z 41 stránek
Titulus
1
2
Editio
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
Název:
Privilegia semper fideli metropolitano capitulo Pragensi a Sancta Sede contessa
Autor:
Podlaha, Antonín
Rok vydání:
1905
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
41
Počet stran předmluvy plus obsahu:
41
Obsah:
- 1: Titulus
- 3: Editio
upravit
Strana 1
EDITIONES ARCHIVII ET BIBLIOTHECAE S. F. METROPOLITANI CAPITULI PRAGENSIS. IV. PRIVILEGIA SEMPER FIDELI METROPOLITANO CAPITULO PRAGENSI A SANCTA SEDE CONCESSA. — PRAGAE 1905. Sumptibus s. f. metropolitani capituli Pragensis. Typis archiepiscopalis officin ae typographicae Pragae.
EDITIONES ARCHIVII ET BIBLIOTHECAE S. F. METROPOLITANI CAPITULI PRAGENSIS. IV. PRIVILEGIA SEMPER FIDELI METROPOLITANO CAPITULO PRAGENSI A SANCTA SEDE CONCESSA. — PRAGAE 1905. Sumptibus s. f. metropolitani capituli Pragensis. Typis archiepiscopalis officin ae typographicae Pragae.
Strana 2
Strana 3
I. Urbanus V. papa Carolum, Romanorum impe- ratorem ac Boëmiae regem certiorem facit, se ca- nonicis ecclesiae metropolitanae Pragensis concedere, ut quotiescunque eo praesente archiepiscopum vel alium antistitem in pontificalibus celebrare contigerit, infulis albis uti possint. Avenione 1364 XV. kl. Septembris. Autographum in membrana scriptum exstat in archivio capituli sub sign. XIII, 6. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, carissimo in Christo filio Carolo, Romanorum imperatori semper augusto ac Boëmiae regi illustri, salutem et apostolicam benedictio- nem. Celsitudinis tuae preaclara devotio, quam ad Deum ac nos et Romanam geris ecclesiam, promeretur, ut in his, quae pie desideras, et per quae divinorum officiorum augetur celebritas ac fideles ad reverentiae plenitudinem excitantur, tuis votis favorabiliter annuamus. Tuis itaque devotis suppli- cationibus inclinati, ut quotiescunque in Pragensi ecclesia olim ad tuae intercessionis instantiam per apostolicam sedem in metropolitanam erecta, multis ut asseritur sacris decorata reliquiis ac multimodis libertatibus praedita copiosisque the- sauris ad divinum cultum pertinentibus opulenta, in qua et multorum regum et principum Boëmiae corpora requiescunt, et tu etiam, cum Domino placuerit te ab hac luce migrare, ecclesiasticam elegisti tui corporis sepulturam, ipsius eccle- siae archiepiscopum, vel te praesente alium antistitem in pontificalibus celebrare contigerit, omnes et singuli canonici eiusdem ecclesiae aliique dignitates personatus in ea pro
I. Urbanus V. papa Carolum, Romanorum impe- ratorem ac Boëmiae regem certiorem facit, se ca- nonicis ecclesiae metropolitanae Pragensis concedere, ut quotiescunque eo praesente archiepiscopum vel alium antistitem in pontificalibus celebrare contigerit, infulis albis uti possint. Avenione 1364 XV. kl. Septembris. Autographum in membrana scriptum exstat in archivio capituli sub sign. XIII, 6. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, carissimo in Christo filio Carolo, Romanorum imperatori semper augusto ac Boëmiae regi illustri, salutem et apostolicam benedictio- nem. Celsitudinis tuae preaclara devotio, quam ad Deum ac nos et Romanam geris ecclesiam, promeretur, ut in his, quae pie desideras, et per quae divinorum officiorum augetur celebritas ac fideles ad reverentiae plenitudinem excitantur, tuis votis favorabiliter annuamus. Tuis itaque devotis suppli- cationibus inclinati, ut quotiescunque in Pragensi ecclesia olim ad tuae intercessionis instantiam per apostolicam sedem in metropolitanam erecta, multis ut asseritur sacris decorata reliquiis ac multimodis libertatibus praedita copiosisque the- sauris ad divinum cultum pertinentibus opulenta, in qua et multorum regum et principum Boëmiae corpora requiescunt, et tu etiam, cum Domino placuerit te ab hac luce migrare, ecclesiasticam elegisti tui corporis sepulturam, ipsius eccle- siae archiepiscopum, vel te praesente alium antistitem in pontificalibus celebrare contigerit, omnes et singuli canonici eiusdem ecclesiae aliique dignitates personatus in ea pro
Strana 4
4 tempore obtinentes mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possint, serenitati tuae ac ipsis canonicis et obti- nentibus dignitates et personatus tenore praesentium de gratia concedimus speciali. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et bea- torum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursu- rum. Dat. Avinion. XV. kl. Septembris Pontificatus nostri anno secundo. Sub plicatura: »LJo. de Angicuria« et »Nic «. In dorso plicaturae nomen notarii: Bartholomeus. Appendet ex filis sericis bulla plumbea Urbani papac V. II. Urbanus V. papa ad instantiam Caroli, Rom. imperatoris ac Boëmiae regis, extendit gratiam prae- cedentibus litteris canonicis Pragensibus datam ita, ut infulis albis etiam praesentibus successoribus dicti regis uti possint. Avenione 1364 II. kal. Decembris. Autographum in charta membranacea scriptum asservatur in archivio capituli sub sign. XIII, 19. Thomas Joannes Pessina de Czechorod »Phosphorus septi- cornis« 1673 pag. 192. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis universis canonicis ecclesiae pragensis praebendas ac aliis personis eiusdem dignitates vel personatus obtinentibus in eadem praesentibus et futuris salutem et apostolicam bene- dictionem. Sicut carissimi in Christo filii nostri Caroli, im- peratoris Romanorum semper augusti et Boëmiae regis illu- stris, sinceritas devotionis ad Deum et sanctam Romanam ecclesiam aliaque merita praeclara semper suscipiunt incre- menta, sic decet, quod nos eius honesta desideria continuatis apostolicae sedis gratiis prosequamur. Dudum siquidem eius- dem imperatoris supplicationibus inclinati, ut quotiescunque
4 tempore obtinentes mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possint, serenitati tuae ac ipsis canonicis et obti- nentibus dignitates et personatus tenore praesentium de gratia concedimus speciali. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et bea- torum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursu- rum. Dat. Avinion. XV. kl. Septembris Pontificatus nostri anno secundo. Sub plicatura: »LJo. de Angicuria« et »Nic «. In dorso plicaturae nomen notarii: Bartholomeus. Appendet ex filis sericis bulla plumbea Urbani papac V. II. Urbanus V. papa ad instantiam Caroli, Rom. imperatoris ac Boëmiae regis, extendit gratiam prae- cedentibus litteris canonicis Pragensibus datam ita, ut infulis albis etiam praesentibus successoribus dicti regis uti possint. Avenione 1364 II. kal. Decembris. Autographum in charta membranacea scriptum asservatur in archivio capituli sub sign. XIII, 19. Thomas Joannes Pessina de Czechorod »Phosphorus septi- cornis« 1673 pag. 192. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, dilectis filiis universis canonicis ecclesiae pragensis praebendas ac aliis personis eiusdem dignitates vel personatus obtinentibus in eadem praesentibus et futuris salutem et apostolicam bene- dictionem. Sicut carissimi in Christo filii nostri Caroli, im- peratoris Romanorum semper augusti et Boëmiae regis illu- stris, sinceritas devotionis ad Deum et sanctam Romanam ecclesiam aliaque merita praeclara semper suscipiunt incre- menta, sic decet, quod nos eius honesta desideria continuatis apostolicae sedis gratiis prosequamur. Dudum siquidem eius- dem imperatoris supplicationibus inclinati, ut quotiescunque
Strana 5
5 in Pragensi ecclesia, olim ad ipsius imperatoris intercessionis instantiam per dictam sedem in metropolitanam erecta, multis, ut asseritur, sacris decorata reliquiis ac multimodis liberta- tibus praedita, copiosisque thesauris ad divinum cultum per- tinentibus opulenta, in qua multorum regum et principum Boëmiae corpora requiescunt, et ipse etiam imperator, cum Domino placebit ipsum ab hac luce migrare, ecclesiasticam elegit sui corporis sepulturam, Pragensem archiepiscopum, vel ipso imperatore praesente alium antistitem in pontifica- libus celebrare contingeret, vos omnes et singuli mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possetis, eisdem im- peratori ac vobis concessimus de gracia speciali, prout in nostris litteris inde confectis dinoscitur contineri. Nuper autem praefatus imperator nobis cum multa instancia suppli- cavit, ut huiusmodi gratiam ad successores suos reges Boëmiae ad ipsorum honorem ac devotionis augmentum extendere dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicationi benignum praebentes assensum, vobis et vestrum singulis, ut quoties- cunque archiepiscopum Pragensem, qui erit pro tempore, in dicta Pragensi ecclesia vel alium antistitem, gratiam et com- munionem praefatae sedis habentem, praesente rege Boëmiae, qui erit pro tempore, in pontificalibus celebrare contigerit, vos omnes et singuli huiusmodi mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti libere valeatis, auctoritate apostolica tenore praesentium de gratia concedimus ampliori. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incur- surum. Dat. Avinion. II. kal. Decembris pontificatus nostri anno tercio. Sub plicatura: »LJo. de Angicuria« et »Nic X«. In dorso plicaturae: G. Sanheti. Appendet ex filis sericis bulla plumbea Urbani papae V.
5 in Pragensi ecclesia, olim ad ipsius imperatoris intercessionis instantiam per dictam sedem in metropolitanam erecta, multis, ut asseritur, sacris decorata reliquiis ac multimodis liberta- tibus praedita, copiosisque thesauris ad divinum cultum per- tinentibus opulenta, in qua multorum regum et principum Boëmiae corpora requiescunt, et ipse etiam imperator, cum Domino placebit ipsum ab hac luce migrare, ecclesiasticam elegit sui corporis sepulturam, Pragensem archiepiscopum, vel ipso imperatore praesente alium antistitem in pontifica- libus celebrare contingeret, vos omnes et singuli mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possetis, eisdem im- peratori ac vobis concessimus de gracia speciali, prout in nostris litteris inde confectis dinoscitur contineri. Nuper autem praefatus imperator nobis cum multa instancia suppli- cavit, ut huiusmodi gratiam ad successores suos reges Boëmiae ad ipsorum honorem ac devotionis augmentum extendere dignaremur. Nos igitur huiusmodi supplicationi benignum praebentes assensum, vobis et vestrum singulis, ut quoties- cunque archiepiscopum Pragensem, qui erit pro tempore, in dicta Pragensi ecclesia vel alium antistitem, gratiam et com- munionem praefatae sedis habentem, praesente rege Boëmiae, qui erit pro tempore, in pontificalibus celebrare contigerit, vos omnes et singuli huiusmodi mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti libere valeatis, auctoritate apostolica tenore praesentium de gratia concedimus ampliori. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incur- surum. Dat. Avinion. II. kal. Decembris pontificatus nostri anno tercio. Sub plicatura: »LJo. de Angicuria« et »Nic X«. In dorso plicaturae: G. Sanheti. Appendet ex filis sericis bulla plumbea Urbani papae V.
Strana 6
6 Cfr. Chronicon Benessii de Weitmil e sacc. XIV. (editum Pragae 1784) pag. 385: „Eodem anno (1364) per nuncios supradictos impetravit Do- minus Imperator (Carolus) a Domino Papa Urbano Quinto privilegium valde honorificum Ecclesiae Pragensi, videlicet, ut, quandocunque et quotiescunque Archiepiscopus Pragensis per se ipsum facit officium in Ecclesia Pragensi, tunc omnes praelati ct canonici praebendati, nec non archidiaconi, qui censentur in Ecclesia Pragensi instituti, uti pos- sunt et debent infulis albis more Cardinalium Domino Papae in curia Romana concelebrantium. Ubi autem Archiepiscopus Pragensis facit officium in provincia sua et suae legationis terminis, debent duo ea- nonici Ecclesiae suae Pragensis sibi sub huiusmodi albis infulis con- celebrare in officiis diaconi et subdiaconi*). Item praelati et canonici Ecclesiae Pragensis possunt sub huiusmodi infulis albis celebrare di- vina in Ecclesia Pragensi diebus solempnibus et festivis.**) Quando autem alius Pontifex undecunque faceret officium divinum in Ecclesia Pra- gensi, praelati et canonici dictis infulis non utantur, nisi forent prae- sentes et interessent eisdem divinis dictus Dominus Imperator vel haeres ac successor suus, rex Boëmiae, volens in hoc specialiter ho- norare regiam dignitatem. Prout haec omnia in privilegiis Domini Ur- bani Papae Quinti Ecclesiae Pragensi concessis plenius et evidentius continentur“. III. Bulla Urbani papae V., qua adhortatur, ne im- posterum archiepiscopi Pragenses crucem ante se de- ferri et corum suffraganei rochetis uti in vilipendium suarum dignitatum negligenter omittant; simul sta- tuendo, ut canonici Pragenses cum infulis albis, quas eisdem ante concessit, etiam huiusmodi rochetos et super eis superpellicea portare teneantur. Avenione 1365 III. kal. Junii. Autographum membr. in archivio capituli sub sign. XIII, 17. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. Cum decorem domus Dominicae, qui prae- sertim ex praesidentium in eadem ac ministrorum eius pro- *) Cfr. privilegium sub Nr. III et IV. **) Cfr. privilegium sub Nr. V.
6 Cfr. Chronicon Benessii de Weitmil e sacc. XIV. (editum Pragae 1784) pag. 385: „Eodem anno (1364) per nuncios supradictos impetravit Do- minus Imperator (Carolus) a Domino Papa Urbano Quinto privilegium valde honorificum Ecclesiae Pragensi, videlicet, ut, quandocunque et quotiescunque Archiepiscopus Pragensis per se ipsum facit officium in Ecclesia Pragensi, tunc omnes praelati ct canonici praebendati, nec non archidiaconi, qui censentur in Ecclesia Pragensi instituti, uti pos- sunt et debent infulis albis more Cardinalium Domino Papae in curia Romana concelebrantium. Ubi autem Archiepiscopus Pragensis facit officium in provincia sua et suae legationis terminis, debent duo ea- nonici Ecclesiae suae Pragensis sibi sub huiusmodi albis infulis con- celebrare in officiis diaconi et subdiaconi*). Item praelati et canonici Ecclesiae Pragensis possunt sub huiusmodi infulis albis celebrare di- vina in Ecclesia Pragensi diebus solempnibus et festivis.**) Quando autem alius Pontifex undecunque faceret officium divinum in Ecclesia Pra- gensi, praelati et canonici dictis infulis non utantur, nisi forent prae- sentes et interessent eisdem divinis dictus Dominus Imperator vel haeres ac successor suus, rex Boëmiae, volens in hoc specialiter ho- norare regiam dignitatem. Prout haec omnia in privilegiis Domini Ur- bani Papae Quinti Ecclesiae Pragensi concessis plenius et evidentius continentur“. III. Bulla Urbani papae V., qua adhortatur, ne im- posterum archiepiscopi Pragenses crucem ante se de- ferri et corum suffraganei rochetis uti in vilipendium suarum dignitatum negligenter omittant; simul sta- tuendo, ut canonici Pragenses cum infulis albis, quas eisdem ante concessit, etiam huiusmodi rochetos et super eis superpellicea portare teneantur. Avenione 1365 III. kal. Junii. Autographum membr. in archivio capituli sub sign. XIII, 17. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. Cum decorem domus Dominicae, qui prae- sertim ex praesidentium in eadem ac ministrorum eius pro- *) Cfr. privilegium sub Nr. III et IV. **) Cfr. privilegium sub Nr. V.
