z 125 stránek
Titulus
Ia
Ib
Ic
Id
Praefatio
I
II
III
IV
Editio
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
- s. 250: ...idus augusti. Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma excussum est...
- s. 270: ...omissa: �Byrdniz, Yglaua cum theloneo‘. Quod cur factum sit, alia Venceslai I. regis charta die 7. decembris a. 1240 data (vid. infra num....
- s. 271: ...30 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi rosei albi Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eodem typario percussum est...
- s. 278: ...Boemorum pronotarii.d Autographo appendet e filis sericis violaceis et flavis Venceslai I. regis sigillum e cera rubida confectum, optime servatum, quod eadem forma...
- s. 286: ...appendet e filis sericis (et linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod eadem forma percussum est atque...
- s. 295: ...5 Autographo appendet e filis (linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis e cera communi fusci coloris confectum, cuius pars imaginem regis...
- s. 299: ...quidem formula dictatori sine ulla dubitatione nota erat ex illo Venceslai I. regis privilegio Vyšehradensi deperdito, a Johanne,regis notario, conscripto, quo adulterator chartae...
- s. 299: ...eo, quod „formula corroborationis iisdem verbis exprimitur atque in charta Venceslai I. regis monasterio Cladrubensi anno 1233 mense fere augusto data (vid. num....
- s. 304: ...nota ,Venceslaus 4 signavimus, exaratum est. Eiusdem scribae manu etiam Venceslai I. regis chartae num. 21, 22, 61 scriptae sunt; qua ex re...
- s. 307: ...mum Conradi, episcopi Olomucensis, et postmodum, saltem ab anno 1249, Venceslai I. regis erat. Notam autem temporis quoquo modo a magistro Dionysio dictatam...
- s. 312: ...(et linteis) rosaceis, flavis, (viridibus, quae nodo conecta esse videntur,) Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma percussum est...
- s. 320: ...notarii Wilhalmi pridie kalendas iulii. Autographo appendet e lora membranacea Venceslai I. regis sigillum (e cera communi confectum), quod eodem typario percussum est...
- s. 330: ...prescrip- tis. Autographo appendet e filis (linteis flavis et violaceis) Venceslai I. regis sigillum e cera 5 communi confectum, (optime servatum), quod eadem...
- s. 344: ...5 Autographo appendet e filis (linteis) coloris flavi et rubri Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum eadem forma percussum atque illud,...
- s. 348: ...proprium usum confectae plumbo recte adnotavit— etiam bina autographa chartae Venceslai I. regis eidem hospitali s. Francisci Pragensi die 26. novembris 1237 datae,...
- s. 349: ...quadragesimo. 15 Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum, quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud...
- s. 353: ...e filis sericis (et linteis) coloris rubri, flavi, violacei sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod ex eadem forma provectum est...
- s. 356: ...flavi et rubri, (quibus fila lintea violacea intexta sunt,) sigillum Venceslai I. regis e cera communi confectum, quod eadem forma expressum est atque...
Název:
Codex diplomaticus et epistolarius Regni Bohemiae. Tomi III fasciculus secundus, Inde a mense iunio a. MCCXXXVIII ad exeuntem annum MCCXL
Autor:
Friedrich, Gustav; Kristen, Zdeněk
Rok vydání:
1962
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
125
Obsah:
- Ia: Titulus
- I: Praefatio
- 243: Editio
upravit
Strana Ia
CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE CURIS INSTITUTI HISTORICI ACADEMIAE SCIENTIARUM BOHEMOSLOVENICAE TOMI III FASCICULUS SECUNDUS INDE A MENSE IUNIO A. MCCXXXVIII USQUE AD EXEUNTEM ANNUM MCCXL EDIDERUNT GUSTAV FRIEDRICH ET ZDENĚK KRISTEN PRAGAE MDCCCCLXII SUMPTIBUS ACADEMIAE SCIENTIARUM BOHEMOSLOVENICAE
CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE CURIS INSTITUTI HISTORICI ACADEMIAE SCIENTIARUM BOHEMOSLOVENICAE TOMI III FASCICULUS SECUNDUS INDE A MENSE IUNIO A. MCCXXXVIII USQUE AD EXEUNTEM ANNUM MCCXL EDIDERUNT GUSTAV FRIEDRICH ET ZDENĚK KRISTEN PRAGAE MDCCCCLXII SUMPTIBUS ACADEMIAE SCIENTIARUM BOHEMOSLOVENICAE
Strana Ib
ČESKOSLOVENSKÁ AKADEMIE VĚD HISTORICKÝ ÚSTAV ČSAV Vědecký redaktor prof. dr. Jindřich Šebánek Dr Sc O 1962, Nakladatelství Československé akademie věd, Praha
ČESKOSLOVENSKÁ AKADEMIE VĚD HISTORICKÝ ÚSTAV ČSAV Vědecký redaktor prof. dr. Jindřich Šebánek Dr Sc O 1962, Nakladatelství Československé akademie věd, Praha
Strana Ic
CLARAE AC RECOLENDAE MEMORIAE viri doctissimi GUSTAVI FRIEDRICH Codicis diplomatici regni Bohemiae conditoris optime meriti, professoris eximii magistrique mihi dilectissimi, grato et sincero animo D. D. D. Z. K.
CLARAE AC RECOLENDAE MEMORIAE viri doctissimi GUSTAVI FRIEDRICH Codicis diplomatici regni Bohemiae conditoris optime meriti, professoris eximii magistrique mihi dilectissimi, grato et sincero animo D. D. D. Z. K.
Strana Id
Strana I
PRAEFATIO Terentiani Mauri illud „Habent sua fata libelli“ vere dici potest etiam de tomo tertio Codicis diplomatici regni Bohemiae. Cuius editor Gustavus Friedrich iam in prooemio fasciculi primi varias difficultates et fata iniqua paucis commemo- ravit, quae sibi in opere promovendo impedimento fuissent effecissentque ut, quam- vis ad primas voluminis plagulas typis excudendas iam anno 1915 aggressus esset, tamen duodetriginta annis post, i.e. anno 1943 (etiamsi pagina, in qua opus in- scribitur, annum 1942 adferat) non nisi fasciculum primum publici iuris facere posset, quo centum et una et nonaginta chartae ad res gestas regni Bohemiae perti- nentes continentur, quae inde a mense ianuario a. 1231 usque ad exeuntem mensem maium a. 1238 conscriptae sunt. Insuper miro quodam fortunae discrimine accidit, ut officina typographica hunc fasciculum typis excusum die 20. mensis novembris a. 1943 in lucem ederet, i.e. die Gustavi Friedrich obitum insequente ita, ut editori optime merito opus peractum videre iam non liceret. Inter opera manu scripta, quae Friedrich reliquit, reperta est praeter alia etiam continuatio tomi tertii huius Codicis ad edendum iam ferme adornata, quae materiam litterarum, chartis spuriis autem exceptis, usque ad exeuntem annum 1240 amplecte- batur. Quam quidem materiam ex omni parte perficiendam et postmodum typis vul- gandam ii, qui tunc temporis res terrae Bohemiae administrabant, mihi tradiderunt. Simul statutum est, ut tomus tertius Codicis — contra pristinam dispositionem, quam Friedrich in prooemio quoque fasciculi primi huius tomi iterum evulgavit — iam anno 1240 exeunte terminaretur et ut materia chartarum, quae reliquis annis regni Venceslai I., i.e. annis 1241—1253 conscriptae erant, demum quarto Codicis tomo ederetur. Ad munus, quod sic mihi demandatum erat, explendum multa opera et multo labore opus fuit. Etenim non solum verba omnium chartarum, sed etiam totum edi- tionis apparatum omnesque adnotationes criticas, quibus Friedrich singulas chartas explanavit, recensere oportuit. Ut ea, quae hac in re animo proposui, aeque asse- querer, necesse habui (quippe quod noluerim iurare in verba magistri) chartas quoque annorum tam praecedentium quam etiam proxime posteriorum denuo minute stu- dioseque perspicere et ratione critica perscrutari, quo diluciae deprehendi posset, utrum et quem in modum singulae chartae inter se penderent. Itaque cum materiae, quam Friedrich reliquit, edendae totus labor, ut ita dicam, fere ab initio ac funda- mento iterum suscipi deberet, multum sane temporis hac in re perficienda consumen- dum fuit. Huc accessit, quod mihi praeter munus, quo in Archivo terrae Bohemiae Pragensi iam dudum fungebar, post patriae liberationem, secundo gentium bello anno 1945 finito, etiam alia munera delata sunt, praesertim autem inde ab anno 1947
PRAEFATIO Terentiani Mauri illud „Habent sua fata libelli“ vere dici potest etiam de tomo tertio Codicis diplomatici regni Bohemiae. Cuius editor Gustavus Friedrich iam in prooemio fasciculi primi varias difficultates et fata iniqua paucis commemo- ravit, quae sibi in opere promovendo impedimento fuissent effecissentque ut, quam- vis ad primas voluminis plagulas typis excudendas iam anno 1915 aggressus esset, tamen duodetriginta annis post, i.e. anno 1943 (etiamsi pagina, in qua opus in- scribitur, annum 1942 adferat) non nisi fasciculum primum publici iuris facere posset, quo centum et una et nonaginta chartae ad res gestas regni Bohemiae perti- nentes continentur, quae inde a mense ianuario a. 1231 usque ad exeuntem mensem maium a. 1238 conscriptae sunt. Insuper miro quodam fortunae discrimine accidit, ut officina typographica hunc fasciculum typis excusum die 20. mensis novembris a. 1943 in lucem ederet, i.e. die Gustavi Friedrich obitum insequente ita, ut editori optime merito opus peractum videre iam non liceret. Inter opera manu scripta, quae Friedrich reliquit, reperta est praeter alia etiam continuatio tomi tertii huius Codicis ad edendum iam ferme adornata, quae materiam litterarum, chartis spuriis autem exceptis, usque ad exeuntem annum 1240 amplecte- batur. Quam quidem materiam ex omni parte perficiendam et postmodum typis vul- gandam ii, qui tunc temporis res terrae Bohemiae administrabant, mihi tradiderunt. Simul statutum est, ut tomus tertius Codicis — contra pristinam dispositionem, quam Friedrich in prooemio quoque fasciculi primi huius tomi iterum evulgavit — iam anno 1240 exeunte terminaretur et ut materia chartarum, quae reliquis annis regni Venceslai I., i.e. annis 1241—1253 conscriptae erant, demum quarto Codicis tomo ederetur. Ad munus, quod sic mihi demandatum erat, explendum multa opera et multo labore opus fuit. Etenim non solum verba omnium chartarum, sed etiam totum edi- tionis apparatum omnesque adnotationes criticas, quibus Friedrich singulas chartas explanavit, recensere oportuit. Ut ea, quae hac in re animo proposui, aeque asse- querer, necesse habui (quippe quod noluerim iurare in verba magistri) chartas quoque annorum tam praecedentium quam etiam proxime posteriorum denuo minute stu- dioseque perspicere et ratione critica perscrutari, quo diluciae deprehendi posset, utrum et quem in modum singulae chartae inter se penderent. Itaque cum materiae, quam Friedrich reliquit, edendae totus labor, ut ita dicam, fere ab initio ac funda- mento iterum suscipi deberet, multum sane temporis hac in re perficienda consumen- dum fuit. Huc accessit, quod mihi praeter munus, quo in Archivo terrae Bohemiae Pragensi iam dudum fungebar, post patriae liberationem, secundo gentium bello anno 1945 finito, etiam alia munera delata sunt, praesertim autem inde ab anno 1947
Strana II
II officium scientias historicas, quas auxiliares vocant, in restituta universitate Pa- lackiana Olomucensi docendi. Unde factum est, ut hoc opus multorum opinione meo- que etiam voto tardius procederet, et sic anno demum 1951 ita absolutum est, ut Archivum terrae Bohemiae, quod Codicis edendi curam tunc habebat, hanc editionem iis scriptis, quae iam anno 1952 typis vulganda essent, includere posset. Attamen ministerium scholarum, scientiarum et artium, cuius erat indicem librorum, qui ab Archivo edendi erant, assensu suo comprobare, Codicis editionem in aliud tempus distulit. Id ipsum etiam proximis duobus annis iteravit, nulla unquam ratione adducta, quamvis materia chartarum ex omni parte ad editionem iam parata esset. Interim rebus ad administrationem omnium tabulariorum nostrorum perti- nentibus funditus mutatis, curam Codicis diplomatici regni Bohemiae edendi Insti- tutum historicum Academiae scientiarum Bohemoslovenicae Pragense mense sep- tembri a. 1954 suscepit. Et quamvis iam eodem ipso anno de principiis universi generis ad ulteriores Codicis tomos edendos spectantibus inter eos, quorum intererat, conventum esset, tamen solum anno 1958 consilium monumentis historicis mediae quae dicitur aetatis edendis eodem anno constitutum, cui vir doctus J. Šebánek pracest, communi consensu decrevit negotium materiae litterarum, quam Friedrich reliquit et ego recensui, typis vulgandae non esse ultra differendum. Simul autem statutum est, ut editio huius materiae eum statum cognitionis et scientiae rerum, qui nunc est, exhiberet. Qua re adductus sum, ut editionis apparatum iterum reficerem ac retractarem: etenim necesse fuit, ut iudicia de singulis chartis ab aliis viris doctis prolata, quae usque ad exeuntem annum 1958 in vulgus prodierunt, iam in adnota- tionibus criticis, quae chartarum textum praecedunt, et non sub fine demum totius voluminis, in addendis scilicet et corrigendis (quod facere teste prooemio fasciculi primi Friedrich in animo habuit, quodque et ego facere constitui) referrentur. Apparatu editionis critico hac in re, ut decuit, retractato et suppleto totoque opere, ut par fuit, iterum rescripto fieri tandem potuit, ut opus manu scriptum die 11. maii 1959 Academiae scientiarum Bohemoslovenicae ad edendum traderetur. Fatis externis huius fasciculi breviter enarratis, ipsam editionis rationem nunc paucis attingam. Fundamentum substantiamque huius editionis facit litterarum materia manu scripta, quam Friedrich ad edendum (ut supra dixi) iam ferme adornatam reliquit. Quam materiam, ut decuit, ego ex omni parte recensui, ubicun- que opus fuit supplevi et ad typis exscribendum certe ac definite redegi. Verba omnium chartarum cum originalibus vel cum apographis vel saltem cum imaginibus photo- typice expressis denuo accurate contuli et a mendis praetermissis diligenter purgavi; quas textus chartarum emendationes in hac mea editione certis signis vel notis mini- me esse indicandas censui, cum dubitari non posset, quin etiam Friedrich verba chartarum iterum recensens easdem omnes emendationes ipse facturus esset. E contra autem ea omnia, quae in editionis apparatu critico, i.e. in regestis singularum char- tarum; in denotatione, qua forma et ubi singulae chartae servatae sint; in enumera- tione tam priorum editionum, in quibus singulae chartae iam typis excusae exstant, quam etiam librorum vel commentationum, quae easdem chartas concernunt, perpen- dunt et explicant; in adnotationibus, quae ad scribas et dictatores chartarum statuen- dos et designandos pertinent chartarumque fidem ratione critica perscrutantur et aestimant; in sigillorum descriptionibus nec non in adnotationibus sub linea positis, quae vel ad chartarum verba vel ad materiam explicandam spectant; ea inquam om-
II officium scientias historicas, quas auxiliares vocant, in restituta universitate Pa- lackiana Olomucensi docendi. Unde factum est, ut hoc opus multorum opinione meo- que etiam voto tardius procederet, et sic anno demum 1951 ita absolutum est, ut Archivum terrae Bohemiae, quod Codicis edendi curam tunc habebat, hanc editionem iis scriptis, quae iam anno 1952 typis vulganda essent, includere posset. Attamen ministerium scholarum, scientiarum et artium, cuius erat indicem librorum, qui ab Archivo edendi erant, assensu suo comprobare, Codicis editionem in aliud tempus distulit. Id ipsum etiam proximis duobus annis iteravit, nulla unquam ratione adducta, quamvis materia chartarum ex omni parte ad editionem iam parata esset. Interim rebus ad administrationem omnium tabulariorum nostrorum perti- nentibus funditus mutatis, curam Codicis diplomatici regni Bohemiae edendi Insti- tutum historicum Academiae scientiarum Bohemoslovenicae Pragense mense sep- tembri a. 1954 suscepit. Et quamvis iam eodem ipso anno de principiis universi generis ad ulteriores Codicis tomos edendos spectantibus inter eos, quorum intererat, conventum esset, tamen solum anno 1958 consilium monumentis historicis mediae quae dicitur aetatis edendis eodem anno constitutum, cui vir doctus J. Šebánek pracest, communi consensu decrevit negotium materiae litterarum, quam Friedrich reliquit et ego recensui, typis vulgandae non esse ultra differendum. Simul autem statutum est, ut editio huius materiae eum statum cognitionis et scientiae rerum, qui nunc est, exhiberet. Qua re adductus sum, ut editionis apparatum iterum reficerem ac retractarem: etenim necesse fuit, ut iudicia de singulis chartis ab aliis viris doctis prolata, quae usque ad exeuntem annum 1958 in vulgus prodierunt, iam in adnota- tionibus criticis, quae chartarum textum praecedunt, et non sub fine demum totius voluminis, in addendis scilicet et corrigendis (quod facere teste prooemio fasciculi primi Friedrich in animo habuit, quodque et ego facere constitui) referrentur. Apparatu editionis critico hac in re, ut decuit, retractato et suppleto totoque opere, ut par fuit, iterum rescripto fieri tandem potuit, ut opus manu scriptum die 11. maii 1959 Academiae scientiarum Bohemoslovenicae ad edendum traderetur. Fatis externis huius fasciculi breviter enarratis, ipsam editionis rationem nunc paucis attingam. Fundamentum substantiamque huius editionis facit litterarum materia manu scripta, quam Friedrich ad edendum (ut supra dixi) iam ferme adornatam reliquit. Quam materiam, ut decuit, ego ex omni parte recensui, ubicun- que opus fuit supplevi et ad typis exscribendum certe ac definite redegi. Verba omnium chartarum cum originalibus vel cum apographis vel saltem cum imaginibus photo- typice expressis denuo accurate contuli et a mendis praetermissis diligenter purgavi; quas textus chartarum emendationes in hac mea editione certis signis vel notis mini- me esse indicandas censui, cum dubitari non posset, quin etiam Friedrich verba chartarum iterum recensens easdem omnes emendationes ipse facturus esset. E contra autem ea omnia, quae in editionis apparatu critico, i.e. in regestis singularum char- tarum; in denotatione, qua forma et ubi singulae chartae servatae sint; in enumera- tione tam priorum editionum, in quibus singulae chartae iam typis excusae exstant, quam etiam librorum vel commentationum, quae easdem chartas concernunt, perpen- dunt et explicant; in adnotationibus, quae ad scribas et dictatores chartarum statuen- dos et designandos pertinent chartarumque fidem ratione critica perscrutantur et aestimant; in sigillorum descriptionibus nec non in adnotationibus sub linea positis, quae vel ad chartarum verba vel ad materiam explicandam spectant; ea inquam om-
Strana III
III nia, quae in adnotationibus huius generis, quae (quia ab editore de suo addita sunt) in editione typis cursivis exscribuntur, egomet ipse supplevi aut correxi, uncinis ) includenda esse decrevi, ut manifestum fieret, quid mihi meae- acutis formae( que operae in hac editione adornanda deberetur. Cetera in hoc fasciculo eadem edi- tionis ratio adhibita est, qua Friedrich in tomi tertii fasciculo primo usus est. Hoc fasciculo chartarum materia a Friedrich collecta continetur eodem modo et ordine composita, quo eam ipse, temporum ordine servato, digessit numerisque notavit. Attamen numeri, quibus Friedrich singulas chartas distinxit, nullo modo immutari poterant, quoniam in variis huius editionis locis ad singulos numeros mutuo revocamus. Unde fieri iam non potuit, ut ex hac materia quinque numeri excluderentur, quos Friedrich perperam in hanc seriem inseruit, nempe temporum finibus huius fasciculi non complectebantur: unus (num. 200) iam ad an. 1237 pertinet, reliquae quattuor chartae (num. 242, 249, 252 et 255) tempore demum po- steriore datae sunt. Quam ob rem necesse fuit sub his quinque numeris solas adnota- tiones, debitis videlicet legitimisque argumentis fultas, ponere, quibus locis in huius Codicis editione hae chartae typis excudentur. Eadem de causa ne numeri quidem 240 et 241 mutari potuerunt, quamvis temporum ordo id ipsum postularet. Quae cum ita sint, hic tertii tomi Codicis fasciculus secundus, etiamsi septuaginta numeros, i.e. num. 192—261, contineat, editionem sexaginta quinque tantummodo chartarum ratione critica peractam praebet, quae inde a mense iunio an. 1238 usque ad exeun- tem annum 1240 conscriptae sunt. Quae omnes chartae iam pridem in aliis editionibus vel libris publici iuris factae sunt; tres autem (num. 230, 238 et 254) in Regestis Bohemiae et Moraviae a C.J. Erben et J. Emler editis omittuntur. Notandum autem est non omnes chartas ad res gestas regni Bohemiae perti- nentes, quae illo temporis spatio, quod supra dixi, datae sunt, hoc fasciculo contineri. Etenim Friedrich nonnullas chartas procul dubio veras et genuinas huic litterarum materiae includere omisit et neglexit, quamvis multo ante aliquas saltem earum pro- fecto tractavisset. Et quoniam hae chartae, quas omisit, huic litterarum seriei ex causis supra memoratis postmodum includi non poterant, primo in animo habui eas in addendis sub finem totius voluminis typis vulgare. Cum autem omnem litte- rarum res gestas bohemicas concernentium et a primordiis usque ad tempora regis Venceslai I. datarum copiam ratione et via recensens cognovissem etiam in primis duobus huius Codicis tomis plures chartas esse omissas, priorem sententiam mutavi et omnes illas chartas, quas Friedrich usque ad annum 1240 quibuslibet de causis praetermisit, in proprio separatoque Additamentorum tomo edendas esse constitui. Quod meum propositum ii, qui Codicis edendi curam nunc habent, assensu suo comprobaverunt. Codicis tomus tertius fasciculo tertio perficietur, quem brevi secuturum esse spero. Quo fasciculo continebuntur primum chartae spuriae, quae annis 1231—1240 se datas esse simulant, cum re vera posteriore quadam demum aetate subditae essent; deinde commemoratio recentiorum librorum et commentationum, quae ad chartas in hoc Codicis tomo editas referuntur, praesertim talium, quae iudicia de singulis chartis a nostris iudiciis discrepantia adferant; tum conspectus tam personarum, quae huius tomi litteras dederunt vel ad quas eaedem litterae datae sunt, quam etiam dictatorum et scribarum, qui singulas chartas verbis composuerunt et scripserunt; denique numerorum huius tomi concordantia cum numeris vel Regestorum Bohemiae
III nia, quae in adnotationibus huius generis, quae (quia ab editore de suo addita sunt) in editione typis cursivis exscribuntur, egomet ipse supplevi aut correxi, uncinis ) includenda esse decrevi, ut manifestum fieret, quid mihi meae- acutis formae( que operae in hac editione adornanda deberetur. Cetera in hoc fasciculo eadem edi- tionis ratio adhibita est, qua Friedrich in tomi tertii fasciculo primo usus est. Hoc fasciculo chartarum materia a Friedrich collecta continetur eodem modo et ordine composita, quo eam ipse, temporum ordine servato, digessit numerisque notavit. Attamen numeri, quibus Friedrich singulas chartas distinxit, nullo modo immutari poterant, quoniam in variis huius editionis locis ad singulos numeros mutuo revocamus. Unde fieri iam non potuit, ut ex hac materia quinque numeri excluderentur, quos Friedrich perperam in hanc seriem inseruit, nempe temporum finibus huius fasciculi non complectebantur: unus (num. 200) iam ad an. 1237 pertinet, reliquae quattuor chartae (num. 242, 249, 252 et 255) tempore demum po- steriore datae sunt. Quam ob rem necesse fuit sub his quinque numeris solas adnota- tiones, debitis videlicet legitimisque argumentis fultas, ponere, quibus locis in huius Codicis editione hae chartae typis excudentur. Eadem de causa ne numeri quidem 240 et 241 mutari potuerunt, quamvis temporum ordo id ipsum postularet. Quae cum ita sint, hic tertii tomi Codicis fasciculus secundus, etiamsi septuaginta numeros, i.e. num. 192—261, contineat, editionem sexaginta quinque tantummodo chartarum ratione critica peractam praebet, quae inde a mense iunio an. 1238 usque ad exeun- tem annum 1240 conscriptae sunt. Quae omnes chartae iam pridem in aliis editionibus vel libris publici iuris factae sunt; tres autem (num. 230, 238 et 254) in Regestis Bohemiae et Moraviae a C.J. Erben et J. Emler editis omittuntur. Notandum autem est non omnes chartas ad res gestas regni Bohemiae perti- nentes, quae illo temporis spatio, quod supra dixi, datae sunt, hoc fasciculo contineri. Etenim Friedrich nonnullas chartas procul dubio veras et genuinas huic litterarum materiae includere omisit et neglexit, quamvis multo ante aliquas saltem earum pro- fecto tractavisset. Et quoniam hae chartae, quas omisit, huic litterarum seriei ex causis supra memoratis postmodum includi non poterant, primo in animo habui eas in addendis sub finem totius voluminis typis vulgare. Cum autem omnem litte- rarum res gestas bohemicas concernentium et a primordiis usque ad tempora regis Venceslai I. datarum copiam ratione et via recensens cognovissem etiam in primis duobus huius Codicis tomis plures chartas esse omissas, priorem sententiam mutavi et omnes illas chartas, quas Friedrich usque ad annum 1240 quibuslibet de causis praetermisit, in proprio separatoque Additamentorum tomo edendas esse constitui. Quod meum propositum ii, qui Codicis edendi curam nunc habent, assensu suo comprobaverunt. Codicis tomus tertius fasciculo tertio perficietur, quem brevi secuturum esse spero. Quo fasciculo continebuntur primum chartae spuriae, quae annis 1231—1240 se datas esse simulant, cum re vera posteriore quadam demum aetate subditae essent; deinde commemoratio recentiorum librorum et commentationum, quae ad chartas in hoc Codicis tomo editas referuntur, praesertim talium, quae iudicia de singulis chartis a nostris iudiciis discrepantia adferant; tum conspectus tam personarum, quae huius tomi litteras dederunt vel ad quas eaedem litterae datae sunt, quam etiam dictatorum et scribarum, qui singulas chartas verbis composuerunt et scripserunt; denique numerorum huius tomi concordantia cum numeris vel Regestorum Bohemiae
Strana IV
IV et Moraviae a C. J. Erben et J. Emler editorum vel Codicis diplomatici Moraviae, quem A. Boczek et V. Brandl ediderunt; postremo autem copiosus index nominum et personarum et locorum nec non et duo glossaria, latinum et bohemicum. Hunc tandem fasciculum emittens libens gratias persolvo omnibus, qui me in opere promovendo et perficiendo quocumquemodo adiuverunt. Gratiam summam debeo in primis praefectis et administris omnium tabulariorum et bibliothecarum, in quibus chartae et codices manu scripti, quibus usus sum, asservantur. Grata me- moria prosequor Franciscum Voldan, vita iam defunctum, rerum conservandarum olim in Archivo terrae Bohemiae Pragensi artificem singularem et peritissimum, qui mecum fila, e quibus sigilla autographis appendent, instrumento vel exiguissimis corporibus spectandis iterum ac saepius studiose inspiciebat sicque me comprobare adiuvit fila quorundam sigillorum non esse serica (ut communis erat et usque hodie est sententia), sed lintea, quippe quae non de animantium, sed de gignentium materie confecta sint. Gratias ago etiam Karolo Bednář, officinae imaginibus luce et arte exprimendis primum in tabulario terrae Bohemiae, nunc vero in Instituto historico Academiae scientiarum Bohemoslovenicae Pragensi administratori, qui mihi charta- rum imagines phototypice accuratissime expressas conficiebat et chartarum autogra- pha et praesertim locos in eisdem rasos, ubicumque opus fuisset, radiis ultraviolaceis collustrabat: qua re operam et laborem meum valde sublevavit. Similiter pro variis consiliis et admonitionibus, quibus opus meum melius reddidit, gratias ago quam maximas Henrico Šebánek, palaeographiae et rei diplomaticae in universitate Bru- nensi professori, cui hic fasciculus, antequam prelo subiceretur, ad recensendum traditus est. Denique collegae meo Karolo Janáček, litterarum Latinarum et Grae- carum in universitatibus Carolina Pragensi et Palackiana Olomucensi professori, pro eo, quod latinitatem meam ea, qua est comitate, recognovit et emendavit, permul- tum me esse obligatum profiteor. Dabam Pragae Kalendis Octobribus a. 1960. Zdeněk Kristen
IV et Moraviae a C. J. Erben et J. Emler editorum vel Codicis diplomatici Moraviae, quem A. Boczek et V. Brandl ediderunt; postremo autem copiosus index nominum et personarum et locorum nec non et duo glossaria, latinum et bohemicum. Hunc tandem fasciculum emittens libens gratias persolvo omnibus, qui me in opere promovendo et perficiendo quocumquemodo adiuverunt. Gratiam summam debeo in primis praefectis et administris omnium tabulariorum et bibliothecarum, in quibus chartae et codices manu scripti, quibus usus sum, asservantur. Grata me- moria prosequor Franciscum Voldan, vita iam defunctum, rerum conservandarum olim in Archivo terrae Bohemiae Pragensi artificem singularem et peritissimum, qui mecum fila, e quibus sigilla autographis appendent, instrumento vel exiguissimis corporibus spectandis iterum ac saepius studiose inspiciebat sicque me comprobare adiuvit fila quorundam sigillorum non esse serica (ut communis erat et usque hodie est sententia), sed lintea, quippe quae non de animantium, sed de gignentium materie confecta sint. Gratias ago etiam Karolo Bednář, officinae imaginibus luce et arte exprimendis primum in tabulario terrae Bohemiae, nunc vero in Instituto historico Academiae scientiarum Bohemoslovenicae Pragensi administratori, qui mihi charta- rum imagines phototypice accuratissime expressas conficiebat et chartarum autogra- pha et praesertim locos in eisdem rasos, ubicumque opus fuisset, radiis ultraviolaceis collustrabat: qua re operam et laborem meum valde sublevavit. Similiter pro variis consiliis et admonitionibus, quibus opus meum melius reddidit, gratias ago quam maximas Henrico Šebánek, palaeographiae et rei diplomaticae in universitate Bru- nensi professori, cui hic fasciculus, antequam prelo subiceretur, ad recensendum traditus est. Denique collegae meo Karolo Janáček, litterarum Latinarum et Grae- carum in universitatibus Carolina Pragensi et Palackiana Olomucensi professori, pro eo, quod latinitatem meam ea, qua est comitate, recognovit et emendavit, permul- tum me esse obligatum profiteor. Dabam Pragae Kalendis Octobribus a. 1960. Zdeněk Kristen
Strana 243
1238 IUN. 20. NUM. 192. 243 192. Robertus, episcopus Olomucensis, monasterio in Louka ecclesiam in villa Tasovice cùm omnibus appenditiis ab antiquo ad eam spectantibus, quam ipsi Pře- mysl, marchio Moraviae, donavit, confirmat idemque Johanni abbati eiusque 5 successoribus omnia iura spiritualia in ecclesia iam dicta concedit. In Zábrdovice 1238 iun. 20. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. X V exstat in cod. ms. „Matrica Lucen- sis" inscripto, qui in eodem tabulario (inter Cerronianos II, 253) asservatur, fol. 28", num. XXVII.*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 340, num. 294. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 442, num. 949 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 61 (reg.). — Imaginem phototypicam (mutilam) praebet Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. 10.) 15 20 25 30 Aútographum manu scribae, quem nota ,Robertus 14‘ signamus, exaratum est. (Quem scribam ex Olomucensis ecclesiae clericorum numero, qui in cancellaria episcopi officio fungebantur, fuisse ex eo cognosci potest, quod eius manu etiam Roberti episcopi charta die 25. augusti a. 1239 monasterio in Oslavany data (vid. infra num. 213) scripta est. (Unum idemque sentit etiam J. Šebánek, Listiny přímětické, pag. 90, qui insuper sen- tentiam aperit scribam nota ,Robertus 14' insignitum unam eandemque personam esse atque illum scribam, quem Friedrich ,Robertus 6' appellavit, cuius manu Roberti epis- copi charta, qua monasterio Lucensi ius patronatus in Přímětice confirmatur (vid. CDBoh. II, num. 206), exarata est; quam quidem chartam Šebánek non anno 1220, qui in ea adfertur, sed demum aliquando sub finem Roberti pontificatus scriptam esse asse- verat (l. l., pag. 91). - Friedrich e contrario, quoniam eum latuit manum harum dua- rum chartarum Roberti episcopi unam atque eandem esse, perperam censebat „nulla probabili coniectura deprehendi posse, unde scriba provenerit“, sed ipse quoque „scrip- turae formis consideratis chartam in monasterio ipso vix scriptam esse“ arbitrabatur.) — Quis chartam verbis contexuerit, nisi divinari non potest. Sed protocolli vocibus (nonnullis- que aliis, licet paucis, verborum iuncturis) consideratis tamen quadam cum probabilitate conicere possumus chartae verba ab eodem notario esse composita, cuius opera charta CDBoh. III, num. 49 contexta est. Qua cum opinione bene congruit, quod illius chartae 192. (*) (Apographo haec superscriptio anteponitur: �Confirmacio Roberti episcopi super ecclesia in Tassowicz‘.)
1238 IUN. 20. NUM. 192. 243 192. Robertus, episcopus Olomucensis, monasterio in Louka ecclesiam in villa Tasovice cùm omnibus appenditiis ab antiquo ad eam spectantibus, quam ipsi Pře- mysl, marchio Moraviae, donavit, confirmat idemque Johanni abbati eiusque 5 successoribus omnia iura spiritualia in ecclesia iam dicta concedit. In Zábrdovice 1238 iun. 20. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. X V exstat in cod. ms. „Matrica Lucen- sis" inscripto, qui in eodem tabulario (inter Cerronianos II, 253) asservatur, fol. 28", num. XXVII.*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 340, num. 294. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 442, num. 949 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 61 (reg.). — Imaginem phototypicam (mutilam) praebet Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. 10.) 15 20 25 30 Aútographum manu scribae, quem nota ,Robertus 14‘ signamus, exaratum est. (Quem scribam ex Olomucensis ecclesiae clericorum numero, qui in cancellaria episcopi officio fungebantur, fuisse ex eo cognosci potest, quod eius manu etiam Roberti episcopi charta die 25. augusti a. 1239 monasterio in Oslavany data (vid. infra num. 213) scripta est. (Unum idemque sentit etiam J. Šebánek, Listiny přímětické, pag. 90, qui insuper sen- tentiam aperit scribam nota ,Robertus 14' insignitum unam eandemque personam esse atque illum scribam, quem Friedrich ,Robertus 6' appellavit, cuius manu Roberti epis- copi charta, qua monasterio Lucensi ius patronatus in Přímětice confirmatur (vid. CDBoh. II, num. 206), exarata est; quam quidem chartam Šebánek non anno 1220, qui in ea adfertur, sed demum aliquando sub finem Roberti pontificatus scriptam esse asse- verat (l. l., pag. 91). - Friedrich e contrario, quoniam eum latuit manum harum dua- rum chartarum Roberti episcopi unam atque eandem esse, perperam censebat „nulla probabili coniectura deprehendi posse, unde scriba provenerit“, sed ipse quoque „scrip- turae formis consideratis chartam in monasterio ipso vix scriptam esse“ arbitrabatur.) — Quis chartam verbis contexuerit, nisi divinari non potest. Sed protocolli vocibus (nonnullis- que aliis, licet paucis, verborum iuncturis) consideratis tamen quadam cum probabilitate conicere possumus chartae verba ab eodem notario esse composita, cuius opera charta CDBoh. III, num. 49 contexta est. Qua cum opinione bene congruit, quod illius chartae 192. (*) (Apographo haec superscriptio anteponitur: �Confirmacio Roberti episcopi super ecclesia in Tassowicz‘.)
Strana 244
244 NUM. 192. 1238 IUN. 20. dictator in annis pontificatus computandis eundem errorem commisit. ((Šebánek l. l. pag. 90 — 91 non solum chartam num. 49 (vel potius eius exemplar), sed etiam chartas CDBoh. II, num. 206 (de qua iam supra dictum est) et CDBoh. III, num. 213 et 215 (conf. autem ea, quae in nota introductoria huius numeri commemorantur) ab eodem nota- rio, qui nostram chartam verbis composuit, esse dictatas certis argumentis comprobat, et adfirmat dictatorem harum quinque chartarum notarium quendam Roberti episcopi fuisse, qui genus dicendi illius notarii, quem Friedrich nota,Otakarus 5' insignivit et ipse unam eandemque personam esse cum Roberto episcopo suspicatur, bene cognitum habuit et operam in litteris eiusdem episcopi conficiendis extremo demum tempore Roberti ponti- ficatus impendisse videtur.) 5 10 Rvbertus, dei gracia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus, tam presentibus quam futuris, ad quos presens scriptum pervenerit, Il salutem in vero salutari. Noverit universitas vestra, quod illustris marchio Morauie Pre- misle nomine, habens ex progenitoribus deum cum suis sanctis in summa re- verencia ac ministris ipsius sacramentorum providens utilius et honestius, 15 ecclesiam de Il Tassowice“ contulit monasterio sancti martyris Christi Wenceslay in Luca perpetuo possidendam cum omnibus suis apendiciis, que ad eandem ecclesiam ab antiquo de iure spectabant.1 Ad cuius preces instantes dictam eccle- siam nos confirmamus venerabili viro domino Johanni, abbati monasterii de Luca, et eius successoribus cum ceteris omnibus, que ad eam pertinebant, quo- 20 quo modo nominentur. Et ut idem claustrum tam de liberali donacione dicti domini marchionis, quam de nostra confirmacione in ipsa ecclesia perpetua gau- deat pace, cum confirmacione omnia spiritualia iura in ipsa ecclesia dicto domino abbati et eius successoribus concedimus, invasores violentos et dotis eiusdem ecclesie distractores vel qualescumque persecutores vinculo excommunicacionis 25 innodantes. Data in Zabyriduice XII kalendas iulii, anno dominice in- carnacionis MCCXXXVIII,b pontificatus nostri anno XXXVIIII.c2 Et ut hec nostra confirmacio inviolata permaneat, presentem paginam sigilli nostri mu- nimine roboravimus." Autographo appendet e filis sericis rubris Roberti episcopi sigillum e cera communi 30 confectum, quod eodem typario expressum est atque illud, quod in CDBoh. II apud num. 78 describitur. — (Sigilli imaginem dedit novissime Šebánek, Listiny přímětické, fig. 12.) 192. a) (,ecclesiam de) Tassowice‘ in lacuna inter scribendum vacua relicta eadem manu eodemque atramento additum esse videtur A. — b) ,VIIJ' (alio, ut videtur, atramento ob- scuriore) suppletum, cum sequens vox,pontificatus' iam scripta esset, et ultima J ex I eodem 35 atramento correcta est A. - c) ,V' ex, I' correcta est et sequentes ,IIII' additae sunt A. — d) (,robo — ra — vi — mus' magnis spatiis interpositis scriptum est, ut ultima chartae linea ex toto expleretur A.) 1) Chartam marchionis die 12. iulii 1234 datam vide supra pag. 80, num. 74. — 2) (Annus pontificatus perperam computatus est, cum ad an. 1238 annus XXXVIII pertineat.) 40
244 NUM. 192. 1238 IUN. 20. dictator in annis pontificatus computandis eundem errorem commisit. ((Šebánek l. l. pag. 90 — 91 non solum chartam num. 49 (vel potius eius exemplar), sed etiam chartas CDBoh. II, num. 206 (de qua iam supra dictum est) et CDBoh. III, num. 213 et 215 (conf. autem ea, quae in nota introductoria huius numeri commemorantur) ab eodem nota- rio, qui nostram chartam verbis composuit, esse dictatas certis argumentis comprobat, et adfirmat dictatorem harum quinque chartarum notarium quendam Roberti episcopi fuisse, qui genus dicendi illius notarii, quem Friedrich nota,Otakarus 5' insignivit et ipse unam eandemque personam esse cum Roberto episcopo suspicatur, bene cognitum habuit et operam in litteris eiusdem episcopi conficiendis extremo demum tempore Roberti ponti- ficatus impendisse videtur.) 5 10 Rvbertus, dei gracia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus, tam presentibus quam futuris, ad quos presens scriptum pervenerit, Il salutem in vero salutari. Noverit universitas vestra, quod illustris marchio Morauie Pre- misle nomine, habens ex progenitoribus deum cum suis sanctis in summa re- verencia ac ministris ipsius sacramentorum providens utilius et honestius, 15 ecclesiam de Il Tassowice“ contulit monasterio sancti martyris Christi Wenceslay in Luca perpetuo possidendam cum omnibus suis apendiciis, que ad eandem ecclesiam ab antiquo de iure spectabant.1 Ad cuius preces instantes dictam eccle- siam nos confirmamus venerabili viro domino Johanni, abbati monasterii de Luca, et eius successoribus cum ceteris omnibus, que ad eam pertinebant, quo- 20 quo modo nominentur. Et ut idem claustrum tam de liberali donacione dicti domini marchionis, quam de nostra confirmacione in ipsa ecclesia perpetua gau- deat pace, cum confirmacione omnia spiritualia iura in ipsa ecclesia dicto domino abbati et eius successoribus concedimus, invasores violentos et dotis eiusdem ecclesie distractores vel qualescumque persecutores vinculo excommunicacionis 25 innodantes. Data in Zabyriduice XII kalendas iulii, anno dominice in- carnacionis MCCXXXVIII,b pontificatus nostri anno XXXVIIII.c2 Et ut hec nostra confirmacio inviolata permaneat, presentem paginam sigilli nostri mu- nimine roboravimus." Autographo appendet e filis sericis rubris Roberti episcopi sigillum e cera communi 30 confectum, quod eodem typario expressum est atque illud, quod in CDBoh. II apud num. 78 describitur. — (Sigilli imaginem dedit novissime Šebánek, Listiny přímětické, fig. 12.) 192. a) (,ecclesiam de) Tassowice‘ in lacuna inter scribendum vacua relicta eadem manu eodemque atramento additum esse videtur A. — b) ,VIIJ' (alio, ut videtur, atramento ob- scuriore) suppletum, cum sequens vox,pontificatus' iam scripta esset, et ultima J ex I eodem 35 atramento correcta est A. - c) ,V' ex, I' correcta est et sequentes ,IIII' additae sunt A. — d) (,robo — ra — vi — mus' magnis spatiis interpositis scriptum est, ut ultima chartae linea ex toto expleretur A.) 1) Chartam marchionis die 12. iulii 1234 datam vide supra pag. 80, num. 74. — 2) (Annus pontificatus perperam computatus est, cum ad an. 1238 annus XXXVIII pertineat.) 40
Strana 245
1238 IUN. 21. NUM. 193. 245 193. Venceslaus I., rex Bohemiae, domui sanctae Mariae ad pedem pontis Pragae villas Proboštov, Pohořice et Zálezly permutando dat pro circuitu Přešticensi, quem domui illi Svatobor nobilis donavit. 5 Pragae 1238 iun. 21. Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario magni prioratus Meliten- sium Pragae asservabatur (A), (nunc latet). 10 15 20 Emler, Reg. Boh. II, pag. 1218, num. 2785 (fragm.) — Delaville Le Roulx, Cartulaire général... des Hospitaliers de S. Jéan de Jérusalem II, pag. 532, num. 2203. — (Prochno, Zittauer Urkundenbuch I, pag. 4 (in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 82), num. 4 (reg.).) Autographum a scriba, quem nota,Venceslaus 30' insignimus, exaratum est. De cuius scribae origine decerni nequit, sed chartam extra cancellariam scriptam esse satis pro- babilis est coniectura. Cum igitur fieri potuisse concedendum sit, ut autographum a scriba destinatarii ipsius exararetur, tamen omni dubitatione sublata affirmare possumus dictatorem eius fuisse Vilhelmum, regis notarium. Quae res inde perspicitur, quod non solum in arenga et corroboratione, sed etiam aliis chartae locis stili peculiaritates occur- runt, quae notarium illum manifestissime redolent. (Cf. imprimis chartas num. 105, 135, 146, 153, 188, 195, 219). — ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 45—47.)) In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. Nos Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemorum, domui sancte Mallrie ad pedem pontis Prage Quoniam generatio site omnibusque ibidem degentibus in perpetuum. 25 venit et generatio preteritl et mortalium ll mortalis exstat memoria, expediens est, ut ea, que tractu temporis possunt alienari et a memoria resecari, testimonio et litteris perhennentur. Noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod nobilis noster nomine Zwatoborius ob spem vite ęternę et felicitatis perpetue in conventu omnium baronum publice circuitum 30 Preschice cum omnibus suis adtinenciis domui sancte Marie Prage ad pedem pontis constitute liberaliter, nostro assensu mediante, ac hilariter contulit iure perhenni possidendum. Nos autem in concambium et reconpensationem ipsius donationis pari voto et unanimi voluntate cum fratribus pretaxate domus con- venientes, villam Probostov nomine cum silva iusto titulo ad ipsam spectante, 35 cum pratis, aquis, venationibus, piscacionibus, agris cultis sive incultis, quo- cumque nomine censeantur, duabus villis superadditis, Pohorici et Zalezli, favo- 193. 1) (Conf. Eccle I, 4.)
1238 IUN. 21. NUM. 193. 245 193. Venceslaus I., rex Bohemiae, domui sanctae Mariae ad pedem pontis Pragae villas Proboštov, Pohořice et Zálezly permutando dat pro circuitu Přešticensi, quem domui illi Svatobor nobilis donavit. 5 Pragae 1238 iun. 21. Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario magni prioratus Meliten- sium Pragae asservabatur (A), (nunc latet). 10 15 20 Emler, Reg. Boh. II, pag. 1218, num. 2785 (fragm.) — Delaville Le Roulx, Cartulaire général... des Hospitaliers de S. Jéan de Jérusalem II, pag. 532, num. 2203. — (Prochno, Zittauer Urkundenbuch I, pag. 4 (in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 82), num. 4 (reg.).) Autographum a scriba, quem nota,Venceslaus 30' insignimus, exaratum est. De cuius scribae origine decerni nequit, sed chartam extra cancellariam scriptam esse satis pro- babilis est coniectura. Cum igitur fieri potuisse concedendum sit, ut autographum a scriba destinatarii ipsius exararetur, tamen omni dubitatione sublata affirmare possumus dictatorem eius fuisse Vilhelmum, regis notarium. Quae res inde perspicitur, quod non solum in arenga et corroboratione, sed etiam aliis chartae locis stili peculiaritates occur- runt, quae notarium illum manifestissime redolent. (Cf. imprimis chartas num. 105, 135, 146, 153, 188, 195, 219). — ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 45—47.)) In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. Nos Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemorum, domui sancte Mallrie ad pedem pontis Prage Quoniam generatio site omnibusque ibidem degentibus in perpetuum. 25 venit et generatio preteritl et mortalium ll mortalis exstat memoria, expediens est, ut ea, que tractu temporis possunt alienari et a memoria resecari, testimonio et litteris perhennentur. Noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod nobilis noster nomine Zwatoborius ob spem vite ęternę et felicitatis perpetue in conventu omnium baronum publice circuitum 30 Preschice cum omnibus suis adtinenciis domui sancte Marie Prage ad pedem pontis constitute liberaliter, nostro assensu mediante, ac hilariter contulit iure perhenni possidendum. Nos autem in concambium et reconpensationem ipsius donationis pari voto et unanimi voluntate cum fratribus pretaxate domus con- venientes, villam Probostov nomine cum silva iusto titulo ad ipsam spectante, 35 cum pratis, aquis, venationibus, piscacionibus, agris cultis sive incultis, quo- cumque nomine censeantur, duabus villis superadditis, Pohorici et Zalezli, favo- 193. 1) (Conf. Eccle I, 4.)
Strana 246
246 NUM. 193, 194. 1238 IUN. 21. — AUG. 1. rabiliter contulimus iure hereditario possidendam. In cuius rei evidenciam et perpetuam firmitatem, ne super pretaxato concambio aliqua in posterum calum- pnia possit suboriri, presens scriptum sigilli nostri caractere iussimus insigniri. Testes autem sunt hii, quorum nomina subsecuntur: Bohuzlaus summus came- rarius, Mstidruh et Ypoch castellani Pragenses, Sulizlaus castellanus de Loket, Budizlaus filius Iarozlai de Bresniche, Nostup burcravius de Primda, Castolov cum fratre suo Henrico de Sitaua, Bauarus de Sraconic,“ Brechizlaus cum filio suo Brechizlao de Sbiroh, Conradus et Jvan castellani de Zuecov, Albertus iudex de Sliuen, alius Albertus filius Nachapluc de Ruenice, Jarozlaus cum Gallo filii Marquardi de Gruscice, Bohuzlaus cum fratre suo Nevhlaz filii Radim 10 de Sirem, Borutha de Redhoch, Sulizlaus et Hren filii Sulizlai de Tirnouan, So- bezlaus subdapifer regis, Woco subcamerarius de Benesov, Pithroldus iunior Acta autem sunt hec anno dominice camerarius et alii quam plures. incarnationis MCCXXXVIII, undecimo kalendas iulii. Datum Prage per manum notarii Wilhemmi. 5 15 Autographo appendebat e filis sericis flavis et rubeis sigillum Venceslai regis de cera communi confectum idem atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 194. Přemysl, marchio Moraviae, monasterio in Velehrad praedium Zablačany cum omnibus attinentiis donat et silvam eidem praedio adiacentem, quae illi a Vladi- 20 slavo marchione quondam donata est, confirmat atque denuo limitat; idemque pro- ventus de mineris ferri in terra sua repertis ad se pertinentes eidem monasterio confert. In monasterio Velehrad 1238 aug. 1. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) 25 Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XV exstat in Libro privilegiorum monasterii Velehradensis, qui in eodem tabulario asservatur, fol. 65r —650, ant. 71°—710 (B).) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 343, num. 296 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 442, num. 951 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 62 (reg.).) 30 Autographum manu scribae, quem nota ,Přemysl 11' signamus, exaratum est. Unde scriba provenerit, pro certo statui non potest; sed chartam a scriba destinatarii confectam esse mihi quidem veri simile esse videtur. — (Atque etiam quis chartam verbis contexuerit, 193. ") ita (loco ,Straconic‘) A. — b) (Verba ,Datum... Wilhemmi' maioribus spatiis interpositis scripta sunt, ut ultima chartae linea ex toto expleretur A.) 35
246 NUM. 193, 194. 1238 IUN. 21. — AUG. 1. rabiliter contulimus iure hereditario possidendam. In cuius rei evidenciam et perpetuam firmitatem, ne super pretaxato concambio aliqua in posterum calum- pnia possit suboriri, presens scriptum sigilli nostri caractere iussimus insigniri. Testes autem sunt hii, quorum nomina subsecuntur: Bohuzlaus summus came- rarius, Mstidruh et Ypoch castellani Pragenses, Sulizlaus castellanus de Loket, Budizlaus filius Iarozlai de Bresniche, Nostup burcravius de Primda, Castolov cum fratre suo Henrico de Sitaua, Bauarus de Sraconic,“ Brechizlaus cum filio suo Brechizlao de Sbiroh, Conradus et Jvan castellani de Zuecov, Albertus iudex de Sliuen, alius Albertus filius Nachapluc de Ruenice, Jarozlaus cum Gallo filii Marquardi de Gruscice, Bohuzlaus cum fratre suo Nevhlaz filii Radim 10 de Sirem, Borutha de Redhoch, Sulizlaus et Hren filii Sulizlai de Tirnouan, So- bezlaus subdapifer regis, Woco subcamerarius de Benesov, Pithroldus iunior Acta autem sunt hec anno dominice camerarius et alii quam plures. incarnationis MCCXXXVIII, undecimo kalendas iulii. Datum Prage per manum notarii Wilhemmi. 5 15 Autographo appendebat e filis sericis flavis et rubeis sigillum Venceslai regis de cera communi confectum idem atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 194. Přemysl, marchio Moraviae, monasterio in Velehrad praedium Zablačany cum omnibus attinentiis donat et silvam eidem praedio adiacentem, quae illi a Vladi- 20 slavo marchione quondam donata est, confirmat atque denuo limitat; idemque pro- ventus de mineris ferri in terra sua repertis ad se pertinentes eidem monasterio confert. In monasterio Velehrad 1238 aug. 1. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) 25 Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XV exstat in Libro privilegiorum monasterii Velehradensis, qui in eodem tabulario asservatur, fol. 65r —650, ant. 71°—710 (B).) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 343, num. 296 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 442, num. 951 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 62 (reg.).) 30 Autographum manu scribae, quem nota ,Přemysl 11' signamus, exaratum est. Unde scriba provenerit, pro certo statui non potest; sed chartam a scriba destinatarii confectam esse mihi quidem veri simile esse videtur. — (Atque etiam quis chartam verbis contexuerit, 193. ") ita (loco ,Straconic‘) A. — b) (Verba ,Datum... Wilhemmi' maioribus spatiis interpositis scripta sunt, ut ultima chartae linea ex toto expleretur A.) 35
Strana 247
1238 AUG. 1. NUM. 194. 247 5 10 parum liquet.) Sed si genus dicendi huius chartae (nonnullasque verborum iuncturas (praesertim in formulis protocollii, sed etiam in variis contextus locis et in nota temporis) cum charta num. 179 comparaveris, utramque chartam (aliqua quidem veri simili ratione) a Lodevico, marchionis notario, dictari potuisse concesseris. — (J. Šebánek, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 69 hanc chartam, quam eadem manu scriptam esse docet, quae etiam in charta Ulrici de Karinthia eidem monasterio in Velehrad die 28. aprilis a. 1247 data (vid. CDMor. III, num. 96) occurrit ideoque procul dubio cuidam monasterii Velehradensis monacho attribuenda est, etiamsi vero genuino- que marchionis sigillo instructa sit, sane spuriam esse adfirmat. — Notandum est folium membranae, in quo haec charta exarata est, principio ad usum codicis procul dubio destinatum fuisse; quod tribus ordinibus parvorum foraminum, quae circino ad signanda linearum intervalla facta esse videntur, comprobatur, qui ordines in spatiis inter octavum et nonum interque nonum et decimum contextus versum et in membranae replicatae margine inferiore inveniuntur.) In nomine sancte et individue trinitatis amen. Premiszel, miseratione à ll divina marchio Morauie, abbati Welegradensi totique eiusdem loci sacro con- ventui in perpetuum. Cum propter miseriam humane condici lonis omnibus in commune moriendi incumbat necessitas, nec aliquis hominum certum aliquid habeat super statu vite sue, eo quod nesciat, il quid ei superventura dies in crasti- 20 num pariat,1 ne simul pereant cum homine, que propter ipsum utiliter gesta noscuntur, dignum duximus memorie commendandum. Noscant igitur presentes in Christo et in eodem feliciter successuri, quod nos de bonis paterna successione nos contingentibus contulimus ob remedium anime nostre et parentum nostrorum felicis memorie quoddam predium, quod Zablazan dicitur, monasterio Wele- 25 gradensi, Cisterciensis ordinis, cum pratis et omnibus attentiis“ suis fratribus ibidem deo famulantibus iure perpetuo profuturum. Et ut in predicto predio prefatis fratribus quietem in posterum et securitatem provideremus, in manus domini Hartmanni, abbatis eiusdem cenobii, hanc nostram donationem fecimus in presentia multorum nobilium, astantibus hominibus nostris camere pincernie- 30 que officio in famulatu nostro tunc temporis servientibus, huic facte nostre donationi nullo iuris obstaculo valentibus contraire. Igitur quia modis omnibus dicti monasterii utilitatibus, eo quod ad nos fundus ipse specialiter pertineat, intendere debemus, presertim cum etiam ibidem sepulturam deo volente cum patribus nostris habituri simus, silvam quandam Zablazan adiacentem, que de 35 valle, que dicitur Cladic, tendit usque in Morauam et sic per Morauam usque in Nachoniz, iure hereditario fratribus prenotati cenobii pia devotione concedimus deservire. Que dum olim a patruo nostro pie memorie Wadizlao, illustri quondam 15 194. ") ita (loco ,attinentiis') A (et itidem B). 1) (Conf. Prov. XXVII. 1.)
1238 AUG. 1. NUM. 194. 247 5 10 parum liquet.) Sed si genus dicendi huius chartae (nonnullasque verborum iuncturas (praesertim in formulis protocollii, sed etiam in variis contextus locis et in nota temporis) cum charta num. 179 comparaveris, utramque chartam (aliqua quidem veri simili ratione) a Lodevico, marchionis notario, dictari potuisse concesseris. — (J. Šebánek, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 69 hanc chartam, quam eadem manu scriptam esse docet, quae etiam in charta Ulrici de Karinthia eidem monasterio in Velehrad die 28. aprilis a. 1247 data (vid. CDMor. III, num. 96) occurrit ideoque procul dubio cuidam monasterii Velehradensis monacho attribuenda est, etiamsi vero genuino- que marchionis sigillo instructa sit, sane spuriam esse adfirmat. — Notandum est folium membranae, in quo haec charta exarata est, principio ad usum codicis procul dubio destinatum fuisse; quod tribus ordinibus parvorum foraminum, quae circino ad signanda linearum intervalla facta esse videntur, comprobatur, qui ordines in spatiis inter octavum et nonum interque nonum et decimum contextus versum et in membranae replicatae margine inferiore inveniuntur.) In nomine sancte et individue trinitatis amen. Premiszel, miseratione à ll divina marchio Morauie, abbati Welegradensi totique eiusdem loci sacro con- ventui in perpetuum. Cum propter miseriam humane condici lonis omnibus in commune moriendi incumbat necessitas, nec aliquis hominum certum aliquid habeat super statu vite sue, eo quod nesciat, il quid ei superventura dies in crasti- 20 num pariat,1 ne simul pereant cum homine, que propter ipsum utiliter gesta noscuntur, dignum duximus memorie commendandum. Noscant igitur presentes in Christo et in eodem feliciter successuri, quod nos de bonis paterna successione nos contingentibus contulimus ob remedium anime nostre et parentum nostrorum felicis memorie quoddam predium, quod Zablazan dicitur, monasterio Wele- 25 gradensi, Cisterciensis ordinis, cum pratis et omnibus attentiis“ suis fratribus ibidem deo famulantibus iure perpetuo profuturum. Et ut in predicto predio prefatis fratribus quietem in posterum et securitatem provideremus, in manus domini Hartmanni, abbatis eiusdem cenobii, hanc nostram donationem fecimus in presentia multorum nobilium, astantibus hominibus nostris camere pincernie- 30 que officio in famulatu nostro tunc temporis servientibus, huic facte nostre donationi nullo iuris obstaculo valentibus contraire. Igitur quia modis omnibus dicti monasterii utilitatibus, eo quod ad nos fundus ipse specialiter pertineat, intendere debemus, presertim cum etiam ibidem sepulturam deo volente cum patribus nostris habituri simus, silvam quandam Zablazan adiacentem, que de 35 valle, que dicitur Cladic, tendit usque in Morauam et sic per Morauam usque in Nachoniz, iure hereditario fratribus prenotati cenobii pia devotione concedimus deservire. Que dum olim a patruo nostro pie memorie Wadizlao, illustri quondam 15 194. ") ita (loco ,attinentiis') A (et itidem B). 1) (Conf. Prov. XXVII. 1.)
Strana 248
248 NUM. 194, 195. 1238 AUG. 1. — 6. Morauie marchione, ipsis cum sue dignitatis autentico2 tradita sit et iure debito confirmata: nos tamen nostrorum auctoritate privilegiorum testamentum huius donationis fecimus renovari et antiquis terminis ab ipso ibidem personaliter po- sitis novas superaddidimus metas, ne sicut hactenus aliquis de nostris successo- ribus in prefata silva sibi aliquod ius vel dominium audeat in posterum vendicare. Preterea mineras ferri, que in presenti reperte sunt, vel ubicumque in terra nostra poterunt de cetero repperiri, et redditus ad easdem pertinentes, qui nobis iure cedebant, eidem claustro Welegradensi ad ipsius edificia construenda provida deliberatione contulimus atque coram nostris baronibus illud perpetuo statuimus esse ratum ad honorem dei et ecclesie prenotate. Verum ne hec nostre liberalitatis 10 servis Cristi voluntaria donatio possit ab aliquo in irritum revocari, presentem paginam conscribi et nostre auctoritatis privilegio fecimus communiri, fideles etiam viros ac ydoneos, qui tunc presentes aderant, in testimonium adhibentes, quorum nomina hec sunt: Petrus plebanus de Sudiz, Wechezlaus plebanus de Pevdevim, Waltherus plebanus de Lipnich, Rodewichusb canonicus Boleszlauien- 15 sis, omnes marchionis capellani; Ratiborius de Doblin, Hartliebus et Janez filii eius, Ztizlaus magister venatorum filius Mutyni, Babyan filius Luderi, Sdebor de Luchoe, Wolker filius Peregrini, Rohznatha filius Jurich, Wogyk, Stoyza et alii quam plures clerici et laici. Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini MCCXXXVIII in monasterio Welegradensi kalendis augusti. Datum per 20 manum Lodowici, notarii nostri.d 1 5 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi et rubri sigillum Přemysli marchionis idem atque in charta num. 38. 195. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Břevnov partem villae Levonice, 25 illi a Sulislao, castellano Cubitensi, in commutatione pro villa Mradice concessam atque ab omni iurisdictione et servitiis publicis singillatim enumeratis liberam, confirmat decernens, ut etiam aliae eiusdem monasterii villae in provincia Cubitensi sitae, quarum nomina recensentur, eadem libertate fruantur. Pragae 1238 aug. 6. 30 194. b) ,R‘ ex ,L' eodem atramento correcta esse videtur A; (,Lodewichus' B). — c) (sylla- bam ,ci' eadem manus in initio ultimae lineae supplevit A.) — d) (,Lodowy connotarii nostri' scribae non attenti incuria B.) 2) (Haec charta Henrici Vladislavi marchionis desideratur.)
248 NUM. 194, 195. 1238 AUG. 1. — 6. Morauie marchione, ipsis cum sue dignitatis autentico2 tradita sit et iure debito confirmata: nos tamen nostrorum auctoritate privilegiorum testamentum huius donationis fecimus renovari et antiquis terminis ab ipso ibidem personaliter po- sitis novas superaddidimus metas, ne sicut hactenus aliquis de nostris successo- ribus in prefata silva sibi aliquod ius vel dominium audeat in posterum vendicare. Preterea mineras ferri, que in presenti reperte sunt, vel ubicumque in terra nostra poterunt de cetero repperiri, et redditus ad easdem pertinentes, qui nobis iure cedebant, eidem claustro Welegradensi ad ipsius edificia construenda provida deliberatione contulimus atque coram nostris baronibus illud perpetuo statuimus esse ratum ad honorem dei et ecclesie prenotate. Verum ne hec nostre liberalitatis 10 servis Cristi voluntaria donatio possit ab aliquo in irritum revocari, presentem paginam conscribi et nostre auctoritatis privilegio fecimus communiri, fideles etiam viros ac ydoneos, qui tunc presentes aderant, in testimonium adhibentes, quorum nomina hec sunt: Petrus plebanus de Sudiz, Wechezlaus plebanus de Pevdevim, Waltherus plebanus de Lipnich, Rodewichusb canonicus Boleszlauien- 15 sis, omnes marchionis capellani; Ratiborius de Doblin, Hartliebus et Janez filii eius, Ztizlaus magister venatorum filius Mutyni, Babyan filius Luderi, Sdebor de Luchoe, Wolker filius Peregrini, Rohznatha filius Jurich, Wogyk, Stoyza et alii quam plures clerici et laici. Acta sunt hec anno ab incarnatione Domini MCCXXXVIII in monasterio Welegradensi kalendis augusti. Datum per 20 manum Lodowici, notarii nostri.d 1 5 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi et rubri sigillum Přemysli marchionis idem atque in charta num. 38. 195. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Břevnov partem villae Levonice, 25 illi a Sulislao, castellano Cubitensi, in commutatione pro villa Mradice concessam atque ab omni iurisdictione et servitiis publicis singillatim enumeratis liberam, confirmat decernens, ut etiam aliae eiusdem monasterii villae in provincia Cubitensi sitae, quarum nomina recensentur, eadem libertate fruantur. Pragae 1238 aug. 6. 30 194. b) ,R‘ ex ,L' eodem atramento correcta esse videtur A; (,Lodewichus' B). — c) (sylla- bam ,ci' eadem manus in initio ultimae lineae supplevit A.) — d) (,Lodowy connotarii nostri' scribae non attenti incuria B.) 2) (Haec charta Henrici Vladislavi marchionis desideratur.)
Strana 249
1238 AUG. 6. NUM. 195. 249 Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario monasterii in Břevnov, (nunc in tabulario publico generali Pragae) asservatur (A). — (Apographum saec. XVII praebet copiarium monasterii in Břevnov, cuius cod. ms. olim in tabulario eiusdem monasterii sub sign. A VII 8 asservabatur (nunc vero latet), tom. I pag. 21.) Dobner, Monum. hist. Boemiae VI, pag. 17, num. 29 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 443, num. 952 (fragm.). — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 226, num. 521 (reg.). — Volkmer et Hohaus, Urkunden u. Regesten z. Gesch. d. Grafschaft Glatz, pag. 13—14.) Autographum manu scribae, quem nota, Venceslaus 31' signamus, exaratum est. Scribam monachum conventus Břevnovensis fuisse veri similis est coniectura. Etenim si chartam, qua eidem monasterio villa Kuromrtvy die 8. februarii a. 1249 ((vid. Reg. Boh. I, num. 1227)) concessa est, contuleris, manum non quidem eandem, sed ductu litterisque tam propinquis utentem conspicies, ut utriusque chartae scribas saltem ex eadem schola ortos esse pro certo habere possis. ((Unum idemque sentit etiam J. Šebánek, K otázce břevnov- ských fals, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 268.)) — Chartae dictatorem fuisse Vilhelmum, regis notarium, certissime affirmari potest; quae res collato imprimis chartarum num. 146, 153, 193, 207, 209 dicendi genere satis manifeste apparet. ((In eadem sententia est etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 46—47.) 1 In nomine Domini amen. 1 Uvencezlaus, dei gratia quartus rex Boe- Cum sit principalis providen tie gesta propria et statuta sufficienti morum. cautione munire ad suorum successorum“ memoriam et Il maxime per litteram, que est baculus memorie, inditiob veritatis et argumentum certitudinis, ll ad resecandum igitur tocius ambiguitatis scrupulum noscant tam presentes quam 25 futuri, quod nos dilecto ac fideli nostro Zvlizlao, burgravio de Loket, in villa Lewinice partem hereditatis iusto tytulo ad castrum Cladezco spectantem, li- bertate decoratam, ab omni iurisditione et iugo servitutis, quod vulgariter voca- tur narok, narez, zwod, hlawa, tenetne, liberaliter ac favorabiliter exhoneratam contulimus iure perhenni possidendam; quam ex benigno et favorabili nostro 30 assensu idem Zvlizlaus sub predicta forma libertatis cum venerabili domino Clemente, Brevnowensi abbate, pro villa Mradice commutavit eidem abbati pretaxatam hereditatem et prenominato cenobio perpetualiter possidendam." Villas eiusdem monasterii sitas in eadem provincia, videlicet Malnice, Zelutice et Lewinice fecimus eâdem libertate gaudêre. In cuius rei evidentiam et perpetuam 35 firmitatem pretaxate commutationis presens scriptum cum subscriptioned sigilli 10 15 20 40 195. a) Quae subsequuntur, atramento magis distincto coloris subrufi scripta sunt A. — — b) ita (loco ,indicium“) A. Notandum, quod eodem modo etiam in charta num. 146 scri- bitur. - c) Scriba primum,possidenti' perperam posuit, sed (mendum statim inter scriben- dum animadvertens) ,ti‘ eodem atramento in ,d' mutavit A. — d) ita A (post hanc vocem scribae incuria ,testium‘ omissum est). Ultima syllaba ,ne‘ et ea, quae sequuntur, usque (ad voces ,alius Bohuzlaus filius") atramento magis obscuro scripta sunt.
1238 AUG. 6. NUM. 195. 249 Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario monasterii in Břevnov, (nunc in tabulario publico generali Pragae) asservatur (A). — (Apographum saec. XVII praebet copiarium monasterii in Břevnov, cuius cod. ms. olim in tabulario eiusdem monasterii sub sign. A VII 8 asservabatur (nunc vero latet), tom. I pag. 21.) Dobner, Monum. hist. Boemiae VI, pag. 17, num. 29 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 443, num. 952 (fragm.). — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 226, num. 521 (reg.). — Volkmer et Hohaus, Urkunden u. Regesten z. Gesch. d. Grafschaft Glatz, pag. 13—14.) Autographum manu scribae, quem nota, Venceslaus 31' signamus, exaratum est. Scribam monachum conventus Břevnovensis fuisse veri similis est coniectura. Etenim si chartam, qua eidem monasterio villa Kuromrtvy die 8. februarii a. 1249 ((vid. Reg. Boh. I, num. 1227)) concessa est, contuleris, manum non quidem eandem, sed ductu litterisque tam propinquis utentem conspicies, ut utriusque chartae scribas saltem ex eadem schola ortos esse pro certo habere possis. ((Unum idemque sentit etiam J. Šebánek, K otázce břevnov- ských fals, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 268.)) — Chartae dictatorem fuisse Vilhelmum, regis notarium, certissime affirmari potest; quae res collato imprimis chartarum num. 146, 153, 193, 207, 209 dicendi genere satis manifeste apparet. ((In eadem sententia est etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 46—47.) 1 In nomine Domini amen. 1 Uvencezlaus, dei gratia quartus rex Boe- Cum sit principalis providen tie gesta propria et statuta sufficienti morum. cautione munire ad suorum successorum“ memoriam et Il maxime per litteram, que est baculus memorie, inditiob veritatis et argumentum certitudinis, ll ad resecandum igitur tocius ambiguitatis scrupulum noscant tam presentes quam 25 futuri, quod nos dilecto ac fideli nostro Zvlizlao, burgravio de Loket, in villa Lewinice partem hereditatis iusto tytulo ad castrum Cladezco spectantem, li- bertate decoratam, ab omni iurisditione et iugo servitutis, quod vulgariter voca- tur narok, narez, zwod, hlawa, tenetne, liberaliter ac favorabiliter exhoneratam contulimus iure perhenni possidendam; quam ex benigno et favorabili nostro 30 assensu idem Zvlizlaus sub predicta forma libertatis cum venerabili domino Clemente, Brevnowensi abbate, pro villa Mradice commutavit eidem abbati pretaxatam hereditatem et prenominato cenobio perpetualiter possidendam." Villas eiusdem monasterii sitas in eadem provincia, videlicet Malnice, Zelutice et Lewinice fecimus eâdem libertate gaudêre. In cuius rei evidentiam et perpetuam 35 firmitatem pretaxate commutationis presens scriptum cum subscriptioned sigilli 10 15 20 40 195. a) Quae subsequuntur, atramento magis distincto coloris subrufi scripta sunt A. — — b) ita (loco ,indicium“) A. Notandum, quod eodem modo etiam in charta num. 146 scri- bitur. - c) Scriba primum,possidenti' perperam posuit, sed (mendum statim inter scriben- dum animadvertens) ,ti‘ eodem atramento in ,d' mutavit A. — d) ita A (post hanc vocem scribae incuria ,testium‘ omissum est). Ultima syllaba ,ne‘ et ea, quae sequuntur, usque (ad voces ,alius Bohuzlaus filius") atramento magis obscuro scripta sunt.
Strana 250
250 NUM. 195, 196. 1238 AUG. 6. nostri munimine iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Bohuzlaus filius Zlavconis, item alius Bohuzlaus filiuse Radym, Boruta, Neostup burgravius de Primda, Uvocco subcamerarius, Chunradus burgravius de Zwecow, Nicolaus de Brezna, Sdata de Hradische et alii quam plures. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII, XI indictione. Datum 5 apud Pragam per manum notarii Uvilhelmi VIII idus augusti. Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma excussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 196. 10 Mladota, magister domus s. Mariae Pragae, cum fratribus conventus sui cedit monasterio in Kladruby de circuitu Přešticensi a Svatoborio nobili sibi donato, in recompensationem accipiens silvam Proboštov cum villis in ea collocatis. — 1238 aug. 6. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii 15 rerum internarum) Pragae asservatur (A). Erben, Reg. Boh. I, pag. 443, num. 953 (fragm.). Autographum manu eiusdem scribae exaratum est, qui etiam chartas monasterio Kladru- bensi a Venceslao I. rege et a Peregrino, praeposito Melnicensi, mense augusto a. 1233 datas (num. 44 et 45) scripsit. Quem scribam veri simillime monasterii Kladrubensis 20 confratrem fuisse (Friedrich) in annotatione, quae textum chartae num. 44 praecedit, supra commemoravit. (At contra S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 291, quia recte cognovit scribam huius chartae, quem Friedrich nota,Venceslaus 10' designavit, unam eandemque perso- nam esse cum illo scriba, qui duas chartas Venceslai, iunioris regis Bohemiae, annis 25 1228 et 1229 datas (vid. CDBoh. II, num. 323 et 333) exaravit et quem Friedrich nota „Venceslaus 1' insignivit, valde veri simili ratione conicit eundem scribam e gremio ecclesiae Pragensis fuisse.) — Autographum non uno ictu scriptum est. Etenim testium nomina et temporis indicatio aliquanto posterius alia penna alioque atramento addita sunt, post- quam autographum iam sigillis munitum erat. Quae res inde cognoscitur, quod in ultimis 30 duabus lineis scriba scidulam pergameni et fila (lintea), de quibus sigilla dependent, manifeste evitare studuit. — Quamquam in autographo manum scribae destinatarii (vel potius cuiusdam scribae ecclesiae Pragensis) deprehendimus, contextus ipsius forma genuina in domo sanctae Mariae apud pedem pontis Pragensis (ordinis s. Johannis Hierosolymitani) videtur esse orta, quoniam chartae corroboratio e charta a Venceslao I. 35 195. e) Quae subsequuntur usque ad finem rursus atramento coloris subrufi eodem, quo iam ante scriba usus est, scripta sunt A.
250 NUM. 195, 196. 1238 AUG. 6. nostri munimine iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Bohuzlaus filius Zlavconis, item alius Bohuzlaus filiuse Radym, Boruta, Neostup burgravius de Primda, Uvocco subcamerarius, Chunradus burgravius de Zwecow, Nicolaus de Brezna, Sdata de Hradische et alii quam plures. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII, XI indictione. Datum 5 apud Pragam per manum notarii Uvilhelmi VIII idus augusti. Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma excussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 196. 10 Mladota, magister domus s. Mariae Pragae, cum fratribus conventus sui cedit monasterio in Kladruby de circuitu Přešticensi a Svatoborio nobili sibi donato, in recompensationem accipiens silvam Proboštov cum villis in ea collocatis. — 1238 aug. 6. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii 15 rerum internarum) Pragae asservatur (A). Erben, Reg. Boh. I, pag. 443, num. 953 (fragm.). Autographum manu eiusdem scribae exaratum est, qui etiam chartas monasterio Kladru- bensi a Venceslao I. rege et a Peregrino, praeposito Melnicensi, mense augusto a. 1233 datas (num. 44 et 45) scripsit. Quem scribam veri simillime monasterii Kladrubensis 20 confratrem fuisse (Friedrich) in annotatione, quae textum chartae num. 44 praecedit, supra commemoravit. (At contra S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 291, quia recte cognovit scribam huius chartae, quem Friedrich nota,Venceslaus 10' designavit, unam eandemque perso- nam esse cum illo scriba, qui duas chartas Venceslai, iunioris regis Bohemiae, annis 25 1228 et 1229 datas (vid. CDBoh. II, num. 323 et 333) exaravit et quem Friedrich nota „Venceslaus 1' insignivit, valde veri simili ratione conicit eundem scribam e gremio ecclesiae Pragensis fuisse.) — Autographum non uno ictu scriptum est. Etenim testium nomina et temporis indicatio aliquanto posterius alia penna alioque atramento addita sunt, post- quam autographum iam sigillis munitum erat. Quae res inde cognoscitur, quod in ultimis 30 duabus lineis scriba scidulam pergameni et fila (lintea), de quibus sigilla dependent, manifeste evitare studuit. — Quamquam in autographo manum scribae destinatarii (vel potius cuiusdam scribae ecclesiae Pragensis) deprehendimus, contextus ipsius forma genuina in domo sanctae Mariae apud pedem pontis Pragensis (ordinis s. Johannis Hierosolymitani) videtur esse orta, quoniam chartae corroboratio e charta a Venceslao I. 35 195. e) Quae subsequuntur usque ad finem rursus atramento coloris subrufi eodem, quo iam ante scriba usus est, scripta sunt A.
Strana 251
1238 AUG. 6. NUM. 196. 251 rege huic domui concessa (vid. num. 193) totidem verbis desumpta est. (S. Dušková, Ll., e contrario — sed mea quidem sententia minus iuste — chartam ab ipso scriba etiam verbis contextam esse suspicatur. (Ceterum cf. etiam ea, quae Dušková, l. l., pag. 294 sq. de argumento huius chartae exposuit.) Nos fratres sancte * In nomine sanctę et individue trinitatis amen. 1 Marię aput pedem pontis Prage constitulti, videlicet magister Mladota, Petrus de Straznic, Cuno prior ceterique fratres, notum facimus tam presentibus quam fulturis, quod nos silvam Probostow cum villis quibusdam infra collocatis pro- bonis Zvatoborii bone memorie, scilicet !l pro circuitu“ Prezchic cum pratis, 10 silvis, aquis, piscationibus, venationibus, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, accipientes perpetualiter possidendam, eidem circuitui de- dicimus, liti et actioni totaliter abrenuntiantes, quod nec fraudulentis argumentis nec sophisticis rationibus dominum abbatem R.1 Cladorubensem super prescriptis bonis a claustro Cladorubensi alienandis umquam invademus, set pacifica posses- 15 sione prefatum abbatem et omnes ibidem degentes decrevimus ipsis bonis per- petualiter gaudere. In cuius rei evidentiam et perpetuam firmitatem pretaxate re- compensationis, ne in potesterumb aliqua calumpnia super ipso circuitu queat suboriri, presens scriptum cum subscriptione testium inpressione sigilli nostre ęcclesię iussimus insigniri. Testes autem huiuse rei sunt hii: Uvencezlaus 20 Boemorum" rex IIII, Bernardus episcopus Pragensis, Eppo prepositus Pragensis, Thobias decanus Pragensis et Bolezlauiensis prepositus, Ra- dozlaus archidiaconus Pragensis, Hermannus Luthomericensis prepositus, Bribizlaus archidiaconus Belinensis, Sthephanus scolasticus Pragensis et Sa- censis prepositus, Nycolaus canonicus, Marquardus sancti Egidii prepositus, item 25 Marquardus canonicus, Bohuzlaus camerarius, Vok subcamerarius, Albertus iudex, item alius Albertus iudex, Rudolphus dapifer, Bawarus pincerna, Budu- zlaus filius Jarozlay, Jarozlaus filius Marquardi, Gallus frater Jarozlay, Zbizlaus filius Olrici, Noztup castellanus, Zulizlaus castellanus et alii quam plures. Acta autem sunt hęc anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII, XI 30 indictionis, VIII idus augusti. 5 Autographo appendent duo sigilla formae rotundae e cera naturali confecta: 1. E scidula membranacea appendet sigillum, cuius diametros 32 mm sunt. In cuius area conspicitur aquila erecta alis extensis sursum volans. Circumscriptionis valde attritae litterae iam vix discerni possunt: † Q LADOTA - O GR - PRAGG (Ullima duo verba incerta sunt.). 35 196. ") (extrema, u' statim inter scribendum ex,ij correcta est A.) —b) ita (loco posterum) scribae incuria A. - c) Quae subsequuntur, alio quidem atramento (magis distincto), sed eadem manu paulo post addita sunt, cum sigilla chartae iam appensa essent. — d) ,Boem' A. 1) Reinherum.
1238 AUG. 6. NUM. 196. 251 rege huic domui concessa (vid. num. 193) totidem verbis desumpta est. (S. Dušková, Ll., e contrario — sed mea quidem sententia minus iuste — chartam ab ipso scriba etiam verbis contextam esse suspicatur. (Ceterum cf. etiam ea, quae Dušková, l. l., pag. 294 sq. de argumento huius chartae exposuit.) Nos fratres sancte * In nomine sanctę et individue trinitatis amen. 1 Marię aput pedem pontis Prage constitulti, videlicet magister Mladota, Petrus de Straznic, Cuno prior ceterique fratres, notum facimus tam presentibus quam fulturis, quod nos silvam Probostow cum villis quibusdam infra collocatis pro- bonis Zvatoborii bone memorie, scilicet !l pro circuitu“ Prezchic cum pratis, 10 silvis, aquis, piscationibus, venationibus, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, accipientes perpetualiter possidendam, eidem circuitui de- dicimus, liti et actioni totaliter abrenuntiantes, quod nec fraudulentis argumentis nec sophisticis rationibus dominum abbatem R.1 Cladorubensem super prescriptis bonis a claustro Cladorubensi alienandis umquam invademus, set pacifica posses- 15 sione prefatum abbatem et omnes ibidem degentes decrevimus ipsis bonis per- petualiter gaudere. In cuius rei evidentiam et perpetuam firmitatem pretaxate re- compensationis, ne in potesterumb aliqua calumpnia super ipso circuitu queat suboriri, presens scriptum cum subscriptione testium inpressione sigilli nostre ęcclesię iussimus insigniri. Testes autem huiuse rei sunt hii: Uvencezlaus 20 Boemorum" rex IIII, Bernardus episcopus Pragensis, Eppo prepositus Pragensis, Thobias decanus Pragensis et Bolezlauiensis prepositus, Ra- dozlaus archidiaconus Pragensis, Hermannus Luthomericensis prepositus, Bribizlaus archidiaconus Belinensis, Sthephanus scolasticus Pragensis et Sa- censis prepositus, Nycolaus canonicus, Marquardus sancti Egidii prepositus, item 25 Marquardus canonicus, Bohuzlaus camerarius, Vok subcamerarius, Albertus iudex, item alius Albertus iudex, Rudolphus dapifer, Bawarus pincerna, Budu- zlaus filius Jarozlay, Jarozlaus filius Marquardi, Gallus frater Jarozlay, Zbizlaus filius Olrici, Noztup castellanus, Zulizlaus castellanus et alii quam plures. Acta autem sunt hęc anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII, XI 30 indictionis, VIII idus augusti. 5 Autographo appendent duo sigilla formae rotundae e cera naturali confecta: 1. E scidula membranacea appendet sigillum, cuius diametros 32 mm sunt. In cuius area conspicitur aquila erecta alis extensis sursum volans. Circumscriptionis valde attritae litterae iam vix discerni possunt: † Q LADOTA - O GR - PRAGG (Ullima duo verba incerta sunt.). 35 196. ") (extrema, u' statim inter scribendum ex,ij correcta est A.) —b) ita (loco posterum) scribae incuria A. - c) Quae subsequuntur, alio quidem atramento (magis distincto), sed eadem manu paulo post addita sunt, cum sigilla chartae iam appensa essent. — d) ,Boem' A. 1) Reinherum.
Strana 252
252 NUM. 196, 197. 1238 AUG. 6. — ANTE AUG. 27. 2. E filis (linteis) flavis et rubris appendet sigillum, cuius diametros 42 mm sunt. In sigilli area signum crucis (graecae) depingitur. Circumscriptio autem duobus circulis distincta et in inferiore sigilli parte incipiens haec est: †/ SIGILLVO - 6CCLESIG. — 197. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitale s. Spiritus ante Brunnam a Rud- 5 gero cive eiusque coniuge Hodava conditum confirmat, collectorum eius protectionem suscipit eique iura et privilegia spiritualia large concedens decernit, ut ius patronatus hospitalis eiusdem ad episcopos Olomucenses pertineat. In Mohelnice 1238 [ante aug. 27]. Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, 10 (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 345, num. 297. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 954 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota,Robertus 15' signamus, scriptum est. Qui quidem scriba idem est atque ille, quem in chartis Přemysli marchionis nota,Přemysl 3' signavi- 15 mus; (vide notam introductoriam chartae num. 113). — Arengae initio (aliisque stili proprietatibus) consideratis, chartam ab eodem dictatore verbis contextamesse crediderimus, qui etiam chartam eiusdem episcopi num. 127 composuit (et qui idem est atque ille, quem in Roberti episcopi chartis nota ,Robertus 3' et in diplomatibus Přemysli Otakari I. regis ,Otakarus 5° denotavimus.) Qui dictator in hac charta conscribenda formam privile- 20 giorum tuitionis in cancellaria apostolica communiter consuetam ((vide ex. gr. supra num. 40, 101, 118, 120)) secutus est, cuius nonnullae formulae (in singulis locis et prae- cipue) in chartae extrema parte totidem verbis repetuntur. ((Cf. etiam ea, quae J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. praci VI/2 (1956), pag. 115—116 de hac charta nec non de charta proxime sequente 25 exposuit.)) — In temporis nota dies quidem non adfertur, sed chartam ante diem 27. augusti datam esse e charta eiusdem episcopi proxime sequente conici potest. † In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. 1 Rvbertus, dei gratia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus in sua diocesi constitutis salutem in domino Jesu Christo. Inter opera pietatis, que secundum apo- 30 stolum promissionem habent vite, que ll nunc est, pariter et future,1 hospitalitates nobis specialiter et frequenter divina scriptura commendat, ûtpote que illa omnia comprehendit, propter que Dominus in ultime discussionis examine remunera- tionum se bonos et malos asserit puniturum. Hec enim pascit esurientes, sicientes potat, colligit ] hospites, nudos vestit et non solum infirmos visitat, set eorum 35 197. 1) I. Tim. 4, 8.
252 NUM. 196, 197. 1238 AUG. 6. — ANTE AUG. 27. 2. E filis (linteis) flavis et rubris appendet sigillum, cuius diametros 42 mm sunt. In sigilli area signum crucis (graecae) depingitur. Circumscriptio autem duobus circulis distincta et in inferiore sigilli parte incipiens haec est: †/ SIGILLVO - 6CCLESIG. — 197. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitale s. Spiritus ante Brunnam a Rud- 5 gero cive eiusque coniuge Hodava conditum confirmat, collectorum eius protectionem suscipit eique iura et privilegia spiritualia large concedens decernit, ut ius patronatus hospitalis eiusdem ad episcopos Olomucenses pertineat. In Mohelnice 1238 [ante aug. 27]. Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, 10 (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 345, num. 297. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 954 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota,Robertus 15' signamus, scriptum est. Qui quidem scriba idem est atque ille, quem in chartis Přemysli marchionis nota,Přemysl 3' signavi- 15 mus; (vide notam introductoriam chartae num. 113). — Arengae initio (aliisque stili proprietatibus) consideratis, chartam ab eodem dictatore verbis contextamesse crediderimus, qui etiam chartam eiusdem episcopi num. 127 composuit (et qui idem est atque ille, quem in Roberti episcopi chartis nota ,Robertus 3' et in diplomatibus Přemysli Otakari I. regis ,Otakarus 5° denotavimus.) Qui dictator in hac charta conscribenda formam privile- 20 giorum tuitionis in cancellaria apostolica communiter consuetam ((vide ex. gr. supra num. 40, 101, 118, 120)) secutus est, cuius nonnullae formulae (in singulis locis et prae- cipue) in chartae extrema parte totidem verbis repetuntur. ((Cf. etiam ea, quae J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. praci VI/2 (1956), pag. 115—116 de hac charta nec non de charta proxime sequente 25 exposuit.)) — In temporis nota dies quidem non adfertur, sed chartam ante diem 27. augusti datam esse e charta eiusdem episcopi proxime sequente conici potest. † In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. 1 Rvbertus, dei gratia Olomucensis episcopus, omnibus Christi fidelibus in sua diocesi constitutis salutem in domino Jesu Christo. Inter opera pietatis, que secundum apo- 30 stolum promissionem habent vite, que ll nunc est, pariter et future,1 hospitalitates nobis specialiter et frequenter divina scriptura commendat, ûtpote que illa omnia comprehendit, propter que Dominus in ultime discussionis examine remunera- tionum se bonos et malos asserit puniturum. Hec enim pascit esurientes, sicientes potat, colligit ] hospites, nudos vestit et non solum infirmos visitat, set eorum 35 197. 1) I. Tim. 4, 8.
Strana 253
1238 ANTE AUG. 27. NUM. 197. 253 in se infirmitates assumens infirmantium curam agit, in carcere positis subvenit, et quibus vivis in infirmitate communicat, participat in sepultura defunctis. Per hanc quidam angeli receptis hospitio placuerunt,2 cum Abraham et | Loth hospitalitati vacantes angelos meruerunt hospitari, per quos Abraham iam senex 5 future sobolis promissionem accepit et Loth fuit de incendio liberatus. Duo quo- que discipuli, qui Jesum hospicio coegerunt, quem in expositione scripture non noverunt, in panis fractione noverunt.3 Per hanc superflua divitum, que congre- gata fore servarentur ad mortem, in necessitates pauperum erogantur ad vitam. Per hanc terrena in celestia et transitoria in ęterna felici commertio commutan- 10 tur, dum per manus pauperum thesaurizamus in celis, ubi nec erugo nec tinea demolitur et ubi fures non effodiunt nec furantur,4 et facimus nobis de mammona iniquitatis amicos, qui cum defecerimus, in ęterna tabernacula nos admittant.“ Unde noscat tam presens hominum ętas quam in Christo successura poste- ritas, quod nos ad peticionem civium de Brvnna deum pre oculis habentium 15 locum quendam, quem quidam Rvdgerus nomine, civis Brvnnensis, cum sua coniuge Hodawa nomine divino nutu excitati non solum pro sua, verum etiam suorum predecessorum et omnium fidelium, tam vivorum quam etiam defuncto- rum, salute de propriis bonis emerunt, et in eodem loco in edificiis construendis LXX marcas valens“ expenderunt ad hospitale ibidem ędificandum, et in eodem 20 loco cymiterium consecravimus ad sepulturam pauperum et peregrinorum ibi morientium. Indulgemus etiam ad peticionem civium Brvnnensium, ut receptores fraternitatum eiusdem loci sine ulla contradictione ibidem tumulentur. Decre- vimus insuper, ut receptores fraternitatum sive collectarum vestrorum," salvo iure dominorum suorum, in beati Wencezlay martyris et nostra protectione 25 consistant et pace salubriter potiantur. Simili' etiam sancimus, ut quicumque fuerit in vestra fraternitate receptus, si forsan parrochialis ęcclesia, cuius ipse parrochianus exstitit, a divinis fuerit officiis interdicta, eumque mori contigerit, ipsi sepultura ęcclesiastica non negetur, nisi excommunicatus vel nominatim fuerit interdictus. Decimas autem de terris et vineis, quas ad opus infirmorum 30 et pauperum propriis manibus et sumptibus colitis, sive de nutrimentis animalium, sive de fructibus ortorum vestrorum nullus exigere vel extorquere presumat. Licet autem in domibus vestris vobis, quas in presentiarum habetis, vel in futu- rum eritis habituri, ad opus vestrum et familie vestre nec non infirmorum et pauperum ibidem manentium oratorium et cymiterium sine inpedimento cuius- 35 libet contradictionis habere. Ad hec districtius inhibemus, ne a te, fili R.‘ magi- ster, vel successoribus tuis et fratribus hospitalis eiusdem exigat ulla secularis 197. a) (ita A.) — b) (ita (loco ,similiter‘) A.) 2) Hebr. 13, 2. — 3) (Luc. 24, 35.) — 4) (Matth. 6,20.) — 5) Luc. 16, 9. — 6) Rudgere.
