſtimo- niis ejusmodi narrationes roboratas optamus, & defideramus. De monetis illius nihil certo affeverare licet: Plures Sobieslai I. Tabula III. excuſos dedimus denarios, inter quos num non unus alterve illi potius attribuendus fit, quis divinet, quanquam ſi conjecturæ locus concedendus ſit, magis credibile fit illum Wladislai bracteatorum ex- cudendorum normam ſecutum fuiſſe, qui cum paſſim nullis characte- ribus aut epigraphe inſigniti ſint, quis definiat ab eo excuſos fuiſſe. Sigillum illius bilaterale est tam in Cladrubienſi, quam Wiſſehradenſi Archivo, cujus typum jam Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum Tab. V. pag. 252. æri inciſum dedimus. Liberi. Sigillum. Ad hunc annum revocandum eſt, quod jam multo ante de lon- gius protractis epiſcoporum electionibus præoccupavit p. 80. Chro- nographus noſter inquiens: fic placuit Regi Wladislao, quod & filiis ejus Fridericus & Wladislaus, recordantibus nobis fecerunt, cum quis epiſcoporum moreretur, differentes in longum novi epiſcopi electionem. Nam licet jam anno ſuperiore menſis Januarii poſtremo die Frideri- cus epiſcopus Pragenſis fatis ceſſiſſet, non prius tamen atque præſente ad novi non tam electionem quam intruſionem proceſſum est. Et quidem Eliſabetha conjux Friderici (quæ publicam rem Bobemiæ plus quam vir re- d) Doct. Pubitſchka multa commentatur de hae Eliſabetha: exempli cauſa, quod dotis Pub.Chronol. nomine a Sobieslao Kamenzenſem , & neſeio quam Ruhlandiæ provinciam in Lu- Geſch 4.Theil ſatia in dotem acceperit, Conradum dein filium illius ex Conrado Marchione 1.B. S. 438. Orientali accepiſſe Luſatiam inſeriorem , eam denique emptam fuiſſe a Dietrico Or- 39. tonis Marchionis filio, ſed cum ea omnia ad ſæculum ſequens pertineant , eadem ibi examinabimus, præſertim cum hac ratione etiam Luſatiam ſuperiorem a Bo- hemia avulſam fuiſſe præoccupet. Eliſabetha vl obtrndit Va- lentinum epi- ſcopum.
FRIDERICI 4. 527 alios ſuper e quis , alios pedeſtres , prout cujusque facultas fuiſſet. Quid multis immoror: omnis ejus intentio, tota mens erat, tueri pauperes, & conſervare terræ ſua jura. Sobieslao uxorem fuiſſe Eliſabetham Miecislai Poloniæ Ducis filiam eamque poſtea Conrado Marchioni filio Dedonis junctam matrimonio fuiſſe alias memoravimus. An ex ea filios filiasve ſuſceperit nihil certi proditum d) Peſſina quidem in Marte Moraviæ p. 372. ait : ab eo relictum filium parvulum Con- radum ab albis crinibus cognomento album. Quo indicio uſus Bal- binus in Tab. IV. Genealogicæ Stirpis Przemyslex & ibidem Dec. 1. l. 7. c. 28. ſect. 1. p. mihi 108. facit eum Przedslavienſem Principem poſt mortem Leopoldi & Ottonis, ſubjungitque illum anno 1227. in Apulia mortuum, ſed non ſolis dicteriis, veterum, inquam, teſtimo- niis ejusmodi narrationes roboratas optamus, & defideramus. De monetis illius nihil certo affeverare licet: Plures Sobieslai I. Tabula III. excuſos dedimus denarios, inter quos num non unus alterve illi potius attribuendus fit, quis divinet, quanquam ſi conjecturæ locus concedendus ſit, magis credibile fit illum Wladislai bracteatorum ex- cudendorum normam ſecutum fuiſſe, qui cum paſſim nullis characte- ribus aut epigraphe inſigniti ſint, quis definiat ab eo excuſos fuiſſe. Sigillum illius bilaterale est tam in Cladrubienſi, quam Wiſſehradenſi Archivo, cujus typum jam Tomulo IV. Bornianarum Diſſertationum Tab. V. pag. 252. æri inciſum dedimus. Liberi. Sigillum. Ad hunc annum revocandum eſt, quod jam multo ante de lon- gius protractis epiſcoporum electionibus præoccupavit p. 80. Chro- nographus noſter inquiens: fic placuit Regi Wladislao, quod & filiis ejus Fridericus & Wladislaus, recordantibus nobis fecerunt, cum quis epiſcoporum moreretur, differentes in longum novi epiſcopi electionem. Nam licet jam anno ſuperiore menſis Januarii poſtremo die Frideri- cus epiſcopus Pragenſis fatis ceſſiſſet, non prius tamen atque præſente ad novi non tam electionem quam intruſionem proceſſum est. Et quidem Eliſabetha conjux Friderici (quæ publicam rem Bobemiæ plus quam vir re- d) Doct. Pubitſchka multa commentatur de hae Eliſabetha: exempli cauſa, quod dotis Pub.Chronol. nomine a Sobieslao Kamenzenſem , & neſeio quam Ruhlandiæ provinciam in Lu- Geſch 4.Theil ſatia in dotem acceperit, Conradum dein filium illius ex Conrado Marchione 1.B. S. 438. Orientali accepiſſe Luſatiam inſeriorem , eam denique emptam fuiſſe a Dietrico Or- 39. tonis Marchionis filio, ſed cum ea omnia ad ſæculum ſequens pertineant , eadem ibi examinabimus, præſertim cum hac ratione etiam Luſatiam ſuperiorem a Bo- hemia avulſam fuiſſe præoccupet. Eliſabetha vl obtrndit Va- lentinum epi- ſcopum.
Strana 528
Ao Imperato- re ſeeptro in- veſtitur. Epiſcopi eum conſecrare re- fugiunt, ANNUS II80. 528 regèbat) e) coegit synodum Abbatum, Canonicorum, totiusque Cleri, arbitratuque ſuo deſignavit illis epiſcopum Capellanum ſuum nomi- ne Valentinum, ƒ) virum omni clero merito exoſum, nam neque lin- guæ latinæ bene gnarus erat, neque de clero Pragenſis eccleſiæ, ſed degener (id est minus idoneus) obſcurus (ignobilis) & tali officio pror- ſus indignus. Nihil profecerat cleri univerſi renixus, repugnatioque, mulier pro ambitione ſua & imperio contumax perſtitit in ſententia, & illum vi ſumma adverſus jura liberæ electionis obtrudere auſa est Nam contemtis diſparibus ſuffragiis denominavit Adalbertum Abba- tem Strahofienſem, Pilgrimum (Peregrinum) Præpoſitum eccleſiæ Pra- gensis, neenon aliquot ejusdem ecclefiæ Canonicos, qui etiam inviti clientem ſuum ad Imperatorem deducerent sceptro investiendum. Non adverſatus est Imperator importunis mulieris postulatis, Valen- tinumque regalibus investitum Würzburgum miſit, ut ab epiſcopis, quibus abſens in Italia Chriſtianus Moguntinus Archiepiſcopus vices ſuas commiſerat, conſecraretur. At vero cum iſthic Canonici noſtri poſito omni metu & reſpectu pro rei gravitate violentiam juri ſuo electionis irrogatam aperuiſſent, nullus epiſcoporum inventus est, qui Valentino manus imponere eumque conſecrare audaciæ ſibi ſumeret, nec vero candidato verecundia & confusione obsito profuere preces, promiſſaque munera. Hæret aqua , inter ſacrum ſaxumque pendent ancipites animi: annuere Valentini ordinationi vetat tum religio, tum horror piaculi, tum fratrum Pragæ relictorum renixus & reclama- tio, infecto negotio redire deterrent ambitioſæ mulieris fulmina ira- que implacabilis. Protracta hac fluctuatione per longius tempus Pe- regrinus Præpoſitus Pragenſis pro gravitate judicii ſui ſeniique in animum Canonicis ſuis induxit omnia pericula & diſcrimina, quæ ipſi, quæ Pragenfis ecclesia, quæ univerfus Clerus incurfurus effet: nihil minus placabile eſſe muliere in vindictam exardeſcente, nihil pericu- loſius quam contra torrentem niti, & Principum velle frangere capi- ta, & pertinacia obfirmatos eorum animos, cedendum tempori fuafit, fiduciaimque in Deo reponendam eſſe crebro violentis, deſperatisque rebus modum invenire , imo ex ipſo malo bonum elicere ſolito. Aſ- ſenſere tandem tot tantisque adhortationibus venerabilis ſenis ceteri, ea tamen lege, fi Canonici Pragenſes domi relicti afsensi fuerint. Rurſum nova ſuboritur quæſtio difficultasque, quisnam negotium ceterorum aſſenſum evincendi Pragamque proficiſcendi in ſe aſſump- tu- e) Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 92. f) Pulkava addit cognomine Woliſt.
Ao Imperato- re ſeeptro in- veſtitur. Epiſcopi eum conſecrare re- fugiunt, ANNUS II80. 528 regèbat) e) coegit synodum Abbatum, Canonicorum, totiusque Cleri, arbitratuque ſuo deſignavit illis epiſcopum Capellanum ſuum nomi- ne Valentinum, ƒ) virum omni clero merito exoſum, nam neque lin- guæ latinæ bene gnarus erat, neque de clero Pragenſis eccleſiæ, ſed degener (id est minus idoneus) obſcurus (ignobilis) & tali officio pror- ſus indignus. Nihil profecerat cleri univerſi renixus, repugnatioque, mulier pro ambitione ſua & imperio contumax perſtitit in ſententia, & illum vi ſumma adverſus jura liberæ electionis obtrudere auſa est Nam contemtis diſparibus ſuffragiis denominavit Adalbertum Abba- tem Strahofienſem, Pilgrimum (Peregrinum) Præpoſitum eccleſiæ Pra- gensis, neenon aliquot ejusdem ecclefiæ Canonicos, qui etiam inviti clientem ſuum ad Imperatorem deducerent sceptro investiendum. Non adverſatus est Imperator importunis mulieris postulatis, Valen- tinumque regalibus investitum Würzburgum miſit, ut ab epiſcopis, quibus abſens in Italia Chriſtianus Moguntinus Archiepiſcopus vices ſuas commiſerat, conſecraretur. At vero cum iſthic Canonici noſtri poſito omni metu & reſpectu pro rei gravitate violentiam juri ſuo electionis irrogatam aperuiſſent, nullus epiſcoporum inventus est, qui Valentino manus imponere eumque conſecrare audaciæ ſibi ſumeret, nec vero candidato verecundia & confusione obsito profuere preces, promiſſaque munera. Hæret aqua , inter ſacrum ſaxumque pendent ancipites animi: annuere Valentini ordinationi vetat tum religio, tum horror piaculi, tum fratrum Pragæ relictorum renixus & reclama- tio, infecto negotio redire deterrent ambitioſæ mulieris fulmina ira- que implacabilis. Protracta hac fluctuatione per longius tempus Pe- regrinus Præpoſitus Pragenſis pro gravitate judicii ſui ſeniique in animum Canonicis ſuis induxit omnia pericula & diſcrimina, quæ ipſi, quæ Pragenfis ecclesia, quæ univerfus Clerus incurfurus effet: nihil minus placabile eſſe muliere in vindictam exardeſcente, nihil pericu- loſius quam contra torrentem niti, & Principum velle frangere capi- ta, & pertinacia obfirmatos eorum animos, cedendum tempori fuafit, fiduciaimque in Deo reponendam eſſe crebro violentis, deſperatisque rebus modum invenire , imo ex ipſo malo bonum elicere ſolito. Aſ- ſenſere tandem tot tantisque adhortationibus venerabilis ſenis ceteri, ea tamen lege, fi Canonici Pragenſes domi relicti afsensi fuerint. Rurſum nova ſuboritur quæſtio difficultasque, quisnam negotium ceterorum aſſenſum evincendi Pragamque proficiſcendi in ſe aſſump- tu- e) Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 92. f) Pulkava addit cognomine Woliſt.
Strana 529
FRIDERICI.4. 529. turus eſſet. Nil vero vir boni communis ſtudioſiſſimus hac ſua grandæ- Aſſenſu Clori Prag. impe- va ætate itinerum moleſtiis deterritus octo dierum ſpatio rem uni- trato tandem verſam feliciter confecit, aſſenſuque in ſcriptis allato Valentinum be- conſecratur. avit, qui conſecratus vix quidem duobus integris annis cathedram Pragenſem occupavit. Jam anno ſuperiore Henricus Leo Dux Bavariæ, quod vocatus ad comitia Würzburgi, Wormatiæ denique Goslariæ indicta non comparuerit, graviſſimam indignationem Imperatoris Principumque ejusdem incurrit, adeo ut postremum adverfus eum statutum fuerit: quod juſtitia dictante omni fit honore deſtituendus, ita ut proſcriptione publica dijudicatus, & Ducatu, & omnibus beneficiis careat, & alter in ejus locum conſurgat, qua ſententia lata Imperator bona ejus publicari fecit. g) At non defuere Henrico Leoni fautores, patroni, foderati- que, non defuit miles & nervus belli, ut fulmina Imperatoris con- temnere non reformidaverit. Solemnem tandem hoc anno Impera- tor curiam medio Quadrageſimæ apud Geylinhuſen indixit adverſus ejusdem pervicaciam, turbatamque ab èo imperii pacem, in qua ſu- perioris anni ſententia confirmata epiſcopus Colonienſis in ſua diœceſi, & per omnem Westfaliam & Angriam eidem Ducatui præficitur, reliqua autem pars (inquit Godefridus monachus ad h. a.) per omnem Saxoniam Comiti Bernardo de Hanahalt (Anhalt) obvenit. Historici Germani universim iisdem Geylhuſensibus comitiisOttonemPalatinum Wit elsbachium ab eodem Imperatore Ducatu Bavariæ donatum, in- que Henrici Leonis locum Ducem creatum aſseverant, quod quiden anno præſente factum fuiſſe illis diſputare nolim, at id memoratis Geylhuſenſibus comitiis ſerius accidiſſe innuit diploma Friderici Im- peratoris anno præſente III. Idus Julii in comitiis Ratisbonenſibus da- tum , b) in quo non modo Fridericus Imp. adhue hunc Wittelsba- chium Ottonem Palatinum majorem vocat , ſed & ipſe cum filio ſuo ſe testem his verbis ſubſcribit: Otto Palatinus major, Otto Palatinus ju- nior, ut proinde omnium rectiíſime ſcripſiſſe videatur author Chro- nici Montis Sereni, qui eam Ottonis in Ducatum Bavariæ ſublatio- nem primum in Nativitate S. Mariœ accidiſſe memorat. Id iſthic attexere neceſſe viſum, quod idem Otto Wittelsbachius (Friderico Imperatori acceptiſſimus ) ſocer fuerit Conradi Ducis Moraviæ, queni- admodum & Conradus Salisburgenſis Archiepiſcopus & Otto junior PARS VI. ANNAL. HAGEC. XXX 8) Arnoldus Lubec, L. 2. c. 24. p. 276. h) Apud Meichelbeck P. I. p. 366. Otto Wittels- bachius Conra- di Moravia Ducis ſocer fit Dux Ba- variæ. Pa-
FRIDERICI.4. 529. turus eſſet. Nil vero vir boni communis ſtudioſiſſimus hac ſua grandæ- Aſſenſu Clori Prag. impe- va ætate itinerum moleſtiis deterritus octo dierum ſpatio rem uni- trato tandem verſam feliciter confecit, aſſenſuque in ſcriptis allato Valentinum be- conſecratur. avit, qui conſecratus vix quidem duobus integris annis cathedram Pragenſem occupavit. Jam anno ſuperiore Henricus Leo Dux Bavariæ, quod vocatus ad comitia Würzburgi, Wormatiæ denique Goslariæ indicta non comparuerit, graviſſimam indignationem Imperatoris Principumque ejusdem incurrit, adeo ut postremum adverfus eum statutum fuerit: quod juſtitia dictante omni fit honore deſtituendus, ita ut proſcriptione publica dijudicatus, & Ducatu, & omnibus beneficiis careat, & alter in ejus locum conſurgat, qua ſententia lata Imperator bona ejus publicari fecit. g) At non defuere Henrico Leoni fautores, patroni, foderati- que, non defuit miles & nervus belli, ut fulmina Imperatoris con- temnere non reformidaverit. Solemnem tandem hoc anno Impera- tor curiam medio Quadrageſimæ apud Geylinhuſen indixit adverſus ejusdem pervicaciam, turbatamque ab èo imperii pacem, in qua ſu- perioris anni ſententia confirmata epiſcopus Colonienſis in ſua diœceſi, & per omnem Westfaliam & Angriam eidem Ducatui præficitur, reliqua autem pars (inquit Godefridus monachus ad h. a.) per omnem Saxoniam Comiti Bernardo de Hanahalt (Anhalt) obvenit. Historici Germani universim iisdem Geylhuſensibus comitiisOttonemPalatinum Wit elsbachium ab eodem Imperatore Ducatu Bavariæ donatum, in- que Henrici Leonis locum Ducem creatum aſseverant, quod quiden anno præſente factum fuiſſe illis diſputare nolim, at id memoratis Geylhuſenſibus comitiis ſerius accidiſſe innuit diploma Friderici Im- peratoris anno præſente III. Idus Julii in comitiis Ratisbonenſibus da- tum , b) in quo non modo Fridericus Imp. adhue hunc Wittelsba- chium Ottonem Palatinum majorem vocat , ſed & ipſe cum filio ſuo ſe testem his verbis ſubſcribit: Otto Palatinus major, Otto Palatinus ju- nior, ut proinde omnium rectiíſime ſcripſiſſe videatur author Chro- nici Montis Sereni, qui eam Ottonis in Ducatum Bavariæ ſublatio- nem primum in Nativitate S. Mariœ accidiſſe memorat. Id iſthic attexere neceſſe viſum, quod idem Otto Wittelsbachius (Friderico Imperatori acceptiſſimus ) ſocer fuerit Conradi Ducis Moraviæ, queni- admodum & Conradus Salisburgenſis Archiepiſcopus & Otto junior PARS VI. ANNAL. HAGEC. XXX 8) Arnoldus Lubec, L. 2. c. 24. p. 276. h) Apud Meichelbeck P. I. p. 366. Otto Wittels- bachius Conra- di Moravia Ducis ſocer fit Dux Ba- variæ. Pa-
Strana 530
Mors Pauli Decani Prag. Incerta recen- tiorum relata. ANNUS I180. 530 Palatinus filii ejusdem ſenioris Ottonis leviri fuere ejusdem Conradi, quorum jam cognatione atque auctoritate, denique ſua totius Moraviæ poteſtate inflatus Conradus altiores ſpiritus induere vifus, ut fua provin- cia Moravica non contentus Principatum Bohemiæ ambiverit, quem cum conſequi haud poſſet, ſeſe e clientela Ducum Bohemiæ fraudulenter ſubducere, ſupremum fibi jus arrogare, ex Moravia Mar- chionatum conſtituere, eamque directe ab Imperatore in feudum ac- cipere attentaverit, quod quemadmodum evenerit, quibusque turbis cauſam præbuerit, annis conſequentibus viſuri ſumus. Ut anni præſentis memorias penitus abſolvamus: tam Peſſina i) quam Berghauerus k) anno præſente die 8. Novembris Paulum hujus nominis primum Decanum Metropolitanæ eccleſiæ Pragenſis mortem oppetiiſſe aſſeverant, cujus poſtremam memoriam adhuc ante anno 1177. in diplomate Sobieslai, & ſequente in Leſonis ſupra allata char- ta legere eſt. Unde vero authores ceteri ea omnia, quæ ſubjicimus, hauſerint, quis divinatorem agat ? ita Hagecius tantam exundationeni Moldavæ fuiſſe aſſerit, ut novus pons lapideus a Juditha conditus, ruptus fuerit, deinde in aquis inventum infantem puerum cultris miſere laniatum,infanticidiique Judæos reos creditos, quorum multos ait fugam iniisse, ceteros maximis pecuniis suspicionem redemisse, nec tamen evitare potuiſſe, ut ne anno ſequente Praga expellerentur. Ita Cru- gerius in ſacris Pulv. ad XIII. Kal. Auguſti p. 110. narrat Henricum Brzetislaum Wiſſegradenſem Præpofitum, postea epiſcopum Pragen- ſem, hac die Pariſiis Artium & Philosophiæe Magistrum & Doctorem promulgatum, cum hac ætate pene unus titulus decretorum Doctoris relatus fuerit ex hac academia. 1) Non majoris facienda ſunt, quæ idem author ad IV. Kal. Martii de initiis cultus iconis gratioſæ B. M. Vir- ginis Hunnobrodenſis fuſo calamo commentatur,quæ mera figmenta eſſe convincunt memoriæ chronici Hunnobrodenſis a nobis T.II. Monumen- torum publicati, cujus author hujus iconis (quæ poſtea bellis Moravicis Czaſtochoviam inPoloniam translata fuit) initia altius non auſus est repe- tere quaim ab anno 1262. quo Hunnobrodam Prædicatorum Ordo induc- tus eſt, in quorum templo hanc iconem cultam fuiſſe traditiones, in- quit, ferunt. Similis farinæ eft Jordani in Archipincernatu p. 164. & Glafeyi p. 828. aſſertum : ab hoc anno & Godefrido Limpurgio he- redi- 1) In Phoſph. ſept. p. 608. k) In Protom. Pœnit. p. 145. I) Veroſimillime Cruge- rius hæc effinxit ex indicio Chronographi Siloenſis, qui ad annum 1182, ait : Hen- ricum nuper Pariſiis rediiſſe.
Mors Pauli Decani Prag. Incerta recen- tiorum relata. ANNUS I180. 530 Palatinus filii ejusdem ſenioris Ottonis leviri fuere ejusdem Conradi, quorum jam cognatione atque auctoritate, denique ſua totius Moraviæ poteſtate inflatus Conradus altiores ſpiritus induere vifus, ut fua provin- cia Moravica non contentus Principatum Bohemiæ ambiverit, quem cum conſequi haud poſſet, ſeſe e clientela Ducum Bohemiæ fraudulenter ſubducere, ſupremum fibi jus arrogare, ex Moravia Mar- chionatum conſtituere, eamque directe ab Imperatore in feudum ac- cipere attentaverit, quod quemadmodum evenerit, quibusque turbis cauſam præbuerit, annis conſequentibus viſuri ſumus. Ut anni præſentis memorias penitus abſolvamus: tam Peſſina i) quam Berghauerus k) anno præſente die 8. Novembris Paulum hujus nominis primum Decanum Metropolitanæ eccleſiæ Pragenſis mortem oppetiiſſe aſſeverant, cujus poſtremam memoriam adhuc ante anno 1177. in diplomate Sobieslai, & ſequente in Leſonis ſupra allata char- ta legere eſt. Unde vero authores ceteri ea omnia, quæ ſubjicimus, hauſerint, quis divinatorem agat ? ita Hagecius tantam exundationeni Moldavæ fuiſſe aſſerit, ut novus pons lapideus a Juditha conditus, ruptus fuerit, deinde in aquis inventum infantem puerum cultris miſere laniatum,infanticidiique Judæos reos creditos, quorum multos ait fugam iniisse, ceteros maximis pecuniis suspicionem redemisse, nec tamen evitare potuiſſe, ut ne anno ſequente Praga expellerentur. Ita Cru- gerius in ſacris Pulv. ad XIII. Kal. Auguſti p. 110. narrat Henricum Brzetislaum Wiſſegradenſem Præpofitum, postea epiſcopum Pragen- ſem, hac die Pariſiis Artium & Philosophiæe Magistrum & Doctorem promulgatum, cum hac ætate pene unus titulus decretorum Doctoris relatus fuerit ex hac academia. 1) Non majoris facienda ſunt, quæ idem author ad IV. Kal. Martii de initiis cultus iconis gratioſæ B. M. Vir- ginis Hunnobrodenſis fuſo calamo commentatur,quæ mera figmenta eſſe convincunt memoriæ chronici Hunnobrodenſis a nobis T.II. Monumen- torum publicati, cujus author hujus iconis (quæ poſtea bellis Moravicis Czaſtochoviam inPoloniam translata fuit) initia altius non auſus est repe- tere quaim ab anno 1262. quo Hunnobrodam Prædicatorum Ordo induc- tus eſt, in quorum templo hanc iconem cultam fuiſſe traditiones, in- quit, ferunt. Similis farinæ eft Jordani in Archipincernatu p. 164. & Glafeyi p. 828. aſſertum : ab hoc anno & Godefrido Limpurgio he- redi- 1) In Phoſph. ſept. p. 608. k) In Protom. Pœnit. p. 145. I) Veroſimillime Cruge- rius hæc effinxit ex indicio Chronographi Siloenſis, qui ad annum 1182, ait : Hen- ricum nuper Pariſiis rediiſſe.
Strana 531
FRIDERICI 4. 531 reditarium Limpurgiorum Pro-Pincernatum Bohemiæ repetentium, cum nullum adhuc in hiſtoriis diplomatibusve fuppetat documentum Fri- dericum Ducem noſtrum , aut ſucceſſores illius Conradum, Waczlaum, Brzetislaumve Archipincernæ officio functos fuiſſe, uti ea de re poſterius ſub Przimislai Ottocari I. Regis imperium uberior redibit ſermo. Denique ad iftiusmodi res incertifſimas conjiciendæ nuptiæ Beatæ Woyslavæ ſororis B. Hroznatæ cum Ottone Duce Cracovienſi, de quibus Balbinus in Originibus Guttensteiniis p. 15. Diplomata Sile- fitica ſane apud Sommersberg ostendunt hac annorum periodo Wla- dislaum fuiſſe Ducem Cracovienſem. ☞ ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXI. LUCII III. Pap. 1. FRIDERICI Reg. 30. Imp. 27. VALENTINI ep. Prag. 2. DIETLEBI ep. Ol. 10. FRIDERICI Duc. it. 5. ilhelmus Moravus Comes Kunicenſis a) obnoxius eodem ful- mine, quo Sobieslaus Dux ob barbare anno 1176. vastatam W Auſtriam ab Alexandro Romano Pontifice perculſus fuit, an- goribus conſcientiæ cruciatus Romam peregrinatus eſt , abſolvique a reatu petiit. Injuncta illi a ſede Apoſtolica in delicti ſatisfactio- nem monaſterii novi erectio competensque dotatio. Wilhelmus non- neſcius in hunc diem Moraviam ſuam Virginum aſceterio deſtitutam, illectusque publicis laudibus Ordinis Præmonstratenfis, ad ejusdem Parthenonem in ditionem ſuam inducendum animum adjecit. b) In- notuere procul dubio eidem Vestales Pernecenses in Limites Austriæ Moraviæque non ita pridem a Godeſcalco Abbate Siloenſi inductæ: ab eodem itaque piiſſimo ad ſe evocato Abbate colonias quoque Lu- nevicenſes efflagitavit. Godeſcaleus penitus ſecurus, Ordinis ſui Præ- ſidem conciliumque haud invitos occaſionem hanc Ordinis dilatandi ar- XXX 2 a) Comes hic a caſtro Kunicz ita appellatus, neſcio igitur , cur ei Hagecius nomen no- vum invenerit, Comitemque Drnholcenſem , Pulin dictum , appellaverit. Cete- rum Paprocius tam in Speculo Moraviæ fol. 411. quam Diadocho p. 284. ab hoe ipſo Wilhelmo de Kunicz derivat originem inclytæ hodieque toga & ſago illuftris ſtirpis Comitum de Kaunicz, aſſeveratque ſua adhue ætate certiſſima ſuperfuiſſe Kauniczianæ familiæ in templo monaſterioque iſthie monumenta. b) Hagecius rurſus Wilhelmum a forore ſua Miraslava ad hoc inductum perſuaſumque com- miniſcitur, cui etiam Capellanun nomine Boguchwal affinxit, Kunicenſs Parthenon Ord.Præmon- stratenſis in Moravia fun- datur.
FRIDERICI 4. 531 reditarium Limpurgiorum Pro-Pincernatum Bohemiæ repetentium, cum nullum adhuc in hiſtoriis diplomatibusve fuppetat documentum Fri- dericum Ducem noſtrum , aut ſucceſſores illius Conradum, Waczlaum, Brzetislaumve Archipincernæ officio functos fuiſſe, uti ea de re poſterius ſub Przimislai Ottocari I. Regis imperium uberior redibit ſermo. Denique ad iftiusmodi res incertifſimas conjiciendæ nuptiæ Beatæ Woyslavæ ſororis B. Hroznatæ cum Ottone Duce Cracovienſi, de quibus Balbinus in Originibus Guttensteiniis p. 15. Diplomata Sile- fitica ſane apud Sommersberg ostendunt hac annorum periodo Wla- dislaum fuiſſe Ducem Cracovienſem. ☞ ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXI. LUCII III. Pap. 1. FRIDERICI Reg. 30. Imp. 27. VALENTINI ep. Prag. 2. DIETLEBI ep. Ol. 10. FRIDERICI Duc. it. 5. ilhelmus Moravus Comes Kunicenſis a) obnoxius eodem ful- mine, quo Sobieslaus Dux ob barbare anno 1176. vastatam W Auſtriam ab Alexandro Romano Pontifice perculſus fuit, an- goribus conſcientiæ cruciatus Romam peregrinatus eſt , abſolvique a reatu petiit. Injuncta illi a ſede Apoſtolica in delicti ſatisfactio- nem monaſterii novi erectio competensque dotatio. Wilhelmus non- neſcius in hunc diem Moraviam ſuam Virginum aſceterio deſtitutam, illectusque publicis laudibus Ordinis Præmonstratenfis, ad ejusdem Parthenonem in ditionem ſuam inducendum animum adjecit. b) In- notuere procul dubio eidem Vestales Pernecenses in Limites Austriæ Moraviæque non ita pridem a Godeſcalco Abbate Siloenſi inductæ: ab eodem itaque piiſſimo ad ſe evocato Abbate colonias quoque Lu- nevicenſes efflagitavit. Godeſcaleus penitus ſecurus, Ordinis ſui Præ- ſidem conciliumque haud invitos occaſionem hanc Ordinis dilatandi ar- XXX 2 a) Comes hic a caſtro Kunicz ita appellatus, neſcio igitur , cur ei Hagecius nomen no- vum invenerit, Comitemque Drnholcenſem , Pulin dictum , appellaverit. Cete- rum Paprocius tam in Speculo Moraviæ fol. 411. quam Diadocho p. 284. ab hoe ipſo Wilhelmo de Kunicz derivat originem inclytæ hodieque toga & ſago illuftris ſtirpis Comitum de Kaunicz, aſſeveratque ſua adhue ætate certiſſima ſuperfuiſſe Kauniczianæ familiæ in templo monaſterioque iſthie monumenta. b) Hagecius rurſus Wilhelmum a forore ſua Miraslava ad hoc inductum perſuaſumque com- miniſcitur, cui etiam Capellanun nomine Boguchwal affinxit, Kunicenſs Parthenon Ord.Præmon- stratenſis in Moravia fun- datur.
Strana 532
ANNUS 1181. arrepturos, præter cunctationem omnem Manduvinum Priorem ſuum (Siloenſem) Eberhardum presbyterum cognatum ejusdem Wilhelmi & Richwinum Clericum Kunicium deſtinat, qui domos interim ordinent, & manſionem Conventus præparent. c) Incidit in hoc ipſum tempus Ca- pitulum generale, ut vocant, Præmonſtrati in Francia celebrandum, ad quod more ſolito evocatus Godeſcalcus, cum Cypriano cognato ſuo, nec non Joanne atque Petro Priore Lunovicenfi eo profectus eſt. Recitatis iſthic in Capitulo literis Wilhelmi Comitis conſcripti Patres unanimibus ſuffragiis petitioni deferendum eſſe ſenſerunt, nova- rumque coloniarum ſollicitudinem Viro rebus in ejusmodi alioquin verſatiſſimo Godeſcalco injunxerunt, d) Paprocius in ſpeculo Mora- viæ fol. 411. & Balbinus in Epitome p. 244. hunc Parthenonem centum Virginibus religioſis præparatum ſcribunt, ſed nimium exag- geratus eft numerus, qualem neque Lunevicium, neque Kunicium uſque ad Ziskiana tempora, quibus utrumque everſum fuit, unquam habuit. Hodie Parthenonis veteris vix quidem rudera supersunt, quibus novæ ædificiorum ſtructuræ ſuperjectæ, locusque nomen Ka- nicz gerit prope fluvium Iglavam inter Reyhradum & Crumlovium fituim, pertinetque ad Canoniam Strahofiensem. 532 Fridericus Dux munifi- cus erga mo- naſterium Waldſaſſenſe. Commemoravimus ad annum 1160. Wladislaum Regem Wald- ſaſſenſi Ordinis Ciſtercienſis cænobio quasdam poſſeſſiones in Bohe- mia contuliſſe, accidit interea, ut nonnulli invaſores partem poſſeſſionum istarum uſurpaverint, eripuerintque ; Fridericus Dux igitur non mo- do poſſeſſiones istas ſuis terminis circumſcriptas eidem monasterio confirmat, ſed etiam villæ Ugicz ſeu Meringe cum omni circuitu nova donatione auget. Diploma hoc olim ex autographo Teplæ de- ſcriptum, atque in Archivo Regio ſervatum potiſſimum propter Geographiæ veteris notitiam, tum teſtium nomina, (quorum pro- latione plura in lucem majorem collocantur) ad verbum exſcribimus: In nomine ſancte & individue Trinitatis. Ego Fridericus divina favente clemencia Bohemorum Dux. Cum omnium mundanorum affluen- cia & gloria pro ſui mutabilitate & inconſtancia nichil ſecuritatis ac per- fecte beatitudinis ſuis amatoribus afferat, tutum atque ſelercia plenum eſti- c) Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 93. d) Paprocius c. 1. ait hoe monasterium a Wilhelmo in honorem Matris Dei conditum ſub caſtri ſui radices poſitum fu- iſſe.
ANNUS 1181. arrepturos, præter cunctationem omnem Manduvinum Priorem ſuum (Siloenſem) Eberhardum presbyterum cognatum ejusdem Wilhelmi & Richwinum Clericum Kunicium deſtinat, qui domos interim ordinent, & manſionem Conventus præparent. c) Incidit in hoc ipſum tempus Ca- pitulum generale, ut vocant, Præmonſtrati in Francia celebrandum, ad quod more ſolito evocatus Godeſcalcus, cum Cypriano cognato ſuo, nec non Joanne atque Petro Priore Lunovicenfi eo profectus eſt. Recitatis iſthic in Capitulo literis Wilhelmi Comitis conſcripti Patres unanimibus ſuffragiis petitioni deferendum eſſe ſenſerunt, nova- rumque coloniarum ſollicitudinem Viro rebus in ejusmodi alioquin verſatiſſimo Godeſcalco injunxerunt, d) Paprocius in ſpeculo Mora- viæ fol. 411. & Balbinus in Epitome p. 244. hunc Parthenonem centum Virginibus religioſis præparatum ſcribunt, ſed nimium exag- geratus eft numerus, qualem neque Lunevicium, neque Kunicium uſque ad Ziskiana tempora, quibus utrumque everſum fuit, unquam habuit. Hodie Parthenonis veteris vix quidem rudera supersunt, quibus novæ ædificiorum ſtructuræ ſuperjectæ, locusque nomen Ka- nicz gerit prope fluvium Iglavam inter Reyhradum & Crumlovium fituim, pertinetque ad Canoniam Strahofiensem. 532 Fridericus Dux munifi- cus erga mo- naſterium Waldſaſſenſe. Commemoravimus ad annum 1160. Wladislaum Regem Wald- ſaſſenſi Ordinis Ciſtercienſis cænobio quasdam poſſeſſiones in Bohe- mia contuliſſe, accidit interea, ut nonnulli invaſores partem poſſeſſionum istarum uſurpaverint, eripuerintque ; Fridericus Dux igitur non mo- do poſſeſſiones istas ſuis terminis circumſcriptas eidem monasterio confirmat, ſed etiam villæ Ugicz ſeu Meringe cum omni circuitu nova donatione auget. Diploma hoc olim ex autographo Teplæ de- ſcriptum, atque in Archivo Regio ſervatum potiſſimum propter Geographiæ veteris notitiam, tum teſtium nomina, (quorum pro- latione plura in lucem majorem collocantur) ad verbum exſcribimus: In nomine ſancte & individue Trinitatis. Ego Fridericus divina favente clemencia Bohemorum Dux. Cum omnium mundanorum affluen- cia & gloria pro ſui mutabilitate & inconſtancia nichil ſecuritatis ac per- fecte beatitudinis ſuis amatoribus afferat, tutum atque ſelercia plenum eſti- c) Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 93. d) Paprocius c. 1. ait hoe monasterium a Wilhelmo in honorem Matris Dei conditum ſub caſtri ſui radices poſitum fu- iſſe.
Strana 533
FRIDERICI 5. 533 eſtimamus terrena pro celeſtibus, permanencia pro perituris commuta- re, illucque per manus pauperum Chriſti transmittere fugiencia, ubi ſemel acquiſita non pereunt , ſed fenore centuplici perpetuo poſſidentur ; reſervatur enim cenſus impoſterum cum de ſuis Deus muneribus bonora- tur. Igitur quendam ambitum Ugicz Boemice appellatum, Teuthonice nomine Meringe, cum omnibus appendiciis ſuis filvis, pratis, paſcuis, molen- dinis aquis, aquarum decurſibus, cultis &incultis, ſeu quibuslibet utilitatibus pro ſalute noſtra , noſtreque comparis e) atque pro redempcione animarum omnium parentum noſtrorum, ſcitu atque aſſenſu Boemorum, f) ficut conſignatum eſt , & terminis diſtinctum perpetuo poſſidendum eccleſie Waldtſaxenfi tradimus. Inſuper etiam quendam ambitum inter exte- riorem Luboz, & Znata fluvium fitum, & a beate memorie patre noſtro tunt temporis Duce poſtea Rege Wladislao eidem eccleſie libere donatum atque privilegio jam ante confirmatum, cujus partem quidam invaſores injuſte uſurpaverant, ſed ſuam injuriam recognoſcentes male uſurpata ei in pace reddiderunt, ſicut ſuis terminis distinctus ac confignatus eft, libera donacione conferimus , & ut factum hoc ratum & inconcuſſum permaneat ſigilli noſtri impreſſione confirmamus, ut autem calumpniate- ribus locus invaſionis de cetero penitus auferatur, & Domus Dei in ſua poſſeſſione non inquietetur, terminos hujus ambitus, ficut pater noſter eos prefixit, huic pagine articulari decernimus. Sunt autem hii: a fon- te aque Znata uſque dum rivus Dieffenbach vocatus ei influit ex trans- verſo a fonte ejusdem Znata veniens in rivum Elstre nomine, per deſcen- ſum ejusdem donec minor Elstre & rivus Winbach in eum cadit, per aſcenſum uſque in fontem minoris Elstre, a fonte ejusdem uſque in rivum inferius Lubocz. per eundem rivum inferius, uſque dum rivus Tonocop in eum cadit. Quicunque autem hanc noſtram munificenciam intuitu celeſtis patrie, Criſti pauperibus collatam, violenter invadere & oppri- mere preſumpſerit, ſe reum divine Majeſtatis noverit, & a noſtra pace & gratia omniumque Boemorum funditus alienum. Hujus rei teftes ſunt Valentinus epiſcopus Pragenſis. Dux Dominus Otto Princeps Moravie g) Dux e) Eliſabethæ conjugis. f) Facta hæc alienatio & donatio religioſis alienis extra Boe- miam colentibus, atque ideirco Ordinum Boemiæ aſſenſus neceſſarius fuerat. g) Hem ! qui ſe prius Ducem de Znoyma ſcripſerat, jam ſeſe hic & Ducem, Dominum & Principem Moraviæ nominat. Eſt autem Otto idem ipſe qui Conradus , quo nomine poſtea promiſcue uſus. Locus vero iſte primoprimus eſt, in quo nomen Ottonis comparet, ut conjicere fas ſit eum mera adulatione hoc nomen , ad gra- tiam Ottonis Ducis Bavariæ ſoceri, & Ottonis Palatini leviri ſui aucupandam , aſ- ſumpſiſſe. Ejus diploms monaſterio ei- dem datnan.
FRIDERICI 5. 533 eſtimamus terrena pro celeſtibus, permanencia pro perituris commuta- re, illucque per manus pauperum Chriſti transmittere fugiencia, ubi ſemel acquiſita non pereunt , ſed fenore centuplici perpetuo poſſidentur ; reſervatur enim cenſus impoſterum cum de ſuis Deus muneribus bonora- tur. Igitur quendam ambitum Ugicz Boemice appellatum, Teuthonice nomine Meringe, cum omnibus appendiciis ſuis filvis, pratis, paſcuis, molen- dinis aquis, aquarum decurſibus, cultis &incultis, ſeu quibuslibet utilitatibus pro ſalute noſtra , noſtreque comparis e) atque pro redempcione animarum omnium parentum noſtrorum, ſcitu atque aſſenſu Boemorum, f) ficut conſignatum eſt , & terminis diſtinctum perpetuo poſſidendum eccleſie Waldtſaxenfi tradimus. Inſuper etiam quendam ambitum inter exte- riorem Luboz, & Znata fluvium fitum, & a beate memorie patre noſtro tunt temporis Duce poſtea Rege Wladislao eidem eccleſie libere donatum atque privilegio jam ante confirmatum, cujus partem quidam invaſores injuſte uſurpaverant, ſed ſuam injuriam recognoſcentes male uſurpata ei in pace reddiderunt, ſicut ſuis terminis distinctus ac confignatus eft, libera donacione conferimus , & ut factum hoc ratum & inconcuſſum permaneat ſigilli noſtri impreſſione confirmamus, ut autem calumpniate- ribus locus invaſionis de cetero penitus auferatur, & Domus Dei in ſua poſſeſſione non inquietetur, terminos hujus ambitus, ficut pater noſter eos prefixit, huic pagine articulari decernimus. Sunt autem hii: a fon- te aque Znata uſque dum rivus Dieffenbach vocatus ei influit ex trans- verſo a fonte ejusdem Znata veniens in rivum Elstre nomine, per deſcen- ſum ejusdem donec minor Elstre & rivus Winbach in eum cadit, per aſcenſum uſque in fontem minoris Elstre, a fonte ejusdem uſque in rivum inferius Lubocz. per eundem rivum inferius, uſque dum rivus Tonocop in eum cadit. Quicunque autem hanc noſtram munificenciam intuitu celeſtis patrie, Criſti pauperibus collatam, violenter invadere & oppri- mere preſumpſerit, ſe reum divine Majeſtatis noverit, & a noſtra pace & gratia omniumque Boemorum funditus alienum. Hujus rei teftes ſunt Valentinus epiſcopus Pragenſis. Dux Dominus Otto Princeps Moravie g) Dux e) Eliſabethæ conjugis. f) Facta hæc alienatio & donatio religioſis alienis extra Boe- miam colentibus, atque ideirco Ordinum Boemiæ aſſenſus neceſſarius fuerat. g) Hem ! qui ſe prius Ducem de Znoyma ſcripſerat, jam ſeſe hic & Ducem, Dominum & Principem Moraviæ nominat. Eſt autem Otto idem ipſe qui Conradus , quo nomine poſtea promiſcue uſus. Locus vero iſte primoprimus eſt, in quo nomen Ottonis comparet, ut conjicere fas ſit eum mera adulatione hoc nomen , ad gra- tiam Ottonis Ducis Bavariæ ſoceri, & Ottonis Palatini leviri ſui aucupandam , aſ- ſumpſiſſe. Ejus diploms monaſterio ei- dem datnan.
Strana 534
ANNUS I181. 534 Dux Primusle frater Ducis b) Dux Theobaldus filius patrui ſui. Hen- ricus Prepoſitus Wiſſegradenſis. i) Martinus Prepoſitus Pragenſis. Florianus Cancellarius, Grabiſſa Camerarius. Witko Ratibor. Ulricus filius Chzislai, Boguchwal, & alii quam plures. Facta autem ſunt hec Anno Incarnacionis Domini Mileſimo centeſimo LXXXI. Anno Du- catus Ducis Friderici IV. k) Mors Alexan- dri Papæ. Nec quid jam ſupereſt, quod anno præſenti apponam, niſi quod Hermannus Cornerus in Chronico ſuo apud Eccardum T. II. ad h. a. p. 761. memorat: Bohemiæ Ducem interfuiſse magnæ illi expeditio- ni bellicæ, quam anno præſente Imperator Fridericus adverſus Hen- rieum Leonem adornaverat, & qua illum eouſque attrivit, ut pacem petere, trium annorum exilium acceptare cogeretur. Ita vero is au- thor : Ipſe vero Imperator in comitatu ſuo habens Bolizlaum Ducem Bohemiæ Ottonem Marchionem Miſniæ &c. Ego quanquam dubitare haud velim ſeu Fridericum ipſum Ducem ſeſe, aut certe auxiliares ſuas copias junxiſſe Imperatori in hanc expeditionem, cum omnes pe- ne Principes Imperii id fecerint, at in adductum Corneri locum ſeu oſcitantiam typographi ſeu librarii irrepſiſſe, & pro voce Bohemiæ vocem Poloniæ legendam eſſe autumo , cum credibile non sit autho- rem Ducem noſtrum Boleslaum vocaturum fuiſſe , qui error quidem facile ex ſubſequentibus Corneri verbis elicitur : Defecerunt , inquit , per obitum dicti Principis Slavi de favore Henrici Ducis (Leonis) eo quod Bugzlaus (Bolislaus) Imperatori conjunctus eſſet, & ei hominium feciſſet, & tributa ſolveret. Eft autem idem Boleslaus, de quo ad an- num 1180. Godefridus monachus: Dux Poloniorum adverſus nepotem ſuum auxilium Imperatoris impetrans , decem millia marcarum Cæſari promittit. Verius est: Alexandrum III. Pontificem Maximum III. Kal. h) Et iſtius prima memoria in chartis, qui apud matrem ſuam Juditham in prædio Meran educatus, tandem a Friderico in Bohemiam reductus & aliqua provincia donatus fuit, poſtea nomine Ottocari I. Regis clarus. i) Is fuit Henricus Brze- tislaus filius Henrici fratris Wladislai Regis, poſtea epiſcopus Pragenſis creatus , e quo quidem diplomate locoque dignoſcitur , confirmanturque ea , quæ P. V. Annalium p. 581. innuimus, vix quidem jam a Wratislao Rege ( uti noſtri vo- lunt) dignitatem Cancellarii indiſſolubilem ſuiſſe a Præpoſitura Wiſſehradenſi, eum hic Florianus Cancellarius ſubjungatur, quanquam is dein promoto Henrico in epiſcopatum, anno ſequente ſimul Præpoſituram Wiſſehradenſem aſſecutus fit. k) Aut Fridericus hic annum Ducatus a ſua reſtitutione in ſolium computavit, cum quartum numeret , aut diploma editum hoc anno eſt, antequam quintum an- num imperii occepiſſet.
ANNUS I181. 534 Dux Primusle frater Ducis b) Dux Theobaldus filius patrui ſui. Hen- ricus Prepoſitus Wiſſegradenſis. i) Martinus Prepoſitus Pragenſis. Florianus Cancellarius, Grabiſſa Camerarius. Witko Ratibor. Ulricus filius Chzislai, Boguchwal, & alii quam plures. Facta autem ſunt hec Anno Incarnacionis Domini Mileſimo centeſimo LXXXI. Anno Du- catus Ducis Friderici IV. k) Mors Alexan- dri Papæ. Nec quid jam ſupereſt, quod anno præſenti apponam, niſi quod Hermannus Cornerus in Chronico ſuo apud Eccardum T. II. ad h. a. p. 761. memorat: Bohemiæ Ducem interfuiſse magnæ illi expeditio- ni bellicæ, quam anno præſente Imperator Fridericus adverſus Hen- rieum Leonem adornaverat, & qua illum eouſque attrivit, ut pacem petere, trium annorum exilium acceptare cogeretur. Ita vero is au- thor : Ipſe vero Imperator in comitatu ſuo habens Bolizlaum Ducem Bohemiæ Ottonem Marchionem Miſniæ &c. Ego quanquam dubitare haud velim ſeu Fridericum ipſum Ducem ſeſe, aut certe auxiliares ſuas copias junxiſſe Imperatori in hanc expeditionem, cum omnes pe- ne Principes Imperii id fecerint, at in adductum Corneri locum ſeu oſcitantiam typographi ſeu librarii irrepſiſſe, & pro voce Bohemiæ vocem Poloniæ legendam eſſe autumo , cum credibile non sit autho- rem Ducem noſtrum Boleslaum vocaturum fuiſſe , qui error quidem facile ex ſubſequentibus Corneri verbis elicitur : Defecerunt , inquit , per obitum dicti Principis Slavi de favore Henrici Ducis (Leonis) eo quod Bugzlaus (Bolislaus) Imperatori conjunctus eſſet, & ei hominium feciſſet, & tributa ſolveret. Eft autem idem Boleslaus, de quo ad an- num 1180. Godefridus monachus: Dux Poloniorum adverſus nepotem ſuum auxilium Imperatoris impetrans , decem millia marcarum Cæſari promittit. Verius est: Alexandrum III. Pontificem Maximum III. Kal. h) Et iſtius prima memoria in chartis, qui apud matrem ſuam Juditham in prædio Meran educatus, tandem a Friderico in Bohemiam reductus & aliqua provincia donatus fuit, poſtea nomine Ottocari I. Regis clarus. i) Is fuit Henricus Brze- tislaus filius Henrici fratris Wladislai Regis, poſtea epiſcopus Pragenſis creatus , e quo quidem diplomate locoque dignoſcitur , confirmanturque ea , quæ P. V. Annalium p. 581. innuimus, vix quidem jam a Wratislao Rege ( uti noſtri vo- lunt) dignitatem Cancellarii indiſſolubilem ſuiſſe a Præpoſitura Wiſſehradenſi, eum hic Florianus Cancellarius ſubjungatur, quanquam is dein promoto Henrico in epiſcopatum, anno ſequente ſimul Præpoſituram Wiſſehradenſem aſſecutus fit. k) Aut Fridericus hic annum Ducatus a ſua reſtitutione in ſolium computavit, cum quartum numeret , aut diploma editum hoc anno eſt, antequam quintum an- num imperii occepiſſet.
Strana 535
535 Kal. Septembris ſeu triceſima Augufti demortuum ( postquam ſedes Pontificia nonniſi unum diem vacaſſet) accepiſſe ſucceſſorem Hunni- baldum Cardinalem Oſtienſem nomine Lucii III. clarum. FRIDERICI 5. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXII. LUCII III. Papæ 2. FRIDERICI Reg. 31. Imp. 28. HENRICI Brzet. ep. Prag. 1. FRIDERICI it. Duc. 6. PEREGRINI ep. Ol. 6. nnus præeſens utrumque epiſcopum noſtrum Valentinum & Diet- lebium ſede ſua & vita exuit. Chronographus quidem noster A narratione mortem Dietlebi morti Valentini præponit, at ex dicendis teſtatum fiet Valentinum pluribus menſibus fuiſſe alteri præ- mortuum. Hagecius eum febribus contabuiſſe memorat. Peſ ſina vero in Phoſph. ſeptic. p. 599. emortualem illius diem ad ſextam Februarii reponit. In eccleſia Pragenſi Valentinum ſepultum fuiſse ex Beneſſii de Weithmühl relatis ad annum 1373. manifestum fit, nam ſub ſtructuram novæ hodiernæ baſilicæ Metropolitane etiam illius corpus inter rudera inventum, quod in ſecunda linea, quæ eſt contigua capelle ſancte Trinitatis recondidit, ut proinde etiam hodie iſthic, haud procul ab ara S. Viti, in alveo lapideo, ſeu tumba, la- pideque marmoreo tectus, impoſita ibi intus lamina cum ſculpto nomi- ne, quieſcat. Eodem vero anno adhuc Valentino Henricum Brze- tislaum Wiſſehradenſem Præpoſitum fratruelem Friderici Ducis ſur- rogatum fuiſſe ex Chronographo noſtro Siloenſi p. 94. diſcimus. Re- diérat nempe hoc annorum confinio idem Henricus ex ftudiis fuis Pariſienſibus ſubdiaconatus Ordine infignitus, ubi, uti idem author lo- quitur, profecerat in bonum Clericum bonæ indolis adoleſcens,per quem sperarent omnes eccleſiam hujus terræ in meliorem reformari statum, Aderat plane his annis Adalbertus Salisburgenſis Archiepiſeopus le- gati Apoſtolici auctoritate præfulgens Henrico patrueli ſuo optime cupiens, & eum in Cathedram Pragenſem evehere adniſus. Cum igitur Præſul hic piiſſimus pro ſua congenita humilitatis virute, ze- loque diſciplinæ ecclefiaftcæ epiſcoporum noſtrorum, functiones ſe- dulo adjuvaret, eorumque annutu paſſim ordinibus Clerum diœceſa- num insigniret, & ecclesias consecraret, a) accidit ut orbata pasto- re ) Contemtus Præpoſitura Melnicenſi in Boemia manebat, factitans Ordines Clericorum, Mors Valeni- tini epiſcopi Pragenſis. vec
535 Kal. Septembris ſeu triceſima Augufti demortuum ( postquam ſedes Pontificia nonniſi unum diem vacaſſet) accepiſſe ſucceſſorem Hunni- baldum Cardinalem Oſtienſem nomine Lucii III. clarum. FRIDERICI 5. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXII. LUCII III. Papæ 2. FRIDERICI Reg. 31. Imp. 28. HENRICI Brzet. ep. Prag. 1. FRIDERICI it. Duc. 6. PEREGRINI ep. Ol. 6. nnus præeſens utrumque epiſcopum noſtrum Valentinum & Diet- lebium ſede ſua & vita exuit. Chronographus quidem noster A narratione mortem Dietlebi morti Valentini præponit, at ex dicendis teſtatum fiet Valentinum pluribus menſibus fuiſſe alteri præ- mortuum. Hagecius eum febribus contabuiſſe memorat. Peſ ſina vero in Phoſph. ſeptic. p. 599. emortualem illius diem ad ſextam Februarii reponit. In eccleſia Pragenſi Valentinum ſepultum fuiſse ex Beneſſii de Weithmühl relatis ad annum 1373. manifestum fit, nam ſub ſtructuram novæ hodiernæ baſilicæ Metropolitane etiam illius corpus inter rudera inventum, quod in ſecunda linea, quæ eſt contigua capelle ſancte Trinitatis recondidit, ut proinde etiam hodie iſthic, haud procul ab ara S. Viti, in alveo lapideo, ſeu tumba, la- pideque marmoreo tectus, impoſita ibi intus lamina cum ſculpto nomi- ne, quieſcat. Eodem vero anno adhuc Valentino Henricum Brze- tislaum Wiſſehradenſem Præpoſitum fratruelem Friderici Ducis ſur- rogatum fuiſſe ex Chronographo noſtro Siloenſi p. 94. diſcimus. Re- diérat nempe hoc annorum confinio idem Henricus ex ftudiis fuis Pariſienſibus ſubdiaconatus Ordine infignitus, ubi, uti idem author lo- quitur, profecerat in bonum Clericum bonæ indolis adoleſcens,per quem sperarent omnes eccleſiam hujus terræ in meliorem reformari statum, Aderat plane his annis Adalbertus Salisburgenſis Archiepiſeopus le- gati Apoſtolici auctoritate præfulgens Henrico patrueli ſuo optime cupiens, & eum in Cathedram Pragenſem evehere adniſus. Cum igitur Præſul hic piiſſimus pro ſua congenita humilitatis virute, ze- loque diſciplinæ ecclefiaftcæ epiſcoporum noſtrorum, functiones ſe- dulo adjuvaret, eorumque annutu paſſim ordinibus Clerum diœceſa- num insigniret, & ecclesias consecraret, a) accidit ut orbata pasto- re ) Contemtus Præpoſitura Melnicenſi in Boemia manebat, factitans Ordines Clericorum, Mors Valeni- tini epiſcopi Pragenſis. vec
Strana 536
ANNUS II82. Henricus Brzetislaus creatur epiſco- pus Prag. 536 re ſuo eccleſia Pragensis ejus operam hebdomada quarta quadrage- ſumæ efflagitaret, qua ea ætate Clerum ſacris initiare mos ferebat. Inter candidatos charactere ſacro imbuendos erat Henricus, atque ab Adalberto hebdomada dicta Mediana, & quidem Sabbatho, quo ſitien- tes canitur, in choro Pragenſi in Diaconum conſecratus eſt. b) Sub hæc appropinquavit novo epiſcopo eligendo indictus dies Cæna Do- mini, ad quem cum ſolito more omnis tam ſacer Præſulum Abba- tum Canonicorumque, quam profanus Optimatum, Magiſtratuum ſenatorumque terræ, atque nobilitatis ordo confluxiſſet, c) mira pror- ſus conſpiratione univerſorum ſuffragiis Henricus Pragenſis eccleſiæ caput & paſtor optatur, ipfoque Friderici & Eliſabethæ judicio probatur; quem dein instante feſto Pentecoſtes Moguntia ſabbatho quatuor tempo- rum ſacerdotii ordine donatum, demum Dominica ſequente epiſcopum conſecratum d) in patriam ſalvum remiſit, communi plauſu Cleri populique Pragæ exceptum. Puh.Chronol. Geſch. 4. Th, 1.B. S.443, Idem ibidem S. 444. Quod ad Adalbertum Archiepiſcopum Salisburgenſem attinet, func- nes non & conſecrationes Baſilicarum, ſine præjudicio tamen diœceſani epiſcopi. Et quam- vis legatione fungeretur Apoſtolica , nullumi tanien ex his commodum vel incommodum qu�ritabat, utpote homo gravis & quietis appetens. Chronogr Siloenſis ad h. a. p 97. b) Mirus rurſum interpres horum verborum Chronographi Siloenſis doctifſimus Pu- bitſchka: qui Henricum Sabbatho poſt primam Dominicam quadrageſmæ diaconum ordinatum fuiſſe aſſeverat. An amabo Dominica prima quadrageſimæ Mediana vo- cata fuit ? an Sabbatho poſt hane Dominicam canitur Sitientes, ſeu quod idem eft Miſſa Sabbathi incipit a voce Sitientes? Prodidit oppido doct. vir hoc tam gravi errore ſuam tam veteris quam novæ liturgiæ imperitiam. Nam hebdomadam me- dianam quadrageſimæ apud omnes rerum liturgicarum Ritualiumque ſcriptores cer- tum eſt appellatam fuiſſe Dominicam quintam quadrageſimæ, & Sabbathum ſitientes non alind fuiſſe, quam quod hodie adhue eſt , nempe Sabbathums ante Dominican; Paſſionis. Quod vero hac ipſa Dominica mediana & cum primis Sabbatho ſiti- entes antiquitus ab eccleſia Ordinationes Clericorum præceptæ fuerint, oportuiſſet doct. virum vel in Jure Canonico Gelaſii I. epiſt. 9. c. 11 exquirere, & id edoc- tus fuiſſet. c) Chronographus Siloenſis p. 94. addit : Abbates qui electioni ejus adfuerunt, imminente die Paſchali, domun non potuerunt reverti , quorum uuus, & præipuus Abbas (Siloenſis) Gorſchalcus ſermones nohis feeit in Strahof unum in Cæna Domini, præſente & audiente prædicto Adalberto Salisburgenſi archiepiſcopo , alterum in Paſthate , cujus thema fuit : Hæc eſt dies &c. qui ſcriptus babetur. d) Frravit rurſum doct. Pub. dum Henricum a Chriſtiano Moguntino Archiepiſcopo con- ſecratum aſſeverat. Nam is ductor erat exercitus Imperialis in Italia his annis , neque ex ea amplius rediit, ſed ut Joannes in Chronico Novæ Foſſæ narrat an- no ſequente: cum infeſtare & prædare cœpiſſet Romam, menſe Auguſto apud Tuſcu- lanum mortuus eſt, atque Godefridus monachus ad he as ait : Chriſtianum juſſu Im- peratoris per XI. annos in Italia ſtetiſſe.
ANNUS II82. Henricus Brzetislaus creatur epiſco- pus Prag. 536 re ſuo eccleſia Pragensis ejus operam hebdomada quarta quadrage- ſumæ efflagitaret, qua ea ætate Clerum ſacris initiare mos ferebat. Inter candidatos charactere ſacro imbuendos erat Henricus, atque ab Adalberto hebdomada dicta Mediana, & quidem Sabbatho, quo ſitien- tes canitur, in choro Pragenſi in Diaconum conſecratus eſt. b) Sub hæc appropinquavit novo epiſcopo eligendo indictus dies Cæna Do- mini, ad quem cum ſolito more omnis tam ſacer Præſulum Abba- tum Canonicorumque, quam profanus Optimatum, Magiſtratuum ſenatorumque terræ, atque nobilitatis ordo confluxiſſet, c) mira pror- ſus conſpiratione univerſorum ſuffragiis Henricus Pragenſis eccleſiæ caput & paſtor optatur, ipfoque Friderici & Eliſabethæ judicio probatur; quem dein instante feſto Pentecoſtes Moguntia ſabbatho quatuor tempo- rum ſacerdotii ordine donatum, demum Dominica ſequente epiſcopum conſecratum d) in patriam ſalvum remiſit, communi plauſu Cleri populique Pragæ exceptum. Puh.Chronol. Geſch. 4. Th, 1.B. S.443, Idem ibidem S. 444. Quod ad Adalbertum Archiepiſcopum Salisburgenſem attinet, func- nes non & conſecrationes Baſilicarum, ſine præjudicio tamen diœceſani epiſcopi. Et quam- vis legatione fungeretur Apoſtolica , nullumi tanien ex his commodum vel incommodum qu�ritabat, utpote homo gravis & quietis appetens. Chronogr Siloenſis ad h. a. p 97. b) Mirus rurſum interpres horum verborum Chronographi Siloenſis doctifſimus Pu- bitſchka: qui Henricum Sabbatho poſt primam Dominicam quadrageſmæ diaconum ordinatum fuiſſe aſſeverat. An amabo Dominica prima quadrageſimæ Mediana vo- cata fuit ? an Sabbatho poſt hane Dominicam canitur Sitientes, ſeu quod idem eft Miſſa Sabbathi incipit a voce Sitientes? Prodidit oppido doct. vir hoc tam gravi errore ſuam tam veteris quam novæ liturgiæ imperitiam. Nam hebdomadam me- dianam quadrageſimæ apud omnes rerum liturgicarum Ritualiumque ſcriptores cer- tum eſt appellatam fuiſſe Dominicam quintam quadrageſimæ, & Sabbathum ſitientes non alind fuiſſe, quam quod hodie adhue eſt , nempe Sabbathums ante Dominican; Paſſionis. Quod vero hac ipſa Dominica mediana & cum primis Sabbatho ſiti- entes antiquitus ab eccleſia Ordinationes Clericorum præceptæ fuerint, oportuiſſet doct. virum vel in Jure Canonico Gelaſii I. epiſt. 9. c. 11 exquirere, & id edoc- tus fuiſſet. c) Chronographus Siloenſis p. 94. addit : Abbates qui electioni ejus adfuerunt, imminente die Paſchali, domun non potuerunt reverti , quorum uuus, & præipuus Abbas (Siloenſis) Gorſchalcus ſermones nohis feeit in Strahof unum in Cæna Domini, præſente & audiente prædicto Adalberto Salisburgenſi archiepiſcopo , alterum in Paſthate , cujus thema fuit : Hæc eſt dies &c. qui ſcriptus babetur. d) Frravit rurſum doct. Pub. dum Henricum a Chriſtiano Moguntino Archiepiſcopo con- ſecratum aſſeverat. Nam is ductor erat exercitus Imperialis in Italia his annis , neque ex ea amplius rediit, ſed ut Joannes in Chronico Novæ Foſſæ narrat an- no ſequente: cum infeſtare & prædare cœpiſſet Romam, menſe Auguſto apud Tuſcu- lanum mortuus eſt, atque Godefridus monachus ad he as ait : Chriſtianum juſſu Im- peratoris per XI. annos in Italia ſtetiſſe.
Strana 537
FRIDERICI 6. 537 functus ille interea omnibus epiſcopalibus muniis, antequam Hen- ricus conſecrationem conſecutus Pragam rediiſſet. Dominica quarta Paſchatis, quæ eo anno in VII. Kal. Maji ſeu 25. Aprilis inciderat, e) dedicavit ſecundo in Abbatum potiſſimorum frequentia baſilicam Strahofienſem, eo quod nova major ara erecta, & chorus (quod ho- die presbyterium dicimus) altius ſublatus fuerit. f) Porro res Adal- berti hoc ipſo anno jucundiorem induere viſæ faciem, nam Impe- rator , qui ſe Friderico Duci fratri illius placidum prorſumque cle- mentein præbuit, etiam benigniore vultu Adalbertuim reſpicere cœ- pit, nam ut laudatus author noster p. 97. narrat : hoc ipſo anno vocatio- ne Imperatoris Curias ejus tertia vice vifitavit. Subditque: Dominus Conradus frater Palatini, qui eatenus in poſſeſſione fuerat prædicti epi- ſcopatus (Salisburgenſis) jubente Imperatore legitimo poſſeſſori (Adalber- to) ceſſit, promiſſo ſibi alio epiſcopatu, qui primitus vacaret. E quo quidem loco doctiſſimus Pubitſchka rurſum perperam argumentatur Adalbertum jam anno præſente, & quidem 19. mensis Novembris in sedem Salisburgensem restitutum fuiſſe, g) conſulere Vir doctiſſimus alios, & quidem cumprimis Salisburgenſes ſcriptores debuit, & co- gnovisſet Chronographum nostrum Siloenſem, more authoribus ſoli- to , promiſſionem Adalberto hoc anno ab Imperatore factaim , uno ſpiritu & filo, ut dicimus, cum ejus reſtitutione narraîſe. h) Nam Adalbertus non fuit citius in ſedem ſuam reſtitutus, quam poſteaquam Chriſtianus Moguntinus Archiepiſcopus menſe Auguſto ſequentis an- ni in ſuſcia mortuus fuit , locumque fecit Conrado , ut in priorem ſedem ſuam reduci poſſet, quo itaque in cathedram ſuam reſtituto Yyy PARS VI. ANNAL. HAGEC. eti- e) Chronographus Siloenſis omnino diem VI. Kal. Maj. nominat , ſed hunc errorem librarii corrigit emendatius exemplar Continuatoris Coſmæ Viennenſis, quod ea- dem verba referens recte habet VII. Kal. Maji. Nam cum litera Dominicalis C fuerit, 25. Aprilis rite in Dominicam incidit, qua tum ecelefiarum dedicationes fieri ſolitæ. Neſcio autem quis rurſum ſopor doctiſſimo Pubitſchka obrepſerit, qui pro menſis Aprilis die vigeſima quinta, diem 26. Maji ſtatuit, & calculo pror- ſus erronco diem hane, quæ in diem Mercurii inciderat, in diem Dominieum in- cidiſſe aſſeverat. Vah ! quot quantive in una alterave pagina errores ! f) Chro- nographus Siloenſis p. 97. denuo memorat Godeſcalcum ſuum Abbatem huie de- dicationi interfuiſſe, atque tantam ſolemnitatem ſermone ſuo adornaſſe, inter alia ve- ro fratres reprehendiſſe , quod ſtatus domus valde diverſus fit a priore. Tunc, inquiebat, rebus pauper & meritis fuit dives, modo rebus crevit, & diſciplina periit. g) Chronol. Geſchich. Böhmens. h) Ita quoque author eodem filo hic narravit exortum Henricum epiſcopum Pragenſem inter & Theobaldum fratruelem ejus , Fridericumque diſſidium, quod ad annum 1187. pertinere ibidem oftendemus. Dedicatio II, Strahofienſis eccleſiæ per A- dalbertum ar- chiepiſe. Salis- burg. Adalberto al Imperatore promittitur reſtitutio ſui Archiepiſcopa- tus. Pub. ibidem S. 446.
FRIDERICI 6. 537 functus ille interea omnibus epiſcopalibus muniis, antequam Hen- ricus conſecrationem conſecutus Pragam rediiſſet. Dominica quarta Paſchatis, quæ eo anno in VII. Kal. Maji ſeu 25. Aprilis inciderat, e) dedicavit ſecundo in Abbatum potiſſimorum frequentia baſilicam Strahofienſem, eo quod nova major ara erecta, & chorus (quod ho- die presbyterium dicimus) altius ſublatus fuerit. f) Porro res Adal- berti hoc ipſo anno jucundiorem induere viſæ faciem, nam Impe- rator , qui ſe Friderico Duci fratri illius placidum prorſumque cle- mentein præbuit, etiam benigniore vultu Adalbertuim reſpicere cœ- pit, nam ut laudatus author noster p. 97. narrat : hoc ipſo anno vocatio- ne Imperatoris Curias ejus tertia vice vifitavit. Subditque: Dominus Conradus frater Palatini, qui eatenus in poſſeſſione fuerat prædicti epi- ſcopatus (Salisburgenſis) jubente Imperatore legitimo poſſeſſori (Adalber- to) ceſſit, promiſſo ſibi alio epiſcopatu, qui primitus vacaret. E quo quidem loco doctiſſimus Pubitſchka rurſum perperam argumentatur Adalbertum jam anno præſente, & quidem 19. mensis Novembris in sedem Salisburgensem restitutum fuiſſe, g) conſulere Vir doctiſſimus alios, & quidem cumprimis Salisburgenſes ſcriptores debuit, & co- gnovisſet Chronographum nostrum Siloenſem, more authoribus ſoli- to , promiſſionem Adalberto hoc anno ab Imperatore factaim , uno ſpiritu & filo, ut dicimus, cum ejus reſtitutione narraîſe. h) Nam Adalbertus non fuit citius in ſedem ſuam reſtitutus, quam poſteaquam Chriſtianus Moguntinus Archiepiſcopus menſe Auguſto ſequentis an- ni in ſuſcia mortuus fuit , locumque fecit Conrado , ut in priorem ſedem ſuam reduci poſſet, quo itaque in cathedram ſuam reſtituto Yyy PARS VI. ANNAL. HAGEC. eti- e) Chronographus Siloenſis omnino diem VI. Kal. Maj. nominat , ſed hunc errorem librarii corrigit emendatius exemplar Continuatoris Coſmæ Viennenſis, quod ea- dem verba referens recte habet VII. Kal. Maji. Nam cum litera Dominicalis C fuerit, 25. Aprilis rite in Dominicam incidit, qua tum ecelefiarum dedicationes fieri ſolitæ. Neſcio autem quis rurſum ſopor doctiſſimo Pubitſchka obrepſerit, qui pro menſis Aprilis die vigeſima quinta, diem 26. Maji ſtatuit, & calculo pror- ſus erronco diem hane, quæ in diem Mercurii inciderat, in diem Dominieum in- cidiſſe aſſeverat. Vah ! quot quantive in una alterave pagina errores ! f) Chro- nographus Siloenſis p. 97. denuo memorat Godeſcalcum ſuum Abbatem huie de- dicationi interfuiſſe, atque tantam ſolemnitatem ſermone ſuo adornaſſe, inter alia ve- ro fratres reprehendiſſe , quod ſtatus domus valde diverſus fit a priore. Tunc, inquiebat, rebus pauper & meritis fuit dives, modo rebus crevit, & diſciplina periit. g) Chronol. Geſchich. Böhmens. h) Ita quoque author eodem filo hic narravit exortum Henricum epiſcopum Pragenſem inter & Theobaldum fratruelem ejus , Fridericumque diſſidium, quod ad annum 1187. pertinere ibidem oftendemus. Dedicatio II, Strahofienſis eccleſiæ per A- dalbertum ar- chiepiſe. Salis- burg. Adalberto al Imperatore promittitur reſtitutio ſui Archiepiſcopa- tus. Pub. ibidem S. 446.
Strana 538
ANNUS 1182. 538 etiam Adalbertus Salisburgenſem recuperavit. Id fane non modo ex Chronico Reichersbergenſi, ſed etiam Godefrido Monacho, Chro- nico Salzburgensi, Admontensi, Claustro Neoburgensi, Leobiensi, aliisque omnibus rerum Salzburgenſium ſcriptoribus edoceri potuiſſet, quos & ſecufus Hanſizius T. II. p. 303. qui reſtitutioni Adalberti anno 1183. factæ hoc epiphonema ſubjungit : Ita viæ juſti proſperabantur. Quin & aliud suppetit argumentum: sequente enim anno adhuc A- dalbertus fuit in Bohemia, subſcriptus enim teſtis primo loco legi- tur in autographo hodie ſuperſtite diplomate Friderici Ducis noſtri Plaſ- ſenſi monaſterio dato, quod ibidem proferemus. Ceterum jam ante diximus Adalbertum legati Apoſtolici honore ab Alexandro III. fu- iſſe nobilitatum, quem titulum non modo postea retinuit, ſed ut per- petuus eſſet, ſucceſſoribus ſuis procuravit. Imo Hanſizius c. l. eti- am aſſeverat: eum titulum Archiepiſcopi Salisburgenfis, ejusdem Pon- tificis beneficio, nunquam depoſuiſſe, atque idcirco, ut ejus diplomata oſtendunt, illum annos Archiepiſcopatus ſui a prima ſedis occupatio- ne non interrupta ſerie ad mortem uſque numeraſſe, tanquan illa nun- quam motus fuiſſet. Fridericus concitata ſedi- tione Frinci- patu depellitur. Cum annus præſens Adalberto auſpicatus effulſit, multo minus felix fortunatusque fratri illius Friderico illuxiſſe viſus : Poſt conſe- crationem Henrici epiſcopi, quæ in 22. Maji inciderat, narrat idem author p. 96. : gliſcentibus & diu nutritis Optimatum Bohemiæ, ma- jorumque natu odiis ſubito tam detestandam erupiſſe ſeditionem, tan- tumque exarsiſse, ut concitato populo Friderieus mille obrutus op- probriis ipſo Principatu Boemiæ depulſus fuerit. Factioſorum alii miſſis ad Hungariam nunciis Wazlaum fratrem Sobieslai evocarunt ad capeſſendum ſolium, i) potior pars ad Conradum Moraviæ Du- cem converſa, ejus animum ſollicitavit , ut depulſi Ducis locum oc- cuparet, quem alioquin alta ſpirantem jam jamque totius Moraviæ im- perium tenentem multis perſuadere aut rogare haud opus fuit. Fœ- deratur is ocyus conjuratis, exercitum jungit, Pragam volat, multo- que tempore obfidione arctatam tandem obtinet. k) Nemo unus cau- ſam prodidit tau repentinæ perduellionis. Author noſter ſolum di- cit : i) Boemi Wadzlaum fratrem Zebeslai ſeditioſs ad repetendam terram fratris de Ungaria revocant. Auctor incertus Chron. Auſtr. apud Hier. Pez. T. I. p. 564. ad h. a. k) Hagecius in ſesqui quintum menſem hane obſidionem duraſſe ait, dum demum Pragenſes Friderici partibus adhærentes Conrado Wiſſegradi reſidenti deditionem feciſſent.
ANNUS 1182. 538 etiam Adalbertus Salisburgenſem recuperavit. Id fane non modo ex Chronico Reichersbergenſi, ſed etiam Godefrido Monacho, Chro- nico Salzburgensi, Admontensi, Claustro Neoburgensi, Leobiensi, aliisque omnibus rerum Salzburgenſium ſcriptoribus edoceri potuiſſet, quos & ſecufus Hanſizius T. II. p. 303. qui reſtitutioni Adalberti anno 1183. factæ hoc epiphonema ſubjungit : Ita viæ juſti proſperabantur. Quin & aliud suppetit argumentum: sequente enim anno adhuc A- dalbertus fuit in Bohemia, subſcriptus enim teſtis primo loco legi- tur in autographo hodie ſuperſtite diplomate Friderici Ducis noſtri Plaſ- ſenſi monaſterio dato, quod ibidem proferemus. Ceterum jam ante diximus Adalbertum legati Apoſtolici honore ab Alexandro III. fu- iſſe nobilitatum, quem titulum non modo postea retinuit, ſed ut per- petuus eſſet, ſucceſſoribus ſuis procuravit. Imo Hanſizius c. l. eti- am aſſeverat: eum titulum Archiepiſcopi Salisburgenfis, ejusdem Pon- tificis beneficio, nunquam depoſuiſſe, atque idcirco, ut ejus diplomata oſtendunt, illum annos Archiepiſcopatus ſui a prima ſedis occupatio- ne non interrupta ſerie ad mortem uſque numeraſſe, tanquan illa nun- quam motus fuiſſet. Fridericus concitata ſedi- tione Frinci- patu depellitur. Cum annus præſens Adalberto auſpicatus effulſit, multo minus felix fortunatusque fratri illius Friderico illuxiſſe viſus : Poſt conſe- crationem Henrici epiſcopi, quæ in 22. Maji inciderat, narrat idem author p. 96. : gliſcentibus & diu nutritis Optimatum Bohemiæ, ma- jorumque natu odiis ſubito tam detestandam erupiſſe ſeditionem, tan- tumque exarsiſse, ut concitato populo Friderieus mille obrutus op- probriis ipſo Principatu Boemiæ depulſus fuerit. Factioſorum alii miſſis ad Hungariam nunciis Wazlaum fratrem Sobieslai evocarunt ad capeſſendum ſolium, i) potior pars ad Conradum Moraviæ Du- cem converſa, ejus animum ſollicitavit , ut depulſi Ducis locum oc- cuparet, quem alioquin alta ſpirantem jam jamque totius Moraviæ im- perium tenentem multis perſuadere aut rogare haud opus fuit. Fœ- deratur is ocyus conjuratis, exercitum jungit, Pragam volat, multo- que tempore obfidione arctatam tandem obtinet. k) Nemo unus cau- ſam prodidit tau repentinæ perduellionis. Author noſter ſolum di- cit : i) Boemi Wadzlaum fratrem Zebeslai ſeditioſs ad repetendam terram fratris de Ungaria revocant. Auctor incertus Chron. Auſtr. apud Hier. Pez. T. I. p. 564. ad h. a. k) Hagecius in ſesqui quintum menſem hane obſidionem duraſſe ait, dum demum Pragenſes Friderici partibus adhærentes Conrado Wiſſegradi reſidenti deditionem feciſſent.
Strana 539
FRIDERICI 6. 539 cit: Boemos majores natu perſecutionem diutius odiis conflatam excita- viſſe. Primus rurfum inventus Dalimilus, qui c. 71. (præjudiciis fuis odii nominis Germanici præoccupatus) Fridericum, seu ut in vernacula vocat Bedrzichium, ideo Principatu exutum ſcribit, quod Germanos ultra modum foverit, & in Bohemia multiplicaverit, quam ipſam Da- limili narrationem amplexi poſteriores omnes tantumque exaggerarunt, ut inter alios Dubravius L. 14. dicat a Friderico leges patrias germa- nicis accommodatas, magiſtratusque fummos ad Germanos translatos fuiſſe. Sed præterquam Fridericus a nemine noſtro vetuſtiore ſcri- ptore propter hunc Germanorum favorem perstringatur, neque de patriis legibus per eum alteratis quidpiam proditum fit, ex ejus di- plomatibus, teſtiumque ſubſcriptionibus manifeſtum fit nullum Germa- num publicum aliquem majoremque magiſtratum, aut aulicum mu- nus geſſiſſe, nam Camerariorum, Cancellariorum Agaſonum ſeu Ma- reſcallorum, Dapiferorum, Caſtellanorumque nomina propria pure puteque bohemica deprehendere est. Nolim dubitare Eliſabetham conjugem illius, mulierem imperioſam, & cui Fridericus plus æquo majorem auctoritatem, ut ante ex Chronographo noſtro oſtendimus, conceſſit, plurimum irritamenti populo ad conflandam illi invidiam odiumque tribuiſſe. Sed primam præcipuamque ſeditionis iſtius ori- ginem veroſimillime quærendam autumo in verbis ejusdem authoris, dum anno 1179. ait-Fridericum cum Imperatore magnam pecuniæ ſummam pactum fuiſſe; quæ ſi moleſtius conquiſita, vi extorta, & fortaſſis in plures annos pacta atque protracta fuit, quid mirum ani- mos potiſſimorum ab eo averſos in hanc rebellionem exarsiſſe. Id quidem Friderici perfugium ad Cæsarem, tamque velox & præſens eidem impenſum patrocinium confirmare videtur, quod Imperator fui cauſa Fridericum Bohemis exoſum factum intelligeret, de quo jam inſtituendus ſermo. Extorris patria & Principatu ſuo Fridericus recta via ad Impe- ratorem contendit, & ſe depulſum per ſummum nefas ſolio questus eſt; Imperator, qui jam nutu ſuo omnia in Bohemia agere affuetus erat , indigniſſime hoc facinus Bohemorum, ſe inſcio, ſuſceptum tulit, maxime ſi, ut diximus, onne odium adverſus Fridericum eo fonte prognatum audivit, quod pactam ſummam pecuniæ ærario ſuo inferre ſtuduiſſet. Itaque primo furoris impetu Ottonem juniorem Palatinum Yyy 2 Ba- Imperatori injuriam ſuam queritur.
FRIDERICI 6. 539 cit: Boemos majores natu perſecutionem diutius odiis conflatam excita- viſſe. Primus rurfum inventus Dalimilus, qui c. 71. (præjudiciis fuis odii nominis Germanici præoccupatus) Fridericum, seu ut in vernacula vocat Bedrzichium, ideo Principatu exutum ſcribit, quod Germanos ultra modum foverit, & in Bohemia multiplicaverit, quam ipſam Da- limili narrationem amplexi poſteriores omnes tantumque exaggerarunt, ut inter alios Dubravius L. 14. dicat a Friderico leges patrias germa- nicis accommodatas, magiſtratusque fummos ad Germanos translatos fuiſſe. Sed præterquam Fridericus a nemine noſtro vetuſtiore ſcri- ptore propter hunc Germanorum favorem perstringatur, neque de patriis legibus per eum alteratis quidpiam proditum fit, ex ejus di- plomatibus, teſtiumque ſubſcriptionibus manifeſtum fit nullum Germa- num publicum aliquem majoremque magiſtratum, aut aulicum mu- nus geſſiſſe, nam Camerariorum, Cancellariorum Agaſonum ſeu Ma- reſcallorum, Dapiferorum, Caſtellanorumque nomina propria pure puteque bohemica deprehendere est. Nolim dubitare Eliſabetham conjugem illius, mulierem imperioſam, & cui Fridericus plus æquo majorem auctoritatem, ut ante ex Chronographo noſtro oſtendimus, conceſſit, plurimum irritamenti populo ad conflandam illi invidiam odiumque tribuiſſe. Sed primam præcipuamque ſeditionis iſtius ori- ginem veroſimillime quærendam autumo in verbis ejusdem authoris, dum anno 1179. ait-Fridericum cum Imperatore magnam pecuniæ ſummam pactum fuiſſe; quæ ſi moleſtius conquiſita, vi extorta, & fortaſſis in plures annos pacta atque protracta fuit, quid mirum ani- mos potiſſimorum ab eo averſos in hanc rebellionem exarsiſſe. Id quidem Friderici perfugium ad Cæsarem, tamque velox & præſens eidem impenſum patrocinium confirmare videtur, quod Imperator fui cauſa Fridericum Bohemis exoſum factum intelligeret, de quo jam inſtituendus ſermo. Extorris patria & Principatu ſuo Fridericus recta via ad Impe- ratorem contendit, & ſe depulſum per ſummum nefas ſolio questus eſt; Imperator, qui jam nutu ſuo omnia in Bohemia agere affuetus erat , indigniſſime hoc facinus Bohemorum, ſe inſcio, ſuſceptum tulit, maxime ſi, ut diximus, onne odium adverſus Fridericum eo fonte prognatum audivit, quod pactam ſummam pecuniæ ærario ſuo inferre ſtuduiſſet. Itaque primo furoris impetu Ottonem juniorem Palatinum Yyy 2 Ba- Imperatori injuriam ſuam queritur.
Strana 540
Boemi metu ſupplicii co- guntur Fride. ricum Ducem recipere. ANNUS 1182. 540 Bavariæ 1) Pragam mittit, & tam Couradum, quam Bohemos omnes (Primores) cum eo ad curiam ſuam, quæ Ratisbonæ celebranda fuerat, venire præcipit. m) Perculit non mediocriter tam imperioſum man- datum Imperatoris omnes complices facinoris, adversantur primum, jura ſua obtendunt, extra patriam vocari haud poſſe contendunt, ve- nire detrectant, collatis tandem conſiliis ſuaſu Ottonis Conradus cum adhærentium turba mitiorem amplectitur ſententiam, sistit ſe Ratis- bonæ. ") Fridericus nonniſi in conſpectum admiſſis Optimatibus per- duellionem adverſus Principem ſuum conflatam pro gravitate cauſæ acerbiſſime exaggerat , adferrique juſſis compluribus ſecuribus o) ca- pitis ſupplicium minatur, tanquam ob jura ſua violata criminis læſæ Majestatis ſe reos feciſlent. Exterriti proſtratique hoc terrifico aſpec- tu omnium animi, in genua procidunt, Imperatoris pedibus advol- vuntur, veniam efflagitant, concordibus ſententiis Fridericum in Do- minum & Ducem recipiunt , magnum, inquit author, arbitrantes lu- crum tam ipſi, quam Conradus , quod crimine læſæ majeſtatis non ſunt puniti, ac demum hoc claudit epiphonemate: sic ſapiens Imperator conjurationem rebellicam ſapienter repreſſit, & isti (Friderico) quidem Boemiam reddit, illum Conradum) Moravia contentum eſſe præcipit. Quo autem accipienda fint verba authoris, quod Imperator præce- perit Conradum Moravia contentum eſſe jam explicandum est: Sub abitum Friderici Optimatumque ſuorum Conradum admi- niculo & patrocinio Ottonis Ducis Bavariæ ſoceri ſui, tum Ottonis Palatini leviri ſui novam procudiſſe ſtropham (e qua principia Mar- chionatus Moraviæ repetenda funt) ex iis elicitur, quæ idem author annis conſequentibus luculenter prodidit, ſubjecitque. Nam poſthac Conradus Mo- Conradum non amplius, uti ante, Principem Znoymenſem, aut Ducem raviam in feu- Moravi�, ſed novo prorſus, neque unquam inter Bohemos & Mora- dum cum vos Marchionis ti- tulo ab Impe- I) Chronographus Siloenſis p. 97. Palatinum Bavariæ ſocerum Conradi Ducis Moraviæ miſſum ait , ſed vox ſocer hie in latiore ſignificatione pro ſoceri filio accipienda, ſo- ratore impe- cer enim Conradi jam tum fuit Dux Bavariæ , quod doct. Pubitſchka animadver- trat. tere debuit , ne patrem Ducem Bavariæ, cum filio Palatino confunderet. m) Ha- gecius ſextam diem Julii huie curiæ deſignat. n) Hagecius more ſuo miſſorum nomina noviſſima ætatis ſuæ recitat : Heuricum Wiskowicz, Zdislaum Lipsky, Zbi- nam Dubsky, Brzetislaum Theobaldicz, Znaybohum Dluhowesky , & Domahoſtum de Otbradowa. o) Chronographus Siloenſis p. 97. ait : dolabra multa nimis fecit afferri, quod fuit ſecurium ſpecies. Interpres Pulkavæ perperam hanc vocem per aſſeres explicavit, unde errorem hauſit Dubravius L. 14. , ut quoque aſſeres ne- vum tormenti genus appellet.
Boemi metu ſupplicii co- guntur Fride. ricum Ducem recipere. ANNUS 1182. 540 Bavariæ 1) Pragam mittit, & tam Couradum, quam Bohemos omnes (Primores) cum eo ad curiam ſuam, quæ Ratisbonæ celebranda fuerat, venire præcipit. m) Perculit non mediocriter tam imperioſum man- datum Imperatoris omnes complices facinoris, adversantur primum, jura ſua obtendunt, extra patriam vocari haud poſſe contendunt, ve- nire detrectant, collatis tandem conſiliis ſuaſu Ottonis Conradus cum adhærentium turba mitiorem amplectitur ſententiam, sistit ſe Ratis- bonæ. ") Fridericus nonniſi in conſpectum admiſſis Optimatibus per- duellionem adverſus Principem ſuum conflatam pro gravitate cauſæ acerbiſſime exaggerat , adferrique juſſis compluribus ſecuribus o) ca- pitis ſupplicium minatur, tanquam ob jura ſua violata criminis læſæ Majestatis ſe reos feciſlent. Exterriti proſtratique hoc terrifico aſpec- tu omnium animi, in genua procidunt, Imperatoris pedibus advol- vuntur, veniam efflagitant, concordibus ſententiis Fridericum in Do- minum & Ducem recipiunt , magnum, inquit author, arbitrantes lu- crum tam ipſi, quam Conradus , quod crimine læſæ majeſtatis non ſunt puniti, ac demum hoc claudit epiphonemate: sic ſapiens Imperator conjurationem rebellicam ſapienter repreſſit, & isti (Friderico) quidem Boemiam reddit, illum Conradum) Moravia contentum eſſe præcipit. Quo autem accipienda fint verba authoris, quod Imperator præce- perit Conradum Moravia contentum eſſe jam explicandum est: Sub abitum Friderici Optimatumque ſuorum Conradum admi- niculo & patrocinio Ottonis Ducis Bavariæ ſoceri ſui, tum Ottonis Palatini leviri ſui novam procudiſſe ſtropham (e qua principia Mar- chionatus Moraviæ repetenda funt) ex iis elicitur, quæ idem author annis conſequentibus luculenter prodidit, ſubjecitque. Nam poſthac Conradus Mo- Conradum non amplius, uti ante, Principem Znoymenſem, aut Ducem raviam in feu- Moravi�, ſed novo prorſus, neque unquam inter Bohemos & Mora- dum cum vos Marchionis ti- tulo ab Impe- I) Chronographus Siloenſis p. 97. Palatinum Bavariæ ſocerum Conradi Ducis Moraviæ miſſum ait , ſed vox ſocer hie in latiore ſignificatione pro ſoceri filio accipienda, ſo- ratore impe- cer enim Conradi jam tum fuit Dux Bavariæ , quod doct. Pubitſchka animadver- trat. tere debuit , ne patrem Ducem Bavariæ, cum filio Palatino confunderet. m) Ha- gecius ſextam diem Julii huie curiæ deſignat. n) Hagecius more ſuo miſſorum nomina noviſſima ætatis ſuæ recitat : Heuricum Wiskowicz, Zdislaum Lipsky, Zbi- nam Dubsky, Brzetislaum Theobaldicz, Znaybohum Dluhowesky , & Domahoſtum de Otbradowa. o) Chronographus Siloenſis p. 97. ait : dolabra multa nimis fecit afferri, quod fuit ſecurium ſpecies. Interpres Pulkavæ perperam hanc vocem per aſſeres explicavit, unde errorem hauſit Dubravius L. 14. , ut quoque aſſeres ne- vum tormenti genus appellet.
Strana 541
FRIDERICI 6. 541 vos audito titulo Marchionis Moraviæ impertit; p) imo ad an. 1185. p. 119. expreſſis verbis ait, ideo maxime Fridericum Ducem Bohe- miæ iratum fuiſſe Conrado, quod ante tres annos (nempe anno præ- ſente) alienaverit Moraviam , quam is non a ſe, ſed de manu Imperate- sis accepiſſe gloriabatur. Author rem ipſam tanquam omnibus no- tam (quod non rarum est synchronorum ſcriptorum vitium) clarius explicare prætermiſit, qua ratione Conradus titulum Marchionis Mo- raviæ conſecutus ſit, ipſamque Moraviam in Marchionatum transfor- mare attentaverit , 1) ex narratis tamen ſuis haud obſcurum reliquit, quod Conradus hoc ipſo præſente anno per cuniculos agnatosque ſuos Ducem Bavariæ & Palatinum effecerit, ut oblata in feudum Im- peratori Moravia, ab eodem Marchio Moraviæ renunciatus fuerit, ſci- licet ne ulla clientela Friderico Duci obnoxius effet, e cujus arbitrio & potestate erat hactenus cum Moravia libere diſponendi, eamque ſeu integram ſeu per provincias Principibus Ducali ſanguine editis concedendi. Id est, quod eum anno præeſente Moraviam de manu Im- peratoris in feudum accepiſſe, eam a Bohemiæ Principatu alienaſſe, illum Moravia contentum ab Imperatore remiſſum dicat, denique jam anno ſequente Marchionem Moraviæ appellet. Hoc fuit exquiſitum illud vaferrimumque Conradi conſilium, quo ſe tutum & ſecurum ad- verſus inimicitias potentiamque Friderici Ducis fui reddere quæfivit, quo favorem & gratiam Imperatoris cumprimis aucupatus. Nihil enim hac Conradi rogatione Imperatori jucundius, utiliusque accide- re potuit, qua jura ſua Imperiique Germanici majestas, & commoda longius latiusque explicarentur, adeo ut jam ſciſſo diviſoque Ducatu Bohemiæ Marchionem etiam in eo haberet, qui peculiariter illi cli- entelæ vinculo obſtrictus eſſet, qui Moraviam ab eo poſthac in feu- dum accipere teneretur , qui jam non ex Bohemiæ, ſed ſuo nutu & imperio penderet. Alioquin Boemi Ducis potentia ſemper inviſa & formidanda fuit Germaniæ ejusque Regibus & Imperatoribus, r) quid ma- p) Vide Chronographum Siloenſem ad an. 1184. p. 112. q) Fortaſſis ideo etiam author rem enucleatius expromere neglexit , quod alioquin neque Friderieus Dux, neque Ordines Bohemiæ eum Marchionem agnoverint , & ille poſtea coac- tus ſit titulo iſti renunciare. r) Friderici Imperatoris politica conſilia univerſim his annis alioquin eo vergebant, ut ne porro Principes ſuos tam potentes formi- dandosque experiretur, eorum Ducatus , Principatusque terras in plures clientes diſpertitus fuerit , ita ille non modo Ducatum Bavariæ & Saxoniæ, qui penes unum Henricum Leonem fuerat, non modo inter duos diſtribuit , ſed & utrumque Du- catum truncavit, abſtulit enim a Ducatu Saxoniæ Weſtphalenſem provinciam, & a Bavariæ Ducatu Tyrolim atque Goritziam , quas aliis in feudum dedit &c.
FRIDERICI 6. 541 vos audito titulo Marchionis Moraviæ impertit; p) imo ad an. 1185. p. 119. expreſſis verbis ait, ideo maxime Fridericum Ducem Bohe- miæ iratum fuiſſe Conrado, quod ante tres annos (nempe anno præ- ſente) alienaverit Moraviam , quam is non a ſe, ſed de manu Imperate- sis accepiſſe gloriabatur. Author rem ipſam tanquam omnibus no- tam (quod non rarum est synchronorum ſcriptorum vitium) clarius explicare prætermiſit, qua ratione Conradus titulum Marchionis Mo- raviæ conſecutus ſit, ipſamque Moraviam in Marchionatum transfor- mare attentaverit , 1) ex narratis tamen ſuis haud obſcurum reliquit, quod Conradus hoc ipſo præſente anno per cuniculos agnatosque ſuos Ducem Bavariæ & Palatinum effecerit, ut oblata in feudum Im- peratori Moravia, ab eodem Marchio Moraviæ renunciatus fuerit, ſci- licet ne ulla clientela Friderico Duci obnoxius effet, e cujus arbitrio & potestate erat hactenus cum Moravia libere diſponendi, eamque ſeu integram ſeu per provincias Principibus Ducali ſanguine editis concedendi. Id est, quod eum anno præeſente Moraviam de manu Im- peratoris in feudum accepiſſe, eam a Bohemiæ Principatu alienaſſe, illum Moravia contentum ab Imperatore remiſſum dicat, denique jam anno ſequente Marchionem Moraviæ appellet. Hoc fuit exquiſitum illud vaferrimumque Conradi conſilium, quo ſe tutum & ſecurum ad- verſus inimicitias potentiamque Friderici Ducis fui reddere quæfivit, quo favorem & gratiam Imperatoris cumprimis aucupatus. Nihil enim hac Conradi rogatione Imperatori jucundius, utiliusque accide- re potuit, qua jura ſua Imperiique Germanici majestas, & commoda longius latiusque explicarentur, adeo ut jam ſciſſo diviſoque Ducatu Bohemiæ Marchionem etiam in eo haberet, qui peculiariter illi cli- entelæ vinculo obſtrictus eſſet, qui Moraviam ab eo poſthac in feu- dum accipere teneretur , qui jam non ex Bohemiæ, ſed ſuo nutu & imperio penderet. Alioquin Boemi Ducis potentia ſemper inviſa & formidanda fuit Germaniæ ejusque Regibus & Imperatoribus, r) quid ma- p) Vide Chronographum Siloenſem ad an. 1184. p. 112. q) Fortaſſis ideo etiam author rem enucleatius expromere neglexit , quod alioquin neque Friderieus Dux, neque Ordines Bohemiæ eum Marchionem agnoverint , & ille poſtea coac- tus ſit titulo iſti renunciare. r) Friderici Imperatoris politica conſilia univerſim his annis alioquin eo vergebant, ut ne porro Principes ſuos tam potentes formi- dandosque experiretur, eorum Ducatus , Principatusque terras in plures clientes diſpertitus fuerit , ita ille non modo Ducatum Bavariæ & Saxoniæ, qui penes unum Henricum Leonem fuerat, non modo inter duos diſtribuit , ſed & utrumque Du- catum truncavit, abſtulit enim a Ducatu Saxoniæ Weſtphalenſem provinciam, & a Bavariæ Ducatu Tyrolim atque Goritziam , quas aliis in feudum dedit &c.
Strana 542
Marchionatus Moravia ini- tia. ANNUS II82. 542 magis optatum evenire potuit, quam vires illius infringere, truncato Principatu potentiam in plures diſpeſcere, Conradum cum Friderico paris ſupremi juris auctoritatisque Principem creare. Id unum pro- cul dubio difficultatem movit, quo nomine titulove Moravia in feu- dum concederetur: pari plane titulo, honore & prærogativa Conra- dum, qua pollebat Fridericus, impertiri, minus æquum decensque vi- ſum : quid igitur ? ſublatus fuit ante annos paucos hac plaga & Mo- raviæ confinio Marchionum Auftriæ titulus & nomen, ne hac parte Germaniæ Imperium ſuo deſtitueretur Marchione, non magis ſalu- tare opportunumque viſum conſilium, quam Moraviam in Marchiam Imperii transformare, Conradumque Marchionem iſtius provinciæ nominare. Non audebat Fridericus refragari, qui primum Impera- toris gratia in Principatum reſtitutus necdum thronum ſatis ſecurum ſatisque confirmatum agnoverat, & Ordines Boemiæ quamquam rem indigniſſime ferrent, patienter interim hoc Imperatoris attentatum per- peti coacti, dum magis propitia fortuna, ut ſuo loco videbitur, eos reſpectura eſſet; nec tamen juri Imperatoris ſemel quæsito amplius penitus ſupprimendo evertendoque pares erant, quod & ſucceſfor il- lius Henricus VI. & ipſi legitimo Duci ſuo rebelles agnati Principes noſtri per ſummam ambitionem reſuſcitarunt , Imperatorique confir- marunt, adeo ut Moravia quidem a peculiaribus Principibus & Marchio- nibus gubernaretur, illi tamen non ab Imperatore ſed Duce Bohemiæ Moraviam in feudum acciperent, Duces autem Bohemiæ fimul Ducatu Bohemiæ, & Marchionatu Moraviæ ab Imperatoribus inveſtirentur. Atque hæc eſt propria & vera cœpti, necdum tamen confirma- ti, Marchionatus Moraviæ, primorumque in ea Machionum epocha, quæ in Annalibus nostris peculiarem memoriam meretur, cujus quidem principia, certis ſuperstruenda fundamentis, cum longiorem adverſus tot nostrorunt ſententias & opiniones expoſcerent demon- strationem, nos jam anno 1176. peculiarem Diſsertationem adorna- vimus, s) quæ Tomulo II. Bornianarum Diſſertationum pag. 183. in- ſerta typisque Pragensibus excuſa eſt. Hac differtatione (ut ejus com- pendium referamus) nos 10. omnes hiftoricorum nostrorum integris ſæculis differentes opiniones de origine Marchionum, Marchionatus- que s) Diſſertationem hane Nobilis & Clar. vir Joſephus Wratislaus de Monſe Academiæ Brunenſis Profeſſor Juris publici cum ſuis, meisque quibusdam animadverſionibus, uti calamo exciderant,familiariter & tumultuarie tranſcriptis, ſecundo in Moravia prelo ſubjecit.
Marchionatus Moravia ini- tia. ANNUS II82. 542 magis optatum evenire potuit, quam vires illius infringere, truncato Principatu potentiam in plures diſpeſcere, Conradum cum Friderico paris ſupremi juris auctoritatisque Principem creare. Id unum pro- cul dubio difficultatem movit, quo nomine titulove Moravia in feu- dum concederetur: pari plane titulo, honore & prærogativa Conra- dum, qua pollebat Fridericus, impertiri, minus æquum decensque vi- ſum : quid igitur ? ſublatus fuit ante annos paucos hac plaga & Mo- raviæ confinio Marchionum Auftriæ titulus & nomen, ne hac parte Germaniæ Imperium ſuo deſtitueretur Marchione, non magis ſalu- tare opportunumque viſum conſilium, quam Moraviam in Marchiam Imperii transformare, Conradumque Marchionem iſtius provinciæ nominare. Non audebat Fridericus refragari, qui primum Impera- toris gratia in Principatum reſtitutus necdum thronum ſatis ſecurum ſatisque confirmatum agnoverat, & Ordines Boemiæ quamquam rem indigniſſime ferrent, patienter interim hoc Imperatoris attentatum per- peti coacti, dum magis propitia fortuna, ut ſuo loco videbitur, eos reſpectura eſſet; nec tamen juri Imperatoris ſemel quæsito amplius penitus ſupprimendo evertendoque pares erant, quod & ſucceſfor il- lius Henricus VI. & ipſi legitimo Duci ſuo rebelles agnati Principes noſtri per ſummam ambitionem reſuſcitarunt , Imperatorique confir- marunt, adeo ut Moravia quidem a peculiaribus Principibus & Marchio- nibus gubernaretur, illi tamen non ab Imperatore ſed Duce Bohemiæ Moraviam in feudum acciperent, Duces autem Bohemiæ fimul Ducatu Bohemiæ, & Marchionatu Moraviæ ab Imperatoribus inveſtirentur. Atque hæc eſt propria & vera cœpti, necdum tamen confirma- ti, Marchionatus Moraviæ, primorumque in ea Machionum epocha, quæ in Annalibus nostris peculiarem memoriam meretur, cujus quidem principia, certis ſuperstruenda fundamentis, cum longiorem adverſus tot nostrorunt ſententias & opiniones expoſcerent demon- strationem, nos jam anno 1176. peculiarem Diſsertationem adorna- vimus, s) quæ Tomulo II. Bornianarum Diſſertationum pag. 183. in- ſerta typisque Pragensibus excuſa eſt. Hac differtatione (ut ejus com- pendium referamus) nos 10. omnes hiftoricorum nostrorum integris ſæculis differentes opiniones de origine Marchionum, Marchionatus- que s) Diſſertationem hane Nobilis & Clar. vir Joſephus Wratislaus de Monſe Academiæ Brunenſis Profeſſor Juris publici cum ſuis, meisque quibusdam animadverſionibus, uti calamo exciderant,familiariter & tumultuarie tranſcriptis, ſecundo in Moravia prelo ſubjecit.
Strana 543
FRIDERICI 6. que Moravia protulimus & confutavimus. 2. Ostendimus ante an- num præſentem ne veſtigium quidem Marchionis aut Marchionatus Moraviæ in ſynchronis Hiſtoricis, diplomatibusve inveniri. 3. Mo- raviam cum Bohemia ab eo tempore, quo eam Brzetislaus I. a Po- lonis vindicavit, permodum unius Ducatus cenſam gubernatamque fuiſſe , pro arbitrio vero Ducum Bohemiæ in plures & pauciores pro- vincias diviſam, atque agnatis, Ducali ſanguine progenitis conceſſam fuiſſe , ſupremo tamen ſemper jure & dominio Duci Bohemiæ reſer- vato. 4. Agnatis his conceſſum fuiſſe , ut ab iisdem provinciis ſeſe Duces scriberent, scilicet Olomucenſem , Brnenſem & Znoymenſem e quibus quidem tribus provinciis ſubinde duas imo omnes tresetiam uni eidemque Ducum Bohemiæ liberalitate conceſsas fuiſse. Atque ita etiam 5. Conrado, de quo ſupra ſermo, beneficio Sobieslai & Friderici Ducum univerſam Moraviam obtigiſſe, qui cum poſtea Prin- cipatum Bohemiæ, detruſo Friderico, ambiret, neque confilia ſua per- ficere poſſet, præter Ducis Ordinumque Bohemiæ ſcitum ac volun- tatem Imperatori Moraviam in feudum obtulit, ſe ab eo inveſtiri fe- cit , titulumque Marchiæ & Marchionis ab eodem impetravit. 6. Eam ob rem maxime paulopoſt Conradum aFriderico bello impetitum fuiſſe, & Imperatore in Italia abſente armis coactum fuiſſe, ut rurſum Ducem Bohemiæ ſupremum, directumque Dominum agnoſceret, & titulo juri- busque Marchionis renunciaret. 7. Conradum dein ipſum,cumFriderico demortuo inDucatum Bohemiæ ſucceſſiſſet, nullo in Moravia creato aut admiſſoMarchione , rurſum illam in plures Principes agnatos ſuos diſpeſ- cuiſſe, atque hac ratione factum ſuum infectnin, irritumque reddidiſſe. 8. Cum autem idem Conradus per investituram fuam Imperatori jus quoddam in Moraviam tradiderit, attentatum iftud illicio fuiſſe aliis Du- cali ſanguine prognatis Principibus noſtris, & cumprmis Wladislao, ut inveſtituram Moraviæ, titulumque Marchionis de novo quæreret. Ejus- dem denique 9. prudentia & amicabili cum fratre Primislao, Odinibus- que Bohemiæ compoſitione factum fuiſſe, ut Marchionatus Mo- raviæ ſtabiliretur, ejusque rectores poſthac Marchionum titulo gau- derent, ea tamen lege atque conditione, ut Bohemiæ Ducem supre- mum ſuum Dominum agnoſcerent , ab eo Marchionatum in feudum acciperent, quem poſthac Duces Boemiæ, ob jus quæfitum, ab ipſo Imperatore fimul cum Ducatu Boemiæ accepturi eſfent. A quo qui- dem Wladislao non interruptam Marchionum Moraviæ ſeriem ibidem protulimus. Guæ omnia fuſius deducta probataque in eadem Diſ- Di- fertatione leget Benevolus Lector, 543
FRIDERICI 6. que Moravia protulimus & confutavimus. 2. Ostendimus ante an- num præſentem ne veſtigium quidem Marchionis aut Marchionatus Moraviæ in ſynchronis Hiſtoricis, diplomatibusve inveniri. 3. Mo- raviam cum Bohemia ab eo tempore, quo eam Brzetislaus I. a Po- lonis vindicavit, permodum unius Ducatus cenſam gubernatamque fuiſſe , pro arbitrio vero Ducum Bohemiæ in plures & pauciores pro- vincias diviſam, atque agnatis, Ducali ſanguine progenitis conceſſam fuiſſe , ſupremo tamen ſemper jure & dominio Duci Bohemiæ reſer- vato. 4. Agnatis his conceſſum fuiſſe , ut ab iisdem provinciis ſeſe Duces scriberent, scilicet Olomucenſem , Brnenſem & Znoymenſem e quibus quidem tribus provinciis ſubinde duas imo omnes tresetiam uni eidemque Ducum Bohemiæ liberalitate conceſsas fuiſse. Atque ita etiam 5. Conrado, de quo ſupra ſermo, beneficio Sobieslai & Friderici Ducum univerſam Moraviam obtigiſſe, qui cum poſtea Prin- cipatum Bohemiæ, detruſo Friderico, ambiret, neque confilia ſua per- ficere poſſet, præter Ducis Ordinumque Bohemiæ ſcitum ac volun- tatem Imperatori Moraviam in feudum obtulit, ſe ab eo inveſtiri fe- cit , titulumque Marchiæ & Marchionis ab eodem impetravit. 6. Eam ob rem maxime paulopoſt Conradum aFriderico bello impetitum fuiſſe, & Imperatore in Italia abſente armis coactum fuiſſe, ut rurſum Ducem Bohemiæ ſupremum, directumque Dominum agnoſceret, & titulo juri- busque Marchionis renunciaret. 7. Conradum dein ipſum,cumFriderico demortuo inDucatum Bohemiæ ſucceſſiſſet, nullo in Moravia creato aut admiſſoMarchione , rurſum illam in plures Principes agnatos ſuos diſpeſ- cuiſſe, atque hac ratione factum ſuum infectnin, irritumque reddidiſſe. 8. Cum autem idem Conradus per investituram fuam Imperatori jus quoddam in Moraviam tradiderit, attentatum iftud illicio fuiſſe aliis Du- cali ſanguine prognatis Principibus noſtris, & cumprmis Wladislao, ut inveſtituram Moraviæ, titulumque Marchionis de novo quæreret. Ejus- dem denique 9. prudentia & amicabili cum fratre Primislao, Odinibus- que Bohemiæ compoſitione factum fuiſſe, ut Marchionatus Mo- raviæ ſtabiliretur, ejusque rectores poſthac Marchionum titulo gau- derent, ea tamen lege atque conditione, ut Bohemiæ Ducem supre- mum ſuum Dominum agnoſcerent , ab eo Marchionatum in feudum acciperent, quem poſthac Duces Boemiæ, ob jus quæfitum, ab ipſo Imperatore fimul cum Ducatu Boemiæ accepturi eſfent. A quo qui- dem Wladislao non interruptam Marchionum Moraviæ ſeriem ibidem protulimus. Guæ omnia fuſius deducta probataque in eadem Diſ- Di- fertatione leget Benevolus Lector, 543
Strana 544
Mors Dietlebi epiſcopi Olo- mucenſis. Peregrinus fit epiſcopus Olo muscenſis. ANNUS 1182. Diximus primo paragrapho : ſub anni hujus finem quoque mor- tales exuvias poſuiſſe Dietlebum epiſcopum Olomucenſem: Emor- tualem illius diem nuſpiam adhue proditum manifeſtat Necrologium vetus MS. Doxanense his verbis IV. Nonas Novem. © Dietlebus Moravien. ſis epiſcopus. Auguſtinus in epiſcopis Olomucensibus ait illum Fontifi catum bene & religioſe administraſſe, & in monasterio Strahofienſi, unde aſſumptus fuerat,tumulatum fuiſſe. Sed quod poſt mortem illius uno an- no, ut vult idem Auguſtinus, ſedes epiſcopalis Olomucensis vaca- verit, admitti minime potest, cum Chronographus Siloenſis p. 93 jam præeſente anno illi Peregrinum ſuccesforem ſubjungat, & ex di- cendis anni ſequentis declarandum ſit , Peregrinum jam anno ſe quen- te rurſum fatis ceſſiſſe, ut proinde evincatur Augustinum ſua non omnino ex limpidis fontibus hauſiſſe. In locum, igitur Dietlebi ſuc- ceſſit Peregrinus 1) Pragenſis Præpoſitus, ") inquit Author noſter, aſ- ſumtus tam de Choro, quam electus in Capitulo Fragenſi per manum Friderici Ducis, quo loco ſolent affumi omnes ecclefiæ illius (Olomucen- ſis) epiſcopi, non quidem electione Cleri, ſed defignatione Principis, fi- cut oculata fide ſæpe jam vidimus fieri. x) Jus vero hoc deſignandi epiſcopum Olomucenſem veroſimillime Principes noſtri arrogaſse si- bi videntur a temporibus Wratislai Regis, qui primus reſuſcitavit epiſcopatum Moravienſem, ſeu Olomucenſem , postquam multis an- nis vacaſſet, Pragensique uſque ad Severi epiſcopi tempora unitus fuiſſet, ut jam P. V. Annalium ad an. 1063. ostendimus. Peregri- nus autem veroſimillime ob merita anno 1180. in confirmatione præ- ceſſoris ſui Valentini poſita, urgente præcipue Eliſabetha, a marito Friderico fuit deſignatus Vir ætate gravis ut ſupra vidimus. Erra- vit denique rurſum Auguſtinus Moravus dum illum ex Canonicorum Regularium Strahofienſium cœtu aſſumptum , & nondum expleto Pon- tificatus ſui quadriennio mortuum ſcribit, quem jam anno ſequente vita 1) Exemplar Chronographi noſtri jam illum vocat Pilgrimum jam Pilgramum, ſed cum in ſubſcriptione diplomatum ipſe ſe Peregrinum appellet, poſterius iſtud nomen tanquam certius ſervare libuit. u) Vidimus in ſuperioribus diplomatibus Præpo- ſitum Pragenſem teſtem ſubſcriptum eſſe Martinum nomine, ut itaque Peregrinus munus iſtud Martino ceſſiſſe videatur, ſibique ſolum titulum Præpoſiti reſervaſſe, quæ fortaſſis cauſa eſt , quod tam a Peſſina, quam Berghauero Peregrinus in ſerie Præpoſitorum Pragénſium prætermiſſus ſit. Certum enim eſt ex charta Leſonis Comitis , quam anno 1178. attulimus, tam Martinum primo loco, quam po�tea Peregrinum titulo Præpoſiti Pragenſis teſtes ſubſcriptos eſſe. x) Chronographus Siloenfis ad h. a. p. 93. 544
Mors Dietlebi epiſcopi Olo- mucenſis. Peregrinus fit epiſcopus Olo muscenſis. ANNUS 1182. Diximus primo paragrapho : ſub anni hujus finem quoque mor- tales exuvias poſuiſſe Dietlebum epiſcopum Olomucenſem: Emor- tualem illius diem nuſpiam adhue proditum manifeſtat Necrologium vetus MS. Doxanense his verbis IV. Nonas Novem. © Dietlebus Moravien. ſis epiſcopus. Auguſtinus in epiſcopis Olomucensibus ait illum Fontifi catum bene & religioſe administraſſe, & in monasterio Strahofienſi, unde aſſumptus fuerat,tumulatum fuiſſe. Sed quod poſt mortem illius uno an- no, ut vult idem Auguſtinus, ſedes epiſcopalis Olomucensis vaca- verit, admitti minime potest, cum Chronographus Siloenſis p. 93 jam præeſente anno illi Peregrinum ſuccesforem ſubjungat, & ex di- cendis anni ſequentis declarandum ſit , Peregrinum jam anno ſe quen- te rurſum fatis ceſſiſſe, ut proinde evincatur Augustinum ſua non omnino ex limpidis fontibus hauſiſſe. In locum, igitur Dietlebi ſuc- ceſſit Peregrinus 1) Pragenſis Præpoſitus, ") inquit Author noſter, aſ- ſumtus tam de Choro, quam electus in Capitulo Fragenſi per manum Friderici Ducis, quo loco ſolent affumi omnes ecclefiæ illius (Olomucen- ſis) epiſcopi, non quidem electione Cleri, ſed defignatione Principis, fi- cut oculata fide ſæpe jam vidimus fieri. x) Jus vero hoc deſignandi epiſcopum Olomucenſem veroſimillime Principes noſtri arrogaſse si- bi videntur a temporibus Wratislai Regis, qui primus reſuſcitavit epiſcopatum Moravienſem, ſeu Olomucenſem , postquam multis an- nis vacaſſet, Pragensique uſque ad Severi epiſcopi tempora unitus fuiſſet, ut jam P. V. Annalium ad an. 1063. ostendimus. Peregri- nus autem veroſimillime ob merita anno 1180. in confirmatione præ- ceſſoris ſui Valentini poſita, urgente præcipue Eliſabetha, a marito Friderico fuit deſignatus Vir ætate gravis ut ſupra vidimus. Erra- vit denique rurſum Auguſtinus Moravus dum illum ex Canonicorum Regularium Strahofienſium cœtu aſſumptum , & nondum expleto Pon- tificatus ſui quadriennio mortuum ſcribit, quem jam anno ſequente vita 1) Exemplar Chronographi noſtri jam illum vocat Pilgrimum jam Pilgramum, ſed cum in ſubſcriptione diplomatum ipſe ſe Peregrinum appellet, poſterius iſtud nomen tanquam certius ſervare libuit. u) Vidimus in ſuperioribus diplomatibus Præpo- ſitum Pragenſem teſtem ſubſcriptum eſſe Martinum nomine, ut itaque Peregrinus munus iſtud Martino ceſſiſſe videatur, ſibique ſolum titulum Præpoſiti reſervaſſe, quæ fortaſſis cauſa eſt , quod tam a Peſſina, quam Berghauero Peregrinus in ſerie Præpoſitorum Pragénſium prætermiſſus ſit. Certum enim eſt ex charta Leſonis Comitis , quam anno 1178. attulimus, tam Martinum primo loco, quam po�tea Peregrinum titulo Præpoſiti Pragenſis teſtes ſubſcriptos eſſe. x) Chronographus Siloenfis ad h. a. p. 93. 544
Strana 545
FRIDERICI 6. vita functum fuiſſe innuit diploma Friderici, in quo jam Cayn epiſco- pus Olomucensis testis ſubſcriptus legitur, uti postea videbimus. 545 Hujus morti ſubnectendus eft alter obitusRichzæ ſeuRichenzæ fi- liæ Wladislai Regis noſtri nuptæ Henrico Duci Auſtriæ, de quo complu- ra Chronica Auftriaca ad hune annum, & cumprimis Zwettlenſe, & Incerti Authoris; Necrologium Clauſtro Neoburgenſe ad XIII. Kal. Maji mortem illius reponit , additque ab ea prædium Roreinwisen cum omnibus appendiciis ſuis eidem monaſterio donatum fuiſſe. Tabulæ Clauſtro Neoburgenſes apud Hier. Pez. T. I. p. 1019. ſepultam aſſe- verant in monasterio S. Crucis Ord. Cist. atque ibidem in Capitulo appoſitam ſuiſſe Henrico marito ſuo. An vero fidem mereantur, quæ ſine tabulis aſſerit Hammerſchmidius Glor. Prag. p. 9. aut quæ Ha- gecius anno ſequenti illigat : hoc perturbato rerum ſuarum ftatu Fri- dericum Principem Bohemiæ cœpiſſe Pragam ampliare, & multa �- dificia ad petitionem uxoris ſuæ condere, judicio Lectoris relinquo. * ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIII. LUCH III. Pap. 3. FRIDERICI Reg. 32. Imp. 29. HENRICI Brzet. Ep. Prag. 2. CAYNI ep. Ol. 1. FRIDERICI it. Duc. 7. erduxere tandem Fridericus Dux cum conjuge ſua Eliſabetha ad fastigium molem templi Hoſpitalisque Bogisstiensis ad Pragam Ordini S. Joannis Hieroſolymitani (hodie paſſim Melitenſi dicto ) destinatam, a) quæ anno 1179. in ſpem exorandæ victoriæ Deo & honori S. Joannis Evangeliſtæ devota fuerat Instrumenta bina fun- dationis authographa propitiis ſuperis pertigere ad ætatem noſ- tram, quæ multis ex capitibus ad Annales nostros pertinent, tum quod ſub principium Annalium noſtrorum promiſerimus primas fun- dationum chartas inſerere, tum quod prior nuſpiam integra excuſa fit, tum etiam quod utraque memorias quasque ad illuftrandam hi- storiam patriam comprehendat. Et quidem Fridericus Dux anno præſente confirmavit diplomate omnes donationes, quæ non modo tam ab uxore ſua, quam a ſe eiden loco datæ ſunt, ſed quæ etiai ante Zzz PARS VI. ANNAL. HAGEC. 4) Hodiedum eo loco capella viſitur Neo-Pragæ in cœmiterio eccleſiæ S. Stephani Ma- joris , inque oſſuarium converſa eſt, de quo loco jam crebrius , & adhue paulo ſu- perioribus annis Magiſtratui Neo-Urbenſi litem movere Melitenſes. Melitenſs ec- cleſia in Bogi- ſſtie ante Pra- gam conſum. matur. Mors Richza filiæ Wladi- slai Regis.
FRIDERICI 6. vita functum fuiſſe innuit diploma Friderici, in quo jam Cayn epiſco- pus Olomucensis testis ſubſcriptus legitur, uti postea videbimus. 545 Hujus morti ſubnectendus eft alter obitusRichzæ ſeuRichenzæ fi- liæ Wladislai Regis noſtri nuptæ Henrico Duci Auſtriæ, de quo complu- ra Chronica Auftriaca ad hune annum, & cumprimis Zwettlenſe, & Incerti Authoris; Necrologium Clauſtro Neoburgenſe ad XIII. Kal. Maji mortem illius reponit , additque ab ea prædium Roreinwisen cum omnibus appendiciis ſuis eidem monaſterio donatum fuiſſe. Tabulæ Clauſtro Neoburgenſes apud Hier. Pez. T. I. p. 1019. ſepultam aſſe- verant in monasterio S. Crucis Ord. Cist. atque ibidem in Capitulo appoſitam ſuiſſe Henrico marito ſuo. An vero fidem mereantur, quæ ſine tabulis aſſerit Hammerſchmidius Glor. Prag. p. 9. aut quæ Ha- gecius anno ſequenti illigat : hoc perturbato rerum ſuarum ftatu Fri- dericum Principem Bohemiæ cœpiſſe Pragam ampliare, & multa �- dificia ad petitionem uxoris ſuæ condere, judicio Lectoris relinquo. * ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIII. LUCH III. Pap. 3. FRIDERICI Reg. 32. Imp. 29. HENRICI Brzet. Ep. Prag. 2. CAYNI ep. Ol. 1. FRIDERICI it. Duc. 7. erduxere tandem Fridericus Dux cum conjuge ſua Eliſabetha ad fastigium molem templi Hoſpitalisque Bogisstiensis ad Pragam Ordini S. Joannis Hieroſolymitani (hodie paſſim Melitenſi dicto ) destinatam, a) quæ anno 1179. in ſpem exorandæ victoriæ Deo & honori S. Joannis Evangeliſtæ devota fuerat Instrumenta bina fun- dationis authographa propitiis ſuperis pertigere ad ætatem noſ- tram, quæ multis ex capitibus ad Annales nostros pertinent, tum quod ſub principium Annalium noſtrorum promiſerimus primas fun- dationum chartas inſerere, tum quod prior nuſpiam integra excuſa fit, tum etiam quod utraque memorias quasque ad illuftrandam hi- storiam patriam comprehendat. Et quidem Fridericus Dux anno præſente confirmavit diplomate omnes donationes, quæ non modo tam ab uxore ſua, quam a ſe eiden loco datæ ſunt, ſed quæ etiai ante Zzz PARS VI. ANNAL. HAGEC. 4) Hodiedum eo loco capella viſitur Neo-Pragæ in cœmiterio eccleſiæ S. Stephani Ma- joris , inque oſſuarium converſa eſt, de quo loco jam crebrius , & adhue paulo ſu- perioribus annis Magiſtratui Neo-Urbenſi litem movere Melitenſes. Melitenſs ec- cleſia in Bogi- ſſtie ante Pra- gam conſum. matur. Mors Richza filiæ Wladi- slai Regis.
Strana 546
Literæ funda- tionis. ANNUS 1183. ante a patre ſuo aliisque Ordini S. Joannis Hieroſolymitani conceſſæ fuere, in quo cum omnium primo ſeſe ad donationem conjugis ſuæ tan- quam primæ & præcipuæ fundatricis revocet, prius itthic eam ex- ſeribere convenit, etfi annis tribus posterius ſcriptam, quod vero- ſimilius eo temporum uſu adhibitis teftibus nonnifi coram, ſeu ut barbare dicimus oretenus, ab Eliſabetha facta fuerit. His autem verbis concepta eſt: † Anno Dominice Incarnationis MCLXXXVI. Ego Eliſabeth Ducis Bohemie Friderici uxor ſequens veſtigia Euroſine matris mee, que domum Hoſpitalis ſeroſolimitani ſemper dilexit , & promovit, in qua & habitum religionis poſtmodum ſuſcepit, eandem domum amare, & amplifi- care pro modulo meo cepi, & de his, que in Principatu meo poſſedi, quedam eidem domui conſenſu viri (mariti) mei largita ſum, ſcilicet: eccleſian, quam edificavi in loco, ubi triumphavit vir meus, & terram circa ad aratrum unum, & villam, que vocatur Tinez cum filva, que ſuper Albiam jacet ei pertinente, & aliam villam, que vocatur Ledci in pro- vincia, que vocatur Netribiz, &quasdam terras in villa, que vocatur Preza juxta Stetin. Que omnia ut rata, & inconcuſſa permanerent, vir meus ſigilli ſui impreſſione confirmavit, & ego meo b) & frater meus Henricus Pragenſis epiſcopus c) iſtam donationem ſub excommunicatione poſuit. 546 Alterum Friderici diploma, quo non modo donationes istas Eliſabethæ, ſed & Patris ſui aliorumque confirmavit, jam typis pu- blicavimus Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 245. ejusce igi- tur nonniſi compendium & præcipua, quæ ad annorum iſtorum illuſtra- tionem spectant, excerpere juverit. Primo revocat Fridericus donatio- nes Wladislai Regis patris sui, de quibus jam ad annum 1156. egi- mus, Ordini S. Joannis Hieroſolymitani factas, his ſubjungit mox memoratas donationes conjugis fuæ Eliſabethæ, a qua etiam Potis fluvium d) cum loco piſcine & molendini nec non Parrochiam ſancte Ma- b) Sigillum Friderici Ducis appenſum jam Tomo IV. Monum. noſtrorum Tab. I.N. 39. ſcalpro excuſum dedimus. Eliſabethæ ſigillum temporum longinquitate in medio ruptum mutilumque, quale appenſum deprehendimus, ex eodem archivo Melitenſi Tab. IV. ſiſtimus. c) Vox frater iſthie in latiore ſenſu accipitur, quo jam tum ſe agnati affinesque Principes mutuo compellare ſoliti. Fuit autem Hen- ricus iſte fratruelis mariti Eliſabethæ. d) Botis ſeu Botiz is rivus eſt, qui hodie Neo-Urbenſis civitatis muros transfluens infra Wiſſehrad in Moldavam illabitur.
Literæ funda- tionis. ANNUS 1183. ante a patre ſuo aliisque Ordini S. Joannis Hieroſolymitani conceſſæ fuere, in quo cum omnium primo ſeſe ad donationem conjugis ſuæ tan- quam primæ & præcipuæ fundatricis revocet, prius itthic eam ex- ſeribere convenit, etfi annis tribus posterius ſcriptam, quod vero- ſimilius eo temporum uſu adhibitis teftibus nonnifi coram, ſeu ut barbare dicimus oretenus, ab Eliſabetha facta fuerit. His autem verbis concepta eſt: † Anno Dominice Incarnationis MCLXXXVI. Ego Eliſabeth Ducis Bohemie Friderici uxor ſequens veſtigia Euroſine matris mee, que domum Hoſpitalis ſeroſolimitani ſemper dilexit , & promovit, in qua & habitum religionis poſtmodum ſuſcepit, eandem domum amare, & amplifi- care pro modulo meo cepi, & de his, que in Principatu meo poſſedi, quedam eidem domui conſenſu viri (mariti) mei largita ſum, ſcilicet: eccleſian, quam edificavi in loco, ubi triumphavit vir meus, & terram circa ad aratrum unum, & villam, que vocatur Tinez cum filva, que ſuper Albiam jacet ei pertinente, & aliam villam, que vocatur Ledci in pro- vincia, que vocatur Netribiz, &quasdam terras in villa, que vocatur Preza juxta Stetin. Que omnia ut rata, & inconcuſſa permanerent, vir meus ſigilli ſui impreſſione confirmavit, & ego meo b) & frater meus Henricus Pragenſis epiſcopus c) iſtam donationem ſub excommunicatione poſuit. 546 Alterum Friderici diploma, quo non modo donationes istas Eliſabethæ, ſed & Patris ſui aliorumque confirmavit, jam typis pu- blicavimus Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 245. ejusce igi- tur nonniſi compendium & præcipua, quæ ad annorum iſtorum illuſtra- tionem spectant, excerpere juverit. Primo revocat Fridericus donatio- nes Wladislai Regis patris sui, de quibus jam ad annum 1156. egi- mus, Ordini S. Joannis Hieroſolymitani factas, his ſubjungit mox memoratas donationes conjugis fuæ Eliſabethæ, a qua etiam Potis fluvium d) cum loco piſcine & molendini nec non Parrochiam ſancte Ma- b) Sigillum Friderici Ducis appenſum jam Tomo IV. Monum. noſtrorum Tab. I.N. 39. ſcalpro excuſum dedimus. Eliſabethæ ſigillum temporum longinquitate in medio ruptum mutilumque, quale appenſum deprehendimus, ex eodem archivo Melitenſi Tab. IV. ſiſtimus. c) Vox frater iſthie in latiore ſenſu accipitur, quo jam tum ſe agnati affinesque Principes mutuo compellare ſoliti. Fuit autem Hen- ricus iſte fratruelis mariti Eliſabethæ. d) Botis ſeu Botiz is rivus eſt, qui hodie Neo-Urbenſis civitatis muros transfluens infra Wiſſehrad in Moldavam illabitur.
Strana 547
FRIDERICI 7. Marie ad Argentariam, dd) denique villam Trebis, que jacet super fluvium, qui dicitur Mrdna. Tum numeroſiſſimas ſuas aliorumque commemorat, e quibus præcipuas, & animadversione aliqua dignas hic adnotare viſum : Tichonin villam , quam mea propria pecunia emi a Comite Jurik de Milevzche e) . . . . confirmo etiam villam Iwano- wiz ſuper Honam fluvium in Moravia aliasque plures terras in eadem Mo- ravia. Hoc autem factum eſt fratris mei Waldimiri f) aſſenſu accedente. Igitur pro larga & ampla caritate quam (Fratres) habent in veneranda Domo Hoſpitalis in recipiendis infirmis tam pauperibus quam divitibus hominibus de Iwanowiz. g) .. . . eandem libertatem & ſecuritatem con- cedimus, quam anteceſſores noſtri Olomucenſi contulerunt epiſcopatui, . ... Hujus facti testes, qui erant preſentes, by sunt: Elisabeth Ducissa. Wladimir Dux de Holomuz cum fratre ſuo Bretislao. Bretislaus epi- ſcopus Pragenſis. Cayn epiſcopus Olomucenſis. Lamprecht Abbas de Cla- dorub. Minger Abbas de Plas. Florianus Prepofitus Wissegradensis. Grabiſe Camerarius Holomucenſis. Breda de Nechstin. Milhost Comes beneficium habens in Bouſes, & ſummus Venator Silvarum ſpectantium in Netholic. Smil de Uderche cum filiis. Beneda de Sveſin. Otto Woyz- ky cum fratre Rediwog & filiis. Chazlaw de Potin. Bozden de Pesto- dlup major Procurator in beneficio Milhost. Martin de Milkow. Ego Bretislaus epiſcopus Pragenſis rogatu fratris mei Friderici Ducis Bohe- mie .. . . Ego Cayn epiſcopus Olomucenſis rogatu Friderici Ducis Bo- hemie omnes , qui hoc factum immutare, vel fratribus dicte Domus in aliquo detrabere preſumpſerint, auctoritate qua fungor, excommunica- tionis vinculo innodatos pene gehennali ſubicio perpetualiter cruciandos, eandem autem penam excommunicationis nos duo epiſcopi noſtris relin- quimus ſucceſſoribus. Actum eſt autem hoc an. Dominice Incarnationis MCLXXXIII. Principatus mei VII. Pontificatus vero Bretislai fratris mei anno ſecundo. b) Hanc autem utramque donationem tam Eliſabe- thæ, Zzz 2 dd) Hæc eſt urbs Germanis hodie Mieſs, Bohemis Strzibro, ita ab argenti fodinis ap- pellata. e) Is Jurik, ſeu Georgius de Milevsko, idem est, qui paulo postea eodem loco fundavit Canoniam Ordinis Præmonstratenſis. f) Hic Wladimirus a Balbi- no L. 7. aſſeritur fuiſſe Ottonis III. Ducis Olomucenſis filius, quem, ut mox vide- bimus , hoe ipſo anno jam Friderieus Ducem Olomucenſem adverſus Conradum denominavit. g) Ex his manifeſtum fit jam hac ætate Iwanovicii in Moravia fu- iſſe hoſpitale Ordinis Melitenſis, cujus hodie nulla ſupereſt memoria. h) Cum annus 1183. clare expreſſus eſt, eique & Friderici Principatus, & Brzetislai ca- thedræ Pragenſis occupatæ annus accurate reſpondeat , neſcio quibus denuo oculis uſus ſit doct. Pubitſchka , cum diploma iſtud anno 1125. & Principatus Friderici decimo datum aſſeverat. 547 Pub.Chronol. Geſch.4. Thell I,B. S. 438.
