z 284 stránek
Titul
I
II
III
IV
V
VI
Úvod
VII
VIII
IX
X
XI
XII
XIII
XIV
XV
XVI
XVII
XVIII
XIX
XX
XXI
XXII
XXIII
XXIV
Edice I
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
Edice II
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
Ukazatel jmen a věcí
251
252
253
254
255
Ukazatel slov staročeských
256
257
258
259
Opravy
260
Název:
Staročeská Gesta Romanorum
Autor:
Novák, Jan Václav
Rok vydání:
1895
Místo vydání:
Praha
Česká národní bibliografie:
Počet stran celkem:
284
Obsah:
- I: Titul
- VII: Úvod
- 1: Edice I
- 160: Edice II
- 251: Ukazatel jmen a věcí
- 256: Ukazatel slov staročeských
- 260: Opravy
upravit
Strana I
STAROČESKÁ GESTA ROMANORUM. DLE STAROČESKÝCH RUKOPISŮ PODÁVÁ DR. JAN V. NOVAK, C. K. SOR. V PRAZE. NAKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTISKA JOSEFA TRO VEDY, SLOVEDNODT A DMEN. 1895.
STAROČESKÁ GESTA ROMANORUM. DLE STAROČESKÝCH RUKOPISŮ PODÁVÁ DR. JAN V. NOVAK, C. K. SOR. V PRAZE. NAKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CISARE FRANTISKA JOSEFA TRO VEDY, SLOVEDNODT A DMEN. 1895.
Strana II
SBÍRKA PRÁMENUY KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVĚ A V SLEZSKU. VYDAVA III. TŘIDA ČESKÉ AKADEMIE CÍSARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ V PRAZE. SKUPINA I. RADA 2. ČÍSLO 2. STAROČESKÁ GESTA ROMANORUM. V PRAZE. NAKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VEDY, SLOVESNOST A UMENI. 1895.
SBÍRKA PRÁMENUY KU POZNÁNÍ LITERÁRNÍHO ŽIVOTA V ČECHÁCH, NA MORAVĚ A V SLEZSKU. VYDAVA III. TŘIDA ČESKÉ AKADEMIE CÍSARE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VĚDY, SLOVESNOST A UMĚNÍ V PRAZE. SKUPINA I. RADA 2. ČÍSLO 2. STAROČESKÁ GESTA ROMANORUM. V PRAZE. NAKLADEM ČESKÉ AKADEMIE CÍSAŘE FRANTIŠKA JOSEFA PRO VEDY, SLOVESNOST A UMENI. 1895.
Strana III
Strana IV
Strana V
Za laskavé pokyny při sestavování úvodu k vydání tomuto díky vzdávám slavné kommissi pro vydávání památek staročeských při III. třídě České aka- demie, jejímž přispěním práce má nabyla této přítomné podoby. Vydavatel.
Za laskavé pokyny při sestavování úvodu k vydání tomuto díky vzdávám slavné kommissi pro vydávání památek staročeských při III. třídě České aka- demie, jejímž přispěním práce má nabyla této přítomné podoby. Vydavatel.
Strana VI
Strana VII
ÚVOD. Středověká sbírka příběhův a rozprávek s připojenými namnoze výklady duchovními, známá pode jménem Gesta Romanorum, náleží mezi knihy nej více rozšířené a ve středověku nejpopulárnější. Čerpali z ní nejen kazatelé a moralisté, ale i v literatuře světské a v poesii lidové potkáváme se s hoj- nými stopami jejími. Také překlad český této sbírky záhy byl pořízen, jehož do nedávna známy byly rukopisy dva, universitní a musejní, v době nejnovější přibyl k nim ještě třetí, nejlepší a úplný rukopis z knihovny Březnické, nyní cho- vaný též v Museu království českého. Rukopisy dříve známé jsou necelé, ale doplňují se vespolek, tak že i z nich bylo lze sestaviti celý překlad. Rukopis Březnický (v tomto vydání označ. B, sign. knih. mus. VIII. E. 1) jest papírový, kvartový, svázán v starých dskách kožených, původně asi barvy bílé, nyní nahnědlých. Spony jsou odstraněny. Na hřbetě nahoře starý nápis na přilepeném lístku: Kniha Duch-ownj. Dole na lístku číslice 40, hrubě pro- vedená, uprostřed červenou hlinkou na samé kůži F 5. Uvnitř napřed vložen list pergamenový s latinským rukopisem, pak teprve následuje vlastní rukopis český, v němž listy 1—150 (str. a) popsány jsou od téhož písaře, listy 150 (str. b) až 154 popsány mnohem později. V rukopise tomto na l. 1—138 a nahoře stojí Gesta Romanorum, odtud až po 1. 150 a jest vypravování o soudě Asta- rothově, kdež na konci čteme tato slova: Skonan geſt ſud Aſtarothow pekel- nyeho rzieczznyka proti lidſkemu pokoleny tu Strzedu przed ſwatu lucij leta Moceccovliij°. Následuje jakési latinské kázaní nebo výklad na evangelium s nápisem: Dominica letare, psaný písmem pozdějším. Několik listů potom následujících nyní vytrženo, jak svědčí po nich proužky. Slohy papíru v rukopise tomto jsou o šesti půlarších, dvanáctilistové; při vazbě knihař užil za podložky nití proužků téhož rukopisu latinského, jehož list vložil napřed. Velikost rukopisu jest 21.4X 13.5 cm, písmo jest 14.89.2 cm. Prázdný okraj vnější a dolejší jest mnohem větší než vnitřní a hořejší; nahoře asi 1.2 cm, dole 4.5 cm. Čáry písmo omezující jsou po stranách dvojité, nahoře a dole jednoduché, jednotlivé řádky linkování nemají. Na konci řádkův i dole písmo leckde sáhá přes čáru. Počet řádků 31—32.
ÚVOD. Středověká sbírka příběhův a rozprávek s připojenými namnoze výklady duchovními, známá pode jménem Gesta Romanorum, náleží mezi knihy nej více rozšířené a ve středověku nejpopulárnější. Čerpali z ní nejen kazatelé a moralisté, ale i v literatuře světské a v poesii lidové potkáváme se s hoj- nými stopami jejími. Také překlad český této sbírky záhy byl pořízen, jehož do nedávna známy byly rukopisy dva, universitní a musejní, v době nejnovější přibyl k nim ještě třetí, nejlepší a úplný rukopis z knihovny Březnické, nyní cho- vaný též v Museu království českého. Rukopisy dříve známé jsou necelé, ale doplňují se vespolek, tak že i z nich bylo lze sestaviti celý překlad. Rukopis Březnický (v tomto vydání označ. B, sign. knih. mus. VIII. E. 1) jest papírový, kvartový, svázán v starých dskách kožených, původně asi barvy bílé, nyní nahnědlých. Spony jsou odstraněny. Na hřbetě nahoře starý nápis na přilepeném lístku: Kniha Duch-ownj. Dole na lístku číslice 40, hrubě pro- vedená, uprostřed červenou hlinkou na samé kůži F 5. Uvnitř napřed vložen list pergamenový s latinským rukopisem, pak teprve následuje vlastní rukopis český, v němž listy 1—150 (str. a) popsány jsou od téhož písaře, listy 150 (str. b) až 154 popsány mnohem později. V rukopise tomto na l. 1—138 a nahoře stojí Gesta Romanorum, odtud až po 1. 150 a jest vypravování o soudě Asta- rothově, kdež na konci čteme tato slova: Skonan geſt ſud Aſtarothow pekel- nyeho rzieczznyka proti lidſkemu pokoleny tu Strzedu przed ſwatu lucij leta Moceccovliij°. Následuje jakési latinské kázaní nebo výklad na evangelium s nápisem: Dominica letare, psaný písmem pozdějším. Několik listů potom následujících nyní vytrženo, jak svědčí po nich proužky. Slohy papíru v rukopise tomto jsou o šesti půlarších, dvanáctilistové; při vazbě knihař užil za podložky nití proužků téhož rukopisu latinského, jehož list vložil napřed. Velikost rukopisu jest 21.4X 13.5 cm, písmo jest 14.89.2 cm. Prázdný okraj vnější a dolejší jest mnohem větší než vnitřní a hořejší; nahoře asi 1.2 cm, dole 4.5 cm. Čáry písmo omezující jsou po stranách dvojité, nahoře a dole jednoduché, jednotlivé řádky linkování nemají. Na konci řádkův i dole písmo leckde sáhá přes čáru. Počet řádků 31—32.
Strana VIII
VIII Písmo rukopisu čte se velmi dobře a jest stejně bedlivé ke konci jako na začátku; také opis svědčí o pečlivosti opisovatelově jako jasné jeho písmo. Na str. 1. počáteční písmeno I. povídky provedeno jako iniciála přes 5 řádků sáhající červenomodrá s modrými okrasami vně, červenými uvnitř. Při tom řádky 1—5 napsány jsou písmem větším a červeně podtrženy. Také počátek povídek II.—X. vyznačen větším písmem červeně podtrženým; při dalších po- čátcích opisovatel činil to jen po různu, jak tiskem vyznačeno,1) počínaje toliko pravidelně každou povídku i duchovní výklad menší iniciálou, přes dva řádky sáhající, obyčejně červenou, jen zřídka modrou.2) Z těchto iniciál J a P nakresleny bývají na okraji a přesahují pak přes několik řádků. Nápisy povídek a výkladů jsou barvy červené, což v tisku označeno kursivou, také veliká písmena v celém rukopise okrášlena jsou červenými čárkami, a výroky biblické označeny červeně podtrženými slovy, z kterého spisovatele citát vzat. Číslování složek rukopis nemá; snad uřezáno při vazbě. Přípisků pozděj- ších neznamenati kromě oprav, jež několikráte napsány na okraji; mimo to při švu 1. 1 a 12 čteme: Day ſpomocz nuzním gezz milugeſs, psáno větším písmem a jiným inkoustem než celý rukopis. Ačkoli rukopis tento má chyb velmi málo, přece nelze nazvati ho prvo- pisem, nýbrž pokládati jej třeba za opis. Důkazem toho jsou místa v poznám- kách vydání tohoto písmeny označených uvedená, kde písař dle předlohy své chyby při opisu vzniklé opravoval, ale přece někde této své předloze neroz- uměl. Ovšem jest doznati, že při korrektuře opatrně prováděné opraveno míst velmi mnoho, ba i některá, jež v předloze písaři zdála se nesrozumitelná, tak že na objemný poměrně rukopis chyb zůstalo málo, mnohem méně než v obou rukopisech, o nichž níže promluvíme. Míst vynechaných jest nemnoho: Tak l. 2 b (vyd. str. 3, ř. 11) po sl. prziczzina vynechán řádek (v U 2, vyd. str. 160, ř. 31 sl. prziczyna boleſty twey tymz byehem przitomnost ma geſt prziczyna boleſty maczechy mey). Na 1. 7 b (vyd. str. 9, ř. 2) vynech. odpověď k druhé otázce a otázka třetí (v U 13, vyd. str. 164, ř. 7 sl.: odpowyez dobry krzestan ſrdcze ſkruſſene a pokorzene bohu a we wſſem mile a hotowe Czo trzetye byeſſe pſano dal ſem powiez mi czos dal odpowyez dobry krzestan miloſt...). 1) Povídka XVI. (13 a) počíná opět řádkem větším, počátečný řádek povídky XXXVII. (32 b) červeně podtržen, v povídce XLIV. (49 a) slovo Claudianus napsáno větším pís- mem a červeně podtrženo, v povídce LIX. (70a), LX. (71 b) a LXI. (72 b) při výkladě duchovním větším písmem napsáno slovo NAymyleyſfy, v povídce LXVI. (80 a) slovo QVintillus a Naymyleyſfi napsáno větším písmem a červeně podtrženo, rovněž v po- vídce LXXXVI. (109 a) NAymyleyſíi, na téže stránce počátek povídky LXXXVII. Nye- kterake knyezze a v povídce CVII. (122 a) Lenucius kralowaſſe. Jinak červeně podtržen i počátek povídek LXXXV. (106 b), LXXXVIII. (109 b), XCVIII. (115 b). 2) Při povídce VIII. (8 a) jest písmě toto modré s červeným okrášlením, rovněž při výkladě povídky XVIII. (15 b), při počátku povídky XXXII. (25 b), při výkladě povídky LIII. (61 b) modré bez okras, jakož i při počátku povídky LVI. (64b), s červenou okrasou při počátku povídky LVII. (66 b) a LVIII. (67 a), při výkladě povídky LXXI. (89 b), bez ozdoby při výkladě povídky LXXII. a LXXIII. (90 a), posléze ozdobeno při počátku povídky LXXVII. (93 b). Červené iniciálky jsou vesměs bez ozdob.
VIII Písmo rukopisu čte se velmi dobře a jest stejně bedlivé ke konci jako na začátku; také opis svědčí o pečlivosti opisovatelově jako jasné jeho písmo. Na str. 1. počáteční písmeno I. povídky provedeno jako iniciála přes 5 řádků sáhající červenomodrá s modrými okrasami vně, červenými uvnitř. Při tom řádky 1—5 napsány jsou písmem větším a červeně podtrženy. Také počátek povídek II.—X. vyznačen větším písmem červeně podtrženým; při dalších po- čátcích opisovatel činil to jen po různu, jak tiskem vyznačeno,1) počínaje toliko pravidelně každou povídku i duchovní výklad menší iniciálou, přes dva řádky sáhající, obyčejně červenou, jen zřídka modrou.2) Z těchto iniciál J a P nakresleny bývají na okraji a přesahují pak přes několik řádků. Nápisy povídek a výkladů jsou barvy červené, což v tisku označeno kursivou, také veliká písmena v celém rukopise okrášlena jsou červenými čárkami, a výroky biblické označeny červeně podtrženými slovy, z kterého spisovatele citát vzat. Číslování složek rukopis nemá; snad uřezáno při vazbě. Přípisků pozděj- ších neznamenati kromě oprav, jež několikráte napsány na okraji; mimo to při švu 1. 1 a 12 čteme: Day ſpomocz nuzním gezz milugeſs, psáno větším písmem a jiným inkoustem než celý rukopis. Ačkoli rukopis tento má chyb velmi málo, přece nelze nazvati ho prvo- pisem, nýbrž pokládati jej třeba za opis. Důkazem toho jsou místa v poznám- kách vydání tohoto písmeny označených uvedená, kde písař dle předlohy své chyby při opisu vzniklé opravoval, ale přece někde této své předloze neroz- uměl. Ovšem jest doznati, že při korrektuře opatrně prováděné opraveno míst velmi mnoho, ba i některá, jež v předloze písaři zdála se nesrozumitelná, tak že na objemný poměrně rukopis chyb zůstalo málo, mnohem méně než v obou rukopisech, o nichž níže promluvíme. Míst vynechaných jest nemnoho: Tak l. 2 b (vyd. str. 3, ř. 11) po sl. prziczzina vynechán řádek (v U 2, vyd. str. 160, ř. 31 sl. prziczyna boleſty twey tymz byehem przitomnost ma geſt prziczyna boleſty maczechy mey). Na 1. 7 b (vyd. str. 9, ř. 2) vynech. odpověď k druhé otázce a otázka třetí (v U 13, vyd. str. 164, ř. 7 sl.: odpowyez dobry krzestan ſrdcze ſkruſſene a pokorzene bohu a we wſſem mile a hotowe Czo trzetye byeſſe pſano dal ſem powiez mi czos dal odpowyez dobry krzestan miloſt...). 1) Povídka XVI. (13 a) počíná opět řádkem větším, počátečný řádek povídky XXXVII. (32 b) červeně podtržen, v povídce XLIV. (49 a) slovo Claudianus napsáno větším pís- mem a červeně podtrženo, v povídce LIX. (70a), LX. (71 b) a LXI. (72 b) při výkladě duchovním větším písmem napsáno slovo NAymyleyſfy, v povídce LXVI. (80 a) slovo QVintillus a Naymyleyſfi napsáno větším písmem a červeně podtrženo, rovněž v po- vídce LXXXVI. (109 a) NAymyleyſíi, na téže stránce počátek povídky LXXXVII. Nye- kterake knyezze a v povídce CVII. (122 a) Lenucius kralowaſſe. Jinak červeně podtržen i počátek povídek LXXXV. (106 b), LXXXVIII. (109 b), XCVIII. (115 b). 2) Při povídce VIII. (8 a) jest písmě toto modré s červeným okrášlením, rovněž při výkladě povídky XVIII. (15 b), při počátku povídky XXXII. (25 b), při výkladě povídky LIII. (61 b) modré bez okras, jakož i při počátku povídky LVI. (64b), s červenou okrasou při počátku povídky LVII. (66 b) a LVIII. (67 a), při výkladě povídky LXXI. (89 b), bez ozdoby při výkladě povídky LXXII. a LXXIII. (90 a), posléze ozdobeno při počátku povídky LXXVII. (93 b). Červené iniciálky jsou vesměs bez ozdob.
Strana IX
IX Na 1. 8 a (vyd. str. 9, ř. 11 sl.) vynechána odpověď k sedmé otázce a osmá otázka (U 14, vyd. str. 164, ř. 16 sl.: ztrawil ſem czas ſwuoy w dobrych ſkutczych Oſme pſano bylo dal ſem powiez mi czos dal Odpowyez dobry krzeſtan powoleni). L. 32 b (vyd. str. 38, ř. 16) po sl. czo tento prawi vy- nechána věta uvozovací (U 75, vyd. str. 180, ř. 35: tehdy ony). Na 1. 89b (vyd. str. 101, ř. 26) po sl. w hay wſſel gest vynechán řádek (v U 228, vyd. str. 218, ř. 33: weprz geho vzrzew na nyeho byezyſſe a on drzewo wſtupil weprz poczal). L. 97b (vyd. str. 111, ř. 7) po sl. nebyla hotowa padnuti vy- nechán ř. (v U 247, vyd. str. 223, ř. 38 po sl. padnuti čteme: potom ſu wo- hen puſtili a na ſpiech ſu zz mieſta wen wigeli) a j. zřídka. Omylů písařských je pořídku: L. 4 a (vyd. str. 4, ř. 21) prziczzyna znati zloſti dyablowy, od písaře tohoto rukopisu přidáno slovo zlofti, protože ne- rozuměl v předloze slovu smrti (U 5, vyd. str. 161, ř. 32), nýbrž mínil, že to jest omyl za sl. znati (lat. causa mortis diaboli); 1. 31 a (vyd. str. 36, ř. 21) ve sl. z tiech wſſech penyez předložka z zbytečná; 1. 100 a (vyd. str. 114, ř. 5) wylozzenye ſna od nych abych obdrzzal stojí abych m. aby, a tak několik málo jiných míst. Pravopis tohoto rukopisu převahou je spřežkový, jen výjimkou diakritický. Největší jeho zvláštností jest přehojné zdvojování souhlásek, jímž se má hlavně označiti měkkost (zvláště při czz, Ií, zz). Vedle toho však i jiné souhlásky často se zdvojují, na př. 1 v partic. perf. (dall, vmrzell, kazall, byll, vczzinila a mn. j.). Ze znamének diakritických tečka jeví se hlavně na ď, t, ň,3) někdy na ž, jinde poměrně zřídka. Čárka nad dlouhou samohláskou vyskytuje se jen zřídka, a to v koncovce ním (tak l. 17 a, vyd. str. 20, ř. 13 pokuſſením, l. 54 a, vyd. str. 60, ř. 22 s doufaním, ř. 23 ſkruſſením), jinak porůznu. Jednotlivě znamenáme o pravopisu: 1. mezi a—á rukopis nečiní rozdílu, délky samohláskové tu neoznačuje. 2. c píše se pravidelně cz, zřídka č: 1. 92 b (vyd. str. 105, ř. 14) tyezzcze; 1. 97 a (vyd. str. 110, ř. 17) Nicz; 1. 14 a (vyd. str. 16, ř. 23) nechčeſs; 1. 48 a (vyd. str. 53, ř. 32) ſrdče; 1. 49 a (vyd. str. 55, ř. 20) chčeffli a j. 3. č píše se pravidelně czz: 1. 108 a (str. 123, ř. 25) czzlowieczzenstwie, l. 112 b (vyd. str. 129, ř. 24) poczzatku a j. 4. č označuje se bez rozdílu ie neb ve, rovněž dlouhé ie; znamének diakritických tu není. 5. Spojka i píše se na počátku věty velmi často I (J). Tak 1. 102 a (vyd. str. 116, ř. 16, 18), 1. 102 b (vyd. str. 116, ř. 23, 24), 1. 107 b (vyd. str. 123, ř. 10, 11) a j. Také j před a a v cizích slovech píše se F: 1. 108 a (vyd. str. 123, ř. 29) Jakozz; 1. 114 a (vyd. str. 131, ř. 28) Julius; 1. 116 a (vyd. str. 134, ř. 13) Idumey a j. 6. ř píše se pravidelně rz: 1. 70 a (vyd. str. 78, ř. 29) drziewe; (ř. 32) prziffli; (ř. 34) rytyerzich a j. Znaménko diakritické na ř se nevyskytuje. 7. š píše se pravidelně Iſ (na konci slov ƒs): 1. 70b (vyd. str. 79, ř. 11) Rozkofs; (ř. 15) koffili; (ř. 19) ſkruſſeny. I při s je toto zdvojení dosti hojné. 3) Též před i—ie v měkkých slabikách, protože rozdílu mezi i—y rukopis vůbec nečiní.
IX Na 1. 8 a (vyd. str. 9, ř. 11 sl.) vynechána odpověď k sedmé otázce a osmá otázka (U 14, vyd. str. 164, ř. 16 sl.: ztrawil ſem czas ſwuoy w dobrych ſkutczych Oſme pſano bylo dal ſem powiez mi czos dal Odpowyez dobry krzeſtan powoleni). L. 32 b (vyd. str. 38, ř. 16) po sl. czo tento prawi vy- nechána věta uvozovací (U 75, vyd. str. 180, ř. 35: tehdy ony). Na 1. 89b (vyd. str. 101, ř. 26) po sl. w hay wſſel gest vynechán řádek (v U 228, vyd. str. 218, ř. 33: weprz geho vzrzew na nyeho byezyſſe a on drzewo wſtupil weprz poczal). L. 97b (vyd. str. 111, ř. 7) po sl. nebyla hotowa padnuti vy- nechán ř. (v U 247, vyd. str. 223, ř. 38 po sl. padnuti čteme: potom ſu wo- hen puſtili a na ſpiech ſu zz mieſta wen wigeli) a j. zřídka. Omylů písařských je pořídku: L. 4 a (vyd. str. 4, ř. 21) prziczzyna znati zloſti dyablowy, od písaře tohoto rukopisu přidáno slovo zlofti, protože ne- rozuměl v předloze slovu smrti (U 5, vyd. str. 161, ř. 32), nýbrž mínil, že to jest omyl za sl. znati (lat. causa mortis diaboli); 1. 31 a (vyd. str. 36, ř. 21) ve sl. z tiech wſſech penyez předložka z zbytečná; 1. 100 a (vyd. str. 114, ř. 5) wylozzenye ſna od nych abych obdrzzal stojí abych m. aby, a tak několik málo jiných míst. Pravopis tohoto rukopisu převahou je spřežkový, jen výjimkou diakritický. Největší jeho zvláštností jest přehojné zdvojování souhlásek, jímž se má hlavně označiti měkkost (zvláště při czz, Ií, zz). Vedle toho však i jiné souhlásky často se zdvojují, na př. 1 v partic. perf. (dall, vmrzell, kazall, byll, vczzinila a mn. j.). Ze znamének diakritických tečka jeví se hlavně na ď, t, ň,3) někdy na ž, jinde poměrně zřídka. Čárka nad dlouhou samohláskou vyskytuje se jen zřídka, a to v koncovce ním (tak l. 17 a, vyd. str. 20, ř. 13 pokuſſením, l. 54 a, vyd. str. 60, ř. 22 s doufaním, ř. 23 ſkruſſením), jinak porůznu. Jednotlivě znamenáme o pravopisu: 1. mezi a—á rukopis nečiní rozdílu, délky samohláskové tu neoznačuje. 2. c píše se pravidelně cz, zřídka č: 1. 92 b (vyd. str. 105, ř. 14) tyezzcze; 1. 97 a (vyd. str. 110, ř. 17) Nicz; 1. 14 a (vyd. str. 16, ř. 23) nechčeſs; 1. 48 a (vyd. str. 53, ř. 32) ſrdče; 1. 49 a (vyd. str. 55, ř. 20) chčeffli a j. 3. č píše se pravidelně czz: 1. 108 a (str. 123, ř. 25) czzlowieczzenstwie, l. 112 b (vyd. str. 129, ř. 24) poczzatku a j. 4. č označuje se bez rozdílu ie neb ve, rovněž dlouhé ie; znamének diakritických tu není. 5. Spojka i píše se na počátku věty velmi často I (J). Tak 1. 102 a (vyd. str. 116, ř. 16, 18), 1. 102 b (vyd. str. 116, ř. 23, 24), 1. 107 b (vyd. str. 123, ř. 10, 11) a j. Také j před a a v cizích slovech píše se F: 1. 108 a (vyd. str. 123, ř. 29) Jakozz; 1. 114 a (vyd. str. 131, ř. 28) Julius; 1. 116 a (vyd. str. 134, ř. 13) Idumey a j. 6. ř píše se pravidelně rz: 1. 70 a (vyd. str. 78, ř. 29) drziewe; (ř. 32) prziffli; (ř. 34) rytyerzich a j. Znaménko diakritické na ř se nevyskytuje. 7. š píše se pravidelně Iſ (na konci slov ƒs): 1. 70b (vyd. str. 79, ř. 11) Rozkofs; (ř. 15) koffili; (ř. 19) ſkruſſeny. I při s je toto zdvojení dosti hojné. 3) Též před i—ie v měkkých slabikách, protože rozdílu mezi i—y rukopis vůbec nečiní.
Strana X
X Zkratků rukopis tento má nemnoho, nejvíce jen za písm. m, n, velmi zřídka za písmena jiná. 1. m vynechává se častěji před u v koncovce mu, v kterémž případě pak u píše se nahoře (v): 1. 1 a (vyd. str. 1, ř. 10) twer, 1. 2 a (vyd. str. 2, ř. 16) bludne“; 1. 13b (vyd. str. 16, ř. 16) lakome“ a j. často. Často také na konci: l. 7 a (vyd. str. 8, ř. 17) rzymſkê; 1. 9 a (vyd. str. 11, ř. 6): tôto; l. 9b (vyd. str. 11, ř. 15) krzizzê a j. Ale jen jednou v nápise ke konci řádku: l. 117b (vyd. str. 136, před ř. 10) rozuey = rozumyey. 2. n před samohláskou zřídka se zkracuje, tak l. 2 a (vyd. str. 2, ř. 25) pochowaa; 1. 32 a (vyd. str. 37, ř. 28) pſa°; 1. 93 a (vyd. str. 105, ř. 28) zlo- rzieczzea; 1. 14 b (vyd. str. 17, ř. 9) Canoîce. Mnohem častěji před souhláskou: l. 7b (vyd. str. 8, ř. 22) gež (též 1. 8b, vyd. str. 10, ř. 1; 13b, vyd. str. 16, ř. 13 a 14 a j.); 1. 2 a (vyd. str. 2, ř. 27) a l. 10 a (vyd. str. 12, ř. 7) proty- wênstwie; 1. 16 a (vyd. str. 19, ř. 3) k flůczi; 1. 20 b (vyd. str. 25 náp.) pu- stênyczech a j. Často taková zkrácenina bývá ke konci řádku. — Amen píše se často buď Am neb Ame. 3. r zřídka označeno háčkem: 1. 19b (vyd. str. 23, ř. 14) Tibeius. 4. us v cizích slovech na konci často se značí po známém v latině způ- sobu (?): 1. 15 a (vyd. str. 17, ř. 27) Pipin?; 1. 29 a (vyd. str. 34, ř. 9) Anti- gon'; 1. 52b (vyd. str. 59, ř. 7) Theodosi?; 1. 12 a (vyd. str. 14, ř. 13), 1. 29b (vyd. str. 34, ř. 25), 1. 115 a (vyd. str. 133, ř. 4) krift?. 5. v vyjádřeno zkráceně toliko jednou: 1. 49 a (vyd. str. 55, náp. č. XLIV.) Cziefarzoe; a to opět v nápise. Jazyk rukopisu shoduje se celkem s dobou, k níž i vročení poukazuje, kdy zanikala jotace a počínalo se zúžování, v jazyce pak spisovném trval asi ten stav, jaký shledáváme u Husa a Chelčického. V rukopise ovšem jotace znamenává se na mnohých místech, ale i tam, kde se v té době sotva vy- slovovala, jak patrno z nedůslednosti písařovy v té příčině (1. 36 a, vyd. str. 42, ř. 8 nofieffie, a hned za tím myegieſſe; 1. 52 b, vyd. str. 59, ř. 12. wywuo- dyeſſye a j. často). K textu rukopisu Březnického jakožto nejlepšího na prvním místě po- loženému připojujeme pod čarou důležitější různočtení druhého rukopisu knihovny Musea království českého (v tomto vyd. M. sign. 3. F. 25). Tento rukopis papírový, kvartový, svázán jest ve dskách z lepenky, obtažené starým pergamenovým listem latinského rukopisu; na hřbetě má nápis rukou Han- kovou: Prziklady z Kronik Rzimskych. Rps. Kromě listu předního a zadního rukopis obsahuje nyní 143 listy popsané. Na 1. listě prázdném čte se nápis, rovněž od V. Hanky udělaný: Przikladi ſwietštij z kronik Rzimſkych etc. Rps. 1473. Na 2. str. prázdného listu nyní 144. psáno: Ego Paulus Katharin a Katharo dono dedi hunc librum D. fratri meo amantiſſimo S. Joanni parocho Zwiržeticzenſi. Concordiam sectare — poboznoſti naſledug. Poslední popsaná stránka rukopisu (str. 2. listu nyní 143) podává nám také zprávu o písaři rukopisu a roku napsání, že totiž slul Johannes de Pře- štic a napsal rukopis r. 1473.
X Zkratků rukopis tento má nemnoho, nejvíce jen za písm. m, n, velmi zřídka za písmena jiná. 1. m vynechává se častěji před u v koncovce mu, v kterémž případě pak u píše se nahoře (v): 1. 1 a (vyd. str. 1, ř. 10) twer, 1. 2 a (vyd. str. 2, ř. 16) bludne“; 1. 13b (vyd. str. 16, ř. 16) lakome“ a j. často. Často také na konci: l. 7 a (vyd. str. 8, ř. 17) rzymſkê; 1. 9 a (vyd. str. 11, ř. 6): tôto; l. 9b (vyd. str. 11, ř. 15) krzizzê a j. Ale jen jednou v nápise ke konci řádku: l. 117b (vyd. str. 136, před ř. 10) rozuey = rozumyey. 2. n před samohláskou zřídka se zkracuje, tak l. 2 a (vyd. str. 2, ř. 25) pochowaa; 1. 32 a (vyd. str. 37, ř. 28) pſa°; 1. 93 a (vyd. str. 105, ř. 28) zlo- rzieczzea; 1. 14 b (vyd. str. 17, ř. 9) Canoîce. Mnohem častěji před souhláskou: l. 7b (vyd. str. 8, ř. 22) gež (též 1. 8b, vyd. str. 10, ř. 1; 13b, vyd. str. 16, ř. 13 a 14 a j.); 1. 2 a (vyd. str. 2, ř. 27) a l. 10 a (vyd. str. 12, ř. 7) proty- wênstwie; 1. 16 a (vyd. str. 19, ř. 3) k flůczi; 1. 20 b (vyd. str. 25 náp.) pu- stênyczech a j. Často taková zkrácenina bývá ke konci řádku. — Amen píše se často buď Am neb Ame. 3. r zřídka označeno háčkem: 1. 19b (vyd. str. 23, ř. 14) Tibeius. 4. us v cizích slovech na konci často se značí po známém v latině způ- sobu (?): 1. 15 a (vyd. str. 17, ř. 27) Pipin?; 1. 29 a (vyd. str. 34, ř. 9) Anti- gon'; 1. 52b (vyd. str. 59, ř. 7) Theodosi?; 1. 12 a (vyd. str. 14, ř. 13), 1. 29b (vyd. str. 34, ř. 25), 1. 115 a (vyd. str. 133, ř. 4) krift?. 5. v vyjádřeno zkráceně toliko jednou: 1. 49 a (vyd. str. 55, náp. č. XLIV.) Cziefarzoe; a to opět v nápise. Jazyk rukopisu shoduje se celkem s dobou, k níž i vročení poukazuje, kdy zanikala jotace a počínalo se zúžování, v jazyce pak spisovném trval asi ten stav, jaký shledáváme u Husa a Chelčického. V rukopise ovšem jotace znamenává se na mnohých místech, ale i tam, kde se v té době sotva vy- slovovala, jak patrno z nedůslednosti písařovy v té příčině (1. 36 a, vyd. str. 42, ř. 8 nofieffie, a hned za tím myegieſſe; 1. 52 b, vyd. str. 59, ř. 12. wywuo- dyeſſye a j. často). K textu rukopisu Březnického jakožto nejlepšího na prvním místě po- loženému připojujeme pod čarou důležitější různočtení druhého rukopisu knihovny Musea království českého (v tomto vyd. M. sign. 3. F. 25). Tento rukopis papírový, kvartový, svázán jest ve dskách z lepenky, obtažené starým pergamenovým listem latinského rukopisu; na hřbetě má nápis rukou Han- kovou: Prziklady z Kronik Rzimskych. Rps. Kromě listu předního a zadního rukopis obsahuje nyní 143 listy popsané. Na 1. listě prázdném čte se nápis, rovněž od V. Hanky udělaný: Przikladi ſwietštij z kronik Rzimſkych etc. Rps. 1473. Na 2. str. prázdného listu nyní 144. psáno: Ego Paulus Katharin a Katharo dono dedi hunc librum D. fratri meo amantiſſimo S. Joanni parocho Zwiržeticzenſi. Concordiam sectare — poboznoſti naſledug. Poslední popsaná stránka rukopisu (str. 2. listu nyní 143) podává nám také zprávu o písaři rukopisu a roku napsání, že totiž slul Johannes de Pře- štic a napsal rukopis r. 1473.
Strana XI
XI Čteme na této stránce tato slova: 4) Febrů5) orô 7) metro 9) Hic liber explicit; per quem, noſcere qui gliſcit, Oret hanc infra, per quem, unde, noſcet intra, Nomen pandit prima dictionis litera hujus orationis: Jhesu Omnium Honorabiliſſime, Amoris Nutrimento Nobis Eternaliter Sucurre, Dapibus Eſu- rientes Poculis Reffice Et Šicientes Tue Inſigniſſime Clemencie. Amen. Hujus 6) ffecit finem feria vj poſt purificationem, Anni ab incarnacione continentur in hac oratione: Celici cetus criſtum pro nobis exorate ; s) Vnum tamen ſi i auferes. Finis certiſſima res. Vicia excuſet figura locucionis. 10) Obiit Dominica Reminiſcere Anno 1502.11) Původně měl rukopis tento popsaných listů 148, z nich nyní ztraceny jsou po 1. 129 tři listy (pův. 130—132) a po nynějším listě 140 (pův. 143) dva listy (pův. 144 a 145). Nyní po 1. 130 vloženy jsou dva listy prázdné a v číslování listovém, které provedl Hanka, označena mezera jednoho listu (po 1. 129 čísl. 1. 131); na konci 1. 140 pouze připsáno Hankou: »zde chybí«. Z doby opisu samého přípisků text nemá. Slohy jsou šestnáctilistové, poslední tři listy nynější připojeny jsou zvláště, jakož na nich i jinak patrno. Velikost rukopisu jest 21.3X14.8 cm, písmo 16.8X9.8 cm. Také tuto okraje vnější a dolejší jsou mnohem širší než vnitřní a hořejší Pichy řádkové pro celý rukopis provedeny trojhranným nástrojem při samém okraji a patrné jsou nyní hlavně v přední části; střed je seříznut, vzadu opět viděti je od l. 129 do konce, vroubky však po nich zbylé jsou i jinde tu i tam patrny. Liniatura pro všecky stránky takto naznačená obsahuje po 27 řádcích, jen na některých stránkách ke konci rukopisu jest řádků 28. Čárkování řádkové pro- vedeno inkoustem nyní vybledlým mezi kolmými čarami, z nichž jen vnější jsou zdvojeny. Poslední tři listy zvláště připojené mají svoje zvláštní čárkování o 22 řádcích. Písmo rukopisu snadno se čte a rázem svým shoduje se také s jinými rukopisy té doby, k níž ukazuje vročení. Jen první povídka má na počátku pod nápisem velikou, poněkud ozdobenou iniciálu D (Orotheus), která sahá přes 8 řádků; nyní jest v ní červenou barvou vytištěno razítko Z Hankových. Ostatní povídky i duchovní výklady k nim vyznačeny červenými iniciálami, v nichž nepozorovati žádných mikrogrammů. Velká písmena v celém ruko- 4) Zkratky tuto rozluštěny a nápis dle možnosti interpungován. 5) Známka dne (7. února) z Cisiojanu. — 6) Slovo konjekturou tuto položené, v ruko- pise nejasné. — 7) T. j. oratio. — s) T. j. CeLICI CetVs CrIstVM pro nobls eXorate (MCCCCLXVVIIII—I = 1473). — 9) T. j. metrum, verš, že druhá část řádku přidána pro doplnění metra. — 10) O předcházejících verších a rýmech menším písmem. — 11) Psáno jinou rukou.
XI Čteme na této stránce tato slova: 4) Febrů5) orô 7) metro 9) Hic liber explicit; per quem, noſcere qui gliſcit, Oret hanc infra, per quem, unde, noſcet intra, Nomen pandit prima dictionis litera hujus orationis: Jhesu Omnium Honorabiliſſime, Amoris Nutrimento Nobis Eternaliter Sucurre, Dapibus Eſu- rientes Poculis Reffice Et Šicientes Tue Inſigniſſime Clemencie. Amen. Hujus 6) ffecit finem feria vj poſt purificationem, Anni ab incarnacione continentur in hac oratione: Celici cetus criſtum pro nobis exorate ; s) Vnum tamen ſi i auferes. Finis certiſſima res. Vicia excuſet figura locucionis. 10) Obiit Dominica Reminiſcere Anno 1502.11) Původně měl rukopis tento popsaných listů 148, z nich nyní ztraceny jsou po 1. 129 tři listy (pův. 130—132) a po nynějším listě 140 (pův. 143) dva listy (pův. 144 a 145). Nyní po 1. 130 vloženy jsou dva listy prázdné a v číslování listovém, které provedl Hanka, označena mezera jednoho listu (po 1. 129 čísl. 1. 131); na konci 1. 140 pouze připsáno Hankou: »zde chybí«. Z doby opisu samého přípisků text nemá. Slohy jsou šestnáctilistové, poslední tři listy nynější připojeny jsou zvláště, jakož na nich i jinak patrno. Velikost rukopisu jest 21.3X14.8 cm, písmo 16.8X9.8 cm. Také tuto okraje vnější a dolejší jsou mnohem širší než vnitřní a hořejší Pichy řádkové pro celý rukopis provedeny trojhranným nástrojem při samém okraji a patrné jsou nyní hlavně v přední části; střed je seříznut, vzadu opět viděti je od l. 129 do konce, vroubky však po nich zbylé jsou i jinde tu i tam patrny. Liniatura pro všecky stránky takto naznačená obsahuje po 27 řádcích, jen na některých stránkách ke konci rukopisu jest řádků 28. Čárkování řádkové pro- vedeno inkoustem nyní vybledlým mezi kolmými čarami, z nichž jen vnější jsou zdvojeny. Poslední tři listy zvláště připojené mají svoje zvláštní čárkování o 22 řádcích. Písmo rukopisu snadno se čte a rázem svým shoduje se také s jinými rukopisy té doby, k níž ukazuje vročení. Jen první povídka má na počátku pod nápisem velikou, poněkud ozdobenou iniciálu D (Orotheus), která sahá přes 8 řádků; nyní jest v ní červenou barvou vytištěno razítko Z Hankových. Ostatní povídky i duchovní výklady k nim vyznačeny červenými iniciálami, v nichž nepozorovati žádných mikrogrammů. Velká písmena v celém ruko- 4) Zkratky tuto rozluštěny a nápis dle možnosti interpungován. 5) Známka dne (7. února) z Cisiojanu. — 6) Slovo konjekturou tuto položené, v ruko- pise nejasné. — 7) T. j. oratio. — s) T. j. CeLICI CetVs CrIstVM pro nobls eXorate (MCCCCLXVVIIII—I = 1473). — 9) T. j. metrum, verš, že druhá část řádku přidána pro doplnění metra. — 10) O předcházejících verších a rýmech menším písmem. — 11) Psáno jinou rukou.
Strana XII
XII pise pro okrasu označena červenými čárkami. První písmě každé stránky ozdobeno různými čarami, po okraji dále provedenými; také jiná písmena prvního řádku bývají okrášlena. Zvláště na některých stránkách pozdějších písař úmyslně prodlužoval všecka první písmena slov prvního řádku. Nadpisy povídek i tuto psány barvou červenou. V druhé pol. XVI. stol. rukopis náležel pražskému kazateli, jenž z něho bral příklady pro kázaní a poznamenával si na okraji, kterou neděli kterého roku toho neb onoho kusu užil. Některé ty přípisy jsou dosti nejasné, ale přece uvedli jsme je pod čarou, pokud se nám povedlo je rozluštiti. V tomto století majitelem rukopisu byl V. Hanka, jak svědčí razítko v iniciále 1. stránky a na stránce poslední. Hanka dal asi rukopis také vázati, provedl nápis na hřbetě a na 1. prázdném listě, provedl číslování listů s me- zerou vyznačenou 1 listu po č. 129, kam dal vlepiti dva prázdné listy, a za- býval se i čtením rukopisu, neboť podtrhoval si leckde karmínovým inkoustem neobyčejné tvary grammatické a činil si o nich po okraji grammatické po- známky. Také tento rukopis jest opisem předlohy starší, jak patrno z několika vynechaných řádků, jakož i z omylův a chyb písařských. I při nich však namnoze shledáváme blízkou příbuznost rukopisů B a M. Na několika místech řádky vynechány, jak pod čarou označeno. Při č. VII. pozn. 13 označuje mezeru asi řádkovou v M, při č. XII. pozn. 23 mezeru asi dvou řádkův, při č. XXXVIII. pozn. 61 poukazuje na přehlédnutí řádky následkem stejného slova (powietrzi); podobné opominutí se stalo při č. LX. dle pozn. 19, kde k omylu vedlo stejné slovo ſtarziecs. I jinak je rukopis tento ve výrazu stručnější než Březnický, jak dosti vysvítá z po- známek pod čarou. Omyly v textě tohoto rukopisu se vyskytující též ukazují na mechanického opisovatele. Tak při č. XI. pozn. 11 przataly; při č. XXI. pozn. 20 huryczyho pakla; při č. XXIX. pozn. 2 bydlel m. bdiel; pozn. 16 hrzmt; při č. XLI. pozn. 87 przecztenem (m. prſtenem); při č. XLV. pozn. 52 oſlawme duſfi krzepkoſt m. oſlawene; při č. XLVIII. pozn. 4 wybize m. wybieze; při č. XLIX. pozn. 25 totitozto m. totizto; při č. XCVIII. pozn. 3 w ſyliczy m. w ſyczyli a j., jak vytčeny jsou namnoze v poznámkách. Pravopis tohoto rukopisu nejeví mnoho neobyčejného, jestiť to obyčejný té doby pravopis spřežkový, jehož tuto jen některé zvláštnosti uvádíme: 1. Samohlásky dlouhé dosti často označují se zdvojením písmene: 1. 6 a zlee ; I a ſynowee ; 61 b, 63 b ſwee milee, k tee gistee; 127 a pohanee zidee; 28 b gyy; 31 b Oczyi; 66 a pſyy; 32 a Poorus; 8 b buduu; 12 a vmluwuu; 23 b rukuu; 25 a prozbuu vſtawicznuu a j. 2. Měkkost souhlásek častěji nežli znaménkem diakritickým označuje se hl. i, jejíž písmeno klade se za souhlásku změkčenou: 1. 98 b poczial; 1. 125 a ptacziat; 55 a ziena, zialudek; 105 b ziadati a j. 3. ď označeno někdy znaménkem diakritickým: l. 17 a deweczku; 133 b hledal.
XII pise pro okrasu označena červenými čárkami. První písmě každé stránky ozdobeno různými čarami, po okraji dále provedenými; také jiná písmena prvního řádku bývají okrášlena. Zvláště na některých stránkách pozdějších písař úmyslně prodlužoval všecka první písmena slov prvního řádku. Nadpisy povídek i tuto psány barvou červenou. V druhé pol. XVI. stol. rukopis náležel pražskému kazateli, jenž z něho bral příklady pro kázaní a poznamenával si na okraji, kterou neděli kterého roku toho neb onoho kusu užil. Některé ty přípisy jsou dosti nejasné, ale přece uvedli jsme je pod čarou, pokud se nám povedlo je rozluštiti. V tomto století majitelem rukopisu byl V. Hanka, jak svědčí razítko v iniciále 1. stránky a na stránce poslední. Hanka dal asi rukopis také vázati, provedl nápis na hřbetě a na 1. prázdném listě, provedl číslování listů s me- zerou vyznačenou 1 listu po č. 129, kam dal vlepiti dva prázdné listy, a za- býval se i čtením rukopisu, neboť podtrhoval si leckde karmínovým inkoustem neobyčejné tvary grammatické a činil si o nich po okraji grammatické po- známky. Také tento rukopis jest opisem předlohy starší, jak patrno z několika vynechaných řádků, jakož i z omylův a chyb písařských. I při nich však namnoze shledáváme blízkou příbuznost rukopisů B a M. Na několika místech řádky vynechány, jak pod čarou označeno. Při č. VII. pozn. 13 označuje mezeru asi řádkovou v M, při č. XII. pozn. 23 mezeru asi dvou řádkův, při č. XXXVIII. pozn. 61 poukazuje na přehlédnutí řádky následkem stejného slova (powietrzi); podobné opominutí se stalo při č. LX. dle pozn. 19, kde k omylu vedlo stejné slovo ſtarziecs. I jinak je rukopis tento ve výrazu stručnější než Březnický, jak dosti vysvítá z po- známek pod čarou. Omyly v textě tohoto rukopisu se vyskytující též ukazují na mechanického opisovatele. Tak při č. XI. pozn. 11 przataly; při č. XXI. pozn. 20 huryczyho pakla; při č. XXIX. pozn. 2 bydlel m. bdiel; pozn. 16 hrzmt; při č. XLI. pozn. 87 przecztenem (m. prſtenem); při č. XLV. pozn. 52 oſlawme duſfi krzepkoſt m. oſlawene; při č. XLVIII. pozn. 4 wybize m. wybieze; při č. XLIX. pozn. 25 totitozto m. totizto; při č. XCVIII. pozn. 3 w ſyliczy m. w ſyczyli a j., jak vytčeny jsou namnoze v poznámkách. Pravopis tohoto rukopisu nejeví mnoho neobyčejného, jestiť to obyčejný té doby pravopis spřežkový, jehož tuto jen některé zvláštnosti uvádíme: 1. Samohlásky dlouhé dosti často označují se zdvojením písmene: 1. 6 a zlee ; I a ſynowee ; 61 b, 63 b ſwee milee, k tee gistee; 127 a pohanee zidee; 28 b gyy; 31 b Oczyi; 66 a pſyy; 32 a Poorus; 8 b buduu; 12 a vmluwuu; 23 b rukuu; 25 a prozbuu vſtawicznuu a j. 2. Měkkost souhlásek častěji nežli znaménkem diakritickým označuje se hl. i, jejíž písmeno klade se za souhlásku změkčenou: 1. 98 b poczial; 1. 125 a ptacziat; 55 a ziena, zialudek; 105 b ziadati a j. 3. ď označeno někdy znaménkem diakritickým: l. 17 a deweczku; 133 b hledal.
Strana XIII
XIII 4. Při označování hl. č (ie již zúženo v í) převahu má celkem ie nad ye, někdy však též e se znaménkem diakritickým se vyskytuje: 1. 18 b wěky; 114 a dwě; 114b nalezeně a j. 5. í na konci slov pravidelně se píše ij: 1. 81 hlubij; 82 a nynij; 90 a przykazanij a j. 6. ň leckde označuje se znaménkem diakritickým: 1. 26 a žene; 26 b, 33 a, 88 b, 103 b mže; 65 a mnegy a j. 7. Také ž mívá dosti často znaménko: 1. 6 a přemitaſſe; l. 7 a hiychow 69 a proſtřed; 94 a czyfařowa; 107 b Ryma; 110 b Reklo. 8. š pravidelně se označuje dvojím Iſ (na konci slov ſs), jen velmi zřídka znaménkem (š — ſ): 1. 68 b diveſe ſe, 118 b przyliš; ſ jediné pouze před i: 1. 140 a hrze/ij, nade wſim, ſe wſim; ſi 1. 63 b siesterem. 9. v někde psáno u: 1. 59 b zkuiczaw, 66 b vſtauenemu, 104b Octa- uianus. Zkratky jeví některé zvláštnosti, ač všecky jich druhy mimo &t (= gest, pravidelné) jsou proti jiným rukopisům té doby poměrně nehojné (na př.: a, 2 = am, em a pod. je vzácnější). 1. na konci slova několikráte ę = em: 1. 15 b lidę, ale též bez e: 87 b s David, 100 a bud. 2. m a n s následující samohláskou značí se vlnitou čárkou nad řádkem: 1. 22 a znawa (= znamenává); 81 a Eleñty (= elementy); 102 a bratrô (= bratroma); 118 a znamě (= znamená). 3. Také ra po p značí se někdy vlnitou čárkou nad řádkem: 1. 120 a pſſiweho, 132 a zpwowal. 4. Jinak r značí se háčkem nad předcházející samohláskou: 1. 115 b nie- ktêaky; 117 b ktez; 124 a ktêak; 135 b defatéa; ale i 127 a kteyz (= kteříž). 5. Slovo člověk psáno: 1. 108 a czlok; 125 a czloka; 127 b czloczi 6. Slovo milost psáno: 1. 115 a j. mi; 8 b mitij. 7. Slovo chváliti ps. 1. 123 b chwati. Jazyk rukopisu tohoto jeví všecky zvláštnosti nářečí českého a zdá se poukazovati ke krajům západním; tomu svědčí l. 97 b hyn, v Plzensku oby- čejné, 1. 46 a hyhned. — Zúžení dialektické vyskytuje se 1. 2 b w lykarzſtwij, 6 a kteryzto (ſyny, akkus. plur.). — Dialektický jest i gen. plur. 1. 67 b podle dwerzych zalarznych. — Ve skupině sk (st) hl. s leckdy nahrazena hl. c: 1. 44 a konczkemu; 95 a panencztwij; 95 b Dczku. — Zvláštností jsou i gen. plur. 1. 62 b prozb, 112 b ſluzb. V době, kdy rukopis byl psán, provádělo se již analogické přehlasování dvojhlásky ay v ey; a že se tehdy leckde na- psané ay čtlo ey, písař psal ay i tam, kde se nikdy nevyslovovalo. Na př. dle analogie slabiky nay (vysl. ney) psal také Naymilayſſi (skoro pravidelně při každé moralisaci), 1. 71 a žay (= žej, že je), 114 a naypiekniayffi; 39 a nayſta; 46 b waygmie; 105 b, 106 b waymeno; 55 b Waygda; 98 b po ſway ; 100 b na onay; 107 a fayde; 138 b waygdiem; 142 b gay. Jen zřídka písař přidržoval se již výslovnosti, píše 1. 62 b, 72 b nedey, 52 b neyhorffimu, 64 a neymilayſſij.
XIII 4. Při označování hl. č (ie již zúženo v í) převahu má celkem ie nad ye, někdy však též e se znaménkem diakritickým se vyskytuje: 1. 18 b wěky; 114 a dwě; 114b nalezeně a j. 5. í na konci slov pravidelně se píše ij: 1. 81 hlubij; 82 a nynij; 90 a przykazanij a j. 6. ň leckde označuje se znaménkem diakritickým: 1. 26 a žene; 26 b, 33 a, 88 b, 103 b mže; 65 a mnegy a j. 7. Také ž mívá dosti často znaménko: 1. 6 a přemitaſſe; l. 7 a hiychow 69 a proſtřed; 94 a czyfařowa; 107 b Ryma; 110 b Reklo. 8. š pravidelně se označuje dvojím Iſ (na konci slov ſs), jen velmi zřídka znaménkem (š — ſ): 1. 68 b diveſe ſe, 118 b przyliš; ſ jediné pouze před i: 1. 140 a hrze/ij, nade wſim, ſe wſim; ſi 1. 63 b siesterem. 9. v někde psáno u: 1. 59 b zkuiczaw, 66 b vſtauenemu, 104b Octa- uianus. Zkratky jeví některé zvláštnosti, ač všecky jich druhy mimo &t (= gest, pravidelné) jsou proti jiným rukopisům té doby poměrně nehojné (na př.: a, 2 = am, em a pod. je vzácnější). 1. na konci slova několikráte ę = em: 1. 15 b lidę, ale též bez e: 87 b s David, 100 a bud. 2. m a n s následující samohláskou značí se vlnitou čárkou nad řádkem: 1. 22 a znawa (= znamenává); 81 a Eleñty (= elementy); 102 a bratrô (= bratroma); 118 a znamě (= znamená). 3. Také ra po p značí se někdy vlnitou čárkou nad řádkem: 1. 120 a pſſiweho, 132 a zpwowal. 4. Jinak r značí se háčkem nad předcházející samohláskou: 1. 115 b nie- ktêaky; 117 b ktez; 124 a ktêak; 135 b defatéa; ale i 127 a kteyz (= kteříž). 5. Slovo člověk psáno: 1. 108 a czlok; 125 a czloka; 127 b czloczi 6. Slovo milost psáno: 1. 115 a j. mi; 8 b mitij. 7. Slovo chváliti ps. 1. 123 b chwati. Jazyk rukopisu tohoto jeví všecky zvláštnosti nářečí českého a zdá se poukazovati ke krajům západním; tomu svědčí l. 97 b hyn, v Plzensku oby- čejné, 1. 46 a hyhned. — Zúžení dialektické vyskytuje se 1. 2 b w lykarzſtwij, 6 a kteryzto (ſyny, akkus. plur.). — Dialektický jest i gen. plur. 1. 67 b podle dwerzych zalarznych. — Ve skupině sk (st) hl. s leckdy nahrazena hl. c: 1. 44 a konczkemu; 95 a panencztwij; 95 b Dczku. — Zvláštností jsou i gen. plur. 1. 62 b prozb, 112 b ſluzb. V době, kdy rukopis byl psán, provádělo se již analogické přehlasování dvojhlásky ay v ey; a že se tehdy leckde na- psané ay čtlo ey, písař psal ay i tam, kde se nikdy nevyslovovalo. Na př. dle analogie slabiky nay (vysl. ney) psal také Naymilayſſi (skoro pravidelně při každé moralisaci), 1. 71 a žay (= žej, že je), 114 a naypiekniayffi; 39 a nayſta; 46 b waygmie; 105 b, 106 b waymeno; 55 b Waygda; 98 b po ſway ; 100 b na onay; 107 a fayde; 138 b waygdiem; 142 b gay. Jen zřídka písař přidržoval se již výslovnosti, píše 1. 62 b, 72 b nedey, 52 b neyhorffimu, 64 a neymilayſſij.
Strana XIV
XIV Třetí rukopis chová se v universitní knihovně pražské (v tomto vy- dání znam. U, sign. 17. F. 28) a jest papírový, kvartový, svázán ve starých dskách kožených. Na hřbetě má nápis: Historiae de imperatoribus MS. Na přídeští čteme mezi všelikými latinskými přípisky tato červ. psaná slova: Ach ysten nebyesky quam zer megdolgontat engemet ze das ich iaceo zwazan myndedz agricola amen. (Dle Jos. Jirečka, C. Č. M. 1862, str. 363 znamenají tato slova: Ach bože nebeský, jak velice znuzilo mě, že ležím svázán jako nějaký sedlák.) Původně rukopis obsahoval 171 list textu, z nichž nyní schází l. 1, 12 a 171 (poslední). Čtení následkem těchto ztrát kusé nahrazeno v naší době transskribovanými výpisy z rukopisu musejního (M) od bibliotekáře I. J. Hanuše, a to r. 1864,12) ovšem kromě listu prvého. Slohy papíru tohoto rukopisu jsou dvanáctilistové, jak patrno z listu vy- trženého (12) a z přípisů dole na poslední stránce každé složky; na př. na str. 43 (pův. 48): Druhy bozij; na str. 67 (pův. 72): Trzetij bozij a p. Velikost rukopisu jest 21.6X142 cm. Okraje nejsou na všech stránkách stejně veliké, tak že prostor popsaný obsahuje asi 16.2 X 10.2 — 16.8X 10.5 cm. Omezující čáry jsou pouze na okrajích pro rozlohu písma, jednotlivé řádky zvláštního čárkování nemají; toliko dva větším písmem vyznačené řádky na počátku každé povídky mají čárky inkoustem nebo červenou barvou pro- vedené. Dle písma i zkratek soudíc, rukopis pochází z polovice stol. XV.; vročení nemá, jsa kusý na počátku i na konci. Písmo jest dosti veliké (asi jako la- tinský text Žaltáře Wittenberského, jen že okrouhlejší) a snadno se čte. Počet řádků kolísá mezi 20—27. Od str. 184 písař i řádky i písmo více stlačoval než na počátku. Každá povídka počíná jednoduchou červenou iniciálou a při ní první dva řádky pravidelně psány jsou písmem mnohem větším než ostatní rukopis, jakož i v tisku vyznačeno. Také počátek mravného naučení po každé povídce následující má červenou iniciálu. Okrasy mají tato veliká písmena jen někde. Červené nápisy jsou toliko při některé povídce, jak vytištěno kursivou. Stránky rukopisu mají staré číslování, počínající str. 2, kde je počátek druhé povídky; mezery po str. 19 při tom označování nedbáno, bylo tedy provedeno číslování již v době, kdy v rukopise byly mezery; pro lepší přehled však ponechali jsme v otisku staré toto označení stran. Rukopis je dobře za- chován, toliko některé listy mají otvory (na př. 48) nebo útržky rohů, což však textu hrubě nevadí. Přípisků k textu nenáležitých jest několik: ke konci pov. XXXVIII. (str. 83) čteme: a tak chiſtay penyeze; na str. 250 čteme: Solue michi q'd des; při posledním čísle před duchovním výkladem připsáno cizí rukou: auſserweltes tochteleyn. Rukopis tento jest dosti chybným opisem předlohy starší, jak patrno z vy- nechaných řádkův a hojných omylův písařských. Sestavujeme jich tuto několik na ukázku, ač počet jejich nejlépe se objeví při srovnání tohoto rukopisu 12) Na konci výpisu za list 171 připsáno: Doplněno z rukopisu musejního 3 F 25 na veliký pátek r. 1864. I. J. Hš.
XIV Třetí rukopis chová se v universitní knihovně pražské (v tomto vy- dání znam. U, sign. 17. F. 28) a jest papírový, kvartový, svázán ve starých dskách kožených. Na hřbetě má nápis: Historiae de imperatoribus MS. Na přídeští čteme mezi všelikými latinskými přípisky tato červ. psaná slova: Ach ysten nebyesky quam zer megdolgontat engemet ze das ich iaceo zwazan myndedz agricola amen. (Dle Jos. Jirečka, C. Č. M. 1862, str. 363 znamenají tato slova: Ach bože nebeský, jak velice znuzilo mě, že ležím svázán jako nějaký sedlák.) Původně rukopis obsahoval 171 list textu, z nichž nyní schází l. 1, 12 a 171 (poslední). Čtení následkem těchto ztrát kusé nahrazeno v naší době transskribovanými výpisy z rukopisu musejního (M) od bibliotekáře I. J. Hanuše, a to r. 1864,12) ovšem kromě listu prvého. Slohy papíru tohoto rukopisu jsou dvanáctilistové, jak patrno z listu vy- trženého (12) a z přípisů dole na poslední stránce každé složky; na př. na str. 43 (pův. 48): Druhy bozij; na str. 67 (pův. 72): Trzetij bozij a p. Velikost rukopisu jest 21.6X142 cm. Okraje nejsou na všech stránkách stejně veliké, tak že prostor popsaný obsahuje asi 16.2 X 10.2 — 16.8X 10.5 cm. Omezující čáry jsou pouze na okrajích pro rozlohu písma, jednotlivé řádky zvláštního čárkování nemají; toliko dva větším písmem vyznačené řádky na počátku každé povídky mají čárky inkoustem nebo červenou barvou pro- vedené. Dle písma i zkratek soudíc, rukopis pochází z polovice stol. XV.; vročení nemá, jsa kusý na počátku i na konci. Písmo jest dosti veliké (asi jako la- tinský text Žaltáře Wittenberského, jen že okrouhlejší) a snadno se čte. Počet řádků kolísá mezi 20—27. Od str. 184 písař i řádky i písmo více stlačoval než na počátku. Každá povídka počíná jednoduchou červenou iniciálou a při ní první dva řádky pravidelně psány jsou písmem mnohem větším než ostatní rukopis, jakož i v tisku vyznačeno. Také počátek mravného naučení po každé povídce následující má červenou iniciálu. Okrasy mají tato veliká písmena jen někde. Červené nápisy jsou toliko při některé povídce, jak vytištěno kursivou. Stránky rukopisu mají staré číslování, počínající str. 2, kde je počátek druhé povídky; mezery po str. 19 při tom označování nedbáno, bylo tedy provedeno číslování již v době, kdy v rukopise byly mezery; pro lepší přehled však ponechali jsme v otisku staré toto označení stran. Rukopis je dobře za- chován, toliko některé listy mají otvory (na př. 48) nebo útržky rohů, což však textu hrubě nevadí. Přípisků k textu nenáležitých jest několik: ke konci pov. XXXVIII. (str. 83) čteme: a tak chiſtay penyeze; na str. 250 čteme: Solue michi q'd des; při posledním čísle před duchovním výkladem připsáno cizí rukou: auſserweltes tochteleyn. Rukopis tento jest dosti chybným opisem předlohy starší, jak patrno z vy- nechaných řádkův a hojných omylův písařských. Sestavujeme jich tuto několik na ukázku, ač počet jejich nejlépe se objeví při srovnání tohoto rukopisu 12) Na konci výpisu za list 171 připsáno: Doplněno z rukopisu musejního 3 F 25 na veliký pátek r. 1864. I. J. Hš.
Strana XV
XV s mnohem správnějším rukopisem Březnickým. Otisk ve vydání tomto vzadu petitem provedený ponechávaje úplné znění rukopisné ukazuje mnohé ty ne- dostatky, neboť má nad čarou opravy jen tu, kde písař je vykonal, jak po- známkou označeno. Leckde vynechány celé řádky nebo jednotlivá slova, čímž čtení stalo se nesrozumitelným. Tak na str. 7 svrchu po sl. sczyt vynechán řádek (ve vyd. str. 162, ř. 9; B vyd. str. 5, ř. 15 čteme: Mocz genzz gest fftit otczow Mudroft genz gest fftyt fynow); str. 33 ke konci po sl. toliko mamy vynechán řádek (ve vyd. str. 169, ř. 33; B vyd. str. 19, ř. 19 čteme: toliko mame profiti aby neſtal mezi namy a mezi flunczem); str. 100 po sl. z toho czoz myel vynechán řádek (ve vyd. str. 186, ř. 28; B vyd. str. 48, ř. 21 čteme: czozz myel geho odbyll kromye wina neb toho nemyell); str. 136 ke konci po sl. miloſti plna- vynechány dva řádky (ve vyd. str. 195, ř. 29; B vyd. str. 63, ř. 16 čteme: a nad to miloſti plna k nyzzto kral nad krali poſlal ſweho poſla Gabriele archangela genzz gye od nyeho pozdrawil a rzka Zdrawa miloſty plna); str. 276 poč. po sl. bud pokoren proſtrzednye (vyd. str. 231, ř. 35; v B vyd. str. 126, ř. 21 čteme: Buď pokoren proſtrzednye a przeliſſnoſti ſye waruy Neb ktoz przeliſs geſt pokoren ten za blazna gmyen bywa; str. 307 na počátku po sl. przebohaty bude vynecháno (vyd. str. 241, ř. 27; v B vyd. str. 144, ř. 1 čteme: a przebohaty bude A aczz kamen proda za menſſie penyeze nezzli stogi kamen ſye k nyemu nawrati). Také jednotlivá slova jsou leckde vynechána, jež byla v původní předloze, jak patrno z rukopisův ostatních. Také omyly písařské poukazují na opis namnoze mechanický, protože opisovatel některým slovům své předlohy nerozuměl. Tak čteme na str. 25 svrchu (vyd. str. 167, ř. 20) Proty tyem trzem počstuom, zajisté nesprávně proti B 1. 13a (vyd. str. 15, ř. 23) proti tyem trzem počstem (lat. contra istos tres honores); str. 31 dole (vyd. str. 169, ř. 11) w dokonanye lafſce m. B do- konale laſcze (15b, vyd. str. 18, ř. 27); str. 44 dole (vyd. str. 172, ř. 24) czo by bylo naypilnycyſſi na ſwietyc, om. m. B naysilnycyſlyeho (20b, vyd. str. 24, ř. 19; lat. fortius); str. 48 ke konci (vyd. str. 173, ř. 29) proſtrzelowati ſrdcem na- lepnym m. B proſtrzelowati nalepnym Sypem (22 a, vyd. str. 26, ř. 19, lat. intoxicato jaculo); str. 83 (vyd. str. 182, ř. 36 a 37) rozkany a rozkano m. roz- kasany a rozkasano; str. 118 (vyd. str. 190, ř. 37) nezdrawi m. B we zdrawi (49 b, vyd. str. 55, ř. 25); str. 122 svrchu (vyd. str. 191, ř. 37) prítem listy zapeczetiti m. B prſtenem (51 a, vyd. str. 57, ř. 13); str. 196 (vyd. str. 209, ř. 26) powycz m. B pomos (77b, vyd. str. 87, ř. 16); str. 201 (vyd. str. 211, ř. 1) chibnoſti m. B chlipnosty (79b, vyd. str. 89, ř. 29, 1. delicias); str. 212 (vyd. str. 214, ř. 9) pokanye m. pokolenye (1. genera); str. 243 (vyd. str. 222, ř. 37) mistru rzymíkemu m. B mieftu (96 a, vyd. str. 109, ř. 15); str. 244, (vyd. str. 223, ř. 2) ty be nerad m. B byti nerod (96 b, vyd. str. 109, ř. 29); str. 271 (vyd. str. 230, ř. 23) had m. 8 hrad (108 a, vyd str. 124, ř. 1); str. 273 (vyd. str. 230, ř. 42) z zeny m. B z zemye (109 a, vyd. str. 124, ř. 26); str. 285 (vyd. str. 234, ř. 29) w nyckterakych m. B w kronykach (114a, vyd. str. 131, ř. 27); str. 326 (vyd. str. 246, ř. 23) lidy m. B lody (133 b, vyd. str. 154, ř. 30) a mn. j.
XV s mnohem správnějším rukopisem Březnickým. Otisk ve vydání tomto vzadu petitem provedený ponechávaje úplné znění rukopisné ukazuje mnohé ty ne- dostatky, neboť má nad čarou opravy jen tu, kde písař je vykonal, jak po- známkou označeno. Leckde vynechány celé řádky nebo jednotlivá slova, čímž čtení stalo se nesrozumitelným. Tak na str. 7 svrchu po sl. sczyt vynechán řádek (ve vyd. str. 162, ř. 9; B vyd. str. 5, ř. 15 čteme: Mocz genzz gest fftit otczow Mudroft genz gest fftyt fynow); str. 33 ke konci po sl. toliko mamy vynechán řádek (ve vyd. str. 169, ř. 33; B vyd. str. 19, ř. 19 čteme: toliko mame profiti aby neſtal mezi namy a mezi flunczem); str. 100 po sl. z toho czoz myel vynechán řádek (ve vyd. str. 186, ř. 28; B vyd. str. 48, ř. 21 čteme: czozz myel geho odbyll kromye wina neb toho nemyell); str. 136 ke konci po sl. miloſti plna- vynechány dva řádky (ve vyd. str. 195, ř. 29; B vyd. str. 63, ř. 16 čteme: a nad to miloſti plna k nyzzto kral nad krali poſlal ſweho poſla Gabriele archangela genzz gye od nyeho pozdrawil a rzka Zdrawa miloſty plna); str. 276 poč. po sl. bud pokoren proſtrzednye (vyd. str. 231, ř. 35; v B vyd. str. 126, ř. 21 čteme: Buď pokoren proſtrzednye a przeliſſnoſti ſye waruy Neb ktoz przeliſs geſt pokoren ten za blazna gmyen bywa; str. 307 na počátku po sl. przebohaty bude vynecháno (vyd. str. 241, ř. 27; v B vyd. str. 144, ř. 1 čteme: a przebohaty bude A aczz kamen proda za menſſie penyeze nezzli stogi kamen ſye k nyemu nawrati). Také jednotlivá slova jsou leckde vynechána, jež byla v původní předloze, jak patrno z rukopisův ostatních. Také omyly písařské poukazují na opis namnoze mechanický, protože opisovatel některým slovům své předlohy nerozuměl. Tak čteme na str. 25 svrchu (vyd. str. 167, ř. 20) Proty tyem trzem počstuom, zajisté nesprávně proti B 1. 13a (vyd. str. 15, ř. 23) proti tyem trzem počstem (lat. contra istos tres honores); str. 31 dole (vyd. str. 169, ř. 11) w dokonanye lafſce m. B do- konale laſcze (15b, vyd. str. 18, ř. 27); str. 44 dole (vyd. str. 172, ř. 24) czo by bylo naypilnycyſſi na ſwietyc, om. m. B naysilnycyſlyeho (20b, vyd. str. 24, ř. 19; lat. fortius); str. 48 ke konci (vyd. str. 173, ř. 29) proſtrzelowati ſrdcem na- lepnym m. B proſtrzelowati nalepnym Sypem (22 a, vyd. str. 26, ř. 19, lat. intoxicato jaculo); str. 83 (vyd. str. 182, ř. 36 a 37) rozkany a rozkano m. roz- kasany a rozkasano; str. 118 (vyd. str. 190, ř. 37) nezdrawi m. B we zdrawi (49 b, vyd. str. 55, ř. 25); str. 122 svrchu (vyd. str. 191, ř. 37) prítem listy zapeczetiti m. B prſtenem (51 a, vyd. str. 57, ř. 13); str. 196 (vyd. str. 209, ř. 26) powycz m. B pomos (77b, vyd. str. 87, ř. 16); str. 201 (vyd. str. 211, ř. 1) chibnoſti m. B chlipnosty (79b, vyd. str. 89, ř. 29, 1. delicias); str. 212 (vyd. str. 214, ř. 9) pokanye m. pokolenye (1. genera); str. 243 (vyd. str. 222, ř. 37) mistru rzymíkemu m. B mieftu (96 a, vyd. str. 109, ř. 15); str. 244, (vyd. str. 223, ř. 2) ty be nerad m. B byti nerod (96 b, vyd. str. 109, ř. 29); str. 271 (vyd. str. 230, ř. 23) had m. 8 hrad (108 a, vyd str. 124, ř. 1); str. 273 (vyd. str. 230, ř. 42) z zeny m. B z zemye (109 a, vyd. str. 124, ř. 26); str. 285 (vyd. str. 234, ř. 29) w nyckterakych m. B w kronykach (114a, vyd. str. 131, ř. 27); str. 326 (vyd. str. 246, ř. 23) lidy m. B lody (133 b, vyd. str. 154, ř. 30) a mn. j.
Strana XVI
XVI Na mnohých místech kromě toho písař buď slova nedopsal nebo z do- myslu jiné slovo si vyvodil, než měl v předloze. Svědčí to, jakož i vynechá- vaná slova i celé řádky, o opisování zběžném a nedosti pečlivém. Pravopis rukopisu tohoto jest obyčejný spřežkový pravopis XV. stol. se stopami opravy Husovy, ač znaménka diakritická celkem nejsou příliš hojná. Zvláštnosti při něm shledáváme tyto: 1. c píše se obyčejně cz, nezřídka též pouhé c: str. 21 (vyd. str. 116, ř. 13, 15, 16 a j. obyč.) Czyefarz, str. 26 (vyd. str. 167, ř. 38) moczny, (ř. 39) pracsuge; str. 12 (vyd. str. 163, ř. 28) famyce, str. 13 (vyd. str. 164, ř. 2 a j. často) ſrdce; str. 22 (vyd. str. 166, ř. 26) ſudce a j. 2. Také č píše se obyčejně cz, někdy čz (cž, zřídka č—č): str. 2 (vyd. str. 161, ř. 1) Otcze, str. 4 (vyd. str. 161, ř. 26) obyczegem; str. 3 (vyd. str. 161, ř. 13) czlowyeczftwie; str. 48 (vyd. str. 173, ř. 23) zwlaffče.13) 3. č a ie píše se bez rozdílu ie a ve, ač ve má celkem převahu; délka samohlásková zdá se býti někdy při tom označena: str. 25 (vyd. str. 167, ř. 18) tyeleſenstwíe; str. 26 (vyd. str. 167, ř. 34) zemye; str. 49 (vyd. str. 173, ř. 43) penyezye; str. 36 (vyd. str. 170, ř. 19) ſyjeny a j. 4. f nezřídka se zdvojuje: str. 81 (vyd. str. 182, ř. 11) zuffale°; str. 69 (vyd. str. 179, ř. 16) ffoku a j. 5. i a y píše se bez rozdílu buď i neb y (na obou leckdy znamenáme tečku, na y také dvě tečky nebo čárky): str. 4 (vyd. str. 161, ř. 27) prziro- zenje, a tamtéž (ř. 28) ginj dyablowe; str. 5 (vyd. str. 161, ř. 40): rozdye- leny byli, str. 73 (vyd. str. 180, ř. 14) zýwí a j. Čárka na tomto písmeně délky neznačí, mimo to však dlouhé í často píše se analogicky ie nebo je, kde se zajisté vyslovovalo í: str. 105 (vyd. str. 187, ř. 39) po wſſem hrab- stwie; str. 138 (vyd. str. 196, ř. 5) k tey giftey panye; str. 149 (vyd. str. 198, ř. 33) w nebeſkem kralowſtwie. Zúžení bylo v té době již značně pokročilo, ač se psávalo leckdy ie (ye), a tak nalézáme leckde ie, kde vůbec dlouhého ie nebylo. 6. l dosti často vyskytuje se zdvojeno: str. 10 a j. (vyd. str. 163, ř. 6 a často) Allexander; tamtéž (ř. 8) Alle, též str. 26 (vyd. str. 167, ř. 40) a j. 7. Při měkkém ň znaménko diakritické dosti je vzácné: str. 88 (vyd. str. 184, ř. 3) kuoň, rovněž str. 153 (vyd. str. 199, ř. 30) a j. u tohoto slova. 8. ž obyčejně se píše rz, řídčeji ř, kde pomocné písmě bylo vynecháno: str. 70 (vyd. str. 179, ř. 27) potrzebye; str. 71 (vyd. str. 179, ř. 34) mudrze, tamtéž (ř. 36) prziliſí, (ř. 37) Czyefarzy; str. 65 (vyd. str. 178, ř. 9) přyſſel str. 118 (vyd. str. 190, ř. 39) hořce; str. 150 (vyd. str. 198, ř. 39) hořcze a j. 9. š píše se obyčejně fí, a to i na konci slov (tuto i ſs), zřídka š (f), omylem též ƒ: str. 38 (vyd. str. 170, ř. 41) bydliſſe; tamtéž (vyd. str. 171, ř. 1) doſſed; str. 44 (vyd. str. 172, ř. 15) víflfy; str. 24 (vyd. str. 167, ř. 13) naš, str. 26 (vyd. str. 167, ř. 34) Sesty; str. 147 (vyd. str. 198, ř. 9) awſak; str. 101 (vyd. str. 186, ř. 42) geſto; str. 264 (vyd. str. 228, ř. 21) wſiczkny. 13) Některá tato znaménka diakritická, dle inkoustu a ruky soudíc, zdají se býti po- zdějšími přípisky.
XVI Na mnohých místech kromě toho písař buď slova nedopsal nebo z do- myslu jiné slovo si vyvodil, než měl v předloze. Svědčí to, jakož i vynechá- vaná slova i celé řádky, o opisování zběžném a nedosti pečlivém. Pravopis rukopisu tohoto jest obyčejný spřežkový pravopis XV. stol. se stopami opravy Husovy, ač znaménka diakritická celkem nejsou příliš hojná. Zvláštnosti při něm shledáváme tyto: 1. c píše se obyčejně cz, nezřídka též pouhé c: str. 21 (vyd. str. 116, ř. 13, 15, 16 a j. obyč.) Czyefarz, str. 26 (vyd. str. 167, ř. 38) moczny, (ř. 39) pracsuge; str. 12 (vyd. str. 163, ř. 28) famyce, str. 13 (vyd. str. 164, ř. 2 a j. často) ſrdce; str. 22 (vyd. str. 166, ř. 26) ſudce a j. 2. Také č píše se obyčejně cz, někdy čz (cž, zřídka č—č): str. 2 (vyd. str. 161, ř. 1) Otcze, str. 4 (vyd. str. 161, ř. 26) obyczegem; str. 3 (vyd. str. 161, ř. 13) czlowyeczftwie; str. 48 (vyd. str. 173, ř. 23) zwlaffče.13) 3. č a ie píše se bez rozdílu ie a ve, ač ve má celkem převahu; délka samohlásková zdá se býti někdy při tom označena: str. 25 (vyd. str. 167, ř. 18) tyeleſenstwíe; str. 26 (vyd. str. 167, ř. 34) zemye; str. 49 (vyd. str. 173, ř. 43) penyezye; str. 36 (vyd. str. 170, ř. 19) ſyjeny a j. 4. f nezřídka se zdvojuje: str. 81 (vyd. str. 182, ř. 11) zuffale°; str. 69 (vyd. str. 179, ř. 16) ffoku a j. 5. i a y píše se bez rozdílu buď i neb y (na obou leckdy znamenáme tečku, na y také dvě tečky nebo čárky): str. 4 (vyd. str. 161, ř. 27) prziro- zenje, a tamtéž (ř. 28) ginj dyablowe; str. 5 (vyd. str. 161, ř. 40): rozdye- leny byli, str. 73 (vyd. str. 180, ř. 14) zýwí a j. Čárka na tomto písmeně délky neznačí, mimo to však dlouhé í často píše se analogicky ie nebo je, kde se zajisté vyslovovalo í: str. 105 (vyd. str. 187, ř. 39) po wſſem hrab- stwie; str. 138 (vyd. str. 196, ř. 5) k tey giftey panye; str. 149 (vyd. str. 198, ř. 33) w nebeſkem kralowſtwie. Zúžení bylo v té době již značně pokročilo, ač se psávalo leckdy ie (ye), a tak nalézáme leckde ie, kde vůbec dlouhého ie nebylo. 6. l dosti často vyskytuje se zdvojeno: str. 10 a j. (vyd. str. 163, ř. 6 a často) Allexander; tamtéž (ř. 8) Alle, též str. 26 (vyd. str. 167, ř. 40) a j. 7. Při měkkém ň znaménko diakritické dosti je vzácné: str. 88 (vyd. str. 184, ř. 3) kuoň, rovněž str. 153 (vyd. str. 199, ř. 30) a j. u tohoto slova. 8. ž obyčejně se píše rz, řídčeji ř, kde pomocné písmě bylo vynecháno: str. 70 (vyd. str. 179, ř. 27) potrzebye; str. 71 (vyd. str. 179, ř. 34) mudrze, tamtéž (ř. 36) prziliſí, (ř. 37) Czyefarzy; str. 65 (vyd. str. 178, ř. 9) přyſſel str. 118 (vyd. str. 190, ř. 39) hořce; str. 150 (vyd. str. 198, ř. 39) hořcze a j. 9. š píše se obyčejně fí, a to i na konci slov (tuto i ſs), zřídka š (f), omylem též ƒ: str. 38 (vyd. str. 170, ř. 41) bydliſſe; tamtéž (vyd. str. 171, ř. 1) doſſed; str. 44 (vyd. str. 172, ř. 15) víflfy; str. 24 (vyd. str. 167, ř. 13) naš, str. 26 (vyd. str. 167, ř. 34) Sesty; str. 147 (vyd. str. 198, ř. 9) awſak; str. 101 (vyd. str. 186, ř. 42) geſto; str. 264 (vyd. str. 228, ř. 21) wſiczkny. 13) Některá tato znaménka diakritická, dle inkoustu a ruky soudíc, zdají se býti po- zdějšími přípisky.
Strana XVII
XVII 10. Místo t píše se někdy d, a to v zájm. který a odvoz.: kderak (str. 99, vyd. str. 186, ř. 22) a j. 11. ž má často znaménko diakritické: str. 28 (vyd. str. 168, ř. 8) žena, str. 29 (vyd. str. 168, ř. 31) že a že a j. Zkratky jsou v rukopise zcela obyčejné v té době, jako â, &, ô = am, em, om; ge = gemu a j., mimo to však některé zvláštní: 1. p = pro (dosti hojné): str. 4 (vyd. str. 161, ř. 27) ptoz; str. 19 (vyd. str. 165, ř. 34) pti; str. 86 (vyd. str. 183, ř. 21) pſyte a j. 2. P = pra (dosti časté): str. 23 (vyd. str. 166, ř. 35) pwe; str. 49 (vyd. str. 173, ř. 34) pwy; str. 54 (vyd. str. 175, ř. 11) pwda a j. 3. P (p) = při (vzácné): str. 196 (vyd. str. 209, ř. 20) p, str. 297 (vyd. 238, ř. 36) pložil. 4. toto = totižto (pravidelně zkracováno). 5. Dra = litera (str. 56 a 57, vyd. str. 175, ř. 38 a 42), dle latiny. 6. Jesus Kristus zkracuje se rozmanitě, nejobyčejněji ihus xpůs. 7. gt = geſt (dosti časté). 8. czlok = člověk (jen str. 282, vyd. str. 233, ř. 31). Jazyk tohoto rukopisu jeví některé zvláštnosti v hláskosloví a v tvarosloví. 1. Hlavní zvláštnosti hláskoslovné jsou: a) proti obyčejné sykavce stává zubnice, ale toliko ve slově císař a od- vozeninách: zwolen Tyfarzem (str. 19, vyd. str. 165, ř. 33, též str. 111, 116, 127, 149, 303, 308, 312, 313 a j.), tyfarzowa (str. 19, vyd. str. 165, ř. 28, též str. 110, 218), tyefarzſka (str. 274, vyd. str. 231, ř. 16), z tyefarzſtwie (str. 307, vyd. str. 241, ř. 33). b) Jinde proti obyčejným zubnicím stojí sykavky (c a č): czyzyce (quae- rentes, str. 45, vyd. str. 172, ř. 33); tyefficzy (těšiti, str. 197, vyd. str. 209, ř. 37), dogiczye (dojití, str. 293, vyd. str. 237, ř. 16), obczyzene (obtížené, str. 295, vyd. str. 238, ř. 11), rozſſyrziczy (rozšířiti, str. 296, vyd. str. 238, ř. 19), czyelo, (tělo, str. 296, vyd. str. 238, ř. 20), drzeczy (držeti, str. 322, vyd. str. 245, ř. 26). c) Zvláště ve skupině šč zůstala i druhá sykavka, kde v dialektech západo- českých obyčejně se rušila: (čzyta (str. 6, vyd. str. 161, ř. 45), ſčzypati (str. 12, vyd. str. 163, ř. 30), lidfsczy (str. 22, vyd. str. 166, ř. 32), myefscsky (str. 23, vyd. str. 166, ř. 41), oczyfsczene (str. 62, vyd. str. 177, ř. 20), f czepy (= s ščepy, cum plantis, str. 125, vyd. str. 192, ř. 30), ofczyepem (str. 131, vyd. str. 194, ř. 12), ſſczekagi (str. 159, vyd. str. 201, ř. 3), lsczebetu (str. 168, vyd. str. 203, ř. 5), nestyfscz (str. 197, vyd. str. 209, ř. 38), piſsczalku (str. 296, vyd. str. 238, ř. 20), prziſſczy (str. 305, vyd. str. 241, ř. 3, str. 306, vyd. str. 241, ř. 15) a j. 2. Zvláštnosti tvaroslovné: a) Někde zachována v gen. mužských o-kmenů neživotných koncovka a: od zaſtupa (str. 26, vyd. str. 167, ř. 36), prſtena (str. 85, vyd. str. 183, ř. 9), toho ſſpalka (str. 192, vyd. str. 208, ř. 17), f woza (str. 214, vyd. str. 214, ř. 35), vbruſa (str. 240, vyd. str. 222, ř. 2). b) Nom. a-kmenů měkkých nepřehlasovaný vyskytuje se u sl. ſwyecza (str. 17, vyd. str. 165, ř. 6). str.
XVII 10. Místo t píše se někdy d, a to v zájm. který a odvoz.: kderak (str. 99, vyd. str. 186, ř. 22) a j. 11. ž má často znaménko diakritické: str. 28 (vyd. str. 168, ř. 8) žena, str. 29 (vyd. str. 168, ř. 31) že a že a j. Zkratky jsou v rukopise zcela obyčejné v té době, jako â, &, ô = am, em, om; ge = gemu a j., mimo to však některé zvláštní: 1. p = pro (dosti hojné): str. 4 (vyd. str. 161, ř. 27) ptoz; str. 19 (vyd. str. 165, ř. 34) pti; str. 86 (vyd. str. 183, ř. 21) pſyte a j. 2. P = pra (dosti časté): str. 23 (vyd. str. 166, ř. 35) pwe; str. 49 (vyd. str. 173, ř. 34) pwy; str. 54 (vyd. str. 175, ř. 11) pwda a j. 3. P (p) = při (vzácné): str. 196 (vyd. str. 209, ř. 20) p, str. 297 (vyd. 238, ř. 36) pložil. 4. toto = totižto (pravidelně zkracováno). 5. Dra = litera (str. 56 a 57, vyd. str. 175, ř. 38 a 42), dle latiny. 6. Jesus Kristus zkracuje se rozmanitě, nejobyčejněji ihus xpůs. 7. gt = geſt (dosti časté). 8. czlok = člověk (jen str. 282, vyd. str. 233, ř. 31). Jazyk tohoto rukopisu jeví některé zvláštnosti v hláskosloví a v tvarosloví. 1. Hlavní zvláštnosti hláskoslovné jsou: a) proti obyčejné sykavce stává zubnice, ale toliko ve slově císař a od- vozeninách: zwolen Tyfarzem (str. 19, vyd. str. 165, ř. 33, též str. 111, 116, 127, 149, 303, 308, 312, 313 a j.), tyfarzowa (str. 19, vyd. str. 165, ř. 28, též str. 110, 218), tyefarzſka (str. 274, vyd. str. 231, ř. 16), z tyefarzſtwie (str. 307, vyd. str. 241, ř. 33). b) Jinde proti obyčejným zubnicím stojí sykavky (c a č): czyzyce (quae- rentes, str. 45, vyd. str. 172, ř. 33); tyefficzy (těšiti, str. 197, vyd. str. 209, ř. 37), dogiczye (dojití, str. 293, vyd. str. 237, ř. 16), obczyzene (obtížené, str. 295, vyd. str. 238, ř. 11), rozſſyrziczy (rozšířiti, str. 296, vyd. str. 238, ř. 19), czyelo, (tělo, str. 296, vyd. str. 238, ř. 20), drzeczy (držeti, str. 322, vyd. str. 245, ř. 26). c) Zvláště ve skupině šč zůstala i druhá sykavka, kde v dialektech západo- českých obyčejně se rušila: (čzyta (str. 6, vyd. str. 161, ř. 45), ſčzypati (str. 12, vyd. str. 163, ř. 30), lidfsczy (str. 22, vyd. str. 166, ř. 32), myefscsky (str. 23, vyd. str. 166, ř. 41), oczyfsczene (str. 62, vyd. str. 177, ř. 20), f czepy (= s ščepy, cum plantis, str. 125, vyd. str. 192, ř. 30), ofczyepem (str. 131, vyd. str. 194, ř. 12), ſſczekagi (str. 159, vyd. str. 201, ř. 3), lsczebetu (str. 168, vyd. str. 203, ř. 5), nestyfscz (str. 197, vyd. str. 209, ř. 38), piſsczalku (str. 296, vyd. str. 238, ř. 20), prziſſczy (str. 305, vyd. str. 241, ř. 3, str. 306, vyd. str. 241, ř. 15) a j. 2. Zvláštnosti tvaroslovné: a) Někde zachována v gen. mužských o-kmenů neživotných koncovka a: od zaſtupa (str. 26, vyd. str. 167, ř. 36), prſtena (str. 85, vyd. str. 183, ř. 9), toho ſſpalka (str. 192, vyd. str. 208, ř. 17), f woza (str. 214, vyd. str. 214, ř. 35), vbruſa (str. 240, vyd. str. 222, ř. 2). b) Nom. a-kmenů měkkých nepřehlasovaný vyskytuje se u sl. ſwyecza (str. 17, vyd. str. 165, ř. 6). str.
Strana XVIII
XVIII c) Vok. u-kmene syn na e: ſyne (str. 24, vyd. str. 167, ř. 15 a str. 234, vyd. str. 220, ř. 13). d) Dat. a lok. o-kmenů mužských i středních, jakož i a-kmenů, kdekoli předchází sykavka (s n. z), jest měkký (konc. i): k obrazy (str 3, vyd. str. 161, ř. 11), na wozy (str. 23, vyd. str. 167, ř. 2), w leſy (str 99, vyd. str. 186, ř. 21, též str. 119, 213, 297, 303, 305, 313 a j.), na prowazy (str. 126, vyd. str. 193, ř. 1), w kratkem czaſy (str. 303, vyd. str. 240, ř. 22), w oczaſy (str. 310, vyd. str. 242, ř. 11), we wífe zelezy (str. 158, vyd. str. 200, ř. 38), w takey kraſy a j. e) Dat. plur. dyetom (str. 12, vyd. str. 163, ř. 24) slýchati jest na Moravě (han. děťom). f) 1. os. plur. praes. u sloves má pravidelně koncovku my: obdrzymy (str. 15, vyd. str. 164, ř. 21), chopmy (str. 27, vyd. str. 168, ř. 4), mamy (str. 73, vyd. str. 180, ř. 13); řídčeji bývá me, velmi zřídka m. Zvláštnosti ty zdají se poukazovati na dialektickou skupinu moravskou. Přirovnáme-li kteroukoli povídku rukopisu musejního ku povídce v ruko- pise Březnickém, ukáže se hned, že se oba ty rukopisy mnohem méně od sebe liší než od rukopisu knihovny universitní, přece však nelze musejní po- kládati za pouhý opis rukopisu Březnického. Hlavním toho důvodem jest, že v ruk. M nevyskytují se některé opravy od písaře ruk. B provedené na opravu nesrozumitelného překladu prvotného, nýbrž že písař tohoto rukopisu mnohem méně všímal si smyslu psaných vět než spisovatel staršího rukopisu B. A že v podstatných věcech oba ty rukopisy se shodují, ve vydání tomto pod čáru klade se jen to, co v ruk. M opravdu různého od ruk. B. Rozdíly úžením samohlásek v době mezi psaním obou rukopisů vzniklé, pak i jiné změny jazykové té doby (na př. B inhed, M ihned) kladou se tuto jen jednou, pro- tože pro vědecké studium jazyka toho rukopisu by nezbylo než sáhnouti k celému jeho textu; při různočteních se takové pravidelně vyskytující změny předpokládají. Rukopis U jakožto značněji odchylný a dialekticky zajímavý položen jako čtení vedlejší menším písmem vzadu. Všecky rukopisy liší se od sebe dosti značně, ale přece jsou původu společného, pocházejíce z téhož překladu, jehož pořizovatel nezřídka neroz- uměl latinskému originálu nebo špatně jej četl. Tak povstaly dosti četné chyby všem rukopisům společné, jež opisovatel ruk. B vlastním domyslem někdy se snaží opraviti, a to hlavně při korrektuře svého opisu. Uvádíme tu dle všech tří rukopisů řadu těchto chyb překladatelských, připojujíce slova originálu latinského: B 11b (M 13b, U 22), dary gſa vtla- czzen m. uplacen (muneribus corruptus); B 13 a (M 14b, U 25) obleczzen w ſukny owczzi m. Jovovu (victor indutus tunica Jovis, překlad. četl ovis) B 13b (M 15b, U 27) Bohati tohoto ſwieta czzynye ſobye poklad z zlata zemſkeho poklad Ale po ſmrti zaſie poklad ale ne zlato (post mortem e con- verso thesaurus in terra facit vermibus de corpore ipsius aurum); B 23 a
XVIII c) Vok. u-kmene syn na e: ſyne (str. 24, vyd. str. 167, ř. 15 a str. 234, vyd. str. 220, ř. 13). d) Dat. a lok. o-kmenů mužských i středních, jakož i a-kmenů, kdekoli předchází sykavka (s n. z), jest měkký (konc. i): k obrazy (str 3, vyd. str. 161, ř. 11), na wozy (str. 23, vyd. str. 167, ř. 2), w leſy (str 99, vyd. str. 186, ř. 21, též str. 119, 213, 297, 303, 305, 313 a j.), na prowazy (str. 126, vyd. str. 193, ř. 1), w kratkem czaſy (str. 303, vyd. str. 240, ř. 22), w oczaſy (str. 310, vyd. str. 242, ř. 11), we wífe zelezy (str. 158, vyd. str. 200, ř. 38), w takey kraſy a j. e) Dat. plur. dyetom (str. 12, vyd. str. 163, ř. 24) slýchati jest na Moravě (han. děťom). f) 1. os. plur. praes. u sloves má pravidelně koncovku my: obdrzymy (str. 15, vyd. str. 164, ř. 21), chopmy (str. 27, vyd. str. 168, ř. 4), mamy (str. 73, vyd. str. 180, ř. 13); řídčeji bývá me, velmi zřídka m. Zvláštnosti ty zdají se poukazovati na dialektickou skupinu moravskou. Přirovnáme-li kteroukoli povídku rukopisu musejního ku povídce v ruko- pise Březnickém, ukáže se hned, že se oba ty rukopisy mnohem méně od sebe liší než od rukopisu knihovny universitní, přece však nelze musejní po- kládati za pouhý opis rukopisu Březnického. Hlavním toho důvodem jest, že v ruk. M nevyskytují se některé opravy od písaře ruk. B provedené na opravu nesrozumitelného překladu prvotného, nýbrž že písař tohoto rukopisu mnohem méně všímal si smyslu psaných vět než spisovatel staršího rukopisu B. A že v podstatných věcech oba ty rukopisy se shodují, ve vydání tomto pod čáru klade se jen to, co v ruk. M opravdu různého od ruk. B. Rozdíly úžením samohlásek v době mezi psaním obou rukopisů vzniklé, pak i jiné změny jazykové té doby (na př. B inhed, M ihned) kladou se tuto jen jednou, pro- tože pro vědecké studium jazyka toho rukopisu by nezbylo než sáhnouti k celému jeho textu; při různočteních se takové pravidelně vyskytující změny předpokládají. Rukopis U jakožto značněji odchylný a dialekticky zajímavý položen jako čtení vedlejší menším písmem vzadu. Všecky rukopisy liší se od sebe dosti značně, ale přece jsou původu společného, pocházejíce z téhož překladu, jehož pořizovatel nezřídka neroz- uměl latinskému originálu nebo špatně jej četl. Tak povstaly dosti četné chyby všem rukopisům společné, jež opisovatel ruk. B vlastním domyslem někdy se snaží opraviti, a to hlavně při korrektuře svého opisu. Uvádíme tu dle všech tří rukopisů řadu těchto chyb překladatelských, připojujíce slova originálu latinského: B 11b (M 13b, U 22), dary gſa vtla- czzen m. uplacen (muneribus corruptus); B 13 a (M 14b, U 25) obleczzen w ſukny owczzi m. Jovovu (victor indutus tunica Jovis, překlad. četl ovis) B 13b (M 15b, U 27) Bohati tohoto ſwieta czzynye ſobye poklad z zlata zemſkeho poklad Ale po ſmrti zaſie poklad ale ne zlato (post mortem e con- verso thesaurus in terra facit vermibus de corpore ipsius aurum); B 23 a
Strana XIX
XIX (M 25 a, U 50) Skoczzil ſem (fallax); B 24 a (M 26b, U 53) k tomu (wzal) piekny konyk ſwuoy maly, y yal ſye giti... prawu nohu na hrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozzil (suemque pulcherrimam [sumpsit] pro equo; dex- trum crus suum super dorsum pulcherrimi suis posuit velut equitans); B 24b (M 27 a, U 54) naywyſſeho krale mileho (summam regis gratiam); B 25 b (M 28b, U 57) po sl. Vſlyffaw to zak společná mezera; vynechána slova, jež celé povídce dodávají teprve významu (erubuit summens exemplum doctrinae de tribus litteris); B 27b (M 30b, U 62) po sl. mame gemu obietowati spo- lečná mezera ve všech ruk. (nepřelož. lat. slowa: Tertiam coronam amoris offerre debemus); B 48b (M 53b, U 116) po sl. y gdu k uonomu ſkrzieczz- nykowi společná mezera (v lat. následuje: et ideo rogo vos, ut vestrum ad- jutorium contra ipsum mihi dignemini impertire); B 74a (M 81b, U 188) po sl. Vſlyffaw to rytiers vynechán překlad náležitých k tomu slov (v lat. vocavit famulum suum et ait ei: Cito supra terram ponas te. Cum autem sic stratus jaceret, miles); v B nahrazena ta slova připsanými na okraji »zawolaw ſweho panoſſye«, kterých písař ve své předloze neměl, ale tu přidal, aby pořídil sou- vislost větnou; originálu při tom neměl, neboť by byl zajisté jinak překládal; v M ani U tohoto přípisku není; B 90 a (M 99a, U 229) dyabel vtekl gest (fugatus est); B 96 a (U 243) kolikozz geſt bylo mudroſti na ſwietie [M 104b mudrczow] nesprávně se překládá sl. providencie m. provincie; B 97 a (M 105b, U 245) puol ſtrany nalezzene (1. dimidiam partem inventi, polovici nálezu); B 97b (M 106a, U 247) My w rucze wezmeme zaklad wiezze (1. mane sume- mus, přelož manu); B 99 b (M 108 b, U 252) ſkrze zaſtup mnohy; v M a U- zaſtup muſky (lat. turba vitiorum, přel. virorum); pisatel rukopisu B i tu na- hradil dle svého domyslu, čemu ve své předloze nerozuměl; B 105 b (M 114 a, U 265) tye pannye toliko odpoczzywachu (lat. concinnabant, prozpěvovaly); B 106 a (M 114b, U 266) noh gedna ſtrana ſlozzena (1. fictilis, hlíněná); B 106 b (M 115, U 267) ſkrze ſtrany noh zzeleznych a ſtranu ſlozzenych (1. per pedes partim ferreos, partim fictiles); M 115 a (U 267) kamen prze- ſekany (1. abscisus; pisatel B nerozuměje tomu nahradil 106 B Rameno bez ruky ſ hory przieſekane); B 108 a (M 117a, U 271) na kterezzto dawa duſſi ſwu wieru (1. in quo anima dat fidem); v M a U dle původního znění před- lohy: dawa duſſi a wieru; B 109 a (M 118 a, U 274) lid byl obſazen (1. ob- sessus, B přidává: zawrzen a obſazen); B 109 b kopie a ſtrzela daway oſtra ſlowa (M 118 a, U 274 kopi ſtrzela dawa oſtra ſlowa) nesprávný překlad lat. slov. criſtus lanceam signat cum acutis verbis; B 111 a (M 119b, U 278) pes — ſye nawraczugye k ztraczeny (U M k zatraczeny) ſwemu (lat. ad vo- mitum suum); B 112 a (M 120 b, U 279) w ſſkolnyem polozzeny (1 in schola- stica historia); B 112 a (M 120 b, U 280) Dal ſem tye w ſlup (1. redite colum- nam in sancta cruce); B 112 a (M 120 b, U 280) wrch ſtrany ſlupu (1. in superiore parte columnae); M 123 b, U 286: aby nyzadni z nych vrazen byl gedyne tyelo krale kozdraſſe (l. ne aliquis laederet corpus regis Cosdrae); písař ruk. B nerozuměje těm slovům opravil je takto: aby vzzadny z nych vrazzen nebyl gyny gedyne kral Cozdras; M 126 a, U 292 ſynowe mezy ſebu giſtili ſu (1. inter ſe certaverunt); písař B shledávaje v tom chybu nahradil
XIX (M 25 a, U 50) Skoczzil ſem (fallax); B 24 a (M 26b, U 53) k tomu (wzal) piekny konyk ſwuoy maly, y yal ſye giti... prawu nohu na hrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozzil (suemque pulcherrimam [sumpsit] pro equo; dex- trum crus suum super dorsum pulcherrimi suis posuit velut equitans); B 24b (M 27 a, U 54) naywyſſeho krale mileho (summam regis gratiam); B 25 b (M 28b, U 57) po sl. Vſlyffaw to zak společná mezera; vynechána slova, jež celé povídce dodávají teprve významu (erubuit summens exemplum doctrinae de tribus litteris); B 27b (M 30b, U 62) po sl. mame gemu obietowati spo- lečná mezera ve všech ruk. (nepřelož. lat. slowa: Tertiam coronam amoris offerre debemus); B 48b (M 53b, U 116) po sl. y gdu k uonomu ſkrzieczz- nykowi společná mezera (v lat. následuje: et ideo rogo vos, ut vestrum ad- jutorium contra ipsum mihi dignemini impertire); B 74a (M 81b, U 188) po sl. Vſlyffaw to rytiers vynechán překlad náležitých k tomu slov (v lat. vocavit famulum suum et ait ei: Cito supra terram ponas te. Cum autem sic stratus jaceret, miles); v B nahrazena ta slova připsanými na okraji »zawolaw ſweho panoſſye«, kterých písař ve své předloze neměl, ale tu přidal, aby pořídil sou- vislost větnou; originálu při tom neměl, neboť by byl zajisté jinak překládal; v M ani U tohoto přípisku není; B 90 a (M 99a, U 229) dyabel vtekl gest (fugatus est); B 96 a (U 243) kolikozz geſt bylo mudroſti na ſwietie [M 104b mudrczow] nesprávně se překládá sl. providencie m. provincie; B 97 a (M 105b, U 245) puol ſtrany nalezzene (1. dimidiam partem inventi, polovici nálezu); B 97b (M 106a, U 247) My w rucze wezmeme zaklad wiezze (1. mane sume- mus, přelož manu); B 99 b (M 108 b, U 252) ſkrze zaſtup mnohy; v M a U- zaſtup muſky (lat. turba vitiorum, přel. virorum); pisatel rukopisu B i tu na- hradil dle svého domyslu, čemu ve své předloze nerozuměl; B 105 b (M 114 a, U 265) tye pannye toliko odpoczzywachu (lat. concinnabant, prozpěvovaly); B 106 a (M 114b, U 266) noh gedna ſtrana ſlozzena (1. fictilis, hlíněná); B 106 b (M 115, U 267) ſkrze ſtrany noh zzeleznych a ſtranu ſlozzenych (1. per pedes partim ferreos, partim fictiles); M 115 a (U 267) kamen prze- ſekany (1. abscisus; pisatel B nerozuměje tomu nahradil 106 B Rameno bez ruky ſ hory przieſekane); B 108 a (M 117a, U 271) na kterezzto dawa duſſi ſwu wieru (1. in quo anima dat fidem); v M a U dle původního znění před- lohy: dawa duſſi a wieru; B 109 a (M 118 a, U 274) lid byl obſazen (1. ob- sessus, B přidává: zawrzen a obſazen); B 109 b kopie a ſtrzela daway oſtra ſlowa (M 118 a, U 274 kopi ſtrzela dawa oſtra ſlowa) nesprávný překlad lat. slov. criſtus lanceam signat cum acutis verbis; B 111 a (M 119b, U 278) pes — ſye nawraczugye k ztraczeny (U M k zatraczeny) ſwemu (lat. ad vo- mitum suum); B 112 a (M 120 b, U 279) w ſſkolnyem polozzeny (1 in schola- stica historia); B 112 a (M 120 b, U 280) Dal ſem tye w ſlup (1. redite colum- nam in sancta cruce); B 112 a (M 120 b, U 280) wrch ſtrany ſlupu (1. in superiore parte columnae); M 123 b, U 286: aby nyzadni z nych vrazen byl gedyne tyelo krale kozdraſſe (l. ne aliquis laederet corpus regis Cosdrae); písař ruk. B nerozuměje těm slovům opravil je takto: aby vzzadny z nych vrazzen nebyl gyny gedyne kral Cozdras; M 126 a, U 292 ſynowe mezy ſebu giſtili ſu (1. inter ſe certaverunt); písař B shledávaje v tom chybu nahradil
Strana XX
XX text své předlohy těmito slovy: a ty fynowe k ſobie podobny gſu byli, což nemohl zajisté jinak psáti než z domyslu a nikterak dle latinské předlohy; B 117b (M 126 a, U 292) kdyzz otecz odſſel (1. post discessum patris, po smrti otcově); B 117 b (M 126 a, U 293) protozz zgewnye poklada (v 1. manifeste patuit, ale přelož. putavit); písař ruk. B připojil tu sl. mistr, aby věc poněkud objasnil; B 119 a (M 127b, U 295) kazal ſye k zle lodi prziprawiti (M a U- prziwazati, lat. ad malum navis, k stěžni lodnímu); B 119 a (M 127 b, U 295) a vſſi geho dobrzie vtwrditi (M a U owſſem, lat. cera firmare, voskem zacpati, přel. certe), kde písař ruk. B nerozuměje nesprávné své předloze po svém roz- umu ji opravil. Tyto zvláště nápadné a ještě některé jiné menší všem rukopisům spo- lečné omyly poukazují na společný jich původ z jediného překladu. Tímto originálem nebyl pro rukopisy M a U rukopis B, protože v rukopise U jest o čísla XLVII. a LXIX. více, v rukop. B pak a M o číslo CIX. Mimo to v rukopisech M a U, jak na omylech překladatelských ukázáno, některá místa blíží se více originálu latinskému a tedy také překladu původnímu, než ruk. B, jehož písař větším důmyslem a značnou bedlivostí vynikající hleděl nespráv- nosti své předlohy odstraniti, ale nemaje před sebou latinského originálu, jen ještě více od něho se vzdálil při opravách podniknutých. Vysvítá z toho patrný původ ze společné předlohy a to bezpochyby přímý, ač rukopisy dosti se od sebe celkem odchylují, což však při způsobu opisovačském, že každý písař dle svého způsobu a vůle měnil, dosti se vysvětluje. Předloha tato však byla zase jen opisem, nechceme-li společné mezery a místa nesrozumitelná, jichž ani latinský text dosti neosvětluje, přičítati na vrub latinské předloze překladatelově, nýbrž myslíme na opisovače, který z prvotného překladu ne- dosti bedlivě opisoval. Dle toho představujeme si vývoj rukopisů českých Gest asi takto: a) Překlad původní: rukopis X, b) opis 1., neznámý: ruk. Y, c) další opisy z opisu tohoto, rukop. B, U, M. Rukopis M pokládáme za mladší než rukop. U, protože v rukop. M dů- sledněji provedeno úžení, je tu mladší příslovce ihned, i písmo samo zdá se mladší. Poměr věku rukop. B a M dosti určen jest vročením. O poměru věku rukop. B a M nesnadno tvrditi něco určitého, protože správnost není vždy důkazem většího stáří. Hojnější zkratky a jazykové zvláštnosti, mimo to však i pozdější vývoj pravopisu zdají se nasvědčovati pozdějšímu původu ruko- pisu U. Překlad český pořízen zajisté především z originálu latinského, jak patrno z mnohých míst, doslovně dle latiny přeložených, jak ukazují také svrchu uve- dené chyby překladatelské. Kromě toho v B 90 a (vyd. str. 102, 13; M 99 a, U 230) čteme slovo burgensis, též v U 322 ponecháno slovo autem. Tento originál latinský našeho překladu vypátrati není snadno, protože opisů povídek těch v jazyku latinském bylo i v Čechách dosti. Dva latinské rukopisy Gest, bohužel kusé, jež chovají se v knihovně universitní (sign. IV.
XX text své předlohy těmito slovy: a ty fynowe k ſobie podobny gſu byli, což nemohl zajisté jinak psáti než z domyslu a nikterak dle latinské předlohy; B 117b (M 126 a, U 292) kdyzz otecz odſſel (1. post discessum patris, po smrti otcově); B 117 b (M 126 a, U 293) protozz zgewnye poklada (v 1. manifeste patuit, ale přelož. putavit); písař ruk. B připojil tu sl. mistr, aby věc poněkud objasnil; B 119 a (M 127b, U 295) kazal ſye k zle lodi prziprawiti (M a U- prziwazati, lat. ad malum navis, k stěžni lodnímu); B 119 a (M 127 b, U 295) a vſſi geho dobrzie vtwrditi (M a U owſſem, lat. cera firmare, voskem zacpati, přel. certe), kde písař ruk. B nerozuměje nesprávné své předloze po svém roz- umu ji opravil. Tyto zvláště nápadné a ještě některé jiné menší všem rukopisům spo- lečné omyly poukazují na společný jich původ z jediného překladu. Tímto originálem nebyl pro rukopisy M a U rukopis B, protože v rukopise U jest o čísla XLVII. a LXIX. více, v rukop. B pak a M o číslo CIX. Mimo to v rukopisech M a U, jak na omylech překladatelských ukázáno, některá místa blíží se více originálu latinskému a tedy také překladu původnímu, než ruk. B, jehož písař větším důmyslem a značnou bedlivostí vynikající hleděl nespráv- nosti své předlohy odstraniti, ale nemaje před sebou latinského originálu, jen ještě více od něho se vzdálil při opravách podniknutých. Vysvítá z toho patrný původ ze společné předlohy a to bezpochyby přímý, ač rukopisy dosti se od sebe celkem odchylují, což však při způsobu opisovačském, že každý písař dle svého způsobu a vůle měnil, dosti se vysvětluje. Předloha tato však byla zase jen opisem, nechceme-li společné mezery a místa nesrozumitelná, jichž ani latinský text dosti neosvětluje, přičítati na vrub latinské předloze překladatelově, nýbrž myslíme na opisovače, který z prvotného překladu ne- dosti bedlivě opisoval. Dle toho představujeme si vývoj rukopisů českých Gest asi takto: a) Překlad původní: rukopis X, b) opis 1., neznámý: ruk. Y, c) další opisy z opisu tohoto, rukop. B, U, M. Rukopis M pokládáme za mladší než rukop. U, protože v rukop. M dů- sledněji provedeno úžení, je tu mladší příslovce ihned, i písmo samo zdá se mladší. Poměr věku rukop. B a M dosti určen jest vročením. O poměru věku rukop. B a M nesnadno tvrditi něco určitého, protože správnost není vždy důkazem většího stáří. Hojnější zkratky a jazykové zvláštnosti, mimo to však i pozdější vývoj pravopisu zdají se nasvědčovati pozdějšímu původu ruko- pisu U. Překlad český pořízen zajisté především z originálu latinského, jak patrno z mnohých míst, doslovně dle latiny přeložených, jak ukazují také svrchu uve- dené chyby překladatelské. Kromě toho v B 90 a (vyd. str. 102, 13; M 99 a, U 230) čteme slovo burgensis, též v U 322 ponecháno slovo autem. Tento originál latinský našeho překladu vypátrati není snadno, protože opisů povídek těch v jazyku latinském bylo i v Čechách dosti. Dva latinské rukopisy Gest, bohužel kusé, jež chovají se v knihovně universitní (sign. IV.
Strana XXI
XXI D. 25 a VIII. C. 14) podobny jsou tomuto originálu. Oba pocházejí z XV. stol. a jsou asi opisy téže předlohy, vespolek na místech kusých se doplňujíce. Rukopis IV. D. 25 má sice i počátek i konec, ale po 1. 30 následuje značná mezera (v překl. U str. 173—234), mimo to však rukopis tento ani nemá některých jiných kusů, jež se v českém překladě vyskytují (č. X., LXXIX., XCIII., XCVII.—XCIX., CII.—CV.). Také čísla XXI. a XXII., LXVIII. a LXIX v tomto latinském textě jsou přemístěna. I v jednotlivostech shledáváme tu odchylky od českého překladu — Rukopis VIII. C. 14 má čtení celkem pře- kladu českému velmi podobné, ale necelý je na konci, sáhaje v českém ruko- pise U jen ke straně 225. Ani tento rukopis však nebyl předlohou českému překladateli, neboť není tu č. LX., č. LXVII. a LXVIII. pak vyskytuje se tu přemístěno. Rukopisy české (vl. jen všecky dohromady) obsahují celkem povídek 112, a tímto počtem, jakož i rázem jejich náležejí ke skupině, jižto Ptaszicki 14) uvádí na místě druhém a nazývá skupinou anglo-latinskou a středoevropskou, z nichž většina počíná povídkou: »De milite qui ad peregrinandum profectus est«, a končí: »De filia regis et quinque militibus et cane«. Jinak český text v pořádku povídek a ve znění svém nejpodobnější jest německým Gestům, jež vydal Ad. Keller r. 1841.15) Neboť nejen že postup povídek je skoro týž, ale i text je namnoze shodný, kromě čís CXI., které v překladě německém jest mnohem obšírnější. Také povídky z kroniky o sedmi mudrcích se tu vyskytují, jichž ve sbírkách latinských západních nenalézáme. Byl tedy ruko- pis, nám nyní nedosti určitě známý, z něhož text český pořízen, velmi podoben originálu překladatele německého. Ptaszicki 16) míní, že překladatel český měl vedle originálu latinského před sebou i překlad německý, což však nelze určitě tvrditi, pokud text latinský, v jednotlivostech dosti odchylný, není určitě znám. Tak na př. od textu Oesterleyova 17) překlad český leckde se liší. Tak č. XXXIX. je tu necelé, č. XLI. značně obšírnější, č. XLII v českém pouze kratičký po- čátek, č. XLIX. se odchyluje, č XCIII. má jiný počátek než povídka ve vy- dání Oesterleyově, č. CVII. rovněž jinak počíná, č. CXI. je značně zkráceno Od nového vydání Wilh. Dicka 18) text český nejvíce se liší tím, že v tomto latinském vydání není moralisací, nýbrž toliko povídky. Jinak je text dosti podobný a liší se spíše v jednotlivostech než v rázu povídek. Dle svě- dectví Oesterleyova zajisté sotva by se našly dva rukopisy těchto povídek zcela stejné, protože každý opisovatel dle svého vkusu předlohu svou měnil, 16) Средневѣковыя западно�европейскія повѣсти въ русской и славянскихъ лите- ратурахъ. С. Л. Пташицкаго. (Истор. Обозрѣніе, 1893 г. томъ 6., str. 166 sl.) 15) Bibliothek der gesammten deutschen National-Literatur: 23. Bd. Gesta Romanorum, das ist der Roemer Tat. Herausg. v. A. Keller. Quedlinburg u. Leipzig. 16) 1. c. str. 180 sl. 17) Gesta Romanorum, herausg. v. Herm. Oesterley, Berlin, 1872, Weidmannsche Buch- handlung. 18) Die Gesta Romanorum. Nach der Innsbrucker Handschrift vom J. 1342 und vier Münchener Handschriften herausg. von Wilh. Dick. Erlanger Beitr. zur engl. Philologie. VII. Heft. Erlangen und Leipzig, A. Deichter.-G. Beehme, 1890.
XXI D. 25 a VIII. C. 14) podobny jsou tomuto originálu. Oba pocházejí z XV. stol. a jsou asi opisy téže předlohy, vespolek na místech kusých se doplňujíce. Rukopis IV. D. 25 má sice i počátek i konec, ale po 1. 30 následuje značná mezera (v překl. U str. 173—234), mimo to však rukopis tento ani nemá některých jiných kusů, jež se v českém překladě vyskytují (č. X., LXXIX., XCIII., XCVII.—XCIX., CII.—CV.). Také čísla XXI. a XXII., LXVIII. a LXIX v tomto latinském textě jsou přemístěna. I v jednotlivostech shledáváme tu odchylky od českého překladu — Rukopis VIII. C. 14 má čtení celkem pře- kladu českému velmi podobné, ale necelý je na konci, sáhaje v českém ruko- pise U jen ke straně 225. Ani tento rukopis však nebyl předlohou českému překladateli, neboť není tu č. LX., č. LXVII. a LXVIII. pak vyskytuje se tu přemístěno. Rukopisy české (vl. jen všecky dohromady) obsahují celkem povídek 112, a tímto počtem, jakož i rázem jejich náležejí ke skupině, jižto Ptaszicki 14) uvádí na místě druhém a nazývá skupinou anglo-latinskou a středoevropskou, z nichž většina počíná povídkou: »De milite qui ad peregrinandum profectus est«, a končí: »De filia regis et quinque militibus et cane«. Jinak český text v pořádku povídek a ve znění svém nejpodobnější jest německým Gestům, jež vydal Ad. Keller r. 1841.15) Neboť nejen že postup povídek je skoro týž, ale i text je namnoze shodný, kromě čís CXI., které v překladě německém jest mnohem obšírnější. Také povídky z kroniky o sedmi mudrcích se tu vyskytují, jichž ve sbírkách latinských západních nenalézáme. Byl tedy ruko- pis, nám nyní nedosti určitě známý, z něhož text český pořízen, velmi podoben originálu překladatele německého. Ptaszicki 16) míní, že překladatel český měl vedle originálu latinského před sebou i překlad německý, což však nelze určitě tvrditi, pokud text latinský, v jednotlivostech dosti odchylný, není určitě znám. Tak na př. od textu Oesterleyova 17) překlad český leckde se liší. Tak č. XXXIX. je tu necelé, č. XLI. značně obšírnější, č. XLII v českém pouze kratičký po- čátek, č. XLIX. se odchyluje, č XCIII. má jiný počátek než povídka ve vy- dání Oesterleyově, č. CVII. rovněž jinak počíná, č. CXI. je značně zkráceno Od nového vydání Wilh. Dicka 18) text český nejvíce se liší tím, že v tomto latinském vydání není moralisací, nýbrž toliko povídky. Jinak je text dosti podobný a liší se spíše v jednotlivostech než v rázu povídek. Dle svě- dectví Oesterleyova zajisté sotva by se našly dva rukopisy těchto povídek zcela stejné, protože každý opisovatel dle svého vkusu předlohu svou měnil, 16) Средневѣковыя западно�европейскія повѣсти въ русской и славянскихъ лите- ратурахъ. С. Л. Пташицкаго. (Истор. Обозрѣніе, 1893 г. томъ 6., str. 166 sl.) 15) Bibliothek der gesammten deutschen National-Literatur: 23. Bd. Gesta Romanorum, das ist der Roemer Tat. Herausg. v. A. Keller. Quedlinburg u. Leipzig. 16) 1. c. str. 180 sl. 17) Gesta Romanorum, herausg. v. Herm. Oesterley, Berlin, 1872, Weidmannsche Buch- handlung. 18) Die Gesta Romanorum. Nach der Innsbrucker Handschrift vom J. 1342 und vier Münchener Handschriften herausg. von Wilh. Dick. Erlanger Beitr. zur engl. Philologie. VII. Heft. Erlangen und Leipzig, A. Deichter.-G. Beehme, 1890.
Strana XXII
XXII přidával k němu nebo přikracoval. To vidíme i na českých rukopisech, ačkoli všem jim zajisté základem byl týž překlad. Neznajíce nyní předlohy latinské tohoto překladu bezpečně a nemohouce tedy ku překladu českému připojiti předlohu překladatelovu, přirovnáváme tuto povídky z vydání Kellerova, Oesterleyova, Dickova a z polského vydání Jana Bystroně, 9) které obsahuje ovšem toliko 39 čísel; při tom několika slovy označujeme i obsah povídky. Potřebám kritickým prozatím poslouží i to, protože u Oesterleye vzdělán obšírný ukazatel, odkud povídka původně čerpána. Číslo Obsah povídky Keller Oesterl. Dick. Bystron I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. Následovati otce či matky Otce syn uzdraví, matky neuzdraví Turnaj . . . . . . . Nejlínější syn králem . . . . . Basilišek pohledem ničí vojsko Ale- xandrovo Cizoložná čápice (pod. č. XLVII.) Zlatý hrob s nápisy (pod. č. CIX., obs. jen v B a M) . . . . . . Otrávené víno . . . . Nejdrahocennější ze tří prstenů Svíce milosrdenství . . . . . . . Coriolanus . . . . . . . . . . Hůl a mošna poutníkova (pod. Č. LVI.) . .. . . . . Dcera císařova a maršálek, tři přátelé (pod. č. CXII.) . . Nespravedlivý soudce odřen . . . Starořímský triumf . . . . . . . Pohřeb Alexandrův . . . . . . . Neblahý strom . . . . . . . . . Syn vlastní a nevlastní . . . . . . Alexander a Diogenes . . . Chlapec nechává si při oběti ruku páliti . . . . . . . . . Socha od Virgilia zhotovená s ja- blkem . . . . . . . . Zázračná mast (dryák) . . . . . Curtius . . . . . . Pružná sklenice . . . . . . Královská dcera v paláci . . . . Víno, žena, král . . . . . . . . . Největší ctnost . Synové střílejí na mrtvolu otcovu Paprslek měsíčný a zloděj . . Rytíř polo jedoucí, polo jdoucí . . Tré písmen . . . . . . . . . . . . . . . . Čtvero bláznův Svatí tři králové . . . . . . . . . . . . . Zaleukos . . . Alexander krade u Pora nádoby Kovář Foka . . . Tři pravdy osvobozují od smrti Dědicové stromu . . . . . . Cap. I II. III. IV. V VI. *) VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XXI. XX. XXIII XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. 14. 112. 113. 91. 139. 82. 192. 88. 89. 98. 137. 25. 182. 2 29. 30. 31. 33. 116. 183. 184. 186. 185. 43. 44. 187. 258. 197. 45. 136. 124. 188. 164. 47. 50. 198. 57. 58. 196. 14. 15. 17. 22. 23. 26, 75. 33. 30. 31. 43. 49. 50. 53. 64. 65. 66. 69. 20. 71. 72. 82. 73. 97. 98. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 108. 116. 122. 186. 123. 143. 144. 146. — — — XXVI. XX. XIII. XXV. VII. XXIV. 19) Historye Rzymskie. Wydal Dr. Jan Bystron (Wydawnictwa Akademii Umiejętnośc w Krakowie Biblioteka Pisarzów Polskich). 1894. *) následuje též u Kellera, ale do počtu kapitol se nečítá.
XXII přidával k němu nebo přikracoval. To vidíme i na českých rukopisech, ačkoli všem jim zajisté základem byl týž překlad. Neznajíce nyní předlohy latinské tohoto překladu bezpečně a nemohouce tedy ku překladu českému připojiti předlohu překladatelovu, přirovnáváme tuto povídky z vydání Kellerova, Oesterleyova, Dickova a z polského vydání Jana Bystroně, 9) které obsahuje ovšem toliko 39 čísel; při tom několika slovy označujeme i obsah povídky. Potřebám kritickým prozatím poslouží i to, protože u Oesterleye vzdělán obšírný ukazatel, odkud povídka původně čerpána. Číslo Obsah povídky Keller Oesterl. Dick. Bystron I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XX. XXI. XXII. XXIII. XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. XXXVIII. Následovati otce či matky Otce syn uzdraví, matky neuzdraví Turnaj . . . . . . . Nejlínější syn králem . . . . . Basilišek pohledem ničí vojsko Ale- xandrovo Cizoložná čápice (pod. č. XLVII.) Zlatý hrob s nápisy (pod. č. CIX., obs. jen v B a M) . . . . . . Otrávené víno . . . . Nejdrahocennější ze tří prstenů Svíce milosrdenství . . . . . . . Coriolanus . . . . . . . . . . Hůl a mošna poutníkova (pod. Č. LVI.) . .. . . . . Dcera císařova a maršálek, tři přátelé (pod. č. CXII.) . . Nespravedlivý soudce odřen . . . Starořímský triumf . . . . . . . Pohřeb Alexandrův . . . . . . . Neblahý strom . . . . . . . . . Syn vlastní a nevlastní . . . . . . Alexander a Diogenes . . . Chlapec nechává si při oběti ruku páliti . . . . . . . . . Socha od Virgilia zhotovená s ja- blkem . . . . . . . . Zázračná mast (dryák) . . . . . Curtius . . . . . . Pružná sklenice . . . . . . Královská dcera v paláci . . . . Víno, žena, král . . . . . . . . . Největší ctnost . Synové střílejí na mrtvolu otcovu Paprslek měsíčný a zloděj . . Rytíř polo jedoucí, polo jdoucí . . Tré písmen . . . . . . . . . . . . . . . . Čtvero bláznův Svatí tři králové . . . . . . . . . . . . . Zaleukos . . . Alexander krade u Pora nádoby Kovář Foka . . . Tři pravdy osvobozují od smrti Dědicové stromu . . . . . . Cap. I II. III. IV. V VI. *) VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII XIV. XV. XVI. XVII. XVIII. XIX. XXI. XX. XXIII XXIV. XXV. XXVI. XXVII. XXVIII. XXIX. XXX. XXXI. XXXII. XXXIII. XXXIV. XXXV. XXXVI. XXXVII. 14. 112. 113. 91. 139. 82. 192. 88. 89. 98. 137. 25. 182. 2 29. 30. 31. 33. 116. 183. 184. 186. 185. 43. 44. 187. 258. 197. 45. 136. 124. 188. 164. 47. 50. 198. 57. 58. 196. 14. 15. 17. 22. 23. 26, 75. 33. 30. 31. 43. 49. 50. 53. 64. 65. 66. 69. 20. 71. 72. 82. 73. 97. 98. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 108. 116. 122. 186. 123. 143. 144. 146. — — — XXVI. XX. XIII. XXV. VII. XXIV. 19) Historye Rzymskie. Wydal Dr. Jan Bystron (Wydawnictwa Akademii Umiejętnośc w Krakowie Biblioteka Pisarzów Polskich). 1894. *) následuje též u Kellera, ale do počtu kapitol se nečítá.
Strana XXIII
XXIII Číslo Obsah povídky Keller Oester. Dick Bystron Cар. XXXVIII. XXIX. XL. XLI. 42.22) XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. LVIII. XLIX. L. LI. LII. III. V. I. II. II. 120. 20. 20.2 249. 85. 61. 62. 105. 181. 83. 64. 84. 106. 189. 86. 65. 190. 66. 199. 68. 69. 101. 167. 70. 109. 129. 143. 73. 74. 200. 76. 127. 149. 150. 152. 154. 155. 156. 161. 163. 165. 166. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 182. 188. 189. 190. 193. 202. 196. 203. 205. 206. 217. 211. 219. XI.2 VI. XXXIX. XXIII. XXVIII. XXX. XXIX. XXXI. XXI. XXXVI. XIX. 148. 147. XXII. XVIII. 26) 17. íl.-V* LXXXV. LXXXVI. LXXXVII. LXXXVIII. LXXXIX. Lecíu » . . . . Nevěra k osvoboditeli . . . . . Rozdělení dědictví . . . . Popsané zbraně (pomoc obleže- ným) . . . . . . . . . . . . Nespalné srdce . . . . . . . . . Dvojí sukno . . . . . . . . . . LXXXIV. LXXXV. LXXXVI. LXXXVII. LXXXVIII. 28 114. 115. 213. 117. 90. 152. 23. 26. přídavek 18. (19.) 187. 21. 27. 184. 28. (85.) 29. 47. 52. 20) Provedeno zcela. — 21) Stručnější. — 22) Pouze titul. — 23) Bez nápisu. — 24) Bez čísla. — 25) Bez čísla. — 26) Povídky z kroniky o sedmi mudrcích nejsou ani u Oesterleye ani u Dicka; známé vydání je Simrockovo ve sbírce »Die deutschen Volksbücher«, (12, 27) Bez čísla. — 28) Bez čísla. str. 115—248, ve Frankfurtě 1865). —
XXIII Číslo Obsah povídky Keller Oester. Dick Bystron Cар. XXXVIII. XXIX. XL. XLI. 42.22) XLIII. XLIV. XLV. XLVI. XLVII. LVIII. XLIX. L. LI. LII. III. V. I. II. II. 120. 20. 20.2 249. 85. 61. 62. 105. 181. 83. 64. 84. 106. 189. 86. 65. 190. 66. 199. 68. 69. 101. 167. 70. 109. 129. 143. 73. 74. 200. 76. 127. 149. 150. 152. 154. 155. 156. 161. 163. 165. 166. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 182. 188. 189. 190. 193. 202. 196. 203. 205. 206. 217. 211. 219. XI.2 VI. XXXIX. XXIII. XXVIII. XXX. XXIX. XXXI. XXI. XXXVI. XIX. 148. 147. XXII. XVIII. 26) 17. íl.-V* LXXXV. LXXXVI. LXXXVII. LXXXVIII. LXXXIX. Lecíu » . . . . Nevěra k osvoboditeli . . . . . Rozdělení dědictví . . . . Popsané zbraně (pomoc obleže- ným) . . . . . . . . . . . . Nespalné srdce . . . . . . . . . Dvojí sukno . . . . . . . . . . LXXXIV. LXXXV. LXXXVI. LXXXVII. LXXXVIII. 28 114. 115. 213. 117. 90. 152. 23. 26. přídavek 18. (19.) 187. 21. 27. 184. 28. (85.) 29. 47. 52. 20) Provedeno zcela. — 21) Stručnější. — 22) Pouze titul. — 23) Bez nápisu. — 24) Bez čísla. — 25) Bez čísla. — 26) Povídky z kroniky o sedmi mudrcích nejsou ani u Oesterleye ani u Dicka; známé vydání je Simrockovo ve sbírce »Die deutschen Volksbücher«, (12, 27) Bez čísla. — 28) Bez čísla. str. 115—248, ve Frankfurtě 1865). —
Strana XXIV
XIV Číslo Obsah povídky Keller Oesterl. Dick Bystron XC. XCI. XCII. XCIII. XCIV. XCV. XCVI. XCVII. XCVIII. XCIX. C. CI. CII. CIII. CIV. CV. CVI. CVII. CVIII. CIX. CX. CXI. CXII. Sproštěný had . . . . . . . Clo z tělesných vad . . . . . . Uzdravující obraz Kristův . . . . Co jest člověk? . . . . . . . . Achat . . . . . . . . . . Svár mezi bratřími . . . . . . . Kodros . . . . . . . . . Nebezpečný most (pod. č. LVII.). Zázračné studnice . . . Havran hnízdící a popel skelný . Sedmero stromů . . . . . . . . Skleněné kameny . . . . . . . . Kojila matku . . . . . . . . . . Mramorová brána . . . . . . . Sireny . . . . . . . . . . . Tré bláznů . . . . . . . . . Pohřbívání ve zbraních . . . . Nevděčník a Guido (přidán jiný počátek) . . . . . . . . Prodej tří moudrostí . . . . Zlatý hrob s nápisy (jen v B a M, pod. VII.) . . . . . . . . . . Voskový obraz . . . . . . . . . Eustachius (přikráceno) . . . . Provazy pokání (král. dcera a její strážci, pod. XIII.) . . . . . . Сар. LXXXIX.29) XC. XCI. XCII. XCIII. XCIV. XCV. XCVI. XLVII. XCVIII. XCIX. C. CI. CII. 103. CIV. CV. CVI.31) CVII. CVIII. CIX. CXI.32) 157. 214. 36. 37. 39. 41. 191. 253. 46.a 46. 210. 215. 54. 237. 165. 134. 119. 103. 192.16. 102. 110. 57. 58. 67. 77. 78. 86. 124. 93. 94. 110. 111. 113. 126. 132. 136. 30 109. 142. 145. 162. 33. 167. XII. X. IX. XXXVIII. 174. CX. 212. 55. Vydání přítomné podává na místě čelném otisk rukopisu Březnického jakožto nejlepšího s důležitějšími varianty rukopisu Musejního pod čarou, pak otisk rukopisu Universitního, jenž sice má dosti chyb a omylův opisovačských, ale jest důležit pro své zvláštnosti jazykové, společné s některými jinými ruko- pisy staročeskými. V tisku rozdělena jsou slova, kde psána byla v jedno, a to zvláště předložky se svými slovy, mimo to provedena interpunkce pokud možno hojná, aby smysl vět jasně vysvitl. Zkratky jsou vyjádřeny i tiskem, a pokud lze bylo, i typograficky napodobeny. 29) Bez čísla. — 30) S jiným počátkem. — 31) Bez čísla. — 32) Obšírnější.
XIV Číslo Obsah povídky Keller Oesterl. Dick Bystron XC. XCI. XCII. XCIII. XCIV. XCV. XCVI. XCVII. XCVIII. XCIX. C. CI. CII. CIII. CIV. CV. CVI. CVII. CVIII. CIX. CX. CXI. CXII. Sproštěný had . . . . . . . Clo z tělesných vad . . . . . . Uzdravující obraz Kristův . . . . Co jest člověk? . . . . . . . . Achat . . . . . . . . . . Svár mezi bratřími . . . . . . . Kodros . . . . . . . . . Nebezpečný most (pod. č. LVII.). Zázračné studnice . . . Havran hnízdící a popel skelný . Sedmero stromů . . . . . . . . Skleněné kameny . . . . . . . . Kojila matku . . . . . . . . . . Mramorová brána . . . . . . . Sireny . . . . . . . . . . . Tré bláznů . . . . . . . . . Pohřbívání ve zbraních . . . . Nevděčník a Guido (přidán jiný počátek) . . . . . . . . Prodej tří moudrostí . . . . Zlatý hrob s nápisy (jen v B a M, pod. VII.) . . . . . . . . . . Voskový obraz . . . . . . . . . Eustachius (přikráceno) . . . . Provazy pokání (král. dcera a její strážci, pod. XIII.) . . . . . . Сар. LXXXIX.29) XC. XCI. XCII. XCIII. XCIV. XCV. XCVI. XLVII. XCVIII. XCIX. C. CI. CII. 103. CIV. CV. CVI.31) CVII. CVIII. CIX. CXI.32) 157. 214. 36. 37. 39. 41. 191. 253. 46.a 46. 210. 215. 54. 237. 165. 134. 119. 103. 192.16. 102. 110. 57. 58. 67. 77. 78. 86. 124. 93. 94. 110. 111. 113. 126. 132. 136. 30 109. 142. 145. 162. 33. 167. XII. X. IX. XXXVIII. 174. CX. 212. 55. Vydání přítomné podává na místě čelném otisk rukopisu Březnického jakožto nejlepšího s důležitějšími varianty rukopisu Musejního pod čarou, pak otisk rukopisu Universitního, jenž sice má dosti chyb a omylův opisovačských, ale jest důležit pro své zvláštnosti jazykové, společné s některými jinými ruko- pisy staročeskými. V tisku rozdělena jsou slova, kde psána byla v jedno, a to zvláště předložky se svými slovy, mimo to provedena interpunkce pokud možno hojná, aby smysl vět jasně vysvitl. Zkratky jsou vyjádřeny i tiskem, a pokud lze bylo, i typograficky napodobeny. 29) Bez čísla. — 30) S jiným počátkem. — 31) Bez čísla. — 32) Obšírnější.
Strana 1
I.1) DOrotheus Cziefarzz vſtawil zakon,2) aby ſynowe otcze y materz B w gich nuzi podeprzeli, anebo gym w gich nuzi pomahaly. Bieſſe tehdy toho czaſſu w Cziefarzſtwi geho nyekteraky rytierz, mage zzenu ſwu, z nyeżto 3) ſyna porodil. I gel geſt ten gifty rytyerz w gezdu 4) do daleke wlaſti, a 5) yat byll y ſilnye okowan. A ynhed 6) yakż ſye to ſtalo, pſal ſwe zzenye y ſynu ſwemu, aby gey wyprawili. Zzena to vſlyſſewſſy tak welmy plakala, azz y oſlnula, wſſeczka yako mrtwa byla. Tehdy ſyn rzekl ſwe materzi: Chczi gietí k otczi ſwemu, abych gey wyprawil z wiezenye. Odpowiedye gemu matye a rzkucz: Nepogedeſs, proto zže gſi gedyny ſyn muoy a radoſt duſſe me, a mohlot by ſye przihoditi tezz tobie, yako otczi twer. Chtiel by ty radiegi 10 otcze otomneho,7) gehoż doma nenye, wyprawiti, nezzli materzz przitomnu 9 domaczi krmiti? kterakzzkoly ty gſy ſyn muoy a 8) otcze ſweho, wſſak gſy z brzicha meho wyſſel, ya ſem doma, ale twuoy otecz doma nenye.10) Protozz konecžňye prawym to tobye,11) zze nykakezz ode mne nemaſs odgieti. Odpo- wiedyel gi 12) ſyn a welmi mudrze: kkakżkoli ſyn twoy ſem, wſſak otecz 15 muoy prwnyeyſſi geſt przyczzyna porodu meho nezzli ty. Otecz muoy gel geſt w gezdu do daleke wlaſty, ale ty [1 b] doma gſy ; on geft 13) yat a filnye okowan, ale ty gſi proſta; on geſt 14) mezi rukama neprzatelſkyma, ale ty mezi przately chodiſs proftye 15) ; on zawrzien gest,16) ale 17) ty proftie chodifs; Ty gſi ſlepa, a 18) on newidi ſwietla a 19) rzietiezi trpi. Protozz k nyemu chczi 20 gieti a gey wyprawiti chczi.20) A tak sye geſt21) stalo. 5 Duchownye takto: 22) NAymileyſsi! 23) Tento Cziesarz gest nebeſky otecz, genž gest 24) vſtawil za zakon,25) aby ſínowe cztili a 26) zpodpierali w nuzi ſwe rodicze, tocziſs 7) otcze 28) materz, a we wſſem aby29) gich poſluchali. Ale kto geſt ten rytierz? I. 1) (VM nápis:) Poczinagy ſe przykladi Swietſltij z kronik Rzyſkych. 2) za Zakon. M 3) ſ nizto. 4) w gyzdu. 5) y. 6) Yhned (pravid.) A (vynech.). 7 odtomneho. S) a (vynech.). 9) Wſfaks. 10) ale ne otecz twog. 11) (vynech.). 12) Odpowiedie; gi (vynech.). 11) (vynech.). 11) (vynech.). 15) profftie chodiſs. 15) (vynech.) 13 (vynech.). 13) a (vynech.). 19) (vynech.). 2°) (vy- nech.). 21) (vynech.). 22) Z toho przykladu wayklad nebo rozum duchownij gt tento. 23) NAy- milayſfij. 21) (vynech.) 75) zakon. 26) y. 27) totiz (obyč.). 25) y. 2) (vynech.). a
I.1) DOrotheus Cziefarzz vſtawil zakon,2) aby ſynowe otcze y materz B w gich nuzi podeprzeli, anebo gym w gich nuzi pomahaly. Bieſſe tehdy toho czaſſu w Cziefarzſtwi geho nyekteraky rytierz, mage zzenu ſwu, z nyeżto 3) ſyna porodil. I gel geſt ten gifty rytyerz w gezdu 4) do daleke wlaſti, a 5) yat byll y ſilnye okowan. A ynhed 6) yakż ſye to ſtalo, pſal ſwe zzenye y ſynu ſwemu, aby gey wyprawili. Zzena to vſlyſſewſſy tak welmy plakala, azz y oſlnula, wſſeczka yako mrtwa byla. Tehdy ſyn rzekl ſwe materzi: Chczi gietí k otczi ſwemu, abych gey wyprawil z wiezenye. Odpowiedye gemu matye a rzkucz: Nepogedeſs, proto zže gſi gedyny ſyn muoy a radoſt duſſe me, a mohlot by ſye przihoditi tezz tobie, yako otczi twer. Chtiel by ty radiegi 10 otcze otomneho,7) gehoż doma nenye, wyprawiti, nezzli materzz przitomnu 9 domaczi krmiti? kterakzzkoly ty gſy ſyn muoy a 8) otcze ſweho, wſſak gſy z brzicha meho wyſſel, ya ſem doma, ale twuoy otecz doma nenye.10) Protozz konecžňye prawym to tobye,11) zze nykakezz ode mne nemaſs odgieti. Odpo- wiedyel gi 12) ſyn a welmi mudrze: kkakżkoli ſyn twoy ſem, wſſak otecz 15 muoy prwnyeyſſi geſt przyczzyna porodu meho nezzli ty. Otecz muoy gel geſt w gezdu do daleke wlaſty, ale ty [1 b] doma gſy ; on geft 13) yat a filnye okowan, ale ty gſi proſta; on geſt 14) mezi rukama neprzatelſkyma, ale ty mezi przately chodiſs proftye 15) ; on zawrzien gest,16) ale 17) ty proftie chodifs; Ty gſi ſlepa, a 18) on newidi ſwietla a 19) rzietiezi trpi. Protozz k nyemu chczi 20 gieti a gey wyprawiti chczi.20) A tak sye geſt21) stalo. 5 Duchownye takto: 22) NAymileyſsi! 23) Tento Cziesarz gest nebeſky otecz, genž gest 24) vſtawil za zakon,25) aby ſínowe cztili a 26) zpodpierali w nuzi ſwe rodicze, tocziſs 7) otcze 28) materz, a we wſſem aby29) gich poſluchali. Ale kto geſt ten rytierz? I. 1) (VM nápis:) Poczinagy ſe przykladi Swietſltij z kronik Rzyſkych. 2) za Zakon. M 3) ſ nizto. 4) w gyzdu. 5) y. 6) Yhned (pravid.) A (vynech.). 7 odtomneho. S) a (vynech.). 9) Wſfaks. 10) ale ne otecz twog. 11) (vynech.). 12) Odpowiedie; gi (vynech.). 11) (vynech.). 11) (vynech.). 15) profftie chodiſs. 15) (vynech.) 13 (vynech.). 13) a (vynech.). 19) (vynech.). 2°) (vy- nech.). 21) (vynech.). 22) Z toho przykladu wayklad nebo rozum duchownij gt tento. 23) NAy- milayſfij. 21) (vynech.) 75) zakon. 26) y. 27) totiz (obyč.). 25) y. 2) (vynech.). a
Strana 2
2 5 15 B kto 30) otecz a kto matye? Zagiſte otecz kriſtus geſt, yako ſye piſſe v patych knyhach Moyzzieſſowycha): Zdali 31) on nenye otecz twuoy, genzz wladl 32) tebu a vczzinil y ſtworzil tye? Wiete-li, kdyzz dietye zawyny, otecz gye twrdie ztreſkcze,33) ale matye lahodnye a ſladcze 4) chowa. Protozz kriſtus, otecz naſs,35) przepuſti 36) mrſkati nas y dopuſti ſuzziti nasb) 37) pro nedoſtatky naſſe. A ktožkoli 38) geſt w ſmrtedlnem hrziechu, ten lezzi w zzalarzi dyablowem. Ale otecz chcze, abychom praczowali a gemu z wiezenye pomohli.39) Zagiſte ktozzkoli kazzie vzziteczznye ſlowo bozzie, ziſſtye bratra ſweho duſſi a wy- kupi w bratru kriſta, genž geſt otecz naſs. Ale matye, toczziſſto tento 40) ſwiet, 10 neda czzlowieku giti po kriſtowi w chudobye. Nebo ſlibuge mnoho a prawye, zze 41) bez tebe zzyw byti nemohu. Aczz kdy zwoliſs ſobie ceſtu pokanye, 2) aby ſſel po kriſtowy, [2 a] Tehdy matye twa ſlepa, toczziſto ſwiet, dye tobie Oſtan ſe mnu, zagiſte ya ſem tobye blizzny; vzzywayme zbozzie, kteret geſt, y pozzywayme ſtworzenye za ſwe mladoſty, a to bez meſſkanye. Ale, nay- myleyſſi, gſi-li ty ſyn bozzi dobry y wdieczzny otcze ſweho, odpowiez te materzi, toczziſſto bludne y ſlepemu ſwietu: kakzzkoli ſ gedne ſtrany, to gest tielem, ſem z zemye, wſſak po prwnyeyſſi y 43) vſſlechtileyſſi stranye,44) to gest po duſſi, ſem od gezukriſta, gemuzz ſem powynnyeyſſi wiecze 45) nezzli ſwietu. Protoz neczzekayme ſtaroſti a ſlepoty, neb taka obyet nynye 46) wzacznyeyſſi geſt bohu nezzli potomnye.47) A protozz ſnazzme ſye, abychom ſpieſſnye ſwoy zzywot oprawili, w nyemzz bychom mohli wieczneho zzywota dogiti. 20 II. O lekarzi ſyna Czieſarsowa.1) 25 (Orgonius Czieſarzz kralowal w rzymſkem mieſtie, genzz ſobie zzenu kraſnu poyall bieſſe, kteražzto gemu ſyna porodila. y 2) roſtlo to3) dyetye a ode wſſech mylowano bylo. Ale kdyzz deſet let tomu giſtemu ſynu dokona ſye, vmrzela geſt Czieſarzowa, matye geho, a poczzeſtnye pochowaa geſt, yakozz na ten rzad zalezzi. Potom ſ obecznu radu Cziefarz gynu poyal zzenu, kterazzto ſyna drzewnye zzeny nemylowaſſe, ale mnoha protywêſtwie gemu czzynyeſfe. Czieſarz zwiedyew to, chtyew ſye zzenye zachowati, ſyna ſweho *) wen z ſwe rziſſe [2 b] na ucżenye poſlal, kdezzto w lekarzſtwi5) ſye vczzil, A tak w nyem 30 proſpyel, zze vczzynyen geſt naywieczzi 6) lekarzz. Potom Czieſarzz vſlyſſew to, zze ſin geho w uczzeny welmi proſpyel, radowal 7) ſye geſt welmi, awſſak vpadl w tyezzku nemocz. I poſlal listy po ſyna, ) aby, yakzz nayſpieſſe moczi a) v — Moyzzieſlowych (červeně podtrženo). b) s (oprav. z) ſ. M 30) (vynech.)- 31) Zda. 32) wladne. 33) treſkeze. 34) ſladcze a lahodnie. 35) otecz naſs krystus. 36) przepuſſtij. 37) mrſkati chcze nas ſuziti. 38) kdyzkoly, a (vynech.). 39) pomahali. 40) (vynech.). 41) (vynech.). 42) ku pokanij. 43) a. 44) (vynech.). 45) (vynech.). 46) nenij. 47) prawa. II. 1) (toliko naps.) Gyna. 2) sch. 3) sch. 4) sch. 5) lykarzſtwij. 6) naylepſſij. 7 zradowal. 8) Lyſty poslal po Syna ſweo.
2 5 15 B kto 30) otecz a kto matye? Zagiſte otecz kriſtus geſt, yako ſye piſſe v patych knyhach Moyzzieſſowycha): Zdali 31) on nenye otecz twuoy, genzz wladl 32) tebu a vczzinil y ſtworzil tye? Wiete-li, kdyzz dietye zawyny, otecz gye twrdie ztreſkcze,33) ale matye lahodnye a ſladcze 4) chowa. Protozz kriſtus, otecz naſs,35) przepuſti 36) mrſkati nas y dopuſti ſuzziti nasb) 37) pro nedoſtatky naſſe. A ktožkoli 38) geſt w ſmrtedlnem hrziechu, ten lezzi w zzalarzi dyablowem. Ale otecz chcze, abychom praczowali a gemu z wiezenye pomohli.39) Zagiſte ktozzkoli kazzie vzziteczznye ſlowo bozzie, ziſſtye bratra ſweho duſſi a wy- kupi w bratru kriſta, genž geſt otecz naſs. Ale matye, toczziſſto tento 40) ſwiet, 10 neda czzlowieku giti po kriſtowi w chudobye. Nebo ſlibuge mnoho a prawye, zze 41) bez tebe zzyw byti nemohu. Aczz kdy zwoliſs ſobie ceſtu pokanye, 2) aby ſſel po kriſtowy, [2 a] Tehdy matye twa ſlepa, toczziſto ſwiet, dye tobie Oſtan ſe mnu, zagiſte ya ſem tobye blizzny; vzzywayme zbozzie, kteret geſt, y pozzywayme ſtworzenye za ſwe mladoſty, a to bez meſſkanye. Ale, nay- myleyſſi, gſi-li ty ſyn bozzi dobry y wdieczzny otcze ſweho, odpowiez te materzi, toczziſſto bludne y ſlepemu ſwietu: kakzzkoli ſ gedne ſtrany, to gest tielem, ſem z zemye, wſſak po prwnyeyſſi y 43) vſſlechtileyſſi stranye,44) to gest po duſſi, ſem od gezukriſta, gemuzz ſem powynnyeyſſi wiecze 45) nezzli ſwietu. Protoz neczzekayme ſtaroſti a ſlepoty, neb taka obyet nynye 46) wzacznyeyſſi geſt bohu nezzli potomnye.47) A protozz ſnazzme ſye, abychom ſpieſſnye ſwoy zzywot oprawili, w nyemzz bychom mohli wieczneho zzywota dogiti. 20 II. O lekarzi ſyna Czieſarsowa.1) 25 (Orgonius Czieſarzz kralowal w rzymſkem mieſtie, genzz ſobie zzenu kraſnu poyall bieſſe, kteražzto gemu ſyna porodila. y 2) roſtlo to3) dyetye a ode wſſech mylowano bylo. Ale kdyzz deſet let tomu giſtemu ſynu dokona ſye, vmrzela geſt Czieſarzowa, matye geho, a poczzeſtnye pochowaa geſt, yakozz na ten rzad zalezzi. Potom ſ obecznu radu Cziefarz gynu poyal zzenu, kterazzto ſyna drzewnye zzeny nemylowaſſe, ale mnoha protywêſtwie gemu czzynyeſfe. Czieſarz zwiedyew to, chtyew ſye zzenye zachowati, ſyna ſweho *) wen z ſwe rziſſe [2 b] na ucżenye poſlal, kdezzto w lekarzſtwi5) ſye vczzil, A tak w nyem 30 proſpyel, zze vczzynyen geſt naywieczzi 6) lekarzz. Potom Czieſarzz vſlyſſew to, zze ſin geho w uczzeny welmi proſpyel, radowal 7) ſye geſt welmi, awſſak vpadl w tyezzku nemocz. I poſlal listy po ſyna, ) aby, yakzz nayſpieſſe moczi a) v — Moyzzieſlowych (červeně podtrženo). b) s (oprav. z) ſ. M 30) (vynech.)- 31) Zda. 32) wladne. 33) treſkeze. 34) ſladcze a lahodnie. 35) otecz naſs krystus. 36) przepuſſtij. 37) mrſkati chcze nas ſuziti. 38) kdyzkoly, a (vynech.). 39) pomahali. 40) (vynech.). 41) (vynech.). 42) ku pokanij. 43) a. 44) (vynech.). 45) (vynech.). 46) nenij. 47) prawa. II. 1) (toliko naps.) Gyna. 2) sch. 3) sch. 4) sch. 5) lykarzſtwij. 6) naylepſſij. 7 zradowal. 8) Lyſty poslal po Syna ſweo.
Strana 3
3 przigel a gey od nemoczi vleczzill. Tehdy ſyn, kdyzz wuoli otczowie B bude, aby 2) porozumyel,1°) k otczi gell a gey welmi dobrze vzdrawil. Protozz powieſt geho po wſſem kralowſtwi byezzeſſie, zze by miſtrny lekarz byll, a mnohym od gich nemoczi zze by11) pomahal. Potom take Czieſarzowa, maczecha 12) geho, azz na ſmrt nemoczna bieffie, a mnozi lekarzi biechu przywedeny, genzz o gegi zdrawi biechu zufali. Vſlyſſew 13) to Czieſarż, ſweho ſyna 14) proſil, aby gi vzdrawil; ale on k geho proſbie nechtiel przywoliti. Gemuzz Czieſarz rzekl: kdyzz tak czzynyſs, wen z meho kralowſtwie tye wyzzenu. Odpowiedie gemu 15) ſyn: Vczzinyſſ-li to, neſprawedlywie ſe mnu vczziniſs. Wſſak ty to 16) wieſs, zze gſi mye gegym nawodem wen z ſweho kralowſtwie byll wyſadyl.17) Protozz ma otomnoſt 18) nebo nebyloſt ma 19) byla geſt prziczzina nemoczi 20) maczechy me. A protozz nechczi gi lekarzſtwie dati. Nebo bych ruku ſwu na ny wlozzil a nycz neproſpiell, mnye by porokowali. I wecze Otecz gemu: 21) Tyzz neduh ona 22) ma, kteryzz ſem ya myel. Odpowiedie gemu 23) ſyn: Otczze muoy,24) kakzzkoli geſt tazz nemocz, [3 a] ale ne tezz przirozenye w tobie geſt 25) a w ny. Nebo czozzkoli ſem ya tobie vczzinill, za dobres 26) to ode mne2:) przyyal. A kdyzz ſem wſſel do twe ſieny, znamenytie polepſſil gſi 28) ſye. Ale kdyzz myc ma29) Maczecha vzrzi, pohorſſi ſye. Budu-li ya 30) ſ ny mluwiti, w boleſti ſye zayzze.31) Pakli ſye gye dotknu,32) bez nye bude. A protozz nycz wiecze neproſpyewa nemocznym, nezz leczzenu byti od toho,31) gehozz 20 milugi a kohozz 31) zzadagi. A tak takymy dowuody 35) odbyll nechuti otczowi, a tak 36) vmrzela geſt maczecha geho. 37) 5 10 15 Tuto pak Duchownye: 38) NAymileyſſi! Tento Czieſarzz muozz rzieczzen byti Adam, prwńy 39) otecz naſs,40) genzz rziſſi myegieſſe, toczziſſto ray. W nyemżto myel chwalu y czze�t, a pana wſſeho ſwieta vſtawil gey byll 41) hoſpodin podle dawidowa piſma:a) 25 Chwalu y czti korunowal gſi gey, hoſpodyne, na dyelu ruku twych. Ten Czieſarzz poyal ſobye pyeknu zzenu, toczziſſto duſſi k uobrazu 42) bozziemu ſtworzenu, ſ 44) nyzzto porodil ſyna, toczziſſto naſſeho pana gezukriſta, z ſweho tyela wywedeneho, toczzifſto k 44) czzlowieczzenſtwi k obrazu bozziemu ſtwo- rzeneho. Ale zzena geho,45) toczziſs 41) duſſe, vmrze ſproſtnye mluwiecze pro 30 hrziech, gehož ſye gye 47) dopuſtil. A '8) ynhed gynu zzenu poyall,49) toczziſſto zloſt, ſkrze kteruzz 50) z rage wywrzzen geſt a na ſwietie tomto byednem poſazen, kdezzto w potu a w * 1) praczi zzywot [3 b] geſt 2) wedl. A ſyn buozzi, a) (Tato dvě slova červ. podtrž.) 9) sch. 10) vrozumiel. 11) zze by (sch.). 12) Czyſařowa maczocha. 13) Vſlyſaw. 14) ſyna M ſweho. 15) sch. 16) sch. 17) ze wen z ſweho kralowſtwij s gegym nawodem byls mie wy- fadil. 18) odtomnoſt ma. 19) sch. 20) boleſti. 21) sch. 22) sch. 23) sch. 24) sch. 25) sch. 26) za wdieks. 27) ode mne (sch.). 28) polepffils. 29) sch. 30) sch. 31) zazie. 32) dotknu-ly ſe gy. 33) od toho byti. 34) geho ziadagy. 35) duowody. 36) sch. 37) sch. 38) (nápis sch.). 39) prwy. 10) sch. 41) gey vſtawil. 42) k obrazu. 43) z. 44) z. 45) sch. 46) totizto. 47) sch. 48) sch. 49) (za tím) ſobie. ) keruz. 1) sch. 52) sch.
3 przigel a gey od nemoczi vleczzill. Tehdy ſyn, kdyzz wuoli otczowie B bude, aby 2) porozumyel,1°) k otczi gell a gey welmi dobrze vzdrawil. Protozz powieſt geho po wſſem kralowſtwi byezzeſſie, zze by miſtrny lekarz byll, a mnohym od gich nemoczi zze by11) pomahal. Potom take Czieſarzowa, maczecha 12) geho, azz na ſmrt nemoczna bieffie, a mnozi lekarzi biechu przywedeny, genzz o gegi zdrawi biechu zufali. Vſlyſſew 13) to Czieſarż, ſweho ſyna 14) proſil, aby gi vzdrawil; ale on k geho proſbie nechtiel przywoliti. Gemuzz Czieſarz rzekl: kdyzz tak czzynyſs, wen z meho kralowſtwie tye wyzzenu. Odpowiedie gemu 15) ſyn: Vczzinyſſ-li to, neſprawedlywie ſe mnu vczziniſs. Wſſak ty to 16) wieſs, zze gſi mye gegym nawodem wen z ſweho kralowſtwie byll wyſadyl.17) Protozz ma otomnoſt 18) nebo nebyloſt ma 19) byla geſt prziczzina nemoczi 20) maczechy me. A protozz nechczi gi lekarzſtwie dati. Nebo bych ruku ſwu na ny wlozzil a nycz neproſpiell, mnye by porokowali. I wecze Otecz gemu: 21) Tyzz neduh ona 22) ma, kteryzz ſem ya myel. Odpowiedie gemu 23) ſyn: Otczze muoy,24) kakzzkoli geſt tazz nemocz, [3 a] ale ne tezz przirozenye w tobie geſt 25) a w ny. Nebo czozzkoli ſem ya tobie vczzinill, za dobres 26) to ode mne2:) przyyal. A kdyzz ſem wſſel do twe ſieny, znamenytie polepſſil gſi 28) ſye. Ale kdyzz myc ma29) Maczecha vzrzi, pohorſſi ſye. Budu-li ya 30) ſ ny mluwiti, w boleſti ſye zayzze.31) Pakli ſye gye dotknu,32) bez nye bude. A protozz nycz wiecze neproſpyewa nemocznym, nezz leczzenu byti od toho,31) gehozz 20 milugi a kohozz 31) zzadagi. A tak takymy dowuody 35) odbyll nechuti otczowi, a tak 36) vmrzela geſt maczecha geho. 37) 5 10 15 Tuto pak Duchownye: 38) NAymileyſſi! Tento Czieſarzz muozz rzieczzen byti Adam, prwńy 39) otecz naſs,40) genzz rziſſi myegieſſe, toczziſſto ray. W nyemżto myel chwalu y czze�t, a pana wſſeho ſwieta vſtawil gey byll 41) hoſpodin podle dawidowa piſma:a) 25 Chwalu y czti korunowal gſi gey, hoſpodyne, na dyelu ruku twych. Ten Czieſarzz poyal ſobye pyeknu zzenu, toczziſſto duſſi k uobrazu 42) bozziemu ſtworzenu, ſ 44) nyzzto porodil ſyna, toczziſſto naſſeho pana gezukriſta, z ſweho tyela wywedeneho, toczzifſto k 44) czzlowieczzenſtwi k obrazu bozziemu ſtwo- rzeneho. Ale zzena geho,45) toczziſs 41) duſſe, vmrze ſproſtnye mluwiecze pro 30 hrziech, gehož ſye gye 47) dopuſtil. A '8) ynhed gynu zzenu poyall,49) toczziſſto zloſt, ſkrze kteruzz 50) z rage wywrzzen geſt a na ſwietie tomto byednem poſazen, kdezzto w potu a w * 1) praczi zzywot [3 b] geſt 2) wedl. A ſyn buozzi, a) (Tato dvě slova červ. podtrž.) 9) sch. 10) vrozumiel. 11) zze by (sch.). 12) Czyſařowa maczocha. 13) Vſlyſaw. 14) ſyna M ſweho. 15) sch. 16) sch. 17) ze wen z ſweho kralowſtwij s gegym nawodem byls mie wy- fadil. 18) odtomnoſt ma. 19) sch. 20) boleſti. 21) sch. 22) sch. 23) sch. 24) sch. 25) sch. 26) za wdieks. 27) ode mne (sch.). 28) polepffils. 29) sch. 30) sch. 31) zazie. 32) dotknu-ly ſe gy. 33) od toho byti. 34) geho ziadagy. 35) duowody. 36) sch. 37) sch. 38) (nápis sch.). 39) prwy. 10) sch. 41) gey vſtawil. 42) k obrazu. 43) z. 44) z. 45) sch. 46) totizto. 47) sch. 48) sch. 49) (za tím) ſobie. ) keruz. 1) sch. 52) sch.
Strana 4
4 B genzz bieſſie ſin geho podle tyeleſenstwie, z rziſſe nebeſke pro geho zloft sſtupil, ſ nebe,53) genzz vczzynyen gest swrchny lekarzz naſs. Ten lekarzz wſſeczky nemoczi naſſe vzdrawil tak welmi, zze powieſt geho do nebe y do zemye, azz y do pekla byezzieſſe.54) Ale otecz Adam tyezzcze nemoczen byeſſye ſkrze hrziech dopufftieny, na tyele y na duſſi. Na tyele, nebo ztratil ray, w nyemż byl przebywal, a nykdy nycz zleho neczzynyll; na duſſy, nebo od boha byeffye oddyelen. Ale kriſtus naylepe y take dokonale ſwym vmuczze- ním gey vzdrawil. Ale Maczecha, gyzz Adam vſnubil ſobye byeſſye, toczzifs dyabla s 55) zzloſti, gemuzz poddan biefſye,56) nykdy zdrawie nechtiell. Ale 10 powiez mi, proczz? A ponyewadzz oba tuzz 57) nemocz myela,58) neb gſta 59) ſkrze hrziech nemoczna byla, geden vzdrawen a druhy nycz? k tomu ſye takto odpowieda: kakzzkoli oba ſhrzieſſila, awſſak gynym a gynym obyczzegem. Nebo dyabel ſhrzieſſil bez pokuſſenye a bez ponuczenye gyneho. A protozz nenye tezz w nych przirozenye. Nebo po hrziechu dyablowu wſſiczkny gyny 15 dyablowe, genż ſu ſ nym vpadli, proti hoſpodynu zatwrzeny gſu, tak zze ſweho hrziecha oſtati 60) nechtie. Ale czzlowiek nawodem dyabelſkym 61) padl gest,62) a z hlyny krziechky stworzen olege milofrdenstwie profil. Protozz pan naſs gezus 63) kriſtus nas vzdrawil, ale ne ma [4 a] czechu, tocziſs dyabla. Maczecha tato,64) tocżiſs dyabel, genzz z rziſſe lidſke 65) wyhanye ſyna, toczziſſto ſyna gezukriſta — nebo przitomnoſt bozzie w ſrdczich naſſich geſt prziczzyna znati zloſti 66) dyablowy—Protozz vſiluge, yakzz naywiecz muozz, od nas wyhnati gey.67) Protozz ſnazzme ſye, aczz by ſkrze ktery hrziech byll wyhnan od nas, aby ſkrze ſkutky myloſrdne odwolan byl k uzdraweny nas od kazzdeho hrziechu y nemoczi duſſe. Skrze nyehozz 68) bychom obdrzzeli ſobye wieczzny 25 zzywot. Amen.69) 5 20 III. Od Naamana.1) ADoniaſs bohaty welmi kralowaſſe,2) genzz turney3) y kolbu welmi milowaſſe. Protozz geden turney kazal prowolati, A ktozz by koli w tom turnegi 4) ſtateczznye5) ſye vkazall, odplatu hodnu od Czieſarze obdrzzel by. Protozz mnozi k tomu turnegi 6) przigely. Ale Czieſarzz zrziedil, aby rytierzi 30 rozdyeleny byli, Tak zze ſ gedne ſtrany ſtateczznyeyſſye zrziedil a s druhe ſtrany neſtateczznyeyſſye. A ty, genzz prwe zrziezeny byli, aby ſwe wſeczky ſſtity 7) na gednom mieſtu k tomu zgednanemu porzad polozzili.8) A kdyzz ſye to ſtalo, tehdy9) Czieſarzz przikazal, ktozz by koli 10) ſ gedne ſtrany dotekl ſye ſſtitu czzehozzkoli ſtrany druhe, aby ynhed 11) ten, gehozz bieſſe stytu 35 dotczzeno, w turnegi 12) wſtupiti myel. A panna gedna 13) k tomu wywolena M 53) z rziſſe nebeſke sſtupil s nebe pro zloſt geho. 51) bieſſe. 55) sch. 56) biſſe y ſpogen. 57) tu. 58) gmiela. 59) ſta oba. 60) vziwati. 61) ſkrze diabla nawodem geho. 62) sch. 63) ge- zyzſs. 64) sch. 65) z lidſke rzyſſe. 66) sch. 67) gey wyhnati. 68) nieyz. 69) sch. III. 1) sch. 2) kralowal. 3) turnay. 4) turney. 5) ſtateczny. 6) turnay. 7) wſſiczkni ſwe ſſtity; aby (vynech.). 8) miſtie otdanem wſſeczky poſtawily porzad. 3) sch. 10) ze ktozby. 11) ſſtitu czyhoz koly ſwym dotekl by se yhned. 12) w turnay. 13) gedna panna.
4 B genzz bieſſie ſin geho podle tyeleſenstwie, z rziſſe nebeſke pro geho zloft sſtupil, ſ nebe,53) genzz vczzynyen gest swrchny lekarzz naſs. Ten lekarzz wſſeczky nemoczi naſſe vzdrawil tak welmi, zze powieſt geho do nebe y do zemye, azz y do pekla byezzieſſe.54) Ale otecz Adam tyezzcze nemoczen byeſſye ſkrze hrziech dopufftieny, na tyele y na duſſi. Na tyele, nebo ztratil ray, w nyemż byl przebywal, a nykdy nycz zleho neczzynyll; na duſſy, nebo od boha byeffye oddyelen. Ale kriſtus naylepe y take dokonale ſwym vmuczze- ním gey vzdrawil. Ale Maczecha, gyzz Adam vſnubil ſobye byeſſye, toczzifs dyabla s 55) zzloſti, gemuzz poddan biefſye,56) nykdy zdrawie nechtiell. Ale 10 powiez mi, proczz? A ponyewadzz oba tuzz 57) nemocz myela,58) neb gſta 59) ſkrze hrziech nemoczna byla, geden vzdrawen a druhy nycz? k tomu ſye takto odpowieda: kakzzkoli oba ſhrzieſſila, awſſak gynym a gynym obyczzegem. Nebo dyabel ſhrzieſſil bez pokuſſenye a bez ponuczenye gyneho. A protozz nenye tezz w nych przirozenye. Nebo po hrziechu dyablowu wſſiczkny gyny 15 dyablowe, genż ſu ſ nym vpadli, proti hoſpodynu zatwrzeny gſu, tak zze ſweho hrziecha oſtati 60) nechtie. Ale czzlowiek nawodem dyabelſkym 61) padl gest,62) a z hlyny krziechky stworzen olege milofrdenstwie profil. Protozz pan naſs gezus 63) kriſtus nas vzdrawil, ale ne ma [4 a] czechu, tocziſs dyabla. Maczecha tato,64) tocżiſs dyabel, genzz z rziſſe lidſke 65) wyhanye ſyna, toczziſſto ſyna gezukriſta — nebo przitomnoſt bozzie w ſrdczich naſſich geſt prziczzyna znati zloſti 66) dyablowy—Protozz vſiluge, yakzz naywiecz muozz, od nas wyhnati gey.67) Protozz ſnazzme ſye, aczz by ſkrze ktery hrziech byll wyhnan od nas, aby ſkrze ſkutky myloſrdne odwolan byl k uzdraweny nas od kazzdeho hrziechu y nemoczi duſſe. Skrze nyehozz 68) bychom obdrzzeli ſobye wieczzny 25 zzywot. Amen.69) 5 20 III. Od Naamana.1) ADoniaſs bohaty welmi kralowaſſe,2) genzz turney3) y kolbu welmi milowaſſe. Protozz geden turney kazal prowolati, A ktozz by koli w tom turnegi 4) ſtateczznye5) ſye vkazall, odplatu hodnu od Czieſarze obdrzzel by. Protozz mnozi k tomu turnegi 6) przigely. Ale Czieſarzz zrziedil, aby rytierzi 30 rozdyeleny byli, Tak zze ſ gedne ſtrany ſtateczznyeyſſye zrziedil a s druhe ſtrany neſtateczznyeyſſye. A ty, genzz prwe zrziezeny byli, aby ſwe wſeczky ſſtity 7) na gednom mieſtu k tomu zgednanemu porzad polozzili.8) A kdyzz ſye to ſtalo, tehdy9) Czieſarzz przikazal, ktozz by koli 10) ſ gedne ſtrany dotekl ſye ſſtitu czzehozzkoli ſtrany druhe, aby ynhed 11) ten, gehozz bieſſe stytu 35 dotczzeno, w turnegi 12) wſtupiti myel. A panna gedna 13) k tomu wywolena M 53) z rziſſe nebeſke sſtupil s nebe pro zloſt geho. 51) bieſſe. 55) sch. 56) biſſe y ſpogen. 57) tu. 58) gmiela. 59) ſta oba. 60) vziwati. 61) ſkrze diabla nawodem geho. 62) sch. 63) ge- zyzſs. 64) sch. 65) z lidſke rzyſſe. 66) sch. 67) gey wyhnati. 68) nieyz. 69) sch. III. 1) sch. 2) kralowal. 3) turnay. 4) turney. 5) ſtateczny. 6) turnay. 7) wſſiczkni ſwe ſſtity; aby (vynech.). 8) miſtie otdanem wſſeczky poſtawily porzad. 3) sch. 10) ze ktozby. 11) ſſtitu czyhoz koly ſwym dotekl by se yhned. 12) w turnay. 13) gedna panna.
