z 52 stránek
Titulus
1
2
3
4
Praefatio
5
6
7
8
9
10
11
12
Hystoria Plznensis
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Název:
Sermonen Hilarii Litomericensis ad senatum populumque Plznensem
Autor:
Millauer, Maximilianus
Rok vydání:
1820
Místo vydání:
Praha
Počet stran celkem:
52
Obsah:
- 1: Titulus
- 5: Praefatio
- 13: Hystoria Plznensis
upravit
Strana 1
Sermonem Hilarii Litomericensis a d Senatum Populumque Plznensem: E Codice Ossecano edidit Maximilianus Millauer, S. Ord. Cisterc. Altov. Prof. SS. Theol. Doct. C. R. P. O. Instit. Pastor. Prof. et Promov. ad Benef. Eccl. Cand. Exam. Exim. Facult. Theol. h. t. Decan, et Historiogr. Incl. Sen. Acad, in Publ. atque Polit. Assess. C. R. Boh. Soc. Scient, Sod. Ord. et C. R. Morav. Siles. ad Pro- mov. Rem. Agrar. nec non Coguit. Nat. Patriaeque Sod. a literis. Praga e 1820, impensis Donati Hartmann Bibliopolae,
Sermonem Hilarii Litomericensis a d Senatum Populumque Plznensem: E Codice Ossecano edidit Maximilianus Millauer, S. Ord. Cisterc. Altov. Prof. SS. Theol. Doct. C. R. P. O. Instit. Pastor. Prof. et Promov. ad Benef. Eccl. Cand. Exam. Exim. Facult. Theol. h. t. Decan, et Historiogr. Incl. Sen. Acad, in Publ. atque Polit. Assess. C. R. Boh. Soc. Scient, Sod. Ord. et C. R. Morav. Siles. ad Pro- mov. Rem. Agrar. nec non Coguit. Nat. Patriaeque Sod. a literis. Praga e 1820, impensis Donati Hartmann Bibliopolae,
Strana 2
Nulla virtus latet, et latuisse, non ipsius est dam- num. Veniet, qui conditam, et seculi sui malignitate com- pressam dies publicet. Seneca. EX BIBLIOTHECA REGIAACAD. GEORGIA. AUG:
Nulla virtus latet, et latuisse, non ipsius est dam- num. Veniet, qui conditam, et seculi sui malignitate com- pressam dies publicet. Seneca. EX BIBLIOTHECA REGIAACAD. GEORGIA. AUG:
Strana 3
Reverendissimo, Perillustri ac Amplissimo Domino Domino BenedictoVenusI: Celeberrimi Coenobii B. V. M. de Osseco S. Ordinis Cisterciensium In Episcopali Dioecesi Litomericensi Abbati Dignissimo: Inclyti Regni Bohemiae Praelato Infulato: Et in Lusatia Visitatori ac Vicario Generali s Plurimum Colendo.
Reverendissimo, Perillustri ac Amplissimo Domino Domino BenedictoVenusI: Celeberrimi Coenobii B. V. M. de Osseco S. Ordinis Cisterciensium In Episcopali Dioecesi Litomericensi Abbati Dignissimo: Inclyti Regni Bohemiae Praelato Infulato: Et in Lusatia Visitatori ac Vicario Generali s Plurimum Colendo.
Strana 4
Gratae Mentis nec non I Candida e Venerati onis in Documentum Libellum hunc Ea, qua par est, animi devotione dedicat Editor.
Gratae Mentis nec non I Candida e Venerati onis in Documentum Libellum hunc Ea, qua par est, animi devotione dedicat Editor.
Strana 5
5 Praefatio. Piac memoriae Hilarium Litomericensem, Pon- tificum Pii Paulique Secundorum elogiis orna- tum, celeberrimis inclytae patriae nostrae seculo XV. theologis, eximiis ecclesiae Romano -ca- tholicae defensoribus, et inconcussis Apostolicae sedis fulcris universim accensent. Quod haud immerito fieri, quae Balbinus in Bohemia docta: Berghauerus in Protomartyre : Canisius in anti- quis lectionibus: Cochlaeus in Hussiticis: Cru- gerius in pulveribus sacris : Pessina de Czecho- rod in phosphoro septicorni: Weleslawina in calendario: aliique his maxime ducibus de doctrina, moribus, prudentia, ſervore, pericu- lis, constantia, animi magnitudine, dicendi li- bertate nec non facundia, laboribus et opusculis
5 Praefatio. Piac memoriae Hilarium Litomericensem, Pon- tificum Pii Paulique Secundorum elogiis orna- tum, celeberrimis inclytae patriae nostrae seculo XV. theologis, eximiis ecclesiae Romano -ca- tholicae defensoribus, et inconcussis Apostolicae sedis fulcris universim accensent. Quod haud immerito fieri, quae Balbinus in Bohemia docta: Berghauerus in Protomartyre : Canisius in anti- quis lectionibus: Cochlaeus in Hussiticis: Cru- gerius in pulveribus sacris : Pessina de Czecho- rod in phosphoro septicorni: Weleslawina in calendario: aliique his maxime ducibus de doctrina, moribus, prudentia, ſervore, pericu- lis, constantia, animi magnitudine, dicendi li- bertate nec non facundia, laboribus et opusculis
Strana 6
6 ejus offerunt, abunde loquuntur. Quae hic loci regustare, eo magis supervacaneum esse censeo, quo magis actum agerem, mihique perspecta est insignis Hilarii biographia, quam noster Ad- auctus Voigt anno MDCCLXXVI conscripsit, in- que suis Actis literariis Vol. II. pag. 136. ſs, publici juris fecit. Unicum, quod in gratiam eorum liceat, quibus Adaucti perdoctae lucubra- tiones ad manum non sunt, esto: ea, quae Hi- larii ortum, studia, honores, mortemque con cernunt, hoc e fonte petita proponi. O „Editus est Hilarius Litomericii, insigni Bo- hemiae urbe: unde et cognomen de Litomie- rzicz, pro more illius aevi, eidem adhaesit. Academica studia Pragae A. MCCCCXLV, aus- picatus est, ubi et biennio post, die XXIII. Nov. praeside Mag. Mauritio de Beneschow pub- lice disputavit, ac prima honorum academico- rum insignia, quae Baccalariatum vocant, rece- pit. Magister artium, seu ut nunc diceremus, Philosophiae doctor creatus, A. MCCCCLI, quo Mag. Joannes de Czaslavia, dictus Cumpan, Uni-
6 ejus offerunt, abunde loquuntur. Quae hic loci regustare, eo magis supervacaneum esse censeo, quo magis actum agerem, mihique perspecta est insignis Hilarii biographia, quam noster Ad- auctus Voigt anno MDCCLXXVI conscripsit, in- que suis Actis literariis Vol. II. pag. 136. ſs, publici juris fecit. Unicum, quod in gratiam eorum liceat, quibus Adaucti perdoctae lucubra- tiones ad manum non sunt, esto: ea, quae Hi- larii ortum, studia, honores, mortemque con cernunt, hoc e fonte petita proponi. O „Editus est Hilarius Litomericii, insigni Bo- hemiae urbe: unde et cognomen de Litomie- rzicz, pro more illius aevi, eidem adhaesit. Academica studia Pragae A. MCCCCXLV, aus- picatus est, ubi et biennio post, die XXIII. Nov. praeside Mag. Mauritio de Beneschow pub- lice disputavit, ac prima honorum academico- rum insignia, quae Baccalariatum vocant, rece- pit. Magister artium, seu ut nunc diceremus, Philosophiae doctor creatus, A. MCCCCLI, quo Mag. Joannes de Czaslavia, dictus Cumpan, Uni-
Strana 7
versitati praeerat, VI. Maji a Mag. Petro de Hra- decz Reginae solemni ritu inauguratus: praelec- tiones suas philosophicas inde usque instituit. Cepit etiam partem magistratus academici: anno quippe MCCCCLV. facultatis artium Decano, Mag. Stanislao de Welwario adjunctus, ac speciatim colligendis in usum facultatis pecuniis praefectus fuit. Pari gloria theologicarum disciplinarum, ac juris canonici studium decurrit; cujus postre- mi doctor renuntiatus est. — Fuit Hilarius, ut ipse fatetur, alumnus collegii beatissimae Ma- riae Virginis seu Reczkonis. Exstitisse vero ipsum postea alumnum collegii Carolini, inde fit palam: quod in sacello regio omnium Sanctorum in castro Pragensi fuerit canonicus, ac subinde decanus. Nemini enim, praeter collegas Caro- linos, ad hanc dignitatem patebat aditus. Ad- haesisse autem eundem juvenili in aetate Hus- sitarum dogmatis, seu potius Compactatis Basi- leensibus: tum academiae Pragensis, ipsiusque adeo utriusque collegii, Carolini videlicet et Reczkonis eo aevo constitutio: tum convicium Apostatae, quo ab adversariis saepius impeteba- *
versitati praeerat, VI. Maji a Mag. Petro de Hra- decz Reginae solemni ritu inauguratus: praelec- tiones suas philosophicas inde usque instituit. Cepit etiam partem magistratus academici: anno quippe MCCCCLV. facultatis artium Decano, Mag. Stanislao de Welwario adjunctus, ac speciatim colligendis in usum facultatis pecuniis praefectus fuit. Pari gloria theologicarum disciplinarum, ac juris canonici studium decurrit; cujus postre- mi doctor renuntiatus est. — Fuit Hilarius, ut ipse fatetur, alumnus collegii beatissimae Ma- riae Virginis seu Reczkonis. Exstitisse vero ipsum postea alumnum collegii Carolini, inde fit palam: quod in sacello regio omnium Sanctorum in castro Pragensi fuerit canonicus, ac subinde decanus. Nemini enim, praeter collegas Caro- linos, ad hanc dignitatem patebat aditus. Ad- haesisse autem eundem juvenili in aetate Hus- sitarum dogmatis, seu potius Compactatis Basi- leensibus: tum academiae Pragensis, ipsiusque adeo utriusque collegii, Carolini videlicet et Reczkonis eo aevo constitutio: tum convicium Apostatae, quo ab adversariis saepius impeteba- *
Strana 8
tur : tum clarum Rokyczanae ea de re testimonium imo ipsa Hilarii confessio evincit. Si qua eidem Rokyczano fides est, in Italiam quoque Hilarius una cum aliis iter instituit eo animo, ut com- munionis sub utraque specie defensionem tanto validius ibidem susciperet. At eadem occasione meliora edoctus, ad Catholicorum partes sese adjunxit: pro quibus deinceps ad finem usque vitae acerrime pugnavit. Crevit postea ecclesias- ticis honoribus, ad quorum culmen brevi tempo- re pervenit. Praeter sacelli regii enim, et Wra- tislawiensis, ac postea etiam Pragensis ecclesiae canonicatus; Decanatus quoque Pragensis Capi- tuli, ac suprema sacrorum in Bohemia praefec- tura seu Archiepiscopatus administratio ipsi A. MCCCCLXII, collata fuit. Difficile dictu est, quantos labores in arduo hoo ac pleno periculi, ca tempestate, munere pertulerit: quas perpes- sus fuerit aerumnas: quam inexsuperabilem mu- rum sese adversus omnes Rokyczani, aliorumque catholici nominis hostium insultus et machina- tiones opposuerit. —
tur : tum clarum Rokyczanae ea de re testimonium imo ipsa Hilarii confessio evincit. Si qua eidem Rokyczano fides est, in Italiam quoque Hilarius una cum aliis iter instituit eo animo, ut com- munionis sub utraque specie defensionem tanto validius ibidem susciperet. At eadem occasione meliora edoctus, ad Catholicorum partes sese adjunxit: pro quibus deinceps ad finem usque vitae acerrime pugnavit. Crevit postea ecclesias- ticis honoribus, ad quorum culmen brevi tempo- re pervenit. Praeter sacelli regii enim, et Wra- tislawiensis, ac postea etiam Pragensis ecclesiae canonicatus; Decanatus quoque Pragensis Capi- tuli, ac suprema sacrorum in Bohemia praefec- tura seu Archiepiscopatus administratio ipsi A. MCCCCLXII, collata fuit. Difficile dictu est, quantos labores in arduo hoo ac pleno periculi, ca tempestate, munere pertulerit: quas perpes- sus fuerit aerumnas: quam inexsuperabilem mu- rum sese adversus omnes Rokyczani, aliorumque catholici nominis hostium insultus et machina- tiones opposuerit. —
Strana 9
9 Obiit autem Plznae, quem Catholicorum portum urgentibus ac repetitis Papae jussis, ut interminata excommunicationis poena omnes sese a Georgii — de Podiebrad — obsequio et consuetudine retraherent, petiit: die XXXI. December. MCCCCLXVII. aetatis anno LVI. non sine veneni ab adversariis per domesticos ejus auro corruptos propinati suspicione. Quibus coaevos posteritatemque ditaverit opusculis, potissimum Bohemia docta, Pragae A. 1778. edita P. II. p. 162. docet. Quod autem non obstante indefessa scrip- torum superius adductorum sedulitate, hodier- nam in diem neque lucem publicam adspexit, neque mentione quadam donatum fuit, est fe- stinanter quidem, ut videtur, elucubratus: at profecto praeclarus, quantum ad historica, sermo, quem Hilarius ipso mortis anno, MCCCCLXVII, V. Iduum Aprilis, anniversaria duntaxat libe- rationis ab obsidione Hussitarum die, ad Se- natum Populumque Plznensem dixit. Constat
9 Obiit autem Plznae, quem Catholicorum portum urgentibus ac repetitis Papae jussis, ut interminata excommunicationis poena omnes sese a Georgii — de Podiebrad — obsequio et consuetudine retraherent, petiit: die XXXI. December. MCCCCLXVII. aetatis anno LVI. non sine veneni ab adversariis per domesticos ejus auro corruptos propinati suspicione. Quibus coaevos posteritatemque ditaverit opusculis, potissimum Bohemia docta, Pragae A. 1778. edita P. II. p. 162. docet. Quod autem non obstante indefessa scrip- torum superius adductorum sedulitate, hodier- nam in diem neque lucem publicam adspexit, neque mentione quadam donatum fuit, est fe- stinanter quidem, ut videtur, elucubratus: at profecto praeclarus, quantum ad historica, sermo, quem Hilarius ipso mortis anno, MCCCCLXVII, V. Iduum Aprilis, anniversaria duntaxat libe- rationis ab obsidione Hussitarum die, ad Se- natum Populumque Plznensem dixit. Constat
Strana 10
10 duabus e partibus, quarum prima sacer orator historiam hujus obsidionis ac liberationis ab eadem exponit: altera civitatem ex fidei since- ritate: religiositate: nominis proprietate: loci situsque amaenitate: armorum denique nobili- tate laudat: utraque cives ad resistendum for- titer Georgio — primum XXII. Martii A. MCCCCLXXI. fatis functo — hortatur. Ser- monem hunc duobus abhinc annis, inter alia sacra profanaque cimelia bibliothecae celeber- rimi Monasterii Ossecensis, S. Ord. Cistercien- sium, conspicere volvereque mihi licuit. Vo- lumen, quo continetur, exiguae molis; formae, quam Folii minoris dicunt, et attritis e corio fusco thecis intectum est; incongruum titulum „Historia Civitatis Plznensis" in fronte gerens: lineolas inter, atramento tum nigro, tum cae- ruleo rubroque conscriptum: ob innumera com- pendia — abbreviationes — lectu difficile: Fo- liorum XXXI. scilicet XXII. e membrana, et IX. e papyro confectorum: quornm XI. oratio- nem istam, et XIII. bullam, ut ajunt, auream; al Imperatore Sigismundo Civitati Plznensi Ra-
10 duabus e partibus, quarum prima sacer orator historiam hujus obsidionis ac liberationis ab eadem exponit: altera civitatem ex fidei since- ritate: religiositate: nominis proprietate: loci situsque amaenitate: armorum denique nobili- tate laudat: utraque cives ad resistendum for- titer Georgio — primum XXII. Martii A. MCCCCLXXI. fatis functo — hortatur. Ser- monem hunc duobus abhinc annis, inter alia sacra profanaque cimelia bibliothecae celeber- rimi Monasterii Ossecensis, S. Ord. Cistercien- sium, conspicere volvereque mihi licuit. Vo- lumen, quo continetur, exiguae molis; formae, quam Folii minoris dicunt, et attritis e corio fusco thecis intectum est; incongruum titulum „Historia Civitatis Plznensis" in fronte gerens: lineolas inter, atramento tum nigro, tum cae- ruleo rubroque conscriptum: ob innumera com- pendia — abbreviationes — lectu difficile: Fo- liorum XXXI. scilicet XXII. e membrana, et IX. e papyro confectorum: quornm XI. oratio- nem istam, et XIII. bullam, ut ajunt, auream; al Imperatore Sigismundo Civitati Plznensi Ra-
Strana 11
11 tisbonae A. D. MCCCCXXXIV. die X. mensis Sept. regnorum Hungariae XLVIII. Romanorum XXIV. Bohemiae XV. Imperii vero II. datam, idioma- te tam latino, quam ezechico, verum alia ma- nu scriptam complectuntur. Quam quidem orationem genuinum Hilarii nostri foetum esse, hujus ad finem Thomas Peſsina de Czechorod, prioris in decanatu Pra- gensi post annos ferme ducentos successor, A. MDCLXXII. propria manu sua testatur. At exemplar, quod coram adest, simul autogra- phon extitisse, longe magis illa, qua gaudet, indole: nempe factis inter ipsam elucubrationem emendationibus: quam testimonio hoc evinci sentio. Quae autem ab origine sua fata habuerit? et quo tempore pactoque Celeberrimae Abbatiae Ossecanae advenerit? ignoro: nisi forte Plzna Plassium, ejusdem S. Ordinis coenobium olim praecellens; Plassioque deleto demum Ossecum deferebatur.