1238 ANTE AUG. 27. NUM. 197. 253 in se infirmitates assumens infirmantium curam agit, in carcere positis subvenit, et quibus vivis in infirmitate communicat, participat in sepultura defunctis. Per hanc quidam angeli receptis hospitio placuerunt,2 cum Abraham et | Loth hospitalitati vacantes angelos meruerunt hospitari, per quos Abraham iam senex 5 future sobolis promissionem accepit et Loth fuit de incendio liberatus. Duo quo- que discipuli, qui Jesum hospicio coegerunt, quem in expositione scripture non noverunt, in panis fractione noverunt.3 Per hanc superflua divitum, que congre- gata fore servarentur ad mortem, in necessitates pauperum erogantur ad vitam. Per hanc terrena in celestia et transitoria in ęterna felici commertio commutan- 10 tur, dum per manus pauperum thesaurizamus in celis, ubi nec erugo nec tinea demolitur et ubi fures non effodiunt nec furantur,4 et facimus nobis de mammona iniquitatis amicos, qui cum defecerimus, in ęterna tabernacula nos admittant.“ Unde noscat tam presens hominum ętas quam in Christo successura poste- ritas, quod nos ad peticionem civium de Brvnna deum pre oculis habentium 15 locum quendam, quem quidam Rvdgerus nomine, civis Brvnnensis, cum sua coniuge Hodawa nomine divino nutu excitati non solum pro sua, verum etiam suorum predecessorum et omnium fidelium, tam vivorum quam etiam defuncto- rum, salute de propriis bonis emerunt, et in eodem loco in edificiis construendis LXX marcas valens“ expenderunt ad hospitale ibidem ędificandum, et in eodem 20 loco cymiterium consecravimus ad sepulturam pauperum et peregrinorum ibi morientium. Indulgemus etiam ad peticionem civium Brvnnensium, ut receptores fraternitatum eiusdem loci sine ulla contradictione ibidem tumulentur. Decre- vimus insuper, ut receptores fraternitatum sive collectarum vestrorum," salvo iure dominorum suorum, in beati Wencezlay martyris et nostra protectione 25 consistant et pace salubriter potiantur. Simili' etiam sancimus, ut quicumque fuerit in vestra fraternitate receptus, si forsan parrochialis ęcclesia, cuius ipse parrochianus exstitit, a divinis fuerit officiis interdicta, eumque mori contigerit, ipsi sepultura ęcclesiastica non negetur, nisi excommunicatus vel nominatim fuerit interdictus. Decimas autem de terris et vineis, quas ad opus infirmorum 30 et pauperum propriis manibus et sumptibus colitis, sive de nutrimentis animalium, sive de fructibus ortorum vestrorum nullus exigere vel extorquere presumat. Licet autem in domibus vestris vobis, quas in presentiarum habetis, vel in futu- rum eritis habituri, ad opus vestrum et familie vestre nec non infirmorum et pauperum ibidem manentium oratorium et cymiterium sine inpedimento cuius- 35 libet contradictionis habere. Ad hec districtius inhibemus, ne a te, fili R.‘ magi- ster, vel successoribus tuis et fratribus hospitalis eiusdem exigat ulla secularis 197. a) (ita A.) — b) (ita (loco ,similiter‘) A.) 2) Hebr. 13, 2. — 3) (Luc. 24, 35.) — 4) (Matth. 6,20.) — 5) Luc. 16, 9. — 6) Rudgere.
Strana 254
254 — NUM. 197. 1238 ANTE AUG. 27. ęcclesiasticave persona fidelitates, hominia, iuramenta vel securitates reliquas, que a laicis frequentantur. Postremo, quas consilio et assensu episcoporum a clericis vel a laicis potueritis obtinere, istasque, quas consentientibus dioce- sianis episcopis, successoribus meis, et clericis, ad quos pertinent, acquiretis, auctoritate nostra et successorum nostrorum et presentese scripti privilegio 5 communimus. Ceterum quia nonnulli sunt, sicut accepimus, in eisdem provinciis, qui in elemosinis dandis vel promittendis beato Antonio votum suum protinus actenus ômiserunt, et hii merito, cum vox clamet prophetica: ,vovete et red- dite'," ut reddant Domino, quod promiserunt, ne cum Anania et Saphira, qui abeuntes retrorsum mentiti sunt sancto spiritui,s iudicentur, et quia petitores 10 eiusdem elemosine beati Antonii minus et“ ydonei exstiterunt, eos fructus elemo- sine in usus pauperum ibidem in Brvnna commorantium concedimus et indulge- mus. Ut autem omnia breviter conprehendamus, et in villis, vineis, silvis, agris, pascuis, molendinis, lacubus, venationibus, cultis et incultis, sive novalibus, habitis vel habendis, eiusdemd loco auctoritate nostra confirmamus. Constituimus 15 etiam, ut nullus in supra dicto loco habeat potestatem, nisi idem supra dictus R.," quod sicut est fundator, sit et procurator. Ius autem patronatus illius ho- spitalis volumus quod spectet ad episcopatum Olomucensem sub certa annuali pensione XII denariorum, qui choro Olomucensi annuatim persolventur. Nulli ergo omnino hominum licete predictum locum hospitalis *f perturbare, aut eorum 20 possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuscumque vexationi- bus fatigare, set omnia integra conserventur eorum, pro * o gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura; salva in omnibus nostra et successorum nostrorum auctoritate. Si qui vero fratrum vestrorum, qui desti- nati fuerint ad elemosinas colligendas, in quamlibet civitatem, castellum vel 25 vicum advenerint, si forte locus ille a divinis fuerit officiis interdictus, pro omni- potentis dei reverentia in eorum adventu iocundo semel in anno pulsatis campanis aperiantur ęcclesię, ut super elemosinis acquirendis verbum ad populum exhorta- tionis in ecclesia proponatur. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat in ecclesiis vestris, clausis ianuis, exclusis excommunicatis et interdictis, non 30 pulsatis campanis, subpressa voce divina officia celebrari. Precipimus etiam, ut nullus hominum ausu temerariah audeat manus violentas in aliquam personam 197. c) ita (loco,presentis") A; sequens f ex signo 7 (= et) statim inter scribendum correc- ta est. — d) ita (pro ,eidem‘) A. - e) ita (pro liceat9) A. — 1) (hoc loco scriba vocabulum ,temere‘ omisit, quod in eadem formula privilegiorum tuitionis cancellariae apostolicae 35 constanter occurrit.) — g) hic,quorum' scribae incuria omissum esse nemo non videt. — h) ita (pro ,temerario") A. 7) (Psalm. 75, 12.) — 8) (Act. 5, 3.) — 9) Rudgerus.
254 — NUM. 197. 1238 ANTE AUG. 27. ęcclesiasticave persona fidelitates, hominia, iuramenta vel securitates reliquas, que a laicis frequentantur. Postremo, quas consilio et assensu episcoporum a clericis vel a laicis potueritis obtinere, istasque, quas consentientibus dioce- sianis episcopis, successoribus meis, et clericis, ad quos pertinent, acquiretis, auctoritate nostra et successorum nostrorum et presentese scripti privilegio 5 communimus. Ceterum quia nonnulli sunt, sicut accepimus, in eisdem provinciis, qui in elemosinis dandis vel promittendis beato Antonio votum suum protinus actenus ômiserunt, et hii merito, cum vox clamet prophetica: ,vovete et red- dite'," ut reddant Domino, quod promiserunt, ne cum Anania et Saphira, qui abeuntes retrorsum mentiti sunt sancto spiritui,s iudicentur, et quia petitores 10 eiusdem elemosine beati Antonii minus et“ ydonei exstiterunt, eos fructus elemo- sine in usus pauperum ibidem in Brvnna commorantium concedimus et indulge- mus. Ut autem omnia breviter conprehendamus, et in villis, vineis, silvis, agris, pascuis, molendinis, lacubus, venationibus, cultis et incultis, sive novalibus, habitis vel habendis, eiusdemd loco auctoritate nostra confirmamus. Constituimus 15 etiam, ut nullus in supra dicto loco habeat potestatem, nisi idem supra dictus R.," quod sicut est fundator, sit et procurator. Ius autem patronatus illius ho- spitalis volumus quod spectet ad episcopatum Olomucensem sub certa annuali pensione XII denariorum, qui choro Olomucensi annuatim persolventur. Nulli ergo omnino hominum licete predictum locum hospitalis *f perturbare, aut eorum 20 possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuscumque vexationi- bus fatigare, set omnia integra conserventur eorum, pro * o gubernatione ac sustentatione concessa sunt, usibus omnimodis profutura; salva in omnibus nostra et successorum nostrorum auctoritate. Si qui vero fratrum vestrorum, qui desti- nati fuerint ad elemosinas colligendas, in quamlibet civitatem, castellum vel 25 vicum advenerint, si forte locus ille a divinis fuerit officiis interdictus, pro omni- potentis dei reverentia in eorum adventu iocundo semel in anno pulsatis campanis aperiantur ęcclesię, ut super elemosinis acquirendis verbum ad populum exhorta- tionis in ecclesia proponatur. Cum autem generale interdictum terre fuerit, liceat in ecclesiis vestris, clausis ianuis, exclusis excommunicatis et interdictis, non 30 pulsatis campanis, subpressa voce divina officia celebrari. Precipimus etiam, ut nullus hominum ausu temerariah audeat manus violentas in aliquam personam 197. c) ita (loco,presentis") A; sequens f ex signo 7 (= et) statim inter scribendum correc- ta est. — d) ita (pro ,eidem‘) A. - e) ita (pro liceat9) A. — 1) (hoc loco scriba vocabulum ,temere‘ omisit, quod in eadem formula privilegiorum tuitionis cancellariae apostolicae 35 constanter occurrit.) — g) hic,quorum' scribae incuria omissum esse nemo non videt. — h) ita (pro ,temerario") A. 7) (Psalm. 75, 12.) — 8) (Act. 5, 3.) — 9) Rudgerus.
Strana 255
1238 ANTE AUG. 27. NUM. 197. 255 ponere, qui' pro pace ad idem hospitale confugerit. Nullus etiam sacerdotum audeat interdicere mortuum ibidem sepeliri, qui ante obitum suum cum testa- mento suo si“ se petierit illuc transferri. Quicumque autem grata subsidia predicto hospitali porrexerint, de peccatis, quibus contriti sunt et confessi et cessari vo- 5 luerint, de misericordia dei omnipotentis confidentes, XL dies de iniuncta eis penitentia indulgemus. De cetero successores nostros obsecramus et obtestamur in Christo Jesu, qui venturus est iudicare vivos et mortuos,1° ut locum supra dicti hospitalik cum personis et rebus ad hospitalitatis officium deputetis' tam- quam spirituales patroni specialiter foveant et defendant, quoniam si ceteris 10 piis locis teneantur et ęterne remunerationis intuitu providere, huic tamen hospitali, quod in subsidium civitatis Brvnnensis et omnium villarum et in nostra diocesi existentium fundatum est et dotatum, et tam nostris quam successorum nostrorum diebus credimus ampliandum, curam debent impendere spiritualem.m Si qua igitur in futurum ęcclesiastica secularisve persona hanc nostre 15 institutionis paginam sciens contra eam venire temere temptaverit, secundo ter- ciovê commonita, nisi reatum suum congrua satisfacione correxerit, *" reame se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate congnoscat et a sacratissimo cor- pore *p dei et omnipotentis" redemptoris Jesu Christi aliena fiat atquer extremo examine districte subiaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco *s iura servantibus 20 sit pax domini nostri Jesu Christi, quatinus et hic fructus bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveveniant: Amen.u Datum in Mohilniz anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII. 25 Autographo appensa erant duo sigilla. Primum sigillum, quod erat Roberti episcopi et appendebat e filis (linteis) flavis et rubeis, iam avulsum et deperditum est. — Alterum sigillum de cera communi confectum et ex parte defractum, quod appendet e filis (linteis) coloris flavi rubei caerulei, est ecclesiae Olomucensis sigillum, quod eadem forma expressum est atque illud, quod iam in CDBoh. II apud chartam num. 78 describitur. 30 35 197. i) (ita (loco,que‘) A.) - k) ita (pro ,hospitalis*) scribae incuria A. — 1) ita (pro ,deputatis‘) A. - m) ita distincte (,spuale*) pro ,specialem‘ A. — n) (hic scriba verba ,potestatis honorisque sui careat dignitate, quae in sanctionis formula privilegiorum tuitionis cancellariae apostolicae constanter occurrunt, praetermisit A.) - °) ,a' ex,u" eodem atramento satis inepte corr. A. — P) (in privilegiis tuitionis habetur ,corpore ac sanguine‘.) — q) ita (sine dubio pro,dei omnipotentis et ) A; (in litteris tuitionis can- cellariae apostolicae habetur autem ,dei et domini redemptoris nostri‘.) — r) hoc loco ,in" scribae incuria omissum esse nemo non videt. — s) (hic scriba vocabulum,sua' omisit.) — 1) (ita scribae incuria A.) — ") Nota temporis, quae sequitur, post mediam alteram lineam vacuam in fine lineae tertiae eodem atramento (et eadem manu) scripta est A. 10) (I. Pet. 4.)
1238 ANTE AUG. 27. NUM. 197. 255 ponere, qui' pro pace ad idem hospitale confugerit. Nullus etiam sacerdotum audeat interdicere mortuum ibidem sepeliri, qui ante obitum suum cum testa- mento suo si“ se petierit illuc transferri. Quicumque autem grata subsidia predicto hospitali porrexerint, de peccatis, quibus contriti sunt et confessi et cessari vo- 5 luerint, de misericordia dei omnipotentis confidentes, XL dies de iniuncta eis penitentia indulgemus. De cetero successores nostros obsecramus et obtestamur in Christo Jesu, qui venturus est iudicare vivos et mortuos,1° ut locum supra dicti hospitalik cum personis et rebus ad hospitalitatis officium deputetis' tam- quam spirituales patroni specialiter foveant et defendant, quoniam si ceteris 10 piis locis teneantur et ęterne remunerationis intuitu providere, huic tamen hospitali, quod in subsidium civitatis Brvnnensis et omnium villarum et in nostra diocesi existentium fundatum est et dotatum, et tam nostris quam successorum nostrorum diebus credimus ampliandum, curam debent impendere spiritualem.m Si qua igitur in futurum ęcclesiastica secularisve persona hanc nostre 15 institutionis paginam sciens contra eam venire temere temptaverit, secundo ter- ciovê commonita, nisi reatum suum congrua satisfacione correxerit, *" reame se divino iudicio existere de perpetrata iniquitate congnoscat et a sacratissimo cor- pore *p dei et omnipotentis" redemptoris Jesu Christi aliena fiat atquer extremo examine districte subiaceat ultioni. Cunctis autem eidem loco *s iura servantibus 20 sit pax domini nostri Jesu Christi, quatinus et hic fructus bone actionis percipiant et apud districtum iudicem premia eterne pacis inveveniant: Amen.u Datum in Mohilniz anno dominice incarnationis millesimo CCXXXVIII. 25 Autographo appensa erant duo sigilla. Primum sigillum, quod erat Roberti episcopi et appendebat e filis (linteis) flavis et rubeis, iam avulsum et deperditum est. — Alterum sigillum de cera communi confectum et ex parte defractum, quod appendet e filis (linteis) coloris flavi rubei caerulei, est ecclesiae Olomucensis sigillum, quod eadem forma expressum est atque illud, quod iam in CDBoh. II apud chartam num. 78 describitur. 30 35 197. i) (ita (loco,que‘) A.) - k) ita (pro ,hospitalis*) scribae incuria A. — 1) ita (pro ,deputatis‘) A. - m) ita distincte (,spuale*) pro ,specialem‘ A. — n) (hic scriba verba ,potestatis honorisque sui careat dignitate, quae in sanctionis formula privilegiorum tuitionis cancellariae apostolicae constanter occurrunt, praetermisit A.) - °) ,a' ex,u" eodem atramento satis inepte corr. A. — P) (in privilegiis tuitionis habetur ,corpore ac sanguine‘.) — q) ita (sine dubio pro,dei omnipotentis et ) A; (in litteris tuitionis can- cellariae apostolicae habetur autem ,dei et domini redemptoris nostri‘.) — r) hoc loco ,in" scribae incuria omissum esse nemo non videt. — s) (hic scriba vocabulum,sua' omisit.) — 1) (ita scribae incuria A.) — ") Nota temporis, quae sequitur, post mediam alteram lineam vacuam in fine lineae tertiae eodem atramento (et eadem manu) scripta est A. 10) (I. Pet. 4.)
Strana 256
256 NUM. 198. 1238 AUG. 27. 198. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitali sancti Spiritus ante Brunnam sito decimas a Venceslao, rege Bohemiae, donatas confirmat, petente Rudlino, procuratore eiusdem hospitalis. Brunnae 1238 aug. 27. 5 Exstant autographa bina in membrana scripta, quorum unum (olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae (A1), alterum in col- lectione Boczkiana tabularii (publici (olim) terrae Moraviae) Brunnae (A2) asservatur. Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 348, num. 298 (ex A1) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 955 (reg.). 10 Utrumque autographum manu scribae, quem nota ,Robertus 15' insignivimus, scriptum est. (De scriba vide notam introductoriam chartae num. 197). — (De chartae dictatore nihil certi proferri licet. (Cf. etiam ea, quae J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. prací VI/2 (1956), pag. 115 et 116 de hac charta nec non de charta proxime praecedenti exposuit.) 15 Rvbertus, dei gratia Olomucensis episcopus,“ omnibus Christib fidelibus has litteras inspecturis salutem in Domino. Licet non sit laicorum aliquid ordinare dec rebus ecclesiasticis ! et decimis ad ęcclesias spectantibus, ac precipue ad episcopatum Olomucensis ęcclesię pertinentibus, tamen quia nova domus est, hospitale videlicetd sancti Spiritus ante Brvnnam, et tempore nostro est fun- 20 data, et quoad ius spirituale per nos specialius est inchoata, ad peticionem Rýdlini,e ipsius fidelissimi procuratoris, decimas, ll quas illustris rex Boemieq Wencezlavsh dedit eidem hospitali,1 auctoritate nostra dicte domui confirmamus et quicquid dominus rexi in hac parte ordinavit, ratum habemus. Data Brunnek VI kalendas septembris, anno ab incarnatione Domini millesimo 25 Ad maiorem autem CCXXXVIII, pontificatus nostri anno XXXVIII.m cautelam et pauperum in prescripta domo degentium perpetuam libertatem den voluntate et consilio venerabilium fratrum nostrorum Olomucensis ęcclesię canonicorum presentem litteram" sigillo nostro munivimus.' Approbantes autem 198. a) ,Ol. ęcclesię ep.' A2. — b) (,Christi' perperam duplicatum iteratumque (xpi X) 30 in A2.) - c) (ordinare de‘ A2.) — d) (,videlicet A2.) - e) ,Rudlini' A2. — f) (,pro- curatoris, decimas‘ A2.) — g) ,Boem' A2. - h) ,Wencezlaus' A2. — i) ,rex‘ alia manus alio atramento postea superscripsit A1. — k) („Brvnne' A2.) - 1) ,MCCXXXVIII' A2. — m) Reliqua lineae pars fere 34 mm continens vacua relicta est in A1. - n) ,de volun- tate — litteram' desunt in A2. — °) ,munimus' A2. 35 1) (Litterae regis Venceslai I. desiderantur.)
256 NUM. 198. 1238 AUG. 27. 198. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitali sancti Spiritus ante Brunnam sito decimas a Venceslao, rege Bohemiae, donatas confirmat, petente Rudlino, procuratore eiusdem hospitalis. Brunnae 1238 aug. 27. 5 Exstant autographa bina in membrana scripta, quorum unum (olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae (A1), alterum in col- lectione Boczkiana tabularii (publici (olim) terrae Moraviae) Brunnae (A2) asservatur. Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 348, num. 298 (ex A1) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 955 (reg.). 10 Utrumque autographum manu scribae, quem nota ,Robertus 15' insignivimus, scriptum est. (De scriba vide notam introductoriam chartae num. 197). — (De chartae dictatore nihil certi proferri licet. (Cf. etiam ea, quae J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. prací VI/2 (1956), pag. 115 et 116 de hac charta nec non de charta proxime praecedenti exposuit.) 15 Rvbertus, dei gratia Olomucensis episcopus,“ omnibus Christib fidelibus has litteras inspecturis salutem in Domino. Licet non sit laicorum aliquid ordinare dec rebus ecclesiasticis ! et decimis ad ęcclesias spectantibus, ac precipue ad episcopatum Olomucensis ęcclesię pertinentibus, tamen quia nova domus est, hospitale videlicetd sancti Spiritus ante Brvnnam, et tempore nostro est fun- 20 data, et quoad ius spirituale per nos specialius est inchoata, ad peticionem Rýdlini,e ipsius fidelissimi procuratoris, decimas, ll quas illustris rex Boemieq Wencezlavsh dedit eidem hospitali,1 auctoritate nostra dicte domui confirmamus et quicquid dominus rexi in hac parte ordinavit, ratum habemus. Data Brunnek VI kalendas septembris, anno ab incarnatione Domini millesimo 25 Ad maiorem autem CCXXXVIII, pontificatus nostri anno XXXVIII.m cautelam et pauperum in prescripta domo degentium perpetuam libertatem den voluntate et consilio venerabilium fratrum nostrorum Olomucensis ęcclesię canonicorum presentem litteram" sigillo nostro munivimus.' Approbantes autem 198. a) ,Ol. ęcclesię ep.' A2. — b) (,Christi' perperam duplicatum iteratumque (xpi X) 30 in A2.) - c) (ordinare de‘ A2.) — d) (,videlicet A2.) - e) ,Rudlini' A2. — f) (,pro- curatoris, decimas‘ A2.) — g) ,Boem' A2. - h) ,Wencezlaus' A2. — i) ,rex‘ alia manus alio atramento postea superscripsit A1. — k) („Brvnne' A2.) - 1) ,MCCXXXVIII' A2. — m) Reliqua lineae pars fere 34 mm continens vacua relicta est in A1. - n) ,de volun- tate — litteram' desunt in A2. — °) ,munimus' A2. 35 1) (Litterae regis Venceslai I. desiderantur.)
Strana 257
1238 AUG. 27. — OCT. 15. NUM. 198, 199. 257 fratres nostri canonici Olomucenses nostram ordinationem et idem ratum tenen- tes, eidem pagine sigillum capituli sui aposuerunt.p Utrique autographo appendebant e filis sericis —(in A1) coloris flavi et rubei, (et in A3 coloris viridis et rubei) — duo sigilla, quae iam avulsa et deperdita sunt. 5 199. Gregorius IX. papa monasterii et conventus Portae Coeli siti apud villam Tišnov omniumque eius possessionum protectionem suscipit. Anagniae [1238] oct. 15. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11, num. 603 asservatur, tomi I fol. 3v.) 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 349, num. 299. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 956 (reg.) — Potthast, Reg. pontif., num. 10663. — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 63 (reg.).) 20 In autographi membranae replicatae latere dextro haec scriptoris cancellariae apostolicae nota legitur: p. g. In medio margine superiore adnotatio quaedam correctoris cancellariae apostolicae erasa esse videtur, e qua tantum vestigia litterarum Corr vix discerni possunt. In autographi dorso in medio margine superiore signum formam litterae N maiusculae linea horizontali transfixae habens (14) conspicitur, quod fortasse ad monasterii procura- torem referendum est. Gregorius? episcopus, servus servorum dei. Dilectis in Christo filiabus.." abbatisse et conventui mona sterii sancte Marie de Porta celi siti iuxta villam Tuscinoiz,“ ordinis Cisterciensis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam 25 benedictionem. Quotiens a nobis petitur, quod religioni et honestati con- venire dinoscitur, animo nos decet liben ti concedere ac petentium desideriis congruum suffragium impertiri. Eapropter, dilecte in Christo filie, vestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu, personas vestras et locum, in quo divino vacatis obsequio, cum omnibus bonis, que impresentiarum rationabiliter 30 possidet, aut in futurum iustis modis prestante Domino poterit adipisci, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti patricinio commu- 198. P) ita A1 et A3. 199. a) (,z' e littera ,c' peculiari modo formatum A.) 1) (Nomen ignoratur.)
1238 AUG. 27. — OCT. 15. NUM. 198, 199. 257 fratres nostri canonici Olomucenses nostram ordinationem et idem ratum tenen- tes, eidem pagine sigillum capituli sui aposuerunt.p Utrique autographo appendebant e filis sericis —(in A1) coloris flavi et rubei, (et in A3 coloris viridis et rubei) — duo sigilla, quae iam avulsa et deperdita sunt. 5 199. Gregorius IX. papa monasterii et conventus Portae Coeli siti apud villam Tišnov omniumque eius possessionum protectionem suscipit. Anagniae [1238] oct. 15. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11, num. 603 asservatur, tomi I fol. 3v.) 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 349, num. 299. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 956 (reg.) — Potthast, Reg. pontif., num. 10663. — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 63 (reg.).) 20 In autographi membranae replicatae latere dextro haec scriptoris cancellariae apostolicae nota legitur: p. g. In medio margine superiore adnotatio quaedam correctoris cancellariae apostolicae erasa esse videtur, e qua tantum vestigia litterarum Corr vix discerni possunt. In autographi dorso in medio margine superiore signum formam litterae N maiusculae linea horizontali transfixae habens (14) conspicitur, quod fortasse ad monasterii procura- torem referendum est. Gregorius? episcopus, servus servorum dei. Dilectis in Christo filiabus.." abbatisse et conventui mona sterii sancte Marie de Porta celi siti iuxta villam Tuscinoiz,“ ordinis Cisterciensis, Olomucensis diocesis, salutem et apostolicam 25 benedictionem. Quotiens a nobis petitur, quod religioni et honestati con- venire dinoscitur, animo nos decet liben ti concedere ac petentium desideriis congruum suffragium impertiri. Eapropter, dilecte in Christo filie, vestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu, personas vestras et locum, in quo divino vacatis obsequio, cum omnibus bonis, que impresentiarum rationabiliter 30 possidet, aut in futurum iustis modis prestante Domino poterit adipisci, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti patricinio commu- 198. P) ita A1 et A3. 199. a) (,z' e littera ,c' peculiari modo formatum A.) 1) (Nomen ignoratur.)
Strana 258
258 NUM. 199, 200, 201. 1238 OCT. 15. — NOV. 5. nimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre protectionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presum- pserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum Datum Anagnie idusb octobris, pontificatus eius, se noverit incursurum. nostri anno duodecimo. 5 Autographo appendet e filis sericis flavis et rubris Gregorii IX. papae bulla plumbea, cuius imaginem dedit Diekamp in Mitth. d. Inst. f. österr. Gesch. III, tab. paginae 626 adnexa, num. 5 et 35. 200. (Hoc loco Friedrich posuit chartam Wilbrandi, archiepiscopi Magdeburgensis, qua 10 omnibus, qui monasterio Vallis sanctae Mariae monialium Cisterciensis ordinis in Seifersdorf ad aedificationem novellae habitationis subvenerint, indulgentias quadraginta dierum concedit — conf. Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 957 (reg.) et Mülverstedt, Reg. archiep. Magde- burg. II, pag. 494, num. 1077 (reg.). Cum autem haec charta die 3. novembris ,anno secundo pontificatus' dicti archiepiscopi data 15 sit, ad annum 1237 procul dubio pertinet. Quam ob rem eius regestum in Additamentorum volumine ad diem 3. novembris 1237 typis edendum curabimus.) 201. Gregorius IX. papa Venceslaum I., regem Bohemiae, hortatur, ut omnibus ad ecclesiam monialium Cisterciensium in Tišnov tempore eius consecrationis pro- 20 ficiscentibus thelonea et passagia per terras suas relaxari faciat. Laterani [1238] nov. 5. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub 25 sign. G I1 num. 603 asservatur, tomi I fol. 4r — 4v.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 349, num. 300 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 958 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10667. — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 64 (reg.).) (In membranae replicatae latere dextro haec scriptoris cancellariae apostolicae nota 30 legitur: R.) In autographi dorso in margine sinistro alio atramento magis distincto cruces binae delineatae sunt, quod signum (pariter) in cancellaria apostolica factum ad procuratorem monasterii, cuius opera litterae editae sunt, referendum esse videtur. 199. b) ita (,iò*) A.
258 NUM. 199, 200, 201. 1238 OCT. 15. — NOV. 5. nimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre protectionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presum- pserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum Datum Anagnie idusb octobris, pontificatus eius, se noverit incursurum. nostri anno duodecimo. 5 Autographo appendet e filis sericis flavis et rubris Gregorii IX. papae bulla plumbea, cuius imaginem dedit Diekamp in Mitth. d. Inst. f. österr. Gesch. III, tab. paginae 626 adnexa, num. 5 et 35. 200. (Hoc loco Friedrich posuit chartam Wilbrandi, archiepiscopi Magdeburgensis, qua 10 omnibus, qui monasterio Vallis sanctae Mariae monialium Cisterciensis ordinis in Seifersdorf ad aedificationem novellae habitationis subvenerint, indulgentias quadraginta dierum concedit — conf. Erben, Reg. Boh. I, pag. 444, num. 957 (reg.) et Mülverstedt, Reg. archiep. Magde- burg. II, pag. 494, num. 1077 (reg.). Cum autem haec charta die 3. novembris ,anno secundo pontificatus' dicti archiepiscopi data 15 sit, ad annum 1237 procul dubio pertinet. Quam ob rem eius regestum in Additamentorum volumine ad diem 3. novembris 1237 typis edendum curabimus.) 201. Gregorius IX. papa Venceslaum I., regem Bohemiae, hortatur, ut omnibus ad ecclesiam monialium Cisterciensium in Tišnov tempore eius consecrationis pro- 20 ficiscentibus thelonea et passagia per terras suas relaxari faciat. Laterani [1238] nov. 5. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub 25 sign. G I1 num. 603 asservatur, tomi I fol. 4r — 4v.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 349, num. 300 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 958 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10667. — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 64 (reg.).) (In membranae replicatae latere dextro haec scriptoris cancellariae apostolicae nota 30 legitur: R.) In autographi dorso in margine sinistro alio atramento magis distincto cruces binae delineatae sunt, quod signum (pariter) in cancellaria apostolica factum ad procuratorem monasterii, cuius opera litterae editae sunt, referendum esse videtur. 199. b) ita (,iò*) A.
Strana 259
1238 NOV. 5. — DEC. 1. NUM. 201, 202. 259 Gregorius episcopus, servus servorum dei. Carissimo in Christo filio .1 illustri Cum ecclesiam, quam regi Boemie salutem et apostolicam ] benedictionem. dilecta in Christo filia Constantia regina, mater tua, in honorem beate Marie I vir- ginis, in qua conventus dilectarum in Christo filiarum monialium inclusarum sub institutis Cisterciensis ]l ordinis2 Domino famulantur,“ inspirata divinitus dicitur suis sumptibus inchoasse, ad ipsius instantiam mandemus per venerabilem fra- trem nostrum.3 episcopum Pragensem de diocesani loci4 assensu, cum consumata fuerit, consecrari, omnibus vere penitentibus et confessis, qui in die dedicationis eius ad illam cum devotione accesserint, quadraginta dies de iniunctis sibi peni- 10 tentiis habituris: Serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, quatinus pro divina reverentia et apostolice sedis ac nostra et consideratione dicte genitricis tue tempore dedicationis ipsius ecclesie, quatuor septimanis ante ac quatuor post diem dedicationis eiusdem, universis ad eam venientibus thelonea et passagia per terras tuas facias relaxari, ita quod deo exinde placeas et nos sin- 15 ceritatis tue zelum possimus merito commendare. Datum Laterani nonis novembris, pontificatus nostri anno duodecimo. 5 Bulla, quae autographo e filis cannabinis appendebat, iam avulsa et deperdita est. 202. Venceslaus I., rex Bohemiae, Gregorio clerico araturam et silvam in villa 20 Lodenice a Přemyslo, marchione Moraviae, donatam confirmat. — 1238 dec. 1. 25 A pographa saec. XI V exstant in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis, qui in tabu- lario capituli metropolitani Olomucensis, (nunc in tabulario publico Olomucii) sub sign. E I 27 asservatur, pars I, fol. 16r, num. 15 (B) (et in Copiario I. tabularii archiepisco- palis Cromesirensis, nunc in tabulario publico in Kroměříž, fol. D VII, num. 28 (C). (Alterum apographum Friedrich omnino omisit.) * Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 350, num. 301 ((ex B, cuius lectiones ad fidem cod. C corrigit Lechner in: Ztschr. f. Gesch. Mähr. u. Schles. II, 1898, pag. 137, num. 17)) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 959 (fragm.). 30 Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste cognoveris, si genus dicendi 201. a) ita (pro ,famulatur“) A. 1) Venceslao I. — 2) (Scilicet monasterii Portae Coeli apud Tišnov.) — 3) Bernhardum. — 4) Scilicet episcopi Olomucensis. 202. (*) Chartae apographis praemittuntur hae inscriptiones colore rubro scriptae: in 35 B: ,Privilegium datum super Lodnicz‘ (et in C: ,Datum super Lodenicz').
1238 NOV. 5. — DEC. 1. NUM. 201, 202. 259 Gregorius episcopus, servus servorum dei. Carissimo in Christo filio .1 illustri Cum ecclesiam, quam regi Boemie salutem et apostolicam ] benedictionem. dilecta in Christo filia Constantia regina, mater tua, in honorem beate Marie I vir- ginis, in qua conventus dilectarum in Christo filiarum monialium inclusarum sub institutis Cisterciensis ]l ordinis2 Domino famulantur,“ inspirata divinitus dicitur suis sumptibus inchoasse, ad ipsius instantiam mandemus per venerabilem fra- trem nostrum.3 episcopum Pragensem de diocesani loci4 assensu, cum consumata fuerit, consecrari, omnibus vere penitentibus et confessis, qui in die dedicationis eius ad illam cum devotione accesserint, quadraginta dies de iniunctis sibi peni- 10 tentiis habituris: Serenitatem tuam attente rogandam duximus et monendam, quatinus pro divina reverentia et apostolice sedis ac nostra et consideratione dicte genitricis tue tempore dedicationis ipsius ecclesie, quatuor septimanis ante ac quatuor post diem dedicationis eiusdem, universis ad eam venientibus thelonea et passagia per terras tuas facias relaxari, ita quod deo exinde placeas et nos sin- 15 ceritatis tue zelum possimus merito commendare. Datum Laterani nonis novembris, pontificatus nostri anno duodecimo. 5 Bulla, quae autographo e filis cannabinis appendebat, iam avulsa et deperdita est. 202. Venceslaus I., rex Bohemiae, Gregorio clerico araturam et silvam in villa 20 Lodenice a Přemyslo, marchione Moraviae, donatam confirmat. — 1238 dec. 1. 25 A pographa saec. XI V exstant in Libro privilegiorum ecclesiae Olomucensis, qui in tabu- lario capituli metropolitani Olomucensis, (nunc in tabulario publico Olomucii) sub sign. E I 27 asservatur, pars I, fol. 16r, num. 15 (B) (et in Copiario I. tabularii archiepisco- palis Cromesirensis, nunc in tabulario publico in Kroměříž, fol. D VII, num. 28 (C). (Alterum apographum Friedrich omnino omisit.) * Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 350, num. 301 ((ex B, cuius lectiones ad fidem cod. C corrigit Lechner in: Ztschr. f. Gesch. Mähr. u. Schles. II, 1898, pag. 137, num. 17)) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 959 (fragm.). 30 Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste cognoveris, si genus dicendi 201. a) ita (pro ,famulatur“) A. 1) Venceslao I. — 2) (Scilicet monasterii Portae Coeli apud Tišnov.) — 3) Bernhardum. — 4) Scilicet episcopi Olomucensis. 202. (*) Chartae apographis praemittuntur hae inscriptiones colore rubro scriptae: in 35 B: ,Privilegium datum super Lodnicz‘ (et in C: ,Datum super Lodenicz').
Strana 260
260 NUM. 202, 203. 1238 DEC. 1. — 18. et sermonis quaedam peculiaria cum chartis num. 105, 108, 124, 135 aliisque compara- veris. In nomine sancte et individue trinitatis amen. à Wencezlaus, miseracione divina Boemorum“ rex quartus, Gregorio clerico eiusque posteris in perpetu- Quoniam negocia, que inter mortales studiose tractantur, oportet non 5 um. oblivisci, ne tarda oblivio eadem negocia abradat, necessarium est ac providum eab litterarum memorie commendari. Noscant igitur presentes in Christo et in eodem feliciter successuri,e quod nos Gregorio clericod et eius successoribus ad dilecti fratris nostri peticionem, incliti Morauie marchionis,1 araturam unam et silvam unam in Lodenicz,e quam idem frater noster contulit graciose eidem,f 10 auctoritate regia confirmamus, sicut in privilegio eidem a prefato fratre nostro marchione concesso liberaliter continetur.2 Ne igitur super hoc calumpniosa" questio de cetero oriatur, et ad huius confirmacionis nostre evidens argumentum, presentem paginam sigilli nostri munimine fecimus insigniri, testibus, qui ad hoc sunt necessarii, eciam subnotatis: Rathiborius,h Sczemeszlaus,' Conradus came- 15 rarius, Zavizs,k Jeniche' frater eius, Rathiboriusm de Belchowiz," Beneda, Sdanimirus, Predbor° de Moriz,P Esau archidiaconuss Prerouiensis,' Nicholaus archidiaconust Brunnensis et alii quam plures clerici et layci fide digni." Acta sunt hec anno incarnacionis dominice MCCXXXVIII,“ kalendis" decem- bris. Datum per manum Wilhelmi, notarii nostri. 20 203. Gregorius IX. papa abbatissae et conventui monialium monasterii s. Francisci Pragae, ordinis s. Damiani, concedit, ut (non obstante ieiunio, quod in regula eis tradita continetur, eam formam ieiunii, ad cuius observantiam religionis habitum assumendo se obligaverant, dumtaxat observent.) 25 Laterani [1238] dec. 18. 202. a) ,Boem‘ B; (,Boemie‘ C.) — b) (Scriba primum perperam notam 7 ( = et) scripsit, sed errore statim cognito eam puncto subposito delevit et ,ea‘ litteris paulisper minoribus superscripsit C.) - c) (,sucessuri‘ B.) — d) (,clerico‘ omittitur in B.) - e) ,Lodonicz“ B; (,Lodnicz‘ C.) — f) (,eidem contulit graciose‘ C.) - g) ,columpniosa‘ B. — h) (,Raty- borius' C.) - i) (,Sczemeslaus‘ C.) — k) (,Zawissius' C.) — 1) (,Jeniche‘ B; ,Jeniczss‘ C.) — m) (in C sequuntur verba,frater eius', sed punctis subpositis statim deleta.) — n) (,Belco- wicz‘ C.) — o) (,Preddebor‘ B; ,Predwor‘ C.) — P) (,Moricz‘ C.) — q) (,archidyaconus' C.) — 1) (Scriba primum perperam ,Pragensis' scripsit, sed errore statim cognito erasit et ,Prerón' iuxta locum rasum scripsit B.) — s) (,Nicolaus‘ C.) — 1) (,fide digni" deest in B.) 35 — 1) (,millesimo ducentesimo XXXVIII C.) — ") (,kalendas' B; ,kalend C.) 30 1) (Přemysli.) — 2) Chartam Přemysli, marchionis Moraviae, mense novembri a. 1232 datam supra sub num. 25 invenies.
260 NUM. 202, 203. 1238 DEC. 1. — 18. et sermonis quaedam peculiaria cum chartis num. 105, 108, 124, 135 aliisque compara- veris. In nomine sancte et individue trinitatis amen. à Wencezlaus, miseracione divina Boemorum“ rex quartus, Gregorio clerico eiusque posteris in perpetu- Quoniam negocia, que inter mortales studiose tractantur, oportet non 5 um. oblivisci, ne tarda oblivio eadem negocia abradat, necessarium est ac providum eab litterarum memorie commendari. Noscant igitur presentes in Christo et in eodem feliciter successuri,e quod nos Gregorio clericod et eius successoribus ad dilecti fratris nostri peticionem, incliti Morauie marchionis,1 araturam unam et silvam unam in Lodenicz,e quam idem frater noster contulit graciose eidem,f 10 auctoritate regia confirmamus, sicut in privilegio eidem a prefato fratre nostro marchione concesso liberaliter continetur.2 Ne igitur super hoc calumpniosa" questio de cetero oriatur, et ad huius confirmacionis nostre evidens argumentum, presentem paginam sigilli nostri munimine fecimus insigniri, testibus, qui ad hoc sunt necessarii, eciam subnotatis: Rathiborius,h Sczemeszlaus,' Conradus came- 15 rarius, Zavizs,k Jeniche' frater eius, Rathiboriusm de Belchowiz," Beneda, Sdanimirus, Predbor° de Moriz,P Esau archidiaconuss Prerouiensis,' Nicholaus archidiaconust Brunnensis et alii quam plures clerici et layci fide digni." Acta sunt hec anno incarnacionis dominice MCCXXXVIII,“ kalendis" decem- bris. Datum per manum Wilhelmi, notarii nostri. 20 203. Gregorius IX. papa abbatissae et conventui monialium monasterii s. Francisci Pragae, ordinis s. Damiani, concedit, ut (non obstante ieiunio, quod in regula eis tradita continetur, eam formam ieiunii, ad cuius observantiam religionis habitum assumendo se obligaverant, dumtaxat observent.) 25 Laterani [1238] dec. 18. 202. a) ,Boem‘ B; (,Boemie‘ C.) — b) (Scriba primum perperam notam 7 ( = et) scripsit, sed errore statim cognito eam puncto subposito delevit et ,ea‘ litteris paulisper minoribus superscripsit C.) - c) (,sucessuri‘ B.) — d) (,clerico‘ omittitur in B.) - e) ,Lodonicz“ B; (,Lodnicz‘ C.) — f) (,eidem contulit graciose‘ C.) - g) ,columpniosa‘ B. — h) (,Raty- borius' C.) - i) (,Sczemeslaus‘ C.) — k) (,Zawissius' C.) — 1) (,Jeniche‘ B; ,Jeniczss‘ C.) — m) (in C sequuntur verba,frater eius', sed punctis subpositis statim deleta.) — n) (,Belco- wicz‘ C.) — o) (,Preddebor‘ B; ,Predwor‘ C.) — P) (,Moricz‘ C.) — q) (,archidyaconus' C.) — 1) (Scriba primum perperam ,Pragensis' scripsit, sed errore statim cognito erasit et ,Prerón' iuxta locum rasum scripsit B.) — s) (,Nicolaus‘ C.) — 1) (,fide digni" deest in B.) 35 — 1) (,millesimo ducentesimo XXXVIII C.) — ") (,kalendas' B; ,kalend C.) 30 1) (Přemysli.) — 2) Chartam Přemysli, marchionis Moraviae, mense novembri a. 1232 datam supra sub num. 25 invenies.
Strana 261
1238 DEC. 18. — S. D. NUM. 203, 204. 261 Apographum exstat in Gregorii IX. papae regestorum volumine VI, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XIX) asservatur, fol. 630, lib. XII, ep. 336 (R.) * 5 Wadding, Ann. Minor. III, pag. 408, num. XVI. — Sbaralea, Bullar. Francisc. I, pag. 258, num. 286. — Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 148 (reg.). — Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 960 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10685. — Auvray, Les registres de Grégoire IX, tom. II, col. 1189, num. 4651. ..abbatisse et conventui monialium inclusarum monasterii sancti Francisci Pragensis, ordinis sancti Damiani.“ Ex parte karissime in Christo filie Agnetis, sororis monasterii vestri, et vestra fuit propositum coram nobis, quod 10 cum, seculi vanitate postposita, pro Redemptoris gloria religionis habitum assumpsistis, vos ad certam ieiunii observantiam obligastis, videlicet ut a sorori- bus, que sane sunt et valide, omni tempore tam diebus ferialibus quam festivis, exceptis diebus dominicis et die Nativitatis Domini, cotidie in cibis quadragesi- malibus ieiunetur, ita tamen, quod in omni Pascha et sollempnitatibus beate 15 Virginis ac etiam apostolorum, nisi forte in sexta feria venerint, ieiunare minime teneantur; in quinta vero feria, preterquam in maiori quadragesimal et minori," que ieiunare noluerint, non ieiunent: hanc enim ieiunii et abstinentie legem corpore imbeccilles aut debiles observare minime permittantur, set secundum earum infirmitatem vel imbeccillitatem tam in cibariis quam ieiuniis cum eis ab abbatissa 20 seu maiori sorore misericorditer dispensetur. Nos igitur cupientes, ut habendo quietem conscientie de bono in melius proficere valeatis, universitati vestre pre- sentium auctoritate concedimus, ut a vobis dumtaxat huiusmodi forma ieiunii, non obstante ieiunio, quod continetur in regula vobis tradita, observetur. Nulli Datum Late- ergo (etc.) nostre concessionis (etc.) Si quis autem (etc.) 25 rani XV kalendas ianuarii, anno duodecimo. 204. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Oslavany easdem libertates con- cedit, quas pater suus Premysl I., rex Bohemiae, monasterio in Velehrad largitus erat. 30 1238 — 203. (*) Rubricarum elenchus in libri regestorum initio epistulae argumentum his verbis indicat: CCCXXXVI. Abbatisse et conventui monialium inclusarum monasterii s. Fran- cisci Pragensis, ordinis s. Damiani, super observatione ieiunii statuti in monasterio ipso. 35 a) Superscriptio colore rubro scripta est R. — b) Formularum tenorem integrum ex. gr. sub finem litterarum num. 41, supra pag. 42, lin. 1 sq. invenies. 1) i. e. quadragesima ante Pascha. — 2) i. e. in Adventu Domini.
1238 DEC. 18. — S. D. NUM. 203, 204. 261 Apographum exstat in Gregorii IX. papae regestorum volumine VI, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XIX) asservatur, fol. 630, lib. XII, ep. 336 (R.) * 5 Wadding, Ann. Minor. III, pag. 408, num. XVI. — Sbaralea, Bullar. Francisc. I, pag. 258, num. 286. — Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 148 (reg.). — Erben, Reg. Boh. I, pag. 445, num. 960 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10685. — Auvray, Les registres de Grégoire IX, tom. II, col. 1189, num. 4651. ..abbatisse et conventui monialium inclusarum monasterii sancti Francisci Pragensis, ordinis sancti Damiani.“ Ex parte karissime in Christo filie Agnetis, sororis monasterii vestri, et vestra fuit propositum coram nobis, quod 10 cum, seculi vanitate postposita, pro Redemptoris gloria religionis habitum assumpsistis, vos ad certam ieiunii observantiam obligastis, videlicet ut a sorori- bus, que sane sunt et valide, omni tempore tam diebus ferialibus quam festivis, exceptis diebus dominicis et die Nativitatis Domini, cotidie in cibis quadragesi- malibus ieiunetur, ita tamen, quod in omni Pascha et sollempnitatibus beate 15 Virginis ac etiam apostolorum, nisi forte in sexta feria venerint, ieiunare minime teneantur; in quinta vero feria, preterquam in maiori quadragesimal et minori," que ieiunare noluerint, non ieiunent: hanc enim ieiunii et abstinentie legem corpore imbeccilles aut debiles observare minime permittantur, set secundum earum infirmitatem vel imbeccillitatem tam in cibariis quam ieiuniis cum eis ab abbatissa 20 seu maiori sorore misericorditer dispensetur. Nos igitur cupientes, ut habendo quietem conscientie de bono in melius proficere valeatis, universitati vestre pre- sentium auctoritate concedimus, ut a vobis dumtaxat huiusmodi forma ieiunii, non obstante ieiunio, quod continetur in regula vobis tradita, observetur. Nulli Datum Late- ergo (etc.) nostre concessionis (etc.) Si quis autem (etc.) 25 rani XV kalendas ianuarii, anno duodecimo. 204. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Oslavany easdem libertates con- cedit, quas pater suus Premysl I., rex Bohemiae, monasterio in Velehrad largitus erat. 30 1238 — 203. (*) Rubricarum elenchus in libri regestorum initio epistulae argumentum his verbis indicat: CCCXXXVI. Abbatisse et conventui monialium inclusarum monasterii s. Fran- cisci Pragensis, ordinis s. Damiani, super observatione ieiunii statuti in monasterio ipso. 35 a) Superscriptio colore rubro scripta est R. — b) Formularum tenorem integrum ex. gr. sub finem litterarum num. 41, supra pag. 42, lin. 1 sq. invenies. 1) i. e. quadragesima ante Pascha. — 2) i. e. in Adventu Domini.
Strana 262
262 NUM. 204. 1238 S. D. Apographum saec. XIX in. (ex autographo tunc in tabulario curiae Brunnensis asser- vato) exstat in cod. ms. (olim) tabularii Rajhradensis, (nunc in tabulario publico Brunnae asservato, prius) G. c. 27, (nunc vero G. a. 42) signato, qui inscribitur: Lefebvre, (Moravia monastica), tom. V: Monasterium Oslovanense, pag. 44—47 (E). Bozcek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 351, num. 302 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 433, num. 5 933 (reg.). Chartam a Vilhelmo, regis notario, conscriptam esse dixeris, si ad promulgationis formu- lam, quippe quae verbapeculiaria ab hoc notario adamata contineat (vide ex. gr. num. 105, 108, 115, 146) animum converteris. Attamen fere totus privilegii textus a dictatore non tunc demum compositus est, sed e duabus chartis eidem monasterio olim concessis fere ad verbum repetitur. Arenga integra (et extrema verba corroborationis) deprompta sunt e charta, per quam Robertus episcopus a. 1235 monasterio in Oslavany decimas concessit (vid. num. 127). Cetera autem omnia exscripta sunt ex illo privilegio magno, quod eidem monasterio Přemysl Otakarus I. rex ad instar libertatum Velehradensium die 7. no- vembris a. 1228 largitus erat (CDBoh. II, num. 320). (Propter hoc ipsum S. Dušková, 15 Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 51 iure conicit hanc chartam haud dubie in monasterio ipso verbis contextam esse ipsumque Vilhelmum notarium, quamvis in,datum per manus' formula nominetur, chartae componendae veri similiter directe participem non fuisse.) Memoratu autem dignum est dictatorem exemplaris sui verba non immutata repetere, sed pluribus 20 locis singulas voces, quin etiam enuntiata integra omittere. In iis, quae hoc modo omissa erant, non solum iuncturae ad stilum exornandum pertinentes, sed etiam nonnulla ad rem ipsam pertinentia eaque haud parvi momenti continentur, quae in annotationibus let 2 commemoramus. Attamen harum rerum omissio sine dubio non ita explicanda est, ut iura monasterii priore privilegio acquisita novo privilegio quomodocunque imminuta 25 esse opineris. — ((Cf. etiam ea, quae de hac charta H. Zatschek, Beiträge z. Diplomatik d. mähr. Immunitätsurkunden (1931), pag. 16 sq. exposuit. — V. Novotný, České dějiny I. 3, pag. 609, not. 2 hane chartam nullis argumentis allatis suspectam esse nequiquam putat.) 10 Nos Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemie, monasterio Ozlovanensi 30 et universis ibidem degentibus in perpetuum. Inter opera karitatis precipue constat affectuosius“ religiosis personis misericorditer subvenire, ut deo militantibus victus et vestitus provideatur et locus inter iustorum agmina prepareturb eternus. Noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod nos * monasterio * Cisterciensis ordinis, * quod Ozlavan vulgo vocatur et nomine transmuta- 35 tum est in Vallem sancte Marie, * eandem dedimus libertatem, quam habet Wellegradense cenobium Cisterciensis ordinis, a patre nostro Premizl, rege Boemie pie recordacio- nis, et inclyte memorie patruo nostro Wladizlao, quondam marchione Moravie, * fundat um et constructum. Libertas autem hec est, quam pie statutam sancimus firmi- ter observari, scilicet: omnes villas et possessiones, quas ecclesia illa possidet vel possessura 40 204. "), effectuosius‘ E, sed ita corrigendum esse puto exempli (num. 127), quod arenga totidem verbis repetit, auctoritate nisus. — b) ,perpetuetur‘ E; ita corrigendum esse puto, eiusdem exempli auctoritate nisus.
262 NUM. 204. 1238 S. D. Apographum saec. XIX in. (ex autographo tunc in tabulario curiae Brunnensis asser- vato) exstat in cod. ms. (olim) tabularii Rajhradensis, (nunc in tabulario publico Brunnae asservato, prius) G. c. 27, (nunc vero G. a. 42) signato, qui inscribitur: Lefebvre, (Moravia monastica), tom. V: Monasterium Oslovanense, pag. 44—47 (E). Bozcek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 351, num. 302 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 433, num. 5 933 (reg.). Chartam a Vilhelmo, regis notario, conscriptam esse dixeris, si ad promulgationis formu- lam, quippe quae verbapeculiaria ab hoc notario adamata contineat (vide ex. gr. num. 105, 108, 115, 146) animum converteris. Attamen fere totus privilegii textus a dictatore non tunc demum compositus est, sed e duabus chartis eidem monasterio olim concessis fere ad verbum repetitur. Arenga integra (et extrema verba corroborationis) deprompta sunt e charta, per quam Robertus episcopus a. 1235 monasterio in Oslavany decimas concessit (vid. num. 127). Cetera autem omnia exscripta sunt ex illo privilegio magno, quod eidem monasterio Přemysl Otakarus I. rex ad instar libertatum Velehradensium die 7. no- vembris a. 1228 largitus erat (CDBoh. II, num. 320). (Propter hoc ipsum S. Dušková, 15 Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 51 iure conicit hanc chartam haud dubie in monasterio ipso verbis contextam esse ipsumque Vilhelmum notarium, quamvis in,datum per manus' formula nominetur, chartae componendae veri similiter directe participem non fuisse.) Memoratu autem dignum est dictatorem exemplaris sui verba non immutata repetere, sed pluribus 20 locis singulas voces, quin etiam enuntiata integra omittere. In iis, quae hoc modo omissa erant, non solum iuncturae ad stilum exornandum pertinentes, sed etiam nonnulla ad rem ipsam pertinentia eaque haud parvi momenti continentur, quae in annotationibus let 2 commemoramus. Attamen harum rerum omissio sine dubio non ita explicanda est, ut iura monasterii priore privilegio acquisita novo privilegio quomodocunque imminuta 25 esse opineris. — ((Cf. etiam ea, quae de hac charta H. Zatschek, Beiträge z. Diplomatik d. mähr. Immunitätsurkunden (1931), pag. 16 sq. exposuit. — V. Novotný, České dějiny I. 3, pag. 609, not. 2 hane chartam nullis argumentis allatis suspectam esse nequiquam putat.) 10 Nos Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemie, monasterio Ozlovanensi 30 et universis ibidem degentibus in perpetuum. Inter opera karitatis precipue constat affectuosius“ religiosis personis misericorditer subvenire, ut deo militantibus victus et vestitus provideatur et locus inter iustorum agmina prepareturb eternus. Noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod nos * monasterio * Cisterciensis ordinis, * quod Ozlavan vulgo vocatur et nomine transmuta- 35 tum est in Vallem sancte Marie, * eandem dedimus libertatem, quam habet Wellegradense cenobium Cisterciensis ordinis, a patre nostro Premizl, rege Boemie pie recordacio- nis, et inclyte memorie patruo nostro Wladizlao, quondam marchione Moravie, * fundat um et constructum. Libertas autem hec est, quam pie statutam sancimus firmi- ter observari, scilicet: omnes villas et possessiones, quas ecclesia illa possidet vel possessura 40 204. "), effectuosius‘ E, sed ita corrigendum esse puto exempli (num. 127), quod arenga totidem verbis repetit, auctoritate nisus. — b) ,perpetuetur‘ E; ita corrigendum esse puto, eiusdem exempli auctoritate nisus.
Strana 263
1238 S. D. NUM. 204. 263 est, ubicunque site sint *, sive in Moravia, sive in Boemia, ab omni onere tributo- rum, vectigalium, collectarum aliarumque exactionum, sive in XIIII denariis ad princi- pem vel beneficiarios spectantibus, quocunque modo nominentur, esse absolutas. *1 Ius autem, quod datur de capite, eis concedimus, hoc de fure statuentes: si in eorum habitat pos- 5 sessionibus et deprehensus fuerit in furto manifesto, vel de aliquo occulto accusetur, videlicet quoad iudicium ferri candentis vel aque vel vomeres calcandos vel duelli, et convincatur in aliquo istorum in iudicio seculari, eidem monasterio bona furis sive rei integraliter rema- neant; iudices autem," quorum interest,e faciant de eo, quod eis iustum videbitur. Si autem homines eiusdem cenobii coram iudicibus nostris culpabiles inveniantur, necf nobis nec iudi- 10 cibus nostris curialibus vel beneficiariis aliquid inde utilitatis proveniat, sed apud idem ceno- bium culpe perseveret satisfactio, nisi in eo, in quo tenen tur satisfacere adversario. Ceter a ut breviter omnia comprehendamus, omnem utilitatem, que spectat ad usus nostros vel nostrorum successorum, vel beneficiarios nostros a nobis infeudatos, eis remittimus, ut plena et perfecta gaudeant libertate et ut nullus eis novas condiciones contra statuta nostra 15 audeat imponere." Et hoc ideo fecimus, quia quanto est fragilior et tenerior sexus muliebris divinis mancipatus officiis, tanto amplioribus regie munificencieh debet vallari beneficiis et muniri presidiis. Statuimus etiam, ut nullus camerarius intret villas monasterii ad aliquem citandum vel ad aliquid ibi faciendum, sed significet procuratori domus illius, cui commissa fuerit procuracio in temporalibus, ut eos citari faciat, qui sunt citandi, quatinus die et loco 20 determinato eos coram iudicibus statuat, quorum interest vel causas vel negocia regni nostri tractare et diffinire.’ *2 Ut autem contra cuiuslibet inopinate occasionis impe- tus emergentes nostrum solempne statutum semper inconcussum permaneat et illesum tam nostris quam nostrorum temporibus successorum, present em paginam nostri sigilli munimine in testimonium roboramus. Nomina testium sunt hec: Za- 25 wisse castellanus, Budizlaus camerarius, Pribizlaus castellanus in Wewerik et Cirho dapifer, Boscheco subcamerarius Brunensis et castellanus Znoymensis, Wecene iudex Brunensis, Rimo magister venatorum Brunensis,' Cunradus notarius Brunensis, Otto capellanus curie, Rubinus procurator domini regis, et alii quam plures. Datum per manus Wilhelmi notarii anno ab incar- 30 nacione Domini MCCXXXVIII. 204.c) ,quod ad‘ E. - d) ,aut‘ E. - e) (,est‘ E.) - f) (,non E.) - q) ,reponere‘ E. — h) (ita E.)—i) ,difinire‘ E. — k) ,Wewerzij' E. — 1),Brun. mag. venatorum‘ E. ((Emenda- tionem, quam supra in chartae contextu posuimus, auctoritate chartae num. 87 nisi, in qua inter testes ,Rym venator' adfertur, proponimus.)) 35 40 1) Hic omissa sunt verba, quibus decernebatur subditos monasterii liberos esse a necessi- tate castra aedificandi et expeditionibus adhaerendi. —2) Hic omissae sunt formulae, quibus non permittebatur, ut personis spiritualibus vis qualiscunque inferretur vel monasterium per- noctando in curiis et villis suis damno afficeretur; praeterea omissa sunt etiam enuntiata, quibus subditos monasterii a teloneis liberos esse decernebatur et villarum nominatim ex- pressarum possessio confirmabatur.
1238 S. D. NUM. 204. 263 est, ubicunque site sint *, sive in Moravia, sive in Boemia, ab omni onere tributo- rum, vectigalium, collectarum aliarumque exactionum, sive in XIIII denariis ad princi- pem vel beneficiarios spectantibus, quocunque modo nominentur, esse absolutas. *1 Ius autem, quod datur de capite, eis concedimus, hoc de fure statuentes: si in eorum habitat pos- 5 sessionibus et deprehensus fuerit in furto manifesto, vel de aliquo occulto accusetur, videlicet quoad iudicium ferri candentis vel aque vel vomeres calcandos vel duelli, et convincatur in aliquo istorum in iudicio seculari, eidem monasterio bona furis sive rei integraliter rema- neant; iudices autem," quorum interest,e faciant de eo, quod eis iustum videbitur. Si autem homines eiusdem cenobii coram iudicibus nostris culpabiles inveniantur, necf nobis nec iudi- 10 cibus nostris curialibus vel beneficiariis aliquid inde utilitatis proveniat, sed apud idem ceno- bium culpe perseveret satisfactio, nisi in eo, in quo tenen tur satisfacere adversario. Ceter a ut breviter omnia comprehendamus, omnem utilitatem, que spectat ad usus nostros vel nostrorum successorum, vel beneficiarios nostros a nobis infeudatos, eis remittimus, ut plena et perfecta gaudeant libertate et ut nullus eis novas condiciones contra statuta nostra 15 audeat imponere." Et hoc ideo fecimus, quia quanto est fragilior et tenerior sexus muliebris divinis mancipatus officiis, tanto amplioribus regie munificencieh debet vallari beneficiis et muniri presidiis. Statuimus etiam, ut nullus camerarius intret villas monasterii ad aliquem citandum vel ad aliquid ibi faciendum, sed significet procuratori domus illius, cui commissa fuerit procuracio in temporalibus, ut eos citari faciat, qui sunt citandi, quatinus die et loco 20 determinato eos coram iudicibus statuat, quorum interest vel causas vel negocia regni nostri tractare et diffinire.’ *2 Ut autem contra cuiuslibet inopinate occasionis impe- tus emergentes nostrum solempne statutum semper inconcussum permaneat et illesum tam nostris quam nostrorum temporibus successorum, present em paginam nostri sigilli munimine in testimonium roboramus. Nomina testium sunt hec: Za- 25 wisse castellanus, Budizlaus camerarius, Pribizlaus castellanus in Wewerik et Cirho dapifer, Boscheco subcamerarius Brunensis et castellanus Znoymensis, Wecene iudex Brunensis, Rimo magister venatorum Brunensis,' Cunradus notarius Brunensis, Otto capellanus curie, Rubinus procurator domini regis, et alii quam plures. Datum per manus Wilhelmi notarii anno ab incar- 30 nacione Domini MCCXXXVIII. 204.c) ,quod ad‘ E. - d) ,aut‘ E. - e) (,est‘ E.) - f) (,non E.) - q) ,reponere‘ E. — h) (ita E.)—i) ,difinire‘ E. — k) ,Wewerzij' E. — 1),Brun. mag. venatorum‘ E. ((Emenda- tionem, quam supra in chartae contextu posuimus, auctoritate chartae num. 87 nisi, in qua inter testes ,Rym venator' adfertur, proponimus.)) 35 40 1) Hic omissa sunt verba, quibus decernebatur subditos monasterii liberos esse a necessi- tate castra aedificandi et expeditionibus adhaerendi. —2) Hic omissae sunt formulae, quibus non permittebatur, ut personis spiritualibus vis qualiscunque inferretur vel monasterium per- noctando in curiis et villis suis damno afficeretur; praeterea omissa sunt etiam enuntiata, quibus subditos monasterii a teloneis liberos esse decernebatur et villarum nominatim ex- pressarum possessio confirmabatur.
Strana 264
264 NUM. 205. 1238 S. D. 205. Kunegundis, regina Bohemiae, monasterio Vallis s. Mariae [St. Marienthal] possessiones nominatim expressas, a monachis de Buch emptas, confirmat et a iudi- cum suorum potestate liberat. 1238 — 5 Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario monasterii Vallis s. Mariae (St. Marienthal) in Lusatia superiore asservabatur (A), (in secundo gentium bello una cum aliis eiusdem monasterii chartis tale detrimentum accepit, ut iam minime restaurari possit, ideoque reapse prorsus deletum est; eius fragmenta, quae supersunt, nunc in tabulario publico generali Dresdensi asservantur. (Quae quidem mecum vir 10 doctus J. Šebánek liberaliter communicavit.) Neues Lausitz. Magazin tom. XXII (1844), pag. 278. — Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I, (ed. I) pag. 37, num. 21, (ed. II) pag. 53, num. 34. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 434, num. 935 (fragm.). — Doehler, Urkunden d. Klost. St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 78 (1902), pag. 13, num. 3 (reg.). — (Prochno, Zittauer 15 Urkundenbuch I, pag. 5 [in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 83], num. 5 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Kunegundis 3‘ appellamus, exaratum est. De ortu scribae pro certo statui non potest, sed eum monachum monasterii Altzelle fuisse crediderim. In illo enim monasterio veri simillime emptionis contractus inter abbatissam 20 Vallis s. Mariae et monachos de Buch factus esse videtur, cum venditionis testes non nisi abbas et monachi Cellenses adferantur. — Quis chartam dictaverit, nulla probabili assequi possumus coniectura. — Vide etiam, quid Bauermann, Die ältesten Urkunden f. Klost. St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 99 (1923), pag. 112 de charta ista com- mentaverit. 25 C.,1 dei gratia Bohemorum regina, omnibus Christi fidelibus presentem pagi- Quoniam infirme conditionis humana nam inspecturis in perpetuum. ll successio superexcrescente diei malitia per temporum decurlrens curricula ad fines seculi appropinquat, quantoque in longum sue posteritatis telam] orditur, tanto magis vanitati creature participans naturalibus sensuum viribus infirma- 30 tur; qua de re necessarium est, ut ea, que inter homines celebrantur, quatinus inconvulsa permaneant, redigantur in scripto ad argumentum presentium et presidium futurorum. Igitur venditionem bonorum, que Gertrudis, quondam relicta Gerlaci, militis de Zockowa, Budesinensis provintie, voluntarie contulit fratribus Cysterciensis ordinis in Bých de nostre beneplacito voluntatis, quam 35 videlicet venditionem eiusdem monasterii abbas? et conventus libere fecerunt 205. 1) Cunegundis. — 2) (Bernhardus.)
264 NUM. 205. 1238 S. D. 205. Kunegundis, regina Bohemiae, monasterio Vallis s. Mariae [St. Marienthal] possessiones nominatim expressas, a monachis de Buch emptas, confirmat et a iudi- cum suorum potestate liberat. 1238 — 5 Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario monasterii Vallis s. Mariae (St. Marienthal) in Lusatia superiore asservabatur (A), (in secundo gentium bello una cum aliis eiusdem monasterii chartis tale detrimentum accepit, ut iam minime restaurari possit, ideoque reapse prorsus deletum est; eius fragmenta, quae supersunt, nunc in tabulario publico generali Dresdensi asservantur. (Quae quidem mecum vir 10 doctus J. Šebánek liberaliter communicavit.) Neues Lausitz. Magazin tom. XXII (1844), pag. 278. — Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I, (ed. I) pag. 37, num. 21, (ed. II) pag. 53, num. 34. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 434, num. 935 (fragm.). — Doehler, Urkunden d. Klost. St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 78 (1902), pag. 13, num. 3 (reg.). — (Prochno, Zittauer 15 Urkundenbuch I, pag. 5 [in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 83], num. 5 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Kunegundis 3‘ appellamus, exaratum est. De ortu scribae pro certo statui non potest, sed eum monachum monasterii Altzelle fuisse crediderim. In illo enim monasterio veri simillime emptionis contractus inter abbatissam 20 Vallis s. Mariae et monachos de Buch factus esse videtur, cum venditionis testes non nisi abbas et monachi Cellenses adferantur. — Quis chartam dictaverit, nulla probabili assequi possumus coniectura. — Vide etiam, quid Bauermann, Die ältesten Urkunden f. Klost. St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 99 (1923), pag. 112 de charta ista com- mentaverit. 25 C.,1 dei gratia Bohemorum regina, omnibus Christi fidelibus presentem pagi- Quoniam infirme conditionis humana nam inspecturis in perpetuum. ll successio superexcrescente diei malitia per temporum decurlrens curricula ad fines seculi appropinquat, quantoque in longum sue posteritatis telam] orditur, tanto magis vanitati creature participans naturalibus sensuum viribus infirma- 30 tur; qua de re necessarium est, ut ea, que inter homines celebrantur, quatinus inconvulsa permaneant, redigantur in scripto ad argumentum presentium et presidium futurorum. Igitur venditionem bonorum, que Gertrudis, quondam relicta Gerlaci, militis de Zockowa, Budesinensis provintie, voluntarie contulit fratribus Cysterciensis ordinis in Bých de nostre beneplacito voluntatis, quam 35 videlicet venditionem eiusdem monasterii abbas? et conventus libere fecerunt 205. 1) Cunegundis. — 2) (Bernhardus.)
Strana 265
1238 S. D. — 1239 IAN. EX./FEBR. IN. NUM. 205, 206. 265 5 cum moniliabus“ Uallis' sancte Marie Cysterciensis ordinis, Mysnensis dyocesis, que eadem bona pro ducentis et triginta marcis a memoratis fratribus de Bých legittime conpararunt, sicut rite facta est, auctoritate nostra sigilli nostri munimine confirmamus, a gravamine iudicum nostrorum libere absolventes. Bona autem sunt hec: Muzlawiz, Gorch et Porode cum omnibus attinentiis suis. Testes autem, qui venditioni intererant, hii sunt: Henricus abbas Cellensis, Hein- ricus supprior, Stephanus sacerdos et monachus, frater Albertus de Blankenbvrg Acta sunt hec anno Domini millesimo CCXXXVIII. et alii quam plures. Sigillum reginae, quod autographo appendebat, iam avulsum et deperditum est. 10 206. 15 Albertus, archidiaconus Pataviensis, scribit Bertholdo, episcopo Argentinensi, de Friderici II., ducis Austriae, Pataviam adventu et de pace inter eundem ducem Austriae et Venceslaum, regem Bohemiae, (Ottone, duce Bavariae, auctore,) conci- lianda; idem rogat, ut inquisitionem Conradi, episcopi Frisingensis, protrahat. [1239 ian. ex. — febr. ineunte.] Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. chart. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis, lat. num. 1204 (Aventini Adversariorum tom. X) fol. 38v. 20 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham (Bibl. d. lit. Vereins Stuttgart XVI), pag. 4 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 446, num. 931 (loco num. 964 — cum nota temporis „Landshuet 1239 ian. 28", quae re vera ad aliam Alberti epistulam pertinet). — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11216 (ad m. martium 1238). 25 30 Epistulae excerptum nota temporis omnino caret. Epistulam post diem 6. martii a. 1238 scriptam esse exponit Schirrmacher, (Kaiser Friedrich II., vol. III, pag. 310 et 314 sq. (vid. etiam librum eiusdem auctoris: Albert von Possemünster, pag. 21),) cuius opinionem alii secuti sunt. Ad mensem martium anni 1239 eam ponendam esse censet Ratzinger, Albertus Bohemus, in: Hist.-polit. Blätter 119, pag. 267 et denuo in libro Forschungen z. bayer. Gesch. I, Albert Böhaim, pag. 90. Chartam demum ad an. 1239 pertinere a Ratzingero bene perspectum esse putamus. Quoniam autem in charta verba occurrunt ,in dominica Oculi [i.e. 27. februarii] ... concordia fiet‘ ((et non „facta“, ut Oefele, Höfter et Erben 1. l. perperam legerunt), manifestum est epistulam ante hunc diem esse scriptam. Itaque epistula ad mensem ianuarium exeuntem vel februarium ineuntem anni 1239 videtur esse ponenda. 35 205. a) ita (loco ,monialibus‘) A. — b) prima,l' eodem atramento paulo posterius super- scripta est A.
1238 S. D. — 1239 IAN. EX./FEBR. IN. NUM. 205, 206. 265 5 cum moniliabus“ Uallis' sancte Marie Cysterciensis ordinis, Mysnensis dyocesis, que eadem bona pro ducentis et triginta marcis a memoratis fratribus de Bých legittime conpararunt, sicut rite facta est, auctoritate nostra sigilli nostri munimine confirmamus, a gravamine iudicum nostrorum libere absolventes. Bona autem sunt hec: Muzlawiz, Gorch et Porode cum omnibus attinentiis suis. Testes autem, qui venditioni intererant, hii sunt: Henricus abbas Cellensis, Hein- ricus supprior, Stephanus sacerdos et monachus, frater Albertus de Blankenbvrg Acta sunt hec anno Domini millesimo CCXXXVIII. et alii quam plures. Sigillum reginae, quod autographo appendebat, iam avulsum et deperditum est. 10 206. 15 Albertus, archidiaconus Pataviensis, scribit Bertholdo, episcopo Argentinensi, de Friderici II., ducis Austriae, Pataviam adventu et de pace inter eundem ducem Austriae et Venceslaum, regem Bohemiae, (Ottone, duce Bavariae, auctore,) conci- lianda; idem rogat, ut inquisitionem Conradi, episcopi Frisingensis, protrahat. [1239 ian. ex. — febr. ineunte.] Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. chart. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis, lat. num. 1204 (Aventini Adversariorum tom. X) fol. 38v. 20 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham (Bibl. d. lit. Vereins Stuttgart XVI), pag. 4 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 446, num. 931 (loco num. 964 — cum nota temporis „Landshuet 1239 ian. 28", quae re vera ad aliam Alberti epistulam pertinet). — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11216 (ad m. martium 1238). 25 30 Epistulae excerptum nota temporis omnino caret. Epistulam post diem 6. martii a. 1238 scriptam esse exponit Schirrmacher, (Kaiser Friedrich II., vol. III, pag. 310 et 314 sq. (vid. etiam librum eiusdem auctoris: Albert von Possemünster, pag. 21),) cuius opinionem alii secuti sunt. Ad mensem martium anni 1239 eam ponendam esse censet Ratzinger, Albertus Bohemus, in: Hist.-polit. Blätter 119, pag. 267 et denuo in libro Forschungen z. bayer. Gesch. I, Albert Böhaim, pag. 90. Chartam demum ad an. 1239 pertinere a Ratzingero bene perspectum esse putamus. Quoniam autem in charta verba occurrunt ,in dominica Oculi [i.e. 27. februarii] ... concordia fiet‘ ((et non „facta“, ut Oefele, Höfter et Erben 1. l. perperam legerunt), manifestum est epistulam ante hunc diem esse scriptam. Itaque epistula ad mensem ianuarium exeuntem vel februarium ineuntem anni 1239 videtur esse ponenda. 35 205. a) ita (loco ,monialibus‘) A. — b) prima,l' eodem atramento paulo posterius super- scripta est A.
Strana 266
266 NUM. 206, 207. 1239 IAN. EX. — FEBR. 22. B.,1 Argentino episcopo, Albertus significat ducem Austriae2 4a milibus equitum Patauiam venisse; mediante episcopo Frisiorum3 a duce suo Bawariaeb4 impetrasse, ut ipse sit mediatore inter regem Boemiaes et ducem Austriae in dominica Oculi.‘ Ob hoc intravit dux Bawariae Boiemiam, regem Boemiae Pa- tauiam evocaturus. Ibi mediantibus Ratisbonensi,d7 Frisingensis episcopis con- 5 cordia fiet.e Petit de inquisitione episcopi Frisingensis supersedere et prolixiorem responsionis' terminum statuere, 48 menses scilicet. 207. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Vallis s. Mariae [St. Marienthal] villas, quarum nomina adferuntur, petente Kunegunde regina confirmat, defen- 10 sionem eius suscipit eique libertates accurate expressas concedit. — 1239 febr. 22. Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario monasterii Vallis s. Mariae (St. Marienthal) in Lusatia superiore asservabatur (A), (in ultimo gentium bello (ut me vir doctus J. Sebánek certiorem fecit) paene ex toto deletum est eiusque frag- 15 menta nunc in tabulario publico generali Dresdensi asservantur.) — Ibidem exstat etiam apographum manu saec. XIV med. in membrana scriptum (B) et autographum privi- legii confirmatorii Karoli IV. imperatoris die 17. augusti a. 1357 Pragae dati ((cf. B. Mendl, Reg. Boh. VI, pag. 358, num. 642 — reg.)), cui charta totidem verbis inserta est (C). 20 Schöttgen u. Kreysig, Diplomatische u. kurieuse Nachlese der Historie von Ober-Sachsen, pars XII, pag. 205. — Oberlausitzscher Beitrag zur Gelartheit u. deren Historie, tom. I, pag. 583. — (Zobel, Verzeichnis Oberlausizischer Urkunden I, pag. 8 (reg.).) — Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I, (ed. I) pag. 38, num. 22, (ed. II) pag. 55, num. 35. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 447, num. 965 (fragm.). — Doehler, Urkunden d. Klost. St. 25 Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 78 (1902), pag. 14, num. 4 (reg.). — (Prochno, Zittauer Urkundenbuch I, pag. 6 [in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 84], num. 7 (reg.).) Autographum manu scribae, cui notam, Venceslaus 32' adponimus, exaratum est. Unde scriba provenerit, incertum est; cum autem eadem manus iam in nulla eiusdem regis 30 206. ") ita in cod. — b) ,B. cod.; ,O‘ false legunt Höfler et Erben. —, c) (,mediaraet" scribae incuria cod.) - d) ,Rat“ cod. - e) ,fi& cod.; ,facta‘ legunt Oefele, Höfler et Erben, quorum lectionem litterarum formis diligenter consideratis comprobare nequimus. — f),rnis' cod. — g) ita legendum esse putamus; sed lectio incerta esse videtur, cum character in cod. positus fortasse etiam,X' legi possit; (quam quidem lectionem Oefele, Höfler et Erben 35 habent). 1) Bertholdo. — 2) Fridericum II. — 3) Conrado I. — 4) Ottone II. — 5) Venceslaum I. — 6) die 27. februarii. — 7) Sigfrido.
266 NUM. 206, 207. 1239 IAN. EX. — FEBR. 22. B.,1 Argentino episcopo, Albertus significat ducem Austriae2 4a milibus equitum Patauiam venisse; mediante episcopo Frisiorum3 a duce suo Bawariaeb4 impetrasse, ut ipse sit mediatore inter regem Boemiaes et ducem Austriae in dominica Oculi.‘ Ob hoc intravit dux Bawariae Boiemiam, regem Boemiae Pa- tauiam evocaturus. Ibi mediantibus Ratisbonensi,d7 Frisingensis episcopis con- 5 cordia fiet.e Petit de inquisitione episcopi Frisingensis supersedere et prolixiorem responsionis' terminum statuere, 48 menses scilicet. 207. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Vallis s. Mariae [St. Marienthal] villas, quarum nomina adferuntur, petente Kunegunde regina confirmat, defen- 10 sionem eius suscipit eique libertates accurate expressas concedit. — 1239 febr. 22. Autographum in membrana scriptum, (quod olim) in tabulario monasterii Vallis s. Mariae (St. Marienthal) in Lusatia superiore asservabatur (A), (in ultimo gentium bello (ut me vir doctus J. Sebánek certiorem fecit) paene ex toto deletum est eiusque frag- 15 menta nunc in tabulario publico generali Dresdensi asservantur.) — Ibidem exstat etiam apographum manu saec. XIV med. in membrana scriptum (B) et autographum privi- legii confirmatorii Karoli IV. imperatoris die 17. augusti a. 1357 Pragae dati ((cf. B. Mendl, Reg. Boh. VI, pag. 358, num. 642 — reg.)), cui charta totidem verbis inserta est (C). 20 Schöttgen u. Kreysig, Diplomatische u. kurieuse Nachlese der Historie von Ober-Sachsen, pars XII, pag. 205. — Oberlausitzscher Beitrag zur Gelartheit u. deren Historie, tom. I, pag. 583. — (Zobel, Verzeichnis Oberlausizischer Urkunden I, pag. 8 (reg.).) — Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I, (ed. I) pag. 38, num. 22, (ed. II) pag. 55, num. 35. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 447, num. 965 (fragm.). — Doehler, Urkunden d. Klost. St. 25 Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 78 (1902), pag. 14, num. 4 (reg.). — (Prochno, Zittauer Urkundenbuch I, pag. 6 [in: Neues Lausitz. Magazin 113 (1937), pag. 84], num. 7 (reg.).) Autographum manu scribae, cui notam, Venceslaus 32' adponimus, exaratum est. Unde scriba provenerit, incertum est; cum autem eadem manus iam in nulla eiusdem regis 30 206. ") ita in cod. — b) ,B. cod.; ,O‘ false legunt Höfler et Erben. —, c) (,mediaraet" scribae incuria cod.) - d) ,Rat“ cod. - e) ,fi& cod.; ,facta‘ legunt Oefele, Höfler et Erben, quorum lectionem litterarum formis diligenter consideratis comprobare nequimus. — f),rnis' cod. — g) ita legendum esse putamus; sed lectio incerta esse videtur, cum character in cod. positus fortasse etiam,X' legi possit; (quam quidem lectionem Oefele, Höfler et Erben 35 habent). 1) Bertholdo. — 2) Fridericum II. — 3) Conrado I. — 4) Ottone II. — 5) Venceslaum I. — 6) die 27. februarii. — 7) Sigfrido.
Strana 267
1239 FEBR. 22. NUM. 207. 267 5 10 15 20 25 30 35 charta inveniatur, autographum extra cancellariam videtur esse exaratum. J. Bauer- mann, Die ältesten Urkunden f. Kloster St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 99 (1923), pag. 112 not.3 caute conicit autographum a monacho quodam monasterii in Altzelle exarari potuisse; sed opinionem hanc satis veri similem non puto. — Si verborum contextum cum chartis num. 32, 62, 135, 146, 153, 195 aliisque comparaveris stilique peculiaritates respexeris, non dubitabis, quin etiam huius chartae dictator fuerit Vilhelmus, regis notarius. Qui quidem notarius tunc non totam chartam composuit, sed maiorem eius partem e privilegio eidem monasterio die 22. februarii a. 1238 a Venceslao I. rege eius- que uxore Kunegunde concesso (vid. supra num. 176) ad verbum repetiit. (Sententiam partim diversam exhibet S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 49 — 50, cum profiteatur Vilhel- mum notarium primam tantum partem huius chartae, i.e. usque ad verba ,duximus confirmandas iure perhenni prefato claustro possidendas' dictavisse, quippe quae genus dicendi sane proprium et suum omnibus locis manifeste ostendat; reliquam vero chartae partem, quae tantummodo tenorem privilegii eidem monasterio die 22. februarii 1238 dati (vid. supra, num. 176) ad verbum transcribit, nullo modo ad Vilhelmum notarium revo- candam esse.) — Quaerentibus, cur haec charta omnino edita sit, sine dubio respondendum est monasterium desideravisse, ut sibi singulae villae, olim et nuperrime acquisitae (vid. num. 205), nominibus expressis ita confirmarentur, ut omnis dubitatio de una quaque possessione auferretur. Nomina testium in hac charta fere omnia eodem ordine, quo in privilegio anni 1238 (num. 176), denuo occurrunt; undecim autem testium nomina omittuntur. Unde hi testes ad illud tempus videntur esse referendi, quo de vetustiore illo privilegio edendo in monasterio Osecensi actum est; quo autem illi duo testes pertineant, qui demum in hac charta additi sunt, incertum est. — Dignum est, ut commemoretur in autographi linea octava verba,si ad utilitatem cesserit, ut' alia manu, scripturam autographi imitante, esse exarata. Quoniam verba genuina, quae hoc spatio scripta erant, non radendo, sed abluendo quocunque genere sublata sunt, et quoniam atramenti color fere nihil differt, interpolatio illa non nimis conspicua est. Plus autem admirationis habet, quod coniunctio ,ut‘ ad verbum ,presumat' in enuntiato sequente referenda est, quod verbum nisi in prohibendo alias non occurrit. Si privilegium anni 1238, cuius verba in hac chartae parte ad verbum repetuntur, inspexerimus, reperimus ibi contextum integer- rimum, qui nullae dubitationis ansam praebet: �(volumus...) firmiter observari, ne aliqua (abbatissa... presumat)'. Itaque dubitari nequit, quin verba supra commemorata falsa et supposita sint. Quando autem haec interpolatio perpetrata sit, exacte statui non potest, cum scriptura satis feliciter formas scripturae genuinae imitatione exprimat; sed fieri potuisse puto, ut interpolatio iam ante finem saec. XIII oreretur. Quoquo modo in copia B nec non in confirmatione Karoli IV. a. 1357 data lectio iam interpolata in- venitur. — (Ceterum conf. etiam ea, quae de hac charta Bauermann l. l. pag. 100 et 104—112 non sine doctrina exposuit.) 40 a In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen.1 Nos Wencezlavs," dei gratia quartus rex Bohemorum, claustro Vallis sancte Marie et omnibus ibi- Cum rerum et temporum incerti sint dem|| degentibus in perpetuum. eventus et principalis providentie sit gesta propria et statuta sufficienti cautione munire, ad repressionem tocius calumpnie et Il ad suorum successorum memoriam 45 207. a) ,Wencezlavs' litteris maiusculis capitalibus ornatis (cum floribus) delineatum est A.
1239 FEBR. 22. NUM. 207. 267 5 10 15 20 25 30 35 charta inveniatur, autographum extra cancellariam videtur esse exaratum. J. Bauer- mann, Die ältesten Urkunden f. Kloster St. Marienthal, in: Neues Lausitz. Magazin 99 (1923), pag. 112 not.3 caute conicit autographum a monacho quodam monasterii in Altzelle exarari potuisse; sed opinionem hanc satis veri similem non puto. — Si verborum contextum cum chartis num. 32, 62, 135, 146, 153, 195 aliisque comparaveris stilique peculiaritates respexeris, non dubitabis, quin etiam huius chartae dictator fuerit Vilhelmus, regis notarius. Qui quidem notarius tunc non totam chartam composuit, sed maiorem eius partem e privilegio eidem monasterio die 22. februarii a. 1238 a Venceslao I. rege eius- que uxore Kunegunde concesso (vid. supra num. 176) ad verbum repetiit. (Sententiam partim diversam exhibet S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 49 — 50, cum profiteatur Vilhel- mum notarium primam tantum partem huius chartae, i.e. usque ad verba ,duximus confirmandas iure perhenni prefato claustro possidendas' dictavisse, quippe quae genus dicendi sane proprium et suum omnibus locis manifeste ostendat; reliquam vero chartae partem, quae tantummodo tenorem privilegii eidem monasterio die 22. februarii 1238 dati (vid. supra, num. 176) ad verbum transcribit, nullo modo ad Vilhelmum notarium revo- candam esse.) — Quaerentibus, cur haec charta omnino edita sit, sine dubio respondendum est monasterium desideravisse, ut sibi singulae villae, olim et nuperrime acquisitae (vid. num. 205), nominibus expressis ita confirmarentur, ut omnis dubitatio de una quaque possessione auferretur. Nomina testium in hac charta fere omnia eodem ordine, quo in privilegio anni 1238 (num. 176), denuo occurrunt; undecim autem testium nomina omittuntur. Unde hi testes ad illud tempus videntur esse referendi, quo de vetustiore illo privilegio edendo in monasterio Osecensi actum est; quo autem illi duo testes pertineant, qui demum in hac charta additi sunt, incertum est. — Dignum est, ut commemoretur in autographi linea octava verba,si ad utilitatem cesserit, ut' alia manu, scripturam autographi imitante, esse exarata. Quoniam verba genuina, quae hoc spatio scripta erant, non radendo, sed abluendo quocunque genere sublata sunt, et quoniam atramenti color fere nihil differt, interpolatio illa non nimis conspicua est. Plus autem admirationis habet, quod coniunctio ,ut‘ ad verbum ,presumat' in enuntiato sequente referenda est, quod verbum nisi in prohibendo alias non occurrit. Si privilegium anni 1238, cuius verba in hac chartae parte ad verbum repetuntur, inspexerimus, reperimus ibi contextum integer- rimum, qui nullae dubitationis ansam praebet: �(volumus...) firmiter observari, ne aliqua (abbatissa... presumat)'. Itaque dubitari nequit, quin verba supra commemorata falsa et supposita sint. Quando autem haec interpolatio perpetrata sit, exacte statui non potest, cum scriptura satis feliciter formas scripturae genuinae imitatione exprimat; sed fieri potuisse puto, ut interpolatio iam ante finem saec. XIII oreretur. Quoquo modo in copia B nec non in confirmatione Karoli IV. a. 1357 data lectio iam interpolata in- venitur. — (Ceterum conf. etiam ea, quae de hac charta Bauermann l. l. pag. 100 et 104—112 non sine doctrina exposuit.) 40 a In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen.1 Nos Wencezlavs," dei gratia quartus rex Bohemorum, claustro Vallis sancte Marie et omnibus ibi- Cum rerum et temporum incerti sint dem|| degentibus in perpetuum. eventus et principalis providentie sit gesta propria et statuta sufficienti cautione munire, ad repressionem tocius calumpnie et Il ad suorum successorum memoriam 45 207. a) ,Wencezlavs' litteris maiusculis capitalibus ornatis (cum floribus) delineatum est A.
Strana 268
268 NUM. 207. 1239 FEBR. 22. et maxime per litteram, que est baculus memorie, indicium veritatis et certitudi- nis argumentum: noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo suc- cessura posteritas, ll quod nos ad instantem petionemb fundatricis, carissime consortis nostre Cvnegundis, serenissime regine Bohemorum, et precipue ob spem vite eterne et felicitatis perpetue et remedium nostrorum predecessorum claustro Vallis sancte Marie villas iusto titulo ad ipsum spectantes hiis nominibus nuncupatas: Siuerdesdorf, Odreniz, Ottendorf, Merowe, Mvzlawiz, Gorhc, Poro- de, Prohnowe cum omnibus suis attinentiis, pratis, silvis, piscationibus, vena- tionibus, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, duximus con- firmandas iure perhenni prefato claustro possidendas. Sane universis denuntiamus, 10 quod eidem loco et possessionibus eius tali modo nos et successores nostros advocatos fore decrevimus, ut absque ulla utilitate advocatie seu iustitia, pro solius videlicet vite eterne remuneratione defensores existamus, sicut * Cisterciensis ordinis exigit religio. Volumus preterea, (si ad utilitatem cesserit, ut)c abbatissa alicui laico iure beneficii possessiones predicte eclesie nostre presumat concedere, et idem huic 15 carte inserimus denotandum. Nec advocati de Budesin, de Gorliz, de Lubauia, de Richenbach, de Wicenburhc, vel alii iudices, in quorum terminis ex bonorum hominum largitione vel emptione possessiones vel nunc habent, vel habiture sunt, ad villas monasterii venire presumant, nisi de vocatione abbatisse, tantum de furtis, homicidiis, menbrorum mutilatione et stupri violentia iudicaturi; quibus necessaria providebunt solum illi, propter 20 quos eorum aliquem contigerit advocari. Res vero si quas idem advocati et iudices rationa- biliter tempore iudicii acceperint, duas partes abbatisse et conventui, terciam partem nostre camere volumus assignari. Ipsa etiam domus iam sepe dicta cum suis colonis et habitatori- bus ut ab omni exactione et sinistra impeticione liberam se nunc et semper esse gaudeat, hanc cartam sibi conscribi fecimus. Insuper volumus, ne aliquis nostrorum villicorum aut 25 nunciorum dominium in prediis ipsarum habeat, et hoc facimus, ne non solum eas grave- mus, set ne etiam eas gravare videamur. Ceterum scire volumus universos, quod tantam libertatem eidem ecclesie Vallis sancte Marie, Cisterciensis ordinis, contulimus, ut currus ipsarum sine exactione thelonei terras nostras pertranseant, currus inquam deferentes dominarum res necessarias. Ut autem hanc donationem et libertatis recognitionem loco pre- 30 fato ausu temerario nullus aut in presentiarum aut in posterum presumat infringere, pagi- nam presentem et sigillorum nostrorum impressione et idoneorum virorum communi- vimus testimonio, quorum ista sunt nomina: Zlauco abbas de Ozzek, Theodericus monachus eiusdem loci, Michahel monachus de Cella sancte Marie, Bertoldus abbas de 5 207. b) ita (petoem*) loco ,petitionem‘ A. — c) Quae uncinis clauduntur (si — ut), alia 35 manu, scripturam totius chartae ingrossatoris imitante, haud ita dissentienter scripta sunt, prioribus litteris quodam modo ablutis, sed non erasis. Antea hoc loco legebatur: firmi- ter observari, ne aliqua.