Strana 5
5 w uodyenye geho obleczi myela, a w tom 14) aby hral ſ tyem, kte [4 b] ryzz 15) B ſye geho ſſtyta dotekl bieſſe. A przemohl-li by gey v tey hrzye, ten den kralowu 16) korunu myel korunowan byti a wedle 17) boku kralowa myel za ſtolem 1s) poſazen byti. Tehdy 12) Rytierz nyekaky,20) vſlyſſaw to a ſnazznye 21) 29 wſſeczky ſſtity opatrzyw,22) gednoho ſſtytu, proti nyemuzz hnati chtiel,23) dotekl tye geſt.24) To zwiedyew 25) ten rytierz, gehozz fſtytu dotczzeno byefsye, ynhed ſye dyeweczzcze 26) kazal prziprawiti, a sſtupyw 27) proti nyemu yal ſye hrati. W kterezzto hrzie hlawu ſtal tomu,28) kteryzz ſye geho ſſtytu ſmyel 29) do- tknuti. Potom odplatu hodnu a wypowiedyenu od Czieſarzie 30) obdrzzal. 5 Duchownye: 31) NAymyleiſſi! Tento Czieſarzz geſt boh otecz, genzz turnegi 32) miluge, 10 kteryzz geſt3 ) proti dyablu boyowal. Nebo ſtal ſye geſt w nebi boy, toczziſs mezi bohem a mezi dyablem. A protozz Swaty Michal y angelowe boyowali gſu s drakem.34) A drak take boyowaſſye y angelowe 35) geho a przemozzeny ſu. Ale boh trzi ſſtity nebo znamenye, toczzifſto 36) Mocz,a) genzz geſt fftit otczow, Mudroſt, genzz gest sstyt synow, Dobrotu, genzz gest ſstit ducha ſwateho, Tyto 15 trzi ſſtyty nebo tato trzi znamenye polozzil buoh w gednom mieſtye k tomu oddanemu,31) toczziſs w czlowieczziem 38) przirozeny, kdyzzto ſtwuorzil czzlo- wieka k uobrazu a ku podobêſtwi ſwemu. Prwny czzlowiek panowal wſſem howadom: Ay mocz, genzz geſt fstyt otczow; Opiet prwy czzlo [5 a] wiek 39) stwuorzen 40) gest, genż gest myel vmyenye o wſsech wiecech: Ay mudroft, 20 genzz gest ftyt finow; Opiet prwny czzlowiek stworzen geſt w miloſti a 41) w laſcze bozzi a blizznyeho: Ay ſſtyt dobroty ducha ſwateho. Ale zloſt ducha, toczziſſto we zlem zatwrzeneho, chtiel boyowati proti bohu; prziſtupil k czzlo- wieku, w nyemżto trzie ſſtiti trzi12) bozſkych 43) oſob biechu powyſſeny, A gednoho z nych ſwym kopim, to geſt ſwu lſti, dotekl ſye geſt.44) Ne ſſtitu 25 otczowa, toczziſſto moczi, rzka: Budete-li gieſti, budete yako bohowe 45) dobrzi a miloſtny, Ale dotekl ſye ſſtytu finowa, rzka: Budete-li gieſti z tohoto owocze, budete yako bohowe, wieduče dobre y zle.46) Protozz dotczzeno geſt ſſtytu ſina bozzieho. y 43) ſluſſalo geſt,48) aby buoh otecz, buoh wſſeho pokoge, ſyna ſweho poſlal, genzz by zleho ducha za nas wyboyowal. Toho ſyna 49) w uodienye 30 oblekla gedna panenka wywolena od buoha, toczziſſto 50) panna Maria, z nyezzto cżlowiecżenſtwie prziyal. S nyzzto raczz nas do wieczzneho zzywota przyweſti buoh otecz.51) Am. a) (Velké) M (oprav. z) m. 11) gmiela a ſ tim. 15) proti tomu genz. 16) w kralowu. 17) podle. 18) kralowa boka za M stolem. 19) sch. 20) niekteraky. 21) ſnaznie a. 22) opatrzyl. 23) chtiel hrati. 24) sch. 25) Zwie- diew to. 26) ſkrze dieweczku. 27) ſtupiw a. 28) geho ſtial. 29) genz ſſtitu geho ſmiel ſe. 30) hodnu od Czyſarze a wypowiedienu. 31) sch. 32) Turnay. 33) sch. 34) diablem. 35) angele. totiz. 37) oddanem. 38) czlowieczkem. 39) (toto sl. dvakrát). 40) ſtworzen. 41) y. 42) sch. (za tím sl.) Wieczy. 44) kopim ſe dotekl, to geſt Iſtij. 45) Buohowce. 46) zlee y dobre. 17) sch. 13) sch. 49) ſyna Boziho. 50) totiz. 51) (tato dvě sl. sch.). 36) 4580
5 w uodyenye geho obleczi myela, a w tom 14) aby hral ſ tyem, kte [4 b] ryzz 15) B ſye geho ſſtyta dotekl bieſſe. A przemohl-li by gey v tey hrzye, ten den kralowu 16) korunu myel korunowan byti a wedle 17) boku kralowa myel za ſtolem 1s) poſazen byti. Tehdy 12) Rytierz nyekaky,20) vſlyſſaw to a ſnazznye 21) 29 wſſeczky ſſtity opatrzyw,22) gednoho ſſtytu, proti nyemuzz hnati chtiel,23) dotekl tye geſt.24) To zwiedyew 25) ten rytierz, gehozz fſtytu dotczzeno byefsye, ynhed ſye dyeweczzcze 26) kazal prziprawiti, a sſtupyw 27) proti nyemu yal ſye hrati. W kterezzto hrzie hlawu ſtal tomu,28) kteryzz ſye geho ſſtytu ſmyel 29) do- tknuti. Potom odplatu hodnu a wypowiedyenu od Czieſarzie 30) obdrzzal. 5 Duchownye: 31) NAymyleiſſi! Tento Czieſarzz geſt boh otecz, genzz turnegi 32) miluge, 10 kteryzz geſt3 ) proti dyablu boyowal. Nebo ſtal ſye geſt w nebi boy, toczziſs mezi bohem a mezi dyablem. A protozz Swaty Michal y angelowe boyowali gſu s drakem.34) A drak take boyowaſſye y angelowe 35) geho a przemozzeny ſu. Ale boh trzi ſſtity nebo znamenye, toczzifſto 36) Mocz,a) genzz geſt fftit otczow, Mudroſt, genzz gest sstyt synow, Dobrotu, genzz gest ſstit ducha ſwateho, Tyto 15 trzi ſſtyty nebo tato trzi znamenye polozzil buoh w gednom mieſtye k tomu oddanemu,31) toczziſs w czlowieczziem 38) przirozeny, kdyzzto ſtwuorzil czzlo- wieka k uobrazu a ku podobêſtwi ſwemu. Prwny czzlowiek panowal wſſem howadom: Ay mocz, genzz geſt fstyt otczow; Opiet prwy czzlo [5 a] wiek 39) stwuorzen 40) gest, genż gest myel vmyenye o wſsech wiecech: Ay mudroft, 20 genzz gest ftyt finow; Opiet prwny czzlowiek stworzen geſt w miloſti a 41) w laſcze bozzi a blizznyeho: Ay ſſtyt dobroty ducha ſwateho. Ale zloſt ducha, toczziſſto we zlem zatwrzeneho, chtiel boyowati proti bohu; prziſtupil k czzlo- wieku, w nyemżto trzie ſſtiti trzi12) bozſkych 43) oſob biechu powyſſeny, A gednoho z nych ſwym kopim, to geſt ſwu lſti, dotekl ſye geſt.44) Ne ſſtitu 25 otczowa, toczziſſto moczi, rzka: Budete-li gieſti, budete yako bohowe 45) dobrzi a miloſtny, Ale dotekl ſye ſſtytu finowa, rzka: Budete-li gieſti z tohoto owocze, budete yako bohowe, wieduče dobre y zle.46) Protozz dotczzeno geſt ſſtytu ſina bozzieho. y 43) ſluſſalo geſt,48) aby buoh otecz, buoh wſſeho pokoge, ſyna ſweho poſlal, genzz by zleho ducha za nas wyboyowal. Toho ſyna 49) w uodienye 30 oblekla gedna panenka wywolena od buoha, toczziſſto 50) panna Maria, z nyezzto cżlowiecżenſtwie prziyal. S nyzzto raczz nas do wieczzneho zzywota przyweſti buoh otecz.51) Am. a) (Velké) M (oprav. z) m. 11) gmiela a ſ tim. 15) proti tomu genz. 16) w kralowu. 17) podle. 18) kralowa boka za M stolem. 19) sch. 20) niekteraky. 21) ſnaznie a. 22) opatrzyl. 23) chtiel hrati. 24) sch. 25) Zwie- diew to. 26) ſkrze dieweczku. 27) ſtupiw a. 28) geho ſtial. 29) genz ſſtitu geho ſmiel ſe. 30) hodnu od Czyſarze a wypowiedienu. 31) sch. 32) Turnay. 33) sch. 34) diablem. 35) angele. totiz. 37) oddanem. 38) czlowieczkem. 39) (toto sl. dvakrát). 40) ſtworzen. 41) y. 42) sch. (za tím sl.) Wieczy. 44) kopim ſe dotekl, to geſt Iſtij. 45) Buohowce. 46) zlee y dobre. 17) sch. 13) sch. 49) ſyna Boziho. 50) totiz. 51) (tato dvě sl. sch.). 36) 4580
Strana 6
6 IV. O ſynu lenyem.1) POlmius 2) v mieſtie Babilonſkem kralowal, genzz trzi ſyny myel, kterezzto 3) welmi milowal. Protozz czzaſtokrat na ſwe myſli przemyetaſſe, kteremu by ſwe kralowſtwie po ſwe ſmrti poruczzil. A tak mnoho myſlil, a zawolaw 4) gich przed ſye y rzekl gim: ktery geſt z was naylenyeyſſi, ten 5 kralowſtwie po me ſmrti oſyede. Teh 5 b] dy prwny wece: Mnye kralowſtwie ma byti. A tento geſt dowuod 5) toho, zze tak gſem welmi leny, zze kdyzz v ohnye ſedím, ſnaze ſye w ſwu nohu dam ozzeczi, nezz bych gy od ohnye odtrhl. Druhy weče: ya ſem hodnyegi kralowſtwie, a toho dowodim takto: Aczz bych myel prowaz na ſwem hrdle, a ynhed myel odprawen byti, a oſtry y 6) dobry nozz myel w ſwe7) rucze, pro weliku lenoſt k uodrziezany toho prowazu ruky ſwe nezdwihl bych. Trzieti wece: Pane, ya kralowati mam, nebo w lenoſti gyne przewyſſugi; kdyzz bych na ſwem lozzi lezzal, a wuoda kapala ſkrze ſtrzyechu na obye oczzi mogye, pro przeliſſnu lenoſt nehnul bych ſye ſ lozze na prawo any na lewo. Vſlyſſaw to kral, kralowſtwye gemu od- 15 kazal, mage geho za naylenyeyſſyeho.8) 10 B Duchownye:? NAymyleyſſy ! kral tento gest pan dyabel, genzz geſt kral nade wſſechny 10) ſyny ſwe !1) ſkrze pychu. Skrze 12) prwnyeho ſyna znamenawagi 13) ſye po- dobnye wſſichny !1) pyſſny, genzz przebywagi we zlem towaryſtwu,13) ſkrze kterezzto ſye wzzdy ke zlemua) 16) zapalugi. Neb 17) radiegi zwuole 18) ſobie 19) 20 ohnyem pychy yb) hrziechu zapaleny 20) byti, nezz od takeho towaryſtwa zleho 21) oddyeleny 22) byti. Druhy ſyn znamenawa kazzdeho czzlowieka hrzieſſ- neho; aczz hrziechow ſwych 23) pro [6 a] wazi widi ſye ſwazaneho, ſ nymyžto 21 ynhed ma odprawen byti na pekelne poprawie, wſſak nechce prowazow hrziechow ſwych obrziezaty, toczziſſto nozzem yazika ſkrze ſwatu zpowied. Skrze trzietieho ſina, na gehożto 25) oczzi, na lewe y na prawe, woda kapaſſe, Znamena ſye podobnye ten, genzz nauczzenye o radoſtech rayſkych y o mukach pekelnych rozum ma,25) Awſſak pro lenoſt hrzyechow ſwych neopuſty lozze,27 any miloſty a zzadoſty k buduczie odplatye ſye 28) na prawo obraty any na lewo, aby hrziechow zzelell, lekna ſye muk pekelnych a wieczzne ſtraſty. 11) 30 Pane 29) bozze, zbaw nas 30) toho. 25 a) (za tím ps.) ſye (přetrž.). b) (nadeps.). M IV. 1) O lenosti trzy ſynow. (Na okraji pozd. rukou): Dominica 10 Trin. 2) KOlminus. 3) kteryzto. 4) zawolal; a (sch.). 5) duowod. 6) a. 7) (om.) w ſe 8) gey za naymilayſſiho. 9) sch. 10) wſſemi. 11) sch. 12) sch. 13) znamenawa. 14) sch. 15) towarzyfftwij; (za tím ps.) gymzto y ſkrze. 16) wzdy ke zlemu ſe. 17) wſſak. 13) zwolij. 19) sch. 20) zapalen. 21) sch. 22) oddielen. 23) sch. 24) ſ nimzto. 25) gehoz. 26) w rozumu mage. 27. loze neopuſſtij. 28) sch. 29) sch. 30) sch. 31) (na okraji pozdější rukou připsáno:) a takowitt ſau byli ſo-
6 IV. O ſynu lenyem.1) POlmius 2) v mieſtie Babilonſkem kralowal, genzz trzi ſyny myel, kterezzto 3) welmi milowal. Protozz czzaſtokrat na ſwe myſli przemyetaſſe, kteremu by ſwe kralowſtwie po ſwe ſmrti poruczzil. A tak mnoho myſlil, a zawolaw 4) gich przed ſye y rzekl gim: ktery geſt z was naylenyeyſſi, ten 5 kralowſtwie po me ſmrti oſyede. Teh 5 b] dy prwny wece: Mnye kralowſtwie ma byti. A tento geſt dowuod 5) toho, zze tak gſem welmi leny, zze kdyzz v ohnye ſedím, ſnaze ſye w ſwu nohu dam ozzeczi, nezz bych gy od ohnye odtrhl. Druhy weče: ya ſem hodnyegi kralowſtwie, a toho dowodim takto: Aczz bych myel prowaz na ſwem hrdle, a ynhed myel odprawen byti, a oſtry y 6) dobry nozz myel w ſwe7) rucze, pro weliku lenoſt k uodrziezany toho prowazu ruky ſwe nezdwihl bych. Trzieti wece: Pane, ya kralowati mam, nebo w lenoſti gyne przewyſſugi; kdyzz bych na ſwem lozzi lezzal, a wuoda kapala ſkrze ſtrzyechu na obye oczzi mogye, pro przeliſſnu lenoſt nehnul bych ſye ſ lozze na prawo any na lewo. Vſlyſſaw to kral, kralowſtwye gemu od- 15 kazal, mage geho za naylenyeyſſyeho.8) 10 B Duchownye:? NAymyleyſſy ! kral tento gest pan dyabel, genzz geſt kral nade wſſechny 10) ſyny ſwe !1) ſkrze pychu. Skrze 12) prwnyeho ſyna znamenawagi 13) ſye po- dobnye wſſichny !1) pyſſny, genzz przebywagi we zlem towaryſtwu,13) ſkrze kterezzto ſye wzzdy ke zlemua) 16) zapalugi. Neb 17) radiegi zwuole 18) ſobie 19) 20 ohnyem pychy yb) hrziechu zapaleny 20) byti, nezz od takeho towaryſtwa zleho 21) oddyeleny 22) byti. Druhy ſyn znamenawa kazzdeho czzlowieka hrzieſſ- neho; aczz hrziechow ſwych 23) pro [6 a] wazi widi ſye ſwazaneho, ſ nymyžto 21 ynhed ma odprawen byti na pekelne poprawie, wſſak nechce prowazow hrziechow ſwych obrziezaty, toczziſſto nozzem yazika ſkrze ſwatu zpowied. Skrze trzietieho ſina, na gehożto 25) oczzi, na lewe y na prawe, woda kapaſſe, Znamena ſye podobnye ten, genzz nauczzenye o radoſtech rayſkych y o mukach pekelnych rozum ma,25) Awſſak pro lenoſt hrzyechow ſwych neopuſty lozze,27 any miloſty a zzadoſty k buduczie odplatye ſye 28) na prawo obraty any na lewo, aby hrziechow zzelell, lekna ſye muk pekelnych a wieczzne ſtraſty. 11) 30 Pane 29) bozze, zbaw nas 30) toho. 25 a) (za tím ps.) ſye (přetrž.). b) (nadeps.). M IV. 1) O lenosti trzy ſynow. (Na okraji pozd. rukou): Dominica 10 Trin. 2) KOlminus. 3) kteryzto. 4) zawolal; a (sch.). 5) duowod. 6) a. 7) (om.) w ſe 8) gey za naymilayſſiho. 9) sch. 10) wſſemi. 11) sch. 12) sch. 13) znamenawa. 14) sch. 15) towarzyfftwij; (za tím ps.) gymzto y ſkrze. 16) wzdy ke zlemu ſe. 17) wſſak. 13) zwolij. 19) sch. 20) zapalen. 21) sch. 22) oddielen. 23) sch. 24) ſ nimzto. 25) gehoz. 26) w rozumu mage. 27. loze neopuſſtij. 28) sch. 29) sch. 30) sch. 31) (na okraji pozdější rukou připsáno:) a takowitt ſau byli ſo-
Strana 7
V. Od Baziliſſka a Zrczadla.1 Allexander kralowal, genzz panftwiea) wſſeho ſwieta obdrzzall. B Stalo ſye gednu, zze weliky zaſtup druzzyny ſebral A nyekterakeb) 2) mieſto oblehl, genzz na tom mieſtie mnoho rytierzow y gynych mnohem wyecze ztratil beze wſſyeho ranyenye a vrazu. Ale kdyzz tomu welmi ſye dywieſſe, miſtry y take mudrcze ſwolal y rzekl gim: Mili miſtrzi! kterak to muozz byti, zze tak w nahle rytierzſtwo me beze wſſeho vrazu mrzie? Tehdy ony wecechu gemu: 3) Dyw nenye. Gest geden Bafiliscus nebo oftrowid,4) Awſsak geſt naylepe 5) rzieczi Morowid, zze zrakem morzi, na zdi tohoto mieſta, gehozz zrakem rytierzi nakazzeny mru.6) [6 b] Wece Allexander: kteraky lek proti tomu morowidowi geſt? Gemużto 7) rzekli gſu: Przieczziſte a naylepſſye zrczadlo 10 polozzeno buď mezi zaſtupem a mezi zdi, kdezz ten morowid przebywa. A kdyzz ten morowid w zrczadlo wezrzi, obrazu geho zrak k nyemu ſye obrati a ynhed vmrze. A tak, yakzz to vczzinill, mieſta dobyll. 5 Duchownye : 8) NAymyleyſſi! Tymzz obyczzegem ſwrchowany lek zdwizzenye nebo pychy geſt znamenye wlaſtnye krziechkoſti. Nebo kdyzz pychu9) czzlowiek zagiſte 15 newazze, cztnoſti pohynuge. Ale kdyzz znamenawa 10) ſwu krzyechkoſt a 11) marnoſt, yako w zrczadle 12) ſam k ſobie przigda, odkud prziſſel geſt,13) kam gde a kteraky potom bude; A tak znamenagye ſwuoy nedoſtatek zazzene pychu y vmrtwi. VI. O rytyerzi.1) Nyekteraky rytyerz byefſye, genz myegieſſe hrad twrdy a piekny, 20 na nyemzz dwa czzapy ſye hnyezdyeſſta, a pod hradem bieſſie ſtudnyče czziſta, w nyżto czzapy obyczzeynye ſye kupaſſta. Przihodilo ſye, zze ſamyczzka mlade wywedla, a famecz przes zemi letyel, aby pokrm 2) famiczi y dyetem przineſl. Ale kdyzz geho doma nebylo, ſamycze bez nyeho dopuſtila ſye cizo- a) (za tím ps.) ſweho (červ. přetrž. a podtečkováno). b) (ps.) nyektere, (nadeps.) ra, (z posl.) e (oprav.) k, rake (na okr. červ. přips.). domſſti Declara; (a níže:) ale w roſkoſſi hrzychuw ſwych chody takowj ſau byli onen M chore taton abyron Numeri 16. (Pod tím:) Takowitt ſau byli oni Geruzalemſſti, zie p le- nost hrzychu lozie zleo nechtieli opusti a milostneho nawſſtiweni po 6E a napomenuti ſo geho nechtieli przygiti nad nimiż p. Geziſſ ſlzawe plakal Vi in Ew. V. 1) sch. 2) niektere. 3) sch. 4) oſtrowidwid 5) lepe geſt. 6) mru nakazeny. 7) Gemuz. gſu (sch.). 8) sch. 9) (z pův.) pychu (oprav.) a. 10) znamena. 11) y. 12) zrczadlo. 13) sch. VI. 1) O czyzolozſtwij. 2) pokrmy.
V. Od Baziliſſka a Zrczadla.1 Allexander kralowal, genzz panftwiea) wſſeho ſwieta obdrzzall. B Stalo ſye gednu, zze weliky zaſtup druzzyny ſebral A nyekterakeb) 2) mieſto oblehl, genzz na tom mieſtie mnoho rytierzow y gynych mnohem wyecze ztratil beze wſſyeho ranyenye a vrazu. Ale kdyzz tomu welmi ſye dywieſſe, miſtry y take mudrcze ſwolal y rzekl gim: Mili miſtrzi! kterak to muozz byti, zze tak w nahle rytierzſtwo me beze wſſeho vrazu mrzie? Tehdy ony wecechu gemu: 3) Dyw nenye. Gest geden Bafiliscus nebo oftrowid,4) Awſsak geſt naylepe 5) rzieczi Morowid, zze zrakem morzi, na zdi tohoto mieſta, gehozz zrakem rytierzi nakazzeny mru.6) [6 b] Wece Allexander: kteraky lek proti tomu morowidowi geſt? Gemużto 7) rzekli gſu: Przieczziſte a naylepſſye zrczadlo 10 polozzeno buď mezi zaſtupem a mezi zdi, kdezz ten morowid przebywa. A kdyzz ten morowid w zrczadlo wezrzi, obrazu geho zrak k nyemu ſye obrati a ynhed vmrze. A tak, yakzz to vczzinill, mieſta dobyll. 5 Duchownye : 8) NAymyleyſſi! Tymzz obyczzegem ſwrchowany lek zdwizzenye nebo pychy geſt znamenye wlaſtnye krziechkoſti. Nebo kdyzz pychu9) czzlowiek zagiſte 15 newazze, cztnoſti pohynuge. Ale kdyzz znamenawa 10) ſwu krzyechkoſt a 11) marnoſt, yako w zrczadle 12) ſam k ſobie przigda, odkud prziſſel geſt,13) kam gde a kteraky potom bude; A tak znamenagye ſwuoy nedoſtatek zazzene pychu y vmrtwi. VI. O rytyerzi.1) Nyekteraky rytyerz byefſye, genz myegieſſe hrad twrdy a piekny, 20 na nyemzz dwa czzapy ſye hnyezdyeſſta, a pod hradem bieſſie ſtudnyče czziſta, w nyżto czzapy obyczzeynye ſye kupaſſta. Przihodilo ſye, zze ſamyczzka mlade wywedla, a famecz przes zemi letyel, aby pokrm 2) famiczi y dyetem przineſl. Ale kdyzz geho doma nebylo, ſamycze bez nyeho dopuſtila ſye cizo- a) (za tím ps.) ſweho (červ. přetrž. a podtečkováno). b) (ps.) nyektere, (nadeps.) ra, (z posl.) e (oprav.) k, rake (na okr. červ. přips.). domſſti Declara; (a níže:) ale w roſkoſſi hrzychuw ſwych chody takowj ſau byli onen M chore taton abyron Numeri 16. (Pod tím:) Takowitt ſau byli oni Geruzalemſſti, zie p le- nost hrzychu lozie zleo nechtieli opusti a milostneho nawſſtiweni po 6E a napomenuti ſo geho nechtieli przygiti nad nimiż p. Geziſſ ſlzawe plakal Vi in Ew. V. 1) sch. 2) niektere. 3) sch. 4) oſtrowidwid 5) lepe geſt. 6) mru nakazeny. 7) Gemuz. gſu (sch.). 8) sch. 9) (z pův.) pychu (oprav.) a. 10) znamena. 11) y. 12) zrczadlo. 13) sch. VI. 1) O czyzolozſtwij. 2) pokrmy.
Strana 8
8 5 B lozſtwa. A prwe nezz ſamecz prziletyel, k ſtudnyczi prziletyela geſt ſamycze,3) aby ſye zmyla, aby ſamecz4) na ny toho ſmradu neczzill. Rytyerzz kdyzz to vzrzel, dywil ſye tomu. Opiet druhe przihodylo ſye, [7 a] zze ſamicze cizo- lozzſtwie3) ſye dopuſtila. rytierz vzrzew to y 6) zahradil ſtudnyczi, aby ſamycze nemohla ſye zmyti. Tehdy ona kdyzz zahrazenu ſtudnyczi vzrziela, do hnyezda ſye wratila. Ale famecz przyletyew,a) vczzyw ſmrad na ny cizolozzny, letyel pryczz. A wratyw ſye ſ mnozſtwim czzapow, y 7) yal ſye ſamycze ſſtypaty a klwaty8) azz do ſmrti, a rytyerzz na to hledy. Duchownye pak takto: 9) Naymileyſſy! Tato dwa Czzapy, ſamecz a ſamyczzka, gſu kriſtus a duſſe. 10 Nebo duſſe geſt gezukriſtowa chot. A kolikratkoli dopuſty ſye cizolozzſtwa ſkrze hrziech, vtecz ſye k ſtudnyczi ſwate zpowiedi, a bude 10) czziſta. Ale rytyerz, genzz ſtudnyczi zahradil, geſt dyabel, genzz ſye geſt ſnazzil czzlowieku prze- kazzeti, aby k ſtudnyczi ſwate zpowiedi nebyezzal. Protozz kriſtus, genzz geſt ſamecz, kdyzz w ſudny den nayde tye nezmyta, toczziſs bez ſwate zpowiedy, 15 bez pochybenye proti tobie ſud wyda s apoſſtoly y ſ gynymy ſwatymy, kterzizz ſuditi budu zzywe y mrtwe, a da gye k ſmrti na wieczzne zatračenye. VII. O nyekterakem Czieſarzi.1) (zzte ſye o nyekterakem Czieſarzi rzymſke, kdyzz ſobie dyelal ſyeń, kopagicze tehdy y 2) nalezli gſu hrob w zakladye, zlatymy trzmy obruczzi oblozzeny. A take byeſſye na nyem3) piſmo ſwrchu pſane: Ztratyl ſem, za- 20 chowal ſem, dal ſem, myel ſem, wzal [7 b] ſem, czo gſem ztrawil.1) Duchownye takto:5) Naymyleyſſi! tento Czieſarzz muozz rzieczzen byti kazzdy dobry krzieſtyan, gêz dluzzen geſt y ma vſtawiti ſyen, toczziſſto ſrdcze bohu prziprawiti, aby geho wuoli 6) we wſſem plnyl7) ſkrze ſkruſſenye. A tak bude moczi nalezti hrob zlaty, toczziſſto duſſi cztnoſtnu, plnu bozzie8) miloſti, ſe trzmy obruczzi 25 zlatymy, toczziſſto wieru, nadiegi y miloſty obkliczzenu. Ale czo tu bude pſano, znamenay! Nayprwe: Ztratil ſem. Ale powiez mi, naymileyſſi, Czos" ztratil? Odpowiez dobry krzieſtyan: Tyelo y weſſken czzas zzywota meho na a) (za tím ps.) vzr. (červ. přetrž. a podtečk.). M 3) (tato poslední dvě sl. sch.). 4) sch. 5) czyzoložſtwij famicze 6) sch. 7) sch. 8) kli- wati. 9) sch. 10) budeſs. VII. 1) sch. 2) tehdy y (sch.). 3) na nyem (naps. za sl.) pſane. ) ztratil. 5) sch. 6) wuoly geho. 7) czinil. 3) cztnoſtij plnu z bozij. 9) czozs.
8 5 B lozſtwa. A prwe nezz ſamecz prziletyel, k ſtudnyczi prziletyela geſt ſamycze,3) aby ſye zmyla, aby ſamecz4) na ny toho ſmradu neczzill. Rytyerzz kdyzz to vzrzel, dywil ſye tomu. Opiet druhe przihodylo ſye, [7 a] zze ſamicze cizo- lozzſtwie3) ſye dopuſtila. rytierz vzrzew to y 6) zahradil ſtudnyczi, aby ſamycze nemohla ſye zmyti. Tehdy ona kdyzz zahrazenu ſtudnyczi vzrziela, do hnyezda ſye wratila. Ale famecz przyletyew,a) vczzyw ſmrad na ny cizolozzny, letyel pryczz. A wratyw ſye ſ mnozſtwim czzapow, y 7) yal ſye ſamycze ſſtypaty a klwaty8) azz do ſmrti, a rytyerzz na to hledy. Duchownye pak takto: 9) Naymileyſſy! Tato dwa Czzapy, ſamecz a ſamyczzka, gſu kriſtus a duſſe. 10 Nebo duſſe geſt gezukriſtowa chot. A kolikratkoli dopuſty ſye cizolozzſtwa ſkrze hrziech, vtecz ſye k ſtudnyczi ſwate zpowiedi, a bude 10) czziſta. Ale rytyerz, genzz ſtudnyczi zahradil, geſt dyabel, genzz ſye geſt ſnazzil czzlowieku prze- kazzeti, aby k ſtudnyczi ſwate zpowiedi nebyezzal. Protozz kriſtus, genzz geſt ſamecz, kdyzz w ſudny den nayde tye nezmyta, toczziſs bez ſwate zpowiedy, 15 bez pochybenye proti tobie ſud wyda s apoſſtoly y ſ gynymy ſwatymy, kterzizz ſuditi budu zzywe y mrtwe, a da gye k ſmrti na wieczzne zatračenye. VII. O nyekterakem Czieſarzi.1) (zzte ſye o nyekterakem Czieſarzi rzymſke, kdyzz ſobie dyelal ſyeń, kopagicze tehdy y 2) nalezli gſu hrob w zakladye, zlatymy trzmy obruczzi oblozzeny. A take byeſſye na nyem3) piſmo ſwrchu pſane: Ztratyl ſem, za- 20 chowal ſem, dal ſem, myel ſem, wzal [7 b] ſem, czo gſem ztrawil.1) Duchownye takto:5) Naymyleyſſi! tento Czieſarzz muozz rzieczzen byti kazzdy dobry krzieſtyan, gêz dluzzen geſt y ma vſtawiti ſyen, toczziſſto ſrdcze bohu prziprawiti, aby geho wuoli 6) we wſſem plnyl7) ſkrze ſkruſſenye. A tak bude moczi nalezti hrob zlaty, toczziſſto duſſi cztnoſtnu, plnu bozzie8) miloſti, ſe trzmy obruczzi 25 zlatymy, toczziſſto wieru, nadiegi y miloſty obkliczzenu. Ale czo tu bude pſano, znamenay! Nayprwe: Ztratil ſem. Ale powiez mi, naymileyſſi, Czos" ztratil? Odpowiez dobry krzieſtyan: Tyelo y weſſken czzas zzywota meho na a) (za tím ps.) vzr. (červ. přetrž. a podtečk.). M 3) (tato poslední dvě sl. sch.). 4) sch. 5) czyzoložſtwij famicze 6) sch. 7) sch. 8) kli- wati. 9) sch. 10) budeſs. VII. 1) sch. 2) tehdy y (sch.). 3) na nyem (naps. za sl.) pſane. ) ztratil. 5) sch. 6) wuoly geho. 7) czinil. 3) cztnoſtij plnu z bozij. 9) czozs.
Strana 9
bozzi ſlużbye. Czo druhe, geſſto bieſſe pſano: Ay, zachowal ſem. Powiez mi, B Czos zachowal? Odpowiez dobry krzieſtyan: Milo�t bozſku 10) ze wſſeho ſrdce, ze wſſie duſſe a ze wſſye myſli, a miloſt blizznyeho podle przikazanye boz- ſkeho. Czo Czztwrte byeſſe pſano: Myel ſem. Powiez my, Czos myel? Odpowiez dobry krzieſtyan: Biedny zzywot. Nebo w hrzieſſe poczzat ſem przirozenem, w hrzieſſie 11) narozen ſem, z mrzke wieczi ſtworzen ſem. Czo pate pſano bieſſe: 12) Wzal ſem. Powiez mi, Czos wzal? Odpowiez dobry krzieſtyan: Zagiſte krzieſt ſwaty, a vczzynyen ſem rytierz gezukriſtow. Czo ſſeſte bieſſe pſano: Ztratil ſem: Powiez mi, Czos ztratil? Skrze bozzi miloſt wſſeczky me hrzie [8 a] chy ſkrze ſwatu zpowied y ſwate pokanye. Czo ſedme bieſſe 10 pſano: opiet ztratyl ſem. Powiez mi, Czo gſi ztratil? Odpowiez dobry krzie- ſtyan: 13) powolenye y przywolenye y woli ſwu bohu. Jakozz ſwaty Rziehorz prawi:a) Welika miloſt y dobrota bozſka, genzz zde treſkcze czzlowieka, aby na wieky nezahynul. A zgedname-li ſrdce ſwe a 14) duſſi ſwu podle tohoto piſma, bez pochybenye zzywot ſobie obdrzzyme, day to, bozze! Amen. 5 15 VIII. O Traweny.1) Ake ſye czzte o nyekterakem knyezzeti, genzz kdyzz wſſi moczi ſwu nemohl odolati neprzatelom, any gich przemoczi mohl, Vczzynyl chytroſt. zamyslil vtok a hrady ſwe ſſpyzzowal2) pokrmy y opuſtil; W nychžto take mnoho kady vina plnych nakazzeneho ſkrze fiemye3) gedne zelyny neprza- telom oſtawil, Tak zze ktozzkoli by4) ſye z toho wyna5) napil, ynhed by 20 vſnul. Nebo widiel6) ſwe neprzately laczzny y zzeznywy,7) a zze by wyno s radoſti brali y pili.8) yakzz9) ſye to 10) y ſtalo, zze 11) ynhed, yakzz gſu to wino pili, yako napoly mrtwi 12) zeſnuli. na nyezz drzewerzieczzene 13) knyezze nawratyw ſye, wſſeczky ſwe neprzately zahubil geſt.14) Duchownye takto: 15) Naymyleyſſy! Tuto chytroſti dyabel mnohe przemaha, genż kdyzz widi, 25 zze gich nemozz przemoczi, zamyſli [8 b] tak, yako by nebyl, A to pod dobru nadiegy prziezny, dokudż ſye miloſti tieleſnu 16) nebo hrziechem gynym 17) neopigi.18) A kdyzz ſye zpigi, tehdy nawrati ſye s ſedmy horſſymy dyably, zze zhubi gye,19) aczz brzo z bozzi pomoczy neproczitye. a) Jakozz — prawi (červ. podtrž.). 10) bozij. 11) w przyrozenem hrzyſſe. 12) biſſe pſano. 13) opiet — krzieſtyan (sch.) 1) y. M VIII. 1) sch. 2) ſſpihowaw. 3) Semie. 4) sch. 5) z toho wina ſe. 6) wiediel. 7) ziznywy. s) y pili (sch.). 9) yakoz. 10) ſe ge to. 11) sch. 12) sch. 13) rzeczeny. 14) sch. 15) sch. 16) tie- leſnu miloſtij. 17) sch. 1s) neopogy. 19) sch.
bozzi ſlużbye. Czo druhe, geſſto bieſſe pſano: Ay, zachowal ſem. Powiez mi, B Czos zachowal? Odpowiez dobry krzieſtyan: Milo�t bozſku 10) ze wſſeho ſrdce, ze wſſie duſſe a ze wſſye myſli, a miloſt blizznyeho podle przikazanye boz- ſkeho. Czo Czztwrte byeſſe pſano: Myel ſem. Powiez my, Czos myel? Odpowiez dobry krzieſtyan: Biedny zzywot. Nebo w hrzieſſe poczzat ſem przirozenem, w hrzieſſie 11) narozen ſem, z mrzke wieczi ſtworzen ſem. Czo pate pſano bieſſe: 12) Wzal ſem. Powiez mi, Czos wzal? Odpowiez dobry krzieſtyan: Zagiſte krzieſt ſwaty, a vczzynyen ſem rytierz gezukriſtow. Czo ſſeſte bieſſe pſano: Ztratil ſem: Powiez mi, Czos ztratil? Skrze bozzi miloſt wſſeczky me hrzie [8 a] chy ſkrze ſwatu zpowied y ſwate pokanye. Czo ſedme bieſſe 10 pſano: opiet ztratyl ſem. Powiez mi, Czo gſi ztratil? Odpowiez dobry krzie- ſtyan: 13) powolenye y przywolenye y woli ſwu bohu. Jakozz ſwaty Rziehorz prawi:a) Welika miloſt y dobrota bozſka, genzz zde treſkcze czzlowieka, aby na wieky nezahynul. A zgedname-li ſrdce ſwe a 14) duſſi ſwu podle tohoto piſma, bez pochybenye zzywot ſobie obdrzzyme, day to, bozze! Amen. 5 15 VIII. O Traweny.1) Ake ſye czzte o nyekterakem knyezzeti, genzz kdyzz wſſi moczi ſwu nemohl odolati neprzatelom, any gich przemoczi mohl, Vczzynyl chytroſt. zamyslil vtok a hrady ſwe ſſpyzzowal2) pokrmy y opuſtil; W nychžto take mnoho kady vina plnych nakazzeneho ſkrze fiemye3) gedne zelyny neprza- telom oſtawil, Tak zze ktozzkoli by4) ſye z toho wyna5) napil, ynhed by 20 vſnul. Nebo widiel6) ſwe neprzately laczzny y zzeznywy,7) a zze by wyno s radoſti brali y pili.8) yakzz9) ſye to 10) y ſtalo, zze 11) ynhed, yakzz gſu to wino pili, yako napoly mrtwi 12) zeſnuli. na nyezz drzewerzieczzene 13) knyezze nawratyw ſye, wſſeczky ſwe neprzately zahubil geſt.14) Duchownye takto: 15) Naymyleyſſy! Tuto chytroſti dyabel mnohe przemaha, genż kdyzz widi, 25 zze gich nemozz przemoczi, zamyſli [8 b] tak, yako by nebyl, A to pod dobru nadiegy prziezny, dokudż ſye miloſti tieleſnu 16) nebo hrziechem gynym 17) neopigi.18) A kdyzz ſye zpigi, tehdy nawrati ſye s ſedmy horſſymy dyably, zze zhubi gye,19) aczz brzo z bozzi pomoczy neproczitye. a) Jakozz — prawi (červ. podtrž.). 10) bozij. 11) w przyrozenem hrzyſſe. 12) biſſe pſano. 13) opiet — krzieſtyan (sch.) 1) y. M VIII. 1) sch. 2) ſſpihowaw. 3) Semie. 4) sch. 5) z toho wina ſe. 6) wiediel. 7) ziznywy. s) y pili (sch.). 9) yakoz. 10) ſe ge to. 11) sch. 12) sch. 13) rzeczeny. 14) sch. 15) sch. 16) tie- leſnu miloſtij. 17) sch. 1s) neopogy. 19) sch.
Strana 10
10 IX. Od Trzi ſynow etc.1) 5 Kral nyekteraky byeſſe, gezz myel trzi ſyny. tehdy kdyzz myel vmrzieti,2) Prworozenemu ſynu dal diediczſtwie, Druhemu ſynu dal poklad ſwuoy, Trzietyemu ſynu dal prſten ſwuoy naydrazſſi, genzz drazzſſy byl nezz wſſeczko to,3) czozz geſt dal dwiema. Dal dwa prſteny, kazzdemu geden, ale ne tak drahe, kakzzkoli wſſichny 4) prſtenowe byli gſu tezz formy y tehoż zpoſobu, ale ne tezz moczi. I 5) Stalo ſye geſt6) po ſmrti otczowie, Rzekl prwny ſyn: ya mam príten otcze meho drahy. Druhy rzekl: a ya take. Trzieti bratr odpowiedyel: Ne, nebylo by to ſprawedlywe, byſſte wy kazzdy myeli 7 lepſſi prſten; Nebo ſtarſſi ma diediczſtwo, A 8) druhy poklady. Protozz na mye 10 naylepſſi prſten ſluſſie. B Duchownye: Naymyleyſſy! kral tento geſt kriſtus, genzz trzi ſyny ma, toczziſſto zzidy, pohany a krzieſtyany. zzidom dal zemi ſlibenu, Pohanom poklady, neb gich nazbyt magi, Ale krzieſtyanom dal prſten naydrazſſy, geſſto 10) przemaha wſſeczko zbozzie, toczziſſto wieru krzieſtyanſku. Nebo [9 a] ſkrze wieru yako 15 ſkrze prſten krzieſtyany sobye vſnubil gest.11) X. O ſwieczi a o pokogi etc.1) zzte ſye w knyhach rytyerzſkych, zze obyczzey taky bieſſe v rzy- manow,2) kdyzz ktery hrad nebo mieſto, gednu ſwieczi w giſtu myeru roz- zzehli. A kdyzz dluho ta ſwiecze horzala, hotowi byli wſſem, ktozz by zzadali pokoge a ſmluvy, dati3) ſwu miloſt. Ale kdyzz ta giſta ſwiecze vhaſla a do- 20 horzela,4) tehdy na wſſeczky vkrutnu a bez miloſti ſprawedlnoſt wydali a ſ ny- zzadny 5) potom, aczz by y 6) wſſeczko dal, czozz by myel, miloſty nechtieli" vcziniti. Duchownye:8) Naymileyſſi! Takezz pan buoh przi9) kazzdem hrzieſſnem giſty czyl 10 vſtawil,10) genzz mynuti nemuozz, to gye czzas. W nyemzzto kdyby chtieli, 25 pokoy wieczzny z miloſrdenſtwie bozzieho nalezli by. Nebo weſſken tento zzywot, genż ſye ſkrze tu ſwieczi znamenawa, na tomto 11) ſwietye hrzieſſnym M IX. 1) O trzech ſynech. 2) mel vmrzeti. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7 miel. 3) sch. 9) sch. 10) gto. 11) sch. X. 1) sch.; (na okraji:) Rogationis nikda prawe. 2) rzymanom. 3) sch. 1) (tato dvě sl. sch.). 5) wydal a ſ nizadnymi. 6) sch. 7) nechtiel. 3) sch. 9) prz. 13) Genz minuti ne- moz vſtawil. 11) tomtom.
10 IX. Od Trzi ſynow etc.1) 5 Kral nyekteraky byeſſe, gezz myel trzi ſyny. tehdy kdyzz myel vmrzieti,2) Prworozenemu ſynu dal diediczſtwie, Druhemu ſynu dal poklad ſwuoy, Trzietyemu ſynu dal prſten ſwuoy naydrazſſi, genzz drazzſſy byl nezz wſſeczko to,3) czozz geſt dal dwiema. Dal dwa prſteny, kazzdemu geden, ale ne tak drahe, kakzzkoli wſſichny 4) prſtenowe byli gſu tezz formy y tehoż zpoſobu, ale ne tezz moczi. I 5) Stalo ſye geſt6) po ſmrti otczowie, Rzekl prwny ſyn: ya mam príten otcze meho drahy. Druhy rzekl: a ya take. Trzieti bratr odpowiedyel: Ne, nebylo by to ſprawedlywe, byſſte wy kazzdy myeli 7 lepſſi prſten; Nebo ſtarſſi ma diediczſtwo, A 8) druhy poklady. Protozz na mye 10 naylepſſi prſten ſluſſie. B Duchownye: Naymyleyſſy! kral tento geſt kriſtus, genzz trzi ſyny ma, toczziſſto zzidy, pohany a krzieſtyany. zzidom dal zemi ſlibenu, Pohanom poklady, neb gich nazbyt magi, Ale krzieſtyanom dal prſten naydrazſſy, geſſto 10) przemaha wſſeczko zbozzie, toczziſſto wieru krzieſtyanſku. Nebo [9 a] ſkrze wieru yako 15 ſkrze prſten krzieſtyany sobye vſnubil gest.11) X. O ſwieczi a o pokogi etc.1) zzte ſye w knyhach rytyerzſkych, zze obyczzey taky bieſſe v rzy- manow,2) kdyzz ktery hrad nebo mieſto, gednu ſwieczi w giſtu myeru roz- zzehli. A kdyzz dluho ta ſwiecze horzala, hotowi byli wſſem, ktozz by zzadali pokoge a ſmluvy, dati3) ſwu miloſt. Ale kdyzz ta giſta ſwiecze vhaſla a do- 20 horzela,4) tehdy na wſſeczky vkrutnu a bez miloſti ſprawedlnoſt wydali a ſ ny- zzadny 5) potom, aczz by y 6) wſſeczko dal, czozz by myel, miloſty nechtieli" vcziniti. Duchownye:8) Naymileyſſi! Takezz pan buoh przi9) kazzdem hrzieſſnem giſty czyl 10 vſtawil,10) genzz mynuti nemuozz, to gye czzas. W nyemzzto kdyby chtieli, 25 pokoy wieczzny z miloſrdenſtwie bozzieho nalezli by. Nebo weſſken tento zzywot, genż ſye ſkrze tu ſwieczi znamenawa, na tomto 11) ſwietye hrzieſſnym M IX. 1) O trzech ſynech. 2) mel vmrzeti. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7 miel. 3) sch. 9) sch. 10) gto. 11) sch. X. 1) sch.; (na okraji:) Rogationis nikda prawe. 2) rzymanom. 3) sch. 1) (tato dvě sl. sch.). 5) wydal a ſ nizadnymi. 6) sch. 7) nechtiel. 3) sch. 9) prz. 13) Genz minuti ne- moz vſtawil. 11) tomtom.
Strana 11
11 dal geſt, aby miloſti proſili y miloſrdenſtwie bozſke ſobie obdrzzeli. Jako dye B ſam pan gezus 12) kriſtus ſkrze ſwateho Jana:a) Profſte a wezmete, aby radoſt waſſe plna byla. A Swaty Pawel:b) Czzynme dobre, dokudzz 13) czzas mame, nebo ay, nynye czzas liby,14) dnowe ſpaſitedlny; przigdu dnowe, dnowe 15) hnyewu, dnowe wſſeho hubenſtwie y pſoty, w nychżto yzzadny nebude moczi ſobie miloſti vproſiti, to geſt po tôto [9 b] zzywotu y w ſudny den. 5 XI. Od miloſrdeſtwie Matce. 1) Prawi miſtr Euſebius w ſwych knyhach o gednom Czieſarzi, genzz lid rzymſky v welike ſprawedlnoſty zprawowal, yzzadnemu neodpuſſtie,2) kdyzz zawynyl, tak bohatemu, yako chudemu. Ale kmetowe rzimſſti proto gey rziſſe zbawili a yako chudeho geho3) zahnali. A on ynhed do Conftâcie toho mieſta prziſſed, tak mudrze y tak ſtateczznye ſye w ſwych byeziech myel, zze ti myeſſtyene k nyemu prziſtupili a gey opyet Czieſarzem zwolili.4) Genzz ſebraw weliky lyd rzym oblehl. A kdyzz Rzymene nykakezz 5) vgiti nemohli, gedyne leczz by od nyeho zgymany byli, Wſſedſſe w radu, Nayprwe poſlali ſu k nyemu ſtarſſie mieſta, genzz ſwyma nohama przed nym krzizzê padli 6) gſu a miloſti 15 proſiecze, A wſſak neobdrzzeli. Potom mlazſſye gich poſlali; 7) any ti przed nym proſpieli.8) Po trzietye poſlali zzeny, aby proſili; ty9) take nycz neproſpieli. Naypoſledy poſlali ſu 10) przately 11) geho, gezz ten giſty Czieſarz tu v myeſtye mezi nymy 12) myegieſſe, mezi nymyzz 13) bieſſie matye Czieſarzowa; genzz ſwe prſi obnazzywſſi gemu vkazala,14) napomynagiczi gey. A 15) kdyzz widiel 20 nahe 16) prſi, ſlitowaw 17) ſye przirozenu miloſti k ſwe materzi, wſſeczku 18) gim wynu odpuſtil. [10 a 10 Duchownye :19) Naymyleyſſi! Tento Czieſarzz geſt kriſtus, genzz pro hrziechy 20) ſweho mieſta, toczziſſto ſrdče czlowieczzieho, wyhnan bywa 21) take z tohoto ſwieta, Toczziſſto kdyzz gſu gey zzide vkrzyzzowali.22) On tak wyhnan gſa bral ſye k uotczi ſwemu, kdeżto wolen geſt 23) Czieſarzem y take ſudczi w den ſudny,24) 25 kdyzz 25) przigde s ſwatim zborem angelſký proti tyem, genzz gſu geho zde w ſwa ſrdcze neprzigeli, Ale ſkrze hrziech czzaſtokrat y konecżnye wyhnally. Protozz leknucze ſye toho przedeſſlem naprzied ſtarſſie ſwe z naſſeho pokolenye ſwate, To geſt patriarchy, proroky, appoſſtoly, muczzedlnyky, att nam ſpo- a) ſkrze — Jana (červ. podtrž.). b) A — Pawel (červ. podtrž.). 12) yeziſs. 13) dobrze dokud. 14) liby a. 15) sch. XI. 1) O oblezenij Rzymſkem. 2) neodpuſtiſſe. 3) gey. 4) wolily. 5) nikakz. 6) padaly. 7) sch. s) proſpiely ſu. 9) tie. 10) sch. 11) przataly. 12) sch. 13) mezi nimi take. 14) vkazowala gemu. 15) neb. 16) nahy. 13) flytowal. 18) wſſiczku. 19) sch. 20) hrzych z. 21) bywa y. 22) vmu- czili. 23) zwolen; gest (sch.). 24) w sudny den. 25) sch. M
11 dal geſt, aby miloſti proſili y miloſrdenſtwie bozſke ſobie obdrzzeli. Jako dye B ſam pan gezus 12) kriſtus ſkrze ſwateho Jana:a) Profſte a wezmete, aby radoſt waſſe plna byla. A Swaty Pawel:b) Czzynme dobre, dokudzz 13) czzas mame, nebo ay, nynye czzas liby,14) dnowe ſpaſitedlny; przigdu dnowe, dnowe 15) hnyewu, dnowe wſſeho hubenſtwie y pſoty, w nychżto yzzadny nebude moczi ſobie miloſti vproſiti, to geſt po tôto [9 b] zzywotu y w ſudny den. 5 XI. Od miloſrdeſtwie Matce. 1) Prawi miſtr Euſebius w ſwych knyhach o gednom Czieſarzi, genzz lid rzymſky v welike ſprawedlnoſty zprawowal, yzzadnemu neodpuſſtie,2) kdyzz zawynyl, tak bohatemu, yako chudemu. Ale kmetowe rzimſſti proto gey rziſſe zbawili a yako chudeho geho3) zahnali. A on ynhed do Conftâcie toho mieſta prziſſed, tak mudrze y tak ſtateczznye ſye w ſwych byeziech myel, zze ti myeſſtyene k nyemu prziſtupili a gey opyet Czieſarzem zwolili.4) Genzz ſebraw weliky lyd rzym oblehl. A kdyzz Rzymene nykakezz 5) vgiti nemohli, gedyne leczz by od nyeho zgymany byli, Wſſedſſe w radu, Nayprwe poſlali ſu k nyemu ſtarſſie mieſta, genzz ſwyma nohama przed nym krzizzê padli 6) gſu a miloſti 15 proſiecze, A wſſak neobdrzzeli. Potom mlazſſye gich poſlali; 7) any ti przed nym proſpieli.8) Po trzietye poſlali zzeny, aby proſili; ty9) take nycz neproſpieli. Naypoſledy poſlali ſu 10) przately 11) geho, gezz ten giſty Czieſarz tu v myeſtye mezi nymy 12) myegieſſe, mezi nymyzz 13) bieſſie matye Czieſarzowa; genzz ſwe prſi obnazzywſſi gemu vkazala,14) napomynagiczi gey. A 15) kdyzz widiel 20 nahe 16) prſi, ſlitowaw 17) ſye przirozenu miloſti k ſwe materzi, wſſeczku 18) gim wynu odpuſtil. [10 a 10 Duchownye :19) Naymyleyſſi! Tento Czieſarzz geſt kriſtus, genzz pro hrziechy 20) ſweho mieſta, toczziſſto ſrdče czlowieczzieho, wyhnan bywa 21) take z tohoto ſwieta, Toczziſſto kdyzz gſu gey zzide vkrzyzzowali.22) On tak wyhnan gſa bral ſye k uotczi ſwemu, kdeżto wolen geſt 23) Czieſarzem y take ſudczi w den ſudny,24) 25 kdyzz 25) przigde s ſwatim zborem angelſký proti tyem, genzz gſu geho zde w ſwa ſrdcze neprzigeli, Ale ſkrze hrziech czzaſtokrat y konecżnye wyhnally. Protozz leknucze ſye toho przedeſſlem naprzied ſtarſſie ſwe z naſſeho pokolenye ſwate, To geſt patriarchy, proroky, appoſſtoly, muczzedlnyky, att nam ſpo- a) ſkrze — Jana (červ. podtrž.). b) A — Pawel (červ. podtrž.). 12) yeziſs. 13) dobrze dokud. 14) liby a. 15) sch. XI. 1) O oblezenij Rzymſkem. 2) neodpuſtiſſe. 3) gey. 4) wolily. 5) nikakz. 6) padaly. 7) sch. s) proſpiely ſu. 9) tie. 10) sch. 11) przataly. 12) sch. 13) mezi nimi take. 14) vkazowala gemu. 15) neb. 16) nahy. 13) flytowal. 18) wſſiczku. 19) sch. 20) hrzych z. 21) bywa y. 22) vmu- czili. 23) zwolen; gest (sch.). 24) w sudny den. 25) sch. M
Strana 12
12 5 B mohu.26) Pakli by tyech nechtiel ſlyſſeti, tehdy ſ welikym nabozzenstwim poſſlem mlazſſye, toczzifto appoſſtoly, muczzedlnyky, zpowiedlnyky, panny y wdowy wſſeczky kagiczie noweho zakona. Pakli by tyech opiet 27) nechtiel ſlyſſeti, tehdy s welikym nabozzenſtwim proſme Panny Marie, matky geho, naſſeho pana gezu kriſta, a ta nam bez pochybenye obdrzzi miloſt v ſweho ſina naymileyſſyeho, gyezzto w nyczzemzz neoſlyſſy. XII. Od putnyka rzieczs.) 1 Nyektera2) vrozena zzena3) wdowa trpiela mnoho protywêſtwie od nye- kterakeho putnyka,4) genzz hubieſſe gegie zbozzie. Ale ona na kazzdy den ſlz mnoho wypuſſtyela 5) a w teſknoſti v 6) welike byla. I7) Stalo ſye gednoho 10 dne, zze geden puſtennyk prziſſel [10 b] do gegyeho domu, A vzrzew gegie opufstyenye y zamutek, ſlitowaw ſye nad ny, f tyem vkrutnykem za ny w boy podſtupiti chtiel Takuto vmluwu: Aczz by v 8) bogi sſſel, holi geho y moſſny aby zwlaſſtie ſukromye oſtrziehala,9) A tyem geho pamatku myela. A tak ſye ſtalo, zze ona ſlibila. Tehdy puſtennyk yal ſye ſ tyem vkrutnykem boyowati 15 tak dluho, azz gey y zahubil. Ale on take byll tyezzcze ranyen, azz y od toho geſt 10) vmrzel. kdyzz vſlyſſala ta giſta pany, czzynyla to, czozz ſlibila. Ale potom k te giſte pany przigel geden hrabie, proſſye gye, aby gey poyala. Tehdy ona 11) vſlyſſewſſi tu rzieczz, yala ſye ſama '2) w ſobie myſliti: Snad tento hrabye do me komory wende,13) a hanba ma welika bude, uzrzi-li 20 tama) huol a moſſnu putnyczzi. A tak bogieczi ſye te hanby, zapomenuwſſi ſweho ſlibu, kazala tu giſtu moſſnu y ſ holi 14) wen wyneſti Duchownye: 15) NAymileyſſi! Pany tato vrozena wdowa duſſe geſt kazzdeho czzlowieka azz do vmuczzenye bozzieho.b) vkrutnyk geſt dyabel, genzz gi zbawuge die- diczſtwie kralowſtwie nebeſkeho ſkrze mnohe kuſy.16) Protozz welmi plakaſſe y zzaloſt weliku myegieſſe a bez dywu. Nebo w pekle poſazena bieſſie, dokudzz putnyk neprziſſel, To geſt pan naſs gezus 17) kriſtus, genzz sſtupil ſ nebe na put tohoto ſwieta. Moſſna geho byla tyeleſenstwie geho, a huol geho znamenye geſt 18) ſwateho krzizze. Ale hrabie, genzz gye 19) profill, aby gey poyala, geſt tento [11 a] ſwiet, Nebo dyabel, toczziſſto pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo gey 21) 30 oſidla.20) A tak zapomene, czozz geſt ſlibila na krzſſtu. Ale pan gezus 25 a) (za tím ps.) ho (přetrž.). b) (za tím ps.) ſeſla (přetrž.). M 26) pomohu. 27) sch. XII. 1) O gednom puſteniku (na okraji:) Corporis Christi Muz byti. 2) NIekteraka. 3) sch. 1) vkrutnika. 5) wypuſtila. 6) sch. 7) sch. s) w. 9) ſuokromie oſtryhala. 16) sch. 11) sch 12) sch. 13) wegde. 11) huol y s moſſnu. 15) Rozum toho. 16) czaſy. 17) geziſs. 1s) geſt zna- menij. 19) geſt. 20) tato dvě sl. sch. 21) ieziſs.
12 5 B mohu.26) Pakli by tyech nechtiel ſlyſſeti, tehdy ſ welikym nabozzenstwim poſſlem mlazſſye, toczzifto appoſſtoly, muczzedlnyky, zpowiedlnyky, panny y wdowy wſſeczky kagiczie noweho zakona. Pakli by tyech opiet 27) nechtiel ſlyſſeti, tehdy s welikym nabozzenſtwim proſme Panny Marie, matky geho, naſſeho pana gezu kriſta, a ta nam bez pochybenye obdrzzi miloſt v ſweho ſina naymileyſſyeho, gyezzto w nyczzemzz neoſlyſſy. XII. Od putnyka rzieczs.) 1 Nyektera2) vrozena zzena3) wdowa trpiela mnoho protywêſtwie od nye- kterakeho putnyka,4) genzz hubieſſe gegie zbozzie. Ale ona na kazzdy den ſlz mnoho wypuſſtyela 5) a w teſknoſti v 6) welike byla. I7) Stalo ſye gednoho 10 dne, zze geden puſtennyk prziſſel [10 b] do gegyeho domu, A vzrzew gegie opufstyenye y zamutek, ſlitowaw ſye nad ny, f tyem vkrutnykem za ny w boy podſtupiti chtiel Takuto vmluwu: Aczz by v 8) bogi sſſel, holi geho y moſſny aby zwlaſſtie ſukromye oſtrziehala,9) A tyem geho pamatku myela. A tak ſye ſtalo, zze ona ſlibila. Tehdy puſtennyk yal ſye ſ tyem vkrutnykem boyowati 15 tak dluho, azz gey y zahubil. Ale on take byll tyezzcze ranyen, azz y od toho geſt 10) vmrzel. kdyzz vſlyſſala ta giſta pany, czzynyla to, czozz ſlibila. Ale potom k te giſte pany przigel geden hrabie, proſſye gye, aby gey poyala. Tehdy ona 11) vſlyſſewſſi tu rzieczz, yala ſye ſama '2) w ſobie myſliti: Snad tento hrabye do me komory wende,13) a hanba ma welika bude, uzrzi-li 20 tama) huol a moſſnu putnyczzi. A tak bogieczi ſye te hanby, zapomenuwſſi ſweho ſlibu, kazala tu giſtu moſſnu y ſ holi 14) wen wyneſti Duchownye: 15) NAymileyſſi! Pany tato vrozena wdowa duſſe geſt kazzdeho czzlowieka azz do vmuczzenye bozzieho.b) vkrutnyk geſt dyabel, genzz gi zbawuge die- diczſtwie kralowſtwie nebeſkeho ſkrze mnohe kuſy.16) Protozz welmi plakaſſe y zzaloſt weliku myegieſſe a bez dywu. Nebo w pekle poſazena bieſſie, dokudzz putnyk neprziſſel, To geſt pan naſs gezus 17) kriſtus, genzz sſtupil ſ nebe na put tohoto ſwieta. Moſſna geho byla tyeleſenstwie geho, a huol geho znamenye geſt 18) ſwateho krzizze. Ale hrabie, genzz gye 19) profill, aby gey poyala, geſt tento [11 a] ſwiet, Nebo dyabel, toczziſſto pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo gey 21) 30 oſidla.20) A tak zapomene, czozz geſt ſlibila na krzſſtu. Ale pan gezus 25 a) (za tím ps.) ho (přetrž.). b) (za tím ps.) ſeſla (přetrž.). M 26) pomohu. 27) sch. XII. 1) O gednom puſteniku (na okraji:) Corporis Christi Muz byti. 2) NIekteraka. 3) sch. 1) vkrutnika. 5) wypuſtila. 6) sch. 7) sch. s) w. 9) ſuokromie oſtryhala. 16) sch. 11) sch 12) sch. 13) wegde. 11) huol y s moſſnu. 15) Rozum toho. 16) czaſy. 17) geziſs. 1s) geſt zna- menij. 19) geſt. 20) tato dvě sl. sch. 21) ieziſs.
Strana 13
13 kriſtus, kdyzz buoy za nas myel22) proti dyablu, profil y przykazal nam, B abychom geho pamatku myeli w komorzie ſrdče ſweho, a o geho ſmrti y o muczzeny abychom wzzdy myſlili, kterak 23) geſt 24) pro nas raczzil trpieti. Protozz ſnazzme ſye, abychom ſweho zzywota polepſſili ſkrze czza�te przigi- manye tyela bozzieho, netoliko poſwatnye, ale y duchownye, abychom ſkrze to wyeczzneho zziwuota doſſli, ſlibu krzieſtnyemu 25) doſti vczzynyeče. 5 XIII. O trziech Przietelech.1) Prawi ſye o gednom Czieſarzi, zze myel przekraſnu dceru, ſobie2) podobnu, gyzzto poruczzil byll Marſſalkowi ſwemu, aby gye oſtrziehal a dobrze chowal. A ſam Czieſarzz przeſa) pole gell A ſlibil Marſſalkowi za weliku czze�t, aczz by gye tak chowal y oſtrziehal azz do przigezdy geho. Ale on zapomenuw 10 przikazanye pana ſweho zle gye chowal tak dalecze, azz wſſeczku ſwu kraſu ztratila. Po malem czzaſu3) Czieſarz wratyw4) ſye poſlal przed ſebu poſly k Marſſalkowi o ſwe dczerzi, kterak by ſye myela. Ale Marſſalek vſlyſſaw to lekl ſye a zawolal 5) ſwych trzi naymyleyſſych przatel, w nyezz vfaſſe, tyezze na nych, kterak by myel powiedieti, kdyzz ſtane przed obliczzegem pana 15 ſweho.6) Rzekl gemu prwy:7) Przieteli, ya gdu ſ tebu azz do wychodu domu. Druhy rzekl: ya gdu azz do wrat ſ tebu. A trzieti rzekl y ſlibil, zze gey chce 8) przy [11 b] weſti azz y przed Czieſarze A zań9) odpowiedati. A ynhed b) kazal dyeweczzku w laznye 10) kraſnye zmyti a maſtmy naylepſſymy zmazati y 11) w drahe rucho gyc) obleczi, aby vzzadna poſſkwrna na ny neoſtala any 20 ſye vkazala. A tyem ten giſty Marſſalek przed Czieſarzem 12) proſſell. Duchownye:13) Duchownye:d) 11) Naymyleyſſi! Czieſarzz tento geſt gezus 15) kriſtus, ſyn zzyweho boha.15) Ale dczera geſt geho 17) czziſta duſſe, k uobrazu a 18) ku podobenſtwi bozziemu ſtworzena. Marſſalek geſt tyelo, ſkrze nyeżto duſſe czzaſtokrat bywa byedna y hubena. Poſlowe przed Czieſarzem gſu rożliczzne 25 nemoczi, genzz wolagi duſſy, kdyzz na ſmrt nemoczna geſt. Ale prwy przietel gſu ſtatkowe 19) czzlowieczzi, genzz wedu gey do wychodu ſmrti. Druhy przetel gſu ſynowe y gyny przietele, genzz wedu geho azz do wrat hrobu. Trzieti a) ſ (nadeps). b) (za tím ps.) kral (slabě přetrž. a podtečkov.). c) (ps. pův.) gey, e (vyškrab. a červeně zamazáno). d) (červ. a černě podtrž.). 22) za nas miel boyowati. 23) abychom — kterak (sch.). 25) genz. 25) krzeſtianſkemu. M XIII. 1) O gedne dezerzy. (Na okraji přips.:) ZA v So wegatha Na So Girzij kazal ſem Leta 1580. Dominica 4 Pasce dobrze nalezj. Cantate. 2) k ſobie. 3) czaſe. 1) wratil. 5) zawolaw. 6) przed czyſarzem 7) prwnij przitel. 8) chczy 2) zan y. 1°) w lazni. 11) a. 12) przyſſed prżed cżyſarze. 13) sch. 14) sch. 15) yhezyſs. 16) boha ziweho. 17) geho gt. 18) sch. 13) gt a gſu ſkutkowe.
13 kriſtus, kdyzz buoy za nas myel22) proti dyablu, profil y przykazal nam, B abychom geho pamatku myeli w komorzie ſrdče ſweho, a o geho ſmrti y o muczzeny abychom wzzdy myſlili, kterak 23) geſt 24) pro nas raczzil trpieti. Protozz ſnazzme ſye, abychom ſweho zzywota polepſſili ſkrze czza�te przigi- manye tyela bozzieho, netoliko poſwatnye, ale y duchownye, abychom ſkrze to wyeczzneho zziwuota doſſli, ſlibu krzieſtnyemu 25) doſti vczzynyeče. 5 XIII. O trziech Przietelech.1) Prawi ſye o gednom Czieſarzi, zze myel przekraſnu dceru, ſobie2) podobnu, gyzzto poruczzil byll Marſſalkowi ſwemu, aby gye oſtrziehal a dobrze chowal. A ſam Czieſarzz przeſa) pole gell A ſlibil Marſſalkowi za weliku czze�t, aczz by gye tak chowal y oſtrziehal azz do przigezdy geho. Ale on zapomenuw 10 przikazanye pana ſweho zle gye chowal tak dalecze, azz wſſeczku ſwu kraſu ztratila. Po malem czzaſu3) Czieſarz wratyw4) ſye poſlal przed ſebu poſly k Marſſalkowi o ſwe dczerzi, kterak by ſye myela. Ale Marſſalek vſlyſſaw to lekl ſye a zawolal 5) ſwych trzi naymyleyſſych przatel, w nyezz vfaſſe, tyezze na nych, kterak by myel powiedieti, kdyzz ſtane przed obliczzegem pana 15 ſweho.6) Rzekl gemu prwy:7) Przieteli, ya gdu ſ tebu azz do wychodu domu. Druhy rzekl: ya gdu azz do wrat ſ tebu. A trzieti rzekl y ſlibil, zze gey chce 8) przy [11 b] weſti azz y przed Czieſarze A zań9) odpowiedati. A ynhed b) kazal dyeweczzku w laznye 10) kraſnye zmyti a maſtmy naylepſſymy zmazati y 11) w drahe rucho gyc) obleczi, aby vzzadna poſſkwrna na ny neoſtala any 20 ſye vkazala. A tyem ten giſty Marſſalek przed Czieſarzem 12) proſſell. Duchownye:13) Duchownye:d) 11) Naymyleyſſi! Czieſarzz tento geſt gezus 15) kriſtus, ſyn zzyweho boha.15) Ale dczera geſt geho 17) czziſta duſſe, k uobrazu a 18) ku podobenſtwi bozziemu ſtworzena. Marſſalek geſt tyelo, ſkrze nyeżto duſſe czzaſtokrat bywa byedna y hubena. Poſlowe przed Czieſarzem gſu rożliczzne 25 nemoczi, genzz wolagi duſſy, kdyzz na ſmrt nemoczna geſt. Ale prwy przietel gſu ſtatkowe 19) czzlowieczzi, genzz wedu gey do wychodu ſmrti. Druhy przetel gſu ſynowe y gyny przietele, genzz wedu geho azz do wrat hrobu. Trzieti a) ſ (nadeps). b) (za tím ps.) kral (slabě přetrž. a podtečkov.). c) (ps. pův.) gey, e (vyškrab. a červeně zamazáno). d) (červ. a černě podtrž.). 22) za nas miel boyowati. 23) abychom — kterak (sch.). 25) genz. 25) krzeſtianſkemu. M XIII. 1) O gedne dezerzy. (Na okraji přips.:) ZA v So wegatha Na So Girzij kazal ſem Leta 1580. Dominica 4 Pasce dobrze nalezj. Cantate. 2) k ſobie. 3) czaſe. 1) wratil. 5) zawolaw. 6) przed czyſarzem 7) prwnij przitel. 8) chczy 2) zan y. 1°) w lazni. 11) a. 12) przyſſed prżed cżyſarze. 13) sch. 14) sch. 15) yhezyſs. 16) boha ziweho. 17) geho gt. 18) sch. 13) gt a gſu ſkutkowe.
Strana 14
14 B przetel 20) gſu dobrzi a ſwieti ſkutkowe, toczziſſto Czziſtota, pokora, almuzzna, 21) puo�t, genż gey wedu przyed naywyſſyeho Czieſarze a mazzy gey a mygi gey, odpowiedagi zań, azz gemu miloſt y vproſye. Protozz ſnazzme ſye, abychô ſye od hrziechow obmywali ſkrze pokanye a potom wieczzneho zzywota doſſli. Amen. 22) 5 XIV. O kuozsi Rychtarzowie.1) Byeſſye nyekteraky Czieſarzz, genzz bieſſie vſtawil za zakon, aby pod tyezzku pokutu kazzdy ſudcze ſprawedlywie ſudil. Przihodylo ſye, zze nye- kteraky ſudcze, dary gſa vtlaczzen, [12 a] krzywy ſud wydal. Czieſarz, kdyzz to vſlyſſal, przikazal ſluham ſwym, aby gey odrziely, aby wiecz krzyweho 10 ſudu newydawal, a kozzi geho na tom mieſtye, kdezzto ſudcze myel ſedyeti,2) kazal przibiti, aby kazzdy ſudcze, lekna ſye toho, pomyſlil na to, aby wiecz krzyweho ſudu newydawall. A tak ſye geſt ſtalo. Duchownye:3) 15 Naymyleyssy! Tento Cziesarzz gest pan nass gezus 4) krist?, genzz ten zakon ſprawedlywy wydal ſkrze Dauida a rzka: Sprawedlywie ſudte, ſynowe lidſſty. Sudcze, genzz zle ſudi,5) geſt kazzdy czzlowiek, genzz ma ſye ſam ſuditi, czo ge 6) vczzinil, A kterak mnoho a kolikrat proti panu bohu vczzinill a 7) zawynyl. Protozz bude-li dary brati, toczzifſto pokuſſenym dyabelſkym vtlaczzen, ma z kozzie wywleczzen byti, to geſt ze wſſech hrziechow ſkrze prawe ſkruſſenye 8) a czziſtu zpowied. A kuozzie, toczziſſto pamyet hrziechow ſ horzkoſti, ma na 20 tom myeſtye przibita byti, na nyemzzto ma ſedieti, to geſt w ſwem ſwyedomy, aby wzzdy prziemyetal na ſwe myſli a wiecze ſye toho nedopuſſtyel.a) 9) XV. O Czti Rytyerzſke.1) Nyekteraky Czieſarzz byeſſye, genzz vſtawil za zakon, aby kazzdemu wityezowi z boge neb2) z kolby a nebo z turnegye3) dana byla trogye czzeſt a troy zamutek. Prwnye czze�t, zze lid mye�tſky wyſſel proti nyemu 25 ſ pieſnyemy, ſ weſelim 4) y ſ weliku radoſti. Druha, zze wſſichny wieznyowe, a) (Na švu vnitřním napsáno:) Day ſpomocz nuznim, gezz milugeſs (rukou podobnou, inkoustem bledším). M 20) Przytel geho. 21) alzmuzna pust. 22) sch. XIV. 1) O Sudczy; (na okraji pozd. rukou:) Mategi Muz byti. 2) ſedati. 3) sch. *) Jeziſs. 5) ſudite. 6) sch. 7) (tato dvě sl. sch.) 8) pokanij. 9) nedopuſtil. (Za tím přid.:) tak Buoh day. Am. XV. 1) O wytiezowi; (na okraji pozd. rukou:) Palmarum. 2) nebo. 3) z turnage. 1) s piſ- niemi weſelymi.
14 B przetel 20) gſu dobrzi a ſwieti ſkutkowe, toczziſſto Czziſtota, pokora, almuzzna, 21) puo�t, genż gey wedu przyed naywyſſyeho Czieſarze a mazzy gey a mygi gey, odpowiedagi zań, azz gemu miloſt y vproſye. Protozz ſnazzme ſye, abychô ſye od hrziechow obmywali ſkrze pokanye a potom wieczzneho zzywota doſſli. Amen. 22) 5 XIV. O kuozsi Rychtarzowie.1) Byeſſye nyekteraky Czieſarzz, genzz bieſſie vſtawil za zakon, aby pod tyezzku pokutu kazzdy ſudcze ſprawedlywie ſudil. Przihodylo ſye, zze nye- kteraky ſudcze, dary gſa vtlaczzen, [12 a] krzywy ſud wydal. Czieſarz, kdyzz to vſlyſſal, przikazal ſluham ſwym, aby gey odrziely, aby wiecz krzyweho 10 ſudu newydawal, a kozzi geho na tom mieſtye, kdezzto ſudcze myel ſedyeti,2) kazal przibiti, aby kazzdy ſudcze, lekna ſye toho, pomyſlil na to, aby wiecz krzyweho ſudu newydawall. A tak ſye geſt ſtalo. Duchownye:3) 15 Naymyleyssy! Tento Cziesarzz gest pan nass gezus 4) krist?, genzz ten zakon ſprawedlywy wydal ſkrze Dauida a rzka: Sprawedlywie ſudte, ſynowe lidſſty. Sudcze, genzz zle ſudi,5) geſt kazzdy czzlowiek, genzz ma ſye ſam ſuditi, czo ge 6) vczzinil, A kterak mnoho a kolikrat proti panu bohu vczzinill a 7) zawynyl. Protozz bude-li dary brati, toczzifſto pokuſſenym dyabelſkym vtlaczzen, ma z kozzie wywleczzen byti, to geſt ze wſſech hrziechow ſkrze prawe ſkruſſenye 8) a czziſtu zpowied. A kuozzie, toczziſſto pamyet hrziechow ſ horzkoſti, ma na 20 tom myeſtye przibita byti, na nyemzzto ma ſedieti, to geſt w ſwem ſwyedomy, aby wzzdy prziemyetal na ſwe myſli a wiecze ſye toho nedopuſſtyel.a) 9) XV. O Czti Rytyerzſke.1) Nyekteraky Czieſarzz byeſſye, genzz vſtawil za zakon, aby kazzdemu wityezowi z boge neb2) z kolby a nebo z turnegye3) dana byla trogye czzeſt a troy zamutek. Prwnye czze�t, zze lid mye�tſky wyſſel proti nyemu 25 ſ pieſnyemy, ſ weſelim 4) y ſ weliku radoſti. Druha, zze wſſichny wieznyowe, a) (Na švu vnitřním napsáno:) Day ſpomocz nuznim, gezz milugeſs (rukou podobnou, inkoustem bledším). M 20) Przytel geho. 21) alzmuzna pust. 22) sch. XIV. 1) O Sudczy; (na okraji pozd. rukou:) Mategi Muz byti. 2) ſedati. 3) sch. *) Jeziſs. 5) ſudite. 6) sch. 7) (tato dvě sl. sch.) 8) pokanij. 9) nedopuſtil. (Za tím přid.:) tak Buoh day. Am. XV. 1) O wytiezowi; (na okraji pozd. rukou:) Palmarum. 2) nebo. 3) z turnage. 1) s piſ- niemi weſelymi.
Strana 15
15 genzz byli [12 b] ſwazany, byli rozwazany a geho naſledowali. Trzietie, zze B wityez obleczzen gſa w nowu ſukny zlatohlawowu, ſedyel na woze, gehozz tahli Czztyrzie kony przekraſny, I weden byl do ſyeny mieſtſke, toczziſs na rathauz. Ale aby proto przeliſs 5) nepychal w teto trogi czti, truoy zamutek ten den muſil trpieti. Prwny zamutek byl, poſazen ſ nym na wuoze 6) z lechkeho rzadu otrhany, aby ſkrze nyey7) kazzdemu dali rozumyeti, zze kterakkoli lechkeho by8) byl rzadu, zze by mohl k take czti przigiti, aczz by toho ſwu ſſlechetnoſti mohl zaſluzziti. Druhy zamutek byll, zze ſluha geho gey po- lyczzkowal, Aby ſkrze tu czzeſt przieliſs nepychal, a prawye ge: Znay ſye ſam a nerod pychati! Wzhledny a pomny, zze gſi ſmrtedlny czzlowyek. Trzieti 10 zamutek byl, zze kazdy ten den, zly y dobry, chudy y bohaty, mohl rzieczi gemu, Czos chtiel, gemu sye poſmyewage, poruhagye nebo hanyege gey.9) 5 Duchownye: 10) Naymileyſſi! Tento Czieſarz 11) geſt otecz nebeſky, ale wityez z boge prziſſly gest pan naſs gezus 12) kriſtus, genzz ſwitiezil nad dyablem. Take w den kwietne nediele troge czzest sye gest 13) gemu stala: Nayprwe, zze lid 15 proti nyemu wyſſel geſt 14) ſ wietwym palmowym y ſ ruchem, A dyetky zpyewachu: Spas ny na wyſoſti, ſynu dawidow. Druha czze�t, zze wſſechny a) 15) wieznyowe, toczziſſto zzide y gyny hrzieſſny, hrziechy tyezzkymy ſwazany, geho naſledowa [13 a] chu, widucze dywy, kterezz mezi nymy czzynyeſſe. Trzietie czze�t geſt byla, zze obleczzen w ſukny owczzi. Ta ſuknye byla geſt 20 tyelefêſtwie geho, ſpogene s 16) bozſtwim, gehozz tyehnyechu czztyrzie kony bieli, toczziſſto Czztyrzie Ewangeliſty, genzz o geho bozſtwi y czzlowieczzenſtwi mluwili gfu y pſali, proti tyem trzem pocztem troge prziekorzizna 17) zamutkem ſtala ſye gemu, toczziſſto zze geden z lechkeho rzadu otrhany na wuoze podle nyeho byl pocztyen. Take podle kriſta pana naſſeho, kdyzz gye na 25 krzizzi trpiel, byll powyſſen 18) geden lotr przezly, genzz ſye gemu azz do ſmrti poruczzil.19) Druha prziekorzizna nebo zamutek byla, zze ſluha geho gey policzzkowal y zaſſygky gemu dawal. Takezz zzide kriſtowi vczzinili rzkuce Prorokuy nam, kriſte, kto geſt, genzz tye tepe? Trzietie prziekorziżna nebo zamutek, zze kazzdy wſſeczka hanyenye mohl gemu rzieczi. Takezz zzide 30 gezu kriſtowi hanyenye poſmyewanym 20) mluwili a rzkuce: Gſi-li 21) ſin bozzi, 22) ſſtup ſ krzizze a vwierzime tobye. XVI. O ſmrti Allexandra. 1) Smrti Allexandrowie, kdyzz hrob geho bieſſe zlaty, mnozi z mudrczow k nyemu prziſſli a mluwili. Z nychžto geden rzekl: Allexander z zlata czzyňyl a) (ps.) wſſechno, (z) o (oprav.) y. 5) proto aby przyliſs. 6) (tato dvě sl. sch.). ) geho. 8) sch. 2) sch. 10) Z te rzeczi M tento rozum geſt. 11) czyſarz tento. 12) gezyſs. 13) sch. 14) sch. 15) wſſichni. 16) z. 13) przy- korzyzny. 18) powieſſen. 19) poruhal. 20) poſmiwanij. 21) Geſtly. 22) gemu. XVI. 1) (Bez nápisu, na okraji:) De Divite Muž byti.
15 genzz byli [12 b] ſwazany, byli rozwazany a geho naſledowali. Trzietie, zze B wityez obleczzen gſa w nowu ſukny zlatohlawowu, ſedyel na woze, gehozz tahli Czztyrzie kony przekraſny, I weden byl do ſyeny mieſtſke, toczziſs na rathauz. Ale aby proto przeliſs 5) nepychal w teto trogi czti, truoy zamutek ten den muſil trpieti. Prwny zamutek byl, poſazen ſ nym na wuoze 6) z lechkeho rzadu otrhany, aby ſkrze nyey7) kazzdemu dali rozumyeti, zze kterakkoli lechkeho by8) byl rzadu, zze by mohl k take czti przigiti, aczz by toho ſwu ſſlechetnoſti mohl zaſluzziti. Druhy zamutek byll, zze ſluha geho gey po- lyczzkowal, Aby ſkrze tu czzeſt przieliſs nepychal, a prawye ge: Znay ſye ſam a nerod pychati! Wzhledny a pomny, zze gſi ſmrtedlny czzlowyek. Trzieti 10 zamutek byl, zze kazdy ten den, zly y dobry, chudy y bohaty, mohl rzieczi gemu, Czos chtiel, gemu sye poſmyewage, poruhagye nebo hanyege gey.9) 5 Duchownye: 10) Naymileyſſi! Tento Czieſarz 11) geſt otecz nebeſky, ale wityez z boge prziſſly gest pan naſs gezus 12) kriſtus, genzz ſwitiezil nad dyablem. Take w den kwietne nediele troge czzest sye gest 13) gemu stala: Nayprwe, zze lid 15 proti nyemu wyſſel geſt 14) ſ wietwym palmowym y ſ ruchem, A dyetky zpyewachu: Spas ny na wyſoſti, ſynu dawidow. Druha czze�t, zze wſſechny a) 15) wieznyowe, toczziſſto zzide y gyny hrzieſſny, hrziechy tyezzkymy ſwazany, geho naſledowa [13 a] chu, widucze dywy, kterezz mezi nymy czzynyeſſe. Trzietie czze�t geſt byla, zze obleczzen w ſukny owczzi. Ta ſuknye byla geſt 20 tyelefêſtwie geho, ſpogene s 16) bozſtwim, gehozz tyehnyechu czztyrzie kony bieli, toczziſſto Czztyrzie Ewangeliſty, genzz o geho bozſtwi y czzlowieczzenſtwi mluwili gfu y pſali, proti tyem trzem pocztem troge prziekorzizna 17) zamutkem ſtala ſye gemu, toczziſſto zze geden z lechkeho rzadu otrhany na wuoze podle nyeho byl pocztyen. Take podle kriſta pana naſſeho, kdyzz gye na 25 krzizzi trpiel, byll powyſſen 18) geden lotr przezly, genzz ſye gemu azz do ſmrti poruczzil.19) Druha prziekorzizna nebo zamutek byla, zze ſluha geho gey policzzkowal y zaſſygky gemu dawal. Takezz zzide kriſtowi vczzinili rzkuce Prorokuy nam, kriſte, kto geſt, genzz tye tepe? Trzietie prziekorziżna nebo zamutek, zze kazzdy wſſeczka hanyenye mohl gemu rzieczi. Takezz zzide 30 gezu kriſtowi hanyenye poſmyewanym 20) mluwili a rzkuce: Gſi-li 21) ſin bozzi, 22) ſſtup ſ krzizze a vwierzime tobye. XVI. O ſmrti Allexandra. 1) Smrti Allexandrowie, kdyzz hrob geho bieſſe zlaty, mnozi z mudrczow k nyemu prziſſli a mluwili. Z nychžto geden rzekl: Allexander z zlata czzyňyl a) (ps.) wſſechno, (z) o (oprav.) y. 5) proto aby przyliſs. 6) (tato dvě sl. sch.). ) geho. 8) sch. 2) sch. 10) Z te rzeczi M tento rozum geſt. 11) czyſarz tento. 12) gezyſs. 13) sch. 14) sch. 15) wſſichni. 16) z. 13) przy- korzyzny. 18) powieſſen. 19) poruhal. 20) poſmiwanij. 21) Geſtly. 22) gemu. XVI. 1) (Bez nápisu, na okraji:) De Divite Muž byti.
Strana 16
16 5 B poklad, ale neobrtlywie z pokladu zlato vczzinyl. Gyny rzekl: Wezzera Allex- androwi nestaczzil weſsken ſwiet, dnes doſti ma na dwu loktu nebo na trziech 2) zemye. Trziety [13 b] rzekl: Wezzera Allexander lidu panowaſſe, dnes lid panuge gemu. Cztwrty rzekl: Wczera Allexander od ſmrti mnohe mohl3) zproſtiti, dnes 4) nemuozz ſam ſebe zproſtiti. Paty rzekl: Wezzera Allexander tlaczzil zemi, dnes gey zemie tlaczzi. Sſeſty rzekl: Wczzera Allexandra wſſichny ſye bogiechu, dnes geho v mrzkoſt magi. Sedmy rzekl: Wezzera Allexander mnoho myel przatel, dnes vzzadneho. Oſmy rzekl: Wczzera Allexander wedl po ſobie zaſtup, dnes od zaſtupu k hrobu prowuozen geſt. Duchownye takto:5) NAymyleyſſy! Tento Allexander mozz rzieczzen byti kazzdy bohaty a moczny tohoto ſwieta, genzz praczuge weliku ſnazznosti w ſwietſkych wieczech a mynulych wiecze, nezz o ſwe duſſy, genzz w hrzieſſiech tapa azz do uſſy. Ale miſtrzi, gêzz k tomu hrobu przywedeny gſu,6) gſu vczzedlnyczi a wy- kladaczzi ſwateho piſma, gêzz prawie: Bohati tohoto ſwieta czzynye ſobye poklad,7) z zlata zemſkeho poklad, Ale po ſmrti zaſie poklad, ale ne zlato. A take weſſken ſwiet nemuozz ſtaczziti lakome'. Nebo czzim8) wiece ma, tyem wiece zzada. Take bohaty na zemi lidem panuge, ale po ſmrti zemye," netoliko lide, ale z zemye czrwowe y zzaby gemu panugi, nebo 10) wſſeczko geho tyelo ſhnygye.11) Take dokudzz zzyw ge�t, mnoho ma przatel, ale po ſmrti 20 wſſichny od nyeho gdu a ſameho tam [14 a] nechagi. Ale dokudzz 12) zzyw geſt bohaty, mozz mnoho ſ ſebu lidu mieti aneb weſti, Ale po ſmrti muſſi od gynych 13) weden byti. Jakozz to ſam pan gezus kriftus rzekl ſwatemu Petru: Gyny tye powede, kamzz 14) ty nechčeſs. Protozz zawrhuče tento obludny 15) ſwiet ſ geho poklady, chopme ſye pokladu, gehož mol any rez 25 neſhluoze, to geſt odplata bud naſſe w nebeſkem kralowſtwi. Toho kralowſtwie raczz nam dopomoczi etc. 15 10 XVII. O drzyewie a O zzenye.1) Prawi miſtr weliky 2) Walerius, zze nyekteraky kmotr placzze rzekl Suſedu ſwemu:3) Mam nefſtiaſtne drziewuo 4) w ſwe zahradye, na nyemžto ma prwňye zzena obieſila ſye, potom druha a nynye trzietie. A protozz zzaloſt ſ boleſti 30 mam weliku, azz 5) y przeliſs. I wece k nyemu Suſed, gemuzz gmye Arrius: 6) Dywim ſie tobye, w tak dobrych a ſſtyaſtnych 7) przihodach zze gſi toliko ſlza) wypuſtill. Mily, proſim tebe, day mi take tiech9) rozek 10) ſ toho drzewa, a) za (tím ps.) d (podtečk. a přetrž.). M 2) na dwu nebo na trzech loktech. 3) mohl mnohe. 1) tedt dnes. 5) sch. 6) sch. 3) sch. 8) neb czymz. 9) sch. 10) neb. 11) zlato geo ſhnij. 12) take dokud. 13) nich. 14) kam. 15) bludny. XVII. 1) O zcziaſtnem drzewie. 2) weliky miſtr. 3) ſwuemu. 1) nezczeſtne drzewo. 5) sch. 6) Arius biſſe. 7) zcziaſtnych. 8) toliku. 2) sch. 10) rozku.
16 5 B poklad, ale neobrtlywie z pokladu zlato vczzinyl. Gyny rzekl: Wezzera Allex- androwi nestaczzil weſsken ſwiet, dnes doſti ma na dwu loktu nebo na trziech 2) zemye. Trziety [13 b] rzekl: Wezzera Allexander lidu panowaſſe, dnes lid panuge gemu. Cztwrty rzekl: Wczera Allexander od ſmrti mnohe mohl3) zproſtiti, dnes 4) nemuozz ſam ſebe zproſtiti. Paty rzekl: Wezzera Allexander tlaczzil zemi, dnes gey zemie tlaczzi. Sſeſty rzekl: Wczzera Allexandra wſſichny ſye bogiechu, dnes geho v mrzkoſt magi. Sedmy rzekl: Wezzera Allexander mnoho myel przatel, dnes vzzadneho. Oſmy rzekl: Wczzera Allexander wedl po ſobie zaſtup, dnes od zaſtupu k hrobu prowuozen geſt. Duchownye takto:5) NAymyleyſſy! Tento Allexander mozz rzieczzen byti kazzdy bohaty a moczny tohoto ſwieta, genzz praczuge weliku ſnazznosti w ſwietſkych wieczech a mynulych wiecze, nezz o ſwe duſſy, genzz w hrzieſſiech tapa azz do uſſy. Ale miſtrzi, gêzz k tomu hrobu przywedeny gſu,6) gſu vczzedlnyczi a wy- kladaczzi ſwateho piſma, gêzz prawie: Bohati tohoto ſwieta czzynye ſobye poklad,7) z zlata zemſkeho poklad, Ale po ſmrti zaſie poklad, ale ne zlato. A take weſſken ſwiet nemuozz ſtaczziti lakome'. Nebo czzim8) wiece ma, tyem wiece zzada. Take bohaty na zemi lidem panuge, ale po ſmrti zemye," netoliko lide, ale z zemye czrwowe y zzaby gemu panugi, nebo 10) wſſeczko geho tyelo ſhnygye.11) Take dokudzz zzyw ge�t, mnoho ma przatel, ale po ſmrti 20 wſſichny od nyeho gdu a ſameho tam [14 a] nechagi. Ale dokudzz 12) zzyw geſt bohaty, mozz mnoho ſ ſebu lidu mieti aneb weſti, Ale po ſmrti muſſi od gynych 13) weden byti. Jakozz to ſam pan gezus kriftus rzekl ſwatemu Petru: Gyny tye powede, kamzz 14) ty nechčeſs. Protozz zawrhuče tento obludny 15) ſwiet ſ geho poklady, chopme ſye pokladu, gehož mol any rez 25 neſhluoze, to geſt odplata bud naſſe w nebeſkem kralowſtwi. Toho kralowſtwie raczz nam dopomoczi etc. 15 10 XVII. O drzyewie a O zzenye.1) Prawi miſtr weliky 2) Walerius, zze nyekteraky kmotr placzze rzekl Suſedu ſwemu:3) Mam nefſtiaſtne drziewuo 4) w ſwe zahradye, na nyemžto ma prwňye zzena obieſila ſye, potom druha a nynye trzietie. A protozz zzaloſt ſ boleſti 30 mam weliku, azz 5) y przeliſs. I wece k nyemu Suſed, gemuzz gmye Arrius: 6) Dywim ſie tobye, w tak dobrych a ſſtyaſtnych 7) przihodach zze gſi toliko ſlza) wypuſtill. Mily, proſim tebe, day mi take tiech9) rozek 10) ſ toho drzewa, a) za (tím ps.) d (podtečk. a přetrž.). M 2) na dwu nebo na trzech loktech. 3) mohl mnohe. 1) tedt dnes. 5) sch. 6) sch. 3) sch. 8) neb czymz. 9) sch. 10) neb. 11) zlato geo ſhnij. 12) take dokud. 13) nich. 14) kam. 15) bludny. XVII. 1) O zcziaſtnem drzewie. 2) weliky miſtr. 3) ſwuemu. 1) nezczeſtne drzewo. 5) sch. 6) Arius biſſe. 7) zcziaſtnych. 8) toliku. 2) sch. 10) rozku.
Strana 17
17 nebo myſlim mezi gyne ſuſedy gye rozdati, aby kazzdy mohl take drzewo 11) B w ſwe zahradye myeti, aby ſye gemu zzena obieſila. Nebo 12) obeczne przi- ſlowye geſt: komuzz zzeny mru a kony ſtogie, nelze gemu chudu byti. A tak sye geſt ſtalo.13) Duchownye: 14) NAymileyſſi! Toto drzewuo 15) geſt krzizz ſwaty, na nyemzz powyſſen 16) byll pan naſs gezus kriſtus. [14 b] To drzewo ma rozſazeno byti w ſrdcze czzlowieczzie, aby na ſrdczi myel vſtawiczznu myſl nebo pamyet vmuczzeńye bozzieho. Na tom drziewie trzi zzeny 17) czzlowieczzie zawieſſeny bywagi, O nychż Swaty Jan dye w ſwe Canoîce,b) Toczziſſto pycha zzywota, zzadoſt tiela a zzadoſt oczzi. Nebo czzlowiek gſa na tomto ſwietie yako trzi zzeny 18) ſobie przigima: Gedna dczera tiela, genzz ſlowe rozkoſs, Druha geſt dczera ſwieta, genzz ſlowe zzadoſt lakomſtwie, Trzetie gest dczera 19) dyablowa, genzz ſlowe pycha. Ale kdyzz hrzieſſny z bozzie miloſti ducha ſwateho nawſſtyewenim przidrzzi ſye pokanye, zpowiedi a doſti vczzynyenye; Tyto trzi zzeny ne- magiče 20) ſwe wuole ſamy ſye zwieſſie: 21) zzadoſt lakoma zawieſſuge ſye 15 prowazem, ſſtyedrymy almuzznamy; Pycha zawieſſuge ſye prowazem pokory; Rozkoſs tyeleſna zawieſſuge sye prowazem poſtu a czziſtoty.22) Ale tento Suſed, toczziſſto Arrius, genzz 23) zzadal od ſweho Suſeda rozek,24) geſt kazzdy dobry krzieftyan, genzz wſſi ſnazznoſti ma hledati y zzadati 25) tyech ruozek netoliko ſobie, ale kazzdemu ſwemu blizznyemu, aby ſye ty zzeny 26) zawiefily, To geſt pycha, lakomſtwie a ſmilſtwuo.27) Ale kmotr, genzz plakal tyech 28) zzen, gest kazzdy hrziefſny a hubeny a byedny czzlowiek, genzz wiecze týelo a ty wieczi, kterezz gſuc) tieleſne, miluge, nezz ty wieczi, kterezz gſu k duſſi. Wſſak tak muoz geſſtie ſkrze [15 a] dobreho Suſeda naweden byti, to geſt ſkrze mudreho zpowiedlnyka nebo kazatele, zze tyech zzen nebude zzeleti, proto 25 zze gye ztratil, ale wyecze, zze ſye29) ſ nymy kdy oddawal, bude zzeleti.30) 10 20 5 XVIII. O kralowiye.1) Czzte ſye take, zze Pipin? kralowal w rżimſkem mieſtie, genzz ſobie nyekteraku pyeknu dyeweczzku vſnubil a ſ ny przebywal. genzz poczzala 2) od nyeho a porodila ſina, Ale na porodu vmrzela geſt, a dietie zzywo oſtalo.3) Poyal potom gynu a z te opiet myel druheho ſyna. A oba ſyny, toczziſſto 30 b) O — Canoîce (červ. podtrž.). c) (za tím ps.) kduſli (přetrž.). 11) take drzewo mohl. 12) sch. 13) (po) byti (přidáno:) leczby nicz nemiel. 1) z kte- M rezto rzeczi toto nauczenij geſt. 15) drzewo toto. 16) powieſſen. 17) zeny trzy. 18) dezera geſt. 19) dezera geſt. 20) magycze. 21) zawieſy. 22) poſty a cziſtotu. 23) gt. 24) rozku Rozk. 25) ziadati y hledati. 26) žena. 27) paycha lakomftwo ſmilstwo. 28) tiechto. 29) sch. 30) (tato dvě sl. sch.). XVIII. 1) O dwu ſynu. 2) poczela. 3) zuoſtalo.
17 nebo myſlim mezi gyne ſuſedy gye rozdati, aby kazzdy mohl take drzewo 11) B w ſwe zahradye myeti, aby ſye gemu zzena obieſila. Nebo 12) obeczne przi- ſlowye geſt: komuzz zzeny mru a kony ſtogie, nelze gemu chudu byti. A tak sye geſt ſtalo.13) Duchownye: 14) NAymileyſſi! Toto drzewuo 15) geſt krzizz ſwaty, na nyemzz powyſſen 16) byll pan naſs gezus kriſtus. [14 b] To drzewo ma rozſazeno byti w ſrdcze czzlowieczzie, aby na ſrdczi myel vſtawiczznu myſl nebo pamyet vmuczzeńye bozzieho. Na tom drziewie trzi zzeny 17) czzlowieczzie zawieſſeny bywagi, O nychż Swaty Jan dye w ſwe Canoîce,b) Toczziſſto pycha zzywota, zzadoſt tiela a zzadoſt oczzi. Nebo czzlowiek gſa na tomto ſwietie yako trzi zzeny 18) ſobie przigima: Gedna dczera tiela, genzz ſlowe rozkoſs, Druha geſt dczera ſwieta, genzz ſlowe zzadoſt lakomſtwie, Trzetie gest dczera 19) dyablowa, genzz ſlowe pycha. Ale kdyzz hrzieſſny z bozzie miloſti ducha ſwateho nawſſtyewenim przidrzzi ſye pokanye, zpowiedi a doſti vczzynyenye; Tyto trzi zzeny ne- magiče 20) ſwe wuole ſamy ſye zwieſſie: 21) zzadoſt lakoma zawieſſuge ſye 15 prowazem, ſſtyedrymy almuzznamy; Pycha zawieſſuge ſye prowazem pokory; Rozkoſs tyeleſna zawieſſuge sye prowazem poſtu a czziſtoty.22) Ale tento Suſed, toczziſſto Arrius, genzz 23) zzadal od ſweho Suſeda rozek,24) geſt kazzdy dobry krzieftyan, genzz wſſi ſnazznoſti ma hledati y zzadati 25) tyech ruozek netoliko ſobie, ale kazzdemu ſwemu blizznyemu, aby ſye ty zzeny 26) zawiefily, To geſt pycha, lakomſtwie a ſmilſtwuo.27) Ale kmotr, genzz plakal tyech 28) zzen, gest kazzdy hrziefſny a hubeny a byedny czzlowiek, genzz wiecze týelo a ty wieczi, kterezz gſuc) tieleſne, miluge, nezz ty wieczi, kterezz gſu k duſſi. Wſſak tak muoz geſſtie ſkrze [15 a] dobreho Suſeda naweden byti, to geſt ſkrze mudreho zpowiedlnyka nebo kazatele, zze tyech zzen nebude zzeleti, proto 25 zze gye ztratil, ale wyecze, zze ſye29) ſ nymy kdy oddawal, bude zzeleti.30) 10 20 5 XVIII. O kralowiye.1) Czzte ſye take, zze Pipin? kralowal w rżimſkem mieſtie, genzz ſobie nyekteraku pyeknu dyeweczzku vſnubil a ſ ny przebywal. genzz poczzala 2) od nyeho a porodila ſina, Ale na porodu vmrzela geſt, a dietie zzywo oſtalo.3) Poyal potom gynu a z te opiet myel druheho ſyna. A oba ſyny, toczziſſto 30 b) O — Canoîce (červ. podtrž.). c) (za tím ps.) kduſli (přetrž.). 11) take drzewo mohl. 12) sch. 13) (po) byti (přidáno:) leczby nicz nemiel. 1) z kte- M rezto rzeczi toto nauczenij geſt. 15) drzewo toto. 16) powieſſen. 17) zeny trzy. 18) dezera geſt. 19) dezera geſt. 20) magycze. 21) zawieſy. 22) poſty a cziſtotu. 23) gt. 24) rozku Rozk. 25) ziadati y hledati. 26) žena. 27) paycha lakomftwo ſmilstwo. 28) tiechto. 29) sch. 30) (tato dvě sl. sch.). XVIII. 1) O dwu ſynu. 2) poczela. 3) zuoſtalo.
Strana 18
18 5 15 20 B prweho y druheho, dal ku pokrmu do dalekych wlaſti. A ta oba ſyny bieſſta k ſobie owſſem4) podobna. Ale kdyzz dluhy czzas tam byli, Matye druheho ſina rzekla: Bych mohla ſweho ſyna wiedieti!5) Tehdy 6) kral gi toho powolil a poſlal poſla po oba ſyny. Ale kdyzz przigieli, tak bieſſta k ſobie owſſem 7 podobna, zze matie nemohla rozeznati,8) ktery by gegi ſin byll. Czzaſtokrat pilnye wztazowaſſie na kralowi, ktery by gegi ſin byll. Ale kral gi vkazat nechtiel. Ona to vſlyſſewſſi y yala ſye horzcze plakati. A 9) když to kral vzrzel, Rzekl gi: Nerod plakati, tento geſt ſin twuoy. A vkazal gi ſyna, gehozz z prwnye zzeny porodil.10) Ona to vſlyſſewſſi wzradowala ſye a wſſiczku pilno�t 10 na toho ſyna nalozzila,11) aby dobrzie chowan byll, A na druheho yako 12) nycz nedbala, genzz bieſſe wlaſtny ſin gegie.13) Ale kral, kdyzz to vzrzel, rzekl k ny: I czo czziniſs? Bez pochybenye oklamal ſem tye; [15 b] Totot geſt fin,14) gehozztos 15) porodila. Ona kdyzz tomu frozumyela, ynhed toho ſye 16) drzzela a druhim 17) pohrzela. Opyet kral vzrzew to rzekl k ny Gefftie 18) ſem tye oklamal; Tento nenye 19) fin twuoy, ale geden z tiech. Wece 20) ona: Proczz tak ſe mnu cziniſs? Vkazz mi a powiez mi prawdu, proſim tebe. A on wece: Nechczi. A 21) proto bycht byll prawdu powyedyel, gednoho by chťyela mylowati a druheho nenawidyeti, genzz nenye podobne, neb gſta oba ma ſyny. A protozz chczy, aby oba mylowana byla rownye, a 22) o nych gednoſtayna23) ſtaroft aby 24) byla, A 25) kdyzza)26) k doroſtlym letom przigdu, tehdy 27) tobye prawdu powyem, a bude sye twe ſrdcze rado- waty. A tak ſye ſtalo, zze ta giſta matye obu ſynu dobrzie chowala, dokudzz prawdy nezwyedyela. Pak Duchownye : 28) NAymyleyſſy! Ten 29) kral geſt pan naſs gezus kriſtus. Ale dwa ſyny 25 geho gſu zwoleny a zawrzzeny. Matye geſt Czyerkew ſwata. Protozz kriſtus nechče, aby matye Czierkew ſwata wiedyela, ktery fin gest zwuoleny 30) a ktery zawrzzeny, Ale aby oba chowana byla w dokonale laſcze. Nebo by wyedyela Czyerkew ſwata, tehdy gednoho wiecze by mylowala a druheho ne- nawidyela, A tak by nebyl pokoy any ſgednanye w Czierkwi ſwate. Ale 30 w ſudny den tu zwieme, kterzi gſu zwoleny a kterzi ſu zawrzzeny. Protozz ſnazzme ſye, abychô [16 a] byli ſynowe zwoleny a ne zawrzzeny, boha milugicz nade wſſeczko 31) a ſweho blyzznyeho yako ſamí ſye. a) (za tím ps.) k (na konci řádku, přetrž.). M *) sch. 5) aby ſyna ſweho mohla widieti. 6) sch. 7) owſſem k ſobie. 8) poznati. 9) sch. 10) prvnij Ziena porodila. 11) wzlozila. 12) byl o gegym yako. 13) gegy ſyn. 14) sch. 15) ge- hozs to. 16) porozumiela yhned ſe toho. 17) gynym. 18) Geſftiet. 13) nynij. 20) Ale wecze. 21) sch. 22) y. 23) sch. 24) sch. 25) sch. 26) kdyzt. 27) Tehdyt. 28) sch. 29) tento. 30) gt gegy zwoleny. 31) wſſeczky.
18 5 15 20 B prweho y druheho, dal ku pokrmu do dalekych wlaſti. A ta oba ſyny bieſſta k ſobie owſſem4) podobna. Ale kdyzz dluhy czzas tam byli, Matye druheho ſina rzekla: Bych mohla ſweho ſyna wiedieti!5) Tehdy 6) kral gi toho powolil a poſlal poſla po oba ſyny. Ale kdyzz przigieli, tak bieſſta k ſobie owſſem 7 podobna, zze matie nemohla rozeznati,8) ktery by gegi ſin byll. Czzaſtokrat pilnye wztazowaſſie na kralowi, ktery by gegi ſin byll. Ale kral gi vkazat nechtiel. Ona to vſlyſſewſſi y yala ſye horzcze plakati. A 9) když to kral vzrzel, Rzekl gi: Nerod plakati, tento geſt ſin twuoy. A vkazal gi ſyna, gehozz z prwnye zzeny porodil.10) Ona to vſlyſſewſſi wzradowala ſye a wſſiczku pilno�t 10 na toho ſyna nalozzila,11) aby dobrzie chowan byll, A na druheho yako 12) nycz nedbala, genzz bieſſe wlaſtny ſin gegie.13) Ale kral, kdyzz to vzrzel, rzekl k ny: I czo czziniſs? Bez pochybenye oklamal ſem tye; [15 b] Totot geſt fin,14) gehozztos 15) porodila. Ona kdyzz tomu frozumyela, ynhed toho ſye 16) drzzela a druhim 17) pohrzela. Opyet kral vzrzew to rzekl k ny Gefftie 18) ſem tye oklamal; Tento nenye 19) fin twuoy, ale geden z tiech. Wece 20) ona: Proczz tak ſe mnu cziniſs? Vkazz mi a powiez mi prawdu, proſim tebe. A on wece: Nechczi. A 21) proto bycht byll prawdu powyedyel, gednoho by chťyela mylowati a druheho nenawidyeti, genzz nenye podobne, neb gſta oba ma ſyny. A protozz chczy, aby oba mylowana byla rownye, a 22) o nych gednoſtayna23) ſtaroft aby 24) byla, A 25) kdyzza)26) k doroſtlym letom przigdu, tehdy 27) tobye prawdu powyem, a bude sye twe ſrdcze rado- waty. A tak ſye ſtalo, zze ta giſta matye obu ſynu dobrzie chowala, dokudzz prawdy nezwyedyela. Pak Duchownye : 28) NAymyleyſſy! Ten 29) kral geſt pan naſs gezus kriſtus. Ale dwa ſyny 25 geho gſu zwoleny a zawrzzeny. Matye geſt Czyerkew ſwata. Protozz kriſtus nechče, aby matye Czierkew ſwata wiedyela, ktery fin gest zwuoleny 30) a ktery zawrzzeny, Ale aby oba chowana byla w dokonale laſcze. Nebo by wyedyela Czyerkew ſwata, tehdy gednoho wiecze by mylowala a druheho ne- nawidyela, A tak by nebyl pokoy any ſgednanye w Czierkwi ſwate. Ale 30 w ſudny den tu zwieme, kterzi gſu zwoleny a kterzi ſu zawrzzeny. Protozz ſnazzme ſye, abychô [16 a] byli ſynowe zwoleny a ne zawrzzeny, boha milugicz nade wſſeczko 31) a ſweho blyzznyeho yako ſamí ſye. a) (za tím ps.) k (na konci řádku, přetrž.). M *) sch. 5) aby ſyna ſweho mohla widieti. 6) sch. 7) owſſem k ſobie. 8) poznati. 9) sch. 10) prvnij Ziena porodila. 11) wzlozila. 12) byl o gegym yako. 13) gegy ſyn. 14) sch. 15) ge- hozs to. 16) porozumiela yhned ſe toho. 17) gynym. 18) Geſftiet. 13) nynij. 20) Ale wecze. 21) sch. 22) y. 23) sch. 24) sch. 25) sch. 26) kdyzt. 27) Tehdyt. 28) sch. 29) tento. 30) gt gegy zwoleny. 31) wſſeczky.
Strana 19
19 XIX. O naſſyem zzywotu takto.1) Prawi Saturnus, zze Dyogenes ten mudrziecz tak byl v welike chudobye, B zze gedynku kad myel za ſwuoy duom, kterużto kad zrziedlem obraczowaſſe wzzdy k ſlûczi. A kdyzz Diogenes gednoho dne k ſlunczi ſedyeſſe,2) kral Allexander weliky3) s ſwymy rytierzi y s ſwu Czzeledy prziſtupyll k nyemu; nebo 4) o nyem mnoho ſlyſfal bieſſe,5) zze by dokonany byll we mnohych ſkutczyech, A zwlaf�tye zze w chudobye dobrowolnye przebywaſſe. I rzekl gemu kral Allexander, aby profil od nyeho, czozz by ſye gemu libilo, zze by gemu chtiel dati. Wece gemu Dyogenes y tyem wſſem, ktozz stogyechu mezi nym a ſlunczem: Odſtupte a neſtoyte 6) mezi mnu a mezi ſlunczem a na tom doſti mam. A tak Allexander s ſwymy odſtupill, A genzz bieſſe wſſeczky 10 národy przemohl, od toho chudeho przemožen byl. 5 Duchownye: 7) Naymileyſſi! Skrze tohoto chudeho mudrcze rozumye ſye kazzdy z nas, yako dauid dye: Nebo chudi przeliſs8) vczzynyeny ſme. kad geſt zzywot naſs 9) nynyeyſſi. Nebo yakožto kad geſt obrtczzywa 10) ſ myeſta na mieſto, takezz zzywot naſs obrtczzywy 11) geſt z gednoho ſtawu do druheho. Gednak 15 czzlowiek weſel geſt, 12) gednak ſmuten gest, gednak zdraw, ged [16 b] nak nemoczen. Protozz my w teto kadi ſediecze, toczziſſto w nynyeyſſyem zzywotie, wzzdy k kriſtowi ſedieti mame a k nyemu ſye obratiti, genzz geſt ſluncze ſprawedlnoſty. Alle Allexander weliky, genzz nas tyezze, chcżeme-li czo od nyeho wzieti nebo myeti, geſt dyabel, genzz nam vkazuge ſwietſku marnoſt, 20 yako kriſtowi vkazowal wſſe hory. Od nyehozz wſſeho nechagycze toliko mame proſiti, aby neſtal mezi namy a mezi ſlunczem, to geſt gezukryſtem, panem naſſim. Ale czozz geſt na nyem, toho neprzepuſti,13) toczzifſto 14) aby ſluncze, toczziſſto kriſtus, dal nam ſwietlo miloſti ſwe. Ale czzaſtokrat chce, abychô 15) proſili nyeczo ſwietſkeho, gymzz 16) bychom byli odluczzeny od praweho 25 ſluncze. Protozz odeymem kazzdu przihodu mezi namy a mezi 17) bohem, abychme mohli ſwe oczzi ſwuobodnye a bezpeczznye bez prziekazi zdwihnuti a 18) gey widyeti ſe wſſemy ſbozznymy. Amê.19) XX. O Obyeti.1) PRawi miftr Waleriusa) weliky w trzietych knyhach, zze nyekterake dyefye vrozene podle oltarze ſtogye, kdyzz Allexander weliky obietowaſſe, 30 a) (tato tři sl. slabě červ. podtrž.). XIX. 1) sch 2) (za sl.) a kdyzz — k ſlunczy (pouze) gez ſedieſſe. 3) weliky Alexander. 4) neb. M *) (jen) ſlychal. 6) neſtuyte. 7) sch. 5) przyliſs. 3) naſs ziwot. 10) obraczywa. 11) obraczywy. 12) sch. 13) neprzepuſſtieti. 11) sch. 15) abychme. 16) gyz. 17) sch. 18) sch. 13) ſe wſſim zboznym na wěky wiekow Amen. XX. 1) O gednom dietieti. (Na okraji:) Letha 158) u So petra kazal ſem Dnica 3 poſt 5)
19 XIX. O naſſyem zzywotu takto.1) Prawi Saturnus, zze Dyogenes ten mudrziecz tak byl v welike chudobye, B zze gedynku kad myel za ſwuoy duom, kterużto kad zrziedlem obraczowaſſe wzzdy k ſlûczi. A kdyzz Diogenes gednoho dne k ſlunczi ſedyeſſe,2) kral Allexander weliky3) s ſwymy rytierzi y s ſwu Czzeledy prziſtupyll k nyemu; nebo 4) o nyem mnoho ſlyſfal bieſſe,5) zze by dokonany byll we mnohych ſkutczyech, A zwlaf�tye zze w chudobye dobrowolnye przebywaſſe. I rzekl gemu kral Allexander, aby profil od nyeho, czozz by ſye gemu libilo, zze by gemu chtiel dati. Wece gemu Dyogenes y tyem wſſem, ktozz stogyechu mezi nym a ſlunczem: Odſtupte a neſtoyte 6) mezi mnu a mezi ſlunczem a na tom doſti mam. A tak Allexander s ſwymy odſtupill, A genzz bieſſe wſſeczky 10 národy przemohl, od toho chudeho przemožen byl. 5 Duchownye: 7) Naymileyſſi! Skrze tohoto chudeho mudrcze rozumye ſye kazzdy z nas, yako dauid dye: Nebo chudi przeliſs8) vczzynyeny ſme. kad geſt zzywot naſs 9) nynyeyſſi. Nebo yakožto kad geſt obrtczzywa 10) ſ myeſta na mieſto, takezz zzywot naſs obrtczzywy 11) geſt z gednoho ſtawu do druheho. Gednak 15 czzlowiek weſel geſt, 12) gednak ſmuten gest, gednak zdraw, ged [16 b] nak nemoczen. Protozz my w teto kadi ſediecze, toczziſſto w nynyeyſſyem zzywotie, wzzdy k kriſtowi ſedieti mame a k nyemu ſye obratiti, genzz geſt ſluncze ſprawedlnoſty. Alle Allexander weliky, genzz nas tyezze, chcżeme-li czo od nyeho wzieti nebo myeti, geſt dyabel, genzz nam vkazuge ſwietſku marnoſt, 20 yako kriſtowi vkazowal wſſe hory. Od nyehozz wſſeho nechagycze toliko mame proſiti, aby neſtal mezi namy a mezi ſlunczem, to geſt gezukryſtem, panem naſſim. Ale czozz geſt na nyem, toho neprzepuſti,13) toczzifſto 14) aby ſluncze, toczziſſto kriſtus, dal nam ſwietlo miloſti ſwe. Ale czzaſtokrat chce, abychô 15) proſili nyeczo ſwietſkeho, gymzz 16) bychom byli odluczzeny od praweho 25 ſluncze. Protozz odeymem kazzdu przihodu mezi namy a mezi 17) bohem, abychme mohli ſwe oczzi ſwuobodnye a bezpeczznye bez prziekazi zdwihnuti a 18) gey widyeti ſe wſſemy ſbozznymy. Amê.19) XX. O Obyeti.1) PRawi miftr Waleriusa) weliky w trzietych knyhach, zze nyekterake dyefye vrozene podle oltarze ſtogye, kdyzz Allexander weliky obietowaſſe, 30 a) (tato tři sl. slabě červ. podtrž.). XIX. 1) sch 2) (za sl.) a kdyzz — k ſlunczy (pouze) gez ſedieſſe. 3) weliky Alexander. 4) neb. M *) (jen) ſlychal. 6) neſtuyte. 7) sch. 5) przyliſs. 3) naſs ziwot. 10) obraczywa. 11) obraczywy. 12) sch. 13) neprzepuſſtieti. 11) sch. 15) abychme. 16) gyz. 17) sch. 18) sch. 13) ſe wſſim zboznym na wěky wiekow Amen. XX. 1) O gednom dietieti. (Na okraji:) Letha 158) u So petra kazal ſem Dnica 3 poſt 5)
Strana 20
20 5 B popadl kadidlnyczi, chtie gemu podati. horuczi vhel gemu na ramye vpadl, a kakzzkoli zzzhlo gey tak welmi, azz ſmrad tyech, genzz okolo ſtogiechu, doſſel bieſſe, wſſak ten giſty mladenecz proto wzzdy ramene ſwym nehnul, aby obieti neprzyekazyl. [17 a] Allexander wida to nechal geho horzieti, chtie geho tak pokuſiti. Duchownye takto:2) 15 20 Naymileyſſy! ſkrze tohoto Allexandra, genzz wſſeczky narody przemohl, rozumye ſye kriſtus, genzz proti dyablu y proti ſwietu ſwitiezil, yakoz ſam rzekll: Vſayte, nebot ſem 3) ya przemohl ſwiet. Naylepſſi obiet vczzinil, kdyzz za nas vmrzieti chtyel. Ale mladenecz, genzz przi te obieti ſtal, kdyzz Alle- 10 xander obietowal, geſt kazzdy czzlowiek, genzz obiet dobrych ſkutkow obie- towati ma 4) Allexandrowi, toczziſs panu gezukriſtu, genż ſye za nas obietowal. Jakozz 5) dauid dye: Obietugte obiet a vfayte w hoſpodina. Ale vhel horuczi pada na nas, to geſt kdyzz dyabel nyekterym6) pokuſſením ſnazzib) ſye naſſim dobrim ſkutkom prziekazzieti. Nebo pokuſſenye dyabelſke geſt ohen, Jakozz Dauid dye:c) Ohnyems mye pokufil, a nenye we mnye nalezena zloſt. Ale przikladem toho mladencze ramenem ſwý nemame pohnuti. Skrze ramye znamenawa ſye fila w duſſi,7) genzz ma w nas byti, abychom obieti dobrych ſkutkow nezmrhali, Jakozz Swaty Jan dye:d) Blahoſlaweny muzz, genzz ſtrpi pokuſſenye. Ale Allexander, toczzifſto kriſtus, prawy Pan ſwieta, horuczim ohnyem paliti nas tyem dele przepufstye,8) aby ſtaroſti naſſie2) pokuſil, A take aby nam korunu wieczzneho zzywuota dal. Nebo 10) vzzadny nebude koruno- [17 b] wan, leczz by stateczznye boyowal. XXI. O vablku zlatem.1) KOzprawie Allexander mudrziecz o przirozeny rozliczznych wieci,2) Zze mistr Virgilius w rzimſkem miestie3) vſſlechtilu syen vczzinil. Prostrzied te syeny 25 ſtal obraz, gezzto bohynye rzimſka byla. Ta drzzieſſe zlate yablko w ſwe rucze. A okolo te ſieny w uokrſſlek ſe wſſech ſtran ſtogyeſſe obraz 4) kazzde kragyny, kterazz gim poddana bieſſye, a5) myedieny zwonecz w ſwe rucze drzzieſſie. Ale kdy 6) ktera kragina z tiech kragin chtiela ſye rzymyenom? protywiti, ynhed ſye te kragyny obraz pohnul, a zwuonecz ſye zazwonyl.") 10 30 A rytyerz ynhed9) wyſſel, na myedyenê kony ſedye, na ſamy wrch te giſte b) zzi (nejasné, přetrženo a opraveno na vnitřním okraji) zzi. c) (tato tři sl. červ. podtrž.). d) Jakoz — dye (červ. podtrž.). M pascali genz flowe Jubilate. 2) sch. 3) nebt ſam. 4) ma obietowati. 5) Jakozt. 6) niektera- kym. 7) ſyla duſſe. s) przepuſtij. 9) ſtaloſtij naſſij. 10) Neb. XXI. 1) O Rzymſke Bohyni. 2) wieczech. 3) (přips. na okraji:) v S. Petra kazao 1579. Dnica 2 Trin. w než piet bra bylo. 4) sch. 5) sch. 6) kdyz. 7) Rzymanom. 3) yhned te kra- gyny zwonecz ſe zwonil. 3) a yhned Rytirz. 10) sch.
20 5 B popadl kadidlnyczi, chtie gemu podati. horuczi vhel gemu na ramye vpadl, a kakzzkoli zzzhlo gey tak welmi, azz ſmrad tyech, genzz okolo ſtogiechu, doſſel bieſſe, wſſak ten giſty mladenecz proto wzzdy ramene ſwym nehnul, aby obieti neprzyekazyl. [17 a] Allexander wida to nechal geho horzieti, chtie geho tak pokuſiti. Duchownye takto:2) 15 20 Naymileyſſy! ſkrze tohoto Allexandra, genzz wſſeczky narody przemohl, rozumye ſye kriſtus, genzz proti dyablu y proti ſwietu ſwitiezil, yakoz ſam rzekll: Vſayte, nebot ſem 3) ya przemohl ſwiet. Naylepſſi obiet vczzinil, kdyzz za nas vmrzieti chtyel. Ale mladenecz, genzz przi te obieti ſtal, kdyzz Alle- 10 xander obietowal, geſt kazzdy czzlowiek, genzz obiet dobrych ſkutkow obie- towati ma 4) Allexandrowi, toczziſs panu gezukriſtu, genż ſye za nas obietowal. Jakozz 5) dauid dye: Obietugte obiet a vfayte w hoſpodina. Ale vhel horuczi pada na nas, to geſt kdyzz dyabel nyekterym6) pokuſſením ſnazzib) ſye naſſim dobrim ſkutkom prziekazzieti. Nebo pokuſſenye dyabelſke geſt ohen, Jakozz Dauid dye:c) Ohnyems mye pokufil, a nenye we mnye nalezena zloſt. Ale przikladem toho mladencze ramenem ſwý nemame pohnuti. Skrze ramye znamenawa ſye fila w duſſi,7) genzz ma w nas byti, abychom obieti dobrych ſkutkow nezmrhali, Jakozz Swaty Jan dye:d) Blahoſlaweny muzz, genzz ſtrpi pokuſſenye. Ale Allexander, toczzifſto kriſtus, prawy Pan ſwieta, horuczim ohnyem paliti nas tyem dele przepufstye,8) aby ſtaroſti naſſie2) pokuſil, A take aby nam korunu wieczzneho zzywuota dal. Nebo 10) vzzadny nebude koruno- [17 b] wan, leczz by stateczznye boyowal. XXI. O vablku zlatem.1) KOzprawie Allexander mudrziecz o przirozeny rozliczznych wieci,2) Zze mistr Virgilius w rzimſkem miestie3) vſſlechtilu syen vczzinil. Prostrzied te syeny 25 ſtal obraz, gezzto bohynye rzimſka byla. Ta drzzieſſe zlate yablko w ſwe rucze. A okolo te ſieny w uokrſſlek ſe wſſech ſtran ſtogyeſſe obraz 4) kazzde kragyny, kterazz gim poddana bieſſye, a5) myedieny zwonecz w ſwe rucze drzzieſſie. Ale kdy 6) ktera kragina z tiech kragin chtiela ſye rzymyenom? protywiti, ynhed ſye te kragyny obraz pohnul, a zwuonecz ſye zazwonyl.") 10 30 A rytyerz ynhed9) wyſſel, na myedyenê kony ſedye, na ſamy wrch te giſte b) zzi (nejasné, přetrženo a opraveno na vnitřním okraji) zzi. c) (tato tři sl. červ. podtrž.). d) Jakoz — dye (červ. podtrž.). M pascali genz flowe Jubilate. 2) sch. 3) nebt ſam. 4) ma obietowati. 5) Jakozt. 6) niektera- kym. 7) ſyla duſſe. s) przepuſtij. 9) ſtaloſtij naſſij. 10) Neb. XXI. 1) O Rzymſke Bohyni. 2) wieczech. 3) (přips. na okraji:) v S. Petra kazao 1579. Dnica 2 Trin. w než piet bra bylo. 4) sch. 5) sch. 6) kdyz. 7) Rzymanom. 3) yhned te kra- gyny zwonecz ſe zwonil. 3) a yhned Rytirz. 10) sch.
Strana 21
21 ſieny, trziela kopim. A na tu giſtu kragynu, kterazz ſye myenyla!1) protywiti, B hledyeſſe, A ynhed rzymene prziprawiecze ſie proti te giſte kragynye wygeli a gy wyboyugicz z korzen 12) zkazili. Duchownye etc.: 13) NAymyleyſſy! Toto myeſto geſt tyelo czzlowieczzie, genzz piet bran ma k wychodu myefſtyanow, toczzifto piet ſmitow.14) W tom mieſtie 15) vſtawena geſt vſſlechtila ſyen, toczziſſto duſſe rozumna, W nyžto vproſtrzed 16) ſtogi nyekteraky vſſlechtili13) obraz, zlate yablko drzzie w rucze. Tento obraz geſt podobenstwie, kterezz duſſe ma s bohem. Ale trogye kralowstwie gest, genžto 18) toto mieſto wyboyuge a gemu ſye protywi, A na 19) to ſnazzili ſu ſye, aby ſyen koneczz [18 a] nye zkazili, To geſt aby duſſi y tielo do horuczieho pekla 20) przitahli. Ta trzi kralowſtwie gſu dyabel, ſwiet a tielo. Obrazowe gich gſu nayprwe: Obraz dyablow geſt pycha, Obraz ſwieta geſt lakomstwie, Obraz tiela rozkoſs a 21) ſmilſtwo. Totť 22) gſu ti trzie obrazowe tyech trzi kralowſtwi, O nychż dye Swaty Jan: Wſſeczko, czozz geſt w ſwietye, toczzi�ſto w ſwietſkych lidech, A 23) nebo geſt pycha zzywuota, a nebo zzadoſt oczzi, a neb zla zzadoſt 15 tiela. Ale kdyzz czzlowiek znamena, zze ti obrazowe chtie tielo y duſſi za- hubiti, Tehdy rozum ma ſye ynhed24) prziprawiti a ſtateczznye proti nym boyo- wati, dokudż gich pod ſye nepodrobi,25) tak aby gemu wiecz s bozzi pomoczi nemohli panowati. 5 10 XXII. Od drzewa otraweneho.1) Yakozz prawi miſtr Plynius,a) zze geſt nyekterake drzewuo w zzidowſke 20 zemi podle hory ſynay, gehozz owuocze przeſladku wuony ma. A podle toho giſteho drzewa bydleſſye nyekteraky had, genzz flowe yakulus, ten wuonye toho drziewa nenawidyel welmi.2) A protozz aby kwyet y owuocze toho drzyewa3) zkazil, doſſed korziene toho drzyewa gedu napuſtill, A tak gye nakazil. Vzrzew to ten zahradnyk, genzz toho drzyewa oſtrzyehal, wzaw 4) 25 dryak y 5) wlil gey w strzzen powrchu gedyne wyetwy6) a nebo prutu toho drzewa, genzz welmí ged wypudyll od korzene gedem nakazze [18 b] neho a drzewo yalowe y to 7) k plodu nawratil. a) wi — Plynius (červ. podtrž.). 11) miela. 12) (tato dvě sl. sch.). 13) sch. 14) ſmyſlow. 15) sch. 16) v proſtrzedcze. M 17) vſſlechtily [syen] (přetrž.) niekteraky. 18) gêz. 19) nad. 2°) (om.) huryczyho pakla. 21) sch. 22) To. 23) sch. 24) sch. 25) nepodrazy. XXII. 1) (bez náp. Na okraji:) Dnica 8 Trin. Nati. BM. wlaku ſem kazal Anno 79. welmi nenawidiel. 3) toho drzewa y owotcze. *) wzew. 5) sch. 6) gedine wietwowij. drzewo ſkrzye y to yalowe. 2) 7)
21 ſieny, trziela kopim. A na tu giſtu kragynu, kterazz ſye myenyla!1) protywiti, B hledyeſſe, A ynhed rzymene prziprawiecze ſie proti te giſte kragynye wygeli a gy wyboyugicz z korzen 12) zkazili. Duchownye etc.: 13) NAymyleyſſy! Toto myeſto geſt tyelo czzlowieczzie, genzz piet bran ma k wychodu myefſtyanow, toczzifto piet ſmitow.14) W tom mieſtie 15) vſtawena geſt vſſlechtila ſyen, toczziſſto duſſe rozumna, W nyžto vproſtrzed 16) ſtogi nyekteraky vſſlechtili13) obraz, zlate yablko drzzie w rucze. Tento obraz geſt podobenstwie, kterezz duſſe ma s bohem. Ale trogye kralowstwie gest, genžto 18) toto mieſto wyboyuge a gemu ſye protywi, A na 19) to ſnazzili ſu ſye, aby ſyen koneczz [18 a] nye zkazili, To geſt aby duſſi y tielo do horuczieho pekla 20) przitahli. Ta trzi kralowſtwie gſu dyabel, ſwiet a tielo. Obrazowe gich gſu nayprwe: Obraz dyablow geſt pycha, Obraz ſwieta geſt lakomstwie, Obraz tiela rozkoſs a 21) ſmilſtwo. Totť 22) gſu ti trzie obrazowe tyech trzi kralowſtwi, O nychż dye Swaty Jan: Wſſeczko, czozz geſt w ſwietye, toczzi�ſto w ſwietſkych lidech, A 23) nebo geſt pycha zzywuota, a nebo zzadoſt oczzi, a neb zla zzadoſt 15 tiela. Ale kdyzz czzlowiek znamena, zze ti obrazowe chtie tielo y duſſi za- hubiti, Tehdy rozum ma ſye ynhed24) prziprawiti a ſtateczznye proti nym boyo- wati, dokudż gich pod ſye nepodrobi,25) tak aby gemu wiecz s bozzi pomoczi nemohli panowati. 5 10 XXII. Od drzewa otraweneho.1) Yakozz prawi miſtr Plynius,a) zze geſt nyekterake drzewuo w zzidowſke 20 zemi podle hory ſynay, gehozz owuocze przeſladku wuony ma. A podle toho giſteho drzewa bydleſſye nyekteraky had, genzz flowe yakulus, ten wuonye toho drziewa nenawidyel welmi.2) A protozz aby kwyet y owuocze toho drzyewa3) zkazil, doſſed korziene toho drzyewa gedu napuſtill, A tak gye nakazil. Vzrzew to ten zahradnyk, genzz toho drzyewa oſtrzyehal, wzaw 4) 25 dryak y 5) wlil gey w strzzen powrchu gedyne wyetwy6) a nebo prutu toho drzewa, genzz welmí ged wypudyll od korzene gedem nakazze [18 b] neho a drzewo yalowe y to 7) k plodu nawratil. a) wi — Plynius (červ. podtrž.). 11) miela. 12) (tato dvě sl. sch.). 13) sch. 14) ſmyſlow. 15) sch. 16) v proſtrzedcze. M 17) vſſlechtily [syen] (přetrž.) niekteraky. 18) gêz. 19) nad. 2°) (om.) huryczyho pakla. 21) sch. 22) To. 23) sch. 24) sch. 25) nepodrazy. XXII. 1) (bez náp. Na okraji:) Dnica 8 Trin. Nati. BM. wlaku ſem kazal Anno 79. welmi nenawidiel. 3) toho drzewa y owotcze. *) wzew. 5) sch. 6) gedine wietwowij. drzewo ſkrzye y to yalowe. 2) 7)
Strana 22
22 Duchownye etc.: 8 B 5 Naymileyſſy! ſkrze to 9) giſte drziewuo rozumye ſye dobry czzlowyek kazzdy. Owuocze toho giſteho drzyewa gſu dobrzi ſkutkowe gich, Jako ſam Gezziſs rzekl ſkrze ſwateho Matyegye:b) Od owocze gich poznate gye. To drzewo, toczziſſto czzlowiek, ſladke owocze, dokudż neſhrzieſſil, neſl, toczziſto czzinil. ty ſkutky 10) ſtary had nemohl trpieti, ale ged puſtyll w korzen, kdyzz k hrziechu prziprawyl czzlowieka prweho. A tak to drzewo bylo tyem 11) gedem nakazzeno, zze owuocze ſladkeho nemohlo neſty. Nebo ſkrze mnohe dobre ſkutky, kakzkoli zaſluzzile, yzzadny czzlowiek nemohl do nebe giti. Ale mudry zahradnyk, toczziſſto 12) pan buoh, otecz nebeſky, vzrzew to wlil dryak w ſamy to wrch gednoho prutu toho drzewa. Ten prut gest panna Maria, Jakozz yzaiaſs Prorok rzekl:“) Wynde prut z korzene yeſſe. W ten prut vpufftyen 13) byl dryak, kdyzz ſyn bozzi poſlan byll od otcze w brzicho panny Marie. A kdyzz ſye raczzil z panny naroditi, ged hrziechu od lidſkeho pokolenye ſwu moczi wyhnal. A tak to drzewuo tyem dryakem w ſwu mocz ſye nawratilo, A wſſem 15 dobrym, gichżto ten dryak doſſel, wieczzny zzywuot przineſlo. XXIII. O gedne propaſty.1) Ake Czzte ſye, zze geden czzas proſtrzyed Rzyma otewrzela ſye zemye tak welmi, [19 a] azz hlubokoſti zemye zdachu ſye yako beze dna.2) Na to gſu tazany bohowe, kterak by ta propaſt3) mohla zatworzena byti. Odpowie- dieli gſu a rzkuce: Nebude zawrzena ta propaſt, gedyne aczz by nyekto dobrowolnye ſye w ny pohrzizil. Ale kdyzz yzzadny nemohl k tomu nalezen byti, Azz tak dluho, zze geden prziſſel, gmenem Akulius, I rzekl myefstyanom rzimſkym: Wy gſte 4) czely rok mne w rzymye k me liboſti odpuſtili zzywu byti, a3) kdyzz by rok mynul, ſ weliku radoſti chczi tam wſkoczziti. Tehdy rzimene ſgednawſſe ſye k tomu prziſtupili a gemu wſſeho 6) powolili. Tehdy on 25 pozzywaw zzen y zbozzie ſwobodnye y 7) k ſwe wuoli, kdyzz rok mynul, na kraſnem kony prudkym ſkokem wſkoczzil w tu propaſt,8) A ynhed ſye zemie zawrziela. 20 Duchownye takto:9) Naymileyſſi! Skrze rzim tento ſwiet ſye znamenawa, proſtrzied nyehožto geſt peklo, yakozz mnozi prawie, genzz bieſſie otewrzieno przed bozzim na- 30 rozením, a bez czziſla do nyeho padali. Protoż od buoha, toczziſſto od prorokow, odpowied ſme brali, zze nykdy nebude zawrzyeno, gelizz panna porodi ſina, b) (tato dvě sl. červ. podtrž.). c) Jakozz — rzekl (červ. podtrž.). M 8) sch. 9) toto. 10) Tiech ſkutkow. 11) sch. 12) sch. 13) puſſtien. XXIII. 1) O zemi. 2) beze dna yako byti. 3) propaſt ta. 1) bylſte; Wy (sch.). 5) sch. 6) wſſeczko. 7) a. 3) w tu propaſt (sch.). 9) sch.
22 Duchownye etc.: 8 B 5 Naymileyſſy! ſkrze to 9) giſte drziewuo rozumye ſye dobry czzlowyek kazzdy. Owuocze toho giſteho drzyewa gſu dobrzi ſkutkowe gich, Jako ſam Gezziſs rzekl ſkrze ſwateho Matyegye:b) Od owocze gich poznate gye. To drzewo, toczziſſto czzlowiek, ſladke owocze, dokudż neſhrzieſſil, neſl, toczziſto czzinil. ty ſkutky 10) ſtary had nemohl trpieti, ale ged puſtyll w korzen, kdyzz k hrziechu prziprawyl czzlowieka prweho. A tak to drzewo bylo tyem 11) gedem nakazzeno, zze owuocze ſladkeho nemohlo neſty. Nebo ſkrze mnohe dobre ſkutky, kakzkoli zaſluzzile, yzzadny czzlowiek nemohl do nebe giti. Ale mudry zahradnyk, toczziſſto 12) pan buoh, otecz nebeſky, vzrzew to wlil dryak w ſamy to wrch gednoho prutu toho drzewa. Ten prut gest panna Maria, Jakozz yzaiaſs Prorok rzekl:“) Wynde prut z korzene yeſſe. W ten prut vpufftyen 13) byl dryak, kdyzz ſyn bozzi poſlan byll od otcze w brzicho panny Marie. A kdyzz ſye raczzil z panny naroditi, ged hrziechu od lidſkeho pokolenye ſwu moczi wyhnal. A tak to drzewuo tyem dryakem w ſwu mocz ſye nawratilo, A wſſem 15 dobrym, gichżto ten dryak doſſel, wieczzny zzywuot przineſlo. XXIII. O gedne propaſty.1) Ake Czzte ſye, zze geden czzas proſtrzyed Rzyma otewrzela ſye zemye tak welmi, [19 a] azz hlubokoſti zemye zdachu ſye yako beze dna.2) Na to gſu tazany bohowe, kterak by ta propaſt3) mohla zatworzena byti. Odpowie- dieli gſu a rzkuce: Nebude zawrzena ta propaſt, gedyne aczz by nyekto dobrowolnye ſye w ny pohrzizil. Ale kdyzz yzzadny nemohl k tomu nalezen byti, Azz tak dluho, zze geden prziſſel, gmenem Akulius, I rzekl myefstyanom rzimſkym: Wy gſte 4) czely rok mne w rzymye k me liboſti odpuſtili zzywu byti, a3) kdyzz by rok mynul, ſ weliku radoſti chczi tam wſkoczziti. Tehdy rzimene ſgednawſſe ſye k tomu prziſtupili a gemu wſſeho 6) powolili. Tehdy on 25 pozzywaw zzen y zbozzie ſwobodnye y 7) k ſwe wuoli, kdyzz rok mynul, na kraſnem kony prudkym ſkokem wſkoczzil w tu propaſt,8) A ynhed ſye zemie zawrziela. 20 Duchownye takto:9) Naymileyſſi! Skrze rzim tento ſwiet ſye znamenawa, proſtrzied nyehožto geſt peklo, yakozz mnozi prawie, genzz bieſſie otewrzieno przed bozzim na- 30 rozením, a bez czziſla do nyeho padali. Protoż od buoha, toczziſſto od prorokow, odpowied ſme brali, zze nykdy nebude zawrzyeno, gelizz panna porodi ſina, b) (tato dvě sl. červ. podtrž.). c) Jakozz — rzekl (červ. podtrž.). M 8) sch. 9) toto. 10) Tiech ſkutkow. 11) sch. 12) sch. 13) puſſtien. XXIII. 1) O zemi. 2) beze dna yako byti. 3) propaſt ta. 1) bylſte; Wy (sch.). 5) sch. 6) wſſeczko. 7) a. 3) w tu propaſt (sch.). 9) sch.
Strana 23
23 genzz by za lidſke pokolenye proti dyablu boyowall, A duſſye geho s boz- B ſtwim do pekla wſtupila by. Protozz mate wiedieti, zze nykdy wyecz peklo nebude otewrzieno,10) gedyne leczz by kto dobrowolnye gye chtyell [19 b otewrzieti 11) ſkrze ſwe hrziechy. XXIV. Od toho, geſſto ſklenyczi vczzynyl.1 yberiusa) Czyeſarż kralowal 2) w rzymye, genzz dokudż rzyſſe neprzyyal, byl 3) mudreho wtypu, kraſne wymluwy a 4) ſſtyaſten v bogi bieſſie, Ale potom, kdyzz byl Czieſarzem wolen, ſlozzyw Rytierzſke odienye, nechaw boyow, Rozpuſti ſye,5) lid rzimſky welmi ſuzzil,6) Wlaſtnye ſwe ſyny hubil, radu ſtarſſich zabil, ſkrownoſt zawrhl.7) Toho czzaſſu byl geden rzemeſlnyk, genzz vdyelaw ſklenyczi dyelem tazzenym nebo kowanym y dal gemu. AS) wzaw tu giſtu ſtklenyczku2) Tyberius, gy o styenu vderzil, azz ſye wehnula. Tehdy 10) 10 ten giſty rzemeſlnyk wzaw kladywuo, a tu giſtu ſtklenyczi yakożto myed kowanym oprawil. Ale otazaw geho Tiberius, aby geho zprawil, kterak to muozz byti, On odpowiediel: Toho rzemeſla yzzadny nevmye na zemi, ge- dyny 11) ya. Vſlyſſaw to Tibeius ynhed kazal geho ſtieti a rzka: 2) By ſye tomu 13) gyny nauczzili,14) a to w uobyczzey weſſlo, za nycz by neſtalo zlato 15 any ſtrziebro etc. 5 Duchownye: 15) Naymileyſſi! Tento Tiberius znamenawa nyekterake lidi, genzz prwe nezz k duoſtogenſtwi przigdu, pokoyny y 16) pokorny gſu, Ale kdyzz duo�togenſtwie 17) opak obratye. Jakozz obeczne prziſlowie geſt, Zze czti doſahnu, wſſyet 18) Ale rzyedko w lepſſie. Ale rzemeſlnyk, genzz dal czti 20 mrawy myenye, ſklenyczy, [20 a] geſt chudy, genż bohatemu dawa dary. A kdyzz ſye gemu nelibie, vderzi gymy o zemi a nechče gich przigieti. Pak-li by chudy zaſie przival gye, wieće proti nyemu w hnyewu zayzze ſye,19) a gemu wſſeczko, czo ma, poberze, a naypoſledy 20) hrdlo gemu odeyme. XXV. O dczerzi Czieſarzowie. 1) Byeſſe nyekteraky Czieſarz, genzz myel gedynku dczeru, welmi mylu, 25 gyżto vdyelal ſyen kraſnu, w nyżto przebywaſſie ſ gednu dyeweczku namy- a) (toto slovo červ. podtrž.). 10) wicz nebude odewrzeno peklo. 11) chtiel ge odewrzeti. XXIV. 1) O Sklenarzy. 2) kralowaſſe. 3) sch. 4) sch. 5) rozpuſſtiſſe. 6) welmie s vzil. sch. 8) sch. 3) ſkleniczy. 10) Tedy. 11) gedine. 12) rzkl. 13) toho. 15) nenauczili. 5) sch. 16) a. 17) doſyhnu wſſak. 18) mienij mrawy. 13) zažie ſe. 20) naposledy. XXV. 1) (sch. Na okraji:) Dnica 2 Adventus. M
23 genzz by za lidſke pokolenye proti dyablu boyowall, A duſſye geho s boz- B ſtwim do pekla wſtupila by. Protozz mate wiedieti, zze nykdy wyecz peklo nebude otewrzieno,10) gedyne leczz by kto dobrowolnye gye chtyell [19 b otewrzieti 11) ſkrze ſwe hrziechy. XXIV. Od toho, geſſto ſklenyczi vczzynyl.1 yberiusa) Czyeſarż kralowal 2) w rzymye, genzz dokudż rzyſſe neprzyyal, byl 3) mudreho wtypu, kraſne wymluwy a 4) ſſtyaſten v bogi bieſſie, Ale potom, kdyzz byl Czieſarzem wolen, ſlozzyw Rytierzſke odienye, nechaw boyow, Rozpuſti ſye,5) lid rzimſky welmi ſuzzil,6) Wlaſtnye ſwe ſyny hubil, radu ſtarſſich zabil, ſkrownoſt zawrhl.7) Toho czzaſſu byl geden rzemeſlnyk, genzz vdyelaw ſklenyczi dyelem tazzenym nebo kowanym y dal gemu. AS) wzaw tu giſtu ſtklenyczku2) Tyberius, gy o styenu vderzil, azz ſye wehnula. Tehdy 10) 10 ten giſty rzemeſlnyk wzaw kladywuo, a tu giſtu ſtklenyczi yakożto myed kowanym oprawil. Ale otazaw geho Tiberius, aby geho zprawil, kterak to muozz byti, On odpowiediel: Toho rzemeſla yzzadny nevmye na zemi, ge- dyny 11) ya. Vſlyſſaw to Tibeius ynhed kazal geho ſtieti a rzka: 2) By ſye tomu 13) gyny nauczzili,14) a to w uobyczzey weſſlo, za nycz by neſtalo zlato 15 any ſtrziebro etc. 5 Duchownye: 15) Naymileyſſi! Tento Tiberius znamenawa nyekterake lidi, genzz prwe nezz k duoſtogenſtwi przigdu, pokoyny y 16) pokorny gſu, Ale kdyzz duo�togenſtwie 17) opak obratye. Jakozz obeczne prziſlowie geſt, Zze czti doſahnu, wſſyet 18) Ale rzyedko w lepſſie. Ale rzemeſlnyk, genzz dal czti 20 mrawy myenye, ſklenyczy, [20 a] geſt chudy, genż bohatemu dawa dary. A kdyzz ſye gemu nelibie, vderzi gymy o zemi a nechče gich przigieti. Pak-li by chudy zaſie przival gye, wieće proti nyemu w hnyewu zayzze ſye,19) a gemu wſſeczko, czo ma, poberze, a naypoſledy 20) hrdlo gemu odeyme. XXV. O dczerzi Czieſarzowie. 1) Byeſſe nyekteraky Czieſarz, genzz myel gedynku dczeru, welmi mylu, 25 gyżto vdyelal ſyen kraſnu, w nyżto przebywaſſie ſ gednu dyeweczku namy- a) (toto slovo červ. podtrž.). 10) wicz nebude odewrzeno peklo. 11) chtiel ge odewrzeti. XXIV. 1) O Sklenarzy. 2) kralowaſſe. 3) sch. 4) sch. 5) rozpuſſtiſſe. 6) welmie s vzil. sch. 8) sch. 3) ſkleniczy. 10) Tedy. 11) gedine. 12) rzkl. 13) toho. 15) nenauczili. 5) sch. 16) a. 17) doſyhnu wſſak. 18) mienij mrawy. 13) zažie ſe. 20) naposledy. XXV. 1) (sch. Na okraji:) Dnica 2 Adventus. M
Strana 24
24 B loſtnyczi2) a 3) nykam newychazieſſe. Wſſak myegieſſye ſwe poſly, genzz byehachu y 4) ſem y tam. A czozzkoli ſye wnye ſtalo, wſſeczko 5) gim roz- prawieli, kakzzkoli y tayne wieci byli. Pro kteryzzto byeh tak ta 6) dczera toho Czieſarze yako namyloſtnycze,7) obye8) netoliko Czieſarzowi, ale y gynym 5 mnohym v mrzkoſt byli a gye9) mrziechu. Duchownye: 10) NAymileyſſy! Czieſarz tento geſt pan buoh wſemohuczi. Dczera geho geſt duſſe; syen vdyelana geſt tyelo ze czztyrz elementow vdyelane.11) Na- myloſtnycze te dezery gest ſrdcze; bude-li namiloſtnycze dobra, bude y dezera dobra. Poſlowe gſu vſſy, yazik, oczzi, ſkrze nyeżto ſrdcze ſye nadyma, A yazik 10 mluwi, nemage wahy any rady Sfalomunowy 12) poſluchage, kdezz dye: Czzas mluwenye a czzas mlczzenye. Tyem giſtím, geſſto zde neradi mlczzie, bude 13) w ſudny den zapowyedyeno, aby gyzz nemluwili.14) Neb 15) kazzdy hrzeſſny onyemye, Neb proti nyemu bude ſwiedomye mluwiti,16) wſſeczko ſtworzenye proti [20 b] nyemu wolati bude, A kriſtus ſwe rany otewrze a vkazze. Ale 15 nynye gſu czzaſowe vſtaweny, yakozz Sfalomun dye: Netoliko czzas mlczzenye, ale czzas mluwenye, a zwlaſſtie we dwem, To geſt w ſwate zpowiedy a na- bozzne modlitbie. XXVI. O zzywotie trzi mudrczow.1) 20 25 (zzte ſye take o trzyech mudrcziech, kdyzz byli w 2) geden czzas otazany, Czo by bylo nayſilnyeyſſyeho w ſwietie, Geden odpowiedyel, zze wino, Druhy odpowiediel, zze zzena, Trzieti odpowiediel, zze kral, A wſſichny prawdu po- wiedieli. Wyno gest duch swaty, genzz apposstoly opogil,3) zze wessken swiet przemohli. Zzena geſt panna Maria, gêzz krale wſſemohuczieho k tomu przy- wedla, aby pro nas pro hrzieſſne trpyell. Nebo kdy4) by byl z zzeny tieleſenſtwie neprzyyal, nykdy by nebyl trpyel. Ale kral geſt modlitba nabozzna. Neb yakozzto krala) w ſwem kralowſtwi �tateczznye czzyny, czozz chce, Takezz nabozzna modlitba moczńye gde przed obliczzey bozzi a wſſeczko obdrzzi, czozzkoli5) ſye gi libi. a) (za tím ps.) wſſem (přetrž.). M 2) naymiloſtnieyſlij. 3) sch. 4) sch. 5) to wſſeczko. 6) sch. 7) nemiloſtnicze. 3) sch. 97 gey. 10) sch. 11) sch. 12) ſfalomuna. 13) bieda. 14) zapowyedyeno — nemluwili (sch.). ) 15) kdyz. 16) mluwiti ſwiedomij. XXVI. 1) (sch.; na okraji:) nikda neni prawea Rogationis Z Edraz 2 cap. 3. 2) sch. ) opogyl byl. 4) kdyz. 5) czoz.
24 B loſtnyczi2) a 3) nykam newychazieſſe. Wſſak myegieſſye ſwe poſly, genzz byehachu y 4) ſem y tam. A czozzkoli ſye wnye ſtalo, wſſeczko 5) gim roz- prawieli, kakzzkoli y tayne wieci byli. Pro kteryzzto byeh tak ta 6) dczera toho Czieſarze yako namyloſtnycze,7) obye8) netoliko Czieſarzowi, ale y gynym 5 mnohym v mrzkoſt byli a gye9) mrziechu. Duchownye: 10) NAymileyſſy! Czieſarz tento geſt pan buoh wſemohuczi. Dczera geho geſt duſſe; syen vdyelana geſt tyelo ze czztyrz elementow vdyelane.11) Na- myloſtnycze te dezery gest ſrdcze; bude-li namiloſtnycze dobra, bude y dezera dobra. Poſlowe gſu vſſy, yazik, oczzi, ſkrze nyeżto ſrdcze ſye nadyma, A yazik 10 mluwi, nemage wahy any rady Sfalomunowy 12) poſluchage, kdezz dye: Czzas mluwenye a czzas mlczzenye. Tyem giſtím, geſſto zde neradi mlczzie, bude 13) w ſudny den zapowyedyeno, aby gyzz nemluwili.14) Neb 15) kazzdy hrzeſſny onyemye, Neb proti nyemu bude ſwiedomye mluwiti,16) wſſeczko ſtworzenye proti [20 b] nyemu wolati bude, A kriſtus ſwe rany otewrze a vkazze. Ale 15 nynye gſu czzaſowe vſtaweny, yakozz Sfalomun dye: Netoliko czzas mlczzenye, ale czzas mluwenye, a zwlaſſtie we dwem, To geſt w ſwate zpowiedy a na- bozzne modlitbie. XXVI. O zzywotie trzi mudrczow.1) 20 25 (zzte ſye take o trzyech mudrcziech, kdyzz byli w 2) geden czzas otazany, Czo by bylo nayſilnyeyſſyeho w ſwietie, Geden odpowiedyel, zze wino, Druhy odpowiediel, zze zzena, Trzieti odpowiediel, zze kral, A wſſichny prawdu po- wiedieli. Wyno gest duch swaty, genzz apposstoly opogil,3) zze wessken swiet przemohli. Zzena geſt panna Maria, gêzz krale wſſemohuczieho k tomu przy- wedla, aby pro nas pro hrzieſſne trpyell. Nebo kdy4) by byl z zzeny tieleſenſtwie neprzyyal, nykdy by nebyl trpyel. Ale kral geſt modlitba nabozzna. Neb yakozzto krala) w ſwem kralowſtwi �tateczznye czzyny, czozz chce, Takezz nabozzna modlitba moczńye gde przed obliczzey bozzi a wſſeczko obdrzzi, czozzkoli5) ſye gi libi. a) (za tím ps.) wſſem (přetrž.). M 2) naymiloſtnieyſlij. 3) sch. 4) sch. 5) to wſſeczko. 6) sch. 7) nemiloſtnicze. 3) sch. 97 gey. 10) sch. 11) sch. 12) ſfalomuna. 13) bieda. 14) zapowyedyeno — nemluwili (sch.). ) 15) kdyz. 16) mluwiti ſwiedomij. XXVI. 1) (sch.; na okraji:) nikda neni prawea Rogationis Z Edraz 2 cap. 3. 2) sch. ) opogyl byl. 4) kdyz. 5) czoz.
Strana 25
25 XXVII. O trziech puſtenyczech.1) zzte ſye take w zzywotech otczow ſwatych, zze byli Czztyrzie puſten- B nyczy w gednom domu dobreho zzywuota. A tak gednu chwili geli ſye mezi ſebu mluwiti tyezzcze,2) aby kazzdy powiedyel ſwu cztno�t. Prwy rzekl, zze by byll welmi pokorny, tak yakozz ſye gemu zda; Druhy rzekl, zze by byli trpyedlywy; Trzieti rzekl, zze rad poſlucha [21 a] toho, ktoz mluwi o bohu; Czztwrty rzekl, zze rad ſye3) poſti y modli. Czztyrzie ſpolu ſgednali ſye, modlili ſu ſye, aby pan buoh gim zgewil, ktery by z nych byll 4) nayhod- nyeyſſy. A vſlyſſali gſu hlas rzkuczi: Prwny z was mye5) gíma, Druhy mye drzzi, Trzieti mye wiezze, Czztwrty mye noſy. A tak kazzdy w ſwem rzadu bude mye drzzieti, aczz mye ze wſſeho ſrdcze bude milowati. 5 10 XXVIII. O gedne kralowe.a) 1) Byeſſe nyekteraky kral mudri y bohaty, genzz myegieſſe zzenu welmi2) mylu, kterazz zapomenuwſſy prawe laſky k ſwemu krali, trzi ſyny k kralow- ſtwu porodila z cizolozzſtwa, genzz biechu wżdy kraly protywny, A w nyzzadne 3) wieci k nyemu podobny nebyli. Napoſledy po tyech trzyech z kraloweho ſemene czztwrteho ſyna poczzala, porodyla y odchowala. Ale przyhodylo ſye, 15 zze kral, ſkonaw ſwe dny, ſ tohoto ſwieta ſnyde, A w kralowem hrobye pochowan byeſſie. Tehdy ynhed po geho ſmrti czztyrzie ſynowe naprzied gmenowany yali ſye o kralowſtwie krykowati.4) W tu dobu rytierz nyekteraky ſtary, nyekdy mrtweho krale taynyk nebo tayna rada zwlaſſtye, knyezzatom y rytierzom toho kralowstwie takto wece: Poſluchayte rady me! hodne geſt 20 wam, aby tyelo pochowane kralowo z hrobu wen wynyato bylo. Ab) z tiech czztyrzz ſynow kazzdy luczziſſtie a ſtrzielu hotowo w ſwu ruku abyc) myeli.5) A kteryzzkoli z nych tielo [21 b] otcze ſweho mrtweho zaſtrzielil by, aby byll 6) kralem nad gynymy. Ta rada ſye wſſem ſlibila, A tak7) krale z hrobu wyńyali a k gednomu drzewu przywazali. Tehdy prwy ſyn ſtrzelu ſwu ſtrzielil 25 a 8) w prawu ruku otcze welmi ranyl.9) Protozz yakozzto dyedicz gedyny a pan kralowſtwie tohod) welebieſſe ſye. Ale druhy zatoczzyw ſtrzielu blyz od uſt ſtrzielil. Protož nad prweho kralowſtwie ſobie przipiſowafſye. Ale trzieti ſrdcze kralowuo ſwu ſtrzielu proſtrzielil, genż mnyeſſie, by proto przed ſwymy a) lowe (červ. podtrž.). b) (za tím ps.) kdyzz (podtečk. a přetrž.). c) (podeps., červ. podtrž.). d) (ps.) tweho, w (podtečk.), to (nadeps.). XXVII. 1) (sch.; na okraji pozd. rukou:) O milowanij pana Buoha. 2) tizycze. 3) ſe M *) byl z nich. 5) mne. rad. XXVIII. 1) O cztirzech ſynech. 2) sch. 3) a y w zadne. *) (za tím sl.:) kteryby z nich miel kralowati. 5) aby hotowu w ſwu rukuu mieli. 6) ſweho mrtweho otcze hlube zaſtrzely bude. 7 tak ze. 8) sch. 9) tiezcze ranil otcze.
25 XXVII. O trziech puſtenyczech.1) zzte ſye take w zzywotech otczow ſwatych, zze byli Czztyrzie puſten- B nyczy w gednom domu dobreho zzywuota. A tak gednu chwili geli ſye mezi ſebu mluwiti tyezzcze,2) aby kazzdy powiedyel ſwu cztno�t. Prwy rzekl, zze by byll welmi pokorny, tak yakozz ſye gemu zda; Druhy rzekl, zze by byli trpyedlywy; Trzieti rzekl, zze rad poſlucha [21 a] toho, ktoz mluwi o bohu; Czztwrty rzekl, zze rad ſye3) poſti y modli. Czztyrzie ſpolu ſgednali ſye, modlili ſu ſye, aby pan buoh gim zgewil, ktery by z nych byll 4) nayhod- nyeyſſy. A vſlyſſali gſu hlas rzkuczi: Prwny z was mye5) gíma, Druhy mye drzzi, Trzieti mye wiezze, Czztwrty mye noſy. A tak kazzdy w ſwem rzadu bude mye drzzieti, aczz mye ze wſſeho ſrdcze bude milowati. 5 10 XXVIII. O gedne kralowe.a) 1) Byeſſe nyekteraky kral mudri y bohaty, genzz myegieſſe zzenu welmi2) mylu, kterazz zapomenuwſſy prawe laſky k ſwemu krali, trzi ſyny k kralow- ſtwu porodila z cizolozzſtwa, genzz biechu wżdy kraly protywny, A w nyzzadne 3) wieci k nyemu podobny nebyli. Napoſledy po tyech trzyech z kraloweho ſemene czztwrteho ſyna poczzala, porodyla y odchowala. Ale przyhodylo ſye, 15 zze kral, ſkonaw ſwe dny, ſ tohoto ſwieta ſnyde, A w kralowem hrobye pochowan byeſſie. Tehdy ynhed po geho ſmrti czztyrzie ſynowe naprzied gmenowany yali ſye o kralowſtwie krykowati.4) W tu dobu rytierz nyekteraky ſtary, nyekdy mrtweho krale taynyk nebo tayna rada zwlaſſtye, knyezzatom y rytierzom toho kralowstwie takto wece: Poſluchayte rady me! hodne geſt 20 wam, aby tyelo pochowane kralowo z hrobu wen wynyato bylo. Ab) z tiech czztyrzz ſynow kazzdy luczziſſtie a ſtrzielu hotowo w ſwu ruku abyc) myeli.5) A kteryzzkoli z nych tielo [21 b] otcze ſweho mrtweho zaſtrzielil by, aby byll 6) kralem nad gynymy. Ta rada ſye wſſem ſlibila, A tak7) krale z hrobu wyńyali a k gednomu drzewu przywazali. Tehdy prwy ſyn ſtrzelu ſwu ſtrzielil 25 a 8) w prawu ruku otcze welmi ranyl.9) Protozz yakozzto dyedicz gedyny a pan kralowſtwie tohod) welebieſſe ſye. Ale druhy zatoczzyw ſtrzielu blyz od uſt ſtrzielil. Protož nad prweho kralowſtwie ſobie przipiſowafſye. Ale trzieti ſrdcze kralowuo ſwu ſtrzielu proſtrzielil, genż mnyeſſie, by proto przed ſwymy a) lowe (červ. podtrž.). b) (za tím ps.) kdyzz (podtečk. a přetrž.). c) (podeps., červ. podtrž.). d) (ps.) tweho, w (podtečk.), to (nadeps.). XXVII. 1) (sch.; na okraji pozd. rukou:) O milowanij pana Buoha. 2) tizycze. 3) ſe M *) byl z nich. 5) mne. rad. XXVIII. 1) O cztirzech ſynech. 2) sch. 3) a y w zadne. *) (za tím sl.:) kteryby z nich miel kralowati. 5) aby hotowu w ſwu rukuu mieli. 6) ſweho mrtweho otcze hlube zaſtrzely bude. 7 tak ze. 8) sch. 9) tiezcze ranil otcze.
Strana 26
26 5 bratry beze wſſieho kryku myel kralowſtwie giſte 10) obdrzzieti. Ale Czztwrty, naymlazzſſi a prawy ſin, kdyzz prziſtupil k tielu otcze ſweho, tyezzcze wzdech a hlaſem welikym a zzaloſtywym takto rzekl: Buoh toho neday, bych ya ťyelo otcze ſweho zzyweho nebo mrtweho ranyll. Y yal ſye czelowati geho. Vzrzewſſe to knyezzata y weſſken lid toho kralowſtwie, mladencze toho 11) zdwihſſe yakozzto praweho dyedicze a pana toho kralowſtwie na mieſto otczowo gey poſadili, A ony trzie wſſeho duoſtogenſtwie y wſſie czti zbawili ſye. 12) Duchownye: 13) 15 25 NAymyleyſli! Tento kral mudry y 14) bohaty znamenawa krale nad 10 krali, toczziſſto kryſta, pana naſſeho, genż czzlowieczſke przirozenye z zwlaſſt- nye ſobie miloſti 15) przitowarziſſyl; kterezzto przirozenye potom yalo ſye ſmilnyti, po lozziech cizich chodye, myloſt bozſku zawrhlo, Trzi [22 a] ſyny z czizolożſtwa porodylo,16) toczzi�to 17) pohany, zzydy a kaczierzie. Z nychzzto prwy ranyl krale w ruku, kdyzz mileho naſſeho pana gezukriſta nauczzenye pohan zawrhl a ſwe 18) ſluhy k nyemu poſlaw rozliczznymy ranamy k ſmrti geho ranyl. Druhy ſin, toczziſſto zzid, krale nad krali poſtrzielil 19) w uſta kdyzz rzekli: Podte, zbigme geho yazikem. Take kdyzz gſu gey napageli zluczzi a ocztem. Trzieti ſin naynewyernygeyſſy, toczziſſto kaczierzz, ſwrcho- waneho krale ſrdcze neprzieſtawa proſtrzelowati nalepnym 20) ſſypem, kdyzz 20 bez przieſtawanye ſnazzye ſye kaczierzi ſſypy ſweho prokleteho vczzenye wſſeczky wierne krzieſtyany, gymżto geſt gedine ſrdce a gedina duſſe w gezukriſtowi, panu naſſem, netoliko proſtrzieliti,21) Ale yakozzto hltawi wlczie rozdieliti y roztrhnuti vſilugi.22) O nychżto Dauid dye:e) Zuoſtrzili 23) gſu yaziky ſwe yakozzto hadowe. A tudyezz:f) Prziprawili gſu ſtrziely ſwe, aby proſtrzielili we tmye praweho ſrdcze. Ale Czztwrty fin, toczziffto dobry krzieſtyan a ſwaty, w nyzzadne wieci nechce obranyti tyela otcze ſweho, toczziſſto pana naſſeho gezukriſta, Ale liba y 24) czti, poſlucha y oſtrzyeha wſſech bozſkych przikazany, geho myluge ze wſſeho ſrdcze,25) ze wſſie duſſe, ze wſſie myſli, a ſweho blizznyeho yako ſam ſye. Take bude zdwyzzen od 30 knyezzat, toczziſs od ſwatych angelow y 26) ode wſſech ſwatych na ſtoliczi otcze ſweho, toczziſſto do nebeſkeho [22 b] kralowſtwye. XXIX. Od zlodyegye a zzeny.1) Nyekteraky zlodyey do domu nyekterakeho bohateho prziſſel, A wſſed na ſtrziechu yal ſye poſluchati, geſſtie-li by kto w domu bdyel.2) Vczzyw to e) O — dye (červ. podtrž.). f) A tudyezz (červ. podtrž.). M 10) gyſtie. 11) sch. 12) ſe zbawili. 13) sch. 14) a. 15) zwlaſſtie miloſtij ſobie. 16) porodila. 17) totizto z czyzolożſtwa. 18) sch. 19) proſtrzelil. 20) naylepſſim. 21) proſtrzelily. 22) sch. 23) zaoſtrzyli. 24) a gey. 25) ſrdcze ſweho. 26) a. XXIX. 1) O zlodiegy; (na okraji:) Ad uigiladů. 2) bydlel.
26 5 bratry beze wſſieho kryku myel kralowſtwie giſte 10) obdrzzieti. Ale Czztwrty, naymlazzſſi a prawy ſin, kdyzz prziſtupil k tielu otcze ſweho, tyezzcze wzdech a hlaſem welikym a zzaloſtywym takto rzekl: Buoh toho neday, bych ya ťyelo otcze ſweho zzyweho nebo mrtweho ranyll. Y yal ſye czelowati geho. Vzrzewſſe to knyezzata y weſſken lid toho kralowſtwie, mladencze toho 11) zdwihſſe yakozzto praweho dyedicze a pana toho kralowſtwie na mieſto otczowo gey poſadili, A ony trzie wſſeho duoſtogenſtwie y wſſie czti zbawili ſye. 12) Duchownye: 13) 15 25 NAymyleyſli! Tento kral mudry y 14) bohaty znamenawa krale nad 10 krali, toczziſſto kryſta, pana naſſeho, genż czzlowieczſke przirozenye z zwlaſſt- nye ſobie miloſti 15) przitowarziſſyl; kterezzto przirozenye potom yalo ſye ſmilnyti, po lozziech cizich chodye, myloſt bozſku zawrhlo, Trzi [22 a] ſyny z czizolożſtwa porodylo,16) toczzi�to 17) pohany, zzydy a kaczierzie. Z nychzzto prwy ranyl krale w ruku, kdyzz mileho naſſeho pana gezukriſta nauczzenye pohan zawrhl a ſwe 18) ſluhy k nyemu poſlaw rozliczznymy ranamy k ſmrti geho ranyl. Druhy ſin, toczziſſto zzid, krale nad krali poſtrzielil 19) w uſta kdyzz rzekli: Podte, zbigme geho yazikem. Take kdyzz gſu gey napageli zluczzi a ocztem. Trzieti ſin naynewyernygeyſſy, toczziſſto kaczierzz, ſwrcho- waneho krale ſrdcze neprzieſtawa proſtrzelowati nalepnym 20) ſſypem, kdyzz 20 bez przieſtawanye ſnazzye ſye kaczierzi ſſypy ſweho prokleteho vczzenye wſſeczky wierne krzieſtyany, gymżto geſt gedine ſrdce a gedina duſſe w gezukriſtowi, panu naſſem, netoliko proſtrzieliti,21) Ale yakozzto hltawi wlczie rozdieliti y roztrhnuti vſilugi.22) O nychżto Dauid dye:e) Zuoſtrzili 23) gſu yaziky ſwe yakozzto hadowe. A tudyezz:f) Prziprawili gſu ſtrziely ſwe, aby proſtrzielili we tmye praweho ſrdcze. Ale Czztwrty fin, toczziffto dobry krzieſtyan a ſwaty, w nyzzadne wieci nechce obranyti tyela otcze ſweho, toczziſſto pana naſſeho gezukriſta, Ale liba y 24) czti, poſlucha y oſtrzyeha wſſech bozſkych przikazany, geho myluge ze wſſeho ſrdcze,25) ze wſſie duſſe, ze wſſie myſli, a ſweho blizznyeho yako ſam ſye. Take bude zdwyzzen od 30 knyezzat, toczziſs od ſwatych angelow y 26) ode wſſech ſwatych na ſtoliczi otcze ſweho, toczziſſto do nebeſkeho [22 b] kralowſtwye. XXIX. Od zlodyegye a zzeny.1) Nyekteraky zlodyey do domu nyekterakeho bohateho prziſſel, A wſſed na ſtrziechu yal ſye poſluchati, geſſtie-li by kto w domu bdyel.2) Vczzyw to e) O — dye (červ. podtrž.). f) A tudyezz (červ. podtrž.). M 10) gyſtie. 11) sch. 12) ſe zbawili. 13) sch. 14) a. 15) zwlaſſtie miloſtij ſobie. 16) porodila. 17) totizto z czyzolożſtwa. 18) sch. 19) proſtrzelil. 20) naylepſſim. 21) proſtrzelily. 22) sch. 23) zaoſtrzyli. 24) a gey. 25) ſrdcze ſweho. 26) a. XXIX. 1) O zlodiegy; (na okraji:) Ad uigiladů. 2) bydlel.
Strana 27
27 hoſpodarzz toho domu, poſfeptaw ſwe zzenye y rzekl: Otyezz mne nahlas,3) B kterak ſme tohoto 4) zbozzie, gêzz mame, nabyli, a neodpadny rzieczzi, do- kudzz nepowyem 5) tobye. Tehdy zzena:6) O myly pane, powiez mi, ponye- wadžs nebyll kupczem any take lichewnykem, kteraks tak welikeho penyeze doſahl, genzz maſs? Ale muzz, yako by nyekterak proſbu vſtawiczznu ſwe zzeny byll przipuzen, Rzekl gi: Nepraw yzzadnemu, czotť tobie budu prawiti. Byll ſem nyekdy zlodiegem, a nocznym kradezzem to, czozz nynye mam,7) ſhromazdil ſem. Zzena wece: Dywim ſye tomu, zzes nebyl popaden. Odpo- wiedye muzz: Nebo miſtr muoy byl mye nyekdy nauczzill gedno ſlowo, kterežto kdyzz ſem ſedmkratha) rziekal,8) když ſem chtiel do ktereho domu 10 dyeru nebo oknem, wſtupye na lunu myeſeczznu9) ynhed ſem tam byll beze wſſeho hrzmetu 10) y beze wſſeho vrazu; A pobera to, czozz my ſye libilo, po tezz lunye myeſeczzne wen ſem wyſtupill, A tak ſem vſſel, zze mne nykdy yzzadny 11) nepopadl. Tehdy zzena: 12) Proſim tebe, mily pane,13) powyez mi to ſlowuo, gehozzto moczi bez ſſkody y bez vrazu tolikrats 14) kradl. 15 Tehdy on: 15) hleday, powyemť, ale aby vzzadnemu gínev [23 a] neprawila. Ay, tatoť gſu ſlowa, kterazz ſem ſedmkrat rziekal: Skoczzil ſem, ſkoczzil ſem. Po tey rzieczzi zzena vſnula, Ale muzz vczzynyw ſye ſpye, yal ſye chrapati. Tehdy zlodyey ſ weliku radoſti rzekl ta ſlowa ſedmkrat, a na lunu myeſſeczznu rozkrzidlyw rucze y noze wſieſti chtiel. A ynhed ſkrze okno do domu vpadl 20 a weliky hrzmet 16) ſebu vczzinill, zlamaw ſobie ledwie y ramye yako mrtwy lezzieſſie. Tehdy hoſpodarz yako proczityw ze ſna tazaſſe, Czo by to bylo, a kterak by vpadl. Tehdy ten giſty zlodyey odpowiedyel: Ilſtywa ſlowa a 17) rzeczz mye oklamala a ma nemudroſt. Nebo kazzdy,18) ktozz Iſtyweho 20) tomu 25 poſlucha, ten 19) bude zklaman, Ale ktozz ſye geho wyſtrziezze, blaze etc. 5 Duchownye:21) Naymyleyſſy! zlodyey tento geſt dyabel, genzz ſkrze zle myſſlenye w ſrdczi czzlowieczziem ſkrze powolenye okna y dyery czzyny.22) Ale muzz, genzz s ſwu zzenu 23) odpoczzywal, geſt dobry paſtyrzz, genzz k koſtelu geſt oddan, genzz mezi ſebu magi ſye raditi, kterak by mohli podobnye zgednati, 30 aby dyabel ſkrze paprſlek myeſeczzny, toczziſſto ſkrze miloſt bozſku y po- mocz matky buozzie z gich ſrdecz wypadl do horuczye24) pekla. Nebo dyabel geſt prawy zlodyeg, genzz w noczi, toczziſſto w hrzieſſie, rad by kazzdeho duſſy wydrzziel. A protozz paſtyrzz ffararzz nebo gyny ma bdyeti, aby owecz geho s ſebu nepoyal na wieczzne zatraczenye. 35 a) (ps.) ſedmdeſatkrath, deſat (pretrž.). 3) nad hlas. 1) toho. 5) neodpovim. 6) zena wecze. 7) nynij mame. 8) rzekl. 2) mie- M ſycznu. 10) hrzmotu. 11) zadny. 12) zena wecze. 13) mily pane proſym tebe. 11) kolikrats. 15) on wecze. 16) hrzmt. 17) y. 15) sch. 19) kazdy ten. 25) wyſtrzyha. 21) sch. 22) czinij hrzmot. 23) panij. 24) horuczyho.
27 hoſpodarzz toho domu, poſfeptaw ſwe zzenye y rzekl: Otyezz mne nahlas,3) B kterak ſme tohoto 4) zbozzie, gêzz mame, nabyli, a neodpadny rzieczzi, do- kudzz nepowyem 5) tobye. Tehdy zzena:6) O myly pane, powiez mi, ponye- wadžs nebyll kupczem any take lichewnykem, kteraks tak welikeho penyeze doſahl, genzz maſs? Ale muzz, yako by nyekterak proſbu vſtawiczznu ſwe zzeny byll przipuzen, Rzekl gi: Nepraw yzzadnemu, czotť tobie budu prawiti. Byll ſem nyekdy zlodiegem, a nocznym kradezzem to, czozz nynye mam,7) ſhromazdil ſem. Zzena wece: Dywim ſye tomu, zzes nebyl popaden. Odpo- wiedye muzz: Nebo miſtr muoy byl mye nyekdy nauczzill gedno ſlowo, kterežto kdyzz ſem ſedmkratha) rziekal,8) když ſem chtiel do ktereho domu 10 dyeru nebo oknem, wſtupye na lunu myeſeczznu9) ynhed ſem tam byll beze wſſeho hrzmetu 10) y beze wſſeho vrazu; A pobera to, czozz my ſye libilo, po tezz lunye myeſeczzne wen ſem wyſtupill, A tak ſem vſſel, zze mne nykdy yzzadny 11) nepopadl. Tehdy zzena: 12) Proſim tebe, mily pane,13) powyez mi to ſlowuo, gehozzto moczi bez ſſkody y bez vrazu tolikrats 14) kradl. 15 Tehdy on: 15) hleday, powyemť, ale aby vzzadnemu gínev [23 a] neprawila. Ay, tatoť gſu ſlowa, kterazz ſem ſedmkrat rziekal: Skoczzil ſem, ſkoczzil ſem. Po tey rzieczzi zzena vſnula, Ale muzz vczzynyw ſye ſpye, yal ſye chrapati. Tehdy zlodyey ſ weliku radoſti rzekl ta ſlowa ſedmkrat, a na lunu myeſſeczznu rozkrzidlyw rucze y noze wſieſti chtiel. A ynhed ſkrze okno do domu vpadl 20 a weliky hrzmet 16) ſebu vczzinill, zlamaw ſobie ledwie y ramye yako mrtwy lezzieſſie. Tehdy hoſpodarz yako proczityw ze ſna tazaſſe, Czo by to bylo, a kterak by vpadl. Tehdy ten giſty zlodyey odpowiedyel: Ilſtywa ſlowa a 17) rzeczz mye oklamala a ma nemudroſt. Nebo kazzdy,18) ktozz Iſtyweho 20) tomu 25 poſlucha, ten 19) bude zklaman, Ale ktozz ſye geho wyſtrziezze, blaze etc. 5 Duchownye:21) Naymyleyſſy! zlodyey tento geſt dyabel, genzz ſkrze zle myſſlenye w ſrdczi czzlowieczziem ſkrze powolenye okna y dyery czzyny.22) Ale muzz, genzz s ſwu zzenu 23) odpoczzywal, geſt dobry paſtyrzz, genzz k koſtelu geſt oddan, genzz mezi ſebu magi ſye raditi, kterak by mohli podobnye zgednati, 30 aby dyabel ſkrze paprſlek myeſeczzny, toczziſſto ſkrze miloſt bozſku y po- mocz matky buozzie z gich ſrdecz wypadl do horuczye24) pekla. Nebo dyabel geſt prawy zlodyeg, genzz w noczi, toczziſſto w hrzieſſie, rad by kazzdeho duſſy wydrzziel. A protozz paſtyrzz ffararzz nebo gyny ma bdyeti, aby owecz geho s ſebu nepoyal na wieczzne zatraczenye. 35 a) (ps.) ſedmdeſatkrath, deſat (pretrž.). 3) nad hlas. 1) toho. 5) neodpovim. 6) zena wecze. 7) nynij mame. 8) rzekl. 2) mie- M ſycznu. 10) hrzmotu. 11) zadny. 12) zena wecze. 13) mily pane proſym tebe. 11) kolikrats. 15) on wecze. 16) hrzmt. 17) y. 15) sch. 19) kazdy ten. 25) wyſtrzyha. 21) sch. 22) czinij hrzmot. 23) panij. 24) horuczyho.