11 tisbonae A. D. MCCCCXXXIV. die X. mensis Sept. regnorum Hungariae XLVIII. Romanorum XXIV. Bohemiae XV. Imperii vero II. datam, idioma- te tam latino, quam ezechico, verum alia ma- nu scriptam complectuntur. Quam quidem orationem genuinum Hilarii nostri foetum esse, hujus ad finem Thomas Peſsina de Czechorod, prioris in decanatu Pra- gensi post annos ferme ducentos successor, A. MDCLXXII. propria manu sua testatur. At exemplar, quod coram adest, simul autogra- phon extitisse, longe magis illa, qua gaudet, indole: nempe factis inter ipsam elucubrationem emendationibus: quam testimonio hoc evinci sentio. Quae autem ab origine sua fata habuerit? et quo tempore pactoque Celeberrimae Abbatiae Ossecanae advenerit? ignoro: nisi forte Plzna Plassium, ejusdem S. Ordinis coenobium olim praecellens; Plassioque deleto demum Ossecum deferebatur.
Strana 12
12 Paucis quidem venerabile vetustatis monu- mentum istud in editis anno lapso Altovadeni Necrologii Fragmentis pag. 69. jamjam comme- moravi. Verum, quum permulta praebeat, quae historiam non solum unius e notissimis opti- meque meritis inclyti regni Bohemiae civitati- bus, Plznensis inquam ; sed etiam illam univer- sae dulcissimae patriae nostrae, — praesertim regiminis Kunstadiani — haud parum illustrant: editionem ejus fastorum domesticorum lectori- bus ac studiosis procul dubio valde gratam et acceptam ſore confido. o
12 Paucis quidem venerabile vetustatis monu- mentum istud in editis anno lapso Altovadeni Necrologii Fragmentis pag. 69. jamjam comme- moravi. Verum, quum permulta praebeat, quae historiam non solum unius e notissimis opti- meque meritis inclyti regni Bohemiae civitati- bus, Plznensis inquam ; sed etiam illam univer- sae dulcissimae patriae nostrae, — praesertim regiminis Kunstadiani — haud parum illustrant: editionem ejus fastorum domesticorum lectori- bus ac studiosis procul dubio valde gratam et acceptam ſore confido. o
Strana 13
13 il Hystoria Civitatis Plznensis. Solent, qui triumphos et victorias veterum scrip- serunt, laudibus bella canere; ut pax armis quesita fortius ossibus et nervis civium adhe- reat; et ut posteritas discat, quanta constantia, quali instancia pro patrijs legibus, pro loci am- plitudine, pro fidei conservacione sit animo vi- ribusque pugnandum. Sic ille magnus patriar- cha Abraham cum hostibus pugnavit: sic pa- tres veteris hystorie pro desiderabili terra ijs ab immortali deo promissa plurima bella mitis- simo Moyse, invictissimo Josue ducatum pre- stantibus, cum ingenti gente, commiserunt. Da- uid fortissimus patrie legumque defensor non immerito laudatur, qui pace terre reddita et hostes philistinos fugavit, et dominieum cultum hymnorum psalmorumque fideli stemate compo- suit; ut ipsius deo accepta religio etiam nostras
13 il Hystoria Civitatis Plznensis. Solent, qui triumphos et victorias veterum scrip- serunt, laudibus bella canere; ut pax armis quesita fortius ossibus et nervis civium adhe- reat; et ut posteritas discat, quanta constantia, quali instancia pro patrijs legibus, pro loci am- plitudine, pro fidei conservacione sit animo vi- ribusque pugnandum. Sic ille magnus patriar- cha Abraham cum hostibus pugnavit: sic pa- tres veteris hystorie pro desiderabili terra ijs ab immortali deo promissa plurima bella mitis- simo Moyse, invictissimo Josue ducatum pre- stantibus, cum ingenti gente, commiserunt. Da- uid fortissimus patrie legumque defensor non immerito laudatur, qui pace terre reddita et hostes philistinos fugavit, et dominieum cultum hymnorum psalmorumque fideli stemate compo- suit; ut ipsius deo accepta religio etiam nostras
Strana 14
14 sacratas edes in majori parte exornet. Et teste Aurelio magno Augustino in libro de laude psal- morum: etiam hostes psalmorum devota lectio exterminet et depellat. Nec fugit veneranda Machabeorum fortissimorum invicta memoria, ut equidem ea sola vos bellatores fidei! excita- re videatur et artem bellandi contradere : quo- modo in hostes irruere, quo milite, quo duce, sub quibus signis ? et post bella peracta, quan- tas qualesque laudes deo domino exsolvere de- beatis? Nec velim vos, o cives invictissimi! exemplis Ethnicorum aut Romanorum civium ad fidei sancte defensionem invitare. Quid enim, si bella punica, si navalia, si civilia comme- morem? quid Ayax fortissimus, quid pompe- jus aut cesar et ille Africanus Hanibal imper- territus fecerit? frustra tempus tererem. Ple- na sunt laudum Titi Lijuij comentariorum ce- saris, virgily nostri, Stacy aliorumque volumi- na. Posteaquam omnia dicerem, nihil tamen in laudem diei nostre dicere possem. Et ubi ex sacra hystoria nobis comonendum esset, qua- lis ars est sufficientissima, et fidei conservacio- nis et heresum confutacionis : in penas Beatis- simi viri Hieronimi incidisse me damnarem, qui
14 sacratas edes in majori parte exornet. Et teste Aurelio magno Augustino in libro de laude psal- morum: etiam hostes psalmorum devota lectio exterminet et depellat. Nec fugit veneranda Machabeorum fortissimorum invicta memoria, ut equidem ea sola vos bellatores fidei! excita- re videatur et artem bellandi contradere : quo- modo in hostes irruere, quo milite, quo duce, sub quibus signis ? et post bella peracta, quan- tas qualesque laudes deo domino exsolvere de- beatis? Nec velim vos, o cives invictissimi! exemplis Ethnicorum aut Romanorum civium ad fidei sancte defensionem invitare. Quid enim, si bella punica, si navalia, si civilia comme- morem? quid Ayax fortissimus, quid pompe- jus aut cesar et ille Africanus Hanibal imper- territus fecerit? frustra tempus tererem. Ple- na sunt laudum Titi Lijuij comentariorum ce- saris, virgily nostri, Stacy aliorumque volumi- na. Posteaquam omnia dicerem, nihil tamen in laudem diei nostre dicere possem. Et ubi ex sacra hystoria nobis comonendum esset, qua- lis ars est sufficientissima, et fidei conservacio- nis et heresum confutacionis : in penas Beatis- simi viri Hieronimi incidisse me damnarem, qui
Strana 15
15 libros gentilium non legere, et figmentum pa- ganorum non intendere astruebat. Hoc unicum duntaxat pro nostra vestraque o cives! conso- latione dixerim. Si illi, quos gloria mundi et dominatus seculi tam constanter, tam indefesse in hostes ruere, deos sibi clementes et propi- cios esse ad bella orarent, et pro victoria trium- phoque potito dignas indignis dijs, Marti, Youi, Saturnoque (gratias) exsolvere, celebritatesque annuas dedicare legimus, et ipsi quidem apo- stolo teste, ut mortalem reportarent laudem, et nomini suo monumenta caduca somniarent, id egerunt: quali vos, qui christi estis, qui fidei bella dominica geritis, qui hie graciam, et in eterna patria gloriam brauiumque indeficiens exspectatis, animo et corde perfecto esse opor- tet, ut jam nihil sit, quod ab hac sacratissima professione, a belli dominici prosecucione, neque mors, neque vita, neque instancia, neque futura, non periculum, non fames, non eminens gladium gutturi terrere debeat fortissimos milites optimi domini. Cum enim aliquando in ipsa sancte fidei professione usque ad mortem decertavis- setis, o cives strenuissimi! experimento didi-
15 libros gentilium non legere, et figmentum pa- ganorum non intendere astruebat. Hoc unicum duntaxat pro nostra vestraque o cives! conso- latione dixerim. Si illi, quos gloria mundi et dominatus seculi tam constanter, tam indefesse in hostes ruere, deos sibi clementes et propi- cios esse ad bella orarent, et pro victoria trium- phoque potito dignas indignis dijs, Marti, Youi, Saturnoque (gratias) exsolvere, celebritatesque annuas dedicare legimus, et ipsi quidem apo- stolo teste, ut mortalem reportarent laudem, et nomini suo monumenta caduca somniarent, id egerunt: quali vos, qui christi estis, qui fidei bella dominica geritis, qui hie graciam, et in eterna patria gloriam brauiumque indeficiens exspectatis, animo et corde perfecto esse opor- tet, ut jam nihil sit, quod ab hac sacratissima professione, a belli dominici prosecucione, neque mors, neque vita, neque instancia, neque futura, non periculum, non fames, non eminens gladium gutturi terrere debeat fortissimos milites optimi domini. Cum enim aliquando in ipsa sancte fidei professione usque ad mortem decertavis- setis, o cives strenuissimi! experimento didi-
Strana 16
16 eistis, clementissimum vobis dominum presidio fuisse, de celoque, ut illi inclite civitati Bethulie, confidentissimo Ezechie, et victoriosissimo Ma- chabeo auxilio advenisse. Cujus quidem libera- cionis felicissime hodie diem sanctum, memo- rabilem in perpetuas eternitates, agitis; pro- tante rei memoria, ut discant filij vestri et enar- rent ea filijs suis, quanta hodie dominus vo- biscum fecerit et cum patribus vestris. Repo- nite memoriale hoc sempiternum in archivis, et thesauros fidei vestre tenete. Cum enim uni- versam pene Bohemiam iniqua hereticorum Hus- sitarumque et Wyklephitarum rabies impugna- ret: et nonnullas civitates, opida, castella, et loca munitissima ille immundus scelestisque ho- micida, insignis latro, vel cecus, ymmo ipsa cecitas, Zizka, armis, machinis et arietibus invaderent: postquam civitas hec deprehensa nequicia ejus, sue secte damnate resistere cepit, et eum ad civitatem recipere noluit: ipse furia agitatus, prima contra civitatem bella movit- Anno igitur domini MCCCCXX. fferia sexta, prima quadragesime, in die S. Valentini, ad civitatem capiendam armata ascendit manu, et uno mense circumsedit: vidensque, quod nihil
16 eistis, clementissimum vobis dominum presidio fuisse, de celoque, ut illi inclite civitati Bethulie, confidentissimo Ezechie, et victoriosissimo Ma- chabeo auxilio advenisse. Cujus quidem libera- cionis felicissime hodie diem sanctum, memo- rabilem in perpetuas eternitates, agitis; pro- tante rei memoria, ut discant filij vestri et enar- rent ea filijs suis, quanta hodie dominus vo- biscum fecerit et cum patribus vestris. Repo- nite memoriale hoc sempiternum in archivis, et thesauros fidei vestre tenete. Cum enim uni- versam pene Bohemiam iniqua hereticorum Hus- sitarumque et Wyklephitarum rabies impugna- ret: et nonnullas civitates, opida, castella, et loca munitissima ille immundus scelestisque ho- micida, insignis latro, vel cecus, ymmo ipsa cecitas, Zizka, armis, machinis et arietibus invaderent: postquam civitas hec deprehensa nequicia ejus, sue secte damnate resistere cepit, et eum ad civitatem recipere noluit: ipse furia agitatus, prima contra civitatem bella movit- Anno igitur domini MCCCCXX. fferia sexta, prima quadragesime, in die S. Valentini, ad civitatem capiendam armata ascendit manu, et uno mense circumsedit: vidensque, quod nihil
Strana 17
17 proficeret, a civitate eum preda suburbana plu- rima divertit. Et hec prima fuit civitatis ob- sessio mensurna. Aliam autem fecerunt Pra- genses, postquam cum illo nequam Zyzka ma- litie sue congesserunt commenta. Ascenderunt versus Plznam, et castra posuerunt juxta pati- bulum, Zyzkam cecum, ceci viri, exspectantes. Cumque ille apud Plawnam et Vstie partes de- moratus fuisset, Pragenses spe frustrati, post dies quatuor (in margine: decim) diruto medio patibulo recesserunt. Sic jam altera vice do- minus civitatem hanc de manibus hereticorum liberavit. Sed necsic illa Secta quievit: at magis ille cecus armato milite copysque plebeis col- lectis eivitates et municiones expugnabat: cras- santibusque bellis tota Bohemia per eum con- cuciebatur. Quo miserabiliter vita functo, om- nes filij Belial, quos idem tyrannus suo domi- nio mancipaverat, ipsaque legio civitatum et baronum, ut suam sectam dampnatam amplia- rent, (secta enim Hus damnatissimi et Wykleff prophanissimi invaluerat) conventicula sepe se- piusque agebant, quomodo de civitatibus re- lictis, nec post errorem eorum abeuntibus trium— pharent. Cumque inter alias civitas Plzna re- 2
17 proficeret, a civitate eum preda suburbana plu- rima divertit. Et hec prima fuit civitatis ob- sessio mensurna. Aliam autem fecerunt Pra- genses, postquam cum illo nequam Zyzka ma- litie sue congesserunt commenta. Ascenderunt versus Plznam, et castra posuerunt juxta pati- bulum, Zyzkam cecum, ceci viri, exspectantes. Cumque ille apud Plawnam et Vstie partes de- moratus fuisset, Pragenses spe frustrati, post dies quatuor (in margine: decim) diruto medio patibulo recesserunt. Sic jam altera vice do- minus civitatem hanc de manibus hereticorum liberavit. Sed necsic illa Secta quievit: at magis ille cecus armato milite copysque plebeis col- lectis eivitates et municiones expugnabat: cras- santibusque bellis tota Bohemia per eum con- cuciebatur. Quo miserabiliter vita functo, om- nes filij Belial, quos idem tyrannus suo domi- nio mancipaverat, ipsaque legio civitatum et baronum, ut suam sectam dampnatam amplia- rent, (secta enim Hus damnatissimi et Wykleff prophanissimi invaluerat) conventicula sepe se- piusque agebant, quomodo de civitatibus re- lictis, nec post errorem eorum abeuntibus trium— pharent. Cumque inter alias civitas Plzna re- 2