Strana 7
venit honestate, nos eo propensiori zelo afficimur, quo ad curam et regimen domus huiusmodi super eius speculam sumus divina promovente clementia sublimati. Sane non sine nostrae mentis merore ad nostri apostolatus auditum relatio fide digna deduxit, quod archiepiscopus Pragensis, qui est pro tempore, per suam civitatem, dioecesim aut pro- vinciam proficiscens, facere ante se crucem deferri et tam ipse quam eius suffraganei velut eminentiae suarum digni- tatum immemores uti rochetis seu camisiis ex quodam frequenti contemptu negligenter omittunt, non attento per ipsos praelatos ut deceret eosdem quod sicut competentibus abuti iuribus ad maliciae noxam ascribitur, sic non uti ad desidiam imputatur, et quod ex hujusmodi eorum neglectu dignitatum et privilegiorum locorum suorum vilipendium sequitur et exempli pernicies ad subditos derivatur. Nos itaque volentes iuxta commissi nobis pastoralis officii debitum remedium super his apponere opportunum, hic constitutione perpetuo valitura sancimus et irrefragabiliter ordinamus, quod archiepiscopus per civitatem, dioecesim aut provin- ciam praefatam incedens vivificae crucis vexillum agonis atque trophei dominici signaturum ante conspectum suum facere baiulari, ipsi quoque archiepiscopus et suffraganei dictos defferre rochetos, quorum materialis et extrinsecus candor censetur indicium puritatis intrinsecae, relaturum, quotiens se in publicum exhibuerint, et etiam canonici eccle- siae Pragensis, quibus per nos est concessum, quod certis temporibus in ipsa ecclesia et duo ex eisdem archiepiscopo cum suam pragensem ecclesiam aut alias partes, in quibus sibi nuper legationis officium duximus committendum, mis- sam in pontificalibus celelebranti in diaconatus et subdia- conatus officiis servientes mitris albis seu infulis uti possint, cum ipsis mitris utentur huiusmodi rochetos seu camisias et super eis superpellicia portare etiam teneantur, ipsosque archiepiscopum et suffraganeos ac canonicos praesentibus exhortamur, ut sic huic nostrae ordinationi oboedire stude- ant reverenter, quod contra eos poenam super his apponere non cogamur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa-
venit honestate, nos eo propensiori zelo afficimur, quo ad curam et regimen domus huiusmodi super eius speculam sumus divina promovente clementia sublimati. Sane non sine nostrae mentis merore ad nostri apostolatus auditum relatio fide digna deduxit, quod archiepiscopus Pragensis, qui est pro tempore, per suam civitatem, dioecesim aut pro- vinciam proficiscens, facere ante se crucem deferri et tam ipse quam eius suffraganei velut eminentiae suarum digni- tatum immemores uti rochetis seu camisiis ex quodam frequenti contemptu negligenter omittunt, non attento per ipsos praelatos ut deceret eosdem quod sicut competentibus abuti iuribus ad maliciae noxam ascribitur, sic non uti ad desidiam imputatur, et quod ex hujusmodi eorum neglectu dignitatum et privilegiorum locorum suorum vilipendium sequitur et exempli pernicies ad subditos derivatur. Nos itaque volentes iuxta commissi nobis pastoralis officii debitum remedium super his apponere opportunum, hic constitutione perpetuo valitura sancimus et irrefragabiliter ordinamus, quod archiepiscopus per civitatem, dioecesim aut provin- ciam praefatam incedens vivificae crucis vexillum agonis atque trophei dominici signaturum ante conspectum suum facere baiulari, ipsi quoque archiepiscopus et suffraganei dictos defferre rochetos, quorum materialis et extrinsecus candor censetur indicium puritatis intrinsecae, relaturum, quotiens se in publicum exhibuerint, et etiam canonici eccle- siae Pragensis, quibus per nos est concessum, quod certis temporibus in ipsa ecclesia et duo ex eisdem archiepiscopo cum suam pragensem ecclesiam aut alias partes, in quibus sibi nuper legationis officium duximus committendum, mis- sam in pontificalibus celelebranti in diaconatus et subdia- conatus officiis servientes mitris albis seu infulis uti possint, cum ipsis mitris utentur huiusmodi rochetos seu camisias et super eis superpellicia portare etiam teneantur, ipsosque archiepiscopum et suffraganeos ac canonicos praesentibus exhortamur, ut sic huic nostrae ordinationi oboedire stude- ant reverenter, quod contra eos poenam super his apponere non cogamur. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa-
Strana 8
8 ginam nostrae constitutionis, ordinationis et exhortationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Dat. Avinion. III. kl. Junii Pontificatus nostri anno tertio. Sub plicatura: »Nic «. In tergo plicaturac: »G de mandato domini nostri papae Bartholomeus«. Bulla plumbea appensa. IV. Urbanus V. papa certiorem facit archiepiscopum Pragensem, se concedere canonicis Pragensibus, ut, quotiescumque contigerit Pragensem archiepiscopum in pontificalibus celebrare, mitris albis uti possint, at- que ut canonici archiepiscopo in ecclesia metropoli- tana necnon in aliis ecclesiis assistentes dictis infulis uti valeant. Avenione 1365 3. cal. Junii. Apographum in charta scriptum saec. XVII. in archivio capituli sub sign. XIII, 20. Pessina »Phosphorus« pag. 192. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri archiepiscopo Pragensi salutem et apostolicam bene- dictionem. Plenitudo devotionis eximiae, quam carissimus in Christo filius noster Carolus, Romanorum imperator semper augustus et Boëmiae rex, ad Nos et Romanam gerit eccle- siam, promeretur, ut votis suis, in his praesertim, quae de- corem et solemnitatem divini cultus respiciunt, liberaliter annuamus, sane cum dudum ad instantiam imperatoris eius- dem dilectis filiis canonicis tuae Pragensis Ecclesiae duxe- rimus concedendum, ut quotienscunque contigerit Pragensem archiepiscopum, qui esset pro tempore, in dicta Ecclesia Pragensi in pontificalibus celebrare, omnes et singuli cano-
8 ginam nostrae constitutionis, ordinationis et exhortationis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Dat. Avinion. III. kl. Junii Pontificatus nostri anno tertio. Sub plicatura: »Nic «. In tergo plicaturac: »G de mandato domini nostri papae Bartholomeus«. Bulla plumbea appensa. IV. Urbanus V. papa certiorem facit archiepiscopum Pragensem, se concedere canonicis Pragensibus, ut, quotiescumque contigerit Pragensem archiepiscopum in pontificalibus celebrare, mitris albis uti possint, at- que ut canonici archiepiscopo in ecclesia metropoli- tana necnon in aliis ecclesiis assistentes dictis infulis uti valeant. Avenione 1365 3. cal. Junii. Apographum in charta scriptum saec. XVII. in archivio capituli sub sign. XIII, 20. Pessina »Phosphorus« pag. 192. Urbanus episcopus, servus servorum Dei, venerabili fratri archiepiscopo Pragensi salutem et apostolicam bene- dictionem. Plenitudo devotionis eximiae, quam carissimus in Christo filius noster Carolus, Romanorum imperator semper augustus et Boëmiae rex, ad Nos et Romanam gerit eccle- siam, promeretur, ut votis suis, in his praesertim, quae de- corem et solemnitatem divini cultus respiciunt, liberaliter annuamus, sane cum dudum ad instantiam imperatoris eius- dem dilectis filiis canonicis tuae Pragensis Ecclesiae duxe- rimus concedendum, ut quotienscunque contigerit Pragensem archiepiscopum, qui esset pro tempore, in dicta Ecclesia Pragensi in pontificalibus celebrare, omnes et singuli cano-
Strana 9
9 nici ipsius Ecclesiae Pragensis mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu licite uti possent, Nos ad reverentiam Dei et augmentum honoris archiepiscopalis dignitatis volentes concessionem huiusmodi ampliare, ut quotiescunque te et successores tuos archiepiscopos Pragenses tam in praedicta Pragensi, quam in aliis ecclesiis tuae provinciae ac partium, in quibus legationis officium per nos tibi et eisdem succes- soribus noviter est concessum, contigerit in pontificalibus celebrare, duo ex eisdem canonicis, quos tu et quilibet eo- rundem successorum, ad serviendum vobis in diaconatus et subdiaconatus officiis duxeritis assumendos, hujusmodi fa- cientes officia dictis infulis uti valeant, tenore praesentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- ginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, in- dignationem Omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Dat. Avinion. 3a Cal. Junii Pontificatus Nostri Anno tertio. Nic B. de Rupe. Jo: de Angicuria. Excerptum in ms. archivii capituli sub sign. „Codex 93“ Arseni€ de Radbusa, metropolitanae ecclesiae Pragensis decani, „Liber infor- mationum“ (1624): "[Urbanus Quintus concedit . . .] Item quoties ar- chiepiscopus Prag. in metropolit. aut in aliis ecclesiis suae provinciae, ac partium, in quibus legationis officium per summum Pontificem ei est concessum, contigerit in pontificalibus celebrare, duo ex eisdem canonicis, quos archiepiscopus ad serviendum sibi in diaconatus et subdiaconatus officiis duxerit assumendos, huiusmodi facientes officia dictis infulis uti valeant.“ V. Urbanus V. papa concedit canonicis metropoli- tanis Pragensibus, ut quändocunque aliquis eorum missam in metropolitana ecclesia celebrabit, tam ipse celebrans, quam canonici eidem assistentes mitris uti Avenione 1365 3. Cal. Junii. possint.
9 nici ipsius Ecclesiae Pragensis mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu licite uti possent, Nos ad reverentiam Dei et augmentum honoris archiepiscopalis dignitatis volentes concessionem huiusmodi ampliare, ut quotiescunque te et successores tuos archiepiscopos Pragenses tam in praedicta Pragensi, quam in aliis ecclesiis tuae provinciae ac partium, in quibus legationis officium per nos tibi et eisdem succes- soribus noviter est concessum, contigerit in pontificalibus celebrare, duo ex eisdem canonicis, quos tu et quilibet eo- rundem successorum, ad serviendum vobis in diaconatus et subdiaconatus officiis duxeritis assumendos, hujusmodi fa- cientes officia dictis infulis uti valeant, tenore praesentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc pa- ginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, in- dignationem Omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Dat. Avinion. 3a Cal. Junii Pontificatus Nostri Anno tertio. Nic B. de Rupe. Jo: de Angicuria. Excerptum in ms. archivii capituli sub sign. „Codex 93“ Arseni€ de Radbusa, metropolitanae ecclesiae Pragensis decani, „Liber infor- mationum“ (1624): "[Urbanus Quintus concedit . . .] Item quoties ar- chiepiscopus Prag. in metropolit. aut in aliis ecclesiis suae provinciae, ac partium, in quibus legationis officium per summum Pontificem ei est concessum, contigerit in pontificalibus celebrare, duo ex eisdem canonicis, quos archiepiscopus ad serviendum sibi in diaconatus et subdiaconatus officiis duxerit assumendos, huiusmodi facientes officia dictis infulis uti valeant.“ V. Urbanus V. papa concedit canonicis metropoli- tanis Pragensibus, ut quändocunque aliquis eorum missam in metropolitana ecclesia celebrabit, tam ipse celebrans, quam canonici eidem assistentes mitris uti Avenione 1365 3. Cal. Junii. possint.
Strana 10
10 Apographum in charta scriptum e sacc. XVII (valde attri- tum) in archivio capituli sub sign. XIII, 20. Pessina »Phosphorus« pag. 193. Urbanus episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis: Decano ac Canonicis et Capitulo Ecclesiae Pragensis sa- lutem et apostolicam benedictionem. Sincerus dilectionis affectus, quem ad Pragensem Ecclesiam gerimus, nos indu- cit, ut sicut eam specialiter habemus in charitatis visceribus, sic illam praecipuis honoribus decoremus. Dudum siquidem charissimi in Christo filii nostri Caroli, Romanorum impe- ratoris semper augusti et Boëmiae regis illustris precibus inclinati concessimus de gratia speciali, ut quotiescunque contingeret archiepiscopum Pragensem, qui est pro tempore, vel ipso imperatore aut suo successore rege Boëmiae prae- sente alium antistitem in dicta Pragensi ecclesia in pontifi- calibus celebrare, omnes et singuli canonici dictae ecclesiae mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possent, prout in nostris litteris inde confectis plenius continetur. Volentes igitur huiusmodi gratiam ampliare, praesentium tenore concedimus, ut quandocunque aliquis vestrum missam in dicta ecclesia solenniter celebrabit, tam ipse celebrans, quam illi ex vobis, qui tunc in diaconatus et subdiaconatus ordinibus eidem servient celebranti, huiusmodi mitris seu infulis licite uti possint. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesum- pserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Avi- nionii 3. Cal. Junii Pontificatus Nostri anno tertio. Regestum in ms. archivii capituli sub. sign. XLVI, 4 „Revisio bullarum, majestatum et privilegiorum“ a. 1551 fol. 18. „Eiusdem D. Papae Urbani Quinti, quando decanus ecclesiae Pragensis vel cano- nicus solemniter missam celebrat cum ministris canonicis, tam cele- brans, quam ministri possint uti infulis, seu mitris albis.“ Aliud ex- cerptum in codice ms. archivii capituli sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa „Liber informationum“ (1624): „Idem Urbanus pontifex con- cedit decano et canonicis Pragensibus, ut quandocunque aliquis illo-
10 Apographum in charta scriptum e sacc. XVII (valde attri- tum) in archivio capituli sub sign. XIII, 20. Pessina »Phosphorus« pag. 193. Urbanus episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis: Decano ac Canonicis et Capitulo Ecclesiae Pragensis sa- lutem et apostolicam benedictionem. Sincerus dilectionis affectus, quem ad Pragensem Ecclesiam gerimus, nos indu- cit, ut sicut eam specialiter habemus in charitatis visceribus, sic illam praecipuis honoribus decoremus. Dudum siquidem charissimi in Christo filii nostri Caroli, Romanorum impe- ratoris semper augusti et Boëmiae regis illustris precibus inclinati concessimus de gratia speciali, ut quotiescunque contingeret archiepiscopum Pragensem, qui est pro tempore, vel ipso imperatore aut suo successore rege Boëmiae prae- sente alium antistitem in dicta Pragensi ecclesia in pontifi- calibus celebrare, omnes et singuli canonici dictae ecclesiae mitris seu infulis albis sine quocunque ornatu uti possent, prout in nostris litteris inde confectis plenius continetur. Volentes igitur huiusmodi gratiam ampliare, praesentium tenore concedimus, ut quandocunque aliquis vestrum missam in dicta ecclesia solenniter celebrabit, tam ipse celebrans, quam illi ex vobis, qui tunc in diaconatus et subdiaconatus ordinibus eidem servient celebranti, huiusmodi mitris seu infulis licite uti possint. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesum- pserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Avi- nionii 3. Cal. Junii Pontificatus Nostri anno tertio. Regestum in ms. archivii capituli sub. sign. XLVI, 4 „Revisio bullarum, majestatum et privilegiorum“ a. 1551 fol. 18. „Eiusdem D. Papae Urbani Quinti, quando decanus ecclesiae Pragensis vel cano- nicus solemniter missam celebrat cum ministris canonicis, tam cele- brans, quam ministri possint uti infulis, seu mitris albis.“ Aliud ex- cerptum in codice ms. archivii capituli sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa „Liber informationum“ (1624): „Idem Urbanus pontifex con- cedit decano et canonicis Pragensibus, ut quandocunque aliquis illo-
Strana 11
11 rum missam in ecclesia Pragensi solenniter celebrabit, tam ipse cele- brans, quam illi ex canonicis, qui tunc in diaconatus et subdiaconatus ordinibus eidem servient celebranti, huiusmodi mitris seu infulis (vi- delicet albis) licite uti possint.“ VI. Bulla Bonifacii papae IX., concedens canonicis ecclesiae Pragensis, ut instar canonicorum Wyšehra- densium in maioribus et patronorum Ecclesiae festi- vitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti et divina in ipsis celebrare possint, dummodo sub celebratione legatus apostolicus aut archiepiscopus Pragensis praesentes non existant. Romae 1389 Id. maii. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. XVII, 30. Bonifatius episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis decano et capitulo ecclesiae Pragensis salutem et apo- stolicam benedictionem. Exposcit vestrae devotionis since- ritas, ut tam vos, quos speciali dilectione prosequimur, quam ecclesiam vestram Pragensem dignis honoribus attollamus. Hinc est, quod nos vestris devotis supplicationibus inclinati, ut liceat vobis et vestrum singulis in maioribus et patro- norum ecclesiae vestrae festivitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti, prout decanus et canonici eccle- siae sancti Petri Wissegraden. Pragen. utuntur, ac divina officia in ipsis celebrare, dummodo in celebratione ipsa apo- stolicae sedis legatus aut archiepiscopus Pragensis, qui erit. pro tempore, praesentes non existant, quibuscunque consti- tutionibus apostolicis in contrarium editis nequaquam ob- stantibus, vobis et vestrum cuilibet auctoritate apostolica de speciali gratia tenore praesentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum Id. Maii Pontificatus nostri anno primo.
11 rum missam in ecclesia Pragensi solenniter celebrabit, tam ipse cele- brans, quam illi ex canonicis, qui tunc in diaconatus et subdiaconatus ordinibus eidem servient celebranti, huiusmodi mitris seu infulis (vi- delicet albis) licite uti possint.“ VI. Bulla Bonifacii papae IX., concedens canonicis ecclesiae Pragensis, ut instar canonicorum Wyšehra- densium in maioribus et patronorum Ecclesiae festi- vitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti et divina in ipsis celebrare possint, dummodo sub celebratione legatus apostolicus aut archiepiscopus Pragensis praesentes non existant. Romae 1389 Id. maii. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. XVII, 30. Bonifatius episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis decano et capitulo ecclesiae Pragensis salutem et apo- stolicam benedictionem. Exposcit vestrae devotionis since- ritas, ut tam vos, quos speciali dilectione prosequimur, quam ecclesiam vestram Pragensem dignis honoribus attollamus. Hinc est, quod nos vestris devotis supplicationibus inclinati, ut liceat vobis et vestrum singulis in maioribus et patro- norum ecclesiae vestrae festivitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti, prout decanus et canonici eccle- siae sancti Petri Wissegraden. Pragen. utuntur, ac divina officia in ipsis celebrare, dummodo in celebratione ipsa apo- stolicae sedis legatus aut archiepiscopus Pragensis, qui erit. pro tempore, praesentes non existant, quibuscunque consti- tutionibus apostolicis in contrarium editis nequaquam ob- stantibus, vobis et vestrum cuilibet auctoritate apostolica de speciali gratia tenore praesentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum Id. Maii Pontificatus nostri anno primo.
Strana 12
12 Sub plicatura: »Ix Oct. S. de Aquila. N. de Piperno.« In tergo plicaturae: »Jo de Malesicz«. Regestum in ms. archivii capituli sub sign. XLVI, 4 „Revisio bullarum, majestatum et privilegiorum“ a. 1551 fol. 18. „Bulla Boni- fatii, ut canonici ecclesiae Pragen. gemmatis infulis uti possint in ab- sentia archiepiscopi aut legati sedis apostolicae in maioribus festivita- tibus et festis Patronorum." Aliud regestum in codice ms. archivii ca- pituli sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa, metropolitanae ecclesiae Pragensis decani, „Liber informationum“ (1624). VII. Bulla Bonifacii papae IX., eiusdem argumenti, attamen ommissis verbis »prout decanus et canonici ecclesiae sancti Petri Wissegraden. Pragen, utuntur«. Romae 1389 Id. maii. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. XVII, 31. Pessina op. cit. pag. 197—198. Bonifatius episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis decano et capitulo ecclesiae Pragensis salutem et apostoli- cam benedictionem. Exposcit vestrae devotionis sinceritas, ut tam vos, quos speciali devotione*) prosequimur, quam eccle- siam vestram Pragensem dignis honoribus attollamus. Hinc est, quod nos vestris devotis supplicationibus inclinati, ut liceat vobis et vestrum singulis in maioribus et patronorum ecclesiae vestrae festivitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti ac divina officia in ipsis celebrare, dum- modo in celebratione ipsa apostolicae sedis legatus aut archiepiscopus Pragensis, qui erit pro tempore, praesentes non existant, quibuscunque constitutionibus apostolicis in contrarium editis nequaquam obstantibus, vobis et vestrum cuilibet auctoritate apostolica de speciali gratia tenore prae- sentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu teme- rario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, *) Sic! Manifeste errore notarii pro „dilectione“.
12 Sub plicatura: »Ix Oct. S. de Aquila. N. de Piperno.« In tergo plicaturae: »Jo de Malesicz«. Regestum in ms. archivii capituli sub sign. XLVI, 4 „Revisio bullarum, majestatum et privilegiorum“ a. 1551 fol. 18. „Bulla Boni- fatii, ut canonici ecclesiae Pragen. gemmatis infulis uti possint in ab- sentia archiepiscopi aut legati sedis apostolicae in maioribus festivita- tibus et festis Patronorum." Aliud regestum in codice ms. archivii ca- pituli sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa, metropolitanae ecclesiae Pragensis decani, „Liber informationum“ (1624). VII. Bulla Bonifacii papae IX., eiusdem argumenti, attamen ommissis verbis »prout decanus et canonici ecclesiae sancti Petri Wissegraden. Pragen, utuntur«. Romae 1389 Id. maii. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. XVII, 31. Pessina op. cit. pag. 197—198. Bonifatius episcopus, servus servorum Dei. Dilectis filiis decano et capitulo ecclesiae Pragensis salutem et apostoli- cam benedictionem. Exposcit vestrae devotionis sinceritas, ut tam vos, quos speciali devotione*) prosequimur, quam eccle- siam vestram Pragensem dignis honoribus attollamus. Hinc est, quod nos vestris devotis supplicationibus inclinati, ut liceat vobis et vestrum singulis in maioribus et patronorum ecclesiae vestrae festivitatibus mitris pontificalibus gemmatis et aurifrisatis uti ac divina officia in ipsis celebrare, dum- modo in celebratione ipsa apostolicae sedis legatus aut archiepiscopus Pragensis, qui erit pro tempore, praesentes non existant, quibuscunque constitutionibus apostolicis in contrarium editis nequaquam obstantibus, vobis et vestrum cuilibet auctoritate apostolica de speciali gratia tenore prae- sentium indulgemus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae concessionis infringere vel ei ausu teme- rario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, *) Sic! Manifeste errore notarii pro „dilectione“.