Strana 28
28 XXX. Od Rytierzie, kteryzz byl Manem kralowy.1) [23 b Nyekteraky rytierzz, gſa manem nyekakeho2) krale, tyezzcze gemu zawynyll. Poſlal k nyemu rytierze a przately ſwe, aby ſye zań przymluwili, aby kral raczzil ge ſwu miloſt dati. A tak zze gemu tyezzcze miloſt vproſil Pod takuto 3) vmluwu, aby ke dworu kralowu pyeſs y gyezden ſpolu, napoly gda a napoly geda bez przietrzzi prziſſel,4) A k tomu aby s ſebu przywedl naywyernyeyſſeho przietele a kayklerzie a naywieczzeho neprzietele ſweho. Vſlyſſaw to welmi ſye zamuti, y yal ſye myſliti, kterak by to mohl naplnyti. Ale gedne noczi, kdyzz nyekterakeho putnyka byl przyyal do domu ſweho,“ taynye rzekl zzenye ſwe: Wieru, zze 6) putnyk tento welike penyeze neſe 10 s ſebu. Protozz ya chczi, yakzz7) ty radiſs, toho putnyka zahubiti, a budem penyeze mieti. Tehdy ona:8) Dobra geſt rada, mnye ſye dobrzie libi. Potô, kdyzz wſſichny zeſnuli w domu, na vſwitie ten giſty rytierz wſtal, A zbudyw toho putňyka giti gemu pryczz kazal; A gedno tele z ſwych telat zabil a w kuſi zrubal a wkladl v pytel, a zbudyw ſwu zzenu, daw gy ten pytel, 15 aby nyekde w kutie ſchowala, y rzekl k ny: hlawa ſ rukama y ſ nohama toho putnyka geſt, kteruż9) wlozzil 10) ſem w tento pytel, Ale 11) wſſeczko tielo geho s droby ſem w chlewye pochowal. A rzek to zzenye ſwe nyeczo penyez vkazal, yako by gye od putnyka pobral. Ale kdyzz den bieſſe prziſſel, aby ſye [24 a] krali ſwemu vkazal, Wzaw na prawo pſa a ſyna ſweho maleho w lono a zzenu ſwu na lewuo, k tomu piekny konyk ſwuoy maly, y yal ſye giti. A kdyzz k hradu ſye prziblyzzowaſſe, prawu nohu na hrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozzil, a lewu po zemi ſſel. A tak pyeſs y gyezden na hrad y na kralow dwuor wſſel. Vzrzew to kral y ſtyemy, ktozz 12) przi tom ſtali, Welmi sye dywieffie; y wece gemu: 13) kdezz geſt twuoy przetel 14) nay- wyernyeyſſi? Tehdy ten giſty rytyerz wynyem nozz vrziezal pſu vcho, genzz krziczzieſſe pryczz byezzie. Po male chwili ten rytierz odwolal gey zaſie, an krwawie wratil ſye 15) k nyemu, a raduge ſye gemu. I wece rytierz, vkazaw na pſa: Ay, krali y pane muoy! Totť muoy przetel naywyerneyſſy,16) gehozz ſem s ſebu przywedl. Tehda) 17) kral: 18) kdezz 19) geſt twuoy kayklerz? A on 30 vkazaw na ſweho maleho ſyna y wece: Ay, pane y krali! Nenyeť kayklerze na ſwietie, by mnye take vtieſſenye vczinill, yako kdyzz widim ſina ſweho, an przede mnu hra. y wece gemu kral: kdezz geſt neprzietel twuoy? Tehdy ten giſty rytyerzz nycz nemeſſkaw y dal ſwe zzenye pohlawek23) a rzka: Proczz ty tak neſtydatye wzhledaſs na meho pana krale? A ona ynhed wzkrziczze 35 welikym hlaſſem: O zlorzieczzeny morderzi, proczz mye tepeſs? Zdas w ſwem domu geſſtye zzaloſtne 21) wrazzdy neſkonal? Slyfſte wſſichny y ty, mily krali, 5 20 25 B M a) nedops. XXX. 1) O zienſke zloſti. 2) ſa man niekterakeho. 3) takowutu. *) bez przytrzi przygel. 5) do ſweho domu. 6) zeno ze. 3) acz. 8) ona rzekla. 9) (tato dvě sch.). 1°) wkladl. 11) a. 12) ktoz ſu. 13) gemu kral. 14) przytel twoy. 15) ſe zaſe. 16) przytel moy neywiernieyſſij. 17) Tedy. 18) kral wecze. 19) kde. 20) policzek. 21) zaloſtiwe.
28 XXX. Od Rytierzie, kteryzz byl Manem kralowy.1) [23 b Nyekteraky rytierzz, gſa manem nyekakeho2) krale, tyezzcze gemu zawynyll. Poſlal k nyemu rytierze a przately ſwe, aby ſye zań przymluwili, aby kral raczzil ge ſwu miloſt dati. A tak zze gemu tyezzcze miloſt vproſil Pod takuto 3) vmluwu, aby ke dworu kralowu pyeſs y gyezden ſpolu, napoly gda a napoly geda bez przietrzzi prziſſel,4) A k tomu aby s ſebu przywedl naywyernyeyſſeho przietele a kayklerzie a naywieczzeho neprzietele ſweho. Vſlyſſaw to welmi ſye zamuti, y yal ſye myſliti, kterak by to mohl naplnyti. Ale gedne noczi, kdyzz nyekterakeho putnyka byl przyyal do domu ſweho,“ taynye rzekl zzenye ſwe: Wieru, zze 6) putnyk tento welike penyeze neſe 10 s ſebu. Protozz ya chczi, yakzz7) ty radiſs, toho putnyka zahubiti, a budem penyeze mieti. Tehdy ona:8) Dobra geſt rada, mnye ſye dobrzie libi. Potô, kdyzz wſſichny zeſnuli w domu, na vſwitie ten giſty rytierz wſtal, A zbudyw toho putňyka giti gemu pryczz kazal; A gedno tele z ſwych telat zabil a w kuſi zrubal a wkladl v pytel, a zbudyw ſwu zzenu, daw gy ten pytel, 15 aby nyekde w kutie ſchowala, y rzekl k ny: hlawa ſ rukama y ſ nohama toho putnyka geſt, kteruż9) wlozzil 10) ſem w tento pytel, Ale 11) wſſeczko tielo geho s droby ſem w chlewye pochowal. A rzek to zzenye ſwe nyeczo penyez vkazal, yako by gye od putnyka pobral. Ale kdyzz den bieſſe prziſſel, aby ſye [24 a] krali ſwemu vkazal, Wzaw na prawo pſa a ſyna ſweho maleho w lono a zzenu ſwu na lewuo, k tomu piekny konyk ſwuoy maly, y yal ſye giti. A kdyzz k hradu ſye prziblyzzowaſſe, prawu nohu na hrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozzil, a lewu po zemi ſſel. A tak pyeſs y gyezden na hrad y na kralow dwuor wſſel. Vzrzew to kral y ſtyemy, ktozz 12) przi tom ſtali, Welmi sye dywieffie; y wece gemu: 13) kdezz geſt twuoy przetel 14) nay- wyernyeyſſi? Tehdy ten giſty rytyerz wynyem nozz vrziezal pſu vcho, genzz krziczzieſſe pryczz byezzie. Po male chwili ten rytierz odwolal gey zaſie, an krwawie wratil ſye 15) k nyemu, a raduge ſye gemu. I wece rytierz, vkazaw na pſa: Ay, krali y pane muoy! Totť muoy przetel naywyerneyſſy,16) gehozz ſem s ſebu przywedl. Tehda) 17) kral: 18) kdezz 19) geſt twuoy kayklerz? A on 30 vkazaw na ſweho maleho ſyna y wece: Ay, pane y krali! Nenyeť kayklerze na ſwietie, by mnye take vtieſſenye vczinill, yako kdyzz widim ſina ſweho, an przede mnu hra. y wece gemu kral: kdezz geſt neprzietel twuoy? Tehdy ten giſty rytyerzz nycz nemeſſkaw y dal ſwe zzenye pohlawek23) a rzka: Proczz ty tak neſtydatye wzhledaſs na meho pana krale? A ona ynhed wzkrziczze 35 welikym hlaſſem: O zlorzieczzeny morderzi, proczz mye tepeſs? Zdas w ſwem domu geſſtye zzaloſtne 21) wrazzdy neſkonal? Slyfſte wſſichny y ty, mily krali, 5 20 25 B M a) nedops. XXX. 1) O zienſke zloſti. 2) ſa man niekterakeho. 3) takowutu. *) bez przytrzi przygel. 5) do ſweho domu. 6) zeno ze. 3) acz. 8) ona rzekla. 9) (tato dvě sch.). 1°) wkladl. 11) a. 12) ktoz ſu. 13) gemu kral. 14) przytel twoy. 15) ſe zaſe. 16) przytel moy neywiernieyſſij. 17) Tedy. 18) kral wecze. 19) kde. 20) policzek. 21) zaloſtiwe.
Strana 29
29 Zze muoy muzz pro hubene penyeze nye [24 b] kakeho chudeho putňyka B w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw to ten giſty rytierz, opiet gi dal za- hlawek a rzka: O zlorzieczzena zzeno, procż krzywie na mye wynu 22) czpaſs, a zze 23) ſye neſtydiſs? Tehdy ona z toho rozhnyewawſſi ſye przede wſſemy krzikla a rzkucz: Podte do geho domu, a vkazzi wam mieſto, w nyemzz toho zahubeneho putnyka hlawu, nohy y rucze pochowal geſt, A ten chlew, w nyemżto wſſeczko tielo y ſ droby pochowal geſt. Vſlyſſewſſe to ti giſti, geſſto przi tom ſtali, chtiecz toho zkuſiti, geſt-li prawda, do domu toho giſteho rytierzie ſye brali.24) Ale ta giſta zzena przibyehſſy25) otewrzela pywnyczi, kdezzto pytel s teleczim maſem byeſſie pochowan. genzz26) brzo odkopawſſe wynyeli ten 10 giſty pytel. Vzrzewſſe, ano telecze maſſo, przieliſs ſye tomu dywiechu. A ſe- 27) potom znawſſe mudroſt toho rytierze, gemu hodnu chwalu wzdali, genzz k kralowie miloſti zwlaſſtye byl przikazan.28) 5 Duchownje pak takto:29) NAymyleyſſy! Tento rytierz. genzz naywyſſeho krale mileho ztratil, geſt kazzdy hrzieſſny, genzz k uobdrzzeny pana ſweho miloſti poſiela naprzied 15 przymluwcze ſwate k bohu,30) yakożto przately ſwe przibuzne. Ale aby panu ſwemu doſti vczzinill, ma giti pieſs y na kony. Pyeſs yako31) zemſke wieci a mynule potlaczzuge, gyezden nebeſkych wieci ze wſſeho ſrdce zzadage a w nych ſye kochage. Pſa take ſweho na prawici za przietele ſweho nay- wieczzieho ma s ſebu weſti,32) toczziſſto angela [25 a] ſweho nebo paſtyrze 20 ſweho, bud kazatel nebo zpowiedlnyk, genzz duſſe geho ma ſtrzieczi, gehozz kakzzkoli 33) negednu, ale mnohokrat34) nożem ſwych hrziechow vcho obrze- zuge, awſſak k nyemu wzzdy ſye nawrati, geho taynoſti yzzadnemu nezgewuge a w geho proſpiechu wzzdy ſye raduge. Take ma drzzieti kayklerze, toczziſſto dyetie 35) w ſwem lonye, toczziffto 36) swiedomye, newynnoft swrchowane 25 pokory, kterezzto ſwiedomye bude-li dobrzie zprawowano, duſſiczka ſye kazz- deho welmi vtieſſi. Ale zzenu 37) na lewiczi za neprzietele newyerneho s ſebu 38) ma weſti, toczziſſto rozkoſs tyela nebo 39) leſt dyabelſku a nebo ſwiet, genzz taynoſt kazzdeho czzlowieka przed czzeledi kralowu na ſmrt pronaſſie, toczziſſto przed rziſſy nebeſku. Tehdy hodnye taky czzlowiek bude w ſwe mudroſti 30 chwalen, genzz takym lſtem vmyel s bozzi pomoczi odolati, taynye ſwe tele zabyw,40) Toczzifſto ſwe tielo rozumnye morzie, toczzifſto41) poſty, modlitbamy a 42) gyný vtrpenym 43) gye w kriſtowi pochowal, A napoſledy koneczznu miloſti 44) kriſtowi k wyeczznemu krali przikazan 45) na wieky. 22) winnu na mie. 23) sch. 24) braly ſe. 25) przedbiehſſi. 26) gez. 27 gez. 28) kraly M zwlaſſtie milosti byl przywazan. 23) sch. 30) k bohu ſwate. 31) sch. 32) s ſebu ma neſti. 33) sch. 34) mnohokrat kakzkoly. 35) drzeti hercze to czilee dietie mile. 35) totiz. 37) A zena. 38) ſſeſt s ſebu. 39) a nebo. 10) zabiw ſwe tele. 11) sch. 42) sch. 13) vtrapenim. 14) miloſt przywazan. 45)
29 Zze muoy muzz pro hubene penyeze nye [24 b] kakeho chudeho putňyka B w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw to ten giſty rytierz, opiet gi dal za- hlawek a rzka: O zlorzieczzena zzeno, procż krzywie na mye wynu 22) czpaſs, a zze 23) ſye neſtydiſs? Tehdy ona z toho rozhnyewawſſi ſye przede wſſemy krzikla a rzkucz: Podte do geho domu, a vkazzi wam mieſto, w nyemzz toho zahubeneho putnyka hlawu, nohy y rucze pochowal geſt, A ten chlew, w nyemżto wſſeczko tielo y ſ droby pochowal geſt. Vſlyſſewſſe to ti giſti, geſſto przi tom ſtali, chtiecz toho zkuſiti, geſt-li prawda, do domu toho giſteho rytierzie ſye brali.24) Ale ta giſta zzena przibyehſſy25) otewrzela pywnyczi, kdezzto pytel s teleczim maſem byeſſie pochowan. genzz26) brzo odkopawſſe wynyeli ten 10 giſty pytel. Vzrzewſſe, ano telecze maſſo, przieliſs ſye tomu dywiechu. A ſe- 27) potom znawſſe mudroſt toho rytierze, gemu hodnu chwalu wzdali, genzz k kralowie miloſti zwlaſſtye byl przikazan.28) 5 Duchownje pak takto:29) NAymyleyſſy! Tento rytierz. genzz naywyſſeho krale mileho ztratil, geſt kazzdy hrzieſſny, genzz k uobdrzzeny pana ſweho miloſti poſiela naprzied 15 przymluwcze ſwate k bohu,30) yakożto przately ſwe przibuzne. Ale aby panu ſwemu doſti vczzinill, ma giti pieſs y na kony. Pyeſs yako31) zemſke wieci a mynule potlaczzuge, gyezden nebeſkych wieci ze wſſeho ſrdce zzadage a w nych ſye kochage. Pſa take ſweho na prawici za przietele ſweho nay- wieczzieho ma s ſebu weſti,32) toczziſſto angela [25 a] ſweho nebo paſtyrze 20 ſweho, bud kazatel nebo zpowiedlnyk, genzz duſſe geho ma ſtrzieczi, gehozz kakzzkoli 33) negednu, ale mnohokrat34) nożem ſwych hrziechow vcho obrze- zuge, awſſak k nyemu wzzdy ſye nawrati, geho taynoſti yzzadnemu nezgewuge a w geho proſpiechu wzzdy ſye raduge. Take ma drzzieti kayklerze, toczziſſto dyetie 35) w ſwem lonye, toczziffto 36) swiedomye, newynnoft swrchowane 25 pokory, kterezzto ſwiedomye bude-li dobrzie zprawowano, duſſiczka ſye kazz- deho welmi vtieſſi. Ale zzenu 37) na lewiczi za neprzietele newyerneho s ſebu 38) ma weſti, toczziſſto rozkoſs tyela nebo 39) leſt dyabelſku a nebo ſwiet, genzz taynoſt kazzdeho czzlowieka przed czzeledi kralowu na ſmrt pronaſſie, toczziſſto przed rziſſy nebeſku. Tehdy hodnye taky czzlowiek bude w ſwe mudroſti 30 chwalen, genzz takym lſtem vmyel s bozzi pomoczi odolati, taynye ſwe tele zabyw,40) Toczzifſto ſwe tielo rozumnye morzie, toczzifſto41) poſty, modlitbamy a 42) gyný vtrpenym 43) gye w kriſtowi pochowal, A napoſledy koneczznu miloſti 44) kriſtowi k wyeczznemu krali przikazan 45) na wieky. 22) winnu na mie. 23) sch. 24) braly ſe. 25) przedbiehſſi. 26) gez. 27 gez. 28) kraly M zwlaſſtie milosti byl przywazan. 23) sch. 30) k bohu ſwate. 31) sch. 32) s ſebu ma neſti. 33) sch. 34) mnohokrat kakzkoly. 35) drzeti hercze to czilee dietie mile. 35) totiz. 37) A zena. 38) ſſeſt s ſebu. 39) a nebo. 10) zabiw ſwe tele. 11) sch. 42) sch. 13) vtrapenim. 14) miloſt przywazan. 45)
Strana 30
30 XXXI. O zzaku a O layku ſye takto czzte: 1) B 5 10 15 Byeſſta dwa bratry, geden zzak a druhy layk nebo neuczzeny. A ta oba przyyata gſta w zakon do gednoho klaſſtera. Ale kdyzz zzak ſwuoy czzas ztrawil w zpiewany, w czzteny, w piſmye y w rozliczznem ſkladany, Vdalo ſye gednu, zze otazal ſweho bratra neuczeneho, [25 b] kterak by ſwuoy czzas ztrawil, kdyzz piſma nevmye. Tehdy on gemu odpowiedyel: Dawno ſem sye trzi liter nauczzil, kterezz na kazzdy den w ſwem ſrdczi prziemyetam. Z nychżto prwa geſt czzerna, druha czzerwena a trzietie ſtkwuczie. Tehdy zzak tazal, ktera2) by gmena byla tyech liter. A on odpowiediel: 3) Prwa littera gest pamyet y wzpomynanye hrziechow mych, genzz yako czzerny gſu a tyezzczi a me ſrdče mutye, a k tomu zpomynaňye tmy pekelne a hrozne. Druha littera geſt czzerwena, To geſt pamiet rozena krwe meho ſpaſitele y stwuo- rzitele, pana gezukriſta, genž na ſwatem krzizzi za mye hrzieſſneho hubeneho pieti potoky z ſweho ſwateho tiela raczzil hoynye proliti, ne naſſi zaſluhu, ale z ſweho welikeho miloſrdenſtwie. Trzietie littera geſt ſtkwuczie, toczzifſto zzadoſt nebeſke radoſti y te wſſye rziſſye nebeſke, genzz w byelem ruſſye naſleduge 4) beranka, naſſeho mileho pana gezukriſta,5) kamzz ſye koli obrati. Vſlyſſaw to zzak wzzdyczky bratra ſweho wſſeho vmyenye malo nebo yako nycz nepoczzitafſe.6) Protozz yzzadny vczzeny zzywuota a 7) nebo dobrych nrawow 8) nezamyetay. Zagiſte yzzadny czzlowiek newie, geſt-li nenawiſti bozſke hoden czzily miloſti. Nebo czozzkoli lide czzynye, vmyſl gich wſſeczko9) ſudy. 20 XXXII. O mluveny Petrowie k geszyſſowy.1) (zzte ſye w knyhach o mluweny ſwateho Petra ku panu [26 a] Gezzi- ſſowi, kdyzz2) dye: Widyel3) ſem kdys pyet muzzow, kterežto nyekterzi lide za blazny myeli: Prweho ſem widyel, an gye pyeſek morſky tak chtywie, 25 azz mu ſuobu ſtranu vſt 1) wen sye sypaſſe. Gyneho sem widyel, an stassye nad yamu ſiry a ſmoly plnu, z nyezzto ſmrad netrpyelywy wychazieſſye. Trzietieho ſem widyel w horuczi peczi lezziecze, kteremużto tak welika horkoſt ſtaczziti nemohla, nebo chwataſſye giſkry, genzz z peczi letyechu.") Cztwrteho ſem widyel, genzz na wyſoſti chramu ſedyeſſe, aby wyetr lapal, 30 a wzzdy vſta otewrzel,6) aby kazzdy czzlowiek gey widyel ſ uotewrzenymy vſty. Pateho ſem widyell, genzz vdy7) ſwe, rucze y noze, a czozz mohl do- ſieczi, vſty ſwymy hltawye zzraſſye. M XXXI. 1) (bez nápisu). 2) kteraka. 3) odpowiedie. 4) naſledugy. 5) Pana Jhezukryſta mileho. 6) malo nebo yako nicz vmienij nepoczitaze. 7) sch. 8) mrawow. 9) wſſeczky. XXXII. 1) (bez nápisu; na okr.) Dnica pria post S. Trin. 2) kdez. 3) wiediel. 1) sch. 5) letachu. 6) otwieral. 7) wzdy.
30 XXXI. O zzaku a O layku ſye takto czzte: 1) B 5 10 15 Byeſſta dwa bratry, geden zzak a druhy layk nebo neuczzeny. A ta oba przyyata gſta w zakon do gednoho klaſſtera. Ale kdyzz zzak ſwuoy czzas ztrawil w zpiewany, w czzteny, w piſmye y w rozliczznem ſkladany, Vdalo ſye gednu, zze otazal ſweho bratra neuczeneho, [25 b] kterak by ſwuoy czzas ztrawil, kdyzz piſma nevmye. Tehdy on gemu odpowiedyel: Dawno ſem sye trzi liter nauczzil, kterezz na kazzdy den w ſwem ſrdczi prziemyetam. Z nychżto prwa geſt czzerna, druha czzerwena a trzietie ſtkwuczie. Tehdy zzak tazal, ktera2) by gmena byla tyech liter. A on odpowiediel: 3) Prwa littera gest pamyet y wzpomynanye hrziechow mych, genzz yako czzerny gſu a tyezzczi a me ſrdče mutye, a k tomu zpomynaňye tmy pekelne a hrozne. Druha littera geſt czzerwena, To geſt pamiet rozena krwe meho ſpaſitele y stwuo- rzitele, pana gezukriſta, genž na ſwatem krzizzi za mye hrzieſſneho hubeneho pieti potoky z ſweho ſwateho tiela raczzil hoynye proliti, ne naſſi zaſluhu, ale z ſweho welikeho miloſrdenſtwie. Trzietie littera geſt ſtkwuczie, toczzifſto zzadoſt nebeſke radoſti y te wſſye rziſſye nebeſke, genzz w byelem ruſſye naſleduge 4) beranka, naſſeho mileho pana gezukriſta,5) kamzz ſye koli obrati. Vſlyſſaw to zzak wzzdyczky bratra ſweho wſſeho vmyenye malo nebo yako nycz nepoczzitafſe.6) Protozz yzzadny vczzeny zzywuota a 7) nebo dobrych nrawow 8) nezamyetay. Zagiſte yzzadny czzlowiek newie, geſt-li nenawiſti bozſke hoden czzily miloſti. Nebo czozzkoli lide czzynye, vmyſl gich wſſeczko9) ſudy. 20 XXXII. O mluveny Petrowie k geszyſſowy.1) (zzte ſye w knyhach o mluweny ſwateho Petra ku panu [26 a] Gezzi- ſſowi, kdyzz2) dye: Widyel3) ſem kdys pyet muzzow, kterežto nyekterzi lide za blazny myeli: Prweho ſem widyel, an gye pyeſek morſky tak chtywie, 25 azz mu ſuobu ſtranu vſt 1) wen sye sypaſſe. Gyneho sem widyel, an stassye nad yamu ſiry a ſmoly plnu, z nyezzto ſmrad netrpyelywy wychazieſſye. Trzietieho ſem widyel w horuczi peczi lezziecze, kteremużto tak welika horkoſt ſtaczziti nemohla, nebo chwataſſye giſkry, genzz z peczi letyechu.") Cztwrteho ſem widyel, genzz na wyſoſti chramu ſedyeſſe, aby wyetr lapal, 30 a wzzdy vſta otewrzel,6) aby kazzdy czzlowiek gey widyel ſ uotewrzenymy vſty. Pateho ſem widyell, genzz vdy7) ſwe, rucze y noze, a czozz mohl do- ſieczi, vſty ſwymy hltawye zzraſſye. M XXXI. 1) (bez nápisu). 2) kteraka. 3) odpowiedie. 4) naſledugy. 5) Pana Jhezukryſta mileho. 6) malo nebo yako nicz vmienij nepoczitaze. 7) sch. 8) mrawow. 9) wſſeczky. XXXII. 1) (bez nápisu; na okr.) Dnica pria post S. Trin. 2) kdez. 3) wiediel. 1) sch. 5) letachu. 6) otwieral. 7) wzdy.
Strana 31
31 Duchownye: 8) Naymyleyſſy! ſkrze prweho muzze, gêzz pyeſek morſky gedyeſſye, B mozzem znamenati lakomeho, yako mudry Sſalomun prawi:9) Geden gest a druheho nema, a wſſak dyelati neprzieſtane any pomyſli, By rzekl: dyelam a 10) newyem, komu ſye doſtane. Prziklad o onom bohatczi, kteryzzto rzekll: Zborzim �todoly ſwe a wieczzye vczzynym, A tak wſſecżko, czozz mi ſye obrodi, ſwezu a dyem duſſi ſwe: Duſſe ma, maſs mnoho dobreho polozzeno na mnoha leta; odpoczzywagicz 11) gez, py a hoduy.12) Ale rzekl gemu buoh: Blazne! Teto 13) noczi duſſi twu wezmu od tebe, ale czos prziprawil, czzye bude? Tak geſt kazzdy,14) ktoz zbozzie hromazdia) 15) [26 b] a nenye w boze bohat. O druhem, geſſto ſtal nad yamu, ten ſye przirownawa k ſmilnemu 16) 10 a k lakotnemu,17) O nychzz Swaty Pawel dye:b) Ale nynye y placzze dyem z tiech, genż gſu neprzietele krzizze kriſtowa, gichżto konecz zahuba, a gichzzto buoh brzicho 18) geſt. Take ohen a ſyra czzaſto napuoy gich bude v wieczz- nem zatraczeny. Trzieti, genzz w horuczi peczi lezziefſe, znamena 19) ty, genzz po czti ſtogie a nad gyne zbozzim nebo vrozenim ſye welebie, chude lupye. 15 O nychż piſmo dye:c) Zdas newzal 20) zakladu bratra tweho bez wyny a nahe lupil? Cztwrty, genzz ſediel na wyſoſti chramu, znamenawa wſſeczky ty, genzz czzożkoli dobreho czzyńye, marne chluby w tom hledagi, yakozzto wſſichny pokrytczi, O nychzz Czzteňye dye:d) Wſſeczko to, czozz czzynye, proto czzyńye, aby od lidi byli widieny. Wieru, prawim wam, Wzalit gſu odplatu 20 ſwu. Paty, genzz hltawie ſwe vdy zzraſſe, znamenawa ty wſſeczky, genzz dobrym kazatelô nebo gynym dobrym krzieſtyanom, genzz gſu vdowe kri- ſtowi, vtrha a nykdy toho vtrhanye neprzeſtane. 5 XXXIII. Od trzi kralow.1) Krall danſky trzi krale, genzz kriſtowi obiet vczzinyli, v welike poczti2) myegieſſe. A z toho gew na ryn do kolyna, tu kdezz gich tiela odpoczzywala, 25 trzi koruny zlate kralowe kralowym rzadem vdyelane obyetowal, A nad to tudiezz w kolynye mnoho chudym rozdal, naprzed3) pro buoh a potom ke czti tyem trzem ſwaty kralom. Ale nyektere w noczi, kdyzz ſye byll [27 a domow zaſye wratill a na ſwem lozzi ſpye odpoczzywal, Widyel we ſnach drziewe rzieczzene trzi krale 4) ſwate, trzi koruny, gyezz 5) byl obietowal gim,6) 30 na hlawach ſwych neſucze, ſ welikym ſwietlem y yaſnoſti k ſobie gducze. A vſlyſſal 7) kazzdeho zwlaſſtie, an k nyemu mluwy a 8) rzka. Prwy, toczziſſto a) z (poněkud nejasné). b) O — dye (červ. podtrž.) c) O — dye (červ. podtrž.). d) O — dye (červ. podtrž.). 5) sch. ") die. 10) sch. 11) Odpocziway. 12) pij hoduoy. 13) sch. 14) Takt gt. 15) ſhro- M mazdij. 16) ſmilniku. 13) lakomemu. 18) brzycho buoh. 19) znamenawa. 20) newzel. XXXIII. 1) (bez náp.). 2) pocztiwoſti. 3) chudym naprzed mnoho rozdal. 1) krale trzy. *) gymz. 6) sch. ") vſlyſſaw. S) sch.
31 Duchownye: 8) Naymyleyſſy! ſkrze prweho muzze, gêzz pyeſek morſky gedyeſſye, B mozzem znamenati lakomeho, yako mudry Sſalomun prawi:9) Geden gest a druheho nema, a wſſak dyelati neprzieſtane any pomyſli, By rzekl: dyelam a 10) newyem, komu ſye doſtane. Prziklad o onom bohatczi, kteryzzto rzekll: Zborzim �todoly ſwe a wieczzye vczzynym, A tak wſſecżko, czozz mi ſye obrodi, ſwezu a dyem duſſi ſwe: Duſſe ma, maſs mnoho dobreho polozzeno na mnoha leta; odpoczzywagicz 11) gez, py a hoduy.12) Ale rzekl gemu buoh: Blazne! Teto 13) noczi duſſi twu wezmu od tebe, ale czos prziprawil, czzye bude? Tak geſt kazzdy,14) ktoz zbozzie hromazdia) 15) [26 b] a nenye w boze bohat. O druhem, geſſto ſtal nad yamu, ten ſye przirownawa k ſmilnemu 16) 10 a k lakotnemu,17) O nychzz Swaty Pawel dye:b) Ale nynye y placzze dyem z tiech, genż gſu neprzietele krzizze kriſtowa, gichżto konecz zahuba, a gichzzto buoh brzicho 18) geſt. Take ohen a ſyra czzaſto napuoy gich bude v wieczz- nem zatraczeny. Trzieti, genzz w horuczi peczi lezziefſe, znamena 19) ty, genzz po czti ſtogie a nad gyne zbozzim nebo vrozenim ſye welebie, chude lupye. 15 O nychż piſmo dye:c) Zdas newzal 20) zakladu bratra tweho bez wyny a nahe lupil? Cztwrty, genzz ſediel na wyſoſti chramu, znamenawa wſſeczky ty, genzz czzożkoli dobreho czzyńye, marne chluby w tom hledagi, yakozzto wſſichny pokrytczi, O nychzz Czzteňye dye:d) Wſſeczko to, czozz czzynye, proto czzyńye, aby od lidi byli widieny. Wieru, prawim wam, Wzalit gſu odplatu 20 ſwu. Paty, genzz hltawie ſwe vdy zzraſſe, znamenawa ty wſſeczky, genzz dobrym kazatelô nebo gynym dobrym krzieſtyanom, genzz gſu vdowe kri- ſtowi, vtrha a nykdy toho vtrhanye neprzeſtane. 5 XXXIII. Od trzi kralow.1) Krall danſky trzi krale, genzz kriſtowi obiet vczzinyli, v welike poczti2) myegieſſe. A z toho gew na ryn do kolyna, tu kdezz gich tiela odpoczzywala, 25 trzi koruny zlate kralowe kralowym rzadem vdyelane obyetowal, A nad to tudiezz w kolynye mnoho chudym rozdal, naprzed3) pro buoh a potom ke czti tyem trzem ſwaty kralom. Ale nyektere w noczi, kdyzz ſye byll [27 a domow zaſye wratill a na ſwem lozzi ſpye odpoczzywal, Widyel we ſnach drziewe rzieczzene trzi krale 4) ſwate, trzi koruny, gyezz 5) byl obietowal gim,6) 30 na hlawach ſwych neſucze, ſ welikym ſwietlem y yaſnoſti k ſobie gducze. A vſlyſſal 7) kazzdeho zwlaſſtie, an k nyemu mluwy a 8) rzka. Prwy, toczziſſto a) z (poněkud nejasné). b) O — dye (červ. podtrž.) c) O — dye (červ. podtrž.). d) O — dye (červ. podtrž.). 5) sch. ") die. 10) sch. 11) Odpocziway. 12) pij hoduoy. 13) sch. 14) Takt gt. 15) ſhro- M mazdij. 16) ſmilniku. 13) lakomemu. 18) brzycho buoh. 19) znamenawa. 20) newzel. XXXIII. 1) (bez náp.). 2) pocztiwoſti. 3) chudym naprzed mnoho rozdal. 1) krale trzy. *) gymz. 6) sch. ") vſlyſſaw. S) sch.
Strana 32
32 5 10 B ſtarſſi, rzekl k nyemu: O bratrzie muoy, fſtiaſtnyes przigell, ale ſſtiaſtnyegye do ſweho domu ſye nawratiſs.2) Druhy rzekl: wieru gſi vkazal, Ale kdyzz dokonaſs trzimezczietma let, na wieky ſ namy budeſs kralowati. Opiet prwi rzekl, daw gemu plnu puſſku9) zlata: Wezmi poklad mudroſti, gymyżto 10) lid tobie poddany ſprawedlywie ſuditi budeſs. nebo czzeſt krale kazzdeho ſud miluge. Druhy take 11) dal gemu puſſku ſ mirru a rzka: Wezmi mirru pokanye,12) gyzzto 13) hnutie tyeleſna neſluſſna vmorziſs. Nebo ten kral dobrzye kraluge, kteryzz nayprwe 14) ſam ſye dobrzye zprawuge.15) Trzieti dal gemu puſſku plnu kadidla a rzka: Wezmi kadidlo nabozzenſtwie a ſlitowanye, gimžto chude tieſſiti budeſs. Nebo yakožto ruoſab) 16) zelinu obwlazzuge, aby roſtla, tak almuzzna z nabozzenſtwie kazzdeho, netoliko krale, ale kazzdeho czzlowyeka zdwihne do nebeſkeho kralowſtwye. Duchownye: 17) NAymileyſli! kral tento Danſky muozz rzieczzen byti kazzdy dobry czzlowiek, genzz 18) dluzzen geſt, aby obietowall trzi zlate koruny trzem kralom, 15 to geſt bohu otczi y ſynu y ſwatemu duchu. Bohu [27 b] otczi ma obieto- wati korunu wiery, zze moczny geſt. Nebo nenye dobre mocznemu zruſſiti wieru,19) aby ſye gemu pronewierzill. Nebo moczny muozz tye poddawiti y zkaziti. tuto korunu, toczzifſto wieru, Na krzfſtu wyernyes 20) ſlibil nawratiti tyem, kdyzzs odrziekal ſye dyabla y wſſye pychy geho. Druhu korunu maſs obyetowati, toczziſſto ſilnu nadiegi k ſynu bozzemu, zze mudry geſt a za nas trpyel. Protozz nadiegi ſwu mame wen nad gyne polozziti pro mnohu przi- czzynu: Nayprwe, zze nas tak welicze milowal, zze ſ nebes na zemi raczzil sſtupiti a dyabla okowati. Druhe, zze bratr y krew naſſe geſt a za nas raczzill horzku ſmrt wzieti.21) Protozz twrdu nadiegi na kazzdy den mame gemu 25 obietowati, toczziſs 22) ſwatemu duchu. Neb on laſka y miloſt otcze23) y fyna geſt, a ſkrze geho miloſt k bohu y k lidem nalezti y myeti muozzem. A to tre budem-li z czziſteho ſrdcze obietowati, bez pochybenye toto tre dale pſane od boha otcze y od ſyna y od ducha ſwateho 24) obdrzzíme: Nayprwe od boha otče zlato, toczziſto poklad cztnoſti, gymžto 25) mohli bychom tyelo y duſſi zprawowati, A proti dyablu y ſwietu y take tyelu ſwemu ſtateczznye boyowati y gye koneczznye przemoczi, a tyem ſye bohu ſlibiti, a ſkrze to wieczzny zzywuot myeti. Druhe od buoha ſina puſſku s mirru,) toczziſſto ſrdcze czziſte 26) a ſwiedomye oczziſſtyene27) ſkrze mirru pokanye. Neb on nam czziſte pokanye vkazal, kdyzz pro nas [28 a] pro hrziefſne na ſwatem 28) 35 krzizzi trpyel. Jako Swaty Petr:d) 29) Naymyleyſſy! kriſtus za nas trpyel geſt, 20 30 M a) na (nadeps.). b) (ps. pův.) ruože, (z písm.) z (přeps.) ſ, e (vyškrabáno a nadeps.) a. c) (za tím ps.) pokanye (podtečkov. a přetrž. d) Jako — Petr (červ. podtrž.). 9) puſſku plnu. 10) gyzto. 11) sch. 12) pokanij hrzychow. 13) gychzto. 14) nayprw. 15) (za tím sl. ještě jednou:) kraluge. 16) ruoze. 17) sch. 18) gez. 13) wiry. 20) sch. 21) trpieti. 22) sch. 23) boha Otcze. 24) dale — ſwateho (sch.). 25) gymizto. 5) cziſte ſrdcze. 27) ocziftienij. 25) ſwem. 23) Petr dij.
32 5 10 B ſtarſſi, rzekl k nyemu: O bratrzie muoy, fſtiaſtnyes przigell, ale ſſtiaſtnyegye do ſweho domu ſye nawratiſs.2) Druhy rzekl: wieru gſi vkazal, Ale kdyzz dokonaſs trzimezczietma let, na wieky ſ namy budeſs kralowati. Opiet prwi rzekl, daw gemu plnu puſſku9) zlata: Wezmi poklad mudroſti, gymyżto 10) lid tobie poddany ſprawedlywie ſuditi budeſs. nebo czzeſt krale kazzdeho ſud miluge. Druhy take 11) dal gemu puſſku ſ mirru a rzka: Wezmi mirru pokanye,12) gyzzto 13) hnutie tyeleſna neſluſſna vmorziſs. Nebo ten kral dobrzye kraluge, kteryzz nayprwe 14) ſam ſye dobrzye zprawuge.15) Trzieti dal gemu puſſku plnu kadidla a rzka: Wezmi kadidlo nabozzenſtwie a ſlitowanye, gimžto chude tieſſiti budeſs. Nebo yakožto ruoſab) 16) zelinu obwlazzuge, aby roſtla, tak almuzzna z nabozzenſtwie kazzdeho, netoliko krale, ale kazzdeho czzlowyeka zdwihne do nebeſkeho kralowſtwye. Duchownye: 17) NAymileyſli! kral tento Danſky muozz rzieczzen byti kazzdy dobry czzlowiek, genzz 18) dluzzen geſt, aby obietowall trzi zlate koruny trzem kralom, 15 to geſt bohu otczi y ſynu y ſwatemu duchu. Bohu [27 b] otczi ma obieto- wati korunu wiery, zze moczny geſt. Nebo nenye dobre mocznemu zruſſiti wieru,19) aby ſye gemu pronewierzill. Nebo moczny muozz tye poddawiti y zkaziti. tuto korunu, toczzifſto wieru, Na krzfſtu wyernyes 20) ſlibil nawratiti tyem, kdyzzs odrziekal ſye dyabla y wſſye pychy geho. Druhu korunu maſs obyetowati, toczziſſto ſilnu nadiegi k ſynu bozzemu, zze mudry geſt a za nas trpyel. Protozz nadiegi ſwu mame wen nad gyne polozziti pro mnohu przi- czzynu: Nayprwe, zze nas tak welicze milowal, zze ſ nebes na zemi raczzil sſtupiti a dyabla okowati. Druhe, zze bratr y krew naſſe geſt a za nas raczzill horzku ſmrt wzieti.21) Protozz twrdu nadiegi na kazzdy den mame gemu 25 obietowati, toczziſs 22) ſwatemu duchu. Neb on laſka y miloſt otcze23) y fyna geſt, a ſkrze geho miloſt k bohu y k lidem nalezti y myeti muozzem. A to tre budem-li z czziſteho ſrdcze obietowati, bez pochybenye toto tre dale pſane od boha otcze y od ſyna y od ducha ſwateho 24) obdrzzíme: Nayprwe od boha otče zlato, toczziſto poklad cztnoſti, gymžto 25) mohli bychom tyelo y duſſi zprawowati, A proti dyablu y ſwietu y take tyelu ſwemu ſtateczznye boyowati y gye koneczznye przemoczi, a tyem ſye bohu ſlibiti, a ſkrze to wieczzny zzywuot myeti. Druhe od buoha ſina puſſku s mirru,) toczziſſto ſrdcze czziſte 26) a ſwiedomye oczziſſtyene27) ſkrze mirru pokanye. Neb on nam czziſte pokanye vkazal, kdyzz pro nas [28 a] pro hrziefſne na ſwatem 28) 35 krzizzi trpyel. Jako Swaty Petr:d) 29) Naymyleyſſy! kriſtus za nas trpyel geſt, 20 30 M a) na (nadeps.). b) (ps. pův.) ruože, (z písm.) z (přeps.) ſ, e (vyškrabáno a nadeps.) a. c) (za tím ps.) pokanye (podtečkov. a přetrž. d) Jako — Petr (červ. podtrž.). 9) puſſku plnu. 10) gyzto. 11) sch. 12) pokanij hrzychow. 13) gychzto. 14) nayprw. 15) (za tím sl. ještě jednou:) kraluge. 16) ruoze. 17) sch. 18) gez. 13) wiry. 20) sch. 21) trpieti. 22) sch. 23) boha Otcze. 24) dale — ſwateho (sch.). 25) gymizto. 5) cziſte ſrdcze. 27) ocziftienij. 25) ſwem. 23) Petr dij.
Strana 33
33 nam prziklad oſtawyw,30) abychom naſledowali ſſlepyege31) geho. Trzieti od B ducha ſwateho puſſku kadydla, toczziſíto miloſt geho, abychom byli nabozzny, plny miloſti, aby nam ta miloſt naſſe hrziechy 32) przikryla a potô do wieczzne radoſti dowedla. Ame.33) XXXIV. Od ſyna, geſſto prolehall dyewku.1) ROzprawie miſtr Valerius weliky,2) zze3) Zelongus 4) nyekteraky Czieſarz 5 vſtawil za zakon,5) aby ktozzkoli by6) pannye gegi czzeſt naſilim odyal,7) obu oczzi aby 8) zbawen byll. Przihodilo ſye, zze ſyn geho dczerzi gedne wdowy naſilim czzeſt odyal. Ale matye te giſte dyeweczzky proti Czieſarzowi byezzala a rzkucz: O mily pane y 9) Czieſarzi zzadny! Zakon, kteryzzs vſtawil, raczz na- plniti pro miloſt bozzi. Ay, ſin twoy dczerku mu 10) wzchopyw naſilim gi poda- 10 wil. Vſlyſſaw to kral przikazal, aby obye oczzi ſyna geho byle wywrzzenye. Tehda knyezzata a pany vſlyſſewſſe to ſebrali ſye k krali a rzekli gemu: O mily Pane y Czieſarzi zzadny! toliko gedyneho ſyna maſs, genzz ma dvediti po tobye. byla by ſſkoda wſſemu kralowſtwi, zze by Czieſarze ſlepeho myeli po twe ſmrti; raczz toho neczziniti. Tehdy rzekl:11) Zda toho newiete, zze 15 ſem ya ten zakon vſtawil? byla by ma welika hanba, bych ya ten zakon pro ſweho ſina zruſſil. Ale ponyewadzz muoy ſyn ze wſſech proti tomu zakonu vczzinill, [28 b] kterak miloſt toho zakona 12) obdrzzi? Tehdy mudrczi wecechu: Pane mily, my gednyem hlaſem proſymy, aby ſye tyem o ſweho ſina nepokuſſel. Vſlyſſaw to kral, przemozzen gſa gich proſbu y rzekl: Naymileyſſi y mogi 20 wierny! Ponyewadzz ſe wam to zda zapodobne,13) abych oby 14) oczzi ſwemu ſinu kazal wywrczi, Sliſſtezz mye: Oczzi ſyna meho gſu oczzi moge. Protozz oko prawe mnye wywrzte a lewe oko ſynu memu, atť ſye ten zakon naplny. A tak ſye ſtalo. A proto wſſeczka obecz ta 15) yala ſye toho krale chwaliti z geho przieliſſne ſprawedlnoſti. 25 Duchownye : 16) NAymileyſsi! Tento Cziesarzz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz tento zakon vſtawil, Toczziſſto ktozzkoli podawi pannu, toczziſſto duſſi na ſwatem krſſtu obmytu, dwie oczzi ma ztratiti, toczziſſto widyenye bozſke y wſſech ſwatych zwolenych. Ale ſin toho krale geſt kazzdy krziefſtian,17) genż ſkrze hrziech duſſi podawi. Protož potrziebie geſt, aby hodnu muku trpiel. Ale 30 kriſtus yako 18) ſprawedlywy y myloſtywy otecz chce tomu zakonu doſti vczziniti; Netoliko gedno oko, ale wſſeczko tyelo y duſſi ſwu dal za hrzieſſ- neho czzlowieka. A protozz muſſi ten 19) kazzdy take gedno oko ſwe lewe 30) oſtawil. 31) ſſlepiegy. 32) hrzychy naſſe. 33) (jen) A. XXXIV. 1) (bez náp.; na okr.) Dnica 3 Trinit. 2) weliky Valerius. 3) sch. (ps.) Ze M longus. 5) za Zakon Vſtawil. 6) sch. 7) czeſt gegi odial naſylym. S) aby obu oczij. 9) o. 10) dczeru, mu (sch.) 11) rzekl czeſarz. 12) toho zakona miloſt. 13) nepodobne. 14) obie. 15) sch. 16) Rozum te rzeczi. 17) czlowiek krzeſtian. 18) yakozto. 19) sch.
33 nam prziklad oſtawyw,30) abychom naſledowali ſſlepyege31) geho. Trzieti od B ducha ſwateho puſſku kadydla, toczziſíto miloſt geho, abychom byli nabozzny, plny miloſti, aby nam ta miloſt naſſe hrziechy 32) przikryla a potô do wieczzne radoſti dowedla. Ame.33) XXXIV. Od ſyna, geſſto prolehall dyewku.1) ROzprawie miſtr Valerius weliky,2) zze3) Zelongus 4) nyekteraky Czieſarz 5 vſtawil za zakon,5) aby ktozzkoli by6) pannye gegi czzeſt naſilim odyal,7) obu oczzi aby 8) zbawen byll. Przihodilo ſye, zze ſyn geho dczerzi gedne wdowy naſilim czzeſt odyal. Ale matye te giſte dyeweczzky proti Czieſarzowi byezzala a rzkucz: O mily pane y 9) Czieſarzi zzadny! Zakon, kteryzzs vſtawil, raczz na- plniti pro miloſt bozzi. Ay, ſin twoy dczerku mu 10) wzchopyw naſilim gi poda- 10 wil. Vſlyſſaw to kral przikazal, aby obye oczzi ſyna geho byle wywrzzenye. Tehda knyezzata a pany vſlyſſewſſe to ſebrali ſye k krali a rzekli gemu: O mily Pane y Czieſarzi zzadny! toliko gedyneho ſyna maſs, genzz ma dvediti po tobye. byla by ſſkoda wſſemu kralowſtwi, zze by Czieſarze ſlepeho myeli po twe ſmrti; raczz toho neczziniti. Tehdy rzekl:11) Zda toho newiete, zze 15 ſem ya ten zakon vſtawil? byla by ma welika hanba, bych ya ten zakon pro ſweho ſina zruſſil. Ale ponyewadzz muoy ſyn ze wſſech proti tomu zakonu vczzinill, [28 b] kterak miloſt toho zakona 12) obdrzzi? Tehdy mudrczi wecechu: Pane mily, my gednyem hlaſem proſymy, aby ſye tyem o ſweho ſina nepokuſſel. Vſlyſſaw to kral, przemozzen gſa gich proſbu y rzekl: Naymileyſſi y mogi 20 wierny! Ponyewadzz ſe wam to zda zapodobne,13) abych oby 14) oczzi ſwemu ſinu kazal wywrczi, Sliſſtezz mye: Oczzi ſyna meho gſu oczzi moge. Protozz oko prawe mnye wywrzte a lewe oko ſynu memu, atť ſye ten zakon naplny. A tak ſye ſtalo. A proto wſſeczka obecz ta 15) yala ſye toho krale chwaliti z geho przieliſſne ſprawedlnoſti. 25 Duchownye : 16) NAymileyſsi! Tento Cziesarzz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz tento zakon vſtawil, Toczziſſto ktozzkoli podawi pannu, toczziſſto duſſi na ſwatem krſſtu obmytu, dwie oczzi ma ztratiti, toczziſſto widyenye bozſke y wſſech ſwatych zwolenych. Ale ſin toho krale geſt kazzdy krziefſtian,17) genż ſkrze hrziech duſſi podawi. Protož potrziebie geſt, aby hodnu muku trpiel. Ale 30 kriſtus yako 18) ſprawedlywy y myloſtywy otecz chce tomu zakonu doſti vczziniti; Netoliko gedno oko, ale wſſeczko tyelo y duſſi ſwu dal za hrzieſſ- neho czzlowieka. A protozz muſſi ten 19) kazzdy take gedno oko ſwe lewe 30) oſtawil. 31) ſſlepiegy. 32) hrzychy naſſe. 33) (jen) A. XXXIV. 1) (bez náp.; na okr.) Dnica 3 Trinit. 2) weliky Valerius. 3) sch. (ps.) Ze M longus. 5) za Zakon Vſtawil. 6) sch. 7) czeſt gegi odial naſylym. S) aby obu oczij. 9) o. 10) dczeru, mu (sch.) 11) rzekl czeſarz. 12) toho zakona miloſt. 13) nepodobne. 14) obie. 15) sch. 16) Rozum te rzeczi. 17) czlowiek krzeſtian. 18) yakozto. 19) sch.
Strana 34
34 B dati, toczziſſto wſſeczky ſwe zle zzadoſti y tiela ſweho rozkoſſi ſkrze ſkruſſeńye a 20) ſwatu zpowied y ſkrze 21) ſwate pokanye wywrczi. Nebo nepodobne geſt, anyzz to muozz byti, by kto za) 22) ſwietſke rozkoſſy vprziemye ſſel do wieczzne radoſti, [29 a] Ponyawadzz 23) kriftus mufill trpieti a tak wnyti do ſwe chwaly. 5 XXXV. O welikem Allexandru rzyeczz.1) 10 15 20 (zzte ſye, zze Allexander kral weliky w geden czzas k dworu krale Indſkeho nebo yndye 2) rzzeczzeneho Porus w uoſobie rytierze ſproſtneho prziſſel,3) aby ſpatrżill mocz y 4) welebnoſt geho. Tehdy kral Porus mnye, by byl Antigon?, Rytierz welikeho Allexandra, poczzeſtnye gey przyyal y przi- kazal, aby gey czztili nad gyne. Ale Allexander po kazzde krmi przyneſene miſy ſtrziebrne pozlaczene tyem ſluzzebnykom,5) geſſto przedeň ſluzziechu, taynye a kradmo ſobie zachowawaſſie a w ſwem lonye krygieſne, yako by geho byli. Ale kdyzz byll obzzalowan przed kralem z toho, a6) przyweden gſa przed kral, 7) takto odpowiedyell: O pane y 8) krali! Ey, ya ſlyſfew przeliſſnu9) powiest y welebnost o tobye nad powiest y welebnoſt krale Alle- xandra, w ryťyerzſtwu y w ztrawie, ya ſproſtny rytierzz k tobie ſem przigel, abych yako 10) wieczziemu tobie ſluzzil, ale ne gemu. Protozz obyczzey geſt y prawo na dwuorzie Allexandrowie, zze kazzdy rytyerz v geho ſtolu gſa, wſſeczka orudye zlata y ſtrzebrna, kterazz k nyemu ſ krmyemy przineſu, yako 11) ſwa wlaſtnye zachowawa. A ya wida tye nemenſſieho,a) ale wyet- czzieho, tyzz obyczzey v tweho dworu chtiel ſem zachowaty. Vſlyſſewſſie to Rytierzi, toho giſteho krale Allexandra naſledowali, a welykymy dary gſucz od nyeho darowany ſ ním [29 b] proti kralowi Porowi w boy weſſli a gey zahubili a wſſeczku yndy Allexandrowi podrobili.12) Duchownye:13) 25 Naymileyſſi! Tento kral Allexander gest pan naſs gezus kriſt', genzz kdyzz w uoſobie ſproſtneho rytierze, toczziſsto w uoſobie czzlowieczſke na dwuor 14) tohoto ſwieta wſſel, chtie pilnyeb) ſpatrziti byeh tohoto dworu y mocz, kteruzz 15) kral Porus, toczzifto dyabel, na tomto ſwietie myel kteryzzto 16) kriſtus wſſeczka orudie 17) zlata y ſtrziebrna, toczzifſto wyerne 30 duſſe, gemu pobral a gyne wſſeczky ty ſilne rytierze y knyezzata, kterzizz geho chtieli poſluchati a dyabla opuſtywfſec) Wen vwierzili,18) s ſebu poyal a gye welice darowal, toczziſſto wieczznym zzywotem w nebeſkem kralowſtwy. a) z (nadeps.). a) ne (nadeps.). b) i (nadeps.). c) (za tím ps.) y (přetrh.). M 20) sch. 21) (tato dvě sl. sch.). 22) sch. 23) poniewadz. XXXV. 1) (bez náp.; na okraji:) Reſurectionis. 2) Indy 3) przygel. 3) a. 5) podſtolym. 6) y. 7) gſa — kral (sch.). s) a. 9) ſlychaw przyliſſnu. 10) yakozto. 11) przyneſena budu ſobie yako. 12) poddali. 13) sch. 14) w oſobie czlowieka na dwor. 15) kteruzto. 16) kteryto. 17) orodi. 18) (tato dvě sl. sch.).
34 B dati, toczziſſto wſſeczky ſwe zle zzadoſti y tiela ſweho rozkoſſi ſkrze ſkruſſeńye a 20) ſwatu zpowied y ſkrze 21) ſwate pokanye wywrczi. Nebo nepodobne geſt, anyzz to muozz byti, by kto za) 22) ſwietſke rozkoſſy vprziemye ſſel do wieczzne radoſti, [29 a] Ponyawadzz 23) kriftus mufill trpieti a tak wnyti do ſwe chwaly. 5 XXXV. O welikem Allexandru rzyeczz.1) 10 15 20 (zzte ſye, zze Allexander kral weliky w geden czzas k dworu krale Indſkeho nebo yndye 2) rzzeczzeneho Porus w uoſobie rytierze ſproſtneho prziſſel,3) aby ſpatrżill mocz y 4) welebnoſt geho. Tehdy kral Porus mnye, by byl Antigon?, Rytierz welikeho Allexandra, poczzeſtnye gey przyyal y przi- kazal, aby gey czztili nad gyne. Ale Allexander po kazzde krmi przyneſene miſy ſtrziebrne pozlaczene tyem ſluzzebnykom,5) geſſto przedeň ſluzziechu, taynye a kradmo ſobie zachowawaſſie a w ſwem lonye krygieſne, yako by geho byli. Ale kdyzz byll obzzalowan przed kralem z toho, a6) przyweden gſa przed kral, 7) takto odpowiedyell: O pane y 8) krali! Ey, ya ſlyſfew przeliſſnu9) powiest y welebnost o tobye nad powiest y welebnoſt krale Alle- xandra, w ryťyerzſtwu y w ztrawie, ya ſproſtny rytierzz k tobie ſem przigel, abych yako 10) wieczziemu tobie ſluzzil, ale ne gemu. Protozz obyczzey geſt y prawo na dwuorzie Allexandrowie, zze kazzdy rytyerz v geho ſtolu gſa, wſſeczka orudye zlata y ſtrzebrna, kterazz k nyemu ſ krmyemy przineſu, yako 11) ſwa wlaſtnye zachowawa. A ya wida tye nemenſſieho,a) ale wyet- czzieho, tyzz obyczzey v tweho dworu chtiel ſem zachowaty. Vſlyſſewſſie to Rytierzi, toho giſteho krale Allexandra naſledowali, a welykymy dary gſucz od nyeho darowany ſ ním [29 b] proti kralowi Porowi w boy weſſli a gey zahubili a wſſeczku yndy Allexandrowi podrobili.12) Duchownye:13) 25 Naymileyſſi! Tento kral Allexander gest pan naſs gezus kriſt', genzz kdyzz w uoſobie ſproſtneho rytierze, toczziſsto w uoſobie czzlowieczſke na dwuor 14) tohoto ſwieta wſſel, chtie pilnyeb) ſpatrziti byeh tohoto dworu y mocz, kteruzz 15) kral Porus, toczzifto dyabel, na tomto ſwietie myel kteryzzto 16) kriſtus wſſeczka orudie 17) zlata y ſtrziebrna, toczzifſto wyerne 30 duſſe, gemu pobral a gyne wſſeczky ty ſilne rytierze y knyezzata, kterzizz geho chtieli poſluchati a dyabla opuſtywfſec) Wen vwierzili,18) s ſebu poyal a gye welice darowal, toczziſſto wieczznym zzywotem w nebeſkem kralowſtwy. a) z (nadeps.). a) ne (nadeps.). b) i (nadeps.). c) (za tím ps.) y (přetrh.). M 20) sch. 21) (tato dvě sl. sch.). 22) sch. 23) poniewadz. XXXV. 1) (bez náp.; na okraji:) Reſurectionis. 2) Indy 3) przygel. 3) a. 5) podſtolym. 6) y. 7) gſa — kral (sch.). s) a. 9) ſlychaw przyliſſnu. 10) yakozto. 11) przyneſena budu ſobie yako. 12) poddali. 13) sch. 14) w oſobie czlowieka na dwor. 15) kteruzto. 16) kteryto. 17) orodi. 18) (tato dvě sl. sch.).
Strana 35
35 XXXVI. Od virgilia a od Tyta.1) zzte ſye take, zze kdyz Tytus w rzymye kralowaſſe,2) vſtawil byl za B zakon, aby den prworozeneho 3) ſyna geho ode wſſech byl ſlawnye ſwieczen. A ktozz by koli ten den kterakezzkoli dyelo dyelal, ſmrti myel vmrzieti. A kdyzz ten zakon kazal prowolati, zawolaw k ſobie miſtra wirgilia, y rzekl gemu: Mily miſtrze, tak ſem zakon vſtawil, yako 4) ſam dobrzie wieſs. Ale zze mnozi hrziechowe mohu tayńye y ſkrytie dyelany byti, k gichzz znamoſti nemozzem przigiti, Proſim tebe, aby podle mudroſti ſwe ſlozzill y vczzynyl nyekterake mnye vmyenye, gymzz bych mohl wyedyeti ty, genzz proti tomu zakonu ode mne wydanemu zawynye. Tehdy on wece ge' :5) [30 a] Pane, buď twa wuole. A ynhed s ſwymy czzary nyekteraky ſlup nebo ſochu pro- 10 strzied mieſta poſtawil, kteryzzto ſlup wſleczky tayne hrziechy toho dne do- puſſtyene Czieſarzowi prawieſſie. A tak ſkrze nyey 6) a geho zzalobu mnozi na ſmrt byechu 7) odſuzeny. Bieſſye tehdy w rzymye nyekteraky kowarz, gmenê ffoka, genzz w ten den od Czieſarze vſtaweny dyelaſſe yako w gyny den dyelny. Ale kdyzz gednu na 8) ſwem lozzi odpoczzywaſſe ten giſty kowarz, 15 myſſleſſe o tom, kterak ſkrze zzalobu toho giſteho ſlupu gſu k ſlupu9) pod- dany k ſmrti. Rano wſtaw ſſel k tomu ſlupu a rzekl gemu: O ſlupe nebo ſocho, ſkrze zzalobu twu mnozi gſu na ſmrt dany. Slibugi ſwemu bohu, bu- deſſ-li na mye zzalowati, zze twu hlawu tiemto kladywem zmozzdym. A protozz radymť, aby o mnye nycz nerzekall.10) a ſ tyem ſſel domow. A ynhed w prwny 20 hodynu, yakozz obyczzey myell,a) kral 11) ſwe poſly k tomu ſlupu poſlal, aby na nyem wztazali, gſu-li kto, genzz proti zakonu vczzinili by nebo za- winili 12) by. Ale kdyzz k tomu giſte ſlupu prziſſli a vmyſl kralow zgewili, Odpowiedyel gim ſlup: Zdwihnyete oczzi ſwogi a wyzte, czoť geſt pſano na mem cžele. Tehdy ony, kdyzz gſu zdwihli oczzi ſwe,13) na czzeleb) toho 25 giſteho ſlupa widieli gſu pſano: Czaſowe ſye myenye, a lide ſye horſſie. ktozz bude chtieti prawdu prawiti, muſi ſwe hlawy pod kladywuo naſaditi. Gdietezz 14) a ſwemu panu powiezte, czozz 15) gſte widieli a 16) czztli. Tehdy poſlowe odeſſli a to wſſechno na Czieſarze [30 b] wzneſli. kdyzz to Czieſarz vſlyſſal, przikazal dwanaczti rytierzom, aby ſye w uodyenye prziprawili a k tomu 30 giſtemu ſlupu ſſli. A vczzinil-li by kto czo naproti tomu ſlupu, ſwiezzicz gemu rucze y noze przed Czieſarze gey przywedli. Tehdy Rytierzi od Czieſarze tam ſſli a toho ſlupu 17) pozdrawili rzkuče: Cziefarz toho na tobyec) zzada,18) aby na ty zzalowal, ktoz gſu proti zakonu vczzinili, y 19) na ty, genzz tobie 20) hrozie, yzzadneho ſye w tom 21) nebogye. I22) wece k ním 23) ten ſlup: Wez- 35 5 a) (za tím ps.) ſwe (přetrž.). b) (poslední) e (oprav. škrabáním z) o. c) (ps.) nadobye, d (přetrž.), t (nadeps.). XXXVI. 1) O gednom kowarzy. 2) kralowal. 3) prworozenij. 4) yakoz. 5) sch. 6) ten. 7) sch. M s) w. 3) mnozy. 10) nerzykal. 11) sch. 12) by — by (sch.). 13) ſwogy. 14) Gdiete. 15) czo. 16) y. 17) Rytirzy tam ſſly od czyſarze toho ſlupu. 18) ze Czyſarz toho zada. 19) a. 20) gemu. 21) w tom (sch). 22) sch. 23) k niemu.
35 XXXVI. Od virgilia a od Tyta.1) zzte ſye take, zze kdyz Tytus w rzymye kralowaſſe,2) vſtawil byl za B zakon, aby den prworozeneho 3) ſyna geho ode wſſech byl ſlawnye ſwieczen. A ktozz by koli ten den kterakezzkoli dyelo dyelal, ſmrti myel vmrzieti. A kdyzz ten zakon kazal prowolati, zawolaw k ſobie miſtra wirgilia, y rzekl gemu: Mily miſtrze, tak ſem zakon vſtawil, yako 4) ſam dobrzie wieſs. Ale zze mnozi hrziechowe mohu tayńye y ſkrytie dyelany byti, k gichzz znamoſti nemozzem przigiti, Proſim tebe, aby podle mudroſti ſwe ſlozzill y vczzynyl nyekterake mnye vmyenye, gymzz bych mohl wyedyeti ty, genzz proti tomu zakonu ode mne wydanemu zawynye. Tehdy on wece ge' :5) [30 a] Pane, buď twa wuole. A ynhed s ſwymy czzary nyekteraky ſlup nebo ſochu pro- 10 strzied mieſta poſtawil, kteryzzto ſlup wſleczky tayne hrziechy toho dne do- puſſtyene Czieſarzowi prawieſſie. A tak ſkrze nyey 6) a geho zzalobu mnozi na ſmrt byechu 7) odſuzeny. Bieſſye tehdy w rzymye nyekteraky kowarz, gmenê ffoka, genzz w ten den od Czieſarze vſtaweny dyelaſſe yako w gyny den dyelny. Ale kdyzz gednu na 8) ſwem lozzi odpoczzywaſſe ten giſty kowarz, 15 myſſleſſe o tom, kterak ſkrze zzalobu toho giſteho ſlupu gſu k ſlupu9) pod- dany k ſmrti. Rano wſtaw ſſel k tomu ſlupu a rzekl gemu: O ſlupe nebo ſocho, ſkrze zzalobu twu mnozi gſu na ſmrt dany. Slibugi ſwemu bohu, bu- deſſ-li na mye zzalowati, zze twu hlawu tiemto kladywem zmozzdym. A protozz radymť, aby o mnye nycz nerzekall.10) a ſ tyem ſſel domow. A ynhed w prwny 20 hodynu, yakozz obyczzey myell,a) kral 11) ſwe poſly k tomu ſlupu poſlal, aby na nyem wztazali, gſu-li kto, genzz proti zakonu vczzinili by nebo za- winili 12) by. Ale kdyzz k tomu giſte ſlupu prziſſli a vmyſl kralow zgewili, Odpowiedyel gim ſlup: Zdwihnyete oczzi ſwogi a wyzte, czoť geſt pſano na mem cžele. Tehdy ony, kdyzz gſu zdwihli oczzi ſwe,13) na czzeleb) toho 25 giſteho ſlupa widieli gſu pſano: Czaſowe ſye myenye, a lide ſye horſſie. ktozz bude chtieti prawdu prawiti, muſi ſwe hlawy pod kladywuo naſaditi. Gdietezz 14) a ſwemu panu powiezte, czozz 15) gſte widieli a 16) czztli. Tehdy poſlowe odeſſli a to wſſechno na Czieſarze [30 b] wzneſli. kdyzz to Czieſarz vſlyſſal, przikazal dwanaczti rytierzom, aby ſye w uodyenye prziprawili a k tomu 30 giſtemu ſlupu ſſli. A vczzinil-li by kto czo naproti tomu ſlupu, ſwiezzicz gemu rucze y noze przed Czieſarze gey przywedli. Tehdy Rytierzi od Czieſarze tam ſſli a toho ſlupu 17) pozdrawili rzkuče: Cziefarz toho na tobyec) zzada,18) aby na ty zzalowal, ktoz gſu proti zakonu vczzinili, y 19) na ty, genzz tobie 20) hrozie, yzzadneho ſye w tom 21) nebogye. I22) wece k ním 23) ten ſlup: Wez- 35 5 a) (za tím ps.) ſwe (přetrž.). b) (poslední) e (oprav. škrabáním z) o. c) (ps.) nadobye, d (přetrž.), t (nadeps.). XXXVI. 1) O gednom kowarzy. 2) kralowal. 3) prworozenij. 4) yakoz. 5) sch. 6) ten. 7) sch. M s) w. 3) mnozy. 10) nerzykal. 11) sch. 12) by — by (sch.). 13) ſwogy. 14) Gdiete. 15) czo. 16) y. 17) Rytirzy tam ſſly od czyſarze toho ſlupu. 18) ze Czyſarz toho zada. 19) a. 20) gemu. 21) w tom (sch). 22) sch. 23) k niemu.
Strana 36
36 5 10 15 20 25 B myete ffoku, kowarze tohoto mieſta, ten 24) geſt, genzz nykdy zakona nedrzzi a geſſtie mnye hrozi. Tehdy ony ynhed toho giſteho kowarze yali a gey 257 przied Czieſarze przywedli. Vzrzew gey Czieſarż y wece k nyemu: Czozz geſt, genzz o tobie ſlyſſim? Proczz ty ode mne wydaneho zakona nedrzziſs? Odpowiedie on gemu: 26) Pane, zakona toho 27) ya nemohu drzzieti, nebo na kazzdy den muſim oſm penyez mieti, a tiech bez dyela newyem kde wzieti. Wece gemu Cziesarzz: y czzemut gest tyech osm penyez? Wece gemu kowarzz Na kazzdy den w rocze dwa penyeze dluzzen ſem dati,28) dwu pogiczziti,29 dwa ztratimd) a dwa vtratim.30) Wece gemu Czieſarzz: Powiez my rozum- nyegie 31) o tyech penyezích. Wece kowarž:32) Pane muoy, racz ſlyſſeti. Dwa penyeze dluzzen ſem dati memu otczi za to, genzz33) mye geſt chowal z me mladoſti a na mye dyelal, a gyzz geſt ochudl, tak zze nemuozz14) dyelati. A tak muoy rozum 35) mye k tomu wede, abych gemu w geho chudobie po- mahal. A protozz na kazzdy den [31 a] muſim dwa penyeze myeti, abych gemu dall na geho potrziebye. Druhych dwu penyezi pogiczzyem 36) ſynu memu, genzz do ſſkoly chodi, aby kdyzz by doroſtl a w uczzeny proſpyel, chowal mye w me nuzi, yako ya37) otcze ſweho, aczz by mi ſye vdalo ochudnuti. Trzietie dwa penyeze na kazzdy den ztratim, toczziſs zze na ſwu- zzenu nakladam yako na zlu horu, ana my wzzdy protywna, ſwu wuoli ma- giczi; proto czozz na ny nalozzim yako na zlu horu, to wſſye ztratim. Cztwrta dwa penyeze na kazzdy den na ſwu potrziebu vtraczugi. A z38) tiech wſſech penyez nemohu mieti bez welike pracze a vſtawiczzne. Protozz proſím, raczzte ſud ſprawedlywy wydati a mne na ſmrt neodſuzowati. Wecze k nyemu Czieſarzz : Mily, doſtis mudrzie odpowiedyel, gdi a dyelay wiernye. A tak ode- wſſech rzymanow pochwalen geſt, A po ſmrti Czieſarzowie ten giſty kowarz ffoka rzyeczzeny pro ſwu mudroſt wuolen geſt Czyeſarzem, genzz przelifs dobrzie rziſſy zprawoval. A kdyzz vmrzell, rzimene obraz geho mezi gynymy Czieſarzi namalowali a nad hlawu geho oſm penyez kazali namalowati. Duchownye: 39) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt buoh, otecz nebeſky, genzz za zakon 3o vſtawil, zze ktozzkoli den vſtaweny prworozeneho geho ſina przeruſſil by, aby ſmrti vmrzel. Ten den geſt Nedyele, a nebo gyny hodowe, od Czierkwe ſwate vſtaweny, yakozz 40) buoh przikazall a 41) rzka: Pomny, [31 b] aby den ſwa- teczzny ſwietill. Ale pohrziechu mnozi wiecze ſye y wietczzich ten den hrzie- chow dopuſſtiegi,42) nezzli wſſedny den. Nebo wiecze do krczzem chodye a 43 35 wiecze ſye zapigegi,43) nezzli w 41) gine dny. Ale Virgilius, genzz ſlup vczzynyl, znamenawa ducha ſwateho, genzz kazatele na to wede, aby zwieſtowali lidem d) dwa ztratim (naps. na vnějším okraji). M 26) Tent. 23) Czo. 26) sch. 27) tweho. 28) dluzen ſem dwa penieze dati. 29) poycziti. 30) dwa ztratiti a dwa zachowati. 31) rozumnie. 32) on. 33) ze. 34) gyz ochudl a nemoz. 35) rozum moy. 36) peniez poyczim. 37) sch. 38) sch. 35) sch. 10) yakozto. 41) sch. 42) hrzy- chow dopusstiegy ten den. 43) zpigegy. 44) sch.
36 5 10 15 20 25 B myete ffoku, kowarze tohoto mieſta, ten 24) geſt, genzz nykdy zakona nedrzzi a geſſtie mnye hrozi. Tehdy ony ynhed toho giſteho kowarze yali a gey 257 przied Czieſarze przywedli. Vzrzew gey Czieſarż y wece k nyemu: Czozz geſt, genzz o tobie ſlyſſim? Proczz ty ode mne wydaneho zakona nedrzziſs? Odpowiedie on gemu: 26) Pane, zakona toho 27) ya nemohu drzzieti, nebo na kazzdy den muſim oſm penyez mieti, a tiech bez dyela newyem kde wzieti. Wece gemu Cziesarzz: y czzemut gest tyech osm penyez? Wece gemu kowarzz Na kazzdy den w rocze dwa penyeze dluzzen ſem dati,28) dwu pogiczziti,29 dwa ztratimd) a dwa vtratim.30) Wece gemu Czieſarzz: Powiez my rozum- nyegie 31) o tyech penyezích. Wece kowarž:32) Pane muoy, racz ſlyſſeti. Dwa penyeze dluzzen ſem dati memu otczi za to, genzz33) mye geſt chowal z me mladoſti a na mye dyelal, a gyzz geſt ochudl, tak zze nemuozz14) dyelati. A tak muoy rozum 35) mye k tomu wede, abych gemu w geho chudobie po- mahal. A protozz na kazzdy den [31 a] muſim dwa penyeze myeti, abych gemu dall na geho potrziebye. Druhych dwu penyezi pogiczzyem 36) ſynu memu, genzz do ſſkoly chodi, aby kdyzz by doroſtl a w uczzeny proſpyel, chowal mye w me nuzi, yako ya37) otcze ſweho, aczz by mi ſye vdalo ochudnuti. Trzietie dwa penyeze na kazzdy den ztratim, toczziſs zze na ſwu- zzenu nakladam yako na zlu horu, ana my wzzdy protywna, ſwu wuoli ma- giczi; proto czozz na ny nalozzim yako na zlu horu, to wſſye ztratim. Cztwrta dwa penyeze na kazzdy den na ſwu potrziebu vtraczugi. A z38) tiech wſſech penyez nemohu mieti bez welike pracze a vſtawiczzne. Protozz proſím, raczzte ſud ſprawedlywy wydati a mne na ſmrt neodſuzowati. Wecze k nyemu Czieſarzz : Mily, doſtis mudrzie odpowiedyel, gdi a dyelay wiernye. A tak ode- wſſech rzymanow pochwalen geſt, A po ſmrti Czieſarzowie ten giſty kowarz ffoka rzyeczzeny pro ſwu mudroſt wuolen geſt Czyeſarzem, genzz przelifs dobrzie rziſſy zprawoval. A kdyzz vmrzell, rzimene obraz geho mezi gynymy Czieſarzi namalowali a nad hlawu geho oſm penyez kazali namalowati. Duchownye: 39) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt buoh, otecz nebeſky, genzz za zakon 3o vſtawil, zze ktozzkoli den vſtaweny prworozeneho geho ſina przeruſſil by, aby ſmrti vmrzel. Ten den geſt Nedyele, a nebo gyny hodowe, od Czierkwe ſwate vſtaweny, yakozz 40) buoh przikazall a 41) rzka: Pomny, [31 b] aby den ſwa- teczzny ſwietill. Ale pohrziechu mnozi wiecze ſye y wietczzich ten den hrzie- chow dopuſſtiegi,42) nezzli wſſedny den. Nebo wiecze do krczzem chodye a 43 35 wiecze ſye zapigegi,43) nezzli w 41) gine dny. Ale Virgilius, genzz ſlup vczzynyl, znamenawa ducha ſwateho, genzz kazatele na to wede, aby zwieſtowali lidem d) dwa ztratim (naps. na vnějším okraji). M 26) Tent. 23) Czo. 26) sch. 27) tweho. 28) dluzen ſem dwa penieze dati. 29) poycziti. 30) dwa ztratiti a dwa zachowati. 31) rozumnie. 32) on. 33) ze. 34) gyz ochudl a nemoz. 35) rozum moy. 36) peniez poyczim. 37) sch. 38) sch. 35) sch. 10) yakozto. 41) sch. 42) hrzy- chow dopusstiegy ten den. 43) zpigegy. 44) sch.
Strana 37
37 hrzyechy, by 45) ſye gich warowali, Cztnoſti, aby ſye gych 46) drzzeli, muky B pekelne,47) aby ſye gich 48) lekali, radoſti nebeſke, aby po nych 49) tuzzili. Ale pohrzyechu kazatel gyzz muozz rzieczi, yako ten ſlup prawil: Czaſowe ſye myenye, a 50) lide ſye horſſie. To zgewnye widime. Nebo na poczzatku wiery w kazzdem ſtawu byechu czzaſowe lepſſy, y lide pro modlitbu y zzy- wuot dobry nezzli nynye. lepe ſye rodilo obile y owuocze, ptaczi, zwierz y ryb51) bylo wiecze nezzli nynye. Ale gizz pro rozmnozzenye hrziechow lidſkych czzym dale y tyem 52) horzie,53) Jakozz oczzitie widime, za ſtareho wieku lide zze byechu nabozznyeyſſy, nezzli nynye. Nezz 54) gyzz w dyetech wyetczzie zloſt panuge z chytroſti nezzli drziewe w ſtarych. A proczz? Nebo 10 weſſken ſwiet w zloſti dyabelſke polozzen geſt. Take nynye gyzz gſu naſtali czzaſowe, ktozz by chtiel prawdu prawiti welikym lidem, aczz by gemu hlawy nezbili, ale na gynem, kdezz by mohli, tu by gemu 55) vſſkodili. A take malo geſt tyech, geſlto by ſye ſmyeli o prawdu poſtawiti 56) przed mocznu ruku, Ale trziefu ſye na kazany, kdezz nynye 57) mocznu ruku kazzem.58) Ale 15 [32 a] Foka kowarz geſt kazzdy dobry krzieſtyan, genzz ſye wyernye po ſwu ruku obchodi. Nebo kazzdy wierny krzieſtyan na kazzdy den dluzzen giest otczi ſwemu, toczziſſto bohu, otczi nebeſkemu, dati dwa penyeze, toczziſſto miloſt a poczzeſt. Miloſt, zze nas tak milowal, zze za nas ſyna ſweho gedin- keho na zemi raczzil poſlati a hanebnu ſmrti ſnyti. Nebo czzeſt a wſſeczko59) 20 dobre od nyeho pochazie, a bez nyeho nycz dobreho nemožem 60) vczzinyti. Take dwu penyez mame ſwemu synu 61) poyczziti. A kdezz geſt ten? O nyemzz 62) Izaiaſs prorok 63) dye:e) Dyetie ſye nam narodilo, a ſin bozzi geſt nam dan. Ale kterakych penyez gemu mame 64) poyczziti? zagiſte dwu penyez na kazzdy den, toczzifſto dobru wuoli a 65) dobry ſkutek, dokudzz ſme zzywi. A kdyzz 25 ochudnem, to geſt w ſudny den, kdyzz nazi ſye poſtawime, a nycz s ſebu neneſucze, gedno ſwe ſkutky a hrziechy, Tehdy on nam wrati 66) ta dwa pe- nyeze v wieczznê zzywotie. Jakoż geſt pſa°: Stokrat wiecze wezmete a wieczz- nym zzywotem wlaſti budete. Take dwa penyeze ztraczugem, kterezz na ſwu zzenu nakladame, toczziſs na ſwe tielo, genzz ſye wzzdy protywi naſſi duſſi. 30 Ta dwa penyeze gſta zla wuole a zly ſkutek, genzz tielu holduge.67) A za to mnoho mame zde trpieti y na onom ſwietie. Take dwa penyeze na kazzdy den na ſie nakladame a k ſwe potrziebie vtraczugem, toczziſſto aczz milugem buoha nade wſſeczko ſtworzenye a ſweho blizznyeho yako ſami ſye.68) Protozz budeme-li ty 69) penyeze tak obraczowati, bez pochybenye przidem do ne- 35 beſkeho kralowſtwye. Amen.70) 5 e) Izaiaſs — dye (červ. podtrž.). 52 58 64) 45) aby. 46) sch. 47) pekelnij. 18) sch. 49) po nij. 50) sch. 51) Ptakow zwierzy ryb. M (tato dvě sl. sch.) 53) hurze. 54) Neb. 55) sch. 56) pokuſyti neb poſtawiti. 57) nenij. kazen. 59) Czeſt nebo wſſeczko. 60) nemoz. 61) ſynu ſwemu. 62) zagyſte o niemz. 63) sch. 67) tielo hoduge. 68) fam, 69) tyto. 70) sch. gemu mame peniez. 65) y. 66) wrati nam.
37 hrzyechy, by 45) ſye gich warowali, Cztnoſti, aby ſye gych 46) drzzeli, muky B pekelne,47) aby ſye gich 48) lekali, radoſti nebeſke, aby po nych 49) tuzzili. Ale pohrzyechu kazatel gyzz muozz rzieczi, yako ten ſlup prawil: Czaſowe ſye myenye, a 50) lide ſye horſſie. To zgewnye widime. Nebo na poczzatku wiery w kazzdem ſtawu byechu czzaſowe lepſſy, y lide pro modlitbu y zzy- wuot dobry nezzli nynye. lepe ſye rodilo obile y owuocze, ptaczi, zwierz y ryb51) bylo wiecze nezzli nynye. Ale gizz pro rozmnozzenye hrziechow lidſkych czzym dale y tyem 52) horzie,53) Jakozz oczzitie widime, za ſtareho wieku lide zze byechu nabozznyeyſſy, nezzli nynye. Nezz 54) gyzz w dyetech wyetczzie zloſt panuge z chytroſti nezzli drziewe w ſtarych. A proczz? Nebo 10 weſſken ſwiet w zloſti dyabelſke polozzen geſt. Take nynye gyzz gſu naſtali czzaſowe, ktozz by chtiel prawdu prawiti welikym lidem, aczz by gemu hlawy nezbili, ale na gynem, kdezz by mohli, tu by gemu 55) vſſkodili. A take malo geſt tyech, geſlto by ſye ſmyeli o prawdu poſtawiti 56) przed mocznu ruku, Ale trziefu ſye na kazany, kdezz nynye 57) mocznu ruku kazzem.58) Ale 15 [32 a] Foka kowarz geſt kazzdy dobry krzieſtyan, genzz ſye wyernye po ſwu ruku obchodi. Nebo kazzdy wierny krzieſtyan na kazzdy den dluzzen giest otczi ſwemu, toczziſſto bohu, otczi nebeſkemu, dati dwa penyeze, toczziſſto miloſt a poczzeſt. Miloſt, zze nas tak milowal, zze za nas ſyna ſweho gedin- keho na zemi raczzil poſlati a hanebnu ſmrti ſnyti. Nebo czzeſt a wſſeczko59) 20 dobre od nyeho pochazie, a bez nyeho nycz dobreho nemožem 60) vczzinyti. Take dwu penyez mame ſwemu synu 61) poyczziti. A kdezz geſt ten? O nyemzz 62) Izaiaſs prorok 63) dye:e) Dyetie ſye nam narodilo, a ſin bozzi geſt nam dan. Ale kterakych penyez gemu mame 64) poyczziti? zagiſte dwu penyez na kazzdy den, toczzifſto dobru wuoli a 65) dobry ſkutek, dokudzz ſme zzywi. A kdyzz 25 ochudnem, to geſt w ſudny den, kdyzz nazi ſye poſtawime, a nycz s ſebu neneſucze, gedno ſwe ſkutky a hrziechy, Tehdy on nam wrati 66) ta dwa pe- nyeze v wieczznê zzywotie. Jakoż geſt pſa°: Stokrat wiecze wezmete a wieczz- nym zzywotem wlaſti budete. Take dwa penyeze ztraczugem, kterezz na ſwu zzenu nakladame, toczziſs na ſwe tielo, genzz ſye wzzdy protywi naſſi duſſi. 30 Ta dwa penyeze gſta zla wuole a zly ſkutek, genzz tielu holduge.67) A za to mnoho mame zde trpieti y na onom ſwietie. Take dwa penyeze na kazzdy den na ſie nakladame a k ſwe potrziebie vtraczugem, toczziſſto aczz milugem buoha nade wſſeczko ſtworzenye a ſweho blizznyeho yako ſami ſye.68) Protozz budeme-li ty 69) penyeze tak obraczowati, bez pochybenye przidem do ne- 35 beſkeho kralowſtwye. Amen.70) 5 e) Izaiaſs — dye (červ. podtrž.). 52 58 64) 45) aby. 46) sch. 47) pekelnij. 18) sch. 49) po nij. 50) sch. 51) Ptakow zwierzy ryb. M (tato dvě sl. sch.) 53) hurze. 54) Neb. 55) sch. 56) pokuſyti neb poſtawiti. 57) nenij. kazen. 59) Czeſt nebo wſſeczko. 60) nemoz. 61) ſynu ſwemu. 62) zagyſte o niemz. 63) sch. 67) tielo hoduge. 68) fam, 69) tyto. 70) sch. gemu mame peniez. 65) y. 66) wrati nam.
Strana 38
38 XXXVII. Czzte ſye o Czieſarzi Genagoriaſſowi rzieczzenem.1) [32-b 5 15 20 GEnagarius 2) tak rzieczzeny Czieſarzza) toho czzaſſu, kdyzz kralowal, vſtawil za zakon, aby ktozzkoli ſ kteruzzkoli zawinu3) kdyzz by yat byll a przed ſudczi przyweden, a vmyel trzi prawdy powiedieti tak giſte, zze by yzzadny proti tomu nemohl odpowiedieti, by prawe nebyli, by naywieczzi zawinu 4) myel, aby przi zzywotie oſtal ſe wſſim dyediczſtwim. Przihodilo ſye, zze nyekteraky rytierz proti Czieſarzi wſtal a mnoho zleho w geho panſtwi vczzinil, Netoliko by zlodyeyſky a naſilim bral, ale y lidi rozliczznye hubil. Tu pak poprawcze Czieſarzow gey yal a ſwazaneho przed ſudczi przywedl. Ale kdyzz den prziſſell, ſudcze rzekl k nyemu: Mily, wieſſ-li vſtawenye za- 10 kona? On 5) wece gemu: 6) Wyem, pane; trzi prawdy muſim powiedieti, aczz chci ſmrti vgiti. Wece k nyemu ſudce: Brzo vſtawenye zakona napln, a nebo dnes budeſs odprawen na ſſybenyczi. Tehdy on wece: Pane Sudcze, kazz wſſem mlczzeti! A kdyzz ſye to ſtalo, wece: Ay, pane, toť geſt prwa7) prawda, kteruzz przede wſſemy ohlaſſugi, zze wſſeczky ſwe dny, yakoż ſem k rozumu prziſſel, byl ſem zly czzlowyek. Vſlyſſaw to ſudcze rzekl k tyem, genzz przi tom ſtali: Zda-li ſye wam prawda, czo8) tento prawi? Pane,9) by nebyll zly, tak hanebnye by ſem nebyll przyweden. I wece k nyer ſudče druhe: Powiez mi druhe prawdu. On wece: Druha prawda geſt tato: Welmi ſem zamuczen y przeliſs mi ſye nelibi, zze ſem tak hanebnye sem przyweden. Wece sudče: Giftie [33 a] wierzimt toho dobrzie.10) Protozz powiez trzieti prawdu a wy- ſwuobod ſye od ſmrti, gyzztť plati. Tehdy on wece: Tatoť gest trzietie prawda: Bych gednu z waſſie moczi wyſfel, nykdy bych w teto poſtawie hanebne w toto miesto dobrowuolnye neprzissel. Wece ge€ sudce: Zagiste dostis 11) mudrzie odpowiedyel, tak zzes ſye z ſmrti wymluwil. Gdi w pokogi a nerod 25 wiece zle czzyniti. B Duchownye pak takto: 12) NAymileyſsi! Tento Cziesarz gest naſs pan 13) mily gezus kristus, genzz taky zakon vſtawil, zze kteryzzkoli hrzieſſnyk przied rozumnym ſudczi, to geſt przed mudrym zpowedlnykem, powie trzi prawdy giſſtie, zze Czzrtie proti tomu nebudu moczi nycz odpowiedyeti, wieczzny zzywot bude mieti. Prwa 30 prawda geſt, aby rzekl: ya ſem zly czzlowiek a mnohymy hrziechy z ſwe mladosti obtiezzen. Druha prawda gest, aby myell na hrziechy zzaloſt a k tomu weliku teſknoſt, zze gye kdy 14) pana boha rozhnyewal pro ſwu neſtateczznoſt. a) (tato sl. červ. podtrž.). M XXXVII. 1) O zlodiegy; (na okraji pozd. rukou:) Ad penitenciam et confefionem. Dnica 11 Trin. apud divü petrum A letare et. 2) DEnagarius. 3) winu. 4) neywicz za winu. 5) sch. 6) sch. 7) prawa. 8) czoz. 9) Tedy oni weczechu Pane. 10) dobrze dobrze toho. 11) Za- gyſtes doſti. 12) Wayklad toho tento gt. 13) pan naſs. 15) zes kdy.
38 XXXVII. Czzte ſye o Czieſarzi Genagoriaſſowi rzieczzenem.1) [32-b 5 15 20 GEnagarius 2) tak rzieczzeny Czieſarzza) toho czzaſſu, kdyzz kralowal, vſtawil za zakon, aby ktozzkoli ſ kteruzzkoli zawinu3) kdyzz by yat byll a przed ſudczi przyweden, a vmyel trzi prawdy powiedieti tak giſte, zze by yzzadny proti tomu nemohl odpowiedieti, by prawe nebyli, by naywieczzi zawinu 4) myel, aby przi zzywotie oſtal ſe wſſim dyediczſtwim. Przihodilo ſye, zze nyekteraky rytierz proti Czieſarzi wſtal a mnoho zleho w geho panſtwi vczzinil, Netoliko by zlodyeyſky a naſilim bral, ale y lidi rozliczznye hubil. Tu pak poprawcze Czieſarzow gey yal a ſwazaneho przed ſudczi przywedl. Ale kdyzz den prziſſell, ſudcze rzekl k nyemu: Mily, wieſſ-li vſtawenye za- 10 kona? On 5) wece gemu: 6) Wyem, pane; trzi prawdy muſim powiedieti, aczz chci ſmrti vgiti. Wece k nyemu ſudce: Brzo vſtawenye zakona napln, a nebo dnes budeſs odprawen na ſſybenyczi. Tehdy on wece: Pane Sudcze, kazz wſſem mlczzeti! A kdyzz ſye to ſtalo, wece: Ay, pane, toť geſt prwa7) prawda, kteruzz przede wſſemy ohlaſſugi, zze wſſeczky ſwe dny, yakoż ſem k rozumu prziſſel, byl ſem zly czzlowyek. Vſlyſſaw to ſudcze rzekl k tyem, genzz przi tom ſtali: Zda-li ſye wam prawda, czo8) tento prawi? Pane,9) by nebyll zly, tak hanebnye by ſem nebyll przyweden. I wece k nyer ſudče druhe: Powiez mi druhe prawdu. On wece: Druha prawda geſt tato: Welmi ſem zamuczen y przeliſs mi ſye nelibi, zze ſem tak hanebnye sem przyweden. Wece sudče: Giftie [33 a] wierzimt toho dobrzie.10) Protozz powiez trzieti prawdu a wy- ſwuobod ſye od ſmrti, gyzztť plati. Tehdy on wece: Tatoť gest trzietie prawda: Bych gednu z waſſie moczi wyſfel, nykdy bych w teto poſtawie hanebne w toto miesto dobrowuolnye neprzissel. Wece ge€ sudce: Zagiste dostis 11) mudrzie odpowiedyel, tak zzes ſye z ſmrti wymluwil. Gdi w pokogi a nerod 25 wiece zle czzyniti. B Duchownye pak takto: 12) NAymileyſsi! Tento Cziesarz gest naſs pan 13) mily gezus kristus, genzz taky zakon vſtawil, zze kteryzzkoli hrzieſſnyk przied rozumnym ſudczi, to geſt przed mudrym zpowedlnykem, powie trzi prawdy giſſtie, zze Czzrtie proti tomu nebudu moczi nycz odpowiedyeti, wieczzny zzywot bude mieti. Prwa 30 prawda geſt, aby rzekl: ya ſem zly czzlowiek a mnohymy hrziechy z ſwe mladosti obtiezzen. Druha prawda gest, aby myell na hrziechy zzaloſt a k tomu weliku teſknoſt, zze gye kdy 14) pana boha rozhnyewal pro ſwu neſtateczznoſt. a) (tato sl. červ. podtrž.). M XXXVII. 1) O zlodiegy; (na okraji pozd. rukou:) Ad penitenciam et confefionem. Dnica 11 Trin. apud divü petrum A letare et. 2) DEnagarius. 3) winu. 4) neywicz za winu. 5) sch. 6) sch. 7) prawa. 8) czoz. 9) Tedy oni weczechu Pane. 10) dobrze dobrze toho. 11) Za- gyſtes doſti. 12) Wayklad toho tento gt. 13) pan naſs. 15) zes kdy.
Strana 39
39 A z toho ma mieti ſkruſſenye ſrdeczzne a zzaloſt na hrziechy.15) Trzietie B prawda geſt,16) aby ten vmyſl myel, kdyż by s bozzi pomoczi hrziechow ſkrze ſkruſſeneb) ſrdcze, ſkrze ſwatu zpowied y doſty vczzynyenye gednu od- byl,17) aby ſye nykdy w nye zaſie nenawraczowal 18) ſ uonu cizolozznyczi, gyzzto bylo rzieczzeno od pana gezukriſta: Gdi a wyecz nerod 19) hrzieſſiti! [33 b] a tak wyeczzneho zzywuota dogdeſs. 5 XXXVIII. Od giſtoty dobrych a zlych etc.1) Thozias kral tak rzieczzeny myel trzi ſyny, kterezz welmi milowaſſe. Ten giſty kral vſtawiczznu walku wedl proti krali Egipſkemu a wſſeczko, czoż myel, na tu walku nalozzill, kromye gednoho 2) ſtromu nebo drzewa. A to drzewo myegieſſe taku mocz, zze 3) kazzdy nemoczny, kteryzz 4) z toho 10 drzewa gedl owocze, zdrawye przyyal, kromye malomoczneho. Ale kdyzz ten giſty kral azz na ſmrt nemoczen byll, zawolal ſweho prworozeneho ſina a rzka: Tak ſem welmi tye y twe bratry milowal, zze fem wſſeczko to,5) czozz ſem myel, pro was vſtawicżnu walku vtratil, kromye toho drzewa, genzz wſſeczky nemoczi vzdrawuge, kromye malomoczenſtwie. A zze ty gſi muoy 15 prworozeny ſin, tobie oddawam to drzewo, k nyemuzz wſſeczko to, czozz geſt pod zemi y nad zemi. I wece:6) zawolay druheho bratra ſweho! A kdyzz prziſſel, wece gemu krall: 7) Mily, ty gfi8) fin muoy mily9) druhy, tobie od- kazugi toho drziewa dluhoſt a ſſyrokoſt. A rzek to wece k nyemu: Zawolay trzietyeho bratra ſweho. A 10) kdyzz prziſſel, wece k nyemu kral: Ty gſi 20 muoy ſin naymilazſſi.a) 11) To 12) tobie odkazugi wſſechno 13) ſuche y ſyrowe. Tehdy on yako gyna dwa bratry wece: kral nebeſky raczzt odplatiti. A tak ten kral ynhed potom ſwu duſſi puſtill a poczzeſtnye geſt pochowan, yakozz na krale ſluſſye. kdyzz ſye to wſſie ſkonalo,14) [34 a] Prworozeny ſin vwazal ſye w drzewo, yako by ſameho geho bylo. Vſlyſſaw to druhy bratr, weće 25 k nyemu: kteryms 15) prawem w to drzewo vwazals ſye? 16) Tehdy on wece gemu: 17) Prawy diediczſtwem; nebo dal mi na tom drziewie otecz naſs, 18) czozz geſt pod zemi y na zemi. Protozz wſſeczko drzewo drzzim y drzzieti myením. Tehdy druhy bratr wece: Ne, otecz muoy dall mi na tom drziewie dluhoſt, ſſyrokoſt y hlubokoſt, To geſt w korzeny y 9) w proſtrziedče y na 30 wrchu; A protozz prawym prawem me geſt drzewo. Tehdy naymlazſſi, Vſlyſſaw to y tyto rzieczzi od dwu bratru, wece gima: Mily, kterym prawem wy dwa b) (ps.) ſkruſſenye, y (podtečkov. a přetrháno). a) (ps.) naymileyſſi; (z) e (oprav) a, (z) y (oprav.) z, (pak) az (nadeps.). 15) ſrdeczne ſwatu zpowied a doſti vczinienij. 16) sch. 17) aby ten — vczzynyenye (sch. M v M. toliko:) by gych gednu odbyl. 18) nenawraczowal zaſe. 19) nerod wicze. XXXVIII. 1) (bez náp.). 2) gedineho. 3) genz. 4) sch. 5) sch. 6) wecze kral. 7) kral gemu. 8) sch. 9) sch. 10) sch. 11) naymlaſſij 12) sch. 13) sch. 14) wſſeczko ſkona. 15) kterym. 16) ſe vwazal. 17) sch. 18) (tato dvě sl. sch.). 19) sch.
39 A z toho ma mieti ſkruſſenye ſrdeczzne a zzaloſt na hrziechy.15) Trzietie B prawda geſt,16) aby ten vmyſl myel, kdyż by s bozzi pomoczi hrziechow ſkrze ſkruſſeneb) ſrdcze, ſkrze ſwatu zpowied y doſty vczzynyenye gednu od- byl,17) aby ſye nykdy w nye zaſie nenawraczowal 18) ſ uonu cizolozznyczi, gyzzto bylo rzieczzeno od pana gezukriſta: Gdi a wyecz nerod 19) hrzieſſiti! [33 b] a tak wyeczzneho zzywuota dogdeſs. 5 XXXVIII. Od giſtoty dobrych a zlych etc.1) Thozias kral tak rzieczzeny myel trzi ſyny, kterezz welmi milowaſſe. Ten giſty kral vſtawiczznu walku wedl proti krali Egipſkemu a wſſeczko, czoż myel, na tu walku nalozzill, kromye gednoho 2) ſtromu nebo drzewa. A to drzewo myegieſſe taku mocz, zze 3) kazzdy nemoczny, kteryzz 4) z toho 10 drzewa gedl owocze, zdrawye przyyal, kromye malomoczneho. Ale kdyzz ten giſty kral azz na ſmrt nemoczen byll, zawolal ſweho prworozeneho ſina a rzka: Tak ſem welmi tye y twe bratry milowal, zze fem wſſeczko to,5) czozz ſem myel, pro was vſtawicżnu walku vtratil, kromye toho drzewa, genzz wſſeczky nemoczi vzdrawuge, kromye malomoczenſtwie. A zze ty gſi muoy 15 prworozeny ſin, tobie oddawam to drzewo, k nyemuzz wſſeczko to, czozz geſt pod zemi y nad zemi. I wece:6) zawolay druheho bratra ſweho! A kdyzz prziſſel, wece gemu krall: 7) Mily, ty gfi8) fin muoy mily9) druhy, tobie od- kazugi toho drziewa dluhoſt a ſſyrokoſt. A rzek to wece k nyemu: Zawolay trzietyeho bratra ſweho. A 10) kdyzz prziſſel, wece k nyemu kral: Ty gſi 20 muoy ſin naymilazſſi.a) 11) To 12) tobie odkazugi wſſechno 13) ſuche y ſyrowe. Tehdy on yako gyna dwa bratry wece: kral nebeſky raczzt odplatiti. A tak ten kral ynhed potom ſwu duſſi puſtill a poczzeſtnye geſt pochowan, yakozz na krale ſluſſye. kdyzz ſye to wſſie ſkonalo,14) [34 a] Prworozeny ſin vwazal ſye w drzewo, yako by ſameho geho bylo. Vſlyſſaw to druhy bratr, weće 25 k nyemu: kteryms 15) prawem w to drzewo vwazals ſye? 16) Tehdy on wece gemu: 17) Prawy diediczſtwem; nebo dal mi na tom drziewie otecz naſs, 18) czozz geſt pod zemi y na zemi. Protozz wſſeczko drzewo drzzim y drzzieti myením. Tehdy druhy bratr wece: Ne, otecz muoy dall mi na tom drziewie dluhoſt, ſſyrokoſt y hlubokoſt, To geſt w korzeny y 9) w proſtrziedče y na 30 wrchu; A protozz prawym prawem me geſt drzewo. Tehdy naymlazſſi, Vſlyſſaw to y tyto rzieczzi od dwu bratru, wece gima: Mily, kterym prawem wy dwa b) (ps.) ſkruſſenye, y (podtečkov. a přetrháno). a) (ps.) naymileyſſi; (z) e (oprav) a, (z) y (oprav.) z, (pak) az (nadeps.). 15) ſrdeczne ſwatu zpowied a doſti vczinienij. 16) sch. 17) aby ten — vczzynyenye (sch. M v M. toliko:) by gych gednu odbyl. 18) nenawraczowal zaſe. 19) nerod wicze. XXXVIII. 1) (bez náp.). 2) gedineho. 3) genz. 4) sch. 5) sch. 6) wecze kral. 7) kral gemu. 8) sch. 9) sch. 10) sch. 11) naymlaſſij 12) sch. 13) sch. 14) wſſeczko ſkona. 15) kterym. 16) ſe vwazal. 17) sch. 18) (tato dvě sl. sch.). 19) sch.
Strana 40
40 5 10 15 B vwazugeta 20) ſye w 21) drzewo? Zda newiete,22) zze 23) otecz muoy dal mi na tom drziewie to wſſeczko, czozz na nyem 24) geſt ſuche y firowe? Protozz me geſt tak dobrze,25) yako waſſie. Ale ſlyfſte mye, mili bratrzie, aby kryk mezi namy nebyll, Proto zze ſme bratrzie. Podme k krali, genzz k nam k ſuſedſtwi przilezzi, a kterak 26) nas ten kral rozſudi, vſlyfſie naſſie przie, myeymezz na tô doſti. weceſſta oba k tomu: 27) A na to 28) na tom doſti, a dobra rada tato geſt.29) A kdyzz prziſſli przed krale, kazzdy s 30) ſwu przi- powiedyel podle otczowa rozkazanye, tak yako geſt ſwrchu pſano Tehdy kral przeſlyſſaw gich przie rzekl ku 31) prworozenemu: Mily, ty chceſs nay- lepſſye prawuo na tom drziewie mieti,32) Protozz muſiſs nayprwe krew puſſtieti. A zawuolaw puſſtyedlnyka kazal gemu z prawe [34 b] ruky krew puſſtieti. A vczzynyw to otazal wſſech, kde by gich otecz pochowan byll. A vptaw ſye kazal tielo wykopati a gednu koſt z geho tyela wynyeti, a opiet zaſie pochowati. A kdyzz ſye to ſtalo, Powolaw ſluh ſwych wece gim: Wezmiete koſt toho krale mrtweho a w krew tohoto prworozeneho ſyna33) omocżte, yakż naylep muozzete. Potô na ſlunce y na powietrzie wylozzte, aby krew 34) prziſchla k te giſte koſti. A kdyzz krew k te giſte koſti prziſchne, Wezmuce koſt vmytezz wodu. A 35) tak ſie ſtalo. A 36) kdyzz tu koſt37) myli wuodu, wſſeczka ſye krew ſ koſti dolow ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala yakżto 38y 40) 20 drziewe. Tehdy kral wece k 39) druhemu ſynu takezz yako y prwemu, aby krew puſſtyal, a w te giſte krwi przikazal ſwy, aby onu koſt omoczzili, a yako drzewe na ſlunczi ſuffili a potô wodu myli. A 41) kdyzz byla myta ta giſta koſt, yakozz y drziewe krew ſye ſ nye wſſeczka ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala. Wida to kral y wece naymlazſſiemu: musiſs y ty take krew 25 puſtieti,42) yako y bratrze 43) twogi. A kdyzz ſye to ſtalo, zze koſt geho 44) w krwi omoczzena byla a na ſlunczi wyſchla byeſſie, mygiechu to 45) koſt wuodu y ſtruhachu, Awſſak krew od nye nemohla ſye odmyti yako drzewe. Widyew to kral wece gemu: Ty gſi prawy ſin geho, nebo 46) krew twa z teto koſti poſſla, Ale bratry twa oba gſta z zzenymczzicze,47) ne 48) praweho lozzie, ale 30 z tayneho cizolozzſtwa. Protozz tobie to drzewo prziſuzugi y [35 a] twym buduczim. A kdyzz ſie to ſtalo, wſſichni chwalechu toho krale mudroſt, zze tak mudrzie ty trzi bratry 19) rozſudil. Duchownye takto: 50) NAymileyſſi! Tento Cziesarz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz boyowal proti krali Egipſkemu, to geſt proti dyablu, A wſſeczko ztratil y vtratil a nalozzill 35 na tu walku, tak zze nemyel kde hlawy ſkryti; a nycz wiece neoſtalo, gedno 51) drzewo, toczziſſto 52) s toho drzewa ktozzkoli w pamieti vmuczzenye gedyne 20) Vwazugete. 21) w to drzewo. 22) (tato dvě sl. vynech.). 23) Wſſak. 24) ſ nieho. 25) (tato dvě sl. sch.). 26) kterakz. 27) sch. 28) Ano. 29) (tato dvě sl. vynech.). 30) sch. 31) k. prawo mieti na tom drzewie. 33) ſyna prworozeneho. 34) atby kew. 35) Y. 36) J. 37) krew. 38) zuoſtala yakozto. 39) sch. 40) yakoz y prwnimu. 41) sch. 42) krew puſſtieti takez. 43) bra- trzy. *) otcze geho. 45) tu. 46) neb. 47) zeniêzicze. 48) ne z. 49) ty bratrzy. 50) sch. 51) ge- dine gedno. 52) totizto krzyz ſwaty. M 32)
40 5 10 15 B vwazugeta 20) ſye w 21) drzewo? Zda newiete,22) zze 23) otecz muoy dal mi na tom drziewie to wſſeczko, czozz na nyem 24) geſt ſuche y firowe? Protozz me geſt tak dobrze,25) yako waſſie. Ale ſlyfſte mye, mili bratrzie, aby kryk mezi namy nebyll, Proto zze ſme bratrzie. Podme k krali, genzz k nam k ſuſedſtwi przilezzi, a kterak 26) nas ten kral rozſudi, vſlyfſie naſſie przie, myeymezz na tô doſti. weceſſta oba k tomu: 27) A na to 28) na tom doſti, a dobra rada tato geſt.29) A kdyzz prziſſli przed krale, kazzdy s 30) ſwu przi- powiedyel podle otczowa rozkazanye, tak yako geſt ſwrchu pſano Tehdy kral przeſlyſſaw gich przie rzekl ku 31) prworozenemu: Mily, ty chceſs nay- lepſſye prawuo na tom drziewie mieti,32) Protozz muſiſs nayprwe krew puſſtieti. A zawuolaw puſſtyedlnyka kazal gemu z prawe [34 b] ruky krew puſſtieti. A vczzynyw to otazal wſſech, kde by gich otecz pochowan byll. A vptaw ſye kazal tielo wykopati a gednu koſt z geho tyela wynyeti, a opiet zaſie pochowati. A kdyzz ſye to ſtalo, Powolaw ſluh ſwych wece gim: Wezmiete koſt toho krale mrtweho a w krew tohoto prworozeneho ſyna33) omocżte, yakż naylep muozzete. Potô na ſlunce y na powietrzie wylozzte, aby krew 34) prziſchla k te giſte koſti. A kdyzz krew k te giſte koſti prziſchne, Wezmuce koſt vmytezz wodu. A 35) tak ſie ſtalo. A 36) kdyzz tu koſt37) myli wuodu, wſſeczka ſye krew ſ koſti dolow ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala yakżto 38y 40) 20 drziewe. Tehdy kral wece k 39) druhemu ſynu takezz yako y prwemu, aby krew puſſtyal, a w te giſte krwi przikazal ſwy, aby onu koſt omoczzili, a yako drzewe na ſlunczi ſuffili a potô wodu myli. A 41) kdyzz byla myta ta giſta koſt, yakozz y drziewe krew ſye ſ nye wſſeczka ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala. Wida to kral y wece naymlazſſiemu: musiſs y ty take krew 25 puſtieti,42) yako y bratrze 43) twogi. A kdyzz ſye to ſtalo, zze koſt geho 44) w krwi omoczzena byla a na ſlunczi wyſchla byeſſie, mygiechu to 45) koſt wuodu y ſtruhachu, Awſſak krew od nye nemohla ſye odmyti yako drzewe. Widyew to kral wece gemu: Ty gſi prawy ſin geho, nebo 46) krew twa z teto koſti poſſla, Ale bratry twa oba gſta z zzenymczzicze,47) ne 48) praweho lozzie, ale 30 z tayneho cizolozzſtwa. Protozz tobie to drzewo prziſuzugi y [35 a] twym buduczim. A kdyzz ſie to ſtalo, wſſichni chwalechu toho krale mudroſt, zze tak mudrzie ty trzi bratry 19) rozſudil. Duchownye takto: 50) NAymileyſſi! Tento Cziesarz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz boyowal proti krali Egipſkemu, to geſt proti dyablu, A wſſeczko ztratil y vtratil a nalozzill 35 na tu walku, tak zze nemyel kde hlawy ſkryti; a nycz wiece neoſtalo, gedno 51) drzewo, toczziſſto 52) s toho drzewa ktozzkoli w pamieti vmuczzenye gedyne 20) Vwazugete. 21) w to drzewo. 22) (tato dvě sl. vynech.). 23) Wſſak. 24) ſ nieho. 25) (tato dvě sl. sch.). 26) kterakz. 27) sch. 28) Ano. 29) (tato dvě sl. vynech.). 30) sch. 31) k. prawo mieti na tom drzewie. 33) ſyna prworozeneho. 34) atby kew. 35) Y. 36) J. 37) krew. 38) zuoſtala yakozto. 39) sch. 40) yakoz y prwnimu. 41) sch. 42) krew puſſtieti takez. 43) bra- trzy. *) otcze geho. 45) tu. 46) neb. 47) zeniêzicze. 48) ne z. 49) ty bratrzy. 50) sch. 51) ge- dine gedno. 52) totizto krzyz ſwaty. M 32)
Strana 41
41 kriſtowo mieti bude, kterak 53) by koli nemoczen byll, To geſt kterymyzz by B koli hrziechy obwazan byl, zdrawie nabude, toczziſſto wſſyech hrzyechow prazden 54) bude, aczz k tomu prziſtupi ſkruſſenye ſrdeczzne a 55) zpowied ſwata,56) doſti vczzyńyenye, aczz k tomu podobnye moczi bude57) przigiti kromye malomoczneho, toczziſſto kromye 58) zufaleho, genzz zufa nad míloſrden- ſtwim bozſkym, yako Cayn, Eſau, Gidaſs, Saul a gynych mnoho. Ale ſkrze ty trzi ſyny znamenawagi ſye trzie ſtawowe lidſſti: Skrze prweho ſina moczny a bohaty, gymzzto dawano59) geſt w dole y ſwrchu, toczziſſto 60) w zemi y w powietrzi. Ale takowe zachazie wuoda ſmilſtwa a powietrzie 61) pychy, a wſſeczko ſ nych 62) pokanye ſmyge. Skrze druheho ſina znamenawagi ſye 10 ſudcze duchowny y swietſſti; A ty zachazie wuoda lakomſtwye, kdyzz pro dary krzywy ſud wydawagi. Ta dwa ſyny nykakezz nemuozzeta owocze krzizzye ſwateho okuſiti, Neb negſta prawa ſyny, [35 b] ale z cizolozſtwa. Skrze trzietieho ſyna naymlazſſieho znamenawagi ſye ſproſtny krzieſtiane, gichżto 63) krew nemozz ſmyta byti. Nebo to, czozz nynye 64) dobreho, aczz gye geſitie65) y nyeczo protywneho potka, wſſeczko trpye myle, pamatugicze vkrutnu ſmrt pana 66) gezukriſta. Protozz any wuoda ſmilſtwa any lakomſtwa any pychy nemozz gich odraziti od miloſti bozſke. Protozz owuocze toho drziewa ma gim prziſuzeno byti, to geſt wieczzny zzywot. Am. 5 15 XXXIX. O dariowi.1) Darius Czieſarz w rzymye kralowal, genzz myel trzi ſyny, kterezz welmi 20 milowaſſe. Ale ſtalo ſye, kdyzz myel vmrzieti, odkazal ſynu prworozenemu wſſeczko dyediczſtwie ſwe, Druhemu wſſeczky nabytky, Trzietiemu trzi pyekne darky, toczziſſto prſten geden a 2) gednu zaponu a gedno drabe ſukno. Ale prſten tuto myel mocz: ktozzkoly ten prſten na prſtu noſil, miloſt ode wſſiech lidi myegieſſe, a ſkrze tu miloſt, zaczzkoli proſil, we wſſem byl vſlyſſan. A za- 25 pona tuto mocz myela, zze ktozzkoli gi na ſwych prſiech noſil, czozzkoli geho ſrdcze podobneho zzadalo, wſſeczko obdrzzal. Sukno take tuto mocz myegieſſe,3) zze ktozzkoli na nye wſedl a w ſobye pomyſlil, kdezz zzadal byti, na kterukoli ſtranu ſwieta, ynhed bez meſſkanye tam potazzen byll. Tyto trzi darky nebo rurky vczzynyl byl miſtr virgilius ſwymy czzary. Ale 30 kdyzz Czieſarz tyto trzi rurky naymlazſſiemu ſynu dawal, Rzekl gemu: Mily yonatho 4) — neb [36 a] gemu tak rziekali — toto tre dawam tobie, gineho dyediczſtwie nebudeſs mieti. Nezz matye twa w ſwe moczi bude gie mieti. A kdyzz budeſs potrziebowati, gedno po druhem ma tobye wydati. Skonaw to rozkazanye ten giſty Czieſarz duſſi puſtil a poczzeſtnye geſt pochowan. 35 kterakz. 54) prazen. 55) sch. 56) ſwata a. 57) acz podobnie k tomu bude moczy. M 58) sch. 59) dano. 60) totiz. 61) Ale — powietrzie (sch.). 62) ſ nichz. 63) gych to. 64) czinij. 65) sch. 66) ſweho mileho Otcze pana. XXXIX. 1) Tuto znamenay; (na okraji:) piekna. 2) sch. 3) mielo. 4) Janato. 53)
41 kriſtowo mieti bude, kterak 53) by koli nemoczen byll, To geſt kterymyzz by B koli hrziechy obwazan byl, zdrawie nabude, toczziſſto wſſyech hrzyechow prazden 54) bude, aczz k tomu prziſtupi ſkruſſenye ſrdeczzne a 55) zpowied ſwata,56) doſti vczzyńyenye, aczz k tomu podobnye moczi bude57) przigiti kromye malomoczneho, toczziſſto kromye 58) zufaleho, genzz zufa nad míloſrden- ſtwim bozſkym, yako Cayn, Eſau, Gidaſs, Saul a gynych mnoho. Ale ſkrze ty trzi ſyny znamenawagi ſye trzie ſtawowe lidſſti: Skrze prweho ſina moczny a bohaty, gymzzto dawano59) geſt w dole y ſwrchu, toczziſſto 60) w zemi y w powietrzi. Ale takowe zachazie wuoda ſmilſtwa a powietrzie 61) pychy, a wſſeczko ſ nych 62) pokanye ſmyge. Skrze druheho ſina znamenawagi ſye 10 ſudcze duchowny y swietſſti; A ty zachazie wuoda lakomſtwye, kdyzz pro dary krzywy ſud wydawagi. Ta dwa ſyny nykakezz nemuozzeta owocze krzizzye ſwateho okuſiti, Neb negſta prawa ſyny, [35 b] ale z cizolozſtwa. Skrze trzietieho ſyna naymlazſſieho znamenawagi ſye ſproſtny krzieſtiane, gichżto 63) krew nemozz ſmyta byti. Nebo to, czozz nynye 64) dobreho, aczz gye geſitie65) y nyeczo protywneho potka, wſſeczko trpye myle, pamatugicze vkrutnu ſmrt pana 66) gezukriſta. Protozz any wuoda ſmilſtwa any lakomſtwa any pychy nemozz gich odraziti od miloſti bozſke. Protozz owuocze toho drziewa ma gim prziſuzeno byti, to geſt wieczzny zzywot. Am. 5 15 XXXIX. O dariowi.1) Darius Czieſarz w rzymye kralowal, genzz myel trzi ſyny, kterezz welmi 20 milowaſſe. Ale ſtalo ſye, kdyzz myel vmrzieti, odkazal ſynu prworozenemu wſſeczko dyediczſtwie ſwe, Druhemu wſſeczky nabytky, Trzietiemu trzi pyekne darky, toczziſſto prſten geden a 2) gednu zaponu a gedno drabe ſukno. Ale prſten tuto myel mocz: ktozzkoly ten prſten na prſtu noſil, miloſt ode wſſiech lidi myegieſſe, a ſkrze tu miloſt, zaczzkoli proſil, we wſſem byl vſlyſſan. A za- 25 pona tuto mocz myela, zze ktozzkoli gi na ſwych prſiech noſil, czozzkoli geho ſrdcze podobneho zzadalo, wſſeczko obdrzzal. Sukno take tuto mocz myegieſſe,3) zze ktozzkoli na nye wſedl a w ſobye pomyſlil, kdezz zzadal byti, na kterukoli ſtranu ſwieta, ynhed bez meſſkanye tam potazzen byll. Tyto trzi darky nebo rurky vczzynyl byl miſtr virgilius ſwymy czzary. Ale 30 kdyzz Czieſarz tyto trzi rurky naymlazſſiemu ſynu dawal, Rzekl gemu: Mily yonatho 4) — neb [36 a] gemu tak rziekali — toto tre dawam tobie, gineho dyediczſtwie nebudeſs mieti. Nezz matye twa w ſwe moczi bude gie mieti. A kdyzz budeſs potrziebowati, gedno po druhem ma tobye wydati. Skonaw to rozkazanye ten giſty Czieſarz duſſi puſtil a poczzeſtnye geſt pochowan. 35 kterakz. 54) prazen. 55) sch. 56) ſwata a. 57) acz podobnie k tomu bude moczy. M 58) sch. 59) dano. 60) totiz. 61) Ale — powietrzie (sch.). 62) ſ nichz. 63) gych to. 64) czinij. 65) sch. 66) ſweho mileho Otcze pana. XXXIX. 1) Tuto znamenay; (na okraji:) piekna. 2) sch. 3) mielo. 4) Janato. 53)
Strana 42
42 5 B Potô ſtarſſie dwa ſyny W to, czozz gim bylo rozkazano, ynhed ſye vwazali. Ale trzieti ſin naymlazſſi zlateho prſtene od ſwe materzie pozzadal, aby ſye bral na uczzenye. I wece gemu matye: Prsten tobie dam, aby sye snazznye vozzill a zlych sye zzen warowal. Tehdy ten gisty Jonatas, wzem od materze prſten, bral sie geſt 5) na uczzenye, kdezzto doſti ſnazznye sye vczzieſſie. Potom gedna pyekna dyeweczzka y liba ſtrzietſſi6) gey na vliczi, do ſweho domu gey poyala. A kdyzz ſ ny przebywaſſe a przieliſs gi miluge yonathas drzewe- rzeczzeny, ten prſten na ſwem prſtu noſieſſie a wſſech lidi milost myegiesse, a czozzkoli od nych zzadal, wſſe obdrzzal. Tehdy geho myla, kdyzz to widyela, 10 rzekla gemu: O mily panycze! mnoziť o tobie mluwie, ponyawadzz zlata any ſtrziebra nemaſs, czzim ſye obchodiſs, zze7) yzzadneho nedoſtatku8) nemaſs? Tehdy on wece gi:9) Pan buoh muozz wiece nezzli zlato any ftrziebro mnye 10) dati, neb czo 11) ya zzadam. Awſſak ona nemyewſſi na tom doſti, yala ſye dotud lahodnu rzieczzi lifati a okolo nyeho choditi, azz gy y powiedyel a 15 rzka: Tento prſten taku mocz ma, zze ktozzkoli gey na prſtu noſiti [36 b) bude,12) bude wſſem lidem myl, A czozzkoli od nych proſiti bude, we wſſem bude vſlyſſan. Tehdy ona dye gemu: 13) Mily, wzzdy bywaſs s lidmy na ho- dech v 14) welikem weſeli; ſtrach geſt, by geho neztratil. Protozz day mi ten prsten, att ya geho wiernye chowam. Tehdy k gegie lahodne rzieczzi ten gi 15) 20 prſten dal, A 16) pak brzo 17) potom miloſt lidſku ſobye ztratil. A 18) wida, zze ſye ztrawy nedoſtawa, pozzada od ſwe mile prſtene toho, genzz gi dal k wyerne rucze chowati. Tehdy ona wece : hotowa 19) ſem. Wſſedſſi do ko- mory, truhlu ſwu otewrzewſſi, krzikla welikym hlaſem a rzkuci: Byeda mnye! totť zlodiegi wylomywſſie truhlu, twuoy prſten wynyali. A tak ſkrze to wſſeczky 25 trzi 20) dary ztratill. Duchownye:21) NAymileyſſi! Tento Czieſarzz gest pan naſs gezus kriſtus. Zzena geho gest Czierkew ſwata. Trzie ſynowe gſu trzie ſtawowe w ſwietie. Skrze prweho znamenawagi ſye bohati a moczny, gymžto pan buoh dal tento ſwiet k gich wuoli. Skrze druheho ſina znamenawagi ſie mudrczia) tohoto ſwieta, gêž ſkrze 22) 30 mudroſt ſwietſku dobywagi ſobye welikeho zbozzie y panſtwie a yakozz z nyczzehuozz 23) nahoru wſtawagi. O nychż Dauid dye: Z 24) layna zdwihaſs chudeho, aby gey poſadill ſ knyezzaty lidu ſweho. Skrze trzietyeho znamenawa ſye kazzdy dobry krzieſſtyan, gemuzz pan buoh dal [37 a] trzi darky, toczziſſto prſten wiery, zaponu, nadyegi 25) ſwe miloſti, ſukno, ſwu laſku. Protozz ktozz- 35 koli prſten wiery noſiti bude, miloſt bozſku obdrzzi, a czozzkoli bude proſiti, we wſſem bude vſlyſſan. Jakoż ſam kriſtus prawi: Za wſſeczko, czozzkoli a) c (nadeps.). M 5) sch. 6) potkawſli. 7) a. 8) obchodu (přetrž.) nebo ſtatku. 9) sch. 10) moz Buoh mne. neb (sch.) czoz. 12) noſy. 13) Tedy ona wecze; gemu (sch.). 14) a v. 15) gyſty. 16) sch. Brzo pak. 18) sch. 19) hotowat. 20) ty trzy. 21) sch. 22) ſkrze ſwu. 23) niczehehoz. 24) y z. 25) nadiege. 11) 17)
42 5 B Potô ſtarſſie dwa ſyny W to, czozz gim bylo rozkazano, ynhed ſye vwazali. Ale trzieti ſin naymlazſſi zlateho prſtene od ſwe materzie pozzadal, aby ſye bral na uczzenye. I wece gemu matye: Prsten tobie dam, aby sye snazznye vozzill a zlych sye zzen warowal. Tehdy ten gisty Jonatas, wzem od materze prſten, bral sie geſt 5) na uczzenye, kdezzto doſti ſnazznye sye vczzieſſie. Potom gedna pyekna dyeweczzka y liba ſtrzietſſi6) gey na vliczi, do ſweho domu gey poyala. A kdyzz ſ ny przebywaſſe a przieliſs gi miluge yonathas drzewe- rzeczzeny, ten prſten na ſwem prſtu noſieſſie a wſſech lidi milost myegiesse, a czozzkoli od nych zzadal, wſſe obdrzzal. Tehdy geho myla, kdyzz to widyela, 10 rzekla gemu: O mily panycze! mnoziť o tobie mluwie, ponyawadzz zlata any ſtrziebra nemaſs, czzim ſye obchodiſs, zze7) yzzadneho nedoſtatku8) nemaſs? Tehdy on wece gi:9) Pan buoh muozz wiece nezzli zlato any ftrziebro mnye 10) dati, neb czo 11) ya zzadam. Awſſak ona nemyewſſi na tom doſti, yala ſye dotud lahodnu rzieczzi lifati a okolo nyeho choditi, azz gy y powiedyel a 15 rzka: Tento prſten taku mocz ma, zze ktozzkoli gey na prſtu noſiti [36 b) bude,12) bude wſſem lidem myl, A czozzkoli od nych proſiti bude, we wſſem bude vſlyſſan. Tehdy ona dye gemu: 13) Mily, wzzdy bywaſs s lidmy na ho- dech v 14) welikem weſeli; ſtrach geſt, by geho neztratil. Protozz day mi ten prsten, att ya geho wiernye chowam. Tehdy k gegie lahodne rzieczzi ten gi 15) 20 prſten dal, A 16) pak brzo 17) potom miloſt lidſku ſobye ztratil. A 18) wida, zze ſye ztrawy nedoſtawa, pozzada od ſwe mile prſtene toho, genzz gi dal k wyerne rucze chowati. Tehdy ona wece : hotowa 19) ſem. Wſſedſſi do ko- mory, truhlu ſwu otewrzewſſi, krzikla welikym hlaſem a rzkuci: Byeda mnye! totť zlodiegi wylomywſſie truhlu, twuoy prſten wynyali. A tak ſkrze to wſſeczky 25 trzi 20) dary ztratill. Duchownye:21) NAymileyſſi! Tento Czieſarzz gest pan naſs gezus kriſtus. Zzena geho gest Czierkew ſwata. Trzie ſynowe gſu trzie ſtawowe w ſwietie. Skrze prweho znamenawagi ſye bohati a moczny, gymžto pan buoh dal tento ſwiet k gich wuoli. Skrze druheho ſina znamenawagi ſie mudrczia) tohoto ſwieta, gêž ſkrze 22) 30 mudroſt ſwietſku dobywagi ſobye welikeho zbozzie y panſtwie a yakozz z nyczzehuozz 23) nahoru wſtawagi. O nychż Dauid dye: Z 24) layna zdwihaſs chudeho, aby gey poſadill ſ knyezzaty lidu ſweho. Skrze trzietyeho znamenawa ſye kazzdy dobry krzieſſtyan, gemuzz pan buoh dal [37 a] trzi darky, toczziſſto prſten wiery, zaponu, nadyegi 25) ſwe miloſti, ſukno, ſwu laſku. Protozz ktozz- 35 koli prſten wiery noſiti bude, miloſt bozſku obdrzzi, a czozzkoli bude proſiti, we wſſem bude vſlyſſan. Jakoż ſam kriſtus prawi: Za wſſeczko, czozzkoli a) c (nadeps.). M 5) sch. 6) potkawſli. 7) a. 8) obchodu (přetrž.) nebo ſtatku. 9) sch. 10) moz Buoh mne. neb (sch.) czoz. 12) noſy. 13) Tedy ona wecze; gemu (sch.). 14) a v. 15) gyſty. 16) sch. Brzo pak. 18) sch. 19) hotowat. 20) ty trzy. 21) sch. 22) ſkrze ſwu. 23) niczehehoz. 24) y z. 25) nadiege. 11) 17)
Strana 43
43 modlecze ſye proſiti budete, wezmete 26) a przigdeb) wam w rucze. Take za- B ponu, toczziſſto nadiegi, w ſwem ſrdczi noſiti bude;c) czozz pomyſli podobneho, to wſſie 27) bude mieti. Take ſukno laſky kto 28) bude myeti, tu ynhed bude pozdwizzen k nebeſke radoſti 29) beze wſſie prziekazi.30) Neb 31) ſama miloſt zdwiha naſſi zzadoſt k nebeſke odplatye. Ale mnozi gſu, genzz ten prſten, toczziſito ſwu wieru, kteruzz by myeli myeti k bohu, dawagi ſwe mile, kdyzz gſu wyernyeyſſye takym blaznycziem,32) nezzli mile bohu, A podle toho wietczzi nadiegi pokladagi nezzli w bohu, Proto neb gye wiecze milugi 33) nezzli ſameho boha. A tak netoliko prſten, toczziſſto wieru, ale y zaponu, toczziſſto nadiegi, k tomu y ſukno, toczziſſto 34) miloſt nebo laſku, wſſeczko ſſerednye zmrhagi, czo 35) gim gich otecz nebeſky odkazal. 10 XL. O welike ſmyeloſti Jenynyanowie.1) JOninianus 2) Czieſarzz kdyzz mnoho let kralowal, gednu na lozzi3) od- poczzywal, y myſleſſye z przieliſſneho nadutye ſweho 4) ſrdcze: Geſt-li gyny ktery buoh, nezzli ſem 5) ya! A tak w tom myſſleny Wſtaw rano, ſwolal 6) ſwe rytierze y gine panoſſie a rzka: Mily, gezme ſpieſſe [37 b] a na low po- gedem. dokonawſſe gedlo geli na low. A kdyzz gel, tehdy horko netrpelywe 7) napadlo Czieſarze, tak welmi zzehlo gey,8) zze ſye gemu zdalo, by chtiell vmrzieti, gedyne lecz by wuody studene doffel a w ny ſye zkupal. Zatyem wzhledl, zdaleka vzrzew wodu ſſyroku, 19) wece rytyerzſtwu ſwemu: Oſtante tuto, dokudzz ſye k wam newratim. A ynhed kwapnye k te wuodye gel a 10) sſed ſ konye rucho s ſebe ſlozzill a do wuody wſſel, A tak dluho tam byll, azz ſye y zchladyll. Ale mezi tyem, kdyzz ſye geſſtie Czieſarzz chladyeſſe,11) prziſſel nyekteraky k nyemu owſſem podobny w twarzi, w poſtawye y w uoſo- bye, y obleczze 12) ſye w geho rucho,13) a na geho kon wſedl y gel k ry- tyerzzſtwu k tomu, genzz czzyekachu Czieſarze. A ode wſſech yakozzto Czie- 25 ſarzz poczzeſtnye 14) przyyat geſt, nebo wſſichny mnyechu,15) by Czieſarzz byll, Proto zze we wſſem k nyemu podoben byeſſie. A ynhed nechawſſe wſſeho geli domow. Potom Jowynyan Czieſarzz z wuody wyſſed any rucha any konye nalezl.16) dywieſſie ſye y take zamutil ſye welmi, proto zze nah byeſſye. A dluho myſlyw, czo ma vczziniti, po dluhe chwili ſam k ſobie przi- 30 ſſed wece: Tuto blizko bydli geden rytyerz muoy; Poydu k nyemu, zda mi rucho a kuon da, A tak do ſweho domu przigedu 17) A vzrzim, kterak a 15 20 b) (ps.) przigdte, t (vyškrab.). c) (přips. svrchu) te (pozdější rukou a jiným inkoustem). 26) wierzte nebo wezmete. 27) toto wiſe. 28) ktoz. 29) pozdwizzen — radoſti (sch.) M 30) wſlij przykazy kdez ziada. 31) Nebo. 32) blazniczem. 33) miluge. 34) totizto y. 35) czoz. XL. 1) Tento przyklad gt o przylyſſne payſſe a welmie piekny; (na okraji:) pti peyſſe k pokanij o publikanowi. 2) YOwinyanus 3) w noczy w lozi. 4) sch. 5) ſam. 6) ſwolaw. 7) netrpedlywe. 5) zziſſe, gey (sch.) 9) sch. 10) az. 11) chladiſſe czeſarz. 12) oblycze. 13) w rucho geho. 14) sch. 15) neb wſſiczkni mniegychu. 16) nenalezl. 17 przygdu.
43 modlecze ſye proſiti budete, wezmete 26) a przigdeb) wam w rucze. Take za- B ponu, toczziſſto nadiegi, w ſwem ſrdczi noſiti bude;c) czozz pomyſli podobneho, to wſſie 27) bude mieti. Take ſukno laſky kto 28) bude myeti, tu ynhed bude pozdwizzen k nebeſke radoſti 29) beze wſſie prziekazi.30) Neb 31) ſama miloſt zdwiha naſſi zzadoſt k nebeſke odplatye. Ale mnozi gſu, genzz ten prſten, toczziſito ſwu wieru, kteruzz by myeli myeti k bohu, dawagi ſwe mile, kdyzz gſu wyernyeyſſye takym blaznycziem,32) nezzli mile bohu, A podle toho wietczzi nadiegi pokladagi nezzli w bohu, Proto neb gye wiecze milugi 33) nezzli ſameho boha. A tak netoliko prſten, toczziſſto wieru, ale y zaponu, toczziſſto nadiegi, k tomu y ſukno, toczziſſto 34) miloſt nebo laſku, wſſeczko ſſerednye zmrhagi, czo 35) gim gich otecz nebeſky odkazal. 10 XL. O welike ſmyeloſti Jenynyanowie.1) JOninianus 2) Czieſarzz kdyzz mnoho let kralowal, gednu na lozzi3) od- poczzywal, y myſleſſye z przieliſſneho nadutye ſweho 4) ſrdcze: Geſt-li gyny ktery buoh, nezzli ſem 5) ya! A tak w tom myſſleny Wſtaw rano, ſwolal 6) ſwe rytierze y gine panoſſie a rzka: Mily, gezme ſpieſſe [37 b] a na low po- gedem. dokonawſſe gedlo geli na low. A kdyzz gel, tehdy horko netrpelywe 7) napadlo Czieſarze, tak welmi zzehlo gey,8) zze ſye gemu zdalo, by chtiell vmrzieti, gedyne lecz by wuody studene doffel a w ny ſye zkupal. Zatyem wzhledl, zdaleka vzrzew wodu ſſyroku, 19) wece rytyerzſtwu ſwemu: Oſtante tuto, dokudzz ſye k wam newratim. A ynhed kwapnye k te wuodye gel a 10) sſed ſ konye rucho s ſebe ſlozzill a do wuody wſſel, A tak dluho tam byll, azz ſye y zchladyll. Ale mezi tyem, kdyzz ſye geſſtie Czieſarzz chladyeſſe,11) prziſſel nyekteraky k nyemu owſſem podobny w twarzi, w poſtawye y w uoſo- bye, y obleczze 12) ſye w geho rucho,13) a na geho kon wſedl y gel k ry- tyerzzſtwu k tomu, genzz czzyekachu Czieſarze. A ode wſſech yakozzto Czie- 25 ſarzz poczzeſtnye 14) przyyat geſt, nebo wſſichny mnyechu,15) by Czieſarzz byll, Proto zze we wſſem k nyemu podoben byeſſie. A ynhed nechawſſe wſſeho geli domow. Potom Jowynyan Czieſarzz z wuody wyſſed any rucha any konye nalezl.16) dywieſſie ſye y take zamutil ſye welmi, proto zze nah byeſſye. A dluho myſlyw, czo ma vczziniti, po dluhe chwili ſam k ſobie przi- 30 ſſed wece: Tuto blizko bydli geden rytyerz muoy; Poydu k nyemu, zda mi rucho a kuon da, A tak do ſweho domu przigedu 17) A vzrzim, kterak a 15 20 b) (ps.) przigdte, t (vyškrab.). c) (přips. svrchu) te (pozdější rukou a jiným inkoustem). 26) wierzte nebo wezmete. 27) toto wiſe. 28) ktoz. 29) pozdwizzen — radoſti (sch.) M 30) wſlij przykazy kdez ziada. 31) Nebo. 32) blazniczem. 33) miluge. 34) totizto y. 35) czoz. XL. 1) Tento przyklad gt o przylyſſne payſſe a welmie piekny; (na okraji:) pti peyſſe k pokanij o publikanowi. 2) YOwinyanus 3) w noczy w lozi. 4) sch. 5) ſam. 6) ſwolaw. 7) netrpedlywe. 5) zziſſe, gey (sch.) 9) sch. 10) az. 11) chladiſſe czeſarz. 12) oblycze. 13) w rucho geho. 14) sch. 15) neb wſſiczkni mniegychu. 16) nenalezl. 17 przygdu.
Strana 44
44 10 20 25 B ſkrze koho tak hanebnye ſem 18) oſtawen. Po tom myſſleny ten gifty Jowy- nyan Czieſarzz gſa nah, yakozz gey [38 a] matye vrodila, k hradu toho giſteho rytierze prziffel a na wrata potlukl. Otazal wratny, czo by chtiell. Wece Czieſarz nahy: otewrzi wrata, a 19) gednak vzrziſs, kto gſem ya. A wratny 5 vzrzew geho wece: 20) kto gſi ty? A on: 21) ya ſem Jowynyan Czieſarzz. Rczi panu ſwemu, atť mi rucho poſſle a kon, nebo przihodu y kon 22) ztratil ſem. Wece gemu wratny: Sſpyleſs, neſstyastny chlape! Nebo pan muoy gizz s Czie- ſarzem a ſ gynymy rytierzi k dwuoru Cziefarzowu byl gel 23) a prowodyw gey zaſie ſye wratil, a gyzz za ſtolem ſedi. A przieſ to yat to panu ſwemu 24) po- wyem. A ynhed ten giſty wratny Wſſed ku panu ſwemu, wſſeczko gemu porzad powyedyell Tehdy ten gifty rytierzz przikazal wratnemu, aby gey k nyemu przywedl. A tak ſye ſtalo. kdyzz rytyerz gey vzrzel, w nyczzemzz geho nepoznaw, Wece gemu: kto gſi, powyez mi! A on wece gemu: 25) Yo- wynyan Czieſarzz ſem, a tye ſem rytierze vczzynyl w tento den a w tuto 15 hodynu. Tehdy 26) Rytierz: O neſstyaſtny27) Chlape, s kteru ſmyeloſti ſmyeſs ſye Czieſarzem nazywati? Gyzz pan muoy Czieſarz s ſwym rytyerzſtwem k ſwemu dworu gel, a ya prowodyw gey, wratil ſem ſye od nyeho zaſie kakzzkoli prawda geſt, zze w ten den a w tu hodynu, yakozz ty prawiſs, vczzynyen ſem rytyerzem od meho mileho Czieſarze.28) A proto zze ſye ſmyeſs gmenowati 29) Czieſarzem, ſ tu wynu odſud [38 b] bez pomſty newyndeſs.30) A ynhed kazal gey 31) dobrzie kygi biti 32) a wyhnati. 133) yaw ſye plakati horzcze 34) wece: O mily bozzie, kterak gye to prziſſlo, zze tento rytierzz, gehozz ya ſem 35) rytierzê vczzinil, nezna mne? y 36) yal ſye opiet myſliti: Tuto bližko bydli wewuoda 37) geden, rada ma zwlaſſtnye.38) Poydu k nyemu, zda mye ten pozna a 39) ruchem y 40) konyem mye obmyſli. Ale kdyzz k wratom toho wewuody prziſſel, yal ſye tluczi. Tehdy wratny prziſſed, vzrzew gey naha, dywieſſe ſye welmi. 141) wece gev: 42) kto gſi ty, a kteraks tak weſſken obnazzen? Tehdy on wece k nyemu: 43) Powiez ſwemu panu we- wuodye, zzetť 44) ſem ya Czieſarzz yowynyan, a rucho ſem przihodu 45) ztratil, 30 a protož ſem k nyemu prziſſel, aby mi z teto nuze pomohl. Wratny prziſſed przed ſweho pana gye ſye prawiti, zze by nyekteraky nahy byll przed wraty, genzz prawi o ſobie, by byll Czieſarz yowynyan, a proſi, abych gey ſem puſtill. Vſlyſſaw to wewoda wece: Brzo gey przywed ſem, abychom gey widieli, kto geſt. Wratny ſſed 46) przywedl gey przed wewodu. Ale wewuoda 35 w nyczzemzz geho nepoznal.47) I wece k nye? wewoda: 48) kto gſi ty? Tehdy on odpowiedie:49) Ja ſem Czieſarzz Jowynyan, a tye ſem tiemto wewodu vczzinill a zwlaſſtny ſwu 50) radu. I dye51) wewoda: Blaznyſs, nebozzcze A proto zze ſye ſmyeſs Czieſarzem nazywati,52) bez pomſty odſud newyndeſs. y 53) kazal [39 a] gey w zzalarz wſaditi a nyekoliko dny gedno wuodu a M 24) 30) 37 45) 50 18) zde ſem. 19) sch. 20) y wecze. 21) on wecze. 22) rucho y kon 23) gew; byl (sch.). ſwemu panu. 25) sch. 26) Tedy wecze. 27) nezczeſtny. 28) pana czyſarze. 29) nazewati. newygdeſs. 31) gey kazal. 32) kygmi zbiti. 33) sch. 34) horcze. 35) ſem ia. 36) sch. Waywoda. 38) wzlafſtnij. 39) sch. 40) a. 41) sch. 42) sch. 43) (tato dvě sl. sch.) 4) Ze. nahodu. 46) s ſſed. 47) nepoznaw. I (sch.). 45) gemu; wewoda (sch ). 49) Tedy on wecze. mu. 51) Wecze; I (sch). 52) gmenowati. 53) sch.
44 10 20 25 B ſkrze koho tak hanebnye ſem 18) oſtawen. Po tom myſſleny ten gifty Jowy- nyan Czieſarzz gſa nah, yakozz gey [38 a] matye vrodila, k hradu toho giſteho rytierze prziffel a na wrata potlukl. Otazal wratny, czo by chtiell. Wece Czieſarz nahy: otewrzi wrata, a 19) gednak vzrziſs, kto gſem ya. A wratny 5 vzrzew geho wece: 20) kto gſi ty? A on: 21) ya ſem Jowynyan Czieſarzz. Rczi panu ſwemu, atť mi rucho poſſle a kon, nebo przihodu y kon 22) ztratil ſem. Wece gemu wratny: Sſpyleſs, neſstyastny chlape! Nebo pan muoy gizz s Czie- ſarzem a ſ gynymy rytierzi k dwuoru Cziefarzowu byl gel 23) a prowodyw gey zaſie ſye wratil, a gyzz za ſtolem ſedi. A przieſ to yat to panu ſwemu 24) po- wyem. A ynhed ten giſty wratny Wſſed ku panu ſwemu, wſſeczko gemu porzad powyedyell Tehdy ten gifty rytierzz przikazal wratnemu, aby gey k nyemu przywedl. A tak ſye ſtalo. kdyzz rytyerz gey vzrzel, w nyczzemzz geho nepoznaw, Wece gemu: kto gſi, powyez mi! A on wece gemu: 25) Yo- wynyan Czieſarzz ſem, a tye ſem rytierze vczzynyl w tento den a w tuto 15 hodynu. Tehdy 26) Rytierz: O neſstyaſtny27) Chlape, s kteru ſmyeloſti ſmyeſs ſye Czieſarzem nazywati? Gyzz pan muoy Czieſarz s ſwym rytyerzſtwem k ſwemu dworu gel, a ya prowodyw gey, wratil ſem ſye od nyeho zaſie kakzzkoli prawda geſt, zze w ten den a w tu hodynu, yakozz ty prawiſs, vczzynyen ſem rytyerzem od meho mileho Czieſarze.28) A proto zze ſye ſmyeſs gmenowati 29) Czieſarzem, ſ tu wynu odſud [38 b] bez pomſty newyndeſs.30) A ynhed kazal gey 31) dobrzie kygi biti 32) a wyhnati. 133) yaw ſye plakati horzcze 34) wece: O mily bozzie, kterak gye to prziſſlo, zze tento rytierzz, gehozz ya ſem 35) rytierzê vczzinil, nezna mne? y 36) yal ſye opiet myſliti: Tuto bližko bydli wewuoda 37) geden, rada ma zwlaſſtnye.38) Poydu k nyemu, zda mye ten pozna a 39) ruchem y 40) konyem mye obmyſli. Ale kdyzz k wratom toho wewuody prziſſel, yal ſye tluczi. Tehdy wratny prziſſed, vzrzew gey naha, dywieſſe ſye welmi. 141) wece gev: 42) kto gſi ty, a kteraks tak weſſken obnazzen? Tehdy on wece k nyemu: 43) Powiez ſwemu panu we- wuodye, zzetť 44) ſem ya Czieſarzz yowynyan, a rucho ſem przihodu 45) ztratil, 30 a protož ſem k nyemu prziſſel, aby mi z teto nuze pomohl. Wratny prziſſed przed ſweho pana gye ſye prawiti, zze by nyekteraky nahy byll przed wraty, genzz prawi o ſobie, by byll Czieſarz yowynyan, a proſi, abych gey ſem puſtill. Vſlyſſaw to wewoda wece: Brzo gey przywed ſem, abychom gey widieli, kto geſt. Wratny ſſed 46) przywedl gey przed wewodu. Ale wewuoda 35 w nyczzemzz geho nepoznal.47) I wece k nye? wewoda: 48) kto gſi ty? Tehdy on odpowiedie:49) Ja ſem Czieſarzz Jowynyan, a tye ſem tiemto wewodu vczzinill a zwlaſſtny ſwu 50) radu. I dye51) wewoda: Blaznyſs, nebozzcze A proto zze ſye ſmyeſs Czieſarzem nazywati,52) bez pomſty odſud newyndeſs. y 53) kazal [39 a] gey w zzalarz wſaditi a nyekoliko dny gedno wuodu a M 24) 30) 37 45) 50 18) zde ſem. 19) sch. 20) y wecze. 21) on wecze. 22) rucho y kon 23) gew; byl (sch.). ſwemu panu. 25) sch. 26) Tedy wecze. 27) nezczeſtny. 28) pana czyſarze. 29) nazewati. newygdeſs. 31) gey kazal. 32) kygmi zbiti. 33) sch. 34) horcze. 35) ſem ia. 36) sch. Waywoda. 38) wzlafſtnij. 39) sch. 40) a. 41) sch. 42) sch. 43) (tato dvě sl. sch.) 4) Ze. nahodu. 46) s ſſed. 47) nepoznaw. I (sch.). 45) gemu; wewoda (sch ). 49) Tedy on wecze. mu. 51) Wecze; I (sch). 52) gmenowati. 53) sch.
Strana 45
45 chleb k geho pokrmu dawati. Ale potoma) wypuſtyw geho z zzalarze kazal B gey dobrzie biti kygi 54) y zahnati. Tehdy on gſa tak hladem morzen a welmi zbit yal ſie welmi plakati y wzdychati a w ſobie ſam myſliti a 55) rzka: Byeda mnye, czo gyzz vczzinim? w mrzkoſt budu wſſemu 56) lidu, y zawrzzenye obcze vczzynyen ſem. Poydu do ſweho domu, zda mye aſpon 57) ma czzeled pozna, a zwlaſſtie pany a zzena ma 58) po trziech znamenych taynych pozna mye. A tak vmyſlyw ſobie, prziſſed k ſwemu dworu, gſa geſſtie wzzdy 59) nah, yal ſye tluczi. A 60) vzrzew gey wratny, wece k nyemu: kto gſi ty? Tehdy on dye : 61) Neznaſs mne? Wratny wece k nyemu: 62) Neznam. Opiet Czieſarz dye k nyemu: 63) Tomu ſye welmi dywím. Mage me rucho 64) na 10 ſobie y neznaſs mne, genż ſem ya tobie gye 65) dal. I dye 66) wratny klamaſs. Nebo ya 67) rucho ſweho pana 68) Czieſarze noſim. Tehdy Cziefarz dye gemu: 69) ya tebe proſim pro miloſt bozzi, aby ſſel ode mne k Czieſarzowe a powiedyel gi,70) zze ſem ya Czieſarz. A nebude-lit chtieti wierziti, rczi gi taynye 71) tato trzi znamenye, geſſto 72) gich do te chwile yzzadny newyedyel, gedine ya a 15 ona. Wece wratny : Nemam w tom pochybenye, zze blaznyſs, A wſſak pany ſwe Czieſarzowe powyem ſlowuo toto, a giſt ſem, zze proto vtrpiſs. A ſ tyem wratny prziſſed przied Czieſarzowu [39 b] Poklek 73) wſſeczko porzad po- wiedyel. Tehdy vſlyſſewſſi to zamutila ſie welmi. I wece k Czieſarzowi: O mily pane, ſlyſs dworne wieci, zze ta trzi znamenye, geſſto ſme ſama dwa mezi 20 ſebu w taynoſti myela, Nyekaky 74) zzebrak po wratnem mi geſt wzkazal a prawie, by byl Czieſarzz. Tehdy on vſlyſſew to przikazal, aby gey przeden przywedli. A kdyzz przyweden byl, wece Czieſarz wſſem, geſſto na geho ſyeny ſedyechu, a druzi ſtogiechu: Mili, ſlyſſte ſlowa, kterazz tento prawi. I wece k nyemu: Mily, powiez mi, kto gſi ty a poczzs ſem prziſſel. Tehdy on od- 25 powie: 75) Pan a 76) Czieſarz ſem teto rziſſe a prziſſel ſem, abych mluwil s ſwu pany Czieſarzowu. I powiedie 77) Czieſarz ke 78) wſſyem, ktoz biechu na ſieny: Pod prziſahu powiezte mi, kto geſt 79) z nagi dwu Czyeſarzz? Tehdy ony wſſichní odpowiediechu: 80) O mily pane! Tato geft przedywna otazka. Nikdy ſme toho zloſina newidali,81) ale tye ſme z mladoſti znali, a naſs pan y Czieſarz 30 gſi a 82) byls. Tehdy 83) y Czieſarzowe dye: 84) Powiez mi, mila Pany, znaſſ-li tohoto czzlowieka, genzz prawi, by Czieſarz byl a pan twoy? Wece Czie- ſarzowa k nyemu:85) O mily pane! Proczz take wieci na mnye 86) tyezzeſs? Zda nenye 87) tomu gizz trzidceti 88) let, yakoz ſem ſ tebu byla a dyetie ſem 89) ſ tebu 90) myela? A 91) obratyw ſye Cziefarz wece k nyemu: Proto zze gſi92) 35 ſye ſmyel Czieſarzem nazywati, wydawam na tye ſud, aby k oczaſu konſkemu 5 62) 66 71) 78 85 92) a) (za tím naps.) wyſtupyw (podtečkov.). 54) kygy biti. 55) sch. 56) sch. 57) as. 58) Panij ma zena. 59) sch. 60) sch. 61) wecze. M (tato dvě sl. sch.) 63) Czefarz wecze, k nyemu (sch.). 64) Rucho me. 65) ge tobie. Wecze. 67) Sſpilyſs; Nebo ya (vynech.). 68) Pana ſweho. 69) wecze, gemu (sch.). 70) sch. sch. 72) gez. 73) poklekl. 74) nieyaky. 75) Tedy on wecze. 76) a (sch.). 77) Wecze. sch. 73) geſti. 80) weczechu. 81) newidieli. 82) y. 81) Take 84) czeſarzowij wecze. (tato dvě sl. sch). 86) mie. 87) nynij. 88) XXX; gizz (sch.). 89) sch. 30) ſkrze tie. 91) sch. zes.
45 chleb k geho pokrmu dawati. Ale potoma) wypuſtyw geho z zzalarze kazal B gey dobrzie biti kygi 54) y zahnati. Tehdy on gſa tak hladem morzen a welmi zbit yal ſie welmi plakati y wzdychati a w ſobie ſam myſliti a 55) rzka: Byeda mnye, czo gyzz vczzinim? w mrzkoſt budu wſſemu 56) lidu, y zawrzzenye obcze vczzynyen ſem. Poydu do ſweho domu, zda mye aſpon 57) ma czzeled pozna, a zwlaſſtie pany a zzena ma 58) po trziech znamenych taynych pozna mye. A tak vmyſlyw ſobie, prziſſed k ſwemu dworu, gſa geſſtie wzzdy 59) nah, yal ſye tluczi. A 60) vzrzew gey wratny, wece k nyemu: kto gſi ty? Tehdy on dye : 61) Neznaſs mne? Wratny wece k nyemu: 62) Neznam. Opiet Czieſarz dye k nyemu: 63) Tomu ſye welmi dywím. Mage me rucho 64) na 10 ſobie y neznaſs mne, genż ſem ya tobie gye 65) dal. I dye 66) wratny klamaſs. Nebo ya 67) rucho ſweho pana 68) Czieſarze noſim. Tehdy Cziefarz dye gemu: 69) ya tebe proſim pro miloſt bozzi, aby ſſel ode mne k Czieſarzowe a powiedyel gi,70) zze ſem ya Czieſarz. A nebude-lit chtieti wierziti, rczi gi taynye 71) tato trzi znamenye, geſſto 72) gich do te chwile yzzadny newyedyel, gedine ya a 15 ona. Wece wratny : Nemam w tom pochybenye, zze blaznyſs, A wſſak pany ſwe Czieſarzowe powyem ſlowuo toto, a giſt ſem, zze proto vtrpiſs. A ſ tyem wratny prziſſed przied Czieſarzowu [39 b] Poklek 73) wſſeczko porzad po- wiedyel. Tehdy vſlyſſewſſi to zamutila ſie welmi. I wece k Czieſarzowi: O mily pane, ſlyſs dworne wieci, zze ta trzi znamenye, geſſto ſme ſama dwa mezi 20 ſebu w taynoſti myela, Nyekaky 74) zzebrak po wratnem mi geſt wzkazal a prawie, by byl Czieſarzz. Tehdy on vſlyſſew to przikazal, aby gey przeden przywedli. A kdyzz przyweden byl, wece Czieſarz wſſem, geſſto na geho ſyeny ſedyechu, a druzi ſtogiechu: Mili, ſlyſſte ſlowa, kterazz tento prawi. I wece k nyemu: Mily, powiez mi, kto gſi ty a poczzs ſem prziſſel. Tehdy on od- 25 powie: 75) Pan a 76) Czieſarz ſem teto rziſſe a prziſſel ſem, abych mluwil s ſwu pany Czieſarzowu. I powiedie 77) Czieſarz ke 78) wſſyem, ktoz biechu na ſieny: Pod prziſahu powiezte mi, kto geſt 79) z nagi dwu Czyeſarzz? Tehdy ony wſſichní odpowiediechu: 80) O mily pane! Tato geft przedywna otazka. Nikdy ſme toho zloſina newidali,81) ale tye ſme z mladoſti znali, a naſs pan y Czieſarz 30 gſi a 82) byls. Tehdy 83) y Czieſarzowe dye: 84) Powiez mi, mila Pany, znaſſ-li tohoto czzlowieka, genzz prawi, by Czieſarz byl a pan twoy? Wece Czie- ſarzowa k nyemu:85) O mily pane! Proczz take wieci na mnye 86) tyezzeſs? Zda nenye 87) tomu gizz trzidceti 88) let, yakoz ſem ſ tebu byla a dyetie ſem 89) ſ tebu 90) myela? A 91) obratyw ſye Cziefarz wece k nyemu: Proto zze gſi92) 35 ſye ſmyel Czieſarzem nazywati, wydawam na tye ſud, aby k oczaſu konſkemu 5 62) 66 71) 78 85 92) a) (za tím naps.) wyſtupyw (podtečkov.). 54) kygy biti. 55) sch. 56) sch. 57) as. 58) Panij ma zena. 59) sch. 60) sch. 61) wecze. M (tato dvě sl. sch.) 63) Czefarz wecze, k nyemu (sch.). 64) Rucho me. 65) ge tobie. Wecze. 67) Sſpilyſs; Nebo ya (vynech.). 68) Pana ſweho. 69) wecze, gemu (sch.). 70) sch. sch. 72) gez. 73) poklekl. 74) nieyaky. 75) Tedy on wecze. 76) a (sch.). 77) Wecze. sch. 73) geſti. 80) weczechu. 81) newidieli. 82) y. 81) Take 84) czeſarzowij wecze. (tato dvě sl. sch). 86) mie. 87) nynij. 88) XXX; gizz (sch.). 89) sch. 30) ſkrze tie. 91) sch. zes.
Strana 46
46 B byl przywa [40 a] zan. A budeſſ-li potom 23) kdy ſmieti ſye Czieſarzê gme- nowati, na ſmrt ohawnu tye odſudim. A zawolaw ſluh ſwych przikazal gim, aby gey k oczaſu konſkemu przywiezzicz y wlaczzili, ale ne do ſmrti. A tak ſye ſtalo. Potom gſa wyhnan a yako zufaw ſobie wece ſam w ſobie: Zahyn ten den, w nyemžto ſem ſye narodil. A kdyzz to myſleſſie, bliz od hradu przebywaſſie puſtennyk, genż bieſſie zpowyedlnyk geho; y 94) wece ſam k ſobie: Puoydu k zpowiedlnykowi ſwemu, zda mye ten pozna; neb czzaſtokrat ſem ſye gemu zpowiedal. A ſſed tam y prziſtupi k okenczi y 95) potlukl. A 96) otewrzew okencze puſtennyk, vzrzew geho y zaklopi zaſie. y otaza?7) geho, 10 kto by byll. A on wece: Ya ſem yowynyan Czieſarzz, otewrzi mi a mluw ſe mnu. Weče k nyemu pustennyk: Odstup ode mne, zlorzieczzeny, neb 98) newiem, czo prawiſs, a99) gſi dyabel w uoſobie czzlowieczzi. Vſlyſſaw to yowynyan Czieſarz padl k zemi a 100) yal ſye za wrch rwati y ſwu bradu wen trhati weliku zzaloſti, a krzik weliky azz k nebi dawaſſe a rzka: Byeda mnye, czo 15 vczzyńím? A ynhed w zapieti prziſſlo gemu na myſl, kterak gednu w noczi na 101) ſwem lozzi odpoczzywage w ſwem ſrdci ſye byll wzdwihl a rzekl: 102) Geſt-li gyny buoh, nezli 103) ya ſem. A ynhed opyet yal sye tluczi na puſten- nyka a rzka: Pro miloſt bozzi toho, genż geſt wiſel na krzizzi, ſlyſs zpowied mu, a nechčeſſ-li otewrzieti [40 b] okencze, ale nechay tak zawrziena, azz 20 mye y przeſlyſſiſs. Wece puſtennyk: ano, dobrze. Tehdy yowynyan Czieſarz yal ſye zpowiedati wſſech ſwych byehow z ſwe mladoſti, A zwlaſſtie kterak ſye gye byl proti bohu zdwihl a rzka, zze by ſye gemu nezdalo, by gyny 104) okno, A kdyzz gey buoh byl nezzli on. Vſlyſſaw to puſtennyk otewrzel rozhrzeſfil, 105) ynhed gey poznal. I wece: pochwalen mily buoh, zze ſem tye 106) poznal! W to rucho, kterezz ya mam, ruczze ſye oblecz a na ſwu 25 gyzz ſen gdi, a ynhed wſſichny tye poznagi. Tehdy Yowynyan oblekl ſye w rucho, kterezz mu puſtennyk dal, y bral ſye k domu ſwemu a na wrata tlukl. Prziſſed Wratny, wrata gemu otewrzel a gey poczzeſtnye przyyal. I wece k wratnemu Czieſarz: Znafſ-li mye. Odpowiedye wratny: Pane, welmi dobrze. 30 Ale dywim ſye tomu, zzes 107) wzzdy tuto ſtal, a newidiel ſem, kdys 108) wen wyſſel. Odtud Czieſarz Jowynyan ynhed ſſel na ſwu ſyeń, a kazzdy proti nyemu wſtal a hlawy poklonyl. A w tu chwili druhy Czieſarz bieſſie w pokogi s Czie- ſarzowu. A kdyzz wynyde nyekteraky rytierz z toho pokoge, wzezrzew 109) nan vplnye poznal gey, a wſſed zaſie 110) do pokoge wece: Pane mily, geſt 35 nyekteraky czzlowiek na ſieny, gemuzz wſſichny poczze�t czzyńye yakożto Czieſarzowi, A tak geſt owſſem podoben k tobie, zze ktery by byl z was Czieſarzz, newieme. Tehdy on wece: [41 a] Inhed wyndu wen a prawdu zwiem. A kdizz na ſyen prziſſel, wzaw gey za ruku, I11.) poſadil gey podle ſebe,112) A przywolaw wſſeczka knyeżata y pany, rytierze y panoſſie, tudiez 40 y Czieſarzowu, rzekl k nim: Poſluchayte! Tento czzlowiek geſt pan waſs, 5 M 93) A potom budeſfly. 24) sch. 95) sch. 96) sch. 97) y (sch); otazaw. 23) sch. 99) Ty. 100) y. 101) w. 102) zdwihl a rzka. 103) nez. 104) otewrzew. 105) rozhrzylil. 106) sch. 107) ze ſem. 108) kdyzs. 109) wezrzew. 110) sch. 111) sch. 112) Podle ſebe gey poſadil.
46 B byl przywa [40 a] zan. A budeſſ-li potom 23) kdy ſmieti ſye Czieſarzê gme- nowati, na ſmrt ohawnu tye odſudim. A zawolaw ſluh ſwych przikazal gim, aby gey k oczaſu konſkemu przywiezzicz y wlaczzili, ale ne do ſmrti. A tak ſye ſtalo. Potom gſa wyhnan a yako zufaw ſobie wece ſam w ſobie: Zahyn ten den, w nyemžto ſem ſye narodil. A kdyzz to myſleſſie, bliz od hradu przebywaſſie puſtennyk, genż bieſſie zpowyedlnyk geho; y 94) wece ſam k ſobie: Puoydu k zpowiedlnykowi ſwemu, zda mye ten pozna; neb czzaſtokrat ſem ſye gemu zpowiedal. A ſſed tam y prziſtupi k okenczi y 95) potlukl. A 96) otewrzew okencze puſtennyk, vzrzew geho y zaklopi zaſie. y otaza?7) geho, 10 kto by byll. A on wece: Ya ſem yowynyan Czieſarzz, otewrzi mi a mluw ſe mnu. Weče k nyemu pustennyk: Odstup ode mne, zlorzieczzeny, neb 98) newiem, czo prawiſs, a99) gſi dyabel w uoſobie czzlowieczzi. Vſlyſſaw to yowynyan Czieſarz padl k zemi a 100) yal ſye za wrch rwati y ſwu bradu wen trhati weliku zzaloſti, a krzik weliky azz k nebi dawaſſe a rzka: Byeda mnye, czo 15 vczzyńím? A ynhed w zapieti prziſſlo gemu na myſl, kterak gednu w noczi na 101) ſwem lozzi odpoczzywage w ſwem ſrdci ſye byll wzdwihl a rzekl: 102) Geſt-li gyny buoh, nezli 103) ya ſem. A ynhed opyet yal sye tluczi na puſten- nyka a rzka: Pro miloſt bozzi toho, genż geſt wiſel na krzizzi, ſlyſs zpowied mu, a nechčeſſ-li otewrzieti [40 b] okencze, ale nechay tak zawrziena, azz 20 mye y przeſlyſſiſs. Wece puſtennyk: ano, dobrze. Tehdy yowynyan Czieſarz yal ſye zpowiedati wſſech ſwych byehow z ſwe mladoſti, A zwlaſſtie kterak ſye gye byl proti bohu zdwihl a rzka, zze by ſye gemu nezdalo, by gyny 104) okno, A kdyzz gey buoh byl nezzli on. Vſlyſſaw to puſtennyk otewrzel rozhrzeſfil, 105) ynhed gey poznal. I wece: pochwalen mily buoh, zze ſem tye 106) poznal! W to rucho, kterezz ya mam, ruczze ſye oblecz a na ſwu 25 gyzz ſen gdi, a ynhed wſſichny tye poznagi. Tehdy Yowynyan oblekl ſye w rucho, kterezz mu puſtennyk dal, y bral ſye k domu ſwemu a na wrata tlukl. Prziſſed Wratny, wrata gemu otewrzel a gey poczzeſtnye przyyal. I wece k wratnemu Czieſarz: Znafſ-li mye. Odpowiedye wratny: Pane, welmi dobrze. 30 Ale dywim ſye tomu, zzes 107) wzzdy tuto ſtal, a newidiel ſem, kdys 108) wen wyſſel. Odtud Czieſarz Jowynyan ynhed ſſel na ſwu ſyeń, a kazzdy proti nyemu wſtal a hlawy poklonyl. A w tu chwili druhy Czieſarz bieſſie w pokogi s Czie- ſarzowu. A kdyzz wynyde nyekteraky rytierz z toho pokoge, wzezrzew 109) nan vplnye poznal gey, a wſſed zaſie 110) do pokoge wece: Pane mily, geſt 35 nyekteraky czzlowiek na ſieny, gemuzz wſſichny poczze�t czzyńye yakożto Czieſarzowi, A tak geſt owſſem podoben k tobie, zze ktery by byl z was Czieſarzz, newieme. Tehdy on wece: [41 a] Inhed wyndu wen a prawdu zwiem. A kdizz na ſyen prziſſel, wzaw gey za ruku, I11.) poſadil gey podle ſebe,112) A przywolaw wſſeczka knyeżata y pany, rytierze y panoſſie, tudiez 40 y Czieſarzowu, rzekl k nim: Poſluchayte! Tento czzlowiek geſt pan waſs, 5 M 93) A potom budeſfly. 24) sch. 95) sch. 96) sch. 97) y (sch); otazaw. 23) sch. 99) Ty. 100) y. 101) w. 102) zdwihl a rzka. 103) nez. 104) otewrzew. 105) rozhrzylil. 106) sch. 107) ze ſem. 108) kdyzs. 109) wezrzew. 110) sch. 111) sch. 112) Podle ſebe gey poſadil.
Strana 47
47 Czieſarz 113) waſs, ale zze ſye nyekdyb) byl 114) proti bohu zdwihl, proto zbawen B byll 1 5) rziſſie, a znamoſt od nyeho odſtupila, zze vzzadny nemohl geho po- znati,116) dokudzz ſye bohu nepokorzill a nezzelel ſ prawu wieru, zze kdyc) z 117) ſwe nemudroſti ſmyel ſye pokuſiti o to.118) Ale yat ſem angel geho ſtrazzed) duſſie 119) geho, A kralowſtwie geho oſtrziehal ſem, dokud 120) za ſwe hrziechy pokanye neuczzinil, yakozz gſte widieli. Ale gyzz y wzzdy budte 121) geho poſſluſſny, a yať wam gey poruczziem. A ynhed rzek 122) to z uoczzi gim wyſſel. A Czieſarz Jowynyan bohu podyekowal a 123) ſwuoy zzywuot w dobrem dokonal. Amen.124) 5 Duchownye takto: 125) NAymileyſſi! Tento Czieſarz muozz rzieczzen byti kazzdy czzlowiek, 10 genzz owſſem poddal ſye ſwietu, mage ſbozzie y czze�t, y wzdwiha 126) ſye proti bohu, przikazanye bozſkeho nepoſluchage. wuola ſwe rytyerzie, To geſt pyet ſmyſlow, aby ſ nym geli na low, toczziſſto na ſwietſke marnoſti, A tu tak welike horko gyey napada, toczziſſto pokuſſenye dyabelſke, zze myeſta ſobie nema, dokudż by ſye v wuodach, toczzifſto w hrzieſſiech nezchladil. 15 A tak ſmyſli ſwe oſtawuge. A kdyzz nayprwe ſ konye sſede, toczziſſto wiery [41 b] poſtupi, kteruzz na krzſſtu twrdye ſlibil drzzeti, a wſſech pych dyabel- ſkych odrzekl ſye, Potô ſlozzi rucho, toczziſſto gine cztnoſti duſſe, a tak nah a biedny w marnoſti ſwietſke wſtupuge. Ale czo ma vczziniti? zagiſte do domu rytyerze ſweho giti, toczziſſto k rozumu ſwemu ſye nawratiti, gehozz rozum 20 ztepe,127) kdyzz gemu prawi, aby ſye negmenowal Czieſarzem, toczzi�ſto krzie- ſtyanem. Nebo gmeno krzieſtyâſke zlymy ſkutky potratil. Czo ma wiece vczzinyti? ma k ſwemu wewodie giti, to geſt k ſwemu ſwiedomi, genzz proti nyemu welmi repcze y w zzalarz fazie 128) a wnytrzním fuzenym, 129) to gest 130) ſrdczem ſkruſſenym tepe 131) azz do krwe, to geſt azz y hrzyech wynde. Take ma giti ku puſtennykowi, toczziſs 132) k zpowiedi, a ma ſie zpowyedati 133) wiernye wſſech ſwych hrzyechow y byehow, czo ſye gich 131) gest dopustil z umyſla nebo z krziechkoſti, a pokanye ma 135) na ſie przigieti a to drzzieti azz do ſkonczzenye.136) A ynhed 137) buoh a wſſichny 138) ſwieti znamoſt geho ſ weliku radoſti budu mieti a w ſwe towaryſtwo gey przigmu. Te radoſti 30 raczz nam 139) dopomahati gezus kriſtus, pan naſs, genzz zzyw geſt na wieky wiekoma. Amê. 25 b) e (nadeps.). c) (ps.) kdyzz, zz (přetrž.). d) (za tím naps.) y (vyškrab.). 113) y Czyſarz. 114) byl niekdy. 115) byl zbawen. 116) poznati geho. 117) kdyz z. M 118) (tato dvě sl. sch.). 119) y duſle. 120) dokudz. 121) budete. 122) rzekl. 123) podiekowaw; a (sch.). 124) sch. 125) Z teto rzeczi nauczenij toto. 126) zdwihna, y (wynech.). 127) tepe. 128) wſazy. 129) wnitrznimi ſuzenimi. 130) (tato dvě sl. sch.). 131) y tepe ſrdecznym zkruſſe- nim. 112) totizto. 133) a zpowiedati ſe. 134) gy. 135) sch. 136) koncze. 137) hyhned. 138) y wſſiczkni. 139) (za tím sl. jen) etc. (ostatek vynech).
47 Czieſarz 113) waſs, ale zze ſye nyekdyb) byl 114) proti bohu zdwihl, proto zbawen B byll 1 5) rziſſie, a znamoſt od nyeho odſtupila, zze vzzadny nemohl geho po- znati,116) dokudzz ſye bohu nepokorzill a nezzelel ſ prawu wieru, zze kdyc) z 117) ſwe nemudroſti ſmyel ſye pokuſiti o to.118) Ale yat ſem angel geho ſtrazzed) duſſie 119) geho, A kralowſtwie geho oſtrziehal ſem, dokud 120) za ſwe hrziechy pokanye neuczzinil, yakozz gſte widieli. Ale gyzz y wzzdy budte 121) geho poſſluſſny, a yať wam gey poruczziem. A ynhed rzek 122) to z uoczzi gim wyſſel. A Czieſarz Jowynyan bohu podyekowal a 123) ſwuoy zzywuot w dobrem dokonal. Amen.124) 5 Duchownye takto: 125) NAymileyſſi! Tento Czieſarz muozz rzieczzen byti kazzdy czzlowiek, 10 genzz owſſem poddal ſye ſwietu, mage ſbozzie y czze�t, y wzdwiha 126) ſye proti bohu, przikazanye bozſkeho nepoſluchage. wuola ſwe rytyerzie, To geſt pyet ſmyſlow, aby ſ nym geli na low, toczziſſto na ſwietſke marnoſti, A tu tak welike horko gyey napada, toczziſſto pokuſſenye dyabelſke, zze myeſta ſobie nema, dokudż by ſye v wuodach, toczzifſto w hrzieſſiech nezchladil. 15 A tak ſmyſli ſwe oſtawuge. A kdyzz nayprwe ſ konye sſede, toczziſſto wiery [41 b] poſtupi, kteruzz na krzſſtu twrdye ſlibil drzzeti, a wſſech pych dyabel- ſkych odrzekl ſye, Potô ſlozzi rucho, toczziſſto gine cztnoſti duſſe, a tak nah a biedny w marnoſti ſwietſke wſtupuge. Ale czo ma vczziniti? zagiſte do domu rytyerze ſweho giti, toczziſſto k rozumu ſwemu ſye nawratiti, gehozz rozum 20 ztepe,127) kdyzz gemu prawi, aby ſye negmenowal Czieſarzem, toczzi�ſto krzie- ſtyanem. Nebo gmeno krzieſtyâſke zlymy ſkutky potratil. Czo ma wiece vczzinyti? ma k ſwemu wewodie giti, to geſt k ſwemu ſwiedomi, genzz proti nyemu welmi repcze y w zzalarz fazie 128) a wnytrzním fuzenym, 129) to gest 130) ſrdczem ſkruſſenym tepe 131) azz do krwe, to geſt azz y hrzyech wynde. Take ma giti ku puſtennykowi, toczziſs 132) k zpowiedi, a ma ſie zpowyedati 133) wiernye wſſech ſwych hrzyechow y byehow, czo ſye gich 131) gest dopustil z umyſla nebo z krziechkoſti, a pokanye ma 135) na ſie przigieti a to drzzieti azz do ſkonczzenye.136) A ynhed 137) buoh a wſſichny 138) ſwieti znamoſt geho ſ weliku radoſti budu mieti a w ſwe towaryſtwo gey przigmu. Te radoſti 30 raczz nam 139) dopomahati gezus kriſtus, pan naſs, genzz zzyw geſt na wieky wiekoma. Amê. 25 b) e (nadeps.). c) (ps.) kdyzz, zz (přetrž.). d) (za tím naps.) y (vyškrab.). 113) y Czyſarz. 114) byl niekdy. 115) byl zbawen. 116) poznati geho. 117) kdyz z. M 118) (tato dvě sl. sch.). 119) y duſle. 120) dokudz. 121) budete. 122) rzekl. 123) podiekowaw; a (sch.). 124) sch. 125) Z teto rzeczi nauczenij toto. 126) zdwihna, y (wynech.). 127) tepe. 128) wſazy. 129) wnitrznimi ſuzenimi. 130) (tato dvě sl. sch.). 131) y tepe ſrdecznym zkruſſe- nim. 112) totizto. 133) a zpowiedati ſe. 134) gy. 135) sch. 136) koncze. 137) hyhned. 138) y wſſiczkni. 139) (za tím sl. jen) etc. (ostatek vynech).