Strana 18
18 quisita ad consensum articulorum hereticorum fuisset, ut scilicet praxim utriusque speciei re- ciperet; katholicos presbiteros propelleret; et illius secte sacerdotes (si dicendi sunt) amplec- teretur: fuerunt in ea legatione viri praestantes, Johanko, Sfegalik, et Zebniczky. In hijs spi- ritus fortitudinis, qui suos electos roborare non desistit, ita operatus est : ut nullatenus in hanc dampnatissimam sectam assentirent. Vrgebat igi- tur eos illud conciliabulum, ut respondeant. Hoc enim semper proprium est heresis, in quam sue perfidie prodicionem aspiraret. Vult, ut singuli absque consule in preceps ruant. Nam vile consilium infasque nephasque ruit. Et si resistere voluerint, pro robore arma minasque opponant. Viri autem illi civesque constantis- simi, rem hanc in exitu malorum constitutam cernentes, bono dolo usi, ut artem arte falle- rent, responsa distulerunt, donec suis concivi- bus bella minancia significarent. Dies messium nondum advenerant; et ecce! adhuc spicis vi- rentibus messem cives maturaverunt. Quod autem sol nondum torruerat, in plateis arte sua desiccaverunt. Auxerat autem dominus populo suo granum, et ita plenum opimumque inveu-
18 quisita ad consensum articulorum hereticorum fuisset, ut scilicet praxim utriusque speciei re- ciperet; katholicos presbiteros propelleret; et illius secte sacerdotes (si dicendi sunt) amplec- teretur: fuerunt in ea legatione viri praestantes, Johanko, Sfegalik, et Zebniczky. In hijs spi- ritus fortitudinis, qui suos electos roborare non desistit, ita operatus est : ut nullatenus in hanc dampnatissimam sectam assentirent. Vrgebat igi- tur eos illud conciliabulum, ut respondeant. Hoc enim semper proprium est heresis, in quam sue perfidie prodicionem aspiraret. Vult, ut singuli absque consule in preceps ruant. Nam vile consilium infasque nephasque ruit. Et si resistere voluerint, pro robore arma minasque opponant. Viri autem illi civesque constantis- simi, rem hanc in exitu malorum constitutam cernentes, bono dolo usi, ut artem arte falle- rent, responsa distulerunt, donec suis concivi- bus bella minancia significarent. Dies messium nondum advenerant; et ecce! adhuc spicis vi- rentibus messem cives maturaverunt. Quod autem sol nondum torruerat, in plateis arte sua desiccaverunt. Auxerat autem dominus populo suo granum, et ita plenum opimumque inveu-
Strana 19
19 tum est, quasi ex vetustissimo acervo evulsum fuisset. Non enim frumenti copiam eo anno habuerunt. Jam quidem ipsum, in anni ſine, novalia exspectantes, et farinam corruptioni vicinam, vendiderant. Cumque ad propria re- dissent legati, vocata populi multitudine scisci- tabantur: an velint patrijs legibus contemptis, novitati insolite, suspecte, et patrum sententijs dampnate consentire ? Semper inquiunt, novitas ipsa fuit priscis nostris suspecta. Viri illi, qui hanc sectam conspiraverunt, raptores, injusti, sacrilegi, fideifragi, depopulatores sunt. Pa- tres nostri via hac nunquam incesserunt; sed recti, simplices, propriis contenti, aliena non cupientes. Indignum est, o cives! ut eorum petitionibus iniustis annuamus. Tunc quasi ex uno ore, in monasterio predicatorum, (ibi enim tunc maiores populi cause agebantur) plebs vo- cem dei acclamans ait: Absit, o legati nostri! absit a nobis tantum facinus! Non nouimus vias exteras: novitates semper horruimus: patrum nostrorum viam amplectimur: et vita et mors nobis est cum lègibus paternis. Percusserunt inibi fedus: quod deo celi et sancte Romane ecclesie obedientes, ipsi filii, heredes, et suc- 2 *
19 tum est, quasi ex vetustissimo acervo evulsum fuisset. Non enim frumenti copiam eo anno habuerunt. Jam quidem ipsum, in anni ſine, novalia exspectantes, et farinam corruptioni vicinam, vendiderant. Cumque ad propria re- dissent legati, vocata populi multitudine scisci- tabantur: an velint patrijs legibus contemptis, novitati insolite, suspecte, et patrum sententijs dampnate consentire ? Semper inquiunt, novitas ipsa fuit priscis nostris suspecta. Viri illi, qui hanc sectam conspiraverunt, raptores, injusti, sacrilegi, fideifragi, depopulatores sunt. Pa- tres nostri via hac nunquam incesserunt; sed recti, simplices, propriis contenti, aliena non cupientes. Indignum est, o cives! ut eorum petitionibus iniustis annuamus. Tunc quasi ex uno ore, in monasterio predicatorum, (ibi enim tunc maiores populi cause agebantur) plebs vo- cem dei acclamans ait: Absit, o legati nostri! absit a nobis tantum facinus! Non nouimus vias exteras: novitates semper horruimus: patrum nostrorum viam amplectimur: et vita et mors nobis est cum lègibus paternis. Percusserunt inibi fedus: quod deo celi et sancte Romane ecclesie obedientes, ipsi filii, heredes, et suc- 2 *
Strana 20
20 cessores eorum velint perpetuo adherere. Ele gerunt igitur, qui neque civitatem ármis, ne- que populum victu curaverant, in deum spei anchoram iacientes, inermes hereticis ad san- quinem resistère, quam cum illis omnium de- lectabilium copia letari. Sicque civitas, prout poterat, adversus hostes fidei conclusa est. Illi autem ex adverso heretici, collectis omnibus copijs armorum, machinarum, pixidum, arie- tum, et omnis generis bello necessariorum, as- cenderunt, ut deo viventi cum Nabuzardan, Antiocho, et Hóloferne improperarent. Conju- raverant namque in sanguinem justorum here- tici; se velle totam civitatem a fundamentis de- moliri: et in rabiem conversi eciam consump- tis pecudibus, equos et reliqua immunda ani- malia comedere, priusquam ab obsidione castra metari. Juraverunt, ut perimant omnem mascu- lum a triennio et supra, Alij autem ferociores usque mingentem ad parietem velle delcre. Sed dominus dissipavit consilia principum inferna- lium, et reprimebat cogitaciones populorum ina- nia meditancium; cum eos tradidit in sensum reprobum, et cum in ipsam, quam foderant, foveam inciderunt. Dederat autem eis quidam
20 cessores eorum velint perpetuo adherere. Ele gerunt igitur, qui neque civitatem ármis, ne- que populum victu curaverant, in deum spei anchoram iacientes, inermes hereticis ad san- quinem resistère, quam cum illis omnium de- lectabilium copia letari. Sicque civitas, prout poterat, adversus hostes fidei conclusa est. Illi autem ex adverso heretici, collectis omnibus copijs armorum, machinarum, pixidum, arie- tum, et omnis generis bello necessariorum, as- cenderunt, ut deo viventi cum Nabuzardan, Antiocho, et Hóloferne improperarent. Conju- raverant namque in sanguinem justorum here- tici; se velle totam civitatem a fundamentis de- moliri: et in rabiem conversi eciam consump- tis pecudibus, equos et reliqua immunda ani- malia comedere, priusquam ab obsidione castra metari. Juraverunt, ut perimant omnem mascu- lum a triennio et supra, Alij autem ferociores usque mingentem ad parietem velle delcre. Sed dominus dissipavit consilia principum inferna- lium, et reprimebat cogitaciones populorum ina- nia meditancium; cum eos tradidit in sensum reprobum, et cum in ipsam, quam foderant, foveam inciderunt. Dederat autem eis quidam
Strana 21
21 nobilis przibik de klenow consilium: diebus illis, cum vetus annona consumpta fuit, et no- valia adhuo virebant, granumque subalbidum esset, non pinquedinem, sed humorem imma- turum (in marg. continens) ut civitatem inva- dant, vix illam ad messem duraturam pollici- tus. Qui tamen ex hinc, visa virorum et fide et constancia, dimissis hereticorum copijs, dic- tis civibus patrocinatus, victoria est felici cum eis potitus. Applicuerunt autem Anno domini Millesimo quadringentesimo tricesimo tertio : ydus mensis Julii: in die divisionis apostolorum: primusque exercitus, qui dicebantur Polsstij, sic ab eventu rei dicti, eo quad cum capiebantur in civitatem, plurimi ex eis confessi fuerunt, ab annis viginti citra ultraque sub tectis aut domioilio non fuisse. Dicti eciam fuerunt ka- silicztij, quasi sectarii, seu renibus succincti. Brevi enim veste, nates vix operiente, uteban- tur. Hij in signum fortitudinis sue brachium inerme sola sindone munda opertum educebant, et ita dimicabant una spata aut cultro contenti: viri agrestes et silvani: unde et merito polni- czij aut campestres a quibusdam sunt vocitati: castraque sua locaverunt cis Iskorniany. Horum
21 nobilis przibik de klenow consilium: diebus illis, cum vetus annona consumpta fuit, et no- valia adhuo virebant, granumque subalbidum esset, non pinquedinem, sed humorem imma- turum (in marg. continens) ut civitatem inva- dant, vix illam ad messem duraturam pollici- tus. Qui tamen ex hinc, visa virorum et fide et constancia, dimissis hereticorum copijs, dic- tis civibus patrocinatus, victoria est felici cum eis potitus. Applicuerunt autem Anno domini Millesimo quadringentesimo tricesimo tertio : ydus mensis Julii: in die divisionis apostolorum: primusque exercitus, qui dicebantur Polsstij, sic ab eventu rei dicti, eo quad cum capiebantur in civitatem, plurimi ex eis confessi fuerunt, ab annis viginti citra ultraque sub tectis aut domioilio non fuisse. Dicti eciam fuerunt ka- silicztij, quasi sectarii, seu renibus succincti. Brevi enim veste, nates vix operiente, uteban- tur. Hij in signum fortitudinis sue brachium inerme sola sindone munda opertum educebant, et ita dimicabant una spata aut cultro contenti: viri agrestes et silvani: unde et merito polni- czij aut campestres a quibusdam sunt vocitati: castraque sua locaverunt cis Iskorniany. Horum
Strana 22
22 dux fuit Rafus Procopius; Parvus procopius, Bedricus; presbiteri a principio: sed postea du- ces latronum, homicide, et terre Bohemie im- manissimi depopulatores. Ex hinc cohors Pra- gensis arces suas cum tentorijs apud furcam damnatorum posuerunt; digni ipsi furca, qui- bus omne, quod bonum est, odio fuit: pax semper inimica: et que prius veteribus ritibus, optima lege, recta est; nuno vero patribus ne- ce turpissima ex Rokyczani consilio defunctis successit prava juventus: quorum consilio pre- cipitata ruit. Hij tamen satis ex civitate tur- bati, castrametati sunt postea in eum locum, quem vocant Lazari in Wienna. Zatecensium, et quae cum illis erant, civitatum copie, ten- toria sua fixerunt in monte omnium sanctorum, non veriti, eorum in terra prophanare sanctu- arium, quorum consorcia in celo habere se preten ebant. Starotaborsstij autem cum duce suo kersky et reliquis hujus vie complicibus, in monte sancti Nicolai Confessoris consederunt. Quibus in diebus adventus, gens inhumana, or- phanorum seu Syrotkonum, cum suo sceleris duce Czapkone venit presidio. Syrotkones autem dicti fuere eo , quod orbati fuerint homine ho-
22 dux fuit Rafus Procopius; Parvus procopius, Bedricus; presbiteri a principio: sed postea du- ces latronum, homicide, et terre Bohemie im- manissimi depopulatores. Ex hinc cohors Pra- gensis arces suas cum tentorijs apud furcam damnatorum posuerunt; digni ipsi furca, qui- bus omne, quod bonum est, odio fuit: pax semper inimica: et que prius veteribus ritibus, optima lege, recta est; nuno vero patribus ne- ce turpissima ex Rokyczani consilio defunctis successit prava juventus: quorum consilio pre- cipitata ruit. Hij tamen satis ex civitate tur- bati, castrametati sunt postea in eum locum, quem vocant Lazari in Wienna. Zatecensium, et quae cum illis erant, civitatum copie, ten- toria sua fixerunt in monte omnium sanctorum, non veriti, eorum in terra prophanare sanctu- arium, quorum consorcia in celo habere se preten ebant. Starotaborsstij autem cum duce suo kersky et reliquis hujus vie complicibus, in monte sancti Nicolai Confessoris consederunt. Quibus in diebus adventus, gens inhumana, or- phanorum seu Syrotkonum, cum suo sceleris duce Czapkone venit presidio. Syrotkones autem dicti fuere eo , quod orbati fuerint homine ho-
Strana 23
23 micida Zizkane: ut quasi lugentes de patre or- phani dicerentur. Sed certe pocius orphani: om- ni bonitatis spe orbati. Vere orphani acti- ve: qui terram devastantes, filios a maternis uberibus herodiano more abstrahentes, in con- spectu matrum crudeliter necabant, patresque eorum jugulo dabant. Tota igitur civitas hijs exercitibus vallata, coangustata est; ita inge- niosis fossatis ambita et sepibus cireumsepta in girum, ut nemo ex civitate fugere posset. Con- struxerant etenim inter sepes hes municiones fortes, quas Basstas dicunt: primam apud pon- tem a balneo : secundam in vertice supra aquam sobiekursky: tertiam in via Liticensi, et hee ipsa fortissima: quartam in humuleto Petri: quintam circa Kamenecz: sextam in via penes hortum troyani: septimam in salicibus petri- dum: in leprosaria octavam: ultimam ad S. Ni- colaum. Municiones iste ita sibi coherebant, ut campanulis appensis ad sepes, chorda mota, no- la sonaret, et exitus cujuspiam exploraretur. Vallium ipsarum vestigia in istum diem cernun- tur: tanteque erant circumquaque altitudinis, ut homo illapsus sine adjutorio exire nequa- quam possit. Nec de facili poterant demoliri.