Strana 13
13 apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum Id. maii Pontificatus nostri anno primo. Sub plicatura: »L. S. de Aquila. Jo. de Canenariis«. »P. de Bosco«. In tergo plicaturae: »P. Paridano«. »Jo. de Ortega«. Bulla plumbea appensa. Huius bullae apographum in charta scriptum asservatur in eodem archivio sub sign. XVII, 32 cum hac in fine adiuncta attestatione no- tarii publici: „Quod praesens copia per me infra scriptum notarium publicum juratum cum suo in membrana exarato et bulla plumbea Bo- nifacii VIIII Papae per sericea rubri et flavi coloris fila ex eo depen- dente roborato vero originali fideliter collata, cum eodem in omnibus et singulis de verbo ad verbum concordet et correspondeat, id ego hac manus meae propria subscriptione et appresso sigillo attestor, ex officio requisitus. Pragae in Collegio SS. Angelorum die 23. Aug Ao. 1723. Wenceslaus Maximilianus Lochowsky, authoritate apostolica, caesarea et imperiali, nec non regia Bohemiae notarius publicus, sicut et almae caesareae regiaeque universitatis Carolo-Ferdinandeae Pra- gensis syndicus juratus. Aliud apographum invenitur in codice ms. bibliothecae capituli Sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa „Liber informationum“ (1624). VIII. Pius P. P. II. confirmat praerogativas, privilegia, statuta, concessiones et indulta capituli Pragensis. Romae 1458 3 Id. Septemb. Originale in membrana scriptum in archivio capituli sub sign. XXXI, 10. Pius episcopus, servus servorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Cunctis orbis ecclesiis disponente Domino prae- sidentes illorum et praesertim Cathedralium ac in eis divinis mancipatarum laudibus personarum statui et indemnitatibus ut a quibusvis dispendiis iugo praeserventur illaesae, apo- stolici favoris suffragio solertius intendimus et his, quae propterea nec non pro pacifico prosperoque ipsarum perso- narum successu provide procesisse comperimus, ut illibata persistant, libenter, cum a nobis petitur, apostolici munimi-
13 apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum Id. maii Pontificatus nostri anno primo. Sub plicatura: »L. S. de Aquila. Jo. de Canenariis«. »P. de Bosco«. In tergo plicaturae: »P. Paridano«. »Jo. de Ortega«. Bulla plumbea appensa. Huius bullae apographum in charta scriptum asservatur in eodem archivio sub sign. XVII, 32 cum hac in fine adiuncta attestatione no- tarii publici: „Quod praesens copia per me infra scriptum notarium publicum juratum cum suo in membrana exarato et bulla plumbea Bo- nifacii VIIII Papae per sericea rubri et flavi coloris fila ex eo depen- dente roborato vero originali fideliter collata, cum eodem in omnibus et singulis de verbo ad verbum concordet et correspondeat, id ego hac manus meae propria subscriptione et appresso sigillo attestor, ex officio requisitus. Pragae in Collegio SS. Angelorum die 23. Aug Ao. 1723. Wenceslaus Maximilianus Lochowsky, authoritate apostolica, caesarea et imperiali, nec non regia Bohemiae notarius publicus, sicut et almae caesareae regiaeque universitatis Carolo-Ferdinandeae Pra- gensis syndicus juratus. Aliud apographum invenitur in codice ms. bibliothecae capituli Sign. „Codex 93“ Arsenii de Radbusa „Liber informationum“ (1624). VIII. Pius P. P. II. confirmat praerogativas, privilegia, statuta, concessiones et indulta capituli Pragensis. Romae 1458 3 Id. Septemb. Originale in membrana scriptum in archivio capituli sub sign. XXXI, 10. Pius episcopus, servus servorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Cunctis orbis ecclesiis disponente Domino prae- sidentes illorum et praesertim Cathedralium ac in eis divinis mancipatarum laudibus personarum statui et indemnitatibus ut a quibusvis dispendiis iugo praeserventur illaesae, apo- stolici favoris suffragio solertius intendimus et his, quae propterea nec non pro pacifico prosperoque ipsarum perso- narum successu provide procesisse comperimus, ut illibata persistant, libenter, cum a nobis petitur, apostolici munimi-
Strana 14
14 nis adiicimus firmitatem. Sane pro parte dilectorum filiorum Decani et Capituli ecclesiae Pragensis nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim pro statu prospero ac felici regimine ecclesiae et in ea piae vitae studio praesidentium personarum nonnulla praerogativas, privilegia, statuta, con- cessiones et indulta per nonnullos Romanos Pontifices prae- decessores nostros concessa et indulta fuerint, quae hactenus laudabiliter et inconcusse observarunt, et quae si apostolica auctoritate approbarentur et confirmarentur, ex hoc eccle- siae et personis praedictis salubrius consultum existeret, quare pro parte Decani et Capituli praedictorum nobis fuit humiliter supplicatum, ut praerogativis, privilegiis, statutis, concessionibus et indultis praedictis pro eorum subsistentia firmiori robur apostolicae confirmationis adiicere et alias in praemissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur, nos igitur, qui statuta, concessiones et indulta pro statu quarumcunque et praesertim Cathedralium eccle- siarum et in illis praesidentium personarum emanata adau- geri et illaesa conservari intensis desideriis affectamus, huius- modi supplicationibus inclinati, praerogativas, privilegia, sta- tuta, concessiones et indulta, quae ac si de verbo ad verbum insererentur, praesentibus pro sufficienter expressis haberi vo- lumus, et de quibus Decanus et Capitulum praedicti hacte- nus bene et laudabiliter usi sunt, pro illorum subsistentia firmiori auctoritate apostolica approbamus et confirmamus, illisque apostolicae firmitatis robur adiicimus, ac ea prae- sentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae approbationis, con- firmationis, adiicionis et communitionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud s. Petrum. Anno incarnationis Dominicae Mille- simo quadringentesimo quinquagesimo octavo, tertio Idus Septembris Pontificatus Nostri anno primo. Sub plicatura legitur: »Sept. Gratis de mandato d. n. papae. Ja. Boncon« »Marcellus«.
14 nis adiicimus firmitatem. Sane pro parte dilectorum filiorum Decani et Capituli ecclesiae Pragensis nobis nuper exhibita petitio continebat, quod olim pro statu prospero ac felici regimine ecclesiae et in ea piae vitae studio praesidentium personarum nonnulla praerogativas, privilegia, statuta, con- cessiones et indulta per nonnullos Romanos Pontifices prae- decessores nostros concessa et indulta fuerint, quae hactenus laudabiliter et inconcusse observarunt, et quae si apostolica auctoritate approbarentur et confirmarentur, ex hoc eccle- siae et personis praedictis salubrius consultum existeret, quare pro parte Decani et Capituli praedictorum nobis fuit humiliter supplicatum, ut praerogativis, privilegiis, statutis, concessionibus et indultis praedictis pro eorum subsistentia firmiori robur apostolicae confirmationis adiicere et alias in praemissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur, nos igitur, qui statuta, concessiones et indulta pro statu quarumcunque et praesertim Cathedralium eccle- siarum et in illis praesidentium personarum emanata adau- geri et illaesa conservari intensis desideriis affectamus, huius- modi supplicationibus inclinati, praerogativas, privilegia, sta- tuta, concessiones et indulta, quae ac si de verbo ad verbum insererentur, praesentibus pro sufficienter expressis haberi vo- lumus, et de quibus Decanus et Capitulum praedicti hacte- nus bene et laudabiliter usi sunt, pro illorum subsistentia firmiori auctoritate apostolica approbamus et confirmamus, illisque apostolicae firmitatis robur adiicimus, ac ea prae- sentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae approbationis, con- firmationis, adiicionis et communitionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli, apostolorum eius, se noverit incursurum. Datum Romae apud s. Petrum. Anno incarnationis Dominicae Mille- simo quadringentesimo quinquagesimo octavo, tertio Idus Septembris Pontificatus Nostri anno primo. Sub plicatura legitur: »Sept. Gratis de mandato d. n. papae. Ja. Boncon« »Marcellus«.
Strana 15
15 In tergo plicaturae: »Jo de Buccabellio«. Bulla plumbea e sericeis filis dependens. In archivio capituli asservantur sub sign. XXXI, 11 et 12 duo apographa vidimata huiusce bullac: 1. Copia vidimata cum clausula: »Praesens transumptum cum suo vero atque illaeso originali prius diligenter collatum de verbo ad verbum con- cordat. In fidem Pragae, in Regia Superiore civitate Hrad- schanensi die 16. Aprilis A° 1709. Joannes Guilielmus Grüner, Authorit. Pontificia notarius publicus et juratus, necnon Archi-Episcopalis curiae Pragensis actualis secretarius. — Reverendissimi ac celsissimi Sacri Romani Imperii Principis Domini Domini Joannis Josephi Archiepiscopi Pragensis (ti- tulus) in spiritualibus vicarius generalis et officialis, totum- que Archiepiscopale Pragense Consistorium. Indubiam fidem facimus et attestamus, suprascriptum praenobilem dominum Jo- annem Guilielmum Grüner, archiepiscopalis curiae Pragensis actualem secretarium, esse talem, qualem se scribit, authoritate pontificia juratum notarium publicum, vitae integrae. Cuius scriptis et instrumentis tam in quam extra judicium plena ac indubitata fides adhibetur. In cuius maiorem fidem Nos manu propriâ subscripsimus et consveto archiepiscopalis officii sigillo jussimus communiri. Actum Pragae in cancel- laria archiepiscopali die 16. Aprilis a. 1709. D. J. Mayern, vicarius generalis et officialis. Franciscus Ignatius Zumsande de Sandberg, cancellarius.« 2. Copia vidimata cum clausula: »Collatum per me infrascriptum notarium publicum juratum cum suo in membrana exarato et bulla plumbea, per sericea rubri et flavi coloris fila ex eo dependente, roborato vero originali, et concordat cum eodem in omnibus et singulis de verbo ad verbum. In cujus rei fidem me manu propria subscripsi et sigillum meum apposui, ex officio requisitus. Pragae in Collegio ss. Angelorum die 7. Aprilis a. 1722. Wenceslaus Maximilianus Lochowsky, authoritate apostolica, caesarea et imperiali, nec non regia Bohemiae notarius pu- blicus, sicut et almae caesareae regiaeque universitatis Carolo- Ferdinandeae Pragensis Syndicus juratus.«
15 In tergo plicaturae: »Jo de Buccabellio«. Bulla plumbea e sericeis filis dependens. In archivio capituli asservantur sub sign. XXXI, 11 et 12 duo apographa vidimata huiusce bullac: 1. Copia vidimata cum clausula: »Praesens transumptum cum suo vero atque illaeso originali prius diligenter collatum de verbo ad verbum con- cordat. In fidem Pragae, in Regia Superiore civitate Hrad- schanensi die 16. Aprilis A° 1709. Joannes Guilielmus Grüner, Authorit. Pontificia notarius publicus et juratus, necnon Archi-Episcopalis curiae Pragensis actualis secretarius. — Reverendissimi ac celsissimi Sacri Romani Imperii Principis Domini Domini Joannis Josephi Archiepiscopi Pragensis (ti- tulus) in spiritualibus vicarius generalis et officialis, totum- que Archiepiscopale Pragense Consistorium. Indubiam fidem facimus et attestamus, suprascriptum praenobilem dominum Jo- annem Guilielmum Grüner, archiepiscopalis curiae Pragensis actualem secretarium, esse talem, qualem se scribit, authoritate pontificia juratum notarium publicum, vitae integrae. Cuius scriptis et instrumentis tam in quam extra judicium plena ac indubitata fides adhibetur. In cuius maiorem fidem Nos manu propriâ subscripsimus et consveto archiepiscopalis officii sigillo jussimus communiri. Actum Pragae in cancel- laria archiepiscopali die 16. Aprilis a. 1709. D. J. Mayern, vicarius generalis et officialis. Franciscus Ignatius Zumsande de Sandberg, cancellarius.« 2. Copia vidimata cum clausula: »Collatum per me infrascriptum notarium publicum juratum cum suo in membrana exarato et bulla plumbea, per sericea rubri et flavi coloris fila ex eo dependente, roborato vero originali, et concordat cum eodem in omnibus et singulis de verbo ad verbum. In cujus rei fidem me manu propria subscripsi et sigillum meum apposui, ex officio requisitus. Pragae in Collegio ss. Angelorum die 7. Aprilis a. 1722. Wenceslaus Maximilianus Lochowsky, authoritate apostolica, caesarea et imperiali, nec non regia Bohemiae notarius pu- blicus, sicut et almae caesareae regiaeque universitatis Carolo- Ferdinandeae Pragensis Syndicus juratus.«
Strana 16
16 IX. Bulla Sixti IV., quod praelati ecclesiac Pragen- sis, nempe praepositus, decanus, archidiaconus et scholasticus ubique per dioecesim Pragensem et alibi, salutato loci Ordinario, in missarum et aliorum di- vinorum officiorum solenniis, mitrà, annulo, baculo et aliis pontificalibus insigniis uti possint, idque per- petuis futuris temporibus. 1476. X. Alia eiusdem, ut iidem calices, patenas, cam- panas benedicere et consecrare possint, ad decennium. XI. Alia ciusdem, ut post missac sacrificium, etiamsi pontificalibus non utantur propter ministrorum de- fectum, solennem Benedictionem populo praesenti im- pertiri possint ac valeant, quam praelati quam ca- nonici. Bullas hasce injuria praeteritorum temporum amissas esse meminit iam Pessina in libro suo »Phosphorus« anno 1673 edito pag. 301, citat tamen regesta ipsarum ex »libro quodam MS., qui Regestum, sive Consignationem summariam omnium Privi- legiorum Ecclesiae Pragensis, opera Ambrosii Decani*) con- scriptam continet.« Regesta haec supra sub IX., X. et XI.juxta Pessinam etiam nos attulimus. Bullas sub IX. et XI. notatas revera a pontifice impetra- tas esse testatur Hanussius de Kolowrat, praepositus ecclesiae Pragensis, uti elucet ex eius litteris ad Joannem de Krumlow, decanum Pragensem, Romae die 6. Maii an. 1476 datis, quae ita sonant: *) Ambrosius Chrt de Plena fungebatur officio decani ab an. 1491 usque ad annum 1511. (Nota editoris.) — In ms. archivii XLVI, 4 „Re- visio bullarum etc. 1551“ bullae istae non inveniuntur.
16 IX. Bulla Sixti IV., quod praelati ecclesiac Pragen- sis, nempe praepositus, decanus, archidiaconus et scholasticus ubique per dioecesim Pragensem et alibi, salutato loci Ordinario, in missarum et aliorum di- vinorum officiorum solenniis, mitrà, annulo, baculo et aliis pontificalibus insigniis uti possint, idque per- petuis futuris temporibus. 1476. X. Alia eiusdem, ut iidem calices, patenas, cam- panas benedicere et consecrare possint, ad decennium. XI. Alia ciusdem, ut post missac sacrificium, etiamsi pontificalibus non utantur propter ministrorum de- fectum, solennem Benedictionem populo praesenti im- pertiri possint ac valeant, quam praelati quam ca- nonici. Bullas hasce injuria praeteritorum temporum amissas esse meminit iam Pessina in libro suo »Phosphorus« anno 1673 edito pag. 301, citat tamen regesta ipsarum ex »libro quodam MS., qui Regestum, sive Consignationem summariam omnium Privi- legiorum Ecclesiae Pragensis, opera Ambrosii Decani*) con- scriptam continet.« Regesta haec supra sub IX., X. et XI.juxta Pessinam etiam nos attulimus. Bullas sub IX. et XI. notatas revera a pontifice impetra- tas esse testatur Hanussius de Kolowrat, praepositus ecclesiae Pragensis, uti elucet ex eius litteris ad Joannem de Krumlow, decanum Pragensem, Romae die 6. Maii an. 1476 datis, quae ita sonant: *) Ambrosius Chrt de Plena fungebatur officio decani ab an. 1491 usque ad annum 1511. (Nota editoris.) — In ms. archivii XLVI, 4 „Re- visio bullarum etc. 1551“ bullae istae non inveniuntur.