268 NUM. 207. 1239 FEBR. 22. et maxime per litteram, que est baculus memorie, indicium veritatis et certitudi- nis argumentum: noscat igitur tam presens hominum etas quam in Christo suc- cessura posteritas, ll quod nos ad instantem petionemb fundatricis, carissime consortis nostre Cvnegundis, serenissime regine Bohemorum, et precipue ob spem vite eterne et felicitatis perpetue et remedium nostrorum predecessorum claustro Vallis sancte Marie villas iusto titulo ad ipsum spectantes hiis nominibus nuncupatas: Siuerdesdorf, Odreniz, Ottendorf, Merowe, Mvzlawiz, Gorhc, Poro- de, Prohnowe cum omnibus suis attinentiis, pratis, silvis, piscationibus, vena- tionibus, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, duximus con- firmandas iure perhenni prefato claustro possidendas. Sane universis denuntiamus, 10 quod eidem loco et possessionibus eius tali modo nos et successores nostros advocatos fore decrevimus, ut absque ulla utilitate advocatie seu iustitia, pro solius videlicet vite eterne remuneratione defensores existamus, sicut * Cisterciensis ordinis exigit religio. Volumus preterea, (si ad utilitatem cesserit, ut)c abbatissa alicui laico iure beneficii possessiones predicte eclesie nostre presumat concedere, et idem huic 15 carte inserimus denotandum. Nec advocati de Budesin, de Gorliz, de Lubauia, de Richenbach, de Wicenburhc, vel alii iudices, in quorum terminis ex bonorum hominum largitione vel emptione possessiones vel nunc habent, vel habiture sunt, ad villas monasterii venire presumant, nisi de vocatione abbatisse, tantum de furtis, homicidiis, menbrorum mutilatione et stupri violentia iudicaturi; quibus necessaria providebunt solum illi, propter 20 quos eorum aliquem contigerit advocari. Res vero si quas idem advocati et iudices rationa- biliter tempore iudicii acceperint, duas partes abbatisse et conventui, terciam partem nostre camere volumus assignari. Ipsa etiam domus iam sepe dicta cum suis colonis et habitatori- bus ut ab omni exactione et sinistra impeticione liberam se nunc et semper esse gaudeat, hanc cartam sibi conscribi fecimus. Insuper volumus, ne aliquis nostrorum villicorum aut 25 nunciorum dominium in prediis ipsarum habeat, et hoc facimus, ne non solum eas grave- mus, set ne etiam eas gravare videamur. Ceterum scire volumus universos, quod tantam libertatem eidem ecclesie Vallis sancte Marie, Cisterciensis ordinis, contulimus, ut currus ipsarum sine exactione thelonei terras nostras pertranseant, currus inquam deferentes dominarum res necessarias. Ut autem hanc donationem et libertatis recognitionem loco pre- 30 fato ausu temerario nullus aut in presentiarum aut in posterum presumat infringere, pagi- nam presentem et sigillorum nostrorum impressione et idoneorum virorum communi- vimus testimonio, quorum ista sunt nomina: Zlauco abbas de Ozzek, Theodericus monachus eiusdem loci, Michahel monachus de Cella sancte Marie, Bertoldus abbas de 5 207. b) ita (petoem*) loco ,petitionem‘ A. — c) Quae uncinis clauduntur (si — ut), alia 35 manu, scripturam totius chartae ingrossatoris imitante, haud ita dissentienter scripta sunt, prioribus litteris quodam modo ablutis, sed non erasis. Antea hoc loco legebatur: firmi- ter observari, ne aliqua.
Strana 269
1239 FEBR. 22. — MAII 1. NUM. 207, 208. 269 Porta apostolorum, Otto et Sigerus et Themo capellani regis, Csaztolaus de Sitauia, Gerozlaus de Hrusciz,d Gallus de Cowan, * Bohuzlaus camerarius regis, Borso filius suus, * Bohuzlaus filius Radim, Albertus iudex *, Chotebor de Copizt, Pribram, Hugo et Geros * de Waldenberc, * Zudimir, Swidegerus de Warta et alii quam plures, quorum 5 nomina non sunt scripta. Datum per manum Willehelmi, notarii regis, anno * Domini millesimo ducentesimo tricesimo nono, VIII kalendas marcii, duodecime indictionis. 10 15 Autographo appendebant e filis sericis coloris flavi et rubri duo sigilla, (quae iam deper- dita sunt. Tempore autem, quo Friedrich hanc chartam tractavit, appendebat etiam tum solummodo primum sigillum de cera rubri coloris confectum, quod erat) Kunegundis reginae et eadem forma expressum atque illud, cuius descriptionem iam apud chartam num. 1 (vid. superius pag. 1) dedimus. Circumscriptionis (defractae hae tantummodo litterae supererant): † SIGILLVO . KVNVVIDIS - DeH . GRACIA - BOHIIII RGGING. — Alterum (regis Venceslai) sigillum, quod Doehlerio teste e cera fusci coloris confectum erat, iam (illo tempore desiderabatur.) 208. Venceslaus I., rex Bohemiae, matre sua Constantia regina petente, monasterio in Tišnov ab ea condito villas prius acquisitas, quarum nomina recensentur, con- firmat, idemque cedit de omni iure, quod post matris obitum in possessionibus in 20 Ungaria ab ea comparatis habere possit. Pragae 1239 maii 1. 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. (uno folio exciso mutilum) praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 7u — 8r.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 354, num. 306 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 447, num. 967 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 65 (reg.).) — (Imaginem phototypicam praebet S. Dušková, Listiny na trnavské statky královny Konstancie (Studie k českému diplomatáři, II), in: Historické štúdie SAV, an. II (1956), pag. 271, tab. 5.) 30 35 Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 33' signamus, exaratum est. ((Friedrich autem suspicabatur fieri potuisse, ut invocationis formula, quae litteris elongatis delineata est, manu Hilarii, marchionis notarii, scriberetur; sed haec opinio mea quidem sententia a vero plane abhorret.)) Unde scriba provenerit, nulla probabili coniectura deprehendi potest, cum eadem manus prorsus in nulla alia eiusdem temporis charta inveniatur. (Sed cave autographum a scriba destinatarii exaratum esse censeas!) — 207. d) ,c' littera ex,t' statim inter scribendum correcta est A.
1239 FEBR. 22. — MAII 1. NUM. 207, 208. 269 Porta apostolorum, Otto et Sigerus et Themo capellani regis, Csaztolaus de Sitauia, Gerozlaus de Hrusciz,d Gallus de Cowan, * Bohuzlaus camerarius regis, Borso filius suus, * Bohuzlaus filius Radim, Albertus iudex *, Chotebor de Copizt, Pribram, Hugo et Geros * de Waldenberc, * Zudimir, Swidegerus de Warta et alii quam plures, quorum 5 nomina non sunt scripta. Datum per manum Willehelmi, notarii regis, anno * Domini millesimo ducentesimo tricesimo nono, VIII kalendas marcii, duodecime indictionis. 10 15 Autographo appendebant e filis sericis coloris flavi et rubri duo sigilla, (quae iam deper- dita sunt. Tempore autem, quo Friedrich hanc chartam tractavit, appendebat etiam tum solummodo primum sigillum de cera rubri coloris confectum, quod erat) Kunegundis reginae et eadem forma expressum atque illud, cuius descriptionem iam apud chartam num. 1 (vid. superius pag. 1) dedimus. Circumscriptionis (defractae hae tantummodo litterae supererant): † SIGILLVO . KVNVVIDIS - DeH . GRACIA - BOHIIII RGGING. — Alterum (regis Venceslai) sigillum, quod Doehlerio teste e cera fusci coloris confectum erat, iam (illo tempore desiderabatur.) 208. Venceslaus I., rex Bohemiae, matre sua Constantia regina petente, monasterio in Tišnov ab ea condito villas prius acquisitas, quarum nomina recensentur, con- firmat, idemque cedit de omni iure, quod post matris obitum in possessionibus in 20 Ungaria ab ea comparatis habere possit. Pragae 1239 maii 1. 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. (uno folio exciso mutilum) praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 7u — 8r.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 354, num. 306 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 447, num. 967 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 11, num. 65 (reg.).) — (Imaginem phototypicam praebet S. Dušková, Listiny na trnavské statky královny Konstancie (Studie k českému diplomatáři, II), in: Historické štúdie SAV, an. II (1956), pag. 271, tab. 5.) 30 35 Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 33' signamus, exaratum est. ((Friedrich autem suspicabatur fieri potuisse, ut invocationis formula, quae litteris elongatis delineata est, manu Hilarii, marchionis notarii, scriberetur; sed haec opinio mea quidem sententia a vero plane abhorret.)) Unde scriba provenerit, nulla probabili coniectura deprehendi potest, cum eadem manus prorsus in nulla alia eiusdem temporis charta inveniatur. (Sed cave autographum a scriba destinatarii exaratum esse censeas!) — 207. d) ,c' littera ex,t' statim inter scribendum correcta est A.
Strana 270
270 NUM. 208. 1239 MAII 1. Chartae verba fere omnia e diplomate Venceslai regis eidem monasterio die 4. aprilis 1238 dato (vid. num. 180) deprompta sunt. Memoratu autem dignum est in villarum ad monasterium attinentium serie haec duo nomina esse omissa: �Byrdniz, Yglaua cum theloneo‘. Quod cur factum sit, alia Venceslai I. regis charta die 7. decembris a. 1240 data (vid. infra num. 260) illustratur; unde comperimus hasce duas villas reginam vo- luntarie resignavisse. Hic etiam causa novae chartae edendae conspicienda est; etenim in charta infra edita rex quasi damnum illud reparare volens, de omni ture cessit, quod in possessionibus a matre in Ungaria pecunia propria comparatis ea mortua devolutionis iure habere posset. — (S. Dušková, l. l. pag. 260 sqq. e contrario adfirmat hanc chartam esse profecto fals am et demum paulo post annum 1249 in monasterio ipso (quippe cuius 10 litterarum formae cisterciensem ductum manifeste prodant) ad illius iuris adminiculum confectam, quod monasterium in Tišnov ex cessione regia, quam Venceslaus I. charta die 13. decembris a. 1249 eidem monasterio concessa (vid. Reg. Boh. I, num. 1241) denuo publice declaravit, ad villas Selpice et Boleráz in Ungaria prope Tyrnaviam sitas sibi vindicabat, quarum autem alteram re vera illo tempore iam moniales ordinis s. Francisci 15 Tyrnaviae ex donatione Belae IV., regis Ungariae, qui eandem villam a Constantia re- gina (quam - incredibile dictu — sororem suam nominat) se emisse profitebatur, possidebant. Quae dominae doctae opinio, etiamsi eam argumentis haud parvi momenti fulcire ac sustinere conatur, mea quidem sententia vix probanda est, praesertim tamen duabus de causis: primo quia charta nostra sane vero genuinoque Venceslai regis sigillo 20 instructa est; secundo quia prorsus e contrario illa ipsa charta, cui Dušková in sua argu- mentatione valde innititur, i. e. charta Belae IV. regis die 11. maii a. 1240 monialibus Tyrnaviensibus data, qua eis proventus villae Boleráz donavit (conf. Szentpétery, Reg. regum Arpad. I, pag. 206, num. 679; imaginem phototypicam praebet Dušková, I. l. pag. 272, fig. 6), magnam suspicionem gravibus de causis movere videtur.) 5 25 à In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Wenzezlaus, miseracione divina quartus rex Boemorum,“ illustri domine dilectissime matri sue Constancie, regine regni eius- dem, in perpelltuum. Quanto divina providencia viros illustres, reges videlicet ac prin- cipes, in ecclesia dei constituit clariores, tanto nos ad promerenda premia claritatis eterne in dil ligendis ac dirigendis caritatis operibus secundum religionem fidei catholice devociores 30 convenit inveniri, et potissime in his, que ad opus Christo cotidie famulancium in pias caull- sas et bonos usus misericorditer convertuntur. Hinc est, quod universis Christi fidelibus, tam modernis quam posteris, scripti huius inspectionem et copiam habituris exhibicione presencium duximus declarandum, quoniam una cum fratre nostro Premizl, illustri marchio- ne Morauie, ad pias preces domine ac matris nostre Constancie," inclite regine Boemorum,“ 35 pro fundando monasterio monialium grisei ordinis in loco, qui Tusnowiz dicitur, Brvnnensis districtus, cum devocione ac benivolencia toto animo inclinati, tam laudabili intencioni favorabilem exhibuimus ac benignum hilari liberalitate consensum, id principaliter intuentes, quoniam pretaxata domina mater nostra, tam pro nostra progenitorumque nostrorum quam pro salute propria, sumptibus largissimis in ipsis claustralibus edificiis sine intermissione 40 208. a) ,Boem‘ A. — b) ,a‘ ex,n' eodem atramento corr. A.
270 NUM. 208. 1239 MAII 1. Chartae verba fere omnia e diplomate Venceslai regis eidem monasterio die 4. aprilis 1238 dato (vid. num. 180) deprompta sunt. Memoratu autem dignum est in villarum ad monasterium attinentium serie haec duo nomina esse omissa: �Byrdniz, Yglaua cum theloneo‘. Quod cur factum sit, alia Venceslai I. regis charta die 7. decembris a. 1240 data (vid. infra num. 260) illustratur; unde comperimus hasce duas villas reginam vo- luntarie resignavisse. Hic etiam causa novae chartae edendae conspicienda est; etenim in charta infra edita rex quasi damnum illud reparare volens, de omni ture cessit, quod in possessionibus a matre in Ungaria pecunia propria comparatis ea mortua devolutionis iure habere posset. — (S. Dušková, l. l. pag. 260 sqq. e contrario adfirmat hanc chartam esse profecto fals am et demum paulo post annum 1249 in monasterio ipso (quippe cuius 10 litterarum formae cisterciensem ductum manifeste prodant) ad illius iuris adminiculum confectam, quod monasterium in Tišnov ex cessione regia, quam Venceslaus I. charta die 13. decembris a. 1249 eidem monasterio concessa (vid. Reg. Boh. I, num. 1241) denuo publice declaravit, ad villas Selpice et Boleráz in Ungaria prope Tyrnaviam sitas sibi vindicabat, quarum autem alteram re vera illo tempore iam moniales ordinis s. Francisci 15 Tyrnaviae ex donatione Belae IV., regis Ungariae, qui eandem villam a Constantia re- gina (quam - incredibile dictu — sororem suam nominat) se emisse profitebatur, possidebant. Quae dominae doctae opinio, etiamsi eam argumentis haud parvi momenti fulcire ac sustinere conatur, mea quidem sententia vix probanda est, praesertim tamen duabus de causis: primo quia charta nostra sane vero genuinoque Venceslai regis sigillo 20 instructa est; secundo quia prorsus e contrario illa ipsa charta, cui Dušková in sua argu- mentatione valde innititur, i. e. charta Belae IV. regis die 11. maii a. 1240 monialibus Tyrnaviensibus data, qua eis proventus villae Boleráz donavit (conf. Szentpétery, Reg. regum Arpad. I, pag. 206, num. 679; imaginem phototypicam praebet Dušková, I. l. pag. 272, fig. 6), magnam suspicionem gravibus de causis movere videtur.) 5 25 à In nomine sancte et individue trinitatis amen. Nos Wenzezlaus, miseracione divina quartus rex Boemorum,“ illustri domine dilectissime matri sue Constancie, regine regni eius- dem, in perpelltuum. Quanto divina providencia viros illustres, reges videlicet ac prin- cipes, in ecclesia dei constituit clariores, tanto nos ad promerenda premia claritatis eterne in dil ligendis ac dirigendis caritatis operibus secundum religionem fidei catholice devociores 30 convenit inveniri, et potissime in his, que ad opus Christo cotidie famulancium in pias caull- sas et bonos usus misericorditer convertuntur. Hinc est, quod universis Christi fidelibus, tam modernis quam posteris, scripti huius inspectionem et copiam habituris exhibicione presencium duximus declarandum, quoniam una cum fratre nostro Premizl, illustri marchio- ne Morauie, ad pias preces domine ac matris nostre Constancie," inclite regine Boemorum,“ 35 pro fundando monasterio monialium grisei ordinis in loco, qui Tusnowiz dicitur, Brvnnensis districtus, cum devocione ac benivolencia toto animo inclinati, tam laudabili intencioni favorabilem exhibuimus ac benignum hilari liberalitate consensum, id principaliter intuentes, quoniam pretaxata domina mater nostra, tam pro nostra progenitorumque nostrorum quam pro salute propria, sumptibus largissimis in ipsis claustralibus edificiis sine intermissione 40 208. a) ,Boem‘ A. — b) ,a‘ ex,n' eodem atramento corr. A.
Strana 271
1239 MAII 1. NUM. 208. 271 laborat ad consummacionem operis inchoati. Quoniam vero semiplenum bonum videtur quod sine adiectione relinquitur, nos beneficiis regalibus crescere cupientes universa bona, sive in villis aut theloneis vel burgis forensibus et aliis quibuscumque, quocumque nomine censeantur, qualescumque reditus extiterint, seu predia per fratrem nostrum supramemo- 5 ratum vel alios quoscumque, cuiuscumque sint nominis, ad pretaxatum monasterium dona- cionis vel commutacionis seu vendicionis aut alterius cuiuslibet contractus titulo devoluta, ad honorem omnipotentis dei ac gloriosissime genitricis eius virginis Marie auctoritate regia predicto monasterio ac ibidem deo famulantibus in perpetuum confirmamus graciamque, quam eidem monasterio in confirmacione huiusmodi vel donacione alia qualicumque 10 fecimus, ratam tenere perpetuo sine revocacione vel diminucione promittimus. Nomina villarum sepefati monasterii sunt hec: Tusnowiz, ubi construitur ipsum claustrum, Lomniz, Kheniz, Draszow, Scachchowiz, Szelezne, Tyszow, Wemizliz, Luckow, Naluschan, 1 Wi- nanow,e Scheithe, Capeniz. Intelligendum est eciam hec omnia cum omnibus suis attinen- ciis, agris videlicet, pratis, pascuis, silvis, fluminibus, molendinis et aliis quibuscumque 15 cultis sive incultis confirmacionis predicte iure censeri. Preterea quoniam predilectam matrem nostram, quam tenerrime diligimus, volumus in omnibus honorantes exaudire, cedimus eciam ad peticionem ipsius de omni iure, quod possemus post mortem eius habere in bonis pecunia sua in Vngaria comparatis. Ut autem huius nostre confirmacionis liberalitas pia et felici recordacione perpetua et invio- 20 labilis perseveret, presentem paginam sigilli nostri karactere dignum duximus insigniri testium subscriptione adnexa, quorum nomina sunt in sequentibus subarrata: Bernardus Pragensis episcopus, Eppo prepositus, Tobias decanus, Hermannus prepositus Lvtomiricen- sis, Stephanus prepositus Szaszensis, Bohuslaus camerarius, Miztidru burgravius Pragensis, Albertus iudex, Rudolfus dapifer, *2 Zobezlaus dapifer regis, Zbratizlaus pincerna, Bohuz- 25 laus et Neulaz frater eius, Bohuzlaus filius Protiue.d Acta sunt hec anno incarna- cionis Domini millesimo ducentesimo tricesimo nono, indictione undecima.e3 Datum Prage per manus Wilhalmi, notarii nostri, kalendis maii. 30 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi rosei albi Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 208. c) ,a‘ ex,o' statim inter scribendum eodem atramento correcta est A. — d) (Reliquum lineae spatium, 20 mm continens, vacuum relictum est A.)— e) (Post vocem,undecima' in extrema linea sequitur spatium 16 mm continens vacuum relictum A.) 35 1) Hoc loco omittuntur ,Byrdniz, Yglaua cum theloneo‘. — 2) (Hoc loco nomen ,Neoztup burg ravius de Primda‘ omittitur.) — 3) (Indictionem notarius, charta num. 180 etiam hac in re nisus, perperam computavit, cum ad annum 1239 indictio XII pertineat.)
1239 MAII 1. NUM. 208. 271 laborat ad consummacionem operis inchoati. Quoniam vero semiplenum bonum videtur quod sine adiectione relinquitur, nos beneficiis regalibus crescere cupientes universa bona, sive in villis aut theloneis vel burgis forensibus et aliis quibuscumque, quocumque nomine censeantur, qualescumque reditus extiterint, seu predia per fratrem nostrum supramemo- 5 ratum vel alios quoscumque, cuiuscumque sint nominis, ad pretaxatum monasterium dona- cionis vel commutacionis seu vendicionis aut alterius cuiuslibet contractus titulo devoluta, ad honorem omnipotentis dei ac gloriosissime genitricis eius virginis Marie auctoritate regia predicto monasterio ac ibidem deo famulantibus in perpetuum confirmamus graciamque, quam eidem monasterio in confirmacione huiusmodi vel donacione alia qualicumque 10 fecimus, ratam tenere perpetuo sine revocacione vel diminucione promittimus. Nomina villarum sepefati monasterii sunt hec: Tusnowiz, ubi construitur ipsum claustrum, Lomniz, Kheniz, Draszow, Scachchowiz, Szelezne, Tyszow, Wemizliz, Luckow, Naluschan, 1 Wi- nanow,e Scheithe, Capeniz. Intelligendum est eciam hec omnia cum omnibus suis attinen- ciis, agris videlicet, pratis, pascuis, silvis, fluminibus, molendinis et aliis quibuscumque 15 cultis sive incultis confirmacionis predicte iure censeri. Preterea quoniam predilectam matrem nostram, quam tenerrime diligimus, volumus in omnibus honorantes exaudire, cedimus eciam ad peticionem ipsius de omni iure, quod possemus post mortem eius habere in bonis pecunia sua in Vngaria comparatis. Ut autem huius nostre confirmacionis liberalitas pia et felici recordacione perpetua et invio- 20 labilis perseveret, presentem paginam sigilli nostri karactere dignum duximus insigniri testium subscriptione adnexa, quorum nomina sunt in sequentibus subarrata: Bernardus Pragensis episcopus, Eppo prepositus, Tobias decanus, Hermannus prepositus Lvtomiricen- sis, Stephanus prepositus Szaszensis, Bohuslaus camerarius, Miztidru burgravius Pragensis, Albertus iudex, Rudolfus dapifer, *2 Zobezlaus dapifer regis, Zbratizlaus pincerna, Bohuz- 25 laus et Neulaz frater eius, Bohuzlaus filius Protiue.d Acta sunt hec anno incarna- cionis Domini millesimo ducentesimo tricesimo nono, indictione undecima.e3 Datum Prage per manus Wilhalmi, notarii nostri, kalendis maii. 30 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi rosei albi Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 208. c) ,a‘ ex,o' statim inter scribendum eodem atramento correcta est A. — d) (Reliquum lineae spatium, 20 mm continens, vacuum relictum est A.)— e) (Post vocem,undecima' in extrema linea sequitur spatium 16 mm continens vacuum relictum A.) 35 1) Hoc loco omittuntur ,Byrdniz, Yglaua cum theloneo‘. — 2) (Hoc loco nomen ,Neoztup burg ravius de Primda‘ omittitur.) — 3) (Indictionem notarius, charta num. 180 etiam hac in re nisus, perperam computavit, cum ad annum 1239 indictio XII pertineat.)
Strana 272
272 NUM. 209. 1239 MAII 12. 209. Venceslaus I., rex Bohemiae, abbati et conventui Kladrubensi in compensatio- nem magnorum sumptuum, quos ibidem fecit, et pro possessionibus monasterii ad bona regis adiunctis terras in villis Ostrov et Tisová donat. Apud Chotěšov 1239 maii 12. 5 (Autographum in membrana scriptum in Instituto Austriaco rerum inquirendarum Vindobonensi asservatur (A).)* — Apographa bina saec. XVII exstant in Libro privile- giorum monasterii in Kladruby, olim bibliothecae universitatis Pragensis, sign. II A 10, qui nunc in tabulario (publico generali (antea) ministerii rerum internarum) Pragae (sub sign. Coll. ms. 3471) asservatur, tom. I, fol. 710 —73r, num. 28, et tom. III, pag. 10 58 — 59. Erben, Reg. Boh. I, pag. 448, num. 968 (fragm.). — (Imaginem phototypicam praebet S. Dušková, „Confectum per manum“ v listinách Václava I., in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, fig. 4.) (Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 16‘ signavimus, exaratum est. 15 Quem quidem scribam unam eandemque personam esse cum Vilhelmo, regis notario, Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 126 et iterum, rem latius et difusius explicans, in Confectum per manum, pag. 42 optimo iure docuit.) — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse verbis eius cum chartis num. 195, 207 aliisque comparatis manifestissime apparet. ((Unum idemque sentit etiam Dušková, 20 l. l., pag. 43 sq.) * In nomine Domni“ amen. 1 Nos Uvencezlaus, dei gracia quartus rex Boe- morum,' claustro Clade] rubensi et omnibus degentibus ibidem in perpetuum. Cum sit principalis provilldencie gesta propria et statuta sufficienti cautione munire, ad repressionem tocius calumpnie et suorum successorum memoriam l et 25 maxime per litteram, que est baculus memorie, indicium veritatis et certitudinis argumentum, noscant igitur tam presentes quam futuri, quod nos wenerabili viro domino abbati Rehnerio totique conventui aput Claderub constituto propter sumptus copiosos, quos ibidem iugiter fecimus, ne in preiudicium anime nostre cederent, et conexionem bonorum prefati claustri ad nostra bona titulo iustoc ad 30 209. (*) (Quoniam hoc autographum et Friedrich et me latuit, uterque nostrum hanc char- tam apographis tantum nisus edere voluit. Solum postquam mihi viri docti J. Šebánek comi- tate exemplum illius imaginis phototypicae, quam seminario palaeographiae et rei diplo- maticae Brunnensi doctor Franciscus Hausmann in universitate Vindobonensi docens miserat, utendum traditum est, tum demum huius chartae editionem ad autographi verba 35 redigere et adornare potui.) a) (ita A.) — b) (,Boem‘ A.) - c) (scriba primum,titullo scripsit, sed statim inter scribendum in ,titullo iusto‘ eo modo correxit, ut in margine ante lineae initium syllabas ,lo‘ et ,ius‘ addiderit et litteram ,l' in syllaba,lo‘ primitus in lineae initio scripta in,t" mutaverit et una cum,s' syllabae ,ius‘ in nexum,st' univerit A.) 40
272 NUM. 209. 1239 MAII 12. 209. Venceslaus I., rex Bohemiae, abbati et conventui Kladrubensi in compensatio- nem magnorum sumptuum, quos ibidem fecit, et pro possessionibus monasterii ad bona regis adiunctis terras in villis Ostrov et Tisová donat. Apud Chotěšov 1239 maii 12. 5 (Autographum in membrana scriptum in Instituto Austriaco rerum inquirendarum Vindobonensi asservatur (A).)* — Apographa bina saec. XVII exstant in Libro privile- giorum monasterii in Kladruby, olim bibliothecae universitatis Pragensis, sign. II A 10, qui nunc in tabulario (publico generali (antea) ministerii rerum internarum) Pragae (sub sign. Coll. ms. 3471) asservatur, tom. I, fol. 710 —73r, num. 28, et tom. III, pag. 10 58 — 59. Erben, Reg. Boh. I, pag. 448, num. 968 (fragm.). — (Imaginem phototypicam praebet S. Dušková, „Confectum per manum“ v listinách Václava I., in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, fig. 4.) (Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 16‘ signavimus, exaratum est. 15 Quem quidem scribam unam eandemque personam esse cum Vilhelmo, regis notario, Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 126 et iterum, rem latius et difusius explicans, in Confectum per manum, pag. 42 optimo iure docuit.) — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse verbis eius cum chartis num. 195, 207 aliisque comparatis manifestissime apparet. ((Unum idemque sentit etiam Dušková, 20 l. l., pag. 43 sq.) * In nomine Domni“ amen. 1 Nos Uvencezlaus, dei gracia quartus rex Boe- morum,' claustro Clade] rubensi et omnibus degentibus ibidem in perpetuum. Cum sit principalis provilldencie gesta propria et statuta sufficienti cautione munire, ad repressionem tocius calumpnie et suorum successorum memoriam l et 25 maxime per litteram, que est baculus memorie, indicium veritatis et certitudinis argumentum, noscant igitur tam presentes quam futuri, quod nos wenerabili viro domino abbati Rehnerio totique conventui aput Claderub constituto propter sumptus copiosos, quos ibidem iugiter fecimus, ne in preiudicium anime nostre cederent, et conexionem bonorum prefati claustri ad nostra bona titulo iustoc ad 30 209. (*) (Quoniam hoc autographum et Friedrich et me latuit, uterque nostrum hanc char- tam apographis tantum nisus edere voluit. Solum postquam mihi viri docti J. Šebánek comi- tate exemplum illius imaginis phototypicae, quam seminario palaeographiae et rei diplo- maticae Brunnensi doctor Franciscus Hausmann in universitate Vindobonensi docens miserat, utendum traditum est, tum demum huius chartae editionem ad autographi verba 35 redigere et adornare potui.) a) (ita A.) — b) (,Boem‘ A.) - c) (scriba primum,titullo scripsit, sed statim inter scribendum in ,titullo iusto‘ eo modo correxit, ut in margine ante lineae initium syllabas ,lo‘ et ,ius‘ addiderit et litteram ,l' in syllaba,lo‘ primitus in lineae initio scripta in,t" mutaverit et una cum,s' syllabae ,ius‘ in nexum,st' univerit A.) 40
Strana 273
1239 MAII 12. — IUN. MED. NUM. 209, 210. 273 5 mensam nostram spectancia, ne nocumentum ei generarent, in reconpensationem sumptuum in villa Oztrow ducenta iugera, in villa Tyzowa ad duo aratra de terra contulimus iure perhenni possidenda. In cuius rei evidenciam et perpetuam pretaxate donationis firmitatem presens scriptum sigilli nostri karactere iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Albertus iudex nostre curie, Jarozlaus burchgravius de Lapide cum fratre suo Gallo, Noztup burchgravius de Primda, Zwoyse cum fratre suo Dilhomilo, Lupus de Zwecow cum duobus suis fratribus, Radozlaus cum fratre suo Bohuse, Brechizlaus filius Brechizlay, Paulik cum fratre suo Zdezlao, Mladota de Cowan cum duobus filiis Bohuse et Zbudone, Dirsizlaus, 10 Jura, Wecemilus de Wsserub,d Chuta de Cozolup, Hotheborius, Rinardus cum fratre suo Johanne, Andreas, Jaros filius Alberti de Zlyuen et alii quam plu- res. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducente- simo XXXVIIII, XII indictionis. Datum aput Hothesowic per manum notarii curie nostre Wilhalmi IIII idus maii. 15 (Sigilum, quod autographo e filis appensum erat, iam avulsum et deperditum est.) 210. (Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorium IX. papam certiorem facit Conradum, regem Romanorum, in conventu principum imperii apud Egram habito Henricum, lantgravium Thuringiae, et Henricum, marchionem Misniae, pecunia 20 pollicita in imperatoris partes traxisse; Venceslaum I., regem Bohemiae, et Ottonem, ducem Bavariae, hanc ob rem indutias cum ipso pactas sustulisse; regem Bohemiae cum principibus ad electionem novi Romanorum regis in festo b. Petri celebrandam profecturum esse; ducem Bavariae, qui Friderico, duci Austriae, auxilia ad Viennam obsidendam ferre decrevit, petere, ut papae legatus in Germaniam mittatur et lant- 25 gravius Thuringiae eiusque frater Conradus excommunicentur; Brunonem, praepo- situm Lubicensem, censere omnes principes imperii, solis lantgravio Thuringiae marchioneque Misniae exceptis, partium papae esse.) [1239 mense iunio medio.) 30 Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 39° — 390. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 5 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 448, num. 970. — Huillard-Bréholles, Hist. dipl. Frid. II, tom. V, I, 209. d) (hoc nomen ob maculam, qua membrana nunc foedata exstat, vix legi potest A; 35 supplevi apographis innisus.)
1239 MAII 12. — IUN. MED. NUM. 209, 210. 273 5 mensam nostram spectancia, ne nocumentum ei generarent, in reconpensationem sumptuum in villa Oztrow ducenta iugera, in villa Tyzowa ad duo aratra de terra contulimus iure perhenni possidenda. In cuius rei evidenciam et perpetuam pretaxate donationis firmitatem presens scriptum sigilli nostri karactere iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Albertus iudex nostre curie, Jarozlaus burchgravius de Lapide cum fratre suo Gallo, Noztup burchgravius de Primda, Zwoyse cum fratre suo Dilhomilo, Lupus de Zwecow cum duobus suis fratribus, Radozlaus cum fratre suo Bohuse, Brechizlaus filius Brechizlay, Paulik cum fratre suo Zdezlao, Mladota de Cowan cum duobus filiis Bohuse et Zbudone, Dirsizlaus, 10 Jura, Wecemilus de Wsserub,d Chuta de Cozolup, Hotheborius, Rinardus cum fratre suo Johanne, Andreas, Jaros filius Alberti de Zlyuen et alii quam plu- res. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducente- simo XXXVIIII, XII indictionis. Datum aput Hothesowic per manum notarii curie nostre Wilhalmi IIII idus maii. 15 (Sigilum, quod autographo e filis appensum erat, iam avulsum et deperditum est.) 210. (Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorium IX. papam certiorem facit Conradum, regem Romanorum, in conventu principum imperii apud Egram habito Henricum, lantgravium Thuringiae, et Henricum, marchionem Misniae, pecunia 20 pollicita in imperatoris partes traxisse; Venceslaum I., regem Bohemiae, et Ottonem, ducem Bavariae, hanc ob rem indutias cum ipso pactas sustulisse; regem Bohemiae cum principibus ad electionem novi Romanorum regis in festo b. Petri celebrandam profecturum esse; ducem Bavariae, qui Friderico, duci Austriae, auxilia ad Viennam obsidendam ferre decrevit, petere, ut papae legatus in Germaniam mittatur et lant- 25 gravius Thuringiae eiusque frater Conradus excommunicentur; Brunonem, praepo- situm Lubicensem, censere omnes principes imperii, solis lantgravio Thuringiae marchioneque Misniae exceptis, partium papae esse.) [1239 mense iunio medio.) 30 Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 39° — 390. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 5 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 448, num. 970. — Huillard-Bréholles, Hist. dipl. Frid. II, tom. V, I, 209. d) (hoc nomen ob maculam, qua membrana nunc foedata exstat, vix legi potest A; 35 supplevi apographis innisus.)
Strana 274
274 NUM. 210. 1239 IUN. MED. pag. 344. — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII), I, pag. 232, num. 536 (reg.). — Böhmer - Ficker - Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11228. — (Krabbo, Reg. d. Markgr. v. Brandenburg, pag. 114, num. 652 (reg.)). (Epistulae summarium apud Aventinum nota temporis omnino caret, sed eam mense iunio fere medio anni 1239 (quippe quo anno conventus principum imperii die 1. iunii 5 Egrae celebratus sit) scriptam esse ex eo patet, quod sub eius finem spes adfertur cogita- tam novi Romanorum regis electionem in praestituta die, i.e. 29. iunii, ad effectum adductum iri.) Gregorio papae scribit,1 quod kalendis iuniia Chunradus, rex Alemanniae, et archiepiscopus Mongontinuss cum mille militibus venissent Egram, laborantes 10 multum, ut principes imperii sibi possint placare pecunia pollicita; quibus rex Boemiae4 et“ dux Bauariaes usque Elenbogen occurrerunt quatuor' millibus mi- litum. Advenere marchiones Brandenburgenses,“ marchio Mysiae,' Raspos lant- gravius Thuryngiae.“ Post multa per mediatoresd Chunradus in suam sententiam traxit Thuryngume Misiumque, quos cum rex Boemiae et“ dux Bauariae a pro- 15 posito revocare non possent, Chunrado et suis multum indignati, solventes treu- gas, discessere. Magna discordia ab huiusmodi colloquio." Dux Austriael' illis die- bus ad obsidendam Viennam pro militibus laborat; petebat,' ut rex Boemiae ac dux Bauariae sibi auxilio venirent. Alia parte instabat festum sancti Petri,l1 ad quods tam rex Boemiae quam etiam dux Bauariae cum sociis principibus venire 20 debebant ad electionem novi regis. Cupientes utrumque negocium finire, decre- tum, ut dux Bauariae cum quatuorb millibus duci Austriae subveniret, rex Boe- miae cum societate principum et pleno mandato ducum Bauariae ad electionem faciendam ad indictum terminum properaret. Sperati in festo beati Petrill eligi 210. ") (,et‘ deest in cod.) — b) ,4° cod. - c) (,Thruyringiae‘ cod.) — d) (,medios' per- 25 peram cod.) - e) (,Thriryngum‘ cod.) — 1) ,ptebat‘ cod. - g) ,que' scribae incuria cod. 1) (videlicet Albertus, archidiaconus Pataviensis.) — 2) die I. iunii. — 3) Sifridus III. — 4) Venceslaus I. — 5) Otto II. — 6) Johannes et Otto. — 7) Henricus. — 8) (Henricus Raspe, postea, die 22. maii 1246, in Romanorum regem electus.) - 9) De conventu princi- pum Egrae celebrato Annales Erphordenses (Monum. Germ. SS. XVI, pag. 27), licet 30 perperam ad a. 1238, haec referunt: Hoc anno in die Palmarum [20. mart. 1239 ] dominus papa imperatorem [Fridericum II.] denuntiavit. Quapropter ab ipso imperatore circa kalendas iunii in Egra principum conventus procuratus est. Quo ipse imperator, manens in Longobardia, nuncios dirigens, illatam sibi a papa sententiam ipsis significavit. Principes autem, presente Cunrado rege, cautione iuratoria se imperatori obligantes, 35 papam ipsi reconciliare promiserunt. Huic tamen curie rex Boemie et marchio Brandenburgensis non interessentes, ipsi non sunt obligati. (Vid. Reg. imp. V, num. 4401".) — 10) Fridericus II. — 11) 29. iunii.
274 NUM. 210. 1239 IUN. MED. pag. 344. — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII), I, pag. 232, num. 536 (reg.). — Böhmer - Ficker - Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11228. — (Krabbo, Reg. d. Markgr. v. Brandenburg, pag. 114, num. 652 (reg.)). (Epistulae summarium apud Aventinum nota temporis omnino caret, sed eam mense iunio fere medio anni 1239 (quippe quo anno conventus principum imperii die 1. iunii 5 Egrae celebratus sit) scriptam esse ex eo patet, quod sub eius finem spes adfertur cogita- tam novi Romanorum regis electionem in praestituta die, i.e. 29. iunii, ad effectum adductum iri.) Gregorio papae scribit,1 quod kalendis iuniia Chunradus, rex Alemanniae, et archiepiscopus Mongontinuss cum mille militibus venissent Egram, laborantes 10 multum, ut principes imperii sibi possint placare pecunia pollicita; quibus rex Boemiae4 et“ dux Bauariaes usque Elenbogen occurrerunt quatuor' millibus mi- litum. Advenere marchiones Brandenburgenses,“ marchio Mysiae,' Raspos lant- gravius Thuryngiae.“ Post multa per mediatoresd Chunradus in suam sententiam traxit Thuryngume Misiumque, quos cum rex Boemiae et“ dux Bauariae a pro- 15 posito revocare non possent, Chunrado et suis multum indignati, solventes treu- gas, discessere. Magna discordia ab huiusmodi colloquio." Dux Austriael' illis die- bus ad obsidendam Viennam pro militibus laborat; petebat,' ut rex Boemiae ac dux Bauariae sibi auxilio venirent. Alia parte instabat festum sancti Petri,l1 ad quods tam rex Boemiae quam etiam dux Bauariae cum sociis principibus venire 20 debebant ad electionem novi regis. Cupientes utrumque negocium finire, decre- tum, ut dux Bauariae cum quatuorb millibus duci Austriae subveniret, rex Boe- miae cum societate principum et pleno mandato ducum Bauariae ad electionem faciendam ad indictum terminum properaret. Sperati in festo beati Petrill eligi 210. ") (,et‘ deest in cod.) — b) ,4° cod. - c) (,Thruyringiae‘ cod.) — d) (,medios' per- 25 peram cod.) - e) (,Thriryngum‘ cod.) — 1) ,ptebat‘ cod. - g) ,que' scribae incuria cod. 1) (videlicet Albertus, archidiaconus Pataviensis.) — 2) die I. iunii. — 3) Sifridus III. — 4) Venceslaus I. — 5) Otto II. — 6) Johannes et Otto. — 7) Henricus. — 8) (Henricus Raspe, postea, die 22. maii 1246, in Romanorum regem electus.) - 9) De conventu princi- pum Egrae celebrato Annales Erphordenses (Monum. Germ. SS. XVI, pag. 27), licet 30 perperam ad a. 1238, haec referunt: Hoc anno in die Palmarum [20. mart. 1239 ] dominus papa imperatorem [Fridericum II.] denuntiavit. Quapropter ab ipso imperatore circa kalendas iunii in Egra principum conventus procuratus est. Quo ipse imperator, manens in Longobardia, nuncios dirigens, illatam sibi a papa sententiam ipsis significavit. Principes autem, presente Cunrado rege, cautione iuratoria se imperatori obligantes, 35 papam ipsi reconciliare promiserunt. Huic tamen curie rex Boemie et marchio Brandenburgensis non interessentes, ipsi non sunt obligati. (Vid. Reg. imp. V, num. 4401".) — 10) Fridericus II. — 11) 29. iunii.
Strana 275
1239 IUN. MED. — IUN. 28. NUM. 210, 211. 275 circa Poloniam in loco Lubus in regem Romanorum regem Daciae iuniorem.12 ,Petit, ait,1 dominus meus duxis mitti legatum', consulit et Albertus. Petit dux, ut contra avunculos suos Rasponem Thuryngum et fratrem eius Ch.14 conversum" excommunicatio mittatur. Bruno, Lubicensis praepositus,15 diligens execu- 5 tor, ait omnes principes papae partium esse, praeter fatuos Thuryngum et My- sium. 211. Venceslaus I., rex Bohemiae, villam Semnice a Bohuslavo, summo camerario, monasterio in Osek se consentiente donatam esse attestatur. 10 Pragae 1239 iun. 28. 15 Apographum saec. XIV exstat in libro privilegiorum monasterii Osecensis, qui „Codex Damascus“ appellatur, cuius cod. ms. in tabulario eiusdem monasterii, (nunc in tabu- lario publico in Litoměřice) asservatur, fol. 7r — 7v (B).* Erben, Reg. Boh. I, pag. 449, num. 971 (fragm.). — Scheinpflug, Die Urkunden im Kloster-Archive zu Ossegg, in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. in Böhm. VIII (1870), pag. 36, num. 7 (reg.). 20 Chartae genere dicendi cum chartis num. 108, 124, 153, 175, 193, 195 aliisque collato, ipsam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste apparet. (Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 45, quae insuper certa coniectura auguratur fieri debuisse, ut autographum huius chartae, quod iam deperditum est, manu ipsius Vilhelmi notarii (quem unam eandemque personam esse cum scriba nota ,Venceslaus 16' in- signito recte cognovit) exararetur; quam sententiam eo praesertim fulcit, quod notarii nomen in ,datum per manus' formula eodem modo ,Wilhalmi', i. e. cum ,a‘ loco,e', scri- ptum est, qui in omnibus quinque chartis ab ipso exaratis (vid. num. 108, 146, 175, 209 25 210. h) ,et fratrem - conversum‘ in margine inferiori (pro deleto verbo ,Mysium', quod primitus in excerptorum contextu positum erat, eadem manu) scriptum est. — i) Quae sequun- tur, in fol. 39° margine superiore scripta sunt, sed ad hanc epistulam pertinere videntur. 30 12) Abel, filium Valdemari, regis Danorum, quem nominatim adfert Albericus in Monum. Germ. SS. XXIII, pag. 949. Sed V. Novotný, České dějiny I. 3, pag. 697 (not. 4) putat haec verba potius ad Ericum, eiusdem regis primogenitum, referenda esse. — 13) (i. e. Otto II., dux Bavariae.) — 14) Chunradum, (qui paulo ante, i. e. post mortem Hermanni de Salza ( † 1239 mart. 20) magister generalis Hospitalis s. Mariae Teutonicorum Hierosolymitani electus est.) — 15) Postea, annis 1245/47 — 1281, episcopus Olomucensis. 35 211. (*) Chartae verbis haec superscriptio colore rubro scripta anteponitur: �Privilegium domini regis Wencezlai super bona in Schemnitz collata sancte Marie in Ossek'.
1239 IUN. MED. — IUN. 28. NUM. 210, 211. 275 circa Poloniam in loco Lubus in regem Romanorum regem Daciae iuniorem.12 ,Petit, ait,1 dominus meus duxis mitti legatum', consulit et Albertus. Petit dux, ut contra avunculos suos Rasponem Thuryngum et fratrem eius Ch.14 conversum" excommunicatio mittatur. Bruno, Lubicensis praepositus,15 diligens execu- 5 tor, ait omnes principes papae partium esse, praeter fatuos Thuryngum et My- sium. 211. Venceslaus I., rex Bohemiae, villam Semnice a Bohuslavo, summo camerario, monasterio in Osek se consentiente donatam esse attestatur. 10 Pragae 1239 iun. 28. 15 Apographum saec. XIV exstat in libro privilegiorum monasterii Osecensis, qui „Codex Damascus“ appellatur, cuius cod. ms. in tabulario eiusdem monasterii, (nunc in tabu- lario publico in Litoměřice) asservatur, fol. 7r — 7v (B).* Erben, Reg. Boh. I, pag. 449, num. 971 (fragm.). — Scheinpflug, Die Urkunden im Kloster-Archive zu Ossegg, in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. in Böhm. VIII (1870), pag. 36, num. 7 (reg.). 20 Chartae genere dicendi cum chartis num. 108, 124, 153, 175, 193, 195 aliisque collato, ipsam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste apparet. (Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 45, quae insuper certa coniectura auguratur fieri debuisse, ut autographum huius chartae, quod iam deperditum est, manu ipsius Vilhelmi notarii (quem unam eandemque personam esse cum scriba nota ,Venceslaus 16' in- signito recte cognovit) exararetur; quam sententiam eo praesertim fulcit, quod notarii nomen in ,datum per manus' formula eodem modo ,Wilhalmi', i. e. cum ,a‘ loco,e', scri- ptum est, qui in omnibus quinque chartis ab ipso exaratis (vid. num. 108, 146, 175, 209 25 210. h) ,et fratrem - conversum‘ in margine inferiori (pro deleto verbo ,Mysium', quod primitus in excerptorum contextu positum erat, eadem manu) scriptum est. — i) Quae sequun- tur, in fol. 39° margine superiore scripta sunt, sed ad hanc epistulam pertinere videntur. 30 12) Abel, filium Valdemari, regis Danorum, quem nominatim adfert Albericus in Monum. Germ. SS. XXIII, pag. 949. Sed V. Novotný, České dějiny I. 3, pag. 697 (not. 4) putat haec verba potius ad Ericum, eiusdem regis primogenitum, referenda esse. — 13) (i. e. Otto II., dux Bavariae.) — 14) Chunradum, (qui paulo ante, i. e. post mortem Hermanni de Salza ( † 1239 mart. 20) magister generalis Hospitalis s. Mariae Teutonicorum Hierosolymitani electus est.) — 15) Postea, annis 1245/47 — 1281, episcopus Olomucensis. 35 211. (*) Chartae verbis haec superscriptio colore rubro scripta anteponitur: �Privilegium domini regis Wencezlai super bona in Schemnitz collata sancte Marie in Ossek'.
Strana 276
276 NUM. 211, 212. 1239 IUN. 28. — 29. et 240, nec non Reg. Boh. I, num. 1261) neque in ulla alia charta occurrit.) — (De aren- gae formula conferenda sunt ea, quae in nota introductoria chartae num. 175 commemo- ravimus.) In nomine Domini amen. Nos Wenzeslaus, dei gracia quartus rex Boemo- rum,“ claustro Ossek nominato et omnibus ibidem degentibus imperpetu- 5 um. Labilis est etas hominum, set vivit littera, qua vivente vivit et accio litterarum testimonio comprobata. Ad resecandum igitur tocius ambiguitatis scrupulum noscat tam presens hominum etas quam in Christo successura poste- ritas, quod nobilis vir Bohuzlaus, noster summus camerarius, ex benigno nostro consensu ob spem vite eterne et claritatis perpetue celestia terrenis preferendo, 10 claustro Ozzek circuitum in Schemnitz cum omnibus suis attinenciis, pratis, silvis, piscacionibus, venacionibus, aquis, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, iure perhenni contulit possidendum.aa In cuius rei evidenciam et perpetuam firmitatem pretaxate donacionis presens scriptum sigilli nostri karac- tere iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Jerozlaus buregravius de 15 Lapide, Hageno, Hothebor, Vitus de Belusicz,b item Witus de Radonic,e Vlricus de Zwesina, Lutenew de Trauscic,d Wolfhardus de Cubito, Coiata dee ibidem, Bohuzlaus dee Bohunowic, Nycolaus de Radonic, Wolzik de Brani, Pribizlaus de Kysch, Jenrich de Syhowe, Hrabise de Krizboriz," Wit de Scedri, Petrus de Krizwes,h Adam de Thuhoriz, Stephanus de Chachowitz,' Cunradus filius Patrich, 20 Mylozlaus de Prehorowe, Woizlaus de Zetheban, Vlricus de Cralowic, Pribek de Jabolon, Jenrich de Chiniz,' Wacelaw de Luc, Netmir de Colesow, Heinrich de Wiklic, Predbor de Lusic, Zlauibor de Radim, Troian de Wischeran,met alii quam Acta autem sunt hec anno dominice incarnacionis MCCXXXIX, plures. XIIn indiccione. Datum apud Pragam per manum notarii Wilhalmi IIII 25 kalendas iulii. 212. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Louka ius patronatus ecclesiae in villa sua Přimětice denuo donat atque confirmat. In castro Znoymensi 1239 iun. 29. 30 211. a) (,Boem' B.)—"a) ,possidendam' B.— b),Belu‘ B. — c),Rado' B. — d),Trans‘ (et sequitur deletum ,Wolha") B. — e) ,de‘ omittitur in B. —1) (,Bohunowie‘ B.) — g) ,Xboriz' B.— h) ,Xwes‘ B. — i) prior ,h‘ radendo in,i‘ correcta esse videtur B. — k) (altera ,o‘ eodem atramento superscripta est (Prehorwe) B.) — 1) ,Thiniz' B. — m) ita B; fortasse ,Wischezan" (i. e. Vysočany) corrigendum est. - n) (,XII“ B.) 35
276 NUM. 211, 212. 1239 IUN. 28. — 29. et 240, nec non Reg. Boh. I, num. 1261) neque in ulla alia charta occurrit.) — (De aren- gae formula conferenda sunt ea, quae in nota introductoria chartae num. 175 commemo- ravimus.) In nomine Domini amen. Nos Wenzeslaus, dei gracia quartus rex Boemo- rum,“ claustro Ossek nominato et omnibus ibidem degentibus imperpetu- 5 um. Labilis est etas hominum, set vivit littera, qua vivente vivit et accio litterarum testimonio comprobata. Ad resecandum igitur tocius ambiguitatis scrupulum noscat tam presens hominum etas quam in Christo successura poste- ritas, quod nobilis vir Bohuzlaus, noster summus camerarius, ex benigno nostro consensu ob spem vite eterne et claritatis perpetue celestia terrenis preferendo, 10 claustro Ozzek circuitum in Schemnitz cum omnibus suis attinenciis, pratis, silvis, piscacionibus, venacionibus, aquis, agris cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, iure perhenni contulit possidendum.aa In cuius rei evidenciam et perpetuam firmitatem pretaxate donacionis presens scriptum sigilli nostri karac- tere iussimus insigniri. Testes autem huius rei sunt hii: Jerozlaus buregravius de 15 Lapide, Hageno, Hothebor, Vitus de Belusicz,b item Witus de Radonic,e Vlricus de Zwesina, Lutenew de Trauscic,d Wolfhardus de Cubito, Coiata dee ibidem, Bohuzlaus dee Bohunowic, Nycolaus de Radonic, Wolzik de Brani, Pribizlaus de Kysch, Jenrich de Syhowe, Hrabise de Krizboriz," Wit de Scedri, Petrus de Krizwes,h Adam de Thuhoriz, Stephanus de Chachowitz,' Cunradus filius Patrich, 20 Mylozlaus de Prehorowe, Woizlaus de Zetheban, Vlricus de Cralowic, Pribek de Jabolon, Jenrich de Chiniz,' Wacelaw de Luc, Netmir de Colesow, Heinrich de Wiklic, Predbor de Lusic, Zlauibor de Radim, Troian de Wischeran,met alii quam Acta autem sunt hec anno dominice incarnacionis MCCXXXIX, plures. XIIn indiccione. Datum apud Pragam per manum notarii Wilhalmi IIII 25 kalendas iulii. 212. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Louka ius patronatus ecclesiae in villa sua Přimětice denuo donat atque confirmat. In castro Znoymensi 1239 iun. 29. 30 211. a) (,Boem' B.)—"a) ,possidendam' B.— b),Belu‘ B. — c),Rado' B. — d),Trans‘ (et sequitur deletum ,Wolha") B. — e) ,de‘ omittitur in B. —1) (,Bohunowie‘ B.) — g) ,Xboriz' B.— h) ,Xwes‘ B. — i) prior ,h‘ radendo in,i‘ correcta esse videtur B. — k) (altera ,o‘ eodem atramento superscripta est (Prehorwe) B.) — 1) ,Thiniz' B. — m) ita B; fortasse ,Wischezan" (i. e. Vysočany) corrigendum est. - n) (,XII“ B.) 35
Strana 277
1239 IUN. 29. NUM. 212. 277 5 Autographum in membrana, scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. X V exstat in cod. ms. „Matrica Lu- censis“ inscripto, qui in eodem tabulario (inter Cerronianos II, 253) asservatur, fol. 18° — 19r, num. VII. *) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 356, num. 307 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 449, num. 972 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 66 (reg.). — Imaginem phototypicam maioris huius chartae partis praebet J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. 14.) 15 20 25 30 Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 7' signavimus, exaratum est, cuius manu etiam charta num. 26 scripta est. ((Šebánek, Listiny přímětické, pag. 92 senten- tiam satis probabilem aperit chartam apud destinatarium exaratam esse, cum manus scribae ductum praemonstratensem ostendat, qui etiam in nonnullis chartis, quas mona- steria in Doksany et Litomyšl illis temporibus acceperunt, deprehendi potest.) — Etiam chartae dictator una eademque persona cum illo esse videtur, qui chartam num. 26 verbis contexuit. In charta conscribenda dictator charta Přemysli marchionis die 2. aprilis 1233 data (vid. num. 38) nisus est, e qua nonnulla totidem verbis exscripsit. ((Šebánek l. l. chartam in ipso monasterio verbis contextam esse pro certo habet; id solum in contro- versia relinquit, utrum eius dictator charta Přemysli marchionis die 2. aprilis 1233 data (vid. num. 38) an illa, quam idem marchio die 12. iulii 1234 ipsi monasterio concessit (vid. num. 74), nisus sit. Sed ex omnibus aliis chartis, quae ad ius patronatus ecclesiae in villa Přimětice pertinent, minute explicatis colligere vult (l.l. pag. 94) hanc chartam non eo tempore, quod in ea adfertur, sed aliquanto posterius, veri similiter solum post mortem Přemysli marchionis (quamvis in ea tum etiam vivus commemoretur), i.e. post diem 16. octobris 1239, si non prorsus demum post diem 2. iulii 1241, quo die Gregorius IX. papa monasterio Lucensi ius patronatus ecclesiarum in Přimětice et in Prosiměřice ipsi a rege Bohemiae concessum confirmavit (vid. CDMor. III, num. 2 = Reg. Boh. I, num. 1051), datam esse. Quae viri docti sententia vix probanda et accipienda mihi videtur. Attamen notandum est, quod ne Šebánek quidem hanc chartam plane spuriam esse censet: concedit equidem fieri potuisse, ut charta, quamvis demum postea et in mona- sterio ipso verbis, ut res postulabat, contexta sit et etiam ibidem ingrossata, tamen cum voluntate et scientia regis ederetur, qui appensione sui sigilli (quod enim procul omni dubio verum et genuinum est) auctoritatem et fidem chartae praestitit.) 10 * In nomine sancte et individue trinitatis. i Uenzezlaus, dei gratia quartus rex Boemorum, universis Christi fidelibus tam moderni quam futuri temporis Cum inter cetera virtutum insignia 35 presentem litte ram inspecturis salutem. quadam excellentia speciali reluceant opera caritatis, ipsis primum debet intendere religio christiana, per que il multitudo gratiarum feliciter adaugetur ac post exilium huius mundi peregrinantibus celestis regni patria salubriter aperitur. Notum itaque sit omnibus tam presentis quam i futuri temporis Christi fidelibus, quod nos 40 212. (*) (Apographo haec superscriptio anteponitur: ,Confirmacio regis Wenceslay super ecclesia Przemeticz‘.)
1239 IUN. 29. NUM. 212. 277 5 Autographum in membrana, scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. X V exstat in cod. ms. „Matrica Lu- censis“ inscripto, qui in eodem tabulario (inter Cerronianos II, 253) asservatur, fol. 18° — 19r, num. VII. *) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 356, num. 307 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 449, num. 972 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 66 (reg.). — Imaginem phototypicam maioris huius chartae partis praebet J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. 14.) 15 20 25 30 Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 7' signavimus, exaratum est, cuius manu etiam charta num. 26 scripta est. ((Šebánek, Listiny přímětické, pag. 92 senten- tiam satis probabilem aperit chartam apud destinatarium exaratam esse, cum manus scribae ductum praemonstratensem ostendat, qui etiam in nonnullis chartis, quas mona- steria in Doksany et Litomyšl illis temporibus acceperunt, deprehendi potest.) — Etiam chartae dictator una eademque persona cum illo esse videtur, qui chartam num. 26 verbis contexuit. In charta conscribenda dictator charta Přemysli marchionis die 2. aprilis 1233 data (vid. num. 38) nisus est, e qua nonnulla totidem verbis exscripsit. ((Šebánek l. l. chartam in ipso monasterio verbis contextam esse pro certo habet; id solum in contro- versia relinquit, utrum eius dictator charta Přemysli marchionis die 2. aprilis 1233 data (vid. num. 38) an illa, quam idem marchio die 12. iulii 1234 ipsi monasterio concessit (vid. num. 74), nisus sit. Sed ex omnibus aliis chartis, quae ad ius patronatus ecclesiae in villa Přimětice pertinent, minute explicatis colligere vult (l.l. pag. 94) hanc chartam non eo tempore, quod in ea adfertur, sed aliquanto posterius, veri similiter solum post mortem Přemysli marchionis (quamvis in ea tum etiam vivus commemoretur), i.e. post diem 16. octobris 1239, si non prorsus demum post diem 2. iulii 1241, quo die Gregorius IX. papa monasterio Lucensi ius patronatus ecclesiarum in Přimětice et in Prosiměřice ipsi a rege Bohemiae concessum confirmavit (vid. CDMor. III, num. 2 = Reg. Boh. I, num. 1051), datam esse. Quae viri docti sententia vix probanda et accipienda mihi videtur. Attamen notandum est, quod ne Šebánek quidem hanc chartam plane spuriam esse censet: concedit equidem fieri potuisse, ut charta, quamvis demum postea et in mona- sterio ipso verbis, ut res postulabat, contexta sit et etiam ibidem ingrossata, tamen cum voluntate et scientia regis ederetur, qui appensione sui sigilli (quod enim procul omni dubio verum et genuinum est) auctoritatem et fidem chartae praestitit.) 10 * In nomine sancte et individue trinitatis. i Uenzezlaus, dei gratia quartus rex Boemorum, universis Christi fidelibus tam moderni quam futuri temporis Cum inter cetera virtutum insignia 35 presentem litte ram inspecturis salutem. quadam excellentia speciali reluceant opera caritatis, ipsis primum debet intendere religio christiana, per que il multitudo gratiarum feliciter adaugetur ac post exilium huius mundi peregrinantibus celestis regni patria salubriter aperitur. Notum itaque sit omnibus tam presentis quam i futuri temporis Christi fidelibus, quod nos 40 212. (*) (Apographo haec superscriptio anteponitur: ,Confirmacio regis Wenceslay super ecclesia Przemeticz‘.)
Strana 278
278 NUM. 212. 1239 IUN. 29. Wenzezlaus, dei gratia rex Boemorum, considerato et inspecto diligentius grava- mine ac incommodo Lucensis ecclesie, que a primis suis fundamentis a nostris est progenitoribus fideliter erecta et sollicite promota, pro remedio anime nostre parentumque nostrorum regia liberalitate ac munificentia donamus ius patronatus ecclesie de villa nostra, que Primetiz vulgariter nuncupatur, iam dicte ecclesie 5 Lucensi. Insuper et confirmamus eidem auctoritate regia ius patronatus eiusdem ecclesie Primetiz, quod de collatione recolende memorie patrui nostri Wladizlail et fratris nostri Premilz,2 marchionum Morauie, cum omnibus suis appenditiis huc usque pacifice possedit et quiete, quatinus subsidio a nobis inpenso tam hilariter quam libenter prenominata possit ecclesia liberius sub gravamine respi- 10 rare et fratres ibidem Domino militantes uberius sustentari. Ut autem hec nostra donatio et confirmatio, quam affectuose ac devote in pios usus et iustas causas duximus convertendam, rata et inviolata perpetuo tempore perseveret, ad evitandum et resecandum totius ambiguitatis plantarium obviandumque malitie seu ignoran- tie hominum presentem nostre donationis et confirmationis paginam sigilli nostri 15 munimine fecimus insigniri, subscriptione nichilominus testium adhibita, quorum nomina in sequentibus fideliter sunt asscripta: magister Phylippus domini pape legatus, magister Herimannus minister fratrum minorum in Znoyem, Premilz cappellanus sancte Katerine, Otto cappellanus regis, Helyas cappellanus mar- chionis Morauie, Cunradus scriba Brvnnensis, magister Hylarius, Bozcho castel- 20 lanus Znohemensis," Ruto camerarius Znohemensis“ et Betowensis, Wirso," Prostey, Lupus, Wilhelmus Pincerna castellanus in Wreyn et frater eius Wolframus, Branizlaus, Heynricus filius Pribramy, Hostoy, Sthephanus Vngarus, Sthephanus iuvenis de Metlowe, Heynricus filius Pavli, Wocko de Benesowe, Nachrade et alii quam plures. Acta sunt autem in castro hece Znoyem in 25 die beatorum apostolorum Petri et Pauli anno Domini MCCXXXIX, indictione Datum per manus magistri Wilhelmi, XII, epacta XIIII, concurrente V. regis Boemorum pronotarii.d Autographo appendet e filis sericis violaceis et flavis Venceslai I. regis sigillum e cera rubida confectum, optime servatum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod 30 apud chartam num. 15 describitur. 212. a) ,Znoh A. — b) ,i‘ eodem atramento superscripta est A. - c) ita (pro ,hec in castro‘) A. - d) ita (loco ,protonotarii") scribae incuria A. 1) Conf. chartam Roberti, episcopi Olomucensis, a. 1220 datam, in CDBoh. II, pag. 191, num. 206. — 2) Chartam Přemysli marchionis datam die 2. aprilis a. 1233 vid. supra, 35 pag. 36, num 38.
278 NUM. 212. 1239 IUN. 29. Wenzezlaus, dei gratia rex Boemorum, considerato et inspecto diligentius grava- mine ac incommodo Lucensis ecclesie, que a primis suis fundamentis a nostris est progenitoribus fideliter erecta et sollicite promota, pro remedio anime nostre parentumque nostrorum regia liberalitate ac munificentia donamus ius patronatus ecclesie de villa nostra, que Primetiz vulgariter nuncupatur, iam dicte ecclesie 5 Lucensi. Insuper et confirmamus eidem auctoritate regia ius patronatus eiusdem ecclesie Primetiz, quod de collatione recolende memorie patrui nostri Wladizlail et fratris nostri Premilz,2 marchionum Morauie, cum omnibus suis appenditiis huc usque pacifice possedit et quiete, quatinus subsidio a nobis inpenso tam hilariter quam libenter prenominata possit ecclesia liberius sub gravamine respi- 10 rare et fratres ibidem Domino militantes uberius sustentari. Ut autem hec nostra donatio et confirmatio, quam affectuose ac devote in pios usus et iustas causas duximus convertendam, rata et inviolata perpetuo tempore perseveret, ad evitandum et resecandum totius ambiguitatis plantarium obviandumque malitie seu ignoran- tie hominum presentem nostre donationis et confirmationis paginam sigilli nostri 15 munimine fecimus insigniri, subscriptione nichilominus testium adhibita, quorum nomina in sequentibus fideliter sunt asscripta: magister Phylippus domini pape legatus, magister Herimannus minister fratrum minorum in Znoyem, Premilz cappellanus sancte Katerine, Otto cappellanus regis, Helyas cappellanus mar- chionis Morauie, Cunradus scriba Brvnnensis, magister Hylarius, Bozcho castel- 20 lanus Znohemensis," Ruto camerarius Znohemensis“ et Betowensis, Wirso," Prostey, Lupus, Wilhelmus Pincerna castellanus in Wreyn et frater eius Wolframus, Branizlaus, Heynricus filius Pribramy, Hostoy, Sthephanus Vngarus, Sthephanus iuvenis de Metlowe, Heynricus filius Pavli, Wocko de Benesowe, Nachrade et alii quam plures. Acta sunt autem in castro hece Znoyem in 25 die beatorum apostolorum Petri et Pauli anno Domini MCCXXXIX, indictione Datum per manus magistri Wilhelmi, XII, epacta XIIII, concurrente V. regis Boemorum pronotarii.d Autographo appendet e filis sericis violaceis et flavis Venceslai I. regis sigillum e cera rubida confectum, optime servatum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod 30 apud chartam num. 15 describitur. 212. a) ,Znoh A. — b) ,i‘ eodem atramento superscripta est A. - c) ita (pro ,hec in castro‘) A. - d) ita (loco ,protonotarii") scribae incuria A. 1) Conf. chartam Roberti, episcopi Olomucensis, a. 1220 datam, in CDBoh. II, pag. 191, num. 206. — 2) Chartam Přemysli marchionis datam die 2. aprilis a. 1233 vid. supra, 35 pag. 36, num 38.
Strana 279
1239 AUG. 25. NUM. 213. 279 213. Robertus, episcopus Olomucensis, petente domina Margaretha [de Miroslav], monasterio in Oslavany ius patronatus ecclesiae s. Petri in Miroslav et decimas villa- rum Vlči keř et Podolice confirmat. 5 In Zábrdovice 1239 aug. 25. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). 15 20 25 30 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 357, num. 308. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 974 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 67 (reg.). — Imaginem pho- totypicam (paululum mutilam) praebet J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. I1.) Autographum exaravit scriba, quem nota (,Robertus 14' signavimus. Qui quidem scriba e notariorum episcopi numero sine dubio erat; vid. notam introductoriam chartae num. 192. (Friedrich sane erravisse videtur, cum chartam manu quadam ignota, quam nota „Robertus 15' insignivit, scriptam esse putaret.)) — (Charta magna ex parte iisdem verbis contexta est atque charta Roberti episcopi die 26. augusti a. 1234 eidem monasterio data (vid. supra num. 78). Friedrich in suo apparatu pro certo habuit dictatorem huius chartae chartam num. 78 exemplum sibi delegisse, sed hac in re in manifesto errore versatus est. Etenim charta num. 78 procul dubio spuria est et demum viginti et amplius annis post in monasterio ipso confecta, cum eadem manu (ut S. Dušková, Listiny rudíkovské, in: Čas. Mat. mor. 68, 1948, pag. 256 not. 41 recte docuit) exarata sit atque charta, quam Hermannus, plebanus Znoymensis, die 29. novembris a. 1262 eidem mo- nasterio in Oslavany dedit (vid. CDMor. XV, num. 11). Insuper charta num. 78 Roberti episcopi sigillo munita est, quod mea quidem sententia profecto spurium est (etiamsi J. Šebánek, Listiny přímětické, pag. 99 not. 121 idem sigillum, licet ex alia forma provectum, tamen genuinum esse adfirmet). Quae cum ita sint, dubitari nequit, quin verba chartae num. 78 prorsus e contrario deprompta sint ex charta nostra, quae sane primaria est. Eius verba ab eodem notario contexta esse videntur, qui etiam chartam Ro- berti episcopi monasterio in Louka die 20. iunii 1238 datam (vid. supra num. 192) nec non et illam, quam monasterium in Tišnov anno 1239 accepit (vid. infra num. 215), dictavit. (De hoc dictatore conf. etiam ea, quae Sebánek I.I. pag. 90 —91 docte exposuit.) Quamquam igitur haec charta, ut supra dixi, sine ulla dubitatione primaria est, tamen ut manifeste pateat, quem ad modum charta num. 78 ex ipsa pendeat, ea verba omnia, quae in utraque charta ad verbum occurrunt, minoribus characteribus imprimenda esse curavi.) 10 35 R.,1 dei gracia Olomucensis episcopus, universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem | in Domino. Noverit universitas vestra, quod accedens ad nos nobilis matrona domina ! Margareta cum liberis filii sui, scilicet domini Harth- 213. 1) Robertus.
1239 AUG. 25. NUM. 213. 279 213. Robertus, episcopus Olomucensis, petente domina Margaretha [de Miroslav], monasterio in Oslavany ius patronatus ecclesiae s. Petri in Miroslav et decimas villa- rum Vlči keř et Podolice confirmat. 5 In Zábrdovice 1239 aug. 25. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). 15 20 25 30 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 357, num. 308. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 974 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 67 (reg.). — Imaginem pho- totypicam (paululum mutilam) praebet J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, fig. I1.) Autographum exaravit scriba, quem nota (,Robertus 14' signavimus. Qui quidem scriba e notariorum episcopi numero sine dubio erat; vid. notam introductoriam chartae num. 192. (Friedrich sane erravisse videtur, cum chartam manu quadam ignota, quam nota „Robertus 15' insignivit, scriptam esse putaret.)) — (Charta magna ex parte iisdem verbis contexta est atque charta Roberti episcopi die 26. augusti a. 1234 eidem monasterio data (vid. supra num. 78). Friedrich in suo apparatu pro certo habuit dictatorem huius chartae chartam num. 78 exemplum sibi delegisse, sed hac in re in manifesto errore versatus est. Etenim charta num. 78 procul dubio spuria est et demum viginti et amplius annis post in monasterio ipso confecta, cum eadem manu (ut S. Dušková, Listiny rudíkovské, in: Čas. Mat. mor. 68, 1948, pag. 256 not. 41 recte docuit) exarata sit atque charta, quam Hermannus, plebanus Znoymensis, die 29. novembris a. 1262 eidem mo- nasterio in Oslavany dedit (vid. CDMor. XV, num. 11). Insuper charta num. 78 Roberti episcopi sigillo munita est, quod mea quidem sententia profecto spurium est (etiamsi J. Šebánek, Listiny přímětické, pag. 99 not. 121 idem sigillum, licet ex alia forma provectum, tamen genuinum esse adfirmet). Quae cum ita sint, dubitari nequit, quin verba chartae num. 78 prorsus e contrario deprompta sint ex charta nostra, quae sane primaria est. Eius verba ab eodem notario contexta esse videntur, qui etiam chartam Ro- berti episcopi monasterio in Louka die 20. iunii 1238 datam (vid. supra num. 192) nec non et illam, quam monasterium in Tišnov anno 1239 accepit (vid. infra num. 215), dictavit. (De hoc dictatore conf. etiam ea, quae Sebánek I.I. pag. 90 —91 docte exposuit.) Quamquam igitur haec charta, ut supra dixi, sine ulla dubitatione primaria est, tamen ut manifeste pateat, quem ad modum charta num. 78 ex ipsa pendeat, ea verba omnia, quae in utraque charta ad verbum occurrunt, minoribus characteribus imprimenda esse curavi.) 10 35 R.,1 dei gracia Olomucensis episcopus, universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem | in Domino. Noverit universitas vestra, quod accedens ad nos nobilis matrona domina ! Margareta cum liberis filii sui, scilicet domini Harth- 213. 1) Robertus.
Strana 280
280 NUM. 213, 214. 1239 AUG. 25. — ANTE OCT. 16. lebi, Tomasio videlicet, Echardo et Arthlebo, suplicavit nobis humiliter et devote, quatinus monasterio de Oslaa confirmaremus ius patronatus in ecclesia sancti Petri in Myroslau2 et eidem monasterio spiritualia cum omni iure de predicta ecclesia" concederemus. Quod pro devocione et oracionibus dominarum de Osslaa libenter fecimus, decimas duarum villarum, Wolchers et Podolice, plenarias supra nominato monasterio similiter confirmantes. Omnes autem, qui hanc nostram confirmacionem seu ipsam ecclesiam aut eius dotem vel ministros ausu temerario invaserint, excom- municamus et dampnamus, ipsos tradentes Sathane in interitum, nisi redierint ad penitenciam et debitam satisfactionem. Datum in Zabyrdouice VIII kalen- das septembris,' pontificatus nostri anno XXX nono. 5 10 Autographo appendet e scidula membrance Roberti episcopi sigillum e cera communi confectum valde laesum, quod eadem forma excussum est atque illud, quod iam in CDBoh. II apud num. 78 describitur. 214. Přemysl, marchio Moraviae, nobili Victori, filio domini Blud, ob fidelia eius 15 servitia possessiones, quae nominatim recensentur, hereditarie donat, Venceslao, rege Bohemiae, consentiente (et confirmante.) In castro Pragensi 1239 [ante oct. 16]. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brun- nae asservatur (A). 20 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 360, num. 310 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 975 (fragm.). — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 228, num. 526 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 69 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Přemysl 4‘ signavimus, exaratum est, cuius manu etiam eiusdem marchionis chartarum num. 88, 89, 106 et 141 autographa scripta 25 sunt. — (Chartam procul dubio ab eodem scriba, qui una eademque persona est cum illo scriba et notario, quem in diplomatibus Přemysli Otakari I. regis nota ,Otakarus 5' in- signivimus, etiam verbis contextam esse concesseris, si dicendi genus et stili proprietates huius chartae cum aliis chartis, quas notarius ,Otakarus 5° dictavit, diligenter compara- veris. (Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Naše listiny doby přemyslovské pro nižší 30 213. ") ,ecclesia' eadem manu eodemque atramento superscriptum est A. — b) (,b‘ ex „h' eadem manu statim inter scribendum correcta est A.) 2) (Notandum est, quod charta donationis iuris patronatus ecclesiae in Miroslav anno demum 1243 (et non 1244, ut Boczek, Cod. dipl. Mor. III, pag. 47, num. 61 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 526, num. 1108 perperam adferunt) data est — conf. S. Dušková, Kri- 35 tický komentář k mor. diplomatáři III, pag. 43 sq.)
280 NUM. 213, 214. 1239 AUG. 25. — ANTE OCT. 16. lebi, Tomasio videlicet, Echardo et Arthlebo, suplicavit nobis humiliter et devote, quatinus monasterio de Oslaa confirmaremus ius patronatus in ecclesia sancti Petri in Myroslau2 et eidem monasterio spiritualia cum omni iure de predicta ecclesia" concederemus. Quod pro devocione et oracionibus dominarum de Osslaa libenter fecimus, decimas duarum villarum, Wolchers et Podolice, plenarias supra nominato monasterio similiter confirmantes. Omnes autem, qui hanc nostram confirmacionem seu ipsam ecclesiam aut eius dotem vel ministros ausu temerario invaserint, excom- municamus et dampnamus, ipsos tradentes Sathane in interitum, nisi redierint ad penitenciam et debitam satisfactionem. Datum in Zabyrdouice VIII kalen- das septembris,' pontificatus nostri anno XXX nono. 5 10 Autographo appendet e scidula membrance Roberti episcopi sigillum e cera communi confectum valde laesum, quod eadem forma excussum est atque illud, quod iam in CDBoh. II apud num. 78 describitur. 214. Přemysl, marchio Moraviae, nobili Victori, filio domini Blud, ob fidelia eius 15 servitia possessiones, quae nominatim recensentur, hereditarie donat, Venceslao, rege Bohemiae, consentiente (et confirmante.) In castro Pragensi 1239 [ante oct. 16]. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brun- nae asservatur (A). 20 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 360, num. 310 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 975 (fragm.). — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 228, num. 526 (reg.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 69 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Přemysl 4‘ signavimus, exaratum est, cuius manu etiam eiusdem marchionis chartarum num. 88, 89, 106 et 141 autographa scripta 25 sunt. — (Chartam procul dubio ab eodem scriba, qui una eademque persona est cum illo scriba et notario, quem in diplomatibus Přemysli Otakari I. regis nota ,Otakarus 5' in- signivimus, etiam verbis contextam esse concesseris, si dicendi genus et stili proprietates huius chartae cum aliis chartis, quas notarius ,Otakarus 5° dictavit, diligenter compara- veris. (Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Naše listiny doby přemyslovské pro nižší 30 213. ") ,ecclesia' eadem manu eodemque atramento superscriptum est A. — b) (,b‘ ex „h' eadem manu statim inter scribendum correcta est A.) 2) (Notandum est, quod charta donationis iuris patronatus ecclesiae in Miroslav anno demum 1243 (et non 1244, ut Boczek, Cod. dipl. Mor. III, pag. 47, num. 61 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 526, num. 1108 perperam adferunt) data est — conf. S. Dušková, Kri- 35 tický komentář k mor. diplomatáři III, pag. 43 sq.)
Strana 281
1239 ANTE OCT. 16. NUM. 214. 281 5 světské feudály a otázka šlechtických archivů, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, pag. 62. — Quapropter sane per merum mendum accidit, si Friedrich in suo apparatu hanc chartam a Vilhelmo, regis notario (quippe qui in ,datum per manus' formula adferatur), dictatam esse conicit.)) — In nota temporis dies non est expressus, sed chartam ante diem 16. octobris datam esse ex eo cognosci potest, quod hoc die Přemysl marchio mortuus est. Cum principum In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. nomen venustent honor et gloria, et laudum condiatur preconiis, quociens suorum invigilant !l profectibus nobilium ampliori studio dare operam, iusticie consulit 10 equitas, ut quicquid ab eis sollempniter agitur in largiendis retributionibus pro fideli ipsorum servicio, perhennetur Il scripture memoria et testium confirmatione, per oblivionem ne labatur vel evanescat, roboretur. Noverint itaque presentes et sciant futuri,“ quod ego Premizl, dei gracia marchio I Morauie, viro nobili Victori, filio Bludonis, ob fidei sue meritum et servicii devotionem in villa Huzow contuli 15 terras quatuor, spectantes ad castrum Olomucense, quas pater noster pie memorie Ottacarus, rex Boemorum, sibi contulerat, dum adhuc viveret, adiciens ei supra hoc datum terras duas gradicenses et duas venatorum iure possidendas heredita- rio. In villa vero Towyr dicta superaddidi tres terras eidem ad castrum Olomu- cense spectantes et alias tres ad Gradech pertinentes et ad mensam domine duas 20 terras respectum habentes de voluntate mera domine marchionisse.1 In villa au- tem Semitessich nomine unam terram spectantem ad castrum Olomucense et aliam venatorum terram, adiciendo simul alteram terram venatorum in villa Bu- kouane, prefato nobili contuli perpetuo possidenda in hereditatem et suis posteris. Insuper, quia necessitati compassus mee obtulit michi duos dextrarios XXX 25 valentes marcas, pro ipsius tali dono recompensando, magis autem pro fideli- tatis sue obsequio, supra predictam omnium collationem contuli quandam villam Lazi nuncupatam in ius hereditarium sibi et se sequentibus posteris suis. Set quoniam hec omnia, que de benivolentia principum et gratia largitatis emanant dona, plus evidentiori et manifesta declaratione necesse est elucescere, quatinus 30 firmitatis robur obtineant aput eos, quibus sunt collata, ad peticionem predicti iam nobilis accessi personaliter ad fratrem meum, Boemorum regem serenissi- mum,2 cum sincera devotione humiliter ipsius regie maiestati supplicando, quati- nus iunioris fratris sui inclinatus precibus consensum prestaret et voluntatem ad hanc meam donationem confirmandam nobili viro Victori. Qui, prout decuit celsi- 35 tudinem sue magnificencie, regio affectu simul et assensu michi prestito, ex fra- terna caritatis dulcedine et peticioni annuit benigne voluntatis sue occursu et 214. a) Quae sequuntur, alio atramento magis distincto, sed eadem manu scripta sunt A. 1) (Margarethae.) —2) Venceslaum I.
1239 ANTE OCT. 16. NUM. 214. 281 5 světské feudály a otázka šlechtických archivů, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, pag. 62. — Quapropter sane per merum mendum accidit, si Friedrich in suo apparatu hanc chartam a Vilhelmo, regis notario (quippe qui in ,datum per manus' formula adferatur), dictatam esse conicit.)) — In nota temporis dies non est expressus, sed chartam ante diem 16. octobris datam esse ex eo cognosci potest, quod hoc die Přemysl marchio mortuus est. Cum principum In nomine sancte trinitatis et individue unitatis. nomen venustent honor et gloria, et laudum condiatur preconiis, quociens suorum invigilant !l profectibus nobilium ampliori studio dare operam, iusticie consulit 10 equitas, ut quicquid ab eis sollempniter agitur in largiendis retributionibus pro fideli ipsorum servicio, perhennetur Il scripture memoria et testium confirmatione, per oblivionem ne labatur vel evanescat, roboretur. Noverint itaque presentes et sciant futuri,“ quod ego Premizl, dei gracia marchio I Morauie, viro nobili Victori, filio Bludonis, ob fidei sue meritum et servicii devotionem in villa Huzow contuli 15 terras quatuor, spectantes ad castrum Olomucense, quas pater noster pie memorie Ottacarus, rex Boemorum, sibi contulerat, dum adhuc viveret, adiciens ei supra hoc datum terras duas gradicenses et duas venatorum iure possidendas heredita- rio. In villa vero Towyr dicta superaddidi tres terras eidem ad castrum Olomu- cense spectantes et alias tres ad Gradech pertinentes et ad mensam domine duas 20 terras respectum habentes de voluntate mera domine marchionisse.1 In villa au- tem Semitessich nomine unam terram spectantem ad castrum Olomucense et aliam venatorum terram, adiciendo simul alteram terram venatorum in villa Bu- kouane, prefato nobili contuli perpetuo possidenda in hereditatem et suis posteris. Insuper, quia necessitati compassus mee obtulit michi duos dextrarios XXX 25 valentes marcas, pro ipsius tali dono recompensando, magis autem pro fideli- tatis sue obsequio, supra predictam omnium collationem contuli quandam villam Lazi nuncupatam in ius hereditarium sibi et se sequentibus posteris suis. Set quoniam hec omnia, que de benivolentia principum et gratia largitatis emanant dona, plus evidentiori et manifesta declaratione necesse est elucescere, quatinus 30 firmitatis robur obtineant aput eos, quibus sunt collata, ad peticionem predicti iam nobilis accessi personaliter ad fratrem meum, Boemorum regem serenissi- mum,2 cum sincera devotione humiliter ipsius regie maiestati supplicando, quati- nus iunioris fratris sui inclinatus precibus consensum prestaret et voluntatem ad hanc meam donationem confirmandam nobili viro Victori. Qui, prout decuit celsi- 35 tudinem sue magnificencie, regio affectu simul et assensu michi prestito, ex fra- terna caritatis dulcedine et peticioni annuit benigne voluntatis sue occursu et 214. a) Quae sequuntur, alio atramento magis distincto, sed eadem manu scripta sunt A. 1) (Margarethae.) —2) Venceslaum I.
Strana 282
282 NUM. 214. 1239 ANTE OCT. 16. presentis scripti paginam regalis sui sigilli appensione munitam roborando effec- tui desiderato mancipavit. Sed ne imposterum calumpniose contra huius mee principalis donationis munus exhibitum nobili meo Victori vel posteritati ipsius, auctoritatis regie potestate confirmatum, agere attemptantibus prestetur audacia vel malignandi occurrat inpulsus eis, qui bonorum invident profectibus et infrin- gere acta principum nituntur zelo invidie, ad sopiendum omnia, si que emerserint huiusmodi machinamenta quorumlibet beneficia castrorum possidentium et aliorum omnium confutandam malignandeb fraudis astuciam et silentium cunctis inponendum, ne furioso quodam impetu animi possint oblatrando iusticie obviare et irrita facere celebrata sollempniter, testium, qui affuerunt, adnotacione, et qui 10 intercesserunt personaliter presencia, et qui circuierunt tocius donationis metas distinguendo, assignando, signis confirmando, iuxta consilium virorum nobilium, quibus desuper a deo datum est affluere discretionis providentia, confirmavi in perpetuum esse inviolata et permanere stabilia. Quod si accidentaliter contingat, labentibus hominibus in ingressum universe carnis, simul hoc labi in oblivionem, 15 per scripti memoriam vivat semper omnibus in recordationem. Generatio enim preterit et generatio advenit,3 sicut est voluntatis divine; sed quod littere declara- tur exaracione, lectum viventibus vivit, nec perimitur oblivione. Huius autem rei prime in villa Huzow de terris Victori per dominum marchionem collatis, prout superius dictum est, intercessores fuerunt, et per dominum regem pie memorie 20 Ottacarum confirmatis, nobilis vir Stephanus de Medlow et Swezlaus de Boru- tow; et aput dominum marchionem Vocco filius Boruth et Cerhh. Hii autem huius donationis testes : Bohhubud, Detericus filius Gruth, Cstibor filius Predwoy, Jacobus, Protiwen filius Zulizlai, Onso filius Blud, Zlawata, Spitata. Super terris vero sibi collatis, ut prediximus, in villa Towir et in villa Semitessich tame castri 25 Olomucensis, quam de Gradech et terris domine marchionisse et venatorum, et in villa Bukouene una terra venatorum isti intercessores extiterunt: Ranozerus filius Welen, Conradusd de Plauech. Hii autem perambulatores terrarum fuerunt et assignatores simul et metarum distinc[tores: Co]nraduse camerarius, Benada venator, Zlauata, Prauona filius W[la]ssin, Ratibor de Belkouich cum fratre 30 Tworimir, Prebor filius Rathmiri, Werch prefectus super venatores; venatores autem isti: Milik, Queton, Dragon, Budik, Otrok, Zmil; villicus de Gradech Jan; homines Gradiscenses: Male et Puten; camerarii castri Olomucensis: Domazlaw, Sdis. De villa autem nuncupata Lazi pro recompensatione dextrariorum duorum, 5 214. b) ,e‘ ex,i' eodem atramento correcta est A. — c) litterae ,ich tam' iam vix legi 35 possunt A. — d) litterae ,len, Conrad' iam paene evanuerunt A. - e) litterae, quae hic et infra uncis clauduntur, cum membrande laceratae parte perierunt A. 3) (Conf. Eccle 1, 4.)
282 NUM. 214. 1239 ANTE OCT. 16. presentis scripti paginam regalis sui sigilli appensione munitam roborando effec- tui desiderato mancipavit. Sed ne imposterum calumpniose contra huius mee principalis donationis munus exhibitum nobili meo Victori vel posteritati ipsius, auctoritatis regie potestate confirmatum, agere attemptantibus prestetur audacia vel malignandi occurrat inpulsus eis, qui bonorum invident profectibus et infrin- gere acta principum nituntur zelo invidie, ad sopiendum omnia, si que emerserint huiusmodi machinamenta quorumlibet beneficia castrorum possidentium et aliorum omnium confutandam malignandeb fraudis astuciam et silentium cunctis inponendum, ne furioso quodam impetu animi possint oblatrando iusticie obviare et irrita facere celebrata sollempniter, testium, qui affuerunt, adnotacione, et qui 10 intercesserunt personaliter presencia, et qui circuierunt tocius donationis metas distinguendo, assignando, signis confirmando, iuxta consilium virorum nobilium, quibus desuper a deo datum est affluere discretionis providentia, confirmavi in perpetuum esse inviolata et permanere stabilia. Quod si accidentaliter contingat, labentibus hominibus in ingressum universe carnis, simul hoc labi in oblivionem, 15 per scripti memoriam vivat semper omnibus in recordationem. Generatio enim preterit et generatio advenit,3 sicut est voluntatis divine; sed quod littere declara- tur exaracione, lectum viventibus vivit, nec perimitur oblivione. Huius autem rei prime in villa Huzow de terris Victori per dominum marchionem collatis, prout superius dictum est, intercessores fuerunt, et per dominum regem pie memorie 20 Ottacarum confirmatis, nobilis vir Stephanus de Medlow et Swezlaus de Boru- tow; et aput dominum marchionem Vocco filius Boruth et Cerhh. Hii autem huius donationis testes : Bohhubud, Detericus filius Gruth, Cstibor filius Predwoy, Jacobus, Protiwen filius Zulizlai, Onso filius Blud, Zlawata, Spitata. Super terris vero sibi collatis, ut prediximus, in villa Towir et in villa Semitessich tame castri 25 Olomucensis, quam de Gradech et terris domine marchionisse et venatorum, et in villa Bukouene una terra venatorum isti intercessores extiterunt: Ranozerus filius Welen, Conradusd de Plauech. Hii autem perambulatores terrarum fuerunt et assignatores simul et metarum distinc[tores: Co]nraduse camerarius, Benada venator, Zlauata, Prauona filius W[la]ssin, Ratibor de Belkouich cum fratre 30 Tworimir, Prebor filius Rathmiri, Werch prefectus super venatores; venatores autem isti: Milik, Queton, Dragon, Budik, Otrok, Zmil; villicus de Gradech Jan; homines Gradiscenses: Male et Puten; camerarii castri Olomucensis: Domazlaw, Sdis. De villa autem nuncupata Lazi pro recompensatione dextrariorum duorum, 5 214. b) ,e‘ ex,i' eodem atramento correcta est A. — c) litterae ,ich tam' iam vix legi 35 possunt A. — d) litterae ,len, Conrad' iam paene evanuerunt A. - e) litterae, quae hic et infra uncis clauduntur, cum membrande laceratae parte perierunt A. 3) (Conf. Eccle 1, 4.)
Strana 283
1239 ANTE OCT. 16. NUM. 214, 215. 283 5 quos domino marchioni obtulit in valore XXX marcarum prefatus nobilis Victor,f isti fuerunt petitores: Vocco filius Boruth, Oness, Cerhho. Et hii circuie- runt metas ville, certis limitantes signis et eam Victori assignantes: Spitata vena- tor curialis, Zlauata, Dirzizlaus filius Sudiwoy, Bun filius Preborii, Prauone filius Wlassin, Prebor filius Rathmiri; simplices venatores: Smil, Otrok, Budik, Misslik, Kueton, Dragon. Omnium autem eorum, que prenotavimus, per dominum mar- chionem Victori collatiss confirmacio facta est per serenissimum regem Boemorum Wencezlaum in presencia horum testium: Bernardus episcopus Pragensis, Msti- druh burgravius Pragensis, Albertus de Zliwen, Vocco subcamerarius domini regis, 10 Pakozlaus magnus, Milich, Ydik filii Milich, Ratibor de Deblin, Ranozer filius Welen, Oness filius Bludonis, Conradus de Plauech, Moyek, Benada venator, Acta sunt autem hec anno dominice incarnationis Ranozerus de Plauch h millesimo CCXXXIX in castro Pragensi, et regio confirmata sigillo et domini Datum per manum Willalmi, notarii marchionis sigilli appensione munita. 15 domini regis. Autographo appendent e filis (linteis) rubri «(fusci?)) coloris duo sigilla de cera coloris minii confecta: 1. Venceslai regis sigillum eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. — 2. Přemysli marchionis sigillum idem atque in charta num. 38. 20 215. Robertus, episcopus Olomucensis, monasterio in Tišnov ius patronatus ecclesiae sancti Venceslai ibidem confirmat eique, (regina Constantia petente, etiam) decimas omnium ecclesiarum iam habitarum et habendarum concedit. Brunnae 1239 fante oct. 16]. 25 30 Apographum insertum est Přemysli Otakari II. supplicationi (ad Alexandrum IV. papam) Brunnae a. 1255 (s.d.) datae, cuius (charta autographi instar in membrana scripta) in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asserva- tur, tomi I fol. 39r — 390 (B).) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 362, num. 311. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 973 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 70 (reg.).) Supplicatio, cui charta inserta est ((conf. Boczek, CDMor. III, num. 225; Emler, Reg. Boh. II, num. 84; Sebánek l.l. num. 129)), omni suspicione non caret, cum regis titulus 35 214. 1) (voces,prefatus nobilis Victor‘ alio atramento obscuriore et fortasse etiam alia manu in spatio primitus vacuo relicto aliquanto posterius suppleta esse videntur A.) — g) ita distincte (pro,collatorum*) A. — h) Sequitur lacuna, quae circa 16 mm efficit.