Strana 48
48 XLI. Od ſina gednoho lowcze. 1) B 5 Hanybal tak rzieczzeny kral mnoho let kralowal, A k tomu myegieſſe gedynu dczerku, a tu przeliſs mylowaſſe. Stalo sye mezi tyem, zze w geden den vdalo ſye gemu s ſwymy rytierzi y s gynu weliku czzeledi gyety [42 a] na low. A kdyzz honyli, wſtala mlha huſta w temnem leſe, zze geden druheho ne- mozzieſſe dobrzie widieti, A tak zze Czieſarzz ſye tyem odrazil od rziſſe y ode wſſie ſwe czzeledi, byezze po gednom gelenu. A kdyzz ſye zaſie wratil, any rytierzow any gine czzeledi nenalezl. Nebo ony geho hledachu ſ gedne ſtrany, a on gich s druhe. Ale kdyzz tak ſam gezdieſſe, nocz ſye prziblizzila, y yal ſye po leſye bluditi, a newieda ſye kam dyeti. A kdyzz2) tak w te nocz 10 temnea) bludieſſie ſ weliku teſknoſti, vzrzew z daleka ſwietlo, yal ſye konye boſty a nadiege ſye, by tu mohl lidi nalezti. A kdyzz tak dluho gel,3) nalezh duom w leſe, a przigew k nyemu yal ſye tluczi a proſſye, aby geho pro buoh ſchowali. Tehdy lowczzi, hoſpodarz toho domu, nepoznal geho, y tazal, kto by byl a kam myeny, a kterak ſye geſt w leſe opozdil. Tehdy kral odpo- 15 wiedye: Ja ſem ſproſtny czzlowiek, a nahodu ſem zabludil na ceſtie, a zatyem mye nocz przipadla,4) zze ſem ſye gyzz newiediel kam dyeti, azz ſem y ſem przigel. Protozz proſim tebe, ſchoway mye teto noczi. Tehdy lowczzi dye gemu: 5) wged ſem we gmye bozzie, a to, czozz mam, rad to 6) vdyelim A tak zze wgel do toho domu, a hoſpodarz wzaw od nyeho koń y poſtawi 20 y naklidil gey. A 7) ynhed ſtuol prziprawil doſti podobnye, a8) z toho, czozz myel, geho odbyll, kromye wina, neb toho nemyell. [42 b] A kdyzz tak ſedyechu za ſtolem, vdalo ſye Czieſarzowi toho giſteho lowczzieho otazati: Mily, kto geſt pan tohoto leſa, powiez mi. Odpowiedye lowczzi: Pan muoy Czieſarz geſt, geſt2) pan tohoto leſa,10) a ya ſem ſluha geho, a toho leſu 11) 25 hledam, a tato 12) geſt zzena ma, a gyzz yako na poſazeny. Ale kdyzz czzas byeſſie po weczzerzi, gyzz w gednom myeſtie w ſtodole Czieſarze toho 13) polozzyll. A kdyzz poczzynal vſipati y vſnul, prziſſel k nyemu hlas a rzka: Wezmi, wezmi, wezmi! Vſlyſſaw ten hlas protrhl ſye, I rzekl: Czo gest to, genzz ſlyſſim: Wezmi, wezmi, wezmi, a nycz ſem newzal? Opyet vſnull, a hlas druhe 14) prziſſel a rzka: Nawrať, nawrat, nawrať. Ale on protrhl ſye ze ſna y 15) wece: Czo geſt to? Drziewe ſem ſlyſſel po trzikrat: 16) Wezmi, wezmi, 3o wezmi, a nycz ſem newzal; Nynye ſlyſſym: Nawrať, nawrať, nawrať; y czo mam nawratiti, kdyzz gſem nycz newzal? Opiet trzietye yal ſye ſpati. A w tu- chwili zzena toho giſteho hoſpodarze praczowaſſe ku porodu, y porodi kraſneho syna. Zatyem ynhed trzietie 17) prziſſel k nyemu hlas a rzka: 8) Vtecz, vtecz, vtecz! Nebo nynye teto noczi narodylo ſie dyetie, genzz po tobie bude kra- a) (za tím ps.) bydleflie (podčárkov. a červ. přetrž.). M XLI. 1) O gednom Synu. 2) sch. 3) gezdiſſe. 4) zapadla. 5) wecze, gemu (vynech.). 6) toho. 7) gey A (vynech.). s) (sch.). 3) sch. 10) tohoto ſwieta leſa Pan. 11) tohoto leſa 12) 15) sch. 16) (tato dvě sl. sch.). 17) A yhned trzetij za tim. toto. 13) sch. 14) druhy. (tato dvě sl. sch.). 187
48 XLI. Od ſina gednoho lowcze. 1) B 5 Hanybal tak rzieczzeny kral mnoho let kralowal, A k tomu myegieſſe gedynu dczerku, a tu przeliſs mylowaſſe. Stalo sye mezi tyem, zze w geden den vdalo ſye gemu s ſwymy rytierzi y s gynu weliku czzeledi gyety [42 a] na low. A kdyzz honyli, wſtala mlha huſta w temnem leſe, zze geden druheho ne- mozzieſſe dobrzie widieti, A tak zze Czieſarzz ſye tyem odrazil od rziſſe y ode wſſie ſwe czzeledi, byezze po gednom gelenu. A kdyzz ſye zaſie wratil, any rytierzow any gine czzeledi nenalezl. Nebo ony geho hledachu ſ gedne ſtrany, a on gich s druhe. Ale kdyzz tak ſam gezdieſſe, nocz ſye prziblizzila, y yal ſye po leſye bluditi, a newieda ſye kam dyeti. A kdyzz2) tak w te nocz 10 temnea) bludieſſie ſ weliku teſknoſti, vzrzew z daleka ſwietlo, yal ſye konye boſty a nadiege ſye, by tu mohl lidi nalezti. A kdyzz tak dluho gel,3) nalezh duom w leſe, a przigew k nyemu yal ſye tluczi a proſſye, aby geho pro buoh ſchowali. Tehdy lowczzi, hoſpodarz toho domu, nepoznal geho, y tazal, kto by byl a kam myeny, a kterak ſye geſt w leſe opozdil. Tehdy kral odpo- 15 wiedye: Ja ſem ſproſtny czzlowiek, a nahodu ſem zabludil na ceſtie, a zatyem mye nocz przipadla,4) zze ſem ſye gyzz newiediel kam dyeti, azz ſem y ſem przigel. Protozz proſim tebe, ſchoway mye teto noczi. Tehdy lowczzi dye gemu: 5) wged ſem we gmye bozzie, a to, czozz mam, rad to 6) vdyelim A tak zze wgel do toho domu, a hoſpodarz wzaw od nyeho koń y poſtawi 20 y naklidil gey. A 7) ynhed ſtuol prziprawil doſti podobnye, a8) z toho, czozz myel, geho odbyll, kromye wina, neb toho nemyell. [42 b] A kdyzz tak ſedyechu za ſtolem, vdalo ſye Czieſarzowi toho giſteho lowczzieho otazati: Mily, kto geſt pan tohoto leſa, powiez mi. Odpowiedye lowczzi: Pan muoy Czieſarz geſt, geſt2) pan tohoto leſa,10) a ya ſem ſluha geho, a toho leſu 11) 25 hledam, a tato 12) geſt zzena ma, a gyzz yako na poſazeny. Ale kdyzz czzas byeſſie po weczzerzi, gyzz w gednom myeſtie w ſtodole Czieſarze toho 13) polozzyll. A kdyzz poczzynal vſipati y vſnul, prziſſel k nyemu hlas a rzka: Wezmi, wezmi, wezmi! Vſlyſſaw ten hlas protrhl ſye, I rzekl: Czo gest to, genzz ſlyſſim: Wezmi, wezmi, wezmi, a nycz ſem newzal? Opyet vſnull, a hlas druhe 14) prziſſel a rzka: Nawrať, nawrat, nawrať. Ale on protrhl ſye ze ſna y 15) wece: Czo geſt to? Drziewe ſem ſlyſſel po trzikrat: 16) Wezmi, wezmi, 3o wezmi, a nycz ſem newzal; Nynye ſlyſſym: Nawrať, nawrať, nawrať; y czo mam nawratiti, kdyzz gſem nycz newzal? Opiet trzietye yal ſye ſpati. A w tu- chwili zzena toho giſteho hoſpodarze praczowaſſe ku porodu, y porodi kraſneho syna. Zatyem ynhed trzietie 17) prziſſel k nyemu hlas a rzka: 8) Vtecz, vtecz, vtecz! Nebo nynye teto noczi narodylo ſie dyetie, genzz po tobie bude kra- a) (za tím ps.) bydleflie (podčárkov. a červ. přetrž.). M XLI. 1) O gednom Synu. 2) sch. 3) gezdiſſe. 4) zapadla. 5) wecze, gemu (vynech.). 6) toho. 7) gey A (vynech.). s) (sch.). 3) sch. 10) tohoto ſwieta leſa Pan. 11) tohoto leſa 12) 15) sch. 16) (tato dvě sl. sch.). 17) A yhned trzetij za tim. toto. 13) sch. 14) druhy. (tato dvě sl. sch.). 187
Strana 49
49 lowati. Tchdy Czieſarz, kdyzz to vſlyſſal, hnula gſu 19) ſye w nyem wſſeczka B trzewa geho, I wece ſam w ſobye: Czo gye, zze ſlyſſim: vtecz? kam mam vteczi a proczz? A kdyzz tak 20) myſleſſe, zaſly [43 a] ſſye, ano dyetie placzze a ſilnye ſ welikym hlaſſem a krzikem, y pozna po tom krziku, zze by pacholik byll. y yal ſye opiet w ſobie 21) myſliti: Zda toto dyetie ma po mnye22) kralowati? A kdyzz den byll, prziprawyw ſye wſedl na ſwoy koń, A zawolaw k ſobie toho lowczzieho, y dye 23) gemu: Mily, yať 24) tobie prawim, a to wiez, zzet gſem ya Czieſarz a 25) pan twuoy. On to vſlyſſaw padl k zemi a proſſye, aby gemu raczzil odpuſtiti, aczz by w czzem geho rozhnyewal. Ale on wece gemu: 26) Nerod ſye bati, nebtť nemam za zle, ale dyekugitt welmi, 10 zzes mye przyyal w me nuzi do ſweho domu. Ale powiez mi, zda twa pany noczi porodyla ſyna? Ale on dye: 27) Tak, pane! I wece Czieſarz: Vkazz mi gey. A kdyzz gemu gyey25) vkazal, Tehdy 29) Czieſarz pilnye na to dyetye patrzieſſe, azz na czzele nyekterake znamenye vhledal a mlczze znamenal. Potom wece to� lowczziemu: Toto dyetie chczi ya odchowati a za ſyna gye 30) zwoliti, A po pyetynadczete31) dnech chczi po nye poſlati.32) Odpowyedye: Pane, negſem 33) hoden, aby me dyetie chowal, A przief to Buoht 34) odplat, zze ſe mnu y f my dyetetem raczziſs ſwu miloſt vczziniti. A zatyem Czzeled toho Czieſarze 35) przigela a gey s radoſti do geho domu prowodila. A kdyzz patnaczte dny mynulo, zawolal k ſobie ten Czieſarz ſluzzebnykow ſwych 20 taynye, gymzzto nad gyne vfal,36) I wece gim: Na tu prziſahu, kteruzz gſte mi vczzi [43 b] nyli, gedte k lowczziemu tohoto leſa — daw gim znamenye, kdezzto gey byli nalezli — a dietye to, kterezz zzena geho te noczi porodila,37) kdyzz ſem ya zabludyw v nyeho noczowal, wezmiete ge,38) A kdyzz przes les pogedete, to dyetie zahubte pod miloſti y pod ſſigi, A ſrdce tohob) giſteho 25 dyetete, kdyzz gye zahubite, pro znamenye przineſte. Wecechu ony gednyem hlaſſem: Pane, bud twa wuole.39) A ynhed tam do toho dor geli a za to dyetie k uodchowany proſili. Ale ten lowczzi yakozz 40) czzlowiek ſproſtny a newtipny, nerozumyege gich lſti, dal gim to dyetie. A kdyzz przes les po- gedu, geden druhemu dye: 41) Toto geſt mieſto podobne, abychô dyetye za- 30 hubili podle przykazanye Czieſarzowa. tehdy ynhed dyetie na zemi polozzyw- ſſye geli ſye pilnye na nye 12) patrziti. A mezi tiem geden z nych wece: O kak by byl weliky hrzyech, newynne y tak kraſne dietie zahubiti. k temuzz dwa weceſſta: Wieru, prawdu dyeſs, y owſſem weliky by hrziech byll,43) abychom beze wſſie wyny take dietie zahubili. A protozz ſnazzme ſye ſami 35 mezi lebu o to,44) abychô toto dyetie zachowali a panu ſwemu podobnu odpowied o to 45) dali. I wece geden z nych: Mili, poſluchayte rady me: Tuto w leſſe geſt mnoho praſatek mladych; vhonyece gedno ſrdce z nyeho 5 15 b) (ps.) tohoto, to (nedops. a podtečkov., pak červ. přetrž.). 19) sch. 20) tak kdyz. 21) (tato dvě sl. sch.). 22) po niem ma. 23) wecze, y (vynech.). M 24) ia. 25) sch. 26) sch. 27) wecze. 28) sch. 29) Tedy ge. 30) sch. 31) patznaczti. 32) dnech 36 vffaſſe. po nye ſlati a poſlati. 33) lowczi neyſem pane. 31) Buoh. 35) toho gyſteho czeſarze. 37) porodila te noczy. 38) sch. 39) wule twa. 40) yako. *1) k druhemu wecze. 42) na nie pilnie. 43) byl hrzych. 41) o to mezy ſebu. 45) odpowie (nedops.); o to (vynech.).
49 lowati. Tchdy Czieſarz, kdyzz to vſlyſſal, hnula gſu 19) ſye w nyem wſſeczka B trzewa geho, I wece ſam w ſobye: Czo gye, zze ſlyſſim: vtecz? kam mam vteczi a proczz? A kdyzz tak 20) myſleſſe, zaſly [43 a] ſſye, ano dyetie placzze a ſilnye ſ welikym hlaſſem a krzikem, y pozna po tom krziku, zze by pacholik byll. y yal ſye opiet w ſobie 21) myſliti: Zda toto dyetie ma po mnye22) kralowati? A kdyzz den byll, prziprawyw ſye wſedl na ſwoy koń, A zawolaw k ſobie toho lowczzieho, y dye 23) gemu: Mily, yať 24) tobie prawim, a to wiez, zzet gſem ya Czieſarz a 25) pan twuoy. On to vſlyſſaw padl k zemi a proſſye, aby gemu raczzil odpuſtiti, aczz by w czzem geho rozhnyewal. Ale on wece gemu: 26) Nerod ſye bati, nebtť nemam za zle, ale dyekugitt welmi, 10 zzes mye przyyal w me nuzi do ſweho domu. Ale powiez mi, zda twa pany noczi porodyla ſyna? Ale on dye: 27) Tak, pane! I wece Czieſarz: Vkazz mi gey. A kdyzz gemu gyey25) vkazal, Tehdy 29) Czieſarz pilnye na to dyetye patrzieſſe, azz na czzele nyekterake znamenye vhledal a mlczze znamenal. Potom wece to� lowczziemu: Toto dyetie chczi ya odchowati a za ſyna gye 30) zwoliti, A po pyetynadczete31) dnech chczi po nye poſlati.32) Odpowyedye: Pane, negſem 33) hoden, aby me dyetie chowal, A przief to Buoht 34) odplat, zze ſe mnu y f my dyetetem raczziſs ſwu miloſt vczziniti. A zatyem Czzeled toho Czieſarze 35) przigela a gey s radoſti do geho domu prowodila. A kdyzz patnaczte dny mynulo, zawolal k ſobie ten Czieſarz ſluzzebnykow ſwych 20 taynye, gymzzto nad gyne vfal,36) I wece gim: Na tu prziſahu, kteruzz gſte mi vczzi [43 b] nyli, gedte k lowczziemu tohoto leſa — daw gim znamenye, kdezzto gey byli nalezli — a dietye to, kterezz zzena geho te noczi porodila,37) kdyzz ſem ya zabludyw v nyeho noczowal, wezmiete ge,38) A kdyzz przes les pogedete, to dyetie zahubte pod miloſti y pod ſſigi, A ſrdce tohob) giſteho 25 dyetete, kdyzz gye zahubite, pro znamenye przineſte. Wecechu ony gednyem hlaſſem: Pane, bud twa wuole.39) A ynhed tam do toho dor geli a za to dyetie k uodchowany proſili. Ale ten lowczzi yakozz 40) czzlowiek ſproſtny a newtipny, nerozumyege gich lſti, dal gim to dyetie. A kdyzz przes les po- gedu, geden druhemu dye: 41) Toto geſt mieſto podobne, abychô dyetye za- 30 hubili podle przykazanye Czieſarzowa. tehdy ynhed dyetie na zemi polozzyw- ſſye geli ſye pilnye na nye 12) patrziti. A mezi tiem geden z nych wece: O kak by byl weliky hrzyech, newynne y tak kraſne dietie zahubiti. k temuzz dwa weceſſta: Wieru, prawdu dyeſs, y owſſem weliky by hrziech byll,43) abychom beze wſſie wyny take dietie zahubili. A protozz ſnazzme ſye ſami 35 mezi lebu o to,44) abychô toto dyetie zachowali a panu ſwemu podobnu odpowied o to 45) dali. I wece geden z nych: Mili, poſluchayte rady me: Tuto w leſſe geſt mnoho praſatek mladych; vhonyece gedno ſrdce z nyeho 5 15 b) (ps.) tohoto, to (nedops. a podtečkov., pak červ. přetrž.). 19) sch. 20) tak kdyz. 21) (tato dvě sl. sch.). 22) po niem ma. 23) wecze, y (vynech.). M 24) ia. 25) sch. 26) sch. 27) wecze. 28) sch. 29) Tedy ge. 30) sch. 31) patznaczti. 32) dnech 36 vffaſſe. po nye ſlati a poſlati. 33) lowczi neyſem pane. 31) Buoh. 35) toho gyſteho czeſarze. 37) porodila te noczy. 38) sch. 39) wule twa. 40) yako. *1) k druhemu wecze. 42) na nie pilnie. 43) byl hrzych. 41) o to mezy ſebu. 45) odpowie (nedops.); o to (vynech.).
Strana 50
50 5 10 20 B wynmeme 46) a ſwemu panu Czieſarzowi gye vkazzem, A dyeme, zze to ſrdcze geſt toho dyetiete,47) kterezz on kazall zahubiti, a tak ſye poczzeſtnye wy- mluwyme [44 a] a dyetie przy zzywotu zachowame. Tehdy weceſſta druha dwa towaryſſie: Ano, to dobra rada. Nezz nad to vczzynme 48) mezi ſebu prziſahu, aby geden druheho nykdy nezradil any nan pronaſſel.49) A tak ſye ſta. vczzyńywſſe prziſahu wzemſſie dyetie w dupnate drziewo gye wlozzili, a zabywſſe praſie, wyńyemſſie z nyeho ſrdce, Czieſarzowi 50) przineſli. A w tu chwili bieſſie weliky ohen w komynye na fieny. Wzem Czieſarz to ſrdče od nych prafieče 51) a mnyefſye, by bylo dyetiecze,52) ynhed wrhl gye proſtrzied ohnye, y wece: Ay, tot ten geſt,55) geſſto po mnye ma kralowati! gyzz mozzete widieti,54) czoť ſnowe komu proſpiegi. Ale ynhed potom druhy den hrabie gmenê llipolt w tom lese, kdezz to dyetie w drzewie w dupnatem lezzieſſie, honyeſſie gelen tak dluho, azz ſye k tomu 55) drzewu y ſe pſi przihnal. A pſi vſlyſſewfſie dyetie, oſuwſſie to drzewo yali ſye welmi ſkoliti. 15 Vſlyſſaw to hrabye y s ſwymy, tam ſye przibodl a dyetie placzzicze v 56) plenky obynute vzrzel. Wece ſluham ſwym: Ruczze wezmyete toto 57) dyetie a mnye gye ſem w lono polozzte 58) nebo podayte, att ya gye domow ſwe pany przineſu. A tak ſye ſtalo. wzem dyetie ynhed domow gel a ſwe pany gye dal a rzka: Myla pany, wieſs, zze ſpolu dyeti nemame; aſpoň 59) wezmi toto dyetie a rezi przed lidmy, zzetť geſt twe y me, a budewa geho myeti welike vtieſſenye. Tehdy ona wece gemu: 60) Mnye ſye dobrzie libi. A tak 44 b] w male chwili, kdyzz ſye to ſtalo, rozneſlo ſye po wſſem geho hrabſtwi, zze hrabyenka ſyna kraſneho 61) vrodila. A tak weliku radoſt myegyechu. Mezi tyem roſte to dyetie, a wſſichny gye milowachu. Ale kdyzz gemu ſedm let 25 mynulo, dali gye w 62) uczzenye, kdezzto nad gyne dywnye w uczzeny proſpye- waſſie, tak dluho azz do dwadcieti let nykam ſye nehybage tam bydleſſie. Potom ten giſty Czieſarz kazal prowolati ſlawnye 63) dwuor, aby kazzdy, chudy y bohaty, k tomu dworu gel, ktozz chće Czieſarzowu 61) miloſt zachowati. Mezi gynymy ten gifty hrabye llipolt take tam k tomu dworu ſ týem mladenczem gel. 30 A kdyzz tam byli, tehdy ten giſty mladenecz ſtaſſie przed ſtolem, ſwemu hrabi ſluzzie. Ale Czieſarz vzrzew gey, welmi pilnye nań hledyefſie. A vzrzew 65) znamenye na czzele, kterezzto widyel bieſſie w domu lowczzieho, otcze geho, kdyzz ſye bieſſie narodil, A pilnye to znamenye poznaw wece k tomu hrabi: Mily, powiez mi, czzi geſt ſin tento mladenecz, gêz ſtaſſie przede mnu y przed 35 tebu? Wece k nyemu 66) hrabye: Pane, ſin muoy geſt, gehozz ma zzena mnye vrodila Opiet Czieſarzz wece k nyemu: Pod 67) tu prziſahu, yakoż gſi 68) mi gi vczzinill, powiez mi prawdu! Tehdy on : 69) kdyzz geſt tak, Zagiſte newiem, czzi by ſin byll. Wece k nyemu Czielarz: Ale 70) powiez mi, kteraks k nyemu przifſel a kdes 71) gey wzal.72) Powye gemu hrabie:73) Mynulo [45 a] tomu 40 gyzz dwadcieti let, yakzz ſem gey nahodu hońye gelen w leſe a w drziewie 46) wynmieme. 47) tohoto ditite. 48) uczinime. 49) proneſl. 50) Czeſarzowi ge. 51) praſſeczy. 52) ditieczy. 53) gt ten. 54) mozte wiedieti. 55) k tomu ſe. 56) placze w. 57) to. 58) wlozte w lono. 59) As. 60) sch. 61) hrabinka kraſneho ſyna. 62) na. 63) ſlawny. 61) czyſarzowo. 65) hledie vzrzel. 66) (tato dvě sl. sch.). 67) Na. 68) iakozs. 69) Tedy on wecze. 70) sch. 71) kdezs. 72) wzel. 73) Wecze hrabie. M
50 5 10 20 B wynmeme 46) a ſwemu panu Czieſarzowi gye vkazzem, A dyeme, zze to ſrdcze geſt toho dyetiete,47) kterezz on kazall zahubiti, a tak ſye poczzeſtnye wy- mluwyme [44 a] a dyetie przy zzywotu zachowame. Tehdy weceſſta druha dwa towaryſſie: Ano, to dobra rada. Nezz nad to vczzynme 48) mezi ſebu prziſahu, aby geden druheho nykdy nezradil any nan pronaſſel.49) A tak ſye ſta. vczzyńywſſe prziſahu wzemſſie dyetie w dupnate drziewo gye wlozzili, a zabywſſe praſie, wyńyemſſie z nyeho ſrdce, Czieſarzowi 50) przineſli. A w tu chwili bieſſie weliky ohen w komynye na fieny. Wzem Czieſarz to ſrdče od nych prafieče 51) a mnyefſye, by bylo dyetiecze,52) ynhed wrhl gye proſtrzied ohnye, y wece: Ay, tot ten geſt,55) geſſto po mnye ma kralowati! gyzz mozzete widieti,54) czoť ſnowe komu proſpiegi. Ale ynhed potom druhy den hrabie gmenê llipolt w tom lese, kdezz to dyetie w drzewie w dupnatem lezzieſſie, honyeſſie gelen tak dluho, azz ſye k tomu 55) drzewu y ſe pſi przihnal. A pſi vſlyſſewfſie dyetie, oſuwſſie to drzewo yali ſye welmi ſkoliti. 15 Vſlyſſaw to hrabye y s ſwymy, tam ſye przibodl a dyetie placzzicze v 56) plenky obynute vzrzel. Wece ſluham ſwym: Ruczze wezmyete toto 57) dyetie a mnye gye ſem w lono polozzte 58) nebo podayte, att ya gye domow ſwe pany przineſu. A tak ſye ſtalo. wzem dyetie ynhed domow gel a ſwe pany gye dal a rzka: Myla pany, wieſs, zze ſpolu dyeti nemame; aſpoň 59) wezmi toto dyetie a rezi przed lidmy, zzetť geſt twe y me, a budewa geho myeti welike vtieſſenye. Tehdy ona wece gemu: 60) Mnye ſye dobrzie libi. A tak 44 b] w male chwili, kdyzz ſye to ſtalo, rozneſlo ſye po wſſem geho hrabſtwi, zze hrabyenka ſyna kraſneho 61) vrodila. A tak weliku radoſt myegyechu. Mezi tyem roſte to dyetie, a wſſichny gye milowachu. Ale kdyzz gemu ſedm let 25 mynulo, dali gye w 62) uczzenye, kdezzto nad gyne dywnye w uczzeny proſpye- waſſie, tak dluho azz do dwadcieti let nykam ſye nehybage tam bydleſſie. Potom ten giſty Czieſarz kazal prowolati ſlawnye 63) dwuor, aby kazzdy, chudy y bohaty, k tomu dworu gel, ktozz chće Czieſarzowu 61) miloſt zachowati. Mezi gynymy ten gifty hrabye llipolt take tam k tomu dworu ſ týem mladenczem gel. 30 A kdyzz tam byli, tehdy ten giſty mladenecz ſtaſſie przed ſtolem, ſwemu hrabi ſluzzie. Ale Czieſarz vzrzew gey, welmi pilnye nań hledyefſie. A vzrzew 65) znamenye na czzele, kterezzto widyel bieſſie w domu lowczzieho, otcze geho, kdyzz ſye bieſſie narodil, A pilnye to znamenye poznaw wece k tomu hrabi: Mily, powiez mi, czzi geſt ſin tento mladenecz, gêz ſtaſſie przede mnu y przed 35 tebu? Wece k nyemu 66) hrabye: Pane, ſin muoy geſt, gehozz ma zzena mnye vrodila Opiet Czieſarzz wece k nyemu: Pod 67) tu prziſahu, yakoż gſi 68) mi gi vczzinill, powiez mi prawdu! Tehdy on : 69) kdyzz geſt tak, Zagiſte newiem, czzi by ſin byll. Wece k nyemu Czielarz: Ale 70) powiez mi, kteraks k nyemu przifſel a kdes 71) gey wzal.72) Powye gemu hrabie:73) Mynulo [45 a] tomu 40 gyzz dwadcieti let, yakzz ſem gey nahodu hońye gelen w leſe a w drziewie 46) wynmieme. 47) tohoto ditite. 48) uczinime. 49) proneſl. 50) Czeſarzowi ge. 51) praſſeczy. 52) ditieczy. 53) gt ten. 54) mozte wiedieti. 55) k tomu ſe. 56) placze w. 57) to. 58) wlozte w lono. 59) As. 60) sch. 61) hrabinka kraſneho ſyna. 62) na. 63) ſlawny. 61) czyſarzowo. 65) hledie vzrzel. 66) (tato dvě sl. sch.). 67) Na. 68) iakozs. 69) Tedy on wecze. 70) sch. 71) kdezs. 72) wzel. 73) Wecze hrabie. M
Strana 51
51 w dupnatem nalezl w plenkach obynuteho polozzena.74) Vſlyſſaw to Czieſarz B taynye onyech trzi, kterezzto bieſſie poſlal, aby dyetie zahubili, k ſobye za- wuolal y rzekl gim: Mili, pomnyte-li, zze tomu gyzz geſt minulo 75) dwadceti let, yakozz ſem was byl poſlal do domu lowcze onoho po dyetie, abyſſte gye zahubili.76) Powiezte mi prawdu pod miloſti y 77) na tu prziſahu, kteruż gſte mi vczzinili, czo ſye tomu dyctieti ſtalo? Tehdy ony wecechu: Pane, ſlibugeſſ-li nam za zzywuot, powiemet prawdu. Wece Cziefarzz gim:78) Slibugi wam 79 ſwu wieru, zze wam toho zlym nechczi zpominati, aczz mi prawdu powiete. Wecechu ony gemu:80) Mily pane! przikazanye twe byli bychom vczzinili, by nas milofrdenstwie k tomu dyetieti newynnemu nebylo hnulo.81) Ale ſlitowawſſe 10 ſye nad nym ſrdcze praſiecze 82) mieſto ſrdcze geho twe miloſti byli ſme przineſli y dali ſme tobie.83) Vſlyſſaw to Czieſarz pilnye myſleſſe a rzka: Tehdy wzzdy tento ma po mnye84) kralowati. budu-li moczi, wzzdy gey k ſmrti prziprawim, aby po mnye nepanowal. Vmyſlyw ſobie Wece k tomu giſtemu hrabi: Proſim tebe y chczi tomu, aby tento mladenecz na mem 15 dwuorze oſtal. Hrabye wece: Mily pane, kdyzz tak ſnazznye on stogiſs, bud twa wuole. A ſ tiem hrabie domow gel, A ten mladenecz na Czieſarzowie dworzie [45 b] oſtal. Ale Czieſarz den ode dne myſleſſie o geho bezzzywuoti, kterak by gey k ſmrti prziprawil. W tu dobu Czieſarzowa bieſſie w dalekych kraginach w gine zemi s ſwu gedynku dczeru. Tehdy Czieſarz zawolaw 20 k ſobie toho mladencze wece gemu: Synu, muſiſs gieti k Czieſarzowe, k me zzenye, a liſty gi ode mne doneſti, neb ſem dawno neſlyſſel o ny any o ſwe dczerzi, kterak ſye gim wede. Tehdy on wece: Hotow sem, pane, k 85) przi- kazany twemu. Bud wuole twa. A mezi tyem Czieſarz zawolal k ſobie taynye gednoho piſarze ſweho a rzka: Napiſs liſt Czieſarzowe takuto rzieczzi, aby 25 yakzz brzo tento liſt przeczzte, ynhed bez meſſkanye tomuto mladenczi, genzz gi liſtu 86) doda, kazala ohawnu ſmrt vczziniti pod miloſti y pod hrdlem, A tak aby wzzdy do trzietieho dne geho ſmrtí nedlila, chce-li ſwuoy zzywuot za- chowati a Czieſarzowu miloſt mieti. Napſaw piſarz liſt po rozkazany geho prſtenem 87) zapeczzetil a tomu mladenczi dal, aby na vſwitic wſtana gel bez 30 meſſkanye tam, kamzz gemu od Czieſarze bylo rozkazano. Ale mladenecz wzem liſt, gſa pilen rozkazanye Czieſarzowa, Wſtaw na uſwitie y gel, a nykdyezz ſye neſtawuge azz do trzietieho dne. A trzieti den o poledny 88) vſtal y ſtawil ſye v nyekterakeho rytierze proſſie, aby gemu ſ konyem potrzebu dal. Tehdy ten rytierz, vzrzew mladencze poczzeſtneho a k tomu zwiedyew, zze od Czieſarze [46 a] poſlan, mile gey y ochotnye przywital do ſweho domu, 90) obyed gemu dal podle ſweho ſtawu, yakzz naylepe91) a 89) pogem gey mohl. Po obyedie kazal gemu ſpat giti, aby po trudu odpoczzinul. Tehdy ten giſty mladenecz, yakzz brzo poſtele dopadl, ynhed welmi twrdie ſ toho trudu vſnul.92) A kdyzz tak twrdie ſpaſſe, ten giſty rytierz, hoſpodarz toho domu,93) 40 74) dupnatem an w plenky obinut nalezl ſem powrzena. 75) sch. 76) do domu lowcziho M po ditie abyſſte ge zahubily poslal. 77) a. 78) sch. 79) sch. 80) sch. 81) nehnulo bylo. Praſeczy. 83) (tato dvě sl. sch.). 84) po mnie ma. 85) Pane hotow ſem, k (sch.). 86) lyſty. 87) przecztenem. 88) A trzieti den (vynech); (za tím:) w poledne. 89) sch. 90) sch. 91) yakoz naylep. 92) uſnul s toho trudu. 93) domu toho. 5 35 82)
51 w dupnatem nalezl w plenkach obynuteho polozzena.74) Vſlyſſaw to Czieſarz B taynye onyech trzi, kterezzto bieſſie poſlal, aby dyetie zahubili, k ſobye za- wuolal y rzekl gim: Mili, pomnyte-li, zze tomu gyzz geſt minulo 75) dwadceti let, yakozz ſem was byl poſlal do domu lowcze onoho po dyetie, abyſſte gye zahubili.76) Powiezte mi prawdu pod miloſti y 77) na tu prziſahu, kteruż gſte mi vczzinili, czo ſye tomu dyctieti ſtalo? Tehdy ony wecechu: Pane, ſlibugeſſ-li nam za zzywuot, powiemet prawdu. Wece Cziefarzz gim:78) Slibugi wam 79 ſwu wieru, zze wam toho zlym nechczi zpominati, aczz mi prawdu powiete. Wecechu ony gemu:80) Mily pane! przikazanye twe byli bychom vczzinili, by nas milofrdenstwie k tomu dyetieti newynnemu nebylo hnulo.81) Ale ſlitowawſſe 10 ſye nad nym ſrdcze praſiecze 82) mieſto ſrdcze geho twe miloſti byli ſme przineſli y dali ſme tobie.83) Vſlyſſaw to Czieſarz pilnye myſleſſe a rzka: Tehdy wzzdy tento ma po mnye84) kralowati. budu-li moczi, wzzdy gey k ſmrti prziprawim, aby po mnye nepanowal. Vmyſlyw ſobie Wece k tomu giſtemu hrabi: Proſim tebe y chczi tomu, aby tento mladenecz na mem 15 dwuorze oſtal. Hrabye wece: Mily pane, kdyzz tak ſnazznye on stogiſs, bud twa wuole. A ſ tiem hrabie domow gel, A ten mladenecz na Czieſarzowie dworzie [45 b] oſtal. Ale Czieſarz den ode dne myſleſſie o geho bezzzywuoti, kterak by gey k ſmrti prziprawil. W tu dobu Czieſarzowa bieſſie w dalekych kraginach w gine zemi s ſwu gedynku dczeru. Tehdy Czieſarz zawolaw 20 k ſobie toho mladencze wece gemu: Synu, muſiſs gieti k Czieſarzowe, k me zzenye, a liſty gi ode mne doneſti, neb ſem dawno neſlyſſel o ny any o ſwe dczerzi, kterak ſye gim wede. Tehdy on wece: Hotow sem, pane, k 85) przi- kazany twemu. Bud wuole twa. A mezi tyem Czieſarz zawolal k ſobie taynye gednoho piſarze ſweho a rzka: Napiſs liſt Czieſarzowe takuto rzieczzi, aby 25 yakzz brzo tento liſt przeczzte, ynhed bez meſſkanye tomuto mladenczi, genzz gi liſtu 86) doda, kazala ohawnu ſmrt vczziniti pod miloſti y pod hrdlem, A tak aby wzzdy do trzietieho dne geho ſmrtí nedlila, chce-li ſwuoy zzywuot za- chowati a Czieſarzowu miloſt mieti. Napſaw piſarz liſt po rozkazany geho prſtenem 87) zapeczzetil a tomu mladenczi dal, aby na vſwitic wſtana gel bez 30 meſſkanye tam, kamzz gemu od Czieſarze bylo rozkazano. Ale mladenecz wzem liſt, gſa pilen rozkazanye Czieſarzowa, Wſtaw na uſwitie y gel, a nykdyezz ſye neſtawuge azz do trzietieho dne. A trzieti den o poledny 88) vſtal y ſtawil ſye v nyekterakeho rytierze proſſie, aby gemu ſ konyem potrzebu dal. Tehdy ten rytierz, vzrzew mladencze poczzeſtneho a k tomu zwiedyew, zze od Czieſarze [46 a] poſlan, mile gey y ochotnye przywital do ſweho domu, 90) obyed gemu dal podle ſweho ſtawu, yakzz naylepe91) a 89) pogem gey mohl. Po obyedie kazal gemu ſpat giti, aby po trudu odpoczzinul. Tehdy ten giſty mladenecz, yakzz brzo poſtele dopadl, ynhed welmi twrdie ſ toho trudu vſnul.92) A kdyzz tak twrdie ſpaſſe, ten giſty rytierz, hoſpodarz toho domu,93) 40 74) dupnatem an w plenky obinut nalezl ſem powrzena. 75) sch. 76) do domu lowcziho M po ditie abyſſte ge zahubily poslal. 77) a. 78) sch. 79) sch. 80) sch. 81) nehnulo bylo. Praſeczy. 83) (tato dvě sl. sch.). 84) po mnie ma. 85) Pane hotow ſem, k (sch.). 86) lyſty. 87) przecztenem. 88) A trzieti den (vynech); (za tím:) w poledne. 89) sch. 90) sch. 91) yakoz naylep. 92) uſnul s toho trudu. 93) domu toho. 5 35 82)
Strana 52
52 B nahodu wſſel do toho pokogie, kdezz ten mladenecz odpoczzywaſſie. Vzrzew puſſku ſ liſty w geho hlawach, chtieſſe rad tu puſſku otewrzieti a chtie zwie- dieti, czo by w tyech liſtech bylo pſano,34) y ſtrachowal ſye. A wſſak ohrozyw ſye y otewrzel puſſku y 95) vzrzel liſty Czieſarzowy 96) prſtenem zapeczzetieny, gezz k Czieſarzowe poſlal ?7) byeſſie. I28) myſleſſie w ſobie?9) a rzka: Otewru tyto liſty, a czo na nych �togi pſano,100) zwiem; neb gye take bez ſſkody mohu zaſie zawrzieti, Proto zze wuoſk 101) w te peczzeti tluſt biefſe. A ynhed, kdyzz 102) otewrzel liſt 183) a czzetl, zze pod hrdlem a pod miloſti ten mladenecz myel na ſmrt dan byti, Zamutyw ſye welmi, myſleſſie ſam w ſobie a rzka: O kak by to przietiezzky hrziech byll tak kraſneho mladencze na ſmrt dati! zagiſte nebude toho. A ynhed gyny liſt pſati kazal w tato ſlowa: O myla Czieſarzowa! tobie 104) przikazugi pod miloſti y pod hrdlem, aby tohoto poſla ſ weliku ſlawnoſti y s radoſti do ſweho domu przyyala a dczerku gedynu naſſi do trzieťyeho dne gemu za zzenu dala, a na ſwatbu knyezzata y pany okol 15 [46 b] nye zwala. A 105) neuczziniſſ-li toho, ohawnu ſmrti kazzi tye odprawiti. A kdyzz ten liſt podle geho rozkazanye byll dokonan,106) wzem peczzet s kralowa liſtu bez poſſkwrny k ſwe liſtu przilozzil a zaſie do puſſky na tezz myeſto polozzill. Po chwili zbudýw mladencze, ten den y tu nocz gey v ſebe oſtawil. A rano na vſwitie pozzehnaw geho k Czieſarzowe gey wyprawil. Ale kdyzz przed Czieſarzowu prziſſel, welmi poczzeſtnye gye 107) od Czieſarze po- zdrawil a liſtow gi podal. Tehdy ona, yakzz brzo liſty przieczztla a gim vrozu- myela, poczelowala geho a rzkucz: Witay, muoy mily ſynu naymileyſſi! przi- kazanye meho pana Czieſarze welmi rada naplny. A ynhed bez meſſkanve kazala wſſeczka knyezzata y pany te kragyny ſezwati, aby trzieti den na 25 ſwatbie 108) gedynke dczery Czieſarzowy pod miloſti byli. Ony vſlyſſewſſie to ynhed ſ weliku wyprawu k te ſlawnoſty przigeli, A trzieti den manzzel- ſtwo mezi tyem mladenczem a dczerku Czieſarzowu vplnye dokonali a weliku ſlawnoſt vczzinili. Po tyech hodech mnoha knyezzata y pany zzenycha y s ne- wieſtu darowali a k ſwym prziebytkom zaſie ſye brali. Ale ten mladenecz 30 s Czieſarzowu a ſwu zzenu tu oſtall. Brzo potom Czieſarz do te kragyny przigell. A vſlyſſewſſi to Czieſarzowa, zze Czieſarzz gede, rzekla zeti ſwemu: Mily ſynu, poged ſe mnu proti panu memu Czieſarzowy. [47 a] A on wece: Hotow gſem. A kdyzz Czieſarze dogeli, Czieſarz ynhed poczelowal ſwu zzenu. Ale potom, kdyzz ſ ny toho mladencze vzrzel, nemyle na ny 109) hledieſſe. I wece gi: Musiſs ſmrt trpieti. Tehdy ona wece: Pane miloſtywy! Powiez mi, proczz ſem ſmrti zaſluzzila? wece Czieſarz: Pod miloſti y pod hrdlem pſal ſem tobie, aby tohoto mladencze zahubiti kazala, a tys mne w tom neupoſluchala.110— Tehda ona opiet gemu 111) wece: O mily pane, list twuoy gefstye mam, w ńyemżto pilnye 112) pſano �togi, Pod miloſti y pod hrdlem abych we trziech 40 dnech dczerku 113) naſſi gedynu gemu za zzenu dala. I wece Czieſarzz: Zda 5 10 20 35 M 94) pſano bylo. 95) (m) y ſtrachowal — puſſku y (jen) A kdyz odewrzel. 96) czyſarzo- wym. 97) Gêz k Czyſarzowy poſlati. 98) I (sch.). 99) ſobie ſam. 100) pſano ſtogy. 101) proto nebo woſk. 102) kdez. 103) sch. 104) tobiet. 105) sch. 106) dokonal. 107) Gy. 108) ſwatbu. 109) nan. 11°) zahubila; a — poſluchala (sch.) 111) sch. 112) plnie. 113) dczeru.
52 B nahodu wſſel do toho pokogie, kdezz ten mladenecz odpoczzywaſſie. Vzrzew puſſku ſ liſty w geho hlawach, chtieſſe rad tu puſſku otewrzieti a chtie zwie- dieti, czo by w tyech liſtech bylo pſano,34) y ſtrachowal ſye. A wſſak ohrozyw ſye y otewrzel puſſku y 95) vzrzel liſty Czieſarzowy 96) prſtenem zapeczzetieny, gezz k Czieſarzowe poſlal ?7) byeſſie. I28) myſleſſie w ſobie?9) a rzka: Otewru tyto liſty, a czo na nych �togi pſano,100) zwiem; neb gye take bez ſſkody mohu zaſie zawrzieti, Proto zze wuoſk 101) w te peczzeti tluſt biefſe. A ynhed, kdyzz 102) otewrzel liſt 183) a czzetl, zze pod hrdlem a pod miloſti ten mladenecz myel na ſmrt dan byti, Zamutyw ſye welmi, myſleſſie ſam w ſobie a rzka: O kak by to przietiezzky hrziech byll tak kraſneho mladencze na ſmrt dati! zagiſte nebude toho. A ynhed gyny liſt pſati kazal w tato ſlowa: O myla Czieſarzowa! tobie 104) przikazugi pod miloſti y pod hrdlem, aby tohoto poſla ſ weliku ſlawnoſti y s radoſti do ſweho domu przyyala a dczerku gedynu naſſi do trzieťyeho dne gemu za zzenu dala, a na ſwatbu knyezzata y pany okol 15 [46 b] nye zwala. A 105) neuczziniſſ-li toho, ohawnu ſmrti kazzi tye odprawiti. A kdyzz ten liſt podle geho rozkazanye byll dokonan,106) wzem peczzet s kralowa liſtu bez poſſkwrny k ſwe liſtu przilozzil a zaſie do puſſky na tezz myeſto polozzill. Po chwili zbudýw mladencze, ten den y tu nocz gey v ſebe oſtawil. A rano na vſwitie pozzehnaw geho k Czieſarzowe gey wyprawil. Ale kdyzz przed Czieſarzowu prziſſel, welmi poczzeſtnye gye 107) od Czieſarze po- zdrawil a liſtow gi podal. Tehdy ona, yakzz brzo liſty przieczztla a gim vrozu- myela, poczelowala geho a rzkucz: Witay, muoy mily ſynu naymileyſſi! przi- kazanye meho pana Czieſarze welmi rada naplny. A ynhed bez meſſkanve kazala wſſeczka knyezzata y pany te kragyny ſezwati, aby trzieti den na 25 ſwatbie 108) gedynke dczery Czieſarzowy pod miloſti byli. Ony vſlyſſewſſie to ynhed ſ weliku wyprawu k te ſlawnoſty przigeli, A trzieti den manzzel- ſtwo mezi tyem mladenczem a dczerku Czieſarzowu vplnye dokonali a weliku ſlawnoſt vczzinili. Po tyech hodech mnoha knyezzata y pany zzenycha y s ne- wieſtu darowali a k ſwym prziebytkom zaſie ſye brali. Ale ten mladenecz 30 s Czieſarzowu a ſwu zzenu tu oſtall. Brzo potom Czieſarz do te kragyny przigell. A vſlyſſewſſi to Czieſarzowa, zze Czieſarzz gede, rzekla zeti ſwemu: Mily ſynu, poged ſe mnu proti panu memu Czieſarzowy. [47 a] A on wece: Hotow gſem. A kdyzz Czieſarze dogeli, Czieſarz ynhed poczelowal ſwu zzenu. Ale potom, kdyzz ſ ny toho mladencze vzrzel, nemyle na ny 109) hledieſſe. I wece gi: Musiſs ſmrt trpieti. Tehdy ona wece: Pane miloſtywy! Powiez mi, proczz ſem ſmrti zaſluzzila? wece Czieſarz: Pod miloſti y pod hrdlem pſal ſem tobie, aby tohoto mladencze zahubiti kazala, a tys mne w tom neupoſluchala.110— Tehda ona opiet gemu 111) wece: O mily pane, list twuoy gefstye mam, w ńyemżto pilnye 112) pſano �togi, Pod miloſti y pod hrdlem abych we trziech 40 dnech dczerku 113) naſſi gedynu gemu za zzenu dala. I wece Czieſarzz: Zda 5 10 20 35 M 94) pſano bylo. 95) (m) y ſtrachowal — puſſku y (jen) A kdyz odewrzel. 96) czyſarzo- wym. 97) Gêz k Czyſarzowy poſlati. 98) I (sch.). 99) ſobie ſam. 100) pſano ſtogy. 101) proto nebo woſk. 102) kdez. 103) sch. 104) tobiet. 105) sch. 106) dokonal. 107) Gy. 108) ſwatbu. 109) nan. 11°) zahubila; a — poſluchala (sch.) 111) sch. 112) plnie. 113) dczeru.
Strana 53
53 ſye to gyzz ſtalo? Ona weče: y owſſem. A 114) pane, gyzz od te chwile na B kazzdu nocz ſpolu przebywagi. Wece Czieſarzz: vkazz mi liſt. A ohledaw lift a przeczzet y wece: 115) O kterak welike blaznowſtwie geſt naſſie 116) gynak poſobiti, nezz buoh zpoſobil! 117) A ynhed toho giſteho mladencze poczelowal a yako za ſyna gey przyyal, genzz po ſmrti geho mieſto nyeho welmi mudrze a ſ miloſti kralowſtwie zprawowaſſie. 5 Duchownye : 118 NAymileyſſi! Czieſarz tento muozz rzieczzen byti kazzdy czzlowiek, genzz owſſem kocha ſye w ſwietſkych wiecech; gyede na low, toczzifſto w 119) ſwiet- ſke marnoſti. Tehdy wſtane mhla temna, toczziſſto pokuſſienye dyabelſke, ſkrze kterezz hubeny a byedny czzlowiek ode wſſech cztnoſti odrazzen bude 10 A tula ſye, bludye y ſem y tam bez myloſty [47 b] bozſke, azz do domu lowczzicho przigde. Duom ten znamenawa Czierkew ſwatu, do nyezz ma ſye kazzdy czzlowiek vteczi a tu odpoczzywati, W nyemżto muozz ſlyſfieti hlas wieczzny wieczzńye: wezmi, wezmi, wezmi! Skrze prwe wezmi mozzem zna- menati wzatu 120) duſſi k obrazu bozziemu ſtworzenu ſ pieti ſmyſly. Skrze druhe wezmi muozzem znamenati czztirzi elemêti neb zzywly, z nychžto ſme podle tiela ſtworzeny, A take zze gſu nam dany ſe wſſim, czoż geſt w nych a z nych k naſſemu vzzitku. Skrze trzietie wezmi ma rozumyeno byti welike miloſrdenstwie bozzie, kterezz pan buoh hotow geſt dati kazzdemu y nayhor- ſſiemu, aczz ſye chće polepſſiti. Take ſkrze prwe nawrat rozumyey, zze ma bohu 20 nawratiti czziſtu duſſi, gyzz geſt na krzſſtu przyyal. Skrze druhe nawrat roz- umyey 121) poczzet o wſſeczko, czo 122) geſt pan buoh dal, y take z marneho ſlowa. Nebo vzzadne zle nebude bez pomſty a dobre bez odplaty. Skrze trzietie nawrat maſs rozumieti, aby ſye weſſken bohu poddal na geho miloſrdenstwie. Take ſkrze prwe vtecz maſs rozumyeti dyabla, ſwiet a tyelo, przed nymyzzc) 25 mame vtiekati yako przed ſwymy tuhymy neprzately. Skrze druhe vtecz maſs rozumieti, aby netoliko od hrziechu vtekl, ale ode wſſech prziczzin geho. Jakozz Swaty Pawel dye:d) Waruyte ſye netoliko hrziechu y prziczzyny geho, ale y podobenſtwie geho zleho. Skrze trzietie vtecz maſs rozumieti, aby vtekl [48 a] wieczzne ſmrti. Anebo takto: Wezmi dar, Nawratť dluh, Vtecz muky. Tehdy rytierzz, toczzifſto zpowiedlnyk twuoy miloſtywy, v ńychozz 123) vſneſs, toczziſſto przikazzet, aby ſye hrziechu warowal, a puſſku ſrdce tweho otewrzel ſkrze dobre nauczzenye, a ſtare piſmo, toczzifſto zly zzywuot, promyeny w twe duſſy, aby gi mohl czziſtu zachowati a potom bohu oddati. A tehdy budu welike hody ſe wſſemy ſwatymy w nebeſkem kralowſtwi. 15 30 35 c) (ps) podnymyzz, (z) o (oprav.) e, rz (nadeps.). d) Jakozz — dye (červ. podtrž.). 114) sch. 115) y przeczet wecze. 116) naſfie geft. 117) zpoſobil gest. 118) sch. 120) sch. 121) zze ma — rozumyey (sch.). 122) a wſſeczko czozt. 123) przy niemz. 119) sch. M
53 ſye to gyzz ſtalo? Ona weče: y owſſem. A 114) pane, gyzz od te chwile na B kazzdu nocz ſpolu przebywagi. Wece Czieſarzz: vkazz mi liſt. A ohledaw lift a przeczzet y wece: 115) O kterak welike blaznowſtwie geſt naſſie 116) gynak poſobiti, nezz buoh zpoſobil! 117) A ynhed toho giſteho mladencze poczelowal a yako za ſyna gey przyyal, genzz po ſmrti geho mieſto nyeho welmi mudrze a ſ miloſti kralowſtwie zprawowaſſie. 5 Duchownye : 118 NAymileyſſi! Czieſarz tento muozz rzieczzen byti kazzdy czzlowiek, genzz owſſem kocha ſye w ſwietſkych wiecech; gyede na low, toczzifſto w 119) ſwiet- ſke marnoſti. Tehdy wſtane mhla temna, toczziſſto pokuſſienye dyabelſke, ſkrze kterezz hubeny a byedny czzlowiek ode wſſech cztnoſti odrazzen bude 10 A tula ſye, bludye y ſem y tam bez myloſty [47 b] bozſke, azz do domu lowczzicho przigde. Duom ten znamenawa Czierkew ſwatu, do nyezz ma ſye kazzdy czzlowiek vteczi a tu odpoczzywati, W nyemżto muozz ſlyſfieti hlas wieczzny wieczzńye: wezmi, wezmi, wezmi! Skrze prwe wezmi mozzem zna- menati wzatu 120) duſſi k obrazu bozziemu ſtworzenu ſ pieti ſmyſly. Skrze druhe wezmi muozzem znamenati czztirzi elemêti neb zzywly, z nychžto ſme podle tiela ſtworzeny, A take zze gſu nam dany ſe wſſim, czoż geſt w nych a z nych k naſſemu vzzitku. Skrze trzietie wezmi ma rozumyeno byti welike miloſrdenstwie bozzie, kterezz pan buoh hotow geſt dati kazzdemu y nayhor- ſſiemu, aczz ſye chće polepſſiti. Take ſkrze prwe nawrat rozumyey, zze ma bohu 20 nawratiti czziſtu duſſi, gyzz geſt na krzſſtu przyyal. Skrze druhe nawrat roz- umyey 121) poczzet o wſſeczko, czo 122) geſt pan buoh dal, y take z marneho ſlowa. Nebo vzzadne zle nebude bez pomſty a dobre bez odplaty. Skrze trzietie nawrat maſs rozumieti, aby ſye weſſken bohu poddal na geho miloſrdenstwie. Take ſkrze prwe vtecz maſs rozumyeti dyabla, ſwiet a tyelo, przed nymyzzc) 25 mame vtiekati yako przed ſwymy tuhymy neprzately. Skrze druhe vtecz maſs rozumieti, aby netoliko od hrziechu vtekl, ale ode wſſech prziczzin geho. Jakozz Swaty Pawel dye:d) Waruyte ſye netoliko hrziechu y prziczzyny geho, ale y podobenſtwie geho zleho. Skrze trzietie vtecz maſs rozumieti, aby vtekl [48 a] wieczzne ſmrti. Anebo takto: Wezmi dar, Nawratť dluh, Vtecz muky. Tehdy rytierzz, toczzifſto zpowiedlnyk twuoy miloſtywy, v ńychozz 123) vſneſs, toczziſſto przikazzet, aby ſye hrziechu warowal, a puſſku ſrdce tweho otewrzel ſkrze dobre nauczzenye, a ſtare piſmo, toczzifſto zly zzywuot, promyeny w twe duſſy, aby gi mohl czziſtu zachowati a potom bohu oddati. A tehdy budu welike hody ſe wſſemy ſwatymy w nebeſkem kralowſtwi. 15 30 35 c) (ps) podnymyzz, (z) o (oprav.) e, rz (nadeps.). d) Jakozz — dye (červ. podtrž.). 114) sch. 115) y przeczet wecze. 116) naſfie geft. 117) zpoſobil gest. 118) sch. 120) sch. 121) zze ma — rozumyey (sch.). 122) a wſſeczko czozt. 123) przy niemz. 119) sch. M
Strana 54
54 XLII. Od Czieſarze Ottauiana a zzeny.1) B Ctauianus krall tak rzieczzeny2) kdyzz kralowal, nad gine ſwu zzenu welmi milowaſſe,3) A to pro trogi wiecz: Nayprwe zze gemu byla welmy wierna, Druhe zze byla welmi kraſna, Trzetie zze byla welmi poſluſſna a vſtawiczzna Duchownye: 4 5 NAymileyſſi! Tento kral muozz znamenati naſſeho mileho pana gezu- kriſta, genzz ſwu chot kazzdu duſſi miluge nad gine, zze geſt wierna, gynych bohow nemagiczi, kraſna bez poſſkwrny hrziecha, poſluſſna a vſtawiczzna w boz- ſkem przikazany bez promyeny azz do ſkonczzenye. XLIII. O Tiberiowi Czieſarzi.1) 15 I Iberius Czieſarz w rzymye kralowaſſe, genzz przeliſs hlas ſladky milo- 10 waſſe. Protozz przihodilo ſye gednu, kdyzz byl na low gel, vſlyffal nyekteraky hlas welmi ſladky, A tak ſie ge' zdalo, zze nykdy tak ſladkeho hlaſſu ne- ſlychall; a po tom hlaſu ſam gedynky gel. A kdyzz k tomu mieſtu 2) przigel, vzrzel nyekteraku [48 b] wuodu dluhu a ſſyroku, podle nyezzto nyekteraky chodak 3) ſedyeſſe, huda na ſwe huſliczzky, z nychzzto ten ſladky hlas po- chazieſſe. I wece gemu Cziefarzz: Mily, powiez mi to, zze z tyech huſliczzek tak ſladky hlas wychazye? Tehdy on odpowiedye: Pane, tuto trzidczieti let ſem bydlil, a buoh mi dal taku miloſt, kdyzzkoli w ſtruny vderzim, ynhed ſladky hlas z nych wynde, zze ryby tuto przigdu ke mnye, gymyzz ya y ma czzeled do ſye chwile zzywili ſme ſye. Ale pohrziechu s 4) druhe ſtrany teto 20 wody wychazie nyekteraky ſkrzieczznyk ſ hwizdaczzku, zze tak naczzitie ſladcze hwizzdye, zze ryby nechagiće mne y gdu k uonomu ſkrzieczzńykowi. Wece k nyemu Czieſarzz: Ay, teď w myeſſczi ſwem 6) mam zlatu vdiczi, wezmi gi ſobye a przywiezz k dluhemu prutu, vderzizz w huſliczzky, A tak ten giſty ſkrzieczznyk i hanbu oteyde. Tehdy ten giſty chudy rybarzz vczzinili 25 podle rozkazanye Czieſarzowa, przywazaw k dluhemu prutu vdiczi yal ſye huſti. ynhed ryby z te wuody yakzzto drziewe k nyemu byezzechu, A on gye wen vdiczi metaſſe. Vſlyſſaw to ſkrzieczznyk y vzrzew s hanbu odſſel, A ten giſty chudy rybarzz azz do ſmrti bez prziekazi w te wuodye ryby lowyeſſye. M XLII. 1) O gedne zienie. 2) tak rzeczeny kral. 3) welmi (sch.), miwaſſe. 4) sch. XLIII. 1) (Nápis sch.); (na okraji:) Dnica 6 poſt fancta Trin. 2) sch. 3) Chudak. 4) po- hrzychu przed ſym v malych dnech z. 5) nadſſitie. 6) sch.
54 XLII. Od Czieſarze Ottauiana a zzeny.1) B Ctauianus krall tak rzieczzeny2) kdyzz kralowal, nad gine ſwu zzenu welmi milowaſſe,3) A to pro trogi wiecz: Nayprwe zze gemu byla welmy wierna, Druhe zze byla welmi kraſna, Trzetie zze byla welmi poſluſſna a vſtawiczzna Duchownye: 4 5 NAymileyſſi! Tento kral muozz znamenati naſſeho mileho pana gezu- kriſta, genzz ſwu chot kazzdu duſſi miluge nad gine, zze geſt wierna, gynych bohow nemagiczi, kraſna bez poſſkwrny hrziecha, poſluſſna a vſtawiczzna w boz- ſkem przikazany bez promyeny azz do ſkonczzenye. XLIII. O Tiberiowi Czieſarzi.1) 15 I Iberius Czieſarz w rzymye kralowaſſe, genzz przeliſs hlas ſladky milo- 10 waſſe. Protozz przihodilo ſye gednu, kdyzz byl na low gel, vſlyffal nyekteraky hlas welmi ſladky, A tak ſie ge' zdalo, zze nykdy tak ſladkeho hlaſſu ne- ſlychall; a po tom hlaſu ſam gedynky gel. A kdyzz k tomu mieſtu 2) przigel, vzrzel nyekteraku [48 b] wuodu dluhu a ſſyroku, podle nyezzto nyekteraky chodak 3) ſedyeſſe, huda na ſwe huſliczzky, z nychzzto ten ſladky hlas po- chazieſſe. I wece gemu Cziefarzz: Mily, powiez mi to, zze z tyech huſliczzek tak ſladky hlas wychazye? Tehdy on odpowiedye: Pane, tuto trzidczieti let ſem bydlil, a buoh mi dal taku miloſt, kdyzzkoli w ſtruny vderzim, ynhed ſladky hlas z nych wynde, zze ryby tuto przigdu ke mnye, gymyzz ya y ma czzeled do ſye chwile zzywili ſme ſye. Ale pohrziechu s 4) druhe ſtrany teto 20 wody wychazie nyekteraky ſkrzieczznyk ſ hwizdaczzku, zze tak naczzitie ſladcze hwizzdye, zze ryby nechagiće mne y gdu k uonomu ſkrzieczzńykowi. Wece k nyemu Czieſarzz: Ay, teď w myeſſczi ſwem 6) mam zlatu vdiczi, wezmi gi ſobye a przywiezz k dluhemu prutu, vderzizz w huſliczzky, A tak ten giſty ſkrzieczznyk i hanbu oteyde. Tehdy ten giſty chudy rybarzz vczzinili 25 podle rozkazanye Czieſarzowa, przywazaw k dluhemu prutu vdiczi yal ſye huſti. ynhed ryby z te wuody yakzzto drziewe k nyemu byezzechu, A on gye wen vdiczi metaſſe. Vſlyſſaw to ſkrzieczznyk y vzrzew s hanbu odſſel, A ten giſty chudy rybarzz azz do ſmrti bez prziekazi w te wuodye ryby lowyeſſye. M XLII. 1) O gedne zienie. 2) tak rzeczeny kral. 3) welmi (sch.), miwaſſe. 4) sch. XLIII. 1) (Nápis sch.); (na okraji:) Dnica 6 poſt fancta Trin. 2) sch. 3) Chudak. 4) po- hrzychu przed ſym v malych dnech z. 5) nadſſitie. 6) sch.
Strana 55
55 Duchownye pak:7) NAymileyſsi! Tento Czieſarzz geſt pan naſs mily gezus kriſtus, genzz B przeliſs ma8) ſladky hlas, to geſt9) nabozznu modlitbu miluge. Take ſwa zwierzata hony, to geſt duffe, kterezz dyabel ſwu [49 a] chytroſti k dywoczſtwi prziprawill. Ale woda, w nyzzto ryby byechu, geſt tento ſwiet, pln hrzieſſnych lidi. Ale chudy rybarzz, genzz ſedieſſie podle te wuody, geſt kazzdy kazatel, 10) toczziſſto hrzieſſne, genzz ma mieti huſle ſwateho piſma, gymyzzto ryby, z wuody 11) na zemi wytahuge, to geſt do nebeſkeho kralowſtwie. Ale po- hrziechu kdyzz kazatel gme ſye w huſle ſwateho piſma biti, to geſt kazati, ynhed ſkrzieczznyk, to geſt dyabel, hwizzdye tak ſladcze, zze hrzyeſſny lide kazatele netbagi, chopiecze ſye rozliczznych liboſti dyabelſkych. Protozz kaza- 10 telowi potrziebie geſt, aby ſobie vdycze zlate, to geſt miloſti bozſke dobyll, 12 gyzzto by mohl hrzieſſne bez prziekazi dyabelſke przyweſti do wyeczzne radoſti. 5 XLIV. O gedne dczerzi Czieſarzoe. 1) (laudianus ten Czieſarzz kdyzz kralowaſſe, myegieſſe gedinku dczerku, gyzzto przeliſs milowaſſe. A mezi tyem mnoho czzaſow myſleſſie ſam w ſobie, 15 kterak by gi mohl podobnye wdati, a rzka: Dam-li bohatemu gi 2) za zzenu, a bude blazen, totť 3) mi zahyne dczerka. Ale dam-li gi chudemu a mudremu, ſobie y me dezercze doſti dobude. Bieſſie w tu dobu v mieſtie nyekteraky mudrzecz, gmenê Socrates, gehozz zawolaw Czieſarzz przed ſye wece gemu:4) Mily, powiez mi, chceſſ-li mu dczerku3) ſobie za zzenu wzieti, Ale pod ta- 20 kuto 6) vmluwu, vmrzela-li by v tebe prwe dozerka ma,7) nezzli ty, aby ſwuoy 8) zzywot ztratill. Protozz wuol ſobie, chczeſſ-li gi pogieti [49 b] czzili nycz? Tehdy on wece: y s twu vmluwu chci gi ſobye za zzenu wzieti. Vſlyſſaw to Czieſarzz s weliku wyprawu a ſlawnoſti dal gi gemu. Potom po nyekoliko czzaſiech we zdrawi ſpolu zzywi byli. Napoſledy ta giſta zzena roznemohla 25 ſye welmi tyezzcze azz na ſmrt. Ale Socrates zamutyw ſye welmi, wſſed do gednoho leſa yal ſye horzcze plakati. A kdyzz tak plakaſſie, w tu chwili vda ſye krali Allexandrowi w tom leſe honyti. Tehdy vzrzew gcy rytierz Alle- xandrow, Wece k nyemu: kto gſi ty? Odpowiedye gemu: Czlowiek taky ya ſem: pan twuoy geſt ſluha ſluhy meho. Tehdy ten Rytyerz wece: Izzeſs! 30 Nebo nenye wyetſſieho pana na ſwietie,3) nezz muoy pan Allexander. Ale powedu tye ku panu ſwemu, a vzrzime, kto by byl ſluha twuoy, o nyemzz prawiſs, by byl pan pana meho. A kdyzz przed krale przyweden byll, kral wece 10) k nyemu: Mily, powiez mi, kto gye 11) ten ſluha twuoy, o nyemž prawiſs, bych ya byll ſluha geho. Tehdy on wece : Pane, pan muoy geſt 35 7) sch. 8) sch. 9) totizto. 10) gymz. 11) (tato dvě sl. sch.). 12) nebeſke. XLIV. 1) O gednom mudrczy. 2) gy bohatemu. 3) to. 3) k niemu. 5) Dczeru. 6) taku. ) (tato dvě sl. sch.) 3) sch. 3) (tato dvě sl. sch.). 10) Wecz kral. 11) gt. M
55 Duchownye pak:7) NAymileyſsi! Tento Czieſarzz geſt pan naſs mily gezus kriſtus, genzz B przeliſs ma8) ſladky hlas, to geſt9) nabozznu modlitbu miluge. Take ſwa zwierzata hony, to geſt duffe, kterezz dyabel ſwu [49 a] chytroſti k dywoczſtwi prziprawill. Ale woda, w nyzzto ryby byechu, geſt tento ſwiet, pln hrzieſſnych lidi. Ale chudy rybarzz, genzz ſedieſſie podle te wuody, geſt kazzdy kazatel, 10) toczziſſto hrzieſſne, genzz ma mieti huſle ſwateho piſma, gymyzzto ryby, z wuody 11) na zemi wytahuge, to geſt do nebeſkeho kralowſtwie. Ale po- hrziechu kdyzz kazatel gme ſye w huſle ſwateho piſma biti, to geſt kazati, ynhed ſkrzieczznyk, to geſt dyabel, hwizzdye tak ſladcze, zze hrzyeſſny lide kazatele netbagi, chopiecze ſye rozliczznych liboſti dyabelſkych. Protozz kaza- 10 telowi potrziebie geſt, aby ſobie vdycze zlate, to geſt miloſti bozſke dobyll, 12 gyzzto by mohl hrzieſſne bez prziekazi dyabelſke przyweſti do wyeczzne radoſti. 5 XLIV. O gedne dczerzi Czieſarzoe. 1) (laudianus ten Czieſarzz kdyzz kralowaſſe, myegieſſe gedinku dczerku, gyzzto przeliſs milowaſſe. A mezi tyem mnoho czzaſow myſleſſie ſam w ſobie, 15 kterak by gi mohl podobnye wdati, a rzka: Dam-li bohatemu gi 2) za zzenu, a bude blazen, totť 3) mi zahyne dczerka. Ale dam-li gi chudemu a mudremu, ſobie y me dezercze doſti dobude. Bieſſie w tu dobu v mieſtie nyekteraky mudrzecz, gmenê Socrates, gehozz zawolaw Czieſarzz przed ſye wece gemu:4) Mily, powiez mi, chceſſ-li mu dczerku3) ſobie za zzenu wzieti, Ale pod ta- 20 kuto 6) vmluwu, vmrzela-li by v tebe prwe dozerka ma,7) nezzli ty, aby ſwuoy 8) zzywot ztratill. Protozz wuol ſobie, chczeſſ-li gi pogieti [49 b] czzili nycz? Tehdy on wece: y s twu vmluwu chci gi ſobye za zzenu wzieti. Vſlyſſaw to Czieſarzz s weliku wyprawu a ſlawnoſti dal gi gemu. Potom po nyekoliko czzaſiech we zdrawi ſpolu zzywi byli. Napoſledy ta giſta zzena roznemohla 25 ſye welmi tyezzcze azz na ſmrt. Ale Socrates zamutyw ſye welmi, wſſed do gednoho leſa yal ſye horzcze plakati. A kdyzz tak plakaſſie, w tu chwili vda ſye krali Allexandrowi w tom leſe honyti. Tehdy vzrzew gcy rytierz Alle- xandrow, Wece k nyemu: kto gſi ty? Odpowiedye gemu: Czlowiek taky ya ſem: pan twuoy geſt ſluha ſluhy meho. Tehdy ten Rytyerz wece: Izzeſs! 30 Nebo nenye wyetſſieho pana na ſwietie,3) nezz muoy pan Allexander. Ale powedu tye ku panu ſwemu, a vzrzime, kto by byl ſluha twuoy, o nyemzz prawiſs, by byl pan pana meho. A kdyzz przed krale przyweden byll, kral wece 10) k nyemu: Mily, powiez mi, kto gye 11) ten ſluha twuoy, o nyemž prawiſs, bych ya byll ſluha geho. Tehdy on wece : Pane, pan muoy geſt 35 7) sch. 8) sch. 9) totizto. 10) gymz. 11) (tato dvě sl. sch.). 12) nebeſke. XLIV. 1) O gednom mudrczy. 2) gy bohatemu. 3) to. 3) k niemu. 5) Dczeru. 6) taku. ) (tato dvě sl. sch.) 3) sch. 3) (tato dvě sl. sch.). 10) Wecz kral. 11) gt. M
Strana 56
56 5 B rozum;1) ſluha muoy geſt geho wuole.13) Protozz zzesa) do ſye chwile podle ſwe wuole kralowſtwie ſwe zprawowal, ale ne podle rozumu, tyem gſi ſluha ſluhy meho, toczziſſto wuole, genzz tobie panuge. Vſlyſfaw to Allexander wece: Zagiſte mudrzies 14) odpowiedyel. Gdi v pokogi. A od te chwile kral Allexander ſwe kralowstwie zprawowal podle rozumu, ale ne podle wuole. A tak Socrates oſtal 15) w leſſe [50 a] ne podle wuole w ſwem zamutku. A kdyzz tak ſmutnye chodieſſe, prziſſed k nyemu nyekteraky ſtarziecz wece gemu: O mily miſtrze, Powiez mi, proczzs tak welmi ſmuten? Tehdy on dye: 16) Powiem tobie. Czieſarzowu dczeru poyal ſem ſobie za zzenu pod 10 taku 17) vmluwu, zze 18) kdyzz by kolywiek za mnu gſucz vmrzela, ya bych take na ſmrt myel 19) giti. A ona gyzz azz na ſmrt nemoczna geſt.20) Protozz vmrze-li ona, ya muſim ſwuoy zzywot ztratiti. Wece gemu ſtarziecz: Vczzin podle rady me, a dobrzie ſye tobie ſtane. Zzena twa geſt z ſemene kraloweho. Protozz kdyzz kral, otecz gegi, bude krew puſſtieti, wezma te krwe kazzizz 15 ſwe zzenye prſi gegie21) tu krwi zmazati. A k tomu wezmi trzi ty 22) korzeny: s gednoho zwarzie trankb) 23) dayzz gy na Czztitrobu piti, A ſ druhu dwu vdielage flaſtr kazz gi polowiczi na 24) ſwuoy zzaludek przilozziti.25) A vczzini-li to, ynhed zdrawa bude. Ale Socrates wzem to korzenye a otczowy krwe, wratil ſye zaſye k ſwe zzenye a nauczzil gi, kterak ma toho 26) pozzywati, 20 aczz chce zdrawa byti. A vſlyſſaw 27) to Czieſarz, zze Socrates tak pilen byl 28) geho pyſſnye darowal a k welike czti geho wyzdwihl. zdrawie ſwe zzeny, Duchownye: 29) 25 NAymileyſſi! Tento Czieſarz gest pan naſs gezus kriſtus. Ale dezerka geho geſt kraſna 30) duſſe kazzdeho czzlowieka, k obrazu y ku podobenſtwi bozziemu ſtwuorzena. Tu dczerku dal geſt chudemu Socrateſowi, toczziſſto [50 b] czzlowieku, genzz chud geſt, Jakozzto Swaty Job prawi:c)31) Nah ſem wyſſel z brzicha materze me,32) a nah ſye zaſie wratim. Ale pod kratku 33) vmluwu Pan buoh kazzdemu czzlowieku duſſi dal,34) vmrzela-li by w geho towaryſtwi ſkrze ſmrtedlny hrziech, on by proto wieczzny zzywot ztratill. Protozz bude-li kdy duſſe nemoczna liboſti hrziecha, vczzin yako 35) Socrates 30 vczzinill. Wegda do leſfa, toczziſs 36) do Czierkwe ſwate, a tu naydeſs ſtarcze, toczziſſto zpowiedlnyka mudreho, gehozzto radu zdrawie wezmeſs,37) vczziniſſ-li wedle geho rady,38) aby nayprwe prſi ſwe zmazal a znamenal krwi kralowu otcze ſweho, toczziſſto aby myel vſtawicżnu pamatku vmuczzenye39) naſſeho 40) gezukriſta w ſwem ſrdczi. Potô wezmi korzenye, to geſt ſrdeczzne mileho otcze a) s (nadeps.) b) (naps. na okraji.) c) ſwaty (černě) Job prawi (červ. a černě podtrž.). M 17) 28) 34) 38) 12) rozum moy. 13) Sluha geho gest Wole. 15) zagyftes mudrze. 15) woftal. 16) wecze. takuto. 18) sch. 19) miel na ſmrt. 20) sch. 21) sch. 22) ty trzy. 23) ſftitrobu. 24) poloziti. 25) sch. 26) tiech. 27) zdrawa byti A yhned yakz to vczinila tak zdrawa byla A vſlyſſew. byl tak pilen ſwe zieny zdrawij. 29) sch. 30) kraſna geſt. 31) dij. 32) z — me (sch.). 33) taku. czlowieku genz chud geſt duſfi dawa. 35) yakozto. 36) totizto. 37) wezmeſs zdrawij. podle raddy geho. 39) sch. 40) pana Otcze.
56 5 B rozum;1) ſluha muoy geſt geho wuole.13) Protozz zzesa) do ſye chwile podle ſwe wuole kralowſtwie ſwe zprawowal, ale ne podle rozumu, tyem gſi ſluha ſluhy meho, toczziſſto wuole, genzz tobie panuge. Vſlyſfaw to Allexander wece: Zagiſte mudrzies 14) odpowiedyel. Gdi v pokogi. A od te chwile kral Allexander ſwe kralowstwie zprawowal podle rozumu, ale ne podle wuole. A tak Socrates oſtal 15) w leſſe [50 a] ne podle wuole w ſwem zamutku. A kdyzz tak ſmutnye chodieſſe, prziſſed k nyemu nyekteraky ſtarziecz wece gemu: O mily miſtrze, Powiez mi, proczzs tak welmi ſmuten? Tehdy on dye: 16) Powiem tobie. Czieſarzowu dczeru poyal ſem ſobie za zzenu pod 10 taku 17) vmluwu, zze 18) kdyzz by kolywiek za mnu gſucz vmrzela, ya bych take na ſmrt myel 19) giti. A ona gyzz azz na ſmrt nemoczna geſt.20) Protozz vmrze-li ona, ya muſim ſwuoy zzywot ztratiti. Wece gemu ſtarziecz: Vczzin podle rady me, a dobrzie ſye tobie ſtane. Zzena twa geſt z ſemene kraloweho. Protozz kdyzz kral, otecz gegi, bude krew puſſtieti, wezma te krwe kazzizz 15 ſwe zzenye prſi gegie21) tu krwi zmazati. A k tomu wezmi trzi ty 22) korzeny: s gednoho zwarzie trankb) 23) dayzz gy na Czztitrobu piti, A ſ druhu dwu vdielage flaſtr kazz gi polowiczi na 24) ſwuoy zzaludek przilozziti.25) A vczzini-li to, ynhed zdrawa bude. Ale Socrates wzem to korzenye a otczowy krwe, wratil ſye zaſye k ſwe zzenye a nauczzil gi, kterak ma toho 26) pozzywati, 20 aczz chce zdrawa byti. A vſlyſſaw 27) to Czieſarz, zze Socrates tak pilen byl 28) geho pyſſnye darowal a k welike czti geho wyzdwihl. zdrawie ſwe zzeny, Duchownye: 29) 25 NAymileyſſi! Tento Czieſarz gest pan naſs gezus kriſtus. Ale dezerka geho geſt kraſna 30) duſſe kazzdeho czzlowieka, k obrazu y ku podobenſtwi bozziemu ſtwuorzena. Tu dczerku dal geſt chudemu Socrateſowi, toczziſſto [50 b] czzlowieku, genzz chud geſt, Jakozzto Swaty Job prawi:c)31) Nah ſem wyſſel z brzicha materze me,32) a nah ſye zaſie wratim. Ale pod kratku 33) vmluwu Pan buoh kazzdemu czzlowieku duſſi dal,34) vmrzela-li by w geho towaryſtwi ſkrze ſmrtedlny hrziech, on by proto wieczzny zzywot ztratill. Protozz bude-li kdy duſſe nemoczna liboſti hrziecha, vczzin yako 35) Socrates 30 vczzinill. Wegda do leſfa, toczziſs 36) do Czierkwe ſwate, a tu naydeſs ſtarcze, toczziſſto zpowiedlnyka mudreho, gehozzto radu zdrawie wezmeſs,37) vczziniſſ-li wedle geho rady,38) aby nayprwe prſi ſwe zmazal a znamenal krwi kralowu otcze ſweho, toczziſſto aby myel vſtawicżnu pamatku vmuczzenye39) naſſeho 40) gezukriſta w ſwem ſrdczi. Potô wezmi korzenye, to geſt ſrdeczzne mileho otcze a) s (nadeps.) b) (naps. na okraji.) c) ſwaty (černě) Job prawi (červ. a černě podtrž.). M 17) 28) 34) 38) 12) rozum moy. 13) Sluha geho gest Wole. 15) zagyftes mudrze. 15) woftal. 16) wecze. takuto. 18) sch. 19) miel na ſmrt. 20) sch. 21) sch. 22) ty trzy. 23) ſftitrobu. 24) poloziti. 25) sch. 26) tiech. 27) zdrawa byti A yhned yakz to vczinila tak zdrawa byla A vſlyſſew. byl tak pilen ſwe zieny zdrawij. 29) sch. 30) kraſna geſt. 31) dij. 32) z — me (sch.). 33) taku. czlowieku genz chud geſt duſfi dawa. 35) yakozto. 36) totizto. 37) wezmeſs zdrawij. podle raddy geho. 39) sch. 40) pana Otcze.
Strana 57
57 ſkruſſenye, ſwatu zpowied a doſti vczzynyenye. Z prweho vczzin trank nebo B napuoy, aby wzzdy zzelel hrziechow, A z druhych dwu vczziń 41) flaſtr, toczziſſto ſwatu zpowied, ztlucz s doſti vczzynyením; neb gedno bez druheho malo nebo nycz proſpiege, kdyzz muozz obe vczziniti, to geſt naylepſſie dobre.42) XLV. O pannye fflorentynye.1) (JAyus 2) welmi mudry kdyzz w rzymye panowaſſe,3) tehdy w geho 5 kralowſtwi byefſye nyekteraka 4) pany, gmenem fflorentina, dywne 5) kraſi, zze tak naczzitie kraſna byla, azz trzie kralowe pro ny buoy wzeli, A ſ kazzde strany tyech trzi kralow yako bez czziſla lidi za [51 a] hubeno 6) bylo, a den ode dne mnozi zahinuli. Ale pany y knyezzata te rziſſe, widucze to, ſebrawſſe ſye geli przed Czieſarze rzkuče: Pane, pro tu fflorentinu, genzz geſt w twem 10 panſtwi wzaczna, yako bez czziſla lidi ſefſſlo y zahubeno a na kazzdy den geſſtie ſchazie.7) A gedno aczz k tomu brzo neuczziniſs,8) pro gegi miloſt wietczzie ſtrana tweho lidu ſeyde. Vſlyſſaw to Czieſarzz ynhed prſtenem ſwy liſty 9) zapeczzetyw 10) kazal pſati, aby ta giſta pany fflorentina beze wſſeho meſſkanye k nyemu przigela. A kdyzz poſel liſty przyyall, drzewe nezz 15 tam przigel, azz vmrzela ta giſta pany 11) fflorentina. Potom poſell ten giſty zaſye ſye nawratill k Czieſarzowi a powiedyell,12) zze by gyzz vmrzela Pany 13) fflorentina. Vſlyſſaw 14) Czieſarz zamutyl ſye Welmi, proto zze gye wi- dieti nemohl. A ynhed kazal ſwolati wſſeczky malerze toho kralowſtwie. a kdyzz ſye malerzi przeden ſebrali, wece gim Czieſarzz: Mogi wyerny! tatoť 20 geſt prziczzina, procz ſem po was poſlal: Byeſſye w Czieſarzſtwi mem nye- kteraka pany, gmene fflorentina, take kraſy, zze yako bez czziſla pro gegi miloſt lidu zhynulo geſt.15) Napoſledy ſama geſt gyzz vmrzela, a ya gye ne- mohl 16) widieti. Protozz gedte a ſe wſſi ſnazznoſti 17) obraz gegy nadczztye namaluyte 18) mnye, tak yako by zzywa byla, Skrze kteryzzto obraz kraſu 25 gegi wida 19) mohl bych poznati gi.20) Odpowe [51 b] dyechu 21) ony: Pane, tyezzke wieci zzadaſs. Wſſichny malerzi wſſeho ſwieta obrazu gegieho po- dobneho k te kraſye bez gednoho malerze, genzz ſye tagi na horach, nemohu vdyelati.22) vſlyſſaw to Czieſarz poſla 23) po toho giſteho malerze. A kdyzz byll przigell, wece gemu Czieſarzz: Mily, ſe wſſy ſnazznoſti vczzin mi obraz, 30 podobny kraſu ku pany fflorentynye, a darugi tye dobrzie. Wece ten gisty malerzz: Pane, buď twa wuole. A nad to gedne wieczi proſim, aby wſſeczky kraſne panny y panye, genzz gfu w te rziſſy, byli przed tebu za czelu hodynu, 41) a vczin z druhych dwu. 42) to — dobre (sch.). XLV. 1) O gedne kraſne Panij, (na okraji:) Nativitats Reſurectionis lipegi. 2) DAryus. M 3) kralowaſſe. 1) niekteraka biſſe. 5) diwna. 6) ſeſſlo a zahubeno. 7 ſchazegy. 8) neucziniſs pokoge. 9) sch. 10) zapeczieti. 11) sch. 12) powiediel gemu. 13) sch. 14) Vſlyffew to. 15) lidij zhynuly ſu. 16) nemohl ſem. 17) (tato tři sl. sch.). 18) wymalugte. 19) wida kraſu gegy. 20) sch. 21) Odpowiediechu. 22) namalowati. 23) poſlal.
57 ſkruſſenye, ſwatu zpowied a doſti vczzynyenye. Z prweho vczzin trank nebo B napuoy, aby wzzdy zzelel hrziechow, A z druhych dwu vczziń 41) flaſtr, toczziſſto ſwatu zpowied, ztlucz s doſti vczzynyením; neb gedno bez druheho malo nebo nycz proſpiege, kdyzz muozz obe vczziniti, to geſt naylepſſie dobre.42) XLV. O pannye fflorentynye.1) (JAyus 2) welmi mudry kdyzz w rzymye panowaſſe,3) tehdy w geho 5 kralowſtwi byefſye nyekteraka 4) pany, gmenem fflorentina, dywne 5) kraſi, zze tak naczzitie kraſna byla, azz trzie kralowe pro ny buoy wzeli, A ſ kazzde strany tyech trzi kralow yako bez czziſla lidi za [51 a] hubeno 6) bylo, a den ode dne mnozi zahinuli. Ale pany y knyezzata te rziſſe, widucze to, ſebrawſſe ſye geli przed Czieſarze rzkuče: Pane, pro tu fflorentinu, genzz geſt w twem 10 panſtwi wzaczna, yako bez czziſla lidi ſefſſlo y zahubeno a na kazzdy den geſſtie ſchazie.7) A gedno aczz k tomu brzo neuczziniſs,8) pro gegi miloſt wietczzie ſtrana tweho lidu ſeyde. Vſlyſſaw to Czieſarzz ynhed prſtenem ſwy liſty 9) zapeczzetyw 10) kazal pſati, aby ta giſta pany fflorentina beze wſſeho meſſkanye k nyemu przigela. A kdyzz poſel liſty przyyall, drzewe nezz 15 tam przigel, azz vmrzela ta giſta pany 11) fflorentina. Potom poſell ten giſty zaſye ſye nawratill k Czieſarzowi a powiedyell,12) zze by gyzz vmrzela Pany 13) fflorentina. Vſlyſſaw 14) Czieſarz zamutyl ſye Welmi, proto zze gye wi- dieti nemohl. A ynhed kazal ſwolati wſſeczky malerze toho kralowſtwie. a kdyzz ſye malerzi przeden ſebrali, wece gim Czieſarzz: Mogi wyerny! tatoť 20 geſt prziczzina, procz ſem po was poſlal: Byeſſye w Czieſarzſtwi mem nye- kteraka pany, gmene fflorentina, take kraſy, zze yako bez czziſla pro gegi miloſt lidu zhynulo geſt.15) Napoſledy ſama geſt gyzz vmrzela, a ya gye ne- mohl 16) widieti. Protozz gedte a ſe wſſi ſnazznoſti 17) obraz gegy nadczztye namaluyte 18) mnye, tak yako by zzywa byla, Skrze kteryzzto obraz kraſu 25 gegi wida 19) mohl bych poznati gi.20) Odpowe [51 b] dyechu 21) ony: Pane, tyezzke wieci zzadaſs. Wſſichny malerzi wſſeho ſwieta obrazu gegieho po- dobneho k te kraſye bez gednoho malerze, genzz ſye tagi na horach, nemohu vdyelati.22) vſlyſſaw to Czieſarz poſla 23) po toho giſteho malerze. A kdyzz byll przigell, wece gemu Czieſarzz: Mily, ſe wſſy ſnazznoſti vczzin mi obraz, 30 podobny kraſu ku pany fflorentynye, a darugi tye dobrzie. Wece ten gisty malerzz: Pane, buď twa wuole. A nad to gedne wieczi proſim, aby wſſeczky kraſne panny y panye, genzz gfu w te rziſſy, byli przed tebu za czelu hodynu, 41) a vczin z druhych dwu. 42) to — dobre (sch.). XLV. 1) O gedne kraſne Panij, (na okraji:) Nativitats Reſurectionis lipegi. 2) DAryus. M 3) kralowaſſe. 1) niekteraka biſſe. 5) diwna. 6) ſeſſlo a zahubeno. 7 ſchazegy. 8) neucziniſs pokoge. 9) sch. 10) zapeczieti. 11) sch. 12) powiediel gemu. 13) sch. 14) Vſlyffew to. 15) lidij zhynuly ſu. 16) nemohl ſem. 17) (tato tři sl. sch.). 18) wymalugte. 19) wida kraſu gegy. 20) sch. 21) Odpowiediechu. 22) namalowati. 23) poſlal.
Strana 58
58 B aby byli geſſtie przede mnu.a) 24) A tak ſye geſt 25) ſtalo. Ale kdyzz kraſne panny a panye przed Czieſarze przywedeny byli, z tyech naykrafſye Czztyrzi wybrany gſu, a gine domow poſlany. Tehdy malerz yal ſye czzrwenu barwu obraza malowaty,26) A kterazz z tyech Czztyrzz myela oczzi yaſnyeyſſye 27) y gyne vdy zpoſobileyſſie,28) podle gegye 29) zpoſobu obraz malowal;30) A tak tyem byehem ten giſty obraz dokonal. A31) prziſſed Czieſarz, vzrzew ten giſty obraz wece: O fflorentino, florentino, nykdy ſem twe kraſy newidyell w tomto zzywotie; dyw nenye, zze gich tak mnoho pro twu miloſt zahynulo. O florentino, florentino, by zzywa byla, dnes nade wſſeczky by tohoto ma- 10 lerze milowala, genzz tye w take kraſye namalowal, zze wſſichny na twuoy obraz hledieti zzadagy.32) 5 Duchowiye :33) NAymileyſſi! Czieſarz [52 a] tento geſt buoh, otecz nebeſky. Ale ſflo- rentina tak34) kraſna 35) znamenawa duſſi kazzdeho czzlowieka, k uobrazu bozziemu ſtwuorzenu,36) genzz geſt ſkrze trzi krale oblezzena,37) toczziſſto 15 ſkrze dyabla, ſkrze ſwiet, ſkrze tielo pro hrziech prweho czzlowieka, A od kazzdeho geſt poruſſena, toczziſſto hrziechem zmazana.38) Protozz mnoho gich zahynulo, nebo wſſichny przed bozzim wzkrzeſſením do pekla a do przed- pekle sſtupowali.39) Vzrzewſſe to ſtarſſi, pany y knyezzata, ſwate patriarchy y proroczi, yali ſye k bohu wolati rzkuce: O by nebe zborzill a ſſtupil, a 20 mnoho gynych rzieczzi o narozeny bozziem, zzadagicze, aby ſye raczzil na- roditi a ſwuoy lid od ſmrti wykupiti.40) Ale pohrziechu, przed narozením bozzim vmrzela geſt fflorentina, toczziſſto duſſye. Protozz malerzi ſwolany gſu, toczziſſto angele y wſſeczka rziſſe nebeſka, aby ten obraz obnowili. genzz ſye wymluwali,41) zze toho vczziniti nemohu, kromye gednoho malerze.42) Nebo 25 yzzadny mezi angely y mezy lidmy nenye nalezen, genzz by to vmyell vczziniti,43) a 44) ten giſty obraz aby 45) obnowiti mohl, toczziſſto duſſi k ne- wynnoſti nawratiti, gedno ten malerzz, genzz geſt 46) ſ hory prziffel,47) to gest pan naſs gezus kriſtus, genzz geſt 8) s nebe sſtupil, aby ten giſty obraz ob- nowil, a to czzrwenu barwu, to geſt s 49) ſwu ſmrti a ſwatu krwi. Ten malerz, 30 to geſt pan naſs mily 50) gezus kriftus,b) wybral ſobie [52 b] Czztyrzi nay- kraſſie zzeny,5 1) toczziſſto Czztwero dostogenstwie oſlawene dusſi: krzyechkoſt,52 neſmrtedlnoſt, yaſnoſt, prorazywoſt nebo prochodnoſt 53) nebo hbitoſt. Nebo zze dal byt duſſi ſ kamením, roſty s ſſtiepy, byti ſhowady, rozumyeti s angely, A tak obraz, toczziſſto duſſie czzlowieczzie, geſt obraz obnoweny. Ale 54) a) (za) byli (ps.) przedemnu; (to přetrž. a nadeps. červ.) gelſtie przedemnu. b) (za tím podeps. pozd. rukou a jiným inkoustem) genz geſt. M 24) aby — mnu (sch.). 25) sch. 26) barwu czierwenu malowati obrazu. 27 yaſniey. 28) zpo- ſobenieiſfij. 29) gych. 30) namalowal. 31) sch. 32) ziadagy hledieti. 33) sch. 34) ta. 35) kraſna panij. 36) ſtworzena. 37) obležena ſkrze trzy krale. 38) zmamena. 39) wſtupowaly. 40) lid raczil wykupiti od ſmrti. 41) wymluwily. 42) zze - malerze (sch.). 43) sch. 44) anebo. 45) sch. 46) sch. 47) sſtupil. 18) sch. 49) s (sch.). 50) sch. 51) zieny naykraſſij. 52) oſlawme duſſi krzepkoſt. 53) prochudnoſt. 54) A tak.
58 B aby byli geſſtie przede mnu.a) 24) A tak ſye geſt 25) ſtalo. Ale kdyzz kraſne panny a panye przed Czieſarze przywedeny byli, z tyech naykrafſye Czztyrzi wybrany gſu, a gine domow poſlany. Tehdy malerz yal ſye czzrwenu barwu obraza malowaty,26) A kterazz z tyech Czztyrzz myela oczzi yaſnyeyſſye 27) y gyne vdy zpoſobileyſſie,28) podle gegye 29) zpoſobu obraz malowal;30) A tak tyem byehem ten giſty obraz dokonal. A31) prziſſed Czieſarz, vzrzew ten giſty obraz wece: O fflorentino, florentino, nykdy ſem twe kraſy newidyell w tomto zzywotie; dyw nenye, zze gich tak mnoho pro twu miloſt zahynulo. O florentino, florentino, by zzywa byla, dnes nade wſſeczky by tohoto ma- 10 lerze milowala, genzz tye w take kraſye namalowal, zze wſſichny na twuoy obraz hledieti zzadagy.32) 5 Duchowiye :33) NAymileyſſi! Czieſarz [52 a] tento geſt buoh, otecz nebeſky. Ale ſflo- rentina tak34) kraſna 35) znamenawa duſſi kazzdeho czzlowieka, k uobrazu bozziemu ſtwuorzenu,36) genzz geſt ſkrze trzi krale oblezzena,37) toczziſſto 15 ſkrze dyabla, ſkrze ſwiet, ſkrze tielo pro hrziech prweho czzlowieka, A od kazzdeho geſt poruſſena, toczziſſto hrziechem zmazana.38) Protozz mnoho gich zahynulo, nebo wſſichny przed bozzim wzkrzeſſením do pekla a do przed- pekle sſtupowali.39) Vzrzewſſe to ſtarſſi, pany y knyezzata, ſwate patriarchy y proroczi, yali ſye k bohu wolati rzkuce: O by nebe zborzill a ſſtupil, a 20 mnoho gynych rzieczzi o narozeny bozziem, zzadagicze, aby ſye raczzil na- roditi a ſwuoy lid od ſmrti wykupiti.40) Ale pohrziechu, przed narozením bozzim vmrzela geſt fflorentina, toczziſſto duſſye. Protozz malerzi ſwolany gſu, toczziſſto angele y wſſeczka rziſſe nebeſka, aby ten obraz obnowili. genzz ſye wymluwali,41) zze toho vczziniti nemohu, kromye gednoho malerze.42) Nebo 25 yzzadny mezi angely y mezy lidmy nenye nalezen, genzz by to vmyell vczziniti,43) a 44) ten giſty obraz aby 45) obnowiti mohl, toczziſſto duſſi k ne- wynnoſti nawratiti, gedno ten malerzz, genzz geſt 46) ſ hory prziffel,47) to gest pan naſs gezus kriſtus, genzz geſt 8) s nebe sſtupil, aby ten giſty obraz ob- nowil, a to czzrwenu barwu, to geſt s 49) ſwu ſmrti a ſwatu krwi. Ten malerz, 30 to geſt pan naſs mily 50) gezus kriftus,b) wybral ſobie [52 b] Czztyrzi nay- kraſſie zzeny,5 1) toczziſſto Czztwero dostogenstwie oſlawene dusſi: krzyechkoſt,52 neſmrtedlnoſt, yaſnoſt, prorazywoſt nebo prochodnoſt 53) nebo hbitoſt. Nebo zze dal byt duſſi ſ kamením, roſty s ſſtiepy, byti ſhowady, rozumyeti s angely, A tak obraz, toczziſſto duſſie czzlowieczzie, geſt obraz obnoweny. Ale 54) a) (za) byli (ps.) przedemnu; (to přetrž. a nadeps. červ.) gelſtie przedemnu. b) (za tím podeps. pozd. rukou a jiným inkoustem) genz geſt. M 24) aby — mnu (sch.). 25) sch. 26) barwu czierwenu malowati obrazu. 27 yaſniey. 28) zpo- ſobenieiſfij. 29) gych. 30) namalowal. 31) sch. 32) ziadagy hledieti. 33) sch. 34) ta. 35) kraſna panij. 36) ſtworzena. 37) obležena ſkrze trzy krale. 38) zmamena. 39) wſtupowaly. 40) lid raczil wykupiti od ſmrti. 41) wymluwily. 42) zze - malerze (sch.). 43) sch. 44) anebo. 45) sch. 46) sch. 47) sſtupil. 18) sch. 49) s (sch.). 50) sch. 51) zieny naykraſſij. 52) oſlawme duſſi krzepkoſt. 53) prochudnoſt. 54) A tak.
Strana 59
59 Czieſarz, toczziſſto buoh otecz, takto wece: O florentino, toczziſſto duſſe kazz- B deho czzlowieka, welmi maſs toho malerze milowati, toczziſſto pana gezu- kriſta, nade wſſeczko, genzz s 55) ſwu ſwatu krwi tye zmalowal a w newynoſt tye nawratill. Protozz rezi 56) za to geden Otczze naſs a gedno Zdrawa maria ſ nabozzenſtwim, aby nas raczzil dnes 57) ſwu ſwatu krwi zmalowati a potom ſwu miloſt dati.58) 5 XLVI. O Czieſarzi Theodoſyowy.1) Theodosi? 2) Czieſarzz w rzymye kralowal a 3) mudry welmi, genzz zrak ztratil byeſſye. Vſtawil byl za 1) zakon taky, powyeſyw zwuon na ſwe ſyeny, zze ktozzkolywiek myel by czo czziniti, aby przigda w ten zwon pozwonyl. A ynhed aby ſudcze, yakzz ten zwon vſlyfſy, sstupil dolow 5) a prawdu kazz- demu 6) aby7) vczzynyl. W tu chwili byefſye nyekteraky had, genzz pod tyem zwonem hnyezdo myegiefſe a 5) k tomu ſwuoy plod wywuodyeſſye. I9) ſtalo ſye, kdyzz gyzz mali hadyenczi 10) po nyem plzieti 11) mohli, ſtary had y ſ dyetmi gednoho czzaſſu na ſluncze na myeſto wylezl. A kdyzz tam na ſlunczi byeſſye, nyekteraka welika [53 a] zzaba w geho hńyezdo weſſla 15 a tu bydleti chtyela. Tehdy kdyzz ſye zaſye s ſwymy dyetmy wratil, Vzrzew tu giſtu zzabu, wſſed na ten giſty prowaz yal ſye zwonyti, yako by rzekll: Sudcze, ſtup dolow a vczzin mezi mnu a mezi 12) tu 13) zzabu prawy ſud, genzz naſilim w mem hnyezdye przebywa. Ale Sudcze, kdyzz ten zwon vſlyſſal, sſtupil dolow, a yzzadneho newidyew, y ſſel zaſie. Ale had yal ſye opiet 20 zwonyti. A 14) vſlyſſaw to ſudcze opiet sſtupil dolow a hada vzrzel, an na prowaze wiſyeſſye zwonu. Ohledaw pilnye, czo by to bylo, nalezl 15) zzabu, ano 16) w2) geho hnyezdye ſedi. wſtupil k Czieſarzowi, a kterak ſye przihodylo, zwie�towal. Vſlyſſaw 17) Czieſarz wece k nyemu: Ruczze ſendi 18) dolow a zzabu s hńyezda wen wyzzeń y 19) zabi, aby ſwe mieſto bez prziekazi myel. 25 A tak ſye ſtalo. kdyzz zzaba zabita byla, had y s ſwymy dyetmy do ſweho hnyezda zaſye ſye ſtyehowal.20) Ale potom, kdyzz Czieſarzz gednoho czzaſu w ſwe komorzie na ſwe poſteli 21) odpoczzywaſſe, A ten giſty hadb) do geho komory wſſel a neſa w ſwych vſtech maly kamenek. A 22) vzrzewſſe geho 23) komornyczi yali ſye Czieſarzowi prawiti a 24) rzkuce, zze by had k nyemu 30 ſſel. wece gim Czieſarzz: Neprziekazzeyte ge; Mnym, zze mi nycz zleho ne- uczzyny. Tehdy ten giſty had, wſſed na Czieſarzowu poſteli, przitoczzil 25) ſye k geho twarzi. A kdyzz k oczzyma przilezl, ten giſty kamenek, yako w uſtech 10 a) w (nadeps.). b) (za tím jakési písm. jako) do (a oprav.) g. 55) s (sch.). 56) rczy kazdy. 57) dnes raczil. 58) dati Am. XLVI. 1) O hadu a ziabie. 2) TEodyzius. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) kazdemu prawdu. 7) bez meſſkanij. s) y. 9) sch. 10) hadienczy malij. 11) plazyti. 12) sch. 13) tuto. 14) sch. 15) Nalez. 16) ana. 17) Vſlyffew to. 18) ſeydi. 19) a. 2°) wſtiehowal ſe. 21) na ſwem lozij. 22) sch. 23) gey. 24) sch. 25) przytocziw. M
59 Czieſarz, toczziſſto buoh otecz, takto wece: O florentino, toczziſſto duſſe kazz- B deho czzlowieka, welmi maſs toho malerze milowati, toczziſſto pana gezu- kriſta, nade wſſeczko, genzz s 55) ſwu ſwatu krwi tye zmalowal a w newynoſt tye nawratill. Protozz rezi 56) za to geden Otczze naſs a gedno Zdrawa maria ſ nabozzenſtwim, aby nas raczzil dnes 57) ſwu ſwatu krwi zmalowati a potom ſwu miloſt dati.58) 5 XLVI. O Czieſarzi Theodoſyowy.1) Theodosi? 2) Czieſarzz w rzymye kralowal a 3) mudry welmi, genzz zrak ztratil byeſſye. Vſtawil byl za 1) zakon taky, powyeſyw zwuon na ſwe ſyeny, zze ktozzkolywiek myel by czo czziniti, aby przigda w ten zwon pozwonyl. A ynhed aby ſudcze, yakzz ten zwon vſlyfſy, sstupil dolow 5) a prawdu kazz- demu 6) aby7) vczzynyl. W tu chwili byefſye nyekteraky had, genzz pod tyem zwonem hnyezdo myegiefſe a 5) k tomu ſwuoy plod wywuodyeſſye. I9) ſtalo ſye, kdyzz gyzz mali hadyenczi 10) po nyem plzieti 11) mohli, ſtary had y ſ dyetmi gednoho czzaſſu na ſluncze na myeſto wylezl. A kdyzz tam na ſlunczi byeſſye, nyekteraka welika [53 a] zzaba w geho hńyezdo weſſla 15 a tu bydleti chtyela. Tehdy kdyzz ſye zaſye s ſwymy dyetmy wratil, Vzrzew tu giſtu zzabu, wſſed na ten giſty prowaz yal ſye zwonyti, yako by rzekll: Sudcze, ſtup dolow a vczzin mezi mnu a mezi 12) tu 13) zzabu prawy ſud, genzz naſilim w mem hnyezdye przebywa. Ale Sudcze, kdyzz ten zwon vſlyſſal, sſtupil dolow, a yzzadneho newidyew, y ſſel zaſie. Ale had yal ſye opiet 20 zwonyti. A 14) vſlyſſaw to ſudcze opiet sſtupil dolow a hada vzrzel, an na prowaze wiſyeſſye zwonu. Ohledaw pilnye, czo by to bylo, nalezl 15) zzabu, ano 16) w2) geho hnyezdye ſedi. wſtupil k Czieſarzowi, a kterak ſye przihodylo, zwie�towal. Vſlyſſaw 17) Czieſarz wece k nyemu: Ruczze ſendi 18) dolow a zzabu s hńyezda wen wyzzeń y 19) zabi, aby ſwe mieſto bez prziekazi myel. 25 A tak ſye ſtalo. kdyzz zzaba zabita byla, had y s ſwymy dyetmy do ſweho hnyezda zaſye ſye ſtyehowal.20) Ale potom, kdyzz Czieſarzz gednoho czzaſu w ſwe komorzie na ſwe poſteli 21) odpoczzywaſſe, A ten giſty hadb) do geho komory wſſel a neſa w ſwych vſtech maly kamenek. A 22) vzrzewſſe geho 23) komornyczi yali ſye Czieſarzowi prawiti a 24) rzkuce, zze by had k nyemu 30 ſſel. wece gim Czieſarzz: Neprziekazzeyte ge; Mnym, zze mi nycz zleho ne- uczzyny. Tehdy ten giſty had, wſſed na Czieſarzowu poſteli, przitoczzil 25) ſye k geho twarzi. A kdyzz k oczzyma przilezl, ten giſty kamenek, yako w uſtech 10 a) w (nadeps.). b) (za tím jakési písm. jako) do (a oprav.) g. 55) s (sch.). 56) rczy kazdy. 57) dnes raczil. 58) dati Am. XLVI. 1) O hadu a ziabie. 2) TEodyzius. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) kazdemu prawdu. 7) bez meſſkanij. s) y. 9) sch. 10) hadienczy malij. 11) plazyti. 12) sch. 13) tuto. 14) sch. 15) Nalez. 16) ana. 17) Vſlyffew to. 18) ſeydi. 19) a. 2°) wſtiehowal ſe. 21) na ſwem lozij. 22) sch. 23) gey. 24) sch. 25) przytocziw. M
Strana 60
60 B [53 b] myegiefſe, puſtil gemu na oczzi, A ynhed zalezl pryczz.26) Ale Czieſarz, yakzz brzo tyem giſtym kamenem oczzi ſwych ſye 27) dotekl, ynhed yaſny zrak przyyal 29) ne ſ malu radoſti. Potom ten giſty kamen azz do ſmrti ſ weliku ſtrazzi chowal, a bohu milemu s weliku radoſti dyekowall. Duchownye :29) NAymileyſſi! Tento Czeſarz geſt kazzdy czzlowiek, ſlep k bohu, kakzz- koli widom geſt k ſwietu. zwon powieſſeny yazik 30) kazatelſky, genzz ma w giſte czzaſy zwonyti. Ale prowaz toho giſteho zwonu geſt ſwate piſmo,31) gimzzto kazatel ma cztnoſti a32) hrziechy zwieſtowati, kterak by mohll cżlo- wiek 33) ſkrze cztnoſti do nebe wſtupiti. A ſkrze hrziechy, ktozz ſye gich 10 nechcze warowati, na wyeczzne zatraczenye do horuczieho pekla dan bude. Ale had, genzz hnyezdo byl vczzinyl pod tyem prowazem, znamenawa zpo- wiedlnyka mudreho, genzz ſye ma polozziti ſkrze ſwate piſmo w hnyezdo, toczziſsto w ſrdcze hrzieſſneho. Ale ſrdcze34) to geſt ſwiedomyc kazzdeho czzlowieka, ma sſtupiti a wſſeczko z ſrdeczzneho 35) ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowyed rozſuditi.36) Ale 37) aczz zzaba, toczziſsto dyabel, hnyezdo, to geſt ſrdcze czzlowyeczzie, kdy naſilim oſadi; Tehdy had, to geſt mudry knyez, ma boyowati ſ dyablem, hrziefſne 38) dada nauczzenye, kterak by mohl dyabla oddaliti 39) A tak gey wyhnati z ſrdcze czzlowieka. Take ten giſty had, to geſt mudry zpowiedlnyk, ma przineſti kamen, gymzzto [54 a] Czieſarz, to geſt kazzdy hrzieſſny czzlowiek, mohl by zrak, to geſt poznanye miloſrdenſtwye bozzieho, ochotnym nauczzenim,40) aby w ſwe ſlepotye, to geſt w hrziefſiech neoſtal,e) wzieti,41) Ale aby 2) myel czelu nadiegi s doufaním, w kteruzzkoli 43) hodynu pozzele hrzyechow ſwych ſrdeczznym ſkruſſením, ſpaſen bude. 15 20 5 XLVIII.*) O gedne zahradye.1) I royanus Czieſarz w rzymye kdyzz panowal, myegieſſe gednu zahradu, 25 rozliczznych ſſtyepow naſazenu, Nad nyzzto ſtrazzi zwlaſſtnyeho byeſſe2) po- ſadil, aby pilnye te zahrady oſtrziehal. W tu chwili byeſſe nyekaky3) dywuoky weprz blyz odtud w gednom hagi, genzz proborzyw zed, wſſed do te giſte zahrady, mnoho ſſtyepow zkazil. Zatyem ten giſty ſtrazzny potkaw ſyea) ſ we- przem gemu vcho lewe vtal. A ynhed ten giſty weprz boleſti welmi zkwiczzew c) (za tím ps.) Ale (přetrž.). *) Č. XLVII není v tomto rukp. a) (pod tím sl. jiné vyškrabáno). M 26) przycz. 27) sch. 28) przyiel. 29) sch. 30) geſt yazyk. 31) piſmo ſwate. 32) y. 33) sch. 34) ſudcze. 35) wſſeczko ſrdeczne. 36) rozſuditi ſkrze ſwatu zpowied. 37) sch. 38) hrzyſſnym. 39) diablu odolati. 40) nauczenim mieti. 41) sch. 42) sch. 43) keruzkoly. XLVIII. 1) O gednom weprzy, (na okraji:) O dni ſaudny. 2) byl. 3) nieyaky.
60 B [53 b] myegiefſe, puſtil gemu na oczzi, A ynhed zalezl pryczz.26) Ale Czieſarz, yakzz brzo tyem giſtym kamenem oczzi ſwych ſye 27) dotekl, ynhed yaſny zrak przyyal 29) ne ſ malu radoſti. Potom ten giſty kamen azz do ſmrti ſ weliku ſtrazzi chowal, a bohu milemu s weliku radoſti dyekowall. Duchownye :29) NAymileyſſi! Tento Czeſarz geſt kazzdy czzlowiek, ſlep k bohu, kakzz- koli widom geſt k ſwietu. zwon powieſſeny yazik 30) kazatelſky, genzz ma w giſte czzaſy zwonyti. Ale prowaz toho giſteho zwonu geſt ſwate piſmo,31) gimzzto kazatel ma cztnoſti a32) hrziechy zwieſtowati, kterak by mohll cżlo- wiek 33) ſkrze cztnoſti do nebe wſtupiti. A ſkrze hrziechy, ktozz ſye gich 10 nechcze warowati, na wyeczzne zatraczenye do horuczieho pekla dan bude. Ale had, genzz hnyezdo byl vczzinyl pod tyem prowazem, znamenawa zpo- wiedlnyka mudreho, genzz ſye ma polozziti ſkrze ſwate piſmo w hnyezdo, toczziſsto w ſrdcze hrzieſſneho. Ale ſrdcze34) to geſt ſwiedomyc kazzdeho czzlowieka, ma sſtupiti a wſſeczko z ſrdeczzneho 35) ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowyed rozſuditi.36) Ale 37) aczz zzaba, toczziſsto dyabel, hnyezdo, to geſt ſrdcze czzlowyeczzie, kdy naſilim oſadi; Tehdy had, to geſt mudry knyez, ma boyowati ſ dyablem, hrziefſne 38) dada nauczzenye, kterak by mohl dyabla oddaliti 39) A tak gey wyhnati z ſrdcze czzlowieka. Take ten giſty had, to geſt mudry zpowiedlnyk, ma przineſti kamen, gymzzto [54 a] Czieſarz, to geſt kazzdy hrzieſſny czzlowiek, mohl by zrak, to geſt poznanye miloſrdenſtwye bozzieho, ochotnym nauczzenim,40) aby w ſwe ſlepotye, to geſt w hrziefſiech neoſtal,e) wzieti,41) Ale aby 2) myel czelu nadiegi s doufaním, w kteruzzkoli 43) hodynu pozzele hrzyechow ſwych ſrdeczznym ſkruſſením, ſpaſen bude. 15 20 5 XLVIII.*) O gedne zahradye.1) I royanus Czieſarz w rzymye kdyzz panowal, myegieſſe gednu zahradu, 25 rozliczznych ſſtyepow naſazenu, Nad nyzzto ſtrazzi zwlaſſtnyeho byeſſe2) po- ſadil, aby pilnye te zahrady oſtrziehal. W tu chwili byeſſe nyekaky3) dywuoky weprz blyz odtud w gednom hagi, genzz proborzyw zed, wſſed do te giſte zahrady, mnoho ſſtyepow zkazil. Zatyem ten giſty ſtrazzny potkaw ſyea) ſ we- przem gemu vcho lewe vtal. A ynhed ten giſty weprz boleſti welmi zkwiczzew c) (za tím ps.) Ale (přetrž.). *) Č. XLVII není v tomto rukp. a) (pod tím sl. jiné vyškrabáno). M 26) przycz. 27) sch. 28) przyiel. 29) sch. 30) geſt yazyk. 31) piſmo ſwate. 32) y. 33) sch. 34) ſudcze. 35) wſſeczko ſrdeczne. 36) rozſuditi ſkrze ſwatu zpowied. 37) sch. 38) hrzyſſnym. 39) diablu odolati. 40) nauczenim mieti. 41) sch. 42) sch. 43) keruzkoly. XLVIII. 1) O gednom weprzy, (na okraji:) O dni ſaudny. 2) byl. 3) nieyaky.
Strana 61
61 y wybiehl 4) z zahrady. Opyet druhe po malych 5) dnech ten giſty weprz wſſel B do te giſte zahrady a mnoho ſſkody vczzinill. Vzrzew gey opiet ten giſty zahradnyk, potkal ſye ſ nym 6) a vcho gemu prawe vtal. A zkwiczzew 7) opiet weprz wybychl wen z zahrady yako y prwe Opyet w kratkem czzaſu wſſed ten giſty weprz trzietie do zahrady, mnoho przeliſs ſſkody vczzinil. Vzrzew gey opiet ten giſty zahradnyk, potkaw sye f nim, oczas ger vtal; opyet kwiczze yakozzto drzewe8) wybychl wen. Potom opiet w zapieti czztwrte wſſed do zahrady mnohem wiece ſſkody [54 b] vczzinill, nezzli kdy9) prwe. vzrzew to 10) ten giſty zahradnyk, ofſtyepem gey w ſame ſrdcze vhodyl, azz na tom mieſtie ynhed padl a vmrzel.11) Ale kucharzz, kdyzz gey byeſſe prziprawil, ſnyedl 10 ſrdcze toho giſteho weprze. A kdyzz tu giſtu krmi przed krale przineſli, otazal tyech giſtych ſluh, kam by ſye ſrdcze od 12) toho giſteho weprzie podýclo. Ale ſluhy newieduce wratili ſye do kuchynye a na to giſte ſrdcze yali ſye ptati na kucharzowi. Odpowiedye gim kucharz: Powiezte krali, zze ten giſty weprz yzzadneho 13) ſrdče nemyel. A neraczzi-li tomu wierziti, ya chci toho 15 doweſti. Sſedſſe ſluhy krali to powiedyeli. Ale kral newyerze tomu wece: Czo geſt, genzz prawite? Podobne-li geſt 14) to? kto geſt widyel zwyerzie bez ſrdcze? Zawolayte ſem kucharze, atť toho dowede, yakozz prawi. Tehdy ony toho giſteho kucharze zawolali przed Czieſarze. A kdyzz przigide, y 15) wece k nyemu Czyeſarzz: Zprawizz mye toho, kterak geſt to, zze tento weprz 20 ſrdcze nemyel. A nedowedeſſ-li toho, twuoy 16) zzywot plati. Odpowiedye kucharz: Mily pane, wye twa miloſt dobrzie, zze kazzde myſſleńye od ſrdcze pochazie. Protozz kdezz nenyc myſſlenyc, yzzadneho tu ſrdcze nenye. Tento weprz, kdyzż nayprwe byll do zahrady wſſel a weliku ſſkodu vczzinill, za- hradnyk vzrzew to vcho gemu lewe vtal,17) an kwiczze wyſſel wen. by byl 25 ſrdcze myel a vcho ztraczene myew,18) [55 a] myſlil by byl a 19) pamatowal by, aby 20) toho neuczzinil, aby 21) opiet do zahrady newſel 22) a prawe vcho aby 23) neztratil.24) A potom nemyſſle na to opiet wſſel trzietie, azz y oczas ztratil. A napoſledy nemage myſſlenye any pamyeti na to, ztratil zzywuot, proto zze ſrdcze nemyel. Vſlyſſaw to kral nemohl proti tomu nycz rzieczi, 30 a kucharz ſkrze to ſmrti 25) vſſell. 5 Duchowiye: 26) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt naſs mily pan gezus 7) kriſtus, genzz dywnye ſſtyepńycze miluge, toczziſſto �tawy lidſke, yakozzto gſu lide nalezeny a dobrzi krzyeſtiane, w gichzzto ſrdczi ſſtyepuge dobre ſſtyepy rozliczzneho owuocze, toczziſs cztnoſti, Jakożto geſt deſatero bozzie przikazanye, Sſeſtero 35 miloſrdenstwie a gine rozliczzne cztnoſti, Wieru, nadiegi a miloſt. Ale 28) nebo gest nass mily gezus kriſtus, genzz gest 29) ſtrazze te zahrady, to gest wſsech 1) wybize. 5) malo. 6) ſe opiet ſ tim weprzem. 3) Zkuiczaw; A (vynech.). 8) yako drzywe. M 9) sch. 10) sch. 11) vpadl a vmrzel yhned. 2) sch. 13) sch. 11) ge. 15) sch. 15) twoyt. 17) vtal lewe. 15) sch. 19) byl (sch.) y. 20) Ale. 21) neb. 22) wſſel. 21) sch. 25) ztratil. 25) ſmrti ſkrze to. 26) sch. 27) pan naſs mily yeziſf. 28) sch. 29) (tato dvě sl. sch.).
61 y wybiehl 4) z zahrady. Opyet druhe po malych 5) dnech ten giſty weprz wſſel B do te giſte zahrady a mnoho ſſkody vczzinill. Vzrzew gey opiet ten giſty zahradnyk, potkal ſye ſ nym 6) a vcho gemu prawe vtal. A zkwiczzew 7) opiet weprz wybychl wen z zahrady yako y prwe Opyet w kratkem czzaſu wſſed ten giſty weprz trzietie do zahrady, mnoho przeliſs ſſkody vczzinil. Vzrzew gey opiet ten giſty zahradnyk, potkaw sye f nim, oczas ger vtal; opyet kwiczze yakozzto drzewe8) wybychl wen. Potom opiet w zapieti czztwrte wſſed do zahrady mnohem wiece ſſkody [54 b] vczzinill, nezzli kdy9) prwe. vzrzew to 10) ten giſty zahradnyk, ofſtyepem gey w ſame ſrdcze vhodyl, azz na tom mieſtie ynhed padl a vmrzel.11) Ale kucharzz, kdyzz gey byeſſe prziprawil, ſnyedl 10 ſrdcze toho giſteho weprze. A kdyzz tu giſtu krmi przed krale przineſli, otazal tyech giſtych ſluh, kam by ſye ſrdcze od 12) toho giſteho weprzie podýclo. Ale ſluhy newieduce wratili ſye do kuchynye a na to giſte ſrdcze yali ſye ptati na kucharzowi. Odpowiedye gim kucharz: Powiezte krali, zze ten giſty weprz yzzadneho 13) ſrdče nemyel. A neraczzi-li tomu wierziti, ya chci toho 15 doweſti. Sſedſſe ſluhy krali to powiedyeli. Ale kral newyerze tomu wece: Czo geſt, genzz prawite? Podobne-li geſt 14) to? kto geſt widyel zwyerzie bez ſrdcze? Zawolayte ſem kucharze, atť toho dowede, yakozz prawi. Tehdy ony toho giſteho kucharze zawolali przed Czieſarze. A kdyzz przigide, y 15) wece k nyemu Czyeſarzz: Zprawizz mye toho, kterak geſt to, zze tento weprz 20 ſrdcze nemyel. A nedowedeſſ-li toho, twuoy 16) zzywot plati. Odpowiedye kucharz: Mily pane, wye twa miloſt dobrzie, zze kazzde myſſleńye od ſrdcze pochazie. Protozz kdezz nenyc myſſlenyc, yzzadneho tu ſrdcze nenye. Tento weprz, kdyzż nayprwe byll do zahrady wſſel a weliku ſſkodu vczzinill, za- hradnyk vzrzew to vcho gemu lewe vtal,17) an kwiczze wyſſel wen. by byl 25 ſrdcze myel a vcho ztraczene myew,18) [55 a] myſlil by byl a 19) pamatowal by, aby 20) toho neuczzinil, aby 21) opiet do zahrady newſel 22) a prawe vcho aby 23) neztratil.24) A potom nemyſſle na to opiet wſſel trzietie, azz y oczas ztratil. A napoſledy nemage myſſlenye any pamyeti na to, ztratil zzywuot, proto zze ſrdcze nemyel. Vſlyſſaw to kral nemohl proti tomu nycz rzieczi, 30 a kucharz ſkrze to ſmrti 25) vſſell. 5 Duchowiye: 26) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt naſs mily pan gezus 7) kriſtus, genzz dywnye ſſtyepńycze miluge, toczziſſto �tawy lidſke, yakozzto gſu lide nalezeny a dobrzi krzyeſtiane, w gichzzto ſrdczi ſſtyepuge dobre ſſtyepy rozliczzneho owuocze, toczziſs cztnoſti, Jakożto geſt deſatero bozzie przikazanye, Sſeſtero 35 miloſrdenstwie a gine rozliczzne cztnoſti, Wieru, nadiegi a miloſt. Ale 28) nebo gest nass mily gezus kriſtus, genzz gest 29) ſtrazze te zahrady, to gest wſsech 1) wybize. 5) malo. 6) ſe opiet ſ tim weprzem. 3) Zkuiczaw; A (vynech.). 8) yako drzywe. M 9) sch. 10) sch. 11) vpadl a vmrzel yhned. 2) sch. 13) sch. 11) ge. 15) sch. 15) twoyt. 17) vtal lewe. 15) sch. 19) byl (sch.) y. 20) Ale. 21) neb. 22) wſſel. 21) sch. 25) ztratil. 25) ſmrti ſkrze to. 26) sch. 27) pan naſs mily yeziſf. 28) sch. 29) (tato dvě sl. sch.).
Strana 62
62 B ſtawow lidſkych. ten vfyna nayprwe vcho lewe, to geſt berze nam przately, abychom ſweho zzywuota polepſſili. A kdyzz ſye na to neobratime, vťína nam prawe vcho, to geſt myleyſſye przately a blizſſye, yakozzto dyeti, ſyna nebo dczerku, otcze nebo materz. A kdyzz opyet byedny a hubeny czzlowiek tyem ſweho zzywuota nepolepſſy, w kratke chwili ten ſtrazzny 30) vtne gemu oczas, toczzifſto odeyme gemu zzenu geho naymileyſſy a zbozzie mynute.31) Pakli wzzdy geſſtie 32) nechcze ſweho zzywota polepſſiti a na ty wieczi ſye neroz- myfſle [55 b] ty 33) a hrziechu nechče oſtati, Tehdy pan boh ſkrze Jonatu, to geſt ſkrze ſmrt, gey koneczznye kazze 34) zahubiti 35) a kucharzowi gey dati,36) 10 to geft dyablowi, aby gey pekl na wieky w uohny a vwarzil.37) Potom w ſudny den pan buoh bude ſye ptati na ſrdcze czzlowieczzie, to geſt na duſſi. Tehdy dyabel odpowye, zze duſſe nenye. Nebo by duſſi myel, tehdy by nykdy przikazanye bozzieho neprzeſtupil. a ſ tyem dyabell na wieky duſſi pozrzel. A ten giſty weprzz geſt kazzdy czzlowiek, genzz w bozzi zahradye, 15 to geſt w ſwem ſtawu, mnoho przeſſkodi a ſhrzeſſy po ſwem krſſtu. 5 XLIX. Od Anthonye krale.1) ANthonius w rzymye kralowaſſe, gêz trzi moczi do ſebe myegieſſe: Nayprwe zze myel ſilu w tu chwili nade wſſechny lidi, Druhe zze myel ſbo- zzie a mudroſt nade wſſeczky, Trzietie kraſu a wzroft. Ale zzeny dluho ne- gmyegieffie. Naypoſledy przietele2) geho y gyna knyezzata y pany radili gemu rzkuce: Pane, dobret geſt, aby ſobie zzenu poyall a ſ ny dyetky myel. Tehdy on vſlyſſaw gich radu y wece k ním: Mogi mili y mogi wierny! 3) wiete dobrze, zzetť ſem welmi bohaty y 4) moczny; zbozzie welikeho 5) ne- potrzebugi. Protozz gedtezz po rozliczznych kralowſtwich y kragynach a mnye kraſnu a 6) mudru y vrozenu dyewku naygdyete. A naygdete-li kteru taku? 25 ſ tyemyto trzmy dary, yako ſem rzekl, Toczzifſto aby byla kraſna, k tomu vrozena, trzetie aby byla [56 a] mudra, aczz by 8) chuda byla, proti gi chczi9 ſobie za zzenu myeti. Vſlyſſewſſe to ony, ynhed ſye rozgeli po rozliczznych wlaſtech, azz y nalezli w gednom myeſtie gednu pannu kraſnu a mudru y vrozenu, ale chudu. A yakzz brzo nalezli, tak 10) ynhed Czieſarzowi dali 30 wiedyeti.11) Ale Czieſarz, chtie gegie mudroſti zkuſiti, zawolaw k ſobie poſla y wece k nyemu: 12) Ay, teď tobie dawam kus platna Inyeneho, dluhy na trzi palcze a ſſyroky na tolikezz palczow; gedyzz k te giſte dyewcze. A kdyzz tam przigedeſs, pozdrawie gye ode mne, dayzz gi toto platno, att by mi z ſwe mudroſti vdyelala koſſili,13) hodnu na muoy zzywuot z toho 14) giſteho platna. 35 a vczzini-li to, chczi gi ſobye za zzenu pogieti. Poſel nycz nemeſſkage k te 20 M 30) ſtraze. 31) minuteho. 32) sch. 33) nerozmyſſlee. 34) sch. 35) zahubij. 36) kaze dati. 37) w ohni y warzyl. XLIX. 1) (bez náp.). 2) Napoſledy prziatele. 3) wiernie. ) a welmi. 5) wicze. 6) sch. 7) takowu. 8) by y. 9) proto chczy gy. 10) sch. 11) widieti daly. 12) posla wecze. 13) koſſily vdielala. 14) z tohoto.
62 B ſtawow lidſkych. ten vfyna nayprwe vcho lewe, to geſt berze nam przately, abychom ſweho zzywuota polepſſili. A kdyzz ſye na to neobratime, vťína nam prawe vcho, to geſt myleyſſye przately a blizſſye, yakozzto dyeti, ſyna nebo dczerku, otcze nebo materz. A kdyzz opyet byedny a hubeny czzlowiek tyem ſweho zzywuota nepolepſſy, w kratke chwili ten ſtrazzny 30) vtne gemu oczas, toczzifſto odeyme gemu zzenu geho naymileyſſy a zbozzie mynute.31) Pakli wzzdy geſſtie 32) nechcze ſweho zzywota polepſſiti a na ty wieczi ſye neroz- myfſle [55 b] ty 33) a hrziechu nechče oſtati, Tehdy pan boh ſkrze Jonatu, to geſt ſkrze ſmrt, gey koneczznye kazze 34) zahubiti 35) a kucharzowi gey dati,36) 10 to geft dyablowi, aby gey pekl na wieky w uohny a vwarzil.37) Potom w ſudny den pan buoh bude ſye ptati na ſrdcze czzlowieczzie, to geſt na duſſi. Tehdy dyabel odpowye, zze duſſe nenye. Nebo by duſſi myel, tehdy by nykdy przikazanye bozzieho neprzeſtupil. a ſ tyem dyabell na wieky duſſi pozrzel. A ten giſty weprzz geſt kazzdy czzlowiek, genzz w bozzi zahradye, 15 to geſt w ſwem ſtawu, mnoho przeſſkodi a ſhrzeſſy po ſwem krſſtu. 5 XLIX. Od Anthonye krale.1) ANthonius w rzymye kralowaſſe, gêz trzi moczi do ſebe myegieſſe: Nayprwe zze myel ſilu w tu chwili nade wſſechny lidi, Druhe zze myel ſbo- zzie a mudroſt nade wſſeczky, Trzietie kraſu a wzroft. Ale zzeny dluho ne- gmyegieffie. Naypoſledy przietele2) geho y gyna knyezzata y pany radili gemu rzkuce: Pane, dobret geſt, aby ſobie zzenu poyall a ſ ny dyetky myel. Tehdy on vſlyſſaw gich radu y wece k ním: Mogi mili y mogi wierny! 3) wiete dobrze, zzetť ſem welmi bohaty y 4) moczny; zbozzie welikeho 5) ne- potrzebugi. Protozz gedtezz po rozliczznych kralowſtwich y kragynach a mnye kraſnu a 6) mudru y vrozenu dyewku naygdyete. A naygdete-li kteru taku? 25 ſ tyemyto trzmy dary, yako ſem rzekl, Toczzifſto aby byla kraſna, k tomu vrozena, trzetie aby byla [56 a] mudra, aczz by 8) chuda byla, proti gi chczi9 ſobie za zzenu myeti. Vſlyſſewſſe to ony, ynhed ſye rozgeli po rozliczznych wlaſtech, azz y nalezli w gednom myeſtie gednu pannu kraſnu a mudru y vrozenu, ale chudu. A yakzz brzo nalezli, tak 10) ynhed Czieſarzowi dali 30 wiedyeti.11) Ale Czieſarz, chtie gegie mudroſti zkuſiti, zawolaw k ſobie poſla y wece k nyemu: 12) Ay, teď tobie dawam kus platna Inyeneho, dluhy na trzi palcze a ſſyroky na tolikezz palczow; gedyzz k te giſte dyewcze. A kdyzz tam przigedeſs, pozdrawie gye ode mne, dayzz gi toto platno, att by mi z ſwe mudroſti vdyelala koſſili,13) hodnu na muoy zzywuot z toho 14) giſteho platna. 35 a vczzini-li to, chczi gi ſobye za zzenu pogieti. Poſel nycz nemeſſkage k te 20 M 30) ſtraze. 31) minuteho. 32) sch. 33) nerozmyſſlee. 34) sch. 35) zahubij. 36) kaze dati. 37) w ohni y warzyl. XLIX. 1) (bez náp.). 2) Napoſledy prziatele. 3) wiernie. ) a welmi. 5) wicze. 6) sch. 7) takowu. 8) by y. 9) proto chczy gy. 10) sch. 11) widieti daly. 12) posla wecze. 13) koſſily vdielala. 14) z tohoto.
Strana 63
63 gifte pannye gel a gye od Cziefarze pozdrawyw wece : 15) Dyelay, tott platno, B genzz geſt wzdeli y na ſſyrzz na trzi palcze. vczzynyſſ-li z nyeho koſſili, hodnu Czieſarzowu zzywotu, chczet tye ſobie za zzenu wzieti. Tehdy ona wece: kterak to muozz byti? ponyawadzz nenye delfſi any ſſyrſſy, gedno trzi 16) palcze, nenye to podobne, by z toho mohla koſſile hodna Czieſarzowi byti. A przeſ to poſle-li bi mi ſye ſud taky, w nyemzzto a ſkrze kteryzzto mohla bych to vczzynyti, za koſſili doſti dluhu y ſſyroku gemu ſlibugi. Poſel vſly- ſſaw tu rzieczz wratil ſye k Czieſarzowi a gemu to odpowyedyel, czo ge�t byl te pannye giſte 17) wzkazal. Tehdy Czieſarzz nepo [56 b] meſſkaw ſud k tomu hodny gi 18) poſlal, A 19) ta giſta panna wzemſſi ten giſty ſud z tak maleho 10 platna w tom giſtem ſudye koffili Czieſarzowi hodnu, dluhu y ſſyroku vdyelala. A ynhed Czieſarz gi za zzenu ſobie ſ weliku zzado�ti 20) poyal y korunowal. 5 Duchownye: 21) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt naſs pan gezus 22) kriſtus, moczny y bohaty y 23) mudry y kraſny nade wſſeczko ſtworzenye. Ale panna kraſna z pokolenye kraloweho geſt panna maria, matka boha y czzlowieka, genzz 15 byla kraſna, mudra21) a nad to miloſti plna; k nyzzto 25) kral nad krali po- ſlal ſweho poſla,26) Gabriele archangela, genzz gye od nyeho pozdrawil a 27) rzka: Zdrawa, miloſty plna! Platno poſlane geſt miloſt duchownye; ma dlu- hoft a ſſyrz28) na trzi palcze, trzy wlaſtnoſti ſwate trogicze:29) Mocz boha otcze, Mudroſt boha ſyna, dobrota ducha ſwateho. Ale ſud ten, w nyemzzto 20 ta koſſile 30) geſt dokonana, toczziſſto tyeleſenſtwie naſſeho mileho pana gezu- kriſta zaſtyenyenye, w nyemżto yako w ſudu geſt ta koſſile dokonana. Vzrzew to otecz nebeſky, gi k ſobye wzem,31) w kralowſtwi nebeſkem gi korunowal, kdezzto za nas ſweho mileho ſyna 32) proſy, a on ſweho otcze mileho. 33) Protozz kdezz geſt toliko proſeb,a) 34) neſnadnye bude oſlyſſan, ktozz za po- 25 dobnu wyecz proſiti bude. L. O gedne pany.1) K Dyzz Pompeyus w rzymye kralowaſſe, w geho rziſſi byeſſye nyekteraka [57 a] pany przeliſs kraſna a wſſem welmi myla. A podle te giſte panye w ſuſedſtwi bieſſie nyekteraky w ſuſedſtwi 2) rytierz, take kraſny y wſſem mily, genzz tu giſtu pańy czza�to nawſſtyewowaſſe. I3) przihodilo ſye gednoho dne, 30 a) (ps.) pro — oſob, (střední) o (přetrž., z posl. učiněno) e. 15) y wecze. 16) na trzy. 17) czoz tey gyſte pannie. 18) gy hodny. 19) Ale. 20) gy M ſobie za Zienu Czyſarz s weliku Radoſti. 21) sch. 22) pan naſs Geziſſ. 23) sch. 24) a mudra. 25) k niz. 26) poſla ſweho poſlal. 27) sch. 2s) ſſirokoſt. 29) Trogycze ſwate. 30) ten (sch.); w niemz ta gyſta koſſile. 31) Wzem gy K ſobie. 32) ſweho mileho ſyna za nas. 33) mileho Otcze. 34) prozb. L. 1) O gedne panij a rytirzy; (na okraji:) Donica 1. poſt Trinit. 2) (tato dvě sl. sch.). 3) sch.
63 gifte pannye gel a gye od Cziefarze pozdrawyw wece : 15) Dyelay, tott platno, B genzz geſt wzdeli y na ſſyrzz na trzi palcze. vczzynyſſ-li z nyeho koſſili, hodnu Czieſarzowu zzywotu, chczet tye ſobie za zzenu wzieti. Tehdy ona wece: kterak to muozz byti? ponyawadzz nenye delfſi any ſſyrſſy, gedno trzi 16) palcze, nenye to podobne, by z toho mohla koſſile hodna Czieſarzowi byti. A przeſ to poſle-li bi mi ſye ſud taky, w nyemzzto a ſkrze kteryzzto mohla bych to vczzynyti, za koſſili doſti dluhu y ſſyroku gemu ſlibugi. Poſel vſly- ſſaw tu rzieczz wratil ſye k Czieſarzowi a gemu to odpowyedyel, czo ge�t byl te pannye giſte 17) wzkazal. Tehdy Czieſarzz nepo [56 b] meſſkaw ſud k tomu hodny gi 18) poſlal, A 19) ta giſta panna wzemſſi ten giſty ſud z tak maleho 10 platna w tom giſtem ſudye koffili Czieſarzowi hodnu, dluhu y ſſyroku vdyelala. A ynhed Czieſarz gi za zzenu ſobie ſ weliku zzado�ti 20) poyal y korunowal. 5 Duchownye: 21) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt naſs pan gezus 22) kriſtus, moczny y bohaty y 23) mudry y kraſny nade wſſeczko ſtworzenye. Ale panna kraſna z pokolenye kraloweho geſt panna maria, matka boha y czzlowieka, genzz 15 byla kraſna, mudra21) a nad to miloſti plna; k nyzzto 25) kral nad krali po- ſlal ſweho poſla,26) Gabriele archangela, genzz gye od nyeho pozdrawil a 27) rzka: Zdrawa, miloſty plna! Platno poſlane geſt miloſt duchownye; ma dlu- hoft a ſſyrz28) na trzi palcze, trzy wlaſtnoſti ſwate trogicze:29) Mocz boha otcze, Mudroſt boha ſyna, dobrota ducha ſwateho. Ale ſud ten, w nyemzzto 20 ta koſſile 30) geſt dokonana, toczziſſto tyeleſenſtwie naſſeho mileho pana gezu- kriſta zaſtyenyenye, w nyemżto yako w ſudu geſt ta koſſile dokonana. Vzrzew to otecz nebeſky, gi k ſobye wzem,31) w kralowſtwi nebeſkem gi korunowal, kdezzto za nas ſweho mileho ſyna 32) proſy, a on ſweho otcze mileho. 33) Protozz kdezz geſt toliko proſeb,a) 34) neſnadnye bude oſlyſſan, ktozz za po- 25 dobnu wyecz proſiti bude. L. O gedne pany.1) K Dyzz Pompeyus w rzymye kralowaſſe, w geho rziſſi byeſſye nyekteraka [57 a] pany przeliſs kraſna a wſſem welmi myla. A podle te giſte panye w ſuſedſtwi bieſſie nyekteraky w ſuſedſtwi 2) rytierz, take kraſny y wſſem mily, genzz tu giſtu pańy czza�to nawſſtyewowaſſe. I3) przihodilo ſye gednoho dne, 30 a) (ps.) pro — oſob, (střední) o (přetrž., z posl. učiněno) e. 15) y wecze. 16) na trzy. 17) czoz tey gyſte pannie. 18) gy hodny. 19) Ale. 20) gy M ſobie za Zienu Czyſarz s weliku Radoſti. 21) sch. 22) pan naſs Geziſſ. 23) sch. 24) a mudra. 25) k niz. 26) poſla ſweho poſlal. 27) sch. 2s) ſſirokoſt. 29) Trogycze ſwate. 30) ten (sch.); w niemz ta gyſta koſſile. 31) Wzem gy K ſobie. 32) ſweho mileho ſyna za nas. 33) mileho Otcze. 34) prozb. L. 1) O gedne panij a rytirzy; (na okraji:) Donica 1. poſt Trinit. 2) (tato dvě sl. sch.). 3) sch.
Strana 64
64 B zze ta giſta pany ſokola na ſwe rucze neſyeſſie. Vzrzew to ten giſty rytyerz welmi dywnye y ſnazznye yal ſye proſiti, aby gemu toho Sokola puoyczzila. Tehdy ona dye 4) gemu: Sokola tobie poyczzim, ale hleday, by ſye gemu neukoge 5) mne nezapomenul. Odpowiedye rytierz: O mila pany, boh toho ne- day, bych to vczzinill, Ale wiece mam twu miloſt milowati nezzli drziewe, a czzaſtiegye v twe miloſti bywati. Po te rzieczzi Pany gemu Sokola 6) dala, A7 on odgew tak welmi Sokola milowall8) a gemu ſye okogil, a9) czzaſto I nym honyeffie, tak 10) zze panye nykdy 11) nenawfſtyewil, azz 12) gye y 13) zapomenul. Ale ſrozumyewſſi tomu pany,14) czzaſtokrat pon ſlaſſie, a on na 10 to nycz ſye neobratil. Napoſledy poſlala gemu liſt, welmi geho proſiecz, aby k ny przigel bez meſſkanye. Vzrzew liſt a gemu ſrozumyew 15) gel k te giſte pany, wſſeho nechaw, wzem ſokola 16) na ruku. A kdyzz tam przigel, Wece ge pany: Wratť mi meho Sokola! 17) A kdyzz gi on podal Sokola, Wece k nyemu pany: Wieče toho 18) Sokola nebudeſs milowati. Weče rytierz: I proczz, mila pany? Odpowiedye ona: Proto zzes gey wiece milowal nezzli- mye, A on prziczzyna rozdyelenye naſſeho, zze 19) gſi mne dluho nenawſſtyewil. A ynhed przed nym [57 b] tomu Sokolu 20) hlawu ſtrhla, mluwiecz takto: Mily, nemyey za zle, ale za dobre myey, Neboť 21) ſem to proto 22) vczzinila, aby v mne bywal yako 23) prwe. 5 15 Duchownye :24) 25 30 NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz naſs nebeſky. Pany ta kraſna geſt bozstwie, ſpogene s cżlowieczzenſtwim. Rytyerz geſt kazzdy czzlowiek nebo krzeſtyan, genzz dluzzen geſt pany, toczzifſto 25) boha y czzlowieka,a) nade wſſeczko milowati, to geſt pana gezukriſta, genzz geſt prawy buoh y czzlo- wiek,26) A ma gey czzaſto nawſſtyewowati ſſeſterem miloſrdenſtwim. Jakozzto ſam kriſtus prawi:27) Czo gfte gednomu z tyech mych28) naymenſſich vczzi- nili, mnye gſte vczzinili. Ale Sokol znamenawa zbozzie minule, kterezz pan buoh dawa, aby gey tyem wyecze milowali a czzaftyegye chude fstyedrymy almuzznamy nawſſtyewowali. Ale byedny czzlowiek y nemudry, kdyzz bohat bude, przirownan bude howadom nemudrim a rowen gim bude, gda po ſwe zzadoſti a chlipnoſti, kam geyb) wede, zapomina bozſke dobroty y 29) laſky, kteruzzto k nyemu ma y myel, Netoliko zze gey ſtwuorzil, zbozzie,30) kraſu, filu, mudroſt nad gyne dal, ale zze gey ſwu ſwatu krwi wykupil. nykdy ſye na to nerozpomene, by gey w geho chudych z toho 31) zbozzie 32) nenawſstye- wowal,33) ale ſ onyem bohatczem zatraceny nad yzzadnym ſye nechcze ſlito- 20 a) y czzlowieka (postaveno za) milowati (přemíst. naznač.). b) (ps.) ge, (z) e (oprav.) y, e (nadeps.). M 4) wecze, gemu (sch.). 5) neukogil. 6) ſokol. 7) sch. 8) zamilowal. 9) sch. 10) honie; tak (sch.). 11) dluho. 12) a. 13) sch. 14) panij tomu. 15) vrozumiew. 16) ſokol. 17) moy ſokol. 18) tohoto. 19) Proto ze. 20) yhned tomu ſokolu przed nim. 21) proto ziet. 22) sch. 23) yako y. 24) sch. 25) totitozto. 26) czlowiek pravy. 27) dij. 28) z mych tiech. 29) a. 30) a zbozij. 31) (tato dvě sl. sch.). 32) zbozim. 33) nawſstiewowal.
64 B zze ta giſta pany ſokola na ſwe rucze neſyeſſie. Vzrzew to ten giſty rytyerz welmi dywnye y ſnazznye yal ſye proſiti, aby gemu toho Sokola puoyczzila. Tehdy ona dye 4) gemu: Sokola tobie poyczzim, ale hleday, by ſye gemu neukoge 5) mne nezapomenul. Odpowiedye rytierz: O mila pany, boh toho ne- day, bych to vczzinill, Ale wiece mam twu miloſt milowati nezzli drziewe, a czzaſtiegye v twe miloſti bywati. Po te rzieczzi Pany gemu Sokola 6) dala, A7 on odgew tak welmi Sokola milowall8) a gemu ſye okogil, a9) czzaſto I nym honyeffie, tak 10) zze panye nykdy 11) nenawfſtyewil, azz 12) gye y 13) zapomenul. Ale ſrozumyewſſi tomu pany,14) czzaſtokrat pon ſlaſſie, a on na 10 to nycz ſye neobratil. Napoſledy poſlala gemu liſt, welmi geho proſiecz, aby k ny przigel bez meſſkanye. Vzrzew liſt a gemu ſrozumyew 15) gel k te giſte pany, wſſeho nechaw, wzem ſokola 16) na ruku. A kdyzz tam przigel, Wece ge pany: Wratť mi meho Sokola! 17) A kdyzz gi on podal Sokola, Wece k nyemu pany: Wieče toho 18) Sokola nebudeſs milowati. Weče rytierz: I proczz, mila pany? Odpowiedye ona: Proto zzes gey wiece milowal nezzli- mye, A on prziczzyna rozdyelenye naſſeho, zze 19) gſi mne dluho nenawſſtyewil. A ynhed przed nym [57 b] tomu Sokolu 20) hlawu ſtrhla, mluwiecz takto: Mily, nemyey za zle, ale za dobre myey, Neboť 21) ſem to proto 22) vczzinila, aby v mne bywal yako 23) prwe. 5 15 Duchownye :24) 25 30 NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz naſs nebeſky. Pany ta kraſna geſt bozstwie, ſpogene s cżlowieczzenſtwim. Rytyerz geſt kazzdy czzlowiek nebo krzeſtyan, genzz dluzzen geſt pany, toczzifſto 25) boha y czzlowieka,a) nade wſſeczko milowati, to geſt pana gezukriſta, genzz geſt prawy buoh y czzlo- wiek,26) A ma gey czzaſto nawſſtyewowati ſſeſterem miloſrdenſtwim. Jakozzto ſam kriſtus prawi:27) Czo gfte gednomu z tyech mych28) naymenſſich vczzi- nili, mnye gſte vczzinili. Ale Sokol znamenawa zbozzie minule, kterezz pan buoh dawa, aby gey tyem wyecze milowali a czzaftyegye chude fstyedrymy almuzznamy nawſſtyewowali. Ale byedny czzlowiek y nemudry, kdyzz bohat bude, przirownan bude howadom nemudrim a rowen gim bude, gda po ſwe zzadoſti a chlipnoſti, kam geyb) wede, zapomina bozſke dobroty y 29) laſky, kteruzzto k nyemu ma y myel, Netoliko zze gey ſtwuorzil, zbozzie,30) kraſu, filu, mudroſt nad gyne dal, ale zze gey ſwu ſwatu krwi wykupil. nykdy ſye na to nerozpomene, by gey w geho chudych z toho 31) zbozzie 32) nenawſstye- wowal,33) ale ſ onyem bohatczem zatraceny nad yzzadnym ſye nechcze ſlito- 20 a) y czzlowieka (postaveno za) milowati (přemíst. naznač.). b) (ps.) ge, (z) e (oprav.) y, e (nadeps.). M 4) wecze, gemu (sch.). 5) neukogil. 6) ſokol. 7) sch. 8) zamilowal. 9) sch. 10) honie; tak (sch.). 11) dluho. 12) a. 13) sch. 14) panij tomu. 15) vrozumiew. 16) ſokol. 17) moy ſokol. 18) tohoto. 19) Proto ze. 20) yhned tomu ſokolu przed nim. 21) proto ziet. 22) sch. 23) yako y. 24) sch. 25) totitozto. 26) czlowiek pravy. 27) dij. 28) z mych tiech. 29) a. 30) a zbozij. 31) (tato dvě sl. sch.). 32) zbozim. 33) nawſstiewowal.
Strana 65
65 wati. Pan buoh to wida 34) mnohokrat takym lidem odgima zbozzic, zdrawie, B ſſtieſtie y filu, [58 a] aby aſpon3 ) a tyem dotknuti gluce gey milowali w36) nuzi, gehozz milowati w ſſtieſty nedbali. O nychzz dauid dye:c) kdyzz gye hubieſſe, hledachu geho a wraczowachu ſye na uſwitie a k nyer gdyechu. A ginde tyzz Dauid dye:d) Yali ſye k bohu wolati, kdyzz zarmuczeny byli, a wywedl gye hoſpodin z nuze gich. 5 LI. O trziech towarziſſiech.1) Nyekdy 2) byechu trzie towaryſſie a czeſtu gedyechu ſpolu. I3) przihodylo sye bylo gim geden den, zze wiece pokrmu nemyeli kromye gednoho peczencze chleba, a byechu welmi laczzny. y geli ſye mezi ſebu mluwiti rzkuce: Roz- dielime-li tento pecznecz na tre, yzzadny nas 4) ſyt nebude; ale poradme ſye 10 o to, czo mame z toho peczencze vczziniti. Tehdy geden z nych wece: Vſnyem tuto na ceſtie, a ktozz z nas bude mieti naylepſſi ſen, ten ſam pecznecz ſnye.5) Ynhed k te radye gina 6) dwa przywolila rzkuce: Ano, dobre, ſpyeme. y 7) yali ſye ſpaty. A w tu chwili ten towaryſs, kteryzz tu radu byefſie 8- wydal, Wſtaw, any ſpye, weſſken 9) ten pecznecz ſnyedl a ſwym towaryfſom 15 y kuſa neoſtawil. Vczzynyw to zbudil 10) ſwe towaryſſye a rzka: Wſtante ruczze. gyzzt geſt czzas, a kazzdy ſwuoy ſen rozprawyey.11) Tehdy prwny yal ſye ſweho ſna rozprawieti a 12) rzka: O naymileyſſi, dywny ſem ſen myel. Widyel ſem geden rzebrzik zlaty od zemye azz do nebe, po nyemzzto angele wſtupowachu y ſſtupowachu, a mu duſſi z meho tyela wzemſſye do nebe gi 20 wedli. A tam gſem widyel boha [58 b] otcze y ſyna y ſwateho ducha, 13) a myel ſem tam taku radoſt, gyezzto oko newidalo,14) any vcho ſlychalo, any 13) w ſrdcze czzlowieczzie wſtupilo. A tot geſt ſen muoy. Wece druhy: A ya ſem widyel ſen welmi hrozny a protywny twemu ſnu, zze dyablowe zzeleznymy haky a ohnywymy duſſi mu z meho tyela wydrzzeli a do pekla gi neſli a 25 na gednom mieſtie poſadili mezi oſtrymy brzitwamy. A rzekli mi: tak Dluho budeſs w tom mieſtie przebywati, dokudzz pan buoh w nebi 16) bude kralowati. A to geſt ſen muoy, kteryzz gſem ya nynye widyel. Wece trzieti, kteryzz gim byl k tomu 17) radu dal: Slyſſte take ſen muoy, kteryzz ſem ya nynye widyel. Prziſſel ke mnye angel bozzi, y wece: Mily, chczefſ-li widyeti,18) kde gſu towaryſſie twuogi? Odpowiedyel ſem: Y owſſem, mily pane, protozze mame mezi ſebu geden pecznecza) chleba rozdyeliti. bogim ſye, by nyekam daleko nezaſſli, azz by mi ſye nycz nedoſtalo. Weče angel: nenye tak, Ale 30 c) O — dye (červ. a černě podtrž.). d) A — dye (červ. a černě podtrž.). a) (ps.) peczenec, (prostř.) e (přetrž.). 34) wieda. 35) as; a (sch.). 36) a w. LI. 1) O trzy ſnow. 2) Kdyz. 3) gydechu ſpolu; I (sch.). 1) z nas. 5) zniez. 6) druha. 7) sch. 8) tu biſſe raddu. 9) wſſeczken. 10) zbudiw. 11) rozprawij. 12) sch. 13) ducha ſwa- teho. 14) newidielo. 15) ſlyffalo Ne ani. 16) (tato dvě sl. sch.). 17) (tato dvě sl. sch.). 18) wiedieti. M
65 wati. Pan buoh to wida 34) mnohokrat takym lidem odgima zbozzic, zdrawie, B ſſtieſtie y filu, [58 a] aby aſpon3 ) a tyem dotknuti gluce gey milowali w36) nuzi, gehozz milowati w ſſtieſty nedbali. O nychzz dauid dye:c) kdyzz gye hubieſſe, hledachu geho a wraczowachu ſye na uſwitie a k nyer gdyechu. A ginde tyzz Dauid dye:d) Yali ſye k bohu wolati, kdyzz zarmuczeny byli, a wywedl gye hoſpodin z nuze gich. 5 LI. O trziech towarziſſiech.1) Nyekdy 2) byechu trzie towaryſſie a czeſtu gedyechu ſpolu. I3) przihodylo sye bylo gim geden den, zze wiece pokrmu nemyeli kromye gednoho peczencze chleba, a byechu welmi laczzny. y geli ſye mezi ſebu mluwiti rzkuce: Roz- dielime-li tento pecznecz na tre, yzzadny nas 4) ſyt nebude; ale poradme ſye 10 o to, czo mame z toho peczencze vczziniti. Tehdy geden z nych wece: Vſnyem tuto na ceſtie, a ktozz z nas bude mieti naylepſſi ſen, ten ſam pecznecz ſnye.5) Ynhed k te radye gina 6) dwa przywolila rzkuce: Ano, dobre, ſpyeme. y 7) yali ſye ſpaty. A w tu chwili ten towaryſs, kteryzz tu radu byefſie 8- wydal, Wſtaw, any ſpye, weſſken 9) ten pecznecz ſnyedl a ſwym towaryfſom 15 y kuſa neoſtawil. Vczzynyw to zbudil 10) ſwe towaryſſye a rzka: Wſtante ruczze. gyzzt geſt czzas, a kazzdy ſwuoy ſen rozprawyey.11) Tehdy prwny yal ſye ſweho ſna rozprawieti a 12) rzka: O naymileyſſi, dywny ſem ſen myel. Widyel ſem geden rzebrzik zlaty od zemye azz do nebe, po nyemzzto angele wſtupowachu y ſſtupowachu, a mu duſſi z meho tyela wzemſſye do nebe gi 20 wedli. A tam gſem widyel boha [58 b] otcze y ſyna y ſwateho ducha, 13) a myel ſem tam taku radoſt, gyezzto oko newidalo,14) any vcho ſlychalo, any 13) w ſrdcze czzlowieczzie wſtupilo. A tot geſt ſen muoy. Wece druhy: A ya ſem widyel ſen welmi hrozny a protywny twemu ſnu, zze dyablowe zzeleznymy haky a ohnywymy duſſi mu z meho tyela wydrzzeli a do pekla gi neſli a 25 na gednom mieſtie poſadili mezi oſtrymy brzitwamy. A rzekli mi: tak Dluho budeſs w tom mieſtie przebywati, dokudzz pan buoh w nebi 16) bude kralowati. A to geſt ſen muoy, kteryzz gſem ya nynye widyel. Wece trzieti, kteryzz gim byl k tomu 17) radu dal: Slyſſte take ſen muoy, kteryzz ſem ya nynye widyel. Prziſſel ke mnye angel bozzi, y wece: Mily, chczefſ-li widyeti,18) kde gſu towaryſſie twuogi? Odpowiedyel ſem: Y owſſem, mily pane, protozze mame mezi ſebu geden pecznecza) chleba rozdyeliti. bogim ſye, by nyekam daleko nezaſſli, azz by mi ſye nycz nedoſtalo. Weče angel: nenye tak, Ale 30 c) O — dye (červ. a černě podtrž.). d) A — dye (červ. a černě podtrž.). a) (ps.) peczenec, (prostř.) e (přetrž.). 34) wieda. 35) as; a (sch.). 36) a w. LI. 1) O trzy ſnow. 2) Kdyz. 3) gydechu ſpolu; I (sch.). 1) z nas. 5) zniez. 6) druha. 7) sch. 8) tu biſſe raddu. 9) wſſeczken. 10) zbudiw. 11) rozprawij. 12) sch. 13) ducha ſwa- teho. 14) newidielo. 15) ſlyffalo Ne ani. 16) (tato dvě sl. sch.). 17) (tato dvě sl. sch.). 18) wiedieti. M
Strana 66
66 5 B ten pecznecz lezzi podle tebe. Protozz poď po mnye! y przywedl myeb) k wratom nebeſkym. I vkazal mi 19) gednoho, toczziſs tye, genżs byl do nebe wtrzzen, an ſedy 20) na zlate ſtoliczi, a mnoho a rozliczznych krmi 21) przed tebu na gednom ſtole ſtogi.22) I wece mi Angel: Ay, toť twuoy towaryfs v welike radoſti y w ſitoſti geſt a na wieky ma tam byti.23) Protozz pod ſe mnu opyet, a vkazzitť druheho tweho towaryſſie. A kdyzz ſem po nyem fſel, wedl mye ku pekelnym wratom, [59 a] a widyel ſem tye, druheho towaryſſe, yakozz gſi24) ſam prawil, w nyekterakem mieſtie, w nyemzzto byeſſie mnoz- stwie nyekterakych oſtrych brzitew, a ty lezziſs, a przed tebu wſſeho dobreho 10 doſty, czo 25) ku piti a k gedlu ſluſſi,26) anoť tu ſluzzie, tehdy ſem tebe otazal a27) rzka: O mily towaryſſi, kterak nerad wizi tebe w tomto mieſtie! Proſim,28) powiez mi, kterak dluho maſs w tomto mieſtie przyebywati? Odpo- wiedyelse) mi a rzekls:d) Dokud29) pan boh kralowati bude. Protozz wſtan brzo a ſnyez ten pecznecz, neb any mne any meho towaryſſie wiecze ne- 15 vzrziſs.e) A ya vſlyffaw to ynhed ſem wſtal y snyedl sem weſſken ten pecz- necz podle tweho przikazanye. Duchownye pak Takto:30) NAymileyſſi! ſkrze tyto trzi towaryſſye mame rozumieti troge pokolenye lidíke: Skrze prweho zzidy a pohany, Skrze druheho bohate a moczne tohoto ſwieta, Skrze trzietyeho dobre krzieſtyany. Skrze pecznecz chleba, genzz 20 okruhli geſt, znamenawa31) ſye wyeczzna radoſt. Ten chleb myel by ſye dyeliti na trzi ſtrany mezi tato trzi pokolenye lidſka podle gich zaſluhy, gednomu wiece, druhemu menye.32) Ale prwym, toczziſſto zzidom, zda ſye, by gyzz bili w nebeſkem kralowſtwi, yako we ſnach, ſkrze zle nauczzenye Talmutowo, gehozz wieru drzzie. Pohane take mnyegi, by byli w nebi, ſkrze 25 zle nauczzenye Machometowo, gehozz vczzenye drzzie, genzz gim ſlibil za nebeſke kralowſtwye, gehozz wyeru drzzye yako we ſnach. Dru 59 b] hym, to geſt bohatym podle tohoto ſwieta, gizzto33) z umyſla hrzieſſie, zda ſye gim, by gyzz byli w pekle, nebo tomu newierzie. Ale napoſledy, kdyzz bez ſkruſſeneho ſrdcze ſeydu a zemru, ſ onyem bohatczem pohrzebeny budu 30 w horucziem pekle. Trzietim, to geſt dobrim krzieſtyanom, nezda ſye we snach, ale na gewie a v 34) prawdye, genzz 35) ten chleb gedye radu angelſku, to geſt nadſſenim ducha ſwateho doydu wyeczzne radoſti zde w nadiegi a potô w ſkutcze, yakoż geſt, kdezzto vzrzie boha okem w oko,36) magicze radoſt newymluwnu na wieky. geżto 37) radoſti38) raczz nam dopomoczi. b) (za) przywedl (naps.) gey, (přetrž., na okraji vn.) mye. c) s (nadeps.). d) s (nadeps.). e) ne (nadeps.). M 19) I — mi (sch.). 20) widiel ſem A ty ſediſs. 21) krmi rozlicznych; a (sch.). 22) sch. 23) przebywati. 24) yakozs y. 25) czoz. 26) k gidlu a ku piti, ſluſſi (sch.). 27) sch. 28) sch. 29) Dokudz. 30) sch. 31) znamena. 32) menij. 33) gezto. 34) w. 35) sch. 36) Wokem w oko Boha. 37) Gyzto. 38) (za tím jen) etc.
66 5 B ten pecznecz lezzi podle tebe. Protozz poď po mnye! y przywedl myeb) k wratom nebeſkym. I vkazal mi 19) gednoho, toczziſs tye, genżs byl do nebe wtrzzen, an ſedy 20) na zlate ſtoliczi, a mnoho a rozliczznych krmi 21) przed tebu na gednom ſtole ſtogi.22) I wece mi Angel: Ay, toť twuoy towaryfs v welike radoſti y w ſitoſti geſt a na wieky ma tam byti.23) Protozz pod ſe mnu opyet, a vkazzitť druheho tweho towaryſſie. A kdyzz ſem po nyem fſel, wedl mye ku pekelnym wratom, [59 a] a widyel ſem tye, druheho towaryſſe, yakozz gſi24) ſam prawil, w nyekterakem mieſtie, w nyemzzto byeſſie mnoz- stwie nyekterakych oſtrych brzitew, a ty lezziſs, a przed tebu wſſeho dobreho 10 doſty, czo 25) ku piti a k gedlu ſluſſi,26) anoť tu ſluzzie, tehdy ſem tebe otazal a27) rzka: O mily towaryſſi, kterak nerad wizi tebe w tomto mieſtie! Proſim,28) powiez mi, kterak dluho maſs w tomto mieſtie przyebywati? Odpo- wiedyelse) mi a rzekls:d) Dokud29) pan boh kralowati bude. Protozz wſtan brzo a ſnyez ten pecznecz, neb any mne any meho towaryſſie wiecze ne- 15 vzrziſs.e) A ya vſlyffaw to ynhed ſem wſtal y snyedl sem weſſken ten pecz- necz podle tweho przikazanye. Duchownye pak Takto:30) NAymileyſſi! ſkrze tyto trzi towaryſſye mame rozumieti troge pokolenye lidíke: Skrze prweho zzidy a pohany, Skrze druheho bohate a moczne tohoto ſwieta, Skrze trzietyeho dobre krzieſtyany. Skrze pecznecz chleba, genzz 20 okruhli geſt, znamenawa31) ſye wyeczzna radoſt. Ten chleb myel by ſye dyeliti na trzi ſtrany mezi tato trzi pokolenye lidſka podle gich zaſluhy, gednomu wiece, druhemu menye.32) Ale prwym, toczziſſto zzidom, zda ſye, by gyzz bili w nebeſkem kralowſtwi, yako we ſnach, ſkrze zle nauczzenye Talmutowo, gehozz wieru drzzie. Pohane take mnyegi, by byli w nebi, ſkrze 25 zle nauczzenye Machometowo, gehozz vczzenye drzzie, genzz gim ſlibil za nebeſke kralowſtwye, gehozz wyeru drzzye yako we ſnach. Dru 59 b] hym, to geſt bohatym podle tohoto ſwieta, gizzto33) z umyſla hrzieſſie, zda ſye gim, by gyzz byli w pekle, nebo tomu newierzie. Ale napoſledy, kdyzz bez ſkruſſeneho ſrdcze ſeydu a zemru, ſ onyem bohatczem pohrzebeny budu 30 w horucziem pekle. Trzietim, to geſt dobrim krzieſtyanom, nezda ſye we snach, ale na gewie a v 34) prawdye, genzz 35) ten chleb gedye radu angelſku, to geſt nadſſenim ducha ſwateho doydu wyeczzne radoſti zde w nadiegi a potô w ſkutcze, yakoż geſt, kdezzto vzrzie boha okem w oko,36) magicze radoſt newymluwnu na wieky. geżto 37) radoſti38) raczz nam dopomoczi. b) (za) przywedl (naps.) gey, (přetrž., na okraji vn.) mye. c) s (nadeps.). d) s (nadeps.). e) ne (nadeps.). M 19) I — mi (sch.). 20) widiel ſem A ty ſediſs. 21) krmi rozlicznych; a (sch.). 22) sch. 23) przebywati. 24) yakozs y. 25) czoz. 26) k gidlu a ku piti, ſluſſi (sch.). 27) sch. 28) sch. 29) Dokudz. 30) sch. 31) znamena. 32) menij. 33) gezto. 34) w. 35) sch. 36) Wokem w oko Boha. 37) Gyzto. 38) (za tím jen) etc.
Strana 67
67 LII. O kraſnem ſinu.1) Lvcius kdyzz kralowal, za zakon vſtawil byl, aby ktozzkoli czzyezzkoli B dyetie odchowane wzal by,2) a w geho poruczſtwi ſeſſlo to dyetie, A nebo vraz ohawny wzalo by,3) aby podle nyeho ſwuoy zzywuot ztratil. Przihodilo ſye, zze Czieſarzowa vrodila kraſneho ſina. Vſlyſſaw to nyekteraky rytierz, welmi pilnye proſil te Czieſarzowny, aby gemu ſweho ſina k uodchowany dala. Wece gemu Czieſarzowa: Syna ſweho k uodchowany tobye 4) dam, ale waruy ſye, bude-lit fin muoy gſa v tebe vrazzen, ztratiſs proto ſwuoy zzywuot. I wece ten giſty rytyerz: O mila pany, mnye ſye to dobrze libi. A rzek to wzal 5) toho giſteho ſyna a gey ſebu wedl a ſwe zzenye k uodchowany dal. Ona wzemſſi to giſte dyetie doſti dobrze y ſnazznye gye 6) chowala, A dyetye 10 byeſſye wſſem milo. Mezi tyem przihodilo ſie gednoho [60 a] czaſſu o yar- marcze, ten giſty rytierz gel s ſwu pany na yarmark, a dyetie 7) s czzeledi doma w kolebcze nechali. Ale kdyzz pan y pany z domu wyſſli, take wſſeczka czzeled wyſſla na wes k tanczi, a dyetete ſameho doma nechali, otewrzewſſe dwerze. W tu chwili byefſye nyekteraky wlk podle te wſy, genzz mnoho 15 zleho byeſſye vczzynyll na wſſe ſtrany. Wſſed do te giſte wſy, vzrzew, ano dwerze v rytyerzowa domu otewrzyeny, wſkoczzyw tam dyetie z kolebky wytyehl,8) a vchutnaw gye k lefu ſ ním 9) prawý zawodem vtekl.10) W tu chwili nyekteraky paſtyrz tudyezz na poli paſieſſie. kdyzz vzrzel wlka, an ſ dyetetem byezzieſſye, wſtupil na wiſoke drzyewo, y 11) yal ſye w ſwu trubu tru- 20 biti. Vſlyſſewſſye to lide, gezdny gedny,12) druzi pieſſy 13) po wlku byezzyechu. Ale wlk vſlyſſaw duſanye y 14) krzik po ſobye a pſye ſkolenye vpuſtil dyetie. Ale ti giſti lide, kdyzz to dyetie zzywe nalezli, welmi ſye zradowali, a zwlaſſtie ten giſty rytierz. Awſſak na czzele myegieſſie ranu,15) z nyezzto krew teczzieſsie. tu ranu ſnazzywſſe ſye zaleczzili 16) pod czzaſſem welmi dobrzie, kromye zze 25 welmi maly ſſramek oſtal byll,17) awſſak neohyzdny. Potom Czieſarz poſlal po toho giſteho rytyerze, aby k nyemu y s ſynem przigel. Tehdy on wſſeho nechaw k Czieſarzowi gel, ale ſ weliku bazny. A kdyzz Czieſarz na ſweho ſyna wzhledl, vzrzew ſſramek na czzele weče k tomu rytyerzi: Mily, powiez mí, czo gye to, geſſto widim na czzele ſweho ſyna, a powiez mi [60 b] prawdu. 30 Odpowiedyel rytyerzz: Przihodu vdalo mi ſye gieti na yarmark, A tak wſſeczko prawil gemu, yakzz ſye 18) ſtalo ſ poczzatku 19) azz do ſkonanye.20) Weče gemu Czieſarz: Mili, tobie-li ſem ſweho ſyna poruczzil? Protozz tys 21) proti vſtawenemu ode mne zakonu vczzinill. I wece Rytyerz: Pane, znam ſye, zze gſem wynen, ale proſim miloſti. Wece k nyemu Czieſarzz: Proto zzes ſye 35 poznal a zzeles 22) toho, odpuſtimt,23) ale waruy ſye potom, by ſye tehozz nedopuſtil. A on ſlibil y naplnyl. A potom Czieſarz gey pyſſnye 24) darowal a k welike czti gey wyzdwihl.25) LII. 1) O Zchowanczych. 2) k odchowanij wzel; by (sch.). 3) sch. 4) tobie k odcho- M wanij. 5) rzekl to wzel. 6) gey. 7) ditiete. 8) wytrhl. 9) a k leſu ſ nim vchutnaw ge. 10) biezel. 11) sch. 12) gedni gyzdnie. 13) pieſs. 14) a. 15) ranu miegyſſe. 16) vleczily. 17) byl oſtal. yak ſe to. 19) poczatka. 20) koncze. 21) Ty. "2) zelels. 23) Odpuſſtimt. 24) pyſſne. 25) wzdwihl. 189
67 LII. O kraſnem ſinu.1) Lvcius kdyzz kralowal, za zakon vſtawil byl, aby ktozzkoli czzyezzkoli B dyetie odchowane wzal by,2) a w geho poruczſtwi ſeſſlo to dyetie, A nebo vraz ohawny wzalo by,3) aby podle nyeho ſwuoy zzywuot ztratil. Przihodilo ſye, zze Czieſarzowa vrodila kraſneho ſina. Vſlyſſaw to nyekteraky rytierz, welmi pilnye proſil te Czieſarzowny, aby gemu ſweho ſina k uodchowany dala. Wece gemu Czieſarzowa: Syna ſweho k uodchowany tobye 4) dam, ale waruy ſye, bude-lit fin muoy gſa v tebe vrazzen, ztratiſs proto ſwuoy zzywuot. I wece ten giſty rytyerz: O mila pany, mnye ſye to dobrze libi. A rzek to wzal 5) toho giſteho ſyna a gey ſebu wedl a ſwe zzenye k uodchowany dal. Ona wzemſſi to giſte dyetie doſti dobrze y ſnazznye gye 6) chowala, A dyetye 10 byeſſye wſſem milo. Mezi tyem przihodilo ſie gednoho [60 a] czaſſu o yar- marcze, ten giſty rytierz gel s ſwu pany na yarmark, a dyetie 7) s czzeledi doma w kolebcze nechali. Ale kdyzz pan y pany z domu wyſſli, take wſſeczka czzeled wyſſla na wes k tanczi, a dyetete ſameho doma nechali, otewrzewſſe dwerze. W tu chwili byefſye nyekteraky wlk podle te wſy, genzz mnoho 15 zleho byeſſye vczzynyll na wſſe ſtrany. Wſſed do te giſte wſy, vzrzew, ano dwerze v rytyerzowa domu otewrzyeny, wſkoczzyw tam dyetie z kolebky wytyehl,8) a vchutnaw gye k lefu ſ ním 9) prawý zawodem vtekl.10) W tu chwili nyekteraky paſtyrz tudyezz na poli paſieſſie. kdyzz vzrzel wlka, an ſ dyetetem byezzieſſye, wſtupil na wiſoke drzyewo, y 11) yal ſye w ſwu trubu tru- 20 biti. Vſlyſſewſſye to lide, gezdny gedny,12) druzi pieſſy 13) po wlku byezzyechu. Ale wlk vſlyſſaw duſanye y 14) krzik po ſobye a pſye ſkolenye vpuſtil dyetie. Ale ti giſti lide, kdyzz to dyetie zzywe nalezli, welmi ſye zradowali, a zwlaſſtie ten giſty rytierz. Awſſak na czzele myegieſſie ranu,15) z nyezzto krew teczzieſsie. tu ranu ſnazzywſſe ſye zaleczzili 16) pod czzaſſem welmi dobrzie, kromye zze 25 welmi maly ſſramek oſtal byll,17) awſſak neohyzdny. Potom Czieſarz poſlal po toho giſteho rytyerze, aby k nyemu y s ſynem przigel. Tehdy on wſſeho nechaw k Czieſarzowi gel, ale ſ weliku bazny. A kdyzz Czieſarz na ſweho ſyna wzhledl, vzrzew ſſramek na czzele weče k tomu rytyerzi: Mily, powiez mí, czo gye to, geſſto widim na czzele ſweho ſyna, a powiez mi [60 b] prawdu. 30 Odpowiedyel rytyerzz: Przihodu vdalo mi ſye gieti na yarmark, A tak wſſeczko prawil gemu, yakzz ſye 18) ſtalo ſ poczzatku 19) azz do ſkonanye.20) Weče gemu Czieſarz: Mili, tobie-li ſem ſweho ſyna poruczzil? Protozz tys 21) proti vſtawenemu ode mne zakonu vczzinill. I wece Rytyerz: Pane, znam ſye, zze gſem wynen, ale proſim miloſti. Wece k nyemu Czieſarzz: Proto zzes ſye 35 poznal a zzeles 22) toho, odpuſtimt,23) ale waruy ſye potom, by ſye tehozz nedopuſtil. A on ſlibil y naplnyl. A potom Czieſarz gey pyſſnye 24) darowal a k welike czti gey wyzdwihl.25) LII. 1) O Zchowanczych. 2) k odchowanij wzel; by (sch.). 3) sch. 4) tobie k odcho- M wanij. 5) rzekl to wzel. 6) gey. 7) ditiete. 8) wytrhl. 9) a k leſu ſ nim vchutnaw ge. 10) biezel. 11) sch. 12) gedni gyzdnie. 13) pieſs. 14) a. 15) ranu miegyſſe. 16) vleczily. 17) byl oſtal. yak ſe to. 19) poczatka. 20) koncze. 21) Ty. "2) zelels. 23) Odpuſſtimt. 24) pyſſne. 25) wzdwihl. 189
Strana 68
68 Duchownye takto: 26) Naymyleyſsy! Tento Czieſarz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz takyto 2") zakon vſtawyll, aby ktozzkoli wezme ſyna, toczziſſto duſſi, k odchowany, bude-l w geho poruczſtwi vrazzena ſkrze ſmrtedlny hrziech, muſi za ny vmrzieti Ale rytyerz muozz byti kazzdy krzyeſtian, gemuzz duſſie po ſwatem krſſtu geſt poruczzena, aby gye dobrzie oſtrziehal.28) Ale kdyzz czzaſto byeha po- yarmarczyech, toczziſſto po marnych wyeczech a marnoſtech, a ſ nim geho zzena, toczziſſto 29) tyeleſna zzadoſt, ſkrze kteruzz czzaſtokrat 30) czzlowyek ſweden bywa. A ynhed czzeled geho, toczzifſto 31) wſſichny ſmyſlowe, po nyem gdu, tak zze ſamo dyetie w kolebcze, toczziſſto duſſe ſama w tyeleſtne liboſti bez ſtrazze oſtawa. A tehdy wlk, toczziſsto 32) dyabel, genzz ſye okolo tula hledage, koho by pozrzel, Wida duom otewrzeny, [61 a] toczziffto 33) wſſeczky ſmyſly, oko k widieny y ku pozzadany, vcho k marnemu ſlyſſeny, vſta k neczziſtemu mluweny, weyde w ſrdcze czzlowieczzie a k ſobie34) duſſi przitrhne ſkrze ſmrtedlne hrziechy.35) Ale paſtyrz, toczziſs 36) dobry fararz, kdyzz to vzrzi, ma wſtupiti na drzewo ſwateho piſma a trubiti, toczziſſto vſty ſwymy 37) ma kazati bozzie ſlowo netoliko trzikrat, ale kolikratzz 38) potrziebie geſt.39) k gehozzto trubeny 40) czzeled, toczziſſto rozum a pamyet, magi wy- biehnuti po wlku. a wlk, to geſt dyabel, vſlyſſe duſanye, to geſt zzadoſt ſrdeczznu, a krzik, to geſt nabozznu modlitbu, vpuſti duſſi. Protozz wezmi 41 20 ſwu duſſi a vleczz 42) gi ſkrze ſwate pokanye, a Czieſarzt wynnu odpuſti a potom ſwu miloſt da netoliko zde, ale w nebeſkem kralowſtwi. 5 10 15 B LIII. O Czizolozzne zzenye.1) 25 30 ADrianus kdyzz w rzymye kralowal, vſtawil za zakon, kterazz by koli zzena cizolozzſtwa ſye dopuſtila, aby v wieczznê zzalarzi vmrzela. Przihodilo ſye, zze nyekteraky rytierz myegieſſe zzenu, gêzz z czizolozſtwa poczzala, kdyzz doma muzze2) nebylo dobrze za dwie letie. A proto do zzalarze wſazena, a tam gſucz kraſneho ſyna porodyla.3) To dietie pod czzaſy w zza- larzi 4) roſtlo a nykdy ſwietla newidyelo. Stalo ſye, zze ta giſta zzena, matye toho 5) dyetiete, gednoho dne yala ſye horzcze plakati. a tak 6) dyetie, kdyzz yzzadneho nepoczzilo, wece: O mila matko, proczs tak welmi zarmuczenai Odpowiedye gemu matye: O mily ſynu, my 7) oba mame prziczzinu k 8) pla- kany; nebo nad namy gſu lide, a ſwietlo ſlunecž [61 b] ne9) widye, gimzzto gſu 10) vtieſſeny, ale 11) my wzzdy ſme we tmye a v welike ſtraſti. Wece k ny ſin: Na wſſeczko na to nycz nedbam, proto zze ſem ſye zde w zzalarzi M 26) sch. 27) taky. 28) chowal a oſtrzyahal. 29) sch. 30) czaſto. 31) totiz. 32) totiz. 33) totiz. 34) Az; k ſobie (sch.). 35) wytrhne K ſmrtedlnemu Hrzychu. 36) totizto. 37) ſwymi vſty. 38) kolikrat. 39) (sch.); k (sch.). 40) trubenim. 41) a protoz wezma. 42) a (sch.); wlecz. LIII. 1) O gedne zienie a Synu gegym. 2) muze doma 3) vrodila. *) (ta dvě sl. sch.). 5) toho gyſteho. 6) take. 7) ſynu Muog. 8) ku. 9) Sluncze. 10) lide ſu. 11) a.