Strana 17
17 Venerabilis Pater, Confrater et Amice charissime. Sa- lutem plurimam et sui fraternam commendationem. Expli- care satis nequeo, quanto desiderio ad redeundum in patriam feror. Primis diebus, quibus Romam appuli, febribus tentari coepi, ope tamen medicorum, qui hic praestantissimi inve- niuntur, brevi cessavit malum, ita ut iam per Dei gratiam bene iterum valeam. Res nostrae sunt hic in bono statu : Con- firmationem Privilegiorum nostrorum a Summo Pontifice obtinui; hoc insuper, adiuvantibus Reverendissimis Cardina- libus, quondam in partibus nostris legatis, impetravi, ut Praeposito, Decano, Archidiacono et Scholastico, Praelatis Ecclesiae Pragensis, liceret deinceps ubique per dioecesim Pragensem et alibi quoque, praesalutato Loci Episcopo, sacra pontificaliter*) peragere. Canonicis vero non solum in Ec- clesia Metrop., verum etiam in aliis Pragensium Ecclesiis non interdictis neque ullis censuris ecclesiasticis subiectis celebrantibus, post Missam decantatam solennem populo impertiri benedictionem, quod hactenus praelatis tantum licuisse meministis. Significate haec Confratribus aliis quam- primum, ut ex hoc itinere meo aliquod solatium capiant et pro me orent, qui plura adhuc pro utilitate et decore nostrae SS. Ecclesiae subire sum paratus. In reditu mihi ab aestu timeo, qui iam hic potenter invalescit. Reverendissimus Wratislawiensis, qui Neapolim discesserat, scribit, ut se ex- pectem, donec ipse cum Regia sponsa**) revertatur; sed diu nimis esset expectandum mihi, cum prius venire debeant Matthiae Regis Legati, qui illam in Hungariam deducant, quod citius Octobri Mense vix fiet etc. Datum Romae anno LXXVI. die S. Joannis ante Portam Latinam. Harum litterarum extant duo apographa; unum e saec. XVI. in codice ms. bibliothecae capituli sub sign. G XIX fol. *) Ita in cod. ms. G XIX fol. 128; in „Libro informationum“ nec non in Ressinae „Phosphoro“ legitur „Infulariter." **) Nota in margine manuscripti: Haec erat Beatrix, Ferdinandi Siciliae Neapolisque Regis filia, Matthiae Regi desponsata“. O
17 Venerabilis Pater, Confrater et Amice charissime. Sa- lutem plurimam et sui fraternam commendationem. Expli- care satis nequeo, quanto desiderio ad redeundum in patriam feror. Primis diebus, quibus Romam appuli, febribus tentari coepi, ope tamen medicorum, qui hic praestantissimi inve- niuntur, brevi cessavit malum, ita ut iam per Dei gratiam bene iterum valeam. Res nostrae sunt hic in bono statu : Con- firmationem Privilegiorum nostrorum a Summo Pontifice obtinui; hoc insuper, adiuvantibus Reverendissimis Cardina- libus, quondam in partibus nostris legatis, impetravi, ut Praeposito, Decano, Archidiacono et Scholastico, Praelatis Ecclesiae Pragensis, liceret deinceps ubique per dioecesim Pragensem et alibi quoque, praesalutato Loci Episcopo, sacra pontificaliter*) peragere. Canonicis vero non solum in Ec- clesia Metrop., verum etiam in aliis Pragensium Ecclesiis non interdictis neque ullis censuris ecclesiasticis subiectis celebrantibus, post Missam decantatam solennem populo impertiri benedictionem, quod hactenus praelatis tantum licuisse meministis. Significate haec Confratribus aliis quam- primum, ut ex hoc itinere meo aliquod solatium capiant et pro me orent, qui plura adhuc pro utilitate et decore nostrae SS. Ecclesiae subire sum paratus. In reditu mihi ab aestu timeo, qui iam hic potenter invalescit. Reverendissimus Wratislawiensis, qui Neapolim discesserat, scribit, ut se ex- pectem, donec ipse cum Regia sponsa**) revertatur; sed diu nimis esset expectandum mihi, cum prius venire debeant Matthiae Regis Legati, qui illam in Hungariam deducant, quod citius Octobri Mense vix fiet etc. Datum Romae anno LXXVI. die S. Joannis ante Portam Latinam. Harum litterarum extant duo apographa; unum e saec. XVI. in codice ms. bibliothecae capituli sub sign. G XIX fol. *) Ita in cod. ms. G XIX fol. 128; in „Libro informationum“ nec non in Ressinae „Phosphoro“ legitur „Infulariter." **) Nota in margine manuscripti: Haec erat Beatrix, Ferdinandi Siciliae Neapolisque Regis filia, Matthiae Regi desponsata“. O
Strana 18
18 128,*) et alterum manu Pessinae scriptum in »Libro informati- onum« in archivio capituli sub sig. »Codex 93« asservato. Typis litteras hasce edidit Pessina in suo »Phosphoro septicorni« (1673) pag. 300—301, praemissis hisce verbis: »A Sixto IV. Capitulum Metropol. hoc imprimis tulit bene- ficium, quo hodieque jure merito gloriatur. Cum enim hucus- que Praelati et Canonici Metropol. Ecclesiae Prag. in Missarum solenniis, aliisque Divinis officiis, Mitris seu Infulis in propria duntaxat Ecclesia et majoribus atque Patronorum Ecclesiae suae festivitatibus ex indulto summorum Pontifi- cum, Urbani V. et Bonifacii IX., prout supra retulimus, uti consuevissent, subinde vero per injuriam temporum Ec- clesiam deserere, et vel Plsnam, vel Krumloviam, vel etiam alio sese recipere coacti, sacra ibi Pontificali ritu tractare licite nequaquam possent: Hanussius Praepositus initio Martii mensis, an. 1476 Romam cum Rudolpho, Wratislaviensi Episcopo, profectus, peractis aliis omnibus, quorum causâ a Matthia Rege missus fuerat, et Ecclesiae etiam suae haud immemor, non tantum Privilegiorum omnium Confirmatio- nem a Pontifice obtinuit, verum etiam amplissimam hanc gratiam, ut Praelati S. Ecclesiae Metropol. Prag, qui sunt Praepositus, Decanus, Archidiaconus et scholasticus, Divina peragentes officia, Mitris gemmatis, annulo, baculo pastorali ac caetero Pontificali apparatu ubivis per Dioecesim Pra- gensem, et extra illam, salutato Loci Ordinario, libere et licite uti possent, impetravit.« In codice manuscripto »Liber informationum« (archivii capituli sign. »Codex 93«) invenitur consignatio ita inscripta: »Praerogativae, libertates, jura, privilegia et immunitates Capituli *) In hoc codice epistolae huic sequens nota adjuncta est: „Nota, canonicos Pragenses M. habere usum (sicut habent Praelati) infulae et pontificalium in Sacris ubique extra ecclesiam suam Metro- politanam atque potestatem habent ubique dare Benedictionem so- lennem post decantatam Missam in omnibus ecclesiis, sicuti in propria Ecclesia eandem dare consueverunt: extra Pragam quoque hanc ipsis dare licet.“
18 128,*) et alterum manu Pessinae scriptum in »Libro informati- onum« in archivio capituli sub sig. »Codex 93« asservato. Typis litteras hasce edidit Pessina in suo »Phosphoro septicorni« (1673) pag. 300—301, praemissis hisce verbis: »A Sixto IV. Capitulum Metropol. hoc imprimis tulit bene- ficium, quo hodieque jure merito gloriatur. Cum enim hucus- que Praelati et Canonici Metropol. Ecclesiae Prag. in Missarum solenniis, aliisque Divinis officiis, Mitris seu Infulis in propria duntaxat Ecclesia et majoribus atque Patronorum Ecclesiae suae festivitatibus ex indulto summorum Pontifi- cum, Urbani V. et Bonifacii IX., prout supra retulimus, uti consuevissent, subinde vero per injuriam temporum Ec- clesiam deserere, et vel Plsnam, vel Krumloviam, vel etiam alio sese recipere coacti, sacra ibi Pontificali ritu tractare licite nequaquam possent: Hanussius Praepositus initio Martii mensis, an. 1476 Romam cum Rudolpho, Wratislaviensi Episcopo, profectus, peractis aliis omnibus, quorum causâ a Matthia Rege missus fuerat, et Ecclesiae etiam suae haud immemor, non tantum Privilegiorum omnium Confirmatio- nem a Pontifice obtinuit, verum etiam amplissimam hanc gratiam, ut Praelati S. Ecclesiae Metropol. Prag, qui sunt Praepositus, Decanus, Archidiaconus et scholasticus, Divina peragentes officia, Mitris gemmatis, annulo, baculo pastorali ac caetero Pontificali apparatu ubivis per Dioecesim Pra- gensem, et extra illam, salutato Loci Ordinario, libere et licite uti possent, impetravit.« In codice manuscripto »Liber informationum« (archivii capituli sign. »Codex 93«) invenitur consignatio ita inscripta: »Praerogativae, libertates, jura, privilegia et immunitates Capituli *) In hoc codice epistolae huic sequens nota adjuncta est: „Nota, canonicos Pragenses M. habere usum (sicut habent Praelati) infulae et pontificalium in Sacris ubique extra ecclesiam suam Metro- politanam atque potestatem habent ubique dare Benedictionem so- lennem post decantatam Missam in omnibus ecclesiis, sicuti in propria Ecclesia eandem dare consueverunt: extra Pragam quoque hanc ipsis dare licet.“
Strana 19
19 Metr. Prag.«, manu probabiliter Pessinae scripta. In hac consignatione praeter alia quoque leguntur: »III. Quatuor Praelati et Canonici primi, Praepositus, Decanus, Archidia- conus, Scholasticus, habent usum pontificalium tam intra, quam extra Ecclesiam Metrop. Imo per totum Regnum et alibi, salutato loci Ordinario. Alii canonici utuntur infulis non solum ministrando seu assistendo Archiepiscopo vel Praelato in divinis, verum etiam in defectu Praelatorum possunt pontificaliter Sacra peragere in Ecclesia Metrop. tantum. In aliis Ecclesiis, intra muros Pragensis Triurbis, possunt etiam uti infulis, sed non baculo pastorali, nec aliis pontificalibus insigniis. IV. Tam praelati quam canonici, dum missam cantatam celebrant, etiamsi pontificalibus non utan- tur, possunt in fine Missae dare solennem benedictionem: praelati cum tribus crucibus, canonici cum una. V. Omnes praelati et canonici possunt uti infulis non tantum simpli- cibus, ut primo concessum fuit, sed etiam gemmatis et auro- phrigiatis«. Nota. In transactione solemni, facta 21. Februarii anno 1726 inter archiepiscopum Pragensem et Capitulum metropo- litanum coram nuntio apostolico, puncto 2do dicitur: »Reve- rendissimis D. Dnis Canonicis, qui praesentes sunt, Illustris- simus et Reverendissimus Dominus Archiepiscopus hoc transactionis instrumento permittit, ut Pontificalibus uti va- leant tam intra Metropolitanam, quam in aliis dioecesis ec- clesiis. At ii, quos in futurum eligi continget, licentiam hu- jusmodi oretenus petent, eaque semel pro semper conce- denda ad dies concedentis archiepiscopi durare debebit.« XII. Clemens papa XI. concedit praclatis et canonicis Pragensibus privilegium rochettum et cappam magnam ad instar canonicorum basilicae s. Petri in Vaticano tam in quam extra ecclesiam gestandi. Romae 1706 Pridie Idus Februarii. Autographum in membrana scriptum in archivio capituli sub sign. CIX, 5.
19 Metr. Prag.«, manu probabiliter Pessinae scripta. In hac consignatione praeter alia quoque leguntur: »III. Quatuor Praelati et Canonici primi, Praepositus, Decanus, Archidia- conus, Scholasticus, habent usum pontificalium tam intra, quam extra Ecclesiam Metrop. Imo per totum Regnum et alibi, salutato loci Ordinario. Alii canonici utuntur infulis non solum ministrando seu assistendo Archiepiscopo vel Praelato in divinis, verum etiam in defectu Praelatorum possunt pontificaliter Sacra peragere in Ecclesia Metrop. tantum. In aliis Ecclesiis, intra muros Pragensis Triurbis, possunt etiam uti infulis, sed non baculo pastorali, nec aliis pontificalibus insigniis. IV. Tam praelati quam canonici, dum missam cantatam celebrant, etiamsi pontificalibus non utan- tur, possunt in fine Missae dare solennem benedictionem: praelati cum tribus crucibus, canonici cum una. V. Omnes praelati et canonici possunt uti infulis non tantum simpli- cibus, ut primo concessum fuit, sed etiam gemmatis et auro- phrigiatis«. Nota. In transactione solemni, facta 21. Februarii anno 1726 inter archiepiscopum Pragensem et Capitulum metropo- litanum coram nuntio apostolico, puncto 2do dicitur: »Reve- rendissimis D. Dnis Canonicis, qui praesentes sunt, Illustris- simus et Reverendissimus Dominus Archiepiscopus hoc transactionis instrumento permittit, ut Pontificalibus uti va- leant tam intra Metropolitanam, quam in aliis dioecesis ec- clesiis. At ii, quos in futurum eligi continget, licentiam hu- jusmodi oretenus petent, eaque semel pro semper conce- denda ad dies concedentis archiepiscopi durare debebit.« XII. Clemens papa XI. concedit praclatis et canonicis Pragensibus privilegium rochettum et cappam magnam ad instar canonicorum basilicae s. Petri in Vaticano tam in quam extra ecclesiam gestandi. Romae 1706 Pridie Idus Februarii. Autographum in membrana scriptum in archivio capituli sub sign. CIX, 5.
Strana 20
20 Clemens episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. In apostolicae dignitatis solio divina dispo- nente clementia, meritis licet imparibus, constituti, ad ea libenter intendimus, per quae metropolitanarum ecclesiarum et ministrorum in eis inservientium et laudes Altissimo psallentium decor et honor semper augeatur ac maioribus semper praerogativis et honoribus condecorentur, ut exinde divinus cultus magis accrescat et cum a Nobis petitur li- benter officii Nostri partes favorabiliter impartimur, prout conspicimus in Domino salubriter expedire. Exhibita siqui- dem Nobis nuper pro parte dilectorum filiorum modernorum capituli et canonicorum metropolitanae ecclesiae Pragen. ac dignitates in ea obtinentium petitio continebat, quod cum capitulum et canonici dictae ecclesiae, constans ex quatuor dignitatibus, videlicet praepositura, post pontificalem, majori decanatu, archidiaconatu et scholasteria, nec non quatuor canonicatibus, cuius pro tempore existens archiepiscopus, primas Regni Bohemiae et Sedis apostolicae legatus natus existit ac inter Romani Imperii principes numeratur, cuius- quae ecclesiae canonici in Regni comitiis post episcopos et Ordinis sancti Joannis Hierosolymitani magnum priorem locum habent et ex apostolicis et imperialibus indultis pluribus aliis honorificentiis atque praerogativis gaudent, potiuntur atque fruuntur, ut divinus cultus et debitus Altissimo famulatus maius in dies in dicta ecclesia suscipiat incrementum, aliquo in- signiori privilegio condecorari plurimum cupiant. Quare pro parte modernorum capituli et canonicorum dictae Ecclesiae ac dignitates in ea obtinentium praefatorum Nobis fuit hu- militer supplicatum, quatenus eiusdem Ecclesiae decori in praemissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur, Nos igitur modernos capitulum et canonicos ac dignitates in ea obtinentes praefatos et eorum quemlibet specialis gratiae favore prosequi volentes et a quibusvis ex- communicationis, suspensionis et interdicti aliisque eccle- siasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quo- modolibet innodati existunt, ad effectum praesentium tan-
20 Clemens episcopus, servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam. In apostolicae dignitatis solio divina dispo- nente clementia, meritis licet imparibus, constituti, ad ea libenter intendimus, per quae metropolitanarum ecclesiarum et ministrorum in eis inservientium et laudes Altissimo psallentium decor et honor semper augeatur ac maioribus semper praerogativis et honoribus condecorentur, ut exinde divinus cultus magis accrescat et cum a Nobis petitur li- benter officii Nostri partes favorabiliter impartimur, prout conspicimus in Domino salubriter expedire. Exhibita siqui- dem Nobis nuper pro parte dilectorum filiorum modernorum capituli et canonicorum metropolitanae ecclesiae Pragen. ac dignitates in ea obtinentium petitio continebat, quod cum capitulum et canonici dictae ecclesiae, constans ex quatuor dignitatibus, videlicet praepositura, post pontificalem, majori decanatu, archidiaconatu et scholasteria, nec non quatuor canonicatibus, cuius pro tempore existens archiepiscopus, primas Regni Bohemiae et Sedis apostolicae legatus natus existit ac inter Romani Imperii principes numeratur, cuius- quae ecclesiae canonici in Regni comitiis post episcopos et Ordinis sancti Joannis Hierosolymitani magnum priorem locum habent et ex apostolicis et imperialibus indultis pluribus aliis honorificentiis atque praerogativis gaudent, potiuntur atque fruuntur, ut divinus cultus et debitus Altissimo famulatus maius in dies in dicta ecclesia suscipiat incrementum, aliquo in- signiori privilegio condecorari plurimum cupiant. Quare pro parte modernorum capituli et canonicorum dictae Ecclesiae ac dignitates in ea obtinentium praefatorum Nobis fuit hu- militer supplicatum, quatenus eiusdem Ecclesiae decori in praemissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur, Nos igitur modernos capitulum et canonicos ac dignitates in ea obtinentes praefatos et eorum quemlibet specialis gratiae favore prosequi volentes et a quibusvis ex- communicationis, suspensionis et interdicti aliisque eccle- siasticis sententiis, censuris et poenis a iure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quo- modolibet innodati existunt, ad effectum praesentium tan-
Strana 21
21 tum consequendum harum serie absolventes et absolutos fore censentes, huiusmodi supplicationibus inclinati ex voto Congregationis venerabilium fratrum nostrorum Sanctae Ro- manae Ecclesiae Cardinalium super ritibus ecclesiasticis prae- positorum eisdem modernis capitulo et canonicis dictae ec- clesiae ac dignitates in ea obtinentibus praedictis eorumque successoribus pro tempore existentibus pro maiori dictae ecclesiae decore et splendore ac in ea divini cultus incre- mento, ut ipsi de cetero rochettum et cappam magnam ad instar canonicorum Basilicae sancti Petri in Vaticano nun- cupati de Urbe tam in dicta ecclesia, quam extra eam in in processionibus et funeralibus aliisque actibus et functio- nibus publicis et privatis quibuscumque, in quibus capitulum et canonici dictae ecclesiae interesse contigerit, ac etiam extra civitatem et dioecesim Pragensem ac ubique locorum, ubi capitulum et canonici dictae ecclesiae convenerint, etiam in synodalibus, provincialibus, universalibus, et generalibus conciliis ac etiam in praesentia Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium, etiam de latere legatorum, archiepiscoporum, episcoporum et Ordinarii etiam proprii et aliorum quorumcum- que, quibusvis anni temporibus et diebus deferre et gestare illisque uti libenter et licite possint et valeant, apostolica auctoritate perpetue concedimus et indulgemus ac modernos capitulum et canonicos dictae ecclesiae ac dignitates in ea obtinentes eorumque successores pro tempore existentes prae- dictos desuper a quoquam quavis auctoritate molestari, in- quietari, perturbari vel impediri nullatenus posse nec debere et ita per quoscumque judices ordinarios vel delegatos qua- vis auctoritate fungentes, etiam causarum Palatii apostolici auditores ac praedictae Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, etiam de latere legatos, vicelegatos, Sedisque apostolicae nun- tios iudicari et definiri debere. Et si secus super his a quo- quam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum et inane decernimus, non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis, dictaeque ecclesiae etiam iuramento, confirmatione apostolica vel qua- vis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus,
21 tum consequendum harum serie absolventes et absolutos fore censentes, huiusmodi supplicationibus inclinati ex voto Congregationis venerabilium fratrum nostrorum Sanctae Ro- manae Ecclesiae Cardinalium super ritibus ecclesiasticis prae- positorum eisdem modernis capitulo et canonicis dictae ec- clesiae ac dignitates in ea obtinentibus praedictis eorumque successoribus pro tempore existentibus pro maiori dictae ecclesiae decore et splendore ac in ea divini cultus incre- mento, ut ipsi de cetero rochettum et cappam magnam ad instar canonicorum Basilicae sancti Petri in Vaticano nun- cupati de Urbe tam in dicta ecclesia, quam extra eam in in processionibus et funeralibus aliisque actibus et functio- nibus publicis et privatis quibuscumque, in quibus capitulum et canonici dictae ecclesiae interesse contigerit, ac etiam extra civitatem et dioecesim Pragensem ac ubique locorum, ubi capitulum et canonici dictae ecclesiae convenerint, etiam in synodalibus, provincialibus, universalibus, et generalibus conciliis ac etiam in praesentia Sanctae Romanae Ecclesiae cardinalium, etiam de latere legatorum, archiepiscoporum, episcoporum et Ordinarii etiam proprii et aliorum quorumcum- que, quibusvis anni temporibus et diebus deferre et gestare illisque uti libenter et licite possint et valeant, apostolica auctoritate perpetue concedimus et indulgemus ac modernos capitulum et canonicos dictae ecclesiae ac dignitates in ea obtinentes eorumque successores pro tempore existentes prae- dictos desuper a quoquam quavis auctoritate molestari, in- quietari, perturbari vel impediri nullatenus posse nec debere et ita per quoscumque judices ordinarios vel delegatos qua- vis auctoritate fungentes, etiam causarum Palatii apostolici auditores ac praedictae Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, etiam de latere legatos, vicelegatos, Sedisque apostolicae nun- tios iudicari et definiri debere. Et si secus super his a quo- quam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari, irritum et inane decernimus, non obstantibus constitutionibus et ordinationibus apostolicis, dictaeque ecclesiae etiam iuramento, confirmatione apostolica vel qua- vis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus,