FRIDERICI 7. Marie ad Argentariam, dd) denique villam Trebis, que jacet super fluvium, qui dicitur Mrdna. Tum numeroſiſſimas ſuas aliorumque commemorat, e quibus præcipuas, & animadversione aliqua dignas hic adnotare viſum : Tichonin villam , quam mea propria pecunia emi a Comite Jurik de Milevzche e) . . . . confirmo etiam villam Iwano- wiz ſuper Honam fluvium in Moravia aliasque plures terras in eadem Mo- ravia. Hoc autem factum eſt fratris mei Waldimiri f) aſſenſu accedente. Igitur pro larga & ampla caritate quam (Fratres) habent in veneranda Domo Hoſpitalis in recipiendis infirmis tam pauperibus quam divitibus hominibus de Iwanowiz. g) .. . . eandem libertatem & ſecuritatem con- cedimus, quam anteceſſores noſtri Olomucenſi contulerunt epiſcopatui, . ... Hujus facti testes, qui erant preſentes, by sunt: Elisabeth Ducissa. Wladimir Dux de Holomuz cum fratre ſuo Bretislao. Bretislaus epi- ſcopus Pragenſis. Cayn epiſcopus Olomucenſis. Lamprecht Abbas de Cla- dorub. Minger Abbas de Plas. Florianus Prepofitus Wissegradensis. Grabiſe Camerarius Holomucenſis. Breda de Nechstin. Milhost Comes beneficium habens in Bouſes, & ſummus Venator Silvarum ſpectantium in Netholic. Smil de Uderche cum filiis. Beneda de Sveſin. Otto Woyz- ky cum fratre Rediwog & filiis. Chazlaw de Potin. Bozden de Pesto- dlup major Procurator in beneficio Milhost. Martin de Milkow. Ego Bretislaus epiſcopus Pragenſis rogatu fratris mei Friderici Ducis Bohe- mie .. . . Ego Cayn epiſcopus Olomucenſis rogatu Friderici Ducis Bo- hemie omnes , qui hoc factum immutare, vel fratribus dicte Domus in aliquo detrabere preſumpſerint, auctoritate qua fungor, excommunica- tionis vinculo innodatos pene gehennali ſubicio perpetualiter cruciandos, eandem autem penam excommunicationis nos duo epiſcopi noſtris relin- quimus ſucceſſoribus. Actum eſt autem hoc an. Dominice Incarnationis MCLXXXIII. Principatus mei VII. Pontificatus vero Bretislai fratris mei anno ſecundo. b) Hanc autem utramque donationem tam Eliſabe- thæ, Zzz 2 dd) Hæc eſt urbs Germanis hodie Mieſs, Bohemis Strzibro, ita ab argenti fodinis ap- pellata. e) Is Jurik, ſeu Georgius de Milevsko, idem est, qui paulo postea eodem loco fundavit Canoniam Ordinis Præmonstratenſis. f) Hic Wladimirus a Balbi- no L. 7. aſſeritur fuiſſe Ottonis III. Ducis Olomucenſis filius, quem, ut mox vide- bimus , hoe ipſo anno jam Friderieus Ducem Olomucenſem adverſus Conradum denominavit. g) Ex his manifeſtum fit jam hac ætate Iwanovicii in Moravia fu- iſſe hoſpitale Ordinis Melitenſis, cujus hodie nulla ſupereſt memoria. h) Cum annus 1183. clare expreſſus eſt, eique & Friderici Principatus, & Brzetislai ca- thedræ Pragenſis occupatæ annus accurate reſpondeat , neſcio quibus denuo oculis uſus ſit doct. Pubitſchka , cum diploma iſtud anno 1125. & Principatus Friderici decimo datum aſſeverat. 547 Pub.Chronol. Geſch.4. Thell I,B. S. 438.
Strana 548
ANNUS 1183. 548 thæ, quam Friderici (verbis solum, non instrumentis) eodem anno & die factam fuiſſe , quo Henricus Bretislaus epiſcopus Pragenſis ec- cleſiam S. Joannis in Bogiſtie conſecravit, ipſe teſtatur in literis ſuis anni 1186., quibus non modo villam Nalevine eidem hoſpitali donat, ſed & ceteras poſſeſliones confirmat. i) Duæ præterea ſuperſunt membranæ Friderici Ducis anno præ- ſente datæ: altera quidem monasterium Plasfenſe ſpectans, qua ei villam Ciellovicz donat, cumque alio prædio commutationem facit, Altera eodem quidem anno, ſed jam octavo Principatus data, qua Monaſterio Cladrubiensi donationem decimarum patris ſui & Danie- lis epiſcopi, præcipue vero litem monasterium inter & Henricum Brze- tislaum epiſcopum compoſitam confirmat. Utramque necdum ty- pis vulgatam pluresque res memorabiles illuftrium perſonarum tefti- moniis roboratas complexam dignam cenſemus ut ex utriusque mona- ſterii archivo iſthic proferatur. Prioris verba ſunt : Friderion; munificus erga monaſterium Plaſſenſe. In Nomine &c. Notum ſit omnibus tam preſentibus quam futuris fidelibus , quod ego Fridericus Dei gracia Dux Boemie villam patris mei , & meam nomine Ciellowicz Domino Deo & fratribus in Plaſs ipſi famulantibus inſpiratione divina commonitus cum omnibus appendiciis & foro contuli. Chisko quoque predium, quod pater meus eis dederat, ſed mecum concambium inde fecerant pro alio quodam predio inferius Ze- chuticz nomine , & Coczin, utrumque fratribus jam dictis tradidi. Juſ- tum enim eſt, ut abundantia noſtra pauperum inopiam ſuppleat, ut eo- rum orationes nos onere peccatórum gravatos exonerent. Hujus autem noſtre donacionis testes funt fratres mei: Albertus Salzburgensis Archi- epiſcopus k) Henricus Pragensis epiſcopus, & Chorus Pragensis 1) Flo- rianus Prepoſitus & Cancellarius Wiſſebradensis & Chorus. Laici fratres Wazlaus, Theobaldus. Primizl. m) Primates : Bogh Castellanus de Chladezchd. Plens Castellanus de Luttmericz. Groznata Camera- rius i) Eccleſiam quoque Beati Joannis Evangeliſtæ, in loco, qui dicitur Boiſci, a Duce Fride- rico, & ejus uxore Duciſſa Eliſabeth conſtructam , & vobis cum villa Tinecz & ri- vulo , nomine Boticz cum �agno & loco molendini nobis preſentibus collatam &. a no- bis eodem die conſecratam . . . concedimus & confirmamus. Ex archivo Melitenſi. k) Hem ! Adalbertum adhuc anno præſente fuiſſe in Boemia , & nonniſi eodem, ſerius quidem hoc dato diplomate , in ſedem ſuam reſtitutum. I) Hodie Capitu- lum dicimus. m) Poſtremus germanus frater , priores fratrueles , præpoſiti vero illi germano fratri , quod natu majores eſſent illo,
ANNUS 1183. 548 thæ, quam Friderici (verbis solum, non instrumentis) eodem anno & die factam fuiſſe , quo Henricus Bretislaus epiſcopus Pragenſis ec- cleſiam S. Joannis in Bogiſtie conſecravit, ipſe teſtatur in literis ſuis anni 1186., quibus non modo villam Nalevine eidem hoſpitali donat, ſed & ceteras poſſeſliones confirmat. i) Duæ præterea ſuperſunt membranæ Friderici Ducis anno præ- ſente datæ: altera quidem monasterium Plasfenſe ſpectans, qua ei villam Ciellovicz donat, cumque alio prædio commutationem facit, Altera eodem quidem anno, ſed jam octavo Principatus data, qua Monaſterio Cladrubiensi donationem decimarum patris ſui & Danie- lis epiſcopi, præcipue vero litem monasterium inter & Henricum Brze- tislaum epiſcopum compoſitam confirmat. Utramque necdum ty- pis vulgatam pluresque res memorabiles illuftrium perſonarum tefti- moniis roboratas complexam dignam cenſemus ut ex utriusque mona- ſterii archivo iſthic proferatur. Prioris verba ſunt : Friderion; munificus erga monaſterium Plaſſenſe. In Nomine &c. Notum ſit omnibus tam preſentibus quam futuris fidelibus , quod ego Fridericus Dei gracia Dux Boemie villam patris mei , & meam nomine Ciellowicz Domino Deo & fratribus in Plaſs ipſi famulantibus inſpiratione divina commonitus cum omnibus appendiciis & foro contuli. Chisko quoque predium, quod pater meus eis dederat, ſed mecum concambium inde fecerant pro alio quodam predio inferius Ze- chuticz nomine , & Coczin, utrumque fratribus jam dictis tradidi. Juſ- tum enim eſt, ut abundantia noſtra pauperum inopiam ſuppleat, ut eo- rum orationes nos onere peccatórum gravatos exonerent. Hujus autem noſtre donacionis testes funt fratres mei: Albertus Salzburgensis Archi- epiſcopus k) Henricus Pragensis epiſcopus, & Chorus Pragensis 1) Flo- rianus Prepoſitus & Cancellarius Wiſſebradensis & Chorus. Laici fratres Wazlaus, Theobaldus. Primizl. m) Primates : Bogh Castellanus de Chladezchd. Plens Castellanus de Luttmericz. Groznata Camera- rius i) Eccleſiam quoque Beati Joannis Evangeliſtæ, in loco, qui dicitur Boiſci, a Duce Fride- rico, & ejus uxore Duciſſa Eliſabeth conſtructam , & vobis cum villa Tinecz & ri- vulo , nomine Boticz cum �agno & loco molendini nobis preſentibus collatam &. a no- bis eodem die conſecratam . . . concedimus & confirmamus. Ex archivo Melitenſi. k) Hem ! Adalbertum adhuc anno præſente fuiſſe in Boemia , & nonniſi eodem, ſerius quidem hoc dato diplomate , in ſedem ſuam reſtitutum. I) Hodie Capitu- lum dicimus. m) Poſtremus germanus frater , priores fratrueles , præpoſiti vero illi germano fratri , quod natu majores eſſent illo,
Strana 549
FRIDERICI 7. rius. Ratibor Castellanus in Netolicz. Lutebor Castellanus de Boleslaw. Withec. Pubian. Stizlaus Caſtellanus de Satec. Jan Judex. Petrus de Cardl. Jan filius Epi. Jenik frater Mathei. Mutin Pincerna. Lazti- bor. Pribislaus enſifer. Hermannus filius Marquardi, Hermannus filius Wilhelmi. Groznata calvus. Jan frater Golaz, Jaros filius Ratibor. Wiske Hoixa. Theodoricus de Prodiva. Ludwin. Erneſt. Chiſſe Jora. Hec autem in Zbecſeve acta ſunt Anno Dominice Incarnationis Mille- ſimo centeſimo octageſimo tercio. Sub venerando Abbate Maynero. Si qua vero impoſterum eccleſiaſtica ſecularisve perſona donationem noſ- tram irritam facere tentaverit, vinculo anathematis ſe innodatam noverit. Altera his verbis concepta est. 549 In Nomine &c. Fridericus Dux Boemorum. Duo ſunt quibus gra- cia ſuccurrente divina regitur mundus: ſacerdotalis dignitas & Rega- lis , patrocinio quorum bonorum tueatur tranquillitas ſecundum Deum & hominem, & malorum reprimatur temeritas, quæ divinum quodam- modo habuerunt initium, convenit, ut eccleſiarum utilitatibus, quarum Deus ipſe auctor & pater eſt, ante omnia invigilent ſtudioſius, & ejus precipue honori deſerviant, cujus auctoritate primitus ſancita ſunt. Ego itaque ipſarum dignitatum diſpenſacionem in his, que ſunt hominum a Deo conſecutus de Mammona iniquitatis domum eternitatis cupiens con- quirere, diuturne famulantium pro viribus ſtatui proſpicere quieti, ne ocium Marie alicujus violentia, vel Marthe officio ceſſante, aliquomodo perturbetur. Notum facimus omnibus tam futuris, quam preſentibus quod Cladrubienſis locus ab Avo meo Boemorum Duce Wladislao, cujus memoria in benedictionibus maneat, apud Deum, constructus, totius de- cimacionis immunitatem per omnes circuitus & villas, excepto circuitu in Kraſſou, & ville in Leleunice, Bertholdo ejusdem loci Abbate ſatagen- te, Daniele Pragensi Preſule conſenciente, Duce .... memorie patre meo Wladislao cooperante, duabus villis Dudlenovice, & Walterowa, & ebdomade thelonei in Tugaſt, que ad ipſum claustrum pertinebant, vice decimarum epiſcopo traditis, perpetuo jure obtinuit, & uſque ad tempora mei Ducatus, & præſulatum Henrici, qui etiam Brecislaus dic- tus eſt, item Pragenſis epiſcopi quiete poſſedit. Qui instinctu maligno- rum ſeductus hominum, ipſum cenobium, precipue circuitum in Kuroged contra Majorum ſtatuta vexare cepit, donec per Lampertum jam dicti loci Abbatem in preſencia mei & Principum coram poſitorum evidenti con- victus racione ab eorum inſecucione ceſſare compulſus eſt , & exaccione Item erga Cla- drubienſe. de-
FRIDERICI 7. rius. Ratibor Castellanus in Netolicz. Lutebor Castellanus de Boleslaw. Withec. Pubian. Stizlaus Caſtellanus de Satec. Jan Judex. Petrus de Cardl. Jan filius Epi. Jenik frater Mathei. Mutin Pincerna. Lazti- bor. Pribislaus enſifer. Hermannus filius Marquardi, Hermannus filius Wilhelmi. Groznata calvus. Jan frater Golaz, Jaros filius Ratibor. Wiske Hoixa. Theodoricus de Prodiva. Ludwin. Erneſt. Chiſſe Jora. Hec autem in Zbecſeve acta ſunt Anno Dominice Incarnationis Mille- ſimo centeſimo octageſimo tercio. Sub venerando Abbate Maynero. Si qua vero impoſterum eccleſiaſtica ſecularisve perſona donationem noſ- tram irritam facere tentaverit, vinculo anathematis ſe innodatam noverit. Altera his verbis concepta est. 549 In Nomine &c. Fridericus Dux Boemorum. Duo ſunt quibus gra- cia ſuccurrente divina regitur mundus: ſacerdotalis dignitas & Rega- lis , patrocinio quorum bonorum tueatur tranquillitas ſecundum Deum & hominem, & malorum reprimatur temeritas, quæ divinum quodam- modo habuerunt initium, convenit, ut eccleſiarum utilitatibus, quarum Deus ipſe auctor & pater eſt, ante omnia invigilent ſtudioſius, & ejus precipue honori deſerviant, cujus auctoritate primitus ſancita ſunt. Ego itaque ipſarum dignitatum diſpenſacionem in his, que ſunt hominum a Deo conſecutus de Mammona iniquitatis domum eternitatis cupiens con- quirere, diuturne famulantium pro viribus ſtatui proſpicere quieti, ne ocium Marie alicujus violentia, vel Marthe officio ceſſante, aliquomodo perturbetur. Notum facimus omnibus tam futuris, quam preſentibus quod Cladrubienſis locus ab Avo meo Boemorum Duce Wladislao, cujus memoria in benedictionibus maneat, apud Deum, constructus, totius de- cimacionis immunitatem per omnes circuitus & villas, excepto circuitu in Kraſſou, & ville in Leleunice, Bertholdo ejusdem loci Abbate ſatagen- te, Daniele Pragensi Preſule conſenciente, Duce .... memorie patre meo Wladislao cooperante, duabus villis Dudlenovice, & Walterowa, & ebdomade thelonei in Tugaſt, que ad ipſum claustrum pertinebant, vice decimarum epiſcopo traditis, perpetuo jure obtinuit, & uſque ad tempora mei Ducatus, & præſulatum Henrici, qui etiam Brecislaus dic- tus eſt, item Pragenſis epiſcopi quiete poſſedit. Qui instinctu maligno- rum ſeductus hominum, ipſum cenobium, precipue circuitum in Kuroged contra Majorum ſtatuta vexare cepit, donec per Lampertum jam dicti loci Abbatem in preſencia mei & Principum coram poſitorum evidenti con- victus racione ab eorum inſecucione ceſſare compulſus eſt , & exaccione Item erga Cla- drubienſe. de-
Strana 550
550 ANNUS I183. decimarum eundem circuitum inquietare deinceps abrenunciavit. Tan- dem ego dum jam ſepe dictum locum amore avito, affectu paterno dili- gere, inſuper jam dicti Preſulis precibus, una cum Abbate, ut res geſ- ta memorialibus literis mandaretur, rogantis ammonitus, preſentem cartam meo, & ipſius epiſcopi ſigillo, teſtibus quoque, qui interfuerunt, ſubſcriptis roboratam, eidem loco in ſignum adepte, & coram nobis pro- bate libertatis contradidi, & ne quis succeſsorum hanc constitutionem infringere audeat, mea auctoritate, & eterne malediccionis imprecacio- ne ſimul cum epiſcopo confirmavi. Data Prage per manus Floriani Pro- tonotarii mei Anno Dominice Incarnacionis Milleſimo conteſimo, octua- geſimo tertio. Indictione I. Epactis vigeſima quinta concurrentibus quin- que, exiſtentibus, Ducatus mei Anno octavo. Testes hujus facti Gra- biſſe Cammerarius. Witigo. Bohuſa. Ratibor. Shets. Budevoy. Georgius. Bohit, & multi quam plures alii. Lunevicio Ki- nicium immi- graut Virgines Ord. Præmon- ſtratenſis. Godeſcaleus Abbas viſitat monaſteria ſua. Cum in rebus monaſteriorum verſamur, Kunicenſis quoque Par- thenonis in Moravia conſummatio ad hunc annum ſpectat. ") Wilhel- mus nempe Comes de Kunicz rebus omnibus rite comparatis, quæ ad recipiendum Vestalium Præmonstratenfium cœtum neceſsaria videban- tur, hoc anno a Godeſcalco Siloenſi Abbate colonias impetravit, quæ nona Octobris ſeu die S. Dionyſii, eo anno in Dominicam cadente, inter ſororum lacrymas & complorationes muliebres, ipſosque Ab- batis gemitus & fingultus Lunovicio Kunicium transgreſſæe funt, viæ ductore Petro Lunevicenſi Priore, cui novi Parthenonis præfectura commiſſa fuit. o) Promiſit vero Godeſcalcus Abbas abiturientibus filiabus ſuis ſeſe propediem ad eas inviſurum, quod ne lapſo quidem menſe, quanquam jam male affecto effet corpore, explevit. Siloa namque ipſo feſto S. Nicolai iter ingreſſus per Lunevicium ad eas profectus eft, recreatisque omnibus tam divino quam humano ſolatio ad cœnobia Austriæ Jerufium, Bernecamque tranfiit, ut & utrique vi- sitationem ſuam paternam impenderet. Redux inde honoris venera- tionisque cauſa primum in Betow Moraviæ oppidum, nobilium quo- rumque virorum ſalutandorum cauſa, tum ad epiſcopum Olomucen- ſem divertit, qui tunc, inquit author p. 112. morabatur circa Marchio- nem Moraviæ Conradum, qui & Otto dicebatur, conſecraturus eidem ec- cleſiam in villa, quæ vocabatur Daſſice. Hi ſanctum virum tanquam An- e- n) Chronographus Siloenſis ad h. as p. 98. o) Idem author vocat eum virum valde idoneum, & literatum, honeſtum & caſtum.
550 ANNUS I183. decimarum eundem circuitum inquietare deinceps abrenunciavit. Tan- dem ego dum jam ſepe dictum locum amore avito, affectu paterno dili- gere, inſuper jam dicti Preſulis precibus, una cum Abbate, ut res geſ- ta memorialibus literis mandaretur, rogantis ammonitus, preſentem cartam meo, & ipſius epiſcopi ſigillo, teſtibus quoque, qui interfuerunt, ſubſcriptis roboratam, eidem loco in ſignum adepte, & coram nobis pro- bate libertatis contradidi, & ne quis succeſsorum hanc constitutionem infringere audeat, mea auctoritate, & eterne malediccionis imprecacio- ne ſimul cum epiſcopo confirmavi. Data Prage per manus Floriani Pro- tonotarii mei Anno Dominice Incarnacionis Milleſimo conteſimo, octua- geſimo tertio. Indictione I. Epactis vigeſima quinta concurrentibus quin- que, exiſtentibus, Ducatus mei Anno octavo. Testes hujus facti Gra- biſſe Cammerarius. Witigo. Bohuſa. Ratibor. Shets. Budevoy. Georgius. Bohit, & multi quam plures alii. Lunevicio Ki- nicium immi- graut Virgines Ord. Præmon- ſtratenſis. Godeſcaleus Abbas viſitat monaſteria ſua. Cum in rebus monaſteriorum verſamur, Kunicenſis quoque Par- thenonis in Moravia conſummatio ad hunc annum ſpectat. ") Wilhel- mus nempe Comes de Kunicz rebus omnibus rite comparatis, quæ ad recipiendum Vestalium Præmonstratenfium cœtum neceſsaria videban- tur, hoc anno a Godeſcalco Siloenſi Abbate colonias impetravit, quæ nona Octobris ſeu die S. Dionyſii, eo anno in Dominicam cadente, inter ſororum lacrymas & complorationes muliebres, ipſosque Ab- batis gemitus & fingultus Lunovicio Kunicium transgreſſæe funt, viæ ductore Petro Lunevicenſi Priore, cui novi Parthenonis præfectura commiſſa fuit. o) Promiſit vero Godeſcalcus Abbas abiturientibus filiabus ſuis ſeſe propediem ad eas inviſurum, quod ne lapſo quidem menſe, quanquam jam male affecto effet corpore, explevit. Siloa namque ipſo feſto S. Nicolai iter ingreſſus per Lunevicium ad eas profectus eft, recreatisque omnibus tam divino quam humano ſolatio ad cœnobia Austriæ Jerufium, Bernecamque tranfiit, ut & utrique vi- sitationem ſuam paternam impenderet. Redux inde honoris venera- tionisque cauſa primum in Betow Moraviæ oppidum, nobilium quo- rumque virorum ſalutandorum cauſa, tum ad epiſcopum Olomucen- ſem divertit, qui tunc, inquit author p. 112. morabatur circa Marchio- nem Moraviæ Conradum, qui & Otto dicebatur, conſecraturus eidem ec- cleſiam in villa, quæ vocabatur Daſſice. Hi ſanctum virum tanquam An- e- n) Chronographus Siloenſis ad h. as p. 98. o) Idem author vocat eum virum valde idoneum, & literatum, honeſtum & caſtum.
Strana 551
FRIDERICI 7. 551 gelum Dei excipientes, & optime tractantes, infirmitati ejus debitis fo- mentis ſubvenire geſtiebant, ſed ille nullo modo acquieſcebat; qui ambo Principes (Conradus & epiſcopus) dudum ei noti, dudum devoti exti- terant, magis autem Marchio, qui, ubi copiam ſui habere poterat, ex ejus ore verbum vitæ libenter audivit. Similiter & in Bohemia, quot- quot erant Duces, p) epiſcopi & Barones in tempore ſuo, magna eum colebant reverentia. Sententiam istam integram eo maxime hic ad- ſcripſimus, ut cognoſcatur Conradum anno præſente bis ab authore, inſolito prorſus & novo, titulo Marchionis Moraviæ donari, quem ante nonniſi Ducem Znoymenſem, ſeu Principem Moraviæ vocare ſolitus erat. Guod autem in hac authoris narratione admirationem parit, eſt, quod non modo ſub finem anni præſentis,ſed etiam principium ſequentis epiſcopum Olomucenſem Pelegrinum (Peregrinum) vocet, cum ex ſu- pra allato Friderici diplomate, Ordini Melitenſi dato, manifestum sit, jam hoc anno Caynum ſedi epiſcopali præfuiſſe, cui quidem diplo- mati authographo omnis fides ex regulis critices tribuenda, hiſtori- cique narratis præferenda, præſertim quod duæ notæ chronologicæ Imperii Friderici ſeptimus, & annus ſecundus cathedræ Brzetislai epi- ſcopi Pragenſis accurate anno præſenti reſpondeant. Nihil igitur re- stat, quam ut dicamus ab authore noſtro nomen epiſcopi expreſſum non fuiſſe, illudque poſterius a ſciolo quoquo indoctoque amanuenſi in exemplar a nobis editum intruſum, aut certe ex margine in ipſum orationis nexum perperam translatum fuiſſe. Hoc autem ipſum Fri- derici diploma ſat luculento teftimonio efſe arbitramur, ut tanquam rem certam nobis perſuadeamus Peregrinum epiſcopum Olomucen- sem anno præesente mortem oppetiisse, aut certe propter fenectutem ſuam ſeu corporis infirmitatem cathedram Cayno ceſſiſſe. Augufti- no Moravienſi in ſerie ſuorum epiſcoporum Olomucenſium puros de- fuiſſe fontes convincunt complures hallucinationes, quas in memoriis hujus epiſcopi admiſit, præſertim cum eum alumnum Strahoſienſem Ordinis Præmonstratenſis feeit, atque apud fratres ſuos iſthic ſepul- tum aſſeveravit, quem Præpoſitum eccleſiæ Pragenſis atque tam de choro quam capitulo Canonicorum Pragenſium aſſumptum fuiſſe ſu- pra oſtendimus, ut proinde procul dubio quatuor epiſcopatus anni, quos eidem Auguftinus tribuit, non majore veritate nitantur. Sane Au- p) In ea enim Primislaus & Wladislaus fratres Friderici , tum Theobaldus & Wacz- laus ſuas provincias a Friderico conceſſas tenuere. Mors Peregri- ni epiſcopi O- lomuc. cui ſuccedit Cay- uus.
FRIDERICI 7. 551 gelum Dei excipientes, & optime tractantes, infirmitati ejus debitis fo- mentis ſubvenire geſtiebant, ſed ille nullo modo acquieſcebat; qui ambo Principes (Conradus & epiſcopus) dudum ei noti, dudum devoti exti- terant, magis autem Marchio, qui, ubi copiam ſui habere poterat, ex ejus ore verbum vitæ libenter audivit. Similiter & in Bohemia, quot- quot erant Duces, p) epiſcopi & Barones in tempore ſuo, magna eum colebant reverentia. Sententiam istam integram eo maxime hic ad- ſcripſimus, ut cognoſcatur Conradum anno præſente bis ab authore, inſolito prorſus & novo, titulo Marchionis Moraviæ donari, quem ante nonniſi Ducem Znoymenſem, ſeu Principem Moraviæ vocare ſolitus erat. Guod autem in hac authoris narratione admirationem parit, eſt, quod non modo ſub finem anni præſentis,ſed etiam principium ſequentis epiſcopum Olomucenſem Pelegrinum (Peregrinum) vocet, cum ex ſu- pra allato Friderici diplomate, Ordini Melitenſi dato, manifestum sit, jam hoc anno Caynum ſedi epiſcopali præfuiſſe, cui quidem diplo- mati authographo omnis fides ex regulis critices tribuenda, hiſtori- cique narratis præferenda, præſertim quod duæ notæ chronologicæ Imperii Friderici ſeptimus, & annus ſecundus cathedræ Brzetislai epi- ſcopi Pragenſis accurate anno præſenti reſpondeant. Nihil igitur re- stat, quam ut dicamus ab authore noſtro nomen epiſcopi expreſſum non fuiſſe, illudque poſterius a ſciolo quoquo indoctoque amanuenſi in exemplar a nobis editum intruſum, aut certe ex margine in ipſum orationis nexum perperam translatum fuiſſe. Hoc autem ipſum Fri- derici diploma ſat luculento teftimonio efſe arbitramur, ut tanquam rem certam nobis perſuadeamus Peregrinum epiſcopum Olomucen- sem anno præesente mortem oppetiisse, aut certe propter fenectutem ſuam ſeu corporis infirmitatem cathedram Cayno ceſſiſſe. Augufti- no Moravienſi in ſerie ſuorum epiſcoporum Olomucenſium puros de- fuiſſe fontes convincunt complures hallucinationes, quas in memoriis hujus epiſcopi admiſit, præſertim cum eum alumnum Strahoſienſem Ordinis Præmonstratenſis feeit, atque apud fratres ſuos iſthic ſepul- tum aſſeveravit, quem Præpoſitum eccleſiæ Pragenſis atque tam de choro quam capitulo Canonicorum Pragenſium aſſumptum fuiſſe ſu- pra oſtendimus, ut proinde procul dubio quatuor epiſcopatus anni, quos eidem Auguftinus tribuit, non majore veritate nitantur. Sane Au- p) In ea enim Primislaus & Wladislaus fratres Friderici , tum Theobaldus & Wacz- laus ſuas provincias a Friderico conceſſas tenuere. Mors Peregri- ni epiſcopi O- lomuc. cui ſuccedit Cay- uus.
Strana 552
ANNUS 1183. Augustinum in defigendis cathedræ annis Cayni epiſcopi, qui Pere- grino ſucceſsit, graviſſime quoque aberrafse certum est, quem tum primum post Peregrini mortem electum affirmat, postquam sedes epi- ſcopalis duobus annis vacaſſet, qua ratione Caynus non ante annum 1188. epiſcopatum Olomucenſem conſecutus fuiſſet , quod omnibus hujusce ætatis documentis repugnat. Ejusdem generis est, dum Cay- no ex aſceterio Strahofienſi evocato procurante Conrado Marchione Moraviæ pontificias infulas, opponentibus ſe iterum epiſcopo, & Cano- nicis Pragensibus q) obveniſſe contendit. Ostendimus superiore anno creationem epiſcopi Olomucenſis ex pura puta deſignatione Du- cis Bohemiæ, non electione Cleri, dependisse, oftendimus alias Fri- dericum Strahofiensibus & Ordini Præmonstratenſi non multum af- fectum fuiſſe , his ſi jungamus fimultates & iras Fridericum inter & Conradum needum ſopitas, quin imo, ut mox videbimus ſemper ma- gis magisque exardeſcentes, quis credat Auguftinum vera ſcripfifse, quod Conrado procurante pontificias infulas Caynus obtinuerit. Quo munere autem Caynus ante designationem ſuam functus, aut quo merito cathedram Olomucenſem conſecutus fit, nihil in vetuſtioribus proditum. 552 Waczlans fi- lius Sobieslai revocatur ab txilio. Wladimirus a Friderico de- nominatur Dux Olomu- cenſis. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.457. u. S. 445. Tacentibus historicis patriis de gestis Friderici Ducis hoc anno nihil prorſum compertum haberemus, nisi quæpiam ex ejus diplo- matibus elicerentur. Et quidem ex ejus diplomate Plaffenfi edoce- mur , Fridericum Wenczeslao ſeu Waczlao filio Sobieslai (quem per- duelles quique anno ſuperiore adverſus Fridericum ex Hungaria re- vocaverant ) reconciliatum fuiſse, cum eundem testem in hac charta Plaſſenſi adhibuerit. Veroſimillime is interpositione Imperatoris (a- pud quem paſſim exules habere ſoliti perfugium) in gratiam Friderici receptus eft, quam vero provinciam, aut quas terras Fridericus ei- dem in vicem amiſſi sui Ducatus Olomucensis conceſserit, proditum non eſt. Guaqua autem ratione Waczlaus Friderico reconciliatus est, ejus tamen animum necdum penitus placatum, & ad quietem com- poſitum fuiſſe declarant gesta anni ſequentis. Et sane poterat de no- vo Waczlai offendere animum, quod Fridericus, Conrado ægre fac- turus, hoc ipfo anno præſente Wladimirum, non ſe, denominaverit Ducem Olomucenſem. r) Doctiſſimus quidem Pubitſchka s) ex in- co- q) Hæc tanquam certa & indubitata a doct. Pubitſchka venditata fuiſſe miror. r) Su- pra jam in Friderici diplomate Melitenſi Ordini dato inter alios teſtes ſubſcriptus legitur: Wladimir Dux de Holomucx. s) Ehron, Geſchichte Böhmens,
ANNUS 1183. Augustinum in defigendis cathedræ annis Cayni epiſcopi, qui Pere- grino ſucceſsit, graviſſime quoque aberrafse certum est, quem tum primum post Peregrini mortem electum affirmat, postquam sedes epi- ſcopalis duobus annis vacaſſet, qua ratione Caynus non ante annum 1188. epiſcopatum Olomucenſem conſecutus fuiſſet , quod omnibus hujusce ætatis documentis repugnat. Ejusdem generis est, dum Cay- no ex aſceterio Strahofienſi evocato procurante Conrado Marchione Moraviæ pontificias infulas, opponentibus ſe iterum epiſcopo, & Cano- nicis Pragensibus q) obveniſſe contendit. Ostendimus superiore anno creationem epiſcopi Olomucenſis ex pura puta deſignatione Du- cis Bohemiæ, non electione Cleri, dependisse, oftendimus alias Fri- dericum Strahofiensibus & Ordini Præmonstratenſi non multum af- fectum fuiſſe , his ſi jungamus fimultates & iras Fridericum inter & Conradum needum ſopitas, quin imo, ut mox videbimus ſemper ma- gis magisque exardeſcentes, quis credat Auguftinum vera ſcripfifse, quod Conrado procurante pontificias infulas Caynus obtinuerit. Quo munere autem Caynus ante designationem ſuam functus, aut quo merito cathedram Olomucenſem conſecutus fit, nihil in vetuſtioribus proditum. 552 Waczlans fi- lius Sobieslai revocatur ab txilio. Wladimirus a Friderico de- nominatur Dux Olomu- cenſis. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.457. u. S. 445. Tacentibus historicis patriis de gestis Friderici Ducis hoc anno nihil prorſum compertum haberemus, nisi quæpiam ex ejus diplo- matibus elicerentur. Et quidem ex ejus diplomate Plaffenfi edoce- mur , Fridericum Wenczeslao ſeu Waczlao filio Sobieslai (quem per- duelles quique anno ſuperiore adverſus Fridericum ex Hungaria re- vocaverant ) reconciliatum fuiſse, cum eundem testem in hac charta Plaſſenſi adhibuerit. Veroſimillime is interpositione Imperatoris (a- pud quem paſſim exules habere ſoliti perfugium) in gratiam Friderici receptus eft, quam vero provinciam, aut quas terras Fridericus ei- dem in vicem amiſſi sui Ducatus Olomucensis conceſserit, proditum non eſt. Guaqua autem ratione Waczlaus Friderico reconciliatus est, ejus tamen animum necdum penitus placatum, & ad quietem com- poſitum fuiſſe declarant gesta anni ſequentis. Et sane poterat de no- vo Waczlai offendere animum, quod Fridericus, Conrado ægre fac- turus, hoc ipfo anno præſente Wladimirum, non ſe, denominaverit Ducem Olomucenſem. r) Doctiſſimus quidem Pubitſchka s) ex in- co- q) Hæc tanquam certa & indubitata a doct. Pubitſchka venditata fuiſſe miror. r) Su- pra jam in Friderici diplomate Melitenſi Ordini dato inter alios teſtes ſubſcriptus legitur: Wladimir Dux de Holomucx. s) Ehron, Geſchichte Böhmens,
Strana 553
FRIDERICI 7. cognito mihi Commentario Hodiegowii (authoris plane recentis) in Hagecium jam ad annum ſuperiorem narravit, Conradum antequam Friderico bellum intentasset, reconciliatum fuiſſe fratribus Wladimi- ro & Brzetislao Ottonis III. Ducis Olomucenſis filiis, eisque Princi- patus ſuos in Moravia reſtituiſſe. Sed nuſpiam ante doctiſſimus Vir lectorem docuit , quando & qua ratione Conradus his duobus fratri- bus hoſtis factus ſit , ut reconciliatione opus eſſet , cur provinciis ſuis exuti fuerint , præſertim cum ex multo ante relatis testatum sit post Fridericum Ducem Olomucenſem provinciam hanc a Sobieslao æmu- lo conceſſam fuiſſe fratri Wenceslao? Ut taceam prorſum incredibi- le videri Conradum co ipſo tempore , cum Marchionatum Moraviæ ambivit, cum quandam monarchiam in Moravia machinatus eſt, ul- tro maximam & potiſſimam portionem ejuſce terræ, nempe Duca- tum Olomucenſem , ceſſurum fuiſſe Wladimiro & Brzetislao. Aut igitur doctiſſimus Vir Hodiegowii ſenſa non bene afsecutus est, aut Hodiegowius ipſe tempora & annos confudit. Nam verum quidem eſt, quod Conradus Wladimiro & Brzetislao Principatum Olomucen- ſem (Principum nonniſi titulo) conceſserit, atque inter eos partitus sit, Sed id multo posterius, & post mortem Friderici accidit, post- quam Conradus ejusdem fucceffor, Duxque Bohemiæ renunciatus eft, tum enim antiquato Marchionis & Marchionatus titulo, his duobus Ot- tonis III. Ducis olim Olomucenſis filiis eandem provinciam conceſſit , atque inter illos diviſit, ut ſuo loco videbimus. Quod igitur ratio, nexusque hiſtoriarum & certa diplomatum indicia innuunt, haud aliud ſtatui poteſt, quam Fridericum ſuprema ſua auctoritate, quam alias in Moraviam habuit, uſum, ab eodemque Wladimirum Ducem Olo- mucenſem fuiſſe nominatum, tum ut oftenderet Conrado antea Du- catum hunc a ſe in beneficium fuiſſe traditum, penesque ſe jus & poteſtatem eſſe auferendi, quod contulerat. Quanquam ipſe ſentiam Wladimirum vix quidem vivente Friderico Duce ad terrarum ſua- rum poſſeſlionem pertigiſſe , nominationemque illius per Conradum fruſtratam fuiſſe. Porro quot quantosque rurſum Friderieus hac Du- cis Olomucenſis nominatione crabones irritaverit ; quantum Waczlai æmuli (jus in hunc Ducatum ſibi arrogantis) odium in ſe exacuerit, ex narratis anni ſequentis teſtatum fiet, nec enim alia ratio afferri, aſſignari- que poteſt, cur Waczlaus denuo a Friderico deſciverit , cur tot tantos- que tumultus in caput illius conciverit , quam etfi clare a ſynchro- nis expreſſam non habeamus, tamen combinatio rerum, & tempo- rum, A a a a PARS VI. ANNAL. HAGEC. 553
FRIDERICI 7. cognito mihi Commentario Hodiegowii (authoris plane recentis) in Hagecium jam ad annum ſuperiorem narravit, Conradum antequam Friderico bellum intentasset, reconciliatum fuiſſe fratribus Wladimi- ro & Brzetislao Ottonis III. Ducis Olomucenſis filiis, eisque Princi- patus ſuos in Moravia reſtituiſſe. Sed nuſpiam ante doctiſſimus Vir lectorem docuit , quando & qua ratione Conradus his duobus fratri- bus hoſtis factus ſit , ut reconciliatione opus eſſet , cur provinciis ſuis exuti fuerint , præſertim cum ex multo ante relatis testatum sit post Fridericum Ducem Olomucenſem provinciam hanc a Sobieslao æmu- lo conceſſam fuiſſe fratri Wenceslao? Ut taceam prorſum incredibi- le videri Conradum co ipſo tempore , cum Marchionatum Moraviæ ambivit, cum quandam monarchiam in Moravia machinatus eſt, ul- tro maximam & potiſſimam portionem ejuſce terræ, nempe Duca- tum Olomucenſem , ceſſurum fuiſſe Wladimiro & Brzetislao. Aut igitur doctiſſimus Vir Hodiegowii ſenſa non bene afsecutus est, aut Hodiegowius ipſe tempora & annos confudit. Nam verum quidem eſt, quod Conradus Wladimiro & Brzetislao Principatum Olomucen- ſem (Principum nonniſi titulo) conceſserit, atque inter eos partitus sit, Sed id multo posterius, & post mortem Friderici accidit, post- quam Conradus ejusdem fucceffor, Duxque Bohemiæ renunciatus eft, tum enim antiquato Marchionis & Marchionatus titulo, his duobus Ot- tonis III. Ducis olim Olomucenſis filiis eandem provinciam conceſſit , atque inter illos diviſit, ut ſuo loco videbimus. Quod igitur ratio, nexusque hiſtoriarum & certa diplomatum indicia innuunt, haud aliud ſtatui poteſt, quam Fridericum ſuprema ſua auctoritate, quam alias in Moraviam habuit, uſum, ab eodemque Wladimirum Ducem Olo- mucenſem fuiſſe nominatum, tum ut oftenderet Conrado antea Du- catum hunc a ſe in beneficium fuiſſe traditum, penesque ſe jus & poteſtatem eſſe auferendi, quod contulerat. Quanquam ipſe ſentiam Wladimirum vix quidem vivente Friderico Duce ad terrarum ſua- rum poſſeſlionem pertigiſſe , nominationemque illius per Conradum fruſtratam fuiſſe. Porro quot quantosque rurſum Friderieus hac Du- cis Olomucenſis nominatione crabones irritaverit ; quantum Waczlai æmuli (jus in hunc Ducatum ſibi arrogantis) odium in ſe exacuerit, ex narratis anni ſequentis teſtatum fiet, nec enim alia ratio afferri, aſſignari- que poteſt, cur Waczlaus denuo a Friderico deſciverit , cur tot tantos- que tumultus in caput illius conciverit , quam etfi clare a ſynchro- nis expreſſam non habeamus, tamen combinatio rerum, & tempo- rum, A a a a PARS VI. ANNAL. HAGEC. 553
Strana 554
ANNUS I183. 554 rum , indiciorumque hiſtoricorum veterum haud aliam innuunt, fla- gitantque. Mors Chriſtia. ni Archiepiſc. Moguntini. Adalbertus re- ſtituitur in Archiepiſcopa- tum Salisburg. E vita hoc anno apud Tuſculanum exceſsit, ut jam anno ſupe- riore meminimus, Chriſtianus Metropolita noster, quo eum cum exercitu ſuo ſummus Pontifex Lucius ad compeſcendos Romanorum tumultus evocaverat. Diem supremum claufit VIII. Kal. Septembris in vera confeſſione & multa contritione cordis, ſervitio beati Petri & Ro- manæ ecclefiæ totus intendens aſſumpta cruce, & refignatis dignitatibus univerſis, inquit ipſe Lucius Papa in epiſtola ſua ad omnes Germa- niæ epiſcopos & Conventus, t) qua quidem animam illius omnium precibus commendat, tum tricennium & anniverſaria pro illo fieri præcipit. Ad vacantem ſedem Moguntinam, uti jam ante Impe- rator constituerat, reingreſsus eft Conradus Salisburgensis Archiepi- ſcopus, quem inftinctu illius Principes, Clerus, populusque in ſedem ſuam reſtituti optaverunt. Suſcipitur ergo Dominus Conradus inec- cleſia Moguntinenſi tanquam fuiſset Angelus Dei u) Reſtituto in sedem ſuam Conrado x) ſupererat, ut & Adalberto noſtro violenter extorta redderetur Salisburgensis ecclesia, quod Imperator, fidem suam eli- beraturus, quantocyus effectum dedit, nam Conradi reſtitutioni ſub. jungit Chronographus Reichersbergenſis: Archiepiſcopus etiam Do- minus Adalbertus ex præcepto Imperatoris & unanimi omnium Salzbur- genſium electione cathedram ſuam recepit, & in XIII. Kal. Decembris rurſus eccleſiæ cum favore omnium reinthronizatus eſt, quod profecto Friderico fratri Duci Bohemiæ ſaluti fuit , nam anno ſequente illum magno eripuit periculo. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.447. AN- t) Hanc epiſtolam primus in lucem protulit Schannat Vindem. Coll. I. p. 118. u) Chronicon vetus rerum Mogunt. apud Gudenum in Cod. diplom. T. I. p. 281. x) Erravit doct. Pubitſchka , dum Conradum hoc anno ſine epiſcopatu fuiſſe aſſeve- rat. Omnes veteres recentioresque eum Salisburgenſem cathedram uſque ad mor- tem Chriſtiani, translationemque in ſedem Moguntinam tenuiſſe affirmant. Si ve- terum teſtimonia expoſcit, jam ſupra & anno priore ea dedimus. Alia adduca- mus plane convincentia : author Chronici S. Petri Erfurtenſis ait : Ottone Duce Bavariæ demortuo tutelam filii ejus Ludovici adhuedum pueri Conrado Salzbur- genſi epiſcopo cum Ottone Palatino traditam, qui Otto Dux Bavariæ V. Idus Julii mortuus , antequam Conradus ad ſedem Moguntinam reſtitutus fuiſſet. Scriptores Boici univerſim referunt eum præſente anno adhuc ob litem veterem cum Gur- cenſi epiſcopo ad Curiam Erfordium VII. Kal. Auguſti evocatum, ubi corruente palatio fatalis caſus accidit, ut multi Principes laici vitam amiſerint. Ita vir iſte ebruendus argumentis & teſtimoniis , ſecus finis concertationum non est.
ANNUS I183. 554 rum , indiciorumque hiſtoricorum veterum haud aliam innuunt, fla- gitantque. Mors Chriſtia. ni Archiepiſc. Moguntini. Adalbertus re- ſtituitur in Archiepiſcopa- tum Salisburg. E vita hoc anno apud Tuſculanum exceſsit, ut jam anno ſupe- riore meminimus, Chriſtianus Metropolita noster, quo eum cum exercitu ſuo ſummus Pontifex Lucius ad compeſcendos Romanorum tumultus evocaverat. Diem supremum claufit VIII. Kal. Septembris in vera confeſſione & multa contritione cordis, ſervitio beati Petri & Ro- manæ ecclefiæ totus intendens aſſumpta cruce, & refignatis dignitatibus univerſis, inquit ipſe Lucius Papa in epiſtola ſua ad omnes Germa- niæ epiſcopos & Conventus, t) qua quidem animam illius omnium precibus commendat, tum tricennium & anniverſaria pro illo fieri præcipit. Ad vacantem ſedem Moguntinam, uti jam ante Impe- rator constituerat, reingreſsus eft Conradus Salisburgensis Archiepi- ſcopus, quem inftinctu illius Principes, Clerus, populusque in ſedem ſuam reſtituti optaverunt. Suſcipitur ergo Dominus Conradus inec- cleſia Moguntinenſi tanquam fuiſset Angelus Dei u) Reſtituto in sedem ſuam Conrado x) ſupererat, ut & Adalberto noſtro violenter extorta redderetur Salisburgensis ecclesia, quod Imperator, fidem suam eli- beraturus, quantocyus effectum dedit, nam Conradi reſtitutioni ſub. jungit Chronographus Reichersbergenſis: Archiepiſcopus etiam Do- minus Adalbertus ex præcepto Imperatoris & unanimi omnium Salzbur- genſium electione cathedram ſuam recepit, & in XIII. Kal. Decembris rurſus eccleſiæ cum favore omnium reinthronizatus eſt, quod profecto Friderico fratri Duci Bohemiæ ſaluti fuit , nam anno ſequente illum magno eripuit periculo. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.447. AN- t) Hanc epiſtolam primus in lucem protulit Schannat Vindem. Coll. I. p. 118. u) Chronicon vetus rerum Mogunt. apud Gudenum in Cod. diplom. T. I. p. 281. x) Erravit doct. Pubitſchka , dum Conradum hoc anno ſine epiſcopatu fuiſſe aſſeve- rat. Omnes veteres recentioresque eum Salisburgenſem cathedram uſque ad mor- tem Chriſtiani, translationemque in ſedem Moguntinam tenuiſſe affirmant. Si ve- terum teſtimonia expoſcit, jam ſupra & anno priore ea dedimus. Alia adduca- mus plane convincentia : author Chronici S. Petri Erfurtenſis ait : Ottone Duce Bavariæ demortuo tutelam filii ejus Ludovici adhuedum pueri Conrado Salzbur- genſi epiſcopo cum Ottone Palatino traditam, qui Otto Dux Bavariæ V. Idus Julii mortuus , antequam Conradus ad ſedem Moguntinam reſtitutus fuiſſet. Scriptores Boici univerſim referunt eum præſente anno adhuc ob litem veterem cum Gur- cenſi epiſcopo ad Curiam Erfordium VII. Kal. Auguſti evocatum, ubi corruente palatio fatalis caſus accidit, ut multi Principes laici vitam amiſerint. Ita vir iſte ebruendus argumentis & teſtimoniis , ſecus finis concertationum non est.
Strana 555
FRIDERICI 8. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIV. LUCHI III. Pap. 4. FRIDERICI Regis 33. Imp. 30. HENRICI Brzet. ep. Prag. 3. CAYNI ep. Ol. 2. FRIDERICI it. Duc. 8. riderici imperium perpetuis obnoxium fuit ſeditionibus, quæ cum anno præſente recrudeſcerent, abfuit ille e Principatus ſui terris, E nec vero Chronographus Siloenfis aut alius veterum prodit, ubinam gentium tum moratus fuerit. Si Germanorum conſulantur annales fas est conjicere eum apud Imperatorem verſatum, qui, filios ſuos Henrieum & Fridericum militari gladio accincturus, ipſis feſtis Pen- tecostalibus frequentiſſimam Curiam Moguntiæ celebravit. Ad hanc Curiam, inquit Otto a S. Blaſio, totius Imperii Principes, utpote Fran- corum , Teutonicorum , Sclavorum ( hoc nomine paſſim Boemi & Po- loni veniunt ) Italicorum, ab Illyrico uſque ad Hiſpanias congregati fuerunt, ſed & vicinorum regnorum Proceres invitante Imperii dignitate convenerunt, incredibilisque multitudo hominum diverſarum regionum vel linguarum coadunata fuit. a) Guibus igitur in Comitiis Fridericum quoque pro ſua erga Imperatorem obſervantia cum ſuis Optimati- bus militiæque comitatu adfuiſſe nemo unus dubitabit, eo magis , quod Author noster anno mediante hanc abſentian eveniſſe memoret. Hæc remotior , & veroſimiliter diuturnior Friderici a terris ſuis ab- ſentia opportuna occaſio viſa, ut Waczlaus filius antiqui (id est ſenio- ris defuncti) Sobieslai, frater novib) invidia & odio inflammatus ſe in deſignatione Ducis Olomucenſis præteritum fuiſle, clanculum ſeditio- ſas conciones concitaverit , denuoque & multitudinem populi , & complures ex nobilitate ipſisque terræ ſenatoribus ad rebellionem provocaverit. Non meminerunt quidem veteres Conradum nova- rum iſtarum turbarum complicem fuiſſe, at quis ſibi perſuadeat Aaad 2 unum *) Fefellit denuo doct. Pubitſchka Lectorem , cum ad Godefridum Colonienſem pro- vocans , qui ea de re ne verbum quidem habet, ait, quod Imperator his comitiis fi- lium Henricum Romanorum Regem creare voluerit , cum non modo idem Gode- fridus Colonienſis, ſed & Chron. Reichersbergenſe & Annales Boſovienſes jam ad annum 1169. eundem Henricum puerum festis Pentecoſtalibus Bambergæ Roma- norum Regem electum , & demum 15. Auguſti Aquisgrani conſeeratum aſſeve- rent. b) Amanuenſis errore in exemplari Chronographi Siloenſis accidit, ut pro nomine Waczlaus nomen Wratislaus poſitum fit , nam & latinus & vernaculus Pulkava, qui verba pene exſcripſit , & Hagecius, Dlugoſsusque Waczlaum vocant. Attamen doct. Pubitſchka turbarum harum novarum incentorem Wratislaum appel- lat, quem jam anno 1156. demortuum diximus. Luculentiſſime omnium Conti- nuator Coſmæ Viennenſis: Wenceslaus Dux Pragam coactus obſedit , & ſpe frau- datus diſceſſit. Recitavit ipſe doctiſſimus vir p. 292. liberos Sobieslai, inter quos recte Waczlaum iſtum ſeu Wenceslaum, nullum autem Wratislaum commemoravit. Abſente Fri- derico denuo adverſus eum conflatur ſe- ditio. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.447. Idem ibidem. 555
FRIDERICI 8. ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIV. LUCHI III. Pap. 4. FRIDERICI Regis 33. Imp. 30. HENRICI Brzet. ep. Prag. 3. CAYNI ep. Ol. 2. FRIDERICI it. Duc. 8. riderici imperium perpetuis obnoxium fuit ſeditionibus, quæ cum anno præſente recrudeſcerent, abfuit ille e Principatus ſui terris, E nec vero Chronographus Siloenfis aut alius veterum prodit, ubinam gentium tum moratus fuerit. Si Germanorum conſulantur annales fas est conjicere eum apud Imperatorem verſatum, qui, filios ſuos Henrieum & Fridericum militari gladio accincturus, ipſis feſtis Pen- tecostalibus frequentiſſimam Curiam Moguntiæ celebravit. Ad hanc Curiam, inquit Otto a S. Blaſio, totius Imperii Principes, utpote Fran- corum , Teutonicorum , Sclavorum ( hoc nomine paſſim Boemi & Po- loni veniunt ) Italicorum, ab Illyrico uſque ad Hiſpanias congregati fuerunt, ſed & vicinorum regnorum Proceres invitante Imperii dignitate convenerunt, incredibilisque multitudo hominum diverſarum regionum vel linguarum coadunata fuit. a) Guibus igitur in Comitiis Fridericum quoque pro ſua erga Imperatorem obſervantia cum ſuis Optimati- bus militiæque comitatu adfuiſſe nemo unus dubitabit, eo magis , quod Author noster anno mediante hanc abſentian eveniſſe memoret. Hæc remotior , & veroſimiliter diuturnior Friderici a terris ſuis ab- ſentia opportuna occaſio viſa, ut Waczlaus filius antiqui (id est ſenio- ris defuncti) Sobieslai, frater novib) invidia & odio inflammatus ſe in deſignatione Ducis Olomucenſis præteritum fuiſle, clanculum ſeditio- ſas conciones concitaverit , denuoque & multitudinem populi , & complures ex nobilitate ipſisque terræ ſenatoribus ad rebellionem provocaverit. Non meminerunt quidem veteres Conradum nova- rum iſtarum turbarum complicem fuiſſe, at quis ſibi perſuadeat Aaad 2 unum *) Fefellit denuo doct. Pubitſchka Lectorem , cum ad Godefridum Colonienſem pro- vocans , qui ea de re ne verbum quidem habet, ait, quod Imperator his comitiis fi- lium Henricum Romanorum Regem creare voluerit , cum non modo idem Gode- fridus Colonienſis, ſed & Chron. Reichersbergenſe & Annales Boſovienſes jam ad annum 1169. eundem Henricum puerum festis Pentecoſtalibus Bambergæ Roma- norum Regem electum , & demum 15. Auguſti Aquisgrani conſeeratum aſſeve- rent. b) Amanuenſis errore in exemplari Chronographi Siloenſis accidit, ut pro nomine Waczlaus nomen Wratislaus poſitum fit , nam & latinus & vernaculus Pulkava, qui verba pene exſcripſit , & Hagecius, Dlugoſsusque Waczlaum vocant. Attamen doct. Pubitſchka turbarum harum novarum incentorem Wratislaum appel- lat, quem jam anno 1156. demortuum diximus. Luculentiſſime omnium Conti- nuator Coſmæ Viennenſis: Wenceslaus Dux Pragam coactus obſedit , & ſpe frau- datus diſceſſit. Recitavit ipſe doctiſſimus vir p. 292. liberos Sobieslai, inter quos recte Waczlaum iſtum ſeu Wenceslaum, nullum autem Wratislaum commemoravit. Abſente Fri- derico denuo adverſus eum conflatur ſe- ditio. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.447. Idem ibidem. 555
Strana 556
556 ANNUS 1184. Adalbertus Archiepiſc. Sa- lisburgenſis & Leopoldus Dux Auſtriæ Friderico au- xilia ferunt. unum Wazlaum tenuium ditionum & fortunarum Principem ſe ſolo tantum facinus attentaturum fuiſfe, nifi adjutrices manus Conradi habuiſſet, qui & militem, & arma, & æs ſuppeditabat, eminus even- tum rei ſpeculatus, qualemqualem Waczlai auſum ſibi uſui atque quæſtui futurum ſperabat. Sed quibus quibus demum Waczlaum au- xiliis ſuffultum dicamus, is coacto exercitu fumma velocitate ad obru- endam urbem Pragam omnia apparavit, eamque copiis ſuis circum- datam juſta obſidione murorumque oppugnatione preſſit. Contra Eliſabetha Friderici uxor mulier strenua ſagaxque jam tertium cum præsidiariis ſuis militibus vim omnem elufit, hoftisque infultus re- tudit. Rebus, quæ in Bohemia agerentur, ad Fridericum perlatis, is foris auxilia circumſpicere urbique laboranti velociter opem ferre maturavit. Aderat in his Comitiis Moguntinis Adalbertus frater Sa- lisburgenſis Archiepiſcopus, aderat etiam Leopoldus Dux Auftria c) Adalbertus præ ceteris periclitanti fratri feſtinum auxilium laturus contractis copiis ſuis ad urbem obsidione liberandam ocyus advolavit. d) Jamque ille Millovicium uſque (oppidum hodie provinciæ Bechinen- ſis) progreſſus erat, dum adhuc Fridericus in Germania ageret, sub- fidiaque amicorum, cognatorum, foderatorumque imploraret, inter quos præſentiſſimus erat Leopoldus Dux Austriæ jam jam cum magnis copiis limitibus Bohemiæ propinquans. Exciti tandem ſopore ſuo per- duelles agnovere, quo periculo medii inter numeroſum Pragenſem præesidiarium militem & imminentes Germanos cum Friderico exer- citus verſarentur, quasve victori pœnas daturi eſſent, anxii expende re, atque idciro poſt multas tergiverſationes, inquit author, tandem ab illo (Waczlao) reſilierunt, & ad Fridericum redierunt, sicque Fri- dericus victoria potitus, revocavit peregrinum exercitum, ne intraret, & patriam deleret. e) Author quidem noster innuere videtur Leopol- dum Ducem Auſtriæ Bohemiam ingreſſum non fuiſſe, cum de illo dicat: cum magnis copiis Bohemiam intrare volebat, & poſtea confir- mare videatur, cum ait Fridericum revocaſſe peregrinum exercitum, ne intraret, & patriam deleret, ſed Austriaci contemporanei scriptores f) verbis diſertis affirmant Leopoldum intraſſe in Bohemiam, & Wac- zlaum ab eo ejectum fuiſſe. Ut proinde verba authoris noſtri de in- teri- c) Id ex diplomatibus Friderici Imp. in his Moguntinis comitiis emanatis manifeſtum fit apud Ludewig. T. IV. Reliq. p. 170, alibique. d) Hagecius ad annum 1183. ait obſidionem per duos & medium menſem obtinuiſſe. e) Chronographus Si- loenſis ad h. a. p. 119. f) Auctor incertus Chronici Auſtriaci apud Hier. Pez. T. I. p. 565. item Chronicon Zwettlenſe ibid. Waczlaus Pra- gam obſidet.
556 ANNUS 1184. Adalbertus Archiepiſc. Sa- lisburgenſis & Leopoldus Dux Auſtriæ Friderico au- xilia ferunt. unum Wazlaum tenuium ditionum & fortunarum Principem ſe ſolo tantum facinus attentaturum fuiſfe, nifi adjutrices manus Conradi habuiſſet, qui & militem, & arma, & æs ſuppeditabat, eminus even- tum rei ſpeculatus, qualemqualem Waczlai auſum ſibi uſui atque quæſtui futurum ſperabat. Sed quibus quibus demum Waczlaum au- xiliis ſuffultum dicamus, is coacto exercitu fumma velocitate ad obru- endam urbem Pragam omnia apparavit, eamque copiis ſuis circum- datam juſta obſidione murorumque oppugnatione preſſit. Contra Eliſabetha Friderici uxor mulier strenua ſagaxque jam tertium cum præsidiariis ſuis militibus vim omnem elufit, hoftisque infultus re- tudit. Rebus, quæ in Bohemia agerentur, ad Fridericum perlatis, is foris auxilia circumſpicere urbique laboranti velociter opem ferre maturavit. Aderat in his Comitiis Moguntinis Adalbertus frater Sa- lisburgenſis Archiepiſcopus, aderat etiam Leopoldus Dux Auftria c) Adalbertus præ ceteris periclitanti fratri feſtinum auxilium laturus contractis copiis ſuis ad urbem obsidione liberandam ocyus advolavit. d) Jamque ille Millovicium uſque (oppidum hodie provinciæ Bechinen- ſis) progreſſus erat, dum adhuc Fridericus in Germania ageret, sub- fidiaque amicorum, cognatorum, foderatorumque imploraret, inter quos præſentiſſimus erat Leopoldus Dux Austriæ jam jam cum magnis copiis limitibus Bohemiæ propinquans. Exciti tandem ſopore ſuo per- duelles agnovere, quo periculo medii inter numeroſum Pragenſem præesidiarium militem & imminentes Germanos cum Friderico exer- citus verſarentur, quasve victori pœnas daturi eſſent, anxii expende re, atque idciro poſt multas tergiverſationes, inquit author, tandem ab illo (Waczlao) reſilierunt, & ad Fridericum redierunt, sicque Fri- dericus victoria potitus, revocavit peregrinum exercitum, ne intraret, & patriam deleret. e) Author quidem noster innuere videtur Leopol- dum Ducem Auſtriæ Bohemiam ingreſſum non fuiſſe, cum de illo dicat: cum magnis copiis Bohemiam intrare volebat, & poſtea confir- mare videatur, cum ait Fridericum revocaſſe peregrinum exercitum, ne intraret, & patriam deleret, ſed Austriaci contemporanei scriptores f) verbis diſertis affirmant Leopoldum intraſſe in Bohemiam, & Wac- zlaum ab eo ejectum fuiſſe. Ut proinde verba authoris noſtri de in- teri- c) Id ex diplomatibus Friderici Imp. in his Moguntinis comitiis emanatis manifeſtum fit apud Ludewig. T. IV. Reliq. p. 170, alibique. d) Hagecius ad annum 1183. ait obſidionem per duos & medium menſem obtinuiſſe. e) Chronographus Si- loenſis ad h. a. p. 119. f) Auctor incertus Chronici Auſtriaci apud Hier. Pez. T. I. p. 565. item Chronicon Zwettlenſe ibid. Waczlaus Pra- gam obſidet.
Strana 557
FRIDERICI 8. teriore Bohemia Pragæque vicinia intelligenda videantur, ad quam metu terræ vaſtandæ, pro legionum in hoſtico licentia, Fridericus Auftriaca auxilia non logius progredi perpefsus eft. Juvat Auctorem Chronici MS. Clauſtro Neoburgensis locupletius hæc enarrantem exſcribere : g) Fridericus Dux Boemiæ conſpirantibus adverſum ſe Bohe- mis in Auſtriam profugus venit , ſed auxilio fratris ſui Alberti Salz- burgenſis Archiepiſcopi, & conſanguinei ſui Liupoldi Ducis Auſtriæ va- lida militum manu collecta totam Bohemorum terram in deditionem cum obſidibus recepit, & eum (Waczlaum) quem pro ipſo Ducem institue- rant, violenter rejecit. 557 Waczlaum de- pellunt. Cum Chronographus Siloenſis memoraſſet Salisburgenſes co- pias Milovicium uſque perrupiſſe, ait ecclefîam hujus loci grave di- ſpendium perpeſſam, ſcilicet quod uſitata ea ætate legionum licen- tia, præſertim cum commeatu deſtituerentur, paſſim vi & rapto vi- verent. Mylewsko latine Milovicium germanice Mülhauſen, fuit Canonia, estque hodie Ordinis Præmonstratensis, sub Præfectura Abbatis Strahofienſis , cujus quidem initia ad hoc annorum confinium ſpectant, quanquam propter veterum documentorum jacturam haud certo conftet, quo anno fundata, aut quis ejus fundator fuerit. Annales Præmonſtratenſes haud aliud de ea referunt, quam quod ex Crugerio atque Balbino hauſere. Balbinus quidem Dec. 1. l. 4. p. 66. initia hu- jus Canoniæ ad annum 1200. reponit, ſed cum indubitatum fit B. Gerlacum primum illius fuiſſe Abbatem, Tomo vero I. Monumen- torum noſtrorum oftenderimus eundem B. Gerlacum Chronographo Siloenſi in ſcribenda hiſtoria patria ab anno 1193. Continuatorem ſucceſsiſſe, ostenderimus, inquam, p. 24. illum clara indicia ad an- nos 1193. & 1196. reliquiſſe , quod tum jam Abbas Milovicenſis fue- rit, pronum est conjicere, originem Canoniæ istius altius repeten- dam eſſe. b) Similiter multum a vero abluſit Crugerius in ſacris Pul- veribus ad 7. Februarii, dum Babonem ſeu Bavarum de Strakonicz, multo poſteriorem, non modo hujus Milovicenſis Canoniæ, ſed & Lunevicenſis Parthenonis fundatorem facit. i) Ex Chronographi Si- loenſis ipſiusque B. Gerlaci relatis non obſcure eruitur : Virum ejus- ce g) Apud Hanſiz. Germ. ſac. T. 11. p. 305. b) B. Gerlacum quidem adhue anno 1221. Abbatiæ huic præefuiſſe declarat Ottocari I. diploma apud Pontanum in Boh. Pia p. 88., ubi inter testes legitur: Gerlagus Abbas de Milewsk. i) Lu- nevicenſis parthenonis conditorem fuiſſe Henricum Præmonſtratenſem jam multo ante oftendimus. Initia Milovi- cenſis cœnobii Ord,Præmon.
FRIDERICI 8. teriore Bohemia Pragæque vicinia intelligenda videantur, ad quam metu terræ vaſtandæ, pro legionum in hoſtico licentia, Fridericus Auftriaca auxilia non logius progredi perpefsus eft. Juvat Auctorem Chronici MS. Clauſtro Neoburgensis locupletius hæc enarrantem exſcribere : g) Fridericus Dux Boemiæ conſpirantibus adverſum ſe Bohe- mis in Auſtriam profugus venit , ſed auxilio fratris ſui Alberti Salz- burgenſis Archiepiſcopi, & conſanguinei ſui Liupoldi Ducis Auſtriæ va- lida militum manu collecta totam Bohemorum terram in deditionem cum obſidibus recepit, & eum (Waczlaum) quem pro ipſo Ducem institue- rant, violenter rejecit. 557 Waczlaum de- pellunt. Cum Chronographus Siloenſis memoraſſet Salisburgenſes co- pias Milovicium uſque perrupiſſe, ait ecclefîam hujus loci grave di- ſpendium perpeſſam, ſcilicet quod uſitata ea ætate legionum licen- tia, præſertim cum commeatu deſtituerentur, paſſim vi & rapto vi- verent. Mylewsko latine Milovicium germanice Mülhauſen, fuit Canonia, estque hodie Ordinis Præmonstratensis, sub Præfectura Abbatis Strahofienſis , cujus quidem initia ad hoc annorum confinium ſpectant, quanquam propter veterum documentorum jacturam haud certo conftet, quo anno fundata, aut quis ejus fundator fuerit. Annales Præmonſtratenſes haud aliud de ea referunt, quam quod ex Crugerio atque Balbino hauſere. Balbinus quidem Dec. 1. l. 4. p. 66. initia hu- jus Canoniæ ad annum 1200. reponit, ſed cum indubitatum fit B. Gerlacum primum illius fuiſſe Abbatem, Tomo vero I. Monumen- torum noſtrorum oftenderimus eundem B. Gerlacum Chronographo Siloenſi in ſcribenda hiſtoria patria ab anno 1193. Continuatorem ſucceſsiſſe, ostenderimus, inquam, p. 24. illum clara indicia ad an- nos 1193. & 1196. reliquiſſe , quod tum jam Abbas Milovicenſis fue- rit, pronum est conjicere, originem Canoniæ istius altius repeten- dam eſſe. b) Similiter multum a vero abluſit Crugerius in ſacris Pul- veribus ad 7. Februarii, dum Babonem ſeu Bavarum de Strakonicz, multo poſteriorem, non modo hujus Milovicenſis Canoniæ, ſed & Lunevicenſis Parthenonis fundatorem facit. i) Ex Chronographi Si- loenſis ipſiusque B. Gerlaci relatis non obſcure eruitur : Virum ejus- ce g) Apud Hanſiz. Germ. ſac. T. 11. p. 305. b) B. Gerlacum quidem adhue anno 1221. Abbatiæ huic præefuiſſe declarat Ottocari I. diploma apud Pontanum in Boh. Pia p. 88., ubi inter testes legitur: Gerlagus Abbas de Milewsk. i) Lu- nevicenſis parthenonis conditorem fuiſſe Henricum Præmonſtratenſem jam multo ante oftendimus. Initia Milovi- cenſis cœnobii Ord,Præmon.
Strana 558
ANNUS 1184. 558 ce ætatis nobilem & præpotentem loci hujus dominum & poſſeſso- rem Georgium de Milewsk , qui in diplomatibus etiam nomine vernacu- lo Jurik de Milewsk nonnunquam inter testes legitur, fundatorem fuiſſe , cujus geſta repetitis vicibus uterque author adfert, & quem prior jam ad annum ſequentem Georgium nostrum appellat, ut con- jecturam capere fas fit, quemadmodum in eundem locum commentati p. 120. præoccupavimus, jam anno 1185. colonias Præmonstratenſes Milovicium inductas fuiſſe. Unde vero Milovicium coloniæ inductæ fuerint, nihil a veteribus proditum. Annales quidem Præmonstra- tenſes ad Hagecium provocantes Siloa has colonias affumptas nar- rant, cui patrocinari videntur verba Chronographi Siloensis dum fundatorem hunc Georgium noſtrum vocat, quanquam opponi rur- ſum poſſit, cur idem author Milovicium in cenſum cœnobiorum ex Si- loa originem ſuam repetentium non retulerit, cum reliqua omnia ac- curate, & quo tempore cœperint, nominet, adferatque. Procudenda ſubinde diplomata & monumenta fortaffis aliquando rem in majorem lucem reponent. Teſslinenſis cœnobii Ord. S. Benedicti initia. Non abſimili difficultati ſubjectus eſt annus erecti monasterii Tess- linenſis Ordinis S. Benedicti, qui a veteribus ad posteritatem trans- miſsus non est. Jam P. V. Annalium nostrorum p. 501. diximus pe- nes Hagecium fidem eſſe, num, uti ille vult, hoc monaſterium jam anno 1084. conditum fuerit? non certius de Paprocii & Ziegelbau- eri teſtimonio aſſerere mihi licet, e quibus prior in monasteriis p. 860. annum præſentem, alter in hiſtoria ſua Brzevnovienſi p. 202. annum ſuperiorem defigit. Monaſterium hoc, turbis Huſfiticis ever- ſum , ſitum fuit in hodierno Diſtrictu Plſnenſi prope Mireschovium ejusque memoria conſervatur per templum S. Jacobi isthic ſolita- rium in nemore adhucdum perſtans. Colonias huc ex Inſulano ſeu Oſtrovienſi monasterio inductas fuiſſe eo indicio non inconcinne argu- mentatur Ziegelbauerus, quod hodiedum possessores Teſslinenfium ruderum ſex ſexagenas groſſorum Pragensium pendant cœnobio S. Jo- annis ſub Rupe, in quod Inſulano conobio everſo, Religioſi Ostro- vienſes immigrarunt. Ego ut candide fatear, multum dubito Tess- linium unquam ad justam monasterii normam pertigiſſe, cujus nul- lus unquam Abbas in diplomatibus vel teſtis nomine, mihi occúr- rit. Summum Præpoſituram fuiſſe magis ſentio, ſi non plane cel- la, eremitoriumve unius alteriusve ſolitarii monachi Ostrovienſis fuit. Nam
ANNUS 1184. 558 ce ætatis nobilem & præpotentem loci hujus dominum & poſſeſso- rem Georgium de Milewsk , qui in diplomatibus etiam nomine vernacu- lo Jurik de Milewsk nonnunquam inter testes legitur, fundatorem fuiſſe , cujus geſta repetitis vicibus uterque author adfert, & quem prior jam ad annum ſequentem Georgium nostrum appellat, ut con- jecturam capere fas fit, quemadmodum in eundem locum commentati p. 120. præoccupavimus, jam anno 1185. colonias Præmonstratenſes Milovicium inductas fuiſſe. Unde vero Milovicium coloniæ inductæ fuerint, nihil a veteribus proditum. Annales quidem Præmonstra- tenſes ad Hagecium provocantes Siloa has colonias affumptas nar- rant, cui patrocinari videntur verba Chronographi Siloensis dum fundatorem hunc Georgium noſtrum vocat, quanquam opponi rur- ſum poſſit, cur idem author Milovicium in cenſum cœnobiorum ex Si- loa originem ſuam repetentium non retulerit, cum reliqua omnia ac- curate, & quo tempore cœperint, nominet, adferatque. Procudenda ſubinde diplomata & monumenta fortaffis aliquando rem in majorem lucem reponent. Teſslinenſis cœnobii Ord. S. Benedicti initia. Non abſimili difficultati ſubjectus eſt annus erecti monasterii Tess- linenſis Ordinis S. Benedicti, qui a veteribus ad posteritatem trans- miſsus non est. Jam P. V. Annalium nostrorum p. 501. diximus pe- nes Hagecium fidem eſſe, num, uti ille vult, hoc monaſterium jam anno 1084. conditum fuerit? non certius de Paprocii & Ziegelbau- eri teſtimonio aſſerere mihi licet, e quibus prior in monasteriis p. 860. annum præſentem, alter in hiſtoria ſua Brzevnovienſi p. 202. annum ſuperiorem defigit. Monaſterium hoc, turbis Huſfiticis ever- ſum , ſitum fuit in hodierno Diſtrictu Plſnenſi prope Mireschovium ejusque memoria conſervatur per templum S. Jacobi isthic ſolita- rium in nemore adhucdum perſtans. Colonias huc ex Inſulano ſeu Oſtrovienſi monasterio inductas fuiſſe eo indicio non inconcinne argu- mentatur Ziegelbauerus, quod hodiedum possessores Teſslinenfium ruderum ſex ſexagenas groſſorum Pragensium pendant cœnobio S. Jo- annis ſub Rupe, in quod Inſulano conobio everſo, Religioſi Ostro- vienſes immigrarunt. Ego ut candide fatear, multum dubito Tess- linium unquam ad justam monasterii normam pertigiſſe, cujus nul- lus unquam Abbas in diplomatibus vel teſtis nomine, mihi occúr- rit. Summum Præpoſituram fuiſſe magis ſentio, ſi non plane cel- la, eremitoriumve unius alteriusve ſolitarii monachi Ostrovienſis fuit. Nam
Strana 559
FRIDERICI 8. Nam neque in Catalogo Decimarum eccleſiaſticarum anni 1184., neque in altero Catalogo monasteriorum & Præpoſiturarum Ordinis S. Benedicti, quen posterius Balbinus libris Erectionum ſubjecit, comparet, & quod mirum eft, ne memoria quidem illius reperitur inter parochias aut plebanias in Decanatu Plznensi, Rokyczanensi Podbrodenſi, ad quorum e tribus unum ſpectaſſe loci fitus innuit, denique quod majus eft: in omnibus libris Erectionum nullam Teſsli- ni mentionem reperio. 559 Quod ordine menſium præferendum erat : Annus hic poſtremus erat pientiſſimo Viro Godeſcalco Abbati Siloenſi. Nam cum is anni ſu- perioris fine, uti narravimus ad epiſcopum Olomucenſem Conradumque Marchionem officii cauſa inviſiſſet , hoſpitalitatis, clementiæque gra- tiis delibutus apud eosdem per dies festos Natalis Domini perstitit, atque nonniſî circa epiphaniam Dominicam ad Parthenonem ſuum Lunevicenſem, magis etiam labefactata valetudine, reversus est. Ex- hauſtus alioquin corpore, ut vix oſſibus hæreret, ſensim viribus de- ficere cœpit, maxime cum male affectus ftomachus quosquos demum cibos regereret. Ut vero omnium virtutum ornamentis a prima ſua ætate vitam excoluerat, ita ſeſe ad mortem, quæ virtuofiſſimis Deum- que timentibus propria eſt, ſanctiſſimam comparavit. Inter compre- cationes itaque & ejulatus filiorum filiarumque ſuarum Lunevicii XII. Kal. Martii k) ſancta illa anima, inquit author, carne ſoluta eſt. Dor- mivit autem venerabilis Dei famulus Abbas Gotſchalcus anno ætatis ſuæ 68., ſacerdotis 40., cum rexisset Siloenſem ecclesiam pastor & Abbas 35. annis & menſe uno. Omnibus rite ad funus, tanto viro dignum, comparatis, corpus ejus Siloam deducitur: ibidem tumulandum; de cujus obitu cum Henricus epiſcopus Pragenſis certior eſſet redditus velocibus nunciis vefuit, ne ſe abſente terræ mandaretur, venit ita- que Siloam 22. Februarii id eſt feria quarta, & quinta eum ſepelivit portans propriis humeris venerabilem glebam(corpus) cum Theobaldo l) glorioſo Duce , collaborantibus quatuor Abbatibus, quos tunc adfuiſſe recordor; Adfuit autem ibidem magna multitudo nobilium virorum pa- riter k) Nonnulla MS. mortem illius ad XIV. Kal. Martii reponunt , ſed præterquam diem XII. Kal. Martii, ſeu 18. Febr. Doxanenſe Necrologium referat , ſæpe laudatus author noſter expreſſis verbis obitum illius Sabbatho accidiſſe ait, quod omnino anno præſente in XII. Kal. Martii incidit. Non adverti vero T. I. Monum. p. 98. annum præſentem biſſextilem fuiſſe, ut proinde locus ibidem emendandus fit. 1) Erat Siloa, uti hodie, ſita in provincia Czaslavienſi, cujus Theobaldus Dux fuerat. Mors Gode- ſcalci Abbatit Siloenſit. Epiſcopus Pre- genſis cum Theobaldo Du- ce corpus Ge- deſcalci in ſe- pulturam por- tat.
FRIDERICI 8. Nam neque in Catalogo Decimarum eccleſiaſticarum anni 1184., neque in altero Catalogo monasteriorum & Præpoſiturarum Ordinis S. Benedicti, quen posterius Balbinus libris Erectionum ſubjecit, comparet, & quod mirum eft, ne memoria quidem illius reperitur inter parochias aut plebanias in Decanatu Plznensi, Rokyczanensi Podbrodenſi, ad quorum e tribus unum ſpectaſſe loci fitus innuit, denique quod majus eft: in omnibus libris Erectionum nullam Teſsli- ni mentionem reperio. 559 Quod ordine menſium præferendum erat : Annus hic poſtremus erat pientiſſimo Viro Godeſcalco Abbati Siloenſi. Nam cum is anni ſu- perioris fine, uti narravimus ad epiſcopum Olomucenſem Conradumque Marchionem officii cauſa inviſiſſet , hoſpitalitatis, clementiæque gra- tiis delibutus apud eosdem per dies festos Natalis Domini perstitit, atque nonniſî circa epiphaniam Dominicam ad Parthenonem ſuum Lunevicenſem, magis etiam labefactata valetudine, reversus est. Ex- hauſtus alioquin corpore, ut vix oſſibus hæreret, ſensim viribus de- ficere cœpit, maxime cum male affectus ftomachus quosquos demum cibos regereret. Ut vero omnium virtutum ornamentis a prima ſua ætate vitam excoluerat, ita ſeſe ad mortem, quæ virtuofiſſimis Deum- que timentibus propria eſt, ſanctiſſimam comparavit. Inter compre- cationes itaque & ejulatus filiorum filiarumque ſuarum Lunevicii XII. Kal. Martii k) ſancta illa anima, inquit author, carne ſoluta eſt. Dor- mivit autem venerabilis Dei famulus Abbas Gotſchalcus anno ætatis ſuæ 68., ſacerdotis 40., cum rexisset Siloenſem ecclesiam pastor & Abbas 35. annis & menſe uno. Omnibus rite ad funus, tanto viro dignum, comparatis, corpus ejus Siloam deducitur: ibidem tumulandum; de cujus obitu cum Henricus epiſcopus Pragenſis certior eſſet redditus velocibus nunciis vefuit, ne ſe abſente terræ mandaretur, venit ita- que Siloam 22. Februarii id eſt feria quarta, & quinta eum ſepelivit portans propriis humeris venerabilem glebam(corpus) cum Theobaldo l) glorioſo Duce , collaborantibus quatuor Abbatibus, quos tunc adfuiſſe recordor; Adfuit autem ibidem magna multitudo nobilium virorum pa- riter k) Nonnulla MS. mortem illius ad XIV. Kal. Martii reponunt , ſed præterquam diem XII. Kal. Martii, ſeu 18. Febr. Doxanenſe Necrologium referat , ſæpe laudatus author noſter expreſſis verbis obitum illius Sabbatho accidiſſe ait, quod omnino anno præſente in XII. Kal. Martii incidit. Non adverti vero T. I. Monum. p. 98. annum præſentem biſſextilem fuiſſe, ut proinde locus ibidem emendandus fit. 1) Erat Siloa, uti hodie, ſita in provincia Czaslavienſi, cujus Theobaldus Dux fuerat. Mors Gode- ſcalci Abbatit Siloenſit. Epiſcopus Pre- genſis cum Theobaldo Du- ce corpus Ge- deſcalci in ſe- pulturam por- tat.
Strana 560
560 riter & mulierum ſanctum funus cum planctu proſequentium, cui planc- tui non vidi ſimilem in diebus meis. m) Compluribus paginis idem author patri ſuo Abbatique, omni virtutum genere ornatiſſimo, pa- rentat, & prolixam biographiam ſcribit, quæ hic perſequi longum eſſet. Unum præterea ex ejus relatis apponere juverit: Hoc ipſo an- no Henricum epiſcopum Pragenſem ſabbatho quatuor temporum post Pentecosten denuo Siloam advenisse, atque isthic Clericos facris ordinibus initiaſſe, inter eos, inquit author, & ego promotus in dia- conum legi Evangelium coram epiſcopo notus exiſtens, & charus eidem epiſcopo , & tunc , & deinde, quamdiu vixit. ANNUS I184. Adalbertus Archiepiſe. Sa- lisburg. in Ita- liam proficiſci- tur. Adalbertus Archiepiſcopus Salisburgensis, posteaquam fratrem ſuum throno & tranquilitati reſtituiſſet, Veronam Imperatorem in Italiam ſecutus eft, quo ex condicto Lucius quoque Papa venerat. Supereſt ipſius Adalberti ex hac urbe data epiſtola ad Capitulum ſuum n) , qua illi nunciat Gurcenſem cauſam, quæ jam anno ſuperio- re Conradum præcefsorem ſuum exagitaverat, feliciter in favorem eccleſiæ Salisburgenfis finitam. Hermannus (Gurcensis epiſcopus) & Præpoſitus, inquit, gratiæ noſtræ ſe penitus ſubpoſuerunt, in nullo dein- ceps eccleſiam noſtram gravaturi. Quomodo autem reliqui Gurcenſium contra nos crocitantes coram Imperatore refutati ſint, & confuſi, a nobis plenius poſtmodum audietis. Privilegia, & literas de Gurcenſibus & de monetis ab utraque dignitate, Apoſtolica videlicet & Regia, im- petravimus, & legationem nobis & ſucceſſoribus noſtris per totam Noricam confirmavimus. Harum literarum vel fragmentum hic exſcribere li- buit , quod unicas a piiſſimo hoc præſule noſtro ſupereſſe hucuſque compererim a nemine Hiftoricorum Salisburgenſium prolatas. Han- fizius quidem c. 1. p. 303. Lucii bullam ſeu Privilegium, de quo mox ſupra Adalbertus in epiſtola ſua, excuſum dedit, at vero me- morata epiſtola, uti & plures aliorum ad Adalbertum, ſcriptæ epi- ſtolæ, a Bernardo Pezio c. l. editæ, ab illo ignoratæ fuere. Poſtremo non prætermittendum est tantoopere a recentioribus noſtris decantatum diploma Wrſſovecianæ familiæ primum ab Hage- cio ad h. a, dein a Paprocio in ſpeculo Moraviæ fol. 290., a Goidaſ- to m) Chronogr. Siloenſis ad h. a. p. 118. n) Noveritis, quod Veronam ſani & hilares cum omni noſtro comitatu venientes tam Dominum Papam , quam Imperatorem per omnia in eccleſiæ noſtræ houoris negotio ad voluntatem noſtram expoſitos invenimus. Bern. Pezius T. VI. Cod. dipl. P. II. p. 47.
560 riter & mulierum ſanctum funus cum planctu proſequentium, cui planc- tui non vidi ſimilem in diebus meis. m) Compluribus paginis idem author patri ſuo Abbatique, omni virtutum genere ornatiſſimo, pa- rentat, & prolixam biographiam ſcribit, quæ hic perſequi longum eſſet. Unum præterea ex ejus relatis apponere juverit: Hoc ipſo an- no Henricum epiſcopum Pragenſem ſabbatho quatuor temporum post Pentecosten denuo Siloam advenisse, atque isthic Clericos facris ordinibus initiaſſe, inter eos, inquit author, & ego promotus in dia- conum legi Evangelium coram epiſcopo notus exiſtens, & charus eidem epiſcopo , & tunc , & deinde, quamdiu vixit. ANNUS I184. Adalbertus Archiepiſe. Sa- lisburg. in Ita- liam proficiſci- tur. Adalbertus Archiepiſcopus Salisburgensis, posteaquam fratrem ſuum throno & tranquilitati reſtituiſſet, Veronam Imperatorem in Italiam ſecutus eft, quo ex condicto Lucius quoque Papa venerat. Supereſt ipſius Adalberti ex hac urbe data epiſtola ad Capitulum ſuum n) , qua illi nunciat Gurcenſem cauſam, quæ jam anno ſuperio- re Conradum præcefsorem ſuum exagitaverat, feliciter in favorem eccleſiæ Salisburgenfis finitam. Hermannus (Gurcensis epiſcopus) & Præpoſitus, inquit, gratiæ noſtræ ſe penitus ſubpoſuerunt, in nullo dein- ceps eccleſiam noſtram gravaturi. Quomodo autem reliqui Gurcenſium contra nos crocitantes coram Imperatore refutati ſint, & confuſi, a nobis plenius poſtmodum audietis. Privilegia, & literas de Gurcenſibus & de monetis ab utraque dignitate, Apoſtolica videlicet & Regia, im- petravimus, & legationem nobis & ſucceſſoribus noſtris per totam Noricam confirmavimus. Harum literarum vel fragmentum hic exſcribere li- buit , quod unicas a piiſſimo hoc præſule noſtro ſupereſſe hucuſque compererim a nemine Hiftoricorum Salisburgenſium prolatas. Han- fizius quidem c. 1. p. 303. Lucii bullam ſeu Privilegium, de quo mox ſupra Adalbertus in epiſtola ſua, excuſum dedit, at vero me- morata epiſtola, uti & plures aliorum ad Adalbertum, ſcriptæ epi- ſtolæ, a Bernardo Pezio c. l. editæ, ab illo ignoratæ fuere. Poſtremo non prætermittendum est tantoopere a recentioribus noſtris decantatum diploma Wrſſovecianæ familiæ primum ab Hage- cio ad h. a, dein a Paprocio in ſpeculo Moraviæ fol. 290., a Goidaſ- to m) Chronogr. Siloenſis ad h. a. p. 118. n) Noveritis, quod Veronam ſani & hilares cum omni noſtro comitatu venientes tam Dominum Papam , quam Imperatorem per omnia in eccleſiæ noſtræ houoris negotio ad voluntatem noſtram expoſitos invenimus. Bern. Pezius T. VI. Cod. dipl. P. II. p. 47.
Strana 561
FRIDERICI 8. 561 to & Lunigio typis prolatum, o) quod vel ab Imperatoribus Ferdinan- do II. & Leopoldo confirmatum fuit. In hoc diplomate Fridericus Dux Bohemiæ , & Gubernator Moraviæ uſque ad fines Hungariæ ſub capitis ſupplicio præcipit æternæ oblivioni tradendam perduellionem Comitum Wrſſoveciorum , quas repetitis vicibus majores illorum ad- verſus Duces Bohemiæ concitarunt, & Ratiborio Wrſſovecio ejusque stirpi nova & peculiaria gentilitia concedit arma, videlicet duas de- cuſſatas ſecures tam in area cærulei coloris , quam ſupra galeam ob meritum, quod idem Ratiborius ſibi in perdomanda Moravia adju- tor fuerit. Sed nihil magis diplomate iſto in hiſtoria patria abſonum effingi potuiſſe jam in P. II. Annalium noſtrorum p. 147. & 192 item in Tomo IV. Monumentorum Lectorem præmonuimus. Nam 1. titu- lus iſte Friderici prorſus inſolitus eſt, quem inepte a quoquo demum poſteriore, veterum diplomatum noſtrorum imperito, effictum fuiſſe tot autographæ hodie ſuperſtites Friderici membranæ clamant, incul- cantque. 2. Diplomata Boemico ſermone conſcripta necdum erant ea ætate uſitata & ſæculis duobus poſterius in morem traduci cœpta. 3. Idioma Bohemicum iſtius diplomatis toto cœlo a dialecto iſtius ſæculi abeſt, ætatemque Hagecii, aut paulo ſuperiorem ſpirat. 4. Neque nominum propriorum hereditariorum, neque armorum apud fa- milias ejusdem stirpis uniformium certisque coloribus diſtinctorum uſus adhue ea ætate apud gentem noſtram invaluit. 5. Prorſus ridiculum in hac charta eſt: quod Fridericus, uti mox ſupra vidimus, a Ger- manis hoc ipſo anno adjutus atque in Principatum reſtitutus, in his iplls Majeſtatibus ſuis præcipiat Ratiborio Wrſſovecenſi ut perpetuus hoſtis ſit Germanorum & Bavarorum. Non fuit vero Hagecius author & faber mutati hujus in familia Wrſſovecia novique (ſi ſuperis pla- cet ) inducti gentilitii clypei , ſed Dalimilus potiſſimarum fabularum noſtrarum fons & origo: is enim c. 73. ita verſificat: Morawsky Kniez (Kunrat) bratru nerodi služiti, Proto Kniez Bedrzich muſy nan gieti. Ale ze lidi nemie giesſtie doſti , Wrſſowicze przige k miloſti. Ale aby ſwu newieru wzdy gmeli na pamieti, kaza gim na ſſtitie bra- daticzy noſſiti. Id eſt Princeps Moraviæ Conradus non voluit fratri ſervire, quare Princeps Fridericus debuit illum invadere. Sed quia non habuit ſufficientes milites, Wrſſovecios aſſumit in gratiam. Verum ut eſſent perpetuo memores ſuæ infidelitatis , præcepit illis , ut ſecures in ſuum clypeum aſſumerent. p) Quale autem quantumque chaos hiſtoriæ & chro- Bbbb PARS VI. ANNAL. HAGEC. o) Goldastus in Beylagen S. 175. Lunig in Reichs-Archiv P. Spec. Contin. I. p. 231. p) Minus ſcite dectiſſimus Pubitſchka igitur ſeripſit neminem Dubra- Friderici di- ploma Wr- ſſoveciis datum ſubleſtum.
FRIDERICI 8. 561 to & Lunigio typis prolatum, o) quod vel ab Imperatoribus Ferdinan- do II. & Leopoldo confirmatum fuit. In hoc diplomate Fridericus Dux Bohemiæ , & Gubernator Moraviæ uſque ad fines Hungariæ ſub capitis ſupplicio præcipit æternæ oblivioni tradendam perduellionem Comitum Wrſſoveciorum , quas repetitis vicibus majores illorum ad- verſus Duces Bohemiæ concitarunt, & Ratiborio Wrſſovecio ejusque stirpi nova & peculiaria gentilitia concedit arma, videlicet duas de- cuſſatas ſecures tam in area cærulei coloris , quam ſupra galeam ob meritum, quod idem Ratiborius ſibi in perdomanda Moravia adju- tor fuerit. Sed nihil magis diplomate iſto in hiſtoria patria abſonum effingi potuiſſe jam in P. II. Annalium noſtrorum p. 147. & 192 item in Tomo IV. Monumentorum Lectorem præmonuimus. Nam 1. titu- lus iſte Friderici prorſus inſolitus eſt, quem inepte a quoquo demum poſteriore, veterum diplomatum noſtrorum imperito, effictum fuiſſe tot autographæ hodie ſuperſtites Friderici membranæ clamant, incul- cantque. 2. Diplomata Boemico ſermone conſcripta necdum erant ea ætate uſitata & ſæculis duobus poſterius in morem traduci cœpta. 3. Idioma Bohemicum iſtius diplomatis toto cœlo a dialecto iſtius ſæculi abeſt, ætatemque Hagecii, aut paulo ſuperiorem ſpirat. 4. Neque nominum propriorum hereditariorum, neque armorum apud fa- milias ejusdem stirpis uniformium certisque coloribus diſtinctorum uſus adhue ea ætate apud gentem noſtram invaluit. 5. Prorſus ridiculum in hac charta eſt: quod Fridericus, uti mox ſupra vidimus, a Ger- manis hoc ipſo anno adjutus atque in Principatum reſtitutus, in his iplls Majeſtatibus ſuis præcipiat Ratiborio Wrſſovecenſi ut perpetuus hoſtis ſit Germanorum & Bavarorum. Non fuit vero Hagecius author & faber mutati hujus in familia Wrſſovecia novique (ſi ſuperis pla- cet ) inducti gentilitii clypei , ſed Dalimilus potiſſimarum fabularum noſtrarum fons & origo: is enim c. 73. ita verſificat: Morawsky Kniez (Kunrat) bratru nerodi služiti, Proto Kniez Bedrzich muſy nan gieti. Ale ze lidi nemie giesſtie doſti , Wrſſowicze przige k miloſti. Ale aby ſwu newieru wzdy gmeli na pamieti, kaza gim na ſſtitie bra- daticzy noſſiti. Id eſt Princeps Moraviæ Conradus non voluit fratri ſervire, quare Princeps Fridericus debuit illum invadere. Sed quia non habuit ſufficientes milites, Wrſſovecios aſſumit in gratiam. Verum ut eſſent perpetuo memores ſuæ infidelitatis , præcepit illis , ut ſecures in ſuum clypeum aſſumerent. p) Quale autem quantumque chaos hiſtoriæ & chro- Bbbb PARS VI. ANNAL. HAGEC. o) Goldastus in Beylagen S. 175. Lunig in Reichs-Archiv P. Spec. Contin. I. p. 231. p) Minus ſcite dectiſſimus Pubitſchka igitur ſeripſit neminem Dubra- Friderici di- ploma Wr- ſſoveciis datum ſubleſtum.
Strana 562
Item & Ro- ſenbergiis. ANNUS I185. 562 chronologiæ, quantam confuſionem ipſorum Imperatorum, Ducum, Principumque perſonarum decem facile capitibus iſthic Dalimilus pro- pinet, si legere avet benevolus Lector, adeat Hofmannum interpre- tem Dalimili apud Hier. Pezium T. II. sub finem (nam authoris ifti- us Bohemica exemplaria rariſſima funt) & exterrefiet tot tantisque hi- ſtoriæ monſtris, tantaque Annalium noſtrorum depravatione. Ne ta- men quid diſſimulaſſe videar, cum Dalimilus rei geſtæ annum præ- ſentem, quod rariſsime facere folitus, appoſuerit, fortaſſis in his fuis narratis latent eæ traditionum reliquiæ : quod Wrſſoveciorum non- nulli extorres hoc anno rurſum ex Polonia ſeſe in Bohemiam inſinua- verint. Non majorem fidem meretur alterum diploma ab eodem Pa- procio in Ordine Dominorum p. 14. allatum, quo ad probandam Wit- konum ſeu Roſenbergiorum antiquitatem ait hoc anno a Friderico Duce monaſterio Brzewnovienſi diploma datum, cujus neque in Ar- chivo nec alibi ſupereſt memoria. Verum quidem est in aliis Fride- rici diplomatibus, quorum & nos exempla protulimus, crebrius in- ter testes subscriptum legi Witek & Witkonem, sed id nomen sanc- ti, & baptiſmale fuit, unde Roſenbergiorum, qui idem baptiſmale po- stea paſſim aſſumere ſoliti, originem & genealogiam derivare, ridi- culum est. *& ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXV. URBANI III Pap. 1. FRIDERICI Reg. 34. Imp. 31. HENRICI Brzet. Ep. Prag. 4. FRIDERICI it. Duc. 9. CAYNI ep. Ol. 3. Fridericus fratrem Przi- mislaum mit- tit in Mora- viam ad deva- ſtandas Conra- di terras. ridem in fermentum Friderici Ducis bilem concitaverat Conradi Marchionis Moraviæ temeritas & auſus, tum quod ante tres an- nos ſe Principatu depellere machinatus ſit, tum quod Moravi- am in feudum Imperatori offerre , Marchionis titulum & jura ſe in- ſalutato invitisque Ordinibus Bohemiæ vindicare, verbo Moraviam a Bohemia ſcindere, ſupremamque poteftatem ambire attentaverit. a) Non magis opportunum Friderico viſum tempus abſentia Impe- rato- vio vetuſtiorem horum meminiſſe. Sane Dubravius ex Hagecio, Hagecius ex Da- limilo hauſit, & pro more ſuo amplificavit, ut proinde narratis his non ea fides & auctoritas tribuenda ſit, quam illis doct. vir eadem pagina concedit. a) Fri- dericus Dux iratus Conrado de Moravia tum pro antiqua injuria, qua eum ante tres annos regno pellere averat, tum etiam pro alienatione Moraviæ , quam non ab eo, ſed de manu Imperatoris tenere geſtiebat &c. Chronogr. Siloenſis ad h. a.p. 119
Item & Ro- ſenbergiis. ANNUS I185. 562 chronologiæ, quantam confuſionem ipſorum Imperatorum, Ducum, Principumque perſonarum decem facile capitibus iſthic Dalimilus pro- pinet, si legere avet benevolus Lector, adeat Hofmannum interpre- tem Dalimili apud Hier. Pezium T. II. sub finem (nam authoris ifti- us Bohemica exemplaria rariſſima funt) & exterrefiet tot tantisque hi- ſtoriæ monſtris, tantaque Annalium noſtrorum depravatione. Ne ta- men quid diſſimulaſſe videar, cum Dalimilus rei geſtæ annum præ- ſentem, quod rariſsime facere folitus, appoſuerit, fortaſſis in his fuis narratis latent eæ traditionum reliquiæ : quod Wrſſoveciorum non- nulli extorres hoc anno rurſum ex Polonia ſeſe in Bohemiam inſinua- verint. Non majorem fidem meretur alterum diploma ab eodem Pa- procio in Ordine Dominorum p. 14. allatum, quo ad probandam Wit- konum ſeu Roſenbergiorum antiquitatem ait hoc anno a Friderico Duce monaſterio Brzewnovienſi diploma datum, cujus neque in Ar- chivo nec alibi ſupereſt memoria. Verum quidem est in aliis Fride- rici diplomatibus, quorum & nos exempla protulimus, crebrius in- ter testes subscriptum legi Witek & Witkonem, sed id nomen sanc- ti, & baptiſmale fuit, unde Roſenbergiorum, qui idem baptiſmale po- stea paſſim aſſumere ſoliti, originem & genealogiam derivare, ridi- culum est. *& ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXV. URBANI III Pap. 1. FRIDERICI Reg. 34. Imp. 31. HENRICI Brzet. Ep. Prag. 4. FRIDERICI it. Duc. 9. CAYNI ep. Ol. 3. Fridericus fratrem Przi- mislaum mit- tit in Mora- viam ad deva- ſtandas Conra- di terras. ridem in fermentum Friderici Ducis bilem concitaverat Conradi Marchionis Moraviæ temeritas & auſus, tum quod ante tres an- nos ſe Principatu depellere machinatus ſit, tum quod Moravi- am in feudum Imperatori offerre , Marchionis titulum & jura ſe in- ſalutato invitisque Ordinibus Bohemiæ vindicare, verbo Moraviam a Bohemia ſcindere, ſupremamque poteftatem ambire attentaverit. a) Non magis opportunum Friderico viſum tempus abſentia Impe- rato- vio vetuſtiorem horum meminiſſe. Sane Dubravius ex Hagecio, Hagecius ex Da- limilo hauſit, & pro more ſuo amplificavit, ut proinde narratis his non ea fides & auctoritas tribuenda ſit, quam illis doct. vir eadem pagina concedit. a) Fri- dericus Dux iratus Conrado de Moravia tum pro antiqua injuria, qua eum ante tres annos regno pellere averat, tum etiam pro alienatione Moraviæ , quam non ab eo, ſed de manu Imperatoris tenere geſtiebat &c. Chronogr. Siloenſis ad h. a.p. 119
Strana 563
FRIDERICI 9. 363 ratoris in Italia, acuebat etiam illius fiduciam & ſpem omnia ex voto fluxura, quod Conradi focer Dux Bavariæ, Imperatoris avunculus, exstinctus efset, Leopoldus vero Dux Austriæe & Adalbertus frater Archiepiſcopus Salisburgenſis ſeſe auxilio deſtitutum non eſſent ne- glecturi. Itaque omni velocitate numeroſum exercitum cogi juſſit , eique fratrem ſuum Przemyslaum natu minimum, poſtea Regem Bo- hemiæ, præfecit. Is accepto Friderici mandato æſtivo tempore ir- rupit in Moraviam , & omnem longe lateque Znoymenſem atque Be- tovienſem provinciam ferro atque igne populatus eſt, Conrado ſeſe multitudini tantisque viribus opponere non auſo, militemque ſuum intra caſtra & urbes retrahente. Inter cetera-Moraviæ oppida vicos- que flammis ceſſit Kunicium oppidum nuper Parthenone Ordinis Præ- monstratenſis nobilitatum, & quanquam Vestales metu dilapſæ ſeſe in tutiora castri Betovienfis receperint, b) cœnobiumque habitatore nudum reliquerint, pepercerunt tamen Przemyslaus ejusque milites tam eccleſiæe , quam Parthenonis ædificiis, & poſtquam omnia conſu- maſſent, nullo resistente, inquit idem author, reverſi sunt in Bohemiam. Revocatus veroſimillime a Friderico exercitus, quod ſperaret Conra- dum tandem criſtas poſiturum ſanioraque conſilia amplexurum. Sed cum intelligeret eum etiam urbes & castra novis munimentis tutari, atque ad rebellandum porro arma & militem parare, rurſum eodem anno menſe Novembri ad finem vergente prædictum fratrem ſuum cum copiis magis numeroſis in Moraviam miſit. c) Tempori novam expeditionem Bohemorum edoctus Conradus cum valida manu Teu- tonicorum d) & Moravienfium Przemyslao ad hodiernum Lodenicz oc- currit. Conſertum prælium magnis utrinque animis, & ſumma fero- cia, ut clamor & vociferatio bellantium, strepitus hominum, equorum, & Bbbb 2 Denuo mittit. b) Nonnulli autumant hoc vetus caſtrum , Petow vel Bitow dictum, stetiſſe ſuper mon- te vicino hodie civitati Eybeſchitz, quæ Kuniczio nonnifi uno milliari diſtat, alii pro Grosbiteſch explicant in eadem provincia Znoymenſi fito. c) Doctiſſimus Pubitſchka ex Dubravio ſune hæſitatione hie inſerit narrationem sprolixam de au- xiliis Ratiborii Wrſſovicenſis ex Polonia ſecum adductis , Przemyslaoque ſociatis, ſed jam anno ſuperiore oſtendimus omnem iſtam Wrſſovecenſem hiſtoriam ſub- leſtam eſſe. d) Teutonici iſti Conrado in ſuppetias veroſimillime miſſi fuere ab Ottone Palatino & Conrado Archiepiſcopo Moguntino leviris ſuis. Et fortaſſis Comes de Ortenburg agnatus ſuns quoque junxit copias , quas ut Leopoldus Dux Auftriæ frderatus & cognatus Friderici reprimeret, exercitum ducens contru Co- mitem de Ortenburch ipſum captivum duxit in Auſtriam, inquit author Chronici Mellicenſis ad h. a. Unde atitem Peſſina in Marte Moraviæ p. 323. hauſerit, jam antea Conradum octo equitum centurias in Hungaria conduxiſſe , quis divinet ? Pub-Chronol. Geſch. I. Th. IB. S. 450.
FRIDERICI 9. 363 ratoris in Italia, acuebat etiam illius fiduciam & ſpem omnia ex voto fluxura, quod Conradi focer Dux Bavariæ, Imperatoris avunculus, exstinctus efset, Leopoldus vero Dux Austriæe & Adalbertus frater Archiepiſcopus Salisburgenſis ſeſe auxilio deſtitutum non eſſent ne- glecturi. Itaque omni velocitate numeroſum exercitum cogi juſſit , eique fratrem ſuum Przemyslaum natu minimum, poſtea Regem Bo- hemiæ, præfecit. Is accepto Friderici mandato æſtivo tempore ir- rupit in Moraviam , & omnem longe lateque Znoymenſem atque Be- tovienſem provinciam ferro atque igne populatus eſt, Conrado ſeſe multitudini tantisque viribus opponere non auſo, militemque ſuum intra caſtra & urbes retrahente. Inter cetera-Moraviæ oppida vicos- que flammis ceſſit Kunicium oppidum nuper Parthenone Ordinis Præ- monstratenſis nobilitatum, & quanquam Vestales metu dilapſæ ſeſe in tutiora castri Betovienfis receperint, b) cœnobiumque habitatore nudum reliquerint, pepercerunt tamen Przemyslaus ejusque milites tam eccleſiæe , quam Parthenonis ædificiis, & poſtquam omnia conſu- maſſent, nullo resistente, inquit idem author, reverſi sunt in Bohemiam. Revocatus veroſimillime a Friderico exercitus, quod ſperaret Conra- dum tandem criſtas poſiturum ſanioraque conſilia amplexurum. Sed cum intelligeret eum etiam urbes & castra novis munimentis tutari, atque ad rebellandum porro arma & militem parare, rurſum eodem anno menſe Novembri ad finem vergente prædictum fratrem ſuum cum copiis magis numeroſis in Moraviam miſit. c) Tempori novam expeditionem Bohemorum edoctus Conradus cum valida manu Teu- tonicorum d) & Moravienfium Przemyslao ad hodiernum Lodenicz oc- currit. Conſertum prælium magnis utrinque animis, & ſumma fero- cia, ut clamor & vociferatio bellantium, strepitus hominum, equorum, & Bbbb 2 Denuo mittit. b) Nonnulli autumant hoc vetus caſtrum , Petow vel Bitow dictum, stetiſſe ſuper mon- te vicino hodie civitati Eybeſchitz, quæ Kuniczio nonnifi uno milliari diſtat, alii pro Grosbiteſch explicant in eadem provincia Znoymenſi fito. c) Doctiſſimus Pubitſchka ex Dubravio ſune hæſitatione hie inſerit narrationem sprolixam de au- xiliis Ratiborii Wrſſovicenſis ex Polonia ſecum adductis , Przemyslaoque ſociatis, ſed jam anno ſuperiore oſtendimus omnem iſtam Wrſſovecenſem hiſtoriam ſub- leſtam eſſe. d) Teutonici iſti Conrado in ſuppetias veroſimillime miſſi fuere ab Ottone Palatino & Conrado Archiepiſcopo Moguntino leviris ſuis. Et fortaſſis Comes de Ortenburg agnatus ſuns quoque junxit copias , quas ut Leopoldus Dux Auftriæ frderatus & cognatus Friderici reprimeret, exercitum ducens contru Co- mitem de Ortenburch ipſum captivum duxit in Auſtriam, inquit author Chronici Mellicenſis ad h. a. Unde atitem Peſſina in Marte Moraviæ p. 323. hauſerit, jam antea Conradum octo equitum centurias in Hungaria conduxiſſe , quis divinet ? Pub-Chronol. Geſch. I. Th. IB. S. 450.
Strana 564
Conradus cæ- ditur. ANNUS 1185. 564 & colliſio armorum audiretur in Kunicz loco uno lapide diſſito , ubi terrore pene exanimes Vestales Præmonstratenſes pro falute funda- toris ſui Wilhelmi, ejusdemque fratris Udalrici, eodem prælio cum Conrado implicitorum , Deum enixe deprecabantur. Dum diu du- bia & anceps fluctuaſset pugna, tandem fugientibus Moravis cessit Boemis victoriæ laurea, qui feu quod hyemis aſperitate arcerentur, ſeu quod Fridericus denuo Conrado ſpatiuim relinquere vellet mitio- rem animum induendi, non proſecuti victoriæ commoda quæftus- que , ex ipſo prælii loco ad ſua rediere. Periere hac pugna ex ipſa ſumma nobilitate Optimatibusque tam Moraviæ quam Bohemiæ nu- mero non pauci, quod istos formido impelleret alienandæ a Bohe- mia Moraviæ, iſtos patriæ gloria incenderet Marchionatum stabili- endi jugumque Bohemorum excutiendi. Stratorum per campos cor- porum tanta fuit multitudo, ut etiam viginti fimul in unam foveam conjicerentur. e) Chronographus Siloenfis aliorum Nobilium, Opti- matumque hoc prælio ſeu peremptorum, ſeu vulneribus affectorum non meminit, eosque ſolum commemorat, qui aliqua ratione Ordi- nem ſuum reſpexere f) Ita Wilhelmi Kunicenſis fundatoris ſui pel- liceum, quod loricæ ſuperinduerat, mille ſagittarum, haftarum, pu- gionumque ictibus perforatum fuiſſe, alterum Georgium Milevicen- ſem fundatorem equo ſub natibus trajecto, a ſuis fatellitibus Mzton & Plauſin alio ſubſtrato equo in tutiora traductum, g) Juronem ve- ro ejusdem Dapiferum accepto lethali vulnere, domum reportatum paulopoſt fuiſſe mortuum, qui S. Ægidii eccleſiam heredem ſcripſit, b) e qua deinde a Witgone ſeniore Stankow comparatum est. Quid ſub hæc Fridericus Pragæ aut alibi egerit, incompertum, nee enim alia de eo in patriis ſcriptoribus memoria. Ordini S. Joannis Hieroſolymitani nuper a ſua uxore fundato denuo omnes poſsessiones confirmaſſe ex diplomate autographo hodie in Archivo Melitenſi ſu- perstite edocemur. Repetitur quidem paſsim iisdem, ſed nonnun- quam e) Lupacius ad 10. Decembris , qua die hoe prælium accidlſſe vult, ait : deſiderata ſunt ad 4. hominum millia, ut quidam produnt Annales, ego tamen Hagecio vetuſtiorem, qui hune numerum defigeret, non reperi. f) Peſſina c. l. integrum ſyllabum texit, ſed recentiſſima nomina & clypeorum gentilitiorum coloratorum memoriæ ſubleſtam denuo fidem Chronici ſui Trebicenſis produnt , cui non abſimile quod de Wladimiro & Brzetislao Conradi partes amplexis, ex eodem Chronico narrat. g) Sub Georgio noſtro equus occiſus eſt- h) Ea S. Ægidii eccleſia hodie etiam Mi- lovicii Ordinis Præmonſtratenſis parochialis eſt.
Conradus cæ- ditur. ANNUS 1185. 564 & colliſio armorum audiretur in Kunicz loco uno lapide diſſito , ubi terrore pene exanimes Vestales Præmonstratenſes pro falute funda- toris ſui Wilhelmi, ejusdemque fratris Udalrici, eodem prælio cum Conrado implicitorum , Deum enixe deprecabantur. Dum diu du- bia & anceps fluctuaſset pugna, tandem fugientibus Moravis cessit Boemis victoriæ laurea, qui feu quod hyemis aſperitate arcerentur, ſeu quod Fridericus denuo Conrado ſpatiuim relinquere vellet mitio- rem animum induendi, non proſecuti victoriæ commoda quæftus- que , ex ipſo prælii loco ad ſua rediere. Periere hac pugna ex ipſa ſumma nobilitate Optimatibusque tam Moraviæ quam Bohemiæ nu- mero non pauci, quod istos formido impelleret alienandæ a Bohe- mia Moraviæ, iſtos patriæ gloria incenderet Marchionatum stabili- endi jugumque Bohemorum excutiendi. Stratorum per campos cor- porum tanta fuit multitudo, ut etiam viginti fimul in unam foveam conjicerentur. e) Chronographus Siloenfis aliorum Nobilium, Opti- matumque hoc prælio ſeu peremptorum, ſeu vulneribus affectorum non meminit, eosque ſolum commemorat, qui aliqua ratione Ordi- nem ſuum reſpexere f) Ita Wilhelmi Kunicenſis fundatoris ſui pel- liceum, quod loricæ ſuperinduerat, mille ſagittarum, haftarum, pu- gionumque ictibus perforatum fuiſſe, alterum Georgium Milevicen- ſem fundatorem equo ſub natibus trajecto, a ſuis fatellitibus Mzton & Plauſin alio ſubſtrato equo in tutiora traductum, g) Juronem ve- ro ejusdem Dapiferum accepto lethali vulnere, domum reportatum paulopoſt fuiſſe mortuum, qui S. Ægidii eccleſiam heredem ſcripſit, b) e qua deinde a Witgone ſeniore Stankow comparatum est. Quid ſub hæc Fridericus Pragæ aut alibi egerit, incompertum, nee enim alia de eo in patriis ſcriptoribus memoria. Ordini S. Joannis Hieroſolymitani nuper a ſua uxore fundato denuo omnes poſsessiones confirmaſſe ex diplomate autographo hodie in Archivo Melitenſi ſu- perstite edocemur. Repetitur quidem paſsim iisdem, ſed nonnun- quam e) Lupacius ad 10. Decembris , qua die hoe prælium accidlſſe vult, ait : deſiderata ſunt ad 4. hominum millia, ut quidam produnt Annales, ego tamen Hagecio vetuſtiorem, qui hune numerum defigeret, non reperi. f) Peſſina c. l. integrum ſyllabum texit, ſed recentiſſima nomina & clypeorum gentilitiorum coloratorum memoriæ ſubleſtam denuo fidem Chronici ſui Trebicenſis produnt , cui non abſimile quod de Wladimiro & Brzetislao Conradi partes amplexis, ex eodem Chronico narrat. g) Sub Georgio noſtro equus occiſus eſt- h) Ea S. Ægidii eccleſia hodie etiam Mi- lovicii Ordinis Præmonſtratenſis parochialis eſt.