68 Duchownye takto: 26) Naymyleyſsy! Tento Czieſarz gest pan naſs gezus kriſtus, genzz takyto 2") zakon vſtawyll, aby ktozzkoli wezme ſyna, toczziſſto duſſi, k odchowany, bude-l w geho poruczſtwi vrazzena ſkrze ſmrtedlny hrziech, muſi za ny vmrzieti Ale rytyerz muozz byti kazzdy krzyeſtian, gemuzz duſſie po ſwatem krſſtu geſt poruczzena, aby gye dobrzie oſtrziehal.28) Ale kdyzz czzaſto byeha po- yarmarczyech, toczziſſto po marnych wyeczech a marnoſtech, a ſ nim geho zzena, toczziſſto 29) tyeleſna zzadoſt, ſkrze kteruzz czzaſtokrat 30) czzlowyek ſweden bywa. A ynhed czzeled geho, toczzifſto 31) wſſichny ſmyſlowe, po nyem gdu, tak zze ſamo dyetie w kolebcze, toczziſſto duſſe ſama w tyeleſtne liboſti bez ſtrazze oſtawa. A tehdy wlk, toczziſsto 32) dyabel, genzz ſye okolo tula hledage, koho by pozrzel, Wida duom otewrzeny, [61 a] toczziffto 33) wſſeczky ſmyſly, oko k widieny y ku pozzadany, vcho k marnemu ſlyſſeny, vſta k neczziſtemu mluweny, weyde w ſrdcze czzlowieczzie a k ſobie34) duſſi przitrhne ſkrze ſmrtedlne hrziechy.35) Ale paſtyrz, toczziſs 36) dobry fararz, kdyzz to vzrzi, ma wſtupiti na drzewo ſwateho piſma a trubiti, toczziſſto vſty ſwymy 37) ma kazati bozzie ſlowo netoliko trzikrat, ale kolikratzz 38) potrziebie geſt.39) k gehozzto trubeny 40) czzeled, toczziſſto rozum a pamyet, magi wy- biehnuti po wlku. a wlk, to geſt dyabel, vſlyſſe duſanye, to geſt zzadoſt ſrdeczznu, a krzik, to geſt nabozznu modlitbu, vpuſti duſſi. Protozz wezmi 41 20 ſwu duſſi a vleczz 42) gi ſkrze ſwate pokanye, a Czieſarzt wynnu odpuſti a potom ſwu miloſt da netoliko zde, ale w nebeſkem kralowſtwi. 5 10 15 B LIII. O Czizolozzne zzenye.1) 25 30 ADrianus kdyzz w rzymye kralowal, vſtawil za zakon, kterazz by koli zzena cizolozzſtwa ſye dopuſtila, aby v wieczznê zzalarzi vmrzela. Przihodilo ſye, zze nyekteraky rytierz myegieſſe zzenu, gêzz z czizolozſtwa poczzala, kdyzz doma muzze2) nebylo dobrze za dwie letie. A proto do zzalarze wſazena, a tam gſucz kraſneho ſyna porodyla.3) To dietie pod czzaſy w zza- larzi 4) roſtlo a nykdy ſwietla newidyelo. Stalo ſye, zze ta giſta zzena, matye toho 5) dyetiete, gednoho dne yala ſye horzcze plakati. a tak 6) dyetie, kdyzz yzzadneho nepoczzilo, wece: O mila matko, proczs tak welmi zarmuczenai Odpowiedye gemu matye: O mily ſynu, my 7) oba mame prziczzinu k 8) pla- kany; nebo nad namy gſu lide, a ſwietlo ſlunecž [61 b] ne9) widye, gimzzto gſu 10) vtieſſeny, ale 11) my wzzdy ſme we tmye a v welike ſtraſti. Wece k ny ſin: Na wſſeczko na to nycz nedbam, proto zze ſem ſye zde w zzalarzi M 26) sch. 27) taky. 28) chowal a oſtrzyahal. 29) sch. 30) czaſto. 31) totiz. 32) totiz. 33) totiz. 34) Az; k ſobie (sch.). 35) wytrhne K ſmrtedlnemu Hrzychu. 36) totizto. 37) ſwymi vſty. 38) kolikrat. 39) (sch.); k (sch.). 40) trubenim. 41) a protoz wezma. 42) a (sch.); wlecz. LIII. 1) O gedne zienie a Synu gegym. 2) muze doma 3) vrodila. *) (ta dvě sl. sch.). 5) toho gyſteho. 6) take. 7) ſynu Muog. 8) ku. 9) Sluncze. 10) lide ſu. 11) a.
Strana 69
69 narodyl, a dokudzz zde budu mieti czo 12) piti a gieſti, nycz ſye na to ne- B obratim. A w tu chwili, kdyż tak rozmluwaſſta, ſtaſſie Czieſarzowa podle dwerzi 13) zzalarzzńych, genzz czzaſto tu giſtu zzenu nawſſtyewowaſſe, aby gi tieſſila. Vſlyſſewſſi taku zzaloſt mezi ſynem a materzi, ſlitowawſſi ſye nad nymy, ſſla przed Czieſarze, a klekſſy na ſwu kolenu proſieſſie Czieſarze, by gye kazal wypuſtiti. I vproſila, zze oba byla wypuſſtyena, a ona potom s ſwym muzzem ſmyerzena, gemu kraſny plod porodila, A tak w dobrem ſwuoy zzy- wuot 14) dokonala. 5 Duchownye takto: 15) Naymileyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky, genzz taky zakon vſtawil, aby kterazz by koli 16) zzena byla cizolozzna, aby byla kamenowana. Ale ten 10 gisty rytyerzz gest pan nass gezus kristus; zzena geho gest duſsie kazzdeho czzlowieka. Ale pohrziechu duſſie czza�tokrat przeſtupuge lozzie, toczziſſto hrziech ſmrtedlny vczzyny, bozzim ſudem ſprawedlywym ma w zzalarzz wſa- zena byti, toczziſſto w dyabelſku mocz podle rzieczzi ſwateho pawla: Czzyezz ſkutky kto czzyny, toho geſt ſluha. A ſwaty Jakub dye:a) Zzadoſt zla kdyzz 15 poczzne, porodi hrziech, a hrziech dale kdyzz poczzne, porodi ſmrt. Nebo geden hrzyech z druheho wychazie, a z kazzdeho ſmrt. Ale kdyzz czzlowyek nyekdy 17) k ſobie przigda [62 a] bude zzeleti y ſ placzzem, zze kdy ſwietlo ztratil, to geſt miloſt bozſku pro ſwe hrziechy. Ale ſin geho, kterehozzb w zzalarzi porodyl, genzz ſwyetla nykdy newidyel, to geſt zzadoſt zla, a c) 18) nedba na to nycz, nezz zzada, aby tak wzzdy oſtala w ſwey liboſti. A nebo ſkrze toho ſyna znamenagi ſye bohati a rozkoſſny tohoto ſwieta, genzz prawye, by ſye gim to bydlo nepromyenylo k gich wuoli, nebeſkeho kralowſtwie na wieky by nezechtýeli.19) O nychzz Dauid dye:d) Za nycz gſu newazzili zemie ſlibene, to geſt nebeſkeho kralowſtwie, toczzifs f onyem bohatczem netahnu 25 zemrzieti, budu v pekle pohrzebeny.20) O nychzz kriſtus dye: Byeda wam bohatym, genzz zde mate ſwe vtyeſſenye,e) neb budete zamuczeny.21) Ale Czieſarzowa, genzz tu zzaloſt vſlyſſala, geſt panna maria, genzz za ty boha proſi, kterzizz 22) zzelegi, zze ſu ſye kdy hrzechow 23) dopuſtili, aby Czieſarzz, otecz nebeſky, raczzil gye z wieczzneho zzalarze24) zproſtiti, to geſt z dya- 30 belſke moezi, a dati gim zde ſwu miloſt a potom nebeſke kralowſtwie. 20 a) ſwaty — dye (červ. podtrženo). b) (ps.) kterehozzs, s (přetrž. a podtečkováno). c) a (nadeps.). d) O — dye (červ. podtrž.). e) (na doplnění ř. za sl. dvě tečky). 12) czo budu mieti. 13) dwerzych. 13 (tato dvě sl. sch.). 15) sch. 16) kterazkolyby. M 17) niekdy czlowiek. 18) sch. 13) by na wieky nezachtiely. 20) zemrzeti bude w pekle po- hreben. 21) za to muczeni. 22) kterzy. 23) hrzychu. 25) zialarza.
69 narodyl, a dokudzz zde budu mieti czo 12) piti a gieſti, nycz ſye na to ne- B obratim. A w tu chwili, kdyż tak rozmluwaſſta, ſtaſſie Czieſarzowa podle dwerzi 13) zzalarzzńych, genzz czzaſto tu giſtu zzenu nawſſtyewowaſſe, aby gi tieſſila. Vſlyſſewſſi taku zzaloſt mezi ſynem a materzi, ſlitowawſſi ſye nad nymy, ſſla przed Czieſarze, a klekſſy na ſwu kolenu proſieſſie Czieſarze, by gye kazal wypuſtiti. I vproſila, zze oba byla wypuſſtyena, a ona potom s ſwym muzzem ſmyerzena, gemu kraſny plod porodila, A tak w dobrem ſwuoy zzy- wuot 14) dokonala. 5 Duchownye takto: 15) Naymileyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky, genzz taky zakon vſtawil, aby kterazz by koli 16) zzena byla cizolozzna, aby byla kamenowana. Ale ten 10 gisty rytyerzz gest pan nass gezus kristus; zzena geho gest duſsie kazzdeho czzlowieka. Ale pohrziechu duſſie czza�tokrat przeſtupuge lozzie, toczziſſto hrziech ſmrtedlny vczzyny, bozzim ſudem ſprawedlywym ma w zzalarzz wſa- zena byti, toczziſſto w dyabelſku mocz podle rzieczzi ſwateho pawla: Czzyezz ſkutky kto czzyny, toho geſt ſluha. A ſwaty Jakub dye:a) Zzadoſt zla kdyzz 15 poczzne, porodi hrziech, a hrziech dale kdyzz poczzne, porodi ſmrt. Nebo geden hrzyech z druheho wychazie, a z kazzdeho ſmrt. Ale kdyzz czzlowyek nyekdy 17) k ſobie przigda [62 a] bude zzeleti y ſ placzzem, zze kdy ſwietlo ztratil, to geſt miloſt bozſku pro ſwe hrziechy. Ale ſin geho, kterehozzb w zzalarzi porodyl, genzz ſwyetla nykdy newidyel, to geſt zzadoſt zla, a c) 18) nedba na to nycz, nezz zzada, aby tak wzzdy oſtala w ſwey liboſti. A nebo ſkrze toho ſyna znamenagi ſye bohati a rozkoſſny tohoto ſwieta, genzz prawye, by ſye gim to bydlo nepromyenylo k gich wuoli, nebeſkeho kralowſtwie na wieky by nezechtýeli.19) O nychzz Dauid dye:d) Za nycz gſu newazzili zemie ſlibene, to geſt nebeſkeho kralowſtwie, toczzifs f onyem bohatczem netahnu 25 zemrzieti, budu v pekle pohrzebeny.20) O nychzz kriſtus dye: Byeda wam bohatym, genzz zde mate ſwe vtyeſſenye,e) neb budete zamuczeny.21) Ale Czieſarzowa, genzz tu zzaloſt vſlyſſala, geſt panna maria, genzz za ty boha proſi, kterzizz 22) zzelegi, zze ſu ſye kdy hrzechow 23) dopuſtili, aby Czieſarzz, otecz nebeſky, raczzil gye z wieczzneho zzalarze24) zproſtiti, to geſt z dya- 30 belſke moezi, a dati gim zde ſwu miloſt a potom nebeſke kralowſtwie. 20 a) ſwaty — dye (červ. podtrženo). b) (ps.) kterehozzs, s (přetrž. a podtečkováno). c) a (nadeps.). d) O — dye (červ. podtrž.). e) (na doplnění ř. za sl. dvě tečky). 12) czo budu mieti. 13) dwerzych. 13 (tato dvě sl. sch.). 15) sch. 16) kterazkolyby. M 17) niekdy czlowiek. 18) sch. 13) by na wieky nezachtiely. 20) zemrzeti bude w pekle po- hreben. 21) za to muczeni. 22) kterzy. 23) hrzychu. 25) zialarza.
Strana 70
70 LIV. O krziszi na ceſtye.1) 5 15 AGelius kdyzz w rzymye panowal,2) za tyech czzaſow byl nyekteraky muzz, genzz ſye gemu vdalo gednu3) gyeti mymo geden krzizz, na nyemzz byeſſie pſano ſe wſſech ſtran takto: O czzlowieczze, pogedeſſ-li kdy 4) na tuto 5) czeſtu, naydeſs hoſpodu, w nyzz kon twoy6) bude dobrze naklizen, ale ty budeſs zle czztyen. S druhe ſtrany byeſſe pſano: Pogedeſſ-li tuto ceſtu,") ty budeſs czztyen, ale twuoy kon bude zle naklizen. S trzietie strany byessye pſano: [62 b] Pogedeſſ-lia) tuto czeſtu, ty y kon twub) budete8) doſtý po- dobnye czztieny, Ale 9) drzewe nezz z te hoſpody wygedeſs, budeſs welmi ranyen. S czztwrte ſtrany byeſſe pſano: Pogedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twuoy 10 kon doſti budeta 10) mieti, ale w te hoſpodie muſiſs kon oſtawiti, a budeſs potom pyeſſkamy choditi. A ten giſty muzz, wida to piſmo, y czzetl, a dywie 11) ſye tomu pilnye myſleſſye,12) kteru by czeſtu z tyech czztyrzz myel gieti. y przemluwaſſe ſam w ſobie a rzka: Vczzyním gedno a druheho necham; pogedu ya tuto ceſtu, kdezz ya budu dobrze czztyen, aczz y kon muoy bude zle naklizen; gedna nocz mnoho nemuozz.13) A kdyzz tak ſobye 14) vmyſlil, oſtal na tom y gel y przigel na geden hrad, na nyemzzto byeſſie rytierzz, genzz geho myle przywital a wſſeho dobreho doſti dal, ale kon geho malo nebo nycz nemyel. Wſtaw rano ten gifty rytierzz gel domow, y yal ſye wſſem rozprawieti 15) te przihody, kteruzz geſt myel y widyel na czeſtie a w ho- 20 ſpodye myel. B Duchownye: 16) 25 30 Naymyleyſſi! Tento muzz muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, genzz ma gieti, to gest proſpyewati w dobrem den ode dne, hledage ſpaſenye swe duſſe.17) kuon geſt tyelo, genzz neſſe kazzdeho czzlowieka k czily, to geſt na ſmrt. Ale krzizz, genzz �togi na rozhrany proſtrzied czeſty, geſt ſwiedomye kazzdeho czzlowieka, genzz geſt na czztwero rozdyeleno neb 18) roztazzeno yako krzizz. Gedna ſtrana tahne k dobremu, Druha ſtrana aby ſye warowal zleho, kdezz gſy, a pogedeſſ-li tu czeſtu, tobie ſye [63 a] dobrzie ſtane, ale kony twemu zle, dobrze czżiniſs a mudrze. Ale 19) czieſta, gyzzto mame giti, geſt ſwate pokanye. hoſpoda, to geſt nebeſke kralowſtwie, w nyemżto 20) ſye dobrzie tobie 21) �tane, Ale twoy koń, to geſt twe týelo, muſi zde trpieti mnoho nedoſtatkow y protywenſtwie w ſwatem pokany. Protozz ktozz tu czeſtu gde,22) dobrze a mudrze gde.23) Druha czeſta geſt, w nyzzto kon doſti mieti bude,24) ale ſam we pſi lehne. Czeſta ta geſt wſſech zzraczzow y ſmylnykow, a) (ps.) Pogedſſli, e (nadeps.). b) (nedops.). M LIV. 1) O gednom krzyzi (na okraji:) Omnium fanctorů. A in specie. 2) kralowal. 3) sch. 4) sch. 5) tu. 6) twoy kon. 7) ſtranu. 3) twoy bude. 9) czten a. 10) budete. 11) a (sch.); diweſe. 12) a pilnie myſlyſſe. 13) nemoz byti. 14) ſobie tak. 15) prawiti. 16) sch. 17) duſſi. 18) nebo. 19) A. 20) w niemz. 21) tobie dobrze. 22) gede. 23) gede. 24) bude mieti.
70 LIV. O krziszi na ceſtye.1) 5 15 AGelius kdyzz w rzymye panowal,2) za tyech czzaſow byl nyekteraky muzz, genzz ſye gemu vdalo gednu3) gyeti mymo geden krzizz, na nyemzz byeſſie pſano ſe wſſech ſtran takto: O czzlowieczze, pogedeſſ-li kdy 4) na tuto 5) czeſtu, naydeſs hoſpodu, w nyzz kon twoy6) bude dobrze naklizen, ale ty budeſs zle czztyen. S druhe ſtrany byeſſe pſano: Pogedeſſ-li tuto ceſtu,") ty budeſs czztyen, ale twuoy kon bude zle naklizen. S trzietie strany byessye pſano: [62 b] Pogedeſſ-lia) tuto czeſtu, ty y kon twub) budete8) doſtý po- dobnye czztieny, Ale 9) drzewe nezz z te hoſpody wygedeſs, budeſs welmi ranyen. S czztwrte ſtrany byeſſe pſano: Pogedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twuoy 10 kon doſti budeta 10) mieti, ale w te hoſpodie muſiſs kon oſtawiti, a budeſs potom pyeſſkamy choditi. A ten giſty muzz, wida to piſmo, y czzetl, a dywie 11) ſye tomu pilnye myſleſſye,12) kteru by czeſtu z tyech czztyrzz myel gieti. y przemluwaſſe ſam w ſobie a rzka: Vczzyním gedno a druheho necham; pogedu ya tuto ceſtu, kdezz ya budu dobrze czztyen, aczz y kon muoy bude zle naklizen; gedna nocz mnoho nemuozz.13) A kdyzz tak ſobye 14) vmyſlil, oſtal na tom y gel y przigel na geden hrad, na nyemzzto byeſſie rytierzz, genzz geho myle przywital a wſſeho dobreho doſti dal, ale kon geho malo nebo nycz nemyel. Wſtaw rano ten gifty rytierzz gel domow, y yal ſye wſſem rozprawieti 15) te przihody, kteruzz geſt myel y widyel na czeſtie a w ho- 20 ſpodye myel. B Duchownye: 16) 25 30 Naymyleyſſi! Tento muzz muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, genzz ma gieti, to gest proſpyewati w dobrem den ode dne, hledage ſpaſenye swe duſſe.17) kuon geſt tyelo, genzz neſſe kazzdeho czzlowieka k czily, to geſt na ſmrt. Ale krzizz, genzz �togi na rozhrany proſtrzied czeſty, geſt ſwiedomye kazzdeho czzlowieka, genzz geſt na czztwero rozdyeleno neb 18) roztazzeno yako krzizz. Gedna ſtrana tahne k dobremu, Druha ſtrana aby ſye warowal zleho, kdezz gſy, a pogedeſſ-li tu czeſtu, tobie ſye [63 a] dobrzie ſtane, ale kony twemu zle, dobrze czżiniſs a mudrze. Ale 19) czieſta, gyzzto mame giti, geſt ſwate pokanye. hoſpoda, to geſt nebeſke kralowſtwie, w nyemżto 20) ſye dobrzie tobie 21) �tane, Ale twoy koń, to geſt twe týelo, muſi zde trpieti mnoho nedoſtatkow y protywenſtwie w ſwatem pokany. Protozz ktozz tu czeſtu gde,22) dobrze a mudrze gde.23) Druha czeſta geſt, w nyzzto kon doſti mieti bude,24) ale ſam we pſi lehne. Czeſta ta geſt wſſech zzraczzow y ſmylnykow, a) (ps.) Pogedſſli, e (nadeps.). b) (nedops.). M LIV. 1) O gednom krzyzi (na okraji:) Omnium fanctorů. A in specie. 2) kralowal. 3) sch. 4) sch. 5) tu. 6) twoy kon. 7) ſtranu. 3) twoy bude. 9) czten a. 10) budete. 11) a (sch.); diweſe. 12) a pilnie myſlyſſe. 13) nemoz byti. 14) ſobie tak. 15) prawiti. 16) sch. 17) duſſi. 18) nebo. 19) A. 20) w niemz. 21) tobie dobrze. 22) gede. 23) gede. 24) bude mieti.
Strana 71
71 genzz w rozkoſſy tyeleſne vſtawiczznye lezzie, gichzzto brzicho geſt buoh, B wedle 25) rzieczzi Swateho Pawla.b) W te hoſpodye duſſi vſtlano bude, neb muſſy napoſledy s onyem bohatczem zzraczzem na wieczzne zatraczenye. Trzietie czeſta, geſſto 26) oba doſti podobnye vcztyena budeta,27) Ta czeſta geſt wſſech hrzieſſnych,28) yako gſu 29) bohatczi tohoto ſwyeta, genzz zde magi dobre bydlo, a w tom dyabell gye rany ſmrtedlnym hrziechem. Neb byti geſt czzlo- wieku, geſſto by zbozzie lakomye nedrzzall aneb nedobywal. Czztwrta czeſta geſt, ktozz gy poyde, on y kuon oba budeta30) dobrzye myeti, ale w hoſpodye muſi kon oſtawiti. Czeſta tato geſt ſwrchowanych w duchownyê stawye, genzz pro gmeno buozzie wſſeczko opuſtili, y ſwe tyeleſenſtwie y tyeleſne zzadoſti, magicz pokrm tyeleſtny 31) a odyew, na tom doſti magi,32) a w tom geſſtie weliku ſkrownoſt magicze33) podle czztenye: zde y na onom ſwietie wzeli a zzywuot wieczzny34) myeli, to geſt w nebeſkem kralowſtwy. 5 10 LV. O rytyerzi llennucziowy.1) [63 b. Dymachus kdyzz w rzymye panowaſſe,2) bieſſye za toho czzaſſu nye- kteraky rytierzz, gmenem lenucius, genzz myegieſſe ſwu zemy,3) kterazzto 15 k zemi Czieſarzowye prziſedyeſſe; gezzto 4) Czieſarzz welmi zzadaſſe. mnoho myſle, kterak by gye doſſel, Zawolal przied ſye 5) toho giſteho rytierze a 6) rzekl gemu: Ged a dobud my konye czzrneho,7) pſa czernehoa) a 8) Sokola czzrneho 9) a truby czzerne,19) tak abych to wſſye myel do tehodne.11) a ne- dobudeſſ-li toho wſſeho w uoſmi dnech, bez ſwe zemye 12) budeſs. Vſlyſſaw 20 to rytyerz zamutil ſie welmi, neb owſſem nerozumyel tomu, kde by tyech wieci a takych w tak nahle dobyll. 13) Prziſſed k ſwe zzenye, kterazzto matcze bozzi ſnazznye ſluzzieſſe, y yal ſye toho wſſeho 14) zzaloſtywieb) prawiti. Vſly- ſfewſſi ona Wece gemu: Gdy nayprwe wſſeho nechage k ſwemu zpowiedlnyku a zpowieday ſye wiernye a prawye, czos 15) kdy vczzynyl. A kdyzz to vczziniſs 25 ſ prawu wieru, buohť z nuze znamenytie 16) pomozzye. A tak ſye ſtalo; ſſel ten giſty rytierz, zpowiedal ſye wiernye a prawye. Potom vdalo ſye gemu gyeti gednu czeſtu rownu, yako k nyekterakemu leſſu progezdyeſſye ſye, nad nymzzto ſedyeſſe ſtary muzz, mage huol w ſwe rucze. I otaza toho giſteho rytierze: Mily, odkud gedeſs a kam gedeſs? 17) Tehdy on wece: Pane, z koſtela 30 gedu, ale kam gedu,18) ſam newyem. Wece k nyemu ſtareczz: Wezmi tuto b) wedle — Pawla (červ. podtrž.). a) pſa czerneho (naps. na vnějším okraji). b) (za tím ps.) profity (přetrž.). 25) podle. 26) geſt. 27) budeta cztiena. 28) hrzyſſnikow. 29) gdu. 30) budeta oba. 31) tie- M leſny. 32) magicze. 33) magy. 34) wieczny ziwot. [V mezeře připsáno pozdější rukou: Ya- kozto wſſiczkni ſwatj wolenij gimzto X? zaſlybil za têto ziwoth kralowi wieczny etc. LV. 1) O gednom Rytirzy. 2) kralowaſſe. 3) zemi ſwu. 4) gizto. 5) Zawolaw przedcze. 6) sch 7) czerneho. s) cziarneho; a (sch.). 3) czarneho. 10) cžarne. 11) wſſeczko do toho dne miel. 12) zieny. 13) takowych mohl tak w nahle dobyti. 14) sch. 15) czozs. 16) sch. 17) a — gedeſs (sch.). 18) gdu ale kam gdu.
71 genzz w rozkoſſy tyeleſne vſtawiczznye lezzie, gichzzto brzicho geſt buoh, B wedle 25) rzieczzi Swateho Pawla.b) W te hoſpodye duſſi vſtlano bude, neb muſſy napoſledy s onyem bohatczem zzraczzem na wieczzne zatraczenye. Trzietie czeſta, geſſto 26) oba doſti podobnye vcztyena budeta,27) Ta czeſta geſt wſſech hrzieſſnych,28) yako gſu 29) bohatczi tohoto ſwyeta, genzz zde magi dobre bydlo, a w tom dyabell gye rany ſmrtedlnym hrziechem. Neb byti geſt czzlo- wieku, geſſto by zbozzie lakomye nedrzzall aneb nedobywal. Czztwrta czeſta geſt, ktozz gy poyde, on y kuon oba budeta30) dobrzye myeti, ale w hoſpodye muſi kon oſtawiti. Czeſta tato geſt ſwrchowanych w duchownyê stawye, genzz pro gmeno buozzie wſſeczko opuſtili, y ſwe tyeleſenſtwie y tyeleſne zzadoſti, magicz pokrm tyeleſtny 31) a odyew, na tom doſti magi,32) a w tom geſſtie weliku ſkrownoſt magicze33) podle czztenye: zde y na onom ſwietie wzeli a zzywuot wieczzny34) myeli, to geſt w nebeſkem kralowſtwy. 5 10 LV. O rytyerzi llennucziowy.1) [63 b. Dymachus kdyzz w rzymye panowaſſe,2) bieſſye za toho czzaſſu nye- kteraky rytierzz, gmenem lenucius, genzz myegieſſe ſwu zemy,3) kterazzto 15 k zemi Czieſarzowye prziſedyeſſe; gezzto 4) Czieſarzz welmi zzadaſſe. mnoho myſle, kterak by gye doſſel, Zawolal przied ſye 5) toho giſteho rytierze a 6) rzekl gemu: Ged a dobud my konye czzrneho,7) pſa czernehoa) a 8) Sokola czzrneho 9) a truby czzerne,19) tak abych to wſſye myel do tehodne.11) a ne- dobudeſſ-li toho wſſeho w uoſmi dnech, bez ſwe zemye 12) budeſs. Vſlyſſaw 20 to rytyerz zamutil ſie welmi, neb owſſem nerozumyel tomu, kde by tyech wieci a takych w tak nahle dobyll. 13) Prziſſed k ſwe zzenye, kterazzto matcze bozzi ſnazznye ſluzzieſſe, y yal ſye toho wſſeho 14) zzaloſtywieb) prawiti. Vſly- ſfewſſi ona Wece gemu: Gdy nayprwe wſſeho nechage k ſwemu zpowiedlnyku a zpowieday ſye wiernye a prawye, czos 15) kdy vczzynyl. A kdyzz to vczziniſs 25 ſ prawu wieru, buohť z nuze znamenytie 16) pomozzye. A tak ſye ſtalo; ſſel ten giſty rytierz, zpowiedal ſye wiernye a prawye. Potom vdalo ſye gemu gyeti gednu czeſtu rownu, yako k nyekterakemu leſſu progezdyeſſye ſye, nad nymzzto ſedyeſſe ſtary muzz, mage huol w ſwe rucze. I otaza toho giſteho rytierze: Mily, odkud gedeſs a kam gedeſs? 17) Tehdy on wece: Pane, z koſtela 30 gedu, ale kam gedu,18) ſam newyem. Wece k nyemu ſtareczz: Wezmi tuto b) wedle — Pawla (červ. podtrž.). a) pſa czerneho (naps. na vnějším okraji). b) (za tím ps.) profity (přetrž.). 25) podle. 26) geſt. 27) budeta cztiena. 28) hrzyſſnikow. 29) gdu. 30) budeta oba. 31) tie- M leſny. 32) magicze. 33) magy. 34) wieczny ziwot. [V mezeře připsáno pozdější rukou: Ya- kozto wſſiczkni ſwatj wolenij gimzto X? zaſlybil za têto ziwoth kralowi wieczny etc. LV. 1) O gednom Rytirzy. 2) kralowaſſe. 3) zemi ſwu. 4) gizto. 5) Zawolaw przedcze. 6) sch 7) czerneho. s) cziarneho; a (sch.). 3) czarneho. 10) cžarne. 11) wſſeczko do toho dne miel. 12) zieny. 13) takowych mohl tak w nahle dobyti. 14) sch. 15) czozs. 16) sch. 17) a — gedeſs (sch.). 18) gdu ale kam gdu.
Strana 72
72 5 10 20 25 E hol a ged tuto czeſtu, a nehybay ſye any na prawo any na lewuo, a vzrziſs z daleka hrad geden czzrny. a kdyzz [64 a] tam przigedeſsc) k tomu hradu, przikazz gim takuto rzieczzi a rzka: Ten, genzz geſt pan teto holy, wam przikazuge, abyſſte mi czzerny kon, pſa czzrneho a Sokola czzrneho a trubu czzernu 19) dali. A kdyzz to wſſeczko budeſs mieti, budu-li tebe pobiezeti a chtyecz, aby k ním nahoru ſſel, Nechod, any pſa puſſtyey, any Sokolowi day letati; ale wezma trubu na hrdlo a Sokola na lewu ruku, kon a pſa na prawu ruku, przigedeſs 20) ſem ke mnye, a wrať mi huol, neb tebe tuto doczzekam. Tehdy ten gifty rytyerz, wzaw tu giſtu hol, gel azz do trzietyeho dne. A tak trzieti den vzrzel hrad z daleka21) czzerny. A kdyzz tam przigel, ay Czztyrzie muzzied) dobrze we wſſem zzeleze odyeny wyſſli proti nyemu a rzkuce: Witay, pane, raczz nahoru giti a raczz pokrm wzieti. Tehdy on wece: Nykakezz na hrad nepoydu.22) Ale pan teto holi przikazuge wam, abyſſte mi dali czzerny kon, czzerneho pſa, czzerneho Sokola a czzrnu 23) trubu. Vſlyſſewſſe tu rzieczz 15 wecechu: Muſime toho pana poſluſſny byti. A ynhed bez meſſkanye dali gemu, czozz zzadal. I wecechu gemu: Mily, ſeď na tento kuon a w trubu potrub. Odpowiedye rytyerz: any toho any onoho neuczzyny. A tak wzaw trubu na hrdlo a Sokola na lewu ruku a kon ſe pſem na prawu ruku, y wratil ſye k to' giſtemu ſtarczi a hol gemu wratil podyekowaw. A ynhed ten gifty rytyerz, yakzz odtud odgel, bral ſye k kralowu dworu. A prziſſed tam wſſeczko to, czozz gemu kral bylle) 24) rozkazal, aby gemu pod miloſti dobyll, s ſebu mage. A kdyzz kral zwiedye, zze ten giſty rytyerzz przi [64 b] gel, a wſſeczky ty 25) wieczi s ſebu przineſl y przywedl, Wzradowal ſye welmi. A tak ſedye vſlyſſal, ano pſi ſſtyekagi. Otazal, czo by to bylo. Wecechu gemu ſluhy geho: Gelen biezzi a pſi po nyem. Wece ten giſty kral: Ruczze przywedte my ten giſty 26) kon a toho pſa, ſokola y 27) trubu. A kdyzz gemu prziwedli, wſedl 28) nan, A vzrzew Gelena yal ſye trubiti, vbod 29) w kon. a gelen zdwih hlawu vprkem byezzal do horuczyeho pekla, a kral na tom kony ſe 30) pſem y s ſo- kolem y ſ ſtrubu byezzaw po nych wyecz ſye newratyl. Duchownye takto : 31) Naymyleyſſi! Tento kral gest dyabell, genzz chce nam dyediczstwie odgyeti naſſe, to geſt kralowſtwie nebeſke. Rytyerzz tento geſt kazzdy dobry krzieſtyan, genzz ſye dyablu branyti ma, A ma ſye s ſwu zzenu raditi, to geſt s ſwym ſwiedomim, aby byezzal bez 32) zpowiedy a potom nalezl czieſtu rownu, to geſt pokanye ſwate, w nyemzzto ma proſpyewaty. Ale ſtarziecz, genzz nad 35 yamu ſedi, geſt pan gezus kriſtus ſholi ſwateho krzizzie, kteruzzto hol wzzdy mame na ſwef) myſli drzzieti, toczziſſto vmuczzenye bozzie, A tak naydeme 30 M c) (ps.) przigdeſs, e (nadeps.). d) (ps. na vnějším okraji). e) (ps.) abyll, a (přetrž.). f) (ps.). na ſwem, m (obtečkováno a přetrž.). 19) a trubu czernu a Sokola czerneho. 20) przydeſs. 21) zdaleka trzetij den vzrzel hrad. 22) nahoru nepogedu. 23) czerny Sokol a czarnu. 24) byl kral. 25) ty gyſte. 26) gyſti cżerny. 27) a. 28) Wſedl geſt. 29) y bod. 30) ſ ſe. 31) (bez náp.) 32) k.
72 5 10 20 25 E hol a ged tuto czeſtu, a nehybay ſye any na prawo any na lewuo, a vzrziſs z daleka hrad geden czzrny. a kdyzz [64 a] tam przigedeſsc) k tomu hradu, przikazz gim takuto rzieczzi a rzka: Ten, genzz geſt pan teto holy, wam przikazuge, abyſſte mi czzerny kon, pſa czzrneho a Sokola czzrneho a trubu czzernu 19) dali. A kdyzz to wſſeczko budeſs mieti, budu-li tebe pobiezeti a chtyecz, aby k ním nahoru ſſel, Nechod, any pſa puſſtyey, any Sokolowi day letati; ale wezma trubu na hrdlo a Sokola na lewu ruku, kon a pſa na prawu ruku, przigedeſs 20) ſem ke mnye, a wrať mi huol, neb tebe tuto doczzekam. Tehdy ten gifty rytyerz, wzaw tu giſtu hol, gel azz do trzietyeho dne. A tak trzieti den vzrzel hrad z daleka21) czzerny. A kdyzz tam przigel, ay Czztyrzie muzzied) dobrze we wſſem zzeleze odyeny wyſſli proti nyemu a rzkuce: Witay, pane, raczz nahoru giti a raczz pokrm wzieti. Tehdy on wece: Nykakezz na hrad nepoydu.22) Ale pan teto holi przikazuge wam, abyſſte mi dali czzerny kon, czzerneho pſa, czzerneho Sokola a czzrnu 23) trubu. Vſlyſſewſſe tu rzieczz 15 wecechu: Muſime toho pana poſluſſny byti. A ynhed bez meſſkanye dali gemu, czozz zzadal. I wecechu gemu: Mily, ſeď na tento kuon a w trubu potrub. Odpowiedye rytyerz: any toho any onoho neuczzyny. A tak wzaw trubu na hrdlo a Sokola na lewu ruku a kon ſe pſem na prawu ruku, y wratil ſye k to' giſtemu ſtarczi a hol gemu wratil podyekowaw. A ynhed ten gifty rytyerz, yakzz odtud odgel, bral ſye k kralowu dworu. A prziſſed tam wſſeczko to, czozz gemu kral bylle) 24) rozkazal, aby gemu pod miloſti dobyll, s ſebu mage. A kdyzz kral zwiedye, zze ten giſty rytyerzz przi [64 b] gel, a wſſeczky ty 25) wieczi s ſebu przineſl y przywedl, Wzradowal ſye welmi. A tak ſedye vſlyſſal, ano pſi ſſtyekagi. Otazal, czo by to bylo. Wecechu gemu ſluhy geho: Gelen biezzi a pſi po nyem. Wece ten giſty kral: Ruczze przywedte my ten giſty 26) kon a toho pſa, ſokola y 27) trubu. A kdyzz gemu prziwedli, wſedl 28) nan, A vzrzew Gelena yal ſye trubiti, vbod 29) w kon. a gelen zdwih hlawu vprkem byezzal do horuczyeho pekla, a kral na tom kony ſe 30) pſem y s ſo- kolem y ſ ſtrubu byezzaw po nych wyecz ſye newratyl. Duchownye takto : 31) Naymyleyſſi! Tento kral gest dyabell, genzz chce nam dyediczstwie odgyeti naſſe, to geſt kralowſtwie nebeſke. Rytyerzz tento geſt kazzdy dobry krzieſtyan, genzz ſye dyablu branyti ma, A ma ſye s ſwu zzenu raditi, to geſt s ſwym ſwiedomim, aby byezzal bez 32) zpowiedy a potom nalezl czieſtu rownu, to geſt pokanye ſwate, w nyemzzto ma proſpyewaty. Ale ſtarziecz, genzz nad 35 yamu ſedi, geſt pan gezus kriſtus ſholi ſwateho krzizzie, kteruzzto hol wzzdy mame na ſwef) myſli drzzieti, toczziſſto vmuczzenye bozzie, A tak naydeme 30 M c) (ps.) przigdeſs, e (nadeps.). d) (ps. na vnějším okraji). e) (ps.) abyll, a (přetrž.). f) (ps.). na ſwem, m (obtečkováno a přetrž.). 19) a trubu czernu a Sokola czerneho. 20) przydeſs. 21) zdaleka trzetij den vzrzel hrad. 22) nahoru nepogedu. 23) czerny Sokol a czarnu. 24) byl kral. 25) ty gyſte. 26) gyſti cżerny. 27) a. 28) Wſedl geſt. 29) y bod. 30) ſ ſe. 31) (bez náp.) 32) k.
Strana 73
73 hrad czzerny, toczziſſto ſwe ſrdcze plno zleho myſſlenye. Ale ſluhy, genzz B wyſſli, gſu liboſty k hrziechu, genzz z ſrdcze pochazegi, a ty czzlowieka ludye, aby ſ nymy hodowal. ale vtrpenim ſwateho pokanye budu przemozzeny a pamieti vmuczzenye bozzieho. LVI. O kraſne dczerzi Sewerowye. Euerus kral kdyzz 2) panowaſſe, kdyzz nayprwe myegieſſe gednu kraſnu 5 dczer [65 a] ku,3) gyzzto welmi milowaſſe, Nayprwe proto, zze 4) byla nay- kraſſie ze wſſech panen, Druhe zze 5) byla naymudrzieyſfie, Trzietie 6) zze byla welmi dobrotywa. A kdyzz otecz vmrzel, tehdy ta giſta pana we wſſeczko dyediczſtwie ſye7) vwazala y kralowa.8) Vſlyſſaw to geden kral, weliky vkrut- nyk, przigel k ny a mnoho gi ſlibowal, aczz by gemu ſkutku tyeleſnemu po- 10 wolila. A ona tak dluho branywſſi ſye geho chytroſti newieduczi powolila gemu, tak zze ſ ny ſwu wuoli myel a czzeſt gegi odgel. A kdyzz ſye to ſtalo, widyewſſi, zze geſt w ſwe czti zklamana, yala ſye plakati welmi2) horzcze, ale to gyzz 10) gi nycz neproſpyelo, neboa) y k tomu od toho giſteho krale geſt z ſweho dyediczſtwa wyhnana. A potom v gedne czeſty filne ſedaſſye 11) a almuzzny od tyech, ktozz tudy ſſli nebo geli, profieſſye. A kdyzz tak ged- noho dne ſedyeſſe a welmi placzziczi, vda ſye gednomu rytierzi tudy gieti. Vzrzew kraſu gegi zamilowal gi y wece k ny: O mila pany, powiez mi, kto gſi a proczz tu ſediſs? Tehdy ona wece ge': 12) Dczerka gednoho Czieſarze ſem, ale ſkrze gednoho krale vkrutneho zklamana ſem y czti zbawena, a nad 20 to y z kralowſtwie meho wyhnana. Wece k ny ten giſty rytierz: Chceſſ-li mye za muzze myeti? Tehdy ona odpowye: 13) Rada, mily Pane! Wece k ny rytierz: Slib mi ſwu wieru, aby yzzadneho po mnye nepoyala,14) a ya pogedu proti tomu krali vkrutnemu, a boy ſ nim wezma twe zemye na nyem dobudu. A przihodilo-li by ſye, zze bych sſſel w tom bogi, [65 b] nycz gyneho na 25 tom 15) nezzadam, gedno aby odyenye me krwawe w ſwe komnyatye,16) kdezz budeſs bydliti, na znamenye miloſti powieſila, A przigel-li by kto kdy, a chtie tye po me ſmrti ſobie za zzenu wzieti, wendy do te komnyaty, w nyezzto odyenye me powieſiſs,17) wzhlednucz na nye na mye zpomeneſs. Odpowiezizz gemu a rczi: Boh toho neday, bych gineho poyala mymo toho, genzz pro 30 mu miloſt zahynul. Vſlyſſewſſy ona tu rzieczz wece k nyemu: Pane, ſlibugit ſwu wieru, zze18) to chczi drzzieti, aczz by ſye czo tobye w tom19) bogi przihodilo, gehozz buoh oſtrziez. A ynhed prziprawyw ſye w ſwe odyenye a ſebraw ſye, bral ſye tam w boy proti tomu krali giſtemu.20) Vſlyſſaw to ten giſty kral, zze ten 15 a) (za tím ps.) y ktov (přetrž.), (pak opět) y k tomu. LVI. 1) O gedne Pannie; (na okr.:) Reſurectionis. 2) sch. 3) dezeru. 1) ziey. 5) žay. M 6) Trzeti proto. 7) ſe diediczſtwij. 8) kralowala. 9) sch. 10) sch. 11) ſediſſe. 12) sch. 13) Tedy ona wecze. 14) nepogymala. 15) tobie. 16) komnietie. 17 powieſſeno. 18) zet. 19) sch. 20) gy- ſtemu kraly.
73 hrad czzerny, toczziſſto ſwe ſrdcze plno zleho myſſlenye. Ale ſluhy, genzz B wyſſli, gſu liboſty k hrziechu, genzz z ſrdcze pochazegi, a ty czzlowieka ludye, aby ſ nymy hodowal. ale vtrpenim ſwateho pokanye budu przemozzeny a pamieti vmuczzenye bozzieho. LVI. O kraſne dczerzi Sewerowye. Euerus kral kdyzz 2) panowaſſe, kdyzz nayprwe myegieſſe gednu kraſnu 5 dczer [65 a] ku,3) gyzzto welmi milowaſſe, Nayprwe proto, zze 4) byla nay- kraſſie ze wſſech panen, Druhe zze 5) byla naymudrzieyſfie, Trzietie 6) zze byla welmi dobrotywa. A kdyzz otecz vmrzel, tehdy ta giſta pana we wſſeczko dyediczſtwie ſye7) vwazala y kralowa.8) Vſlyſſaw to geden kral, weliky vkrut- nyk, przigel k ny a mnoho gi ſlibowal, aczz by gemu ſkutku tyeleſnemu po- 10 wolila. A ona tak dluho branywſſi ſye geho chytroſti newieduczi powolila gemu, tak zze ſ ny ſwu wuoli myel a czzeſt gegi odgel. A kdyzz ſye to ſtalo, widyewſſi, zze geſt w ſwe czti zklamana, yala ſye plakati welmi2) horzcze, ale to gyzz 10) gi nycz neproſpyelo, neboa) y k tomu od toho giſteho krale geſt z ſweho dyediczſtwa wyhnana. A potom v gedne czeſty filne ſedaſſye 11) a almuzzny od tyech, ktozz tudy ſſli nebo geli, profieſſye. A kdyzz tak ged- noho dne ſedyeſſe a welmi placzziczi, vda ſye gednomu rytierzi tudy gieti. Vzrzew kraſu gegi zamilowal gi y wece k ny: O mila pany, powiez mi, kto gſi a proczz tu ſediſs? Tehdy ona wece ge': 12) Dczerka gednoho Czieſarze ſem, ale ſkrze gednoho krale vkrutneho zklamana ſem y czti zbawena, a nad 20 to y z kralowſtwie meho wyhnana. Wece k ny ten giſty rytierz: Chceſſ-li mye za muzze myeti? Tehdy ona odpowye: 13) Rada, mily Pane! Wece k ny rytierz: Slib mi ſwu wieru, aby yzzadneho po mnye nepoyala,14) a ya pogedu proti tomu krali vkrutnemu, a boy ſ nim wezma twe zemye na nyem dobudu. A przihodilo-li by ſye, zze bych sſſel w tom bogi, [65 b] nycz gyneho na 25 tom 15) nezzadam, gedno aby odyenye me krwawe w ſwe komnyatye,16) kdezz budeſs bydliti, na znamenye miloſti powieſila, A przigel-li by kto kdy, a chtie tye po me ſmrti ſobie za zzenu wzieti, wendy do te komnyaty, w nyezzto odyenye me powieſiſs,17) wzhlednucz na nye na mye zpomeneſs. Odpowiezizz gemu a rczi: Boh toho neday, bych gineho poyala mymo toho, genzz pro 30 mu miloſt zahynul. Vſlyſſewſſy ona tu rzieczz wece k nyemu: Pane, ſlibugit ſwu wieru, zze18) to chczi drzzieti, aczz by ſye czo tobye w tom19) bogi przihodilo, gehozz buoh oſtrziez. A ynhed prziprawyw ſye w ſwe odyenye a ſebraw ſye, bral ſye tam w boy proti tomu krali giſtemu.20) Vſlyſſaw to ten giſty kral, zze ten 15 a) (za tím ps.) y ktov (přetrž.), (pak opět) y k tomu. LVI. 1) O gedne Pannie; (na okr.:) Reſurectionis. 2) sch. 3) dezeru. 1) ziey. 5) žay. M 6) Trzeti proto. 7) ſe diediczſtwij. 8) kralowala. 9) sch. 10) sch. 11) ſediſſe. 12) sch. 13) Tedy ona wecze. 14) nepogymala. 15) tobie. 16) komnietie. 17 powieſſeno. 18) zet. 19) sch. 20) gy- ſtemu kraly.
Strana 74
74 B giſty rytierz chcze ſ nym boy myeti, wygel proti nyemu. A kdyzz ſye ſeſſli, tehdy ten giſty rytyerz zahubil toho krale, a ſam take w tom bogi ſmrtedlnye ranyen byl, tak zze trzieti den vmrzel, ale to kralowstwie te giſte panye obdrzzal. Tehdy ta giſta pany, vwazawſſy ſye w ſwe dyediczſtwie,21) geho ſmrti czzaſto zzelela y plakala, a odyenye geho krwawe w ſwe komnyatye nade dwerzmy powieſila, a czzaſtokrat na nye zzalo�tywye wzhledala a welmi plakala. Pod czzaſſem mnozi k ny gezdili a gi ſnubili, ſlibugicze gy mnohe22) zbozzie y panſtwye. Ale ona, drzewe nezz k te rzieczzi odpowiedyela, wzzdy prwe do komnyaty weſſla a pilnye na odyenye wzhledala 23) a k ſobyc ſama rzekla: O mily pane, [66 a] Tys pro mu miloſt zahuben, a dyediczſtwyes my zaſie dobyl; buoh toho neday, abych za gyneho ſſla. A rzkucz to tepruw z kom- nyaty wyſſla a gim kazzdemu tuto rzieczzi odpowyedala: 24) Mily, nemyeyzz mi za zle, totť bych rada vczzynyla, ale zze ſem bohu ſlibila wieče muzzie nepogymati, Protozz 25) nelzzeť mi geſt toho vczziniti. Ony tu rzieczz vſly- 15 slyecze 26) odgeli a w tom gy 27) za zle nemyeli. A ona týem byehem azz 28) do ſmrti w ſwem wdowſtwi oſtala a gemu wieru zdrzzala a bohu milemu ſye 29) doſtala. 5 10 Duchownye pak: 30) Naymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky. dczera geho kraſna geſt duſſe kazzdeho czzlowieka, k obrazu bozziemu ſtwuorzena, w nyzzto geſt 20 mocz boha otcze, mudroſt buoha ſina, dobrota ducha ſwateho, na nyžto kra- lowſtwie bylo ſpadlo,31) to geſt panstwie wſſeho ſwieta,32) aby panowala zwierzatom polſkym, rybam morſkym,33) ptakom nebeſkym. Ale zlu radu y nawodem dyabelſkym ztratila to panstwie a k tomu od nyeho hrzyechem zapuzena34) a ſmrti poddana, yakzz brzo yablka zapowiedyeneho okuſila; 25 potom wyſazena na ceſtu obecznu, to geſt na tento ſwiet, aby almuzzny proſila. 36 135) przihodilo ſye, zze geden rytierz tudy gda, to geſt ſin czzlowieczzi,36) pan naſs gezus kriſtus, przigem czzlowieczzenſtwie na ſye, ſlitowal ſye nad namy, a gi od dyabla wykupil a37) w kralowſtwie netoliko zemſke,38) yako Adama, ale w nebeſke kralowſtwie nawratill, Ale pod takuto 39) vmluwu, aby yzzad [66 b] neho wyecz kromye nyeho 40) nemylowala azz do ſkonczzenye na ſwatem krzſſtu, kdyzz ſye odrziecżil 41) wſſech pych y hrdoſti y take prziczzin dyabelſkych. Vczzynyw tu vmluwu rytierz, to geſt kriſtus ten giſty, Wzal na ſie ſwe odyenye a boyowal s dyablem a przemohl geho, A wſſak w tô bogi ranyen byl azz do ſmrti, y vmrzel podle czzlowieczzenstwie a nam dyediczstwie zaſye dobyll. Protozz kazzda wierna duſſe vczzin tak wiernye, yako tato pany Powieſs odyenye w ſwem pokogi krwawe,42) To geſt pamatuy vmuczzenye ſweho mileho choti, pana gezukriſta, A zwlaſſtie kdyby 43) tebe kto ſnubil, To gest ſwiet, dyabel, twe tielo, zze by ſye o tye pokuſſeli,44) ruczze vtecz ſye 21) kralowſtwij. 22) mnoho. 23) wzhledla. 24) odpowiediela. 25) sch. 26) vſlyffewsse. 27 ge. 28) sch. 29) bohu ſe geſt. 30) (bez náp.) 31) ſpadlo bylo. 32) sch. 33) morzſky. 34) naprzniena. 35) sch. 36) czlowieka. 37) sch. 38) zemſkem. 39) taku. 40) nieho gyneho. 41) odrziczij. 42) krwawe w ſwem pokogy. 43) kdyzby. *1) pokuſyly. 30 35 M
74 B giſty rytierz chcze ſ nym boy myeti, wygel proti nyemu. A kdyzz ſye ſeſſli, tehdy ten giſty rytyerz zahubil toho krale, a ſam take w tom bogi ſmrtedlnye ranyen byl, tak zze trzieti den vmrzel, ale to kralowstwie te giſte panye obdrzzal. Tehdy ta giſta pany, vwazawſſy ſye w ſwe dyediczſtwie,21) geho ſmrti czzaſto zzelela y plakala, a odyenye geho krwawe w ſwe komnyatye nade dwerzmy powieſila, a czzaſtokrat na nye zzalo�tywye wzhledala a welmi plakala. Pod czzaſſem mnozi k ny gezdili a gi ſnubili, ſlibugicze gy mnohe22) zbozzie y panſtwye. Ale ona, drzewe nezz k te rzieczzi odpowiedyela, wzzdy prwe do komnyaty weſſla a pilnye na odyenye wzhledala 23) a k ſobyc ſama rzekla: O mily pane, [66 a] Tys pro mu miloſt zahuben, a dyediczſtwyes my zaſie dobyl; buoh toho neday, abych za gyneho ſſla. A rzkucz to tepruw z kom- nyaty wyſſla a gim kazzdemu tuto rzieczzi odpowyedala: 24) Mily, nemyeyzz mi za zle, totť bych rada vczzynyla, ale zze ſem bohu ſlibila wieče muzzie nepogymati, Protozz 25) nelzzeť mi geſt toho vczziniti. Ony tu rzieczz vſly- 15 slyecze 26) odgeli a w tom gy 27) za zle nemyeli. A ona týem byehem azz 28) do ſmrti w ſwem wdowſtwi oſtala a gemu wieru zdrzzala a bohu milemu ſye 29) doſtala. 5 10 Duchownye pak: 30) Naymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky. dczera geho kraſna geſt duſſe kazzdeho czzlowieka, k obrazu bozziemu ſtwuorzena, w nyzzto geſt 20 mocz boha otcze, mudroſt buoha ſina, dobrota ducha ſwateho, na nyžto kra- lowſtwie bylo ſpadlo,31) to geſt panstwie wſſeho ſwieta,32) aby panowala zwierzatom polſkym, rybam morſkym,33) ptakom nebeſkym. Ale zlu radu y nawodem dyabelſkym ztratila to panstwie a k tomu od nyeho hrzyechem zapuzena34) a ſmrti poddana, yakzz brzo yablka zapowiedyeneho okuſila; 25 potom wyſazena na ceſtu obecznu, to geſt na tento ſwiet, aby almuzzny proſila. 36 135) przihodilo ſye, zze geden rytierz tudy gda, to geſt ſin czzlowieczzi,36) pan naſs gezus kriſtus, przigem czzlowieczzenſtwie na ſye, ſlitowal ſye nad namy, a gi od dyabla wykupil a37) w kralowſtwie netoliko zemſke,38) yako Adama, ale w nebeſke kralowſtwie nawratill, Ale pod takuto 39) vmluwu, aby yzzad [66 b] neho wyecz kromye nyeho 40) nemylowala azz do ſkonczzenye na ſwatem krzſſtu, kdyzz ſye odrziecżil 41) wſſech pych y hrdoſti y take prziczzin dyabelſkych. Vczzynyw tu vmluwu rytierz, to geſt kriſtus ten giſty, Wzal na ſie ſwe odyenye a boyowal s dyablem a przemohl geho, A wſſak w tô bogi ranyen byl azz do ſmrti, y vmrzel podle czzlowieczzenstwie a nam dyediczstwie zaſye dobyll. Protozz kazzda wierna duſſe vczzin tak wiernye, yako tato pany Powieſs odyenye w ſwem pokogi krwawe,42) To geſt pamatuy vmuczzenye ſweho mileho choti, pana gezukriſta, A zwlaſſtie kdyby 43) tebe kto ſnubil, To gest ſwiet, dyabel, twe tielo, zze by ſye o tye pokuſſeli,44) ruczze vtecz ſye 21) kralowſtwij. 22) mnoho. 23) wzhledla. 24) odpowiediela. 25) sch. 26) vſlyffewsse. 27 ge. 28) sch. 29) bohu ſe geſt. 30) (bez náp.) 31) ſpadlo bylo. 32) sch. 33) morzſky. 34) naprzniena. 35) sch. 36) czlowieka. 37) sch. 38) zemſkem. 39) taku. 40) nieho gyneho. 41) odrziczij. 42) krwawe w ſwem pokogy. 43) kdyzby. *1) pokuſyly. 30 35 M
Strana 75
75 k krwawemu odyeny,45) toczzifſto wzpomen na horzku ſmrt a vkrutnu a na B hoyne prolitie geho ſwate krwe, A z bozzi pomoczi wſſech neprzatel prazna budeſs A naypoſledy 46) ſetrwaſſ-li w tom azz do ſmrti, wieczzny zzywuot budeſs mieti.17) LVII. Od zzeny a od draka. Ode lwa a od morsie rziccss.1) ANthonius Czieſarzz kdyzz kralowaſſe, za tyech czzaſſow 2) Byeſſie w geho 5 rziſſi nyekteraky rytyerz, gemuzz ſye bieſſie3) vdalo gieti k gednomu mieſtu przes nyekteraku puſſt. A kdyzz tak gedieſſe, vzrzel, ano ſ gedne ſtrany czeſty welmi weliky drak 1) lezzi5) A ſ druhe ſtrany lew. Vzrzew chtieſſe ſye zafie nawratiti. Obratýw ſye vzrzi,6) ano morzie za ním, A vzrzi k tomu an- gela, an ſtogi ſ wytrzzenym meczzem, mage w gedne rucze korunu a w druhe 10 [67 a] meczz, A takto mluwie: Pohrzey, odolay, potrzi, wyenecz tobie7) dam. Duchownye takto:8) Naymileyſſi! Tento rytierz, genzz do mieſta przeſ puſt gel, geſt kazzdy krzieſtyan, gêzz ma myſliti, aby do mieſta gel, to geſt do nebeſkeho kra- lowſtwie, ale przes puſſt tohoto ſwyeta ſkrze mnohe zamutky; kdezzto drak v czeſty lezzi, to geſt tyelo kazzdeho czzlowieka, genzz ma gye potrzieti, 15 nedada gemu rozkoſſi k geho wuoli. Ale lew geſt dyabel, genzz rzewe9) hledage, koho by pozrzel; tomu ma kazzdy odolati wieru, Jako 10) ſwaty Petr dye.a) Morze geſt tento ſwiet, gêzz radi, aby zbozzie dobywal; tyem pohrzey, mage odyew a pokrm týeleſny na tom doſti myey. Wyklad drzewnye rzieczzi: Pohrzey ſwyetem, odolay dyablu, potrzi tyelo, a 11) odplatu za to wezmeſs, 20 zzes ftateczznye boyowal. LVIII. Od dyeweczzky, kterazzto ptakom rozumyela.1) Ordianus 2) kdyzz kralowaſſe, za tyech cżaſow Byeſſye w geho kralowſtwi nyekteraky rytierz, genzz myegieſſe kraſnu zzenu, ale zlu. Przihodilo ſye, zze ten giſty rytierzz w gezdu gel. A kdyzz tam gel, tehdy geho zzena zawolala k ſobye ſweho milika, aby ſ nym ſwu krathochwil myela. A myegieſſe ta 25 giſta pany dyewku, genzz ptaczziemu zpiewany y ſſtyebetu rozumyeſſye.3) a) Jako — dye (červ. podtrž.). 45) k odienij krwawemu. 46) napoſledy. 47) ziwot mieti budeſs. LVII. 1) (bez náp.). 2) toho czaſu. 3) bylo. 4) weliky drak welmi. 5) leziſſe. 6) vzrze. 7) sch. 3) (bez náp.). 9) rziwe. 10) yakoz. 11) sch. LVIII. 1) O zle zenie a trzech kohutech; (na okraji:) Do: 4 Adwentus. 2) KOrdyanus. 3) rozumiela y ſſtiebetu. M
75 k krwawemu odyeny,45) toczzifſto wzpomen na horzku ſmrt a vkrutnu a na B hoyne prolitie geho ſwate krwe, A z bozzi pomoczi wſſech neprzatel prazna budeſs A naypoſledy 46) ſetrwaſſ-li w tom azz do ſmrti, wieczzny zzywuot budeſs mieti.17) LVII. Od zzeny a od draka. Ode lwa a od morsie rziccss.1) ANthonius Czieſarzz kdyzz kralowaſſe, za tyech czzaſſow 2) Byeſſie w geho 5 rziſſi nyekteraky rytyerz, gemuzz ſye bieſſie3) vdalo gieti k gednomu mieſtu przes nyekteraku puſſt. A kdyzz tak gedieſſe, vzrzel, ano ſ gedne ſtrany czeſty welmi weliky drak 1) lezzi5) A ſ druhe ſtrany lew. Vzrzew chtieſſe ſye zafie nawratiti. Obratýw ſye vzrzi,6) ano morzie za ním, A vzrzi k tomu an- gela, an ſtogi ſ wytrzzenym meczzem, mage w gedne rucze korunu a w druhe 10 [67 a] meczz, A takto mluwie: Pohrzey, odolay, potrzi, wyenecz tobie7) dam. Duchownye takto:8) Naymileyſſi! Tento rytierz, genzz do mieſta przeſ puſt gel, geſt kazzdy krzieſtyan, gêzz ma myſliti, aby do mieſta gel, to geſt do nebeſkeho kra- lowſtwie, ale przes puſſt tohoto ſwyeta ſkrze mnohe zamutky; kdezzto drak v czeſty lezzi, to geſt tyelo kazzdeho czzlowieka, genzz ma gye potrzieti, 15 nedada gemu rozkoſſi k geho wuoli. Ale lew geſt dyabel, genzz rzewe9) hledage, koho by pozrzel; tomu ma kazzdy odolati wieru, Jako 10) ſwaty Petr dye.a) Morze geſt tento ſwiet, gêzz radi, aby zbozzie dobywal; tyem pohrzey, mage odyew a pokrm týeleſny na tom doſti myey. Wyklad drzewnye rzieczzi: Pohrzey ſwyetem, odolay dyablu, potrzi tyelo, a 11) odplatu za to wezmeſs, 20 zzes ftateczznye boyowal. LVIII. Od dyeweczzky, kterazzto ptakom rozumyela.1) Ordianus 2) kdyzz kralowaſſe, za tyech cżaſow Byeſſye w geho kralowſtwi nyekteraky rytierz, genzz myegieſſe kraſnu zzenu, ale zlu. Przihodilo ſye, zze ten giſty rytierzz w gezdu gel. A kdyzz tam gel, tehdy geho zzena zawolala k ſobye ſweho milika, aby ſ nym ſwu krathochwil myela. A myegieſſe ta 25 giſta pany dyewku, genzz ptaczziemu zpiewany y ſſtyebetu rozumyeſſye.3) a) Jako — dye (červ. podtrž.). 45) k odienij krwawemu. 46) napoſledy. 47) ziwot mieti budeſs. LVII. 1) (bez náp.). 2) toho czaſu. 3) bylo. 4) weliky drak welmi. 5) leziſſe. 6) vzrze. 7) sch. 3) (bez náp.). 9) rziwe. 10) yakoz. 11) sch. LVIII. 1) O zle zenie a trzech kohutech; (na okraji:) Do: 4 Adwentus. 2) KOrdyanus. 3) rozumiela y ſſtiebetu. M
Strana 76
76 5 10 B Ale kdyzz giſty ten 4) milik wſſel do pokoge k te giſte pani, tak ſnad yako ku polnoczi yali ſye trzie kokoti zpyewati. Prwy kdyzz zazpyewal, Otazala ta giſta pany, genzz s ſwym mylikem na lozzi lezzieſſye a ſwu kra [67 b] thochwil plodyeczi, te giſte dyewky a rzkucz: Mila, powiez mi, czo ten kokot pyegye a czo tyem myeny? Ona odpowiedie: kokot ten 5) prawi w ſwem pieny, zze ty weliku krzywdu czziniſs ſwemu panu. Vſlyſſewſſi to ta giſta pany, wece k dyewcze: Gdi ruczze a zabi toho kokota. A tak ſye ſtalo, ten prwy pryczz Potô w zapieti yal ſye druhy kokot pyety. Opiet ta giſta pany otazala ſwe dyewky, czo by ten druhy kokot 6) ſwym zpyewanim myenyl? Odpowiedie ? dyewka: Druhy kokot prawi: Towaryſs muoy pro prawdu geſt zahuben, as hotow ſem wedle9) nyeho vmrzieti. Wece Pany: Gdi ynhed a zaby take 10) y toho kokota. A tak ſye ſtalo. Potom opiet wſkorze yal ſye trzieti 11) zpye- wati. Vſlyſſewſſi 12) opiet ta pany otazala dyewky, czo by trzieti kokot ſwym pyenym myenyl.13) Wece dyewka: 14) trzieti kokot takto pyege: 15) Slyſs, wiz 15 a mlczz, aczz chceſs pokoy myeti a dluho zzyw byti. Duchownye: 16) 30 Naymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky. Ale rytyerz gest kriftus. zzena toho giſteho 17) rytierze gest kazzda duſsie, genzz na swatem krzsstu gest 18) gemu oddana. Ale milik, genzz gi ſwuodi s dobre czeſty, ono pychu, ono lakomſtwim, ono rozkoſſi tyela, geſt dyabel. Protozz kolikratzzkoly ſmrtedlnye 20 ſhrzieſſi, tolikrat s dyablem cizolozzi. Ale dyewka te giſte panye gest ſwiedomye, genzz proti kazzdemu hrzyechu repcze a teſknoſt czzlowieku czzyny a bode gey [68 a] k dobremu. Ale prwy kokot geſt kriſtus, genzz nayprwe lidi z hrziechu treſktal.19) Vſlyſſewſſe to zzide zahubili gey, aby prawdy ne- zpyewal.20) Takezz y my zahubugem prawdu w ſobye, genzz geſt kriſtus, 25 kolikratkoli 21) a kak dluho w liboſti hrziecha22) ſtogime. Skrze druheho kokota znamenagi 23) ſye ſwieti appofſtolowe 24) y gyny ſwieti muczzedlnyczi y ty wſſichny, gêzz pro prawdu ſmrt wzeli. Skrze trzietieho kokota, genzz rzekl Slyſs, wiz a mlczz, znamenagi 23) ſye kazatelowe, genzz bogiecze 26) ſye netoliko zzywuota ztratiti, ale zbozzye a prziezny27) welikych lidi, neſmyegi prawdy mluwiti, ale radyeyſſie chtie ſ nymy ſwietſky pokoy mieti. Protozz ſnazzme ſye wſſichny, abychô prawdu netoliko mluwili, ale ſkutkem wedli, chczeme-li 28 29) prawdy y wieczznoſti dogiti. amen.30) kriſta, ſwrchowane M 1) ten gyſty. 5) tento. 6) Kokot druhy. 7) Odpowiediela. s) a ya. 3) podle. 10) sch. 11) trzetij w ſkorze yal ſe. 12) vſlyſſewſſe. 13) minil ſwym zpiwanim. 14) sch. 15) kokot ſwym pinim minil. 16) Z te rzeczi rozum duchownij geft tento. 17) sch. 18) sch. 19) treſktal z hrzychu. 20) neprawil. 21) kolykratzkoly. 23) a tak dluhu w hrzychu. 23) Znamenawagy. 24) Appofftolee. 25) Znamenawagy. 26) bogicz. 27) przyznie. 28) chczme; li (sch.). 29) ſwrcho- waneho. 30) sch
76 5 10 B Ale kdyzz giſty ten 4) milik wſſel do pokoge k te giſte pani, tak ſnad yako ku polnoczi yali ſye trzie kokoti zpyewati. Prwy kdyzz zazpyewal, Otazala ta giſta pany, genzz s ſwym mylikem na lozzi lezzieſſye a ſwu kra [67 b] thochwil plodyeczi, te giſte dyewky a rzkucz: Mila, powiez mi, czo ten kokot pyegye a czo tyem myeny? Ona odpowiedie: kokot ten 5) prawi w ſwem pieny, zze ty weliku krzywdu czziniſs ſwemu panu. Vſlyſſewſſi to ta giſta pany, wece k dyewcze: Gdi ruczze a zabi toho kokota. A tak ſye ſtalo, ten prwy pryczz Potô w zapieti yal ſye druhy kokot pyety. Opiet ta giſta pany otazala ſwe dyewky, czo by ten druhy kokot 6) ſwym zpyewanim myenyl? Odpowiedie ? dyewka: Druhy kokot prawi: Towaryſs muoy pro prawdu geſt zahuben, as hotow ſem wedle9) nyeho vmrzieti. Wece Pany: Gdi ynhed a zaby take 10) y toho kokota. A tak ſye ſtalo. Potom opiet wſkorze yal ſye trzieti 11) zpye- wati. Vſlyſſewſſi 12) opiet ta pany otazala dyewky, czo by trzieti kokot ſwym pyenym myenyl.13) Wece dyewka: 14) trzieti kokot takto pyege: 15) Slyſs, wiz 15 a mlczz, aczz chceſs pokoy myeti a dluho zzyw byti. Duchownye: 16) 30 Naymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt otecz nebeſky. Ale rytyerz gest kriftus. zzena toho giſteho 17) rytierze gest kazzda duſsie, genzz na swatem krzsstu gest 18) gemu oddana. Ale milik, genzz gi ſwuodi s dobre czeſty, ono pychu, ono lakomſtwim, ono rozkoſſi tyela, geſt dyabel. Protozz kolikratzzkoly ſmrtedlnye 20 ſhrzieſſi, tolikrat s dyablem cizolozzi. Ale dyewka te giſte panye gest ſwiedomye, genzz proti kazzdemu hrzyechu repcze a teſknoſt czzlowieku czzyny a bode gey [68 a] k dobremu. Ale prwy kokot geſt kriſtus, genzz nayprwe lidi z hrziechu treſktal.19) Vſlyſſewſſe to zzide zahubili gey, aby prawdy ne- zpyewal.20) Takezz y my zahubugem prawdu w ſobye, genzz geſt kriſtus, 25 kolikratkoli 21) a kak dluho w liboſti hrziecha22) ſtogime. Skrze druheho kokota znamenagi 23) ſye ſwieti appofſtolowe 24) y gyny ſwieti muczzedlnyczi y ty wſſichny, gêzz pro prawdu ſmrt wzeli. Skrze trzietieho kokota, genzz rzekl Slyſs, wiz a mlczz, znamenagi 23) ſye kazatelowe, genzz bogiecze 26) ſye netoliko zzywuota ztratiti, ale zbozzye a prziezny27) welikych lidi, neſmyegi prawdy mluwiti, ale radyeyſſie chtie ſ nymy ſwietſky pokoy mieti. Protozz ſnazzme ſye wſſichny, abychô prawdu netoliko mluwili, ale ſkutkem wedli, chczeme-li 28 29) prawdy y wieczznoſti dogiti. amen.30) kriſta, ſwrchowane M 1) ten gyſty. 5) tento. 6) Kokot druhy. 7) Odpowiediela. s) a ya. 3) podle. 10) sch. 11) trzetij w ſkorze yal ſe. 12) vſlyſſewſſe. 13) minil ſwym zpiwanim. 14) sch. 15) kokot ſwym pinim minil. 16) Z te rzeczi rozum duchownij geft tento. 17) sch. 18) sch. 19) treſktal z hrzychu. 20) neprawil. 21) kolykratzkoly. 23) a tak dluhu w hrzychu. 23) Znamenawagy. 24) Appofftolee. 25) Znamenawagy. 26) bogicz. 27) przyznie. 28) chczme; li (sch.). 29) ſwrcho- waneho. 30) sch
Strana 77
77 LIX. Od Teſarze a od zzeny wierne.1) Hawel kdyzz kralowaſſe mudry a welmi moczny, vmyſlil ſobye, aby B ſyeń kraſnu vdyelal. Toho czzaſu w geho kralowſtwi byeſſe nyekteraky Teſarz, gmene Tyrius, welmi miſtrny. Zwiedyew to ten giſty kral, kazal geho przed ſye zawolati, aby gey ſgednal na to giſte dyelo.2) W tu chwili take 3) byefſye nyekteraky rytierz w tom kralowſtwi. ſpatrzyw mudroſt y ſſlechetnoſt toho giſteho teſarze, ſmluwil ſye ſ ním 4) pro geho mudroſt a ſſlechetnoſt, a 5) dal gemu ſwu dczeru za zzenu a walnu ſwatbu vczzinyl. Potom, kdyzz ſye ta ſwadba ſkonala, [68 b] zzena toho giſteho Rytierze,a) zawolawſſi zetyb) 6) ſweho, toho giſteho teſarze, k ſobie, wece k nyemu: Ponyawadzs mu dezeru ſobie za zzenu poyal, Ay tedť dawam tuto koſfili doſti dobru, kterazzto ma7) takuto mocz: budeſſ-li gye pozzywati azz do ſmrti,8) nykdy gye nebude trzieba9) prati, anyžť 10) ſye kdy zderze any zetle, dokudzz ſpolu wiernye 11) w ſwem ſtawu w 12) manzzelſkem ſ uobu ſtranu budeta 13) przebywati. Pakli by kto z was, gehozz buoh oſtrziez, ſwe lozzie przeſtupil, ynhed ſye ta koſſile ſſpyny 14) a bude potrzebowati pranye, yakozzto y gyne rucho. Vſlyſſaw to ten giſty Teſarzz, wdyeczznye tu koſſili przyyal a welmye ſnazznye podyekowal a rzka: Dyekugitt welmi, ma 15) mila matko, zzes mi tu koſſila 16) dala, napomynagiczi nas, abychom wiernye w ſwem manzzelſtwi azz do ſmrti dali. Neb 17 yzzadny z nas pro tu koſſili nebude ſmyeti ſweho ſtawu przeſtupiti, by druhy ne- zwiedyel. Po malych dnech ten giſty Tefarz zawolan byl przed krale, aby 20 gemu tu giſtu ſyen vdyelal. A on wzem tu giſtu koſſili s ſebu, nechaw zzeny doma, bral ſye na dyelo. A kdyzz tam dyelaſſie wiernye a wzzdy w te koſſili, nykdy ſye nezaſpynyla, aczz y czzaſtokrat welmi gy dyelage 18) potieſſie. Mnozi to widucze Welmi ſye tomu dywiechu. A mezi tyem prziſſel k nyemu geden 19) rytierz a otazal geho a 20) rzka: Mily miſtrze, profimť 21) tebe, powiez 25 my, kterak geſt to, zze tak wzzdy Vſtawiczznye w te koſſili dyelaſs,22) a czzaſto [69 a] krat ſye welmi potiſs, zze nykdy ſye nezaſpyny, any gye kdy perzeſs? Odpowiedye ten giſty Teſarz: Netrzieba gye prati, neb ſye nemozz zaſpynyti. Tehdy ten giſty Rytierz otaza geho a rzka: Mily, Proczz geſt to? Odpowiedye Teſarz: Matye zzeny me dala mi gi, genzz ma taku mocz, aby 30 czziſta byla, dokudz bych ya nebo ma zzena ſweho lozzie 23) neprzieſtupil. Vſlyſſaw 24) tu mocz ten gifty rytierz, wece k 25) ſobie na myſli: Ya tye k tomu prziprawim, zze muſiſs tu giſtu koſſili prati. A ynhed gel do domu toho giſteho Teſſarze bez geho wiedyenye. A kdyzz tam przigel, tehdy zzena toho giſteho Teſarze doſti ochotnye geho przyyala do ſweho domu a gey podle ſtatku 35 5 10 15 a) (pod tím jiné sl. vyškrab.). b) (rovněž). LIX. 1) O gednom teſarzy a o geho wierne zienie. 2) dilo gyſte. 3) sch. 4) ſ ním (sch.). M 5) sch. 6) Teſti. 7) miela. 8) gy az do ſmrti poziwati.9) netrzeba. 10) anit. 11) wiernie ſpolu. 12) sch. 13) budete. 14) zſſpinij. 15) sch. 16) koſſili (spr.). 17) ſtaly Nebo. 18) welmi dielage ſe. 19) niekteraky. 20) sch. 21) proſym. 22) dielaſs w te koſſily. 23) loze niektery z nas. 24) Vſlyſfewſſi. 25) sch.
77 LIX. Od Teſarze a od zzeny wierne.1) Hawel kdyzz kralowaſſe mudry a welmi moczny, vmyſlil ſobye, aby B ſyeń kraſnu vdyelal. Toho czzaſu w geho kralowſtwi byeſſe nyekteraky Teſarz, gmene Tyrius, welmi miſtrny. Zwiedyew to ten giſty kral, kazal geho przed ſye zawolati, aby gey ſgednal na to giſte dyelo.2) W tu chwili take 3) byefſye nyekteraky rytierz w tom kralowſtwi. ſpatrzyw mudroſt y ſſlechetnoſt toho giſteho teſarze, ſmluwil ſye ſ ním 4) pro geho mudroſt a ſſlechetnoſt, a 5) dal gemu ſwu dczeru za zzenu a walnu ſwatbu vczzinyl. Potom, kdyzz ſye ta ſwadba ſkonala, [68 b] zzena toho giſteho Rytierze,a) zawolawſſi zetyb) 6) ſweho, toho giſteho teſarze, k ſobie, wece k nyemu: Ponyawadzs mu dezeru ſobie za zzenu poyal, Ay tedť dawam tuto koſfili doſti dobru, kterazzto ma7) takuto mocz: budeſſ-li gye pozzywati azz do ſmrti,8) nykdy gye nebude trzieba9) prati, anyžť 10) ſye kdy zderze any zetle, dokudzz ſpolu wiernye 11) w ſwem ſtawu w 12) manzzelſkem ſ uobu ſtranu budeta 13) przebywati. Pakli by kto z was, gehozz buoh oſtrziez, ſwe lozzie przeſtupil, ynhed ſye ta koſſile ſſpyny 14) a bude potrzebowati pranye, yakozzto y gyne rucho. Vſlyſſaw to ten giſty Teſarzz, wdyeczznye tu koſſili przyyal a welmye ſnazznye podyekowal a rzka: Dyekugitt welmi, ma 15) mila matko, zzes mi tu koſſila 16) dala, napomynagiczi nas, abychom wiernye w ſwem manzzelſtwi azz do ſmrti dali. Neb 17 yzzadny z nas pro tu koſſili nebude ſmyeti ſweho ſtawu przeſtupiti, by druhy ne- zwiedyel. Po malych dnech ten giſty Tefarz zawolan byl przed krale, aby 20 gemu tu giſtu ſyen vdyelal. A on wzem tu giſtu koſſili s ſebu, nechaw zzeny doma, bral ſye na dyelo. A kdyzz tam dyelaſſie wiernye a wzzdy w te koſſili, nykdy ſye nezaſpynyla, aczz y czzaſtokrat welmi gy dyelage 18) potieſſie. Mnozi to widucze Welmi ſye tomu dywiechu. A mezi tyem prziſſel k nyemu geden 19) rytierz a otazal geho a 20) rzka: Mily miſtrze, profimť 21) tebe, powiez 25 my, kterak geſt to, zze tak wzzdy Vſtawiczznye w te koſſili dyelaſs,22) a czzaſto [69 a] krat ſye welmi potiſs, zze nykdy ſye nezaſpyny, any gye kdy perzeſs? Odpowiedye ten giſty Teſarz: Netrzieba gye prati, neb ſye nemozz zaſpynyti. Tehdy ten giſty Rytierz otaza geho a rzka: Mily, Proczz geſt to? Odpowiedye Teſarz: Matye zzeny me dala mi gi, genzz ma taku mocz, aby 30 czziſta byla, dokudz bych ya nebo ma zzena ſweho lozzie 23) neprzieſtupil. Vſlyſſaw 24) tu mocz ten gifty rytierz, wece k 25) ſobie na myſli: Ya tye k tomu prziprawim, zze muſiſs tu giſtu koſſili prati. A ynhed gel do domu toho giſteho Teſſarze bez geho wiedyenye. A kdyzz tam przigel, tehdy zzena toho giſteho Teſarze doſti ochotnye geho przyyala do ſweho domu a gey podle ſtatku 35 5 10 15 a) (pod tím jiné sl. vyškrab.). b) (rovněž). LIX. 1) O gednom teſarzy a o geho wierne zienie. 2) dilo gyſte. 3) sch. 4) ſ ním (sch.). M 5) sch. 6) Teſti. 7) miela. 8) gy az do ſmrti poziwati.9) netrzeba. 10) anit. 11) wiernie ſpolu. 12) sch. 13) budete. 14) zſſpinij. 15) sch. 16) koſſili (spr.). 17) ſtaly Nebo. 18) welmi dielage ſe. 19) niekteraky. 20) sch. 21) proſym. 22) dielaſs w te koſſily. 23) loze niektery z nas. 24) Vſlyſfewſſi. 25) sch.
Strana 78
78 B ſweho, yakzz na rytierze ſluſſi, cztila. Vzrzew ten giſty rytyerz tu czzeſt y ochotenſtwie od nyec) k ſobye, yal ſye gi ynhed freyowati y o fregy mluwiti, aby gi mohl o gegi czzeſt prziprawiti. Gemuzz ona wece: Pane, zdas proto 26) przigel, aby v mne na ſregi byl? Wece rytierz Pany: y owſſem proto ſem przigel, abych twu miloſt nalezl. A mezi gynu rzieczzi 27) mnoho gi ſlibowaſſe, aczz by geho wuoli 28) naplnyla. Tehdy ona vſlyſſewſſi geho rzyeczz y ten ſlib, 29) zzadaſs, to wſſeczko wece k nyemu: Raczz ſe mnu giti, a czozz na mnye mieti budeſs. A on wſtaw ſ weliku radoſti, wſſel po ny do gedne prazdne komory. A kdyzz tam bieſſe, ona wyſſedſſy wen zawrzela po ſobie komoru 30) 10 y zamkem zamkla, rzfek] d)ſſi 31) gemu: [69 b] Tu mne czzakay, dokud 32) ya ſweho czzaſſu nevzrzy. A tak zawrzewſſi geho chowala a 33) ſkrze gedno okno gemu chleba a wuody 34) podawagiczi. A 35) kakzzkoli on profieſſe gye, aby gey wypuſtila,36) ale ona gemu odpowiedieſſe a rzkucz: Newyndeſs,33) dokudzz ſye muoy muzz od Czieſarze newrati. Potô opiet brzo druhy rytierz tuzz 15 otazku k tomu giſtemu Teſarzi vczzinil yako prwy o geho koſſili. A takezz 38) vſlyſſaw od Teſarze o te giſte koſſili, yal ſye myſliti, kterak by geho zzenu mohl zklamati. Prziprawyw ſye yakozzto prwny gel k ny do domu, ochotnye y 39) przywitan. Potom po nemudre rzieczzi do druhe komory weden a tu zawrzien y zamczzen od te giſte zzeny, yakozzto 40) y prwny. Potom w za- 20 pieti prziſſel trzieti rytyerz k tomu giſtemu Teſarzi, A o te giſte koſſili takuzz vczzinil 41) otazku, yako prwnye dwa, y takuzz odpowied ſlyſſal, yako ona dwa. nepomeſſkaw ynhed gel k te giſte pany, A przigew tam tolikezz obdrzzal, yako y prwnye dwa; takezz w trzieti komorze zawrzien y zamczzen y chowan, yakozzto ona dwa. Zatýem o tyech trzyech rytierzich wyſſla welika rzieczz 25 v Czieſarzowa dworu, kam by ſye dyeli, a kterak by ſye gim przihodylo, zze by tak dluho przed Czieſarzem nebyli. Potom po mnoho dnech ten giſty Teſarz przigel do domu k ſwe zzenye. A ona vzrzewſſi gey, s weliku radoſti poczzeſtnye gey przywitala, a wzhledſſi na kſoſſi]e) li 42) Vzrzela, ano 43) geſstie czziſta, ya [70 a] kozzto y drziewe. I weče: buď pochwalen mily buoh, zze 3o mezi nama geſt prawa miloſt y wiera, yakozzto koſſyle twa vkazuge. Tehdy on k ny wece: Mila zzeno, powyemť o tom nyeczo: kdyzz ſem byl v Czie- ſarzowa dworu, tehdy prziſſli ke mnye trzie rytierzi, geden po druhem, a tazaly mne, proczz by ſye nemohla vſſpynyti.44) A ony po te rzieczzi gewſſye kams, a wyecz 45) gich newidati. Tehdy ona wece: O tyech gistych rytyerzich 35 ya tobie chczi powiedieti nyeczo maliczzko. kdyzz kazzdy z nych, geden po- druhem, ke mnye bez tebe przigeli a hledali 46) na mnye nepodobne wieczi kraſnu rzieczzi y ſlibi y dary rozliczznymy: tu ſem gich mudrze odbyla, yakzz ſem vmyela, A potom ſem zwlaſſtye kazzdeho v prazdne komorze 47) zawrzela 5 c) (ps.) odnyeho, ho (podtečk. a přetrž.). d) ek (vytrženo poškozením rukopisu). e) oſſi (vytrženo z rukopisu). M 26) o to. 27) gynymi rzeczmi. 28) woly geho. 29) mie. 30) sch. 31) rzekſli. 32) dokudz. 33) sch. 34) chleba a wody gemu. 35) sch. 36) puſtila. 37) newyndels odtud. 38) tez. 39) sch. 40) yakoz. 41) sch. 42) koſſily. 43) ana. 44) nezaſſpinila. 45) ke mſli wicz. 46) przygel a hledage. 47) zwlaſſtie kazdeho w prazdne komorze ſem.
78 B ſweho, yakzz na rytierze ſluſſi, cztila. Vzrzew ten giſty rytyerz tu czzeſt y ochotenſtwie od nyec) k ſobye, yal ſye gi ynhed freyowati y o fregy mluwiti, aby gi mohl o gegi czzeſt prziprawiti. Gemuzz ona wece: Pane, zdas proto 26) przigel, aby v mne na ſregi byl? Wece rytierz Pany: y owſſem proto ſem przigel, abych twu miloſt nalezl. A mezi gynu rzieczzi 27) mnoho gi ſlibowaſſe, aczz by geho wuoli 28) naplnyla. Tehdy ona vſlyſſewſſi geho rzyeczz y ten ſlib, 29) zzadaſs, to wſſeczko wece k nyemu: Raczz ſe mnu giti, a czozz na mnye mieti budeſs. A on wſtaw ſ weliku radoſti, wſſel po ny do gedne prazdne komory. A kdyzz tam bieſſe, ona wyſſedſſy wen zawrzela po ſobie komoru 30) 10 y zamkem zamkla, rzfek] d)ſſi 31) gemu: [69 b] Tu mne czzakay, dokud 32) ya ſweho czzaſſu nevzrzy. A tak zawrzewſſi geho chowala a 33) ſkrze gedno okno gemu chleba a wuody 34) podawagiczi. A 35) kakzzkoli on profieſſe gye, aby gey wypuſtila,36) ale ona gemu odpowiedieſſe a rzkucz: Newyndeſs,33) dokudzz ſye muoy muzz od Czieſarze newrati. Potô opiet brzo druhy rytierz tuzz 15 otazku k tomu giſtemu Teſarzi vczzinil yako prwy o geho koſſili. A takezz 38) vſlyſſaw od Teſarze o te giſte koſſili, yal ſye myſliti, kterak by geho zzenu mohl zklamati. Prziprawyw ſye yakozzto prwny gel k ny do domu, ochotnye y 39) przywitan. Potom po nemudre rzieczzi do druhe komory weden a tu zawrzien y zamczzen od te giſte zzeny, yakozzto 40) y prwny. Potom w za- 20 pieti prziſſel trzieti rytyerz k tomu giſtemu Teſarzi, A o te giſte koſſili takuzz vczzinil 41) otazku, yako prwnye dwa, y takuzz odpowied ſlyſſal, yako ona dwa. nepomeſſkaw ynhed gel k te giſte pany, A przigew tam tolikezz obdrzzal, yako y prwnye dwa; takezz w trzieti komorze zawrzien y zamczzen y chowan, yakozzto ona dwa. Zatýem o tyech trzyech rytierzich wyſſla welika rzieczz 25 v Czieſarzowa dworu, kam by ſye dyeli, a kterak by ſye gim przihodylo, zze by tak dluho przed Czieſarzem nebyli. Potom po mnoho dnech ten giſty Teſarz przigel do domu k ſwe zzenye. A ona vzrzewſſi gey, s weliku radoſti poczzeſtnye gey przywitala, a wzhledſſi na kſoſſi]e) li 42) Vzrzela, ano 43) geſstie czziſta, ya [70 a] kozzto y drziewe. I weče: buď pochwalen mily buoh, zze 3o mezi nama geſt prawa miloſt y wiera, yakozzto koſſyle twa vkazuge. Tehdy on k ny wece: Mila zzeno, powyemť o tom nyeczo: kdyzz ſem byl v Czie- ſarzowa dworu, tehdy prziſſli ke mnye trzie rytierzi, geden po druhem, a tazaly mne, proczz by ſye nemohla vſſpynyti.44) A ony po te rzieczzi gewſſye kams, a wyecz 45) gich newidati. Tehdy ona wece: O tyech gistych rytyerzich 35 ya tobie chczi powiedieti nyeczo maliczzko. kdyzz kazzdy z nych, geden po- druhem, ke mnye bez tebe przigeli a hledali 46) na mnye nepodobne wieczi kraſnu rzieczzi y ſlibi y dary rozliczznymy: tu ſem gich mudrze odbyla, yakzz ſem vmyela, A potom ſem zwlaſſtye kazzdeho v prazdne komorze 47) zawrzela 5 c) (ps.) odnyeho, ho (podtečk. a přetrž.). d) ek (vytrženo poškozením rukopisu). e) oſſi (vytrženo z rukopisu). M 26) o to. 27) gynymi rzeczmi. 28) woly geho. 29) mie. 30) sch. 31) rzekſli. 32) dokudz. 33) sch. 34) chleba a wody gemu. 35) sch. 36) puſtila. 37) newyndels odtud. 38) tez. 39) sch. 40) yakoz. 41) sch. 42) koſſily. 43) ana. 44) nezaſſpinila. 45) ke mſli wicz. 46) przygel a hledage. 47) zwlaſſtie kazdeho w prazdne komorze ſem.
Strana 79
79 y do dneſſnyeho dne gye drzzim a chowam, dawagiczi gym chleb a wodu, B aby potom mudrzi byli a 48) vzzadne cztne panye aby 49) wyecz nepokuſſo- waly, ale gich 50) czzeſt ſe wſſech ſtran ohrazowali, yakozzto na dobre ſluſſye. Take y konye gich geſſtye chowam a gim plnu potrzebu dawam. Vſlyſſaw to Teſarz, wzradowal ſye welmi pro wieru a vſtawiczznoſt ſwe zzeny, A ty giſte rytierze propuſtil, przigem od nych ſlib pod wieru, aby wyecz yzzadne ſſlechetne panye nezatrhali. A tak ten giſty Teſarz s f) ſwu wiernu manzzelku w prawe wierze y w 51) laſcze azz do ſmrti oſtal. 5 Duchownye pak Takto etc.52) Naymyleyſſy! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, genzz ma syen vſtawiti, to geſt [70 b] ſrdcze czlowieczzie dobrymy nrawy 53) ozdobiti, w nyemżto 54) pan buoh ſ chuti przebywa, Jakoż piſmo prawi o wieczzne mudroſti: Rozkoſs ma geſt przebywati s ſyny czzlowieczzymy. Ale rytierz, to geſt kriſtus, genzz ma kraſnu dczeru, to geſt duſſi, kteruzz bieſſe dal za teſſarze pro geho mu- droſt, to geſt za dobreho krzeſtyana, genzz gi poyal yako za manzzelku s koſſili czziſtu, to geſt s krzeſtyanſku wieru, bez nyezzto nelze ſpaſenu byti. 15 A dokudzzto cżlowiek dluho 55) przebywa w dobrem zzywuotye, tak dluho wiery nepoſſkwrny. Trzie rytyerzi, genzz przichazegi, aby te duſſe pokuſſeli, gſu pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo. Ty trži rytierze wierna a mudra duſſe ma zawrzieti 56) w komorze, to geſt w ſkruſſeny, w ſwate zpowiedi a w doſti vczzynyeny, a za to odplatu wezme od otcze nebeſkeho v wyeczzne radoſty. 20 10 LX. O tom, geſſto myel weſele bez ſmutka a gine wieci.1) (zzte ſye take o nyekterakem 2) czzlowyeku, gmenê Gantherus, genzz zzadaſſe, aby mohl nalezti myeſto, w nyemzz by myel radoſt bez ſmutku, hoynoſt bez nedoſtatku, ſwietlo bez temnoſti. Protozz vda ſye gemu gednoho dne ſamemu vgiti, yako by gyny vſſel za trzi dny,3) azz y przigide do ged- noho kralowſtwie, a4) tu malo przed týem kral toho kralowſtwie vmrzel 25 byeſſie. Vzrzewſſie geho knyezzata a 5) pany tak zpoſobeneho,6) ke wſſev dobremu podobneho, za krale gey ſobie wolili. Ale on kdyzz bieſſie tak wolen, welmy [71 a] ſye radowaſſe. Zatyem nocz przigide, a geho pany do gedne komory 7) s weliku czti prowodili. A kdyzz tam wnyde, vzrze gedno lozze kraſne, ale w hlawach vzrze lwa vkrutneho, w nohach draka welikeho, 30 na prawe ſtranye nedwyeda hnyewyweho a na lewe ſtranye mnozſtwie ſſka- f) s (nadeps.). 48) sch. 49) sch. 50) *) gynych. 51) sch. 52) Rozum te rzeczi. 53) mrawy. 54) w nizto. M 55) sch. 56) zawierati. LX. 1) (bez náp). 2) gednom. 3) za trzy dni vſſel. 1) sch. 5) y. 6) zpoſobneho. 7) do — komory (sch.).
79 y do dneſſnyeho dne gye drzzim a chowam, dawagiczi gym chleb a wodu, B aby potom mudrzi byli a 48) vzzadne cztne panye aby 49) wyecz nepokuſſo- waly, ale gich 50) czzeſt ſe wſſech ſtran ohrazowali, yakozzto na dobre ſluſſye. Take y konye gich geſſtye chowam a gim plnu potrzebu dawam. Vſlyſſaw to Teſarz, wzradowal ſye welmi pro wieru a vſtawiczznoſt ſwe zzeny, A ty giſte rytierze propuſtil, przigem od nych ſlib pod wieru, aby wyecz yzzadne ſſlechetne panye nezatrhali. A tak ten giſty Teſarz s f) ſwu wiernu manzzelku w prawe wierze y w 51) laſcze azz do ſmrti oſtal. 5 Duchownye pak Takto etc.52) Naymyleyſſy! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, genzz ma syen vſtawiti, to geſt [70 b] ſrdcze czlowieczzie dobrymy nrawy 53) ozdobiti, w nyemżto 54) pan buoh ſ chuti przebywa, Jakoż piſmo prawi o wieczzne mudroſti: Rozkoſs ma geſt przebywati s ſyny czzlowieczzymy. Ale rytierz, to geſt kriſtus, genzz ma kraſnu dczeru, to geſt duſſi, kteruzz bieſſe dal za teſſarze pro geho mu- droſt, to geſt za dobreho krzeſtyana, genzz gi poyal yako za manzzelku s koſſili czziſtu, to geſt s krzeſtyanſku wieru, bez nyezzto nelze ſpaſenu byti. 15 A dokudzzto cżlowiek dluho 55) przebywa w dobrem zzywuotye, tak dluho wiery nepoſſkwrny. Trzie rytyerzi, genzz przichazegi, aby te duſſe pokuſſeli, gſu pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo. Ty trži rytierze wierna a mudra duſſe ma zawrzieti 56) w komorze, to geſt w ſkruſſeny, w ſwate zpowiedi a w doſti vczzynyeny, a za to odplatu wezme od otcze nebeſkeho v wyeczzne radoſty. 20 10 LX. O tom, geſſto myel weſele bez ſmutka a gine wieci.1) (zzte ſye take o nyekterakem 2) czzlowyeku, gmenê Gantherus, genzz zzadaſſe, aby mohl nalezti myeſto, w nyemzz by myel radoſt bez ſmutku, hoynoſt bez nedoſtatku, ſwietlo bez temnoſti. Protozz vda ſye gemu gednoho dne ſamemu vgiti, yako by gyny vſſel za trzi dny,3) azz y przigide do ged- noho kralowſtwie, a4) tu malo przed týem kral toho kralowſtwie vmrzel 25 byeſſie. Vzrzewſſie geho knyezzata a 5) pany tak zpoſobeneho,6) ke wſſev dobremu podobneho, za krale gey ſobie wolili. Ale on kdyzz bieſſie tak wolen, welmy [71 a] ſye radowaſſe. Zatyem nocz przigide, a geho pany do gedne komory 7) s weliku czti prowodili. A kdyzz tam wnyde, vzrze gedno lozze kraſne, ale w hlawach vzrze lwa vkrutneho, w nohach draka welikeho, 30 na prawe ſtranye nedwyeda hnyewyweho a na lewe ſtranye mnozſtwie ſſka- f) s (nadeps.). 48) sch. 49) sch. 50) *) gynych. 51) sch. 52) Rozum te rzeczi. 53) mrawy. 54) w nizto. M 55) sch. 56) zawierati. LX. 1) (bez náp). 2) gednom. 3) za trzy dni vſſel. 1) sch. 5) y. 6) zpoſobneho. 7) do — komory (sch.).
Strana 80
80 B rziedych czzrwow.8) I wece ten gifty Gantherus: Czo geſt toto, zda tu mam ſye radowaty a ſ tyemy howady 9) przebywati? Odpowyedyechu gemu pany y ſluhy: Pane, y owſſem; Nebo gſu gyny kralowe 10) na tomto lozzi lehalia) a od tyechto howad ſeſſli. Tehdy on wece: wſſeczko mi ſye gyne dobrze libi, nezz tohoto lozze a tyechto howad welmi ſye ſtrachugi, protozz waſs kral nechczi byti. A tak odſſedb) od nych bral ſye tak daleko, azz y do gednoho kralowſtwie prziſſel, kdezzto take kral w nowie s ſtoho 11) ſwieta sſſel byeſſie. Vzrzewſſe gey pany a 12) zemene toho kralowſtwie, kralem gey zwolichu.13) A yakozzto y drzewe wſſeczko ſye gemu dobrzie 14) libilo, a we wſſem welike 10 myegyefſye 15) vtyeſſenye kromye lozze, na nyemžto myel odpoczzywati. vzrzew,16) ano plno oſtrych brzitew, A mezi brzitwamy hadowe kluzachu, I wece, otazaw tyech, ktozz gey byechu w noczi k tomu lozzi przywedli: Zdali 17) ya mam na tôto lozzi odpoczzywati? Wecechu k nyemu: y owſſem, pane, nebo gyny naſſi kralowe na tomto lozzi gſu lehali, azz gſu y zemrzeli. Tehdy on wece: wſſeczko gyne mi ſye dobrze libi kromye tohoto lozze pro- kleteho, a proto kral waſs 18) nechczy byti. Na zaytrzie rano wſtaw, y ſſel, czo by [71 b] mohl za trzi dny giti. A gda tak przigide k gedne ſtudnyczi, nad nyzzto ſedyeſſye nyekteraky ſtarziecz, mage huol w ſwe rucze. Vzrzew gey ten giſty ſtarziecz,19) otaza geho a rzka: Myly, powiez mi, odkud gdeſs 20 a nebo kam gdeſs? Odpowiedye Gantherus: Newyedye,20) kam gdu, Awſfak wyem, zze trogi wieczi hledam a nemohu nalezti: Nayprwe hoynoſty bez nedoſtatku, Druhe radoſti bez ſmutku, Trzietie ſwietla bez temnoſti. Wece k nyemu ſtarzecz, Podaw gemu holi, kteruzz w rucze drzzieſſe: Wezmi tuto huol, a tuto czeſtu gdi, azz y hory wiſoke dogdeſs, a na poczzatku teto hory 25 vzrziſs geden rzebrzik, an ma gedno ſſeſt wſtupnyow. przigda tam wſtupizz na ten rzebrzik a gdy po nyem azz do ſſeſteho wſtupnye.21) A kdyzz na ssesty wstupen przigdeſs, naydeſs syen welmi kraſnu. Przigda k dwerzom vderzizz trzikrat, a ynhed wratny przigde; vkazzizz gemu tuto huol a rczi: Ten, genzz geft 22) pan teto holi, przikazuge tobye, aby mye tam puſtil; a ynhed tye 21) puſty. A kdyzz tam budeſs, naydeſs ty trzi wieci a mnohem wiecze. Vſlyſſaw tu rzieczz Gantherus, wzaw tu huol bral ſye tam, a tak wſſeczko nalezl, yakozz gemu ten ſtarziecz rzekl a prawil. y 24) dofſel te radoſti a 25) hoynoſti y ſwyetloſti 26) bez nedoſtatku a mnohem wiecze, yakozz zzadal, a tam wſſeczky ſwe 27) dny ztrawil bez zmatku.28) 5 15 30 Duchownye : 29) 35 NAymyleyſſy! Tento Gantherus mozz rze [72 a] czzen byti kazzdy krzyeſſtyan,30) genzz ma tento ſwiet zawrczi a tyechto trzi wieczi zzadati, M a) (naps. dvě) h, (první vyškrab.). b) (pod) ſſ (vyškrab.) g. s) ſſkaredych cziewow. 3) howady ſe. 10) kraly. 11) vmrzel a s tohoto. 12) y. 13) wo- lychu. 14) sch. 15) sch. 16) Vzrze. 17) zda. 18) waſs kral. 19) mage — ſtarziecz (sch.). 20) Ne- widie. 21) az y do ſſiſteho ſtupnie. 22) sch. 23) tie tam. 24) A. 25) sch. 26) y (sch.); ſwietla. 27) sch. 28) ſtrawil bez zamutka. 29) sch. 30) kazdy dobry krzeſtian.
80 B rziedych czzrwow.8) I wece ten gifty Gantherus: Czo geſt toto, zda tu mam ſye radowaty a ſ tyemy howady 9) przebywati? Odpowyedyechu gemu pany y ſluhy: Pane, y owſſem; Nebo gſu gyny kralowe 10) na tomto lozzi lehalia) a od tyechto howad ſeſſli. Tehdy on wece: wſſeczko mi ſye gyne dobrze libi, nezz tohoto lozze a tyechto howad welmi ſye ſtrachugi, protozz waſs kral nechczi byti. A tak odſſedb) od nych bral ſye tak daleko, azz y do gednoho kralowſtwie prziſſel, kdezzto take kral w nowie s ſtoho 11) ſwieta sſſel byeſſie. Vzrzewſſe gey pany a 12) zemene toho kralowſtwie, kralem gey zwolichu.13) A yakozzto y drzewe wſſeczko ſye gemu dobrzie 14) libilo, a we wſſem welike 10 myegyefſye 15) vtyeſſenye kromye lozze, na nyemžto myel odpoczzywati. vzrzew,16) ano plno oſtrych brzitew, A mezi brzitwamy hadowe kluzachu, I wece, otazaw tyech, ktozz gey byechu w noczi k tomu lozzi przywedli: Zdali 17) ya mam na tôto lozzi odpoczzywati? Wecechu k nyemu: y owſſem, pane, nebo gyny naſſi kralowe na tomto lozzi gſu lehali, azz gſu y zemrzeli. Tehdy on wece: wſſeczko gyne mi ſye dobrze libi kromye tohoto lozze pro- kleteho, a proto kral waſs 18) nechczy byti. Na zaytrzie rano wſtaw, y ſſel, czo by [71 b] mohl za trzi dny giti. A gda tak przigide k gedne ſtudnyczi, nad nyzzto ſedyeſſye nyekteraky ſtarziecz, mage huol w ſwe rucze. Vzrzew gey ten giſty ſtarziecz,19) otaza geho a rzka: Myly, powiez mi, odkud gdeſs 20 a nebo kam gdeſs? Odpowiedye Gantherus: Newyedye,20) kam gdu, Awſfak wyem, zze trogi wieczi hledam a nemohu nalezti: Nayprwe hoynoſty bez nedoſtatku, Druhe radoſti bez ſmutku, Trzietie ſwietla bez temnoſti. Wece k nyemu ſtarzecz, Podaw gemu holi, kteruzz w rucze drzzieſſe: Wezmi tuto huol, a tuto czeſtu gdi, azz y hory wiſoke dogdeſs, a na poczzatku teto hory 25 vzrziſs geden rzebrzik, an ma gedno ſſeſt wſtupnyow. przigda tam wſtupizz na ten rzebrzik a gdy po nyem azz do ſſeſteho wſtupnye.21) A kdyzz na ssesty wstupen przigdeſs, naydeſs syen welmi kraſnu. Przigda k dwerzom vderzizz trzikrat, a ynhed wratny przigde; vkazzizz gemu tuto huol a rczi: Ten, genzz geft 22) pan teto holi, przikazuge tobye, aby mye tam puſtil; a ynhed tye 21) puſty. A kdyzz tam budeſs, naydeſs ty trzi wieci a mnohem wiecze. Vſlyſſaw tu rzieczz Gantherus, wzaw tu huol bral ſye tam, a tak wſſeczko nalezl, yakozz gemu ten ſtarziecz rzekl a prawil. y 24) dofſel te radoſti a 25) hoynoſti y ſwyetloſti 26) bez nedoſtatku a mnohem wiecze, yakozz zzadal, a tam wſſeczky ſwe 27) dny ztrawil bez zmatku.28) 5 15 30 Duchownye : 29) 35 NAymyleyſſy! Tento Gantherus mozz rze [72 a] czzen byti kazzdy krzyeſſtyan,30) genzz ma tento ſwiet zawrczi a tyechto trzi wieczi zzadati, M a) (naps. dvě) h, (první vyškrab.). b) (pod) ſſ (vyškrab.) g. s) ſſkaredych cziewow. 3) howady ſe. 10) kraly. 11) vmrzel a s tohoto. 12) y. 13) wo- lychu. 14) sch. 15) sch. 16) Vzrze. 17) zda. 18) waſs kral. 19) mage — ſtarziecz (sch.). 20) Ne- widie. 21) az y do ſſiſteho ſtupnie. 22) sch. 23) tie tam. 24) A. 25) sch. 26) y (sch.); ſwietla. 27) sch. 28) ſtrawil bez zamutka. 29) sch. 30) kazdy dobry krzeſtian.
Strana 81
81 toczzifito hoynoſti bez nedoſtatku, radoſti bez ſmutku a 31) ſwietla bez tem- B noſty. Protozz vczzynyti ma yako Gantherus: Nayprwe aby czeſtu sſſel trzi dny, toczziſſto modlitbu, poſtem a almuzznu. A potom ma giti k ſtarczowi, toczziſſto k kriſtowi, genzzť 32) da huol ſwateho krzizze, to geſt ſwate pokańye. ale potom ma wſtupiti na rzebrzik, w nyemżto 33) geſt ſſeſt wſtupnyow, to geſt ſſeftero miloſrdenstwie. A po tom rzebrziku bez pochybenye wzeyde 34) nahoru do kraſne ſyeny, to geſt do nebeſkeho kralowſtwye, w nyemżto geſt hoynoſt bez nedoſtatku, radoſt bez ſmutku a ſwietlo beze wſſye temnoſti wieky wyekoma. Amen.35) 5 LXI. Od Slawika a od Strzelče.1) Trzielecz geden nahodu yal ſlawika. A kdyzz gey chtyel zadawiti, 10 Wecze k nyemu ſlawik: Mily, czo tobye proſpyegye, zze mye zahubiſs? wſſak ſit mnu nebudeſs, any ſweho brzicha naplnyſs. Ale puſtiſſ-ly mye, chczit dati trogi radu, kteruzzto zachowaſſ-li pilnye, weliky vzzitek budeſs myety. Vſlyſſaw to ten giſty 2) ſtrzielecz, lekl ſye welmi a ſlibil gemu, zze gey chcze puſtyti, aczz gemu chce tu trogi radu dati. Tehdy ſlawyk wece: Prwnye rada tato 15 geſt, aby nykdy te wieci neſahal, genzz nemuozz rozumem czzlowieczzím vſtyzzena byti. Druha rada tato geſt, aby nykdy te wieczi nezzelel, kterazzto nykdy nemuozz nawraczena byti. Trzietíe rada, aby3) [72 b] ſlowu nepodob- nemu, geſſto k wierzie nenye 4) podobno, nykdy newierzil. Toť gſu ty trzi rady; zachowaſſ-li gye, to wiez, zzetť sye dobrze stane. Inhed ten gisty 5) 20 ſtrzielecz, vſlyſſaw tu radu, puſtil geho, aby letyel, kamzz6) chce. A ſlawik letye od nyeho ſladcze wzpyewal.7) A dokonaw tu pyeſen rzekl8) tomu giſtemu ſtrzielczi: Byeda tobye, zze gſi tak zlu radu myel, zzes mye puſtyll, nebos weliky poklad ztratil. Wecze ſtrzielecz: Mily ſlawiku, powiez mi, kterak geſt to?9) Wece ſlawik: 11) Nebo w ſwem brziſſe mam drahy kamen, wietczzi 25 nezzli pſtrofowe 11) waycze. Tehdy on zarmutyw 12) ſye weče k Slawikowi: Mily ſlawiku, pod ke mnye, a budu tye dobrze chowati. a mezi tyem hledaſſe, by gey mohl lapiti, mage za to, czozz ſlawyk k nyemu mluwil. Vrozumyew tomu ſlawik, y wece k nyemu: Gyzz gſem tye w blaznowſſtwya) ſeznal, neb ztraczene wieczi a newratytedlne zzeleſs.13) Druhe, zze mne ne- 30 możeſs 14) polapiti ſwymy ſyetmy. Trzietye, wierziſs y maſs za to, by kamen drahy byll v mem brziſſe yako pſtroſowe waycze, Ponyawadż ya weſſken 15) negſem tak weliky 16) yako pſtroſowe waycze. blazen gſi a w blaznowſtwi ſwem oſtaneſs. A rzek to 17) y zaletye od nyeho. a) (ps.) wblahoſlawenſtwi, (přetrž.) hoflawenſtwi, (nadeps. pozdějším písmem a jinou rukou) znowſſtwy. 31) sch. 32) genz. 3) w niiezto. 31) wayde. 35) wiekow. Amen (sch.). LXI. 1) bez náp. 2) (tato dvě sl. sch), ptacznik. 3) aby nikdy. 4) nynij k prawdie. 5) sch. gey aby letal kam. 7) zpiwal. 8) ſlawik rzekl. 9) to geſt. 10) (tato dvě sl. dvakrát). 11) Stro- fowe. 12) zamutiw 13) nenawratitelne zelyfs. 14) nemoz. 15) ſam. 15) (tato dvě sl. sch.). 17) rzekl. 6y M
81 toczzifito hoynoſti bez nedoſtatku, radoſti bez ſmutku a 31) ſwietla bez tem- B noſty. Protozz vczzynyti ma yako Gantherus: Nayprwe aby czeſtu sſſel trzi dny, toczziſſto modlitbu, poſtem a almuzznu. A potom ma giti k ſtarczowi, toczziſſto k kriſtowi, genzzť 32) da huol ſwateho krzizze, to geſt ſwate pokańye. ale potom ma wſtupiti na rzebrzik, w nyemżto 33) geſt ſſeſt wſtupnyow, to geſt ſſeftero miloſrdenstwie. A po tom rzebrziku bez pochybenye wzeyde 34) nahoru do kraſne ſyeny, to geſt do nebeſkeho kralowſtwye, w nyemżto geſt hoynoſt bez nedoſtatku, radoſt bez ſmutku a ſwietlo beze wſſye temnoſti wieky wyekoma. Amen.35) 5 LXI. Od Slawika a od Strzelče.1) Trzielecz geden nahodu yal ſlawika. A kdyzz gey chtyel zadawiti, 10 Wecze k nyemu ſlawik: Mily, czo tobye proſpyegye, zze mye zahubiſs? wſſak ſit mnu nebudeſs, any ſweho brzicha naplnyſs. Ale puſtiſſ-ly mye, chczit dati trogi radu, kteruzzto zachowaſſ-li pilnye, weliky vzzitek budeſs myety. Vſlyſſaw to ten giſty 2) ſtrzielecz, lekl ſye welmi a ſlibil gemu, zze gey chcze puſtyti, aczz gemu chce tu trogi radu dati. Tehdy ſlawyk wece: Prwnye rada tato 15 geſt, aby nykdy te wieci neſahal, genzz nemuozz rozumem czzlowieczzím vſtyzzena byti. Druha rada tato geſt, aby nykdy te wieczi nezzelel, kterazzto nykdy nemuozz nawraczena byti. Trzietíe rada, aby3) [72 b] ſlowu nepodob- nemu, geſſto k wierzie nenye 4) podobno, nykdy newierzil. Toť gſu ty trzi rady; zachowaſſ-li gye, to wiez, zzetť sye dobrze stane. Inhed ten gisty 5) 20 ſtrzielecz, vſlyſſaw tu radu, puſtil geho, aby letyel, kamzz6) chce. A ſlawik letye od nyeho ſladcze wzpyewal.7) A dokonaw tu pyeſen rzekl8) tomu giſtemu ſtrzielczi: Byeda tobye, zze gſi tak zlu radu myel, zzes mye puſtyll, nebos weliky poklad ztratil. Wecze ſtrzielecz: Mily ſlawiku, powiez mi, kterak geſt to?9) Wece ſlawik: 11) Nebo w ſwem brziſſe mam drahy kamen, wietczzi 25 nezzli pſtrofowe 11) waycze. Tehdy on zarmutyw 12) ſye weče k Slawikowi: Mily ſlawiku, pod ke mnye, a budu tye dobrze chowati. a mezi tyem hledaſſe, by gey mohl lapiti, mage za to, czozz ſlawyk k nyemu mluwil. Vrozumyew tomu ſlawik, y wece k nyemu: Gyzz gſem tye w blaznowſſtwya) ſeznal, neb ztraczene wieczi a newratytedlne zzeleſs.13) Druhe, zze mne ne- 30 możeſs 14) polapiti ſwymy ſyetmy. Trzietye, wierziſs y maſs za to, by kamen drahy byll v mem brziſſe yako pſtroſowe waycze, Ponyawadż ya weſſken 15) negſem tak weliky 16) yako pſtroſowe waycze. blazen gſi a w blaznowſtwi ſwem oſtaneſs. A rzek to 17) y zaletye od nyeho. a) (ps.) wblahoſlawenſtwi, (přetrž.) hoflawenſtwi, (nadeps. pozdějším písmem a jinou rukou) znowſſtwy. 31) sch. 32) genz. 3) w niiezto. 31) wayde. 35) wiekow. Amen (sch.). LXI. 1) bez náp. 2) (tato dvě sl. sch), ptacznik. 3) aby nikdy. 4) nynij k prawdie. 5) sch. gey aby letal kam. 7) zpiwal. 8) ſlawik rzekl. 9) to geſt. 10) (tato dvě sl. dvakrát). 11) Stro- fowe. 12) zamutiw 13) nenawratitelne zelyfs. 14) nemoz. 15) ſam. 15) (tato dvě sl. sch.). 17) rzekl. 6y M
Strana 82
82 Duchownye : 18) NAymyleyſſy! Tento ſtrzelecz muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, w ſwatem krzſſtu zmyt; w nyemzzto prziyal luczzifſtye a ſtrzely oſtre, luczzi- sstye gest wiera, strzely ostre gſu gyne cztnosti, kterezzto wierny krziestyan ma myeti proti dyablu, [73 a] ſwietu y tyelu. Slawik geſt myly naſs pan 19) gezus kriſtus, genzz geho polapi kazzdy, kdyzz ſye odrzieczzi dyabla y wſſech hrdoſti geho. Ale biedny czzlowiek20) tolikrat myeny ſlawika zahubiti, kolikrat myſli ſ wuoli hrziech ſmrtedlny vczziniti. Ale on, myly gezus kriſtus, proti tomu wydal trogi radu: Nayprwe, aby nykdy te wieci, kterazz rozumem czzlo- wieczzim ſtyzzena nemuozz byti, neſahal, any po ny ſtall. Ta wyecz geſt ſwata 10 trogicze, w nyzzto ſu trzy oſoby, a wſſak geden buoh. Druha rada geſt, aby ztraczene wieci a nenawratitedlne21) nykdy nezzelel, To gest kdyzz tyeleſtne zdrawye a nebo 22) zbozzie ztratime, kterezz nam buoh odgima na tomto ſwietie, aby nam potô lepſſye dal na onom. Jakozz 23) dye Swaty Rziehorz:b) Welyka geſt k nam miloſt bozzie, kdyzz na nas zde przepuſſtye zamutky, 15 zzalofty y 24) nedoſtatky, aby nas wiecżnye nedal dyablom muczziti, ale s angely ſye radowati. Trzietiee) rada geft, aby 25) flowu nepodobnemu nykdy newyerzill,26) to geſt dyablu, czozz ſlibuge. neb dyabel mnoho ſlibuge, ale malo plny, czozz ſlibi. Nebo lezz ſlibuge, yakozz geſt toho dowuod 27) na otci naſſem Adamowi y 28) materzi naſſi Ewye, kdyzz gim rzekl: Wyet za- 20 giſte buoh, kdyzzkolywyek ſtoho drzyewie29) budete gyeſty, budete yako bohowe, wieducze dobre y zle. A 30) kdyzz gſu te rzieczzi geho Izzywe31) wierzili, ynhed gſu z rage hanebnye wyhnany.32) yakozz y dnes mnozi wierzie netoliko dyablu, ale y ſwietu, k tomu ſwemu tyelu; genzz gim ſlibuge ſwiet [73 b] mnoho zbozzie, a tyelo gich dluhe zdrawye. Ale strach geſt, kdyzz 25 ſye naywyecz vbezpeczzye, aby gim nebylo rzieczzeno, yako onomu lakomczi, kteryzz ſwe ſtodoly ſſyrzil, ſſpizzuge ſye33) na mnoha leta: Blazne, teto 34) noczi czzrtye twu duſſi z tebe wydru, a to, czozs 35) nachowal, komu ſye do- ſtane? Protozz ſnazzme ſye, abychme te 36) trogye rady poſluchali, warugicze ſye hrziechu, dobrzie czzynyecz wieczzne radoſty doſſli. Amen.37) 5 B LXII. O dczersi kralowye, geſſto nechtiela musze myeti.1) 30 Dyeſſye nyekteraky kral, genzz dczerku kraſnu myegieſſe, kterazz byeſſe ſlibila,2) zze nechce yzzadneho muzzie ſobye wzieti, leczz by tyto trzi wieci b) Jakozz — Rziehorz (červ. podtrž.). c) radowati Trzietie (poškozeno, opraveno pozděj- ším inkoustem a jinou rukou). M 18) sch. 19) pan naſs Geziffkryftus mily. 20) hrzyffny czlowiek a bidny. 21) nenawratitedlne. 22) nebo. 23) Jako. 24) zialoſti boleſti y. 25) Abychom. 26) newierzily. 27) dowod toho. 28) a. 29) kdyzkoly z tohoto drzewa. 30) sch. 31) lziwe geho. 32) wyhnani hanebne z rage. 33) ge. 36) sch. 35) czos. 36) abychom; te (sch.). 37) sch. LXII. 1) (bez náp.). 2) ſlibila Bohu.
82 Duchownye : 18) NAymyleyſſy! Tento ſtrzelecz muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, w ſwatem krzſſtu zmyt; w nyemzzto prziyal luczzifſtye a ſtrzely oſtre, luczzi- sstye gest wiera, strzely ostre gſu gyne cztnosti, kterezzto wierny krziestyan ma myeti proti dyablu, [73 a] ſwietu y tyelu. Slawik geſt myly naſs pan 19) gezus kriſtus, genzz geho polapi kazzdy, kdyzz ſye odrzieczzi dyabla y wſſech hrdoſti geho. Ale biedny czzlowiek20) tolikrat myeny ſlawika zahubiti, kolikrat myſli ſ wuoli hrziech ſmrtedlny vczziniti. Ale on, myly gezus kriſtus, proti tomu wydal trogi radu: Nayprwe, aby nykdy te wieci, kterazz rozumem czzlo- wieczzim ſtyzzena nemuozz byti, neſahal, any po ny ſtall. Ta wyecz geſt ſwata 10 trogicze, w nyzzto ſu trzy oſoby, a wſſak geden buoh. Druha rada geſt, aby ztraczene wieci a nenawratitedlne21) nykdy nezzelel, To gest kdyzz tyeleſtne zdrawye a nebo 22) zbozzie ztratime, kterezz nam buoh odgima na tomto ſwietie, aby nam potô lepſſye dal na onom. Jakozz 23) dye Swaty Rziehorz:b) Welyka geſt k nam miloſt bozzie, kdyzz na nas zde przepuſſtye zamutky, 15 zzalofty y 24) nedoſtatky, aby nas wiecżnye nedal dyablom muczziti, ale s angely ſye radowati. Trzietiee) rada geft, aby 25) flowu nepodobnemu nykdy newyerzill,26) to geſt dyablu, czozz ſlibuge. neb dyabel mnoho ſlibuge, ale malo plny, czozz ſlibi. Nebo lezz ſlibuge, yakozz geſt toho dowuod 27) na otci naſſem Adamowi y 28) materzi naſſi Ewye, kdyzz gim rzekl: Wyet za- 20 giſte buoh, kdyzzkolywyek ſtoho drzyewie29) budete gyeſty, budete yako bohowe, wieducze dobre y zle. A 30) kdyzz gſu te rzieczzi geho Izzywe31) wierzili, ynhed gſu z rage hanebnye wyhnany.32) yakozz y dnes mnozi wierzie netoliko dyablu, ale y ſwietu, k tomu ſwemu tyelu; genzz gim ſlibuge ſwiet [73 b] mnoho zbozzie, a tyelo gich dluhe zdrawye. Ale strach geſt, kdyzz 25 ſye naywyecz vbezpeczzye, aby gim nebylo rzieczzeno, yako onomu lakomczi, kteryzz ſwe ſtodoly ſſyrzil, ſſpizzuge ſye33) na mnoha leta: Blazne, teto 34) noczi czzrtye twu duſſi z tebe wydru, a to, czozs 35) nachowal, komu ſye do- ſtane? Protozz ſnazzme ſye, abychme te 36) trogye rady poſluchali, warugicze ſye hrziechu, dobrzie czzynyecz wieczzne radoſty doſſli. Amen.37) 5 B LXII. O dczersi kralowye, geſſto nechtiela musze myeti.1) 30 Dyeſſye nyekteraky kral, genzz dczerku kraſnu myegieſſe, kterazz byeſſe ſlibila,2) zze nechce yzzadneho muzzie ſobye wzieti, leczz by tyto trzi wieci b) Jakozz — Rziehorz (červ. podtrž.). c) radowati Trzietie (poškozeno, opraveno pozděj- ším inkoustem a jinou rukou). M 18) sch. 19) pan naſs Geziffkryftus mily. 20) hrzyffny czlowiek a bidny. 21) nenawratitedlne. 22) nebo. 23) Jako. 24) zialoſti boleſti y. 25) Abychom. 26) newierzily. 27) dowod toho. 28) a. 29) kdyzkoly z tohoto drzewa. 30) sch. 31) lziwe geho. 32) wyhnani hanebne z rage. 33) ge. 36) sch. 35) czos. 36) abychom; te (sch.). 37) sch. LXII. 1) (bez náp.). 2) ſlibila Bohu.
Strana 83
83 wyedyel y vmyel a3) mohl: Nayprwe, aby wyedyel, na koliko noh ſu czztyrzi B elementi wz deli, w ſſyrzi 4) y wz hlubi,5) Druhe, aby vmyel promyenyty wyetr geden w druhy, toczziſs puolnocznia) v wychodny, Trzetye, aby mohl neſty vhle rzerzywe w ſwem lonye przy nahem tyele bez vrazu, kral, otecz gegi, zwyedyew ten ſlib, kazal wolati po wſſem kralowſtwi, zze ktozz by koli, chudy nebo bohaty, ty trzi wieczi wiedyel, vmyel y mohl,6) aby geho dczerku za zzenu ſobye poyal. A kdyzz ſye to proneſlo, mnozi k tomu dworu gedyechu, pokuſſegicze ſye o to, ale yzzadny nemohl tomu nycz7) vczziniti. I8) byeſſe w tu chwili nyekteraky rytierz w dalekych kragynach. kdyzz taku9) powieſt vſlyſſe, ynhed ſye bra k tomu dworu, wzem s ſebu gednoho panoſſy a geden 10 kon welmy waſſnywy. a kdyzz tam przigede,10) ode wſſech myle a poczzeſtnye przywitan gſa, wece k krali: Ay, ya [74 a] ſem, abych twu dczeru za zzenu ſobye wzal.11) Wece k nyemu 12) kral: y owſſem, vczzynyſſ-li tu trogi wyecz, kterazz geſt prowolana, ma dczi twa zzena bude. Wecze rytierz: hotow ſem. Tehdy kral dye: 13) Nayprwe powiez mi, Na koliko noh wz deli, w ſſirzi y 14) wz hlubi gſu czztirzi elemta,15) To geſt zemye, wuoda a powietrzie y 16) ohen? Vſlyſſaw to rytierz, zawolaw ſweho panoſſye ab) 17) wzem myeru yal ſye geho myerziti 18) od hlawy azz do pat przeſe wſſeczko tyelo. Vczzinyw to y wece k 19) krali: Ay, pane, gyzz maſs prwe dowedeno. wyerz mi,20) zze w dluhoſti y w ſſirokoſti czztyrz 21) elementow nenye wiecze nezzli ſedm noh, A w hlu- 20 bokoſti gedwa geſt puol druhe nohy. Wece kral: Czo ta myera przilezzi ke czztyrzem elementom? Odpowiedye rytyerz gel:22) kazzdy czzlowiek geſt ſlozzen ze czztyrz elemêtow.23) Protozz kdyzz ſem ſweho panoſſi zmyerzil podle wſſech pomyer, y tak ſem toho dowedl.24) Wece kral: dostys to po- dobnye wywedl; gyzz dowed 25) druhe, aby wywedl wyetr puolnoczzny v wychodny. Wece gemu 26) rytyerz: Rad. A ynhed zawolaw ſweho panoſſi y 27) wece k nyemu: Przywed mi muoy kon waſſnywy a wztekly. A kdyzz przyweden byl, tehdy ten gifty rytyerz tomu kony dal nyekteraky napuoy, a prachu gemu w chrziepye naſul, a28) ynhed ten giſty kon ſtal krotek yako owcze a zdraw byl. A kdyzz ſye to ſtalo, rytierz toho giſteho konye hlawu 30 na wzchod 29) ſluncze obratil, y wece k krali: Ay, pane, tot wietr puol- noczzny obratil ſem 30) na wſchod 31) ſluncze. Wece kral gemu:32) [74 b] Czo geſt to k wietru? Wece rytyerz gemu:33) Zda twa miloſt toho newye, zze zzywot kazzdeho howada nycz gyneho nenye nezzli wyetr? a 34) dokudzz kon muoy35) wztekloſt ſ waznoſty 36) myel, wyetrem puolnoczzny przebywal. 35 Neb wſſeczko zle zgewuge ſye od puolnoczi; ale nynye ſkrze tento napuoy y ſkrze prach vzdrawen geſt, a hlawu drzzi na wychod ſluncze, a tepruw ſye 5 15 25 a) (druhé) n (nadeps. nad) cz. b) zawolaw — panoſſye (naps. na vnějším okraji), a (nadeps.). 3) y. *) zſſirzij. 5) whlubij. 6) vmiel wiediel a mohl. 7) czo. 8) sch. 9) takowu. M przygide. 11) dczeru twu ſobie za Zienu wzel. 12) gemu, k (sch.). 13) wecze. 14) wzſſirzy a. Elementy. 16) a. 17) zawolaw — a (sch.). 18) mierzyti toho panoſle. 19) sch. 20) Wierzim. sch. 22) sch. 23) gt ze cztirz Elemtuow slozen. 24) y — dowedl (sch.). 25) wywed. 26) sch. 27) sch. 28) naſypal; a (sch.). 29) wychod. 30) ſe. 31) wzchod. 32) sch. 33) sch. 34) sch. 35) moy kon. 36) s waſlnioſtij. 10) 15) 21)
83 wyedyel y vmyel a3) mohl: Nayprwe, aby wyedyel, na koliko noh ſu czztyrzi B elementi wz deli, w ſſyrzi 4) y wz hlubi,5) Druhe, aby vmyel promyenyty wyetr geden w druhy, toczziſs puolnocznia) v wychodny, Trzetye, aby mohl neſty vhle rzerzywe w ſwem lonye przy nahem tyele bez vrazu, kral, otecz gegi, zwyedyew ten ſlib, kazal wolati po wſſem kralowſtwi, zze ktozz by koli, chudy nebo bohaty, ty trzi wieczi wiedyel, vmyel y mohl,6) aby geho dczerku za zzenu ſobye poyal. A kdyzz ſye to proneſlo, mnozi k tomu dworu gedyechu, pokuſſegicze ſye o to, ale yzzadny nemohl tomu nycz7) vczziniti. I8) byeſſe w tu chwili nyekteraky rytierz w dalekych kragynach. kdyzz taku9) powieſt vſlyſſe, ynhed ſye bra k tomu dworu, wzem s ſebu gednoho panoſſy a geden 10 kon welmy waſſnywy. a kdyzz tam przigede,10) ode wſſech myle a poczzeſtnye przywitan gſa, wece k krali: Ay, ya [74 a] ſem, abych twu dczeru za zzenu ſobye wzal.11) Wece k nyemu 12) kral: y owſſem, vczzynyſſ-li tu trogi wyecz, kterazz geſt prowolana, ma dczi twa zzena bude. Wecze rytierz: hotow ſem. Tehdy kral dye: 13) Nayprwe powiez mi, Na koliko noh wz deli, w ſſirzi y 14) wz hlubi gſu czztirzi elemta,15) To geſt zemye, wuoda a powietrzie y 16) ohen? Vſlyſſaw to rytierz, zawolaw ſweho panoſſye ab) 17) wzem myeru yal ſye geho myerziti 18) od hlawy azz do pat przeſe wſſeczko tyelo. Vczzinyw to y wece k 19) krali: Ay, pane, gyzz maſs prwe dowedeno. wyerz mi,20) zze w dluhoſti y w ſſirokoſti czztyrz 21) elementow nenye wiecze nezzli ſedm noh, A w hlu- 20 bokoſti gedwa geſt puol druhe nohy. Wece kral: Czo ta myera przilezzi ke czztyrzem elementom? Odpowiedye rytyerz gel:22) kazzdy czzlowiek geſt ſlozzen ze czztyrz elemêtow.23) Protozz kdyzz ſem ſweho panoſſi zmyerzil podle wſſech pomyer, y tak ſem toho dowedl.24) Wece kral: dostys to po- dobnye wywedl; gyzz dowed 25) druhe, aby wywedl wyetr puolnoczzny v wychodny. Wece gemu 26) rytyerz: Rad. A ynhed zawolaw ſweho panoſſi y 27) wece k nyemu: Przywed mi muoy kon waſſnywy a wztekly. A kdyzz przyweden byl, tehdy ten gifty rytyerz tomu kony dal nyekteraky napuoy, a prachu gemu w chrziepye naſul, a28) ynhed ten giſty kon ſtal krotek yako owcze a zdraw byl. A kdyzz ſye to ſtalo, rytierz toho giſteho konye hlawu 30 na wzchod 29) ſluncze obratil, y wece k krali: Ay, pane, tot wietr puol- noczzny obratil ſem 30) na wſchod 31) ſluncze. Wece kral gemu:32) [74 b] Czo geſt to k wietru? Wece rytyerz gemu:33) Zda twa miloſt toho newye, zze zzywot kazzdeho howada nycz gyneho nenye nezzli wyetr? a 34) dokudzz kon muoy35) wztekloſt ſ waznoſty 36) myel, wyetrem puolnoczzny przebywal. 35 Neb wſſeczko zle zgewuge ſye od puolnoczi; ale nynye ſkrze tento napuoy y ſkrze prach vzdrawen geſt, a hlawu drzzi na wychod ſluncze, a tepruw ſye 5 15 25 a) (druhé) n (nadeps. nad) cz. b) zawolaw — panoſſye (naps. na vnějším okraji), a (nadeps.). 3) y. *) zſſirzij. 5) whlubij. 6) vmiel wiediel a mohl. 7) czo. 8) sch. 9) takowu. M przygide. 11) dczeru twu ſobie za Zienu wzel. 12) gemu, k (sch.). 13) wecze. 14) wzſſirzy a. Elementy. 16) a. 17) zawolaw — a (sch.). 18) mierzyti toho panoſle. 19) sch. 20) Wierzim. sch. 22) sch. 23) gt ze cztirz Elemtuow slozen. 24) y — dowedl (sch.). 25) wywed. 26) sch. 27) sch. 28) naſypal; a (sch.). 29) wychod. 30) ſe. 31) wzchod. 32) sch. 33) sch. 34) sch. 35) moy kon. 36) s waſlnioſtij. 10) 15) 21)
Strana 84
84 B hody beze wſſye pracze. Wece kral gemu:37) Doſtys podobnye druhe zgednal, Nemeſſkay trzietyeho dokonati. Tehdy on przede wſſemy ynhed nabraw w ſwe rucze horuczyeho rzerzyweho vhle y wſipal w ſwe lono,38) a tak po ſyeny ſem 39) y tam chodyl, a geho tyelo nycz netrpyeſſye. Wece kral k nye': 40) Po- wiez mi, kudy to przichody, zze tebe ohen nepali? Odpowiedye gemu rytierz: 4!) Nenye to z me moczi,42) ale zze mam przi ſobye v myeſſku nyekteraky kamen. ktozzkoli gey czziſtye v ſebe noſy, any od ohnye any od wuody muozz vrazzen byti. I vkaza gey krali. A kral ynhed ſ weliku radoſty y ſlaw- noſty ſwu dczeru gemu dal za zzenu,43) A on mage gy ſ ny poczzeſtnye w mi- 10 loſti azz do ſmrti przebywal. 5 Duchownye : 44) NAymyleyſsy! Tento kral gest pan naſs 45) myly gezus kriſtus. Dczerka geho kraſna geſt duſſe, k uobrazu geho ſtwuorzena, genzz bohu na krzzſſtu flibila a vczzynyla,46) aby nykdy vzzadneho gyneho za ſweho choty nemyela, gedyne ktozz by ty trzi wieczi ſwrchu pſane vczzinil: Nayprwe aby zmye- 15 rzil, na koliko noh gſu [75 a] czztyrzie elementowe,°) w ſwem panoſſy, to geſt aby ſwe tyelo vkrotil od hlawy azz do pat, genzz geſt ſtwuorzeno ze czztyrzz elementow. Druhe, aby wyetr puolnoczzny promyenyl na wychod ſluncze,47) To geſt aby zly vmyſl promyenyl w dobry. kon wztekly a waſſnywy znamenawa kazzdeho hrzieſſneho. Protozz muſy gemu daty napuoy ſkruſſenyed 20 w ſrdczi, ſwatu zpowied w ustech, dofty vczzynyenye w ſkutcze. A to gest wyetr promyenyty, zly zzywuot w dobry promyenyty a 48) obratiti, yako Swaty yob dye :e) Pomny, hoſpodyne, zze wyetr gest zzywuot muoy. Trzietye, abychom vhle rzierzywe 49) w ſwem lonye przy tyelu noſili, to geſt laſku k bohu a 50) myloſt k ſwemu blyzznyemu beze wſſeho vrazu, to geſt beze 25 wſſye nechuti ſrdeczzne. Anebo ohen geſt ſmilstwuo, lakomstwye51) a pycha, genzz czzaſtokrat pali duſſy y tyelo. Ale ktozz ma kamen drahy, to geſt pana gezukriſta, w ſwem ſrdczi, tomu nemuozz ten zly oheň vſſkodyty, aczz gey y w lonye 52) przy nahem tyele drzzi. yako Swaty dauid ſam o ſobye dye:f) Ohnyems mne pokuſil, a nenye we mnye zloſt nalezena. Protozz 30 kazzdy wierny krzieſtyan ſtuoy o ten kamen, aby mohl milemu bohu czziſtu duſſi zachowati a ſ nym ſye53) wyeczznye radowaty. Ame. M c) (za tím ps.) wíſe (slabě přetrž.). d) (ps. pův.) zkruſſenye, (ze) z (oprav.) ſ. e) yako — dye (červ. podtrž.). f) yako — dye (červ. podtrž.). 37) sch. 38) hořycziho rzerzewie a w ſwe lono wſypal. 39) y ſem. 40) sch. 41) (tato dvě sl. sch.). 42) z moczy me. 43) za zenu dal. 44) sch. 45) naſs pan. 46) ſlib vczinila. 47) na wychod fluncze promienil. 48) (tato dvě sl. sch.). 49) ručie rzerziewij. 50) sch. 51) sch. 52) y w lonie (sch.). 53) ſe a w niem.
84 B hody beze wſſye pracze. Wece kral gemu:37) Doſtys podobnye druhe zgednal, Nemeſſkay trzietyeho dokonati. Tehdy on przede wſſemy ynhed nabraw w ſwe rucze horuczyeho rzerzyweho vhle y wſipal w ſwe lono,38) a tak po ſyeny ſem 39) y tam chodyl, a geho tyelo nycz netrpyeſſye. Wece kral k nye': 40) Po- wiez mi, kudy to przichody, zze tebe ohen nepali? Odpowiedye gemu rytierz: 4!) Nenye to z me moczi,42) ale zze mam przi ſobye v myeſſku nyekteraky kamen. ktozzkoli gey czziſtye v ſebe noſy, any od ohnye any od wuody muozz vrazzen byti. I vkaza gey krali. A kral ynhed ſ weliku radoſty y ſlaw- noſty ſwu dczeru gemu dal za zzenu,43) A on mage gy ſ ny poczzeſtnye w mi- 10 loſti azz do ſmrti przebywal. 5 Duchownye : 44) NAymyleyſsy! Tento kral gest pan naſs 45) myly gezus kriſtus. Dczerka geho kraſna geſt duſſe, k uobrazu geho ſtwuorzena, genzz bohu na krzzſſtu flibila a vczzynyla,46) aby nykdy vzzadneho gyneho za ſweho choty nemyela, gedyne ktozz by ty trzi wieczi ſwrchu pſane vczzinil: Nayprwe aby zmye- 15 rzil, na koliko noh gſu [75 a] czztyrzie elementowe,°) w ſwem panoſſy, to geſt aby ſwe tyelo vkrotil od hlawy azz do pat, genzz geſt ſtwuorzeno ze czztyrzz elementow. Druhe, aby wyetr puolnoczzny promyenyl na wychod ſluncze,47) To geſt aby zly vmyſl promyenyl w dobry. kon wztekly a waſſnywy znamenawa kazzdeho hrzieſſneho. Protozz muſy gemu daty napuoy ſkruſſenyed 20 w ſrdczi, ſwatu zpowied w ustech, dofty vczzynyenye w ſkutcze. A to gest wyetr promyenyty, zly zzywuot w dobry promyenyty a 48) obratiti, yako Swaty yob dye :e) Pomny, hoſpodyne, zze wyetr gest zzywuot muoy. Trzietye, abychom vhle rzierzywe 49) w ſwem lonye przy tyelu noſili, to geſt laſku k bohu a 50) myloſt k ſwemu blyzznyemu beze wſſeho vrazu, to geſt beze 25 wſſye nechuti ſrdeczzne. Anebo ohen geſt ſmilstwuo, lakomstwye51) a pycha, genzz czzaſtokrat pali duſſy y tyelo. Ale ktozz ma kamen drahy, to geſt pana gezukriſta, w ſwem ſrdczi, tomu nemuozz ten zly oheň vſſkodyty, aczz gey y w lonye 52) przy nahem tyele drzzi. yako Swaty dauid ſam o ſobye dye:f) Ohnyems mne pokuſil, a nenye we mnye zloſt nalezena. Protozz 30 kazzdy wierny krzieſtyan ſtuoy o ten kamen, aby mohl milemu bohu czziſtu duſſi zachowati a ſ nym ſye53) wyeczznye radowaty. Ame. M c) (za tím ps.) wíſe (slabě přetrž.). d) (ps. pův.) zkruſſenye, (ze) z (oprav.) ſ. e) yako — dye (červ. podtrž.). f) yako — dye (červ. podtrž.). 37) sch. 38) hořycziho rzerzewie a w ſwe lono wſypal. 39) y ſem. 40) sch. 41) (tato dvě sl. sch.). 42) z moczy me. 43) za zenu dal. 44) sch. 45) naſs pan. 46) ſlib vczinila. 47) na wychod fluncze promienil. 48) (tato dvě sl. sch.). 49) ručie rzerziewij. 50) sch. 51) sch. 52) y w lonie (sch.). 53) ſe a w niem.
Strana 85
85 LXIII. O pokladu.1) Byeſſye nyekteraky lakomecz ſediením podle morze, genzz myegieſſye B weliky poklad. A ten giſty [75 b] poklad ſchowal byeſſye w gednom ryli welikem a2) ſſpalku. A ten giſty ſſpalek polozzil v ſweho domu, a o tom yzzadny3) nycz newyedyel. I4) ſtalo ſye5) gedne noczi, kdyzz lakomecz vſnul, zze 6) ſpadl weliky przewal, tak zze hrozny potoczi po wſſy wſy w kazz- dem domu byezzyechu, azz ſſpalek waleſſye s ſebu, gednak za trzi mile od- neſla wuoda do gyne wſy. Vzrzew kowarz te wſi weliky ſſpalek, walil gey do ſweho domu, a ſekyru zrubal y zſſtyepal na mnoho kuſow, a penyeze nalezl a ſ weliku radoſty ſchowal. Potom ten giſty lakomecz po mnohych wſech ptal toho giſteho ſſpalka, azz y napoſledy prziſſel do te wſy ptage, zdali by 10 kto ten ſſpalek przeyal. Vſlyſſaw to kowarz gel k tomu lakomczi a rzekl gemu: Aczz boh da, zaytra budeſs ſe mnu gyeſty, a mezi tyem poptame mezi ſuſedy, zdali by kto ten ſſpalek przyeyal. Tu rzyeczz przyyal lakomecz a czzakal azz do gitra. Ale kowarz w 7) te noczi kazal napeczi trzi pe- czencze. V prwny kazal naklaſty vmrlczych koſty, w druhy prſty a 8) w trzieti 15 wlozzill wſſeczky penyeze, kterezz byeſſye wyrubal z ſſpalka. Na zaytrzie zawolaw k ſobye lakomcze y rzekl gemu: Ay, totť ſem kupil tyto trzi pe- czencze k naſſemu obyedu; wyberzizz ſobye z tyech trzi, kteryzz9) chceſs, a yat ſobye druhya) ſchowam, a zzena ma s dyetmy trzieti. Tehdy lako- mecz, wzem kazzdy pecznecz zwla�ſtye w ſwu ruku, yal ſye geho wazziti, 20 ktery by byl z nych wazznyeyſſy, azz y ten wzal, kteryzz byeſſe pln prſti, [76 a] naywieczzi z nych. tak yal ſye geho wazzyty, ktery by byl z nych wazznyeyſſi, azz y ten wzal, kteryzz byeſſye pln prſty, naywieczzi z nych. take yal ſye geho wazziti 10) yako prwnych dwu. A kdyzz ſye gemu zdal naywazznyeyſfi, zwolil gey ſobye. 111) wece k nyemu 12) kowarz: Mily, geſſtie 25 gednu y druhe wyberzz ſobye, aby nebyl zklaman. A take 13) zze do trzie- ticze wybyeral a wzzdy ten ſobie oſtawil. Vzrzew to kowarz, zze nemudrze wybral, druhy pecznecz s penyezi 14) ſobye y ſwe zzenye s 15) dyetmy za- chowal. 5 Duchownye: 16) NAymyleyſſi! Tento lakomecz geſt otecz naſs Adam, gemuzz nemohl 30 ſtaczziti weſſken ray, kromye gednoho drzewa mage wſſeczko pod ſebu. Jako dauid dye:b) Wſſeczko gſi podwrhl pod nohy geho. Ale nechtye na tom doſti mieti, chtyel yako nyekterakym bohem byti, ſwe zzenye k liboſti, kdyzz yablko gedl. Protozz weliky poklad myegyeſſye w ſſpalku, to geſt w ſwem tyele, a) (ps.) druhym, m (přetrž. a podtečk.). b) Jako — dye (červ. podtrž.). LXIII. 1) bez náp. 2) nebo. 3) nizadny. 4) sch. 5) ſe ze. 6) sch. 7) sch. 8) sch. 2) ktery. M kteryby — wazziti (sch.). 11) sch. 12) gemu, k (sch.). 13) tak. 14) (tato dvě sl. sch.). 15) y z. 16) sch. 10)
85 LXIII. O pokladu.1) Byeſſye nyekteraky lakomecz ſediením podle morze, genzz myegieſſye B weliky poklad. A ten giſty [75 b] poklad ſchowal byeſſye w gednom ryli welikem a2) ſſpalku. A ten giſty ſſpalek polozzil v ſweho domu, a o tom yzzadny3) nycz newyedyel. I4) ſtalo ſye5) gedne noczi, kdyzz lakomecz vſnul, zze 6) ſpadl weliky przewal, tak zze hrozny potoczi po wſſy wſy w kazz- dem domu byezzyechu, azz ſſpalek waleſſye s ſebu, gednak za trzi mile od- neſla wuoda do gyne wſy. Vzrzew kowarz te wſi weliky ſſpalek, walil gey do ſweho domu, a ſekyru zrubal y zſſtyepal na mnoho kuſow, a penyeze nalezl a ſ weliku radoſty ſchowal. Potom ten giſty lakomecz po mnohych wſech ptal toho giſteho ſſpalka, azz y napoſledy prziſſel do te wſy ptage, zdali by 10 kto ten ſſpalek przeyal. Vſlyſſaw to kowarz gel k tomu lakomczi a rzekl gemu: Aczz boh da, zaytra budeſs ſe mnu gyeſty, a mezi tyem poptame mezi ſuſedy, zdali by kto ten ſſpalek przyeyal. Tu rzyeczz przyyal lakomecz a czzakal azz do gitra. Ale kowarz w 7) te noczi kazal napeczi trzi pe- czencze. V prwny kazal naklaſty vmrlczych koſty, w druhy prſty a 8) w trzieti 15 wlozzill wſſeczky penyeze, kterezz byeſſye wyrubal z ſſpalka. Na zaytrzie zawolaw k ſobye lakomcze y rzekl gemu: Ay, totť ſem kupil tyto trzi pe- czencze k naſſemu obyedu; wyberzizz ſobye z tyech trzi, kteryzz9) chceſs, a yat ſobye druhya) ſchowam, a zzena ma s dyetmy trzieti. Tehdy lako- mecz, wzem kazzdy pecznecz zwla�ſtye w ſwu ruku, yal ſye geho wazziti, 20 ktery by byl z nych wazznyeyſſy, azz y ten wzal, kteryzz byeſſe pln prſti, [76 a] naywieczzi z nych. tak yal ſye geho wazzyty, ktery by byl z nych wazznyeyſſi, azz y ten wzal, kteryzz byeſſye pln prſty, naywieczzi z nych. take yal ſye geho wazziti 10) yako prwnych dwu. A kdyzz ſye gemu zdal naywazznyeyſfi, zwolil gey ſobye. 111) wece k nyemu 12) kowarz: Mily, geſſtie 25 gednu y druhe wyberzz ſobye, aby nebyl zklaman. A take 13) zze do trzie- ticze wybyeral a wzzdy ten ſobie oſtawil. Vzrzew to kowarz, zze nemudrze wybral, druhy pecznecz s penyezi 14) ſobye y ſwe zzenye s 15) dyetmy za- chowal. 5 Duchownye: 16) NAymyleyſſi! Tento lakomecz geſt otecz naſs Adam, gemuzz nemohl 30 ſtaczziti weſſken ray, kromye gednoho drzewa mage wſſeczko pod ſebu. Jako dauid dye:b) Wſſeczko gſi podwrhl pod nohy geho. Ale nechtye na tom doſti mieti, chtyel yako nyekterakym bohem byti, ſwe zzenye k liboſti, kdyzz yablko gedl. Protozz weliky poklad myegyeſſye w ſſpalku, to geſt w ſwem tyele, a) (ps.) druhym, m (přetrž. a podtečk.). b) Jako — dye (červ. podtrž.). LXIII. 1) bez náp. 2) nebo. 3) nizadny. 4) sch. 5) ſe ze. 6) sch. 7) sch. 8) sch. 2) ktery. M kteryby — wazziti (sch.). 11) sch. 12) gemu, k (sch.). 13) tak. 14) (tato dvě sl. sch.). 15) y z. 16) sch. 10)
Strana 86
86 B kdyzz 17) mnoho cztnoſti myel w ſtawu newynnoſti. Ale kdyzz vſnul, to geſt kdyzz k hrziechu przywolil, prziſſla woda pychy y lakomſtwie a poyala s ſebu 18) ten giſty ſſpalek y ſ penyezi, azz y ſem y tam w neuſtawiczznoſty plawal z gednoho hrziechu do druheho. Jako Jeremiaſs w ſwem placzzy dye:“ Hrziechu dopustil sye Gerusalem, proto nevstawiczzen ſem vczzynyen. A ne- toliko z hrziechu do hrziechu, ale z neſmrtedlnoſti do ſmrtedlnoſti. Potom lakomecz proczytyw hledal ſſpalku, to geſt Adam w ſwem potu chleba do- bywage, hledal newynnoſti, [76 b] gezz 19) nemohl nalezti. Ale kowarz, genzz ten giſty ſſpalek y ſ penyezi nalezl, geſt naſs mily pan gezus kriſtus, O nyemzz 10 dauid dye:d) Ty gſi ſkowal dennyczi a fluncze.20) Ale poklad nalezl, když nam s 21) ſwu ſwatu krwi z ſweho ſwateho tyela nebeſke kralowſtwie otewrzel. Trzye peczenczi mohue) znamenati trzi rozdiely lidſke: Prwny, w nyemzzto byechu vmrlczzie koſty, gſu moczny tohoto ſwyeta, to geſt pyſſny a hrdi, genzz kakzzkoli nyekdy dobre ſkutky czzynye, a wſſak ti giſty ſkutkowe gſu 15 ſuſſy, neb nemagi miloſti k bohu any k ſwemu blyzznyemu. Druhy pecznecz, w nyemżto prſt byeſſye, znamenawa mudrcze tohotof) 22) ſwieta, genzz gſu plny zemye, to geſt zemſkych ſmyflow, Jako Swaty Pawel prawi.8) 23) Trzieti pecznecz, w nyemzzto penyezi byechu, gſu dobrzi krzieſtyane, ſproſtny a po- korny, genzz ſye boha bogye, w nychzzto cztnoſti przebywagi, yakzz ſu ſwaty 20 krzieſt przigeli, A nebo potom ſwate pokanye, aczz gſu po krzſtu ſhrzieſſili.24) O nychz ſwaty Matyey dye:h) Blahoſlaweny gſu 25) chudy duchem, nebo gich geſt nebeſke kralowstwie.26) 5 LXIV. Od Trubaczow a o ſmrti.a) 1) Byeſſye nyekteraky kral, genzz toliko gednoho ſyna myegyeſſe, gehozz welmi milowaſſe. Ten giſty ſin, vzrzew ſwuoy czzas, prziſtupyl k uotczi a 2 25 yal ſye proſiti, aby gey w gezdu odpuſtyl, naywyecz proto, aby ſobye przatel dobyl. Vſlyſſaw to 3) kral wecze gemu: 4) Mnyeť ſye twuoy vmyſl welmi dobrze libi, ale hleday, by darmo nepraczowal. A on 5) [77 a] wazzyw ſye toho gyede przed ſye,6) y gezdil po rozliczznych zemyech plnych ſedm let, domow ſye newratyw. A kdyzz ſye dokonalo ſedm let, wratil ſye k ſwemu 30 otczi. Vzrzew gey otecz, wzradowal ſye welmi, y wece k nyemu: Mily ſynu, powiez mi, mnoho-lis prziezny nabyl a7) mnoho-li przatel maſs? wece ſin k nyemu: trzi przetele mam: Prwnyeho wiecze nezz ſam ſye milugi, c) Jako — dye (červ. podtrž.). d) O — dye (červ. podtrž.). e) (za tím počato písmeno, přetrž.). f) to (nadeps.). g) Jako — prawi (červ. podtrž.). h) O — dye (červ. podtrž.). a) (nápis náleží vlastně číslu násled.). M 17) kdez. 18) s ſebu (sch.). 19) gyz. 20) s Slunczem. 21) sch. 22) toho. 23) dij. 24) hrzeſſily. 25) sch. 26) kralowſtwij nebeſke Gehozto nebeſkeho etc. LXIV. 1) O gednom Genz ſobie trzy przytele vczinil; (na okraji:) Dnica 2. poſt Trinith! apud D. Petrum 78. 2) y. 3) sch. 4) k niemu. 5) (tato dvě sl. sch). 6) przedcze. 7) mnoholis — a (sch.).
86 B kdyzz 17) mnoho cztnoſti myel w ſtawu newynnoſti. Ale kdyzz vſnul, to geſt kdyzz k hrziechu przywolil, prziſſla woda pychy y lakomſtwie a poyala s ſebu 18) ten giſty ſſpalek y ſ penyezi, azz y ſem y tam w neuſtawiczznoſty plawal z gednoho hrziechu do druheho. Jako Jeremiaſs w ſwem placzzy dye:“ Hrziechu dopustil sye Gerusalem, proto nevstawiczzen ſem vczzynyen. A ne- toliko z hrziechu do hrziechu, ale z neſmrtedlnoſti do ſmrtedlnoſti. Potom lakomecz proczytyw hledal ſſpalku, to geſt Adam w ſwem potu chleba do- bywage, hledal newynnoſti, [76 b] gezz 19) nemohl nalezti. Ale kowarz, genzz ten giſty ſſpalek y ſ penyezi nalezl, geſt naſs mily pan gezus kriſtus, O nyemzz 10 dauid dye:d) Ty gſi ſkowal dennyczi a fluncze.20) Ale poklad nalezl, když nam s 21) ſwu ſwatu krwi z ſweho ſwateho tyela nebeſke kralowſtwie otewrzel. Trzye peczenczi mohue) znamenati trzi rozdiely lidſke: Prwny, w nyemzzto byechu vmrlczzie koſty, gſu moczny tohoto ſwyeta, to geſt pyſſny a hrdi, genzz kakzzkoli nyekdy dobre ſkutky czzynye, a wſſak ti giſty ſkutkowe gſu 15 ſuſſy, neb nemagi miloſti k bohu any k ſwemu blyzznyemu. Druhy pecznecz, w nyemżto prſt byeſſye, znamenawa mudrcze tohotof) 22) ſwieta, genzz gſu plny zemye, to geſt zemſkych ſmyflow, Jako Swaty Pawel prawi.8) 23) Trzieti pecznecz, w nyemzzto penyezi byechu, gſu dobrzi krzieſtyane, ſproſtny a po- korny, genzz ſye boha bogye, w nychzzto cztnoſti przebywagi, yakzz ſu ſwaty 20 krzieſt przigeli, A nebo potom ſwate pokanye, aczz gſu po krzſtu ſhrzieſſili.24) O nychz ſwaty Matyey dye:h) Blahoſlaweny gſu 25) chudy duchem, nebo gich geſt nebeſke kralowstwie.26) 5 LXIV. Od Trubaczow a o ſmrti.a) 1) Byeſſye nyekteraky kral, genzz toliko gednoho ſyna myegyeſſe, gehozz welmi milowaſſe. Ten giſty ſin, vzrzew ſwuoy czzas, prziſtupyl k uotczi a 2 25 yal ſye proſiti, aby gey w gezdu odpuſtyl, naywyecz proto, aby ſobye przatel dobyl. Vſlyſſaw to 3) kral wecze gemu: 4) Mnyeť ſye twuoy vmyſl welmi dobrze libi, ale hleday, by darmo nepraczowal. A on 5) [77 a] wazzyw ſye toho gyede przed ſye,6) y gezdil po rozliczznych zemyech plnych ſedm let, domow ſye newratyw. A kdyzz ſye dokonalo ſedm let, wratil ſye k ſwemu 30 otczi. Vzrzew gey otecz, wzradowal ſye welmi, y wece k nyemu: Mily ſynu, powiez mi, mnoho-lis prziezny nabyl a7) mnoho-li przatel maſs? wece ſin k nyemu: trzi przetele mam: Prwnyeho wiecze nezz ſam ſye milugi, c) Jako — dye (červ. podtrž.). d) O — dye (červ. podtrž.). e) (za tím počato písmeno, přetrž.). f) to (nadeps.). g) Jako — prawi (červ. podtrž.). h) O — dye (červ. podtrž.). a) (nápis náleží vlastně číslu násled.). M 17) kdez. 18) s ſebu (sch.). 19) gyz. 20) s Slunczem. 21) sch. 22) toho. 23) dij. 24) hrzeſſily. 25) sch. 26) kralowſtwij nebeſke Gehozto nebeſkeho etc. LXIV. 1) O gednom Genz ſobie trzy przytele vczinil; (na okraji:) Dnica 2. poſt Trinith! apud D. Petrum 78. 2) y. 3) sch. 4) k niemu. 5) (tato dvě sl. sch). 6) przedcze. 7) mnoholis — a (sch.).
Strana 87
87 druheho tolikezz yako ſam ſye, trzyetyeho menye nezzli ſam ſye, A malo B ſem pron vczzynyl. Wece k nyemu kral: Mily ſynu, dobre 8) geſt prza- tely myeti, ale przed nuzi gich pokuſity. Protozz radim tobye, aby zabigye weprz wlozzyzz9) gey v pytel, a wezmi 10) na ſye y gdy 11) w noczi k tomu, geſſto gey wiecze nezzli ſye mylugeſs, a rczi gemu 12) potluka: Przieteli mily! po- hrzyechu przihodylo mi ſye, zze ſem czzlowieka zahubil. budu-li przi gyſtynye popaden, platy muoy zzywuot. Protozz 13) proſim, pomoż my z teto nuze a zachoway mye przy zzywuotye, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, atť przy nyem lapen nebudu. A potom poznaſs, ktery z tyech trzi bude przietel twuoy. Odpowiedye ſin otczi: I owſſem, mily pane, ano, to dobra rada. A ynhed 10 taynye zabyw weprzie wlozzil w pytel, a wzem na ſwe plecze ten giſty pytel, bral ſye k domu w noczi prwnyeho przetele, gehozz wiecze nezzli ſye mi- lowal. prziſſed tam yal ſye tluczi. Vſlyffaw ten giſty przetel geho, wſtal a 14) otazal geho, proczz by przifſel a czo by chtiel. Tehdy on wecze: pohrziechu przihodylo mi ſye, zze ſem zahubil [77 b] czzlowieka, a teď geho tyelo na 15 ſobye v 15) pytli neſu. Proſim tebe, pomoz mi z teto nuze, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, atť przy zzywotye oſtanu. Vſlyſſaw to przietel nay- myleyſſi geho, Wece k nyemu: Mily, czo na mnye chceſs? ſam gſi geho bez meho otazu 16) zahubil, a ſam budeſs trpyeti; nebo kdyby gey w mem domu nalezli, muſil bych ya ſam 17) trpieti. Awſſak proto zzes mi przetel byl, a mye 20 gſi 18) wiece milowal nezzli ſye, 9) na poprawu tye prowuodim a trzi nebo czztyrzi lokty platna tobie dam, aby tye obynuli, kdyzz tye budu chtieti od- prawiti. Ale 20) on vſlyfſaw tu rzieczz, bral ſye od nyeho k druhemu przieteli, gehozz yako ſye milowal, a takezz tlukl proſſye, aby gemu w nuzi pomohl, a tyelo to giſte w ſwem domu ſchowal. Vſlyſfaw to druhy przietel wece 25 k nyemu: Mily, zdali 21) ty mye mnyſs takeho blazna, abych ya chtiel za tye zzywuot dati? Wſfak ty wyeſs, zze kdyby v mne to tyelo nalezeno bylo, muſil bych za to ſwuoy zzywuot dati. A wſſak proto, zzes muoy przetel byll, a mye 22) milowal,23) na poprawu tye prowuodim, a yakž budu gſi yako ſam ſye moczi, tak tye tyeſſiti budu. A przeſ to neſtyſſte ſobie, wſſak by y tak podle 30 przirozenye muſil vmrzieti, ponyawadzz wſſichny mame zemrzieti. Vſlyſſaw tu rzieczz, bral ſye opiet od nyeho k trzietyemu,24) gehozz menye milowaſſe nezzli ſye, a malo pro nyeho 25) czzynyl. Prziſſed k geho domu 26) tlukl. Tehdy on otaza geho, czo by chtyel a proczz by prziſſel. Odpowiedye gemu:27) Mily przeteli, ſty [78 a] dim ſye tebe, neſmyemt prawiti, nebť 28) gſem pro 35 tye nykdy nycz neuczzynyl Awſſakt muſim powiedyeti pohrzyechu. Przihodilo mi ſye, zze ſem czzlowyeka zahubil, a ted geho tyelo v pytli neſu.29) Protozz proſim tebe, ſchoway to tyelo w ſwem domu, a zachoway mye przy zzy- wuotye, nebo ginak, budu-li lapen f tyem tyelem, muoy zzywuot platy. Tehdy on dye ge':30) Day mi ſem to tyelo, ya gye chczi mieſto tebe na ſwu pleczi 40 5 8) dobrze. 9) wlozil. 10) wezma. 11) ſſel. 12) rzekl k niemu. 13) Protozt. 14) wſtaw y. M 15) w. 16) potazu. 17) ſam ya. 13) mne; gſi (sch.). 19) nezly ſe milowal. 20) sch. 21) zda. 22) A wſſak zes mne yako ſe; (oſtatek sch.). 23) (za tím:) a moy przytel ſy byl. 21) k trze- timu przytely. 25) pron. 26) dworu. 27) sch. 28) neb. 29) w pytly na ſobie noſym. 30) wecze, gemu (vyn.).
87 druheho tolikezz yako ſam ſye, trzyetyeho menye nezzli ſam ſye, A malo B ſem pron vczzynyl. Wece k nyemu kral: Mily ſynu, dobre 8) geſt prza- tely myeti, ale przed nuzi gich pokuſity. Protozz radim tobye, aby zabigye weprz wlozzyzz9) gey v pytel, a wezmi 10) na ſye y gdy 11) w noczi k tomu, geſſto gey wiecze nezzli ſye mylugeſs, a rczi gemu 12) potluka: Przieteli mily! po- hrzyechu przihodylo mi ſye, zze ſem czzlowieka zahubil. budu-li przi gyſtynye popaden, platy muoy zzywuot. Protozz 13) proſim, pomoż my z teto nuze a zachoway mye przy zzywuotye, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, atť przy nyem lapen nebudu. A potom poznaſs, ktery z tyech trzi bude przietel twuoy. Odpowiedye ſin otczi: I owſſem, mily pane, ano, to dobra rada. A ynhed 10 taynye zabyw weprzie wlozzil w pytel, a wzem na ſwe plecze ten giſty pytel, bral ſye k domu w noczi prwnyeho przetele, gehozz wiecze nezzli ſye mi- lowal. prziſſed tam yal ſye tluczi. Vſlyffaw ten giſty przetel geho, wſtal a 14) otazal geho, proczz by przifſel a czo by chtiel. Tehdy on wecze: pohrziechu przihodylo mi ſye, zze ſem zahubil [77 b] czzlowieka, a teď geho tyelo na 15 ſobye v 15) pytli neſu. Proſim tebe, pomoz mi z teto nuze, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, atť przy zzywotye oſtanu. Vſlyſſaw to przietel nay- myleyſſi geho, Wece k nyemu: Mily, czo na mnye chceſs? ſam gſi geho bez meho otazu 16) zahubil, a ſam budeſs trpyeti; nebo kdyby gey w mem domu nalezli, muſil bych ya ſam 17) trpieti. Awſſak proto zzes mi przetel byl, a mye 20 gſi 18) wiece milowal nezzli ſye, 9) na poprawu tye prowuodim a trzi nebo czztyrzi lokty platna tobie dam, aby tye obynuli, kdyzz tye budu chtieti od- prawiti. Ale 20) on vſlyfſaw tu rzieczz, bral ſye od nyeho k druhemu przieteli, gehozz yako ſye milowal, a takezz tlukl proſſye, aby gemu w nuzi pomohl, a tyelo to giſte w ſwem domu ſchowal. Vſlyſfaw to druhy przietel wece 25 k nyemu: Mily, zdali 21) ty mye mnyſs takeho blazna, abych ya chtiel za tye zzywuot dati? Wſfak ty wyeſs, zze kdyby v mne to tyelo nalezeno bylo, muſil bych za to ſwuoy zzywuot dati. A wſſak proto, zzes muoy przetel byll, a mye 22) milowal,23) na poprawu tye prowuodim, a yakž budu gſi yako ſam ſye moczi, tak tye tyeſſiti budu. A przeſ to neſtyſſte ſobie, wſſak by y tak podle 30 przirozenye muſil vmrzieti, ponyawadzz wſſichny mame zemrzieti. Vſlyſſaw tu rzieczz, bral ſye opiet od nyeho k trzietyemu,24) gehozz menye milowaſſe nezzli ſye, a malo pro nyeho 25) czzynyl. Prziſſed k geho domu 26) tlukl. Tehdy on otaza geho, czo by chtyel a proczz by prziſſel. Odpowiedye gemu:27) Mily przeteli, ſty [78 a] dim ſye tebe, neſmyemt prawiti, nebť 28) gſem pro 35 tye nykdy nycz neuczzynyl Awſſakt muſim powiedyeti pohrzyechu. Przihodilo mi ſye, zze ſem czzlowyeka zahubil, a ted geho tyelo v pytli neſu.29) Protozz proſim tebe, ſchoway to tyelo w ſwem domu, a zachoway mye przy zzy- wuotye, nebo ginak, budu-li lapen f tyem tyelem, muoy zzywuot platy. Tehdy on dye ge':30) Day mi ſem to tyelo, ya gye chczi mieſto tebe na ſwu pleczi 40 5 8) dobrze. 9) wlozil. 10) wezma. 11) ſſel. 12) rzekl k niemu. 13) Protozt. 14) wſtaw y. M 15) w. 16) potazu. 17) ſam ya. 13) mne; gſi (sch.). 19) nezly ſe milowal. 20) sch. 21) zda. 22) A wſſak zes mne yako ſe; (oſtatek sch.). 23) (za tím:) a moy przytel ſy byl. 21) k trze- timu przytely. 25) pron. 26) dworu. 27) sch. 28) neb. 29) w pytly na ſobie noſym. 30) wecze, gemu (vyn.).
Strana 88
88 B noſiti, a bude-li potrzebye, ya 31) za tye y na ſmrt chczi giti.32) A kdyzz ten giſty pytel wzal, odwazaw gey nalezl w nyem zabiteho weprze, A toho pozzyl yako 33) przietel naymileyſſi. Duchownye: 34) NAymileyssy! Tento Cziesarz gest otecz nebeſky. Ale sin geho gest kazzdy 5 dobry krzieſtyan, genzz ſedm let w gezdye dobywa 35) ſobye przatel, To gest wſſeczky ſwe dny, neb ſedmi 36) dny weſſken czzas biezzi. Prwny przetel geſt tento ſwiet, geyzz 37) mnohy wiecze miluge, nezzli ſam ſye. Neb mnoho- krat czzlowyek da ſye na ſmrt pro zbozzye, aby geho nabyl, yakozzto dowod geſt 38) na kupczych y na gynych, kto chtye 39) przieliſs bohati byti. Ale ten 10 przietel y w naywieczzi nuzi czzlowieka opuſty, kdyzz gemu k geho ſmrt nycz wiecze neda, nezzli trzi neb czztyrzi lokty platna, aby geho tyelo obynuli a w zemi pochowali. Protozz kto 40) vfa w toho przietele, blazen geſt. Druhy przietel geſt zzena a dyeti a gyny przietele, genzz w nuzi, to geſt na ſmrti, gynym nepomohu, nezz ſ placzzem k hrobu prowuodye. ale po ma [78 b 15 lych dnech zapomenu, a zzena ſnad gyneho poyme, a dyety ſye zzzenye a o ſbozzie budu ſye 41) wadyti, na otczowu duſſi nykdy nezpomenuce.42) Ne- trzieba piſmem dowuoditi,43) czozz oczzima wydime a vſſyma ſlyſſime, nebo toho wſſudy 44) pohrziechu doſty. Trzieti przietel, pro nyehozzto malo 45) nebo nycz czzynyme, geſt pan 46) kriſtus; ten w naſſy nuzi, to geſt na ſmrti, vkazzie 20 ſye yakožto wierny przietel, aczz budem zzeleti, czo gſme kdy proti nyemu zawynyli, a wdyeczzny budem geho ohawne ſmrti, kteruzz geſt pro nas pro- hrzieſſne trpyel, aby nas zbawil wieczzne ſmrti a dal nam wieczzny zzywot. Ame. LXV. Vſtawenye gednoho krale.1) Nyekteraky kral byl vſtawil za zakon, zze kdyzz by koli kto2) myel zahuben byti nebo odprawen, aby dwa trubaczze z ſameho gitra przed geho 25 dwerzmy trubila, A ten, geſſto myel odprawen byti, myel3) obleczzen byti w czzerne rucho. 1 4) Stalo ſye geſt,5) zze ten giſty kral vczzinyl welike hody, kazal, aby chudy y 6) bohaty zwan byll na ty hody giſte.7) A kdyzz wſſichny ſiti byechu,8) podle obyczzege prziſſli piſſtczi, hudczi9) y herczi ſ rozliczznymy ſtrogi, a tu ſwe miſtrowſtwo vkazugicze. To widucze y ſlyſſiecze wſſiczkny 30 kwaſſene weliku radoſt myegiechu. A kdyzz ſye tak radowachu, kral ſedyeſsye ſwyeſyw hlawu, nycz negeda, A czzaſtokrat mezi krmyemy tak ſedye pla- M 31) y. 32) na ſmrt gyti; y, chczi (sch.). 33) yakozto. 35) sch. 35) gezdij dobywage. 36) ſedm. 37) gehoz. 38) toho geſt. 3) chcze. 10) ktoz. 41) ſe budu. 12) nepomnicze. 43) piſem dowoditi. 44) nebo (sch.); Wſludy toho. 45) pronzto nieczo malo. 46) sch. LXV. 1) O odprawenem; (na okraji:) Dnica 16 poſt Sancte Trinith. 2) kdyzby ktoz koly. 3) mielby. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7 gyſte hody. 8) byli. 9) hudczy Pyſtczy.