23 micida Zizkane: ut quasi lugentes de patre or- phani dicerentur. Sed certe pocius orphani: om- ni bonitatis spe orbati. Vere orphani acti- ve: qui terram devastantes, filios a maternis uberibus herodiano more abstrahentes, in con- spectu matrum crudeliter necabant, patresque eorum jugulo dabant. Tota igitur civitas hijs exercitibus vallata, coangustata est; ita inge- niosis fossatis ambita et sepibus cireumsepta in girum, ut nemo ex civitate fugere posset. Con- struxerant etenim inter sepes hes municiones fortes, quas Basstas dicunt: primam apud pon- tem a balneo : secundam in vertice supra aquam sobiekursky: tertiam in via Liticensi, et hee ipsa fortissima: quartam in humuleto Petri: quintam circa Kamenecz: sextam in via penes hortum troyani: septimam in salicibus petri- dum: in leprosaria octavam: ultimam ad S. Ni- colaum. Municiones iste ita sibi coherebant, ut campanulis appensis ad sepes, chorda mota, no- la sonaret, et exitus cujuspiam exploraretur. Vallium ipsarum vestigia in istum diem cernun- tur: tanteque erant circumquaque altitudinis, ut homo illapsus sine adjutorio exire nequa- quam possit. Nec de facili poterant demoliri.
Strana 24
24 prout exploratores civitatis idipsum deprehen- derunt. Fuit autem numerus eorum, qui in obsidionibus erant per castra et vallos, quasi triginta sex milia, educentium gladios, arma, contos, *) fundas, et tritulas **). Hijs itaque exercitibus locatis, pugnatum est certatim men- sibus novem, diebus XXIII. nostris semper au- xilium de celo exspectantibus et viriliter resis- tentibus. Quante autem inhumanitatis gentes ille hereticorum fuerunt, quis dicere possit? Nulli statui, nulli sexui parcebant. Illa sola eis inerat pietas, ut tum desisterent, cum ce- dere non possent. Hoc non auferebant pauperi, quod nullatenus potuit accipi. Cum quempiam ex civitate deprehendissent, abscisis manibus, naso, auribusque desectis, spectaculum homini- bus christianum pro christi nomine faciebant. Nostri autem dignas vices impendere volentes, eductum unum Zacensem de vinculis, amputa- tas ſerro manus in corrigia collotenus appen- derunt, in exercitum pulsum. Hoc viso terri- ta, a tanta cede rabies heretica, paulisper sub- *) Hastas ; Ianceas. **) Loco, tribulas.
24 prout exploratores civitatis idipsum deprehen- derunt. Fuit autem numerus eorum, qui in obsidionibus erant per castra et vallos, quasi triginta sex milia, educentium gladios, arma, contos, *) fundas, et tritulas **). Hijs itaque exercitibus locatis, pugnatum est certatim men- sibus novem, diebus XXIII. nostris semper au- xilium de celo exspectantibus et viriliter resis- tentibus. Quante autem inhumanitatis gentes ille hereticorum fuerunt, quis dicere possit? Nulli statui, nulli sexui parcebant. Illa sola eis inerat pietas, ut tum desisterent, cum ce- dere non possent. Hoc non auferebant pauperi, quod nullatenus potuit accipi. Cum quempiam ex civitate deprehendissent, abscisis manibus, naso, auribusque desectis, spectaculum homini- bus christianum pro christi nomine faciebant. Nostri autem dignas vices impendere volentes, eductum unum Zacensem de vinculis, amputa- tas ſerro manus in corrigia collotenus appen- derunt, in exercitum pulsum. Hoc viso terri- ta, a tanta cede rabies heretica, paulisper sub- *) Hastas ; Ianceas. **) Loco, tribulas.
Strana 25
25 stitit. Sed non satiata sanquine, in aliud tor- mentorum genus debachata est. Capientes enim hominem, manibus colloque vinctum, detracta tripede appenderunt. Sic longo tempore pen- dens, cruciatu vita defecit. Alijs carnes cani- nas vinctis in cibum rabidum exhibebant. Ne- que horum ferocitas fragili pepercit sexui fe- mineo. Includentes enim mulieres in vas fecu- lentum, desuper precipitaverunt. Aliis nares ferro adunco findentes, ludibrium seculo fece- runt, quarum adhuc due supersunt, heresiani sceleris testes. Alie longa carceris ceci vexati inedia, cum cibo caruissent, pellicia sua, qui- bus tegebantur, comederunt, quasi famem lon- gam putrida pelle pellerent. Hij omnes veluti ad ydolaticas carnes compellebant ad eorum sec- tam accedere: sed illi sue fidei memores, ele- gerunt pie mori in Christo, quam turpiter cum hereticis vitam agere corpoream. Audi prete- rea eorum stultam secte sue sententiam, in quam hodie omne vulgus consedit quasi in rationem achillicam. Cum quosdam vinctos nostros in die S. paschatis copioso cibo pavissent, potum illis negaverunt, portendentes, sanctam unius speciei communionem absque calicis participacione non
25 stitit. Sed non satiata sanquine, in aliud tor- mentorum genus debachata est. Capientes enim hominem, manibus colloque vinctum, detracta tripede appenderunt. Sic longo tempore pen- dens, cruciatu vita defecit. Alijs carnes cani- nas vinctis in cibum rabidum exhibebant. Ne- que horum ferocitas fragili pepercit sexui fe- mineo. Includentes enim mulieres in vas fecu- lentum, desuper precipitaverunt. Aliis nares ferro adunco findentes, ludibrium seculo fece- runt, quarum adhuc due supersunt, heresiani sceleris testes. Alie longa carceris ceci vexati inedia, cum cibo caruissent, pellicia sua, qui- bus tegebantur, comederunt, quasi famem lon- gam putrida pelle pellerent. Hij omnes veluti ad ydolaticas carnes compellebant ad eorum sec- tam accedere: sed illi sue fidei memores, ele- gerunt pie mori in Christo, quam turpiter cum hereticis vitam agere corpoream. Audi prete- rea eorum stultam secte sue sententiam, in quam hodie omne vulgus consedit quasi in rationem achillicam. Cum quosdam vinctos nostros in die S. paschatis copioso cibo pavissent, potum illis negaverunt, portendentes, sanctam unius speciei communionem absque calicis participacione non
Strana 26
26 sufficere ad nutrimentum hominis spiritualis. Unde siti illi adusti, (quod dolor est dictu,) propriam urinam biberunt, tandem defecerunt. O stulta virorum illorum argumenta, ut cibum delicatissimum, cibum omni sanctitate et refec- tione plenissimum, bestiis assimilent carnibus! Sic piam ignorantiam, mentem deludere norunt. Sic panis et vinum in ore ipsorum sapit. Ita nihil divinitatis in eucaristia, sed materiam pa- nis et vini cum quadam assistencia gratie spi- ritualis per hec exempla tenere et astruere pro- bantur, ignari verborum divinorum: Qui man ducat hunc panem, vivet in eternum. Si vivet, quia manducavit, ergo manducutio plena vita: sed nihil dicit de potu, quo vita non subsistit. Hec ergo manducatio cibus est et potus : prout hec in tractatulo hujus materie plenius legistis. Audi adhuc eorum infidelitatem, et ex preteritis fu- tura presumere poteris, et cautior eris. Se- mel, inito consilio: Quid, inquiunt, facimus? Illi intrepidi perseverant: arx eorum fortis est, et ipsi ad bella parati. Fingere necesse est sese amicos pacis : et percutiamus fedus cum ipsis, ut ipsos dimittamus. Et postquam plene ipsorum dominati fuerimus, ex tunc gladius
26 sufficere ad nutrimentum hominis spiritualis. Unde siti illi adusti, (quod dolor est dictu,) propriam urinam biberunt, tandem defecerunt. O stulta virorum illorum argumenta, ut cibum delicatissimum, cibum omni sanctitate et refec- tione plenissimum, bestiis assimilent carnibus! Sic piam ignorantiam, mentem deludere norunt. Sic panis et vinum in ore ipsorum sapit. Ita nihil divinitatis in eucaristia, sed materiam pa- nis et vini cum quadam assistencia gratie spi- ritualis per hec exempla tenere et astruere pro- bantur, ignari verborum divinorum: Qui man ducat hunc panem, vivet in eternum. Si vivet, quia manducavit, ergo manducutio plena vita: sed nihil dicit de potu, quo vita non subsistit. Hec ergo manducatio cibus est et potus : prout hec in tractatulo hujus materie plenius legistis. Audi adhuc eorum infidelitatem, et ex preteritis fu- tura presumere poteris, et cautior eris. Se- mel, inito consilio: Quid, inquiunt, facimus? Illi intrepidi perseverant: arx eorum fortis est, et ipsi ad bella parati. Fingere necesse est sese amicos pacis : et percutiamus fedus cum ipsis, ut ipsos dimittamus. Et postquam plene ipsorum dominati fuerimus, ex tunc gladius
Strana 27
27 noster convertatur in caput ipsorum. Sic cogi- taverunt impij : sed frustratum est consilium ne- quam per orphanos, ceciditque dolus eorum, et dominus liberavit de hac conspiratione populum suum. O fraudis seve, o sceleris fabricator ini- qui! Putasti, hoc dolo pervertere fidem christi. Sic heceine tua sunt consilia pacis ? Osculo tra- dis agnum. Disce, optime civis! et preterita in tuam praxim resolve. Videre potes: ffedera faciunt; jurant et pejerant; sed secretum revera in diebus suis evomendum in cistin (sic) fellis conservant. Identidem fuit, cum semel de pa- ce sub treugis ageretur. Primum civitatis vi- rum revertentem quidam sagitta post tergum percussit; ut et naturalis federis, et pacti jurati immemores esse sciantur. Haec de bello illo- rum, ex multis pauca, commemorare libuit. Di- cam, et quid apud nostros cives fortune lega- litatisque fuit. Illi ex Bambardis lapides fer- rumque mittebant: sed unicus ex magno lapide ob sui incuriam excusso cerebro cecidit. Alij vero lapides, nunc in plateam, nunc in tecta: si quando inter homines ceciderunt, minime nocuerunt. Unum auditu dignum obtigit. Inter duos infirmos pauperes, lecto positos uno, lapis
27 noster convertatur in caput ipsorum. Sic cogi- taverunt impij : sed frustratum est consilium ne- quam per orphanos, ceciditque dolus eorum, et dominus liberavit de hac conspiratione populum suum. O fraudis seve, o sceleris fabricator ini- qui! Putasti, hoc dolo pervertere fidem christi. Sic heceine tua sunt consilia pacis ? Osculo tra- dis agnum. Disce, optime civis! et preterita in tuam praxim resolve. Videre potes: ffedera faciunt; jurant et pejerant; sed secretum revera in diebus suis evomendum in cistin (sic) fellis conservant. Identidem fuit, cum semel de pa- ce sub treugis ageretur. Primum civitatis vi- rum revertentem quidam sagitta post tergum percussit; ut et naturalis federis, et pacti jurati immemores esse sciantur. Haec de bello illo- rum, ex multis pauca, commemorare libuit. Di- cam, et quid apud nostros cives fortune lega- litatisque fuit. Illi ex Bambardis lapides fer- rumque mittebant: sed unicus ex magno lapide ob sui incuriam excusso cerebro cecidit. Alij vero lapides, nunc in plateam, nunc in tecta: si quando inter homines ceciderunt, minime nocuerunt. Unum auditu dignum obtigit. Inter duos infirmos pauperes, lecto positos uno, lapis
Strana 28
28 pixidis plumale substratum ejecit, sed infirmis nihil omnino nocumenti intulit. Hac eadem gra- tra eciam ipsa judaica cecitas exmeritis sanctorum gavisa est, ut de illis superius vestimentum personarum abs lesione fuisset excussum. In die virginis gloriose annunciationis, cum magis in hac sancta eeclesia laudibus virginis insiste- rent, jactus globus in frustaque conscissus, ne- minem lesit: virgine beatissima eos sua gratia protegente. Ignes frequentissimi nocturno diur- noque tempore ex telis et globis ignitis mitte- bantur. Sed erat custodia fidelis in turri, que lapsam sagittam ostendit: et nihil civitati sic nocitum est. Civium quanta fuerit sollicitudo, ita deprehendi potest, ut nihil ocij, aut spatij: sed semper excubiis vigiliisque intenti, inter menia civitatis alternatis vicibus essent, ita ut jam platea magna, quam circulum dicunt, gra- t! mineo cespite excrevisset. Soli presbiteri et alii inermes pauci domos custodiebant. Quoscum- que ex hereticis capiebant, erant eis cisterne veteres, in eas proiciebant cum quodam pro- verbio: hic persalta! Repleverunt quam pluri- mos fontes, qui in hunc usque diem cadavere humano putrent repleti. Si singula commemo-
28 pixidis plumale substratum ejecit, sed infirmis nihil omnino nocumenti intulit. Hac eadem gra- tra eciam ipsa judaica cecitas exmeritis sanctorum gavisa est, ut de illis superius vestimentum personarum abs lesione fuisset excussum. In die virginis gloriose annunciationis, cum magis in hac sancta eeclesia laudibus virginis insiste- rent, jactus globus in frustaque conscissus, ne- minem lesit: virgine beatissima eos sua gratia protegente. Ignes frequentissimi nocturno diur- noque tempore ex telis et globis ignitis mitte- bantur. Sed erat custodia fidelis in turri, que lapsam sagittam ostendit: et nihil civitati sic nocitum est. Civium quanta fuerit sollicitudo, ita deprehendi potest, ut nihil ocij, aut spatij: sed semper excubiis vigiliisque intenti, inter menia civitatis alternatis vicibus essent, ita ut jam platea magna, quam circulum dicunt, gra- t! mineo cespite excrevisset. Soli presbiteri et alii inermes pauci domos custodiebant. Quoscum- que ex hereticis capiebant, erant eis cisterne veteres, in eas proiciebant cum quodam pro- verbio: hic persalta! Repleverunt quam pluri- mos fontes, qui in hunc usque diem cadavere humano putrent repleti. Si singula commemo-
Strana 29
29 rare velim, ipsa dies citius noctem minata, tran- siret. Quanta etiam fuerit constancia, quis scri- bere possit? Plurimi enim, cum fame laboran. tes ad castra diverterent adversariorum, et vi- derunt maliciam in tanto crudeli nequamque populo: reversi maluerunt ſame perire, quam eorum contagionibus maculari. Conclusis igitur in girum stratis et semitis, ut neque de civi- tate exitus, neque ad eam ullus pateret acces- sus: cum jam fame gravi laboraret populus: in tantis tamen angustiis neque dei sui, neque proximorum obliti. Miserebantur enim proxi- morum, precipue autem sacerdotum. Confuge- rant ad eos plusquam trecenti presbiteri, quo- rum quidam ex communi annona nutriebantur, compulsi, prece panem querere et ad stipem sedere: nec tamen eos. ejecerunt, sed paterne tractaverunt. Quidam autem voluntarie exierunt fame invalescente. Ipsi orabant; et cives mili- tesque pugnabant. Postquam autem dominus probavit eos velut aurum in fornace, vidissetque constanciam fidelem; misertus est eorum. Cum enim Menhardus et Ptaczek, Barones regni, cu- pidi exterminatores heresis illius, civitatem no- vam Pragensem, quam Thaborite possederant,