Strana 565
FRIDERICI 9. quam contractis verbis diploma, quod jam anno 1183. eidem Or- dini dederat, at vero cum hoc duorum annorum interval- lo quæpiam donationes, mutationesque evenerint, eæ infertæ reperi- untur, quâs hic cum teftium aliorum ſubſcriptione (inter quos nulla Cayni epiſcopi Olomucenſis mentio ) eo maxime proferimus, ut doc- tiſſimus Pubitſchka duplex diploma eſſe intelligat, neque ex poſte- rioris Chronologicis notis accurate anno præſenti reſpondentibus, pri- us corrigat. i) Verba autem, quæ in priore defiderantur, funt: Dedi vero eis licentiam vendendi villam Ledey nomine, & Abbati de Lutomis! Mislen, k) cujus clauſtro eadem villa vicina erat, emendi eam ad uſus ſue eccleſie , & cum eodem argento precepi, ut portio Reinoldi in villa Lune- chowicz, quam vendebat, inde emeretur. Preter vero portionem Reinol- di in eadem villa partem, que ad menſam meam ſpectat, pro ſalute Pre- deceiforum meorum , & pro exceſſibus meis, & fratrum meorum confero domui boſpitalis. Et hanc donationem meam, & portionem Reinoldi ven- ditam, eis in dicta villa Lunechowitz confirmo jure hereditario poſſiden- dam. Do etiam & confirmo eis villam Leſsan, & omnem libertatem & ſecuritatem concedo eis, ut non ſentiant gravamina nec in pontibus, nec in caſtris edificandis, nec etiam aliis laboribus ſubjaceant quibuscunque ſupervenientibus. . .. Hujus facti teſtes, qui erant preſentes, bii ſunt: Eliſabeth Duciſſa, Brecizlaus epiſcopus Pragensis. Heinricus abhas de Brenouwe. Albertus abbas de Stragove. Theodoricus abbas de Gradis. l) Hermannus Prepositus Pragensis. Deslaus Decanus. m) Slavon Archi- diaconus. Valichinus Canonicus. Grabiſſe Camerarius. Bobuſe & frater ſuus Ratibor. n) Boguta cum fratre ſuo Chonata. Predota de Nechetin. Mutine de Bucowez. Neoſtup. Modlata. Veſſemilus de Hobſcowiz. His ſubjicitur anathema Brzetislai epiſcopi Pragenſis iisdem fere verbis, ut in diplomate anni 1183. Abeſt tamen anathema Cayni epiſcopi Olomucenfis, & clauditur his notis chronologicis: Actum eft autem hoc anno Dominice Incarnationis MCLXXX. quinto. Principatus vero mei de- i) Confudit doct. vir hujus anni diploma cum eo, quod anno 1183. datum fuit, atque ex poſteriore prius minus recte correxit, duplex diploma eſſe, verba, quæ adferi- mus , cum ſuperiore collata, oſtendunt. k) Hem ! Mislenum nomine ſecundum Abbatem Litomiſslienſem Ord. Præmonstr. qui Joanni I. ſucceſſit. I) Theodo- ricus Abbas ignotus eſt ſeriei Abbatum Gradicenſium, qui ſeu primus ſeu ſecun- dus Canoniæ hujus Abbas fuit. Idem teſtis ſubſcriptus legitur in diplomate Du- cis Boh. anno 1189. quo Ordini Melitenſi donationem Hroznatæ confirmat. m) Et is prætermiſſus in ſerie Decanorum Pragenſium a Peſsina & Berghauero. „) Rurſum Ratisborium illum , quem ſupra allatum nugax diploma Wrſſovecium facit ! quanto hoc familiæ iſti præſidio , cum frater ejus Bohuſe appellatus ſit. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thelã I.B. S. 438. 565
FRIDERICI 9. quam contractis verbis diploma, quod jam anno 1183. eidem Or- dini dederat, at vero cum hoc duorum annorum interval- lo quæpiam donationes, mutationesque evenerint, eæ infertæ reperi- untur, quâs hic cum teftium aliorum ſubſcriptione (inter quos nulla Cayni epiſcopi Olomucenſis mentio ) eo maxime proferimus, ut doc- tiſſimus Pubitſchka duplex diploma eſſe intelligat, neque ex poſte- rioris Chronologicis notis accurate anno præſenti reſpondentibus, pri- us corrigat. i) Verba autem, quæ in priore defiderantur, funt: Dedi vero eis licentiam vendendi villam Ledey nomine, & Abbati de Lutomis! Mislen, k) cujus clauſtro eadem villa vicina erat, emendi eam ad uſus ſue eccleſie , & cum eodem argento precepi, ut portio Reinoldi in villa Lune- chowicz, quam vendebat, inde emeretur. Preter vero portionem Reinol- di in eadem villa partem, que ad menſam meam ſpectat, pro ſalute Pre- deceiforum meorum , & pro exceſſibus meis, & fratrum meorum confero domui boſpitalis. Et hanc donationem meam, & portionem Reinoldi ven- ditam, eis in dicta villa Lunechowitz confirmo jure hereditario poſſiden- dam. Do etiam & confirmo eis villam Leſsan, & omnem libertatem & ſecuritatem concedo eis, ut non ſentiant gravamina nec in pontibus, nec in caſtris edificandis, nec etiam aliis laboribus ſubjaceant quibuscunque ſupervenientibus. . .. Hujus facti teſtes, qui erant preſentes, bii ſunt: Eliſabeth Duciſſa, Brecizlaus epiſcopus Pragensis. Heinricus abhas de Brenouwe. Albertus abbas de Stragove. Theodoricus abbas de Gradis. l) Hermannus Prepositus Pragensis. Deslaus Decanus. m) Slavon Archi- diaconus. Valichinus Canonicus. Grabiſſe Camerarius. Bobuſe & frater ſuus Ratibor. n) Boguta cum fratre ſuo Chonata. Predota de Nechetin. Mutine de Bucowez. Neoſtup. Modlata. Veſſemilus de Hobſcowiz. His ſubjicitur anathema Brzetislai epiſcopi Pragenſis iisdem fere verbis, ut in diplomate anni 1183. Abeſt tamen anathema Cayni epiſcopi Olomucenfis, & clauditur his notis chronologicis: Actum eft autem hoc anno Dominice Incarnationis MCLXXX. quinto. Principatus vero mei de- i) Confudit doct. vir hujus anni diploma cum eo, quod anno 1183. datum fuit, atque ex poſteriore prius minus recte correxit, duplex diploma eſſe, verba, quæ adferi- mus , cum ſuperiore collata, oſtendunt. k) Hem ! Mislenum nomine ſecundum Abbatem Litomiſslienſem Ord. Præmonstr. qui Joanni I. ſucceſſit. I) Theodo- ricus Abbas ignotus eſt ſeriei Abbatum Gradicenſium, qui ſeu primus ſeu ſecun- dus Canoniæ hujus Abbas fuit. Idem teſtis ſubſcriptus legitur in diplomate Du- cis Boh. anno 1189. quo Ordini Melitenſi donationem Hroznatæ confirmat. m) Et is prætermiſſus in ſerie Decanorum Pragenſium a Peſsina & Berghauero. „) Rurſum Ratisborium illum , quem ſupra allatum nugax diploma Wrſſovecium facit ! quanto hoc familiæ iſti præſidio , cum frater ejus Bohuſe appellatus ſit. Pub.Chronol. Geſch. 4.Thelã I.B. S. 438. 565
Strana 566
566 ANNUS II86. Henricus epiſ- Prag. confir- mas donatio- nes Melitenſi- bus factas. decimo. Pontificatus vero Brecislai fratris (id eſt fratruelis) mei anno quinto. Libet hujus diplomatis excerptis, & alterum ſubnectere Hen- rici Brzetislai epiſcopi Pragenfis omni nota chronologica carens, quo eidem Ordini S. Joannis Hieroſolymitani non modo villam Nalevine donat, ſed & eccleſiam S. Joannis in Boiſci cum villa Tinecz, cum eccleſlis beati Wenceslai in foro Vadſco, & beatæ Mariæ ſuper Meſca (Miſæ) denique aliis omnibus donationibus confirmat. Chartam hanc cum jam cum ipſo ſigillo epiſcopi Tomo IV. Monumentorum noſ- trorum p. 249. excuſam dederimus, hic eam recudere ſupervacane- um arbitramur. Obitus Lucii Papæ. Nec jam quod ad annum hunc referendum fit, invenio, quam obitus Lucii III. Pontificis Maximi VII. Kalendas Decembris Veronæ conſiliis ſuis de expeditione in terram ſanctam ſuſcipienda immortui, in cujus locum miro omnium Cardinalium conſenſu ſubito ſurroga- tus eſt Lambertus Archiepiſcopus Mediolanenſis, qui Urbani III. no- men aſſumpſit. Si porro Hagecii relatis fides adhibenda est, nonnul- lus ex primis Conradi ſenatoribus, ejusdemque belliducibus Wiezek nomine hoc anno inter Zbirecz & Kwetnice monti caſtrum impoſuit Wiezkow appellatum, cujusmodi quidem relata transmittenda eſsent, ſi adjuncta ea non infirmarent, convellerentque : ſubjungit enim Wi- czekum ea stirpe iisque majoribus prognatum fuiſſe, qui gentilitii cly- pei aream in duo latera ſectam geffere, ea colorum partitione, ut al- terum rubrum, alterum binis candidis nigrisque trabibus diftinctum eſſet, cujusmodi hereditaria gentilitia arma certis ſymbolicis fignis, colorumque diverfitate turgentia nihil inſolitum erat Hagecio jam ipsi Czechi ſui in Bohemiam ingreſſui, imo confuſioni linguarum ad tur- rim Babylonicam affingere. ☞ ☞ A D ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVI. URBANIIII.Pap. 2 FRIDERICI Regis 35. Imp. 32. HENRICI Brzet. ep. Prag. 5. CAYNI ep. Ol. 4. FRIDERICI it. Duc. 10. on deſtitit Fridericus porro varia indignationis ſuæ exempla ad- verſus Conradum edere, e quibus intelligeret actum de ſe effe, N niſi cederet viribus armisque ſuperioribus, niſi legitimi Ducis ſui dominique ſupremam agnoſceret auctoritatem, nifi omnium Bohe- mo-
566 ANNUS II86. Henricus epiſ- Prag. confir- mas donatio- nes Melitenſi- bus factas. decimo. Pontificatus vero Brecislai fratris (id eſt fratruelis) mei anno quinto. Libet hujus diplomatis excerptis, & alterum ſubnectere Hen- rici Brzetislai epiſcopi Pragenfis omni nota chronologica carens, quo eidem Ordini S. Joannis Hieroſolymitani non modo villam Nalevine donat, ſed & eccleſiam S. Joannis in Boiſci cum villa Tinecz, cum eccleſlis beati Wenceslai in foro Vadſco, & beatæ Mariæ ſuper Meſca (Miſæ) denique aliis omnibus donationibus confirmat. Chartam hanc cum jam cum ipſo ſigillo epiſcopi Tomo IV. Monumentorum noſ- trorum p. 249. excuſam dederimus, hic eam recudere ſupervacane- um arbitramur. Obitus Lucii Papæ. Nec jam quod ad annum hunc referendum fit, invenio, quam obitus Lucii III. Pontificis Maximi VII. Kalendas Decembris Veronæ conſiliis ſuis de expeditione in terram ſanctam ſuſcipienda immortui, in cujus locum miro omnium Cardinalium conſenſu ſubito ſurroga- tus eſt Lambertus Archiepiſcopus Mediolanenſis, qui Urbani III. no- men aſſumpſit. Si porro Hagecii relatis fides adhibenda est, nonnul- lus ex primis Conradi ſenatoribus, ejusdemque belliducibus Wiezek nomine hoc anno inter Zbirecz & Kwetnice monti caſtrum impoſuit Wiezkow appellatum, cujusmodi quidem relata transmittenda eſsent, ſi adjuncta ea non infirmarent, convellerentque : ſubjungit enim Wi- czekum ea stirpe iisque majoribus prognatum fuiſſe, qui gentilitii cly- pei aream in duo latera ſectam geffere, ea colorum partitione, ut al- terum rubrum, alterum binis candidis nigrisque trabibus diftinctum eſſet, cujusmodi hereditaria gentilitia arma certis ſymbolicis fignis, colorumque diverfitate turgentia nihil inſolitum erat Hagecio jam ipsi Czechi ſui in Bohemiam ingreſſui, imo confuſioni linguarum ad tur- rim Babylonicam affingere. ☞ ☞ A D ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVI. URBANIIII.Pap. 2 FRIDERICI Regis 35. Imp. 32. HENRICI Brzet. ep. Prag. 5. CAYNI ep. Ol. 4. FRIDERICI it. Duc. 10. on deſtitit Fridericus porro varia indignationis ſuæ exempla ad- verſus Conradum edere, e quibus intelligeret actum de ſe effe, N niſi cederet viribus armisque ſuperioribus, niſi legitimi Ducis ſui dominique ſupremam agnoſceret auctoritatem, nifi omnium Bohe- mo-
Strana 567
FRIDERICI I0. morum in ſe concitata odia mitigaret ; ſerio igitur per amicos inter- nunciosque de reconciliatione cogitare occepit: Friderieus pacis ftu- diis quantus quantus intentus tandem Conradum in Kunicz a) ad se accedere paſsus eft, ubi rebus amice compoſitis pax integra veraque amicitia inter utrumque convaluit, quæ, dum Fridericus imperio præ- fuit, illæſia perſtitit. Rem tacentibus ceteris vetuſtioribus ſummo com- pendio perstrinxit author noster ad h. a. p. 120. Vexatio dedit in- tellectum ſæpe dicto Conrado, & videns ſe non poſſe resiſtere Duci Fri- derico & Boemis, b) mediantibus bonis viris venit ad eum in Kuin, & facti ſunt amici & tunc , & deinceps. c) Quæ pacis hujus, reconcilia- tionisque conditiones fuerint a nemine veterum proditum. Si vero momenta omnia circumſtantiæque rerum expendantur, facile eas co- gitatione atque indagine aſsequi licet, cum enim Conradus bis peſsi- me mulctatus ipſe gratiam Friderici quæsierit, eique ſe haud aliter atque victori dediderit, quid conjicere aliud fas est, quam malorum omnium diuturnorumque jurgiorum principium & originem ſubla- tam fuiſſe, a Conrado denuo ſupremum jus & imperium Boemiæ Du- cis in Moraviam agnitum, Fridericoque officia clientelæ præſtita, & ſcri- pto confirmata fuiſſe. Imo ſi annorum conſequentium narrationes, diplomatumque memoriæ in concilium vocentur, haud obſcure co- gnoſcitur Conradum præcipuum illud offendiculum, cauſamque illati a Friderico & Bohemis belli penitus ſustuliſſe, Marchionis, inquam, Marchionatusque titulo & juribus renunciaſſe. Jam locupletius ista in diſquiſitione noſtra de initiis Marchionum Marchionatusque Moraviæ, Tomulo II. Bornianarum Diſſertationum inſerta, perſecuti ſumus, e qua nonnulla in confirmationem hoc anno renunciati tituli Marchionis excer- pere fas ſit. Et quidem ab hoc ipſo tempore in diplomatibus Fride- rici Ducis cautelæ quædam verborumque formulæ, nec illi, nec præ- ceſſoribus ſuis unquam uſitatæ obſervantur, ut Ducem Bohemiæ Du- cem principalem appellet, eidemque præceteris agnatis & ſanguine Prze- mysleo prognatis Ducibus præ cipuam prærogativam tribuat. Ita ille in diplomatibus anni ſequentis Wiſſegradensi ecclefiæ datis d) ait: So- li Duci Principali reſpectum habeat. Iterum: ut nullus præter illum, qui a) Chronogr. Siloenſis locum Kuin rocat prorſne ignotum , ſed Pulkava emendatio- rem lectionem Kunicz prodidit. b) Id eſt Ordinihus Boemiæ, qui ne ſeinderetur Moravia a Boemia, viribus merito omnibus adniſi ſunt. c) Hagecius Conradum perſonatum nunciique ritu ad Fridericum veniſſe ad genua provolutum depreca- tumque effingit. d) Apud Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. L. 4. c. 4. p. 153. & ſeq. Couradus re- conciliatur Friderico. Renunciat ti- tulo Marchie- nis & Mar- chionatus. 567
FRIDERICI I0. morum in ſe concitata odia mitigaret ; ſerio igitur per amicos inter- nunciosque de reconciliatione cogitare occepit: Friderieus pacis ftu- diis quantus quantus intentus tandem Conradum in Kunicz a) ad se accedere paſsus eft, ubi rebus amice compoſitis pax integra veraque amicitia inter utrumque convaluit, quæ, dum Fridericus imperio præ- fuit, illæſia perſtitit. Rem tacentibus ceteris vetuſtioribus ſummo com- pendio perstrinxit author noster ad h. a. p. 120. Vexatio dedit in- tellectum ſæpe dicto Conrado, & videns ſe non poſſe resiſtere Duci Fri- derico & Boemis, b) mediantibus bonis viris venit ad eum in Kuin, & facti ſunt amici & tunc , & deinceps. c) Quæ pacis hujus, reconcilia- tionisque conditiones fuerint a nemine veterum proditum. Si vero momenta omnia circumſtantiæque rerum expendantur, facile eas co- gitatione atque indagine aſsequi licet, cum enim Conradus bis peſsi- me mulctatus ipſe gratiam Friderici quæsierit, eique ſe haud aliter atque victori dediderit, quid conjicere aliud fas est, quam malorum omnium diuturnorumque jurgiorum principium & originem ſubla- tam fuiſſe, a Conrado denuo ſupremum jus & imperium Boemiæ Du- cis in Moraviam agnitum, Fridericoque officia clientelæ præſtita, & ſcri- pto confirmata fuiſſe. Imo ſi annorum conſequentium narrationes, diplomatumque memoriæ in concilium vocentur, haud obſcure co- gnoſcitur Conradum præcipuum illud offendiculum, cauſamque illati a Friderico & Bohemis belli penitus ſustuliſſe, Marchionis, inquam, Marchionatusque titulo & juribus renunciaſſe. Jam locupletius ista in diſquiſitione noſtra de initiis Marchionum Marchionatusque Moraviæ, Tomulo II. Bornianarum Diſſertationum inſerta, perſecuti ſumus, e qua nonnulla in confirmationem hoc anno renunciati tituli Marchionis excer- pere fas ſit. Et quidem ab hoc ipſo tempore in diplomatibus Fride- rici Ducis cautelæ quædam verborumque formulæ, nec illi, nec præ- ceſſoribus ſuis unquam uſitatæ obſervantur, ut Ducem Bohemiæ Du- cem principalem appellet, eidemque præceteris agnatis & ſanguine Prze- mysleo prognatis Ducibus præ cipuam prærogativam tribuat. Ita ille in diplomatibus anni ſequentis Wiſſegradensi ecclefiæ datis d) ait: So- li Duci Principali reſpectum habeat. Iterum: ut nullus præter illum, qui a) Chronogr. Siloenſis locum Kuin rocat prorſne ignotum , ſed Pulkava emendatio- rem lectionem Kunicz prodidit. b) Id eſt Ordinihus Boemiæ, qui ne ſeinderetur Moravia a Boemia, viribus merito omnibus adniſi ſunt. c) Hagecius Conradum perſonatum nunciique ritu ad Fridericum veniſſe ad genua provolutum depreca- tumque effingit. d) Apud Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. L. 4. c. 4. p. 153. & ſeq. Couradus re- conciliatur Friderico. Renunciat ti- tulo Marchie- nis & Mar- chionatus. 567
Strana 568
ANNUS II86. 568 qui Dux vocatur Principalis, habeat aliquam poteſtatem. Rurſum: Circuitus ille ſub ſolius Principis, qui Dux Bohemiæ vocatur, defenſio- ne ſpeciali debet eſſe ſecurus. Rurſum : Qui Dux fuerit Bohemiæ Frincipalis judicabit. Denique: Collecta Principis, qui Dux Bohemiæ vocatur. &c. Quales quantæque verborum expreſſiones & cautelæ nuſpiam in prio- ribus diplomatibus occurrentes, quid aliud volunt innuere, quam eas ex propoſito adverſus Conradum ſupremum ſibi jus in Moraviam ar- rogare conatum conceptas appositasque fuiffe, ut Fridericus ostende- ret ſe unum solumque Principalem efſe Ducem, cui ceteri omnes clien- telæ officiis eſsent obnoxii, ut oftenderet Conradi facinus, quæfitosque ſe inſcio, invito, imo læſo, titulos & jura nulla atque irrita eſſe. Et vero ceſſat ab hoc ipſo tempore Chronographus Siloenſis Conradum Marchionem appellare, quem jam ſeu nude Conradum ſeu Conradum Moravienſem ſeu Conradum de Moravia appellat. Imo Continuator Coſ- mæ Vienenſis p. 59. adhuc ad annum 1189. de eodem dicit: Conra- dus Moraviæ laudabilis Dux , ut planum fiat Conradum depoſito Mar- chionis titulo , priorem ſuum Ducis aſſumpſiſſe , quod ſane niſi feciſ- fet Fridericum Ordinesque Bohemiæ perpetuos hoftes expertus fuiffet. Agnovit vero ipſe Conradus, dum anno abhine tertio Principatum Boe- miæ poſt Fridericum conſecutus eſt, quanto præjudicio, periculoque Regno Bohemiæ ſit ejusmodi Marchionis Moraviæ creatio, quam fa- cile Principatus in duos divifus hoftium, & cumprimis Germanorum ſuccubiturus eſſet potentiæ , atque idcirco Dux Bohemiæ renunciatus nullum Marchionem Moraviæ creavit, ſed Moraviam in priorem for- mam reduxit, ſervataque ſibi paterna provincia Znoymenſi inter Wla- dimirum & Brzetislaum Ottonis III. Ducis Olomuc. filios provinciam Olomucenſem partitus est, Brunenſem vero Spitignæo & Suatopluco fratribus conceſfit,ut omnia hæc luculentius fuis locis explicabuntur Quæ cum ita ſe habeant , prorſusque indubitatum ſit Conradum hoc anno pacis reconciliationisque cum Friderico ineundæ gratia titulo juribus- que Marchionis renunciaſſe , quis non miretur adverſam prorſus doc- tiſſimi Pubitſchka ſententiam, e) cum ait : His ipſis conciliationis pa- cisque conditionibus cum Friderico initis, Conrado & ejus ſucceſſoribus titulum & jura Marchionis Moraviæ conceſsa fuiſſe, atque abinde at- que ab boc anno principia Marchionatus repetenda eſſe. Præclare & ſapienter! nempe Fridericus & Bohemiæ Ordines Conrado bis armis probe muletato, & gratiam Friderici imploranti, in præmium per- Pub.Chronol. Geſch 4 Thl. I.B.S.451, e) Chron. Geschichte Böhmens. du-
ANNUS II86. 568 qui Dux vocatur Principalis, habeat aliquam poteſtatem. Rurſum: Circuitus ille ſub ſolius Principis, qui Dux Bohemiæ vocatur, defenſio- ne ſpeciali debet eſſe ſecurus. Rurſum : Qui Dux fuerit Bohemiæ Frincipalis judicabit. Denique: Collecta Principis, qui Dux Bohemiæ vocatur. &c. Quales quantæque verborum expreſſiones & cautelæ nuſpiam in prio- ribus diplomatibus occurrentes, quid aliud volunt innuere, quam eas ex propoſito adverſus Conradum ſupremum ſibi jus in Moraviam ar- rogare conatum conceptas appositasque fuiffe, ut Fridericus ostende- ret ſe unum solumque Principalem efſe Ducem, cui ceteri omnes clien- telæ officiis eſsent obnoxii, ut oftenderet Conradi facinus, quæfitosque ſe inſcio, invito, imo læſo, titulos & jura nulla atque irrita eſſe. Et vero ceſſat ab hoc ipſo tempore Chronographus Siloenſis Conradum Marchionem appellare, quem jam ſeu nude Conradum ſeu Conradum Moravienſem ſeu Conradum de Moravia appellat. Imo Continuator Coſ- mæ Vienenſis p. 59. adhuc ad annum 1189. de eodem dicit: Conra- dus Moraviæ laudabilis Dux , ut planum fiat Conradum depoſito Mar- chionis titulo , priorem ſuum Ducis aſſumpſiſſe , quod ſane niſi feciſ- fet Fridericum Ordinesque Bohemiæ perpetuos hoftes expertus fuiffet. Agnovit vero ipſe Conradus, dum anno abhine tertio Principatum Boe- miæ poſt Fridericum conſecutus eſt, quanto præjudicio, periculoque Regno Bohemiæ ſit ejusmodi Marchionis Moraviæ creatio, quam fa- cile Principatus in duos divifus hoftium, & cumprimis Germanorum ſuccubiturus eſſet potentiæ , atque idcirco Dux Bohemiæ renunciatus nullum Marchionem Moraviæ creavit, ſed Moraviam in priorem for- mam reduxit, ſervataque ſibi paterna provincia Znoymenſi inter Wla- dimirum & Brzetislaum Ottonis III. Ducis Olomuc. filios provinciam Olomucenſem partitus est, Brunenſem vero Spitignæo & Suatopluco fratribus conceſfit,ut omnia hæc luculentius fuis locis explicabuntur Quæ cum ita ſe habeant , prorſusque indubitatum ſit Conradum hoc anno pacis reconciliationisque cum Friderico ineundæ gratia titulo juribus- que Marchionis renunciaſſe , quis non miretur adverſam prorſus doc- tiſſimi Pubitſchka ſententiam, e) cum ait : His ipſis conciliationis pa- cisque conditionibus cum Friderico initis, Conrado & ejus ſucceſſoribus titulum & jura Marchionis Moraviæ conceſsa fuiſſe, atque abinde at- que ab boc anno principia Marchionatus repetenda eſſe. Præclare & ſapienter! nempe Fridericus & Bohemiæ Ordines Conrado bis armis probe muletato, & gratiam Friderici imploranti, in præmium per- Pub.Chronol. Geſch 4 Thl. I.B.S.451, e) Chron. Geschichte Böhmens. du-
Strana 569
FRIDERICI I0. 569 duellionis fuæ, quod Moraviam a Bohemia alienare dignatus fuerit, illi jura & titulum Marchionis Moraviæ conceſſerunt. Dicam quod res est, quæve cauſa doctiſſimum Virum impulerit, ut hanc epocham ini- tiis Marchionatus Moraviæ defigeret : Doctiſſimus Vir jam P. III. Chronologicorum ſuorum Geſtorum p. 261. præoccupavit , ſe ſe ad annum 1158, demonstraturum, quod ad eum initia Marchionatus Moraviæ pertineant. Prodiit interea typis toties nominata Diſſerta- tio mea de initiis Marchionum Marchionatus Moraviæ , e cujus lectio- ne cum convictus efset annum 1158. præmaturum efse, ad eundem annum Parte IV. tanquam anguem preſsisſet, ne mentionem quidem erecti Marchionatus, aut cur mentem ſententiamque mutaverit, fecit. Anni 1182. epocham a me defixam amplecti & mutuare inverecun- dum illi, aut plane plagium viſum eft, atque idcirco, ut ne longius ab ea recederet, annuin præſentem definivit, quo si geſta inter Fride- ricum & Conradum mox narrata expendantur , nihil abſurdius minus- que tolerabile dici potuit , præſertim cum affirmat, quod etiamn Con- radi ſucceſſoribus titulus Marchionis conceſſus fuerit. Ostendent con- ſequentium annorum memoriæ & titulum & jura Marchionum Mo- raviæ ab hoc anno penitus ſuppreſſa perſtitiſſe, reſuſcitata tamen fuiſſe anno 1192., ad complementum vero perfectumque vigorem non ante annum 1197. excreviſſe , ut ſuis locis ostendemus. Fridericum Ducem anno præſente filiam ſuam Auftæ ad Albim ipſo feſto S. Adalberti Ottoni filio Ottonis Ducis Marchionis Miſnen- ſis deſponſaſſe edocemur ex ejus diplomate Ordini S. Joannis Hie- roſolymitani dato, quod præclarum documentum ut hic integrum in- ſeratur, inter alia meretur, quod ex eo non modo diſcamus Marti- num Pragenſem Præpofitum (quem ad annum 1156. diximus cum Gervaſio patruo ſuo Cancellario primum fundatorem fuiſſe hoſpita- lis Hieroſolymitani Micro-Pragenſis) depoſita Præpoſituræ ſuæ digni- tate Præceptoris, ſeu Magni hodie Grandis Prioris dicti, per Bohemiam Hungariam ceterasque omnes adjacentes regiones munus in Ordine S. Joannis Hieroſolymitani ſuſtinuiſſe, eum, inquam, facultate in Bo- hemiam transeundi ante triennium accepta, præſente anno Hieroſo- lymas reverſum, ſed etiam Cadanæ hoſpitale Ordini Melitensi erec- tum fuiſte. Membranæ, quæ autographa in Archivo Melitenſi ſer- vatur, verba ſunt: Fridericus de- ſponſat filiam. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Cecc Ego
FRIDERICI I0. 569 duellionis fuæ, quod Moraviam a Bohemia alienare dignatus fuerit, illi jura & titulum Marchionis Moraviæ conceſſerunt. Dicam quod res est, quæve cauſa doctiſſimum Virum impulerit, ut hanc epocham ini- tiis Marchionatus Moraviæ defigeret : Doctiſſimus Vir jam P. III. Chronologicorum ſuorum Geſtorum p. 261. præoccupavit , ſe ſe ad annum 1158, demonstraturum, quod ad eum initia Marchionatus Moraviæ pertineant. Prodiit interea typis toties nominata Diſſerta- tio mea de initiis Marchionum Marchionatus Moraviæ , e cujus lectio- ne cum convictus efset annum 1158. præmaturum efse, ad eundem annum Parte IV. tanquam anguem preſsisſet, ne mentionem quidem erecti Marchionatus, aut cur mentem ſententiamque mutaverit, fecit. Anni 1182. epocham a me defixam amplecti & mutuare inverecun- dum illi, aut plane plagium viſum eft, atque idcirco, ut ne longius ab ea recederet, annuin præſentem definivit, quo si geſta inter Fride- ricum & Conradum mox narrata expendantur , nihil abſurdius minus- que tolerabile dici potuit , præſertim cum affirmat, quod etiamn Con- radi ſucceſſoribus titulus Marchionis conceſſus fuerit. Ostendent con- ſequentium annorum memoriæ & titulum & jura Marchionum Mo- raviæ ab hoc anno penitus ſuppreſſa perſtitiſſe, reſuſcitata tamen fuiſſe anno 1192., ad complementum vero perfectumque vigorem non ante annum 1197. excreviſſe , ut ſuis locis ostendemus. Fridericum Ducem anno præſente filiam ſuam Auftæ ad Albim ipſo feſto S. Adalberti Ottoni filio Ottonis Ducis Marchionis Miſnen- ſis deſponſaſſe edocemur ex ejus diplomate Ordini S. Joannis Hie- roſolymitani dato, quod præclarum documentum ut hic integrum in- ſeratur, inter alia meretur, quod ex eo non modo diſcamus Marti- num Pragenſem Præpofitum (quem ad annum 1156. diximus cum Gervaſio patruo ſuo Cancellario primum fundatorem fuiſſe hoſpita- lis Hieroſolymitani Micro-Pragenſis) depoſita Præpoſituræ ſuæ digni- tate Præceptoris, ſeu Magni hodie Grandis Prioris dicti, per Bohemiam Hungariam ceterasque omnes adjacentes regiones munus in Ordine S. Joannis Hieroſolymitani ſuſtinuiſſe, eum, inquam, facultate in Bo- hemiam transeundi ante triennium accepta, præſente anno Hieroſo- lymas reverſum, ſed etiam Cadanæ hoſpitale Ordini Melitensi erec- tum fuiſte. Membranæ, quæ autographa in Archivo Melitenſi ſer- vatur, verba ſunt: Fridericus de- ſponſat filiam. PARS VI. ANNAL. HAGEC. Cecc Ego
Strana 570
ANNUS I186. Cadanæ erigi- tur hoſpitale Ordiuis Me- litenſis. 570 Ego Fridericus Deigracia Dux Boemorum omnibus preſentibus & fu- turis notum eſſe cupio: Quod cum anno Dominice Incarnac. MCLXXXVI. Principatus vero mei X. die foſtivitatis Beati Adalberti filiam meam ma- rito traderem in Uzdt Ottoni filio Ottonis Marchionis de Mizna, Mar- tinus quondam Prepoſitus Pragenſis, nunc vero frater Ieroſolymitanus & Preceptor Ungarie, Boemie, & omnium aliarum terrarum ab orien- te & meridie & septentrione adjacentium, licentiam redeundi Ieroſoly- mam, de qua ante triennium fere manu miſſus huc fuerat, petere cepit. Ego autem animo revolvens, quam affectuoſe pater meus prefatum hoſpi- tale a principio ſui Principitus dilexerit, cui & multiplices elemoſynas diverſis temporibus contulit, fimulque non fine cordis dolore retractans op- preſſionem, quam pagani nuperrime terre Ieroſolymitane intulerunt: ad ſublevandum tante neceſſitati conſilio uxoris mee Domine Eliſabeth de Camera mea, quantum Dominus inſpiravit, ſecundum facultatem meam ei commiſi, atque ad petitionem omnium nobilium, qui aderant, villam que dicitur Leſſan cum hominibus ibidem conſiſtentibus predicto hoſpitali dedi , ſed & burgum novum ſuper Ogre (Egræ) fluvium ſitum nomine Cadan f) ubi & eccleſiam Hoſpitalariis edificare antea conceſſeram, am- plius perpetuo jure poſſidendum conſenſu nichilominus uxoris mee tradidi. Quibus etiam aliquid pia condeſcenſione ſuper addere de mea liberalita- te cupiens, villas, quas ab eis in concambio acceperam: Borizlau ſcili- cet & ejus appendicia eis tradidi, atque iterum cum aliis villis, a di- verſis collatis, pro annuali cenſu fingulis annis in feſto S. Martini per- ſolvendo, ſcilicet decem marcis argenti in vita mea tenendas ab eisdem fratribus recepi, ita quod quidquid in eis meis temporibus multiplicabitur (hodie dicimus meliorabitur) poſt deceſſum meum totum pro anima mea remaneat Hoſpitali. Hec autem ſunt nomina villarum, quas a fratri- bus pro cenſu ſuſcepi : Pſou in Provincia Satec, quam Prepoſitus Mar- tinus cambivit a Pragenſibus Canonicis cum villa Poſirovic & Borislau quod ipſis reddideram. Et circuitum, quem eis frater meus Henricus Fragenſis epiſcopus pro animabus patris ſui & matris ſue dedit,g) qui vocatur Naleuine prope Uſti, & Breznice, quam eis Willelmus & Olricus filii Groſnate dederunt pro anima patris ſui, & alias terras, quas ibi emerunt, & a patre meo acquiſiverunt. Villas etiam quas Meſco heſpita- li f ) Hujus hoſpitalis nuſpiam , ne quidem in libris Erectionum mentio. g) Ex his verbis manifeſto eruitur Henricum Epiſcopum, fratrem paſſim a Friderico ap- pellatum , nonniſi fratruelem fuiſſe , alias enim Fridericus hie dixiſſet patris no- ſtri & matris noſtræ.
ANNUS I186. Cadanæ erigi- tur hoſpitale Ordiuis Me- litenſis. 570 Ego Fridericus Deigracia Dux Boemorum omnibus preſentibus & fu- turis notum eſſe cupio: Quod cum anno Dominice Incarnac. MCLXXXVI. Principatus vero mei X. die foſtivitatis Beati Adalberti filiam meam ma- rito traderem in Uzdt Ottoni filio Ottonis Marchionis de Mizna, Mar- tinus quondam Prepoſitus Pragenſis, nunc vero frater Ieroſolymitanus & Preceptor Ungarie, Boemie, & omnium aliarum terrarum ab orien- te & meridie & septentrione adjacentium, licentiam redeundi Ieroſoly- mam, de qua ante triennium fere manu miſſus huc fuerat, petere cepit. Ego autem animo revolvens, quam affectuoſe pater meus prefatum hoſpi- tale a principio ſui Principitus dilexerit, cui & multiplices elemoſynas diverſis temporibus contulit, fimulque non fine cordis dolore retractans op- preſſionem, quam pagani nuperrime terre Ieroſolymitane intulerunt: ad ſublevandum tante neceſſitati conſilio uxoris mee Domine Eliſabeth de Camera mea, quantum Dominus inſpiravit, ſecundum facultatem meam ei commiſi, atque ad petitionem omnium nobilium, qui aderant, villam que dicitur Leſſan cum hominibus ibidem conſiſtentibus predicto hoſpitali dedi , ſed & burgum novum ſuper Ogre (Egræ) fluvium ſitum nomine Cadan f) ubi & eccleſiam Hoſpitalariis edificare antea conceſſeram, am- plius perpetuo jure poſſidendum conſenſu nichilominus uxoris mee tradidi. Quibus etiam aliquid pia condeſcenſione ſuper addere de mea liberalita- te cupiens, villas, quas ab eis in concambio acceperam: Borizlau ſcili- cet & ejus appendicia eis tradidi, atque iterum cum aliis villis, a di- verſis collatis, pro annuali cenſu fingulis annis in feſto S. Martini per- ſolvendo, ſcilicet decem marcis argenti in vita mea tenendas ab eisdem fratribus recepi, ita quod quidquid in eis meis temporibus multiplicabitur (hodie dicimus meliorabitur) poſt deceſſum meum totum pro anima mea remaneat Hoſpitali. Hec autem ſunt nomina villarum, quas a fratri- bus pro cenſu ſuſcepi : Pſou in Provincia Satec, quam Prepoſitus Mar- tinus cambivit a Pragenſibus Canonicis cum villa Poſirovic & Borislau quod ipſis reddideram. Et circuitum, quem eis frater meus Henricus Fragenſis epiſcopus pro animabus patris ſui & matris ſue dedit,g) qui vocatur Naleuine prope Uſti, & Breznice, quam eis Willelmus & Olricus filii Groſnate dederunt pro anima patris ſui, & alias terras, quas ibi emerunt, & a patre meo acquiſiverunt. Villas etiam quas Meſco heſpita- li f ) Hujus hoſpitalis nuſpiam , ne quidem in libris Erectionum mentio. g) Ex his verbis manifeſto eruitur Henricum Epiſcopum, fratrem paſſim a Friderico ap- pellatum , nonniſi fratruelem fuiſſe , alias enim Fridericus hie dixiſſet patris no- ſtri & matris noſtræ.
Strana 571
FRIDERICI I0. 571 li dedit, & frater ſuus Groſnata pro annuali cenſu tenuit. Scilicet Poverl. Rigici. Roſtoki. Werece Haugeſde. Preterea inſuper quasdam poſſeſſiun- culas antea eis promiſſas, ſed nuperrime collatas, quas inprimis privi- legiis ſuis ſcriptas non habebant, liberalitati mee placuit, eas confirma- re, & in preſenti privilegio adnotare : Koſmonoſi ſcilicet villam, quam Gherdom villicus meus (Quæstor Ducalis) dedit pro anima ſua. Lub- coviz quoque villam, quam dudum promiſerat Paulus, fi ante matrem ſuam Petrauam moreretur. Et villam Hazucoue. quam dedit Conata in provincia Pelzeh ſuper Mſea fluvium, quam villam ad petitionem Do- mini Watslai h) patrui mei eidem Conate confirmaveram, & quendam ſervum ( ſubditum hodie dicimus) Milloin, quem eis in pellifiçem dedi cum omni ſua ſucceſſione. Et duas villas Quaſtici ſuper Methuga, & Pleſſov, quas frater meus Primisl dedit eis pro parte de Buitſow, quam dederat Baguſta pro anima filii ſui Boguſſe. Hec omnia eis confirmo, & ut rata & inviolata eis permaneant, ſigilli mei impreſſione corroboro. De aliis rebus patriis geſtisque Friderici Ducis nihil amplius suppe- ditant Historiæ veteres, præterquam quod ſæpe memoratus author noſter memoret ecclypſin ſolis fuiſſe, & ſe Sabbatho quatuor tempo- rum post Pentecosten Sacerdotii Ordine donatum. Continuator Cos- mæ, Neplacho & Pulkava præterea adjiciunt: funeſtam peſtilentiæ vim in mortalium genus deſæviiſſe. i) At res diplomataria nobis ad- huc ex Archivo Cladrubienſi inftrumentum Friderici ſuppeditat, quo is non modo ab ovo omnes donationes huic monasterio factas repe- tit , ſed etiam poſteriores adjicit , confirmatque. Instrumentum hoc eum peculiarem diſciplinæ religioſæ Cladrubienſis laudem complec tatur, placuit eam cum novis donationibus exſcribere, priora enim compendium quoddam ſunt diplomatis Wladislai I. quod jam ad an- num 1115 excuſum dedimus: Tempore (persequitur Fridericus ve- teres donationes) quo regnavit Pater meus Rex Wladislaus, contulit eidem eccleſîe circuitum, qui vulgo vocatur Vgesd, in quo ſunt ſitæ no- vem ville, quarum nomina ſunt hec: Kraſſowo, Nemcici, Potok, Kame- nahora, Zluſetino, Sdanovo, Kladrubi, Caliſce, Miroslave, Wlkoſovo. Cccc 2 Pa- b) Ex hujus vocis Watclai ſcriptione, quæ crebro in veteribus membranis occurrit, facile conjicitur poſteriorum ſcriptorum error, qui vocem contractam exiſti- mavere , ac propterea Wratislai legenda crediderunt , adeo ut dein recentio- res binominem fecerint Wazlaum. i) Hagecius peſtilentiæ huic ſubſtituit rei frumentariæ inopiam : ſed dum pretia modiorum rurſum groſſis Pragenſibus, multo poſterius inventis, æstimat, vix fidem meretur. Peſtilentia. Dip'oma Fri- derici Cladru- bienſi monaſte- rio datum.
FRIDERICI I0. 571 li dedit, & frater ſuus Groſnata pro annuali cenſu tenuit. Scilicet Poverl. Rigici. Roſtoki. Werece Haugeſde. Preterea inſuper quasdam poſſeſſiun- culas antea eis promiſſas, ſed nuperrime collatas, quas inprimis privi- legiis ſuis ſcriptas non habebant, liberalitati mee placuit, eas confirma- re, & in preſenti privilegio adnotare : Koſmonoſi ſcilicet villam, quam Gherdom villicus meus (Quæstor Ducalis) dedit pro anima ſua. Lub- coviz quoque villam, quam dudum promiſerat Paulus, fi ante matrem ſuam Petrauam moreretur. Et villam Hazucoue. quam dedit Conata in provincia Pelzeh ſuper Mſea fluvium, quam villam ad petitionem Do- mini Watslai h) patrui mei eidem Conate confirmaveram, & quendam ſervum ( ſubditum hodie dicimus) Milloin, quem eis in pellifiçem dedi cum omni ſua ſucceſſione. Et duas villas Quaſtici ſuper Methuga, & Pleſſov, quas frater meus Primisl dedit eis pro parte de Buitſow, quam dederat Baguſta pro anima filii ſui Boguſſe. Hec omnia eis confirmo, & ut rata & inviolata eis permaneant, ſigilli mei impreſſione corroboro. De aliis rebus patriis geſtisque Friderici Ducis nihil amplius suppe- ditant Historiæ veteres, præterquam quod ſæpe memoratus author noſter memoret ecclypſin ſolis fuiſſe, & ſe Sabbatho quatuor tempo- rum post Pentecosten Sacerdotii Ordine donatum. Continuator Cos- mæ, Neplacho & Pulkava præterea adjiciunt: funeſtam peſtilentiæ vim in mortalium genus deſæviiſſe. i) At res diplomataria nobis ad- huc ex Archivo Cladrubienſi inftrumentum Friderici ſuppeditat, quo is non modo ab ovo omnes donationes huic monasterio factas repe- tit , ſed etiam poſteriores adjicit , confirmatque. Instrumentum hoc eum peculiarem diſciplinæ religioſæ Cladrubienſis laudem complec tatur, placuit eam cum novis donationibus exſcribere, priora enim compendium quoddam ſunt diplomatis Wladislai I. quod jam ad an- num 1115 excuſum dedimus: Tempore (persequitur Fridericus ve- teres donationes) quo regnavit Pater meus Rex Wladislaus, contulit eidem eccleſîe circuitum, qui vulgo vocatur Vgesd, in quo ſunt ſitæ no- vem ville, quarum nomina ſunt hec: Kraſſowo, Nemcici, Potok, Kame- nahora, Zluſetino, Sdanovo, Kladrubi, Caliſce, Miroslave, Wlkoſovo. Cccc 2 Pa- b) Ex hujus vocis Watclai ſcriptione, quæ crebro in veteribus membranis occurrit, facile conjicitur poſteriorum ſcriptorum error, qui vocem contractam exiſti- mavere , ac propterea Wratislai legenda crediderunt , adeo ut dein recentio- res binominem fecerint Wazlaum. i) Hagecius peſtilentiæ huic ſubſtituit rei frumentariæ inopiam : ſed dum pretia modiorum rurſum groſſis Pragenſibus, multo poſterius inventis, æstimat, vix fidem meretur. Peſtilentia. Dip'oma Fri- derici Cladru- bienſi monaſte- rio datum.
Strana 572
Laus diſcipli- næ clanſtralis Cladrubienſi. un1. ANNUS II86. Patruus vero meus pie memorie Dux Henricus contulit circuitum, in quo ſunt ville ſex, & hec earum nomina : Besdedowici, Oceſcici, Lesko- wici, Waltherowo, Wratiwoyovici. Bilek dedit tertiam partem Repnis. Sdimir contulit tres villas, & hec ipſarum nomina: Zlutiſi, Bukowina, Hrades, quas ego cambivi cum ejusdem eccleſie fratribus, tradens tres alias villus loco ipſarum viciniores, quarum vocabula ſunt hec: Pleſomi,Lobli, Malkovici. Ego quoque cupiens amplificare predia eccleſie Cladrubenſis, contuli villam Hraſt pro remedio anime mee, & pro ſalvatione anima- rum omnium predeceſſorum, nec non & ſucceſſorum meorum, cupiens aſſiduis in precaminibus in futuro connumerari ejusdem loci fratribus, qui die noctuque a laude Dei non ceſſantes ſanctis æquales probantur eſſe angelis. k) Marquardus contulit villam Lomnis. Ratata dedit villam Lubewice. Sdebor dedit terram ad duo aratra Honeſovis. Predslaus ad aratrum Kokolupech. Otto dimidiam villam Hoſtetis, alteram par- tem emit Adalbertus Abbas ejusdem loci 1) ab Hermanno de Miskow. Gebno contulit villam Rokoſſin. Subſequitur prolixum anathema Ducis in invaſores & violatores donationum iſtarum, ac denique clau- ditur: Factum eſt hoc privilegium anno ab Incarnatione Domini mille- ſimo centeſimo octogeſimo ſexto. Indictione quarta, Epacta vigeſima oc- tava concurrente ſecunda. Eſt & alia ejusdem Friderici Ducis mem- brana in Archivo Cladrubienſi omnibus notis Chronologicis deftituta, cui alia poſterior manus minus hiſtoriarum periti viri annum præſen- tem 1186 appoſuit; ſed cum in ea testis referatur Gervaſius Præpo- ſitus Wiſſegradenſis pluribus jam annis præmortuus, perſpicuum est eam ad primos Imperii annos Friderici pertinere, quæ pene id unum ſolumque complectitur , quod mulcta homicidii ad quæſtum Came- ramque Ducis Bohemiæ pertinens Abbati Cladrubienſi concedatur re- ſpectu ſubditorum ejusdem monaſterii. 572 AN- Pub.Chronoſ. k) An Doct. Pubitſchka verum verborum iſtorum ſenſum aſſecutus ſit, dum ex iis perpetuum Cladrubii, & diu noctuque pſallentium Monachorum chorum argumentatus Geſch. 4. Th. eſt, multuim dubito, cujus nuſpiam in veteribus ullum indicium eft, imo pau- I.B. S.183. ciſſima exempla in ſola pene Gallia. Ego magis Fridericum ad eam laudem reſpexiſſe autumo, de qua Apoſtolus: Quid quid facitis in verbo aut opere, omnia in nomine &c. quæ certe diurna nocturnaque Dei laus eſt. 1) Adhuc anno 1189 ejusdem Adalberti Abbatis mentio eft in diplomate Conradi Ducis.
Laus diſcipli- næ clanſtralis Cladrubienſi. un1. ANNUS II86. Patruus vero meus pie memorie Dux Henricus contulit circuitum, in quo ſunt ville ſex, & hec earum nomina : Besdedowici, Oceſcici, Lesko- wici, Waltherowo, Wratiwoyovici. Bilek dedit tertiam partem Repnis. Sdimir contulit tres villas, & hec ipſarum nomina: Zlutiſi, Bukowina, Hrades, quas ego cambivi cum ejusdem eccleſie fratribus, tradens tres alias villus loco ipſarum viciniores, quarum vocabula ſunt hec: Pleſomi,Lobli, Malkovici. Ego quoque cupiens amplificare predia eccleſie Cladrubenſis, contuli villam Hraſt pro remedio anime mee, & pro ſalvatione anima- rum omnium predeceſſorum, nec non & ſucceſſorum meorum, cupiens aſſiduis in precaminibus in futuro connumerari ejusdem loci fratribus, qui die noctuque a laude Dei non ceſſantes ſanctis æquales probantur eſſe angelis. k) Marquardus contulit villam Lomnis. Ratata dedit villam Lubewice. Sdebor dedit terram ad duo aratra Honeſovis. Predslaus ad aratrum Kokolupech. Otto dimidiam villam Hoſtetis, alteram par- tem emit Adalbertus Abbas ejusdem loci 1) ab Hermanno de Miskow. Gebno contulit villam Rokoſſin. Subſequitur prolixum anathema Ducis in invaſores & violatores donationum iſtarum, ac denique clau- ditur: Factum eſt hoc privilegium anno ab Incarnatione Domini mille- ſimo centeſimo octogeſimo ſexto. Indictione quarta, Epacta vigeſima oc- tava concurrente ſecunda. Eſt & alia ejusdem Friderici Ducis mem- brana in Archivo Cladrubienſi omnibus notis Chronologicis deftituta, cui alia poſterior manus minus hiſtoriarum periti viri annum præſen- tem 1186 appoſuit; ſed cum in ea testis referatur Gervaſius Præpo- ſitus Wiſſegradenſis pluribus jam annis præmortuus, perſpicuum est eam ad primos Imperii annos Friderici pertinere, quæ pene id unum ſolumque complectitur , quod mulcta homicidii ad quæſtum Came- ramque Ducis Bohemiæ pertinens Abbati Cladrubienſi concedatur re- ſpectu ſubditorum ejusdem monaſterii. 572 AN- Pub.Chronoſ. k) An Doct. Pubitſchka verum verborum iſtorum ſenſum aſſecutus ſit, dum ex iis perpetuum Cladrubii, & diu noctuque pſallentium Monachorum chorum argumentatus Geſch. 4. Th. eſt, multuim dubito, cujus nuſpiam in veteribus ullum indicium eft, imo pau- I.B. S.183. ciſſima exempla in ſola pene Gallia. Ego magis Fridericum ad eam laudem reſpexiſſe autumo, de qua Apoſtolus: Quid quid facitis in verbo aut opere, omnia in nomine &c. quæ certe diurna nocturnaque Dei laus eſt. 1) Adhuc anno 1189 ejusdem Adalberti Abbatis mentio eft in diplomate Conradi Ducis.
Strana 573
FRIDERICI II. 573 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVII. GREGORII VIII. Papz 1. FRIDERICI Reg. 36. Imp. 33. HEN.Brzet. ep. Prag, 6. FRIDERICI it. Duc. 11. CAYNI ep. Ol. 5. am Pulkava ad annum 1184 p. 198 Theobaldum fratruelem Fri. derici e Bohemia fugatum his verbis innuit: Eodem anno Fride- ricus Dux fugavit de Bohemia Theobaldum. Sed quemadmodum Pulkava in eo lapſus erat, quod primam irruptionem Przemislai in Moraviam eidem anno illigaverit, ita præmature fugam Theobaldi ad eundem annum retulit, quam ad præſentem spectare nos Conti- nuator Coſmæ Viennenſis p. 59 his verbis docet: Ipſo quoque anno Theo- baldus a fratre (Fratruele) ſuo Friderico juſſus eſt capi, ſed a quibus. dam fautoribus præmonitus fuga lapſus eſt. Sane Theobaldum anno præeſente adhuc adfuiſſe in Bohemia, dum Henricus epiſcopus Pragen- fis dicam ſcripturus Friderico Duci ad Imperatorem profectus est, non obſcurum redditur ex narratis Chronographi Siloenfis p. 95, ut proinde rectius Hagecius ejusque Sectatores fugam hanc præſenti anno innexuerint, contra quam opinetur doctiſſimus Pubitſchka. a) Quæ autem hujus adverſus Theobaldum concepti odii cauſa fuerit, nuſpiam apud veteres prodita eſt. Si Hagecium audire libet, ille eam quasi e dyphtera Jovis declamat: scilicet Theobaldum a perver- ſis quibusque hominibus apud Fridericum accuſatum fuiſſe , quod eidem Principatum Pragenſem extorquere, & cum castro suo Fels in unum corpus conflare machinetur; quales quantæque nugæ, & præeſertim memoria unius caſtri Fels, penitus incogniti, explodendæ ſunt : ſi Hagecius Chronographam Siloenſem legiſſet , Theobaldum de Friderici gratia per quartam partem Bohemiæ principatum ſeu ut jam alias ex diplomatis titulo memoravimus eum Ducem Chrudimen- ſem, Wratislavienſem & Czaslavienſem fuiſſe reperiſſet, ſed feudatarium non ſupremum Dominum, ut ille innuere videtur. Chronogra- phus Siloenſis hoc ipſo tempore Theobaldi ditiones a Pragenſi epi- ſcopo fulmine eccleſiaſtico perculſas memorat,verba illius ſunt : Dux Theobaldus patruelis & ipſe tam epiſcopi, quam Friderici Ducis ſic la- xabatur (laxabat) lora villicis (quæstoribus) ſuis, quibus licebat, quid quid libebat, quod epiſcopus diu non ferens terram ditionis ſuæ ſub in- terdicto poſuit , & cum ſuis ad ſatisfactionem coegit. In quibus Chro- no- Theobaldus metu captivi- tatis fugit ex Bohemia, Ejus ditiones eceleſiaſtico in- terdicto ſub- jectæ. a) Chronol. Geſchichte Böhmens.
FRIDERICI II. 573 ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVII. GREGORII VIII. Papz 1. FRIDERICI Reg. 36. Imp. 33. HEN.Brzet. ep. Prag, 6. FRIDERICI it. Duc. 11. CAYNI ep. Ol. 5. am Pulkava ad annum 1184 p. 198 Theobaldum fratruelem Fri. derici e Bohemia fugatum his verbis innuit: Eodem anno Fride- ricus Dux fugavit de Bohemia Theobaldum. Sed quemadmodum Pulkava in eo lapſus erat, quod primam irruptionem Przemislai in Moraviam eidem anno illigaverit, ita præmature fugam Theobaldi ad eundem annum retulit, quam ad præſentem spectare nos Conti- nuator Coſmæ Viennenſis p. 59 his verbis docet: Ipſo quoque anno Theo- baldus a fratre (Fratruele) ſuo Friderico juſſus eſt capi, ſed a quibus. dam fautoribus præmonitus fuga lapſus eſt. Sane Theobaldum anno præeſente adhuc adfuiſſe in Bohemia, dum Henricus epiſcopus Pragen- fis dicam ſcripturus Friderico Duci ad Imperatorem profectus est, non obſcurum redditur ex narratis Chronographi Siloenfis p. 95, ut proinde rectius Hagecius ejusque Sectatores fugam hanc præſenti anno innexuerint, contra quam opinetur doctiſſimus Pubitſchka. a) Quæ autem hujus adverſus Theobaldum concepti odii cauſa fuerit, nuſpiam apud veteres prodita eſt. Si Hagecium audire libet, ille eam quasi e dyphtera Jovis declamat: scilicet Theobaldum a perver- ſis quibusque hominibus apud Fridericum accuſatum fuiſſe , quod eidem Principatum Pragenſem extorquere, & cum castro suo Fels in unum corpus conflare machinetur; quales quantæque nugæ, & præeſertim memoria unius caſtri Fels, penitus incogniti, explodendæ ſunt : ſi Hagecius Chronographam Siloenſem legiſſet , Theobaldum de Friderici gratia per quartam partem Bohemiæ principatum ſeu ut jam alias ex diplomatis titulo memoravimus eum Ducem Chrudimen- ſem, Wratislavienſem & Czaslavienſem fuiſſe reperiſſet, ſed feudatarium non ſupremum Dominum, ut ille innuere videtur. Chronogra- phus Siloenſis hoc ipſo tempore Theobaldi ditiones a Pragenſi epi- ſcopo fulmine eccleſiaſtico perculſas memorat,verba illius ſunt : Dux Theobaldus patruelis & ipſe tam epiſcopi, quam Friderici Ducis ſic la- xabatur (laxabat) lora villicis (quæstoribus) ſuis, quibus licebat, quid quid libebat, quod epiſcopus diu non ferens terram ditionis ſuæ ſub in- terdicto poſuit , & cum ſuis ad ſatisfactionem coegit. In quibus Chro- no- Theobaldus metu captivi- tatis fugit ex Bohemia, Ejus ditiones eceleſiaſtico in- terdicto ſub- jectæ. a) Chronol. Geſchichte Böhmens.
Strana 574
ANNUS I187. 574 nographi verbis cauſam fugæ latitare ſuſpicatur Doct. Pubitſchka c.l. quod fortaſſis Fridericus acervatis, hac pecuniarum exactione, theſauris Theobaldi inhiaverit : ſed quid opus fuiſset Theobaldum eam ob rem capere ? præſertim cum idem author ſubjungat Fride ricum cum conjuge ſua per officiales ſuos ſimilia imo pejora præſump- ſiſſe. Ego cauſam a nemine vetuſtiorum detectam ariolari nolim: potuit quæcunque renitentia Theobaldi, potuit quicunque auſus ad- verſus ſuprema jura Ducis Bohemiæ attentatus ad hane indignationem ultionemque Fridericum provocare, maxime ut ſeverioribus editis exemplis agnati Principes diſcerent ſupremam Ducis Bohemiæ auc- toritatem, quam his annis in fuis diplomatibus exacuit, & quam cum ipſo Pragenſi epiſcopo agnato expoſtulavit, ſuſpicere, venerari & me- tuere. Theobaldum vero vivente Friderico neque rediiſſe, neque in terras ſuas restitutum ſub annum 1189 viſuri ſumus. Henricus epi- ſcopus ad Im- peratorem profectus. Diximus mox ſupra Theobaldi ditiones interdicto eccleſiaſtico ab Henrico Pragenſi epiſcopo ſubjectas fuiſſe , quod quæstores illius publici tributis & exactionibus oppreſſerint populum, pauperumque crumenas emunxerint, nec acquievit epiſcopus prius, dum lafis plenam & integram satisfactionem praestitisset. At vero suprema Friderici conjugisque Eliſabethæ poteſtas, qui per officiales ſuos ſimi- lia, imo pejora pr�ſumebant in eccleſia Dei, b) majus illi faceſſivit nego- tium,quam ut ei coercendæ aut frangendæ par eſſet. Rerum diuturnita- te & tædio victus Henricus epiſcopus apud Imperatorem jam anni ſupe- rioris autumno ex Italia reverſum præſidium patrociniumque quæfivit. Suſceptus quidem ab eo pluribus ſummæ benevolentiæ ſignificationibus, ſed querelæ ſuæ diſcuſſio dijudicatioque in ſolemnem Principum con- ventum medio Quadragesimæ Ratisbonæ in dictum prolata fuit. Cum illum domum redire & verecundia & metus arceret, ſubsidia vero ſibi rara, aut nulla e Bohemia mitterentur, egere coepit epiſcopus, magno enim clientum familiæque domesticæ, nec non ſeptuaginta equorum comitatu iter iſtud ingreſſus erat. Miſertus inopiæ epiſcopi Imperator triginta quinque alendis hominibus equisque quotidie ſumptus ſuppeditavit tanta quidem affluentia, & liberalitate, ut paſſim etiam Pub.Thronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.457. u. 452. b) Doctiſſimus Pubitſehka ad hunc locum provocans rem præter æquum exaggerat : ne quidem theſauris & ſuppellectili eccleſiæ a Friderico parſum fuiſſe , quod author noster nuſpiam dixit , & adverſum est tot donationibus Friderici & Eliſabethæ diverſis eccleſiis, ut ex corum chartis manifeſtum eſt, factis.
ANNUS I187. 574 nographi verbis cauſam fugæ latitare ſuſpicatur Doct. Pubitſchka c.l. quod fortaſſis Fridericus acervatis, hac pecuniarum exactione, theſauris Theobaldi inhiaverit : ſed quid opus fuiſset Theobaldum eam ob rem capere ? præſertim cum idem author ſubjungat Fride ricum cum conjuge ſua per officiales ſuos ſimilia imo pejora præſump- ſiſſe. Ego cauſam a nemine vetuſtiorum detectam ariolari nolim: potuit quæcunque renitentia Theobaldi, potuit quicunque auſus ad- verſus ſuprema jura Ducis Bohemiæ attentatus ad hane indignationem ultionemque Fridericum provocare, maxime ut ſeverioribus editis exemplis agnati Principes diſcerent ſupremam Ducis Bohemiæ auc- toritatem, quam his annis in fuis diplomatibus exacuit, & quam cum ipſo Pragenſi epiſcopo agnato expoſtulavit, ſuſpicere, venerari & me- tuere. Theobaldum vero vivente Friderico neque rediiſſe, neque in terras ſuas restitutum ſub annum 1189 viſuri ſumus. Henricus epi- ſcopus ad Im- peratorem profectus. Diximus mox ſupra Theobaldi ditiones interdicto eccleſiaſtico ab Henrico Pragenſi epiſcopo ſubjectas fuiſſe , quod quæstores illius publici tributis & exactionibus oppreſſerint populum, pauperumque crumenas emunxerint, nec acquievit epiſcopus prius, dum lafis plenam & integram satisfactionem praestitisset. At vero suprema Friderici conjugisque Eliſabethæ poteſtas, qui per officiales ſuos ſimi- lia, imo pejora pr�ſumebant in eccleſia Dei, b) majus illi faceſſivit nego- tium,quam ut ei coercendæ aut frangendæ par eſſet. Rerum diuturnita- te & tædio victus Henricus epiſcopus apud Imperatorem jam anni ſupe- rioris autumno ex Italia reverſum præſidium patrociniumque quæfivit. Suſceptus quidem ab eo pluribus ſummæ benevolentiæ ſignificationibus, ſed querelæ ſuæ diſcuſſio dijudicatioque in ſolemnem Principum con- ventum medio Quadragesimæ Ratisbonæ in dictum prolata fuit. Cum illum domum redire & verecundia & metus arceret, ſubsidia vero ſibi rara, aut nulla e Bohemia mitterentur, egere coepit epiſcopus, magno enim clientum familiæque domesticæ, nec non ſeptuaginta equorum comitatu iter iſtud ingreſſus erat. Miſertus inopiæ epiſcopi Imperator triginta quinque alendis hominibus equisque quotidie ſumptus ſuppeditavit tanta quidem affluentia, & liberalitate, ut paſſim etiam Pub.Thronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.457. u. 452. b) Doctiſſimus Pubitſehka ad hunc locum provocans rem præter æquum exaggerat : ne quidem theſauris & ſuppellectili eccleſiæ a Friderico parſum fuiſſe , quod author noster nuſpiam dixit , & adverſum est tot donationibus Friderici & Eliſabethæ diverſis eccleſiis, ut ex corum chartis manifeſtum eſt, factis.
Strana 575
FRIDERICI II. etiam reliqui ex ea partem ferrent, neque dedignatus eſt eum cre- brius convivam vocare , eidemque eccleſiarum diverſarum conſecra- tiones, annuentibus dioeceſanis epiſcopis, deferre; ut verbo eloquar benevolentiam gratiamque Imperatoris integram meruit. Appropin- quante tempore Comitiis Ratisbonensibus defignato c) Henricus Pra- genſis epiſcopus stipatus legatione & comitatu Cæſaris rediit in Bo- hemiam, evocavitque ejusdem edicto complures Abbates & Cano- nicos querimoniæ ſuæ teſtimonium laturos, ſecumque dicam Fri- derico ſcripturos. Adest dies dijudicandæ cauſæ defixus: epiſcopo advocatus datus Dedo Marchio, vir fi quis alius congenita quadam eloquentia præpollens, qui magno verborum pondere injurias epiſco- po illatas, juribusque ejus adverſas exaggeravit, cui Procurator Co- mitialis, nomine Friderici Ducis, his verbis, quæ ex auctore noſtro p. 96. damus, reſpondit: Omnibus notum Pragenſem epiſcopum meum fore Capellanum , ſicut omnes prædeceſſores ſui patrum & avorum meo- rum fuerunt Capellani: Decernite queſo, ſi liceat ei agere contra Domi- num ſuum, vel ſi tenear ex æquo reſpondere Capellano meo? Quibus verbis irritata univerſa Præſulum Principumque concio repoſuit : Non mino- rem epiſcopo Pragenfi atque ceteris epiſcopis Germaniæ competere auctoritatem , non ſecus atque iſtos, ita & Henricum omni ſubjectione erga DucemBohemiæ liberum eſſe atque exemptum, neque alteri quam Imperatori obnoxium, eo quod epiſcopus Pragenſis Imperii Romani Prin- ceps ſit, ei ad Comitia Imperialia ſemper acceſſus pateat, ſceptrum & inveſtituram ab Imperatore non Duce Bohemiæ obtineat, d) Inflatus hoc verborum lenocinio Henricus, e) prærogativæ ſuæ jura ſcripto ab Imperatore Principumque concilio petiit , nec mora illi communibus ſuf- c) Chronica Auguſtenſis ad h. a. ait : In prima Dominica quadrageſinæ Friderious Imp. Ratisbonam intravit, & ibi cum XVII epiſcopis, & omnibus Principibus Bavariorum maximam curiam celebravit, ac ibidem totam quadrageſimam & Paſcha peregit, d) Ex hoc quidem ſynchroni authoris teſtimonio convincitur : Pragenſes épiſco- pos jam inde a primo Epiſeopo Ditmaro (qui regalia ab Ottone M. accepit ) immediatos Romani Imperii fuiſſe Principes, ſecus quam ſentiat Ludevigius in diſ- ſertatione de diſpari civitatum Imperialium nexu , & Adamus Glafey in ſua Hi- ſtoria Pragmat. regni Boh. c. 3. Theſi 4. p. 37. At indigniſſimum facinus Henrici epiſcopi deteſtandum eſt, qui auſus arma Ducum Regnique Bohemiæ in manus Imperatoris tradere , atque legitimum ſuum Principem , Dominumque ( ſine quo nunquam epiſcopatum conſecutus fuiſſet ) apud Imperatorem in jus vocare. e) Is poſtea Principatum : Bohemiæ conſecutus veroſimillime ideo muneri epiſco- pali Pragenſi non renunciavit , ne ſimilia a Pragenſi epiſcopo experiretur , quæ adverſus Ducem Bohemiæ ipſe machinari auſus. Accuſat Fride- ricum Ducem. Purgat ſe Fri- dericus. Pragenſis epi- ſcopus Princeps Rom. Imperii. 575
FRIDERICI II. etiam reliqui ex ea partem ferrent, neque dedignatus eſt eum cre- brius convivam vocare , eidemque eccleſiarum diverſarum conſecra- tiones, annuentibus dioeceſanis epiſcopis, deferre; ut verbo eloquar benevolentiam gratiamque Imperatoris integram meruit. Appropin- quante tempore Comitiis Ratisbonensibus defignato c) Henricus Pra- genſis epiſcopus stipatus legatione & comitatu Cæſaris rediit in Bo- hemiam, evocavitque ejusdem edicto complures Abbates & Cano- nicos querimoniæ ſuæ teſtimonium laturos, ſecumque dicam Fri- derico ſcripturos. Adest dies dijudicandæ cauſæ defixus: epiſcopo advocatus datus Dedo Marchio, vir fi quis alius congenita quadam eloquentia præpollens, qui magno verborum pondere injurias epiſco- po illatas, juribusque ejus adverſas exaggeravit, cui Procurator Co- mitialis, nomine Friderici Ducis, his verbis, quæ ex auctore noſtro p. 96. damus, reſpondit: Omnibus notum Pragenſem epiſcopum meum fore Capellanum , ſicut omnes prædeceſſores ſui patrum & avorum meo- rum fuerunt Capellani: Decernite queſo, ſi liceat ei agere contra Domi- num ſuum, vel ſi tenear ex æquo reſpondere Capellano meo? Quibus verbis irritata univerſa Præſulum Principumque concio repoſuit : Non mino- rem epiſcopo Pragenfi atque ceteris epiſcopis Germaniæ competere auctoritatem , non ſecus atque iſtos, ita & Henricum omni ſubjectione erga DucemBohemiæ liberum eſſe atque exemptum, neque alteri quam Imperatori obnoxium, eo quod epiſcopus Pragenſis Imperii Romani Prin- ceps ſit, ei ad Comitia Imperialia ſemper acceſſus pateat, ſceptrum & inveſtituram ab Imperatore non Duce Bohemiæ obtineat, d) Inflatus hoc verborum lenocinio Henricus, e) prærogativæ ſuæ jura ſcripto ab Imperatore Principumque concilio petiit , nec mora illi communibus ſuf- c) Chronica Auguſtenſis ad h. a. ait : In prima Dominica quadrageſinæ Friderious Imp. Ratisbonam intravit, & ibi cum XVII epiſcopis, & omnibus Principibus Bavariorum maximam curiam celebravit, ac ibidem totam quadrageſimam & Paſcha peregit, d) Ex hoc quidem ſynchroni authoris teſtimonio convincitur : Pragenſes épiſco- pos jam inde a primo Epiſeopo Ditmaro (qui regalia ab Ottone M. accepit ) immediatos Romani Imperii fuiſſe Principes, ſecus quam ſentiat Ludevigius in diſ- ſertatione de diſpari civitatum Imperialium nexu , & Adamus Glafey in ſua Hi- ſtoria Pragmat. regni Boh. c. 3. Theſi 4. p. 37. At indigniſſimum facinus Henrici epiſcopi deteſtandum eſt, qui auſus arma Ducum Regnique Bohemiæ in manus Imperatoris tradere , atque legitimum ſuum Principem , Dominumque ( ſine quo nunquam epiſcopatum conſecutus fuiſſet ) apud Imperatorem in jus vocare. e) Is poſtea Principatum : Bohemiæ conſecutus veroſimillime ideo muneri epiſco- pali Pragenſi non renunciavit , ne ſimilia a Pragenſi epiſcopo experiretur , quæ adverſus Ducem Bohemiæ ipſe machinari auſus. Accuſat Fride- ricum Ducem. Purgat ſe Fri- dericus. Pragenſis epi- ſcopus Princeps Rom. Imperii. 575
Strana 576
576 ANNUS I187. Fridericus quæſtorum ſuo- rum eccleſtas opprimentium damna ſarcit. ſuffragiis Majeſtales literæ aurea bulla munitæ decretæ traditæque, quas eo uſque, dum Henricus ecclefiæ Pragensi præfuit, vim inte- gram & robur obtinuiſſe, demum in pluribus labefactatas fuiſſe au- thor mox nominatus memorat. Et ut ad exitum Comitiorum iſto- rum Ratisbonenfium pertingamus, verbis ejusdem authoris claudere juverit: Talibus & hujuſmodi taliter decifis Fridericus Dux convinci- tur, coram omnibus arguitur, & confunditur , ab omnibus argutus & confuſus emendationem pollicetur, qua jurata, & per magnos fidejuſſo- res firmata concilium ſolvitur, & in oſculo pacis confoederati ad pro- pria revertuntur. Sed quid emolumenti Henrico epiſcopo Pragensi attulerit hæc apud Imperatorem deposita querela, aut jusjurandum vi metuque a Friderico extortum, author noster his verbis innuit: Dux Fride- ricus duobus poſtea ſupervixit annis, in quibus neque quod promiſerat, implevit, neque ab injuriis eccleſice Dei ſuos Officiales coercuit. Sæpe culpæ & peccata imputantur Principibus, quæ propria ſunt miniſte- rialium , qui fraudibus ſuis artificiisque ita obfuſcant Principum ocu- los, ut clarum æquumque videre haud poſſint, & præſertim accu- ſati vindictam ſuam magis magisque adverſus accuſatores exacuant. Id ipſum Friderici imperio eveniſſe pluribus hiſtoricis indiciis argu- mentisque convincitur. Nam diplomata adhuc anni præſentis & ſe- quentis declarant Fridericum optime erga eccleſias animatum fuiſſe, adeo ut etiam injurias damnaque, quæ per quæstores suos illata cre- debantur, ſarciverit. Ita enim ille in diplomate ſuo Wiſſehradenſi eccleſiæ dato. f) Etſi hactenus in populo meo actum eſt injurioſe, ma- xime in viris eccleliaſticis, & religioſis, quorum orationibus quotidia- nis exiſtimo & ſpero me fore feliciorem, amodo quantum poſſum libenter volo defendere Wiſsehradenſem eccleſiam, quam debeo ſpecialiter defen- dere , que multa damna paſſa eſt, & injurias in poſſeſſionibus villarum, & aliis rebus, que pertinere debent ad prebendam Canonicorum, cle- menter & animo bono libenter volo adjuvare. Itaque ſub teſtimonio fratrum ſuorum Premysli & Wladislai aliorumque Optimatum confirmavit huic eccleſiæ veteres poſſeſſiones immunitatesque, de qui- bus illi ſeu a quæſtoribus lis mota, ſeu quas potentiores quique impu- gnabant infestabantque. Alio diplomate cum priora confirmat, novas etiam donationes adjicit: Et banc, inquit, devotionis noſtræ donationem no- vam f) Ex autographo Wiſſehrad. Archivi, & apud Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. p. 55.
576 ANNUS I187. Fridericus quæſtorum ſuo- rum eccleſtas opprimentium damna ſarcit. ſuffragiis Majeſtales literæ aurea bulla munitæ decretæ traditæque, quas eo uſque, dum Henricus ecclefiæ Pragensi præfuit, vim inte- gram & robur obtinuiſſe, demum in pluribus labefactatas fuiſſe au- thor mox nominatus memorat. Et ut ad exitum Comitiorum iſto- rum Ratisbonenfium pertingamus, verbis ejusdem authoris claudere juverit: Talibus & hujuſmodi taliter decifis Fridericus Dux convinci- tur, coram omnibus arguitur, & confunditur , ab omnibus argutus & confuſus emendationem pollicetur, qua jurata, & per magnos fidejuſſo- res firmata concilium ſolvitur, & in oſculo pacis confoederati ad pro- pria revertuntur. Sed quid emolumenti Henrico epiſcopo Pragensi attulerit hæc apud Imperatorem deposita querela, aut jusjurandum vi metuque a Friderico extortum, author noster his verbis innuit: Dux Fride- ricus duobus poſtea ſupervixit annis, in quibus neque quod promiſerat, implevit, neque ab injuriis eccleſice Dei ſuos Officiales coercuit. Sæpe culpæ & peccata imputantur Principibus, quæ propria ſunt miniſte- rialium , qui fraudibus ſuis artificiisque ita obfuſcant Principum ocu- los, ut clarum æquumque videre haud poſſint, & præſertim accu- ſati vindictam ſuam magis magisque adverſus accuſatores exacuant. Id ipſum Friderici imperio eveniſſe pluribus hiſtoricis indiciis argu- mentisque convincitur. Nam diplomata adhuc anni præſentis & ſe- quentis declarant Fridericum optime erga eccleſias animatum fuiſſe, adeo ut etiam injurias damnaque, quæ per quæstores suos illata cre- debantur, ſarciverit. Ita enim ille in diplomate ſuo Wiſſehradenſi eccleſiæ dato. f) Etſi hactenus in populo meo actum eſt injurioſe, ma- xime in viris eccleliaſticis, & religioſis, quorum orationibus quotidia- nis exiſtimo & ſpero me fore feliciorem, amodo quantum poſſum libenter volo defendere Wiſsehradenſem eccleſiam, quam debeo ſpecialiter defen- dere , que multa damna paſſa eſt, & injurias in poſſeſſionibus villarum, & aliis rebus, que pertinere debent ad prebendam Canonicorum, cle- menter & animo bono libenter volo adjuvare. Itaque ſub teſtimonio fratrum ſuorum Premysli & Wladislai aliorumque Optimatum confirmavit huic eccleſiæ veteres poſſeſſiones immunitatesque, de qui- bus illi ſeu a quæſtoribus lis mota, ſeu quas potentiores quique impu- gnabant infestabantque. Alio diplomate cum priora confirmat, novas etiam donationes adjicit: Et banc, inquit, devotionis noſtræ donationem no- vam f) Ex autographo Wiſſehrad. Archivi, & apud Hammerſchmid in Glor. Wiſſehrad. p. 55.
Strana 577
FRIDERICI II. vam addimus huic beatiſſimi Principis Apoſtolorum eccleſiæ, ut omnis acquiſitio, que provenire ſolet in istis: Swod, Narok, Glawa ſuper omnes homines, ubicunque fuerint, pertinentes eccleſie, damus fratribus & Prepoſito nunc & in perpetuum. Si quis vero ex hominibus eccleſie ſupplicio capitis damnatus fuerit , poſſeſſio quidem ejus ecclefie cedat, caput laqueo. Venditio ſeu collecta generalis, ſi quando fuerit ſuper bomines eccleſie , fratribus & Prepoſito ſit nunc & in ſempiternum. 577 At vero Fridericum ad ejusmodi ſatisfactiones prodigio quodam & flagellatione a S. Petro Apoſtolo intentata inductum compulſumque fuiſſe conſtans eſt omnium hiſtoricorum noſtrorum ſententia, quam narrationem omnium maxime duabus integris paginis more ſolito amplificavit Hagecius , ipſamque cauſam, a nemine ſuperiorum ſcrip- torum prolatam attexuit: quod Fridericus, invitis præfidibus eccle- ſiæ Wiſſehradenſis , cuidam militi Habroweczio villam Swrczowicze tercentarum marcarum pretio oppignoraverit. Sed quod narrationis istius tam veteris, tamque inolitæ fundamentum, & quid de ea ſen- tiendum ſit, jam excutiamus. Certum est in Archivo Wiſſehradenſi etiam sigillis pendentibus ſupereſſe plures paulo posteriores membra- nas, in quibus hujus flagellationis claræ atque luculentæ fiunt memo- riæ, quarum quidem principium haud aliud eſt, quam ipſa Friderici Ducis confeſſio teſtibus roborata, quæ ad verbum exſcripta, vidima- ta ut dicimus, & confirmata habetur in diplomate autographo Wen- ceslai IV. Regis Bohemorum anno 1251. 4 Junii emanato. Con- feſſionis autem iſtius a pluribus noſtris ſcriptoribus Balbino, Pontano, Hammerſchmidio , Berghaueroque typis excuſæ hæc verba ſunt: Ego Fridericus gratias ago tibi beatiſſime Petre, qui vigilantius ut intenderem, ad hujus me honorem eccleſie per ſoporem viſitando, ſenfi- biliter etiam commonere dignatus es. Anno Dominicæ Incarnationis MCLXXXVII. Indictione ſecunda. Epacta IX. concurrente III. Se- cundo die Menſis Maji. Facha autem hec ſub his teſtibus: Henrico Ve- nerabili Pragenſi epiſcopo, Premysl & Wladislao fratribus meis, Floria- no Prepolito Wiſſegradenſi, Radoſta Prepoſito Litomericenſi. Alexandro Pragenſi Magiſtro & Cancellario. Sequuntur Capellanorum plurium, Miniſterialium, Caſtellanorumque teſtimonia, ac denique clauditur: Datæ per manum Alexandri Magistri Pragenſis & Cancellarii. In hac confeſſione omnino nulla flagellationis memoria, poſsuntque voces: ſen- Dddd PARS VI. ANNAL. HAGEC. Friderieus ca- ſtigatur a S- Petro.
FRIDERICI II. vam addimus huic beatiſſimi Principis Apoſtolorum eccleſiæ, ut omnis acquiſitio, que provenire ſolet in istis: Swod, Narok, Glawa ſuper omnes homines, ubicunque fuerint, pertinentes eccleſie, damus fratribus & Prepoſito nunc & in perpetuum. Si quis vero ex hominibus eccleſie ſupplicio capitis damnatus fuerit , poſſeſſio quidem ejus ecclefie cedat, caput laqueo. Venditio ſeu collecta generalis, ſi quando fuerit ſuper bomines eccleſie , fratribus & Prepoſito ſit nunc & in ſempiternum. 577 At vero Fridericum ad ejusmodi ſatisfactiones prodigio quodam & flagellatione a S. Petro Apoſtolo intentata inductum compulſumque fuiſſe conſtans eſt omnium hiſtoricorum noſtrorum ſententia, quam narrationem omnium maxime duabus integris paginis more ſolito amplificavit Hagecius , ipſamque cauſam, a nemine ſuperiorum ſcrip- torum prolatam attexuit: quod Fridericus, invitis præfidibus eccle- ſiæ Wiſſehradenſis , cuidam militi Habroweczio villam Swrczowicze tercentarum marcarum pretio oppignoraverit. Sed quod narrationis istius tam veteris, tamque inolitæ fundamentum, & quid de ea ſen- tiendum ſit, jam excutiamus. Certum est in Archivo Wiſſehradenſi etiam sigillis pendentibus ſupereſſe plures paulo posteriores membra- nas, in quibus hujus flagellationis claræ atque luculentæ fiunt memo- riæ, quarum quidem principium haud aliud eſt, quam ipſa Friderici Ducis confeſſio teſtibus roborata, quæ ad verbum exſcripta, vidima- ta ut dicimus, & confirmata habetur in diplomate autographo Wen- ceslai IV. Regis Bohemorum anno 1251. 4 Junii emanato. Con- feſſionis autem iſtius a pluribus noſtris ſcriptoribus Balbino, Pontano, Hammerſchmidio , Berghaueroque typis excuſæ hæc verba ſunt: Ego Fridericus gratias ago tibi beatiſſime Petre, qui vigilantius ut intenderem, ad hujus me honorem eccleſie per ſoporem viſitando, ſenfi- biliter etiam commonere dignatus es. Anno Dominicæ Incarnationis MCLXXXVII. Indictione ſecunda. Epacta IX. concurrente III. Se- cundo die Menſis Maji. Facha autem hec ſub his teſtibus: Henrico Ve- nerabili Pragenſi epiſcopo, Premysl & Wladislao fratribus meis, Floria- no Prepolito Wiſſegradenſi, Radoſta Prepoſito Litomericenſi. Alexandro Pragenſi Magiſtro & Cancellario. Sequuntur Capellanorum plurium, Miniſterialium, Caſtellanorumque teſtimonia, ac denique clauditur: Datæ per manum Alexandri Magistri Pragenſis & Cancellarii. In hac confeſſione omnino nulla flagellationis memoria, poſsuntque voces: ſen- Dddd PARS VI. ANNAL. HAGEC. Friderieus ca- ſtigatur a S- Petro.
Strana 578
ANNUS 1187. 578 ſensibiliter commonere dignatus, eo trahi atque explicari, quod S.Pe- trus quocunque ſigno ſub ſenſum, præcipue viſum, cadente Fride- ricum commonefecerit; atque ut ne quid diſſimulem, confitendum etiam Indictonem ſecundam verbis non numeris ( in quos facilius oſci- tantia ſubrepere ſolet) expreſſam non reſpondere anno præſenti, que Indictio quinta fuit. At vero ſensibilem illam commonitionem reve- ra de flagellatione ipſa Friderico intentata accipiendam eſse docent ſynchrona prorſus documenta, & quo majus haud efſe poteft, ipfius- met Przemysli fratris, qui iſthic inter teſtes ſubſcriptus legitur, lu- culentius testimonium. Is enim postea Rex Boemiæ nomineque Ot- tocari I. notus in confirmatione Privilegiorum Wiſſehradenſis eccleſiæs s) verbis conceptis ait: Huic etiam donationi fratris mei (Friderici) per apparitionem Beati Petri, & flagellationem in dorſo ſuo revelatam novam addimus. Et quod magis mirandum eſt, hanc ipſam confeſſio- nem Friderici nonniſi annis decem posterius jam a Coelestino III. Rom. Pontifice Laterani Pontificatus anno VII. VII. Kal. Auguſti fuiſse confirmatam, ut proinde ſi ex regulis Critices judicium ferendum sit, fidem omnino penitus huic historiæ detrahere fas haud sit. Non neſcio ego ætate noſtra ejusmodi miracula paſſim exſibilari; neque vero ego is ſum, qui omnem æris fulgorem obrizi loco habeam: at rem sat probis contemporaneorum vadimoniis roboratam inter ani- les fabulas & deliramenta rejicere, critices regulæ non admittunt, quæ synchronorum fide dignorum teftium relatis reverentiam & an- nutum præcipiunt, niſi res fidem omnem ſuperet, aut aliorum con- temporaneorum contrariis narratis infirmetur. Non infirmata fuit dextera Dei, ut illo anno exemplum renovare potuerit, quod jam alias crebrius adverſus eccleſiarum, rerumque Deo ſacratarum invaſores exeruit! fimile prorſum noſtro exemplum legimus jam anno 764 in donationis charta monaſterio Eluangenſi a Sonherio Karolomanni Regis vaſſo ſeu familiari & vaſallo data b) in qua ipſe confitetur ſe tamdiu flagellatum , dum promiſiſſet ſe ſententiam mutaturum, imo in rei gestæ teſtimonium orto ſole a ſe liventes ſcapulas Abbati & fra- tribus fuiſſe oſtenſas. Non absimile legitur de S. Bennone Miſnensi epiſcopo apud Menkenium T. II, p. 1873. ut Heliodori in templo Hie- roſolymitano notiſſimum exemplum non adducam. At doctiſſimus Pubitſchka i ) ait a quibusdam dubitari: num Fridericus a ipſo S. Petro, an g) Authographum in Archivo , excerptum apud Pontanum in Bohemia Pia p- 74 b) Apud Bernardum Pezium Anecdet. T. IV. p. 3. i) Chron.Gefchichte Böhm Pub.Chronol. Geſch. 4. Theil 1.B. S. 456.
ANNUS 1187. 578 ſensibiliter commonere dignatus, eo trahi atque explicari, quod S.Pe- trus quocunque ſigno ſub ſenſum, præcipue viſum, cadente Fride- ricum commonefecerit; atque ut ne quid diſſimulem, confitendum etiam Indictonem ſecundam verbis non numeris ( in quos facilius oſci- tantia ſubrepere ſolet) expreſſam non reſpondere anno præſenti, que Indictio quinta fuit. At vero ſensibilem illam commonitionem reve- ra de flagellatione ipſa Friderico intentata accipiendam eſse docent ſynchrona prorſus documenta, & quo majus haud efſe poteft, ipfius- met Przemysli fratris, qui iſthic inter teſtes ſubſcriptus legitur, lu- culentius testimonium. Is enim postea Rex Boemiæ nomineque Ot- tocari I. notus in confirmatione Privilegiorum Wiſſehradenſis eccleſiæs s) verbis conceptis ait: Huic etiam donationi fratris mei (Friderici) per apparitionem Beati Petri, & flagellationem in dorſo ſuo revelatam novam addimus. Et quod magis mirandum eſt, hanc ipſam confeſſio- nem Friderici nonniſi annis decem posterius jam a Coelestino III. Rom. Pontifice Laterani Pontificatus anno VII. VII. Kal. Auguſti fuiſse confirmatam, ut proinde ſi ex regulis Critices judicium ferendum sit, fidem omnino penitus huic historiæ detrahere fas haud sit. Non neſcio ego ætate noſtra ejusmodi miracula paſſim exſibilari; neque vero ego is ſum, qui omnem æris fulgorem obrizi loco habeam: at rem sat probis contemporaneorum vadimoniis roboratam inter ani- les fabulas & deliramenta rejicere, critices regulæ non admittunt, quæ synchronorum fide dignorum teftium relatis reverentiam & an- nutum præcipiunt, niſi res fidem omnem ſuperet, aut aliorum con- temporaneorum contrariis narratis infirmetur. Non infirmata fuit dextera Dei, ut illo anno exemplum renovare potuerit, quod jam alias crebrius adverſus eccleſiarum, rerumque Deo ſacratarum invaſores exeruit! fimile prorſum noſtro exemplum legimus jam anno 764 in donationis charta monaſterio Eluangenſi a Sonherio Karolomanni Regis vaſſo ſeu familiari & vaſallo data b) in qua ipſe confitetur ſe tamdiu flagellatum , dum promiſiſſet ſe ſententiam mutaturum, imo in rei gestæ teſtimonium orto ſole a ſe liventes ſcapulas Abbati & fra- tribus fuiſſe oſtenſas. Non absimile legitur de S. Bennone Miſnensi epiſcopo apud Menkenium T. II, p. 1873. ut Heliodori in templo Hie- roſolymitano notiſſimum exemplum non adducam. At doctiſſimus Pubitſchka i ) ait a quibusdam dubitari: num Fridericus a ipſo S. Petro, an g) Authographum in Archivo , excerptum apud Pontanum in Bohemia Pia p- 74 b) Apud Bernardum Pezium Anecdet. T. IV. p. 3. i) Chron.Gefchichte Böhm Pub.Chronol. Geſch. 4. Theil 1.B. S. 456.
Strana 579
FRIDERICI II. 579 an non magis a perſonato aliquo larvatoque S. Petro flagellatus fue- rit? ſed qui funt illi, qui a larva Fridericum vapulaſſe adstruunt? ego authorem, qui id aſſeruiſſet unquam, necdum legi, ut testa- tum ſit tam inconcinni aſſerti unum ſolumque doctiſſimum virum esse inventorem. An amabo res cum puero, aut infantibus acta est, qui etiam hodie Nicolainis lemuribus perterrefieri folent? expen- dendum fuiſſet Viro doctiſſimo: Fridericum Principem fuifſe, virum conſummatæ ætatis, Belliducem tot præliis exagitatum, eumne ejus- modi larva aggredi auſura fuiſſet, illene, quin inter larvam remque ipſam diſcrimen advertiſſet, ultro tergum ſuum laniandum sycophan- tæ præbuiſſet? Vah nugas atque facetias! veroſimilior fortaſſis aut tolerabilior videri poſſet eorum opinio, qui credunt Friderici religio- ne & conſcientiæ stimulis anxii phantasiæ hanc imaginem vehemen- tius impreſſam fuiſſe, ut rem revera accidiſſe ratus ſit. Id tamen auſim dicere ſigillum Capituli Wiſſehradenſis, quo imago Friderici Ducis flagellati præſentatur, posterius, & Huffiticis temporibus re- centius videri, nam jam tot figilla Capituli Wissehradensis membra- nis appenſa ex ſæculo XIII. & XIV. in manus meas pertigere, quæ uniformia ubique reperi, ſcilicet effigiem SS. Petri & Pauli referentia. Typum illorum ſuo loco daturi ſumus. Non prætermittendus hoc anno obitus Urbani III. Pontificis Ro- mani, moerore, ut ſcriptores narrant conſumpti, fatali nuncio ex Palæſtina accepto , quod Rex Hieroſolymorum cum urbe ipſa k) & Cruce Dominica captus fuiſſet: reddidit autem animam Creatori ſuo XIV. Kal. Novembris, cui mox altero die communibus Cardinalium ſuffragiis in Pontificatu ſuffectus eft Albertus Cardinalis tituli S. Lau- rentii in Lucina dictusque Gregorius VIII. qui tamen poſt unum men- ſem eodem adhuc anno XVI. Kalendas Januarii præcefforem ſuum àd beatam æternitatem ſecutus est. Hic, inquit Baronius, 1) Successor doloris, heres calamitatis, paucis diebus quibus ſedit, ſuæ pietatis digna reliquit monimenta, cum imprimis pro ſubſidio térræ ſanctæ ad univer- ſos Chriſti fideles literas dedit, quas apud eundem Eminentiſſimum Cardinalem c. l. & in magno Bullario T. I. p. 75. legere est. Ceterum recte quidem Hagecius ad hunc annum eclypſin Solis, de qua plures vetustiores, refert, quo fonte autem pestilentiam, Judæorum ditio- Dddd 2 rum k) Hagecius prolixe hiſtoriam captæ urbis enarrat. 1) In Annal. Eccleſs ad h. a. N. XII. Mors Urbani Papæ.
FRIDERICI II. 579 an non magis a perſonato aliquo larvatoque S. Petro flagellatus fue- rit? ſed qui funt illi, qui a larva Fridericum vapulaſſe adstruunt? ego authorem, qui id aſſeruiſſet unquam, necdum legi, ut testa- tum ſit tam inconcinni aſſerti unum ſolumque doctiſſimum virum esse inventorem. An amabo res cum puero, aut infantibus acta est, qui etiam hodie Nicolainis lemuribus perterrefieri folent? expen- dendum fuiſſet Viro doctiſſimo: Fridericum Principem fuifſe, virum conſummatæ ætatis, Belliducem tot præliis exagitatum, eumne ejus- modi larva aggredi auſura fuiſſet, illene, quin inter larvam remque ipſam diſcrimen advertiſſet, ultro tergum ſuum laniandum sycophan- tæ præbuiſſet? Vah nugas atque facetias! veroſimilior fortaſſis aut tolerabilior videri poſſet eorum opinio, qui credunt Friderici religio- ne & conſcientiæ stimulis anxii phantasiæ hanc imaginem vehemen- tius impreſſam fuiſſe, ut rem revera accidiſſe ratus ſit. Id tamen auſim dicere ſigillum Capituli Wiſſehradenſis, quo imago Friderici Ducis flagellati præſentatur, posterius, & Huffiticis temporibus re- centius videri, nam jam tot figilla Capituli Wissehradensis membra- nis appenſa ex ſæculo XIII. & XIV. in manus meas pertigere, quæ uniformia ubique reperi, ſcilicet effigiem SS. Petri & Pauli referentia. Typum illorum ſuo loco daturi ſumus. Non prætermittendus hoc anno obitus Urbani III. Pontificis Ro- mani, moerore, ut ſcriptores narrant conſumpti, fatali nuncio ex Palæſtina accepto , quod Rex Hieroſolymorum cum urbe ipſa k) & Cruce Dominica captus fuiſſet: reddidit autem animam Creatori ſuo XIV. Kal. Novembris, cui mox altero die communibus Cardinalium ſuffragiis in Pontificatu ſuffectus eft Albertus Cardinalis tituli S. Lau- rentii in Lucina dictusque Gregorius VIII. qui tamen poſt unum men- ſem eodem adhuc anno XVI. Kalendas Januarii præcefforem ſuum àd beatam æternitatem ſecutus est. Hic, inquit Baronius, 1) Successor doloris, heres calamitatis, paucis diebus quibus ſedit, ſuæ pietatis digna reliquit monimenta, cum imprimis pro ſubſidio térræ ſanctæ ad univer- ſos Chriſti fideles literas dedit, quas apud eundem Eminentiſſimum Cardinalem c. l. & in magno Bullario T. I. p. 75. legere est. Ceterum recte quidem Hagecius ad hunc annum eclypſin Solis, de qua plures vetustiores, refert, quo fonte autem pestilentiam, Judæorum ditio- Dddd 2 rum k) Hagecius prolixe hiſtoriam captæ urbis enarrat. 1) In Annal. Eccleſs ad h. a. N. XII. Mors Urbani Papæ.
Strana 580
ANNUS 1188. 580 rum Praga emigrationem, deprædationemque hauſerit, incognitum- Lupacius hæc tam certa credidit, ut plane diem 24 Junii poſterioribus his duabus narrationibus defixerit in ſuis Ephemeridibus. ☞ a 2 Cruciara in terram ſanc- tam indicitur. Ob eam Curia indicta Mogun- ti�. S ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVIII. CLEMENTIS III. Pap. 1. FRIDERICI Regis 37. Imp. 34. HENR. Brzet. ep. Prag. 7 FRIDERICI it. Duc. 12. CAYNI ep. Ol. 6. um anno ſuperiore Gregorius VIII. Papa exhortatorias ad univer- ſum Chriſtianum populum dediſſet literas, ut terræ ſanctæ a paganis captæ miſerti reliquiis isthic Chriſtianorum inter tres civitates concluſorum aſſumpto Crucis ſigno ſuccurrerent, ejusmodi epistolam commiſerationis plenam non modo dedit ad Fridericum Romanorum Imperatorem , a) ſed etiam Theobaldum Oſtienſem & Hermannum Albanenſem epiſcopos Cardinales miſit, qui id ipſum urgerent, nationum Germanicarum, Gallicarumque corda ad expedi- tionem ſacram inflammarent, profecturosque cruce signarent. Vesti- gia Gregorii preſſit Successor Clemens III. (ante dictus Paulinus epiſcopus Præneſtinus & Cardinalis ) qui anni ſuperioris fine Cathe- dram Petri conſcenderat, crebrisque ſcriptis & legationibus ſummum diſcrimen evertendi penitus Chriſtiani nominis in Palæestina vivis co- loribus depinxit. b) Permotus tam atroci rerum Hieroſolymitanarum fato Imperator anno præſente Præſulibus Principibusque in quadra- geſima ſolemnem Curiam Moguntiam indixit, c) in qua eodem facem præferente pro vindicanda a Barbaris falvifica Cruce, terrisque here- ditatis Dominicæ recuperandis tanta animorum contentione decerta- tum est, ut plerisque lacrimæ oculis, ejulatus faucibus. excuterentur. Ardens jam quantus quantus in bella ſacra Fridericus Imperator mi- nime hæſit ſe ſe ipſum militiæ Ducem offerre , cumque intelligeret omnium votum eſſe, ne re in tam gravi & periculi plena moræ traherentur , in iisdem Comitiis a Godefrido Herbipolenſi epiſcopo crucen aſſumpſit, cujus exemplum mox LXVIII. Summi Principes Præſulesque ſecuti ſunt. d) Et vero ne quid Imperator in ſua induſtria de- a) Godefridus Monachus ad an. 1187. b) Otto a S. Plaſio ad h. a. c) In medio qua- drageſimæ Dominica Lætare Jeruſalem, quæ tunc VI. Kal Aprilis ( Curia Chriſti nuncupata ) in Moguntia Metropoli . ... eſt celehrata. Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 121. d) Anonymus Synchronus in Chronico Clarævallenſi.
ANNUS 1188. 580 rum Praga emigrationem, deprædationemque hauſerit, incognitum- Lupacius hæc tam certa credidit, ut plane diem 24 Junii poſterioribus his duabus narrationibus defixerit in ſuis Ephemeridibus. ☞ a 2 Cruciara in terram ſanc- tam indicitur. Ob eam Curia indicta Mogun- ti�. S ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXVIII. CLEMENTIS III. Pap. 1. FRIDERICI Regis 37. Imp. 34. HENR. Brzet. ep. Prag. 7 FRIDERICI it. Duc. 12. CAYNI ep. Ol. 6. um anno ſuperiore Gregorius VIII. Papa exhortatorias ad univer- ſum Chriſtianum populum dediſſet literas, ut terræ ſanctæ a paganis captæ miſerti reliquiis isthic Chriſtianorum inter tres civitates concluſorum aſſumpto Crucis ſigno ſuccurrerent, ejusmodi epistolam commiſerationis plenam non modo dedit ad Fridericum Romanorum Imperatorem , a) ſed etiam Theobaldum Oſtienſem & Hermannum Albanenſem epiſcopos Cardinales miſit, qui id ipſum urgerent, nationum Germanicarum, Gallicarumque corda ad expedi- tionem ſacram inflammarent, profecturosque cruce signarent. Vesti- gia Gregorii preſſit Successor Clemens III. (ante dictus Paulinus epiſcopus Præneſtinus & Cardinalis ) qui anni ſuperioris fine Cathe- dram Petri conſcenderat, crebrisque ſcriptis & legationibus ſummum diſcrimen evertendi penitus Chriſtiani nominis in Palæestina vivis co- loribus depinxit. b) Permotus tam atroci rerum Hieroſolymitanarum fato Imperator anno præſente Præſulibus Principibusque in quadra- geſima ſolemnem Curiam Moguntiam indixit, c) in qua eodem facem præferente pro vindicanda a Barbaris falvifica Cruce, terrisque here- ditatis Dominicæ recuperandis tanta animorum contentione decerta- tum est, ut plerisque lacrimæ oculis, ejulatus faucibus. excuterentur. Ardens jam quantus quantus in bella ſacra Fridericus Imperator mi- nime hæſit ſe ſe ipſum militiæ Ducem offerre , cumque intelligeret omnium votum eſſe, ne re in tam gravi & periculi plena moræ traherentur , in iisdem Comitiis a Godefrido Herbipolenſi epiſcopo crucen aſſumpſit, cujus exemplum mox LXVIII. Summi Principes Præſulesque ſecuti ſunt. d) Et vero ne quid Imperator in ſua induſtria de- a) Godefridus Monachus ad an. 1187. b) Otto a S. Plaſio ad h. a. c) In medio qua- drageſimæ Dominica Lætare Jeruſalem, quæ tunc VI. Kal Aprilis ( Curia Chriſti nuncupata ) in Moguntia Metropoli . ... eſt celehrata. Chronographus Siloenſis ad h. a. p. 121. d) Anonymus Synchronus in Chronico Clarævallenſi.
Strana 581
FRIDERICI I2. 581 deſiderari paſſus fuiſſe videretur, extemplo non modo Conradus Mo- guntinus Archiepiſcopus ad Belam Hungariæ Regem cum legatione miſſus eft, ut liber per Hungariam tranfitus impetraretur, atque exer- citui commeatus pararetur, e) ſed & Henrico Comiti de Dietz impoſita provincia celeribus equis in Afiam proficiſcendi nunciatum Palæstinæ uſurpatori Saladino : univerſam Europam in armis effe, atque ad eum edomandum propediem adfuturam, niſi lignum Dominicum loco ſuo reſtituerit, Hieroſolymis & univerſa Palæstina exceſſerit. Ut ut vero feſtinatum fuit, apparatus belli, acceſſio Regum Galliarum & Angliæ, Italicorumque Ducum & Marchionum, qui majoribus, unitisque vi- ribus terra marique Saladinum premendum constituerant, majus tem- poris ſpatium expoſcebant, expeditionemque in annum ſequentem protraxere. Silet Chronographus Siloenſis, filet Continuator Coſnæ, Pulkava aliique vetufti recentesque Scriptores, fluctuat etiam p. 458. doctiſſimus Pubitſchka, num Fridericus Dux noſter his Comitiis Mo- guntinis interfuerit , at non ſolum interfuiſſe , ſed etiam crucem aſ- ſumpsifſe ex Alberto Stadensi edocemur, qui ad annum ſequentem ait : Imperator Curiam habens Moguntiæ ſe crucis charactere inſigni- vit, & cum eo Dux Bohemiæ , Dux Auſtriæ & multi nobiles & ma- gnates. Hinc est, quod Imperator in ſua epistola præſente anno per legatum ſuum Henricum Comitem de Dietz ad Saladinum miſſa enu- merans gentes & provincias, quæ ei bellum moturæ effent, etiam illum exterreat ferocitate adfuturi Bohemi militis. ƒ) Si porro ex- pendatur Friderici optimus animus benevolentiaque tot ſupra recita- tis donationibus teſtata, qua erga Ordinem S. Joannis Hieroſolymi- tani, & præcipue Hoſpitale Hieroſolymitanum affectus erat, vix qui- dem dubitare licet eum Crucem aſſumpſiſſe, g) quamquam dein morte oppreſsus votum exsolvere nequiverit. Erat ad eandem Cu- riam etiam invitatus Henricus epiſcopus Pragensis, ſed author noster ait : Ad hanc Curiam cum epiſcopus Henricus venire non poſſet ( vero- ſimillime ægritudinis cauſa ) mifit Ricolfum de Strahof virum litera- tum, Fridericus Dux cum Im- peratore cruce inſignitur. e) Erravit rurſum doct. Pubitſchka , cum anno ſequente primum Conradum in Hunga- riam miſſum aſſerit: qualis commeatuum apparatus iſthic fieri potuiſſet , ſi jam 9 Aprilis expeditio ſuſcepta eſt ? f ) Epiſtolam hanc ex Rogerio ad h. a. N.XVII. exſcripſit Baronius, verba epiſtolæ ſunt : Quid Bohemia ſuis feris ferior ? quibus metuendam Bohemi militis ferocitatem , quam crebro bellis Germani experti, ex- aggerare voluit. g) His adjici poteſt: cupiditas videndi Conſtantinopoli filiam ſuam Helenam Petro Manuelis Imperatoris nepoti nuptam. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1B. S. 458.
FRIDERICI I2. 581 deſiderari paſſus fuiſſe videretur, extemplo non modo Conradus Mo- guntinus Archiepiſcopus ad Belam Hungariæ Regem cum legatione miſſus eft, ut liber per Hungariam tranfitus impetraretur, atque exer- citui commeatus pararetur, e) ſed & Henrico Comiti de Dietz impoſita provincia celeribus equis in Afiam proficiſcendi nunciatum Palæstinæ uſurpatori Saladino : univerſam Europam in armis effe, atque ad eum edomandum propediem adfuturam, niſi lignum Dominicum loco ſuo reſtituerit, Hieroſolymis & univerſa Palæstina exceſſerit. Ut ut vero feſtinatum fuit, apparatus belli, acceſſio Regum Galliarum & Angliæ, Italicorumque Ducum & Marchionum, qui majoribus, unitisque vi- ribus terra marique Saladinum premendum constituerant, majus tem- poris ſpatium expoſcebant, expeditionemque in annum ſequentem protraxere. Silet Chronographus Siloenſis, filet Continuator Coſnæ, Pulkava aliique vetufti recentesque Scriptores, fluctuat etiam p. 458. doctiſſimus Pubitſchka, num Fridericus Dux noſter his Comitiis Mo- guntinis interfuerit , at non ſolum interfuiſſe , ſed etiam crucem aſ- ſumpsifſe ex Alberto Stadensi edocemur, qui ad annum ſequentem ait : Imperator Curiam habens Moguntiæ ſe crucis charactere inſigni- vit, & cum eo Dux Bohemiæ , Dux Auſtriæ & multi nobiles & ma- gnates. Hinc est, quod Imperator in ſua epistola præſente anno per legatum ſuum Henricum Comitem de Dietz ad Saladinum miſſa enu- merans gentes & provincias, quæ ei bellum moturæ effent, etiam illum exterreat ferocitate adfuturi Bohemi militis. ƒ) Si porro ex- pendatur Friderici optimus animus benevolentiaque tot ſupra recita- tis donationibus teſtata, qua erga Ordinem S. Joannis Hieroſolymi- tani, & præcipue Hoſpitale Hieroſolymitanum affectus erat, vix qui- dem dubitare licet eum Crucem aſſumpſiſſe, g) quamquam dein morte oppreſsus votum exsolvere nequiverit. Erat ad eandem Cu- riam etiam invitatus Henricus epiſcopus Pragensis, ſed author noster ait : Ad hanc Curiam cum epiſcopus Henricus venire non poſſet ( vero- ſimillime ægritudinis cauſa ) mifit Ricolfum de Strahof virum litera- tum, Fridericus Dux cum Im- peratore cruce inſignitur. e) Erravit rurſum doct. Pubitſchka , cum anno ſequente primum Conradum in Hunga- riam miſſum aſſerit: qualis commeatuum apparatus iſthic fieri potuiſſet , ſi jam 9 Aprilis expeditio ſuſcepta eſt ? f ) Epiſtolam hanc ex Rogerio ad h. a. N.XVII. exſcripſit Baronius, verba epiſtolæ ſunt : Quid Bohemia ſuis feris ferior ? quibus metuendam Bohemi militis ferocitatem , quam crebro bellis Germani experti, ex- aggerare voluit. g) His adjici poteſt: cupiditas videndi Conſtantinopoli filiam ſuam Helenam Petro Manuelis Imperatoris nepoti nuptam. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1B. S. 458.
Strana 582
ANNUS I188. tum , qui reverſus omnia, quæ ibi vidit & audivit, prius epiſcopo, deinde omnibus nobis fidelibus (familiaribus ) narravit. 582 Erga Ordinem S. Joannis Hieroſolymi- tani rurſum munificus. Neque vero amplius aliquid memoriæ hiſtoricæ ſeu de geſtis Friderici Ducis, ſeu patriis præſente anno ſuppeditant, diploma tamen duplex Archivi Melitenſis denuo munificentiam illius optimamque erga eccleſias & cum primis Ordinem Hieroſolymitanum voluntatem confirmat: Primo enim ſub teſtimonio & ſigillo Henrici epiſcopi Pra- genſis confirmat donationem Hroznatæ eidem Ordini factam, altero concedit ſingulis annis XII. marcas argenti ex argenti fodinis Miſæ hodiernæ civitatis pendendas. Utrumque hoc instrumentum necdum præli beneficio in lucem editum ad magis illuftrandam temporum iſtorum cognitionem hic ſubjicimus. Posterius quidem notis chro- nologicis caret, ſed quoniam in libro vetuſto Privilegiorum & Ana- cephalæoſi Constitutionum iftius Ordinis locum proximum tenet post Hroznatæ confirmationem, id illi ſubnectere viſum eſt. Utrumque autem in hane ſententiam ſcriptum est : In Nomine Patris & Filii & Spiritus ſancti : Ego Fridericus Dux Boemorum. Chriſtiane religionis ratio expoſtulat fieri, ut nos in ſolio Principatus poſiti non ſolum elemoſynas fidelium collatas eccleſiis con- firmemus, ſed etiam de propriis facultatibus Domino largiri ſtudeamus. Noverit itaque tam preſens, quam poſtera etas, noverint tam nobiles, quam ignobiles , quidquid nobilis noſter Groznata Domui S. Johannis Baptiste & fratribus Domus hoſpitalis Iheroſolymitani liberaliter con- tulit, & ſub tempore anteceſſoris noſtri Sobezlai confirmavit, nos idem confirmamus, & omnes poſſeſſiones ejus fratribus eisdem libere poſſiden- das concedimus. Poſſefſiones autem ejus, quas coram nobis nominavit, & confirmavit he ſunt: Swadou. Kojatici. Breznec. Zalezli. Pogorici. Taſovsko. Proboſtou. Plozkowici. In alia parte fluminis Neſchemici. Breznice. Ville etiam fratris ſui Meſconis, h) quas Domui eidem pro ſa- lute anime ſue contulerat, quas ipſe etiam mediantibus viris religioſis, ſcilicet epiſcopo Pragenſe Friderico, & Abbate de Plas Meinero in uſus ſuos h) Quis ex hoc indicio nominis fratris non advertat Groznatæ nomen non fuiſſe genti- litium. Recte Petrus Abbas Aulæ-Regiæ in Chronici ſui MS. Parte I. needun edita ait : Majoribus noſtris paſſim in uſu fuiſſe nominibus Sanctorum in baptismate datis uti. Neque vero Groznata iſte idem fuit, cum altero Groznata Teplenſi fundatore, ut patris & fratris nomina predunt, imo ad differentiam iſtius Grezuata criſpus ap- pellatus.
ANNUS I188. tum , qui reverſus omnia, quæ ibi vidit & audivit, prius epiſcopo, deinde omnibus nobis fidelibus (familiaribus ) narravit. 582 Erga Ordinem S. Joannis Hieroſolymi- tani rurſum munificus. Neque vero amplius aliquid memoriæ hiſtoricæ ſeu de geſtis Friderici Ducis, ſeu patriis præſente anno ſuppeditant, diploma tamen duplex Archivi Melitenſis denuo munificentiam illius optimamque erga eccleſias & cum primis Ordinem Hieroſolymitanum voluntatem confirmat: Primo enim ſub teſtimonio & ſigillo Henrici epiſcopi Pra- genſis confirmat donationem Hroznatæ eidem Ordini factam, altero concedit ſingulis annis XII. marcas argenti ex argenti fodinis Miſæ hodiernæ civitatis pendendas. Utrumque hoc instrumentum necdum præli beneficio in lucem editum ad magis illuftrandam temporum iſtorum cognitionem hic ſubjicimus. Posterius quidem notis chro- nologicis caret, ſed quoniam in libro vetuſto Privilegiorum & Ana- cephalæoſi Constitutionum iftius Ordinis locum proximum tenet post Hroznatæ confirmationem, id illi ſubnectere viſum eſt. Utrumque autem in hane ſententiam ſcriptum est : In Nomine Patris & Filii & Spiritus ſancti : Ego Fridericus Dux Boemorum. Chriſtiane religionis ratio expoſtulat fieri, ut nos in ſolio Principatus poſiti non ſolum elemoſynas fidelium collatas eccleſiis con- firmemus, ſed etiam de propriis facultatibus Domino largiri ſtudeamus. Noverit itaque tam preſens, quam poſtera etas, noverint tam nobiles, quam ignobiles , quidquid nobilis noſter Groznata Domui S. Johannis Baptiste & fratribus Domus hoſpitalis Iheroſolymitani liberaliter con- tulit, & ſub tempore anteceſſoris noſtri Sobezlai confirmavit, nos idem confirmamus, & omnes poſſeſſiones ejus fratribus eisdem libere poſſiden- das concedimus. Poſſefſiones autem ejus, quas coram nobis nominavit, & confirmavit he ſunt: Swadou. Kojatici. Breznec. Zalezli. Pogorici. Taſovsko. Proboſtou. Plozkowici. In alia parte fluminis Neſchemici. Breznice. Ville etiam fratris ſui Meſconis, h) quas Domui eidem pro ſa- lute anime ſue contulerat, quas ipſe etiam mediantibus viris religioſis, ſcilicet epiſcopo Pragenſe Friderico, & Abbate de Plas Meinero in uſus ſuos h) Quis ex hoc indicio nominis fratris non advertat Groznatæ nomen non fuiſſe genti- litium. Recte Petrus Abbas Aulæ-Regiæ in Chronici ſui MS. Parte I. needun edita ait : Majoribus noſtris paſſim in uſu fuiſſe nominibus Sanctorum in baptismate datis uti. Neque vero Groznata iſte idem fuit, cum altero Groznata Teplenſi fundatore, ut patris & fratris nomina predunt, imo ad differentiam iſtius Grezuata criſpus ap- pellatus.
Strana 583
FRIDERICI I2. 583 ſuos a fratribus ejusdem Domus Hoſpitalis ad tempus receperat , eisdem fratribus coram nobis jam reſignavit. Sunt autem hec. Pourriti. Rigi- ci. Ro�toki. Werece. Nawiezdł. Teſtes autem hujus rei ſunt hii: Hein- ricus Pragenſis epiſcopus apoſitione ſigilli ſui teſtimonium rei confir- mans. Hermannus abbas de Sedlec. Hermann abbas de Pomuk. Theo- doricus abbas de Gradis. Grabiſe Camerarius, & frater ejus Slauko. Borſe fater eorum. Milgoſt. Hermannus de Marquardic. Odolenus. Vitek. Boguſe & frater ſuus Ratibor. Slanibor. Bogata. Diwis. Na- cherat frater ſuus Smil. Olricus de Sizinkou. Dirſizlau. & frater ejus Rus. Thema. Neoſtup. Mogmir. Stephanus de Monkovic, & frater ſuus Rados- laus. Modlik. Puten Sacerdos. Laurentius Capellanus, & alii plurimi. Acta autem hec ſunt : Anno Dominice Incarnationis MillCLXXXVIII. Prin- cipatus vero noſtri anno X. Pontificatus fratris noſtri Henrici anno V. i) Alterius Instrumenti verba ſunt: Notum ſit omnibus preſentibus & futuris: Quod ego Fridericus Dei Gracia Dux Boemorum rogatu & voluntate Domine Eliſabeth Du- ciſſe conjugis mee de boſpitali Iheroſolymitano S. Joannis XII. marcas argenti ſolvendas de argentaria ſuper Mzea k) amplius I) ſingulis annis in die Aſcenſionis Domini jure hereditario, in concambio ſcilicet pro he- reditate, quam Prepoſiti Gervaſius & Martinus ibidem dederant predic- to hoſpitali, terram ſcilicet duorum ſuſpenſorum, quam eis dederat Rex W. (Wladislaus) pater meus, m) & ibidem aliam terram, quam eme- runt a Widgone cum aqua & molendino pro IX. marcis argenti, & ibi- dem ſuperius aliam villam, quam emerunt a Conrado cum aqua & mo- lendino pro XII. marcis argenti. Facimus autem hoc pro animabus noſtris, ne predicti hoſpitalis fratres aliquas ibi moleſtias paterentur ab his, qui ſe de argentaria intromittunt. Et ut iſtud noſtrum ſtatutum ratum permaneat, & ſtabile, ſigilli noſtri & ſigilli prefati hoſpitalis impreſſione fignare & corroborare dignum cenſuimus. Factum est hoc per manum fratris Bernardi Magiſtri ejusdem hoſpitalis in Bohemia. Po- i ) Annus Principatus Friderici, & Pontificatus Henrici non reſpondet præſenti anno : Autographum videre mihi non licuit, ut cognoſcerem , an tranſumptoris oſcitan- tia, an fugientium literarum cauſa hoc vitium enatum ſit. k) Miſa urhs Strzibro vernacule appellata, prima inter argenti fodinas Bohemiæ in diplomatibus occur- rit, quæ his annis redundans & fructuoſa fuit. I) Id eſt poſthar. m) Ex his, aliisque jam alias allatis manifeſtum eſt tum bona ſupplicio affectorum in fiſeum Regium recidiſſe.
FRIDERICI I2. 583 ſuos a fratribus ejusdem Domus Hoſpitalis ad tempus receperat , eisdem fratribus coram nobis jam reſignavit. Sunt autem hec. Pourriti. Rigi- ci. Ro�toki. Werece. Nawiezdł. Teſtes autem hujus rei ſunt hii: Hein- ricus Pragenſis epiſcopus apoſitione ſigilli ſui teſtimonium rei confir- mans. Hermannus abbas de Sedlec. Hermann abbas de Pomuk. Theo- doricus abbas de Gradis. Grabiſe Camerarius, & frater ejus Slauko. Borſe fater eorum. Milgoſt. Hermannus de Marquardic. Odolenus. Vitek. Boguſe & frater ſuus Ratibor. Slanibor. Bogata. Diwis. Na- cherat frater ſuus Smil. Olricus de Sizinkou. Dirſizlau. & frater ejus Rus. Thema. Neoſtup. Mogmir. Stephanus de Monkovic, & frater ſuus Rados- laus. Modlik. Puten Sacerdos. Laurentius Capellanus, & alii plurimi. Acta autem hec ſunt : Anno Dominice Incarnationis MillCLXXXVIII. Prin- cipatus vero noſtri anno X. Pontificatus fratris noſtri Henrici anno V. i) Alterius Instrumenti verba ſunt: Notum ſit omnibus preſentibus & futuris: Quod ego Fridericus Dei Gracia Dux Boemorum rogatu & voluntate Domine Eliſabeth Du- ciſſe conjugis mee de boſpitali Iheroſolymitano S. Joannis XII. marcas argenti ſolvendas de argentaria ſuper Mzea k) amplius I) ſingulis annis in die Aſcenſionis Domini jure hereditario, in concambio ſcilicet pro he- reditate, quam Prepoſiti Gervaſius & Martinus ibidem dederant predic- to hoſpitali, terram ſcilicet duorum ſuſpenſorum, quam eis dederat Rex W. (Wladislaus) pater meus, m) & ibidem aliam terram, quam eme- runt a Widgone cum aqua & molendino pro IX. marcis argenti, & ibi- dem ſuperius aliam villam, quam emerunt a Conrado cum aqua & mo- lendino pro XII. marcis argenti. Facimus autem hoc pro animabus noſtris, ne predicti hoſpitalis fratres aliquas ibi moleſtias paterentur ab his, qui ſe de argentaria intromittunt. Et ut iſtud noſtrum ſtatutum ratum permaneat, & ſtabile, ſigilli noſtri & ſigilli prefati hoſpitalis impreſſione fignare & corroborare dignum cenſuimus. Factum est hoc per manum fratris Bernardi Magiſtri ejusdem hoſpitalis in Bohemia. Po- i ) Annus Principatus Friderici, & Pontificatus Henrici non reſpondet præſenti anno : Autographum videre mihi non licuit, ut cognoſcerem , an tranſumptoris oſcitan- tia, an fugientium literarum cauſa hoc vitium enatum ſit. k) Miſa urhs Strzibro vernacule appellata, prima inter argenti fodinas Bohemiæ in diplomatibus occur- rit, quæ his annis redundans & fructuoſa fuit. I) Id eſt poſthar. m) Ex his, aliisque jam alias allatis manifeſtum eſt tum bona ſupplicio affectorum in fiſeum Regium recidiſſe.
Strana 584
ANNUS 1189. Poſtremum locum occupet mors PodivæDecani Wiſſehradenſis, quem hoc anno fatis ceſſiſſe perhibet Berghauerus In Protom. Pœnit.p. 234. Res vero Hieroſolymitanas duobus paragraphis ab Hagecio narra- tas, quod ad hiftoriam patriam non spectent, merito prætermittimus. 584 Mors Frideri- ci Ducis. Ejus liberi. ** ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIX. CLEMENTIS III. Pap. 2. FRIDERICI Reg. 38. Imp.35. HENRICI Brzer. Ep.Prag. 8. CONRADI Duc. 1. CAYNI ep. Ol. 7. atalis hic annus fuit Friderico Duci Bohemiæ, cujus principio ad VIII. Kal ſeu ut Necrologium Doxanenſe habet, ad IX. Kal. Aprilis hominem exuit, tumulatus Pragæ in principe eccleſia S. Viti. a) Magis is ſecunda fortuna in ſuo imperio uſus fuiſſet, niſi plus æquo amoribus non tam improbæ quam imperioſæ conjugis ſuæ tribuiſſet, & natura ipſa ad indulgentiam quandam æquanimitatemque comparatus miniſterialium ſuorum licentias exceſſusque corripuiſset. Fridericum cumprimis munificum fuiſſe in Ordinem Melitenſem, mo- nasterium Cladrubienſe, tum Collegiatam ecclesiam Wissehradensem diplomatum hodie ſuperstitum documentis ostendimus. Necrolo- gium Doxanenſe ad ſupradictum diem etiam liberalitatem illius in hunc Parthenonem prodit, cum-ſubjicit: qui dedit huic ecclefie vil- lam Cotwyn. Peſſina in Phoſph. ſeptic. p. 40. etiam merita illius in eccleſiam Metropolitanam his verbis prædicat : Fridericus magnus quoque hujus eccleſiæ benefactor exſtitit, qui illam aurea & argentea ſacrorum vaſorum ſupellectili, alioque multiplici & exquiſitiſſimo appa- ratu decoravit, campanam inſuper juſtæ magnitudinis, qu� non habe- ret ullibi in regno parem, fieri, & in majori turri appendi juſſit. Hinc non immerito Pulkava ad h. a. memoriam ejus cum ſanctis patribus in æternum recolendam ſcribit. Filium hæredem reliquiſſe nuſpiam le- gitur, at tres ex Eliſabetha progenuiſſe filias perhibent historicorum memoriæ: Primam quidem nomine Helenam Petro Manuelis Impe- ratoris Orientis nepoti in matrimonium datam fuiſſe jam ad annos 1164 & 65. ostendimus Alteram anno 1186 Ottoni filio OttonisMarchio- nis Miſnenſis nuptam fuiſſe ad eundem annum ipſius diplomate proba- vimus. An vero eadem ſit cum Sophia, quam Monumenta deſcripta ex a) Perperam Hagecius, pluresque noſtri ejus mortem in annum ſequentem conjece- runt.
ANNUS 1189. Poſtremum locum occupet mors PodivæDecani Wiſſehradenſis, quem hoc anno fatis ceſſiſſe perhibet Berghauerus In Protom. Pœnit.p. 234. Res vero Hieroſolymitanas duobus paragraphis ab Hagecio narra- tas, quod ad hiftoriam patriam non spectent, merito prætermittimus. 584 Mors Frideri- ci Ducis. Ejus liberi. ** ANNUS JESU CHRISTI MCLXXXIX. CLEMENTIS III. Pap. 2. FRIDERICI Reg. 38. Imp.35. HENRICI Brzer. Ep.Prag. 8. CONRADI Duc. 1. CAYNI ep. Ol. 7. atalis hic annus fuit Friderico Duci Bohemiæ, cujus principio ad VIII. Kal ſeu ut Necrologium Doxanenſe habet, ad IX. Kal. Aprilis hominem exuit, tumulatus Pragæ in principe eccleſia S. Viti. a) Magis is ſecunda fortuna in ſuo imperio uſus fuiſſet, niſi plus æquo amoribus non tam improbæ quam imperioſæ conjugis ſuæ tribuiſſet, & natura ipſa ad indulgentiam quandam æquanimitatemque comparatus miniſterialium ſuorum licentias exceſſusque corripuiſset. Fridericum cumprimis munificum fuiſſe in Ordinem Melitenſem, mo- nasterium Cladrubienſe, tum Collegiatam ecclesiam Wissehradensem diplomatum hodie ſuperstitum documentis ostendimus. Necrolo- gium Doxanenſe ad ſupradictum diem etiam liberalitatem illius in hunc Parthenonem prodit, cum-ſubjicit: qui dedit huic ecclefie vil- lam Cotwyn. Peſſina in Phoſph. ſeptic. p. 40. etiam merita illius in eccleſiam Metropolitanam his verbis prædicat : Fridericus magnus quoque hujus eccleſiæ benefactor exſtitit, qui illam aurea & argentea ſacrorum vaſorum ſupellectili, alioque multiplici & exquiſitiſſimo appa- ratu decoravit, campanam inſuper juſtæ magnitudinis, qu� non habe- ret ullibi in regno parem, fieri, & in majori turri appendi juſſit. Hinc non immerito Pulkava ad h. a. memoriam ejus cum ſanctis patribus in æternum recolendam ſcribit. Filium hæredem reliquiſſe nuſpiam le- gitur, at tres ex Eliſabetha progenuiſſe filias perhibent historicorum memoriæ: Primam quidem nomine Helenam Petro Manuelis Impe- ratoris Orientis nepoti in matrimonium datam fuiſſe jam ad annos 1164 & 65. ostendimus Alteram anno 1186 Ottoni filio OttonisMarchio- nis Miſnenſis nuptam fuiſſe ad eundem annum ipſius diplomate proba- vimus. An vero eadem ſit cum Sophia, quam Monumenta deſcripta ex a) Perperam Hagecius, pluresque noſtri ejus mortem in annum ſequentem conjece- runt.
Strana 585
CONRADI II. 1. 585 ex vetuftis membranis b) Alberto ejusdem Ottonis Marchionis filio conjugio ſociatam fuiſſe referunt, an frater illius non aliam filiam Friderici Ducis noſtri deſponſatam habuerit, definire haud au- ſim. De Sophia Alberti conjuge verba funt in iisdem monumentis: Albertus Marchio filius ejus (Ottonis) duxit uxorem filiam Friderici Ducis Bohemie fratris Odackari, ex qua genuit filiam, quam Herman- no de Lowedeburch uxorem dedit. Tertiæ meminit narratio Altahenſis apud Leibnitium T. II. p. 21. Bela Rex Hungariæ ( verba ſunt ) ha- buit duas ſorores ... . . alteram duxit Fridericus Dux Bohemiæ frater Otakari Regis Boh. & genuit ex ea Ludmilam, quam duxit Albertus Comes de Bogen, & genuit ex ea tres filios: Lupoldum clericum, & Bertholdum & Albertum Comites. Sigillum illius bilaterale (cujus prima fronte, præter priorum Ducum ſedentium conſuetudinem, ſtans, loricaque indutus præſentatur) jam Tomo IV. Monumento- rum noſtrorum Tab. I. n. 39. excuſum dedimus. Quod ad monetas ejus attinet, unicus hodie superest denarius, quem ei præter hæfi- tationem tribuere liceat, quem jam a R. P. nostro Adaucto P. 1. p. 402. N. I. excuſum , & nos iſthie Tabula IV. æri inciſum damus , in quo fugientibus plerisque literis, indices tamen nominis FR...RICVS luculenter eſt cognoſcere. Imo anno ſuperiore, dum fundamenta Pragæ foderentur novo nationali theatro (ſumptibus Excellentiſsi- mi DD. Franciſci Antonii Comitis de Noſtitz erigendo ) inventi de- cem ejusdem signi denarii melius conſervati, in quibus integram epi- graphen FRIDERICUS DUX conſervatam intueri licuit. An vero præter ſolidos Fridericus etiam bracteatos, a patre ſuo inductos, hisque temporibus paſſim in uſum receptos, excuderit, cum paſsim illiterati ſint, definire haud quidquam licet. Sigillum, de- narii. Thronum morte Friderici caducum paucis poſt diebus conſcen- dit Conradus , aliter etiam Otto appellatus Dux Moraviæ filius Lui- toldi, qui fuit filius Conradi ex Brzetisao I. Duce Boh. geniti, & qui- dem imperii habenas cum primis favore Eliſabethæ viduæ conſecu- tus eft, quæ verfuta, fuisque commodis intenta mulier a morte mariti illico caſtrum Pragenſe ſuo præſidiario milite inſedit, nec prius Con- rado extradidit, quam jurejurando caviſſet, ſeſe ei Olonucenſem Provinciam conceſſurum. Non neſcius is, quam exoſum ſe Ordi- nibus Bohemiæ nuper reddidiſſet, cum Moraviam a Bohemia reſcin- Eeee PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Apud Ludewig. T.VIII. Reliqu. p. 180. de- Conradus ali- ter Otto dictus fit Dux Bth,
CONRADI II. 1. 585 ex vetuftis membranis b) Alberto ejusdem Ottonis Marchionis filio conjugio ſociatam fuiſſe referunt, an frater illius non aliam filiam Friderici Ducis noſtri deſponſatam habuerit, definire haud au- ſim. De Sophia Alberti conjuge verba funt in iisdem monumentis: Albertus Marchio filius ejus (Ottonis) duxit uxorem filiam Friderici Ducis Bohemie fratris Odackari, ex qua genuit filiam, quam Herman- no de Lowedeburch uxorem dedit. Tertiæ meminit narratio Altahenſis apud Leibnitium T. II. p. 21. Bela Rex Hungariæ ( verba ſunt ) ha- buit duas ſorores ... . . alteram duxit Fridericus Dux Bohemiæ frater Otakari Regis Boh. & genuit ex ea Ludmilam, quam duxit Albertus Comes de Bogen, & genuit ex ea tres filios: Lupoldum clericum, & Bertholdum & Albertum Comites. Sigillum illius bilaterale (cujus prima fronte, præter priorum Ducum ſedentium conſuetudinem, ſtans, loricaque indutus præſentatur) jam Tomo IV. Monumento- rum noſtrorum Tab. I. n. 39. excuſum dedimus. Quod ad monetas ejus attinet, unicus hodie superest denarius, quem ei præter hæfi- tationem tribuere liceat, quem jam a R. P. nostro Adaucto P. 1. p. 402. N. I. excuſum , & nos iſthie Tabula IV. æri inciſum damus , in quo fugientibus plerisque literis, indices tamen nominis FR...RICVS luculenter eſt cognoſcere. Imo anno ſuperiore, dum fundamenta Pragæ foderentur novo nationali theatro (ſumptibus Excellentiſsi- mi DD. Franciſci Antonii Comitis de Noſtitz erigendo ) inventi de- cem ejusdem signi denarii melius conſervati, in quibus integram epi- graphen FRIDERICUS DUX conſervatam intueri licuit. An vero præter ſolidos Fridericus etiam bracteatos, a patre ſuo inductos, hisque temporibus paſſim in uſum receptos, excuderit, cum paſsim illiterati ſint, definire haud quidquam licet. Sigillum, de- narii. Thronum morte Friderici caducum paucis poſt diebus conſcen- dit Conradus , aliter etiam Otto appellatus Dux Moraviæ filius Lui- toldi, qui fuit filius Conradi ex Brzetisao I. Duce Boh. geniti, & qui- dem imperii habenas cum primis favore Eliſabethæ viduæ conſecu- tus eft, quæ verfuta, fuisque commodis intenta mulier a morte mariti illico caſtrum Pragenſe ſuo præſidiario milite inſedit, nec prius Con- rado extradidit, quam jurejurando caviſſet, ſeſe ei Olonucenſem Provinciam conceſſurum. Non neſcius is, quam exoſum ſe Ordi- nibus Bohemiæ nuper reddidiſſet, cum Moraviam a Bohemia reſcin- Eeee PARS VI. ANNAL. HAGEC. b) Apud Ludewig. T.VIII. Reliqu. p. 180. de- Conradus ali- ter Otto dictus fit Dux Bth,
Strana 586
Wenceslaus & Theobaldus re- vocantur ab exilio. Conradus con- firmatur ab Imperatore. ANNUS I189. 586 dere attentavit , ad colligenda optimatum ſuffragia, aucupandamque popularem gratiam omne ſtudium & operam convertit, atque ne fortaſſis extorres Principes Bohemiæ infidiatores Principatus ſui ex- periretur, ante omnia eos lætis miſſis nunciis in patriam revocavit, ita exul Wenceslaus, ita Theobaldus mox imperii ſui principio terris di- tionibusque restitutus eſt.c) Non ignoravit vero Conradus anno præ- ſente feſto S. Georgii indicta eſſe Ratisbonam Comitia ab Imperatore Friderico, in quibus Principes Imperii, Comites, Præſulesque cum cohortibus populoque comparituri eſſent Imperatorem in expeditio- nem ſacram comitaturi, huc igitur, rebus tantisper in Bohemia com- poſitis, festinavit, & in frequenti Principum concilio ante IV. Idus Maji, quo die caſtra univerſim mota fuere, de manu Imperatoris in ultima ejus curia, de qua ſupra agitur, vexilla percepit, inquit Chro- nographus Siloenfis ad h. a. p. 121. Haret ad hunc locum Chrono- graphi, aqua doctiſſimo Pubitſchka: d) qui author dicere potuerit Conradum in ultima ejus (Friderici Imperatoris) curia vexilla de ma- nu ejus accepiſſe, cum ante nullius alterius curiæ meminerit, quam, quæ anno lapſo ab eo Moguntiæ celebrata fuit, ut proinde doct. Vir hanc ultimam Curiam ſeu de Moguntina explicandam eſſe, ſeu Mo- guntinam Curiam Ratisbonam translatam ſuſpicetur: ſed neutrum aſſecutus eſt; non primum , alias enim ſequeretur Conradum jam vi- vente Friderico Duce annoque ſuperiore thronum Bohemiæ conſcen- diſſe ; non ſecundum, quia certum eft & anno ſuperiore Moguntiæ, & hoc anno Ratisbonæ Curiam a Friderico fuiſſe celebratam. Facile autem doctiſſimus Vir ex obſcuro & dubio hic loci Chronographi Si- loenſis ſenſu advertere potuit aliquid deeſſe , & ſcribarum oſcitantia omiſlum eſſe, ſi itaque ſe ad Pulkavam a nobis editum p. 199 con- vertiſſet, advertiſſet illico Pulkavam integrius exemplar ad manus habuiſſe, & ea ſarſiſſe, quæ in noſtro deſiderantur. Legiſset hic nempe postremam curiam Ratisbonæ fuiffe celebratam, in qua Impe- rator filium ſuum Henricum Romanorum Regem Imperii Vicarium conſtituit, & unde dein IV. Idus Maji movit exercitum fignatorum Cruce Chriſti. Fridericum Imp. vero jam ad Feſtum S. Georgii Ra- tisbonam indixiſſe Curiam , iſthicque per totam quadrageſimam ipſumque Paſ- Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1. B. S.461. u, S.458. c) Wenceslaum reſtitutum fuiſſe prodet ſubjiciendum Helichæ uxoris Conradi diplo- ma, in quo jam teſtis ſubſcriptus legitur ; de Theobaldo ad h. a. expreſſis verbis agit Continuator Coſmæ Viennenſis : Thechaldus recepit provincias ſuas. d) Chronol. Seſch, Böhmens.
Wenceslaus & Theobaldus re- vocantur ab exilio. Conradus con- firmatur ab Imperatore. ANNUS I189. 586 dere attentavit , ad colligenda optimatum ſuffragia, aucupandamque popularem gratiam omne ſtudium & operam convertit, atque ne fortaſſis extorres Principes Bohemiæ infidiatores Principatus ſui ex- periretur, ante omnia eos lætis miſſis nunciis in patriam revocavit, ita exul Wenceslaus, ita Theobaldus mox imperii ſui principio terris di- tionibusque restitutus eſt.c) Non ignoravit vero Conradus anno præ- ſente feſto S. Georgii indicta eſſe Ratisbonam Comitia ab Imperatore Friderico, in quibus Principes Imperii, Comites, Præſulesque cum cohortibus populoque comparituri eſſent Imperatorem in expeditio- nem ſacram comitaturi, huc igitur, rebus tantisper in Bohemia com- poſitis, festinavit, & in frequenti Principum concilio ante IV. Idus Maji, quo die caſtra univerſim mota fuere, de manu Imperatoris in ultima ejus curia, de qua ſupra agitur, vexilla percepit, inquit Chro- nographus Siloenfis ad h. a. p. 121. Haret ad hunc locum Chrono- graphi, aqua doctiſſimo Pubitſchka: d) qui author dicere potuerit Conradum in ultima ejus (Friderici Imperatoris) curia vexilla de ma- nu ejus accepiſſe, cum ante nullius alterius curiæ meminerit, quam, quæ anno lapſo ab eo Moguntiæ celebrata fuit, ut proinde doct. Vir hanc ultimam Curiam ſeu de Moguntina explicandam eſſe, ſeu Mo- guntinam Curiam Ratisbonam translatam ſuſpicetur: ſed neutrum aſſecutus eſt; non primum , alias enim ſequeretur Conradum jam vi- vente Friderico Duce annoque ſuperiore thronum Bohemiæ conſcen- diſſe ; non ſecundum, quia certum eft & anno ſuperiore Moguntiæ, & hoc anno Ratisbonæ Curiam a Friderico fuiſſe celebratam. Facile autem doctiſſimus Vir ex obſcuro & dubio hic loci Chronographi Si- loenſis ſenſu advertere potuit aliquid deeſſe , & ſcribarum oſcitantia omiſlum eſſe, ſi itaque ſe ad Pulkavam a nobis editum p. 199 con- vertiſſet, advertiſſet illico Pulkavam integrius exemplar ad manus habuiſſe, & ea ſarſiſſe, quæ in noſtro deſiderantur. Legiſset hic nempe postremam curiam Ratisbonæ fuiffe celebratam, in qua Impe- rator filium ſuum Henricum Romanorum Regem Imperii Vicarium conſtituit, & unde dein IV. Idus Maji movit exercitum fignatorum Cruce Chriſti. Fridericum Imp. vero jam ad Feſtum S. Georgii Ra- tisbonam indixiſſe Curiam , iſthicque per totam quadrageſimam ipſumque Paſ- Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. 1. B. S.461. u, S.458. c) Wenceslaum reſtitutum fuiſſe prodet ſubjiciendum Helichæ uxoris Conradi diplo- ma, in quo jam teſtis ſubſcriptus legitur ; de Theobaldo ad h. a. expreſſis verbis agit Continuator Coſmæ Viennenſis : Thechaldus recepit provincias ſuas. d) Chronol. Seſch, Böhmens.
Strana 587
587 Paſcha perſtitiſſe ſynchronorum complurium ſuppetunt teſtimonia e) Sed perſequamur gesta hujus ſacræ expeditionis, in qua etiam ha- buit partem gens noſtra: CONRADI II. 1. Jam ab anni ſuperioris Comitiis Moguntinis, aſſumptaque ab Imperatore & ſummis Principibus Cruce omnia ad iter bellumque Hieroſolymitanum apparabantur, ut tota Germania excita crederetur. Ab ipſo natali Domini, inquit Godefridus Monachus, uſque mediam quadrageſimam ut arena maris, atque coeliſidera incomputabiles ſignatorum catervæ euntium, & equitantium omnes ſtratas regias, & per aſcenſum Rheni loca omnia repleverunt. Altera parte, quid quid Danubio ad- jacet, ſecundo hoc flumine Ratisbonam uſque navibus devectum eſt. Non minus jam ipſa quadrageſima aliarum gentium mari finitima- rum triremes magno numero ſociatæ in Palæestinam ventis vela de- dere. Congregata itaque ad Ratisbonam omni multitudine cruce fignatorum, traditaque rerum ſumma Henrico filio Imperator IV. Idus Maji ƒ) cum exercitu g) iter per Danubium ingreſſus eft, de- venitque festo Pentecostes, id eft: 28 Maji Pozonium ſeu Presburgum. Ibi Imperator, inquit Godefridus Monachus, conventum habuit, & jurata eſt pax ab omnibus, & lex malefactorum lata eſt, h) & de pro- ceſsu itineris actum eſt. In octava Pentecostes Bela Rex Hungariæ cum conjuge ſua occurrit Imperatori, deſponſavitque filiam ſuam Friderico Duci Sueviæ Imperatoris filio, demum rebus abunde riteque per Hungariam ſuppeditatis, multis in Bulgaria ſuperatis difficulta- tibus ſibi per Græciam vi & armis viam aperuit in Palæstinam. Coſ- mæ Continuator Viennensis memorat Imperatorem multos nobiles Bohemiæ terræ Primates cum Duce Theobaldo ſecutos, i) quod etiam Excerpta ex Chronico coenobii Weichenstephanensis perhibent. k) Sci- licet cum anno ſuperiore Fridericus Dux Bohemiæ crucem aſſump- Ecce 2 ſe- Expeditio in terram ſunc- tam. Theobaldus Imperatorem in Palaſtiuam cum multis nobilibus ſe- quitur. *) Ita ut aliquos commemorem : Tageno in deſcriptione expeditionis afiaticæ p. 6. Auctarium Aquicinctinum ad h. a. p.243 &c. f ) Neſcio rurſum unde diem 9 Aprilis hauſerit Doct. Pubitſchka a nemine relatum. Unanimis authorum rela- latio eſt Imperatorem jam poſt Paſcha , quod hoc ipſo anno in 9 Aprilis incide- rat, egreſſum Ratisbona, qui cum feſto Pentecoſtes primum Presburgum appu- lerit, quis credat eum tantum tempus a Paſchate ad Pentecoſten navigio inſump- ſiſſe. g) Albertus Stadenſis exercitum DC millium facit , ſed veroflmillime le- gendum CL. millium, quem numerum Arnoldus Abbas prodit. h) Hæ leges crebrius in diverſis authoribus recuſæ reperiuntur. 1) Ad h. a. p. 60. k) Apud Hier. Pez. T. II. p. 402.
587 Paſcha perſtitiſſe ſynchronorum complurium ſuppetunt teſtimonia e) Sed perſequamur gesta hujus ſacræ expeditionis, in qua etiam ha- buit partem gens noſtra: CONRADI II. 1. Jam ab anni ſuperioris Comitiis Moguntinis, aſſumptaque ab Imperatore & ſummis Principibus Cruce omnia ad iter bellumque Hieroſolymitanum apparabantur, ut tota Germania excita crederetur. Ab ipſo natali Domini, inquit Godefridus Monachus, uſque mediam quadrageſimam ut arena maris, atque coeliſidera incomputabiles ſignatorum catervæ euntium, & equitantium omnes ſtratas regias, & per aſcenſum Rheni loca omnia repleverunt. Altera parte, quid quid Danubio ad- jacet, ſecundo hoc flumine Ratisbonam uſque navibus devectum eſt. Non minus jam ipſa quadrageſima aliarum gentium mari finitima- rum triremes magno numero ſociatæ in Palæestinam ventis vela de- dere. Congregata itaque ad Ratisbonam omni multitudine cruce fignatorum, traditaque rerum ſumma Henrico filio Imperator IV. Idus Maji ƒ) cum exercitu g) iter per Danubium ingreſſus eft, de- venitque festo Pentecostes, id eft: 28 Maji Pozonium ſeu Presburgum. Ibi Imperator, inquit Godefridus Monachus, conventum habuit, & jurata eſt pax ab omnibus, & lex malefactorum lata eſt, h) & de pro- ceſsu itineris actum eſt. In octava Pentecostes Bela Rex Hungariæ cum conjuge ſua occurrit Imperatori, deſponſavitque filiam ſuam Friderico Duci Sueviæ Imperatoris filio, demum rebus abunde riteque per Hungariam ſuppeditatis, multis in Bulgaria ſuperatis difficulta- tibus ſibi per Græciam vi & armis viam aperuit in Palæstinam. Coſ- mæ Continuator Viennensis memorat Imperatorem multos nobiles Bohemiæ terræ Primates cum Duce Theobaldo ſecutos, i) quod etiam Excerpta ex Chronico coenobii Weichenstephanensis perhibent. k) Sci- licet cum anno ſuperiore Fridericus Dux Bohemiæ crucem aſſump- Ecce 2 ſe- Expeditio in terram ſunc- tam. Theobaldus Imperatorem in Palaſtiuam cum multis nobilibus ſe- quitur. *) Ita ut aliquos commemorem : Tageno in deſcriptione expeditionis afiaticæ p. 6. Auctarium Aquicinctinum ad h. a. p.243 &c. f ) Neſcio rurſum unde diem 9 Aprilis hauſerit Doct. Pubitſchka a nemine relatum. Unanimis authorum rela- latio eſt Imperatorem jam poſt Paſcha , quod hoc ipſo anno in 9 Aprilis incide- rat, egreſſum Ratisbona, qui cum feſto Pentecoſtes primum Presburgum appu- lerit, quis credat eum tantum tempus a Paſchate ad Pentecoſten navigio inſump- ſiſſe. g) Albertus Stadenſis exercitum DC millium facit , ſed veroflmillime le- gendum CL. millium, quem numerum Arnoldus Abbas prodit. h) Hæ leges crebrius in diverſis authoribus recuſæ reperiuntur. 1) Ad h. a. p. 60. k) Apud Hier. Pez. T. II. p. 402.