1239 ANTE OCT. 16. NUM. 214, 215. 283 5 quos domino marchioni obtulit in valore XXX marcarum prefatus nobilis Victor,f isti fuerunt petitores: Vocco filius Boruth, Oness, Cerhho. Et hii circuie- runt metas ville, certis limitantes signis et eam Victori assignantes: Spitata vena- tor curialis, Zlauata, Dirzizlaus filius Sudiwoy, Bun filius Preborii, Prauone filius Wlassin, Prebor filius Rathmiri; simplices venatores: Smil, Otrok, Budik, Misslik, Kueton, Dragon. Omnium autem eorum, que prenotavimus, per dominum mar- chionem Victori collatiss confirmacio facta est per serenissimum regem Boemorum Wencezlaum in presencia horum testium: Bernardus episcopus Pragensis, Msti- druh burgravius Pragensis, Albertus de Zliwen, Vocco subcamerarius domini regis, 10 Pakozlaus magnus, Milich, Ydik filii Milich, Ratibor de Deblin, Ranozer filius Welen, Oness filius Bludonis, Conradus de Plauech, Moyek, Benada venator, Acta sunt autem hec anno dominice incarnationis Ranozerus de Plauch h millesimo CCXXXIX in castro Pragensi, et regio confirmata sigillo et domini Datum per manum Willalmi, notarii marchionis sigilli appensione munita. 15 domini regis. Autographo appendent e filis (linteis) rubri «(fusci?)) coloris duo sigilla de cera coloris minii confecta: 1. Venceslai regis sigillum eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. — 2. Přemysli marchionis sigillum idem atque in charta num. 38. 20 215. Robertus, episcopus Olomucensis, monasterio in Tišnov ius patronatus ecclesiae sancti Venceslai ibidem confirmat eique, (regina Constantia petente, etiam) decimas omnium ecclesiarum iam habitarum et habendarum concedit. Brunnae 1239 fante oct. 16]. 25 30 Apographum insertum est Přemysli Otakari II. supplicationi (ad Alexandrum IV. papam) Brunnae a. 1255 (s.d.) datae, cuius (charta autographi instar in membrana scripta) in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asserva- tur, tomi I fol. 39r — 390 (B).) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 362, num. 311. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 450, num. 973 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 12, num. 70 (reg.).) Supplicatio, cui charta inserta est ((conf. Boczek, CDMor. III, num. 225; Emler, Reg. Boh. II, num. 84; Sebánek l.l. num. 129)), omni suspicione non caret, cum regis titulus 35 214. 1) (voces,prefatus nobilis Victor‘ alio atramento obscuriore et fortasse etiam alia manu in spatio primitus vacuo relicto aliquanto posterius suppleta esse videntur A.) — g) ita distincte (pro,collatorum*) A. — h) Sequitur lacuna, quae circa 16 mm efficit.
Strana 284
284 NUM. 215. 1239 ANTE OCT. 16. cum tempore supplicationis datae non congruat; attamen eam sinceram esse puto, quod sigillo genuino et vero instructa est. ((Sebánek, qui primo — l.l. — pariter eam veram sinceramque esse putabat, postea de hac sententia decessit et in Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 186 sqq. hanc Přemysli supplicationem, quippe quae eadem manu eodemque atramento atque diploma spurium Přemysli Otakari II. die 2. ianuarii 1255 eidem monasterio in Tišnov datum (vid. CDMor. III, num. 274) exarata sit, profecto falsam et saeculo XIII. exeunte demum confectam esse adfirmat.)) — Commi- nationis formula considerata, Roberti episcopi chartam ab eodem dictatore verbis contextam esse crediderim, cuius opera charta num. (213 (Friedrich etiam hoc loco chartam num. 78 perperam attulit — vid. notam introductoriam ad num. 213)) conscripta est. In tem- 10 poris nota dies quidem non adfertur, sed chartam post octobris initium datam esse ex anno pontificatus cognosci potest. Ante diem 16. octobris data sit necesse est, quod Přemysli marchionis vivi petitio commemoratur. (Šebánek, Kritický komentář, pag. 187 et singilla- tim Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, pag. 91 sqq. hanc Roberti chartam, ut nunc est, sinceram non esse asseverat, 15 etiamsi maxima ex parte verba alterius chartae sine dubio verae, quam ille Roberti epi- scopi notarius dictavit, qui etiam aliarum eiusdem episcopi chartarum (CDBoh. II, num. 206 et supra num. 192 et 213) verba composuit, totidem verbis (ut suspicari licet) repetat. Etenim hac charta cum aliis Roberti episcopi chartis, quae ad ius patronatus decimasque conferendas pertinent, comparata colligendum esse ei videtur enuntiatum 20 ,sacerdotibus tamen ipsarum ecclesiarum prebendam sufficientem nichilominus ordi- nantes', quippe quod in aliis eiusdem episcopi sinceris chartis numquam occurrat, haud dubie interpolatum esse. Cum autem Alexander IV. papa die 15. februarii a. 1261 mo- nasterio in Tišnov non solum ius patronatus, sed etiam incorporationem fructuum ecclesiae s. Venceslai ibidem sitae, litteras Roberti episcopi hoc ipsum tangentes com- 25 memorans, confirmaverit (vid. CDMor. III, num. 314), dubitari nequit, quin necesse fuerit, ut haec interpolatio iam ante annum 1261 perpetraretur.) 5 *In nomine sancte et individue trinitatis. R.,1 dei gratia Olomucensis epis- copus. Universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem in Domi- Noverit presens etas et successura posteritas, quod nos ad peticionem 30 no. illustris regis Boemie Wencezlai et fratris sui Primizel, illustris marchionis Mo- rauie, nec non et serenissime domine nostre regine Constantie confirmavimus ius patronatus in ecclesia sancti Wencezlai in Thussnowiz monasterio, quod vocatur Porta celi, ibidem constructo ad usus monialium ordinis Cysterciensis Domino inibi servientium, cum omnibus suis appenditiis, villis, laneis, decimis (plenis), pratis, 35 silvis," volentes, ut per ea bona dictum claustrum elevetur largius et ditetur. 215. ") voces ,lenis, pratis, silvis' alia manus manum primam imitans alio atramento in loco raso interpolavit; antea hoc loco (solummodo voces ,pratis, silvis' scriptae sunt teste copiario B, quod textum procul dubio primarium in haec verba: ,... decimis, pratis, sylvis, volentes...“ servavit. (Haec mihi vir doctus J. Šebánek perhumaniter significavit, qui ipse 40 in Krit. komentář pag. 188 verba ,(decimis) plenis omnino (volentes)' hoc loco primitus esse scripta perperam coniecit. Etiam Friedrich (quem et ego secutus sum) coniectura aber- ravit, cum verba originaria,pratis, pascuis, silvis' hoc loco erasa esse suspicaretur.)) 1) Robertus.
284 NUM. 215. 1239 ANTE OCT. 16. cum tempore supplicationis datae non congruat; attamen eam sinceram esse puto, quod sigillo genuino et vero instructa est. ((Sebánek, qui primo — l.l. — pariter eam veram sinceramque esse putabat, postea de hac sententia decessit et in Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 186 sqq. hanc Přemysli supplicationem, quippe quae eadem manu eodemque atramento atque diploma spurium Přemysli Otakari II. die 2. ianuarii 1255 eidem monasterio in Tišnov datum (vid. CDMor. III, num. 274) exarata sit, profecto falsam et saeculo XIII. exeunte demum confectam esse adfirmat.)) — Commi- nationis formula considerata, Roberti episcopi chartam ab eodem dictatore verbis contextam esse crediderim, cuius opera charta num. (213 (Friedrich etiam hoc loco chartam num. 78 perperam attulit — vid. notam introductoriam ad num. 213)) conscripta est. In tem- 10 poris nota dies quidem non adfertur, sed chartam post octobris initium datam esse ex anno pontificatus cognosci potest. Ante diem 16. octobris data sit necesse est, quod Přemysli marchionis vivi petitio commemoratur. (Šebánek, Kritický komentář, pag. 187 et singilla- tim Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. V (1956), ser. C num. 3, pag. 91 sqq. hanc Roberti chartam, ut nunc est, sinceram non esse asseverat, 15 etiamsi maxima ex parte verba alterius chartae sine dubio verae, quam ille Roberti epi- scopi notarius dictavit, qui etiam aliarum eiusdem episcopi chartarum (CDBoh. II, num. 206 et supra num. 192 et 213) verba composuit, totidem verbis (ut suspicari licet) repetat. Etenim hac charta cum aliis Roberti episcopi chartis, quae ad ius patronatus decimasque conferendas pertinent, comparata colligendum esse ei videtur enuntiatum 20 ,sacerdotibus tamen ipsarum ecclesiarum prebendam sufficientem nichilominus ordi- nantes', quippe quod in aliis eiusdem episcopi sinceris chartis numquam occurrat, haud dubie interpolatum esse. Cum autem Alexander IV. papa die 15. februarii a. 1261 mo- nasterio in Tišnov non solum ius patronatus, sed etiam incorporationem fructuum ecclesiae s. Venceslai ibidem sitae, litteras Roberti episcopi hoc ipsum tangentes com- 25 memorans, confirmaverit (vid. CDMor. III, num. 314), dubitari nequit, quin necesse fuerit, ut haec interpolatio iam ante annum 1261 perpetraretur.) 5 *In nomine sancte et individue trinitatis. R.,1 dei gratia Olomucensis epis- copus. Universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem in Domi- Noverit presens etas et successura posteritas, quod nos ad peticionem 30 no. illustris regis Boemie Wencezlai et fratris sui Primizel, illustris marchionis Mo- rauie, nec non et serenissime domine nostre regine Constantie confirmavimus ius patronatus in ecclesia sancti Wencezlai in Thussnowiz monasterio, quod vocatur Porta celi, ibidem constructo ad usus monialium ordinis Cysterciensis Domino inibi servientium, cum omnibus suis appenditiis, villis, laneis, decimis (plenis), pratis, 35 silvis," volentes, ut per ea bona dictum claustrum elevetur largius et ditetur. 215. ") voces ,lenis, pratis, silvis' alia manus manum primam imitans alio atramento in loco raso interpolavit; antea hoc loco (solummodo voces ,pratis, silvis' scriptae sunt teste copiario B, quod textum procul dubio primarium in haec verba: ,... decimis, pratis, sylvis, volentes...“ servavit. (Haec mihi vir doctus J. Šebánek perhumaniter significavit, qui ipse 40 in Krit. komentář pag. 188 verba ,(decimis) plenis omnino (volentes)' hoc loco primitus esse scripta perperam coniecit. Etiam Friedrich (quem et ego secutus sum) coniectura aber- ravit, cum verba originaria,pratis, pascuis, silvis' hoc loco erasa esse suspicaretur.)) 1) Robertus.
Strana 285
1239 ANTE OCT. 16. — 20. NUM. 215, 216. 285 5 Quo facto item petivit a nobis domina nostra dicta regina, quatenus claustro pre- libato confirmaremus nostra dispensatione decimas etiam omnium suarum eccle- siarum iam habitarum et habendarum, ut essent dominarum antedictarum usibus perpetuo profuture. Quod et libenter fecimus propter ipsius regine specialem di- lectionem et devocionem earumdem monialium et oraciones, sacerdotibus tamen ipsarum ecclesiarum prebendam sufficientem nichilominus ordinantes. Omnes autem, qui hanc nostram confirmationem seu ipsas ecclesias aut earum dotes vel ministros ausu temerario invaserint, excommunicamus et dampnamus, ipsos tradentes sathane in interitum, nisi redierint ad penitentiam et debitam satisfac- 10 tionem. In huius rei roborationem presentem paginam nostro sigillo insignivimus coram testibus, quorum nomina sunt hec: dominus Hartmannus abbas de Wele- grad, dominus Theodricus abbas de Zaberdowiz, dominus Gerlacus abbas de Gradiss, Nicolaus archidiaconus Brunensis, Stizlaus prepositus ibidem, Chûnradus notarius Brunnensis, Marchquardus plebanus de Ywansit, magister Hylarius, 15 Predwo, Jeronimus, Johannes, Schedron capellani domine regine, Vlricus preposi- tus in Ozla. Nobiles terre: dominus Pribizlaus, Ratyborius, Gerardus, Stiborius, Parduz, Zudimirus, Cyrho, Schaztolaus, Buno, Beneda, Mylotha, Nynko, Sty- borius de Ludik, Willehelmus pincerna. Acta sunt hec in Brunna anno gratie MCCXXXIX, pontificatus nostri anno XXXIX. 20 216. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Kladrubensi in recompensationem ducentarum marcarum argenti, quas ei Reinherus abbas dedit, cum Augustam ad curiam imperatoris iret, villam Benešovice donat. Ratisbonae 1239 oct. 20. 25 30 35 Autographum in membrana scriptum in tabulario (olim) ministerii rerum internarum (nunc publico generali) Pragae asservatur (A). — (Apographum exstat in libro privile- giorum monasterii Kladrubensis, cuius cod. ms. saec. XVII olim bibliothecae universi- tatis Pragensis, sign. II A 10, nunc in tabulario publico generali Pragae, sign. Coll. ms. 3471 a, asservatur, tom. I, fol. 64v — 65r (B).) Erben, Reg. Boh. I, pag. 451, num. 976 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota „Venceslaus 34‘ signamus, exaratum est. De scribae ortu nihil decerni potest, cum eadem manus in nulla alia eiusdem temporis charta inveniatur. Sed a scriba destinatarii chartam vix confectam esse puto. — (Neque de char- tae dictatore quidem ullam certam sententiam expromere licet. S. Dušková, Listiny klad- rubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 294 et 302, not. 54, nonnullis verborum iuncturis, quae in corroborationis formula huius chartae inveniuntur, nisa suspicatur quidem Epponem, praepositum Pragensem, qui olim can-
1239 ANTE OCT. 16. — 20. NUM. 215, 216. 285 5 Quo facto item petivit a nobis domina nostra dicta regina, quatenus claustro pre- libato confirmaremus nostra dispensatione decimas etiam omnium suarum eccle- siarum iam habitarum et habendarum, ut essent dominarum antedictarum usibus perpetuo profuture. Quod et libenter fecimus propter ipsius regine specialem di- lectionem et devocionem earumdem monialium et oraciones, sacerdotibus tamen ipsarum ecclesiarum prebendam sufficientem nichilominus ordinantes. Omnes autem, qui hanc nostram confirmationem seu ipsas ecclesias aut earum dotes vel ministros ausu temerario invaserint, excommunicamus et dampnamus, ipsos tradentes sathane in interitum, nisi redierint ad penitentiam et debitam satisfac- 10 tionem. In huius rei roborationem presentem paginam nostro sigillo insignivimus coram testibus, quorum nomina sunt hec: dominus Hartmannus abbas de Wele- grad, dominus Theodricus abbas de Zaberdowiz, dominus Gerlacus abbas de Gradiss, Nicolaus archidiaconus Brunensis, Stizlaus prepositus ibidem, Chûnradus notarius Brunnensis, Marchquardus plebanus de Ywansit, magister Hylarius, 15 Predwo, Jeronimus, Johannes, Schedron capellani domine regine, Vlricus preposi- tus in Ozla. Nobiles terre: dominus Pribizlaus, Ratyborius, Gerardus, Stiborius, Parduz, Zudimirus, Cyrho, Schaztolaus, Buno, Beneda, Mylotha, Nynko, Sty- borius de Ludik, Willehelmus pincerna. Acta sunt hec in Brunna anno gratie MCCXXXIX, pontificatus nostri anno XXXIX. 20 216. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Kladrubensi in recompensationem ducentarum marcarum argenti, quas ei Reinherus abbas dedit, cum Augustam ad curiam imperatoris iret, villam Benešovice donat. Ratisbonae 1239 oct. 20. 25 30 35 Autographum in membrana scriptum in tabulario (olim) ministerii rerum internarum (nunc publico generali) Pragae asservatur (A). — (Apographum exstat in libro privile- giorum monasterii Kladrubensis, cuius cod. ms. saec. XVII olim bibliothecae universi- tatis Pragensis, sign. II A 10, nunc in tabulario publico generali Pragae, sign. Coll. ms. 3471 a, asservatur, tom. I, fol. 64v — 65r (B).) Erben, Reg. Boh. I, pag. 451, num. 976 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota „Venceslaus 34‘ signamus, exaratum est. De scribae ortu nihil decerni potest, cum eadem manus in nulla alia eiusdem temporis charta inveniatur. Sed a scriba destinatarii chartam vix confectam esse puto. — (Neque de char- tae dictatore quidem ullam certam sententiam expromere licet. S. Dušková, Listiny klad- rubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 294 et 302, not. 54, nonnullis verborum iuncturis, quae in corroborationis formula huius chartae inveniuntur, nisa suspicatur quidem Epponem, praepositum Pragensem, qui olim can-
Strana 286
286 NUM. 216, 217. 1239 OCT. 20. — NOV. 23. cellarii Premysli Otakari I. regis munere functus est cuiusque consensus cum praediorum permutatione in hac charta nominatim commemoratur, huius chartae verbis conficiendae participem fuisse, sed rationes, quibus Dušková hanc coniecturam fulcire et sustinere conatur, parum idoneae minimeque sufficientes mihi videntur.) — Charta non est absolu- ta, cum testium nominibus careat, pro quorum nominibus addendis in fine spatium vacu- um relictum est. 5 i In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen.à Ego W.,1 quartus Boemorum rex, Cladorvbensi] ecclesie et omnibus in ea degentibus in perpetu- um. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod ego Wencesz- lavs, rex ll Boemie quartus, pro necessitate nostra et pro honore regni nostri 10 recepimus a domino abbate Cladorubensi Rehnerio, capitulo eius consensum ]l pre- bente, cum iremus Augvstam ad curiam nobis indictam ab imperatore gloriosis- simo Friderico,2 ducentas marchas argenti. Nolentes autem dampnificari Clado- rubensem ecclesiam, in reconpensationem prefate pecunie dedimus eidem ecclesie villam nomine Benessowice hereditario iure possidendam, consentiente Pragensi 15 preposito Eppone, capellano nostro, qui eandem villam ex parte nostra nomine Pilsenensis capelle sancti Laurentii possidebat, suprascripte capelle in reconpen- satione" donantes villam nomine Sahlawa." Ut autem ordinatio nostra robur obtineat inviolabile in perpetuum, sigilli nostri precepimus eam munimine roborari. Data Ratispone per manum Gwillelwmi, notari“ regis Boemie, 20 anno MCCXXXVIIII,b XIII kalendas novembris. Testes autem, qui huic nostre ordinationi interfuerunt, sunt isti- Autographo appendet e filis sericis (et linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 25 217. Gregorius IX. papa Alberto, archidiacono Pataviensi, (et Philippo de Asisio, suo nuntio in Germania,) beneficia in Fridericum II., ducem Austriae, a Venceslao I., 216. a) ita A. — b) (, anno millesimo ducentesimo trigesimo octavo‘ perperam in B.) — c) Post hanc formulam spatium, sex fere lineas continens, vacuum relictum est, quo testium 30 nomina inscriberentur A. (Verba ,Testes autem... sunt isti‘ omnino omittuntur in B.) 1) Venceslaus I. — 2) Anno 1235 mense octobri (vid. num. 122, 123) aut 1236 mense iunio (vid. num. 132 —134). (V. Novotný, České dějiny I.3 (1928), pag. 658 sq., not. 4, annum 1235 vero propiorem putat, quippe quo anno Venceslaus I. rex mense iunio re vera in monasterio Kladrubensi moratus sit (vid. superius, num. 116).) 35
286 NUM. 216, 217. 1239 OCT. 20. — NOV. 23. cellarii Premysli Otakari I. regis munere functus est cuiusque consensus cum praediorum permutatione in hac charta nominatim commemoratur, huius chartae verbis conficiendae participem fuisse, sed rationes, quibus Dušková hanc coniecturam fulcire et sustinere conatur, parum idoneae minimeque sufficientes mihi videntur.) — Charta non est absolu- ta, cum testium nominibus careat, pro quorum nominibus addendis in fine spatium vacu- um relictum est. 5 i In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen.à Ego W.,1 quartus Boemorum rex, Cladorvbensi] ecclesie et omnibus in ea degentibus in perpetu- um. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod ego Wencesz- lavs, rex ll Boemie quartus, pro necessitate nostra et pro honore regni nostri 10 recepimus a domino abbate Cladorubensi Rehnerio, capitulo eius consensum ]l pre- bente, cum iremus Augvstam ad curiam nobis indictam ab imperatore gloriosis- simo Friderico,2 ducentas marchas argenti. Nolentes autem dampnificari Clado- rubensem ecclesiam, in reconpensationem prefate pecunie dedimus eidem ecclesie villam nomine Benessowice hereditario iure possidendam, consentiente Pragensi 15 preposito Eppone, capellano nostro, qui eandem villam ex parte nostra nomine Pilsenensis capelle sancti Laurentii possidebat, suprascripte capelle in reconpen- satione" donantes villam nomine Sahlawa." Ut autem ordinatio nostra robur obtineat inviolabile in perpetuum, sigilli nostri precepimus eam munimine roborari. Data Ratispone per manum Gwillelwmi, notari“ regis Boemie, 20 anno MCCXXXVIIII,b XIII kalendas novembris. Testes autem, qui huic nostre ordinationi interfuerunt, sunt isti- Autographo appendet e filis sericis (et linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 25 217. Gregorius IX. papa Alberto, archidiacono Pataviensi, (et Philippo de Asisio, suo nuntio in Germania,) beneficia in Fridericum II., ducem Austriae, a Venceslao I., 216. a) ita A. — b) (, anno millesimo ducentesimo trigesimo octavo‘ perperam in B.) — c) Post hanc formulam spatium, sex fere lineas continens, vacuum relictum est, quo testium 30 nomina inscriberentur A. (Verba ,Testes autem... sunt isti‘ omnino omittuntur in B.) 1) Venceslaus I. — 2) Anno 1235 mense octobri (vid. num. 122, 123) aut 1236 mense iunio (vid. num. 132 —134). (V. Novotný, České dějiny I.3 (1928), pag. 658 sq., not. 4, annum 1235 vero propiorem putat, quippe quo anno Venceslaus I. rex mense iunio re vera in monasterio Kladrubensi moratus sit (vid. superius, num. 116).) 35
Strana 287
1239 NOV. 23. NUM. 217. 287 rege Bohemiae, se hortante collata commemorat et de ducis ingratitudine conqueri- tur; iubet ducem moneant, ut electionem novi regis Romanorum promoveat et neptem Gertrudem Vladislavo, filio Bohemiae regis, in matrimonium det; quod si facere noluerit, (Austriam interdicant et) ducem excommunicent. 5 [Laterani 1239] nov. 23. Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 350. 10 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 790 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 9 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 456, num. 980 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 723, num. 65. — Huil- lard-Bréholles, Hist. dipl. Frid. II, tom. V, pag. 526. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7276. 15 (Litteras papae communiter ad Albertum, archidiaconum Pataviensem, et Philippum de Asisio, papae nuntium in Germania, datas esse adnotatione Aventini, quam earum excerpto haec in verba ,Inserit scriptum Gregorii ipsis factum, Alberto et Philippo“ praeposuit, comprobatur.) Gregorius [episcopus] servus servorum dei." Alberto etc.b Memorat beneficia in Fridericum Austriacum ac rege Boemiael ad instantiam suamd conlata. Cum enim ab imperatore2 omnibus terris spoliatus fuerit,3 rex Boemiae iussu papae 20 adfuit eidem auxilio, subsidia praebuit, donec recuperarit terras. Miratur igitur (cum idem dux toto posse, iuramento praestito," sibi adesse debeat ace negocium, quod ipse novit,5 cum aliis devotis ecclesiae principibus promovere, neptemque suams filio regis Boiemiae" copulare) ingratitudinem eius, in quo omnem spem 25 217. a) (,G. s. s. d." cod.) — b) i. e. „magistris Alberto, archidiacono Bathauino, et Philippo, nuncio nostro in Alamannia moranti“, ut in epistula in Aventini excerptis proxi- me praecedenti legitur (vid. Höfler pag. 9). — c) (in cod. sequitur,se et‘, sed statim deletum.) — d) «, ad instantiam suam' supra lineam eadem manu additum in cod.) — e) ,ad cod. 30 35 1) (Venceslao I.) — 2) (Friderico II.) — 3) (anno 1237 ineunte.) — 4) (in conventu Pataviae 27. die februarii 1239 habito; conf. supra num. 206. De pactionis condicionibus, quae Pa- taviae inter Venceslaum I., regem Bohemiae, et Fridericum II., ducem Austriae, confecta est, Continuatio Sancrucensis (Monum. Germ. SS. IX, pag. 639) ad an. 1241 haec refert: Cum esset ipse dux fere exclusus a potestate ducatus sui, quesivit consilium et auxilium regis [Bohemiae], promittens ei totam terram ultra Danubium se daturum, si restitueretur honori suo. Quod ipse rex satis competenter, in quantum licuit et potuit, offensam impe- ratoris vilipendit; insuper Lâ civitatem habuit in potestate sua. (Conf. Reg. imp. V, num. 11215a.) Praeterea dux Austriae, qui usque ad id tempus nullam liberorum legitimo- rum stirpem habuit, neptem suam Gertrudem Vladislavo, regis Bohemiae filio, copulare promisit, quod etiam ex his papae litteris comperimus.) — 5) i.e. novi Romanorum regis electionem. — 6) Gertrudem, filiam Henrici II., ducis Austriae. — 7) Vladislavo.
1239 NOV. 23. NUM. 217. 287 rege Bohemiae, se hortante collata commemorat et de ducis ingratitudine conqueri- tur; iubet ducem moneant, ut electionem novi regis Romanorum promoveat et neptem Gertrudem Vladislavo, filio Bohemiae regis, in matrimonium det; quod si facere noluerit, (Austriam interdicant et) ducem excommunicent. 5 [Laterani 1239] nov. 23. Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 350. 10 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 790 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 9 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 456, num. 980 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 723, num. 65. — Huil- lard-Bréholles, Hist. dipl. Frid. II, tom. V, pag. 526. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7276. 15 (Litteras papae communiter ad Albertum, archidiaconum Pataviensem, et Philippum de Asisio, papae nuntium in Germania, datas esse adnotatione Aventini, quam earum excerpto haec in verba ,Inserit scriptum Gregorii ipsis factum, Alberto et Philippo“ praeposuit, comprobatur.) Gregorius [episcopus] servus servorum dei." Alberto etc.b Memorat beneficia in Fridericum Austriacum ac rege Boemiael ad instantiam suamd conlata. Cum enim ab imperatore2 omnibus terris spoliatus fuerit,3 rex Boemiae iussu papae 20 adfuit eidem auxilio, subsidia praebuit, donec recuperarit terras. Miratur igitur (cum idem dux toto posse, iuramento praestito," sibi adesse debeat ace negocium, quod ipse novit,5 cum aliis devotis ecclesiae principibus promovere, neptemque suams filio regis Boiemiae" copulare) ingratitudinem eius, in quo omnem spem 25 217. a) (,G. s. s. d." cod.) — b) i. e. „magistris Alberto, archidiacono Bathauino, et Philippo, nuncio nostro in Alamannia moranti“, ut in epistula in Aventini excerptis proxi- me praecedenti legitur (vid. Höfler pag. 9). — c) (in cod. sequitur,se et‘, sed statim deletum.) — d) «, ad instantiam suam' supra lineam eadem manu additum in cod.) — e) ,ad cod. 30 35 1) (Venceslao I.) — 2) (Friderico II.) — 3) (anno 1237 ineunte.) — 4) (in conventu Pataviae 27. die februarii 1239 habito; conf. supra num. 206. De pactionis condicionibus, quae Pa- taviae inter Venceslaum I., regem Bohemiae, et Fridericum II., ducem Austriae, confecta est, Continuatio Sancrucensis (Monum. Germ. SS. IX, pag. 639) ad an. 1241 haec refert: Cum esset ipse dux fere exclusus a potestate ducatus sui, quesivit consilium et auxilium regis [Bohemiae], promittens ei totam terram ultra Danubium se daturum, si restitueretur honori suo. Quod ipse rex satis competenter, in quantum licuit et potuit, offensam impe- ratoris vilipendit; insuper Lâ civitatem habuit in potestate sua. (Conf. Reg. imp. V, num. 11215a.) Praeterea dux Austriae, qui usque ad id tempus nullam liberorum legitimo- rum stirpem habuit, neptem suam Gertrudem Vladislavo, regis Bohemiae filio, copulare promisit, quod etiam ex his papae litteris comperimus.) — 5) i.e. novi Romanorum regis electionem. — 6) Gertrudem, filiam Henrici II., ducis Austriae. — 7) Vladislavo.
Strana 288
288 NUM. 217, 218. 1239 NOV. 23. — ANTE DEC. 17. conlocârat. Iubet eundem admoneant, rem perficiat, aut interdicatur terra, IXf kalendas decembris, anno XIII.« s (*) ipse excommunicetur. 218. Reinherus, abbas Kladrubensis, conventu suo consentiente partem villae Stanětice ab Eberhardo milite donatam vendit Břetislavo filio Břetislavi et pro 5 pretii summa duas villas monasterio viciniores, Kosov et Damnov, comparat. 1239 ſante dec. 17]. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). Erben, Reg. Boh. I, pag. 452, num. 977 (fragm.). 10 Autographum exaratum est manu cuiusdam scribae ignoti, qui procul dubio e numero monachorum Kladrubensium erat. — (Chartam etiam verbis in eodem monasterio con- textam esse vero proxima est coniectura.) — In temporis nota dies quidem non adfertur, sed chartam ante diem 17. decembris confectam esse ex eo cognosci potest, quod in charta Venceslai regis ea die data (vid. num. 219) villae Kosov et Damnov iam emptae com- 15 memorantur. ((Conf. etiam ea, quae S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 296 sq. et 302, not. 66 de hac charta commemoravit.) à In nomine sancte et individue trinitatis amen. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris Christi fidelibus, quod ego Reinherus, abbas 20 217.1) (,9‘ cod.) — g) (,13' cod.) 8) (Editiones, quae supra laudantur, annum MCCXXXIV adferunt, cum vere in codice ,13 34° scriptum sit; quam rem Oefele l. l. verbis „festinans Aventinus 1334 posuit ma- nifesto errore“ commentavit. Re vera primus numerus ,13' tertium decimum annum pontifi- catus Gregorii IX. papae omni dubio sublato significat, ut etiam ex aliis Aventini excerptis 25 litterarum papalium (quae ceterum, ut inter omnes constat, illo tempore annum non nisi anno pontificatus indicabant) manifeste apparet (conf. ex. gr. Höfler pag. 3, 9). Ad quod autem alter numerus ,34' pertineat, omnino me fugit.) 217. (*) Papae mandatum exsequens Albertus postea die 22. decembris epistulam edidit, de qua Aventinus in cod. lat. Monacensi num. 1204 fol. 35r commemorat: ,Otoni de Frisaco, 30 ordinis Praedicatorum, mandat [Albertus], Fridericum, ducem Austriae, moneat, ma- trimonium conpleat praefatum absque omni mora. Minas addit. XI kalendas ianua- rii [1239 dec. 22 J°. Conf. Oefele, Script. I, pag. 790; Höfler l.l. pag. 6; Reg. imp. V, num. 11242. Quod mandatum Alberti non exsecutum esse e sequente nota Aventini ibidem (fol. 35r) adnexa cognosci potest: ,XVII kalendas februarii [1240 ian. 16] eundem [i.e. Ottonem 35 de Frisaco] scriptis excommunicat, quod abiecerit praecedentes litteras‘.
288 NUM. 217, 218. 1239 NOV. 23. — ANTE DEC. 17. conlocârat. Iubet eundem admoneant, rem perficiat, aut interdicatur terra, IXf kalendas decembris, anno XIII.« s (*) ipse excommunicetur. 218. Reinherus, abbas Kladrubensis, conventu suo consentiente partem villae Stanětice ab Eberhardo milite donatam vendit Břetislavo filio Břetislavi et pro 5 pretii summa duas villas monasterio viciniores, Kosov et Damnov, comparat. 1239 ſante dec. 17]. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). Erben, Reg. Boh. I, pag. 452, num. 977 (fragm.). 10 Autographum exaratum est manu cuiusdam scribae ignoti, qui procul dubio e numero monachorum Kladrubensium erat. — (Chartam etiam verbis in eodem monasterio con- textam esse vero proxima est coniectura.) — In temporis nota dies quidem non adfertur, sed chartam ante diem 17. decembris confectam esse ex eo cognosci potest, quod in charta Venceslai regis ea die data (vid. num. 219) villae Kosov et Damnov iam emptae com- 15 memorantur. ((Conf. etiam ea, quae S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II. 2—4 (1953), pag. 296 sq. et 302, not. 66 de hac charta commemoravit.) à In nomine sancte et individue trinitatis amen. Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris Christi fidelibus, quod ego Reinherus, abbas 20 217.1) (,9‘ cod.) — g) (,13' cod.) 8) (Editiones, quae supra laudantur, annum MCCXXXIV adferunt, cum vere in codice ,13 34° scriptum sit; quam rem Oefele l. l. verbis „festinans Aventinus 1334 posuit ma- nifesto errore“ commentavit. Re vera primus numerus ,13' tertium decimum annum pontifi- catus Gregorii IX. papae omni dubio sublato significat, ut etiam ex aliis Aventini excerptis 25 litterarum papalium (quae ceterum, ut inter omnes constat, illo tempore annum non nisi anno pontificatus indicabant) manifeste apparet (conf. ex. gr. Höfler pag. 3, 9). Ad quod autem alter numerus ,34' pertineat, omnino me fugit.) 217. (*) Papae mandatum exsequens Albertus postea die 22. decembris epistulam edidit, de qua Aventinus in cod. lat. Monacensi num. 1204 fol. 35r commemorat: ,Otoni de Frisaco, 30 ordinis Praedicatorum, mandat [Albertus], Fridericum, ducem Austriae, moneat, ma- trimonium conpleat praefatum absque omni mora. Minas addit. XI kalendas ianua- rii [1239 dec. 22 J°. Conf. Oefele, Script. I, pag. 790; Höfler l.l. pag. 6; Reg. imp. V, num. 11242. Quod mandatum Alberti non exsecutum esse e sequente nota Aventini ibidem (fol. 35r) adnexa cognosci potest: ,XVII kalendas februarii [1240 ian. 16] eundem [i.e. Ottonem 35 de Frisaco] scriptis excommunicat, quod abiecerit praecedentes litteras‘.
Strana 289
1239 ANTE DEC. 17. — DEC. 17. NUM. 218, 219. 289 5 Cladrubensis ecclesie, partem ville nomine“ Ztanetic, quam beate memorie miles Eberhardus, cuius extitit, ecclesie predicte ll pro remedio anime sue ac parentum suorum obtulit, Brecizlao filio antiqui Brecizlai iure hereditario omnique usui fructuario pro LXX duabus minus marcis vendidi cum consensu tocius conven- tus et per illam pecuniam alias hereditates ecclesie viciniores et utiliores, videlicet Kozzowe et Mamnowe comparavi.1 Acta sunt hec anno ab in- carnatione Domini MCCXXXVIIII, epactis XIIII, indictione XII, concurren- te V. Huius rei testes sunt Hermannus prior, Bertoldus senior et Bertoldus iunior, Vlricus, Rudolfus senior et Rudolfus iunior, Wecelinus, Lupoldus senior 10 et Lupoldus iunior, Lutoldus et Ditricus et alii quam plures fratres de con- ventu. Ne autem hec aliqua prolixitate temporis transacta a successoribus meis aut a quoquam altero possint irrita fieri, sigilli mei ac ecclesie inpressione signavi. 15 20 Autographo appendent e scidulis membranae fragmenta duorum sigillorum formae rotundae de cera communi confectorum: 1. Fragmentum sigilli ecclesiae Kladrubensis, quod ex eadem forma provenisse videtur atque secundum sigillum chartae num. 46. ((In sigilli area non autem imago cuiusdam sancti pectoretenus in solio cum manibus pro pectore connexis sedentis, ut superius pag. 47 in huius sigilli descriptione adfertur, sed haud dubie simulacrum beatae Mariae virginis manu dextra Iesum infantem gestantis depingitur.)) Circumscriptionis (laesae) hae tantum litterae supersunt: † SIGIIILVM- CCCAHIVB. — 2. Fragmentum sigilli abbatis Kladrubensis, quod eodem typario per- cussum est atque primum sigillum chartae num. 46 appensum. Circumscriptionis (defractae) sequentes tantum litterae supersunt: † ABIJS - CLADOHIII 219. 25 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Kladrubensi omnes possessiones ab abbate Reinhero (tum emptionibus, tum commutationibus, tum donis) acquisitas confirmat. Pragae 1239 dec. 17. 30 218. ") (Voces ,partem ville‘ et prima ,n' vocis ,nomine‘ in loco raso alio atramento ob- scuriore, sed eadem manu scriptae sunt A.) — b) ,aut‘ atramento magis obscuro eadem manus supra lineam supplevit A. 35 1) (Notandum est, quod vera stipulatio venditionis atque emptionis harum duarum vil- larum re vera ea demum charta continetur, quam Bertholdus, abbas monasterii Portae apostolorum, non nisi die 14. februarii a. 1251 dedit (vid. Reg. Boh. I, num. 1263); sed dubitari nequit, quin villarum comparatio reapse iam ante diem 17. decembris a. 1239 ad effectum perducta sit, cum earum possessio una cum aliis bonis ab abbate Reinhero acqui- sitis eo die monasterio Kladrubensi a Venceslao I. rege confirmata sit (vid. infra, num. 219). (Ceterum conf. etiam ea, quae S. Dušková, 1.l., pag. 296 sq. et 302 sq., not. 67 hac de re acute exposuit.)
1239 ANTE DEC. 17. — DEC. 17. NUM. 218, 219. 289 5 Cladrubensis ecclesie, partem ville nomine“ Ztanetic, quam beate memorie miles Eberhardus, cuius extitit, ecclesie predicte ll pro remedio anime sue ac parentum suorum obtulit, Brecizlao filio antiqui Brecizlai iure hereditario omnique usui fructuario pro LXX duabus minus marcis vendidi cum consensu tocius conven- tus et per illam pecuniam alias hereditates ecclesie viciniores et utiliores, videlicet Kozzowe et Mamnowe comparavi.1 Acta sunt hec anno ab in- carnatione Domini MCCXXXVIIII, epactis XIIII, indictione XII, concurren- te V. Huius rei testes sunt Hermannus prior, Bertoldus senior et Bertoldus iunior, Vlricus, Rudolfus senior et Rudolfus iunior, Wecelinus, Lupoldus senior 10 et Lupoldus iunior, Lutoldus et Ditricus et alii quam plures fratres de con- ventu. Ne autem hec aliqua prolixitate temporis transacta a successoribus meis aut a quoquam altero possint irrita fieri, sigilli mei ac ecclesie inpressione signavi. 15 20 Autographo appendent e scidulis membranae fragmenta duorum sigillorum formae rotundae de cera communi confectorum: 1. Fragmentum sigilli ecclesiae Kladrubensis, quod ex eadem forma provenisse videtur atque secundum sigillum chartae num. 46. ((In sigilli area non autem imago cuiusdam sancti pectoretenus in solio cum manibus pro pectore connexis sedentis, ut superius pag. 47 in huius sigilli descriptione adfertur, sed haud dubie simulacrum beatae Mariae virginis manu dextra Iesum infantem gestantis depingitur.)) Circumscriptionis (laesae) hae tantum litterae supersunt: † SIGIIILVM- CCCAHIVB. — 2. Fragmentum sigilli abbatis Kladrubensis, quod eodem typario per- cussum est atque primum sigillum chartae num. 46 appensum. Circumscriptionis (defractae) sequentes tantum litterae supersunt: † ABIJS - CLADOHIII 219. 25 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Kladrubensi omnes possessiones ab abbate Reinhero (tum emptionibus, tum commutationibus, tum donis) acquisitas confirmat. Pragae 1239 dec. 17. 30 218. ") (Voces ,partem ville‘ et prima ,n' vocis ,nomine‘ in loco raso alio atramento ob- scuriore, sed eadem manu scriptae sunt A.) — b) ,aut‘ atramento magis obscuro eadem manus supra lineam supplevit A. 35 1) (Notandum est, quod vera stipulatio venditionis atque emptionis harum duarum vil- larum re vera ea demum charta continetur, quam Bertholdus, abbas monasterii Portae apostolorum, non nisi die 14. februarii a. 1251 dedit (vid. Reg. Boh. I, num. 1263); sed dubitari nequit, quin villarum comparatio reapse iam ante diem 17. decembris a. 1239 ad effectum perducta sit, cum earum possessio una cum aliis bonis ab abbate Reinhero acqui- sitis eo die monasterio Kladrubensi a Venceslao I. rege confirmata sit (vid. infra, num. 219). (Ceterum conf. etiam ea, quae S. Dušková, 1.l., pag. 296 sq. et 302 sq., not. 67 hac de re acute exposuit.)
Strana 290
290 NUM. 219. 1239 DEC. 17. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). — Apographum exstat in libro privilegio- rum monasterii Kladrubensis, cuius cod. ms. saec. XVII (olim) bibliothecae universitatis Pragensis, sign. II A 10, (nunc in tabulario publico generali Pragae, sign. Coll. ms. 3471 a,) asservatur, (tom. I, fol. 670 — 71) (B). Erben, Reg. Boh. I, pag. 452, num. 978 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 9' signavimus, exaratum est, cuius manu etiam aliae eiusdem regis chartae scriptae sunt (vid. num. 43, 56, 125), qua ex re concludi potest scribam e numero illorum esse, qui in cancellaria regia officio funge- bantur. — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste cognoveris, si 10 eius genus dicendi cum aliis eiusdem regis chartis comparaveris (vid. imprimis num. 32, 146, 193, 195, 209). — Cum igitur omni dubitatione sublata chartam ex cancellaria regali recte provenisse ideoque eam certissime veram esse constet, mirum est, quomodo Erben ll. fidem eius in dubium trahere potuerit eamque falsam esse decreverit. Quae sententia eo potissimum niti videtur, quod nonnullarum villarum nomina, in hac charta 15 commemorata, in aliis eiusdem monasterii chartis demum posterioribus temporibus occurrunt. Sed exceptiones hae, ceterum non multae, ita explicandae sunt, ut assumas chartas de contractibus multo ante conclusis posterioribus demum annis esse exaratas. Praeterea sigillo chartae appenso Erben in dubitando confirmabatur, quia sigillum im- perite conglutinatum esse ei videbatur. Re vera autem sigillum, cuius nisi pars anterior 20 non restat, eodem typario expressum est, e quo omnia Venceslai regis sigilla, quotquot ad nos pervenerunt, orta sunt. Quo in sigillo conficiendo hic modus adhibitus est: in filis (linteis) chartae appensus est discus cerae fuscae ex utraque parte ad lancis instar exca- vatus. Disci utriusque partis concavitates illitae sunt cera communi delicatiore, non crasse apposita, cui utraque facies sigilli typario regis authentico impressa est. (Facies 25 effigiem s. Venceslai referens non ita fundo adhesit, ut perduraret, posteaque decidit.) Fila (lintea), quibus sigillum appensum est, nulla vestigia illicitae operationis cuius- cumque prae se ferunt. Sigillum sine ulla dubitatione non prius, nisi postquam ultima linea exarata est, appensum esse conspicitur, quoniam characterum in ultima linea duc- tus inferiores membrana replicata retecti sunt. — (Attamen illud iudicium, quod Fried- 30 rich de incolumitate sigilli huic chartae appensi protulit, nec rectum nec conveniens esse mihi videtur. Etenim hoc sigillum formae specie simillimum est illi, quod chartae regis Venceslai eidem monasterio die 13. decembris 1233 concessae (vid. supra num. 51) appendet, quod quidem sigillum Friedrich ipse falsum esse denuntiavit. Etiamsi nost- rum sigillum sine dubio ex forma genuina provectum sit, tamen mea quidem opinione 35 dubitari nequit, quin re vera dissecatum et iterum conglutinatum sit (quod etiam eius insolita — 15 mm continente — crassitudine comprobari videtur) ideoque de alia charta translatum sit. Unum idemque sentit etiam S. Dušková, quae de hac charta uberius et erudite disputavit in commentatione Listiny kladrubské (Studie k českému diplomatáři, 2), in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II (1953), num. 2 — 4, pag. 285 40 sqq. Ex omnibus rebus, quae ad comprehensionem et aequam interpretationem huius chartae pertinent, diligenter subtiliterque explicatis Dušková concludit hanc chartam quoad ea omnia, quae rem ipsam respiciunt et charta continentur, profecto veracem et fide dignam esse, sed quoad ea, quae ad rem diplomaticam spectant, non esse plene sinceram. Dušková enim profitetur chartam ita, ut nunc est, anno 1239, qui in ea ad- 45 fertur, confici non potuisse, sed coniectura colligit regem Venceslaum mense decembri a. 1239 procul dubio aliam chartam monasterio in Kladruby dedisse, qua ei omnes possessiones ab abbate Reinhero usque ad id tempus acquisitas confirmavit. Postquam
290 NUM. 219. 1239 DEC. 17. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). — Apographum exstat in libro privilegio- rum monasterii Kladrubensis, cuius cod. ms. saec. XVII (olim) bibliothecae universitatis Pragensis, sign. II A 10, (nunc in tabulario publico generali Pragae, sign. Coll. ms. 3471 a,) asservatur, (tom. I, fol. 670 — 71) (B). Erben, Reg. Boh. I, pag. 452, num. 978 (fragm.). Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 9' signavimus, exaratum est, cuius manu etiam aliae eiusdem regis chartae scriptae sunt (vid. num. 43, 56, 125), qua ex re concludi potest scribam e numero illorum esse, qui in cancellaria regia officio funge- bantur. — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse manifeste cognoveris, si 10 eius genus dicendi cum aliis eiusdem regis chartis comparaveris (vid. imprimis num. 32, 146, 193, 195, 209). — Cum igitur omni dubitatione sublata chartam ex cancellaria regali recte provenisse ideoque eam certissime veram esse constet, mirum est, quomodo Erben ll. fidem eius in dubium trahere potuerit eamque falsam esse decreverit. Quae sententia eo potissimum niti videtur, quod nonnullarum villarum nomina, in hac charta 15 commemorata, in aliis eiusdem monasterii chartis demum posterioribus temporibus occurrunt. Sed exceptiones hae, ceterum non multae, ita explicandae sunt, ut assumas chartas de contractibus multo ante conclusis posterioribus demum annis esse exaratas. Praeterea sigillo chartae appenso Erben in dubitando confirmabatur, quia sigillum im- perite conglutinatum esse ei videbatur. Re vera autem sigillum, cuius nisi pars anterior 20 non restat, eodem typario expressum est, e quo omnia Venceslai regis sigilla, quotquot ad nos pervenerunt, orta sunt. Quo in sigillo conficiendo hic modus adhibitus est: in filis (linteis) chartae appensus est discus cerae fuscae ex utraque parte ad lancis instar exca- vatus. Disci utriusque partis concavitates illitae sunt cera communi delicatiore, non crasse apposita, cui utraque facies sigilli typario regis authentico impressa est. (Facies 25 effigiem s. Venceslai referens non ita fundo adhesit, ut perduraret, posteaque decidit.) Fila (lintea), quibus sigillum appensum est, nulla vestigia illicitae operationis cuius- cumque prae se ferunt. Sigillum sine ulla dubitatione non prius, nisi postquam ultima linea exarata est, appensum esse conspicitur, quoniam characterum in ultima linea duc- tus inferiores membrana replicata retecti sunt. — (Attamen illud iudicium, quod Fried- 30 rich de incolumitate sigilli huic chartae appensi protulit, nec rectum nec conveniens esse mihi videtur. Etenim hoc sigillum formae specie simillimum est illi, quod chartae regis Venceslai eidem monasterio die 13. decembris 1233 concessae (vid. supra num. 51) appendet, quod quidem sigillum Friedrich ipse falsum esse denuntiavit. Etiamsi nost- rum sigillum sine dubio ex forma genuina provectum sit, tamen mea quidem opinione 35 dubitari nequit, quin re vera dissecatum et iterum conglutinatum sit (quod etiam eius insolita — 15 mm continente — crassitudine comprobari videtur) ideoque de alia charta translatum sit. Unum idemque sentit etiam S. Dušková, quae de hac charta uberius et erudite disputavit in commentatione Listiny kladrubské (Studie k českému diplomatáři, 2), in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II (1953), num. 2 — 4, pag. 285 40 sqq. Ex omnibus rebus, quae ad comprehensionem et aequam interpretationem huius chartae pertinent, diligenter subtiliterque explicatis Dušková concludit hanc chartam quoad ea omnia, quae rem ipsam respiciunt et charta continentur, profecto veracem et fide dignam esse, sed quoad ea, quae ad rem diplomaticam spectant, non esse plene sinceram. Dušková enim profitetur chartam ita, ut nunc est, anno 1239, qui in ea ad- 45 fertur, confici non potuisse, sed coniectura colligit regem Venceslaum mense decembri a. 1239 procul dubio aliam chartam monasterio in Kladruby dedisse, qua ei omnes possessiones ab abbate Reinhero usque ad id tempus acquisitas confirmavit. Postquam
Strana 291
1239 DEC. 17. NUM. 219. 291 10 15 20 25 30 postea monasterium Kladrubense circuitum Přešticensem, de quo prius cum ordine s. Johannis Hierosolymitani controversiam habuisse videtur (vid. supra num. 196), anno 1245 a conventu monialium s. Francisci Pragensi argenti emptione legitime et definite acquisivit (vide infra notam 11), necessarium et utile ei videbatur, ut hoc quoque fac- tum chartae confirmatoriae anno 1239 a rege obtentae insereretur. Quam ob rem (ita Dušková exponit) abbas Reinherus novam, i.e. nostram chartam conficiendam curavit eamque sigillo genuino, quod ad eam de illa priore charta translatum est, muniri fecit. Chartae huius, quae tenorem prioris chartae a Vilhelmo, regis notario, verbis composi- tae totidem verbis, paucis tantum additis, repetere videtur, autographum manu scribae nota ,Venceslaus 9' insigniti exaratum est, qui — ut Dušková edocet — e numero cleri- corum ecclesiae Pragensis procul dubio proveniebat et per plures annos in cancellaria regis (ut etiam Friedrich recte commemoravit) officio fungebatur. Utrum autem in cancellaria regia etiam eo tempore, quo haec nova charta confecta est, i. e. veri similiter inter annos 1246—1248, operam navaverit, incertum est; cum autem illis annis iam nulla alia regis charta eius manu scripta sit, veri simile videtur notarium „Venceslaum 9° tum illo munere iam vacavisse. — Dušková etiam illam gravem discre- pantiam, quae in testium huius chartae nominibus occurrit, quam Friedrich (quam- quam eius procul dubio bene conscius erat, quippe quae hanc chartam maxime suspectam reddat) in sua nota introductoria silentio omnino praeteriit, explicare conata est. Etenim inter chartae testes nominantur praeter alios etiam ,Johannes episcopus Pragensis' et ,Bernardus scolasticus Pragensis'. Re vera autem Johannes episcopus iam die 17. augusti a. 1236 mortuus est et Bernardus eo tempore, quo haec charta data est, ipse dignitatem episcopi Pragensis gerebat. Dušková equidem conicit chartae dictatorem nomina horum duorum praelatorum, qui iam prius in eiusdem chartae dispositione testes emptionis villarum Brná (Dušková autem nomen ,Perna“ Trnová interpretatur) et Tisová nomi- natim adferuntur (vid. autem infra notam 5), sub chartae finem in testium formula simpli- citer sine mente ac ratione iterum repetivisse; quae quidem interpretatio satis probabilis et laudabilis mihi videtur. — Membrana autographi in pluribus locis, praecipue in flexibus, lacerata est; quae foramina nescio quis saeculo XVII particulis membranaceis agglutinatis resarcire conatus est, in quibus verba, quae cum membrana perierunt, e copia quadam supplevit, scripturam autographi inepte imitando; nos eadem) verba, quae uncis formae I I claudimus, ex apographo saec. XVII (B) restituimus, (erroribus vero perspicuis emendatis atque correctis.) * In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. 1 Nos Wencezlaus, 35 dei gracia quartus rex Boemorum, ecclesie Cladorubensi et omnibus deo militanti- bus et degentibus ibidem ] in perpetuum. Quoniam generacio preterit et ge- neracio advenit,1 mortalium mortali existente mêmoria, sub incerto rerum et temporum evêntu, principali providentię congruit gesta propria et statuta suf- ficienti caucione munire ad repressionem tocîus calumpnie et suorum successorum 40 memoriam, et maxime per litteram, que est baculus mêmorie, inditium veritâtis et certitudinis argumêntum. Noscat igitur tam ll presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod Cladorubensis ecclesia a venerabili nostre 219. 1) (Conf. Eccle 1, 4.)
1239 DEC. 17. NUM. 219. 291 10 15 20 25 30 postea monasterium Kladrubense circuitum Přešticensem, de quo prius cum ordine s. Johannis Hierosolymitani controversiam habuisse videtur (vid. supra num. 196), anno 1245 a conventu monialium s. Francisci Pragensi argenti emptione legitime et definite acquisivit (vide infra notam 11), necessarium et utile ei videbatur, ut hoc quoque fac- tum chartae confirmatoriae anno 1239 a rege obtentae insereretur. Quam ob rem (ita Dušková exponit) abbas Reinherus novam, i.e. nostram chartam conficiendam curavit eamque sigillo genuino, quod ad eam de illa priore charta translatum est, muniri fecit. Chartae huius, quae tenorem prioris chartae a Vilhelmo, regis notario, verbis composi- tae totidem verbis, paucis tantum additis, repetere videtur, autographum manu scribae nota ,Venceslaus 9' insigniti exaratum est, qui — ut Dušková edocet — e numero cleri- corum ecclesiae Pragensis procul dubio proveniebat et per plures annos in cancellaria regis (ut etiam Friedrich recte commemoravit) officio fungebatur. Utrum autem in cancellaria regia etiam eo tempore, quo haec nova charta confecta est, i. e. veri similiter inter annos 1246—1248, operam navaverit, incertum est; cum autem illis annis iam nulla alia regis charta eius manu scripta sit, veri simile videtur notarium „Venceslaum 9° tum illo munere iam vacavisse. — Dušková etiam illam gravem discre- pantiam, quae in testium huius chartae nominibus occurrit, quam Friedrich (quam- quam eius procul dubio bene conscius erat, quippe quae hanc chartam maxime suspectam reddat) in sua nota introductoria silentio omnino praeteriit, explicare conata est. Etenim inter chartae testes nominantur praeter alios etiam ,Johannes episcopus Pragensis' et ,Bernardus scolasticus Pragensis'. Re vera autem Johannes episcopus iam die 17. augusti a. 1236 mortuus est et Bernardus eo tempore, quo haec charta data est, ipse dignitatem episcopi Pragensis gerebat. Dušková equidem conicit chartae dictatorem nomina horum duorum praelatorum, qui iam prius in eiusdem chartae dispositione testes emptionis villarum Brná (Dušková autem nomen ,Perna“ Trnová interpretatur) et Tisová nomi- natim adferuntur (vid. autem infra notam 5), sub chartae finem in testium formula simpli- citer sine mente ac ratione iterum repetivisse; quae quidem interpretatio satis probabilis et laudabilis mihi videtur. — Membrana autographi in pluribus locis, praecipue in flexibus, lacerata est; quae foramina nescio quis saeculo XVII particulis membranaceis agglutinatis resarcire conatus est, in quibus verba, quae cum membrana perierunt, e copia quadam supplevit, scripturam autographi inepte imitando; nos eadem) verba, quae uncis formae I I claudimus, ex apographo saec. XVII (B) restituimus, (erroribus vero perspicuis emendatis atque correctis.) * In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. 1 Nos Wencezlaus, 35 dei gracia quartus rex Boemorum, ecclesie Cladorubensi et omnibus deo militanti- bus et degentibus ibidem ] in perpetuum. Quoniam generacio preterit et ge- neracio advenit,1 mortalium mortali existente mêmoria, sub incerto rerum et temporum evêntu, principali providentię congruit gesta propria et statuta suf- ficienti caucione munire ad repressionem tocîus calumpnie et suorum successorum 40 memoriam, et maxime per litteram, que est baculus mêmorie, inditium veritâtis et certitudinis argumêntum. Noscat igitur tam ll presens hominum etas quam in Christo successura posteritas, quod Cladorubensis ecclesia a venerabili nostre 219. 1) (Conf. Eccle 1, 4.)
Strana 292
292 NUM. 219. 1239 DEC. 17. parentele“ fundata copiosis possessionibus foret dotata, quarum plures nimia longinquitâte ab ecclesia separâte ac iam penitus deserte per negligentiam eius- dem plrefati]' loci nullum utilitatis fructum ei amministraverunt.bb Deus autem, gubernâtor celi et terre ac omnium, que in eis sunt, domui sue genitricise construc- te sua providentia tempôre nostro virum providum et omn ibus] virtutibus ful- 5 gentem, venerabilem abbatem nomine Reingnêrum prefecit, qui consensu et auxilio nostro ecclesiam predictam in statum pristinum reformâvit ac magnifice possessionibus ditâvit, tum conmutacionibus aut concambiis, tum argenti emp- cionibus, tum nostris seu aliis fidelium donacionibus, quas utile duximus prop- ter caliginem obliviônis scripto annotâri ac sigillo nostro roborâri. Sunt autem 10 hec predia seu hereditâtes empcionibus, conmutacionibus seu nostris ac fidelium donacionibus, que per venerabilem abbatem pretaxâtum ipsius tempôre sepius dicte ecclesie sunt conquisite: Primo villam nomine Zhors cum omni usu fructu- ârio conmutavit pro circuitu nomine Bezdedich, qui situs est in provintia Seleu- uensi, cum milite nostro Vvatôned ac fratre suo Bohuzlao. Item aliam hereditatem, 15 villam nomine Thuskow forensem, aput militem nostrum Drizislaum pro quad- ringêntis marcis emit cum aquis, silvis, pascuis, piscacionibus omnique usu fruc- tuârio. Emit eciam villam ab ecclesia Syloensi nomine Dubraua pro nonaginta duabus marcis. Ite[m emlit [duas villa]s ab ecclesia Ozzecensi nomine Wranouo tum et Zwina pro CXL marcis.? Item villa[m unam a mlilit[e] nostro Benedae nomine 20 Buthouo pro XL marcis cum omnibus attinentiis suis. Emit eciam partem vi[Il]e nomine Zitna a quodam orphano nostro nomine Coppe cum licentia et consensu nostro pro LXX marcis." Emit eciam duas villas nomine Perna eteee Tysowa ab ecclesia Melnicensi pro CL marcis cum consensu prepositi eiusdem loci, filio' Campanônis,4 et omnium canonicorum ac sub testimonio beate mêmorie Johan- 25 nis, episcopi Pragensis ecclesie, ac preposito Eppônes et Arnoldi decâni nec non sub testimonio cunctorum canonicorum et prepositi Hermanni Luthomericensis 219. ") ita (loco ,nostra parentela“) A. - b) (quae hic et infra uncis clauduntur, cum membrana lacerata perierunt A.) — bb) (ultima,t' ex,r' statim inter scribendum correcta est A.) - c) (ita (loco ,genitrici ) A.) — d) altera, v' eodem atramento superscripta est A. 30 - e) (,Item villam unam contulit monasterio Beneda“ perperam B.) - ce) (ita (,et“ tironianum, cui postmodum ,e‘ eadem manu per mendum adiuncta est) A.) - 1) (ita (loco ,filii“) A.) — 9) ita (loco ,prepositi Eppônis‘) A. 2) De hac emptione a. 1231 facta vid. supra chartam num. 13. — 3) Aliam eiusdem villae partem Venceslaus I. rex monasterio donavit; vid. chartam die 25. iunii 1235 datam, 35 num. 116. Pars ab orphano Coppe empta post annum supra dictum acquisita esse videtur. — 4) (Ottonis.)
292 NUM. 219. 1239 DEC. 17. parentele“ fundata copiosis possessionibus foret dotata, quarum plures nimia longinquitâte ab ecclesia separâte ac iam penitus deserte per negligentiam eius- dem plrefati]' loci nullum utilitatis fructum ei amministraverunt.bb Deus autem, gubernâtor celi et terre ac omnium, que in eis sunt, domui sue genitricise construc- te sua providentia tempôre nostro virum providum et omn ibus] virtutibus ful- 5 gentem, venerabilem abbatem nomine Reingnêrum prefecit, qui consensu et auxilio nostro ecclesiam predictam in statum pristinum reformâvit ac magnifice possessionibus ditâvit, tum conmutacionibus aut concambiis, tum argenti emp- cionibus, tum nostris seu aliis fidelium donacionibus, quas utile duximus prop- ter caliginem obliviônis scripto annotâri ac sigillo nostro roborâri. Sunt autem 10 hec predia seu hereditâtes empcionibus, conmutacionibus seu nostris ac fidelium donacionibus, que per venerabilem abbatem pretaxâtum ipsius tempôre sepius dicte ecclesie sunt conquisite: Primo villam nomine Zhors cum omni usu fructu- ârio conmutavit pro circuitu nomine Bezdedich, qui situs est in provintia Seleu- uensi, cum milite nostro Vvatôned ac fratre suo Bohuzlao. Item aliam hereditatem, 15 villam nomine Thuskow forensem, aput militem nostrum Drizislaum pro quad- ringêntis marcis emit cum aquis, silvis, pascuis, piscacionibus omnique usu fruc- tuârio. Emit eciam villam ab ecclesia Syloensi nomine Dubraua pro nonaginta duabus marcis. Ite[m emlit [duas villa]s ab ecclesia Ozzecensi nomine Wranouo tum et Zwina pro CXL marcis.? Item villa[m unam a mlilit[e] nostro Benedae nomine 20 Buthouo pro XL marcis cum omnibus attinentiis suis. Emit eciam partem vi[Il]e nomine Zitna a quodam orphano nostro nomine Coppe cum licentia et consensu nostro pro LXX marcis." Emit eciam duas villas nomine Perna eteee Tysowa ab ecclesia Melnicensi pro CL marcis cum consensu prepositi eiusdem loci, filio' Campanônis,4 et omnium canonicorum ac sub testimonio beate mêmorie Johan- 25 nis, episcopi Pragensis ecclesie, ac preposito Eppônes et Arnoldi decâni nec non sub testimonio cunctorum canonicorum et prepositi Hermanni Luthomericensis 219. ") ita (loco ,nostra parentela“) A. - b) (quae hic et infra uncis clauduntur, cum membrana lacerata perierunt A.) — bb) (ultima,t' ex,r' statim inter scribendum correcta est A.) - c) (ita (loco ,genitrici ) A.) — d) altera, v' eodem atramento superscripta est A. 30 - e) (,Item villam unam contulit monasterio Beneda“ perperam B.) - ce) (ita (,et“ tironianum, cui postmodum ,e‘ eadem manu per mendum adiuncta est) A.) - 1) (ita (loco ,filii“) A.) — 9) ita (loco ,prepositi Eppônis‘) A. 2) De hac emptione a. 1231 facta vid. supra chartam num. 13. — 3) Aliam eiusdem villae partem Venceslaus I. rex monasterio donavit; vid. chartam die 25. iunii 1235 datam, 35 num. 116. Pars ab orphano Coppe empta post annum supra dictum acquisita esse videtur. — 4) (Ottonis.)
Strana 293
1239 DEC. 17. NUM. 219. 293 5 ecclesie.5 Item cum ad curiam imperâtoris Friderici ad civitatem nomine Augus- tam properaremus,' sumpsimus a sepius dicto abbâte Cladorubensi CC marcas ad expensas, pro quibus villam Benesowici nomine eidem e[cclesile contulimus; que villa pertinuit ad capellam Pliznensem, cuius loco dignam restauracionem fecimus per villam nomine Zchahlaua." Emit eciam predictus abbas particulam ville nomine Zcapchy a vidua quadam, [ab uxor]e videlicet Luthoradi, pro XVI mar- cis aliamque particulam eiusdem ville aput militem nomine Mares pro XVI mar- cis, et ab alio, nomine Sdon, in eadem villa emit particulam pro XIII marcis. Item fecit concambium cum quo[dam] militę nostro, filio Rathmiri, Zdezlao de 10 Malesich, dans ei villas duas nomine Leny et Lybewich pro parte sua, quam ha- buit Thuskoue, et villam nomine Mizlina. Contulimus eciam villam nominę Cethouidic cum silva lata eidem ecclesie pro remedio parêntum nostrorum.s In cuius vicinatu emit ipse ob augmentacionem duos mansus pro XVI marcis a quodam milite nomine Benech de Pnouân. Item pro diversis expensis, quas in 15 eadem domo fecimus, ac pro dilectione domus eiusdem quasdam particulas per- tinentês ad benefitium cladsko eidem ecclesie contulimus, videlicet in Ostrow CC iugera et in Tizzowa ad duas araturas? ac in villa Thuran de eodem benefitio kladsko ad du[as] araturas.10 Item alio têmpore pro expensis ac pro sustêntacione fratrum ibidem deo servientium contulimus villam nomine Zcubesici ecclesię. 20 Emit eciam predictus abbas ab ecclesia Nepomucensi particulam ville nomine Dnesich pro C[C|C marcis. Emit eciam dictus abbas circuitum beate mêmorie militis nostri nomine Zwathoborii ab ecclesia sancti Franciscy a conventu feminârum, inter quas deo dicâta femina soror nostra nomine Agnes sub regula eciam Franc[isci] Domino famulatur, pro mille ac CC marcis, nomine Preschic,11 30 35 40 219. 5) Vide chartam venditionis de mense augusto exeunte a. 1233 (num. 45), (quae autem a Peregrino praeposito et canonicis Melnicensis ecclesiae data est) et alia quoque testium nomina adfert. (Sed quoniam litterae confirmatoriae regis Venceslai die 13. mensis decembris 1233 datae (vid. supra num. 51) commemorant monasterium Kladrubense emisse villas Brná et Tisová ab ecclesia Melnicensi eo tempore, quo Champanosius, camerarius re- ginae Bohemiae, praeposituram Melnicensem nomine filii sui Ottonis gubernabat, fieri potuit, ut de venditionis contractu etiam alia charta nomine Ottonis praepositi et sub testimonio eorum, qui supra nominantur, ederetur.) — 6) (Conf. not. 2 apud num. 216.) - 7) Vid. char- tam die 20. octobris a. 1239 datam, supra num. 216. — 8) Vid. chartam die 13.mensis decem- bris 1233 datam, num. 51. — 9) Vid. chartam die 12. maii 1239 datam, supra num. 209. — 10) Vid. chartam num. 51. — 11) Vid. (chartam Agnetis, discipulae s. Francisci et sororis regis Bohemorum, de mense iunio a. 1245 (Erben, Reg. Boh. I, pag. 529, num. 1119) nec non) chartam Kunegundis reginae a. 1245 datam ((Erben, l.l. num. 1133). Conf. autem etiam chartam fratrum sanctae Mariae apud pedem pontis Pragae ordinis s. Johannis Hierosoly- mitani die 6. augusti 1238 datam (vid. supra num. 196), qua idem conventus monasterio Kladrubensi de bonis olim Svatoborii militis, videlicet de circuitu Přešticensi cum omnibus pertinentiis, pro silva Proboštov cum villis in ea collocatis cedit.) 25
1239 DEC. 17. NUM. 219. 293 5 ecclesie.5 Item cum ad curiam imperâtoris Friderici ad civitatem nomine Augus- tam properaremus,' sumpsimus a sepius dicto abbâte Cladorubensi CC marcas ad expensas, pro quibus villam Benesowici nomine eidem e[cclesile contulimus; que villa pertinuit ad capellam Pliznensem, cuius loco dignam restauracionem fecimus per villam nomine Zchahlaua." Emit eciam predictus abbas particulam ville nomine Zcapchy a vidua quadam, [ab uxor]e videlicet Luthoradi, pro XVI mar- cis aliamque particulam eiusdem ville aput militem nomine Mares pro XVI mar- cis, et ab alio, nomine Sdon, in eadem villa emit particulam pro XIII marcis. Item fecit concambium cum quo[dam] militę nostro, filio Rathmiri, Zdezlao de 10 Malesich, dans ei villas duas nomine Leny et Lybewich pro parte sua, quam ha- buit Thuskoue, et villam nomine Mizlina. Contulimus eciam villam nominę Cethouidic cum silva lata eidem ecclesie pro remedio parêntum nostrorum.s In cuius vicinatu emit ipse ob augmentacionem duos mansus pro XVI marcis a quodam milite nomine Benech de Pnouân. Item pro diversis expensis, quas in 15 eadem domo fecimus, ac pro dilectione domus eiusdem quasdam particulas per- tinentês ad benefitium cladsko eidem ecclesie contulimus, videlicet in Ostrow CC iugera et in Tizzowa ad duas araturas? ac in villa Thuran de eodem benefitio kladsko ad du[as] araturas.10 Item alio têmpore pro expensis ac pro sustêntacione fratrum ibidem deo servientium contulimus villam nomine Zcubesici ecclesię. 20 Emit eciam predictus abbas ab ecclesia Nepomucensi particulam ville nomine Dnesich pro C[C|C marcis. Emit eciam dictus abbas circuitum beate mêmorie militis nostri nomine Zwathoborii ab ecclesia sancti Franciscy a conventu feminârum, inter quas deo dicâta femina soror nostra nomine Agnes sub regula eciam Franc[isci] Domino famulatur, pro mille ac CC marcis, nomine Preschic,11 30 35 40 219. 5) Vide chartam venditionis de mense augusto exeunte a. 1233 (num. 45), (quae autem a Peregrino praeposito et canonicis Melnicensis ecclesiae data est) et alia quoque testium nomina adfert. (Sed quoniam litterae confirmatoriae regis Venceslai die 13. mensis decembris 1233 datae (vid. supra num. 51) commemorant monasterium Kladrubense emisse villas Brná et Tisová ab ecclesia Melnicensi eo tempore, quo Champanosius, camerarius re- ginae Bohemiae, praeposituram Melnicensem nomine filii sui Ottonis gubernabat, fieri potuit, ut de venditionis contractu etiam alia charta nomine Ottonis praepositi et sub testimonio eorum, qui supra nominantur, ederetur.) — 6) (Conf. not. 2 apud num. 216.) - 7) Vid. char- tam die 20. octobris a. 1239 datam, supra num. 216. — 8) Vid. chartam die 13.mensis decem- bris 1233 datam, num. 51. — 9) Vid. chartam die 12. maii 1239 datam, supra num. 209. — 10) Vid. chartam num. 51. — 11) Vid. (chartam Agnetis, discipulae s. Francisci et sororis regis Bohemorum, de mense iunio a. 1245 (Erben, Reg. Boh. I, pag. 529, num. 1119) nec non) chartam Kunegundis reginae a. 1245 datam ((Erben, l.l. num. 1133). Conf. autem etiam chartam fratrum sanctae Mariae apud pedem pontis Pragae ordinis s. Johannis Hierosoly- mitani die 6. augusti 1238 datam (vid. supra num. 196), qua idem conventus monasterio Kladrubensi de bonis olim Svatoborii militis, videlicet de circuitu Přešticensi cum omnibus pertinentiis, pro silva Proboštov cum villis in ea collocatis cedit.) 25
Strana 294
294 NUM. 219. 1239 DEC. 17. villam forensem cum aliis villis in hunc modum numcupâtis: Peduse, Horka, Vvecowo,h duo Krazzawce, duo Vodokrith, Zaden Lehota, Prednice, Kyle holw, Radchowe, Pertoltice, Rudoltice, Cretez et in villa Zkochec ad unum aratrum. Fecit eciam concambium cum Nepomucensi ecclesia, dans eis duas villas nomine Radochouich et Pertholtic adiacentes eidem ecclesie, ab eis autem unam villam nomine Snopusse recipiens. Emit eciam ab ecclesia Postolopritensi duas villas nominę Kozzowo et Mâmnowo pro CLX marcis.12 Comparavit eciam quandam villam nomine Poreche pro XL [tribus marcis a quodam milite nostro' no]mine Budizlao filio Jarozlay, quam nos ob devotum servitium suum ei contulimus, et sub tali [condicione sive forma],k ut si têmpore procedênte ipso vivente, videlicet 10 Budizlao, aut eciam tempore filii sui,13 aliqua lis [orta fuerit pro villa] predicta, ipse litem teneatur sopire, aut suus filius, et liberare ac eripere a cunctis aliquam contencionſem facientibus] aut habere proponêntibus; quodsi nequiverint pre- dictam villam ab omni incursione nocitura eripêre, ali a villa, videlicet] Pressino, cum omnibus attinentiis pertinentibus debet cedere in usus ecclesie Cladorubensis, 15 que iure hereditario predic[ti militi]s fore dignoscitur. Has autem hereditâtes prenominatas, ut diximus, abbas dictus, aliis remotis [ac longinquliosis venditis, ecclesie sue viciniores et utiliôres pro benediccionis memoria comparavit. In cuius rei evidentiam et prsetaxjate conmutacionis, empcionis et donacionis per- petuam firmitatem presens scriptum sigilli nostri karacth[ere iuss]imus insigniri. 20 Testes autem huius rei sunt hii: Johannes episcopus Pragensis, Eppo prepositus Pragensis, Thobias decanus Pragsensis], Radozlaus archidiaconus Pragensis, Bernardus scolasticus Pragensis, Hermannus prepositus Luthomericensis, Pri- bizlaus afrchidiaconus]' Belinensis, Johannes, Bartholomeus, Ebrardus, Luthko, Vitus, Stephanus, Marquardus, Wipertus et alii canonici Pragenses; Clemens 25 abbas Brewnouensis, Petrus abbas de Insula, Andreas abbas de Oppatouich; dominus Bohuzlaus summus camerarius, Mstidrug burchravius Pragensis, Nostup burchravius de Primda, Sulizlaus burchravius de Loket, Conradus burchravius de Zwekow, Budizlaus filius Jarozlay, Henricus cum fratre suo Castolao, Jaroz- laus cum fratre suo Gallo, filii Marquardi, Vocco subcamerarius cum fratrę suo 30 Drizislao, Sobezlaus dapifer, Jaros pincerna filius Alberti, Bohuslavs filius Radim, Brechizlaus filius Brechizlay et alii fere omnes nobiles Boemie; Rudmannus, Hermannus, Pertholdus filii Pertholdi civis Pragensis et alii quam plures, quorum 5 219. h) altera, v' eodem atramento superscripta est A. — i) (,nostro‘ omittit B.) — k) (,con- ditione iure formata‘ perperam, ut videtur, B.) — 1) (,abbas' per magnum errorem B.) 35 12) Harum duarum villarum acquisitio in charta num. 218 quidem commemoratur, sed charta de venditionis contractu a Bertholdo, abbate monasterii Portae apostolorum, die de- mum 14. februarii a. 1251 data est ((conf. Erben I.I. num. 1263)). — 13) (Ulrici.)
294 NUM. 219. 1239 DEC. 17. villam forensem cum aliis villis in hunc modum numcupâtis: Peduse, Horka, Vvecowo,h duo Krazzawce, duo Vodokrith, Zaden Lehota, Prednice, Kyle holw, Radchowe, Pertoltice, Rudoltice, Cretez et in villa Zkochec ad unum aratrum. Fecit eciam concambium cum Nepomucensi ecclesia, dans eis duas villas nomine Radochouich et Pertholtic adiacentes eidem ecclesie, ab eis autem unam villam nomine Snopusse recipiens. Emit eciam ab ecclesia Postolopritensi duas villas nominę Kozzowo et Mâmnowo pro CLX marcis.12 Comparavit eciam quandam villam nomine Poreche pro XL [tribus marcis a quodam milite nostro' no]mine Budizlao filio Jarozlay, quam nos ob devotum servitium suum ei contulimus, et sub tali [condicione sive forma],k ut si têmpore procedênte ipso vivente, videlicet 10 Budizlao, aut eciam tempore filii sui,13 aliqua lis [orta fuerit pro villa] predicta, ipse litem teneatur sopire, aut suus filius, et liberare ac eripere a cunctis aliquam contencionſem facientibus] aut habere proponêntibus; quodsi nequiverint pre- dictam villam ab omni incursione nocitura eripêre, ali a villa, videlicet] Pressino, cum omnibus attinentiis pertinentibus debet cedere in usus ecclesie Cladorubensis, 15 que iure hereditario predic[ti militi]s fore dignoscitur. Has autem hereditâtes prenominatas, ut diximus, abbas dictus, aliis remotis [ac longinquliosis venditis, ecclesie sue viciniores et utiliôres pro benediccionis memoria comparavit. In cuius rei evidentiam et prsetaxjate conmutacionis, empcionis et donacionis per- petuam firmitatem presens scriptum sigilli nostri karacth[ere iuss]imus insigniri. 20 Testes autem huius rei sunt hii: Johannes episcopus Pragensis, Eppo prepositus Pragensis, Thobias decanus Pragsensis], Radozlaus archidiaconus Pragensis, Bernardus scolasticus Pragensis, Hermannus prepositus Luthomericensis, Pri- bizlaus afrchidiaconus]' Belinensis, Johannes, Bartholomeus, Ebrardus, Luthko, Vitus, Stephanus, Marquardus, Wipertus et alii canonici Pragenses; Clemens 25 abbas Brewnouensis, Petrus abbas de Insula, Andreas abbas de Oppatouich; dominus Bohuzlaus summus camerarius, Mstidrug burchravius Pragensis, Nostup burchravius de Primda, Sulizlaus burchravius de Loket, Conradus burchravius de Zwekow, Budizlaus filius Jarozlay, Henricus cum fratre suo Castolao, Jaroz- laus cum fratre suo Gallo, filii Marquardi, Vocco subcamerarius cum fratrę suo 30 Drizislao, Sobezlaus dapifer, Jaros pincerna filius Alberti, Bohuslavs filius Radim, Brechizlaus filius Brechizlay et alii fere omnes nobiles Boemie; Rudmannus, Hermannus, Pertholdus filii Pertholdi civis Pragensis et alii quam plures, quorum 5 219. h) altera, v' eodem atramento superscripta est A. — i) (,nostro‘ omittit B.) — k) (,con- ditione iure formata‘ perperam, ut videtur, B.) — 1) (,abbas' per magnum errorem B.) 35 12) Harum duarum villarum acquisitio in charta num. 218 quidem commemoratur, sed charta de venditionis contractu a Bertholdo, abbate monasterii Portae apostolorum, die de- mum 14. februarii a. 1251 data est ((conf. Erben I.I. num. 1263)). — 13) (Ulrici.)
Strana 295
1239 DEC. 17. — 24. NUM. 219, 220. 295 Acta autem sunt hec anno dominice incarnacionis nominibus non est opus. MCCXXXVIIII, XIII indictiône. Datum aput Pragam per manum notarii Vilhemmi XVI kalendas ianuarii. 5 Autographo appendet e filis (linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis e cera communi fusci coloris confectum, cuius pars imaginem regis in solio sedentis exprimens cum illo sigillo recte concordat, quod apud chartam num. 15 describitur. Pars altera decidit et periit. (Vide superius notam introductoriam huius chartae.) 220. Marquardus, canonicus Pragensis, capitulo suo consentiente, agrum prae- 10 bendae suae in villa Libeznice, situm inter agros ecclesiae Vyšehradensis, pro quinque areis canonicorum Vyšehradensium ibidem sitis commutat. Pragae 1239 dec. 24. 15 Erant autographa bina, quorum unum (in membrana scriptum) exstat in tabulario capituli metropolitani Pragensis (A1). Alterius, quod in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asservabatur (et iam dudum latet), superest solum copia saec. XIV in Libro privilegiorum ecclesiae Vyšehradensis, (qui in eodem tabulario asservatur), fol. 24°, num. LXVII (B). * 20 Erben, Reg. Boh. I, pag. 446, num. 961 (fragm. (— ex A1 — perperam ad. a. 1238)). — (Eršil-Pražák, Katalog listin archivu praž. metr. kapituly I, pag. 22, num. 32 (reg. — itidem ad a. 1238).) Autographum manu quadam ignota scriptum est. Sed ductu et formis litterarum accura- tius consideratis scribam e schola ecclesiae Pragensis provenisse putamus, (ubi etiam verba chartae composita esse videntur). Noverint universi, tam presentes quam futuri, presens scriptum intuentes, 25 !l quod ego Marquardus, Pragensis canonicus, de consensu dominorum meorum concano]lnicorum Pragensis ecclesie amicabilem cum dominis Wissegradensibus super quinque !l areis in Lubezniz, eisdem attinentibus, feci commutacionem pro agro ibidem ad prebendam meam spectante, sito inter agros ecclesie memorate, quem eisdem, ut dixi, finaliter resignavi. Et ne alicui hoc in posterum venire possit 30 in dubium, presentem cedulam exinde conscriptam sigillo ecclesie Pragensis in Acta sunt hec Prage anno Domini millesimo testimonium petivi sigillari. 35 220. (*) Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro scripta: ,Hic ponitur tenor littere Marquardi, Pragensis canonici, sigillate sigillo Pragensis ecclesie, super permuta- cione V arearum circa Lubesnicz positis (ita loco,positarum‘) pro quodam agro ibidem posito, facta cum dominis Wissegradensis ecclesie'.
1239 DEC. 17. — 24. NUM. 219, 220. 295 Acta autem sunt hec anno dominice incarnacionis nominibus non est opus. MCCXXXVIIII, XIII indictiône. Datum aput Pragam per manum notarii Vilhemmi XVI kalendas ianuarii. 5 Autographo appendet e filis (linteis) flavis et rubris sigillum Venceslai I. regis e cera communi fusci coloris confectum, cuius pars imaginem regis in solio sedentis exprimens cum illo sigillo recte concordat, quod apud chartam num. 15 describitur. Pars altera decidit et periit. (Vide superius notam introductoriam huius chartae.) 220. Marquardus, canonicus Pragensis, capitulo suo consentiente, agrum prae- 10 bendae suae in villa Libeznice, situm inter agros ecclesiae Vyšehradensis, pro quinque areis canonicorum Vyšehradensium ibidem sitis commutat. Pragae 1239 dec. 24. 15 Erant autographa bina, quorum unum (in membrana scriptum) exstat in tabulario capituli metropolitani Pragensis (A1). Alterius, quod in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asservabatur (et iam dudum latet), superest solum copia saec. XIV in Libro privilegiorum ecclesiae Vyšehradensis, (qui in eodem tabulario asservatur), fol. 24°, num. LXVII (B). * 20 Erben, Reg. Boh. I, pag. 446, num. 961 (fragm. (— ex A1 — perperam ad. a. 1238)). — (Eršil-Pražák, Katalog listin archivu praž. metr. kapituly I, pag. 22, num. 32 (reg. — itidem ad a. 1238).) Autographum manu quadam ignota scriptum est. Sed ductu et formis litterarum accura- tius consideratis scribam e schola ecclesiae Pragensis provenisse putamus, (ubi etiam verba chartae composita esse videntur). Noverint universi, tam presentes quam futuri, presens scriptum intuentes, 25 !l quod ego Marquardus, Pragensis canonicus, de consensu dominorum meorum concano]lnicorum Pragensis ecclesie amicabilem cum dominis Wissegradensibus super quinque !l areis in Lubezniz, eisdem attinentibus, feci commutacionem pro agro ibidem ad prebendam meam spectante, sito inter agros ecclesie memorate, quem eisdem, ut dixi, finaliter resignavi. Et ne alicui hoc in posterum venire possit 30 in dubium, presentem cedulam exinde conscriptam sigillo ecclesie Pragensis in Acta sunt hec Prage anno Domini millesimo testimonium petivi sigillari. 35 220. (*) Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro scripta: ,Hic ponitur tenor littere Marquardi, Pragensis canonici, sigillate sigillo Pragensis ecclesie, super permuta- cione V arearum circa Lubesnicz positis (ita loco,positarum‘) pro quodam agro ibidem posito, facta cum dominis Wissegradensis ecclesie'.
Strana 296
296 NUM. 220, 221. 1239 DEC. 24. — 30. CCXXXIX,“ nono kalendas ianuarii, presentibus domino Berenhardo, Pragen- sis ecclesie episcopo, Tobiab decano, Radozlaoc archidiacono, Stephano scolastico, Johanne de Ascafenburc, Ludcone, Andrea, canonicis Pragensibus, et quibusdam aliis. Autographo appendebat e scidula membranae sigillum ecclesiae Pragensis de cera com- 5 muni confectum, (quod fractum et iam avulsum est). E (tribus sigilli) fragmentis, quae supersunt (et chartae adiacent), manifeste cognosci potest sigillum ex eadem forma pro- vectum esse atque illud, quod iam in CDBoh. II apud chartam num. 126, pag. 117 de- scriptum est. 221. 10 ((DUBIAE FIDEI.) Přibyslavus de Křižanov, castellanus Brunnensis, hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesiam in Křižanov cum decimis et alias possessiones latius perscriptas donat, uxore sua Sybilla consentiente. Brunnae 1239 dec. 30. 15 (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scrip- tum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). — Aliud) transsum- ptum insertum est instrumento (Venceslai olim Laurentii de Malíkovice,) notarii publici, 20 in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416 confecto, cuius autographum (in membrana scriptum olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (C).*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 358, num. 309 (cum nota „ex actis saec. XIV. in arch. archiep. Olomucii“, (i.e. ex B)). ** — Erben, Reg. Boh. I, pag. 456, num. 981 (fragm.). 25 (Quis hanc chartam dictaverit, pro certo decerni non potest. Notandum, quod nonnullae verborum iuncturae dicendi genus illius notarii, quem Friedrich nota,Otakarus 5° (=,Ro- bertus 3°) insignivit, aliquantulum redolent. Chartae verbis consideratis eam in hospitali 220. a) ,MCCXXXIX' B. - b) ,a‘ ex,e' (eadem manu statim) corr. A1; �Tobie‘ B. — c) ,Radoslao' B. 30 221. (*) (Hoc transsumptum J. Šebánek primus in dissertatione Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 492 —493 historiae patriae inda- gatoribus cognoscendum praebuit sicque hane Přibyslavi de Křižanov chartam suspicione, quin falsum Boczekianum esset, in quam vulgo cecidit, certe ac definite exsolvit. — (Friedrich, quem apographum B latuit, hanc chartam transsumpto C tantum nisus edendam parabat.)) 35 (**) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova moravského kodexu, in: Čas. Mat. mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
296 NUM. 220, 221. 1239 DEC. 24. — 30. CCXXXIX,“ nono kalendas ianuarii, presentibus domino Berenhardo, Pragen- sis ecclesie episcopo, Tobiab decano, Radozlaoc archidiacono, Stephano scolastico, Johanne de Ascafenburc, Ludcone, Andrea, canonicis Pragensibus, et quibusdam aliis. Autographo appendebat e scidula membranae sigillum ecclesiae Pragensis de cera com- 5 muni confectum, (quod fractum et iam avulsum est). E (tribus sigilli) fragmentis, quae supersunt (et chartae adiacent), manifeste cognosci potest sigillum ex eadem forma pro- vectum esse atque illud, quod iam in CDBoh. II apud chartam num. 126, pag. 117 de- scriptum est. 221. 10 ((DUBIAE FIDEI.) Přibyslavus de Křižanov, castellanus Brunnensis, hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesiam in Křižanov cum decimis et alias possessiones latius perscriptas donat, uxore sua Sybilla consentiente. Brunnae 1239 dec. 30. 15 (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scrip- tum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). — Aliud) transsum- ptum insertum est instrumento (Venceslai olim Laurentii de Malíkovice,) notarii publici, 20 in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416 confecto, cuius autographum (in membrana scriptum olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (C).*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 358, num. 309 (cum nota „ex actis saec. XIV. in arch. archiep. Olomucii“, (i.e. ex B)). ** — Erben, Reg. Boh. I, pag. 456, num. 981 (fragm.). 25 (Quis hanc chartam dictaverit, pro certo decerni non potest. Notandum, quod nonnullae verborum iuncturae dicendi genus illius notarii, quem Friedrich nota,Otakarus 5° (=,Ro- bertus 3°) insignivit, aliquantulum redolent. Chartae verbis consideratis eam in hospitali 220. a) ,MCCXXXIX' B. - b) ,a‘ ex,e' (eadem manu statim) corr. A1; �Tobie‘ B. — c) ,Radoslao' B. 30 221. (*) (Hoc transsumptum J. Šebánek primus in dissertatione Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 492 —493 historiae patriae inda- gatoribus cognoscendum praebuit sicque hane Přibyslavi de Křižanov chartam suspicione, quin falsum Boczekianum esset, in quam vulgo cecidit, certe ac definite exsolvit. — (Friedrich, quem apographum B latuit, hanc chartam transsumpto C tantum nisus edendam parabat.)) 35 (**) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova moravského kodexu, in: Čas. Mat. mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
Strana 297
1239 DEČ. 30. NUM. 221. 297 10 ipso verbis contextam esse contendere ausim. Utrum notarius Wlczko, qui in formula „datum per manus“ nominatur, chartam confecerit, diiudicari nequit. Immo vero haec ipsa formula, quippe quae illis temporibus in nullis aliis litteris a nobilibus editis occurrat, gravem suspicionem movet. Et re vera iudicia de hac charta prolata multum inter se discrepant. V. Novotný ex. gr. in České dějiny I, 3, pag. 751 not. 5 et 934 not. 1 eam suspectam habet, sed pag. 880 not. 2 et 922 not. 1 e contrario profitetur nullam in hac charta subesse suspicionem. Novissime S. Dušková, Listina světských feudálů (Česká listina doby přemyslovské, II), in: Sborník arch. prací VI/I, 1956, pag. 175 not. 44 hanc chartam profecto spuriam esse commemorat, sed haec sententia ex toto haud probanda esse mihi videtur. Nullo autem modo (ut mea quidem opinio fert) dubitari potest, quin saltem ea ad rem ipsam pertinentia, quae hac charta continentur, vera sint.) Pribislaus," nobilis vir de Crisanowe et castellanus Brunensis, universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem in Domino. Divine inspiracionis votumb differre non debet effectus, ne sancto pereunte proposito 15 speratum quoque premium subtrahatur. Divine inspiracionis gracia accensi, de consensu coniugis matrimonio nobise copulate,d Sibille nomine, nostrorumquee consensu pro remedio anime nostre nostrorumque parentum defunctorum et ut presentis vite statu cum incolumitate nobis nostrisque perfrui gracia divina concedat, ad sustentacionem pauperum et recreacionem infirmorum ad hospita- 20 le sancti Spiritus in Brunna, quod a quodam provido viro, Rudlino nomine, cive Brunensi, de consensu venerabilist Ruperti, Olomucensis episcopi, et capituli sui et gloriosi regis Bohemies Wenceslaih constructum est, redditus nobis annua- tim solvendos eidem supra dicto hospitali perpetuo iure conferimus exsolvendos. Forma autem nostre donacionis hec est: Ecclesiam’ in Crisanowek eidem supra 25 dicto hospitali perpetuo iure conferimus; et ad idem hospitale convertimus deci- mas de omnibus villis ad ecclesiam' iam sepe dictam pertinentibus,! constructis vel in posterumm construendis. De ecclesiis" autem, si que in prefato circuitu construerentur° in posterum,m de consensu supra dicti venerabilist domini R.P1, Olomucensis episcopi, ac capituli sui damus eidem hospitali ius patronatus, con- 30 cedendo tam in cultis terris quam in novalibus in ipso circuitu proventus omnium decimarum de theloneis, de piscacionibus lacuum et fluminum, de lignis ex nemore vendendis et steuris' solvendis ex denariis, ex iudiciis solvendass decimas 35 221. a) (,Przybyslaus‘ B.) - b) ,votus‘, sed ,s' erasa et emendatio non perfecta est C. — c) ,nobis matrimonio‘ C. — d) (,conpulati', sed ,n' puncto subter posito deleta est B.) — e) (hic scribae incuria vel ,liberorum‘ vel ,heredum‘ omissum esse videtur B,C.) — f) (,wene- rabilis‘ C.) — 9) ,Boemie‘ C. — h) (,Wenczeslai' B); ,Wenceslay‘ C. — i) (,eclesiam‘ C.) — k) („Krisanowe‘ B.) — 1) (pertinen‘ B); ,pertinentes' perperam C. — m) (,imposterum" C.) - n) (,eclesiis‘ C.) - °) ,construentur‘ C. — p) ,Ruperti‘ C. - r) (,sturis‘ B.) — s),solvendis' B. 40 1) (Roberti.)