Strana 22
22 privilegiis quoque, indultis et litteris apostolicis illi illius- que praesuli, capitulo et canonicis quomodolibet con- cessis, quibus omnibus et singulis, etiam si de illis eorum- que totis tenoribus specialis, specifica, expressa et individua, non autem per clausulas generales idem importantes mentio seu quaevis alia expressio habenda aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, eorum tenores ac si de verbo ad verbum, nihil penitus omisso et forma in illis tradita observata et inserti forent praesentibus, pro expressis haben- tes, illis alias in suo robore permansuris, latissime et plenissime hac vice dumtaxat specialiter et expresse harum serie dero- gamus ceterisque contrariis quibuscunque. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae absolutionis, concessio- nis, indulti, decreti et derogationis infringere vel ei ausu teme- rario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum anno incarnationis Dominicae millesimo septingentesimo sexto pridie Idus februarii, Pontificatus nostri anno septimo. Sub plicatura nonnullae subscriptiones officialium curiac. Appensa bulla plumbea. Transumptum notarii publici e 26. Februarii 1706 as- servatur in archivio capituli sub sign. CVIII, 15. Archiepiscopus Pragensis Joannes Josephus e comitibus Breüner, accepta a capitulo notificatione de accepto noviter privilegio, misit ei hasce litteras: „Reverendissimi, Perillustres, Praenobiles ac Eximii Domini Confratres Amantissimi. Communicârunt Nobis FFtes vestrae ex nuperrime habito capitulo copiam bullae a ss. Domino Nostro Papa Clemente XI. pro usu magnarum capparum obtentae, quae notitia Nobis tanto fuit gratior, quanto magis incrementum honoris digni- tatisque FFtum Vestrarum semper sincere zelamus; dum igitur pro hac nobis facta notificatione iisdem decentes referimus gratias, una a Deo Teroptimo Maximo pari sinceritate vovemus, ut FFtes Vestras in plurimis adhuc aliis occasionibus consolatas videamus, qui con- stanter manemus. Pragae in nostra Archiepiscopali Residentia, 30. Martii 1707. Joannes Josephus Dei Gratia Archiepiscopus Pra-
22 privilegiis quoque, indultis et litteris apostolicis illi illius- que praesuli, capitulo et canonicis quomodolibet con- cessis, quibus omnibus et singulis, etiam si de illis eorum- que totis tenoribus specialis, specifica, expressa et individua, non autem per clausulas generales idem importantes mentio seu quaevis alia expressio habenda aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, eorum tenores ac si de verbo ad verbum, nihil penitus omisso et forma in illis tradita observata et inserti forent praesentibus, pro expressis haben- tes, illis alias in suo robore permansuris, latissime et plenissime hac vice dumtaxat specialiter et expresse harum serie dero- gamus ceterisque contrariis quibuscunque. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae absolutionis, concessio- nis, indulti, decreti et derogationis infringere vel ei ausu teme- rario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem Omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli, apostolorum ejus, se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum anno incarnationis Dominicae millesimo septingentesimo sexto pridie Idus februarii, Pontificatus nostri anno septimo. Sub plicatura nonnullae subscriptiones officialium curiac. Appensa bulla plumbea. Transumptum notarii publici e 26. Februarii 1706 as- servatur in archivio capituli sub sign. CVIII, 15. Archiepiscopus Pragensis Joannes Josephus e comitibus Breüner, accepta a capitulo notificatione de accepto noviter privilegio, misit ei hasce litteras: „Reverendissimi, Perillustres, Praenobiles ac Eximii Domini Confratres Amantissimi. Communicârunt Nobis FFtes vestrae ex nuperrime habito capitulo copiam bullae a ss. Domino Nostro Papa Clemente XI. pro usu magnarum capparum obtentae, quae notitia Nobis tanto fuit gratior, quanto magis incrementum honoris digni- tatisque FFtum Vestrarum semper sincere zelamus; dum igitur pro hac nobis facta notificatione iisdem decentes referimus gratias, una a Deo Teroptimo Maximo pari sinceritate vovemus, ut FFtes Vestras in plurimis adhuc aliis occasionibus consolatas videamus, qui con- stanter manemus. Pragae in nostra Archiepiscopali Residentia, 30. Martii 1707. Joannes Josephus Dei Gratia Archiepiscopus Pra-
Strana 23
23 gensis, legatus natus, S. R. I. Princeps e comitibus Breüner, inclyti Bohemiae Regni Primas. FFtum Vestrarum addictissimus confrater et amicus J. Josephus.“ XIII. Breve Benedicti XIII. concedens capitularibus ecclesiae Pragensis metropolitani usum crucis pecto- ralis in honorem s. Joannis Nep. Romae 1728 decemb. 22. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. CLVII, 11. Benedictus P. P. XIII. Ad perpetuam rei memoriam. Romanus Pontifex, universalis ecclesiae regimini praepositus, ad singularum ecclesiarum statum respiciens, personas in eis assidue Altissimo famulantes specialibus quandoque fa- voribus et gratiis exornat, prout locorum et temporum ratio suadet et expedire in Domino arbitratur. Exponi si- quidem Nobis nuper fecit dilectus filius Joannes Ridolphus ex comitibus de Sporck, canonicus Metropolitanae Ecclesiae Pragensis in regno Bohemiae, quod cum luctuosis illis tem- poribus, dum dictum Bohemiae Regnum nefaria haeresi aliisque gravibus turbis misere afflictaretur, capitulum et tunc existentes canonici eiusdem Metropolitanae Ecclesiae ob eximiam eorum in Catholica Religione et Apostolicae Sedis dignitate tuenda constantiam ac robur nedum con- dignis laudibus commendari, sed nonnullis etiam gratiarum muneribus et privilegiis ab hac Sancta Sede decorari me- ruissent; nunc vero causa canonizationis, seu declarationis martyrii Beati Joannis Nepomuceni, qui dum in humanis ageret, dictae Metropolitanae Ecclesiae canonicus existebat, crudeliter in flumen proiecti, quod nulla ratione ad sacra- mentalem, quam exceperat, confessionem manifestandam ad- duci potuerat, coram Nobis agitetur; ipse Joannes Ridolphus eiusmodi causae postulator in Romana curia a dilectis filiis capitulo et canonicis dictae Metropolitanae Ecclesiae depu- tatus, capitulo et canonicis praefatis pro sincero, quem erga eumdem Beatum Joannem Nepomucenum, olim collegam
23 gensis, legatus natus, S. R. I. Princeps e comitibus Breüner, inclyti Bohemiae Regni Primas. FFtum Vestrarum addictissimus confrater et amicus J. Josephus.“ XIII. Breve Benedicti XIII. concedens capitularibus ecclesiae Pragensis metropolitani usum crucis pecto- ralis in honorem s. Joannis Nep. Romae 1728 decemb. 22. Orig. membr. in archivio capituli sub sign. CLVII, 11. Benedictus P. P. XIII. Ad perpetuam rei memoriam. Romanus Pontifex, universalis ecclesiae regimini praepositus, ad singularum ecclesiarum statum respiciens, personas in eis assidue Altissimo famulantes specialibus quandoque fa- voribus et gratiis exornat, prout locorum et temporum ratio suadet et expedire in Domino arbitratur. Exponi si- quidem Nobis nuper fecit dilectus filius Joannes Ridolphus ex comitibus de Sporck, canonicus Metropolitanae Ecclesiae Pragensis in regno Bohemiae, quod cum luctuosis illis tem- poribus, dum dictum Bohemiae Regnum nefaria haeresi aliisque gravibus turbis misere afflictaretur, capitulum et tunc existentes canonici eiusdem Metropolitanae Ecclesiae ob eximiam eorum in Catholica Religione et Apostolicae Sedis dignitate tuenda constantiam ac robur nedum con- dignis laudibus commendari, sed nonnullis etiam gratiarum muneribus et privilegiis ab hac Sancta Sede decorari me- ruissent; nunc vero causa canonizationis, seu declarationis martyrii Beati Joannis Nepomuceni, qui dum in humanis ageret, dictae Metropolitanae Ecclesiae canonicus existebat, crudeliter in flumen proiecti, quod nulla ratione ad sacra- mentalem, quam exceperat, confessionem manifestandam ad- duci potuerat, coram Nobis agitetur; ipse Joannes Ridolphus eiusmodi causae postulator in Romana curia a dilectis filiis capitulo et canonicis dictae Metropolitanae Ecclesiae depu- tatus, capitulo et canonicis praefatis pro sincero, quem erga eumdem Beatum Joannem Nepomucenum, olim collegam
Strana 24
24 suum, gerunt devotionis affectu, crucem cum imagine ipsius Beati Joannis Nepomuceni in pectore gestandi facultatem tribui plurimum desiderat; Nobis propterea humiliter sup- plicari fecit, ut in praemissis opportune providere, et, ut infra, indulgere de benignitate Apostolica dignaremur. Nos igitur praefati Joannis Ridolphi votis hac in re, quantum cum Domino possumus, annuere cupientes, ipsisque capitulo et canonicis specialem gratiam facere volentes, ac eorum singulares personas a quibusvis excommunicationis, suspen- sionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis, a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatae existunt, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum harum serie absol- ventes et absolutas fore censentes, huiusmodi supplicationi- bus inclinati, omnibus et singulis dignitates obtinentibus ac canonicis dictae Metropolitanae Ecclesiae Pragensis praesen- tibus et futuris, ut ipsi extra eamdem Ecclesiam ac chori servitium crucem cum imagine seu effigie ipsius Beati Joannis Nepomuceni in pectore privative quoad quoscumque alios deferre ac gestare libere et licite possint et valeant, auctoritate Apostolica tenore praesentium perpetuo conce- dimus et indulgemus, decernentes easdem praesentes literas semper firmas, validas et efficaces existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, ac illis, ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari. Sicque in praemissis per quoscumque judices ordinarios et delegatos, etiam causarum Palatii apostolici auditores judicari et de- finiri debere, ac irritum et inane, si secus super his a quo- quam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus apostolicis ac in universalibus provincialibusque et synodalibus conciliis editis generalibus vel specialibus constitutionibus et ordinationibus, necnon, quatenus opus sit, dictae Metropolitanae Ecclesiae etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, privilegiis quoque, in- dultis et literis apostolicis in contrarium praemissorum
24 suum, gerunt devotionis affectu, crucem cum imagine ipsius Beati Joannis Nepomuceni in pectore gestandi facultatem tribui plurimum desiderat; Nobis propterea humiliter sup- plicari fecit, ut in praemissis opportune providere, et, ut infra, indulgere de benignitate Apostolica dignaremur. Nos igitur praefati Joannis Ridolphi votis hac in re, quantum cum Domino possumus, annuere cupientes, ipsisque capitulo et canonicis specialem gratiam facere volentes, ac eorum singulares personas a quibusvis excommunicationis, suspen- sionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis, a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatae existunt, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum harum serie absol- ventes et absolutas fore censentes, huiusmodi supplicationi- bus inclinati, omnibus et singulis dignitates obtinentibus ac canonicis dictae Metropolitanae Ecclesiae Pragensis praesen- tibus et futuris, ut ipsi extra eamdem Ecclesiam ac chori servitium crucem cum imagine seu effigie ipsius Beati Joannis Nepomuceni in pectore privative quoad quoscumque alios deferre ac gestare libere et licite possint et valeant, auctoritate Apostolica tenore praesentium perpetuo conce- dimus et indulgemus, decernentes easdem praesentes literas semper firmas, validas et efficaces existere et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, ac illis, ad quos spectat, et pro tempore quandocumque spectabit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari. Sicque in praemissis per quoscumque judices ordinarios et delegatos, etiam causarum Palatii apostolici auditores judicari et de- finiri debere, ac irritum et inane, si secus super his a quo- quam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus apostolicis ac in universalibus provincialibusque et synodalibus conciliis editis generalibus vel specialibus constitutionibus et ordinationibus, necnon, quatenus opus sit, dictae Metropolitanae Ecclesiae etiam iuramento, confirmatione apostolica vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, privilegiis quoque, in- dultis et literis apostolicis in contrarium praemissorum
Strana 25
25 quomodolibet concessis, confirmatis et innovatis. Quibus omnibus et singulis illorum tenores praesentibus pro plene et sufficienter expressis ac de verbo ad verbum insertis habentes, illis alias in suo robore permansuris, ad praemis- sorum effectum hac vice dumtaxat specialiter et expresse derogamus, caeterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae apud sanctum Petrum sub annulo Piscatoris die XXII. De- cembris MDCCXXVIII, Pontificatus nostri anno quinto. Pro D. Cardle Oliverio C. Archiepiscopus Emissenus. Apographum in charta scriptum asservatur in archivio sub eadem sign. CLVII, 11 cum apposita clausula ita sonante: »Sumptum ex Minuta originali Brevium secretorum SSmi Dni Nri Benedicti PP. XIII. collatum concordat. J. Cardinalis Oli- verius«. Typis edidit breve hoc in unico folio (4°) Dr. Wenceslaus Pes- sina ; in fine legitur ; „In memoriam Secunditiarum mearum Dr. Wen- ceslaus Pessina, S. M. Ecclae Canonicus Custos, Archiepiscopalis Con- sistorii a Consiliis, Haereditatis Nepomucenae Redactor. 18—13/9—57 Typis Fr. Rohliček in archiepiscopali Seminario. Pragae 1857." Ad hoc breve pertinet supplex in papyro scriptus libellus huius tenoris: »Beamo Padre. Essendosi degnata Vostra San- tità con suo Breve spedito li 22 di Dicembre 1728 prossimo passato concedere alle dignità e canonici della metropoli- tana di Praga l'indulto perpetuo di poter portare nel petto fuora di detta chiesa e del servizio del coro una croce con l'imagine del B. Giovanni Nepomuceno privative quoad quos- cunque alios, e dovendosi ora dalle predette dignità e ca- nonici dare l'essecuzione à tal grazia. Per tanto il vescovo Adratense Gio. Ridolfo Sporck, canonico di detta Metropo- litana et postulatore della causa di canonizazione del B. Giovanni, oratore umilisimo di Vostra Santità ad effetto che l'essecuzione di detta grazia succeda con piena unifor- mità, e si bolga ogni dubbio circa la forma di detta croce, umilmente supplica la Santità Vostra degnarsi di approvare il disegno, che della medesima croce si porge qui sotto, per doversi poi fare in oro, e dell' istessa grandezza et et figura« (sequitur delineatio crucis ejusdem formae ac
25 quomodolibet concessis, confirmatis et innovatis. Quibus omnibus et singulis illorum tenores praesentibus pro plene et sufficienter expressis ac de verbo ad verbum insertis habentes, illis alias in suo robore permansuris, ad praemis- sorum effectum hac vice dumtaxat specialiter et expresse derogamus, caeterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae apud sanctum Petrum sub annulo Piscatoris die XXII. De- cembris MDCCXXVIII, Pontificatus nostri anno quinto. Pro D. Cardle Oliverio C. Archiepiscopus Emissenus. Apographum in charta scriptum asservatur in archivio sub eadem sign. CLVII, 11 cum apposita clausula ita sonante: »Sumptum ex Minuta originali Brevium secretorum SSmi Dni Nri Benedicti PP. XIII. collatum concordat. J. Cardinalis Oli- verius«. Typis edidit breve hoc in unico folio (4°) Dr. Wenceslaus Pes- sina ; in fine legitur ; „In memoriam Secunditiarum mearum Dr. Wen- ceslaus Pessina, S. M. Ecclae Canonicus Custos, Archiepiscopalis Con- sistorii a Consiliis, Haereditatis Nepomucenae Redactor. 18—13/9—57 Typis Fr. Rohliček in archiepiscopali Seminario. Pragae 1857." Ad hoc breve pertinet supplex in papyro scriptus libellus huius tenoris: »Beamo Padre. Essendosi degnata Vostra San- tità con suo Breve spedito li 22 di Dicembre 1728 prossimo passato concedere alle dignità e canonici della metropoli- tana di Praga l'indulto perpetuo di poter portare nel petto fuora di detta chiesa e del servizio del coro una croce con l'imagine del B. Giovanni Nepomuceno privative quoad quos- cunque alios, e dovendosi ora dalle predette dignità e ca- nonici dare l'essecuzione à tal grazia. Per tanto il vescovo Adratense Gio. Ridolfo Sporck, canonico di detta Metropo- litana et postulatore della causa di canonizazione del B. Giovanni, oratore umilisimo di Vostra Santità ad effetto che l'essecuzione di detta grazia succeda con piena unifor- mità, e si bolga ogni dubbio circa la forma di detta croce, umilmente supplica la Santità Vostra degnarsi di approvare il disegno, che della medesima croce si porge qui sotto, per doversi poi fare in oro, e dell' istessa grandezza et et figura« (sequitur delineatio crucis ejusdem formae ac
Strana 26
26 crux pectoralis, qua canonici S. M. E. Pragensis in majori- bus festivitatibus utuntur). In tergo huius libelli supplicis legitur: Ex audientia Sanctissimi die 10. Martii 1729. Sanctis- simus annuit. N. M. Cardinalis Lercari« cum appresso sigillo huius Cardinalis. Attamen ad protestationem archiepiscopi Ferdinandi Khüenburg forma crucis pectoralis simplicior facta est. XIV. Pius VI. Papa indulsit canonicis metropolitanae ecclesiae Pragensis privilegium altaris personale. Vindobonae 1782 15. Aprilis. Orig. chart. in archivio capituli CCXXXIII, 12. Sanctissime Pater ! Provoluti ad pedes Sanctitatis Vestrae nomine Capituli Pragensis Metropolitani Sedi Apostolicae semper fidelis ac devoti flexo poplite oramus: ut Sanctitas Vestra clementissime concedat indulgentias altaris privilegiati singulis capitularibus actu existentibus: Franc. Xav. Stra- chowsky, praeposito, Joanni Nepom. John, decano, Josepho Horak, archidiacono, Ignatio Krebs, scholastico, Erasmo Kriger, suffrag. et vic. gener., Josepho Kwiss, Wenceslao Herites, Michaeli Bubna, Wenceslao Chlumcžansky, Joanni Gostko, Francisco Hain, Aloysio Swoboda, Joanni Schmidt. Hoc im- mortale beneficii genus de septimana ter unicuique arden- tissime flagitamus concedendum; et si supplicare ausimus: etiam ad successores nostros pro aeterno spirituali consolamine nostro clementissime extendendum. Pro qua gratia Deum Ter Optimum etc. etc. In tergo: »Ex Audientia SSmi habita Vindobonae die 15. Aprilis 1782. SSmus Dnus Nr Pius Papa VI. benigne indulsit introscriptis oratoribus Altare privilegiatum perso- nale ter per hebdomadam, dummodo pro missis hujusmodi celebrandis majorem consueta eleemosyna non recipiant. Josephus Archiep., Ep. M. Alisci et Corneti, N. Ap.
26 crux pectoralis, qua canonici S. M. E. Pragensis in majori- bus festivitatibus utuntur). In tergo huius libelli supplicis legitur: Ex audientia Sanctissimi die 10. Martii 1729. Sanctis- simus annuit. N. M. Cardinalis Lercari« cum appresso sigillo huius Cardinalis. Attamen ad protestationem archiepiscopi Ferdinandi Khüenburg forma crucis pectoralis simplicior facta est. XIV. Pius VI. Papa indulsit canonicis metropolitanae ecclesiae Pragensis privilegium altaris personale. Vindobonae 1782 15. Aprilis. Orig. chart. in archivio capituli CCXXXIII, 12. Sanctissime Pater ! Provoluti ad pedes Sanctitatis Vestrae nomine Capituli Pragensis Metropolitani Sedi Apostolicae semper fidelis ac devoti flexo poplite oramus: ut Sanctitas Vestra clementissime concedat indulgentias altaris privilegiati singulis capitularibus actu existentibus: Franc. Xav. Stra- chowsky, praeposito, Joanni Nepom. John, decano, Josepho Horak, archidiacono, Ignatio Krebs, scholastico, Erasmo Kriger, suffrag. et vic. gener., Josepho Kwiss, Wenceslao Herites, Michaeli Bubna, Wenceslao Chlumcžansky, Joanni Gostko, Francisco Hain, Aloysio Swoboda, Joanni Schmidt. Hoc im- mortale beneficii genus de septimana ter unicuique arden- tissime flagitamus concedendum; et si supplicare ausimus: etiam ad successores nostros pro aeterno spirituali consolamine nostro clementissime extendendum. Pro qua gratia Deum Ter Optimum etc. etc. In tergo: »Ex Audientia SSmi habita Vindobonae die 15. Aprilis 1782. SSmus Dnus Nr Pius Papa VI. benigne indulsit introscriptis oratoribus Altare privilegiatum perso- nale ter per hebdomadam, dummodo pro missis hujusmodi celebrandis majorem consueta eleemosyna non recipiant. Josephus Archiep., Ep. M. Alisci et Corneti, N. Ap.