Strana 588
Conradus Co- mitia Saczkæ celebrat- ANNUS 1189. 588 ſerit, & auxilia Imperatori in Palæstinam receperit, Conradus autem ipſe propter primordia Principatus ſui tam longinquo itineri ſeſe com- mittere non auderet, perſuaſit ille Theobaldo, nuperrime a ſe in pro- vincias ſuas reſtituto, ut deſiderio voluntatique Imperatoris ſatisfa- ceret, atque Bohemicam pubem (qua Saladinum epiſtola ſua exter- refecerat ) in ejusdem auxilium deduceret, quem tamen in hac ex- peditione Afiatica mortuum fuiſſe anno ſequente demonstrabimus, Peſſina in marte Moraviæ p. 326 facem ſibi præferente Hagecio ipſum Conradum Marchionem cum Moravicis & Bohemicis copiis numero ſex- centis ſeſe huic expeditioni adjunxiſſe ſcribit, ſed præterquam quod jam in eo lapſus eſt; quod Hagecium ſecutus Fridericum anno primum ſequente mortuum, eodemque anno Conradum ſucceſſiſſe credide- rit , Chronographus Siloenſis verbis perſpicuis ait: Conradus viam Chriſti omiſit , ſeu quod idem est, viam Crucis & Cruce fignatorum non est ingreſſus. Guod ipſum non modo gesta illius, ſed & diplo- mata ſubjicienda evincunt. 1) Et vero Conradum hoc ipſo anno frequentem Optimatum , Præſulum, nobiliumque conventum tam Saczkæ quam Pragæ coegiſſe, in quo plura ad utilitatem tranquillitatemque Principatus ſui reipublicæque statuta ſunt, edocemur ex ejus majeſtalibus literis Ordini Hieroſoly- mitano & Ciſtercienſi datis. Tempus priorum Comitiorum defini- re haud auſim,quandoquidem literæ hæ notis chronologicis menſis diei- que carent. Diximus antea Conradum ob extraditionem caſtri Pragen ſis Eliſabethæ jurejurando provinciam Olomucenſem promiſiſſe , ſed Chronographus noſter eodem loco ſubjungit: Conradus castrum adeptus poſtea eam fefellit. Imo, ut falleret, veroſimillime Optimatum senten- tia & Comitiorum decreto coactus fuit: nec enim credibile Conra- dum tam projectæ fuiſſe conſcientiæ, ut ſeſe perjurii reum feciſſet, niſi Comitiorum ſententia perſuaſus fuiſſet præter omne exemplum feudum mulieri haud concedendum eſſe, qua feneſtra ſemel in patria aper- 1) Peſſina quidem aſſertum ſuum confirmaturus provocat ad authorem appendicis ad Hi- ſtoriam Radevici Canonici , oculatum rei teſtem , qui eundem Conradum appellat Ducem de Mair. Sed author iſte nominis Conradi ne quidem meminit , verba illius in epiſtola Anonymi de periculis & laboribus expeditionis aſiaticæ apud Urſtiſium p. 561 hæc ſunt : Dux Sueviæ, cum Duce de Mair, & Marchione de Ba- din , & aliis nobilibus & ſagittariis a tergo remanſerant , at loco vocis Mair , ab Amanuenſibus corruptæ , legendum Meran : ſcilicet Bertholdus Andecenſis Dux de Meran, ſeu Meraniæ, quem huic expeditioni interfuiſſe omnes Synchroni me- minerunt.
Conradus Co- mitia Saczkæ celebrat- ANNUS 1189. 588 ſerit, & auxilia Imperatori in Palæstinam receperit, Conradus autem ipſe propter primordia Principatus ſui tam longinquo itineri ſeſe com- mittere non auderet, perſuaſit ille Theobaldo, nuperrime a ſe in pro- vincias ſuas reſtituto, ut deſiderio voluntatique Imperatoris ſatisfa- ceret, atque Bohemicam pubem (qua Saladinum epiſtola ſua exter- refecerat ) in ejusdem auxilium deduceret, quem tamen in hac ex- peditione Afiatica mortuum fuiſſe anno ſequente demonstrabimus, Peſſina in marte Moraviæ p. 326 facem ſibi præferente Hagecio ipſum Conradum Marchionem cum Moravicis & Bohemicis copiis numero ſex- centis ſeſe huic expeditioni adjunxiſſe ſcribit, ſed præterquam quod jam in eo lapſus eſt; quod Hagecium ſecutus Fridericum anno primum ſequente mortuum, eodemque anno Conradum ſucceſſiſſe credide- rit , Chronographus Siloenſis verbis perſpicuis ait: Conradus viam Chriſti omiſit , ſeu quod idem est, viam Crucis & Cruce fignatorum non est ingreſſus. Guod ipſum non modo gesta illius, ſed & diplo- mata ſubjicienda evincunt. 1) Et vero Conradum hoc ipſo anno frequentem Optimatum , Præſulum, nobiliumque conventum tam Saczkæ quam Pragæ coegiſſe, in quo plura ad utilitatem tranquillitatemque Principatus ſui reipublicæque statuta ſunt, edocemur ex ejus majeſtalibus literis Ordini Hieroſoly- mitano & Ciſtercienſi datis. Tempus priorum Comitiorum defini- re haud auſim,quandoquidem literæ hæ notis chronologicis menſis diei- que carent. Diximus antea Conradum ob extraditionem caſtri Pragen ſis Eliſabethæ jurejurando provinciam Olomucenſem promiſiſſe , ſed Chronographus noſter eodem loco ſubjungit: Conradus castrum adeptus poſtea eam fefellit. Imo, ut falleret, veroſimillime Optimatum senten- tia & Comitiorum decreto coactus fuit: nec enim credibile Conra- dum tam projectæ fuiſſe conſcientiæ, ut ſeſe perjurii reum feciſſet, niſi Comitiorum ſententia perſuaſus fuiſſet præter omne exemplum feudum mulieri haud concedendum eſſe, qua feneſtra ſemel in patria aper- 1) Peſſina quidem aſſertum ſuum confirmaturus provocat ad authorem appendicis ad Hi- ſtoriam Radevici Canonici , oculatum rei teſtem , qui eundem Conradum appellat Ducem de Mair. Sed author iſte nominis Conradi ne quidem meminit , verba illius in epiſtola Anonymi de periculis & laboribus expeditionis aſiaticæ apud Urſtiſium p. 561 hæc ſunt : Dux Sueviæ, cum Duce de Mair, & Marchione de Ba- din , & aliis nobilibus & ſagittariis a tergo remanſerant , at loco vocis Mair , ab Amanuenſibus corruptæ , legendum Meran : ſcilicet Bertholdus Andecenſis Dux de Meran, ſeu Meraniæ, quem huic expeditioni interfuiſſe omnes Synchroni me- minerunt.
Strana 589
CONRADI II. I. 589 aperta feuda muliebria, nunquam antea uſitata, inolitura eſſent, & Eliſabetha alioquin ambitioſa mulier plurimum negotii Ducibus Boe- miæ faceſſere auſura eſſet. Quin, quod quæque hiſtorica annorum iſtorum indicia produnt, eo comitiorum iſtorum conſilia potiſſimum collimaſſe conjicitur, ut arctiore rurſum vinculo Moraviæ alligare- tur Boemia, & agnatis Principibus eain alienandi, aut titulum Mar- chionatus reſuſcitandi omnis adimeretur ambitus & occafio. Atque id eſt, quod Conradus Principatum Bohemiæ conſecutus, non modo non nominaverit aliquem Marchionem Moraviæ , ſed cum ipſe titu- lo iſto uti poſſet (quemadmodum poſtea paſſim Reges noſtri facere ſoliti ſimul Reges Marchionesque Moraviæ ſe ſcribentes ) ille penitus in diplomate ſubjiciendo abſtinuerit, prætermiſſo, inquam, Marchionis titulo ſeſe ſolum Ducem Bohemiæ ſcripſerit , appellaritque , imo ut porro hunc Marchionis titulum antiquatum oftenderet, anno ſequen- te in alio diplomate hune ſibi titulum attribuit: Otto Dei gratia Bo- hemorum Dux, quondam Marchio Moraviæ, qui ſi jure ab Imperatore ſibi conceſſo uti voluiſſet, re ipſa Marchio, & non minus Moraviæ atque Bohemiæ Dominus ac Princeps fuit. At vero aperti tandem funt oculi Conrado, ut videret quantum poteſtati, auctoritati, viri- bus, divitiisque Bohemiæ Prinipatui derogaretur, si ſuo peſſimo exemplo Marchiones Moraviæ Bohemorum Ducum jurisdictione ſe eximerent, paria & ſuprema poteftatis jura cum iisdem ambirent, Imperatorumque præſidio tutarentur. Caute igitur cateque omnia conſilia prudens circumſpexit, ut Moravia ad normam , a majori- bus ſuis institutam, reduceretur, in plures denuo agatos Principes divideretur, ne plurium provinciarum, aut plane omnium poſſeſſio- ne alicui ambitus ſimilis occaſio illiciumque præberetur. Rem ipſam aggreſſus paternam ſuam hæreditatem, provinciam Znoymenſem, ſibi reſervavit, provinciam Olomucenſem Wladimiro & Brzetislao Ot- tonis III. filiis legitimis heredibus reſtituit, atque inter illos partitus est, provinciam denique Brunenſem inter alios duos fratres Spitigneum & Suatoplucum cognatos ſuos Principes diſpeſeuit. Hoc pacto Con- radus fundamentum Marchionatui Moraviæ a ſe poſitum ipſe inter- cepit ac demolitus eſt. Quia vero inveſtitione ſua jus quæfitum Im- peratoribus in manus tradidit, haud amplius præpedire potuit, ut ne poſt mortem ſuam denuo hic titulus hæcque jura, ambitione Princi- pum noſtrorum, quæſita fuerint, ut ſuo loco videbimus. Inter ce- tera vero Comitiorum iftorum acta pertinet, quod tam a Conrado Marchionatus Moravi� titu- lum & jura ſubruit quam
CONRADI II. I. 589 aperta feuda muliebria, nunquam antea uſitata, inolitura eſſent, & Eliſabetha alioquin ambitioſa mulier plurimum negotii Ducibus Boe- miæ faceſſere auſura eſſet. Quin, quod quæque hiſtorica annorum iſtorum indicia produnt, eo comitiorum iſtorum conſilia potiſſimum collimaſſe conjicitur, ut arctiore rurſum vinculo Moraviæ alligare- tur Boemia, & agnatis Principibus eain alienandi, aut titulum Mar- chionatus reſuſcitandi omnis adimeretur ambitus & occafio. Atque id eſt, quod Conradus Principatum Bohemiæ conſecutus, non modo non nominaverit aliquem Marchionem Moraviæ , ſed cum ipſe titu- lo iſto uti poſſet (quemadmodum poſtea paſſim Reges noſtri facere ſoliti ſimul Reges Marchionesque Moraviæ ſe ſcribentes ) ille penitus in diplomate ſubjiciendo abſtinuerit, prætermiſſo, inquam, Marchionis titulo ſeſe ſolum Ducem Bohemiæ ſcripſerit , appellaritque , imo ut porro hunc Marchionis titulum antiquatum oftenderet, anno ſequen- te in alio diplomate hune ſibi titulum attribuit: Otto Dei gratia Bo- hemorum Dux, quondam Marchio Moraviæ, qui ſi jure ab Imperatore ſibi conceſſo uti voluiſſet, re ipſa Marchio, & non minus Moraviæ atque Bohemiæ Dominus ac Princeps fuit. At vero aperti tandem funt oculi Conrado, ut videret quantum poteſtati, auctoritati, viri- bus, divitiisque Bohemiæ Prinipatui derogaretur, si ſuo peſſimo exemplo Marchiones Moraviæ Bohemorum Ducum jurisdictione ſe eximerent, paria & ſuprema poteftatis jura cum iisdem ambirent, Imperatorumque præſidio tutarentur. Caute igitur cateque omnia conſilia prudens circumſpexit, ut Moravia ad normam , a majori- bus ſuis institutam, reduceretur, in plures denuo agatos Principes divideretur, ne plurium provinciarum, aut plane omnium poſſeſſio- ne alicui ambitus ſimilis occaſio illiciumque præberetur. Rem ipſam aggreſſus paternam ſuam hæreditatem, provinciam Znoymenſem, ſibi reſervavit, provinciam Olomucenſem Wladimiro & Brzetislao Ot- tonis III. filiis legitimis heredibus reſtituit, atque inter illos partitus est, provinciam denique Brunenſem inter alios duos fratres Spitigneum & Suatoplucum cognatos ſuos Principes diſpeſeuit. Hoc pacto Con- radus fundamentum Marchionatui Moraviæ a ſe poſitum ipſe inter- cepit ac demolitus eſt. Quia vero inveſtitione ſua jus quæfitum Im- peratoribus in manus tradidit, haud amplius præpedire potuit, ut ne poſt mortem ſuam denuo hic titulus hæcque jura, ambitione Princi- pum noſtrorum, quæſita fuerint, ut ſuo loco videbimus. Inter ce- tera vero Comitiorum iftorum acta pertinet, quod tam a Conrado Marchionatus Moravi� titu- lum & jura ſubruit quam
Strana 590
590 ANNUS 1189. quam præcipuis ejusdem proceribus probata & ſubſcripta fuerit dona- tio Hroznatæ (dicti Criſpi) Hoſpitali S. Joannis Hieroſolymitani fac- ta, e qua Optimates, Præſules, Abbatesque cognoſcere fas est, qui huic conventui interfuere. Membrana figillis tribus pendentibus ho- diedum in Archivo Melitensi Micro-Pragæ ſervatur, quam hic ex- ſcribere dignum duximus, quod nuſquam antea prælo ſubjecta fuerit; Verba ſunt: In Nomine Patris & Filii & Spiritus Sancti, Amen. Ego Otto Dei gracia Dux Boemie, intuitu pietatis & miſericor- die. Notum facio omnibus preſentibus, ac futuris, quod Groznata Criſpus ad honorem Dei & Beati Joannis Baptiſte pro anima ſua ſuorumque pre- deceſſorum dedit hoſpitali Jeroſolimitano omnes ſuas poſſeſſiones exceptis duabus villis Peruce & Vlacciz, quas alibi dederat per deceſſum ſuum ſueque uxoris a fratribus ejusdem hoſpitalis jure hereditario in perpe- tuum poſſulendas. Ad ſerviendum pauperibus & infirmis predicti holpi- talis. Fratres vero ejusdem hoſpitalis Groznate duas villas concedunt Glawen & Stetin, pro quibus Groznata tres marcas argenti ſolvere ſo- lebat, & terciam Breznez, ut in vita ſua ſine cenſu cum & pro liberis poſſeſſionibus ſuis eas teneat. Si vero uxor ei ſupervixerit, & alium ma ritum ducere voluerit, cum auro & argento ſuo & alia domeſtica ſupel- lectili vadat ad maritum, & poſſeſſiones omnes cum omnibus ſuis appen- diciis eccleſie relinquantur. Si autem vidua permanſerit, omnia prefata uſque ad finem vite ſue pacifice teneat, & tunc, ficut ſupradictum eſt, erunt eccleſie. Ut autem hec rata & inconvulſa perpetualiter utro- bique conſerventur, Sigilli mei impreſſione confirmare dignum duxi. Ego quoque Henricus Pragenſis epiſcopus per Dei graciam ad idem corrobo- randum Sigillum meum appono. Et quicunque umquam violare preſum- pſerit, auctoritate mihi divinitus conceſſa, ſub anathemate pono. Ego Martinus quondam Prepoſitus , & nunc Preceptor Hoſpitalis Sigillum meum appono. Ego Bernardus Prior Boemie Sigillum meum appono. Ego Groznata Sigillum meum appono. Actum eſt hoc in Sazka. Anno Dominice Incarnationis MCLXXXIX. Anno primo Ducis Ottonis, quo poſitus eſt in Sedem Boemie. Hii sunt teftes, qui affuerunt; Dux Otto Boemie. Henricus Pragenlis epiſcopus. Florianus Cancellarius. Prepoſitus Pragenfis Hermannus. Decanus Sedezlaus. Pribizlaus Pre- poſitus in Bolezlau. Radozta Prepoſitus in Lutomic. Albertus Abbas &e
590 ANNUS 1189. quam præcipuis ejusdem proceribus probata & ſubſcripta fuerit dona- tio Hroznatæ (dicti Criſpi) Hoſpitali S. Joannis Hieroſolymitani fac- ta, e qua Optimates, Præſules, Abbatesque cognoſcere fas est, qui huic conventui interfuere. Membrana figillis tribus pendentibus ho- diedum in Archivo Melitensi Micro-Pragæ ſervatur, quam hic ex- ſcribere dignum duximus, quod nuſquam antea prælo ſubjecta fuerit; Verba ſunt: In Nomine Patris & Filii & Spiritus Sancti, Amen. Ego Otto Dei gracia Dux Boemie, intuitu pietatis & miſericor- die. Notum facio omnibus preſentibus, ac futuris, quod Groznata Criſpus ad honorem Dei & Beati Joannis Baptiſte pro anima ſua ſuorumque pre- deceſſorum dedit hoſpitali Jeroſolimitano omnes ſuas poſſeſſiones exceptis duabus villis Peruce & Vlacciz, quas alibi dederat per deceſſum ſuum ſueque uxoris a fratribus ejusdem hoſpitalis jure hereditario in perpe- tuum poſſulendas. Ad ſerviendum pauperibus & infirmis predicti holpi- talis. Fratres vero ejusdem hoſpitalis Groznate duas villas concedunt Glawen & Stetin, pro quibus Groznata tres marcas argenti ſolvere ſo- lebat, & terciam Breznez, ut in vita ſua ſine cenſu cum & pro liberis poſſeſſionibus ſuis eas teneat. Si vero uxor ei ſupervixerit, & alium ma ritum ducere voluerit, cum auro & argento ſuo & alia domeſtica ſupel- lectili vadat ad maritum, & poſſeſſiones omnes cum omnibus ſuis appen- diciis eccleſie relinquantur. Si autem vidua permanſerit, omnia prefata uſque ad finem vite ſue pacifice teneat, & tunc, ficut ſupradictum eſt, erunt eccleſie. Ut autem hec rata & inconvulſa perpetualiter utro- bique conſerventur, Sigilli mei impreſſione confirmare dignum duxi. Ego quoque Henricus Pragenſis epiſcopus per Dei graciam ad idem corrobo- randum Sigillum meum appono. Et quicunque umquam violare preſum- pſerit, auctoritate mihi divinitus conceſſa, ſub anathemate pono. Ego Martinus quondam Prepoſitus , & nunc Preceptor Hoſpitalis Sigillum meum appono. Ego Bernardus Prior Boemie Sigillum meum appono. Ego Groznata Sigillum meum appono. Actum eſt hoc in Sazka. Anno Dominice Incarnationis MCLXXXIX. Anno primo Ducis Ottonis, quo poſitus eſt in Sedem Boemie. Hii sunt teftes, qui affuerunt; Dux Otto Boemie. Henricus Pragenlis epiſcopus. Florianus Cancellarius. Prepoſitus Pragenfis Hermannus. Decanus Sedezlaus. Pribizlaus Pre- poſitus in Bolezlau. Radozta Prepoſitus in Lutomic. Albertus Abbas &e
Strana 591
CONRADI II. I. 591 de Stragovia. Henricus Abbas de Brewnou. Hermannus Abhas de Zedliz. Tidricus Abbas de Gradis. Albertus Abbas de Cladrub. Otto Abbas de Selewe. Ingilbertus Archidiaconus. Magister Alexan- der. Hermannus Camerarius, & Sauissa Frater ejus. Predota Judex curie. Matheus Dapifer. Vitko & Sezema neposrejus. Ulricus. Dur- ciglaviz. Jurik. Uiritoviz. Boguſſa Capellanus de Cladſco & fratres ejus. Ratibor. Hermannus. Lutobor. Vmuka. Groznata filius Sezeme, & frater ejus Erneſtus. Stobeczherd filius Pribizlai groffi, & alii multi Abbates. Clerici. Monachi. Milites tam de Moravia, quam de Boemia, qui convenerant in Sazka ad audienda Statuta Ducis Ottonis. Præter hunc Saczkenſem ſeu Saczenſem conventum, alium quo- que Pragæ XVII. Kal. Julii celebratum fuiffe edocemur ex ſuperstite in Archivo Plaſſenſi altera membrana Helichæ Duciffæ Bohemiæ con- jugis Conradi ſeu Ottonis Ducis , qua illa ſub mariti ſui, Waczlai Ducis, Henrici epiſcopi Pragensis, aliorumque teſtimonio Plaſsensi cœnobio Ordinis Ciſtercienſis donat prædium ſuum Sexhin. Et hu- jus membranæ nuſquam adhuc excuſæ copiam ſubjicere juverit, quæ ſic habet : Comitia Pra- g� celebrata. Notum ſit Chriſti fidelibus preſentibus & futuris, quod ego He- licha m) Dei gracia dicta Duciſſa Boemie, aſſentiente thori mei ſocio Ottone Illuſtriſſimo, tradidi pro anime mee remedio predium meum, quod ſitum eſt in Sexhin, fratribus meis in Plaſſ Domino Deo famulan- tibus perpetuo poſſidendum. Ut autem hec inconvulſis radicibus impo- ſterum perſeverent, Sigilli mei impreſſione firmavi. Si quis autem hanc donacionem meam irritam fecerit, vinculo anathematis ſe innodatum noverit. Hujus vero donationis mee teftes hi sunt: Dominus Otto Dux Bohemie Strenuus. Wazlaus Dux n) Dominus Henricus Pragenſis epiſco- pus. Florianus Cancellarius & Prepoſitus. Predotha Curie Judex, Henricus Prefectus de Altenburg. Durislaus filius Hermanni. Weſſel venator. Otto de Wircan. Otto Capellanus, & fratres ſui Wiſſa & Marquardus, & alii plures. Hec autem acta ſunt Anno Dominice In- carnacionis MCLXXXVIIII. in communi colloquio Boemorum o) Prage ha- m) Tandem verum nomen conjugis Conradi natæ Wittelsbachiæ edocemur. Hacte- nus enim omnes duce Balbino in Tab. ſua IV. Stirpis Przemysleæ eam Mariam vocabant. n) Subſcriptio hæc Ducis Waczlai confirmat eum jam hoc anno ex exilio ſuo revocatum fuiſſe. o) Hac appellatione Synchronis noſtris ſcriptoribus ubivis Comitia Regni veniunt.
CONRADI II. I. 591 de Stragovia. Henricus Abbas de Brewnou. Hermannus Abhas de Zedliz. Tidricus Abbas de Gradis. Albertus Abbas de Cladrub. Otto Abbas de Selewe. Ingilbertus Archidiaconus. Magister Alexan- der. Hermannus Camerarius, & Sauissa Frater ejus. Predota Judex curie. Matheus Dapifer. Vitko & Sezema neposrejus. Ulricus. Dur- ciglaviz. Jurik. Uiritoviz. Boguſſa Capellanus de Cladſco & fratres ejus. Ratibor. Hermannus. Lutobor. Vmuka. Groznata filius Sezeme, & frater ejus Erneſtus. Stobeczherd filius Pribizlai groffi, & alii multi Abbates. Clerici. Monachi. Milites tam de Moravia, quam de Boemia, qui convenerant in Sazka ad audienda Statuta Ducis Ottonis. Præter hunc Saczkenſem ſeu Saczenſem conventum, alium quo- que Pragæ XVII. Kal. Julii celebratum fuiffe edocemur ex ſuperstite in Archivo Plaſſenſi altera membrana Helichæ Duciffæ Bohemiæ con- jugis Conradi ſeu Ottonis Ducis , qua illa ſub mariti ſui, Waczlai Ducis, Henrici epiſcopi Pragensis, aliorumque teſtimonio Plaſsensi cœnobio Ordinis Ciſtercienſis donat prædium ſuum Sexhin. Et hu- jus membranæ nuſquam adhuc excuſæ copiam ſubjicere juverit, quæ ſic habet : Comitia Pra- g� celebrata. Notum ſit Chriſti fidelibus preſentibus & futuris, quod ego He- licha m) Dei gracia dicta Duciſſa Boemie, aſſentiente thori mei ſocio Ottone Illuſtriſſimo, tradidi pro anime mee remedio predium meum, quod ſitum eſt in Sexhin, fratribus meis in Plaſſ Domino Deo famulan- tibus perpetuo poſſidendum. Ut autem hec inconvulſis radicibus impo- ſterum perſeverent, Sigilli mei impreſſione firmavi. Si quis autem hanc donacionem meam irritam fecerit, vinculo anathematis ſe innodatum noverit. Hujus vero donationis mee teftes hi sunt: Dominus Otto Dux Bohemie Strenuus. Wazlaus Dux n) Dominus Henricus Pragenſis epiſco- pus. Florianus Cancellarius & Prepoſitus. Predotha Curie Judex, Henricus Prefectus de Altenburg. Durislaus filius Hermanni. Weſſel venator. Otto de Wircan. Otto Capellanus, & fratres ſui Wiſſa & Marquardus, & alii plures. Hec autem acta ſunt Anno Dominice In- carnacionis MCLXXXVIIII. in communi colloquio Boemorum o) Prage ha- m) Tandem verum nomen conjugis Conradi natæ Wittelsbachiæ edocemur. Hacte- nus enim omnes duce Balbino in Tab. ſua IV. Stirpis Przemysleæ eam Mariam vocabant. n) Subſcriptio hæc Ducis Waczlai confirmat eum jam hoc anno ex exilio ſuo revocatum fuiſſe. o) Hac appellatione Synchronis noſtris ſcriptoribus ubivis Comitia Regni veniunt.
Strana 592
592 habito XVII. Kal. Julii. Anno Ducatus Collateralis mei primo. Data per manum Capellani mei Ottonis XVII. Kalendas Julii menſis. ANNUS 1189. Couradus juſſu Henrici Regis Miſniam va- ſtat. Jam ante Friderici Imp. profectionem Hieroſolymitanam Otto divesMarchio Miſniæ a filio ſuo ſeniore Alberto conſilio & auxilio Dedo- nis Marchionis, filiique ejusdem Conradi captivatus fuerat, quod cer- tior redditus fuerit : a patre ſuaſu uxoris ſuæ ( quæ Tidericum filium juniorem amore deperierat) testamento eundem Tidericum ſcriptum iri Marchionatus hæredem. Eam ob rem pater Otto captus, in ca- ſtro Dewin cuſtodiæ traditus, coactusque ſententiam mutare. Rem ad ſe perlatam Fridericus Imperator, jam jam iter ingreſſurus, graviſ- ſime tulit; miſſaque legatione ſub obtentu gratiæ ſuæ præcepit Alberto, ut patrem a captivitate relaxaret, monens etiam patrem,ut diſſimulate dolore, in gratiam filium ſuum revocaret. Filio vero ſuo Regi Henrice injunxit ſolicite, ne facti deteſtandi negligeret ultionem. p) Poſt ami- cam compoſitionem patrem ſolutum cuſtodia poenitere coepit trans- actionis ſuæ, atque ſociatis ſibi pluribus Alberto filio ejusque fode- ratis indixit bellum, qui & ipfi ad arma provolantes omnem longe lateque Miſniæ Marchionatum populati ſunt. Henricus Rex Germa- niæ vices patris abſentis gerens, distentus gravioribus Imperii ne- gotiis, Conrado Duci Bohemiæ munus detulit, ut armis partes tu- nultuantes ad pacem componeret, qui ipſa æstate cum exerci- tu ingreſſus in Zyrbiam longe lateque terras ferro & igne vaſtavit. 1) Continuator Chronici Pegavienſis r) peculiarem de theſauro abla- to memoriam adjicit: Interim, inquit, Dux Bohemiæ nomine Otto, qui de Meherrn ( in Pricipatum ) transpoſitus fuerat, Miſniam cum exercitu venit, regione circum circa depopulata. Quo poſt multa dampna eo- rum ſupplicatione, qui Marchionem impetebant, remoto, inter alia mala theſaurus ejusdem Marchionis ultra triginta millia marcarum diſtractus eſt. An vero hoc theſauro multum locupletatus fuerit Bohemus miles, uti Doct. Pubitſchka ſuſpicatur, plurimum dubito, nam Bo- hemi huc posteriores venere, posteaquam jam prius Alberti fode- rati totam provinciam rapinis vaſtarunt. Nec aliud quod anno iſti apponam ſuppetit: niſi Canonizationem S. Ottonis epiſcopi Bamber- gen- q) Couradus eadem P) Chron. Montis Sereni, & Annales Boſovienſes ad h. a. aſtate juſſu Henrici Regis Zyrbiam vaſtavit, incendit, & fere totam delevit. Chronog. Siloenfis ad h. a. p. 121. r) Apud Menkenium T. II. p. 153.
592 habito XVII. Kal. Julii. Anno Ducatus Collateralis mei primo. Data per manum Capellani mei Ottonis XVII. Kalendas Julii menſis. ANNUS 1189. Couradus juſſu Henrici Regis Miſniam va- ſtat. Jam ante Friderici Imp. profectionem Hieroſolymitanam Otto divesMarchio Miſniæ a filio ſuo ſeniore Alberto conſilio & auxilio Dedo- nis Marchionis, filiique ejusdem Conradi captivatus fuerat, quod cer- tior redditus fuerit : a patre ſuaſu uxoris ſuæ ( quæ Tidericum filium juniorem amore deperierat) testamento eundem Tidericum ſcriptum iri Marchionatus hæredem. Eam ob rem pater Otto captus, in ca- ſtro Dewin cuſtodiæ traditus, coactusque ſententiam mutare. Rem ad ſe perlatam Fridericus Imperator, jam jam iter ingreſſurus, graviſ- ſime tulit; miſſaque legatione ſub obtentu gratiæ ſuæ præcepit Alberto, ut patrem a captivitate relaxaret, monens etiam patrem,ut diſſimulate dolore, in gratiam filium ſuum revocaret. Filio vero ſuo Regi Henrice injunxit ſolicite, ne facti deteſtandi negligeret ultionem. p) Poſt ami- cam compoſitionem patrem ſolutum cuſtodia poenitere coepit trans- actionis ſuæ, atque ſociatis ſibi pluribus Alberto filio ejusque fode- ratis indixit bellum, qui & ipfi ad arma provolantes omnem longe lateque Miſniæ Marchionatum populati ſunt. Henricus Rex Germa- niæ vices patris abſentis gerens, distentus gravioribus Imperii ne- gotiis, Conrado Duci Bohemiæ munus detulit, ut armis partes tu- nultuantes ad pacem componeret, qui ipſa æstate cum exerci- tu ingreſſus in Zyrbiam longe lateque terras ferro & igne vaſtavit. 1) Continuator Chronici Pegavienſis r) peculiarem de theſauro abla- to memoriam adjicit: Interim, inquit, Dux Bohemiæ nomine Otto, qui de Meherrn ( in Pricipatum ) transpoſitus fuerat, Miſniam cum exercitu venit, regione circum circa depopulata. Quo poſt multa dampna eo- rum ſupplicatione, qui Marchionem impetebant, remoto, inter alia mala theſaurus ejusdem Marchionis ultra triginta millia marcarum diſtractus eſt. An vero hoc theſauro multum locupletatus fuerit Bohemus miles, uti Doct. Pubitſchka ſuſpicatur, plurimum dubito, nam Bo- hemi huc posteriores venere, posteaquam jam prius Alberti fode- rati totam provinciam rapinis vaſtarunt. Nec aliud quod anno iſti apponam ſuppetit: niſi Canonizationem S. Ottonis epiſcopi Bamber- gen- q) Couradus eadem P) Chron. Montis Sereni, & Annales Boſovienſes ad h. a. aſtate juſſu Henrici Regis Zyrbiam vaſtavit, incendit, & fere totam delevit. Chronog. Siloenfis ad h. a. p. 121. r) Apud Menkenium T. II. p. 153.
Strana 593
CONRADI II. 1. 593 genfis, de patria noſtra, ut ſupra vidimus, optime meriti, quem Cle- mens III. hoc anno in Sanctorum numerum adſcripſit. s) fr26arve rspe rteereereaae ANNUS JESU CHRISTI MCXC. CLEMENTIS III. Pap 3. FRIDERICIReg. 39. Imp. 36. HEN. Brzet. ep. Prag. 9. CONRADI II. Duc. 2. CAYNI ep. Ol. 8. ridericum Imperatorem, cum in Aſia multum obſequentem for- tunam experiretur, præter omnium exſpectationem in ipso victo- F riarum curſu mors prorſus deploranda intercepit. Nam cum menſe Junio refrigerandi corporis cauſa in fluvium Cydnum ( alii Ca- leph & Saleph appellant ) non tam aquarum altitudine, quam rapa- citate notatum, deſcendifset, vortice hauftus, ſemivivus extractus, paucis poſt diebus diem claufit extremum; a) fumma expeditionis bellicæ in filium Fridericum Ducem Sueviæ tranſcripta. Cum ſepulto Antiochiæ Imperatore ſimul omnis Cruce ſignatorum fortitudo,ſpes, fe- licitas que conſepulta eſt. Non modo enim Saladinus (jam jam victo- ribus Chriſtianis Hieroſolymas redditurus) ad reaſſumenda arma au- dacius incenſus, ſed & peſtilentiæ quoddam genus copias , alioquin itinerum moleſtiis cladibusque attritas, adeo depastum eft, ut paulo- post ipſe etiam Fridericus Dux Sueviæ cum pluribus ſummæ dignitatis principibus viris eadem lue obrutus apud Accaron civitatem tumulum in- venerit. b) Continuator noster Cosmæ Viennensis c) cum narraffet Fri- dericum Imperatorem in Antiochia ſepultum quieſcere, ſubjungit: Quem etiam multi nobiles Bohemice terræ Primates cum Duce Theobaldo ſe- cuti, in opina morte ſunt præventi. Quæ verba doctiſſimus Pubitſchka ſolum ad mortem Primatum Bohemiæ, minime ad Theobaldum ſpec- tare contendit. d) Nam adversus Pessinam, qui perperam Theobal- duim Friderici Ducis Boh. filium fecerat, diſputans negat hac expedi- tione Aſiatica Theobaldum mortuum. In aſſerti ſui firmamentum provocat ad Rifenbergicam historiam, e qua ipſa Balbinus Dec. 1. l. 7. p. 108 Not. gggg iſtud mutuavit, quæque dicit hunc ipſum Theobaldum primum anno 1212 in Syria obiiſſe. Sed quæ fides recentiſfimo Riſenbergicæ ſeu Schwihofianæ hiſtoriæ authori præ Con- F fff PARS VI. ANNAL. HAGEC. Fridericus Im- perator in Pa- l�ſtina mortu- us. Item Theobal- dus Dux eum multis Prima- tibus Bokemiæ s) Baronius ad h. a. N. XIII. a) Marius Sanutus ſecretorum fid lium Crucis P.10. c. 2. p. 196. b) Otto a S.Blasio c.35. p.215. c) Ad annum 1189. p. 60. d) Chronol. Geſchichte Böhmens. ti- Pub. Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.462. 463.
CONRADI II. 1. 593 genfis, de patria noſtra, ut ſupra vidimus, optime meriti, quem Cle- mens III. hoc anno in Sanctorum numerum adſcripſit. s) fr26arve rspe rteereereaae ANNUS JESU CHRISTI MCXC. CLEMENTIS III. Pap 3. FRIDERICIReg. 39. Imp. 36. HEN. Brzet. ep. Prag. 9. CONRADI II. Duc. 2. CAYNI ep. Ol. 8. ridericum Imperatorem, cum in Aſia multum obſequentem for- tunam experiretur, præter omnium exſpectationem in ipso victo- F riarum curſu mors prorſus deploranda intercepit. Nam cum menſe Junio refrigerandi corporis cauſa in fluvium Cydnum ( alii Ca- leph & Saleph appellant ) non tam aquarum altitudine, quam rapa- citate notatum, deſcendifset, vortice hauftus, ſemivivus extractus, paucis poſt diebus diem claufit extremum; a) fumma expeditionis bellicæ in filium Fridericum Ducem Sueviæ tranſcripta. Cum ſepulto Antiochiæ Imperatore ſimul omnis Cruce ſignatorum fortitudo,ſpes, fe- licitas que conſepulta eſt. Non modo enim Saladinus (jam jam victo- ribus Chriſtianis Hieroſolymas redditurus) ad reaſſumenda arma au- dacius incenſus, ſed & peſtilentiæ quoddam genus copias , alioquin itinerum moleſtiis cladibusque attritas, adeo depastum eft, ut paulo- post ipſe etiam Fridericus Dux Sueviæ cum pluribus ſummæ dignitatis principibus viris eadem lue obrutus apud Accaron civitatem tumulum in- venerit. b) Continuator noster Cosmæ Viennensis c) cum narraffet Fri- dericum Imperatorem in Antiochia ſepultum quieſcere, ſubjungit: Quem etiam multi nobiles Bohemice terræ Primates cum Duce Theobaldo ſe- cuti, in opina morte ſunt præventi. Quæ verba doctiſſimus Pubitſchka ſolum ad mortem Primatum Bohemiæ, minime ad Theobaldum ſpec- tare contendit. d) Nam adversus Pessinam, qui perperam Theobal- duim Friderici Ducis Boh. filium fecerat, diſputans negat hac expedi- tione Aſiatica Theobaldum mortuum. In aſſerti ſui firmamentum provocat ad Rifenbergicam historiam, e qua ipſa Balbinus Dec. 1. l. 7. p. 108 Not. gggg iſtud mutuavit, quæque dicit hunc ipſum Theobaldum primum anno 1212 in Syria obiiſſe. Sed quæ fides recentiſfimo Riſenbergicæ ſeu Schwihofianæ hiſtoriæ authori præ Con- F fff PARS VI. ANNAL. HAGEC. Fridericus Im- perator in Pa- l�ſtina mortu- us. Item Theobal- dus Dux eum multis Prima- tibus Bokemiæ s) Baronius ad h. a. N. XIII. a) Marius Sanutus ſecretorum fid lium Crucis P.10. c. 2. p. 196. b) Otto a S.Blasio c.35. p.215. c) Ad annum 1189. p. 60. d) Chronol. Geſchichte Böhmens. ti- Pub. Chronol. Geſch. 4. Th. 1.B. S.462. 463.
Strana 594
Nuuquam geſ- ſit Marchionis titulum. Idem 4. Th. 2. B. S. 55. ANNUS II90. 594 tinuatore noſtro Coſmæ præberi poſſit, non video, authori, inquam, ipſo Hagecio & nugatore Joanne Klattowskio poſteriori, e quibus duo- bus eum pleraque exſcripſiſſe manifeſtum eſt. Nulla poſthac Theo- baldí iſtius II. in hiftoriis noſtris patriis exterisve vetuftioribus me- moria , & ſi aliqua eſt, cur doctiſſimus vir eam non ſaltem in ſecunda ſua Sectione Partis IV. adduxit? cur ad annum 1212 ejus in Syriam peregrinationem, ſepulchrumque iſtihic inventum non commemora- vit, cum hac ipſa annorum periodo tot tantaque de filio illius Theo- baldo III. commentatus eft? Nihil magis certum, quam Theobal- dum II. præſente ( non anno 1212) in Syria mortuum, qui unicum filiolum puerum ( Theobaldum quoque appellatum ) reliquit hære- dem trium provinciarum ſuarum Chrudimenfis, Wratislaviensis, c) & Czaslavienſis; peregre enim & in ſacra expeditione demortuo pa- tre fuere puero conſervatæ hæreditariæ ſuæe ditiones, quod fulmen Apostolicum Principes terræ concivesque stringeret, ut deceffuris in bello ſacro omnes poſſeſſiones facultatesque illæſæ & integræ per- stent, atque ad legitimos hæredes tranſeant. f) Dixi Theobaldum co- gnominem filiolum puerum reliquiſſe, quem demum oftendam post annos duodecim unum ſolumque ex Theobaldicis ſuperstitem, adoleſ- centem adhue, Magdeburgique studentem thronum Ottocari I. Regis noſtri titubantem reddidiſſe,dum repudiata prima uxore ſua ejus fratrem Thiedricum Marchionem in tantas furias concitavit, ut ille adjutore Ber- nardo Duce Saxoniæ, imo ipſo Philippo Romanorum Rege adnitente, Ottocarum Regno deturbare, in ejusque locum Theobaldum adolef- eentem furrogare machinatus fit, quibus in narrationibus quantum a vero deflexerit doctiſſimus Pubitſchka, ibidem synchronis documen- tis evincemus. Tam prorfus erroneum eft, cum idem doctiffimus Vir eadem & ſequente pagina ex ſupra memorata Risenbergica Hi- storia refert Conradum eidem Theobaldo II. Znoymensem provin- ciam cum Marchionis titulo contuliſſe, quod omnium hiſtoricorum vete- rum relatis adverſum eft, neque vero Theobaldus uſpiam ab illis Mar- chio, ſed fimpliciter Dux aut certe Dux Bohemiæ appellatus eft, & quis cre- e) Ridicule rurſum Doct.Pubitſchka hane Wratislavienſem provinciam pro Ducatu Wra- tislavienſi Sileſiæ explieat, quam hodierni diſtrictus Reginohradecenſis & Chrudi- menſis partem fuiſſe jam alias oſtendimus. f ) Id clare eruitur ex Bulla Grego- rii apud Baronium ad an. 1188. N. XIII. Idem legitur in altera ejusdem Pontificis Bulla a nobis T. IV. Monum. noſtrorum p. 250 vulgata his verbis : Perſonam tuam cum familia tua, hona tua,quæ in præſentia rationabiliter poſſides ſub B. Petri & noſtra protectione ſuſcipimus.
Nuuquam geſ- ſit Marchionis titulum. Idem 4. Th. 2. B. S. 55. ANNUS II90. 594 tinuatore noſtro Coſmæ præberi poſſit, non video, authori, inquam, ipſo Hagecio & nugatore Joanne Klattowskio poſteriori, e quibus duo- bus eum pleraque exſcripſiſſe manifeſtum eſt. Nulla poſthac Theo- baldí iſtius II. in hiftoriis noſtris patriis exterisve vetuftioribus me- moria , & ſi aliqua eſt, cur doctiſſimus vir eam non ſaltem in ſecunda ſua Sectione Partis IV. adduxit? cur ad annum 1212 ejus in Syriam peregrinationem, ſepulchrumque iſtihic inventum non commemora- vit, cum hac ipſa annorum periodo tot tantaque de filio illius Theo- baldo III. commentatus eft? Nihil magis certum, quam Theobal- dum II. præſente ( non anno 1212) in Syria mortuum, qui unicum filiolum puerum ( Theobaldum quoque appellatum ) reliquit hære- dem trium provinciarum ſuarum Chrudimenfis, Wratislaviensis, c) & Czaslavienſis; peregre enim & in ſacra expeditione demortuo pa- tre fuere puero conſervatæ hæreditariæ ſuæe ditiones, quod fulmen Apostolicum Principes terræ concivesque stringeret, ut deceffuris in bello ſacro omnes poſſeſſiones facultatesque illæſæ & integræ per- stent, atque ad legitimos hæredes tranſeant. f) Dixi Theobaldum co- gnominem filiolum puerum reliquiſſe, quem demum oftendam post annos duodecim unum ſolumque ex Theobaldicis ſuperstitem, adoleſ- centem adhue, Magdeburgique studentem thronum Ottocari I. Regis noſtri titubantem reddidiſſe,dum repudiata prima uxore ſua ejus fratrem Thiedricum Marchionem in tantas furias concitavit, ut ille adjutore Ber- nardo Duce Saxoniæ, imo ipſo Philippo Romanorum Rege adnitente, Ottocarum Regno deturbare, in ejusque locum Theobaldum adolef- eentem furrogare machinatus fit, quibus in narrationibus quantum a vero deflexerit doctiſſimus Pubitſchka, ibidem synchronis documen- tis evincemus. Tam prorfus erroneum eft, cum idem doctiffimus Vir eadem & ſequente pagina ex ſupra memorata Risenbergica Hi- storia refert Conradum eidem Theobaldo II. Znoymensem provin- ciam cum Marchionis titulo contuliſſe, quod omnium hiſtoricorum vete- rum relatis adverſum eft, neque vero Theobaldus uſpiam ab illis Mar- chio, ſed fimpliciter Dux aut certe Dux Bohemiæ appellatus eft, & quis cre- e) Ridicule rurſum Doct.Pubitſchka hane Wratislavienſem provinciam pro Ducatu Wra- tislavienſi Sileſiæ explieat, quam hodierni diſtrictus Reginohradecenſis & Chrudi- menſis partem fuiſſe jam alias oſtendimus. f ) Id clare eruitur ex Bulla Grego- rii apud Baronium ad an. 1188. N. XIII. Idem legitur in altera ejusdem Pontificis Bulla a nobis T. IV. Monum. noſtrorum p. 250 vulgata his verbis : Perſonam tuam cum familia tua, hona tua,quæ in præſentia rationabiliter poſſides ſub B. Petri & noſtra protectione ſuſcipimus.
Strana 595
CONRADI II. 2. credat Conradum, qui, ut ſupra ex ejus diplomatibus vidimus, Mar- chionis titulum depoſuit, damnavitque, eum alteri conceſſurum fuiſſe, ut proinde omnes illæ diverſæ ariolationes doctiſſimi Viri de Theobaldi Marchionatu ad nugatoris Joannis Klattowsky quisquilias rejiciendæ fint, qui earum princeps authorque fuit; e quo eadem Hiſtoria Riſenbergica ipſeque doctiſſimus Vir & iftud mutuavit: Theo- baldum hunc Ducem Dominumque provinciæ Klattovienſis fuiſſe. Quo menſe autem aut die Theobaldus in Syria vitam poſuerit pro- ditum non est. Necrologium quidem Doxanenſe ad XI. Kal. Decem- bris hæc refert : Dipoldus Dux, qui dedit huic eccleſie villam in Luth- mericz. Ego autem definire haud ausim Theobaldusne iste primus, ſecundus, tertiusne fuerit. Ita quoque tectum eft, qui illi nobiles Primatesque Bohemi fuerint eadem contagione cum Theobaldo ex- ſtincti. Ad annum 1192 legemus quendam nobilem Ulricum Sdi- slai filium magno periculo liberatum ſalvum rediiſſe, an vero Hinco de Serotin, qui ex ipſius Gregorii VIII. manu crucem accepit, g) an Henricus Bohemus Mareſcalcus Ducis Styriæ, qui profecturus Hie- roſolymam prædium ſuum Velvinbach Admontenſi eccleſiæ dona- vit b) non quoque numero illo exftinctorum nobilium comprehenſi fuerint, deſunt veterum memoriæ. 595 Paucis, quibus Conradus Bohemiæ præerat annis, luculentum pietatis ſuæ monumentum reliquit: hoc enim ipſo anno in Moravia Lucæ prope Znoymam ad Tajam fluvium cum matre ſua Maria i) ſump- F f ff 2 Conradus fun. dat Lucenſe Ord. Præm. in Moravia cœnobium. 8) Vide Bullam Gregorii Papæ T. IV. Monumentorum nostrorum p. 250. b) Codex di- plomat. Admontenſis apud Pezium T. III. p. 3. i) Scriptores Auſtriaci, qui omnino aſſerunt Liutoldo Comiti Znoymenſi patri nempe Conradi Ducis , filiam Leopoldi III. cognomento Pulchri nuptam fuiſſe , non Mariam ſed Itham appel- lant, de qua quidem Necrologium apud Hantalerum: XVIII. Cal. Maji Idha Co- mitiſſa de Znoym ſoror fundatoris ( S. Leopoldi ) S � e qua Arenpeckius inChron. Auſt. expreſſis verbis ait Conradum juniorem genitum. Doctiſſumo autem Pu- bitſchka aſſentiri haud auſim , qui hane Idham Leopoldi Pulchri Marchionis Au- ſtriæ filiam unam eandemque credit cum Maria fundatrice Lucenſi, ætas ſiquidem repugnat. Cum enim illius pater Leopoldus Pulcher jam priore ſæculo ann. 1096 mortuus fuerit, ſequeretur hane Mariam ſeu Idham facile centenariam fuiſſe. Ma- ria itaque hæc non niſi noverca Conradi eſſe potuit , quæ honoris & moris uſitati cauſa ab eo mater appellata eft. Qua gente autem aut stirpe hæc altera Luitoldi uxor Conradique noverca edita fuerit, nihil certo definiri poteſt. Balbinus qui- dem in Epitome p. 246. facit Cæſaris Henrici filiam, ſed neutrius Henrici filia eſſe Pub.Ehronol. Seſch. 4. Th. 1,B. S.464. pe-
CONRADI II. 2. credat Conradum, qui, ut ſupra ex ejus diplomatibus vidimus, Mar- chionis titulum depoſuit, damnavitque, eum alteri conceſſurum fuiſſe, ut proinde omnes illæ diverſæ ariolationes doctiſſimi Viri de Theobaldi Marchionatu ad nugatoris Joannis Klattowsky quisquilias rejiciendæ fint, qui earum princeps authorque fuit; e quo eadem Hiſtoria Riſenbergica ipſeque doctiſſimus Vir & iftud mutuavit: Theo- baldum hunc Ducem Dominumque provinciæ Klattovienſis fuiſſe. Quo menſe autem aut die Theobaldus in Syria vitam poſuerit pro- ditum non est. Necrologium quidem Doxanenſe ad XI. Kal. Decem- bris hæc refert : Dipoldus Dux, qui dedit huic eccleſie villam in Luth- mericz. Ego autem definire haud ausim Theobaldusne iste primus, ſecundus, tertiusne fuerit. Ita quoque tectum eft, qui illi nobiles Primatesque Bohemi fuerint eadem contagione cum Theobaldo ex- ſtincti. Ad annum 1192 legemus quendam nobilem Ulricum Sdi- slai filium magno periculo liberatum ſalvum rediiſſe, an vero Hinco de Serotin, qui ex ipſius Gregorii VIII. manu crucem accepit, g) an Henricus Bohemus Mareſcalcus Ducis Styriæ, qui profecturus Hie- roſolymam prædium ſuum Velvinbach Admontenſi eccleſiæ dona- vit b) non quoque numero illo exftinctorum nobilium comprehenſi fuerint, deſunt veterum memoriæ. 595 Paucis, quibus Conradus Bohemiæ præerat annis, luculentum pietatis ſuæ monumentum reliquit: hoc enim ipſo anno in Moravia Lucæ prope Znoymam ad Tajam fluvium cum matre ſua Maria i) ſump- F f ff 2 Conradus fun. dat Lucenſe Ord. Præm. in Moravia cœnobium. 8) Vide Bullam Gregorii Papæ T. IV. Monumentorum nostrorum p. 250. b) Codex di- plomat. Admontenſis apud Pezium T. III. p. 3. i) Scriptores Auſtriaci, qui omnino aſſerunt Liutoldo Comiti Znoymenſi patri nempe Conradi Ducis , filiam Leopoldi III. cognomento Pulchri nuptam fuiſſe , non Mariam ſed Itham appel- lant, de qua quidem Necrologium apud Hantalerum: XVIII. Cal. Maji Idha Co- mitiſſa de Znoym ſoror fundatoris ( S. Leopoldi ) S � e qua Arenpeckius inChron. Auſt. expreſſis verbis ait Conradum juniorem genitum. Doctiſſumo autem Pu- bitſchka aſſentiri haud auſim , qui hane Idham Leopoldi Pulchri Marchionis Au- ſtriæ filiam unam eandemque credit cum Maria fundatrice Lucenſi, ætas ſiquidem repugnat. Cum enim illius pater Leopoldus Pulcher jam priore ſæculo ann. 1096 mortuus fuerit, ſequeretur hane Mariam ſeu Idham facile centenariam fuiſſe. Ma- ria itaque hæc non niſi noverca Conradi eſſe potuit , quæ honoris & moris uſitati cauſa ab eo mater appellata eft. Qua gente autem aut stirpe hæc altera Luitoldi uxor Conradique noverca edita fuerit, nihil certo definiri poteſt. Balbinus qui- dem in Epitome p. 246. facit Cæſaris Henrici filiam, ſed neutrius Henrici filia eſſe Pub.Ehronol. Seſch. 4. Th. 1,B. S.464. pe-
Strana 596
ANNUS II90. 596 ſumptuoſum fundisque locuples Ordinis Præmonſtratenſis cœnobium, hodie etiam Lucenſe appellatum, honori Dei, Intemeratæ Virginis & S. Wenceslai Indigetis Boemiæ erexit, dos vero ecclefiæ hac fuit: Capella S. Nicolai cum omnibus ei attinentibus, decimatio in Marchta. Tres ville in Dobſici, Geſovici, Oblkovici. Manſus unus in villa Gracih, alter in villa Zuaſſu, tercius in Mravitic. Capella S. Georgii in Strachotim cum tribus villis Chaikovici, Popovici, Chrepici. Capella S. Joannis in Roke- tim cum villa una Popovici. Capella S. Andree in Gobza cum villa & ſola taberna & uno molendino. Ceulehou cum duabus tabernis. Che- goſt, Selleſovici, Branſudici & Opoyovici, Oderonovici, Nemchici, Bis- hici, Liski, Rokinice, Breſava, Lutochor, Griuſuceu, Trebonehowici, Do- mamlo. Unus manſus in Listenvic, Lodenicee, Chrauzko, Diploma jam ipſum Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 251 publicavi- mus, cujus principio, uti jam ante memoravimus, Conradus hoc ti- tulo utitur Otto Dei Gracia Bohemorum Dux, quondam Marchio Mo- ravie, clauditur vero his verbis: Hujus donacionis teftes hi ſunt adhi- biti: Henricus Pragensis, & Kaim Moravienſis epiſcopi, Wladimirus, & Brecislaus fratres ejus k) Duces Moravie. Actum publice in Curia noſtra anno incarnati Verbi MCXC. Indict. VIII. conc. VII. Epact. XXIII. Octavo Kalendas Novembris. Data per manum Cancellarii Floriani. 1) E qua Præmonſtratenſis Ordinis Canonia primæ coloniæ Lucam inductæ ſint in nullo vetuſtiore authore notatum reperio. Constans vero traditio docet primos Canonicos cum Gerardo Abba- te ſuo ex Strahofienſi coetu evocatos fuiſfe, quare & hodie filia Mon- tis Syon audit, & Strahofienſem Abbatem Patris Abbatis titulo no- bilitat. Henricus Romanorum Rex renunciatus a patre Vicarius per Ro- manum Imperium, anno jam ſuperiore expeditionem Italicam, inquit Godefridus Monachus, jurare fecit nobiles, maxime eos, qui miniſteria- les potuit. Henricus enim quintus mortuus eſt carens liberis, item ſne liberis , inquit Chronicon Leobienſe ad an. 1125 & Conradus Ursbergenſis. Henrici quarti anno 1106 demortui, ut filiam fuiſſe adſtruamus, itidem ætas repugnat , nam prima illius uxor Bertha jam fuit anno 1087 mortua, altera vero Praxedis jam anno 1094 ab illo divortio ſejuncta fuerat. k) Ex his conjicere fas eſſet , Caynum epiſco- pum Olomucenſem filium fuiſſe Ottonis III. Ducis Olomucenſis, cum Wladimirus & Brecislaus ejus fratres iſtie appellentur, niſi fortaſſis vox fratres ad Henricum pertinet, aut in lato ſenſu accepta eſt. 1) Sigilli ejus bilateralis typum eodem T. IV. Tab. II. Num. repetito 43 jam quoque dedimus , ut hie recudere ſupervaca- neum videatur.
ANNUS II90. 596 ſumptuoſum fundisque locuples Ordinis Præmonſtratenſis cœnobium, hodie etiam Lucenſe appellatum, honori Dei, Intemeratæ Virginis & S. Wenceslai Indigetis Boemiæ erexit, dos vero ecclefiæ hac fuit: Capella S. Nicolai cum omnibus ei attinentibus, decimatio in Marchta. Tres ville in Dobſici, Geſovici, Oblkovici. Manſus unus in villa Gracih, alter in villa Zuaſſu, tercius in Mravitic. Capella S. Georgii in Strachotim cum tribus villis Chaikovici, Popovici, Chrepici. Capella S. Joannis in Roke- tim cum villa una Popovici. Capella S. Andree in Gobza cum villa & ſola taberna & uno molendino. Ceulehou cum duabus tabernis. Che- goſt, Selleſovici, Branſudici & Opoyovici, Oderonovici, Nemchici, Bis- hici, Liski, Rokinice, Breſava, Lutochor, Griuſuceu, Trebonehowici, Do- mamlo. Unus manſus in Listenvic, Lodenicee, Chrauzko, Diploma jam ipſum Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 251 publicavi- mus, cujus principio, uti jam ante memoravimus, Conradus hoc ti- tulo utitur Otto Dei Gracia Bohemorum Dux, quondam Marchio Mo- ravie, clauditur vero his verbis: Hujus donacionis teftes hi ſunt adhi- biti: Henricus Pragensis, & Kaim Moravienſis epiſcopi, Wladimirus, & Brecislaus fratres ejus k) Duces Moravie. Actum publice in Curia noſtra anno incarnati Verbi MCXC. Indict. VIII. conc. VII. Epact. XXIII. Octavo Kalendas Novembris. Data per manum Cancellarii Floriani. 1) E qua Præmonſtratenſis Ordinis Canonia primæ coloniæ Lucam inductæ ſint in nullo vetuſtiore authore notatum reperio. Constans vero traditio docet primos Canonicos cum Gerardo Abba- te ſuo ex Strahofienſi coetu evocatos fuiſfe, quare & hodie filia Mon- tis Syon audit, & Strahofienſem Abbatem Patris Abbatis titulo no- bilitat. Henricus Romanorum Rex renunciatus a patre Vicarius per Ro- manum Imperium, anno jam ſuperiore expeditionem Italicam, inquit Godefridus Monachus, jurare fecit nobiles, maxime eos, qui miniſteria- les potuit. Henricus enim quintus mortuus eſt carens liberis, item ſne liberis , inquit Chronicon Leobienſe ad an. 1125 & Conradus Ursbergenſis. Henrici quarti anno 1106 demortui, ut filiam fuiſſe adſtruamus, itidem ætas repugnat , nam prima illius uxor Bertha jam fuit anno 1087 mortua, altera vero Praxedis jam anno 1094 ab illo divortio ſejuncta fuerat. k) Ex his conjicere fas eſſet , Caynum epiſco- pum Olomucenſem filium fuiſſe Ottonis III. Ducis Olomucenſis, cum Wladimirus & Brecislaus ejus fratres iſtie appellentur, niſi fortaſſis vox fratres ad Henricum pertinet, aut in lato ſenſu accepta eſt. 1) Sigilli ejus bilateralis typum eodem T. IV. Tab. II. Num. repetito 43 jam quoque dedimus , ut hie recudere ſupervaca- neum videatur.
Strana 597
CONRADI II. 2. 597 les Imperii eſſent, a feſto S. Mathæi poſt annum explendam, quatenus in Auguſtum ipſe conſecrari debuiſſet Rom� ; quam expeditionem jam eo ma- gis accelerari adlaboravit, quod Wilhelmus Rex Siciliæ ( cujus Regnum imperio vindicare conſtituerat ) fine herede mortem oppetierit. At- que id erat , quod Comitem Bertholdum cum exercitu in Apuliam præemiſerit, quem ipſe menſe Novembri , inſcius adhuc fatalis caſus patris in Aſia ſubmerſi, in Italiam ſecutus eſt. Conradus Dux noſter cum præſente anno ipſo feſto Paſchatis ſolemnibus Comitiis ab eo- dem Henrico Francofurti indictis interfuiſset, m) novi Regis gra- tiam demeriturus, præſertim cum alioquin lege antiqua trecentos equites in expeditionem Romanam dare obstringeretur, Henrico pro- miſit ſeſe ei auxilium laturum , ſeſe, inquam , ipſum in Italiam Bo- hemum exercitum adducturum, quod reipſa implevit, Arnoldus enim in Chron. Slavorum 1, 4. c. 4 ait : Rex (Henricus ) cum manu valida Italiam intravit cum Philippo Coloniensi & Othone Duce Bojemia, & aliis multis. Idem fatetur Chronopraphus noster Siloensis p. 122. Rex Henricus cum copiis totius Imperii proficiſcitur primo Romam ad conſecrationem, deinde in Apuliam habens in Comitatu ſuo Philippum Colonienſem Archiepiſcopum, & Conradum Ducem Bohemiæ. „) Ipſo in itinere Henricus certior redditus eſt de morte patris Friderici Im- peratoris, jamjamque viam in Germaniam relegere cœpit , mox ver- ſo temone in Apuliam feſtinavit ea potiſſimum de cauſa, quod nun- ciatum illi eſſet Tancredum Comitem de Leuca Rogerii Ducis natu- ralem filium politicis ſuis artibus eo rem perduxiſſe, ut & Clemen- tem III. Summum Pontificem , & Matthæum Cancellarium Siciliæ, Virum apud Siculos auctoritate ſumma , in partes ſuas pertraxerit, propedienique eventurum, ut diademate Siculo redimiatur, Una & præcipua Henrico cura fuit in Italia per crebras ultro citroque miſſas legationes ſibi benevolentiam Clementis Papæ conciliandi: petens (inquit Rogerius ſynchronus Scriptor in Annalibus Angliæ o) Ro- manum Imperium, & promittens ſe in omnibus leges & dignitates Ro- manas ſervaturum illæſas. Clemens vero Papa habito cum Cardinali- bus, & Senatoribus & populo Romano ſuper petitionibus (Henrici ) Re- gis Alemannorum cum deliberatione conſilio, conceſſit Regi Alemanno- rum m) Vide diploma Henrici apud Heineceium in Antiq. Goslarienſibus p. 191 ubi ſub- ſcriptus legitur inter teſtes Otto Dux Bohemiæ. n) Author noſter hæe uno filo & ſpiritu cum vaſtatione Syrbiæ ad annum ſuperiorem enarravit. o) Apud Hen- ricum Savilium in Scriptoribus rerum Anglicanarum poſt Bedam præcipuis. Henericus Rex Rom. abſente patre expedi- tionem in Ita- liam ſuſcipit. Conradus DEA Boh. eum cum exercitu comi. tatur.
CONRADI II. 2. 597 les Imperii eſſent, a feſto S. Mathæi poſt annum explendam, quatenus in Auguſtum ipſe conſecrari debuiſſet Rom� ; quam expeditionem jam eo ma- gis accelerari adlaboravit, quod Wilhelmus Rex Siciliæ ( cujus Regnum imperio vindicare conſtituerat ) fine herede mortem oppetierit. At- que id erat , quod Comitem Bertholdum cum exercitu in Apuliam præemiſerit, quem ipſe menſe Novembri , inſcius adhuc fatalis caſus patris in Aſia ſubmerſi, in Italiam ſecutus eſt. Conradus Dux noſter cum præſente anno ipſo feſto Paſchatis ſolemnibus Comitiis ab eo- dem Henrico Francofurti indictis interfuiſset, m) novi Regis gra- tiam demeriturus, præſertim cum alioquin lege antiqua trecentos equites in expeditionem Romanam dare obstringeretur, Henrico pro- miſit ſeſe ei auxilium laturum , ſeſe, inquam , ipſum in Italiam Bo- hemum exercitum adducturum, quod reipſa implevit, Arnoldus enim in Chron. Slavorum 1, 4. c. 4 ait : Rex (Henricus ) cum manu valida Italiam intravit cum Philippo Coloniensi & Othone Duce Bojemia, & aliis multis. Idem fatetur Chronopraphus noster Siloensis p. 122. Rex Henricus cum copiis totius Imperii proficiſcitur primo Romam ad conſecrationem, deinde in Apuliam habens in Comitatu ſuo Philippum Colonienſem Archiepiſcopum, & Conradum Ducem Bohemiæ. „) Ipſo in itinere Henricus certior redditus eſt de morte patris Friderici Im- peratoris, jamjamque viam in Germaniam relegere cœpit , mox ver- ſo temone in Apuliam feſtinavit ea potiſſimum de cauſa, quod nun- ciatum illi eſſet Tancredum Comitem de Leuca Rogerii Ducis natu- ralem filium politicis ſuis artibus eo rem perduxiſſe, ut & Clemen- tem III. Summum Pontificem , & Matthæum Cancellarium Siciliæ, Virum apud Siculos auctoritate ſumma , in partes ſuas pertraxerit, propedienique eventurum, ut diademate Siculo redimiatur, Una & præcipua Henrico cura fuit in Italia per crebras ultro citroque miſſas legationes ſibi benevolentiam Clementis Papæ conciliandi: petens (inquit Rogerius ſynchronus Scriptor in Annalibus Angliæ o) Ro- manum Imperium, & promittens ſe in omnibus leges & dignitates Ro- manas ſervaturum illæſas. Clemens vero Papa habito cum Cardinali- bus, & Senatoribus & populo Romano ſuper petitionibus (Henrici ) Re- gis Alemannorum cum deliberatione conſilio, conceſſit Regi Alemanno- rum m) Vide diploma Henrici apud Heineceium in Antiq. Goslarienſibus p. 191 ubi ſub- ſcriptus legitur inter teſtes Otto Dux Bohemiæ. n) Author noſter hæe uno filo & ſpiritu cum vaſtatione Syrbiæ ad annum ſuperiorem enarravit. o) Apud Hen- ricum Savilium in Scriptoribus rerum Anglicanarum poſt Bedam præcipuis. Henericus Rex Rom. abſente patre expedi- tionem in Ita- liam ſuſcipit. Conradus DEA Boh. eum cum exercitu comi. tatur.
Strana 598
598 rum quod petebat. Et ſtatuerunt ei terminum veniendi Romam proxi- mum Paſcha ſequens. Henricus vero interea non quievit, ſed comite Conrado Duce Bohemiæ perpetuo Apuliam infeſtavit, ipſumque Tan- credum, qui menſe Januario anni ſequentis coronari ſe fecit , armis preſſit. ANNUS II90. Initia Zderaſi- enſis monaſte- rii Ordinis Cu- ſtodum S. Se- pulchri. Fide Neplachonis authoris ſeculi XIV. hæfitans fluctuansque aſſero hoc ipſo anno Canonicos Regulares Cuſtodes S. ſepulchri in eccleſiam SS. Petri & Pauli ante Pragam inque locum Zderaz dictum, inductos fuiſſe, cujus verba ad h. a. funt: Fandatur monasterium Or- dinis Sepulchri Chriſti in Zderaz ante Pragam ad eccleſiam SS. Petri & Pauli. Eccleſiam hanc hic loci jam multo ante stetiſſe, ex diploma- te Friderici Ducis noſtri cognovimus, evenire etiaim potuit, ut hac annorum periodo occupatis per Saladinum Hieroſolymis ,sreligioſis- que hujus urbis regionisque diſperſis nonnulli ex Ordine Custodum S. Sepulchri in Bohemia perfugium ſuum, & præſertim apud popu- lares ſuos Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani quæſierint , acciderit denique ut a Conrado Duce & epiſcopo Pragenſi eccleſia SS. Petri & Pauli Zderasiensis eisdem hoc anno jam ad administrandum con- ceſſa fuerit. At Cuſtodes S. Sepulchri hoc loco jam fundatos, dote fundisque ad congruam ſustentationem instructos fuiſſe multum du- bito. Poſſideo apographa omnium membranarum chartarumque Ar- chivi Zderaſienſis cum ipsis figillorum typis: quo quidem archi- vo vix aliquod Pragæ locupletius eſt. p) Non tamen iſthic vetu- stiores membranas Honorii III. Pontificatu annoque 1227 reper- rire eſt, quo annorum confinio cœnobium iſtud fundatum fuiſſe clare docet ſuperstes membrana Cojathæ de Gnevinmoſt filii Gra- biſſe, qui verbis diſertis profitetur ſe cum fratre ſuo Sweborio funda- torem fuiſſe, & in eodem monasterio sepulturam elegisse. Instru- mentum hoc jam Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 259. pu- blicavimus, e quo unusquisque ea, quæ affèro, confirmata reperiet. Sed cum hæc ad fæculum sequens pertineant, ibidem illa in majorem lucem ex ejusdem Archivi hactenus incognitis instrumentis colloca- bimus, oſtendemus etiam qua ratione illuſtris familia Schwabeniczio- rum, heres e muliebri Grabiſſeorum descendens stipite, postea sa- cu- P) Ante annos jam facile viginti Archivum iſtud ſub defuncto Rdiſſimo Præposito Wen- ceslao Walprecht in ordinem redegi, quodvis inftrumentum chartæ involutum ſu- perpoſito argumento ſeu compendio Chronologico ordini reſtitui.
598 rum quod petebat. Et ſtatuerunt ei terminum veniendi Romam proxi- mum Paſcha ſequens. Henricus vero interea non quievit, ſed comite Conrado Duce Bohemiæ perpetuo Apuliam infeſtavit, ipſumque Tan- credum, qui menſe Januario anni ſequentis coronari ſe fecit , armis preſſit. ANNUS II90. Initia Zderaſi- enſis monaſte- rii Ordinis Cu- ſtodum S. Se- pulchri. Fide Neplachonis authoris ſeculi XIV. hæfitans fluctuansque aſſero hoc ipſo anno Canonicos Regulares Cuſtodes S. ſepulchri in eccleſiam SS. Petri & Pauli ante Pragam inque locum Zderaz dictum, inductos fuiſſe, cujus verba ad h. a. funt: Fandatur monasterium Or- dinis Sepulchri Chriſti in Zderaz ante Pragam ad eccleſiam SS. Petri & Pauli. Eccleſiam hanc hic loci jam multo ante stetiſſe, ex diploma- te Friderici Ducis noſtri cognovimus, evenire etiaim potuit, ut hac annorum periodo occupatis per Saladinum Hieroſolymis ,sreligioſis- que hujus urbis regionisque diſperſis nonnulli ex Ordine Custodum S. Sepulchri in Bohemia perfugium ſuum, & præſertim apud popu- lares ſuos Ordinis S. Joannis Hieroſolymitani quæſierint , acciderit denique ut a Conrado Duce & epiſcopo Pragenſi eccleſia SS. Petri & Pauli Zderasiensis eisdem hoc anno jam ad administrandum con- ceſſa fuerit. At Cuſtodes S. Sepulchri hoc loco jam fundatos, dote fundisque ad congruam ſustentationem instructos fuiſſe multum du- bito. Poſſideo apographa omnium membranarum chartarumque Ar- chivi Zderaſienſis cum ipsis figillorum typis: quo quidem archi- vo vix aliquod Pragæ locupletius eſt. p) Non tamen iſthic vetu- stiores membranas Honorii III. Pontificatu annoque 1227 reper- rire eſt, quo annorum confinio cœnobium iſtud fundatum fuiſſe clare docet ſuperstes membrana Cojathæ de Gnevinmoſt filii Gra- biſſe, qui verbis diſertis profitetur ſe cum fratre ſuo Sweborio funda- torem fuiſſe, & in eodem monasterio sepulturam elegisse. Instru- mentum hoc jam Tomo IV. Monumentorum noſtrorum p. 259. pu- blicavimus, e quo unusquisque ea, quæ affèro, confirmata reperiet. Sed cum hæc ad fæculum sequens pertineant, ibidem illa in majorem lucem ex ejusdem Archivi hactenus incognitis instrumentis colloca- bimus, oſtendemus etiam qua ratione illuſtris familia Schwabeniczio- rum, heres e muliebri Grabiſſeorum descendens stipite, postea sa- cu- P) Ante annos jam facile viginti Archivum iſtud ſub defuncto Rdiſſimo Præposito Wen- ceslao Walprecht in ordinem redegi, quodvis inftrumentum chartæ involutum ſu- perpoſito argumento ſeu compendio Chronologico ordini reſtitui.
Strana 599
CONRADI II. 2. culis poſterioribus paſſim in chartis ſuis ſe fundatricem cœnobii Zde- raſienſis ſcripſerit. Ceterum Ordinis hujus incunabula (quæ longe veriora Pagius ad annum 1115 ſuppeditat) cum doctiſſimo Pubitſchka ") hic longius perſequi, aut ejusdem multo poſteriora geſta anno præ- ſenti infarcire merito refugimus. 599 * & ANNUS JESU CHRISTI MCXCI. COELESTINI III. Pap. 1. HENRICI VI.Reg. 22 Imp. 1 HENRICI Brzet. Ep. Prag. 10 CAYNI ep. Ol. 9. WENCESLAI II. Duc. 1. iximus ſupra Henrici Imperiali coronationi Romæ a Clemente III. & Romano Senatu tempus Paſchale, quod præſente anno I in 14 Aprilis incidit, a) præeſtitutum fuiſſe. Accidit vero in- terea , ut Clemens III. media quadrageſima finem vitæ ſuæ impoſue- rit , atque in ejus locum III. Kal. Aprilis Hyacinthus Cardinalis , aſ- ſumto Cœleſtini III. nomine, ſurrogatus fuerit, qui ex condicto Hen- rici Romanorum Regis, dierum ſedecim interpoſitis induciis, primum ipſo die ſacro Paſchatis præſente Henrico ejusque conjuge Conſtantia, ſe ſolemniter conſecrari fecit, b) demum-ab eodem proxima ſecunda feria cum ſumma pacis tranquillitate Dominus Imperator cum Impera- trice benedicitur, & coronatur, inquit Arnoldus in Chron. Slav. 1. 4 c.4. Addit Chronographus noster Siloensis: pr�ſentibus, quos ſupra nomi- navimus Principibus, hoc eſt Duce Bohemiæ, & Archiepiſcopo Colonien- ſi Philippo , quos quidem adfuiſſe omnes etiam exteri ſcriptores me- minere. Paucis interjectis diebus Henricus cum iisdem & omni exer- citus ſui robore reditum in Apuliam acceleravit, viribus atque minis caſtella cum opibus, & civitatum munitionibus, quo potuit modo, ag- greſſus eſt. c) Qua in Apulia expeditione Conradum noſtrum famo- ſiſſimum palmæ triumphum retuliſſe tam Continuator Coſmæ, quam Pulkava aſſerit, Henrico enim adjutor fuit, ut brevi temporis ſpatio Atinum, Thianum, Capua, Averſa, Salernum expugnaretur, Caſsi- nensisque monaſterii caſtrum cum oppido S. Germani dedere ſeſe com- Henricus VI. Imperator co- ronatur Romæ. pel- 1) Chronol. Geſch. Böhmens. a) Quo calculo rurſum Doct. Pubitſchka Paſchæ diem hoc anno in 15 Aprilis conjecerit , ignoro. b) Author noſter præmittit , Cæle- ſtinum prius Sabbatho, quo canitur Sitientes Sacerdotii ordine donatum fuiſſe. c) Chronicon Stederburgenſe apud Leibnitium T.I, p.863. Pub.Thronol. Geſch. 4. Th. 1. B. S.467. u. S. 69.
CONRADI II. 2. culis poſterioribus paſſim in chartis ſuis ſe fundatricem cœnobii Zde- raſienſis ſcripſerit. Ceterum Ordinis hujus incunabula (quæ longe veriora Pagius ad annum 1115 ſuppeditat) cum doctiſſimo Pubitſchka ") hic longius perſequi, aut ejusdem multo poſteriora geſta anno præ- ſenti infarcire merito refugimus. 599 * & ANNUS JESU CHRISTI MCXCI. COELESTINI III. Pap. 1. HENRICI VI.Reg. 22 Imp. 1 HENRICI Brzet. Ep. Prag. 10 CAYNI ep. Ol. 9. WENCESLAI II. Duc. 1. iximus ſupra Henrici Imperiali coronationi Romæ a Clemente III. & Romano Senatu tempus Paſchale, quod præſente anno I in 14 Aprilis incidit, a) præeſtitutum fuiſſe. Accidit vero in- terea , ut Clemens III. media quadrageſima finem vitæ ſuæ impoſue- rit , atque in ejus locum III. Kal. Aprilis Hyacinthus Cardinalis , aſ- ſumto Cœleſtini III. nomine, ſurrogatus fuerit, qui ex condicto Hen- rici Romanorum Regis, dierum ſedecim interpoſitis induciis, primum ipſo die ſacro Paſchatis præſente Henrico ejusque conjuge Conſtantia, ſe ſolemniter conſecrari fecit, b) demum-ab eodem proxima ſecunda feria cum ſumma pacis tranquillitate Dominus Imperator cum Impera- trice benedicitur, & coronatur, inquit Arnoldus in Chron. Slav. 1. 4 c.4. Addit Chronographus noster Siloensis: pr�ſentibus, quos ſupra nomi- navimus Principibus, hoc eſt Duce Bohemiæ, & Archiepiſcopo Colonien- ſi Philippo , quos quidem adfuiſſe omnes etiam exteri ſcriptores me- minere. Paucis interjectis diebus Henricus cum iisdem & omni exer- citus ſui robore reditum in Apuliam acceleravit, viribus atque minis caſtella cum opibus, & civitatum munitionibus, quo potuit modo, ag- greſſus eſt. c) Qua in Apulia expeditione Conradum noſtrum famo- ſiſſimum palmæ triumphum retuliſſe tam Continuator Coſmæ, quam Pulkava aſſerit, Henrico enim adjutor fuit, ut brevi temporis ſpatio Atinum, Thianum, Capua, Averſa, Salernum expugnaretur, Caſsi- nensisque monaſterii caſtrum cum oppido S. Germani dedere ſeſe com- Henricus VI. Imperator co- ronatur Romæ. pel- 1) Chronol. Geſch. Böhmens. a) Quo calculo rurſum Doct. Pubitſchka Paſchæ diem hoc anno in 15 Aprilis conjecerit , ignoro. b) Author noſter præmittit , Cæle- ſtinum prius Sabbatho, quo canitur Sitientes Sacerdotii ordine donatum fuiſſe. c) Chronicon Stederburgenſe apud Leibnitium T.I, p.863. Pub.Thronol. Geſch. 4. Th. 1. B. S.467. u. S. 69.
Strana 600
Conradus illi adjutor in ex- pugnandis ca- ſtris Apuliæ. Iſthis peſte ex ftinguitur. Sine liberis. ANNUS I19I. 600 pelleretur. Unica jam ſupereſſe videbatur Neapolis, quam cum Im- perator Boemorum auxilio plurium menſium obfidione premit, qua- ſi momento peſtilens lues in confertum exercitum deſævire occipit, quæ nec Principibus perſonis pepercit. Henricus, inquit Godefridus Colonienſis, in Auguſto menſe aeris inconſueti intemperie corrupto ex exercitu ſuo omnes pene Principes ſuos amifit, hos inter & Conradum noſtrum fuiſſe tam Chronicon Stederburgenſe, quam Historia Henri- ci Leonis his verbis fatetur: Incredibilis illa peſtileutia magis ac magis invaluit, & Archiepiſcopum Colonienſem una cum Cancellario, & Du- ce Bohemico, & multis aliis involvit,d) & ipſe Imperator irrecupera bili infirmitate corripitur adeo, ut deſperatus &ſemivivus a Neapoli, nullo peracto negotio aſportaretur. Mortuus autem eft Conradus Dux noster ad Neapolim quinto Idus ſeu 9 Septembris, ut prodit Chro- nographus Siloenſis. Necrologium Doxanenſe uno die citius ad VI. Idus ipfius anniverfariam memoriam his tribus verbis reponit: Otte Dux Bohemorum. Cum vero corpus peſte infectum in Bohemiam in- ferre haud liceret, fubjungit idem author: carnes in monte Caſsino po- ſitæ , ſed oſſa (pro uſu illorum temporum excocta) Pragam ſunt depor- tata, & in eccleſia S. Viti quieſcunt , addit Neplacho. An abhine po- ſterius in Moraviam, monaſteriumque Lucenſe a ſe fundatum trans- lata fuerint, ut Farrago MSS. veterum memoriarum perhibet, cer- to aſſeverare haud auſim. Sublatus itaque ex conſortio mortalium Conradus præter omnium exſpectationem, cum vix annos duos cum dimidio regiminis compleviſset. Sobolemne aliquam post ſe relique- rit, nihil in vetuſtioribus adnotatum invenio. Peſſina quidem in Mar- te Moraviæ p. 326 ait: reliquit filium unicum Ottonem V. Marchionem Znoymenſem, quem ex eo etiam Balbinus in Tab. ſua IV. Stirpis Przemisleæ mutuavit. Sed Marchionum Moraviæ poſthac accuratam tenemus ſeriem, quos etiam ſuccedentibus annis principio cujusque anni cum imperio Ducum noſtrorum indicaturi ſumus, inter quos nullus Otto comparet. Illud plane abſurdum, cum Wenceslaus fucceffor Conradi a quibusdam pro filio illius venditatur. Conradi Sigillum bilaterale jam nos Tomo IV. Monumentorum noſtrorum N. 43 Tab. II. æri inciſum dediſſe ſuperiore anno memoravimus. De mo- netis illius nuſpiam hactenus detectum vestigium, verosimillime quod & perbreve illius fuerit imperium, & invaleſcentibus illitera- tis d) Mortuus eſt illic Philippus epiſcopus Colonienſis . . . & Otho Dux Bojemiæ, in quibus maximum robur conſiſtebat. Arnoldus c. l. c. 5.
Conradus illi adjutor in ex- pugnandis ca- ſtris Apuliæ. Iſthis peſte ex ftinguitur. Sine liberis. ANNUS I19I. 600 pelleretur. Unica jam ſupereſſe videbatur Neapolis, quam cum Im- perator Boemorum auxilio plurium menſium obfidione premit, qua- ſi momento peſtilens lues in confertum exercitum deſævire occipit, quæ nec Principibus perſonis pepercit. Henricus, inquit Godefridus Colonienſis, in Auguſto menſe aeris inconſueti intemperie corrupto ex exercitu ſuo omnes pene Principes ſuos amifit, hos inter & Conradum noſtrum fuiſſe tam Chronicon Stederburgenſe, quam Historia Henri- ci Leonis his verbis fatetur: Incredibilis illa peſtileutia magis ac magis invaluit, & Archiepiſcopum Colonienſem una cum Cancellario, & Du- ce Bohemico, & multis aliis involvit,d) & ipſe Imperator irrecupera bili infirmitate corripitur adeo, ut deſperatus &ſemivivus a Neapoli, nullo peracto negotio aſportaretur. Mortuus autem eft Conradus Dux noster ad Neapolim quinto Idus ſeu 9 Septembris, ut prodit Chro- nographus Siloenſis. Necrologium Doxanenſe uno die citius ad VI. Idus ipfius anniverfariam memoriam his tribus verbis reponit: Otte Dux Bohemorum. Cum vero corpus peſte infectum in Bohemiam in- ferre haud liceret, fubjungit idem author: carnes in monte Caſsino po- ſitæ , ſed oſſa (pro uſu illorum temporum excocta) Pragam ſunt depor- tata, & in eccleſia S. Viti quieſcunt , addit Neplacho. An abhine po- ſterius in Moraviam, monaſteriumque Lucenſe a ſe fundatum trans- lata fuerint, ut Farrago MSS. veterum memoriarum perhibet, cer- to aſſeverare haud auſim. Sublatus itaque ex conſortio mortalium Conradus præter omnium exſpectationem, cum vix annos duos cum dimidio regiminis compleviſset. Sobolemne aliquam post ſe relique- rit, nihil in vetuſtioribus adnotatum invenio. Peſſina quidem in Mar- te Moraviæ p. 326 ait: reliquit filium unicum Ottonem V. Marchionem Znoymenſem, quem ex eo etiam Balbinus in Tab. ſua IV. Stirpis Przemisleæ mutuavit. Sed Marchionum Moraviæ poſthac accuratam tenemus ſeriem, quos etiam ſuccedentibus annis principio cujusque anni cum imperio Ducum noſtrorum indicaturi ſumus, inter quos nullus Otto comparet. Illud plane abſurdum, cum Wenceslaus fucceffor Conradi a quibusdam pro filio illius venditatur. Conradi Sigillum bilaterale jam nos Tomo IV. Monumentorum noſtrorum N. 43 Tab. II. æri inciſum dediſſe ſuperiore anno memoravimus. De mo- netis illius nuſpiam hactenus detectum vestigium, verosimillime quod & perbreve illius fuerit imperium, & invaleſcentibus illitera- tis d) Mortuus eſt illic Philippus epiſcopus Colonienſis . . . & Otho Dux Bojemiæ, in quibus maximum robur conſiſtebat. Arnoldus c. l. c. 5.
Strana 601
WENCESLAI II. I. tis bracteatis hodie dignoſci haud poſſit, cui Principi ex hac anno- rum periodo tribuendi ſint. 601 Perlato in Bohemiam nuncio de obitu Conradi Waczlaus e) filius Sobieslai ſenioris, anno 1140 demortui, minimus natu, inter Prin- cipes vero Ducali ſanguine editos natu maximus, legis Brzetisleæ vi- gore Ducalem thronum expopoſcit, potiſſimorumque Ordinum ſuf- fragio, ſi Henricum Brzetislaum epiſcopum Pragenſem eique fode- ratos excipias, conſecutus eſt. Sed validiſſimum illico æmulum exper- tus Przemislaum aliter Ottocarum dictum minimum natu Wladislai Regis filium, qui & ipſe gratia inter Bohemiæ nobilitatem populum- que pollens ( magnum enim nomen ſibi duabus Moravicis expeditio- nibus pro reipublicæ Bohemæ ſalute ſuſceptis conciliaverat) Wen- ceslao bellum indixit, eumque trium menſium ſpatio intra muros Pragenſes obſeſſum uſque in anni ſequentis principium, non ſecus atque captivum tenuit. Henricus epiſcopus Pragenfis partium Prze- myslai fratruelis ſui ftudioſus, f) cum videret obsidionem in longum trahi, metuens ne ſecus res, atque optaret, obſeſſorum pertinacia ca- derent, ad commune illud hac ætate supremæ auctoritatis potestatis- que Imperatoriæ aſylum confugit, quem ut velocius certiusque in ſententiam ſuam pertraheret, viæ ſuæ comites esse juſsit Przemislaum alterumque ſeniorem fratrem Wladislaum, utrumque Imperatori co- ram stitit, commendavitque, multa adverſus Wazlaum uſurpato- rem Principatus, quem sine conſenſu illius, Principum Imperii po- tiſſimorumque Ordinum Bohemiæ invaſiſſet, criminatus; ſumma po- stulatorum ejus eo vergebat: Przemislaus Ducatu Boemiæ, Wla- dislaus Marchionatu Moraviæ inveſtiretur. Qua quidem rogatione ad jura quæsita confirmanda, ad jurisdictionem feudalem in Mora- viam proferendam, ad Boemorum Ducum potentiam auctoritatemque infirmandam nihil e re magis optatum magisque utile Henrico Im- peratori videri potuit. Neque tamen pecuniis inhians Henrici cu- Gggg PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wenceslaus creatur Dux Bohemiæ. pi- e) Rurſum iſthie Doct. Pubitſchka Wazlaum hune præter omnium veterum mentem & documentorum memorias aliter Wratislaum appellatum fuiſſe affirmat. Jam alias oſtendimus tranſumptorum oſcitantia & errore nomen hoc corrupte pro Wazlaus ſeu Watslaus ſcriptum fuiſſe. f) Neſcio unde hauſerit Balbinus , qui ait Henrico epiſcopo Conradum in Italiam profecturum vices ſuas per Bohemiam con- ceſſiſſe. Provocat quidem ad Jaroslaum; at ego rei hujuſce in nullo vetustiore mentionem invenio. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th I B.S. 469.
WENCESLAI II. I. tis bracteatis hodie dignoſci haud poſſit, cui Principi ex hac anno- rum periodo tribuendi ſint. 601 Perlato in Bohemiam nuncio de obitu Conradi Waczlaus e) filius Sobieslai ſenioris, anno 1140 demortui, minimus natu, inter Prin- cipes vero Ducali ſanguine editos natu maximus, legis Brzetisleæ vi- gore Ducalem thronum expopoſcit, potiſſimorumque Ordinum ſuf- fragio, ſi Henricum Brzetislaum epiſcopum Pragenſem eique fode- ratos excipias, conſecutus eſt. Sed validiſſimum illico æmulum exper- tus Przemislaum aliter Ottocarum dictum minimum natu Wladislai Regis filium, qui & ipſe gratia inter Bohemiæ nobilitatem populum- que pollens ( magnum enim nomen ſibi duabus Moravicis expeditio- nibus pro reipublicæ Bohemæ ſalute ſuſceptis conciliaverat) Wen- ceslao bellum indixit, eumque trium menſium ſpatio intra muros Pragenſes obſeſſum uſque in anni ſequentis principium, non ſecus atque captivum tenuit. Henricus epiſcopus Pragenfis partium Prze- myslai fratruelis ſui ftudioſus, f) cum videret obsidionem in longum trahi, metuens ne ſecus res, atque optaret, obſeſſorum pertinacia ca- derent, ad commune illud hac ætate supremæ auctoritatis potestatis- que Imperatoriæ aſylum confugit, quem ut velocius certiusque in ſententiam ſuam pertraheret, viæ ſuæ comites esse juſsit Przemislaum alterumque ſeniorem fratrem Wladislaum, utrumque Imperatori co- ram stitit, commendavitque, multa adverſus Wazlaum uſurpato- rem Principatus, quem sine conſenſu illius, Principum Imperii po- tiſſimorumque Ordinum Bohemiæ invaſiſſet, criminatus; ſumma po- stulatorum ejus eo vergebat: Przemislaus Ducatu Boemiæ, Wla- dislaus Marchionatu Moraviæ inveſtiretur. Qua quidem rogatione ad jura quæsita confirmanda, ad jurisdictionem feudalem in Mora- viam proferendam, ad Boemorum Ducum potentiam auctoritatemque infirmandam nihil e re magis optatum magisque utile Henrico Im- peratori videri potuit. Neque tamen pecuniis inhians Henrici cu- Gggg PARS VI. ANNAL. HAGEC. Wenceslaus creatur Dux Bohemiæ. pi- e) Rurſum iſthie Doct. Pubitſchka Wazlaum hune præter omnium veterum mentem & documentorum memorias aliter Wratislaum appellatum fuiſſe affirmat. Jam alias oſtendimus tranſumptorum oſcitantia & errore nomen hoc corrupte pro Wazlaus ſeu Watslaus ſcriptum fuiſſe. f) Neſcio unde hauſerit Balbinus , qui ait Henrico epiſcopo Conradum in Italiam profecturum vices ſuas per Bohemiam con- ceſſiſſe. Provocat quidem ad Jaroslaum; at ego rei hujuſce in nullo vetustiore mentionem invenio. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th I B.S. 469.
Strana 602
Henrieus epi- ſcopus Prag- impetrat ab Imp. Przemi- slao Boemiam, Wladislao Mo- raviam. ANNUS 1192. pido tot commodis ſaciata, neque rogationi epiſcopi Pragenſis prius afſenſum præbuit, quam dum uterque Candidatus ſex millia marca- rum (pretium hodie eft facile centum viginti millium florenorum) stipu- latus fuiſſet, ipſeque epiſcopus ſe non modo vadem, ſed etiam obſidem Imperatori eouſque obtuliſſet, dum univerſa ſumma ad obolum uſque ærario Imperiali illata fuiſſet. His indignis epiſcopi artibus abjudi- catus Imperatoris ejusque Principum fententia Waczlao Principatus, Przemyslaus vero & Wladislaus Henrico epiſcopo atque legatione Cæſarea ſtipati in Bohemiam ad capiendam Principatus utriusque poſſeſſionem remiſſi funt. Quæ cum ad anni ſequentis geſta perti- neant, ibidem perſequemur. 8) ☞ ☞ 602 Wenceslaus urbemPragam tradit Henrico epiſcopo. ANNUS JESU CHRISTI MCXCII. COELESTINI III. Pap.2. HENERICIVI Regis23.Imp. 2. HENR. Brzet. ep.Prag. 11. CAYNI ep. Ol. 10. OTTOCARI Duc. 1. Venceslao Duce Bohemiæ jam jam amplius quam tribus menſibus obſidione arctato, interque urbis Pragenfis munimenta ſeſe W ſtrenue cum præfidiario ſuo milite tutante, adfuere tandem legati Imperatoris cum recens creato Duce Bohemiæ Ottocaro, a) Wladislao Marchione Moraviæ, Henricoque epiſcopo Pragenſi, atque per feciales non modo urbis deditionem urſerunt , ſed & interpoſitis graviſſimis minis tantum Wenceslaum civesque perterruere, ut is li- bero ſibi conceſſo exitu urbem in manus epiſcopi Henrici extradi- derit, Pragaque cum cognato ſuo Spitigneo & clientum turba egreſ- ſus velox iter in Teutoniam ingreſsus sit obtentu quidem & commu- ni rumore : ſeſe cauſam ſuam apud Imperatorem proſecuturum. At vero cum deveniſſet in Miſnian, ab Alberto Marchione iſtius provin- ciæ, duplici affinitate Ottocaro juncto, per infidias captus, cumque clientibus ſuis in arctiſſimam cuſtodiam detruſus fuit, ſolo Spitigneo præ- 8) Conradus primum 9 Septembris in Apulia deceſſit, Wazlaus vero teſte Chrono- grapho Siloenſi ſpatio trium vel quatuor menſium Bohemiæ præfuit, quo calcuſo ducto is nonniſi anno ſequente Throno deturbatus eſt Przemyslao in ejus locum ſurrogato , uti recte hunc annum notat Continuator Coſmæ. a ) Ottocarus bi- nominis fuit ; aliter Premisl appellatus, cum vero is jam anno ſequente in diplo- mate Hencici VI. Ottocarum ſe ipſum appellaverit ſcripſeritque, hoc nomine ipſum poſthac donabimus, e quo quidem aliisque documentis Recentiorum communis opi-
Henrieus epi- ſcopus Prag- impetrat ab Imp. Przemi- slao Boemiam, Wladislao Mo- raviam. ANNUS 1192. pido tot commodis ſaciata, neque rogationi epiſcopi Pragenſis prius afſenſum præbuit, quam dum uterque Candidatus ſex millia marca- rum (pretium hodie eft facile centum viginti millium florenorum) stipu- latus fuiſſet, ipſeque epiſcopus ſe non modo vadem, ſed etiam obſidem Imperatori eouſque obtuliſſet, dum univerſa ſumma ad obolum uſque ærario Imperiali illata fuiſſet. His indignis epiſcopi artibus abjudi- catus Imperatoris ejusque Principum fententia Waczlao Principatus, Przemyslaus vero & Wladislaus Henrico epiſcopo atque legatione Cæſarea ſtipati in Bohemiam ad capiendam Principatus utriusque poſſeſſionem remiſſi funt. Quæ cum ad anni ſequentis geſta perti- neant, ibidem perſequemur. 8) ☞ ☞ 602 Wenceslaus urbemPragam tradit Henrico epiſcopo. ANNUS JESU CHRISTI MCXCII. COELESTINI III. Pap.2. HENERICIVI Regis23.Imp. 2. HENR. Brzet. ep.Prag. 11. CAYNI ep. Ol. 10. OTTOCARI Duc. 1. Venceslao Duce Bohemiæ jam jam amplius quam tribus menſibus obſidione arctato, interque urbis Pragenfis munimenta ſeſe W ſtrenue cum præfidiario ſuo milite tutante, adfuere tandem legati Imperatoris cum recens creato Duce Bohemiæ Ottocaro, a) Wladislao Marchione Moraviæ, Henricoque epiſcopo Pragenſi, atque per feciales non modo urbis deditionem urſerunt , ſed & interpoſitis graviſſimis minis tantum Wenceslaum civesque perterruere, ut is li- bero ſibi conceſſo exitu urbem in manus epiſcopi Henrici extradi- derit, Pragaque cum cognato ſuo Spitigneo & clientum turba egreſ- ſus velox iter in Teutoniam ingreſsus sit obtentu quidem & commu- ni rumore : ſeſe cauſam ſuam apud Imperatorem proſecuturum. At vero cum deveniſſet in Miſnian, ab Alberto Marchione iſtius provin- ciæ, duplici affinitate Ottocaro juncto, per infidias captus, cumque clientibus ſuis in arctiſſimam cuſtodiam detruſus fuit, ſolo Spitigneo præ- 8) Conradus primum 9 Septembris in Apulia deceſſit, Wazlaus vero teſte Chrono- grapho Siloenſi ſpatio trium vel quatuor menſium Bohemiæ præfuit, quo calcuſo ducto is nonniſi anno ſequente Throno deturbatus eſt Przemyslao in ejus locum ſurrogato , uti recte hunc annum notat Continuator Coſmæ. a ) Ottocarus bi- nominis fuit ; aliter Premisl appellatus, cum vero is jam anno ſequente in diplo- mate Hencici VI. Ottocarum ſe ipſum appellaverit ſcripſeritque, hoc nomine ipſum poſthac donabimus, e quo quidem aliisque documentis Recentiorum communis opi-
Strana 603
OTTOCARI I. præcipiti fuga in libertatem aſſerto. b) Quid porro cum Wenceslao actum fit, aut quo anno mortem oppetierit, nuſpiam teftatum reli- quere veteres. Balbinus in Tab. IV. Przemysleæ stirpis Duce Fa- bricio eum in carcere mortuum perhibet, ex quo etiam hauſiſſe vide- tur Carpzovius, c) at paradoxon denuo nobis loquitur doctiflimus Pu- bitſchka, dum eum plane ab Alberto occiſum fuiſſe memorat, d) quod ante eum nemo Historicorum afſeruit, imo Necrologium nostrum Tomo III. Monum. Bohemiæ editum ad primam Martii p. 11. clare innuit eum morte naturali ſublatum & non occiſuim. Ita enim ha- bet: Kal. Marcii Wažlaus Dux mor. Certum itaque habemus eum Calendis Martii mortuum, an vero mors illius jam præſenti, an cui cui demum ex conſequentibus annis adſcribenda ſit , quod definiaimn non invenio. Moritur. 603 Praga dedita Przemyslaus Ottocarus ab Henrico in eam induc- tus eft, acclamatus Dux Bohemiæ inauguratusque, quemadmodum & frater illius Wladislaus in poſſeſſionem Marchionatus Moravia immiſſus. Neque tamen (quod veterum indicia, narratorumque & temporum circumſtantiæ innuunt ) auſim dicere, adhuc Marchionis Marchionatusque titulum atque jura firma baſi nixa, inconvulſaque perſtitiſſe. Nam id rurſum unius ſoliusque Henrici epiſcopi Pragen- ſis fine Ordinum Bohemiæ conſenſu factum, attentatumque fuit, quam vim juribus ſuis illatam Ordines Bohemiæ, ne in majus diſcrimen periculumque præcipitetur patria, longanimes ſuſtinere coacti, dum magis propitia fortuna illuceſceret. Atque id eſt, quod perpetuo contranitentibus Bohemiæ Ordinibus paulo poſt lecturi fimus Wla- dislao terris Moravicis deturbato Henricum Ducem Ottocari Succeſ- ſorem ipſum Marchionis Moraviæ titulum aſſumpſiſſe , mox rurſum conceſſis agnatis Principibus Moraviæ provinciis titulum iftum depo- ſuiſſe, dum denique post mortem Henrici Ducis res penitus inter Ot- tocarum, Wladislaumque fratres cum Ordinibus Bohemiæ compoſita Gggg 2 eſt Ottocarus in- auguratur Dux Boh. Marchionatus Moraviæ nec- dum firmus & ſtabilis. opinio evertitur , qui Ottocarum, quaſi Ottoni IV.charum appellatum ex ſtimavere,cum jam ante Ottonis IV. imperium ipſe ſibi hoc nomen tribuerit. b) Civitas Praga obſidione circumdatur , nec capitur. Tandem poſt tres menſes, ipſo Duce Wence- slao permittente per Internuncium Imperatoris nunciatur, in manus Domini epiſcopi traditur. Dux ausem Wenceslans dum in confinibus Zribiæ iter ageret, per insidias verſipellis Marchionis ejusdem provinciæ capitur , & in munitiſſima cuſtodia clauditur ſolo Spitigneo evadente. Cont. Coſmæ ad b. a. c) Lauſitziſcher EhrentempelI. Thl. 2. c. S. 36. d) Chronol, Seſch. Böhmens. Pub.Thronol. Geſch. 4.Theil I.B. S. 478. 470.
OTTOCARI I. præcipiti fuga in libertatem aſſerto. b) Quid porro cum Wenceslao actum fit, aut quo anno mortem oppetierit, nuſpiam teftatum reli- quere veteres. Balbinus in Tab. IV. Przemysleæ stirpis Duce Fa- bricio eum in carcere mortuum perhibet, ex quo etiam hauſiſſe vide- tur Carpzovius, c) at paradoxon denuo nobis loquitur doctiflimus Pu- bitſchka, dum eum plane ab Alberto occiſum fuiſſe memorat, d) quod ante eum nemo Historicorum afſeruit, imo Necrologium nostrum Tomo III. Monum. Bohemiæ editum ad primam Martii p. 11. clare innuit eum morte naturali ſublatum & non occiſuim. Ita enim ha- bet: Kal. Marcii Wažlaus Dux mor. Certum itaque habemus eum Calendis Martii mortuum, an vero mors illius jam præſenti, an cui cui demum ex conſequentibus annis adſcribenda ſit , quod definiaimn non invenio. Moritur. 603 Praga dedita Przemyslaus Ottocarus ab Henrico in eam induc- tus eft, acclamatus Dux Bohemiæ inauguratusque, quemadmodum & frater illius Wladislaus in poſſeſſionem Marchionatus Moravia immiſſus. Neque tamen (quod veterum indicia, narratorumque & temporum circumſtantiæ innuunt ) auſim dicere, adhuc Marchionis Marchionatusque titulum atque jura firma baſi nixa, inconvulſaque perſtitiſſe. Nam id rurſum unius ſoliusque Henrici epiſcopi Pragen- ſis fine Ordinum Bohemiæ conſenſu factum, attentatumque fuit, quam vim juribus ſuis illatam Ordines Bohemiæ, ne in majus diſcrimen periculumque præcipitetur patria, longanimes ſuſtinere coacti, dum magis propitia fortuna illuceſceret. Atque id eſt, quod perpetuo contranitentibus Bohemiæ Ordinibus paulo poſt lecturi fimus Wla- dislao terris Moravicis deturbato Henricum Ducem Ottocari Succeſ- ſorem ipſum Marchionis Moraviæ titulum aſſumpſiſſe , mox rurſum conceſſis agnatis Principibus Moraviæ provinciis titulum iftum depo- ſuiſſe, dum denique post mortem Henrici Ducis res penitus inter Ot- tocarum, Wladislaumque fratres cum Ordinibus Bohemiæ compoſita Gggg 2 eſt Ottocarus in- auguratur Dux Boh. Marchionatus Moraviæ nec- dum firmus & ſtabilis. opinio evertitur , qui Ottocarum, quaſi Ottoni IV.charum appellatum ex ſtimavere,cum jam ante Ottonis IV. imperium ipſe ſibi hoc nomen tribuerit. b) Civitas Praga obſidione circumdatur , nec capitur. Tandem poſt tres menſes, ipſo Duce Wence- slao permittente per Internuncium Imperatoris nunciatur, in manus Domini epiſcopi traditur. Dux ausem Wenceslans dum in confinibus Zribiæ iter ageret, per insidias verſipellis Marchionis ejusdem provinciæ capitur , & in munitiſſima cuſtodia clauditur ſolo Spitigneo evadente. Cont. Coſmæ ad b. a. c) Lauſitziſcher EhrentempelI. Thl. 2. c. S. 36. d) Chronol, Seſch. Böhmens. Pub.Thronol. Geſch. 4.Theil I.B. S. 478. 470.
Strana 604
ANNUS 1192. eſt, certisque legibus & conditionibus Marchionatus ſtabilitus; a quo tempore dein non interruptam ſeriem Marchionum Moraviæ occi- pere ostendemus. Ut ad Henricum epiſcopum redeamus: ille vas & obſes ob numerandam ſex millium marcarum ſummam factus, cum tantum æs ſubito in Bohemia corradere haud poſſet, ad Imperatorem in captivitatem ſuam ut hanc fidejuſsionem Author noster appellat, re- diit, fuitque cum Imperatore Kalendis Decembris apud Altenburg, isthic enim primus inter testes subſcripsit diplomati Henrici VI. his verbis : Henricus Pragenſis epiſcopus. e) At vero Ottocaro Viro militaris ingenii naturaque in bella ardenti, adhue anno præ- ſente campus apertus est fortitudinem ſuam animumque heroicum exerendi: 694 Ottocarus ab Alberto de Bo- gen in auxili- um evocatur. Bavariam va- ſtat. Albertus de Bogen multarum divitiarum terrarumque Comes Bavaricus, qui non modo ditionem Siccenſem ſeu Schittenhofienſem in Bohemia tenebat, ſed & Ottocaro affinitate junctus fuerat (neptem enim ſuam Ludmillam fratris defuncti Friderici filiam, ut ſupra di- ximus, matrimonio ſociatam habuit f ) Albertus, inquam, cum fra- tribus Ortenburgicis Rapatone & Henrico non modo ob limitum diremptionem, sed & ob monasteriorum advocatiam ad arma provo- lavit. Ottenburgicorum cauſam cum Ludovicus Dux & Primores quique Bavariæ defendendam ſuſcepiſſent, Albertus contra exteros in auxilium vocavit, Leopoldum Ducem Austriæ, Bertholdum Ducem Meraniæ, Ottocarumque Ducem Bohemiæ , commiſſo prælio, inquit Auctor Chronici Auguſtenſis ad ſequentem annum: Albertus de Bo- gen Ludovicum Ducem (Bavariæ) fugavit auxilio Boemorum. 8) Her. mannus Abbas Altahenſis in Annalibus ad h. a. addit : multis viris in Boemiam captis abductis h) Tanta vero ferocitate inter utramque par- tem dimicatum eft, ut author Chronici hæc longius & graphice de- ſeribens diçat: totam provinciam Bavariæ flammis & rapinis crude- liſſime ac ſine miſericordia devaſtatam fuiſſe, adeo ut neque ecclesiis, al- e) Apud Schoetgenium & Kreyfigium in Diplom. Medii ævi T. II. p. 171. f ) Perpe- ram doct. Pubitſchka ſororemOttocari facit, filiam enimLudmillam nomine nuſpiam inter filias Wladislai Regis legas. Vide retro ad an. 1174. & 89. g) Adalbertus... fuit homo ferus, & bellicoſus & per hoc deſtructor eccleſiarum ac provinciæ exſtitit. Nam per raiſam (expeditionem unius diei)verſus Varubach cum Bohemis factam &per pr�- lium hahitum cum Ludovico Duce.., eceleſiam uoſtram & alias eccleſias depauperavit. Breve Chronicon vernaculum Altahenſe apud Placidum Haiden, p. 87. b) Apud Ocfel. T. I. p. 664.
ANNUS 1192. eſt, certisque legibus & conditionibus Marchionatus ſtabilitus; a quo tempore dein non interruptam ſeriem Marchionum Moraviæ occi- pere ostendemus. Ut ad Henricum epiſcopum redeamus: ille vas & obſes ob numerandam ſex millium marcarum ſummam factus, cum tantum æs ſubito in Bohemia corradere haud poſſet, ad Imperatorem in captivitatem ſuam ut hanc fidejuſsionem Author noster appellat, re- diit, fuitque cum Imperatore Kalendis Decembris apud Altenburg, isthic enim primus inter testes subſcripsit diplomati Henrici VI. his verbis : Henricus Pragenſis epiſcopus. e) At vero Ottocaro Viro militaris ingenii naturaque in bella ardenti, adhue anno præ- ſente campus apertus est fortitudinem ſuam animumque heroicum exerendi: 694 Ottocarus ab Alberto de Bo- gen in auxili- um evocatur. Bavariam va- ſtat. Albertus de Bogen multarum divitiarum terrarumque Comes Bavaricus, qui non modo ditionem Siccenſem ſeu Schittenhofienſem in Bohemia tenebat, ſed & Ottocaro affinitate junctus fuerat (neptem enim ſuam Ludmillam fratris defuncti Friderici filiam, ut ſupra di- ximus, matrimonio ſociatam habuit f ) Albertus, inquam, cum fra- tribus Ortenburgicis Rapatone & Henrico non modo ob limitum diremptionem, sed & ob monasteriorum advocatiam ad arma provo- lavit. Ottenburgicorum cauſam cum Ludovicus Dux & Primores quique Bavariæ defendendam ſuſcepiſſent, Albertus contra exteros in auxilium vocavit, Leopoldum Ducem Austriæ, Bertholdum Ducem Meraniæ, Ottocarumque Ducem Bohemiæ , commiſſo prælio, inquit Auctor Chronici Auguſtenſis ad ſequentem annum: Albertus de Bo- gen Ludovicum Ducem (Bavariæ) fugavit auxilio Boemorum. 8) Her. mannus Abbas Altahenſis in Annalibus ad h. a. addit : multis viris in Boemiam captis abductis h) Tanta vero ferocitate inter utramque par- tem dimicatum eft, ut author Chronici hæc longius & graphice de- ſeribens diçat: totam provinciam Bavariæ flammis & rapinis crude- liſſime ac ſine miſericordia devaſtatam fuiſſe, adeo ut neque ecclesiis, al- e) Apud Schoetgenium & Kreyfigium in Diplom. Medii ævi T. II. p. 171. f ) Perpe- ram doct. Pubitſchka ſororemOttocari facit, filiam enimLudmillam nomine nuſpiam inter filias Wladislai Regis legas. Vide retro ad an. 1174. & 89. g) Adalbertus... fuit homo ferus, & bellicoſus & per hoc deſtructor eccleſiarum ac provinciæ exſtitit. Nam per raiſam (expeditionem unius diei)verſus Varubach cum Bohemis factam &per pr�- lium hahitum cum Ludovico Duce.., eceleſiam uoſtram & alias eccleſias depauperavit. Breve Chronicon vernaculum Altahenſe apud Placidum Haiden, p. 87. b) Apud Ocfel. T. I. p. 664.
Strana 605
OTTOCARI I. 605 altaribus, reliquiisque Sanctorum parceretur. Res demum malever- tit Alberto, nam VIII. Idus Decembris in Comitiis Ratisbonenſibus Princeps (perſequitur author) qui hujus mali auctor & inventor, & quaſi Signifer extitit, Comes videlicet de Pogen propter innumerabilia & inaudita mala, quæ in Chriſtianos in partibus ſuis exercuit, & quia in- duxit ſuper eos gentem barbaram & feram, Boemos ſcilicet, digna pœ- na coercitus eſt, publicus boſtis regni coram Imperatore adjudicatus. i) Quanquam ejusmodi ſententia adverſus Ottocarum vibrata non fue- rit, eum tamen hoc ſuo facinore multum offendiſſe Imperatoris gra- tiam res ipſa innuit, at vero diſſimulaſſe tantiſper Imperatorem indi- gnationem ſuam, ne ſumma ſtipulatarum ſex millium marcarum nec- dum perſolutarum excideret, perſuadet, quod Ottocarus adhuc an- no ſequente in Curia Imperatoris in Geilenhuſen fuerit ejusque di- plomati ſubſcripſerit; cum vero neque tum pacta pecunia expuncta fuiſſet , reſuſcitatum præſentis anni delictum, potiſſimamque exauc- torandi Ottocari occaſionem cauſamque præbuit. Annus præſens pluribus acceſſionibus auxit Plaſſenſe Ordinis Cistercienſis monasterium: Nam & Ulricus Dcislai filius, qui nuper in expeditione Hieroſolymitana periculo mortis obnoxius fuerat, vo- to nuncupato prædium ſuum Loman eidem obtulit, & Dietlebus, tum fratris ſui voluntatem expleturus, tum de ſuo quædam adjecturus, ſex villas contulit. k) Utramque hanc chartam ex archivo monaſterii iftius depromptam hic ſiftimus, tum quod neutra adhuc typis excuſa ſit, tum ut Hagecii ejusque ſequacium chronologia erroris convincatur, qui Ottocarum nonniſi quatuor menſibus anno ſuperiore præfuiſſe, præſente vero jam Henricum illi ſucceſſiſſe, imo neſcio quod inter utrumque geftum prælium fomniant, cum ex utraque manifestum fit Przemislum ſeu Ottocarum, cujus conſenſu donationes iftæ factæ ſunt, adhuc Ducem fuiſſe , Henricum vero nonnifi epiſcopi nomine referri. Literarum verba hæc ſunt : Plaſſenſe cœno- bium ditionibus augetur. Notum ſit omnibus Chriſti fidelibus tam preſentibus,quam futuris : Quod ego Ulricus Dcislai filius prædium meum Loman cum attinenciis ſuis , trans mare in periculo mortis poſitus, divino inſtinctu fratribus in Plaz i) Apud Ludewig Volum. II. Rer. Bamb. p. 345. k) Posterior charta notis Chro- nologicis deſtituta eſt, ſed teſtium nomina, annuſque, alterius manu extra inſcrip- tus annum præſentem aut ſummum ſequentem innuunt.
OTTOCARI I. 605 altaribus, reliquiisque Sanctorum parceretur. Res demum malever- tit Alberto, nam VIII. Idus Decembris in Comitiis Ratisbonenſibus Princeps (perſequitur author) qui hujus mali auctor & inventor, & quaſi Signifer extitit, Comes videlicet de Pogen propter innumerabilia & inaudita mala, quæ in Chriſtianos in partibus ſuis exercuit, & quia in- duxit ſuper eos gentem barbaram & feram, Boemos ſcilicet, digna pœ- na coercitus eſt, publicus boſtis regni coram Imperatore adjudicatus. i) Quanquam ejusmodi ſententia adverſus Ottocarum vibrata non fue- rit, eum tamen hoc ſuo facinore multum offendiſſe Imperatoris gra- tiam res ipſa innuit, at vero diſſimulaſſe tantiſper Imperatorem indi- gnationem ſuam, ne ſumma ſtipulatarum ſex millium marcarum nec- dum perſolutarum excideret, perſuadet, quod Ottocarus adhuc an- no ſequente in Curia Imperatoris in Geilenhuſen fuerit ejusque di- plomati ſubſcripſerit; cum vero neque tum pacta pecunia expuncta fuiſſet , reſuſcitatum præſentis anni delictum, potiſſimamque exauc- torandi Ottocari occaſionem cauſamque præbuit. Annus præſens pluribus acceſſionibus auxit Plaſſenſe Ordinis Cistercienſis monasterium: Nam & Ulricus Dcislai filius, qui nuper in expeditione Hieroſolymitana periculo mortis obnoxius fuerat, vo- to nuncupato prædium ſuum Loman eidem obtulit, & Dietlebus, tum fratris ſui voluntatem expleturus, tum de ſuo quædam adjecturus, ſex villas contulit. k) Utramque hanc chartam ex archivo monaſterii iftius depromptam hic ſiftimus, tum quod neutra adhuc typis excuſa ſit, tum ut Hagecii ejusque ſequacium chronologia erroris convincatur, qui Ottocarum nonniſi quatuor menſibus anno ſuperiore præfuiſſe, præſente vero jam Henricum illi ſucceſſiſſe, imo neſcio quod inter utrumque geftum prælium fomniant, cum ex utraque manifestum fit Przemislum ſeu Ottocarum, cujus conſenſu donationes iftæ factæ ſunt, adhuc Ducem fuiſſe , Henricum vero nonnifi epiſcopi nomine referri. Literarum verba hæc ſunt : Plaſſenſe cœno- bium ditionibus augetur. Notum ſit omnibus Chriſti fidelibus tam preſentibus,quam futuris : Quod ego Ulricus Dcislai filius prædium meum Loman cum attinenciis ſuis , trans mare in periculo mortis poſitus, divino inſtinctu fratribus in Plaz i) Apud Ludewig Volum. II. Rer. Bamb. p. 345. k) Posterior charta notis Chro- nologicis deſtituta eſt, ſed teſtium nomina, annuſque, alterius manu extra inſcrip- tus annum præſentem aut ſummum ſequentem innuunt.
Strana 606
606 Plaz, Domino Deo famulantibus, pro remedio anime mee, parentumque meorum contulerim. Hanc itaque donationem & cetera negotia mea Marquardo fideli ſocio meo Dei amore filiis, ac fratruelibus, ceterisque propinquis, & amicis meis manifeſtandam commiſi. Hoc autem fi quis infringere tentaverit , indulgentiam peccatorum meorum ſe impediviſſe noverit. Eapropter rogo vos omnes, precibus quibus valeo, quatenus tam pro veſtra, quam pro mea ſalute eleemoſynas meas jure perpetuc confirmetis. Hæc a Marquardo Witcone, Hermanno, Przibislav, filii & Fratueles ceterique fideles beate memorie Ulrici audientes coram glo- rioſo Duce Domino Primyſſelone, ac venerabili epiſcopo Domino Henri- co confirmaverunt, & teftes adhibuerunt. Hi autem ſunt teftes: Do- minus Dux Primiſsl. Dominus epiſcopus Henricus. Ratibor Judex Curie. Grabiſſe Camerarius. Hermannus Marquardi filius. Zbro- mir. Dirſizlaus. Ruſſo. Mutin. Hoyer. Zmil. Pleh. Marquart. Otto de Wrſſcan. Jans Judex Plſnenſis. Pribislaus Cozeche filius. Witek. Luttor. Otesban. Martin Oftre filius. Boguslaus. Stibor de Kis. Jan frater Golah. Bertholdus Naſchepule. Petrus. Thimo. Jan de Nechemiſch. Hermannus Wilhelmi filius : Bogual. Erneſt. Diwiſs. Budi- woi. Bernard. Pribislaw. Bum. Burgos. Marquard & fratres ſui. Zbis Conradi filius Stinen. Florianus Cancellarius. Ruhado ſcriba. Hec autem acta ſunt anno Dominice Incarnationis milleſimo centeſimo no- nageſimo ſecundo. Indictione decima. ANNUS II92. Altera hujus ſententiæ est: Univerſis tam preſentibus quam poſteris noſtris fignificamus: quod Dietlebus hereditatem fratris ſui Gumbaldi nobis pro remedio anime ſue collatam poteſtative abſtulit; de hoc vero malo reſipiſcens, quaſi con- cambium faciendo pro hac hereditate alias tres villas tam pro animabus tam ſue, quam fratris prenominati Gumbaldi eccleſie S. Marie in Plaz contulit,quarum nomina ſunt hec: Straſiſce. Cedilice. Scernagul. Sed &alias villas patris ſui Gumbaldi. Dubrawiſch. Boor. Mladatis, pro remedio anime ſue eidem traditas, nec non ad dimidiam araturam fratris ejus Cunonis, & molendinum in pace pro anima ſua habere permiſit. Hujus rei teftes ſunt hi: Primyſsl Dux Boemorum. Jons Judex. Lutebor fi- lius Smil. Trojanus. Namganus. Bum. Norbere. Sueſt. Ludevic. Cun- radus filius Protive. Lutwinus. Rapoto Notarius. Adalbertus Capel- lanus. Puche. Pridotta. Bohedaſs. Radoſte. Conradus filius Gotheſcal. Cluſone cum fratre ſuo Bavor. Dluhomil & Petrus Miles eorum.
606 Plaz, Domino Deo famulantibus, pro remedio anime mee, parentumque meorum contulerim. Hanc itaque donationem & cetera negotia mea Marquardo fideli ſocio meo Dei amore filiis, ac fratruelibus, ceterisque propinquis, & amicis meis manifeſtandam commiſi. Hoc autem fi quis infringere tentaverit , indulgentiam peccatorum meorum ſe impediviſſe noverit. Eapropter rogo vos omnes, precibus quibus valeo, quatenus tam pro veſtra, quam pro mea ſalute eleemoſynas meas jure perpetuc confirmetis. Hæc a Marquardo Witcone, Hermanno, Przibislav, filii & Fratueles ceterique fideles beate memorie Ulrici audientes coram glo- rioſo Duce Domino Primyſſelone, ac venerabili epiſcopo Domino Henri- co confirmaverunt, & teftes adhibuerunt. Hi autem ſunt teftes: Do- minus Dux Primiſsl. Dominus epiſcopus Henricus. Ratibor Judex Curie. Grabiſſe Camerarius. Hermannus Marquardi filius. Zbro- mir. Dirſizlaus. Ruſſo. Mutin. Hoyer. Zmil. Pleh. Marquart. Otto de Wrſſcan. Jans Judex Plſnenſis. Pribislaus Cozeche filius. Witek. Luttor. Otesban. Martin Oftre filius. Boguslaus. Stibor de Kis. Jan frater Golah. Bertholdus Naſchepule. Petrus. Thimo. Jan de Nechemiſch. Hermannus Wilhelmi filius : Bogual. Erneſt. Diwiſs. Budi- woi. Bernard. Pribislaw. Bum. Burgos. Marquard & fratres ſui. Zbis Conradi filius Stinen. Florianus Cancellarius. Ruhado ſcriba. Hec autem acta ſunt anno Dominice Incarnationis milleſimo centeſimo no- nageſimo ſecundo. Indictione decima. ANNUS II92. Altera hujus ſententiæ est: Univerſis tam preſentibus quam poſteris noſtris fignificamus: quod Dietlebus hereditatem fratris ſui Gumbaldi nobis pro remedio anime ſue collatam poteſtative abſtulit; de hoc vero malo reſipiſcens, quaſi con- cambium faciendo pro hac hereditate alias tres villas tam pro animabus tam ſue, quam fratris prenominati Gumbaldi eccleſie S. Marie in Plaz contulit,quarum nomina ſunt hec: Straſiſce. Cedilice. Scernagul. Sed &alias villas patris ſui Gumbaldi. Dubrawiſch. Boor. Mladatis, pro remedio anime ſue eidem traditas, nec non ad dimidiam araturam fratris ejus Cunonis, & molendinum in pace pro anima ſua habere permiſit. Hujus rei teftes ſunt hi: Primyſsl Dux Boemorum. Jons Judex. Lutebor fi- lius Smil. Trojanus. Namganus. Bum. Norbere. Sueſt. Ludevic. Cun- radus filius Protive. Lutwinus. Rapoto Notarius. Adalbertus Capel- lanus. Puche. Pridotta. Bohedaſs. Radoſte. Conradus filius Gotheſcal. Cluſone cum fratre ſuo Bavor. Dluhomil & Petrus Miles eorum.
Strana 607
OTTOCARI I. 607 Poſtremo non prætermittenda mors Budislai Decani eccleſiæ S. Viti, de qua MS. Codex Anniversariorum Metropolitanæ Pragenſis eccleſiæ: VIII. Idus Februarii obiit Budislaus Decanus Pragenſis, in cujus Anniverſario Miniſter S. Silveſtri debet distribuere unam marcam.a) Mors Budislai Decani ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXCIII. COELESTINI III. Pap. 3 HENRICI Reg. 24 Imp. 3 HENR. Brzet. ep. Prag. 12 CAYNI ep. Ol. 11 HENR. Duc. & ep. 1 Jihil tam præter ſpem unquam evenit Regno Bohemiæ, quam ut epiſcopus Pragenfis cum ſua eccleſiaſtica poteſtate conjunge- N ret ſupremum politicum imperiumPrincipatusque dignitatem, id anno præſente Henricus Brzetislaus epiſcopusPragenſis effectum dedit; Obſes ille adhuc detinebatur apud Imperatorem, quod ſex millium marcarum pondus, pro quo fide juſſerat, necdum ab Ottocaro Duce Bohemiæ & Wladislao fratre perſolutum eſſet ; & quidem tanta cau- tione vigilantiaque ſervabatur tam anno lapſo quam præſente partim in aula Imperatoris partim Egræ, b) ut ne quidem ei orationis cau- ſa ad limina S. Jacobi Apoſtoli proficiſci concederetur, imo ex via pedem referre adigeretur, c) qua neceſsitate arctatus rediit ad Bohe- miam, veroſimillime ſtipu'ati æris urgendi colligendique cauſa. Sed lavit æthiopem : Diſplicuit Ordinibus Bohemiæ damnoſa Moraviæ per Marchionatus erectionem ſciſſio, quam inſuper tanto argenti pondere redimere iniquum videbatur, exoſa fuit genti univerſæ omnis Imperialis pecuniaria exactio ſtipulatioque præſertim novorum Ducum confirmatorum cauſa flagitata, quæ ne in jus, debitumque trahe- retur , omnibus viribus contra niſa eſt , d) atque id non aliud cauſæ fuit, quod Henricus infectis rebus ad Imperatorem, redierit aſsumpto ſe- cum Ottocaro Duce , qui moram tantam cunctationemque perpurga- ret. Sane Ottocarum hoc anno apud Geilenhuſen Calendis Junii in Curia Imperatoris moratum oſtendit tam ejus, quam Henrici epiſco- pi ſubſcriptio in diplomate Henrici IV., quo Magdeburgenſi Archi- epi- a) Peſſina in Phoſph. Septic, p. 608 Berghauer in Protom. Pœnit. p. 145 b) Hen- rieus coactus eſt dimidium præteriti & dimidium præſentis anui , hoc eft fere inte- grum annum partim in Egra , partim in Curia Imperatoris conſiſtere , cum neque Imperator ipſum ab hac fide juſſione abſolveret , neque illi perſolverent. Chronogra- phus Siloenſis ad h. a. p. 122. c) Continuator Coſmæ p. 60. an. 1192. d) Quan- tam ejusmodi exactio invidiam odiumque conflaverit Friderico Duci ſupra vidimus. Henrieus epi- ſcopus obſes a- pud Imperato- rem. Pecuniam Im- peratori ſtipu- latam a Bohe- mis non impe- trat.
OTTOCARI I. 607 Poſtremo non prætermittenda mors Budislai Decani eccleſiæ S. Viti, de qua MS. Codex Anniversariorum Metropolitanæ Pragenſis eccleſiæ: VIII. Idus Februarii obiit Budislaus Decanus Pragenſis, in cujus Anniverſario Miniſter S. Silveſtri debet distribuere unam marcam.a) Mors Budislai Decani ☞ ANNUS JESU CHRISTI MCXCIII. COELESTINI III. Pap. 3 HENRICI Reg. 24 Imp. 3 HENR. Brzet. ep. Prag. 12 CAYNI ep. Ol. 11 HENR. Duc. & ep. 1 Jihil tam præter ſpem unquam evenit Regno Bohemiæ, quam ut epiſcopus Pragenfis cum ſua eccleſiaſtica poteſtate conjunge- N ret ſupremum politicum imperiumPrincipatusque dignitatem, id anno præſente Henricus Brzetislaus epiſcopusPragenſis effectum dedit; Obſes ille adhuc detinebatur apud Imperatorem, quod ſex millium marcarum pondus, pro quo fide juſſerat, necdum ab Ottocaro Duce Bohemiæ & Wladislao fratre perſolutum eſſet ; & quidem tanta cau- tione vigilantiaque ſervabatur tam anno lapſo quam præſente partim in aula Imperatoris partim Egræ, b) ut ne quidem ei orationis cau- ſa ad limina S. Jacobi Apoſtoli proficiſci concederetur, imo ex via pedem referre adigeretur, c) qua neceſsitate arctatus rediit ad Bohe- miam, veroſimillime ſtipu'ati æris urgendi colligendique cauſa. Sed lavit æthiopem : Diſplicuit Ordinibus Bohemiæ damnoſa Moraviæ per Marchionatus erectionem ſciſſio, quam inſuper tanto argenti pondere redimere iniquum videbatur, exoſa fuit genti univerſæ omnis Imperialis pecuniaria exactio ſtipulatioque præſertim novorum Ducum confirmatorum cauſa flagitata, quæ ne in jus, debitumque trahe- retur , omnibus viribus contra niſa eſt , d) atque id non aliud cauſæ fuit, quod Henricus infectis rebus ad Imperatorem, redierit aſsumpto ſe- cum Ottocaro Duce , qui moram tantam cunctationemque perpurga- ret. Sane Ottocarum hoc anno apud Geilenhuſen Calendis Junii in Curia Imperatoris moratum oſtendit tam ejus, quam Henrici epiſco- pi ſubſcriptio in diplomate Henrici IV., quo Magdeburgenſi Archi- epi- a) Peſſina in Phoſph. Septic, p. 608 Berghauer in Protom. Pœnit. p. 145 b) Hen- rieus coactus eſt dimidium præteriti & dimidium præſentis anui , hoc eft fere inte- grum annum partim in Egra , partim in Curia Imperatoris conſiſtere , cum neque Imperator ipſum ab hac fide juſſione abſolveret , neque illi perſolverent. Chronogra- phus Siloenſis ad h. a. p. 122. c) Continuator Coſmæ p. 60. an. 1192. d) Quan- tam ejusmodi exactio invidiam odiumque conflaverit Friderico Duci ſupra vidimus. Henrieus epi- ſcopus obſes a- pud Imperato- rem. Pecuniam Im- peratori ſtipu- latam a Bohe- mis non impe- trat.
Strana 608
Epiſcopus Pra- genſis Ottoca- rum in odium Imp. adducit. In ejus lo cum ſurrogatur , Dux Boemiæ nominatur. ANNUS 1192. 608 epiſcopo plura prædia Henrici Leonis donavit. d) Dimiſſus tamen, & in patriam redire permiſſus Ottocarus, obſide adhuc ſervato epi- ſcopo procul dubio, quod ſpe lactatus fuerit Imperator, fore ut propediem pecunia numeretur. Sed cum postea duorum pene men- fium decurſu fidem ſuam non liberaſset, pertœso & impatiente epi- ſcopo tam diuturnæ cuſtodiæ, Ottocaro vero ſuorum inftigationibus adverſus Henricum, exactionis tam inſolentis authorem, irritato, res in apertam ſimultatem erumpere viſa, adeo ut jam non eſſet tutum epiſcopo Bohemiam intrare, quemadmodum Chronographus noſter ad h. a. loquitur. Pœnitere igitur cœpit epiſcopum operarum ſua- rum, ut Ottocarus in ſolium eveheretur , profuſarum, adverſus quem ingratum & beneficii immemorem, nonniſi ultionem jam ſpirabat. Non ne ſcius erat Imperatoris nonniſi ſimulatam amicitiam eſſe toties falſis promiſſionibus numerandæ pecuniæ deluſam, & cumprimis vaſ- tatione Bavariæ graviter offenſam. His argumentis his telis epiſcopus familiaris & commenſalis Imperatoris uſus, perſuaſit illi denique, ut tanquam læſæ Majeſtatis & ledendæ perſonæ reum Ducatu Bohemiæ ab- judicaverit, & pro eo epiſcopum cum vexillis, ſicut mos eſt, ſolemniter inveſtitum in Bohemiam remiſerit, insuper & omne debitum remiſerit. «) Similem tragulam colubrini ingenii epiſcopus injecit Wladislao Ot- tocari fratri Marchioni Moraviæ, quod non obſcure his verbis innuit Anonymus in Chronico Bohemico f) Anno vero inquit, Domini MCXCIII. cum Spitigneo juvene filio Wenceslai prædicti Brecislaus alias Henricus epiſcopus Pragenſis Imperatorem acceſſit procurans ſibi regni Bohemiæ regimen ab Imperatore committi, & ab ipſo Principa- tum nomine juvenis Spitignei in feudum relevans, Bohemiam reverſus eſt. In qua oratione post vocem Principatum desiderari alteram Mo- raviæ, (quam pro juvene Spitigneo exule & ad Imperatorem profu- go in feudum accepit epiſcopus) ſenſus & res ipſa perſuadet, cum regimen Bohemiæ epiſcopo commiſſum author jam præmiſerit. Nem- pe verſuti animi Præſul non ignarus erat, quanto odio Marchionis titulum & jura inſectarentur univerſim Bohemi, non neſcius etiam erat Imperatorem a jure ſuo ſemel quæsito non receſſurum: cum ita- que vexillis Bohemiam in feudum accepit, fimul & nomine Spitignei quem d) Hujus rei teſtes ſunt : Heinricus Pragenſis epiſcopus , Theodoricus Miſnenſis epiſcopus , Odocarus Dux Bohemorum. Apud Ludevig. T. XI. Reliqu. p. 289. e) Chrono- graphus Siloenſis ad h. a. p. 123. f) Apud Ludewigium T. XI. Reliqu.p. 282 & apud Menken. T. III. p. 1709.