1239 DEČ. 30. NUM. 221. 297 10 ipso verbis contextam esse contendere ausim. Utrum notarius Wlczko, qui in formula „datum per manus“ nominatur, chartam confecerit, diiudicari nequit. Immo vero haec ipsa formula, quippe quae illis temporibus in nullis aliis litteris a nobilibus editis occurrat, gravem suspicionem movet. Et re vera iudicia de hac charta prolata multum inter se discrepant. V. Novotný ex. gr. in České dějiny I, 3, pag. 751 not. 5 et 934 not. 1 eam suspectam habet, sed pag. 880 not. 2 et 922 not. 1 e contrario profitetur nullam in hac charta subesse suspicionem. Novissime S. Dušková, Listina světských feudálů (Česká listina doby přemyslovské, II), in: Sborník arch. prací VI/I, 1956, pag. 175 not. 44 hanc chartam profecto spuriam esse commemorat, sed haec sententia ex toto haud probanda esse mihi videtur. Nullo autem modo (ut mea quidem opinio fert) dubitari potest, quin saltem ea ad rem ipsam pertinentia, quae hac charta continentur, vera sint.) Pribislaus," nobilis vir de Crisanowe et castellanus Brunensis, universis Christi fidelibus hanc paginam inspecturis salutem in Domino. Divine inspiracionis votumb differre non debet effectus, ne sancto pereunte proposito 15 speratum quoque premium subtrahatur. Divine inspiracionis gracia accensi, de consensu coniugis matrimonio nobise copulate,d Sibille nomine, nostrorumquee consensu pro remedio anime nostre nostrorumque parentum defunctorum et ut presentis vite statu cum incolumitate nobis nostrisque perfrui gracia divina concedat, ad sustentacionem pauperum et recreacionem infirmorum ad hospita- 20 le sancti Spiritus in Brunna, quod a quodam provido viro, Rudlino nomine, cive Brunensi, de consensu venerabilist Ruperti, Olomucensis episcopi, et capituli sui et gloriosi regis Bohemies Wenceslaih constructum est, redditus nobis annua- tim solvendos eidem supra dicto hospitali perpetuo iure conferimus exsolvendos. Forma autem nostre donacionis hec est: Ecclesiam’ in Crisanowek eidem supra 25 dicto hospitali perpetuo iure conferimus; et ad idem hospitale convertimus deci- mas de omnibus villis ad ecclesiam' iam sepe dictam pertinentibus,! constructis vel in posterumm construendis. De ecclesiis" autem, si que in prefato circuitu construerentur° in posterum,m de consensu supra dicti venerabilist domini R.P1, Olomucensis episcopi, ac capituli sui damus eidem hospitali ius patronatus, con- 30 cedendo tam in cultis terris quam in novalibus in ipso circuitu proventus omnium decimarum de theloneis, de piscacionibus lacuum et fluminum, de lignis ex nemore vendendis et steuris' solvendis ex denariis, ex iudiciis solvendass decimas 35 221. a) (,Przybyslaus‘ B.) - b) ,votus‘, sed ,s' erasa et emendatio non perfecta est C. — c) ,nobis matrimonio‘ C. — d) (,conpulati', sed ,n' puncto subter posito deleta est B.) — e) (hic scribae incuria vel ,liberorum‘ vel ,heredum‘ omissum esse videtur B,C.) — f) (,wene- rabilis‘ C.) — 9) ,Boemie‘ C. — h) (,Wenczeslai' B); ,Wenceslay‘ C. — i) (,eclesiam‘ C.) — k) („Krisanowe‘ B.) — 1) (pertinen‘ B); ,pertinentes' perperam C. — m) (,imposterum" C.) - n) (,eclesiis‘ C.) - °) ,construentur‘ C. — p) ,Ruperti‘ C. - r) (,sturis‘ B.) — s),solvendis' B. 40 1) (Roberti.)
Strana 298
298 NUM. 221. 1239 DEC. 30. eidem hospitali conferimus exsolvendas. De aratris nobis pertinentibus in villa Tuleschiz' decimas integraliter conferimus et dimidium laneum, quod eo commo- dius possint decimas colligere. Insuper duas villas Luscz“ et Radomilicz" in plenam proprietatem; pretereaæ decimas ville Nastorowicev nomine integraliter eidem hospitaliz ad sustentacionem pauperum et recreacionem infirmorum perpe- tuo condonamus. Quod si aliquisaa successorum nostrorum vel aliqua alia perso- na dyabolice inspiracionis instinctu nostre donacionis beneficium retraxerit, contra hanc nostre donacionis et decreti paginam ire vel aliquam molestiam in- ferre temptaverit, auctoritate venerabilist domini R.,bb1 Olomucensis episcopi, hic excommunicacioni subiaceat et nisi reatum suum correxerit, in extremo 10 examine eterne subiaceat ulcioni. Amen. Testes autem hiice huic collacioni inter- fuerunt: dominus Theodricus abbas monasteriidd Zabrdowicensis,ee frater Her- mannustt et Minoresss fratres, frater Nicolaus prior Predicatorum ethh frater Zacharias; plebanië in civitate Brunensi: Baldwinusil plebanus ad sanctum Jacobum, Lutholdus et Pereta de sancto Petro et R.kk2 scolasticus ibidem; 15 dominus Ratiborius de Deblin" et Hartlebmm filius ipsius,wn Cyrho dapifer regis et Schaztolausoo frater ipsius,pp Gerhardus purgraviusq in Olomucz," Bosche- coss purgravius in Znoym,“ Bohusse de Tazzow,uu Ortwinusw de Lusche, Wignandus magister monete et omnes cives Brunenses et alii quam plures. Data Brunne per manus notarii nostri Wiczkonis tercioww kalendas ianuarii, 20 Sm indictione XIII,æx incarnacionis dominice anno millesimo CC quadragesimo,u regnante domino nostro Jesu Christo, cui-z est honor et gloria in secula seculo- rum. Amen. 5 (Teste notarii publici instrumento B chartae autographo ,sigillum de cera alba in filis sericeis per modum clippei erat appensum, cuius fin B perperam,cum' scriptum est ] 25 descripcionem propter vetustatem et cere conpressionem describere non potui'. Sed idem sigillum in instrumento C his verbis diligenter describitur:) ,Que quidem littera donacionis... sigillo oblongo ad modum scuti vel vomeris de alba cera comuni in 221. t) (,Thulescha‘ perperam B.) — u),Luk‘ C. — v) (,Radomilijcz‘ B.) — x) (,ppea B.) — 1) (,Nastorowycze‘ B.) - 2) (in B sequuntur verba deleta ,conferimus exsolvendas‘.) — 30 aa) ,aliqua‘ scribae incuria (B), C. — bb) (,Rupti‘ (titulo ad syllabam ,per‘ indicandam perperam omisso) C.) — cc) (,qui' B.) - dd) (,monasterii‘ omittit C.) - ee) ,(Zabi“ B); ,Zabrdowensis‘ C. — ff) (,Hermanus‘ C.) — g9) (,Juniores‘ perperam (loco ,et Minores ) B.) — hh) (,et‘ deest in C.) — ii) (,plebanum' perperam B.) - ii) ,Baldinus‘ C. — kk) ,Retor" (= rector) perperam in C. — Il) (,Deblyn‘ B.) — mm) (,Hertleb‘ B.) — nn) sequitur,de', 35 quod scribae incuria ortum esse videtur (B), C. — 00) (,Schastoslaus' B.) — pp) (in C sequitur ,et‘.) — qq) ,burgravius‘ C. - rr) (,Olomucz‘ B; in C sequitur ,et‘.) — ss) ,Bostiecho‘ scri- bae incuria C. — tt) ,Znoyma‘ C. — uu) (,Thassaw‘ B.) — vo) (,Hortwinus‘ B); ,Ortwuinus" C. —ww),III C. — xx),XIII'C. — us) ,CCXL‘ C. — z2) (,qui' perperam B.) 2) (Rischardus.) 40
298 NUM. 221. 1239 DEC. 30. eidem hospitali conferimus exsolvendas. De aratris nobis pertinentibus in villa Tuleschiz' decimas integraliter conferimus et dimidium laneum, quod eo commo- dius possint decimas colligere. Insuper duas villas Luscz“ et Radomilicz" in plenam proprietatem; pretereaæ decimas ville Nastorowicev nomine integraliter eidem hospitaliz ad sustentacionem pauperum et recreacionem infirmorum perpe- tuo condonamus. Quod si aliquisaa successorum nostrorum vel aliqua alia perso- na dyabolice inspiracionis instinctu nostre donacionis beneficium retraxerit, contra hanc nostre donacionis et decreti paginam ire vel aliquam molestiam in- ferre temptaverit, auctoritate venerabilist domini R.,bb1 Olomucensis episcopi, hic excommunicacioni subiaceat et nisi reatum suum correxerit, in extremo 10 examine eterne subiaceat ulcioni. Amen. Testes autem hiice huic collacioni inter- fuerunt: dominus Theodricus abbas monasteriidd Zabrdowicensis,ee frater Her- mannustt et Minoresss fratres, frater Nicolaus prior Predicatorum ethh frater Zacharias; plebanië in civitate Brunensi: Baldwinusil plebanus ad sanctum Jacobum, Lutholdus et Pereta de sancto Petro et R.kk2 scolasticus ibidem; 15 dominus Ratiborius de Deblin" et Hartlebmm filius ipsius,wn Cyrho dapifer regis et Schaztolausoo frater ipsius,pp Gerhardus purgraviusq in Olomucz," Bosche- coss purgravius in Znoym,“ Bohusse de Tazzow,uu Ortwinusw de Lusche, Wignandus magister monete et omnes cives Brunenses et alii quam plures. Data Brunne per manus notarii nostri Wiczkonis tercioww kalendas ianuarii, 20 Sm indictione XIII,æx incarnacionis dominice anno millesimo CC quadragesimo,u regnante domino nostro Jesu Christo, cui-z est honor et gloria in secula seculo- rum. Amen. 5 (Teste notarii publici instrumento B chartae autographo ,sigillum de cera alba in filis sericeis per modum clippei erat appensum, cuius fin B perperam,cum' scriptum est ] 25 descripcionem propter vetustatem et cere conpressionem describere non potui'. Sed idem sigillum in instrumento C his verbis diligenter describitur:) ,Que quidem littera donacionis... sigillo oblongo ad modum scuti vel vomeris de alba cera comuni in 221. t) (,Thulescha‘ perperam B.) — u),Luk‘ C. — v) (,Radomilijcz‘ B.) — x) (,ppea B.) — 1) (,Nastorowycze‘ B.) - 2) (in B sequuntur verba deleta ,conferimus exsolvendas‘.) — 30 aa) ,aliqua‘ scribae incuria (B), C. — bb) (,Rupti‘ (titulo ad syllabam ,per‘ indicandam perperam omisso) C.) — cc) (,qui' B.) - dd) (,monasterii‘ omittit C.) - ee) ,(Zabi“ B); ,Zabrdowensis‘ C. — ff) (,Hermanus‘ C.) — g9) (,Juniores‘ perperam (loco ,et Minores ) B.) — hh) (,et‘ deest in C.) — ii) (,plebanum' perperam B.) - ii) ,Baldinus‘ C. — kk) ,Retor" (= rector) perperam in C. — Il) (,Deblyn‘ B.) — mm) (,Hertleb‘ B.) — nn) sequitur,de', 35 quod scribae incuria ortum esse videtur (B), C. — 00) (,Schastoslaus' B.) — pp) (in C sequitur ,et‘.) — qq) ,burgravius‘ C. - rr) (,Olomucz‘ B; in C sequitur ,et‘.) — ss) ,Bostiecho‘ scri- bae incuria C. — tt) ,Znoyma‘ C. — uu) (,Thassaw‘ B.) — vo) (,Hortwinus‘ B); ,Ortwuinus" C. —ww),III C. — xx),XIII'C. — us) ,CCXL‘ C. — z2) (,qui' perperam B.) 2) (Rischardus.) 40
Strana 299
1239 DEC. 30. — S. D. NUM. 221, 222. 299 cordula sericea rubei ac clauci coloris pendenti erat sigillata. In quo quidem sigillo scutum oblongum, in quo crux per totum erat sculpta. Littere autem circumferencia- les eiusdem sigilli, ut prima apparebant facie, tales erant: Sigillum Pribislay de Crissanow‘. 5 222. Philippus, praepositus Vyšehradensis et regis Bohemiae cancellarius, pro- testatur villam Zahrádka sibi a canonicis suae ecclesiae nomine oboedientiae ea conditione esse concessam, ut eis annuatim sex marcas argenti solvat. In capitulo Vyšehradensi 12[39] —. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asser- vatur (A). — (Apographum saec. XIV exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Vyšehra- densis in eodem tabulario asservato, fol. 13r, num. 25 (C).)* 15 Erben, Reg. Boh. I, pag. 542, num. 1158 (fragm. ad a. 1246). — (Jaksch, Kärtner Gesch.-Quellen (Monum. hist. ducatus Carinthiae) IV. I, pag. 335, num. 2326 (reg. ad an. 1246). — Imaginem phototypicam praebet Friedrich, O neznámé listině krále Václa- va I. pro klášter Ostrovský. Appendix: O padělané listině krále Přemysla I. pro kostel Vyšehradský, in: Věstník Král. čes. společ. nauk, an. 1942, num. II, pag. 18 sqq., fig. 3.) 20 25 30 Autographum a quodam ecclesiae Vyšehradensis scriba exaratum esse ex ea re conici licet, quod eadem manu etiam hae duo chartae eidem ecclesiae datae scriptae sunt: 1. Přemysli Otakari I. regis charta spuria de capellae s. Clementis donatione anno 1215 data (CDBoh. II, num. 371) et 2. charta Hermanni, abbatis monasterii in Želiv, anno 1236 data (vid. supra num. 142). — Omnes tres chartas etiam ab uno eodemque dictatore verbis conceptas esse formula corroborationis manifeste demonstrat. Quae quidem formula dictatori sine ulla dubitatione nota erat ex illo Venceslai I. regis privilegio Vyšehradensi deperdito, a Johanne,regis notario, conscripto, quo adulterator chartae Přemysli Otakari I. regis ad an. 1215 datae innixus est ((conf. Friedrich L.l., pag. 21)). ** — Annus 1234, qui in temporis nota nominatur, sine dubio falsus est. Nam eo tempore praepositi Vyše- hradensis munere Arnoldus fungebatur, qui in eodem officio anno etiam 1237 adfertur (vid. num. 173). Cuius obitus die 3. februarii in Necrologio Doxanensi [Věstník Král. čes. společ, nauk 1884, pag. 92] commemoratur; sed quo anno obierit, ignoratur. Erben L.l. minus recto usus consilio chartam ad annum 1246 posuit, quod numerum IIII ad verbum indictione pertinere censebat. Ex ea re, quod inter testes Petrus decanus Vyše- hradensis apparet, efficitur chartam ante mensem septembrem anni 1240 confectam esse, cum hoc tempore decani dignitatem iam Engelbertus gesserit. Quibus omnibus circum- 35 40 222. (*) (Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro scripta: ,Hic ponitur tenor privilegii domini Philippi, prepositi Wissegradensis, recognitorius, quod bona in Zahradka ad canonicos Wissegradensis ecclesie pertineant’.) (**) (Friedrich autem, si verum fateri volumus, sententiam de origine huius chartae valde mutavit. Etenim principio ex eo, quod „formula corroborationis iisdem verbis exprimitur atque in charta Venceslai I. regis monasterio Cladrubensi anno 1233 mense fere augusto data (vid. num. 44)“, colligebat „chartam a Johanne, quondam notario regis, esse dictatam“.)
1239 DEC. 30. — S. D. NUM. 221, 222. 299 cordula sericea rubei ac clauci coloris pendenti erat sigillata. In quo quidem sigillo scutum oblongum, in quo crux per totum erat sculpta. Littere autem circumferencia- les eiusdem sigilli, ut prima apparebant facie, tales erant: Sigillum Pribislay de Crissanow‘. 5 222. Philippus, praepositus Vyšehradensis et regis Bohemiae cancellarius, pro- testatur villam Zahrádka sibi a canonicis suae ecclesiae nomine oboedientiae ea conditione esse concessam, ut eis annuatim sex marcas argenti solvat. In capitulo Vyšehradensi 12[39] —. 10 Autographum in membrana scriptum in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asser- vatur (A). — (Apographum saec. XIV exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Vyšehra- densis in eodem tabulario asservato, fol. 13r, num. 25 (C).)* 15 Erben, Reg. Boh. I, pag. 542, num. 1158 (fragm. ad a. 1246). — (Jaksch, Kärtner Gesch.-Quellen (Monum. hist. ducatus Carinthiae) IV. I, pag. 335, num. 2326 (reg. ad an. 1246). — Imaginem phototypicam praebet Friedrich, O neznámé listině krále Václa- va I. pro klášter Ostrovský. Appendix: O padělané listině krále Přemysla I. pro kostel Vyšehradský, in: Věstník Král. čes. společ. nauk, an. 1942, num. II, pag. 18 sqq., fig. 3.) 20 25 30 Autographum a quodam ecclesiae Vyšehradensis scriba exaratum esse ex ea re conici licet, quod eadem manu etiam hae duo chartae eidem ecclesiae datae scriptae sunt: 1. Přemysli Otakari I. regis charta spuria de capellae s. Clementis donatione anno 1215 data (CDBoh. II, num. 371) et 2. charta Hermanni, abbatis monasterii in Želiv, anno 1236 data (vid. supra num. 142). — Omnes tres chartas etiam ab uno eodemque dictatore verbis conceptas esse formula corroborationis manifeste demonstrat. Quae quidem formula dictatori sine ulla dubitatione nota erat ex illo Venceslai I. regis privilegio Vyšehradensi deperdito, a Johanne,regis notario, conscripto, quo adulterator chartae Přemysli Otakari I. regis ad an. 1215 datae innixus est ((conf. Friedrich L.l., pag. 21)). ** — Annus 1234, qui in temporis nota nominatur, sine dubio falsus est. Nam eo tempore praepositi Vyše- hradensis munere Arnoldus fungebatur, qui in eodem officio anno etiam 1237 adfertur (vid. num. 173). Cuius obitus die 3. februarii in Necrologio Doxanensi [Věstník Král. čes. společ, nauk 1884, pag. 92] commemoratur; sed quo anno obierit, ignoratur. Erben L.l. minus recto usus consilio chartam ad annum 1246 posuit, quod numerum IIII ad verbum indictione pertinere censebat. Ex ea re, quod inter testes Petrus decanus Vyše- hradensis apparet, efficitur chartam ante mensem septembrem anni 1240 confectam esse, cum hoc tempore decani dignitatem iam Engelbertus gesserit. Quibus omnibus circum- 35 40 222. (*) (Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro scripta: ,Hic ponitur tenor privilegii domini Philippi, prepositi Wissegradensis, recognitorius, quod bona in Zahradka ad canonicos Wissegradensis ecclesie pertineant’.) (**) (Friedrich autem, si verum fateri volumus, sententiam de origine huius chartae valde mutavit. Etenim principio ex eo, quod „formula corroborationis iisdem verbis exprimitur atque in charta Venceslai I. regis monasterio Cladrubensi anno 1233 mense fere augusto data (vid. num. 44)“, colligebat „chartam a Johanne, quondam notario regis, esse dictatam“.)
Strana 300
300 NUM. 222, 223. 1239 S. D. spectis in eam opinionem adducimur, ut putemus in nota numeri MCCXXXIIII notam V a scriba per errorem esse omissam. Quod eo veri similius videtur, quod post notam XXX in autographo spatium aliquod vacat. Nos Philippus, dei gracia prepositus Wissegradensis et cancellarius regis Boemie, protestamur! quandam possessionem, que Zahradka dicitur,“ nos 5 recepisse a fratribus nostris et canonicis nomine Il obediencie sub hac forma, quod eos exinde in sex marcis argenti debeamus infallijbiliter expedire singulis annis et eandem possessionem instruere ac tueri. Et ne inb posterum aliquis successo- rum nostrorum, quod absit, communem possessionem fratrum sibi usurpet, prepositure bonis asserens attinere, presentem paginam canonicis nostris et 10 fratribus fecimus exhiberi nostri sigilli robore communitam. Huius facti testes: Petrvs decanus, Gerardus custos, Cozmas, Fridericus, Englibertus, Zdezlaus, Johannes, Priznobor, Johannes, Rimboto, Bartolomeuse canonici. Actum in capitulo Wissegradensi anno dominice incarnationis millesimo CC XXX IIII, indictioned 15 Sigillum, quod (de cera viridi (ut exiguis vestigiis, quae supersunt, manifeste comproba- tur) confectum erat et) e lora membranacea appendebat, iam avulsum et deperditum est. In cuius lorae initio intrinsecus haec verba (alia quidem, sed simillima) manu (fere aequali) scripta leguntur: ,Philippus dei gracia‘. 223. 20 Venceslaus I., rex Bohemiae, Radoslavo, archidiacono Olomucensi, mediam villam Bolelouc a nobili viro Bohuslavo emptam Barnaba ministro petente confirmat eique concedit, ut eam monasteriis vendere aut cuicunque personae donare possit. Apographum saec. X V exstat in codice privilegiorum monasterii Velehradensis, qui in 25 tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur, fol. 36v, ant. 420 (B).* Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 238, num. 216 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 371, num. 791 (extr.). 222. a) (,d' statim inter scribendum ex,r' radendo corr. A.)— b) (,in‘ (cum titulo super- scripto) A.) - c) litterae,us' in loco raso (fortasse ex,ni") eodem atramento statim inter scri- 30 bendum correctae sunt A. — d) ,indic‘ A, sed numerum scriba addere neglexit; (,MCCXXX, IIII indicione‘ C, sed litterae ,o‘ et,a‘ notis numerorum superscriptae alia manu posteriore suppletae esse videntur.) 223. (*) Apographo haec superscriptio anteponitur: ,Super Boleluch, quam emit Rado- zlaus archidiaconus'. 35
300 NUM. 222, 223. 1239 S. D. spectis in eam opinionem adducimur, ut putemus in nota numeri MCCXXXIIII notam V a scriba per errorem esse omissam. Quod eo veri similius videtur, quod post notam XXX in autographo spatium aliquod vacat. Nos Philippus, dei gracia prepositus Wissegradensis et cancellarius regis Boemie, protestamur! quandam possessionem, que Zahradka dicitur,“ nos 5 recepisse a fratribus nostris et canonicis nomine Il obediencie sub hac forma, quod eos exinde in sex marcis argenti debeamus infallijbiliter expedire singulis annis et eandem possessionem instruere ac tueri. Et ne inb posterum aliquis successo- rum nostrorum, quod absit, communem possessionem fratrum sibi usurpet, prepositure bonis asserens attinere, presentem paginam canonicis nostris et 10 fratribus fecimus exhiberi nostri sigilli robore communitam. Huius facti testes: Petrvs decanus, Gerardus custos, Cozmas, Fridericus, Englibertus, Zdezlaus, Johannes, Priznobor, Johannes, Rimboto, Bartolomeuse canonici. Actum in capitulo Wissegradensi anno dominice incarnationis millesimo CC XXX IIII, indictioned 15 Sigillum, quod (de cera viridi (ut exiguis vestigiis, quae supersunt, manifeste comproba- tur) confectum erat et) e lora membranacea appendebat, iam avulsum et deperditum est. In cuius lorae initio intrinsecus haec verba (alia quidem, sed simillima) manu (fere aequali) scripta leguntur: ,Philippus dei gracia‘. 223. 20 Venceslaus I., rex Bohemiae, Radoslavo, archidiacono Olomucensi, mediam villam Bolelouc a nobili viro Bohuslavo emptam Barnaba ministro petente confirmat eique concedit, ut eam monasteriis vendere aut cuicunque personae donare possit. Apographum saec. X V exstat in codice privilegiorum monasterii Velehradensis, qui in 25 tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur, fol. 36v, ant. 420 (B).* Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 238, num. 216 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 371, num. 791 (extr.). 222. a) (,d' statim inter scribendum ex,r' radendo corr. A.)— b) (,in‘ (cum titulo super- scripto) A.) - c) litterae,us' in loco raso (fortasse ex,ni") eodem atramento statim inter scri- 30 bendum correctae sunt A. — d) ,indic‘ A, sed numerum scriba addere neglexit; (,MCCXXX, IIII indicione‘ C, sed litterae ,o‘ et,a‘ notis numerorum superscriptae alia manu posteriore suppletae esse videntur.) 223. (*) Apographo haec superscriptio anteponitur: ,Super Boleluch, quam emit Rado- zlaus archidiaconus'. 35
Strana 301
ANTE 1240 NUM. 223, 224. 301 5 Chartam extra cancellariam regiam dictatam esse veri similis est coniectura. — Charta temporis indicatione caret. Boczek, quem etiam Erben secutus est, chartam ad annum 1232 pertinere ideo videtur putavisse, quod mense novembri eiusdem anni Bohuslaus, Protiveni filius, et Vokko subcamerarius commemorantur (vid. supra pag. 24). Quae res ad quaestionem solvendam minime sufficit, cum illos inter testium nomina etiam posterius in chartis allatos conspiciamus. Destinatarius Radoslaus etiam anno 1237 archidiaconi Olomucensis titulo munitus occurrit, quin etiam (quamquam sine titulo) anno 1240 testis adfertur. Qua de causa chartam demum hic collocandam esse censuimus. W.,1 dei gracia rex Boemorum, omnibus, ad quos littere iste pervenerint Notum sit universis et singulis litteras 10 salutem in eo, qui est salus omnium. presentes inspecturis, quod cum medietatem ville, que vocatur Boleluch, a nobili viro Bohuzlao, filio Protiuen, Radozlaus, archidiaconus Olomucensis, cum omni- bus appendiciis emisset, videlicet pratis, silvis, aquis, taberna, molendino cum terra ad beneficium" venatoris pertinente: ad nos humiliter accedens peciit, 15 quatenus regia munificencia suam empcionem liberaliter confirmaremus. Ne in posterum ab aliquo vel aliquibus questio moveatur et ne factum oblivionis desi- dia sepeliatur, nos ad preces ministri Barnabe et fratrum eius, videlicet Hermanni, Engilscalci, Cunradi de Brunna, inclinati ob devocionis predicti archidiaconi obsequium regia auctoritate confirmamus et sigilli nostri munimine roboramus, 20 dantes ei potestatem vendendi claustris vel cognatis vel cuicumque voluerit con- ferendi. Huius autem sollempnis confirmacionis testes sunt isti: Preborius cum filiis, Wocco de Thowachow cum hominibus suis, Wocco subcamerarius, Thomas, Victor, Moises archidiaconus,2 Johannes, Martinus, Lasco miles (etc.) 224. 25 Arnoldus, abbas de Třebič, monasterii sui fratribus (consentientibus et) testan- tibus, monasterio in Oslavany cedit de villa Revušin, quam ei antea pro septua- ginta et quinque marcis mutuo acceptis per vadimonium conditionaliter dedit. [ante 1240?] Autographum in membrana scriptum in tabulario civitatis Brunnensis asservatur (A). 30 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 218, num. 202 (mancum) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 355, num. 755 (reg.). (Charta manu cuiusdam monachi Oslavanensis scripta esse videtur. Etenim eadem manu (quam Friedrich in sua nota introductoria pro „manu quadam ignota“ perperam habuit) 223. a) ,benefficium‘ B. 35 1) Venceslaus I. — 2) archidiaconus Břeclavensis provinciae.
ANTE 1240 NUM. 223, 224. 301 5 Chartam extra cancellariam regiam dictatam esse veri similis est coniectura. — Charta temporis indicatione caret. Boczek, quem etiam Erben secutus est, chartam ad annum 1232 pertinere ideo videtur putavisse, quod mense novembri eiusdem anni Bohuslaus, Protiveni filius, et Vokko subcamerarius commemorantur (vid. supra pag. 24). Quae res ad quaestionem solvendam minime sufficit, cum illos inter testium nomina etiam posterius in chartis allatos conspiciamus. Destinatarius Radoslaus etiam anno 1237 archidiaconi Olomucensis titulo munitus occurrit, quin etiam (quamquam sine titulo) anno 1240 testis adfertur. Qua de causa chartam demum hic collocandam esse censuimus. W.,1 dei gracia rex Boemorum, omnibus, ad quos littere iste pervenerint Notum sit universis et singulis litteras 10 salutem in eo, qui est salus omnium. presentes inspecturis, quod cum medietatem ville, que vocatur Boleluch, a nobili viro Bohuzlao, filio Protiuen, Radozlaus, archidiaconus Olomucensis, cum omni- bus appendiciis emisset, videlicet pratis, silvis, aquis, taberna, molendino cum terra ad beneficium" venatoris pertinente: ad nos humiliter accedens peciit, 15 quatenus regia munificencia suam empcionem liberaliter confirmaremus. Ne in posterum ab aliquo vel aliquibus questio moveatur et ne factum oblivionis desi- dia sepeliatur, nos ad preces ministri Barnabe et fratrum eius, videlicet Hermanni, Engilscalci, Cunradi de Brunna, inclinati ob devocionis predicti archidiaconi obsequium regia auctoritate confirmamus et sigilli nostri munimine roboramus, 20 dantes ei potestatem vendendi claustris vel cognatis vel cuicumque voluerit con- ferendi. Huius autem sollempnis confirmacionis testes sunt isti: Preborius cum filiis, Wocco de Thowachow cum hominibus suis, Wocco subcamerarius, Thomas, Victor, Moises archidiaconus,2 Johannes, Martinus, Lasco miles (etc.) 224. 25 Arnoldus, abbas de Třebič, monasterii sui fratribus (consentientibus et) testan- tibus, monasterio in Oslavany cedit de villa Revušin, quam ei antea pro septua- ginta et quinque marcis mutuo acceptis per vadimonium conditionaliter dedit. [ante 1240?] Autographum in membrana scriptum in tabulario civitatis Brunnensis asservatur (A). 30 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 218, num. 202 (mancum) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 355, num. 755 (reg.). (Charta manu cuiusdam monachi Oslavanensis scripta esse videtur. Etenim eadem manu (quam Friedrich in sua nota introductoria pro „manu quadam ignota“ perperam habuit) 223. a) ,benefficium‘ B. 35 1) Venceslaus I. — 2) archidiaconus Břeclavensis provinciae.
Strana 302
302 NUM. 224, 225. ANTE 1240 — 1240 IAN. 17. scripta est (ut S. Dušková, Listiny rudíkovské, in: Čas. Mat. mor. 68, 1948, pag. 258 docuit) etiam charta, quam Margaretha de Miroslav monasterio in Oslavany anno 1243 dedit (CDMor. III, num. 61 = Reg. Boh. I, num. 1108). Inde nihil est cur dubitemus chartae quoque verba in monasterio in Oslavany composita esse.) — Membranae maxima pars iam adeo adustiore colore est, ut ipsius verba non nisi summa cum oculorum inten- tione ex litterarum ductibus evanidis elici possint; sed lectiones, quas praebemus, omnes certissimas esse putamus. — Charta notis temporis omnino caret. Boczek, nullo argumen- to allato, eam ad annum fere 1230 posuit. Cum autem Arnoldus abbatis munere inter annos 1228 —1240 functus sit, chartam hoc loco demum ponendam esse censuimus. Cum carnis successio sit prona posteritas et rerum temporalium mora con- 10 sueverit oblivionem i generare, neccessarium est, ut acta mortalium scriptis et testibus ydoneis annotentur. Inde est, quod ego ! Arnoldus abbas cum scire et consensu fratrum Trebecensis monasterii, cum haberemus pecuniam neccessa- riam, accepimus ab Ozlauiesi“ monasterio LXXV marcas, condicionaliter villam quandam Revvssin eib assignantes, ut predictam pecuniam in tempore 15 statuto solveremus, compromittentes, quod si eandem pecuniam non solveremus, eadem villae Ozlauensi cenobio cederet absolute. Cum autem predictum tempusb advenisset, et non solum illud,d set iam V anni sint elapsi, de villa predicta pre- fato monasterio Ozlauensi cedimuse absolute, statuentes, ut nullus successorum nostrorum hoc factum possit in irritum revocare. Testes autem, coram quibus 20 hec sunt acta, sunt fratres nostri, quorum nomina sunt hec: Petrus prior, Malko, Petrus, Arnustus, Benedictus,’ Sdik, Zlauko, Johannes, Cayn, Georgius, Budis, Radozlaus, Vincencius, Deocarus,b Artuik et ceteri fratres. Autographo appendet e chorda sericea coloris albi et rubri sigillum formae ex longo ro- tundae (altitudo 46 mm, latitudo 32 mm) e cera viridi confectum. In sigilli area beata 25 virgo Maria in throno (sub ciborio) sedens depingitur, (quae corona capiti imposita manu dextra sceptrum, in sinistra vero) Christum infantem gestat. Circumscriptio: † S MONASTGRII - SCe- MARIG TROBGCEN. 225. Gregorius IX. papa abbati de Hradiště, Praemonstratensis ordinis, et priori 30 de Doubravnik, Olomucensis diocesis, mandat, ut Roberti, episcopi Olomucensis, cessionem spontaneam pastoralis officii recipiant et ad cedendum cogant eundem, si fortasse ipsum contingat poenitere. Laterani [1240] ian. 17. 224. a) ita A. — b) Vox haec iam paene evanuit. - c) (,a‘ ex,u‘ corr. A.) - d) ,illud‘ 35 A. - e) (syllabae ,uensi cedi' in extrema linea positae iam paene evanuerunt A.) — 1) (syllabae ,nustus, Be‘ in extrema linea positae iam paene evanuerunt A.)
302 NUM. 224, 225. ANTE 1240 — 1240 IAN. 17. scripta est (ut S. Dušková, Listiny rudíkovské, in: Čas. Mat. mor. 68, 1948, pag. 258 docuit) etiam charta, quam Margaretha de Miroslav monasterio in Oslavany anno 1243 dedit (CDMor. III, num. 61 = Reg. Boh. I, num. 1108). Inde nihil est cur dubitemus chartae quoque verba in monasterio in Oslavany composita esse.) — Membranae maxima pars iam adeo adustiore colore est, ut ipsius verba non nisi summa cum oculorum inten- tione ex litterarum ductibus evanidis elici possint; sed lectiones, quas praebemus, omnes certissimas esse putamus. — Charta notis temporis omnino caret. Boczek, nullo argumen- to allato, eam ad annum fere 1230 posuit. Cum autem Arnoldus abbatis munere inter annos 1228 —1240 functus sit, chartam hoc loco demum ponendam esse censuimus. Cum carnis successio sit prona posteritas et rerum temporalium mora con- 10 sueverit oblivionem i generare, neccessarium est, ut acta mortalium scriptis et testibus ydoneis annotentur. Inde est, quod ego ! Arnoldus abbas cum scire et consensu fratrum Trebecensis monasterii, cum haberemus pecuniam neccessa- riam, accepimus ab Ozlauiesi“ monasterio LXXV marcas, condicionaliter villam quandam Revvssin eib assignantes, ut predictam pecuniam in tempore 15 statuto solveremus, compromittentes, quod si eandem pecuniam non solveremus, eadem villae Ozlauensi cenobio cederet absolute. Cum autem predictum tempusb advenisset, et non solum illud,d set iam V anni sint elapsi, de villa predicta pre- fato monasterio Ozlauensi cedimuse absolute, statuentes, ut nullus successorum nostrorum hoc factum possit in irritum revocare. Testes autem, coram quibus 20 hec sunt acta, sunt fratres nostri, quorum nomina sunt hec: Petrus prior, Malko, Petrus, Arnustus, Benedictus,’ Sdik, Zlauko, Johannes, Cayn, Georgius, Budis, Radozlaus, Vincencius, Deocarus,b Artuik et ceteri fratres. Autographo appendet e chorda sericea coloris albi et rubri sigillum formae ex longo ro- tundae (altitudo 46 mm, latitudo 32 mm) e cera viridi confectum. In sigilli area beata 25 virgo Maria in throno (sub ciborio) sedens depingitur, (quae corona capiti imposita manu dextra sceptrum, in sinistra vero) Christum infantem gestat. Circumscriptio: † S MONASTGRII - SCe- MARIG TROBGCEN. 225. Gregorius IX. papa abbati de Hradiště, Praemonstratensis ordinis, et priori 30 de Doubravnik, Olomucensis diocesis, mandat, ut Roberti, episcopi Olomucensis, cessionem spontaneam pastoralis officii recipiant et ad cedendum cogant eundem, si fortasse ipsum contingat poenitere. Laterani [1240] ian. 17. 224. a) ita A. — b) Vox haec iam paene evanuit. - c) (,a‘ ex,u‘ corr. A.) - d) ,illud‘ 35 A. - e) (syllabae ,uensi cedi' in extrema linea positae iam paene evanuerunt A.) — 1) (syllabae ,nustus, Be‘ in extrema linea positae iam paene evanuerunt A.)
Strana 303
1240 IAN. 17. — MART. 12. NUM. 225, 226. 303 Apographum exstat in Gregorii IX. papae regestorum volumine VI, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XIX) asservatur, fol. 14I7, lib. XIII, ep. 206 (R).*) 5 Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 149 (reg.). — Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 364, num. 313 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 457, num. 983 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10842. — (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 174, num. 5045 (reg.).) ..1 abbati de Gradis, Premonstratensis ordinis, et .2 priori de Dubraunika Usque in senectam et senium venerabilis frater Olomucensis diocesis." 10 noster ..3 Olomucensis episcopus iam perductus, prudenter agnoscens dei miseri- cordiam in flagellis et attendens, quod et insanabili, sicut creditur, infirmitate gravatus nec non confractus senio pastorale nequit officium, ut expedit, adim- plere: nobis per suas litteras4 humiliter supplicavit, ut, cum oneri pastoralis officii cedere sit paratus, cessionem eius recipere curaremus. De vestra itaque 15 circumspectione plenam in Domino fiduciam obtinentes, mandamus, quatinus recipiatis ipsius cessionem spontaneam vice nostra et ad cedendum auctoritate nostra cogatis eundem, si forte ipsum contingeret penitere. Datum Late- rani XVI kalendas februarii, anno XIII. 226. 20 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Plasensi villam Hodyně a Bohuslavo filio Radimi emptam confirmat. Apud Plasy 1240 mart. 12. 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). — (Apographum saec. XVIII praebet F.B. Scheppl, Lapis sepulchralis fundatoris et benefactorum... monasterii... de Plassio, cuius cod. ms. (de anno 1744) in tabulario Musei nationalis Pragae asservatur, pag. 191—192 (B).) 30 Erben, Reg. Boh. I, pag. 457, num. 984 (fragm.). — Scheinpflug, Materialien z. Gesch. von Plasz, in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. i. Böhmen XII, pag. 74, num. 42 (reg.). 225. (*) In rubricarum elencho in libri XIII initio epistulae argumentum ita indicatur: ,CCVI. Abbati de Gradis et coniudicibus suis super cessione Olomucensis episcopi'. a) ,Dubrarak‘ R. — b) Superscriptio colore rubro scripta est R. 1) (Gerlaco.) — 2) (Nomen ignoratur.) — 3) (Robertus.) — 4) (Litterae desiderantur.)
1240 IAN. 17. — MART. 12. NUM. 225, 226. 303 Apographum exstat in Gregorii IX. papae regestorum volumine VI, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XIX) asservatur, fol. 14I7, lib. XIII, ep. 206 (R).*) 5 Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 149 (reg.). — Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 364, num. 313 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 457, num. 983 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10842. — (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 174, num. 5045 (reg.).) ..1 abbati de Gradis, Premonstratensis ordinis, et .2 priori de Dubraunika Usque in senectam et senium venerabilis frater Olomucensis diocesis." 10 noster ..3 Olomucensis episcopus iam perductus, prudenter agnoscens dei miseri- cordiam in flagellis et attendens, quod et insanabili, sicut creditur, infirmitate gravatus nec non confractus senio pastorale nequit officium, ut expedit, adim- plere: nobis per suas litteras4 humiliter supplicavit, ut, cum oneri pastoralis officii cedere sit paratus, cessionem eius recipere curaremus. De vestra itaque 15 circumspectione plenam in Domino fiduciam obtinentes, mandamus, quatinus recipiatis ipsius cessionem spontaneam vice nostra et ad cedendum auctoritate nostra cogatis eundem, si forte ipsum contingeret penitere. Datum Late- rani XVI kalendas februarii, anno XIII. 226. 20 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio Plasensi villam Hodyně a Bohuslavo filio Radimi emptam confirmat. Apud Plasy 1240 mart. 12. 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico generali (olim) ministerii rerum internarum) Pragae asservatur (A). — (Apographum saec. XVIII praebet F.B. Scheppl, Lapis sepulchralis fundatoris et benefactorum... monasterii... de Plassio, cuius cod. ms. (de anno 1744) in tabulario Musei nationalis Pragae asservatur, pag. 191—192 (B).) 30 Erben, Reg. Boh. I, pag. 457, num. 984 (fragm.). — Scheinpflug, Materialien z. Gesch. von Plasz, in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. i. Böhmen XII, pag. 74, num. 42 (reg.). 225. (*) In rubricarum elencho in libri XIII initio epistulae argumentum ita indicatur: ,CCVI. Abbati de Gradis et coniudicibus suis super cessione Olomucensis episcopi'. a) ,Dubrarak‘ R. — b) Superscriptio colore rubro scripta est R. 1) (Gerlaco.) — 2) (Nomen ignoratur.) — 3) (Robertus.) — 4) (Litterae desiderantur.)
Strana 304
304 NUM. 226. 1240 MART. 12. Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 4 signavimus, exaratum est. Eiusdem scribae manu etiam Venceslai I. regis chartae num. 21, 22, 61 scriptae sunt; qua ex re cognosci potest scribam veri simillime e monasterio Plasensi provenisse. (Hoc posito et probato, illa coniectura, quam Friedrich in nota introductoria chartae num. 21 protulit, scribam nempe,Venceslaum 4' unam eandemque personam esse cum Johanne, regis notario, haud probabilis (quippe qui canonicus Lutomericensis esset) mihi videtur.)- Chartam a Vilhelmo, regis notario, verbis contextam esse manifeste cognoveris, si pecu- liares stili proprietates chartarum num. 125, 175, 193, 195 aliarumque diligenter consi- deraveris. ((Idem sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 46—47.) 5 10 * In nomine Domini nostri Jesu Christi amen. 1 Salus sit a Domino hanc litteram inspecturis. Labilis est etas hominum, set vivit littera, qua vi- vente vivit etiam actio litterarum testimonio commendata. Nos itaque dei gra- tia !l Wenzezlaus, quartus rex Boemorum," omnibus regni nostri fidelibus, tam modernis quam posteris, hos nostros apices inspecturis facimus manifestum, 15 quod nobilis noster Bohuzlaus nomine, filius Radim, a nobis villam Hodin ob devotionis affectum etb fidelitatis meritum, que hereditas vulgariter vocatur cladcensis, deserviens diligenter desudando, postulavit humiliter etb devote, quod prelibatam villam claustro Placensi preponeret ad vendendam." Cuius precibus dignis inclinati ex una parte et domini Placensisl ex alia, vendendi et 20 pro LXXX marcis argenti emendi, iure perhenni possidendam cenobio iam dicto hilariter et gratanter prebuimus assensum. Ad huius autem rei testimonium et robur consignatum nostri sigilli karactere presens tribuimus instrumentum. Testes autem sunt hii: Zobehirit filius Scirnini, Sdezlaus de Scizta, Juric et Vitus de Malmeriz, Wlsco, Wecemilus, Heinricus fratres de Zuekowe, Houko filius 25 Ludewici de Potworowe, Wecemilus de Sedere, Benada de Sdephene, Gotsalcus de Olesna, Herrandus de Busc, Vlricus de Sukowe, Ratic de Nimsowiz, Milozlaus et Prezzizlaus de Prihorowe, Sdata et Sobiz de Wisseharde, Budiwoi de Ozzec, Arnoldus de Vgizda, Symon de Naderibe. Acta autem sunt hec anno do- minice incarnationis MCCXL, XIII indictione. Datum apud Plaz per ma- 30 num notarii Willehelmi quarto idus martii. Autographo appendebat e filis (linteis) flavis (fet rubris?]) Venceslai regis sigillum e cera coloris minii confectum, eadem forma expressum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. Cuius quidem sigilli fragmentum avulsum (et in parte adversa valde laesum) autographo adiacet. 35 226. a) (,Boem‘ A.) — b) ex,7‘ (= etiam) titulo abraso correctum A. - c) ita A. 1) (Henrici abbatis.)
304 NUM. 226. 1240 MART. 12. Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 4 signavimus, exaratum est. Eiusdem scribae manu etiam Venceslai I. regis chartae num. 21, 22, 61 scriptae sunt; qua ex re cognosci potest scribam veri simillime e monasterio Plasensi provenisse. (Hoc posito et probato, illa coniectura, quam Friedrich in nota introductoria chartae num. 21 protulit, scribam nempe,Venceslaum 4' unam eandemque personam esse cum Johanne, regis notario, haud probabilis (quippe qui canonicus Lutomericensis esset) mihi videtur.)- Chartam a Vilhelmo, regis notario, verbis contextam esse manifeste cognoveris, si pecu- liares stili proprietates chartarum num. 125, 175, 193, 195 aliarumque diligenter consi- deraveris. ((Idem sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 46—47.) 5 10 * In nomine Domini nostri Jesu Christi amen. 1 Salus sit a Domino hanc litteram inspecturis. Labilis est etas hominum, set vivit littera, qua vi- vente vivit etiam actio litterarum testimonio commendata. Nos itaque dei gra- tia !l Wenzezlaus, quartus rex Boemorum," omnibus regni nostri fidelibus, tam modernis quam posteris, hos nostros apices inspecturis facimus manifestum, 15 quod nobilis noster Bohuzlaus nomine, filius Radim, a nobis villam Hodin ob devotionis affectum etb fidelitatis meritum, que hereditas vulgariter vocatur cladcensis, deserviens diligenter desudando, postulavit humiliter etb devote, quod prelibatam villam claustro Placensi preponeret ad vendendam." Cuius precibus dignis inclinati ex una parte et domini Placensisl ex alia, vendendi et 20 pro LXXX marcis argenti emendi, iure perhenni possidendam cenobio iam dicto hilariter et gratanter prebuimus assensum. Ad huius autem rei testimonium et robur consignatum nostri sigilli karactere presens tribuimus instrumentum. Testes autem sunt hii: Zobehirit filius Scirnini, Sdezlaus de Scizta, Juric et Vitus de Malmeriz, Wlsco, Wecemilus, Heinricus fratres de Zuekowe, Houko filius 25 Ludewici de Potworowe, Wecemilus de Sedere, Benada de Sdephene, Gotsalcus de Olesna, Herrandus de Busc, Vlricus de Sukowe, Ratic de Nimsowiz, Milozlaus et Prezzizlaus de Prihorowe, Sdata et Sobiz de Wisseharde, Budiwoi de Ozzec, Arnoldus de Vgizda, Symon de Naderibe. Acta autem sunt hec anno do- minice incarnationis MCCXL, XIII indictione. Datum apud Plaz per ma- 30 num notarii Willehelmi quarto idus martii. Autographo appendebat e filis (linteis) flavis (fet rubris?]) Venceslai regis sigillum e cera coloris minii confectum, eadem forma expressum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. Cuius quidem sigilli fragmentum avulsum (et in parte adversa valde laesum) autographo adiacet. 35 226. a) (,Boem‘ A.) — b) ex,7‘ (= etiam) titulo abraso correctum A. - c) ita A. 1) (Henrici abbatis.)
Strana 305
1240 APR. 27. NUM. 227. 305 227. Venceslaus I., rex Bohemiae, matre sua Constantia regina petente, monasterio in Tišnov circuitum Krnov donat. Brunnae 1240 apr. 27. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. exstat in copiario monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 8r — 9r.) 10 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 367, num. 316. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 985 (fragm.). — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 239, num. 550 (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 71 (reg.).) Autographum exaratum est manu scribae, quem nota, Venceslaus 35' signamus. Scriptu- rae ductu et formis diligenter consideratis dubium esse non potest, quin scriba iste una eademque persona sit cum illo, quem in Přemysli marchionis chartis nota ,Přemysl 3' et in Roberti episcopi chartis nota ,Robertus 15° denotavimus.((De quo scriba vid. notas introductorias chartarum num. 77, 113 et 197).) — Chartam ab Hilario, quondam mar- chionis notario, verbis contextam esse manifeste cognoveris, si eius genus dicendi cum chartis num. 38, 53, 76, 87, 165, 180, 260 comparaveris. 1 In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. à Wencezlaus, 20 divina clementia quartus rex Boemię, monasterio gloriose virginis Marię in Tusnowize ll in perpetuum. Quoniam per virtutum insignia et karitatis opera in peregrinatione huius seculi supernam Iherusalem debemus inquirere, summopere nobis satagendum est, ut vitam activam cum Martha gerentes !l eis temporalia ministremus, qui sedentes ad pedes Domini elegerunt partem optimam 25 cum Maria,1 quatinus ipsi nostris subsidiis temporalibus et nos eorum orationibus alterutrum adiuvemur. Universis itaque Christi ll fidelibus presentibus et poste- ris huius scripti copiam habituris presentium exhibitione duximus declarandum, quoniam ad honorem gloriose virginis dei genitricis Marie, nec non ad preces et instantiam illustris matrone domine ac matris nostre Constantie, quondam regine 30 Boemię, novelle ipsius plantationi, monasterio videlicet in Tvsnowice, circuitum quendam in districtu Holaszcensi, Kyrnow vulgariter nuncupatum, cum om- nibus appendiciis suis, willis, agris, pratis, silvis, fluminibus, et aliis cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, regię liberalitatis munificentia perpetuo ac hereditario iure contulimus hilariter ac libenter; et hoc fecimus 35 precipue pro remedio anime fratris nostri Premizl, clare memorie quondam illu- 227. 1) (Conf. Luc. X, 39, 40 et 42.)
1240 APR. 27. NUM. 227. 305 227. Venceslaus I., rex Bohemiae, matre sua Constantia regina petente, monasterio in Tišnov circuitum Krnov donat. Brunnae 1240 apr. 27. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. exstat in copiario monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 8r — 9r.) 10 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 367, num. 316. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 985 (fragm.). — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 239, num. 550 (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 71 (reg.).) Autographum exaratum est manu scribae, quem nota, Venceslaus 35' signamus. Scriptu- rae ductu et formis diligenter consideratis dubium esse non potest, quin scriba iste una eademque persona sit cum illo, quem in Přemysli marchionis chartis nota ,Přemysl 3' et in Roberti episcopi chartis nota ,Robertus 15° denotavimus.((De quo scriba vid. notas introductorias chartarum num. 77, 113 et 197).) — Chartam ab Hilario, quondam mar- chionis notario, verbis contextam esse manifeste cognoveris, si eius genus dicendi cum chartis num. 38, 53, 76, 87, 165, 180, 260 comparaveris. 1 In nomine sancte trinitatis et individue unitatis amen. à Wencezlaus, 20 divina clementia quartus rex Boemię, monasterio gloriose virginis Marię in Tusnowize ll in perpetuum. Quoniam per virtutum insignia et karitatis opera in peregrinatione huius seculi supernam Iherusalem debemus inquirere, summopere nobis satagendum est, ut vitam activam cum Martha gerentes !l eis temporalia ministremus, qui sedentes ad pedes Domini elegerunt partem optimam 25 cum Maria,1 quatinus ipsi nostris subsidiis temporalibus et nos eorum orationibus alterutrum adiuvemur. Universis itaque Christi ll fidelibus presentibus et poste- ris huius scripti copiam habituris presentium exhibitione duximus declarandum, quoniam ad honorem gloriose virginis dei genitricis Marie, nec non ad preces et instantiam illustris matrone domine ac matris nostre Constantie, quondam regine 30 Boemię, novelle ipsius plantationi, monasterio videlicet in Tvsnowice, circuitum quendam in districtu Holaszcensi, Kyrnow vulgariter nuncupatum, cum om- nibus appendiciis suis, willis, agris, pratis, silvis, fluminibus, et aliis cultis sive incultis, quocumque nomine censeantur, regię liberalitatis munificentia perpetuo ac hereditario iure contulimus hilariter ac libenter; et hoc fecimus 35 precipue pro remedio anime fratris nostri Premizl, clare memorie quondam illu- 227. 1) (Conf. Luc. X, 39, 40 et 42.)
Strana 306
306 NUM. 227, 228. 1240 APR. 27. — MAII 5. stris marchionis Morawie, cuius corpus in prenominato monasterio requiescit, ut religiose persone tam femine quam viri sub regula monastica ibidem Domino famulantes, ob huiusmodi memoriale ipsum unâ nobiscum ac progenitoribus“ nostris suarum orationum participes faciant et consortes. Ut autem super dona- tione prescripta tocius inpugnationis materia et dubitationis scrupulus omni- 5 modo precidaturb ac regie liberalitatis titulus inviolabili robore munitus perpe- tuo perseveret, presentem paginam sigilli nostri munimine duximus insigniri, testium subscriptione nichilominus adhibita, quorum nomina in sequentibus annotantur: Gerhardus burcravius Olomucensis, Milische et fratres eius Idic et Zlawiborius, Zpitata, Predborius, Ratiborius de Deblin et filii ipsius Hartliebus 10 cum Jance, Pribizlaus de Malomerice, Cyrho et frater ipsius Schaztolow, Nahrad, Wurchozlaus, Wiecen iudex Brvnnensis, Rimo, Karolus et frater ipsius Benco, Boscheco burcravius in Znoym, Proztei, Hruto camerarius Betowiensis et Znoy- mensis,“ Budis de Budisow, Budizlau et frater ipsius Zawisse de Tazzov, Bohusse et Bisnata ipsius frater, Ztiborius, Gallus, Zobezlaus, Jaros de Boemia,d Erken- 15 breht burcravius de Starkenberche cum filio suo.f Acta sunt hec anno gratię millesimo CCXL, indictione XIII. Datum Brunne per manus Wilhalmi notarii V kalendas maii." Autographo appendet e filis sericis purpureis (violaceis) sigillum Venceslai regis e cera communi confectum et eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 20 describitur. 228. Venceslaus I., rex Bohemiae, ecclesiae Budissinensi curiam quandam, sitam apud curiam antiquam canonicorum eiusdem ecclesiae, quam magister Herbardus comparavit, donat cum omni iure eamque a iure civitatis liberat. In Castello novo 1240 maii 5. 25 (Apographum saec. XVII ex. ,ex antiquissimo libro copiali fol. 2 b Registro privile- giorum dicto‘ ecclesiae Budissinensis descriptum praebet copiarium manu scriptum, 227. a) (compendium ,pro‘ (p) in loco raso eodem atramento scriptum est A.) — b) (,i" ex ,a' statim inter scribendum radendo correcta est A.) - c) ,Znoynsis‘ A. — d) (e‘ eadem 30 manu eodemque atramento suprascripta est) (,Bo;mia ) A. - e) ,berch' in loco raso eadem manu eodemque atramento scriptum est (et praeterea,b' ex,p' correcta est) A. — 1) (Reliqua lineae pars dimidio plus nec non et tota sequens linea vacuae relictae sunt A.) — 9) Nota tem- poris in ultima chartae linea scripta membrana replicata omnino obtecta est et vox,manus" foramine laesa est, per quod fila serica, e quibus sigillum appendet, transmissa sunt. 35
306 NUM. 227, 228. 1240 APR. 27. — MAII 5. stris marchionis Morawie, cuius corpus in prenominato monasterio requiescit, ut religiose persone tam femine quam viri sub regula monastica ibidem Domino famulantes, ob huiusmodi memoriale ipsum unâ nobiscum ac progenitoribus“ nostris suarum orationum participes faciant et consortes. Ut autem super dona- tione prescripta tocius inpugnationis materia et dubitationis scrupulus omni- 5 modo precidaturb ac regie liberalitatis titulus inviolabili robore munitus perpe- tuo perseveret, presentem paginam sigilli nostri munimine duximus insigniri, testium subscriptione nichilominus adhibita, quorum nomina in sequentibus annotantur: Gerhardus burcravius Olomucensis, Milische et fratres eius Idic et Zlawiborius, Zpitata, Predborius, Ratiborius de Deblin et filii ipsius Hartliebus 10 cum Jance, Pribizlaus de Malomerice, Cyrho et frater ipsius Schaztolow, Nahrad, Wurchozlaus, Wiecen iudex Brvnnensis, Rimo, Karolus et frater ipsius Benco, Boscheco burcravius in Znoym, Proztei, Hruto camerarius Betowiensis et Znoy- mensis,“ Budis de Budisow, Budizlau et frater ipsius Zawisse de Tazzov, Bohusse et Bisnata ipsius frater, Ztiborius, Gallus, Zobezlaus, Jaros de Boemia,d Erken- 15 breht burcravius de Starkenberche cum filio suo.f Acta sunt hec anno gratię millesimo CCXL, indictione XIII. Datum Brunne per manus Wilhalmi notarii V kalendas maii." Autographo appendet e filis sericis purpureis (violaceis) sigillum Venceslai regis e cera communi confectum et eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 20 describitur. 228. Venceslaus I., rex Bohemiae, ecclesiae Budissinensi curiam quandam, sitam apud curiam antiquam canonicorum eiusdem ecclesiae, quam magister Herbardus comparavit, donat cum omni iure eamque a iure civitatis liberat. In Castello novo 1240 maii 5. 25 (Apographum saec. XVII ex. ,ex antiquissimo libro copiali fol. 2 b Registro privile- giorum dicto‘ ecclesiae Budissinensis descriptum praebet copiarium manu scriptum, 227. a) (compendium ,pro‘ (p) in loco raso eodem atramento scriptum est A.) — b) (,i" ex ,a' statim inter scribendum radendo correcta est A.) - c) ,Znoynsis‘ A. — d) (e‘ eadem 30 manu eodemque atramento suprascripta est) (,Bo;mia ) A. - e) ,berch' in loco raso eadem manu eodemque atramento scriptum est (et praeterea,b' ex,p' correcta est) A. — 1) (Reliqua lineae pars dimidio plus nec non et tota sequens linea vacuae relictae sunt A.) — 9) Nota tem- poris in ultima chartae linea scripta membrana replicata omnino obtecta est et vox,manus" foramine laesa est, per quod fila serica, e quibus sigillum appendet, transmissa sunt. 35
Strana 307
1240 MAII 5. NUM. 228. 307 — loc. o 171 signatum, quod in tabulario capituli Budissinensis servatur, fol. 5r (B).* Aliud) apographum saec. XVIII in. ex eodem Registro privilegiorum transscriptum exstat in codice ,Copialbuch B' inscripto, qui in eodem tabulario asservatur, fol. 191 (C ). 5 (Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I (2. ed.), pag. 57, num. 36.) — Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 986 (fragm.). 10 15 20 (Quis hanc chartam dictaverit, certo decernere difficillimum est. Friedrich eam a Reinbo- tone, regis notario, dictatam esse sane perperam credebat. Etenim modo, quo dies in temporis nota adfertur, considerato suspicari licet chartam a magistro Dionysio, regis vicecancellario, qui etiam in formula,datum per manum' nominatur, verbis contextam esse, quippe qui ipse consuetudinem illam diei describendae, quam Bononiensem vocant, in Bohemiam induxisse videatur. Huic autem coniecturae repugnare videtur, quod verbo- rum iuncturae, quae stili ipsius postmodum propriae sunt, in hac charta nondum in- veniuntur. Quae discrepantia optime explicari potest, si in illam sententiam descendimus, quam S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III, pag. 22 sq., not. 1, genere dicendi et stili chartarum proprietatibus acute consideratis non sine doctrina exposuit verba nempe contextus huius chartae ab ipso magistro Herbardo, custode Budissinensis ecclesiae, composita esse, qui in charta nominatur et postea veri simillime notarius pri- mum Conradi, episcopi Olomucensis, et postmodum, saltem ab anno 1249, Venceslai I. regis erat. Notam autem temporis quoquo modo a magistro Dionysio dictatam esse pro certo habeo.) Wenceslaus," dei gratia Bohemorum rex, omnibus presentest literase inspecturis salutem et regie serenitatis gratiam. Quoniam hominum memo- ria labilis et infirma a veritate rerum gestarum plerumque deviat et recedit, 25 necessario huic literarum subsidio subvenitur, ut veritas, que ex antiquitate temporis haberi non poterit, per scripturam authenticam ad notitiam transeat futurorum. Hinc est, quod universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris voluimus esse notum, quod nos curiam unam sitam apud curiam priscam canonicorum Budissinensium,d quam magister Herbardus, custos eiusdem eccle- 30 sie, sua pecunia comparavit, cum omni iure ac proprietate eidem H.1 et ecclesie Budissinensi damus in perpetuum et a iure civitatis liberam eam esse volumus et exemptam. Ut autem hec nostra donatio prefato Herbardoe et ecclesie Bu- 35 228. (*) (Chartae apographo haec superscriptio anteponitur: ,Privilegium exemptionis a iure civitatis‘. — (Imaginem phototypicam huius apographi, quod et Friedrich et me latuit, liberaliter mihi commodavit vir doctus J. Sebánek. Unde huius chartae editionem, quam — pariter atque Friedrich — apographo C tantum nisus paravi, meliorem facere potui)). 40 a) („Wencezlaus‘ C.) — b) ,praesentes‘ et sic etiam infra semper ,ae' pro,e' simplici (B et) C. — c) (litteras‘ B.) — d) ,canonicis Budissinensibus‘ (B et) C. - e) ,Herb. (B et) C. 1) Herbardo.
1240 MAII 5. NUM. 228. 307 — loc. o 171 signatum, quod in tabulario capituli Budissinensis servatur, fol. 5r (B).* Aliud) apographum saec. XVIII in. ex eodem Registro privilegiorum transscriptum exstat in codice ,Copialbuch B' inscripto, qui in eodem tabulario asservatur, fol. 191 (C ). 5 (Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I (2. ed.), pag. 57, num. 36.) — Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 986 (fragm.). 10 15 20 (Quis hanc chartam dictaverit, certo decernere difficillimum est. Friedrich eam a Reinbo- tone, regis notario, dictatam esse sane perperam credebat. Etenim modo, quo dies in temporis nota adfertur, considerato suspicari licet chartam a magistro Dionysio, regis vicecancellario, qui etiam in formula,datum per manum' nominatur, verbis contextam esse, quippe qui ipse consuetudinem illam diei describendae, quam Bononiensem vocant, in Bohemiam induxisse videatur. Huic autem coniecturae repugnare videtur, quod verbo- rum iuncturae, quae stili ipsius postmodum propriae sunt, in hac charta nondum in- veniuntur. Quae discrepantia optime explicari potest, si in illam sententiam descendimus, quam S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III, pag. 22 sq., not. 1, genere dicendi et stili chartarum proprietatibus acute consideratis non sine doctrina exposuit verba nempe contextus huius chartae ab ipso magistro Herbardo, custode Budissinensis ecclesiae, composita esse, qui in charta nominatur et postea veri simillime notarius pri- mum Conradi, episcopi Olomucensis, et postmodum, saltem ab anno 1249, Venceslai I. regis erat. Notam autem temporis quoquo modo a magistro Dionysio dictatam esse pro certo habeo.) Wenceslaus," dei gratia Bohemorum rex, omnibus presentest literase inspecturis salutem et regie serenitatis gratiam. Quoniam hominum memo- ria labilis et infirma a veritate rerum gestarum plerumque deviat et recedit, 25 necessario huic literarum subsidio subvenitur, ut veritas, que ex antiquitate temporis haberi non poterit, per scripturam authenticam ad notitiam transeat futurorum. Hinc est, quod universis Christi fidelibus tam presentibus quam futuris voluimus esse notum, quod nos curiam unam sitam apud curiam priscam canonicorum Budissinensium,d quam magister Herbardus, custos eiusdem eccle- 30 sie, sua pecunia comparavit, cum omni iure ac proprietate eidem H.1 et ecclesie Budissinensi damus in perpetuum et a iure civitatis liberam eam esse volumus et exemptam. Ut autem hec nostra donatio prefato Herbardoe et ecclesie Bu- 35 228. (*) (Chartae apographo haec superscriptio anteponitur: ,Privilegium exemptionis a iure civitatis‘. — (Imaginem phototypicam huius apographi, quod et Friedrich et me latuit, liberaliter mihi commodavit vir doctus J. Sebánek. Unde huius chartae editionem, quam — pariter atque Friedrich — apographo C tantum nisus paravi, meliorem facere potui)). 40 a) („Wencezlaus‘ C.) — b) ,praesentes‘ et sic etiam infra semper ,ae' pro,e' simplici (B et) C. — c) (litteras‘ B.) — d) ,canonicis Budissinensibus‘ (B et) C. - e) ,Herb. (B et) C. 1) Herbardo.
Strana 308
308 NUM. 228, 229. 1240 MAII 5. — 9. dissinensi rata permaneat et inconvulsa, super eam presentem paginam scribi et sigillorum nostrorum appensione iussimus communiri. Datum in Ca- stello novo2 per manum Dionysii,f aule nostre vicecancellarii, anno Domini MCCXL°,g Vh die ineunte maio. 229. 5 Albertus, archidiaconus Pataviensis, mandat Theoderico, abbati Zabrdovicensi, ut per totam dioecesim Olomucensem publicet excommunicationem (Friderici II. imperatoris); mittit peculiares preces pro Gregorio IX. papa in canone dicendas; cruce signatos contra Pruthenos aut trans mare proficisci volentes moneat, ut sub poena excommunicationis exspectent, donec contra Fridericum imperatorem a papa 10 evocentur; excommunicationem in episcopos et fratres Praedicatores nominatim recensitos nec non in illos de Brunna promulget. Brunnae 1240 maii 9. Simili modo archidiaconis Olomucensis dioecesis itemque capitulo Mersebur- gensi scribit. 15 [Brunnae 1240 maii 9.] Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34°. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 788. — Dobner, Monum. hist. Boemiae IV, pag. 260, 20 num. 63 (reg.). — Höfler, Albert v. Beham, pag. 10 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 987 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 66. — Böhmer-Ficker- 228. f) ,Dionysi‘ C. — g) (,MCCXL' B.) — h) (,5' B.) 2) (Erben, Reg. Boh. I, pag. 719 et 741, Castellum seu Castellum novum idem esse atque castrum Kamenec (Königstein, Lapis regis) in terra Budissinensi situm minus recte dicit. 25 Herm. Jireček, Základy zem. zřízení za Karla IV. (1872), pag. 91 nomine Castellum vetus castrum Týřov et vocabulis Castellum seu Castellum novum castrum Křivoklát indicari putat. Aug. Sedláček, Místopisný slovník hist., pag. 273 nomina Castellum vetus ad ca- strum Křivoklát et Castellum novum ad castrum Jivno (apud Zbečno), sed in suo opere primario Hrady, zámky a tvrze VIII, pag. 81, aliqua ex parte e contrario Castellum vetus 30 ad castrum Jivno et Castellum novum ad castrum Nižburk (apud Nová Huť) referenda esse credit. — Postremo V. Kočka, Castellum vetus a Castellum novum (in: Věstník mus. spolku Rakovnického VIII, 1918, pag. 4 sq.) haud indocte exponit Castellum vetus idem esse atque castrum apud Lišany situm, quod postea Hlavačov appellabatur, et Castellum novum nihil differre a castro anno fere 1240 in silva apud villam Kožlany exstructo, quod 35 ab anno 1250 Angerbach vocari solebat.)
308 NUM. 228, 229. 1240 MAII 5. — 9. dissinensi rata permaneat et inconvulsa, super eam presentem paginam scribi et sigillorum nostrorum appensione iussimus communiri. Datum in Ca- stello novo2 per manum Dionysii,f aule nostre vicecancellarii, anno Domini MCCXL°,g Vh die ineunte maio. 229. 5 Albertus, archidiaconus Pataviensis, mandat Theoderico, abbati Zabrdovicensi, ut per totam dioecesim Olomucensem publicet excommunicationem (Friderici II. imperatoris); mittit peculiares preces pro Gregorio IX. papa in canone dicendas; cruce signatos contra Pruthenos aut trans mare proficisci volentes moneat, ut sub poena excommunicationis exspectent, donec contra Fridericum imperatorem a papa 10 evocentur; excommunicationem in episcopos et fratres Praedicatores nominatim recensitos nec non in illos de Brunna promulget. Brunnae 1240 maii 9. Simili modo archidiaconis Olomucensis dioecesis itemque capitulo Mersebur- gensi scribit. 15 [Brunnae 1240 maii 9.] Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34°. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 788. — Dobner, Monum. hist. Boemiae IV, pag. 260, 20 num. 63 (reg.). — Höfler, Albert v. Beham, pag. 10 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 987 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 66. — Böhmer-Ficker- 228. f) ,Dionysi‘ C. — g) (,MCCXL' B.) — h) (,5' B.) 2) (Erben, Reg. Boh. I, pag. 719 et 741, Castellum seu Castellum novum idem esse atque castrum Kamenec (Königstein, Lapis regis) in terra Budissinensi situm minus recte dicit. 25 Herm. Jireček, Základy zem. zřízení za Karla IV. (1872), pag. 91 nomine Castellum vetus castrum Týřov et vocabulis Castellum seu Castellum novum castrum Křivoklát indicari putat. Aug. Sedláček, Místopisný slovník hist., pag. 273 nomina Castellum vetus ad ca- strum Křivoklát et Castellum novum ad castrum Jivno (apud Zbečno), sed in suo opere primario Hrady, zámky a tvrze VIII, pag. 81, aliqua ex parte e contrario Castellum vetus 30 ad castrum Jivno et Castellum novum ad castrum Nižburk (apud Nová Huť) referenda esse credit. — Postremo V. Kočka, Castellum vetus a Castellum novum (in: Věstník mus. spolku Rakovnického VIII, 1918, pag. 4 sq.) haud indocte exponit Castellum vetus idem esse atque castrum apud Lišany situm, quod postea Hlavačov appellabatur, et Castellum novum nihil differre a castro anno fere 1240 in silva apud villam Kožlany exstructo, quod 35 ab anno 1250 Angerbach vocari solebat.)
Strana 309
1240 МАII 9. NUM. 229, 230. 309 Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11260. — — Conf. etiam ea, quae exponit Ratzinger, Forsch. z. bayr. Gesch. I: Albert Böhaim, pag. 113. Th.,1 abbati in Sabordowiz, Olomucensis diocesis, iubet publicari per totam diocesim;2 peculiares subiungit“ orationes pro papa Gregorio in canone; sub ex- 5 communicatione deterret ire cruce signatos contra Protênos aut trans mare, expectare, donec contra F.2 hereticumb evocentur a papa; praeterea excommuni- cationem in Salczburgensem,3 Madeburgensem,e4 Ratisbonensem,5 Frisingen- sem,“ Waltherum et Henricum Ceszellariumd de Wina fratres Praedicatorum et illos de Brunna. Mense petit responsum. Datum apud Brunnae VII idus 10 maii MCCXL.† Ita archidiaconiss Olomocensis diocesis scriptum. Mersburgensi' ita. Terminus festi Jacobis ad responsum. (*) 230. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Henrico, lantgravio Thuringiae, et Hen- 15 rico, marchioni Misnensi, interdicit, ne Bohemiam aut marchiam Budissinensem vel fidelium ecclesiae terras bello lacessere praesumant. [Brunnae 1240 maii 9.] 20 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini summarium in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 340. Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 15073. 229. a) in cod. sequitur:,eccla“, sed deletum. — b) ,h' cod. — c) ,Maguntinum' corrigen- dum esse proponit Ratzinger l.l. pag. 113; in cod. sequitur ,Bat', sed deletum. — d) ,z' ex ,r‘ corr. cod. - e) in cod. sequitur,III deletum. — f) ,1240 cod. — 9) ,archiadiacoj‘ cod. 25 1) Theoderico. — 2) (excommunicationem scilicet Friderici II. imperatoris (Friedrich in regesto perperam de excommunicatione Friderici II., ducis Austriae, loquebatur).) — 2) Fri- dericum II. imperatorem. — 3) Eberhardum II. — 4) Wilbrandum. — 5) Sigfridum. — 6) Conradum I. - 7) scilicet capitulo. — 8) die 25. iulii. 30 35 229. (*) Eodem die Albertus archidiaconus etiam sequentem epistulam edidit, cuius argu- mentum Aventinus (fol. 34v) his verbis commemorat: »Misnensi capitulo, ut [Henricum Raspe] landgravium Thriryngiae, [Henricum] marchionem Mysiae iuxta praecepta pa- pae conmonefaciant a dato usque octavas Pauli et Petri [iul. 6 ]. Hoc termino ei nuncient, quid egerint. Si illi obedire nolint, interdictum ponant‘. (Oefele l.l. pag. 789; Höfler pag. 10; Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11268. — Nota, quod prima vox ,Misnensi' in cod. in margine scripta est; etenim Aventinus in excerpto prius,Mersburgensi posuit, sed postea (hoc nomen una cum verbo ,scribit' tertio loco primitus posito) delevit.
1240 МАII 9. NUM. 229, 230. 309 Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11260. — — Conf. etiam ea, quae exponit Ratzinger, Forsch. z. bayr. Gesch. I: Albert Böhaim, pag. 113. Th.,1 abbati in Sabordowiz, Olomucensis diocesis, iubet publicari per totam diocesim;2 peculiares subiungit“ orationes pro papa Gregorio in canone; sub ex- 5 communicatione deterret ire cruce signatos contra Protênos aut trans mare, expectare, donec contra F.2 hereticumb evocentur a papa; praeterea excommuni- cationem in Salczburgensem,3 Madeburgensem,e4 Ratisbonensem,5 Frisingen- sem,“ Waltherum et Henricum Ceszellariumd de Wina fratres Praedicatorum et illos de Brunna. Mense petit responsum. Datum apud Brunnae VII idus 10 maii MCCXL.† Ita archidiaconiss Olomocensis diocesis scriptum. Mersburgensi' ita. Terminus festi Jacobis ad responsum. (*) 230. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Henrico, lantgravio Thuringiae, et Hen- 15 rico, marchioni Misnensi, interdicit, ne Bohemiam aut marchiam Budissinensem vel fidelium ecclesiae terras bello lacessere praesumant. [Brunnae 1240 maii 9.] 20 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini summarium in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 340. Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 15073. 229. a) in cod. sequitur:,eccla“, sed deletum. — b) ,h' cod. — c) ,Maguntinum' corrigen- dum esse proponit Ratzinger l.l. pag. 113; in cod. sequitur ,Bat', sed deletum. — d) ,z' ex ,r‘ corr. cod. - e) in cod. sequitur,III deletum. — f) ,1240 cod. — 9) ,archiadiacoj‘ cod. 25 1) Theoderico. — 2) (excommunicationem scilicet Friderici II. imperatoris (Friedrich in regesto perperam de excommunicatione Friderici II., ducis Austriae, loquebatur).) — 2) Fri- dericum II. imperatorem. — 3) Eberhardum II. — 4) Wilbrandum. — 5) Sigfridum. — 6) Conradum I. - 7) scilicet capitulo. — 8) die 25. iulii. 30 35 229. (*) Eodem die Albertus archidiaconus etiam sequentem epistulam edidit, cuius argu- mentum Aventinus (fol. 34v) his verbis commemorat: »Misnensi capitulo, ut [Henricum Raspe] landgravium Thriryngiae, [Henricum] marchionem Mysiae iuxta praecepta pa- pae conmonefaciant a dato usque octavas Pauli et Petri [iul. 6 ]. Hoc termino ei nuncient, quid egerint. Si illi obedire nolint, interdictum ponant‘. (Oefele l.l. pag. 789; Höfler pag. 10; Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11268. — Nota, quod prima vox ,Misnensi' in cod. in margine scripta est; etenim Aventinus in excerpto prius,Mersburgensi posuit, sed postea (hoc nomen una cum verbo ,scribit' tertio loco primitus posito) delevit.
Strana 310
310 NUM. 230, 231. 1240 MAII 9. — POST MAII 9. Nota temporis ,Datum ut supra', quam Aventinus in excerptis posuit, procul dubio ad Alberti epistulam Theoderico, abbati Zabrdovicensi, die 9. maii 1240 datam (vid. supra num. 229) referenda est. Thvrygiae,"1 Mysiae principi2 vetat, neb Boemiam vel marchiam in Pu- Datum ut supra. dissin aut fidelium ecclesiae [terras] adtingant.“ 231 Albertus, archidiaconus Pataviensis, omnibus clericis dioecesum nominatim expressarum, inter quas etiam Olomucensis dioecesis adfertur, mandat, moneant Fridericum II., ducem Austriae, ut (promissa solvat), et si oboedire noluerit, inter- dictum in eum promulgent. 10 [Brunnae 1240 post maii 9.] Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum epistulae argumentum verbis Aventi- ni satis obscure expressum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Mona- censis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34v. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. 15 Boh. I, pag. 459, num. 990 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 67. — Böh- mer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11269 (ante maii 22). Epistulae summarium apud Aventinum l.l. nota temporis omnino caret, sed ex eo, quo loco in codice posita sit, conici potest epistulam tum etiam scriptam esse, cum Albertus Brunnae moraretur. ((Erben et Brandl l.l. sine dubio minus recte censent hanc epistulam 20 demum Pragae die 22. maii datam esse.) Omnibus“ clericis,b monachis Aquileie, Salczburgensibus, Bathavinis, Olomontzensibus,e Gurk, Secovie, Lauentinis contra Fridericum, ducem Au- striae;1 a proxima feria usque octavam responsum dent. Si dux noluerit oboedire, interdicetur, aut ipsi. 25 230. a) (,v' ex ,ru‘ corr. in cod.) — b) ,nec' cod. - c) (Friedrich legit ,adfligant'.) 1) Henrico Raspe. — 2) Henrico. 231. a) (in cod. sequitur ,oi', sed deletum.) — b) (Aventinus ,sacer', ut videtur, scribere coepit, sed statim in ,cl' correxit.) — c) (,Salcz, Bath, Olomotz‘ cod.) 1) (Conf. supra num. 217.) 30
310 NUM. 230, 231. 1240 MAII 9. — POST MAII 9. Nota temporis ,Datum ut supra', quam Aventinus in excerptis posuit, procul dubio ad Alberti epistulam Theoderico, abbati Zabrdovicensi, die 9. maii 1240 datam (vid. supra num. 229) referenda est. Thvrygiae,"1 Mysiae principi2 vetat, neb Boemiam vel marchiam in Pu- Datum ut supra. dissin aut fidelium ecclesiae [terras] adtingant.“ 231 Albertus, archidiaconus Pataviensis, omnibus clericis dioecesum nominatim expressarum, inter quas etiam Olomucensis dioecesis adfertur, mandat, moneant Fridericum II., ducem Austriae, ut (promissa solvat), et si oboedire noluerit, inter- dictum in eum promulgent. 10 [Brunnae 1240 post maii 9.] Epistulae verba genuina perierunt. Superest tantum epistulae argumentum verbis Aventi- ni satis obscure expressum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Mona- censis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34v. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. 15 Boh. I, pag. 459, num. 990 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 67. — Böh- mer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11269 (ante maii 22). Epistulae summarium apud Aventinum l.l. nota temporis omnino caret, sed ex eo, quo loco in codice posita sit, conici potest epistulam tum etiam scriptam esse, cum Albertus Brunnae moraretur. ((Erben et Brandl l.l. sine dubio minus recte censent hanc epistulam 20 demum Pragae die 22. maii datam esse.) Omnibus“ clericis,b monachis Aquileie, Salczburgensibus, Bathavinis, Olomontzensibus,e Gurk, Secovie, Lauentinis contra Fridericum, ducem Au- striae;1 a proxima feria usque octavam responsum dent. Si dux noluerit oboedire, interdicetur, aut ipsi. 25 230. a) (,v' ex ,ru‘ corr. in cod.) — b) ,nec' cod. - c) (Friedrich legit ,adfligant'.) 1) Henrico Raspe. — 2) Henrico. 231. a) (in cod. sequitur ,oi', sed deletum.) — b) (Aventinus ,sacer', ut videtur, scribere coepit, sed statim in ,cl' correxit.) — c) (,Salcz, Bath, Olomotz‘ cod.) 1) (Conf. supra num. 217.) 30
Strana 311
1240 — МAII 16. NUM. 232. 311 232. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Zábrdovice molendinum claustro vicinum, quod olim cuiusdam Darenonis erat, cum omnibus pertinentiis donat. Brunnae 1240 — maii 16. 10 15 20 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — Apographum saec. XVII exstat in Annalium monasterii Zabrdovicensis cod. ms., qui in eodem tabulario (sign. Coll. ms. 296) asservatur, (fol. 33° — 34r) (B). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 365, num. 314 (ex B) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 988 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 72 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota, Venceslaus 27' signavimus, exaratum est, quem cum Hilario, quondam marchionis notario, unam eandemque personam esse iam in notis introductoriis chartarum num. 38 et 180 commemoravimus. — Chartam ab eodem quoque notario etiam verbis contextam esse procul dubio affirmaveris, si eam cum chartis num. 38, 53, 76, 87, 97, 174, 180 et 227 comparaveris. Qua ex re cognosci potest chartam a Vil- helmo notario, qui in formula ,datum per manus“ nominatur, tantum recognitam esse. — Ex charta num. 227 elucet Venceslaum regem Brunnae die 27. aprilis esse commoratum. Charta num. 228 eum die 5. maii „in Castello novo“ fuisse testatur. Regem iam die 16. maii denuo Brunnam rediisse vix esse veri simile videtur. Nominibus testium in hac charta allatorum diligentius perspectis invenimus sedecim nomina cum nominibus testium, qui in charta num. 227 adferuntur, congruere. Quam ob rem conicimus etiam hanc donationem iam mense aprili exeunte concessam esse, chartam autem ipsam obscura quadam ex causa demum die 16. maii esse editam. Quae si ita sunt, nomen „Brunna“, quamquam in temporis nota cum verbo „datum“ coniunctum est, re vera ad actionem ipsam pertinet. Quae interpretatio etiam eo fulcitur, quod dies in temporis nota allata, quae sine dubio diem chartae traditae significat, in autographo aliquanto posterius adscripta est (vid. adnotationem b). 5 1 In nomine Hiesu Cristi amen. Wenzezlaus, miseracione divina quartus rex Boemie, monasterio gloriose virllginis Marie in Zabirdouiz in perpetuum. 30 Dignum est et racioni consentaneum viros religiosos, fidei domestillcos, carita- tivo devocionis studio promovere ac pro ipsorum indigencia loca venerabilia oculo misericordie intueri. Il Noverit itaque presens etas ac futura posteritas, quoniam pro remedio anime nostre ac progenitorum nostrorum monasterio piissime dei genitricis Marie in Zabirdouiz molendinum quoddam eidem claustro 35 conterminum, quod aliquando Darenonis extiterat, cum omnibus attinenciis, agris, piscacione et aqua usque ad aliud molendinum cuiusdam Mikul nomine, iure perpetuo ac hereditario munificencie regalis hilari liberalitate contulimus. Ut autem donacio pretaxata rata et inviolabilis perpetuis temporibus perseveret, presentem paginam sigilli nostri munimine duximus insigniri, testium nichilomi- 40 nus subscripcione adhibita, quorum nomina in sequentibus exprimuntur: Nico-
1240 — МAII 16. NUM. 232. 311 232. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Zábrdovice molendinum claustro vicinum, quod olim cuiusdam Darenonis erat, cum omnibus pertinentiis donat. Brunnae 1240 — maii 16. 10 15 20 25 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — Apographum saec. XVII exstat in Annalium monasterii Zabrdovicensis cod. ms., qui in eodem tabulario (sign. Coll. ms. 296) asservatur, (fol. 33° — 34r) (B). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 365, num. 314 (ex B) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 458, num. 988 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 72 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota, Venceslaus 27' signavimus, exaratum est, quem cum Hilario, quondam marchionis notario, unam eandemque personam esse iam in notis introductoriis chartarum num. 38 et 180 commemoravimus. — Chartam ab eodem quoque notario etiam verbis contextam esse procul dubio affirmaveris, si eam cum chartis num. 38, 53, 76, 87, 97, 174, 180 et 227 comparaveris. Qua ex re cognosci potest chartam a Vil- helmo notario, qui in formula ,datum per manus“ nominatur, tantum recognitam esse. — Ex charta num. 227 elucet Venceslaum regem Brunnae die 27. aprilis esse commoratum. Charta num. 228 eum die 5. maii „in Castello novo“ fuisse testatur. Regem iam die 16. maii denuo Brunnam rediisse vix esse veri simile videtur. Nominibus testium in hac charta allatorum diligentius perspectis invenimus sedecim nomina cum nominibus testium, qui in charta num. 227 adferuntur, congruere. Quam ob rem conicimus etiam hanc donationem iam mense aprili exeunte concessam esse, chartam autem ipsam obscura quadam ex causa demum die 16. maii esse editam. Quae si ita sunt, nomen „Brunna“, quamquam in temporis nota cum verbo „datum“ coniunctum est, re vera ad actionem ipsam pertinet. Quae interpretatio etiam eo fulcitur, quod dies in temporis nota allata, quae sine dubio diem chartae traditae significat, in autographo aliquanto posterius adscripta est (vid. adnotationem b). 5 1 In nomine Hiesu Cristi amen. Wenzezlaus, miseracione divina quartus rex Boemie, monasterio gloriose virllginis Marie in Zabirdouiz in perpetuum. 30 Dignum est et racioni consentaneum viros religiosos, fidei domestillcos, carita- tivo devocionis studio promovere ac pro ipsorum indigencia loca venerabilia oculo misericordie intueri. Il Noverit itaque presens etas ac futura posteritas, quoniam pro remedio anime nostre ac progenitorum nostrorum monasterio piissime dei genitricis Marie in Zabirdouiz molendinum quoddam eidem claustro 35 conterminum, quod aliquando Darenonis extiterat, cum omnibus attinenciis, agris, piscacione et aqua usque ad aliud molendinum cuiusdam Mikul nomine, iure perpetuo ac hereditario munificencie regalis hilari liberalitate contulimus. Ut autem donacio pretaxata rata et inviolabilis perpetuis temporibus perseveret, presentem paginam sigilli nostri munimine duximus insigniri, testium nichilomi- 40 nus subscripcione adhibita, quorum nomina in sequentibus exprimuntur: Nico-
Strana 312
312 NUM. 232, 233. 1240 MAII 16. — 17. laus iudex Boemie, Albertus filius Nachepluk, Bohuzlaus filius Radym, Boruta, Pribizlaus castellanus Brennensis, Milich camerarius, Ydik, Zlaybor, Ratibor castellanus de Gradez, Cyrho, Chaztolow, Wecen, Budizlaus, Ones, Victor, Bludo, Zpitata, Bohubude, Rutho camerarius Znoyemensis, Bosko subcamerarius, Wilhalmus, Luppoldus, Wlurammus, Proztey, Gerardus castellanus Olomucensis, Predbor, Pribizlaus, Wirchozlaus, Wers, Welen, Leo, Dobes, Leo, Karolus, Be- nek, Gerlagus abbas Gradisensis, Johannes abbas Lucensis, Ambrosius prepositus Cunicensis, Arnoldus abbas Trebecensis, Robertus prior Lutomislensis. Datum Brunne per Acta sunt hec anno gracie MCCXL, indictione XIII. manus Wilhalmi“ notarii XVIIb kalendas iunii. 5 10 Autographo appendet e filis sericis (et linteis) rosaceis, flavis, (viridibus, quae nodo conecta esse videntur,) Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 233. Gregorius IX. papa hospitale sancti Spiritus Brunnae protegendum suscipit 15 eique ius patronatus ecclesiae in Křižanov aliasque possessiones atque libertates a rege Bohemiae concessas confirmat. Laterani [1240 ] maii 17. (Autographum in membrana scriptum olim in tabulario magni prioratus Melitensium in castro Orlík, nunc in tabulario publico generali Pragae asservatur (A).) — Apographum 20 insertum est instrumento (Venceslai olim Laurentii de Malíkovice,) notarii publici, dato in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416, cuius autographum (in membrana scrip- tum) in eodem tabulario asservatur (B). * Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 366, num. 315 (ex B) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 989 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10880. 25 (In autographi membrande replicatae latere sinistro haec scriptoris cancellariae aposto- licae nota: ,L obs' vix, quoniam iam paene evanuit, legitur. In autographi tergo in medio margine superiore gladii forma delineata est, quod quidem signum pariter in cancellaria apostolica factum ad procuratorem hospitalis referendum esse videtur.) — In litteris conscribendis notarius eadem forma nisus est, qua cancellaria apostolica iam saeculo XII 30 exeunte utebatur (vide CDBoh. I, num. 352, 359, 360). 232. a) Vox ,Wilhalmi‘ ab eadem manu demum aliquanto post in spatio primitus vacuo relicto videtur esse suppleta, etiamsi atramenti color nihil prodat. — b) Diei numerus „XVII' eadem quidem manu, (sed alio atramento magis distincto) scriptus esse videtur ideo- que dubitari nequit, quin aliquanto posterius sit suppletus. 35 233. (*) (Friedrich, quem autographum latuit, solo apographo nisus has litteras edere voluit.)
312 NUM. 232, 233. 1240 MAII 16. — 17. laus iudex Boemie, Albertus filius Nachepluk, Bohuzlaus filius Radym, Boruta, Pribizlaus castellanus Brennensis, Milich camerarius, Ydik, Zlaybor, Ratibor castellanus de Gradez, Cyrho, Chaztolow, Wecen, Budizlaus, Ones, Victor, Bludo, Zpitata, Bohubude, Rutho camerarius Znoyemensis, Bosko subcamerarius, Wilhalmus, Luppoldus, Wlurammus, Proztey, Gerardus castellanus Olomucensis, Predbor, Pribizlaus, Wirchozlaus, Wers, Welen, Leo, Dobes, Leo, Karolus, Be- nek, Gerlagus abbas Gradisensis, Johannes abbas Lucensis, Ambrosius prepositus Cunicensis, Arnoldus abbas Trebecensis, Robertus prior Lutomislensis. Datum Brunne per Acta sunt hec anno gracie MCCXL, indictione XIII. manus Wilhalmi“ notarii XVIIb kalendas iunii. 5 10 Autographo appendet e filis sericis (et linteis) rosaceis, flavis, (viridibus, quae nodo conecta esse videntur,) Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum, quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 233. Gregorius IX. papa hospitale sancti Spiritus Brunnae protegendum suscipit 15 eique ius patronatus ecclesiae in Křižanov aliasque possessiones atque libertates a rege Bohemiae concessas confirmat. Laterani [1240 ] maii 17. (Autographum in membrana scriptum olim in tabulario magni prioratus Melitensium in castro Orlík, nunc in tabulario publico generali Pragae asservatur (A).) — Apographum 20 insertum est instrumento (Venceslai olim Laurentii de Malíkovice,) notarii publici, dato in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416, cuius autographum (in membrana scrip- tum) in eodem tabulario asservatur (B). * Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 366, num. 315 (ex B) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 989 (fragm.). — Potthast, Reg. pontif., num. 10880. 25 (In autographi membrande replicatae latere sinistro haec scriptoris cancellariae aposto- licae nota: ,L obs' vix, quoniam iam paene evanuit, legitur. In autographi tergo in medio margine superiore gladii forma delineata est, quod quidem signum pariter in cancellaria apostolica factum ad procuratorem hospitalis referendum esse videtur.) — In litteris conscribendis notarius eadem forma nisus est, qua cancellaria apostolica iam saeculo XII 30 exeunte utebatur (vide CDBoh. I, num. 352, 359, 360). 232. a) Vox ,Wilhalmi‘ ab eadem manu demum aliquanto post in spatio primitus vacuo relicto videtur esse suppleta, etiamsi atramenti color nihil prodat. — b) Diei numerus „XVII' eadem quidem manu, (sed alio atramento magis distincto) scriptus esse videtur ideo- que dubitari nequit, quin aliquanto posterius sit suppletus. 35 233. (*) (Friedrich, quem autographum latuit, solo apographo nisus has litteras edere voluit.)
Strana 313
1240 MAII 17. — ANTE МАII 22. NUM. 233, 234. 313 5 1 Gregorius i episcopus, servus servorum dei. Dilectis filiis ..1 magistro et fratribus hospitalis sancti Spiritus il in Brunna, Olomucensis diocesis, salutem Sacrosancta Romana ecclesia devotos et et apostolicam benedictionem. humiles filios ex assuete pieltatis officio propensius diligere consuevit et, ne pravorum hominum molestiis agitentur, eos tamquam pia mater ll sue protectio- nis munimine confovere. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris iustis postula- tionibus grato concurrentes assensu, personas vestras et locum, in quo divino estis obsequio mancipati, cum omnibus bonis, que impresentiarum rationabiliter possidet, aut in futurum iustis modis prestante Domino poterit adipisci, sub beati 10 Petri et nostra protectione suscipimus. Specialiter autem ius patronatus ecclesie de Crisanowe, quod diocesani episcopi et capituli sui accedente consensu2 cano- nice proponitis vos adeptos, de Lucz et de Radomilicz villas, curtem iuxta Brun- nam, vineas, possessiones, redditus nec non libertates et immunitates secularium exactionum a carissimo in Christo filio nostro ..3 illustri rege Boemie vobis et 15 vestro hospitali pia et provida deliberatione concessas, prout in eiusdem litteris confectis exinde4 dicitur plenius contineri, et alia bona vestra, sicut ea omnia iuste ac pacifice obtinetis, vobis et per vos ipsi hospitali auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre protectionis et confirmationis infringere 20 vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Laterani XVI kalendas iunii, pontificatus nostri anno quartodecimo. 25 (Bulla plumbea Gregorii IX. papae,) qua teste notarii publici instrumento (B) haec pagina apostolica ,in filis rubei et clauci coloris pendenti Romane more curie bullata" erat, (iam avulsa et deperdita est. Cuius loco nunc bulla plumbea Urbani IV. papae valde attrita in filis sericis flavis et rubris vertice deorsum converso ingenue alligata est.) 234. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Henrico, abbati de Nepomuk, mandat, 30 ut cum duobus monachis monasterii sui Eberhardo, archiepiscopo Salisburgensi, sententias praesentet. [ 1240 ante maii 22.] 35 233. 1) Rudgero. — 2) (Chartae de consensu Roberti episcopi et capituli ecclesiae Olomu- censis non nisi diebus 4. iulii et 2. augusti a. 1240 (v. infra num. 243 el 245) datae sunt.) — 3) (Venceslao I.) — 4) (Litterae regis Venceslai I. desiderantur.)