Strana 27
27 Privilegium hoc ex mente petentium etiam successoribus ipso- rum indultum esse, patet ex libro manuscripto archivii „Notata pro reverendissimo semper fideli Capitulo Ecclesiae Metropolitanae Pra- gensis ex variis actis conscripta a me Joanne Michaële Warlich de Bubna, S. M. E. Brag. archidiacono, anno 1794“, ubi pag. 13. et 14. legitur: „1782 Pius VI. Papa Viennae Austriae morans per dominos Joannes John, decanum, et Josephum Horak, archidiaconum, Pontificem tunc Viennae nomine capituli honorantes, capitulo Pragensi hanc gratiam contulit, ut canonici omnes in quacunque ecclesia, ad quam- cunque aram missae sacrificium celebrantes ternis intra quamvis heb- domadam diebus privilegio altaris perpetuis temporibus utantur et gaudeant. XV. Gregorius PP. XVI. elargitur capitulo metro- politano Pragensi usum mozzetac. Romae 1840 V. Maii. Breve in membrana scriptum in originali asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. »Fach. 21 Fasc. 6 sub 7.« Gregorius PP. XVI. Ad perpetuam rei memoriam. Cum sanctitudinem, quae ut ait Propheta, decet Domum Domini in longitudinem die- rum et cujus incremento nedum interior personarum Altis- simo famulantium pietas, verum etiam specialis externorum insignium decoratio plurimum confert, aliquem ex Romanis Pontificibus praedecessoribus Nostris prae oculis habuisse, personas vero ipsas hujusmodi decoratio apostolica auctori- tate cumulatas amplioris indulti gratia ad Divini etiam cul- tus augmentum indigere deprehendimus, vota super hoc humiliter porrecta in Nostrae sinum benignitatis libenter ex- cipimus, prout Metropolitanarum Ecclesiarum perantiquo prae- sertim celebritatis nomine fulgentium dignitatem in Domino comperimus promoveri. Exhibita siquidem Nobis nuper pro parte dilectorum filiorum hodiernorum dignitariorum et ca- nonicorum metropolitanae ecclesiae Pragensis expositio con-
27 Privilegium hoc ex mente petentium etiam successoribus ipso- rum indultum esse, patet ex libro manuscripto archivii „Notata pro reverendissimo semper fideli Capitulo Ecclesiae Metropolitanae Pra- gensis ex variis actis conscripta a me Joanne Michaële Warlich de Bubna, S. M. E. Brag. archidiacono, anno 1794“, ubi pag. 13. et 14. legitur: „1782 Pius VI. Papa Viennae Austriae morans per dominos Joannes John, decanum, et Josephum Horak, archidiaconum, Pontificem tunc Viennae nomine capituli honorantes, capitulo Pragensi hanc gratiam contulit, ut canonici omnes in quacunque ecclesia, ad quam- cunque aram missae sacrificium celebrantes ternis intra quamvis heb- domadam diebus privilegio altaris perpetuis temporibus utantur et gaudeant. XV. Gregorius PP. XVI. elargitur capitulo metro- politano Pragensi usum mozzetac. Romae 1840 V. Maii. Breve in membrana scriptum in originali asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. »Fach. 21 Fasc. 6 sub 7.« Gregorius PP. XVI. Ad perpetuam rei memoriam. Cum sanctitudinem, quae ut ait Propheta, decet Domum Domini in longitudinem die- rum et cujus incremento nedum interior personarum Altis- simo famulantium pietas, verum etiam specialis externorum insignium decoratio plurimum confert, aliquem ex Romanis Pontificibus praedecessoribus Nostris prae oculis habuisse, personas vero ipsas hujusmodi decoratio apostolica auctori- tate cumulatas amplioris indulti gratia ad Divini etiam cul- tus augmentum indigere deprehendimus, vota super hoc humiliter porrecta in Nostrae sinum benignitatis libenter ex- cipimus, prout Metropolitanarum Ecclesiarum perantiquo prae- sertim celebritatis nomine fulgentium dignitatem in Domino comperimus promoveri. Exhibita siquidem Nobis nuper pro parte dilectorum filiorum hodiernorum dignitariorum et ca- nonicorum metropolitanae ecclesiae Pragensis expositio con-
Strana 28
28 tinebat, quod eorum Capitulum ob specialia, quae sibi semper de utraque republica comparavit merita et ob invictam in fide constantiam grassantibus praesertim per Germaniae provincias haeresibus, perenneque Romanae Apostolicae Sedis observantiam multis honoribus ac privilegiis a summis feli- cisque recordationis Romanis Pontificibus Urbano Quinto, Bonifacio Nono, Clemente Undecimo ac Benedicto Decimo tertio, praedecessoribus Nostris, cohonestari obtinuit. Quum vero, sicut eadem expositio subjungebat, his omnibus usum pontificalium concernentibus, nonnisi intra propriam eccle- siam perfrui dictis capitularibus liceat et extra domesticas parietes in ecclesiasticis functionibus eorum habitus a veste parochorum illius provinciae parum differat, ac memorati exponentes, ut ipsius metropolitanae ecclesiae dignitas cla- rius perfulgeat, divinusque cultus augeatur, majori honoris praerogativa condecorari summopere desiderent, ideo Nobis humiliter supplicari fecerunt exponentes praefati, quatenus eis in praemissis opportune consulere de benignitate Aposto- lica dignaremur, Nos igitur, qui quantum cum Domino pos- sumus, piis personarum huiusmodi votis et desideriis libenter annuimus, ipsos exponentes et eorum quemlibet amplioris gratiae favore prosequi volentes nec non eorum singulares personas a quibusvis excommunicationis, suspensionis et inter- dicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si qui- bus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesentium tantum consequendum harum serie absolventes et absotutos fore censentes, hujusmodi supplicationibus inclinati, recensitis ex- ponentibus, ut ipsi eorumque successores, dignitarii et cano- nici ex nunc in perpetuum, dum collegialiter incedunt, moz- zettam ad instar aliarum Germaniae cathedralium tam intra quam extra Metropolitanam ecclesiam praedictam in pro- cessionibus aliisque functionibus et actis capitularibus quan- documque, ubicumque et quotiescumque opus fuerit, etiam in synodalibus, provincialibus, generalibus et universalibus conciliis, in praesentia quoque Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium etiam de latere legatorum, vice legatorum,
28 tinebat, quod eorum Capitulum ob specialia, quae sibi semper de utraque republica comparavit merita et ob invictam in fide constantiam grassantibus praesertim per Germaniae provincias haeresibus, perenneque Romanae Apostolicae Sedis observantiam multis honoribus ac privilegiis a summis feli- cisque recordationis Romanis Pontificibus Urbano Quinto, Bonifacio Nono, Clemente Undecimo ac Benedicto Decimo tertio, praedecessoribus Nostris, cohonestari obtinuit. Quum vero, sicut eadem expositio subjungebat, his omnibus usum pontificalium concernentibus, nonnisi intra propriam eccle- siam perfrui dictis capitularibus liceat et extra domesticas parietes in ecclesiasticis functionibus eorum habitus a veste parochorum illius provinciae parum differat, ac memorati exponentes, ut ipsius metropolitanae ecclesiae dignitas cla- rius perfulgeat, divinusque cultus augeatur, majori honoris praerogativa condecorari summopere desiderent, ideo Nobis humiliter supplicari fecerunt exponentes praefati, quatenus eis in praemissis opportune consulere de benignitate Aposto- lica dignaremur, Nos igitur, qui quantum cum Domino pos- sumus, piis personarum huiusmodi votis et desideriis libenter annuimus, ipsos exponentes et eorum quemlibet amplioris gratiae favore prosequi volentes nec non eorum singulares personas a quibusvis excommunicationis, suspensionis et inter- dicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si qui- bus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesentium tantum consequendum harum serie absolventes et absotutos fore censentes, hujusmodi supplicationibus inclinati, recensitis ex- ponentibus, ut ipsi eorumque successores, dignitarii et cano- nici ex nunc in perpetuum, dum collegialiter incedunt, moz- zettam ad instar aliarum Germaniae cathedralium tam intra quam extra Metropolitanam ecclesiam praedictam in pro- cessionibus aliisque functionibus et actis capitularibus quan- documque, ubicumque et quotiescumque opus fuerit, etiam in synodalibus, provincialibus, generalibus et universalibus conciliis, in praesentia quoque Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinalium etiam de latere legatorum, vice legatorum,
Strana 29
29 Sedis Apostolicae nunciorum, archiepiscoporum, episcoporum, Ordinarii etiam proprii et aliorum quorumcunque deferre et gestare, illaque uti libere et licite possint et valeant, Apo- stolica auctoritate tenore praesentium concedimus et indul- gemus, eosdemque exponentes ac successores praefatos super praemissis a quoquam quavis auctoritate, praetextu, colore vel ingenio molestari,inquietari, perturbari vel impedire nulla- tenus posse neque debere, ac easdem praesentes et in eis contenta quaecumque ex quolibet capite quantumvis juri- dico et legitimo de subreptionis vel obreptionis seu nulli- tatis vitio vel intentionis Nostrae aut quopiam alio defectu notari, impugnari vel invalidari seu per Nos et successores Nostros, Romanos Pontifices pro tempore existentes et Sedem Apostolicam praedictam seu ejusdem Sanctae Romanae Ec- clesiae cardinales etiam de latere legatos, vice-legatos dictae- que Sedis nuncios praefatos vel quosvis alios quavis aucto- ritate fungentes seu dignitate, honore et praerogativa fulgentes revocari, suspendi, limitari, ad viam et terminos reduci, juris seu adversus illas restitutionis in integrum aut aliud quod- cumque juris vel facti seu justitiae aut gratiae remedium impetrari, sive etiam motu proprio et ex certa scientia deque Apostolicae potestatis plenitudine concedi seu illis in aliquo derogari aut quidquam aliud in contrarium disponi, nullo unquam tempore posse nec illas sub quibusvis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, li- mitationibus, derogationibus aut aliis contrariis dispositionibus etiam ut praefertur vel alias quomodolibet etiam per cancel- lariae Apostolicae regulas aut constitutiones Apostolicas pro tempore factis et faciendis comprehendi, sed semper ab illis excipi et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et validissimum statum restitutas, repositas ac plenarie reinte- gratas ac de novo etiam sub quocumque posteriori. Data per dictos exponentes et pro tempore existentes capitulum et canonicos dictae metropolitanae ecclesiae quandocumque eligenda concessas esse et fore suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere et ab omnibus, ad quos nunc spectat et pro tempore quomodolibet spectare poterit in
29 Sedis Apostolicae nunciorum, archiepiscoporum, episcoporum, Ordinarii etiam proprii et aliorum quorumcunque deferre et gestare, illaque uti libere et licite possint et valeant, Apo- stolica auctoritate tenore praesentium concedimus et indul- gemus, eosdemque exponentes ac successores praefatos super praemissis a quoquam quavis auctoritate, praetextu, colore vel ingenio molestari,inquietari, perturbari vel impedire nulla- tenus posse neque debere, ac easdem praesentes et in eis contenta quaecumque ex quolibet capite quantumvis juri- dico et legitimo de subreptionis vel obreptionis seu nulli- tatis vitio vel intentionis Nostrae aut quopiam alio defectu notari, impugnari vel invalidari seu per Nos et successores Nostros, Romanos Pontifices pro tempore existentes et Sedem Apostolicam praedictam seu ejusdem Sanctae Romanae Ec- clesiae cardinales etiam de latere legatos, vice-legatos dictae- que Sedis nuncios praefatos vel quosvis alios quavis aucto- ritate fungentes seu dignitate, honore et praerogativa fulgentes revocari, suspendi, limitari, ad viam et terminos reduci, juris seu adversus illas restitutionis in integrum aut aliud quod- cumque juris vel facti seu justitiae aut gratiae remedium impetrari, sive etiam motu proprio et ex certa scientia deque Apostolicae potestatis plenitudine concedi seu illis in aliquo derogari aut quidquam aliud in contrarium disponi, nullo unquam tempore posse nec illas sub quibusvis similium vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus, li- mitationibus, derogationibus aut aliis contrariis dispositionibus etiam ut praefertur vel alias quomodolibet etiam per cancel- lariae Apostolicae regulas aut constitutiones Apostolicas pro tempore factis et faciendis comprehendi, sed semper ab illis excipi et quoties illae emanabunt, toties in pristinum et validissimum statum restitutas, repositas ac plenarie reinte- gratas ac de novo etiam sub quocumque posteriori. Data per dictos exponentes et pro tempore existentes capitulum et canonicos dictae metropolitanae ecclesiae quandocumque eligenda concessas esse et fore suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere et ab omnibus, ad quos nunc spectat et pro tempore quomodolibet spectare poterit in
Strana 30
30 futurum firmiter et inviolabiliter observari eisdemque expo- nentibus ac capitulo et canonicis praedictis pro tempore existentibus semper et perpetuo suffragari. Sicque et non alias per quoscumque judices ordinarios vel delegatos qua- vis auctoritate fungentes, etiam causarum Palatii Apostolici auditores ac Sanctae Romanae Ecclesiae praedictae Cardi- nales, etiam de latere legatos, vice-legatos ejusdemque Sedis nuncios praefatos judicari et definiri debere, et si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel igno- ranter contigerit attentari, irritum et inane decernimus, non obstantibus quibusvis etiam in praefatis et aliis conci- liis editis vel edendis specialibus vel generalibus constitutio- nibus vel ordinibus Apostolicis dictaeque metropolitanae ec- clesiae etiam juramento, confirmatione Apostolica vel firmi- tate alia quavis roboratis statutis et consuetudinibus, privi- legiis quoque, indultis et literis Apostolicis quibusvis supe- rioribus et personis in genere vel in specie aut alias in contrarium premissorum quomodolibet forsan concessis, appro- batiis, confirmatis et innovatis, quibus omnibus et singulis, etiam si de illis eorumque totis tenoribus de verbo ad verbo ad verbum nil penitus omisso et forma in illis tradita observata inserti forent, eisdem praesentibus pro plene et sufficienter expressis habentes, illis alias in suo robore per- mansuris, latissime et plenissime ad praemissorum validis- simum effectum hac vice dumtaxat specialiter et expresse nec non opportune et expresse nec non opportune et valide derogamus ceterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae apud Sanctum Petrum sub annulo piscatoris die V. Maii MDCCCXXXX. Pontificatus Nostri anno decimo. Expensae scuta centum viginti in totum. Pro Magistro Brevium, B. Cardinalis Brosar. Absque Expeditione et Agentia. A. Willaume Officialis deputatus. Petrus Alessandri Officialis Dep. A. Macioti subdat. Breve hoc s. f. capitulo transmittens archiepiscopus Pragensis Aloysius Josephus liber Baro de Schrenk sequentes litteras adjunxit: „Reverendissimo semperque fideli Capitulo Metropolitano Salutem a Do- mino! Dum Breve diu exspectatum, quo Sanctitas Sua gloriose regnans Pontifex Gregorius XVI. Capitulo Nostro usum Mozzetae gratiosissime elargiri dignatus est, litteris Nostris acclusum laetabundi exhibemus:
30 futurum firmiter et inviolabiliter observari eisdemque expo- nentibus ac capitulo et canonicis praedictis pro tempore existentibus semper et perpetuo suffragari. Sicque et non alias per quoscumque judices ordinarios vel delegatos qua- vis auctoritate fungentes, etiam causarum Palatii Apostolici auditores ac Sanctae Romanae Ecclesiae praedictae Cardi- nales, etiam de latere legatos, vice-legatos ejusdemque Sedis nuncios praefatos judicari et definiri debere, et si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel igno- ranter contigerit attentari, irritum et inane decernimus, non obstantibus quibusvis etiam in praefatis et aliis conci- liis editis vel edendis specialibus vel generalibus constitutio- nibus vel ordinibus Apostolicis dictaeque metropolitanae ec- clesiae etiam juramento, confirmatione Apostolica vel firmi- tate alia quavis roboratis statutis et consuetudinibus, privi- legiis quoque, indultis et literis Apostolicis quibusvis supe- rioribus et personis in genere vel in specie aut alias in contrarium premissorum quomodolibet forsan concessis, appro- batiis, confirmatis et innovatis, quibus omnibus et singulis, etiam si de illis eorumque totis tenoribus de verbo ad verbo ad verbum nil penitus omisso et forma in illis tradita observata inserti forent, eisdem praesentibus pro plene et sufficienter expressis habentes, illis alias in suo robore per- mansuris, latissime et plenissime ad praemissorum validis- simum effectum hac vice dumtaxat specialiter et expresse nec non opportune et expresse nec non opportune et valide derogamus ceterisque contrariis quibuscumque. Datum Romae apud Sanctum Petrum sub annulo piscatoris die V. Maii MDCCCXXXX. Pontificatus Nostri anno decimo. Expensae scuta centum viginti in totum. Pro Magistro Brevium, B. Cardinalis Brosar. Absque Expeditione et Agentia. A. Willaume Officialis deputatus. Petrus Alessandri Officialis Dep. A. Macioti subdat. Breve hoc s. f. capitulo transmittens archiepiscopus Pragensis Aloysius Josephus liber Baro de Schrenk sequentes litteras adjunxit: „Reverendissimo semperque fideli Capitulo Metropolitano Salutem a Do- mino! Dum Breve diu exspectatum, quo Sanctitas Sua gloriose regnans Pontifex Gregorius XVI. Capitulo Nostro usum Mozzetae gratiosissime elargiri dignatus est, litteris Nostris acclusum laetabundi exhibemus:
Strana 31
31 celare non possumus sinceram lactitiam de decore, quod Senatui Nostro contigit, nec supprimere votum, ut Sanctitatis Suae donum novum sit filialis charitatis vinculum, quo Reverendissimum Capitulum Metropoli- tanum Sedi Apostolicae suoque Archipraesuli in aeternum junctum per- sistat. Břežanae die 22. Maji 1840. Aloysius Josephus, Archiepiscopus. XVI. Pius PP. IX. concessit anno 1862 canonicis me- tropolitanae ecclesiae usum torquis aurei ad crucem pectoralem, quae ipsis a Benedicto XIII. initio con- Romae 1862. 3. Julii. cessa erat. Pragen. Ex benigna concessione sanctae memoriae Benedicti Papae XIII. diei 22. Septembris 1728 Dignitates et Canonici Metropolitanae Ecclessiae Pragensis privilegio donantur extra Metropolitanam ipsam et Chori servitium deferendi in pectore crucem cum imagine seu effigie Sancti Joannis Ne- pomuceni Martyris in vitta serica coloris violacei. Quum autem Dignitates ipsae et Canonici modo vehementer cupiant huic sericae vittae substituere torquem aureum de collo penden- tem, eamdemque crucem sustentantem, Eminentissimus et Reverendissimus Dominus Cardinalis Fridericus Joseph Schwar- zenberg Archiepiscopus Pragen. post plurimum commendata Dignitatum et Canonicorum suae Metropolitanae merita, Sanctissimum Dominum Nostrum Pium Papam IX. humillime rogavit, ut eos hoc novo privilegio cohonestare de Benigni- tate Apostolica dignaretur. Sanctitas porro Sua, attentis ex- positis, ac referente subscripto Sacrorum Rituum Congrega- tionis Secretario, benigne annuit juxta preces, sub conditione tamen, ut torques seu catena e collo pendens et crucem sustentans sit simplex, nimirum unico annulorum circulo eformata, et in reliquis ad amussim serventur, quae Bene- dictus XIII. in suo Brevi sapienter constituere censuit Con- trariis non obstantibus quibuscumque. Die 31a Mensis Julii 1862. Episcopus Portuen. et S. Rufinae Card. Patrizi S. R. E. Praef. D. Bartolini S. R. C. Secretarius. L. S.