29 rare velim, ipsa dies citius noctem minata, tran- siret. Quanta etiam fuerit constancia, quis scri- bere possit? Plurimi enim, cum fame laboran. tes ad castra diverterent adversariorum, et vi- derunt maliciam in tanto crudeli nequamque populo: reversi maluerunt ſame perire, quam eorum contagionibus maculari. Conclusis igitur in girum stratis et semitis, ut neque de civi- tate exitus, neque ad eam ullus pateret acces- sus: cum jam fame gravi laboraret populus: in tantis tamen angustiis neque dei sui, neque proximorum obliti. Miserebantur enim proxi- morum, precipue autem sacerdotum. Confuge- rant ad eos plusquam trecenti presbiteri, quo- rum quidam ex communi annona nutriebantur, compulsi, prece panem querere et ad stipem sedere: nec tamen eos. ejecerunt, sed paterne tractaverunt. Quidam autem voluntarie exierunt fame invalescente. Ipsi orabant; et cives mili- tesque pugnabant. Postquam autem dominus probavit eos velut aurum in fornace, vidissetque constanciam fidelem; misertus est eorum. Cum enim Menhardus et Ptaczek, Barones regni, cu- pidi exterminatores heresis illius, civitatem no- vam Pragensem, quam Thaborite possederant,
Strana 30
30 cepissent: audiens exercitus omnis, exterriti sunt. Volentes adjutorium nove civitati afferre, dimissa Plzna, castra sua levaverunt anno se- quenti, die nona mensis Maij, que est hodier- na. Et liberavit Dominus populum suum. Sic enim commovit Pragam per Barones, ut suam, quam semper dilexit, Plznam, ab hostibus li- beraret. Yta Praga turbata est, ut Plzna nostra liberaretur. Huno igitur diem, quamquam sem- per venerabiliter in dei laudibus exegistis; pre- terea tamen a Reverendissimo domino Cardinali S. angeli indulgencias trium dierum preceden- cium, et trium sequencium, cum hoc S. die ex benignitate Apostolica obtinuistis. Itaque, o cives! pro vestra hodierna ex manibus hereti- corum potenti liberatione gaudete! diem hunc triumphalem, in arcum victorialem erigite. Hodie enim dominus afflictionem populi sui respexit, et redemptionem misit. Et qui filios israhel de Egyptiaca servitute liberavit, hano christianissimam civitatem ab heretia custodivit pravitate. Redempti gratias deo immortali agite: et nedum impnis et organis, sed ipso cordis
30 cepissent: audiens exercitus omnis, exterriti sunt. Volentes adjutorium nove civitati afferre, dimissa Plzna, castra sua levaverunt anno se- quenti, die nona mensis Maij, que est hodier- na. Et liberavit Dominus populum suum. Sic enim commovit Pragam per Barones, ut suam, quam semper dilexit, Plznam, ab hostibus li- beraret. Yta Praga turbata est, ut Plzna nostra liberaretur. Huno igitur diem, quamquam sem- per venerabiliter in dei laudibus exegistis; pre- terea tamen a Reverendissimo domino Cardinali S. angeli indulgencias trium dierum preceden- cium, et trium sequencium, cum hoc S. die ex benignitate Apostolica obtinuistis. Itaque, o cives! pro vestra hodierna ex manibus hereti- corum potenti liberatione gaudete! diem hunc triumphalem, in arcum victorialem erigite. Hodie enim dominus afflictionem populi sui respexit, et redemptionem misit. Et qui filios israhel de Egyptiaca servitute liberavit, hano christianissimam civitatem ab heretia custodivit pravitate. Redempti gratias deo immortali agite: et nedum impnis et organis, sed ipso cordis
Strana 31
31 jubilo grates exsolvite. Cor enim vestrum, non manum, o cives ! dominus respicit. Si illi dignas laudes solveritis, potens est iterum victoriam de hereticis multiplicatis vicibus prestare. Ha- bes, o inclita civitas ! unde merito hodie debeas letari. Placuit et parumper, ut horam hanc exsolvamus, aliquid consolacionis hac sancta faustissimaque die, his tuis et clero et civibus dicere, unde te merito quisque posset commen- dare. Et hec mihi in presentiarum quinque occurrunt. Laudabo igitur te ex fidei sinceri- tate ; ex tua religiositate : ex nominis proprietate : ex loci situsque amenitate: ex armorum nobi- litate. — Floret in te, dilectissima hominibus christicolis ! amantissima sanctissimo domino no- stro Paulo pape! fidelissima deo immortali ci- vitas ! floret in te orthodoxa fides catholica, quam universitas christi fidelium, quam S. Ro- mana confitetur ecclesia: pro qua quidem con- flictus multos et varios es experta: semperque tibi dominus est auxiliatus in bello. Sit tibi benedicta fides omni auro et lapide pretiosior; sit omni honore mundano amabilior: sit om- nibus pigmentis suavior. Nihil sit, quod illi comparari possit: prepone illam regnis et sedi-
31 jubilo grates exsolvite. Cor enim vestrum, non manum, o cives ! dominus respicit. Si illi dignas laudes solveritis, potens est iterum victoriam de hereticis multiplicatis vicibus prestare. Ha- bes, o inclita civitas ! unde merito hodie debeas letari. Placuit et parumper, ut horam hanc exsolvamus, aliquid consolacionis hac sancta faustissimaque die, his tuis et clero et civibus dicere, unde te merito quisque posset commen- dare. Et hec mihi in presentiarum quinque occurrunt. Laudabo igitur te ex fidei sinceri- tate ; ex tua religiositate : ex nominis proprietate : ex loci situsque amenitate: ex armorum nobi- litate. — Floret in te, dilectissima hominibus christicolis ! amantissima sanctissimo domino no- stro Paulo pape! fidelissima deo immortali ci- vitas ! floret in te orthodoxa fides catholica, quam universitas christi fidelium, quam S. Ro- mana confitetur ecclesia: pro qua quidem con- flictus multos et varios es experta: semperque tibi dominus est auxiliatus in bello. Sit tibi benedicta fides omni auro et lapide pretiosior; sit omni honore mundano amabilior: sit om- nibus pigmentis suavior. Nihil sit, quod illi comparari possit: prepone illam regnis et sedi-
Strana 32
32 bus: et divicias nihil esse dixeris in compara- tione illius. Vertant se illi, quorsum velint: induant mutatoria fidei: operiantur duplicibus, et ab unitate se rescindant: tu semper constans et fidelis es inventa. Tu heresum confutatrix? tu scutum fidei: tu arx boemorum fidelium: tu murus pro domo israhel: civitas refugii: sede- bis in pinguedine pacis, et cito afflues deliciis innixa dilecto. Expecta paulisper, quia veniet tibi salvator. Sta in sinceritate fidei, ex qua super omnes coetaneas tuas civitates merito eva- sisti. — Viget preterea in te religiositas. Tu enim, non dicam, viros ecclesiastioos ad te venientes colligis, manutenes, et defendis: sed in eorum multitudine et sancta professione plurimum le- taris. Quo enim amore, qua devocione prose- quaris totum clerum; fratres observantes mino- res; fratres predicatores ; devotum ordinem vir- ginis gloriose marie domus Theotonicorum: ipsi testes estis, qui me hec commemorantem auditis. Religiositas tua benedicta felixque elucet ex defensorum tuorum multitudine : ex patronorum pro te tuaque victoria assistentia, et apud do- minum fida intercessione. Singule etenim civi- tates locaque sibi quempiam Sanctorum asciscunt
32 bus: et divicias nihil esse dixeris in compara- tione illius. Vertant se illi, quorsum velint: induant mutatoria fidei: operiantur duplicibus, et ab unitate se rescindant: tu semper constans et fidelis es inventa. Tu heresum confutatrix? tu scutum fidei: tu arx boemorum fidelium: tu murus pro domo israhel: civitas refugii: sede- bis in pinguedine pacis, et cito afflues deliciis innixa dilecto. Expecta paulisper, quia veniet tibi salvator. Sta in sinceritate fidei, ex qua super omnes coetaneas tuas civitates merito eva- sisti. — Viget preterea in te religiositas. Tu enim, non dicam, viros ecclesiastioos ad te venientes colligis, manutenes, et defendis: sed in eorum multitudine et sancta professione plurimum le- taris. Quo enim amore, qua devocione prose- quaris totum clerum; fratres observantes mino- res; fratres predicatores ; devotum ordinem vir- ginis gloriose marie domus Theotonicorum: ipsi testes estis, qui me hec commemorantem auditis. Religiositas tua benedicta felixque elucet ex defensorum tuorum multitudine : ex patronorum pro te tuaque victoria assistentia, et apud do- minum fida intercessione. Singule etenim civi- tates locaque sibi quempiam Sanctorum asciscunt
Strana 33
35 et eum patronum deligunt, quo tutore, quo defensore in hostium acies medias armaque ruant. Tu nullo spreto, nulloque sanctorum defensione muniris. (sic) Matrix tua est ecclesia baptismalis, quam diligere, ampliare, et venerari teneris. Verum tamen factum est, ut, ubi cives sese tute colligere non potuissent, hic locum sibi desi- gnaverunt. Missus est patronus vobis ex tanto Sanctorum choro, ex illa celesti milicia beatis- sima: non aliquis ex virginibus puellisque cas- tissimis: neque ex confessoribus quispiam an- tistitum: sed et nec martirem simplicem tanta sanctorum caterva mittere statuit patronum. Inter apostolos facta est contencio beata : Quis illorum ad hanc civitatem tutandam designaretur ? Fac- tumque est alto consilio, ut illa beata sanctorum omnium contencio beatissimum Bartholomeum apostolum, amicum dei, et religione, et nobili- tate prestantissimum, tibi in patronum defenso- rumque, o civitas! deputaret. Et recte quidem, qui Indos ab Idolorum cultura in unius dei cul- tum vocavit, te, devota civitas! tuosque cives ab incursu hereticorum defensaret. Habet ideo manibus suis cultrum, tum ut ostendat, se pro fide sancta etiam cultellis cute excoriatum: vos- i
35 et eum patronum deligunt, quo tutore, quo defensore in hostium acies medias armaque ruant. Tu nullo spreto, nulloque sanctorum defensione muniris. (sic) Matrix tua est ecclesia baptismalis, quam diligere, ampliare, et venerari teneris. Verum tamen factum est, ut, ubi cives sese tute colligere non potuissent, hic locum sibi desi- gnaverunt. Missus est patronus vobis ex tanto Sanctorum choro, ex illa celesti milicia beatis- sima: non aliquis ex virginibus puellisque cas- tissimis: neque ex confessoribus quispiam an- tistitum: sed et nec martirem simplicem tanta sanctorum caterva mittere statuit patronum. Inter apostolos facta est contencio beata : Quis illorum ad hanc civitatem tutandam designaretur ? Fac- tumque est alto consilio, ut illa beata sanctorum omnium contencio beatissimum Bartholomeum apostolum, amicum dei, et religione, et nobili- tate prestantissimum, tibi in patronum defenso- rumque, o civitas! deputaret. Et recte quidem, qui Indos ab Idolorum cultura in unius dei cul- tum vocavit, te, devota civitas! tuosque cives ab incursu hereticorum defensaret. Habet ideo manibus suis cultrum, tum ut ostendat, se pro fide sancta etiam cultellis cute excoriatum: vos- i
Strana 34
34 que invitet, ut illum imitari, pro s. obediencia uri, percuti, agi, incinerari, et excoriari patia- mini, priusquam a sanctissima obediencia, sine qua non est salus, recedatis : tum ut portendat, manibusque cultroque vobis de celo auxilium prestiturum; sic, inquiens, inimicos tuos scin- dam, sic eos fodiendo confodiam; sic te tutabor, ut gladius meus in cordibus sepeliatur inimico- rum, et de sanguine illorum inebrietur. Et de hoc quidem patrono letantes, debitas illi diebus noctibusque exolvite laudes; sanctissimam edem suam magnificate; religionem cultus divini in illa augete; ut in terris orantes in celis exau- diamini, et adversus incursus hostiles triumpho potiamini victorioso. — Ex nominis tui proprie- tate tuas virtutes interpretabor, si inicia dierum tuorum breviter comemorem. Dicunt veterum memorie, fuisse aliquando in locis hijs et huic vicinis silvas densissimas, que postea in plani- ciem usque unitam sunt consecte. Cumque ho- mines invaluissent, fuisse familias, que visa regionis pinguedine locoque campestri et jocundo, cum montem supra vgezdez ascendissent: illic tabernacula figere. Cumque locus habitabilis non fuisset propter loci (sic) siccitatem: con-
34 que invitet, ut illum imitari, pro s. obediencia uri, percuti, agi, incinerari, et excoriari patia- mini, priusquam a sanctissima obediencia, sine qua non est salus, recedatis : tum ut portendat, manibusque cultroque vobis de celo auxilium prestiturum; sic, inquiens, inimicos tuos scin- dam, sic eos fodiendo confodiam; sic te tutabor, ut gladius meus in cordibus sepeliatur inimico- rum, et de sanguine illorum inebrietur. Et de hoc quidem patrono letantes, debitas illi diebus noctibusque exolvite laudes; sanctissimam edem suam magnificate; religionem cultus divini in illa augete; ut in terris orantes in celis exau- diamini, et adversus incursus hostiles triumpho potiamini victorioso. — Ex nominis tui proprie- tate tuas virtutes interpretabor, si inicia dierum tuorum breviter comemorem. Dicunt veterum memorie, fuisse aliquando in locis hijs et huic vicinis silvas densissimas, que postea in plani- ciem usque unitam sunt consecte. Cumque ho- mines invaluissent, fuisse familias, que visa regionis pinguedine locoque campestri et jocundo, cum montem supra vgezdez ascendissent: illic tabernacula figere. Cumque locus habitabilis non fuisset propter loci (sic) siccitatem: con-
Strana 35
35 spectassentque eum, quo nunc sumus, locum inter fluenta amenum, sed aquarum exuberan- cia aliquantulum lubricum, tamen habitacione dignum: prima in domo, que nunc dicitur An- drliconis, fixere tentoria. Cumque prior *) civi- tatis, nescio quipiam agens, pede aut equo cal- citrans, lubricum vie impegisset; ab eventu rei nomen locî indidit, et Plznam, quasi lubricum locum, appellavit. Et hie quidem casus fortui- tus, quamquam neque a voluntate, neque ratione pendeat, sed nudum sit contingens : potuit tamen futuram loci convicere (sie) laudem. Cum enim locus labilis calcancium labefactare solitus sit pedem: nimirum viri et incole hujus civitatis animo viribusque connatam supergredientes in- clinacionem, non lubrici, sed firma stabilique gressu, firma fide, integris affectibus semper perseverant: fitque, ut hij, qui nomen loci fir- mum possederunt, infirmi facti sunt; veluti Pragenses, Montani, Gradicenses: que loca tu- tamen designant. Vos ex imbecillitate nominis vires et robur animi constancieque pèrpetue te- *) Aut „pretor" quum in origiuali habeatur solummodo „pr" 3 —