Epiſcopus Pra- genſis Ottoca- rum in odium Imp. adducit. In ejus lo cum ſurrogatur , Dux Boemiæ nominatur. ANNUS 1192. 608 epiſcopo plura prædia Henrici Leonis donavit. d) Dimiſſus tamen, & in patriam redire permiſſus Ottocarus, obſide adhuc ſervato epi- ſcopo procul dubio, quod ſpe lactatus fuerit Imperator, fore ut propediem pecunia numeretur. Sed cum postea duorum pene men- fium decurſu fidem ſuam non liberaſset, pertœso & impatiente epi- ſcopo tam diuturnæ cuſtodiæ, Ottocaro vero ſuorum inftigationibus adverſus Henricum, exactionis tam inſolentis authorem, irritato, res in apertam ſimultatem erumpere viſa, adeo ut jam non eſſet tutum epiſcopo Bohemiam intrare, quemadmodum Chronographus noſter ad h. a. loquitur. Pœnitere igitur cœpit epiſcopum operarum ſua- rum, ut Ottocarus in ſolium eveheretur , profuſarum, adverſus quem ingratum & beneficii immemorem, nonniſi ultionem jam ſpirabat. Non ne ſcius erat Imperatoris nonniſi ſimulatam amicitiam eſſe toties falſis promiſſionibus numerandæ pecuniæ deluſam, & cumprimis vaſ- tatione Bavariæ graviter offenſam. His argumentis his telis epiſcopus familiaris & commenſalis Imperatoris uſus, perſuaſit illi denique, ut tanquam læſæ Majeſtatis & ledendæ perſonæ reum Ducatu Bohemiæ ab- judicaverit, & pro eo epiſcopum cum vexillis, ſicut mos eſt, ſolemniter inveſtitum in Bohemiam remiſerit, insuper & omne debitum remiſerit. «) Similem tragulam colubrini ingenii epiſcopus injecit Wladislao Ot- tocari fratri Marchioni Moraviæ, quod non obſcure his verbis innuit Anonymus in Chronico Bohemico f) Anno vero inquit, Domini MCXCIII. cum Spitigneo juvene filio Wenceslai prædicti Brecislaus alias Henricus epiſcopus Pragenſis Imperatorem acceſſit procurans ſibi regni Bohemiæ regimen ab Imperatore committi, & ab ipſo Principa- tum nomine juvenis Spitignei in feudum relevans, Bohemiam reverſus eſt. In qua oratione post vocem Principatum desiderari alteram Mo- raviæ, (quam pro juvene Spitigneo exule & ad Imperatorem profu- go in feudum accepit epiſcopus) ſenſus & res ipſa perſuadet, cum regimen Bohemiæ epiſcopo commiſſum author jam præmiſerit. Nem- pe verſuti animi Præſul non ignarus erat, quanto odio Marchionis titulum & jura inſectarentur univerſim Bohemi, non neſcius etiam erat Imperatorem a jure ſuo ſemel quæsito non receſſurum: cum ita- que vexillis Bohemiam in feudum accepit, fimul & nomine Spitignei quem d) Hujus rei teſtes ſunt : Heinricus Pragenſis epiſcopus , Theodoricus Miſnenſis epiſcopus , Odocarus Dux Bohemorum. Apud Ludevig. T. XI. Reliqu. p. 289. e) Chrono- graphus Siloenſis ad h. a. p. 123. f) Apud Ludewigium T. XI. Reliqu.p. 282 & apud Menken. T. III. p. 1709.
Strana 609
HENRICI IS 608 (quem Principem Moraviæ Imperatori nominavit, commendavitque) Moraviam in feudum accepit; atque id est, quod eum paulo postea ſe ſe Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ in ſuo diplomate ſcrip- ſiſſe viſuri ſimus , id eſt, quod anno ſequente, ut Chronographus noſter loquitur, abierit cum exercitu in Moraviam, & terram illam ſive caſtra terræ (quæ erant Wladislai Marchionis Moraviæ) ſuo do- minio ſubjugaverit. g) Doct. Pubitſcka novam prorſus omnibusque veteribus penitus incognitam culpam delictumque Ottocaro affingit; quo eum ait Imperatoris indignationem magis magisque exaſperafse, h) nempe complicem etiam fuiſſe rebellionis illius, quam-ob Albertum Leodienſem epiſcopum per inſidias enectum Henricus Dux Lotha- ringiæ; Dux Limburgenſis , Archiepiſcopus Colonienſis , aliique Prin- cipes Germaniæ adverſus Imperatorem concitarunt. Vah nugas ! quid mors Leodienſis epiſcopi , aut Principum Rheni tam longinquorum vindicta ad Ottocarum nostrum pertinebat? meminitne ullus vete- rum Ottocari aut Ducis Bohemiæ? Sed doctifsimus Vir pro firmamen- to ſuo adducit Ægidii monachi Ciſtercienſis c. 90, quo loco author dicit: Principes multi regni Teutonici, qui abſentes erant, conſilio eo- rum firmiter adbærebant : Ergo adhæfit etiam Ottocarus ? ergo adhæ- ſione ſua Imperatoris gratiam magis magisque offendit? Qua quidem argumentatione nullam ſolidiorem, nullam magis infallibilem adferre potuit: ante omnia autem Vir doct. ejusce ætatis legitimis documen- tis oftendere debuit Bohemiam in censum regni Teutonici venisse, aut voces multi Principes neceſfario includere Ottocarum Ducem Bohe- miæ Sed ut jam doctiſſimo Viro iſti probem ab extero etiam ſcri- ptore unam ſolamque Ottocari cum Comite de Pogen confœdera- tionem, Bavariæque vaſtationem exauctorati Ottocari cauſam com- memorari, habeat Hermanni Abbatis Altahenſis in Annalibus ſuis ad h. a. luculentum teſtimonium: i) Otakar Dux Bohemiæe, quod in au- xilio Comitis de Pogen fuiſſet, deponitur, ſubftituitur Henricus epiſcopus Qui idem author poſtea ipſum locum Comitiorum prodit, quo ex- auctoratus fuit: deſtitutus, inquit , in Curia Wormatiæ celebrata, pro co , quod contra Ludov cum Ducem (Bavariæ) in auxilium Alberti Co- mi- Hhhh PARS VI ANNAL. HAGEC g) Eodem prorſus ritu postea Reges nostri fimul Bohemiam & Moraviam in feudum accepere , quam poiteriorem dein agnatis aut filiis ſuis rurſum in feudum conceſ- Pub.Ehronol. ſere , ea tamen lege , ut nullus Marchio Moraviæ ab ipſo Imperatore, niſi ſimul eſſet Rex Boemiæ, inveſtiretur , aut infeudaretnr. Vide Joannis Regis & Caroli Geſch. 4. Thi. IV. feudales de Marchionatu Moravis literas. b) Chron. Seschichte Böhmens, 1.B. S. 471 i) Apud Oefel. T. I. p. 664. Cauſa exancto- rati Ottocari.
HENRICI IS 608 (quem Principem Moraviæ Imperatori nominavit, commendavitque) Moraviam in feudum accepit; atque id est, quod eum paulo postea ſe ſe Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ in ſuo diplomate ſcrip- ſiſſe viſuri ſimus , id eſt, quod anno ſequente, ut Chronographus noſter loquitur, abierit cum exercitu in Moraviam, & terram illam ſive caſtra terræ (quæ erant Wladislai Marchionis Moraviæ) ſuo do- minio ſubjugaverit. g) Doct. Pubitſcka novam prorſus omnibusque veteribus penitus incognitam culpam delictumque Ottocaro affingit; quo eum ait Imperatoris indignationem magis magisque exaſperafse, h) nempe complicem etiam fuiſſe rebellionis illius, quam-ob Albertum Leodienſem epiſcopum per inſidias enectum Henricus Dux Lotha- ringiæ; Dux Limburgenſis , Archiepiſcopus Colonienſis , aliique Prin- cipes Germaniæ adverſus Imperatorem concitarunt. Vah nugas ! quid mors Leodienſis epiſcopi , aut Principum Rheni tam longinquorum vindicta ad Ottocarum nostrum pertinebat? meminitne ullus vete- rum Ottocari aut Ducis Bohemiæ? Sed doctifsimus Vir pro firmamen- to ſuo adducit Ægidii monachi Ciſtercienſis c. 90, quo loco author dicit: Principes multi regni Teutonici, qui abſentes erant, conſilio eo- rum firmiter adbærebant : Ergo adhæfit etiam Ottocarus ? ergo adhæ- ſione ſua Imperatoris gratiam magis magisque offendit? Qua quidem argumentatione nullam ſolidiorem, nullam magis infallibilem adferre potuit: ante omnia autem Vir doct. ejusce ætatis legitimis documen- tis oftendere debuit Bohemiam in censum regni Teutonici venisse, aut voces multi Principes neceſfario includere Ottocarum Ducem Bohe- miæ Sed ut jam doctiſſimo Viro iſti probem ab extero etiam ſcri- ptore unam ſolamque Ottocari cum Comite de Pogen confœdera- tionem, Bavariæque vaſtationem exauctorati Ottocari cauſam com- memorari, habeat Hermanni Abbatis Altahenſis in Annalibus ſuis ad h. a. luculentum teſtimonium: i) Otakar Dux Bohemiæe, quod in au- xilio Comitis de Pogen fuiſſet, deponitur, ſubftituitur Henricus epiſcopus Qui idem author poſtea ipſum locum Comitiorum prodit, quo ex- auctoratus fuit: deſtitutus, inquit , in Curia Wormatiæ celebrata, pro co , quod contra Ludov cum Ducem (Bavariæ) in auxilium Alberti Co- mi- Hhhh PARS VI ANNAL. HAGEC g) Eodem prorſus ritu postea Reges nostri fimul Bohemiam & Moraviam in feudum accepere , quam poiteriorem dein agnatis aut filiis ſuis rurſum in feudum conceſ- Pub.Ehronol. ſere , ea tamen lege , ut nullus Marchio Moraviæ ab ipſo Imperatore, niſi ſimul eſſet Rex Boemiæ, inveſtiretur , aut infeudaretnr. Vide Joannis Regis & Caroli Geſch. 4. Thi. IV. feudales de Marchionatu Moravis literas. b) Chron. Seschichte Böhmens, 1.B. S. 471 i) Apud Oefel. T. I. p. 664. Cauſa exancto- rati Ottocari.
Strana 610
ANNUS 1193. Ottocarus Op- timates ſuos in fide confirmat. deſerunt illum. Ottocarus fu- git. 610 mitis Bavariam intraverat. Neque alium, atque hunc Comitem de Bogen intellexit B. Gerlacus a nobis eodem T. III. vulgatus p. 123. illis vocibus quidam Princeps de Saxonia, qua Saxoniæ generica ap- pellatione, illo ævo non infrequente, Germaniam intellexit, quod re ipſa Pulkava clarius explicat, dum ait: p. 201. quidam Frincipes de Bavaria. Dum machinamenta illa epiſcopi Pragenſis adverſus Ottocarum procuderentur, fatalisque exauctorationis ſententia adverfus illum Wor- matiæ ferretur, morabatur Ottocarus Pragæ, rerum certior redditus id unum adlaborabat, ut Primores regni in fide erga ſe confirmaret: ſynchronus Gerlacus c.l. ait : Majores natu, ut ipſi oculata fide perſpeximus, Ducem ſuum (Ottocarum) vanis ſeducebant ſpebus, jurantes, & filios ſuos dantes obſides, quod eum nullo modo deſerent, nulla neceſfitate dimittent. Et vero Ottocarus ubi intellexit menſis Auguſti initio Henricum epi- ſcopum cum Spitigneo adventare, firmatis denuo in fide Optimati- bus, Principatusque ſui ſenatoribus, cum eisdem Beraunam uſque obviam proceſſit, vim vi, si opus eſſet, propulſuris. Sed cum per- tigiſſet in locum Zdicz appellatum (hodie prima poſtaria poſt Berau- nam ſtatio eſt) illico ſcenam mutari miratus exterritusque eft: nam ut author nofter brevibus proſequitur: transfugerant ad epiſcopum unus poſt unum, incipientes a ſenioribus. Mutati tam ſubito conſilii cauſas facile conjicere fas eft. Intellexerunt nempe tandem Optima- tes ſummam illam ſex millium marcarum (quæ illos tantoopere ex- cruciabat) ab Imperatore remmitti, ſi epiſcopus in Ducem recipe- retur; intellexerunt Henrico epiſcopo Principatum Bohemiæ una cum Marchionis Moraviæ titulo & juribus conceſſum iri, Spitigneum vero Moraviam jure feudatario a Bohemia ejusque Duce tenturum; ad hæc procul dubio etiam metus indignationis Cæfarex, & quales quales ana- thematis epiſcopalis minæ acceſſere, quæ ſi jam glomerentur expen- danturque , quid mirum Ottocarum tam ſubito a ſuis deſertum fuiſſe. Quid in tanta rerum deſperatione ageret Ottocarus ? haud aliud fu- pererat, quam fugæ præsidio se in libertatem afserere, ne fortassis plane captivus in epiſcopi manus extraderetur, quo loco autem pri- mum perfugium ſuum quæſierit, an Pragæ, ubi præſidiarium mili- tem ſumme fidelem adhuc habuit, an apud Albertum de Pogen jam jam in gratiam Cæſaris receptum, an denique apud Marchionem Miſniæ affinem ſuum, nuſpiam proditum eſt. At vero Ottocaro tam ſubito diſparente ſummi infimique ad partes Henrici epiſcopi acceſ-
ANNUS 1193. Ottocarus Op- timates ſuos in fide confirmat. deſerunt illum. Ottocarus fu- git. 610 mitis Bavariam intraverat. Neque alium, atque hunc Comitem de Bogen intellexit B. Gerlacus a nobis eodem T. III. vulgatus p. 123. illis vocibus quidam Princeps de Saxonia, qua Saxoniæ generica ap- pellatione, illo ævo non infrequente, Germaniam intellexit, quod re ipſa Pulkava clarius explicat, dum ait: p. 201. quidam Frincipes de Bavaria. Dum machinamenta illa epiſcopi Pragenſis adverſus Ottocarum procuderentur, fatalisque exauctorationis ſententia adverfus illum Wor- matiæ ferretur, morabatur Ottocarus Pragæ, rerum certior redditus id unum adlaborabat, ut Primores regni in fide erga ſe confirmaret: ſynchronus Gerlacus c.l. ait : Majores natu, ut ipſi oculata fide perſpeximus, Ducem ſuum (Ottocarum) vanis ſeducebant ſpebus, jurantes, & filios ſuos dantes obſides, quod eum nullo modo deſerent, nulla neceſfitate dimittent. Et vero Ottocarus ubi intellexit menſis Auguſti initio Henricum epi- ſcopum cum Spitigneo adventare, firmatis denuo in fide Optimati- bus, Principatusque ſui ſenatoribus, cum eisdem Beraunam uſque obviam proceſſit, vim vi, si opus eſſet, propulſuris. Sed cum per- tigiſſet in locum Zdicz appellatum (hodie prima poſtaria poſt Berau- nam ſtatio eſt) illico ſcenam mutari miratus exterritusque eft: nam ut author nofter brevibus proſequitur: transfugerant ad epiſcopum unus poſt unum, incipientes a ſenioribus. Mutati tam ſubito conſilii cauſas facile conjicere fas eft. Intellexerunt nempe tandem Optima- tes ſummam illam ſex millium marcarum (quæ illos tantoopere ex- cruciabat) ab Imperatore remmitti, ſi epiſcopus in Ducem recipe- retur; intellexerunt Henrico epiſcopo Principatum Bohemiæ una cum Marchionis Moraviæ titulo & juribus conceſſum iri, Spitigneum vero Moraviam jure feudatario a Bohemia ejusque Duce tenturum; ad hæc procul dubio etiam metus indignationis Cæfarex, & quales quales ana- thematis epiſcopalis minæ acceſſere, quæ ſi jam glomerentur expen- danturque , quid mirum Ottocarum tam ſubito a ſuis deſertum fuiſſe. Quid in tanta rerum deſperatione ageret Ottocarus ? haud aliud fu- pererat, quam fugæ præsidio se in libertatem afserere, ne fortassis plane captivus in epiſcopi manus extraderetur, quo loco autem pri- mum perfugium ſuum quæſierit, an Pragæ, ubi præſidiarium mili- tem ſumme fidelem adhuc habuit, an apud Albertum de Pogen jam jam in gratiam Cæſaris receptum, an denique apud Marchionem Miſniæ affinem ſuum, nuſpiam proditum eſt. At vero Ottocaro tam ſubito diſparente ſummi infimique ad partes Henrici epiſcopi acceſ-
Strana 611
HENRICI. I acceſſere , eumque multo plauſu ad muros uſque Pragenſis urbis de- duxere ; urbem enim ſervabat adhue præſidiarius Ottocari miles, tantaque conſtantia tuitus eſt, ut obſidio in quintum uſque menſem anni præſentis, finem feſtumque Dominicæ Nativitatis protracta fue- rit, quo imminente cum nec Ottocarus nec auxiliares ullæ copiæ compa- rerent, Cayno epiſcopo Olomucensi, urbs dedita est, pro quo (ait iden author) bac de cauſa miſſum fuerat, ut caſtrenſes vinculo anathematis innodatos abſolveret, ficut & fecit. i) 611 Praga obſide- tur, deditur. Dum vero Ottocarus Principatu ſuo adhuc fungeretur , me- mor damnorum, quæ anno ſuperiore per obsidionem urbis Pragen- ſis monaſterio Brzewnovienſi intulerat, in satisfactionem ei contulit vil- lam Chilichi. Chartam ex authographo Archivi procuſam jam de- dit Ziegelbauerus in Epitome Historica monasterii Brzewnoviensis, e qua tantum ea, quæ ad rem præſentem pertinent, excerpemus:... Omnibus preſentem paginam inſpecturis duximus declarandum, quod dum Brewnovienſis eccleſia tempore diſcordie, que inter nos & Wenceslaum patruum noſtrum k) verſabatur, cum jam caſtrum Pragenſe obſidione va. lida cepiſſemus, per nos, & noſtrorum violentiam in vino, (vineis) & in aliis admodum leſa fuiſſet, nos divinamſuper hoc formidantes ultio- nem, ad inſtanciam Domini Brecizlai venerabilis Pragenſis epiſcopi, & ad petitionem aliorum terre Magnatum, nec non Dom ni Henrici tunt temporis Abbatis , & fratrum dicti monaſterii villam noſtram Chilichi, que ſemper pleno jure ad fiſcum ſpectabat regium, pro ſatisfac- tione injurie & leſionis ipſis per nos & noſtros illate Deo & Divis Adal- berto, atque Benedicto ejusdem eccleſie patronis ſine omni contradictio- ne contulimus fratribus prefati monaſterii, & eorum ſucceſſoribus eodem jure quiete perpetuo, poſſidendam. . . .. Hujus autem noſtre donationis & confirmationis ejusdem testes sunt: Pribislaus Coſcka, Zlawech Co- mes , Ratibor Comes, Luttobor Comes, Mutina Comes, Bohulſce Comes, Bre- Hhhh 2 Ottocarus ſa- tisfacit Brze- wnovienſi mo- naſterio pro damnis illatis. i) Ex his conjecturam, capere licet : caſtrenſes, ſeu Pragenſem præſidiarium militem ob contumaciam ſuam , quod Pragam extradere nollet , ab Henrico vinculo andthe- matis fuiſſe innodatum ; cum tamen abſolutio peculiarem cerimoniam epiſcopalem expoſcere videretur : Ducalis majeſtatis ergo illam in Caynum epiſcopum Olomu- Pub. Chronol. cenſem transtulit ; nee vero poſtea legitur Henricts epiſcopalibus muniis functus, Geſch. 4. Th. quanquam ceteros jurisdictonis epiſcopalis actus exerceret. Id ridieulum, cum ex his authoris caſtrenſibus doct. Pubitſchka aulicos Höflinge fecit. k) Scilicet pa- 1.B. S. 472, truum magnum ſeu majorem,
HENRICI. I acceſſere , eumque multo plauſu ad muros uſque Pragenſis urbis de- duxere ; urbem enim ſervabat adhue præſidiarius Ottocari miles, tantaque conſtantia tuitus eſt, ut obſidio in quintum uſque menſem anni præſentis, finem feſtumque Dominicæ Nativitatis protracta fue- rit, quo imminente cum nec Ottocarus nec auxiliares ullæ copiæ compa- rerent, Cayno epiſcopo Olomucensi, urbs dedita est, pro quo (ait iden author) bac de cauſa miſſum fuerat, ut caſtrenſes vinculo anathematis innodatos abſolveret, ficut & fecit. i) 611 Praga obſide- tur, deditur. Dum vero Ottocarus Principatu ſuo adhuc fungeretur , me- mor damnorum, quæ anno ſuperiore per obsidionem urbis Pragen- ſis monaſterio Brzewnovienſi intulerat, in satisfactionem ei contulit vil- lam Chilichi. Chartam ex authographo Archivi procuſam jam de- dit Ziegelbauerus in Epitome Historica monasterii Brzewnoviensis, e qua tantum ea, quæ ad rem præſentem pertinent, excerpemus:... Omnibus preſentem paginam inſpecturis duximus declarandum, quod dum Brewnovienſis eccleſia tempore diſcordie, que inter nos & Wenceslaum patruum noſtrum k) verſabatur, cum jam caſtrum Pragenſe obſidione va. lida cepiſſemus, per nos, & noſtrorum violentiam in vino, (vineis) & in aliis admodum leſa fuiſſet, nos divinamſuper hoc formidantes ultio- nem, ad inſtanciam Domini Brecizlai venerabilis Pragenſis epiſcopi, & ad petitionem aliorum terre Magnatum, nec non Dom ni Henrici tunt temporis Abbatis , & fratrum dicti monaſterii villam noſtram Chilichi, que ſemper pleno jure ad fiſcum ſpectabat regium, pro ſatisfac- tione injurie & leſionis ipſis per nos & noſtros illate Deo & Divis Adal- berto, atque Benedicto ejusdem eccleſie patronis ſine omni contradictio- ne contulimus fratribus prefati monaſterii, & eorum ſucceſſoribus eodem jure quiete perpetuo, poſſidendam. . . .. Hujus autem noſtre donationis & confirmationis ejusdem testes sunt: Pribislaus Coſcka, Zlawech Co- mes , Ratibor Comes, Luttobor Comes, Mutina Comes, Bohulſce Comes, Bre- Hhhh 2 Ottocarus ſa- tisfacit Brze- wnovienſi mo- naſterio pro damnis illatis. i) Ex his conjecturam, capere licet : caſtrenſes, ſeu Pragenſem præſidiarium militem ob contumaciam ſuam , quod Pragam extradere nollet , ab Henrico vinculo andthe- matis fuiſſe innodatum ; cum tamen abſolutio peculiarem cerimoniam epiſcopalem expoſcere videretur : Ducalis majeſtatis ergo illam in Caynum epiſcopum Olomu- Pub. Chronol. cenſem transtulit ; nee vero poſtea legitur Henricts epiſcopalibus muniis functus, Geſch. 4. Th. quanquam ceteros jurisdictonis epiſcopalis actus exerceret. Id ridieulum, cum ex his authoris caſtrenſibus doct. Pubitſchka aulicos Höflinge fecit. k) Scilicet pa- 1.B. S. 472, truum magnum ſeu majorem,
Strana 612
ANNUS 1193. 612 Brecizlaus Comes, Cyrnin Comes.l) & alii quam plures.... datum Prage anno ab Incarnatione Domini MCXCIIII. m) Ducatus noſtri anno primo. Clypci Bohemi- ci aquil� initia Membrana hæc illæſa ſervatur in Archivo Brzewnovienſi, cu- jus ſigillum ad illuſtrandam clypei Bohemici hiſtoriam maximi pon- deris pretiique est. Nam oftendit hunc ipsum Przemyslaum Otto- carum omium primum Ducem fuiſſe , qui aquilam aſſumpſit, eam- que fronte averſa sigilli in ſcutum S. Wenceslai inſeruit, quæ postea pro clypeo Bohemiæ habita. Dedimus hoc bilaterale ſigillum æri in- ciſum jam T. IV. Diſſertationum Bornianarum Num. II. u) quo quidem loco copioſe criticeque oſtendimus ſeu Czechi, ſeu Primislai I., ſeu denique Brzetislai I. aquilam mera ſomnia eſſe ſeriptorum ſequiorumſæ- culorum. 2do oftendimus, quod ex uſu eorum temporum, antequam hie- roglyphicorum clypeorum ratio cœpiſset, imago S, Wenceslat Indige- tis Bohemiæ, nulla certa figura aut coloribus definita, jam a ſeculo X. locum vicesque cujusdam clypei provincialis nationalisque obtinuerit. Tertio quod ob venerationem ejusdem Divi Indigetis Duces noſtri Regesque in numis ſuis & figillis (qui unici fontes ſunt primorum clypeorum cognoſcendorum) eandem S. Wenceslai effigiem etiam ul- tra ea tempora, quibus alii Principes Germaniæ in Cruciatis ſeu Hieroſo- lymitanis ſuis expeditionibus varia ſtata symbola in clypeos ſuos aſſum- pſerunt, conſervaverint. Quarto quod dum Ottocaro I. his annis ſymbolum aquilæ, more aliorum Principum Germaniæ aſſumere pla- cuit, o) ob vetuſtiſſimum uſum, ejusdemque ſancti venerationem merito veritus sit eandem aquilam nudam ſolamque pro clypeo ac- ceptare, atque idcirco illam in ejusdem fancti imaginem, ſcutum nem- pe 1) Paprocius in Ordine Dominorum p. 52 ex hac Cyrnin Comes ſubſcriptione argumen- tum ſumit pro probanda Hluſtriſſimæ familiæ Czerninianæ antiquitate. Verum quidem eſt hune Cyrnin virum apprime fuiſſe nobilem, ſæpiusque non modo in diplo- matibus ſed etiam contemporaneis ſcriptoribus occurrere , an tamen is ex majo- ribus illuſtriſſimæ hujus familæ fuerit præter nudum nomen vix quidem aliam probationeſn adferas. m) Scribæ ſomnolentia unuin I. adjectum fuiſſe evineit ſub- ſequens clauſula Ducatus noſtri anno primo verbis expreſſa. u) Abhandlungen ei= ner Privatgeſellſchaft in Böhmen 4 Band S. I85. 0) Eodem plane tempore etiam Fridericum Ducem Auſtriæ ejusmodi aquilam in clypeum aſſumpſiſſe ex ſigillo illius manifestum fit , quod Hergott Monum. Aug. Dom. Auft. T. I. Tab. II.n. VI. excuſum dedit; de quo idem in Dissert. V. de veterum Marchionum Ducum- que ſcutis & ſigillis , & Huberus in Auſtria ex Archivo Mellicenſi illuſtrata vi- deri poteſt.
ANNUS 1193. 612 Brecizlaus Comes, Cyrnin Comes.l) & alii quam plures.... datum Prage anno ab Incarnatione Domini MCXCIIII. m) Ducatus noſtri anno primo. Clypci Bohemi- ci aquil� initia Membrana hæc illæſa ſervatur in Archivo Brzewnovienſi, cu- jus ſigillum ad illuſtrandam clypei Bohemici hiſtoriam maximi pon- deris pretiique est. Nam oftendit hunc ipsum Przemyslaum Otto- carum omium primum Ducem fuiſſe , qui aquilam aſſumpſit, eam- que fronte averſa sigilli in ſcutum S. Wenceslai inſeruit, quæ postea pro clypeo Bohemiæ habita. Dedimus hoc bilaterale ſigillum æri in- ciſum jam T. IV. Diſſertationum Bornianarum Num. II. u) quo quidem loco copioſe criticeque oſtendimus ſeu Czechi, ſeu Primislai I., ſeu denique Brzetislai I. aquilam mera ſomnia eſſe ſeriptorum ſequiorumſæ- culorum. 2do oftendimus, quod ex uſu eorum temporum, antequam hie- roglyphicorum clypeorum ratio cœpiſset, imago S, Wenceslat Indige- tis Bohemiæ, nulla certa figura aut coloribus definita, jam a ſeculo X. locum vicesque cujusdam clypei provincialis nationalisque obtinuerit. Tertio quod ob venerationem ejusdem Divi Indigetis Duces noſtri Regesque in numis ſuis & figillis (qui unici fontes ſunt primorum clypeorum cognoſcendorum) eandem S. Wenceslai effigiem etiam ul- tra ea tempora, quibus alii Principes Germaniæ in Cruciatis ſeu Hieroſo- lymitanis ſuis expeditionibus varia ſtata symbola in clypeos ſuos aſſum- pſerunt, conſervaverint. Quarto quod dum Ottocaro I. his annis ſymbolum aquilæ, more aliorum Principum Germaniæ aſſumere pla- cuit, o) ob vetuſtiſſimum uſum, ejusdemque ſancti venerationem merito veritus sit eandem aquilam nudam ſolamque pro clypeo ac- ceptare, atque idcirco illam in ejusdem fancti imaginem, ſcutum nem- pe 1) Paprocius in Ordine Dominorum p. 52 ex hac Cyrnin Comes ſubſcriptione argumen- tum ſumit pro probanda Hluſtriſſimæ familiæ Czerninianæ antiquitate. Verum quidem eſt hune Cyrnin virum apprime fuiſſe nobilem, ſæpiusque non modo in diplo- matibus ſed etiam contemporaneis ſcriptoribus occurrere , an tamen is ex majo- ribus illuſtriſſimæ hujus familæ fuerit præter nudum nomen vix quidem aliam probationeſn adferas. m) Scribæ ſomnolentia unuin I. adjectum fuiſſe evineit ſub- ſequens clauſula Ducatus noſtri anno primo verbis expreſſa. u) Abhandlungen ei= ner Privatgeſellſchaft in Böhmen 4 Band S. I85. 0) Eodem plane tempore etiam Fridericum Ducem Auſtriæ ejusmodi aquilam in clypeum aſſumpſiſſe ex ſigillo illius manifestum fit , quod Hergott Monum. Aug. Dom. Auft. T. I. Tab. II.n. VI. excuſum dedit; de quo idem in Dissert. V. de veterum Marchionum Ducum- que ſcutis & ſigillis , & Huberus in Auſtria ex Archivo Mellicenſi illuſtrata vi- deri poteſt.
Strana 613
HENRICI I pe, quod manu finiſtra tenet, inſeruerit, qua ratione factum, ut, cum postea filius ejus Wenceslaus eandem aquilam in eadem S. Wence- slai effiigie ſcutoque illius conſervaverit, aquila clypeus ſeu arma S.Wen- ceslai dicta fuerint, illaque, exurgente poſtea ſub Ottocaro II. Leone bicaudato Bohemico, ſemper tamen rationem significationem & no- men clypei ſeu armorum terræ Bohemiæ ad ſæculum uſque præcedens retinuerint, leo vero bicaudatus in Regum arma & clypeum affum- ptus fuerit, dictus clypeus & arma Regni, ſeu coronæ Regni Bohemia; quæ omnia eadem diſſertatione non modo synchronis documentis; ſed etiam nummorum figillorumque typis elucidavimus probavimus- que. Guare autem Ottocarus aquilam, non aliud ſymbolum in cly- peum aſſumpſerit , quis divinet ? per conjecturam aliquam eadem diſ- ſertatione p. 243 arbitrati ſumus: Ottocarum veroſimiliter in grati animi teſtimonium (ne adulationem dicam) aquilam unicipitein nigram aſſumpſiſſe , cum Imperialis itidem uniceps, tota vero aurea fuerit, ut Wilhelmus Britto l. 2 p. 322 teftatur, gratus nempe hac ra- tione Henrico VI. Imperatori videri voluerit, quod exauctorato Wen- ceslao ſe Ducem Bohemiæ constituerit, 618 Ad anni præeſentis hiſtoriam pertinent initia Oſſecenſis Ordinis Ciſtercienſis monaſterii in provincia Litomericenſi initia, quem annum Sartorius in Ciftercio bis tertio p. 1007 ex veteribus cœnobii hujus char- tis elicuit , Chronicon Waldſaſſenſe p) idem his verbis innuit: Hoc etiam tempore promovente & cooperante & fratres illuc mittente Ab- bate Daniele circa annos Domini MCXCII. fundatio monaſteri Ozzegh in confinibus Boemiæ cœpta eſt. Fundator illi obtigit Joannes Milgost vir nobilitatis ſpectatæ, prædiique Maſſov dynaſta, qui ex Wald- ſaſſenſi ejusdem ordinis cœnobio evocatas colonias in eodem prædio, haud procul Cadana urbe ſejuncto, locavit, liberaliter fundis, annuis- que proventibus donavit ; hanc ipſam fundationem ab ipſo Henrico Duce & epiſcopo Bohemiæ fuiſſe confirmatam, periiſſe tamen literas cum ipſo primo inſtrumento memorat Sartorius c. l., & perſequitur : Alumnos hujus ordinis nonniſi ſex annis hic loci perstitiſſe, nam ait: cum adverteret Milgoſtius, doleretque Maſcovium locum minus eſſe ido- neum, transegit cum Zlawcone illuſtri Bilinenſium Comite, effecitque, ut Initia Ofſecen. ſis monaſterii Ord. Ciſterc. p) Apud Oefel. T. 1. p. 65.
HENRICI I pe, quod manu finiſtra tenet, inſeruerit, qua ratione factum, ut, cum postea filius ejus Wenceslaus eandem aquilam in eadem S. Wence- slai effiigie ſcutoque illius conſervaverit, aquila clypeus ſeu arma S.Wen- ceslai dicta fuerint, illaque, exurgente poſtea ſub Ottocaro II. Leone bicaudato Bohemico, ſemper tamen rationem significationem & no- men clypei ſeu armorum terræ Bohemiæ ad ſæculum uſque præcedens retinuerint, leo vero bicaudatus in Regum arma & clypeum affum- ptus fuerit, dictus clypeus & arma Regni, ſeu coronæ Regni Bohemia; quæ omnia eadem diſſertatione non modo synchronis documentis; ſed etiam nummorum figillorumque typis elucidavimus probavimus- que. Guare autem Ottocarus aquilam, non aliud ſymbolum in cly- peum aſſumpſerit , quis divinet ? per conjecturam aliquam eadem diſ- ſertatione p. 243 arbitrati ſumus: Ottocarum veroſimiliter in grati animi teſtimonium (ne adulationem dicam) aquilam unicipitein nigram aſſumpſiſſe , cum Imperialis itidem uniceps, tota vero aurea fuerit, ut Wilhelmus Britto l. 2 p. 322 teftatur, gratus nempe hac ra- tione Henrico VI. Imperatori videri voluerit, quod exauctorato Wen- ceslao ſe Ducem Bohemiæ constituerit, 618 Ad anni præeſentis hiſtoriam pertinent initia Oſſecenſis Ordinis Ciſtercienſis monaſterii in provincia Litomericenſi initia, quem annum Sartorius in Ciftercio bis tertio p. 1007 ex veteribus cœnobii hujus char- tis elicuit , Chronicon Waldſaſſenſe p) idem his verbis innuit: Hoc etiam tempore promovente & cooperante & fratres illuc mittente Ab- bate Daniele circa annos Domini MCXCII. fundatio monaſteri Ozzegh in confinibus Boemiæ cœpta eſt. Fundator illi obtigit Joannes Milgost vir nobilitatis ſpectatæ, prædiique Maſſov dynaſta, qui ex Wald- ſaſſenſi ejusdem ordinis cœnobio evocatas colonias in eodem prædio, haud procul Cadana urbe ſejuncto, locavit, liberaliter fundis, annuis- que proventibus donavit ; hanc ipſam fundationem ab ipſo Henrico Duce & epiſcopo Bohemiæ fuiſſe confirmatam, periiſſe tamen literas cum ipſo primo inſtrumento memorat Sartorius c. l., & perſequitur : Alumnos hujus ordinis nonniſi ſex annis hic loci perstitiſſe, nam ait: cum adverteret Milgoſtius, doleretque Maſcovium locum minus eſſe ido- neum, transegit cum Zlawcone illuſtri Bilinenſium Comite, effecitque, ut Initia Ofſecen. ſis monaſterii Ord. Ciſterc. p) Apud Oefel. T. 1. p. 65.
Strana 614
ANNUS I193. 614 ut anno Chriſti 1196 q) ſub primo Abbate Ruthardo fundationem ille transtulerit in prædium ſuum Ozzek locum (quemadmodum exhibent fundationis litteræ) ad omnem monaftice constructionis fitum peramœnum. Ita quidem Sartorius c. l. fed non habuit ille de translationis caufis lim- pidos fontes, aut ipſe eas ariolatus eſt. Nam ex litteris Innocentii III., qui anno 1198. Pontificatum auſpicatus est, prorſus alia diversiſ- fimaque cauſa elicitur, quas quidem literas ante annos viginti ampli- us primum in publicam lucem protraxit Chriſtianus Buderus ex Col- lectionibus Cl. Virorum Schoetgenii & Kreyfigii T. II. Diplom. & Scriptor. Hiſtoriæ Germanicæ Medii ævi. Ex his Innocentii III. litte- ris manifeſtum fit : Milgoſtum quidem poſſeſſiones quasdam his no- vis Waldſaſſenſibus coloniis conceſſiſſe , in quibus ab iis monaſterium conſtructum fuit , ſed propter latronum instantiam, & incommodita- tes alias Monachos compulſos ſe ad alium locum transferre, quos ibidem dein idem Milgost, bonis omnibus, quæ ipfis contulerat, ſpoliavit, imo fratres inde expulit, qua violentia Abbas exanimatus ne omnia penitus ammiteret in ſummum monaſterii præjudicium & gravamen cum eodem Milgoſt amice, attamen ſine Capituli, fratrumque natu majorum conſenſu, transegit. Id poſtea ſucceſfori ejus argu- mento fuit ad reſcindendam transactionem vi & metu extortaim, recur- rit itaque cum Capitulo ſuo ad ſedem Apoſtolicam & Innocentium III., impetravitque, ut epiſcopus Pragenſis & Olomucenſis cum Præ- poſito Litomericenfi conſtituti fuerint inquiſitores judicesque cauſæe controverſæ cum poteſtate omni appellatione postposita cenſuram ec- cleſiasticam in refractarios stringendi Merentur hæ literæ Annalibus iſthic inſeri , quandoquidem non omnibus Tomorum iftorum copia eſt, ita vero p. 59. habent. Innocentius epiſcopus ſervus ſervorum Dei Venerabilibus fratri- bus .. Pragensi &.. Olomucenſi epiſcopis, & dilecto filio Præpoſito de Luthmeriz Pragenſis diœceſis ſalutem & Apoſtolicam benedictionem. Suam ad nos dilecti filii.... Abbas & Conventus de Ozzech, Cisterciensis Ordinis , querimoniam deſtinarunt, quod cum nobilis vir M. (Milgoſt) Pragenſis diœceſis, quasdam poſſeſſiones eis liheraliter duxerit conceden- das, in quibus idem Abbas & Monachi monaſteriorum poſtmodum con- ſtru- 1) Si ſex annis iſthie perſtitere primæ coloniæ, quodmodo jam anno 1196 a Zlavco- ne Oſſecam translatæ ? aut ergo in numerum 1196 error typographieus irrepſi , aut pro ſexennio Sartorius triennium nominare debuit , quod veroſimilius eſſe ad cundem annum dicemus,
ANNUS I193. 614 ut anno Chriſti 1196 q) ſub primo Abbate Ruthardo fundationem ille transtulerit in prædium ſuum Ozzek locum (quemadmodum exhibent fundationis litteræ) ad omnem monaftice constructionis fitum peramœnum. Ita quidem Sartorius c. l. fed non habuit ille de translationis caufis lim- pidos fontes, aut ipſe eas ariolatus eſt. Nam ex litteris Innocentii III., qui anno 1198. Pontificatum auſpicatus est, prorſus alia diversiſ- fimaque cauſa elicitur, quas quidem literas ante annos viginti ampli- us primum in publicam lucem protraxit Chriſtianus Buderus ex Col- lectionibus Cl. Virorum Schoetgenii & Kreyfigii T. II. Diplom. & Scriptor. Hiſtoriæ Germanicæ Medii ævi. Ex his Innocentii III. litte- ris manifeſtum fit : Milgoſtum quidem poſſeſſiones quasdam his no- vis Waldſaſſenſibus coloniis conceſſiſſe , in quibus ab iis monaſterium conſtructum fuit , ſed propter latronum instantiam, & incommodita- tes alias Monachos compulſos ſe ad alium locum transferre, quos ibidem dein idem Milgost, bonis omnibus, quæ ipfis contulerat, ſpoliavit, imo fratres inde expulit, qua violentia Abbas exanimatus ne omnia penitus ammiteret in ſummum monaſterii præjudicium & gravamen cum eodem Milgoſt amice, attamen ſine Capituli, fratrumque natu majorum conſenſu, transegit. Id poſtea ſucceſfori ejus argu- mento fuit ad reſcindendam transactionem vi & metu extortaim, recur- rit itaque cum Capitulo ſuo ad ſedem Apoſtolicam & Innocentium III., impetravitque, ut epiſcopus Pragenſis & Olomucenſis cum Præ- poſito Litomericenfi conſtituti fuerint inquiſitores judicesque cauſæe controverſæ cum poteſtate omni appellatione postposita cenſuram ec- cleſiasticam in refractarios stringendi Merentur hæ literæ Annalibus iſthic inſeri , quandoquidem non omnibus Tomorum iftorum copia eſt, ita vero p. 59. habent. Innocentius epiſcopus ſervus ſervorum Dei Venerabilibus fratri- bus .. Pragensi &.. Olomucenſi epiſcopis, & dilecto filio Præpoſito de Luthmeriz Pragenſis diœceſis ſalutem & Apoſtolicam benedictionem. Suam ad nos dilecti filii.... Abbas & Conventus de Ozzech, Cisterciensis Ordinis , querimoniam deſtinarunt, quod cum nobilis vir M. (Milgoſt) Pragenſis diœceſis, quasdam poſſeſſiones eis liheraliter duxerit conceden- das, in quibus idem Abbas & Monachi monaſteriorum poſtmodum con- ſtru- 1) Si ſex annis iſthie perſtitere primæ coloniæ, quodmodo jam anno 1196 a Zlavco- ne Oſſecam translatæ ? aut ergo in numerum 1196 error typographieus irrepſi , aut pro ſexennio Sartorius triennium nominare debuit , quod veroſimilius eſſe ad cundem annum dicemus,
Strana 615
HENRICI I 615 ſtruxerunt, quia propter latronum inſtantiam & incommoditates alias com- pulſi ſunt ad locum alium ſe tranferre , eos idem miles bonis omnibus quæ ipſis contulerat, ſpoliavit, fratres ſuos exinde violenter expellens. Propter quod bonæ memoriæ,. . . ipſius monaſterii Abbas timore per- territus ſine ſui capituli conniventia, ſuper bonis ipſis cum milite com- poſuit memorato in ejusdem monaſterii præjudicium & gravamen. Quia vero nobis non conſtitit de præmiſſis, diſcretioni vestræ per Apostolica ſcripta mandamus, quatinus partibus convocatis & auditis, hine inde propoſitis , quod juſtum fuerit, appellatione poſtpoſita, decernatis, fa- cientes quod decreveritis , per cenſuram eccleſiaſticam obſervari. Nullis literris veritati & juſtitiæ præjudicantibus a ſede Apoſtolica impetratis, Quodſi non omnes hiis exequendis poteritis intereſſe, duo veſtrum ea nichilominus exequantur. Datum Viterbii V. Id. Junii.Pontificatus noſtri anno decimo. Ex his jam argumentari licet Offecenſes, non tanta, quanta Sar- torius prædicat, Milgoſto ſuo debere, nifi fortaſſis per hos tres Apoſ- tolicos arbitros coactus fuit, aliqua reftituere, quorum memoria in- teriit. Ceterum cum idem locus Ozzek crebrius in veteribus mo- numentis etiam appellatione Wozzek occurat, dubitare haud velim nomen ex concædibus filvarum, quod vetus significatio vernacula innuit , inveniſſe. Eodem etiam anno Annales Præemonstratenſes r) initia reponunt Teplenfis Or- dinis Præmon- non minus inclytæ Canoniæ Teplensis Ordinis Præmonstratensis in ſtratenſis ini- provincia Plsnenſi. Si innitendum eſſet relatis Biographi B. Hro- tia. znatæ, quem Balbinus in Syntagmate Historico Familiæ Guttenstei- nianæ p. 60. excuſum dedit, concedendum effet non ante annum 1197 fundamenta huic Canoniæ jacta fuiſſe, nam §. 4 & ſeqq. narrat tum primum Teplæ Præmonstratenſes a B. Hroznata fundatos fuiſſe, post- quam Cœleſtinus Papa Beato Hroznatæ votum peregrinationis Hie- roſolymitanæ in condendum monasterium convertisset. At vero si ejusdem B. Hroznatæ testamentum, si Henrici Ducis Bohemia & e- piſcopi confirmatio (quod utrumque instrumentum authographun hodie ſupereſt) si denique binæ bullæ Cœleſtini Papæ uno eodemque anno 1197 datæ conſulantur, expendanturque, ex omnibus his chartis manifeſtum fit jam anno mox dicto Abbatem cum ſuo fra- r) Tom. II. p. 940 & ſeqq.
HENRICI I 615 ſtruxerunt, quia propter latronum inſtantiam & incommoditates alias com- pulſi ſunt ad locum alium ſe tranferre , eos idem miles bonis omnibus quæ ipſis contulerat, ſpoliavit, fratres ſuos exinde violenter expellens. Propter quod bonæ memoriæ,. . . ipſius monaſterii Abbas timore per- territus ſine ſui capituli conniventia, ſuper bonis ipſis cum milite com- poſuit memorato in ejusdem monaſterii præjudicium & gravamen. Quia vero nobis non conſtitit de præmiſſis, diſcretioni vestræ per Apostolica ſcripta mandamus, quatinus partibus convocatis & auditis, hine inde propoſitis , quod juſtum fuerit, appellatione poſtpoſita, decernatis, fa- cientes quod decreveritis , per cenſuram eccleſiaſticam obſervari. Nullis literris veritati & juſtitiæ præjudicantibus a ſede Apoſtolica impetratis, Quodſi non omnes hiis exequendis poteritis intereſſe, duo veſtrum ea nichilominus exequantur. Datum Viterbii V. Id. Junii.Pontificatus noſtri anno decimo. Ex his jam argumentari licet Offecenſes, non tanta, quanta Sar- torius prædicat, Milgoſto ſuo debere, nifi fortaſſis per hos tres Apoſ- tolicos arbitros coactus fuit, aliqua reftituere, quorum memoria in- teriit. Ceterum cum idem locus Ozzek crebrius in veteribus mo- numentis etiam appellatione Wozzek occurat, dubitare haud velim nomen ex concædibus filvarum, quod vetus significatio vernacula innuit , inveniſſe. Eodem etiam anno Annales Præemonstratenſes r) initia reponunt Teplenfis Or- dinis Præmon- non minus inclytæ Canoniæ Teplensis Ordinis Præmonstratensis in ſtratenſis ini- provincia Plsnenſi. Si innitendum eſſet relatis Biographi B. Hro- tia. znatæ, quem Balbinus in Syntagmate Historico Familiæ Guttenstei- nianæ p. 60. excuſum dedit, concedendum effet non ante annum 1197 fundamenta huic Canoniæ jacta fuiſſe, nam §. 4 & ſeqq. narrat tum primum Teplæ Præmonstratenſes a B. Hroznata fundatos fuiſſe, post- quam Cœleſtinus Papa Beato Hroznatæ votum peregrinationis Hie- roſolymitanæ in condendum monasterium convertisset. At vero si ejusdem B. Hroznatæ testamentum, si Henrici Ducis Bohemia & e- piſcopi confirmatio (quod utrumque instrumentum authographun hodie ſupereſt) si denique binæ bullæ Cœleſtini Papæ uno eodemque anno 1197 datæ conſulantur, expendanturque, ex omnibus his chartis manifeſtum fit jam anno mox dicto Abbatem cum ſuo fra- r) Tom. II. p. 940 & ſeqq.
Strana 616
616 fratrum cœtu Teplam incoluiſſe, imo Cœleſtinum jam eodem anno Ab- bati uſum Pontificalium conceſsiſſe, s) ut proinde ante annum 1197 initia hujus Canoniæ merito reponi debeant. t) Cum vero vetuſte teſtimonio deſtituamur, quo nominatim anno primordia cœpta fue- rint, libuit insistere vestigiis Annalittæe Præmonstratensis pag. 941 di- centis: Anno 1193 grande opus ſuſceptum, anno 1197. ad culmen pro- vexit Hroznata curis, opibus, pr�ſentia fabricæ urgens celeritatem. E Syonæo ſeu Strahofienſi ſupra Pragam cœnobio primas colonias evo- catas fuiſſe unanimis eft omnium ſcriptorum ſententia, atque idcirco etiam hodie Tepla Strahofiensem Patrem Abbatem veneratur. Jo- annem nomine primum ei fuiſſe Abbatem tum ex diplomate Ottoca- ri I. tum ex Necrologio Doxanenſi edocemur. Si de Fundatore ipſo agitur, eum Biographus de Principum claro genere oriundum, in aula Regis (Ottocari) primum locum poſt regalem magnificentiam obtinuiſſe prædicat, de initiis vero cœpti conditique monaſterii §. 7 p. 70 hæd ſubjungit: Locum amœnum qu�rit, & aptum, in quo ad laudem Dei & honorem Virginis glorioſæ fundamenta clauſtri primordia jaciantur: & in- vento loco, in quo nunc monaſterii altitudo conſurgit, corruens in terram ſic ait : Qui de Virgine naſci dignatus es, præpara in hoc loco habita- tionem ſervitiis tuis aptam. Et ſurgens ab oratione ligone arrepto profundius terram ſulcat , & aliquot cophinos terra onuſtos de fundamento primus in humeris ſuis portat. Nomenque indidit Tepla a burgo vici- no, qui ab incolis vulgariter Tepla vocatur. Eſt autem claustrum fun- datum in optimo ſolo terræ, nam ſitus loci aliquantulum eſt ſublimis, ab uno latere cinctus ſylvis & pratis, varietate florum undique purpura- tus, 5) Prioris bullæ initium eſt : Cæleſtinus epiſcopus ſervus ſervorum Dei dilectis filiis Ab- bati & Canonicis de Tepla ſalutem &c. Alterius : Dilecto ſilio Abbati de Tepla &c. Annales Præmonstratenſes in Probationibus col. DLXX. & ſeqq. t) Biogra- phus B. Hroznatæ admoduin difficulter §. 4. & 5. cum membranis mox memoratis conciliari poteſt, non enim prius B. Hroznatam Teplenſem Canoniam fundaſſe aſſeverat , quam dum iter Hieroſolymitanum ingreſſus , verſo temone Romam pe- reginatus fuiſſet , iſthicque illi votum Hieroſolymitanum in fundationem conver- ſum fuiſſet ; at vero ex authographis chartis certum eſt : B. Hroznatam primum anno 1197 hoc iter Hieroſolymitanum ingreſſum atque ex ipſo itinere Romam deflexiſſe. Niſi igitur dicamus B. Hroznatam bis iter Hieroſolymam ingreſſum fuiſſe , bis ex itinere pedem retraxiſſe ,Romamque profectum, diplomatum & Bullarum Pontificiarum fides ſalvari haud poreſt. Sed quisquis fuit hic Biographus , eum non plane ſua puris fontibus hauſiſſe documento ſuit complura, quæ ſynchronis ſcriptoribus adverſantur. ANNUS I193.
616 fratrum cœtu Teplam incoluiſſe, imo Cœleſtinum jam eodem anno Ab- bati uſum Pontificalium conceſsiſſe, s) ut proinde ante annum 1197 initia hujus Canoniæ merito reponi debeant. t) Cum vero vetuſte teſtimonio deſtituamur, quo nominatim anno primordia cœpta fue- rint, libuit insistere vestigiis Annalittæe Præmonstratensis pag. 941 di- centis: Anno 1193 grande opus ſuſceptum, anno 1197. ad culmen pro- vexit Hroznata curis, opibus, pr�ſentia fabricæ urgens celeritatem. E Syonæo ſeu Strahofienſi ſupra Pragam cœnobio primas colonias evo- catas fuiſſe unanimis eft omnium ſcriptorum ſententia, atque idcirco etiam hodie Tepla Strahofiensem Patrem Abbatem veneratur. Jo- annem nomine primum ei fuiſſe Abbatem tum ex diplomate Ottoca- ri I. tum ex Necrologio Doxanenſi edocemur. Si de Fundatore ipſo agitur, eum Biographus de Principum claro genere oriundum, in aula Regis (Ottocari) primum locum poſt regalem magnificentiam obtinuiſſe prædicat, de initiis vero cœpti conditique monaſterii §. 7 p. 70 hæd ſubjungit: Locum amœnum qu�rit, & aptum, in quo ad laudem Dei & honorem Virginis glorioſæ fundamenta clauſtri primordia jaciantur: & in- vento loco, in quo nunc monaſterii altitudo conſurgit, corruens in terram ſic ait : Qui de Virgine naſci dignatus es, præpara in hoc loco habita- tionem ſervitiis tuis aptam. Et ſurgens ab oratione ligone arrepto profundius terram ſulcat , & aliquot cophinos terra onuſtos de fundamento primus in humeris ſuis portat. Nomenque indidit Tepla a burgo vici- no, qui ab incolis vulgariter Tepla vocatur. Eſt autem claustrum fun- datum in optimo ſolo terræ, nam ſitus loci aliquantulum eſt ſublimis, ab uno latere cinctus ſylvis & pratis, varietate florum undique purpura- tus, 5) Prioris bullæ initium eſt : Cæleſtinus epiſcopus ſervus ſervorum Dei dilectis filiis Ab- bati & Canonicis de Tepla ſalutem &c. Alterius : Dilecto ſilio Abbati de Tepla &c. Annales Præmonstratenſes in Probationibus col. DLXX. & ſeqq. t) Biogra- phus B. Hroznatæ admoduin difficulter §. 4. & 5. cum membranis mox memoratis conciliari poteſt, non enim prius B. Hroznatam Teplenſem Canoniam fundaſſe aſſeverat , quam dum iter Hieroſolymitanum ingreſſus , verſo temone Romam pe- reginatus fuiſſet , iſthicque illi votum Hieroſolymitanum in fundationem conver- ſum fuiſſet ; at vero ex authographis chartis certum eſt : B. Hroznatam primum anno 1197 hoc iter Hieroſolymitanum ingreſſum atque ex ipſo itinere Romam deflexiſſe. Niſi igitur dicamus B. Hroznatam bis iter Hieroſolymam ingreſſum fuiſſe , bis ex itinere pedem retraxiſſe ,Romamque profectum, diplomatum & Bullarum Pontificiarum fides ſalvari haud poreſt. Sed quisquis fuit hic Biographus , eum non plane ſua puris fontibus hauſiſſe documento ſuit complura, quæ ſynchronis ſcriptoribus adverſantur. ANNUS I193.
Strana 617
617 tus , fluentibus in medio aquis irriguis & piſcoſis , pellentibus circula- res ambitus molendinorum, humanis habitationibus opportunus, & ſanus, & Religioni conveniens ſupra modum. Hactenus Biographus. HENRICI I * ANNUS JESU CHRISTI MCXCIV. COELESTINI III. Pap.4. HENRICI VI.Reg. 25. Imp. 4. HENRICI Brzet. Ep.Prag. 13. ENGELBERTI ep. Ol. 1. HENRICI Duc. & ep. 2 icto , fugatoque Ottocaro unus ſupererat Wladislaus frater illius Marchio Moraviæ, Princeps, ſi quis alius, manſuetiſſimi animi tranquillitatisque ſtudioſiſſimus, quem titulo juribusque ejus de- turbare ſuadebant Henrico artes civiles politicæque, ut feudi ſui tam Bohemici quam Moravici, a Cæſare ſuſcepti, jura proſequeretur, ſe- ſeque & Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ esse ostenderet: abiit igitur (inquit author noster ad h. a. p. 124) cum exervitu in Moraviam, & terram illam, ſive caſtra terræ ſuo Dominio ſubjugavit. a) Nihil uſpiam legitur Wladislaum arma aut vim Henrico oppo- ſuiſſe , quin imo cum poſtea legatur ab eodem in ſubſcriptione diplo- matum teſtis adhibitus, conjicere fas eſt Wladislaum ultro & ſpon- te ceſsiſſe, eidem vero ab Henrico terras aliquas ſeu in Moravia ſeu in Bohemia in feudum cum clientelæ onere conceſsas; & fortaffis ne quidquam adverſum ſe moliretur, in aula ſua ſervatum, obſervatum- que fuiſſe. Minime vero Henricus Moraviam, quam nomine Spitignæi in feudum ab Imperatore accepit, eidem Spitignæo tradidit, ex di- plomatibus enim ejus manifeſtum fit, illum more antiquo, & exem» plo præceſſoris ſui Conradi Moraviam denuo in plures, agnatos Prin- cipes diſpeſcuiſſe , & partitione terrarum facta denuo antiquis poſſeſ- ſoribus heredibusque portiones ſuas restituiſſe, ſcilicet Wladimiro & Brzeczislao fratribus Olomucenſem, Spitigneo vero & fratri illius Swatopluco Brunensem provinciam, quod nos ejus diploma docet Lucenſi Ordinis Præmonstratenſis conobio datum b) a nobis jam To- mo Iiii PARS VI. ANNAL. HAGEC. Henricus Dux Wladislao ad- emit Moravi- am, a) H gecius invitum Henricum a ſuis ad debellandam Moraviam pertractum ſeribit & neſcio quem Bilkowsky de Rochoznice expeditioni huie belliducem præfectum fingit. Simile commentum eſt, quod de Comitiis ab eo indictis ſubjicit. b) Quo donat eidem monaſterio vlllam Luca cum telonio, villa Bohmelicz , molendino & ſilva Palice. Diploma vero in ipſa Moravia & caltro Betow datum VII, Junii anno 1195.
617 tus , fluentibus in medio aquis irriguis & piſcoſis , pellentibus circula- res ambitus molendinorum, humanis habitationibus opportunus, & ſanus, & Religioni conveniens ſupra modum. Hactenus Biographus. HENRICI I * ANNUS JESU CHRISTI MCXCIV. COELESTINI III. Pap.4. HENRICI VI.Reg. 25. Imp. 4. HENRICI Brzet. Ep.Prag. 13. ENGELBERTI ep. Ol. 1. HENRICI Duc. & ep. 2 icto , fugatoque Ottocaro unus ſupererat Wladislaus frater illius Marchio Moraviæ, Princeps, ſi quis alius, manſuetiſſimi animi tranquillitatisque ſtudioſiſſimus, quem titulo juribusque ejus de- turbare ſuadebant Henrico artes civiles politicæque, ut feudi ſui tam Bohemici quam Moravici, a Cæſare ſuſcepti, jura proſequeretur, ſe- ſeque & Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ esse ostenderet: abiit igitur (inquit author noster ad h. a. p. 124) cum exervitu in Moraviam, & terram illam, ſive caſtra terræ ſuo Dominio ſubjugavit. a) Nihil uſpiam legitur Wladislaum arma aut vim Henrico oppo- ſuiſſe , quin imo cum poſtea legatur ab eodem in ſubſcriptione diplo- matum teſtis adhibitus, conjicere fas eſt Wladislaum ultro & ſpon- te ceſsiſſe, eidem vero ab Henrico terras aliquas ſeu in Moravia ſeu in Bohemia in feudum cum clientelæ onere conceſsas; & fortaffis ne quidquam adverſum ſe moliretur, in aula ſua ſervatum, obſervatum- que fuiſſe. Minime vero Henricus Moraviam, quam nomine Spitignæi in feudum ab Imperatore accepit, eidem Spitignæo tradidit, ex di- plomatibus enim ejus manifeſtum fit, illum more antiquo, & exem» plo præceſſoris ſui Conradi Moraviam denuo in plures, agnatos Prin- cipes diſpeſcuiſſe , & partitione terrarum facta denuo antiquis poſſeſ- ſoribus heredibusque portiones ſuas restituiſſe, ſcilicet Wladimiro & Brzeczislao fratribus Olomucenſem, Spitigneo vero & fratri illius Swatopluco Brunensem provinciam, quod nos ejus diploma docet Lucenſi Ordinis Præmonstratenſis conobio datum b) a nobis jam To- mo Iiii PARS VI. ANNAL. HAGEC. Henricus Dux Wladislao ad- emit Moravi- am, a) H gecius invitum Henricum a ſuis ad debellandam Moraviam pertractum ſeribit & neſcio quem Bilkowsky de Rochoznice expeditioni huie belliducem præfectum fingit. Simile commentum eſt, quod de Comitiis ab eo indictis ſubjicit. b) Quo donat eidem monaſterio vlllam Luca cum telonio, villa Bohmelicz , molendino & ſilva Palice. Diploma vero in ipſa Moravia & caltro Betow datum VII, Junii anno 1195.
Strana 618
ANNUS 1194. Recentiorum figmenta. 618 mo IV. Monum. nostrorum p. 252. publicatum, in quo inter teftes primi referuntur Wladimirus cum fratre ſuo Bracizlao Principes Olo- mucenſes, dein Zpitigneus cum fratre ſuo Zwatopluk Principes de Bri- nen. In eodem diplomate in Moravia dato (ut jam jam Henricus palam faceret ſe, non vero Wladislaum, Marchionem esse) insolito hactenus titulo hoc uſus est: Ego Henricus Dux Bohemorum & epi- ſcopus, nec non Marchio Moraviæ. Qui quidem unus ſolusque in hac charta locus eſt , quo ſe Marchionem Moraviæ ſcripſit , cum in aliis facile ſex Ducalibus literis ſuis nonniſi Dux Boemorum & epiſco- pus legatur, ut res ipſa innuat mentem conſiliaque Henrici , non ſe- cus atque prius Conradi, eo valuiſſe, ut Marchionis titulus antique- tur & obliteretur. Ne autem Hagecium hac annorum periodo pe- nitus ſepoſuiſſe videamur, is non modo chronologiam mirum quan- tum confudit Henrici Principatus initia jam in annum 1191 conjici- endo, ſed & ipſam hiſtoriam multis figmentis fœdavit, quæ Dubra- vius 1. 14. & Peſſina in Marte Moraviæ, aliique tanquam hiftoricas veritates amplexi, multo etiam verborum apparatu & ambitu ampli- ficarunt. Omne enim illud, quodquod anno 1192. de Bohomili Dobrowodsky caſtro Ruzinie ab Ottocaro invaſo, de pugna inter eum & epiſcopi cohortes , de Philippi Ducis Sueviæ (qui nonniſi an- no primum 1196 Ducatum Sueviæ confecutus est) vastatis terris nar- rat, locum non merentur in Annalibus; Similiter illæ anno 1193 nar- ratæ Emnerici filii Belæ Regis Hungariæ nuptiæ, e quibus Henricus Dux & epiſcopus redux aditu Moraviæ per ipſos Moravos prohibi- tus aſſeritur, illæ omnes hoe in argumento Dubravii amplificatio- nes mera inventa & ſomnia ſunt authorum ſequiorum ſæculorum. Ad hiſtoriam redeamus. Henricus Dux invadit Miſni- am. A Moravis & Wladislao Marchione Henricus Dux & epiſcopus convertit arma in Miſniam adverſus Albertum Marchionem Ottoca- ri affinem : Jam anno 1189 narravimus Conradum Ducem Bohemiæ ab Henrico tum adhuc Romanorum Rege in Miſniam ad compeſcen- dum Albertum Marchionem Miſniæ cum exercitu miſſum fuiſſe , ſed cum is necdum Imperatoris grafiam demereri ſtuduiſſet, imo novo bello ſemina præſente anno inter ipſum fratremque illius Theodori- cum ejusque fœderatum Hermannum Landgravium Thuringiæ jacta fuiſſent. c) Henricus Imperator in mandatis dedit Henrico Duci Bo- hemiæ c) Chron. Montis Sereni ad h. a.
ANNUS 1194. Recentiorum figmenta. 618 mo IV. Monum. nostrorum p. 252. publicatum, in quo inter teftes primi referuntur Wladimirus cum fratre ſuo Bracizlao Principes Olo- mucenſes, dein Zpitigneus cum fratre ſuo Zwatopluk Principes de Bri- nen. In eodem diplomate in Moravia dato (ut jam jam Henricus palam faceret ſe, non vero Wladislaum, Marchionem esse) insolito hactenus titulo hoc uſus est: Ego Henricus Dux Bohemorum & epi- ſcopus, nec non Marchio Moraviæ. Qui quidem unus ſolusque in hac charta locus eſt , quo ſe Marchionem Moraviæ ſcripſit , cum in aliis facile ſex Ducalibus literis ſuis nonniſi Dux Boemorum & epiſco- pus legatur, ut res ipſa innuat mentem conſiliaque Henrici , non ſe- cus atque prius Conradi, eo valuiſſe, ut Marchionis titulus antique- tur & obliteretur. Ne autem Hagecium hac annorum periodo pe- nitus ſepoſuiſſe videamur, is non modo chronologiam mirum quan- tum confudit Henrici Principatus initia jam in annum 1191 conjici- endo, ſed & ipſam hiſtoriam multis figmentis fœdavit, quæ Dubra- vius 1. 14. & Peſſina in Marte Moraviæ, aliique tanquam hiftoricas veritates amplexi, multo etiam verborum apparatu & ambitu ampli- ficarunt. Omne enim illud, quodquod anno 1192. de Bohomili Dobrowodsky caſtro Ruzinie ab Ottocaro invaſo, de pugna inter eum & epiſcopi cohortes , de Philippi Ducis Sueviæ (qui nonniſi an- no primum 1196 Ducatum Sueviæ confecutus est) vastatis terris nar- rat, locum non merentur in Annalibus; Similiter illæ anno 1193 nar- ratæ Emnerici filii Belæ Regis Hungariæ nuptiæ, e quibus Henricus Dux & epiſcopus redux aditu Moraviæ per ipſos Moravos prohibi- tus aſſeritur, illæ omnes hoe in argumento Dubravii amplificatio- nes mera inventa & ſomnia ſunt authorum ſequiorum ſæculorum. Ad hiſtoriam redeamus. Henricus Dux invadit Miſni- am. A Moravis & Wladislao Marchione Henricus Dux & epiſcopus convertit arma in Miſniam adverſus Albertum Marchionem Ottoca- ri affinem : Jam anno 1189 narravimus Conradum Ducem Bohemiæ ab Henrico tum adhuc Romanorum Rege in Miſniam ad compeſcen- dum Albertum Marchionem Miſniæ cum exercitu miſſum fuiſſe , ſed cum is necdum Imperatoris grafiam demereri ſtuduiſſet, imo novo bello ſemina præſente anno inter ipſum fratremque illius Theodori- cum ejusque fœderatum Hermannum Landgravium Thuringiæ jacta fuiſſent. c) Henricus Imperator in mandatis dedit Henrico Duci Bo- hemiæ c) Chron. Montis Sereni ad h. a.
Strana 619
HENRICI 2. hemiæ, ut ad Adalbertum in ordinem redigendum arma admoveret. Is ergo cum legionibus tam Bohemicis quam Moravicis in Miſniam infuſus d) tanta ferocitate deſæviit, ut ne quidem monaſteriis, Deo- que facratis ædibus parceret. Synchronus noster B. Gerlacus popu- lationem istam multis exaggerat p. 124. In qua, inquit, profectione qualia vel quanta facta ſint mala primo in populo Chriſtiano, dein in eccleſia Chriſti, poſtremo etiam in claustris ad enarrandum manet dif- ficile e) perſequitur tamen author Henricum ob hoe indignum epi- ſcopo facinus compunctum fuiſſe , & publice pœnituiſſe : Pro quo rea- tu, inquit , vidimus epiſcopum compunctum fleviſſe in Synodo, & inter- ceſſiones omnium adlidentium quæfiviſſe. f) Magis dirum vero fatum adhuc hoc ipſo anno Albertum Marchionem Miſniæ perculit , a quo- dam enim familiarium ſuorum veneno exstinctus est, cujus uxor (So- phia) filia Ducis Bobemiæ (Friderici) fratris Ottocari ex poſt infra tri- ginta dies eodem veneno exstincta fuit, ajunt Annales Veterocellenſes. Anni quoque præſentis initio pridie Idus Januarii, ut perhibet Auguſtinus in epiſc. Olom. vitam cum morte commutavit Caynus Olomucenſis epiſcopus, cui conſentit B. Gerlacus p. 123., qui cum narraſset anno superiore finiente Caynum Castrenses Pragenſes ana- thematis vinculo abſolviſſe , ſubjungit: eum in brevi poſt mortuum. Gravem istius epiſcopi errorem, anni ſuperioris fine admiſſum, per- stringit ſæpe memoratus author noſter, ait enim illum Sabbatho quatuor temporum ante Vigiliam Nativitatis Dominicæ ordinationem Clericorum in Choro Pragenſi feciſſe ſine impoſitione manus. Sed ſubjungit, me- lius fuiſſet, ſi non feciſſet, quia eccleſiam Dei misit in errorem per ſa- cerdotes & levitas , quos omnes ſine impoſitione manus ordinavit. Quem errorem quaqua demum oblivione & incogitantia a Cayno admiſſum fuiſſe perſuadet, quod, tacente Chronographo noſtro, credibile non fit Caynum eundem errorem per undecim annos, quibus præfuit ec. cleſiæ Olomucenfi, admiſiſſe , maxime cum ei Auguſtinus hoc inſigne attexat elogium: Fuit Pontifex, qualem Paulus eſſe voluit, hoſpitalis ac modeſtus, profuſæque in omnes largitatis, in clerumque ſuum po- tiſſimum. Hic quotiescunque Olomucium venit , non Canonicos ſolum , ſed totum ecleſiæ ſuæ clerum ex menſa ſua & quadra ſua pavit, faci- lem Iiii 2 d) Perperam Hagecius pro Miſnia Luſaciam facit. t) Fallitur Fabricius , qui hanc a Bohemis Miſniæ intentatam populationem anno 1193 , atque Sobieslao Duci pridem demortuo adſeribit. f) Hem indicium , jam tum B. Gerlacum authorem hujus Chronici Abbatem Milovicii fuiſſe, qui eidem Synodo, ad quas nonniſi Præſules ceclefiarum Abbatesque vocari ſoliti, interfuit. Mors Cayni epiſcopi Olom. 619
HENRICI 2. hemiæ, ut ad Adalbertum in ordinem redigendum arma admoveret. Is ergo cum legionibus tam Bohemicis quam Moravicis in Miſniam infuſus d) tanta ferocitate deſæviit, ut ne quidem monaſteriis, Deo- que facratis ædibus parceret. Synchronus noster B. Gerlacus popu- lationem istam multis exaggerat p. 124. In qua, inquit, profectione qualia vel quanta facta ſint mala primo in populo Chriſtiano, dein in eccleſia Chriſti, poſtremo etiam in claustris ad enarrandum manet dif- ficile e) perſequitur tamen author Henricum ob hoe indignum epi- ſcopo facinus compunctum fuiſſe , & publice pœnituiſſe : Pro quo rea- tu, inquit , vidimus epiſcopum compunctum fleviſſe in Synodo, & inter- ceſſiones omnium adlidentium quæfiviſſe. f) Magis dirum vero fatum adhuc hoc ipſo anno Albertum Marchionem Miſniæ perculit , a quo- dam enim familiarium ſuorum veneno exstinctus est, cujus uxor (So- phia) filia Ducis Bobemiæ (Friderici) fratris Ottocari ex poſt infra tri- ginta dies eodem veneno exstincta fuit, ajunt Annales Veterocellenſes. Anni quoque præſentis initio pridie Idus Januarii, ut perhibet Auguſtinus in epiſc. Olom. vitam cum morte commutavit Caynus Olomucenſis epiſcopus, cui conſentit B. Gerlacus p. 123., qui cum narraſset anno superiore finiente Caynum Castrenses Pragenſes ana- thematis vinculo abſolviſſe , ſubjungit: eum in brevi poſt mortuum. Gravem istius epiſcopi errorem, anni ſuperioris fine admiſſum, per- stringit ſæpe memoratus author noſter, ait enim illum Sabbatho quatuor temporum ante Vigiliam Nativitatis Dominicæ ordinationem Clericorum in Choro Pragenſi feciſſe ſine impoſitione manus. Sed ſubjungit, me- lius fuiſſet, ſi non feciſſet, quia eccleſiam Dei misit in errorem per ſa- cerdotes & levitas , quos omnes ſine impoſitione manus ordinavit. Quem errorem quaqua demum oblivione & incogitantia a Cayno admiſſum fuiſſe perſuadet, quod, tacente Chronographo noſtro, credibile non fit Caynum eundem errorem per undecim annos, quibus præfuit ec. cleſiæ Olomucenfi, admiſiſſe , maxime cum ei Auguſtinus hoc inſigne attexat elogium: Fuit Pontifex, qualem Paulus eſſe voluit, hoſpitalis ac modeſtus, profuſæque in omnes largitatis, in clerumque ſuum po- tiſſimum. Hic quotiescunque Olomucium venit , non Canonicos ſolum , ſed totum ecleſiæ ſuæ clerum ex menſa ſua & quadra ſua pavit, faci- lem Iiii 2 d) Perperam Hagecius pro Miſnia Luſaciam facit. t) Fallitur Fabricius , qui hanc a Bohemis Miſniæ intentatam populationem anno 1193 , atque Sobieslao Duci pridem demortuo adſeribit. f) Hem indicium , jam tum B. Gerlacum authorem hujus Chronici Abbatem Milovicii fuiſſe, qui eidem Synodo, ad quas nonniſi Præſules ceclefiarum Abbatesque vocari ſoliti, interfuit. Mors Cayni epiſcopi Olom. 619
Strana 620
Engelbereus ſuccedit. 620 lem &, benignum ſe omnibus exhibuit , religioni mirifice vacavit , de quo id vulgo ferebatur, quod vox ejus ſonora, ut tuha Dei, & quafi vox Angelorum. In locum illius ſurrogatus est Engelbertus: idem Auguſtinus illum natione Brabantinum, Canonicum Regularem de Stra- how , g) in e cleſia Olomucenſi jam prius Archidiaconum & Canoni- cum fuiſſe aſſeverat. De tempore, quo electus, ab Imperatore per ſeep- trum inveſtitus, aut conſecratus fuit, nihil proditum. Legitur Hen- ricus noſter Dux ſubſcriptus testis apud Hansitz T. I. p. 340. in di- plomate Henrici Imp, Waldſaſſenſi cœnobio dato Wirzburgi in Fe- bruario, ubi Imperator ſolemnia Comitia celebraverat. Quid ſi tum Engelbertum jam electum huc Henricus Dux noster secum adduxit, inveſtirique fecit? Ejus autem in Olomucenſem epiſcopatum evecti, uti & ipſiusmet Henrici epiſcopi Pragenſis prima & præci- pua cura fuit, ut error nuper a præceffore ſuo Cayno in ordinatio. ne admiſſus repararetur, quam ob rem miſfus Romam ad Cælestinum Papam cum legatione Arnoldus Satzensis Præpofitus. h) Veterator hic, ut poſtea videbitur , Roma redux mentitus est, ſe ſe a ſummo Pontifice vivæ vocis oraculo præceptum accepiſſe ordinatos non debere reordinari, ſed ſolum inter ordinandos stare ad ordinem, & ſolam ma- nus impoſitionem recipere, qua minus acceperant. Quem repetitum errorem per Petrum Cardinalem Apostolicum Legatum demum anno 1197 correctum & emendatum fuiſſe legemus, ANNUS 1194. Charta Henri- ci DucisSepi. ſcopi hoſpitali prope Raud- niz data. Non prætermittenda chartæ Ducalis memoria altero jam anni præſentis menſe atque idcirco paulo poſt conſcenſum thronum Bohe- miæ ab Henrico Duce & epiſcopo edita, ex qua diſcimus, jam tum Ordinem S. Joannis Hieroſolymitani hoſpitale quoddam, nomine & titulo Jeruſalem habuiſſe, prope civitatem Raudnitz, cui ille emptio- nem prædii Rowni conceſsit. Chartæ hujus, qua hodie caret Archivum Melitenſe, potiſſimam partem in publicum protulit Berghauerus in Protom. Pœnit. p. 222. quæ cum ad illustrandam hiftoriam faciat, prodat novum Præpofitum, nec non ejusdem Ordinis Priorem & Præ- cep- g) Engelbertum fuiſſe Ordinis Præmonstratenſis , alumnumque Canoniæ Strahofienſis confirmat Necrologium MS. Doxanenſe , quod ad II. Idus Decembris obitum e us reponens ait: Bone memorie Engelbertus Moravienſis apiſcopus, & f. n. (id est frater noſter) qui dedit huic eccleſiæ XXX. marcas. h) Tertio jam doct, Pu- bitſchka p. 477. cramben recoquit, & adverſus nos exaggerat Satecii nullum Præ- poſitum fuiſſe , ſed jam multo ante luculenter ei ex Erectionum libris contrarium oſtendimus.
Engelbereus ſuccedit. 620 lem &, benignum ſe omnibus exhibuit , religioni mirifice vacavit , de quo id vulgo ferebatur, quod vox ejus ſonora, ut tuha Dei, & quafi vox Angelorum. In locum illius ſurrogatus est Engelbertus: idem Auguſtinus illum natione Brabantinum, Canonicum Regularem de Stra- how , g) in e cleſia Olomucenſi jam prius Archidiaconum & Canoni- cum fuiſſe aſſeverat. De tempore, quo electus, ab Imperatore per ſeep- trum inveſtitus, aut conſecratus fuit, nihil proditum. Legitur Hen- ricus noſter Dux ſubſcriptus testis apud Hansitz T. I. p. 340. in di- plomate Henrici Imp, Waldſaſſenſi cœnobio dato Wirzburgi in Fe- bruario, ubi Imperator ſolemnia Comitia celebraverat. Quid ſi tum Engelbertum jam electum huc Henricus Dux noster secum adduxit, inveſtirique fecit? Ejus autem in Olomucenſem epiſcopatum evecti, uti & ipſiusmet Henrici epiſcopi Pragenſis prima & præci- pua cura fuit, ut error nuper a præceffore ſuo Cayno in ordinatio. ne admiſſus repararetur, quam ob rem miſfus Romam ad Cælestinum Papam cum legatione Arnoldus Satzensis Præpofitus. h) Veterator hic, ut poſtea videbitur , Roma redux mentitus est, ſe ſe a ſummo Pontifice vivæ vocis oraculo præceptum accepiſſe ordinatos non debere reordinari, ſed ſolum inter ordinandos stare ad ordinem, & ſolam ma- nus impoſitionem recipere, qua minus acceperant. Quem repetitum errorem per Petrum Cardinalem Apostolicum Legatum demum anno 1197 correctum & emendatum fuiſſe legemus, ANNUS 1194. Charta Henri- ci DucisSepi. ſcopi hoſpitali prope Raud- niz data. Non prætermittenda chartæ Ducalis memoria altero jam anni præſentis menſe atque idcirco paulo poſt conſcenſum thronum Bohe- miæ ab Henrico Duce & epiſcopo edita, ex qua diſcimus, jam tum Ordinem S. Joannis Hieroſolymitani hoſpitale quoddam, nomine & titulo Jeruſalem habuiſſe, prope civitatem Raudnitz, cui ille emptio- nem prædii Rowni conceſsit. Chartæ hujus, qua hodie caret Archivum Melitenſe, potiſſimam partem in publicum protulit Berghauerus in Protom. Pœnit. p. 222. quæ cum ad illustrandam hiftoriam faciat, prodat novum Præpofitum, nec non ejusdem Ordinis Priorem & Præ- cep- g) Engelbertum fuiſſe Ordinis Præmonstratenſis , alumnumque Canoniæ Strahofienſis confirmat Necrologium MS. Doxanenſe , quod ad II. Idus Decembris obitum e us reponens ait: Bone memorie Engelbertus Moravienſis apiſcopus, & f. n. (id est frater noſter) qui dedit huic eccleſiæ XXX. marcas. h) Tertio jam doct, Pu- bitſchka p. 477. cramben recoquit, & adverſus nos exaggerat Satecii nullum Præ- poſitum fuiſſe , ſed jam multo ante luculenter ei ex Erectionum libris contrarium oſtendimus.
Strana 621
621 ceptorem, definiat denique accurate annos Principatus & epiſcopa- tus Henrici, dignum duximus hoc fragmetum ex Berghauero tran- ſcribere : HENRICI 2 Ego Henricus Dei gracia Pragenfis ecclefi Præſul & Dux Bobe- morum univerſis Chriſti fidelibus notum facere duxi.... Porrone de præmemorata exemptione medietatis ſupra dictæ villæ Rowniſcrupulus aliquis contra fratres hoſpitalis (in Jeruſalem prope Raudnitz) valeat exoriri , buic etiam paginæ inſerere dignum duxi, quod die S. Agatbæ (12 Februarii) cum ſederem ad prandium, fratres Hoſpitalis: Bernar- dus ſcilicet Prior, & Mainardus Præceptor prædictas 40 Marcas per- ſolverint ſorori Theodorici de Rowni me vidente, & etiam inſuper hac inclinante & inclamante, quod ei fuerit optime perſolutum. Et hi teſtes, qui viderunt & audierunt: Theobaldus & Dobzlaus domicelli i) Sigefridus Præpoſitus Wiſſehradenſis k) Laurentius Capellanus, & Rapato Notarius, Hrabisſa Camerarius: &c. Actum eft autem hoc anno Incarnationis Domini noſtri Jeſu Chriſti MCLXXXXIIII. An no vero epiſcopatus mei XIII. Principatus autem mei Anno II. AN- i) Gloſſæ antiquæ MS. apud Dufreſnium, & Ugutio : Domicelli & Domicellæ dicun- tur , quando pulchri juvenes magnatum ſunt ficut ſervientes , qui videlicet in aula enutriti ephebis Ducalibus adſcribi & omni civili militari politicaque diſciplina imbui ſoliti ; hos inter itaque etiam ſuit Theobaldus Theobaldi nuper in Syria de- functi filius; cujus filius fuerit Dobzlaus incognitum. k)Berghauerus Sigefridum hune dein ad Archipræſulatum & Cardinalis purpuram titulo S.Sabinæ evectum aſſe- verat. Sed recte hac de re jam dubitavit Malinkrotus. Nam Sigefridus iste Baro ab Eppenstein, ut eum etiam Berghauerus appellat, antequam in Sedem Moguntinam eveheretur, fuit Præpoſitus S. Petri (nonWiſſehradi , ſed in oppido Bin- genſi, ut habet Decretalis epiſtola Innocentii III. Quæ vero ſub Henrici Princi- patu confuſio fuerit & mutatio Præpoſitorum Wiſſehradenſium & Cancellariorum haud aſſequor : Nam certum eſt ſub ejus Præceſſore fuiſſe Florianum Præpoſitum & Cancellarium , hoc anno Sigefridus ſolius Præpofiti titulo legitur. In diploma- te Lucenſi hoc aut ſequente anno dato legitur Utizlaus Præpoſitus Wiſſehradenſis & Cancellarius Ducis Bohemiæ. In Waldſaſſenſi Florianus Cancellarius. In Teplen- ſi anno 1197 Florianus Præpoſitus & Cancellarius & denuo Engelbertus Moravicenſis epiſcopus & Cancellarius. An fortaſſis reſervato ſibi tantum titulo renunciavit muneri Florianus ?
621 ceptorem, definiat denique accurate annos Principatus & epiſcopa- tus Henrici, dignum duximus hoc fragmetum ex Berghauero tran- ſcribere : HENRICI 2 Ego Henricus Dei gracia Pragenfis ecclefi Præſul & Dux Bobe- morum univerſis Chriſti fidelibus notum facere duxi.... Porrone de præmemorata exemptione medietatis ſupra dictæ villæ Rowniſcrupulus aliquis contra fratres hoſpitalis (in Jeruſalem prope Raudnitz) valeat exoriri , buic etiam paginæ inſerere dignum duxi, quod die S. Agatbæ (12 Februarii) cum ſederem ad prandium, fratres Hoſpitalis: Bernar- dus ſcilicet Prior, & Mainardus Præceptor prædictas 40 Marcas per- ſolverint ſorori Theodorici de Rowni me vidente, & etiam inſuper hac inclinante & inclamante, quod ei fuerit optime perſolutum. Et hi teſtes, qui viderunt & audierunt: Theobaldus & Dobzlaus domicelli i) Sigefridus Præpoſitus Wiſſehradenſis k) Laurentius Capellanus, & Rapato Notarius, Hrabisſa Camerarius: &c. Actum eft autem hoc anno Incarnationis Domini noſtri Jeſu Chriſti MCLXXXXIIII. An no vero epiſcopatus mei XIII. Principatus autem mei Anno II. AN- i) Gloſſæ antiquæ MS. apud Dufreſnium, & Ugutio : Domicelli & Domicellæ dicun- tur , quando pulchri juvenes magnatum ſunt ficut ſervientes , qui videlicet in aula enutriti ephebis Ducalibus adſcribi & omni civili militari politicaque diſciplina imbui ſoliti ; hos inter itaque etiam ſuit Theobaldus Theobaldi nuper in Syria de- functi filius; cujus filius fuerit Dobzlaus incognitum. k)Berghauerus Sigefridum hune dein ad Archipræſulatum & Cardinalis purpuram titulo S.Sabinæ evectum aſſe- verat. Sed recte hac de re jam dubitavit Malinkrotus. Nam Sigefridus iste Baro ab Eppenstein, ut eum etiam Berghauerus appellat, antequam in Sedem Moguntinam eveheretur, fuit Præpoſitus S. Petri (nonWiſſehradi , ſed in oppido Bin- genſi, ut habet Decretalis epiſtola Innocentii III. Quæ vero ſub Henrici Princi- patu confuſio fuerit & mutatio Præpoſitorum Wiſſehradenſium & Cancellariorum haud aſſequor : Nam certum eſt ſub ejus Præceſſore fuiſſe Florianum Præpoſitum & Cancellarium , hoc anno Sigefridus ſolius Præpofiti titulo legitur. In diploma- te Lucenſi hoc aut ſequente anno dato legitur Utizlaus Præpoſitus Wiſſehradenſis & Cancellarius Ducis Bohemiæ. In Waldſaſſenſi Florianus Cancellarius. In Teplen- ſi anno 1197 Florianus Præpoſitus & Cancellarius & denuo Engelbertus Moravicenſis epiſcopus & Cancellarius. An fortaſſis reſervato ſibi tantum titulo renunciavit muneri Florianus ?
Strana 622
Adornatur ex- peditio Hiero- lymitana. Annus 1195. ANNUS JESU CHRISTI MCXCV. COELESTINI III. Pap.5. HENERICIVI.Regis26.Imp. 5. HENR. Brzet. ep.Prag. 14. ENGELBERTI ep. Ol. 2. HENR. Duc. & ep. 3. ortuo Saladino Saracenorum Tyranno, qui potiſſimas Pale- lestinæ regiones cum ipſa urbe Hieruſalem Christianis extor- M ſerat inter filios ejus hæredesque de terrarum partitione ma- gna diſcordia, quæ in cruenta bella exarfit, enata eft. a) Cælestinus Papa eo inteſtino civilique barbarorum bello ad rempublicam Chri- stianam restaurandam, liberandamque ex Ethnicorum manibus ter- ram ſanctam tempore uſurus, animum adjecit ad inflamandos Chri- ſti fideles ut Cruce afſumpta priora damna civitatumque jacturas re- ſuſcitarent. Primum omnium negotium commendavit epiſcopis Angliæ tam felici quidem eventu, ut Rex ipſe tam ſalutaris con- ſilii hortatorem promotoremque ſe præbuerit. Miſit dehinc Pontifex ad Gallias, aliosque Europæ Principes legatos ſuos, nominatim au- tem, Gregorium Cardinalem ad Germaniam , qui ad hanc ipſam ex- peditionem ſacram animos fidelium inflammaret, permoveretque. b) Domito tum feliciter atque ſub poteſtatem redacto Regno Siciliæ conſilium Cœleſtini Papæ probatum fuit Henrico VI. Imperatori, qui abhine exhortatorias literas ad Germaniæ Principes & epiſcopos dedit, c) quibus eos certiores facit ſe mille quingentos milites & totidem ſargantes (armigeros) d) constituto eisdem a menſe Martio triginta unciarum auri ſtipendio, & tantum annonæ, quod ei adannum ſufficiat , in ſubſidium terræ ſanctæ decreviſſe , e) exhortatur itaque hac ſua epiſtola Præſules, ut unusquisque militibus ſuis in ſua diœ- cefi hanc ſuam voluntatem manifestam faciat. Postquam vero Impe- rator ex Apulia in Germaniam redivit, viſus ſerio omnia ad validam expeditionem Hieroſolymitanam adornare. Nam primum in Geil- huſen , demum circa ſolemnitatem B. Andreæ Apoſtoli (ut loquitur Guil. Neubrigenſis 1. 5. c, 20) convocatis apud Wormatiam primis Imperii eccle- 622 Pub. Thronol. Geſch. 4.Theil 1,B. S. 475. a) Matthæus Paris in Hiſt. Angliæ ad h. a. b) Arnoldus in Chron. Slav. 1. 5 c. I c) has litteras recitat Godefridus monachus ad h. a. d) ſergantes ſerjuntes vox origine Gallica les ſergens � armes. e) Doct. Pubitſchka non ea attentione , qua opus fuit, legit hane epiſtolam : falſo enim aſſerit , ex hac Imperatoris epiſtola , quod Imperator ſcribat : ſe numeroſum exercitum in hane expeditionem tenere accinctum , quodque omnibus & fingulis cruce ſignatis hoc ſtipendium & annonam deputaverit , cum de mille tantum quingentis militibus & totidem armigeris lo- quatur.
Adornatur ex- peditio Hiero- lymitana. Annus 1195. ANNUS JESU CHRISTI MCXCV. COELESTINI III. Pap.5. HENERICIVI.Regis26.Imp. 5. HENR. Brzet. ep.Prag. 14. ENGELBERTI ep. Ol. 2. HENR. Duc. & ep. 3. ortuo Saladino Saracenorum Tyranno, qui potiſſimas Pale- lestinæ regiones cum ipſa urbe Hieruſalem Christianis extor- M ſerat inter filios ejus hæredesque de terrarum partitione ma- gna diſcordia, quæ in cruenta bella exarfit, enata eft. a) Cælestinus Papa eo inteſtino civilique barbarorum bello ad rempublicam Chri- stianam restaurandam, liberandamque ex Ethnicorum manibus ter- ram ſanctam tempore uſurus, animum adjecit ad inflamandos Chri- ſti fideles ut Cruce afſumpta priora damna civitatumque jacturas re- ſuſcitarent. Primum omnium negotium commendavit epiſcopis Angliæ tam felici quidem eventu, ut Rex ipſe tam ſalutaris con- ſilii hortatorem promotoremque ſe præbuerit. Miſit dehinc Pontifex ad Gallias, aliosque Europæ Principes legatos ſuos, nominatim au- tem, Gregorium Cardinalem ad Germaniam , qui ad hanc ipſam ex- peditionem ſacram animos fidelium inflammaret, permoveretque. b) Domito tum feliciter atque ſub poteſtatem redacto Regno Siciliæ conſilium Cœleſtini Papæ probatum fuit Henrico VI. Imperatori, qui abhine exhortatorias literas ad Germaniæ Principes & epiſcopos dedit, c) quibus eos certiores facit ſe mille quingentos milites & totidem ſargantes (armigeros) d) constituto eisdem a menſe Martio triginta unciarum auri ſtipendio, & tantum annonæ, quod ei adannum ſufficiat , in ſubſidium terræ ſanctæ decreviſſe , e) exhortatur itaque hac ſua epiſtola Præſules, ut unusquisque militibus ſuis in ſua diœ- cefi hanc ſuam voluntatem manifestam faciat. Postquam vero Impe- rator ex Apulia in Germaniam redivit, viſus ſerio omnia ad validam expeditionem Hieroſolymitanam adornare. Nam primum in Geil- huſen , demum circa ſolemnitatem B. Andreæ Apoſtoli (ut loquitur Guil. Neubrigenſis 1. 5. c, 20) convocatis apud Wormatiam primis Imperii eccle- 622 Pub. Thronol. Geſch. 4.Theil 1,B. S. 475. a) Matthæus Paris in Hiſt. Angliæ ad h. a. b) Arnoldus in Chron. Slav. 1. 5 c. I c) has litteras recitat Godefridus monachus ad h. a. d) ſergantes ſerjuntes vox origine Gallica les ſergens � armes. e) Doct. Pubitſchka non ea attentione , qua opus fuit, legit hane epiſtolam : falſo enim aſſerit , ex hac Imperatoris epiſtola , quod Imperator ſcribat : ſe numeroſum exercitum in hane expeditionem tenere accinctum , quodque omnibus & fingulis cruce ſignatis hoc ſtipendium & annonam deputaverit , cum de mille tantum quingentis militibus & totidem armigeris lo- quatur.
Strana 623
HENRICI 3 eccleſiaſticis laicisque perſonis , & devotione propria declarata ad æmu- landum pro Chriſto ſublimi exemplo provocavit plurimos. His ipſis Wormatienſibus Comitiis interfuiſſe cum pluribus ſummæ dignitatis Viris Henricum Ducem noſtrum & epiſcopum , ſimulque cum iisdem crucem aſſumpſiſſe non modo exB.Gerlaco noſtro, f) ſed& authore Chro- nici Admontenſis,qui præcipuorumPræſulum & Principum ſyllabum te- xens etiam Henrici Pragenſis epiſcopinec non & Ducis meminit, ſubjun- gitque : cum aliis innumeris Principibus tam ſæcularibus quam ſpirituali- bus , Comitibus atque nobilibus in præſentia Imperatoris Crucem Chriſti acceperunt. Et vero Imperatorem ipſum Crucem afſumpsiſse non obſcure modo ſupra allato Guilielmi Neuburgenſis loco innuitur , ſed & AlbertusStadensis id ipſum expreſſis verbis ad h ipfum an docet: Impe- rator ſe crucis charactere insignivit. Author noster ſæpe memoratus cum narraſſet crucem feſtoS.Nicolai a noſtris aſſumptam, ſubjungit: Do- minus Imperator Romanorum quibusdam intervenientibus, & ſe interpo- nentibus caufis de parte Saxoniæ, detentus fuit, ita ut dein hic omnis expeditionis apparatus in irritum reciderit, non quidem tam ob intervenientes cauſas de partibus Saxoniæ, uti author nofter vult, aut ut eas minus vere doctiflimus Pubitſchka de morte Henrici Leo- nis explicat, ſed quia intolerabilis guerra ibidem (in Apulia, ubi naves militesque jam jam Imperator contraxerat) exorta eſt. Nam uxore Imperatoris (Constantia) ab ipſo diſſidente, grandis conſpiratio a Primo- ribus terræ, a conſanguineis etiam ipſius Imperatoris coutra eum exor- ta eſt. g) Quæ igitur vera cauſa fuit viæ , ut author noſter loquitur , tum intermiſſæ. Ceterum Henricum noſtrum non prius quam anno 1197 crucem depoſuiſſe Author Chronici Admontenſis ad eum annum memorat: Heinricus Pragensis epiſcopus, qui & Dux (inquit) crucem depoſuit , & poſt non longe moritur. b) Henricus Dux Boh cum mul- ta nohilitate aſſumit crucees 623 Neque de Henrici Ducis & epiſcopi , neque de aliis patriis geſ- tis ſcriptores fide digni quidpiam præterea anno præſente retulerunt. Si Hagecium conſulimus, large is lacunam iftam more fuo explevit: Nar- rat enim Henricum Pragenſem S. Viti ecclefiam ſumptuoſe instruxis- ſe , & de novo conſecraſſe , Micro-Pragæ ſuper litore fluminis Mol- davæ palatium cum pervenuſto ſacello Deiparæ Virgini ſacro condi- diſ- f) Dux Boemiæ Henrieus , qui & epiſcopus crucis figno cum ſuis pluribus iufignitus in Cu- ria Imperatoris , in feſto S. Nicolai in auxilium terræ ſanctæ ad viam ſe præpara- bat. g) Arnoldus in Chron. Slav. 1. 5. c. 1 h) Apud Hier. Pezium T. II.p. 193.
HENRICI 3 eccleſiaſticis laicisque perſonis , & devotione propria declarata ad æmu- landum pro Chriſto ſublimi exemplo provocavit plurimos. His ipſis Wormatienſibus Comitiis interfuiſſe cum pluribus ſummæ dignitatis Viris Henricum Ducem noſtrum & epiſcopum , ſimulque cum iisdem crucem aſſumpſiſſe non modo exB.Gerlaco noſtro, f) ſed& authore Chro- nici Admontenſis,qui præcipuorumPræſulum & Principum ſyllabum te- xens etiam Henrici Pragenſis epiſcopinec non & Ducis meminit, ſubjun- gitque : cum aliis innumeris Principibus tam ſæcularibus quam ſpirituali- bus , Comitibus atque nobilibus in præſentia Imperatoris Crucem Chriſti acceperunt. Et vero Imperatorem ipſum Crucem afſumpsiſse non obſcure modo ſupra allato Guilielmi Neuburgenſis loco innuitur , ſed & AlbertusStadensis id ipſum expreſſis verbis ad h ipfum an docet: Impe- rator ſe crucis charactere insignivit. Author noster ſæpe memoratus cum narraſſet crucem feſtoS.Nicolai a noſtris aſſumptam, ſubjungit: Do- minus Imperator Romanorum quibusdam intervenientibus, & ſe interpo- nentibus caufis de parte Saxoniæ, detentus fuit, ita ut dein hic omnis expeditionis apparatus in irritum reciderit, non quidem tam ob intervenientes cauſas de partibus Saxoniæ, uti author nofter vult, aut ut eas minus vere doctiflimus Pubitſchka de morte Henrici Leo- nis explicat, ſed quia intolerabilis guerra ibidem (in Apulia, ubi naves militesque jam jam Imperator contraxerat) exorta eſt. Nam uxore Imperatoris (Constantia) ab ipſo diſſidente, grandis conſpiratio a Primo- ribus terræ, a conſanguineis etiam ipſius Imperatoris coutra eum exor- ta eſt. g) Quæ igitur vera cauſa fuit viæ , ut author noſter loquitur , tum intermiſſæ. Ceterum Henricum noſtrum non prius quam anno 1197 crucem depoſuiſſe Author Chronici Admontenſis ad eum annum memorat: Heinricus Pragensis epiſcopus, qui & Dux (inquit) crucem depoſuit , & poſt non longe moritur. b) Henricus Dux Boh cum mul- ta nohilitate aſſumit crucees 623 Neque de Henrici Ducis & epiſcopi , neque de aliis patriis geſ- tis ſcriptores fide digni quidpiam præterea anno præſente retulerunt. Si Hagecium conſulimus, large is lacunam iftam more fuo explevit: Nar- rat enim Henricum Pragenſem S. Viti ecclefiam ſumptuoſe instruxis- ſe , & de novo conſecraſſe , Micro-Pragæ ſuper litore fluminis Mol- davæ palatium cum pervenuſto ſacello Deiparæ Virgini ſacro condi- diſ- f) Dux Boemiæ Henrieus , qui & epiſcopus crucis figno cum ſuis pluribus iufignitus in Cu- ria Imperatoris , in feſto S. Nicolai in auxilium terræ ſanctæ ad viam ſe præpara- bat. g) Arnoldus in Chron. Slav. 1. 5. c. 1 h) Apud Hier. Pezium T. II.p. 193.
Strana 624
Nenricus Dux bcneficns erga eccleſiam Pra- genſem. Erga monaſte- rium Lucenſe. Item Waldſaſ- ſenſe. ANNUS 1195. diſse, in eo Psalteristas, ut vocant, instituisse, i) in ecclesia Wissehra- denſi pluribus altarium miniſtris, deſignatisque novis proventibus cul- tum Dei plurimum promoviſſe , denique ex diuturna anni ariditate prognatam communem famem & inediam ſua prudentia miſericordia- que ſublevaſſe , quæ a ſectatoribus ſuis diligenter exſcripta fontes ſuos deſiderant. Peſlinæ ſolum præter chronologiam loquentis verba ſunt k) Henricus inter alia , quæ eccleſic ( S. Viti) præſtitit, obedientiam adventualem, ut legere est in libro distributionum, beneficium quoddam haud contemnendi annui cenſus contulit. Ad annum vero præſentem pertinet Henrici noſtri diploma, de quo jam anno ſuperiore egimus & quo Lucenſi Ordinis Præmonſtratenſis ad Znoymam monaſterio villam Luca cum telonio, villam Bolmelicz cum molendino & filva Pa- lice contulit, unum, inquam, ſolumque inſtrumentum inMoravia datum, quo ſe & Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ ſcribit, quo inſu- per Moraviam in plures agnatos Principes ſe ſe rurſum diſtribuiſſe teſtium ſubſcriptione declarat, quorum nomina ſunt hee Wladimirus cum fratre ſuo Bracislao Frincipes Olomucenſes. Zpitigneus cum fratre ſuc Zwatopluk Principes Brinen. Vtizlaus Prepoſitus Wiſſegradenſis & Cancellarius Ducis Bohemiæ. Chriſtophorus Prepoſitus Boleslaviensis. Witek Archidiaconus Satcensis. Laurentius Canonicus Pragenlis. Gra- biſe Camerarius Dacis Bobemiæ. Witek Zlanebor Castellanus de Budy- ſin. Pudiwog Subcamerarius Ducis Bohemie. Ruprecht Castellanus de Podivin. Arneſtus Pincerna Ducis Bohemie. Jaros Subpincerna Ducis Bohemie. Vilalmus Venator Curie. Zuda. Zbraslaus filius Zla- nebor. Georgius Caſtellanus de Netolic. Pertoldus Caſtellanus de Gra- dec. Macerat Gladiator (gladifer, ensifer) Ducis Bohemie &c. Da- tum vero Anno Verbi incarnati milleſimo centeſimo nonageſtmo quinto. Indictione XIII. Epacta XXV. concurrente V. .. . in caſtro Betow. (Moravie) ſeptimo Idus Junii. I) Aliam Henrici Ducis & epiſcopi chartam Waldſaſſenſi Ord Ciſt. monasterio datam publicavit Lunigius Spicil. Eccleſ. P. III. p. 259. omnibus notis chronologieis ca- rentem , quam ad præſentem ſeu certe ſequentem annum pertinere indieia quæquæ hiſtorica perſuadent. Initium hujus diplomatis eſt. Ego Hen- i) Nifi ſacellum iſtud in ipſo palatio (domo hodie ad tres campanas dicto, de quo tamen vetus memoria in manus meas non pertigit ) erectum dicamus , quo id loco quarendum ſit, ignoro. k) In Phoſph, ſept. p. 40. I) Excuſum habe- tur Tomo IV. Monum. noſtrorum p. 252. 624
Nenricus Dux bcneficns erga eccleſiam Pra- genſem. Erga monaſte- rium Lucenſe. Item Waldſaſ- ſenſe. ANNUS 1195. diſse, in eo Psalteristas, ut vocant, instituisse, i) in ecclesia Wissehra- denſi pluribus altarium miniſtris, deſignatisque novis proventibus cul- tum Dei plurimum promoviſſe , denique ex diuturna anni ariditate prognatam communem famem & inediam ſua prudentia miſericordia- que ſublevaſſe , quæ a ſectatoribus ſuis diligenter exſcripta fontes ſuos deſiderant. Peſlinæ ſolum præter chronologiam loquentis verba ſunt k) Henricus inter alia , quæ eccleſic ( S. Viti) præſtitit, obedientiam adventualem, ut legere est in libro distributionum, beneficium quoddam haud contemnendi annui cenſus contulit. Ad annum vero præſentem pertinet Henrici noſtri diploma, de quo jam anno ſuperiore egimus & quo Lucenſi Ordinis Præmonſtratenſis ad Znoymam monaſterio villam Luca cum telonio, villam Bolmelicz cum molendino & filva Pa- lice contulit, unum, inquam, ſolumque inſtrumentum inMoravia datum, quo ſe & Ducem Bohemiæ & Marchionem Moraviæ ſcribit, quo inſu- per Moraviam in plures agnatos Principes ſe ſe rurſum diſtribuiſſe teſtium ſubſcriptione declarat, quorum nomina ſunt hee Wladimirus cum fratre ſuo Bracislao Frincipes Olomucenſes. Zpitigneus cum fratre ſuc Zwatopluk Principes Brinen. Vtizlaus Prepoſitus Wiſſegradenſis & Cancellarius Ducis Bohemiæ. Chriſtophorus Prepoſitus Boleslaviensis. Witek Archidiaconus Satcensis. Laurentius Canonicus Pragenlis. Gra- biſe Camerarius Dacis Bobemiæ. Witek Zlanebor Castellanus de Budy- ſin. Pudiwog Subcamerarius Ducis Bohemie. Ruprecht Castellanus de Podivin. Arneſtus Pincerna Ducis Bohemie. Jaros Subpincerna Ducis Bohemie. Vilalmus Venator Curie. Zuda. Zbraslaus filius Zla- nebor. Georgius Caſtellanus de Netolic. Pertoldus Caſtellanus de Gra- dec. Macerat Gladiator (gladifer, ensifer) Ducis Bohemie &c. Da- tum vero Anno Verbi incarnati milleſimo centeſimo nonageſtmo quinto. Indictione XIII. Epacta XXV. concurrente V. .. . in caſtro Betow. (Moravie) ſeptimo Idus Junii. I) Aliam Henrici Ducis & epiſcopi chartam Waldſaſſenſi Ord Ciſt. monasterio datam publicavit Lunigius Spicil. Eccleſ. P. III. p. 259. omnibus notis chronologieis ca- rentem , quam ad præſentem ſeu certe ſequentem annum pertinere indieia quæquæ hiſtorica perſuadent. Initium hujus diplomatis eſt. Ego Hen- i) Nifi ſacellum iſtud in ipſo palatio (domo hodie ad tres campanas dicto, de quo tamen vetus memoria in manus meas non pertigit ) erectum dicamus , quo id loco quarendum ſit, ignoro. k) In Phoſph, ſept. p. 40. I) Excuſum habe- tur Tomo IV. Monum. noſtrorum p. 252. 624
Strana 625
HENRICI 3. 625 cus Dei gratia ſancte Pragensis eccleſie epiſcopus & Dux totius Bohe. mie. Quoniam gratia vocante divina ad Pontificalis , & Principalis apices dignitatis aſcendimus &c. quo cum præceſſorum ſuorum do- nationes & immunitates confirmat, præcipue perpetuam abſolutamque facultatem impertitur : ut via publica curru ſomarioque o) a prædiis ſuis in Bohemia genita ſive naſcentia pro voluntate atque indigentia ſua transportent, atque familia eorum pro quovis reſponſo hinc inde profi- ciſcens liberum fine ulla reclamatione egreſſum atque introitum habeat, & pro iis omnibus ab eis exigi ſignum vel precium quodcunque probi- bemus, preterea quoque in ipſa rerum ſuarum tranſuectione ab univer- ſo thelonei, totiusque forenſis juris exactione perpetuo abſolutos eſſe decrevimus &c. Nuſpiam vero in hoc diplomate mentio aliqua fit juris Advocatiæ Bohemiæ Ducibus in monaſterium Waldſaſſenſe jam tum competentis, ut jam multo ante adverſus Clariſſimum nostrum Jureconſultum Neuman afſeveravimus, quin Henricus expreſſis verbis ſolum loquitur de bonis, quæ idem monaſterium in præſentiarum juſte & canonice poſſidet in Bohemia, de quibus omnino ait: univerſa ea in tuitionem noſtram authoritate utriusque Principatus (Ducalis & epi- ſcopalis ) noſtri pie ſuſcipimus. Jus Advocatiæ tum primum enatum, cum Egra Bohemiæ juncta fuit , primaque hujus juris Advocatiæ fit mentio in diplomate Ottocari II. Regis nostri an. 1269, ut ſuo loco videbimus. ANNUS JESU CHRISTI MCXCVI. COELESTINI III. Pap. 6. HENRICIVI. Reg. 27 Imp. 6. HENR. Brzet. ep. Prag. 15 ENGELBERTI ep. Ol. 3 HENR. Duc. & ep. 4 „lbertus Comes de Pogen (qui Ludmillam Friderici Ducis Bo- hemiæ fratris Ottocari filiam thori ſociam habuerat ) recupera- A ta gratia benevolentiaque Imperatoris Henrici, id unum age- re cœpit , ut quoque Ottocarum Principatu Bohemiæ ſui cauſa depul- ſum, ejusdem clementiæ commendaret, perficeretque, exulis, ſum- ma injuria provinciis ſuis exuti, miſereretur. Nec ſpe nec opera ſua frustratus eft : nam ut Hermannus Abbas Altahenfis in Annalibus ſuis a) & ejus Capellanus Henricus Stero in Chronica Auguftensi b) ten- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Kkkk o) Jumento Sarcinali, a) Apud Oefel T. I. p. 664. b) Apud Freherum Germ. rer. T. I. 364. Albertus Co- mes de Pogen Otkocaro impe- trat gratiam Imperatoris.
HENRICI 3. 625 cus Dei gratia ſancte Pragensis eccleſie epiſcopus & Dux totius Bohe. mie. Quoniam gratia vocante divina ad Pontificalis , & Principalis apices dignitatis aſcendimus &c. quo cum præceſſorum ſuorum do- nationes & immunitates confirmat, præcipue perpetuam abſolutamque facultatem impertitur : ut via publica curru ſomarioque o) a prædiis ſuis in Bohemia genita ſive naſcentia pro voluntate atque indigentia ſua transportent, atque familia eorum pro quovis reſponſo hinc inde profi- ciſcens liberum fine ulla reclamatione egreſſum atque introitum habeat, & pro iis omnibus ab eis exigi ſignum vel precium quodcunque probi- bemus, preterea quoque in ipſa rerum ſuarum tranſuectione ab univer- ſo thelonei, totiusque forenſis juris exactione perpetuo abſolutos eſſe decrevimus &c. Nuſpiam vero in hoc diplomate mentio aliqua fit juris Advocatiæ Bohemiæ Ducibus in monaſterium Waldſaſſenſe jam tum competentis, ut jam multo ante adverſus Clariſſimum nostrum Jureconſultum Neuman afſeveravimus, quin Henricus expreſſis verbis ſolum loquitur de bonis, quæ idem monaſterium in præſentiarum juſte & canonice poſſidet in Bohemia, de quibus omnino ait: univerſa ea in tuitionem noſtram authoritate utriusque Principatus (Ducalis & epi- ſcopalis ) noſtri pie ſuſcipimus. Jus Advocatiæ tum primum enatum, cum Egra Bohemiæ juncta fuit , primaque hujus juris Advocatiæ fit mentio in diplomate Ottocari II. Regis nostri an. 1269, ut ſuo loco videbimus. ANNUS JESU CHRISTI MCXCVI. COELESTINI III. Pap. 6. HENRICIVI. Reg. 27 Imp. 6. HENR. Brzet. ep. Prag. 15 ENGELBERTI ep. Ol. 3 HENR. Duc. & ep. 4 „lbertus Comes de Pogen (qui Ludmillam Friderici Ducis Bo- hemiæ fratris Ottocari filiam thori ſociam habuerat ) recupera- A ta gratia benevolentiaque Imperatoris Henrici, id unum age- re cœpit , ut quoque Ottocarum Principatu Bohemiæ ſui cauſa depul- ſum, ejusdem clementiæ commendaret, perficeretque, exulis, ſum- ma injuria provinciis ſuis exuti, miſereretur. Nec ſpe nec opera ſua frustratus eft : nam ut Hermannus Abbas Altahenfis in Annalibus ſuis a) & ejus Capellanus Henricus Stero in Chronica Auguftensi b) ten- PARS VI. ANNAL. HAGEC. Kkkk o) Jumento Sarcinali, a) Apud Oefel T. I. p. 664. b) Apud Freherum Germ. rer. T. I. 364. Albertus Co- mes de Pogen Otkocaro impe- trat gratiam Imperatoris.
Strana 626
ANNUS II96. 626 ad hunc annum narrant, Albertus Otakero Boemo (qui & Primislaus) gratiam Cæſaris & Ducatum priſtinum impetravit. Morabatur per id tempus Henricus Dux & epiſcopus Pragæ jam jam finistra affec- tus valetudine : Ottocarus hac ipſa ægritudine in rem ſuam, recupe- randumque Principatum uſurus, excitis ex Bohemia clientibus par- tiumque ſuarum ſtudioſis , tum Comitis Alberti de Pogen , & ſi fides eſt Dalimilo habenda, ipſius Imperatoris adjuius auxiliis Pragam uſ- que penetrat, ſperans ſe ſe eam obruturum, aut ad deditionem com- pulſurum. c) Sed conatus ejus, inquit author noſter p. 125, fuit in- utilis, quia Primates, qui erant cum epiſcopo aciem ex adverſo direxe- runt, & multis hinc inde cadentibus, eum & ſuos in fugam verterunt. d) Dalimilus author ſæculi XIV. in vernacula Hiſtoria Boleslavienſi c. 64. pugnam hanc ad Pragam loco dicto Bogisſtie ipſaque ſumma hyemalis aeris aſperitate accidiſſe narrat, qui cum unus ex vetuſtio- ribus hæc prolixius perſecutus fit, libet ejus verſus, latinitate dona- tos, hig apponere: Dux Przemislaus cum Teutonibus in Bohemiam redit. Et audet in loco Bogifst intrepide confistere, Nam ſecum omne Imperatoris robur habuit, Unus ſolusque Cæſar non adfuit. Bohemi Pragam confluunt, Et læti adverſus eos in Bogisstie procedunt. Nam dixerunt divinatum fuiſſe , Guod in Bogisstie haud dubie victoriam obtinebunt. Tunc fuit ingens hyems , Eodemque tempore omnia congelata erant. Boemi Pragæ commode ſe calore fovebant, Sed Germani foris frigore obrigeſcebant. Cum Germani cum Bohemis congreſſi fuerunt, Boemi eos strenue ceciderunt, Ducem Przemyslaum in fugam conjecerunt. e) Et c) Henricus rum adhuc agrotaret , Dux Przemisl ejus comperta infirmitate tentat cum ſuis irrumpere Pragam B. Gerlacus p.125. d) Author noſter Gerlacus non modo geſta anni 1198. & 9-. conjungit , unoque ſpiritu enarrat , ſed etiam priora poſte- rioribas ſubnectit: cum vero Dalimilus prælium hoc hyeme accidiſſe memoret , definire haud auſim , an anni præſentis fine , an ſequentis initio geſtum fuerit. e) Perperam Hofmannus interpres Dalimili apud Hier, Pez. T. II. p. 1094. Przemy- slaum hoc prælio occiſum ſcribit : non advertit hie interpres diſcrimen inter ve- teres
ANNUS II96. 626 ad hunc annum narrant, Albertus Otakero Boemo (qui & Primislaus) gratiam Cæſaris & Ducatum priſtinum impetravit. Morabatur per id tempus Henricus Dux & epiſcopus Pragæ jam jam finistra affec- tus valetudine : Ottocarus hac ipſa ægritudine in rem ſuam, recupe- randumque Principatum uſurus, excitis ex Bohemia clientibus par- tiumque ſuarum ſtudioſis , tum Comitis Alberti de Pogen , & ſi fides eſt Dalimilo habenda, ipſius Imperatoris adjuius auxiliis Pragam uſ- que penetrat, ſperans ſe ſe eam obruturum, aut ad deditionem com- pulſurum. c) Sed conatus ejus, inquit author noſter p. 125, fuit in- utilis, quia Primates, qui erant cum epiſcopo aciem ex adverſo direxe- runt, & multis hinc inde cadentibus, eum & ſuos in fugam verterunt. d) Dalimilus author ſæculi XIV. in vernacula Hiſtoria Boleslavienſi c. 64. pugnam hanc ad Pragam loco dicto Bogisſtie ipſaque ſumma hyemalis aeris aſperitate accidiſſe narrat, qui cum unus ex vetuſtio- ribus hæc prolixius perſecutus fit, libet ejus verſus, latinitate dona- tos, hig apponere: Dux Przemislaus cum Teutonibus in Bohemiam redit. Et audet in loco Bogifst intrepide confistere, Nam ſecum omne Imperatoris robur habuit, Unus ſolusque Cæſar non adfuit. Bohemi Pragam confluunt, Et læti adverſus eos in Bogisstie procedunt. Nam dixerunt divinatum fuiſſe , Guod in Bogisstie haud dubie victoriam obtinebunt. Tunc fuit ingens hyems , Eodemque tempore omnia congelata erant. Boemi Pragæ commode ſe calore fovebant, Sed Germani foris frigore obrigeſcebant. Cum Germani cum Bohemis congreſſi fuerunt, Boemi eos strenue ceciderunt, Ducem Przemyslaum in fugam conjecerunt. e) Et c) Henricus rum adhuc agrotaret , Dux Przemisl ejus comperta infirmitate tentat cum ſuis irrumpere Pragam B. Gerlacus p.125. d) Author noſter Gerlacus non modo geſta anni 1198. & 9-. conjungit , unoque ſpiritu enarrat , ſed etiam priora poſte- rioribas ſubnectit: cum vero Dalimilus prælium hoc hyeme accidiſſe memoret , definire haud auſim , an anni præſentis fine , an ſequentis initio geſtum fuerit. e) Perperam Hofmannus interpres Dalimili apud Hier, Pez. T. II. p. 1094. Przemy- slaum hoc prælio occiſum ſcribit : non advertit hie interpres diſcrimen inter ve- teres
Strana 627
HENRICUS 4 Et tria millia ducentos dictorum Germanorum occiderunt. Sanguis ex enſibus in ſinus Bohemorum defluxit, Et in finibus eorum frigore obriguit. Cum autem ſe ſe domi in cubilibus ſuis exuiſſent , Torrentes liquefacti ſanguinis ex eorum finibus defluxerunt f ) 627 In quibus verſibus quidem quædam exaggerata ſunt, in non- nullis tamen traditionis reliquiæ deliteſcere videntur. Huc procul dubio etiam referendum est, quod Anonymus apud Menkenium T. III. p. 1709. & apud Ludewig. T. XI. reliquiarum extra Ordinem chronologicum , antequam Wladislaus in Principatum ab Ordinibus Bohemiæ vocatus fuisset, his verbis narrat: Spitigneus juvenis Prze- mislaum alias Ottocarum ſuperavit in bello, ut ex his conjicere fas ſit ab Henrico Duce & epiſcopo in hoc prælio Spitignæum militiæ ducem delectum fuiſſe, qui omnino Przemyslaum vicit, fugavitque, cum hac annorum periodo de alia Przemyslai clade nihil uſpiam proditum fit, & Przemyslaus paulopost rabiem ſuam in Spitigneo expleverit, cum eum oculis privavit. Neplacho ad annum præſentem 8) ait: Zlawco Dominus in Oſ- ſek inducit fratres Griſſeos (Cistercienses) in Oſſek. Sartorius quidem in Ciftercio bis tertio, uti ad annum 1193 memoravimus, ait religio- ſos hujus Ordinis Maſcovii in prima ſua a Milgoſt tradita fundatio- ne per ſexennium perstitiſſe, e quo evinceretur eosdem nonniſi anno 1199 Oſſecam occupaſſe: at quandoquidem Sartorius aſſerti ſui nul- lum idoneum documentum profert, imo in numeris anni hujus variat, præterendam cenſuimus Neplachonis ſæculi XIV, ſciptoris auctorita- tem, præſertim cum nec Sartorius veras genuinasque primi deſerti loci cauſas, ut eodem anno oſtendimus, attexuerit. Locum itaque primum ob latronum inſtantiam & alias incommoditates deſerere coacti Mo- Kkkk 2 teres Bohemicas voces Zbichu & Zabichu , quorum primum , a Dalimilo iſthie adhibitum , fugare , in fugam conjicere , alterum occidere fignificabat. Ita ab co- dem Dalimilo Zbich transfuga vocatur. f) Doct. Pubitſchka huie cladi præmittit illam pudendam Ottocari egeſtatem Ratisbonæ, adeo ut mercenarii ſtipendia mere- ri coactus fuerit , & quæ Dalimilus c. 66. & ejus interpres Hofmannus c. 53 narrat. Sed minus attente doct. Vir utrumque authorem legit , ambo id ultra annum 1204., & in tempora exorti Ottocarum inter & Theobaldum belli re- ponunt , cum ſeilicet Ottocarus repudiatæ primæ uxori alteram ſuperduxit , quod belli hujus originem fuiſſe ſuo loco oftendemus. g) Monum. noſtra inedita T. IV. p. 108. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. I B.S. 477
HENRICUS 4 Et tria millia ducentos dictorum Germanorum occiderunt. Sanguis ex enſibus in ſinus Bohemorum defluxit, Et in finibus eorum frigore obriguit. Cum autem ſe ſe domi in cubilibus ſuis exuiſſent , Torrentes liquefacti ſanguinis ex eorum finibus defluxerunt f ) 627 In quibus verſibus quidem quædam exaggerata ſunt, in non- nullis tamen traditionis reliquiæ deliteſcere videntur. Huc procul dubio etiam referendum est, quod Anonymus apud Menkenium T. III. p. 1709. & apud Ludewig. T. XI. reliquiarum extra Ordinem chronologicum , antequam Wladislaus in Principatum ab Ordinibus Bohemiæ vocatus fuisset, his verbis narrat: Spitigneus juvenis Prze- mislaum alias Ottocarum ſuperavit in bello, ut ex his conjicere fas ſit ab Henrico Duce & epiſcopo in hoc prælio Spitignæum militiæ ducem delectum fuiſſe, qui omnino Przemyslaum vicit, fugavitque, cum hac annorum periodo de alia Przemyslai clade nihil uſpiam proditum fit, & Przemyslaus paulopost rabiem ſuam in Spitigneo expleverit, cum eum oculis privavit. Neplacho ad annum præſentem 8) ait: Zlawco Dominus in Oſ- ſek inducit fratres Griſſeos (Cistercienses) in Oſſek. Sartorius quidem in Ciftercio bis tertio, uti ad annum 1193 memoravimus, ait religio- ſos hujus Ordinis Maſcovii in prima ſua a Milgoſt tradita fundatio- ne per ſexennium perstitiſſe, e quo evinceretur eosdem nonniſi anno 1199 Oſſecam occupaſſe: at quandoquidem Sartorius aſſerti ſui nul- lum idoneum documentum profert, imo in numeris anni hujus variat, præterendam cenſuimus Neplachonis ſæculi XIV, ſciptoris auctorita- tem, præſertim cum nec Sartorius veras genuinasque primi deſerti loci cauſas, ut eodem anno oſtendimus, attexuerit. Locum itaque primum ob latronum inſtantiam & alias incommoditates deſerere coacti Mo- Kkkk 2 teres Bohemicas voces Zbichu & Zabichu , quorum primum , a Dalimilo iſthie adhibitum , fugare , in fugam conjicere , alterum occidere fignificabat. Ita ab co- dem Dalimilo Zbich transfuga vocatur. f) Doct. Pubitſchka huie cladi præmittit illam pudendam Ottocari egeſtatem Ratisbonæ, adeo ut mercenarii ſtipendia mere- ri coactus fuerit , & quæ Dalimilus c. 66. & ejus interpres Hofmannus c. 53 narrat. Sed minus attente doct. Vir utrumque authorem legit , ambo id ultra annum 1204., & in tempora exorti Ottocarum inter & Theobaldum belli re- ponunt , cum ſeilicet Ottocarus repudiatæ primæ uxori alteram ſuperduxit , quod belli hujus originem fuiſſe ſuo loco oftendemus. g) Monum. noſtra inedita T. IV. p. 108. Pub.Chronol. Geſch. 4. Th. I B.S. 477
Strana 628
ANNUS 1194. Oſſecenfis Ord- Ciſterc.funda- datio conſum- matur. 628 Monachi Ciſtercienſes in Zlawconis Comitis ſeu castellani Bilinensis h) prædio Oſſek perfugium & præsidium invenerunt, qui eos non modo bene vole recepit,ſed et, cum primus fundator Milgoſt eos omnibus bonis ſpoliaſſet, fratresque lo o, & poſſeſſione expuliſſet, liberaliter habuit, in eccleſia jam prius iſthic condita ſtabilivit, fundavit, multisque prædiis & annuis reditibus donavit. Doctiſſimus Pubitſchka i) autumat primas fundationis literas a Zlawcone exaratas amiſlas fuiſſe: ego verofimi- lius exMajeſtalibus Ottocari Regis anno 1207 datis, hodieque ſuperſtiti- bus conjicio nullas priores eidem monaſterio datas fuiſſe. Nam Ic.Ottoca- rus Rex in ſuis Majeſtalibus nullam mentionem facit confirmationis, aut anterioris alicujus chartæ a Zlawcone traditæ. Quod alterum eft, verbis expreſſis dicit, quod Zlawko primum poſtGrabiſſæ fratris mortem illiusque Oſſecæ ſepulturam de clauſtro ibi fundando tractare cœperit, fundatumque de ſuis & fratris defuncti prædiis decenter dotaverit; cum ve- ro ex diplomatibus nostris constet eundem Grabiſſam ſummum Came- rarium etiam annis pluribus poſterioribus ſuperfuifſe; conjectura in- dubia capitur non prius de clauſtro Oſſecæ fundando tractatum fuiſ- ſe quam poſt illius mortem & ſepulturam. Atque idcirco Ciſtercien- ſes expulſos a Milgost Offecam quidem benevole receptos fuiſse, illis eccleſiam Sanctæ Mariæ , jam multo ante isthic conditam cum quibusdam proventibus conceſſam fuiſſe, non tamen prius habitatio- nem stabilem, fundationemque completam afsecutos, quam cum va- riis aliorum accedentibus donationibus & traditionibus negotium post Grabiſſæ mortem conſummatum, & majestalibus Ottocari Regisliteris confirmatum fuiſſet. Majestalium iſtarum Sartorius nullam mentionem facit , niſi fortaſſis easdem innuit, quas anno 1203 datas meminit. Nec vero ullus hiſtorieorum patriorum hucuſque illas in lucem protulit , quas primus Sommersbergius T. I. p. 918. dein etiam Schoetge- nius in Diplomat. & Script. T. II. p. 57 ex alio apographo excuſas dedit. Incidit etiam in manus noſtras aliud apographum, quod cum utroque præſertim in nominum propriorum ſcriptione emendatius ſit, rem præſentem, de qua agimus, luculenter declaret, imo (si poste- riores Pub.Ehronol Geſch. 4. Thl. I.B. S. 476 h) Zlaweonis iſtius frater non erat Grebis, ut perperam Sartorius & doct. Pubitſchka aſſe- rit , ſed Grabiſſa. Ita enim in diplomate anni ſuperioris Waldſaſſenſi legitur : Grabiſſa Camerarius ſummus,Zlawco frater eju , quod, idem legitur tam in charta Henrici Ducis , quam Hrozuatœe fundatoris Teplenfis anno ſequente proferenda. i) Chro= nol, Gesch, Böhmens.
ANNUS 1194. Oſſecenfis Ord- Ciſterc.funda- datio conſum- matur. 628 Monachi Ciſtercienſes in Zlawconis Comitis ſeu castellani Bilinensis h) prædio Oſſek perfugium & præsidium invenerunt, qui eos non modo bene vole recepit,ſed et, cum primus fundator Milgoſt eos omnibus bonis ſpoliaſſet, fratresque lo o, & poſſeſſione expuliſſet, liberaliter habuit, in eccleſia jam prius iſthic condita ſtabilivit, fundavit, multisque prædiis & annuis reditibus donavit. Doctiſſimus Pubitſchka i) autumat primas fundationis literas a Zlawcone exaratas amiſlas fuiſſe: ego verofimi- lius exMajeſtalibus Ottocari Regis anno 1207 datis, hodieque ſuperſtiti- bus conjicio nullas priores eidem monaſterio datas fuiſſe. Nam Ic.Ottoca- rus Rex in ſuis Majeſtalibus nullam mentionem facit confirmationis, aut anterioris alicujus chartæ a Zlawcone traditæ. Quod alterum eft, verbis expreſſis dicit, quod Zlawko primum poſtGrabiſſæ fratris mortem illiusque Oſſecæ ſepulturam de clauſtro ibi fundando tractare cœperit, fundatumque de ſuis & fratris defuncti prædiis decenter dotaverit; cum ve- ro ex diplomatibus nostris constet eundem Grabiſſam ſummum Came- rarium etiam annis pluribus poſterioribus ſuperfuifſe; conjectura in- dubia capitur non prius de clauſtro Oſſecæ fundando tractatum fuiſ- ſe quam poſt illius mortem & ſepulturam. Atque idcirco Ciſtercien- ſes expulſos a Milgost Offecam quidem benevole receptos fuiſse, illis eccleſiam Sanctæ Mariæ , jam multo ante isthic conditam cum quibusdam proventibus conceſſam fuiſſe, non tamen prius habitatio- nem stabilem, fundationemque completam afsecutos, quam cum va- riis aliorum accedentibus donationibus & traditionibus negotium post Grabiſſæ mortem conſummatum, & majestalibus Ottocari Regisliteris confirmatum fuiſſet. Majestalium iſtarum Sartorius nullam mentionem facit , niſi fortaſſis easdem innuit, quas anno 1203 datas meminit. Nec vero ullus hiſtorieorum patriorum hucuſque illas in lucem protulit , quas primus Sommersbergius T. I. p. 918. dein etiam Schoetge- nius in Diplomat. & Script. T. II. p. 57 ex alio apographo excuſas dedit. Incidit etiam in manus noſtras aliud apographum, quod cum utroque præſertim in nominum propriorum ſcriptione emendatius ſit, rem præſentem, de qua agimus, luculenter declaret, imo (si poste- riores Pub.Ehronol Geſch. 4. Thl. I.B. S. 476 h) Zlaweonis iſtius frater non erat Grebis, ut perperam Sartorius & doct. Pubitſchka aſſe- rit , ſed Grabiſſa. Ita enim in diplomate anni ſuperioris Waldſaſſenſi legitur : Grabiſſa Camerarius ſummus,Zlawco frater eju , quod, idem legitur tam in charta Henrici Ducis , quam Hrozuatœe fundatoris Teplenfis anno ſequente proferenda. i) Chro= nol, Gesch, Böhmens.
Strana 629
HENRICI 4 629 riores donationes demantur) proprie ad hunc annum, quo Oſſecæ cœ- pere Cistercienſis Ordinis initia, ſpectet, dignum duximus huc trans- ſcribendum. In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Otokarus Dei gracia Bohemorum Rex tercius omnibus preſentem paginam inſpecturis. Magna eſt ſuper nos divine miſeracionis diſpenſacio, que ſic noſtre ſalva- cioni providere dignata eſt, ut quos ſciret eum ſequi non poſſe omnia re- linquendo, ipſis beatificari graciam donaret, de ſua ſubſtancia pauperibus lar- giendo. Hujus autem ſpei gracia a Principibus terre construuntur eccle- ſie , fundantur cenobia , & ab aliis ditantur fundata. Ex eorum itaque numero, qui terrenis celeſtia mercari decreverunt, fuit in diebus nostris vir strenuus & illustris, Domino, patrieque ſemper fidelis Zlawco no- mine Comes Belinenſis, in qua provincia habens predium Ozzech dictum , obtulit illud aliaque preſenti pagina comprehenſa Domino & ſanc- te Marie, uſibus eorum, qui Chriſto illic militaturi ſunt, perpetuo fa- mulatura. Habuit quoque germanum Grabiſſa dictum, virum in diebus ſuis potentiſſimum, ſummumque Camerarium, qui poſtquam viam univer- ſe carnis ingreſſus eſt, eum ſupra dictus Zlawco in loco memorato cum patribus ſuis ſepelivit, k) ſtatimque de clauſtro ibi fundando tractare cepit, fundatumque de ſuis, & fratris defuncti prediis decenter dota- vit. Erant autem prius ſanctificata hec in dotem antique ecclefie: ſcilicet decimatio vini & frumenti in Swinshik, & una ſeptimana in Grabiſſin, que duo Borſo germanus predictorum virorum obtulit, & filius ejus Zlaw- co decimas ſuas in Odilitz ſuperaddens, patris oblationem adauxit. Aliam eciam ſeptimanam in Grabiſſin habet ipſa eccleſia, quam obtu- lit Jaroslaus de Zabruſſan & pater ejus, & cum conſenſu filiorum illius Domino & ſancte Marie dedit Biedne & Hirnczer cum terminis ſuis, & partem ville Telci, quam a Bohuta commutaverat in Moravia, bis- que addidit Decimam Septimanam fori in Mochta, & partem ville Bo- gnich. Chojata autem filius Grabiſſe, oftendens favorem ſuum ſuper obla- tionibus patris, obtulit decimas vini ſui in Mochta. Sepe dictus vero funda- tor loci Zlawco de ſuis obtulit prediis Ozzech cum terminis ſuis , dimi- diam villam Hain, Hirdloch, Sconvelt, Domoslawick, Duban cum ter- minis ſuis. Decimas quoque ſuas obtulit iſtas, ſcilicet decimam ſeptima- nam Inſtrumentum fundationis Oſ- ſecenſis, k) Hem indubitatum indicium jam iſthie prius eccleſiam S. Mariæ exſtitiſſe in qua progenitores Grabiſſæ ſepulti fuerunt, ut falſi ſint , qui locum prorſus ſilvestrem & incultum a Ciſtercienſi Ordine primum inhabitatum ſcribunt.