88 B noſiti, a bude-li potrzebye, ya 31) za tye y na ſmrt chczi giti.32) A kdyzz ten giſty pytel wzal, odwazaw gey nalezl w nyem zabiteho weprze, A toho pozzyl yako 33) przietel naymileyſſi. Duchownye: 34) NAymileyssy! Tento Cziesarz gest otecz nebeſky. Ale sin geho gest kazzdy 5 dobry krzieſtyan, genzz ſedm let w gezdye dobywa 35) ſobye przatel, To gest wſſeczky ſwe dny, neb ſedmi 36) dny weſſken czzas biezzi. Prwny przetel geſt tento ſwiet, geyzz 37) mnohy wiecze miluge, nezzli ſam ſye. Neb mnoho- krat czzlowyek da ſye na ſmrt pro zbozzye, aby geho nabyl, yakozzto dowod geſt 38) na kupczych y na gynych, kto chtye 39) przieliſs bohati byti. Ale ten 10 przietel y w naywieczzi nuzi czzlowieka opuſty, kdyzz gemu k geho ſmrt nycz wiecze neda, nezzli trzi neb czztyrzi lokty platna, aby geho tyelo obynuli a w zemi pochowali. Protozz kto 40) vfa w toho przietele, blazen geſt. Druhy przietel geſt zzena a dyeti a gyny przietele, genzz w nuzi, to geſt na ſmrti, gynym nepomohu, nezz ſ placzzem k hrobu prowuodye. ale po ma [78 b 15 lych dnech zapomenu, a zzena ſnad gyneho poyme, a dyety ſye zzzenye a o ſbozzie budu ſye 41) wadyti, na otczowu duſſi nykdy nezpomenuce.42) Ne- trzieba piſmem dowuoditi,43) czozz oczzima wydime a vſſyma ſlyſſime, nebo toho wſſudy 44) pohrziechu doſty. Trzieti przietel, pro nyehozzto malo 45) nebo nycz czzynyme, geſt pan 46) kriſtus; ten w naſſy nuzi, to geſt na ſmrti, vkazzie 20 ſye yakožto wierny przietel, aczz budem zzeleti, czo gſme kdy proti nyemu zawynyli, a wdyeczzny budem geho ohawne ſmrti, kteruzz geſt pro nas pro- hrzieſſne trpyel, aby nas zbawil wieczzne ſmrti a dal nam wieczzny zzywot. Ame. LXV. Vſtawenye gednoho krale.1) Nyekteraky kral byl vſtawil za zakon, zze kdyzz by koli kto2) myel zahuben byti nebo odprawen, aby dwa trubaczze z ſameho gitra przed geho 25 dwerzmy trubila, A ten, geſſto myel odprawen byti, myel3) obleczzen byti w czzerne rucho. 1 4) Stalo ſye geſt,5) zze ten giſty kral vczzinyl welike hody, kazal, aby chudy y 6) bohaty zwan byll na ty hody giſte.7) A kdyzz wſſichny ſiti byechu,8) podle obyczzege prziſſli piſſtczi, hudczi9) y herczi ſ rozliczznymy ſtrogi, a tu ſwe miſtrowſtwo vkazugicze. To widucze y ſlyſſiecze wſſiczkny 30 kwaſſene weliku radoſt myegiechu. A kdyzz ſye tak radowachu, kral ſedyeſsye ſwyeſyw hlawu, nycz negeda, A czzaſtokrat mezi krmyemy tak ſedye pla- M 31) y. 32) na ſmrt gyti; y, chczi (sch.). 33) yakozto. 35) sch. 35) gezdij dobywage. 36) ſedm. 37) gehoz. 38) toho geſt. 3) chcze. 10) ktoz. 41) ſe budu. 12) nepomnicze. 43) piſem dowoditi. 44) nebo (sch.); Wſludy toho. 45) pronzto nieczo malo. 46) sch. LXV. 1) O odprawenem; (na okraji:) Dnica 16 poſt Sancte Trinith. 2) kdyzby ktoz koly. 3) mielby. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7 gyſte hody. 8) byli. 9) hudczy Pyſtczy.
Strana 89
89 kaſſye Vzrzewſſe to knyezzata y gyny kwaſſene, zamutili ſye 10) welmi, A za- B wolawſſe k ſobie bra [79 a] tra kralowa, genzz przed ſtoly chodyeſſye ho�tý pobyezegye, rzekli k nyemu: Mily, czo geſt to, zze naſs pan mily 11) kral welmi nas cztyl, ale ſam ſmuten geſt, a newieme, proczz geſt to? Proſime tebe, zwiez na geho miloſti, proczz geſt ſmuten. Bylo-li by, zze by kto z nas geho miloſti nyeczo nelibeho vczzinill, hotowi ſme wſſichny y kazzdy z nas geho miloſti odbyti podle geho wuole. Vſlyſſaw tu rzieczz bratr kralow, prziſſed k krali y yal ſye geho tazati, proczz by tak welmi w takem kwaſu ſmuten byll. Wece gemu kral: Mily bratrzie, Aczz 12) buoh da, zaytra w prwu ho- dynu damt tobie odpowied.13) Tehdy na zaytrzie kral, kdyzz dnyelo, poſlal 10 dwa trubaczze a rzekl gim: Przikazugi wam pod miloſti, abyſſte ynhed ſſli przede dwerzi 14) bratra meho a trubili. Ony odſſedſſe vali ſye trubiti, tak yakzz gim kral przikazal. Vſlyſſewſſe dwuorzene kralowy trubaczze, ynhed ſſedſſe tam bratra kralowa w czzerne 15) rucho oblekli a przed krale przy- wedli, poſtawywſſe okolo nyeho czztyrzi muzzie odyene ſ nahymy meczzi,16) Gednoho na prawici, Druheho na lewiczi, Trzietyeho na przed a Czztwrteho na zad. A kdyzz ſye to ſtalo, wece k nyemu kral: Bratrze, buď weſel. Od- powiedye bratr: O myly pane, kterak mohu weſel byti, mage tolyku hrozu okolo ſebe ſe wſſech ſtran? wece k nye' kral: Ty ſye bogiſs czztyrz meczzow, a nemożeſs weſel byti, A mnyes 17) za zle myel, zze gſem ya ſmuten byll, 20 mage okolo ſebe netoliko czztyrzi, ale 18) tyficz a geſſtye wyecze. 5 15 Duchownye: 19) [79 b NAymyleyſſy! Tentoa) kral muozz rzieczzen byti kazzdy wierny 20) krzieſtyan, genzz ma kralowati nad ſwymy ſmyſly. Trubaczzi gſu ſmrt tyeleſna a ſudny den. Ty na kazzdy den magi trubiti nam przede dwerzmy 21) ſrdcze naſſeho, yako gſu trubili ſwatemu Jeronimowi, yako ſam prawi:b) Gem 22)-li, 25 pyem 23)-li, nebo czozzkoli 24) gyneho czzynim, zda mi ſye, zze wzzdy w uſych mych zny truba ta, to geſt hlas angelſky, kdyzz krziknu: Wſtante, mrtwi, a podte na ſud.25) Take mame ſye obleczi w czzrne rucho, to geſt ſlozziecze wſſeczky chlipnoſty tyeleſne y rozkoſſy tohoto ſwieta, myſliti mame vſta- wiczznye 26) na ſmrt, zze wzzdy vmrzieti mame, ale newieme kdy, rano-li, 30 weczzer-li, dnes-li czzili zaytra, nebo nycz nenye giſtſſyeho 27) ſmrti, a nycz negiſtczzieho nezzli hodyna ſmrti, A naywyecz proto, zze 28) newieme, hodny-li ſme miloſty 29) czzili nenawiſti bozzie. Take maſs pomnyeti a myeti czztyrzi katy na pamyeti, to geſt pekelnu horkoſt,30) ſtudenoſt a czzrw31) wieczzny, A naywyecz ma32) ſye lekati ſtrachu dyabelſkeho a proſiti mileho buoha 35 ſ dawidem, aby tye raczzil geho zbawiti, rzka: Hoſpodyne, od ſtrachu ne- a) to (slabounce nadeps.). b) Jeronimowi — prawi (červ. podtrž.). 10) ſu ſe. 11) mily pan. 12) az. 13) odpowied tobie. 14) przed dwerze. 15) yhned w czierne. M 16) meczmi. 17) mnie ſy. 18) Ale y. 19) sch. 20) dobry. 21) dwrzmi. 22) Gym. 23) pym. 24) czo koly. 25) k ſudu podte; a (sch.). 26) sch. 27) gyſtcziho. 28) A (sch.); Naywicze proto neb. 29) miloſti bozij. 30) horžkoſt. 31) czerw. 32) maſs.
89 kaſſye Vzrzewſſe to knyezzata y gyny kwaſſene, zamutili ſye 10) welmi, A za- B wolawſſe k ſobie bra [79 a] tra kralowa, genzz przed ſtoly chodyeſſye ho�tý pobyezegye, rzekli k nyemu: Mily, czo geſt to, zze naſs pan mily 11) kral welmi nas cztyl, ale ſam ſmuten geſt, a newieme, proczz geſt to? Proſime tebe, zwiez na geho miloſti, proczz geſt ſmuten. Bylo-li by, zze by kto z nas geho miloſti nyeczo nelibeho vczzinill, hotowi ſme wſſichny y kazzdy z nas geho miloſti odbyti podle geho wuole. Vſlyſſaw tu rzieczz bratr kralow, prziſſed k krali y yal ſye geho tazati, proczz by tak welmi w takem kwaſu ſmuten byll. Wece gemu kral: Mily bratrzie, Aczz 12) buoh da, zaytra w prwu ho- dynu damt tobie odpowied.13) Tehdy na zaytrzie kral, kdyzz dnyelo, poſlal 10 dwa trubaczze a rzekl gim: Przikazugi wam pod miloſti, abyſſte ynhed ſſli przede dwerzi 14) bratra meho a trubili. Ony odſſedſſe vali ſye trubiti, tak yakzz gim kral przikazal. Vſlyſſewſſe dwuorzene kralowy trubaczze, ynhed ſſedſſe tam bratra kralowa w czzerne 15) rucho oblekli a przed krale przy- wedli, poſtawywſſe okolo nyeho czztyrzi muzzie odyene ſ nahymy meczzi,16) Gednoho na prawici, Druheho na lewiczi, Trzietyeho na przed a Czztwrteho na zad. A kdyzz ſye to ſtalo, wece k nyemu kral: Bratrze, buď weſel. Od- powiedye bratr: O myly pane, kterak mohu weſel byti, mage tolyku hrozu okolo ſebe ſe wſſech ſtran? wece k nye' kral: Ty ſye bogiſs czztyrz meczzow, a nemożeſs weſel byti, A mnyes 17) za zle myel, zze gſem ya ſmuten byll, 20 mage okolo ſebe netoliko czztyrzi, ale 18) tyficz a geſſtye wyecze. 5 15 Duchownye: 19) [79 b NAymyleyſſy! Tentoa) kral muozz rzieczzen byti kazzdy wierny 20) krzieſtyan, genzz ma kralowati nad ſwymy ſmyſly. Trubaczzi gſu ſmrt tyeleſna a ſudny den. Ty na kazzdy den magi trubiti nam przede dwerzmy 21) ſrdcze naſſeho, yako gſu trubili ſwatemu Jeronimowi, yako ſam prawi:b) Gem 22)-li, 25 pyem 23)-li, nebo czozzkoli 24) gyneho czzynim, zda mi ſye, zze wzzdy w uſych mych zny truba ta, to geſt hlas angelſky, kdyzz krziknu: Wſtante, mrtwi, a podte na ſud.25) Take mame ſye obleczi w czzrne rucho, to geſt ſlozziecze wſſeczky chlipnoſty tyeleſne y rozkoſſy tohoto ſwieta, myſliti mame vſta- wiczznye 26) na ſmrt, zze wzzdy vmrzieti mame, ale newieme kdy, rano-li, 30 weczzer-li, dnes-li czzili zaytra, nebo nycz nenye giſtſſyeho 27) ſmrti, a nycz negiſtczzieho nezzli hodyna ſmrti, A naywyecz proto, zze 28) newieme, hodny-li ſme miloſty 29) czzili nenawiſti bozzie. Take maſs pomnyeti a myeti czztyrzi katy na pamyeti, to geſt pekelnu horkoſt,30) ſtudenoſt a czzrw31) wieczzny, A naywyecz ma32) ſye lekati ſtrachu dyabelſkeho a proſiti mileho buoha 35 ſ dawidem, aby tye raczzil geho zbawiti, rzka: Hoſpodyne, od ſtrachu ne- a) to (slabounce nadeps.). b) Jeronimowi — prawi (červ. podtrž.). 10) ſu ſe. 11) mily pan. 12) az. 13) odpowied tobie. 14) przed dwerze. 15) yhned w czierne. M 16) meczmi. 17) mnie ſy. 18) Ale y. 19) sch. 20) dobry. 21) dwrzmi. 22) Gym. 23) pym. 24) czo koly. 25) k ſudu podte; a (sch.). 26) sch. 27) gyſtcziho. 28) A (sch.); Naywicze proto neb. 29) miloſti bozij. 30) horžkoſt. 31) czerw. 32) maſs.
Strana 90
90 B przyetele wydrzi duſſi mu. Protozz bratr twuoy, to geſt tyeleſnoſt twa, bude-li tebe tazaty, Proczz gſi tak ſmuten na duſſi, wſſeczky tyto hrozi gemu przed oczzima poſtaw, A tak bezpeczznye na ſmrt y na ſud doydeſs.33) LXVI. Od toho, geſſto ſwer towaryſſi oczzy wylupilia) towaryſſye geho.1) [80 a (Vintillus kdyzz kralowaſſe, byll za zakon vſtawil, aby kazzdy ſlepy 5 po wſſem geho kralowſtwi Sto ſſylynkow myel a na to ſye zzywil. Stalo ſye, zze trzye nebo Czztyrzie2) towaryſſye prziſſli do gednoho mieſta k gednomu hoſpodarzi, a tu welike penyeze vtratili, A nad to geſſtye welmi ſye zdluzzili. A kdyzz nemyeli czzim platyty, hoſpodarz ten giſty zgimaw gye, wſazel gye v wiezenye a prziſahl, zze odtud newyndu, gelizz naymenſſy dluh zaplatye. Tehdy geden z nych wece a dal gim radu, aby loſy metali, kteremuzz by z nych oczzi wywrhli, aby ten ſſel k krali a proſil geho,3) by 4) gemu tyech Sto ſſylinkow bylo dano 5) podle wyrczzenye kralowa. A kdyzz loſy metali, doſtalo ſye na toho, genzz radu byeſſye wydal. A ynhed towaryſſye geho nycz nepomeſſkawſſe oczzi gemu wywrhli. Potom weden byll k kralowu dworu. A kdyzz tam prziſſel, yal ſye tluczi. Zatyem prziſſed wratny, pilnye nan wzhled y rzekl gemu: 6) Mily, zle kralowu zakonu rozumyeſs. Zakon kralow vſtawen geſt pro ſlepe od przirozenye neb z nemoczi, a nebo take pro ſtaroſt, nebo z 7) kterakehozzkoli przepuſſtyenye bozzieho. Ale ty nedawno myel gſy kraſne a 8) czziſte oczzi, ale w krczzmyes gye propil. Protozz opatrz ſwu wyecz 20 ginak, neb od krale nycz nebudeſs myeti. 10 15 Duchownye Takto:9) NAymyleyſſi! Tento kral gest pan naſs gezus kriſtus, genzz taky zakon [80 b] wydal, aby kazzdy ſlepy z kralowy komory na ſwu potrziebu Sto ſſylynkow myel, To geſt kazzdy czzlowyek, genzz porazzen geſt nemoczi, chudobu nebo protywenſtwim, a myle trpi. Sto ſſylynkow, to geſt wieczzny 25 zzywuot ma od pana buoha, wieczzneho zzywota 10) krale, myeti, Jakozz Swaty Jakub dye:b) Blazzeny muzz geſt, genzz trpi protywenſtwie y gyna pokuſſe- nye; nebo kdyzz pokuſſen bude a ſetrwa, przigme korunu zzywota wyeczz- neho.11) Ale towaryſſye, genzz do krozzmy wedu, gſu zle towaryſtwo, gymzzto 12) krczzmarz, to geſt dyabel, wyno, to geſt ſbozzie a rozkoſs tohoto ſwieta, 30 ſſenkuge. Taczi pitelowe a ztrawnyczi dyablowi oſlepeny bywagi hrziechem a) (pod slovy) towaryfli — wylu (napsáno bylo cosi jiného červeně, což vymazáno). b) Jakozz — dye (červ. podtrž.). M 33) puogdeſs A potom wieczneho ziwota doygdeſs. LXVI. 1) O Slepem; (na okraji:) Ad penitenciam. 2) dobrze cztirzy towarziſſij. 3) sch. *) aby. 5) dano bylo. 6) wzhledl gemu wece. 7) (sch.). 8) sch. 3) (bez náp.). 10) sch. 11) wieczneho ziwota. 12) Gymz.
90 B przyetele wydrzi duſſi mu. Protozz bratr twuoy, to geſt tyeleſnoſt twa, bude-li tebe tazaty, Proczz gſi tak ſmuten na duſſi, wſſeczky tyto hrozi gemu przed oczzima poſtaw, A tak bezpeczznye na ſmrt y na ſud doydeſs.33) LXVI. Od toho, geſſto ſwer towaryſſi oczzy wylupilia) towaryſſye geho.1) [80 a (Vintillus kdyzz kralowaſſe, byll za zakon vſtawil, aby kazzdy ſlepy 5 po wſſem geho kralowſtwi Sto ſſylynkow myel a na to ſye zzywil. Stalo ſye, zze trzye nebo Czztyrzie2) towaryſſye prziſſli do gednoho mieſta k gednomu hoſpodarzi, a tu welike penyeze vtratili, A nad to geſſtye welmi ſye zdluzzili. A kdyzz nemyeli czzim platyty, hoſpodarz ten giſty zgimaw gye, wſazel gye v wiezenye a prziſahl, zze odtud newyndu, gelizz naymenſſy dluh zaplatye. Tehdy geden z nych wece a dal gim radu, aby loſy metali, kteremuzz by z nych oczzi wywrhli, aby ten ſſel k krali a proſil geho,3) by 4) gemu tyech Sto ſſylinkow bylo dano 5) podle wyrczzenye kralowa. A kdyzz loſy metali, doſtalo ſye na toho, genzz radu byeſſye wydal. A ynhed towaryſſye geho nycz nepomeſſkawſſe oczzi gemu wywrhli. Potom weden byll k kralowu dworu. A kdyzz tam prziſſel, yal ſye tluczi. Zatyem prziſſed wratny, pilnye nan wzhled y rzekl gemu: 6) Mily, zle kralowu zakonu rozumyeſs. Zakon kralow vſtawen geſt pro ſlepe od przirozenye neb z nemoczi, a nebo take pro ſtaroſt, nebo z 7) kterakehozzkoli przepuſſtyenye bozzieho. Ale ty nedawno myel gſy kraſne a 8) czziſte oczzi, ale w krczzmyes gye propil. Protozz opatrz ſwu wyecz 20 ginak, neb od krale nycz nebudeſs myeti. 10 15 Duchownye Takto:9) NAymyleyſſi! Tento kral gest pan naſs gezus kriſtus, genzz taky zakon [80 b] wydal, aby kazzdy ſlepy z kralowy komory na ſwu potrziebu Sto ſſylynkow myel, To geſt kazzdy czzlowyek, genzz porazzen geſt nemoczi, chudobu nebo protywenſtwim, a myle trpi. Sto ſſylynkow, to geſt wieczzny 25 zzywuot ma od pana buoha, wieczzneho zzywota 10) krale, myeti, Jakozz Swaty Jakub dye:b) Blazzeny muzz geſt, genzz trpi protywenſtwie y gyna pokuſſe- nye; nebo kdyzz pokuſſen bude a ſetrwa, przigme korunu zzywota wyeczz- neho.11) Ale towaryſſye, genzz do krozzmy wedu, gſu zle towaryſtwo, gymzzto 12) krczzmarz, to geſt dyabel, wyno, to geſt ſbozzie a rozkoſs tohoto ſwieta, 30 ſſenkuge. Taczi pitelowe a ztrawnyczi dyablowi oſlepeny bywagi hrziechem a) (pod slovy) towaryfli — wylu (napsáno bylo cosi jiného červeně, což vymazáno). b) Jakozz — dye (červ. podtrž.). M 33) puogdeſs A potom wieczneho ziwota doygdeſs. LXVI. 1) O Slepem; (na okraji:) Ad penitenciam. 2) dobrze cztirzy towarziſſij. 3) sch. *) aby. 5) dano bylo. 6) wzhledl gemu wece. 7) (sch.). 8) sch. 3) (bez náp.). 10) sch. 11) wieczneho ziwota. 12) Gymz.
Strana 91
91 a ſwu 13) liboſty, zze boha nemohu widyeti any mrzkoſti hrzyecha, a proto B w ſwe ſlepotye oſtanu prawym ſudem bozzim, leczz pan buoh z ſwe welike dobroty dyablu z hrdla gye wytrhne, yako ſwatu marzi magdalenu na ho- dech 14) a lotra na krzizzi, ſwateho 15) Matiegye na czle a mnoho gynych ſwatych.16) LXVII. Od zlateho vablka.1) AVrelianus 2) kdyzz kralowal w rzymye moczny welmi, ten myegyeſle gednoho ſyna, gehozz welmy mylowaſſe. Tehdy kdyzz vmrzieti myel, zawolal ſweho ſyna a rzekl gemu: Mily ſinu,3) gedno yablko zlate mam, welmi drahe, a tobye gye dawam pod takuto 4) vmluwu, aby ynhed po me ſmrti gel w gezdu po mnoho 5) kralowſtwi, po hradech y po myeſtech, [81 a] a kdezz 10 naywieczzycho blazna naydeſs, day gemu to zlate yablko. Vſlyſſaw tu rzieczz kralowicz mlady, ſlibil otczi ſwu wieru y czze�t, zze to chcze rad vczzyńyti. Po male chwili kral duſſi ſwu6) puſtill,a) a ſin ſye w gezdu wyprawil. A7) wy- prawyw ſye yal ſye gezditi po mnohych kraginach y8) myeſtech, a9) napo- ſledy przigell do gednoho kralowſtwie, w nyemzzto w nowie krale wolili byechu 15 s weliku ſlawnoſti. On vzrzew to gye ſye tazati, ktery by obyczzey myeli w tom wuoleny, dyedicze-li po ſmrti otczowye czzili gineho. Odpowiedyeli gemu rzkuce: Obyczzey tohoto kralowſtwie geſt, zze na kazzde leto krale zemene ſobye wuole, koho chtye, A ten ma mocz plnu przikazowati 10) gim, yakzz raczzi, A ony geho magi we wſſem poſluchati yakzzto 11) moczneho 20 krale. Ale 12) kdyzz ſye tak rok ſkona, oblupye geho ze wſſeho zbozzie, y czti geho zbawye, a naha czziſtowa nyti na puſſt poſſli, kdezzto zymu a hladem ma hanebnye vmrzieti. Vſlyſſaw to kralowicz vzrzel krale w nowye wuoleneho, an welmy weſel a ſmyege ſye, yal ſye w ſwem ſrdczi myſliti a rzka: Byl ſem we 13) mnohych kralowſtwich, nykdyezz 14) ſem newidyel tak przirozeneho 25 blazna, yako tohoto krale, tomu dobrze bude 15) moczi toto yablko dati. A przi- ſtupyw k krali wece: Zzadny krali! otecz muoy, drzewe nezzli ſ tohoto ſwyeta sífel, przikazal mi, abych tobye 16) toto zlate yablko tobye dal. y poda geho krali. I wece kral: Mily, powiez mi toho prziczzynu, zze mi kazal [81 b] toto yablko dati, kdyzz ſem geho neznal, any on mne, any ſem gemu toho za- 30 ſluzzil. Wece kralowicz: Pane y krali, raczz wiedieti, zze tobye geho zwlaſſtye y zegmene 17) nedal, Ale przikazal mi, kde bych na wſſem ſwietie nalezl nay- wieczzyeho blazna, tomu abych yablko dal. a gyzz geſt tomu drahna chwyle, gakzz gezdim po rozliczznych kragynach, hradech y myeſtech, a mnoho ſem a) (ps.) duſſi puſtill ſwu (naznač. přemíst.). 13) ſwu zlu. 13) (tato dvě sl. sch.) 15) sch. 16) sch. LXVII. 1) O gednom blaznu. 2) BVrelyanus. 3) ſynu moy. 4) taku. 5) w gyzdu po mnohych. 6) ſwu duſſi. 7) sch. 3) kragynach hradich y. 9) sch. 10) rozkazowati. 11) yakozto. 12) A. 13) W. 15) Kragynach a kralowſtwich nikdez. 15) budu. 16) sch. 17) zgewnie. M
91 a ſwu 13) liboſty, zze boha nemohu widyeti any mrzkoſti hrzyecha, a proto B w ſwe ſlepotye oſtanu prawym ſudem bozzim, leczz pan buoh z ſwe welike dobroty dyablu z hrdla gye wytrhne, yako ſwatu marzi magdalenu na ho- dech 14) a lotra na krzizzi, ſwateho 15) Matiegye na czle a mnoho gynych ſwatych.16) LXVII. Od zlateho vablka.1) AVrelianus 2) kdyzz kralowal w rzymye moczny welmi, ten myegyeſle gednoho ſyna, gehozz welmy mylowaſſe. Tehdy kdyzz vmrzieti myel, zawolal ſweho ſyna a rzekl gemu: Mily ſinu,3) gedno yablko zlate mam, welmi drahe, a tobye gye dawam pod takuto 4) vmluwu, aby ynhed po me ſmrti gel w gezdu po mnoho 5) kralowſtwi, po hradech y po myeſtech, [81 a] a kdezz 10 naywieczzycho blazna naydeſs, day gemu to zlate yablko. Vſlyſſaw tu rzieczz kralowicz mlady, ſlibil otczi ſwu wieru y czze�t, zze to chcze rad vczzyńyti. Po male chwili kral duſſi ſwu6) puſtill,a) a ſin ſye w gezdu wyprawil. A7) wy- prawyw ſye yal ſye gezditi po mnohych kraginach y8) myeſtech, a9) napo- ſledy przigell do gednoho kralowſtwie, w nyemzzto w nowie krale wolili byechu 15 s weliku ſlawnoſti. On vzrzew to gye ſye tazati, ktery by obyczzey myeli w tom wuoleny, dyedicze-li po ſmrti otczowye czzili gineho. Odpowiedyeli gemu rzkuce: Obyczzey tohoto kralowſtwie geſt, zze na kazzde leto krale zemene ſobye wuole, koho chtye, A ten ma mocz plnu przikazowati 10) gim, yakzz raczzi, A ony geho magi we wſſem poſluchati yakzzto 11) moczneho 20 krale. Ale 12) kdyzz ſye tak rok ſkona, oblupye geho ze wſſeho zbozzie, y czti geho zbawye, a naha czziſtowa nyti na puſſt poſſli, kdezzto zymu a hladem ma hanebnye vmrzieti. Vſlyſſaw to kralowicz vzrzel krale w nowye wuoleneho, an welmy weſel a ſmyege ſye, yal ſye w ſwem ſrdczi myſliti a rzka: Byl ſem we 13) mnohych kralowſtwich, nykdyezz 14) ſem newidyel tak przirozeneho 25 blazna, yako tohoto krale, tomu dobrze bude 15) moczi toto yablko dati. A przi- ſtupyw k krali wece: Zzadny krali! otecz muoy, drzewe nezzli ſ tohoto ſwyeta sífel, przikazal mi, abych tobye 16) toto zlate yablko tobye dal. y poda geho krali. I wece kral: Mily, powiez mi toho prziczzynu, zze mi kazal [81 b] toto yablko dati, kdyzz ſem geho neznal, any on mne, any ſem gemu toho za- 30 ſluzzil. Wece kralowicz: Pane y krali, raczz wiedieti, zze tobye geho zwlaſſtye y zegmene 17) nedal, Ale przikazal mi, kde bych na wſſem ſwietie nalezl nay- wieczzyeho blazna, tomu abych yablko dal. a gyzz geſt tomu drahna chwyle, gakzz gezdim po rozliczznych kragynach, hradech y myeſtech, a mnoho ſem a) (ps.) duſſi puſtill ſwu (naznač. přemíst.). 13) ſwu zlu. 13) (tato dvě sl. sch.) 15) sch. 16) sch. LXVII. 1) O gednom blaznu. 2) BVrelyanus. 3) ſynu moy. 4) taku. 5) w gyzdu po mnohych. 6) ſwu duſſi. 7) sch. 3) kragynach hradich y. 9) sch. 10) rozkazowati. 11) yakozto. 12) A. 13) W. 15) Kragynach a kralowſtwich nikdez. 15) budu. 16) sch. 17) zgewnie. M
Strana 92
92 5 10 B blaznow widyel, Ale tak przirozeneho blazna nykdyezz ſem newidyel, yako ty gſi.18) A protozz z przikazanye otcze meho dal ſem tobye to yablko. I dye 19) gemu 20) kral: Mily, powyez mi, Proczz ty mye maſs tak za przirozeneho blazna?21) Odpowiedye gemu 22) kralowicz: ktere muozz 23) wietczzie blaz- nowſtwie byti, nezzli kdy 24) ty wieſs, yakzz ſye rok dokona, zze maſs ze wſſeho wyweden 25) byti a obnazzen, a k tomu na puſſt poſlan maſs byti a tam hanebnye vmrzieti. A przeſ to ty dobrzie wieda to przyyals toto kralowstwie a 26) radugeſs ſye, yako by wiecz myel kralem 27) byti. A proto mam za to, zze gſi przirozeny blazen, y dalt ſem yablko wedle28) przikazanye otcze meho. Wece kral: pozzehnana hodyna ta,29) w nyžto gſi ke mnye prziſſel a toto yablko mnye 30) dal, nebo mi ſtane za wſſeczko 31) kralowſtwye me. A ynhed y 32) potom wyecz toho leta, dokudzz kralowal, na33) kazzdy den zlato y ſtrzie- bro, obile y wyno,34) oley y gynu ſſpizzi na tu puſſt ſlal, yako by mohl 35) za trzi ſta let s ſwu ſe wſſi czzeledi potrziebu myeti. A kdyzz ſye rok [82 a 15 dokonal a36) ze wſſeho wyweden byll y obnazzen, Potom poſlan na puſſt, kdezzto plnu potrzebu nalezl azz do ſwe ſmrti. Duchownye takto:37) NAymyleyſſi! Tento kral gest otecz nebeſky. ale sin geho gedyny gest pan naſs gezus kriſtus, genzz dawa zlate yablko naywieczziemu blaznu. To giſte yablko 38) znamenawa tento 39) okruhli ſwiet, kteryzz 40) dawa boh nay- 20 wieczziemu blaznu, to geſt czzlowieku. Nebo mezi zwierzaty nenye wiet- czzieho blazna nezzli czzlowiek, Jakozz dauid dye:b) Czlowiek, kdyzz we czti byeſſye, nechtyele) rozumieti, y41) przirownan geſt howadom nemudrim, a rowen gim vczzynyen geſt. Ale zze kralem 42) bywa wolen, to gest proto, aby zpra- wowal ſwe tyelo y ſwu duſſi. A wye to kazzdy, zze wiecze nema kralowati, 25 gedno do roka, To geſt maly czzaſek a kratky proti wieczznoſty. A nad to newye, by mohl zzyw byti netoliko do roka, ale za gednu hodinu. Awſſak wyeda to kazzdy czzlowiek nykdyezz 43) neprzieſtane praczowati we dne y w noczi o zemſkych wyeczech, a wzzdy prziklada hrziech k hrziechu, a ne- pomny na to, zze kdyzz vmrze, wſſeho toho bude zbawen, czozz nachowal 30 a nah ſye do zemye wraty.44) Protozz kazzdy z nas vczzin, yako tento kral vczzinill: aczz pan buoh komu z nas zlateho yablka poprziege, To geſt zbozzie tohoto ſwieta, poſielay przed ſebu zlato a ſtrziebro,45) dawage almuzzny podle rady gezukriſtowy, genzz dye:d) 46) Czzinte ſobye przately ze zle dobyteho 47) zbozzie, [82 b] abyſſte, kdyzz by nemyeli, przigeli was do wyeczznych prze- b) Jakozz — dye (červ. podtrž.) c) (pod) ye (jiné písm. vyškrab.). d) gezu — dye (červ. podtrž.). M 18) ſy ty. 19) Wecze; I (sch.). 20) sch. 21) tak za przirozeneho blazna maſs. 22) sch. 23) kterak moz. 24) kdyz. 25) wyſazen. 26) I. 27) Kralem miel. 28) podle. 29) ta bud. 30) (sch.). 31) wſſeczkno. 32) sch. 33) a na. 34) wino y. 33) miel tam. 36) a on. 37) sch. 38) naywie- czziemu — yablko (sch.). 39) sch. 40) kterez. 41) sch. 42) kralem ze. 43) nikdyz. 44) wratiſs. 45) (tato tři sl. sch.). 46) (tato dvě sl. sch.). 47) ze zleho.
92 5 10 B blaznow widyel, Ale tak przirozeneho blazna nykdyezz ſem newidyel, yako ty gſi.18) A protozz z przikazanye otcze meho dal ſem tobye to yablko. I dye 19) gemu 20) kral: Mily, powyez mi, Proczz ty mye maſs tak za przirozeneho blazna?21) Odpowiedye gemu 22) kralowicz: ktere muozz 23) wietczzie blaz- nowſtwie byti, nezzli kdy 24) ty wieſs, yakzz ſye rok dokona, zze maſs ze wſſeho wyweden 25) byti a obnazzen, a k tomu na puſſt poſlan maſs byti a tam hanebnye vmrzieti. A przeſ to ty dobrzie wieda to przyyals toto kralowstwie a 26) radugeſs ſye, yako by wiecz myel kralem 27) byti. A proto mam za to, zze gſi przirozeny blazen, y dalt ſem yablko wedle28) przikazanye otcze meho. Wece kral: pozzehnana hodyna ta,29) w nyžto gſi ke mnye prziſſel a toto yablko mnye 30) dal, nebo mi ſtane za wſſeczko 31) kralowſtwye me. A ynhed y 32) potom wyecz toho leta, dokudzz kralowal, na33) kazzdy den zlato y ſtrzie- bro, obile y wyno,34) oley y gynu ſſpizzi na tu puſſt ſlal, yako by mohl 35) za trzi ſta let s ſwu ſe wſſi czzeledi potrziebu myeti. A kdyzz ſye rok [82 a 15 dokonal a36) ze wſſeho wyweden byll y obnazzen, Potom poſlan na puſſt, kdezzto plnu potrzebu nalezl azz do ſwe ſmrti. Duchownye takto:37) NAymyleyſſi! Tento kral gest otecz nebeſky. ale sin geho gedyny gest pan naſs gezus kriſtus, genzz dawa zlate yablko naywieczziemu blaznu. To giſte yablko 38) znamenawa tento 39) okruhli ſwiet, kteryzz 40) dawa boh nay- 20 wieczziemu blaznu, to geſt czzlowieku. Nebo mezi zwierzaty nenye wiet- czzieho blazna nezzli czzlowiek, Jakozz dauid dye:b) Czlowiek, kdyzz we czti byeſſye, nechtyele) rozumieti, y41) przirownan geſt howadom nemudrim, a rowen gim vczzynyen geſt. Ale zze kralem 42) bywa wolen, to gest proto, aby zpra- wowal ſwe tyelo y ſwu duſſi. A wye to kazzdy, zze wiecze nema kralowati, 25 gedno do roka, To geſt maly czzaſek a kratky proti wieczznoſty. A nad to newye, by mohl zzyw byti netoliko do roka, ale za gednu hodinu. Awſſak wyeda to kazzdy czzlowiek nykdyezz 43) neprzieſtane praczowati we dne y w noczi o zemſkych wyeczech, a wzzdy prziklada hrziech k hrziechu, a ne- pomny na to, zze kdyzz vmrze, wſſeho toho bude zbawen, czozz nachowal 30 a nah ſye do zemye wraty.44) Protozz kazzdy z nas vczzin, yako tento kral vczzinill: aczz pan buoh komu z nas zlateho yablka poprziege, To geſt zbozzie tohoto ſwieta, poſielay przed ſebu zlato a ſtrziebro,45) dawage almuzzny podle rady gezukriſtowy, genzz dye:d) 46) Czzinte ſobye przately ze zle dobyteho 47) zbozzie, [82 b] abyſſte, kdyzz by nemyeli, przigeli was do wyeczznych prze- b) Jakozz — dye (červ. podtrž.) c) (pod) ye (jiné písm. vyškrab.). d) gezu — dye (červ. podtrž.). M 18) ſy ty. 19) Wecze; I (sch.). 20) sch. 21) tak za przirozeneho blazna maſs. 22) sch. 23) kterak moz. 24) kdyz. 25) wyſazen. 26) I. 27) Kralem miel. 28) podle. 29) ta bud. 30) (sch.). 31) wſſeczkno. 32) sch. 33) a na. 34) wino y. 33) miel tam. 36) a on. 37) sch. 38) naywie- czziemu — yablko (sch.). 39) sch. 40) kterez. 41) sch. 42) kralem ze. 43) nikdyz. 44) wratiſs. 45) (tato tři sl. sch.). 46) (tato dvě sl. sch.). 47) ze zleho.
Strana 93
93 bytkow. Nebo yakzto 48) wuoda przihaſſuge ohen, takezz almuzzna ſtogi proti B hrziechom. A blahoſlaweny miloſrdny, nebo ti miloſrdenstwie doydu, to gest 49) w nebeſkem kralowſtwi, Gehozzto raczz nam. LXVIII. Od Bozzieho vmucszenye.1) Byeſſye nyekterake myeſto podle morze, genzz od howad gedowatych mnoho prziekazz 2) myegieſſe. Mezi gynymy howady bieſſe drak welmi vkrutny, genzz na kazzdy den do mieſta prziſſel, a ty giſti myeſſtyene na kazzdy den gedno zwierze a neb dobytczze muſili gemu dati k geho ſnyedku. A mezi tyem radili ſye w te teſknoſti, kterak by mohli ſwe mieſto od gedowatych howad a zwlaſſtye od toho drakaa) wyſwuobodyti, azz tak dluho, zze na- poſledy prziſſel k nym geden z dalekych wlaſty a dal gim taku radu, aby 10 lapyecze lwa, na wiſokem drziewye gey powieſili. Protozz kdyzz gey vzrzela ta giſta howada gedowata a zwlafſtye drak, abyb) ynhed3) ſye prycz odtud brali 4) a wyecz abyc) 5) ſye zaſye newratili.6) Vſlyſſewſſe tu radu myeſstyene nahodu lwa popadli, a mrtweho przibywſſe hrziebiky k wiſokemu drzewu, na- horu wiſoko zdwihli,7) tak zze po wſſem mieſtye mohli8) dobrzie widyeti. 15 Tehdy9) drak, prziſſed do mieſta, vzrzew lwa powyeſſeneho, ynhed ſye bral z mieſta a wyecz ſye tam nepoſtal, a gyna howada gedowata za nym. A tak to myeſto bylo ſwobodne po toho giſteho dobreho czzlowyeka radye.10) 5 Duchownye takto: 11) [83 a NAymileyſſi! Toto mieſto geſt tento ſwiet, genzz mnoho let od dya- blow mnoho zleho trpyel pro hrziech Adamow, otcze naſſeho.12) Drak, to 20 geſt dyabel, netoliko gedno zwierze, to geſt gednu duſſi, Ale wſſeczky duſſe przied bozzim vmuczzenim do pekla s ſebu bral, dokudzz lew z pokolenye Juda, to geſt kriſtus, na krzizzi nebyl powieſſen. A yakzz brzo byl powieſſen a vmrzel, ynhed dyabel moczy nemyel nad dobrymy azz do dneſſnyeho 13) dne etc. 25 LXX.*) Od rytyersze, geſſto ſwemu pacholku nohu vtal.1) Byeſſye nyekteraky rytierz, weliky zbieh; a ten myegieſſe pacholka wier- neho. I2) vdalo ſye geden3) den, kdyzz przes geden les gedyechu, zze ten a) (ps) draha, k (pozdějš. inkoustem nadeps.). b) aby (červ. nadeps.). c) a (červ. nadeps.). *) Č. LXIX. není v tomto rukop. ani v rukop. M. 48) yakozto. 49) (tato tři sl. sch.). LXVIII. 1) (bez náp.; na okraji:) Reſurectionis XI. 2) przekazy. 3) yhned by. 4) braly odtud. 5) wiczby. 6) nenawratily. 7) zwedly. 8) mohl. 9) Pa. 10) po — radye (sch.). 11) (bez náp.). 12) naſlieho A. 13) sch. LXX. 1) O gednom pacholku; na okraji:) Dnica 4. poſt s. Trinit. apud diuů Petrû Ano 78. 2) sch. 3) w geden. M
93 bytkow. Nebo yakzto 48) wuoda przihaſſuge ohen, takezz almuzzna ſtogi proti B hrziechom. A blahoſlaweny miloſrdny, nebo ti miloſrdenstwie doydu, to gest 49) w nebeſkem kralowſtwi, Gehozzto raczz nam. LXVIII. Od Bozzieho vmucszenye.1) Byeſſye nyekterake myeſto podle morze, genzz od howad gedowatych mnoho prziekazz 2) myegieſſe. Mezi gynymy howady bieſſe drak welmi vkrutny, genzz na kazzdy den do mieſta prziſſel, a ty giſti myeſſtyene na kazzdy den gedno zwierze a neb dobytczze muſili gemu dati k geho ſnyedku. A mezi tyem radili ſye w te teſknoſti, kterak by mohli ſwe mieſto od gedowatych howad a zwlaſſtye od toho drakaa) wyſwuobodyti, azz tak dluho, zze na- poſledy prziſſel k nym geden z dalekych wlaſty a dal gim taku radu, aby 10 lapyecze lwa, na wiſokem drziewye gey powieſili. Protozz kdyzz gey vzrzela ta giſta howada gedowata a zwlafſtye drak, abyb) ynhed3) ſye prycz odtud brali 4) a wyecz abyc) 5) ſye zaſye newratili.6) Vſlyſſewſſe tu radu myeſstyene nahodu lwa popadli, a mrtweho przibywſſe hrziebiky k wiſokemu drzewu, na- horu wiſoko zdwihli,7) tak zze po wſſem mieſtye mohli8) dobrzie widyeti. 15 Tehdy9) drak, prziſſed do mieſta, vzrzew lwa powyeſſeneho, ynhed ſye bral z mieſta a wyecz ſye tam nepoſtal, a gyna howada gedowata za nym. A tak to myeſto bylo ſwobodne po toho giſteho dobreho czzlowyeka radye.10) 5 Duchownye takto: 11) [83 a NAymileyſſi! Toto mieſto geſt tento ſwiet, genzz mnoho let od dya- blow mnoho zleho trpyel pro hrziech Adamow, otcze naſſeho.12) Drak, to 20 geſt dyabel, netoliko gedno zwierze, to geſt gednu duſſi, Ale wſſeczky duſſe przied bozzim vmuczzenim do pekla s ſebu bral, dokudzz lew z pokolenye Juda, to geſt kriſtus, na krzizzi nebyl powieſſen. A yakzz brzo byl powieſſen a vmrzel, ynhed dyabel moczy nemyel nad dobrymy azz do dneſſnyeho 13) dne etc. 25 LXX.*) Od rytyersze, geſſto ſwemu pacholku nohu vtal.1) Byeſſye nyekteraky rytierz, weliky zbieh; a ten myegieſſe pacholka wier- neho. I2) vdalo ſye geden3) den, kdyzz przes geden les gedyechu, zze ten a) (ps) draha, k (pozdějš. inkoustem nadeps.). b) aby (červ. nadeps.). c) a (červ. nadeps.). *) Č. LXIX. není v tomto rukop. ani v rukop. M. 48) yakozto. 49) (tato tři sl. sch.). LXVIII. 1) (bez náp.; na okraji:) Reſurectionis XI. 2) przekazy. 3) yhned by. 4) braly odtud. 5) wiczby. 6) nenawratily. 7) zwedly. 8) mohl. 9) Pa. 10) po — radye (sch.). 11) (bez náp.). 12) naſlieho A. 13) sch. LXX. 1) O gednom pacholku; na okraji:) Dnica 4. poſt s. Trinit. apud diuů Petrû Ano 78. 2) sch. 3) w geden. M
Strana 94
94 B giſty rytierz geda naprzied 4) ztratil dwadcieti hrżywen penyéz. A kdyzz vczzil, zze penyez nema, yal ſye ſweho pacholka tazati, nalezl-li geſt po nyem ty penyeze. Tehdy 5) pacholek yal ſye prziſahati, zze nycz o nych newye. Ale ten gifty rytierz nycz ſye na to neobratil, ale z domnyenye vtal 6) gemu nohu prawu. A nechaw geho w leſe gel domow, a pacholek po nyem yal sye wo- lati. A 7) bliž odtud byeſſye nyekteraky 8) puſtennyk podle te czeſty. Vſlyfſaw hlas czzlowieczzi ynhed tam przibyehl a ſ ny mluwil a zpowiedal geho. A kdyzz vrozumyell, zze geſt newynen, neſl gey do ſweho pokoge. A wſſed do swe Caply yal ſye bohu z toho porokowati, zze geſt na toho pacholka przepuſtyl, zze gye?) bez wyny nohu ztratil. A kdyzz ſye tak tyem dele modleſſye, prziſſel k nye' Angel buozzi 10) a rzka: Nahle nemluw proti [83 b] bohu, any gemu pro tohoto 11) pacholka przymluway. Zagiſte wyez, zze tento cżlowiek ztratil prawu nohu pro ſtary hrziech, nebo gizz ge�t tomu dawna chwile, yakz ten giſty czzlowiek tu giſtu nohu materz ſwu ſ wozu 12) ſtrczzil zloſtnye a za 15 to yzzadneho pokanye neuczzynyl. Protozz mlczz a bohu neprzymluway, Nebo wiez to, zze 13) geſt ſprawedlywy ſudcze, Jako 14) o nyê Dauid dye:a) Hoſpo- din geſt ſprawedlywy ſudcze, filny a trpyedlywy, dluho czzaka a wzzdy mylo- srdny gest. 5 10 Nuzz pak duchownye takto:15) NAymileyſſy! Rytyerz tento muozz rzeczzen byti Adam, prwny czzlo- 20 wiek, gêz ztratil poklad,16) to geſt ray, z nyehozz wyhnan byll. Sluha geho muozz rzieczzenob) byti wſſeczko pokolenye lidſke, genzz od nyeho poſſlo. Adam hledal pokladu a nenalezl, dokudzz kriſtus ſwu ſmrti nas s bohem otczem neſmyerzil. Adam ſwemu pacholku, to geſt wſſemu pokoleny lid- ſkemu,17) prawu nohu vtal, kdyzz pro geho hrziech wſſichny z zzywota 25 w hrzyech vpadli. Protozz prawa noha, to geſt neſmrtedlnoſt, od nas geſt od- yata ſkrze geho hrzyech. Puſtennyk geſt Czierkew ſwata boyowna, kterazzto hrzieſſneho ſkrze ſwaty krzeſt przigima a dobrymy ſkutky krmi. Ale chudy nalezl ty penyeze a ten poklad ztraczeny, To geſt naſs pan gezus kriſtus, genzz ſye chudye narodyl, nalezl nam ray a 18) otewrzyell ſwu ſwatu krwi a 30 mezi nas dyeli, tak yakozz na kom widi, ne pro naſſy zaſluhu, ale podle ſweho miloſrdenstwye. LXXI. O kralowu Synu.1) [84 a] DOmicianus w rzymye kralowaſſe mudry welmi, genzz myegieſſye kraſnu zzenu, a welmi gi milowaſſe. 12) Stalo ſye, zze Czieſarzowa poczzala a kraſneho a) Jako — dye (červ. podtrž.). b) o (nadeps). M 4) naprzed geda. 5) Ten. 6) ale (sch.); z domniwanij vtial. 7 sch. s) niekaky. 9) aby; gye (sch.). 10) sch. 11) toho. 12) woza (nadeps., pův. ps.) ſwa. 13) ziet. 15) yakoz. 15) (bez náp.). 16) poklad ztratil. 17) lidíkemu wſſemu pokolenij. 18) sch. LXXI. 1) Welmie piekna o niekolyka oſobach etc. 2) sch.
94 B giſty rytierz geda naprzied 4) ztratil dwadcieti hrżywen penyéz. A kdyzz vczzil, zze penyez nema, yal ſye ſweho pacholka tazati, nalezl-li geſt po nyem ty penyeze. Tehdy 5) pacholek yal ſye prziſahati, zze nycz o nych newye. Ale ten gifty rytierz nycz ſye na to neobratil, ale z domnyenye vtal 6) gemu nohu prawu. A nechaw geho w leſe gel domow, a pacholek po nyem yal sye wo- lati. A 7) bliž odtud byeſſye nyekteraky 8) puſtennyk podle te czeſty. Vſlyfſaw hlas czzlowieczzi ynhed tam przibyehl a ſ ny mluwil a zpowiedal geho. A kdyzz vrozumyell, zze geſt newynen, neſl gey do ſweho pokoge. A wſſed do swe Caply yal ſye bohu z toho porokowati, zze geſt na toho pacholka przepuſtyl, zze gye?) bez wyny nohu ztratil. A kdyzz ſye tak tyem dele modleſſye, prziſſel k nye' Angel buozzi 10) a rzka: Nahle nemluw proti [83 b] bohu, any gemu pro tohoto 11) pacholka przymluway. Zagiſte wyez, zze tento cżlowiek ztratil prawu nohu pro ſtary hrziech, nebo gizz ge�t tomu dawna chwile, yakz ten giſty czzlowiek tu giſtu nohu materz ſwu ſ wozu 12) ſtrczzil zloſtnye a za 15 to yzzadneho pokanye neuczzynyl. Protozz mlczz a bohu neprzymluway, Nebo wiez to, zze 13) geſt ſprawedlywy ſudcze, Jako 14) o nyê Dauid dye:a) Hoſpo- din geſt ſprawedlywy ſudcze, filny a trpyedlywy, dluho czzaka a wzzdy mylo- srdny gest. 5 10 Nuzz pak duchownye takto:15) NAymileyſſy! Rytyerz tento muozz rzeczzen byti Adam, prwny czzlo- 20 wiek, gêz ztratil poklad,16) to geſt ray, z nyehozz wyhnan byll. Sluha geho muozz rzieczzenob) byti wſſeczko pokolenye lidſke, genzz od nyeho poſſlo. Adam hledal pokladu a nenalezl, dokudzz kriſtus ſwu ſmrti nas s bohem otczem neſmyerzil. Adam ſwemu pacholku, to geſt wſſemu pokoleny lid- ſkemu,17) prawu nohu vtal, kdyzz pro geho hrziech wſſichny z zzywota 25 w hrzyech vpadli. Protozz prawa noha, to geſt neſmrtedlnoſt, od nas geſt od- yata ſkrze geho hrzyech. Puſtennyk geſt Czierkew ſwata boyowna, kterazzto hrzieſſneho ſkrze ſwaty krzeſt przigima a dobrymy ſkutky krmi. Ale chudy nalezl ty penyeze a ten poklad ztraczeny, To geſt naſs pan gezus kriſtus, genzz ſye chudye narodyl, nalezl nam ray a 18) otewrzyell ſwu ſwatu krwi a 30 mezi nas dyeli, tak yakozz na kom widi, ne pro naſſy zaſluhu, ale podle ſweho miloſrdenstwye. LXXI. O kralowu Synu.1) [84 a] DOmicianus w rzymye kralowaſſe mudry welmi, genzz myegieſſye kraſnu zzenu, a welmi gi milowaſſe. 12) Stalo ſye, zze Czieſarzowa poczzala a kraſneho a) Jako — dye (červ. podtrž.). b) o (nadeps). M 4) naprzed geda. 5) Ten. 6) ale (sch.); z domniwanij vtial. 7 sch. s) niekaky. 9) aby; gye (sch.). 10) sch. 11) toho. 12) woza (nadeps., pův. ps.) ſwa. 13) ziet. 15) yakoz. 15) (bez náp.). 16) poklad ztratil. 17) lidíkemu wſſemu pokolenij. 18) sch. LXXI. 1) Welmie piekna o niekolyka oſobach etc. 2) sch.
Strana 95
95 ſina porodila, gemuzz gmeno dachu Dioclecianus. A kdyzz to giſte dyetye B bieſſye w ſedmi letech,3) matye toho giſteho dyetete roznemozze ſye azz na ſmrt.4) Vzrzewſſi, zze gi nelze dluho zzywu byti, kazala k ſobie zawolati Czieſarze,5) y wece gemu: Pane, z teto nemoczi, to 6) wyez, yatť newſtanu. Protozz za gednu proſbu tebe 7) proſim, aby mye mylo�tywye vſlyſſal, drzewe nezz vmru. Wece Czeſarz k ny:8) Pros, zaczz chceſs, hotow ſem wſſe na- plnyti. Wece ona gemu:9) Wyem to dobrze,10) zze po me ſmrti gynu zzenu- poymeſs. I proſim, kdyzz ſye to ſtane, aby ta giſta zzena nemyela moczi nad mym ſynem,11) ale aby nyekde ginde od nye daleko chowan byll. Odpowiedye Czieſarz: Stań ſye wuole twa. A ynhed duſſi puſtila. Czyeſarz potom dluhy 10 czzas gegie ſmrti plakaſſe a zzeny pogieti nechtyeſſye. Azz tak dluho gednu w noczi myſleſſe ſam w ſobye o ſwem ſynu, by gey na uczzenye dal. Wſtaw rano kazal ſwe rady zawolaty a ſ nymy ſye pilnye radyty, kam by ſweho ſyna naymyleyſſyeho dal na uczzenye.12) Tehdy ony odpowiedye gemu: 13) Pane, w rzymye geſt ſedm mudrczow,14) genzz ſwu mudroſti wſſeczky mudrcze tohoto ſwyeta przedeſſli, buď geden z nych zawolan a nebo wſſíchny,15) a tomu nebo tyem day ſweho ſyna na uczzenye.16) Czieſarzz vſlyſſaw to 17) ynhed po ty mudrcze poſlal, aby ynhed beze wíſeho meſſkanye k nyemu prziſſli. A kdyzz byli przyed [84 b] Czieſarzem,18) Wece gim Cziefarz: 19) Wiete-li, proczz ſem po was poſlal? Tehdy ony odpowiedye: 20) Pane, ne- 20 wyeme. Dye gim Czieſarz:21) Toliko gednoho 22) ſyna mam, yakozz wam geſt to dobrzie ſwiedomo,23) gehozz wam chczi dati na uczzenye,24) aby ſkrze waſſi radu y wam mohla) nauczzenye potô dati y hodnye rziſſy zprawowati 25 po me ſmrti.25) I dye prwny: 26) Pane, day mi gey wb) nauczzenye,27) at ya geho chowam y vczzim, a yatť gey chczy nauczziti tomu,28) czotť ya fam 29) 25 vmyem y wſſichny towaryſſye mogi, w ſedmy letech. A tomu rziekachu Tan- tillus,30) yako naymenſſy z nych.31) Wece druhy,32) gemuzz rziekachu lwyk: 33) Pane, od dawnat ſem ſluzzil, a nykdy ſem od tebe nycz nebral;34) Protozz gyneho nycz 35) za odplatu neproſim, gedno aby mi ſweho ſyna dal k cho- wany a k nauczzeny;36) a yatt gey chci nauczziti tomu wſſemu, yako ſam 30 vmyem y wſſichny mogi towarziſſye gyny, w ſſeſty letech.37) A tak wſſichny towarziſſye y miſtrzi38) kazzdy z nych zwlaſſtie profiefſie Czieſarze,39) aby gemu ſweho ſyna dal k uodchowany y k nauczzeny.40) A kazzdy geden rok 5 15 a) (červ. nadeps.). b) (červ. nadeps.). 3) w ſedmi letech biſſe. 4) ditiete az na ſmrt roznemoze ſe. 5) Czeſarze k ſobie zawolati M kazala. 6) sch. 7) sch. 8) k ny (sch.). 3) Ona wecze, gemu (sch.). 10) dobrze to wim. 11) nad mym Synem moczy nemiela. 12) na veženij dal. 13) weczechu, gemu (sch.). 14) ſedm Mudrezuow gt. 15) nebo wſſiczkni zawolan. 16) ſyna ſweho na vczenij day. 17) to vſlyſſew. 18) przed czyſarzem byli. 19) Czyſarz gym wecze. 20) oni wecechu. 21) Czyſarz wecze. 22) gedineho. 23) to dobrze ſwiedomo geſt. 24) Na vczenij Dati chczy. 25) y waſſe nauczenij mohl hodnie rzyſli po me ſmrti zprawowati; 26) Prwy wece. 27) na vczenij; w (sch.). 28) tomu naucziti chczy. 29) czozt ſam. 30) Tantillus rzykachu. 31) z nich neymenſlij. 32) Druhy wecze. 33) gmie Lwik byſſe. 34) nicz od tebe nebral ſem. 35) nicz gyneho. 36) Syna ſweho k cho- wanij a k vczenij dal. 37) tomu wſſemu czozt ſam vmim y wſſiczkni towarzyſſij mogy w ſſeſti letech naucziti chczy. 38) miſtry. 39) czyſarze proſyſſe. 40) Syna ſweho k chowanij y k nauczenij dal.
95 ſina porodila, gemuzz gmeno dachu Dioclecianus. A kdyzz to giſte dyetye B bieſſye w ſedmi letech,3) matye toho giſteho dyetete roznemozze ſye azz na ſmrt.4) Vzrzewſſi, zze gi nelze dluho zzywu byti, kazala k ſobie zawolati Czieſarze,5) y wece gemu: Pane, z teto nemoczi, to 6) wyez, yatť newſtanu. Protozz za gednu proſbu tebe 7) proſim, aby mye mylo�tywye vſlyſſal, drzewe nezz vmru. Wece Czeſarz k ny:8) Pros, zaczz chceſs, hotow ſem wſſe na- plnyti. Wece ona gemu:9) Wyem to dobrze,10) zze po me ſmrti gynu zzenu- poymeſs. I proſim, kdyzz ſye to ſtane, aby ta giſta zzena nemyela moczi nad mym ſynem,11) ale aby nyekde ginde od nye daleko chowan byll. Odpowiedye Czieſarz: Stań ſye wuole twa. A ynhed duſſi puſtila. Czyeſarz potom dluhy 10 czzas gegie ſmrti plakaſſe a zzeny pogieti nechtyeſſye. Azz tak dluho gednu w noczi myſleſſe ſam w ſobye o ſwem ſynu, by gey na uczzenye dal. Wſtaw rano kazal ſwe rady zawolaty a ſ nymy ſye pilnye radyty, kam by ſweho ſyna naymyleyſſyeho dal na uczzenye.12) Tehdy ony odpowiedye gemu: 13) Pane, w rzymye geſt ſedm mudrczow,14) genzz ſwu mudroſti wſſeczky mudrcze tohoto ſwyeta przedeſſli, buď geden z nych zawolan a nebo wſſíchny,15) a tomu nebo tyem day ſweho ſyna na uczzenye.16) Czieſarzz vſlyſſaw to 17) ynhed po ty mudrcze poſlal, aby ynhed beze wíſeho meſſkanye k nyemu prziſſli. A kdyzz byli przyed [84 b] Czieſarzem,18) Wece gim Cziefarz: 19) Wiete-li, proczz ſem po was poſlal? Tehdy ony odpowiedye: 20) Pane, ne- 20 wyeme. Dye gim Czieſarz:21) Toliko gednoho 22) ſyna mam, yakozz wam geſt to dobrzie ſwiedomo,23) gehozz wam chczi dati na uczzenye,24) aby ſkrze waſſi radu y wam mohla) nauczzenye potô dati y hodnye rziſſy zprawowati 25 po me ſmrti.25) I dye prwny: 26) Pane, day mi gey wb) nauczzenye,27) at ya geho chowam y vczzim, a yatť gey chczy nauczziti tomu,28) czotť ya fam 29) 25 vmyem y wſſichny towaryſſye mogi, w ſedmy letech. A tomu rziekachu Tan- tillus,30) yako naymenſſy z nych.31) Wece druhy,32) gemuzz rziekachu lwyk: 33) Pane, od dawnat ſem ſluzzil, a nykdy ſem od tebe nycz nebral;34) Protozz gyneho nycz 35) za odplatu neproſim, gedno aby mi ſweho ſyna dal k cho- wany a k nauczzeny;36) a yatt gey chci nauczziti tomu wſſemu, yako ſam 30 vmyem y wſſichny mogi towarziſſye gyny, w ſſeſty letech.37) A tak wſſichny towarziſſye y miſtrzi38) kazzdy z nych zwlaſſtie profiefſie Czieſarze,39) aby gemu ſweho ſyna dal k uodchowany y k nauczzeny.40) A kazzdy geden rok 5 15 a) (červ. nadeps.). b) (červ. nadeps.). 3) w ſedmi letech biſſe. 4) ditiete az na ſmrt roznemoze ſe. 5) Czeſarze k ſobie zawolati M kazala. 6) sch. 7) sch. 8) k ny (sch.). 3) Ona wecze, gemu (sch.). 10) dobrze to wim. 11) nad mym Synem moczy nemiela. 12) na veženij dal. 13) weczechu, gemu (sch.). 14) ſedm Mudrezuow gt. 15) nebo wſſiczkni zawolan. 16) ſyna ſweho na vczenij day. 17) to vſlyſſew. 18) przed czyſarzem byli. 19) Czyſarz gym wecze. 20) oni wecechu. 21) Czyſarz wecze. 22) gedineho. 23) to dobrze ſwiedomo geſt. 24) Na vczenij Dati chczy. 25) y waſſe nauczenij mohl hodnie rzyſli po me ſmrti zprawowati; 26) Prwy wece. 27) na vczenij; w (sch.). 28) tomu naucziti chczy. 29) czozt ſam. 30) Tantillus rzykachu. 31) z nich neymenſlij. 32) Druhy wecze. 33) gmie Lwik byſſe. 34) nicz od tebe nebral ſem. 35) nicz gyneho. 36) Syna ſweho k cho- wanij a k vczenij dal. 37) tomu wſſemu czozt ſam vmim y wſſiczkni towarzyſſij mogy w ſſeſti letech naucziti chczy. 38) miſtry. 39) czyſarze proſyſſe. 40) Syna ſweho k chowanij y k nauczenij dal.
Strana 96
96 B ſrazil. Azz tak ſedmy miſtr rzekl, zze w gednom rocze chcze geho nauczziti tomu wſſemu, czo ſam vmye y wſſiczkny towaryſſye geho. Vſlyſſaw to Czie- ſarz yal ſye welmi dyekowati gimc) z toho,41) zze kazzdy z nych zwlaſſtie zzadaſſe, aby geho ſyna chowal y vczzil.42) A ony wſſichny dyeky wzdawſſye Czyeſarzowi, wzemſſyed) ſyna geho s ſebu,43) k domu ſye obratily. A kdyzz domow przigeli, zwlaſſtny ger [85 a] pokoy vczziniti kazali a po wſſech styenach toho giſteho pokoge ſedmero vmyenye, genzz ſlowee) swobodne vmyenye,44) napſali gſu, aby to giſte dyetye w kazzdy czzas yako na kny- hach mohlo ſye dobrzie z czzaſteho widyenye vczziti.45) y ty giſty miſtrzi 1 46) kazdy1) z nych welmi ſnazznye na kazzdy den geho vczzyechu vſta- wiczznye plnych ſedm let.47) A kdyzz ſye byeſſye dokonalo ſedm let,48) miſtrzi mezi ſebu yali ſye mluwiti rzkuce: Dobre geſt, abychom gyzz vczze- dlnyka naſſeho pokuſili, mnoho-li vmye. Wecze prwny z nych: 49) kterak geho 51) kdyzz bude ſpati, polozzme pod kazzdy chczem pokuſiti? 50) Wecze druhy: 15 roh lozzie geho geden lift bukowy.52) A tak ſye ſtalo. Ale kdyzz byeſſye pro- czitil, oczzi ſwe w ſtrop toho giſteho pokoge,53) w nyemzz odpoczzywaſſe, vprzel byeſſye. Vzrzewſſye to miſtrzi rzekli k nyemu: Pane, proczz tak wzdychaſs ? Odpowiedyel 54) gim: Dywim ſye, zze nebo roh tohoto pokoge sklonyl ſye geſt, anebo 55) zemye pode mnu wyzdwihla ſye.56) Vſlyſſewſſe to 20 miſtrzi, rzekli mezi ſebu:57) Bude-li toto dyetye zzywuo, nyeczo welikeho bude. A mezi tyem rada y pany te rziſſye rzekli gſu k 58) Czieſarzowi: Pane, toliko gednoho ſyna maſs, a muozz to ſtati ſye,59) zze zhyne. hodne geſt, by twa miloſt ozzenyl ſye, aby rziſſye dyedicze neztratila. Wece Czieſarz k nim : 60) Ponyewadzz geſt to tak, pohledayte my dyewky panny kraſne,61) atť gi ſobye 25 za zzenu wezmu. Tehdy ony ynhed yali ſye hledati, azz y nalezli gednoho krale dczerku.62) A kdyzz ſ ny [85 b] przebywaſſe, wſſechna zzaloſt prwnye zzeny od nyeho odſtupila. tak 63) v welike kratochwili ſpolu przebywachu, gedine zze Czieſarzowa nemohla plodu gmieti.64) z toho weliku zzaloſt na ſwem ſrdczi myegieſſye.65) A kdyzz bieſſye vſlyſſala, zze Czieſarz toliko gednoho ſyna w daleke wlaſty myegyeſſye, yala ſye myſliti, kterak by geho mohla 66) zahubiti. I 67) Stalo ſye gedne noczi, kdyzz ſpolu odpoczzywachu, wece Czie- ſarzowa: Pane, proſim tebe, vſlyſs mye w male proſbie. Tehdy on gi dye : 68) W ktere? 69) Tehdy ona wece: Wiess dobrze, mily pane,70) zze gesstie sem c) (červ., naps. na vnitřn. okraji). d) (m. druh.) ſ (ps. pův.) k. e) (za tím ps.) s (přetrž.). f) (ps. pův.) kazda, (z druh.) a (oprav.) y. 5 10 30 M 41) tomu wſſemu czoz ſam vmij y wſliczkni towarziſſij geho naucziti chcze Czeſarz to vſlyſſew z toho ſe welmie diekowati yal. 42) aby Syna geho chowal a vczil zadaſſe. 43) wſſiczkni Czeſary diky wzdawſſe Syna geho s ſebu wzewſſe. 44) vmienij ſwobodne ſlowe. 45) dobrze ſe z cziaſteho widienij mohlo vcziti. 46) sch. 47) vſtawicznie plnych ſedm let vczichu. 48) vij. let dokonalo. 49) Prwnij z nich wecze. 50) pokuſyti chczem. 51) Druhy wecze. 52) ſpati bude pod kazdy roh loze geho geden Bukowy lyſt položme. 53) pokoge gyſteho. 54) Odpowiedie. 55) nebo. 56) wyzdwihla ſe pode mnu gt. 57) mezy ſebu rzekly. 58) sch. 59) moz ſe to ſtati. 60) k nim Czeſarz. 61) to tak geſt Diewky panny kraſne mi pohledayte. 62) gednoho krale Dczeru nalezly. 63) A tak. 64) plodu mieti nemohla. 65) zialoloſt (om.) miegyſſe na ſwem ſrdczy. 66) mohla geho. 67) sch. 68) wecze; gi (sch.). 69) W (sch.); kteray. 70) Pane mily dobrze wiſs.
96 B ſrazil. Azz tak ſedmy miſtr rzekl, zze w gednom rocze chcze geho nauczziti tomu wſſemu, czo ſam vmye y wſſiczkny towaryſſye geho. Vſlyſſaw to Czie- ſarz yal ſye welmi dyekowati gimc) z toho,41) zze kazzdy z nych zwlaſſtie zzadaſſe, aby geho ſyna chowal y vczzil.42) A ony wſſichny dyeky wzdawſſye Czyeſarzowi, wzemſſyed) ſyna geho s ſebu,43) k domu ſye obratily. A kdyzz domow przigeli, zwlaſſtny ger [85 a] pokoy vczziniti kazali a po wſſech styenach toho giſteho pokoge ſedmero vmyenye, genzz ſlowee) swobodne vmyenye,44) napſali gſu, aby to giſte dyetye w kazzdy czzas yako na kny- hach mohlo ſye dobrzie z czzaſteho widyenye vczziti.45) y ty giſty miſtrzi 1 46) kazdy1) z nych welmi ſnazznye na kazzdy den geho vczzyechu vſta- wiczznye plnych ſedm let.47) A kdyzz ſye byeſſye dokonalo ſedm let,48) miſtrzi mezi ſebu yali ſye mluwiti rzkuce: Dobre geſt, abychom gyzz vczze- dlnyka naſſeho pokuſili, mnoho-li vmye. Wecze prwny z nych: 49) kterak geho 51) kdyzz bude ſpati, polozzme pod kazzdy chczem pokuſiti? 50) Wecze druhy: 15 roh lozzie geho geden lift bukowy.52) A tak ſye ſtalo. Ale kdyzz byeſſye pro- czitil, oczzi ſwe w ſtrop toho giſteho pokoge,53) w nyemzz odpoczzywaſſe, vprzel byeſſye. Vzrzewſſye to miſtrzi rzekli k nyemu: Pane, proczz tak wzdychaſs ? Odpowiedyel 54) gim: Dywim ſye, zze nebo roh tohoto pokoge sklonyl ſye geſt, anebo 55) zemye pode mnu wyzdwihla ſye.56) Vſlyſſewſſe to 20 miſtrzi, rzekli mezi ſebu:57) Bude-li toto dyetye zzywuo, nyeczo welikeho bude. A mezi tyem rada y pany te rziſſye rzekli gſu k 58) Czieſarzowi: Pane, toliko gednoho ſyna maſs, a muozz to ſtati ſye,59) zze zhyne. hodne geſt, by twa miloſt ozzenyl ſye, aby rziſſye dyedicze neztratila. Wece Czieſarz k nim : 60) Ponyewadzz geſt to tak, pohledayte my dyewky panny kraſne,61) atť gi ſobye 25 za zzenu wezmu. Tehdy ony ynhed yali ſye hledati, azz y nalezli gednoho krale dczerku.62) A kdyzz ſ ny [85 b] przebywaſſe, wſſechna zzaloſt prwnye zzeny od nyeho odſtupila. tak 63) v welike kratochwili ſpolu przebywachu, gedine zze Czieſarzowa nemohla plodu gmieti.64) z toho weliku zzaloſt na ſwem ſrdczi myegieſſye.65) A kdyzz bieſſye vſlyſſala, zze Czieſarz toliko gednoho ſyna w daleke wlaſty myegyeſſye, yala ſye myſliti, kterak by geho mohla 66) zahubiti. I 67) Stalo ſye gedne noczi, kdyzz ſpolu odpoczzywachu, wece Czie- ſarzowa: Pane, proſim tebe, vſlyſs mye w male proſbie. Tehdy on gi dye : 68) W ktere? 69) Tehdy ona wece: Wiess dobrze, mily pane,70) zze gesstie sem c) (červ., naps. na vnitřn. okraji). d) (m. druh.) ſ (ps. pův.) k. e) (za tím ps.) s (přetrž.). f) (ps. pův.) kazda, (z druh.) a (oprav.) y. 5 10 30 M 41) tomu wſſemu czoz ſam vmij y wſliczkni towarziſſij geho naucziti chcze Czeſarz to vſlyſſew z toho ſe welmie diekowati yal. 42) aby Syna geho chowal a vczil zadaſſe. 43) wſſiczkni Czeſary diky wzdawſſe Syna geho s ſebu wzewſſe. 44) vmienij ſwobodne ſlowe. 45) dobrze ſe z cziaſteho widienij mohlo vcziti. 46) sch. 47) vſtawicznie plnych ſedm let vczichu. 48) vij. let dokonalo. 49) Prwnij z nich wecze. 50) pokuſyti chczem. 51) Druhy wecze. 52) ſpati bude pod kazdy roh loze geho geden Bukowy lyſt položme. 53) pokoge gyſteho. 54) Odpowiedie. 55) nebo. 56) wyzdwihla ſe pode mnu gt. 57) mezy ſebu rzekly. 58) sch. 59) moz ſe to ſtati. 60) k nim Czeſarz. 61) to tak geſt Diewky panny kraſne mi pohledayte. 62) gednoho krale Dczeru nalezly. 63) A tak. 64) plodu mieti nemohla. 65) zialoloſt (om.) miegyſſe na ſwem ſrdczy. 66) mohla geho. 67) sch. 68) wecze; gi (sch.). 69) W (sch.); kteray. 70) Pane mily dobrze wiſs.
Strana 97
97 nepoczzala, a proto ſem welmi 71) zarmuczena. ale Ilyſſim, zze maſs gednoho B ſyna w daleke wlaſti,72) A toho gſy poruczzil ſedmi miſtrom.73) Proſim tebe, poſſli mi pon, atť aſpon ſe gemu budu tieſſiti, dokudzz buoh mne nenawſſtye- wi.74) Wece gi Czieſarzz: 75) Stan sye wuole twa, neb ſem geho dawno ne- widyel. A ynhed na zaytrzie pſal tyem giſtym miſtrom,76) aby, yakzz brzo liſty vzrzye, ynhed ſyna geho k nyemu przywedli, aczz chtye geho 77) za- chowati a przy ſwych zzywotech 78) oſtati. A kdyzz79) miſtrzi liſty przieczztli byechu, yali ſye toho weczzera 80) na hwiezdy patrziti, hodne-li by bylo podle przikazanye Czieſarzowa w tu myeru gemu ſyna 81) doweſti. A tak widyeli zgewnye,82) zze neprzywedu-li geho, wſſichny miſtrzi bez hlaw 83) budu; Pakli 10 przywedu, tehdy 84) ten giſty mladenecz zahuben bude. Vzrzewſſe to zarmutili ſu ſye welmi.85) A w tu myeru vda ſye tomu giſtemu mladenczi 86) z pokoge wynyti. Vzrzew gye yal ſye gich tazati, [86 a] Procz by tak ſmutny byli. Wecechu gemu: Pane, poſel przigel, abychom tye k 87) twemu otczi dowedli; a88) na to ſme hwiezdy opatrowali, na nychž ſme yaſnye widyeli, Dame-li 15 tye otczi twel w ten czzas, Jakozz on chče, ku prwnyemu ſlowu, kterezz pro- mluwiſs, vmrzeſs; Pakli toho neuczzynyme, ſwe zzywuoty ztratyme. Wece k nim ten giſty mladenecz: Druhu nocz ya chci hwiezdy opatrziti. A tak 89) kdyzz opatrzil, widyel na hwyezdach, zze miſtrzi prawdu prawyechu. Ale kdyzz ſye yal pilnye hledyeti, Widyel w gyne male hwyezdye,90) zze bude-li 20 za ſedm dny mlczzeti vſtawiczznye, kdyzz k ſwemu otczi przigde,91) a miſtrzi geho budu ſye ſnazznye zan22) przymluwati, kakzzkoli na kazzdy den na smrt 93) weden bude, zzyw oftane. Vzrzew to zawolal ſwych mistrow, y 8) 94) yal ſye gy vkazowati a rzka: Ay, tato hwiezda mala zgewnye vkazuge, zze budu-li mlczzeti, a waſſi ſnazznu przymluwu budu-li25) myeti, zzyw oſtanu. 25 Nebo was geſt ſedm, a kazzdy was 96) geden den muozz mye od ſmrti wy- ſwoboditi ſwu mudroſti?7) A kdyzz miſtrzi na te hwiezdye tezz ſhledachu, w geden hlas wecechu: Pochwalen bud buoh,98) zze mudroft vczzedlnyka naſſeho przemaha nas w naſſem vmyeny."9) I wece k nyemu prwy miſtr: 100) Pane, ſnazet bych hrdlo ſwe ztratil, nezz bych prwy den tebe newyſwobodyl. A tak wſſichny gyny prawyechu.101) A kdyzz tu rzieczz dokonachu, s welikym zaſtupem brali ſie k Czieſarzowi.102) A kdyzz Czieſarz to zwyedye, wygel proti nyemu.103) A kdyzz ſye ſgyedechu, Czieſarz ſyna przytulyw poczelowal geho 104) [86 b] a rzka: O kterak ſem tebe dawno newidyel! ale on toliko 5 30 g) (nadeps.). 71) Protoz welmie ſem. 72) ze gednoho Syna w daleke wlaſti maſs. 73) ſedmi Mudrczom M poruczil. 74) aſy gemu dokudz Buoh mie nenawſſtiwij tieſſiti ſe budu. 75) Czyſarz wecze; gi (sch.). 76) tiem gyſtym mudrczom pſal. 77) geho myloſt. 78) s ſwymi ziwoty. 79) Kdy; 84) sch. A (sch.). 80) Toho weczera yaly ſe. 81) ſyna gemu. 82) zgewnie widiely. 83) hlawy. 35) welmi ſu ſe zarmutily. 86) tomu gyſtemu mladenczy vda ſe. 87) sch. 88) sch. 89) sch. 93) w gedne male hwiezdie widiel. 31) kdyz k otczy przygede mlczeti vſtawicznie. 92) zan ſnaznie. 93) (tato dvě sl. sch.). 34) sch. 95) buduli (sch.) 96) zwas. 97) ſwu mudroſtij geden den od ſmrti moz mie wyſwoboditi. 23) Bud Buoh pochwalen. 29) nas w naſſem vmienij przemaha. 100) Y prwnij miſtr k niemu wecze. 101) gynij Wſliczkni prawichu. 102) k czyſa- 104) geho poczelowal. rzowi ſe brachu. 103) A kdy to czyſarz zwiediel proti niemu wygel.
97 nepoczzala, a proto ſem welmi 71) zarmuczena. ale Ilyſſim, zze maſs gednoho B ſyna w daleke wlaſti,72) A toho gſy poruczzil ſedmi miſtrom.73) Proſim tebe, poſſli mi pon, atť aſpon ſe gemu budu tieſſiti, dokudzz buoh mne nenawſſtye- wi.74) Wece gi Czieſarzz: 75) Stan sye wuole twa, neb ſem geho dawno ne- widyel. A ynhed na zaytrzie pſal tyem giſtym miſtrom,76) aby, yakzz brzo liſty vzrzye, ynhed ſyna geho k nyemu przywedli, aczz chtye geho 77) za- chowati a przy ſwych zzywotech 78) oſtati. A kdyzz79) miſtrzi liſty przieczztli byechu, yali ſye toho weczzera 80) na hwiezdy patrziti, hodne-li by bylo podle przikazanye Czieſarzowa w tu myeru gemu ſyna 81) doweſti. A tak widyeli zgewnye,82) zze neprzywedu-li geho, wſſichny miſtrzi bez hlaw 83) budu; Pakli 10 przywedu, tehdy 84) ten giſty mladenecz zahuben bude. Vzrzewſſe to zarmutili ſu ſye welmi.85) A w tu myeru vda ſye tomu giſtemu mladenczi 86) z pokoge wynyti. Vzrzew gye yal ſye gich tazati, [86 a] Procz by tak ſmutny byli. Wecechu gemu: Pane, poſel przigel, abychom tye k 87) twemu otczi dowedli; a88) na to ſme hwiezdy opatrowali, na nychž ſme yaſnye widyeli, Dame-li 15 tye otczi twel w ten czzas, Jakozz on chče, ku prwnyemu ſlowu, kterezz pro- mluwiſs, vmrzeſs; Pakli toho neuczzynyme, ſwe zzywuoty ztratyme. Wece k nim ten giſty mladenecz: Druhu nocz ya chci hwiezdy opatrziti. A tak 89) kdyzz opatrzil, widyel na hwyezdach, zze miſtrzi prawdu prawyechu. Ale kdyzz ſye yal pilnye hledyeti, Widyel w gyne male hwyezdye,90) zze bude-li 20 za ſedm dny mlczzeti vſtawiczznye, kdyzz k ſwemu otczi przigde,91) a miſtrzi geho budu ſye ſnazznye zan22) przymluwati, kakzzkoli na kazzdy den na smrt 93) weden bude, zzyw oftane. Vzrzew to zawolal ſwych mistrow, y 8) 94) yal ſye gy vkazowati a rzka: Ay, tato hwiezda mala zgewnye vkazuge, zze budu-li mlczzeti, a waſſi ſnazznu przymluwu budu-li25) myeti, zzyw oſtanu. 25 Nebo was geſt ſedm, a kazzdy was 96) geden den muozz mye od ſmrti wy- ſwoboditi ſwu mudroſti?7) A kdyzz miſtrzi na te hwiezdye tezz ſhledachu, w geden hlas wecechu: Pochwalen bud buoh,98) zze mudroft vczzedlnyka naſſeho przemaha nas w naſſem vmyeny."9) I wece k nyemu prwy miſtr: 100) Pane, ſnazet bych hrdlo ſwe ztratil, nezz bych prwy den tebe newyſwobodyl. A tak wſſichny gyny prawyechu.101) A kdyzz tu rzieczz dokonachu, s welikym zaſtupem brali ſie k Czieſarzowi.102) A kdyzz Czieſarz to zwyedye, wygel proti nyemu.103) A kdyzz ſye ſgyedechu, Czieſarz ſyna przytulyw poczelowal geho 104) [86 b] a rzka: O kterak ſem tebe dawno newidyel! ale on toliko 5 30 g) (nadeps.). 71) Protoz welmie ſem. 72) ze gednoho Syna w daleke wlaſti maſs. 73) ſedmi Mudrczom M poruczil. 74) aſy gemu dokudz Buoh mie nenawſſtiwij tieſſiti ſe budu. 75) Czyſarz wecze; gi (sch.). 76) tiem gyſtym mudrczom pſal. 77) geho myloſt. 78) s ſwymi ziwoty. 79) Kdy; 84) sch. A (sch.). 80) Toho weczera yaly ſe. 81) ſyna gemu. 82) zgewnie widiely. 83) hlawy. 35) welmi ſu ſe zarmutily. 86) tomu gyſtemu mladenczy vda ſe. 87) sch. 88) sch. 89) sch. 93) w gedne male hwiezdie widiel. 31) kdyz k otczy przygede mlczeti vſtawicznie. 92) zan ſnaznie. 93) (tato dvě sl. sch.). 34) sch. 95) buduli (sch.) 96) zwas. 97) ſwu mudroſtij geden den od ſmrti moz mie wyſwoboditi. 23) Bud Buoh pochwalen. 29) nas w naſſem vmienij przemaha. 100) Y prwnij miſtr k niemu wecze. 101) gynij Wſliczkni prawichu. 102) k czyſa- 104) geho poczelowal. rzowi ſe brachu. 103) A kdy to czyſarz zwiediel proti niemu wygel.
Strana 98
98 B hlawy gemu poklonyl a nycz nemluwil. Tomu ſye Czieſarzz welmi dywieſſe. A kdyzz na ſyeń prziſſli byechu, Czieſarzowa w kraſne prziprawie s ſwymy pannamy gyey przywitala, A ynhed potom 105) do ſweho pokoge wedla, a wſſem wen giti kazala. A toho mladencze wzemſſi, podle ſebe gey poſadila a 5 rzkucz gemu: O mily Dyocleciane, wyez to, zzeť ſem ya po tye poſlati twemu otczi 106) kazala, abych ſye s tebu radowala, a nad to ſwe ſem panenstwye tobye zachowala, aby ty geho pozzywal. Protozz mluw ſe mnu, abychwa ſpolu weſela byla. Ale mladenecz gednoho ſlowa neodpowiedye. Vzrzewſſi to ta giſta Czieſarzowa, wece opiet k nyemu: 107) O mily Dyocleciane, wiez to, gedyne leczz tebe tyeleſnye nepoznam, zzywuot za to dati muſim. A rzekſſi to, przytulywſſi gey, chtyela gey poczelowati. Ale on ſwu twarz od nye obratil. Opiet ona wece gemu: 108) O mily ſynu, proczz tak czzynyſs? Ay, wſſak nas yzzadny newidy, poznaywa ſye tyeleſnye. Ale on wzzdy od nye hlawu 109) odtahowaſſe. Awſſak przieſ to ona ſwe prſi obnazzywſſi gemu vkazowaſſe 15 rzkucz: Ay, kterak rozkoſſne tyelo mam,110) a tobye gſem gye zachowala. Ale 11 ) on wzzdy od nye ſye trhaſſye, A yzzadny znamenim gi ſwe miloſti k gegi liboſti neukaza. Vzrzewſſi ona to, dawſſi gemu dſku 112) wece: Nechčeſſ-li ſe mnu mluwiti, ale piſs mi a zgew mi 113) ſwu woli. Tehdy on yal ſye pſati a rzka: Buoh toho neday, pany myla, bych ſſtyepnyczi otcze [87 a] ſweho 20 poruſſil a ſhrzieſfil, y vpadl bych w zlorzeczzenſtwie otczowo. Protozz nykdy k takemu ſkutku mne nepopuzey.114) Wzemſſi ona to giſte piſmo, yala ſye geho czziſti a zuby kuſati. A rucho ſwe azz do paſu roztrhla, a twarz ſwu do krwe nehty 115) zedrala, A wſſeczky ruchy y s ſczzepczem z 116) ſwe hlawy ſmetala, a yala ſye krziczzeti a 117) rzkucz: Pomozte mi pro buoh, dokudż 118) 25 mne tento dyabel nepodawi. Vſlyſſaw to 119) Czieſarz — nebo byeſſye na ſyeny 120) krzik, — k Czieſarzowe prudkym byehem wnyde do komory, a czzeled geho po nyem. I wece k ny Czieſarz: Myla, czotť geſt? Tehdy ona dye gemu: 121) Mily pane, ſmiluy ſye nade mnu a zbaw mye tohoto dyabla; nebotť 122) nenye twuoy fin, ale geft dyabel,123) kdyzz mye k hrziechu ze wſſie ſwe ſyly chtyel prziprawiti. A zze gſem gemu nechtyela przywoliti, chtiel 124) 1 125) ukazala gemu rucho y twarz. Vzrzew to Czie- mye naſilim podawiti. ſarz, rozhnyewal ſye a 126) kazal gey ſwym ſluzzebnykom odprawyty.127) We- cechu k nyemu knyezzata: Pane, toliko gednoho 128) ſyna maſs. nebylo by dobrze,129) by gyey tak 130) ſnadnye odprawil, dokudzz prawye 131) neodſudiſs, aby nerzekli: ay, kral bez ſudu w ſwe nahloſti gedynkeho ſyna ſweho kazal zahubiti. Vſlyſſaw to kazal gey w zzalarz wſaditi, A na zaytrzie kazal przed ſebu ſud oſaditi. A tak ſye ſtalo, zze na zaytrzie ten giſty mladenecz ſuzen byl y odſuzen. A kdyzz na poprawu weden byeſſye ſ trubaczzi podle wlaſkeho 10 30 35 M 105) potom yhned. 106) twemu otczy poſlati. 107) opiet k niemu wece. 108) sch. 109) hlawy. 110) sch. 111) A. 112) To ona vzrzewſli Dczku gemu dawſli. 113) sch. 114) Protoz potom nikdy mne k takowemu ſkutku nepopuzuoy. 113) nehty az do krwe. 116) s Czep- czem s. 117) sch. 118) dokadz. 119) to (ps. přetrž.). 120) na Syeni biſſe. 121) wecze; gemu (sch.). 122) Nebo. 123) ale — dyabel (sch.). 124) powoliti nechtiela Naſylim mie podawiti chtiel. 125) A. 126) sch. 127) yhned odprawiti. 128) gedineho. 129) dobre. 130) sch. 131) prwe.
98 B hlawy gemu poklonyl a nycz nemluwil. Tomu ſye Czieſarzz welmi dywieſſe. A kdyzz na ſyeń prziſſli byechu, Czieſarzowa w kraſne prziprawie s ſwymy pannamy gyey przywitala, A ynhed potom 105) do ſweho pokoge wedla, a wſſem wen giti kazala. A toho mladencze wzemſſi, podle ſebe gey poſadila a 5 rzkucz gemu: O mily Dyocleciane, wyez to, zzeť ſem ya po tye poſlati twemu otczi 106) kazala, abych ſye s tebu radowala, a nad to ſwe ſem panenstwye tobye zachowala, aby ty geho pozzywal. Protozz mluw ſe mnu, abychwa ſpolu weſela byla. Ale mladenecz gednoho ſlowa neodpowiedye. Vzrzewſſi to ta giſta Czieſarzowa, wece opiet k nyemu: 107) O mily Dyocleciane, wiez to, gedyne leczz tebe tyeleſnye nepoznam, zzywuot za to dati muſim. A rzekſſi to, przytulywſſi gey, chtyela gey poczelowati. Ale on ſwu twarz od nye obratil. Opiet ona wece gemu: 108) O mily ſynu, proczz tak czzynyſs? Ay, wſſak nas yzzadny newidy, poznaywa ſye tyeleſnye. Ale on wzzdy od nye hlawu 109) odtahowaſſe. Awſſak przieſ to ona ſwe prſi obnazzywſſi gemu vkazowaſſe 15 rzkucz: Ay, kterak rozkoſſne tyelo mam,110) a tobye gſem gye zachowala. Ale 11 ) on wzzdy od nye ſye trhaſſye, A yzzadny znamenim gi ſwe miloſti k gegi liboſti neukaza. Vzrzewſſi ona to, dawſſi gemu dſku 112) wece: Nechčeſſ-li ſe mnu mluwiti, ale piſs mi a zgew mi 113) ſwu woli. Tehdy on yal ſye pſati a rzka: Buoh toho neday, pany myla, bych ſſtyepnyczi otcze [87 a] ſweho 20 poruſſil a ſhrzieſfil, y vpadl bych w zlorzeczzenſtwie otczowo. Protozz nykdy k takemu ſkutku mne nepopuzey.114) Wzemſſi ona to giſte piſmo, yala ſye geho czziſti a zuby kuſati. A rucho ſwe azz do paſu roztrhla, a twarz ſwu do krwe nehty 115) zedrala, A wſſeczky ruchy y s ſczzepczem z 116) ſwe hlawy ſmetala, a yala ſye krziczzeti a 117) rzkucz: Pomozte mi pro buoh, dokudż 118) 25 mne tento dyabel nepodawi. Vſlyſſaw to 119) Czieſarz — nebo byeſſye na ſyeny 120) krzik, — k Czieſarzowe prudkym byehem wnyde do komory, a czzeled geho po nyem. I wece k ny Czieſarz: Myla, czotť geſt? Tehdy ona dye gemu: 121) Mily pane, ſmiluy ſye nade mnu a zbaw mye tohoto dyabla; nebotť 122) nenye twuoy fin, ale geft dyabel,123) kdyzz mye k hrziechu ze wſſie ſwe ſyly chtyel prziprawiti. A zze gſem gemu nechtyela przywoliti, chtiel 124) 1 125) ukazala gemu rucho y twarz. Vzrzew to Czie- mye naſilim podawiti. ſarz, rozhnyewal ſye a 126) kazal gey ſwym ſluzzebnykom odprawyty.127) We- cechu k nyemu knyezzata: Pane, toliko gednoho 128) ſyna maſs. nebylo by dobrze,129) by gyey tak 130) ſnadnye odprawil, dokudzz prawye 131) neodſudiſs, aby nerzekli: ay, kral bez ſudu w ſwe nahloſti gedynkeho ſyna ſweho kazal zahubiti. Vſlyſſaw to kazal gey w zzalarz wſaditi, A na zaytrzie kazal przed ſebu ſud oſaditi. A tak ſye ſtalo, zze na zaytrzie ten giſty mladenecz ſuzen byl y odſuzen. A kdyzz na poprawu weden byeſſye ſ trubaczzi podle wlaſkeho 10 30 35 M 105) potom yhned. 106) twemu otczy poſlati. 107) opiet k niemu wece. 108) sch. 109) hlawy. 110) sch. 111) A. 112) To ona vzrzewſli Dczku gemu dawſli. 113) sch. 114) Protoz potom nikdy mne k takowemu ſkutku nepopuzuoy. 113) nehty az do krwe. 116) s Czep- czem s. 117) sch. 118) dokadz. 119) to (ps. přetrž.). 120) na Syeni biſſe. 121) wecze; gemu (sch.). 122) Nebo. 123) ale — dyabel (sch.). 124) powoliti nechtiela Naſylim mie podawiti chtiel. 125) A. 126) sch. 127) yhned odprawiti. 128) gedineho. 129) dobre. 130) sch. 131) prwe.
Strana 99
99 obyczzege,132) Ay, weliky krzik ſtal ſye od lidu: 133) Buď toho bohu zzell, B zze [87 b] gedynkeho ſyna Czieſarzowa na ſmrt wedu! A kdyzz gey tak wedyechu, Ay, prwy miſtr proti nym gdyeſſe. a 131) vzrzew gey mladenecz, hlawy gemu poklonyl, yako by rzekl: Pomny na mye, kdyzz przigdeſs przed otcze meho; ay 135) totť mye na poprawu wedu. Vzrzew gey ten giſty miſtr, wece k tomu,) kteryzz 136) gey na poprawu 137) wedyeſſye: Nekwapte ſ nym; Nadyegi ſye ſ bozzi pomoczi, zze gey dnes od ſmrti zproſtim. Wecechu wſſichny: O mily miſtrzie, poſpieſs a zproſt od ſmrti vczzedlnyka ſweho! Przi- ſſed ten miſtr przed Czieſarze, poklek 138) pozdrawyl geho. I wece k nyemu 139) Czieſarz: Zda ſem ya tobye y twym towaryſſom dal ſweho ſyna,140) an 10 mluwy,141) a gyzz nyem geſt. A nad to geſſtie horzie ſye �talo, zze on mu zzenu podawity chtyel. Protozz ma dnes vmrzieti, a wy wſſichny zlu ſmrti mate ſnyty. I wece miſtr: ku prwemu odpowiedam: To buoh wye, zze w naſſem towaryſtwi azz do teto chwile dobrzie geſt 142) mluwil. Ale proczz by nynye nemluwil, wye to buoh 143) dobrze, gemuzz wſſeczko ſwyedomo geſt. O druhem, 15 toczziſs o Czieſarzowe, to buoh wye, zze tyech plnych ſedm let, czozz ſ namy przebywal, nycz gſme takoweho nań newidyeli.144) Ale, myly pane, gedno zagiſte chci powiedieti. Zahubiſſ-li ſweho ſyna gedyneho pro rzieczz ſwe zzeny, horzyeť ſye przihody, nezzli onomu rytierzi, genzz wyzzelcze ſweho naylep- ſſyeho 145) przeliſs mileho zahubil pro ſlowuo zzeny ſwe,146) gehozz potô welmi 20 zzelel ſ hroznym placzzem.147) Wece Czye [88 a] farz k nyemu: 118) Miſtrze, 149) powiez mi, kterak 150) ſye to ſtalo? Dye gemu miſtr: 151) Pane,152) nebuduť prawiti. Neb drzyewe, nezzli bych dokonal, mohl by mladenecz 153) odprawen byti, A ten prziklad za nycz by neſtal. Ale chczefſ-li, atť budu pwity,151) kazz nawratiti zaſie ſyna ſweho 155) a do zzalarze wſaditi,156) zatyem budu prawiti. 25 Tehdy Czyeſarz kazal ynhed ſweho ſyna nawratiti a do zzalarze wſaditi azz do zaytrzie. 157) A ynhed 158) ten gifty mistr yal ſye 159) prawiti a rzka: Byeſſye nyekteraky rytierz vdatny, genzz gednoho ſyna myegieſſe, yako twa miloſt. A tak gey welmi milowal, azz gemu trzi chowaczzky zgednal byeſſye: Prwa aby geho krmila, Druha aby gey myla, Trzyetye aby gey powygiela, k tomu 30 take myegieſſie gednoho wyzzelcze a gednoho Sokola, genzz take gye welmi milowaſſe. Ale ten giſty wyzzlecz takuto cztnoſt 160) do ſebe myegieſſye, zze kdyzz kteru i) zwierz vhonyl, drzzal gi bez ſſkody,161) azz y geho pan prziſſel. Druhe, kdyzz pan geho myel kam na woynu gyeti a myel pobitye obdrzzeti, tehdy ten giſty wyzzlecz przed ſwym panem, kdyzz chtiel na kon wſeſti, 35 5 h) (ps.) knyemu (červ. přetrž.), k tomu (nadeps.). i) (za tím ps.) z (přetrž.). 132) s Trubaczi podle wlaſkeho obyczege weden biſſe. 133) od lidu ſtal ſe. 134) proti M nemu gdiſſe; a (sch.). 135) przed otcze meho przygdeſs Ey. 136) k niemu genz. 137) (tato 138) poklekl. 139) Wecze gemu. 140) towarzyſſom ſweho ſyna dal. 141) mluwijl. dvě sl. sch.). 142) sch. 143) tot Buoh wij. 141) newiediely. 145) sch. 146) pro flowo zeny ſwe zahubil. 147) mnoho s hroznym placzem želel. 1 8) Cyſarz wece; k nyemu (sch.). 149) sch. 150) mi to kerak. 151) Myſtr wecze; gemu (sch.). 152) sch. 153) Mladenecz mohlby. 154) pra- witi budu. 155) kaz ſyna ſweho zaſe nawratiti. 156) az do zaytrzy wſaditi. 157) zatyem — zaytrzie (sch.). 158) A yhned kdyz ſe to ſtalo. 159) sch. 160) taku mocz. 161) bez ſſkody gy drzial.
99 obyczzege,132) Ay, weliky krzik ſtal ſye od lidu: 133) Buď toho bohu zzell, B zze [87 b] gedynkeho ſyna Czieſarzowa na ſmrt wedu! A kdyzz gey tak wedyechu, Ay, prwy miſtr proti nym gdyeſſe. a 131) vzrzew gey mladenecz, hlawy gemu poklonyl, yako by rzekl: Pomny na mye, kdyzz przigdeſs przed otcze meho; ay 135) totť mye na poprawu wedu. Vzrzew gey ten giſty miſtr, wece k tomu,) kteryzz 136) gey na poprawu 137) wedyeſſye: Nekwapte ſ nym; Nadyegi ſye ſ bozzi pomoczi, zze gey dnes od ſmrti zproſtim. Wecechu wſſichny: O mily miſtrzie, poſpieſs a zproſt od ſmrti vczzedlnyka ſweho! Przi- ſſed ten miſtr przed Czieſarze, poklek 138) pozdrawyl geho. I wece k nyemu 139) Czieſarz: Zda ſem ya tobye y twym towaryſſom dal ſweho ſyna,140) an 10 mluwy,141) a gyzz nyem geſt. A nad to geſſtie horzie ſye �talo, zze on mu zzenu podawity chtyel. Protozz ma dnes vmrzieti, a wy wſſichny zlu ſmrti mate ſnyty. I wece miſtr: ku prwemu odpowiedam: To buoh wye, zze w naſſem towaryſtwi azz do teto chwile dobrzie geſt 142) mluwil. Ale proczz by nynye nemluwil, wye to buoh 143) dobrze, gemuzz wſſeczko ſwyedomo geſt. O druhem, 15 toczziſs o Czieſarzowe, to buoh wye, zze tyech plnych ſedm let, czozz ſ namy przebywal, nycz gſme takoweho nań newidyeli.144) Ale, myly pane, gedno zagiſte chci powiedieti. Zahubiſſ-li ſweho ſyna gedyneho pro rzieczz ſwe zzeny, horzyeť ſye przihody, nezzli onomu rytierzi, genzz wyzzelcze ſweho naylep- ſſyeho 145) przeliſs mileho zahubil pro ſlowuo zzeny ſwe,146) gehozz potô welmi 20 zzelel ſ hroznym placzzem.147) Wece Czye [88 a] farz k nyemu: 118) Miſtrze, 149) powiez mi, kterak 150) ſye to ſtalo? Dye gemu miſtr: 151) Pane,152) nebuduť prawiti. Neb drzyewe, nezzli bych dokonal, mohl by mladenecz 153) odprawen byti, A ten prziklad za nycz by neſtal. Ale chczefſ-li, atť budu pwity,151) kazz nawratiti zaſie ſyna ſweho 155) a do zzalarze wſaditi,156) zatyem budu prawiti. 25 Tehdy Czyeſarz kazal ynhed ſweho ſyna nawratiti a do zzalarze wſaditi azz do zaytrzie. 157) A ynhed 158) ten gifty mistr yal ſye 159) prawiti a rzka: Byeſſye nyekteraky rytierz vdatny, genzz gednoho ſyna myegieſſe, yako twa miloſt. A tak gey welmi milowal, azz gemu trzi chowaczzky zgednal byeſſye: Prwa aby geho krmila, Druha aby gey myla, Trzyetye aby gey powygiela, k tomu 30 take myegieſſie gednoho wyzzelcze a gednoho Sokola, genzz take gye welmi milowaſſe. Ale ten giſty wyzzlecz takuto cztnoſt 160) do ſebe myegieſſye, zze kdyzz kteru i) zwierz vhonyl, drzzal gi bez ſſkody,161) azz y geho pan prziſſel. Druhe, kdyzz pan geho myel kam na woynu gyeti a myel pobitye obdrzzeti, tehdy ten giſty wyzzlecz przed ſwym panem, kdyzz chtiel na kon wſeſti, 35 5 h) (ps.) knyemu (červ. přetrž.), k tomu (nadeps.). i) (za tím ps.) z (přetrž.). 132) s Trubaczi podle wlaſkeho obyczege weden biſſe. 133) od lidu ſtal ſe. 134) proti M nemu gdiſſe; a (sch.). 135) przed otcze meho przygdeſs Ey. 136) k niemu genz. 137) (tato 138) poklekl. 139) Wecze gemu. 140) towarzyſſom ſweho ſyna dal. 141) mluwijl. dvě sl. sch.). 142) sch. 143) tot Buoh wij. 141) newiediely. 145) sch. 146) pro flowo zeny ſwe zahubil. 147) mnoho s hroznym placzem želel. 1 8) Cyſarz wece; k nyemu (sch.). 149) sch. 150) mi to kerak. 151) Myſtr wecze; gemu (sch.). 152) sch. 153) Mladenecz mohlby. 154) pra- witi budu. 155) kaz ſyna ſweho zaſe nawratiti. 156) az do zaytrzy wſaditi. 157) zatyem — zaytrzie (sch.). 158) A yhned kdyz ſe to ſtalo. 159) sch. 160) taku mocz. 161) bez ſſkody gy drzial.
Strana 100
100 5 15 20 25 30 B vczzinil trzi nebo 162) Czztyrzi ſkoky na znamenye, zze panu geho dobrzie ſye zwede. Pakli 163) myelo ſye gemu zlei) wzweſti, tehdy ten giſty wyzzlecz, kdyzz pan geho chtiel 164) na kon wſieſti, chopye ſye oczaſu konſkeho, yal 165) wyedyel, kdy ſye wyti. A tak ſkrze tye dwye znameny ten giſty rytyerz ma na woynu gyeti a kdy nycz. 1166) ſtalo ſye, zze ten giſty rytyerz gel- k turnyegi, oſta [88 b] wyw toho wyzzelcze doma. Potom w geden czzas przi- hodylo ſye, zze ony trzi chowaczzky wyffly z domu,167) a dyetyete ſameho na ſyeny 168) nechali, A toho giſteho wyzzelcze podle kolebky lezzyecze odeſſli; a Sokol na bidle ſſedyeſſe. W tu chwili wſſel 169) had na ſyen a 1o vprzyemo chtyefſye k kolebcze, aby dyetye zahubil. A 170) vzrzew to Sokol, ynhed ſye vderzil 171) na pſa, yako by rzekl: Wſtan, neſpi, pomoz dyetieti. a ynhed pes wztyczzyw ſye yal ſye s Sokolem ſpolu na hada biti. Ale had welmi toho giſteho pſa vkuſil, zze mnoho z nyeho krwe wyſſlo okolo wſſye kolebky po zemi. a 172) dotud byli ſye, zze wzzdy wyzzlecz hada zahubil, a kolebku mezi tyem tepucze ſye przyewratye.173) Ale yakzz boh raczzil, dyetieti ſye nycz ſſkodneho neſtalo. Vczzynyw to pes, ſſed k ſtyenye lehl a ſwe rany lyzal. Potom brzo prziſſli ty giſte chowaczzky. vzrzewſſye, ano kolebka prze- wraczena, a krew okolo kolebky, a pſa krwaweho widucz,174) mnyeli, by dyetye zahubeno bylo. Neopatrzywſſe, kterak by ſye ſtalo, dali ſye na byeh. A kdyzz wen byezzyechu,175) pany gye potkala,176) y dye 177) gim: I 178) czo czzynyte, kam chcete? Odpowyedyechu gi: O mila Pany, byeda na y tobye! ten pes, yakozz geho pan myluge, dyetye twe zahubil, a wſſeczka zemye we krwi geſt okolo kolebky.179) VIlyſſewſſy to pany, lekſſi ſye padla k zemi,180) placzziczi a krziczzeczi: Byeda mnye, byeda mnye, czo ſobye vczzynim, zbawena ſem gedynkeho ſyna meho! 181) W tu chwili pan gegi rytyerzz do [89 a] mow przigel. A kdyzz pany wzzdy vſtawiczznye krziczzieſſe, otazal gye pan,182) Proczz by tak welmi 183) plakala? Tehdy ona dye gemu: 181) O mily pane, byeda nam! Neb 185) twuoy pes miloſtny naſſeho ſina mileho a gedynkeho zahubyll, a hyn v ſtyeny lezzi, naſlopaw ſye krwe ſyna na- ſſeho! 186) Vſlyſſaw to ten giſty rytyerz od 187) ſwe zzeny, vnahlil ſye, a wſſed na ſyen, vzrew pſa ſweho miloſtneho, an nan ſkaczze, yako drzewe obyczzey myel, wytrh 188) ſwuoy meczz, gednu ranu gemu hlawu ſtal. Vczzynyw to 189) y s ſwu zzenu a 190) chtye wiedyeti,191) kterak by ſye ſſel k kolebcze ſtalo. Pozdwih kolebky vzrzi,191) ano dyetieti nycz nenye, Ale hada welikeho 35 zabiteho podle kolebky naydu. A tak po tyech znamenych roztika, zze by pes branye dyetete toho hada zahubil. y 193) gme ſye weliky krzikem 194) j) (oprav.) zl (z jiného písmene). M 162) a nebo. 163) Paklyby. 164) miel. 165) ten gyſty Rytirz ſkrze tie dwie znamenij. 166) sch. 167) z domu wyſſly. 168) doma na ſyeni. 189) wyſſed. 170) sch. 171) Trhl ſe y vderzyl. 172) A az. 173) przewratily. 174) sch. 175) wybizechu. 176) strzetla. 177) wece. 178) sch. 1797 zemie okolo kolebky we krwi geſt. 180) k zemi padla. 181) ſweho ſyna gedinkeho. 182) sch. 183) vſtawicznie welmi. 184) wecze; gemu (sch.). 185) sch. 186) krwe ſyna naſſeho 187) Ten gyfty rytirz to vſlyffew ot. 188) Wytrhl. 189) k kolebcze ffel. 190) sch. ſe naleptaw. 191) widieti. 192) Vzrzew. 193) sch. 194) hlaſem.
100 5 15 20 25 30 B vczzinil trzi nebo 162) Czztyrzi ſkoky na znamenye, zze panu geho dobrzie ſye zwede. Pakli 163) myelo ſye gemu zlei) wzweſti, tehdy ten giſty wyzzlecz, kdyzz pan geho chtiel 164) na kon wſieſti, chopye ſye oczaſu konſkeho, yal 165) wyedyel, kdy ſye wyti. A tak ſkrze tye dwye znameny ten giſty rytyerz ma na woynu gyeti a kdy nycz. 1166) ſtalo ſye, zze ten giſty rytyerz gel- k turnyegi, oſta [88 b] wyw toho wyzzelcze doma. Potom w geden czzas przi- hodylo ſye, zze ony trzi chowaczzky wyffly z domu,167) a dyetyete ſameho na ſyeny 168) nechali, A toho giſteho wyzzelcze podle kolebky lezzyecze odeſſli; a Sokol na bidle ſſedyeſſe. W tu chwili wſſel 169) had na ſyen a 1o vprzyemo chtyefſye k kolebcze, aby dyetye zahubil. A 170) vzrzew to Sokol, ynhed ſye vderzil 171) na pſa, yako by rzekl: Wſtan, neſpi, pomoz dyetieti. a ynhed pes wztyczzyw ſye yal ſye s Sokolem ſpolu na hada biti. Ale had welmi toho giſteho pſa vkuſil, zze mnoho z nyeho krwe wyſſlo okolo wſſye kolebky po zemi. a 172) dotud byli ſye, zze wzzdy wyzzlecz hada zahubil, a kolebku mezi tyem tepucze ſye przyewratye.173) Ale yakzz boh raczzil, dyetieti ſye nycz ſſkodneho neſtalo. Vczzynyw to pes, ſſed k ſtyenye lehl a ſwe rany lyzal. Potom brzo prziſſli ty giſte chowaczzky. vzrzewſſye, ano kolebka prze- wraczena, a krew okolo kolebky, a pſa krwaweho widucz,174) mnyeli, by dyetye zahubeno bylo. Neopatrzywſſe, kterak by ſye ſtalo, dali ſye na byeh. A kdyzz wen byezzyechu,175) pany gye potkala,176) y dye 177) gim: I 178) czo czzynyte, kam chcete? Odpowyedyechu gi: O mila Pany, byeda na y tobye! ten pes, yakozz geho pan myluge, dyetye twe zahubil, a wſſeczka zemye we krwi geſt okolo kolebky.179) VIlyſſewſſy to pany, lekſſi ſye padla k zemi,180) placzziczi a krziczzeczi: Byeda mnye, byeda mnye, czo ſobye vczzynim, zbawena ſem gedynkeho ſyna meho! 181) W tu chwili pan gegi rytyerzz do [89 a] mow przigel. A kdyzz pany wzzdy vſtawiczznye krziczzieſſe, otazal gye pan,182) Proczz by tak welmi 183) plakala? Tehdy ona dye gemu: 181) O mily pane, byeda nam! Neb 185) twuoy pes miloſtny naſſeho ſina mileho a gedynkeho zahubyll, a hyn v ſtyeny lezzi, naſlopaw ſye krwe ſyna na- ſſeho! 186) Vſlyſſaw to ten giſty rytyerz od 187) ſwe zzeny, vnahlil ſye, a wſſed na ſyen, vzrew pſa ſweho miloſtneho, an nan ſkaczze, yako drzewe obyczzey myel, wytrh 188) ſwuoy meczz, gednu ranu gemu hlawu ſtal. Vczzynyw to 189) y s ſwu zzenu a 190) chtye wiedyeti,191) kterak by ſye ſſel k kolebcze ſtalo. Pozdwih kolebky vzrzi,191) ano dyetieti nycz nenye, Ale hada welikeho 35 zabiteho podle kolebky naydu. A tak po tyech znamenych roztika, zze by pes branye dyetete toho hada zahubil. y 193) gme ſye weliky krzikem 194) j) (oprav.) zl (z jiného písmene). M 162) a nebo. 163) Paklyby. 164) miel. 165) ten gyſty Rytirz ſkrze tie dwie znamenij. 166) sch. 167) z domu wyſſly. 168) doma na ſyeni. 189) wyſſed. 170) sch. 171) Trhl ſe y vderzyl. 172) A az. 173) przewratily. 174) sch. 175) wybizechu. 176) strzetla. 177) wece. 178) sch. 1797 zemie okolo kolebky we krwi geſt. 180) k zemi padla. 181) ſweho ſyna gedinkeho. 182) sch. 183) vſtawicznie welmi. 184) wecze; gemu (sch.). 185) sch. 186) krwe ſyna naſſeho 187) Ten gyfty rytirz to vſlyffew ot. 188) Wytrhl. 189) k kolebcze ffel. 190) sch. ſe naleptaw. 191) widieti. 192) Vzrzew. 193) sch. 194) hlaſem.
Strana 101
101 krziczzeti, zedraw na ſobye rucho 195) a rzka: Byeda mnye, zze pro rzieczz B zzeny ſwe pſa miloſtneho ſweho 196) bez wyny ſem zahubil! A ynhed ſwe kopye na tre przerazil, a potom k bozziemu hrobu boſu nohu ſſel, a tam w dobrem ſwuoy zzywuot ſkonal.197) — Dokonaw tu rzieczz miſtr wece k Czieſarzowi: Slyſſal-lis, Czieſarzi, kam ſye ta rzieczz chyli? Wece 138) Czieſarz gemu: 199) Welmi dobrze. Dobrys mi prziklad dal, pronzzs muoy ſyn dnes nevmrze. A tak na kazzdy den kazzdy miſtr ſwu mudroſti od ſmrti gemu pomohl, A oſmy den yal sye ten gisty mladenecz mluwiti, a 200) swe mistry wywadyl, a maczechu kazal vpality. Chwala bohu.k) 201) 5 Duchownye pak takto: 202) [89 b NAymileyſſi! Skrze tohoto Czieſarze mame znamenati kazzdeho krzie- 10 ſtyana, genż ma gednoho ſina, to geſt ſwu duſſi naymyleyſſi. Tu ma dati ſedmi mudrczom, to geſt ſedmeru miloſrdenſtwi, laczzneho nakrmiti, zzeznyweho na- pogiti, poczeſtneho do domu 203) przigieti, nemoczneho nawſſtyewiti, zzalarz- neho vtieſſiti, mrtweho k hrobu prziprawiti.204) Ale Maczecha, to geſt 205) tyelo, proſi, aby dyetie domow ſye wratilo, Nebo tielo wzzdy proti duſſi zzada. Ale 15 207) duſſe ma mlczzenim, to geſt neprzyewalenim,206) przemoczi ſ pomoczi ſſeſtera miloſrdenſtwie, genzz k bohu ſye 208) zan przymluwa, a to za ſedm dny, to- czziſs dokud 209) przebywa w tomto zzywotie azz do ſmrti. A210) oſmy den, to geſt w radoſtý,211) ma promluwiti a 212) boha s angely na wyeky chwaliti. Amen. 20 LXXII. O paſtyrzi a o weprzy.1) Byeſſye nyekteraky Czieſarzz, genzz myegyeſſe geden hay, W nyemżto byeſſe dywuoky weprz; a ten mnoho lidi zahubil 2) byeſſye. Czieſarz toho weliku teſknoſt 3) myegieſſe. I kazal byeſſye wolati, ktozz by koli toho giſteho weprze zahubil, ſwu dczeru ſe 4) wſſim kralowſtwim po ſwe ſmrti chtiel by gemu 5) dati. I6) biefsye w tu chwili nyekteraky 7) paſtyrz; ten chtieffye 8) 25 weprzye zabiti. A kdyzz9) w hay wſſel geſt,10) weprz y 11) poczzal drzewo kuſati, zze zdaſſye ſye paſtyrzowi, zze 12) by myel brzo vpadnuti. A 13) na drzyewie byefſye dobre owocze, kterezzto 11) owocze tomu 15) weprzi metaſſe. Tehdy weprz gedl 16) to owo [90 a] cze a naſiczen gſa 17) poczzal ſpati. Vzrzew to paſtyrz taynye nozz wynyal a geho zabil, a dczeru Czeſarzowu za 30 zzenu poyal. k) (tato dvě sl. červ. podtrž.). 195) ruchu. 196) sch. 197) Dokonal. 195) Y wece. 199) sch. 200) sch. 201) (tato dvě sl. M sch.). 202) (bez náp.). 203) w ſwoy duom. 201) przeprawiti naheho odieti. 205) geſti. 206) ne- przywolenim. 207) ſedmero. 203) sch. 209) dokudz. 210) sch. 211) w radofti nebeſke. 212) sch. LXXII. 1) O gednom weprzy. (na okr.:) De paſtore R. t. 2) zhubil. 3) weliku teſknoſt toho. 1) y ſe. 5) po ſway ſmrti gemu chtielby. 6) sch. 7) niekaky. S) chtie. 3) sch. 10) wſſel w hay ; gest (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) a toho. 15) sch. 16) Weprz gedl geft. 17) byl a.
101 krziczzeti, zedraw na ſobye rucho 195) a rzka: Byeda mnye, zze pro rzieczz B zzeny ſwe pſa miloſtneho ſweho 196) bez wyny ſem zahubil! A ynhed ſwe kopye na tre przerazil, a potom k bozziemu hrobu boſu nohu ſſel, a tam w dobrem ſwuoy zzywuot ſkonal.197) — Dokonaw tu rzieczz miſtr wece k Czieſarzowi: Slyſſal-lis, Czieſarzi, kam ſye ta rzieczz chyli? Wece 138) Czieſarz gemu: 199) Welmi dobrze. Dobrys mi prziklad dal, pronzzs muoy ſyn dnes nevmrze. A tak na kazzdy den kazzdy miſtr ſwu mudroſti od ſmrti gemu pomohl, A oſmy den yal sye ten gisty mladenecz mluwiti, a 200) swe mistry wywadyl, a maczechu kazal vpality. Chwala bohu.k) 201) 5 Duchownye pak takto: 202) [89 b NAymileyſſi! Skrze tohoto Czieſarze mame znamenati kazzdeho krzie- 10 ſtyana, genż ma gednoho ſina, to geſt ſwu duſſi naymyleyſſi. Tu ma dati ſedmi mudrczom, to geſt ſedmeru miloſrdenſtwi, laczzneho nakrmiti, zzeznyweho na- pogiti, poczeſtneho do domu 203) przigieti, nemoczneho nawſſtyewiti, zzalarz- neho vtieſſiti, mrtweho k hrobu prziprawiti.204) Ale Maczecha, to geſt 205) tyelo, proſi, aby dyetie domow ſye wratilo, Nebo tielo wzzdy proti duſſi zzada. Ale 15 207) duſſe ma mlczzenim, to geſt neprzyewalenim,206) przemoczi ſ pomoczi ſſeſtera miloſrdenſtwie, genzz k bohu ſye 208) zan przymluwa, a to za ſedm dny, to- czziſs dokud 209) przebywa w tomto zzywotie azz do ſmrti. A210) oſmy den, to geſt w radoſtý,211) ma promluwiti a 212) boha s angely na wyeky chwaliti. Amen. 20 LXXII. O paſtyrzi a o weprzy.1) Byeſſye nyekteraky Czieſarzz, genzz myegyeſſe geden hay, W nyemżto byeſſe dywuoky weprz; a ten mnoho lidi zahubil 2) byeſſye. Czieſarz toho weliku teſknoſt 3) myegieſſe. I kazal byeſſye wolati, ktozz by koli toho giſteho weprze zahubil, ſwu dczeru ſe 4) wſſim kralowſtwim po ſwe ſmrti chtiel by gemu 5) dati. I6) biefsye w tu chwili nyekteraky 7) paſtyrz; ten chtieffye 8) 25 weprzye zabiti. A kdyzz9) w hay wſſel geſt,10) weprz y 11) poczzal drzewo kuſati, zze zdaſſye ſye paſtyrzowi, zze 12) by myel brzo vpadnuti. A 13) na drzyewie byefſye dobre owocze, kterezzto 11) owocze tomu 15) weprzi metaſſe. Tehdy weprz gedl 16) to owo [90 a] cze a naſiczen gſa 17) poczzal ſpati. Vzrzew to paſtyrz taynye nozz wynyal a geho zabil, a dczeru Czeſarzowu za 30 zzenu poyal. k) (tato dvě sl. červ. podtrž.). 195) ruchu. 196) sch. 197) Dokonal. 195) Y wece. 199) sch. 200) sch. 201) (tato dvě sl. M sch.). 202) (bez náp.). 203) w ſwoy duom. 201) przeprawiti naheho odieti. 205) geſti. 206) ne- przywolenim. 207) ſedmero. 203) sch. 209) dokudz. 210) sch. 211) w radofti nebeſke. 212) sch. LXXII. 1) O gednom weprzy. (na okr.:) De paſtore R. t. 2) zhubil. 3) weliku teſknoſt toho. 1) y ſe. 5) po ſway ſmrti gemu chtielby. 6) sch. 7) niekaky. S) chtie. 3) sch. 10) wſſel w hay ; gest (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) a toho. 15) sch. 16) Weprz gedl geft. 17) byl a.
Strana 102
102 Duchowiye : 18) 5 NAymileyſſy! Tento Cziesarz 19) gest pan naſs gezus kriftus. Hay gest ſwiet, a 20) weprz geſt dyabel. Weprzz tento mnohe zbil przed Narozenim bozzim a 21) s ſebu do pekla vwedl. Paſtyrzz geſt ſin bozzi, genzz tyelo z blahoſlawene panny maryge22) przyyal geſt, kdyzz on rzekl geſt:23) Ja ſem paſtyrz dobry. I wzal geſt huol, kdyzz na drzewo ſwateho krzizze wſtupil, ſkrze kterezzto on dyabla zabil. Owocze drzewa toho giſteho 24) zagiſte geſt krew pana naſſeho 25) gezukriſta,26) ſkrze kteruzzto krew dyabel vtekl geſt. A on kriſtus dczeru krale, toczziſſto duſſi ſwatu, bohu prziprawil geſt, a do wyecżneho przebytku wedl geſt.27) B LXXIII. Prawenye.1) 10 Byeſſye nyekteraky wladarz rzyma,2) kteryzzto w zahradye ſwe myel pynu,3) toczziſs to drziewuo rozkofſne, kterezzto owuocze gednak kazzdeho leta protý rozliczznym nemoczem roſtlo geſt. Duchownye: 4) NAymileyſfi! Tento burgêſis muozz nazwan 5) byti wſſelikaky6) czzlo- wyek, kteryzz ma zahradu, toczziſſto ſrdcze ſkrze krzieſt vmyto, w kteremzzto 15 buoh ma byti. Drzewo rozkoſſne plno owocze, owuocze7) laſky, wiery a na- dyegye. Anebo gynak: Burgenfis tento muoz rzieczzen 8) byti Adam, kteryzz ma zahradu [90 b] pyeknu, toczziſs ray, W kterezto zahradye bylo geſt drzewuo rozkofſne, toczziſs drzyewuo vmyenye a owuocze rozkofſne. Ale dyewka roſtuczi bylo geſt lakomſtwie prwnye,9) kterazz geſt zzadala, aby byla druhy 20 boh. zahradnyk v podobenſtwi hadowem, toczzifſto w 10) dyabelſkem, ſkrze kterezzto ztazowanye 11) moczi, kterezzto prwny naſs otecz myel geſt y a) 12) ztratil y geho ſwobodu 13) zruſſil.14) Ale dyewka prziſſlab) roſtucz pod 15) drzewem geſt kazzdy, kteryzz myeny wieru krzieſtyanſku zkaziti. Czzaſto taczi myewagi przately 16) y obrancze, a 17) tytť ſu mnozi zlorzieczzeny Adamowe. a) (nadeps.). b) (za tím naps.). geſt (podtečkov. a přetrž.). M 18) sch. 19) Czyfarz tento. 20) sch. 21) (sch.). 22) sch. 23) sch. 24) sch. 25) (tato dvě sl. sch.) 26) Gezukryftowa. 27) sch. LXXIII. 1) (bez náp.). 2) z Rzyma. 3) pynny. 4) sch. 5) rzeczen. 6) wſſeliky. 7) sch. s) moz nazwan. 9) prwnij zeny. 10) totiz; w (sch.). 11) zarcżowanij. 12) sch. 13) sch. 14) zruſlil zwlaſſtie. 15) roſtuczy geſt przed. 16) przytely. 17) sch.
102 Duchowiye : 18) 5 NAymileyſſy! Tento Cziesarz 19) gest pan naſs gezus kriftus. Hay gest ſwiet, a 20) weprz geſt dyabel. Weprzz tento mnohe zbil przed Narozenim bozzim a 21) s ſebu do pekla vwedl. Paſtyrzz geſt ſin bozzi, genzz tyelo z blahoſlawene panny maryge22) przyyal geſt, kdyzz on rzekl geſt:23) Ja ſem paſtyrz dobry. I wzal geſt huol, kdyzz na drzewo ſwateho krzizze wſtupil, ſkrze kterezzto on dyabla zabil. Owocze drzewa toho giſteho 24) zagiſte geſt krew pana naſſeho 25) gezukriſta,26) ſkrze kteruzzto krew dyabel vtekl geſt. A on kriſtus dczeru krale, toczziſſto duſſi ſwatu, bohu prziprawil geſt, a do wyecżneho przebytku wedl geſt.27) B LXXIII. Prawenye.1) 10 Byeſſye nyekteraky wladarz rzyma,2) kteryzzto w zahradye ſwe myel pynu,3) toczziſs to drziewuo rozkofſne, kterezzto owuocze gednak kazzdeho leta protý rozliczznym nemoczem roſtlo geſt. Duchownye: 4) NAymileyſfi! Tento burgêſis muozz nazwan 5) byti wſſelikaky6) czzlo- wyek, kteryzz ma zahradu, toczziſſto ſrdcze ſkrze krzieſt vmyto, w kteremzzto 15 buoh ma byti. Drzewo rozkoſſne plno owocze, owuocze7) laſky, wiery a na- dyegye. Anebo gynak: Burgenfis tento muoz rzieczzen 8) byti Adam, kteryzz ma zahradu [90 b] pyeknu, toczziſs ray, W kterezto zahradye bylo geſt drzewuo rozkofſne, toczziſs drzyewuo vmyenye a owuocze rozkofſne. Ale dyewka roſtuczi bylo geſt lakomſtwie prwnye,9) kterazz geſt zzadala, aby byla druhy 20 boh. zahradnyk v podobenſtwi hadowem, toczzifſto w 10) dyabelſkem, ſkrze kterezzto ztazowanye 11) moczi, kterezzto prwny naſs otecz myel geſt y a) 12) ztratil y geho ſwobodu 13) zruſſil.14) Ale dyewka prziſſlab) roſtucz pod 15) drzewem geſt kazzdy, kteryzz myeny wieru krzieſtyanſku zkaziti. Czzaſto taczi myewagi przately 16) y obrancze, a 17) tytť ſu mnozi zlorzieczzeny Adamowe. a) (nadeps.). b) (za tím naps.). geſt (podtečkov. a přetrž.). M 18) sch. 19) Czyfarz tento. 20) sch. 21) (sch.). 22) sch. 23) sch. 24) sch. 25) (tato dvě sl. sch.) 26) Gezukryftowa. 27) sch. LXXIII. 1) (bez náp.). 2) z Rzyma. 3) pynny. 4) sch. 5) rzeczen. 6) wſſeliky. 7) sch. s) moz nazwan. 9) prwnij zeny. 10) totiz; w (sch.). 11) zarcżowanij. 12) sch. 13) sch. 14) zruſlil zwlaſſtie. 15) roſtuczy geſt przed. 16) przytely. 17) sch.
Strana 103
103 LXXIV. O rytierzi a o czizolozzne zzenye.1) Z2) Dawna byeſſye w gednom mieſtye Rytyerz �tary, kteryzz myel gednu B zzenu mladiczzku, yako ty, Czieſarzi, maſs,3) kteruzz geſt welmi milowal. A ten na kazzdu nocz dwerze domu ſweho zawyeral ſam 4) a kliczze pod hlawu podkladal. W tom myeſtye byeſſye przikazanye, kdyzz w geden zwon bylo zwuonyeno, a 5) kdyzz kto po tom zwonyeny chodil w noczi, od ſtrazznycha) yat myel byti, a 6) byl-li geſt7) gat, aby czelu nocz w zzalarzi ſedyel,8) a na zaytrzie9) na pranerz myel 10) wſazen byti.11) Rytyerz tento zzeny nemozzyeffie vtieſſiti, czozz ſye gi libilo k zzadoſty tyela, a protozz geſt gyneho milowala. A na kazzdu nocz, kdyzz ge�t muzz vſnul, klyczze 12) wzala a dwerzie ote- wrzela a k fregerzi ſſla, a taynye ſye k muzzi wratila. A ona [91 a] kdyzz 13) gednu nocz wſtala geſt a k mylownyku ſſla taynye a brzcze, A potom rytierz ze ſna probudil ſye, a zzeny geſt nenalezl. y 14) wſtal geſt a dwerze domowe y komorne 15) otewrzeny nalezl geſt. Tehdy 16) dwerze zawrzyel geſt 17) a na zzelerz 18) domu wſtupyw 19) w uoknye ſedyel geſt.20) Potom od puolnoczi prziſſla zzena a tlukla. 121) rzekl rytyerz: O zlorzieczzena zzeno, gyzz doſſel 15 ſem, zzes Czizolozſtwye vczzynyla. Zagiſte prawi tobye, zze wnye oſtaneſs, azz na tye 22) ſtrazzny przigdu a 21) tye w zzalarz wſadye. I dye ona gemu:21) O pane, proczz to czzynyſs? ya prawdu prawim tobye: kdyzz gſem byla ſ tebu na lozzi, prziſſla dyewka od materzie me, abych gi bez meſſkanye nawſſtyewila, y 25) nechtyela ſem tebe ze ſna probuditi, a protozz ſem taynye 20 od tebe 26) wyſſla.27) 5 10 Duchownye takto: 28) NAymyleyffi! Rytyerz tento gest pan naſs gezus kriſtus, kteryzz duſſi naſſi w chot ſobye wzal 29) a gi tak welmi milowal, zze gi na ſwe lozzie po- kladal. A protozz w Cantikach prawi:b) Rozkoſſi me gſu byti 30) s ſyny czzlo- wieczzymy. Rytierz dwerze zawiera a kliczze pod hlawu podklada.31) A tak 25 kriſtus dwerzie naſſie zawiera y otwiera, kdyzz nam pro laſku ſwu dwerze nebeſkeho kralowſtwie 32) otwyera. ale pohrzyechu czzaſſto hrziefſny kliczze vkrada, kdyzz proti bozzemu przikazany czzyny, y przikazanye bozſke33) ruſſi a z hrziechu do hrziechu chodi. Zakon geſt vſtawen, aby w zwon bylo zwo [91 b] nyeno, po kteremzzto 34) zwonyeny aczz by kto w noczi chodyl, 30 w zzalarz by byl wſazen. Zwon nycz gíneho nenye, gedine chowati bozzieho a) (za tím ps.) bylby (červ. přetrž.). b) Cantikach prawi (červ. podtrž.). LXXIV. 1) (bez náp.; na okr.:) MD. 2) O. 3) yako — maſs (sch). 4) ſam zawiral. 5) a (sch.). M 6) yat — byti a (sch.). 7) by; geſt (sch.). 5) byl. 3) a zaytra. 10) sch. 11) sch. 12) klicže odde dwerzy. 13) sch. 14) sch. 15) domu y komory. 16) sch. 17) sch. 18) zolerz. 19) wſtupil a. 20) sch. 21) sch. 22) (tato dvě sl. sch.). 23) at. 24) sch. 25) sch. 26) (tato dvě sl. sch.). 27) (za tím červeně:) Ale to kurwa cziſtie ſelha. 28) (bez náp.). 29) przyial. 30) ſu me byly. 31) poklada. 32) kra- lowſtwij nebeſkeho. 35) bozſka. 34) po kteremz.
103 LXXIV. O rytierzi a o czizolozzne zzenye.1) Z2) Dawna byeſſye w gednom mieſtye Rytyerz �tary, kteryzz myel gednu B zzenu mladiczzku, yako ty, Czieſarzi, maſs,3) kteruzz geſt welmi milowal. A ten na kazzdu nocz dwerze domu ſweho zawyeral ſam 4) a kliczze pod hlawu podkladal. W tom myeſtye byeſſye przikazanye, kdyzz w geden zwon bylo zwuonyeno, a 5) kdyzz kto po tom zwonyeny chodil w noczi, od ſtrazznycha) yat myel byti, a 6) byl-li geſt7) gat, aby czelu nocz w zzalarzi ſedyel,8) a na zaytrzie9) na pranerz myel 10) wſazen byti.11) Rytyerz tento zzeny nemozzyeffie vtieſſiti, czozz ſye gi libilo k zzadoſty tyela, a protozz geſt gyneho milowala. A na kazzdu nocz, kdyzz ge�t muzz vſnul, klyczze 12) wzala a dwerzie ote- wrzela a k fregerzi ſſla, a taynye ſye k muzzi wratila. A ona [91 a] kdyzz 13) gednu nocz wſtala geſt a k mylownyku ſſla taynye a brzcze, A potom rytierz ze ſna probudil ſye, a zzeny geſt nenalezl. y 14) wſtal geſt a dwerze domowe y komorne 15) otewrzeny nalezl geſt. Tehdy 16) dwerze zawrzyel geſt 17) a na zzelerz 18) domu wſtupyw 19) w uoknye ſedyel geſt.20) Potom od puolnoczi prziſſla zzena a tlukla. 121) rzekl rytyerz: O zlorzieczzena zzeno, gyzz doſſel 15 ſem, zzes Czizolozſtwye vczzynyla. Zagiſte prawi tobye, zze wnye oſtaneſs, azz na tye 22) ſtrazzny przigdu a 21) tye w zzalarz wſadye. I dye ona gemu:21) O pane, proczz to czzynyſs? ya prawdu prawim tobye: kdyzz gſem byla ſ tebu na lozzi, prziſſla dyewka od materzie me, abych gi bez meſſkanye nawſſtyewila, y 25) nechtyela ſem tebe ze ſna probuditi, a protozz ſem taynye 20 od tebe 26) wyſſla.27) 5 10 Duchownye takto: 28) NAymyleyffi! Rytyerz tento gest pan naſs gezus kriſtus, kteryzz duſſi naſſi w chot ſobye wzal 29) a gi tak welmi milowal, zze gi na ſwe lozzie po- kladal. A protozz w Cantikach prawi:b) Rozkoſſi me gſu byti 30) s ſyny czzlo- wieczzymy. Rytierz dwerze zawiera a kliczze pod hlawu podklada.31) A tak 25 kriſtus dwerzie naſſie zawiera y otwiera, kdyzz nam pro laſku ſwu dwerze nebeſkeho kralowſtwie 32) otwyera. ale pohrzyechu czzaſſto hrziefſny kliczze vkrada, kdyzz proti bozzemu przikazany czzyny, y przikazanye bozſke33) ruſſi a z hrziechu do hrziechu chodi. Zakon geſt vſtawen, aby w zwon bylo zwo [91 b] nyeno, po kteremzzto 34) zwonyeny aczz by kto w noczi chodyl, 30 w zzalarz by byl wſazen. Zwon nycz gíneho nenye, gedine chowati bozzieho a) (za tím ps.) bylby (červ. přetrž.). b) Cantikach prawi (červ. podtrž.). LXXIV. 1) (bez náp.; na okr.:) MD. 2) O. 3) yako — maſs (sch). 4) ſam zawiral. 5) a (sch.). M 6) yat — byti a (sch.). 7) by; geſt (sch.). 5) byl. 3) a zaytra. 10) sch. 11) sch. 12) klicže odde dwerzy. 13) sch. 14) sch. 15) domu y komory. 16) sch. 17) sch. 18) zolerz. 19) wſtupil a. 20) sch. 21) sch. 22) (tato dvě sl. sch.). 23) at. 24) sch. 25) sch. 26) (tato dvě sl. sch.). 27) (za tím červeně:) Ale to kurwa cziſtie ſelha. 28) (bez náp.). 29) przyial. 30) ſu me byly. 31) poklada. 32) kra- lowſtwij nebeſkeho. 35) bozſka. 34) po kteremz.
Strana 104
104 B przikazanye. A ktozz proti tomu czzyny ſlowě nebo ſkutkem, a zewnytrz toczziſſto z Czierkwe ſwate, nalezen bude ſkrze ſtrazze, dwerzi domowytych,35 toczzifſto dyably, ty 36) duſſi geho popadnucz do zzalarze pekelneho vwedu. LXXV. O Rytierzi, kteremusz v wiezzi ſin hlawu ſtal.a) 1) 15 20 ZDawna bieſſye v mieſtie rzimſkem nyekteraky rytierz, kteryzzto dwie 5 dezerzi 2) a gednoho ſyna myel geſt.b) 3) 14) bieſſye czaſſu toho Czieſarz Octa- uianus tak rzieczzeny, kteryzz na gedne wiezzi weliky poklad myegieſſye. a 5) Rytierz drzewerzeczzeny k welike chudobie prziſsel gest, tak zze 6) wſſeczko diediczſtwie ſwe prodal geſt. I rzekl k ſinu ſwemu: Ay, Czieſarz ma weliky poklad na one wiezzi. Vczzynme w noczi dyeru 7) do wiezzie a wezmeme 10 zlata,8) czozz budeme chtieti. Tehdy9) oba w noczy wſtala a 10) dyeru ſſyroku vczzinila a do wiezze oba weſſla, A tak weliky poklad wzala, zze oba neſti nemohla. Ale ten 11) Rytyerz yako prwe yal ſye nezrziezenye vtraczowati. Tehdy 12) ſtrazzny wiezzie, kdyzz weliky poklad widyel 13) odnefen, powiedyel Czieſarzowi. Tehdy Czieſarz rzekl: Zdali ſem tebe neuſtawil ſtrazzneho 14) po- kladu meho? ty 15) mnye o zlatu powieſs.16) Tehdy ten ſtrazzny 17) do wiezze wſſel a podle dyery kotel naplnyw 18) [92 a] ſmoly poſtawil, 19) geſtli zze by kto 20) wiecze wſſel do dyery, aby w kotel vpadl a wſtati nemohl. Vczzynyw to wen wyſſel a wiezzi po ſobie zawrzel.21) Pak 22) ſkoro potom rytierz opiet poczzal chud byti; a23) prziffed k ſynu ſwemu 24) rzekl: O Syne,25) vtratil ſem wſſeczko, a gyzz ſem chud. I rzekl gemu 26) ſin: Podme do wiezzie yako prwe, a zlata hoynoſt wezmeme.27) A tak 28) w noczi wſtali gſu a do wiezzie weſſli. Otecz prwe wſſel, a azz do hrdla w kotel vpadl, a welikim hlaſem zwolal geſt: Syne mily, nerod ſye prziblizziti, nebo vteczi nebudeſs moczi.29) A on odpowiedyel gemu:30) Zagiftet tobye 31) pomohu. I rzekl gemu 32) otecz: 25 Bozzie toho 33) neday, aby 34) kto zwiedyel, kteraky ſem ya. Ale 35) ynhed wyńmi meczz ſwuoy a ſetny hlawu mu, a tak yzzadny znamoſti me nebude mieti, A tak ty y dczery me vgdu hanby ſwietſke. A ynhed hlawu otczi ſtal a w nyekteraku 36) yamu vwrhl 37) a ſeſtram ſwym o ſmrti otcze ſweho zwieſtowal.38) A kdyzz gſu vſlyſſeli plakanye a wzdychanye bratrowo ſeſtry, a) (naps. červ.) ſlomyl (přetrž. a černě nadeps.) ſtal. b) (za tím sl. psáno:) Rytierz tento wſleczko ſwe vtratill (červ. přetrž.). M 35) domowych. 36) sch. LXXV. 1) (bez náp.; na okr.) LRe. 2) dczery. 3) (Za tím sl.) Rytirz tento wſſeczko ſwe vtratil. 4) sch. 5) sch. 6) Az. 7) W noczy diru vczinime. 8) zlata wezmeme. 9) sch. 10) sch. 11) (tato dvě sl. sch.). 12) sch. 13) kdyz widiel ze weliky poklad gt otneſen. 14) ſtrazneho neuſtawil. 15) sch. 16) otpowiſs. 17) On geft; Tehdy (sch.). 18) naplnil. 19) sch.). 20) Aczby kto. 21) wiezi zawrzel a wen wyſfel. 22) sch. 23) sch. 24 sch.25) Synu. 26) rzekl; gemu (sch.). 27) w hoynoſti wezmem. 28) (tato dvě sl. sch.). 29) nemozeſs. 30) gemu rzekl. 31) Zagyſte tobiet. 32) sch. 33) sch. 34) by. 35) sch. 36) niekaku. 37) wrhl. 38) zwieftowal o ſmrti Otczowie.
104 B przikazanye. A ktozz proti tomu czzyny ſlowě nebo ſkutkem, a zewnytrz toczziſſto z Czierkwe ſwate, nalezen bude ſkrze ſtrazze, dwerzi domowytych,35 toczzifſto dyably, ty 36) duſſi geho popadnucz do zzalarze pekelneho vwedu. LXXV. O Rytierzi, kteremusz v wiezzi ſin hlawu ſtal.a) 1) 15 20 ZDawna bieſſye v mieſtie rzimſkem nyekteraky rytierz, kteryzzto dwie 5 dezerzi 2) a gednoho ſyna myel geſt.b) 3) 14) bieſſye czaſſu toho Czieſarz Octa- uianus tak rzieczzeny, kteryzz na gedne wiezzi weliky poklad myegieſſye. a 5) Rytierz drzewerzeczzeny k welike chudobie prziſsel gest, tak zze 6) wſſeczko diediczſtwie ſwe prodal geſt. I rzekl k ſinu ſwemu: Ay, Czieſarz ma weliky poklad na one wiezzi. Vczzynme w noczi dyeru 7) do wiezzie a wezmeme 10 zlata,8) czozz budeme chtieti. Tehdy9) oba w noczy wſtala a 10) dyeru ſſyroku vczzinila a do wiezze oba weſſla, A tak weliky poklad wzala, zze oba neſti nemohla. Ale ten 11) Rytyerz yako prwe yal ſye nezrziezenye vtraczowati. Tehdy 12) ſtrazzny wiezzie, kdyzz weliky poklad widyel 13) odnefen, powiedyel Czieſarzowi. Tehdy Czieſarz rzekl: Zdali ſem tebe neuſtawil ſtrazzneho 14) po- kladu meho? ty 15) mnye o zlatu powieſs.16) Tehdy ten ſtrazzny 17) do wiezze wſſel a podle dyery kotel naplnyw 18) [92 a] ſmoly poſtawil, 19) geſtli zze by kto 20) wiecze wſſel do dyery, aby w kotel vpadl a wſtati nemohl. Vczzynyw to wen wyſſel a wiezzi po ſobie zawrzel.21) Pak 22) ſkoro potom rytierz opiet poczzal chud byti; a23) prziffed k ſynu ſwemu 24) rzekl: O Syne,25) vtratil ſem wſſeczko, a gyzz ſem chud. I rzekl gemu 26) ſin: Podme do wiezzie yako prwe, a zlata hoynoſt wezmeme.27) A tak 28) w noczi wſtali gſu a do wiezzie weſſli. Otecz prwe wſſel, a azz do hrdla w kotel vpadl, a welikim hlaſem zwolal geſt: Syne mily, nerod ſye prziblizziti, nebo vteczi nebudeſs moczi.29) A on odpowiedyel gemu:30) Zagiftet tobye 31) pomohu. I rzekl gemu 32) otecz: 25 Bozzie toho 33) neday, aby 34) kto zwiedyel, kteraky ſem ya. Ale 35) ynhed wyńmi meczz ſwuoy a ſetny hlawu mu, a tak yzzadny znamoſti me nebude mieti, A tak ty y dczery me vgdu hanby ſwietſke. A ynhed hlawu otczi ſtal a w nyekteraku 36) yamu vwrhl 37) a ſeſtram ſwym o ſmrti otcze ſweho zwieſtowal.38) A kdyzz gſu vſlyſſeli plakanye a wzdychanye bratrowo ſeſtry, a) (naps. červ.) ſlomyl (přetrž. a černě nadeps.) ſtal. b) (za tím sl. psáno:) Rytierz tento wſleczko ſwe vtratill (červ. přetrž.). M 35) domowych. 36) sch. LXXV. 1) (bez náp.; na okr.) LRe. 2) dczery. 3) (Za tím sl.) Rytirz tento wſſeczko ſwe vtratil. 4) sch. 5) sch. 6) Az. 7) W noczy diru vczinime. 8) zlata wezmeme. 9) sch. 10) sch. 11) (tato dvě sl. sch.). 12) sch. 13) kdyz widiel ze weliky poklad gt otneſen. 14) ſtrazneho neuſtawil. 15) sch. 16) otpowiſs. 17) On geft; Tehdy (sch.). 18) naplnil. 19) sch.). 20) Aczby kto. 21) wiezi zawrzel a wen wyſfel. 22) sch. 23) sch. 24 sch.25) Synu. 26) rzekl; gemu (sch.). 27) w hoynoſti wezmem. 28) (tato dvě sl. sch.). 29) nemozeſs. 30) gemu rzekl. 31) Zagyſte tobiet. 32) sch. 33) sch. 34) by. 35) sch. 36) niekaku. 37) wrhl. 38) zwieftowal o ſmrti Otczowie.
Strana 105
105 tezz 39) plakanye a wzdychanye wypuſtili gſu. A kdyzz potom ſtrazzny 10) do B wiezze wſſel, a tyelo czzlowieczye bez hlawy nalezl,c) dywil ſye ge�t a Czie- farzowi to powiedyel. Tehdy 41) Czieſarz ſluzzebnykom ſwym 42) rzekl: Tyelo 45) azz toto 43) k uoczaſom konſkym przywiezzte 44) a po vlicziech wleczzte domu k ſſybenyczi. A w kteremzz domu placzz a krzik vſlyſfite, tohoť 46) pan geſt tento; a ty wſſeczky wezmucz47) na ſfibenyci obieffte.48) [92 b] Tehdy 49) Strazzny to vczzinili. A50) kdyzz tak po vliczyech wlaczzen 51) gest a 52) przed duom toho rytierzie 53) prziſſli gſu, tehdy 54) dczery geho, kdyzz ſu 55) to widieli, w domu krzik weliky gſu wypuſtili 56) rzkuce: Byeda nam! Ale ſin porozumyew Czieſarzowu rozkazany a krzik ſeſtr,57) ſam ſye ſekyru 10 w ledwie potal, azz 53) krew welmi tekla geſt. Tehdy ſluzzebnyczi Czieſarzowi, kdyzz gſu wolanye vſlyſſeli, opuſtywſſe tyelo w duom gſu weſſli a prziczzyny wolanye tazali ſu. Tehdy ſin dye gim:59) Seſtry me wolagi, zze przihodu tyezzcze ſem ſye w ledwie potal. Podte a wizte ranu mu. A60) ſluzzebnyczi, kdyzz ſu ranu widyeli, rzieczzi ſu wierzili geho.61) a tak oklamany gſucz odtud 62) wyſſli gſu, a tyelo rytyerzowo na ſſibenyczi obieſili gſu. 5 15 LXXVI. O myeſtyenynu a o zzenye geho mlade etc.1) Ohatecz nyekteraky byeſſie w mieſtye rzimſkem, kteryzzto myegieſſie ſtraku, geſſto dobrze mluwieſſie to, czozz geſt ſlyſſala nebo 2) widyela. Ten take3) myegieſſe zzenu mladu, yako 1) ty, Czieſarzi, maſs, ale muzze ſweho nemylowala, nebo dluhu tyeleſneho gi nawratiti nemozzieſſe, kolikratzz 5) geſt 20 chtiela zzena. A tak 6) ona geſt gyneho mylowala.a) A kdyzz muzzie doma nebyeſſye, neb po ſwe potrziebye gezdieſſe, ona na kazzdu nocz po mylow- nyka ſweho poſlaſſye, aby ſny ſpal. Tehdy 7) Straka, kdyzz geſt to vſlyſſala, wſſeczko panu ſwemu powiedyela, a8) muzz gi czzaſto treſktaſſe. A9) ona [93 a] wzzdy 10) zaprzela a rzekla: 11) Ty wierziſs ſtracze ſwe zlorzieczzene. 25 I rzekl gi 12) on: Straka ma ta 13) nevmye lhati. I 14) ſtalo ſye geſt, zze muzz do kragin dalekych gel geſt. A ona k mylownyku ſwemu poſlala geſt. A on w noczi prziſſed y 15) rzekl geſt ku pany: Straka ta zlorzieczze obzzaluge nas. A kdyzz ſkrze ſyeń gdyeſſie, tu kdezz ſtraka byeſſye, ſtraka geho ſlyſſala geſt mluwiecze tuto rzieczz: O mila pany, wiecze nezz wierziti mozzeſs, ſtraky 30 c) (ps.) nazezl, (z prvn.) z (oprav.) 1. a) (ps.) nemylowala, ne (slabě přetrž.). 39) plakanye — tezz (sch.). 40) Strazny potom; a kdyzz (sch.). 41) a — Tehdy (sch.). M (tato dvě sl. sch.). 43) Toto tielo. 44) przywiez. 45) wlacz. 46) vſlyſfiſs toho. 47) wezmi a. obieſs. 49) sch. 50) vczinil; A (sch.). 51) wleczen. 52) Az. 53) dom geho. 54) sch. 55) sch. 56) wypuſtily ſu. 57) Syn kdyz vſlyffal ot Seftr krzyk. 58) potil Ze. 59) sch. 60) sch. 61) sch. 62) (tato dvě sl. sch.). LXXVI. 1) O Stracze a newierne zienie. 2) ſlyſfela a. 3) sch. 4) yakoz. 5) kolykrat. 6) (tato dvě sl. sch.). 7) sch. 8) sch. 9) A (sch.). 10) sch. 11) rzekla geſt. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) przyſſel a. 42) 48)
105 tezz 39) plakanye a wzdychanye wypuſtili gſu. A kdyzz potom ſtrazzny 10) do B wiezze wſſel, a tyelo czzlowieczye bez hlawy nalezl,c) dywil ſye ge�t a Czie- farzowi to powiedyel. Tehdy 41) Czieſarz ſluzzebnykom ſwym 42) rzekl: Tyelo 45) azz toto 43) k uoczaſom konſkym przywiezzte 44) a po vlicziech wleczzte domu k ſſybenyczi. A w kteremzz domu placzz a krzik vſlyſfite, tohoť 46) pan geſt tento; a ty wſſeczky wezmucz47) na ſfibenyci obieffte.48) [92 b] Tehdy 49) Strazzny to vczzinili. A50) kdyzz tak po vliczyech wlaczzen 51) gest a 52) przed duom toho rytierzie 53) prziſſli gſu, tehdy 54) dczery geho, kdyzz ſu 55) to widieli, w domu krzik weliky gſu wypuſtili 56) rzkuce: Byeda nam! Ale ſin porozumyew Czieſarzowu rozkazany a krzik ſeſtr,57) ſam ſye ſekyru 10 w ledwie potal, azz 53) krew welmi tekla geſt. Tehdy ſluzzebnyczi Czieſarzowi, kdyzz gſu wolanye vſlyſſeli, opuſtywſſe tyelo w duom gſu weſſli a prziczzyny wolanye tazali ſu. Tehdy ſin dye gim:59) Seſtry me wolagi, zze przihodu tyezzcze ſem ſye w ledwie potal. Podte a wizte ranu mu. A60) ſluzzebnyczi, kdyzz ſu ranu widyeli, rzieczzi ſu wierzili geho.61) a tak oklamany gſucz odtud 62) wyſſli gſu, a tyelo rytyerzowo na ſſibenyczi obieſili gſu. 5 15 LXXVI. O myeſtyenynu a o zzenye geho mlade etc.1) Ohatecz nyekteraky byeſſie w mieſtye rzimſkem, kteryzzto myegieſſie ſtraku, geſſto dobrze mluwieſſie to, czozz geſt ſlyſſala nebo 2) widyela. Ten take3) myegieſſe zzenu mladu, yako 1) ty, Czieſarzi, maſs, ale muzze ſweho nemylowala, nebo dluhu tyeleſneho gi nawratiti nemozzieſſe, kolikratzz 5) geſt 20 chtiela zzena. A tak 6) ona geſt gyneho mylowala.a) A kdyzz muzzie doma nebyeſſye, neb po ſwe potrziebye gezdieſſe, ona na kazzdu nocz po mylow- nyka ſweho poſlaſſye, aby ſny ſpal. Tehdy 7) Straka, kdyzz geſt to vſlyſſala, wſſeczko panu ſwemu powiedyela, a8) muzz gi czzaſto treſktaſſe. A9) ona [93 a] wzzdy 10) zaprzela a rzekla: 11) Ty wierziſs ſtracze ſwe zlorzieczzene. 25 I rzekl gi 12) on: Straka ma ta 13) nevmye lhati. I 14) ſtalo ſye geſt, zze muzz do kragin dalekych gel geſt. A ona k mylownyku ſwemu poſlala geſt. A on w noczi prziſſed y 15) rzekl geſt ku pany: Straka ta zlorzieczze obzzaluge nas. A kdyzz ſkrze ſyeń gdyeſſie, tu kdezz ſtraka byeſſye, ſtraka geho ſlyſſala geſt mluwiecze tuto rzieczz: O mila pany, wiecze nezz wierziti mozzeſs, ſtraky 30 c) (ps.) nazezl, (z prvn.) z (oprav.) 1. a) (ps.) nemylowala, ne (slabě přetrž.). 39) plakanye — tezz (sch.). 40) Strazny potom; a kdyzz (sch.). 41) a — Tehdy (sch.). M (tato dvě sl. sch.). 43) Toto tielo. 44) przywiez. 45) wlacz. 46) vſlyſfiſs toho. 47) wezmi a. obieſs. 49) sch. 50) vczinil; A (sch.). 51) wleczen. 52) Az. 53) dom geho. 54) sch. 55) sch. 56) wypuſtily ſu. 57) Syn kdyz vſlyffal ot Seftr krzyk. 58) potil Ze. 59) sch. 60) sch. 61) sch. 62) (tato dvě sl. sch.). LXXVI. 1) O Stracze a newierne zienie. 2) ſlyſfela a. 3) sch. 4) yakoz. 5) kolykrat. 6) (tato dvě sl. sch.). 7) sch. 8) sch. 9) A (sch.). 10) sch. 11) rzekla geſt. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) przyſſel a. 42) 48)
Strana 106
106 B sye one 16) bogiſs. Odpowiedyela Straka: Aczz tebe newidym, ale 17) hlas twuoy ſlyſſim. Wſſak wzzdy neſprawedlywie czzynyſs, zze s zzenu pana meho chceſs ſpati. Wiez to, zzetť wſſeczko panu memu 18) powyem. A to 19) pany ſlyſſewſſib) 20) rzekla: Nerod ſye bati. Nebo teto noczi 21) budem pomſſtyeny nad ſtraku. A tak 22) od puolnoczi pany wſtala geſt a dyewky zawolala a rzekla: Wezmyeme rzebrzik a na duom wſtupme.23) I wſtupili gſu na tu ſkryſſy, tu kdezz ſtraka byeſſye, dyeru ſobye vdyelawſſye,21) kamenyczzko male a 25) pyeſek a wodu, to troge przes czelu nocz na ſtraku gſu metali, A 26) tak zze gednak Straka2) vmrzyela geſt. Druhy den prziſſel geſt pan a 10 rzekl geſt: O Straka,28) kterak gest tobie? A ona dye: Pany twa opyet ſ gynym ſpala w gezdu twu, A nykdy ſem tak zle 29) nemyela, yako tuto nocz, nebo gednak ſem vmrzela. Nebo krupy, ſnye 30) a deſſt przeſs czelu nocz na mye padali gſu, A gednak odpolu ſem [93 b] vmrzela. Pany, kdyzz to vſlyſſe, rzekla: Przes czely rok nebylo noczi tak tyche, yako tato. Ale 31) muzz od 15 Suſedow ztazowaſſe,32) kterzyzz gſu tezz rzekli yako pany.33) Tehdy pany rzekla muzzi: Doſti zgewnye rozumyeti mozzeſs, zze Straka ſelhala geſt. Tehdy 34) hoſpodarz ſſel k ſtracze y rzekl: Proczz gſy ty zzenu mu ſkrze lzzi 35) pohanyela? Odpowie gemu36) Straka: Buoh to wye,37) zze ya lhati 38) A zdaliſ my nerzekla, zze tuto nocz neumyem. I dye hoſpodarz k ny byli krupy, ſnye a deſſt? 39) ale Suſede wſſeczko mi gynak rzekli. A tak ſtraku zabil A 40) kdyzz Straku zabyl geſt, wezrzew na wiſoko�t domu y vzrzel dyeru a rzebrzik. A ynhed po tom rzyebrziku 41) nahoru geſt wſſel, a na ſtrzieſſe ſud plny wody a male kamenyczzko a pyeſſek nalezl geſt. A tu ynhed lest ſwe zzeny poznal,12) a hlaſem welikym wolaſſe a rzka: Byeda mnye, zze ſkrze ſlowo zzeny ſwe 43) mu mylu Straku zabil ſem,14) geſſto geſt bylo 45) me vtieſſenye. A ynhed do gyne zemye gel, a wiecz ſye zaſie 46) k ſwe zze- nye newratill. 5 20 25 LXXVII. O Rytiersi a o zzenye.1) Rytyerz nyekteraky ſtary, ale ſprawedlywy, pannu mladu a pyeknu ſobie za zzenu poyal. I2) Stalo ſye geſt, zze trzi leta ſpolu byli a yzzadneho 3) 3o plodu nemyeli. Tehdy geden den ſtalo ſye geſt,4) kdyzz tato mlada pany do koſtela ſſla geſt, a 5) matye gegye gi potkala a rzekla gi: O myla dezi, kterak geſt tobie? A ona odpowiedye: [94 a] Zle. Tolikezz by mi ſye libilo podle ſſpalku lezzeti,6) yako podle muzze meho; nebo yzzadneho weſele nemam b) (pod) ſ (ps.) v. M 16) oneno. 17) sch. 18) ſwemu. 19) Ale. 20) sch. 21) Nebo (sch.); Noczy teto. 22) (tato dvě sl. sch.). 23) wſtupime. 24) vdielaly A. 25) sch. 26) Az. 27) Straka gednak. 28) Strako. 29) zle ſe. 30) ſnih. 31) sch. 32) wztazaw ſe. 33) (tato dvě sl. sch). 34) sch. 35) ſkrze lez zenu mu. 36) Otpowiedie, gemu (sch.). 37) Wij Boh. 38) I — k ny (sch.). 39) krupy Snieh a deft byli. 40) sch. 41) rzebrzy. 42) poznal ſwe zeny leſt. 43) sch. 44) ſem zabil. 45) byla. 46) sch. LXXVII. 1) O gedne zienie gez minila gyneo milowati; (na okr.) MG. 2) sch. 3) ni- zadneho. 1) sch. 5) sch. 6) ſpati nebo ležeti.
106 B sye one 16) bogiſs. Odpowiedyela Straka: Aczz tebe newidym, ale 17) hlas twuoy ſlyſſim. Wſſak wzzdy neſprawedlywie czzynyſs, zze s zzenu pana meho chceſs ſpati. Wiez to, zzetť wſſeczko panu memu 18) powyem. A to 19) pany ſlyſſewſſib) 20) rzekla: Nerod ſye bati. Nebo teto noczi 21) budem pomſſtyeny nad ſtraku. A tak 22) od puolnoczi pany wſtala geſt a dyewky zawolala a rzekla: Wezmyeme rzebrzik a na duom wſtupme.23) I wſtupili gſu na tu ſkryſſy, tu kdezz ſtraka byeſſye, dyeru ſobye vdyelawſſye,21) kamenyczzko male a 25) pyeſek a wodu, to troge przes czelu nocz na ſtraku gſu metali, A 26) tak zze gednak Straka2) vmrzyela geſt. Druhy den prziſſel geſt pan a 10 rzekl geſt: O Straka,28) kterak gest tobie? A ona dye: Pany twa opyet ſ gynym ſpala w gezdu twu, A nykdy ſem tak zle 29) nemyela, yako tuto nocz, nebo gednak ſem vmrzela. Nebo krupy, ſnye 30) a deſſt przeſs czelu nocz na mye padali gſu, A gednak odpolu ſem [93 b] vmrzela. Pany, kdyzz to vſlyſſe, rzekla: Przes czely rok nebylo noczi tak tyche, yako tato. Ale 31) muzz od 15 Suſedow ztazowaſſe,32) kterzyzz gſu tezz rzekli yako pany.33) Tehdy pany rzekla muzzi: Doſti zgewnye rozumyeti mozzeſs, zze Straka ſelhala geſt. Tehdy 34) hoſpodarz ſſel k ſtracze y rzekl: Proczz gſy ty zzenu mu ſkrze lzzi 35) pohanyela? Odpowie gemu36) Straka: Buoh to wye,37) zze ya lhati 38) A zdaliſ my nerzekla, zze tuto nocz neumyem. I dye hoſpodarz k ny byli krupy, ſnye a deſſt? 39) ale Suſede wſſeczko mi gynak rzekli. A tak ſtraku zabil A 40) kdyzz Straku zabyl geſt, wezrzew na wiſoko�t domu y vzrzel dyeru a rzebrzik. A ynhed po tom rzyebrziku 41) nahoru geſt wſſel, a na ſtrzieſſe ſud plny wody a male kamenyczzko a pyeſſek nalezl geſt. A tu ynhed lest ſwe zzeny poznal,12) a hlaſem welikym wolaſſe a rzka: Byeda mnye, zze ſkrze ſlowo zzeny ſwe 43) mu mylu Straku zabil ſem,14) geſſto geſt bylo 45) me vtieſſenye. A ynhed do gyne zemye gel, a wiecz ſye zaſie 46) k ſwe zze- nye newratill. 5 20 25 LXXVII. O Rytiersi a o zzenye.1) Rytyerz nyekteraky ſtary, ale ſprawedlywy, pannu mladu a pyeknu ſobie za zzenu poyal. I2) Stalo ſye geſt, zze trzi leta ſpolu byli a yzzadneho 3) 3o plodu nemyeli. Tehdy geden den ſtalo ſye geſt,4) kdyzz tato mlada pany do koſtela ſſla geſt, a 5) matye gegye gi potkala a rzekla gi: O myla dezi, kterak geſt tobie? A ona odpowiedye: [94 a] Zle. Tolikezz by mi ſye libilo podle ſſpalku lezzeti,6) yako podle muzze meho; nebo yzzadneho weſele nemam b) (pod) ſ (ps.) v. M 16) oneno. 17) sch. 18) ſwemu. 19) Ale. 20) sch. 21) Nebo (sch.); Noczy teto. 22) (tato dvě sl. sch.). 23) wſtupime. 24) vdielaly A. 25) sch. 26) Az. 27) Straka gednak. 28) Strako. 29) zle ſe. 30) ſnih. 31) sch. 32) wztazaw ſe. 33) (tato dvě sl. sch). 34) sch. 35) ſkrze lez zenu mu. 36) Otpowiedie, gemu (sch.). 37) Wij Boh. 38) I — k ny (sch.). 39) krupy Snieh a deft byli. 40) sch. 41) rzebrzy. 42) poznal ſwe zeny leſt. 43) sch. 44) ſem zabil. 45) byla. 46) sch. LXXVII. 1) O gedne zienie gez minila gyneo milowati; (na okr.) MG. 2) sch. 3) ni- zadneho. 1) sch. 5) sch. 6) ſpati nebo ležeti.
Strana 107
107 od 7) nyeho; a protozz gineho chczi milowati. I dye gi matye: O mila dezi, B ya y otecz twuoy dluhe ſme czzafi 8) ſpolu bydlili,2) a nykdy takeho blaznow- ſtwie ſem ſye nedopuſtila. A dczi odpowiedie: Nebyl geſt dyw, neb gſta byla oba mlada. Ale gyne geſt o muzzi mem, zze geſt ſtary, ſtudeny a nemoczny. Odpowiedye matye: Powiez mi, koho chceſs milowati? Ona odpowie: 10) Za- giſte knyeze tohoto mieſta, neb ten 11) tagemstwie meho zgewiti neſmye. Ale kdyzz bych gineho mylowala, tena) by towaryfſom powiedyel, A tak by 12) my ſye poſmyewali. A protozz chci knyeze milowati. Odpowye 13) gi matye: Po- ſluchay rady me. Starzitť gfu welmi vkrutny, kdyzz ſye hnyewati poczznu. Pokus muzze ſweho nayprwe, a bude-litť 14) to moczi progiti, knyeze tehdy 10 teprw 15) miluy. A ona odpowye: 16) Pro tye to chczi vczzinyti. ale powiez 17) mi, na czzem geho pokuſim? A ona odpowye: 18) Drzewo, kterezz on w nowie fſtyepowal, podrub gye a w uohen 19) wlozz. A dczi dye: Yat to vczzynym.20) Potom rytyerz na low gel, a 21) pany rzekla zahradlnykom:22) Ay, pan muoy, kdyzz przigede, bude ſtuden. Podme do zahrady, a nyektere23) drzewo ſetny 15 a ohen vozzin, aby ſye pan muoy mohl zhrzieti. Zahradnyk ſekeru wzal, y zde y onde hledage w zahradye. a 24) na kratcze ona ſekeru wzala a drzewuo frubila a w oheň wlozzila.25) Druhy den opiet matye gi 26) potkala, y dye [94 b] k materzi: O mila matko, mylowatiť chci, Nebť gſem vczzynyla, yakzz gſi 27) kazala. I dye gi28) matye: O myla dczi! 29) Gefſtie pro laſku otcze 20 ſweho 30) gednu geho pokuſs! A ona odpowiedye:31) Na czzem geho mam pokuſiti? A ona odpowie: 32) Maleho pſika ma, kterehozz welmi miluge; toho gemu zaby, A budeſſ-li pak vgiti geho hnyewu 33) moczi, tehdy knyeze myluy. A35 kdyzz ſye nocz prziblizzi, a lozze zlatohlawem a hedwabim okraſſleno byeſſye, Tehdy pſik do komory wgide a na lozze wſkoczzi, yakozz geſt byll 25 przywikl. a 35) pany geho gey 36) za nohy zadnye wzala a o ſtyenu gim vderzila, azz geſt 37) vmrzel. Rytierz to vzrzew rzekl geſt: O neſſlechetna zzeno, proczs pſika przede mnu zabila? A ona odpowie gemu:38) Dobrze widiſs, zze lozze naſſe geſt drahym ruchem 39) okraſſleno, a 40) pſik z blata prziſſed 41) rucho wſſeczko 42) zblatil. a tak 43) poczzala plakati. A 44) Rytierz dye 45) gi: Przieſtań 30 plakati,46) neboť tobie 47) nynye odpuſtim.18) Trzietie prziſſla k materzi a 49) rzkuczi: O mila 50) matko, mnye geſt muka welika przes tak dluhy czzas bez knyeze my byti; nebs mi rzekla a 51) ſlibila, zze mne wiece nebudeſs treſktati. Powiez mi, na czzem bich geho trzietie pokuſila?52) A ona gi 53) dye: W nedyeli chcze myeti muzz twuoy 54) hody, a mnoho wladyk ſzowe,55) 35 5 a) (za tím ps.) by my (přetrž. a podtečk.). 7) wedle. s) sch. 9) byli. 10) odpowiedie. 11) sch. 12) a tak zeby. 13) Odpowiedie. M 14) Nebudelyt; a (sch.). 15) (tato dvě sl. sch.). 16) odpowiedie. 17) rzczy. 18) odpowiedie. 19) wo- hen. 2°) JA to chczy vcziniti. 21) sch. 22) zahradnikowi. 23) niekake. 24) sch. 25) wrhla. 26) gy matie gegy. 27) Milowati chczy knieze Vezinilat ſem yakozs mi. 28) sch. 29) dczy mila. 30) tweho. 31) ona opiet otpowie. 32) odpowiedie. 33) (tato dvě sl. sch.). 34) sch. 35) sch. 36) sch. 31) y. 38) sch. 39) z draheho Rucha. 10) sch. 41) przyſſel a. 42) naſſe. 43) ona. 44) sch. 45) rzekl. 46) Plakanij przeſtan. 47) Tobiet; Nebot (sch.). 48) odpufſtim. 49) sch. 50) sch. 51) y. 52) po trzetij wzkuſyla. 53) sch. 51) muz twoy mieti. 55) zuowe.
107 od 7) nyeho; a protozz gineho chczi milowati. I dye gi matye: O mila dezi, B ya y otecz twuoy dluhe ſme czzafi 8) ſpolu bydlili,2) a nykdy takeho blaznow- ſtwie ſem ſye nedopuſtila. A dczi odpowiedie: Nebyl geſt dyw, neb gſta byla oba mlada. Ale gyne geſt o muzzi mem, zze geſt ſtary, ſtudeny a nemoczny. Odpowiedye matye: Powiez mi, koho chceſs milowati? Ona odpowie: 10) Za- giſte knyeze tohoto mieſta, neb ten 11) tagemstwie meho zgewiti neſmye. Ale kdyzz bych gineho mylowala, tena) by towaryfſom powiedyel, A tak by 12) my ſye poſmyewali. A protozz chci knyeze milowati. Odpowye 13) gi matye: Po- ſluchay rady me. Starzitť gfu welmi vkrutny, kdyzz ſye hnyewati poczznu. Pokus muzze ſweho nayprwe, a bude-litť 14) to moczi progiti, knyeze tehdy 10 teprw 15) miluy. A ona odpowye: 16) Pro tye to chczi vczzinyti. ale powiez 17) mi, na czzem geho pokuſim? A ona odpowye: 18) Drzewo, kterezz on w nowie fſtyepowal, podrub gye a w uohen 19) wlozz. A dczi dye: Yat to vczzynym.20) Potom rytyerz na low gel, a 21) pany rzekla zahradlnykom:22) Ay, pan muoy, kdyzz przigede, bude ſtuden. Podme do zahrady, a nyektere23) drzewo ſetny 15 a ohen vozzin, aby ſye pan muoy mohl zhrzieti. Zahradnyk ſekeru wzal, y zde y onde hledage w zahradye. a 24) na kratcze ona ſekeru wzala a drzewuo frubila a w oheň wlozzila.25) Druhy den opiet matye gi 26) potkala, y dye [94 b] k materzi: O mila matko, mylowatiť chci, Nebť gſem vczzynyla, yakzz gſi 27) kazala. I dye gi28) matye: O myla dczi! 29) Gefſtie pro laſku otcze 20 ſweho 30) gednu geho pokuſs! A ona odpowiedye:31) Na czzem geho mam pokuſiti? A ona odpowie: 32) Maleho pſika ma, kterehozz welmi miluge; toho gemu zaby, A budeſſ-li pak vgiti geho hnyewu 33) moczi, tehdy knyeze myluy. A35 kdyzz ſye nocz prziblizzi, a lozze zlatohlawem a hedwabim okraſſleno byeſſye, Tehdy pſik do komory wgide a na lozze wſkoczzi, yakozz geſt byll 25 przywikl. a 35) pany geho gey 36) za nohy zadnye wzala a o ſtyenu gim vderzila, azz geſt 37) vmrzel. Rytierz to vzrzew rzekl geſt: O neſſlechetna zzeno, proczs pſika przede mnu zabila? A ona odpowie gemu:38) Dobrze widiſs, zze lozze naſſe geſt drahym ruchem 39) okraſſleno, a 40) pſik z blata prziſſed 41) rucho wſſeczko 42) zblatil. a tak 43) poczzala plakati. A 44) Rytierz dye 45) gi: Przieſtań 30 plakati,46) neboť tobie 47) nynye odpuſtim.18) Trzietie prziſſla k materzi a 49) rzkuczi: O mila 50) matko, mnye geſt muka welika przes tak dluhy czzas bez knyeze my byti; nebs mi rzekla a 51) ſlibila, zze mne wiece nebudeſs treſktati. Powiez mi, na czzem bich geho trzietie pokuſila?52) A ona gi 53) dye: W nedyeli chcze myeti muzz twuoy 54) hody, a mnoho wladyk ſzowe,55) 35 5 a) (za tím ps.) by my (přetrž. a podtečk.). 7) wedle. s) sch. 9) byli. 10) odpowiedie. 11) sch. 12) a tak zeby. 13) Odpowiedie. M 14) Nebudelyt; a (sch.). 15) (tato dvě sl. sch.). 16) odpowiedie. 17) rzczy. 18) odpowiedie. 19) wo- hen. 2°) JA to chczy vcziniti. 21) sch. 22) zahradnikowi. 23) niekake. 24) sch. 25) wrhla. 26) gy matie gegy. 27) Milowati chczy knieze Vezinilat ſem yakozs mi. 28) sch. 29) dczy mila. 30) tweho. 31) ona opiet otpowie. 32) odpowiedie. 33) (tato dvě sl. sch.). 34) sch. 35) sch. 36) sch. 31) y. 38) sch. 39) z draheho Rucha. 10) sch. 41) przyſſel a. 42) naſſe. 43) ona. 44) sch. 45) rzekl. 46) Plakanij przeſtan. 47) Tobiet; Nebot (sch.). 48) odpufſtim. 49) sch. 50) sch. 51) y. 52) po trzetij wzkuſyla. 53) sch. 51) muz twoy mieti. 55) zuowe.