1240 MAII 17. — ANTE МАII 22. NUM. 233, 234. 313 5 1 Gregorius i episcopus, servus servorum dei. Dilectis filiis ..1 magistro et fratribus hospitalis sancti Spiritus il in Brunna, Olomucensis diocesis, salutem Sacrosancta Romana ecclesia devotos et et apostolicam benedictionem. humiles filios ex assuete pieltatis officio propensius diligere consuevit et, ne pravorum hominum molestiis agitentur, eos tamquam pia mater ll sue protectio- nis munimine confovere. Eapropter, dilecti in Domino filii, vestris iustis postula- tionibus grato concurrentes assensu, personas vestras et locum, in quo divino estis obsequio mancipati, cum omnibus bonis, que impresentiarum rationabiliter possidet, aut in futurum iustis modis prestante Domino poterit adipisci, sub beati 10 Petri et nostra protectione suscipimus. Specialiter autem ius patronatus ecclesie de Crisanowe, quod diocesani episcopi et capituli sui accedente consensu2 cano- nice proponitis vos adeptos, de Lucz et de Radomilicz villas, curtem iuxta Brun- nam, vineas, possessiones, redditus nec non libertates et immunitates secularium exactionum a carissimo in Christo filio nostro ..3 illustri rege Boemie vobis et 15 vestro hospitali pia et provida deliberatione concessas, prout in eiusdem litteris confectis exinde4 dicitur plenius contineri, et alia bona vestra, sicut ea omnia iuste ac pacifice obtinetis, vobis et per vos ipsi hospitali auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre protectionis et confirmationis infringere 20 vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Laterani XVI kalendas iunii, pontificatus nostri anno quartodecimo. 25 (Bulla plumbea Gregorii IX. papae,) qua teste notarii publici instrumento (B) haec pagina apostolica ,in filis rubei et clauci coloris pendenti Romane more curie bullata" erat, (iam avulsa et deperdita est. Cuius loco nunc bulla plumbea Urbani IV. papae valde attrita in filis sericis flavis et rubris vertice deorsum converso ingenue alligata est.) 234. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Henrico, abbati de Nepomuk, mandat, 30 ut cum duobus monachis monasterii sui Eberhardo, archiepiscopo Salisburgensi, sententias praesentet. [ 1240 ante maii 22.] 35 233. 1) Rudgero. — 2) (Chartae de consensu Roberti episcopi et capituli ecclesiae Olomu- censis non nisi diebus 4. iulii et 2. augusti a. 1240 (v. infra num. 243 el 245) datae sunt.) — 3) (Venceslao I.) — 4) (Litterae regis Venceslai I. desiderantur.)
Strana 314
314 NUM. 234, 235. 1240 ANTE MAII 22. — IUN. 1. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 340. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 990. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, 5 num. 11274. Quo tempore epistula data sit, cum Aventini excerptum nota temporis omnino careat, nisi divinari non potest. Sed eam ante diem 22. maii scriptam esse coniciendum esse videtur, quod in Aventini codice paulo infra scribitur: [Wilbrando] ,archiepiscopo Madebur- gensi [Albertus] iubet reddi ablata marchionibus Brandeburgensibus, bellum inferre 10 prohibet. Pragae XI kalendas iunii'. ((Oefele 1.l. pag. 789); Höfler 1.l. pag. 11; (Erben l.l. num. 990)); Reg. imp. V, num. 11270.) Abbas de Pomůkl cum cellario? et alio monacho archiepiscopo Salczbur- gensis ut praesentet sententias.(*) 235. 15 Albertus, archidiaconus Pataviensis, Petro, abbati Montis Sion, mandat, citet canonicos de Vyšehrad, ut ad Alberti praesentiam die 13. augusti veniant, quod sententias excommunicationis Rudigero, episcopo Pataviensi, praesentare noluerunt. (ſPragae 1240] iun. 1.) 20 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 35r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 996 ((perperam ad mensem augustum in.)). (Epistulam Pragae anno 1240 scriptam esse aliis Alberti litteris ibidem die 1. iunii datis (vid. infra num. 237, 238) comprobatur.) 25 234. 1) (Henricus.) — 2) (Arnoldo.) — 3) (Eberhardo II.) 234. ((*) Eodem, ut suspicari licet, die Albertus etiam monachos monasterii Sedlicensis excommunicationis sententias Henrico Raspe, lantgravio Thuringiae, et Eccardo episcopo 30 capituloque Merseburgensi praesentare iussit; quod colligi potest ex Aventini excerpto immediate praecedenti, quod sic habet: ,Contra Thriringum, episcopum, capitulum Mers- burchense 2 monachi cum 2 equitibus de Cedlitz Cistercienses‘. (Höfter 1.l. pag. 11 = Er- ben L.I. num. 990).)
314 NUM. 234, 235. 1240 ANTE MAII 22. — IUN. 1. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 340. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 990. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, 5 num. 11274. Quo tempore epistula data sit, cum Aventini excerptum nota temporis omnino careat, nisi divinari non potest. Sed eam ante diem 22. maii scriptam esse coniciendum esse videtur, quod in Aventini codice paulo infra scribitur: [Wilbrando] ,archiepiscopo Madebur- gensi [Albertus] iubet reddi ablata marchionibus Brandeburgensibus, bellum inferre 10 prohibet. Pragae XI kalendas iunii'. ((Oefele 1.l. pag. 789); Höfler 1.l. pag. 11; (Erben l.l. num. 990)); Reg. imp. V, num. 11270.) Abbas de Pomůkl cum cellario? et alio monacho archiepiscopo Salczbur- gensis ut praesentet sententias.(*) 235. 15 Albertus, archidiaconus Pataviensis, Petro, abbati Montis Sion, mandat, citet canonicos de Vyšehrad, ut ad Alberti praesentiam die 13. augusti veniant, quod sententias excommunicationis Rudigero, episcopo Pataviensi, praesentare noluerunt. (ſPragae 1240] iun. 1.) 20 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 35r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 996 ((perperam ad mensem augustum in.)). (Epistulam Pragae anno 1240 scriptam esse aliis Alberti litteris ibidem die 1. iunii datis (vid. infra num. 237, 238) comprobatur.) 25 234. 1) (Henricus.) — 2) (Arnoldo.) — 3) (Eberhardo II.) 234. ((*) Eodem, ut suspicari licet, die Albertus etiam monachos monasterii Sedlicensis excommunicationis sententias Henrico Raspe, lantgravio Thuringiae, et Eccardo episcopo 30 capituloque Merseburgensi praesentare iussit; quod colligi potest ex Aventini excerpto immediate praecedenti, quod sic habet: ,Contra Thriringum, episcopum, capitulum Mers- burchense 2 monachi cum 2 equitibus de Cedlitz Cistercienses‘. (Höfter 1.l. pag. 11 = Er- ben L.I. num. 990).)
Strana 315
1240 IUN. 1. NUM. 235, 236. 315 Abbati in Zetrahul mandat,2 conlegium ecclesiae Wissengradensis Lantshu- tam ad suam praesentiam idus augustis citet, quia noluerunt praesentare epis- copo Bathauino€ sententias.' Intimavits domino marchioni Misiae" et capi- tulo mandatum praesentatum.s (Per huiusmodi instrumenta coram papa contra 5 partes“ et episcopos informari debet.) Kalendis iunii." 236. Albertus, archidiaconus Pataviensis, capitulo Salisburgensi mandat, ut Henri- cum, abbatem Nepomucensem, eiusque socios adiuvent in sententiarum archiepiscopo Salisburgensi praesentatione. 10 [Pragae 1240 iun. 1.] 15 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 347. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 991. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11275. (Aventini excerptum nota temporis omnino caret, sed epistulam die 1. iunii 1240 Pragae esse datam veri simillima est coniectura. Etenim Aventinus hanc diem summario alterius epistulae apposuit, quam Albertus archidiaconus eidem capitulo Salisburgensi misit, quae autem epistula nisi post diem 15. iunii dari non potuit; vid. infra notam (*) huic 20 235. a) (ptes' distincte cod.; Oefele, Höfler et Erben legunt „principes“, similiter legit etiam Friedrich.) — b) (Enuntiatio uncis clausa Aventini commentatio esse videtur.) — c) (Friedrich notam temporis, quae in Aventini excerptis minutissimis litteris et percurrente calamo scripta est, omnino praeteriit ideoque hanc chartam mense maio exeunte datam esse minus iuste putavit.) 30 1) Petro. — 2) (videlicet Albertus, archidiaconus Pataviensis.) — 3) die 13. augusti. — 4) Rudigero. — 5) (Tali denuntiatione accepta canonici Vyšehradenses tandem die 9. iunii litteras Alberti per nuntios episcopo Rudigero Pataviae praesentaverunt; vid. infra num. 241.) — 6) (videlicet Petrus, abbas Strahovensis.) — 7) Henrico. — 8) (i. e. mandatum ad excommunicationem Friderici II. imperatoris pertinens, quod Albertus abbati Strahovensi Brunna die 9. maii 1240 misit, ut ex adnotatione colligi potest, quae in Aventini excerptis (fol. 341) in haec verba subobscura inserta est: ,Abbas [Petrus] de Zethou et [Bernardus de] Tepla abbas, [Fabianus] de Dochzan et [Sdizlaus (?) de] Oheteswiz [sic, loco „Choteswiz‘] praepositi [Hermanno] episcopo Herbipolensi, [Henrico] episcopo et [Henrico] marchioni Misnensi'. (Oefele, Höfler et Erben, et similiter etiam Friedrich, hoc Aventini summarium penitus omiserunt.) 25 35
1240 IUN. 1. NUM. 235, 236. 315 Abbati in Zetrahul mandat,2 conlegium ecclesiae Wissengradensis Lantshu- tam ad suam praesentiam idus augustis citet, quia noluerunt praesentare epis- copo Bathauino€ sententias.' Intimavits domino marchioni Misiae" et capi- tulo mandatum praesentatum.s (Per huiusmodi instrumenta coram papa contra 5 partes“ et episcopos informari debet.) Kalendis iunii." 236. Albertus, archidiaconus Pataviensis, capitulo Salisburgensi mandat, ut Henri- cum, abbatem Nepomucensem, eiusque socios adiuvent in sententiarum archiepiscopo Salisburgensi praesentatione. 10 [Pragae 1240 iun. 1.] 15 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini excerptum in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 347. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 991. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11275. (Aventini excerptum nota temporis omnino caret, sed epistulam die 1. iunii 1240 Pragae esse datam veri simillima est coniectura. Etenim Aventinus hanc diem summario alterius epistulae apposuit, quam Albertus archidiaconus eidem capitulo Salisburgensi misit, quae autem epistula nisi post diem 15. iunii dari non potuit; vid. infra notam (*) huic 20 235. a) (ptes' distincte cod.; Oefele, Höfler et Erben legunt „principes“, similiter legit etiam Friedrich.) — b) (Enuntiatio uncis clausa Aventini commentatio esse videtur.) — c) (Friedrich notam temporis, quae in Aventini excerptis minutissimis litteris et percurrente calamo scripta est, omnino praeteriit ideoque hanc chartam mense maio exeunte datam esse minus iuste putavit.) 30 1) Petro. — 2) (videlicet Albertus, archidiaconus Pataviensis.) — 3) die 13. augusti. — 4) Rudigero. — 5) (Tali denuntiatione accepta canonici Vyšehradenses tandem die 9. iunii litteras Alberti per nuntios episcopo Rudigero Pataviae praesentaverunt; vid. infra num. 241.) — 6) (videlicet Petrus, abbas Strahovensis.) — 7) Henrico. — 8) (i. e. mandatum ad excommunicationem Friderici II. imperatoris pertinens, quod Albertus abbati Strahovensi Brunna die 9. maii 1240 misit, ut ex adnotatione colligi potest, quae in Aventini excerptis (fol. 341) in haec verba subobscura inserta est: ,Abbas [Petrus] de Zethou et [Bernardus de] Tepla abbas, [Fabianus] de Dochzan et [Sdizlaus (?) de] Oheteswiz [sic, loco „Choteswiz‘] praepositi [Hermanno] episcopo Herbipolensi, [Henrico] episcopo et [Henrico] marchioni Misnensi'. (Oefele, Höfler et Erben, et similiter etiam Friedrich, hoc Aventini summarium penitus omiserunt.) 25 35
Strana 316
316 NUM. 236, 237. 1240 IUN. 1. numero adiunctam. Qui error in nota temporis alterius epistulae tum potissimum expli- cari potest, si concedimus Aventinum in excerptis diem alterius epistulae die primae (i. e. nostrae) epistulae confudisse.) Capitulo Salczburgensi, ut adsint H.1 abbati de Pomuck, Pragensis dio- cesis, cum duobus monachis, quando“ sententiae praesententur archiepisco- 5 po.2 (*) 237. Albertus, archidiaconus Pataviensis, episcopo et capitulo Wormatiensi mandat, ut per dioeceses Wormatiensem, Maguntinam, Treverensem publicent Friderici II. imperatoris aliorumque principum (tam saecularium quam ecclesiasticorum) nomi- 10 natim expressorum excommunicationem. (In eundem modum scribit episcopo et capitulo Spirensi.) Pragae [ 1240] iun. 1. Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini summarium in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversa- 15 riorum tom. X) fol. 35r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 991 (= Böhmer-Will, Reg. archiep. Magunt. II, pag. 260, num. 363.) — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11273. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 scriptam 20 esse aliis Alberti litteris eadem die Pragae datis (vid. num. 235, 238) comprobatur.) 236. a) ,q°‘ cod.; an ,quomodo‘ legendum est? 1) Henrico. — 2) (Eberhardo II. Salisburgensi.) 236. (*) (Abbas et monachi Nepomucenses mandatum eis ab Alberto datum (vid. supra num. 234) die 15. iunii exsecuti sunt, ut ex sequente Aventini adnotatione (fol. 36r) mani- 25 festum est: Henricus, abbas de Pomůck, diocesis Pragensis, Cisterciensis ordinis, Arnol- dus cellarius, Henricus camerarius, eiusdem caenobii monachi fin cod. ex ,monachae" corr.!], die Viti [15. iunii] Salzburgi praesentaverunt absente archiepiscopo‘. Quo nuntio accepto Albertus capitulo Salisburgensi statim rescripsit, ut excommunicationis sententias loco et ad manus archiepiscopi Eberhardi absentis ipsum reciperet; huius epistulae summa- 30 rium, quod in excerptis immediate sequitur (fol. 36r), Aventinus his verbis praebet: ,Capitu- lo Salczburgensi mandat superiores recipere. Pragae kalendis iuniis. (Oefele, Höfler et Erben, omnes I.I. De nota temporis conf. autem ea, quae supra in nota introductoria commemoravimus.))
316 NUM. 236, 237. 1240 IUN. 1. numero adiunctam. Qui error in nota temporis alterius epistulae tum potissimum expli- cari potest, si concedimus Aventinum in excerptis diem alterius epistulae die primae (i. e. nostrae) epistulae confudisse.) Capitulo Salczburgensi, ut adsint H.1 abbati de Pomuck, Pragensis dio- cesis, cum duobus monachis, quando“ sententiae praesententur archiepisco- 5 po.2 (*) 237. Albertus, archidiaconus Pataviensis, episcopo et capitulo Wormatiensi mandat, ut per dioeceses Wormatiensem, Maguntinam, Treverensem publicent Friderici II. imperatoris aliorumque principum (tam saecularium quam ecclesiasticorum) nomi- 10 natim expressorum excommunicationem. (In eundem modum scribit episcopo et capitulo Spirensi.) Pragae [ 1240] iun. 1. Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum Aventini summarium in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversa- 15 riorum tom. X) fol. 35r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 459, num. 991 (= Böhmer-Will, Reg. archiep. Magunt. II, pag. 260, num. 363.) — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11273. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 scriptam 20 esse aliis Alberti litteris eadem die Pragae datis (vid. num. 235, 238) comprobatur.) 236. a) ,q°‘ cod.; an ,quomodo‘ legendum est? 1) Henrico. — 2) (Eberhardo II. Salisburgensi.) 236. (*) (Abbas et monachi Nepomucenses mandatum eis ab Alberto datum (vid. supra num. 234) die 15. iunii exsecuti sunt, ut ex sequente Aventini adnotatione (fol. 36r) mani- 25 festum est: Henricus, abbas de Pomůck, diocesis Pragensis, Cisterciensis ordinis, Arnol- dus cellarius, Henricus camerarius, eiusdem caenobii monachi fin cod. ex ,monachae" corr.!], die Viti [15. iunii] Salzburgi praesentaverunt absente archiepiscopo‘. Quo nuntio accepto Albertus capitulo Salisburgensi statim rescripsit, ut excommunicationis sententias loco et ad manus archiepiscopi Eberhardi absentis ipsum reciperet; huius epistulae summa- 30 rium, quod in excerptis immediate sequitur (fol. 36r), Aventinus his verbis praebet: ,Capitu- lo Salczburgensi mandat superiores recipere. Pragae kalendis iuniis. (Oefele, Höfler et Erben, omnes I.I. De nota temporis conf. autem ea, quae supra in nota introductoria commemoravimus.))
Strana 317
1240 IUN. 1. NUM. 237, 238. 317 5 Wormaciensi episcopol et“ capitulo iubet per Wormatiam, Mogontiam, Treueres excommunicare imperatorem,2 lantgravium Thruryngiae,3 marchio- nem Misiae,4 S.5 archiepiscopum et capitulum Mogontinum, E.s Salczbur- gensem archiepiscopum, S.7 Ratisbonensem, C.s Frisingensem episcopos, ducem Datum Pragae kalendis iunii. Mensibus singulis vult cer- Austriae." tior fieri, quid agatur in omnibus litteris. Ita episcopo1° et capitulo Spirensi. (*) 238. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Rudigero, episcopo Pataviensi, (aeque 10 ac) Eberhardo, archiepiscopo Salisburgensi, tres bullas exsequi mandat. Pragae [ 1240] iun. 1. 15 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum adnotatio Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 377. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 792. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse aliis Alberti litteris eadem die insignitis (vid. supra num. 235, 237) comprobatur.) 237. a) ,et‘ omittit cod. 20 1) Landolfo. — 2) Fridericum II. — 3) Henricum Raspe. — 4) Henricum. — 5) Sigfridum III. — 6) Eberhardum II. — 7) Sigfridum. — 8) Conradum. — 9) Fridericum II. 10) Conrado V. 25 30 237. (*) Eodem fol. 35r Aventinus haec adnotavit: ,Hos nuncios misit [Albertus] in Austriam contra ducem: Qui in prima acie: domus fin cod. ex ,dominus‘ correctum] Templi cum duobus fratribus, domus [in cod. deleto verbo ,dominus‘ superscriptum] Hospitalis cum 2 fratribus, domus Teutonica cum 2 fratribus. In secunda acie: ([Hartmannus ]) abbas Weligradensis Cisterciensis ordinis, ([ Johannes)) abbas Lucensis Praemonstratensis ordinis, de Reingard (fie. Rajhrad]) et sancti Benedicti (Iveri similiter in Luh ante Brunnam]) eius ordinis praepositi (nomina ignorantur]). In tercia acie: quinque archidiaconi ([in cod. perperam ,archidiaconus‘ (-co ) scriptum est ]) cum suo decano ([Johanne)) Olomucensis diocesis (archidiaconi scilicet Radoslaus Olomucensis, Esau Prerovensis, Moyses Břeclavensis, Nicolaus Brunnensis et archidiaconus Znoymensis, cuius nomen ignoratur]). Iniunctum eis, ut singula intiment'. ((Oefele Ll. pag. 789; Höfler I.l. pag. 12 = Erben 1.I. num. 992 nota.))
1240 IUN. 1. NUM. 237, 238. 317 5 Wormaciensi episcopol et“ capitulo iubet per Wormatiam, Mogontiam, Treueres excommunicare imperatorem,2 lantgravium Thruryngiae,3 marchio- nem Misiae,4 S.5 archiepiscopum et capitulum Mogontinum, E.s Salczbur- gensem archiepiscopum, S.7 Ratisbonensem, C.s Frisingensem episcopos, ducem Datum Pragae kalendis iunii. Mensibus singulis vult cer- Austriae." tior fieri, quid agatur in omnibus litteris. Ita episcopo1° et capitulo Spirensi. (*) 238. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Rudigero, episcopo Pataviensi, (aeque 10 ac) Eberhardo, archiepiscopo Salisburgensi, tres bullas exsequi mandat. Pragae [ 1240] iun. 1. 15 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum adnotatio Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 377. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 792. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse aliis Alberti litteris eadem die insignitis (vid. supra num. 235, 237) comprobatur.) 237. a) ,et‘ omittit cod. 20 1) Landolfo. — 2) Fridericum II. — 3) Henricum Raspe. — 4) Henricum. — 5) Sigfridum III. — 6) Eberhardum II. — 7) Sigfridum. — 8) Conradum. — 9) Fridericum II. 10) Conrado V. 25 30 237. (*) Eodem fol. 35r Aventinus haec adnotavit: ,Hos nuncios misit [Albertus] in Austriam contra ducem: Qui in prima acie: domus fin cod. ex ,dominus‘ correctum] Templi cum duobus fratribus, domus [in cod. deleto verbo ,dominus‘ superscriptum] Hospitalis cum 2 fratribus, domus Teutonica cum 2 fratribus. In secunda acie: ([Hartmannus ]) abbas Weligradensis Cisterciensis ordinis, ([ Johannes)) abbas Lucensis Praemonstratensis ordinis, de Reingard (fie. Rajhrad]) et sancti Benedicti (Iveri similiter in Luh ante Brunnam]) eius ordinis praepositi (nomina ignorantur]). In tercia acie: quinque archidiaconi ([in cod. perperam ,archidiaconus‘ (-co ) scriptum est ]) cum suo decano ([Johanne)) Olomucensis diocesis (archidiaconi scilicet Radoslaus Olomucensis, Esau Prerovensis, Moyses Břeclavensis, Nicolaus Brunnensis et archidiaconus Znoymensis, cuius nomen ignoratur]). Iniunctum eis, ut singula intiment'. ((Oefele Ll. pag. 789; Höfler I.l. pag. 12 = Erben 1.I. num. 992 nota.))
Strana 318
318 NUM. 238, 239. 1240 IUN. 1. — 6. R.,1 episcopo Bathauino, ut“ episcopob Salczburgensi,2 mandat tres bullass Datum Pragę kalendis iunii. exequi. Wissegradense capitulum praesentavit.c 4 239. Albertus, archidiaconus Pataviensis, capitulo Ratisbonensi significat se iam 5 pluries eis scripsisse de Sigfridi, episcopi Ratisbonensis, excommunicatione; mandat, ut excommunicationem, (quam Brunnae tulerat,) promulgent. Apud Kladruby [1240] iun. 6. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum 10 tom. X) fol. 34°. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — (Dobner, Monum. hist. Boemiae IV, pag. 261, num. 64.) — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 992 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 68. — Böhmer-Ficker-Winkel- mann, Reg. imp. V, num. 11276. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse aliis Alberti litteris eandem rem tangentibus comprobatur.) 15 Capitulo Ratisbonensi: Per Vlricum de Sunelbach et eius socium, Praedi- catores, iusserat excommunicationem in episcopum Sifridum; secundo scripsit, 1 decano, Semanno archidiacono et magistro G.2 concanonicis;3 20 et specialiter 238. a) (ita distincte cod. (Friedrich perperam legit,et ).) — b) (ita (pro ,archiepiscopo“) Aventini incuria cod.) - c) (In cod. sequitur enuntiatio ,De alieno ludit nebulo corio" currente calamo scripta, quam non nist obiurgationem esse, qua Aventinus Albertum archi- diaconum graviter perstringit, nemo non videt.) 1) (Rudigero.) — 2) (Litterarum, quas Albertus eodem die Eberhardo II., archiepiscopo 25 Salisburgensi, misit, summarium Aventinus in excerptis (fol. 34v) his verbis adnotavit: Archiepiscopo Salczburgensi iubet publicari. ... Tercio ,Pragae kalendis iunii. Ita [Rudigero, episcopo] misisse ait, nil responsum esse. Minatur more solito. Bathauino‘.) — 3) (ad excommunicationem Friderici II. imperatoris et Friderici II., ducis Austriae, pertinentes.) — 4)(Vid. infra num. 241.) 30 239. 1) Conrado. — 2) Gotfrido. — 3) Ad has litteras referenda est sequens adnotatio, quae in Aventini cod. ms. fol. 35r legitur: ,Capitulo Ratisbonensi interdicit 7 idus aprilis [die 7. aprilis], aut publicent intra XV [dies] aut mentem aperiant. Ita [scribit] Ch[un- rado] decano, Semanno archiadiacono, magistro Gotfrido, canonicis Ratisbonensibus; minatur privationem sacerdotiorum. Interdicit VIII idus iunii [die 6. iunii] Chla- 35 derub‘. ((Oefele l. l. pag. 790); Höfler pag. 10 et 11; (Erben l.l. num. 992 nota muti- luml ).)
318 NUM. 238, 239. 1240 IUN. 1. — 6. R.,1 episcopo Bathauino, ut“ episcopob Salczburgensi,2 mandat tres bullass Datum Pragę kalendis iunii. exequi. Wissegradense capitulum praesentavit.c 4 239. Albertus, archidiaconus Pataviensis, capitulo Ratisbonensi significat se iam 5 pluries eis scripsisse de Sigfridi, episcopi Ratisbonensis, excommunicatione; mandat, ut excommunicationem, (quam Brunnae tulerat,) promulgent. Apud Kladruby [1240] iun. 6. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum 10 tom. X) fol. 34°. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — (Dobner, Monum. hist. Boemiae IV, pag. 261, num. 64.) — Höfler, Albert v. Beham, pag. 11 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 992 = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 724, num. 68. — Böhmer-Ficker-Winkel- mann, Reg. imp. V, num. 11276. (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse aliis Alberti litteris eandem rem tangentibus comprobatur.) 15 Capitulo Ratisbonensi: Per Vlricum de Sunelbach et eius socium, Praedi- catores, iusserat excommunicationem in episcopum Sifridum; secundo scripsit, 1 decano, Semanno archidiacono et magistro G.2 concanonicis;3 20 et specialiter 238. a) (ita distincte cod. (Friedrich perperam legit,et ).) — b) (ita (pro ,archiepiscopo“) Aventini incuria cod.) - c) (In cod. sequitur enuntiatio ,De alieno ludit nebulo corio" currente calamo scripta, quam non nist obiurgationem esse, qua Aventinus Albertum archi- diaconum graviter perstringit, nemo non videt.) 1) (Rudigero.) — 2) (Litterarum, quas Albertus eodem die Eberhardo II., archiepiscopo 25 Salisburgensi, misit, summarium Aventinus in excerptis (fol. 34v) his verbis adnotavit: Archiepiscopo Salczburgensi iubet publicari. ... Tercio ,Pragae kalendis iunii. Ita [Rudigero, episcopo] misisse ait, nil responsum esse. Minatur more solito. Bathauino‘.) — 3) (ad excommunicationem Friderici II. imperatoris et Friderici II., ducis Austriae, pertinentes.) — 4)(Vid. infra num. 241.) 30 239. 1) Conrado. — 2) Gotfrido. — 3) Ad has litteras referenda est sequens adnotatio, quae in Aventini cod. ms. fol. 35r legitur: ,Capitulo Ratisbonensi interdicit 7 idus aprilis [die 7. aprilis], aut publicent intra XV [dies] aut mentem aperiant. Ita [scribit] Ch[un- rado] decano, Semanno archiadiacono, magistro Gotfrido, canonicis Ratisbonensibus; minatur privationem sacerdotiorum. Interdicit VIII idus iunii [die 6. iunii] Chla- 35 derub‘. ((Oefele l. l. pag. 790); Höfler pag. 10 et 11; (Erben l.l. num. 992 nota muti- luml ).)
Strana 319
1240 IUN. 6. — 30. NUM. 239, 240. 319 tercio per Chunradum diaconum de Strubing. Inobedientes incusat. Apud Brunnam" excommunicavit episcopum;4 iubet promulgari. Datum apud Chladerůb VIII idus iunii.5 (*) 240. 5 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Oslavany capellam in Nová Ce- rekev iure sui patronatus possidendam donat. Apud Kamýk 1240 iun. 30. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). 10 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 372, num. 323. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 993 (reg.) — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 240, num. 555 a (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 73 (reg.). — Imaginem phototypicam (mutilam) praebet S. Dušková, „Confectum per manum“ v listinách Václava I., in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, fig. 2.) 20 Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 16' signavimus, exaratum est. (De scriba vid. notam introductoriam apud chartas num. 108 et 170.) (S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 126, et iterum in „Confectum per manum“, pag. 42 —43, hunc scribam unam eandemque personam esse cum Vilhelmo, regis notario, optimo iure adfirmat.) — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse verbis eius cum chartis num. 124, 153, 175, 193, 195 aliisque comparatis certissime cognosci potest. 239. a) ,buna cod. 25 4) (Die 9. maii 1240; vide supra num. 229.) — 5) Capituli Ratisbonensis respon- sum Aventinus in cod. ms. fol. 34" hoc summario indicat: ,Capitulum Ratisbonense Alberto 1240 feria 6. ante festum Johannis baptistae fiunii 22.]: recepisse litteras superiores, quas interserunt, contra suum episcopum mis[sas], sed priores non accepisse. Irrident eius scripta, quod publicarit Brunnae excommunicatos, cum non adfuerint; hesitant de eius potestate‘. (Oefele 1.l. pag. 789; Höfter 1.l. pag. 12.) 30 35 239. (*) Eodem die Albertus archidiaconus etiam aliam litteram edidit, cuius summarium Aventinus in eodem cod. ms. fol. 35r hiis verbis adnotavit: ,Abbatibus sancti Emerami, Pruffling, Prul, praeposito sancti Magni iubet litteras missa[s] adfigi valvis templi Ratisbonensis personaliter et publicari et scribi, quid facere velint. Datum apud Claderub VIII idus iunii'. (Postquam autem hoc mandatum non exsecuti sunt, Albertus eos excommunicavit, ut Aventini adnotatione, quae immediate sequitur, comprobatur): ,Excommunicati die Iovis XI kalendas iulii [iun. 21] 1240. Ita scribitur (Conrado]) decano Ratisbonensi et domino Gundeloho et magistro Eberhardo, canonicis veteris capellae. Sed canonici prohibuere, minati, quod contra ([Sifridum]) episcopum et ([Fridericum II.)) imperatorem id agere... (Isequüntur quattuor voces, quae (quia per- currente calamo scriptae sunt) legi non possunt]). (Oefele 1.l. pag. 789; Höfter l.l. pag. 12.)
1240 IUN. 6. — 30. NUM. 239, 240. 319 tercio per Chunradum diaconum de Strubing. Inobedientes incusat. Apud Brunnam" excommunicavit episcopum;4 iubet promulgari. Datum apud Chladerůb VIII idus iunii.5 (*) 240. 5 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Oslavany capellam in Nová Ce- rekev iure sui patronatus possidendam donat. Apud Kamýk 1240 iun. 30. Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). 10 15 Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 372, num. 323. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 993 (reg.) — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 240, num. 555 a (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 73 (reg.). — Imaginem phototypicam (mutilam) praebet S. Dušková, „Confectum per manum“ v listinách Václava I., in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, fig. 2.) 20 Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 16' signavimus, exaratum est. (De scriba vid. notam introductoriam apud chartas num. 108 et 170.) (S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 126, et iterum in „Confectum per manum“, pag. 42 —43, hunc scribam unam eandemque personam esse cum Vilhelmo, regis notario, optimo iure adfirmat.) — Chartam a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse verbis eius cum chartis num. 124, 153, 175, 193, 195 aliisque comparatis certissime cognosci potest. 239. a) ,buna cod. 25 4) (Die 9. maii 1240; vide supra num. 229.) — 5) Capituli Ratisbonensis respon- sum Aventinus in cod. ms. fol. 34" hoc summario indicat: ,Capitulum Ratisbonense Alberto 1240 feria 6. ante festum Johannis baptistae fiunii 22.]: recepisse litteras superiores, quas interserunt, contra suum episcopum mis[sas], sed priores non accepisse. Irrident eius scripta, quod publicarit Brunnae excommunicatos, cum non adfuerint; hesitant de eius potestate‘. (Oefele 1.l. pag. 789; Höfter 1.l. pag. 12.) 30 35 239. (*) Eodem die Albertus archidiaconus etiam aliam litteram edidit, cuius summarium Aventinus in eodem cod. ms. fol. 35r hiis verbis adnotavit: ,Abbatibus sancti Emerami, Pruffling, Prul, praeposito sancti Magni iubet litteras missa[s] adfigi valvis templi Ratisbonensis personaliter et publicari et scribi, quid facere velint. Datum apud Claderub VIII idus iunii'. (Postquam autem hoc mandatum non exsecuti sunt, Albertus eos excommunicavit, ut Aventini adnotatione, quae immediate sequitur, comprobatur): ,Excommunicati die Iovis XI kalendas iulii [iun. 21] 1240. Ita scribitur (Conrado]) decano Ratisbonensi et domino Gundeloho et magistro Eberhardo, canonicis veteris capellae. Sed canonici prohibuere, minati, quod contra ([Sifridum]) episcopum et ([Fridericum II.)) imperatorem id agere... (Isequüntur quattuor voces, quae (quia per- currente calamo scriptae sunt) legi non possunt]). (Oefele 1.l. pag. 789; Höfter l.l. pag. 12.)
Strana 320
320 NUM. 240, 241. 1240 IUN. 30. — IUN. MED. ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, pag. 43—44.) Friedrich suspicabatur huius) chartae verba fere omnia deprompta esse ex charta, quam Venceslaus rex die 31. iulii a. 1236 eidem monasterio dedit (vid. num. 135), quae etiam a Vilhelmo notario verbis contexta est. (Dušková, Kritický komentář, pag. 345 sq. in diversa prorsus sententia est: conicit enim hanc chartam esse primariam ideoque verba ipsa alterius chartae (i.e. num. 135), quam profecto falsam et demum post an. 1259 in monasterio Oslavanensi confectam esse putat, non a Vilhelmo notario directe composita, sed omni dubio sublato a nostra charta esse ducta et magna ex parte repetita. (Conf. etiam Confectum per manum, pag. 44 et 55, not. 40). Et etiamsi agnoscimus rem re vera ita se habere, tamen omnia illa enuntiata verborumque iuncturas, quae in utraque charta ad 10 verbum repetuntur, in hac charta, licet quidem primaria sit, minoribus characteribus imprimi curavimus, quo utriusque chartae vicissitudo dilucide pateret.) 5 * Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemorum“ rex, universis tam presentibus Actiones, que ratione quam futuris hos apices Il inspecturis in salutis auctore salutem. pietatis congrue ac iuste flunt ex il devocione pro Christo, ut stabiles ac firme perma- 15 neant, necessarium et decens est, ut scripti memoria ad rellpressionem tocius calumpnie confirmentur. Hinc est, quod significandum duximus universis, quod nos capellam apud Novam Eclesiam constitutam claustro in Ozlawan iure nostri patronatus contu- limus perpetualiter possidendam, iure perhenni eidem confirmantes eandem. In cuius rei evidenciam et perpetuam pretaxate donationis firmitatem presens 20 scriptum sigilli nostri karactere iussimus insigniri. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo CCXL, XIII indictionis. Datum apud Camik per manum notarii Wilhalmi pridie kalendas iulii. Autographo appendet e lora membranacea Venceslai I. regis sigillum (e cera communi confectum), quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 de- 25 scribitur. — (Notandum, quod sigilli pars adversa ad frontem diplomatis versa est.) 241. Canonici Vyšehradenses Alberto, archidiacono Pataviensi, significant, quo- modo nuntii ab eis missi ipsius. litteras Rudigero, episcopo Pataviensi, in ecclesia s. Stephani Pataviae praesentaverint, et aperiunt episcopum ira incensum eorum nun- 30 tios comprehendere et ad imperatorem cum litteris mittere voluisse. [— 1240 m. iunio medio.] Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 377. 35 240. ") �Boem‘ A. — b) ita (,rex‘ iterum scriptum) A. - c) ,indict.' A.
320 NUM. 240, 241. 1240 IUN. 30. — IUN. MED. ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Confectum per manum, pag. 43—44.) Friedrich suspicabatur huius) chartae verba fere omnia deprompta esse ex charta, quam Venceslaus rex die 31. iulii a. 1236 eidem monasterio dedit (vid. num. 135), quae etiam a Vilhelmo notario verbis contexta est. (Dušková, Kritický komentář, pag. 345 sq. in diversa prorsus sententia est: conicit enim hanc chartam esse primariam ideoque verba ipsa alterius chartae (i.e. num. 135), quam profecto falsam et demum post an. 1259 in monasterio Oslavanensi confectam esse putat, non a Vilhelmo notario directe composita, sed omni dubio sublato a nostra charta esse ducta et magna ex parte repetita. (Conf. etiam Confectum per manum, pag. 44 et 55, not. 40). Et etiamsi agnoscimus rem re vera ita se habere, tamen omnia illa enuntiata verborumque iuncturas, quae in utraque charta ad 10 verbum repetuntur, in hac charta, licet quidem primaria sit, minoribus characteribus imprimi curavimus, quo utriusque chartae vicissitudo dilucide pateret.) 5 * Wencezlaus, dei gracia quartus rex Boemorum“ rex, universis tam presentibus Actiones, que ratione quam futuris hos apices Il inspecturis in salutis auctore salutem. pietatis congrue ac iuste flunt ex il devocione pro Christo, ut stabiles ac firme perma- 15 neant, necessarium et decens est, ut scripti memoria ad rellpressionem tocius calumpnie confirmentur. Hinc est, quod significandum duximus universis, quod nos capellam apud Novam Eclesiam constitutam claustro in Ozlawan iure nostri patronatus contu- limus perpetualiter possidendam, iure perhenni eidem confirmantes eandem. In cuius rei evidenciam et perpetuam pretaxate donationis firmitatem presens 20 scriptum sigilli nostri karactere iussimus insigniri. Acta autem sunt hec anno dominice incarnationis millesimo CCXL, XIII indictionis. Datum apud Camik per manum notarii Wilhalmi pridie kalendas iulii. Autographo appendet e lora membranacea Venceslai I. regis sigillum (e cera communi confectum), quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 de- 25 scribitur. — (Notandum, quod sigilli pars adversa ad frontem diplomatis versa est.) 241. Canonici Vyšehradenses Alberto, archidiacono Pataviensi, significant, quo- modo nuntii ab eis missi ipsius. litteras Rudigero, episcopo Pataviensi, in ecclesia s. Stephani Pataviae praesentaverint, et aperiunt episcopum ira incensum eorum nun- 30 tios comprehendere et ad imperatorem cum litteris mittere voluisse. [— 1240 m. iunio medio.] Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 377. 35 240. ") �Boem‘ A. — b) ita (,rex‘ iterum scriptum) A. - c) ,indict.' A.
Strana 321
1240 IUN. MED. NUM. 241. 321 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 792. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 18 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 463, num. 1001. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11279. 5 (Epistulae summarium apud Aventinum nota temporis omnino caret, sed veri similli- mum est eam statim ut nuntii Patavia domum reversi sunt, i.e. mense iunio fere me- dio scriptam esse.) (Erben l1. epistulam mense augusto datam esse procul dubio minus recte censet.) Wissegradenses canonici totumque capitulum“ Alberto, Bathauino archi- diacono, iudici per totam Alamanniam et Germaniam generali constituto, aperiunt iussub eiusl mandatum per magistrum scolarium2 et vicarium ecclesiae 10 Wissegradensis misisse, aliis adiunctis, Bathauiam. Praesentatas in templo Ste- phani V idus iunii quatuore temporum die sabbati ante octavamd Penthecostes." Celebrabat tamen episcopuss ordines in choro ad maius altare. Post promotos acolythos et subdiacones, cum deberent diacones promoveri et sequentia sancti Spiritus cantaretur et infra versiculum illum ,Ergo nos supplicamus tibi'," 15 unus ex nunciis nostris, laicus tamen, litteras obtulit episcopo dicens: ,Has mittit vobis Albertus archidiaconus, sedis apostolice legatus'. Episcopus limis oculis inspecto sigillo, litteras ad terram proiecit, nuncium ibidem minarumt alapizavit et post haec capi iussit. Interim Gerboto praeposituss tollit litteras, dat episcopo. Episcopus accepit, aperit, parum legit, conplicat, reddit observandas Gerboto. 20 Tum Gerbotus captum nuncium liberari iussit. Interim magister nuncius, invo- cato testimonio clericorum, et promotorum et promovendorum, praepositi et ministrorum, qui episcopo ministrabant, ecclesie, decani et canonicorum, quidam libenter audierunt, quidam non. Astute exit magister de ecclesia cum nuncio, qui captus erat, in diversorium. Tamen postea per totam urbem quaesiti, sed per 25 amicos absconditi, non inventi. Dixit episcopus se velle centums marcas dare, si nuncios haberet; vellet eos cum litteris ad imperatorem" mittere. Sic magno periculo nuncii nostri manus eius evaserunt. 30 241. a) ,totumque capitulum' in margine suppletum est et inferius Aventini adnotatio ,primum laudant' scripta est in cod. — b) (Aventinus,iux' scribere coepit, sed statim inter scribendum in ,iussu‘ correxit.) — c) ,4 cod. — d) (,acta‘ scribae incuria in cod.) — e) (,tibi superscriptum est in cod.) — f) (lectio incerta est, prima,m' ex aliis litteris statim inter scri- bendum correcta esse videtur; lectionem autem ,manu alia', quam alii (et in his etiam Friedrich) habent, litterarum formis diligenter consideratis comprobare nequeo.) — 9) ,100" cod., (ubi ,1‘ ex ,C‘ correctum est.) 35 40 1) (Alberti mandatum capitulo Vyšehradensi veri similiter die 9. maii 1240 Brunna missum Aventinus in excerptis (fol. 34v) his tantum verbis commemoravit: „Canonici de Wissengrad [Rudigero] episcopo Bathavino‘. Conf. etiam supra num. 235 et 238.) — 2) (Fortasse magistrum Fridericum, qui ab anno 1245 scholasticus Wissegradensis nominatim adfertur.) — 3) i.e. sententia excommunicationis. — 4) die 9. iunii. — 5) Rudigerus. — 6) (praepositus s. Nicolai Pataviae.) — 7) (Fridericum II.)
1240 IUN. MED. NUM. 241. 321 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 792. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 18 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 463, num. 1001. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11279. 5 (Epistulae summarium apud Aventinum nota temporis omnino caret, sed veri similli- mum est eam statim ut nuntii Patavia domum reversi sunt, i.e. mense iunio fere me- dio scriptam esse.) (Erben l1. epistulam mense augusto datam esse procul dubio minus recte censet.) Wissegradenses canonici totumque capitulum“ Alberto, Bathauino archi- diacono, iudici per totam Alamanniam et Germaniam generali constituto, aperiunt iussub eiusl mandatum per magistrum scolarium2 et vicarium ecclesiae 10 Wissegradensis misisse, aliis adiunctis, Bathauiam. Praesentatas in templo Ste- phani V idus iunii quatuore temporum die sabbati ante octavamd Penthecostes." Celebrabat tamen episcopuss ordines in choro ad maius altare. Post promotos acolythos et subdiacones, cum deberent diacones promoveri et sequentia sancti Spiritus cantaretur et infra versiculum illum ,Ergo nos supplicamus tibi'," 15 unus ex nunciis nostris, laicus tamen, litteras obtulit episcopo dicens: ,Has mittit vobis Albertus archidiaconus, sedis apostolice legatus'. Episcopus limis oculis inspecto sigillo, litteras ad terram proiecit, nuncium ibidem minarumt alapizavit et post haec capi iussit. Interim Gerboto praeposituss tollit litteras, dat episcopo. Episcopus accepit, aperit, parum legit, conplicat, reddit observandas Gerboto. 20 Tum Gerbotus captum nuncium liberari iussit. Interim magister nuncius, invo- cato testimonio clericorum, et promotorum et promovendorum, praepositi et ministrorum, qui episcopo ministrabant, ecclesie, decani et canonicorum, quidam libenter audierunt, quidam non. Astute exit magister de ecclesia cum nuncio, qui captus erat, in diversorium. Tamen postea per totam urbem quaesiti, sed per 25 amicos absconditi, non inventi. Dixit episcopus se velle centums marcas dare, si nuncios haberet; vellet eos cum litteris ad imperatorem" mittere. Sic magno periculo nuncii nostri manus eius evaserunt. 30 241. a) ,totumque capitulum' in margine suppletum est et inferius Aventini adnotatio ,primum laudant' scripta est in cod. — b) (Aventinus,iux' scribere coepit, sed statim inter scribendum in ,iussu‘ correxit.) — c) ,4 cod. — d) (,acta‘ scribae incuria in cod.) — e) (,tibi superscriptum est in cod.) — f) (lectio incerta est, prima,m' ex aliis litteris statim inter scri- bendum correcta esse videtur; lectionem autem ,manu alia', quam alii (et in his etiam Friedrich) habent, litterarum formis diligenter consideratis comprobare nequeo.) — 9) ,100" cod., (ubi ,1‘ ex ,C‘ correctum est.) 35 40 1) (Alberti mandatum capitulo Vyšehradensi veri similiter die 9. maii 1240 Brunna missum Aventinus in excerptis (fol. 34v) his tantum verbis commemoravit: „Canonici de Wissengrad [Rudigero] episcopo Bathavino‘. Conf. etiam supra num. 235 et 238.) — 2) (Fortasse magistrum Fridericum, qui ab anno 1245 scholasticus Wissegradensis nominatim adfertur.) — 3) i.e. sententia excommunicationis. — 4) die 9. iunii. — 5) Rudigerus. — 6) (praepositus s. Nicolai Pataviae.) — 7) (Fridericum II.)
Strana 322
322 NUM. 242, 243. — 1240 IUL. 4. 242. (Hic Friedrich inseruit Aventini excerptum epistulae Alberti, archidiaconi Pataviensis, ad Sigfridum III., archiepiscopum Maguntinum, missae, qua eum de expeditione, quam Venceslaus I., rex Bohemiae, contra eundem archiepiscopum suscipere proponebat, ipse autem interdicti comminatione impedivit, certiorem facit — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 18 (ad a. 1240); Erben, Reg. Boh. I, pag. 463, nota ad num. 1001 (ad 1240 m. aug.) et pag. 514, num. 1078 (ad 1243 maii 22); Reg. imp. V, num. 11277 (ad 1240 m. iun.). Ex eo autem, quod in extremo excerpto Alberti fuga e Bohemia commemoratur, quae procul du- bio ad mensem maium a. 1243 referenda est, cognosci potest hanc Alberti epistulam non nisi 10 mense maio exeunte vel mense iunio anni 12 43 scriptam esse. Quam ob rem huius Aventini excerpti regestum demum in CDBoh. IV, parte altera ad hunc annum typis ex- 5 cusum invenies.) 243. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesiarum 15 in Křižanov et Starovice nec non et villarum eidem datarum possessionem cum decimis confirmat, petentibus donatoribus Přibyslavo zupano et Sybilla, coniuge eius. Apud Zábrdovice 1240 iul. 4. (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi 20 quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scriptum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). — Alia) duo trans- sumpta exstant in duobus instrumentis notariorum publicorum, quorum autographa (in membrana scripta olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario 25 publico generali) Pragae asservantur; quorum instrumentorum unum (C) est (Venceslai olim Laurentii de Malikovice,) datum in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416, alterum (D) (Martini Schanderl de Brunna,) datum Brunnae die 14. aprilis 1486.*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 370, num. 320 (cum nota,ex actis saec. XIV. in arch. archiep. Olomucii, (i.e. ex B)**) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 994 (reg.). 30 243. (*) (Utrumque hoc transsumptum (Cet D) J. Sebánek primus in dissertatione Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 460 historiae do- mesticae investigationi cognoscendum praebuit. — (Friedrich, quem apographum B latuit, hanc chartam transsumptis C et D solum nisus edendam curavit)). (**) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova mor. kodexu, in: Čas. Mat. 35 mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
322 NUM. 242, 243. — 1240 IUL. 4. 242. (Hic Friedrich inseruit Aventini excerptum epistulae Alberti, archidiaconi Pataviensis, ad Sigfridum III., archiepiscopum Maguntinum, missae, qua eum de expeditione, quam Venceslaus I., rex Bohemiae, contra eundem archiepiscopum suscipere proponebat, ipse autem interdicti comminatione impedivit, certiorem facit — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 18 (ad a. 1240); Erben, Reg. Boh. I, pag. 463, nota ad num. 1001 (ad 1240 m. aug.) et pag. 514, num. 1078 (ad 1243 maii 22); Reg. imp. V, num. 11277 (ad 1240 m. iun.). Ex eo autem, quod in extremo excerpto Alberti fuga e Bohemia commemoratur, quae procul du- bio ad mensem maium a. 1243 referenda est, cognosci potest hanc Alberti epistulam non nisi 10 mense maio exeunte vel mense iunio anni 12 43 scriptam esse. Quam ob rem huius Aventini excerpti regestum demum in CDBoh. IV, parte altera ad hunc annum typis ex- 5 cusum invenies.) 243. Robertus, episcopus Olomucensis, hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesiarum 15 in Křižanov et Starovice nec non et villarum eidem datarum possessionem cum decimis confirmat, petentibus donatoribus Přibyslavo zupano et Sybilla, coniuge eius. Apud Zábrdovice 1240 iul. 4. (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi 20 quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scriptum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). — Alia) duo trans- sumpta exstant in duobus instrumentis notariorum publicorum, quorum autographa (in membrana scripta olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario 25 publico generali) Pragae asservantur; quorum instrumentorum unum (C) est (Venceslai olim Laurentii de Malikovice,) datum in Antiqua Brunna die 22. novembris a. 1416, alterum (D) (Martini Schanderl de Brunna,) datum Brunnae die 14. aprilis 1486.*) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 370, num. 320 (cum nota,ex actis saec. XIV. in arch. archiep. Olomucii, (i.e. ex B)**) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 460, num. 994 (reg.). 30 243. (*) (Utrumque hoc transsumptum (Cet D) J. Sebánek primus in dissertatione Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 460 historiae do- mesticae investigationi cognoscendum praebuit. — (Friedrich, quem apographum B latuit, hanc chartam transsumptis C et D solum nisus edendam curavit)). (**) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova mor. kodexu, in: Čas. Mat. 35 mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
Strana 323
1240 IUL. 4. NUM. 243. 323 5 (In charta conscribenda dictator duabus chartis Roberti episcopi eidem hospitali olim concessis innisus est: protocollum iisdem fere verbis expressum est atque in charta die 27. augusti a. 1238 data (vid. supra num. 198), cum qua etiam extrema verba dispositionis congruunt, cum promulgationis formula integra et nonnulla pars narrationis ex illo privilegio magno, quod supra num. 197 dedimus, totidem verbis depromptae sint. Quibus consideratis coniectari licet chartam in hospitali ipso verbis contextam esse.) Rupertus, dei gracia Olomucensis“ episcopus,' omnibus Christic fidelibus presens scriptum inspecturis salutem in Domino. Quanto maiusd est gaudium Christi- pauperibus, cum eis gracia sollaciie aliquarum rerum inpenditurf et suis neces- 10 sitatibus misericorditer subvenitur, tanto id facienti salubrius ets retributori omnium bonorum accepciush pro certo credimus et speramus. Unde noscat tam presens hominum etasi quam in Christok successura posteritas, quod nos ecclesiasm in Crisanow" et° in Starowicz,p quas vir honestus, Pribislausq nomine, zupanus," cum sua coniuge, Sibilla nomine, divino nutu excitati, non solum pro sua, verum eciam 15 suorum predecessorum ac successorum et omnium fidelium, tam vivorum quam eciam defunctorum, salute ad hospitale in Brunnas in honore sancti Spiritus fabricatum obtulerunt et decimas de cunctis villis edificatis et edificandis ad Crisanow' et in Starowiczp pertinentibus," et eciam ecclesiasm edificatas et etiam" edifi- candas in eadem hereditate et aliquas villas proprie datasx ad peticionem pre- 20 dictorum P.11 et S.z2 auctoritate episcopatus nostri confirmamus. Rei huius sunt testes: Esawaa canonicus et alii canonici Olomucensisbb chori, Nicolaus et Radozlausce archidiaconi et alii prelati, abbas de Zabrdowiczdd Ditricus,ee prior Predicatorum Nicolaus, senior fratrum Minorum frater Hermannus, dominus Gerhardust’ purgravius in Olomucz€o et filiushh eius Bocchoti purgravius in 25 Znoyma, dominus Ratiboriuskk et filiushh eius dominus"l Hartlebusmm purgra- 30 35 243. a) ,Olomezn‘ D. — b) ,episc. Olom." C, D. - c) ,Cristi‘ D. — d) (,aius‘ eadem manu eodemque atramento corr. in D.) — e) ,solacii' C, D. — 1) ,impenditur C. — 9) (,est‘ no- tarii mendo B.) — h) ,accepturi‘ scribae incuria C. - i) ,status‘ scribae mendo C. — k) (,Cristo‘ D.) — 1) ,ptas‘ ( = potestas) (B), C, D. — m) (,eclesias' C.) — n) (,Krisanow‘ B.) — o) (omittitur in B.) — P) (,Strasowycz‘ perperam in B.) — 4) (,Przybyslaus‘ B.) — 1) (supamus‘ B.) - s) ,Brunnam‘ C. D. — t) (,Krisanow‘ B;) ,Crissanow‘ C; ,Crisonaw' D. - u) ,pertinencium (mendose B), C, D. — v) (desideratur in C, D.) - x) (in B sequitur ,oj deletum.) - 1) ,Pribislay‘ C;,Pribislaj‘ D. - z) ,Sibille‘ C, D. — aa) ,Esauu‘ (B), C, D. — bb) ,Olomiczn‘ D. — cc) (,Radislaus' B;) ,Radzdanus' perperam C, D. — dd) (,Zabirdo- wycz‘ B); ,Zabordowicz‘ D. - ee) (,Dytricus' B; ,itricus‘ in loco raso alio atramento magis obscuro, sed eadem manu scriptum est in D;) ,dominus' (dns) perperam C. — ff) (,Bernhar- dus' perperam B.) — 99) ,Olomucz‘ D. — hh) (,filij" perperam B.) - ii) (,Woko‘ perperam B; ,Bottho‘ D.) — kk) (,Ratisborius‘ B.) — 11) (dominus‘ omittunt C, D.) — mm) (,Hari- bus‘ perperam B); Hartleb‘ C. 40 1) (Přibyslavi.) — 2) (Sybillae.)
1240 IUL. 4. NUM. 243. 323 5 (In charta conscribenda dictator duabus chartis Roberti episcopi eidem hospitali olim concessis innisus est: protocollum iisdem fere verbis expressum est atque in charta die 27. augusti a. 1238 data (vid. supra num. 198), cum qua etiam extrema verba dispositionis congruunt, cum promulgationis formula integra et nonnulla pars narrationis ex illo privilegio magno, quod supra num. 197 dedimus, totidem verbis depromptae sint. Quibus consideratis coniectari licet chartam in hospitali ipso verbis contextam esse.) Rupertus, dei gracia Olomucensis“ episcopus,' omnibus Christic fidelibus presens scriptum inspecturis salutem in Domino. Quanto maiusd est gaudium Christi- pauperibus, cum eis gracia sollaciie aliquarum rerum inpenditurf et suis neces- 10 sitatibus misericorditer subvenitur, tanto id facienti salubrius ets retributori omnium bonorum accepciush pro certo credimus et speramus. Unde noscat tam presens hominum etasi quam in Christok successura posteritas, quod nos ecclesiasm in Crisanow" et° in Starowicz,p quas vir honestus, Pribislausq nomine, zupanus," cum sua coniuge, Sibilla nomine, divino nutu excitati, non solum pro sua, verum eciam 15 suorum predecessorum ac successorum et omnium fidelium, tam vivorum quam eciam defunctorum, salute ad hospitale in Brunnas in honore sancti Spiritus fabricatum obtulerunt et decimas de cunctis villis edificatis et edificandis ad Crisanow' et in Starowiczp pertinentibus," et eciam ecclesiasm edificatas et etiam" edifi- candas in eadem hereditate et aliquas villas proprie datasx ad peticionem pre- 20 dictorum P.11 et S.z2 auctoritate episcopatus nostri confirmamus. Rei huius sunt testes: Esawaa canonicus et alii canonici Olomucensisbb chori, Nicolaus et Radozlausce archidiaconi et alii prelati, abbas de Zabrdowiczdd Ditricus,ee prior Predicatorum Nicolaus, senior fratrum Minorum frater Hermannus, dominus Gerhardust’ purgravius in Olomucz€o et filiushh eius Bocchoti purgravius in 25 Znoyma, dominus Ratiboriuskk et filiushh eius dominus"l Hartlebusmm purgra- 30 35 243. a) ,Olomezn‘ D. — b) ,episc. Olom." C, D. - c) ,Cristi‘ D. — d) (,aius‘ eadem manu eodemque atramento corr. in D.) — e) ,solacii' C, D. — 1) ,impenditur C. — 9) (,est‘ no- tarii mendo B.) — h) ,accepturi‘ scribae incuria C. - i) ,status‘ scribae mendo C. — k) (,Cristo‘ D.) — 1) ,ptas‘ ( = potestas) (B), C, D. — m) (,eclesias' C.) — n) (,Krisanow‘ B.) — o) (omittitur in B.) — P) (,Strasowycz‘ perperam in B.) — 4) (,Przybyslaus‘ B.) — 1) (supamus‘ B.) - s) ,Brunnam‘ C. D. — t) (,Krisanow‘ B;) ,Crissanow‘ C; ,Crisonaw' D. - u) ,pertinencium (mendose B), C, D. — v) (desideratur in C, D.) - x) (in B sequitur ,oj deletum.) - 1) ,Pribislay‘ C;,Pribislaj‘ D. - z) ,Sibille‘ C, D. — aa) ,Esauu‘ (B), C, D. — bb) ,Olomiczn‘ D. — cc) (,Radislaus' B;) ,Radzdanus' perperam C, D. — dd) (,Zabirdo- wycz‘ B); ,Zabordowicz‘ D. - ee) (,Dytricus' B; ,itricus‘ in loco raso alio atramento magis obscuro, sed eadem manu scriptum est in D;) ,dominus' (dns) perperam C. — ff) (,Bernhar- dus' perperam B.) — 99) ,Olomucz‘ D. — hh) (,filij" perperam B.) - ii) (,Woko‘ perperam B; ,Bottho‘ D.) — kk) (,Ratisborius‘ B.) — 11) (dominus‘ omittunt C, D.) — mm) (,Hari- bus‘ perperam B); Hartleb‘ C. 40 1) (Přibyslavi.) — 2) (Sybillae.)
Strana 324
324 NUM. 243, 244. 1240 IUL. 4. — 9. vius in Brunnam et dominus Cirho." Datum anno MCC quadragesimo,pp quartou nonas iulii" aput claustrum inss Zabrdowicz," pontificatus nostri absque duobus XLuu anno.3 (Teste notarii publici instrumento B chartae huius autographo ,sigillum de cera alba, non tamen integrum, set in tres partes corumptum in filis sericeis albi et rubei co- loris erat appensum, cuius descripcio describi non poterat propter corumpcionem et cere compressionem‘. Simili modo etiam in instrumento D sigilli, quo autographum chartae munitum erat, mentio fit his verbis:) ,Cui quidem littere sigillum de cera alba in filis sericeis albi et rubei coloris erat appensum. In quo quidem sigillo media pars cuiusdam ymaginis quasi in sede sedentis aparebat. Cuius descripcio cum circumfe- renciis litterarum propter cere compressionem et vetustatem plene describi non po- terat. Nichilominus tamen ipsius descripcio cum circumferenciis in quodam alio transsumpto earundem litterarum originalium sub publica manu confecto clarius patebat'. (Transsumptum, quod hic commemoratur, mea quidem sententia unum atque idem est cum illo transsumpto, quod instrumento C insertum est; etenim in hoc instrumen- to sigillum hunc in modum) describitur: ,Sigillum quoque littere huius erat magnum rotundum de alba cera simplici, in cordula sericea, rubeo cum albo serico permixto, erat pendens. In quo sigillo ymago hominis corona aut infula capiti inserta in sede residens, manu sinistra librum baiulans, dextra vero sceptrum tenens. Sigilli quoque eiusdem circumferenciales littere, ut prima videbatur facie, erant tales: Sigillum 20 Ruperti dei gracia episcopi Olomucensis'. 10 15 5 244. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Eberhardum, archiepiscopum Salis- burgensem, eiusque capitulum vituperat, quod mandata papae, quae eis per Henricum, abbatem de Nepomuk, miserat, non sint exsecuti; citat eos, ut die 25 12. septembris ad se veniant. (Eodem modo scribit etiam aliis episcopis nominatim expressis.) Landshut 1240 iul. 9. Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversa- 30 riorum tom. X) fol. 33r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 787. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 13 = Erben, Reg. 243. nn) �W’n‘ (i.e. Wren) C, D. — 00) (,Czrho‘ B); �Cyrho‘ C. — Pp) ,millesimo CCXL‘ C, D. — qq) ,IIII° C, D. — rr) (,liit ex, nii statim inter scribendum eodem atramento correctum est in C.) — ss) ,in deest in D. — tt) (,Zabrdowycz‘ B.) — uu) ,XL' C. 35 3) (Annus pontificatus perperam computatus est.)
324 NUM. 243, 244. 1240 IUL. 4. — 9. vius in Brunnam et dominus Cirho." Datum anno MCC quadragesimo,pp quartou nonas iulii" aput claustrum inss Zabrdowicz," pontificatus nostri absque duobus XLuu anno.3 (Teste notarii publici instrumento B chartae huius autographo ,sigillum de cera alba, non tamen integrum, set in tres partes corumptum in filis sericeis albi et rubei co- loris erat appensum, cuius descripcio describi non poterat propter corumpcionem et cere compressionem‘. Simili modo etiam in instrumento D sigilli, quo autographum chartae munitum erat, mentio fit his verbis:) ,Cui quidem littere sigillum de cera alba in filis sericeis albi et rubei coloris erat appensum. In quo quidem sigillo media pars cuiusdam ymaginis quasi in sede sedentis aparebat. Cuius descripcio cum circumfe- renciis litterarum propter cere compressionem et vetustatem plene describi non po- terat. Nichilominus tamen ipsius descripcio cum circumferenciis in quodam alio transsumpto earundem litterarum originalium sub publica manu confecto clarius patebat'. (Transsumptum, quod hic commemoratur, mea quidem sententia unum atque idem est cum illo transsumpto, quod instrumento C insertum est; etenim in hoc instrumen- to sigillum hunc in modum) describitur: ,Sigillum quoque littere huius erat magnum rotundum de alba cera simplici, in cordula sericea, rubeo cum albo serico permixto, erat pendens. In quo sigillo ymago hominis corona aut infula capiti inserta in sede residens, manu sinistra librum baiulans, dextra vero sceptrum tenens. Sigilli quoque eiusdem circumferenciales littere, ut prima videbatur facie, erant tales: Sigillum 20 Ruperti dei gracia episcopi Olomucensis'. 10 15 5 244. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Eberhardum, archiepiscopum Salis- burgensem, eiusque capitulum vituperat, quod mandata papae, quae eis per Henricum, abbatem de Nepomuk, miserat, non sint exsecuti; citat eos, ut die 25 12. septembris ad se veniant. (Eodem modo scribit etiam aliis episcopis nominatim expressis.) Landshut 1240 iul. 9. Epistularum verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversa- 30 riorum tom. X) fol. 33r. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 787. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 13 = Erben, Reg. 243. nn) �W’n‘ (i.e. Wren) C, D. — 00) (,Czrho‘ B); �Cyrho‘ C. — Pp) ,millesimo CCXL‘ C, D. — qq) ,IIII° C, D. — rr) (,liit ex, nii statim inter scribendum eodem atramento correctum est in C.) — ss) ,in deest in D. — tt) (,Zabrdowycz‘ B.) — uu) ,XL' C. 35 3) (Annus pontificatus perperam computatus est.)
Strana 325
1240 IUL. 9. — AUG. 2. NUM. 244, 245. 325 Boh. I, pag. 460, num. 995. — (Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11283. — Meiller, Reg. archiep. Salisburg., pag. 274, num. 482 (reg.).) Albertus superiora1 archiepiscopo Salczburgensi,2 C. praeposito, H. decano totique capitulo Salczburgensi inculcat se saepius et proxime Viti festos se eis 5 scripsisse per abbatem4 et fratres eius de Pomůck,5 Cisterciensis ordinis, Pragensis diocesis, et mandata pape transmisisse,s quae cum eo ipsi sine mora exequeren- tur, nihil tamen responsi hactenus ab eis se recepisse. Ideo eos peremptorie ut contumaces citat,b ut pridie idus septembris" praesto sint per se vel nuncios sub Datum Lantdeshut VII idus iulii MCCXL." poena excommunicationis. Eodem modo scriptum Bathauino, Augustensi," Eistetensi,1° Herbipolen- si,1le nisi quod ipsis idus augustil2 praefinivit. 10 245. Capitulum ecclesiae Olomucensis hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesias in Křižanov et Starovice cum decimis a Přibyslavo nobili eiusque coniuge Sybilla 15 donatas et a Roberto episcopo confirmatas comprobat. Оlоmucii 1240 aug. 2. 20 (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scrip- tum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). * — Aliud) apographum 244. a) (verba ,Albertus superior‘ in margine scripta sunt in cod.) — b) ,citat‘ omittitur in cod. — c) ,Lantdh‘ in cod., (ubi aliis locis (fol. 387, 39r) ,Lantshuet' scriptum est.) — d) (,7 idus iulii 1240 cod.) - e) (in cod. sequitur iterum ,scriptum‘.) 25 30 1) (i.e. ,Albertus Boiemus, archidiaconus Bathavinus, executor sententiarum sedis apostolicae generalis per totam Alamanniam et iudex delegatus', ut expresse habetur in superscriptione Aventini excerptorum, quae ,Conmentaria Alberti Boiemi' inscribuntur. Huic inscriptioni, quae in fronte eiusdem paginae (fol. 33r) posita est, Aventinus adnotavit: ,Piguit me legere, quae illos, vulpes et leones fi.e. Albertum et magistrum Philippum de Asisio, eius collegam], non puduit facere‘.) — 2) Eberhardo II. — 3) die 15. iunii. — 4) (Henricum.) — 5) (Arnoldum cellarium et Henricum camerarium.) — 6) vid. supra num. 236. — 7) die 12. septembris. - 8) (Rudigero.) — 9) (Sibotoni.) — 10) (Fride- rico II.) — 11) (Hermanno.) — 12) diem 13. augusti. 245. (*) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova mor. kodexu, in: Čas. Mat. mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
1240 IUL. 9. — AUG. 2. NUM. 244, 245. 325 Boh. I, pag. 460, num. 995. — (Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11283. — Meiller, Reg. archiep. Salisburg., pag. 274, num. 482 (reg.).) Albertus superiora1 archiepiscopo Salczburgensi,2 C. praeposito, H. decano totique capitulo Salczburgensi inculcat se saepius et proxime Viti festos se eis 5 scripsisse per abbatem4 et fratres eius de Pomůck,5 Cisterciensis ordinis, Pragensis diocesis, et mandata pape transmisisse,s quae cum eo ipsi sine mora exequeren- tur, nihil tamen responsi hactenus ab eis se recepisse. Ideo eos peremptorie ut contumaces citat,b ut pridie idus septembris" praesto sint per se vel nuncios sub Datum Lantdeshut VII idus iulii MCCXL." poena excommunicationis. Eodem modo scriptum Bathauino, Augustensi," Eistetensi,1° Herbipolen- si,1le nisi quod ipsis idus augustil2 praefinivit. 10 245. Capitulum ecclesiae Olomucensis hospitali s. Spiritus Brunnae ecclesias in Křižanov et Starovice cum decimis a Přibyslavo nobili eiusque coniuge Sybilla 15 donatas et a Roberto episcopo confirmatas comprobat. Оlоmucii 1240 aug. 2. 20 (Apographum ex autographo anno 1393 descriptum insertum est instrumento Jacobi quondam Johannis de Brunna, notarii publici, cuius autographum in membrana scrip- tum et formam rotuli (16 m et dimidii plus longitudinis) habens in collectione Boczkiana tabularii publici (olim terrae Moraviae) Brunnae asservatur (B). * — Aliud) apographum 244. a) (verba ,Albertus superior‘ in margine scripta sunt in cod.) — b) ,citat‘ omittitur in cod. — c) ,Lantdh‘ in cod., (ubi aliis locis (fol. 387, 39r) ,Lantshuet' scriptum est.) — d) (,7 idus iulii 1240 cod.) - e) (in cod. sequitur iterum ,scriptum‘.) 25 30 1) (i.e. ,Albertus Boiemus, archidiaconus Bathavinus, executor sententiarum sedis apostolicae generalis per totam Alamanniam et iudex delegatus', ut expresse habetur in superscriptione Aventini excerptorum, quae ,Conmentaria Alberti Boiemi' inscribuntur. Huic inscriptioni, quae in fronte eiusdem paginae (fol. 33r) posita est, Aventinus adnotavit: ,Piguit me legere, quae illos, vulpes et leones fi.e. Albertum et magistrum Philippum de Asisio, eius collegam], non puduit facere‘.) — 2) Eberhardo II. — 3) die 15. iunii. — 4) (Henricum.) — 5) (Arnoldum cellarium et Henricum camerarium.) — 6) vid. supra num. 236. — 7) die 12. septembris. - 8) (Rudigero.) — 9) (Sibotoni.) — 10) (Fride- rico II.) — 11) (Hermanno.) — 12) diem 13. augusti. 245. (*) (Conf. Jar. Vodička, Nově objevený pramen Bočkova mor. kodexu, in: Čas. Mat. mor. 71 (1952), pag. 164 sqq.)
Strana 326
326 NUM. 245. 1240 AUG. 2. (ex B descriptum**) insertum est instrumento (Martini Schanderl de Brunna,) notarii publici, dato Brunnae die 14. aprilis 1486, cuius autographum (in membrana scriptum olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (C).*** Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 373, num. 324 (cum nota „ex originali in arch. Melit. 5 Pragae“, (i.e. procul dubio ex C)) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 997 (reg.). (Chartam a destinatario ipso verbis contextam esse veri similis est coniectura, cum charta maxima ex parte verba chartae confirmatoriae Roberti episcopi, die 4. iulii 1240 eidem hospitali datae (vid. supra num. 243), totidem verbis, etiamsi alio ordine, repetat.) Conventus canonicorum Olomucensis“ chori omnibus Christi fidelibus presens 10 scriptum inspecturis oracionum obsequium. Noscat * presens hominum etas et in Christo successura posteritas,b quod nos ex consilio de communi capitulo eccle- sias in Crizanow et in Starowicze * et decimas de cunctis villis edificatis et edificandis * et eciam ecclesias in illis edificatas et * edificandas, traditas a viro honesto, Pri- bislaod nomine, supano,e et coniuge sua, Sibilla nomine, * ad hospitale in Brunna 15 in honore sancti Spiritus fabricatum, quas venerabilis' pater noster Olomucensis ecclesie episcopus," R.h1 dei gracia nomine, ad peticionem predictorum P.2 et S.3 confirmavit,i auctoritate communik capituli Olomucensis ecclesie firmiter confir- 245. (**) (Quod ex instrumento ipso dilucide colligitur). Etenim in instrumenti exordio no- tarius publicus significat sibi per Martinum, commendatorem domus Cruciferorum ecclesiae s. 20 Johannis baptistae prope hospitale extra muros Brunnenses, ordinis s. Johannis Hieroso- lymitani, porrectam esse litteram ,ex conventu canonicorum chori Olomucensis in qui- busdam actis autenticis actitatam, sub publica manu transsumptam, confectam et redactam, signo et nomine notarii publici nec non sigilli quondam venerabilis patris et domini, domini Jaroslai, abbatis monasterii beate Virginis Zabordowiczensis prope Brunnam ordinis Praemonstratensis... in pressula pergameni appensione munitam...“ ((et infra:) ,Signum vero notarii publici in parte superiori cum quadam rotula per modum crucis erat, in qua eciam rotula due littere in hac forma 11I apparebant, in fundo vero ipsius signi nomen notarii, videlicet Jacobus Johannis de Brunna erat scriptum'.) 25 (***) (Quod ad notarii instrumentum de anno 1486, quod Boczek anno 1837 procul dubio 30 tractavit, attinet, id primum a J. Šebánek, Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 460 ad cognitionem eruditorum deductum est. — (Friedrich, quem apographum B latuit, chartam apographo C tantum nisus edendam parabat.) a) (,Olom‘ B); �Olomczn‘ C. — b) ,ptas (B), C. — c) (,Starowycz‘ B.) — d) ,Przy- 35 byslo‘ (B), C. - e) ,lupano‘ (B), C. - f) ,wenerabilis‘ C. — 9) �Olomiczn. episcopus ecclesie‘ C. — h) ,Rupertus‘ C. — i) (,confirmatum‘ B); ,confirmat“ C; (in B sequuntur verba deleta ,ad testimonium fratrum nostrorum'.) — k) ,summi (B,) C. 1) (Robertus.) — 2) Přibyslavi. — 3) Sybillae.
326 NUM. 245. 1240 AUG. 2. (ex B descriptum**) insertum est instrumento (Martini Schanderl de Brunna,) notarii publici, dato Brunnae die 14. aprilis 1486, cuius autographum (in membrana scriptum olim) in tabulario magni prioratus Melitensium, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (C).*** Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 373, num. 324 (cum nota „ex originali in arch. Melit. 5 Pragae“, (i.e. procul dubio ex C)) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 997 (reg.). (Chartam a destinatario ipso verbis contextam esse veri similis est coniectura, cum charta maxima ex parte verba chartae confirmatoriae Roberti episcopi, die 4. iulii 1240 eidem hospitali datae (vid. supra num. 243), totidem verbis, etiamsi alio ordine, repetat.) Conventus canonicorum Olomucensis“ chori omnibus Christi fidelibus presens 10 scriptum inspecturis oracionum obsequium. Noscat * presens hominum etas et in Christo successura posteritas,b quod nos ex consilio de communi capitulo eccle- sias in Crizanow et in Starowicze * et decimas de cunctis villis edificatis et edificandis * et eciam ecclesias in illis edificatas et * edificandas, traditas a viro honesto, Pri- bislaod nomine, supano,e et coniuge sua, Sibilla nomine, * ad hospitale in Brunna 15 in honore sancti Spiritus fabricatum, quas venerabilis' pater noster Olomucensis ecclesie episcopus," R.h1 dei gracia nomine, ad peticionem predictorum P.2 et S.3 confirmavit,i auctoritate communik capituli Olomucensis ecclesie firmiter confir- 245. (**) (Quod ex instrumento ipso dilucide colligitur). Etenim in instrumenti exordio no- tarius publicus significat sibi per Martinum, commendatorem domus Cruciferorum ecclesiae s. 20 Johannis baptistae prope hospitale extra muros Brunnenses, ordinis s. Johannis Hieroso- lymitani, porrectam esse litteram ,ex conventu canonicorum chori Olomucensis in qui- busdam actis autenticis actitatam, sub publica manu transsumptam, confectam et redactam, signo et nomine notarii publici nec non sigilli quondam venerabilis patris et domini, domini Jaroslai, abbatis monasterii beate Virginis Zabordowiczensis prope Brunnam ordinis Praemonstratensis... in pressula pergameni appensione munitam...“ ((et infra:) ,Signum vero notarii publici in parte superiori cum quadam rotula per modum crucis erat, in qua eciam rotula due littere in hac forma 11I apparebant, in fundo vero ipsius signi nomen notarii, videlicet Jacobus Johannis de Brunna erat scriptum'.) 25 (***) (Quod ad notarii instrumentum de anno 1486, quod Boczek anno 1837 procul dubio 30 tractavit, attinet, id primum a J. Šebánek, Moderní padělky v mor. diplomatáři Bočkově, in: Čas. Mat. mor. 60 (1936), pag. 460 ad cognitionem eruditorum deductum est. — (Friedrich, quem apographum B latuit, chartam apographo C tantum nisus edendam parabat.) a) (,Olom‘ B); �Olomczn‘ C. — b) ,ptas (B), C. — c) (,Starowycz‘ B.) — d) ,Przy- 35 byslo‘ (B), C. - e) ,lupano‘ (B), C. - f) ,wenerabilis‘ C. — 9) �Olomiczn. episcopus ecclesie‘ C. — h) ,Rupertus‘ C. — i) (,confirmatum‘ B); ,confirmat“ C; (in B sequuntur verba deleta ,ad testimonium fratrum nostrorum'.) — k) ,summi (B,) C. 1) (Robertus.) — 2) Přibyslavi. — 3) Sybillae.
Strana 327
1240 AUG. 2. — 9. NUM. 245, 246. 327 mamus, ad testimonium fratrum nostrorum Johannis, Ditrici," Esaw, Moysen, Datum anno millesimo CCXL? Radslai et Nicolaim archidiaconorum." in Olomucze IIII nonas augusti. 5 Teste notarii publici instrumento B chartae autographo ,sigillum magnum et rotundum, videlicet capituli Olomucensis... in pressula pergameni erat appensum'. 246. Gregorius IX. papa (concilium generale indicens,) mandat archiepiscopis, episcopis et abbatibus, ut in proximo festo Resurrectionis Domini Imartii 31] personaliter ad sedem apostolicam veniant, et capitulis, ut nuntios destinent; reges 10 et principes saeculares rogat, ut providos nuntios transmittant. Inter alios scribitur: In eundem modum .1 regi Boemie, et itidem: In eundem modum .2 episcopo Olomucensi. — In eundem modum .3 episcopo Pragensi. Apud Criptam Ferratam [1240 ] aug. 9. 15 Gregorii IX. papae regestorum vol. VII, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XX) asservatur, fol. 48r —490 in libri XIV appendice. 20 Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 150 (reg.) = Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 374, num. 326 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 998. — Potthast, Reg. pontif., num. 10927*. — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 325, num. 557b (reg.).) — Rodenberg, Epist. e regestis pontif. Rom. sel. (Monum. Germ., Epp. saec. XIII), tom. I, pag. 679, num. 781. - (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 396, num. 5542, 5546 et 5547. - Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7312 et 7311.) 25 30 Epistula ad Venceslaum I., regem Bohemiae, data (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur regi Francie', quae in regestis praecedit), iisdem verbis scripta erat atque illa, quae (Ludovico IX.), regi Franciae, missa est, e cuius tenore, in principio collectionis litterarum concilii convocationem attinentium posito, cognoscitur papam regi praeter alia haec scripsisse: Cum igitur mater ecclesia inter turbines seculi gravibus occupata negotiis reges terre, ecclesie prelatos et subditos ac alios mundi principes decreverit advocare, ut eorum varietate vestita et munita consiliis, gravia, que successerunt, negotia valeat felicius expedire, te, fili karissime, ...de fratrum nostrorum consilio ad hoc fiducialiter invitamus, serenitatem tuam rogantes et monentes attentius, quatinus usque ad proximum festum Resurrectionis Dominice“ ad nos fideles et 35 245. 1) (,Dytrici' B.) - m) (,Nicolay‘ B.) — ") (,et d d‘ B, C; quod compendium, quod hoc loco intelligi non potest, a notario per errorem loco ,archidiaconorum' positum esse conicio.) — °) ,CCXL‘ C. — P) ,Olom' C. 246. 1) Venceslao I. — 2) Roberto. — 3) Bernardo. — 4) (31. martii a. 1241.)
1240 AUG. 2. — 9. NUM. 245, 246. 327 mamus, ad testimonium fratrum nostrorum Johannis, Ditrici," Esaw, Moysen, Datum anno millesimo CCXL? Radslai et Nicolaim archidiaconorum." in Olomucze IIII nonas augusti. 5 Teste notarii publici instrumento B chartae autographo ,sigillum magnum et rotundum, videlicet capituli Olomucensis... in pressula pergameni erat appensum'. 246. Gregorius IX. papa (concilium generale indicens,) mandat archiepiscopis, episcopis et abbatibus, ut in proximo festo Resurrectionis Domini Imartii 31] personaliter ad sedem apostolicam veniant, et capitulis, ut nuntios destinent; reges 10 et principes saeculares rogat, ut providos nuntios transmittant. Inter alios scribitur: In eundem modum .1 regi Boemie, et itidem: In eundem modum .2 episcopo Olomucensi. — In eundem modum .3 episcopo Pragensi. Apud Criptam Ferratam [1240 ] aug. 9. 15 Gregorii IX. papae regestorum vol. VII, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. Vatic. tom. XX) asservatur, fol. 48r —490 in libri XIV appendice. 20 Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 150 (reg.) = Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 374, num. 326 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 998. — Potthast, Reg. pontif., num. 10927*. — (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 325, num. 557b (reg.).) — Rodenberg, Epist. e regestis pontif. Rom. sel. (Monum. Germ., Epp. saec. XIII), tom. I, pag. 679, num. 781. - (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 396, num. 5542, 5546 et 5547. - Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7312 et 7311.) 25 30 Epistula ad Venceslaum I., regem Bohemiae, data (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur regi Francie', quae in regestis praecedit), iisdem verbis scripta erat atque illa, quae (Ludovico IX.), regi Franciae, missa est, e cuius tenore, in principio collectionis litterarum concilii convocationem attinentium posito, cognoscitur papam regi praeter alia haec scripsisse: Cum igitur mater ecclesia inter turbines seculi gravibus occupata negotiis reges terre, ecclesie prelatos et subditos ac alios mundi principes decreverit advocare, ut eorum varietate vestita et munita consiliis, gravia, que successerunt, negotia valeat felicius expedire, te, fili karissime, ...de fratrum nostrorum consilio ad hoc fiducialiter invitamus, serenitatem tuam rogantes et monentes attentius, quatinus usque ad proximum festum Resurrectionis Dominice“ ad nos fideles et 35 245. 1) (,Dytrici' B.) - m) (,Nicolay‘ B.) — ") (,et d d‘ B, C; quod compendium, quod hoc loco intelligi non potest, a notario per errorem loco ,archidiaconorum' positum esse conicio.) — °) ,CCXL‘ C. — P) ,Olom' C. 246. 1) Venceslao I. — 2) Roberto. — 3) Bernardo. — 4) (31. martii a. 1241.)
Strana 328
328 NUM. 246, 247. 1240 AUG. 9. providos nuntios tua celsitudo transmittat, qui super expediendis causis universalis ecclesie utile nobis consilium vice regia largiantur, ut habeat in te christiana religio devotionis solite filium et promptum profectus ecclesiastici zelatorem, tuis utilitatibus Dat. apud Criptam Ferratam V idus au- retributionem debitam impensura. gusti, anno quartodecimo." (Utraque epistula, tam ad Robertum Olomucensem quam ad Bernardum Pragensem episcopos data, teste adnotatione: ,secundum quod scribitur episcopis', quae in regestis praecedit, iisdem fere verbis, ultimo tantum enuntiato omisso, conscripta erat atque illa, quae Galtero), archiepiscopo Senonensi, missa est; e cuius tenore, qui in capite eiusdem collectionis litterarum positus est, cognosci potest papam episcopis praesertim 10 haec scripsisse: Quia igitur grandes apostolice sedis eventus et causas te ignorare non convenit, tanquam necessarium matris ecclesie munimentum, propter que necessitate urgente tuam et aliorum videmus presentiam plurimum opportunam, fraternitatem tuam rogamus et hortamur attentius, per apostolica tibi scripta precipiendo mandantes, quatinus usque ad proximum festum Resurrectionis Do- 15 minice“ ad nostram presentiam personaliter venire procures, omni occasione cessante, ut habeat ecclesia mater in filio speratum in tua visitatione solatium et gratum pro- vidi consilii fulcimentum; proviso ut in personarum et evectionum moderato numero venias, ne nimis ecclesie tue onerosus existas. Dat. apud Criptam Ferratam V idus augusti anno quartodecimo. 20 (Litteras integras vid. apud Rodenberg l.l., ubi adferuntur nomina omnium, ad quos litterae primae convocationis concilii missae sunt.) 247. Venceslaus I., rex Bohemiae, civibus Brunnensibus Ulrico Nigro eiusque fratribus pro servitiis eorum duos laneos in Mènin et duos in Pohořelice donat 25 eodem iure possidendos, quo ipsos a Přemyslo, quondam marchione Moraviae, tenuerunt. Brunnae 1240 mense aug. Autographum in membrana scriptum in (archivo coronae regni Bohemiae olim in) tabulario terrae Bohemiae, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). — 30 (Apographum saec. XVII exstat in diplomatario monasterii monialium Cellae sanctae Mariae ad Herburgas dicti olim Brunnae existentis, quod in tabulario publico (olim terrae Moraviae) Brunnae in collectione codicum manu scriptorum, sign. G 10, num. 291, asservatur, fol. 2r — 27.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 373, num. 325. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 35 999 (fragm.). - (Koss, Katalog listin arch. kor. čes. 2, pag. 13, num. 7 (reg.).) 246. a) (Dat. ut supra‘ R; supplevi ex epistula ad archiepiscopum Senonensem data (vid. infra).)
328 NUM. 246, 247. 1240 AUG. 9. providos nuntios tua celsitudo transmittat, qui super expediendis causis universalis ecclesie utile nobis consilium vice regia largiantur, ut habeat in te christiana religio devotionis solite filium et promptum profectus ecclesiastici zelatorem, tuis utilitatibus Dat. apud Criptam Ferratam V idus au- retributionem debitam impensura. gusti, anno quartodecimo." (Utraque epistula, tam ad Robertum Olomucensem quam ad Bernardum Pragensem episcopos data, teste adnotatione: ,secundum quod scribitur episcopis', quae in regestis praecedit, iisdem fere verbis, ultimo tantum enuntiato omisso, conscripta erat atque illa, quae Galtero), archiepiscopo Senonensi, missa est; e cuius tenore, qui in capite eiusdem collectionis litterarum positus est, cognosci potest papam episcopis praesertim 10 haec scripsisse: Quia igitur grandes apostolice sedis eventus et causas te ignorare non convenit, tanquam necessarium matris ecclesie munimentum, propter que necessitate urgente tuam et aliorum videmus presentiam plurimum opportunam, fraternitatem tuam rogamus et hortamur attentius, per apostolica tibi scripta precipiendo mandantes, quatinus usque ad proximum festum Resurrectionis Do- 15 minice“ ad nostram presentiam personaliter venire procures, omni occasione cessante, ut habeat ecclesia mater in filio speratum in tua visitatione solatium et gratum pro- vidi consilii fulcimentum; proviso ut in personarum et evectionum moderato numero venias, ne nimis ecclesie tue onerosus existas. Dat. apud Criptam Ferratam V idus augusti anno quartodecimo. 20 (Litteras integras vid. apud Rodenberg l.l., ubi adferuntur nomina omnium, ad quos litterae primae convocationis concilii missae sunt.) 247. Venceslaus I., rex Bohemiae, civibus Brunnensibus Ulrico Nigro eiusque fratribus pro servitiis eorum duos laneos in Mènin et duos in Pohořelice donat 25 eodem iure possidendos, quo ipsos a Přemyslo, quondam marchione Moraviae, tenuerunt. Brunnae 1240 mense aug. Autographum in membrana scriptum in (archivo coronae regni Bohemiae olim in) tabulario terrae Bohemiae, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). — 30 (Apographum saec. XVII exstat in diplomatario monasterii monialium Cellae sanctae Mariae ad Herburgas dicti olim Brunnae existentis, quod in tabulario publico (olim terrae Moraviae) Brunnae in collectione codicum manu scriptorum, sign. G 10, num. 291, asservatur, fol. 2r — 27.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 373, num. 325. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 35 999 (fragm.). - (Koss, Katalog listin arch. kor. čes. 2, pag. 13, num. 7 (reg.).) 246. a) (Dat. ut supra‘ R; supplevi ex epistula ad archiepiscopum Senonensem data (vid. infra).)
Strana 329
1240 AUG. NUM. 247. 52 5 10 15 Autographum manu scribae, quem nota (,Venceslaus 365) signamus, exaratum est. (Quem quidem scribam unam eandemque personam esse cum Reinbotone, regis notario, S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 33 (et 17) recte cognovit. (Friedrich teste nota introductoria ad num. 177 perperam suspicabatur hanc chartam manu scribae, quem nota ,Venceslaus 26' designavit, scriptam esse; qui error facile explicari excusarique potest, cum manus utriusque horum scribarum simillimae et prope geminae sint.)) — Stilo chartae cum aliis Venceslai regis chartis, quae „per manum Reinbotonis notarii“ datae sunt, comparato cognosci potest chartam hanc ab eodem notario verbis contextam esse. Vide praesertim chartam mense iunio a. 1242 mo- nasterio in Marienthal, chartam mense martio a. 1243 monasterio Siloensi, porro chartam mense septembri a. 1243 hospitali s. Johannis et Antonii Brunnensi, denique chartam mense decembri a. 1243 Vilhelmo plebano s. Michaelis Znojmae datam ((vid. Reg. Boh. I, num. 1062, 1073, 1084 et 1091)). In quarum chartarum contextu, specialiter autem in promulgationis et corroborationis formulis, plures verborum iuncturae inveniuntur, quas sermonis generi notarii iam dicti proprias esse constat et quae etiam in charta nostra eodem fere ordine occurrunt. — (Conf. etiam ea, quae hac de charta nuperrime J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. prací VI/2, 1956, pag. 111 docte commemoravit.) In nomine Domini amen. 1 Nos Wencezlavs, dei gracia rex Boemorum Cunctis 20 quartus, omnibus presencium noticiam habituris in perpetuum. istarum testimonio, tam presentibus quam futuris, fieri volumus manifestum, quod nos considerantes grata et accepta servicia fidelium civium nostrorum Brunnensium Olrici Nigri et fratrum eius, que nostre celsitudini exhibuelrunt incessanter, duos mansus in Menis et duos in Pohoreliz eo iure, quo a fratre 25 nostro clare memorie marchione Morawiel ipsos quiete et pacifice possederunt, de speciali gracia contulimus ll cum suis attinenciis, volentes eosdem cum suis heredibus possessionibus prefatis absque gravamine quolibet et impedimento gaudere; presenti nichilominus statuentes edicto, ne quis heredum aut successo- rum nostrorum hanc nostre donacionem excellencie, quam predictis civibus 30 nostris et eorum heredibus perpetuo possidendam presentibus confirmamus, irritare debeat aut in ipsorum preiudicium et gravamen de ipsa quicquam valeat immutare, set semper ipsam ratam et inviolabilem conservet per omnia, ut est iustum. Volumus eciam et irrevocabiliter statuimus, ne prefatos cives nostros quisquam de personis ecclesiasticis vel mundanis in possessionibus prenotatis 35 impedire, molestare vel perturbare presumat. In huius itaque regie donacionis et confirmacionis evidentiam presentis privilegii paginam prescriptis civibus nostris cum testimonio subscriptorum duximus exhibendam, nostrorum sigillo- rum appensione munitam et perpetuo valituram. Testes: Ratyborius de Deblin, Lupoldus pincerna, Bochko filius Gerardi, Rubynus iudex Brunnensis et alii 40 247. 1) (Přemyslo, qui die 16. octobris a. 1239 obiit.)