HENRICI 4 629 riores donationes demantur) proprie ad hunc annum, quo Oſſecæ cœ- pere Cistercienſis Ordinis initia, ſpectet, dignum duximus huc trans- ſcribendum. In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Otokarus Dei gracia Bohemorum Rex tercius omnibus preſentem paginam inſpecturis. Magna eſt ſuper nos divine miſeracionis diſpenſacio, que ſic noſtre ſalva- cioni providere dignata eſt, ut quos ſciret eum ſequi non poſſe omnia re- linquendo, ipſis beatificari graciam donaret, de ſua ſubſtancia pauperibus lar- giendo. Hujus autem ſpei gracia a Principibus terre construuntur eccle- ſie , fundantur cenobia , & ab aliis ditantur fundata. Ex eorum itaque numero, qui terrenis celeſtia mercari decreverunt, fuit in diebus nostris vir strenuus & illustris, Domino, patrieque ſemper fidelis Zlawco no- mine Comes Belinenſis, in qua provincia habens predium Ozzech dictum , obtulit illud aliaque preſenti pagina comprehenſa Domino & ſanc- te Marie, uſibus eorum, qui Chriſto illic militaturi ſunt, perpetuo fa- mulatura. Habuit quoque germanum Grabiſſa dictum, virum in diebus ſuis potentiſſimum, ſummumque Camerarium, qui poſtquam viam univer- ſe carnis ingreſſus eſt, eum ſupra dictus Zlawco in loco memorato cum patribus ſuis ſepelivit, k) ſtatimque de clauſtro ibi fundando tractare cepit, fundatumque de ſuis, & fratris defuncti prediis decenter dota- vit. Erant autem prius ſanctificata hec in dotem antique ecclefie: ſcilicet decimatio vini & frumenti in Swinshik, & una ſeptimana in Grabiſſin, que duo Borſo germanus predictorum virorum obtulit, & filius ejus Zlaw- co decimas ſuas in Odilitz ſuperaddens, patris oblationem adauxit. Aliam eciam ſeptimanam in Grabiſſin habet ipſa eccleſia, quam obtu- lit Jaroslaus de Zabruſſan & pater ejus, & cum conſenſu filiorum illius Domino & ſancte Marie dedit Biedne & Hirnczer cum terminis ſuis, & partem ville Telci, quam a Bohuta commutaverat in Moravia, bis- que addidit Decimam Septimanam fori in Mochta, & partem ville Bo- gnich. Chojata autem filius Grabiſſe, oftendens favorem ſuum ſuper obla- tionibus patris, obtulit decimas vini ſui in Mochta. Sepe dictus vero funda- tor loci Zlawco de ſuis obtulit prediis Ozzech cum terminis ſuis , dimi- diam villam Hain, Hirdloch, Sconvelt, Domoslawick, Duban cum ter- minis ſuis. Decimas quoque ſuas obtulit iſtas, ſcilicet decimam ſeptima- nam Inſtrumentum fundationis Oſ- ſecenſis, k) Hem indubitatum indicium jam iſthie prius eccleſiam S. Mariæ exſtitiſſe in qua progenitores Grabiſſæ ſepulti fuerunt, ut falſi ſint , qui locum prorſus ſilvestrem & incultum a Ciſtercienſi Ordine primum inhabitatum ſcribunt.
Strana 630
630 ANNUS II96. nam in Zawidow, decimas frumenti in Briechin, vini & frumenti in Betſchow, & preterea terciam partem vini ibidem dedit ad opus lapidum; his addidit araturam unam Odoliz, & manſos duos in Fridbach. Denique Boguslaus Zlawkonis filius, patris juvan- do propoſitum per manum Regis dedit eccleſie ſue molendinum juxta Hoſ- temich, & decimam frumenti in Sirnchow. Item per manum Regis & permiſſione Domini Danielis Pragenſis epiſcopi, memoratus Bogusla- us dedit jus patronatus in Zlawcowerde, ita statuens jam dictus epiſco- pus, ut non mercenarium , ſed legitimum locando vicarium eccleſie ſue commodis illa non deſtituta debet per Abbatem provideri. Similiter eciam ne jura vel utilitates Diœceſani vel Archidaconi ibi aliquam pa- ciantur jacturam, ipſe Abbas cum fratrum ſuorum concilio debet omni- modis ſollicitus eſſe. Item Boguslaus per manum Domini Regis ibidem dedit villam nomine Paſengrune. Hec igitur bona, has poſſeſſiones, quas in preſenciarum memorata eccleſia Ozzech, noſtra videlicet largicione, aliorumque fidelium poſſidet, vel in futurum poſſidere debet: Ego Oto- carus Dei gracia Rex Bohemorum tercius in proteccionem regie poteſ- tatis noſtre , & in ſucceſſorum noſtrorum ſuſcipimus , diſtricte mandantes, ne quis Judex provinciarum, vel alius aliquis in his vel in aliis bonis ſuis fra- tres de Ozzech ledere preſumat, & ſi leſerit, Dominum, Deique Geni- tricem B. Mariam Judices ſuſtinebit. Hujus rei testes ſunt: Ego Otoka- rus Rex. Zlawco fundator, & filius ſuus Boguslaus, Vnesch, Heidri- cus de Wira , Johannes de Luna, Pil de Bogzlawiz, & alii quam plu res. Date per manum Benedicti Cancellarii anno Domini MCCVII. Ceterum ut ſuppleamus Zlawkonis istius memorias: Berghau- erus 1) de illius, ejusque familiæ non pridem in eccleſia Ofſecenfi reſuſcitato Mauſolæo hæc ſcribit : Eorum oſſa ſplendide nuper reſtau- rata in eccleſia Reverendiſſimus Abbas, & Vifitator Ordinis, Benedictus Litwerich ſingulari pietate colligi, & in Mauſolaum affabre & ſumptue- ſe ad latus eccleſiæ exſtructum recondi fecit. AN- 1) In Protom. Pœnit. P, 16.
630 ANNUS II96. nam in Zawidow, decimas frumenti in Briechin, vini & frumenti in Betſchow, & preterea terciam partem vini ibidem dedit ad opus lapidum; his addidit araturam unam Odoliz, & manſos duos in Fridbach. Denique Boguslaus Zlawkonis filius, patris juvan- do propoſitum per manum Regis dedit eccleſie ſue molendinum juxta Hoſ- temich, & decimam frumenti in Sirnchow. Item per manum Regis & permiſſione Domini Danielis Pragenſis epiſcopi, memoratus Bogusla- us dedit jus patronatus in Zlawcowerde, ita statuens jam dictus epiſco- pus, ut non mercenarium , ſed legitimum locando vicarium eccleſie ſue commodis illa non deſtituta debet per Abbatem provideri. Similiter eciam ne jura vel utilitates Diœceſani vel Archidaconi ibi aliquam pa- ciantur jacturam, ipſe Abbas cum fratrum ſuorum concilio debet omni- modis ſollicitus eſſe. Item Boguslaus per manum Domini Regis ibidem dedit villam nomine Paſengrune. Hec igitur bona, has poſſeſſiones, quas in preſenciarum memorata eccleſia Ozzech, noſtra videlicet largicione, aliorumque fidelium poſſidet, vel in futurum poſſidere debet: Ego Oto- carus Dei gracia Rex Bohemorum tercius in proteccionem regie poteſ- tatis noſtre , & in ſucceſſorum noſtrorum ſuſcipimus , diſtricte mandantes, ne quis Judex provinciarum, vel alius aliquis in his vel in aliis bonis ſuis fra- tres de Ozzech ledere preſumat, & ſi leſerit, Dominum, Deique Geni- tricem B. Mariam Judices ſuſtinebit. Hujus rei testes ſunt: Ego Otoka- rus Rex. Zlawco fundator, & filius ſuus Boguslaus, Vnesch, Heidri- cus de Wira , Johannes de Luna, Pil de Bogzlawiz, & alii quam plu res. Date per manum Benedicti Cancellarii anno Domini MCCVII. Ceterum ut ſuppleamus Zlawkonis istius memorias: Berghau- erus 1) de illius, ejusque familiæ non pridem in eccleſia Ofſecenfi reſuſcitato Mauſolæo hæc ſcribit : Eorum oſſa ſplendide nuper reſtau- rata in eccleſia Reverendiſſimus Abbas, & Vifitator Ordinis, Benedictus Litwerich ſingulari pietate colligi, & in Mauſolaum affabre & ſumptue- ſe ad latus eccleſiæ exſtructum recondi fecit. AN- 1) In Protom. Pœnit. P, 16.
Strana 631
WLADISAI III. I ANNUS JESU CHRSTI MCXCVII COELESTINI III. Papæ 7. HENRICI VI.Reg. 28. Imp. 7. DANIELISII, ep. Prag. 1, ENGELBERTI ep. Ol. 4. WLADISLAi III. Duc. 1 um Cœleſtinus Papa plurimarum regionum Principes populos- que quantos quantos in expeditionem ſacram ardere, contra C gentes quasdam, præſertim ſeptentrioni obtentas, tamſalutari ne- gotio indormiſcere adverteret, misit Petrum Diaconum titulo S. Marie in via lata meliorem de mundo Clericum a) in Bavariam, Bohemiam, & Poloniam, qui ejus incolas e ſopore excitaret, atque ad acceleran- dum terræ ſanctæ auxilium perurgeret. b) Petro in Bohemiam ve- nienti honoris cauſa obviam miſsus est Gerlacus Abbas Milovicensis cum ſui cœnobii fundatore Georgio Comite de Milewsk , ab iisdem- que Pragam deductus, ipſo demum feſto S. Gregorii Papæ ſeu 12 Martii c) longo procedentis Cleri ordine inter æris campani ſonum ſolemni pompa ab Henrico Duce & epiſcopo (etſi ægrotante) Ca- nonicorumque ſuorum Collegio exceptus est. Aderat per eos dies Pragæ Engelbertus epiſcopus Olomucenſis, cui Petrus Cardinalis dein Sabbato Hebdomadæ quartæ quadrageſimæ ipſeque Henricus Dux & epiſcopus provinciam detulit , ut Clerum Bohemicum ſacris Ordinibus inſigniret : at vero cum ad eundem Petrum legatum Apoſ- tolicum perlatum eſſet , Cayni defuncti Olomucenſis epiſcopi erro- rem anno 1193 in Ordinatione admiſſum ſola impoſitione manus ſuppletum fuiſſe , Petrus rem adverſus Canones ſacros factam gra- viſlimis verbis cum Engelberto expostulavit, quosquos demum hoc ritu ordinatos a ſacrorum uſu miniſterioque officii ſuſpendit , atque ut denuo rite & integre ex recepto eccleſiæ ritu ordinentur, præ- cepit. Hac autem ipſa ordinatione pene vitæ periculum incurrit idem Lega- Petrus Lega- tus Apoſtolicus venit in Bohe- miam. Reordinari ju, bet a Cayno ep. Ol.per defec- tum ordinatos, 631 a) B. Gerlacus ad h. a. T. IV. Monum. noſt. p 125. b) Lupacius in ſuis Ephe- meridibus ad 14 Junii ait : miſſum, ut decimas ab iis , qui in ſacris conſtituti ſunt , exigerer, in Aſiaticum bellum convertendas. c) Exemplar a nobis editum habet in die S. Georgii. Sed certæ temporis notæ innuunt librarii errorem eſſe, cum Paſcha hoc anno in 6 Aprilis inciderit. Hunc errorem in commentario meo in B. Gerlacum non fuiſſe a me correctum carpit doct. Pubitſchka, qua- ſi mei muneris fuiſſet aut propoſiti ibi omnes librariorum oſcitantias examinare & emendare. Locus omnia rite examinandi Annales mei ſunt , ubi hunc ipſum librarii errorem emendatum reperiſſet, quin ejus monito opus fuiſſet.
WLADISAI III. I ANNUS JESU CHRSTI MCXCVII COELESTINI III. Papæ 7. HENRICI VI.Reg. 28. Imp. 7. DANIELISII, ep. Prag. 1, ENGELBERTI ep. Ol. 4. WLADISLAi III. Duc. 1 um Cœleſtinus Papa plurimarum regionum Principes populos- que quantos quantos in expeditionem ſacram ardere, contra C gentes quasdam, præſertim ſeptentrioni obtentas, tamſalutari ne- gotio indormiſcere adverteret, misit Petrum Diaconum titulo S. Marie in via lata meliorem de mundo Clericum a) in Bavariam, Bohemiam, & Poloniam, qui ejus incolas e ſopore excitaret, atque ad acceleran- dum terræ ſanctæ auxilium perurgeret. b) Petro in Bohemiam ve- nienti honoris cauſa obviam miſsus est Gerlacus Abbas Milovicensis cum ſui cœnobii fundatore Georgio Comite de Milewsk , ab iisdem- que Pragam deductus, ipſo demum feſto S. Gregorii Papæ ſeu 12 Martii c) longo procedentis Cleri ordine inter æris campani ſonum ſolemni pompa ab Henrico Duce & epiſcopo (etſi ægrotante) Ca- nonicorumque ſuorum Collegio exceptus est. Aderat per eos dies Pragæ Engelbertus epiſcopus Olomucenſis, cui Petrus Cardinalis dein Sabbato Hebdomadæ quartæ quadrageſimæ ipſeque Henricus Dux & epiſcopus provinciam detulit , ut Clerum Bohemicum ſacris Ordinibus inſigniret : at vero cum ad eundem Petrum legatum Apoſ- tolicum perlatum eſſet , Cayni defuncti Olomucenſis epiſcopi erro- rem anno 1193 in Ordinatione admiſſum ſola impoſitione manus ſuppletum fuiſſe , Petrus rem adverſus Canones ſacros factam gra- viſlimis verbis cum Engelberto expostulavit, quosquos demum hoc ritu ordinatos a ſacrorum uſu miniſterioque officii ſuſpendit , atque ut denuo rite & integre ex recepto eccleſiæ ritu ordinentur, præ- cepit. Hac autem ipſa ordinatione pene vitæ periculum incurrit idem Lega- Petrus Lega- tus Apoſtolicus venit in Bohe- miam. Reordinari ju, bet a Cayno ep. Ol.per defec- tum ordinatos, 631 a) B. Gerlacus ad h. a. T. IV. Monum. noſt. p 125. b) Lupacius in ſuis Ephe- meridibus ad 14 Junii ait : miſſum, ut decimas ab iis , qui in ſacris conſtituti ſunt , exigerer, in Aſiaticum bellum convertendas. c) Exemplar a nobis editum habet in die S. Georgii. Sed certæ temporis notæ innuunt librarii errorem eſſe, cum Paſcha hoc anno in 6 Aprilis inciderit. Hunc errorem in commentario meo in B. Gerlacum non fuiſſe a me correctum carpit doct. Pubitſchka, qua- ſi mei muneris fuiſſet aut propoſiti ibi omnes librariorum oſcitantias examinare & emendare. Locus omnia rite examinandi Annales mei ſunt , ubi hunc ipſum librarii errorem emendatum reperiſſet, quin ejus monito opus fuiſſet.
Strana 632
632 Ordinandos ad votum caſtira- tis obligat , ob id periculum vitæ incurrit. ANNUS I197. Legatus Apoſtolicus : nam cum a ſacris Ordinibus initiandis nuneupa- tionem voti caſtitatis exegiſſet, neque eos niſi hac conditione imple- ta ad ſacros Ordines vellet admittere, ſacerdotes Plebani, quos ho- die Parochos dicimus, uxoribus adhucdum utentes, ſeditione adver- ſus virum Apoſtolicum concitata, eum pene opprefferunt, & quan- quam mox condigna pœna fuerint coerciti, ordinum tamen collatio fuit intercepta ſuſpenſaque. Nihil vero ad poſteritatem tranſcriptum, quid tandem definitum fuerit. Ex eo, quod perduelles condigna pœ- na coerciti fuerint, argumentari fas eft: plebanis iftis dum viverent, uxores connivendo permiſſas fuiſse, ab eo autem tempore candida- tos ordinum ſacrorum voto caſtitatis obstringi cœpiſſe, ut ita ſucceſ- five coelibatus generatim in Bohemia inductus fuerit. Ceterum Pe- trus Cardinalis iste pene octo hebdomadis versatus est in Bohemia, medioque tempore Synodum celebravit, in qua, inquit author, ele- gantiſſimos nobis edidit ſermones, & depositis Brzewnoviensi et Proco- penſi Abbatibus d) conſummatisque omnibus quæ officii ſui erant, profec- tus eſt in Poloniam. e) B Hroznata cruce aſſumpta teſtamentum ſuum condit. Opera porro ejusdem Cardinalis in conſcribendis cruce signatis Bohemis fruſtrata non fuit, nam plures hoc anno Conrad in Mogun- tinum Archipræſulem , alterum Conradum Herbipolenſem epiſcopum Fridericum Ducem Austriæ, Henricum filium Leonis, Ducem Bra. bantiæ, aliosque Principes & nobiles in Palæeſtinam conſecuti ſunt, quan- quaim eorum nomina syllabusque temporum iniquitate perierint. Unicus ex iis ad posteritatem tranſcriptus est B. Hroznata fundator monaste- rii Teplenſis, cujus quoque memoria interiiſſet, nisi eam Teplenſe Ordinis Præmonstratenſis archivum in ejusdem autographo instrumen- to conſervaſſet. Vir hic ſumma nobilitate Bohema editus Dei nutu ſigna- d) Guæ cauſa ſuerit depoſitionis horum duorum ALbatum nuſpiam proditum. Brze- wnovienſis veroſimillime Zdeno fuit, quem inter Henrieum &Chunonem interceſſiſſe diplomata noſtra produnt, quemque fortaſſis Brzewnovienſes in ſua Serie Abba- tum prætermiſerunt , quod cuicui demum Canonico impedimento obnoxius fue- rit, atque ideireo a Nuncio Apoſtolico depoſitus. Quis Abbas & cujus nominis Sazavienſis fuerit plane nihil compertum. ) Dlugoſſus ad h. a. cum eadem in Pul- kava legiſſet , ad perſtringendam Plebanorum Boemicorum incontinentiam ſubjun- git : hanc Petri Cardinalis conſtitutionem facile a Polonorum Clero & univerſa Po onica eccleſia receptam fuiſſe. Sed navigavere Poloni Plebani eadem qua Bo- hemici tum navi, ut etiam poſterius nonniſi uxores dimiſerint. Sane niſi Dlugoſ- ſus hanc memoriam in Pulkava legiſſet, ne quiden ſciviſſet Petrum Cardinalem unquam in Polonia fuiſſe.
632 Ordinandos ad votum caſtira- tis obligat , ob id periculum vitæ incurrit. ANNUS I197. Legatus Apoſtolicus : nam cum a ſacris Ordinibus initiandis nuneupa- tionem voti caſtitatis exegiſſet, neque eos niſi hac conditione imple- ta ad ſacros Ordines vellet admittere, ſacerdotes Plebani, quos ho- die Parochos dicimus, uxoribus adhucdum utentes, ſeditione adver- ſus virum Apoſtolicum concitata, eum pene opprefferunt, & quan- quam mox condigna pœna fuerint coerciti, ordinum tamen collatio fuit intercepta ſuſpenſaque. Nihil vero ad poſteritatem tranſcriptum, quid tandem definitum fuerit. Ex eo, quod perduelles condigna pœ- na coerciti fuerint, argumentari fas eft: plebanis iftis dum viverent, uxores connivendo permiſſas fuiſse, ab eo autem tempore candida- tos ordinum ſacrorum voto caſtitatis obstringi cœpiſſe, ut ita ſucceſ- five coelibatus generatim in Bohemia inductus fuerit. Ceterum Pe- trus Cardinalis iste pene octo hebdomadis versatus est in Bohemia, medioque tempore Synodum celebravit, in qua, inquit author, ele- gantiſſimos nobis edidit ſermones, & depositis Brzewnoviensi et Proco- penſi Abbatibus d) conſummatisque omnibus quæ officii ſui erant, profec- tus eſt in Poloniam. e) B Hroznata cruce aſſumpta teſtamentum ſuum condit. Opera porro ejusdem Cardinalis in conſcribendis cruce signatis Bohemis fruſtrata non fuit, nam plures hoc anno Conrad in Mogun- tinum Archipræſulem , alterum Conradum Herbipolenſem epiſcopum Fridericum Ducem Austriæ, Henricum filium Leonis, Ducem Bra. bantiæ, aliosque Principes & nobiles in Palæeſtinam conſecuti ſunt, quan- quaim eorum nomina syllabusque temporum iniquitate perierint. Unicus ex iis ad posteritatem tranſcriptus est B. Hroznata fundator monaste- rii Teplenſis, cujus quoque memoria interiiſſet, nisi eam Teplenſe Ordinis Præmonstratenſis archivum in ejusdem autographo instrumen- to conſervaſſet. Vir hic ſumma nobilitate Bohema editus Dei nutu ſigna- d) Guæ cauſa ſuerit depoſitionis horum duorum ALbatum nuſpiam proditum. Brze- wnovienſis veroſimillime Zdeno fuit, quem inter Henrieum &Chunonem interceſſiſſe diplomata noſtra produnt, quemque fortaſſis Brzewnovienſes in ſua Serie Abba- tum prætermiſerunt , quod cuicui demum Canonico impedimento obnoxius fue- rit, atque ideireo a Nuncio Apoſtolico depoſitus. Quis Abbas & cujus nominis Sazavienſis fuerit plane nihil compertum. ) Dlugoſſus ad h. a. cum eadem in Pul- kava legiſſet , ad perſtringendam Plebanorum Boemicorum incontinentiam ſubjun- git : hanc Petri Cardinalis conſtitutionem facile a Polonorum Clero & univerſa Po onica eccleſia receptam fuiſſe. Sed navigavere Poloni Plebani eadem qua Bo- hemici tum navi, ut etiam poſterius nonniſi uxores dimiſerint. Sane niſi Dlugoſ- ſus hanc memoriam in Pulkava legiſſet, ne quiden ſciviſſet Petrum Cardinalem unquam in Polonia fuiſſe.
Strana 633
WLADISLAI III. 1. ſignatorum Sanctæ Crucis vestigia ſequens, in præſentia ejusdem Petri Cardinalis (Cruce fignatorum more laudabili) præſente anno testa- mentariam diſpoſitionem omnium terrarum fortunarumque ſuarum eo conſilio & fine fecit , ut ſi eum in peregrinatione Hieroſolymitana mori contingeret, qnæ ejus voluntas esset, constaret. Ante omnia non modo fundationem ſuamOrdinis Præmonstratenſis nuper Teplæ factam confirmavit , ſed & , ſi in hac via fati munus impleverit, prædia omnia atque poſſeſſiones cum omnibus animalibus eidem eccleſiæ (Teplenſi) per- enniter deputavit, tum aliis atque aliis factis legatis & donationibus non modo ſibi ſupremæ hujus voluntatis testem Henricum Ducem & epiſcopum exoravit, ſed & ab eodem impetravit, ut is peculiari diplomate, teſte Petro Cardinale, eam confirmaverit. Utraque mem- brana figillis pendentibus hodie autographa ſervatur in Archivo Te- plenſi , quas, cum a nemine hiſtoricorum noſtrorum hucuſque prelo ſubjectæ ſint, plura ad hiſtoriam horum temporum ſpectantia com- prehendant, denique rei Geographicæ veteris ſubsidia, & illustriun perſonarum cognitionem ſuppeditent, digniſſimas judicavimus, ut ift- hic recitarentur. Testamentum autem B.Hroznatæ his verbis con- ceptum eſt: 633 In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Hroznata Dei gratia de Primatum Bohemie clariori ſtemmate deſcendens universis Chriſti fidelibus tam futuri, quam moderni temporis: Quoniam ea, que a prudentibus, Deo inſpirante ſtatuuntur, ſeriem excluſa falſitate prote- stantur; Ideo ego Dei nutu, fignatorum ſanctæ Crucis vestigia ſequens, & ſepulchrum Domini inviſere cupiens, notum volo fieri omnibus tam futuris quam preſentibus , quod uſibus fratrum, qui Deo & Beate Ma- rie in Tepla ſervituri ſunt, locum eundem cum omnibus appenditiis, que ibi ſunt, ſive revertar, ſive non, perpetualiter contradidi. Si autem in hac via, quam ingredior, fati munus implevero, predia mea omnia, atque poſſeſſiones cum omnibus animalibus eidem eccleſie perenniter de- putavi. Quodſi rediero, ipſa predia debito jure, preter Teplam & ipſius attinentia, in meam ditionem redigentur. Cognatis meis, ut pre- fato loco fideliter aſſiſtant, hec dedi: Blehon, Bleſam, Beslao, & fratri- bus ejus duobus circuitum Stavlenez, Hyrdiebor, Smilcowic, ita dico, ſi non revertar. Holoferni Capellano meo Maleſſou. Martino Scalice. Nezh filio Petri: his tribus dedi ſive revertar, ſive non. Milites mei, Llll PARS VI. ANNAL. HAGEC. Teſtamentum B. Hroznat�. qui
WLADISLAI III. 1. ſignatorum Sanctæ Crucis vestigia ſequens, in præſentia ejusdem Petri Cardinalis (Cruce fignatorum more laudabili) præſente anno testa- mentariam diſpoſitionem omnium terrarum fortunarumque ſuarum eo conſilio & fine fecit , ut ſi eum in peregrinatione Hieroſolymitana mori contingeret, qnæ ejus voluntas esset, constaret. Ante omnia non modo fundationem ſuamOrdinis Præmonstratenſis nuper Teplæ factam confirmavit , ſed & , ſi in hac via fati munus impleverit, prædia omnia atque poſſeſſiones cum omnibus animalibus eidem eccleſiæ (Teplenſi) per- enniter deputavit, tum aliis atque aliis factis legatis & donationibus non modo ſibi ſupremæ hujus voluntatis testem Henricum Ducem & epiſcopum exoravit, ſed & ab eodem impetravit, ut is peculiari diplomate, teſte Petro Cardinale, eam confirmaverit. Utraque mem- brana figillis pendentibus hodie autographa ſervatur in Archivo Te- plenſi , quas, cum a nemine hiſtoricorum noſtrorum hucuſque prelo ſubjectæ ſint, plura ad hiſtoriam horum temporum ſpectantia com- prehendant, denique rei Geographicæ veteris ſubsidia, & illustriun perſonarum cognitionem ſuppeditent, digniſſimas judicavimus, ut ift- hic recitarentur. Testamentum autem B.Hroznatæ his verbis con- ceptum eſt: 633 In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Hroznata Dei gratia de Primatum Bohemie clariori ſtemmate deſcendens universis Chriſti fidelibus tam futuri, quam moderni temporis: Quoniam ea, que a prudentibus, Deo inſpirante ſtatuuntur, ſeriem excluſa falſitate prote- stantur; Ideo ego Dei nutu, fignatorum ſanctæ Crucis vestigia ſequens, & ſepulchrum Domini inviſere cupiens, notum volo fieri omnibus tam futuris quam preſentibus , quod uſibus fratrum, qui Deo & Beate Ma- rie in Tepla ſervituri ſunt, locum eundem cum omnibus appenditiis, que ibi ſunt, ſive revertar, ſive non, perpetualiter contradidi. Si autem in hac via, quam ingredior, fati munus implevero, predia mea omnia, atque poſſeſſiones cum omnibus animalibus eidem eccleſie perenniter de- putavi. Quodſi rediero, ipſa predia debito jure, preter Teplam & ipſius attinentia, in meam ditionem redigentur. Cognatis meis, ut pre- fato loco fideliter aſſiſtant, hec dedi: Blehon, Bleſam, Beslao, & fratri- bus ejus duobus circuitum Stavlenez, Hyrdiebor, Smilcowic, ita dico, ſi non revertar. Holoferni Capellano meo Maleſſou. Martino Scalice. Nezh filio Petri: his tribus dedi ſive revertar, ſive non. Milites mei, Llll PARS VI. ANNAL. HAGEC. Teſtamentum B. Hroznat�. qui
Strana 634
634 ANNUS 1I97. qui a me predia mea tenent, ƒ) ne aliquid contrarietatis Deo, et Ab- batie, quam fundavi, moliantur, qui aratrum habet, Abbas Teplenſis duas marcas ei perſolvat, ut aratrum recipiat; qui vero integram vil- lam tenet, quinque marcas ab Abbate percipiat, et cui voluerit, ſerviat. De villis autem, quas in Sylvis tenuerunt, nihil ſolvat ecclefia: famulos meos et ancillas eidem eccleſie confero. Domino Albati Teplenſi g) ad preſens omnia bona mea ad regendum committo. Beneſſom vero ipſum Ab- bati et meos fideles ſub tutela commends. Abbas autem de bonis meis debita creditoribus meis perſolvat. Soror mea (Woyslava) que eft in Polonis, mortuo marito ſuperſtes natale ſolum reviſere voluerit, quamdiu in viduita- te permanſerit,Gotheſchowic b) cum omnibus appenditiis poſſideat. Si vero alteri nupſerit, vel in viduitate obierit, eadem bona eccleſia recipiat. Ju- dithæ alteri ſorori uſque ad finem vite ſue de his bonis, que eccleſie con- tuli, Abbas Teplenſis neceſsaria decenter provideat. Si quis vero de morte mea falſum rumorem vulgaverit, nulli credatur, niſi a Domino Abbate certum ſignum, quod ei soli dedi, manifestatum fuerit. Quodſi cognati mei de bonis, que Deo contuli, Abbatiam infeſtare voluerint, præter offenſam, quam ab omnipotente merebuntur, ecce coram Bohemis dico, ut ea bona, que ipſis contuleram, ad uſus eccleſie perpetuo rever- tantur- Ut autem hec apud poſteros firma radice perſeverent, placuit factum ſcripto commendari, & eccleſie Pragenſis, ipſiusque Ducis & no- ſtro i) ſigillo confirmari, eorum etiam, qui adfuerunt nomina ſubnota- ri. Hec sunt nomina testium, Henricus Dux, & epiſcopus Bohemie. Wladislaus frater ejus. k) Engelbertus Moraviensis epiſcopus. Zpiti- gneus. I) Wladimir. m) Florianus Prepoſitus & Cancell rius. Gra- biſſa Camerarius & Zlauco frater ejus. Georgius de Milevic. n) Joan- nes Judex & Zuda frater ejus. Jarozlaus. Budivoi & Beneda fra- ter ejus. Beneſs Hermanni filius. Bertholdus & Zezema filius ejus. De cetero ſi quis hec preſcripta bona ſibi uſurpare, vel diripere preſump- ſe- f) Illi quoque claritate generis conſpicui erant, ſed pafſim pauperes, qui ab optima- tibus prædia in feudum accipere ſoliti. g) Is fuit nomine Joannes. Ita enim Necrologium Doxananſe MS. ad XII. Kal. Sept. Bone memoric Joannes primus Abbas in Tepla. h) Hodie Chotieſſovium, ubi nempe paulopoſtea idem B. Hroz- nata ejusdem ſororis inſtinctu Parthenonem quoque Ordims Præmonstraten- ſis fundavit. i) Diu multumque forlicitus fui, ut typum iſtius Sigilli obtinerem, quod quidem primum omnium eſt ex nobilitate noſtra, de quo hodie conſtat, effigiemque cornuum cervinorum præſentare Balbinus prodidit , ſed multa ſpe lactatus, nihil omnino obtinui. k) Id eft fratruelis. I) Princeps Brunenſis. m) Princeps Olomucenſis. „) Fundator Canoniæ Milovicenſis ejusdem Ordinis.
634 ANNUS 1I97. qui a me predia mea tenent, ƒ) ne aliquid contrarietatis Deo, et Ab- batie, quam fundavi, moliantur, qui aratrum habet, Abbas Teplenſis duas marcas ei perſolvat, ut aratrum recipiat; qui vero integram vil- lam tenet, quinque marcas ab Abbate percipiat, et cui voluerit, ſerviat. De villis autem, quas in Sylvis tenuerunt, nihil ſolvat ecclefia: famulos meos et ancillas eidem eccleſie confero. Domino Albati Teplenſi g) ad preſens omnia bona mea ad regendum committo. Beneſſom vero ipſum Ab- bati et meos fideles ſub tutela commends. Abbas autem de bonis meis debita creditoribus meis perſolvat. Soror mea (Woyslava) que eft in Polonis, mortuo marito ſuperſtes natale ſolum reviſere voluerit, quamdiu in viduita- te permanſerit,Gotheſchowic b) cum omnibus appenditiis poſſideat. Si vero alteri nupſerit, vel in viduitate obierit, eadem bona eccleſia recipiat. Ju- dithæ alteri ſorori uſque ad finem vite ſue de his bonis, que eccleſie con- tuli, Abbas Teplenſis neceſsaria decenter provideat. Si quis vero de morte mea falſum rumorem vulgaverit, nulli credatur, niſi a Domino Abbate certum ſignum, quod ei soli dedi, manifestatum fuerit. Quodſi cognati mei de bonis, que Deo contuli, Abbatiam infeſtare voluerint, præter offenſam, quam ab omnipotente merebuntur, ecce coram Bohemis dico, ut ea bona, que ipſis contuleram, ad uſus eccleſie perpetuo rever- tantur- Ut autem hec apud poſteros firma radice perſeverent, placuit factum ſcripto commendari, & eccleſie Pragenſis, ipſiusque Ducis & no- ſtro i) ſigillo confirmari, eorum etiam, qui adfuerunt nomina ſubnota- ri. Hec sunt nomina testium, Henricus Dux, & epiſcopus Bohemie. Wladislaus frater ejus. k) Engelbertus Moraviensis epiſcopus. Zpiti- gneus. I) Wladimir. m) Florianus Prepoſitus & Cancell rius. Gra- biſſa Camerarius & Zlauco frater ejus. Georgius de Milevic. n) Joan- nes Judex & Zuda frater ejus. Jarozlaus. Budivoi & Beneda fra- ter ejus. Beneſs Hermanni filius. Bertholdus & Zezema filius ejus. De cetero ſi quis hec preſcripta bona ſibi uſurpare, vel diripere preſump- ſe- f) Illi quoque claritate generis conſpicui erant, ſed pafſim pauperes, qui ab optima- tibus prædia in feudum accipere ſoliti. g) Is fuit nomine Joannes. Ita enim Necrologium Doxananſe MS. ad XII. Kal. Sept. Bone memoric Joannes primus Abbas in Tepla. h) Hodie Chotieſſovium, ubi nempe paulopoſtea idem B. Hroz- nata ejusdem ſororis inſtinctu Parthenonem quoque Ordims Præmonstraten- ſis fundavit. i) Diu multumque forlicitus fui, ut typum iſtius Sigilli obtinerem, quod quidem primum omnium eſt ex nobilitate noſtra, de quo hodie conſtat, effigiemque cornuum cervinorum præſentare Balbinus prodidit , ſed multa ſpe lactatus, nihil omnino obtinui. k) Id eft fratruelis. I) Princeps Brunenſis. m) Princeps Olomucenſis. „) Fundator Canoniæ Milovicenſis ejusdem Ordinis.
Strana 635
635 ſerit, anathemat is vinculo ſeſe innodatum noverit. Acta ſunt hec anno Verbi Incarnati MCLXXXXVII, Indictione XV. Epacta nulla, con- currente I. WLADISLAI III. 1. Confirmatio Henrici Ducis epiſeopi , quæ etiam peculiarem quamque rerum & locorum cognitionem præbet, tum ipſius Henri- ci novam donationem complectitur, eodem vero anno ſcripta est hoc verborum contextu: Confirmatio Henerici Du- cis & epiſcopi. In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Henricus Dei gratia Dux & epiſcopus Bohemorum. Universis Chriſti fidelibus tam fu- turi, quam moderni temporis. Equitatis exigit ratio, ut nos, qui Deo largiente Principatum inter homines adepti ſumus, ea, que ad utilita- tem ſervorum ejus pertinent, ſollicite provideamus, & eccleſias ejus , ea- rumque poſſeſſiones noſtra circumſpectione muniamus, noſtre protectionis clypeo defenſemus. Propterea notum ſit omnibus eccleſie filiis , quod illu- ſtris Comes & amicus noſter Hroznata militum ſancte Crucis viciniora ſequens exempla, Deo propitio, teſtamentum ſuum vivaci commiſit privi- legio , ne ſcilicet humanis inimica negotiis oblivio, vel argute perdito- rum hominum fallacie mentis ejus propoſitum poſſent enervare. Primum itaque curam anime gerens Teplam cum omnibus villis pertinentibus, & omnibus appenditiis earum & theloneo, tam fori quam porte , id eſt exitus terre , Deo & Abbatie , quam ipſe Hroznata fundavit in hono- rem B. Marie ſemper Virginis, pro remedio anime ſue, & parentum ſuo- rum intuitu eterne retributionis perpetuo jure poſſidenda contradidit, ſeu liberos habiturus, ſeu abſque liberis ex hac luce tranſiturus. Villam etiam Thirnou, & Uncfice, Crucanice per trium annorum curricula ei- dem eccleſie in uſum conceſſit. Si vero ex transmarinis partibus rever- ſus non fuerit, preſcriptas villas cum his aliis Geſuei, Ovence , & Buſcho- vice cum omnibus appenditiis, & villam, que dicitur Cleppi eidem ec- cleſie perpetuo deputavit. Quodſi filium habuerit, omnium bonorum ſuo- rum eum heredem conſtituit, preter Teplam, & ea, que ibidem appenditia eſſe diximus, & aratrum de terra, quod in Ovence ad uſus fratrum ſe- gregavit Animalia quoque viva, equos videlicet, boves, & alia omnia ipſi eccleſie dedit. Servos etiam quotquot habet, si filius ei superstes non fuerit. Preterea nos devotioni ejus congaudentes, terram, que eſt inter Sandov, & ſylvam Bohemie loco eidem contulimus. Collectam etiam de- nariorum, que per Bohemiam colligi ſolet, pro remedio anime noſtre, de- Li11 2 ceſ-
635 ſerit, anathemat is vinculo ſeſe innodatum noverit. Acta ſunt hec anno Verbi Incarnati MCLXXXXVII, Indictione XV. Epacta nulla, con- currente I. WLADISLAI III. 1. Confirmatio Henrici Ducis epiſeopi , quæ etiam peculiarem quamque rerum & locorum cognitionem præbet, tum ipſius Henri- ci novam donationem complectitur, eodem vero anno ſcripta est hoc verborum contextu: Confirmatio Henerici Du- cis & epiſcopi. In nomine Sancte & individue Trinitatis. Ego Henricus Dei gratia Dux & epiſcopus Bohemorum. Universis Chriſti fidelibus tam fu- turi, quam moderni temporis. Equitatis exigit ratio, ut nos, qui Deo largiente Principatum inter homines adepti ſumus, ea, que ad utilita- tem ſervorum ejus pertinent, ſollicite provideamus, & eccleſias ejus , ea- rumque poſſeſſiones noſtra circumſpectione muniamus, noſtre protectionis clypeo defenſemus. Propterea notum ſit omnibus eccleſie filiis , quod illu- ſtris Comes & amicus noſter Hroznata militum ſancte Crucis viciniora ſequens exempla, Deo propitio, teſtamentum ſuum vivaci commiſit privi- legio , ne ſcilicet humanis inimica negotiis oblivio, vel argute perdito- rum hominum fallacie mentis ejus propoſitum poſſent enervare. Primum itaque curam anime gerens Teplam cum omnibus villis pertinentibus, & omnibus appenditiis earum & theloneo, tam fori quam porte , id eſt exitus terre , Deo & Abbatie , quam ipſe Hroznata fundavit in hono- rem B. Marie ſemper Virginis, pro remedio anime ſue, & parentum ſuo- rum intuitu eterne retributionis perpetuo jure poſſidenda contradidit, ſeu liberos habiturus, ſeu abſque liberis ex hac luce tranſiturus. Villam etiam Thirnou, & Uncfice, Crucanice per trium annorum curricula ei- dem eccleſie in uſum conceſſit. Si vero ex transmarinis partibus rever- ſus non fuerit, preſcriptas villas cum his aliis Geſuei, Ovence , & Buſcho- vice cum omnibus appenditiis, & villam, que dicitur Cleppi eidem ec- cleſie perpetuo deputavit. Quodſi filium habuerit, omnium bonorum ſuo- rum eum heredem conſtituit, preter Teplam, & ea, que ibidem appenditia eſſe diximus, & aratrum de terra, quod in Ovence ad uſus fratrum ſe- gregavit Animalia quoque viva, equos videlicet, boves, & alia omnia ipſi eccleſie dedit. Servos etiam quotquot habet, si filius ei superstes non fuerit. Preterea nos devotioni ejus congaudentes, terram, que eſt inter Sandov, & ſylvam Bohemie loco eidem contulimus. Collectam etiam de- nariorum, que per Bohemiam colligi ſolet, pro remedio anime noſtre, de- Li11 2 ceſ-
Strana 636
636 ceſſorum, & ſucceſſorum noſtrorum, fratribus prefatis, & omnibus ho- minibus eorum perpetuo indulſimus. Ut autem hec impoſterum firma radice perſeverent, placuit factum ſcripto commendari, & authoritate Ve- nerabilis Cardinalis Petri, qui preſens aderat, ipſiusque, & noſtro ſigillo roborari, corum etiam, qui affuerunt ſeriatim nomina ſubnotari. No- mina autem teſtium ſunt: Henricus Dux & epiſcopus Bohemorum. En- gelbertus Moravienſis epiſcopus. Petrus Cardinalis & Apoſtolice ſedis Legatus. Sdizlaus Decanus. Phalco Archidiconus. Alexander Magi ſter. Chriſtophorus Præpoſitus in Boleslav. Grabiſſa Camerarius Ducis & Zlauco frater ejus, & Grabiſſa filius ejus. Hermannus filius Mar- quardi, et filius ejus Beneſs et Marquardus. Georgius de Milevic. Ja- rozlaus. Odolen. Mutin. Zmil. Zlaviſſa. Borutha. Budivoi et frater ejus Ben. Bertholdus de Zebrin, et filii ejus Zezema et Herman. Blego et frater ejus. Zdislaus. Bun. Milota. Hawel. Albertus. Uta. De cetero quiſquis hec preſcripta bona, vel quecunque poſtmodum fidelium devotione collata fuerint, a prefato loco alienare preſumpſerit, niſi citius per penitentiam reſipiſcat, anathematis vinculo ſe innodatum cognoſcat. acta ſunt hec anno Dominice Incarnationis MCXCVII. Indictione XV. Epacta nulla, concurrente I. ANNUS 1197. B. Horoznata proficiſcitur Hieroſoly- mam. Rebus ita rite domi in ordinem redactis B.Hroznata iter ſuum in terram ſanctam (quo ingens hominum multitudo festinaverat, in- greſſus est. Non autem instituit more ſolito profectionem ſuam per Hungariam , ſed cum turba Cruce fignatorum Imperatorem ſecutus eft in Apuliam, ubi is ad transportandos tum milites ſuos, tum alia- rum regionum auxiliares copias, plurimas naves conduxerat, & ne- ceſsario commeatu Cruce fignatis præparaverat. o) Biographus B. Hroznatæ p) de hoc itinere loquens ait: Dulce folum natale patriæ de- ſerens, propoſitum carpit iter. Verum ad littus maris perductus pelagi latitudinem, fluctuum commotionem, difficultatem tranſitus anxius ſuſpi- catur, et quid ſuperſit agendum pavidus meditatur. Tandem animi pusillaminitate devictus et timore, qui poterat cadere in constantem, perculſus, ut ita dixerim, mare vidit et fugit. Sed de voto peregrina- tio- o) Hanc viam per Apuliam omnes pene Principes Germaniæ amplexos fuiſſe tum ex Chronicis, tum ex ipſo diplomate Henrici Imp. apud Ludewig. T. XI. Reliquiar. p. 602 manifeſtum fit, & Fridericum Ducem Auſtriæ non aliam prehendiſſe vi- am his verbis fatetur F. Ortilo ad h. a. Fridericus Dux iter in Palestinam per Apuliam cum maxima hominum multitudine aggreſſus , Vicariam fratri Auſtriæ ſuæ guberuationem commiſit. p) Apud Balbinum in ſyntagmate Gutenstein. p.68.
636 ceſſorum, & ſucceſſorum noſtrorum, fratribus prefatis, & omnibus ho- minibus eorum perpetuo indulſimus. Ut autem hec impoſterum firma radice perſeverent, placuit factum ſcripto commendari, & authoritate Ve- nerabilis Cardinalis Petri, qui preſens aderat, ipſiusque, & noſtro ſigillo roborari, corum etiam, qui affuerunt ſeriatim nomina ſubnotari. No- mina autem teſtium ſunt: Henricus Dux & epiſcopus Bohemorum. En- gelbertus Moravienſis epiſcopus. Petrus Cardinalis & Apoſtolice ſedis Legatus. Sdizlaus Decanus. Phalco Archidiconus. Alexander Magi ſter. Chriſtophorus Præpoſitus in Boleslav. Grabiſſa Camerarius Ducis & Zlauco frater ejus, & Grabiſſa filius ejus. Hermannus filius Mar- quardi, et filius ejus Beneſs et Marquardus. Georgius de Milevic. Ja- rozlaus. Odolen. Mutin. Zmil. Zlaviſſa. Borutha. Budivoi et frater ejus Ben. Bertholdus de Zebrin, et filii ejus Zezema et Herman. Blego et frater ejus. Zdislaus. Bun. Milota. Hawel. Albertus. Uta. De cetero quiſquis hec preſcripta bona, vel quecunque poſtmodum fidelium devotione collata fuerint, a prefato loco alienare preſumpſerit, niſi citius per penitentiam reſipiſcat, anathematis vinculo ſe innodatum cognoſcat. acta ſunt hec anno Dominice Incarnationis MCXCVII. Indictione XV. Epacta nulla, concurrente I. ANNUS 1197. B. Horoznata proficiſcitur Hieroſoly- mam. Rebus ita rite domi in ordinem redactis B.Hroznata iter ſuum in terram ſanctam (quo ingens hominum multitudo festinaverat, in- greſſus est. Non autem instituit more ſolito profectionem ſuam per Hungariam , ſed cum turba Cruce fignatorum Imperatorem ſecutus eft in Apuliam, ubi is ad transportandos tum milites ſuos, tum alia- rum regionum auxiliares copias, plurimas naves conduxerat, & ne- ceſsario commeatu Cruce fignatis præparaverat. o) Biographus B. Hroznatæ p) de hoc itinere loquens ait: Dulce folum natale patriæ de- ſerens, propoſitum carpit iter. Verum ad littus maris perductus pelagi latitudinem, fluctuum commotionem, difficultatem tranſitus anxius ſuſpi- catur, et quid ſuperſit agendum pavidus meditatur. Tandem animi pusillaminitate devictus et timore, qui poterat cadere in constantem, perculſus, ut ita dixerim, mare vidit et fugit. Sed de voto peregrina- tio- o) Hanc viam per Apuliam omnes pene Principes Germaniæ amplexos fuiſſe tum ex Chronicis, tum ex ipſo diplomate Henrici Imp. apud Ludewig. T. XI. Reliquiar. p. 602 manifeſtum fit, & Fridericum Ducem Auſtriæ non aliam prehendiſſe vi- am his verbis fatetur F. Ortilo ad h. a. Fridericus Dux iter in Palestinam per Apuliam cum maxima hominum multitudine aggreſſus , Vicariam fratri Auſtriæ ſuæ guberuationem commiſit. p) Apud Balbinum in ſyntagmate Gutenstein. p.68.
Strana 637
WLADISLAIIII I. 637 tionis conſcius, et ex arbitrio diſcretionis cautus penitus et instructus, quod nemo mittens manum ad aratrum, et aſpiciens retro aptus eſt re- gno Dei, Romam diſpoſuit proficiſci, Apoſtolorum limina litibundo pec- tore deſiderans viſitare, et Summi Pontificis conſilium ſuper ſui ſtatus et propoſiti qualitate anhelans devotus audire. Subjungit denique idem author : Cœleſtinum ſummum Pontificem ei votum Hieroſolymitanum in opus pium convertiſſe, ut fundet elauftrum ſub obſervantia Præ- monstratenfis Ordinis regulari et dotet abunde, nempe Canoniam Te- plenſem, quam demum ſub reditum ſuum coeptam aſſeverat. Sed quis non vel primo obtutu videt Biographum iftum nequaquam ſynchronum ſcriptorem fuiſſe, uti jactat Balbinus q) ſed ſua rivulis & dubia traditione, non limpidis fontibus haufiſſe, neque vero is uſ- piam mentionem ingerit ſeſe B.Hroznatæ convixiſſe, aut eum de fa- cie noviſſe. Non obſcure quidem innuit p. 71 ſeſe ſub Joanne epi- ſcopo Pragenſi vixiſſe & ſcripſiſſe , ſed quis hodie definiat, quotus numero hic Joannes epiſcopus Pragenfis fuerit, ſecundusne, an ter- tius, an quartus? quorum duo priores ſequente, quartus SæculoXIII. annoque 1349 mortuus. Et quidem 1mo Biographo iſti haud affentiri poſſum Virum tantum Hroznatam ſolo aſpectu maris a peregrinatio- ne ſua deterritum, qui prius a nemine & latitudinis maris, & peri- culorum difficultatumque edoctus fuerit, aut ista præmeditatus non fit, quem certo rubor & verecundia a reditu revocaſset. Sed alia multo veroſimilior cauſa fuit, quod hoc anno multi deterriti fint ab Apulia regredi, quam inter cetera hujus ævi Chronica prodit Chronicon S.Petri Erfurtenſe his verbis: Omnibus autem adlitus ma- ris (in Apulia) provenientibus, in paratis navibus propter fervorem Menſis Auguſti tanta mortalitas exorta eſt, ut vix decimus de tanta multitudine mortis imperium effugeret. r) Hac igitur contagione ne B. Hroznata inficeretur, prudens cum aliis multis viam relegit, & for- taſſis tenerioris conſcientiæ ſcrupulis actus, ut a voto Hieroſolimita- no abſolveretur, per Romam reditum ſuum in patriam adornavit. Quod Redit ob lu- em quæ inA- pulia graſſaba. tur. q) Vita hæc, inquit Balbinus p. 60. deſcripta eſt ex vetuſtiſſimo MS. Codice cœnobii, atque ( ut traditio habet ) ab ipſo, qui B. Hroznatæ viventi ſervivit, & morienti in eodem carcere adfuit, poſt vero in ſacrum Ordinem cooptatus Abbas evaſit, concinnata, ut qui huic teſtimonio fidem abroget, corneam quandam fibram circumferre videatur. Sed ſi Balbinus authographas chartas ipſius B. Hroznatæ , tum Henrici Ducis & epiſcopi , tum denique duas Cœleſtini Papæ bullas in Archivo Teplenſi inſpexiſ- ſet, & contuliſſet, illico palinodiam ceeiniſſet. r) Fortaſſis etiam mors Henrici Ducis & epiſcopi, quæ plane intercidit, Hroznatam ad accelerandum reditum impulit.
WLADISLAIIII I. 637 tionis conſcius, et ex arbitrio diſcretionis cautus penitus et instructus, quod nemo mittens manum ad aratrum, et aſpiciens retro aptus eſt re- gno Dei, Romam diſpoſuit proficiſci, Apoſtolorum limina litibundo pec- tore deſiderans viſitare, et Summi Pontificis conſilium ſuper ſui ſtatus et propoſiti qualitate anhelans devotus audire. Subjungit denique idem author : Cœleſtinum ſummum Pontificem ei votum Hieroſolymitanum in opus pium convertiſſe, ut fundet elauftrum ſub obſervantia Præ- monstratenfis Ordinis regulari et dotet abunde, nempe Canoniam Te- plenſem, quam demum ſub reditum ſuum coeptam aſſeverat. Sed quis non vel primo obtutu videt Biographum iftum nequaquam ſynchronum ſcriptorem fuiſſe, uti jactat Balbinus q) ſed ſua rivulis & dubia traditione, non limpidis fontibus haufiſſe, neque vero is uſ- piam mentionem ingerit ſeſe B.Hroznatæ convixiſſe, aut eum de fa- cie noviſſe. Non obſcure quidem innuit p. 71 ſeſe ſub Joanne epi- ſcopo Pragenſi vixiſſe & ſcripſiſſe , ſed quis hodie definiat, quotus numero hic Joannes epiſcopus Pragenfis fuerit, ſecundusne, an ter- tius, an quartus? quorum duo priores ſequente, quartus SæculoXIII. annoque 1349 mortuus. Et quidem 1mo Biographo iſti haud affentiri poſſum Virum tantum Hroznatam ſolo aſpectu maris a peregrinatio- ne ſua deterritum, qui prius a nemine & latitudinis maris, & peri- culorum difficultatumque edoctus fuerit, aut ista præmeditatus non fit, quem certo rubor & verecundia a reditu revocaſset. Sed alia multo veroſimilior cauſa fuit, quod hoc anno multi deterriti fint ab Apulia regredi, quam inter cetera hujus ævi Chronica prodit Chronicon S.Petri Erfurtenſe his verbis: Omnibus autem adlitus ma- ris (in Apulia) provenientibus, in paratis navibus propter fervorem Menſis Auguſti tanta mortalitas exorta eſt, ut vix decimus de tanta multitudine mortis imperium effugeret. r) Hac igitur contagione ne B. Hroznata inficeretur, prudens cum aliis multis viam relegit, & for- taſſis tenerioris conſcientiæ ſcrupulis actus, ut a voto Hieroſolimita- no abſolveretur, per Romam reditum ſuum in patriam adornavit. Quod Redit ob lu- em quæ inA- pulia graſſaba. tur. q) Vita hæc, inquit Balbinus p. 60. deſcripta eſt ex vetuſtiſſimo MS. Codice cœnobii, atque ( ut traditio habet ) ab ipſo, qui B. Hroznatæ viventi ſervivit, & morienti in eodem carcere adfuit, poſt vero in ſacrum Ordinem cooptatus Abbas evaſit, concinnata, ut qui huic teſtimonio fidem abroget, corneam quandam fibram circumferre videatur. Sed ſi Balbinus authographas chartas ipſius B. Hroznatæ , tum Henrici Ducis & epiſcopi , tum denique duas Cœleſtini Papæ bullas in Archivo Teplenſi inſpexiſ- ſet, & contuliſſet, illico palinodiam ceeiniſſet. r) Fortaſſis etiam mors Henrici Ducis & epiſcopi, quæ plane intercidit, Hroznatam ad accelerandum reditum impulit.
Strana 638
Romæ a Papa confirmatio- nem fundatio- nis ſuæ, & Ab- bati Teplenſi uſum Inful� impetrat. 638 Guod autem illi votum ſuum in constructionem Teplenſis Canoniæ converſum fuerit, id prorſus erroneum, de quo ne quidem Cœlestinus Papa in ſua duplici Bulla, hoc ipſo præſente anno data, verbum unum, quin ex utraque & tam teſtamento B. Hroznatæ, quam confirmatione Henrici Ducis & epiſcopi luce clarius eſt : non modo Teplenſe cœno- bium ante peregrinationem|B.Hroznatæ conditum jam fuiſſe,ſed & illud Abbatem cum cœtu fratrum incoluiſſe, cui vel ipſe B. Hroznata profec- turus omnium bonorum ſuorum adminiſtrationem commiſit. Tam er- roneum etiam est, cum idem author B.Hroznatam poſt reditum ſuum in Bohemiam, imo poſt fundatum jam Chothieſchovienſem Parthenonem, ſecundo Romam confirmandæ fundationis ſuæ & infulæe proAbbatibus Teplensibus impetrandæ cauſa profectum §. 9. ſcribit. Sane utraque Bulla Cœleſtini Papæ anno præſente Laterani VII. Idus Auguſti, Pon- tificatus anno ſeptimo data eſt: In prima, quæ dilectis filiis Abbati et Canonicis de Tepla inſcripta est, jam dicit Papa: perſonas veſtras, et eccleſiam, in qua eſtis divino obſequio mancipati, cum omnibus bonis, quæ in præſentiarum rationabiliter poſſidet, aut in futurum juſtis modis pote- rit adipiſci, ſub B. Petri et noſtra protectione ſuſcipimus, ſpecialiter autem villam, quæ dicitur Tepla cum theloneo & omnibus appenditiis ſuis, quæ vobis vir Hroznata nobilis Comes Bohemiæ monaſterii veſtri fundator provida deliberatione conceſſit etc. s) In altera dilecto filio Abbati de Te- pla, eodem præſente anno inscripta, ait Cœlestinus Papa: t) Ad preces dilecti filii nobilis Viri Hroznatæ Comitis Bohemiæ, tui monaſterii fun- datoris, qui dum per nos tranſitum haberet, nobis ſuper hoc attentius ſup- plicavit, uſum mitræ, annuli, et Pontificalium fibi et ſucceſſoribus tuis de benignitate Sedis Apoſtolicæ duximus indulgendum. u) E quibus ſynchro- nis instrumentis manifeſtum fit, ne quidem B. Hroznatam dedita ope- ra peregrinationem Romam instituiſſe, ſed ex Apulia reducem per Romam iter prehendiſſe, nam claris verbis ait Pontifex, qui cum per nos tranſitum haberet. ANNUS 1197. Ottocarus nuper cæſus non tamen projecit spem vindicandi Principatus: præter Comitem de Pogen enim multos occultos aper- tos- ) Annales Præmonſtrat. in Probat. T. II. col. DLXXII. t ) Ibidem pag. ſeq. u) Rarum id ætate hac adhuc inter Abbates noſtros decus erat , quod multis mona- ſteriorum, quinquaginta & amplius annis prius fundatorum, Abbatibus multo po- ſterius conceſſum eſt. Ita Willemovienſis Ord. S. Benedicti Abbas nonniſi pene ſæculo medio XIV. infulæ uſum accepit, ut Bulla authographa in Archivo Brzew- novienſi teſtatur.
Romæ a Papa confirmatio- nem fundatio- nis ſuæ, & Ab- bati Teplenſi uſum Inful� impetrat. 638 Guod autem illi votum ſuum in constructionem Teplenſis Canoniæ converſum fuerit, id prorſus erroneum, de quo ne quidem Cœlestinus Papa in ſua duplici Bulla, hoc ipſo præſente anno data, verbum unum, quin ex utraque & tam teſtamento B. Hroznatæ, quam confirmatione Henrici Ducis & epiſcopi luce clarius eſt : non modo Teplenſe cœno- bium ante peregrinationem|B.Hroznatæ conditum jam fuiſſe,ſed & illud Abbatem cum cœtu fratrum incoluiſſe, cui vel ipſe B. Hroznata profec- turus omnium bonorum ſuorum adminiſtrationem commiſit. Tam er- roneum etiam est, cum idem author B.Hroznatam poſt reditum ſuum in Bohemiam, imo poſt fundatum jam Chothieſchovienſem Parthenonem, ſecundo Romam confirmandæ fundationis ſuæ & infulæe proAbbatibus Teplensibus impetrandæ cauſa profectum §. 9. ſcribit. Sane utraque Bulla Cœleſtini Papæ anno præſente Laterani VII. Idus Auguſti, Pon- tificatus anno ſeptimo data eſt: In prima, quæ dilectis filiis Abbati et Canonicis de Tepla inſcripta est, jam dicit Papa: perſonas veſtras, et eccleſiam, in qua eſtis divino obſequio mancipati, cum omnibus bonis, quæ in præſentiarum rationabiliter poſſidet, aut in futurum juſtis modis pote- rit adipiſci, ſub B. Petri et noſtra protectione ſuſcipimus, ſpecialiter autem villam, quæ dicitur Tepla cum theloneo & omnibus appenditiis ſuis, quæ vobis vir Hroznata nobilis Comes Bohemiæ monaſterii veſtri fundator provida deliberatione conceſſit etc. s) In altera dilecto filio Abbati de Te- pla, eodem præſente anno inscripta, ait Cœlestinus Papa: t) Ad preces dilecti filii nobilis Viri Hroznatæ Comitis Bohemiæ, tui monaſterii fun- datoris, qui dum per nos tranſitum haberet, nobis ſuper hoc attentius ſup- plicavit, uſum mitræ, annuli, et Pontificalium fibi et ſucceſſoribus tuis de benignitate Sedis Apoſtolicæ duximus indulgendum. u) E quibus ſynchro- nis instrumentis manifeſtum fit, ne quidem B. Hroznatam dedita ope- ra peregrinationem Romam instituiſſe, ſed ex Apulia reducem per Romam iter prehendiſſe, nam claris verbis ait Pontifex, qui cum per nos tranſitum haberet. ANNUS 1197. Ottocarus nuper cæſus non tamen projecit spem vindicandi Principatus: præter Comitem de Pogen enim multos occultos aper- tos- ) Annales Præmonſtrat. in Probat. T. II. col. DLXXII. t ) Ibidem pag. ſeq. u) Rarum id ætate hac adhuc inter Abbates noſtros decus erat , quod multis mona- ſteriorum, quinquaginta & amplius annis prius fundatorum, Abbatibus multo po- ſterius conceſſum eſt. Ita Willemovienſis Ord. S. Benedicti Abbas nonniſi pene ſæculo medio XIV. infulæ uſum accepit, ut Bulla authographa in Archivo Brzew- novienſi teſtatur.
Strana 639
WLADISLAI III I. 639 tosque fautores habebat, qui eum reftitutum optabant, quos inter nobilitate clarus & armis præpotens Comes Scirin erat; planeque affen- tior Cutheno, ad fontem quidem non provocanti, qui ait a nuperna ob- ſidione Pragenſi uſque ad obitum Henriei Ducis Ottocarum non ceſſaſ- ſe velitationibus fortunam ſuam perielitari, damna plura Bohemiæ inferre, Henricoque incommodare. Quo inquieto turbulentoque re- rum ſtatu cum tranquillitatem Henrici Ducis valetudo , quotidie in deterius prolapſa, expoſcere videretur, Egram ſe in ditiones Impe- ratoris transferri fecit: ut tamen periculo omni præcaveret,quod Wla- dislaus Ottocari frater ſe abſente in Principatus ſui perniciem con- ſlare poſſet , eum in vincula conjici præcepit. Ita enim author no- ſter: Wladislaus captus ab epiſcopo in infirmitate ſua, x) & cum præ- ſidiario milite probe Pragam muniviſſet, fecit ſe transferri Egram, per- ſequitur author, tanquam habitaturus ibi, & meliorem requiem habi- turus, 5) ubi non poſt multos dies morbo ingraveſcente ad extremum per- venit, factaque confeſſione cum multis lachrymis , ſumptiſque redemptio- nis noſtræ muneribus, nec non ſacri olei liquore perunctus multis coram adſtantibus flentibus & orantibus dormivit cum patribus, ficut ſupra di- ctum eſt, XVII. Kal. Julii ſeu 15 Junii, cujus corpus Doxanam eſt de portatum, & juxta matrem ſuam officioliſſime ſepultum. z) Ex Calen- dario tamen Pegavienſi haud dubie conjicitur ejus corpus nonniſi poſt quinque & amplius menſes Doxanam fuiſſe deportatum. In eodem enim Calendario apud Menken T. H. p. 151 ad V. Kal. Decembris le- gitur : depoſitio Henrici epiſcopi in Ozzek, e quibus conjecturam ca- pere fas eſt, corporis ejus translationem in Bohemiam nonniſi fine men- x) Hoc Synchroni authoris teſtimonio ſpectato,num doct. Pubitſchka recte ſcripſer it: Wladislaum ab Ordinibus Bohemiæ in vincula conjectum fuiſſe, aliorum eſto ju- dicium. y) Non igitur propter acidularum uſum, uti recentiores noſtri fom- niant. 2) Matrem ipſius Margaretham appellatam fuiſſe jam alias diximus , illa marito Henrico Duce fratre Regis Wladislai viduata Ordinem Præmonstratenſem Doxanæ profeſſa fuit , de qua Necrologium Doxanenſe MS. ad XIX. Kal. Sept. Sancte recordacionis Margareta Duciſſa noſtre congregationis ſoror profeſſa, & ejusdem mater piiſſima, que contulit uoſtre eccleſie ſeptuaginta marcas & calicem magnum cum patena , & pretioſiſſima altarium ornamenta, & circuitum Sbiniz. Duas vero filias Henericique epiſcopi ſorores Eliſabetham & Margaretham hie quoque profeſſas fuiſſe, quarum altera alteri in Prælaturæ ſeu Prioratus munere ſucceſſerat, jam alias diximus, ubi vero pater illius Henricus ſepultus fuerit, nibil proditum, dies tamen emortualis illius ad Idus Julii his verbis in eodem Necrologio ponitur : Pie me- morie Henricus Dux frater Regis fundatoris eccleſie noſtre, & ejusdem defenſator promptilſimus. Henricus Dux & epiſcopus æger ſe trans- fert Egram, ubi moritur. Corpus trans- fertur Doxa- nam. Pub-Chron. Geſchichte 4. Thl. 1. B. S. 478.
WLADISLAI III I. 639 tosque fautores habebat, qui eum reftitutum optabant, quos inter nobilitate clarus & armis præpotens Comes Scirin erat; planeque affen- tior Cutheno, ad fontem quidem non provocanti, qui ait a nuperna ob- ſidione Pragenſi uſque ad obitum Henriei Ducis Ottocarum non ceſſaſ- ſe velitationibus fortunam ſuam perielitari, damna plura Bohemiæ inferre, Henricoque incommodare. Quo inquieto turbulentoque re- rum ſtatu cum tranquillitatem Henrici Ducis valetudo , quotidie in deterius prolapſa, expoſcere videretur, Egram ſe in ditiones Impe- ratoris transferri fecit: ut tamen periculo omni præcaveret,quod Wla- dislaus Ottocari frater ſe abſente in Principatus ſui perniciem con- ſlare poſſet , eum in vincula conjici præcepit. Ita enim author no- ſter: Wladislaus captus ab epiſcopo in infirmitate ſua, x) & cum præ- ſidiario milite probe Pragam muniviſſet, fecit ſe transferri Egram, per- ſequitur author, tanquam habitaturus ibi, & meliorem requiem habi- turus, 5) ubi non poſt multos dies morbo ingraveſcente ad extremum per- venit, factaque confeſſione cum multis lachrymis , ſumptiſque redemptio- nis noſtræ muneribus, nec non ſacri olei liquore perunctus multis coram adſtantibus flentibus & orantibus dormivit cum patribus, ficut ſupra di- ctum eſt, XVII. Kal. Julii ſeu 15 Junii, cujus corpus Doxanam eſt de portatum, & juxta matrem ſuam officioliſſime ſepultum. z) Ex Calen- dario tamen Pegavienſi haud dubie conjicitur ejus corpus nonniſi poſt quinque & amplius menſes Doxanam fuiſſe deportatum. In eodem enim Calendario apud Menken T. H. p. 151 ad V. Kal. Decembris le- gitur : depoſitio Henrici epiſcopi in Ozzek, e quibus conjecturam ca- pere fas eſt, corporis ejus translationem in Bohemiam nonniſi fine men- x) Hoc Synchroni authoris teſtimonio ſpectato,num doct. Pubitſchka recte ſcripſer it: Wladislaum ab Ordinibus Bohemiæ in vincula conjectum fuiſſe, aliorum eſto ju- dicium. y) Non igitur propter acidularum uſum, uti recentiores noſtri fom- niant. 2) Matrem ipſius Margaretham appellatam fuiſſe jam alias diximus , illa marito Henrico Duce fratre Regis Wladislai viduata Ordinem Præmonstratenſem Doxanæ profeſſa fuit , de qua Necrologium Doxanenſe MS. ad XIX. Kal. Sept. Sancte recordacionis Margareta Duciſſa noſtre congregationis ſoror profeſſa, & ejusdem mater piiſſima, que contulit uoſtre eccleſie ſeptuaginta marcas & calicem magnum cum patena , & pretioſiſſima altarium ornamenta, & circuitum Sbiniz. Duas vero filias Henericique epiſcopi ſorores Eliſabetham & Margaretham hie quoque profeſſas fuiſſe, quarum altera alteri in Prælaturæ ſeu Prioratus munere ſucceſſerat, jam alias diximus, ubi vero pater illius Henricus ſepultus fuerit, nibil proditum, dies tamen emortualis illius ad Idus Julii his verbis in eodem Necrologio ponitur : Pie me- morie Henricus Dux frater Regis fundatoris eccleſie noſtre, & ejusdem defenſator promptilſimus. Henricus Dux & epiſcopus æger ſe trans- fert Egram, ubi moritur. Corpus trans- fertur Doxa- nam. Pub-Chron. Geſchichte 4. Thl. 1. B. S. 478.
Strana 640
ANNUS 1197. menſis Novembris accidiſſe, & dum tranſportaretur per Ozzekam, ibidem ſeu per noctem, ſeu etiam per plures dies ad depromendas exequias depoſitum fuiſse. In Necrologio Doxanensi ejus dies anni- verfarius uno die citius notatur ad XVIII. Kal. Julii his verbis: Obiit beate recordationis Henricus Prag, eccleſie epiſcopus, et noſtrarum con- gregationum (id est monasteriorum) protector piiſſimus, omniumque ſpiritualium optimus defenſor, qui contulit noſtre eccleſie circuitum Ko. lowecz, et de tentorio ſuo ornamenta altarium auro texta. Præoccupatus vero illius dies anniverſarius fuit, quod feſto S. Viti Patroni Bohemiæ, quo die ille mortuus, celebrari non potuerit. Ita quoque eccleſiam Metropolitanam Pragenſem ad 14 Junii ſeu in Vigilia S. Viti ejusdem anniverſariam egiſſe memoriam legitur in Codice vetere MS. anni- verſariorum. 640 Laus Henrici Ducis & epiſ sopi. Magna inter authores etiam vetustiores diſſenſio de anno mor- tis Henrici quoruim alii ſuperiore, alii præſente, alii denique ſequente mortuum perhibent. Sed B. Gerlacus p. 125 præterquam quod annum præſentem defixiſſet, tot notas chronologicas regiminis, ipfiusque die ad poſteritatem tranſcripſit, ut dubitare nullo modo liceat annum præ- ſentem illi fuiſſe poſtremum: mortuus eſt, inquit, XVII. Kal. Julis nocte S. Viti, que tunc fuit in Dominica aa) factique ſunt omnes dies ejus, quibus Pragenſem rexit eccleſiam ſub Friderico Duce VII. anni, ſub Con- rado duo anni et ſemis , ſub Waczlao tres ſoli menſes, ſub Przemisl Duce annus unus & dimidius, quo depulſo preſumſit ipſe Ducatum pariter et epiſcopatum, et regnavit in eo uſque ad mortem ſuam feliciter per annos fere quatuor; ſumma borum quindecim anni et duo menſes,videlicet ab eo tempo- re, quo electus eſt uſque ad diem obitus ſui. Quæ omnia accurate anno præ- ſenti reſpondent. Idem author pluribus ejus laudes complectitur, commendatque illum cumprimis a benevolentia, gratia & affabilita- te erga omnes præter ullam elati ſupercilii maculam, ab hoſpitali- tatis officiis, probitate, caſtimonia, pauperum præſidio, juſtitiæ rigo- re, quæ hic longum eſſet iisdem ambagibus deſcribere. Sed justo amplius laudes illius exaggeravit, cum p. 126 ſcribit: Sic cecidit au- reus flos Bohemiæ, munimentum patriæ, decus Cleri, religioſorum viro- rum propugnator eximius, cui poſt beatum Adalbertum nullus exstitit in iſta terra ſecundus. Nolim quidem Henrici laudibus quidquam de- tra- aa) Litera Dominicalis hoc ipſo anno 1197 fuit E, quæ alligata eſt XVII. Kal. Juliis ſeu 15 Junii feſtoque S. Viti.
ANNUS 1197. menſis Novembris accidiſſe, & dum tranſportaretur per Ozzekam, ibidem ſeu per noctem, ſeu etiam per plures dies ad depromendas exequias depoſitum fuiſse. In Necrologio Doxanensi ejus dies anni- verfarius uno die citius notatur ad XVIII. Kal. Julii his verbis: Obiit beate recordationis Henricus Prag, eccleſie epiſcopus, et noſtrarum con- gregationum (id est monasteriorum) protector piiſſimus, omniumque ſpiritualium optimus defenſor, qui contulit noſtre eccleſie circuitum Ko. lowecz, et de tentorio ſuo ornamenta altarium auro texta. Præoccupatus vero illius dies anniverſarius fuit, quod feſto S. Viti Patroni Bohemiæ, quo die ille mortuus, celebrari non potuerit. Ita quoque eccleſiam Metropolitanam Pragenſem ad 14 Junii ſeu in Vigilia S. Viti ejusdem anniverſariam egiſſe memoriam legitur in Codice vetere MS. anni- verſariorum. 640 Laus Henrici Ducis & epiſ sopi. Magna inter authores etiam vetustiores diſſenſio de anno mor- tis Henrici quoruim alii ſuperiore, alii præſente, alii denique ſequente mortuum perhibent. Sed B. Gerlacus p. 125 præterquam quod annum præſentem defixiſſet, tot notas chronologicas regiminis, ipfiusque die ad poſteritatem tranſcripſit, ut dubitare nullo modo liceat annum præ- ſentem illi fuiſſe poſtremum: mortuus eſt, inquit, XVII. Kal. Julis nocte S. Viti, que tunc fuit in Dominica aa) factique ſunt omnes dies ejus, quibus Pragenſem rexit eccleſiam ſub Friderico Duce VII. anni, ſub Con- rado duo anni et ſemis , ſub Waczlao tres ſoli menſes, ſub Przemisl Duce annus unus & dimidius, quo depulſo preſumſit ipſe Ducatum pariter et epiſcopatum, et regnavit in eo uſque ad mortem ſuam feliciter per annos fere quatuor; ſumma borum quindecim anni et duo menſes,videlicet ab eo tempo- re, quo electus eſt uſque ad diem obitus ſui. Quæ omnia accurate anno præ- ſenti reſpondent. Idem author pluribus ejus laudes complectitur, commendatque illum cumprimis a benevolentia, gratia & affabilita- te erga omnes præter ullam elati ſupercilii maculam, ab hoſpitali- tatis officiis, probitate, caſtimonia, pauperum præſidio, juſtitiæ rigo- re, quæ hic longum eſſet iisdem ambagibus deſcribere. Sed justo amplius laudes illius exaggeravit, cum p. 126 ſcribit: Sic cecidit au- reus flos Bohemiæ, munimentum patriæ, decus Cleri, religioſorum viro- rum propugnator eximius, cui poſt beatum Adalbertum nullus exstitit in iſta terra ſecundus. Nolim quidem Henrici laudibus quidquam de- tra- aa) Litera Dominicalis hoc ipſo anno 1197 fuit E, quæ alligata eſt XVII. Kal. Juliis ſeu 15 Junii feſtoque S. Viti.
Strana 641
WLADISLAI III. 1. trahere, ſed geſta illius ſupra allata ambitionis maculaii ei exagge- rant, cum Friderico Duci ſuo dicam apud Cæſarem ſcripſit, juribus- que Bohemiæ ſummam vim intulit, dum in adminiſtranda republica dictatorem egit, variisque & illicitis politices artibus eos, quibus fave- bat, in principatum, ut ita dicam, intrufit, mox iterum iſtiusmodi artibus utrumque Principatu ſuo deturbavit, & quod inauditum eſt, ipſe Princi- patum Bohemiæ epiſcopatui ſuo jungere præſumfit, quem ut manu te- neret plane manſuetiſſimum nullius culpæ reum Wladislaum fratruelen ſuum immerito in vincula conjecit ; quid dicam de plusquam barbara populatione Miſniæ, quæ profecto omnia, ſi veritati litandum fit, mi- nime admittunt, ut eidem ſecundum post Beatum Adalbertum locum inter epiſcopos nostros, quemadmodum author vult, concedamus. Bi- num diverſumque Henrici figillum tum ex Melitensi tun ex Lucensi archivo depromtum jam Tomo IV. Monum. noſtrorum Tab. I. n. 41. & Tab. II. n. 44. excuſum dedimus, e quo cognoſcere fas erit ſubleftum eſſe illum typum figilli, quem doctiſſimus Pubitſchka arbitrio & ce- rebro ſuo effinxit. bb) At vero Tabula II. n. 44, bilateralis iftius sigil- li Lucenſi diplomati appenſi nonniſi primam frontem æri inciſam de- dimus, averſæ etiam frontis ( qua Henricus habitu Ducali præſenta- tur ) cognoſcendæ deſiderium nuper clariſſimi Viri Recenſores Bero- linenſes in Tomi mei IV. Monumentorum honorifica recenſione ex- plicarunt, quorum doctiſſimorum Virorum defiderio ut ſatisfaciamus, averſau hanc ſigilli partem Tabula V. exhibemus, quæ profecto typum, alioquin a nobis proferendum, præ ceteris meruit, quod in ea non more ceterorum Ducum Regumque nostrorum effigiem S. Wen- ceslai cum ſolita epigraphe PAX DUCIS IN MANUS SANCTI WENCESLAI, ſed ipſum veſtitu Ducali cum flammula haſtata & clypeo præſentet inſcriptione ſuperjecta: HENRICUS DEI GRA- TIA BOEMORUM DUX. De numis Henrici, cum imperium il- lius in bracteatorum illiteratorum ætatem inciderit, definire haud quid- piam licet. Morte Henrici Ducis & epiſcopi couperta illico Primores ma- giſtratuſque Regni de ſurrogando Duce conſilium iniere. Non igno- rabant quidem Principatus univerſi Bohemici habenas Ottocaro, præter omne fas throno ſuo depulſo, competere ; ſed ne ſuffragia ſua in eum conferrent, & conſcientia & metus deterruit , quod non neſcirent eum ante annos quatuor injurie à ſe deſertum, imo anno PARS VI. ANNAL. HAGEC. Mmmm ſu- by) Chronolog. Geſchichte Böhmens. Sigilla. 641 Pub.Chronol. Geſch.4.Theil I,B. S. 481.
WLADISLAI III. 1. trahere, ſed geſta illius ſupra allata ambitionis maculaii ei exagge- rant, cum Friderico Duci ſuo dicam apud Cæſarem ſcripſit, juribus- que Bohemiæ ſummam vim intulit, dum in adminiſtranda republica dictatorem egit, variisque & illicitis politices artibus eos, quibus fave- bat, in principatum, ut ita dicam, intrufit, mox iterum iſtiusmodi artibus utrumque Principatu ſuo deturbavit, & quod inauditum eſt, ipſe Princi- patum Bohemiæ epiſcopatui ſuo jungere præſumfit, quem ut manu te- neret plane manſuetiſſimum nullius culpæ reum Wladislaum fratruelen ſuum immerito in vincula conjecit ; quid dicam de plusquam barbara populatione Miſniæ, quæ profecto omnia, ſi veritati litandum fit, mi- nime admittunt, ut eidem ſecundum post Beatum Adalbertum locum inter epiſcopos nostros, quemadmodum author vult, concedamus. Bi- num diverſumque Henrici figillum tum ex Melitensi tun ex Lucensi archivo depromtum jam Tomo IV. Monum. noſtrorum Tab. I. n. 41. & Tab. II. n. 44. excuſum dedimus, e quo cognoſcere fas erit ſubleftum eſſe illum typum figilli, quem doctiſſimus Pubitſchka arbitrio & ce- rebro ſuo effinxit. bb) At vero Tabula II. n. 44, bilateralis iftius sigil- li Lucenſi diplomati appenſi nonniſi primam frontem æri inciſam de- dimus, averſæ etiam frontis ( qua Henricus habitu Ducali præſenta- tur ) cognoſcendæ deſiderium nuper clariſſimi Viri Recenſores Bero- linenſes in Tomi mei IV. Monumentorum honorifica recenſione ex- plicarunt, quorum doctiſſimorum Virorum defiderio ut ſatisfaciamus, averſau hanc ſigilli partem Tabula V. exhibemus, quæ profecto typum, alioquin a nobis proferendum, præ ceteris meruit, quod in ea non more ceterorum Ducum Regumque nostrorum effigiem S. Wen- ceslai cum ſolita epigraphe PAX DUCIS IN MANUS SANCTI WENCESLAI, ſed ipſum veſtitu Ducali cum flammula haſtata & clypeo præſentet inſcriptione ſuperjecta: HENRICUS DEI GRA- TIA BOEMORUM DUX. De numis Henrici, cum imperium il- lius in bracteatorum illiteratorum ætatem inciderit, definire haud quid- piam licet. Morte Henrici Ducis & epiſcopi couperta illico Primores ma- giſtratuſque Regni de ſurrogando Duce conſilium iniere. Non igno- rabant quidem Principatus univerſi Bohemici habenas Ottocaro, præter omne fas throno ſuo depulſo, competere ; ſed ne ſuffragia ſua in eum conferrent, & conſcientia & metus deterruit , quod non neſcirent eum ante annos quatuor injurie à ſe deſertum, imo anno PARS VI. ANNAL. HAGEC. Mmmm ſu- by) Chronolog. Geſchichte Böhmens. Sigilla. 641 Pub.Chronol. Geſch.4.Theil I,B. S. 481.
Strana 642
Wiadislaus creatur Dux Bob. Ipſe auctorita- te ſua deſiguat Daniclem epiſcopum Pragenſem & inveſtit. ANNUS 1197. 642 ſuperiore, prehenſis adverſus eum armis, clade affectum, & in fugam actum fuiſſe. cc) Collatis itaque conſiliis Wladislaum fratrem vinculis ſolutum octavo a morte Henrici die Ducem acclamant, ſolemnique ritu inaugurant. dd) Wladislaus, alio nomine etiam Henricus appella- tus, pio manſuetiſſimoque animo Princeps, & fratri ſuo a teneris arc- tiſſimo amoris nexu vinctus tempori cedendum ratus, oblatum ſibi Principatum grato ſuſcepit animo, ut tempore, occasione mutatisque Primorum ſententiis eum in manus fratris extradere , quodque illi injuſte ablatum erat, reſtituere poſſet. Rebus gravioribus pro ſum- ma ſua prudentia in ordinem redactis eo præcipuam curam conver- tit, ut novus idoneus epiſcopus paſtorque Bohemiæ ftatueretur: edoc- tus vero priore Henrici exemplo, quam periculi plena res eſſet thro- no, ſi epiſcopi potentum ſuffulti præſidio aut plane Ducali prognati ſanguine optarentur, familiarium ſuorum conſilio unum aliquen ex Ca- pellanis ſuis nec multa nobilitate nec prærogativa aliqua præcipuum nominandum decrevit, ejusque electioni Calendas Novembris indixit. Concilio itaque omnium magiſtratuum , nobilitatis, Clerique excito, jamque congregato, hæfit præcipue attonitus Clerus, cum vidit rem non rogatione, ſuffragiorumque ſcrutatione, ſed aucton tate atque im- perio agi , Danielem, inquam, Capellanum ( Miliconem dictum ) vix de facie notum, a Wladislao epiſcopum Pragenſem nominari ſtatui- que adverſus omnia jura receptumque in epiſcopis Pragenſibus eli- gendis morem & uſum ec) Imo quod maius eſt, perſequitur author noſter , qui iſti concilio interfuit : Ibi vidimus, unde ſatis doluimus, quod idem Daniel epiſcopatu inveſtitus nexo poplite fecit hominium Duci Wladislao in præjudicium antiquæ libertatis, & in derogationem Pri- vilegiorum Imperialium, quæ inveſtituram Pragenſis & Olomucenſis epiſcoporum ad Imperatorem pertinere, ſed & Pragenſem epiſcopum Prin- ci- ce) Sæpe memoratus author noſter p. 126 aliam præterea cauſam allegat, eur Otto- carus electus non fuerit , quia, inquit, gratiam Imperatoris non habebat. Sed jam anno ſuperiore luculento exteri Scriptoris teſtimonio oſtendimus illi a Comite de Pogen gratiam impetratam fuiſſe , ut proinde dicendum ſit , authori noſtro hane recuperationem gratiæ ignoratam fuiſſe. dd) Henricus Boleslai (Wladislai ) Regis quondam filius a populo terræ Dux elevatur. Chron. Mon. Admont. apud Pezium T. II. p. 193. ee) Itaque convenimus, & invenimus jam ſibi ( Wladislae) perſua- ſum a ſuis familiaribus ne talem poneret, qui poſſet aliquando recalcitrare (id eſt fibi in- ſultare.) Quod & factum eſt , nam quendam ex Capellanis ſuis nomine , Miliconem cognomento, Danielem nobis eatenus incognitum deſignavit in epiſcopum negata omni electione Clero, quem in odium defuncti epiſcopi (Henrici ) nen multum diligebat. B. Gerlacus T. I. Monum. noftr. ad h. a.p. 126.
Wiadislaus creatur Dux Bob. Ipſe auctorita- te ſua deſiguat Daniclem epiſcopum Pragenſem & inveſtit. ANNUS 1197. 642 ſuperiore, prehenſis adverſus eum armis, clade affectum, & in fugam actum fuiſſe. cc) Collatis itaque conſiliis Wladislaum fratrem vinculis ſolutum octavo a morte Henrici die Ducem acclamant, ſolemnique ritu inaugurant. dd) Wladislaus, alio nomine etiam Henricus appella- tus, pio manſuetiſſimoque animo Princeps, & fratri ſuo a teneris arc- tiſſimo amoris nexu vinctus tempori cedendum ratus, oblatum ſibi Principatum grato ſuſcepit animo, ut tempore, occasione mutatisque Primorum ſententiis eum in manus fratris extradere , quodque illi injuſte ablatum erat, reſtituere poſſet. Rebus gravioribus pro ſum- ma ſua prudentia in ordinem redactis eo præcipuam curam conver- tit, ut novus idoneus epiſcopus paſtorque Bohemiæ ftatueretur: edoc- tus vero priore Henrici exemplo, quam periculi plena res eſſet thro- no, ſi epiſcopi potentum ſuffulti præſidio aut plane Ducali prognati ſanguine optarentur, familiarium ſuorum conſilio unum aliquen ex Ca- pellanis ſuis nec multa nobilitate nec prærogativa aliqua præcipuum nominandum decrevit, ejusque electioni Calendas Novembris indixit. Concilio itaque omnium magiſtratuum , nobilitatis, Clerique excito, jamque congregato, hæfit præcipue attonitus Clerus, cum vidit rem non rogatione, ſuffragiorumque ſcrutatione, ſed aucton tate atque im- perio agi , Danielem, inquam, Capellanum ( Miliconem dictum ) vix de facie notum, a Wladislao epiſcopum Pragenſem nominari ſtatui- que adverſus omnia jura receptumque in epiſcopis Pragenſibus eli- gendis morem & uſum ec) Imo quod maius eſt, perſequitur author noſter , qui iſti concilio interfuit : Ibi vidimus, unde ſatis doluimus, quod idem Daniel epiſcopatu inveſtitus nexo poplite fecit hominium Duci Wladislao in præjudicium antiquæ libertatis, & in derogationem Pri- vilegiorum Imperialium, quæ inveſtituram Pragenſis & Olomucenſis epiſcoporum ad Imperatorem pertinere, ſed & Pragenſem epiſcopum Prin- ci- ce) Sæpe memoratus author noſter p. 126 aliam præterea cauſam allegat, eur Otto- carus electus non fuerit , quia, inquit, gratiam Imperatoris non habebat. Sed jam anno ſuperiore luculento exteri Scriptoris teſtimonio oſtendimus illi a Comite de Pogen gratiam impetratam fuiſſe , ut proinde dicendum ſit , authori noſtro hane recuperationem gratiæ ignoratam fuiſſe. dd) Henricus Boleslai (Wladislai ) Regis quondam filius a populo terræ Dux elevatur. Chron. Mon. Admont. apud Pezium T. II. p. 193. ee) Itaque convenimus, & invenimus jam ſibi ( Wladislae) perſua- ſum a ſuis familiaribus ne talem poneret, qui poſſet aliquando recalcitrare (id eſt fibi in- ſultare.) Quod & factum eſt , nam quendam ex Capellanis ſuis nomine , Miliconem cognomento, Danielem nobis eatenus incognitum deſignavit in epiſcopum negata omni electione Clero, quem in odium defuncti epiſcopi (Henrici ) nen multum diligebat. B. Gerlacus T. I. Monum. noftr. ad h. a.p. 126.
Strana 643
WLADISLAI III. I. 643 cipem fore teſtantur Imperii , quod uſque ad iſtum epiſcopum antiquitas transmiſit, ſed in iſto periit. ff) Verba ista authoris elucidatione indi- gent, ut cognoſcatur, qua fiducia hæc Wladislaus attentare potuerit. Mirum profecto videri debet, qui Wladislaus præter majorum Præceſſorumque ſuorum exemplum in animum ſuum induxerit, ut ipſe epiſcopum Pragenſem inveſtiverit, jusque Imperatori debitum, per duo & amplius ſæcula quæfitum roboratumque, labefactare, & sibi arrogare auſus sit? Si temporum circumstantiæ in conſilium vocentur, ſi cauſæ argumentaque, quæ illum ad hoc magna ſecuritate audendum in- ducere potuere,glomerentur; facile admiratio omnis evaneſcet. Mortu- us erat hoc ipſo præeſente anno fine Septembris Henricus VI. Rom. Im- perator gg) in Italia, ſub cujus mortem illico turbata Germania, Impe- riumque factionibus ſciſſum fuit , ut alii Philippum Ducem Sueviæ, alii Fridericum infantem Henrici VI. filiolum , alii Ottonem Henrici Leonis filium, alii Bertholdum Ducem Zaringiæ, Regem Romanorum creandum collectis exercitibus, omnibusque viribus contenderent: eum igitur vacante Imperio Wladislaus non haberet, ad quem Danielem confirmandum investiendumque mitteret, turbata respublica Germa- na totque factiones innuerent novi Romanorum Regis electionem in longum proferendam efſe, ne diutius pastore viduaretur Pragenfis ec- cleſia, hoc jus ſibi arrogandum judicavit eo magis, quod procul du- bio non ignoraverit jam ante Friderici I. Imperium Duces Bavariæ & Saxoniæ ſimili jure fuiſſe gaviſos. hb) Quod alterum eſt: Wladis- laus exercitus ſui fiducia ( incomparabilem enim habuit militiam, ait Author noſter ) aliquid amplius audere potuit; ſperare nempe, ut ſeu novo Imperatori amico auxilio eſſet, ſeu certe hoſti ſecurus & in- trepidus occurrere poſſet. Cumprimis autem Wladislaum ad faci- nus iſtud audendum induxiſſe videtur peſſimum Henrici præceſsoris ſui exemplum, qui obtentu investituræ nexuſque Imperialis ſeſe Fri- derico Duci, uti & Ottocaro, minime ſubjectum contendebat, atque proinde utrique tot tantaque negotia faceſſivit, ut uterque ſuccubue- rit. Hunc periculoſiſſimum throno reipublicæque Bohemæ Imperium inter & epiſcopos noſtros nexum tanquam nodum Gordium machæ- ra Alexandrina perpetuo diffoluturus, temporibus prudenter ufus eft, at- Mmmm 2 ff) Idem ibidem. gg) Exstinctus est Henricus Imp. veneno , ut paſſim authores ſen- tiunt apud urbem Meſſinam ſeu IV. Cal. Octobris. ſeu Vigilia, ſeu denique ipſo fe- ſto S. Michaelis, ut in die Albericus, Rogerius, Hovedenus, & Albertus Stadenſis variant. hh) Vide Glaffeii Pragmatiſche Seſchichte Böhmens S. I26. Epiſcopi Pra- genſes non am- plius inveſtiti ab Imperato- ribus. Qna fiducis id fecerit.
WLADISLAI III. I. 643 cipem fore teſtantur Imperii , quod uſque ad iſtum epiſcopum antiquitas transmiſit, ſed in iſto periit. ff) Verba ista authoris elucidatione indi- gent, ut cognoſcatur, qua fiducia hæc Wladislaus attentare potuerit. Mirum profecto videri debet, qui Wladislaus præter majorum Præceſſorumque ſuorum exemplum in animum ſuum induxerit, ut ipſe epiſcopum Pragenſem inveſtiverit, jusque Imperatori debitum, per duo & amplius ſæcula quæfitum roboratumque, labefactare, & sibi arrogare auſus sit? Si temporum circumstantiæ in conſilium vocentur, ſi cauſæ argumentaque, quæ illum ad hoc magna ſecuritate audendum in- ducere potuere,glomerentur; facile admiratio omnis evaneſcet. Mortu- us erat hoc ipſo præeſente anno fine Septembris Henricus VI. Rom. Im- perator gg) in Italia, ſub cujus mortem illico turbata Germania, Impe- riumque factionibus ſciſſum fuit , ut alii Philippum Ducem Sueviæ, alii Fridericum infantem Henrici VI. filiolum , alii Ottonem Henrici Leonis filium, alii Bertholdum Ducem Zaringiæ, Regem Romanorum creandum collectis exercitibus, omnibusque viribus contenderent: eum igitur vacante Imperio Wladislaus non haberet, ad quem Danielem confirmandum investiendumque mitteret, turbata respublica Germa- na totque factiones innuerent novi Romanorum Regis electionem in longum proferendam efſe, ne diutius pastore viduaretur Pragenfis ec- cleſia, hoc jus ſibi arrogandum judicavit eo magis, quod procul du- bio non ignoraverit jam ante Friderici I. Imperium Duces Bavariæ & Saxoniæ ſimili jure fuiſſe gaviſos. hb) Quod alterum eſt: Wladis- laus exercitus ſui fiducia ( incomparabilem enim habuit militiam, ait Author noſter ) aliquid amplius audere potuit; ſperare nempe, ut ſeu novo Imperatori amico auxilio eſſet, ſeu certe hoſti ſecurus & in- trepidus occurrere poſſet. Cumprimis autem Wladislaum ad faci- nus iſtud audendum induxiſſe videtur peſſimum Henrici præceſsoris ſui exemplum, qui obtentu investituræ nexuſque Imperialis ſeſe Fri- derico Duci, uti & Ottocaro, minime ſubjectum contendebat, atque proinde utrique tot tantaque negotia faceſſivit, ut uterque ſuccubue- rit. Hunc periculoſiſſimum throno reipublicæque Bohemæ Imperium inter & epiſcopos noſtros nexum tanquam nodum Gordium machæ- ra Alexandrina perpetuo diffoluturus, temporibus prudenter ufus eft, at- Mmmm 2 ff) Idem ibidem. gg) Exstinctus est Henricus Imp. veneno , ut paſſim authores ſen- tiunt apud urbem Meſſinam ſeu IV. Cal. Octobris. ſeu Vigilia, ſeu denique ipſo fe- ſto S. Michaelis, ut in die Albericus, Rogerius, Hovedenus, & Albertus Stadenſis variant. hh) Vide Glaffeii Pragmatiſche Seſchichte Böhmens S. I26. Epiſcopi Pra- genſes non am- plius inveſtiti ab Imperato- ribus. Qna fiducis id fecerit.
Strana 644
ANNUS 1197. 644 atque inveſtituram Imperatoribus a primordio erecti epiſcopatus Pra- genſis debitam ipſe primus omnium Ducum Regumque noſtrorum Danieli noviter creato Pragenſi Præſuli contulit, tam felici quidem rerum ſucceſsu, ut poſthac nullus epiſcoporum noſtrorum ab Im- peratore inveſtitus legatur. Nam cum paulo poftea Ottocarus Wla- dislai frater Philippum Romanorum Regem ſuffragio ſuo armisque juviſſet; ab eo inter cetera jus inveſtiendi epiſcopos ſuos (procul du- bio Wladislai inftinctu) petiit, & impetravit; quod illi ejusque ſuc- ceſſoribus dein Fridericus II. Imp. anno 1212 confirmavit, ut ex ejus diplomate apud Goldastum in Appendice Docum. p. 30 legere est. Verum quidem eft, quod author noſter ſupra relatus queritur, per inveſtituram iſtam poſthac a Principibus Bohemiæ collatam nexum illum epiſcoporum Pragenſium cum Imperatore & Romano Imperio ceſſaſſe, ipſumque Principis titulum in Daniele periiſſe: at Throno & univerſo reipublicæe Bohemæ bono magis ſalutare fuit tale tantumque diſcordiarum irritamentum inter Principes noſtros & epiſcopos ſub- latum fuiſſe, præſertim cum illi vi privilegii Friderici I. Imp. con- tenderent ſeſe ſoli unique Imperatori obnoxios eſſe. Quod ad Prin- cipis autem titulum attinet, reſuſcitavit illum postea Sæculo XIV. Carolus IV. Imperator & Bohemiæ Rex, cum Arnestum primum Ar- chiepiſcopum Pragenſem ejusque ſucceſsores Principis Romani Im- perii dignitate nobilitavit , quæ dignitas & prærogativa cum dein per turbas Huſliticas intercepta & convulſa fuiſſet, postremum a Rudol- pho II. Imp. anno 1602 Pragenſibus Archi-Præſulibus reſtituta fuit. Ad geſta Wladislai & Ottocari redeamus. Ottocarus rur- ſus Pragam in- tadere tentat. Ottocarus non neſcius, & fortaſſis plane clandestinis nunciis a fratre ſuo Wladislao edoctus, non tam illum quam Primores nobili- tatemque averſo a ſe eſſe animo, juſtumque adverſum ſe parari exer- eitum, fortunam denuo periclitari, & Pragam invadere constituit. Igitur vetere fuo amico Comite Scirnin aliisque fœderatis & fautori- bus in armorum ſocietatem vocatis in aciem progreſſus est. ii) Wla- dislaus jam jam tempus occafioneimque affulfifse videns, ut fraternæ ſuæ dilectionis, animi pacifici, ac virtutis prorſus heroicæ exemplum ederet, complures ex Primoribus & familiaribus ſuis confilium ceden- di żi) Dominus Przimislaus (Ottocarus) & ſui fautores, & alii multi procedunt verſus Pra- gam armati, parati aut mori , aut obtinere panem ſibi, & Domino ſuo Przimislao Principatum.
ANNUS 1197. 644 atque inveſtituram Imperatoribus a primordio erecti epiſcopatus Pra- genſis debitam ipſe primus omnium Ducum Regumque noſtrorum Danieli noviter creato Pragenſi Præſuli contulit, tam felici quidem rerum ſucceſsu, ut poſthac nullus epiſcoporum noſtrorum ab Im- peratore inveſtitus legatur. Nam cum paulo poftea Ottocarus Wla- dislai frater Philippum Romanorum Regem ſuffragio ſuo armisque juviſſet; ab eo inter cetera jus inveſtiendi epiſcopos ſuos (procul du- bio Wladislai inftinctu) petiit, & impetravit; quod illi ejusque ſuc- ceſſoribus dein Fridericus II. Imp. anno 1212 confirmavit, ut ex ejus diplomate apud Goldastum in Appendice Docum. p. 30 legere est. Verum quidem eft, quod author noſter ſupra relatus queritur, per inveſtituram iſtam poſthac a Principibus Bohemiæ collatam nexum illum epiſcoporum Pragenſium cum Imperatore & Romano Imperio ceſſaſſe, ipſumque Principis titulum in Daniele periiſſe: at Throno & univerſo reipublicæe Bohemæ bono magis ſalutare fuit tale tantumque diſcordiarum irritamentum inter Principes noſtros & epiſcopos ſub- latum fuiſſe, præſertim cum illi vi privilegii Friderici I. Imp. con- tenderent ſeſe ſoli unique Imperatori obnoxios eſſe. Quod ad Prin- cipis autem titulum attinet, reſuſcitavit illum postea Sæculo XIV. Carolus IV. Imperator & Bohemiæ Rex, cum Arnestum primum Ar- chiepiſcopum Pragenſem ejusque ſucceſsores Principis Romani Im- perii dignitate nobilitavit , quæ dignitas & prærogativa cum dein per turbas Huſliticas intercepta & convulſa fuiſſet, postremum a Rudol- pho II. Imp. anno 1602 Pragenſibus Archi-Præſulibus reſtituta fuit. Ad geſta Wladislai & Ottocari redeamus. Ottocarus rur- ſus Pragam in- tadere tentat. Ottocarus non neſcius, & fortaſſis plane clandestinis nunciis a fratre ſuo Wladislao edoctus, non tam illum quam Primores nobili- tatemque averſo a ſe eſſe animo, juſtumque adverſum ſe parari exer- eitum, fortunam denuo periclitari, & Pragam invadere constituit. Igitur vetere fuo amico Comite Scirnin aliisque fœderatis & fautori- bus in armorum ſocietatem vocatis in aciem progreſſus est. ii) Wla- dislaus jam jam tempus occafioneimque affulfifse videns, ut fraternæ ſuæ dilectionis, animi pacifici, ac virtutis prorſus heroicæ exemplum ederet, complures ex Primoribus & familiaribus ſuis confilium ceden- di żi) Dominus Przimislaus (Ottocarus) & ſui fautores, & alii multi procedunt verſus Pra- gam armati, parati aut mori , aut obtinere panem ſibi, & Domino ſuo Przimislao Principatum.
Strana 645
WLADILAI III. I. di fratri Principatus non celavit, & quamquam a milite armisque effet instructiſſimus, his tamen sepositis & a tergo relictis (sed rem verbis ipfis authoris noſtri p. 128 narrare juvat) in occurſum, inquit, pro- greſſus Wladislaus Dux cum epiſcopo ſuo, cum Abbatibus, & aliis boni confilii viris, licet haberet, incomparabilem militiam, ceſſit tamen hic propter bonum pacis, inde etiam propter affectum germanitatis, & confœ- deratus eſt germano ſuo ſub tali forma compoſitionis, ut ambo pariter, ille in Moravia, iſte in Bohemia principarentur, & eſset ambobus licut unus ſpiritus , ita & unus Principatus. kk) Hoc nuſquam exſpectato, & plusquam heroico facinore attoniti omnes, inque ſententiam piiſſi- mi Ducis pertracti ſubſcripſere, factumque eft utriusque Ordinis tam ſacri quam politici conſenſu, ut tam Ottocaro Ducatus Bohemiæ, quam Wladislao Moravia cum titulo Marchionis, quo jam ante ab Henrico Imperatore donatus fuerat, perpetuo stabiliretur. Il) Qui- bus autem conditionibus, & quibus prærogativis aut juribus Wladis- lao titulus Marchionis tandem conceſſus , Moraviaque in Marchiona- tum erecta fuerit, nullus contemporaneorum meminit: ex diploma- tibus tamen noſtris paulo poſt ab ipſo Ottocaro aliisque Regibus no- ſtris editis man feſtum fit: Marchioni Moraviæ nequaquam ſupre- mum, abſolutumque jus, quale competebat Duci Bohemiæ, conceſ- ſum, quin imo illum vinculo clientelæ Duci Bohemiæ obſtrictum, Moraviamque in feudum , non quidem ab Imperatore, ſed Duce Bo- hemiæ ſuſcipere coarctatum fuiſſe, adeo ut Moravia nexu perpetuo Boemiæ juncta, nunquam ab ipſa ſcinderetur. Ita enim Ottocarus nonniſi quinque annis poſterius in confirmatione Welehradenfis Or- dinis Cistercienſis monasterii ab eodem Wladislao Marchione Mora- viæ fundati: Frater noſter Wladislaus Marchio Moraviœ clauſtrum Ciſ- occurrit ei Wladilaus frater, cedit illi Prin- cipatum Bohe- miæ. Wladislaus fit Marchio Mo- ravi�. 645 ter- kk) Paulo aliter hæc narrat Author Chronici Admontenſis apud Hier, Pez. T. II. p. 193. Odoacer quondam Dux Boemiæ audita morte Imperatoris Boemiam intravit, & pro obtinendo terræ Principatu collectis undecunque militum copiis fratri bellum in- dicit, cui ille cum exercitu copioſo occurrit. Verum Heinricus ( idem qui Wladislaus) inteſtinum bellum abhorreus, fratri quoque ſuo non malum , ſed bonum quærens, in ipſa nocte, quæ diem futuræ pugnæ præceſſit , habito cum amicis & ſatrapis conſi- lio, utroque exercitu ignorante fratrem ad ſecretum colloquium vocat, ubi datis invi- cem dextris ad concordiam redeunt, & ſic ad ſua tentoria ſub. nocte recedunt. Mane autem facto exercitum ſuum uterque remiſit ad propria, reverſusque eſt Heinricus in Moraviam dimiſſo Boemorum Principatu fratri ſuo Odoacri. II) Id feſto S. Nieołai ſeu 6. Novembris accidiſſe author noſter p. 128 innuit, dum ait : Wladislaus ſub- levatus in Ducem ( Bohemiæ) regnavit ab octavis S. Viti uſque ad feſtum S. Nicolai.
WLADILAI III. I. di fratri Principatus non celavit, & quamquam a milite armisque effet instructiſſimus, his tamen sepositis & a tergo relictis (sed rem verbis ipfis authoris noſtri p. 128 narrare juvat) in occurſum, inquit, pro- greſſus Wladislaus Dux cum epiſcopo ſuo, cum Abbatibus, & aliis boni confilii viris, licet haberet, incomparabilem militiam, ceſſit tamen hic propter bonum pacis, inde etiam propter affectum germanitatis, & confœ- deratus eſt germano ſuo ſub tali forma compoſitionis, ut ambo pariter, ille in Moravia, iſte in Bohemia principarentur, & eſset ambobus licut unus ſpiritus , ita & unus Principatus. kk) Hoc nuſquam exſpectato, & plusquam heroico facinore attoniti omnes, inque ſententiam piiſſi- mi Ducis pertracti ſubſcripſere, factumque eft utriusque Ordinis tam ſacri quam politici conſenſu, ut tam Ottocaro Ducatus Bohemiæ, quam Wladislao Moravia cum titulo Marchionis, quo jam ante ab Henrico Imperatore donatus fuerat, perpetuo stabiliretur. Il) Qui- bus autem conditionibus, & quibus prærogativis aut juribus Wladis- lao titulus Marchionis tandem conceſſus , Moraviaque in Marchiona- tum erecta fuerit, nullus contemporaneorum meminit: ex diploma- tibus tamen noſtris paulo poſt ab ipſo Ottocaro aliisque Regibus no- ſtris editis man feſtum fit: Marchioni Moraviæ nequaquam ſupre- mum, abſolutumque jus, quale competebat Duci Bohemiæ, conceſ- ſum, quin imo illum vinculo clientelæ Duci Bohemiæ obſtrictum, Moraviamque in feudum , non quidem ab Imperatore, ſed Duce Bo- hemiæ ſuſcipere coarctatum fuiſſe, adeo ut Moravia nexu perpetuo Boemiæ juncta, nunquam ab ipſa ſcinderetur. Ita enim Ottocarus nonniſi quinque annis poſterius in confirmatione Welehradenfis Or- dinis Cistercienſis monasterii ab eodem Wladislao Marchione Mora- viæ fundati: Frater noſter Wladislaus Marchio Moraviœ clauſtrum Ciſ- occurrit ei Wladilaus frater, cedit illi Prin- cipatum Bohe- miæ. Wladislaus fit Marchio Mo- ravi�. 645 ter- kk) Paulo aliter hæc narrat Author Chronici Admontenſis apud Hier, Pez. T. II. p. 193. Odoacer quondam Dux Boemiæ audita morte Imperatoris Boemiam intravit, & pro obtinendo terræ Principatu collectis undecunque militum copiis fratri bellum in- dicit, cui ille cum exercitu copioſo occurrit. Verum Heinricus ( idem qui Wladislaus) inteſtinum bellum abhorreus, fratri quoque ſuo non malum , ſed bonum quærens, in ipſa nocte, quæ diem futuræ pugnæ præceſſit , habito cum amicis & ſatrapis conſi- lio, utroque exercitu ignorante fratrem ad ſecretum colloquium vocat, ubi datis invi- cem dextris ad concordiam redeunt, & ſic ad ſua tentoria ſub. nocte recedunt. Mane autem facto exercitum ſuum uterque remiſit ad propria, reverſusque eſt Heinricus in Moraviam dimiſſo Boemorum Principatu fratri ſuo Odoacri. II) Id feſto S. Nieołai ſeu 6. Novembris accidiſſe author noſter p. 128 innuit, dum ait : Wladislaus ſub- levatus in Ducem ( Bohemiæ) regnavit ab octavis S. Viti uſque ad feſtum S. Nicolai.
Strana 646
646 ANNUS 1197. Moravia tan- dem in Mar- chionatam erecta. Ab hoc anno non interrupta Marchionum Moraviæ ſe- ries. tercienſis Ordinis Welehrad nomine fundavit, & hoc totum actum eſt auc- toritate noſtra, quia Principes Moraviæ nihil poſſunt conferre perpetua- liter alicui monaſterio vel militi, vel alii, niſi interveniat ejus conſenſus, & confirmationis auctoritas , qui ſummus eſt in Regno Boh miæ, & illius terræ tenet Principatum, mm) Ita Carolus IV. omnes Marchiones Mo- raviæ Moraviam a Bohemiæ Regibus in feudum accepiſſe, & porro accipere obligatos his verbis testatur: Marchiones Moravia eundem Marchionatum de Rege Bohemiæ, & a corona Regni Bohemiæ prædicti in feudum ſuſcipere, ac ipſi & coronæ Bohemiæ tanquam veris ordinariis & naturalibus, ac hæreditariis Dominis tenebuntur, & debent fidelitatis, homagii, ſubjectionis, & obedientiæ, sicut in susceptione feudorum con- ſuetum eſt fieri, ad inſtar omnium prædeceſſorum ſuorum quondam Mar- chionum ibidem præſtare, & facere corporalia juramenta. un) Ne tamen juri Imperatorum ſemel in Marchionatum Moraviæ quæsito vis in- ferretur, aut novis controverfiis bellisque occasio præberetur; eadem Ottocarum inter & Wladislaum transactione cautum fuiſſe perſua- dent ſubſequentium Imperatorum Investiturarum Majestales literæ, ut Duces Regesve noſtri ſimul de Principatibus Bohemiæ & Marchio- natus Moraviæ ac omnibus feudis dictis duobus Principatibus attinenti- bus ab Imperatoribus inveſtirentur, oo) adeo ut demum illi Moraviam aliaſque terras in ſubalterna feuda pro arbitrio ſuo filiis cognatiſque ſuis contulerint, quod Carolus IV. in memorato diplomate ſuo cla- rius his verbis exprimit: Cum eundem Marchionatum Moraviæ dudum claræ recordationis illuftres progenitores & prædeceſſores noſtri quondam Bohemiæ Reges a Divis Romanorum Imperatoribus et Regibus memoriæ venerandæ in feudum tenuerint, et in feudum principaliter teneatur, et demum ac de conſequenti illuſtres quondam Marchiones Moraviæ eundem Principatum a Bohemiæ Regibus ulterius in feudum tenuerant, &c. His conditionibus tandem fundatus, hac baſi stabilitus præeſente anno Mar- chionatus Moraviæ, a quo quidem puncto temporis verum Marchio- natus Marchionumque Moraviæ principium repetendum eſſe nos in toties memorata Diſſertatione noſtra pp) afſeruimus. Guanquam enim Conradus ſeu Otto, nec non Henricus epiſcopus Marchionatum Mo- raviæ in feudum ab Imperatore acceperint, tamen prior ultro titulo Mar- mni) Stredovskius in ſacra Moraviæ Hiſtoria 1.1.c. 3. p. 10. un) Diploma Caroli IV. MS. Datum Pragæ Cal. Junii anno 1350. In noſtra diplomatum Collectione. oo) Apud Goldaſtum in Append. docum.p. 34. pp) Abhandlung einer Privat= Geſellſchaft in Böhmen. 2. Band. S. 222.
646 ANNUS 1197. Moravia tan- dem in Mar- chionatam erecta. Ab hoc anno non interrupta Marchionum Moraviæ ſe- ries. tercienſis Ordinis Welehrad nomine fundavit, & hoc totum actum eſt auc- toritate noſtra, quia Principes Moraviæ nihil poſſunt conferre perpetua- liter alicui monaſterio vel militi, vel alii, niſi interveniat ejus conſenſus, & confirmationis auctoritas , qui ſummus eſt in Regno Boh miæ, & illius terræ tenet Principatum, mm) Ita Carolus IV. omnes Marchiones Mo- raviæ Moraviam a Bohemiæ Regibus in feudum accepiſſe, & porro accipere obligatos his verbis testatur: Marchiones Moravia eundem Marchionatum de Rege Bohemiæ, & a corona Regni Bohemiæ prædicti in feudum ſuſcipere, ac ipſi & coronæ Bohemiæ tanquam veris ordinariis & naturalibus, ac hæreditariis Dominis tenebuntur, & debent fidelitatis, homagii, ſubjectionis, & obedientiæ, sicut in susceptione feudorum con- ſuetum eſt fieri, ad inſtar omnium prædeceſſorum ſuorum quondam Mar- chionum ibidem præſtare, & facere corporalia juramenta. un) Ne tamen juri Imperatorum ſemel in Marchionatum Moraviæ quæsito vis in- ferretur, aut novis controverfiis bellisque occasio præberetur; eadem Ottocarum inter & Wladislaum transactione cautum fuiſſe perſua- dent ſubſequentium Imperatorum Investiturarum Majestales literæ, ut Duces Regesve noſtri ſimul de Principatibus Bohemiæ & Marchio- natus Moraviæ ac omnibus feudis dictis duobus Principatibus attinenti- bus ab Imperatoribus inveſtirentur, oo) adeo ut demum illi Moraviam aliaſque terras in ſubalterna feuda pro arbitrio ſuo filiis cognatiſque ſuis contulerint, quod Carolus IV. in memorato diplomate ſuo cla- rius his verbis exprimit: Cum eundem Marchionatum Moraviæ dudum claræ recordationis illuftres progenitores & prædeceſſores noſtri quondam Bohemiæ Reges a Divis Romanorum Imperatoribus et Regibus memoriæ venerandæ in feudum tenuerint, et in feudum principaliter teneatur, et demum ac de conſequenti illuſtres quondam Marchiones Moraviæ eundem Principatum a Bohemiæ Regibus ulterius in feudum tenuerant, &c. His conditionibus tandem fundatus, hac baſi stabilitus præeſente anno Mar- chionatus Moraviæ, a quo quidem puncto temporis verum Marchio- natus Marchionumque Moraviæ principium repetendum eſſe nos in toties memorata Diſſertatione noſtra pp) afſeruimus. Guanquam enim Conradus ſeu Otto, nec non Henricus epiſcopus Marchionatum Mo- raviæ in feudum ab Imperatore acceperint, tamen prior ultro titulo Mar- mni) Stredovskius in ſacra Moraviæ Hiſtoria 1.1.c. 3. p. 10. un) Diploma Caroli IV. MS. Datum Pragæ Cal. Junii anno 1350. In noſtra diplomatum Collectione. oo) Apud Goldaſtum in Append. docum.p. 34. pp) Abhandlung einer Privat= Geſellſchaft in Böhmen. 2. Band. S. 222.