35 spectassentque eum, quo nunc sumus, locum inter fluenta amenum, sed aquarum exuberan- cia aliquantulum lubricum, tamen habitacione dignum: prima in domo, que nunc dicitur An- drliconis, fixere tentoria. Cumque prior *) civi- tatis, nescio quipiam agens, pede aut equo cal- citrans, lubricum vie impegisset; ab eventu rei nomen locî indidit, et Plznam, quasi lubricum locum, appellavit. Et hie quidem casus fortui- tus, quamquam neque a voluntate, neque ratione pendeat, sed nudum sit contingens : potuit tamen futuram loci convicere (sie) laudem. Cum enim locus labilis calcancium labefactare solitus sit pedem: nimirum viri et incole hujus civitatis animo viribusque connatam supergredientes in- clinacionem, non lubrici, sed firma stabilique gressu, firma fide, integris affectibus semper perseverant: fitque, ut hij, qui nomen loci fir- mum possederunt, infirmi facti sunt; veluti Pragenses, Montani, Gradicenses: que loca tu- tamen designant. Vos ex imbecillitate nominis vires et robur animi constancieque pèrpetue te- *) Aut „pretor" quum in origiuali habeatur solummodo „pr" 3 —
Strana 36
36 netis, ut non Plznenses, quasi lubrici, sed fortes interpretemini. Preterea et hoc in lau- dem hujus fortissimi opidi cedit. Si quid lu- bricum sit, capiemus. Terra est in Base sua solida, sed desuper aquis irrigua aut compluta. In quam, si quis debilis pede calcaverit, labi- tur: quod si fixo firmoque impegerit, stabilis perseverat. Et vos quidem, o clerici civesque constantes in s. obediencia! terram bonam et pinguem, sed hereticorum tendiculis complutam, non tamen infectam, firmos pedes vestros sta- tuistis, recte fixeque in lubrico statis, quoniam nunquam a sanctissima fide erravistis, sed lu- bricis heresum dogmatibus usque ad sanquinem restitistis. Et hodie vos dominus exaltavit, cum vos de manu lubricorum agminum et heretico- rum obsidionibus magnifice potenterque libera- vit. Certior tamen habet sentencia: quod, cum hic locus hominum multitudinem genuisset, opi- dumque fecit, qui appellacionem et omnem ju- ris ordinem ex antiqua plznecz prosequebantur. Tandem prudenti usi consilio cives jus appel- landi pecunia redimerunt de antiquo plznecz, et in hunc locum transfferentes, novam plznam appellaverunt : quasi omnis honoris et juris plzne
36 netis, ut non Plznenses, quasi lubrici, sed fortes interpretemini. Preterea et hoc in lau- dem hujus fortissimi opidi cedit. Si quid lu- bricum sit, capiemus. Terra est in Base sua solida, sed desuper aquis irrigua aut compluta. In quam, si quis debilis pede calcaverit, labi- tur: quod si fixo firmoque impegerit, stabilis perseverat. Et vos quidem, o clerici civesque constantes in s. obediencia! terram bonam et pinguem, sed hereticorum tendiculis complutam, non tamen infectam, firmos pedes vestros sta- tuistis, recte fixeque in lubrico statis, quoniam nunquam a sanctissima fide erravistis, sed lu- bricis heresum dogmatibus usque ad sanquinem restitistis. Et hodie vos dominus exaltavit, cum vos de manu lubricorum agminum et heretico- rum obsidionibus magnifice potenterque libera- vit. Certior tamen habet sentencia: quod, cum hic locus hominum multitudinem genuisset, opi- dumque fecit, qui appellacionem et omnem ju- ris ordinem ex antiqua plznecz prosequebantur. Tandem prudenti usi consilio cives jus appel- landi pecunia redimerunt de antiquo plznecz, et in hunc locum transfferentes, novam plznam appellaverunt : quasi omnis honoris et juris plzne
Strana 37
37 in hunc locum translationem. Sunt et alii di- centes : in hoc loco copiam fuisse herbe Jusquia- ni, *) que lingua theotonica Pylzenzom dicitur. Ab herbe igitur hic connate multitudine civitati nomen ferunt Plzen dedisse. Et hoc quidem quam optime vobis, o cives! congruere debet. Jusquianum nempe tante frigiditatis est, ut ex- coctum datum cum frumento aves faciat dormire, et ita facile capi. Et vos quidem vires vestras jungite fortitudinis frumento, quod cor hominis confortat; et in aves celi, qui vineam domini sabaoth et sata fidei demoliuntur, in hereticos hostes dominicos irruite. Dormient et cadent in conspectu vestro omnes adversarii vestri. Adhuc et adversariis dei et s. ecclesie date de Jusquiano vestro manducare, ut litargiam pa- tiantur. Non enim timueritis eos, sed audacter ruite in arma, et dominus immortalis omnes litargia et aorisia **) percutiet. Tu autem po- pule Dei! transiens per medium eorum ibis. Stabis in loco tuo, quem Dominus elegerit: et ipsi cadent infatuati a sua perfidia in conspectu *) Jusquiamus niger, seu Hyoscyamus, Pilseukrant. **) Proprie: Aorasia: caecitas.
37 in hunc locum translationem. Sunt et alii di- centes : in hoc loco copiam fuisse herbe Jusquia- ni, *) que lingua theotonica Pylzenzom dicitur. Ab herbe igitur hic connate multitudine civitati nomen ferunt Plzen dedisse. Et hoc quidem quam optime vobis, o cives! congruere debet. Jusquianum nempe tante frigiditatis est, ut ex- coctum datum cum frumento aves faciat dormire, et ita facile capi. Et vos quidem vires vestras jungite fortitudinis frumento, quod cor hominis confortat; et in aves celi, qui vineam domini sabaoth et sata fidei demoliuntur, in hereticos hostes dominicos irruite. Dormient et cadent in conspectu vestro omnes adversarii vestri. Adhuc et adversariis dei et s. ecclesie date de Jusquiano vestro manducare, ut litargiam pa- tiantur. Non enim timueritis eos, sed audacter ruite in arma, et dominus immortalis omnes litargia et aorisia **) percutiet. Tu autem po- pule Dei! transiens per medium eorum ibis. Stabis in loco tuo, quem Dominus elegerit: et ipsi cadent infatuati a sua perfidia in conspectu *) Jusquiamus niger, seu Hyoscyamus, Pilseukrant. **) Proprie: Aorasia: caecitas.
Strana 38
/ 38 tuo. Et hoc quidem sit ad laudem nominis tui, domine !— Nunc brevibus amenitatem loci com- mendemus. Habet enim regio hec auram salu- brem, celumque ipsam benigno respicit aspectu. Situm loci hujus civitatis describere, super- fluum vobis, qui oculos testes habetis, videtur. Quod enim quadra civitas sit: quibus muris antemurale fossatum sepibus: quot turribus or- dinata sit : quod ipsam preterfluunt duo flumina, ipsaque pratis jocundis, montibus suavibus pul- chre ordinata sit, vestrum fugit neminem. Si de victu vitaque civium disputem, suavis est in te, o civitas! mansio. De uno veniam dabis: si tibi fimo sordenti sordes et pestes non adgene- rares, quod indignum est, injuriam Deo facere, qui salubrem tibi auram contulit, illam fetoribus obfuscare. Pende plus, bone civis! salutem hominum, quam crementum bestiarum tuarum. Volutent se in fimo Strabones: tu puchritudine platearum et mundicia delectare. Agri tui fimo pinquescant: sed platee tue politia (que a pol- lenda dicta est) resplendeant. Si salutem anime diligis, quare salutem corporis fastidis? Ve- nustas mundiciaque corporis signa sunt interioris puritatis. Habes in patria glebam opimam et fe-
/ 38 tuo. Et hoc quidem sit ad laudem nominis tui, domine !— Nunc brevibus amenitatem loci com- mendemus. Habet enim regio hec auram salu- brem, celumque ipsam benigno respicit aspectu. Situm loci hujus civitatis describere, super- fluum vobis, qui oculos testes habetis, videtur. Quod enim quadra civitas sit: quibus muris antemurale fossatum sepibus: quot turribus or- dinata sit : quod ipsam preterfluunt duo flumina, ipsaque pratis jocundis, montibus suavibus pul- chre ordinata sit, vestrum fugit neminem. Si de victu vitaque civium disputem, suavis est in te, o civitas! mansio. De uno veniam dabis: si tibi fimo sordenti sordes et pestes non adgene- rares, quod indignum est, injuriam Deo facere, qui salubrem tibi auram contulit, illam fetoribus obfuscare. Pende plus, bone civis! salutem hominum, quam crementum bestiarum tuarum. Volutent se in fimo Strabones: tu puchritudine platearum et mundicia delectare. Agri tui fimo pinquescant: sed platee tue politia (que a pol- lenda dicta est) resplendeant. Si salutem anime diligis, quare salutem corporis fastidis? Ve- nustas mundiciaque corporis signa sunt interioris puritatis. Habes in patria glebam opimam et fe-
Strana 39
39 cundam, silvis et nemoribus obsitam, aquis ir- riguam, grano plenam: butirum et omne pinque in te copiose manat : lac et lana tibi opima sunt, Vere patrum veterum benedictionibus gaudes ; pastoriam curam portas; armenta tua fecunda; cuncta apud te perjocunda sunt; et incole tui de rore celi et pinguedine terre sunt benedicti. Pro tua fideli constancia benedicat tibi dominus, et det habundanciam frumenti, mellis, et olei: ut hijs temporalibus adjuta hereticis resistere, et eterna facilius capescere possis. Hoc velim uni- cum: ut sycere tue, quam tibi Bachus somnians coquit in amaritudine crudi lupuli in cereris dul- cedinem, pinguedinem velis consecrare: ut sicut frumenti tui crassitudine, ita cereuisie suavita- te uti possemus. Ne autem arguar sceleris, qua- si a me loquens ; non preteream eum, qui mecum in hanc sentenciam consedit, venerande virum memorie; ut facilius audiar, qui socio gaudeo : Magistrem Johannem Zul, Canonicum et admi- nistratorem Pragensis Ecclesie, qui apud te vita functus est. Hic forte, dum, ut lupuli semicocti qualitas est, ex potu, gravi laboraret calculo: ut dulce amarum carmen fingeret, sic more tra- gedo dixit: Civitas famosa, nouaplzna vocitata:
39 cundam, silvis et nemoribus obsitam, aquis ir- riguam, grano plenam: butirum et omne pinque in te copiose manat : lac et lana tibi opima sunt, Vere patrum veterum benedictionibus gaudes ; pastoriam curam portas; armenta tua fecunda; cuncta apud te perjocunda sunt; et incole tui de rore celi et pinguedine terre sunt benedicti. Pro tua fideli constancia benedicat tibi dominus, et det habundanciam frumenti, mellis, et olei: ut hijs temporalibus adjuta hereticis resistere, et eterna facilius capescere possis. Hoc velim uni- cum: ut sycere tue, quam tibi Bachus somnians coquit in amaritudine crudi lupuli in cereris dul- cedinem, pinguedinem velis consecrare: ut sicut frumenti tui crassitudine, ita cereuisie suavita- te uti possemus. Ne autem arguar sceleris, qua- si a me loquens ; non preteream eum, qui mecum in hanc sentenciam consedit, venerande virum memorie; ut facilius audiar, qui socio gaudeo : Magistrem Johannem Zul, Canonicum et admi- nistratorem Pragensis Ecclesie, qui apud te vita functus est. Hic forte, dum, ut lupuli semicocti qualitas est, ex potu, gravi laboraret calculo: ut dulce amarum carmen fingeret, sic more tra- gedo dixit: Civitas famosa, nouaplzna vocitata:
Strana 40
40 demperie dulcis aëris: pratisque refulget undique amenis: circumseptis gratulatur: cibis vitalibus frequentibus ipsa fovetur. Sed pestifer amarus in ea decoquitur potus, qui silicem gingnit; ve- sicam, renes constringit. Quatuor ex hijs in carmine posuit: duos reliquos propter rei turpi- tudinem etiam metro indignos estimavit. — Su- perest, ut oracionem ad laudem armorum hujus civitatis inclite paulisper extendamus. Habet hec civitas, o viri patresque dignissimi! arma decen- tissima: insignia milicie sue ornatissima : et vir- tutum suarum facinora praeclarissima. Ex ipsa quidem civitatis fundacione canem venaticum in campo rubeo cum aurea (sic) torque collotenus. cursu agilem, defert. Ex Imperiali vero celsitu- dine camelum in celesti colore. Ex áutoritate vero Apostolica arma geminata, claves duas apostoli- cas aureas colligatas in argenteo campo: et ho- minem sive militem armatum gladio accincto, te- nentem mediam aquilam in manu dextra, in cam- po aureo gloriose possidet. Que omnia huic ve- nerande civitati suisque civibus quam pulchre (sic) congruencia ostendamus. — Canis animal domesticum, dominum suum et cognoscit et di- ligit, ut etiam Ambrosio beatissimo in libro
40 demperie dulcis aëris: pratisque refulget undique amenis: circumseptis gratulatur: cibis vitalibus frequentibus ipsa fovetur. Sed pestifer amarus in ea decoquitur potus, qui silicem gingnit; ve- sicam, renes constringit. Quatuor ex hijs in carmine posuit: duos reliquos propter rei turpi- tudinem etiam metro indignos estimavit. — Su- perest, ut oracionem ad laudem armorum hujus civitatis inclite paulisper extendamus. Habet hec civitas, o viri patresque dignissimi! arma decen- tissima: insignia milicie sue ornatissima : et vir- tutum suarum facinora praeclarissima. Ex ipsa quidem civitatis fundacione canem venaticum in campo rubeo cum aurea (sic) torque collotenus. cursu agilem, defert. Ex Imperiali vero celsitu- dine camelum in celesti colore. Ex áutoritate vero Apostolica arma geminata, claves duas apostoli- cas aureas colligatas in argenteo campo: et ho- minem sive militem armatum gladio accincto, te- nentem mediam aquilam in manu dextra, in cam- po aureo gloriose possidet. Que omnia huic ve- nerande civitati suisque civibus quam pulchre (sic) congruencia ostendamus. — Canis animal domesticum, dominum suum et cognoscit et di- ligit, ut etiam Ambrosio beatissimo in libro
Strana 41
41 Exameran teste pro domino suo moriatur. Et quid aliud in civibus istis, quam civilitas do- mestica? Sunt enim ut ita dicam, cives Aposto- lorum et domestici Dei: dominum suum omnipo- tentem, a quo fidem sanctam habent, et vicarium suum, sanctissimum dominum nostrum Paulum papam agnoscunt: pro sancta obediencia libenter commoriuntur. Canis odoratu fures cognoscit, ut refcrt Plinius: et vos fide fures et hereticos etiam ipso aspectu infestos habetis. Velter *) tuus, o cives! sagacissimo cursu celerior aptior- que est venatui; bestiam insequitur; et nisi vic- tor sit, tristior efficitur. Age, bone Plzeta! ut ſidem in Baptismate receptam sagacissime de- fendas, et bestias, que tibi in giro adversantur, ita insequaris, ut tibi tuisque preda sint. Nec cursum ceptum continuas, (sic) nisi de adversa- riis tuis victor evadas. Canis proprium habet, ut sine hominibus esse non possit: et si absque homine habitat, furiis exagitur. Tu quoque, civis fidelissime! extra fidelium ecclesiam katho- licam non es, sed semper in turba christiana consistis. Times enim, ne, si extra ecclesiam *) ) Veltraga: Veltraha: Veltrahus: Veltris: germanis Welter: canis, sagax: odorisaquus leporarius.