1240 AUG. NUM. 247. 52 5 10 15 Autographum manu scribae, quem nota (,Venceslaus 365) signamus, exaratum est. (Quem quidem scribam unam eandemque personam esse cum Reinbotone, regis notario, S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 33 (et 17) recte cognovit. (Friedrich teste nota introductoria ad num. 177 perperam suspicabatur hanc chartam manu scribae, quem nota ,Venceslaus 26' designavit, scriptam esse; qui error facile explicari excusarique potest, cum manus utriusque horum scribarum simillimae et prope geminae sint.)) — Stilo chartae cum aliis Venceslai regis chartis, quae „per manum Reinbotonis notarii“ datae sunt, comparato cognosci potest chartam hanc ab eodem notario verbis contextam esse. Vide praesertim chartam mense iunio a. 1242 mo- nasterio in Marienthal, chartam mense martio a. 1243 monasterio Siloensi, porro chartam mense septembri a. 1243 hospitali s. Johannis et Antonii Brunnensi, denique chartam mense decembri a. 1243 Vilhelmo plebano s. Michaelis Znojmae datam ((vid. Reg. Boh. I, num. 1062, 1073, 1084 et 1091)). In quarum chartarum contextu, specialiter autem in promulgationis et corroborationis formulis, plures verborum iuncturae inveniuntur, quas sermonis generi notarii iam dicti proprias esse constat et quae etiam in charta nostra eodem fere ordine occurrunt. — (Conf. etiam ea, quae hac de charta nuperrime J. Šebánek, Listina měst a jejich obyvatel (Česká listina doby přemyslovské III), in: Sborník arch. prací VI/2, 1956, pag. 111 docte commemoravit.) In nomine Domini amen. 1 Nos Wencezlavs, dei gracia rex Boemorum Cunctis 20 quartus, omnibus presencium noticiam habituris in perpetuum. istarum testimonio, tam presentibus quam futuris, fieri volumus manifestum, quod nos considerantes grata et accepta servicia fidelium civium nostrorum Brunnensium Olrici Nigri et fratrum eius, que nostre celsitudini exhibuelrunt incessanter, duos mansus in Menis et duos in Pohoreliz eo iure, quo a fratre 25 nostro clare memorie marchione Morawiel ipsos quiete et pacifice possederunt, de speciali gracia contulimus ll cum suis attinenciis, volentes eosdem cum suis heredibus possessionibus prefatis absque gravamine quolibet et impedimento gaudere; presenti nichilominus statuentes edicto, ne quis heredum aut successo- rum nostrorum hanc nostre donacionem excellencie, quam predictis civibus 30 nostris et eorum heredibus perpetuo possidendam presentibus confirmamus, irritare debeat aut in ipsorum preiudicium et gravamen de ipsa quicquam valeat immutare, set semper ipsam ratam et inviolabilem conservet per omnia, ut est iustum. Volumus eciam et irrevocabiliter statuimus, ne prefatos cives nostros quisquam de personis ecclesiasticis vel mundanis in possessionibus prenotatis 35 impedire, molestare vel perturbare presumat. In huius itaque regie donacionis et confirmacionis evidentiam presentis privilegii paginam prescriptis civibus nostris cum testimonio subscriptorum duximus exhibendam, nostrorum sigillo- rum appensione munitam et perpetuo valituram. Testes: Ratyborius de Deblin, Lupoldus pincerna, Bochko filius Gerardi, Rubynus iudex Brunnensis et alii 40 247. 1) (Přemyslo, qui die 16. octobris a. 1239 obiit.)
Strana 330
330 NUM. 247, 248. 1240 AUG. — AUG. MED. Acta sunt hec anno dominice incarnacionis MCCXXXX quam plures. Datum Brunne in domo Brunonis antiqui mense augusto, indiccione III.“ per manum curie nostre notarii Rembothonis anno, mense et indiccione prescrip- tis. Autographo appendet e filis (linteis flavis et violaceis) Venceslai I. regis sigillum e cera 5 communi confectum, (optime servatum), quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 248. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorio IX. papae significat (Vence- slaum I., regem Bohemiae, habere in animo ad partes Friderici II. imperatoris 10 transire, sed Ottonem, ducem Bavariae, propria intercessione apud regem summo quidem cum labore saltem impetravisse, ne pactionem cum imperialibus interim conficeret; rogat papam, ut duci Bavariae ab omnibus destituto in rebus difficillimis auxilio consilioque subveniat; consulit regem Bohemiae admoneat et scribat etiam eius sorori Agneti, ut fratrem a nefando proposito avertat, et suadet, ut baronibus 15 Bohemiae interdicto in regnum promulgando minitetur, si rex oboedire noluerit; intime aperit ducem Bavariae paratum esse utrique suae voci ad suffragia perti- nenti renuntiare, si papa ipse, inconsultis Teutonicis, quendam ex nationibus exteris ad Romani imperii culmen promovere voluerit; de singulis Germaniae episcopis pa- pam certiorem facit et) consulit, quomodo contra episcopos rebelles procedendum sit, 20 (ut eorum contumacia tandem infringatur; rogat, ut sororem regis Bohemiae in omnibus exaudiat; significat imperiales indutias cum duce Bavariae pactas sustu- lisse; rogat papam, ut Henrico, protonotario ducis Bavariae, ecclesiam in Nitenau, quam ei ipse contra Marquardum, buticularium Nurenbergensem, cui a Sigfrido, episcopo Ratisbonensi excommunicato, concessa erat, contulit, auctoritate apostolica 25 confirmet.) [ 1240 m. augusto medio ]. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 33r —345. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 787. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 14 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 1000 (fragm.). — Huillard-Bréholles, Hist. diplomatica Friderici II, tom. V, 2, pag. 1023. - (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 241, num. 556 (reg.).) — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11294. — (Krabbo, Reg. d. Markgr. v. Brandenburg, pag. 147, num. 666 (reg.).) 30 35 247. a) ita A scribae incuria, cum re vera ad annum 1240 indictio XIII pertineat.
330 NUM. 247, 248. 1240 AUG. — AUG. MED. Acta sunt hec anno dominice incarnacionis MCCXXXX quam plures. Datum Brunne in domo Brunonis antiqui mense augusto, indiccione III.“ per manum curie nostre notarii Rembothonis anno, mense et indiccione prescrip- tis. Autographo appendet e filis (linteis flavis et violaceis) Venceslai I. regis sigillum e cera 5 communi confectum, (optime servatum), quod eadem forma percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 248. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorio IX. papae significat (Vence- slaum I., regem Bohemiae, habere in animo ad partes Friderici II. imperatoris 10 transire, sed Ottonem, ducem Bavariae, propria intercessione apud regem summo quidem cum labore saltem impetravisse, ne pactionem cum imperialibus interim conficeret; rogat papam, ut duci Bavariae ab omnibus destituto in rebus difficillimis auxilio consilioque subveniat; consulit regem Bohemiae admoneat et scribat etiam eius sorori Agneti, ut fratrem a nefando proposito avertat, et suadet, ut baronibus 15 Bohemiae interdicto in regnum promulgando minitetur, si rex oboedire noluerit; intime aperit ducem Bavariae paratum esse utrique suae voci ad suffragia perti- nenti renuntiare, si papa ipse, inconsultis Teutonicis, quendam ex nationibus exteris ad Romani imperii culmen promovere voluerit; de singulis Germaniae episcopis pa- pam certiorem facit et) consulit, quomodo contra episcopos rebelles procedendum sit, 20 (ut eorum contumacia tandem infringatur; rogat, ut sororem regis Bohemiae in omnibus exaudiat; significat imperiales indutias cum duce Bavariae pactas sustu- lisse; rogat papam, ut Henrico, protonotario ducis Bavariae, ecclesiam in Nitenau, quam ei ipse contra Marquardum, buticularium Nurenbergensem, cui a Sigfrido, episcopo Ratisbonensi excommunicato, concessa erat, contulit, auctoritate apostolica 25 confirmet.) [ 1240 m. augusto medio ]. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 33r —345. Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 787. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 14 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 461, num. 1000 (fragm.). — Huillard-Bréholles, Hist. diplomatica Friderici II, tom. V, 2, pag. 1023. - (Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 241, num. 556 (reg.).) — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11294. — (Krabbo, Reg. d. Markgr. v. Brandenburg, pag. 147, num. 666 (reg.).) 30 35 247. a) ita A scribae incuria, cum re vera ad annum 1240 indictio XIII pertineat.
Strana 331
1240 AUG. MED. NUM. 248. 331 Epistulae excerptum nota temporis omnino caret, sed epistulam mense augusto fere medio a. 1240 scriptam esse ex eo cognosci potest, quod sub finem eius de nuntiorum Con- radi IV. regis Landshutam adventu die 8. augusti narratur. Papael aperit2 cum magno dolore et querimonia, cum caterva nobilium, 5 inter quos principes multi, Budissin ad fines regni Boemiae convenisset ad exe- quendum negocium3 (de quo iam pridem papae scripserat4 et ad quod dominus suus dux Bawariae,5 omni sua et suorum virtute armis bellicis adornatus, venire festinabat), quod rex“ Boemiae,' vel potius Blasphemiae,b inconsultis omnibus suis amicis, baronibus minime requisitis, nuncios F.7 heretici et reguli filii suis 10 receperit, novam inierit cum ipsis amiciciam et conspirationeme confirmavit, exclusis consanguineis et amicis. Quod cum dux, inquit,d2 dominus meus,' resci- vit, quasi morte perterritus, toto suo exercitu et omnibus suis domi relictis, ad regem Boemiae properavit, ut eum proposito revocaret; frustra tamen. Nam nec minis nec precibus a suo proposito valuit revocari, quamquam maior pars baro- 15 num Boemiae cum duce id postularent crebroque sacramentum vobis, Pater sanctissime, et ecclesiae Romanae praestitum inculcarent. Hoc tandem post mul- tos labores atque sudores auxilio baronum, maxime Bohuzlai filii Zlauconis, vix dominus meus dux obtinuit, quod tamen illa confęderatio non fuit ad finem per- ducta,e conclusa, nec instrumentis vel obsidibus firmata,1° sed ad hoc apud 20 Cubitum (quod vulgo Elnbogen dicitur) vel alibi alius terminus praefiniretur, quo singuli convenire possent, ut interim papa certior fieret ac res interturba- retur. Dicit' huius conspirationis auctores maxime fuisse lantdgravium Thuryngiae,f 11 marchiones Brandeburgenses,12 nuncioss celebres ducis Braban- 25 248. a) (,rex‘ deleto ,rege‘ superscriptum est in cod.) — b) (,phe‘ ex ,phae‘ statim inter scribendum corr. in cod.) — c) (,s‘ ex ,co‘ corr. in cod.) - d) (,inquit' in marg. suppletum est in cod.) - e) ,ad finem perducta‘ super ,non fuit conclusa' superscriptum est in cod. — f) ,Thruryngiae‘ cod. — 9) ,nuncii' incorrecte in cod. 30 35 1) (Gregorio IX.) - 2) Albertus, archidiaconus Pataviensis. — 3) (i.e. electionem novi regis Romanorum.) — 4) (Vid. supra num. 210; posteriores Alberti litterae de electionis negotio ad papam datae desiderantur.) — 5) (Otto II.) — 6) (Venceslaus I.) — 7) (Friderici II. imperatoris.) — 8) Conradi IV. — 9) Otto II., dux Bavariae. — 10) (Mirum igitur, quod in bullario Rommersdorfensi iam ad litteras Friderici II. imperatoris ad eius filium Conra- dum IV. regem missas, quae mense iunio a. 1240 datae esse videntur, haec adnotatio ad- scripta legitur: ,Ad presens alia nova de imperatore non habemus, nisi quod veraciter dicitur, quod [Venceslaus] rex Boemie et [Otto] dux Bauwarie sint imperiali gratie reformati'. Attamen condicione temporum et rerum publicarum diligenter considerata veri simile est haec verba non nisi aliquantum posterius, forse anno demum sequente adiuncta esse. Conf. Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 3124.) — 11) Henricum Raspe. — 12) (Johannem I. et) Ottonem III.
1240 AUG. MED. NUM. 248. 331 Epistulae excerptum nota temporis omnino caret, sed epistulam mense augusto fere medio a. 1240 scriptam esse ex eo cognosci potest, quod sub finem eius de nuntiorum Con- radi IV. regis Landshutam adventu die 8. augusti narratur. Papael aperit2 cum magno dolore et querimonia, cum caterva nobilium, 5 inter quos principes multi, Budissin ad fines regni Boemiae convenisset ad exe- quendum negocium3 (de quo iam pridem papae scripserat4 et ad quod dominus suus dux Bawariae,5 omni sua et suorum virtute armis bellicis adornatus, venire festinabat), quod rex“ Boemiae,' vel potius Blasphemiae,b inconsultis omnibus suis amicis, baronibus minime requisitis, nuncios F.7 heretici et reguli filii suis 10 receperit, novam inierit cum ipsis amiciciam et conspirationeme confirmavit, exclusis consanguineis et amicis. Quod cum dux, inquit,d2 dominus meus,' resci- vit, quasi morte perterritus, toto suo exercitu et omnibus suis domi relictis, ad regem Boemiae properavit, ut eum proposito revocaret; frustra tamen. Nam nec minis nec precibus a suo proposito valuit revocari, quamquam maior pars baro- 15 num Boemiae cum duce id postularent crebroque sacramentum vobis, Pater sanctissime, et ecclesiae Romanae praestitum inculcarent. Hoc tandem post mul- tos labores atque sudores auxilio baronum, maxime Bohuzlai filii Zlauconis, vix dominus meus dux obtinuit, quod tamen illa confęderatio non fuit ad finem per- ducta,e conclusa, nec instrumentis vel obsidibus firmata,1° sed ad hoc apud 20 Cubitum (quod vulgo Elnbogen dicitur) vel alibi alius terminus praefiniretur, quo singuli convenire possent, ut interim papa certior fieret ac res interturba- retur. Dicit' huius conspirationis auctores maxime fuisse lantdgravium Thuryngiae,f 11 marchiones Brandeburgenses,12 nuncioss celebres ducis Braban- 25 248. a) (,rex‘ deleto ,rege‘ superscriptum est in cod.) — b) (,phe‘ ex ,phae‘ statim inter scribendum corr. in cod.) — c) (,s‘ ex ,co‘ corr. in cod.) - d) (,inquit' in marg. suppletum est in cod.) - e) ,ad finem perducta‘ super ,non fuit conclusa' superscriptum est in cod. — f) ,Thruryngiae‘ cod. — 9) ,nuncii' incorrecte in cod. 30 35 1) (Gregorio IX.) - 2) Albertus, archidiaconus Pataviensis. — 3) (i.e. electionem novi regis Romanorum.) — 4) (Vid. supra num. 210; posteriores Alberti litterae de electionis negotio ad papam datae desiderantur.) — 5) (Otto II.) — 6) (Venceslaus I.) — 7) (Friderici II. imperatoris.) — 8) Conradi IV. — 9) Otto II., dux Bavariae. — 10) (Mirum igitur, quod in bullario Rommersdorfensi iam ad litteras Friderici II. imperatoris ad eius filium Conra- dum IV. regem missas, quae mense iunio a. 1240 datae esse videntur, haec adnotatio ad- scripta legitur: ,Ad presens alia nova de imperatore non habemus, nisi quod veraciter dicitur, quod [Venceslaus] rex Boemie et [Otto] dux Bauwarie sint imperiali gratie reformati'. Attamen condicione temporum et rerum publicarum diligenter considerata veri simile est haec verba non nisi aliquantum posterius, forse anno demum sequente adiuncta esse. Conf. Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 3124.) — 11) Henricum Raspe. — 12) (Johannem I. et) Ottonem III.
Strana 332
332 NUM. 248. 1240 AUG. MED. tiae,13 comitem Gebhardumb de Arnsteîn cum fratre suo converso de domo Teuto- nica et aliis quatuori fratribus nobilioribus domus eiusdem, quorum consilio et quorundam aliorum imperium nunc gubernatur. Deinde conmendat etk laudat ducem Bauariae, dominum suum,5 eum esse christianissimum et papae simulque ecclesiael esse fidelissimum, solum remansisse 5 ut pupillum, desertum solatio omnium consanguineorum principum, olim papae fidelium, nec habere unicum principem, clericum vel laicum, sub cuius umbra in- terdum valeat respirare. Rex Boemiae, ut nomen magnum sibi conquirat, sitit socios superbia calcare, quasi caeteri principes, qui ob devotionem Romanę ecclesiae et in odium Friderici sibi adhaeserant et eum sibi fecerant ducem et 10 capitaneum et magistrum, sine ipso non possint aliquatenus subsistere vel etiam vivere, nisi quantum suae sedeat voluntati. Domino meo duci' (inquit2) incutit metum, imo ruinam personae et haeredum suorum simulque distractionem om- nium bonorum suorum, nisi sibi adhaereat ad omnem promotionem F.7 heretici. Ait2 supplicare ducem, ac cum lachrymis pedibus accidere sanctissimis, similiter 15 uxorem eius!4 christianissimam cum suis haeredibus, in tantom periculo consti- tutis, misericorditer auxilio et consilio subveniat; utrumque enim principatum eorundem15 omni parte ad intrandum et occupandum facile patere hostibus. Ipsa enim (subiungit2) domina gloriosa, devotissima famula ecclesiae Romanę, postea- quam tantam perfidiam intellexit relatu, statim incidit febres acutas," quas 20 et gravissime patitur in praesenti. Ideo hortatur2 papam, ut maturet, si quid faciundum decreverit, nec enim posse ducem tanto impetui adversariorum re- sistere, quem minantur ei hostes. Consulit ipse Albertus igitur papae, regi Boe- miae,° ut novit, humanissime scribat ac rem, quam intendit rex,P omnino in proximo conventu impediat principum. Scribat praeterea Bohuzlao filio Zclauco- 25 nis," itidem Budislao filio Jarozlai; itidem sorori regis Boemiae,16 quaer est con- versa ad habitum fratrum Minorum, cuius potissimum frater consiliis utitur, ut fratrem a proposito avertat et ad devotionem Romani pontificis reducat. Scribat praeterea baronibus, nisi rex sibi iuramento astrictus ea conpleat, quae iurarit, se interdicto Boiemiam subiicere. Huiuscemodi vero rei det monitorem et 30 248. h) ,Gorhardum‘ cod. — i) (,4‘ cod.) — k) (,Deinde conmendat et‘ in margine scrip- tum est in cod.) — 1) sequitur iterum ,pape‘ in cod. — m) (prima,t' ex,o‘ ( = con) cor- recta est in cod.) — n) (,as‘ ex ,is‘ statim corr. in cod.) — o) (Boe‘ ex aliis litteris prius scriptis, quae distingui non possunt, statim corr. in cod.) - P) (,rem omnino, quam intendit rex', sed signo inter voces ,rem' et ,omnino‘ subter posito ordo verborum mutatus 35 est in cod.) — ") ita distincte in cod. — r) (,Q‘ ex ,P' corr. in cod.) 13) Henrici II. — 14) (Agnetem, filiam Henrici, comitis palatini Rheni.) — 15) (i. e. Bavariam et Palatinatum inferiorem Rheni.)— 16) Agneti.
332 NUM. 248. 1240 AUG. MED. tiae,13 comitem Gebhardumb de Arnsteîn cum fratre suo converso de domo Teuto- nica et aliis quatuori fratribus nobilioribus domus eiusdem, quorum consilio et quorundam aliorum imperium nunc gubernatur. Deinde conmendat etk laudat ducem Bauariae, dominum suum,5 eum esse christianissimum et papae simulque ecclesiael esse fidelissimum, solum remansisse 5 ut pupillum, desertum solatio omnium consanguineorum principum, olim papae fidelium, nec habere unicum principem, clericum vel laicum, sub cuius umbra in- terdum valeat respirare. Rex Boemiae, ut nomen magnum sibi conquirat, sitit socios superbia calcare, quasi caeteri principes, qui ob devotionem Romanę ecclesiae et in odium Friderici sibi adhaeserant et eum sibi fecerant ducem et 10 capitaneum et magistrum, sine ipso non possint aliquatenus subsistere vel etiam vivere, nisi quantum suae sedeat voluntati. Domino meo duci' (inquit2) incutit metum, imo ruinam personae et haeredum suorum simulque distractionem om- nium bonorum suorum, nisi sibi adhaereat ad omnem promotionem F.7 heretici. Ait2 supplicare ducem, ac cum lachrymis pedibus accidere sanctissimis, similiter 15 uxorem eius!4 christianissimam cum suis haeredibus, in tantom periculo consti- tutis, misericorditer auxilio et consilio subveniat; utrumque enim principatum eorundem15 omni parte ad intrandum et occupandum facile patere hostibus. Ipsa enim (subiungit2) domina gloriosa, devotissima famula ecclesiae Romanę, postea- quam tantam perfidiam intellexit relatu, statim incidit febres acutas," quas 20 et gravissime patitur in praesenti. Ideo hortatur2 papam, ut maturet, si quid faciundum decreverit, nec enim posse ducem tanto impetui adversariorum re- sistere, quem minantur ei hostes. Consulit ipse Albertus igitur papae, regi Boe- miae,° ut novit, humanissime scribat ac rem, quam intendit rex,P omnino in proximo conventu impediat principum. Scribat praeterea Bohuzlao filio Zclauco- 25 nis," itidem Budislao filio Jarozlai; itidem sorori regis Boemiae,16 quaer est con- versa ad habitum fratrum Minorum, cuius potissimum frater consiliis utitur, ut fratrem a proposito avertat et ad devotionem Romani pontificis reducat. Scribat praeterea baronibus, nisi rex sibi iuramento astrictus ea conpleat, quae iurarit, se interdicto Boiemiam subiicere. Huiuscemodi vero rei det monitorem et 30 248. h) ,Gorhardum‘ cod. — i) (,4‘ cod.) — k) (,Deinde conmendat et‘ in margine scrip- tum est in cod.) — 1) sequitur iterum ,pape‘ in cod. — m) (prima,t' ex,o‘ ( = con) cor- recta est in cod.) — n) (,as‘ ex ,is‘ statim corr. in cod.) — o) (Boe‘ ex aliis litteris prius scriptis, quae distingui non possunt, statim corr. in cod.) - P) (,rem omnino, quam intendit rex', sed signo inter voces ,rem' et ,omnino‘ subter posito ordo verborum mutatus 35 est in cod.) — ") ita distincte in cod. — r) (,Q‘ ex ,P' corr. in cod.) 13) Henrici II. — 14) (Agnetem, filiam Henrici, comitis palatini Rheni.) — 15) (i. e. Bavariam et Palatinatum inferiorem Rheni.)— 16) Agneti.
Strana 333
1240 AUG. MED. NUM. 248. 333 5 executorem archiepiscopum Strigoniensem17 vel episcopum Wratislabiensem,1s qui huiusmodi negocium, et non alii, perficere poterint. Subiungits2 iam epi- scopos incipere ruminare, tam circa Rhenum et alibi, formidine sententiarum latarum in ipsos et in ecclesiast eorundem, quasi velint mandatis apostolicis oboe- dire et ad executionem contra Fridericum dirigere vias suas. Inquisitio contra Ch.,19 Frisium episcopum, iam fit, et cum fuerit celebrata, sine mora (ait2) ve- strae gratiae transmittetur. Subdit:u2 Archiepiscopus Salczburgensis2° et episcopus Bathauinus21 conspi- rationem fecere cum duce Austriae22 nunc de novo. Interdictum, quod ad manda- 10 tum vestrum in Austriam tuli,23 relaxarunt et," ut audio, excommunicationem, quam in eius personam tuli,24 revocarunt.w Archiepiscopus Bremensis25 (ut fama est) mandatum sibi iniunctum contra Fridericum exsequituræ intrepide ut leo. In Bawaria nullus adhuc episcoporum obedit, sed omnes attemptant perniciose resistere, Salczburgensi archiepiscopo persuadente. Argentinensis episcopus2e 15 nihil facit, sed de die in diem mihi promittit, quod prius velit alios episcopos sibi sociare et tum mandatum cum ipsis exequi. In fine (ait2): "Vobis, Pater sanctissime,z quoddam magnum secretum de- claro. Cum enim dominum meum ducem? magno consilio super statu sacrosan- ctae Romanae ecclesiae convenissem et inter caetera inculcarem sibi soli, quod 20 hac vice ius electionis ipse et sui coelectores amisissent ex eo, quod intra tempus legitimum ius suum non fuissent prosecuti, alium videlicet regem eligendo, et quod ecclesia Romana, quae advocato catholico diu carere non potest, maxime cum ab hereticis impugnetur, sibi providere poterit de persona alicuius Gallici vel Lombardi, aut alterius, in regem vel patricium aut etiam advocatum, Teuto- 25 nicis inconsultis, et per hoc posset imperium, sicut prius, ad exteras nationes pervenire, dominus dux leniter et pure mihi respondit: » O, utinam dominus noster papa hoc ipsum iam fecisset! Propter hoc enim vellem utrique voci renunciare, videlicet Palatii et ducatus,27 et dare super hoc ecclesiae pro me et haeredibus publicum instrumentum«." 30 248. s) Aventinus in marg. adnotavit ,Gloriatur‘ (i. e. Albertus). - 1) ,ecclesiis' cod. u) ,Subdit' in margine scriptum est in cod. — v) «,et‘ (&) ex ,ut‘ inter scribendum corr. in cod.) — w) (altera ,r' ex,b' corr. in cod.) - x) (,ex' ex,in correctum esse videtur in cod.) — 1) (,a' superscripta est in cod.) - 2) (,p. s.“ cod.) 35 17) Mathiam. — 18) Thomam. — 19) Chunradum I. — 20) (Eberhardus II.) — 21) (Rudi- gerus.) — 22) (Friderico II.) — 23) (Conf. supra num. 217.) — 24) (Conf. supra num. 237 et praesertim notam (*) eidem numero adiunctam.) — 25) Gerhardus II. — 26) Berthol- dus. — 27) (i.e. Palatinatus Rheni et Bavariae.)
1240 AUG. MED. NUM. 248. 333 5 executorem archiepiscopum Strigoniensem17 vel episcopum Wratislabiensem,1s qui huiusmodi negocium, et non alii, perficere poterint. Subiungits2 iam epi- scopos incipere ruminare, tam circa Rhenum et alibi, formidine sententiarum latarum in ipsos et in ecclesiast eorundem, quasi velint mandatis apostolicis oboe- dire et ad executionem contra Fridericum dirigere vias suas. Inquisitio contra Ch.,19 Frisium episcopum, iam fit, et cum fuerit celebrata, sine mora (ait2) ve- strae gratiae transmittetur. Subdit:u2 Archiepiscopus Salczburgensis2° et episcopus Bathauinus21 conspi- rationem fecere cum duce Austriae22 nunc de novo. Interdictum, quod ad manda- 10 tum vestrum in Austriam tuli,23 relaxarunt et," ut audio, excommunicationem, quam in eius personam tuli,24 revocarunt.w Archiepiscopus Bremensis25 (ut fama est) mandatum sibi iniunctum contra Fridericum exsequituræ intrepide ut leo. In Bawaria nullus adhuc episcoporum obedit, sed omnes attemptant perniciose resistere, Salczburgensi archiepiscopo persuadente. Argentinensis episcopus2e 15 nihil facit, sed de die in diem mihi promittit, quod prius velit alios episcopos sibi sociare et tum mandatum cum ipsis exequi. In fine (ait2): "Vobis, Pater sanctissime,z quoddam magnum secretum de- claro. Cum enim dominum meum ducem? magno consilio super statu sacrosan- ctae Romanae ecclesiae convenissem et inter caetera inculcarem sibi soli, quod 20 hac vice ius electionis ipse et sui coelectores amisissent ex eo, quod intra tempus legitimum ius suum non fuissent prosecuti, alium videlicet regem eligendo, et quod ecclesia Romana, quae advocato catholico diu carere non potest, maxime cum ab hereticis impugnetur, sibi providere poterit de persona alicuius Gallici vel Lombardi, aut alterius, in regem vel patricium aut etiam advocatum, Teuto- 25 nicis inconsultis, et per hoc posset imperium, sicut prius, ad exteras nationes pervenire, dominus dux leniter et pure mihi respondit: » O, utinam dominus noster papa hoc ipsum iam fecisset! Propter hoc enim vellem utrique voci renunciare, videlicet Palatii et ducatus,27 et dare super hoc ecclesiae pro me et haeredibus publicum instrumentum«." 30 248. s) Aventinus in marg. adnotavit ,Gloriatur‘ (i. e. Albertus). - 1) ,ecclesiis' cod. u) ,Subdit' in margine scriptum est in cod. — v) «,et‘ (&) ex ,ut‘ inter scribendum corr. in cod.) — w) (altera ,r' ex,b' corr. in cod.) - x) (,ex' ex,in correctum esse videtur in cod.) — 1) (,a' superscripta est in cod.) - 2) (,p. s.“ cod.) 35 17) Mathiam. — 18) Thomam. — 19) Chunradum I. — 20) (Eberhardus II.) — 21) (Rudi- gerus.) — 22) (Friderico II.) — 23) (Conf. supra num. 217.) — 24) (Conf. supra num. 237 et praesertim notam (*) eidem numero adiunctam.) — 25) Gerhardus II. — 26) Berthol- dus. — 27) (i.e. Palatinatus Rheni et Bavariae.)
Strana 334
334 NUM. 248. 1240 AUG. MED. Conquerituraa2 litterasbb papaecc super ducatu Austriae ab Eberhardo episcopodd Salczburgensiee et Bathauino21 pedibus conculcatas,28 ac minatostf publico edicto,29 si posthac quispiam huiusmodi afferat litteras, sive clericus, sive laicus, nongo impune habeat. Dat consilium ex consensu partium pape, clerico- rum ethh laicorum,ii ad terrorem archiepiscoporum et episcoporum Alamanniae 5 canonicis iniungatur, si eorum episcopi nolint oboedire papae mandatis, ipsi tunc ad consilium executoris sententiarum vestrarum alium eligant episcopum. Si tale mandatum in Alamannia insonuerit, sine dubio omnes episcopi incipient oboedire. (Hanc ob causam multi inopes canonici ambierunt amiciciam huius Alberti.)kk 10 Rogat,2 sororem regis Boemiae3° in omnibus papa exaudiat. Praeterea haec indicit:"2 III nonas augusti in inventione sancti Stephani'1 decanus ethh capitulum Bathavinum contra me publice praedicavit crucem, multos cruce signavit in salvationemmm animarum. Et inde die dominico nonis augusti 2 episcopus Ratisbonensis33 publice praedicavit papam iniisse concordiam 15 cum heretico Friderico non ad vestram voluntatem et ad omnem utilitatem impe- rii et honorem. Ita fidi ecclesiae vulnerati. (Ut Italiam, ita voluere factionibus subiugare Germaniam.)" Deinde VI idus augusti34 noctu media nuncii reguli35 cum nunciis episcopi Frisingensis3s Landesutam venere absente duce,37 qui tum in Boemia erat pro negociis ecclesiae Romanę, treugas solvere. Reguli nuncii duci 20 et suis minati procacissime: omnes imperiales ad Boiorum terram devastandam intrabunt. Nitenaw vacasse ait.2 Episcopum Ratisbonensem excommunicatum3s concessisse putruglerio de Nurnberch,3s potenti imperiali,o qui cum filioss atque ducentis armatis ad possessionem venit. Quod ubi ego2 intellexi, meos presby- 25 248. aa) (in cod. praecedit verbum deletum ,Aperi[t], quod Friedrich perperam legit ,Porro‘.) — bb) (,I' ex ,c' correcta est in cod.) — cc) (in cod. sequitur deletum ,ab‘.) — dd) (ita distincte (,epo*) loco ,archiepiscopo‘ Aventini mendo in cod.) — ee) (,S‘ ex,e‘corr. in cod.) — fl) (in cod. sequuntur verba deleta,si huius‘.) — g9) (in cod. sequitur deletum ,inco‘.) — hh) (,et‘ deest in cod.) — ii) (,clericorum, laicorum‘ in marg. suppletum est in cod.) — 30 kk) Enuntiationem uncis clausam non nisi Aventini interiectionem esse nemo non videt. — Il) (verba ,Praeterea haec indicit‘ percurrente calamo scripta, in spatio lineae vacuo relicto suppleta esse videntur.) — mm) (in cod. sequitur ,si'.) — nn) (Etiam haec enuntiatio, quae in codice ipso uncis clauditur, commentatio et interpretatio Aventini esse videtur.) — 00) (in cod, scribae incuria sequitur iterum, concessisse'.) 35 28) (Vid. supra num. 241.) — 29) (Conf. Reg. imp. V, num. 11284.) — 30) (Agnetem.) — 31) die 3. augusti. — 32) die 5. augusti. — 33) (Sigfridus.) — 34) die 8. augusti. — 35) Con- radi IV. — 36) (Conradi.) — 37 (Ottone II., duce Bavariae.) — 38) (Marquardo.) — 39) (Jordano.)
334 NUM. 248. 1240 AUG. MED. Conquerituraa2 litterasbb papaecc super ducatu Austriae ab Eberhardo episcopodd Salczburgensiee et Bathauino21 pedibus conculcatas,28 ac minatostf publico edicto,29 si posthac quispiam huiusmodi afferat litteras, sive clericus, sive laicus, nongo impune habeat. Dat consilium ex consensu partium pape, clerico- rum ethh laicorum,ii ad terrorem archiepiscoporum et episcoporum Alamanniae 5 canonicis iniungatur, si eorum episcopi nolint oboedire papae mandatis, ipsi tunc ad consilium executoris sententiarum vestrarum alium eligant episcopum. Si tale mandatum in Alamannia insonuerit, sine dubio omnes episcopi incipient oboedire. (Hanc ob causam multi inopes canonici ambierunt amiciciam huius Alberti.)kk 10 Rogat,2 sororem regis Boemiae3° in omnibus papa exaudiat. Praeterea haec indicit:"2 III nonas augusti in inventione sancti Stephani'1 decanus ethh capitulum Bathavinum contra me publice praedicavit crucem, multos cruce signavit in salvationemmm animarum. Et inde die dominico nonis augusti 2 episcopus Ratisbonensis33 publice praedicavit papam iniisse concordiam 15 cum heretico Friderico non ad vestram voluntatem et ad omnem utilitatem impe- rii et honorem. Ita fidi ecclesiae vulnerati. (Ut Italiam, ita voluere factionibus subiugare Germaniam.)" Deinde VI idus augusti34 noctu media nuncii reguli35 cum nunciis episcopi Frisingensis3s Landesutam venere absente duce,37 qui tum in Boemia erat pro negociis ecclesiae Romanę, treugas solvere. Reguli nuncii duci 20 et suis minati procacissime: omnes imperiales ad Boiorum terram devastandam intrabunt. Nitenaw vacasse ait.2 Episcopum Ratisbonensem excommunicatum3s concessisse putruglerio de Nurnberch,3s potenti imperiali,o qui cum filioss atque ducentis armatis ad possessionem venit. Quod ubi ego2 intellexi, meos presby- 25 248. aa) (in cod. praecedit verbum deletum ,Aperi[t], quod Friedrich perperam legit ,Porro‘.) — bb) (,I' ex ,c' correcta est in cod.) — cc) (in cod. sequitur deletum ,ab‘.) — dd) (ita distincte (,epo*) loco ,archiepiscopo‘ Aventini mendo in cod.) — ee) (,S‘ ex,e‘corr. in cod.) — fl) (in cod. sequuntur verba deleta,si huius‘.) — g9) (in cod. sequitur deletum ,inco‘.) — hh) (,et‘ deest in cod.) — ii) (,clericorum, laicorum‘ in marg. suppletum est in cod.) — 30 kk) Enuntiationem uncis clausam non nisi Aventini interiectionem esse nemo non videt. — Il) (verba ,Praeterea haec indicit‘ percurrente calamo scripta, in spatio lineae vacuo relicto suppleta esse videntur.) — mm) (in cod. sequitur ,si'.) — nn) (Etiam haec enuntiatio, quae in codice ipso uncis clauditur, commentatio et interpretatio Aventini esse videtur.) — 00) (in cod, scribae incuria sequitur iterum, concessisse'.) 35 28) (Vid. supra num. 241.) — 29) (Conf. Reg. imp. V, num. 11284.) — 30) (Agnetem.) — 31) die 3. augusti. — 32) die 5. augusti. — 33) (Sigfridus.) — 34) die 8. augusti. — 35) Con- radi IV. — 36) (Conradi.) — 37 (Ottone II., duce Bavariae.) — 38) (Marquardo.) — 39) (Jordano.)
Strana 335
1240 AUG. MED. — SEPT. 5. NUM. 248, 249, 250. 335 5 teros et clericos cum trecentispp armatis misiq obviam, ut tam putruglerium quam omnes milites, ut fautores F.7 hęretici, excommunicarent; quam senten- tiam et potius formidine armatorum nostrorum declinans, domum rediit. Eccle- siam Henrico, prothonotario4o inclyti ducis Bawariae, devotissimo Romanae ecclesiae, contulit2 in spiritalibus et temporalibus gubernandam. Rogat2 papam, adprobetr et scribere abbati de Walerbach, Chaisserheim Cisterciensibus et Richenbach, ut eundem auctoritate vestra manuteneant ac defendant. 249. (Hic Friedrich collocavit Aventini excerptum epistulae [Nicolai] episcopi Pragensis ad 10 Albertum, archidiaconum Pataviensem, missae, nec non et summaria aliarum trium epistula- rum adeo mutila, ut earum sensus vix intelligi possit — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 25 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, num. 1006 (ad 1240 cca sept.). Cum autem in litteris episcopi fugae Alberti e Bohemia (vid. ea, quae commemoravi supra ad num. 242) rursus mentio fiat, dubitari nequit, quin etiam haec epistula demum anno 1243 15 fere medio data sit. Quod etiam eo, quo loco hoc summarium in Aventini excerptorum codice manu scripto positum sit, comprobari videtur. Quapropter horum Aventini excerptorum regesta in CDBoh. IV, parte altera ad an. 1243 typis excudentur.) 250. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorio IX. papae nuntiat, quam perti- 20 naciter Germaniae episcopi, (qui contra ecclesiam Romanam aperte conspirant,) sententias excommunicationis in eos (et nonnullos principes saeculares) latas (con- temnant et) respuant; consulit Ottonem, ducem Bavariae, (qui Sigfrido, episcopo Ratisbonensi, auctore censuram ecclesiasticam auctoritate apostolica in canonicos Ratisbonenses latam potentia saeculari retractare infirmareque sivit,) moneat, ut 25 negotia ecclesiae fortiter promoveat et Albertum in officio suo exequendo adiuvet (et defendat; similiter etiam) Venceslaum I. regem omnesque barones Bohemiae (et Moraviae litteris apostolicis ad obsequium ecclesiae Romanae adhortari suadet; consulit, ut papa de singulis capitulis Germaniae certum numerum canonicorum Romam ad suam praesentiam evocet;) de novo Romanorum rege eligendo quaedam 30 248. pp) (,300‘ cod.) — qq) (,misit‘ perperam in cod.) — rr) «,a‘ superscripta est in cod.) 40) (Henrico, ut opinor, praeposito Monasteriensi, qui notarii ducis Bavariae munere fungebatur.)
1240 AUG. MED. — SEPT. 5. NUM. 248, 249, 250. 335 5 teros et clericos cum trecentispp armatis misiq obviam, ut tam putruglerium quam omnes milites, ut fautores F.7 hęretici, excommunicarent; quam senten- tiam et potius formidine armatorum nostrorum declinans, domum rediit. Eccle- siam Henrico, prothonotario4o inclyti ducis Bawariae, devotissimo Romanae ecclesiae, contulit2 in spiritalibus et temporalibus gubernandam. Rogat2 papam, adprobetr et scribere abbati de Walerbach, Chaisserheim Cisterciensibus et Richenbach, ut eundem auctoritate vestra manuteneant ac defendant. 249. (Hic Friedrich collocavit Aventini excerptum epistulae [Nicolai] episcopi Pragensis ad 10 Albertum, archidiaconum Pataviensem, missae, nec non et summaria aliarum trium epistula- rum adeo mutila, ut earum sensus vix intelligi possit — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 25 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, num. 1006 (ad 1240 cca sept.). Cum autem in litteris episcopi fugae Alberti e Bohemia (vid. ea, quae commemoravi supra ad num. 242) rursus mentio fiat, dubitari nequit, quin etiam haec epistula demum anno 1243 15 fere medio data sit. Quod etiam eo, quo loco hoc summarium in Aventini excerptorum codice manu scripto positum sit, comprobari videtur. Quapropter horum Aventini excerptorum regesta in CDBoh. IV, parte altera ad an. 1243 typis excudentur.) 250. Albertus, archidiaconus Pataviensis, Gregorio IX. papae nuntiat, quam perti- 20 naciter Germaniae episcopi, (qui contra ecclesiam Romanam aperte conspirant,) sententias excommunicationis in eos (et nonnullos principes saeculares) latas (con- temnant et) respuant; consulit Ottonem, ducem Bavariae, (qui Sigfrido, episcopo Ratisbonensi, auctore censuram ecclesiasticam auctoritate apostolica in canonicos Ratisbonenses latam potentia saeculari retractare infirmareque sivit,) moneat, ut 25 negotia ecclesiae fortiter promoveat et Albertum in officio suo exequendo adiuvet (et defendat; similiter etiam) Venceslaum I. regem omnesque barones Bohemiae (et Moraviae litteris apostolicis ad obsequium ecclesiae Romanae adhortari suadet; consulit, ut papa de singulis capitulis Germaniae certum numerum canonicorum Romam ad suam praesentiam evocet;) de novo Romanorum rege eligendo quaedam 30 248. pp) (,300‘ cod.) — qq) (,misit‘ perperam in cod.) — rr) «,a‘ superscripta est in cod.) 40) (Henrico, ut opinor, praeposito Monasteriensi, qui notarii ducis Bavariae munere fungebatur.)
Strana 336
336 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. significat (et Henricum de Neifen ad capitanei Lombardiae vel Tusciae officium commendat; aperit Ottonem, ducem Bavariae, cum Conrado, episcopo Frisingensi, non sine damno et incommodo ecclesiae composuisse;) quae novissimo tempore in Germania (et praesertim in negotio inquisitionis in Sigfridum, archiepiscopum Moguntinum, et Conradum, episcopum Frisingensem, celebrandae) gesta sint, enarrat. 5 — [1240] sept. 5. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 390 —41r. 10 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 795. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, num. 1004 (fragmenta) = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 726, num. 74. — Huillard-Bréholles, Historia dipl. Friderici II, tom. V, pag. 1031. — (Böhmer-Will, Reg. archiep. Magunt. II, pag. 259, num. 362 (fragm.).)— Böhmer- Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11297. 15 (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse verbis ,hoc anno post Pascha, dum in Morauia esset', quippe quae ad mensem maium a. 1240 (conf. infra not. 5) pertineant, comprobatur.) Gregorio papae Albertus. Propter conspirationes episcopo[rum] et archie- piscoporum contra“ Romanam ecclesiam se mittere non posse nuncios; omnes 20 vias etb semitase Canalium Salczburgensem1 episcopum ac Brixinensemd2 ob- struxisse, positis custodiis in arctis locis. Coactus per quamdam vetulam conver- sam3 et unum puerum," qui nequaquam suspecti, litteras mittere. Ait se hoc anno post Pascha, dum in Morauia esset,5 excommunicasse sacrilegose episcopos Mogontinum,“ Salczburgensem, Bathauinum,7 Ratisbonensem,s Frisingensem,3 25 ducem Austriae,1° principes Misiaell ac Thuryngiae 12 Ducem Austriae paratum fuisse nuncios mittere,f sed ab archiepiscopo Salczburgensi et episcopo Bathauino absolutum. Interdictum relaxant, veterem conspirationem renovant datis obsi- dibus. Deinde duci meo Boiorumis minanter scripserunt, ut me dimitteret ac a Boiaria pelleret.14 Canonici Ratisbonenses in praesentia domini mei ducis Baua- 30 250. ") (,c' ex,s' correcta est in cod.) — b) (,et deest in cod.) - c) (,s' ex ,ca‘ corr. in cod.) —d) (,Salczburgensis episcopus ac Brixinensis' per errorem in cod.; ,episcopus‘ perperam loco ,archiepiscopus‘.) — e) lectio incerta est; (in cod. scribitur ,saciles“, et ,sa‘ ex ,ari' correctum esse videtur.) — 1) (,mittere‘ omittit cod.) 1) (Eberhardum II.) — 2) (Egenonem.) — 3) (Catharinam.) — 4) (Henricum.) — 35 5) mense maio 1240; conf. supra num. 229, 230 et 231. — 6) (Sigfridum III.) - 7) (Rudi- gerum.) — 8) (Sigfridum.) — 9) (Conradum.) — 10) (Fridericum II.) — 11) (Henricum.) — 12) (Henricum Raspe.) — 13) Ottoni II., duci Bavariae. — 14) (Conf. Oefele l. l. pag. 791; Höfler l. l. pag. 24; Reg. imp. V, num. 11284.)
336 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. significat (et Henricum de Neifen ad capitanei Lombardiae vel Tusciae officium commendat; aperit Ottonem, ducem Bavariae, cum Conrado, episcopo Frisingensi, non sine damno et incommodo ecclesiae composuisse;) quae novissimo tempore in Germania (et praesertim in negotio inquisitionis in Sigfridum, archiepiscopum Moguntinum, et Conradum, episcopum Frisingensem, celebrandae) gesta sint, enarrat. 5 — [1240] sept. 5. Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum excerptum Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 390 —41r. 10 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 795. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, num. 1004 (fragmenta) = Brandl, Cod. dipl. Mor. VII, pag. 726, num. 74. — Huillard-Bréholles, Historia dipl. Friderici II, tom. V, pag. 1031. — (Böhmer-Will, Reg. archiep. Magunt. II, pag. 259, num. 362 (fragm.).)— Böhmer- Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 11297. 15 (In Aventini excerptis annus quidem non adfertur, sed epistulam anno 1240 datam esse verbis ,hoc anno post Pascha, dum in Morauia esset', quippe quae ad mensem maium a. 1240 (conf. infra not. 5) pertineant, comprobatur.) Gregorio papae Albertus. Propter conspirationes episcopo[rum] et archie- piscoporum contra“ Romanam ecclesiam se mittere non posse nuncios; omnes 20 vias etb semitase Canalium Salczburgensem1 episcopum ac Brixinensemd2 ob- struxisse, positis custodiis in arctis locis. Coactus per quamdam vetulam conver- sam3 et unum puerum," qui nequaquam suspecti, litteras mittere. Ait se hoc anno post Pascha, dum in Morauia esset,5 excommunicasse sacrilegose episcopos Mogontinum,“ Salczburgensem, Bathauinum,7 Ratisbonensem,s Frisingensem,3 25 ducem Austriae,1° principes Misiaell ac Thuryngiae 12 Ducem Austriae paratum fuisse nuncios mittere,f sed ab archiepiscopo Salczburgensi et episcopo Bathauino absolutum. Interdictum relaxant, veterem conspirationem renovant datis obsi- dibus. Deinde duci meo Boiorumis minanter scripserunt, ut me dimitteret ac a Boiaria pelleret.14 Canonici Ratisbonenses in praesentia domini mei ducis Baua- 30 250. ") (,c' ex,s' correcta est in cod.) — b) (,et deest in cod.) - c) (,s' ex ,ca‘ corr. in cod.) —d) (,Salczburgensis episcopus ac Brixinensis' per errorem in cod.; ,episcopus‘ perperam loco ,archiepiscopus‘.) — e) lectio incerta est; (in cod. scribitur ,saciles“, et ,sa‘ ex ,ari' correctum esse videtur.) — 1) (,mittere‘ omittit cod.) 1) (Eberhardum II.) — 2) (Egenonem.) — 3) (Catharinam.) — 4) (Henricum.) — 35 5) mense maio 1240; conf. supra num. 229, 230 et 231. — 6) (Sigfridum III.) - 7) (Rudi- gerum.) — 8) (Sigfridum.) — 9) (Conradum.) — 10) (Fridericum II.) — 11) (Henricum.) — 12) (Henricum Raspe.) — 13) Ottoni II., duci Bavariae. — 14) (Conf. Oefele l. l. pag. 791; Höfler l. l. pag. 24; Reg. imp. V, num. 11284.)
Strana 337
1240 SEPT. 5. NUM. 250. 337 riae et nunciorum Fridericil5 iactarunt, quod episcopo suos contra hostes imperii et ecclesiae ad triennium velint dare sexcentos" milites de suis praebendis soli- datos ad honorem imperii et eorum charissimi domini Friderici.15 Dicit se habito consilio fidelium ecclesiae pronunciavisseh eorum prebendas vacare parochiales et fructus conligi et necessitati sedis apostolicae' reservari.k Hac re territi vicini; et si mensem durasset, omnes episcopi Boiorum ad Romanam ecclesiam rediissent, coacti precibus canonicorum. Sed versutus' episcopus Ratisbonensis' missis duo- busm ministris suis," duobusm de civibus melioribus,' tribus? de canonicis, dominum ducem Bauariae Ratisbonam ad suam praesentiam evocavit ac suis 10 dolis circumvenit, sententiam nostram vestra auctoritate datam retractari pro- curavit potentia saeculari, nec his contentus canonicos, plaebanos, alios clericos, qui mandatis apostolicis paruerant et quasdam sententias ad mandatum meum fuerant executi, beneficiis ecclesiasticis et aliis bonis contra iusticiam spoliavit. Sicut ipsa sententiaq omnes hostes ecclesiae terruerat, sic post eius revocatio 15 omnes ecclesiae consternavit amicos, immo terruit et confudit. Dicunt enim cano- nici Bauariae omnesque alii praelati, ex quo de suis beneficiis sunt securi, posthac non timebunt tonitrua et fulmina Romanorum, quia non darent pro ipsorum suspensionum et excommunicationum sententiis fabam. Cum igitur iam pridem" lapsus inclyti regis Boemiaels tam ipsius quam aliorum principum corda fidelium 20 ecclesiae vulneravit, et nunc ea, quae per dominum meums ducem Bauariae acta sunt circa praemissa, alios inficiant a secunda parte, Sanctitati' vestre in illa puritate, qua vobis et sanctae Romane ecclesiae coram domino Johanne, camera- rio vestro,17 personaliter tactis sacrosanctis evangeliis iuravi, consulo bona fide, ut dominum meum ducem Bawariae super hoc,“ quod vestras praesumpsit 25 sententias infirmare verbo vel facto, vestris litteris plenissime arguatis; et nisi cum magna solemnitate revocet, quod fecit, conminari debetis eidem, quod velitis totum ducatum suum ecclesiastico subiicere interdicto. Confortetis quoque eum, ut fortiores vires ostendat" ad obsequium ecclesiae Romanae, quam fecerit usque modo. Praecipiatis etiam ei districte, inmo districtissime, ut me in omnibus nego- 30 ciis vestris manuteneat et defendat pro suis viribus atque posse, ut me non im- pediat, sed potius promoveat et inpellat ad negocia ecclesiae promovenda, secun- dum mandatum mihi a vobis iniunctum. Item consulo, ut scribatis regi Boemiae, 5 35 250. g) ,600° cod. — h) ,pronunciavit' perperam in cod. — i) ,s.a.“ cod. — k) (,reservavi" cod.) — 1) (,versutus‘ ex ,versus‘ corr. in cod.) - m) (,2' cod.) - n) (,suis‘ in cod. iterum scriptum, sed statim deletum est.) - o) ,meliores' perperam in cod. — p) ,3' cod. — q) ,sen- tentiam‘ cod. — r) (lectio incerta est (Friedrich legit ,inde“).) — s) (,meum' supra linea additum in cod.) — 1) (,S' ex,P' corr. in cod.) - u) ,his‘ cod. — v) (ex ,ostendent corr. in cod.) 15) (i. e. Friderici II. imperatoris.) — 16) (Venceslai I.; conf. supra num. 248.) — 17) (Johanne de Ferentino.)
1240 SEPT. 5. NUM. 250. 337 riae et nunciorum Fridericil5 iactarunt, quod episcopo suos contra hostes imperii et ecclesiae ad triennium velint dare sexcentos" milites de suis praebendis soli- datos ad honorem imperii et eorum charissimi domini Friderici.15 Dicit se habito consilio fidelium ecclesiae pronunciavisseh eorum prebendas vacare parochiales et fructus conligi et necessitati sedis apostolicae' reservari.k Hac re territi vicini; et si mensem durasset, omnes episcopi Boiorum ad Romanam ecclesiam rediissent, coacti precibus canonicorum. Sed versutus' episcopus Ratisbonensis' missis duo- busm ministris suis," duobusm de civibus melioribus,' tribus? de canonicis, dominum ducem Bauariae Ratisbonam ad suam praesentiam evocavit ac suis 10 dolis circumvenit, sententiam nostram vestra auctoritate datam retractari pro- curavit potentia saeculari, nec his contentus canonicos, plaebanos, alios clericos, qui mandatis apostolicis paruerant et quasdam sententias ad mandatum meum fuerant executi, beneficiis ecclesiasticis et aliis bonis contra iusticiam spoliavit. Sicut ipsa sententiaq omnes hostes ecclesiae terruerat, sic post eius revocatio 15 omnes ecclesiae consternavit amicos, immo terruit et confudit. Dicunt enim cano- nici Bauariae omnesque alii praelati, ex quo de suis beneficiis sunt securi, posthac non timebunt tonitrua et fulmina Romanorum, quia non darent pro ipsorum suspensionum et excommunicationum sententiis fabam. Cum igitur iam pridem" lapsus inclyti regis Boemiaels tam ipsius quam aliorum principum corda fidelium 20 ecclesiae vulneravit, et nunc ea, quae per dominum meums ducem Bauariae acta sunt circa praemissa, alios inficiant a secunda parte, Sanctitati' vestre in illa puritate, qua vobis et sanctae Romane ecclesiae coram domino Johanne, camera- rio vestro,17 personaliter tactis sacrosanctis evangeliis iuravi, consulo bona fide, ut dominum meum ducem Bawariae super hoc,“ quod vestras praesumpsit 25 sententias infirmare verbo vel facto, vestris litteris plenissime arguatis; et nisi cum magna solemnitate revocet, quod fecit, conminari debetis eidem, quod velitis totum ducatum suum ecclesiastico subiicere interdicto. Confortetis quoque eum, ut fortiores vires ostendat" ad obsequium ecclesiae Romanae, quam fecerit usque modo. Praecipiatis etiam ei districte, inmo districtissime, ut me in omnibus nego- 30 ciis vestris manuteneat et defendat pro suis viribus atque posse, ut me non im- pediat, sed potius promoveat et inpellat ad negocia ecclesiae promovenda, secun- dum mandatum mihi a vobis iniunctum. Item consulo, ut scribatis regi Boemiae, 5 35 250. g) ,600° cod. — h) ,pronunciavit' perperam in cod. — i) ,s.a.“ cod. — k) (,reservavi" cod.) — 1) (,versutus‘ ex ,versus‘ corr. in cod.) - m) (,2' cod.) - n) (,suis‘ in cod. iterum scriptum, sed statim deletum est.) - o) ,meliores' perperam in cod. — p) ,3' cod. — q) ,sen- tentiam‘ cod. — r) (lectio incerta est (Friedrich legit ,inde“).) — s) (,meum' supra linea additum in cod.) — 1) (,S' ex,P' corr. in cod.) - u) ,his‘ cod. — v) (ex ,ostendent corr. in cod.) 15) (i. e. Friderici II. imperatoris.) — 16) (Venceslai I.; conf. supra num. 248.) — 17) (Johanne de Ferentino.)
Strana 338
338 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. ut negocio similiter melius et fortius sit intentus, et, si placet, nobili viro domino Bohuzslao* filio Zlauconisl et nobili viro domino Budizlao filio Jarozlai, simul universis nobilibus baronibus Boemiae et Morauiae, ut in remissionem omnium peccatorum suorum domino regi Boemiae in negociis sancte Romanae ecclesiae fideliter adsistant et eum ad obsequium ecclesiae fideliter moneant et inducant. Id ipsum, si placet, scribatis sorori regis Boemiae conversae.1s Item consulo modis omnibus, ut E.19 praepositum, C.20 decanum, Semannum archidiaconum, canonicos Ratisbonenses, cum aliis quatuorz de canonicis, quorum episcopus re- gitur consilio et dominus meus dux Bauariae est circumventus, per vestras litte- ras super hiis ad vestram praesentiam evocetis, mandantes, ut intra duos menses 10 a receptione mandati in propriis expensis et non ecclesiae coram vobis studeant comparere, sub pena, Pater sancte, quae vobis expedire videtur. Similiter con- sulo, ut quinqueaa de capitulo Bathavino, quinqueaa debb Salczburgensi,ce tres? delb Frisingensi,dd quinqueaa debb Augustensi, tresp debb Eistetensi, quinqueaa debb Herbipolensi, quinqueaa debb Mogontino, quinqueaa debb Ba- 15 benbergensi, quatuorz debb Brixinensi, quatuor- debb Constanciensi, quinqueaa debb Argentinensi, quatuor� Spirae, quatuor� Wormaciae ad vestram similiter provocetis praesentiam,ee quod sententias latas vilipendunt. Quod si talis rumor in Alemannia insonuerit, omnes episcopi Alemanniae incipient oboedire. Scribat canonicis, si episcopi mandatis vestristt oboedire noluerint, ipsi alium eligant 20 episcopum, consilio tamen executorum vestrorum;2 omnes episcopi terrebuntur, parebunt tandem. Ut petitiones per C.3 conversam etb H.4 puerum missas velit exaudire, quia sine ipsis nihilgo expediri potest. Petit quoque, cumhh odiosus sit omnibus episcopis, clericis, laicis, ut sententias, quasti ordinaria auctoritate et auctoritate iudicum a vobiskk delegatorum, quocumque tempore obtentorum, 25 in sell fulminent, quantocius revocet litteris, et suas latas sententias in Mogonti- num,“ Salczburgensem,1 Bathauinum,' Ratisbonensem,8 Frisingensem° episcopos, quasmm ipsi irrident,m litteris suis adprobet. Caeterum, Pater sanctae,oo scire cupio Sanctitatem vestram, ita tamen, 5 250. x) ,z' superscripta est in cod. - U) ,Zclauconis‘ cod. — z) ,4 cod. — aa) ,5' cod. — 30 bb) ,de omittitur in cod. — cc) (,S' ex ,de corr. in cod.) - dd ) (,Fr‘ ex,de‘ corr. in cod.) — ee) (Aventinus prius ,sententiam‘ (,snam*) scripsit, sed postea compedio,p' minori cha- ractere suppleto correxit.) — ff) ,nostris' perperam in cod. — gg) (,n‘ ex ,b' statim corr. in cod.) — hh) (,cum deest in cod.) - ü) ,ut me“ cod.; (emendavi et correxi ex verborum sensu et sententia.) — kk) (,a vobis' superscriptum est in cod.) — U) ,me' cod. — mm) (,quas' desi- 35 deratur in cod.) — nn) (in cod. sequitur deletum,vobi'.) — 00) (ita distincte (,sctae*) cod.) 18) Agneti. — 19) (Eberhardum.) — 20) (Conradum.) — 21) (Idem consilium, iisdem fere verbis expressum, Albertus tam prioribus litteris papae dedit; conf. supra num. 248 (pag. 334, lin. 6—9 ).)
338 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. ut negocio similiter melius et fortius sit intentus, et, si placet, nobili viro domino Bohuzslao* filio Zlauconisl et nobili viro domino Budizlao filio Jarozlai, simul universis nobilibus baronibus Boemiae et Morauiae, ut in remissionem omnium peccatorum suorum domino regi Boemiae in negociis sancte Romanae ecclesiae fideliter adsistant et eum ad obsequium ecclesiae fideliter moneant et inducant. Id ipsum, si placet, scribatis sorori regis Boemiae conversae.1s Item consulo modis omnibus, ut E.19 praepositum, C.20 decanum, Semannum archidiaconum, canonicos Ratisbonenses, cum aliis quatuorz de canonicis, quorum episcopus re- gitur consilio et dominus meus dux Bauariae est circumventus, per vestras litte- ras super hiis ad vestram praesentiam evocetis, mandantes, ut intra duos menses 10 a receptione mandati in propriis expensis et non ecclesiae coram vobis studeant comparere, sub pena, Pater sancte, quae vobis expedire videtur. Similiter con- sulo, ut quinqueaa de capitulo Bathavino, quinqueaa debb Salczburgensi,ce tres? delb Frisingensi,dd quinqueaa debb Augustensi, tresp debb Eistetensi, quinqueaa debb Herbipolensi, quinqueaa debb Mogontino, quinqueaa debb Ba- 15 benbergensi, quatuorz debb Brixinensi, quatuor- debb Constanciensi, quinqueaa debb Argentinensi, quatuor� Spirae, quatuor� Wormaciae ad vestram similiter provocetis praesentiam,ee quod sententias latas vilipendunt. Quod si talis rumor in Alemannia insonuerit, omnes episcopi Alemanniae incipient oboedire. Scribat canonicis, si episcopi mandatis vestristt oboedire noluerint, ipsi alium eligant 20 episcopum, consilio tamen executorum vestrorum;2 omnes episcopi terrebuntur, parebunt tandem. Ut petitiones per C.3 conversam etb H.4 puerum missas velit exaudire, quia sine ipsis nihilgo expediri potest. Petit quoque, cumhh odiosus sit omnibus episcopis, clericis, laicis, ut sententias, quasti ordinaria auctoritate et auctoritate iudicum a vobiskk delegatorum, quocumque tempore obtentorum, 25 in sell fulminent, quantocius revocet litteris, et suas latas sententias in Mogonti- num,“ Salczburgensem,1 Bathauinum,' Ratisbonensem,8 Frisingensem° episcopos, quasmm ipsi irrident,m litteris suis adprobet. Caeterum, Pater sanctae,oo scire cupio Sanctitatem vestram, ita tamen, 5 250. x) ,z' superscripta est in cod. - U) ,Zclauconis‘ cod. — z) ,4 cod. — aa) ,5' cod. — 30 bb) ,de omittitur in cod. — cc) (,S' ex ,de corr. in cod.) - dd ) (,Fr‘ ex,de‘ corr. in cod.) — ee) (Aventinus prius ,sententiam‘ (,snam*) scripsit, sed postea compedio,p' minori cha- ractere suppleto correxit.) — ff) ,nostris' perperam in cod. — gg) (,n‘ ex ,b' statim corr. in cod.) — hh) (,cum deest in cod.) - ü) ,ut me“ cod.; (emendavi et correxi ex verborum sensu et sententia.) — kk) (,a vobis' superscriptum est in cod.) — U) ,me' cod. — mm) (,quas' desi- 35 deratur in cod.) — nn) (in cod. sequitur deletum,vobi'.) — 00) (ita distincte (,sctae*) cod.) 18) Agneti. — 19) (Eberhardum.) — 20) (Conradum.) — 21) (Idem consilium, iisdem fere verbis expressum, Albertus tam prioribus litteris papae dedit; conf. supra num. 248 (pag. 334, lin. 6—9 ).)
Strana 339
1240 SEPT. 5. NUM. 250. 339 pie pater, ut sepultum maneat in aeternum, quod electio regis in Alamannia retardatur, quia iuvenis rex Daciae22 a proposito omnino recessit, patre suo23 dissuadente et lapsu regis Boemiae24 faciente; fit tamen novus tractatus super hoc circa ducem Austriael" et filium sancte Elizabeth,25 et quid possit apud illos inveniri, adhuc ignoramus. Et si secretissima cordium principum Alamanniae spiritalium et saecularium scire cupitis et de omnibus ad ecclesiae honorem infor- mari, et si etiam per vos tantum sine electione principum et tamen de bona voluntate ipsorum novum cupitis regem creare, aut etiam capitaneum facere Lombardiae vel Tusciae, virum videlicet strenuum, potentem in armis et militi- 10 bus, ad honorem ecclesiae Romanae iuxta desiderium cordis vestri, domino Ar- gentinensi episcopo2s in continenti sine mora vestris litteris iniungatis, ut vobis nobilem virum Henricum de Neifen transmittere non omittat. Illum enim ad hoc induxi et ipsum vobis iuramento firmavi, ut si episcopus Argentinensis, eius specialis amicus, a vobis conmonitus, sibi suaserit, statim propriis expensis ad 15 paternitatem vestram iter arripiet festinanter. (Is Henricus de Nympha de po- tentioribus et nobilioribus unus est; grammaticam novit et gallicum satis bene.)pp Dominum suum ducem Bawariae ad plenum conposuisse cum episcopo Frisingensi,a 27 nec tamen induci potuit ad partem vestram. Ante quadriennium inter episcopum et dominum meum ducem super quibusdam articulis quaestio 20 agitata, propter quos in tota diocesi Frisingensi episcopus Frisingensis interdicti sententias fulminavit, dux ad sedem apostolicam'r appellavit, episcopus ad maiestatem imperii. Sed iudices apostolici auctoritate vestra de causa legitime congnoscentes interdicti sententias relaxarunt etb interdictum solventes fecerunt solemniter celebrari. Unde maior pars mandatum apostolicum abolivit, alia 25 pars ecclesiae Romanae multum detrahendo imperiale auxilium invocabat. Tandem gliscente partium pertinacia, biennio iam elapso, post sepius latas sententias excommunicationis et suspensionis fuerunt beneficiis auctoritate apostolica perpetuo destituti, clericisque papalibus data. Proverbium in Baua- riass ex tunc commune ortum: "Dux Bauariae cum sua parte papalis, epi- 30 scopus vero Frisingensis parte altera imperialis'. Episcopus autem volens fa- 5 250. pp) (Enuntiatum uncis clausum Aventini adnotatio esse videtur.) — qq) (in margine Aventinus adnotavit: ,Compositio mirabilis'.) - rr) (,as a‘ cod.; prima ,a' scribae incuria loco,ad‘.) — ss) (Aventinus ,impi' scribere coepit, sed errore cognito,pi‘ in ba' statim cor- rexit, praepositionem ,im' non autem emendavit.) 35 22) Abel aut Ericus; conf. supra num. 210, not. 12. — 23) (Valdemaro II., rege Dano- rum.) — 24) (i. e. defectione regis Venceslai, qui ad partes Friderici II. imperatoris transire statuit; vid. supra num. 248.) — 25) Hermannum II. (iuniorem), lantgravium Thuringiae et Hassiae. — 26) Bertholdo. — 27) Compositio inter Ottonem II., ducem Bavariae, et Conra- dum, episcopum Frisingensem, acta est die 28. augusti 1240; (conf. Reg. imp. V,num. 11292.)
1240 SEPT. 5. NUM. 250. 339 pie pater, ut sepultum maneat in aeternum, quod electio regis in Alamannia retardatur, quia iuvenis rex Daciae22 a proposito omnino recessit, patre suo23 dissuadente et lapsu regis Boemiae24 faciente; fit tamen novus tractatus super hoc circa ducem Austriael" et filium sancte Elizabeth,25 et quid possit apud illos inveniri, adhuc ignoramus. Et si secretissima cordium principum Alamanniae spiritalium et saecularium scire cupitis et de omnibus ad ecclesiae honorem infor- mari, et si etiam per vos tantum sine electione principum et tamen de bona voluntate ipsorum novum cupitis regem creare, aut etiam capitaneum facere Lombardiae vel Tusciae, virum videlicet strenuum, potentem in armis et militi- 10 bus, ad honorem ecclesiae Romanae iuxta desiderium cordis vestri, domino Ar- gentinensi episcopo2s in continenti sine mora vestris litteris iniungatis, ut vobis nobilem virum Henricum de Neifen transmittere non omittat. Illum enim ad hoc induxi et ipsum vobis iuramento firmavi, ut si episcopus Argentinensis, eius specialis amicus, a vobis conmonitus, sibi suaserit, statim propriis expensis ad 15 paternitatem vestram iter arripiet festinanter. (Is Henricus de Nympha de po- tentioribus et nobilioribus unus est; grammaticam novit et gallicum satis bene.)pp Dominum suum ducem Bawariae ad plenum conposuisse cum episcopo Frisingensi,a 27 nec tamen induci potuit ad partem vestram. Ante quadriennium inter episcopum et dominum meum ducem super quibusdam articulis quaestio 20 agitata, propter quos in tota diocesi Frisingensi episcopus Frisingensis interdicti sententias fulminavit, dux ad sedem apostolicam'r appellavit, episcopus ad maiestatem imperii. Sed iudices apostolici auctoritate vestra de causa legitime congnoscentes interdicti sententias relaxarunt etb interdictum solventes fecerunt solemniter celebrari. Unde maior pars mandatum apostolicum abolivit, alia 25 pars ecclesiae Romanae multum detrahendo imperiale auxilium invocabat. Tandem gliscente partium pertinacia, biennio iam elapso, post sepius latas sententias excommunicationis et suspensionis fuerunt beneficiis auctoritate apostolica perpetuo destituti, clericisque papalibus data. Proverbium in Baua- riass ex tunc commune ortum: "Dux Bauariae cum sua parte papalis, epi- 30 scopus vero Frisingensis parte altera imperialis'. Episcopus autem volens fa- 5 250. pp) (Enuntiatum uncis clausum Aventini adnotatio esse videtur.) — qq) (in margine Aventinus adnotavit: ,Compositio mirabilis'.) - rr) (,as a‘ cod.; prima ,a' scribae incuria loco,ad‘.) — ss) (Aventinus ,impi' scribere coepit, sed errore cognito,pi‘ in ba' statim cor- rexit, praepositionem ,im' non autem emendavit.) 35 22) Abel aut Ericus; conf. supra num. 210, not. 12. — 23) (Valdemaro II., rege Dano- rum.) — 24) (i. e. defectione regis Venceslai, qui ad partes Friderici II. imperatoris transire statuit; vid. supra num. 248.) — 25) Hermannum II. (iuniorem), lantgravium Thuringiae et Hassiae. — 26) Bertholdo. — 27) Compositio inter Ottonem II., ducem Bavariae, et Conra- dum, episcopum Frisingensem, acta est die 28. augusti 1240; (conf. Reg. imp. V,num. 11292.)
Strana 340
340 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. mae" nomenuu magnum apud imperatorem cumulare, noluit conponi cum duce, nisi sua pars ut imperialis triumpharet et dux papalem posthac non foveret. Quare proverbium contrarium: ,Ruit pars papalis, praevaluit imperialis'. Et verum, quia omnes clerici partium ecclesiae ab adversariis spoliantur. Insuper episcopo adiecit dux in eadem conpositione pro damnis inlatis in argento de possessionibus ad valentiam quatuor millium marcarum argenti, cum episcopus domino meo duci Bauariae decies plura damna intulerit et maiora. Hec fecit illa fortissima conspiratio a suis consanguineis et ministris concepta. Supplicat, pedibus accidit, cum clero, ut non ad suggestionem suam, sed ex officio vestro mihiou vestris litteris iniungatis, ut revocetxx illam conpositionem, quae potentia saeculari 10 facta, nonue parentes excommunicet. (Nova Alamanniae:)z Filius sancte Elizabeth25 rapuit insignia marchionum Mysiae: nigrum leonem in aureo clypeo. Sub eodem clypeo militavit et posthac vult deferre. Unde magna discordia inter filium Elizabeth et suos, et Mysios2s et suos excitata. Inter episcopum“ Coloniensem electumb29 et ducem Brabanciae3° adhuc discordia est. Alia nulla nova in Germania. Famam fuisse ait Sinibaldum cardi- nalem legatum31 in Vngariam venisse, Germaniam intraturum; cuius adventu fautores Fridericil5 maxime turbatos ait. Inquisitio in archiepiscopum Mogontinums et episcopum Frisingensem° 20 non est celebrata, quia thesaurarius ad dominum meum ducem Bauariaed accedens, cum fuissem in Morauia,5 astute surripuite utrumque, quasi apud Metensem episcopumt 32 fideliter procuraturus. Idem tamen alias ludit ecclesiam. Inquisitio tamen per Argentinensem2s missa, per H.,33 abbatem Schirensem, virum magnum et fidelem, providum, honestum, solemniter est celebrata, cui 25 interfuere nunciis et procuratores episcopi Frisingensis, quia episcopus Argenti- nae propter turbationem Alamanniae ipse interesse non potuit. Petit adprobari. 5 15 250. "t) (,famae‘ cod.; Aventinus enim primo,famam ma(gnam)' scribebat, sed voce ,no- men' interiecta, alteram ,a' verbi,fama' in,ae correxit, titulum vero non delevit.) — uu) (,no ex,ma' prius scripto correctum in cod.) — v) (ita cod. (loco ,sibi', i. e. Alberto).) — xx) (in 30 cod. sequitur deletum ,quod.) — 1n) (,n‘ ex ,co‘ correcta est in cod.) — zz) ,Nova Ala- manniae‘ adnotavit Aventinus in margine cod. — a) (ita perperam (loco ,archiepiscopum“) cod.) — b) (,clericum‘ Aventini incuria cod.) — c) (,intraturus' perperam cod.) — d) (,Ba- uariae‘ in marg. suppletum est in cod.) - e) (,s' ex,e' correcta est in cod.) — f) (in cod. sequi- tur deletum, velit'.) - g) (,N' ex,epi', ut videtur, correcta est in cod.) 35 — 28) (Henricum, marchionem Misniae, eiusque filios Albertum et Theodericum.) 29) (Conradum de Hochstaden.) — 30) (Henricum II.) — 31) (Sinibaldum tituli s. Lauren- tii in Lucina presbyterum cardinalem.) — 32) (Jacobum de Lotharingia.) — 33) Henricum
340 NUM. 250. 1240 SEPT. 5. mae" nomenuu magnum apud imperatorem cumulare, noluit conponi cum duce, nisi sua pars ut imperialis triumpharet et dux papalem posthac non foveret. Quare proverbium contrarium: ,Ruit pars papalis, praevaluit imperialis'. Et verum, quia omnes clerici partium ecclesiae ab adversariis spoliantur. Insuper episcopo adiecit dux in eadem conpositione pro damnis inlatis in argento de possessionibus ad valentiam quatuor millium marcarum argenti, cum episcopus domino meo duci Bauariae decies plura damna intulerit et maiora. Hec fecit illa fortissima conspiratio a suis consanguineis et ministris concepta. Supplicat, pedibus accidit, cum clero, ut non ad suggestionem suam, sed ex officio vestro mihiou vestris litteris iniungatis, ut revocetxx illam conpositionem, quae potentia saeculari 10 facta, nonue parentes excommunicet. (Nova Alamanniae:)z Filius sancte Elizabeth25 rapuit insignia marchionum Mysiae: nigrum leonem in aureo clypeo. Sub eodem clypeo militavit et posthac vult deferre. Unde magna discordia inter filium Elizabeth et suos, et Mysios2s et suos excitata. Inter episcopum“ Coloniensem electumb29 et ducem Brabanciae3° adhuc discordia est. Alia nulla nova in Germania. Famam fuisse ait Sinibaldum cardi- nalem legatum31 in Vngariam venisse, Germaniam intraturum; cuius adventu fautores Fridericil5 maxime turbatos ait. Inquisitio in archiepiscopum Mogontinums et episcopum Frisingensem° 20 non est celebrata, quia thesaurarius ad dominum meum ducem Bauariaed accedens, cum fuissem in Morauia,5 astute surripuite utrumque, quasi apud Metensem episcopumt 32 fideliter procuraturus. Idem tamen alias ludit ecclesiam. Inquisitio tamen per Argentinensem2s missa, per H.,33 abbatem Schirensem, virum magnum et fidelem, providum, honestum, solemniter est celebrata, cui 25 interfuere nunciis et procuratores episcopi Frisingensis, quia episcopus Argenti- nae propter turbationem Alamanniae ipse interesse non potuit. Petit adprobari. 5 15 250. "t) (,famae‘ cod.; Aventinus enim primo,famam ma(gnam)' scribebat, sed voce ,no- men' interiecta, alteram ,a' verbi,fama' in,ae correxit, titulum vero non delevit.) — uu) (,no ex,ma' prius scripto correctum in cod.) — v) (ita cod. (loco ,sibi', i. e. Alberto).) — xx) (in 30 cod. sequitur deletum ,quod.) — 1n) (,n‘ ex ,co‘ correcta est in cod.) — zz) ,Nova Ala- manniae‘ adnotavit Aventinus in margine cod. — a) (ita perperam (loco ,archiepiscopum“) cod.) — b) (,clericum‘ Aventini incuria cod.) — c) (,intraturus' perperam cod.) — d) (,Ba- uariae‘ in marg. suppletum est in cod.) - e) (,s' ex,e' correcta est in cod.) — f) (in cod. sequi- tur deletum, velit'.) - g) (,N' ex,epi', ut videtur, correcta est in cod.) 35 — 28) (Henricum, marchionem Misniae, eiusque filios Albertum et Theodericum.) 29) (Conradum de Hochstaden.) — 30) (Henricum II.) — 31) (Sinibaldum tituli s. Lauren- tii in Lucina presbyterum cardinalem.) — 32) (Jacobum de Lotharingia.) — 33) Henricum
Strana 341
1240 SEPT. 5. — 10. NUM. 250, 251. 341 Gundelohum, canonicum veteris capellae Ratisbonensis, virum providum et honestum, potentem, quia beneficiis ob favorem papae spoliatus, conmendat. Nonis septembris. 251. 5 Albertus, archidiaconus Pataviensis, Radoslavo archidiacono, Thobiae decano et Stephano scholastico Pragensibus mandat, ut Eberhardum, archiepiscopum Salis- burgensem, cum capitulo aliosque episcopos nominatim expressos excommunicatos publicent, idemque abbates de Milevsko, Vilémov et Postoloprty excommunicat. [ 1240] sept. 10. 10 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34°. 15 20 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, (num. 1005 (ad an. 1240) et pag. 515, num. 1005 (post num. 1081 - ad an. 1243).) (Aventinus in summario annum quidem non adfert, sed nominibus eorum, quorum excommunicationem Albertus promulgari iubet, consideratis et cum aliis Alberti epistul is (vid. num. 229, 237, 250) comparatis dubitari non potest, quin haec epistula ad annum 1240 pertineat. (Erben l. l., quamquam primum hanc epistulam etiam ad an. 1240 posuit, postea litteris Alberti die 24. octobris 1243 ad Nicolaum, episcopum Pragensem, datis (conf. Oefele l. l. pag. 791; Höfter l. l. pag. 31 = Erben l. 1. num. 1085), quippe in qui- bus iidem canonici Pragenses nec non etiam quidam ex abbatibus ac in hac epistula nomi- nentur, nisus, eam anno demum 1243 attribuit; quam sententiam, temporibus conside- ratis, laudare nequeo).) 25 Archidiacono,1 decano,2 scholasticos Pragensi: ubique excommunicent archi- episcopum4 et capitulum Salczburgense, Pataviensem,5 Ratisbonensem,“ Frisin- gensem7 episcopos,“ abbates de Mileuscho,8 Wilhelmus etb Postoloport. 10 IIII idus septembris. Hos excommunicat, quod mandatum transmissum vilipendunt. 30 251. a) (In cod. sequitur adnotatio Aventini percurrente calamo scripta, tres voces continens, quae legi non possunt.) — b) (in cod. sequitur ,sci', sed deletum est.) — c) (,Sostoloport‘ Aventini incuria in cod.) 35 (1) Radoslavo. — 2) Thobiae. — 3) Stephano. — 4) Eberhardum II. — 5) Rudigerum. — 6) Sigfridum. — 7) Conradum. — 8) Hogerium? — 9) Nomen ignoratur. — 10) Berthol- dum.)
1240 SEPT. 5. — 10. NUM. 250, 251. 341 Gundelohum, canonicum veteris capellae Ratisbonensis, virum providum et honestum, potentem, quia beneficiis ob favorem papae spoliatus, conmendat. Nonis septembris. 251. 5 Albertus, archidiaconus Pataviensis, Radoslavo archidiacono, Thobiae decano et Stephano scholastico Pragensibus mandat, ut Eberhardum, archiepiscopum Salis- burgensem, cum capitulo aliosque episcopos nominatim expressos excommunicatos publicent, idemque abbates de Milevsko, Vilémov et Postoloprty excommunicat. [ 1240] sept. 10. 10 Epistulae verba genuina ignorantur. Superest tantum summarium Aventini in cod. ms. saec. XVI Bavaricae bibliothecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 34°. 15 20 Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 789. — Höfler, Albert v. Beham, pag. 19 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 467, (num. 1005 (ad an. 1240) et pag. 515, num. 1005 (post num. 1081 - ad an. 1243).) (Aventinus in summario annum quidem non adfert, sed nominibus eorum, quorum excommunicationem Albertus promulgari iubet, consideratis et cum aliis Alberti epistul is (vid. num. 229, 237, 250) comparatis dubitari non potest, quin haec epistula ad annum 1240 pertineat. (Erben l. l., quamquam primum hanc epistulam etiam ad an. 1240 posuit, postea litteris Alberti die 24. octobris 1243 ad Nicolaum, episcopum Pragensem, datis (conf. Oefele l. l. pag. 791; Höfter l. l. pag. 31 = Erben l. 1. num. 1085), quippe in qui- bus iidem canonici Pragenses nec non etiam quidam ex abbatibus ac in hac epistula nomi- nentur, nisus, eam anno demum 1243 attribuit; quam sententiam, temporibus conside- ratis, laudare nequeo).) 25 Archidiacono,1 decano,2 scholasticos Pragensi: ubique excommunicent archi- episcopum4 et capitulum Salczburgense, Pataviensem,5 Ratisbonensem,“ Frisin- gensem7 episcopos,“ abbates de Mileuscho,8 Wilhelmus etb Postoloport. 10 IIII idus septembris. Hos excommunicat, quod mandatum transmissum vilipendunt. 30 251. a) (In cod. sequitur adnotatio Aventini percurrente calamo scripta, tres voces continens, quae legi non possunt.) — b) (in cod. sequitur ,sci', sed deletum est.) — c) (,Sostoloport‘ Aventini incuria in cod.) 35 (1) Radoslavo. — 2) Thobiae. — 3) Stephano. — 4) Eberhardum II. — 5) Rudigerum. — 6) Sigfridum. — 7) Conradum. — 8) Hogerium? — 9) Nomen ignoratur. — 10) Berthol- dum.)
Strana 342
342 NUM. 252, 253. 1240 SEPT. 252. (Hoc loco Friedrich — auctoritate notae temporis, qua charta proxime sequens (num. 253) insignita est, nisus — intexuit Venceslai I., regis Bohemiae, mandatum pro capitulo Budissinensi ad burgravium et advocatum Budissinenses ,in Castello V kalendas octobris“ (sine videlicet anni denotatione) datum — conf. Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I (2. ed.), 5 pag. 48, num. 31 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1007 (reg.). Cum autem nuperrime J. Šebánek acute recteque cognoverit in verbis huius mandati quaedam peculiaria occurrere, quae propria sunt generi dicendi Arnoldi notarii, qui non nisi primo vere anni 1252 in cancellaria regia primum apparet (conf. Reg. Boh. I, num. 1302), dubitari nequit, quin hoc mandatum demum mense septembri anni 1253 (quo nempe tempore rex 10 Venceslaus teste charta Reg. Boh. I, num. 1343 ,in Veteri Castello‘ morabatur) datum sit. Quam ob rem eius tenorem in CDBoh. IV parte prima sub num. 249 typis excusum invenies.) 253. Venceslaus I., rex Bohemiae, Philippo praeposito totique capitulo Vyšehradensi privilegium Přemysli Otakari I. regis de capellae s. Clementis in castro Vyšehrad 15 sitae donatione confirmat tenore eius totidem verbis inserto. In Castello 1240 mense sept. Autographum in membrana scriptum in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asser- vatur (A). — (Apographum saec. XIV exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Vyše- hradensis in eodem tabutario asservato, fol. 177 —170, num. XLIII (B).*) 20 (Pontanus a Braitenberg, Bohaemia pia, pag. 82 (fragm.).) — Hammerschmidt, Gloria et maiestas... Wissehradensis ecclesiae, pag. 186, num. 5. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1008 (fragm.). — (Jaksch, Kärtner Gesch.-Quellen (Monum. hist. duc. Ca- rinthiae) IV. I, pag. 279, num. 2208 (reg.). — Imaginem phototypicam praebet Fried- rich, Acta regum Bohemiae, tab. 34, fig. 2.) 25 Autographum scripsit scriba, quem nota,Venceslaus 37' signamus. Qui quidem scriba etiam chartam eiusdem regis capitulo Vyšehradensi mense aprili 1245 datam (Reg. Boh. I, num. 1117) exaravit. (Qua re nec non et ductu formisque litterarum consideratis scribam e clericorum ecclesiae Vyšehradensis numero fuisse contendere ausim. (Idem non solum conicit, sed plane pro certo adfirmat S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II (1953), num. 2—4, pag. 295 et 302, not. 62; significat autem chartam num. 1117, quam supra diximus, non ab eodem scriba, sed tantummodo manu quadam simillima exaratam esse, quae videlicet etiam ad scriptorium 30 253. (*) (Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro exarata: ,Hic ponitur tenor litterarum domini Wenceslay, regis Bohemie, confirmatorius capelle sancti Cle- 35 mentis, donate per patrem suum dominum Ottakarum regem ecclesie Wissegradensi'.)
342 NUM. 252, 253. 1240 SEPT. 252. (Hoc loco Friedrich — auctoritate notae temporis, qua charta proxime sequens (num. 253) insignita est, nisus — intexuit Venceslai I., regis Bohemiae, mandatum pro capitulo Budissinensi ad burgravium et advocatum Budissinenses ,in Castello V kalendas octobris“ (sine videlicet anni denotatione) datum — conf. Köhler, Cod. dipl. Lusatiae super. I (2. ed.), 5 pag. 48, num. 31 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1007 (reg.). Cum autem nuperrime J. Šebánek acute recteque cognoverit in verbis huius mandati quaedam peculiaria occurrere, quae propria sunt generi dicendi Arnoldi notarii, qui non nisi primo vere anni 1252 in cancellaria regia primum apparet (conf. Reg. Boh. I, num. 1302), dubitari nequit, quin hoc mandatum demum mense septembri anni 1253 (quo nempe tempore rex 10 Venceslaus teste charta Reg. Boh. I, num. 1343 ,in Veteri Castello‘ morabatur) datum sit. Quam ob rem eius tenorem in CDBoh. IV parte prima sub num. 249 typis excusum invenies.) 253. Venceslaus I., rex Bohemiae, Philippo praeposito totique capitulo Vyšehradensi privilegium Přemysli Otakari I. regis de capellae s. Clementis in castro Vyšehrad 15 sitae donatione confirmat tenore eius totidem verbis inserto. In Castello 1240 mense sept. Autographum in membrana scriptum in tabulario capituli collegiati in Vyšehrad asser- vatur (A). — (Apographum saec. XIV exstat in Libro privilegiorum ecclesiae Vyše- hradensis in eodem tabutario asservato, fol. 177 —170, num. XLIII (B).*) 20 (Pontanus a Braitenberg, Bohaemia pia, pag. 82 (fragm.).) — Hammerschmidt, Gloria et maiestas... Wissehradensis ecclesiae, pag. 186, num. 5. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1008 (fragm.). — (Jaksch, Kärtner Gesch.-Quellen (Monum. hist. duc. Ca- rinthiae) IV. I, pag. 279, num. 2208 (reg.). — Imaginem phototypicam praebet Fried- rich, Acta regum Bohemiae, tab. 34, fig. 2.) 25 Autographum scripsit scriba, quem nota,Venceslaus 37' signamus. Qui quidem scriba etiam chartam eiusdem regis capitulo Vyšehradensi mense aprili 1245 datam (Reg. Boh. I, num. 1117) exaravit. (Qua re nec non et ductu formisque litterarum consideratis scribam e clericorum ecclesiae Vyšehradensis numero fuisse contendere ausim. (Idem non solum conicit, sed plane pro certo adfirmat S. Dušková, Listiny kladrubské, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. II (1953), num. 2—4, pag. 295 et 302, not. 62; significat autem chartam num. 1117, quam supra diximus, non ab eodem scriba, sed tantummodo manu quadam simillima exaratam esse, quae videlicet etiam ad scriptorium 30 253. (*) (Apographo praemittitur haec superscriptio colore rubro exarata: ,Hic ponitur tenor litterarum domini Wenceslay, regis Bohemie, confirmatorius capelle sancti Cle- 35 mentis, donate per patrem suum dominum Ottakarum regem ecclesie Wissegradensi'.)
Strana 343
1240 SEPT. NUM. 253. 343 5 Vyšehradense referenda est fet nunc in CDBoh. IV nota, Venceslaus 37 a‘ insignitur]).) — Chartam a Reinbotone, regis notario, dictatam esse profecto affirmaveris, si verba eius cum charta num. 247 comparaveris. — Charta procul dubio exarata est in membrana, quae iam sigillo appenso instructa erat („blanquette“). Etenim in altera eius parte, praesertim autem in ultimis octo lineis verba eius maioribus spatiis interpositis scripta sunt, quod ea de causa factum esse videtur, ut folium membranae ex toto expleretur. (Praeterea in limbo membranae replicatae tres maculae atramenti reperiuntur, quas procul dubio scriba fecit, cum apices litterarum ,p', ,p' et alterius ,i' extremae vocis ,prescriptis formaret.) 1 In nomine sancte et individue trinitatis amen. I Nos Wencezlaus, dei gracia Boemie" rex quartus, viris venerabilibus Phillippo preposito, dilecto nepoti suo, En igelberto decano totique capitulo Wissegradensis ecclesie salutem. [Clume generaliter universis ecclesiis in regni nostri dominio constitutis in iure suo tenea- mur adesse, maxime tamen ecclesie Wissegradensi, quam ratione privilegii 15 singularis, cum nostra pre ceteris sit specialis capella, dignam censemus aput nos dilectione maiori, volumus adesse in suis oportuniltatibus et prodesse adeo, ut eidem iura et libertates a nostris progenitoribus indultas decreverimus in cunctis ratas et firmas inmobiliter conservare, nec beneficia vel possessiones eidem capi- tulo et ecclesie Wissegradensi donatas in aliquo diminuere, sed potius adaugere. 20 Cunctis igitur tenore presentium fieri volumus manifestum, quod nos ob amorem dilecti nepotis nostri Philippi, Wissegradensis prepositi antedicti, eiusdem ecclesie capitulo recognoscimus ius suum in capella sancti Clementis, que in monte Wisse- gradensi dinoscitur esse sita, quam clare memorie rex Otacherus illustris, pater noster, prefate ecclesie contulit in usus canonicorum et refectionum defectum 25 supplendum, adhuc vivente domino Arnoldo, pie recordationis eiusdem ecclesie preposito, cognato nostro, sicut in ipsius patris nostri privilegio plenius contine- tur, quod et nos presenti pagine pro habundanti cautela de verbo ad verbum per ordinem duximus inserendum: In nomine sancte trinitatis amen. Otacherus qui et Premusl, dei gracia Boemie" rex, etc.1 Nos igitur pium patris nostri affectum 30 et intentionem benignam et voluntatem sinceram, quam circa capitulum et ecclesiam Wissegradensem semper adhuc vivens habuit, iugiter attendentes, privilegium ipsius volentes inviolabile permanere, donationem de prefata capella sancti Clementis supra dicto capitulo et ecclesie Wissegradensi sollempniter ab ipso factam, ut patet etiam per effectum, ratam et 10 35 253. a) �Boem‘ A. — b) Pro, C' littera initiali supplenda spatium vacuum relictum est A. 1) Sequitur Přemysli Otakari I. regis charta anno 1215 data, totidem verbis transscripta, quam iam in CDBoh. II, pag. 406, num. 371 dedimus. Quam quidem chartam spuriam et tempore Philippi praepositi demum (inter annos 1233 — 1240) confectam esse ibidem in nota introductoria commemoravimus.