Strana 647
WLADISLAI III I. 647 Marchionis renunciavit, alter, qui eum nomine Spitignei aſſumſerat, minime illi ſeu Marchionatum ſeu titulum Marchionis conceſſit, ſed provincias illius more vetuſto in plures agnatos Principes diſpeſ- cuit. At vero ab hoc ipſo Wladislao Marchione Moraviæ non inter- ruptam ſeriem Marchionum Moraviæ (quorum annos imperii poſt- hac numerare non intermiſſuri ſumus) occipere luculentis documen- tis ibidem oftendimus, quæ fi quis copioſius tractata legere avet, ean- dem Diſſertationem adeat. Ceterum quid Olomucenſibus Principi- bus Wladimiro & Brecislao, & quid Brunenſi Suatopluco actum ſit, nihil in veteribus proditum: verofimillimum eft ditiones aliquas eis- dem in beneficium conceſſas fuiſſe, quemadmodum etiam Theobal- dus in Bohemia tenuit. At vero Spitigneus Brunenſis Princeps non modo præipuus cum Henrico epiſcopo Ottocari apud Imperatorem accuſator, ſed & exauctorationis, cladisque ad Pragam acceptæ au- thor , ab eodem Ottocaro oculis privatus eſt. qq) Peſſina in Marte Moraviæ p. 328 narrat Wladimirum idem cum Spitigneo fatum ſubiturum fuiſſe , ni tempeſtive in tutiora ſe ſe ſubduxiſſet, addit etiam ſub idem tempus Brunæ mortuum Uldricum Marchionem filium Otto- nis IV. fratrem germanum, neſcio cujus, Wladislawek, denique Ot- tocarum Swatopluco dediſſe Brunenſem, & mortuo Brzetislao illi etiam Brzedislavienſem ditionem conceſſiſſe, quæ omnia inter incer- tiſſima rejicienda, nam MSS. annales Trebicenſes ad quos provocat, tot erroribus, jam alias detectis, fcatent, ut eis fides omnis merito deneganda sit, quod vel hic loci iterum Uldrici Marchionis titulus convincit. Nec, quid amplius apponam præſenti anno, invenio, quam aliam præterea Bullam VII. Kal. Augusti Wissehradensi ecclesiæ ab eodem Cœleſtino Papa datam, qua omnes ejus donationes immuni- tateſque cum nominata illa Friderici Ducis a S. Petro flagellati con- feſſione confirmat. rr) Spitigneu: oculis priva- tur. �) Continuator Coſmæ ad an. 1197. p. 62. rr) Apud Pontanum in Boh. pia p. 74. & Hammerſchmid in Gloria Wiſſehrad, p. 385. ☞ IN-
WLADISLAI III I. 647 Marchionis renunciavit, alter, qui eum nomine Spitignei aſſumſerat, minime illi ſeu Marchionatum ſeu titulum Marchionis conceſſit, ſed provincias illius more vetuſto in plures agnatos Principes diſpeſ- cuit. At vero ab hoc ipſo Wladislao Marchione Moraviæ non inter- ruptam ſeriem Marchionum Moraviæ (quorum annos imperii poſt- hac numerare non intermiſſuri ſumus) occipere luculentis documen- tis ibidem oftendimus, quæ fi quis copioſius tractata legere avet, ean- dem Diſſertationem adeat. Ceterum quid Olomucenſibus Principi- bus Wladimiro & Brecislao, & quid Brunenſi Suatopluco actum ſit, nihil in veteribus proditum: verofimillimum eft ditiones aliquas eis- dem in beneficium conceſſas fuiſſe, quemadmodum etiam Theobal- dus in Bohemia tenuit. At vero Spitigneus Brunenſis Princeps non modo præipuus cum Henrico epiſcopo Ottocari apud Imperatorem accuſator, ſed & exauctorationis, cladisque ad Pragam acceptæ au- thor , ab eodem Ottocaro oculis privatus eſt. qq) Peſſina in Marte Moraviæ p. 328 narrat Wladimirum idem cum Spitigneo fatum ſubiturum fuiſſe , ni tempeſtive in tutiora ſe ſe ſubduxiſſet, addit etiam ſub idem tempus Brunæ mortuum Uldricum Marchionem filium Otto- nis IV. fratrem germanum, neſcio cujus, Wladislawek, denique Ot- tocarum Swatopluco dediſſe Brunenſem, & mortuo Brzetislao illi etiam Brzedislavienſem ditionem conceſſiſſe, quæ omnia inter incer- tiſſima rejicienda, nam MSS. annales Trebicenſes ad quos provocat, tot erroribus, jam alias detectis, fcatent, ut eis fides omnis merito deneganda sit, quod vel hic loci iterum Uldrici Marchionis titulus convincit. Nec, quid amplius apponam præſenti anno, invenio, quam aliam præterea Bullam VII. Kal. Augusti Wissehradensi ecclesiæ ab eodem Cœleſtino Papa datam, qua omnes ejus donationes immuni- tateſque cum nominata illa Friderici Ducis a S. Petro flagellati con- feſſione confirmat. rr) Spitigneu: oculis priva- tur. �) Continuator Coſmæ ad an. 1197. p. 62. rr) Apud Pontanum in Boh. pia p. 74. & Hammerſchmid in Gloria Wiſſehrad, p. 385. ☞ IN-
Strana 648
A. S. Adalberti caput inventum 197. 198. 282. 283. Aquisgrani oſtenditur ib. ejus ſepulchrum exornatur. 204. Adalbertus filius Regis Wladislai in Strahof in- ſtituendus traditur 338. intereſt duarum eccleſia- rum conſecrationi 441. an fuerit ordinem Præmon- ſtrat. amplexus ib. 442. fit epiſcopus Paſſavienſis 457. mox, archiep. Salisburg. 458. 459. exoſus Imperatori ib. 460. conſecratur a Patriarcha Aqui- leienſi, pallium Roma accipit, 461. non admittitur ad conſpectum Imperatoris , regalia Imperatori ex- tradit 462. retinet Præpoſituram Melnicenſem, in Carinthia & Auſtria exulat 463. Petit Imperator, ut penitus renuuciet Archiepiſcopatui 474. 476. 47s. Patris morti intereſt 486. exul a Summo Pontifice protegitur adverſus Imperatorem 488. 489. 490. damnatur in Curia Imp. ib. Alexander Papa ejus partes tuetur 491. 500. ſponte renunciat in favo- rem Archiepiſcopi Conradi 509.510. ei alium epi- ſeopatum , promittit Papa , proſpicitque de congru ſuſtentatione, legati Apoſtolici munere donatur ib. munia epiſcopalia obit in Bohemia 535. conſecrat Henricum electum epiſcopum Prag. in Diaconum 536. conſecrat eccleſiam Strahofienſem 537. Im- perator eidem reconciliatur , recuperat archiepiſco patum. ib. 538. 548. 554. fratri Friderico Duc fert auxilia 556. Legati Apoſtolici titulum perpe tuum Sedi ſuæ impetrat. 560. Adalbertus fit Archiep. Moguntinus 98. diſſenti ab Imp. cuſtodiæ datur 113. indieit Synodum 132. committitur illi cauſa Meinhardi epiſcopi Prag. co gnoſcenda, innocentem pronunciat 218. 219. mo. ritur 245. Adalbertus II. Archiep. Mogunt. 245. moritur 268. Abbas Strahofienſis mittitur ad Imp. cum neo-electo epiſcopo Prag. 528. annus mortis ſubleſtus 468. Præpoſitus Doxanenſis fit Abbas Stra- hofienſis 273. 280, 496. INDEX NOMINUM ET RERUM MEMORABILIUM. Adelhais Wladislai Poloni uxor 155. uxor So. bieslai benevole recipitur a Rege Hung. 159. 187. 188. filium parit 231. patrem in Hung. ſepelit 243. præſens morti mariti 259. moritur 265. Adrianus IV. fit Papa 348. coronat Fridericum Imp. 349. moritur 401. Advena & hoſpes , qui ? 524. Agnes filia Wladislai Regis Doxanæ educatur 338. 487. uxor S. Leopoldi mater Gertrudis Duc. mori- tur 365. filia S. Leopoldi uxor Wladislai Poloni præ- cipua cauſa turbarum Polonicarum 304. odia erga illam exacuuntur, defenditur ab Henrico Rom.Rege 316. 317. ab Eugenio Papa 322. 324, caſtrum Cra- covienſe defendit, dedere ſe, & exulare compellitur 323. pro ea laborat Conradus Imp. moritur 329. Albertus filius Wladislai I. 170. Urſus accipit Ducatum Saxoniæ 253. premitur ab Henrico Duce 253. Marchio Saxoniæ captus in prælio 85. 202. amittit Marchiam 216. foderatus Wladislao noſtro 350. 351. Bavari viduam ducit Brzetislaus 4. Marchio Miſnenſis in matrimonio habet filiam Fride- rici Ducis Boh. 585. patrem capit, bello laceſſitur 592. 618. veneno exſtinguitur 619. Comes , quis? 152. epiſcopus Pomeraniæ 311. Abbas Brzewnovienſis moritur 293. Alexander III. fit Rom.Pontifex, ejus legatos re- pellit Fridericus Imp. 401. ab eodem citatur ad concilium, nou comparet 402. 404. iterum fru- ſtra vocatur 423. 424. partes tuetur Adaberti Sa- lisburg. epiſcopi 489. 491. 500. reconciliationem Imperatoris quærit 505. reconciliatur 508. Adal- berto alium epiſcopatum promittit 510. moritur 534 Præpoſitus Wiſſehradenſis moritur 292. frater Da- nielis epiſcopi Prag. cum legatione ad Imp. Græco- rum mittitur 306. Alexandria in memoriam Alexandri III. condi- tur 460. Almus Hung. Dux cum fratre de regno certat, patrocinium Imp, implorat 80. ejus filia nupta So- bies-
A. S. Adalberti caput inventum 197. 198. 282. 283. Aquisgrani oſtenditur ib. ejus ſepulchrum exornatur. 204. Adalbertus filius Regis Wladislai in Strahof in- ſtituendus traditur 338. intereſt duarum eccleſia- rum conſecrationi 441. an fuerit ordinem Præmon- ſtrat. amplexus ib. 442. fit epiſcopus Paſſavienſis 457. mox, archiep. Salisburg. 458. 459. exoſus Imperatori ib. 460. conſecratur a Patriarcha Aqui- leienſi, pallium Roma accipit, 461. non admittitur ad conſpectum Imperatoris , regalia Imperatori ex- tradit 462. retinet Præpoſituram Melnicenſem, in Carinthia & Auſtria exulat 463. Petit Imperator, ut penitus renuuciet Archiepiſcopatui 474. 476. 47s. Patris morti intereſt 486. exul a Summo Pontifice protegitur adverſus Imperatorem 488. 489. 490. damnatur in Curia Imp. ib. Alexander Papa ejus partes tuetur 491. 500. ſponte renunciat in favo- rem Archiepiſcopi Conradi 509.510. ei alium epi- ſeopatum , promittit Papa , proſpicitque de congru ſuſtentatione, legati Apoſtolici munere donatur ib. munia epiſcopalia obit in Bohemia 535. conſecrat Henricum electum epiſcopum Prag. in Diaconum 536. conſecrat eccleſiam Strahofienſem 537. Im- perator eidem reconciliatur , recuperat archiepiſco patum. ib. 538. 548. 554. fratri Friderico Duc fert auxilia 556. Legati Apoſtolici titulum perpe tuum Sedi ſuæ impetrat. 560. Adalbertus fit Archiep. Moguntinus 98. diſſenti ab Imp. cuſtodiæ datur 113. indieit Synodum 132. committitur illi cauſa Meinhardi epiſcopi Prag. co gnoſcenda, innocentem pronunciat 218. 219. mo. ritur 245. Adalbertus II. Archiep. Mogunt. 245. moritur 268. Abbas Strahofienſis mittitur ad Imp. cum neo-electo epiſcopo Prag. 528. annus mortis ſubleſtus 468. Præpoſitus Doxanenſis fit Abbas Stra- hofienſis 273. 280, 496. INDEX NOMINUM ET RERUM MEMORABILIUM. Adelhais Wladislai Poloni uxor 155. uxor So. bieslai benevole recipitur a Rege Hung. 159. 187. 188. filium parit 231. patrem in Hung. ſepelit 243. præſens morti mariti 259. moritur 265. Adrianus IV. fit Papa 348. coronat Fridericum Imp. 349. moritur 401. Advena & hoſpes , qui ? 524. Agnes filia Wladislai Regis Doxanæ educatur 338. 487. uxor S. Leopoldi mater Gertrudis Duc. mori- tur 365. filia S. Leopoldi uxor Wladislai Poloni præ- cipua cauſa turbarum Polonicarum 304. odia erga illam exacuuntur, defenditur ab Henrico Rom.Rege 316. 317. ab Eugenio Papa 322. 324, caſtrum Cra- covienſe defendit, dedere ſe, & exulare compellitur 323. pro ea laborat Conradus Imp. moritur 329. Albertus filius Wladislai I. 170. Urſus accipit Ducatum Saxoniæ 253. premitur ab Henrico Duce 253. Marchio Saxoniæ captus in prælio 85. 202. amittit Marchiam 216. foderatus Wladislao noſtro 350. 351. Bavari viduam ducit Brzetislaus 4. Marchio Miſnenſis in matrimonio habet filiam Fride- rici Ducis Boh. 585. patrem capit, bello laceſſitur 592. 618. veneno exſtinguitur 619. Comes , quis? 152. epiſcopus Pomeraniæ 311. Abbas Brzewnovienſis moritur 293. Alexander III. fit Rom.Pontifex, ejus legatos re- pellit Fridericus Imp. 401. ab eodem citatur ad concilium, nou comparet 402. 404. iterum fru- ſtra vocatur 423. 424. partes tuetur Adaberti Sa- lisburg. epiſcopi 489. 491. 500. reconciliationem Imperatoris quærit 505. reconciliatur 508. Adal- berto alium epiſcopatum promittit 510. moritur 534 Præpoſitus Wiſſehradenſis moritur 292. frater Da- nielis epiſcopi Prag. cum legatione ad Imp. Græco- rum mittitur 306. Alexandria in memoriam Alexandri III. condi- tur 460. Almus Hung. Dux cum fratre de regno certat, patrocinium Imp, implorat 80. ejus filia nupta So- bies-
Strana 649
bieslao 159. ejus corpus ab eadem tumulatur 243, 244. B. Amabilia an fuerit Wladislai Regis filia 176. 177. Ambroſianus vetus eccleſiæ ritus 392. Anacletus II. antipapa damnatur in concilio Wirciburgi 213. 214. Anaſtaſius IV. fit Papa 343. moritur 348. Andreas epiſcopus Olomuc. conſecratur 4. 5. mo- ritur 18.62. an Poleſſovicio epiſcopatum transtulerit Olomucium 19. 20. Decanus Pragenſis moritur 446. S. Angela non fuit filia Wladislai Regis 488. Anſelmus Ravennatenſis epiſcopus vindictam adverſus Mediolanenſes exacuit 386. 387. S. Apollinaris interceſſione liberatus Borzivo- gius e captivitate 138. 139. 140. ejus reliquiæ ib. Aquila elypeus Boh. quid de co ſentiendum 395 396. prima comparet in ſigillo Ottocari I, dicta arma S. Wenceslai 612.613. Arcus Romanus ad Neapolim a Bohemis ſubru tus 389. Arnoldus Archiepiſe. Mogunt. conſecrat Joannem Olom. epiſcopum 374. trucidatur 410. Sa- czenſis Præpoſitus mittitur Romam, homo men- dax 620. Auſtria erigitur in Ducatum , feudum fit mulie- bre 360.361. Auſtriaci incendunt Podivinum 398. B. Ballenstede de Adalbertus in Miſniam inducitur 160. 161.162. infestat Wigberti Groic. filium 167. Bartholomæus Wladislai Regis Cancellar ius cap- tus a Turcis 309. Bavaria miſere vaſtatur ab Ottocaro 604. Bela RexHung, revocatur,coronatur 188.220.eum Boleslaus Polonus ſolio deturbare nititur 222. it. rum ab eodem infeſtatur 224. ei in auixilium properat Sobieslaus 225. mittit legatum ad Imp 228. 229. levat Sobieslai filium e baptiſmo 231. cum Sobies- lao & Boleslao pacem facit 242. Almi corpus e Græcia reducit 244. Deſponſat filiam 252. ad eum fugit Wladislaus filius Sobieslai 265. mori- tur 266. Bela Rex Hung. ab eo petitur tranſitus in ter- ram ſanctam 581. deſponſat filiam Friderico Duci Sueviæ 587. frater illi diſſidium movet de regno 504. 505. Tertio genitus filins ducit Manuelis Imp. Græc. filiam, ei infenſi Hungari 431. villa, hodie Biela civitas 152. 153. 154. Benedictus primus Præpoſitus Wiſſchrad. mori- tur 78. Beneſſovium translatus 79. Benedicze ſupremus Cancellarius Brzetislai 24. Beneſch Mediolano ſpolia adfert 422. Beneſchovii Monaſterium Ord. S. Franciſci 79. S. Benno epiſcopus Miſnenſis moritur 72. pius rèformator Luſatiæ 73. Beraunæ Fridericus Dux militem cogit 517. Beringerus ab Imp. in Bohemiam mittitur 100. filius Ottoms IL. Duc. Mor. 190. Berka familiæ prima indicia 348. 349. Hinco de Duba Bielam e villa in civitatem convertit 154. S. Bernardus Cruciatam prædicat 307. moritur 344. Bernardus caſtellanus trucidatur a Sobieslao 328. filius Sobieslai primus Adduam flumen cum peri- culo tranſit 384. Primus Grandis Prior Meliten- ſium in Boh. 583. 621. Bero Abbas Postelbergenſis moritur 365. Bertha filia Wigherti fundat eccleſiam Parochia- lem 142. 143. heres poſt fratrem Henricum relic- ta 241. moritur 289. Bertholdus primus Abbas Cladrubienſis 121. 145. 210. Betow caſtrum Moraviæ 563. Bezdłez caſtrum conditur 152. 153. civitas 154. Blaſius Abbas Oppatovic eligitur 201. Abbas Hradisstiensis Ord. S. Benedicti 330. 334. 408. Ordinis Præmonſtratenſis primus in Strahof cœ- nobii præſes 264. 274. 278. Bogiſcie campus Mattius ad Pragam 520. funda- tur hie ordo Melitenſis 521. 543 conſecratur ec- cleſia 548 Bogata Moravns explorator Imperatoris Græco- rum cum Wladislao expoſtulat 433. Bohumilus Decanus Prag. eccleſ. moritur 233. Boleſa complex inſidiarum Sobieslao ſtructarum 208. PARS VI. AMNAL. HAGEC. Nnnn Bo-
bieslao 159. ejus corpus ab eadem tumulatur 243, 244. B. Amabilia an fuerit Wladislai Regis filia 176. 177. Ambroſianus vetus eccleſiæ ritus 392. Anacletus II. antipapa damnatur in concilio Wirciburgi 213. 214. Anaſtaſius IV. fit Papa 343. moritur 348. Andreas epiſcopus Olomuc. conſecratur 4. 5. mo- ritur 18.62. an Poleſſovicio epiſcopatum transtulerit Olomucium 19. 20. Decanus Pragenſis moritur 446. S. Angela non fuit filia Wladislai Regis 488. Anſelmus Ravennatenſis epiſcopus vindictam adverſus Mediolanenſes exacuit 386. 387. S. Apollinaris interceſſione liberatus Borzivo- gius e captivitate 138. 139. 140. ejus reliquiæ ib. Aquila elypeus Boh. quid de co ſentiendum 395 396. prima comparet in ſigillo Ottocari I, dicta arma S. Wenceslai 612.613. Arcus Romanus ad Neapolim a Bohemis ſubru tus 389. Arnoldus Archiepiſe. Mogunt. conſecrat Joannem Olom. epiſcopum 374. trucidatur 410. Sa- czenſis Præpoſitus mittitur Romam, homo men- dax 620. Auſtria erigitur in Ducatum , feudum fit mulie- bre 360.361. Auſtriaci incendunt Podivinum 398. B. Ballenstede de Adalbertus in Miſniam inducitur 160. 161.162. infestat Wigberti Groic. filium 167. Bartholomæus Wladislai Regis Cancellar ius cap- tus a Turcis 309. Bavaria miſere vaſtatur ab Ottocaro 604. Bela RexHung, revocatur,coronatur 188.220.eum Boleslaus Polonus ſolio deturbare nititur 222. it. rum ab eodem infeſtatur 224. ei in auixilium properat Sobieslaus 225. mittit legatum ad Imp 228. 229. levat Sobieslai filium e baptiſmo 231. cum Sobies- lao & Boleslao pacem facit 242. Almi corpus e Græcia reducit 244. Deſponſat filiam 252. ad eum fugit Wladislaus filius Sobieslai 265. mori- tur 266. Bela Rex Hung. ab eo petitur tranſitus in ter- ram ſanctam 581. deſponſat filiam Friderico Duci Sueviæ 587. frater illi diſſidium movet de regno 504. 505. Tertio genitus filins ducit Manuelis Imp. Græc. filiam, ei infenſi Hungari 431. villa, hodie Biela civitas 152. 153. 154. Benedictus primus Præpoſitus Wiſſchrad. mori- tur 78. Beneſſovium translatus 79. Benedicze ſupremus Cancellarius Brzetislai 24. Beneſch Mediolano ſpolia adfert 422. Beneſchovii Monaſterium Ord. S. Franciſci 79. S. Benno epiſcopus Miſnenſis moritur 72. pius rèformator Luſatiæ 73. Beraunæ Fridericus Dux militem cogit 517. Beringerus ab Imp. in Bohemiam mittitur 100. filius Ottoms IL. Duc. Mor. 190. Berka familiæ prima indicia 348. 349. Hinco de Duba Bielam e villa in civitatem convertit 154. S. Bernardus Cruciatam prædicat 307. moritur 344. Bernardus caſtellanus trucidatur a Sobieslao 328. filius Sobieslai primus Adduam flumen cum peri- culo tranſit 384. Primus Grandis Prior Meliten- ſium in Boh. 583. 621. Bero Abbas Postelbergenſis moritur 365. Bertha filia Wigherti fundat eccleſiam Parochia- lem 142. 143. heres poſt fratrem Henricum relic- ta 241. moritur 289. Bertholdus primus Abbas Cladrubienſis 121. 145. 210. Betow caſtrum Moraviæ 563. Bezdłez caſtrum conditur 152. 153. civitas 154. Blaſius Abbas Oppatovic eligitur 201. Abbas Hradisstiensis Ord. S. Benedicti 330. 334. 408. Ordinis Præmonſtratenſis primus in Strahof cœ- nobii præſes 264. 274. 278. Bogiſcie campus Mattius ad Pragam 520. funda- tur hie ordo Melitenſis 521. 543 conſecratur ec- cleſia 548 Bogata Moravns explorator Imperatoris Græco- rum cum Wladislao expoſtulat 433. Bohumilus Decanus Prag. eccleſ. moritur 233. Boleſa complex inſidiarum Sobieslao ſtructarum 208. PARS VI. AMNAL. HAGEC. Nnnn Bo-
Strana 650
SF QUO ALA Boleslaviæ crigitur ecclefa S. Marie & 'S. Gcor- Bl 4I. iconis pratiox initia 410. Boleslaus Poloniz Dux, Wiladislai filius a. Brze- tislào accipit in feudum civitates Silefiz 3. educa- tur jn aula. Brz-tislai, non. vaftavit Moraeiam. 67. obtinet Wratislavienfenr dirionem 14, fit enfiter Brz.rsli 32. 39. donatur illi pars tributi 35. Dlugoffi de co (omnia i). mediam Poloniam here- tate paterna accipit 54. — Zbigneus fiater illi bellum infert 56. ivruit in Moraviam 57. Zan- tok expugnat 59. ad cum confugit Borzivogius, UXorcim ducif 77. cjus terras prædarur Zbignæus 77. imvolat Moraviam, cum Suatopluco bello de- certat 78. auxilia fert Regi Hung, item Borzivo- gio 81, cedit Henricum Imp. 91. 92. Zbigneum fratrem oculis privat 105. in Bohemiam irrüit 105. 106. fororem Wladislai ducit uxorem 108. pro exule Sobieslao intereedit, fedus init cum Wladislao 120. filio nuptias inftruit 154. Soles. laum recipit 159. ad convertendos. Pomeranos S. Otronem a-l'apa. expetit, legatos. illi obviam mit- tit 172, 173. Belam Hung. Regçm folio detur- bare nititur, eum Sobicslaus invadit, caditur a Bela 22^, iteruin Sobiesluus eum invadit. 224. in- fcftat rurfus Belam 225. iterum bello laceffitur 239. Magdeburgum evocatuv 234. fit. miles [inpe- ratoris. rcihutum ab eo exigitur, inducias 10 an- norum facit cum Sobieslao, venit Merfebargum ad comitia 235. 236. 237. integra pax irter eum, interceffiohem Brzetislai obtinet, accipit terras Mo- ravie 32.. ducit uxorem 37. ad Prineiparum cvo- cetur, inaugurator 46. 47 difimulat Udairici & Tuitoldi aufus 48. Udairicum fugat 49. $0. mu nifieus in ceclefiam Frogenlem 51. 52. Zbigrao Polono auxiliares copias mittit 56 -irritatur adver- (us Wrflovecios 59. ejus perniciem. quzrit Suatos plucus 60. ficétitur in (ententiam Skrbimiri 56. revocat exercitum, Suatopluci in fe odium concis tat 57. Imperator: cjus auxilia petit, Marchiam Vohburgenfem populatur 65. recedit a patre ad filium Imp. 26. maturat reditum in Bohemiam, per eam limperatorem in Saxoniam deducit 66. pieoccupat Pragam 67. infequirur Suatoplucum 68. intercf£ Comitiis Moguntiz 69. nimis miti animo Princeps 70. fraudibus adverfas Wirflovecios in- cenditur 71. ab eo deficit Wladislaus , Principatu & Bohemia exturbatur. 7I, 72. cum clientibus in Poloniam fugit 74. apud Henricum V. patroci- nium querit , remittirur in Principatum 75. obrui- tur ab Ottone , fugit 76. fruftra quærit patrocis nium apud Imp. 77. ad Boleslaum Polonum con- fugit 77. cum Polonis invadit. Bohemiam , in fe. gam agit Mutinam & Waezkonem $1. in Polo- niat redit 82. Wigbertus ci Principatum. denuo impetrat 95. Pragam deducirür, cam occupat 94, homagium. ei ab oinnibus defertur, mox obfidetur Wiflehradi 97. evocatur ad Imp. captivatur ICO, in Hammerítein. recluditur 101. fabulofa ejus cape Belam, & Sobicslaum fit 242. movitur 249. Fra-|tivitas Mediolani 112. 138. 139. apud Marchio- ter JFlgdislai Ducis Polonke vietor 304. bello pe-|nem Auftriz perfugium. quzrit ,« revocatur a fra. titur a Conrado Imp. picem facit, fulmine Apo |tre, çeditur illi Principatus 137. cedit. fratri. me- ftolico feritur 317, fratrem Wiladislaum terris digtatem | principatus 138. — fundat Saczkz colle, ejicit 325. Fridericus Imp. eum perdomare quarit|giatam | ecclefiam 139. 140, Hungares fociata 366. incendie caltram Glogow, fupplex veniam|manu depellit 141, Caltrum ferreum demolitur petere, & fratrem recipere. cogitur. 367. 368.|144- 145. rur(um exauétorarur 146. 147, quibus inulét.tur pecunia, non verit ad curiam. 369, 373.|de caufis 148. exul in Hnng. moritur, Pragz fcpe- reftituit Wladislai filiis Silefiam 427, 429. mori.|litur, cjus liberi 170, . . pur 472. #ladislai exulis filius, obtinet. Silefiaml — Bofeteha an fucrir Cofme Chronographi noftri 428. toram fibi cum fratre vendicat 472, 473. in|uxor , ejus mors 134. 135. 136. . LL auxiliis [mperatoris 534. Bofey Wrfiovecius recuperat ditiones 48, capitis Boritius filius Colomanni Reg. Hung. implorat|damnatnr 84. crudeliter occiditur 85. . Wladjslai auxilium 294. ad Conradum Regem de-1 — Dotiz rivus ad Pragam 546, . ducitur 299, Pofonium obruit, dedit 560. Bozata fitAbbasSzzavienfis 419.moritur 424.425, Borutus filiusBofey patrem defendens occiditur $$, Bozatech Abbas Sazavienfis, condit ecclefiam, Borziwogius lI, Dax Boh, ab linp. vexillom adjultimus ritus Slavici Abbas ÿ 10 Bo-
SF QUO ALA Boleslaviæ crigitur ecclefa S. Marie & 'S. Gcor- Bl 4I. iconis pratiox initia 410. Boleslaus Poloniz Dux, Wiladislai filius a. Brze- tislào accipit in feudum civitates Silefiz 3. educa- tur jn aula. Brz-tislai, non. vaftavit Moraeiam. 67. obtinet Wratislavienfenr dirionem 14, fit enfiter Brz.rsli 32. 39. donatur illi pars tributi 35. Dlugoffi de co (omnia i). mediam Poloniam here- tate paterna accipit 54. — Zbigneus fiater illi bellum infert 56. ivruit in Moraviam 57. Zan- tok expugnat 59. ad cum confugit Borzivogius, UXorcim ducif 77. cjus terras prædarur Zbignæus 77. imvolat Moraviam, cum Suatopluco bello de- certat 78. auxilia fert Regi Hung, item Borzivo- gio 81, cedit Henricum Imp. 91. 92. Zbigneum fratrem oculis privat 105. in Bohemiam irrüit 105. 106. fororem Wladislai ducit uxorem 108. pro exule Sobieslao intereedit, fedus init cum Wladislao 120. filio nuptias inftruit 154. Soles. laum recipit 159. ad convertendos. Pomeranos S. Otronem a-l'apa. expetit, legatos. illi obviam mit- tit 172, 173. Belam Hung. Regçm folio detur- bare nititur, eum Sobicslaus invadit, caditur a Bela 22^, iteruin Sobiesluus eum invadit. 224. in- fcftat rurfus Belam 225. iterum bello laceffitur 239. Magdeburgum evocatuv 234. fit. miles [inpe- ratoris. rcihutum ab eo exigitur, inducias 10 an- norum facit cum Sobieslao, venit Merfebargum ad comitia 235. 236. 237. integra pax irter eum, interceffiohem Brzetislai obtinet, accipit terras Mo- ravie 32.. ducit uxorem 37. ad Prineiparum cvo- cetur, inaugurator 46. 47 difimulat Udairici & Tuitoldi aufus 48. Udairicum fugat 49. $0. mu nifieus in ceclefiam Frogenlem 51. 52. Zbigrao Polono auxiliares copias mittit 56 -irritatur adver- (us Wrflovecios 59. ejus perniciem. quzrit Suatos plucus 60. ficétitur in (ententiam Skrbimiri 56. revocat exercitum, Suatopluci in fe odium concis tat 57. Imperator: cjus auxilia petit, Marchiam Vohburgenfem populatur 65. recedit a patre ad filium Imp. 26. maturat reditum in Bohemiam, per eam limperatorem in Saxoniam deducit 66. pieoccupat Pragam 67. infequirur Suatoplucum 68. intercf£ Comitiis Moguntiz 69. nimis miti animo Princeps 70. fraudibus adverfas Wirflovecios in- cenditur 71. ab eo deficit Wladislaus , Principatu & Bohemia exturbatur. 7I, 72. cum clientibus in Poloniam fugit 74. apud Henricum V. patroci- nium querit , remittirur in Principatum 75. obrui- tur ab Ottone , fugit 76. fruftra quærit patrocis nium apud Imp. 77. ad Boleslaum Polonum con- fugit 77. cum Polonis invadit. Bohemiam , in fe. gam agit Mutinam & Waezkonem $1. in Polo- niat redit 82. Wigbertus ci Principatum. denuo impetrat 95. Pragam deducirür, cam occupat 94, homagium. ei ab oinnibus defertur, mox obfidetur Wiflehradi 97. evocatur ad Imp. captivatur ICO, in Hammerítein. recluditur 101. fabulofa ejus cape Belam, & Sobicslaum fit 242. movitur 249. Fra-|tivitas Mediolani 112. 138. 139. apud Marchio- ter JFlgdislai Ducis Polonke vietor 304. bello pe-|nem Auftriz perfugium. quzrit ,« revocatur a fra. titur a Conrado Imp. picem facit, fulmine Apo |tre, çeditur illi Principatus 137. cedit. fratri. me- ftolico feritur 317, fratrem Wiladislaum terris digtatem | principatus 138. — fundat Saczkz colle, ejicit 325. Fridericus Imp. eum perdomare quarit|giatam | ecclefiam 139. 140, Hungares fociata 366. incendie caltram Glogow, fupplex veniam|manu depellit 141, Caltrum ferreum demolitur petere, & fratrem recipere. cogitur. 367. 368.|144- 145. rur(um exauétorarur 146. 147, quibus inulét.tur pecunia, non verit ad curiam. 369, 373.|de caufis 148. exul in Hnng. moritur, Pragz fcpe- reftituit Wladislai filiis Silefiam 427, 429. mori.|litur, cjus liberi 170, . . pur 472. #ladislai exulis filius, obtinet. Silefiaml — Bofeteha an fucrir Cofme Chronographi noftri 428. toram fibi cum fratre vendicat 472, 473. in|uxor , ejus mors 134. 135. 136. . LL auxiliis [mperatoris 534. Bofey Wrfiovecius recuperat ditiones 48, capitis Boritius filius Colomanni Reg. Hung. implorat|damnatnr 84. crudeliter occiditur 85. . Wladjslai auxilium 294. ad Conradum Regem de-1 — Dotiz rivus ad Pragam 546, . ducitur 299, Pofonium obruit, dedit 560. Bozata fitAbbasSzzavienfis 419.moritur 424.425, Borutus filiusBofey patrem defendens occiditur $$, Bozatech Abbas Sazavienfis, condit ecclefiam, Borziwogius lI, Dax Boh, ab linp. vexillom adjultimus ritus Slavici Abbas ÿ 10 Bo-
Strana 651
WAGE BD oto : Bozik Capellanus Meinhardi epifcopi complex| - Budivogius Bórzivogiam vincendum fallaciter infidiarum 208. capitur. 209; 218. : Bracizlaus. filius : Brzetislai If," pofthumus 4o. 43. 48. capitur 18$. in caftrum "Ter(chen trans- fuadet 71. | 'Barda caftrüm 1734 Burdinus Mauritius. Antipapa derióminatur | ab fertur 200. 201. accufatur :de infidiis 208. excoe-|Meürico Iínp. 144. «atur 299. Filius Ozronis III. Moravie Ducis 41c. Hradifltii. perfagium : querit 415. pattem Olomu- cenfis Ducatus accipit. $33. 589. 596. 617. 6198.|. 624. Dux Bohemie vide Brzetislaus II. Bra&catorum in Bohemia initium 488. : Brandeburgicum MS. Chronicon. hodie amiĆ fum 47. : Bredbok Comes condit ecelefiam 440. 441. Brixienfes placant Imperatorem per Regem Wladislaum 384. 2 - .Briin Ducatum accipit Spitignæus & Suatoplut $89. iconis gratiofz hic initia 422; U . Brzetisłaus II. Dux Boh. a Wladislao Duce Polo- nie tributum vindicar, in feudum tradit. civitates| Silefie 3. 13. I4. Ducit Lukardam uxorem 4. Ritus Slavici monachos depellit Sazava 10. demo-| Kamenec condit Mutinam capit, ditionibus litur caftrum. Byrdo. Wrilovecios odit 16. Byrdo caftrum in Silefla diruitur 124 Bznata Comes moritix 156, C. Cać fra'er Mutine in exilium mittitur 17e, Cadanæ hofpitale Melitenfium $69. 670, Celibatus Clericorum in Boh, inducitur 13 $. 1360287. 288. E n en Calcaria pro telonio ftratt feu Vie publicz §3. Callittus IT. fit Papa 146; capit Gregoriuh an- tipapam 155. inveítituras ci cedit Henricus Imp. 158. moritur 1713. .4uipapa édütm tuetur Lmpe- rator 461. legatos ad eum mittit Imperator 462. Canertr portare. fupplicii génus 161, Caninum campeftre locus cladis in Silefia 92. Caroli M. offa inventa & pretiofis tliecis .invo- I2. I3.|luta 445. Carolus IV, Imp. re(üfcitat fitum slavicum in privat 17. Udalrieum capit , creat Diethardum Ab [Boh, 23. barem Sazav. 22. antiquar ritum Slavicum 23. Ju- d:zos omnibus exuit 24. — Hermannum cpifcopum Prag. defignat 27. 23. Ab Imp. honorifice accipi- tur, pro fratre. vesillum impetrat. 28. 29. reftituit Cartulati pro manumiffis per. chartam 228. Caftrdm Ferreum in Hurig. deftruitür 144. 145. B.Cattuli AbbatisSiloenifis tübleftz mentorie468. Cayrus epifcopus Olome. 5471 596. quo anné epiicopo Prag. caftrum Podivin. 30. cum Rege|creatus 551, $52. illi Praga traditur, prafidiarios Hung. renovat pacis feedera 31. Filios Conrad:labfolvit anathemate 611, moritür 619. ejùs er- terris exuit 33. Boleslaum Polonum facit enfi- ferum fuam, donat illi partem tributi 32. 33. adhæret Clementi” Antipapæ 35. obfidet Retzii, Luitoldum 37. 38. in venatione occiditur i^. 39. pie moritur ió. ejus liberi, denarii, maufolæum, fizillum 49. 41. - ror in ordiiiatiórie admiffus ;5, .Chlumecz caftrum , ejus fitus 73. 185. Chluniczky Jarofliis 56. Chorus hodie Capitulim dicitur 548. Chriftianus antiárchiépifeopis Mogunt, 410, manificus in Infülanum mona-|confecratur a Daniele epifcopo Pragenfi 446. ab fterium 41. Àn fuerit fundator cenobii Litomifsl.' eodem omnes epifcopi cori(ecrationem accipere Ord. Premonftrat. 41. 42. 43. 44. 45. precipiuntür 461. fit legitimusArchiepifcopus 509. Brzewnovienfi monafterio fareiuntur damna 611.| moritur $54. Abbas deponitur 632. Budiffin hic moritur Juditha filia Wrarislaj, cujus dos erat 82," pervenit in poteftatem. Impera- toris I11. 112. 115. eripitur Wladislao- Regi 347. reftituitur 358. id fibi Wladislaus regno cedens refervat 477. o Budislaus Decanus Prag. moritur 607. | [nus 21. 379% 452. ELEM ' Nnnn3 Cliriftina Wladislai Poloni uxor 134. 155. S. Chriftini. éorpus Olomucium translatum. 212, Chuchcl villa ad-Pragam 223. Chwoynow caftrum teńovatur 255. 256. Chyrotece pro Tchedis teloniariis 53. Circulus aureus idém quod corona, triplex ge- Cir-
WAGE BD oto : Bozik Capellanus Meinhardi epifcopi complex| - Budivogius Bórzivogiam vincendum fallaciter infidiarum 208. capitur. 209; 218. : Bracizlaus. filius : Brzetislai If," pofthumus 4o. 43. 48. capitur 18$. in caftrum "Ter(chen trans- fuadet 71. | 'Barda caftrüm 1734 Burdinus Mauritius. Antipapa derióminatur | ab fertur 200. 201. accufatur :de infidiis 208. excoe-|Meürico Iínp. 144. «atur 299. Filius Ozronis III. Moravie Ducis 41c. Hradifltii. perfagium : querit 415. pattem Olomu- cenfis Ducatus accipit. $33. 589. 596. 617. 6198.|. 624. Dux Bohemie vide Brzetislaus II. Bra&catorum in Bohemia initium 488. : Brandeburgicum MS. Chronicon. hodie amiĆ fum 47. : Bredbok Comes condit ecelefiam 440. 441. Brixienfes placant Imperatorem per Regem Wladislaum 384. 2 - .Briin Ducatum accipit Spitignæus & Suatoplut $89. iconis gratiofz hic initia 422; U . Brzetisłaus II. Dux Boh. a Wladislao Duce Polo- nie tributum vindicar, in feudum tradit. civitates| Silefie 3. 13. I4. Ducit Lukardam uxorem 4. Ritus Slavici monachos depellit Sazava 10. demo-| Kamenec condit Mutinam capit, ditionibus litur caftrum. Byrdo. Wrilovecios odit 16. Byrdo caftrum in Silefla diruitur 124 Bznata Comes moritix 156, C. Cać fra'er Mutine in exilium mittitur 17e, Cadanæ hofpitale Melitenfium $69. 670, Celibatus Clericorum in Boh, inducitur 13 $. 1360287. 288. E n en Calcaria pro telonio ftratt feu Vie publicz §3. Callittus IT. fit Papa 146; capit Gregoriuh an- tipapam 155. inveítituras ci cedit Henricus Imp. 158. moritur 1713. .4uipapa édütm tuetur Lmpe- rator 461. legatos ad eum mittit Imperator 462. Canertr portare. fupplicii génus 161, Caninum campeftre locus cladis in Silefia 92. Caroli M. offa inventa & pretiofis tliecis .invo- I2. I3.|luta 445. Carolus IV, Imp. re(üfcitat fitum slavicum in privat 17. Udalrieum capit , creat Diethardum Ab [Boh, 23. barem Sazav. 22. antiquar ritum Slavicum 23. Ju- d:zos omnibus exuit 24. — Hermannum cpifcopum Prag. defignat 27. 23. Ab Imp. honorifice accipi- tur, pro fratre. vesillum impetrat. 28. 29. reftituit Cartulati pro manumiffis per. chartam 228. Caftrdm Ferreum in Hurig. deftruitür 144. 145. B.Cattuli AbbatisSiloenifis tübleftz mentorie468. Cayrus epifcopus Olome. 5471 596. quo anné epiicopo Prag. caftrum Podivin. 30. cum Rege|creatus 551, $52. illi Praga traditur, prafidiarios Hung. renovat pacis feedera 31. Filios Conrad:labfolvit anathemate 611, moritür 619. ejùs er- terris exuit 33. Boleslaum Polonum facit enfi- ferum fuam, donat illi partem tributi 32. 33. adhæret Clementi” Antipapæ 35. obfidet Retzii, Luitoldum 37. 38. in venatione occiditur i^. 39. pie moritur ió. ejus liberi, denarii, maufolæum, fizillum 49. 41. - ror in ordiiiatiórie admiffus ;5, .Chlumecz caftrum , ejus fitus 73. 185. Chluniczky Jarofliis 56. Chorus hodie Capitulim dicitur 548. Chriftianus antiárchiépifeopis Mogunt, 410, manificus in Infülanum mona-|confecratur a Daniele epifcopo Pragenfi 446. ab fterium 41. Àn fuerit fundator cenobii Litomifsl.' eodem omnes epifcopi cori(ecrationem accipere Ord. Premonftrat. 41. 42. 43. 44. 45. precipiuntür 461. fit legitimusArchiepifcopus 509. Brzewnovienfi monafterio fareiuntur damna 611.| moritur $54. Abbas deponitur 632. Budiffin hic moritur Juditha filia Wrarislaj, cujus dos erat 82," pervenit in poteftatem. Impera- toris I11. 112. 115. eripitur Wladislao- Regi 347. reftituitur 358. id fibi Wladislaus regno cedens refervat 477. o Budislaus Decanus Prag. moritur 607. | [nus 21. 379% 452. ELEM ' Nnnn3 Cliriftina Wladislai Poloni uxor 134. 155. S. Chriftini. éorpus Olomucium translatum. 212, Chuchcl villa ad-Pragam 223. Chwoynow caftrum teńovatur 255. 256. Chyrotece pro Tchedis teloniariis 53. Circulus aureus idém quod corona, triplex ge- Cir-
Strana 652
2.9 Cirnin Comes 612. adhæret Ottocaro I. 639. dit Conſtantinopolim 309. Imperatorem ſe ſcribit 644. 310. dilapſis militibus reditum meditatur 314. Ciſtercienſis ordo inſinuat ſe in limites Bohe- claſſe in Palæſtinam proficiſcitur 315. urget reſti- mix, inducitur 226. 283. tui Ducatui Wladislaum Polonum 324. Poloniam Cladrubii fundatur ordo S. Benedicti 86. 87. nvadit, placatur tb. 329. moritur 339. conſumat Wladislaus ih 88. 121. 122. instrumen- Conradus I. Dux Boh. ejus denarn nuper in- tum fundationis 123. 133. Zwifaltenſes monachi venti 7. 8. ejus nepotes reſl tuuntur terris 16. id deſerunt ib. ſubſiſtit hic S. Otto Bamberg epiſco- Conradus 11. Dux Eoh. filius Liutholdi Ducis pus, eccleſiam conſecrat 172. tumulatur hic Wla- Znoymenſis 112. accipit terras Sobieslai 159. ca- dislaus 175. iterum id deſerunt Zwifaltenſes, ad id pitur 200. ducit uxorem Hungaram 23I. adver- redeunt 193. 210. mittuntur Przeſticium colonia ſus Wladislaum inſurgit, 269. deſignatur xmu- 298. munificus in id Sobieslaus 511. item Fride- lus illius , irruit in Bohemiam 269. fugat Wladis. ricus Dux 548. 571. ejus pracipua laus 572. latim 270 Pragam obſidet, creu at ſuburbia & ur- Clemens III. fit Papa 580. moritur 599. Anti bem,procedit obviam Imperatori,fugit 271. Wladis- laus ejus ditiones vaſtat 277. epiſcopum Olomu- papa ei adhærent Bohemi & Henrieus IV. Imp. 2. cenſem Romam peregrinantem opprimit , res ejus 5.35. moritur 47. ejus oſla exhumantur 70. Ab. bas Brzwovicnſis, cui Coſmas librum II. nuncupa- diripit , incendit 294. a Papa fulmine eccleſiaſtice verat , moritur 196. 197. feritur , interceſſione Imperatoris reſtituitur 300. Cceleſtinus II. fit Papa 289. moritur 292. Co 3 1. non mortuus anno 1I50. ut vult Peſſina 328 comitatur Wlacislaun Mediolanum 383. teſtis ſub- leſtinus III. fit Papa, coronat Henricum Imp. 599. Cruciatam indieit 6. 22. ſcriptus 409. intercedit pro Sobieslao 415. eidem Cojata de Gnevinmoit fundator monaſterii in offenditur 495. ejus pater, mater 496. 497. Au- Zderas 598. ſtriam invadit 497. mulctatur a Duce Auſtriæ, iterum illam invadit 498. in præmium Brunenſem Coleda author Coſmas epiſcopus 25. Colomanus Rex Hung. renovat foedus cun provinciam accipit 501. cum Sobieslao diſlentit, Brzetislao 31. cum fratre de regia dignitare con- bello eum ſuperat 506. 507. Friderico auxilio eſt tendit 80. invadit Noraviam 86. cedit inveſlituras 519. cadit Sobieslaum, Clomucenſi provincia do- Papæ 113. fratrem A mum excoecat 243. natur 521. ejus Socer fit Dux Eavariæ 529. am- Comnenus Mannel Cracerum Imp. ad cun bit Principetum Bohemiæ 530. factioſis accedit, Wladislaus legationem mittit 306. annonam Cru. Pragam obtinet 538. ad Curiam Impr evocatur, xpoſtulat cum co Imperator, ab co creatur Nar- ciatis ſuppeditat. 308. illis inſidiatur 309. Wla- chio Moraviæ 540. ad cum inviſit Godeſe leus dislaum ſibi devincit 310. 550. comp ex Waczlai 555. 556. bello lace� tur Conradus Romanorum Rex gratiam Lotharii au- a Friderico Duce 502. 563. munit uibes & ca- cupatur :39. creatur Rex Rom. ab co Solieslaus Frincipatum pro filio impetrat 247. cjus filius de- ſtra, vincitur 564. reconciliatur ei Fridericus 566. ſponſatur filiæ Regis Hung. 251. 252. Henricum 567. renunciat Narchionis titulo ib. 568. 569. creatur Dux Bohemiæ 585. fidem fallit Eliſabe- Ducatu Bavariæ & Saxoniæ exuit 252. 253. cun thæ datan, exules Principes agnatos revocat 585. Sobieslao Saxoniam invadit 253. ejus Soror nubit W ladislao Duci, confirmat eum in Frincipatu 261 586. 588. comitia celel rat Saczkæ , Pragæ ib. Wladislaus ab co auxilia petit 270. exercitum co- 590. Narchionatus & Marchionis titulos abolet 589. Miſniam invadit. 592. fundat Lucæ ordi- git 271. Bohemiam intrat, Wladislaum Pragam nem Præmonſtratenſem 595. utitur titulo quon- uſque dedueit 272. Boritium illi commendat Wla- dislaus 299. ejus patrocinium implorat Conradus dam Marchio Moraviæ 596. jungit ſe Imperatori Dux Znoymenſis 301. item Wladislaus Polonus. in expeditione Italica 597. intereſt illius corona- tioni Romæ, Apuliam perdomare juvat 599. ex- 365. invadit Poloniam ib- crucem aſſumit, Hiero- ſolymas proficiſcitur 307. 308. multis amiſſis re- ſtinguitur peſte, oſla ejus deferuntur Fragam 600. Con-
2.9 Cirnin Comes 612. adhæret Ottocaro I. 639. dit Conſtantinopolim 309. Imperatorem ſe ſcribit 644. 310. dilapſis militibus reditum meditatur 314. Ciſtercienſis ordo inſinuat ſe in limites Bohe- claſſe in Palæſtinam proficiſcitur 315. urget reſti- mix, inducitur 226. 283. tui Ducatui Wladislaum Polonum 324. Poloniam Cladrubii fundatur ordo S. Benedicti 86. 87. nvadit, placatur tb. 329. moritur 339. conſumat Wladislaus ih 88. 121. 122. instrumen- Conradus I. Dux Boh. ejus denarn nuper in- tum fundationis 123. 133. Zwifaltenſes monachi venti 7. 8. ejus nepotes reſl tuuntur terris 16. id deſerunt ib. ſubſiſtit hic S. Otto Bamberg epiſco- Conradus 11. Dux Eoh. filius Liutholdi Ducis pus, eccleſiam conſecrat 172. tumulatur hic Wla- Znoymenſis 112. accipit terras Sobieslai 159. ca- dislaus 175. iterum id deſerunt Zwifaltenſes, ad id pitur 200. ducit uxorem Hungaram 23I. adver- redeunt 193. 210. mittuntur Przeſticium colonia ſus Wladislaum inſurgit, 269. deſignatur xmu- 298. munificus in id Sobieslaus 511. item Fride- lus illius , irruit in Bohemiam 269. fugat Wladis. ricus Dux 548. 571. ejus pracipua laus 572. latim 270 Pragam obſidet, creu at ſuburbia & ur- Clemens III. fit Papa 580. moritur 599. Anti bem,procedit obviam Imperatori,fugit 271. Wladis- laus ejus ditiones vaſtat 277. epiſcopum Olomu- papa ei adhærent Bohemi & Henrieus IV. Imp. 2. cenſem Romam peregrinantem opprimit , res ejus 5.35. moritur 47. ejus oſla exhumantur 70. Ab. bas Brzwovicnſis, cui Coſmas librum II. nuncupa- diripit , incendit 294. a Papa fulmine eccleſiaſtice verat , moritur 196. 197. feritur , interceſſione Imperatoris reſtituitur 300. Cceleſtinus II. fit Papa 289. moritur 292. Co 3 1. non mortuus anno 1I50. ut vult Peſſina 328 comitatur Wlacislaun Mediolanum 383. teſtis ſub- leſtinus III. fit Papa, coronat Henricum Imp. 599. Cruciatam indieit 6. 22. ſcriptus 409. intercedit pro Sobieslao 415. eidem Cojata de Gnevinmoit fundator monaſterii in offenditur 495. ejus pater, mater 496. 497. Au- Zderas 598. ſtriam invadit 497. mulctatur a Duce Auſtriæ, iterum illam invadit 498. in præmium Brunenſem Coleda author Coſmas epiſcopus 25. Colomanus Rex Hung. renovat foedus cun provinciam accipit 501. cum Sobieslao diſlentit, Brzetislao 31. cum fratre de regia dignitare con- bello eum ſuperat 506. 507. Friderico auxilio eſt tendit 80. invadit Noraviam 86. cedit inveſlituras 519. cadit Sobieslaum, Clomucenſi provincia do- Papæ 113. fratrem A mum excoecat 243. natur 521. ejus Socer fit Dux Eavariæ 529. am- Comnenus Mannel Cracerum Imp. ad cun bit Principetum Bohemiæ 530. factioſis accedit, Wladislaus legationem mittit 306. annonam Cru. Pragam obtinet 538. ad Curiam Impr evocatur, xpoſtulat cum co Imperator, ab co creatur Nar- ciatis ſuppeditat. 308. illis inſidiatur 309. Wla- chio Moraviæ 540. ad cum inviſit Godeſe leus dislaum ſibi devincit 310. 550. comp ex Waczlai 555. 556. bello lace� tur Conradus Romanorum Rex gratiam Lotharii au- a Friderico Duce 502. 563. munit uibes & ca- cupatur :39. creatur Rex Rom. ab co Solieslaus Frincipatum pro filio impetrat 247. cjus filius de- ſtra, vincitur 564. reconciliatur ei Fridericus 566. ſponſatur filiæ Regis Hung. 251. 252. Henricum 567. renunciat Narchionis titulo ib. 568. 569. creatur Dux Bohemiæ 585. fidem fallit Eliſabe- Ducatu Bavariæ & Saxoniæ exuit 252. 253. cun thæ datan, exules Principes agnatos revocat 585. Sobieslao Saxoniam invadit 253. ejus Soror nubit W ladislao Duci, confirmat eum in Frincipatu 261 586. 588. comitia celel rat Saczkæ , Pragæ ib. Wladislaus ab co auxilia petit 270. exercitum co- 590. Narchionatus & Marchionis titulos abolet 589. Miſniam invadit. 592. fundat Lucæ ordi- git 271. Bohemiam intrat, Wladislaum Pragam nem Præmonſtratenſem 595. utitur titulo quon- uſque dedueit 272. Boritium illi commendat Wla- dislaus 299. ejus patrocinium implorat Conradus dam Marchio Moraviæ 596. jungit ſe Imperatori Dux Znoymenſis 301. item Wladislaus Polonus. in expeditione Italica 597. intereſt illius corona- tioni Romæ, Apuliam perdomare juvat 599. ex- 365. invadit Poloniam ib- crucem aſſumit, Hiero- ſolymas proficiſcitur 307. 308. multis amiſſis re- ſtinguitur peſte, oſla ejus deferuntur Fragam 600. Con-
Strana 653
9 i Conradus Archiepiſcopus Moguntinus 410. in exilium ſponte abit 439. pallium adfert Adalber- to 461. cedit Archiepiſcopatum Chriſtiano, fit Archi- epiſcopus Salisburgenſis 509. cedit il um rurſum Adalberto 537. redit ad Moguntinam ſedem 554. mittitur legatus ad Hung. 580. Salisburgenſis Archic- piſcopus avunculus Adalberti fit Paſſavienſis epiſco- pus 4 5. Salisburgum rransfertur 426. apud eum enutritus Adalbertus Wladislai Regis filius 458.459. moritur ih Dux Sueviæ adverſus Lo tharium regium nomen aſſumit 196. excommu- nicatur 219. Marciio Miſuenſis heres Henrici filir Wigberti 240. Pragenſis Præpofitus exauctora- tur 287. primus Abhas Plaſſii 302. Conſtantia uxor Henrici Imp. Romæ coronatur 599. Suo marito rebellis 623. Contraſigilla primus adhibuit Wladislaus I. 126. Coronarum regiarum triplex ſpecies 21. Coſmas epiſcopus Pragenſis conſecratur , conſe- erat altare S. Viti , item eccleſiam Sazavæ 4. 5. 9. 17. Ordinat Abbatem Sazavienſem 22. moritur 24. ejus laus, author Coledæ 25. Chronographus Bohemiæ adhæret Clementi antipapæ 2, 5. adeſt conſecrationi epiſcopi Prag. & Olomuc. 6. ordi- natur preshyter 31. intereſt conſecrationi eccleſiæ S. Petri 36. accuſat Ottonem Ducem Moraviæ 104. an Boſetheha ejus uxor fuerit 134. 135. 136. moritur , ejus Chronicon 178. 181. 182. Cotieſchow parthenon Ord. Præmonſtrat. 624 Cracoviæ fundatur in honorem S. Wenceslai cathedralis eccleſia 54. Crivici pontes 106. Cruciata ab Eugenio III. indicta 306. 307. 308. 309. Signati bacchantur per regiones, cogunt Judæos ad baptiſmum 7.18. plerique intereunt54. Oſtan belli glorioſus cadit , plures de eo fa- bulæ 131. Cunigunda altera uxor Wigberti ſenioris ab ea redimit caſtra Sobieslaus 250. Curia hoſpitum, quæ ? 51. Cuſtodes Ordinis S. Sepulchri in Bohemiam ad- veniunt 598. Cukata venator fidelis Brzetislao 38. Cydlina fluvius 1 5. Czechus fabula 181. 189. Dacius vexillifer Mediolan, manu Regis Wla- dislai ſtratus 388. Daczin hodie Tetſchen caſtrum 188. 200, Dagmar filia Regis Wladislai nupta Waldema- ro Daniæ Regi 424. 487. Dalemilus verſificator non hiſtoricus 138. 139. ſé Damaſſce capitur 84. Daniel 1. creatur epiſcopus Prag. 319. conſe- cratur 320. non fuit fundator Sedlecenſis 284. apud eum accuſantur Siloenſes Benedictini. eos loco movet 321. Steinfeldenſes Præmonstraten- ſes in hune locum evocat 325. Moguntiæ fru- ſtra illos exſpectat ib. Wirceburgi in Comitiis 336. mittitur ad Curiam Imperatoris, Udalricum placat 346. internuncius Wladislai Ducis 350. intereſt nuptiis Imp. 357. 358. ejus opera utitur Imp. 359. redarguitur a Papa 341. pro ſponſa Fride- rici ad Hung. mittitur 370. 371- ab Imperatore denuo 372. 373. neoelectum epiſcopum ad Imp. deducit 374. ei conceditur auctoritas Wiadislao coronam imponendi 379. cum Imp. in expeditio- nem Mediolan. proficiſeitur 382. interceſſorem agit pro Brixienſibus 384. Sacerdoti rurali armato veniam impetrat 385. extraduntur illi captivi 389.. deprecatorem eum deligunt Mediolanenſes 390 mittitur obviam Archiepiſcopo Mediol. 391. ægro- tus retinetur in Italia 397, ſuprema poteſtate per Italiam ab Imp. donatur 397. 398. 399. verſatur Mediolani in periculo 400. ejus tentorium com- buritur 401. mittitur ab Imp. legatus Romam, ad- hæret Victori Antipapæ 402. 444. ad Regem Hung. mittitur 405. infectis rebus remittitur, Pragæ legatione fungitur 406. multas reliquias adfert 407. conſecrat eccleſiam in Oppatovic. 427. intereſt Comitiis Altenburgi 438. conſecrat ec- cleſiam 44°. 441. ab Imp. rurſum per Italiam cum ſuprema poteſtate conſtituitur 444. conſecrat Archiepiſcopum Mogunt. 446. cum Imp. Anco- nam obſidet 447. mittitur Papiam , peſte exſtingui- tur 448. mortuo in ſchiſmate negantur in Bohe- mia ſuffragia pro Defunctis ib- 449. ejus oſſa ex- cocta Pragam delata 450, 451. D. N nnn 3 Da-
9 i Conradus Archiepiſcopus Moguntinus 410. in exilium ſponte abit 439. pallium adfert Adalber- to 461. cedit Archiepiſcopatum Chriſtiano, fit Archi- epiſcopus Salisburgenſis 509. cedit il um rurſum Adalberto 537. redit ad Moguntinam ſedem 554. mittitur legatus ad Hung. 580. Salisburgenſis Archic- piſcopus avunculus Adalberti fit Paſſavienſis epiſco- pus 4 5. Salisburgum rransfertur 426. apud eum enutritus Adalbertus Wladislai Regis filius 458.459. moritur ih Dux Sueviæ adverſus Lo tharium regium nomen aſſumit 196. excommu- nicatur 219. Marciio Miſuenſis heres Henrici filir Wigberti 240. Pragenſis Præpofitus exauctora- tur 287. primus Abhas Plaſſii 302. Conſtantia uxor Henrici Imp. Romæ coronatur 599. Suo marito rebellis 623. Contraſigilla primus adhibuit Wladislaus I. 126. Coronarum regiarum triplex ſpecies 21. Coſmas epiſcopus Pragenſis conſecratur , conſe- erat altare S. Viti , item eccleſiam Sazavæ 4. 5. 9. 17. Ordinat Abbatem Sazavienſem 22. moritur 24. ejus laus, author Coledæ 25. Chronographus Bohemiæ adhæret Clementi antipapæ 2, 5. adeſt conſecrationi epiſcopi Prag. & Olomuc. 6. ordi- natur preshyter 31. intereſt conſecrationi eccleſiæ S. Petri 36. accuſat Ottonem Ducem Moraviæ 104. an Boſetheha ejus uxor fuerit 134. 135. 136. moritur , ejus Chronicon 178. 181. 182. Cotieſchow parthenon Ord. Præmonſtrat. 624 Cracoviæ fundatur in honorem S. Wenceslai cathedralis eccleſia 54. Crivici pontes 106. Cruciata ab Eugenio III. indicta 306. 307. 308. 309. Signati bacchantur per regiones, cogunt Judæos ad baptiſmum 7.18. plerique intereunt54. Oſtan belli glorioſus cadit , plures de eo fa- bulæ 131. Cunigunda altera uxor Wigberti ſenioris ab ea redimit caſtra Sobieslaus 250. Curia hoſpitum, quæ ? 51. Cuſtodes Ordinis S. Sepulchri in Bohemiam ad- veniunt 598. Cukata venator fidelis Brzetislao 38. Cydlina fluvius 1 5. Czechus fabula 181. 189. Dacius vexillifer Mediolan, manu Regis Wla- dislai ſtratus 388. Daczin hodie Tetſchen caſtrum 188. 200, Dagmar filia Regis Wladislai nupta Waldema- ro Daniæ Regi 424. 487. Dalemilus verſificator non hiſtoricus 138. 139. ſé Damaſſce capitur 84. Daniel 1. creatur epiſcopus Prag. 319. conſe- cratur 320. non fuit fundator Sedlecenſis 284. apud eum accuſantur Siloenſes Benedictini. eos loco movet 321. Steinfeldenſes Præmonstraten- ſes in hune locum evocat 325. Moguntiæ fru- ſtra illos exſpectat ib. Wirceburgi in Comitiis 336. mittitur ad Curiam Imperatoris, Udalricum placat 346. internuncius Wladislai Ducis 350. intereſt nuptiis Imp. 357. 358. ejus opera utitur Imp. 359. redarguitur a Papa 341. pro ſponſa Fride- rici ad Hung. mittitur 370. 371- ab Imperatore denuo 372. 373. neoelectum epiſcopum ad Imp. deducit 374. ei conceditur auctoritas Wiadislao coronam imponendi 379. cum Imp. in expeditio- nem Mediolan. proficiſeitur 382. interceſſorem agit pro Brixienſibus 384. Sacerdoti rurali armato veniam impetrat 385. extraduntur illi captivi 389.. deprecatorem eum deligunt Mediolanenſes 390 mittitur obviam Archiepiſcopo Mediol. 391. ægro- tus retinetur in Italia 397, ſuprema poteſtate per Italiam ab Imp. donatur 397. 398. 399. verſatur Mediolani in periculo 400. ejus tentorium com- buritur 401. mittitur ab Imp. legatus Romam, ad- hæret Victori Antipapæ 402. 444. ad Regem Hung. mittitur 405. infectis rebus remittitur, Pragæ legatione fungitur 406. multas reliquias adfert 407. conſecrat eccleſiam in Oppatovic. 427. intereſt Comitiis Altenburgi 438. conſecrat ec- cleſiam 44°. 441. ab Imp. rurſum per Italiam cum ſuprema poteſtate conſtituitur 444. conſecrat Archiepiſcopum Mogunt. 446. cum Imp. Anco- nam obſidet 447. mittitur Papiam , peſte exſtingui- tur 448. mortuo in ſchiſmate negantur in Bohe- mia ſuffragia pro Defunctis ib- 449. ejus oſſa ex- cocta Pragam delata 450, 451. D. N nnn 3 Da-
Strana 654
Fabianus Præfectus Wiſſehrad. cedit præfectura & caſtro 96. Feudatarii Bohemiæ in Saxonia 143. Ferri candentis uſus in Boh. 209. Fratrum Bohemorum initia ſæculo XII. falſa 502. Fridericus I. Imperator- ejus electioni non con- E. ſenfit Wladislaus Dux Boh. 339. 340. inveſtit Wigmannum Archiep. Magdeb. 341. Guelpho- Engilbertus epiſcopus Bamberg. interest conſe- rum factionem tuetur , Wladislaus ei auxilia in crationi eccleſiæ Prag. 82. Eliſabeth filia Geizæ Regis Hung. nubit Friderico Italiam non dat 345. 346. caſtrum Budiſſin eri- pit Wlaidslao 347. Romæ coronatur 349. fruſtra filio Wladisiai 370. 371 ab exilio revocatur 514. pacificationem cum Duce Auſtriæ & Bohemiæ quæ- maritum certiorem facit de motu hoſtium 519. rit 350. 351. investit Henricum Leonem Ducatu fundat Melitenſes ad Pragam 521.545. 546. deſi- defendit Bavariæ 352. perduelles Bohemiæ Principes be- gnat Valentinum epiſcopum 523. ne- Daniel II. epiſcopus Pragenſis a Wladislao Duce Pragam 556. caſtrum Pragenſe occupat , extradit nominatur, cui primus adverſus privilegia Imp. Conrado 585. fallitur ab illo 588. uxor Sobieslai homagium præestat 642. 643. captiva 514. 527. Neptis Wladislai Regis 176. Dedo Conradi March. Miſnenſis filius heres Prælata Doxunenſis moritur 462. 463. 468. 469. Berthæ Groizenſis 241. Engelbertus fit epiſcopus Olom. 62°. commit- Detriſſek legatus in Moraviam mittitur 94. cum titur ei Pragæ ordinatio Clericorum 631. cum eo Wladislao effeminatum animum exaggerat 98. for- expoſtulat legatus Apoſtol. 634. 636. titer pugnans cadit 107. Enſiferi Ducalis dignitas 33. Diepoldus Marchio Vohburg, ab Imp. in Boh. Erkembertus Præfectus caſtri Donin fraudulen- mittitur 100. 192. ter capit Sobicslaum 115. Ditlebus fit epiſcopus Olom. 475. moritur Erleboldus an fuerit primus Doxanæ Præpoſi- tus 279. 280. fit Abbas Strahof. moritur 496. 535. Diethardus Brzewnov. Præpoſitus fit Abbas Sa- Ervevinus Ord. Præmonſtrat. Præpoſitus Stein- zavienfis 22. 164. moritur 227. feldenſſs Pragam mittitur ad inducendas colonias Dietricus Cardinalis Coloniam ſynodum indicit 273. 274. de cœtu monialium inducendo quoque cogitat 276. 280. 131. moritur 132. Diva nobilis ſauciatur ad Mediolanum 385. Eugenius III. fit Papa 299. Cruciatam indicit 306. 307. confirmat anathema Agnetis 316. ful- ſepelitur in Claravalle 387. Diplomatum plura exemplaria olim dari ſolita mine percellit epiſcopos Polonos 322. redarguit Danielem epiſcopum Prag. 341. conſolatur epi- 125. 126. Diviſſius Comes Sobieslao fidus 204. ſtola Moniales S. Georgii 341. moritur 343. Dlugomil Comes mortuus in peregrinatiene ſa- S. Euphraſia non fuit filia Wladislai Regis 488. Ephroſina uxor Geizæ Hungariæ Regis 362. cra 163. Dobroluc eccleſiæ initia 446. Socrus Friderici Ducis 371. pro Stephano filio in Dogs rivus ad Hirſchbergam 153. 154. ſolium reſtituendo laborat 430. opem Wladislai Donin eaſtrum Boh. 75. venit in poteſtatem implorat, obtinet 431. 432. eum multis muneri- bus donat 435. Ordinem Melitenſem ingreditur Imp. 115. redit ad Boh. reſtauratur 151. Braczis- laus hic cuſtoditur 188.216. Doxana. Parthenonis hic initia 276. 279. 281. 282. in eam munificus Fridericus Dux 584. Drago eligitur epiſcopus Olomuc. reſignat 374. Dubæ civitatis initia 265. Dunevald Parthenon Præmonſtrat, ord. inde co- loniæ Doxanam evocatæ 280. 281. Duſſnik collis an ex aggeſta victorum terra ori- ginem habeat 518. 546. F.
Fabianus Præfectus Wiſſehrad. cedit præfectura & caſtro 96. Feudatarii Bohemiæ in Saxonia 143. Ferri candentis uſus in Boh. 209. Fratrum Bohemorum initia ſæculo XII. falſa 502. Fridericus I. Imperator- ejus electioni non con- E. ſenfit Wladislaus Dux Boh. 339. 340. inveſtit Wigmannum Archiep. Magdeb. 341. Guelpho- Engilbertus epiſcopus Bamberg. interest conſe- rum factionem tuetur , Wladislaus ei auxilia in crationi eccleſiæ Prag. 82. Eliſabeth filia Geizæ Regis Hung. nubit Friderico Italiam non dat 345. 346. caſtrum Budiſſin eri- pit Wlaidslao 347. Romæ coronatur 349. fruſtra filio Wladisiai 370. 371 ab exilio revocatur 514. pacificationem cum Duce Auſtriæ & Bohemiæ quæ- maritum certiorem facit de motu hoſtium 519. rit 350. 351. investit Henricum Leonem Ducatu fundat Melitenſes ad Pragam 521.545. 546. deſi- defendit Bavariæ 352. perduelles Bohemiæ Principes be- gnat Valentinum epiſcopum 523. ne- Daniel II. epiſcopus Pragenſis a Wladislao Duce Pragam 556. caſtrum Pragenſe occupat , extradit nominatur, cui primus adverſus privilegia Imp. Conrado 585. fallitur ab illo 588. uxor Sobieslai homagium præestat 642. 643. captiva 514. 527. Neptis Wladislai Regis 176. Dedo Conradi March. Miſnenſis filius heres Prælata Doxunenſis moritur 462. 463. 468. 469. Berthæ Groizenſis 241. Engelbertus fit epiſcopus Olom. 62°. commit- Detriſſek legatus in Moraviam mittitur 94. cum titur ei Pragæ ordinatio Clericorum 631. cum eo Wladislao effeminatum animum exaggerat 98. for- expoſtulat legatus Apoſtol. 634. 636. titer pugnans cadit 107. Enſiferi Ducalis dignitas 33. Diepoldus Marchio Vohburg, ab Imp. in Boh. Erkembertus Præfectus caſtri Donin fraudulen- mittitur 100. 192. ter capit Sobicslaum 115. Ditlebus fit epiſcopus Olom. 475. moritur Erleboldus an fuerit primus Doxanæ Præpoſi- tus 279. 280. fit Abbas Strahof. moritur 496. 535. Diethardus Brzewnov. Præpoſitus fit Abbas Sa- Ervevinus Ord. Præmonſtrat. Præpoſitus Stein- zavienfis 22. 164. moritur 227. feldenſſs Pragam mittitur ad inducendas colonias Dietricus Cardinalis Coloniam ſynodum indicit 273. 274. de cœtu monialium inducendo quoque cogitat 276. 280. 131. moritur 132. Diva nobilis ſauciatur ad Mediolanum 385. Eugenius III. fit Papa 299. Cruciatam indicit 306. 307. confirmat anathema Agnetis 316. ful- ſepelitur in Claravalle 387. Diplomatum plura exemplaria olim dari ſolita mine percellit epiſcopos Polonos 322. redarguit Danielem epiſcopum Prag. 341. conſolatur epi- 125. 126. Diviſſius Comes Sobieslao fidus 204. ſtola Moniales S. Georgii 341. moritur 343. Dlugomil Comes mortuus in peregrinatiene ſa- S. Euphraſia non fuit filia Wladislai Regis 488. Ephroſina uxor Geizæ Hungariæ Regis 362. cra 163. Dobroluc eccleſiæ initia 446. Socrus Friderici Ducis 371. pro Stephano filio in Dogs rivus ad Hirſchbergam 153. 154. ſolium reſtituendo laborat 430. opem Wladislai Donin eaſtrum Boh. 75. venit in poteſtatem implorat, obtinet 431. 432. eum multis muneri- bus donat 435. Ordinem Melitenſem ingreditur Imp. 115. redit ad Boh. reſtauratur 151. Braczis- laus hic cuſtoditur 188.216. Doxana. Parthenonis hic initia 276. 279. 281. 282. in eam munificus Fridericus Dux 584. Drago eligitur epiſcopus Olomuc. reſignat 374. Dubæ civitatis initia 265. Dunevald Parthenon Præmonſtrat, ord. inde co- loniæ Doxanam evocatæ 280. 281. Duſſnik collis an ex aggeſta victorum terra ori- ginem habeat 518. 546. F.
Strana 655
nevole recipit 353. Wladislao Polono mediatore utitur 354. tranſigit cum Auſtria Duce , reconci- liatur Wladislao, ad nuprias eum invitat 357. pro mittit illi regiam dign tatem 35 . conciliat Du cem Auſtriæ cum Henrico Leone, Auſtriam in Ducatum erigit 360.361. Wladislaum Polonum terris reſtituere ſatagit 366. expeditionem in Po- loniam ſuſcipit, vaſtat 367. Wladislaum Polonum terris reſtituit 368. 369. Danielem epiſcopum Prag pro auxiliis ad Hung, mittit 372. inveſtit epiſcopum Olomuc. 374. Magdeburgi comitia cele- brat 376. in expeditionem Mediolanenſem ei Wladislaus Dux Boh. promittit auxilia 377. eum Regem creat, privilegio ſucceſſionis regiæ donat 378. 379. 380. 381. cum exercitu in Italiam pro- ficiſcitur, placatur, Brixienſibus interceſſione Wla- disiai 384. ponti ſternendo incumbit, jungit ſe Wladisiao 385. 386. Laudæ caſtra metatur 386. aciem format 388. arcum Romanum ſubruit 389. conditiones Mediolanenſibus præſeribit 390. 391. ſupplices in gratiam recipit , Wladislao pretioſam coronam donat ih. 392. 393. non est author leo- nis bicaudati Bohemici, neque nobilitatis familiarum quarumque 394. 396. ſolvit obſidionem 397. Poteſtates per Italiam nominat 399. peſſime Me- diolanenſium novam ſeditionem accipit 400. re- pellit Alexandri III. legatos, Victorem Antipapam tuetur 401. indieit Placentiam concilium ib. 402. 403. Cremonam demolitur 404. Antipapam pro- legitimo Pontifice agnoſcit 405. rurſus Bohemic auxilia implorat 411. Mediolanum obfidet , pro Victore conciliabulum cogit 412. ab eo deficit Theo- baldus Dux Boh. 413. ei redeundi veniam dat 414 tertio auxilia Bohemica petit 420. Mediola- num funditus evertit & cremat 421. in Burgundia conciliabulum agit, 428. Wladislai Poloni filiis Sileſiam reſtitui accurat 427. Paſchalem Antipapam tuetur 436. 338. 439. 447. Hugonis Palatini par- tes tuetur 443. a Wladislao auxilia in Italiam ite- rum impetrat ib. 444. placatur a Boleslao Polono 445. Oſſa Caroli M. pretioſis thecis claudit il. Brixienſes cocrcet 444. 446. ab Antipapa coro- natur 447. exoſus illi Adalbertus Wladislai filius item & pater illi de fide ſuſpectus, quem perſequi occipit 459. 460. clade magna in Italia afficitur, fuga elabitur 460. novum Antipapam denuo tue- tur 461. filium coronari facit 462. non admittit Władislaum Regem cum filio ad conſpectum ib. Simulate reconciliatur Wladisl.o 466. Simułara reconciliatio quæſita cum Papa 467. Silefiam in- vadit 473. Adalbertum ad renunciandum Archi- epiſcopatui Salisburgenſi urger 474 476. odium adverſus Wladislaum Regem 477.. 478. Wladis- laum & filium Fridericum ad Curiam evocat 479. Fridericum privat Principatu & regio nomine 482. 483. perſequitur Adalbertum Archiep. Salisbusg. 459. 490. in locum illius alium intrudit 491. re- dit in Italiam , obſidet Alexandriam 492, inedia premitur ib. 493. reconciliationem quærit 505. adverſus Sobieslaum exaſperatur 506. reconcilia- ur Alexandro Papæ 508. evocat Fridericum Du- cem ad Curiam 516. confirmat Valentinum epi- ſcopum 528. Henrico Leoni Bavariam abjudicat 529. banno adjudicat Henricum Leonem 529. eum bello ſuperat 534. clementior redditur erga Adalbertum Archiep. Salisburg. 537. evocat Bo- hemos adCuriam, exaggerat exauctorationem Fride- rici Ducis, recipi jubet, Conradum creat Marhic- nem Moraviæ ib. 541. indieit Curiam Moguntiæ, cruce inſignitur 580. confirmat Conradum Du- cem Boh., filium conſtituit Vicarium Imperii, proficiſcitur in terram ſanctam ib. 587. moritur iu Palæſtina 593. Friderieus Dux Bohemiæ, filius Regis Wladislai ducit uxorem 370. 371. ſuperſcriptus reſtis 408, 09. mittitur in auxilium Imperatoris 412. ol ti- et Ducatum Olomucenſem 414, iterum mittitur Imperatori in auxilium 420. refert cendelabrum e templo Salomonis 422. adverſus Græcos exer- citum educit, prædatur Hungariam 432. filia illius mittitur in Græciam nepoti Imp. deſponſan- da 435. 436. 453. concedit ſolitudinem Jurikio Monacho 465. pater illi cedit Principatum Bol- 477. adverſus eum concitatur Imperator. ib. 478. 479. exauctoratur, exulat 480. 481. ſucceſſerat cum jure dignitatis regiæ ib. 482. 483. ad Imp. in Italiam confugit, Sobieslaum accuſat , reſtituitur in Principatum 505. 506. Sobieslaum vincit præ- lio 507. cum exercitu Pragam contendit 513. 514. extraditur illi urbs , vocatur ad Curiam Im- peratoris, exercitum conſcribit 516. 517. ad Lo- deniczium cæditur , Pragam feſtinat 519. cædit So-
nevole recipit 353. Wladislao Polono mediatore utitur 354. tranſigit cum Auſtria Duce , reconci- liatur Wladislao, ad nuprias eum invitat 357. pro mittit illi regiam dign tatem 35 . conciliat Du cem Auſtriæ cum Henrico Leone, Auſtriam in Ducatum erigit 360.361. Wladislaum Polonum terris reſtituere ſatagit 366. expeditionem in Po- loniam ſuſcipit, vaſtat 367. Wladislaum Polonum terris reſtituit 368. 369. Danielem epiſcopum Prag pro auxiliis ad Hung, mittit 372. inveſtit epiſcopum Olomuc. 374. Magdeburgi comitia cele- brat 376. in expeditionem Mediolanenſem ei Wladislaus Dux Boh. promittit auxilia 377. eum Regem creat, privilegio ſucceſſionis regiæ donat 378. 379. 380. 381. cum exercitu in Italiam pro- ficiſcitur, placatur, Brixienſibus interceſſione Wla- disiai 384. ponti ſternendo incumbit, jungit ſe Wladisiao 385. 386. Laudæ caſtra metatur 386. aciem format 388. arcum Romanum ſubruit 389. conditiones Mediolanenſibus præſeribit 390. 391. ſupplices in gratiam recipit , Wladislao pretioſam coronam donat ih. 392. 393. non est author leo- nis bicaudati Bohemici, neque nobilitatis familiarum quarumque 394. 396. ſolvit obſidionem 397. Poteſtates per Italiam nominat 399. peſſime Me- diolanenſium novam ſeditionem accipit 400. re- pellit Alexandri III. legatos, Victorem Antipapam tuetur 401. indieit Placentiam concilium ib. 402. 403. Cremonam demolitur 404. Antipapam pro- legitimo Pontifice agnoſcit 405. rurſus Bohemic auxilia implorat 411. Mediolanum obfidet , pro Victore conciliabulum cogit 412. ab eo deficit Theo- baldus Dux Boh. 413. ei redeundi veniam dat 414 tertio auxilia Bohemica petit 420. Mediola- num funditus evertit & cremat 421. in Burgundia conciliabulum agit, 428. Wladislai Poloni filiis Sileſiam reſtitui accurat 427. Paſchalem Antipapam tuetur 436. 338. 439. 447. Hugonis Palatini par- tes tuetur 443. a Wladislao auxilia in Italiam ite- rum impetrat ib. 444. placatur a Boleslao Polono 445. Oſſa Caroli M. pretioſis thecis claudit il. Brixienſes cocrcet 444. 446. ab Antipapa coro- natur 447. exoſus illi Adalbertus Wladislai filius item & pater illi de fide ſuſpectus, quem perſequi occipit 459. 460. clade magna in Italia afficitur, fuga elabitur 460. novum Antipapam denuo tue- tur 461. filium coronari facit 462. non admittit Władislaum Regem cum filio ad conſpectum ib. Simulate reconciliatur Wladisl.o 466. Simułara reconciliatio quæſita cum Papa 467. Silefiam in- vadit 473. Adalbertum ad renunciandum Archi- epiſcopatui Salisburgenſi urger 474 476. odium adverſus Wladislaum Regem 477.. 478. Wladis- laum & filium Fridericum ad Curiam evocat 479. Fridericum privat Principatu & regio nomine 482. 483. perſequitur Adalbertum Archiep. Salisbusg. 459. 490. in locum illius alium intrudit 491. re- dit in Italiam , obſidet Alexandriam 492, inedia premitur ib. 493. reconciliationem quærit 505. adverſus Sobieslaum exaſperatur 506. reconcilia- ur Alexandro Papæ 508. evocat Fridericum Du- cem ad Curiam 516. confirmat Valentinum epi- ſcopum 528. Henrico Leoni Bavariam abjudicat 529. banno adjudicat Henricum Leonem 529. eum bello ſuperat 534. clementior redditur erga Adalbertum Archiep. Salisburg. 537. evocat Bo- hemos adCuriam, exaggerat exauctorationem Fride- rici Ducis, recipi jubet, Conradum creat Marhic- nem Moraviæ ib. 541. indieit Curiam Moguntiæ, cruce inſignitur 580. confirmat Conradum Du- cem Boh., filium conſtituit Vicarium Imperii, proficiſcitur in terram ſanctam ib. 587. moritur iu Palæſtina 593. Friderieus Dux Bohemiæ, filius Regis Wladislai ducit uxorem 370. 371. ſuperſcriptus reſtis 408, 09. mittitur in auxilium Imperatoris 412. ol ti- et Ducatum Olomucenſem 414, iterum mittitur Imperatori in auxilium 420. refert cendelabrum e templo Salomonis 422. adverſus Græcos exer- citum educit, prædatur Hungariam 432. filia illius mittitur in Græciam nepoti Imp. deſponſan- da 435. 436. 453. concedit ſolitudinem Jurikio Monacho 465. pater illi cedit Principatum Bol- 477. adverſus eum concitatur Imperator. ib. 478. 479. exauctoratur, exulat 480. 481. ſucceſſerat cum jure dignitatis regiæ ib. 482. 483. ad Imp. in Italiam confugit, Sobieslaum accuſat , reſtituitur in Principatum 505. 506. Sobieslaum vincit præ- lio 507. cum exercitu Pragam contendit 513. 514. extraditur illi urbs , vocatur ad Curiam Im- peratoris, exercitum conſcribit 516. 517. ad Lo- deniczium cæditur , Pragam feſtinat 519. cædit So-
Strana 656
☞09 Sobieslaum 520. Conrado Olomucium dat 521. fice excipit 631. Abbas Waldſaſſenſis colonias in expugnat Skalam 522. inſolito tributo populum Boh. mittit 284. 285. exaſperat ib. an germanos naribus truncarit ? an Germani ſeſe copioſius in Boh. inſinuant 121. leges contra cos tulerit 523. 524. depellitur ſolio 152. a Sobieslao illis datæ leges 523. 524. 538. 539. recipitur rurſum 540. Melitenſes ad Gertrudis filia S. Leopoldi nubit Wladislao 261. Pragam fundat 545. 565. 570. 582. munificus adjutrix fundationis Strahof. 264. 275. Pragie in Waldſaſſenſe, Cladrubienſe & Plaſſenſe cœno- obſidetur 270. Doxanenſis Parthenonis fundatrix bium 532. 546. 549. 571. 572. Waczlao recon- 279. 281. 284. ejus patrocinium implorat Bori- ciliatur 552. Wladimirum nominat Ducem Olo- tius 294. munifica in cœnobium Litomiſsl. 298. mue. 553. adverſus eum conflatur rurſum ſeditio item Plaſſenſe 302. moritur , ejus ſepultura, liberi 555. laboranti Pragæ auxilia quærit 556. bello 337. 338. laceſſit Conradum 562. 563. reconciliatur Con- Gervaſius fit Præpoſitus Wiſſehrad. 293. 303. rado 566. 567. deſponſat filiam 569. 570. eecle- ejus opera utitur Imp. 359. fundat Pragæ ordi. ſias gravat 574. 576. liberalis in Wiſſehradenſem ib. nem Melitenſem 362. 363. cum Wladislao in ex- 577. accuſatur apud Imp. 574. 575. an fuerit a peditione Mediolanenſi 383. teſtis 408. 410. S. Petro flagellatus ? 577. 578. aſſumit crucem moritur 415. 581. moritur, ejus liberi, denarius , ſigillum 584. Gerungus epiſcopus Miſnenſis, illi ſatisfacit Wla- 585. dislaus ob populationem terrarum 369. 370. Fridericus epifeopus Prag. eligitur 455. 456. Geruſii fundatur cœnobium Ord. Præemonstrat. 457. conſecratur 462. accuſatur apud Wladislaum 426. 469. mittitur Radisbonam 479. moritur 525. Geyza Rex Hung. pecuniis juvat Guelfonem Abbas Poſtelbergenſis pro Friderici ſponſa mittitur 293. eum Boritius bello laceſſit, Poſonium recu- ad Hung. 370. 371. moritur ib. 372. 375. Dux perat 300. ei fœderatur Wladislaus 348. ejus Sueviæ Sobieslao amieus 224. gratiam Lotharii filia nubit Friderico 370. auxilia ab eo petit Imp- obtinet 234. Adrianopoli monaſterium incendit 372. moritur, non fuit ſchiſmate Victoris pollu- 308. jungitur Regi Franciæ 309. Belæ Hung. tus, ejus literæ 419. 420. Regis filiam ſibi deſponſat 587. præficitur mili- Gezo primus Abbas Strahofienſis Pragam venit tiæ in Aſia, moritur 593. Filius Conradi Regis 2 78, 409. moritur 448. Gihlovienſes aurariæ fertiles 299. Glaczium, hie cuſtoditur Udalricus 22. caſtrum tentat Sobieslaus, comburit 117. fodera pacis hie G. ineuntur 242. caſtrum reſtauratur 202. 207. Gazimerus Polonus obſes 369. Glogoviam miles præſidiarius acriter tuetur 90. Gebhardus epiſcopus Conſtantienſis reconci- Godeboldus Abbas Sedlecenſis eligitur epiſco- liat eccleſiæ Henrieum IV. 64. reducitur in ſedem pus Prag. moritur 454. Godefridus Comes cedit eaſtrum Rakuz Luitol- ſuam ib. do 37. 38. Gelaſius II. fit Papa 144. moritur 146. S. Godeliardus canonizatur 220. ejus cultus in Gener pro marito ſororis 66. S Georgii Parthenon Pragæ comburitur 27I. Boh. ib. 245. Godeſcaleus primus Abhas Siloenſis Ord. Præ- 272. fuga monialium ſub montem Petrinum ib. monstr. venit Pragam Steinfelda, redit 274. 278. S. Ludmil æ corpus efferre fruſtra tentant 272. eligitur Abbas Siloæ 325. 326. Lunevicii locat reſtaurant ædificia 273. Eugenii Papæ ad e s moniales ordinis 326. epiſcopi miſericordiam im- epiſtola 301. 341. plorat 329. moriturus epiſcopus ejus precibus ſe Gerbirgis vide Heilbirgis. commendat 335. Geruſium & Pernekam colonias Gerlacus primus Abbas Milovic. ord. Præmonstr. 557. Petrum Cardinalem juſſu Duc. Boh. honori-ſordinis mittit 425. 426. apparet ci Daniel epiſco- pus
☞09 Sobieslaum 520. Conrado Olomucium dat 521. fice excipit 631. Abbas Waldſaſſenſis colonias in expugnat Skalam 522. inſolito tributo populum Boh. mittit 284. 285. exaſperat ib. an germanos naribus truncarit ? an Germani ſeſe copioſius in Boh. inſinuant 121. leges contra cos tulerit 523. 524. depellitur ſolio 152. a Sobieslao illis datæ leges 523. 524. 538. 539. recipitur rurſum 540. Melitenſes ad Gertrudis filia S. Leopoldi nubit Wladislao 261. Pragam fundat 545. 565. 570. 582. munificus adjutrix fundationis Strahof. 264. 275. Pragie in Waldſaſſenſe, Cladrubienſe & Plaſſenſe cœno- obſidetur 270. Doxanenſis Parthenonis fundatrix bium 532. 546. 549. 571. 572. Waczlao recon- 279. 281. 284. ejus patrocinium implorat Bori- ciliatur 552. Wladimirum nominat Ducem Olo- tius 294. munifica in cœnobium Litomiſsl. 298. mue. 553. adverſus eum conflatur rurſum ſeditio item Plaſſenſe 302. moritur , ejus ſepultura, liberi 555. laboranti Pragæ auxilia quærit 556. bello 337. 338. laceſſit Conradum 562. 563. reconciliatur Con- Gervaſius fit Præpoſitus Wiſſehrad. 293. 303. rado 566. 567. deſponſat filiam 569. 570. eecle- ejus opera utitur Imp. 359. fundat Pragæ ordi. ſias gravat 574. 576. liberalis in Wiſſehradenſem ib. nem Melitenſem 362. 363. cum Wladislao in ex- 577. accuſatur apud Imp. 574. 575. an fuerit a peditione Mediolanenſi 383. teſtis 408. 410. S. Petro flagellatus ? 577. 578. aſſumit crucem moritur 415. 581. moritur, ejus liberi, denarius , ſigillum 584. Gerungus epiſcopus Miſnenſis, illi ſatisfacit Wla- 585. dislaus ob populationem terrarum 369. 370. Fridericus epifeopus Prag. eligitur 455. 456. Geruſii fundatur cœnobium Ord. Præemonstrat. 457. conſecratur 462. accuſatur apud Wladislaum 426. 469. mittitur Radisbonam 479. moritur 525. Geyza Rex Hung. pecuniis juvat Guelfonem Abbas Poſtelbergenſis pro Friderici ſponſa mittitur 293. eum Boritius bello laceſſit, Poſonium recu- ad Hung. 370. 371. moritur ib. 372. 375. Dux perat 300. ei fœderatur Wladislaus 348. ejus Sueviæ Sobieslao amieus 224. gratiam Lotharii filia nubit Friderico 370. auxilia ab eo petit Imp- obtinet 234. Adrianopoli monaſterium incendit 372. moritur, non fuit ſchiſmate Victoris pollu- 308. jungitur Regi Franciæ 309. Belæ Hung. tus, ejus literæ 419. 420. Regis filiam ſibi deſponſat 587. præficitur mili- Gezo primus Abbas Strahofienſis Pragam venit tiæ in Aſia, moritur 593. Filius Conradi Regis 2 78, 409. moritur 448. Gihlovienſes aurariæ fertiles 299. Glaczium, hie cuſtoditur Udalricus 22. caſtrum tentat Sobieslaus, comburit 117. fodera pacis hie G. ineuntur 242. caſtrum reſtauratur 202. 207. Gazimerus Polonus obſes 369. Glogoviam miles præſidiarius acriter tuetur 90. Gebhardus epiſcopus Conſtantienſis reconci- Godeboldus Abbas Sedlecenſis eligitur epiſco- liat eccleſiæ Henrieum IV. 64. reducitur in ſedem pus Prag. moritur 454. Godefridus Comes cedit eaſtrum Rakuz Luitol- ſuam ib. do 37. 38. Gelaſius II. fit Papa 144. moritur 146. S. Godeliardus canonizatur 220. ejus cultus in Gener pro marito ſororis 66. S Georgii Parthenon Pragæ comburitur 27I. Boh. ib. 245. Godeſcaleus primus Abhas Siloenſis Ord. Præ- 272. fuga monialium ſub montem Petrinum ib. monstr. venit Pragam Steinfelda, redit 274. 278. S. Ludmil æ corpus efferre fruſtra tentant 272. eligitur Abbas Siloæ 325. 326. Lunevicii locat reſtaurant ædificia 273. Eugenii Papæ ad e s moniales ordinis 326. epiſcopi miſericordiam im- epiſtola 301. 341. plorat 329. moriturus epiſcopus ejus precibus ſe Gerbirgis vide Heilbirgis. commendat 335. Geruſium & Pernekam colonias Gerlacus primus Abbas Milovic. ord. Præmonstr. 557. Petrum Cardinalem juſſu Duc. Boh. honori-ſordinis mittit 425. 426. apparet ci Daniel epiſco- pus
Strana 657
☞ pus defunctus 448. imponitur ei negotium Kune- cenſis fundationis 532. in Strahof ſermones haber 536. 537. ager ad visitanda monasteria proficiſci- tur 550. inviſit ad Conradum Mor. Marchionem 551. graviter infirmatur, moritur, ejus laudes 559. Gcerliez caſtrum conditur 214. Grabiſſa Comes auro emitur 57. eum capere con- ſtituit Borzivogius, ad Wladislaum fugit 71. Præfe- ctus caſtri �rag. 96. 97. ſummus Camerarius confun- dator Oſſecæ 62°. 629. 636. Gradecenſis provincia Sobieslao conceditur 120. Granice eremus fundatur in Moravia 465. Gregorius VIII. fit Papa 579. ejus epiſtola 580. Cardinalis in Bohemiam miſſus 201. 622. Antipapa capitur 155. Groiza Wigberti ditio & urbs munitur, oppugna- tur 116. Imperatori ceditur 118. recuperatur 140. poſt mortem filii Henrici ad Bertham ſororem, de- mum ad Dedonem Conradi filium pervenit 24I. Guelfo Henrici Leonis filius bellum movet Du- ci Auſtriæ 293 res novas molitur 323. Hugonem Palatinum bello petit 443. peſte exſtinguitur 448. Guido Cardinalis urget in Boh. cœlibatum ſacer- dotum 287. 28s. 291. 292. Oppatovicii legatione fungitur ib. ſuſpendit Abbatem Sazav. 292. Blande- ratenſis Comes deditionem ſuadet Mediolanenſibus 390. unus e Poteſtatibus Italiæ nominatur 400. Guoſdez Groshain hodie ejus fitus 160. Papa, excommunicatur 55. ab eo deſeiſcit filius , adverſus eum exercitum parat 64. eflagitat Borzi- vogii auxilia, potitur Ratisbona urbe 65. ab en re- cedit Borzivogius ib. fugit e caſtris, a Borzivogio per Bohemiam ad Saxoniam deducitur 66. a filio ſalvum conductum impetrat , placare filium cona- tur 68. 69. repetuntur ab eo regalia ib. novas tur- bas ciet, novum antipapam creat, per Borzivogium reconciliationem cum filio quærit, moritur 72. Henricus V. Imp. coronatur rex Rom. 34. de- ſeiſeit a patre, concilium adverſus parrem celebrat 64. e baptiſmo levat Suatopluci filium, Suatoplu- cum ſibi fœderat ib. So. Norimbergam expugnat 65. ad eum accedit Borzivogius ib. inſequitur pa- trem, eum in cuſtodiam mittit 68. 69. armis pa- trem premit, Suatoplucum ad ſe evocat 72. 74. 75. Presburgum obſidet, infectis rebus redit 81. ſuadet Suatopluco necem Wrſſoveciorum 82. Poloniam in- vallit, clade afficitur 90. 91. de occiſo Suatopluco dolet 93. deſignat Ottonem Ducem Boh. a Wig- berto e Polonia reduci petit 94. ei concedit, ut Bor- zivogium in principatum reducat 95. demulcetur auro, Borzivogium & Wigbertum evocat , in Bohe- miam cum exercitu procedit, Wigberto ſeniori of- fenſus 100. Ratisbonæ comitia agit, ſimulat concor- diam cum Papa, in Italiam proficiſcitur 102. fallit Paſchalem Papam 108. eum captivum abducit 109. 110. ei mortem minatur ib. coronatur Romæ, cu- ſtodia ſolvit Wigbertum Juniorem I1I. excommu- nicatur 113. invadit hereditatem Udairici de Wim- H. mar 115. Wigberti poſſeſſiones diripit 116. Wig- bertum morti addicit 118 Saxones adverſus eum Hammrstein carcer Borzivogii & Wigberti 100. Heilbirg filia S. Leopoldi nubit Borzivogio 37. inſurgunt. vincitur, fugatur 128. coguntur adverſus apud fratrem pro marito intercedit 137. moritur eum ſynodi , in Italiam redit 132. Wigbertum e 276. 277. carcere dimittit 141. ſecundo coronatur 144. ex- Helena uxor Belæ Regis Hung. 231. filia Fride communicatur 146. ſerio agit de reconciliatinne cum eccleſia 155. remittit inveſtituras Papæ 158. rici Dneis a Manuele Imp. Orientis pro nepote ſponſa petitur, mittitur 435. 436. 437. partes Wigberti ſuſcipit 160. arroganter illi Lotha- Helicha uxor Conradi Ducis munifica in Plaſ- rius Dux Saxoniæ Sobieslaum commendat , adver- ſenſe monaſterium 591. ſus illum expeditionem indicit 165. S Ottonem ad Henricus IV. Imp. Moguntiam ſynodum indicit converſionem Pomeranorum mittit 172. moritur 4. a Machtilde depulſus redit in Germaniam 23. ſine herede 178. Hermannum epiſcopum Prag. inveſtit, Borzivogio Henrieus VI. Imp. præcipit Conrado populatio- dat vexillum 29. filium Henricum Regem Rom- nem Miſniæ 592. renunciatus Vicarius Imperii, ex- coronari facit 34. fallit Principes & epiſcopós 35. peditionem Italicam ſuſcipit , petit a Papa coronari fimulat expeditionem ſacram & concordiam cum 596. 597. coronatur 599. ei Henricus epiſcopus PARS VI. AMNAL. HAGEC. Oooo Prag-
☞ pus defunctus 448. imponitur ei negotium Kune- cenſis fundationis 532. in Strahof ſermones haber 536. 537. ager ad visitanda monasteria proficiſci- tur 550. inviſit ad Conradum Mor. Marchionem 551. graviter infirmatur, moritur, ejus laudes 559. Gcerliez caſtrum conditur 214. Grabiſſa Comes auro emitur 57. eum capere con- ſtituit Borzivogius, ad Wladislaum fugit 71. Præfe- ctus caſtri �rag. 96. 97. ſummus Camerarius confun- dator Oſſecæ 62°. 629. 636. Gradecenſis provincia Sobieslao conceditur 120. Granice eremus fundatur in Moravia 465. Gregorius VIII. fit Papa 579. ejus epiſtola 580. Cardinalis in Bohemiam miſſus 201. 622. Antipapa capitur 155. Groiza Wigberti ditio & urbs munitur, oppugna- tur 116. Imperatori ceditur 118. recuperatur 140. poſt mortem filii Henrici ad Bertham ſororem, de- mum ad Dedonem Conradi filium pervenit 24I. Guelfo Henrici Leonis filius bellum movet Du- ci Auſtriæ 293 res novas molitur 323. Hugonem Palatinum bello petit 443. peſte exſtinguitur 448. Guido Cardinalis urget in Boh. cœlibatum ſacer- dotum 287. 28s. 291. 292. Oppatovicii legatione fungitur ib. ſuſpendit Abbatem Sazav. 292. Blande- ratenſis Comes deditionem ſuadet Mediolanenſibus 390. unus e Poteſtatibus Italiæ nominatur 400. Guoſdez Groshain hodie ejus fitus 160. Papa, excommunicatur 55. ab eo deſeiſcit filius , adverſus eum exercitum parat 64. eflagitat Borzi- vogii auxilia, potitur Ratisbona urbe 65. ab en re- cedit Borzivogius ib. fugit e caſtris, a Borzivogio per Bohemiam ad Saxoniam deducitur 66. a filio ſalvum conductum impetrat , placare filium cona- tur 68. 69. repetuntur ab eo regalia ib. novas tur- bas ciet, novum antipapam creat, per Borzivogium reconciliationem cum filio quærit, moritur 72. Henricus V. Imp. coronatur rex Rom. 34. de- ſeiſeit a patre, concilium adverſus parrem celebrat 64. e baptiſmo levat Suatopluci filium, Suatoplu- cum ſibi fœderat ib. So. Norimbergam expugnat 65. ad eum accedit Borzivogius ib. inſequitur pa- trem, eum in cuſtodiam mittit 68. 69. armis pa- trem premit, Suatoplucum ad ſe evocat 72. 74. 75. Presburgum obſidet, infectis rebus redit 81. ſuadet Suatopluco necem Wrſſoveciorum 82. Poloniam in- vallit, clade afficitur 90. 91. de occiſo Suatopluco dolet 93. deſignat Ottonem Ducem Boh. a Wig- berto e Polonia reduci petit 94. ei concedit, ut Bor- zivogium in principatum reducat 95. demulcetur auro, Borzivogium & Wigbertum evocat , in Bohe- miam cum exercitu procedit, Wigberto ſeniori of- fenſus 100. Ratisbonæ comitia agit, ſimulat concor- diam cum Papa, in Italiam proficiſcitur 102. fallit Paſchalem Papam 108. eum captivum abducit 109. 110. ei mortem minatur ib. coronatur Romæ, cu- ſtodia ſolvit Wigbertum Juniorem I1I. excommu- nicatur 113. invadit hereditatem Udairici de Wim- H. mar 115. Wigberti poſſeſſiones diripit 116. Wig- bertum morti addicit 118 Saxones adverſus eum Hammrstein carcer Borzivogii & Wigberti 100. Heilbirg filia S. Leopoldi nubit Borzivogio 37. inſurgunt. vincitur, fugatur 128. coguntur adverſus apud fratrem pro marito intercedit 137. moritur eum ſynodi , in Italiam redit 132. Wigbertum e 276. 277. carcere dimittit 141. ſecundo coronatur 144. ex- Helena uxor Belæ Regis Hung. 231. filia Fride communicatur 146. ſerio agit de reconciliatinne cum eccleſia 155. remittit inveſtituras Papæ 158. rici Dneis a Manuele Imp. Orientis pro nepote ſponſa petitur, mittitur 435. 436. 437. partes Wigberti ſuſcipit 160. arroganter illi Lotha- Helicha uxor Conradi Ducis munifica in Plaſ- rius Dux Saxoniæ Sobieslaum commendat , adver- ſenſe monaſterium 591. ſus illum expeditionem indicit 165. S Ottonem ad Henricus IV. Imp. Moguntiam ſynodum indicit converſionem Pomeranorum mittit 172. moritur 4. a Machtilde depulſus redit in Germaniam 23. ſine herede 178. Hermannum epiſcopum Prag. inveſtit, Borzivogio Henrieus VI. Imp. præcipit Conrado populatio- dat vexillum 29. filium Henricum Regem Rom- nem Miſniæ 592. renunciatus Vicarius Imperii, ex- coronari facit 34. fallit Principes & epiſcopós 35. peditionem Italicam ſuſcipit , petit a Papa coronari fimulat expeditionem ſacram & concordiam cum 596. 597. coronatur 599. ei Henricus epiſcopus PARS VI. AMNAL. HAGEC. Oooo Prag-
Strana 658
zał SRD radza Prag. fuos fratrneles commendat 601. 602, euml mediator inter Lotharium & Sobieslaum 188 px effendit Ortocarus 605. odium mąagis incendit Hen-|trinus filij Sobieslai,ei ditiones fuas legat 199. Con. ricus Prag. epifcopus, eum cum Wladislao exau&to-|radus cjus cuftodix creditur 200. inferioris Lufatie- rat 608, 6c9, precipit inyadi Mifniam 619, ad (a-|fit Marchio 216. moritur 163. 24c, ejus heres De- €radi expeditionem animat Principes 622. affumit|do filius Conradi Marchionis Mifnen(is 24c. 241. eracem 623. recipit Oztocaruim in gratiam 626. ve-|an. pagum Mifenji Sobieslao hereditate tranfcripfe- neno extinguitur 643. rit 254. Henricus Drzetislaus epifcopus Prag, & Dux Boh.| | Henricus Marchio Auftriæ ft Dux Bavariæ 263 Parifiis cxcatus DoZtor 530. fis Przpefitus Wifle-, WIzdigiao auxjliatar 271. ci Guzlfo. bellum infert hradenfis $15. 534. Pragenfis cpi(copus creatur 535|293. a Geyza bello petitur , vinrit, vincitur 300, ordinatur Diaconus $36. fepelit Gedefcaleum 559.|citatus ad curies Imper, non comparet, eum de- Clerieos Silo: ordinat 560. liberstis erga Meliten-|fendit Wladislaus 345, 346. Bavaria illi abjudi. fes 566, 570. excommunicat Theobaldumi 573.|catur 347, fæderatar Regi Hung. 348, contemnit 574- ad Lap. concedir depofiturus querclam adver- imperatoris hortamenta 350. 351. 352. 356. tran- fus l'ridericum. Ducem 575, confecrat ecelefiam in|figit cum eodem 357. reconciliatur penitus Henri- Bogifltie $48. cum eo lis componitur 549. decla- ratur. Princeps Imperii & immanis a fubjgétione Du- cis Boh. 575. adverfaur Wazlao 601, lnperajeri Ottocarem & Wadislaum commendat cmn promif- fione fex millium marearum 602, obfes apud Im- peratorem, extraditur illi Praga ib, redit ad [mpe- ratorem obfíes 604. 607. ira(citur Ottocaro, eum iim odium Imperatoris inducit, fafcipit Principatuin Boh, ab Imperatorc obletum 608, ad eum accedunt Op- timates Boli. 610. Wladislaum Moraviz exturbat 617 feribit fe Marckionem Moraviæ 618, arma conver tit in Mifniam śl. 619.aflumit crucem, deponit. 623 munificus in ecclefam Pragenfem, Lucenfem, & Waldfalenfem 624. zger Legatum Apoftolicum honorifice excipit 631. confirmat "Teplenfem fan- dationem 635. 636. Egram (e transfert , Wladis- laum capi jubet, moritur, corpus per Offecam trans- fear Doxanam 639. 640. cjus laus , figillum bi- laterale 641. . Henricus frater Wladislai Regis 176. pro fratre puguat, Bujdiffinam mittitur ad conicribendum ex-] ercitum 270, crucem affüumit 307. au fuerit fun- dator Nepomucenfis monafterii 345. ordinem Hie- rofolymitamum a(fuümit 342. cum fratre Poloniam invadit 367, pro fponfa Friderici ad Hung. mitti- tur 370. fübfícriptus teftis 40$. 409» 453. 465. in- tercít comitiis Altenburgi 438. ejus dies enniver- farius 477. 487, 639. Henricus Wigherti Groicenfis junior filius 88. ad Saxones (e confert, reus Majeftatis læfæ declara- ter 118, ad cum fe convertit Sobieslaus 165. 167. co, crcatur prinus Dux Auftriæ 360, quartamn aci- em ante Medielanuun obtinet 388, infgltum in ur- bem facit 390. redit 397. Dux Auflriæ patrocini- un Adalberu Bohemi füfeipit 496, ejus terre in- vaduntur 494. 496. 497. Conradum in Moravia 4nulctat 498. Sobieslaum — belle füpegat, moritur 505, ses. Henricus Leo Dux Bavarig adverfue Lotharium infurgit 180. Vicarius Imperii-221. ei Lotharius moriturus clenodia Imperii tradit , ambit lmperia- lem eoronam, eogitur regalia reftitueze 246. priva- tur Ducatu Bavarig & Saxoniæ 252, 253. turbas concit , non ceflat fe fcribere Ducem Bavariz, ei rur(um adjudicatur 34^. pro eo laborat Fridericue Imp. 349. 3 50, inveltitur Ducatu Bavariæ 352. 336. reconciliatur penitus Duci Auftriæ 360. banno Imp. feritur 529. bello vincitur 534, Henricus Friderici Imp, filius fit Rex Rom. 462. $55. filius Regis Conradj defponfatur cum filia Re- gis Hung. 252. Vicarius Imp. defendit Agnetem Wladislai Poloni conjugem 316. 3 17. inveftit Da- nielem Prag. epifcopum: 320. moritur 329. Mar- chio Mifniæ € Lucenfs moritur 167, filius Suato- plucé nafcitur, ejus patriuum agit lmperator 79. Ar- chiepifcopus Moguntinus moritur 243. epifcopus. Frifugenfi 48. 49- epifcopus Ratisboneufs tuetur partes Guelfonis 293. Abbas Brzevuovienfs 465. Decanus Pragenfis: crucem a(lamit. adverfus. Pome- ranos 311. Prapgofaus Pertbesgadinen&is in Archiep, Salisburgenfem intruditur 190. Ordinis Premonuftr, Medicus, fundator Parthenonis Luncvicenfis a ere
zał SRD radza Prag. fuos fratrneles commendat 601. 602, euml mediator inter Lotharium & Sobieslaum 188 px effendit Ortocarus 605. odium mąagis incendit Hen-|trinus filij Sobieslai,ei ditiones fuas legat 199. Con. ricus Prag. epifcopus, eum cum Wladislao exau&to-|radus cjus cuftodix creditur 200. inferioris Lufatie- rat 608, 6c9, precipit inyadi Mifniam 619, ad (a-|fit Marchio 216. moritur 163. 24c, ejus heres De- €radi expeditionem animat Principes 622. affumit|do filius Conradi Marchionis Mifnen(is 24c. 241. eracem 623. recipit Oztocaruim in gratiam 626. ve-|an. pagum Mifenji Sobieslao hereditate tranfcripfe- neno extinguitur 643. rit 254. Henricus Drzetislaus epifcopus Prag, & Dux Boh.| | Henricus Marchio Auftriæ ft Dux Bavariæ 263 Parifiis cxcatus DoZtor 530. fis Przpefitus Wifle-, WIzdigiao auxjliatar 271. ci Guzlfo. bellum infert hradenfis $15. 534. Pragenfis cpi(copus creatur 535|293. a Geyza bello petitur , vinrit, vincitur 300, ordinatur Diaconus $36. fepelit Gedefcaleum 559.|citatus ad curies Imper, non comparet, eum de- Clerieos Silo: ordinat 560. liberstis erga Meliten-|fendit Wladislaus 345, 346. Bavaria illi abjudi. fes 566, 570. excommunicat Theobaldumi 573.|catur 347, fæderatar Regi Hung. 348, contemnit 574- ad Lap. concedir depofiturus querclam adver- imperatoris hortamenta 350. 351. 352. 356. tran- fus l'ridericum. Ducem 575, confecrat ecelefiam in|figit cum eodem 357. reconciliatur penitus Henri- Bogifltie $48. cum eo lis componitur 549. decla- ratur. Princeps Imperii & immanis a fubjgétione Du- cis Boh. 575. adverfaur Wazlao 601, lnperajeri Ottocarem & Wadislaum commendat cmn promif- fione fex millium marearum 602, obfes apud Im- peratorem, extraditur illi Praga ib, redit ad [mpe- ratorem obfíes 604. 607. ira(citur Ottocaro, eum iim odium Imperatoris inducit, fafcipit Principatuin Boh, ab Imperatorc obletum 608, ad eum accedunt Op- timates Boli. 610. Wladislaum Moraviz exturbat 617 feribit fe Marckionem Moraviæ 618, arma conver tit in Mifniam śl. 619.aflumit crucem, deponit. 623 munificus in ecclefam Pragenfem, Lucenfem, & Waldfalenfem 624. zger Legatum Apoftolicum honorifice excipit 631. confirmat "Teplenfem fan- dationem 635. 636. Egram (e transfert , Wladis- laum capi jubet, moritur, corpus per Offecam trans- fear Doxanam 639. 640. cjus laus , figillum bi- laterale 641. . Henricus frater Wladislai Regis 176. pro fratre puguat, Bujdiffinam mittitur ad conicribendum ex-] ercitum 270, crucem affüumit 307. au fuerit fun- dator Nepomucenfis monafterii 345. ordinem Hie- rofolymitamum a(fuümit 342. cum fratre Poloniam invadit 367, pro fponfa Friderici ad Hung. mitti- tur 370. fübfícriptus teftis 40$. 409» 453. 465. in- tercít comitiis Altenburgi 438. ejus dies enniver- farius 477. 487, 639. Henricus Wigherti Groicenfis junior filius 88. ad Saxones (e confert, reus Majeftatis læfæ declara- ter 118, ad cum fe convertit Sobieslaus 165. 167. co, crcatur prinus Dux Auftriæ 360, quartamn aci- em ante Medielanuun obtinet 388, infgltum in ur- bem facit 390. redit 397. Dux Auflriæ patrocini- un Adalberu Bohemi füfeipit 496, ejus terre in- vaduntur 494. 496. 497. Conradum in Moravia 4nulctat 498. Sobieslaum — belle füpegat, moritur 505, ses. Henricus Leo Dux Bavarig adverfue Lotharium infurgit 180. Vicarius Imperii-221. ei Lotharius moriturus clenodia Imperii tradit , ambit lmperia- lem eoronam, eogitur regalia reftitueze 246. priva- tur Ducatu Bavarig & Saxoniæ 252, 253. turbas concit , non ceflat fe fcribere Ducem Bavariz, ei rur(um adjudicatur 34^. pro eo laborat Fridericue Imp. 349. 3 50, inveltitur Ducatu Bavariæ 352. 336. reconciliatur penitus Duci Auftriæ 360. banno Imp. feritur 529. bello vincitur 534, Henricus Friderici Imp, filius fit Rex Rom. 462. $55. filius Regis Conradj defponfatur cum filia Re- gis Hung. 252. Vicarius Imp. defendit Agnetem Wladislai Poloni conjugem 316. 3 17. inveftit Da- nielem Prag. epifcopum: 320. moritur 329. Mar- chio Mifniæ € Lucenfs moritur 167, filius Suato- plucé nafcitur, ejus patriuum agit lmperator 79. Ar- chiepifcopus Moguntinus moritur 243. epifcopus. Frifugenfi 48. 49- epifcopus Ratisboneufs tuetur partes Guelfonis 293. Abbas Brzevuovienfs 465. Decanus Pragenfis: crucem a(lamit. adverfus. Pome- ranos 311. Prapgofaus Pertbesgadinen&is in Archiep, Salisburgenfem intruditur 190. Ordinis Premonuftr, Medicus, fundator Parthenonis Luncvicenfis a ere
Strana 659
bus graſſantem deterretur ab itinere, per Romam Herkenbertus princeps belli audax cadit 387. Hermannus epiſcopus Pragenſis e Præpoſitura redit ib. 638. impetrat a Papa confirmationem fun- dationis ſuæ, & Abbati Teplenſi infulam ib. Boleslavienfi aſſumptus 28. inveſtitur ab Imp. 29. Hroznata peregrinatur Hieroſolymam, munera recipit caſtrum Podivin 30. ordinatur preshyter Zdiconis defert 341. munificus in Melitenſes 582. 31. conſeeratur epiſcopus 35. conſecrat eccleſiam 36. diſponit Brzetislaum Ducem ad mortem 39. 590. 591. Borzivogium ad Principatum evocat 46. ei commit- Hubertus Archiepiſcopus Mediolanenſis ſupplex titur defenſio urbis 67. ad S. Ottonein epiſcopum pro ſuis civibus gratiam Imperatoris implorat 391 Bamberg, diſcedit, gravatur exactionibus 76. Pra- coram Imp. ritu Ambroſiano ſacris operatur 392. ga obrutus cuſtoditur 96. Wladislai partes tuetur, Hugo Marchio Montis ferrati ante Mediolanum ingratus Borzivogio 100. author ſimultatis inter cum Imp. 388. Comes Palatinus novas turbas ciet Wladislaum & Ottonen 103. privatur jure fori in 442. 443. Sekirkoſtel 104. pacem componit cum Sobieslao Hundsfeld locus in Silefia cladis Henricianæ 92. Hungari cædunt cohortes Wladislai 130. fugiunt, 108. intereſt ſynodo 131. adjuvat Borzivogium exulem 137. moritur 155. ejus laus 156. ſubmerguntur 131. cum Græcis bellum gerunt 203. 204. Hungariam vaſfat Suatoplucus 29. 80. 89. Hermannus Carinthiæ Dux gener Sobieslai in- vadit Auſtriam 494.495. Palatinus Rheni foderatus Hunnobrodenfis gratioſæ iconis initia 530. Wladislao 350. 351. 352. Præpoſisus Pragenſis mo- ritur 227. Heroldus Canonicus Prag, miſſus ad ſynodum ab epiſcopo Prag. 118. Hieroſolymam expeditio ſacra ſuſcipitur 11. 12. expugnatur a Chriſtianis 34. S. Hildegardis epiſtola ad Henricum Prag. epi- ſcopum, ejus mors præmature hactenus adnorata 515. 516. Hodiegovii ſententia, quid de ea ſentiendum 553. Hona fluvius Moraviæ hodie Hanna 547. Honorius H. fit Papa 171. legationem mittit in Boh. 301 moritur 212. Horzislaus primus Abbas Sedlecenſis 286. Hoſpitum legiones idem ac ſtipendiariæ extra- neæ 13. Hostinhradecz castrum renovatur 255. 256. Hradiſſtienſe Ordinis S. Benedicti monasterium ad Olomucium , ejus donationes confirmat Wla- dislaus Rex 408. expilatur, vaftatur 415.416.417. dilapſis monachis inducuntur Præmonſtratenſes ib, 418. 329. uſque 334. monaſterinm Ordinis ſancti Benedicti in Bohemia fundatur 429. B. Hroznata fundator monaſterii Teplenſis Ord. Præmonſtrat, 615. 616. cruce fignatur 632. te- ſtamentum condit , fundationem ſuan confirmat 633. 634. 635. iter Hieroſolymam ingreditur 636 non fuit illi votum Hieroſolymitanum in funda- tionem Teplenſem converſum, ob luem in navi- J. Jacobus Archiepiſcopus Gneſnenfis fratrum im- puberum Wladislai defenſionem ſuſcipit 304. Agne- tem Wladislai uxorem fulmine eccleſreſtico ferit 316. ab Eugenio Papa anathemate percellitur 322. 323. Præpotens Judeeus apoſtata omnibus mulcta- tur , quod ſacra profanaverit 169. Janowicii in Moravia hoſpitale Melitenfium 547. Jaromir caſfrum cuſtodiæ locus Braezislai 188. Jaromirus filius Wladislai I. 170. filius Borzi- vogii cum 300. equis in expeditionem Italicam mit- titur 221. moritur 249. Ida prima Doxanenſis Prælata 282. Jenikow vieus 329. Indictio Conſtantiniana uſitata in Boh. 125. Innocentius II. fit Papa 213. in concilio Wirci- burgi legitimus Pontifex agnoſcitur 214. urget cœ- libatum Clericorum 287. moritur 289. hujus no- minis III. Oſſecenſem cauſam epiſcopo Prag, com- mittit 614. Inveſtitura eptſcoporum rurſum conceditur Pa- pæ 158« eam ſibi arrogat Wladislaus Dux Bohr. 645. Inundatio grandis Moldavæ 268. Inſulanum cœnobium aliter Oſtrovienſe dictum, in id munifieus Wlodislaus 318. Joanmes fit apiſcopus Prag. 233. conſecratur 237 Oo0o 2 ab
bus graſſantem deterretur ab itinere, per Romam Herkenbertus princeps belli audax cadit 387. Hermannus epiſcopus Pragenſis e Præpoſitura redit ib. 638. impetrat a Papa confirmationem fun- dationis ſuæ, & Abbati Teplenſi infulam ib. Boleslavienfi aſſumptus 28. inveſtitur ab Imp. 29. Hroznata peregrinatur Hieroſolymam, munera recipit caſtrum Podivin 30. ordinatur preshyter Zdiconis defert 341. munificus in Melitenſes 582. 31. conſeeratur epiſcopus 35. conſecrat eccleſiam 36. diſponit Brzetislaum Ducem ad mortem 39. 590. 591. Borzivogium ad Principatum evocat 46. ei commit- Hubertus Archiepiſcopus Mediolanenſis ſupplex titur defenſio urbis 67. ad S. Ottonein epiſcopum pro ſuis civibus gratiam Imperatoris implorat 391 Bamberg, diſcedit, gravatur exactionibus 76. Pra- coram Imp. ritu Ambroſiano ſacris operatur 392. ga obrutus cuſtoditur 96. Wladislai partes tuetur, Hugo Marchio Montis ferrati ante Mediolanum ingratus Borzivogio 100. author ſimultatis inter cum Imp. 388. Comes Palatinus novas turbas ciet Wladislaum & Ottonen 103. privatur jure fori in 442. 443. Sekirkoſtel 104. pacem componit cum Sobieslao Hundsfeld locus in Silefia cladis Henricianæ 92. Hungari cædunt cohortes Wladislai 130. fugiunt, 108. intereſt ſynodo 131. adjuvat Borzivogium exulem 137. moritur 155. ejus laus 156. ſubmerguntur 131. cum Græcis bellum gerunt 203. 204. Hungariam vaſfat Suatoplucus 29. 80. 89. Hermannus Carinthiæ Dux gener Sobieslai in- vadit Auſtriam 494.495. Palatinus Rheni foderatus Hunnobrodenfis gratioſæ iconis initia 530. Wladislao 350. 351. 352. Præpoſisus Pragenſis mo- ritur 227. Heroldus Canonicus Prag, miſſus ad ſynodum ab epiſcopo Prag. 118. Hieroſolymam expeditio ſacra ſuſcipitur 11. 12. expugnatur a Chriſtianis 34. S. Hildegardis epiſtola ad Henricum Prag. epi- ſcopum, ejus mors præmature hactenus adnorata 515. 516. Hodiegovii ſententia, quid de ea ſentiendum 553. Hona fluvius Moraviæ hodie Hanna 547. Honorius H. fit Papa 171. legationem mittit in Boh. 301 moritur 212. Horzislaus primus Abbas Sedlecenſis 286. Hoſpitum legiones idem ac ſtipendiariæ extra- neæ 13. Hostinhradecz castrum renovatur 255. 256. Hradiſſtienſe Ordinis S. Benedicti monasterium ad Olomucium , ejus donationes confirmat Wla- dislaus Rex 408. expilatur, vaftatur 415.416.417. dilapſis monachis inducuntur Præmonſtratenſes ib, 418. 329. uſque 334. monaſterinm Ordinis ſancti Benedicti in Bohemia fundatur 429. B. Hroznata fundator monaſterii Teplenſis Ord. Præmonſtrat, 615. 616. cruce fignatur 632. te- ſtamentum condit , fundationem ſuan confirmat 633. 634. 635. iter Hieroſolymam ingreditur 636 non fuit illi votum Hieroſolymitanum in funda- tionem Teplenſem converſum, ob luem in navi- J. Jacobus Archiepiſcopus Gneſnenfis fratrum im- puberum Wladislai defenſionem ſuſcipit 304. Agne- tem Wladislai uxorem fulmine eccleſreſtico ferit 316. ab Eugenio Papa anathemate percellitur 322. 323. Præpotens Judeeus apoſtata omnibus mulcta- tur , quod ſacra profanaverit 169. Janowicii in Moravia hoſpitale Melitenfium 547. Jaromir caſfrum cuſtodiæ locus Braezislai 188. Jaromirus filius Wladislai I. 170. filius Borzi- vogii cum 300. equis in expeditionem Italicam mit- titur 221. moritur 249. Ida prima Doxanenſis Prælata 282. Jenikow vieus 329. Indictio Conſtantiniana uſitata in Boh. 125. Innocentius II. fit Papa 213. in concilio Wirci- burgi legitimus Pontifex agnoſcitur 214. urget cœ- libatum Clericorum 287. moritur 289. hujus no- minis III. Oſſecenſem cauſam epiſcopo Prag, com- mittit 614. Inveſtitura eptſcoporum rurſum conceditur Pa- pæ 158« eam ſibi arrogat Wladislaus Dux Bohr. 645. Inundatio grandis Moldavæ 268. Inſulanum cœnobium aliter Oſtrovienſe dictum, in id munifieus Wlodislaus 318. Joanmes fit apiſcopus Prag. 233. conſecratur 237 Oo0o 2 ab
Strana 660
ab Imp, precipuo honore excipitur, ordinat Sazav. Abbatein, confecrat. ecclefiam 238. infirinatur 233. 254. legat faculeates (as ad fundandum in Boh, Ordinem Premonttrat, is merito primus Straho- fii dicendus fundator 254. 275. moritnr 254. 255, Joannes 1I. epitepas Olomuc. in fynodo 131. Foaunes II, fit epifcopus Olom. 77. moritur, emit Cremfirium 188, 189. Dujus nominis III. fit cpi feopas 336, moritur 373. hujus nominis IV, fit ep. Olom, 374, inveftitur, conficratur, ei aulteritas im- ponendz Wladislao coronz conceditur 379. trans- fert Premonftrarenfce Hradifftium ex urbe 333.| 334. vadimonium juratum deponit 415. moritur| . Kamenec caftrum in Silefia conditur 15. 14.33 Ordinis Ciftercienfis monafterium ib. * Kaunicenfium Comitum primz memorie | 531, Klattovie cenobium Ord. S. Benedicti fabulo- fum 47. uti & Parthenon 176. 177. 399. provin: cis nunquam donata Theobaldo 282. 290. hiftc- ria urhis füblefta 450. Klattowsky Joannes infignis fabulator 450s Kogata moritur 157. : Krawer Conradus & Hertwicus condunt civita: tem Biclam 153. Krziwofud capitis damnatur 209. Kiziwokladi cuftoditur Otto Dux Mor. 105. Kunicz Wilhelmus de. . fzvit in ecclefias Au- 474. 475. Cardinalis ad dijudicandam caufam Mein,|ftriz, fulmine Apoltolico percullus 498, fundat hardi epifcopi defignatus 218. flins Ga Wr{fove-|Parthenonem Ord. Præmonttr. 550. 551. e pra. citis ficarium fuübornat in necem Suatopluci 92. na-|lio feliciter evadit 564. ribus & o.ulis orbatur 101, Guefuenfss arcoiepifco- Kaniczium in Moravia occupant Moniales Ord, pus non fuit author hiftorig Polone 5%. primus Pramonftrat. 531. 532. 55. incenditur 565. pros Abbas Lizoniifiiicifis 293, [tha uxor Dacis Suatopluci 79. filiu S, Leopoldi nubit Luitoldo Duci Znoymenfi 50. 595. Judiei cogantur ad baprifinum a cruce fignatis 17 redeunt ad vomitum t*. omnibus fpoliantur 24 ob infantem occifüm Prage trucidati 234. corum fynagoga coriburitar 271, Praga expelluntur 530. 579. pe prælium 564 Kyrafia interfestor Bofci Wrilovecii $5« L. Tadislaus Rex Hungar. Brzetislao bellum infere 13. 15. 16. ad eum Ottonis Ducis Moraviæ filii confugiunt, moritur ib, Irater (icyze ejus partes uditha rezina (oror T.udaovici altera uxopr Wla-{tuetur Imperator Oricntis, recipitur, moritur 530. 6 D I I dislai regis 343. intercft confecrationi eeclefiz 440. 441. precipua author electi Gedcboldi epifcopi Lata Curia Progz donatur ecclefiz Pragenfi 3T. Lanckheim Ordinis Cifterc. monatleriuim, indg Prag. 454. 457. inter hwachia illius occiditur Wois-|coloniz Plaffium deductz 301. 302. laus Comes 467. condit Prage pontem 47c. fun- dat Teplicii Benediétina$ 472, concedit cum ma- rito in. predium , ejus mors 481, Juditha filia Wratislai regis uxor Wigberti Groi- cenfis ej in prefidinm ædificavit maritus urbem Sworz 250, intereft coronata. dedicationi ecclefie Landsberg Baro Boh. belli cadit. 443» Lafto halecum quid fit? Legio quot capitum 67. Lco bicaudatus clypeus Boh, an a Friderico I. Imp repetendus? 394. Leopoldus Pulcher Marchio: Auftrie moritur 20 zo 9 Pegayienfis 20. 21, moritur 88. Pegaviæ fepulta gg filia illius nupta Dnci Borzivogio 37. altera Lui. Joror Bo Hroznata 634. Jurik Mare(calcus Wladislai a Turcis occifüs 309 toldo 50. . S. Lcopoldus Marchio Auftrie Imperator: aus monachus folizavius erqmum Granice inftituit 465. |xilia fert, recedit ab co ad filium 65. jungit arma K. Iadibor Princeps Pomeranie 311, Wladislao 137. caftrum ferreum demolitur. 145. candidatus Romani Imperii 178. moritur 24", fili- ui;$, Leopoldi ducit Mariam filiam Sobieslai uxo» rem 247, accipit Ducatum Bavariz 253. Henricum Bavarum armis depellit 253. cjusforor nubit m Se
ab Imp, precipuo honore excipitur, ordinat Sazav. Abbatein, confecrat. ecclefiam 238. infirinatur 233. 254. legat faculeates (as ad fundandum in Boh, Ordinem Premonttrat, is merito primus Straho- fii dicendus fundator 254. 275. moritnr 254. 255, Joannes 1I. epitepas Olomuc. in fynodo 131. Foaunes II, fit epifcopus Olom. 77. moritur, emit Cremfirium 188, 189. Dujus nominis III. fit cpi feopas 336, moritur 373. hujus nominis IV, fit ep. Olom, 374, inveftitur, conficratur, ei aulteritas im- ponendz Wladislao coronz conceditur 379. trans- fert Premonftrarenfce Hradifftium ex urbe 333.| 334. vadimonium juratum deponit 415. moritur| . Kamenec caftrum in Silefia conditur 15. 14.33 Ordinis Ciftercienfis monafterium ib. * Kaunicenfium Comitum primz memorie | 531, Klattovie cenobium Ord. S. Benedicti fabulo- fum 47. uti & Parthenon 176. 177. 399. provin: cis nunquam donata Theobaldo 282. 290. hiftc- ria urhis füblefta 450. Klattowsky Joannes infignis fabulator 450s Kogata moritur 157. : Krawer Conradus & Hertwicus condunt civita: tem Biclam 153. Krziwofud capitis damnatur 209. Kiziwokladi cuftoditur Otto Dux Mor. 105. Kunicz Wilhelmus de. . fzvit in ecclefias Au- 474. 475. Cardinalis ad dijudicandam caufam Mein,|ftriz, fulmine Apoltolico percullus 498, fundat hardi epifcopi defignatus 218. flins Ga Wr{fove-|Parthenonem Ord. Præmonttr. 550. 551. e pra. citis ficarium fuübornat in necem Suatopluci 92. na-|lio feliciter evadit 564. ribus & o.ulis orbatur 101, Guefuenfss arcoiepifco- Kaniczium in Moravia occupant Moniales Ord, pus non fuit author hiftorig Polone 5%. primus Pramonftrat. 531. 532. 55. incenditur 565. pros Abbas Lizoniifiiicifis 293, [tha uxor Dacis Suatopluci 79. filiu S, Leopoldi nubit Luitoldo Duci Znoymenfi 50. 595. Judiei cogantur ad baprifinum a cruce fignatis 17 redeunt ad vomitum t*. omnibus fpoliantur 24 ob infantem occifüm Prage trucidati 234. corum fynagoga coriburitar 271, Praga expelluntur 530. 579. pe prælium 564 Kyrafia interfestor Bofci Wrilovecii $5« L. Tadislaus Rex Hungar. Brzetislao bellum infere 13. 15. 16. ad eum Ottonis Ducis Moraviæ filii confugiunt, moritur ib, Irater (icyze ejus partes uditha rezina (oror T.udaovici altera uxopr Wla-{tuetur Imperator Oricntis, recipitur, moritur 530. 6 D I I dislai regis 343. intercft confecrationi eeclefiz 440. 441. precipua author electi Gedcboldi epifcopi Lata Curia Progz donatur ecclefiz Pragenfi 3T. Lanckheim Ordinis Cifterc. monatleriuim, indg Prag. 454. 457. inter hwachia illius occiditur Wois-|coloniz Plaffium deductz 301. 302. laus Comes 467. condit Prage pontem 47c. fun- dat Teplicii Benediétina$ 472, concedit cum ma- rito in. predium , ejus mors 481, Juditha filia Wratislai regis uxor Wigberti Groi- cenfis ej in prefidinm ædificavit maritus urbem Sworz 250, intereft coronata. dedicationi ecclefie Landsberg Baro Boh. belli cadit. 443» Lafto halecum quid fit? Legio quot capitum 67. Lco bicaudatus clypeus Boh, an a Friderico I. Imp repetendus? 394. Leopoldus Pulcher Marchio: Auftrie moritur 20 zo 9 Pegayienfis 20. 21, moritur 88. Pegaviæ fepulta gg filia illius nupta Dnci Borzivogio 37. altera Lui. Joror Bo Hroznata 634. Jurik Mare(calcus Wladislai a Turcis occifüs 309 toldo 50. . S. Lcopoldus Marchio Auftrie Imperator: aus monachus folizavius erqmum Granice inftituit 465. |xilia fert, recedit ab co ad filium 65. jungit arma K. Iadibor Princeps Pomeranie 311, Wladislao 137. caftrum ferreum demolitur. 145. candidatus Romani Imperii 178. moritur 24", fili- ui;$, Leopoldi ducit Mariam filiam Sobieslai uxo» rem 247, accipit Ducatum Bavariz 253. Henricum Bavarum armis depellit 253. cjusforor nubit m Se
Strana 661
9 dislao 261. moritur 267. Dux Auſtriæ ab Impe- Lucæ in Moravia ad Znoymam ſundatur Ordo ratore in Italia confirmatur 505. accuſat Sobiesla- Præmonſtrat. 595. 596. Lucas Archiepiſcopus Strigonienſis 405. Præ- um 506. bello eum ſuperat , obſidet Olomucium 507. auxilium fert Friderico Duci 506. 557. Co- monſtratenſis religioſus male tractatur 295. Lucius II. fit Papa, confirm. eccleſiæ Wiſſegra- miti Pogen foederatur 604. Leskonis Poloniæ Ducis filius obſes Pragæ, mo- denſi privilegia 292. moritur 298. 299, hujus ne- minis III. moritur 566. ritur 369. Libicium caſtrum ſpoliatur 84. 85. Luczko locus celebrati conventus inter Dueem Libuze hodie Lubena obſidetur 161. Boh. & Regem Hung, 31. Limburgii Comites Propincernæ Boh. 530. S. Ludmillæ velum illæſum in igne 36. ejus ſe- Litomericium ditio Mutinæ urbs Ducalis 17. pulchrum intactum in incendio eccleſiæ 272. Ludimilla ſoror Brzetislai Ducis capellam S. Tho- 48. Litomiſslium , hie a Brzetislao fundatur eccleſia mæ condit 39. filia Fridetici Ducis nupta Comiti 41. 42. 43. 45. epiſcopus Olomuc. fugitivus huc de Pogen 585. 604. tranſportatur 295. fundatur hic Ordo Præmonstr. Ludovicus Dux Bavariæ cæditur ab Ottocaro 296. 291. plurimis fundis donatur a Wladislao 453 604. prini loci Abbates 298. 565. Luh Præpoſitura Trebnicenſis monaſterii 99. Lodenicze rivus, hie cœſus Fridericus Dux 518. Lukarda nubit Brzetislao 4 Loreczkiorum diploma ſubleſtum 201. Luitoldus filius Conradi I. Duc. Boh. terris ſuis Lork per inſidias occidit Brzetislaum 38. perit ejicitur 32. conceditur illi caſtrum Rakuz 37. latro- in fuga 39. cinatur , obſidetur , fugit 38. recuperat provincias Lotharius Imperator qua Dux Saxoniæ adverſa- Moraviæ 47. fœderatus fratri Udalrico, fugit, pro- tur Wigberto, ad eum fecialem mittit Wladislaus vincias retinet, ducit uxorem filiam S. Leopoldi 160. 161. ad eum Sobieslaus confugit 164. arro- 50. fundat monaſterium Trebicenſe , moritur 99. ganter eum imperatori commendat, adverſus eum 112. ejus filii 121. curia & expeditio indicitur 165. eligitur Roman. Lunevicii fundatur Parthenon Ord. Præmonstr. Rex 178. Sobieslaus non comparet in ejus electi- ex eo coloniæ Pernecam, & Kunicium traductæ one, ei bellum indicit 179. 180. invadit Bohemi- 326. 327. 426. 550. am 183. ingenti clade afficitur 184. 185. clauſus Lupoldus filius Wladislai I. 170. filius Borzivo- gii Moravia depellitur 242, adverſus Wladislaum a Bohemo exercitu pacem Sobieslai quærit, recon- ciliatur 1 4. 195. Sobieslaum inducit ad obſiden- conſurgit 269. dam Norimbergam ib. 196. adverſus eum Conra- Luſatia a S. Bennone in religione reformata 73 dus regium nomen aſſumit ib. Sobieslai filium e ſuperior avellitur a Ducatu Boh. 111. 112. aliter Milzavia item Budiſſini & Miſeni dicta 215.216. baptiſmo levat 198. ejus auxilia implorat 200. ad Norimbergam expugnandamconvertitur, iterum So- recidit ad Sobieslaum 241.251. inferioris Marchio bieslaum evocat 206. concilium indicit adverſus A- fit Wigbertus 158. 162. in cam infunditur Lotha- nacletum antipapam, Innocentium II. reverentiſſime rius 161. excipit 214. periculum evadit ſub ruinam palatii Lypsky copiarum Boh. Dux 65. 221. Romæ coronatur 224. ad eum Hung. Rex Legatum mittit 228. ejus gratiam Fridericus Dux Sueviæ obtinet 234. Sobieslaum, & Boleslaum Po- lonum ad comitia evocat ib. Boleslaum militem ſu- um creat, tributum ab eo exigit 235. magnum illi honorem defert 236. 237. ſimili honore Pragen- ſem epiſcopum excipit 238. adverſus Roggerium exercitum dueit 239. moritur 245. M. S. Magdalenæ eccleſia Micro-Pragæ I69. Magdeburgi comitia Boleslao Polono indicta 375 in illis Wladislaus cum Boh. 376. Magnus Præfectus Wratislavienſis 14. Malin locus prælii 49. Mans-