31 celare non possumus sinceram lactitiam de decore, quod Senatui Nostro contigit, nec supprimere votum, ut Sanctitatis Suae donum novum sit filialis charitatis vinculum, quo Reverendissimum Capitulum Metropoli- tanum Sedi Apostolicae suoque Archipraesuli in aeternum junctum per- sistat. Břežanae die 22. Maji 1840. Aloysius Josephus, Archiepiscopus. XVI. Pius PP. IX. concessit anno 1862 canonicis me- tropolitanae ecclesiae usum torquis aurei ad crucem pectoralem, quae ipsis a Benedicto XIII. initio con- Romae 1862. 3. Julii. cessa erat. Pragen. Ex benigna concessione sanctae memoriae Benedicti Papae XIII. diei 22. Septembris 1728 Dignitates et Canonici Metropolitanae Ecclessiae Pragensis privilegio donantur extra Metropolitanam ipsam et Chori servitium deferendi in pectore crucem cum imagine seu effigie Sancti Joannis Ne- pomuceni Martyris in vitta serica coloris violacei. Quum autem Dignitates ipsae et Canonici modo vehementer cupiant huic sericae vittae substituere torquem aureum de collo penden- tem, eamdemque crucem sustentantem, Eminentissimus et Reverendissimus Dominus Cardinalis Fridericus Joseph Schwar- zenberg Archiepiscopus Pragen. post plurimum commendata Dignitatum et Canonicorum suae Metropolitanae merita, Sanctissimum Dominum Nostrum Pium Papam IX. humillime rogavit, ut eos hoc novo privilegio cohonestare de Benigni- tate Apostolica dignaretur. Sanctitas porro Sua, attentis ex- positis, ac referente subscripto Sacrorum Rituum Congrega- tionis Secretario, benigne annuit juxta preces, sub conditione tamen, ut torques seu catena e collo pendens et crucem sustentans sit simplex, nimirum unico annulorum circulo eformata, et in reliquis ad amussim serventur, quae Bene- dictus XIII. in suo Brevi sapienter constituere censuit Con- trariis non obstantibus quibuscumque. Die 31a Mensis Julii 1862. Episcopus Portuen. et S. Rufinae Card. Patrizi S. R. E. Praef. D. Bartolini S. R. C. Secretarius. L. S.
Strana 32
32 Copia vidimata in charta scripta asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. „Fach 21 Fasc. 1, Sub 12". Piae memoriae Eminentissimus Dominus Cardinalis Fridericus Schwarzenberg litteris datis 15. Augusti 1862 de concesso hoc pri- vilegio capitulum certiorem faciens, scripsit: "... Dagegen war es mir ein wahres Vergnügen, dem Hochwürdigsten Metropolitankapitel durch Erwirkung des aus der abschriftlichen Erledigung v. 3. Juli 1862 ersichtlichen Privilegiums mein oberhirtliches Wohlwollen zu bezeu- gen, und bei dieser Veranlassung einerseits die vielfachen Verdienste desselben unserem Heiligen Vater zur befriedigenden Kenntnis zu bringen, andererseits die mir vom Hochw. Domcapitel in meinem Hirtenamte geleisteten Dienste durch eine Gunstbezeugung des Apo- stolischen Stuhles zu entlohnen. Ich übergebe das schätzbare Zeichen des päpstlichen Wohlwollens dem Hochwürdigen Metropolitan-Capitel mit dem innigen Wunsche, es möge die goldene Kette ein bleibendes Symbol jenes h. Bandes sein, welches den Priester mit dem Bischof, und diese wieder mit dem Apostolischen Stuhle als dem Mittelpunkte aller Einheit im Glauben und in der Liebe, im Gebet und in der ge- meinsamen Arbeit für Gottes Reich auf Erden vereinigt hält. Prag, am 15. August 1862. Friedrich Kard. u. Erzbischof.“ Ex quo tempore utuntur canonici torque aureo cum pretiosiore cruce in majoribus festivitatibus. In dorso huiusce crucis insculptae sunt ad perpetuam memoriam inscriptiones: „Benedictus PP. VIII. 1729“ et „Pius PP. IX. 1862“. Alias portant canonici in torque aureo crucem simplicionem, in cuius dorso insculptum legitur: „Benedictus XIII. 1729“. XVII. Breve Pii PP. IX., quo capitulo Pragensi concedit usum vestium violacearum ad instar Urbanorum Romae 1870 jan. 14. antistitum. Originale in membrana scriptum asservatur in registra- tura cancellariae capituli sub sign. »Fach 26, Fasc. 6. Sub. 11«. Pius PP IX. Ad perpetuam rei memoriam. Sacrorum an- tistitum senatus, cathedralium ecclesiarum capitula, quae zelo domus Dei, religionis studio, doctrinae laude, erga S. Sedem Apostolicam fide et observantia, aliisque praeclaris in rem sacram meritis praefulgeant, ex more institutoque
32 Copia vidimata in charta scripta asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. „Fach 21 Fasc. 1, Sub 12". Piae memoriae Eminentissimus Dominus Cardinalis Fridericus Schwarzenberg litteris datis 15. Augusti 1862 de concesso hoc pri- vilegio capitulum certiorem faciens, scripsit: "... Dagegen war es mir ein wahres Vergnügen, dem Hochwürdigsten Metropolitankapitel durch Erwirkung des aus der abschriftlichen Erledigung v. 3. Juli 1862 ersichtlichen Privilegiums mein oberhirtliches Wohlwollen zu bezeu- gen, und bei dieser Veranlassung einerseits die vielfachen Verdienste desselben unserem Heiligen Vater zur befriedigenden Kenntnis zu bringen, andererseits die mir vom Hochw. Domcapitel in meinem Hirtenamte geleisteten Dienste durch eine Gunstbezeugung des Apo- stolischen Stuhles zu entlohnen. Ich übergebe das schätzbare Zeichen des päpstlichen Wohlwollens dem Hochwürdigen Metropolitan-Capitel mit dem innigen Wunsche, es möge die goldene Kette ein bleibendes Symbol jenes h. Bandes sein, welches den Priester mit dem Bischof, und diese wieder mit dem Apostolischen Stuhle als dem Mittelpunkte aller Einheit im Glauben und in der Liebe, im Gebet und in der ge- meinsamen Arbeit für Gottes Reich auf Erden vereinigt hält. Prag, am 15. August 1862. Friedrich Kard. u. Erzbischof.“ Ex quo tempore utuntur canonici torque aureo cum pretiosiore cruce in majoribus festivitatibus. In dorso huiusce crucis insculptae sunt ad perpetuam memoriam inscriptiones: „Benedictus PP. VIII. 1729“ et „Pius PP. IX. 1862“. Alias portant canonici in torque aureo crucem simplicionem, in cuius dorso insculptum legitur: „Benedictus XIII. 1729“. XVII. Breve Pii PP. IX., quo capitulo Pragensi concedit usum vestium violacearum ad instar Urbanorum Romae 1870 jan. 14. antistitum. Originale in membrana scriptum asservatur in registra- tura cancellariae capituli sub sign. »Fach 26, Fasc. 6. Sub. 11«. Pius PP IX. Ad perpetuam rei memoriam. Sacrorum an- tistitum senatus, cathedralium ecclesiarum capitula, quae zelo domus Dei, religionis studio, doctrinae laude, erga S. Sedem Apostolicam fide et observantia, aliisque praeclaris in rem sacram meritis praefulgeant, ex more institutoque
Strana 33
33 Romanorum Pontificium praecipuis Pontificiae benevolentiae testimoniis cumulare solemus. Id sane in causa fuit, cur fel. rec. Urbanus V., BonifaciusIX., Pius II., Clemens XI., et Benedictus XIII, decessores Nostri, Metropolitanum Capitu- lum Pragense peculiaribus honorum insigniis ac privilegiis honestarunt, auxerunt; illud enim viris constans pietate, doctrina, sanctitate praestantibus, nihil sibi potius, nihil umquam sibi prius duxit, quam studiosissimum catholicae religionis ac Beatissimi Petri Cathedrae firmiter adhaeren- tem ac devotissimum sese exhibere. Quod quum hisce quo- que temporibus memoratum Capitulum egregiis luculentis- que argumentis confirmaverit, Nos ad remuneranda ejus- dem Capituli in rem sacram merita et ad spectatissimi ejusdem Capituli religionis studium atque erga S. Sedem Apostolicam fidei studiique constantiam vel magis inflam- mandam, in eam mentem venimus, ut illud novo ac splen- dido honore decoremus. Nos igitur omnes et singulos, qui- bus hae Litterae Nostrae favent, peculiari beneficentia pro- sequi volentes, et quibusvis excommunicationis, suspen- sionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis quovis modo vel quavis de causa latis, si quas forte incurrerint, hujus tantum rei gratia absolventes et absolutos fore censentes, auctoritate Nostra apostolica te- nore praesentium concedimus atque indulgemus, ut qui sunt, et in posterum erunt dignitates et Canonici Metropolitani Ca- pituli Pragensis, violaceas vestes ad instar Urbanorum An- tistitum induere perpetuis futuris temporibus libere possint et licite. Haec concedimus atque elargimur decernentes has Litteras Nostras firmas, validas et efficaces esse et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri ac obtinere, iis- que, ad quos spectant, et in tempore spectabunt, plenissime suffragari; sicque per quoscumque judices ordinarios et extra- rdinarios,o etiam S. R. E. Cardinales judicari debere, irritum- que et inane quidquid secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus licet speciali et individua mentione ac deroga- tione dignis in contrarium facientibus quibuscumque. Datum
33 Romanorum Pontificium praecipuis Pontificiae benevolentiae testimoniis cumulare solemus. Id sane in causa fuit, cur fel. rec. Urbanus V., BonifaciusIX., Pius II., Clemens XI., et Benedictus XIII, decessores Nostri, Metropolitanum Capitu- lum Pragense peculiaribus honorum insigniis ac privilegiis honestarunt, auxerunt; illud enim viris constans pietate, doctrina, sanctitate praestantibus, nihil sibi potius, nihil umquam sibi prius duxit, quam studiosissimum catholicae religionis ac Beatissimi Petri Cathedrae firmiter adhaeren- tem ac devotissimum sese exhibere. Quod quum hisce quo- que temporibus memoratum Capitulum egregiis luculentis- que argumentis confirmaverit, Nos ad remuneranda ejus- dem Capituli in rem sacram merita et ad spectatissimi ejusdem Capituli religionis studium atque erga S. Sedem Apostolicam fidei studiique constantiam vel magis inflam- mandam, in eam mentem venimus, ut illud novo ac splen- dido honore decoremus. Nos igitur omnes et singulos, qui- bus hae Litterae Nostrae favent, peculiari beneficentia pro- sequi volentes, et quibusvis excommunicationis, suspen- sionis et interdicti aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis quovis modo vel quavis de causa latis, si quas forte incurrerint, hujus tantum rei gratia absolventes et absolutos fore censentes, auctoritate Nostra apostolica te- nore praesentium concedimus atque indulgemus, ut qui sunt, et in posterum erunt dignitates et Canonici Metropolitani Ca- pituli Pragensis, violaceas vestes ad instar Urbanorum An- tistitum induere perpetuis futuris temporibus libere possint et licite. Haec concedimus atque elargimur decernentes has Litteras Nostras firmas, validas et efficaces esse et fore, suosque plenarios et integros effectus sortiri ac obtinere, iis- que, ad quos spectant, et in tempore spectabunt, plenissime suffragari; sicque per quoscumque judices ordinarios et extra- rdinarios,o etiam S. R. E. Cardinales judicari debere, irritum- que et inane quidquid secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Non obstantibus licet speciali et individua mentione ac deroga- tione dignis in contrarium facientibus quibuscumque. Datum
Strana 34
34 Romae apud S. Petrum sub annulo piscatoris die XIV. Ja- nuarii anno MDCCCLXX, Pontificatus nostri XXIV. N. Cardinalis Paracciani Clarelli. Vidi Romae 16. Jan. 1870. L. S. Fr. Card. Schwarzenberg, Archiep. Prag. In tergo: Secretaria brevium. Expensae: libellae tercentae quinquaginta duae et Cent. 20. Agentia: libellae quinquaginta. Nota. Ex concluso s. f. Metropolitani Capituli Pra- gensis, habitus violaceus adhibendus est: In utrisque Vesperis et Missa festi Immaculatae Conceptionis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Nativitatis Domini. In Missa festi S. Stephani Protomart. In II. Vesperis, quae hoc festo celebrantur. In I. Vesperis festi Circumcisionis Domini et ad gratiarum actionem. In Missa et II. Vesperis festi Circumcisionis Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi Epiphaniae Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Nominis Jesu. In utrisque Vesperis et Missa festi Purificationis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Annuntiationis B. M. V., nisi cadat in hebdomadam maiorem. In utrisque Vesperis et Missa festi S. Joseph, Patroni Ecclesiae uni- versalis. Ad Missam solemnem in Feria V. in Coena Domini. Sabbato sancto post meridiem ad solemnitatem Resurrectionis D. N. J. Chr. In Missa et II. Vesperis festi Resurrectionis Domini. In Missa et II. Vesperis Feriae II. Resurrectionis Domini In utrisque Vesperis et Missa Dominicae in Albis. In utrisque Vesperis et Missa testi s. Adalberti, item in Missa et II. Vesperis Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Sigismundi, item in Missa et II. Vesperis Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi Ascensionis Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Joannis Nep. In utrisque Vesperis et Missa festi Pentecostes. In Missa et II. Vesperis feriae II. Pentecostes. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Trinitatis. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Corporis Christi.
34 Romae apud S. Petrum sub annulo piscatoris die XIV. Ja- nuarii anno MDCCCLXX, Pontificatus nostri XXIV. N. Cardinalis Paracciani Clarelli. Vidi Romae 16. Jan. 1870. L. S. Fr. Card. Schwarzenberg, Archiep. Prag. In tergo: Secretaria brevium. Expensae: libellae tercentae quinquaginta duae et Cent. 20. Agentia: libellae quinquaginta. Nota. Ex concluso s. f. Metropolitani Capituli Pra- gensis, habitus violaceus adhibendus est: In utrisque Vesperis et Missa festi Immaculatae Conceptionis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Nativitatis Domini. In Missa festi S. Stephani Protomart. In II. Vesperis, quae hoc festo celebrantur. In I. Vesperis festi Circumcisionis Domini et ad gratiarum actionem. In Missa et II. Vesperis festi Circumcisionis Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi Epiphaniae Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Nominis Jesu. In utrisque Vesperis et Missa festi Purificationis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Annuntiationis B. M. V., nisi cadat in hebdomadam maiorem. In utrisque Vesperis et Missa festi S. Joseph, Patroni Ecclesiae uni- versalis. Ad Missam solemnem in Feria V. in Coena Domini. Sabbato sancto post meridiem ad solemnitatem Resurrectionis D. N. J. Chr. In Missa et II. Vesperis festi Resurrectionis Domini. In Missa et II. Vesperis Feriae II. Resurrectionis Domini In utrisque Vesperis et Missa Dominicae in Albis. In utrisque Vesperis et Missa testi s. Adalberti, item in Missa et II. Vesperis Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Sigismundi, item in Missa et II. Vesperis Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi Ascensionis Domini. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Joannis Nep. In utrisque Vesperis et Missa festi Pentecostes. In Missa et II. Vesperis feriae II. Pentecostes. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Trinitatis. In utrisque Vesperis et Missa festi Ss. Corporis Christi.