Strana 108
108 5 10 20 25 B muzzow y zzen; a 56) budem tu wſſichny. A kdyzz wſſichny tu budem zſazeny, a ſtuol pln bude 57) krmi a pitye, Tehdy taynye kliczz ſwuoy na konczi vbruſa 58) przywiezz a rczi tato 59) ſlowa: Ay, [95 a] kterak zle pamyeti ya ſem; nozze ſweho w komorze ſem nechala. A tak 60) z ſtolicze ſwe chutnye wſtan a vbrus ſe wſſemy krmyemy y ſ pitim dolow ſtrhny. A kdyzz pak tu 61) bitye vgdeſs, tepruw knyeze nebo kterehozz kolywiek chceſs, myluy. Tehyb) 62) kdyzz wſſichny za ſtolem poſazeny byechu, a krmye y wyna byla gſu na ſtuol poſtawena,63) ona brzo wſtala geſt 64) a wſſeczko na zemi ſtrhla. kofliky zlate- y ſtrzyebrne y gyne nadobye na zemi lezzalo geſt y krmye. Tehdy 65) rytierz giſtie wiecze zamutil ſye geſt,66) nezz by rzieczi mohl, a hanbu weliku trpiel gyne wſſeczko nowe kazal przineſti, a ſ 68) we- geft. A ynhed nowy vbrus a 67) liku radoſti wſſeczky obweſelil geſt a proſſye,69) aby krmye ſſtyedrzie brali a pili. A tak wſſichny byli ſu weſeli a wſſichny naſiczeny gſu.70) A dokonawſſye ty hody tomu rytierzi wſſichny dyeky 71) wzdaly gſu. A 72) kdyzz bylo rano, 15 pobyw v mſſe domow ſſel a zawolati kazal ſobie 3) holiczze, yc)74) rzekl gemu: Pod po mńye!75) a do komory wſſel a k lozzi, kdezz pany lezzieſſie,76) przi- ſtupil a rzekl geſt: Wſtaň brzo! A ona dye k nyemu:77) Nenye hodyny trzietie, pane, k czzemu wſtati mam? A on odpowiedye gi: Chczi,78) aby krew puſtyela ſuobu pazzdi. A ona odpowie gemu: 79) Pane, nykdy ſem nepufſtiela. A on dye: Prawda geſt. A protozz blaznycze gſi. A zdali nepomnyſs, czos mi 80) vczzynyla? Nayprwe drzewuo gſi81) mi ſrubila, Druhe gſi mi 82) pſa zabila, a wczzerayſſyeho dne na hanbu gſi 83) mi vbrus s ſtolu ſtrhla.81) A po- czatek to 85) geſt po [95 b] ruſſenye krwe twe. A protozz to poruſſenye wy- puſtiti chczi, aby any 86) mne any ſebe potom nepohanyela. Tehdy 87) ona placzzicz wſtala geſt88) a rucze zdwihnucz rzekla: Pane, ſmyluy ſye nade mnu. A 89) on odpowie gi:90) Nerod miloſrdenstwie proſiti, gedno pazzdi ſpieffie91) zdwihny, atť 92) krew ſrdcze tweho budu myeti. Ona kdyzzd) 93) pazzdi zdwihla, a94) Rytierz dye lazebnykowi: Vderz doſti hluboko. A tak 95) on weliku ranu gi dal, zze barwa twarnoſty26) promyenyla sye gy geſt97) pro- 30 mnozſtwie krwe. A to vczzyńyw, rytyerz rzekl geſt:98) Vwiezz pazzdi. I dye opiet99) k ny: Wzdwihny druhu pazzdy. A ona opiet dye: O pane, ſmyluy ſye nade mnu, ay gyzz vmru. A on dye gi: 100) To gſi pomnyeti myela, kdyzzs to zle vczzynyla. Ona druhu pazzdy zwedla,101) a on 102) druhe vderzil, A krew wyſſla, zze gednak 103) napoly mrtwa biefſie.104) A on 105) pazzdy 35 gi 106) vwazati kazal, A 107) rzekl: do lozze ſweho gdi, a potom pomny ſye b) d (vynech.). c) (předěláno z) a. d) (nadepsáno). M 56) sch. 57) bude pln. 58) vbruſy. 59) rzczy ta. 60) (sch.). 61) sch. 62) Tedy ona. 63) poſtawena byla ſu A. 64) sch. 65) sch. 66) zagyſte zamutil ſe; geſt (sch.). 67) y. 68) sch.59) (tato dvě sl. sch.). 70) sch. 71) Dokonanij hoduow wſliczkni dieku rytirzy tomu. 72) sch. 73) sch. 71) A. 75) Nalleduy mne. 76) lezela. 77) (tato dvě sl. sch.). 78) (tato dvě sl. sch.). 73) sch. 80) Czo ſy mnie. 81) Drzewos. 82) (tato dvě sl. sch.). 83) na hanbus. 84) ſtrhla s ſtolu. 85) sch. sch. 87) sch. 88) sch. 89) sch. 90) sch. 31) Gedine ſpieſſnie Pazi. 92) sch. 23) (sch.); pazi. 94) sch. 25) (tato dvě sl. sch.). 96) twarznoſti. 97) geſt gi. 98) sch. 99) sch. 100) sch. 101) pazi 102) sch. 103) gednak I. 104) byla. 105) sch. 106) sch. 107) Y. zdwihla. 86)
108 5 10 20 25 B muzzow y zzen; a 56) budem tu wſſichny. A kdyzz wſſichny tu budem zſazeny, a ſtuol pln bude 57) krmi a pitye, Tehdy taynye kliczz ſwuoy na konczi vbruſa 58) przywiezz a rczi tato 59) ſlowa: Ay, [95 a] kterak zle pamyeti ya ſem; nozze ſweho w komorze ſem nechala. A tak 60) z ſtolicze ſwe chutnye wſtan a vbrus ſe wſſemy krmyemy y ſ pitim dolow ſtrhny. A kdyzz pak tu 61) bitye vgdeſs, tepruw knyeze nebo kterehozz kolywiek chceſs, myluy. Tehyb) 62) kdyzz wſſichny za ſtolem poſazeny byechu, a krmye y wyna byla gſu na ſtuol poſtawena,63) ona brzo wſtala geſt 64) a wſſeczko na zemi ſtrhla. kofliky zlate- y ſtrzyebrne y gyne nadobye na zemi lezzalo geſt y krmye. Tehdy 65) rytierz giſtie wiecze zamutil ſye geſt,66) nezz by rzieczi mohl, a hanbu weliku trpiel gyne wſſeczko nowe kazal przineſti, a ſ 68) we- geft. A ynhed nowy vbrus a 67) liku radoſti wſſeczky obweſelil geſt a proſſye,69) aby krmye ſſtyedrzie brali a pili. A tak wſſichny byli ſu weſeli a wſſichny naſiczeny gſu.70) A dokonawſſye ty hody tomu rytierzi wſſichny dyeky 71) wzdaly gſu. A 72) kdyzz bylo rano, 15 pobyw v mſſe domow ſſel a zawolati kazal ſobie 3) holiczze, yc)74) rzekl gemu: Pod po mńye!75) a do komory wſſel a k lozzi, kdezz pany lezzieſſie,76) przi- ſtupil a rzekl geſt: Wſtaň brzo! A ona dye k nyemu:77) Nenye hodyny trzietie, pane, k czzemu wſtati mam? A on odpowiedye gi: Chczi,78) aby krew puſtyela ſuobu pazzdi. A ona odpowie gemu: 79) Pane, nykdy ſem nepufſtiela. A on dye: Prawda geſt. A protozz blaznycze gſi. A zdali nepomnyſs, czos mi 80) vczzynyla? Nayprwe drzewuo gſi81) mi ſrubila, Druhe gſi mi 82) pſa zabila, a wczzerayſſyeho dne na hanbu gſi 83) mi vbrus s ſtolu ſtrhla.81) A po- czatek to 85) geſt po [95 b] ruſſenye krwe twe. A protozz to poruſſenye wy- puſtiti chczi, aby any 86) mne any ſebe potom nepohanyela. Tehdy 87) ona placzzicz wſtala geſt88) a rucze zdwihnucz rzekla: Pane, ſmyluy ſye nade mnu. A 89) on odpowie gi:90) Nerod miloſrdenstwie proſiti, gedno pazzdi ſpieffie91) zdwihny, atť 92) krew ſrdcze tweho budu myeti. Ona kdyzzd) 93) pazzdi zdwihla, a94) Rytierz dye lazebnykowi: Vderz doſti hluboko. A tak 95) on weliku ranu gi dal, zze barwa twarnoſty26) promyenyla sye gy geſt97) pro- 30 mnozſtwie krwe. A to vczzyńyw, rytyerz rzekl geſt:98) Vwiezz pazzdi. I dye opiet99) k ny: Wzdwihny druhu pazzdy. A ona opiet dye: O pane, ſmyluy ſye nade mnu, ay gyzz vmru. A on dye gi: 100) To gſi pomnyeti myela, kdyzzs to zle vczzynyla. Ona druhu pazzdy zwedla,101) a on 102) druhe vderzil, A krew wyſſla, zze gednak 103) napoly mrtwa biefſie.104) A on 105) pazzdy 35 gi 106) vwazati kazal, A 107) rzekl: do lozze ſweho gdi, a potom pomny ſye b) d (vynech.). c) (předěláno z) a. d) (nadepsáno). M 56) sch. 57) bude pln. 58) vbruſy. 59) rzczy ta. 60) (sch.). 61) sch. 62) Tedy ona. 63) poſtawena byla ſu A. 64) sch. 65) sch. 66) zagyſte zamutil ſe; geſt (sch.). 67) y. 68) sch.59) (tato dvě sl. sch.). 70) sch. 71) Dokonanij hoduow wſliczkni dieku rytirzy tomu. 72) sch. 73) sch. 71) A. 75) Nalleduy mne. 76) lezela. 77) (tato dvě sl. sch.). 78) (tato dvě sl. sch.). 73) sch. 80) Czo ſy mnie. 81) Drzewos. 82) (tato dvě sl. sch.). 83) na hanbus. 84) ſtrhla s ſtolu. 85) sch. sch. 87) sch. 88) sch. 89) sch. 90) sch. 31) Gedine ſpieſſnie Pazi. 92) sch. 23) (sch.); pazi. 94) sch. 25) (tato dvě sl. sch.). 96) twarznoſti. 97) geſt gi. 98) sch. 99) sch. 100) sch. 101) pazi 102) sch. 103) gednak I. 104) byla. 105) sch. 106) sch. 107) Y. zdwihla. 86)
Strana 109
109 polepſſiti. A tak 108) ona po materz ſwu poſlala. A kdyzz geſt 109) vſlyſſala, B radowala ſye geſt matye 110) a prziſſla ke dczerzi. A 111) dczera, kdyzz vzrzela materz, rzekla geſt: 112) O matko myla, gednak ſem vmrziela. Tehdy rzekla gi 113) matíe gegie: Rzekla ſem tobie, zze ſtarzi gſu vkrutny. Nykdy potom nechtycy milowati knyeze. A ona odpowye gi:114) Potom vzzadneho 115) ne- budu milowati, gedno pana meho etc.116) 5 LXXVIII. O gedne wiezzi ſ nobrazy.1) Ctauianus kralowal 2) bohaty welmi, awſſak ſkupy, kteryzz zlata nade wſſeczky3) gyne zzadaſſe. W ten czzas byeſſye [96 a] w mieſtie Rzimſkem miſtr Virgilius, dokonany w umyeny czzarow. I proſili gſu gyeho myefstyene,4) aby nyeczo ſlozzil, kterak by od neprzatel mohli wyſtrziezzeny byti. Tehdy 10 on ſwu chytroſti 5) wiezzi vſtawil na wiſokoſty,6) a okolo nye tolik obrazow vczzynyl, kolikozz geſt bylo mudroſti 7) na ſwietie. A w proſtrziedku vczzinill obraz, kteryzz yablko zlate w ruku 8) drzzieſſye. a9) kazzdy obraz twarz ſwu k 10) kragynye gemu dane obraczowaſſe. A kdyzzkolywiek ktera kragyna proti mieſtu Rzimſker 11) protywiti ſye chtiela, tehdy obraz kragynye te dany w zwon 15 zwonyla a wſſiczkny 12) gyny rzymene to ſlyſſiecze |3) wſſichny gſu ſye przi- prawili a ſ welikym mnozſtwim 14) k te kragynye geli. A tak yzzadna 15) kragina nemohla tak 16) ſkryta byti, by ſye nad rzymany mohla mſtiti, aby 17) ſkrze obraz kragyny te nebyla zrazena. Potom miſtr Virgilius k utieſſeny chudym vczzynyl ohen weliky na nyekterakem mieſtye, aby chudi mohli ſye 20 ſhrzieti. A podle toho ohnyc gednu wuodu z nyekterake ſtudnyce wycha- zegiczi, aby wſſichny chudi tu wodua) 18) zziezen vhaſili, a nebo aby ſye myli. podle toho ohnye A te 19) wuody vczzynyl geſt20) obraz stoyaty geden,21) A na czzele geho bieſſie pſano: kto mye biti bude,22) pomſtu brzku nad nym wezmu.23) Ten obraz za mnoha leta tu geſt ſtal. Tehdy prziſſel geden, 25 a napis gye czzetl: ktozz mye biti bude,24) pomſtu brzku nad nym wezmu. Ten geſt myſlil: kterak sye budeſs mstyti ty? llepe by wierzeno bylo, bych ya tobye dall [96 b] policzzek, abych pod twyma nohama w zemi poklad nalezl. A protozz ty byti neroď ten,25) by tye kto vderzil. Zzak tehdy 26) ten policzzek gemu dal, azz obraz na zemi padl a vhaſil oheň, a zahynula wuoda, 30 a vzzadneho pokladu nenalezl. A 27) chudi pro pad obraza zamutili ſu ſye a) nadeps. 108) (tato dvě sl. sch.). 103) sch. 100) sch. 111) sch. 112) sch. 113) sch. 114) sch. 115) ni- M zadneho. 116) sch. LXXVIII. 1) Tuto znamenay o rozlicznych wieczech a o niekterych chytroſtech etc. 2) w Rzymie kralowal. 3) wſſeczko. 1) Mieſſtiene ſu geho otazaly. 5) byti mohly Ten miſtr chytroſtij ſwu. 6) wyſoſti. 7) mudrczow. 8) w rucze. 9) sch. 10) sch. 11) Rzymſkem. 12) zwonil y wſſeczky. 13) vſlyſſicze. 14) lydem. 15) nizadna. 16) sch. 17) By. 18) sch. 13) a podle te. geden 21) sch. 22) bude biti. 23) vczinim a wezmu. 24) bude biti. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 20)
109 polepſſiti. A tak 108) ona po materz ſwu poſlala. A kdyzz geſt 109) vſlyſſala, B radowala ſye geſt matye 110) a prziſſla ke dczerzi. A 111) dczera, kdyzz vzrzela materz, rzekla geſt: 112) O matko myla, gednak ſem vmrziela. Tehdy rzekla gi 113) matíe gegie: Rzekla ſem tobie, zze ſtarzi gſu vkrutny. Nykdy potom nechtycy milowati knyeze. A ona odpowye gi:114) Potom vzzadneho 115) ne- budu milowati, gedno pana meho etc.116) 5 LXXVIII. O gedne wiezzi ſ nobrazy.1) Ctauianus kralowal 2) bohaty welmi, awſſak ſkupy, kteryzz zlata nade wſſeczky3) gyne zzadaſſe. W ten czzas byeſſye [96 a] w mieſtie Rzimſkem miſtr Virgilius, dokonany w umyeny czzarow. I proſili gſu gyeho myefstyene,4) aby nyeczo ſlozzil, kterak by od neprzatel mohli wyſtrziezzeny byti. Tehdy 10 on ſwu chytroſti 5) wiezzi vſtawil na wiſokoſty,6) a okolo nye tolik obrazow vczzynyl, kolikozz geſt bylo mudroſti 7) na ſwietie. A w proſtrziedku vczzinill obraz, kteryzz yablko zlate w ruku 8) drzzieſſye. a9) kazzdy obraz twarz ſwu k 10) kragynye gemu dane obraczowaſſe. A kdyzzkolywiek ktera kragyna proti mieſtu Rzimſker 11) protywiti ſye chtiela, tehdy obraz kragynye te dany w zwon 15 zwonyla a wſſiczkny 12) gyny rzymene to ſlyſſiecze |3) wſſichny gſu ſye przi- prawili a ſ welikym mnozſtwim 14) k te kragynye geli. A tak yzzadna 15) kragina nemohla tak 16) ſkryta byti, by ſye nad rzymany mohla mſtiti, aby 17) ſkrze obraz kragyny te nebyla zrazena. Potom miſtr Virgilius k utieſſeny chudym vczzynyl ohen weliky na nyekterakem mieſtye, aby chudi mohli ſye 20 ſhrzieti. A podle toho ohnyc gednu wuodu z nyekterake ſtudnyce wycha- zegiczi, aby wſſichny chudi tu wodua) 18) zziezen vhaſili, a nebo aby ſye myli. podle toho ohnye A te 19) wuody vczzynyl geſt20) obraz stoyaty geden,21) A na czzele geho bieſſie pſano: kto mye biti bude,22) pomſtu brzku nad nym wezmu.23) Ten obraz za mnoha leta tu geſt ſtal. Tehdy prziſſel geden, 25 a napis gye czzetl: ktozz mye biti bude,24) pomſtu brzku nad nym wezmu. Ten geſt myſlil: kterak sye budeſs mstyti ty? llepe by wierzeno bylo, bych ya tobye dall [96 b] policzzek, abych pod twyma nohama w zemi poklad nalezl. A protozz ty byti neroď ten,25) by tye kto vderzil. Zzak tehdy 26) ten policzzek gemu dal, azz obraz na zemi padl a vhaſil oheň, a zahynula wuoda, 30 a vzzadneho pokladu nenalezl. A 27) chudi pro pad obraza zamutili ſu ſye a) nadeps. 108) (tato dvě sl. sch.). 103) sch. 100) sch. 111) sch. 112) sch. 113) sch. 114) sch. 115) ni- M zadneho. 116) sch. LXXVIII. 1) Tuto znamenay o rozlicznych wieczech a o niekterych chytroſtech etc. 2) w Rzymie kralowal. 3) wſſeczko. 1) Mieſſtiene ſu geho otazaly. 5) byti mohly Ten miſtr chytroſtij ſwu. 6) wyſoſti. 7) mudrczow. 8) w rucze. 9) sch. 10) sch. 11) Rzymſkem. 12) zwonil y wſſeczky. 13) vſlyſſicze. 14) lydem. 15) nizadna. 16) sch. 17) By. 18) sch. 13) a podle te. geden 21) sch. 22) bude biti. 23) vczinim a wezmu. 24) bude biti. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 20)
Strana 110
110 5 10 15 20 25 35 B welmi rzkucze: Zahyń ten, ktozz geſt obraz pro ſwu ſkupoſt zkazil a nas welikeho vtyeſſenye zbawil. Potom ſeſſli gſu ſye 28) trzie krali, kterymzz gſu rzymene mnoho newiery vczzinyli, a mezi ſebu rzekli: kterak bychom ſye mohli pomſtiti nad rzymany?29) I rzekli ſu: nadarmo praczugeme; dokudzz wiezzie ſ tyemy obrazi ſtogi, nycz proti nym nebudem moczi vczziniti. Tehdy wſtali gſu trzie rytyerzi a rzekli ſu: Czo nam bude dano, abychô wiezzi ſ uobrazi zruſſili? krali gſu rzekli: Czo a mnoholi zzadate? A ony gſu rzekli: 30) Bud wole waſſie. Tito Czztyrzi kadi plne zlata. A ony gſu rzekli gim: trzie krali 31) penyeze gſu vzeli, toczziſſto Czztyrzi kadi plne zlata, a k rzymu gſu geli. ku prwe branye zewnytrz hluboku gſu yamu vczzynyli 32) a gednu kad plnu zlata tu zakopali. A potom k druhe branye druhu kad. vczzynywſſe to doſty taynye do mieſta gſu weſſli. A ynhed Czieſarz ſye ſ nymy potkal a gye pozdrawil rzka: Odkud gſte? A ony gemu rzekli: Z daleke zemye gſme,33) a hadaczzi nazwany ſme,34) a nycz gyneho hadati nevmyeme, gedine kde 35) zlato ſkryto geſt. A ſlyſſeli ſme o waſſi ſſlechetnoſti, A protozz gſme k wam przigeli, zdali naſſie ſluzzby zzadate. [97 a] A on dye: zkuſim was. A ony gſu rzekli: Nicz gineho neproſime za odplatu, gedyne puol ſtrany na- 36) Dobrze prawite. A ſſli gſu po Czieſarzowi azz do lezzene. A on gim dye ſyeny. A 37) po weczzerzi rzekli gſu k 38) krali: Pane, aczzt ſye libi, my budeme ſpati, A nayſtarſſi z nas ktery ſen bude myeti tuto nocz, zaytra wam po- wyeme. A on gest rzekl: Gdyete we gmeno 39) bozzie, day wam buoh dobry ſen. A ony gſu ſſli a nocz tu ſ radoſti a ſmyechem 40) gſu przieſpaly. A pak 41) rano gſu k krali prziſſli, y dye nayſtarſſi: Pane, ſen gſem myel, zze przied prwny branu 42) mieſta geſt yama pod zemi, w kterezzto geſt kad plna zlata- ſkryta. I rzekl krall k nim : 43) Podme w noczi a vzrzime, ge�t-li prawda, czozz prawite. A 44) kdyzz gſu k branye prziſſli, kad, kteruzz gſu byli 45) wlozzili, wynyeli ſu. kral, kdyzz to vzrzel, radowal ſye welmi, a polowiczi gim zlata dal. I rzekl geſt druhy: Ya ſen tuto nocz 46) budu myeti. A kdyzz 47) rano- bylo,48) dye: Snylo mi ſye v druhe brany o kadi plne zlata. Take trzieti 30 Rytierz rzekl: Trzieti nocz bude mi ſye 49) dyeti o trzieti branye. A Czztwrty o czztwrte. A v kazzde brany gednu kad zlata plnu nalezli ſu, neb gſu gye tu byli polozzili. A 50) tehdy wſſichny trzie byli 51) rzekli: Pane, noczi teto bude ſye nam wſſem ſnyti, A nadyegeme ſye wiecze zlata naleznuti. I rzekl gim 52) kral: Buoh day wam dobry ſen a vzziteczzny. A pak 53) rano krali fu 54) rzekli: O pane, o dobrem ſme ſny myeli. I rzek 55) kral gim:56) Po- wiezte mi! I rzekli ſu ge': [97 b] Nam ſye geſt 57) wſſem ſnylo, zze pod za- kladem wyezzie, tu kdezz gſu obrazowe, tak mnoho lezzi zlata czziſteho, zze wſſichny kony twuogi nevwezli by. I dye kral k ním: 58) Buoh toho 59) neday, M 28) sch. 29) nad Rzymany pomítiti mohly. 30) sch. 31) trzy Rytirzy. 32) vdielaly. 33) sch. 34) ſme nazwani. 35) kdez. 36) wecze; gim (sch.). 37) syenie; A (sch.). 38) sch. 39) waygmeno. 40) s ſmichem. 41) (není těchto dvou sl.). 42) branu prwnij. 43) (tato dvě sl. sch.). 44) sch. 45) sch. 46) nocz tuto. 47) on. 48) sch. 49) ze mi ſe bude. 50) ſu tu byly kadi polozily; A (sch.). 51) fu. 52) sch. 53) (tato dvě sl. sch.). 54) fu kraly. 55) rzekl. 56) sch. 57) sch. 58) (tato dvě sl. sch.). 59) sch.
110 5 10 15 20 25 35 B welmi rzkucze: Zahyń ten, ktozz geſt obraz pro ſwu ſkupoſt zkazil a nas welikeho vtyeſſenye zbawil. Potom ſeſſli gſu ſye 28) trzie krali, kterymzz gſu rzymene mnoho newiery vczzinyli, a mezi ſebu rzekli: kterak bychom ſye mohli pomſtiti nad rzymany?29) I rzekli ſu: nadarmo praczugeme; dokudzz wiezzie ſ tyemy obrazi ſtogi, nycz proti nym nebudem moczi vczziniti. Tehdy wſtali gſu trzie rytyerzi a rzekli ſu: Czo nam bude dano, abychô wiezzi ſ uobrazi zruſſili? krali gſu rzekli: Czo a mnoholi zzadate? A ony gſu rzekli: 30) Bud wole waſſie. Tito Czztyrzi kadi plne zlata. A ony gſu rzekli gim: trzie krali 31) penyeze gſu vzeli, toczziſſto Czztyrzi kadi plne zlata, a k rzymu gſu geli. ku prwe branye zewnytrz hluboku gſu yamu vczzynyli 32) a gednu kad plnu zlata tu zakopali. A potom k druhe branye druhu kad. vczzynywſſe to doſty taynye do mieſta gſu weſſli. A ynhed Czieſarz ſye ſ nymy potkal a gye pozdrawil rzka: Odkud gſte? A ony gemu rzekli: Z daleke zemye gſme,33) a hadaczzi nazwany ſme,34) a nycz gyneho hadati nevmyeme, gedine kde 35) zlato ſkryto geſt. A ſlyſſeli ſme o waſſi ſſlechetnoſti, A protozz gſme k wam przigeli, zdali naſſie ſluzzby zzadate. [97 a] A on dye: zkuſim was. A ony gſu rzekli: Nicz gineho neproſime za odplatu, gedyne puol ſtrany na- 36) Dobrze prawite. A ſſli gſu po Czieſarzowi azz do lezzene. A on gim dye ſyeny. A 37) po weczzerzi rzekli gſu k 38) krali: Pane, aczzt ſye libi, my budeme ſpati, A nayſtarſſi z nas ktery ſen bude myeti tuto nocz, zaytra wam po- wyeme. A on gest rzekl: Gdyete we gmeno 39) bozzie, day wam buoh dobry ſen. A ony gſu ſſli a nocz tu ſ radoſti a ſmyechem 40) gſu przieſpaly. A pak 41) rano gſu k krali prziſſli, y dye nayſtarſſi: Pane, ſen gſem myel, zze przied prwny branu 42) mieſta geſt yama pod zemi, w kterezzto geſt kad plna zlata- ſkryta. I rzekl krall k nim : 43) Podme w noczi a vzrzime, ge�t-li prawda, czozz prawite. A 44) kdyzz gſu k branye prziſſli, kad, kteruzz gſu byli 45) wlozzili, wynyeli ſu. kral, kdyzz to vzrzel, radowal ſye welmi, a polowiczi gim zlata dal. I rzekl geſt druhy: Ya ſen tuto nocz 46) budu myeti. A kdyzz 47) rano- bylo,48) dye: Snylo mi ſye v druhe brany o kadi plne zlata. Take trzieti 30 Rytierz rzekl: Trzieti nocz bude mi ſye 49) dyeti o trzieti branye. A Czztwrty o czztwrte. A v kazzde brany gednu kad zlata plnu nalezli ſu, neb gſu gye tu byli polozzili. A 50) tehdy wſſichny trzie byli 51) rzekli: Pane, noczi teto bude ſye nam wſſem ſnyti, A nadyegeme ſye wiecze zlata naleznuti. I rzekl gim 52) kral: Buoh day wam dobry ſen a vzziteczzny. A pak 53) rano krali fu 54) rzekli: O pane, o dobrem ſme ſny myeli. I rzek 55) kral gim:56) Po- wiezte mi! I rzekli ſu ge': [97 b] Nam ſye geſt 57) wſſem ſnylo, zze pod za- kladem wyezzie, tu kdezz gſu obrazowe, tak mnoho lezzi zlata czziſteho, zze wſſichny kony twuogi nevwezli by. I dye kral k ním: 58) Buoh toho 59) neday, M 28) sch. 29) nad Rzymany pomítiti mohly. 30) sch. 31) trzy Rytirzy. 32) vdielaly. 33) sch. 34) ſme nazwani. 35) kdez. 36) wecze; gim (sch.). 37) syenie; A (sch.). 38) sch. 39) waygmeno. 40) s ſmichem. 41) (není těchto dvou sl.). 42) branu prwnij. 43) (tato dvě sl. sch.). 44) sch. 45) sch. 46) nocz tuto. 47) on. 48) sch. 49) ze mi ſe bude. 50) ſu tu byly kadi polozily; A (sch.). 51) fu. 52) sch. 53) (tato dvě sl. sch.). 54) fu kraly. 55) rzekl. 56) sch. 57) sch. 58) (tato dvě sl. sch.). 59) sch.
Strana 111
111 bych wiezzi zruſſil pro zlato ſ uobrazi, ſkrze ktere od neprzatel naſſich gſme B wſſychny wyſtrzezzeny. A ony rzekli gſu gemu:60) My w rucze wezmeme zaklad wiezze tak mudrze, zze kopagicze 61) wiezzye mocznyegye 62) �tane, a zlato wſſeczko budeme 63) myeti. Ale muſi to w noczi byti, aby lide nam ne- prziekazzeli. I rzekl gim 64) kral: Gdyete we gmeno bozzie, a zaytra ſ wyecze końmy k wam przigedu. A ony ſu ſſli, radugicze ſye. A w noczi poczzeli gſu kopaty, dokudzz geſt nebyla hotowa padnuti, tak zze 65) od myeſta gedwa ſu 66) byli v mili, azz wiezzye ſ uobrazi geſt 67) padla. A tak gſu obrazowe zruſſeny.65) A pak 69) rano gſu prziſſli myeſſtyene rzimſſti, a wiezzi ſ uobrazi zruſſenu vzrzeli ſu. wiecze nezz muozz wyerzeno byti, a 70) zzeleli ſu a krali 10 rzekli gſu.71) A on weſſken vmyſl gim o onyech trzyech rytyerzich 72) po- wyedyel. A myeſtyene gſu rzekli: Skrze twu ſkupoſt zbaweny ſme wiezzie y obrazow. A protozz twa ſkupoſt na tobye ſye ſweze. A ynhed ſu geho wzeli, a vſta geho zlata gſu 73) naplnili, a geho zzyweho gſu 74) w zemi pokopali. 5 Duchownye: 75) NAymyleyſſi! Czieſarz tento muozz nazwan byti kazzdy czzlowiek, ſkrze 15 krzeſt omyty, kteryzz ma nade wſſeczko zdrawye duſſie ſwe zzadati, A wiezzi, toczziſſto ſrdcze ſkruſſene, k bohu pozdwihnuti, a obrazy, [98 a] toczziſſto vzzytky ſmyſlow ſwych, k bozzi ſluzzbye prziprawiti. Obraz proſtrzied wyezzye geſt duſſie, kterazz ma drzzieti yablko zlate w rucze, toczziſſto laſku w pro- tywnych wiečech.76) Take kazzdy obraz ma zwon myeti 77) k zwuonyeny 20 proti neprzatelom, Toczziſſto kazzdy tiech pyet ſmyſlow ma pozdwihnuti ſkrze przikazanye bozzie proti hrozam neprzatelſkym a dyabelſkym ſkrze zwon zwonyenye. A tak budem wyſtrziezzeny proti neprzatelom, toczziſſto dyablom, tyela y ſwieta. A 78) virgilius miſtr vczzynyl obraz, na kteremzzto pſano bylo: ktozz mye bude biti etc. Obraz tento muozz rzieczzen byti Adam, kteryzz 25 myel ſtudnyczi miloſrdenstwie a ohen miloſti. Nebo tak ranyen biefsye ſkrze dyabla, zze ſtudnycze miloſrdenstwie79) y miloſt neſmrtedlnoſti gemu odyata byeſſie, kdyzz wſſeczko pokolenye lidſke poruſſil.80) Skrze trzi rytierze zna- menawa ſye trogye wiecz, toczzifſto pycha, zzadoſt oczzi a zzadoſt tyela, ſkrze ktereżto czzlowiek czza�to oklaman bywa. Prwny poklada kad w branye. kady 30 ſu ſrdcze bohatych neb mocznych w zemi ſkryta, kdyzz pycha gich zhyne a ſeyde. A protozz hrali gſu, gedli gſu, pili gſu, a zemrzeli gſu, a do pekel ſtupili gſu.81) Druha kad geſt lakomſtwye, kterezz ſkryto geſt w lakomych, kterzizz pak mnoho zzadagi, zze tak ſami ſye zrazugi, Jakozz geſt vkazano na Adamowi a na luciperowi. Trzietie kad geſt lakota. A protozz taczi czozz- 35 60) ſu rzekly; gemu (sch.). 61) kopagycze ze. 62) pewniegy. 63) wſſeczkno budem. M 61) sch. 65) (tato dvě sl. sch.). 66) Gedwa ſu od miſta. 67) sch. 68) padli zruſſeni. 69) (tato dvě sl. sch. 70) muz wierzyti; a (sch.). 71) ſu rzekly. 72) o oniech trzyech rytirzych gym. 73) sch. 74) ſu ziweho. 75) sch. 76) protiwnych a w ſwatych; wiecech (sch.). 37) zwon ten 78) sch. 79) a — miloſrdenſtwie (sch). 80) zruſſil. 81) fu ſtupily. mieti ma k zwonienij.
111 bych wiezzi zruſſil pro zlato ſ uobrazi, ſkrze ktere od neprzatel naſſich gſme B wſſychny wyſtrzezzeny. A ony rzekli gſu gemu:60) My w rucze wezmeme zaklad wiezze tak mudrze, zze kopagicze 61) wiezzye mocznyegye 62) �tane, a zlato wſſeczko budeme 63) myeti. Ale muſi to w noczi byti, aby lide nam ne- prziekazzeli. I rzekl gim 64) kral: Gdyete we gmeno bozzie, a zaytra ſ wyecze końmy k wam przigedu. A ony ſu ſſli, radugicze ſye. A w noczi poczzeli gſu kopaty, dokudzz geſt nebyla hotowa padnuti, tak zze 65) od myeſta gedwa ſu 66) byli v mili, azz wiezzye ſ uobrazi geſt 67) padla. A tak gſu obrazowe zruſſeny.65) A pak 69) rano gſu prziſſli myeſſtyene rzimſſti, a wiezzi ſ uobrazi zruſſenu vzrzeli ſu. wiecze nezz muozz wyerzeno byti, a 70) zzeleli ſu a krali 10 rzekli gſu.71) A on weſſken vmyſl gim o onyech trzyech rytyerzich 72) po- wyedyel. A myeſtyene gſu rzekli: Skrze twu ſkupoſt zbaweny ſme wiezzie y obrazow. A protozz twa ſkupoſt na tobye ſye ſweze. A ynhed ſu geho wzeli, a vſta geho zlata gſu 73) naplnili, a geho zzyweho gſu 74) w zemi pokopali. 5 Duchownye: 75) NAymyleyſſi! Czieſarz tento muozz nazwan byti kazzdy czzlowiek, ſkrze 15 krzeſt omyty, kteryzz ma nade wſſeczko zdrawye duſſie ſwe zzadati, A wiezzi, toczziſſto ſrdcze ſkruſſene, k bohu pozdwihnuti, a obrazy, [98 a] toczziſſto vzzytky ſmyſlow ſwych, k bozzi ſluzzbye prziprawiti. Obraz proſtrzied wyezzye geſt duſſie, kterazz ma drzzieti yablko zlate w rucze, toczziſſto laſku w pro- tywnych wiečech.76) Take kazzdy obraz ma zwon myeti 77) k zwuonyeny 20 proti neprzatelom, Toczziſſto kazzdy tiech pyet ſmyſlow ma pozdwihnuti ſkrze przikazanye bozzie proti hrozam neprzatelſkym a dyabelſkym ſkrze zwon zwonyenye. A tak budem wyſtrziezzeny proti neprzatelom, toczziſſto dyablom, tyela y ſwieta. A 78) virgilius miſtr vczzynyl obraz, na kteremzzto pſano bylo: ktozz mye bude biti etc. Obraz tento muozz rzieczzen byti Adam, kteryzz 25 myel ſtudnyczi miloſrdenstwie a ohen miloſti. Nebo tak ranyen biefsye ſkrze dyabla, zze ſtudnycze miloſrdenstwie79) y miloſt neſmrtedlnoſti gemu odyata byeſſie, kdyzz wſſeczko pokolenye lidſke poruſſil.80) Skrze trzi rytierze zna- menawa ſye trogye wiecz, toczzifſto pycha, zzadoſt oczzi a zzadoſt tyela, ſkrze ktereżto czzlowiek czza�to oklaman bywa. Prwny poklada kad w branye. kady 30 ſu ſrdcze bohatych neb mocznych w zemi ſkryta, kdyzz pycha gich zhyne a ſeyde. A protozz hrali gſu, gedli gſu, pili gſu, a zemrzeli gſu, a do pekel ſtupili gſu.81) Druha kad geſt lakomſtwye, kterezz ſkryto geſt w lakomych, kterzizz pak mnoho zzadagi, zze tak ſami ſye zrazugi, Jakozz geſt vkazano na Adamowi a na luciperowi. Trzietie kad geſt lakota. A protozz taczi czozz- 35 60) ſu rzekly; gemu (sch.). 61) kopagycze ze. 62) pewniegy. 63) wſſeczkno budem. M 61) sch. 65) (tato dvě sl. sch.). 66) Gedwa ſu od miſta. 67) sch. 68) padli zruſſeni. 69) (tato dvě sl. sch. 70) muz wierzyti; a (sch.). 71) ſu rzekly. 72) o oniech trzyech rytirzych gym. 73) sch. 74) ſu ziweho. 75) sch. 76) protiwnych a w ſwatych; wiecech (sch.). 37) zwon ten 78) sch. 79) a — miloſrdenſtwie (sch). 80) zruſſil. 81) fu ſtupily. mieti ma k zwonienij.
Strana 112
112 B kolywiek dobudu, [98 b] wſſeczko v brzicho vpuſtye. A protozz Appoſſtol Swaty dye:b)82) Gich buoh brzicho.8 ) Cztwrta kad geſt ſmilſtwo, ſkrze kte- reztoc) zahynugi filny, bohati y ſmilny. Skrze tyto Czztirzi kady mnozi zahynu y 84) zahynuli gſu. LXXIX. O gednom ſluze a o zsenye gyeho.1) 10 15 Kral nyekteraky byeſſye dywnym obyczzegem nadut, a ten myſleſſye tyela ſwatych Petra a Pawla z rzima moczi odneſti. A pohan bieſſye. kdyzz na cieſtye odpoczzywal w gednom mieſtie, I rzekl geſt ſluzzebnykowi ſwemu: Nalezny mi pyeknu zze', atť ſe mnu ſpi tuto nocz, A czozz bude chtieti, dam gi. Sluzzebnyk to vſlyſſaw, vſkupil ſye geſt na penyeze, a zzenu ſwu proti wuoli geho w noczi na lozze kralowo wedl geſt.2) A rano geſt rzekl ſluzzeb- nykowi ſwemu: Otewrzi okno, att opatrzim kraſu twarzi3) zzeny teto, a teprw daſs gi Tificz zlatych. A 4) kdyzz geſt kral vzrzel, zze zzena ſluzzebnykowa5) byla geſt, I rzekl geſt: O neſſlechetny, proczz pro taky penyez zzenu gſi ſwu pohanyel? nebs mi gi dal bez meho wyedyenye.6) Wygdi brzo z kralowſtwie meho, nebo budeſſ-li dele przebywati za mnu,7) ſmrti ohawnu zatratim tye. 10) A 8) on vſlyſſaw to z kralowſtwie geſt wyſſel. A2) kral, dokudz geſt byl zzyw, zzenu geho w czzeſt myel geſt 11) a ſradoſti gi drzzal geſt. 2) Potom drzewe- rzyeczzeny kral weliky zaſtup ſebral a rzim oblehl tak dluho, zze rzimene chtieli gſu ger dati tyela ſwatych Petra a Pawla, aby odgel od mieſta. 113) 20 bieſſe toho czzaſu v myeſtye Rzimſkem ſedm mudrczow. y 14) prziſſli gſu [99 a] mieſſtyene k nim, I rzekli gſu: Czo vczzynyme? mieſto gest w ne- bezpeczznem ztraczeny, ale muſime gim tyela wydati. I 15) rzekl geſt gim 16) prwny mudrziecz: Zachowam mieſto y tyela za geden den waſſie.17) Rzek take 18) druhy mudrziecz: take ya zachowam druhy den. A tak wſſichny 25 rzekli gſu porzad. kral poczzina ſye mieſtu protywiti. Prwny miſtr poczzal o pokogi mluwiti, A tak mudrzie poczzal mluwiti o pokogi, tak 19) zze kral 20) ten den opustil boy. A tak kazzdy 21) geden po druhem geden den zachowal gim,22) azz na poſlednyeho prziſſlo. Tehdy prziſſli gſu mieſtyene k tomu giſtemu mudrczi rzkucze: O mily miſtrze, kral prziſahl, zze zaytra chcze mieſto 30 mieti, nebo wſſiczkny zemrzeme. zproſt nas, yakozz gſu twogi towarziſſye vczzinili. A on geſt rzekl:23) Nerodte ſye bati. Zaytrzyeyſſi den vczzynim, zze kral ſ ſwym zaſtupem vteczze. Tehdy 24) miſtr nyekteraku ſukny nalezl welmi dywnu, magye na fukny perzye pawye 25) a male zwoneczzky a gyne 5 b) Appoſſtol — dye (červ. podtrž.). c) (m.) z (ps.) 1 (oprav.). M 82) Swaty (sch.); prawij. 83) Brzycho geſt. 84) zahynugy a. LXXIX. 1) (bez náp.). 2) gt wedl. 3) kraſu gegy twarznoſti. 4) sch. 5) ſluzebnika. 6) wie- domij. 7) (tato dvě sl. sch.). s) sch. 9) sch. 10) ziw byl. 11) gt w czieft miel. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) wydati gym; I (sch.). 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) o pokogy mluwiti; tak (sch.). 20) sch. 21) kazdy den. 22) geden — gim (sch.) 23) rzekl geſt. 24) sch. 25) pawowe.
112 B kolywiek dobudu, [98 b] wſſeczko v brzicho vpuſtye. A protozz Appoſſtol Swaty dye:b)82) Gich buoh brzicho.8 ) Cztwrta kad geſt ſmilſtwo, ſkrze kte- reztoc) zahynugi filny, bohati y ſmilny. Skrze tyto Czztirzi kady mnozi zahynu y 84) zahynuli gſu. LXXIX. O gednom ſluze a o zsenye gyeho.1) 10 15 Kral nyekteraky byeſſye dywnym obyczzegem nadut, a ten myſleſſye tyela ſwatych Petra a Pawla z rzima moczi odneſti. A pohan bieſſye. kdyzz na cieſtye odpoczzywal w gednom mieſtie, I rzekl geſt ſluzzebnykowi ſwemu: Nalezny mi pyeknu zze', atť ſe mnu ſpi tuto nocz, A czozz bude chtieti, dam gi. Sluzzebnyk to vſlyſſaw, vſkupil ſye geſt na penyeze, a zzenu ſwu proti wuoli geho w noczi na lozze kralowo wedl geſt.2) A rano geſt rzekl ſluzzeb- nykowi ſwemu: Otewrzi okno, att opatrzim kraſu twarzi3) zzeny teto, a teprw daſs gi Tificz zlatych. A 4) kdyzz geſt kral vzrzel, zze zzena ſluzzebnykowa5) byla geſt, I rzekl geſt: O neſſlechetny, proczz pro taky penyez zzenu gſi ſwu pohanyel? nebs mi gi dal bez meho wyedyenye.6) Wygdi brzo z kralowſtwie meho, nebo budeſſ-li dele przebywati za mnu,7) ſmrti ohawnu zatratim tye. 10) A 8) on vſlyſſaw to z kralowſtwie geſt wyſſel. A2) kral, dokudz geſt byl zzyw, zzenu geho w czzeſt myel geſt 11) a ſradoſti gi drzzal geſt. 2) Potom drzewe- rzyeczzeny kral weliky zaſtup ſebral a rzim oblehl tak dluho, zze rzimene chtieli gſu ger dati tyela ſwatych Petra a Pawla, aby odgel od mieſta. 113) 20 bieſſe toho czzaſu v myeſtye Rzimſkem ſedm mudrczow. y 14) prziſſli gſu [99 a] mieſſtyene k nim, I rzekli gſu: Czo vczzynyme? mieſto gest w ne- bezpeczznem ztraczeny, ale muſime gim tyela wydati. I 15) rzekl geſt gim 16) prwny mudrziecz: Zachowam mieſto y tyela za geden den waſſie.17) Rzek take 18) druhy mudrziecz: take ya zachowam druhy den. A tak wſſichny 25 rzekli gſu porzad. kral poczzina ſye mieſtu protywiti. Prwny miſtr poczzal o pokogi mluwiti, A tak mudrzie poczzal mluwiti o pokogi, tak 19) zze kral 20) ten den opustil boy. A tak kazzdy 21) geden po druhem geden den zachowal gim,22) azz na poſlednyeho prziſſlo. Tehdy prziſſli gſu mieſtyene k tomu giſtemu mudrczi rzkucze: O mily miſtrze, kral prziſahl, zze zaytra chcze mieſto 30 mieti, nebo wſſiczkny zemrzeme. zproſt nas, yakozz gſu twogi towarziſſye vczzinili. A on geſt rzekl:23) Nerodte ſye bati. Zaytrzyeyſſi den vczzynim, zze kral ſ ſwym zaſtupem vteczze. Tehdy 24) miſtr nyekteraku ſukny nalezl welmi dywnu, magye na fukny perzye pawye 25) a male zwoneczzky a gyne 5 b) Appoſſtol — dye (červ. podtrž.). c) (m.) z (ps.) 1 (oprav.). M 82) Swaty (sch.); prawij. 83) Brzycho geſt. 84) zahynugy a. LXXIX. 1) (bez náp.). 2) gt wedl. 3) kraſu gegy twarznoſti. 4) sch. 5) ſluzebnika. 6) wie- domij. 7) (tato dvě sl. sch.). s) sch. 9) sch. 10) ziw byl. 11) gt w czieft miel. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) wydati gym; I (sch.). 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) o pokogy mluwiti; tak (sch.). 20) sch. 21) kazdy den. 22) geden — gim (sch.) 23) rzekl geſt. 24) sch. 25) pawowe.
Strana 113
113 perzie ptakow gynych a oczaſi ſwynſke. A tak 26) ſe dwiema meczzoma B czziſtyma na naywyſſi wiezzi mie�ta wſtupil, tu kdezz kral ſe wſſim ſwym 27) zaſtupem geho widieti mohl. 128) poczzal y ſem y tam ſye 29) hybati, a dywnym obyczzegem ſtkwieſſye ſye perzie, a dwa meczze w uſtech drzzel. A 30) nye- kterzi to z zaſtupu31) kralowa vzrzewſſea) rzekli gſu k kralowi:32) O krali, zdali 33) newidite na wiſokoſti wiezze gednu dywnu wiecz? A on odpowye gim: 34) Dobrzie wizi, ale czo by bylo, [99 b] zagiſte newyem. A ony gſu rzekli k krali: 35) Boh krzieſtyanſky geſt, kteryzz geſt ſ nebe ſſtupill, kteryzz tyema dwiema meczzoma nas wſſeczky ztepe, budeme-li zde dele. A 36) kral vſlyſſew to,37) bal ſye geſt38) a rzekl geſt: Czo vczzynyme? A ony odpo- 10 wiedieli gemu:39) Nenyet naſſeho gednoho dne zde odpoczzynutie,40) gedno wſſichny ſ tohoto mieſta odgedme, aby buoh gich nas wſſech nezabil tyemato dwiema meczzoma. A tak 41) kral ſe wſſim ſwym zaſtupem odgel geſt. A 42) rzymene to vzrzewſſie a prziprawywſſe ſye geli gſu po nych a krale gſu za- bili y mnohe gyne. A tak ſkrze chytroſt mudrezow kral ten 43) przemozzen geſt. 15 5 Duchownye takto: 44) NAymileyſſi! kral tento naduty geſt dyabel, kteryzz pro pychu ſ nebes ſtrczzen geſt a 45) bohu ſye nechtyel 46) pokorziti, a welmi mnoho, zze da zzenu, toczziſſto duſſy ku podobenſtwi bozſkemu ſtworzenu.47) a duſſe mnoho nenawidi hroz. Ale dyabel ſkrze zaſtup mnohy,48) w kterych ſye czzlowiek kocha, yakozzto geſt pycha, lakomſtwie, lakota, ſmilſtwuo. A ſ tyem zaſtupem 20 chcze odgieti tiela ſwatych petra a pawla, toczziſſto ſrdce dobrych lidi, aby w lonu ſwem ſpali. Czo ma czzlowiek vczziniti? zawolati ſedm mudrczow, toczziſſto ſedm ſkutkow miloſrdnych, ſkrze kterezzto czzlowiek muozz geho przyemoczi. A proto geden 49) mudrziecz, tocziſſto almuzzna, obleczze ſye w rucho, toczziſſto 50) ſ poſtem a f51) modlitbu, a wezme52) dwa meczze 25 ſtkwuczie. Skrze tyto meczze znamenay miloſt buozzi a [100 a] blizznyeho ſweho, ſkrze ktere dyabel odehnan bywa.53) A mame take 51) wiſoko wſtupiti, toczziſſto ſkrze cztnoſt, A mamy ſye hybati y 55) ſem y tam, toczziſſto z gedne cztnoſti do druhe. A tak zzywuot wieczzny budem myeti. LXXX. O ſedmy mudrczych.1) Nyekteraky Czieſarz Rzimſky kralowal geſt, kteryzzto 2) s ſebu myel 30 ſedm mudrczow, ſkrze kterezzto wſſeczko Czieſarzſtwye zprawowano geſt. a) (ps.) vzrzewſle kralowa (naznač. přemístění). 26) take. 25) sch. 28) sch. 29) poczial ſe y ſem y tam. 30) sch. 31) Niektery to z zaſtupa. M 32) kraly; k (sch.) 33) y zdaly. 34) odpowiedie; gim (sch.). 35) (tato dvě sl. sch.). 36) sch. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) Odpoczinucze. 41) (tato dvě sl. sch.). 42) sch. 41) sch. 44) sch. 45) a pro pychu. 46) nechcze ſe Bohu. 47) ſtworzenych. 48) muzſky. 19) protoz gt. 50) totiz. 51) sch. 52) (tato dvě sl. sch.). 51) sch. 51) sch. 55) sch. LXXX. 1) O ſedmi mudrczych a o dietieti. 2) kteryz.
113 perzie ptakow gynych a oczaſi ſwynſke. A tak 26) ſe dwiema meczzoma B czziſtyma na naywyſſi wiezzi mie�ta wſtupil, tu kdezz kral ſe wſſim ſwym 27) zaſtupem geho widieti mohl. 128) poczzal y ſem y tam ſye 29) hybati, a dywnym obyczzegem ſtkwieſſye ſye perzie, a dwa meczze w uſtech drzzel. A 30) nye- kterzi to z zaſtupu31) kralowa vzrzewſſea) rzekli gſu k kralowi:32) O krali, zdali 33) newidite na wiſokoſti wiezze gednu dywnu wiecz? A on odpowye gim: 34) Dobrzie wizi, ale czo by bylo, [99 b] zagiſte newyem. A ony gſu rzekli k krali: 35) Boh krzieſtyanſky geſt, kteryzz geſt ſ nebe ſſtupill, kteryzz tyema dwiema meczzoma nas wſſeczky ztepe, budeme-li zde dele. A 36) kral vſlyſſew to,37) bal ſye geſt38) a rzekl geſt: Czo vczzynyme? A ony odpo- 10 wiedieli gemu:39) Nenyet naſſeho gednoho dne zde odpoczzynutie,40) gedno wſſichny ſ tohoto mieſta odgedme, aby buoh gich nas wſſech nezabil tyemato dwiema meczzoma. A tak 41) kral ſe wſſim ſwym zaſtupem odgel geſt. A 42) rzymene to vzrzewſſie a prziprawywſſe ſye geli gſu po nych a krale gſu za- bili y mnohe gyne. A tak ſkrze chytroſt mudrezow kral ten 43) przemozzen geſt. 15 5 Duchownye takto: 44) NAymileyſſi! kral tento naduty geſt dyabel, kteryzz pro pychu ſ nebes ſtrczzen geſt a 45) bohu ſye nechtyel 46) pokorziti, a welmi mnoho, zze da zzenu, toczziſſto duſſy ku podobenſtwi bozſkemu ſtworzenu.47) a duſſe mnoho nenawidi hroz. Ale dyabel ſkrze zaſtup mnohy,48) w kterych ſye czzlowiek kocha, yakozzto geſt pycha, lakomſtwie, lakota, ſmilſtwuo. A ſ tyem zaſtupem 20 chcze odgieti tiela ſwatych petra a pawla, toczziſſto ſrdce dobrych lidi, aby w lonu ſwem ſpali. Czo ma czzlowiek vczziniti? zawolati ſedm mudrczow, toczziſſto ſedm ſkutkow miloſrdnych, ſkrze kterezzto czzlowiek muozz geho przyemoczi. A proto geden 49) mudrziecz, tocziſſto almuzzna, obleczze ſye w rucho, toczziſſto 50) ſ poſtem a f51) modlitbu, a wezme52) dwa meczze 25 ſtkwuczie. Skrze tyto meczze znamenay miloſt buozzi a [100 a] blizznyeho ſweho, ſkrze ktere dyabel odehnan bywa.53) A mame take 51) wiſoko wſtupiti, toczziſſto ſkrze cztnoſt, A mamy ſye hybati y 55) ſem y tam, toczziſſto z gedne cztnoſti do druhe. A tak zzywuot wieczzny budem myeti. LXXX. O ſedmy mudrczych.1) Nyekteraky Czieſarz Rzimſky kralowal geſt, kteryzzto 2) s ſebu myel 30 ſedm mudrczow, ſkrze kterezzto wſſeczko Czieſarzſtwye zprawowano geſt. a) (ps.) vzrzewſle kralowa (naznač. přemístění). 26) take. 25) sch. 28) sch. 29) poczial ſe y ſem y tam. 30) sch. 31) Niektery to z zaſtupa. M 32) kraly; k (sch.) 33) y zdaly. 34) odpowiedie; gim (sch.). 35) (tato dvě sl. sch.). 36) sch. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) Odpoczinucze. 41) (tato dvě sl. sch.). 42) sch. 41) sch. 44) sch. 45) a pro pychu. 46) nechcze ſe Bohu. 47) ſtworzenych. 48) muzſky. 19) protoz gt. 50) totiz. 51) sch. 52) (tato dvě sl. sch.). 51) sch. 51) sch. 55) sch. LXXX. 1) O ſedmi mudrczych a o dietieti. 2) kteryz.
Strana 114
114 5 25 B A tyech 3) ſedm mudrczow ſkrze czzary zgednali gſu, zze Czieſarz w ſieny yaſnye a dobrze widieti mohl, A zewnytrzz ſieny aby nycz newidiel, neb 4) ſlep byll geſt.5) A tyech 6) ſedm mudrczow zgednali gſu vſtawenye pod po- kutu,7) aby ktozzkolywiek ſen by widyel, aby k nym ſ hrzywnu zlata prziſſel a wylozzenye ſna od nych abych obdrzzal.8) A tak na te czeſtye wieczzi hoynoſt myeli gſu nezzli Czieſarz. Tehdy geden den Czieſarz s Czieſarzowu za ſtolem ſedyel geſt a plakal geſt vkrutnye. I dye Czieſarzowa gemu: O Czie- ſarzi, pro kteru wiecz zamutila ſye geſt duſſe twa? A on gi rzekl: O pany, a9) zdali mi nenye tyezzka potrzieba a 10) prziczzina, zze gedne 11) w ſieny 10 widyeti 12) mohu a ginde nycz? 13) A ona rzekla gemu: 14) O Czieſarzi, ſedm mudrczow w ſwem kralowſtwi maſs, ſkrze kterezzto wſſeczko kralowſtwie ſye zprawuge. Protozz 15) poſſli po nye a nemocz ſwu gim powiez, przikazze gim pod pokutu ſmrti,16) aby mudroſt ſwu przilozzili, aby zewnytrz ſyeny tak yaſnye widyel yako wnytrz. A tak, yakozz mi ſye zda, zze zrak ſwuoy 15 budeſs myeti. A on ynhed po ſedm mudrczow poſlal, A ony ſu [100 b ynhed prziſſli. 117) rzekl gim Czieſarz: Swyedomo wam ge�t, zze wnytrz w 18) ſyeny dobrze wydim, ale zewnytrz ſlep ſem. A protozz gdyete pod vlozzenim ſmrti zzywota waſſeho, abych zrak ſwuoy zewnytrz ſyeny ya mohl myety, a nebo ſmrti ohawnu was potupim. A ony gſu rzekli: Pane, neſnadne 20 wieczi zzadaſs, A wſſak za deſet dny day nam 19) prodlenye, a den deſaty tobie 20) odpowieme. A on rzekl k nym:21) Dobrze mi ſye to libi. A tak 22) ony ſami w ſobie myſlili gſu, A nykterak gſu nemohli 23) wymyſliti, aby kral mohl widyeti zewnytrz ſyeny. Po czeſarzſtwi gſu poczzeli 24) choditi zde y onde, zda by koho mohli naleznuti, kto by gim tomu poraditi mohl neb 25) vmyel. 126) ſtalo ſye geſt, zze do 27) niekterakeho mieſta prziſſli gſu, A dyeti na vliczi ſedyecze 28) a hragicze widyeli29) ſu, zze czzlowiek nyekteraky ſ hrzywnu zlata k mudrczom prziſſel geſt a rzekl: O mili miſtrzi! Tuto nocz ſen gſem myel,30) a ten mi wylozzte, a wam zlata wedle 31) vſtawenye dam. A tak 32) nyekterake dyetie, kdyzz geſt to vſlyſſalo, rzeklo gemu: Nerod gim zlata dati, 30 Ale powiez mi ſen, a yať gey tobie wylozzim. A on geſt rzekl: Tuto nocz widyel ſem, zze vproſtrzed ſadu meho ſtudnycze ſye vkazala, od kterezzto toliko potokow teklo geſt, zze weſſken ſad muoy byl geſt pln wuody. Rzeklo gemu dyetie: Gdi do domu ſweho a wezmi motyku, a na tom mieſtye giſtem 33) kopay, a tak weliky poklad nalezneſs, zze ty y weſſken rod twuoy bohati bu- 35 dete. A tak 34) on domow geſt ffel, a poklad welmi weliky nalezl geſt,a) tak 35) zze on y wſſichny [101 a] geho przietele byli gſu bohati. A on dyetieti a) (za tím ps.) zz (přetrž.). M 3) gt zprawowano A tiechto. 1) Ale. 5) gt byl. 6) Tiechto; A (sch.). 7) pod pokutu vſtawenij. 8) przyſſel s hrzywnu zlata a z wykladu ſnu od nich obdrzial. 9) sch. 10) (tato dvě sl. sch.). 11) gedno. 12) wiedieti. 13) a — nycz (sch.). 14) sch. 15) ſe zprawuge kralow- ſtwij; Protozz (sch.). 16) pod pokuty ſmrti gym przykaze. 17) sch. 18) sch. 19) day nam Za deſet dnij. 20) desaty den; tobie (sch.). 21) (tato dvě sl. sch.). 22) sch. 23) nemohly ſu. 21) Po- cziely ſu. 25) (tato dvě sl. sch.). 26) sch. 27) v. 28) ſtogicze. 29) nalezly ſu a widiely. 36) Sen tuto nocz miel ſem. 31) podle. 32) (tato dvě sl. sch.). 33) gyſtem miſtie. 31) (tato dvě sl. sch.). 35) On geſt domow gel a tak welmi welyky poklad nalezl ze.
114 5 25 B A tyech 3) ſedm mudrczow ſkrze czzary zgednali gſu, zze Czieſarz w ſieny yaſnye a dobrze widieti mohl, A zewnytrzz ſieny aby nycz newidiel, neb 4) ſlep byll geſt.5) A tyech 6) ſedm mudrczow zgednali gſu vſtawenye pod po- kutu,7) aby ktozzkolywiek ſen by widyel, aby k nym ſ hrzywnu zlata prziſſel a wylozzenye ſna od nych abych obdrzzal.8) A tak na te czeſtye wieczzi hoynoſt myeli gſu nezzli Czieſarz. Tehdy geden den Czieſarz s Czieſarzowu za ſtolem ſedyel geſt a plakal geſt vkrutnye. I dye Czieſarzowa gemu: O Czie- ſarzi, pro kteru wiecz zamutila ſye geſt duſſe twa? A on gi rzekl: O pany, a9) zdali mi nenye tyezzka potrzieba a 10) prziczzina, zze gedne 11) w ſieny 10 widyeti 12) mohu a ginde nycz? 13) A ona rzekla gemu: 14) O Czieſarzi, ſedm mudrczow w ſwem kralowſtwi maſs, ſkrze kterezzto wſſeczko kralowſtwie ſye zprawuge. Protozz 15) poſſli po nye a nemocz ſwu gim powiez, przikazze gim pod pokutu ſmrti,16) aby mudroſt ſwu przilozzili, aby zewnytrz ſyeny tak yaſnye widyel yako wnytrz. A tak, yakozz mi ſye zda, zze zrak ſwuoy 15 budeſs myeti. A on ynhed po ſedm mudrczow poſlal, A ony ſu [100 b ynhed prziſſli. 117) rzekl gim Czieſarz: Swyedomo wam ge�t, zze wnytrz w 18) ſyeny dobrze wydim, ale zewnytrz ſlep ſem. A protozz gdyete pod vlozzenim ſmrti zzywota waſſeho, abych zrak ſwuoy zewnytrz ſyeny ya mohl myety, a nebo ſmrti ohawnu was potupim. A ony gſu rzekli: Pane, neſnadne 20 wieczi zzadaſs, A wſſak za deſet dny day nam 19) prodlenye, a den deſaty tobie 20) odpowieme. A on rzekl k nym:21) Dobrze mi ſye to libi. A tak 22) ony ſami w ſobie myſlili gſu, A nykterak gſu nemohli 23) wymyſliti, aby kral mohl widyeti zewnytrz ſyeny. Po czeſarzſtwi gſu poczzeli 24) choditi zde y onde, zda by koho mohli naleznuti, kto by gim tomu poraditi mohl neb 25) vmyel. 126) ſtalo ſye geſt, zze do 27) niekterakeho mieſta prziſſli gſu, A dyeti na vliczi ſedyecze 28) a hragicze widyeli29) ſu, zze czzlowiek nyekteraky ſ hrzywnu zlata k mudrczom prziſſel geſt a rzekl: O mili miſtrzi! Tuto nocz ſen gſem myel,30) a ten mi wylozzte, a wam zlata wedle 31) vſtawenye dam. A tak 32) nyekterake dyetie, kdyzz geſt to vſlyſſalo, rzeklo gemu: Nerod gim zlata dati, 30 Ale powiez mi ſen, a yať gey tobie wylozzim. A on geſt rzekl: Tuto nocz widyel ſem, zze vproſtrzed ſadu meho ſtudnycze ſye vkazala, od kterezzto toliko potokow teklo geſt, zze weſſken ſad muoy byl geſt pln wuody. Rzeklo gemu dyetie: Gdi do domu ſweho a wezmi motyku, a na tom mieſtye giſtem 33) kopay, a tak weliky poklad nalezneſs, zze ty y weſſken rod twuoy bohati bu- 35 dete. A tak 34) on domow geſt ffel, a poklad welmi weliky nalezl geſt,a) tak 35) zze on y wſſichny [101 a] geho przietele byli gſu bohati. A on dyetieti a) (za tím ps.) zz (přetrž.). M 3) gt zprawowano A tiechto. 1) Ale. 5) gt byl. 6) Tiechto; A (sch.). 7) pod pokutu vſtawenij. 8) przyſſel s hrzywnu zlata a z wykladu ſnu od nich obdrzial. 9) sch. 10) (tato dvě sl. sch.). 11) gedno. 12) wiedieti. 13) a — nycz (sch.). 14) sch. 15) ſe zprawuge kralow- ſtwij; Protozz (sch.). 16) pod pokuty ſmrti gym przykaze. 17) sch. 18) sch. 19) day nam Za deſet dnij. 20) desaty den; tobie (sch.). 21) (tato dvě sl. sch.). 22) sch. 23) nemohly ſu. 21) Po- cziely ſu. 25) (tato dvě sl. sch.). 26) sch. 27) v. 28) ſtogicze. 29) nalezly ſu a widiely. 36) Sen tuto nocz miel ſem. 31) podle. 32) (tato dvě sl. sch.). 33) gyſtem miſtie. 31) (tato dvě sl. sch.). 35) On geſt domow gel a tak welmi welyky poklad nalezl ze.
Strana 115
115 hrzywnu zlata dal geſt. A on rzekl geſt: Bozze neday toho,36) bych penycze B wzal. Gdi a proſs boha za mye. A 37) mudrczi, kdyzz gſu to vſlyſſeli, rzekli gſu dyetieti: O mile dyetyatko, ktere gieſt gmeno twe? A on 38) geſt rzeklo: Mertlin mi dyegi. A ony rzku gemu:39) Dobrze ſme widieli, zze welika mudroſt geſt w tobie, y radi bychô tobie gedno propowiedyeli,40) by nam mohlo prawdu powiedyeti. A ono gim dye: 41) Propowiezte! Pan naſs Czieſarz, do- kudzz 42) w ſieny bydli, dobrze widi, ale zewnytrz ſyeny ſlep geſt. By wiedyel prziczzynu teto ſlepoty powiedyeti a lekarzſtwie przilozziti, odplatu podobnu dali bychom 43) tobie. A on rzekl gim: 44) Oboge wiem dobrzie. A tak gſu geho k Czieſarzowi 45) przywedli. 146) rzekl geſt 47) Czieſarz dyetyeti: Vmyeſſ-li ty mnye lekarzstwie me ſlepoty dati? A on rzekl: y owſſem, pane. I rzekl geſt 48) k Czieſarzowi: Taynye do komory weydyeme, pane,49) ty a ya a Czie- ſarzowa, a wam powyem, czo mate vczziniti. A tak 50) w komoru ſu weſſli, a mudrczi zewnytrz ſyeny oſtachu. A 51) kdyzz dyetíe lozze Czieſarzowo vzrzelo geſt, zawolalo geſt ſluzzebnykow a rzeklo geſt k ním: Brzo wſſeczko 15 lozze 52) odneſte a dywne vzrzite. A 53) kdyzz lozzie bylo geſt odneſeno, pod lozzem byla geſt nyekteraka ſtudnycze,54) magiczi ſedm pramenow wruczich. I dye k Czieſarzowi:53) Ay, kterak dluho tato ſtudnycze pod lozzem waſſim bude, dotud 56) zraku ſweho zewnytrz ſyeny nykdy nebudeſs [101 b] myeti. Czzim 20 Tehdy 57) Czieſarz dywil ſye geſt dyetyeti a rzekl geſt k nyemu:58) 60) Toliko tato ſtudnycze zatraczena muozz59) byti? A on rzekl k Czieſarzowi: ſkrze gednu wiecz, a gynak nycz. 161) rzekl geſt 62) Czieſarz: Powiez mi, kterym obyczzegem? Rzeklo dyetie k nyemu:b) 63) Sedm pramenow wruczich ty 64 nemohu ginak vhaſſeny byti, gedno gednyem 65) obyczzegem a chytroſti tycchto ſedmi 66) mudrczow, kterezz mate. kterzizzto 67) zlym obyczzegem, chytroſti 25 a czzary ſwymy 68) was zewnytrz ſyenye gſu vczzinyli ſlepa, a lekarſtwie przi- lozziti nevmyegi. A chczete-li 69) vhaſiti prameny, kazzte ſtycti hlawu prwnyemu Miſtrowi a vzrzite, zze prwny pramen bude vhaſſen. Potom druheho miſtra, Ac) azz 70) wſſeczky porżad hlawy gich 71) budu ſtaty, tehdy vzrzite, zze wſſichny 72) pramenowe ſye zkazie, a ſtudnycze zhyne. I rzeklo dyetie, kdyzz 30 gſu to wſſye vczzynyli, k Czieſarzowi: 73) Gyzz na koń wſedte a wen z ſyeny wygedemy. A 71) kdyzz gſu wen wygyeli, czzi�ty ge�t zrak Czieſarz 75) myel, a 76) radowal ſye geſt o77) dyetyeti, a 78) dczeru ſwu gemu 79) za zzenu dal za to.80) 5 10 b) kny (slabě přetrž., nadeps.) y. c) (nadeps.). 36) sch. 37) sch. 38) ono. 39) rzekly; gemu (sch.). 40) Gedno bychom tobie radi powie- M diely. 41) rzeklo; gim (sch.). 42) dokadz. 43) bychme. 44) sch. 45) A geho ſu k czyſarzy. 46) sch. 47) sch. 48) sch. 49) sch. 50) (tato dvě sl. sch.). 51) ſtachu; A (sch). 52) lozie wſſe- czko. 53) sch. 51) ſtudnicze niekterakka. 55) I Czieſarzowi (sch.). 56) sch. 57) sch. 36) (tato dvě sl. sch.). 59) moz zatraczena. 60) (tato dvě sl sch.). 61) sch. 62) sch. 63) (tato dvě sl. sch.). 64) sch. 65) gedne gedinym. 66) ſedm. 7) Tyto. 68) a chytroſtij czary; ſwymi (sch.). 69) Acz chczete. 70) Az tak. 71) Az wſſeczky gych hlawy. 72) Kdyz to vczinite wſſiczkni. 73) (Místo) I rzeklo — k Czieſarzowi: A kdyz ſe to ſtalo Rzeklo ditie. 741) sch. 75) sch. 76) sch. 77) A. 8) sch. 79) sch. 81) (tato dvě sl. sch).
115 hrzywnu zlata dal geſt. A on rzekl geſt: Bozze neday toho,36) bych penycze B wzal. Gdi a proſs boha za mye. A 37) mudrczi, kdyzz gſu to vſlyſſeli, rzekli gſu dyetieti: O mile dyetyatko, ktere gieſt gmeno twe? A on 38) geſt rzeklo: Mertlin mi dyegi. A ony rzku gemu:39) Dobrze ſme widieli, zze welika mudroſt geſt w tobie, y radi bychô tobie gedno propowiedyeli,40) by nam mohlo prawdu powiedyeti. A ono gim dye: 41) Propowiezte! Pan naſs Czieſarz, do- kudzz 42) w ſieny bydli, dobrze widi, ale zewnytrz ſyeny ſlep geſt. By wiedyel prziczzynu teto ſlepoty powiedyeti a lekarzſtwie przilozziti, odplatu podobnu dali bychom 43) tobie. A on rzekl gim: 44) Oboge wiem dobrzie. A tak gſu geho k Czieſarzowi 45) przywedli. 146) rzekl geſt 47) Czieſarz dyetyeti: Vmyeſſ-li ty mnye lekarzstwie me ſlepoty dati? A on rzekl: y owſſem, pane. I rzekl geſt 48) k Czieſarzowi: Taynye do komory weydyeme, pane,49) ty a ya a Czie- ſarzowa, a wam powyem, czo mate vczziniti. A tak 50) w komoru ſu weſſli, a mudrczi zewnytrz ſyeny oſtachu. A 51) kdyzz dyetíe lozze Czieſarzowo vzrzelo geſt, zawolalo geſt ſluzzebnykow a rzeklo geſt k ním: Brzo wſſeczko 15 lozze 52) odneſte a dywne vzrzite. A 53) kdyzz lozzie bylo geſt odneſeno, pod lozzem byla geſt nyekteraka ſtudnycze,54) magiczi ſedm pramenow wruczich. I dye k Czieſarzowi:53) Ay, kterak dluho tato ſtudnycze pod lozzem waſſim bude, dotud 56) zraku ſweho zewnytrz ſyeny nykdy nebudeſs [101 b] myeti. Czzim 20 Tehdy 57) Czieſarz dywil ſye geſt dyetyeti a rzekl geſt k nyemu:58) 60) Toliko tato ſtudnycze zatraczena muozz59) byti? A on rzekl k Czieſarzowi: ſkrze gednu wiecz, a gynak nycz. 161) rzekl geſt 62) Czieſarz: Powiez mi, kterym obyczzegem? Rzeklo dyetie k nyemu:b) 63) Sedm pramenow wruczich ty 64 nemohu ginak vhaſſeny byti, gedno gednyem 65) obyczzegem a chytroſti tycchto ſedmi 66) mudrczow, kterezz mate. kterzizzto 67) zlym obyczzegem, chytroſti 25 a czzary ſwymy 68) was zewnytrz ſyenye gſu vczzinyli ſlepa, a lekarſtwie przi- lozziti nevmyegi. A chczete-li 69) vhaſiti prameny, kazzte ſtycti hlawu prwnyemu Miſtrowi a vzrzite, zze prwny pramen bude vhaſſen. Potom druheho miſtra, Ac) azz 70) wſſeczky porżad hlawy gich 71) budu ſtaty, tehdy vzrzite, zze wſſichny 72) pramenowe ſye zkazie, a ſtudnycze zhyne. I rzeklo dyetie, kdyzz 30 gſu to wſſye vczzynyli, k Czieſarzowi: 73) Gyzz na koń wſedte a wen z ſyeny wygedemy. A 71) kdyzz gſu wen wygyeli, czzi�ty ge�t zrak Czieſarz 75) myel, a 76) radowal ſye geſt o77) dyetyeti, a 78) dczeru ſwu gemu 79) za zzenu dal za to.80) 5 10 b) kny (slabě přetrž., nadeps.) y. c) (nadeps.). 36) sch. 37) sch. 38) ono. 39) rzekly; gemu (sch.). 40) Gedno bychom tobie radi powie- M diely. 41) rzeklo; gim (sch.). 42) dokadz. 43) bychme. 44) sch. 45) A geho ſu k czyſarzy. 46) sch. 47) sch. 48) sch. 49) sch. 50) (tato dvě sl. sch.). 51) ſtachu; A (sch). 52) lozie wſſe- czko. 53) sch. 51) ſtudnicze niekterakka. 55) I Czieſarzowi (sch.). 56) sch. 57) sch. 36) (tato dvě sl. sch.). 59) moz zatraczena. 60) (tato dvě sl sch.). 61) sch. 62) sch. 63) (tato dvě sl. sch.). 64) sch. 65) gedne gedinym. 66) ſedm. 7) Tyto. 68) a chytroſtij czary; ſwymi (sch.). 69) Acz chczete. 70) Az tak. 71) Az wſſeczky gych hlawy. 72) Kdyz to vczinite wſſiczkni. 73) (Místo) I rzeklo — k Czieſarzowi: A kdyz ſe to ſtalo Rzeklo ditie. 741) sch. 75) sch. 76) sch. 77) A. 8) sch. 79) sch. 81) (tato dvě sl. sch).
Strana 116
116 Nusz pak duchownye takto: 81) NAymileyſli! Skrze tyto mudrcze mozzem 82) znamenati 83) ſedm hrzye- chow ſmrtedlnych,8 1) kterzizz oſlepugi czzlowieka y 83) pohanyegi kralowſtwie tak tyeleſtnye, yakozz 85) duchownye. Czo pak87) ma vczzynyti czzlowiek? ma plakati, yakozzd) geſt vczzynyl Czieſarz, y take ma83) zzeleti. A yakozto Mertlin? tak rzieczzeny gemu zrak nawra [102 a] til, Takezz rozumny zpo- wiedlnyk, kteryzz ma wnyti w komoru ſrdcze tweho, A lozze zzywota zleho ſkrze pokanye odehnati. Tak 89) nalezne ſtudnyczi, toczzifſto dyabla, s ſedmi prameny90) wruczymy, toczzifſto ſmrtedlnymy91) hrziechy przebywagiczyeho. Czozz ma vczzynyeno byti? Zagiſte ſtyeti hlawu prwnyemu miſtrowi, toczziſſto 10 hlawu pychy ſkrze meczz pokory, hlawu ſmilſtwie ſkrze meczz czziſtoty, Potom hlawu lakomſtwie ſkrze meczz almuzzny. A tak o gynych hrziefſyech. A 92) kdyzz to vczziniſs, bez pochybenye ſtudnycze s ſedmi prameny zahyne. A tak zrak 93) budeſs myeti a wezmeſs zzywot wieczzny. 5 B LXXXI. O gednom Czieſarzi.1) 20 25 Byl 2) nyekteraky Czieſarz, kteryzz vſtawil za zakon, zze ktozz by koly- 15 wiek chtiel3) gemu ſluzziti, myel by trzi rany na ſyenne dwerze dati,4) a geho by Czieſarz w ſluzzbu przyyal. I 5) prziſſel nyekteraky Abibas tak rzieczzeny ke dwerzom ſyennym, a trzi rany vczinil. a 6) wratny geho puſtil,7) kteryzz geſt od Czieſarze ſluzzby proſil. I dye gemu 8) Czieſarzz: Czzim ty mi ſluzzit vmyeſs? A on rzekl geſt: Pane, pieti ſluzzbamy. Prwny, zze vmyem bdieti, kdyzz gyny ſpye; Druhu,9) zze vmyem poznati dobre pitie; Trzieti,) zzetť 10, vmyem lidi pozwati na hody; Czztwrtu,11) zze vmyem oheň vczzynyti bez dymu; Patu, zzetť 12) vmyem lidý nauczziti, zze bez ſtrachu puoydu do ze [102 b] mye ſwate a zafie 13) ſye wratye. I 14) rzekl geſt 15) Czieſarz: Titoť 16) gſu dobre ſluzzby, ty oſtaneſs ſe mnu. 117) vſtawil geho wladarzem ſweho wſſeho 18) kralowſtwie. A on letye, kdyzz gſu gyny ſpali a odpoczzywali, on geſt wzzdy dyelal. A 19) czozzkolywiek potrzebie 20) bylo w zymye, kdyzz gſu gyny dyelali, a on odpoczzywal.21) Czieſarz to vzrzew zawolall gednoho d) (na poč. začato jakési písmeno, přetrž.). a) (ps.) Trzietie, e (přetrž.). M 81) (bez náp.). 82) sch. 83) znamenay. 34) sch. 85) a. 86) tieleſnie yako. 87) sch 88) (tato dvě sl. sch.). 39) Take. 20) ſ prameny ſedmi. 91) s ſedmi ſmrtedlnymi. 92) sch. 93) yaſny zrak. LXXXI. 1) O gednom Sluze; (na okraji:) Trinytatis v So petra ſem kazal 78. 2) BII gt. 3) ktoz kolywiek chtielby. 4) vderziti. 5) poyal neb przyial; I (sch.). 6) sch. 7) puſtil geho. 3) Wecze; I gemu (sch.). 9) Druhat gt. 10) Trzetij gt Ze. 11) A cztwte. 12) Pate gt ze. 13) sch. 14) wratij ſe; I (sch.). 15) sch. 16) Tot. 17) sch. 18) sch. 19) kdyzz — A (sch.). 20) czoz- koly potrzbij. 21) gynij ſpaly a otpocziwaly wzdy dielal A czozkoly potrzebij bylo w zymie kdyz ſu gynij dielaly On odpocziwal.
116 Nusz pak duchownye takto: 81) NAymileyſli! Skrze tyto mudrcze mozzem 82) znamenati 83) ſedm hrzye- chow ſmrtedlnych,8 1) kterzizz oſlepugi czzlowieka y 83) pohanyegi kralowſtwie tak tyeleſtnye, yakozz 85) duchownye. Czo pak87) ma vczzynyti czzlowiek? ma plakati, yakozzd) geſt vczzynyl Czieſarz, y take ma83) zzeleti. A yakozto Mertlin? tak rzieczzeny gemu zrak nawra [102 a] til, Takezz rozumny zpo- wiedlnyk, kteryzz ma wnyti w komoru ſrdcze tweho, A lozze zzywota zleho ſkrze pokanye odehnati. Tak 89) nalezne ſtudnyczi, toczzifſto dyabla, s ſedmi prameny90) wruczymy, toczzifſto ſmrtedlnymy91) hrziechy przebywagiczyeho. Czozz ma vczzynyeno byti? Zagiſte ſtyeti hlawu prwnyemu miſtrowi, toczziſſto 10 hlawu pychy ſkrze meczz pokory, hlawu ſmilſtwie ſkrze meczz czziſtoty, Potom hlawu lakomſtwie ſkrze meczz almuzzny. A tak o gynych hrziefſyech. A 92) kdyzz to vczziniſs, bez pochybenye ſtudnycze s ſedmi prameny zahyne. A tak zrak 93) budeſs myeti a wezmeſs zzywot wieczzny. 5 B LXXXI. O gednom Czieſarzi.1) 20 25 Byl 2) nyekteraky Czieſarz, kteryzz vſtawil za zakon, zze ktozz by koly- 15 wiek chtiel3) gemu ſluzziti, myel by trzi rany na ſyenne dwerze dati,4) a geho by Czieſarz w ſluzzbu przyyal. I 5) prziſſel nyekteraky Abibas tak rzieczzeny ke dwerzom ſyennym, a trzi rany vczinil. a 6) wratny geho puſtil,7) kteryzz geſt od Czieſarze ſluzzby proſil. I dye gemu 8) Czieſarzz: Czzim ty mi ſluzzit vmyeſs? A on rzekl geſt: Pane, pieti ſluzzbamy. Prwny, zze vmyem bdieti, kdyzz gyny ſpye; Druhu,9) zze vmyem poznati dobre pitie; Trzieti,) zzetť 10, vmyem lidi pozwati na hody; Czztwrtu,11) zze vmyem oheň vczzynyti bez dymu; Patu, zzetť 12) vmyem lidý nauczziti, zze bez ſtrachu puoydu do ze [102 b] mye ſwate a zafie 13) ſye wratye. I 14) rzekl geſt 15) Czieſarz: Titoť 16) gſu dobre ſluzzby, ty oſtaneſs ſe mnu. 117) vſtawil geho wladarzem ſweho wſſeho 18) kralowſtwie. A on letye, kdyzz gſu gyny ſpali a odpoczzywali, on geſt wzzdy dyelal. A 19) czozzkolywiek potrzebie 20) bylo w zymye, kdyzz gſu gyny dyelali, a on odpoczzywal.21) Czieſarz to vzrzew zawolall gednoho d) (na poč. začato jakési písmeno, přetrž.). a) (ps.) Trzietie, e (přetrž.). M 81) (bez náp.). 82) sch. 83) znamenay. 34) sch. 85) a. 86) tieleſnie yako. 87) sch 88) (tato dvě sl. sch.). 39) Take. 20) ſ prameny ſedmi. 91) s ſedmi ſmrtedlnymi. 92) sch. 93) yaſny zrak. LXXXI. 1) O gednom Sluze; (na okraji:) Trinytatis v So petra ſem kazal 78. 2) BII gt. 3) ktoz kolywiek chtielby. 4) vderziti. 5) poyal neb przyial; I (sch.). 6) sch. 7) puſtil geho. 3) Wecze; I gemu (sch.). 9) Druhat gt. 10) Trzetij gt Ze. 11) A cztwte. 12) Pate gt ze. 13) sch. 14) wratij ſe; I (sch.). 15) sch. 16) Tot. 17) sch. 18) sch. 19) kdyzz — A (sch.). 20) czoz- koly potrzbij. 21) gynij ſpaly a otpocziwaly wzdy dielal A czozkoly potrzebij bylo w zymie kdyz ſu gynij dielaly On odpocziwal.
Strana 117
117 z komornykow ſwych a rzekl: Wezmi koſlik muoy a wli weń oczta, wyna a B mſtu, a day gemu piti, a vzrzime,22) czotť dye. A 23) kdyzz geſt okufil, rzekl: bylo geſt dobre, gest dobre a bude dobre, To geſt, dobry oczet czzaſu ſweho byl geſt, Ale wino geſt welmi dobre, a 24) meſt bude welmi 25) dobry. Tehdy 26) Czieſarz rzekl: Gdi, pozoweſs mnohe przately naſſie, atť nynye tuto Nedieli budu ſ namy gieſti. A on geſt pak 27) pozwal neprzatel Czieſarzowych, a na- plnyena gest gich 28) ſen; aczzb) 29) gſu nebyli vhlawny neprzietele, ale wſſak gſu wzzdyczky Czyeſarzowi 30) vtrhali a nebyli ſu hotowi w ſlużbu gemu. A kdyzz Czieſarz vzrzel, rozhnyewal ſye geſt a zawolal Abibam a rzekl gemu: A zdalis ty mi nerzekl, zze by vmyel hoſti zwati na hody? A ted 31) ſem 10 tobye rzekl,32) aby pozwal przatel, a ty pak pozwal gſi mych neprzatel.33) A on odpowie: 34) Pane, na kazzdy den przietele waſſi k wam przigedu, ale neprzietele ne tak.35) A protozz ſem gich 36) pozwal pro dobre hody twe, nebo 37) [103 a] z neprzatel twych budu przietele twuogy. A tak ſye ſtalo, zze 38) kterzizz gſu tu byli, potom we wſſem krali hotowi byli.39) I rzekl Czie- 15 40) Napln czztwrtu ſluzzbu. A on dye gemu: 41) Hotow ſem. ſarz k nyemu: 1 42) myegieſſe drwa ſlunczem ſuſſena, tak zze 43) kterak brzo ohen nalozzil, tak ynhed 44) yaſny ohen byl 45) a bez dymu, Tak zze Czieſarz ſye ſhrzyel 46) ſ ſluzzebnyky ſwymy y ſ przately. Potom rzekl Abibas: kteryzzkolywiek chcze giti 47) do zemye ſwate, naſleduyte mye k brziehu morzſkemu. a tak 48) mnozi 20 gſu geho naſledowali. A kdyzz gſu k morzi prziſſli, rzekl geſt k lidu: Nay- myleyſſi! widite-li, czo ya widim? A ony rzku gev : 49) Newidime. A on gim rzekl: Ay, dyera welika w uonom brzieze geſt, w kteremzzto ptak wzzdy 50) odpoczzywa w hnyezdye ſwem. A 51) przirozenye toho ptaka 52) geſt, zze do- kawadżz ſedi w hnyezdye, wſſeczko morze geſt v pokogy, tak zze 53) kazzdy 25 mozz gyeti 51) przeſ morze bezpeczznye. Ale kdyzz ptak onen wen 55) wyleti, wſſeczko morzie zamuti ſye.56) A ony fu rzekli k nyemu: 7) kkterak budem moczi wyedyeti,58) kdyzz ptak geſt w hnyezdye, nebo wen z hnyezda? A on geſt gim rzekl: Ptak, kteryzz geſt neprzetel geho,59) kteryzz czzaſto 60) na- neczziſti hnyezdo geho; A kdyzz tento ptak 61) vzrzi hnyezdo neczziſte,62) 30 z hnyezda wyleti. A ony gſu rzekli: kterak mozzem toho ptaka branyti? A on dye gim: 63) Neprzatelſky ptak ten 64) waruget ſye berankowe krwe. A kdyzz hnyezdo pokropeno bude krwi berankowu,) [103 b] a 65) kterak dluho geſt w hnyezdye gedna kropye, neprzatelſky ptak neſmye nykdy prziſtupiti. A tak 5 b) (naps. pův.) Awſfak (přetrž.), aczz (nadeps.). c) (za tím ps) do (červ. přetrž.). 22) vzrzymet. 23) sch. 24) Ale. 25) sch. 26) sch. 27) gedine. 28) sch. 29) A wſſak. 30) Ale M czyſarzowi ſu wzdyczky. 31) sch. 32) rzekl ſem; tobie (sch.). 33) a ty — neprzatel (sch.). 36) rzekl. 35) Ne tak o neprzyatelech waſſich. 36) ge. 37) sch. 38) sch. 39) kralowj byly 43) sch. 44) nalozil byl; tak ynhed hotowi. 4°) (tato tři sl. sch.). 41) gemu rzekl. 42) sch. (sch.). 45) byl gt. 46) dobrze Se zhrzel. 47) chtij geti. 48) (tato dvě sl. sch.). 49) rzekly; gemu (sch.). 50) wzdyczky. 51) sch. 52) ptaka toho. 53) Tedy. 54) moz gyti. 55) (tato dvě sl. sch.). 56) sch. 57) (tato dvě sl. sch.). 58) widieti. 59) neprzytel tohoto. 60) (tato dvě sl. sch.). 61) (tato dvě sl. sch.). 62) necziſte hnizdo vzrzy. 63) sch. 64) sch.; waruge. 63) sch.
117 z komornykow ſwych a rzekl: Wezmi koſlik muoy a wli weń oczta, wyna a B mſtu, a day gemu piti, a vzrzime,22) czotť dye. A 23) kdyzz geſt okufil, rzekl: bylo geſt dobre, gest dobre a bude dobre, To geſt, dobry oczet czzaſu ſweho byl geſt, Ale wino geſt welmi dobre, a 24) meſt bude welmi 25) dobry. Tehdy 26) Czieſarz rzekl: Gdi, pozoweſs mnohe przately naſſie, atť nynye tuto Nedieli budu ſ namy gieſti. A on geſt pak 27) pozwal neprzatel Czieſarzowych, a na- plnyena gest gich 28) ſen; aczzb) 29) gſu nebyli vhlawny neprzietele, ale wſſak gſu wzzdyczky Czyeſarzowi 30) vtrhali a nebyli ſu hotowi w ſlużbu gemu. A kdyzz Czieſarz vzrzel, rozhnyewal ſye geſt a zawolal Abibam a rzekl gemu: A zdalis ty mi nerzekl, zze by vmyel hoſti zwati na hody? A ted 31) ſem 10 tobye rzekl,32) aby pozwal przatel, a ty pak pozwal gſi mych neprzatel.33) A on odpowie: 34) Pane, na kazzdy den przietele waſſi k wam przigedu, ale neprzietele ne tak.35) A protozz ſem gich 36) pozwal pro dobre hody twe, nebo 37) [103 a] z neprzatel twych budu przietele twuogy. A tak ſye ſtalo, zze 38) kterzizz gſu tu byli, potom we wſſem krali hotowi byli.39) I rzekl Czie- 15 40) Napln czztwrtu ſluzzbu. A on dye gemu: 41) Hotow ſem. ſarz k nyemu: 1 42) myegieſſe drwa ſlunczem ſuſſena, tak zze 43) kterak brzo ohen nalozzil, tak ynhed 44) yaſny ohen byl 45) a bez dymu, Tak zze Czieſarz ſye ſhrzyel 46) ſ ſluzzebnyky ſwymy y ſ przately. Potom rzekl Abibas: kteryzzkolywiek chcze giti 47) do zemye ſwate, naſleduyte mye k brziehu morzſkemu. a tak 48) mnozi 20 gſu geho naſledowali. A kdyzz gſu k morzi prziſſli, rzekl geſt k lidu: Nay- myleyſſi! widite-li, czo ya widim? A ony rzku gev : 49) Newidime. A on gim rzekl: Ay, dyera welika w uonom brzieze geſt, w kteremzzto ptak wzzdy 50) odpoczzywa w hnyezdye ſwem. A 51) przirozenye toho ptaka 52) geſt, zze do- kawadżz ſedi w hnyezdye, wſſeczko morze geſt v pokogy, tak zze 53) kazzdy 25 mozz gyeti 51) przeſ morze bezpeczznye. Ale kdyzz ptak onen wen 55) wyleti, wſſeczko morzie zamuti ſye.56) A ony fu rzekli k nyemu: 7) kkterak budem moczi wyedyeti,58) kdyzz ptak geſt w hnyezdye, nebo wen z hnyezda? A on geſt gim rzekl: Ptak, kteryzz geſt neprzetel geho,59) kteryzz czzaſto 60) na- neczziſti hnyezdo geho; A kdyzz tento ptak 61) vzrzi hnyezdo neczziſte,62) 30 z hnyezda wyleti. A ony gſu rzekli: kterak mozzem toho ptaka branyti? A on dye gim: 63) Neprzatelſky ptak ten 64) waruget ſye berankowe krwe. A kdyzz hnyezdo pokropeno bude krwi berankowu,) [103 b] a 65) kterak dluho geſt w hnyezdye gedna kropye, neprzatelſky ptak neſmye nykdy prziſtupiti. A tak 5 b) (naps. pův.) Awſfak (přetrž.), aczz (nadeps.). c) (za tím ps) do (červ. přetrž.). 22) vzrzymet. 23) sch. 24) Ale. 25) sch. 26) sch. 27) gedine. 28) sch. 29) A wſſak. 30) Ale M czyſarzowi ſu wzdyczky. 31) sch. 32) rzekl ſem; tobie (sch.). 33) a ty — neprzatel (sch.). 36) rzekl. 35) Ne tak o neprzyatelech waſſich. 36) ge. 37) sch. 38) sch. 39) kralowj byly 43) sch. 44) nalozil byl; tak ynhed hotowi. 4°) (tato tři sl. sch.). 41) gemu rzekl. 42) sch. (sch.). 45) byl gt. 46) dobrze Se zhrzel. 47) chtij geti. 48) (tato dvě sl. sch.). 49) rzekly; gemu (sch.). 50) wzdyczky. 51) sch. 52) ptaka toho. 53) Tedy. 54) moz gyti. 55) (tato dvě sl. sch.). 56) sch. 57) (tato dvě sl. sch.). 58) widieti. 59) neprzytel tohoto. 60) (tato dvě sl. sch.). 61) (tato dvě sl. sch.). 62) necziſte hnizdo vzrzy. 63) sch. 64) sch.; waruge. 63) sch.
Strana 118
118 B ony 66) gſu to 67) vczzinili a 68) bezpeczzny ſſli gſu do zemie ſwate 69) y zaſie 70) geho 73) vzrzel, vczżynyl geho rytyerzem ſye wratili.71) A kdyzz Czieſarz 72) 71) 75) na ſwem dworze. Duchownye: 76) 10 15 25 NAymileyſsi! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, kteryzz geſt tento zakon vſtawil, zze ktozzkolywiek k wratom prziſſel a trzikrat vderzil, toczziſſto mo- dlitwu 77) a puoſt a almuzznu kto by czzynyl a vſtawiczznye tyem bohu zze by ſluzzil,78) mohl by w kralowſtwie bozzye wnyti.79) Ale tento chudy Abibas tak rzieczzeny geſt czzlowiek, nahy wyſſly 80) na tento ſwiet, kteryzz na krzſſtu ſlibil bohu pyet ſluzzeb. Nayprwnye 81) gest bdyeti w dobrych ſkutcziech, kdyzz gyny ſpye w hrzieſſyech. Jakozz czztenye dye:d) Bdyete, nebo newiete, w kteru hodynu etc. Ale ſpati mame, toczzifſto od hrziechow przieſtati, kdyzz gyny bdye we zlych ſkutcziech, yakozzto zlodiegi, lotrzi, ſmylnyczi. Druha ſlużba geſt pokuſiti dobreho pitie, to 82) geſt pokanye ſwate. Nebo dobrzie 83) gest tyem, kterzizz gſu zde czzynyli pokanye za ktere hrziechy, gyzz w nebeſyech radugi ſye y kralugi. A dobre geſt,1) zze kterak dluho ſme w tomto zzy- wotie, mame czzyńyti pokanye, ſkrze kterezzto mohli bychô przigiti do kra- lowſtwie nebeſkeho. Nebo dobrze 85) bude, kdyzz tielo w den ſudny bude oſlaweno y ſ duſſi. Trzietie ſlużba geſt 86) zwati lidi, to geſt dati 87) dobry przi- klad a 88) vczziti a karati a 89) [104 a] nutiti k dobremu zzywotu. Cztwrta 20 ſluzzba vczziniti oheň bez dymu, To geſt laſka, kteruzz kazzdy czzlowiek dluzzen geſt drzzeti bez dymu hnyewu, aby nerzekl w uſtech: Milugi ſweho blizznyeho, ale w ſrdczi lezzi hnyew.90) Pata ſluzzba geſt vkazowati czeſtu do zemye ſwate, toczziſs do przebytku nebeſkeho. Morzie geſt ſwiet.91) Nebo yakzzto 92) morze wzzdyczky geſt w hnuti, takezz ſwiet tento gednak bohaty, gednak chudy, gednak zdrawy, gednak neduzzywy.93) Brzicho91) geſt tyelo czzlowieczzie. Ale hnyezdo geſt ſrdcze czzlowieczzie. Ptak na hnyezdye geſt duch ſwaty, kterehozzs na krzſſtu wzal. Nebo kterak dluho duch ſwaty ſ tebu przebywa, bezpeczznye mozzeſs do zzywota wyeczzneho dogiti.93) Ale ptak, kteryzz geſt neprzetel, geſt dyabel, kteryzz po wſſe czzaſy myſli naprznyti 30 hnyezdo, to geſt96) ſrdcze, ſkrze zla myſſlenye myſli a vczzynku. Tehdy ptak, toczzifſto duch ſwaty, zewnytrż hnyezda ſrdcze tweho wyleti. Czzozz?7) gest pak vczzynyti? zagiſte pokropiti hnyezda ſrdcze tweho krwi berankowu, to- czziſſto aby wzzdy vmuczzenye bozzie a28) ſwaty krzizz myel na pamyeti. A tak potô nykdy dyabel nebude moczi przigiti k tobie. A tak przideſs do 35 zzywota wieczzneho, do kterehozz on nas dowede, genzz kraluge na wieky 99 wiekow. Amê. 5 d) kozz — dye (červ. podtrž.). M 66) (tato dvě sl. sch.). 67) to ſu. 6s) A tak. 69) do — ſwate (sch.). 70) sch. 71) wratily ſe. 72) Czyfarz kdyz; A (sch.). 73) sch. 74) geho Rytirzem vczinil. 75) (tato tři sl. sch.). 76) sch. 77) modlydby. 75) kto by — ſluzzil (sch.). 79) wniti vſtawicznie ſluziti. 80) wyſſed. 81) ſluzb Nayprwe. 82) sch. 83) Nebo (sch.); dobre. 84) sch. 85) Nebo (sch.); Dobret. 86) (tato dvě sl. sch.). 87) sch. 88) sch. 89) kazati y. 20) hniew lezy. 31) ſwiet tento. 32) yakozto. 93) nezdrawy. 94) Brzeh. 95) przygyti. 96) (tato dvě sl. sch.). 37) Czo 98) y. 99) genz — Ame (sch.).
118 B ony 66) gſu to 67) vczzinili a 68) bezpeczzny ſſli gſu do zemie ſwate 69) y zaſie 70) geho 73) vzrzel, vczżynyl geho rytyerzem ſye wratili.71) A kdyzz Czieſarz 72) 71) 75) na ſwem dworze. Duchownye: 76) 10 15 25 NAymileyſsi! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, kteryzz geſt tento zakon vſtawil, zze ktozzkolywiek k wratom prziſſel a trzikrat vderzil, toczziſſto mo- dlitwu 77) a puoſt a almuzznu kto by czzynyl a vſtawiczznye tyem bohu zze by ſluzzil,78) mohl by w kralowſtwie bozzye wnyti.79) Ale tento chudy Abibas tak rzieczzeny geſt czzlowiek, nahy wyſſly 80) na tento ſwiet, kteryzz na krzſſtu ſlibil bohu pyet ſluzzeb. Nayprwnye 81) gest bdyeti w dobrych ſkutcziech, kdyzz gyny ſpye w hrzieſſyech. Jakozz czztenye dye:d) Bdyete, nebo newiete, w kteru hodynu etc. Ale ſpati mame, toczzifſto od hrziechow przieſtati, kdyzz gyny bdye we zlych ſkutcziech, yakozzto zlodiegi, lotrzi, ſmylnyczi. Druha ſlużba geſt pokuſiti dobreho pitie, to 82) geſt pokanye ſwate. Nebo dobrzie 83) gest tyem, kterzizz gſu zde czzynyli pokanye za ktere hrziechy, gyzz w nebeſyech radugi ſye y kralugi. A dobre geſt,1) zze kterak dluho ſme w tomto zzy- wotie, mame czzyńyti pokanye, ſkrze kterezzto mohli bychô przigiti do kra- lowſtwie nebeſkeho. Nebo dobrze 85) bude, kdyzz tielo w den ſudny bude oſlaweno y ſ duſſi. Trzietie ſlużba geſt 86) zwati lidi, to geſt dati 87) dobry przi- klad a 88) vczziti a karati a 89) [104 a] nutiti k dobremu zzywotu. Cztwrta 20 ſluzzba vczziniti oheň bez dymu, To geſt laſka, kteruzz kazzdy czzlowiek dluzzen geſt drzzeti bez dymu hnyewu, aby nerzekl w uſtech: Milugi ſweho blizznyeho, ale w ſrdczi lezzi hnyew.90) Pata ſluzzba geſt vkazowati czeſtu do zemye ſwate, toczziſs do przebytku nebeſkeho. Morzie geſt ſwiet.91) Nebo yakzzto 92) morze wzzdyczky geſt w hnuti, takezz ſwiet tento gednak bohaty, gednak chudy, gednak zdrawy, gednak neduzzywy.93) Brzicho91) geſt tyelo czzlowieczzie. Ale hnyezdo geſt ſrdcze czzlowieczzie. Ptak na hnyezdye geſt duch ſwaty, kterehozzs na krzſſtu wzal. Nebo kterak dluho duch ſwaty ſ tebu przebywa, bezpeczznye mozzeſs do zzywota wyeczzneho dogiti.93) Ale ptak, kteryzz geſt neprzetel, geſt dyabel, kteryzz po wſſe czzaſy myſli naprznyti 30 hnyezdo, to geſt96) ſrdcze, ſkrze zla myſſlenye myſli a vczzynku. Tehdy ptak, toczzifſto duch ſwaty, zewnytrż hnyezda ſrdcze tweho wyleti. Czzozz?7) gest pak vczzynyti? zagiſte pokropiti hnyezda ſrdcze tweho krwi berankowu, to- czziſſto aby wzzdy vmuczzenye bozzie a28) ſwaty krzizz myel na pamyeti. A tak potô nykdy dyabel nebude moczi przigiti k tobie. A tak przideſs do 35 zzywota wieczzneho, do kterehozz on nas dowede, genzz kraluge na wieky 99 wiekow. Amê. 5 d) kozz — dye (červ. podtrž.). M 66) (tato dvě sl. sch.). 67) to ſu. 6s) A tak. 69) do — ſwate (sch.). 70) sch. 71) wratily ſe. 72) Czyfarz kdyz; A (sch.). 73) sch. 74) geho Rytirzem vczinil. 75) (tato tři sl. sch.). 76) sch. 77) modlydby. 75) kto by — ſluzzil (sch.). 79) wniti vſtawicznie ſluziti. 80) wyſſed. 81) ſluzb Nayprwe. 82) sch. 83) Nebo (sch.); dobre. 84) sch. 85) Nebo (sch.); Dobret. 86) (tato dvě sl. sch.). 87) sch. 88) sch. 89) kazati y. 20) hniew lezy. 31) ſwiet tento. 32) yakozto. 93) nezdrawy. 94) Brzeh. 95) przygyti. 96) (tato dvě sl. sch.). 37) Czo 98) y. 99) genz — Ame (sch.).
Strana 119
119 LXXXII. O gednom Chudem.1) Nyekteraky chudy byll w gedne wſi, kteryzz chodil rozliczzne dny po B drzyewye do gednoho leſa we [104 b] likeho. A tak ſye ſtalo, zze wſſel v weliku huſſt toho leſu a vpadl w gednu hluboku yamu a ſſyroku, z kterezz nykoli nemohl wygiti. A w te yamye przi gedne ſtranye byl geſt hrozny had, a ſ boku ſtrany druhe byli gſu mnozi hadowe. A na kazzdy den hadowe w gednu yamu ſeſſli gſu ſye2) k gednomu kameny, kteryzz geſt byll v pro- ſtrziedcze3) te yamy. A tak geden po druhem kamen lizali gſu, a potom wen wyfſli gſu 4) porzad. Potom ten 5) had lizaſſe kamen, a tak przeſ czely den odpoczzywal geſt. Tehdy 6) chudy, kdyzz to widiel geſt,7) myſlil geſt a rzka: Ya gieſti any piti nemam czo, a tak ſnad 8) vmru. Poydu take ližat9) kamene tohoto. y 10) ſſel k 11) kameny a poczzal lyzati a nalezl wſſeczku chut, kteruzz geſt zzadal. A tak poſilil ſye, yako by wſſech krmi byl naſiczen. Trzieti pak 12- den slyſſel gest 13) hrzymanye welike a hrozne, tak zze wſſichny hadowe z yamy wyſſli glu. A drak po nych z yamya) letyeſſye.b) 14) Chudy to wida chytil ſye oczaſu drakowa. A tak tento drak geho z yamy wyneſl a geho 15 z welike neſnaze wywrhl. I poczzal ten chudy 15) wolati, k kteremuzzto wolany lide prziſſli gſu a geho z leſu wywedli ſu.16) 5 10 Duchownye : 17) NAymyleyſſy! Tento chudy czzlowiek nah geſt 18) wyſſel z brzicha materze ſwe a wſſel 19) w les, toczzifſto na tento ſwiet, a vpadne [105 a] w dol hlu- boky, kterak brzo vczzyny hrzyech ſmrtedlny, kdezz lezzi v welike ſtraſti a nebo 20 w moczi dyabelſke. Ale hadowe, genzz ſ namy lezzye, toczziſſto wſſichny naſſi ſmyſlowe gedowe hrziechu. Ale drak geſt bozzie mocz, geſſto 20) obra- nuge hrzieſſneho czzlowieka, aby dyablowe geho nemuczzili. Jakozz prawi Swaty Dauid: S nym ſem w zamutcze. Ale lezzi kamen w proſtrziedcze, to geſt kriſtus, na kteremzz wſſeczka wonye y ſladkoſt nalezena bywa, kdyzz 25 czzaſu zamuczeneho a ſmutneho vtoczzifſtye mame myeti k kameny tomuto, toczziſs k kriſtowi, a toho lizati, toczziſſto 21) nazywati ſ dobru a ſ nabozznu modlitbu. Ale hrzymanye geſt zpowied czziſta a plna przed knyezem, ktere- hozzto hrzymanye, toczzifſto 22) zpowiedanye, wſſichny hadowe trzaſu ſye, to- czziſſto 23) wſſichny dyablowe ſye 24) warugi, a naſſi wſſichny 25) ſmyſlowe 30 a) (za tím ps.) wyſſel a (červ. přetrž.). b) (ps.) letyfeſſye, ſe (přetrž.) e (nadeps.) LXXXII. 1) (bez náp.) 2) ſeſſly ſu ſe w gednu yamu. 3) vproſtrzed. 3) ſu tedy ſu wen M wyffly. 5) sch. 6) sch. 7) sch. 8) sch. 9) lyzati. 10) toho; y (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) letial geſt. 15) (tato dvě sl. sch.). 16) sch. 17) sch. 18) geft czlowiek gêz nah. 19) (tato dvě sl. sch.). 20) gto. 21) totiz. 22) (sch.). 23) Totiz. 24) sch. 25) wſſichni naſſi; a (sch.).
119 LXXXII. O gednom Chudem.1) Nyekteraky chudy byll w gedne wſi, kteryzz chodil rozliczzne dny po B drzyewye do gednoho leſa we [104 b] likeho. A tak ſye ſtalo, zze wſſel v weliku huſſt toho leſu a vpadl w gednu hluboku yamu a ſſyroku, z kterezz nykoli nemohl wygiti. A w te yamye przi gedne ſtranye byl geſt hrozny had, a ſ boku ſtrany druhe byli gſu mnozi hadowe. A na kazzdy den hadowe w gednu yamu ſeſſli gſu ſye2) k gednomu kameny, kteryzz geſt byll v pro- ſtrziedcze3) te yamy. A tak geden po druhem kamen lizali gſu, a potom wen wyfſli gſu 4) porzad. Potom ten 5) had lizaſſe kamen, a tak przeſ czely den odpoczzywal geſt. Tehdy 6) chudy, kdyzz to widiel geſt,7) myſlil geſt a rzka: Ya gieſti any piti nemam czo, a tak ſnad 8) vmru. Poydu take ližat9) kamene tohoto. y 10) ſſel k 11) kameny a poczzal lyzati a nalezl wſſeczku chut, kteruzz geſt zzadal. A tak poſilil ſye, yako by wſſech krmi byl naſiczen. Trzieti pak 12- den slyſſel gest 13) hrzymanye welike a hrozne, tak zze wſſichny hadowe z yamy wyſſli glu. A drak po nych z yamya) letyeſſye.b) 14) Chudy to wida chytil ſye oczaſu drakowa. A tak tento drak geho z yamy wyneſl a geho 15 z welike neſnaze wywrhl. I poczzal ten chudy 15) wolati, k kteremuzzto wolany lide prziſſli gſu a geho z leſu wywedli ſu.16) 5 10 Duchownye : 17) NAymyleyſſy! Tento chudy czzlowiek nah geſt 18) wyſſel z brzicha materze ſwe a wſſel 19) w les, toczzifſto na tento ſwiet, a vpadne [105 a] w dol hlu- boky, kterak brzo vczzyny hrzyech ſmrtedlny, kdezz lezzi v welike ſtraſti a nebo 20 w moczi dyabelſke. Ale hadowe, genzz ſ namy lezzye, toczziſſto wſſichny naſſi ſmyſlowe gedowe hrziechu. Ale drak geſt bozzie mocz, geſſto 20) obra- nuge hrzieſſneho czzlowieka, aby dyablowe geho nemuczzili. Jakozz prawi Swaty Dauid: S nym ſem w zamutcze. Ale lezzi kamen w proſtrziedcze, to geſt kriſtus, na kteremzz wſſeczka wonye y ſladkoſt nalezena bywa, kdyzz 25 czzaſu zamuczeneho a ſmutneho vtoczzifſtye mame myeti k kameny tomuto, toczziſs k kriſtowi, a toho lizati, toczziſſto 21) nazywati ſ dobru a ſ nabozznu modlitbu. Ale hrzymanye geſt zpowied czziſta a plna przed knyezem, ktere- hozzto hrzymanye, toczzifſto 22) zpowiedanye, wſſichny hadowe trzaſu ſye, to- czziſſto 23) wſſichny dyablowe ſye 24) warugi, a naſſi wſſichny 25) ſmyſlowe 30 a) (za tím ps.) wyſſel a (červ. přetrž.). b) (ps.) letyfeſſye, ſe (přetrž.) e (nadeps.) LXXXII. 1) (bez náp.) 2) ſeſſly ſu ſe w gednu yamu. 3) vproſtrzed. 3) ſu tedy ſu wen M wyffly. 5) sch. 6) sch. 7) sch. 8) sch. 9) lyzati. 10) toho; y (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) letial geſt. 15) (tato dvě sl. sch.). 16) sch. 17) sch. 18) geft czlowiek gêz nah. 19) (tato dvě sl. sch.). 20) gto. 21) totiz. 22) (sch.). 23) Totiz. 24) sch. 25) wſſichni naſſi; a (sch.).
Strana 120
120 B z proſtrziedka ſmrtedlneho hrziechu wywodye. A drak, toczziſſto mocznoſt bozzie, nas trha zewnytrz dolu, toczzifſto 26) ſmrtedlneho hrziecha. A 27) tehdy prelatowe koſtelny wywedu tye z leſa, toczzifto 28) vwedu tye do wyeczzneho zzywota. LXXXIII. O gednom hagi.1) 10 15 Byeſſye nyekteraky Czieſarz, genzz myegieſſe geden hay, W kteremzzto byeſſye gednorozzecz, k kteremuzzto zzadny 2) neſmyel ſye prziblizziti. Vſlyſſaw to Czieſarz, na przirozenye gednorozzczowuo ſye tazaſſye.3) A ony gemu rzekli Zagiſte zze gednorozzecz nahe panny a czziſte welmi miluge a w zpyewany gich welmi ſye weſeli. [105 b] A tak 4) Czieſarz kazal ynhed5) hledati dwu pannu pyeknu, kterezz by w Czieſarzſtwy nalezti mohli. Tehdy nalezenye gſta dwye naypyeknyeyſſye pannye, a obye w hay weſſle, dokoncze gſucz 6) obnazzene, Gedna medenyczi, a druha mecz w ruku ſwych7) magicze.“ y poczzele?) ſladcze zpyewati po hagy. Vſlyſſaw to gednorozzecz prziſſel k nyma a poczzal prſi gich ſati. Tehdy 10) tye pannye toliko odpoczzywachu, azz y 11) gednorozzecz odpoczzywal na lonye gedne pannye, kterazz medenyczi neſla. Ale panna druha, widuczi gednorozzcze ſpyecze, meczzem geho zabila. Ale druha dyeweczzka krew geho na medenyczi wzala, A te krwe kral puſtili na zlatohlawowe rucho ſwe.12) 5 Duchownye: 13) 25 NAymileyſſi! Tento Cziefarz gest otecz nebeſky, gednorozzecz gest pan 20 naſs gezus kriſtus, kteryzz byeſſe przed Narozenim bozzim 14) welmi vkrutny. Dwie pannye Ewa a Panna 15) Maria, kterezz obye byeſſta naze 16) ode wſſeho hrziechu, Ewa na poczzatku, Maria w zzywotie byla geſt ſwata. Ewa meczz neſla, toczziſſto hrziech, ſkrze kteryzzto kriſtus vmrzel geſt. Ale Maria drzzala gest medenyczi, toczzifsto 17) zzywotek, W kteremzzto gest poczzat kriftus, a czzlowieczzie przirozenye przyyal ge�t. Gednorozzecz, toczzifſto kriſtus, ſal geſt gych prſi. Skrze prſi mame znamenati zakon ſtary a nowy, kterezzto 18) kriſtus ſal, toczziſſto naplnyl, kdyzz 19) kriſtus prolil ſwu 20) krew, [106 a] kteruzzto krwi 21) duſſie naſſye vczzynyeny gſu czziſte yakozzto zlatohlaw22) k zzywotu wieczzne". M 26) totiz z. 27) sch. 28) totiz. LXXXIII. 1) O gednorozczy. 2) Kteremuz yzadny; k (sch.). 3) tazaſſe ſe. ") A tak (sch.). 5) yhned kazal. 6) sch. 7) (tato tři sl. sch.). 8) magycz. 2) A pocziely. 10) sch. 11) sch. 12) na purpuru take rucho. 13) sch. 14) ſwym. 15) sch. 16) bifſta obie nahe. 17) totiz 18) sch. 19) sch. 20) sch. 21) z kterezto krwe. 22) purpura.
120 B z proſtrziedka ſmrtedlneho hrziechu wywodye. A drak, toczziſſto mocznoſt bozzie, nas trha zewnytrz dolu, toczzifſto 26) ſmrtedlneho hrziecha. A 27) tehdy prelatowe koſtelny wywedu tye z leſa, toczzifto 28) vwedu tye do wyeczzneho zzywota. LXXXIII. O gednom hagi.1) 10 15 Byeſſye nyekteraky Czieſarz, genzz myegieſſe geden hay, W kteremzzto byeſſye gednorozzecz, k kteremuzzto zzadny 2) neſmyel ſye prziblizziti. Vſlyſſaw to Czieſarz, na przirozenye gednorozzczowuo ſye tazaſſye.3) A ony gemu rzekli Zagiſte zze gednorozzecz nahe panny a czziſte welmi miluge a w zpyewany gich welmi ſye weſeli. [105 b] A tak 4) Czieſarz kazal ynhed5) hledati dwu pannu pyeknu, kterezz by w Czieſarzſtwy nalezti mohli. Tehdy nalezenye gſta dwye naypyeknyeyſſye pannye, a obye w hay weſſle, dokoncze gſucz 6) obnazzene, Gedna medenyczi, a druha mecz w ruku ſwych7) magicze.“ y poczzele?) ſladcze zpyewati po hagy. Vſlyſſaw to gednorozzecz prziſſel k nyma a poczzal prſi gich ſati. Tehdy 10) tye pannye toliko odpoczzywachu, azz y 11) gednorozzecz odpoczzywal na lonye gedne pannye, kterazz medenyczi neſla. Ale panna druha, widuczi gednorozzcze ſpyecze, meczzem geho zabila. Ale druha dyeweczzka krew geho na medenyczi wzala, A te krwe kral puſtili na zlatohlawowe rucho ſwe.12) 5 Duchownye: 13) 25 NAymileyſſi! Tento Cziefarz gest otecz nebeſky, gednorozzecz gest pan 20 naſs gezus kriſtus, kteryzz byeſſe przed Narozenim bozzim 14) welmi vkrutny. Dwie pannye Ewa a Panna 15) Maria, kterezz obye byeſſta naze 16) ode wſſeho hrziechu, Ewa na poczzatku, Maria w zzywotie byla geſt ſwata. Ewa meczz neſla, toczziſſto hrziech, ſkrze kteryzzto kriſtus vmrzel geſt. Ale Maria drzzala gest medenyczi, toczzifsto 17) zzywotek, W kteremzzto gest poczzat kriftus, a czzlowieczzie przirozenye przyyal ge�t. Gednorozzecz, toczzifſto kriſtus, ſal geſt gych prſi. Skrze prſi mame znamenati zakon ſtary a nowy, kterezzto 18) kriſtus ſal, toczziſſto naplnyl, kdyzz 19) kriſtus prolil ſwu 20) krew, [106 a] kteruzzto krwi 21) duſſie naſſye vczzynyeny gſu czziſte yakozzto zlatohlaw22) k zzywotu wieczzne". M 26) totiz z. 27) sch. 28) totiz. LXXXIII. 1) O gednorozczy. 2) Kteremuz yzadny; k (sch.). 3) tazaſſe ſe. ") A tak (sch.). 5) yhned kazal. 6) sch. 7) (tato tři sl. sch.). 8) magycz. 2) A pocziely. 10) sch. 11) sch. 12) na purpuru take rucho. 13) sch. 14) ſwym. 15) sch. 16) bifſta obie nahe. 17) totiz 18) sch. 19) sch. 20) sch. 21) z kterezto krwe. 22) purpura.
Strana 121
121 LXXXIV. O danyelowi, geſſto widiel ſlup. 1) Daniel wydyel ſlup, kterehozzto hlawa zlata2) czziſteho, prſi a ramye B z ſtrziebra,3) brzicho a ledwie myedyene, czzeſſky 4) zzelezne, noh godna5) ſtrana ſlozzena. Daniel tento ſlup widiel, y odyat geſt kamen bez ruku, a zbil 6) ſlup na nohach zzeleznych a ſlozzenych, a potrzel geſt gye a weſſken ſlup zlamal. 5 Duchownye:7) NAymileyſſi! Tento ſlup znamenawa lidi zle a krzywe tohoto ſwieta, w rozliczznych �tawyech poſazene. Hlawa ſlupu byla geſt zlata dobreho, ſkrze kterezzto znamenay pyfna knyezzata a przately tohoto ſwieta. Skrze prſi a ramye8) znamenay pokrytcze a pochlebnyky. Take ſkrze prſi mozzť2) ſye znamenati czzlowieczzenſtwie nebo ſwiedomye czzlowieczzie. Skrze ramye 10 ſkutkowe pokrytſſti, nebo magi prſi a ramye z ſtrzebra. Neboť wolagi a kazzi a chlubye ſye mycti ſkutky dobre a ſwate, ano w nych vzzadneho 10) nenye. Skrze brzicho a ledwye znamenay lidi poddane lakotye a ſmylſtwi, gichzz brzicho buoh 11) geſt. Tacziť magi brzichy myedyene, kterzizz gedwa nyekda 12) nebo nykdy gſu naſiczeny w ſwych neczziſtotach. Skrze czzeſky 13) zzelezne 15 znamenay twrde, ſkupe a lakome, przemozzene w chudobye. Bohatczi 14) na- zwany gſu czzeſſky,13) nebo yakozzto prawye ſlup nowy myel [106 b] by chude zakladati. Ale onytt gſu zzelezny a welmi twrdi ſkrze ſkupoſt a lakom- stwie. Skrze ſtrany noh zzeleznych a ſtranu ſlozzenych znamenay zle prelaty a zle kazatele. Nebo noha geſt poſledny vd czzlowieczzi, A protozz znamenawa 20 czzlowieczzêſtwye. Noha take znamenawa 16) miloſt, A protozz noha ma geſt miloſt,17) A protozz ſkrze nohy znamenawagi 18) ſye Prelatowe a kazateli,19) kterzizz nad gyne lidi magi myeti znamenye miloſti a pokory gynym vkazu- gicze. Rameno bez ruky ſ hory przieſekane geſt 20) kriſtus, z blahoſlawene panny narozeny bez ſemene muzſkeho. Neboť 21) on take22) ztepe y zkazi 25 w den sudny ſmrt 23) wieczznu. A Protozz vczzme ſye ſ weliku ſnazznoſti ode wſſeho ſkutku zleho hrziechu warowati ſye, aby kamen tento nas nezkazil a neporazil ſmrti wyeczznu. LXXXIV. 1) (bez náp.) 2) z zlata. 3) ſtrzybrna. 1) czeczyky. 5) Noha gedne. 6) az byl. M 7) sch. 8) a ramye (sch). 3) moze. 10) nizadneho. 11) Buoh brzycho. 12) a. 13) czeczyky. 15) Bohatij. 15) czeczky. 16) czzlowieczzenſtwye — znamenawa (sch.). 17) (sch.) A protozz — miloſt. 18) znamenawagyt. 19) kazatele. 20) kamen s hory bez ruky przeſekany gez gt. 21) Nebo. 22) takowe.23) ſmrtij.
121 LXXXIV. O danyelowi, geſſto widiel ſlup. 1) Daniel wydyel ſlup, kterehozzto hlawa zlata2) czziſteho, prſi a ramye B z ſtrziebra,3) brzicho a ledwie myedyene, czzeſſky 4) zzelezne, noh godna5) ſtrana ſlozzena. Daniel tento ſlup widiel, y odyat geſt kamen bez ruku, a zbil 6) ſlup na nohach zzeleznych a ſlozzenych, a potrzel geſt gye a weſſken ſlup zlamal. 5 Duchownye:7) NAymileyſſi! Tento ſlup znamenawa lidi zle a krzywe tohoto ſwieta, w rozliczznych �tawyech poſazene. Hlawa ſlupu byla geſt zlata dobreho, ſkrze kterezzto znamenay pyfna knyezzata a przately tohoto ſwieta. Skrze prſi a ramye8) znamenay pokrytcze a pochlebnyky. Take ſkrze prſi mozzť2) ſye znamenati czzlowieczzenſtwie nebo ſwiedomye czzlowieczzie. Skrze ramye 10 ſkutkowe pokrytſſti, nebo magi prſi a ramye z ſtrzebra. Neboť wolagi a kazzi a chlubye ſye mycti ſkutky dobre a ſwate, ano w nych vzzadneho 10) nenye. Skrze brzicho a ledwye znamenay lidi poddane lakotye a ſmylſtwi, gichzz brzicho buoh 11) geſt. Tacziť magi brzichy myedyene, kterzizz gedwa nyekda 12) nebo nykdy gſu naſiczeny w ſwych neczziſtotach. Skrze czzeſky 13) zzelezne 15 znamenay twrde, ſkupe a lakome, przemozzene w chudobye. Bohatczi 14) na- zwany gſu czzeſſky,13) nebo yakozzto prawye ſlup nowy myel [106 b] by chude zakladati. Ale onytt gſu zzelezny a welmi twrdi ſkrze ſkupoſt a lakom- stwie. Skrze ſtrany noh zzeleznych a ſtranu ſlozzenych znamenay zle prelaty a zle kazatele. Nebo noha geſt poſledny vd czzlowieczzi, A protozz znamenawa 20 czzlowieczzêſtwye. Noha take znamenawa 16) miloſt, A protozz noha ma geſt miloſt,17) A protozz ſkrze nohy znamenawagi 18) ſye Prelatowe a kazateli,19) kterzizz nad gyne lidi magi myeti znamenye miloſti a pokory gynym vkazu- gicze. Rameno bez ruky ſ hory przieſekane geſt 20) kriſtus, z blahoſlawene panny narozeny bez ſemene muzſkeho. Neboť 21) on take22) ztepe y zkazi 25 w den sudny ſmrt 23) wieczznu. A Protozz vczzme ſye ſ weliku ſnazznoſti ode wſſeho ſkutku zleho hrziechu warowati ſye, aby kamen tento nas nezkazil a neporazil ſmrti wyeczznu. LXXXIV. 1) (bez náp.) 2) z zlata. 3) ſtrzybrna. 1) czeczyky. 5) Noha gedne. 6) az byl. M 7) sch. 8) a ramye (sch). 3) moze. 10) nizadneho. 11) Buoh brzycho. 12) a. 13) czeczyky. 15) Bohatij. 15) czeczky. 16) czzlowieczzenſtwye — znamenawa (sch.). 17) (sch.) A protozz — miloſt. 18) znamenawagyt. 19) kazatele. 20) kamen s hory bez ruky przeſekany gez gt. 21) Nebo. 22) takowe.23) ſmrtij.
Strana 122
122 LXXXV. O gednom krali, geſſto vſtawil za zakon.1) JVſtinus 2) w mieſtye rzimſkem kralowala) geſt,b)3) kteryzz vſtawil za zakon, ktozz by kolywiek kteru pannu polapyll, a kdyzz by kto gi z ruku naſilnyka toho 4) zproſtil, aby gi ſobye5) za zzenu poyal, aczz by mu ſye libilo. I6) ſtalo ſye geſt, zze nyekteraky naſilnyk lapil gednu pannu, a wedl gi do gednoho hagye a gy poruſſil. A 7) vczzynyw to chtyel gi zabiti. Ale ona wiſokim hlaſem zwolala. Ale8) rytyerz nahodu ſkrze drzewe rzieczzeny hay gedyeſsye, a hlas dyewky vſlyſſaw k ny ſye przyblyzzyw, [107 a] gye,) czo by bylo,9) tazal. A ona rzekla: O mily pane, pro miloſtd) bozzi pomoz mi. Tento mye polapyw, naſile mi vczzynyl 10) a geſſtie horzie chče 11) vczziniti, 1o neb 12) mye vmyſlil zabiti. 113) rzekl ten draczzka: Pane, zzena ma geſt, a ode mne vtekla pro Czizolozzſtwuo,14) a protozz gi zabiti chci. A ynhed gſta- w boy wſtupila, a welike rany ſobye dawala. Ale rytierz witiezſtwie obdrzzal, a wſſak ſam 15) welmi ranyen. A 16) obdrzzaw rytierz wityezſtwie rzekl 17 zzenye: llibi-li ſye tobie,18) abych tye za zzenu pogel, yatť 19) tye ſ welikym 15 weſelim puoymu. A ona rzekla gemu:20) I toti, Pane. Na to ſwu wieru 21) wam ſlibugi. Ae) daw gi Rytierz take wieru ſwu rzekl k ny:22) Na mem hradye 23) nyekoliko dny budeſs przebywati, Nebo ya k ſwym przatelô pogedu a wſſeczky potrzieby k ſwatbye24) opatrzim. kterazzto rzekla geſt k nyemu:25) Hotowat gſem k wuoli twe na wſſem poſluchati. A tak 26) Rytyerz gy po- 20 zzehnal, a ona na hrad geho gyela. A27) kdyzz geſt Rytyerze nebylo, po przately geho poſlala geſt, aby hody prziprawila. Tehdy 28) vkrutnyk k hradu Rytyerzowu prziſtupil, na kteremzz dyewka byla,29) a potlukl. A ona puſtiti geho nechtyela. Pak 30) vkrutnyk poczzal gi mnoho ſlibowati, a gy za zzenu zze chcze31) poczzeſtnye pogieti. A ona rzieczzi gehof) vwierzila a na hrad geho puſtila, a tu nocz ſpolu oba 32) ſpala. Ale 33) Rytyerz po gednom mie- fieczi nawratil ſye od przatel 34) a na wrata hradu potlukl. Ale 35) dyewka ge nycz 36) neodpowyedie [107 b] la. Ale 37) on vzrzew to podywil sye tomu 38) a rzekl: O myla dyewko, otewrzi a vkazz mi twarz ſwu. A ona geſt39) ote- wrzela gedno okno a rzekla: Ay, teď ya 40) ſem. Protozz 41) powiez mi, czoť 30 ſye libi. Ale 43) rytierz rzekl k ny: 43) Dywim ſye tobye, zze nepomnyſs, czo a kterak ſem mnoho pro tye 44) vczzinil, kdyzz 45) ſem rany mnohe 16) pro- 5 25 B a) (červ. podtrž.). b) (červ. na okraji naps.). c) e (červ. nadeps.). d) (pod) ſ (jiná písm. vyškrab.). e) A (červ. na okraji vnějším přips.). f) h (oprav. z jiného písmene). M LXXXV. 1) O gednom Rytirzy o newierne Pannie etc. 2) BVstynus. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7) sch. 3) sch. 3) przybližil a prżycžinu wolanij od diewky. 10) mi naſyle vczinil mne polapiw. 11) chcze huorze. 12) sch. 13) zabiti zamyſlyl; I (sch.) 14) czyzoloz- ſtwij. 15) sch. 16) (sch.). 17) wytiezſtwij rzekl rytirz. 18) zdaly ſe tobie libij. 19) poyal A. 20) sch. 21) wiru ſwu. 22) Dawſli ruku rzekl Rytirz. 23) Na hradie mem za. 24) ku przatelom ſwym pogedu A o wſſech potrzebach ſwatby. 25) Kteraz; gest k niemu (sch.). 26) (tato dvě sl. sch.). 27) sch. 25) sch. 29) biſſe. 30) nechtie; Pak (sch.). 31) zze chcze (sch.). 32) A oba tu nocz ſpolu. 33) sch. 34) (tato dvě sl. sch.). 35) sch. 36) sch. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) yat; teď (sch.). 41) gyz. 12) sch. 43) k ny (sch.). 44) pro tie mnoho. 45) ze kdyz. 46) me.
122 LXXXV. O gednom krali, geſſto vſtawil za zakon.1) JVſtinus 2) w mieſtye rzimſkem kralowala) geſt,b)3) kteryzz vſtawil za zakon, ktozz by kolywiek kteru pannu polapyll, a kdyzz by kto gi z ruku naſilnyka toho 4) zproſtil, aby gi ſobye5) za zzenu poyal, aczz by mu ſye libilo. I6) ſtalo ſye geſt, zze nyekteraky naſilnyk lapil gednu pannu, a wedl gi do gednoho hagye a gy poruſſil. A 7) vczzynyw to chtyel gi zabiti. Ale ona wiſokim hlaſem zwolala. Ale8) rytyerz nahodu ſkrze drzewe rzieczzeny hay gedyeſsye, a hlas dyewky vſlyſſaw k ny ſye przyblyzzyw, [107 a] gye,) czo by bylo,9) tazal. A ona rzekla: O mily pane, pro miloſtd) bozzi pomoz mi. Tento mye polapyw, naſile mi vczzynyl 10) a geſſtie horzie chče 11) vczziniti, 1o neb 12) mye vmyſlil zabiti. 113) rzekl ten draczzka: Pane, zzena ma geſt, a ode mne vtekla pro Czizolozzſtwuo,14) a protozz gi zabiti chci. A ynhed gſta- w boy wſtupila, a welike rany ſobye dawala. Ale rytierz witiezſtwie obdrzzal, a wſſak ſam 15) welmi ranyen. A 16) obdrzzaw rytierz wityezſtwie rzekl 17 zzenye: llibi-li ſye tobie,18) abych tye za zzenu pogel, yatť 19) tye ſ welikym 15 weſelim puoymu. A ona rzekla gemu:20) I toti, Pane. Na to ſwu wieru 21) wam ſlibugi. Ae) daw gi Rytierz take wieru ſwu rzekl k ny:22) Na mem hradye 23) nyekoliko dny budeſs przebywati, Nebo ya k ſwym przatelô pogedu a wſſeczky potrzieby k ſwatbye24) opatrzim. kterazzto rzekla geſt k nyemu:25) Hotowat gſem k wuoli twe na wſſem poſluchati. A tak 26) Rytyerz gy po- 20 zzehnal, a ona na hrad geho gyela. A27) kdyzz geſt Rytyerze nebylo, po przately geho poſlala geſt, aby hody prziprawila. Tehdy 28) vkrutnyk k hradu Rytyerzowu prziſtupil, na kteremzz dyewka byla,29) a potlukl. A ona puſtiti geho nechtyela. Pak 30) vkrutnyk poczzal gi mnoho ſlibowati, a gy za zzenu zze chcze31) poczzeſtnye pogieti. A ona rzieczzi gehof) vwierzila a na hrad geho puſtila, a tu nocz ſpolu oba 32) ſpala. Ale 33) Rytyerz po gednom mie- fieczi nawratil ſye od przatel 34) a na wrata hradu potlukl. Ale 35) dyewka ge nycz 36) neodpowyedie [107 b] la. Ale 37) on vzrzew to podywil sye tomu 38) a rzekl: O myla dyewko, otewrzi a vkazz mi twarz ſwu. A ona geſt39) ote- wrzela gedno okno a rzekla: Ay, teď ya 40) ſem. Protozz 41) powiez mi, czoť 30 ſye libi. Ale 43) rytierz rzekl k ny: 43) Dywim ſye tobye, zze nepomnyſs, czo a kterak ſem mnoho pro tye 44) vczzinil, kdyzz 45) ſem rany mnohe 16) pro- 5 25 B a) (červ. podtrž.). b) (červ. na okraji naps.). c) e (červ. nadeps.). d) (pod) ſ (jiná písm. vyškrab.). e) A (červ. na okraji vnějším přips.). f) h (oprav. z jiného písmene). M LXXXV. 1) O gednom Rytirzy o newierne Pannie etc. 2) BVstynus. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) sch. 7) sch. 3) sch. 3) przybližil a prżycžinu wolanij od diewky. 10) mi naſyle vczinil mne polapiw. 11) chcze huorze. 12) sch. 13) zabiti zamyſlyl; I (sch.) 14) czyzoloz- ſtwij. 15) sch. 16) (sch.). 17) wytiezſtwij rzekl rytirz. 18) zdaly ſe tobie libij. 19) poyal A. 20) sch. 21) wiru ſwu. 22) Dawſli ruku rzekl Rytirz. 23) Na hradie mem za. 24) ku przatelom ſwym pogedu A o wſſech potrzebach ſwatby. 25) Kteraz; gest k niemu (sch.). 26) (tato dvě sl. sch.). 27) sch. 25) sch. 29) biſſe. 30) nechtie; Pak (sch.). 31) zze chcze (sch.). 32) A oba tu nocz ſpolu. 33) sch. 34) (tato dvě sl. sch.). 35) sch. 36) sch. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) yat; teď (sch.). 41) gyz. 12) sch. 43) k ny (sch.). 44) pro tie mnoho. 45) ze kdyz. 46) me.
Strana 123
123 tye przyyal. A rucho z ſebe 47) ſlozzyw rzekl geſt: 18) Ay, wyż,19) naymyleyſſye, B ty 50) rany rozliczzne, kterezzto 51) za zzywot twuoy przyyal ſem. A protozz otewrzi mi wrata, abych tye ſobye wzal za zzenu. Ale 52) ona geſt twarz ſwu od nyeho odchylila 53) a wrat gemu 54) neotewrzela. Ale 55) Rytyerz, kdyzz to vznamenal,56) Rychtarzowi geſt zzalowal, a zakon vſtaweny wypowyedyel a 57) rzka: Vchwaczenu zproſſtyenu59) poyal gſem ſobie tuto 59) za zzenu, aczz chcze ona; neb 60) gſem gi zproſtil z ruku draczzowu. A protozz6*) proſim gi ſobie 62) za zzenu. Richtarz to vſlyſſaw po zzenus) 63) a po draczze poſlal. A kdyzz gſu prziſſli, rzekl Richtarz draczzowi:61) Mily, proczs tuto zzenu poyal, a tento Rytyerz z twu ruku 65) gi zproſtil? A on odpowie : 66) I owffem,67) 10 pane, podle 68) zakona geho zzena geſt.63) I dye Richtarz k nyemu: :0) Proczs ſye pak71) w zzenu cizi 72) vwazal, kdyzzs w hrad w geho wſſel? A on geſt onyemyel. A obratyw ſye Richtarz k zzenye rzekl: O ty, dyewko, Prawem dwuogim gſi geho75) zzena byla, Prwe zze tye z ruku lapkowu?) zproſtil, druhe zzes gemu wieru ſlibila. A protozz proczs gemu wrat hradowych ne- 15 otewrziela? [108 a] Ale 73) ona k tomu 76) nemohla odpowiedyeti. A tak 77) Richtarz gim odſuzenye dal, aby oba, y draczz y zzena,78) odſuzena na ſſibe- nyczi byla, a na ny obyeſſena aby byla.79) A tak ſye ſtalo, zze 89) wſſichny Richtarze chwalechu, kteryzz take odſuzenye ſprawedlywe 81) wydal. 5 Duchownye : 82) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt ſam buoh, kteryzz tento zakon vſtawill. 20 Zzena yata geſt duſſiczzka, lapka geſt dyabel, kteryzzto netoliko gi ſkrze hrziech poruſſy, ale take wieczznye gi zabiti chcze. Ale ona wolaſſe, kdyzz olege miloſrdenſtwie geſt proſila, rzkuczi: Wypufft nam, pane, pana z zemye. kterezzto wolanye vſlyſſal nyekteraky rytierz vrozeny, toczziſſto ſm bozzi, kdyzz geſt gel na kony czzlowieczzenstwie. Tento fin bozzi wstupil w hay tohoto 25 ſwieta, a boy proti dyablu za pokolenye lidſke przyyal. W kteremžto bogi rany rozliczzne przyyal, od kterych vmrzel geſt podle czzlowieczzenstwie. A tak 83) oba bieſſta ranyena, toczziſſto kriſtus na tyele, ah) w moczi dyabel,s!) Jakozz dye yzaiaſs:i) Silny vderzil 83) na ſilneho, a oba ſpadla. A tak 86) kriſtus vſtawil ſwatbu 87) ſkrze krzieſt a wieru, na kterezzto 88) dawa duſſi ſwu 83) wieru, 30 kdyzz ſye dyabla odrzieczzi a pychy geho, a 90) aby ſye boha przidrzzala91) ſkrze gyne cztnoſty, kterezz wzala na krzftu, z kterychżto cztnoſti22) bywa g) (ps.) rytierze (červ. přetrž.), zzenu (červ. nadeps.). h) (za tím ps.) boh (podčárkov. a červ. přetrž.). i) Jakozz — yzaiafs (červ. podtrž.). 55) 47) z ſebe (sch.). 48) sch. 49) sch. 50) sch. 51) kterez. 52) sch. 53) odwratila. 54) sch. M sch. 56) vſlyſfal. 57) sch. 58) zproftiw tu. 59) (tato tři sl. sch.). 60) ona (sch.); yat. 61) sch. 62) sch. 63) Rytirze. 64) sch. 65) z ruku twu. 66) dij. 67) Taket. 68) A protoz wedle. 69) Gest zena geo. 70) (Místo) I — k niemu (jen) A. 71) sch. 72) w czyzy zenu. 73) Z prawa dwo- gyho geho ſy. 71) z ruku lapkowu tie. 75) A. 76) k tomu (sch.). 77) A tak (sch.). 78) y draczz y zzena (sch.). 79) na ſybeniczy odſuzena byla a obieſſena. 80) sch. 81) (sch.); dal. 82) sch. 83) A tak (sch.). 84) diabel w moczy. 85) sch. 86) A tak (sch.). 87) czierkew ſwatu. 38) na 1) odrzycze a geho pychy; a (sch.). 91) drzyela. "2) sch. kteychzto. 89) a.
123 tye przyyal. A rucho z ſebe 47) ſlozzyw rzekl geſt: 18) Ay, wyż,19) naymyleyſſye, B ty 50) rany rozliczzne, kterezzto 51) za zzywot twuoy przyyal ſem. A protozz otewrzi mi wrata, abych tye ſobye wzal za zzenu. Ale 52) ona geſt twarz ſwu od nyeho odchylila 53) a wrat gemu 54) neotewrzela. Ale 55) Rytyerz, kdyzz to vznamenal,56) Rychtarzowi geſt zzalowal, a zakon vſtaweny wypowyedyel a 57) rzka: Vchwaczenu zproſſtyenu59) poyal gſem ſobie tuto 59) za zzenu, aczz chcze ona; neb 60) gſem gi zproſtil z ruku draczzowu. A protozz6*) proſim gi ſobie 62) za zzenu. Richtarz to vſlyſſaw po zzenus) 63) a po draczze poſlal. A kdyzz gſu prziſſli, rzekl Richtarz draczzowi:61) Mily, proczs tuto zzenu poyal, a tento Rytyerz z twu ruku 65) gi zproſtil? A on odpowie : 66) I owffem,67) 10 pane, podle 68) zakona geho zzena geſt.63) I dye Richtarz k nyemu: :0) Proczs ſye pak71) w zzenu cizi 72) vwazal, kdyzzs w hrad w geho wſſel? A on geſt onyemyel. A obratyw ſye Richtarz k zzenye rzekl: O ty, dyewko, Prawem dwuogim gſi geho75) zzena byla, Prwe zze tye z ruku lapkowu?) zproſtil, druhe zzes gemu wieru ſlibila. A protozz proczs gemu wrat hradowych ne- 15 otewrziela? [108 a] Ale 73) ona k tomu 76) nemohla odpowiedyeti. A tak 77) Richtarz gim odſuzenye dal, aby oba, y draczz y zzena,78) odſuzena na ſſibe- nyczi byla, a na ny obyeſſena aby byla.79) A tak ſye ſtalo, zze 89) wſſichny Richtarze chwalechu, kteryzz take odſuzenye ſprawedlywe 81) wydal. 5 Duchownye : 82) NAymileyſſi! Tento Czieſarz geſt ſam buoh, kteryzz tento zakon vſtawill. 20 Zzena yata geſt duſſiczzka, lapka geſt dyabel, kteryzzto netoliko gi ſkrze hrziech poruſſy, ale take wieczznye gi zabiti chcze. Ale ona wolaſſe, kdyzz olege miloſrdenſtwie geſt proſila, rzkuczi: Wypufft nam, pane, pana z zemye. kterezzto wolanye vſlyſſal nyekteraky rytierz vrozeny, toczziſſto ſm bozzi, kdyzz geſt gel na kony czzlowieczzenstwie. Tento fin bozzi wstupil w hay tohoto 25 ſwieta, a boy proti dyablu za pokolenye lidſke przyyal. W kteremžto bogi rany rozliczzne przyyal, od kterych vmrzel geſt podle czzlowieczzenstwie. A tak 83) oba bieſſta ranyena, toczziſſto kriſtus na tyele, ah) w moczi dyabel,s!) Jakozz dye yzaiaſs:i) Silny vderzil 83) na ſilneho, a oba ſpadla. A tak 86) kriſtus vſtawil ſwatbu 87) ſkrze krzieſt a wieru, na kterezzto 88) dawa duſſi ſwu 83) wieru, 30 kdyzz ſye dyabla odrzieczzi a pychy geho, a 90) aby ſye boha przidrzzala91) ſkrze gyne cztnoſty, kterezz wzala na krzftu, z kterychżto cztnoſti22) bywa g) (ps.) rytierze (červ. přetrž.), zzenu (červ. nadeps.). h) (za tím ps.) boh (podčárkov. a červ. přetrž.). i) Jakozz — yzaiafs (červ. podtrž.). 55) 47) z ſebe (sch.). 48) sch. 49) sch. 50) sch. 51) kterez. 52) sch. 53) odwratila. 54) sch. M sch. 56) vſlyſfal. 57) sch. 58) zproftiw tu. 59) (tato tři sl. sch.). 60) ona (sch.); yat. 61) sch. 62) sch. 63) Rytirze. 64) sch. 65) z ruku twu. 66) dij. 67) Taket. 68) A protoz wedle. 69) Gest zena geo. 70) (Místo) I — k niemu (jen) A. 71) sch. 72) w czyzy zenu. 73) Z prawa dwo- gyho geho ſy. 71) z ruku lapkowu tie. 75) A. 76) k tomu (sch.). 77) A tak (sch.). 78) y draczz y zzena (sch.). 79) na ſybeniczy odſuzena byla a obieſſena. 80) sch. 81) (sch.); dal. 82) sch. 83) A tak (sch.). 84) diabel w moczy. 85) sch. 86) A tak (sch.). 87) czierkew ſwatu. 38) na 1) odrzycze a geho pychy; a (sch.). 91) drzyela. "2) sch. kteychzto. 89) a.
Strana 124
124 5 B hrad proti dyablu. A potom boh wſtupil na nebe ku przipraweny ſwatby 93) Podle one rzieczzi:k nam, abychom w chwale wieczzne gemu ſpogili ſye, Gdu przipra [108 b] wowat wam myeſta. Ale kdyzz ſme w hradu tyela zde, Tehdy lapka, toczziſſto dyabel, k zzenye, toczziſſto k duſſi, prziſtupi, kdyzzto gi ſkrze marnoſt ſwieta przelſti a k ny ſye nawraty. Ale kriſtus wyſtupi,94) aczz ne tyeleſnye, ale duchownye, rzka:93) Ay, ya ſtogim96) v dwerzi a tluka. ale czzaſto duſſe geho nepoznawa. A protoż vkazuge tobie rany na krzizzi, aby ſye hnulo ſrdcze twe. ale kterzizz newdyeczzny gſu, titt negſu 97) hodny ſyna bozzieho na duſſi przigieti. A protozz ſudcze nebeſky w den ſudny da 10 proti tyem odſuzenye wieczzne. LXXXVI. O oddyeleny dwu bratrow.1) Rawi, zze zakon byl, aby bratr ſtarſli dyelil a mlazſſi wolil.2) ktere- hozzto rozumu byeſſie, zze wietſſie mudroſti geſt3) dyeliti nezzli woliti, Neb 4) ſtarſſi ma mudrzieyſſi byti. Gyny zakon byl, zze ſluſſy na ſyna z dyewky dyediczſtwye wzieti, yakozz ſinowe vrozeny. I 5) przihodilo ſye dwiema bra- 15 troma, gednomu z vrozene a druhemu z zzenymy neb z dyewky, dyediczſtwie, Tak zze ſtarſſi6) dyelil, z gednoho diediczſtwie ſtranu wſficzku dyediczſtwye polozzyw,7) A ſ druhe ſtrany8) materz bratra ſweho. A9) bratr mlazſſi 10- wolil materz a 11) dyediczſtwie opuſtil, doufage ſobie z ſſlechetnoſti bratra ſweho nyeczo myeti od nyeho, a 12) nycz neobdrzzal. A prziſtupyw 13) k Ri- 20 chtarzowi na bratra zalowal, zze geho od dyediczſtwie odluczzil. Odpowiedyel bratr geho k tomu 14) a rzekl, zze geſt geho neodluczzil, Ale zze on gest 15 tak ſobye zwuolyll. [109 a] Duchownye: 16) NAymyleyſſi! Tento otecz geſt buoh otecz, kteryzz ma dwa ſyny, gednoho z vrozene a druheho z dyewky. Z vrozene ma kriſta, kteryzz gest 25 z 17) tezz podſtaty, gemu podobny a wieczzny. Ale z dyewky czzlowieka, nebo gelikozzto k tyelu z zemye geſt poſſel. A tento gest mlazſsy, Nebo gest 18) poſſel od otcze.19) Ale kriſtus gest ſtarſſi a dyediczſtwie dyelil. Y kterak? za- giſte materz, toczziſſto zemi a zemſke, polozzil ſ gedne ſtrany a ſ druhe ſtrany dyediczſtwie nebeſke, a zwolenye czzlowieku dall geſt, zze kdyzz by 20) materz 30 zwuolil, aby dyediczſtwie nemyel. Ale zagiſte ſhrzeſſyw ſmrtedlnye dyedicz- 22) kterak ſtwim nebeſkym zhrzel, any na kryſta bude moczi zawolati.21) wiz, k) Podle — rzieczzi (červ. podtrž.). M 93) ſe ſpogyly. 94) sch. 95) rzyka. 26) ſtogym ya. 97) titt (sch.); Neyſut. LXXXVI. 1) (bez náp.) 2) zwolyl. 3) geſt mudroſti. 1) zwolyti; Neb (sch.). 5) sch. 6) Starſlij tak; zze (sch.). 7) polozil. 3) sch. 9) sch. 10) sch.; zwolyl. 11) sch. 12) sch. 13) A (sch.); Prziſtupil. 14) k tomu (sch.). 15) sch. 16) sch. 17) sch. 1s) on gt. 19) (tato dvě sl. sch.) 20) sch. 21) moczy bude zialowati. 22) sch.
124 5 B hrad proti dyablu. A potom boh wſtupil na nebe ku przipraweny ſwatby 93) Podle one rzieczzi:k nam, abychom w chwale wieczzne gemu ſpogili ſye, Gdu przipra [108 b] wowat wam myeſta. Ale kdyzz ſme w hradu tyela zde, Tehdy lapka, toczziſſto dyabel, k zzenye, toczziſſto k duſſi, prziſtupi, kdyzzto gi ſkrze marnoſt ſwieta przelſti a k ny ſye nawraty. Ale kriſtus wyſtupi,94) aczz ne tyeleſnye, ale duchownye, rzka:93) Ay, ya ſtogim96) v dwerzi a tluka. ale czzaſto duſſe geho nepoznawa. A protoż vkazuge tobie rany na krzizzi, aby ſye hnulo ſrdcze twe. ale kterzizz newdyeczzny gſu, titt negſu 97) hodny ſyna bozzieho na duſſi przigieti. A protozz ſudcze nebeſky w den ſudny da 10 proti tyem odſuzenye wieczzne. LXXXVI. O oddyeleny dwu bratrow.1) Rawi, zze zakon byl, aby bratr ſtarſli dyelil a mlazſſi wolil.2) ktere- hozzto rozumu byeſſie, zze wietſſie mudroſti geſt3) dyeliti nezzli woliti, Neb 4) ſtarſſi ma mudrzieyſſi byti. Gyny zakon byl, zze ſluſſy na ſyna z dyewky dyediczſtwye wzieti, yakozz ſinowe vrozeny. I 5) przihodilo ſye dwiema bra- 15 troma, gednomu z vrozene a druhemu z zzenymy neb z dyewky, dyediczſtwie, Tak zze ſtarſſi6) dyelil, z gednoho diediczſtwie ſtranu wſficzku dyediczſtwye polozzyw,7) A ſ druhe ſtrany8) materz bratra ſweho. A9) bratr mlazſſi 10- wolil materz a 11) dyediczſtwie opuſtil, doufage ſobie z ſſlechetnoſti bratra ſweho nyeczo myeti od nyeho, a 12) nycz neobdrzzal. A prziſtupyw 13) k Ri- 20 chtarzowi na bratra zalowal, zze geho od dyediczſtwie odluczzil. Odpowiedyel bratr geho k tomu 14) a rzekl, zze geſt geho neodluczzil, Ale zze on gest 15 tak ſobye zwuolyll. [109 a] Duchownye: 16) NAymyleyſſi! Tento otecz geſt buoh otecz, kteryzz ma dwa ſyny, gednoho z vrozene a druheho z dyewky. Z vrozene ma kriſta, kteryzz gest 25 z 17) tezz podſtaty, gemu podobny a wieczzny. Ale z dyewky czzlowieka, nebo gelikozzto k tyelu z zemye geſt poſſel. A tento gest mlazſsy, Nebo gest 18) poſſel od otcze.19) Ale kriſtus gest ſtarſſi a dyediczſtwie dyelil. Y kterak? za- giſte materz, toczziſſto zemi a zemſke, polozzil ſ gedne ſtrany a ſ druhe ſtrany dyediczſtwie nebeſke, a zwolenye czzlowieku dall geſt, zze kdyzz by 20) materz 30 zwuolil, aby dyediczſtwie nemyel. Ale zagiſte ſhrzeſſyw ſmrtedlnye dyedicz- 22) kterak ſtwim nebeſkym zhrzel, any na kryſta bude moczi zawolati.21) wiz, k) Podle — rzieczzi (červ. podtrž.). M 93) ſe ſpogyly. 94) sch. 95) rzyka. 26) ſtogym ya. 97) titt (sch.); Neyſut. LXXXVI. 1) (bez náp.) 2) zwolyl. 3) geſt mudroſti. 1) zwolyti; Neb (sch.). 5) sch. 6) Starſlij tak; zze (sch.). 7) polozil. 3) sch. 9) sch. 10) sch.; zwolyl. 11) sch. 12) sch. 13) A (sch.); Prziſtupil. 14) k tomu (sch.). 15) sch. 16) sch. 17) sch. 1s) on gt. 19) (tato dvě sl. sch.) 20) sch. 21) moczy bude zialowati. 22) sch.
Strana 125
125 popiſuge, zze 23) ne ten, gefſto dyeli, ale kteryzz wuoli.24) A protozz z toho 25) zgewno geſt, zze w ſmrtedlnem hrziechu gſa, zzywot wieczzny any z prawa any z miloſti bozzie ſobie 26) muozz 27) obdrzzieti. A protozz radim, abychô materze nezwolili, toczzifſto ſwieta,28) Ale zzadayme, abychom z 29) zzywotem wyeczznym wladly. B LXXXVII. O mieſtye oblezzenem.1) Nyekterake knyezze bylo,2) gmenem Deomius 3) tak rzieczzeny, gehozz lid w gednom miestye 1) zawrzen byl a obſazen.5) Ten 6) chtie taynye poraditi lidu ſwemu, czo by gim bylo vzziteczznyegye, przikazal, aby geden z ry- tierzow geho k tomu oblezzeny prziſtupil, ktery 7) by obleczzenczom dal a zgednall to,8) [109 b] zze na ſſypyech geho 9) a na kopy geho 19) bylo chy- 10 trze 11) pſano: Poſilte 12) ſye v boze a budte wierny w uoblezzeny, ſkoro k vam przigedu 13) a oblezzenye od was 14) odeymu. Duchownye: 15) NAymyleyſſy! knyezze toto kryſta znamena, lid oblezzeny a 16) mieſto hrzieſſny lid na tomto ſwietie, kteryzz od dyabla obkliczzen geſt, kteremuzz a) 17) duchownye neodola-li 18) duſſe naſſye, zabige gi.19) Rytyerz poſlany znamena 15 kazatele. A protozz Appofſtol k Thymoteowib) dye: Praczuy yakozzto 20) dobry rytyerz kriſtow. kopye a ſtrziela, daway 21) oſtra ſlowa 22) gednak proti ſmylſtwi, gednak proti lakomſtwi. LXXXVIII. O Otraweny Czieſarsowye.1) Rawi Swaty Auguſtin,a) zze obyczzey byl za ſtarych lidi, zze ſrdcze Czieſarzſka po ſmrti byla gſu ſpalena, a wlaſy w czziſtem myeſtye polozzili gſu. zo 12) Stalo ſye geſt, zze nyekteraky Czieſarz vmrzel, a3) geho ſrdcze kdyzz gſu na ohen wlozzili, nemohlo ſhorzieti, tak zze 4) mnozi ſye tomu dywiechu. A protozz wſſeczky mudrcze y miſtry 5) ſezwali ſu te kragyny a gich ſu otazali. a) (ps.) kterymzz, (nadeps.) e (a) u. b) A — Thy (červ. podtrž.). a) (červ. podtrž.). 23) popiſuge zze (sch.). 24) zwolij popiſuge. 25) z toho (sch.). 26) sch. 27) bude moczy. M 23) ſwiet. 29) sch. LXXXVII. 1) bez náp. 2) NIekteraky Knieże byl. 3) Deonyus. 4) w mieſtie gednom. 5) obſazeny; a (sch.). 6) sch. 7 kteryz. s) sch. 2) sch. 10) na kopich; geho (sch.). 11) chy- trze bylo. 12) Poſylnte. 13) przygdu. 11) od was (sch.). 15) sch. 16) sch. 17) kterymz. 18) li (sch.). 19) zabigiegy. 20) yako. 21) kopij ſtřala; daway (sch.). 22) ſlowa oſtra; gednak proti lakotie (přidáno). LXXXVIII. 1) bez náp. 2) sch. 3) sch. 4) tak zze (sch.). 5) y miſtry (sch.).
125 popiſuge, zze 23) ne ten, gefſto dyeli, ale kteryzz wuoli.24) A protozz z toho 25) zgewno geſt, zze w ſmrtedlnem hrziechu gſa, zzywot wieczzny any z prawa any z miloſti bozzie ſobie 26) muozz 27) obdrzzieti. A protozz radim, abychô materze nezwolili, toczzifſto ſwieta,28) Ale zzadayme, abychom z 29) zzywotem wyeczznym wladly. B LXXXVII. O mieſtye oblezzenem.1) Nyekterake knyezze bylo,2) gmenem Deomius 3) tak rzieczzeny, gehozz lid w gednom miestye 1) zawrzen byl a obſazen.5) Ten 6) chtie taynye poraditi lidu ſwemu, czo by gim bylo vzziteczznyegye, przikazal, aby geden z ry- tierzow geho k tomu oblezzeny prziſtupil, ktery 7) by obleczzenczom dal a zgednall to,8) [109 b] zze na ſſypyech geho 9) a na kopy geho 19) bylo chy- 10 trze 11) pſano: Poſilte 12) ſye v boze a budte wierny w uoblezzeny, ſkoro k vam przigedu 13) a oblezzenye od was 14) odeymu. Duchownye: 15) NAymyleyſſy! knyezze toto kryſta znamena, lid oblezzeny a 16) mieſto hrzieſſny lid na tomto ſwietie, kteryzz od dyabla obkliczzen geſt, kteremuzz a) 17) duchownye neodola-li 18) duſſe naſſye, zabige gi.19) Rytyerz poſlany znamena 15 kazatele. A protozz Appofſtol k Thymoteowib) dye: Praczuy yakozzto 20) dobry rytyerz kriſtow. kopye a ſtrziela, daway 21) oſtra ſlowa 22) gednak proti ſmylſtwi, gednak proti lakomſtwi. LXXXVIII. O Otraweny Czieſarsowye.1) Rawi Swaty Auguſtin,a) zze obyczzey byl za ſtarych lidi, zze ſrdcze Czieſarzſka po ſmrti byla gſu ſpalena, a wlaſy w czziſtem myeſtye polozzili gſu. zo 12) Stalo ſye geſt, zze nyekteraky Czieſarz vmrzel, a3) geho ſrdcze kdyzz gſu na ohen wlozzili, nemohlo ſhorzieti, tak zze 4) mnozi ſye tomu dywiechu. A protozz wſſeczky mudrcze y miſtry 5) ſezwali ſu te kragyny a gich ſu otazali. a) (ps.) kterymzz, (nadeps.) e (a) u. b) A — Thy (červ. podtrž.). a) (červ. podtrž.). 23) popiſuge zze (sch.). 24) zwolij popiſuge. 25) z toho (sch.). 26) sch. 27) bude moczy. M 23) ſwiet. 29) sch. LXXXVII. 1) bez náp. 2) NIekteraky Knieże byl. 3) Deonyus. 4) w mieſtie gednom. 5) obſazeny; a (sch.). 6) sch. 7 kteryz. s) sch. 2) sch. 10) na kopich; geho (sch.). 11) chy- trze bylo. 12) Poſylnte. 13) przygdu. 11) od was (sch.). 15) sch. 16) sch. 17) kterymz. 18) li (sch.). 19) zabigiegy. 20) yako. 21) kopij ſtřala; daway (sch.). 22) ſlowa oſtra; gednak proti lakotie (přidáno). LXXXVIII. 1) bez náp. 2) sch. 3) sch. 4) tak zze (sch.). 5) y miſtry (sch.).
Strana 126
126 B Tehdy ony ſu 6) rzekli, zze Czieſarz byll gieſt trawen, a pro ged geho ſrdcze nemohlo 7) ſhorzieti. Tehdy wynyemſſe ſrdcze z ohnye,b) dryakem odehnali gſu ged od ſrdcze. A opiet ſrdcze na ohen wlozzili, A ynhed ſrdcze w popel obratilo ſye geſt. Duchownye takto:8) 5 NAymyleyſſy! Takezz duchownye o lidech gedemc)9) ſmrtedlneho hrzie- chu otra [110 a] wenych; nepodobno geſt ſrdcze gich oheň ducha ſwateho zapaliti, Gedyne ſkrze zpowied leczz prwe 10) bude poſſkwrna hrzyechu ſhla- zena.11) LXXXIX. O sprawowany tyela a duſsye:1) Kralowa nyekteraka poczzela ſyna z ſluhy hlupeho w Czizolozzſtwi, 10 kteryzzto ſin potom hlupye ſye myel przed kralem. A2) kral zagiſte zna- menaw hlupoſt geho myſlil, zze by nebyl ſin geho. A tak 3) pilnye od kralowe ztazowaſſe, zdali by ſin geho byll, a 4) ſlibyl a prziſahal kralowe, zze by ſye na ny 5) nechtyell hnyewati, a geſt-li wynna czzim,6) aby ſye potô 7) warowala. A tak 8) ona powiedyela,9) zze by nebyl ſin geho. A wſſak kral nechtye geho 15 zbawiti kralowſtwie, po ſmrti gemu kralowſtwie dal, Ale tak zgednal,10) zze rucho geho,11) kterak dluho zzyw bude, aby gemu vczzynyeno bylo z roz- liczzneho ſukna a z rozliczznych barew, to geſt polowiczi ſſkaredeho ſukna 12) a polowiczi z draheho ſukna; Aby kdyzz by na ſſkarede ſukno wezrzel,13) aby tyem 14) z pychy a z hrziechu kterehozzkolywiek wytrzzen byll, A kdyzz by 20 na ſukno drahe wezrzel, aby ſye neprzeliſs pokoren czzynyl. kdežto piſmo 15) prawi: Bud pokoren proſtrzednye a przeliſſnoſti 6) ſye waruy. Neb ktozz przeliſs geſt pokoren, ten za blazna gmyen bywa. Duchownye: 17) NAymileyſſi! Takezz tielo naſſe ſkrze obyczzey zzeny tyeleſne pyſſnye 18) chcze nas zdrzzieti, abychom 19) neprziſſli do zemye ſlibene. Ale 21) rucho 25 mame [110 b] myeti z mrzkeho ſukna, nebo ſynowe gſme hlupi, toczziſſto 21) z zemye. Gedna ſtranaa) ſukna geſt tyelo naſſie mrzute, kdyzz znamename geho mrzkoſti. Druha ſtrana ſukna draheho to geſt duſſie, kdyzz 22) myſliti b) (za tím počato) di (přetrž.). c) em (podeps.). a) (za tím ps.) geſt (přetrž. a podtečk.). M 6) Tedy ſu oni. 7) nemohlo gt Srdcze geho. 3) (bez náp.). 9) ged o lidech. 10) lecz prwe (sch.). 11) ſhlazena bude. LXXXIX. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) sch. 3) nie. 6) a — czzim (sch.). 7) A ona potom aby ſe. S) Potom. 3) powiediela geſt. 10) zporzydil. 11) ſwe. 12) a z — ſukna (sch.). 13) wzezrzel. 14) sch. 15) sch. 16) přzlyš. 17) sch. 18) pyſſne. 19) abychme. 20) sch. 21) totiz. 22) sch.
126 B Tehdy ony ſu 6) rzekli, zze Czieſarz byll gieſt trawen, a pro ged geho ſrdcze nemohlo 7) ſhorzieti. Tehdy wynyemſſe ſrdcze z ohnye,b) dryakem odehnali gſu ged od ſrdcze. A opiet ſrdcze na ohen wlozzili, A ynhed ſrdcze w popel obratilo ſye geſt. Duchownye takto:8) 5 NAymyleyſſy! Takezz duchownye o lidech gedemc)9) ſmrtedlneho hrzie- chu otra [110 a] wenych; nepodobno geſt ſrdcze gich oheň ducha ſwateho zapaliti, Gedyne ſkrze zpowied leczz prwe 10) bude poſſkwrna hrzyechu ſhla- zena.11) LXXXIX. O sprawowany tyela a duſsye:1) Kralowa nyekteraka poczzela ſyna z ſluhy hlupeho w Czizolozzſtwi, 10 kteryzzto ſin potom hlupye ſye myel przed kralem. A2) kral zagiſte zna- menaw hlupoſt geho myſlil, zze by nebyl ſin geho. A tak 3) pilnye od kralowe ztazowaſſe, zdali by ſin geho byll, a 4) ſlibyl a prziſahal kralowe, zze by ſye na ny 5) nechtyell hnyewati, a geſt-li wynna czzim,6) aby ſye potô 7) warowala. A tak 8) ona powiedyela,9) zze by nebyl ſin geho. A wſſak kral nechtye geho 15 zbawiti kralowſtwie, po ſmrti gemu kralowſtwie dal, Ale tak zgednal,10) zze rucho geho,11) kterak dluho zzyw bude, aby gemu vczzynyeno bylo z roz- liczzneho ſukna a z rozliczznych barew, to geſt polowiczi ſſkaredeho ſukna 12) a polowiczi z draheho ſukna; Aby kdyzz by na ſſkarede ſukno wezrzel,13) aby tyem 14) z pychy a z hrziechu kterehozzkolywiek wytrzzen byll, A kdyzz by 20 na ſukno drahe wezrzel, aby ſye neprzeliſs pokoren czzynyl. kdežto piſmo 15) prawi: Bud pokoren proſtrzednye a przeliſſnoſti 6) ſye waruy. Neb ktozz przeliſs geſt pokoren, ten za blazna gmyen bywa. Duchownye: 17) NAymileyſſi! Takezz tielo naſſe ſkrze obyczzey zzeny tyeleſne pyſſnye 18) chcze nas zdrzzieti, abychom 19) neprziſſli do zemye ſlibene. Ale 21) rucho 25 mame [110 b] myeti z mrzkeho ſukna, nebo ſynowe gſme hlupi, toczziſſto 21) z zemye. Gedna ſtranaa) ſukna geſt tyelo naſſie mrzute, kdyzz znamename geho mrzkoſti. Druha ſtrana ſukna draheho to geſt duſſie, kdyzz 22) myſliti b) (za tím počato) di (přetrž.). c) em (podeps.). a) (za tím ps.) geſt (přetrž. a podtečk.). M 6) Tedy ſu oni. 7) nemohlo gt Srdcze geho. 3) (bez náp.). 9) ged o lidech. 10) lecz prwe (sch.). 11) ſhlazena bude. LXXXIX. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) sch. 3) nie. 6) a — czzim (sch.). 7) A ona potom aby ſe. S) Potom. 3) powiediela geſt. 10) zporzydil. 11) ſwe. 12) a z — ſukna (sch.). 13) wzezrzel. 14) sch. 15) sch. 16) přzlyš. 17) sch. 18) pyſſne. 19) abychme. 20) sch. 21) totiz. 22) sch.
Strana 127
127 mame gegye ſſlechetnoſti a nebyti przeliſs pokornym, Toczziſſto abychom ſye B nepoddali hrziechom. A protozz toto 23) dwe podle przirozenye ſweho chtie- li-li 24) bychom zachowati, abychô przebytku nebeſkeho mohli dogiti.23) kte- rehozz nas dowed otecz, ſin y duch.26) XC. Czzte ſye o gedno muszi.1) Czzte ſye o gednom muzzi, gducze w geden hay, zze 2) widyel gednoho 5 hada, vwazaneho za oczas k drziewu. kteryzzto ſlitowal ſye nad nym a geho odwazall a w lono ſwe3) wlozzil. Tehdy kdyzz ſye ſhrzel w lonye, poczzal muzze toho 4) ſſtipati. A 5) on dye k nyemu:6) Czo czzynyſs? Proczz zle za dobre wraczugeſs? Y dye had: Czozz 7) przirozenye dalo geſt, yzzadny odgieti nemozze,8) toczzifſto odweſti,9) Protozz ya 10) podle przirozenye czzyním. 10 A tak 11) ynhed tento czzlowyek ſſel k gednomu mudremu czzlowieku a ge weſſken 12) vmyſl powiedyel. kteryzz rzekl gemu: 13) O te przi ſkrze ſlyſſenye nevmyem powiedyeti,14) ale chczi, aby had byl vwazan yako drzewe, A te- pruw ſud dam. A tak geſt vczzynyeno. Tehdy dye mudrzecz: Had, mozze-li vgiti, vgdi. A ty, mily Przeteli, neroď potom vſilowati,15) aby hada zproſtil, 15 neb wzzdyczky czzyny, czozz gemu 16) przi [111 a] rozenye dalo. Duchownye pak takto casti: 17) NAymileyſſi! Tento czzlowiek muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, kteryzz nalezl dyabla ſwazaneho proti nyemu tak dluho,18) dokad 19) przebywa w czzi�totye zzywuota.21) Ale dyabla tehdy 21) zproſtil, kterak brzko 22) k hrzie- chu powolil, a tak dluho 23) w lono ſrdcze ſweho wlozzil, kterak dluho w hrzieſſe 20 ſmrtedlnem geſt. A ten tak lezze duſſi tyezzcze24) kuſa. Czo geſt pak 25) vczzynyti? Zagiſte giti k mudremu, toczzifſto k rozumnemu zpowiedlnyku, kteryzz da tobie duchowny radu, zze ſkrze vczzynky miloſrdne dyabel opiet ſwazan bude, any potom ſkrze hrziech rozwazan bude. Nebo 26) geho przi- rozenye zle czzyny duſſi. A27) kdyzz tak budeſs oddyelen, nerod ſye zaſye 25 nawratiti. Nebo yakozz ſye czzte, zze 28) hrzieſſny, kteryzz ſye nawraczuge na czeſty ſwe zle, yakozzto pes geſt, kteryzz 29) ſye nawraczugye30) k ztraczeny ſwemu. 23) to. 24) li (sch.). 25) a przybytku nebeſkeho nemohly bychom dogiti Do. 26) Otecz M y ſyn y duch ſwaty Amen. XC. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) (tato dvě sl. sch.). 7) Czo. 3) otgyti nemoz. 9) odwedeſs. 10) A protoz; ya (sch.). 11) A tak (sch.) 12) wſſeczken. 13) sch. 14) ſuditi. 15) vſylowati potom. 16) sch. 17) (bez náp.). 18) (sch.). 19) kterak dluho. 20) w ziwotie cziſtoty. 21) sch. 22) brzo. 23) a tak dluho (sch.). 24) Tento lezie tak tak tiezcze duſſi. 25) sch 26) Nebo ot. 27) duſſy czinij; A (sch.). 28) sch. 29) geſt kteryzz (sch.). 30) nawraczuge ſe.
127 mame gegye ſſlechetnoſti a nebyti przeliſs pokornym, Toczziſſto abychom ſye B nepoddali hrziechom. A protozz toto 23) dwe podle przirozenye ſweho chtie- li-li 24) bychom zachowati, abychô przebytku nebeſkeho mohli dogiti.23) kte- rehozz nas dowed otecz, ſin y duch.26) XC. Czzte ſye o gedno muszi.1) Czzte ſye o gednom muzzi, gducze w geden hay, zze 2) widyel gednoho 5 hada, vwazaneho za oczas k drziewu. kteryzzto ſlitowal ſye nad nym a geho odwazall a w lono ſwe3) wlozzil. Tehdy kdyzz ſye ſhrzel w lonye, poczzal muzze toho 4) ſſtipati. A 5) on dye k nyemu:6) Czo czzynyſs? Proczz zle za dobre wraczugeſs? Y dye had: Czozz 7) przirozenye dalo geſt, yzzadny odgieti nemozze,8) toczzifſto odweſti,9) Protozz ya 10) podle przirozenye czzyním. 10 A tak 11) ynhed tento czzlowyek ſſel k gednomu mudremu czzlowieku a ge weſſken 12) vmyſl powiedyel. kteryzz rzekl gemu: 13) O te przi ſkrze ſlyſſenye nevmyem powiedyeti,14) ale chczi, aby had byl vwazan yako drzewe, A te- pruw ſud dam. A tak geſt vczzynyeno. Tehdy dye mudrzecz: Had, mozze-li vgiti, vgdi. A ty, mily Przeteli, neroď potom vſilowati,15) aby hada zproſtil, 15 neb wzzdyczky czzyny, czozz gemu 16) przi [111 a] rozenye dalo. Duchownye pak takto casti: 17) NAymileyſſi! Tento czzlowiek muozz rzieczzen byti kazzdy krzieſtyan, kteryzz nalezl dyabla ſwazaneho proti nyemu tak dluho,18) dokad 19) przebywa w czzi�totye zzywuota.21) Ale dyabla tehdy 21) zproſtil, kterak brzko 22) k hrzie- chu powolil, a tak dluho 23) w lono ſrdcze ſweho wlozzil, kterak dluho w hrzieſſe 20 ſmrtedlnem geſt. A ten tak lezze duſſi tyezzcze24) kuſa. Czo geſt pak 25) vczzynyti? Zagiſte giti k mudremu, toczzifſto k rozumnemu zpowiedlnyku, kteryzz da tobie duchowny radu, zze ſkrze vczzynky miloſrdne dyabel opiet ſwazan bude, any potom ſkrze hrziech rozwazan bude. Nebo 26) geho przi- rozenye zle czzyny duſſi. A27) kdyzz tak budeſs oddyelen, nerod ſye zaſye 25 nawratiti. Nebo yakozz ſye czzte, zze 28) hrzieſſny, kteryzz ſye nawraczuge na czeſty ſwe zle, yakozzto pes geſt, kteryzz 29) ſye nawraczugye30) k ztraczeny ſwemu. 23) to. 24) li (sch.). 25) a przybytku nebeſkeho nemohly bychom dogiti Do. 26) Otecz M y ſyn y duch ſwaty Amen. XC. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) sch. 5) sch. 6) (tato dvě sl. sch.). 7) Czo. 3) otgyti nemoz. 9) odwedeſs. 10) A protoz; ya (sch.). 11) A tak (sch.) 12) wſſeczken. 13) sch. 14) ſuditi. 15) vſylowati potom. 16) sch. 17) (bez náp.). 18) (sch.). 19) kterak dluho. 20) w ziwotie cziſtoty. 21) sch. 22) brzo. 23) a tak dluho (sch.). 24) Tento lezie tak tak tiezcze duſſi. 25) sch 26) Nebo ot. 27) duſſy czinij; A (sch.). 28) sch. 29) geſt kteryzz (sch.). 30) nawraczuge ſe.