9 dislao 261. moritur 267. Dux Auſtriæ ab Impe- Lucæ in Moravia ad Znoymam ſundatur Ordo ratore in Italia confirmatur 505. accuſat Sobiesla- Præmonſtrat. 595. 596. Lucas Archiepiſcopus Strigonienſis 405. Præ- um 506. bello eum ſuperat , obſidet Olomucium 507. auxilium fert Friderico Duci 506. 557. Co- monſtratenſis religioſus male tractatur 295. Lucius II. fit Papa, confirm. eccleſiæ Wiſſegra- miti Pogen foederatur 604. Leskonis Poloniæ Ducis filius obſes Pragæ, mo- denſi privilegia 292. moritur 298. 299, hujus ne- minis III. moritur 566. ritur 369. Libicium caſtrum ſpoliatur 84. 85. Luczko locus celebrati conventus inter Dueem Libuze hodie Lubena obſidetur 161. Boh. & Regem Hung, 31. Limburgii Comites Propincernæ Boh. 530. S. Ludmillæ velum illæſum in igne 36. ejus ſe- Litomericium ditio Mutinæ urbs Ducalis 17. pulchrum intactum in incendio eccleſiæ 272. Ludimilla ſoror Brzetislai Ducis capellam S. Tho- 48. Litomiſslium , hie a Brzetislao fundatur eccleſia mæ condit 39. filia Fridetici Ducis nupta Comiti 41. 42. 43. 45. epiſcopus Olomuc. fugitivus huc de Pogen 585. 604. tranſportatur 295. fundatur hic Ordo Præmonstr. Ludovicus Dux Bavariæ cæditur ab Ottocaro 296. 291. plurimis fundis donatur a Wladislao 453 604. prini loci Abbates 298. 565. Luh Præpoſitura Trebnicenſis monaſterii 99. Lodenicze rivus, hie cœſus Fridericus Dux 518. Lukarda nubit Brzetislao 4 Loreczkiorum diploma ſubleſtum 201. Luitoldus filius Conradi I. Duc. Boh. terris ſuis Lork per inſidias occidit Brzetislaum 38. perit ejicitur 32. conceditur illi caſtrum Rakuz 37. latro- in fuga 39. cinatur , obſidetur , fugit 38. recuperat provincias Lotharius Imperator qua Dux Saxoniæ adverſa- Moraviæ 47. fœderatus fratri Udalrico, fugit, pro- tur Wigberto, ad eum fecialem mittit Wladislaus vincias retinet, ducit uxorem filiam S. Leopoldi 160. 161. ad eum Sobieslaus confugit 164. arro- 50. fundat monaſterium Trebicenſe , moritur 99. ganter eum imperatori commendat, adverſus eum 112. ejus filii 121. curia & expeditio indicitur 165. eligitur Roman. Lunevicii fundatur Parthenon Ord. Præmonstr. Rex 178. Sobieslaus non comparet in ejus electi- ex eo coloniæ Pernecam, & Kunicium traductæ one, ei bellum indicit 179. 180. invadit Bohemi- 326. 327. 426. 550. am 183. ingenti clade afficitur 184. 185. clauſus Lupoldus filius Wladislai I. 170. filius Borzivo- gii Moravia depellitur 242, adverſus Wladislaum a Bohemo exercitu pacem Sobieslai quærit, recon- ciliatur 1 4. 195. Sobieslaum inducit ad obſiden- conſurgit 269. dam Norimbergam ib. 196. adverſus eum Conra- Luſatia a S. Bennone in religione reformata 73 dus regium nomen aſſumit ib. Sobieslai filium e ſuperior avellitur a Ducatu Boh. 111. 112. aliter Milzavia item Budiſſini & Miſeni dicta 215.216. baptiſmo levat 198. ejus auxilia implorat 200. ad Norimbergam expugnandamconvertitur, iterum So- recidit ad Sobieslaum 241.251. inferioris Marchio bieslaum evocat 206. concilium indicit adverſus A- fit Wigbertus 158. 162. in cam infunditur Lotha- nacletum antipapam, Innocentium II. reverentiſſime rius 161. excipit 214. periculum evadit ſub ruinam palatii Lypsky copiarum Boh. Dux 65. 221. Romæ coronatur 224. ad eum Hung. Rex Legatum mittit 228. ejus gratiam Fridericus Dux Sueviæ obtinet 234. Sobieslaum, & Boleslaum Po- lonum ad comitia evocat ib. Boleslaum militem ſu- um creat, tributum ab eo exigit 235. magnum illi honorem defert 236. 237. ſimili honore Pragen- ſem epiſcopum excipit 238. adverſus Roggerium exercitum dueit 239. moritur 245. M. S. Magdalenæ eccleſia Micro-Pragæ I69. Magdeburgi comitia Boleslao Polono indicta 375 in illis Wladislaus cum Boh. 376. Magnus Præfectus Wratislavienſis 14. Malin locus prælii 49. Mans-
Strana 662
☞9 Mansfeld Hogerus Luſatiam ſuperiorem accipit reconciliat Sobieslaum Władislao 175. exornat ſe- pulchrum S. Adalberti 204. Hieroſolymas pere- 111. venit in auxilium foderatis Imp. 118. belli cadit I28. grinatur, in eum inſidiæ Sobieslao factæ conjici- Manuel Græcorun Imp. Stephano Regi Hung. untur 208. accuſatus in concilio Leodienſi 214. intentat bellum 430. adverſus eum expeditionem de illius depoſitione agitur ih. redit Hieroſolymis faeit Wladislaus 431. Bogutam exploratorem ſub- 216. purgat ſe de crimine, S. Ottoni ſuam inju- ornat 433 per Iſtrum redueit legiones, pacem cux: riam queritur 217. ejus cauſa dijudicanda traditur Wladislao imnit 434. ad eum legationem mittit Wla- Joanni Cardinali, demum Moguntino Archiepiſco- po 218. inuocens compertus in ſynodo publice in dislaus 435. poſeit nepoti ſno ſponſam neptem Wladislai ib. 436. bello petitur ab Hungaris 137. eccleſza ſe purgat , ad concilium Rhemenſe feſtinat Marcha piperis idem quod vectigal ex aromati- 219. ruentis ſaxi periculum exadit 223. izerum bus 53. Romæ accuſatur 225. innocens declaratur 226. f- Marcolphus fit Archiepiſcopus Mogunt. 208. lium Sobieslai baptizandum in Hung. deducit 23I moritur, Pragæ ſepelitur , ejus laus 232. moritur 277. Meinhardus epiſcopus Friſingenſis Pragæ mori- Marcus Præpoſitus Prag- moritur , ejus laus 25. tur 26. primus Præceptor Melitenſium 621. 26. Melnicii Præpoſitus Adalbertus Wladislai regis Margaretha mater Henriei epiſcopi fit Monialis filius 463. conflagrat cecleſia 475. Jurata Præpoſi- Doxanæ, ejus laus , duæ filiu iſthic Prioriſik 641. tus 501. 642. non fuit ſilia Wladislai Regis 487. Melitenfis Ordinis initia 361. 362. fundatur Maria filia Sobieslai nubit Leopołdo Marchioni Pragz ib. 363. 364. 365. ante Pragam fundatur Auſtriæ, improlis moritur 247. 263. Mater Cen- radi Ducis fundat Lucæ Præmonſtratenſes 595. 521. 545. beneficus in illum Fridericus Dux 565. 566. 571. item Wladislaus 463. Martinus Præpoſitus Prag. fundat Pragæ Meli- Mer prædium Judithæ reginæ idem quod Me- tenſes 362. 303. mittitur Legatus Conſtantinopo- ran &81. 514. lim 135. fit Grandis Prior Melitenſium 569. 590. Mesko frater Wladialai Poloni victor 304. bello Archiepiſcopus Gneſnenſis pallio donatur 56. Matthæus Cracov. epiſcopus non fuit author hi- petitur a Conrado 305. fulmine Apoſtolico ſeritur ſtoriæ Polonæ 58. 317. Wladislaum penitus terris exuit 323. Meyrſin Præpoſitura Trebicenſis monaſterii 99. Mediolanenſes rebellant Friderico Imp. 359. ad- Michaloviciorum Procerum præmaturæ origines verſus eos adornatux expeditio 377. pontem ſterni prohibent 385. ſugantur, capiuntur , gratiam Im- 429. Miecislaus Dux Poloniæ obſes 428. impetitur peratoris implorant 386. in bannum Imp. mittun- bello 473. 474. Principatu exutus 526. vide eti- tur 387. eruptionem ex urbe faciunt , retundun- tur 388. per Danielem epiſcopum Prag. gratiam am Mesko. Milda fluvius 160. implorant , deditionis conditiones illis præſcribun- Miletin caſtrum 173. tur 390. 391. ſupplices diſcalceati in gratiam re- Milewsko Georgius de . . . fundator Millovicen- cipiuntur ib. 392. obſidio ſolvitur 397. ſeditionem ſis Canoniæ Ord. Præmonſtrat. 547. 550. in præ- denuo concitant , quæ everſæ dein urbis cauſa fuit lio ejus equus cadit 564. 400. 411. iterum obſidentur 412. Theobaldum ar- Milgoſt primus ſundator cœnobii Oſſecenſis 613 bitrum implorant 413. Legatos ſuos armis vindi- cant ib. de dedenda urbe conſilia ineunt, eam de- exturbat ditionibus religioſos 614.615. 628.629. Milites creati a Friderico I. Imp. 393. dunt , diſperſis per omnes mundi partes civibus Milovicium oppidum, hic fundatur Ordo Præ- urls evertitur 420. 421. 122. monſtrat. 557. 564. Meinardus fit Prag. epiſcopus 157. reperit oſſa Milzavia eadem cum ſuperiore Luſatia 215. 216. B. Pod vini 171. S. Ottonem honorifice ſuſcipit , munificus in Bambergenſe monaſterium 172e 173. Mi-
☞9 Mansfeld Hogerus Luſatiam ſuperiorem accipit reconciliat Sobieslaum Władislao 175. exornat ſe- pulchrum S. Adalberti 204. Hieroſolymas pere- 111. venit in auxilium foderatis Imp. 118. belli cadit I28. grinatur, in eum inſidiæ Sobieslao factæ conjici- Manuel Græcorun Imp. Stephano Regi Hung. untur 208. accuſatus in concilio Leodienſi 214. intentat bellum 430. adverſus eum expeditionem de illius depoſitione agitur ih. redit Hieroſolymis faeit Wladislaus 431. Bogutam exploratorem ſub- 216. purgat ſe de crimine, S. Ottoni ſuam inju- ornat 433 per Iſtrum redueit legiones, pacem cux: riam queritur 217. ejus cauſa dijudicanda traditur Wladislao imnit 434. ad eum legationem mittit Wla- Joanni Cardinali, demum Moguntino Archiepiſco- po 218. inuocens compertus in ſynodo publice in dislaus 435. poſeit nepoti ſno ſponſam neptem Wladislai ib. 436. bello petitur ab Hungaris 137. eccleſza ſe purgat , ad concilium Rhemenſe feſtinat Marcha piperis idem quod vectigal ex aromati- 219. ruentis ſaxi periculum exadit 223. izerum bus 53. Romæ accuſatur 225. innocens declaratur 226. f- Marcolphus fit Archiepiſcopus Mogunt. 208. lium Sobieslai baptizandum in Hung. deducit 23I moritur, Pragæ ſepelitur , ejus laus 232. moritur 277. Meinhardus epiſcopus Friſingenſis Pragæ mori- Marcus Præpoſitus Prag- moritur , ejus laus 25. tur 26. primus Præceptor Melitenſium 621. 26. Melnicii Præpoſitus Adalbertus Wladislai regis Margaretha mater Henriei epiſcopi fit Monialis filius 463. conflagrat cecleſia 475. Jurata Præpoſi- Doxanæ, ejus laus , duæ filiu iſthic Prioriſik 641. tus 501. 642. non fuit ſilia Wladislai Regis 487. Melitenfis Ordinis initia 361. 362. fundatur Maria filia Sobieslai nubit Leopołdo Marchioni Pragz ib. 363. 364. 365. ante Pragam fundatur Auſtriæ, improlis moritur 247. 263. Mater Cen- radi Ducis fundat Lucæ Præmonſtratenſes 595. 521. 545. beneficus in illum Fridericus Dux 565. 566. 571. item Wladislaus 463. Martinus Præpoſitus Prag. fundat Pragæ Meli- Mer prædium Judithæ reginæ idem quod Me- tenſes 362. 303. mittitur Legatus Conſtantinopo- ran &81. 514. lim 135. fit Grandis Prior Melitenſium 569. 590. Mesko frater Wladialai Poloni victor 304. bello Archiepiſcopus Gneſnenſis pallio donatur 56. Matthæus Cracov. epiſcopus non fuit author hi- petitur a Conrado 305. fulmine Apoſtolico ſeritur ſtoriæ Polonæ 58. 317. Wladislaum penitus terris exuit 323. Meyrſin Præpoſitura Trebicenſis monaſterii 99. Mediolanenſes rebellant Friderico Imp. 359. ad- Michaloviciorum Procerum præmaturæ origines verſus eos adornatux expeditio 377. pontem ſterni prohibent 385. ſugantur, capiuntur , gratiam Im- 429. Miecislaus Dux Poloniæ obſes 428. impetitur peratoris implorant 386. in bannum Imp. mittun- bello 473. 474. Principatu exutus 526. vide eti- tur 387. eruptionem ex urbe faciunt , retundun- tur 388. per Danielem epiſcopum Prag. gratiam am Mesko. Milda fluvius 160. implorant , deditionis conditiones illis præſcribun- Miletin caſtrum 173. tur 390. 391. ſupplices diſcalceati in gratiam re- Milewsko Georgius de . . . fundator Millovicen- cipiuntur ib. 392. obſidio ſolvitur 397. ſeditionem ſis Canoniæ Ord. Præmonſtrat. 547. 550. in præ- denuo concitant , quæ everſæ dein urbis cauſa fuit lio ejus equus cadit 564. 400. 411. iterum obſidentur 412. Theobaldum ar- Milgoſt primus ſundator cœnobii Oſſecenſis 613 bitrum implorant 413. Legatos ſuos armis vindi- cant ib. de dedenda urbe conſilia ineunt, eam de- exturbat ditionibus religioſos 614.615. 628.629. Milites creati a Friderico I. Imp. 393. dunt , diſperſis per omnes mundi partes civibus Milovicium oppidum, hic fundatur Ordo Præ- urls evertitur 420. 421. 122. monſtrat. 557. 564. Meinardus fit Prag. epiſcopus 157. reperit oſſa Milzavia eadem cum ſuperiore Luſatia 215. 216. B. Pod vini 171. S. Ottonem honorifice ſuſcipit , munificus in Bambergenſe monaſterium 172e 173. Mi-
Strana 663
Mirekius pro libertate electionis epiſcopalis de- certat 157. Mirislaus Ruthenorum Princeps 371. 372. Mireslaus Comes Legatus mittitur ad Lothari- um 183. inſidiatur Sobieslao 207. 208. crimen in epiſeopum conjicit 208. in euſtodiam datur, omni- bus membris truncatur 209. Fundator Sedlicenſis monasterii Ord. Ciftere. 284. 285. peregrinatur Hieroſolym s 267. Miſa urbs ab argenti fodinis argentaria dicta 547. 570. 582. 583. Mislicho Abbas Oppatovic. novam eceleſiam & monaſterium ſtruit, conſumat 342. 427. Miſnia vaſtatur a Conrado Duce 592. ab Hen- rice 618. 619. Moldava exundat 141. 530. Monarchæ titulo ſubinde uſi Duces Boh. 205. Moravia, an eam vaſtaverit Boleslaus Polonus ? 6. Duces non gaviſi jure fignandi monetas 8. invadit Colomannus rex Hung. 86. Duces vaſalli Ducum Boh. 105. an eam Boleslaus Polonus invaſerit 224 vaſtatur 277. Marchionatus initia præmatura 398. 399. invaditur, vastatur, 414. 498. 507. fit Mar- chionatus 540. 541. 542, 543. 568. 569. cam po pulatur Ottocarus 563. Wladislaus fit Marchio 601. 602. 603. ſtabilitur perpetuo Marchionatus 645. Reges Boh. poſthac ſimul inveſtiti Marchionatu Mo- ravia 646. Mudroslav Dux militiæ 239. Mutina Wrſſovecius perduellionis reus agitur 16. capitur, ditiones ejus fiſco addicuntur , fugit 17. recuperat ditiones 48. vicariam potestatem ei concedit Suatoplucus, in fugam agitur cum ſuo milite 81. accuſatur de perfidia 82. eum co expo- ſtulat Suatoplucus 83. capite truncatur 84. crudele ſupplicium in ejus filios exertum 85. Naczerat Comes legatus mittitur ad Lotharium 183. Wladislao imprimis addictus 260. 261. am- bitione perduellionem adverſus eum concitat 268 269. belli cadit 270. Nares idem quod paſcuale pecorum 125 Natrſteny locus telonii in limitibus Boh. 42. Neca Sobieslai uxor 198 Nemetium hodie Nimpsh in Sileſia 173. N. 29 Nemoy munificus in Wiſſehrad. ecclefiam 70. patruus Mutinæ 82. 84. Nepomuceni enobii Ord. Cifterc. initia 213. 344. 345. Neuſſe legatus mittitur ad Borzivogium 48. Mu- tinæ familianis oculis & verendis privatur 84 Niſſeni pogus ad ſuperiorem Luſatiam & Bo- hemiam pertinens 251. Nitriau obruit inopine Suatoplucus 89. Nobilitas Bohema non debet Friderico I. Imp. ſua gentilitia ſcuta 396. 397. Norimberga expugnatur 65. obfidetur a Sobie- slao 195. capitur 206. Odolen filius Sczis primus Adduam finmen au- dax transnatat 384. Offerti id eſt oblati ſervitio eecleſix 228 Olomucenſes epiſcopi non fuere meri Canonici Strahofienſes 20. deſignantur a Duce Boh. 61. in chartis exprimere ſoliti , quoti numero fuerint 62. ſeries primorum 188. aſſumuntur e Choro Prag. 544. Olomucium Sedes epiſcopalis transfertur ad ec- cleſiam S. Wenceslai 211. 212. Paſcha hie cele- brat Sobieslaus 242. nuptiæ filiæ ejusdem 247. multas reliquias adfert epiſcopus Zdik 248. Du- catum percipit Otto III. 266. hue inducti Præmon- stratenſes 332. 333. obruitur a Sobieslao 414 ob- ſidetur 507. Ducatus promittitur Eliſabethæ, eum Wladimirus & Brzetislaus accipiunt 585. 589. Olzava fluvius in Moravia 129. Ones Abbas Opptatovic. moritur 78. Oppatovicii eccleſia & monaſterium reſtauratur 342. conſecratur eccleſia 427. Oſſecenſis monaſterii initia 613. transfertur ex Maſcov Oſſecam ib. 614. 615. 627. 628. deponi- tur hic corpus Henrici epiſcopi 639. S. Otto Bambergenſis epiſeopus, ad eum conce- dit Hermannus epiſcopus, Prag. 76. affinitate junc- tus Boleslao Polono 171 ab eodem ad converten- dos Pomeranos petitur , per Pragam iter eo ſuſcipit 172. 173. redux Wladislaum ad recon- ciliationem cum fratre exhortatur 173. injuriam ſuam queritur ei Meinhardus epiſcopus, conſolatur lillum epiſtola 217. 218. teſtimonium publicum O. in-
Mirekius pro libertate electionis epiſcopalis de- certat 157. Mirislaus Ruthenorum Princeps 371. 372. Mireslaus Comes Legatus mittitur ad Lothari- um 183. inſidiatur Sobieslao 207. 208. crimen in epiſeopum conjicit 208. in euſtodiam datur, omni- bus membris truncatur 209. Fundator Sedlicenſis monasterii Ord. Ciftere. 284. 285. peregrinatur Hieroſolym s 267. Miſa urbs ab argenti fodinis argentaria dicta 547. 570. 582. 583. Mislicho Abbas Oppatovic. novam eceleſiam & monaſterium ſtruit, conſumat 342. 427. Miſnia vaſtatur a Conrado Duce 592. ab Hen- rice 618. 619. Moldava exundat 141. 530. Monarchæ titulo ſubinde uſi Duces Boh. 205. Moravia, an eam vaſtaverit Boleslaus Polonus ? 6. Duces non gaviſi jure fignandi monetas 8. invadit Colomannus rex Hung. 86. Duces vaſalli Ducum Boh. 105. an eam Boleslaus Polonus invaſerit 224 vaſtatur 277. Marchionatus initia præmatura 398. 399. invaditur, vastatur, 414. 498. 507. fit Mar- chionatus 540. 541. 542, 543. 568. 569. cam po pulatur Ottocarus 563. Wladislaus fit Marchio 601. 602. 603. ſtabilitur perpetuo Marchionatus 645. Reges Boh. poſthac ſimul inveſtiti Marchionatu Mo- ravia 646. Mudroslav Dux militiæ 239. Mutina Wrſſovecius perduellionis reus agitur 16. capitur, ditiones ejus fiſco addicuntur , fugit 17. recuperat ditiones 48. vicariam potestatem ei concedit Suatoplucus, in fugam agitur cum ſuo milite 81. accuſatur de perfidia 82. eum co expo- ſtulat Suatoplucus 83. capite truncatur 84. crudele ſupplicium in ejus filios exertum 85. Naczerat Comes legatus mittitur ad Lotharium 183. Wladislao imprimis addictus 260. 261. am- bitione perduellionem adverſus eum concitat 268 269. belli cadit 270. Nares idem quod paſcuale pecorum 125 Natrſteny locus telonii in limitibus Boh. 42. Neca Sobieslai uxor 198 Nemetium hodie Nimpsh in Sileſia 173. N. 29 Nemoy munificus in Wiſſehrad. ecclefiam 70. patruus Mutinæ 82. 84. Nepomuceni enobii Ord. Cifterc. initia 213. 344. 345. Neuſſe legatus mittitur ad Borzivogium 48. Mu- tinæ familianis oculis & verendis privatur 84 Niſſeni pogus ad ſuperiorem Luſatiam & Bo- hemiam pertinens 251. Nitriau obruit inopine Suatoplucus 89. Nobilitas Bohema non debet Friderico I. Imp. ſua gentilitia ſcuta 396. 397. Norimberga expugnatur 65. obfidetur a Sobie- slao 195. capitur 206. Odolen filius Sczis primus Adduam finmen au- dax transnatat 384. Offerti id eſt oblati ſervitio eecleſix 228 Olomucenſes epiſcopi non fuere meri Canonici Strahofienſes 20. deſignantur a Duce Boh. 61. in chartis exprimere ſoliti , quoti numero fuerint 62. ſeries primorum 188. aſſumuntur e Choro Prag. 544. Olomucium Sedes epiſcopalis transfertur ad ec- cleſiam S. Wenceslai 211. 212. Paſcha hie cele- brat Sobieslaus 242. nuptiæ filiæ ejusdem 247. multas reliquias adfert epiſcopus Zdik 248. Du- catum percipit Otto III. 266. hue inducti Præmon- stratenſes 332. 333. obruitur a Sobieslao 414 ob- ſidetur 507. Ducatus promittitur Eliſabethæ, eum Wladimirus & Brzetislaus accipiunt 585. 589. Olzava fluvius in Moravia 129. Ones Abbas Opptatovic. moritur 78. Oppatovicii eccleſia & monaſterium reſtauratur 342. conſecratur eccleſia 427. Oſſecenſis monaſterii initia 613. transfertur ex Maſcov Oſſecam ib. 614. 615. 627. 628. deponi- tur hic corpus Henrici epiſcopi 639. S. Otto Bambergenſis epiſeopus, ad eum conce- dit Hermannus epiſcopus, Prag. 76. affinitate junc- tus Boleslao Polono 171 ab eodem ad converten- dos Pomeranos petitur , per Pragam iter eo ſuſcipit 172. 173. redux Wladislaum ad recon- ciliationem cum fratre exhortatur 173. injuriam ſuam queritur ei Meinhardus epiſcopus, conſolatur lillum epiſtola 217. 218. teſtimonium publicum O. in-
Strana 664
innocentiæ dat Meinhardo 219. moritur 258. ca- nonizatur 592. Otto epiſsopus Prag. accipit Siloam pro Podivin 257. conſecratur 262. confirmatur illi Siloa 263. conſecrat hic cccleſiam 264. item S. Viti 287. con- ſentit in fundationem Sedlecenſem 285. confir- mat flindationem Plaſſenſem 303. conſecrat Saza- væ eccleſiam 306. moritur 3I8. 3I9. Otto I. Dux Moraviæ ejus denarii 7. S. filii il- lius ex Moravia ejiciuntur 16. Otto II. Dux Moraviæ filius Ottonis I. aliter Ot- tik dictus reſtituitur terris 16. 32. frderatus Bo- rzivogio 50. a Suatopluco Dux militiæ nominatur 75. obruit Borzivogium cædit 76. obſes proSua- topluco fugit ib. defignatur ab Imp. in caſtris abſens Dux Boh.94.Pragamadducitur,non acceptatur, Wla- dislaum Ducem agnoſcit 95. ei cumprimis addictus ib. feſtinat perielitanti Pragæ ſuccurrere , Wiſſehra dum obſidet 97. invitatus a Wladislao non comparet 103. epiſcopum Prag, jure fori in Sekirkoſtel pri- vat , accuſatur apud Wladislaum , reconciliatur , capitur 104. Krziwokladi in cuſtodiam datur 105. ducit Sophiam uxorem 108. terris reſtituitur 115. viſu mulctat Roſceyum & Waczkonem 117. cum Wladislao in caſtris , reparat cladem Wladislai , cædit Hungaros 129. 130. 131. Saxoniam cum Wladislao invadit 160. Miſniam populatur 161. eum Richenza in Principatum Boh elevare ni- titur adverſante Regina Suatava 174. ſpe excluſus redit in Moraviam 175. jurat ſe non ceſlurum So- bieslao, ei Sobieslaus partem terrarum eripit 178. apud Lotharium id queritur , eripiuntur illi omues ditiones 179. Principes Imperii pecuniis emit 183. Lothario irruptionem in Boh. perſuader, belli ca- dit 184. ejus liberi I90. Otto III. Dux Moraviæ prioris filius 190. re- vocatus ex Ruſſia paternam herereditatem recipit 266. adverſus Wladislaum inſurgit, fruſtra ab e- piſcopo Olomuc. demulcetur 269. ejus terræ vaſ- tantur 277. ſupplex veniam Wladislai obtinet 290. cum epiſcopo Olomuc. peregrinationem Romam meditatur 294. munificus in cecleſiam Litomiſsli- enſem aliasque 298. 411. moritur 410. Otto ſilius Luitoldi 121. frater Suatopluci acci- pit partem terrarum Sobieslai 159. 29 Otto dives Marchio Miſniæ captus a filio 592. epiſcopus Friſingenſis 350. Ottocarus aliter Przemysl filius Wladislai Re- gis ex Juditha 534. unde nomen traxerit 602. mit- ttitur a Friderico in Moraviam, cam populatur 563. iterum mittitur, victor 564. confitetur fratrem ſuum Fridericum a S. Petro flagellatum fuiſſe 578. Waczlaum Pragæ obſidet 601. renunciatur ab Imp.. Dux Boh. 604. acclamatur 603. fœderatus Comi- ti Pogen vaſtat Bavariam ſugato Duce 604.offendit- Imperato rem605. inCuria illius 607. reus luſæ maje- ſtatis exauctoratur inflammante Ep.Prag.628-non fuit complex rebellionis adverſus Imperatorem excitatæ 609. Optimatum Bohemiæ ſuffragia venatur,deficiunt ab eo, fugit 610. damna illata Bzrewnovio ſarcit 611. primus aſſumplit aquilam in clypeum 612. recipitur in gratiam Imperatoris, cæditur ad Pra- gam 626. 627. Quare poſt mortem Henrici non reſtitutus Ducatui 641. 642. arma rurſum parat. Pragam feſtinat 644. obviam habet fratrem qui ei Principatum Boh. cedit 645. exuit Spitignæum oculis 647. reſucitat Regium nomen & digni- tatem in Boh. 484. Ottocarus II. author bicaudati Leonis Bohemici 394. 395. 396. Dux Styriæ tuetur partes Welfo- nis 293. invadit Austriam 494. 495. P. Panffius Lucas Archiepiſcopus Strigonienſis 419. Paſchalis II. PapaRome concilium adverſus Henri- cum Imp. celebrat 55. ſchiſmaticos recipit 72. fal- lit eum Imperator , capit 108. 109. captivus abdu- citur 110. concedit iterum Imperatori inveſtituras epiſcoporum ib. male id ei vertitur a Cardinalibus 112. 113. moritur 144. Antipapa recipitur ab Im- per. 436. 438. eum in Petri cathedram intrudere machinatur Imperator, coronat Imperatricem 447. moritur 461. Paulus Decanus Prag. moritur 119. 530. Pawlik pædagogus Wladislai Ducelli occiditur 38. Pauzanias eligitur Abbas Sedlecenſis 454. 455. Pegavienſis eccleſia dedicatur 20. 21. Peregrinus Præpoſitus Prag. cum neo-electo epi- ſcopo mittitur ad Imper. pro Valentino epiſcopo con
innocentiæ dat Meinhardo 219. moritur 258. ca- nonizatur 592. Otto epiſsopus Prag. accipit Siloam pro Podivin 257. conſecratur 262. confirmatur illi Siloa 263. conſecrat hic cccleſiam 264. item S. Viti 287. con- ſentit in fundationem Sedlecenſem 285. confir- mat flindationem Plaſſenſem 303. conſecrat Saza- væ eccleſiam 306. moritur 3I8. 3I9. Otto I. Dux Moraviæ ejus denarii 7. S. filii il- lius ex Moravia ejiciuntur 16. Otto II. Dux Moraviæ filius Ottonis I. aliter Ot- tik dictus reſtituitur terris 16. 32. frderatus Bo- rzivogio 50. a Suatopluco Dux militiæ nominatur 75. obruit Borzivogium cædit 76. obſes proSua- topluco fugit ib. defignatur ab Imp. in caſtris abſens Dux Boh.94.Pragamadducitur,non acceptatur, Wla- dislaum Ducem agnoſcit 95. ei cumprimis addictus ib. feſtinat perielitanti Pragæ ſuccurrere , Wiſſehra dum obſidet 97. invitatus a Wladislao non comparet 103. epiſcopum Prag, jure fori in Sekirkoſtel pri- vat , accuſatur apud Wladislaum , reconciliatur , capitur 104. Krziwokladi in cuſtodiam datur 105. ducit Sophiam uxorem 108. terris reſtituitur 115. viſu mulctat Roſceyum & Waczkonem 117. cum Wladislao in caſtris , reparat cladem Wladislai , cædit Hungaros 129. 130. 131. Saxoniam cum Wladislao invadit 160. Miſniam populatur 161. eum Richenza in Principatum Boh elevare ni- titur adverſante Regina Suatava 174. ſpe excluſus redit in Moraviam 175. jurat ſe non ceſlurum So- bieslao, ei Sobieslaus partem terrarum eripit 178. apud Lotharium id queritur , eripiuntur illi omues ditiones 179. Principes Imperii pecuniis emit 183. Lothario irruptionem in Boh. perſuader, belli ca- dit 184. ejus liberi I90. Otto III. Dux Moraviæ prioris filius 190. re- vocatus ex Ruſſia paternam herereditatem recipit 266. adverſus Wladislaum inſurgit, fruſtra ab e- piſcopo Olomuc. demulcetur 269. ejus terræ vaſ- tantur 277. ſupplex veniam Wladislai obtinet 290. cum epiſcopo Olomuc. peregrinationem Romam meditatur 294. munificus in cecleſiam Litomiſsli- enſem aliasque 298. 411. moritur 410. Otto ſilius Luitoldi 121. frater Suatopluci acci- pit partem terrarum Sobieslai 159. 29 Otto dives Marchio Miſniæ captus a filio 592. epiſcopus Friſingenſis 350. Ottocarus aliter Przemysl filius Wladislai Re- gis ex Juditha 534. unde nomen traxerit 602. mit- ttitur a Friderico in Moraviam, cam populatur 563. iterum mittitur, victor 564. confitetur fratrem ſuum Fridericum a S. Petro flagellatum fuiſſe 578. Waczlaum Pragæ obſidet 601. renunciatur ab Imp.. Dux Boh. 604. acclamatur 603. fœderatus Comi- ti Pogen vaſtat Bavariam ſugato Duce 604.offendit- Imperato rem605. inCuria illius 607. reus luſæ maje- ſtatis exauctoratur inflammante Ep.Prag.628-non fuit complex rebellionis adverſus Imperatorem excitatæ 609. Optimatum Bohemiæ ſuffragia venatur,deficiunt ab eo, fugit 610. damna illata Bzrewnovio ſarcit 611. primus aſſumplit aquilam in clypeum 612. recipitur in gratiam Imperatoris, cæditur ad Pra- gam 626. 627. Quare poſt mortem Henrici non reſtitutus Ducatui 641. 642. arma rurſum parat. Pragam feſtinat 644. obviam habet fratrem qui ei Principatum Boh. cedit 645. exuit Spitignæum oculis 647. reſucitat Regium nomen & digni- tatem in Boh. 484. Ottocarus II. author bicaudati Leonis Bohemici 394. 395. 396. Dux Styriæ tuetur partes Welfo- nis 293. invadit Austriam 494. 495. P. Panffius Lucas Archiepiſcopus Strigonienſis 419. Paſchalis II. PapaRome concilium adverſus Henri- cum Imp. celebrat 55. ſchiſmaticos recipit 72. fal- lit eum Imperator , capit 108. 109. captivus abdu- citur 110. concedit iterum Imperatori inveſtituras epiſcoporum ib. male id ei vertitur a Cardinalibus 112. 113. moritur 144. Antipapa recipitur ab Im- per. 436. 438. eum in Petri cathedram intrudere machinatur Imperator, coronat Imperatricem 447. moritur 461. Paulus Decanus Prag. moritur 119. 530. Pawlik pædagogus Wladislai Ducelli occiditur 38. Pauzanias eligitur Abbas Sedlecenſis 454. 455. Pegavienſis eccleſia dedicatur 20. 21. Peregrinus Præpoſitus Prag. cum neo-electo epi- ſcopo mittitur ad Imper. pro Valentino epiſcopo con
Strana 665
KBA: QUO vu confirmando laborst, Pragam redit 529. fit epifco-| Pomuk vide Nepomuka pus Prag. 544. moritur 551. Pofnania obfidetur , liberatür 304s Pernecr in Auftria fundatur Parthenon Prz-| Pofoniüm capitur, obfiderur, deditur 306, monftrat. 425. 426. Poftelbergæ initia monafterii Ord. S, Benediéti Pernek Udalricus de . . evocat Premonftrcten-| 512. 313. fcm Ordinem ex Bohemia 425. Præmonttratenfis Ordo nonnifi fub Wladislao Peftilentia ingens 5. 6. 348. HI. in Bohemiam inductus 46; illum Hiero(olymis S. Petri ecclefia in caftro Prag. quando interie- amplectitur Henricus Zdik 248. primo prima Or- rit 35. 36. Neo-Pragæ 251. dinis in Boh. initia ib. 254. 264. Moniales advo- Petrus epilcopus Olomucenfis 19. an nomen|cantur 276. 279. Siloam idem Ordo inducitur 32x mereatur inter epifcopos Olomucenfes 61. 62. 65.| fundatur Litomifslii 236. 297. . 188. Praga occupatur a Borzivogio 96. renovatur, Petrus Cardinalis in Boh. honerifice excipitur ,|immunitates urbis fabulofe 237. munitur 270. expoftulat cum epifcopo Olomuc. reordinari jubet| (üburbia cremantur 271. reftitratur. 272. obfide- perperam a Caino ordinatos 631. pene opprimitur|tur, deditur 514. in municipium recipiuntur Ger- a facerdotibus. ruralibus, fynodum Pragz celebrat | inani 323. obfidetur. 556. 601. deditur 602. de. 632, eruce populum figuat in expeditionem facram|fenditur, extraditar 611, pon$ lapideus conditur id. teftis. 636. epifcopus Hungarie 228. 229. Deca-| 47^. 471. rumpitur 530. cxpelluntur Judei ib, ars Prag, exau&oratur. 288. Pragenfis epifcopus Princeps Inperii 575. $76. Plaffi fundatur Ordo Ciftercienfis 301. 302.iprivilegia illi data infringit. Wladislaus 642, 643 3o3.inid munificus Sohieslaus 495. Fridericus 548. |poftca a Regibus noftris invcítitur 644. augetur ditionibus 605. 606. Plifni idem atque. Aldenburg 229. Pl(n:z an fuerit Lotharius Imp. 229. Plutonis menfis idem qui Februarius 170. Plych exemplarium. Chrenici Cofinæ conferva-{ tor 132. Podiva Decanus Wiflchrad. moritur 584. B. Podivini ofla reperiuntur 171. Podivin caitrum reftaurarur, reftituitur. epifco- po Prag. 30. 31. 151. 152. permutatur. pro Silo: 258. repetitur ab. epi(copo Olomuc. 265. incendi- tur ab Aultriacis 398. Podla(chiczenfis Ord, S. Benedi&i ccnobil ini- tia 493. Pogen Comes de . . Fridericus ducit. Suatavam filiam Wladislai 167. 168. accipit Schüttenhofen Primda caftrum, cuftodiez liic traditus Sobieslaus 316. 416. Profck locus ad Pragam 520, Profelytus idem quod adveńa 74. Profince menfis November 201. Protiwen auro emitur 57. fugit ad Wladislaum 7I. Prze(ticenfis Prepofiture initia £98. Przibislava conjux Grozmatæ moritur 223. Pruffi, adver(us eos crucem affümit Henricus Zdik 267 Pruvitan Pretor Prag. exilio mul@atur 101. R. Rapora Comes teftimonium dat epifcopo Prag, in dotem ib. Albertus gener Ottocari, fæderatus|& Olomuc. 45. ilii 6c4. hoftis imperii declaratar 605. pro redu- cendo in principatum Ottocaro lahorat 625. Poleffowitz an abinde translatus fuerit epiíco- patus Oloinucium 19. Poloni fternuntur. 167. vi&ores 9^. Pomeranorum converfionem fufcipit S. Otto 172 adverfus eos Saxones & Bohemi cruciatam fulci- piunt 311. Pans Vl, ANNALe HâGEce Ratisbona cremata 223. obfidetur 293. Raudniezii ho(piraté Melitenfiun 626. 621. Ravitz appellati Wrflovecii exules in Polonia S6, Raylo inenfüra textorüm 53. Recen caftrum Silefi 34 54. Ret2 caftrum. Auftrie obfidctur 34. 58. Regnardus Sazavienfis monachus initia jacit. Si- loenfis monafterii 266. 257, 32 I. con(ecrari facit Pppp eccle-
KBA: QUO vu confirmando laborst, Pragam redit 529. fit epifco-| Pomuk vide Nepomuka pus Prag. 544. moritur 551. Pofnania obfidetur , liberatür 304s Pernecr in Auftria fundatur Parthenon Prz-| Pofoniüm capitur, obfiderur, deditur 306, monftrat. 425. 426. Poftelbergæ initia monafterii Ord. S, Benediéti Pernek Udalricus de . . evocat Premonftrcten-| 512. 313. fcm Ordinem ex Bohemia 425. Præmonttratenfis Ordo nonnifi fub Wladislao Peftilentia ingens 5. 6. 348. HI. in Bohemiam inductus 46; illum Hiero(olymis S. Petri ecclefia in caftro Prag. quando interie- amplectitur Henricus Zdik 248. primo prima Or- rit 35. 36. Neo-Pragæ 251. dinis in Boh. initia ib. 254. 264. Moniales advo- Petrus epilcopus Olomucenfis 19. an nomen|cantur 276. 279. Siloam idem Ordo inducitur 32x mereatur inter epifcopos Olomucenfes 61. 62. 65.| fundatur Litomifslii 236. 297. . 188. Praga occupatur a Borzivogio 96. renovatur, Petrus Cardinalis in Boh. honerifice excipitur ,|immunitates urbis fabulofe 237. munitur 270. expoftulat cum epifcopo Olomuc. reordinari jubet| (üburbia cremantur 271. reftitratur. 272. obfide- perperam a Caino ordinatos 631. pene opprimitur|tur, deditur 514. in municipium recipiuntur Ger- a facerdotibus. ruralibus, fynodum Pragz celebrat | inani 323. obfidetur. 556. 601. deditur 602. de. 632, eruce populum figuat in expeditionem facram|fenditur, extraditar 611, pon$ lapideus conditur id. teftis. 636. epifcopus Hungarie 228. 229. Deca-| 47^. 471. rumpitur 530. cxpelluntur Judei ib, ars Prag, exau&oratur. 288. Pragenfis epifcopus Princeps Inperii 575. $76. Plaffi fundatur Ordo Ciftercienfis 301. 302.iprivilegia illi data infringit. Wladislaus 642, 643 3o3.inid munificus Sohieslaus 495. Fridericus 548. |poftca a Regibus noftris invcítitur 644. augetur ditionibus 605. 606. Plifni idem atque. Aldenburg 229. Pl(n:z an fuerit Lotharius Imp. 229. Plutonis menfis idem qui Februarius 170. Plych exemplarium. Chrenici Cofinæ conferva-{ tor 132. Podiva Decanus Wiflchrad. moritur 584. B. Podivini ofla reperiuntur 171. Podivin caitrum reftaurarur, reftituitur. epifco- po Prag. 30. 31. 151. 152. permutatur. pro Silo: 258. repetitur ab. epi(copo Olomuc. 265. incendi- tur ab Aultriacis 398. Podla(chiczenfis Ord, S. Benedi&i ccnobil ini- tia 493. Pogen Comes de . . Fridericus ducit. Suatavam filiam Wladislai 167. 168. accipit Schüttenhofen Primda caftrum, cuftodiez liic traditus Sobieslaus 316. 416. Profck locus ad Pragam 520, Profelytus idem quod adveńa 74. Profince menfis November 201. Protiwen auro emitur 57. fugit ad Wladislaum 7I. Prze(ticenfis Prepofiture initia £98. Przibislava conjux Grozmatæ moritur 223. Pruffi, adver(us eos crucem affümit Henricus Zdik 267 Pruvitan Pretor Prag. exilio mul@atur 101. R. Rapora Comes teftimonium dat epifcopo Prag, in dotem ib. Albertus gener Ottocari, fæderatus|& Olomuc. 45. ilii 6c4. hoftis imperii declaratar 605. pro redu- cendo in principatum Ottocaro lahorat 625. Poleffowitz an abinde translatus fuerit epiíco- patus Oloinucium 19. Poloni fternuntur. 167. vi&ores 9^. Pomeranorum converfionem fufcipit S. Otto 172 adverfus eos Saxones & Bohemi cruciatam fulci- piunt 311. Pans Vl, ANNALe HâGEce Ratisbona cremata 223. obfidetur 293. Raudniezii ho(piraté Melitenfiun 626. 621. Ravitz appellati Wrflovecii exules in Polonia S6, Raylo inenfüra textorüm 53. Recen caftrum Silefi 34 54. Ret2 caftrum. Auftrie obfidctur 34. 58. Regnardus Sazavienfis monachus initia jacit. Si- loenfis monafterii 266. 257, 32 I. con(ecrari facit Pppp eccle-
Strana 666
☞ eccleſiam 264. accuſatur apud epiſcopum Pragen- tum accipit 223.227. 228. conſecratur eccleſia 306. ſem, cum ſuis religioſis monaſterio depellitur 321 fiumen abſorbetur 265. fit Abbas Sazavienſis, ejus laus 425. Schwihovii muliebri Theobaldorum ſanguine Reinerus Abbas Cladrubienſis 298. progeniti 451. 452. Richea filia Wladislai I. 170. Sdeslaus Comes fidus Sobieslao 207. Richenza Boleslai Poloni ſoror nubit Wladisian Sedlecii fundatur Ordo Ciſtercienſis 283. 284. I. 108. 140. adjutrix in fundando monaſterio Cla- 285. 286. drubienſi 121, 122. adverſatur Sobieslao 174. u- Sekirkoſtel ditio epiſcopi Pragenſis in Moravia terum ferens relicta 176. moritur in puerperio 104. 191. munifica in monaſterium Reichenbacenſe I92 Senioratus in ſucceſſione Ducum Boh. a Brze- filia Wladislai Regis nupta Henrico Duci Auſtriæ tislao I & Ordinibus Boh. ſtatutus 29. 30. 48. moritur 345. 487. Lotharii Imp. uxor coronatur 60. 190. 224. Seraphinus Archiepiſc. Strigon. conſecrat Her- Ricolfus de Strahof vir literatus 581. mannum Prag. epiſcopum 31. Rokizanæ Borzivogius ab Imp. capitur 100. Serotin Hinco crucem aſſumit 595. Romana expeditio, in eam a Carolo M. Bohe- Servitutis infimæ genus in Boh. ſublatum 436. Setegus Princeps Polonæ militiæ an Moraviam miæ Duces 300. equites dare ſoliti 103. Roſcejus offenſus Ottoni 105. viſu mulctatur 117. vaſtaverit 6. Roſenbergiorum dipłoma ſubleſtum 562. Sezyma pater Hroznatæ Conſtantinopolim mit- Rupertus pſcudo-epiſcopus ordinat Clericos in titur 436. 437. belli cadit 518. Boh. fugit 1.2. Sigefridus Palatinus Comes Wigbertum in ſuas Ruthardus Archiepiſcopus Moguntinus ordinat- partes trahit 115. occiditur 118. Comes de Sala epiſcopum Prag. & Olomuc. 4. adverſatur Impe- adjutor Udalrici 48. 49. fugit 50. Præpoſitus Wiſ- ratori 32. exulat 35. conſecrat Joannem Olom. ſehradenſis 621. Sileſiæ civitates in feudum traduntur Wladislai epiſc. 61, præſidet confilio 64. reſtituitur ſedi 69. Poloni ſilio 3. bello laceſſitur, vaſtatur 13. 14. moritur 98. Ryzembergicæ familiæ initia præmatura 249. 57. 91. 92. invaditur a Sobieslao 222. 224. 230. Rzip mons, in co ſacellum conſecratur 189. rurſum invaditur 367. reſtituitur Wladislai Polo- ni filiis 427. 428. integram ſibi vindicat Boleslaus cum fratre 472. 473. Siloæ conditur monaſterium Ord. S. Benedicti 256. locus epiſcopo Prag. pro Podiwin concedi- tur 257, 258. conſecratur eccleſia 264. ejie untur monachi Ord. S. Benedicti , inducuntur Præmon- ſtratenſes 321. 325. 326. egentes ſublevat epiſco- pus Olomucenſis 329. grata hic Regnardi primi Abbatis Renedictini memoria 425. Geruſium ab- hine in Auſtriam colonia mittitur 425. 426. Silvester Abbas Sazavienſis fit presbyter 132. monachus Sazavæ 164. 182. Romam peregrinatur 220. creatur Abbas, ordinatur 233. 237. 238. Hie- roſolymam peregrinatur 244. redit 245. fit epi- ſcopus Pragenſis 255. renunciat muneri 261.262. ſuſpenditur a munere per nuncium Apoſtolicum 291. condit novam eccleſiam 306. moritur 418. antipapa ab Henrico IV. Imp. creatur 72. S. Saczka caſtrum & oppidum, comitia hue indi- cuntur 104. S. Otto hue pervenit 173. Borzivo- gius hic fundat eccleſiam collegiatam , quæ poſtea Pragam translata 139. 140. celebrantur bie comi- tia 588. 591. Saladinus nſurpator terræ ſanctæ terretur lite- ris 581. reaſſumit vires 593. moritur 622. Satecium urbs Boſey Wrſlovecii 17. eam recu- perat 48. frequens hic conventus 33. accipit So- bieslaus 108. Præpoſitura hic Ord. S. Benedicti 139. Saxum Pragæ thronus primorum Ducum 270. Sazavæ conſecratur eccleſia 9. ritus Slavicus ab- oletur 10. inducuntur Brzewnovio latini Mona- chi 22. ſeries primorum Abbatum ib. incremen- Ska-
☞ eccleſiam 264. accuſatur apud epiſcopum Pragen- tum accipit 223.227. 228. conſecratur eccleſia 306. ſem, cum ſuis religioſis monaſterio depellitur 321 fiumen abſorbetur 265. fit Abbas Sazavienſis, ejus laus 425. Schwihovii muliebri Theobaldorum ſanguine Reinerus Abbas Cladrubienſis 298. progeniti 451. 452. Richea filia Wladislai I. 170. Sdeslaus Comes fidus Sobieslao 207. Richenza Boleslai Poloni ſoror nubit Wladisian Sedlecii fundatur Ordo Ciſtercienſis 283. 284. I. 108. 140. adjutrix in fundando monaſterio Cla- 285. 286. drubienſi 121, 122. adverſatur Sobieslao 174. u- Sekirkoſtel ditio epiſcopi Pragenſis in Moravia terum ferens relicta 176. moritur in puerperio 104. 191. munifica in monaſterium Reichenbacenſe I92 Senioratus in ſucceſſione Ducum Boh. a Brze- filia Wladislai Regis nupta Henrico Duci Auſtriæ tislao I & Ordinibus Boh. ſtatutus 29. 30. 48. moritur 345. 487. Lotharii Imp. uxor coronatur 60. 190. 224. Seraphinus Archiepiſc. Strigon. conſecrat Her- Ricolfus de Strahof vir literatus 581. mannum Prag. epiſcopum 31. Rokizanæ Borzivogius ab Imp. capitur 100. Serotin Hinco crucem aſſumit 595. Romana expeditio, in eam a Carolo M. Bohe- Servitutis infimæ genus in Boh. ſublatum 436. Setegus Princeps Polonæ militiæ an Moraviam miæ Duces 300. equites dare ſoliti 103. Roſcejus offenſus Ottoni 105. viſu mulctatur 117. vaſtaverit 6. Roſenbergiorum dipłoma ſubleſtum 562. Sezyma pater Hroznatæ Conſtantinopolim mit- Rupertus pſcudo-epiſcopus ordinat Clericos in titur 436. 437. belli cadit 518. Boh. fugit 1.2. Sigefridus Palatinus Comes Wigbertum in ſuas Ruthardus Archiepiſcopus Moguntinus ordinat- partes trahit 115. occiditur 118. Comes de Sala epiſcopum Prag. & Olomuc. 4. adverſatur Impe- adjutor Udalrici 48. 49. fugit 50. Præpoſitus Wiſ- ratori 32. exulat 35. conſecrat Joannem Olom. ſehradenſis 621. Sileſiæ civitates in feudum traduntur Wladislai epiſc. 61, præſidet confilio 64. reſtituitur ſedi 69. Poloni ſilio 3. bello laceſſitur, vaſtatur 13. 14. moritur 98. Ryzembergicæ familiæ initia præmatura 249. 57. 91. 92. invaditur a Sobieslao 222. 224. 230. Rzip mons, in co ſacellum conſecratur 189. rurſum invaditur 367. reſtituitur Wladislai Polo- ni filiis 427. 428. integram ſibi vindicat Boleslaus cum fratre 472. 473. Siloæ conditur monaſterium Ord. S. Benedicti 256. locus epiſcopo Prag. pro Podiwin concedi- tur 257, 258. conſecratur eccleſia 264. ejie untur monachi Ord. S. Benedicti , inducuntur Præmon- ſtratenſes 321. 325. 326. egentes ſublevat epiſco- pus Olomucenſis 329. grata hic Regnardi primi Abbatis Renedictini memoria 425. Geruſium ab- hine in Auſtriam colonia mittitur 425. 426. Silvester Abbas Sazavienſis fit presbyter 132. monachus Sazavæ 164. 182. Romam peregrinatur 220. creatur Abbas, ordinatur 233. 237. 238. Hie- roſolymam peregrinatur 244. redit 245. fit epi- ſcopus Pragenſis 255. renunciat muneri 261.262. ſuſpenditur a munere per nuncium Apoſtolicum 291. condit novam eccleſiam 306. moritur 418. antipapa ab Henrico IV. Imp. creatur 72. S. Saczka caſtrum & oppidum, comitia hue indi- cuntur 104. S. Otto hue pervenit 173. Borzivo- gius hic fundat eccleſiam collegiatam , quæ poſtea Pragam translata 139. 140. celebrantur bie comi- tia 588. 591. Saladinus nſurpator terræ ſanctæ terretur lite- ris 581. reaſſumit vires 593. moritur 622. Satecium urbs Boſey Wrſlovecii 17. eam recu- perat 48. frequens hic conventus 33. accipit So- bieslaus 108. Præpoſitura hic Ord. S. Benedicti 139. Saxum Pragæ thronus primorum Ducum 270. Sazavæ conſecratur eccleſia 9. ritus Slavicus ab- oletur 10. inducuntur Brzewnovio latini Mona- chi 22. ſeries primorum Abbatum ib. incremen- Ska-
Strana 667
☞9 riæ Regi auxilia 203. Monarchæ titulo utitur 205. Skala caſtrum Sobieslai perfugium expugnatur j14. 522. periculum ſubmerſionis evadit , Franconiam vaſtar Skrbimirus Legatus Polonus Borzivogium in 207. liberatus gravi periculo inſidiarum publicas ſuam ſententiam flectit 56. Deo agit gratias ib. comitia Wiſſchradi celebrat 208. ſupplicium in inſidiatores decernit 209. Wra- Slansko provincia Polona vaſtatur a Sobieslao tislaum ab exilio revocat, denarium in memoriam 222. Slavieus ritus aboletur Sazavæ 10. 22. 23. eum ſumpti ſupplicii excudit 210. muneribus donat e- Carolus IV. reſuſcitat 23. codex manuſcriptus 11. piſcopum Monaſterienſem , de inſidiis epiſcopum Sobieslaus I. Dux Boh. filius Wratislai Regis Prag, in concilio accuſat, condit caſtrum Tachow fugit in Poloniam 76. irruit in Bohemiam 105. 214. item Gorlitz 215. committit Archiepiſcopo Moguntino cauſam epiſcopi Prag, 218. coram eo Wladislaum fraude in ſiniſtrum latus Albis pelli- innocens 219. evadit periculum corruentis palatii, eit , populatur regionem 106. cruentam obtinet rictoriam 107. conciliatur illi Wladislaus , accipit mittit auxilia in expeditionem Italicam , Duci Sue- viæ amieus 221. Boleslaum Polonum bello laceſ- Satecenſem provinciam 108. concitatur adverſus Wladislaum 114. Waczkonem per inlidias occidit, ſit 224. Hungariæ Regi in auxilium properat 225. ejus Legatum Imperatori commendat 229. Polo- fugit ib. capitur, e cuſtodia clabitur 115. caſtrum niam rurſum invadit 230. filium ejus Rex Hung. Glaczenſe tentat , incendit 117. pro co intercedit Boleslaus Polonus, datur illi provincia Hradecenſis, e baptiſmo levat 231. in Hungariam proficiſcitur, morienti epiſcopo Prag. adeſt 232. vocatur Mag- item Udalrici terræ 120. 121. reparat cladem Wladislai 129. I30. cædit Hungaros I3I. inopi- deburgum ab Imp. 234. tributum a Polono repe- tit , decem annorum inducias cum illo facit 235. nus obruitur a Wladislao , exulat, fruſtra queritur apud Imperatorem & Wigbertum 159. ad Lotha- 236. intereſt comitiis Merſeburgi , auxilia promit- tit 237. Pragam urbem renovat , leges illius urbi rium Ducem Saxoniæ confugit 164. exſpes redit datæ fabuloſæ ib. inveſtit per haculum Abbatem ad Wigherti filium 165. 167. quærit Wladislao Sazavienſem 238. Wladislaum cum auxiliis mittit ægro reconciliari 174. pro co laborat regina Swa- in Italiam 239. cum Boleslao & Bela integre pa- tava & S. Otto , reconciliatur illi frater 175. ele- cificatur 242. ejus filium Wladislaus Polonus e ba- vatur in Principatum Boh. 177. aliter ab exteris Udalricus nominatus ib. Ottoni partem provincia- ptiſmo levat 243. adhæret neo-electo Imp. Conra- rum eripit 178. 179. Lotharius illi bellum indi- do 246. ab eo obtinet, ut filius Wladislaus ſibi cit 179. ad defenſionem ſe parat , feciales ad Lo- in Ducatu ſuccedat 247. filiam ſuam locat Mar- tharium mittit 183. illum magna clade afficit 184. chioni Auſtriæ ih. redimit caſtra ab uxore Wig- berti 250. 25I. in Hungariam proficiſcitur 252. 185. denarium in memoriam victoriæ excudit ib. cum Conrado Rege Saxoniam invadit 253. caſtra elauſum in monte renet Lotharium , pacificatur limitanea Poloniæ munit 255. lethali morbo ob- cum illo 186. epocha iſtius cladis apud Germanos, ruitur 256. præeparat ſe ad beatam æternitatem, foedus cum Rege Hung. init 187. Brzetislaum ca- moritur, ejus laus , liberi , ſigillum , denarii 259. pit 188. ſacellum in monte Rzip reſtaurat 189. 260. fundator Siloenſis monaſterii 256. Siloam pro inunificus in eecleſiam Wiſſehrad. 193. 204. Im- Podivin epiſcopo Prag. concesferat 257. 258. peratorem & Principes Imperii reconciliare ſtudet Sobieslaus II. Dux Boh.Sob.filius 260. tumultuatur, 194. ad comitia Imper. accedit, castrum Nürnberg capitur 312. occiſo caſtellano fugit e carcere 328. obſidet, viciniam vaſtat 195. ejus filium Lotharius patrocinium Imp. quærit 353. in caſtrum Primda e baptiſmo levat, Henricus Wigberti filius patri transfertur 316. irruit cum Polonis in Moraviam num agit 198. 199. denarium in memoriaimn hu- obruit Olomucium , graſſatur per regionem 414. jus bapt ſmi excudit , ab Imperatore in auxilium 416. 417. reconciliatur Wladislao 415 capitur , in vocatur , capit Conradum 200. ad eum Legatus cuſtodiam ponitur 4 6. ejns e carcere liberationem Apoſtolicus mittitur 201. Wratislaum exilio mul- urget Imperator, liberatur 479. frater illi redit Prin- ctat, Glacenſe caſtrum reſtaurat 201, dat Hunga- PPPP 2 cipa-
☞9 riæ Regi auxilia 203. Monarchæ titulo utitur 205. Skala caſtrum Sobieslai perfugium expugnatur j14. 522. periculum ſubmerſionis evadit , Franconiam vaſtar Skrbimirus Legatus Polonus Borzivogium in 207. liberatus gravi periculo inſidiarum publicas ſuam ſententiam flectit 56. Deo agit gratias ib. comitia Wiſſchradi celebrat 208. ſupplicium in inſidiatores decernit 209. Wra- Slansko provincia Polona vaſtatur a Sobieslao tislaum ab exilio revocat, denarium in memoriam 222. Slavieus ritus aboletur Sazavæ 10. 22. 23. eum ſumpti ſupplicii excudit 210. muneribus donat e- Carolus IV. reſuſcitat 23. codex manuſcriptus 11. piſcopum Monaſterienſem , de inſidiis epiſcopum Sobieslaus I. Dux Boh. filius Wratislai Regis Prag, in concilio accuſat, condit caſtrum Tachow fugit in Poloniam 76. irruit in Bohemiam 105. 214. item Gorlitz 215. committit Archiepiſcopo Moguntino cauſam epiſcopi Prag, 218. coram eo Wladislaum fraude in ſiniſtrum latus Albis pelli- innocens 219. evadit periculum corruentis palatii, eit , populatur regionem 106. cruentam obtinet rictoriam 107. conciliatur illi Wladislaus , accipit mittit auxilia in expeditionem Italicam , Duci Sue- viæ amieus 221. Boleslaum Polonum bello laceſ- Satecenſem provinciam 108. concitatur adverſus Wladislaum 114. Waczkonem per inlidias occidit, ſit 224. Hungariæ Regi in auxilium properat 225. ejus Legatum Imperatori commendat 229. Polo- fugit ib. capitur, e cuſtodia clabitur 115. caſtrum niam rurſum invadit 230. filium ejus Rex Hung. Glaczenſe tentat , incendit 117. pro co intercedit Boleslaus Polonus, datur illi provincia Hradecenſis, e baptiſmo levat 231. in Hungariam proficiſcitur, morienti epiſcopo Prag. adeſt 232. vocatur Mag- item Udalrici terræ 120. 121. reparat cladem Wladislai 129. I30. cædit Hungaros I3I. inopi- deburgum ab Imp. 234. tributum a Polono repe- tit , decem annorum inducias cum illo facit 235. nus obruitur a Wladislao , exulat, fruſtra queritur apud Imperatorem & Wigbertum 159. ad Lotha- 236. intereſt comitiis Merſeburgi , auxilia promit- tit 237. Pragam urbem renovat , leges illius urbi rium Ducem Saxoniæ confugit 164. exſpes redit datæ fabuloſæ ib. inveſtit per haculum Abbatem ad Wigherti filium 165. 167. quærit Wladislao Sazavienſem 238. Wladislaum cum auxiliis mittit ægro reconciliari 174. pro co laborat regina Swa- in Italiam 239. cum Boleslao & Bela integre pa- tava & S. Otto , reconciliatur illi frater 175. ele- cificatur 242. ejus filium Wladislaus Polonus e ba- vatur in Principatum Boh. 177. aliter ab exteris Udalricus nominatus ib. Ottoni partem provincia- ptiſmo levat 243. adhæret neo-electo Imp. Conra- rum eripit 178. 179. Lotharius illi bellum indi- do 246. ab eo obtinet, ut filius Wladislaus ſibi cit 179. ad defenſionem ſe parat , feciales ad Lo- in Ducatu ſuccedat 247. filiam ſuam locat Mar- tharium mittit 183. illum magna clade afficit 184. chioni Auſtriæ ih. redimit caſtra ab uxore Wig- berti 250. 25I. in Hungariam proficiſcitur 252. 185. denarium in memoriam victoriæ excudit ib. cum Conrado Rege Saxoniam invadit 253. caſtra elauſum in monte renet Lotharium , pacificatur limitanea Poloniæ munit 255. lethali morbo ob- cum illo 186. epocha iſtius cladis apud Germanos, ruitur 256. præeparat ſe ad beatam æternitatem, foedus cum Rege Hung. init 187. Brzetislaum ca- moritur, ejus laus , liberi , ſigillum , denarii 259. pit 188. ſacellum in monte Rzip reſtaurat 189. 260. fundator Siloenſis monaſterii 256. Siloam pro inunificus in eecleſiam Wiſſehrad. 193. 204. Im- Podivin epiſcopo Prag. concesferat 257. 258. peratorem & Principes Imperii reconciliare ſtudet Sobieslaus II. Dux Boh.Sob.filius 260. tumultuatur, 194. ad comitia Imper. accedit, castrum Nürnberg capitur 312. occiſo caſtellano fugit e carcere 328. obſidet, viciniam vaſtat 195. ejus filium Lotharius patrocinium Imp. quærit 353. in caſtrum Primda e baptiſmo levat, Henricus Wigberti filius patri transfertur 316. irruit cum Polonis in Moraviam num agit 198. 199. denarium in memoriaimn hu- obruit Olomucium , graſſatur per regionem 414. jus bapt ſmi excudit , ab Imperatore in auxilium 416. 417. reconciliatur Wladislao 415 capitur , in vocatur , capit Conradum 200. ad eum Legatus cuſtodiam ponitur 4 6. ejns e carcere liberationem Apoſtolicus mittitur 201. Wratislaum exilio mul- urget Imperator, liberatur 479. frater illi redit Prin- ctat, Glacenſe caſtrum reſtaurat 201, dat Hunga- PPPP 2 cipa-
Strana 668
cipatum Boh. 480 482. 484. Sturmonem crude- coloniæ Pragam evocantur 276. 278. item Siloam liter necat 485. dat Imperatori auxilia 491. Au- 322. 325. striam invadit 494. 495, 496. 497. 498. ei offen- Stephanus Rex Hung. Auſtriam invadit 113. ditur Conradus Dux Znoymenfis 495. Auftriam fit Rex Hung. 129. cum Wladislao fædus medita- invadit 496. 497. ejus uxor ib. fulmine Apoſtoli- tur , arroganter illi reſpondet ib. obruitur , in fu- co feritur , corpus Regis Wladislai transfert Pra- gam convertitur I30. bello luceſſit Auſtriam, re- gam 499. Conrado provinciam Brunenſem largi- tunditur 137. 144. 145. benevole Sobieslai uxorem tur 501. Udalrieum fratrem capir , offendit Impe- recipit 159. cum Sobieslao fœedus init 187. auxilia ratorem 504. fratrem capit Regis Hungariæ, extra- ab eo impetrat 203. 204. moritur 220. Filius dit 505. accuſatur apud Imp. exauctoratur 506. Geizæ ſucecſfor renunciatur 419 ci Manuel Græ- novæ inter eum & Conradum inimieitiæ ib. cædi- corum Imp. bellum intentat , repudiatur ab Hun- tur ab eodem & Auſtriæ Ducibus 507. munifieus garis 430. ejus ſororem ducit Suatoplueus 431. in Plaſſenſe , item Cladrubienſe monaſterium , nec recipit fe cum ſuis ultra fluvium Tyſlam 432. bel. lum intentat Griæcis 437. fugit ex acie , portio illi non Wiſſchrad, eccleſiam 495. 511. 512.513. exer- citum educit , incautus diſſolvit , obruitur a Fri- hereditaria reſtituitur 434. moritur 468. frater Geizæ, pro co laborat Græcorum Imp., recipitur, derico 513. Skalæ perfugium quærit 514. fruſtra Pragam oppugnat 516 Fridericum obruit , cædit depellitur 430.moritur 472.Boemus Comes confiliarius Sobieslai a latronibus obrutus generoſe certat , oc- fugientem inſequitur 518. 519. cæditur ad Pra- ciditur 166. 167. gam 520., Skalam confugit , expugnatur 521. 522. peregre moritur, ejus laus, liberi, ſigillum 526.527. Sternbergici non fuere fundatores Nepomuce- ni cœnobii 345. Solidus, quid 52. Solomea conjux Boleslai Poloni moritur 292. Stetin urbs oppugnatur 3II. Solth verſipellis, inter Stephanum Regem Stolarum depoſitio vetus juramenti publici ri- tus 219. Hung. & Wladislaum ſimultates ſerit I30. Strahof ad Pragam, Ordinis Præmonstratenſis ift- Sophia uxor Ottonis Dueis Moraviæ 108. fit ſane- timonialis 191. uxor Udalrici Ducis 178. filia Fri- hie initia 264. tria momenta hujus fundationis derici Ducis nupta Alberto Marchioni Miſniæ. 584. 274. Steinfeldenſis Præpoſitus locum luſtrat , acce- ptat ib. conſumatur fundatio 278. ſeries primorum 585. veneno exstincta 619. Filia Belæ Regis Hung. Abbatum 280. iſthic ſepelitur Wladislaus Rex 499. deſponſatur Henrico filio Conradi 251. 252. ſolemniter excipitur Fridericus Dux 514. conſe- Spitignæus filius Wladislai I. 170. filius Borzi- cratur eccleſia 537. wogii Hieroſolymam peregrinatur 267. Adver- Strzela rivus ad Plaſſium 301. ſus Wladislaum inſurgit ib. erueem aſſumit 307 Strzezimir Comes inſidiatur Sobieslao 207. omni- eum cuſtodiæ mandat Wladislaus in Polonia 316. bus membris truncatur 209. redditur libertati 323. apud Imperatorem præſi- Sturm caſtellanus crudeliter oceiditur a Sobie. dium quærit 354. reſtituitur ditionibus , moritur slao 416. 485. 358. filius Udalrici moritur, 374. 375. Suatava Regina uxor Wratislai Regis pacem in- Spitignæus fratruelis Ducis Henrici accipit par- rer filios componit 108. 174. munifica in Wiſſe- tem Ducatus Brunenſis 589. fugit cum Waczlao 602. 603. ab Henrico Imperatori præſentatus ac- hradenſem eccleſiam , iſthie ſepelitur 193. filia Wla. dislai nubit Friderico de Pogen 167. I68. filia cipit Marchionatum Moraviæ 608. provinciam Bru- Ottonis III. Ducis Moraviæ 411. nenſem cum fratre tenet 618. 624. O tocarum bel- Suatotoplucus Dux Bohemiæ filius Ottonis Du- lo vincit 627. ocnlis orbatur 647. Srbia pro Miſnia & Luſatia accepta 17. cis Mor. reſtituitur terris 16. 32. fæderatus Po- rziwogio 50. cum exercitu in Poloniam mittitur Steena villa Ducalis venatoria , hie infirmatur Wladislaus 38. 169. 56. exardet adverſus Borziwogium 57. 58. Prin- Steinfeld Canonia Præmonſtrat. 273. abhine cipatum ambit 60. irruit in Boh. a Pragenſibus cum
cipatum Boh. 480 482. 484. Sturmonem crude- coloniæ Pragam evocantur 276. 278. item Siloam liter necat 485. dat Imperatori auxilia 491. Au- 322. 325. striam invadit 494. 495, 496. 497. 498. ei offen- Stephanus Rex Hung. Auſtriam invadit 113. ditur Conradus Dux Znoymenfis 495. Auftriam fit Rex Hung. 129. cum Wladislao fædus medita- invadit 496. 497. ejus uxor ib. fulmine Apoſtoli- tur , arroganter illi reſpondet ib. obruitur , in fu- co feritur , corpus Regis Wladislai transfert Pra- gam convertitur I30. bello luceſſit Auſtriam, re- gam 499. Conrado provinciam Brunenſem largi- tunditur 137. 144. 145. benevole Sobieslai uxorem tur 501. Udalrieum fratrem capir , offendit Impe- recipit 159. cum Sobieslao fœedus init 187. auxilia ratorem 504. fratrem capit Regis Hungariæ, extra- ab eo impetrat 203. 204. moritur 220. Filius dit 505. accuſatur apud Imp. exauctoratur 506. Geizæ ſucecſfor renunciatur 419 ci Manuel Græ- novæ inter eum & Conradum inimieitiæ ib. cædi- corum Imp. bellum intentat , repudiatur ab Hun- tur ab eodem & Auſtriæ Ducibus 507. munifieus garis 430. ejus ſororem ducit Suatoplueus 431. in Plaſſenſe , item Cladrubienſe monaſterium , nec recipit fe cum ſuis ultra fluvium Tyſlam 432. bel. lum intentat Griæcis 437. fugit ex acie , portio illi non Wiſſchrad, eccleſiam 495. 511. 512.513. exer- citum educit , incautus diſſolvit , obruitur a Fri- hereditaria reſtituitur 434. moritur 468. frater Geizæ, pro co laborat Græcorum Imp., recipitur, derico 513. Skalæ perfugium quærit 514. fruſtra Pragam oppugnat 516 Fridericum obruit , cædit depellitur 430.moritur 472.Boemus Comes confiliarius Sobieslai a latronibus obrutus generoſe certat , oc- fugientem inſequitur 518. 519. cæditur ad Pra- ciditur 166. 167. gam 520., Skalam confugit , expugnatur 521. 522. peregre moritur, ejus laus, liberi, ſigillum 526.527. Sternbergici non fuere fundatores Nepomuce- ni cœnobii 345. Solidus, quid 52. Solomea conjux Boleslai Poloni moritur 292. Stetin urbs oppugnatur 3II. Solth verſipellis, inter Stephanum Regem Stolarum depoſitio vetus juramenti publici ri- tus 219. Hung. & Wladislaum ſimultates ſerit I30. Strahof ad Pragam, Ordinis Præmonstratenſis ift- Sophia uxor Ottonis Dueis Moraviæ 108. fit ſane- timonialis 191. uxor Udalrici Ducis 178. filia Fri- hie initia 264. tria momenta hujus fundationis derici Ducis nupta Alberto Marchioni Miſniæ. 584. 274. Steinfeldenſis Præpoſitus locum luſtrat , acce- ptat ib. conſumatur fundatio 278. ſeries primorum 585. veneno exstincta 619. Filia Belæ Regis Hung. Abbatum 280. iſthic ſepelitur Wladislaus Rex 499. deſponſatur Henrico filio Conradi 251. 252. ſolemniter excipitur Fridericus Dux 514. conſe- Spitignæus filius Wladislai I. 170. filius Borzi- cratur eccleſia 537. wogii Hieroſolymam peregrinatur 267. Adver- Strzela rivus ad Plaſſium 301. ſus Wladislaum inſurgit ib. erueem aſſumit 307 Strzezimir Comes inſidiatur Sobieslao 207. omni- eum cuſtodiæ mandat Wladislaus in Polonia 316. bus membris truncatur 209. redditur libertati 323. apud Imperatorem præſi- Sturm caſtellanus crudeliter oceiditur a Sobie. dium quærit 354. reſtituitur ditionibus , moritur slao 416. 485. 358. filius Udalrici moritur, 374. 375. Suatava Regina uxor Wratislai Regis pacem in- Spitignæus fratruelis Ducis Henrici accipit par- rer filios componit 108. 174. munifica in Wiſſe- tem Ducatus Brunenſis 589. fugit cum Waczlao 602. 603. ab Henrico Imperatori præſentatus ac- hradenſem eccleſiam , iſthie ſepelitur 193. filia Wla. dislai nubit Friderico de Pogen 167. I68. filia cipit Marchionatum Moraviæ 608. provinciam Bru- Ottonis III. Ducis Moraviæ 411. nenſem cum fratre tenet 618. 624. O tocarum bel- Suatotoplucus Dux Bohemiæ filius Ottonis Du- lo vincit 627. ocnlis orbatur 647. Srbia pro Miſnia & Luſatia accepta 17. cis Mor. reſtituitur terris 16. 32. fæderatus Po- rziwogio 50. cum exercitu in Poloniam mittitur Steena villa Ducalis venatoria , hie infirmatur Wladislaus 38. 169. 56. exardet adverſus Borziwogium 57. 58. Prin- Steinfeld Canonia Præmonſtrat. 273. abhine cipatum ambit 60. irruit in Boh. a Pragenſibus cum
Strana 669
29 eum ignominia depellitur 67 infectis rebus redit cum eodem expeditionem Mediolanenſem ſuſcipit 68. fraudibus Borzivogium adverſus Wrſſovecios 382. perperam fundator aſſeritur Klattovienſis mo- pellicit, illum ſolio & Bohemia proturbat 71. naſterii 399- 403. 409. mitittur in auxilium Imp. inauguratur Dux Boh. 73. ab Imperatore evo- intereſt conciliabulo 412. petitur arbiter a Medio- catur , ab codem circumventus capitur 75. auro re- lanenſibus , indignatur Imperatori 413. redit in dimit libertatem , premit exactionibus populum Boh. 414. iterum Imperatori mittitur in auxilium, 76. prædatur Boleslai Poloni terras 77. cruentum Papiam cum eodem diſeedit 420. ignem immittit illius in Moravia prælium 78. ejus filium e bap- in Mediolanum 421, redit cum ſpolio 422. tiſino levat Imperator , ſocia illi arma jungit adver- intereſt Curiæ Imp. Altenburgi 438. Imperato- ſus Hung. 79. 80. crudeliter debacchatur in Hung. ri rurſum in auxilium mittitur 444. peſte ex- redire cogitur 81. Mutina apud eum accuſarur, ſtinguitur 448. 449. ejusfilius 449. 450. 451. fugatur e Boh. excommunicatur ab epiſcopo Prag. omnes Wrſſovecios tollere conſtituit 82. 83 Mu- tinam capite plectit, in omnes Wrſſovecios mor- revocatur 573. 586. corpus Godeſcalci Abbatis ad tis ſupplicium exerit 84. 85. 86. in expeditione ſepulturam deportat 559. ſequitur imperatorem in Moravica ocuſum amittit fundat , monaſterium Cla. Palæſtinam 587. 589. ibidem moritur 593. 594. drubienſe Ord. S. Bened. ib. 87. Hungariam de- ſilium infantem reliquit Theobaldi III. nomine ib. nuo invadit, redit eum ingenti præda 89. 90. cæ- non fuit Marchio Moravia ib. 595. ephebus in duntur ejus phalanges 453. 92. per ſiearium in- aula Henrici Ducis Boh. 621 terficitur 93. munifieus in conobium Inſulanum Theobaldici olim Dipoltiti dicti 450. 451. 452. 93. denarius illius 94. filius Wludislai Regis puer Theodora Henrici Dueis Auſtriæ uxor Auſtriam militiæ deputatur 338. teſtis 408. ſumit Stephani in feudum muliebre accipit 361. Hungar. Regis filiam 431. occidit Comitem Woi- Theodoricus Numburgenſis epiſcopus 142. Mo. slaum ſugit ad Hung. redit , iterum fugit , mori- naſterienſis epiſcopus Pragæ 214. tur 467. Brunenſis accipit cum fratre partem Du- Thiepoldus Marchio Vohburgenſis recipit re- eat 589. 618. 6:4. bellem Imp. filium 64. recedit ad partes illius Sulzbach Wilhelmus de . . . fundat cum fra- 66. vide etiam Dipoldus. tre cœnobium Willemovienſe 148. 149. 150. 171. S. Thomas Cantuar, martyrio afficitur 469. moritur 205. Trapeſita idem quod monètarius 124. Sworcz urbs in Luſatia a Wigberto uxori ſuæ Trebicenſe MS. Chronicon ſubleſtæ fidei 249. Judithæ ædificata 250. 328. 396. Trebicii in Moravia fundatur Ordo S. Bene- dicti 98. 99. everſum ab Huſſitis ib. Trojanus filius Velizlai Comitis 291 Trutina rivulus 107. Tutha Canonicus Prag. ex parte Sobieslai mit- titur ad Mogunt. Archiepiſe. 259. Tyna pro menſura & vaſe ligneo accepta VOX 52. Teplæ ordinis Præmonſtratenſis initia 615. confir- matur 633. 638. Abbas privilegio infulæ donatur ib. Teplicii fundantur moniales Ord. S. Benedicti 471. 472. Terræ motus in Boh. 133. Teſslinenſis monaſterii initia 55S. Theobaldus I. frater Wladislai Regis pro eo pu- gnat 176. 270. ei Praga defendenda committitur 270. an ei Klattovienſis provincia conceſſa fuerit 289. 290. vicarium ſuum conſtituit Wladislaus 307. laudabiliter adminiſtrat Principatum 312. in- ternuncius Wladislai 350. intereſt nuptiis Imp. 357. 358. cum Wladislao Poloniam invadit 367. T. U. V. W. Vag flumen, in eo merguntur multi Hungari 131. vicus in Hung. 225. Vacena Comes ſuccumbit in prælio 98. Valdemarus Rex Daniæ ducit filiam Wladislai Regis 423. 424.. Va-
29 eum ignominia depellitur 67 infectis rebus redit cum eodem expeditionem Mediolanenſem ſuſcipit 68. fraudibus Borzivogium adverſus Wrſſovecios 382. perperam fundator aſſeritur Klattovienſis mo- pellicit, illum ſolio & Bohemia proturbat 71. naſterii 399- 403. 409. mitittur in auxilium Imp. inauguratur Dux Boh. 73. ab Imperatore evo- intereſt conciliabulo 412. petitur arbiter a Medio- catur , ab codem circumventus capitur 75. auro re- lanenſibus , indignatur Imperatori 413. redit in dimit libertatem , premit exactionibus populum Boh. 414. iterum Imperatori mittitur in auxilium, 76. prædatur Boleslai Poloni terras 77. cruentum Papiam cum eodem diſeedit 420. ignem immittit illius in Moravia prælium 78. ejus filium e bap- in Mediolanum 421, redit cum ſpolio 422. tiſino levat Imperator , ſocia illi arma jungit adver- intereſt Curiæ Imp. Altenburgi 438. Imperato- ſus Hung. 79. 80. crudeliter debacchatur in Hung. ri rurſum in auxilium mittitur 444. peſte ex- redire cogitur 81. Mutina apud eum accuſarur, ſtinguitur 448. 449. ejusfilius 449. 450. 451. fugatur e Boh. excommunicatur ab epiſcopo Prag. omnes Wrſſovecios tollere conſtituit 82. 83 Mu- tinam capite plectit, in omnes Wrſſovecios mor- revocatur 573. 586. corpus Godeſcalci Abbatis ad tis ſupplicium exerit 84. 85. 86. in expeditione ſepulturam deportat 559. ſequitur imperatorem in Moravica ocuſum amittit fundat , monaſterium Cla. Palæſtinam 587. 589. ibidem moritur 593. 594. drubienſe Ord. S. Bened. ib. 87. Hungariam de- ſilium infantem reliquit Theobaldi III. nomine ib. nuo invadit, redit eum ingenti præda 89. 90. cæ- non fuit Marchio Moravia ib. 595. ephebus in duntur ejus phalanges 453. 92. per ſiearium in- aula Henrici Ducis Boh. 621 terficitur 93. munifieus in conobium Inſulanum Theobaldici olim Dipoltiti dicti 450. 451. 452. 93. denarius illius 94. filius Wludislai Regis puer Theodora Henrici Dueis Auſtriæ uxor Auſtriam militiæ deputatur 338. teſtis 408. ſumit Stephani in feudum muliebre accipit 361. Hungar. Regis filiam 431. occidit Comitem Woi- Theodoricus Numburgenſis epiſcopus 142. Mo. slaum ſugit ad Hung. redit , iterum fugit , mori- naſterienſis epiſcopus Pragæ 214. tur 467. Brunenſis accipit cum fratre partem Du- Thiepoldus Marchio Vohburgenſis recipit re- eat 589. 618. 6:4. bellem Imp. filium 64. recedit ad partes illius Sulzbach Wilhelmus de . . . fundat cum fra- 66. vide etiam Dipoldus. tre cœnobium Willemovienſe 148. 149. 150. 171. S. Thomas Cantuar, martyrio afficitur 469. moritur 205. Trapeſita idem quod monètarius 124. Sworcz urbs in Luſatia a Wigberto uxori ſuæ Trebicenſe MS. Chronicon ſubleſtæ fidei 249. Judithæ ædificata 250. 328. 396. Trebicii in Moravia fundatur Ordo S. Bene- dicti 98. 99. everſum ab Huſſitis ib. Trojanus filius Velizlai Comitis 291 Trutina rivulus 107. Tutha Canonicus Prag. ex parte Sobieslai mit- titur ad Mogunt. Archiepiſe. 259. Tyna pro menſura & vaſe ligneo accepta VOX 52. Teplæ ordinis Præmonſtratenſis initia 615. confir- matur 633. 638. Abbas privilegio infulæ donatur ib. Teplicii fundantur moniales Ord. S. Benedicti 471. 472. Terræ motus in Boh. 133. Teſslinenſis monaſterii initia 55S. Theobaldus I. frater Wladislai Regis pro eo pu- gnat 176. 270. ei Praga defendenda committitur 270. an ei Klattovienſis provincia conceſſa fuerit 289. 290. vicarium ſuum conſtituit Wladislaus 307. laudabiliter adminiſtrat Principatum 312. in- ternuncius Wladislai 350. intereſt nuptiis Imp. 357. 358. cum Wladislao Poloniam invadit 367. T. U. V. W. Vag flumen, in eo merguntur multi Hungari 131. vicus in Hung. 225. Vacena Comes ſuccumbit in prælio 98. Valdemarus Rex Daniæ ducit filiam Wladislai Regis 423. 424.. Va-
Strana 670
29 slai aliter etiam Sobieslaus dictus 177. 260. cum Valentinus denominatur epiſcopus Prag. 528. complicibus fugit in Poloniam , apud Imp. per- conſecratur 529. moritur 535. fugium quærit 353. eidem queritur , caſtrum Hra- Valdenſium hæreticorum initia poſteriora ſæ- dek illi conceditur 340. Mediolanum cum Wla- eulo XII. in Boh. 501. 502. dislao in expeditionem proficiſcitur 383. Impe- Valdſachſen Ord. Ciſt. monaſterium fandatur ratorem adverſus Wladislaum incendit 478. 479. 226. jus advocatiæ Dueum Bohemiæ in illud ſe- cedit fratri vexilla 482. eum auxiliis in Italiam rius enatum 227. evocantur abhine coluniæ Se- mittitur 491. ejus milites ad Ulmam mulctantur , dlicium 284. 285. in id munificus Wladislaus 407. obſidione cingit Alexandriam 492 media premi- 408. immunitatibus donatur 624. 625. tur 493. penitus attritus & inops redit 494. an Valdſteiniæ familiæ primæ memoriæ 150 151. Hradecenſem provinciam denuo acceperit 503. ca- Vartenbergiæ familiæ primæ memoriæ 150. pitur a fratre 504. epiſcopus Friſingenſis adjuton 151. præmaturæ in Boh. 306. 411. 429. Udalrici 48. 49. fugit e prælio , capellam amittis Vaſſilka uxor Wratislai Ducis Moraviæ 223. 50. Abbas Brzewnovienſis 196. Clericus cuſtos Vaczek ſeu Vacko Comes fidus Suatopluco 68. Sobieslai e carceribus eum liberat 115. vicariam ei poteſtatem dat Suatoplucus , ex mu- Veiskirchen in Mor. eremus conditur 465. nitionibus in fugam agitur 81. Mutinam de per- Velizlaus Comes fidus Wladislao 68. fortiter fidia criminatur 82. 83 pro Ottone intercedit pugnat 270. cum Wladislao ad Imp. properat ib. apud Im. ut in Principatum evehatur , eum Pra- Wiſſehradenſe caſtrum obtinet 29I. gam deducit , ſumptuoſo convivio excipit 94. 95. S. Venceslai Imago in monetis & ſigillis Du- feſtinat periclitanti Pragæ ſuceurrere 97. oeulis cum Boh. vices tenuit elypei provincialis 126. 395. orbat Joannem 101. auro demulcet Imperatorem 396. 612. 613. ejus vexillum in prælium aſlumi- 100. offenditur Ottoni 105. pacem componit cum tur 183. 184 ejus cilicium inventum 282. Sobieslao 108. occiditur. 114. Lenis dictus viſu Venceslaus filius Suatopluci naſcitur 79. in au- exuitur. 117. xilium Regi Hung. mittitur 203 filius Ortonis 190. Vazemil capite plectitur 209, transtulit epiſeopalem ſedem Olomue. moritur 212. Vazlaus Dux Bohemiæ filius Sobieslai 190. eum Ventorum ingens vis I46. 238. 25I. 308. e Baptiſmo levat Wladislaus Dux Pol. 243. Olo Vernherus epiſcopus Plocenſis legatus miſſus ad mucii obſidetur 507. fugit in Hungariam 521. Iinp a Boleslao Pol. 445. Lapicida 272. 273. evocatur a ſeditioſis ad ſolium 538. ad Imp. con- Vexilla pro numero provinciarum feudalium ab cedit 474. adverſus Wladislaum & Friderieu. Imp. dari ſolita 480. eum incendit 478. 479. Olomucenſem provin- Vezilo epiſcopus Olom. 63. ciam accipit 504. in urbe perfugium quærit 507. Victor IV. Antipapa a 3. tantum Cardinalibus ci reconciliatur Fridericus 552. deſciſeit ab eo electus 401 ei favet Fridericus Imp. citatur ad 553. ſeditionem adverſus eum concitat 555. Pra- concilium 402. 404. ejus partes ſecutus Daniel gam obſidet , deſeritur a ſuis 556. non fuit bino- epiſcopus Prag. 403. in conciliabulo Placentiæ minis 571. revocatur ab exilio 586. 591 fit Dux legitimus Papa agnoſcitur 404. 405. denuo appro- Boh. obſidetur Pragæ, eam extradit 601. 602. batur 412. 413. iterum ad conciliabulum ab Imp. 611. capitur . moritur 603. citatur 423. moritur 435. Udalricus filius Conradi capitur , liberatur 22. Viczkow caſtrum conditur 566. præteritus in ſucceſſione Principatus ei competen- Vigbertus Comes Geoicenſis a Brzetislao a con- tis de jure 30. in exilium ejicitur 32. vindicat ſiliis adhibitus 27. 28. comitatur eum ad Comi- provincias Moraviæ 47. Borziwogio Principatum tia Imperii 35. ad eum Borziwogius fugientem cripere molitur , eum auro emit ab Imp. 48. con- Imp.deducit 66. nomine Comitiorum regalia repetit ſcribit in Germania exercitum , cum eo Bohe- ab Imp. mittitur Romam legatus 69. in via ei miam invadit 49. fugit, retinet ſuas provincias 50. moritur 112. I10. ejus filii 12I. fundator struuntur inſidiæ 72. reducit Borziwogium in Prin- monaſterii Trebicenſis in Moravia 99. filius Sobie- cipa-
29 slai aliter etiam Sobieslaus dictus 177. 260. cum Valentinus denominatur epiſcopus Prag. 528. complicibus fugit in Poloniam , apud Imp. per- conſecratur 529. moritur 535. fugium quærit 353. eidem queritur , caſtrum Hra- Valdenſium hæreticorum initia poſteriora ſæ- dek illi conceditur 340. Mediolanum cum Wla- eulo XII. in Boh. 501. 502. dislao in expeditionem proficiſcitur 383. Impe- Valdſachſen Ord. Ciſt. monaſterium fandatur ratorem adverſus Wladislaum incendit 478. 479. 226. jus advocatiæ Dueum Bohemiæ in illud ſe- cedit fratri vexilla 482. eum auxiliis in Italiam rius enatum 227. evocantur abhine coluniæ Se- mittitur 491. ejus milites ad Ulmam mulctantur , dlicium 284. 285. in id munificus Wladislaus 407. obſidione cingit Alexandriam 492 media premi- 408. immunitatibus donatur 624. 625. tur 493. penitus attritus & inops redit 494. an Valdſteiniæ familiæ primæ memoriæ 150 151. Hradecenſem provinciam denuo acceperit 503. ca- Vartenbergiæ familiæ primæ memoriæ 150. pitur a fratre 504. epiſcopus Friſingenſis adjuton 151. præmaturæ in Boh. 306. 411. 429. Udalrici 48. 49. fugit e prælio , capellam amittis Vaſſilka uxor Wratislai Ducis Moraviæ 223. 50. Abbas Brzewnovienſis 196. Clericus cuſtos Vaczek ſeu Vacko Comes fidus Suatopluco 68. Sobieslai e carceribus eum liberat 115. vicariam ei poteſtatem dat Suatoplucus , ex mu- Veiskirchen in Mor. eremus conditur 465. nitionibus in fugam agitur 81. Mutinam de per- Velizlaus Comes fidus Wladislao 68. fortiter fidia criminatur 82. 83 pro Ottone intercedit pugnat 270. cum Wladislao ad Imp. properat ib. apud Im. ut in Principatum evehatur , eum Pra- Wiſſehradenſe caſtrum obtinet 29I. gam deducit , ſumptuoſo convivio excipit 94. 95. S. Venceslai Imago in monetis & ſigillis Du- feſtinat periclitanti Pragæ ſuceurrere 97. oeulis cum Boh. vices tenuit elypei provincialis 126. 395. orbat Joannem 101. auro demulcet Imperatorem 396. 612. 613. ejus vexillum in prælium aſlumi- 100. offenditur Ottoni 105. pacem componit cum tur 183. 184 ejus cilicium inventum 282. Sobieslao 108. occiditur. 114. Lenis dictus viſu Venceslaus filius Suatopluci naſcitur 79. in au- exuitur. 117. xilium Regi Hung. mittitur 203 filius Ortonis 190. Vazemil capite plectitur 209, transtulit epiſeopalem ſedem Olomue. moritur 212. Vazlaus Dux Bohemiæ filius Sobieslai 190. eum Ventorum ingens vis I46. 238. 25I. 308. e Baptiſmo levat Wladislaus Dux Pol. 243. Olo Vernherus epiſcopus Plocenſis legatus miſſus ad mucii obſidetur 507. fugit in Hungariam 521. Iinp a Boleslao Pol. 445. Lapicida 272. 273. evocatur a ſeditioſis ad ſolium 538. ad Imp. con- Vexilla pro numero provinciarum feudalium ab cedit 474. adverſus Wladislaum & Friderieu. Imp. dari ſolita 480. eum incendit 478. 479. Olomucenſem provin- Vezilo epiſcopus Olom. 63. ciam accipit 504. in urbe perfugium quærit 507. Victor IV. Antipapa a 3. tantum Cardinalibus ci reconciliatur Fridericus 552. deſciſeit ab eo electus 401 ei favet Fridericus Imp. citatur ad 553. ſeditionem adverſus eum concitat 555. Pra- concilium 402. 404. ejus partes ſecutus Daniel gam obſidet , deſeritur a ſuis 556. non fuit bino- epiſcopus Prag. 403. in conciliabulo Placentiæ minis 571. revocatur ab exilio 586. 591 fit Dux legitimus Papa agnoſcitur 404. 405. denuo appro- Boh. obſidetur Pragæ, eam extradit 601. 602. batur 412. 413. iterum ad conciliabulum ab Imp. 611. capitur . moritur 603. citatur 423. moritur 435. Udalricus filius Conradi capitur , liberatur 22. Viczkow caſtrum conditur 566. præteritus in ſucceſſione Principatus ei competen- Vigbertus Comes Geoicenſis a Brzetislao a con- tis de jure 30. in exilium ejicitur 32. vindicat ſiliis adhibitus 27. 28. comitatur eum ad Comi- provincias Moraviæ 47. Borziwogio Principatum tia Imperii 35. ad eum Borziwogius fugientem cripere molitur , eum auro emit ab Imp. 48. con- Imp.deducit 66. nomine Comitiorum regalia repetit ſcribit in Germania exercitum , cum eo Bohe- ab Imp. mittitur Romam legatus 69. in via ei miam invadit 49. fugit, retinet ſuas provincias 50. moritur 112. I10. ejus filii 12I. fundator struuntur inſidiæ 72. reducit Borziwogium in Prin- monaſterii Trebicenſis in Moravia 99. filius Sobie- cipa-
Strana 671
9 cipatum 75. ad eum confugit Borziwogius , fruſtra Vislaus Boleslai Poloni pædagogus 14. 15. ma- pro co apud Imp. intercedit 77. uxor ei moritur num in prælio amittit 78. Viſoka mons 270. 88. reducit Imp. ex clade Polonica 91. 94 acci- Viſſegradum obſidetur 97. palatium vi ventorum pit Zwikaviam in præmium, ficarium ſubornat adverſus Suatoplucum ib. 93. Borziwugii reſtitu- dejicitur 146. Vladislaus huc æger deportatur 169. tionem ab Imp. impetrat ib. ei filium eum exer- uſtodiæ hie datur Conradus 200. eccleſia multum citu adjungit 96. offenſus illi Imp. 100. cedit Im- exornatur 204. 205. comitia hic agit Sobieslaus peratori pagos pro filiii liberatione 111. accedit 208. epiſcopus Monaſterienſis hic feſtum S. Cru- ad partes Friderici Palatini 115. non comparet vo- cis agit 214. Metropolis appellari ſolita 242. hie catus in Curia , ejus ditiones diripi præcipuuntur, ſepultus Sobieslaus 258. 526. conſilia de ſucceſſo- Imperatorem invadere conſtituit , adverſus eum re hic aguntur 260. plurimum auget Sobieslaus , filius & Wladislaus Dux Boh. concitatur I16. ur- hoſpitalis iſthie dotatio 513. eccleſiæ ſigillum 579. bem ſuam munit , vulneratur , captivus abducitur Vitelsbachius Otto ſocer Conradi 497. accipit 118. ſupplicium capitis in eum decernitur , in car- Bavariæ Ducatum 529. ejus filius Legatus in Boh. ceres conjicitur ib. liberatur e cuſtodia , ditiones miſſus 539. recipit 140. 141. urbem Leiſnik expugnat, fit S. Viti Pragæ eccleſia conſecratur 17. tarris ful- Caſtellanus Magdeburgenſis I42. uxori urbem mine icta 223. comburitur 271. 272. reſtauratur Swortz ædificat 250. ad Comitia accedit, 157. & dedicatur 282. reliquias Romanas Illi donat e- fit Marchio Luſicenſis 158 ad eum confugit piſcop. Olomue. 301. item Wladislaus 397. 435. Sobieslaus 159. adverſus eum conſurgit Conra- Capituli laus de integra fide erga Rom. Pontificem dus de Wetin I60. adverſus Lotharium exerci- 439. tum educit , redit 161. qualem marchiam, par- Vitin Conradus de .. ægre fert ſibi a Wigber- temve Luſatiæ acceperit 162 moritur 165. Ejus to præreptam Luſatiam 159. in eam inducitur 160. filius junior dictus 88. Borziwogium cum copiis 162. I63. infeſtat Wigberti filium 167. Pragam deducit 96. dubio marte pugnat ad Pra- Vitko Comes Legatus Rstisbonam mittitur 479. gam, urbem ingreditur 98. evocatur ad Imp. ca- capitur 518. ptivus abducitur 100 pro ejus liberatione pater Vizimanus Abbas Cladrubienſis 145. moritur pagos plures dare compellitur 111. adverſus pa- 193. trem ab Imp. concitatur 116. omnes poſſeſſiones Vladimirus filius Ottonis III. Morav. Ducis 410. pro redimendo patre offert , ad ſaxones ſe con- Hradiſſtii perfugium quærit 415. teftis 547. 596. fert, reus Majeſtatis læſæ declaratur 118. 119. bel- 617. 618. 624. 634. accipit partem Ducatus Olo- li cædit Comitem Manfseld 128. per ſilvas in egeſ- muc. 552. 553. 589. fugit 647. tate errat , Groizam recuperat 14°. Henricum cum Vladislaus I. Dux Bohemiæ filius Wratislai Re- capite dictum capit, ejus egregia geſta 141- gis adoleſcens a Borzivogio deficit 71. Borzivogi- Vilhelmi Siciliæ Regis mors 597. um e Bohemia proturbat 72. Dux optatur 74.95. Villemovii fundatur Ordo S. Benedicti I46. I48. ejus erga Ottonem favor , ad comitia Ratishonam 149. ſepelitur hic fundator 205. 206. concedit, Plſnæ ſubſiſtens Legatos cum pecuniis ad Villieus idem quod major ſcabinus 209. Imp. mittit ib. 97. Pragam non admittitur, dubio Vincentius author Chronici Capellanus Danielis Marte cum Wigberto præliatur 98. ei ab Imper. epiſcopi præſens in Italia ad Mediolanum 399. ſcri- adjudicatur Principatus 100. plures exilio mulctat ptor privilegii Mediolanenſibus ab Imp. conceſſi 101. dat Imp. in expeditionem Rom. auxilia 102. 400. 401. Detanus Wiſſehradenſis moritur 289. invitat ad ſe Ottonem 103. reconciliatur illi, vo- Vinciburg Hermannus de . . Marchiam Miſnen- cat illum ad comitia, capit 104. adverſum Sobies- ſem obtinet I62. laum exercitum educit 105. fallitur ab hoſte 106, Vindelmuth Abbatiſſa S. Georgii eccleſiam S. Pe- cæditur 107. reconciliatur fratri Sobieslao , uxorem tri condit 35. ducit
9 cipatum 75. ad eum confugit Borziwogius , fruſtra Vislaus Boleslai Poloni pædagogus 14. 15. ma- pro co apud Imp. intercedit 77. uxor ei moritur num in prælio amittit 78. Viſoka mons 270. 88. reducit Imp. ex clade Polonica 91. 94 acci- Viſſegradum obſidetur 97. palatium vi ventorum pit Zwikaviam in præmium, ficarium ſubornat adverſus Suatoplucum ib. 93. Borziwugii reſtitu- dejicitur 146. Vladislaus huc æger deportatur 169. tionem ab Imp. impetrat ib. ei filium eum exer- uſtodiæ hie datur Conradus 200. eccleſia multum citu adjungit 96. offenſus illi Imp. 100. cedit Im- exornatur 204. 205. comitia hic agit Sobieslaus peratori pagos pro filiii liberatione 111. accedit 208. epiſcopus Monaſterienſis hic feſtum S. Cru- ad partes Friderici Palatini 115. non comparet vo- cis agit 214. Metropolis appellari ſolita 242. hie catus in Curia , ejus ditiones diripi præcipuuntur, ſepultus Sobieslaus 258. 526. conſilia de ſucceſſo- Imperatorem invadere conſtituit , adverſus eum re hic aguntur 260. plurimum auget Sobieslaus , filius & Wladislaus Dux Boh. concitatur I16. ur- hoſpitalis iſthie dotatio 513. eccleſiæ ſigillum 579. bem ſuam munit , vulneratur , captivus abducitur Vitelsbachius Otto ſocer Conradi 497. accipit 118. ſupplicium capitis in eum decernitur , in car- Bavariæ Ducatum 529. ejus filius Legatus in Boh. ceres conjicitur ib. liberatur e cuſtodia , ditiones miſſus 539. recipit 140. 141. urbem Leiſnik expugnat, fit S. Viti Pragæ eccleſia conſecratur 17. tarris ful- Caſtellanus Magdeburgenſis I42. uxori urbem mine icta 223. comburitur 271. 272. reſtauratur Swortz ædificat 250. ad Comitia accedit, 157. & dedicatur 282. reliquias Romanas Illi donat e- fit Marchio Luſicenſis 158 ad eum confugit piſcop. Olomue. 301. item Wladislaus 397. 435. Sobieslaus 159. adverſus eum conſurgit Conra- Capituli laus de integra fide erga Rom. Pontificem dus de Wetin I60. adverſus Lotharium exerci- 439. tum educit , redit 161. qualem marchiam, par- Vitin Conradus de .. ægre fert ſibi a Wigber- temve Luſatiæ acceperit 162 moritur 165. Ejus to præreptam Luſatiam 159. in eam inducitur 160. filius junior dictus 88. Borziwogium cum copiis 162. I63. infeſtat Wigberti filium 167. Pragam deducit 96. dubio marte pugnat ad Pra- Vitko Comes Legatus Rstisbonam mittitur 479. gam, urbem ingreditur 98. evocatur ad Imp. ca- capitur 518. ptivus abducitur 100 pro ejus liberatione pater Vizimanus Abbas Cladrubienſis 145. moritur pagos plures dare compellitur 111. adverſus pa- 193. trem ab Imp. concitatur 116. omnes poſſeſſiones Vladimirus filius Ottonis III. Morav. Ducis 410. pro redimendo patre offert , ad ſaxones ſe con- Hradiſſtii perfugium quærit 415. teftis 547. 596. fert, reus Majeſtatis læſæ declaratur 118. 119. bel- 617. 618. 624. 634. accipit partem Ducatus Olo- li cædit Comitem Manfseld 128. per ſilvas in egeſ- muc. 552. 553. 589. fugit 647. tate errat , Groizam recuperat 14°. Henricum cum Vladislaus I. Dux Bohemiæ filius Wratislai Re- capite dictum capit, ejus egregia geſta 141- gis adoleſcens a Borzivogio deficit 71. Borzivogi- Vilhelmi Siciliæ Regis mors 597. um e Bohemia proturbat 72. Dux optatur 74.95. Villemovii fundatur Ordo S. Benedicti I46. I48. ejus erga Ottonem favor , ad comitia Ratishonam 149. ſepelitur hic fundator 205. 206. concedit, Plſnæ ſubſiſtens Legatos cum pecuniis ad Villieus idem quod major ſcabinus 209. Imp. mittit ib. 97. Pragam non admittitur, dubio Vincentius author Chronici Capellanus Danielis Marte cum Wigberto præliatur 98. ei ab Imper. epiſcopi præſens in Italia ad Mediolanum 399. ſcri- adjudicatur Principatus 100. plures exilio mulctat ptor privilegii Mediolanenſibus ab Imp. conceſſi 101. dat Imp. in expeditionem Rom. auxilia 102. 400. 401. Detanus Wiſſehradenſis moritur 289. invitat ad ſe Ottonem 103. reconciliatur illi, vo- Vinciburg Hermannus de . . Marchiam Miſnen- cat illum ad comitia, capit 104. adverſum Sobies- ſem obtinet I62. laum exercitum educit 105. fallitur ab hoſte 106, Vindelmuth Abbatiſſa S. Georgii eccleſiam S. Pe- cæditur 107. reconciliatur fratri Sobieslao , uxorem tri condit 35. ducit
Strana 672
ducit 108. adverſus eum denuo concitatur Sobie- Strahofii ſumptuoſam fabricam erigit 278. 270. Doxanenſem Parthenonem fundat ib. 281. reſtau- slaus, invitat eum ad ſe 114. ab eo Imperator au rat eccleſiam S. Viti 282. Ordinem Ciſtercienſem xilia petit 116. ad urbem Groizan cæditur ib. pro- in Boh. evocat 283. 284. ejus figillum 286. ſub- Sobieslao apud eum interceditur, concedit illi pro- vinciam Gradicenſem, cum Polono fœdus init, So- leſtum 303. 304. Velizlao caſtrum Wiſſegrad do- bieslao inſuper terras Udalrici impertitur 120. 121. nat 29I. confoderatur Marchioni Auſtriæ 293. ejus Cladrubienſem fundationem confirmat & auget auxilium implorat Boritius 294. Conradi inſolen- tiam peſſime accipit 297. Imp. Boritium 299. Con- 121. 122. 123. ejus diploma ib. 124. 125. primus bilateralia ſigilla adhibuit 126. recuperat Luſatiam radum e Moravia ejicit , Plaſſii fundat Ordinem ſuperiorem 128. eum Rege Hung. fredus inire Ciftere. 301. 302. mittit legationem ad Imp. Græ- meditatur , offenditur arroganti reſponſo 129. 13°. corum 306. crucem ailumit, in ſacram terram cum Imp. proficiſcitur 307. multis ſuis amiſſis Conſtan- cæditur ab Hungaris , eosdem cædit 131. jungit tinopolim redit 309. fit ligius Imperatoris Græco- arma Marchioni Auſtriæ, revocat Borzivogium cedit illi Principatum 137. medietatem Bohemiæ rum, pro Rege habetur ab co 310. redit per Au- ab eodem recipit 138. Hungaros depellit 141. ite- ſtriam infectis rebus 314. 315. 316. Spitignæum rum potitur Principatu 147. 148. caſtra inſtaurat cuſtodiæ tradit ib. munificus in monaſterium Inſu- lanum 318. ejus patrocinium implorat Wladislaus 151. opprimit violentos conditores caſtri Bezdiez 152. Sobieslaum inopinum obruit 158. 159. ejus Polonus , Poloniam cum Imp. invadit 323. 324. moritur illi conjux 337. non conſentit electioni terras dat Conrado ib. partes Wigberti tuetur, tran- Friderici Imp. 339. 340. Udalrico caſtrum Hra- fitum Albis a Lothario petit 160. Miſniam popu- latur, multis ſuorum amiſſis redit 161.Bambergam ad dek concedit ib. alteram uxorem ducit 343. Hen- comitia evocatur 164. 165. filiam nuptui tradit ricum Auſtrium defendendum ſuſcipit 346. non dat auxilia Imp. in Italiam , non fuit Vicarius Im- I67. Schüttenhofen filiæ dat in dotem 167. judæ- perii ib. eripitur illi caſtrum Budiſſin, Miſniam va- um familiarem omnibus facultatibus mulctat, legem ſtat 347. 369. ſatisfacit ob id epiſcopo Miſnenſi ſtatuit ne Chriſtiani ulla ſervitia Judæis præſtent, infirmatur 169. S. Ottoni Legatos obviam mittit, 370. foederatur Regi Hung. 348. fruſtra pacifica- tionem illius quærit Imp. 350. 351. reconciliatur honorifice excipit 172. 173. magis invaleſcit infir- illi, intereſt ejus nuptiis 357. recipit Budiſſin, Spi- mitas, reconciliatur Sobieslao 174. 175. moritur , tignæo terras reddit 358. promittitur illi regia di- Cladrubii ſepelitur , ejus ſigillum denarii ib. guitas 359. promulgat decretum comitiorum de Wladislaus II. Dux, poſtea Kex Boh. filius Wla- erecto Ducatu Auſtriæ 360. 361. fundat Pragæ dislai I. 176. fundator Ord. Præmonſtr. Litomiſs- Ordinem Melitenſem 362. 363. pro Wladislao in lii 45. 297. adoleſcens fugit e Boh. 226. revocatus Poloniam reſtituendo laborat 366. cum Imp. Po- cum exercitu mittitur in Italiam , diſſipat ſtipendia loniam invadit 367. devotus Ordini Melitenſi 362. militum, fugit 239. ſuecedit Sobieslao in Princi- a Polonis arbiter expetitur , ei obſides corum dan- patu 260. ducit uxorem 261. reſtituit epiſcopo O. tur 368. 369. interest comitiis Magdeburg. 376. lomue. Podivinum 263. adjutor in fundatione Stra- promittit ſeſe ipſum Mediolanum Imperatori au- hofienſi 264. negotium ei faceſſit nepos 266. Ot- xiliarem exercitum adducturum 377. coronatur Ra- tonem revocat, dat ei Ducatum Olomuc. 266. in tisbonæ 378. privilegium de uſu coronæ & ſuc- fures ſeverus ib. 267. Zdikonis maxime conſiliis ceſſionis regiæ obtinet ib. 379. 380 381. conſcri- uritur 268. 269. cognatos Principes de pace ad- bit Pragæ militem 382. ad Veronam in Italia ca- monet th. Conrado cum exercitu occurrit, vincitur, ſtra metatur 383. placant eum Brixienſes 384. ad feliciter Pragam penetrat, ad Imp. pro auxiliis fe- Aduam caſtra metatur , vaſtat regionem, pontem ſtinat 270. ab eodem Pragam uſque cum exercitu ſternit , fugat Mediolanenſes ib. 385. 386. alterum deduritur 272. reparat ruinas Pragæ ib. Ord. Præ pontem ſternit ib. cum Imp. Laudæ caſtra met rur, monſtr. a Capitulo petit 273. munificus in illum 275. 276. ulciſcitur perduelles Duces Mor. 277 lante Mediolanum tertiam aciem obtinet 388. Lu- dlovi-
ducit 108. adverſus eum denuo concitatur Sobie- Strahofii ſumptuoſam fabricam erigit 278. 270. Doxanenſem Parthenonem fundat ib. 281. reſtau- slaus, invitat eum ad ſe 114. ab eo Imperator au rat eccleſiam S. Viti 282. Ordinem Ciſtercienſem xilia petit 116. ad urbem Groizan cæditur ib. pro- in Boh. evocat 283. 284. ejus figillum 286. ſub- Sobieslao apud eum interceditur, concedit illi pro- vinciam Gradicenſem, cum Polono fœdus init, So- leſtum 303. 304. Velizlao caſtrum Wiſſegrad do- bieslao inſuper terras Udalrici impertitur 120. 121. nat 29I. confoderatur Marchioni Auſtriæ 293. ejus Cladrubienſem fundationem confirmat & auget auxilium implorat Boritius 294. Conradi inſolen- tiam peſſime accipit 297. Imp. Boritium 299. Con- 121. 122. 123. ejus diploma ib. 124. 125. primus bilateralia ſigilla adhibuit 126. recuperat Luſatiam radum e Moravia ejicit , Plaſſii fundat Ordinem ſuperiorem 128. eum Rege Hung. fredus inire Ciftere. 301. 302. mittit legationem ad Imp. Græ- meditatur , offenditur arroganti reſponſo 129. 13°. corum 306. crucem ailumit, in ſacram terram cum Imp. proficiſcitur 307. multis ſuis amiſſis Conſtan- cæditur ab Hungaris , eosdem cædit 131. jungit tinopolim redit 309. fit ligius Imperatoris Græco- arma Marchioni Auſtriæ, revocat Borzivogium cedit illi Principatum 137. medietatem Bohemiæ rum, pro Rege habetur ab co 310. redit per Au- ab eodem recipit 138. Hungaros depellit 141. ite- ſtriam infectis rebus 314. 315. 316. Spitignæum rum potitur Principatu 147. 148. caſtra inſtaurat cuſtodiæ tradit ib. munificus in monaſterium Inſu- lanum 318. ejus patrocinium implorat Wladislaus 151. opprimit violentos conditores caſtri Bezdiez 152. Sobieslaum inopinum obruit 158. 159. ejus Polonus , Poloniam cum Imp. invadit 323. 324. moritur illi conjux 337. non conſentit electioni terras dat Conrado ib. partes Wigberti tuetur, tran- Friderici Imp. 339. 340. Udalrico caſtrum Hra- fitum Albis a Lothario petit 160. Miſniam popu- latur, multis ſuorum amiſſis redit 161.Bambergam ad dek concedit ib. alteram uxorem ducit 343. Hen- comitia evocatur 164. 165. filiam nuptui tradit ricum Auſtrium defendendum ſuſcipit 346. non dat auxilia Imp. in Italiam , non fuit Vicarius Im- I67. Schüttenhofen filiæ dat in dotem 167. judæ- perii ib. eripitur illi caſtrum Budiſſin, Miſniam va- um familiarem omnibus facultatibus mulctat, legem ſtat 347. 369. ſatisfacit ob id epiſcopo Miſnenſi ſtatuit ne Chriſtiani ulla ſervitia Judæis præſtent, infirmatur 169. S. Ottoni Legatos obviam mittit, 370. foederatur Regi Hung. 348. fruſtra pacifica- tionem illius quærit Imp. 350. 351. reconciliatur honorifice excipit 172. 173. magis invaleſcit infir- illi, intereſt ejus nuptiis 357. recipit Budiſſin, Spi- mitas, reconciliatur Sobieslao 174. 175. moritur , tignæo terras reddit 358. promittitur illi regia di- Cladrubii ſepelitur , ejus ſigillum denarii ib. guitas 359. promulgat decretum comitiorum de Wladislaus II. Dux, poſtea Kex Boh. filius Wla- erecto Ducatu Auſtriæ 360. 361. fundat Pragæ dislai I. 176. fundator Ord. Præmonſtr. Litomiſs- Ordinem Melitenſem 362. 363. pro Wladislao in lii 45. 297. adoleſcens fugit e Boh. 226. revocatus Poloniam reſtituendo laborat 366. cum Imp. Po- cum exercitu mittitur in Italiam , diſſipat ſtipendia loniam invadit 367. devotus Ordini Melitenſi 362. militum, fugit 239. ſuecedit Sobieslao in Princi- a Polonis arbiter expetitur , ei obſides corum dan- patu 260. ducit uxorem 261. reſtituit epiſcopo O. tur 368. 369. interest comitiis Magdeburg. 376. lomue. Podivinum 263. adjutor in fundatione Stra- promittit ſeſe ipſum Mediolanum Imperatori au- hofienſi 264. negotium ei faceſſit nepos 266. Ot- xiliarem exercitum adducturum 377. coronatur Ra- tonem revocat, dat ei Ducatum Olomuc. 266. in tisbonæ 378. privilegium de uſu coronæ & ſuc- fures ſeverus ib. 267. Zdikonis maxime conſiliis ceſſionis regiæ obtinet ib. 379. 380 381. conſcri- uritur 268. 269. cognatos Principes de pace ad- bit Pragæ militem 382. ad Veronam in Italia ca- monet th. Conrado cum exercitu occurrit, vincitur, ſtra metatur 383. placant eum Brixienſes 384. ad feliciter Pragam penetrat, ad Imp. pro auxiliis fe- Aduam caſtra metatur , vaſtat regionem, pontem ſtinat 270. ab eodem Pragam uſque cum exercitu ſternit , fugat Mediolanenſes ib. 385. 386. alterum deduritur 272. reparat ruinas Pragæ ib. Ord. Præ pontem ſternit ib. cum Imp. Laudæ caſtra met rur, monſtr. a Capitulo petit 273. munificus in illum 275. 276. ulciſcitur perduelles Duces Mor. 277 lante Mediolanum tertiam aciem obtinet 388. Lu- dlovi-
Strana 673
Ah Qf vidal dóvico Palatino in auxilium accurrit , manu fua|ab Imperatore impetrat , confirniatar ju comitiis fternit Daciam Vexillifetum,Mediolanen(es retun-|Saczl 247. 26c. prateritur, fugit in Hung, 263. dit 76. 389 arcum Romdnum cxpugnat, per cum|cjus federati turbas cohcitant 366. adver{us Mediolanenfes gratiam Imp. implorant 390. con- |Wladislaum infurgit 269. protegitür a Rege Hung. ditiones deditionis ipfe prafcribit ib, 391. extra-|:94. teitis 408. Brzeiislai Ducis fiin; cum 300, duntur illi captivi & obfides éb donatur illi coro- equiribus Komam mittitür 102, cjus Rome fabu- na Anglicana, in memoriam iftius coronz denari- lofa facinora 109. reliquias adfert 110, fetta Pen- um excudit 392. 393. redit in Boh. 397. an Vic-|tecoftalia cum Imp. agit 111. filius. Borzivogii II, torem Papam agnoverit, prafensque fuerit conci-|40. . liabulo Placenti:e 403. 406. muniticus in Wald(a| — Wladislaus Dux Polonie belli petitur a Brzeti- fenle monafterium 407. 408. Gradicenfe sb. mittit!slao 3. 134 14 an bellum Moravie intulerit 6. denuo auxilia Mediolanum 411. ipfius litere le-ltributum pendere cogitur 3. 9s Spigneuin e Sile- guntur in conciliabulo 412. 415. adverfus Sobies-|fia fugat, confert filio Boleslao ditionem 'Wratis- laum exercitum. parat 415. ei reconciliatur 415.|lavien(em 14. bello petitur a Rege Hung. 15. apud eundem capit 416. iterum mittit Imp. auxilia 420.|cum WrfTovecii perfugium quarunt 17. inter fili- intereft conciliabulo in Burgundia 423. 424. fili-los regnum dividit, moritur §4s cjus filius res fra- am nuptui dat Regi Daniz 76, ejus. patrocinium|truim fuorum impuberuüm ad incitas redigit, vin- implorat regina Hung. 431. expeditionem adver-|citur 324. profugus patrocinium Imp, quarit, Cra- fus Grecorum Imp, fufcipit 432. cum eo expofta- covientis Ducatus eidctn permittitur 305. a Gre. lat Legatus Imp. 433. irruitin caftra Stephani 434.]cis pro Rege habitus 310. redit Cenftantinopoli cum Imp. Grec. pacem facit, mittit ad eum lega-|314. penitus ex Polohia ejicitur, perfugium apud tionem, multis muneribus donatur ab Hungaris 435 |Dücem Boh. querit 3:3. mediatorem agit 354. an rurfum. pacem cum Grecis ruperit 437. interclt| 355. ut re(tituatur terrisjadlaboratür 323, 324. 365, comitiis 438. 439. przíentat Imperatori Legatum 366. caftra munit 342; alteram uxorem ducit 351. Rufliz 439. Intereít confecrationi ecclefie 440.|in exilio mortuus 376. 377. fflius. Boleslai Ducis 441. auxilia fert 443. 444. Imperatori de fide (u-| Polonie uxorem ducit 154. filium Sobieslai e bap- fpe&tus 459. 460. non admittitur ad ejus confjee |tifino levat 242. . tum 462. munificus erga Melitenfes 465. 464. ei| — Vnislaus captivus abducitur 8.4. . Imperator reconciliatur 466 filium. Suatoplucum| — Voislaus Gomes a Suatopluco interficitur 467. in gratiam recipit 467. áccufatur apud eum epi-|urbis. Glogovienfrs Prafeclus 167. feopus Prag. 469. cum Imp. Silefiam invadit 473.| Voislava foror B. Hroznate nubit 530. heres 474. renunciare imperio conftituit 476. 477. ce |pet' ejus teftamentum 634. dit-filio Principatum 75, ad Curiam Imp. vocatur| | Vracen epifcopus Olomuceufis 63. 479. transfert fe in predium Mer 481. ibi mori-|— Vranov oppidum | 58; tur 485. ejus laus, liberi, denarii 486. 487. 488.| — Vratislav olim provincia in Boh. 85. corpus Pragam transfertur 499, Vratislaus filius Udaltici 121. recipit partem he- Wladislaus III. Dux Boh. filius Wladislai Regis reditatis in Moravia 178, in exilium mittitur 202. renunciatur ab Imp. Marchio Moraviz 601; 622.|revocatur 210. u&orem e Ruffia ducit. 269. cum 603. exau&teratur 6e8. Moravia depellitnr. 617.jepifcopo Olomucenft de loco litigat 240. adverfus teftis 634. capitur ab epifcopo Prag. 639. libera-| Wladislaum infurgit 269..ejus terras vaftat Wla- tur, Dux Boh. creatur 642, Daniclem epifcopum |dislaus 277. veniai ab. eo obtinet 290. Dux Bru- nominat & inveftit #6. inermis fratri Ottocaro ob- uenfrs móritur. 36s. viam procedit , ei Principatum Bol. cedit ;; Mar.| Urbanus II. Papa exhortatur ad expeditionem chionatu Moravit contentus. 645, ab eodein hón|facram 11» moritur 34. zertíus fit Papa. 566. mo- interrupta feries Marchionum Moravie 647. ritur 579, Wlaiislaus filius Sobieslai, ej pater Principatum| — Vrffovecii; adver(üs eos concitasur Rorzivogius Pass Yl, Anyatı Hacecı Qgqqq 59. W———— em ee Semi dtm RS Poe tS
Ah Qf vidal dóvico Palatino in auxilium accurrit , manu fua|ab Imperatore impetrat , confirniatar ju comitiis fternit Daciam Vexillifetum,Mediolanen(es retun-|Saczl 247. 26c. prateritur, fugit in Hung, 263. dit 76. 389 arcum Romdnum cxpugnat, per cum|cjus federati turbas cohcitant 366. adver{us Mediolanenfes gratiam Imp. implorant 390. con- |Wladislaum infurgit 269. protegitür a Rege Hung. ditiones deditionis ipfe prafcribit ib, 391. extra-|:94. teitis 408. Brzeiislai Ducis fiin; cum 300, duntur illi captivi & obfides éb donatur illi coro- equiribus Komam mittitür 102, cjus Rome fabu- na Anglicana, in memoriam iftius coronz denari- lofa facinora 109. reliquias adfert 110, fetta Pen- um excudit 392. 393. redit in Boh. 397. an Vic-|tecoftalia cum Imp. agit 111. filius. Borzivogii II, torem Papam agnoverit, prafensque fuerit conci-|40. . liabulo Placenti:e 403. 406. muniticus in Wald(a| — Wladislaus Dux Polonie belli petitur a Brzeti- fenle monafterium 407. 408. Gradicenfe sb. mittit!slao 3. 134 14 an bellum Moravie intulerit 6. denuo auxilia Mediolanum 411. ipfius litere le-ltributum pendere cogitur 3. 9s Spigneuin e Sile- guntur in conciliabulo 412. 415. adverfus Sobies-|fia fugat, confert filio Boleslao ditionem 'Wratis- laum exercitum. parat 415. ei reconciliatur 415.|lavien(em 14. bello petitur a Rege Hung. 15. apud eundem capit 416. iterum mittit Imp. auxilia 420.|cum WrfTovecii perfugium quarunt 17. inter fili- intereft conciliabulo in Burgundia 423. 424. fili-los regnum dividit, moritur §4s cjus filius res fra- am nuptui dat Regi Daniz 76, ejus. patrocinium|truim fuorum impuberuüm ad incitas redigit, vin- implorat regina Hung. 431. expeditionem adver-|citur 324. profugus patrocinium Imp, quarit, Cra- fus Grecorum Imp, fufcipit 432. cum eo expofta- covientis Ducatus eidctn permittitur 305. a Gre. lat Legatus Imp. 433. irruitin caftra Stephani 434.]cis pro Rege habitus 310. redit Cenftantinopoli cum Imp. Grec. pacem facit, mittit ad eum lega-|314. penitus ex Polohia ejicitur, perfugium apud tionem, multis muneribus donatur ab Hungaris 435 |Dücem Boh. querit 3:3. mediatorem agit 354. an rurfum. pacem cum Grecis ruperit 437. interclt| 355. ut re(tituatur terrisjadlaboratür 323, 324. 365, comitiis 438. 439. przíentat Imperatori Legatum 366. caftra munit 342; alteram uxorem ducit 351. Rufliz 439. Intereít confecrationi ecclefie 440.|in exilio mortuus 376. 377. fflius. Boleslai Ducis 441. auxilia fert 443. 444. Imperatori de fide (u-| Polonie uxorem ducit 154. filium Sobieslai e bap- fpe&tus 459. 460. non admittitur ad ejus confjee |tifino levat 242. . tum 462. munificus erga Melitenfes 465. 464. ei| — Vnislaus captivus abducitur 8.4. . Imperator reconciliatur 466 filium. Suatoplucum| — Voislaus Gomes a Suatopluco interficitur 467. in gratiam recipit 467. áccufatur apud eum epi-|urbis. Glogovienfrs Prafeclus 167. feopus Prag. 469. cum Imp. Silefiam invadit 473.| Voislava foror B. Hroznate nubit 530. heres 474. renunciare imperio conftituit 476. 477. ce |pet' ejus teftamentum 634. dit-filio Principatum 75, ad Curiam Imp. vocatur| | Vracen epifcopus Olomuceufis 63. 479. transfert fe in predium Mer 481. ibi mori-|— Vranov oppidum | 58; tur 485. ejus laus, liberi, denarii 486. 487. 488.| — Vratislav olim provincia in Boh. 85. corpus Pragam transfertur 499, Vratislaus filius Udaltici 121. recipit partem he- Wladislaus III. Dux Boh. filius Wladislai Regis reditatis in Moravia 178, in exilium mittitur 202. renunciatur ab Imp. Marchio Moraviz 601; 622.|revocatur 210. u&orem e Ruffia ducit. 269. cum 603. exau&teratur 6e8. Moravia depellitnr. 617.jepifcopo Olomucenft de loco litigat 240. adverfus teftis 634. capitur ab epifcopo Prag. 639. libera-| Wladislaum infurgit 269..ejus terras vaftat Wla- tur, Dux Boh. creatur 642, Daniclem epifcopum |dislaus 277. veniai ab. eo obtinet 290. Dux Bru- nominat & inveftit #6. inermis fratri Ottocaro ob- uenfrs móritur. 36s. viam procedit , ei Principatum Bol. cedit ;; Mar.| Urbanus II. Papa exhortatur ad expeditionem chionatu Moravit contentus. 645, ab eodein hón|facram 11» moritur 34. zertíus fit Papa. 566. mo- interrupta feries Marchionum Moravie 647. ritur 579, Wlaiislaus filius Sobieslai, ej pater Principatum| — Vrffovecii; adver(üs eos concitasur Rorzivogius Pass Yl, Anyatı Hacecı Qgqqq 59. W———— em ee Semi dtm RS Poe tS
Strana 674
Au: SG zajmu. $9. cis exitium minatur Suatoplucus 82. cum illis| Wladislao ad Imp. proficifcitur 270. Winterber«, omnia malefa&ta expoftulat 83. in omnes atrox fup- gz altare confecrat, petit fratrum coetum a. Pre-. plicium exeritur 84, 85. pauci elabuntur in Polo-|monftratenfi Capitulo, chartas fandationis a Sede, niam ibi Ravite appellati 86, Comitum WiríTove- Apoftolica & Duce. Boh. roborari facit 273.275. clorum diploma fubleftum 560. 561. 563. intereft confecrationi ecclefie Prag. 232. perfuadet, Vzalfa rivulus 49, Mircslao fundationem Sedlecenfeu Ord. Cifterc. 285. cjus figillum 286. 257. ejus epiftolz ad Eu- genium Papam 288. pro exulibus Ducibus Mor, D Z. Zacharias Decanus Wiffegrad, mortuus 375. Zarubgorum familiz initia fabulofa 7. Zbigneus naturalis filius Wladislai Ducis Polo- niæ 14. $4. optatur Dux in Silcfia, turbas ciet, fugatur r4. mediam Poloniam teftamento paterno accipit 54, fratri Boleslao bellum infert, pretio e- mit fcdus Borzivogii 46. vincitur a fratre 59. ho- ftis Borzivogii, predatur terras Boleslai 77. a fra- tre oculis privatur 105. Zderas ecclefia S. Petri ad Pragam 124.in eam Cultodes S. Sepulchri inducuntur 598.. Zbutko Præpofitus Boleslavientis condit ifthie ecclefiam 41, Zdik Henricus cpifcopus Olomuc, peregrinatio- nem Hierofolymam (ufcipit 103. cjus genus 76. 164. fit cpilcopus Olomuc. co:ilecrat facellum in Rzip 189. transfert’ fedem epifcopalem ad cccle- fiam 5. Wenceslai 211,212. 3352. innocentix Mein- hardi epilcopi Prag. dar publicum teftimonium 219 eum fepelit 232. cam. W'ratislao Mor. Duce liti- gat 240. Iterum Hierofolymam peregrinatur , hic Ordinis Premonftratenfis regulam & habitum fuf- cipit 245. 247. 248, de inducendo in Boh. Or- dine Præmonitratenfi ferio. cogitat, perfüadet epi- fcopo Prag. ut facultates fuas teftamento in hunc finem tranfcribat 254. proficifcitur Romam 258. Podivinum repetit 263. re(tituitur illi i£, jacit pri- „_ e - — P intercedit 201. Romaui denuo peregrinatur 294. inopine a Conrado Duce obruitur , omnibus fpo- lator, pene nudus Litomifslium devchitur 295. ejus patrocinium fulcipit Wladislaus 296. fundat Litomi(slii Ordinem Pramonftrat. 45. 296. 297. Romam proficifcitur, fülmen Apoítolicum adverfus Conradum impetrat 300. privilegia & reliquias Pra- gam defert 301. affumit crucem adverfus Pomera- nos 311. füblevat Siloenfium inopiam 329. an Præ- monftratenfes Hradifitium induxerit ib. 330. 331. 332. indusit Pramonftrarenfes Olomucium ib. 3 3 3 + moritur 335. 336. fepelitur in Strahof, ejus laus ib. deftinat moriens munera Romam, & Hicrofoly- mas 341.- Zezima Legatus mittitur ad Imp. 97. Zlapi villa, S.. Godehardi ecclefia hie conditur 245. Zlawco fundator monafterii Offeeenfis 613. 6146 Zmilo Comes Legatus ad Lotharium 183. Znoymæ nuptiæ Borzivogii 37. obfidetur 498. Zecezianenfis ecclefia confecratur, ejus vetusfe- pulchralis lapis 440. 441. Zueft Caftellanus interficitur 385. fepelitur in Clara vaile 387. . . Zwickavienfe territorium an ad Bertham Wig« berti filiam pertinuerit ? 142, 143+ an ad Boh. ib. 144. Zwifalta evocantur monachi Ord. S. Benediéi ma fundainenta Ordini Pramonftrat. in Strahof!Cladrubium 121. 122, 123. redeunt 133, iterum 264. ejus interceffione revocatur Otto 266. crucem|evocantur 145. deferunt denuo 493. redeunt ter- affumit adverfus Pru(fos , infe&tis rebus redit 267.|tio. 210; mittitur ad demulcendum Ottonem 268. 269. cum We
Au: SG zajmu. $9. cis exitium minatur Suatoplucus 82. cum illis| Wladislao ad Imp. proficifcitur 270. Winterber«, omnia malefa&ta expoftulat 83. in omnes atrox fup- gz altare confecrat, petit fratrum coetum a. Pre-. plicium exeritur 84, 85. pauci elabuntur in Polo-|monftratenfi Capitulo, chartas fandationis a Sede, niam ibi Ravite appellati 86, Comitum WiríTove- Apoftolica & Duce. Boh. roborari facit 273.275. clorum diploma fubleftum 560. 561. 563. intereft confecrationi ecclefie Prag. 232. perfuadet, Vzalfa rivulus 49, Mircslao fundationem Sedlecenfeu Ord. Cifterc. 285. cjus figillum 286. 257. ejus epiftolz ad Eu- genium Papam 288. pro exulibus Ducibus Mor, D Z. Zacharias Decanus Wiffegrad, mortuus 375. Zarubgorum familiz initia fabulofa 7. Zbigneus naturalis filius Wladislai Ducis Polo- niæ 14. $4. optatur Dux in Silcfia, turbas ciet, fugatur r4. mediam Poloniam teftamento paterno accipit 54, fratri Boleslao bellum infert, pretio e- mit fcdus Borzivogii 46. vincitur a fratre 59. ho- ftis Borzivogii, predatur terras Boleslai 77. a fra- tre oculis privatur 105. Zderas ecclefia S. Petri ad Pragam 124.in eam Cultodes S. Sepulchri inducuntur 598.. Zbutko Præpofitus Boleslavientis condit ifthie ecclefiam 41, Zdik Henricus cpifcopus Olomuc, peregrinatio- nem Hierofolymam (ufcipit 103. cjus genus 76. 164. fit cpilcopus Olomuc. co:ilecrat facellum in Rzip 189. transfert’ fedem epifcopalem ad cccle- fiam 5. Wenceslai 211,212. 3352. innocentix Mein- hardi epilcopi Prag. dar publicum teftimonium 219 eum fepelit 232. cam. W'ratislao Mor. Duce liti- gat 240. Iterum Hierofolymam peregrinatur , hic Ordinis Premonftratenfis regulam & habitum fuf- cipit 245. 247. 248, de inducendo in Boh. Or- dine Præmonitratenfi ferio. cogitat, perfüadet epi- fcopo Prag. ut facultates fuas teftamento in hunc finem tranfcribat 254. proficifcitur Romam 258. Podivinum repetit 263. re(tituitur illi i£, jacit pri- „_ e - — P intercedit 201. Romaui denuo peregrinatur 294. inopine a Conrado Duce obruitur , omnibus fpo- lator, pene nudus Litomifslium devchitur 295. ejus patrocinium fulcipit Wladislaus 296. fundat Litomi(slii Ordinem Pramonftrat. 45. 296. 297. Romam proficifcitur, fülmen Apoítolicum adverfus Conradum impetrat 300. privilegia & reliquias Pra- gam defert 301. affumit crucem adverfus Pomera- nos 311. füblevat Siloenfium inopiam 329. an Præ- monftratenfes Hradifitium induxerit ib. 330. 331. 332. indusit Pramonftrarenfes Olomucium ib. 3 3 3 + moritur 335. 336. fepelitur in Strahof, ejus laus ib. deftinat moriens munera Romam, & Hicrofoly- mas 341.- Zezima Legatus mittitur ad Imp. 97. Zlapi villa, S.. Godehardi ecclefia hie conditur 245. Zlawco fundator monafterii Offeeenfis 613. 6146 Zmilo Comes Legatus ad Lotharium 183. Znoymæ nuptiæ Borzivogii 37. obfidetur 498. Zecezianenfis ecclefia confecratur, ejus vetusfe- pulchralis lapis 440. 441. Zueft Caftellanus interficitur 385. fepelitur in Clara vaile 387. . . Zwickavienfe territorium an ad Bertham Wig« berti filiam pertinuerit ? 142, 143+ an ad Boh. ib. 144. Zwifalta evocantur monachi Ord. S. Benediéi ma fundainenta Ordini Pramonftrat. in Strahof!Cladrubium 121. 122, 123. redeunt 133, iterum 264. ejus interceffione revocatur Otto 266. crucem|evocantur 145. deferunt denuo 493. redeunt ter- affumit adverfus Pru(fos , infe&tis rebus redit 267.|tio. 210; mittitur ad demulcendum Ottonem 268. 269. cum We
Strana 675
Pagina Linea Lege 18 — 17 Moruvie Moraviz 34 — 21 Pulkavæ Lupacii 36 — 8 oftentis oftentis 36 — 19 Marignolam Marignola 40 — 28 vidnielamtatis velamen viduitatis 75 -— penuls. manupio mancupio 102 — 39 ceronologicam chronologicam 1c7 — 6 lucre fluere 110 = II Henricus Pafchalis 248 — 3 Norbari Norberto 294 — 8 Wladislai Sobieslai 313 — 13 anum annum 378 — 12 quo quod 379 -— 19 temore tempore 423 — 17 Hodiegovionm Hodiegoviorum 437 — 50 faft fas 442 — 7 Haufizius Hanfizius 442 — 9 appellati appellari 442 — 12 ut aut 444 — 32 coercndis coercendis 447 — 10 Aeriminum Ariminum 445 — 23 ære aere 452 — 357 Smiskenium Suiskeniuma ERRORES AMICE LECTOR CORRIGE, Pagina Linea 458 — 31 graves adde 460 — 31 quo 464 — 27 ambitionibus 465 — 34 additque 471 — 20 fundat 471 — 21 dum innuit 479 — 5 Principem 479 — 6 Bohemiam 485 — II tračtaliet 486 — 17 quocum 488 — penuiz. primores 493 — 17 caftorum $10 — 11 liberatum 514 — 25 mlutisque 518 — 23 Teutomne 520 — 39 coejecit 527 — 25 filiis $70 — 10 Principitus 573 — 589 — 25 agatos ‘1604 — 608 — 1608 Lege caufas quod cambitionibus addiditque fundati innuit, dum Principum Bohemam durius traGaffet quo cum in primores caftrorum literatum multisque 'Teutonem conjecit filii Principatus 25 ChronographamChronographum agnatos 20 Ottenburgicorum Ortenburgicorum 609
Pagina Linea Lege 18 — 17 Moruvie Moraviz 34 — 21 Pulkavæ Lupacii 36 — 8 oftentis oftentis 36 — 19 Marignolam Marignola 40 — 28 vidnielamtatis velamen viduitatis 75 -— penuls. manupio mancupio 102 — 39 ceronologicam chronologicam 1c7 — 6 lucre fluere 110 = II Henricus Pafchalis 248 — 3 Norbari Norberto 294 — 8 Wladislai Sobieslai 313 — 13 anum annum 378 — 12 quo quod 379 -— 19 temore tempore 423 — 17 Hodiegovionm Hodiegoviorum 437 — 50 faft fas 442 — 7 Haufizius Hanfizius 442 — 9 appellati appellari 442 — 12 ut aut 444 — 32 coercndis coercendis 447 — 10 Aeriminum Ariminum 445 — 23 ære aere 452 — 357 Smiskenium Suiskeniuma ERRORES AMICE LECTOR CORRIGE, Pagina Linea 458 — 31 graves adde 460 — 31 quo 464 — 27 ambitionibus 465 — 34 additque 471 — 20 fundat 471 — 21 dum innuit 479 — 5 Principem 479 — 6 Bohemiam 485 — II tračtaliet 486 — 17 quocum 488 — penuiz. primores 493 — 17 caftorum $10 — 11 liberatum 514 — 25 mlutisque 518 — 23 Teutomne 520 — 39 coejecit 527 — 25 filiis $70 — 10 Principitus 573 — 589 — 25 agatos ‘1604 — 608 — 1608 Lege caufas quod cambitionibus addiditque fundati innuit, dum Principum Bohemam durius traGaffet quo cum in primores caftrorum literatum multisque 'Teutonem conjecit filii Principatus 25 ChronographamChronographum agnatos 20 Ottenburgicorum Ortenburgicorum 609
- I: Titulus
- XVII: Praefatio
- 1: Wenceslai Hagek Annales VI
- 648: Index