Strana 35
35 In utrisque Vesperis et Missa solemnitatis Dominicae infra Octavam Corporis Christi. Die solemni Sanctissimi Cordis Jesu. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Viti, item in Missa et II. Vespe- ris Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi ss. Apostolor. Petri et Pauli. In utrisque Vesperis et Missa festi Visitationis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Assumptionis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Reliquiarum. In utrisque Vesperis et Missa festi Nativitatis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi ss. Nominis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Venceslai. In utrisque Vesperis et Missa festi Dedicationis Ecclesiarum. In utrisque Vesperis et Missa festi Omnium Sanctorum. In Missa expositionis ss. Sacramenti ad preces 40 horarum ; in proces- sione ad finem huius devotionis. In Missa solemni diei Aniversariae electionis Summi Pontificis. In Missa solemni diei Aniversariae Antistitis nostri. Die natali nec non die onomastica Suae Caesareae ac Regiae Maje- statis ad missam Pontificalem. In omnibus Installationibus Capitularibus. Assistentes Canonici, quando officium as sistentiae Rsso. Antistiti prae- stant, etiam in Missis de Requiem. XVIII. S. Sedis gratiae rescriptum d. d. 15. Junii 1901 in causa officii choralis S. Ecclesiac Metropolitanae. Originale in charta scriptum, libellus sex foliorum in quarto, asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. »Fach 24, Fasc. 11, Sub 18«. Sacra Congregatio Concilii. 2726 Beatissime Pater. Semper fidelis Capituli Metropolitani Pragensis praepo- situs et decanus ad pedes Sanctitatis Vestrae provoluti, con- sensu omnium Capitularium haec humillime exponunt:
35 In utrisque Vesperis et Missa solemnitatis Dominicae infra Octavam Corporis Christi. Die solemni Sanctissimi Cordis Jesu. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Viti, item in Missa et II. Vespe- ris Dominicae sequentis. In utrisque Vesperis et Missa festi ss. Apostolor. Petri et Pauli. In utrisque Vesperis et Missa festi Visitationis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi Assumptionis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Reliquiarum. In utrisque Vesperis et Missa festi Nativitatis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi ss. Nominis B. M. V. In utrisque Vesperis et Missa festi s. Venceslai. In utrisque Vesperis et Missa festi Dedicationis Ecclesiarum. In utrisque Vesperis et Missa festi Omnium Sanctorum. In Missa expositionis ss. Sacramenti ad preces 40 horarum ; in proces- sione ad finem huius devotionis. In Missa solemni diei Aniversariae electionis Summi Pontificis. In Missa solemni diei Aniversariae Antistitis nostri. Die natali nec non die onomastica Suae Caesareae ac Regiae Maje- statis ad missam Pontificalem. In omnibus Installationibus Capitularibus. Assistentes Canonici, quando officium as sistentiae Rsso. Antistiti prae- stant, etiam in Missis de Requiem. XVIII. S. Sedis gratiae rescriptum d. d. 15. Junii 1901 in causa officii choralis S. Ecclesiac Metropolitanae. Originale in charta scriptum, libellus sex foliorum in quarto, asservatur in registratura cancellariae capituli sub sign. »Fach 24, Fasc. 11, Sub 18«. Sacra Congregatio Concilii. 2726 Beatissime Pater. Semper fidelis Capituli Metropolitani Pragensis praepo- situs et decanus ad pedes Sanctitatis Vestrae provoluti, con- sensu omnium Capitularium haec humillime exponunt:
Strana 36
86 I. Bene scit Capitulum Metropolitanum, semperque magni aestimabat eas quas sacri canones capitulis metro- politanis et cathedralibus proposuerunt muneris partes, in quibus id est praecipuum, ut canonici omnes per se obeant officium divinum, assistant Episcopo celebranti, eumque adiu- vent in dioecesi regenda. Officium illud suum quoquo esse haud ignorans Capitulum metropolitanum Pragense et inter temporum iniquitates eius pie exsequebatur partes, licet pro re et tempore discesserit a quibusdam sacrorum canonum legitimis. — Quod Capitulo Pragensi non in malam acci- piet partem, qui repetierit memoria turbulentas Bohemiae tempestates, etiam rebus eeclesiasticis in Archidioecesi cala- mitosas. Orbati pastore, plerumque a cathedrali urbeque pulsi, fortunis et clero egentes ab anno 1421 ad annum 1561, itaque per 140 annos in bellorum disturbiis canonici metro- politani sedem archiepiscopalem viduatam administrabant, fidei catholicae et Sedi Apostolicae tam fideles, ut Capitulo Metropolitano promererentur cognomen »Semper fidele«. Quum et posteriorum saeculorum tempestates et bella plurima in archidioecesin intulissent mala, evenit, ut fortuna adversa canonicos metropolitanos saepe saepius a choro disturbante, et fere omnes eorum vires exigente in negotia archidioeceseos regendae, capitulares impediti, quominus choro interessent ipsi, adhiberent ad officium divinum persolvendum vicarios. Ita contra legem, nulla Sanctae Sedis quaesita, nulla data approbatione, deficiente quoque speciali a. S. Sede approbato capituli statuto scripto, quod capitularibus indi- caret singula officia, canonicis praeter primam dignitatem, minores maioresve fructus percipientibus e massa communi, absque distributionibus quotidianis et punctaturis, enata est bona fide et nemine reclamante in metropolitana ecclesia consuetudo immemorialis, e qua usque ad novissima tem- pora canonici ipsi in choro cantabant Vesperas omnibus sabbatis, diebus dominicis, ante festa fori et in his festis ipsis ; Matutinum media nocte in Nativitate Domini, matuti-
86 I. Bene scit Capitulum Metropolitanum, semperque magni aestimabat eas quas sacri canones capitulis metro- politanis et cathedralibus proposuerunt muneris partes, in quibus id est praecipuum, ut canonici omnes per se obeant officium divinum, assistant Episcopo celebranti, eumque adiu- vent in dioecesi regenda. Officium illud suum quoquo esse haud ignorans Capitulum metropolitanum Pragense et inter temporum iniquitates eius pie exsequebatur partes, licet pro re et tempore discesserit a quibusdam sacrorum canonum legitimis. — Quod Capitulo Pragensi non in malam acci- piet partem, qui repetierit memoria turbulentas Bohemiae tempestates, etiam rebus eeclesiasticis in Archidioecesi cala- mitosas. Orbati pastore, plerumque a cathedrali urbeque pulsi, fortunis et clero egentes ab anno 1421 ad annum 1561, itaque per 140 annos in bellorum disturbiis canonici metro- politani sedem archiepiscopalem viduatam administrabant, fidei catholicae et Sedi Apostolicae tam fideles, ut Capitulo Metropolitano promererentur cognomen »Semper fidele«. Quum et posteriorum saeculorum tempestates et bella plurima in archidioecesin intulissent mala, evenit, ut fortuna adversa canonicos metropolitanos saepe saepius a choro disturbante, et fere omnes eorum vires exigente in negotia archidioeceseos regendae, capitulares impediti, quominus choro interessent ipsi, adhiberent ad officium divinum persolvendum vicarios. Ita contra legem, nulla Sanctae Sedis quaesita, nulla data approbatione, deficiente quoque speciali a. S. Sede approbato capituli statuto scripto, quod capitularibus indi- caret singula officia, canonicis praeter primam dignitatem, minores maioresve fructus percipientibus e massa communi, absque distributionibus quotidianis et punctaturis, enata est bona fide et nemine reclamante in metropolitana ecclesia consuetudo immemorialis, e qua usque ad novissima tem- pora canonici ipsi in choro cantabant Vesperas omnibus sabbatis, diebus dominicis, ante festa fori et in his festis ipsis ; Matutinum media nocte in Nativitate Domini, matuti-
Strana 37
87 num cum laudibus ante Dominicam Resurrectionis et Pen- tecostes, ante festum Sancti Joannis Nep. et S. Venceslai, patronorum Regni, in Commemoratione omnium fidelium defunctorum. Item celebrabant sollemniter praesente Capitulo canonici ipsi missam conventualem sine applicatione pro fundatoribus et benefactoribus omnibus dominicis et festis fori. Chorus constans e sex beneficiatis, quos dicunt vica- ristas, et octo cantoribus laicis, quos dicunt choralistas, re- citabat reliquis per annum diebus officium integrum, et vi- caristae clerici cantabant missam conventualem sine appli- catione, omnibus diebus ferialibus per annum. II. Quamquam post vetustissimam consuetudinem bona fide successit Capitulum Metropolitanum in descriptam choralis officii conditionem, nemine reclamante, tamen op- tantes, ut eam prosequatur et expressa adprobatione Apo- stolica, constituerunt capitulares, divini officii in metropo- litana ecclesia conditionem denuo perpendere, eamque pro re et tempore sacrorum canonum legitimis accomodatam referre ad S. Sedem. Itaque illo examine religiosissime facto, omnes capitulares consensu unanimi in metropolitana ec- clesia eam officii divini peragendi rationem declarant possi- bilem, quam sequens explicat conspectus: 1. Missam conventualem quotidie plene ad ss. canones capitulares ipsi sollemniter celebrabunt et applicabunt pro fundatoribus et benefactoribus praesente diebus dominicis et festis fori Capitulo cum clero chorali, reliquis per annum diebus, praesente solum clero chorali. 2. Horae canonicae hac ratione persolventur: Canonici canentes cum beneficiatis et choralistis celebrabunt Vesperas omnibus sabbatis, dominicis, ante festa fori et in his festis ipsis, item Matutinum media nocte Nativitatis Domini, item matutinum cum laudibus feria IV. V. VI. maioris hebdomadis, Dominica Resurrectionis et Pentecostes, festo Corporis Christi, festo S. Viti, ecclesiae metrop. Patroni, festo s. Joannis Nep. M. et S. Venceslai M., Regni patronorum principalium, in Commemoratione Omnium fidelium defunctorum. Beneficiati vicaristae et choralistae vice canonicorum
87 num cum laudibus ante Dominicam Resurrectionis et Pen- tecostes, ante festum Sancti Joannis Nep. et S. Venceslai, patronorum Regni, in Commemoratione omnium fidelium defunctorum. Item celebrabant sollemniter praesente Capitulo canonici ipsi missam conventualem sine applicatione pro fundatoribus et benefactoribus omnibus dominicis et festis fori. Chorus constans e sex beneficiatis, quos dicunt vica- ristas, et octo cantoribus laicis, quos dicunt choralistas, re- citabat reliquis per annum diebus officium integrum, et vi- caristae clerici cantabant missam conventualem sine appli- catione, omnibus diebus ferialibus per annum. II. Quamquam post vetustissimam consuetudinem bona fide successit Capitulum Metropolitanum in descriptam choralis officii conditionem, nemine reclamante, tamen op- tantes, ut eam prosequatur et expressa adprobatione Apo- stolica, constituerunt capitulares, divini officii in metropo- litana ecclesia conditionem denuo perpendere, eamque pro re et tempore sacrorum canonum legitimis accomodatam referre ad S. Sedem. Itaque illo examine religiosissime facto, omnes capitulares consensu unanimi in metropolitana ec- clesia eam officii divini peragendi rationem declarant possi- bilem, quam sequens explicat conspectus: 1. Missam conventualem quotidie plene ad ss. canones capitulares ipsi sollemniter celebrabunt et applicabunt pro fundatoribus et benefactoribus praesente diebus dominicis et festis fori Capitulo cum clero chorali, reliquis per annum diebus, praesente solum clero chorali. 2. Horae canonicae hac ratione persolventur: Canonici canentes cum beneficiatis et choralistis celebrabunt Vesperas omnibus sabbatis, dominicis, ante festa fori et in his festis ipsis, item Matutinum media nocte Nativitatis Domini, item matutinum cum laudibus feria IV. V. VI. maioris hebdomadis, Dominica Resurrectionis et Pentecostes, festo Corporis Christi, festo S. Viti, ecclesiae metrop. Patroni, festo s. Joannis Nep. M. et S. Venceslai M., Regni patronorum principalium, in Commemoratione Omnium fidelium defunctorum. Beneficiati vicaristae et choralistae vice canonicorum
Strana 38
38 persolvent horas, recitantes diebus supra scriptis officii par- tem a canonicis non persolutam atque ceteris per annum diebus integrum officium. Nec temere ac sine gravi causa ea tantum officiii di- vini peragendi ratio in ecelesia metropolitana possibilis exi- stimatur. Etenim Capitulum metropolitanum Pragense constans solum e duodecim Capitularibus, fundationibus observatione capitulari et sacris canonibus ita occupantur, ut singuli ca- nonici assiduo labore fere deficiant. — E fundationibus prae- sente Capitulo undecies per annum recitatur officium de- functorum et septies decies celebratur missa solemnis de Requie. Ex observatione Capitulari praeter ea, quae in admi- nistrandis Capituli bonis ad curam nonnullorum canonicorum pertinent, canonici ad praedicandum verbum divinum in ecclesia metropolitana obligantur ita, ut duo novissimi qua- libet dominica, alii duo sequentes quolibet festo fori, deni- que alii duo proximi festis Sabbaoth, alter bohemicam, alter germanicam orationem habeant ad populum. Item obligantur capitulares, ut per ordinem frequentissimas functiones sacras in ecclesia metropolitana peragant, omnibus sabbatis, dominicis, festis fori et per certas festorum octavas cultum pomeridianum populo celebrent. E sacris canonibus denique addicti adiutorio Reveren- dissimi Archipraesulis in regenda archidioecesi, ingentem numerum 2,229.279 catholicorum continente, illius regi- minis ponderi, omnes quas habent animi corporisque vires optimas pro sua quisque parte profundunt, ex exemplo de- cessorum id contendentes, ut increscat salus archidioeceseos. Jam ex illo adiutorii officio canonici metropolitani praeter duas primas dignitates, omnes quae ad regimen archidioe- ceseos pertinent, in curia archiepiscopali scriptis mandant, unus eorum gravissimo Vicarii generalis munere, alius mu- nere Cancellarii fere fungitur, duo canonici Ordinarium in visitanda archidioecesi per plures anni menses comitantur, alii in archiepiscopali iudicio ecclesiastico occupantur, alii in Universitate scientiarum munere studii theologici com-
38 persolvent horas, recitantes diebus supra scriptis officii par- tem a canonicis non persolutam atque ceteris per annum diebus integrum officium. Nec temere ac sine gravi causa ea tantum officiii di- vini peragendi ratio in ecelesia metropolitana possibilis exi- stimatur. Etenim Capitulum metropolitanum Pragense constans solum e duodecim Capitularibus, fundationibus observatione capitulari et sacris canonibus ita occupantur, ut singuli ca- nonici assiduo labore fere deficiant. — E fundationibus prae- sente Capitulo undecies per annum recitatur officium de- functorum et septies decies celebratur missa solemnis de Requie. Ex observatione Capitulari praeter ea, quae in admi- nistrandis Capituli bonis ad curam nonnullorum canonicorum pertinent, canonici ad praedicandum verbum divinum in ecclesia metropolitana obligantur ita, ut duo novissimi qua- libet dominica, alii duo sequentes quolibet festo fori, deni- que alii duo proximi festis Sabbaoth, alter bohemicam, alter germanicam orationem habeant ad populum. Item obligantur capitulares, ut per ordinem frequentissimas functiones sacras in ecclesia metropolitana peragant, omnibus sabbatis, dominicis, festis fori et per certas festorum octavas cultum pomeridianum populo celebrent. E sacris canonibus denique addicti adiutorio Reveren- dissimi Archipraesulis in regenda archidioecesi, ingentem numerum 2,229.279 catholicorum continente, illius regi- minis ponderi, omnes quas habent animi corporisque vires optimas pro sua quisque parte profundunt, ex exemplo de- cessorum id contendentes, ut increscat salus archidioeceseos. Jam ex illo adiutorii officio canonici metropolitani praeter duas primas dignitates, omnes quae ad regimen archidioe- ceseos pertinent, in curia archiepiscopali scriptis mandant, unus eorum gravissimo Vicarii generalis munere, alius mu- nere Cancellarii fere fungitur, duo canonici Ordinarium in visitanda archidioecesi per plures anni menses comitantur, alii in archiepiscopali iudicio ecclesiastico occupantur, alii in Universitate scientiarum munere studii theologici com-
Strana 39
39 missariorum funguntur, alii religiosis monialium familiis, alii plurimis scholis in urbe et per archidioecesin invigiliant. Neque id in regimine archidioeceseos parvi est mo- menti, quod canonici metropolitani in Comitia Regni, supre- mum consilium pro rebus scholasticis, plurimasque in urbe societates cooptati, de viribus suis, tempore et commodis magnam partem amittunt, ut rebus ecclesiasticis prospiciant in ordine hominum sociali et legislativo. Ita occupati, ne coadiutores canonicos cum spe succes- sionis sibi constituant, legibus civilibus et ipsa Capituli con- ditione impediuntur. Incensi tamen officii divini zelo, ad augendum chorum, canonicas horas persolventem, decreve- runt Capituli decanus et maioris praebendae canonici suis sumptibus, ille unum, et hi coniunctim alterum clericum beneficiatum constituere, et unicuique praebere praeter habi- taculum in singulos annos 1200 coronas monetae austriacae, efficientes circiter 1300 libellas italicas. 3. Ad promovendum officii divini studium decreverunt porro capitulares inducere — ut sacris canonibus congruit — in chorum punctaturas et constituere mulctas, pendendas ab iis, qui nulla canonica causa neglexerint chori officium. Quem in finem, canonicae sanctionis et diversae eorum, qui in ecclesia metropolitana choro obligantur, conditionis habita iusta ratione, reputarunt formulam censendi mulctas ita, ut omnis officii divini intermissio singulis annis afferat damnum: Canonicis minus praebendatis 232 coronarum = 258 libellarum italicarum, Canonicis magis praebendatis 464 coronarum = 516 libellarum italicarum, Capituli decano 685 coronarum = 762 libellarum itali- carum, Capituli praeposito 886 coronarum = 985 libellarum italicarum, Beneficiatis vicariis 182 coronarum = 203 libellarum italicarum, Choralistis 109 coronarum = 122 libellarum italicarum.
39 missariorum funguntur, alii religiosis monialium familiis, alii plurimis scholis in urbe et per archidioecesin invigiliant. Neque id in regimine archidioeceseos parvi est mo- menti, quod canonici metropolitani in Comitia Regni, supre- mum consilium pro rebus scholasticis, plurimasque in urbe societates cooptati, de viribus suis, tempore et commodis magnam partem amittunt, ut rebus ecclesiasticis prospiciant in ordine hominum sociali et legislativo. Ita occupati, ne coadiutores canonicos cum spe succes- sionis sibi constituant, legibus civilibus et ipsa Capituli con- ditione impediuntur. Incensi tamen officii divini zelo, ad augendum chorum, canonicas horas persolventem, decreve- runt Capituli decanus et maioris praebendae canonici suis sumptibus, ille unum, et hi coniunctim alterum clericum beneficiatum constituere, et unicuique praebere praeter habi- taculum in singulos annos 1200 coronas monetae austriacae, efficientes circiter 1300 libellas italicas. 3. Ad promovendum officii divini studium decreverunt porro capitulares inducere — ut sacris canonibus congruit — in chorum punctaturas et constituere mulctas, pendendas ab iis, qui nulla canonica causa neglexerint chori officium. Quem in finem, canonicae sanctionis et diversae eorum, qui in ecclesia metropolitana choro obligantur, conditionis habita iusta ratione, reputarunt formulam censendi mulctas ita, ut omnis officii divini intermissio singulis annis afferat damnum: Canonicis minus praebendatis 232 coronarum = 258 libellarum italicarum, Canonicis magis praebendatis 464 coronarum = 516 libellarum italicarum, Capituli decano 685 coronarum = 762 libellarum itali- carum, Capituli praeposito 886 coronarum = 985 libellarum italicarum, Beneficiatis vicariis 182 coronarum = 203 libellarum italicarum, Choralistis 109 coronarum = 122 libellarum italicarum.
Strana 40
40 In reputanda formula capitulares sequebantur primo modum, ad quem S. Sedis indulto redigendum est in metro- politana ecclesia chori officium, et secundo Trid. XXII cp. 3 de ref. decretum, ita scilicet definientes mulctarum summam, ut fere respondeat distributionibus e tertia proventuum parte institutis. Ex illa formula, servatis sacrorum canonum de pen- dendis mulctis definitionibus, colligetur ratio quoque mulc- tandi eos, qui singulis diebus singulas neglexerint sacri officii partes. III. Quibus expositis et adiecto missam conventualem e decreto Capituli novato ordine ad sacros canones a cano- nicis celebrari et applicari iam a die 1. Januarii 1901, hu- millime petitur, ut dignetur Sanctitas Vestra benigne con- cedere: 1. Gratiam, qua pro praeterito sanentur omnes officii divini defectus, imprimis neglecta in conventuali missa appli- catio pro fundatoribus et benefactoribus. 2. Gratiam, qua in posterum in metropolitana Pragensi ecclesia missae conventualis celebratio et horarum canoni- carum persolutio, non obstantibus sacrorum canonum legi- timis, S. Sedis auctoritate tuto fiat ratione sub Num. II. 1. 2. 3. descripta. Ad Pedes Sanctitatis Vestrae Semper fidele Capitulum Metropolitanum ad S. Vitum Pragae Bohemorum. Die 15. Junii 1901 Sacra Congregatio Eminen- tissimorum S. R. E. Cardinalium Concilii Tri- dentini Interpretum vigore facultatum sibi a Sanctissimo Domino Nostro tributarum, attenta attestatione et commendatione Eminentissimi Archiepiscopi Pragensis, praevia sanatione et condonatione quoad praeteritum benigne com- misit eidem Eminentissimo Archiepiscopo, ut
40 In reputanda formula capitulares sequebantur primo modum, ad quem S. Sedis indulto redigendum est in metro- politana ecclesia chori officium, et secundo Trid. XXII cp. 3 de ref. decretum, ita scilicet definientes mulctarum summam, ut fere respondeat distributionibus e tertia proventuum parte institutis. Ex illa formula, servatis sacrorum canonum de pen- dendis mulctis definitionibus, colligetur ratio quoque mulc- tandi eos, qui singulis diebus singulas neglexerint sacri officii partes. III. Quibus expositis et adiecto missam conventualem e decreto Capituli novato ordine ad sacros canones a cano- nicis celebrari et applicari iam a die 1. Januarii 1901, hu- millime petitur, ut dignetur Sanctitas Vestra benigne con- cedere: 1. Gratiam, qua pro praeterito sanentur omnes officii divini defectus, imprimis neglecta in conventuali missa appli- catio pro fundatoribus et benefactoribus. 2. Gratiam, qua in posterum in metropolitana Pragensi ecclesia missae conventualis celebratio et horarum canoni- carum persolutio, non obstantibus sacrorum canonum legi- timis, S. Sedis auctoritate tuto fiat ratione sub Num. II. 1. 2. 3. descripta. Ad Pedes Sanctitatis Vestrae Semper fidele Capitulum Metropolitanum ad S. Vitum Pragae Bohemorum. Die 15. Junii 1901 Sacra Congregatio Eminen- tissimorum S. R. E. Cardinalium Concilii Tri- dentini Interpretum vigore facultatum sibi a Sanctissimo Domino Nostro tributarum, attenta attestatione et commendatione Eminentissimi Archiepiscopi Pragensis, praevia sanatione et condonatione quoad praeteritum benigne com- misit eidem Eminentissimo Archiepiscopo, ut
Strana 41
41 gratiam chorale servitium peragendi, juxta pe- tita, per decennium tantum Capitulo Oratori pro suo arbitrio et prudentia gratis impertiatur. A. Card. Di Pietro Praef. L. S. Em. Cardinalis Di Pietro † B. Archiepiscopus Nazianzen. Secretarius.
41 gratiam chorale servitium peragendi, juxta pe- tita, per decennium tantum Capitulo Oratori pro suo arbitrio et prudentia gratis impertiatur. A. Card. Di Pietro Praef. L. S. Em. Cardinalis Di Pietro † B. Archiepiscopus Nazianzen. Secretarius.
- 1: Array
- 3: Array