41 Exameran teste pro domino suo moriatur. Et quid aliud in civibus istis, quam civilitas do- mestica? Sunt enim ut ita dicam, cives Aposto- lorum et domestici Dei: dominum suum omnipo- tentem, a quo fidem sanctam habent, et vicarium suum, sanctissimum dominum nostrum Paulum papam agnoscunt: pro sancta obediencia libenter commoriuntur. Canis odoratu fures cognoscit, ut refcrt Plinius: et vos fide fures et hereticos etiam ipso aspectu infestos habetis. Velter *) tuus, o cives! sagacissimo cursu celerior aptior- que est venatui; bestiam insequitur; et nisi vic- tor sit, tristior efficitur. Age, bone Plzeta! ut ſidem in Baptismate receptam sagacissime de- fendas, et bestias, que tibi in giro adversantur, ita insequaris, ut tibi tuisque preda sint. Nec cursum ceptum continuas, (sic) nisi de adversa- riis tuis victor evadas. Canis proprium habet, ut sine hominibus esse non possit: et si absque homine habitat, furiis exagitur. Tu quoque, civis fidelissime! extra fidelium ecclesiam katho- licam non es, sed semper in turba christiana consistis. Times enim, ne, si extra ecclesiam *) ) Veltraga: Veltraha: Veltrahus: Veltris: germanis Welter: canis, sagax: odorisaquus leporarius.
Strana 42
42 sis, in hereticorum rabie deficias. Linguam canis habet medicam. Et que prestantior medi- cina, quam ut vulneratam heresi bohemiam, bo- na plzna! tua constancia, tua lingua, tua sancta professione cures. Corde enim creditur ad jus- ticiam: ore autem confessio fit ad salutem. Tunc sponsus ecclesie et fidei magister obviabit tibi, ferens collotenus torquem auream. Tota te laudabit universitas fidelium: et ab imortale deo premia plusquam aurea, sed eterna, consequeris. — Praeterea, postquam cum hereticis a te, o civi- tas! pugnatum fuisset: quidam virorum forcium camelum tunc in pascuis, ex cohorte exercituque Syrotkonum manu armata abegerunt. De cujus abigeatu plurimum dolentes, quinquaginta sexa- genis camelum redimere: deinde vinctum insi- gnem, qui taxatus ducentas exoluerat sexagenas, dare voluerunt: sed nihil prevaluerunt. Preda enim, que rara est, in signis semper habenda est. Qua victoria potiti a divo pio Sigismundo Cesa- re Augusto et Bohemie rege, ad perpetuam rei memoriam camelum in armis obtinuistis. Non ab re. Sicut enim animal illud gibbosum et onerife- rum est, lutulentas aquas bibit: sic et vos, cives prestantissimi! omnium bohemorum juga portas-
42 sis, in hereticorum rabie deficias. Linguam canis habet medicam. Et que prestantior medi- cina, quam ut vulneratam heresi bohemiam, bo- na plzna! tua constancia, tua lingua, tua sancta professione cures. Corde enim creditur ad jus- ticiam: ore autem confessio fit ad salutem. Tunc sponsus ecclesie et fidei magister obviabit tibi, ferens collotenus torquem auream. Tota te laudabit universitas fidelium: et ab imortale deo premia plusquam aurea, sed eterna, consequeris. — Praeterea, postquam cum hereticis a te, o civi- tas! pugnatum fuisset: quidam virorum forcium camelum tunc in pascuis, ex cohorte exercituque Syrotkonum manu armata abegerunt. De cujus abigeatu plurimum dolentes, quinquaginta sexa- genis camelum redimere: deinde vinctum insi- gnem, qui taxatus ducentas exoluerat sexagenas, dare voluerunt: sed nihil prevaluerunt. Preda enim, que rara est, in signis semper habenda est. Qua victoria potiti a divo pio Sigismundo Cesa- re Augusto et Bohemie rege, ad perpetuam rei memoriam camelum in armis obtinuistis. Non ab re. Sicut enim animal illud gibbosum et onerife- rum est, lutulentas aquas bibit: sic et vos, cives prestantissimi! omnium bohemorum juga portas-
Strana 43
43 tis. Vos se pro domo Israhel murum opposuistis, ut recte de te, civitas! dicatur: Et pecata nostra ipsa tulit in corpore suo. Nam inediam, frigus, estum, vulnera, ignes, ferrum, carceres cecos et amarissimam mortem pro sancta fide libenter portavistis. Camelus lentus est, et dum graditur, nunquam pedes atterit. Et vos, o camelite ! viri fortissimi! semper prudenti et lento maturoque usi consilio, contra hereticorum rabiem insultan- tes, pedem desideriorum vestrorum non attrivis- tis, sed semper in convulsa fide et animi robore perstitistis. Et recte in hac gravissima obsesio- ne cameli fuistis. Camelis enim hec pietas inesse dicitur: ut si in grege aut stabulo aliquis came- lorum egritudine detentus fuerit et non mandu- cet: alij quasi compacientes abstineant. Et vos quidem cum infirmis vestris infirmati fuistis. Quis vulneratus inter vos fuit, et vos non doluistis? Fame morientibus commoriebamini, et in eternis sedibus saciemini; hic fame inediam passi, sed fide sincera, fraternaque caritate pasti. Sic enim intelleximus inter vos fuisse federa charitatis, ut dimidium panis aut aque egentibus divisissetis. Fecit hoc amor christianus, ut ceteris dolentibus- membra compaciantur. Camelus animal longevum,
43 tis. Vos se pro domo Israhel murum opposuistis, ut recte de te, civitas! dicatur: Et pecata nostra ipsa tulit in corpore suo. Nam inediam, frigus, estum, vulnera, ignes, ferrum, carceres cecos et amarissimam mortem pro sancta fide libenter portavistis. Camelus lentus est, et dum graditur, nunquam pedes atterit. Et vos, o camelite ! viri fortissimi! semper prudenti et lento maturoque usi consilio, contra hereticorum rabiem insultan- tes, pedem desideriorum vestrorum non attrivis- tis, sed semper in convulsa fide et animi robore perstitistis. Et recte in hac gravissima obsesio- ne cameli fuistis. Camelis enim hec pietas inesse dicitur: ut si in grege aut stabulo aliquis came- lorum egritudine detentus fuerit et non mandu- cet: alij quasi compacientes abstineant. Et vos quidem cum infirmis vestris infirmati fuistis. Quis vulneratus inter vos fuit, et vos non doluistis? Fame morientibus commoriebamini, et in eternis sedibus saciemini; hic fame inediam passi, sed fide sincera, fraternaque caritate pasti. Sic enim intelleximus inter vos fuisse federa charitatis, ut dimidium panis aut aque egentibus divisissetis. Fecit hoc amor christianus, ut ceteris dolentibus- membra compaciantur. Camelus animal longevum,
Strana 44
44 centenarium est, si in agello materno permanet. Et vos in ecclesie sancte gremio permanentes, di- gni estis plusquam annis centum vita; quinymo ut videatis filios filiorum vestrorum. Vivat hec felix civitas vita patrum nostrorum, et ejus evi- ternis benedictionibus impleatur! Et nunc nedum camelorum robur, sed leonis fortitudinem assu- mite. Grandis enim restat via, ut cum illo fidei hoste Georgio viriliter pugnetis. Neque vos con- turbet sua ferocitas. Mementote patrum vestrorum: et pro patrijs legibus, pro ſide, pro libertate vestra pugnate. — Ex benignitate enim Aposto- lica, ad honorem civitatis vestre, duas claves argenteas habetis, et ipsas quidem colligatas, ut parificemini sacrosancte Romane Ecclesie: et sibi perpetuo nexu jungamini: et inter vos indisso- lubili ſide, stabilitate, et constancia subsistatis. Ex hijs profitetur sanctitas sua, vos filios ecclesie, obedientes. Non parvi doni est, claves et arma ecclesie, vobis et pontifici esse. — Sileat impu- dicum os Georgioum, id est, regis sic dicti: ta- *) ceat, et linquam blasphemam evomat Czenko, *) Zdenko Kostka de Postupitz: dominus Litomisslii: legationis a Georgio ad P. Pium missae princeps. —
44 centenarium est, si in agello materno permanet. Et vos in ecclesie sancte gremio permanentes, di- gni estis plusquam annis centum vita; quinymo ut videatis filios filiorum vestrorum. Vivat hec felix civitas vita patrum nostrorum, et ejus evi- ternis benedictionibus impleatur! Et nunc nedum camelorum robur, sed leonis fortitudinem assu- mite. Grandis enim restat via, ut cum illo fidei hoste Georgio viriliter pugnetis. Neque vos con- turbet sua ferocitas. Mementote patrum vestrorum: et pro patrijs legibus, pro ſide, pro libertate vestra pugnate. — Ex benignitate enim Aposto- lica, ad honorem civitatis vestre, duas claves argenteas habetis, et ipsas quidem colligatas, ut parificemini sacrosancte Romane Ecclesie: et sibi perpetuo nexu jungamini: et inter vos indisso- lubili ſide, stabilitate, et constancia subsistatis. Ex hijs profitetur sanctitas sua, vos filios ecclesie, obedientes. Non parvi doni est, claves et arma ecclesie, vobis et pontifici esse. — Sileat impu- dicum os Georgioum, id est, regis sic dicti: ta- *) ceat, et linquam blasphemam evomat Czenko, *) Zdenko Kostka de Postupitz: dominus Litomisslii: legationis a Georgio ad P. Pium missae princeps. —
Strana 45
45 inferni procurator: qui tua munera armaque ri- dentes, unam clavem tradicionis, aliam inferni interpretantur. Habet hoc impietas heretica, ut omnia ecclesie donaria in Blasphemias conver- tat. Sed hanc sentenciam in sinum suum reci- piant, et recte dicent: Ut, sicut christianus cla- ves celi a petro, et Plznensis civitas a Paulo aureas, in celum, ut aperiatur, erectas possidet; ita hereticus a Wykleff, Hus, et Rokyczano he- resiarchis, claves inferni sulphureas meretur ; ut hic in vita omnis illis claudatur felicitas; et in eternis ignibus, flammivomis tarthareisque ver- mibus consumpti perpetuo concludantur. — Post- quam igitur dominus noster sanctissimus, te, o felix Plzna! perpetuo sibi ſedere per claves so- ciavit, sic te sibi devinxit, ut nunquam ab ejus obediencia et subiectione oberrares; (sic) ut mu- nera muneribus accumulet, et te in sui excitet amorem. Nam cujus donum frequencius aspici- tur, restat, ut ejus memoria tenacius habeatur. Dedit tibi scuto ferendum hominem, sive mili- tem armatum. Quid aliud, quam ut te et viribus armisque commendet, et ad resistendum hereti- cis forcius invitet. Gladio accinxit illum. Et quid in vaginis exeras in hostem, ut a latere tuo
45 inferni procurator: qui tua munera armaque ri- dentes, unam clavem tradicionis, aliam inferni interpretantur. Habet hoc impietas heretica, ut omnia ecclesie donaria in Blasphemias conver- tat. Sed hanc sentenciam in sinum suum reci- piant, et recte dicent: Ut, sicut christianus cla- ves celi a petro, et Plznensis civitas a Paulo aureas, in celum, ut aperiatur, erectas possidet; ita hereticus a Wykleff, Hus, et Rokyczano he- resiarchis, claves inferni sulphureas meretur ; ut hic in vita omnis illis claudatur felicitas; et in eternis ignibus, flammivomis tarthareisque ver- mibus consumpti perpetuo concludantur. — Post- quam igitur dominus noster sanctissimus, te, o felix Plzna! perpetuo sibi ſedere per claves so- ciavit, sic te sibi devinxit, ut nunquam ab ejus obediencia et subiectione oberrares; (sic) ut mu- nera muneribus accumulet, et te in sui excitet amorem. Nam cujus donum frequencius aspici- tur, restat, ut ejus memoria tenacius habeatur. Dedit tibi scuto ferendum hominem, sive mili- tem armatum. Quid aliud, quam ut te et viribus armisque commendet, et ad resistendum hereti- cis forcius invitet. Gladio accinxit illum. Et quid in vaginis exeras in hostem, ut a latere tuo
Strana 46