1240 SEPT. NUM. 253. 343 5 Vyšehradense referenda est fet nunc in CDBoh. IV nota, Venceslaus 37 a‘ insignitur]).) — Chartam a Reinbotone, regis notario, dictatam esse profecto affirmaveris, si verba eius cum charta num. 247 comparaveris. — Charta procul dubio exarata est in membrana, quae iam sigillo appenso instructa erat („blanquette“). Etenim in altera eius parte, praesertim autem in ultimis octo lineis verba eius maioribus spatiis interpositis scripta sunt, quod ea de causa factum esse videtur, ut folium membranae ex toto expleretur. (Praeterea in limbo membranae replicatae tres maculae atramenti reperiuntur, quas procul dubio scriba fecit, cum apices litterarum ,p', ,p' et alterius ,i' extremae vocis ,prescriptis formaret.) 1 In nomine sancte et individue trinitatis amen. I Nos Wencezlaus, dei gracia Boemie" rex quartus, viris venerabilibus Phillippo preposito, dilecto nepoti suo, En igelberto decano totique capitulo Wissegradensis ecclesie salutem. [Clume generaliter universis ecclesiis in regni nostri dominio constitutis in iure suo tenea- mur adesse, maxime tamen ecclesie Wissegradensi, quam ratione privilegii 15 singularis, cum nostra pre ceteris sit specialis capella, dignam censemus aput nos dilectione maiori, volumus adesse in suis oportuniltatibus et prodesse adeo, ut eidem iura et libertates a nostris progenitoribus indultas decreverimus in cunctis ratas et firmas inmobiliter conservare, nec beneficia vel possessiones eidem capi- tulo et ecclesie Wissegradensi donatas in aliquo diminuere, sed potius adaugere. 20 Cunctis igitur tenore presentium fieri volumus manifestum, quod nos ob amorem dilecti nepotis nostri Philippi, Wissegradensis prepositi antedicti, eiusdem ecclesie capitulo recognoscimus ius suum in capella sancti Clementis, que in monte Wisse- gradensi dinoscitur esse sita, quam clare memorie rex Otacherus illustris, pater noster, prefate ecclesie contulit in usus canonicorum et refectionum defectum 25 supplendum, adhuc vivente domino Arnoldo, pie recordationis eiusdem ecclesie preposito, cognato nostro, sicut in ipsius patris nostri privilegio plenius contine- tur, quod et nos presenti pagine pro habundanti cautela de verbo ad verbum per ordinem duximus inserendum: In nomine sancte trinitatis amen. Otacherus qui et Premusl, dei gracia Boemie" rex, etc.1 Nos igitur pium patris nostri affectum 30 et intentionem benignam et voluntatem sinceram, quam circa capitulum et ecclesiam Wissegradensem semper adhuc vivens habuit, iugiter attendentes, privilegium ipsius volentes inviolabile permanere, donationem de prefata capella sancti Clementis supra dicto capitulo et ecclesie Wissegradensi sollempniter ab ipso factam, ut patet etiam per effectum, ratam et 10 35 253. a) �Boem‘ A. — b) Pro, C' littera initiali supplenda spatium vacuum relictum est A. 1) Sequitur Přemysli Otakari I. regis charta anno 1215 data, totidem verbis transscripta, quam iam in CDBoh. II, pag. 406, num. 371 dedimus. Quam quidem chartam spuriam et tempore Philippi praepositi demum (inter annos 1233 — 1240) confectam esse ibidem in nota introductoria commemoravimus.
Strana 344
344 NUM. 253, 254. 1240 SEPT. — SEPT. EX. gratam habemus et ipsam firmiter approbamus et eam de gracia speciali, qua capitulum et ecclesiam prefatam semper dileximus, presentibus confirma- mus; statuentes nichilominus, ne quis heredum aut successorum nostrorum hanc ipsam nostram confirmationem irritare aut quicquam de ipsa in sepedicti capituli ecclesie memorate preiudicium et gravamen audeat inmutare. In huius rei testi- monium et evidentiam perpetuam presentis privilegii scriptum predicto preposito, consanguineo nostro, decano et capitulo Wissegradensis ecclesie sub forma premis- sa duximus exhibendum, nostrorum sigillorum munimine roboratum et perenniter valiturum. Acta sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducente- simo quadragesimo, mense septembri, indictione decima tercia. Datum in 10 Castello� per manum curie nostre prothonotarii Rymbotonis anno, mense et in- dictione prescriptis. 5 Autographo appendet e filis (linteis) coloris flavi et rubri Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 15 254. Gregorius IX. papa Venceslaum, regem Bohemiae, hortatur, ut in fide ecclesiae Romanae persistat, ne Friderico imperatori excommunicato adhaereat, neve sequaci- bus eius per terram suam contra ecclesiae fideles auxilium ferre permittat; Alberto, archidiacono Pataviensi, auxilium et consilium impendat. 20 [— 1240 sept. ex.] Epistulae verba servavit Dictaminum mag. Petri de Vineis cod. ms. saec. XIV bibl. nat. Berolinensis lat. fol. num. 188, pag. 124v (B) * et cod. ms. saec. X Vbibl. univ. Lipsiensis num. 1268, pag. 1160 (L) **. Huillard-Bréholles, Hist. dipl. Friderici II, tom. V, pag. 1036. — Potthast, Reg. pontif., 25 num. 10940. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7320. Epistulae tenor protocollio et eschatocollio omisso mutilatus est. Ea autem, quae ad nos pervenerunt, quamquam epistula in formarum collectionibus tradita est, vix a textu genui- 253.c) ,t' in loco raso correcta est A. 2) (Utrum ,Castellum novum' an ,Castellum vetus‘ hic intelligendum sit, diiudicari 30 nequit. De utroque Castello vide notam 2 apud num. 228.) 254. (*) Superscriptio: ,Papa regi Francie [corrigendum est: "Boemie‘], ne astet in- peratori, conmendans ei magistrum Albertum." (**) Lemma: �Recomendans ei Albertum rogat papa, quod imperatori non prestet auxilium.“ 35
344 NUM. 253, 254. 1240 SEPT. — SEPT. EX. gratam habemus et ipsam firmiter approbamus et eam de gracia speciali, qua capitulum et ecclesiam prefatam semper dileximus, presentibus confirma- mus; statuentes nichilominus, ne quis heredum aut successorum nostrorum hanc ipsam nostram confirmationem irritare aut quicquam de ipsa in sepedicti capituli ecclesie memorate preiudicium et gravamen audeat inmutare. In huius rei testi- monium et evidentiam perpetuam presentis privilegii scriptum predicto preposito, consanguineo nostro, decano et capitulo Wissegradensis ecclesie sub forma premis- sa duximus exhibendum, nostrorum sigillorum munimine roboratum et perenniter valiturum. Acta sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducente- simo quadragesimo, mense septembri, indictione decima tercia. Datum in 10 Castello� per manum curie nostre prothonotarii Rymbotonis anno, mense et in- dictione prescriptis. 5 Autographo appendet e filis (linteis) coloris flavi et rubri Venceslai I. regis sigillum e cera communi confectum eadem forma percussum atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 15 254. Gregorius IX. papa Venceslaum, regem Bohemiae, hortatur, ut in fide ecclesiae Romanae persistat, ne Friderico imperatori excommunicato adhaereat, neve sequaci- bus eius per terram suam contra ecclesiae fideles auxilium ferre permittat; Alberto, archidiacono Pataviensi, auxilium et consilium impendat. 20 [— 1240 sept. ex.] Epistulae verba servavit Dictaminum mag. Petri de Vineis cod. ms. saec. XIV bibl. nat. Berolinensis lat. fol. num. 188, pag. 124v (B) * et cod. ms. saec. X Vbibl. univ. Lipsiensis num. 1268, pag. 1160 (L) **. Huillard-Bréholles, Hist. dipl. Friderici II, tom. V, pag. 1036. — Potthast, Reg. pontif., 25 num. 10940. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7320. Epistulae tenor protocollio et eschatocollio omisso mutilatus est. Ea autem, quae ad nos pervenerunt, quamquam epistula in formarum collectionibus tradita est, vix a textu genui- 253.c) ,t' in loco raso correcta est A. 2) (Utrum ,Castellum novum' an ,Castellum vetus‘ hic intelligendum sit, diiudicari 30 nequit. De utroque Castello vide notam 2 apud num. 228.) 254. (*) Superscriptio: ,Papa regi Francie [corrigendum est: "Boemie‘], ne astet in- peratori, conmendans ei magistrum Albertum." (**) Lemma: �Recomendans ei Albertum rogat papa, quod imperatori non prestet auxilium.“ 35
Strana 345
1240 SEPT. EX. NUM. 254, 255. 345 no recedunt. — Temporis indicatione epistula quidem caret, sed haud dubitandum est, quin ei conficiendae ansam praebuerint ea, quae Albertus archidiaconus in epistula die 5. septembris a. 1240 papae intimavit (v. num. 250). Itaque non errabimus, si epistulam post hunc diem et fortasse ante mensis septembris finem scriptam esse existimaverimus. Gregorius episcopus servus servorum dei. Carissimo in Christo filio ..1 illustri regi Boemie salutem et apostolicam benedictionem.“ Quam graviter persequatur dei ecclesiam reprobus Fridericus," quam perfide christianame fidem inpugnetd ille adversarius Trinitatis, quamque nequiter ipse tyrannuse statum libertatis ecclesie subvertere moliatur, tua, ut credimus, prudentia non ignorat, 10 cum id’ iam pervenisse potuerit ad orbis noticiam universi. Quare, cum ipse cum omnibus adiutoribus, consiliatoribus et fautoribus suis excommunicationis et anathematis vinculo, culpar exigente,h sit astrictus, nobilitatem tuam rogamus, monemus' et hortamur attente ac in remissionem tibi iniungimus peccatorum, quatinus in fide et devotione sancte Romane ecclesie, matris tue,k tamquam vir 15 catholicusl et filius benedictionis et gratie animo constanti persistens, non solum excommunicato predicto non inpendasm auxilium, consilium et favorem, verum etiam ipsius malignis conatibus pro posse resistens, nullos per regnum tuum" in auxilium eius' ad inpugnandos? devotos ecclesie, fidei catholice defensores, venire permittas; dilecto filio magistro Alberto,« archidiaconor Pattauiensi,s in execu- 20 tionibus mandatorum nostrorum assistendo viriliter ac in' hiis omnibus, que ad honorem dei et ecclesie" pertinent, exhibendo consilium et auxilium oportunum, ita quod preter divine retributionis premium gratiam apostolice sedis et nostram exinde uberius merearis." 5 255. 25 (Hoc loco Friedrich posuit Aventini excerptum epistulae Alberti, archidiaconi Pata- viensis, ad Gregorium de Montelongo, papae notarium et apostolicae sedis per Lombardiam 30 254. a) Quae praecedunt, in utroque codice desunt. Restitui secundum formam. — b) ,Fri- dericus‘, sed litterae ,ridericus' linea trasmissa deletae sunt B; ,Fr“ L. - c) (,cristianam" L.) — d) ,impungnet L. - e) ,tirannus‘ L. — f) ,ad‘ L. - 9) ,culpa‘ deest in L. — h) ,culpa exigente‘ omittuntur in B. — i) ,monemus‘ omittit L. - k) ,sancte matris ecclesie Romane‘ B. — 1) ,catholicus vir‘, sed signis superscriptis corr. L. - m) ,impendas‘ L. — n) ,tuum regnum' B; ,terram tuam‘ L. - °) ,in eius auxilium‘ B. — p) ,impugnandos" L. — q) ,Al.' B, L. - r) ,archiepiscopo‘ B, L; (verba ,Al. archiep.' linea transmissa deleta sunt in B.) — s) loco nominis gemipunctus ponitur in B. — 1), in superscr. L. — 1) ,ecclesie et dei', sed signis superscriptis corr. L. — ") Sequitur: ,anno etc.' L. 35 1) (Venceslao.)
1240 SEPT. EX. NUM. 254, 255. 345 no recedunt. — Temporis indicatione epistula quidem caret, sed haud dubitandum est, quin ei conficiendae ansam praebuerint ea, quae Albertus archidiaconus in epistula die 5. septembris a. 1240 papae intimavit (v. num. 250). Itaque non errabimus, si epistulam post hunc diem et fortasse ante mensis septembris finem scriptam esse existimaverimus. Gregorius episcopus servus servorum dei. Carissimo in Christo filio ..1 illustri regi Boemie salutem et apostolicam benedictionem.“ Quam graviter persequatur dei ecclesiam reprobus Fridericus," quam perfide christianame fidem inpugnetd ille adversarius Trinitatis, quamque nequiter ipse tyrannuse statum libertatis ecclesie subvertere moliatur, tua, ut credimus, prudentia non ignorat, 10 cum id’ iam pervenisse potuerit ad orbis noticiam universi. Quare, cum ipse cum omnibus adiutoribus, consiliatoribus et fautoribus suis excommunicationis et anathematis vinculo, culpar exigente,h sit astrictus, nobilitatem tuam rogamus, monemus' et hortamur attente ac in remissionem tibi iniungimus peccatorum, quatinus in fide et devotione sancte Romane ecclesie, matris tue,k tamquam vir 15 catholicusl et filius benedictionis et gratie animo constanti persistens, non solum excommunicato predicto non inpendasm auxilium, consilium et favorem, verum etiam ipsius malignis conatibus pro posse resistens, nullos per regnum tuum" in auxilium eius' ad inpugnandos? devotos ecclesie, fidei catholice defensores, venire permittas; dilecto filio magistro Alberto,« archidiaconor Pattauiensi,s in execu- 20 tionibus mandatorum nostrorum assistendo viriliter ac in' hiis omnibus, que ad honorem dei et ecclesie" pertinent, exhibendo consilium et auxilium oportunum, ita quod preter divine retributionis premium gratiam apostolice sedis et nostram exinde uberius merearis." 5 255. 25 (Hoc loco Friedrich posuit Aventini excerptum epistulae Alberti, archidiaconi Pata- viensis, ad Gregorium de Montelongo, papae notarium et apostolicae sedis per Lombardiam 30 254. a) Quae praecedunt, in utroque codice desunt. Restitui secundum formam. — b) ,Fri- dericus‘, sed litterae ,ridericus' linea trasmissa deletae sunt B; ,Fr“ L. - c) (,cristianam" L.) — d) ,impungnet L. - e) ,tirannus‘ L. — f) ,ad‘ L. - 9) ,culpa‘ deest in L. — h) ,culpa exigente‘ omittuntur in B. — i) ,monemus‘ omittit L. - k) ,sancte matris ecclesie Romane‘ B. — 1) ,catholicus vir‘, sed signis superscriptis corr. L. - m) ,impendas‘ L. — n) ,tuum regnum' B; ,terram tuam‘ L. - °) ,in eius auxilium‘ B. — p) ,impugnandos" L. — q) ,Al.' B, L. - r) ,archiepiscopo‘ B, L; (verba ,Al. archiep.' linea transmissa deleta sunt in B.) — s) loco nominis gemipunctus ponitur in B. — 1), in superscr. L. — 1) ,ecclesie et dei', sed signis superscriptis corr. L. — ") Sequitur: ,anno etc.' L. 35 1) (Venceslao.)
Strana 346
346 NUM. 255, 256. 1240 ОСТ. 15. legatum, missae, qua praeter alia rogat, ut valens legatus quantocius in Germaniam mittatur — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 24 et Reg. imp. V, num. 11300 (ad 1240 m. sept.). Quoniam autem ea, quae hac epistula continentur, cum eis, quae idem Albertus die 10. aprilis a. 1241 ad [Philippum, electum] episcopum Ferrariensem, aliosque scripsit (conf. Höfler l. l. pag. 26 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 478, num. 1023), evidenter constant atque concordant, 5 non est dubium, quin etiam haec Alberti epistula demum mense aprili anni 1241 data sit. Qua de causa huius Aventini excerpti regestum non nisi in CDBoh. IV parte altera typis edetur.) 256. Gregorius IX. papa archiepiscopis, episcopis et abbatibus mandat, ut, licet 10 Fridericus dictus imperator praelatis ad sedem apostolicam vocatis terroribus suis accessum interdicat, proximo festo Resurrectionis Domini [martii 31] personaliter ad eam veniant; reges et principes mundanos rogat, ut litteris, si quas praedictus Fridericus concilii vocationi contrarias eis dirigat, animum non inclinent, sed nuntios suos termino praefato mittant. Inter alios scribitur: In eundem modum ..1 regi Boemie. — In eundem modum ..2 episcopo Olomucensi. — In eundem modum ..3 episcopo Pragensi. 15 Laterani [1240 ] oct. 15. Gregorii IX. papae regestorum vol. VII, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. 20 Vatic. tom. XX) asservatur, fol. 50v, libri XIV ep. 282. — (Aventini excerptum epi- stulae ad Venceslaum I., regem Bohemiae, datae in cod. ms. saec. XVI Bavaricae biblio- thecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 39 .) (Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 3 (reg. — perpe- ram ad a. 1236).) — Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 151 (reg.) (= Boczek, Cod. dipl. 25 Mor. II, pag. 374, num. 326) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1009. — Potthast, Reg. pontif., num. 10953*. — Rodenberg, Epist. e reg. pontif. Rom. sel. (Monum. Germ., Epp. saec. XIII), tom. I, pag. 688, num. 785. - (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 412, num. 5756, 5760 et 5761. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7330 et 7331.) 30 Epistula ad Venceslaum I., regem Bohemiae, data (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur regi Francie', quae in regestis praecedit,) iisdem verbis scripta erat atque illa, quae Ludovico IX., regi Franciae, missa est, in qua papa haec scribit: Porro quia succe- dentium varietates temporum diversorum novitates casuum nonnumquam pariunt, que ad solvendas suorum perplexitates nexuum multorum prudentum consilia ex- 35 256. 1) Venceslao I. — 2) Roberto. — 3) Episcopatus Pragensis, Bernardo epis co po die 12. septembris a. 1240 vita functo, eo tempore vacabat.
346 NUM. 255, 256. 1240 ОСТ. 15. legatum, missae, qua praeter alia rogat, ut valens legatus quantocius in Germaniam mittatur — conf. Höfler, Albert v. Beham, pag. 24 et Reg. imp. V, num. 11300 (ad 1240 m. sept.). Quoniam autem ea, quae hac epistula continentur, cum eis, quae idem Albertus die 10. aprilis a. 1241 ad [Philippum, electum] episcopum Ferrariensem, aliosque scripsit (conf. Höfler l. l. pag. 26 et Erben, Reg. Boh. I, pag. 478, num. 1023), evidenter constant atque concordant, 5 non est dubium, quin etiam haec Alberti epistula demum mense aprili anni 1241 data sit. Qua de causa huius Aventini excerpti regestum non nisi in CDBoh. IV parte altera typis edetur.) 256. Gregorius IX. papa archiepiscopis, episcopis et abbatibus mandat, ut, licet 10 Fridericus dictus imperator praelatis ad sedem apostolicam vocatis terroribus suis accessum interdicat, proximo festo Resurrectionis Domini [martii 31] personaliter ad eam veniant; reges et principes mundanos rogat, ut litteris, si quas praedictus Fridericus concilii vocationi contrarias eis dirigat, animum non inclinent, sed nuntios suos termino praefato mittant. Inter alios scribitur: In eundem modum ..1 regi Boemie. — In eundem modum ..2 episcopo Olomucensi. — In eundem modum ..3 episcopo Pragensi. 15 Laterani [1240 ] oct. 15. Gregorii IX. papae regestorum vol. VII, quod in tabulario secreto Vaticano (inter Reg. 20 Vatic. tom. XX) asservatur, fol. 50v, libri XIV ep. 282. — (Aventini excerptum epi- stulae ad Venceslaum I., regem Bohemiae, datae in cod. ms. saec. XVI Bavaricae biblio- thecae publicae Monacensis lat. num. 1204 (Adversariorum tom. X) fol. 39 .) (Oefele, Script. rer. Boic. I, pag. 794 = Höfler, Albert v. Beham, pag. 3 (reg. — perpe- ram ad a. 1236).) — Palacký, Ital. Reise, pag. 28, num. 151 (reg.) (= Boczek, Cod. dipl. 25 Mor. II, pag. 374, num. 326) = Erben, Reg. Boh. I, pag. 468, num. 1009. — Potthast, Reg. pontif., num. 10953*. — Rodenberg, Epist. e reg. pontif. Rom. sel. (Monum. Germ., Epp. saec. XIII), tom. I, pag. 688, num. 785. - (Auvray, Reg. de Grégoire IX, tom. III, col. 412, num. 5756, 5760 et 5761. — Böhmer-Ficker-Winkelmann, Reg. imp. V, num. 7330 et 7331.) 30 Epistula ad Venceslaum I., regem Bohemiae, data (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur regi Francie', quae in regestis praecedit,) iisdem verbis scripta erat atque illa, quae Ludovico IX., regi Franciae, missa est, in qua papa haec scribit: Porro quia succe- dentium varietates temporum diversorum novitates casuum nonnumquam pariunt, que ad solvendas suorum perplexitates nexuum multorum prudentum consilia ex- 35 256. 1) Venceslao I. — 2) Roberto. — 3) Episcopatus Pragensis, Bernardo epis co po die 12. septembris a. 1240 vita functo, eo tempore vacabat.
Strana 347
1240 OCT. 15. NUM. 256. — 347 10 15 20 25 quisita requirunt, per apostolicam sedem orthodoxi patres statuerunt convocari concilia, in quibus, salubri formata consilio, sententia firma dissolveret, quicquid difficultatis nodus questionis proposite contineret. Ob hoc quidem nuper consideran- tes, quod instantis malitia temporis negotiis diversis et arduis non solum Romanam, verum etiam universalem angit ecclesiam, et cupientes in hiis sub ea providentia et discretione procedere, quod et ipsa negotia optatum, auctore deo, finem suscipiant et exinde honor ecclesie generali et salus populo christiano consurgant, serenitatem regalem apostolicis exoravimus litteris,“ quod usque ad festum proximum venturum Resurrectionis Dominice,“ ad quod super hoc advocavimus concilium prelatorum, ad nos regales nuntios, qui nobis in hiis vice regia salutare consilium tribuant, destinares, ut dispositio nostra tanto cunctis sit gratior, quanto regalis consilii ac prelatorum et principum fuerit provida et salubri deliberatione concepta. Verum, sicut pro certo intelleximus, adversarius et hostis ecclesie Fridericus dictus imperator, qui in diversis articulis matri ecclesie, quibus potest, conatibus adversatur, universalis ecclesie comodum proprium extimans detrimentum, ut auctoritatem apostolice sedis anni- chilet ac unitatem scindat, quod absit, ecclesie generalis, prefatum concilium niti- tur impedire, diversarum fraudium venena conficiens, ut conceptum tam pii desiderii propositum hiis perfusa mater ecclesia pariat abortivum; propter quod ipsius, qui calcaneo ecclesie insidiari non desinit, non ignorantes astutias, ne tanta ecclesie gene- ralis utilitas de facili eius dolo impedita depereat, super omnibus, que ad tantum negotium exequendum expediunt, annuente Domino providere curabimus, prout lator presentium celsitudini regie viva voce plenius intimabit. Hinc est, quod regalem excel- lentiam rogamus attentius et hortamur in domino Jesu Christo, quatinus litteris, si quas predictus Fridericus ad te prefati contrarias vocationi concilii dirigat, animum in aliquo penitus non inclinans, ad nos nuntios tuos usque ad supradictum festum destinare procures, ita quod ex hoc deum tibi debitorem et ecclesiam tuis utilitatibus obligatam constituas, ac zelari honorem universalis ecclesie, salutem propriam et populi christiani ut princeps catholicus ad instar predecessorum tuorum apertius Dat. Laterani idibus octobris, anno quartodecimo." comproberis. 30 35 40 Epistulae episcopis Olomucensi et Pragensi missae (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur episcopis, quae in regestis praecedit,) iisdem fere verbis, (ultimo tantum enuntiato omisso), conscriptae erant atque litterae ad Galterum, archiepiscopum Senonen- sem, datae, quae sic habent:... que communis statera iudicii apostolice dignitatis au- ctoritas iuste discussionis examine prudenter appendens, ut omnium generalis et una mater utilitati provideat singulorum, manus fortium, regum videlicet, prelatorum, prin- cipum et aliorum fidelium, non indigne advocare decrevit, ut multiplicatis clamoribus Dominum suscitet dormientem et plurium adiuta consiliis, prementia faciat onera leviora, expeditionis optate portum feliciter petitura. Verum, sicut pro certo didicimus, singularis ille dudum ecclesie filius,“ apostolico provectus et defensus auxilio de pue- ro tunc omni destituto suffragio ad imperii culmen humero materno translatus, ea non contentus iniuria, qua mercede recompensans iniqua patris irrumpit solium, matris exponere pudicitiam et venditare sanctuarium indevotus intentat, astutis adhuc in 256. a) (,Dat. ut supra‘ R; supplevi ex epistula ad archiepiscopum Senonensem data (vid. infra).) 45 4) (Vid. supra num. 246.) — 5) (die 31. martii 1241.) — 6) (Fridericus II., Romanorum imperator.)
1240 OCT. 15. NUM. 256. — 347 10 15 20 25 quisita requirunt, per apostolicam sedem orthodoxi patres statuerunt convocari concilia, in quibus, salubri formata consilio, sententia firma dissolveret, quicquid difficultatis nodus questionis proposite contineret. Ob hoc quidem nuper consideran- tes, quod instantis malitia temporis negotiis diversis et arduis non solum Romanam, verum etiam universalem angit ecclesiam, et cupientes in hiis sub ea providentia et discretione procedere, quod et ipsa negotia optatum, auctore deo, finem suscipiant et exinde honor ecclesie generali et salus populo christiano consurgant, serenitatem regalem apostolicis exoravimus litteris,“ quod usque ad festum proximum venturum Resurrectionis Dominice,“ ad quod super hoc advocavimus concilium prelatorum, ad nos regales nuntios, qui nobis in hiis vice regia salutare consilium tribuant, destinares, ut dispositio nostra tanto cunctis sit gratior, quanto regalis consilii ac prelatorum et principum fuerit provida et salubri deliberatione concepta. Verum, sicut pro certo intelleximus, adversarius et hostis ecclesie Fridericus dictus imperator, qui in diversis articulis matri ecclesie, quibus potest, conatibus adversatur, universalis ecclesie comodum proprium extimans detrimentum, ut auctoritatem apostolice sedis anni- chilet ac unitatem scindat, quod absit, ecclesie generalis, prefatum concilium niti- tur impedire, diversarum fraudium venena conficiens, ut conceptum tam pii desiderii propositum hiis perfusa mater ecclesia pariat abortivum; propter quod ipsius, qui calcaneo ecclesie insidiari non desinit, non ignorantes astutias, ne tanta ecclesie gene- ralis utilitas de facili eius dolo impedita depereat, super omnibus, que ad tantum negotium exequendum expediunt, annuente Domino providere curabimus, prout lator presentium celsitudini regie viva voce plenius intimabit. Hinc est, quod regalem excel- lentiam rogamus attentius et hortamur in domino Jesu Christo, quatinus litteris, si quas predictus Fridericus ad te prefati contrarias vocationi concilii dirigat, animum in aliquo penitus non inclinans, ad nos nuntios tuos usque ad supradictum festum destinare procures, ita quod ex hoc deum tibi debitorem et ecclesiam tuis utilitatibus obligatam constituas, ac zelari honorem universalis ecclesie, salutem propriam et populi christiani ut princeps catholicus ad instar predecessorum tuorum apertius Dat. Laterani idibus octobris, anno quartodecimo." comproberis. 30 35 40 Epistulae episcopis Olomucensi et Pragensi missae (teste adnotatione: ,secundum quod scribitur episcopis, quae in regestis praecedit,) iisdem fere verbis, (ultimo tantum enuntiato omisso), conscriptae erant atque litterae ad Galterum, archiepiscopum Senonen- sem, datae, quae sic habent:... que communis statera iudicii apostolice dignitatis au- ctoritas iuste discussionis examine prudenter appendens, ut omnium generalis et una mater utilitati provideat singulorum, manus fortium, regum videlicet, prelatorum, prin- cipum et aliorum fidelium, non indigne advocare decrevit, ut multiplicatis clamoribus Dominum suscitet dormientem et plurium adiuta consiliis, prementia faciat onera leviora, expeditionis optate portum feliciter petitura. Verum, sicut pro certo didicimus, singularis ille dudum ecclesie filius,“ apostolico provectus et defensus auxilio de pue- ro tunc omni destituto suffragio ad imperii culmen humero materno translatus, ea non contentus iniuria, qua mercede recompensans iniqua patris irrumpit solium, matris exponere pudicitiam et venditare sanctuarium indevotus intentat, astutis adhuc in 256. a) (,Dat. ut supra‘ R; supplevi ex epistula ad archiepiscopum Senonensem data (vid. infra).) 45 4) (Vid. supra num. 246.) — 5) (die 31. martii 1241.) — 6) (Fridericus II., Romanorum imperator.)
Strana 348
348 NUM. 256, 257. 1240 OCT. 15. — S. D. ipsam armatur insidiis, prelatis vocatis a nobis accessum suis terroribus interdicens, ut nullius expers calumnie illam, quam gravibus infestat molestiis, nec in filiorum patiatur solatio respirare. Cum igitur tam sanctum generalis utilitatis propositum, sub fiducia divini favoris assumptum, humanis non debeat versutiis retardari, frater- nitatem tuam rogamus et monemus attentius, per apostolica tibi scripta in virtute obedientie districte precipiendo mandantes, quatenus deum preferens homini et difficultatibus obedientie meritum anteponens, usque ad proximum venturum festum Resurrectionis Dominice' ad sedem apostolicam accedere personaliter non omittas, ut mater, filiorum roborata presentia, hostis et adversantis obstaculo providentia divina sublato, pie intentionis exordia felici consummatione concludat. Nos enim 10 super omnibus, que ad tantum negotium exequendum expediunt, annuente Domino Dat. curabimus providere, prout tibi ex parte nostra plenius exponetur. Laterani idibus octobris, anno quartodecimo. ((Epistulam integram vid. apud Rodenberg l. l.) (Nomina omnium, quibus litterae secundae convocationis concilii missae sunt, apud 15 Auvray, l. 1., adferuntur.) 5 257. Venceslaus I., rex Bohemiae, hospitali s. Francisci, quod soror sua Agnes Pragae condidit, ecclesiam in monte sancti Hippolyti prope castrum Znoymense sitam donat. 20 Pragae 1240 —. Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario ordinis Crucigerorum cum stella rubea, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 384, num. 331. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 466, num. 1003 (fragm.). — (Imaginem phototypicam praebet Friedrich, Acta regum Bohemiae, 25 tab. 36, fig. 1.) Autographum exaratum est manu scribae, quem nota ,Venceslaus 23' signavimus. (In nota introductoria chartae num. 162 Friedrich quidem suspicatur hunc scribam, quoniam eius manu etiam charta regis Venceslai hospitali s. Mariae ordinis Teutonicorum Pra- gensi die 12. maii 1237 concessa scripta est, e numero eorum fuisse, qui in cancellaria re- 30 gia officio fungebantur. Sed notandum est, quod manu eiusdem scribae — ut iam Friedrich imagini phototypicae huius chartae ad proprium usum confectae plumbo recte adnotavit— etiam bina autographa chartae Venceslai I. regis eidem hospitali s. Francisci Pragensi die 26. novembris 1237 datae, qua ipsi donationem villae Cernuc a domina Bohuslava factam confirmavit, exarata sunt; unde fieri potest, ut scribam confratrem eiusdem hospi- 35 talis fuisse concedamus. (Unum idemque censent etiam J. Šebánek, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 74, not. 4, et S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 50 — 51 et pag. 57, not. 111, qui docent manum huius scribae ductum in hospitali Crucigerorum
348 NUM. 256, 257. 1240 OCT. 15. — S. D. ipsam armatur insidiis, prelatis vocatis a nobis accessum suis terroribus interdicens, ut nullius expers calumnie illam, quam gravibus infestat molestiis, nec in filiorum patiatur solatio respirare. Cum igitur tam sanctum generalis utilitatis propositum, sub fiducia divini favoris assumptum, humanis non debeat versutiis retardari, frater- nitatem tuam rogamus et monemus attentius, per apostolica tibi scripta in virtute obedientie districte precipiendo mandantes, quatenus deum preferens homini et difficultatibus obedientie meritum anteponens, usque ad proximum venturum festum Resurrectionis Dominice' ad sedem apostolicam accedere personaliter non omittas, ut mater, filiorum roborata presentia, hostis et adversantis obstaculo providentia divina sublato, pie intentionis exordia felici consummatione concludat. Nos enim 10 super omnibus, que ad tantum negotium exequendum expediunt, annuente Domino Dat. curabimus providere, prout tibi ex parte nostra plenius exponetur. Laterani idibus octobris, anno quartodecimo. ((Epistulam integram vid. apud Rodenberg l. l.) (Nomina omnium, quibus litterae secundae convocationis concilii missae sunt, apud 15 Auvray, l. 1., adferuntur.) 5 257. Venceslaus I., rex Bohemiae, hospitali s. Francisci, quod soror sua Agnes Pragae condidit, ecclesiam in monte sancti Hippolyti prope castrum Znoymense sitam donat. 20 Pragae 1240 —. Autographum in membrana scriptum (olim) in tabulario ordinis Crucigerorum cum stella rubea, (nunc in tabulario publico generali) Pragae asservatur (A). Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 384, num. 331. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 466, num. 1003 (fragm.). — (Imaginem phototypicam praebet Friedrich, Acta regum Bohemiae, 25 tab. 36, fig. 1.) Autographum exaratum est manu scribae, quem nota ,Venceslaus 23' signavimus. (In nota introductoria chartae num. 162 Friedrich quidem suspicatur hunc scribam, quoniam eius manu etiam charta regis Venceslai hospitali s. Mariae ordinis Teutonicorum Pra- gensi die 12. maii 1237 concessa scripta est, e numero eorum fuisse, qui in cancellaria re- 30 gia officio fungebantur. Sed notandum est, quod manu eiusdem scribae — ut iam Friedrich imagini phototypicae huius chartae ad proprium usum confectae plumbo recte adnotavit— etiam bina autographa chartae Venceslai I. regis eidem hospitali s. Francisci Pragensi die 26. novembris 1237 datae, qua ipsi donationem villae Cernuc a domina Bohuslava factam confirmavit, exarata sunt; unde fieri potest, ut scribam confratrem eiusdem hospi- 35 talis fuisse concedamus. (Unum idemque censent etiam J. Šebánek, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 74, not. 4, et S. Dušková, Confectum per manum, in: Sborník prací filos. fak. Brněnské univ., an. VII (1958), ser. C num. 5, pag. 50 — 51 et pag. 57, not. 111, qui docent manum huius scribae ductum in hospitali Crucigerorum
Strana 349
1240 S. D. NUM. 257. 349 10 Pragensi usitatum manifeste ostendere.)) — Chartam, cuius inscriptio iisdem verbis ex- pressa est atque in charta num. 62, a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse tum ex promul- gationis formula, tum ex aliis verborum iuncturis conici licet; conf. ex. gr. chartas num. 32,105, 108 et alias. (J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněn- ské univ., an. V, 1956, ser. C, pag. 96, not. 21 ex contrario hanc chartam a destinatario verbis contextam esse putat. In eadem sententia est etiam Dušková l. l. pag. 51, quo- niam recte cognovit non solum omnes sermonis peculiaritates, quae stilo Vilhelmi notarii propriae sunt et in hac charta reperiuntur, iam in aliis chartis eidem hospitali prius datis occurrere, sed insuper hac charta etiam quasdam verborum iuncturas contineri, quae haud dubie e charta Bohuslavae de Cernuc anno 1237 in ipso hospitali scripta et verbis contexta depromptae sunt). — Ex eo, quod haec charta per manum Vilhelmi notarii tum etiam data est, Dušková concludit ante mensem augustum 1240 necesse esse daretur; etenim ab hoc mense in ,datum per manus‘ formula chartarum regis Venceslai iam Reinboto notarius, qui Vilhelmo successit, nominari solet.) š In nomine sancte ac individue trinitatis amen. I Nos Wencezlaus, dei gratia quartus rex Boemorum. Universis ! fide christiana preditis imperpetuum. Noscat tam presens hominum etas quam successura in Christo posteritas, quod nos pie ac salubriter attenden tes, quod reficiens omnia Christus ex eo reficitur, quod ad usus pauperum erogatur, ecclesiam in monte sancti Ypoliti, que adiacet 20 castro Znoymensi, cum omnibusIl attinentiis suis hospitali sancti Francisci, quod dilecta soror nostra domina Agnes in Praga construxit pro eo, qui, cum dives esset in omnibus, paupertatis onus pro nobis sustinuit, pleno iure contulimus usibus pauperum ad id ipsum confluentium perpetuo profuturam. Ut autem hec nostre devotionis donatio rata permaneat et inconvulsa, presentem litteram 25 conscribi et sigilli nostri appensione iussimus roborari, sub obtentu gratie nostre districte precipientes, ne quis contra dei et nostram inibitionem predictum hospitale in predicta ecclesia tam in hominibus quam in bonis ad dotem pertinen- tibus presumat temere perturbare. Huius rei testes sunt: frater Chunradus de Wormacia ordinis fratrum“ Minorum, Eppo prepositus, Radozlaus archidia- 30 conus ecclesie Pragensis, Pribizlaus, Elyas, Eberhardus, Vitus, eiusdem ecclesie canonici, Otto prepositus Melnicensis. Laici vero: Jerozlaus et Gallus filii Marquardi, Volcmarus maior camerarius regine, Andreas filius Petri de Bsehrom, Ypohes castellanus Pragensis, Johannes et Florianus filii Otradi, Pytroldus filius Friderici Pechman, Dobromil, Hugo, Letech camerarii regine, Heinricus sartor Datum apud Pragam per manum Wilhalmi notarii 35 regis et alii quam plures. anno ab incarnatione Domini millesimo CC quadragesimo. 15 Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum, quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 257. a) ,frn’; ,m' ex alia quadam littera statim inter scribendum correcta est A.
1240 S. D. NUM. 257. 349 10 Pragensi usitatum manifeste ostendere.)) — Chartam, cuius inscriptio iisdem verbis ex- pressa est atque in charta num. 62, a Vilhelmo, regis notario, dictatam esse tum ex promul- gationis formula, tum ex aliis verborum iuncturis conici licet; conf. ex. gr. chartas num. 32,105, 108 et alias. (J. Šebánek, Listiny přímětické, in: Sborník prací filos. fak. Brněn- ské univ., an. V, 1956, ser. C, pag. 96, not. 21 ex contrario hanc chartam a destinatario verbis contextam esse putat. In eadem sententia est etiam Dušková l. l. pag. 51, quo- niam recte cognovit non solum omnes sermonis peculiaritates, quae stilo Vilhelmi notarii propriae sunt et in hac charta reperiuntur, iam in aliis chartis eidem hospitali prius datis occurrere, sed insuper hac charta etiam quasdam verborum iuncturas contineri, quae haud dubie e charta Bohuslavae de Cernuc anno 1237 in ipso hospitali scripta et verbis contexta depromptae sunt). — Ex eo, quod haec charta per manum Vilhelmi notarii tum etiam data est, Dušková concludit ante mensem augustum 1240 necesse esse daretur; etenim ab hoc mense in ,datum per manus‘ formula chartarum regis Venceslai iam Reinboto notarius, qui Vilhelmo successit, nominari solet.) š In nomine sancte ac individue trinitatis amen. I Nos Wencezlaus, dei gratia quartus rex Boemorum. Universis ! fide christiana preditis imperpetuum. Noscat tam presens hominum etas quam successura in Christo posteritas, quod nos pie ac salubriter attenden tes, quod reficiens omnia Christus ex eo reficitur, quod ad usus pauperum erogatur, ecclesiam in monte sancti Ypoliti, que adiacet 20 castro Znoymensi, cum omnibusIl attinentiis suis hospitali sancti Francisci, quod dilecta soror nostra domina Agnes in Praga construxit pro eo, qui, cum dives esset in omnibus, paupertatis onus pro nobis sustinuit, pleno iure contulimus usibus pauperum ad id ipsum confluentium perpetuo profuturam. Ut autem hec nostre devotionis donatio rata permaneat et inconvulsa, presentem litteram 25 conscribi et sigilli nostri appensione iussimus roborari, sub obtentu gratie nostre districte precipientes, ne quis contra dei et nostram inibitionem predictum hospitale in predicta ecclesia tam in hominibus quam in bonis ad dotem pertinen- tibus presumat temere perturbare. Huius rei testes sunt: frater Chunradus de Wormacia ordinis fratrum“ Minorum, Eppo prepositus, Radozlaus archidia- 30 conus ecclesie Pragensis, Pribizlaus, Elyas, Eberhardus, Vitus, eiusdem ecclesie canonici, Otto prepositus Melnicensis. Laici vero: Jerozlaus et Gallus filii Marquardi, Volcmarus maior camerarius regine, Andreas filius Petri de Bsehrom, Ypohes castellanus Pragensis, Johannes et Florianus filii Otradi, Pytroldus filius Friderici Pechman, Dobromil, Hugo, Letech camerarii regine, Heinricus sartor Datum apud Pragam per manum Wilhalmi notarii 35 regis et alii quam plures. anno ab incarnatione Domini millesimo CC quadragesimo. 15 Autographo appendet e filis (linteis) albis flavis rubris Venceslai I. regis sigillum, quod eodem typario percussum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 257. a) ,frn’; ,m' ex alia quadam littera statim inter scribendum correcta est A.
Strana 350
350 NUM. 258. 1240 DEC. 5. 258. Constantia, quondam regina Bohemiae, testamento suo cavet, ut abbatissa mo- nasterii in Tišnov pro villa Komin, quam ipsa quondam a domino Divišio de Divišov pro ducentis et octoginta marcis argenti emerat, post ostensionem metarum et circuitionem villae iam dictae quinquaginta marcas pensionis nondum solutae Zdes- 5 lavo, filio eiusdem Divišii, persolvat. [In TišnovJ 1240 dec. 5.1 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monaste- rii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub 10 sign. G I1 num. 603 asservatur, tomi III fol. 16r — 16".) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 380, num. 328 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 469, num. 1011 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 74 (reg.).) Autographum manu eiusdem scribae exaratum est, qui etiam chartam Venceslai regis die 7. decembris a. 1240 eidem monasterio datam scripsit. (De quo scriba vide notam 15 introductoriam apud chartam num. 259). — (Chartam in monasterio ipso verbis contex- tam esse veri similis est coniectura.) Nos Constancia, dei gracia quondam Boemie“ regina, nunc vero humilis ancilla Jesu Christi, omnibus presentem Il paginam inspecturis salutem in Christo Ad universorum presentis etatis et future posteritatis pervenire 20 Jesu. volumus noticiam, quod nos egritudine gravi preoccupate circa kalendas decem- bris et imbecillitate corporis I invalescente cognovimus nos viam carnis universe per eandem infirmitatem inevitabiliter ingressuras. Set quia villam, que Komyn nuncupatur, quam aput dominum Dyuis de Diuysou mediantibus' viris nobilibus, videlicet domino Alberto de Slyuen, camerario Boemie," et fideli nostro domino 25 Bvnone, emimus pro ducentis et octoginta marcis, ex integro persolvimus minime, maxime propter hoc, quia prenominato domino Diuis de Dyuisov carnis debitum persolvente, filius suus Zdeslaus, cuius eciam favorem super empcione ville preli- bate habuimus et cui partem pecunie solvimus pro villa sepe dicta, ad monicio- nem et peticionem nostram sepius iteratam noluit circuire villam Komyn cum 30 suis attinenciis, silvis, pratis, piscacionibus, agris et aliise cultis sive incultis, sicut tenebatur de iusticia circuire. Saluti itaque anime nostre consulentes, memoriale istud nostre dimisimus domui rogantes in Domino, ut postd ostensio- 258. a) ,Boem‘ A. — b) eadem manu ex,mediante“ (statim inter scribendum) correctum A. - c) voces ,et alliis‘ in fine decimae et initio undecimae lineae eadem manus addidit A. 35 d) ,p' in loco raso eadem manus scripsit A. — 1) (Conf. autem infra notam f.)
350 NUM. 258. 1240 DEC. 5. 258. Constantia, quondam regina Bohemiae, testamento suo cavet, ut abbatissa mo- nasterii in Tišnov pro villa Komin, quam ipsa quondam a domino Divišio de Divišov pro ducentis et octoginta marcis argenti emerat, post ostensionem metarum et circuitionem villae iam dictae quinquaginta marcas pensionis nondum solutae Zdes- 5 lavo, filio eiusdem Divišii, persolvat. [In TišnovJ 1240 dec. 5.1 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monaste- rii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub 10 sign. G I1 num. 603 asservatur, tomi III fol. 16r — 16".) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 380, num. 328 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 469, num. 1011 (fragm.). — (Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 74 (reg.).) Autographum manu eiusdem scribae exaratum est, qui etiam chartam Venceslai regis die 7. decembris a. 1240 eidem monasterio datam scripsit. (De quo scriba vide notam 15 introductoriam apud chartam num. 259). — (Chartam in monasterio ipso verbis contex- tam esse veri similis est coniectura.) Nos Constancia, dei gracia quondam Boemie“ regina, nunc vero humilis ancilla Jesu Christi, omnibus presentem Il paginam inspecturis salutem in Christo Ad universorum presentis etatis et future posteritatis pervenire 20 Jesu. volumus noticiam, quod nos egritudine gravi preoccupate circa kalendas decem- bris et imbecillitate corporis I invalescente cognovimus nos viam carnis universe per eandem infirmitatem inevitabiliter ingressuras. Set quia villam, que Komyn nuncupatur, quam aput dominum Dyuis de Diuysou mediantibus' viris nobilibus, videlicet domino Alberto de Slyuen, camerario Boemie," et fideli nostro domino 25 Bvnone, emimus pro ducentis et octoginta marcis, ex integro persolvimus minime, maxime propter hoc, quia prenominato domino Diuis de Dyuisov carnis debitum persolvente, filius suus Zdeslaus, cuius eciam favorem super empcione ville preli- bate habuimus et cui partem pecunie solvimus pro villa sepe dicta, ad monicio- nem et peticionem nostram sepius iteratam noluit circuire villam Komyn cum 30 suis attinenciis, silvis, pratis, piscacionibus, agris et aliise cultis sive incultis, sicut tenebatur de iusticia circuire. Saluti itaque anime nostre consulentes, memoriale istud nostre dimisimus domui rogantes in Domino, ut postd ostensio- 258. a) ,Boem‘ A. — b) eadem manu ex,mediante“ (statim inter scribendum) correctum A. - c) voces ,et alliis‘ in fine decimae et initio undecimae lineae eadem manus addidit A. 35 d) ,p' in loco raso eadem manus scripsit A. — 1) (Conf. autem infra notam f.)
Strana 351
1240 DEC. 5. — 7. NUM. 258, 259. 351 nem metarum et circuitum antedicto Zdeslao solvat abbatissa, quecumque fuerit, quinquaginta marcas, quia CC et XXXe marcas solvimus sibi et patri suo. Ad maiorem autem caucionem huius gesti nostro sigillo et abbatisse hoc scriptum Acta sunt anno gracie MCCXL,† nonis decembris. iussimus communiri. 5 10 Autographo appendebant e loris membranaceis duo sigilla: 1. Sigillum abbatissae, quod iam avulsum et deperditum est. 2. Constantiae reginae sigillum (formae ex longo rotun- dae) e cera communi confectum, (e cuius tribus parvulis fragmentis, quae supersunt, manifestum est hoc sigillum eodem typario percussum esse atque illud, quod iam in CDBoh. I1, pag. 341 apud chartam num. 332 describitur. Circumscriptionis ex toto ferme defractae hae tantum litterae supersunt: HII DEIIIII.) 259. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Tišnov pro remedio animae matris suae Constantiae, quondam reginae Bohemiae, ius patronatus ecclesiae s. Petri Brunnensis et ecclesiarum in Budějovice et Bíteš donat. 15 In Tišnov 1240 dec. 7. 20 25 30 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — Apographum insertum est chartae Theoderici, episcopi Olomucensis, die 15. nov. a. 1291 datae, cuius autographum in eodem tabulario exstat. — (Aliud apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 110 —127.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 381, num. 329 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 469, num. 1012 (fragm.). - (Ankershofen, Urk.-Reg. z. Gesch. Kärntens, in Arch. f. Kunde österr. Gesch.-Quellen, XXXII, pag. 201, num. 994 (reg.). — Jaksch, Kärtner Gesch.- Quellen (Monum. hist. duc. Carinthiae) IV. 1, pag. 282, num. 2213 (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 75 (reg.). — Imaginem phototypicam praebet Fried- rich, Acta regum Bohemiae, tab. 37, fig. I.) Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 38' signamus, exaratum est. Idem scriba exaravit etiam chartam Constantiae reginae die 5. dec. 1240 eidem monasterio da- tam (vid. num. 258) et autographum chartae, quam hospitale b. Johannis baptistae et s. Antonii Brunnense a Venceslao rege mense septembri a. 1243 accepit ((vid. CDMor. III, num. 45 = Reg. Boh. I, num. 1084)); qua ex re cognosci potest scribam e numero illorum fuisse, qui in cancellaria regia officio fungebantur. ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 28, num. 45.)) — Ultimae (quinque) lineae angustioribus quam in textu praecedente spatiis interiectis, videlicet chartae dimensione cogente, scriptae sunt. E quibus tres ultimae lineae artissime 35 258. e) (ultima ,X' alio atramento obscuriore nec non et alia, ut opinor, manu addita est A.) — f) sequitur spatium 8 mm continens, quod ea de causa factum esse videtur, ut numerus diei ante nonas inscribi possit. — g) ,non' A.
1240 DEC. 5. — 7. NUM. 258, 259. 351 nem metarum et circuitum antedicto Zdeslao solvat abbatissa, quecumque fuerit, quinquaginta marcas, quia CC et XXXe marcas solvimus sibi et patri suo. Ad maiorem autem caucionem huius gesti nostro sigillo et abbatisse hoc scriptum Acta sunt anno gracie MCCXL,† nonis decembris. iussimus communiri. 5 10 Autographo appendebant e loris membranaceis duo sigilla: 1. Sigillum abbatissae, quod iam avulsum et deperditum est. 2. Constantiae reginae sigillum (formae ex longo rotun- dae) e cera communi confectum, (e cuius tribus parvulis fragmentis, quae supersunt, manifestum est hoc sigillum eodem typario percussum esse atque illud, quod iam in CDBoh. I1, pag. 341 apud chartam num. 332 describitur. Circumscriptionis ex toto ferme defractae hae tantum litterae supersunt: HII DEIIIII.) 259. Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterio in Tišnov pro remedio animae matris suae Constantiae, quondam reginae Bohemiae, ius patronatus ecclesiae s. Petri Brunnensis et ecclesiarum in Budějovice et Bíteš donat. 15 In Tišnov 1240 dec. 7. 20 25 30 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — Apographum insertum est chartae Theoderici, episcopi Olomucensis, die 15. nov. a. 1291 datae, cuius autographum in eodem tabulario exstat. — (Aliud apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 110 —127.) Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 381, num. 329 = Erben, Reg. Boh. I, pag. 469, num. 1012 (fragm.). - (Ankershofen, Urk.-Reg. z. Gesch. Kärntens, in Arch. f. Kunde österr. Gesch.-Quellen, XXXII, pag. 201, num. 994 (reg.). — Jaksch, Kärtner Gesch.- Quellen (Monum. hist. duc. Carinthiae) IV. 1, pag. 282, num. 2213 (reg.). — Šebánek, Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 75 (reg.). — Imaginem phototypicam praebet Fried- rich, Acta regum Bohemiae, tab. 37, fig. I.) Autographum manu scribae, quem nota,Venceslaus 38' signamus, exaratum est. Idem scriba exaravit etiam chartam Constantiae reginae die 5. dec. 1240 eidem monasterio da- tam (vid. num. 258) et autographum chartae, quam hospitale b. Johannis baptistae et s. Antonii Brunnense a Venceslao rege mense septembri a. 1243 accepit ((vid. CDMor. III, num. 45 = Reg. Boh. I, num. 1084)); qua ex re cognosci potest scribam e numero illorum fuisse, qui in cancellaria regia officio fungebantur. ((Unum idemque sentit etiam S. Dušková, Kritický komentář k mor. diplomatáři III (1952), pag. 28, num. 45.)) — Ultimae (quinque) lineae angustioribus quam in textu praecedente spatiis interiectis, videlicet chartae dimensione cogente, scriptae sunt. E quibus tres ultimae lineae artissime 35 258. e) (ultima ,X' alio atramento obscuriore nec non et alia, ut opinor, manu addita est A.) — f) sequitur spatium 8 mm continens, quod ea de causa factum esse videtur, ut numerus diei ante nonas inscribi possit. — g) ,non' A.
Strana 352
352 NUM. 259. 1240 DEC. 7. compressae sunt, linea autem ultima inferioris chartae partis plicaturam attingit. Unde elucet extremam textus partem in membrana iam sigillo appenso munita esse exaratam. Cum autem atramenti color non mutatus esse appareat totusque textus ((etiamsi formae litterarum in ultimis quinque lineis, ubi nomina testium recensentur, in comparatione praecedentium multo simpliciores et penitus inornatae sint) sine dubio nulla interrup- tione interveniente scriptus sit, coniciendum est scribae ad autographum exarandum membrande folium sigillo iam antea munitum („blanquette“) praesto fuisse. — Si genus dicendi chartarum num. 38, 53, 76, 180, 232 attente consideraveris, (fieri potuisse saltem concesseris, ut) etiam haec charta ab Hilario, quondam marchionis notario, verbis contexeretur, (etiamsi in ea paucae tantum verborum iuncturae, quae stilo notarii iam 10 dicti propriae sunt, ad verbum occurrant (conf. praesertim verba,modernus — posterus“ et,presencium exhibicione‘ in formula promulgationis et voces ,ut autem' — ,inviola- bilis perseveret‘ - ,presentem paginam' - ,sigilli nostri munimine‘ in formula cor- roborationis). Unde ne illa quidem coniectura aspernanda esse videtur hanc chartam non nisi a notario quodam, qui stili quasdam peculiaritates Hilarii notarii adamavit 15 suasque fecit, dictari potuisse.) 5 i In nomine sancte et individue trinitatis amen.à Uvenceslaus, quartus rex Boemie," abbatissel et conventui !l Cysterciensis ordinis in Porta celi, quod vulgo Tvhsnowicz dicitur, in perpetuum. Quoniam testante apostolo exorare pro il mortuis est sancta cogitacio et salubris, ut solvantur a peccatis,2 que fragili- 20 tate persepe prevalente mortalibus commiserunt,! et plerique preoccupati mun- danarum dignitatum negociis, ceu deberent, minus possunt in oracionum vacare frequencia, fore utilissimum vidimus,b ut quod negligitur in orando, illud pio et deo gratuito elemosinarum sacrificio suppleatur. Hinc est, quod universis mo- derne etatis nec non et successive posteritatic presencium exhibicione clarescere 25 volumus, quod domina et matre nostra optime recordacionis Constancia, quon- dam regina Boemorum,“ iter universe carnis ingressa,3 cuius mortem non sine dolore ac suspiriis in corde nostro revolvere nos oportet, ut quam filialis caritatis privilegio viventem dilexissimus,d eandem eciam mortuam diligere videremur, pro sue remedio anime monasterio Porte celi ac sanctimonialibus Cisterciensis 30 ordinis,e ubi prefata domina et mater nostra elegit et voluit sepeliri, omne ius patronatus quarumdam ecclesiarum, quod ad nos spectabat, ecclesie videlicet beati Petri in Brvnna et ecclesiarum in Bûdwice et in Bytes, quod eciam Heynrichs dicitur, contulimus perpetuo possidendum, omnem auctoritatem sepe memorati monasterii abbatisse et conventui de nostre excellencie benivolencia 35 259. a) ,Boem A. — b) ,vidi‘ in quartae lineae fine et ,mus' in quintae lineae initio eadem manus eodem atramento addidit A. — c) ex ,posteritatis' radendo corr. A. — d) (ita A.) - e) (,ordinis' A.) 1) (Nomen ignoratur.) — 2) (Cf. 2 Mac. XII. 46.) — 3) (Haud dubie die 6. decembris a. 1240; conf. autem V. Novotný, České dějiny I. 3 (1928), pag. 750. not. 1.) 40
352 NUM. 259. 1240 DEC. 7. compressae sunt, linea autem ultima inferioris chartae partis plicaturam attingit. Unde elucet extremam textus partem in membrana iam sigillo appenso munita esse exaratam. Cum autem atramenti color non mutatus esse appareat totusque textus ((etiamsi formae litterarum in ultimis quinque lineis, ubi nomina testium recensentur, in comparatione praecedentium multo simpliciores et penitus inornatae sint) sine dubio nulla interrup- tione interveniente scriptus sit, coniciendum est scribae ad autographum exarandum membrande folium sigillo iam antea munitum („blanquette“) praesto fuisse. — Si genus dicendi chartarum num. 38, 53, 76, 180, 232 attente consideraveris, (fieri potuisse saltem concesseris, ut) etiam haec charta ab Hilario, quondam marchionis notario, verbis contexeretur, (etiamsi in ea paucae tantum verborum iuncturae, quae stilo notarii iam 10 dicti propriae sunt, ad verbum occurrant (conf. praesertim verba,modernus — posterus“ et,presencium exhibicione‘ in formula promulgationis et voces ,ut autem' — ,inviola- bilis perseveret‘ - ,presentem paginam' - ,sigilli nostri munimine‘ in formula cor- roborationis). Unde ne illa quidem coniectura aspernanda esse videtur hanc chartam non nisi a notario quodam, qui stili quasdam peculiaritates Hilarii notarii adamavit 15 suasque fecit, dictari potuisse.) 5 i In nomine sancte et individue trinitatis amen.à Uvenceslaus, quartus rex Boemie," abbatissel et conventui !l Cysterciensis ordinis in Porta celi, quod vulgo Tvhsnowicz dicitur, in perpetuum. Quoniam testante apostolo exorare pro il mortuis est sancta cogitacio et salubris, ut solvantur a peccatis,2 que fragili- 20 tate persepe prevalente mortalibus commiserunt,! et plerique preoccupati mun- danarum dignitatum negociis, ceu deberent, minus possunt in oracionum vacare frequencia, fore utilissimum vidimus,b ut quod negligitur in orando, illud pio et deo gratuito elemosinarum sacrificio suppleatur. Hinc est, quod universis mo- derne etatis nec non et successive posteritatic presencium exhibicione clarescere 25 volumus, quod domina et matre nostra optime recordacionis Constancia, quon- dam regina Boemorum,“ iter universe carnis ingressa,3 cuius mortem non sine dolore ac suspiriis in corde nostro revolvere nos oportet, ut quam filialis caritatis privilegio viventem dilexissimus,d eandem eciam mortuam diligere videremur, pro sue remedio anime monasterio Porte celi ac sanctimonialibus Cisterciensis 30 ordinis,e ubi prefata domina et mater nostra elegit et voluit sepeliri, omne ius patronatus quarumdam ecclesiarum, quod ad nos spectabat, ecclesie videlicet beati Petri in Brvnna et ecclesiarum in Bûdwice et in Bytes, quod eciam Heynrichs dicitur, contulimus perpetuo possidendum, omnem auctoritatem sepe memorati monasterii abbatisse et conventui de nostre excellencie benivolencia 35 259. a) ,Boem A. — b) ,vidi‘ in quartae lineae fine et ,mus' in quintae lineae initio eadem manus eodem atramento addidit A. — c) ex ,posteritatis' radendo corr. A. — d) (ita A.) - e) (,ordinis' A.) 1) (Nomen ignoratur.) — 2) (Cf. 2 Mac. XII. 46.) — 3) (Haud dubie die 6. decembris a. 1240; conf. autem V. Novotný, České dějiny I. 3 (1928), pag. 750. not. 1.) 40
Strana 353
1240 DEC. 7. NUM. 259, 260. 353 5 concedentes, easdem ecclesias ad usus suos retinendi vel cui eis placuerit confe- rendi. Insuper et sepe dictum monasterium pie compassionis visceribus amplecti, quoad vixerimus, ac personas eiusdem sive res intendimus ab omnibus invaso- ribus regaliter defensare, inhesitatam' obtinentes fiduciam, quod eo facto nobis ac nostris successoribus aliqua poterits prestanteh Domino, cuius misericordie non est finis, premiorum consolacio derivari. Ut autem hec tam glorifica donacio in monasterio pretaxato sollempniter celebrata et super altare beate Virginis a no- bis liberaliter sacrificata in presencia multorum honestorum virorum, quorum nomina sunt subscripta, inviolabilis perseveret, statuimus presentem paginam 10 prenominato dare monasterio nostri sigilli munimine confirmatam. Acta sunt hec anno gracie MCCXL, indiccione XIII, presentibus viris nobilibus et dis- cretis, quorum nomina sunt hec: Vlricus dux Karinthie,' Theodericus abbas de Zabyrdowic, Heynricus prepositus Kvnicensis, Albertus prepositus de Du- braunik; Nycolaus, Zacharias, Waltherus, fratres Predicatores; Crisanus, Phi- 15 lippus de Opatowic, Jeronimus plebanus de Pribislawic, Jacobus plebanus de Hodonin, Predvoy plebanus de Caslawic, Petrus notarius domine regine, Ratybo- rius de Deblin, Pribislaus de Obran, Milic cum fratre suo Ydik, Chastolous de Ceblowic, Cyrh frater eius, Jurik Nosek, Bocko Znoymensis castellanus, Gallus filius Marquardi, Mylota, Byn, Nynek, Peley, Vlahen et alii quam Datum in Tusnowice VII idus decembris.k 20 plures. Autographo appendet e filis sericis (et linteis) coloris rubri, flavi, violacei sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod ex eadem forma provectum est atque diplomatis num. 15 sigillum. 260. 25 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterii in Tišnov protectionem specialem suscipit eiusque possessiones nominatim expressas confirmat. Brunnae 1240 dec. 7. 30 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 9° —11r.) 35 259. 1) ex ,inhesitate' eadem manus statim inter scribendum eodem atramento correxit A. — g) (,potit' in extrema linea eadem manu eodemque atramento additum A.) — h) (,prante‘ A.) - i) quae subsequuntur, artioribus linearum spatiis interiectis exarata sunt A. — k) (verba ,VII idus — decem — bris maioribus spatiis interpositis scripta sunt, ut ultima linea ex toto expleretur.)
1240 DEC. 7. NUM. 259, 260. 353 5 concedentes, easdem ecclesias ad usus suos retinendi vel cui eis placuerit confe- rendi. Insuper et sepe dictum monasterium pie compassionis visceribus amplecti, quoad vixerimus, ac personas eiusdem sive res intendimus ab omnibus invaso- ribus regaliter defensare, inhesitatam' obtinentes fiduciam, quod eo facto nobis ac nostris successoribus aliqua poterits prestanteh Domino, cuius misericordie non est finis, premiorum consolacio derivari. Ut autem hec tam glorifica donacio in monasterio pretaxato sollempniter celebrata et super altare beate Virginis a no- bis liberaliter sacrificata in presencia multorum honestorum virorum, quorum nomina sunt subscripta, inviolabilis perseveret, statuimus presentem paginam 10 prenominato dare monasterio nostri sigilli munimine confirmatam. Acta sunt hec anno gracie MCCXL, indiccione XIII, presentibus viris nobilibus et dis- cretis, quorum nomina sunt hec: Vlricus dux Karinthie,' Theodericus abbas de Zabyrdowic, Heynricus prepositus Kvnicensis, Albertus prepositus de Du- braunik; Nycolaus, Zacharias, Waltherus, fratres Predicatores; Crisanus, Phi- 15 lippus de Opatowic, Jeronimus plebanus de Pribislawic, Jacobus plebanus de Hodonin, Predvoy plebanus de Caslawic, Petrus notarius domine regine, Ratybo- rius de Deblin, Pribislaus de Obran, Milic cum fratre suo Ydik, Chastolous de Ceblowic, Cyrh frater eius, Jurik Nosek, Bocko Znoymensis castellanus, Gallus filius Marquardi, Mylota, Byn, Nynek, Peley, Vlahen et alii quam Datum in Tusnowice VII idus decembris.k 20 plures. Autographo appendet e filis sericis (et linteis) coloris rubri, flavi, violacei sigillum Venceslai I. regis de cera communi confectum, quod ex eadem forma provectum est atque diplomatis num. 15 sigillum. 260. 25 Venceslaus I., rex Bohemiae, monasterii in Tišnov protectionem specialem suscipit eiusque possessiones nominatim expressas confirmat. Brunnae 1240 dec. 7. 30 Autographum in membrana scriptum in tabulario (publico (olim) terrae Moraviae) Brunnae asservatur (A). — (Apographum saec. XVII ex. praebet copiarium monasterii in Tišnov, quod in eodem tabulario inter codices manu scriptos Musei Franciscei sub sign. G 11 num. 603 asservatur, tomi II fol. 9° —11r.) 35 259. 1) ex ,inhesitate' eadem manus statim inter scribendum eodem atramento correxit A. — g) (,potit' in extrema linea eadem manu eodemque atramento additum A.) — h) (,prante‘ A.) - i) quae subsequuntur, artioribus linearum spatiis interiectis exarata sunt A. — k) (verba ,VII idus — decem — bris maioribus spatiis interpositis scripta sunt, ut ultima linea ex toto expleretur.)
Strana 354
354 NUM. 260. 1240 DEC. 7. Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 382, num. 330. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 470, num. 1013 (omisso initio). — (Ankershofen, Urk.-Reg. z. Gesch. Kärntens, in: Arch. f. Kun- de österr. Gesch.-Quellen, XXXII, pag. 201, num. 995 (reg.). — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 242, num. 561 a (reg.). — Jaksch, Kärtner Gesch.- Quellen (Monum. hist. duc. Carinthiae) IV. 1, pag. 282, num. 2214 (reg.). — Šebánek, 5 Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 76 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 35‘ signavimus, exaratum est. (De quo scriba vid. notam introductoriam apud chartam num. 227). — Chartae genere dicendi cum charta num. 227 comparato manifeste cognosci potest verba eius a Hilario, quondam marchionis notario, contexta esse. 10 In nomine patris et filii et spiritus sancti amen.1 Wencezlavs, quartus rex Boemie,“ monasterio gloriose dei genitricis et virginis Marię in Tusnowice, quod etiam Porta celi dicitur, in perpetuum." ll Quoniam misericordia plenitudo virtutum est et omnibus proposita perfecte forma virtutis, ab ipsa nullus excipi- tur, set in ipsius studio reges ac principes tenentur pocius exerceri, qui cum Martha 15 vitę active officium lauda]biliter exequentes, locis ac personis religiosis,e viris sive feminis, sedentibus ad pedes Domini cum Maria,1 pio temporalium beneficio debent misericorditer subvenire, ut sumpto ab ipsis psalmo et a nobis timpano] tam spiritualibusd quam temporalibus beneficiis alterutrum sublevemur celestisque consolationis premia et divinorum munerum consortia fiducialiter appetamus. 20 Universis itaque posteris ac modernis scripti huius copiam habituris presentium exhibitione clarescat, quod domina et matre nostra, clare memorie Constantia," quondam regina Boemie,“ viam universę carnis ingressa, nos monasterio in Tvsno- wice, quod alio nomine Porta celi dicitur, ac sanctimonialibus ordinis sancti Bene- dicti sub religione grisei habitus ibidem deo famulantibus, quod monasterium 25 prenominata mater nostra unâ cum filio suo, fratre nostro Premizl inclite recor- dationis, quondam marchione Moravie, fundavit, dotavit et ditavit, nostre aucto- ritatis interveniente licentia et consensu, pie compassionis visceribus intendentes, dignum duximus pretaxatum cenobium cum personis ac rebus, quocumque no- mine censeantur, in nostram protectionem recipere specialem, ipsum, quoad 30 vixerimus, contra quemlibet invasorem potenter et regaliter defendere promitten- 260. ") ,Boem' A. — b) (verba ,in Tusnowice — perpetuum‘ in loco raso eadem quidem manu, sed alio, ut videtur, atramento scripta sunt A; scripturae anterioris non supersunt nisi exigua vestigia, e quibus (quippe quae solum inferiores litterarum apices prodant) verba hoc loco primitus scripta restitui minime possunt.) — c) (,is‘ ex,us' statim inter scribendum 35 eadem manu corr. A.) — d) ,b'" in loco raso eadem manu (ex,t) correcta est A (antea enim ,spiritualiter' hic positum erat). - e) ,Constantina', sed ultima,n' punctis (supra et subter positis) deleta est A. 1) (Cf. Luc. X, 39 sq.)
354 NUM. 260. 1240 DEC. 7. Boczek, Cod. dipl. Mor. II, pag. 382, num. 330. — Erben, Reg. Boh. I, pag. 470, num. 1013 (omisso initio). — (Ankershofen, Urk.-Reg. z. Gesch. Kärntens, in: Arch. f. Kun- de österr. Gesch.-Quellen, XXXII, pag. 201, num. 995 (reg.). — Grünhagen, Reg. z. schles. Gesch. (CDSil. VII) I, pag. 242, num. 561 a (reg.). — Jaksch, Kärtner Gesch.- Quellen (Monum. hist. duc. Carinthiae) IV. 1, pag. 282, num. 2214 (reg.). — Šebánek, 5 Arch. zruš. klášt. I, pag. 13, num. 76 (reg.).) Autographum manu scribae, quem nota ,Venceslaus 35‘ signavimus, exaratum est. (De quo scriba vid. notam introductoriam apud chartam num. 227). — Chartae genere dicendi cum charta num. 227 comparato manifeste cognosci potest verba eius a Hilario, quondam marchionis notario, contexta esse. 10 In nomine patris et filii et spiritus sancti amen.1 Wencezlavs, quartus rex Boemie,“ monasterio gloriose dei genitricis et virginis Marię in Tusnowice, quod etiam Porta celi dicitur, in perpetuum." ll Quoniam misericordia plenitudo virtutum est et omnibus proposita perfecte forma virtutis, ab ipsa nullus excipi- tur, set in ipsius studio reges ac principes tenentur pocius exerceri, qui cum Martha 15 vitę active officium lauda]biliter exequentes, locis ac personis religiosis,e viris sive feminis, sedentibus ad pedes Domini cum Maria,1 pio temporalium beneficio debent misericorditer subvenire, ut sumpto ab ipsis psalmo et a nobis timpano] tam spiritualibusd quam temporalibus beneficiis alterutrum sublevemur celestisque consolationis premia et divinorum munerum consortia fiducialiter appetamus. 20 Universis itaque posteris ac modernis scripti huius copiam habituris presentium exhibitione clarescat, quod domina et matre nostra, clare memorie Constantia," quondam regina Boemie,“ viam universę carnis ingressa, nos monasterio in Tvsno- wice, quod alio nomine Porta celi dicitur, ac sanctimonialibus ordinis sancti Bene- dicti sub religione grisei habitus ibidem deo famulantibus, quod monasterium 25 prenominata mater nostra unâ cum filio suo, fratre nostro Premizl inclite recor- dationis, quondam marchione Moravie, fundavit, dotavit et ditavit, nostre aucto- ritatis interveniente licentia et consensu, pie compassionis visceribus intendentes, dignum duximus pretaxatum cenobium cum personis ac rebus, quocumque no- mine censeantur, in nostram protectionem recipere specialem, ipsum, quoad 30 vixerimus, contra quemlibet invasorem potenter et regaliter defendere promitten- 260. ") ,Boem' A. — b) (verba ,in Tusnowice — perpetuum‘ in loco raso eadem quidem manu, sed alio, ut videtur, atramento scripta sunt A; scripturae anterioris non supersunt nisi exigua vestigia, e quibus (quippe quae solum inferiores litterarum apices prodant) verba hoc loco primitus scripta restitui minime possunt.) — c) (,is‘ ex,us' statim inter scribendum 35 eadem manu corr. A.) — d) ,b'" in loco raso eadem manu (ex,t) correcta est A (antea enim ,spiritualiter' hic positum erat). - e) ,Constantina', sed ultima,n' punctis (supra et subter positis) deleta est A. 1) (Cf. Luc. X, 39 sq.)
Strana 355
1240 DEC. 7. NUM. 260. 355 5 tes. Omnia vero bona eiusdem monasterii, que ipsum sive per contractum dona- tionis seu commutationis seu venditionis, vel alio quocumque iusto titulo possidet in presenti, vel est deinceps possessura,ee cum habitis et habendis ad honorem dei omnipotentis ac gloriosissime genitricis eius virginis Marię auctoritate regia confirmamus, eandem confirmationem sigilli nostri karacteref apertius declaran- tes. Volumus etiam ipsam larga interpretatione intelligi et non tantum ad speci- ficata et expressim nominata, set ad omnia attinentia generaliter extendi, ut sive donata seu empta seu commutata cum omnibus appendiciis suis, agris, pratis, nemoribus, pascuis, fluminibus, molendinis, piscariis aliisque cultis sive incultis, 10 cuiuscumque sint nominis, eiusdem confirmationis sint beneficio comprehensa, ut sicut principale, ita et accessorium sine aliqua diminutione, set in omni pleni- tudine ad utilitatem et opus pretaxati monasterii perpetuo et inviolabiliter per- severet. Nomina possessionem" et villarum sunt hec: Tusnowice villa forensis, sub qua ipsum monasterium Porta celi situm est, Lomnice, Schelezne, Wschecowice, 15 Jemne, Humence, Rohose, Nazhore dimidia villa, Zkirbimire dimidia villa, Moz- tisce, Wlscenowice, Drahnice dimidia,h Kniehnice, Tethsice, Wemizlice, Luckow," Wihnanovk circuitus cum villis attinentibus, Naluschan, quod dedit Clemens miles pro remedio anime suę, Scheische, Kapanice, Hohendorf circa Oppawiam. Hec sunt ad monasterium donationis titulo devoluta. Per commutationem vero de 20 Drazow et Zwatozlaw villas cum suis appendiciis, Panow cessimus monasterio pro Birdenice et Ygla, que mater nostra voluntarie resignavit. Kûmin emit regina pro CCLXXX marcis argenti.2 Ius quoque patronatus ecclesiarum quarundam eidem monasterio contulimus, ęcclesie videlicet beati Petri in Brünna et ęcclesia- rum in Budiwice et Bietes.3 Testes huius rei sunt: Vlricus dux Karintię, Theodricus 25 abbas de Zaburdowice, Heinricus prepositus Chûnicensis, Albertus prepositus de Dubravnik, Nykolaus prior Brunensis, Zacharias, Waltherus fratres Predica- tores, Crisanus, Phillippus monachi de Oppatowice, Baldwinus plebanus de Brunna, Rudgerus monachus de Welhrad, Iheronimus plebanus de Pribizlawice, Predwoy plebanus de Schazlawice, Jacobus de Eychorn, Johannes de Zwatozlau, 30 Ilarius clericus, Ratiborius de Doblin, Gerhardus de Zbrazlaw, Pribizlaus de Obran, Bohubud de Daleschice, Wsiezlaus de Borutow, Schaztolov de Ceblowice, 35 260. ce) (ita A.) — f) (prima,e' ex,a' statim inter scribendum eadem manu correcta est A.) — g) ita distincte (possessionè“) scribae incuria (pro ,possessionum'); (accedit, quod syllaba,po‘ ex,pp' statim inter scribendum radendo correcta est A.) — h) ,dimid‘ A. — i) (supra ,Luckow‘ manus quaedam posterior signum parvulae crucis superscripsit; cur hoc factum sit, me fugit.) — k) ,a‘ ex ,o‘ codem atramento corr. A. 2) (Vid. supra num. 258.) — 3) (Vid. chartam eadem die atque hoc diploma datam supra num. 259.)
1240 DEC. 7. NUM. 260. 355 5 tes. Omnia vero bona eiusdem monasterii, que ipsum sive per contractum dona- tionis seu commutationis seu venditionis, vel alio quocumque iusto titulo possidet in presenti, vel est deinceps possessura,ee cum habitis et habendis ad honorem dei omnipotentis ac gloriosissime genitricis eius virginis Marię auctoritate regia confirmamus, eandem confirmationem sigilli nostri karacteref apertius declaran- tes. Volumus etiam ipsam larga interpretatione intelligi et non tantum ad speci- ficata et expressim nominata, set ad omnia attinentia generaliter extendi, ut sive donata seu empta seu commutata cum omnibus appendiciis suis, agris, pratis, nemoribus, pascuis, fluminibus, molendinis, piscariis aliisque cultis sive incultis, 10 cuiuscumque sint nominis, eiusdem confirmationis sint beneficio comprehensa, ut sicut principale, ita et accessorium sine aliqua diminutione, set in omni pleni- tudine ad utilitatem et opus pretaxati monasterii perpetuo et inviolabiliter per- severet. Nomina possessionem" et villarum sunt hec: Tusnowice villa forensis, sub qua ipsum monasterium Porta celi situm est, Lomnice, Schelezne, Wschecowice, 15 Jemne, Humence, Rohose, Nazhore dimidia villa, Zkirbimire dimidia villa, Moz- tisce, Wlscenowice, Drahnice dimidia,h Kniehnice, Tethsice, Wemizlice, Luckow," Wihnanovk circuitus cum villis attinentibus, Naluschan, quod dedit Clemens miles pro remedio anime suę, Scheische, Kapanice, Hohendorf circa Oppawiam. Hec sunt ad monasterium donationis titulo devoluta. Per commutationem vero de 20 Drazow et Zwatozlaw villas cum suis appendiciis, Panow cessimus monasterio pro Birdenice et Ygla, que mater nostra voluntarie resignavit. Kûmin emit regina pro CCLXXX marcis argenti.2 Ius quoque patronatus ecclesiarum quarundam eidem monasterio contulimus, ęcclesie videlicet beati Petri in Brünna et ęcclesia- rum in Budiwice et Bietes.3 Testes huius rei sunt: Vlricus dux Karintię, Theodricus 25 abbas de Zaburdowice, Heinricus prepositus Chûnicensis, Albertus prepositus de Dubravnik, Nykolaus prior Brunensis, Zacharias, Waltherus fratres Predica- tores, Crisanus, Phillippus monachi de Oppatowice, Baldwinus plebanus de Brunna, Rudgerus monachus de Welhrad, Iheronimus plebanus de Pribizlawice, Predwoy plebanus de Schazlawice, Jacobus de Eychorn, Johannes de Zwatozlau, 30 Ilarius clericus, Ratiborius de Doblin, Gerhardus de Zbrazlaw, Pribizlaus de Obran, Bohubud de Daleschice, Wsiezlaus de Borutow, Schaztolov de Ceblowice, 35 260. ce) (ita A.) — f) (prima,e' ex,a' statim inter scribendum eadem manu correcta est A.) — g) ita distincte (possessionè“) scribae incuria (pro ,possessionum'); (accedit, quod syllaba,po‘ ex,pp' statim inter scribendum radendo correcta est A.) — h) ,dimid‘ A. — i) (supra ,Luckow‘ manus quaedam posterior signum parvulae crucis superscripsit; cur hoc factum sit, me fugit.) — k) ,a‘ ex ,o‘ codem atramento corr. A. 2) (Vid. supra num. 258.) — 3) (Vid. chartam eadem die atque hoc diploma datam supra num. 259.)
Strana 356
356 NUM. 260, 261. 1240 DEC. 7. Albertus filius Nasepluk, Gallus filius Marquardi,' Milisch et frater ipsius Ydic, Boschec burcravius Znoymensis, Ortwinus de Lusche, Wilhelmus de Domaradice, Lambertus de Vzoburna, Milota, Nynec, Wlachen, Pelei frater eius, Rubinus willicus, Stephanus magister monete et Johannes plebanus de Luschin, Schezlaus Acta sunt hec anno gracię capellanus domine reginę et alii quam plures. millesimo CCXL, indictione XIII. Datum apud Brunnam VII idus decem- bris. 5 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi et rubri, (quibus fila lintea violacea intexta sunt,) sigillum Venceslai I. regis e cera communi confectum, quod eadem forma expressum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 10 261. Slavek, episcopus Prussiae, recognoscit se, dum abbatis munere in monasterio Osecensi fungeretur, villam Libkovice a Venceslavo, cognato suo, comparavisse idem- que servitia a rusticis villae illius monasterio debita enarrat et Venceslavum iam dictum eidem monasterio curiam quandam cum pertinentiis donavisse attestatur. [— 1240 —] 15 Apographum saec. XIV servavit liber privilegiorum monasterii in Osek, qui „Codex Damascus“ vocatur, cuius cod. ms. in tabulario eiusdem monasterii, (nune in tabulario publico in Litoměřice) asservatur, fol. 371 —370 (B). * Erben, Reg. Boh. I, pag. 471, num. 1015 (mutilum). — Scheinpflug, Die Urkunden im 20 Klost.-Archive zu Ossegg, in: Mitth. d. Vereins f. Gesch. d. Deutsch. in Böhm. VIII, 1870, pag. 36, num. 8 (reg). — Emler, Reg. Boh. II, pag. 1167, num. 2662 (reg. ad a. 1254). (Quis hanc chartam verbis contexuerit, pro certo statui non potest. Si vero consideramus non solum in corroboratione, sed etiam in aliis chartae locis nonnullas verborum iuncturas 25 occurrere, quae stilo Vilhelmi, regis notarii, propriae sunt, concedendum est chartam a no- tario quodam, qui genus dicendi iam dicti notarii cognitum habuit, dictatam esse.) — Charta notis temporis omnino caret. Millauer, Der deutsche Ritterorden in Böhmen (in: Abh. d. kgl. böhm. Ges. d. Wiss. 1832), pag. 113 ex P. Malachiae Welker opere, quod Microchronicon Osecense inscribitur (cuius cod. ms. saec. XVIII in tabulario Osecensi 30 asservabatur), chartae huius summarium mutilum praebet cum nota temporis: �Dat. et act. a. D. MCCLIV', quae divinatione quadam perperam adinventa esse videtur. Ete- nim Slavek die 25. februarii a. 1250 iam mortuus commemoratur. Quo tempore Slavek episcopi honorem adeptus fuerit, nullo certo testimonio confirmari potest. Teste charta 260. 1) �M‘ ex B' statim inter scribendum corr. A. 35 261. (*) Chartae apographo haec superscriptio colore rubro scripta anteponitur: ,Privile- gium domini Zlauconis super villam dictam Lukwitz‘.
356 NUM. 260, 261. 1240 DEC. 7. Albertus filius Nasepluk, Gallus filius Marquardi,' Milisch et frater ipsius Ydic, Boschec burcravius Znoymensis, Ortwinus de Lusche, Wilhelmus de Domaradice, Lambertus de Vzoburna, Milota, Nynec, Wlachen, Pelei frater eius, Rubinus willicus, Stephanus magister monete et Johannes plebanus de Luschin, Schezlaus Acta sunt hec anno gracię capellanus domine reginę et alii quam plures. millesimo CCXL, indictione XIII. Datum apud Brunnam VII idus decem- bris. 5 Autographo appendet e filis sericis coloris flavi et rubri, (quibus fila lintea violacea intexta sunt,) sigillum Venceslai I. regis e cera communi confectum, quod eadem forma expressum est atque illud, quod apud chartam num. 15 describitur. 10 261. Slavek, episcopus Prussiae, recognoscit se, dum abbatis munere in monasterio Osecensi fungeretur, villam Libkovice a Venceslavo, cognato suo, comparavisse idem- que servitia a rusticis villae illius monasterio debita enarrat et Venceslavum iam dictum eidem monasterio curiam quandam cum pertinentiis donavisse attestatur. [— 1240 —] 15 Apographum saec. XIV servavit liber privilegiorum monasterii in Osek, qui „Codex Damascus“ vocatur, cuius cod. ms. in tabulario eiusdem monasterii, (nune in tabulario publico in Litoměřice) asservatur, fol. 371 —370 (B). * Erben, Reg. Boh. I, pag. 471, num. 1015 (mutilum). — Scheinpflug, Die Urkunden im 20 Klost.-Archive zu Ossegg, in: Mitth. d. Vereins f. Gesch. d. Deutsch. in Böhm. VIII, 1870, pag. 36, num. 8 (reg). — Emler, Reg. Boh. II, pag. 1167, num. 2662 (reg. ad a. 1254). (Quis hanc chartam verbis contexuerit, pro certo statui non potest. Si vero consideramus non solum in corroboratione, sed etiam in aliis chartae locis nonnullas verborum iuncturas 25 occurrere, quae stilo Vilhelmi, regis notarii, propriae sunt, concedendum est chartam a no- tario quodam, qui genus dicendi iam dicti notarii cognitum habuit, dictatam esse.) — Charta notis temporis omnino caret. Millauer, Der deutsche Ritterorden in Böhmen (in: Abh. d. kgl. böhm. Ges. d. Wiss. 1832), pag. 113 ex P. Malachiae Welker opere, quod Microchronicon Osecense inscribitur (cuius cod. ms. saec. XVIII in tabulario Osecensi 30 asservabatur), chartae huius summarium mutilum praebet cum nota temporis: �Dat. et act. a. D. MCCLIV', quae divinatione quadam perperam adinventa esse videtur. Ete- nim Slavek die 25. februarii a. 1250 iam mortuus commemoratur. Quo tempore Slavek episcopi honorem adeptus fuerit, nullo certo testimonio confirmari potest. Teste charta 260. 1) �M‘ ex B' statim inter scribendum corr. A. 35 261. (*) Chartae apographo haec superscriptio colore rubro scripta anteponitur: ,Privile- gium domini Zlauconis super villam dictam Lukwitz‘.
Strana 357
NUM. 261. 357 5 num. 207 die 22. febr. a. 1239 adhuc abbatis munere fungebatur. Cum igitur nisi divinari non possit, quo tempore charta data sit, hoc loco eam inserere placuit. ((Fr. Vacek, Em- fyteuse v Čechách ve XIII. a XIV. stol., in: Agrární archiv VI, 1919, pag. 179, not. 63 hanc chartam demum inter annos 1243—1250 collocandam esse putat; opinatur enim Slavkonem veri simillime non nisi anno 1243, quo anno Borussia in quattuor dioeceses divisa erat, ad episcopi dignitatem promotum esse.) Frater Zlauco, dei gracia episcopus Pruscie,1 quondam abbas in Ozzek, uni- Que geruntur in tempore, ne versis scriptum hoc inspecturis in perpetuum. labantur cum tempore, litterarum solent testimonio roborari. Hinc est quod 10 perhenni constare volumus nocioni, quod nos, cum essemus abbas in Ozzek, vil- lam Lubcowitz dictam a cognato nostro Wazlao cum duobus molendinis et omnibus aliis pertinenciis, exceptis duobus mansis Swidgeri, pro centum septua- ginta marcis emimus tali pacto, ut rustici eiusdem ville domui dicte dimidiam marcam argenti, quatuor modios, videlicet unum tritici, unum siliginis, unum 15 ordei, unum avene, de singulis mansis solverent annuatim. Mensura vero tam agrorum quam frumenti solvendi talis erit, qualis in Tokczaw haberi consuevit. Tenentur preterea bis in anno aratra concedere domui, messores uno die mittere tempore messionis; preterea ad exacciones peticionum et ad expedicionum subsi- dia tenebuntur, et ad quelibet alia servicia, que quibuslibet nobilibus secularibus 20 a suis solent hominibus exhiberi. Predictus vero Wazlaus curiam, phorestulum, vineam, piscinulam domui predicte in remedium anime patris sui, qui in ea sepul- tus est, contulit perpetuo possidenda. Ne igitur alicui parti aliqua ex mutacione indebita in posterum possit iniuria suboriri, nos providentes fundacioni patrum nostrorum, empcionem et statutum hoc conscribi fecimus in presenti pagina, 25 eam sigilli nostri munimine roborantes. Testes huius rei sunt: nos Zlauco, frater noster Borso, Wynandus abbas in Ozzek, frater Laurencius, Vitus de Belusitz, Bohuzlaus de Beluschitz, Johannes de Rasitz, Hogerus de Robschiz, Sygmundus et Swidgerus frater eius, Boyzlaus de Zwez“ et Vitus frater eius, et multi alii de Belinensi provincia. 30 261. ") ita B; ,Zwetecz' corrigendum esse veri simile est. 1) Slavkonem Pomesaniensem (alias Insulae b. Mariae) (Marienwerder) in Prussia episcopum fuisse veri simile est. — Ea, quae Scheinpflug, Abt Zlauco von Ossegg (in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. i. Böhm. XVI, pag. 74 sqq.) exposuit, nullius sunt momenti.
NUM. 261. 357 5 num. 207 die 22. febr. a. 1239 adhuc abbatis munere fungebatur. Cum igitur nisi divinari non possit, quo tempore charta data sit, hoc loco eam inserere placuit. ((Fr. Vacek, Em- fyteuse v Čechách ve XIII. a XIV. stol., in: Agrární archiv VI, 1919, pag. 179, not. 63 hanc chartam demum inter annos 1243—1250 collocandam esse putat; opinatur enim Slavkonem veri simillime non nisi anno 1243, quo anno Borussia in quattuor dioeceses divisa erat, ad episcopi dignitatem promotum esse.) Frater Zlauco, dei gracia episcopus Pruscie,1 quondam abbas in Ozzek, uni- Que geruntur in tempore, ne versis scriptum hoc inspecturis in perpetuum. labantur cum tempore, litterarum solent testimonio roborari. Hinc est quod 10 perhenni constare volumus nocioni, quod nos, cum essemus abbas in Ozzek, vil- lam Lubcowitz dictam a cognato nostro Wazlao cum duobus molendinis et omnibus aliis pertinenciis, exceptis duobus mansis Swidgeri, pro centum septua- ginta marcis emimus tali pacto, ut rustici eiusdem ville domui dicte dimidiam marcam argenti, quatuor modios, videlicet unum tritici, unum siliginis, unum 15 ordei, unum avene, de singulis mansis solverent annuatim. Mensura vero tam agrorum quam frumenti solvendi talis erit, qualis in Tokczaw haberi consuevit. Tenentur preterea bis in anno aratra concedere domui, messores uno die mittere tempore messionis; preterea ad exacciones peticionum et ad expedicionum subsi- dia tenebuntur, et ad quelibet alia servicia, que quibuslibet nobilibus secularibus 20 a suis solent hominibus exhiberi. Predictus vero Wazlaus curiam, phorestulum, vineam, piscinulam domui predicte in remedium anime patris sui, qui in ea sepul- tus est, contulit perpetuo possidenda. Ne igitur alicui parti aliqua ex mutacione indebita in posterum possit iniuria suboriri, nos providentes fundacioni patrum nostrorum, empcionem et statutum hoc conscribi fecimus in presenti pagina, 25 eam sigilli nostri munimine roborantes. Testes huius rei sunt: nos Zlauco, frater noster Borso, Wynandus abbas in Ozzek, frater Laurencius, Vitus de Belusitz, Bohuzlaus de Beluschitz, Johannes de Rasitz, Hogerus de Robschiz, Sygmundus et Swidgerus frater eius, Boyzlaus de Zwez“ et Vitus frater eius, et multi alii de Belinensi provincia. 30 261. ") ita B; ,Zwetecz' corrigendum esse veri simile est. 1) Slavkonem Pomesaniensem (alias Insulae b. Mariae) (Marienwerder) in Prussia episcopum fuisse veri simile est. — Ea, quae Scheinpflug, Abt Zlauco von Ossegg (in: Mitth. d. Ver. f. Gesch. d. Deutsch. i. Böhm. XVI, pag. 74 sqq.) exposuit, nullius sunt momenti.
Strana 358
Strana 359
CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE III HISTORICKÝ ÚSTAV ČSAV K vydání připravili Gustav Friedrich a Zdeněk Kristen CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE Dílu III. svazek druhý Červen r. 1238 — konec r. 1240 Vědecký redaktor prof. dr. Jindřich Šebánek D. Sc. Obálku navrhla Věra Beránková Vydalo Nakladatelství Československé akademie věd, Praha 1962 Redaktor publikace dr. Ladislav Ulčák Technický redaktor Jaroslav Hrubý Z nové sazby písmem Francouzská antikva vytiskl MÍR, novinářské závody, n. p., závod 1. Praha 1, Václavské nám. 15. Formát papíru 86 x 122 — 47,61 autorských archů — 48,36 vydavatelských archů D-14.20120 Náklad 700 výtisků — 02/63 — 6030 — I. vydání 21-081-62 Cena brož. výtisku 10,— Kčs 63/111.2
CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE III HISTORICKÝ ÚSTAV ČSAV K vydání připravili Gustav Friedrich a Zdeněk Kristen CODEX DIPLOMATICUS ET EPISTOLARIUS REGNI BOHEMIAE Dílu III. svazek druhý Červen r. 1238 — konec r. 1240 Vědecký redaktor prof. dr. Jindřich Šebánek D. Sc. Obálku navrhla Věra Beránková Vydalo Nakladatelství Československé akademie věd, Praha 1962 Redaktor publikace dr. Ladislav Ulčák Technický redaktor Jaroslav Hrubý Z nové sazby písmem Francouzská antikva vytiskl MÍR, novinářské závody, n. p., závod 1. Praha 1, Václavské nám. 15. Formát papíru 86 x 122 — 47,61 autorských archů — 48,36 vydavatelských archů D-14.20120 Náklad 700 výtisků — 02/63 — 6030 — I. vydání 21-081-62 Cena brož. výtisku 10,— Kčs 63/111.2
- Ia: Array
- I: Array
- 243: Array