46 mille, et a dextris tuis decem millia cadant? Victrix aquila est in manu dextera tua. (sic, lo- co, ejus) Hoc signo imperiali corruent hostes in conspectu tuo. Vide, o fortunatissima Plzna! quid tibi honoris pluris sedes Apostolica dare debuit, et non fecit! Ecclesie sancte Romane cla- vibus te uniuit. Cesaree celsitudinis amicam ef- fecit. Quis putas, convincat hunc armorum cum Imperio, et non est juris cesaris! Quis gaudet ipsius armis, et non est sub tutela cesarea? Tu igitur, civitas faustissima! pape socia! Caesaris amica! belli dux fidei! et katholicorum asilum! accingere gladio tuo super femur tuum potentis- sima. Indue te loricam fidei, pro qua ad mor- tem constantissime decerta. Exi in campum fla- veum seu celestem: cum camelo tuo in populo forti et robusto utaris colore prudentia et mode- stia. (sic) Plus enim prudencia, quam gladio pugna: et invenies adjutorium sanctorum confes- sorum, debellabisque turbam hereticorum. Exi in campum rubeum: associare martiribus rubro sanguine agni tinctis: et illos conspice. Illi non formidaverunt sanquinem pro fide et s. re- ligione fundere. Assume rubeas vestes leticie et jocunditatis. Assistet tibi concio candidata
46 mille, et a dextris tuis decem millia cadant? Victrix aquila est in manu dextera tua. (sic, lo- co, ejus) Hoc signo imperiali corruent hostes in conspectu tuo. Vide, o fortunatissima Plzna! quid tibi honoris pluris sedes Apostolica dare debuit, et non fecit! Ecclesie sancte Romane cla- vibus te uniuit. Cesaree celsitudinis amicam ef- fecit. Quis putas, convincat hunc armorum cum Imperio, et non est juris cesaris! Quis gaudet ipsius armis, et non est sub tutela cesarea? Tu igitur, civitas faustissima! pape socia! Caesaris amica! belli dux fidei! et katholicorum asilum! accingere gladio tuo super femur tuum potentis- sima. Indue te loricam fidei, pro qua ad mor- tem constantissime decerta. Exi in campum fla- veum seu celestem: cum camelo tuo in populo forti et robusto utaris colore prudentia et mode- stia. (sic) Plus enim prudencia, quam gladio pugna: et invenies adjutorium sanctorum confes- sorum, debellabisque turbam hereticorum. Exi in campum rubeum: associare martiribus rubro sanguine agni tinctis: et illos conspice. Illi non formidaverunt sanquinem pro fide et s. re- ligione fundere. Assume rubeas vestes leticie et jocunditatis. Assistet tibi concio candidata
Strana 47
47 martirum beatorum, ut tyranuidem manumque sanquine christianorum plenam conteras et con- ſringas. Exiliat in campo tuo rubro canis do- mesticus: hostes excuoiat: domum tuam tuea- tur: ut tu lete quieteque dormire et quiescere possis. Exi in tercium campum argenteum, et aspice te a domino nostro Sanctissimo, et pa- pali, et imperiali titulis nobilitatam. Occurret tibi e vestigio apostolorum sanctissimorum cho- rus. Ibi videbis tuum deo dilectum Bartholo- meum, tibi manum dextram porrigentem. Nec deerit in hoc campo Petrus, claviger ethereus, ut omnes pseudoapostolos, falsos hereticorum presbyteros, Rokyczanum, Polewkam cum com- plicibus, ut arundines exagitet, teque in para- disum dei, pro qua tam fideliter dimicasti, cla- ve utraque inducat. Exibis; et intrabis; et pascua certaminis tui, cum apostolis, perpetua invenies. Ascende altius, et exi in campum aureum, statimque principem exercitus invenies, virum armatum: quid aliud, quam Michaélem archangelum: prius quidem synagoge, nunc ec- clesie sancte patronum et defensorem. Ibi, si secum contra hereticos fideliter stabis, induet te armis milicie: et facile omnibus temptacionibus
47 martirum beatorum, ut tyranuidem manumque sanquine christianorum plenam conteras et con- ſringas. Exiliat in campo tuo rubro canis do- mesticus: hostes excuoiat: domum tuam tuea- tur: ut tu lete quieteque dormire et quiescere possis. Exi in tercium campum argenteum, et aspice te a domino nostro Sanctissimo, et pa- pali, et imperiali titulis nobilitatam. Occurret tibi e vestigio apostolorum sanctissimorum cho- rus. Ibi videbis tuum deo dilectum Bartholo- meum, tibi manum dextram porrigentem. Nec deerit in hoc campo Petrus, claviger ethereus, ut omnes pseudoapostolos, falsos hereticorum presbyteros, Rokyczanum, Polewkam cum com- plicibus, ut arundines exagitet, teque in para- disum dei, pro qua tam fideliter dimicasti, cla- ve utraque inducat. Exibis; et intrabis; et pascua certaminis tui, cum apostolis, perpetua invenies. Ascende altius, et exi in campum aureum, statimque principem exercitus invenies, virum armatum: quid aliud, quam Michaélem archangelum: prius quidem synagoge, nunc ec- clesie sancte patronum et defensorem. Ibi, si secum contra hereticos fideliter stabis, induet te armis milicie: et facile omnibus temptacionibus
Strana 48
48 commentisque inimici dyaboli resistes. Porriget tibi dextera sua aquilam, avium omnium regi- nam. Contra hanc neque bestia rusticus, neque homo miles, neque draco Georgius pugnare resistereque poterit. Omnes enim aves nobiles visa Aquila pertimescunt, perduntque audaciam: solus Gyrsalcus *) aquile adversatur. Et sancte Romane Ecelesie, et sacro Romano Imperio om- nis potestas subdita est : solus Gyrsalcus —illi in- festus est. Recte Gyrsalcus nominatus, qui — sal- cus **) id est stultus: et vere stultus, qui deo, et sancte Romane Ecclesie, et fidei katholice, suo ingenio, ac si ipse prudencior omnium sit, et alij dementes, adversatur. Vere stultus, qui magna sede sedere nescivit, et turpius eiectus est, quam non fuisset admissus. Sed aduncis un- guibus aquila victrix consurget, et hostem sibi rebellem exterminabit. Consurgent claves, et ei celi regna concludent. Tandem veniet vester miles armatus, desectoque gutture pacem terris redditam nunciabit. Non enim abreviata manus dei: ut sicut Julianum, domino Hiesu infestum delevit, ita istum ecclesie hostem, sanc- *) Gyrfalcus: Gyrofaleo. "*) A germanico: Schalk.
48 commentisque inimici dyaboli resistes. Porriget tibi dextera sua aquilam, avium omnium regi- nam. Contra hanc neque bestia rusticus, neque homo miles, neque draco Georgius pugnare resistereque poterit. Omnes enim aves nobiles visa Aquila pertimescunt, perduntque audaciam: solus Gyrsalcus *) aquile adversatur. Et sancte Romane Ecelesie, et sacro Romano Imperio om- nis potestas subdita est : solus Gyrsalcus —illi in- festus est. Recte Gyrsalcus nominatus, qui — sal- cus **) id est stultus: et vere stultus, qui deo, et sancte Romane Ecclesie, et fidei katholice, suo ingenio, ac si ipse prudencior omnium sit, et alij dementes, adversatur. Vere stultus, qui magna sede sedere nescivit, et turpius eiectus est, quam non fuisset admissus. Sed aduncis un- guibus aquila victrix consurget, et hostem sibi rebellem exterminabit. Consurgent claves, et ei celi regna concludent. Tandem veniet vester miles armatus, desectoque gutture pacem terris redditam nunciabit. Non enim abreviata manus dei: ut sicut Julianum, domino Hiesu infestum delevit, ita istum ecclesie hostem, sanc- *) Gyrfalcus: Gyrofaleo. "*) A germanico: Schalk.
Strana 49
49 torum precibus, prodigiose si orabitur, humi- liabit. Non ut debui, sed ut potui, laudavi te, o civitas Deo dilecta! Suscipe , quod offero; et hunc diem celeberrimum victorie, non ad pom- pam, sed ad dei gloriam age. Tua res hac ipsa die agebatur. Non enim tu, sed ille vi- cit, tibi opem dedit, te hodie ab hereticorum labe liberavit, purgavit, sanavit. Confortami- ni, et estote robusti. Accedentes ad servitu- tem Dei, preparate corda vestra ad tentacionem. Nos et clerus totus cum manuum ad deum elevatione cum Moyse contra Amalech clamabi- mus: Vos cum Yosue et Juda Machabeo viri bus gladioque pugnate. Non vos contristent sumptus et vigilie: nec vos humiliet locorum vestrorum demolicio, Destruxistis nonnulli a- reas, curias, domos et horrea: sperate in eum, qui dat omnibus habundanter, quod centuplum accipietis. Charitatem, civilem et fraternam inter vos habete. Vos, qui prefecti estis, sub- ditis compaciamini: qui subiecti estis, obedite. Sic enim vincetis, si unum fueritis. Pro uni- tate s. matris ecclesie se et sua exposuistis : 4
49 torum precibus, prodigiose si orabitur, humi- liabit. Non ut debui, sed ut potui, laudavi te, o civitas Deo dilecta! Suscipe , quod offero; et hunc diem celeberrimum victorie, non ad pom- pam, sed ad dei gloriam age. Tua res hac ipsa die agebatur. Non enim tu, sed ille vi- cit, tibi opem dedit, te hodie ab hereticorum labe liberavit, purgavit, sanavit. Confortami- ni, et estote robusti. Accedentes ad servitu- tem Dei, preparate corda vestra ad tentacionem. Nos et clerus totus cum manuum ad deum elevatione cum Moyse contra Amalech clamabi- mus: Vos cum Yosue et Juda Machabeo viri bus gladioque pugnate. Non vos contristent sumptus et vigilie: nec vos humiliet locorum vestrorum demolicio, Destruxistis nonnulli a- reas, curias, domos et horrea: sperate in eum, qui dat omnibus habundanter, quod centuplum accipietis. Charitatem, civilem et fraternam inter vos habete. Vos, qui prefecti estis, sub- ditis compaciamini: qui subiecti estis, obedite. Sic enim vincetis, si unum fueritis. Pro uni- tate s. matris ecclesie se et sua exposuistis : 4
Strana 50
50 unitatem diligite. Et dominus, qui conservator et auctor est fidei, mittat vobis auxilium de sancto, et de celo tueatur vos, ut sitis victores adversus hereses. Huic autem civitati et in ea habitantibus benedicat Angelus ejus: custodiat muros tuos: mittat tibi auxiliatorem, qui te precedat in bello dominico. Dominus auctor pacis faciat, pacem in vnitate fidei, contricio- nem hereticorum, restitucionemque s. obedien- cie videre in terra Bohemie. Det nobis regem katholicum, et Antistitem optimum: nostrumque omnium in hora exitus nostri misereatur, qui est benedictus in secula seculorum. Amen. (Literis recentioribus.) Hoc insigne praeconium Urbis Plsnensis scripsit, et publice dixit ad Senatum Popu- lumque Pisnensem, die anniversariae Solemni- tatis, anno 1. 4. 67. Hilarius de Litomerzicz: Decanus Prag. et Administrator Archiepiscopa- tus; dum exilii tempore, in eadem Urbe, cum aliis Praelatis et Canonicis moraretur. Ibidem, et anno eodem , die ultima Decembris mortuus,
50 unitatem diligite. Et dominus, qui conservator et auctor est fidei, mittat vobis auxilium de sancto, et de celo tueatur vos, ut sitis victores adversus hereses. Huic autem civitati et in ea habitantibus benedicat Angelus ejus: custodiat muros tuos: mittat tibi auxiliatorem, qui te precedat in bello dominico. Dominus auctor pacis faciat, pacem in vnitate fidei, contricio- nem hereticorum, restitucionemque s. obedien- cie videre in terra Bohemie. Det nobis regem katholicum, et Antistitem optimum: nostrumque omnium in hora exitus nostri misereatur, qui est benedictus in secula seculorum. Amen. (Literis recentioribus.) Hoc insigne praeconium Urbis Plsnensis scripsit, et publice dixit ad Senatum Popu- lumque Pisnensem, die anniversariae Solemni- tatis, anno 1. 4. 67. Hilarius de Litomerzicz: Decanus Prag. et Administrator Archiepiscopa- tus; dum exilii tempore, in eadem Urbe, cum aliis Praelatis et Canonicis moraretur. Ibidem, et anno eodem , die ultima Decembris mortuus,
Strana 51
" 51 et in templo S. Bartholomei ante summum Al- tare sepultus. Ita affirmat Thomas Pessina a Czechorod, Decanus et Officialis Pragensis: m. p. Anno 1672:
" 51 et in templo S. Bartholomei ante summum Al- tare sepultus. Ita affirmat Thomas Pessina a Czechorod, Decanus et Officialis Pragensis: m. p. Anno 1672:
Strana 52
Praga e 1820, litteri s Sommerianis,
Praga e 1820, litteri s Sommerianis,
- 1: Array
- 5: Array
- 13: Array