Strana 128
128 XCI. O gednom wratnem a o bohatem muzzy.) 5 10 15 Nyekteraky 2) pan byl geſt,3) kteryzz myel gednoho wratneho, kteryzz pana ſweho proſil, aby w mieſtye ſwem, kterezz ma, wratneho vczzynyl4 geden myeſiecz, tak zze od kazzdeho hrbowateho, gednookeho a 5) praſſyweho a 6) ruku a vſſi nemagicze7) aby geden halerz myel. Pan gemu toho8) po- wuolil a peczzet przilozzil. A tak?) kdyzz vrzad przyyal, ſtal v branye mieſt- ſke, aby widyell gducze a geducze, aby ziſk vrzadu ſweho [111 b] mohl myeti. Tehdy vda ſye, zze geden hrbowaty dobrze okukleny w branu wſſel.a) A 10) wratny prziſſed,11) przikazanim panye toho mieſta zzadal od nyeho zaplaty.12) Ale ten 13) hrbowaty gemu dati 14) nechtiel. A 15) wratny geho ruku 16) vderzil a kuklu gemu ſtrhnouti chtiel.b) nalezl geho y 17) gednookeho. a 18) ynhed ten 19) wratny dwu halerzi pozzadal od nyeho. A on gemu 20) dati nechtiel a 21) vteczi ſ tyem 22) chtiel. Tehdy wratny gemu kuklu ſtrhl, A on praſſyw oſtal. A wratny ynhed na nyem trzi halerzow 23) pozzadal. A 21) praſſywy poczzal ſye gemu protywiti a ſ nahu hlawu ſtal, A take y 25) vſſi nemyel. A 26) wratny opiet 27) czztyrz halerzow pozzadal. A 28) kdyzz ſye dati gemu 29) branyl, kuklu a plaſſt gemu wzal, A ten take 30) gedne ruky nemyel. A on 31) piet halerzow od nyeho mieti chtiel.32) A tak ſye ſtalo, kteryzz gednoho ha- lerze nechtiel dati, pyet bezdyeky mufill potô33) daty. B Pak duchownye takto:31) NAymyleyſſi! Pan tento gest pan naſs gezus kriftus. Wratny gest mudry 20 zpowiedlnyk, genzz 35) ma ſtati,) toczziſſto kazati v wratech mieſta lidem,36) w kteremzzto 37) geſt pyet oken, ſkrze kterazzto38) ſmrt wchody. Ale ſkrze tohoto hrbowateho, praſſyweho, bezokeho 39) etc. mame rozumyeti czzlowieka plna hrziechow, kteryzz ſedmi ſmrtedlnymy hrziechy 40) gest obalen, genzz za kazzdy dluzzen geſt, aczz by 41) chtiel nebo nechtiel, dati halerze, toczziſſto czzynyti 42) pokanye, Aczz zzada obdrzzeti [112 a] radoſt wieczznu, do kterezz nas dowede.43) 25 XCII. O ſlupye a obrazu etc.1) Czzte ſye w ſſkolnyê polozzeny, zze w geruſalemye byl geſt nyekteraky ſlup myedyeny, na gehozzto wiſokoſti byeſſie obraz ſpaſitele, mage podolky a) w (nadeps.). b) (za tím ps.) y ſtrh kuklu (přetrž.) c) (ps.) oſtati, o (vyškrabáno). M XCI. 1) O Wratnem. 2) Nyekaky. 3) sch. 1) gey vczinil. 5) sch. 6) sch. 7) nemagyczeo. 8) sch. 9) A tak (sch.). 10) sch. 11) prziſſel, A. 12) kdyz ot nieho ziadal zaplaty Panie toho mieſta przykazanim. 13) sch. 14) dati gemu. 15) sch. 16) rukuu geho. 17) sch. 18) sch. 19) sch. 20) sch. 21) Ale. 22) ſ tyem (sch.). 23) Wratny ot nieho trzy halerzuow. 24) sch. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 28) sch. 29) dati gemu (sch.). 30) sch. 31) A on (sch.). 31) chtiel od nieho mieti. 33) sch. 31) (bez náp.). 35) gez. 36) lidy. 37) w ktêmz. 38) ktêzto. 39) sch. 40) w ſedm ſmrtedlnych hrzychow. 41) aby. 42) vcziniti. 43) doweď Otecz Syn y duch swaty Amen. XCII. 1) (bez náp.)
128 XCI. O gednom wratnem a o bohatem muzzy.) 5 10 15 Nyekteraky 2) pan byl geſt,3) kteryzz myel gednoho wratneho, kteryzz pana ſweho proſil, aby w mieſtye ſwem, kterezz ma, wratneho vczzynyl4 geden myeſiecz, tak zze od kazzdeho hrbowateho, gednookeho a 5) praſſyweho a 6) ruku a vſſi nemagicze7) aby geden halerz myel. Pan gemu toho8) po- wuolil a peczzet przilozzil. A tak?) kdyzz vrzad przyyal, ſtal v branye mieſt- ſke, aby widyell gducze a geducze, aby ziſk vrzadu ſweho [111 b] mohl myeti. Tehdy vda ſye, zze geden hrbowaty dobrze okukleny w branu wſſel.a) A 10) wratny prziſſed,11) przikazanim panye toho mieſta zzadal od nyeho zaplaty.12) Ale ten 13) hrbowaty gemu dati 14) nechtiel. A 15) wratny geho ruku 16) vderzil a kuklu gemu ſtrhnouti chtiel.b) nalezl geho y 17) gednookeho. a 18) ynhed ten 19) wratny dwu halerzi pozzadal od nyeho. A on gemu 20) dati nechtiel a 21) vteczi ſ tyem 22) chtiel. Tehdy wratny gemu kuklu ſtrhl, A on praſſyw oſtal. A wratny ynhed na nyem trzi halerzow 23) pozzadal. A 21) praſſywy poczzal ſye gemu protywiti a ſ nahu hlawu ſtal, A take y 25) vſſi nemyel. A 26) wratny opiet 27) czztyrz halerzow pozzadal. A 28) kdyzz ſye dati gemu 29) branyl, kuklu a plaſſt gemu wzal, A ten take 30) gedne ruky nemyel. A on 31) piet halerzow od nyeho mieti chtiel.32) A tak ſye ſtalo, kteryzz gednoho ha- lerze nechtiel dati, pyet bezdyeky mufill potô33) daty. B Pak duchownye takto:31) NAymyleyſſi! Pan tento gest pan naſs gezus kriftus. Wratny gest mudry 20 zpowiedlnyk, genzz 35) ma ſtati,) toczziſſto kazati v wratech mieſta lidem,36) w kteremzzto 37) geſt pyet oken, ſkrze kterazzto38) ſmrt wchody. Ale ſkrze tohoto hrbowateho, praſſyweho, bezokeho 39) etc. mame rozumyeti czzlowieka plna hrziechow, kteryzz ſedmi ſmrtedlnymy hrziechy 40) gest obalen, genzz za kazzdy dluzzen geſt, aczz by 41) chtiel nebo nechtiel, dati halerze, toczziſſto czzynyti 42) pokanye, Aczz zzada obdrzzeti [112 a] radoſt wieczznu, do kterezz nas dowede.43) 25 XCII. O ſlupye a obrazu etc.1) Czzte ſye w ſſkolnyê polozzeny, zze w geruſalemye byl geſt nyekteraky ſlup myedyeny, na gehozzto wiſokoſti byeſſie obraz ſpaſitele, mage podolky a) w (nadeps.). b) (za tím ps.) y ſtrh kuklu (přetrž.) c) (ps.) oſtati, o (vyškrabáno). M XCI. 1) O Wratnem. 2) Nyekaky. 3) sch. 1) gey vczinil. 5) sch. 6) sch. 7) nemagyczeo. 8) sch. 9) A tak (sch.). 10) sch. 11) prziſſel, A. 12) kdyz ot nieho ziadal zaplaty Panie toho mieſta przykazanim. 13) sch. 14) dati gemu. 15) sch. 16) rukuu geho. 17) sch. 18) sch. 19) sch. 20) sch. 21) Ale. 22) ſ tyem (sch.). 23) Wratny ot nieho trzy halerzuow. 24) sch. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 28) sch. 29) dati gemu (sch.). 30) sch. 31) A on (sch.). 31) chtiel od nieho mieti. 33) sch. 31) (bez náp.). 35) gez. 36) lidy. 37) w ktêmz. 38) ktêzto. 39) sch. 40) w ſedm ſmrtedlnych hrzychow. 41) aby. 42) vcziniti. 43) doweď Otecz Syn y duch swaty Amen. XCII. 1) (bez náp.)
Strana 129
129 obyczzeyow zzidowſkych. A od nohy ſlupu nyekteraky korzen roſtyeſſe,a) B kteryzz wiſoko 2) ſye zdwihl tak welmi, zze obrazu ſye dotykaſſye. kterychżto podolkow ktozz ſye dotekl,3) kazzdeb) 4) nemoczi byl geſt prazden.5) Duchownye:6) NAymileyſſi! Skrze ten 7) ſlup mame znamenati kazzdeho wierneho cżlowieka Podle toho,8) yakozz dye piſmo:c) Dal ſem tye w ſlup. Obraz toho 9) ſlupu na wiſokoſti, mage podolky, geſt ſin buozzi wtieleny nebo na- rozeny.10) Podolek geſt dolnye ſtrana rucha. ſkrze kteryzzto 11) znamenawa ſye czzlowieczzenſtwie na kriſtu, kterezz geſt nyzſſie bozſtwie. Nebo podle czzlowieczzêſtwie vkrzizzowan byl na ſwatem krzizzi. Tento obraz postawen byl wrch ſtrany ſlupu. A protozz kriſtowo vmuczzenye wzzdy na pamieti 10 mame myeti. Ale noha toho ſlupu geſt miloſt lidſka. Skrze korzen, kteryzz geſt vkrutny, ma ſye 12) znamenati ſkruſſenye czzlowieczzye nebo boleſt za hrziechy.13) Tehdy korzen ſ nohy ſlupu wyſſel, kdyzz z horlywe laſky, kteruzz ma czzlowiek myeti k bohu, wſtane boleſt ſrdcze hrzieſſneho,14) a tak ſye rozmnozzi a zroſte, kterak 15) dluho k miloſrdenſtwi naklonye ſye dotkne ſye 15 geho.16) A tak proti wſſem boleſtem hrziechu dye 17) Swaty Rziehorz:d) Czztyrzi wieczi gſu, kterezzto w 18) czzlowieku ſkruſſenye czzynye: [112 b] Prwe, zle ſwe 19) zpomynage myſli, kde geſt byll. Druhe, ſud buozzi znamenage, kde bude. Trzietie, s dobrim ſwrchnyeho zzywota 20) zdychage placzze opatrzie,21) kdezz nenye. Czztwrte, ſ zlym buduczieho zzywuota ſlyſſe znamenage, kde 20 gyzz geſt. A 22) kdyby czzlowiek ſrozumyel przirozeny, ſkruſſenye by nalezl. 5 XCIII. Znamenay dobrze.1) Hvbeny czzlowiek gſi, hled poczzatku ſweho, proſtrziedka a ſkonanye. A tak nalezneſs, zze pln gſi zloſti a biedy a pſoty, Jakozz dye Swaty 2) Job: Czzlowiek narodyw ſye z zzeny etc. Aczz hlediſs poczzatku, vzrziſs ſye chuda a nedoſtateczzna; kdyzz proſtrziednyeho, nalezneſs ſye byedneho a ſmutneho 25 neb truchleho. A kdyzz konecz, tehdy3) w zemi tye przyvateho. A protozz ſye czzte, Zze nyekteraky kral hledal wſſech otazek. A gednomu miſtrowi Pohadku toho dal. A toho 4) prwa otazka byla: Czo geſt czzlowiek? Druha a) (ps.) roztyeſle, (ze) z (oprav.) ſ. b) (ps.) kazzdy, (z) y (oprav.) e. c) yakozz — piſmo (červ. podtrž.). d) (tato dvě slova červ. podtrž.). 2) ze wyſok. 3) kterychžto — dotekl (sch.). 4) A kazdy. 5) lek. 6) sch. 7) tento. 3) to- M hoto; yakozz — piſmo (sch.). 3) tohoto. 10) (tato dvě sl. sch.). 11) kterezto. 12) sch. 13) za hrziechy (sch.). 14) ſrdecz hrzyſſnych. 15) ze kterak. 16) dotkne ſe geho miloſrdenſtwij naklonie ſe. 17) Dal dij. 18) sch. 19) Swe zlee. 20) žiwota ſwrchniho s dobrym. 21) a patrze kde. 22) sch. XCIII. 1) Wypis czlowieka. 2) sch. 3) sch. 4) Pohadku — toho (sch.)
129 obyczzeyow zzidowſkych. A od nohy ſlupu nyekteraky korzen roſtyeſſe,a) B kteryzz wiſoko 2) ſye zdwihl tak welmi, zze obrazu ſye dotykaſſye. kterychżto podolkow ktozz ſye dotekl,3) kazzdeb) 4) nemoczi byl geſt prazden.5) Duchownye:6) NAymileyſſi! Skrze ten 7) ſlup mame znamenati kazzdeho wierneho cżlowieka Podle toho,8) yakozz dye piſmo:c) Dal ſem tye w ſlup. Obraz toho 9) ſlupu na wiſokoſti, mage podolky, geſt ſin buozzi wtieleny nebo na- rozeny.10) Podolek geſt dolnye ſtrana rucha. ſkrze kteryzzto 11) znamenawa ſye czzlowieczzenſtwie na kriſtu, kterezz geſt nyzſſie bozſtwie. Nebo podle czzlowieczzêſtwie vkrzizzowan byl na ſwatem krzizzi. Tento obraz postawen byl wrch ſtrany ſlupu. A protozz kriſtowo vmuczzenye wzzdy na pamieti 10 mame myeti. Ale noha toho ſlupu geſt miloſt lidſka. Skrze korzen, kteryzz geſt vkrutny, ma ſye 12) znamenati ſkruſſenye czzlowieczzye nebo boleſt za hrziechy.13) Tehdy korzen ſ nohy ſlupu wyſſel, kdyzz z horlywe laſky, kteruzz ma czzlowiek myeti k bohu, wſtane boleſt ſrdcze hrzieſſneho,14) a tak ſye rozmnozzi a zroſte, kterak 15) dluho k miloſrdenſtwi naklonye ſye dotkne ſye 15 geho.16) A tak proti wſſem boleſtem hrziechu dye 17) Swaty Rziehorz:d) Czztyrzi wieczi gſu, kterezzto w 18) czzlowieku ſkruſſenye czzynye: [112 b] Prwe, zle ſwe 19) zpomynage myſli, kde geſt byll. Druhe, ſud buozzi znamenage, kde bude. Trzietie, s dobrim ſwrchnyeho zzywota 20) zdychage placzze opatrzie,21) kdezz nenye. Czztwrte, ſ zlym buduczieho zzywuota ſlyſſe znamenage, kde 20 gyzz geſt. A 22) kdyby czzlowiek ſrozumyel przirozeny, ſkruſſenye by nalezl. 5 XCIII. Znamenay dobrze.1) Hvbeny czzlowiek gſi, hled poczzatku ſweho, proſtrziedka a ſkonanye. A tak nalezneſs, zze pln gſi zloſti a biedy a pſoty, Jakozz dye Swaty 2) Job: Czzlowiek narodyw ſye z zzeny etc. Aczz hlediſs poczzatku, vzrziſs ſye chuda a nedoſtateczzna; kdyzz proſtrziednyeho, nalezneſs ſye byedneho a ſmutneho 25 neb truchleho. A kdyzz konecz, tehdy3) w zemi tye przyvateho. A protozz ſye czzte, Zze nyekteraky kral hledal wſſech otazek. A gednomu miſtrowi Pohadku toho dal. A toho 4) prwa otazka byla: Czo geſt czzlowiek? Druha a) (ps.) roztyeſle, (ze) z (oprav.) ſ. b) (ps.) kazzdy, (z) y (oprav.) e. c) yakozz — piſmo (červ. podtrž.). d) (tato dvě slova červ. podtrž.). 2) ze wyſok. 3) kterychžto — dotekl (sch.). 4) A kazdy. 5) lek. 6) sch. 7) tento. 3) to- M hoto; yakozz — piſmo (sch.). 3) tohoto. 10) (tato dvě sl. sch.). 11) kterezto. 12) sch. 13) za hrziechy (sch.). 14) ſrdecz hrzyſſnych. 15) ze kterak. 16) dotkne ſe geho miloſrdenſtwij naklonie ſe. 17) Dal dij. 18) sch. 19) Swe zlee. 20) žiwota ſwrchniho s dobrym. 21) a patrze kde. 22) sch. XCIII. 1) Wypis czlowieka. 2) sch. 3) sch. 4) Pohadku — toho (sch.)
Strana 130
130 5 10 20 25 30 B otazkaa) byla: komu podoben geſt czzlowiek? Trzietie, kdeb) geſt czzlowiek, Czztwrta ſ kterymyc) towaryſſy gest czzlowiek? Tehdy odpowie5) miſtr ku prwny otazcze, toczziſſto Czo geſt czzlowiek: Rukotrzznye ſmrti, hoſpodarz mieſta, poczzeſtny gda. Rukotrzznyed) ſmrti rzieczzeno geſt, Nebo ſmrti ruky 6) vgiti nemuozz. Nebo ſmrt wſſeczko vſile geho y dny popada. A podle toho, yakzz geſt zaſluzzil, bude myeti odplatu nebo pokutu.7) Take czzlowyek geſt hoſpodarz 8) mieſta, Nebo brzo k zapomenuti dan bude. Opyet poczzeſtny gda, nebo ſpye nebo bdye, nebo gyeda nebo czo gyne [113 a] ho czzy- nye9) wzzdyczky k ſmrti tahne. A protozz mame ſobie 10) opatrziti o krmi, vdyelane 11) ſkrze czeſtu vczzynkow 12) miloſrdnych. Druha otazka geſt: 13) k komu podoben geſt czzlowiek? Odpowieda 14) miſtr: ledu, kteryzz ſkrze horko brzo rozpuſti ſye. Takezz 15) czzlowiek z zemie a z zzywlow ſpogeny 16) ſkrze horkoſt nemoczi brzo ſye rozpuſti a poruſſen bude. Trzietie otazanye:e kde geſt czzlowiek? Odpowieda 17) miſtr: [ 18) sedmy towaryſſy, kterzizz geho 15 vſtawiczznye hledagi,19) Toczziſſto hlad, zzeznywo�t, horko, zyma, peczzlywuoſt, nemocz af) ſmrtt. A protozz twa duſſe proti dyablu, proti ſwietu a proti tielu, kterazzto 20) pokuſſenye gſu rozliczzna, k rozliczznym 21) wieczem ma ſye przi- prawiti,22) aby gim mohla odolati.23) Tyelo nas pokuſſye ſkrze wuoli ſmil- ſtwa,24) Swiet ſkrze zbozzie marnoſti, dyabel ſkrze pychu mrzkoſti. A protozz kdyzz tebe tyelo pokufſye, tento przilozz lek: Myey na pamyeti, zze tyelo, kterezz tye zbuzuge k hrziechu, obrati ſye w popel dne y czzaſu newido- 26 meho,25) a duſſye twa pro geho opufſtyenye w muku wyeczznu vwrzzena bude. A protozz ſye piſſye w knyhach mudroſti: Vhaſſeno gest ſpiessie 27) ſrdcze naſſie. a zagiſte yzzadny nebude28) myeti29) vczzynkow naſſich any ſkutkow. Druhe aczz ſwiet nas pokuſſye 30) ſkrze marnoſt, przilozz tento lek: Znamenay pilnye newdyeczzenstwie a falefs naſs. Tak newdyeczzen gest swiet, aby wſſim 31) zzywotem gemu ſluzzil, a nycz s ſebu zze 32) neponeſeſs, gedno hrziech. Trzietye, kdyzz dyabel tebe pokuſſye, tento przilozz lek: myey na pamyeti geho vmuczzenye, ſkrze kterezzto hrdy [113 b] dyabel 33) vpadl geſt, A budeſs myeti mocz nad nym,34) Jakozz dye Appoſſtol: Obleczte ſye w uodyenye bozzie. Take prawi Solinus o dywiech Swieta:g) kdyzz Allexander myel nyekteraky koň, kterehozz byeſſe taky obyczzey, zze kdyzz byl odyen a prziprawen k bogi, yakozz kony przipraweny bywagi k bogi, tehdy yzzad- nemu nedal na ſye wſieſti, gedno Allexandrowi. Pakli nan 35) wſedl kto gyny, 35 ynhed gey dolow ſwrhl. A 36) tyzz kon, kdyzz nebyll odyen neb przikryt, tehdy Rynerzom odpuſtil na ſe wſeſti. Takezz czzlowiek odyenim, bozzim M a) Czo — otazka (černě podtrž., pozd. inkoustem). b) Trzietie kde (černě podtrž.). c) Czztwrta ſ kterymy (černě podtrž.). d) (za tím ps.) mieſta (podtečkov. a přetrž.) e) (tato dvě slova černě podtrž.). f) a (nadeps.). g) Take — Swieta (červ. podtrž.). 5) odpowiedie. 6) sch. 7) pokuty. 8) hoſpodarz gt. 9) czinie gyneho. 10) sch. 11) sch. z vczinkow. 13) geo gt. 14) Otpowie. 15) Take. 16) ſtworzeny. 17) Odpowij. 18) sch. hniewagy. 20) kteraz. 21) A protoz k rozlicznym. 22) przyprawiti ſe ma duſſe. 23) odolala. ſmilſtwo wole. 25) newiedomeho. 26) wržena. 27) ſpieſſnie. 28) bude. 29) mieti pamiet. pokuſfij nas. 31) wſſem. 32) sch. 33) sch. 34) nad nym (sch.). 35) naň kdy. 36) sch. 12) 197 24 30)
130 5 10 20 25 30 B otazkaa) byla: komu podoben geſt czzlowiek? Trzietie, kdeb) geſt czzlowiek, Czztwrta ſ kterymyc) towaryſſy gest czzlowiek? Tehdy odpowie5) miſtr ku prwny otazcze, toczziſſto Czo geſt czzlowiek: Rukotrzznye ſmrti, hoſpodarz mieſta, poczzeſtny gda. Rukotrzznyed) ſmrti rzieczzeno geſt, Nebo ſmrti ruky 6) vgiti nemuozz. Nebo ſmrt wſſeczko vſile geho y dny popada. A podle toho, yakzz geſt zaſluzzil, bude myeti odplatu nebo pokutu.7) Take czzlowyek geſt hoſpodarz 8) mieſta, Nebo brzo k zapomenuti dan bude. Opyet poczzeſtny gda, nebo ſpye nebo bdye, nebo gyeda nebo czo gyne [113 a] ho czzy- nye9) wzzdyczky k ſmrti tahne. A protozz mame ſobie 10) opatrziti o krmi, vdyelane 11) ſkrze czeſtu vczzynkow 12) miloſrdnych. Druha otazka geſt: 13) k komu podoben geſt czzlowiek? Odpowieda 14) miſtr: ledu, kteryzz ſkrze horko brzo rozpuſti ſye. Takezz 15) czzlowiek z zemie a z zzywlow ſpogeny 16) ſkrze horkoſt nemoczi brzo ſye rozpuſti a poruſſen bude. Trzietie otazanye:e kde geſt czzlowiek? Odpowieda 17) miſtr: [ 18) sedmy towaryſſy, kterzizz geho 15 vſtawiczznye hledagi,19) Toczziſſto hlad, zzeznywo�t, horko, zyma, peczzlywuoſt, nemocz af) ſmrtt. A protozz twa duſſe proti dyablu, proti ſwietu a proti tielu, kterazzto 20) pokuſſenye gſu rozliczzna, k rozliczznym 21) wieczem ma ſye przi- prawiti,22) aby gim mohla odolati.23) Tyelo nas pokuſſye ſkrze wuoli ſmil- ſtwa,24) Swiet ſkrze zbozzie marnoſti, dyabel ſkrze pychu mrzkoſti. A protozz kdyzz tebe tyelo pokufſye, tento przilozz lek: Myey na pamyeti, zze tyelo, kterezz tye zbuzuge k hrziechu, obrati ſye w popel dne y czzaſu newido- 26 meho,25) a duſſye twa pro geho opufſtyenye w muku wyeczznu vwrzzena bude. A protozz ſye piſſye w knyhach mudroſti: Vhaſſeno gest ſpiessie 27) ſrdcze naſſie. a zagiſte yzzadny nebude28) myeti29) vczzynkow naſſich any ſkutkow. Druhe aczz ſwiet nas pokuſſye 30) ſkrze marnoſt, przilozz tento lek: Znamenay pilnye newdyeczzenstwie a falefs naſs. Tak newdyeczzen gest swiet, aby wſſim 31) zzywotem gemu ſluzzil, a nycz s ſebu zze 32) neponeſeſs, gedno hrziech. Trzietye, kdyzz dyabel tebe pokuſſye, tento przilozz lek: myey na pamyeti geho vmuczzenye, ſkrze kterezzto hrdy [113 b] dyabel 33) vpadl geſt, A budeſs myeti mocz nad nym,34) Jakozz dye Appoſſtol: Obleczte ſye w uodyenye bozzie. Take prawi Solinus o dywiech Swieta:g) kdyzz Allexander myel nyekteraky koň, kterehozz byeſſe taky obyczzey, zze kdyzz byl odyen a prziprawen k bogi, yakozz kony przipraweny bywagi k bogi, tehdy yzzad- nemu nedal na ſye wſieſti, gedno Allexandrowi. Pakli nan 35) wſedl kto gyny, 35 ynhed gey dolow ſwrhl. A 36) tyzz kon, kdyzz nebyll odyen neb przikryt, tehdy Rynerzom odpuſtil na ſe wſeſti. Takezz czzlowiek odyenim, bozzim M a) Czo — otazka (černě podtrž., pozd. inkoustem). b) Trzietie kde (černě podtrž.). c) Czztwrta ſ kterymy (černě podtrž.). d) (za tím ps.) mieſta (podtečkov. a přetrž.) e) (tato dvě slova černě podtrž.). f) a (nadeps.). g) Take — Swieta (červ. podtrž.). 5) odpowiedie. 6) sch. 7) pokuty. 8) hoſpodarz gt. 9) czinie gyneho. 10) sch. 11) sch. z vczinkow. 13) geo gt. 14) Otpowie. 15) Take. 16) ſtworzeny. 17) Odpowij. 18) sch. hniewagy. 20) kteraz. 21) A protoz k rozlicznym. 22) przyprawiti ſe ma duſſe. 23) odolala. ſmilſtwo wole. 25) newiedomeho. 26) wržena. 27) ſpieſſnie. 28) bude. 29) mieti pamiet. pokuſfij nas. 31) wſſem. 32) sch. 33) sch. 34) nad nym (sch.). 35) naň kdy. 36) sch. 12) 197 24 30)
Strana 131
131 vmuczzenyh) gſa odyen, yzzadneho 37) newezme w ſrdcze ſwe, gedno 38) Czie- B ſarze, toczziſſto boha. A 39) kdyzz ktere pokuſſenye dyabelſke na ſrdcze geho 40) wſieſti chcze, ynhed ma mocz vmuczzenim 41) bozzim ſwrczi gye. A kdyzz czzlowiek nema 42) tohoto odyenye, ynhed przihotowan gest ke wſſemu zlemu myſſleny a ku pokuſſeny wzieti.43) 5 XCIV. O Orliczi a o hadu rzieczz pyekna.1) Prawi miſtr 2) Plynius, zze Orlicze na wiſokoſti ſye hnyezdi, gegymzz dyetem hrozi had. kteryzz wida, zze ſye nemuozz k dyetem gegim prziblizziti pro wiſokoſt, tehdy v powietrze gedu napuſty, aby powietrzim3) gye zmorzil. Ale Orlicze to widuczi przyneſe kamen, geſſto ſlowe Achates, y 4) wlozzi gey 5) w hnyezdo, A ten kamen ſwu moczi 6) odzzene powietrzie a wyetr napuſstyeny 10 gedu a a) toho hada,7) aby ſye k dyetem neprziblizzill. A tak vzdraweny gſu dyeti, aby nebyli ztraweny. Duchownye: 8) NAymyleyſſi! Skrze Orliczi, kteraz wiſoko lecze9) a geſt oſtreho zra 114 a] ku, czzlowieka znamena,10) kterehozzto zzywot a zzadoſt ma od 15 zemſkych wieczi zdwihnuti. A protozz dye Appoſſtol:b) Naſſie obczowanye w nebesiech gest. W tom obczowany te wiſoſti mame znamenati dyeti, to- czziſſto ſkutky naſſie dobre polozziti. Ale had ſtary, toczzifſto dyabel, myſli gye zbiti ſkrze dopufſtienye nyektereho 11) ſmrtedlneho hrziechu. Ale on ſnad bezpeczznye polozzenye ſweho nemuozz naplniti. Tehdy gde dyabel a po- 20 kuſſie 12) ſye, chtie gye zbiti gedem pychy tehdy, kdyzz chwalu ſwietſku gim omluwa, kterazz czzaſto przichazie dobrym muzzom,13) zze pro zzado�t chwaly czzynye dobre ſkutky,14) a tak 15) vmyeragi yako 16) dyeti k zaſluzzeny. A protozz wezmyeme opuku, toczziſſto kryſta, a polozzme gi mezi ſkutky naſſymy 17) a gedem marne chwaly, toczziffto abychom poſlali ſkutky dobre 25 k bohu, a bude nam odplata welyka. XCV. O dwu Bratru.1) zzte ſye w kronykach rzymſkych, zze mezi dwyema bratroma byll tak weliky ſwar, zze gednak geden wſſeczky zemye zkazil. Vſlyſſaw to Julius h) (za tím ps. na vnitř. okr.) ne (podtečkov. a přetrž.). a) (nadeps.). b) protozz — Appoſſtol (červ. podtrž.). 37) gſa odyen (sch.); nizadneho. 38) gedine. 39) sch. 40) na ſrdez (nedops.) geho dia- M belſke. 41) vmienim. 42) nema czlowiek. 43) a pokuſſenij k wzetij. XCIV. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) Achytes a. 5) sch. 6) moczy ſwu. 7) a (sch.); hada toho. 3) sch. 9) sch. 10) znamenawa. 11) niekterakeho. 12) pokuſy. 13) muzom dobrym. 14) dobre ſkutky czinj. 15) sch. 16) yakozto. 17 naſſe. XCV. 1/ (bez náp.).
131 vmuczzenyh) gſa odyen, yzzadneho 37) newezme w ſrdcze ſwe, gedno 38) Czie- B ſarze, toczziſſto boha. A 39) kdyzz ktere pokuſſenye dyabelſke na ſrdcze geho 40) wſieſti chcze, ynhed ma mocz vmuczzenim 41) bozzim ſwrczi gye. A kdyzz czzlowiek nema 42) tohoto odyenye, ynhed przihotowan gest ke wſſemu zlemu myſſleny a ku pokuſſeny wzieti.43) 5 XCIV. O Orliczi a o hadu rzieczz pyekna.1) Prawi miſtr 2) Plynius, zze Orlicze na wiſokoſti ſye hnyezdi, gegymzz dyetem hrozi had. kteryzz wida, zze ſye nemuozz k dyetem gegim prziblizziti pro wiſokoſt, tehdy v powietrze gedu napuſty, aby powietrzim3) gye zmorzil. Ale Orlicze to widuczi przyneſe kamen, geſſto ſlowe Achates, y 4) wlozzi gey 5) w hnyezdo, A ten kamen ſwu moczi 6) odzzene powietrzie a wyetr napuſstyeny 10 gedu a a) toho hada,7) aby ſye k dyetem neprziblizzill. A tak vzdraweny gſu dyeti, aby nebyli ztraweny. Duchownye: 8) NAymyleyſſi! Skrze Orliczi, kteraz wiſoko lecze9) a geſt oſtreho zra 114 a] ku, czzlowieka znamena,10) kterehozzto zzywot a zzadoſt ma od 15 zemſkych wieczi zdwihnuti. A protozz dye Appoſſtol:b) Naſſie obczowanye w nebesiech gest. W tom obczowany te wiſoſti mame znamenati dyeti, to- czziſſto ſkutky naſſie dobre polozziti. Ale had ſtary, toczzifſto dyabel, myſli gye zbiti ſkrze dopufſtienye nyektereho 11) ſmrtedlneho hrziechu. Ale on ſnad bezpeczznye polozzenye ſweho nemuozz naplniti. Tehdy gde dyabel a po- 20 kuſſie 12) ſye, chtie gye zbiti gedem pychy tehdy, kdyzz chwalu ſwietſku gim omluwa, kterazz czzaſto przichazie dobrym muzzom,13) zze pro zzado�t chwaly czzynye dobre ſkutky,14) a tak 15) vmyeragi yako 16) dyeti k zaſluzzeny. A protozz wezmyeme opuku, toczziſſto kryſta, a polozzme gi mezi ſkutky naſſymy 17) a gedem marne chwaly, toczziffto abychom poſlali ſkutky dobre 25 k bohu, a bude nam odplata welyka. XCV. O dwu Bratru.1) zzte ſye w kronykach rzymſkych, zze mezi dwyema bratroma byll tak weliky ſwar, zze gednak geden wſſeczky zemye zkazil. Vſlyſſaw to Julius h) (za tím ps. na vnitř. okr.) ne (podtečkov. a přetrž.). a) (nadeps.). b) protozz — Appoſſtol (červ. podtrž.). 37) gſa odyen (sch.); nizadneho. 38) gedine. 39) sch. 40) na ſrdez (nedops.) geho dia- M belſke. 41) vmienim. 42) nema czlowiek. 43) a pokuſſenij k wzetij. XCIV. 1) (bez náp.) 2) sch. 3) sch. 4) Achytes a. 5) sch. 6) moczy ſwu. 7) a (sch.); hada toho. 3) sch. 9) sch. 10) znamenawa. 11) niekterakeho. 12) pokuſy. 13) muzom dobrym. 14) dobre ſkutky czinj. 15) sch. 16) yakozto. 17 naſſe. XCV. 1/ (bez náp.).
Strana 132
132 B Cziefarz, tyezzcze boyowal proti bratru tomu 2) a vtrhaczzi, tak zze byll Czieſarz w tom bogi vrazzen.3) A vſlyfſaw to ten bratr vtrhaczz, zze Czieſarz geſt 5 vrazzen,4) prziſſel k bratru ſwemu, kteremuzzto mnoho zleho vozzinil geſt," a proſſye miloſrdenſtwie od nyeho, A 6) nayprwe aby mezi nym a Cziefarzem ? aby pokoy vczzynyl. Ale 8) okoloſtogyecze rzekli gſu: Nezaſluzzil geſt 9) toho, ale vtrpenye za to myel by myeti.10) kte [114 b] rymzz bratr odpowiedyel: Nema mylowano byti knyezzie, kterezz v bogi pokorne geſt yako 11) beranek, Ale w nepokogi vkrutne yako lew. A 12) aczz bratr muoy 13) proti mnye nezaſluzzil toho,14) Awfſak ya 15) geho ſmyerzim s Czieſarzem,16) budu-li moczi. Nebo protywêſtwye, kterezz mi geſt vczzinil, doſti geſt pomſſtyeno nad nim. A tak Czieſarze y ſam ſye a a) 17) bratra ſmyerzil a pokoy gemu nawratil. 5 10 Duchownye : 18 NAymyleyſſi! Tato dwa bratry gſta ſin bozzi a czzlowiek, mezi kterymy ſtawa ſye czzaſto welika neſnaz.19) Nebo kdyzz 20) czzlowiek dopuſti ſye ſmrtedl- neho hrziechu, tehdy protywi ſye ſynu bozziemu, bratru ſwemu, Nebo kdyzz 21) 15 czzlowiek czzyny to, proczz geſt kriſtus ſmrt przyyal, czozz w nyem geſt nebo na nyem, k ſmrti ſyna bozzieho dawa. A tehdy vrazzen bywa naywyſſy Czieſarz, otecz nebeſky. A protozz prziſtupme k bratru naſſemu, toczziſſto k kriſtowi, a proſſme miloſrdêſtwie od nyeho s 22) ſkruſſenym ſrdczem, A on to s 23) zzadoſti vczzynyenye przigme, a nam naſſi wynu odpuſti, a pokoy 20 mezi namy vczzyny a s otczem nebeſkym myloſtywye ſmyerzi. A protozz bogiſſ-li ty ſye geho ſprawedlnoſti, Vtecz ſye k 24) geho myloſrdestwy, kterezz wyetczzie geſt nezzli naſſy hrzieſſi.25) A protozz dauid dye:b) Smilowanye geho nade wſſechny ſkutky geho. A tyzz dye:e) 26) Miloſrdenſtwie bozzie na wieky budu chwaliti. XCVI. O Czieſarzowy. 1) 25 Oſdras Czieſarz boyowny proti neprzatelom ſwym [115 a] na boy prziſſel. I radyl 2) ſye s Appolonem tak rzieczzenym; kteremuzz odpowiedyeno geſt, zze ginak neprzemuozze neprzatela) 3) ſwych, gedine 4) leczz by on prwe od meczze neprzatelſkeho sſſel. Neprzietele to vſlyſſewſſe rzekli gſu, aby yzzadny z nych vrazzen nebyl gyny,5) gedyne kral Cozdras. A6) kdyzz tomu a) (nadeps.). b) A — dye (červ. podtrž.). c) A — dye (červ. podtrž.). a) (původně naps.) nepratel, z (přips. za) r. M 2) sch. 3) tak — vrazzen (sch.). *) A on vrazenij czyſarzowo vſlyffew. 5) biſſe; a (sch.). 6) sch. 7) a mezy czyfarzem. 3) sch. 9) sch. 10) za to — myeti (sch.). 11) yakzto. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) sch. 16) s Cziefarzem (sch.). 17) sch. 18) sch. 19) neſnaz welyka. 20) kdy. 21) kdy. 22) s (sch.). 23) sch. 24) sch. 25) hrzychowe. 26) sch. XCVI. 1) (bez náp.; na okraji:) Refurectionis Christi. 2) Radij; I (sch.). 3) neprze- moze neprzytel. 4) gedno. 5) sch. 6) tielo krale kozdraſa; A (sch.).
132 B Cziefarz, tyezzcze boyowal proti bratru tomu 2) a vtrhaczzi, tak zze byll Czieſarz w tom bogi vrazzen.3) A vſlyfſaw to ten bratr vtrhaczz, zze Czieſarz geſt 5 vrazzen,4) prziſſel k bratru ſwemu, kteremuzzto mnoho zleho vozzinil geſt," a proſſye miloſrdenſtwie od nyeho, A 6) nayprwe aby mezi nym a Cziefarzem ? aby pokoy vczzynyl. Ale 8) okoloſtogyecze rzekli gſu: Nezaſluzzil geſt 9) toho, ale vtrpenye za to myel by myeti.10) kte [114 b] rymzz bratr odpowiedyel: Nema mylowano byti knyezzie, kterezz v bogi pokorne geſt yako 11) beranek, Ale w nepokogi vkrutne yako lew. A 12) aczz bratr muoy 13) proti mnye nezaſluzzil toho,14) Awfſak ya 15) geho ſmyerzim s Czieſarzem,16) budu-li moczi. Nebo protywêſtwye, kterezz mi geſt vczzinil, doſti geſt pomſſtyeno nad nim. A tak Czieſarze y ſam ſye a a) 17) bratra ſmyerzil a pokoy gemu nawratil. 5 10 Duchownye : 18 NAymyleyſſi! Tato dwa bratry gſta ſin bozzi a czzlowiek, mezi kterymy ſtawa ſye czzaſto welika neſnaz.19) Nebo kdyzz 20) czzlowiek dopuſti ſye ſmrtedl- neho hrziechu, tehdy protywi ſye ſynu bozziemu, bratru ſwemu, Nebo kdyzz 21) 15 czzlowiek czzyny to, proczz geſt kriſtus ſmrt przyyal, czozz w nyem geſt nebo na nyem, k ſmrti ſyna bozzieho dawa. A tehdy vrazzen bywa naywyſſy Czieſarz, otecz nebeſky. A protozz prziſtupme k bratru naſſemu, toczziſſto k kriſtowi, a proſſme miloſrdêſtwie od nyeho s 22) ſkruſſenym ſrdczem, A on to s 23) zzadoſti vczzynyenye przigme, a nam naſſi wynu odpuſti, a pokoy 20 mezi namy vczzyny a s otczem nebeſkym myloſtywye ſmyerzi. A protozz bogiſſ-li ty ſye geho ſprawedlnoſti, Vtecz ſye k 24) geho myloſrdestwy, kterezz wyetczzie geſt nezzli naſſy hrzieſſi.25) A protozz dauid dye:b) Smilowanye geho nade wſſechny ſkutky geho. A tyzz dye:e) 26) Miloſrdenſtwie bozzie na wieky budu chwaliti. XCVI. O Czieſarzowy. 1) 25 Oſdras Czieſarz boyowny proti neprzatelom ſwym [115 a] na boy prziſſel. I radyl 2) ſye s Appolonem tak rzieczzenym; kteremuzz odpowiedyeno geſt, zze ginak neprzemuozze neprzatela) 3) ſwych, gedine 4) leczz by on prwe od meczze neprzatelſkeho sſſel. Neprzietele to vſlyſſewſſe rzekli gſu, aby yzzadny z nych vrazzen nebyl gyny,5) gedyne kral Cozdras. A6) kdyzz tomu a) (nadeps.). b) A — dye (červ. podtrž.). c) A — dye (červ. podtrž.). a) (původně naps.) nepratel, z (přips. za) r. M 2) sch. 3) tak — vrazzen (sch.). *) A on vrazenij czyſarzowo vſlyffew. 5) biſſe; a (sch.). 6) sch. 7) a mezy czyfarzem. 3) sch. 9) sch. 10) za to — myeti (sch.). 11) yakzto. 12) sch. 13) sch. 14) sch. 15) sch. 16) s Cziefarzem (sch.). 17) sch. 18) sch. 19) neſnaz welyka. 20) kdy. 21) kdy. 22) s (sch.). 23) sch. 24) sch. 25) hrzychowe. 26) sch. XCVI. 1) (bez náp.; na okraji:) Refurectionis Christi. 2) Radij; I (sch.). 3) neprze- moze neprzytel. 4) gedno. 5) sch. 6) tielo krale kozdraſa; A (sch.).
Strana 133
133 Cozdras ſrozumyell, promyenyw kralowſky odyew wzal odyenye a zaſtup B przemohl. Vzrzew to geden z Rytierzow, geho kopim poklal azz do ſrdcze. A tak ſkrze ſmrt ſwu7) lid ſwuoy z ruku neprzatelſku zproſtill. Duchownye takto:8) NAymyleyſſi! Takezz naſs mily gezus2) kriſt?,10) poradyw ſye ſ bohem otczem, prziſſel, chtie boyowati proti dyablu. A 11) zwiedyew, zze by byl po- znan,12) promyenyl odyew ſwuoy, przirozenye czzlowieczzie przyyal. Nebo kdyby 13) ho byli zzide poznali, nykdy by geho byli 14) neukrzizzowali. A pro- tozz kdyzz gest den neſtawal k bogi, geden z rytierzow stoge podle krzizze, kopím gey azz do ſrdcze proklal. A 15) tak ſkrze ſmrt ſwu wſſeczko pokolenye lidſke od ſmrti wieczzne wykupil. 5 10 XCVII. O gednom czzlowieku.1) Byeſſye nyekteraky czzlowiek, kteryzz myel 2) giti z gednoho kralowſtwie do druheho. I3) prziſſel k gednomu moſtu, przes kteryzzto giti myell. Ale przed ſebu vzrzel geſt ſ prawe ſtrany lwa vkrutneho, Vzrzel take 4) s druhe ſtrany lewe draka a morze. A 5) kdyzz gye 6) tuto trogi wyecz widyel,7) ne- ſmyel dale giti, y chtyel [115 b] sye domow wratiti. A 8) ay, angel bozzij 15 ſtaſſe proti nyemu na ceſtie, mage meczz a korunu w ruku ſwu, y rzekl k nyemu:9) Zhrzey, odolay, odplatu tobye dam bez pochybenye. Styefſtie morze, Hnyew zwierzi, leſt hadowa hubenye czzynye. A 10) ynhed, yakzz 11) geſt czzlowiek angela widyel a tyto wſſeczky wieczi vczzinil, 12) nebezpeczznoti vtekl geſt.13) Nebo geſt lwa a dyabla zabil a korunu od angela obdrzzall. 20 Nuzz pak duchownye: 14) NAymileyſſi! Skrze tohoto czzlowieka mame znamenati kazzdeho z nas, kteryzz ma na kazzdy den giti k nebeſke kragynye przes moſt. Moſt gest tento zzywot, kteryzz geſt welmi krziechky. Ale bez pochybenye lew gest dyabel. Drak, toczzifſto tyelo, morzie, toczziſſto ſwiet, nam prziekazzegi, czozz mohu. Ale ſlyſſte, nechczete-li proti tiemto boyowati, Buoh drzzi meczz, 25 toczziſſto mocz ſwu, a 15) tyetť zabige wieczznye. Ale budefſ-li dobrze boyowati, tehdy 16) korunu zzywota wieczzneho obdrzziſs. A 17) wiedyeti maſs, kterak maſs boyowati. Zagiſte wiz, kterak geſt 18) angel rzekl: Zhrzey, toczzifſto ſwiet, odolay dyablu, vkrot tielo, a 19) odplatu, toczziſſto korunu, dat tobie pan boh, aczz to naplniſs, k kterezzto korunye dowed nas buoh 20) otecz, fin y duch 30 ſwaty. Amen. 7) ſwu ſmrt. 8) (bez náp.) 3) sch. 10) kryftus Gez. 11) sch. 12) poznan byl.13) Nez kdyzby. M 14) sch. 15) sch. XCVII. 1) (bez náp.). 2) miegyſle. 3) sch. 3) sch. 5) sch. 5) gt. 7) wiecz trogy vzrzel. 8) sch. 9) k niemu (sch.). 10) sch. 11) kdyz. 12) sch. 13) sch. 14) (bez náp.). 15) sch. 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) sch. 20) dopomahay nam Buoh (ostatek sch.).
133 Cozdras ſrozumyell, promyenyw kralowſky odyew wzal odyenye a zaſtup B przemohl. Vzrzew to geden z Rytierzow, geho kopim poklal azz do ſrdcze. A tak ſkrze ſmrt ſwu7) lid ſwuoy z ruku neprzatelſku zproſtill. Duchownye takto:8) NAymyleyſſi! Takezz naſs mily gezus2) kriſt?,10) poradyw ſye ſ bohem otczem, prziſſel, chtie boyowati proti dyablu. A 11) zwiedyew, zze by byl po- znan,12) promyenyl odyew ſwuoy, przirozenye czzlowieczzie przyyal. Nebo kdyby 13) ho byli zzide poznali, nykdy by geho byli 14) neukrzizzowali. A pro- tozz kdyzz gest den neſtawal k bogi, geden z rytierzow stoge podle krzizze, kopím gey azz do ſrdcze proklal. A 15) tak ſkrze ſmrt ſwu wſſeczko pokolenye lidſke od ſmrti wieczzne wykupil. 5 10 XCVII. O gednom czzlowieku.1) Byeſſye nyekteraky czzlowiek, kteryzz myel 2) giti z gednoho kralowſtwie do druheho. I3) prziſſel k gednomu moſtu, przes kteryzzto giti myell. Ale przed ſebu vzrzel geſt ſ prawe ſtrany lwa vkrutneho, Vzrzel take 4) s druhe ſtrany lewe draka a morze. A 5) kdyzz gye 6) tuto trogi wyecz widyel,7) ne- ſmyel dale giti, y chtyel [115 b] sye domow wratiti. A 8) ay, angel bozzij 15 ſtaſſe proti nyemu na ceſtie, mage meczz a korunu w ruku ſwu, y rzekl k nyemu:9) Zhrzey, odolay, odplatu tobye dam bez pochybenye. Styefſtie morze, Hnyew zwierzi, leſt hadowa hubenye czzynye. A 10) ynhed, yakzz 11) geſt czzlowiek angela widyel a tyto wſſeczky wieczi vczzinil, 12) nebezpeczznoti vtekl geſt.13) Nebo geſt lwa a dyabla zabil a korunu od angela obdrzzall. 20 Nuzz pak duchownye: 14) NAymileyſſi! Skrze tohoto czzlowieka mame znamenati kazzdeho z nas, kteryzz ma na kazzdy den giti k nebeſke kragynye przes moſt. Moſt gest tento zzywot, kteryzz geſt welmi krziechky. Ale bez pochybenye lew gest dyabel. Drak, toczzifſto tyelo, morzie, toczziſſto ſwiet, nam prziekazzegi, czozz mohu. Ale ſlyſſte, nechczete-li proti tiemto boyowati, Buoh drzzi meczz, 25 toczziſſto mocz ſwu, a 15) tyetť zabige wieczznye. Ale budefſ-li dobrze boyowati, tehdy 16) korunu zzywota wieczzneho obdrzziſs. A 17) wiedyeti maſs, kterak maſs boyowati. Zagiſte wiz, kterak geſt 18) angel rzekl: Zhrzey, toczzifſto ſwiet, odolay dyablu, vkrot tielo, a 19) odplatu, toczziſſto korunu, dat tobie pan boh, aczz to naplniſs, k kterezzto korunye dowed nas buoh 20) otecz, fin y duch 30 ſwaty. Amen. 7) ſwu ſmrt. 8) (bez náp.) 3) sch. 10) kryftus Gez. 11) sch. 12) poznan byl.13) Nez kdyzby. M 14) sch. 15) sch. XCVII. 1) (bez náp.). 2) miegyſle. 3) sch. 3) sch. 5) sch. 5) gt. 7) wiecz trogy vzrzel. 8) sch. 9) k niemu (sch.). 10) sch. 11) kdyz. 12) sch. 13) sch. 14) (bez náp.). 15) sch. 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) sch. 20) dopomahay nam Buoh (ostatek sch.).
Strana 134
134 XCVIII. O dwu Studnyczi.1) Akozz Ifiodorus2) prawi w knyhach ethycorů tak rzieczzenych,a) zze w Siczilij3) gſta dwye �tudnyczi, kterychzz [116 a] gedna yalowe plodi, Druha druhu yalowu czzyny. Skrze prwu ma znamenati kriſta, kteryzz czzyny yalo- weho, toczziſto hrzieſſneho, plodneho ſkrze ſkutky dobre. Druha ſtudnycze geſt dyabel, kteryzz protywne wieczi czzyny, Nebo czza�to dobreho czzlowieka k zlemu konczi przywuody. W ytalijb) gieſt ſtudnycze, kterazz ſwietloſt nebo zrak oczzi vzdrawuge. We dne ſye ſtkwi a w noczi horzi. Takezz kriſtus hrzieſſnych rany vzdrawuge. We dne ſye ſtkwi, toczziſſto w zziwuotie tomto ſkutky dobre 4) vkazuge a miloſrdne,5) Ale w noczi prawye, by horzela, 10 toczziſſto w 6) ſwiedomy proti hrziechu. W efiruc) geſt ſtudnycze, kterazz horuczie 7) pochodnye vhaſſuge a vhaſſene zapaluge. Takezz kriſtus horuczie 8) pochodnye, toczziſſto mudrcze ſwieta a pany, vhaſſye a vhaſſene, toczziſſto chude, kterzizz gſu vhaſſeny na ſwietie, zapaluge. W Idumeyd) 9) gieft ſtudnycze, kterazz w rocze czztyrzi barwy myeny a 10) za trzi mieſiecze czziſta. Tato 15 ſtudnycze kriſta znamenawa, kteryzz netoliko gednu, ale czzaſto 11) za po- kolenye lidſke trpiel geſt, a podobenstwie geho promyenylo sye geſt. W na- rozeny ſwem narodil ſye geſt w ſtudenoſti, obrziezan oſmy den, plakal na krzizzi. V Boecije) 12) gſta dwie ſtudnyczi: Gedna czzyny czzlowieka wtypneho a dobre pamyeti, Druha czzyny czzlowieka nepametlyweho. Prwnye ſtud [116 b] nycze znamenawa kryſta, kteryzz dawa czzlowieku cztnoſti, Druha geſt dyabel, kteryzz czzlowieka czzyny nepametlyweho wſſech dobrych ſkutkow, kterezzf) geſt od boha wzal. W Campanij 13) gſta dwie ſtudnyczi, gedna muzſke nezdrawie odgima, Druha yalowoſt zzenſku odgyma. Prwnye znamenawa kryſta, kterazz 14) nezdrawye hrziechow odgima, Druha geſt nabozzna modlitba. 5 20 B XCIX. O hawranu rzieczz.1) 25 PRawi mudrzyecz w knyhach o zwierzi: Budeſſ-li chtieti vczzynyti, zze hawran, kdyzz ſye bude hnyezditi na drzyewie, aby nykdy z wagecz ſwych 2 nemohl ptaczzat wyweſti a wyſedyeti, Polozz popel ſklenyczzny mezi drzewo a koru.3) A dokawadzz tu popel bude, nykdy dyeti nebude moczi wyſe- dyeti.4) M a) IAkozz — rzieczzenych (červ. podtrž.). b) W ytalij (červ. podtrž.). c) Wefiru (červ. podtrž.). d) W Idumey (červ. podtrž.). e) V Boecij (červ. podtrž.). f) (první) e (oprav. z) o. XCVIII. 1) (bez náp.). 2) prawij Isyodorus. 3) w ſyliczy. 3) sch. 5) miloſrdne vkazuge. 6) sch. 7) horyczy. 3) horzyczy. 9) In ydumea. 10) cztirzkrat w Rocze barwu mienij; a (sch.). 11) cziaſtokrat. 12) In Boecia. 13) W kampany. 14) kteryz. XCIX. 1) (bez náp.). 2) sch. 3) drzewem a kuoru. *) wyweſti a wyſedieti.
134 XCVIII. O dwu Studnyczi.1) Akozz Ifiodorus2) prawi w knyhach ethycorů tak rzieczzenych,a) zze w Siczilij3) gſta dwye �tudnyczi, kterychzz [116 a] gedna yalowe plodi, Druha druhu yalowu czzyny. Skrze prwu ma znamenati kriſta, kteryzz czzyny yalo- weho, toczziſto hrzieſſneho, plodneho ſkrze ſkutky dobre. Druha ſtudnycze geſt dyabel, kteryzz protywne wieczi czzyny, Nebo czza�to dobreho czzlowieka k zlemu konczi przywuody. W ytalijb) gieſt ſtudnycze, kterazz ſwietloſt nebo zrak oczzi vzdrawuge. We dne ſye ſtkwi a w noczi horzi. Takezz kriſtus hrzieſſnych rany vzdrawuge. We dne ſye ſtkwi, toczziſſto w zziwuotie tomto ſkutky dobre 4) vkazuge a miloſrdne,5) Ale w noczi prawye, by horzela, 10 toczziſſto w 6) ſwiedomy proti hrziechu. W efiruc) geſt ſtudnycze, kterazz horuczie 7) pochodnye vhaſſuge a vhaſſene zapaluge. Takezz kriſtus horuczie 8) pochodnye, toczziſſto mudrcze ſwieta a pany, vhaſſye a vhaſſene, toczziſſto chude, kterzizz gſu vhaſſeny na ſwietie, zapaluge. W Idumeyd) 9) gieft ſtudnycze, kterazz w rocze czztyrzi barwy myeny a 10) za trzi mieſiecze czziſta. Tato 15 ſtudnycze kriſta znamenawa, kteryzz netoliko gednu, ale czzaſto 11) za po- kolenye lidſke trpiel geſt, a podobenstwie geho promyenylo sye geſt. W na- rozeny ſwem narodil ſye geſt w ſtudenoſti, obrziezan oſmy den, plakal na krzizzi. V Boecije) 12) gſta dwie ſtudnyczi: Gedna czzyny czzlowieka wtypneho a dobre pamyeti, Druha czzyny czzlowieka nepametlyweho. Prwnye ſtud [116 b] nycze znamenawa kryſta, kteryzz dawa czzlowieku cztnoſti, Druha geſt dyabel, kteryzz czzlowieka czzyny nepametlyweho wſſech dobrych ſkutkow, kterezzf) geſt od boha wzal. W Campanij 13) gſta dwie ſtudnyczi, gedna muzſke nezdrawie odgima, Druha yalowoſt zzenſku odgyma. Prwnye znamenawa kryſta, kterazz 14) nezdrawye hrziechow odgima, Druha geſt nabozzna modlitba. 5 20 B XCIX. O hawranu rzieczz.1) 25 PRawi mudrzyecz w knyhach o zwierzi: Budeſſ-li chtieti vczzynyti, zze hawran, kdyzz ſye bude hnyezditi na drzyewie, aby nykdy z wagecz ſwych 2 nemohl ptaczzat wyweſti a wyſedyeti, Polozz popel ſklenyczzny mezi drzewo a koru.3) A dokawadzz tu popel bude, nykdy dyeti nebude moczi wyſe- dyeti.4) M a) IAkozz — rzieczzenych (červ. podtrž.). b) W ytalij (červ. podtrž.). c) Wefiru (červ. podtrž.). d) W Idumey (červ. podtrž.). e) V Boecij (červ. podtrž.). f) (první) e (oprav. z) o. XCVIII. 1) (bez náp.). 2) prawij Isyodorus. 3) w ſyliczy. 3) sch. 5) miloſrdne vkazuge. 6) sch. 7) horyczy. 3) horzyczy. 9) In ydumea. 10) cztirzkrat w Rocze barwu mienij; a (sch.). 11) cziaſtokrat. 12) In Boecia. 13) W kampany. 14) kteryz. XCIX. 1) (bez náp.). 2) sch. 3) drzewem a kuoru. *) wyweſti a wyſedieti.
Strana 135
135 Duchownye:5) NAymileyſſi! Hawran tento znamenawa dyabla, Hnyezdo geſt przeby- B wanye w ſrdczi ſkrze pomyſſlenye hrziechu. Skrze ſtklenyczi, kterazz w roz- liczznych barwach nalezena 6) bywa, tyelo czzlowieczzie znamena ſye. Skrze popel ſtklenny pamyet ſmrti, nebo ſtklo z popela bywa a w popel ſye na- wraczuge. Takezz prawie czzlowiek popel geſt a w popel ſye obrati. A protozz polozz7) pamyet ſmrty mezi drzewo a koru, a8) mezi duſſi a tyelo. Tyelo geſt przikrytie duſſe. a tak dyabel nykdy newida vzzitku z ſebe, toczziſſto9) kniziete 10) neczziſte pamyetí newyſedy.11) 5 C. O gednô hagi.1) [117 a Plynius nyekteraky miſtr prawy, zze wyſſel w myeſiecz Mayg, chtie giti w geden hay. W kteremzzto stalo geſt ſedm drzyew, plnych listie a libeho 10 dywanye, a toliko ratoleſti ſebral geſt, zze neſti nemohl. I2) prziſſli ſu trzie muzzie, a geho gſu z hage wywedli.3) Ale kdyzz gſu wychazeli z hage,4) vpadl gest ten gifty 5) w yamu a pro tyezzkoſt brzemene vtopil sye.6) Duchownye:7) NAymileyſſi! Tento hay geſt tento swiet, plny rozliczzny drzewim przi- kryt. A protozz w tomto hagi, toczziſſto w tomto ſwietie, geſt ſedm drzew, 15 kterazz znamenagi ſedm ſmrtedlnych hrziechow, z kterychzzto8) czzlowiek zbiera zle czzyny, brzyemye,9) zze ho 10) neſty nemuozz any zdwihnuti, toczziſſto zze 11) k miloſti bozzi nemuozz 12) przigiti, dokawadzz w hrziechu przebywa. Ale ay, przigdu trzie muzzie ſtrazzny 13) hagye, kterzizzto ſu trzie neprzietele, toczziſſto ſwiet, tyelo a dyabel, a ty 14) pomahagi czzlowieku rozliczznymy 20 hrziechy ofidlanim 15) azz do wychodu duſſe z tyela. A tehdy vtopen bywa w hlubokoſti pekelne pro mnozſtwie hrziechow ſwych. CI. Tuto ſye dye o trzyech ſynech.1 5) sch. 6) sch. 7) sch. s) sch. *) z ſebe toczziſſto (sch.). 10) nebo kurze. 11) sch. C. 1) (bez náp.). 2) sch. 3) z hage wywedli gfu. *) z hage wychazely. 5) (tato tři sl. sch.). 6) a vtopil ſe pro tiezkoſt brzemene. 7) sch. 3) V kazdeho. 9) czinij a zbiera brzymie. 10) sch. 11) sch. 12) sch. 13) ſtrany. 14) sch. 15) oſydlami. CI. 1) (bez náp.). 2) kamen geden. 3) sch. 4) mezy ſebu gyſtily fu. 5) sch. 6) sch. 7) nad gyne; dwa sch. *) A protoz vczinil; geſt (sch.). Nyekteraky kral myel trzi ſyny a geden kamen 2) drahy. a 3) ty ſynowe k ſobie podobny gſu byli.4) Ale kral 5) gednoho ſyna wiecze 6) milowal nad gyna dwa.7) I vczzinyl geſt8) trzi prſteny rowne a dwa kameny ſtkelna, po- 25 M
135 Duchownye:5) NAymileyſſi! Hawran tento znamenawa dyabla, Hnyezdo geſt przeby- B wanye w ſrdczi ſkrze pomyſſlenye hrziechu. Skrze ſtklenyczi, kterazz w roz- liczznych barwach nalezena 6) bywa, tyelo czzlowieczzie znamena ſye. Skrze popel ſtklenny pamyet ſmrti, nebo ſtklo z popela bywa a w popel ſye na- wraczuge. Takezz prawie czzlowiek popel geſt a w popel ſye obrati. A protozz polozz7) pamyet ſmrty mezi drzewo a koru, a8) mezi duſſi a tyelo. Tyelo geſt przikrytie duſſe. a tak dyabel nykdy newida vzzitku z ſebe, toczziſſto9) kniziete 10) neczziſte pamyetí newyſedy.11) 5 C. O gednô hagi.1) [117 a Plynius nyekteraky miſtr prawy, zze wyſſel w myeſiecz Mayg, chtie giti w geden hay. W kteremzzto stalo geſt ſedm drzyew, plnych listie a libeho 10 dywanye, a toliko ratoleſti ſebral geſt, zze neſti nemohl. I2) prziſſli ſu trzie muzzie, a geho gſu z hage wywedli.3) Ale kdyzz gſu wychazeli z hage,4) vpadl gest ten gifty 5) w yamu a pro tyezzkoſt brzemene vtopil sye.6) Duchownye:7) NAymileyſſi! Tento hay geſt tento swiet, plny rozliczzny drzewim przi- kryt. A protozz w tomto hagi, toczziſſto w tomto ſwietie, geſt ſedm drzew, 15 kterazz znamenagi ſedm ſmrtedlnych hrziechow, z kterychzzto8) czzlowiek zbiera zle czzyny, brzyemye,9) zze ho 10) neſty nemuozz any zdwihnuti, toczziſſto zze 11) k miloſti bozzi nemuozz 12) przigiti, dokawadzz w hrziechu przebywa. Ale ay, przigdu trzie muzzie ſtrazzny 13) hagye, kterzizzto ſu trzie neprzietele, toczziſſto ſwiet, tyelo a dyabel, a ty 14) pomahagi czzlowieku rozliczznymy 20 hrziechy ofidlanim 15) azz do wychodu duſſe z tyela. A tehdy vtopen bywa w hlubokoſti pekelne pro mnozſtwie hrziechow ſwych. CI. Tuto ſye dye o trzyech ſynech.1 5) sch. 6) sch. 7) sch. s) sch. *) z ſebe toczziſſto (sch.). 10) nebo kurze. 11) sch. C. 1) (bez náp.). 2) sch. 3) z hage wywedli gfu. *) z hage wychazely. 5) (tato tři sl. sch.). 6) a vtopil ſe pro tiezkoſt brzemene. 7) sch. 3) V kazdeho. 9) czinij a zbiera brzymie. 10) sch. 11) sch. 12) sch. 13) ſtrany. 14) sch. 15) oſydlami. CI. 1) (bez náp.). 2) kamen geden. 3) sch. 4) mezy ſebu gyſtily fu. 5) sch. 6) sch. 7) nad gyne; dwa sch. *) A protoz vczinil; geſt (sch.). Nyekteraky kral myel trzi ſyny a geden kamen 2) drahy. a 3) ty ſynowe k ſobie podobny gſu byli.4) Ale kral 5) gednoho ſyna wiecze 6) milowal nad gyna dwa.7) I vczzinyl geſt8) trzi prſteny rowne a dwa kameny ſtkelna, po- 25 M
Strana 136
136 5 B dobna2) k drahemu kameny k tomu.10) A rozliczznym gynym 11) prſtenom rozliczzne kamenye kazal polozziti, aby nebyll oklaman. 1 12) kazal zawolati ſynow ſwych przed ſye [117 b] a kazzdemu prſten dal. A tomu 13) ſynu, kterehozz mylowal, dal gemu naylepſſi. Potom kdyzz otecz odſfel, kazzdemu ſye zdalo, by prſten naylepſſi z drahym kamenem myel.14) Vſlyfſaw to nye- kteraky 15) mudrziecz, rzekl: Muſime vgiſtiti,16) ktery prſten naydrazſſi geſt. A kteryzz prſten 17) wyhnati mozz nemoczi,18) ten naydrazſſi geſt. I 19) vczzi- nili tak, zze 20) dwa prſteny nycz neuczzynyla, ale trzieti nemoczi vzdrawowal. 22) miſtr 23) poklada, kterehozz otecz naywiecze milowall. A 21) protozz zgewnye Duchownye pak takto rozuey.24) NAymyleyſſi! Tito trzie bratrzie Geſt troy lid, toczziſſto ſynowe bozzi ſkrze ſtwuorzenye, toczziſſto krzieſtyane, zzide a pohane. A protozz wſſak zgewno geſt, zze otecz buoh nebeſky 25) naywiecze lid krzieſtyanſky 26) my- luge. A protozz gemu naylepſſi prſten 27) oſtawil, kteryzz ſlepe oſwyeczuge, neduzzywe 28) vzdrawuge, mrtwe zkrzeſfuge.29) Ale w newyerziczych nebywa 15 znameny any moczi. A protozz Dauid dye:a) Znameny naſſich newidieli gſme. 10 CII. O Czizolozznyczi.1) 3 PRawi Walerius miftr 2) w knyhach patych, zze nyekteraky wolagiczi nebo byrzicz gednu wladyku 4) popadl w Czizolozzſtwi, a5) vhlawnym ſudem odſudil gi a do zzalarze dal; a6) tu geſt hladem morzena. kterezzto zzeny zzalarzny 7) ne ynhed zahubil, Ale myloſrdenſtwim gſa hnuť, dogitye a wchodu 10 20 dczerzi 8) gegye, zzenye ſwe9) ſnubene, dopuſtil a) geſt,10) Tak aby nycz pokrmu materzi ſwe nedala any neſla,11) nezz 12) aby tu 13) hladem vmrzela. Po mno- hych pak 14) dnech [118 a] byrzicz dywil ſye tomu,15) odkud by ta 16) zzena w zzalarzi tak dluho 17) zzywa byla. 118) ſrozumyel geſt, zze dczera materz ſwu 19) mlekem ſwych prſi 20) od ſmrti 21) ſdrzzela geſt. kterchozztob) 22) po- 25 trziebye wiery neſlychane ſudcze w tom w hnyewie k myloſti naklonyen gſa, te zzenye 23) miloſt obdrzzal. a) A — dye (červ. podtrž.) a) (za tím ps.) por (přetrž.). b) (ps.) kterezzto, hoz (nadeps.). M 9) ſtklena podobne. 10) k tomu (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) kazdy ſe mniel mieti naylepſſi prſten s kamenem drahym. 15) niektery. 16) Vgyſtiti chczeme. 17) naydrazíli — priten (sch.). 18) nemocz A. 19) sch. 20) sch. 21) A (sch.). 22) zgewniegy. 23) sch. 24) (bez náp.). 25) otecz — nebeſky (sch.). 26) lyd krzeſtianſky wicze. 27) prſten gemu; naylepſli (sch.). 28) oſwyeczuge neduzzywe (sch.). 23) wzkrzeſſuge neduziwe vzdrawuge. CII. 1) (sch.; na okraji:) Dnica 12 Trinith. apud diuů petrum 78. 2) sch. 3) wolagycz. 4) Wladyku gednu. 5) sch. 6) sch. 7) zialarznie. 3) dezery. 9) zeny; ſwe (sch.). 10) poziczil a. neneſla ani dala. 12) sch. 13) tak. 14) sch. 15) sch. 16) sch. 17) tak dluho (sch.). 13) sch. 19) sch. 20) ſwych prſy mlekem. 21) sch. 22) kterez. 23) potrzebie ſwrchniho wira neuſly- ſſana w hniewe Sudcze k miloſrdenſtwij naklonien ſa A te zeny. 11)
136 5 B dobna2) k drahemu kameny k tomu.10) A rozliczznym gynym 11) prſtenom rozliczzne kamenye kazal polozziti, aby nebyll oklaman. 1 12) kazal zawolati ſynow ſwych przed ſye [117 b] a kazzdemu prſten dal. A tomu 13) ſynu, kterehozz mylowal, dal gemu naylepſſi. Potom kdyzz otecz odſfel, kazzdemu ſye zdalo, by prſten naylepſſi z drahym kamenem myel.14) Vſlyfſaw to nye- kteraky 15) mudrziecz, rzekl: Muſime vgiſtiti,16) ktery prſten naydrazſſi geſt. A kteryzz prſten 17) wyhnati mozz nemoczi,18) ten naydrazſſi geſt. I 19) vczzi- nili tak, zze 20) dwa prſteny nycz neuczzynyla, ale trzieti nemoczi vzdrawowal. 22) miſtr 23) poklada, kterehozz otecz naywiecze milowall. A 21) protozz zgewnye Duchownye pak takto rozuey.24) NAymyleyſſi! Tito trzie bratrzie Geſt troy lid, toczziſſto ſynowe bozzi ſkrze ſtwuorzenye, toczziſſto krzieſtyane, zzide a pohane. A protozz wſſak zgewno geſt, zze otecz buoh nebeſky 25) naywiecze lid krzieſtyanſky 26) my- luge. A protozz gemu naylepſſi prſten 27) oſtawil, kteryzz ſlepe oſwyeczuge, neduzzywe 28) vzdrawuge, mrtwe zkrzeſfuge.29) Ale w newyerziczych nebywa 15 znameny any moczi. A protozz Dauid dye:a) Znameny naſſich newidieli gſme. 10 CII. O Czizolozznyczi.1) 3 PRawi Walerius miftr 2) w knyhach patych, zze nyekteraky wolagiczi nebo byrzicz gednu wladyku 4) popadl w Czizolozzſtwi, a5) vhlawnym ſudem odſudil gi a do zzalarze dal; a6) tu geſt hladem morzena. kterezzto zzeny zzalarzny 7) ne ynhed zahubil, Ale myloſrdenſtwim gſa hnuť, dogitye a wchodu 10 20 dczerzi 8) gegye, zzenye ſwe9) ſnubene, dopuſtil a) geſt,10) Tak aby nycz pokrmu materzi ſwe nedala any neſla,11) nezz 12) aby tu 13) hladem vmrzela. Po mno- hych pak 14) dnech [118 a] byrzicz dywil ſye tomu,15) odkud by ta 16) zzena w zzalarzi tak dluho 17) zzywa byla. 118) ſrozumyel geſt, zze dczera materz ſwu 19) mlekem ſwych prſi 20) od ſmrti 21) ſdrzzela geſt. kterchozztob) 22) po- 25 trziebye wiery neſlychane ſudcze w tom w hnyewie k myloſti naklonyen gſa, te zzenye 23) miloſt obdrzzal. a) A — dye (červ. podtrž.) a) (za tím ps.) por (přetrž.). b) (ps.) kterezzto, hoz (nadeps.). M 9) ſtklena podobne. 10) k tomu (sch.). 11) sch. 12) sch. 13) sch. 14) kazdy ſe mniel mieti naylepſſi prſten s kamenem drahym. 15) niektery. 16) Vgyſtiti chczeme. 17) naydrazíli — priten (sch.). 18) nemocz A. 19) sch. 20) sch. 21) A (sch.). 22) zgewniegy. 23) sch. 24) (bez náp.). 25) otecz — nebeſky (sch.). 26) lyd krzeſtianſky wicze. 27) prſten gemu; naylepſli (sch.). 28) oſwyeczuge neduzzywe (sch.). 23) wzkrzeſſuge neduziwe vzdrawuge. CII. 1) (sch.; na okraji:) Dnica 12 Trinith. apud diuů petrum 78. 2) sch. 3) wolagycz. 4) Wladyku gednu. 5) sch. 6) sch. 7) zialarznie. 3) dezery. 9) zeny; ſwe (sch.). 10) poziczil a. neneſla ani dala. 12) sch. 13) tak. 14) sch. 15) sch. 16) sch. 17) tak dluho (sch.). 13) sch. 19) sch. 20) ſwych prſy mlekem. 21) sch. 22) kterez. 23) potrzebie ſwrchniho wira neuſly- ſſana w hniewe Sudcze k miloſrdenſtwij naklonien ſa A te zeny. 11)
Strana 137
137 Duchownye: 24) NAymyleyſſi! Tento wolagiczi geſt otecz nebeſky, kteryzz potupil lidſke B pokolenye pro hrziech a zzalarzi pekelnemu odſudyl, aby tu zahynulo a tyezzkymy mukamy treſktano bylo. Alec) zzalarzny, toczzifſto pan naſs gezus kriſtus, hnuť gſa miloſti przepuſtil dczeru, toczziſſto miloſrdenſtwie ſwe, k lid- ſkemu pokoleny dogiti, a gemu mleko ſweho vmuczzenye dal, aby wyeczznye nevmrzelo. A tak otcze narozenim ſwym, a 25) hnyew geho vkrotill a gemu hrziechy odpustyll. 5 CIII. O Czieſarzi ffrydrychowy. 1) FRydraych 2) Czieſarz druhy gednu branu mramorowu vſtawil, na kteruzz ſtudnyczi wuody tekucziea) wedl. Na kterezzto 3) branye Czieſarz wyryt byll w moczi ſwe ſe dwyema wlaſtnyma ſudczoma. A w 4) proſtrzed okrſſlka hlawy 10 s b) 5) prawe ruky c) 6) ſudcze tu byll werſs napſan: Wchodte bezpeczznye, kterzizz chtie zzywi byti prawye. A 7) w proſtrziedcze okrſſlka hlawy ſ8) lewe ruky ſudcze tu byl werſs napſan: Zawiſtywy boy ſye odwrzzen byti, a boy ſye w zzalarzi?) drzzen byti. V proſtrzed okrſílku 10) hlawy Czieſarzowy werſs byll napſan: kterak hubene czzynym, kterezz promyenyty vmyem. A 11) w pro- 15 ſtrzed okrſſlka nad branu napſan werſs byll: Czieſarzowym przikazanym kra- lowſtwie ſtrazze potwrzzugi. Duchownye: 12) [118 b NAymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt pan naſs gezus kriſtus. Ale brana mramorowa geſt ſwata Czierkew, ſkrze kterużto branu my mame wnyti do nebeſkeho kralowſtwie. A ten ſlup nad motem wuody tekuczie, kteryzzto 20 geſt wzzdyczky w hnuti, yakożto wuoda tekuczie. Nad kteruzzto branu wyryt geſt obraz pana naſſeho gezukriſta ſe dwiema zwlaſſtnyma,13) toczziſſto ſe pannu marygi a s ſwatym Janem; ſkrze kterezzto mame znamenati geho milosrdenstwie a sprawedlnost. Tehdy napsan gest werss:d) Wchodte bezpeczz- nye, krzieſtyane, zzide, pohane,14) kterzizz proſye, toczzifſto 15) kterzizz zzadagi 25 zzywy byti czziſtye, toczziſs czziſti od hrziechu yakozzto newynny. Druhy werſs:e) Zawiſtywy boy ſye odwrzzen byti, toczziſſto hrzieſſnyk w hrzeſſie 16) gſa, boy ſye odluczzen byti od koſtela wytyezugiczieho, a tak w zzalarz pe- kelny vwrzzen 17) byti boy ſye.18) Nad hlawu pſano bieſſie:f) kterak hubene c) e (oprav. z) a. a) (za tím ps.) vſtawill (červ. přetrž. a podtečk.). b) (nadeps.). c) y (oprav. z) u. d) (tato dvě sl. červ. podtrž.). e) (tato dvě sl. červ. podtrž.). f) (tato dvě sl. červ. podtrž.). 24) sch. 25) sch. CIII. 1) (bez náp.). 2) FRydrych. 3) na kteray. 4) sch. 5) sch. 6) ruku. 7) sch. 8) sch. 9) otyatu byti boy ſe neb zialarzem. 10) proſtrzedku. 11) sch. 12) sch. 13) wlaſtnima. 11) po- 18) boy ſye (sch.). hance zidee. 15) totiz. 16) hrzyſſny w hrzyſle. 17) vwrzena. M
137 Duchownye: 24) NAymyleyſſi! Tento wolagiczi geſt otecz nebeſky, kteryzz potupil lidſke B pokolenye pro hrziech a zzalarzi pekelnemu odſudyl, aby tu zahynulo a tyezzkymy mukamy treſktano bylo. Alec) zzalarzny, toczzifſto pan naſs gezus kriſtus, hnuť gſa miloſti przepuſtil dczeru, toczziſſto miloſrdenſtwie ſwe, k lid- ſkemu pokoleny dogiti, a gemu mleko ſweho vmuczzenye dal, aby wyeczznye nevmrzelo. A tak otcze narozenim ſwym, a 25) hnyew geho vkrotill a gemu hrziechy odpustyll. 5 CIII. O Czieſarzi ffrydrychowy. 1) FRydraych 2) Czieſarz druhy gednu branu mramorowu vſtawil, na kteruzz ſtudnyczi wuody tekucziea) wedl. Na kterezzto 3) branye Czieſarz wyryt byll w moczi ſwe ſe dwyema wlaſtnyma ſudczoma. A w 4) proſtrzed okrſſlka hlawy 10 s b) 5) prawe ruky c) 6) ſudcze tu byll werſs napſan: Wchodte bezpeczznye, kterzizz chtie zzywi byti prawye. A 7) w proſtrziedcze okrſſlka hlawy ſ8) lewe ruky ſudcze tu byl werſs napſan: Zawiſtywy boy ſye odwrzzen byti, a boy ſye w zzalarzi?) drzzen byti. V proſtrzed okrſílku 10) hlawy Czieſarzowy werſs byll napſan: kterak hubene czzynym, kterezz promyenyty vmyem. A 11) w pro- 15 ſtrzed okrſſlka nad branu napſan werſs byll: Czieſarzowym przikazanym kra- lowſtwie ſtrazze potwrzzugi. Duchownye: 12) [118 b NAymyleyſſi! Tento Czieſarz geſt pan naſs gezus kriſtus. Ale brana mramorowa geſt ſwata Czierkew, ſkrze kterużto branu my mame wnyti do nebeſkeho kralowſtwie. A ten ſlup nad motem wuody tekuczie, kteryzzto 20 geſt wzzdyczky w hnuti, yakożto wuoda tekuczie. Nad kteruzzto branu wyryt geſt obraz pana naſſeho gezukriſta ſe dwiema zwlaſſtnyma,13) toczziſſto ſe pannu marygi a s ſwatym Janem; ſkrze kterezzto mame znamenati geho milosrdenstwie a sprawedlnost. Tehdy napsan gest werss:d) Wchodte bezpeczz- nye, krzieſtyane, zzide, pohane,14) kterzizz proſye, toczzifſto 15) kterzizz zzadagi 25 zzywy byti czziſtye, toczziſs czziſti od hrziechu yakozzto newynny. Druhy werſs:e) Zawiſtywy boy ſye odwrzzen byti, toczziſſto hrzieſſnyk w hrzeſſie 16) gſa, boy ſye odluczzen byti od koſtela wytyezugiczieho, a tak w zzalarz pe- kelny vwrzzen 17) byti boy ſye.18) Nad hlawu pſano bieſſie:f) kterak hubene c) e (oprav. z) a. a) (za tím ps.) vſtawill (červ. přetrž. a podtečk.). b) (nadeps.). c) y (oprav. z) u. d) (tato dvě sl. červ. podtrž.). e) (tato dvě sl. červ. podtrž.). f) (tato dvě sl. červ. podtrž.). 24) sch. 25) sch. CIII. 1) (bez náp.). 2) FRydrych. 3) na kteray. 4) sch. 5) sch. 6) ruku. 7) sch. 8) sch. 9) otyatu byti boy ſe neb zialarzem. 10) proſtrzedku. 11) sch. 12) sch. 13) wlaſtnima. 11) po- 18) boy ſye (sch.). hance zidee. 15) totiz. 16) hrzyſſny w hrzyſle. 17) vwrzena. M
Strana 138
138 B czzynim, toczziſſto 19) kterak hubeny gſu, kterzizz ſye odchylugi od czeſty 20) ſprawedlnoſti Opiet gyny werſs : 8) Czieſarzowym przikazany, toczziſſto przi- kazanim naſſeho pana gezukriſta, bude przikazanye a duom naſs wieczzny, aczz dobrzie a ſwatye21) ſluzziti budem.22) CIV. O trziech ochechulech.1) zzte ſye, zze trzi ochechule na gednom oſtrowie byli gſu, a ſladke zpyewanye rozliczznymy obyczzegi zpyewali gſu. Gedna zpyewala hlaſſem czzlowieczzim, Druha na piſſtyalku, Trzyetye na ſtrzmen hudla geſt. Ty giſte myegyechu [119 a] twarzi zzenſke, krzidla a nehty ptaczzie, wſſechny lodye ztopili gſu a wſſechny obtyezzene ſnem wztrhali 2) ſu. Tehdy wuodcze tak3 10 rzieczzeny vlixes potrziebie myel weſti ſye, y 4) kazal ſye k zle lodi przi- prawiti nebo 5) przywazati, a vſſi geho dobrzie 6) vtwrditi, a tak 7) bez ſſkody ſe wſſemy swymy vſſel geſt,8) A ty gifte ochechule wlnamy ztopill. 5 Duchownye: NAymyleyſli! Skrze ochechule morſke ſwiet tento znamena sye, kteryzz 11 vſtawiczznym zamuczenim wlnamy hyba ſye.10) Trzi ochechule, kterezz 15 ſladkym zpyewanim plawiecze ſye a 12) obmyekczugicze myſli lidſke 13) w ſyeń czzlowieka vwuodye, gſu trzi rozkoſſi, kterezz w hrziech czzlowieka prziprawug a ſrdcze lidſka w ſyen 15) ſmrti vwuodye. Prwnye,a) 16) kterazz zpyewala 17 czzlowieczzim hlaſem, geſt lakomſtwie, kterezz ſwym poſluchaczzô tohoto ſwieta zpyewa zpyewanye mnohe, kterymzzto 18) zlym zpyewanim ſrdcze lakomeho 20 oklamano bywa, azz geho ſmrt zayde. Druhab) 19) tyelo geho roztrha, kterazz zpyewa na piſſtyalku. Piſſtyalka geſt chluba, kterazzto 20) ſwym wydawa toto zpyewanye: Mlady gſi a kraſny, maſs ſye kraſſie wſſem vkazati, yzzadnemu 21) neodpufſtiege, ale wſſeczky potlaczz, kterezz przemoczi mozzeſs. kdyzz za- bigeſs nyekoho, dyegitť, zze gſi dobry rytierz, a 22) tehdy budeſs poczztywy, 25 a ode wſſech budeſs chwalen, a 23) dobrym nazwan budeſs.24) Trzietiec) 25) ochechule, kterazz 26) zpyewa na strzmen, geſt ſmilſtwuo,27) kterezz ſwym na- ſledugi [119 b] czim take wydawa zpyewanye: Mladecz gſi filny, ſ dyeweczz- g) Opiet — werſs (červ. podtrž.). a) Prw (červ. podtrž.). b) (červ. podtrž.). c) (červ. podtrž.). M 19) totiz. 20) czeſt. 21) a ſwaty Acz dobrze. 22) ſluzily ſme. CIV. 1) (bez náp.). 2) ztrhaly. 3) (sch.). *) tudy wzeti; ſye y (sch.). 5) prziprawiti nebo (sch.). 6) owſſem 7) sch. s) s ſwymi wſſel; wſſemy (sch.); geſt (sch.). 9) sch. 10) wlhnami ſe hyba. 11) kteryz. 12) sch. 13) (tato dvě sl. sch.). 14) w ſen. 15) w ſen. 16) (sch.). 17) zpiwala gt. 18) mnohe muſyſs ſebrati abychom mohly cztnoſt tweo gmena rozſſirzyti Takym. 19) A tedy. 20) kteraz. 21) kraſen wſſem vkazati yziadneo. 22) a (sch.). 23) budeſs — a (sch.). 21) dobry budeſs nazwan. 25) sch. 26) Kteraz ochechule. 27) Strzmen ta hudba gt ſmilſtwo.
138 B czzynim, toczziſſto 19) kterak hubeny gſu, kterzizz ſye odchylugi od czeſty 20) ſprawedlnoſti Opiet gyny werſs : 8) Czieſarzowym przikazany, toczziſſto przi- kazanim naſſeho pana gezukriſta, bude przikazanye a duom naſs wieczzny, aczz dobrzie a ſwatye21) ſluzziti budem.22) CIV. O trziech ochechulech.1) zzte ſye, zze trzi ochechule na gednom oſtrowie byli gſu, a ſladke zpyewanye rozliczznymy obyczzegi zpyewali gſu. Gedna zpyewala hlaſſem czzlowieczzim, Druha na piſſtyalku, Trzyetye na ſtrzmen hudla geſt. Ty giſte myegyechu [119 a] twarzi zzenſke, krzidla a nehty ptaczzie, wſſechny lodye ztopili gſu a wſſechny obtyezzene ſnem wztrhali 2) ſu. Tehdy wuodcze tak3 10 rzieczzeny vlixes potrziebie myel weſti ſye, y 4) kazal ſye k zle lodi przi- prawiti nebo 5) przywazati, a vſſi geho dobrzie 6) vtwrditi, a tak 7) bez ſſkody ſe wſſemy swymy vſſel geſt,8) A ty gifte ochechule wlnamy ztopill. 5 Duchownye: NAymyleyſli! Skrze ochechule morſke ſwiet tento znamena sye, kteryzz 11 vſtawiczznym zamuczenim wlnamy hyba ſye.10) Trzi ochechule, kterezz 15 ſladkym zpyewanim plawiecze ſye a 12) obmyekczugicze myſli lidſke 13) w ſyeń czzlowieka vwuodye, gſu trzi rozkoſſi, kterezz w hrziech czzlowieka prziprawug a ſrdcze lidſka w ſyen 15) ſmrti vwuodye. Prwnye,a) 16) kterazz zpyewala 17 czzlowieczzim hlaſem, geſt lakomſtwie, kterezz ſwym poſluchaczzô tohoto ſwieta zpyewa zpyewanye mnohe, kterymzzto 18) zlym zpyewanim ſrdcze lakomeho 20 oklamano bywa, azz geho ſmrt zayde. Druhab) 19) tyelo geho roztrha, kterazz zpyewa na piſſtyalku. Piſſtyalka geſt chluba, kterazzto 20) ſwym wydawa toto zpyewanye: Mlady gſi a kraſny, maſs ſye kraſſie wſſem vkazati, yzzadnemu 21) neodpufſtiege, ale wſſeczky potlaczz, kterezz przemoczi mozzeſs. kdyzz za- bigeſs nyekoho, dyegitť, zze gſi dobry rytierz, a 22) tehdy budeſs poczztywy, 25 a ode wſſech budeſs chwalen, a 23) dobrym nazwan budeſs.24) Trzietiec) 25) ochechule, kterazz 26) zpyewa na strzmen, geſt ſmilſtwuo,27) kterezz ſwym na- ſledugi [119 b] czim take wydawa zpyewanye: Mladecz gſi filny, ſ dyeweczz- g) Opiet — werſs (červ. podtrž.). a) Prw (červ. podtrž.). b) (červ. podtrž.). c) (červ. podtrž.). M 19) totiz. 20) czeſt. 21) a ſwaty Acz dobrze. 22) ſluzily ſme. CIV. 1) (bez náp.). 2) ztrhaly. 3) (sch.). *) tudy wzeti; ſye y (sch.). 5) prziprawiti nebo (sch.). 6) owſſem 7) sch. s) s ſwymi wſſel; wſſemy (sch.); geſt (sch.). 9) sch. 10) wlhnami ſe hyba. 11) kteryz. 12) sch. 13) (tato dvě sl. sch.). 14) w ſen. 15) w ſen. 16) (sch.). 17) zpiwala gt. 18) mnohe muſyſs ſebrati abychom mohly cztnoſt tweo gmena rozſſirzyti Takym. 19) A tedy. 20) kteraz. 21) kraſen wſſem vkazati yziadneo. 22) a (sch.). 23) budeſs — a (sch.). 21) dobry budeſs nazwan. 25) sch. 26) Kteraz ochechule. 27) Strzmen ta hudba gt ſmilſtwo.
Strana 139
139 kamy hray, Potom w ſtaroſti budeſs treſktany zzeny.28) Nebo nycz wiecze B vmyſl czzlowieczzi od boha newzdaluge,29) nezz miloſt zzenſka. A ty wſſeczky ochechule 30) krzidla myeli gſu ptaczzie, nebo wzzdyczky gſu w neuſtawiczz- noſti zzadoſti ſwyetſke. Nehty take myegyechu ptaczzye, kterezzto 31) k hrziechu przitrhugi a ku 32) pekelnim mukam popadugi. Vlixes geſt mudry czzlowiek, kteryzz geſt 33) czziſty na tomto ſwietie a 34) plawi ſye bazny bozſku k drzyewu koncze lodye prziprawuge ſye,35) toczziſs k krzizzi kryſtowu, a vſſy od hrzie- chow odwazuge,36) aby gedyne kralowstwie 37) nebeſkeho zzadal. Tehdy oche- chule potopeny budu. Nebo zzadoſti zle 38) ſkrze ducha ſwateho od nyeho odluczzeny gſu,39) A tak vchazegi nebezpeczzenſtwie, a po wityezſtwi docha- to zegi radoſti wieczzne, kterezz nas dowed 40) buoh otecz, ſin y duch ſwaty. 5 CV. O murzenynu.1) zzte ſye w zzywotech ſwatych otczow, zze nyekteraky puſtennyk2) widyel geſt murzenyna w nyekterakem leſe drwa podtynagicze, a ſwazanych 3) pokuſſel zdwihnuti. A 4) kdyzz geſt widyel, zze gſu byla tyezzka, tehdy 5) roz- wazal gye 6) a wiecze przilozzil. A kdyzz 7) wiecze byla wazzna, geſſtye wiecze 15 przilozzil, a vczzynyl geſt8) gye tak tyezzka, zze nykakezz gich pozdwihnuti nemohl. A tak ſye ſam brzemene zabil. A ten puſtennyk2) dale fſel, y 10) widyel gednoho,11) zze w [120 a] nyekteraky 12) fud dyerawy 13) wuodu z ſtudnycze lel, a wuoda wzzdy z nyeho wen tekla,14) nebo pln dyer byeffye.15) A wſfak on toho 16) nalewanye neprzieftal gest. Potom 17) dale geft ffel, a 18) ay, dwa 20 muzzie k branye mieſta ſye prziblyzzowachu, kterazzto drzewo dluhe przed ſebu gſta neſla,12) a geden druhemu nechtiel poſtupiti, a tak zze gſta oba wnye oſtala. Duchownye: 20) NAymyleyſſi! Murzenyn, kteryzz rozmaha brziemye drew, geſt kazzdy czzlowyek, kteryzz wzzdy rozmaha brziemye hrzyechow, a koneczznye tyezz- 25 koſti hrziechow ſtifſtyen bywa k ſmrti wieczzne, a w zufalſtwye vpadna pokanye neplny. Ten take,21) kteryzz wodu w ſud dyerawy wlewa,22) geſt ten, kteryzz almuzznu nebo gine dobre ſkutky czzyny pro chlubu ſwietſku, a ty ſkutky dobre 23) tak ztrati. A protozz pſano geſt: Shromazdil penyeze 28) treſktati zieny. 29) newzdaluge od Boha. 30) A ty — ochechule (sch.). 31) Neb M kterez. 32) przyprawugy nebo przytrhugy k. 33) sch. 34) sch. 35) konczy lodij przywazuge. 36) otwraczuge. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) (za tím jen) etc. CV. 1) (bez náp; na okr.:) Dnica 6 poſt S. Trinith. 2) sch. 3) ſwazaw. 1) sch. 5) sch. 6) sch. 7) sch. s) sch. 9) on gt. 10) sch. 11) sch. 12) w (sch.) niekaky. 13) sch. 14) a nalyt ze dna tekla. 15) ſud gt byl pln dier. 16) sch. 17) sch. 1s) ſſel gt; a (sch.). 19) neſla ſu. 20) sch. 21) sch. 22) wleewa wodu; w ſud dyerawy (sch.). 23) sch.
139 kamy hray, Potom w ſtaroſti budeſs treſktany zzeny.28) Nebo nycz wiecze B vmyſl czzlowieczzi od boha newzdaluge,29) nezz miloſt zzenſka. A ty wſſeczky ochechule 30) krzidla myeli gſu ptaczzie, nebo wzzdyczky gſu w neuſtawiczz- noſti zzadoſti ſwyetſke. Nehty take myegyechu ptaczzye, kterezzto 31) k hrziechu przitrhugi a ku 32) pekelnim mukam popadugi. Vlixes geſt mudry czzlowiek, kteryzz geſt 33) czziſty na tomto ſwietie a 34) plawi ſye bazny bozſku k drzyewu koncze lodye prziprawuge ſye,35) toczziſs k krzizzi kryſtowu, a vſſy od hrzie- chow odwazuge,36) aby gedyne kralowstwie 37) nebeſkeho zzadal. Tehdy oche- chule potopeny budu. Nebo zzadoſti zle 38) ſkrze ducha ſwateho od nyeho odluczzeny gſu,39) A tak vchazegi nebezpeczzenſtwie, a po wityezſtwi docha- to zegi radoſti wieczzne, kterezz nas dowed 40) buoh otecz, ſin y duch ſwaty. 5 CV. O murzenynu.1) zzte ſye w zzywotech ſwatych otczow, zze nyekteraky puſtennyk2) widyel geſt murzenyna w nyekterakem leſe drwa podtynagicze, a ſwazanych 3) pokuſſel zdwihnuti. A 4) kdyzz geſt widyel, zze gſu byla tyezzka, tehdy 5) roz- wazal gye 6) a wiecze przilozzil. A kdyzz 7) wiecze byla wazzna, geſſtye wiecze 15 przilozzil, a vczzynyl geſt8) gye tak tyezzka, zze nykakezz gich pozdwihnuti nemohl. A tak ſye ſam brzemene zabil. A ten puſtennyk2) dale fſel, y 10) widyel gednoho,11) zze w [120 a] nyekteraky 12) fud dyerawy 13) wuodu z ſtudnycze lel, a wuoda wzzdy z nyeho wen tekla,14) nebo pln dyer byeffye.15) A wſfak on toho 16) nalewanye neprzieftal gest. Potom 17) dale geft ffel, a 18) ay, dwa 20 muzzie k branye mieſta ſye prziblyzzowachu, kterazzto drzewo dluhe przed ſebu gſta neſla,12) a geden druhemu nechtiel poſtupiti, a tak zze gſta oba wnye oſtala. Duchownye: 20) NAymyleyſſi! Murzenyn, kteryzz rozmaha brziemye drew, geſt kazzdy czzlowyek, kteryzz wzzdy rozmaha brziemye hrzyechow, a koneczznye tyezz- 25 koſti hrziechow ſtifſtyen bywa k ſmrti wieczzne, a w zufalſtwye vpadna pokanye neplny. Ten take,21) kteryzz wodu w ſud dyerawy wlewa,22) geſt ten, kteryzz almuzznu nebo gine dobre ſkutky czzyny pro chlubu ſwietſku, a ty ſkutky dobre 23) tak ztrati. A protozz pſano geſt: Shromazdil penyeze 28) treſktati zieny. 29) newzdaluge od Boha. 30) A ty — ochechule (sch.). 31) Neb M kterez. 32) przyprawugy nebo przytrhugy k. 33) sch. 34) sch. 35) konczy lodij przywazuge. 36) otwraczuge. 37) sch. 38) sch. 39) sch. 40) (za tím jen) etc. CV. 1) (bez náp; na okr.:) Dnica 6 poſt S. Trinith. 2) sch. 3) ſwazaw. 1) sch. 5) sch. 6) sch. 7) sch. s) sch. 9) on gt. 10) sch. 11) sch. 12) w (sch.) niekaky. 13) sch. 14) a nalyt ze dna tekla. 15) ſud gt byl pln dier. 16) sch. 17) sch. 1s) ſſel gt; a (sch.). 19) neſla ſu. 20) sch. 21) sch. 22) wleewa wodu; w ſud dyerawy (sch.). 23) sch.
Strana 140
140 B a puſtil gye w pytel dyerawy. Ten ſhromazzdyuge,24) kteryzz dobrea) ſkutky czzyny, a potom zlymy ſkutky poſſkwrny. Ale ta dwa, geſſto gſu neſli drzewo przed ſebu, Ty gſu, kterzizz neſu tyezzke 25) brziemye pychy, kterzizz geden druhemu vſtupiti nechcze, a tak 26) w branu mieſta 27) wnyti nemohu. CVI. O Pompeyowy Czyeſarzy. 1) POmpeius vſtawil za zakon, zze kazzdy rytyerz po ſmrti ſwe aby w uodyeny ſwem ſchowan byl. A ktozzkolywiek by ſ mrtweho odnyeho 2) ſwlekll, aby ſmrti vmrzel. 13) stalo sye geſt, zze nyekterake mieſto dobre od nyekterakeho krale vkrutneho bylo geſt oblezzeno. A okolo [120 b] mieſta lezziechu ſtrazze mnohe, kterezz polozzil geſt ſkrze mnohy lid,4) zze mieſto 10 to bylo geſt w nebezpeczzenſtwi k ztraczeny. A5) myeſtyene gſu ſye welmi bali, zze oſtati nemohli, kdyzz tak w nebezpeczznoſti przebywachu. Tehdy 6) nyekterakya) rytierz ſtateczzny a ſmyely wſſel geſt do mieſta7) a mieſta y myeſstyan welmi zzelel, proto zze geſt gye v welike nebezpeczznoſti widyel. A 8) myeſſtyene kdyzz gſu geho ſtateczzneho vzrzeli, k nyemu gſu prziſtupili 15 a rzekli: Pane, pomoz nam! Ay, widiſs, w kterakem nebezpeczzenſtwi gſme. A on gim dye: Naymyleyfsy! od te nebezpeczznoſti nemozzete zprofstyeny byti, gedine ſkrze rucze mocżne. Obkliczzeny gſte neprzately ſwymy,3) a ya, yakozz widyte, odyenye nemam, a proti neprzatelom waſſim mnye geſt ne- podobno bez odyenye boyowati.10) A protozz nemohut wam ſpomoczi. Tehdy !1) geden mudrziecz to vſlyſſaw, rzekl gemu taynye: 12) Pane, w malych dnech nyekteraky rytyerz vrozeny w hrobye gednom 13) polozzen gest a pochowan, a w dobrem odyeny. A 14) kdyzz by odyenye geho wzal,15) ſ nymy by boyo- wati mohl, a nas by 16) od ſmrti mohl 17) zproſtiti. On to vſlyſſaw gel gest k hrobu mrtweho,18) a odyenye geho wzal a oblekl ſye.19) A vczzynyw to 20) 25 ſam k bogi gel, a wityezſtwie obdrzzal, a neprzately odehnal, a myeſto ode wſſye nebezpeczznoſti zproſtil.21) A vczzynyw to nawratill odyenye mrtweho, odkudzz byll [121 a] wzal.22) Neprzietele w nenawiſt gſu hnutý, zze tak ſtateczznye boyowal geſt, a tak gſu geho23) k ſudczi obzzalowali, zze proti zakonu geſt ſhrzieſſil, kdyzz geſt mrtweho z uodyenye oblupil. Tehdy 24) 3o ſudcze geho zawolal a gemu geſt rzekl, zze gſi 25) proti zakonu vczzinyl, nebs 20 5 a) (ps.) dobry, (z) y (oprav.) e. a) (ps.) nyekteraby, (z) b (oprav.) k. M 24) Ten (vynech.); Shromazdij ge. 25) tiezku. 26) a tak (sch.). 27) mieſta nebeſkeho. CVI. 1) O gednom Rytirzy; (na okr.) Hendrycy. 2) odienij. 3) sch. 4) mnohe ſtraze lezichu ſkrze mnohy lid polozil gt. 5) w nebezpeczienſtwij k zatraczenij bylo gt; A (sch.). 6) w nebezpeczenſtwij przebywchu; Tehdy (sch.). 7) do mieſta wſſel. 3) sch. 9) Neprzyately ſwymi obklyczeni ſte. 10) boyowati bez odienij mne nepodobno gt. 11) sch. 12) vſlyffew taynie gemu rzekl. 13) sch. 14) sch. 15) wzel A. 16) sch. 17) sch. 18) vſlyffew k hrobu mrtweho gel. 19) wzel a ſe oblekl. 20) To vcziniw; A (sch.). 21) wyzproſtil. 22) To vcziniw odienij mrtweho odkudz wzel nawratil. 23) a tak (sch.); Geho ſu. 24) sch. 25) gt.
140 B a puſtil gye w pytel dyerawy. Ten ſhromazzdyuge,24) kteryzz dobrea) ſkutky czzyny, a potom zlymy ſkutky poſſkwrny. Ale ta dwa, geſſto gſu neſli drzewo przed ſebu, Ty gſu, kterzizz neſu tyezzke 25) brziemye pychy, kterzizz geden druhemu vſtupiti nechcze, a tak 26) w branu mieſta 27) wnyti nemohu. CVI. O Pompeyowy Czyeſarzy. 1) POmpeius vſtawil za zakon, zze kazzdy rytyerz po ſmrti ſwe aby w uodyeny ſwem ſchowan byl. A ktozzkolywiek by ſ mrtweho odnyeho 2) ſwlekll, aby ſmrti vmrzel. 13) stalo sye geſt, zze nyekterake mieſto dobre od nyekterakeho krale vkrutneho bylo geſt oblezzeno. A okolo [120 b] mieſta lezziechu ſtrazze mnohe, kterezz polozzil geſt ſkrze mnohy lid,4) zze mieſto 10 to bylo geſt w nebezpeczzenſtwi k ztraczeny. A5) myeſtyene gſu ſye welmi bali, zze oſtati nemohli, kdyzz tak w nebezpeczznoſti przebywachu. Tehdy 6) nyekterakya) rytierz ſtateczzny a ſmyely wſſel geſt do mieſta7) a mieſta y myeſstyan welmi zzelel, proto zze geſt gye v welike nebezpeczznoſti widyel. A 8) myeſſtyene kdyzz gſu geho ſtateczzneho vzrzeli, k nyemu gſu prziſtupili 15 a rzekli: Pane, pomoz nam! Ay, widiſs, w kterakem nebezpeczzenſtwi gſme. A on gim dye: Naymyleyfsy! od te nebezpeczznoſti nemozzete zprofstyeny byti, gedine ſkrze rucze mocżne. Obkliczzeny gſte neprzately ſwymy,3) a ya, yakozz widyte, odyenye nemam, a proti neprzatelom waſſim mnye geſt ne- podobno bez odyenye boyowati.10) A protozz nemohut wam ſpomoczi. Tehdy !1) geden mudrziecz to vſlyſſaw, rzekl gemu taynye: 12) Pane, w malych dnech nyekteraky rytyerz vrozeny w hrobye gednom 13) polozzen gest a pochowan, a w dobrem odyeny. A 14) kdyzz by odyenye geho wzal,15) ſ nymy by boyo- wati mohl, a nas by 16) od ſmrti mohl 17) zproſtiti. On to vſlyſſaw gel gest k hrobu mrtweho,18) a odyenye geho wzal a oblekl ſye.19) A vczzynyw to 20) 25 ſam k bogi gel, a wityezſtwie obdrzzal, a neprzately odehnal, a myeſto ode wſſye nebezpeczznoſti zproſtil.21) A vczzynyw to nawratill odyenye mrtweho, odkudzz byll [121 a] wzal.22) Neprzietele w nenawiſt gſu hnutý, zze tak ſtateczznye boyowal geſt, a tak gſu geho23) k ſudczi obzzalowali, zze proti zakonu geſt ſhrzieſſil, kdyzz geſt mrtweho z uodyenye oblupil. Tehdy 24) 3o ſudcze geho zawolal a gemu geſt rzekl, zze gſi 25) proti zakonu vczzinyl, nebs 20 5 a) (ps.) dobry, (z) y (oprav.) e. a) (ps.) nyekteraby, (z) b (oprav.) k. M 24) Ten (vynech.); Shromazdij ge. 25) tiezku. 26) a tak (sch.). 27) mieſta nebeſkeho. CVI. 1) O gednom Rytirzy; (na okr.) Hendrycy. 2) odienij. 3) sch. 4) mnohe ſtraze lezichu ſkrze mnohy lid polozil gt. 5) w nebezpeczienſtwij k zatraczenij bylo gt; A (sch.). 6) w nebezpeczenſtwij przebywchu; Tehdy (sch.). 7) do mieſta wſſel. 3) sch. 9) Neprzyately ſwymi obklyczeni ſte. 10) boyowati bez odienij mne nepodobno gt. 11) sch. 12) vſlyffew taynie gemu rzekl. 13) sch. 14) sch. 15) wzel A. 16) sch. 17) sch. 18) vſlyffew k hrobu mrtweho gel. 19) wzel a ſe oblekl. 20) To vcziniw; A (sch.). 21) wyzproſtil. 22) To vcziniw odienij mrtweho odkudz wzel nawratil. 23) a tak (sch.); Geho ſu. 24) sch. 25) gt.
Strana 141
141 mrtwemu odyenye wzal.26) A on wece k sudczi: 27) Pane, mam odpowiedieti, B ze dwogeho 28) zleho ale 29) menſſie zle ma zwoliti. Zle geſt bylo proti zakonu vczziniti, A wſſak wietczzie zle bylo geſt mieſto ztratiti a ſkrze nyeho od meczze zahynuti. Ja 30) netak ſproſtnye mrtweho odyenye zbawil ſem, bych ſobie wzal,31) ale abych mieſtu pomohl.32) A 33) vczzynyw wityezſtwie na temzz myeſtye odyenye ſem polozzil. A kdyzz bych mrtweho myenyl oblupiti,34) odyenye bych zaſye nepolozzil. A protozz totť geft znamenye widome,35) zze ſem to pro obeczne dobre vczzinyl a ne pro ſſkodu mrtweho. I rzekl ſudče: 36) Odpowied tato myeſta nema. A tato 37) geſt prziczzina: Zlodyey gda k kra- dezzi a podkopa duom; 38) ſnad gemu prziekazzeno bude, aby nycz neodneſl. 10 A zdali podkopanye nenve zle? Ale on rzekl: Y toti, podkopanye take geſt czzaſto dobre. Nebo tehdy pan tomu muozz widyeti tu, kdezz ſkryta geſt nebezpeczznoſt geho. A to vzrzie y oprawi. Opiet doſti zgewnye widame, zze kdyzz gest geden duom w miestie zapalen, lepe gest a bezpeczznyegye, aby b) ten wessken duom byl zkazzen, nezzli by gyny domowe ſkrze [121 b] ten 15 ohen ſſkodu wzeli, a wſſeczko mieſto bylo by ſpaleno. A protozz tymzz oby- czzegem menſſye zle geſt ac) dobre, abych ya odyenye mrtweho wzal a mieſto abych obranyl, nezzli by mieſto ſ lidem bylo zkazzeno, a aby wſſichny hrobowe mrtwych oblupeny byli. Sudcze to vſlyſſaw rzekl gim, kterzizz gſu nan zzalowali: Ja yzzadne wynny nan nenalezam k ſmrti. Czo ſye wam zda? 20 A ony rzekli gſu: Wynen geſt ſmrti, brzo z zemie ſhlazen bud. A ynhed przikazal, aby vmrzel. Pro kteruzz ſmrt ſtal ſye geſt placzz weliky v myeſtye. 5 Duchownye: NAymileyſſi! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, myeſto oblezzene gest ſwiet, kteryzz dawnymy czzaſy obkliczzen geſt byl dyably. A okolo nyeho byli gſu mnozi hrzieſſy, pro kterezz czzlowiek byl geſt w moczi dyabelſke. 25 Rytierz ſilny a pyekny, kteryzz wſſel do mieſta, zagiſte gest pan naſs gezus kriſtus, kteryzz welmi pokolenye lidſkeho zzelel geſt. byl geſt pyekny a przie- kraſne twarzi nad ſyny czzlowieczzye. Ten byl geſt filny, neb nenye gyneho, kto by boyowal za nas, gedyne ty, pane naſs. Rytyerz tento, toczziſs gezus kriſtus, vzrzew, zze myeſto, toczziſs ſwiet, nemozzieſſye zprofſtyen byti od 30 moczi dyabelſke, gedyne ſkrze boy, Sſel k hrobu, toczziſſto w zzywot blaho- ſlawene panny marie, A tu odyenye rytyerze mrtweho, toczzifſto Adama na- lezl, gehod) czzlowieczzêſtwie, w kterezz ſye oblekl, kdyzz pro nas byll geſt [122 a] czzlowiekem, toczziſſto w tomto odyeny wſſeho czzaſu zdrawie ſweho proti dyablu za nas boyowal, a wytyezſtwie obdrzzal, a wſſeczko pokolenye 35 b) (psáno pův.) nezzby, nezz (přetrž.) a (nadeps.). c) (nadeps.). d) (za tím ps.) zlorzie- czzenstwie (červ. a černě přetrž.). 26) Ze gt odienij mrtweho wzel. 27) k ſudczi (sch.). 28) dweho. 29) sch. 30) Ja pro ztra- M czenij mieſta toho ſem vczinil abych netak. 31) ſem — wzal (sch.). 32) ſpomohl. 33) A protoz. 34) oblupiti minil. 35) znamenij wiedome gt. 36) Sudcze rzekl; I (sch.). 37) to. 38) dom podkopa. — Scházejí dva listy.
141 mrtwemu odyenye wzal.26) A on wece k sudczi: 27) Pane, mam odpowiedieti, B ze dwogeho 28) zleho ale 29) menſſie zle ma zwoliti. Zle geſt bylo proti zakonu vczziniti, A wſſak wietczzie zle bylo geſt mieſto ztratiti a ſkrze nyeho od meczze zahynuti. Ja 30) netak ſproſtnye mrtweho odyenye zbawil ſem, bych ſobie wzal,31) ale abych mieſtu pomohl.32) A 33) vczzynyw wityezſtwie na temzz myeſtye odyenye ſem polozzil. A kdyzz bych mrtweho myenyl oblupiti,34) odyenye bych zaſye nepolozzil. A protozz totť geft znamenye widome,35) zze ſem to pro obeczne dobre vczzinyl a ne pro ſſkodu mrtweho. I rzekl ſudče: 36) Odpowied tato myeſta nema. A tato 37) geſt prziczzina: Zlodyey gda k kra- dezzi a podkopa duom; 38) ſnad gemu prziekazzeno bude, aby nycz neodneſl. 10 A zdali podkopanye nenve zle? Ale on rzekl: Y toti, podkopanye take geſt czzaſto dobre. Nebo tehdy pan tomu muozz widyeti tu, kdezz ſkryta geſt nebezpeczznoſt geho. A to vzrzie y oprawi. Opiet doſti zgewnye widame, zze kdyzz gest geden duom w miestie zapalen, lepe gest a bezpeczznyegye, aby b) ten wessken duom byl zkazzen, nezzli by gyny domowe ſkrze [121 b] ten 15 ohen ſſkodu wzeli, a wſſeczko mieſto bylo by ſpaleno. A protozz tymzz oby- czzegem menſſye zle geſt ac) dobre, abych ya odyenye mrtweho wzal a mieſto abych obranyl, nezzli by mieſto ſ lidem bylo zkazzeno, a aby wſſichny hrobowe mrtwych oblupeny byli. Sudcze to vſlyſſaw rzekl gim, kterzizz gſu nan zzalowali: Ja yzzadne wynny nan nenalezam k ſmrti. Czo ſye wam zda? 20 A ony rzekli gſu: Wynen geſt ſmrti, brzo z zemie ſhlazen bud. A ynhed przikazal, aby vmrzel. Pro kteruzz ſmrt ſtal ſye geſt placzz weliky v myeſtye. 5 Duchownye: NAymileyſſi! Tento Czieſarz gest otecz nebeſky, myeſto oblezzene gest ſwiet, kteryzz dawnymy czzaſy obkliczzen geſt byl dyably. A okolo nyeho byli gſu mnozi hrzieſſy, pro kterezz czzlowiek byl geſt w moczi dyabelſke. 25 Rytierz ſilny a pyekny, kteryzz wſſel do mieſta, zagiſte gest pan naſs gezus kriſtus, kteryzz welmi pokolenye lidſkeho zzelel geſt. byl geſt pyekny a przie- kraſne twarzi nad ſyny czzlowieczzye. Ten byl geſt filny, neb nenye gyneho, kto by boyowal za nas, gedyne ty, pane naſs. Rytyerz tento, toczziſs gezus kriſtus, vzrzew, zze myeſto, toczziſs ſwiet, nemozzieſſye zprofſtyen byti od 30 moczi dyabelſke, gedyne ſkrze boy, Sſel k hrobu, toczziſſto w zzywot blaho- ſlawene panny marie, A tu odyenye rytyerze mrtweho, toczzifſto Adama na- lezl, gehod) czzlowieczzêſtwie, w kterezz ſye oblekl, kdyzz pro nas byll geſt [122 a] czzlowiekem, toczziſſto w tomto odyeny wſſeho czzaſu zdrawie ſweho proti dyablu za nas boyowal, a wytyezſtwie obdrzzal, a wſſeczko pokolenye 35 b) (psáno pův.) nezzby, nezz (přetrž.) a (nadeps.). c) (nadeps.). d) (za tím ps.) zlorzie- czzenstwie (červ. a černě přetrž.). 26) Ze gt odienij mrtweho wzel. 27) k ſudczi (sch.). 28) dweho. 29) sch. 30) Ja pro ztra- M czenij mieſta toho ſem vczinil abych netak. 31) ſem — wzal (sch.). 32) ſpomohl. 33) A protoz. 34) oblupiti minil. 35) znamenij wiedome gt. 36) Sudcze rzekl; I (sch.). 37) to. 38) dom podkopa. — Scházejí dva listy.
Strana 142
142 B lidſke od ſmrti wyeczzne zproſtyll. Ale zzyde neſſlechetny zawiſti hnuti gſucz geho ſu na mnohych wiečech obzzalowali, a tak aby ſmrti vmrzel, kdyzz gſu rzekli: Vkrzizzuy, vkrzizzuy geho! Ale ſudcze pilat przyczzyny ſmrti na nyem nemohl nalezti, a wſſak ſmrti ohawnu geho odſudil. On gest odyenye zaſye polozzill, kdyzz geſt tyelo ſwe za trzi dny odpoczzywati w zemi nechal. A protozz vzziteczzno geſt bylo pokoleny lidſke, aby on pokolenye naſſeho odyenye przyyal, nezzli by wſſeczko pokolenye lidſke wieczznye zahynuti myelo. A protozz dye Cayphaſs: Potrziebye gest wam, aby geden czzlowyek vmrzel za lid. A protozz vczzme ſye zzywoty ſwe oprawowati. 5 CVII. O Newdyeczznem rzieczz. Enucius kralowaſſe moczny welmi. kdyzz geſt gednu po Czieſarzſtwi gezdil, geden chudy geho potkal, doſti zpoſobene kraſy, a wſſak almuzzny proſyeſſye. I Rzekl gemu Czieſarz: Powiez mi, odkud gſi, a ktere geſt gmeno twe? A on rzekl: Aczzkoli nehodny ſem, awſſak czzlowiek waſs ſem, a w zemi waſſi narozen y odchowan sem, a gmeno me gest newdyeczzny. I rzekl Cziesarz: 15 Bych wyedyel, zze by dobrim czzlowiekem byl, tobyet bych pomohl. A on dye: Pane, tobie to pod ſwu prziſahugi ſlibugi. A tak [122 b] Czieſarz hnul ſye k myloſrdenſtwi, a geho geſt s ſebu domow poyal, a przi ſobye geho drzzall. A protozz w kratkem czzaſye tak dobrzie a mudrzie ſye v dwuora Czyeſarzowa myegyeſſye, a bohateho geho vczzinil. A potô ſkoro geho Mar- 20 ſſalkem wſſeho Czieſarzſtwye vczzynyl. A kdyzz tak powyſſen byeſſye, po- wyſſeno geſt ſrdcze geho, zze wſſem chudy naſile czzynyeſſye, a yzzadneho k nim myloſrdenſtwye nemyegyeſſye. Pak podle dworu Czieſarzowa v polu- mily byeſſye nyekteraky les, pln zwierzi. A Czieſarz zgednal byll, zze w tom leſe byechu mnohe yamy vdyelany a hluboke, a ty byechu korzenim przikryte I ſtalo ſye geſt, zze Marſſalek gednu progezdyeſſe ſye, a ſam do leſa gell, a ſrdcze geho pozdwyzzeno geſt, tak zze on naywietczzi byl by po Czieſarzowi A tak na kony ſem y tam byehagye, zze do gedne hluboke yamy vpadl, a z te nykakezz nemohl wygiti. I Stalo sye, zze take ten den geden weliky had w tuzz yamu vpadl geſt, a z te nemohl take wen wygiti. Tehdy Marſfalek 30 ten zwolal welykyma) hlaſem, ale nycz gemu to proſpyeſſno nebylo, neb ho yzzadny neſlyſſal, neb od lidi daleko byessye. I Stalo sye gest, zze ten den take geden chudy, gmenem Gydo, do leſa ſſel s uoſlem, chtye drwa brati. a Marſſalek vſlyſſaw geho y zawolal a rzka: O naymyleyſſy, kto ſy ty? Pod ſem a pomoz mi z teto nuze [123 a] a z teto yamy. A ya tobie k ſbozzi 35 pomohu. Gido to vſlyſſaw rzekl geſt: kto gſi ty, zze tak welmi wolaſs? A on rzekl: Ya ſem Marſſalek Czieſarzow, a przihodu ſem w yamu vpadl. A had weliky take po mnye w yamu vpadl, kterehozz ſye welmi bogim. A nay- myleyſſi, ſlibugi tobye, zze kdyzz mi pomozzeſs z yamy, tehdy zaytra k ta- 25 10 a) (pod) yk (vyškrab. kaňka).
142 B lidſke od ſmrti wyeczzne zproſtyll. Ale zzyde neſſlechetny zawiſti hnuti gſucz geho ſu na mnohych wiečech obzzalowali, a tak aby ſmrti vmrzel, kdyzz gſu rzekli: Vkrzizzuy, vkrzizzuy geho! Ale ſudcze pilat przyczzyny ſmrti na nyem nemohl nalezti, a wſſak ſmrti ohawnu geho odſudil. On gest odyenye zaſye polozzill, kdyzz geſt tyelo ſwe za trzi dny odpoczzywati w zemi nechal. A protozz vzziteczzno geſt bylo pokoleny lidſke, aby on pokolenye naſſeho odyenye przyyal, nezzli by wſſeczko pokolenye lidſke wieczznye zahynuti myelo. A protozz dye Cayphaſs: Potrziebye gest wam, aby geden czzlowyek vmrzel za lid. A protozz vczzme ſye zzywoty ſwe oprawowati. 5 CVII. O Newdyeczznem rzieczz. Enucius kralowaſſe moczny welmi. kdyzz geſt gednu po Czieſarzſtwi gezdil, geden chudy geho potkal, doſti zpoſobene kraſy, a wſſak almuzzny proſyeſſye. I Rzekl gemu Czieſarz: Powiez mi, odkud gſi, a ktere geſt gmeno twe? A on rzekl: Aczzkoli nehodny ſem, awſſak czzlowiek waſs ſem, a w zemi waſſi narozen y odchowan sem, a gmeno me gest newdyeczzny. I rzekl Cziesarz: 15 Bych wyedyel, zze by dobrim czzlowiekem byl, tobyet bych pomohl. A on dye: Pane, tobie to pod ſwu prziſahugi ſlibugi. A tak [122 b] Czieſarz hnul ſye k myloſrdenſtwi, a geho geſt s ſebu domow poyal, a przi ſobye geho drzzall. A protozz w kratkem czzaſye tak dobrzie a mudrzie ſye v dwuora Czyeſarzowa myegyeſſye, a bohateho geho vczzinil. A potô ſkoro geho Mar- 20 ſſalkem wſſeho Czieſarzſtwye vczzynyl. A kdyzz tak powyſſen byeſſye, po- wyſſeno geſt ſrdcze geho, zze wſſem chudy naſile czzynyeſſye, a yzzadneho k nim myloſrdenſtwye nemyegyeſſye. Pak podle dworu Czieſarzowa v polu- mily byeſſye nyekteraky les, pln zwierzi. A Czieſarz zgednal byll, zze w tom leſe byechu mnohe yamy vdyelany a hluboke, a ty byechu korzenim przikryte I ſtalo ſye geſt, zze Marſſalek gednu progezdyeſſe ſye, a ſam do leſa gell, a ſrdcze geho pozdwyzzeno geſt, tak zze on naywietczzi byl by po Czieſarzowi A tak na kony ſem y tam byehagye, zze do gedne hluboke yamy vpadl, a z te nykakezz nemohl wygiti. I Stalo sye, zze take ten den geden weliky had w tuzz yamu vpadl geſt, a z te nemohl take wen wygiti. Tehdy Marſfalek 30 ten zwolal welykyma) hlaſem, ale nycz gemu to proſpyeſſno nebylo, neb ho yzzadny neſlyſſal, neb od lidi daleko byessye. I Stalo sye gest, zze ten den take geden chudy, gmenem Gydo, do leſa ſſel s uoſlem, chtye drwa brati. a Marſſalek vſlyſſaw geho y zawolal a rzka: O naymyleyſſy, kto ſy ty? Pod ſem a pomoz mi z teto nuze [123 a] a z teto yamy. A ya tobie k ſbozzi 35 pomohu. Gido to vſlyſſaw rzekl geſt: kto gſi ty, zze tak welmi wolaſs? A on rzekl: Ya ſem Marſſalek Czieſarzow, a przihodu ſem w yamu vpadl. A had weliky take po mnye w yamu vpadl, kterehozz ſye welmi bogim. A nay- myleyſſi, ſlibugi tobye, zze kdyzz mi pomozzeſs z yamy, tehdy zaytra k ta- 25 10 a) (pod) yk (vyškrab. kaňka).
Strana 143
143 kemut ſbozzi pomohu, zze po wſſe czzaſy bohat budeſs. Chudy to vſlyſſaw, B wzradowal ſye gest welmye, Y dye: Ay, prowazek dluhy mam, ten tobye ſpuſtim, ten tobie ſpuſtim a tyê ſye opaſs, ať tye nahoru wytahnu. A tak prowazek dolow ſpuſtil, a had, kdyzz prowazek vzrzel, geho ſye ſkoczzyw przichytill. Ale chudy mnyel, by marſſalka tahl, y wytahl hada z yamy. a had gemu ſye poklonyw pryczz odlezl. Potom Marſſalek wolaſſe: O nay- myleyſſi, gyzz gſem hada zprofſtyen, prowazek opiet dolow proſim ſpuſſt mi. A kdyzz to vczzinil, marſſalek ſye opaſal, a Gido geho nahoru wytahl. A potom po tu dwu tak wytazzenu, Marſſalek ynhed na kon wſedl a zaſye do Czieſarzowy ſyeny gel, a toho, czo ſye bylo ſtalo, yzzadnemu nepowiedyel, 10 ale zatagill. A kdyzz rano bylo, Gydo wſtaw k Czieſarzowu dworu ſſel a na wrata potlukl. Tehdy wratny przifſed otazal geho, czo by chtiel? A on dye gemu: Pro buoh rczi panu Marffalkowi, zze ten chudy v wrat [123 b ſtogi, kteryzz geſt wczzera ſ tebu mluwil, a twe miloſti czzaka. Tehdy wratny ſſel a marſſalkowi powiedyel, zwieſtuge gemu o geho prziſſti. A on 15 odpowie: Gdi a rczi gemu ode mne, atť brzo pryczz gde. A wratny przi- ſſed, wſſeczka gemu ſlowa Marſſalkowa powiedyel. A Gido to vſlyſſaw, za- mutyl ſye welmi a pryczz domow ſſel. Ale zzena geho tyefſila gey a rzekla gemu: Pokoren bud, a ſnad pan nenye prazden. Ale zaytra opiet pokuſs a gdi k nyemu. A gido rano wſtaw y ſſel ke dworu, a yako drzewe na wratneho 20 tlukl, aby potrziebye ſwe zgednal yako prwe. A wratny miloſrdenſtwy gſa hnut, k Marſſalkowi prziſtupyw y dye gemu: Pane mily, ten chudy v wrat ſtogi wolage, kteryzz geſt wczzera zde byl, a proſy, aby ſ nym mluwil. A on dye k nye?: Gdi a rezi gemu, atť brzo gde pryczz, a przigde-litť po trzietie, zzett geho tak ztepu, azz gedwa choditi bude. Wratny to vſlyſſaw wſſeczko 25 Gidowi powiedyel, A on ſmuten gſa domow ſſel. Ale zzena yakzz mohucz tak geho poſilowaſſe a dye gemu: Geſſtie geho po trzietie pokuſs, zdalit gemu buoh lepſſi miloſt k tobye da Ta ſye rzieczz Gidowi ſlibila. A tak opiet rano wſtal, a yako drzyewe wratneho proſil, aby potrziebye geho Marſſalkowy po- wiedyel. A Marſſalek dye wratnemu: Mily, kteraka mi ſlowa noſiſs? wſſakt 30 ſem wczzera rzekl: Yakzz trzietie przigde, tak ho nenechâ. [124 a] A tak ſa hnyewu naplnyen wyſſel wen a geho zbil, zze gednak geho mrtwa lezzeti nechal. Zzena geho to vſlyſſewſſi, prziſſla s oſlem a geho domow wzala. A tak nemoczen gſa gednak dwa myeſiecze lezzal. A 1) potom gyzz zdraw gſa ſſel s oſlem do leſa drzyewye ſbyerat yako drzyewe. A had ten, kterehozz byl 35 z yamy wytahl, w ceſtu gemu ſſel, w uſtech neſa kamenek maly, trogi barwu okraſſleny: S gedne ſtrany biefsye byely, a s druhe czzerny, a 2) ſ trzietye czzrweny,3) a przed Gidem gey polozzil. Tehdy 4) Gido kamen wzal, a newyeda geho moczi ſſel k gednomu mudrczi, kteryzz moczi kamenye znal, y 5) otazal geho, aby gemu mocz kamene 6) powiedyel. A on kdyzz kamen vzrzel, rzekl 40 geſt: Ya7) tobie za kamen dam 8) ſto zlatych. Ale2) on nechtiel kamene prodati. I dye ger mudrziecz: ktozzkolywiek kamen tento 10) ma, trogi wyecz 5 CVII. 1) Lezial tedy. 2) biſſe czerny z druhe bily; a (sch.). 3) cžerweny. 4) sch. 5) sch. M 6) kamene toho. 7) sch. 8) dam za kamen. 9) A. 10) tento kamen.
143 kemut ſbozzi pomohu, zze po wſſe czzaſy bohat budeſs. Chudy to vſlyſſaw, B wzradowal ſye gest welmye, Y dye: Ay, prowazek dluhy mam, ten tobye ſpuſtim, ten tobie ſpuſtim a tyê ſye opaſs, ať tye nahoru wytahnu. A tak prowazek dolow ſpuſtil, a had, kdyzz prowazek vzrzel, geho ſye ſkoczzyw przichytill. Ale chudy mnyel, by marſſalka tahl, y wytahl hada z yamy. a had gemu ſye poklonyw pryczz odlezl. Potom Marſſalek wolaſſe: O nay- myleyſſi, gyzz gſem hada zprofſtyen, prowazek opiet dolow proſim ſpuſſt mi. A kdyzz to vczzinil, marſſalek ſye opaſal, a Gido geho nahoru wytahl. A potom po tu dwu tak wytazzenu, Marſſalek ynhed na kon wſedl a zaſye do Czieſarzowy ſyeny gel, a toho, czo ſye bylo ſtalo, yzzadnemu nepowiedyel, 10 ale zatagill. A kdyzz rano bylo, Gydo wſtaw k Czieſarzowu dworu ſſel a na wrata potlukl. Tehdy wratny przifſed otazal geho, czo by chtiel? A on dye gemu: Pro buoh rczi panu Marffalkowi, zze ten chudy v wrat [123 b ſtogi, kteryzz geſt wczzera ſ tebu mluwil, a twe miloſti czzaka. Tehdy wratny ſſel a marſſalkowi powiedyel, zwieſtuge gemu o geho prziſſti. A on 15 odpowie: Gdi a rczi gemu ode mne, atť brzo pryczz gde. A wratny przi- ſſed, wſſeczka gemu ſlowa Marſſalkowa powiedyel. A Gido to vſlyſſaw, za- mutyl ſye welmi a pryczz domow ſſel. Ale zzena geho tyefſila gey a rzekla gemu: Pokoren bud, a ſnad pan nenye prazden. Ale zaytra opiet pokuſs a gdi k nyemu. A gido rano wſtaw y ſſel ke dworu, a yako drzewe na wratneho 20 tlukl, aby potrziebye ſwe zgednal yako prwe. A wratny miloſrdenſtwy gſa hnut, k Marſſalkowi prziſtupyw y dye gemu: Pane mily, ten chudy v wrat ſtogi wolage, kteryzz geſt wczzera zde byl, a proſy, aby ſ nym mluwil. A on dye k nye?: Gdi a rezi gemu, atť brzo gde pryczz, a przigde-litť po trzietie, zzett geho tak ztepu, azz gedwa choditi bude. Wratny to vſlyſſaw wſſeczko 25 Gidowi powiedyel, A on ſmuten gſa domow ſſel. Ale zzena yakzz mohucz tak geho poſilowaſſe a dye gemu: Geſſtie geho po trzietie pokuſs, zdalit gemu buoh lepſſi miloſt k tobye da Ta ſye rzieczz Gidowi ſlibila. A tak opiet rano wſtal, a yako drzyewe wratneho proſil, aby potrziebye geho Marſſalkowy po- wiedyel. A Marſſalek dye wratnemu: Mily, kteraka mi ſlowa noſiſs? wſſakt 30 ſem wczzera rzekl: Yakzz trzietie przigde, tak ho nenechâ. [124 a] A tak ſa hnyewu naplnyen wyſſel wen a geho zbil, zze gednak geho mrtwa lezzeti nechal. Zzena geho to vſlyſſewſſi, prziſſla s oſlem a geho domow wzala. A tak nemoczen gſa gednak dwa myeſiecze lezzal. A 1) potom gyzz zdraw gſa ſſel s oſlem do leſa drzyewye ſbyerat yako drzyewe. A had ten, kterehozz byl 35 z yamy wytahl, w ceſtu gemu ſſel, w uſtech neſa kamenek maly, trogi barwu okraſſleny: S gedne ſtrany biefsye byely, a s druhe czzerny, a 2) ſ trzietye czzrweny,3) a przed Gidem gey polozzil. Tehdy 4) Gido kamen wzal, a newyeda geho moczi ſſel k gednomu mudrczi, kteryzz moczi kamenye znal, y 5) otazal geho, aby gemu mocz kamene 6) powiedyel. A on kdyzz kamen vzrzel, rzekl 40 geſt: Ya7) tobie za kamen dam 8) ſto zlatych. Ale2) on nechtiel kamene prodati. I dye ger mudrziecz: ktozzkolywiek kamen tento 10) ma, trogi wyecz 5 CVII. 1) Lezial tedy. 2) biſſe czerny z druhe bily; a (sch.). 3) cžerweny. 4) sch. 5) sch. M 6) kamene toho. 7) sch. 8) dam za kamen. 9) A. 10) tento kamen.
Strana 144
144 5 30 B obdrzzi a przebohaty bude, Ab) 11) aczz kamen proda za menſſie penyeze, nezzli 12) ſtogi, kamen ſye k nyemu nawrati, a rozmuozzie 13) ſye w ſbozzy a we czti, a wzaczny bude bohu y lidem. Gido to vſlyſſaw radowal ſye, a na kratcze mocz kamene zemye, wladarzſtwie a mnoho dobreho dobude, A potom rytierzem vczzynyen 14) byl, a bohatyeyſſyeho 15) w tom 16) kralowſtwi nebylo. Tehdy 17) Czieſarz, kdyzz ge�t tomu ſrozumyel, zze tak ſkrze mocz gednoho kamene obohatyel geſt, poſlal 18) k nyemu, aby 19) przigel. A kdyzz przigel, rzekl gemu Czieſarz: Moy mily, ſſlyſſal ſem, [124 b] zze drakyc) kamen maſs, proſim tebe,20) aby mi gey prodal. A on dye gemu: 21) Bozze toho 22) neday, 10 bych ya to vczzynyl, nebo ſkrze nyey 23) bohat ſem. Tehdy 24) Czieſarz wece gemu : 25) Zwuol ſobye 26) ze dwu gedno: nebo mi proday ten 27) kamen, a nebo tye z Czieſarzſtwie wyzzenu. Gido to vſlyſſaw rzekl geſt: 28) Pane, kdyzz tak geſt, yat 29) tobie kamen 30) prodam. Ale totť tobie 31) powiem: nedaſſ-li mi toho, zaczz 32) kamen ſtogy, kamen ſye ke mnye zaſye 33) nawrati. Tehdy 34) 15 Czieſarz rzekl geſt: 5) kdyzz tak geſt, Trzidceti Tiſiczow zlatych tobie dam.36) Tehdy 37) gido penyeze wzal a Cziefarzowi kamen dall.38) Pak39) geden den Czieſarz Gidowi taynye rzekl geſt: Mily, powiez mi,40) kdes kamen tento wzal? A on gemu zaſye dye: A 41) kde geſt kamen, kteryzz ſem tobie 42) prodal? 143) rzekl Czieſarz gemu: 44) ya 45) ſem ten 46) ſchowal a 47) polozzyl 20 ſem gey 48) podle pokladu meho 49) draheho w me ſkrziſſy w dobre zawrzie- ne.50) Gido gemu 51) rzekl: Nenye tak. Ay, yat ſem tobyed) 52) powiedyel, zze 53) ſye ke mnye zaſye 54) nawrati, kdyzz bych geho dobrze 55) zaplaczena nemyel; a tak ſye geſt ke mnye56) zaſye 57) nawratil, a dnes ſem gey 58) w ſwe 59) truhle nalezl. A ay, ya gyey wam 60) dawam, nycz wiecze zan 61) 25 nezzadagye, A tak kamen v was oſtane, a ginak nycz. I poczzal Czieſarzowi prawiti wſſeczko, kterak ſye geſt 62) ſtalo, od poczzatku azz do koncze, kterak Marſſalek do yamy vpadl ſ hadem, A kterak geho welmi byti kazal, a zze od [125 a] hada za mzdu kamen wzal. Czieſarz kdyzz to vſlýffal, zamutila ſye 63) wſſeczka trzyewa geho proti Marſfalkowi, I rzekl k nyemu: Ay,64) ſlyſſiſſ-li, czo Gido o tobie prawi? A on przieti nemohl. I rzekl Czieſarz 65) O neſſlechetny, dobrzie naſledugeſs ſwe gmeno 66) newdyeczzny, gemu: 67) byl newdyeczzen tohoto dobrodienye. Ay, kteraka gest wdyeczz- kdyzzs noſt 68) tobie myela byti, kdyzz geſt 69) tye take 70) byedy a71) ſmrti zproſtil, a tys 72) pak 73) geho za to 74) byl gednak azz do ſmrti. Hubenczze, ay 75) b) A (nadeps.). c) (omyl.) d) (za tím ps.) polozzil (podtečkov. a červ. přetrž.) M 20 30 37) 11) sch. 12) nez. 13) rozmaha. 14) sch. 15) bohatſſiho. 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) y. sch. 21) gemu dij. 22) sch. 23) ten. 24) A. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 28) sch. 29) sch. kamen tobie. 31) wam. 32) zaczt. 33) ſe ke mne. 34) sch. 35) sch. 36) tobie dam zlatych. sch. 38) polozil a dal. 39) sch. 40) geſt — mi (sch.). 41) on gt rzekl; A (sch.). 42) wam. 43) sch. 41) sch. 45) sch. 46) Ten ſem. 47) y. 48) ſem gey (sch.). 49) meho pokladu. 50) dobrze zawrzeneo w me ſkryſli. 51) sch.. 52) wam. 53) zet. 54) (sch.); wrati. 55) sch. 56) ke mne se; gest (sch.). 57) sch. 5s) A gey ſem dnes. 59) sch. 60) ya (sch.); wam gey. 61) sch. 61) sch. 63) ſu ſe. 64) k niemu Ay (sch.) 65) sch. 66) gmena tweo. 67) A tys. 68) tohoto dobrodienye (sch.); Wdiecznoft gt. 6) tobie byla Kdyzt. 70) z. 71) sch. 72) ty. 73) ſy. 74) za to (sch.). 7) A.
144 5 30 B obdrzzi a przebohaty bude, Ab) 11) aczz kamen proda za menſſie penyeze, nezzli 12) ſtogi, kamen ſye k nyemu nawrati, a rozmuozzie 13) ſye w ſbozzy a we czti, a wzaczny bude bohu y lidem. Gido to vſlyſſaw radowal ſye, a na kratcze mocz kamene zemye, wladarzſtwie a mnoho dobreho dobude, A potom rytierzem vczzynyen 14) byl, a bohatyeyſſyeho 15) w tom 16) kralowſtwi nebylo. Tehdy 17) Czieſarz, kdyzz ge�t tomu ſrozumyel, zze tak ſkrze mocz gednoho kamene obohatyel geſt, poſlal 18) k nyemu, aby 19) przigel. A kdyzz przigel, rzekl gemu Czieſarz: Moy mily, ſſlyſſal ſem, [124 b] zze drakyc) kamen maſs, proſim tebe,20) aby mi gey prodal. A on dye gemu: 21) Bozze toho 22) neday, 10 bych ya to vczzynyl, nebo ſkrze nyey 23) bohat ſem. Tehdy 24) Czieſarz wece gemu : 25) Zwuol ſobye 26) ze dwu gedno: nebo mi proday ten 27) kamen, a nebo tye z Czieſarzſtwie wyzzenu. Gido to vſlyſſaw rzekl geſt: 28) Pane, kdyzz tak geſt, yat 29) tobie kamen 30) prodam. Ale totť tobie 31) powiem: nedaſſ-li mi toho, zaczz 32) kamen ſtogy, kamen ſye ke mnye zaſye 33) nawrati. Tehdy 34) 15 Czieſarz rzekl geſt: 5) kdyzz tak geſt, Trzidceti Tiſiczow zlatych tobie dam.36) Tehdy 37) gido penyeze wzal a Cziefarzowi kamen dall.38) Pak39) geden den Czieſarz Gidowi taynye rzekl geſt: Mily, powiez mi,40) kdes kamen tento wzal? A on gemu zaſye dye: A 41) kde geſt kamen, kteryzz ſem tobie 42) prodal? 143) rzekl Czieſarz gemu: 44) ya 45) ſem ten 46) ſchowal a 47) polozzyl 20 ſem gey 48) podle pokladu meho 49) draheho w me ſkrziſſy w dobre zawrzie- ne.50) Gido gemu 51) rzekl: Nenye tak. Ay, yat ſem tobyed) 52) powiedyel, zze 53) ſye ke mnye zaſye 54) nawrati, kdyzz bych geho dobrze 55) zaplaczena nemyel; a tak ſye geſt ke mnye56) zaſye 57) nawratil, a dnes ſem gey 58) w ſwe 59) truhle nalezl. A ay, ya gyey wam 60) dawam, nycz wiecze zan 61) 25 nezzadagye, A tak kamen v was oſtane, a ginak nycz. I poczzal Czieſarzowi prawiti wſſeczko, kterak ſye geſt 62) ſtalo, od poczzatku azz do koncze, kterak Marſſalek do yamy vpadl ſ hadem, A kterak geho welmi byti kazal, a zze od [125 a] hada za mzdu kamen wzal. Czieſarz kdyzz to vſlýffal, zamutila ſye 63) wſſeczka trzyewa geho proti Marſfalkowi, I rzekl k nyemu: Ay,64) ſlyſſiſſ-li, czo Gido o tobie prawi? A on przieti nemohl. I rzekl Czieſarz 65) O neſſlechetny, dobrzie naſledugeſs ſwe gmeno 66) newdyeczzny, gemu: 67) byl newdyeczzen tohoto dobrodienye. Ay, kteraka gest wdyeczz- kdyzzs noſt 68) tobie myela byti, kdyzz geſt 69) tye take 70) byedy a71) ſmrti zproſtil, a tys 72) pak 73) geho za to 74) byl gednak azz do ſmrti. Hubenczze, ay 75) b) A (nadeps.). c) (omyl.) d) (za tím ps.) polozzil (podtečkov. a červ. přetrž.) M 20 30 37) 11) sch. 12) nez. 13) rozmaha. 14) sch. 15) bohatſſiho. 16) sch. 17) sch. 18) sch. 19) y. sch. 21) gemu dij. 22) sch. 23) ten. 24) A. 25) sch. 26) sch. 27) sch. 28) sch. 29) sch. kamen tobie. 31) wam. 32) zaczt. 33) ſe ke mne. 34) sch. 35) sch. 36) tobie dam zlatych. sch. 38) polozil a dal. 39) sch. 40) geſt — mi (sch.). 41) on gt rzekl; A (sch.). 42) wam. 43) sch. 41) sch. 45) sch. 46) Ten ſem. 47) y. 48) ſem gey (sch.). 49) meho pokladu. 50) dobrze zawrzeneo w me ſkryſli. 51) sch.. 52) wam. 53) zet. 54) (sch.); wrati. 55) sch. 56) ke mne se; gest (sch.). 57) sch. 5s) A gey ſem dnes. 59) sch. 60) ya (sch.); wam gey. 61) sch. 61) sch. 63) ſu ſe. 64) k niemu Ay (sch.) 65) sch. 66) gmena tweo. 67) A tys. 68) tohoto dobrodienye (sch.); Wdiecznoft gt. 6) tobie byla Kdyzt. 70) z. 71) sch. 72) ty. 73) ſy. 74) za to (sch.). 7) A.
Strana 145
145 zwierze nerozumne, toczziſſto had, gemu hodnu za to 76) odplatu dall, a ty B pak 77) gſa rozumny, za dobre gemu ſy zle nawratill.78) A protozz twe wſſe- czko 79) dobre, nabytky y 80) vrzad twuoy, dnes dawam 81) Gidowi, a Mar- ſſalkem geho 82) mieſto tebe czzyny,83) a tye dnes obyeſiti 84) kazzi. A tak sye geſt 85) ſtalo, zze wſſichny lide Czieſarzſtwie toho, vrozeny y nevrozeny, vſlyſſewſſie ten ſud, welmi ſye gim dobrzie 86) libilo. A ten 87) Gido tehdy 88) welmi mudrzie Czieſarzſtwie zprawowal, a ode wſſech mylowan byll, a tak 89) zzywot ſwuoy v pokogy dokonali. 5 Duchownye: 90) NAymileyſſy! Tento Czieſarz gieſt buoh, kteryzz wſſechno widi. Ale chudy tento newdyeczzny geſt czzlowyek, z zemye ſtworzeny, kteryzz 21) nycz 10 93) Ale od ſebe ſam92) nema, Jakozz dye Job:e) Nah wyſſel ſem z zemye. buoh tohoto chudeho zwolil, a geho pana ragye y ſwieta vſtawil geſt,94) aby wſſeczko geho poſluchalo. Jakozz dad die: f) [125 b] Wſſeczko podlozzil gſi pod nohy geho. les znamenawa 95) tento ſwiet, kteryzz gest pln yam, toczziſſto byed. Ale czzlowiek powyſſowal ſye geſt,96) a protozz w dol vpadl, kdyzz 15 proti przikazany bozziemu yablka okuſil, A dobrze mozz rzieczzen byti ne- wdieczzny. Had take, geſſto97) w yamu vpadl, znamenawa?8) mudreho zpo- wiedlnyka pro dwogi wiecz. Nebo had neſe na yaziku drahu maſt proti gedu. Takezz 99) zpowiedlnyk neſe w uſtech ſlowo bozzie, hrzieſſneho czzlowieka 100) a k dobremu ſtawu dowuodye.5) W oczaſe had 101) neſe ged po- 20 vczzye kanye. Takezz zpowiedlnyk ged pokanye ma 102) dati hrzieſſnemu. Nebo po- kanye nyektery lidem zda ſye ged, kterezz tyelu vtrpenye czziny, ale duſſi yaſnu vczzyny. Ale Gido, toczzifſto kriſtus, wytrhl marſſalka z yamy, kdyzz ſrdcze geho vmuczzenye pamatuge. ale hubeny czzlowiek newdyeczzen gest panu naſſemu gezukriſtowi tehdy,103) kdyzz zakon bozzi zruſſuge. Gido byl 25 byt, takezz kriſt? bit bywa, kdyzz czzlowiek ſmrtedlnye ſhrzeſſi, nebo tehdy opiet kriſta krzizzuge. Had dal kamen trogi barwu okraſſleny, toczziſſto dobry kazatel nebo zpowiedlnyk cztny 104) ſkrze dobre nauczzenye ſwateho piſma dawa kamen, toczziſſto kriſta, czzlowieku.103) Nebo yakozzto kamen trogi barwu myegieſſie, takezz kriſtus nayprwe byl byeli a pyekny, Jakozz dauid dye:h) Prziekraſne twarzi nad ſyny czzlowieczzie; Opiet czzrny ſkrze vmu [126 a] czenye, Jakozzto ſye piſſe: i) Widieli ſme gyeho nemagiče twarnoſti. 106) Opiet kriftus byl czzrweny, a to pro krwe prolitye. A protozz ktozzkolywiek 30 e) Jakozz — Job (červ. podtrž.). f) Jakozz — die (červ. podtrž). g) do (nadeps.). h) (ps.) Jakozz — dye (červ. podtrž.). i) Jakozzto — piſſe (červ. podtrž). 79) 849 91) 76) hodnu za to (sch.). 77 sch. 78) gemu proti dobremu zle ſy zaplatil a nawratil. M wſſeczko twe. 80) y nabytky a. 81) dam; dnes (sch.). 82) geo Marſfalkem. 83) vczinim. na ſſibeniczy obieſyti. 85) sch. 86) sch. 87) (tato dvě sl. sch.). 88) sch. 89) sch. 90) sch. sch. 92) sch. 93) z zemye (sch.). 34) vczinil; geſt (sch.). 95) znamena. 96) sch. 97) sch. 98) A znamena. 99) Take. 100) naucze. 101) sch. 102) koneczne ma 103) A to. 104) sch. 105) czlowieka. 106) twarznoſti.
145 zwierze nerozumne, toczziſſto had, gemu hodnu za to 76) odplatu dall, a ty B pak 77) gſa rozumny, za dobre gemu ſy zle nawratill.78) A protozz twe wſſe- czko 79) dobre, nabytky y 80) vrzad twuoy, dnes dawam 81) Gidowi, a Mar- ſſalkem geho 82) mieſto tebe czzyny,83) a tye dnes obyeſiti 84) kazzi. A tak sye geſt 85) ſtalo, zze wſſichny lide Czieſarzſtwie toho, vrozeny y nevrozeny, vſlyſſewſſie ten ſud, welmi ſye gim dobrzie 86) libilo. A ten 87) Gido tehdy 88) welmi mudrzie Czieſarzſtwie zprawowal, a ode wſſech mylowan byll, a tak 89) zzywot ſwuoy v pokogy dokonali. 5 Duchownye: 90) NAymileyſſy! Tento Czieſarz gieſt buoh, kteryzz wſſechno widi. Ale chudy tento newdyeczzny geſt czzlowyek, z zemye ſtworzeny, kteryzz 21) nycz 10 93) Ale od ſebe ſam92) nema, Jakozz dye Job:e) Nah wyſſel ſem z zemye. buoh tohoto chudeho zwolil, a geho pana ragye y ſwieta vſtawil geſt,94) aby wſſeczko geho poſluchalo. Jakozz dad die: f) [125 b] Wſſeczko podlozzil gſi pod nohy geho. les znamenawa 95) tento ſwiet, kteryzz gest pln yam, toczziſſto byed. Ale czzlowiek powyſſowal ſye geſt,96) a protozz w dol vpadl, kdyzz 15 proti przikazany bozziemu yablka okuſil, A dobrze mozz rzieczzen byti ne- wdieczzny. Had take, geſſto97) w yamu vpadl, znamenawa?8) mudreho zpo- wiedlnyka pro dwogi wiecz. Nebo had neſe na yaziku drahu maſt proti gedu. Takezz 99) zpowiedlnyk neſe w uſtech ſlowo bozzie, hrzieſſneho czzlowieka 100) a k dobremu ſtawu dowuodye.5) W oczaſe had 101) neſe ged po- 20 vczzye kanye. Takezz zpowiedlnyk ged pokanye ma 102) dati hrzieſſnemu. Nebo po- kanye nyektery lidem zda ſye ged, kterezz tyelu vtrpenye czziny, ale duſſi yaſnu vczzyny. Ale Gido, toczzifſto kriſtus, wytrhl marſſalka z yamy, kdyzz ſrdcze geho vmuczzenye pamatuge. ale hubeny czzlowiek newdyeczzen gest panu naſſemu gezukriſtowi tehdy,103) kdyzz zakon bozzi zruſſuge. Gido byl 25 byt, takezz kriſt? bit bywa, kdyzz czzlowiek ſmrtedlnye ſhrzeſſi, nebo tehdy opiet kriſta krzizzuge. Had dal kamen trogi barwu okraſſleny, toczziſſto dobry kazatel nebo zpowiedlnyk cztny 104) ſkrze dobre nauczzenye ſwateho piſma dawa kamen, toczziſſto kriſta, czzlowieku.103) Nebo yakozzto kamen trogi barwu myegieſſie, takezz kriſtus nayprwe byl byeli a pyekny, Jakozz dauid dye:h) Prziekraſne twarzi nad ſyny czzlowieczzie; Opiet czzrny ſkrze vmu [126 a] czenye, Jakozzto ſye piſſe: i) Widieli ſme gyeho nemagiče twarnoſti. 106) Opiet kriftus byl czzrweny, a to pro krwe prolitye. A protozz ktozzkolywiek 30 e) Jakozz — Job (červ. podtrž.). f) Jakozz — die (červ. podtrž). g) do (nadeps.). h) (ps.) Jakozz — dye (červ. podtrž.). i) Jakozzto — piſſe (červ. podtrž). 79) 849 91) 76) hodnu za to (sch.). 77 sch. 78) gemu proti dobremu zle ſy zaplatil a nawratil. M wſſeczko twe. 80) y nabytky a. 81) dam; dnes (sch.). 82) geo Marſfalkem. 83) vczinim. na ſſibeniczy obieſyti. 85) sch. 86) sch. 87) (tato dvě sl. sch.). 88) sch. 89) sch. 90) sch. sch. 92) sch. 93) z zemye (sch.). 34) vczinil; geſt (sch.). 95) znamena. 96) sch. 97) sch. 98) A znamena. 99) Take. 100) naucze. 101) sch. 102) koneczne ma 103) A to. 104) sch. 105) czlowieka. 106) twarznoſti.
Strana 146
146 B kamen tento w ſrdczi czziſtem noſiti bude, ten 107) bude wzaczen przed angely y przed bohem,108) a ſlawu y cztnoſti korunowan bude, a wieczzny zzywot bude myeti. 109) Ale tento kamen, toczzifſto kryſta, yzzadny 110) nemuozz pro- dati ſam od ſebe, dokudzz prziebywa w dobrem zzywotye. A protozz, ktozz 5 bude chtieti Gidow zzywot naſledowaty, neſkonane dobre nalezne. Ale ne- wdyeczzny a neſſlechetny na ſſibenyczi w pekle obyeſſen bude. Pane bozzie, zbaw nas toho zleho.111) CVIII. O kupcsy.1) DOmicianus kralowal mudry welmi, we wſſem ſprawedlywy, yzzadnemu neodpuſſtyeſſye. I2) ſtalo ſye geſt,3) kdyzz v ſtolu ſedyeſſe,4) prziſſel geden 10 czzlowiek5) k branye a potlukl. Tehdy 6) wratny prziſſel a otazal geho,7) kto by byl? Rzekl ten giſty:8) kupecz ſem, a nyektere wieczy9) mam prodati k Czieſarzowye potrziebye.10) Wratny to vſlyfſaw, geho puſtil ke dworu. 111) rzekl gemu Czieſarz: Mily, czo maſs prodati k uzzitku memu? A on odpowie:12) Pane, trzi mudroſti. y dye 13) Czieſarz: kterak 14) mi kazzdu mu- 15 droft daſs? A on wece k nye!: kazzdu dam 15) za trzi ſta zlatych. Tehdy Czieſarz dye gemu: 16) A nebudu-li mi mudroſti pak 17) proſſpieſſny, tehdy 18) penyeze ztratim. I 19) dye kupecz: Pane, v waſſem kralowſtwi wzzdy prze- bywam; aczz ſye me mudroſti wam ne [126 b] budu hoditi,20) wratte mi mudroſti me, a ya wam penyeze wratim waſſie.21) Cziefarz dye ge? : 22) Dobrze 20 prawiſs.a) Protozz 23) powiez mi, ktere gſu to mudroſti, kterezz mi prodati chceſs? A on dye: Pane, prwnye mudroft b) geſt 24) tato: Czozz 25) czzynyſs, mudrzie czzin a hleday ſkonanye. Druha mudroſt gest tato: Nikdy neſchod ſ prawec) czeſty pro ſtezku, aczz milugeſs zzywot ſwuoy. Trzietie geſtd) tato: Nikdy noczleheme) nebyway w tom domu, kdezz geſt hoſpodarz ſtary a mlada 25 zzena. Tyto trzif) wieczi myey na pamyeti, a dobrzie ſye tobie ftane. A tak 26) Czieſarz dal gemu za kazzdu mudroſt trzi ſta zlatych. A prwny mudroft,g) toczziſſto: 27) Czo czzynyſs, mudrze czzyn a hled 28) ſkonanye, kazal29) wſſady pſati, w ſyeny, w komorzie y po ſtyenach y na vbruſyech 30) y na ruſſye, latynye y obecznu rzieczzi. Potom pro geho ſprawedlnoſt 31) mnozi ſu ſye a) (za tím ps.) A on wece (přetrž.). b) Pane — mudroft (pozdějším vyrudlým inkou- stem podtrž.). c) Druha — ſpra (též černě podtrž.). d) Trzietie geſt (černě podtrž.). e) Nikdy noczlehem (černě podtrž.). f) (tato dvě sl. černě podtrž.). g) A — mudroft (černě podtrž.). M 107) sch. 108) przed Bohem y przed Angely. 109) mieti bude. 110) nizadny. 111) Pane — zleho (sch.). CVIII. 1) O gednom kupczy. 2) sch. 3) sch. 4) ſediel. 5) sch. 6) sch. 7) czoby chtiel a. s) sch. 9) sch. 10) prodati kupeczſtwij ku potrzebie czyſarzowie. 11) ke dvoru I (sch.). 12) od- powiedie. 13) Wecze. 14) A kterak. 15) k nyemu — dam (sch.). 16) sch. 17) sch. 13) sch. 19) sch. 20) tobie nehodij. 21) sch. 22) wecze; gemu (sch.). 23) A wece. 24) gt mudroft. 25) Czo. 26) A tak (sch.). 27) (tato dvě sl. sch.). 25) hleday. 29) tu mudroft kazal. 30) po vbruſczych; y (sch.). 31) ſprawedlywoſt.
146 B kamen tento w ſrdczi czziſtem noſiti bude, ten 107) bude wzaczen przed angely y przed bohem,108) a ſlawu y cztnoſti korunowan bude, a wieczzny zzywot bude myeti. 109) Ale tento kamen, toczzifſto kryſta, yzzadny 110) nemuozz pro- dati ſam od ſebe, dokudzz prziebywa w dobrem zzywotye. A protozz, ktozz 5 bude chtieti Gidow zzywot naſledowaty, neſkonane dobre nalezne. Ale ne- wdyeczzny a neſſlechetny na ſſibenyczi w pekle obyeſſen bude. Pane bozzie, zbaw nas toho zleho.111) CVIII. O kupcsy.1) DOmicianus kralowal mudry welmi, we wſſem ſprawedlywy, yzzadnemu neodpuſſtyeſſye. I2) ſtalo ſye geſt,3) kdyzz v ſtolu ſedyeſſe,4) prziſſel geden 10 czzlowiek5) k branye a potlukl. Tehdy 6) wratny prziſſel a otazal geho,7) kto by byl? Rzekl ten giſty:8) kupecz ſem, a nyektere wieczy9) mam prodati k Czieſarzowye potrziebye.10) Wratny to vſlyfſaw, geho puſtil ke dworu. 111) rzekl gemu Czieſarz: Mily, czo maſs prodati k uzzitku memu? A on odpowie:12) Pane, trzi mudroſti. y dye 13) Czieſarz: kterak 14) mi kazzdu mu- 15 droft daſs? A on wece k nye!: kazzdu dam 15) za trzi ſta zlatych. Tehdy Czieſarz dye gemu: 16) A nebudu-li mi mudroſti pak 17) proſſpieſſny, tehdy 18) penyeze ztratim. I 19) dye kupecz: Pane, v waſſem kralowſtwi wzzdy prze- bywam; aczz ſye me mudroſti wam ne [126 b] budu hoditi,20) wratte mi mudroſti me, a ya wam penyeze wratim waſſie.21) Cziefarz dye ge? : 22) Dobrze 20 prawiſs.a) Protozz 23) powiez mi, ktere gſu to mudroſti, kterezz mi prodati chceſs? A on dye: Pane, prwnye mudroft b) geſt 24) tato: Czozz 25) czzynyſs, mudrzie czzin a hleday ſkonanye. Druha mudroſt gest tato: Nikdy neſchod ſ prawec) czeſty pro ſtezku, aczz milugeſs zzywot ſwuoy. Trzietie geſtd) tato: Nikdy noczleheme) nebyway w tom domu, kdezz geſt hoſpodarz ſtary a mlada 25 zzena. Tyto trzif) wieczi myey na pamyeti, a dobrzie ſye tobie ftane. A tak 26) Czieſarz dal gemu za kazzdu mudroſt trzi ſta zlatych. A prwny mudroft,g) toczziſſto: 27) Czo czzynyſs, mudrze czzyn a hled 28) ſkonanye, kazal29) wſſady pſati, w ſyeny, w komorzie y po ſtyenach y na vbruſyech 30) y na ruſſye, latynye y obecznu rzieczzi. Potom pro geho ſprawedlnoſt 31) mnozi ſu ſye a) (za tím ps.) A on wece (přetrž.). b) Pane — mudroft (pozdějším vyrudlým inkou- stem podtrž.). c) Druha — ſpra (též černě podtrž.). d) Trzietie geſt (černě podtrž.). e) Nikdy noczlehem (černě podtrž.). f) (tato dvě sl. černě podtrž.). g) A — mudroft (černě podtrž.). M 107) sch. 108) przed Bohem y przed Angely. 109) mieti bude. 110) nizadny. 111) Pane — zleho (sch.). CVIII. 1) O gednom kupczy. 2) sch. 3) sch. 4) ſediel. 5) sch. 6) sch. 7) czoby chtiel a. s) sch. 9) sch. 10) prodati kupeczſtwij ku potrzebie czyſarzowie. 11) ke dvoru I (sch.). 12) od- powiedie. 13) Wecze. 14) A kterak. 15) k nyemu — dam (sch.). 16) sch. 17) sch. 13) sch. 19) sch. 20) tobie nehodij. 21) sch. 22) wecze; gemu (sch.). 23) A wece. 24) gt mudroft. 25) Czo. 26) A tak (sch.). 27) (tato dvě sl. sch.). 25) hleday. 29) tu mudroft kazal. 30) po vbruſczych; y (sch.). 31) ſprawedlywoſt.
Strana 147
147 ſmluwali, aby ho taynye zabili. Tehdy s gednyem holyczzem gſu vmluwili na B penyezich, zze kdyzz by bradu geho holil, aby gemu hrdlo ſrzezal. A on 32) wzaw penyeze to vczziniti 33) ſlibil. I31) ſtalo ſye, kdyzz holiti ſye chtyel,35) prziſſel holiczz, vmyl bradu Czieſarzowi a36) poczzal holiti; y 37) vzrzel na vbruſe 38) napſano: Czozzkolywiek czzynyſs, mudrzye czzin a hleday ſkonczze- nye,39) a byll to holiczz 40) litterat. y myſlil: Aczz geho zabigi, konecz muoy bude vkrutny, neb ſmrti ohawnu potupen budu. A protozz dobre [127 a] gest, abych toho koncze hledyel 41) a od zleho vczzyku przieſtal. A tak ſtal geſt lek ſye,42) zze gemu brzitwa z ruku vpadla. Tehdy 43) Czieſarz wece: Mily, czo gye tobye? A on odpowiedye: O pane, ſmyluy ſye nade mnu! y 44) poczzal gemu wſſeczko porzad prawiti. I rzekl gemu 45) Czieſarz: Bud potom 46) wyeren, yatt tobie toto 47) odpufstyem. 118) zpomenul, zze prwnye mudroſt gemu zzywuot zachowala.49) A potom ten Czieſarz 50) mnohe zradcze na ſſibenyczi obieſill. Opiet gyny Czieſarzowih) neprzietele gemu zawidyeli a myſlili gſu, kterak by51) geho zahubili. A weſpolek rzekli gſu: Tohoto 52) 15 dne pogede do takeho myeſta; ſchowaymezz ſye w leſe, przeſ kteryzz on pogede ſtezku, a tu 53) geho taynye zabieme. Ale 54) Czieſarz ten den przi- prawil ſye,i) aby gyel do toho mieſta. Tehdy 55) kdyzz 56) gest gel przes geden les 57) obecznu a ſſyroku ceſtu, rzekli gſu nyekterzi ſluzzebnyczi ſ nym geducze gemu: 58) Pane, dobret gest stezku gieti, nebo blizzsye 59) gest czeſta. tehdy 60) 20 Czieſarz ſam w ſobye myſlil: Druha mudroſt geſt, zze cze�ty prawe pro ſtezku nenecham, Ale czeſtu ſſyroku pogedu; a wy, kteryzz 61) chcete, proto 62) ſtezku gedte a wſſezko prziprawte nam,63) nebť ya 64) brzo przigedu. Tehdy ti, geſſto 65) gſu ſtezku geli, gſu od tyech zbiti, geſſto Czieſarzowi hrozili, neb ſu mnyeli, by tu take Cziefarz 66) byll mezi nymy. Czieſarz, kdyzz to vſlyſſe,67) 25 myſlil geſt a rzekl: Ay, toť geſt mudroſt druha, kterazz geſt zzywuot muoy zachowala.68) Ti giſti wydyewſſiei) ſye zklamany, ſmluwili ſu ſye, kterak by [127 b] geho zahubili.69) Tehdy rzekl geden z nych: Tento den bude noczo- wati 70) w tom mieſtie w gedne hoſpodye, w kterezz wſſichny moczny noczugi. Vmluwme s hoſpodarzem, atť s gehok) 71) zzenu za penyeze lehne. A kdyzz Cziefarz ſpati bude, aby geho zabili a rytyerze, kterzi w komorze ſ nim 72) ſpati budu, take 73). Tehdy kdyzz Czieſarz do mieſta przigel a w hoſpodye te ſye ſtawil, tehdy 74) neprzietele geho ſmluwili gſu ſ hoſpodarzem y s zzenu geho, kdyzz by Czieſarz ſpal, aby geho zahubili; a weliky gim penyez ſlibili dati. Tehdy Czieſarz kazal k ſobie zawolati hoſpodarze toho domu. A kdyzz 35 5 10 30 h) Opiet — Cziefa (černě podtrž.). i) (za tím ps) A kdyzz (červ. přetrž.). j) Ti — wy- dyew (černě podtrž.). k) (nadeps.). 32) A on (sch.). 33) to vczziniti (sch.). 34) sch. 35) ſe holiti miel. 36) Czieſarzowi a M (sch.). 37) sch. 33) vbruſczy. 39) ſkonanij. 40) to holiczz (sch.). 41) hledal. 42) ſe tak. 43) ze brzytwa gev vpadla z rukuu; Tehdy (sch.). 44) A. 45) sch. 46) Potom bud. 47) tobiet to. 48) A. 49) Ziwot moy ſpaſyla. 50) (tato dvě sl. sch.). 51) aby. 52) Toho. 53) sch. 51) sch. 55) aby — Tehdy (sch.). 56) A kdyz. 57) przes geden les (sch.). 58) geo ſ nim geducze; gemu (sch.). 59) blyže. 60) sch. 61) wy pro toto kteyz. 62) sch. 63) sch. 64) yat. 65) ti kteyz; Tehdy (sch.). 66) kral. 67) vſlyſſel. 68) ſpaſyla. 69) zabily. 73) noczowawati. 71) z; geho (sch.). 72) kteiz ſ nim w komorze. 73) sch. 74) sch.
147 ſmluwali, aby ho taynye zabili. Tehdy s gednyem holyczzem gſu vmluwili na B penyezich, zze kdyzz by bradu geho holil, aby gemu hrdlo ſrzezal. A on 32) wzaw penyeze to vczziniti 33) ſlibil. I31) ſtalo ſye, kdyzz holiti ſye chtyel,35) prziſſel holiczz, vmyl bradu Czieſarzowi a36) poczzal holiti; y 37) vzrzel na vbruſe 38) napſano: Czozzkolywiek czzynyſs, mudrzye czzin a hleday ſkonczze- nye,39) a byll to holiczz 40) litterat. y myſlil: Aczz geho zabigi, konecz muoy bude vkrutny, neb ſmrti ohawnu potupen budu. A protozz dobre [127 a] gest, abych toho koncze hledyel 41) a od zleho vczzyku przieſtal. A tak ſtal geſt lek ſye,42) zze gemu brzitwa z ruku vpadla. Tehdy 43) Czieſarz wece: Mily, czo gye tobye? A on odpowiedye: O pane, ſmyluy ſye nade mnu! y 44) poczzal gemu wſſeczko porzad prawiti. I rzekl gemu 45) Czieſarz: Bud potom 46) wyeren, yatt tobie toto 47) odpufstyem. 118) zpomenul, zze prwnye mudroſt gemu zzywuot zachowala.49) A potom ten Czieſarz 50) mnohe zradcze na ſſibenyczi obieſill. Opiet gyny Czieſarzowih) neprzietele gemu zawidyeli a myſlili gſu, kterak by51) geho zahubili. A weſpolek rzekli gſu: Tohoto 52) 15 dne pogede do takeho myeſta; ſchowaymezz ſye w leſe, przeſ kteryzz on pogede ſtezku, a tu 53) geho taynye zabieme. Ale 54) Czieſarz ten den przi- prawil ſye,i) aby gyel do toho mieſta. Tehdy 55) kdyzz 56) gest gel przes geden les 57) obecznu a ſſyroku ceſtu, rzekli gſu nyekterzi ſluzzebnyczi ſ nym geducze gemu: 58) Pane, dobret gest stezku gieti, nebo blizzsye 59) gest czeſta. tehdy 60) 20 Czieſarz ſam w ſobye myſlil: Druha mudroſt geſt, zze cze�ty prawe pro ſtezku nenecham, Ale czeſtu ſſyroku pogedu; a wy, kteryzz 61) chcete, proto 62) ſtezku gedte a wſſezko prziprawte nam,63) nebť ya 64) brzo przigedu. Tehdy ti, geſſto 65) gſu ſtezku geli, gſu od tyech zbiti, geſſto Czieſarzowi hrozili, neb ſu mnyeli, by tu take Cziefarz 66) byll mezi nymy. Czieſarz, kdyzz to vſlyſſe,67) 25 myſlil geſt a rzekl: Ay, toť geſt mudroſt druha, kterazz geſt zzywuot muoy zachowala.68) Ti giſti wydyewſſiei) ſye zklamany, ſmluwili ſu ſye, kterak by [127 b] geho zahubili.69) Tehdy rzekl geden z nych: Tento den bude noczo- wati 70) w tom mieſtie w gedne hoſpodye, w kterezz wſſichny moczny noczugi. Vmluwme s hoſpodarzem, atť s gehok) 71) zzenu za penyeze lehne. A kdyzz Cziefarz ſpati bude, aby geho zabili a rytyerze, kterzi w komorze ſ nim 72) ſpati budu, take 73). Tehdy kdyzz Czieſarz do mieſta przigel a w hoſpodye te ſye ſtawil, tehdy 74) neprzietele geho ſmluwili gſu ſ hoſpodarzem y s zzenu geho, kdyzz by Czieſarz ſpal, aby geho zahubili; a weliky gim penyez ſlibili dati. Tehdy Czieſarz kazal k ſobie zawolati hoſpodarze toho domu. A kdyzz 35 5 10 30 h) Opiet — Cziefa (černě podtrž.). i) (za tím ps) A kdyzz (červ. přetrž.). j) Ti — wy- dyew (černě podtrž.). k) (nadeps.). 32) A on (sch.). 33) to vczziniti (sch.). 34) sch. 35) ſe holiti miel. 36) Czieſarzowi a M (sch.). 37) sch. 33) vbruſczy. 39) ſkonanij. 40) to holiczz (sch.). 41) hledal. 42) ſe tak. 43) ze brzytwa gev vpadla z rukuu; Tehdy (sch.). 44) A. 45) sch. 46) Potom bud. 47) tobiet to. 48) A. 49) Ziwot moy ſpaſyla. 50) (tato dvě sl. sch.). 51) aby. 52) Toho. 53) sch. 51) sch. 55) aby — Tehdy (sch.). 56) A kdyz. 57) przes geden les (sch.). 58) geo ſ nim geducze; gemu (sch.). 59) blyže. 60) sch. 61) wy pro toto kteyz. 62) sch. 63) sch. 64) yat. 65) ti kteyz; Tehdy (sch.). 66) kral. 67) vſlyſſel. 68) ſpaſyla. 69) zabily. 73) noczowawati. 71) z; geho (sch.). 72) kteiz ſ nim w komorze. 73) sch. 74) sch.
Strana 148
148 B prziſſel,75) Rzekl gemu Czieſarz: Y 76) zdali maſs zzenu? neb ſye gemu ſtar zdal.77) A on odpowye:78) Y owſſem, pane! y rzekl Czieſarz k nyemu: 79) Vkazz mi gi! A kdyzz geſt gi 80) Czieſarz opatrzil, y 81) zdala ſye gemu mlada, magicz let ſedmnaczet. Tehdy 82) Czieſarz po weczzerzi zawolal k ſobie 83) komornyka ſweho a rzekl gemu: Gdi a 84) brzo ginde przipraw mi taynye poſteli, nebo zde nykakezz nelehnu. A tak Czieſarz taynye 85) do gyne hoſpody ſſel a tu ſpal. A ſedm rytyerzow w komorzie lezzalo geſt, a hoſpodarz y zzena newiedyeli gſu, by Czieſarz wen wyſſel, ale mnyeli ſu, by ſ rytierzi w komorze ſpal. A 86) o puol noczi neprzietele gſu w komoru weſſli a ſedm rytyerzow 10 ſu zabili. A kdyzz rano bylo, Czieſarz po rytyerze poſlal a do te hoſpody prziſſel, kdezz gſu rytierzi ſpali. Tehdy 87) Starzecz rzekl: Pane, dawno 88) ſu rytyerzi 128 a] wſtali a k wam 89) gſu geli. A kdyzz geſt to hoſpodarz vzrzel, dywil ſye geſt,90) nebo geſt91) mnyel Cziefarze92) zabita. Tehdy 93) ſye Czie- ſarz?4) na Rytyerze tazal. A kdyzz geſt gye zbity nalezl, zamutil ſye welmi 15 a ſam w ſobie myſlil: Gyzz trzietie mudroſt zachowala95) zzywot muoy. Y rzekl: 6) Dobra hodyna byla ta, w kteruzz ſem dal penyeze me27) za tyto mudroſti. A ynhed ſtarcze toho s zzenu y ſe wſſi czzeledi na ſſybenyczy kazal obieſiti.98) A tak?9) Czieſarz dluho zzyw byl, a tyto 100) trzi mudroſti 101) s ſebu chowal, a zzywot ſwuoy w dobrem ſkonal. 5 Duchownye etc.: 102) NAymileyſſi! Czieſarz tento muozz nazwan byti kazzdy krzieſtyan, kteryzz ma Czieſarzſtwie ſrdcze ſweho zprawowati y duſſe ſwe. Wratny v branye geſt dobrowolna wuole, kupecz, kteryzz prziſſel k wratom, geſt pan naſs gezus kriſtus, podle one rzieczzi: Ay, ya ſtogim v wrat 103) ſrdcze tweho a tluku. kteryzzto 101) prziſſel geſt,105) chtye trzi mudroſti prodati za trzi ſta zlatych, 25 toczziſſto za duſſi twu. Nebo zlatit 106) ſu cztnoſti duſſe twe. Prwnye mudroſt geſt: Czozzkolywiek czzynyſs, mudrze czzin a hled 107) koncze. To geſt, czozz- kolywiek dobrze 108) czziniſs, mudrze czzin a hleď koncze; To geſt, czozz- kolywiek dobreho czziniſs,109) to prwe a zwlaſſtye ma byti pro buoh a ke czti geho; a we wſſem ſkutku twem znamenay konecz podle one rzieczzi: 30 Rozpomynay ſye na buduczye twe, a na wieky neſhrzieſſiſs. Druha mudroſt:!) [128 b] Nerod czeſty obeczne opuſtiti.110) Czeſta obeczna geſt Czeſta deſatera bozzieho przikazanye, kterezz maſs wzzdyczky chowati azz do ſmrti, a nykdy pom) ſtezcze zleho zzywota nechoditi, yakozz to czzynye kaczierzi; nebo tu bywagi lotrzi, toczziſs 111) mnohe nebezpeczzenſtwye, kterazz gſu proti duſſi 112) 20 1) (Tato dvě sl. černě podtrž.). m) (ps.) poczetye, czeftye (červ. přetrž. a podtečk.). M 75) byl zawolan I zdal ſe gemu ſtar. 76) sch. 77) neb — zdal (sch.). 78) wece. 79) Czyſarz rzekl; y — kniemu (sch.). 80) gy gt. 81) y (sch.). 82) sch. 83) k ſobie (sch.). 84) Gdi a (sch.). 35) taynie czyfarz. 86) sch. 87) sch. 88) dawnot. 89) kams. 90) sch. 21) sch. 92) geho. 93) sch. 94) Czyſarz ſe. 95) ſpaſyla. 96) (tato dvě sl. sch.). 97) peniz moy dal ſem. 33) obieſyl. 99) A tak (sch.). 100) ty. 101) ſkonal etc. 103) sch. 103) k wratom. 104) ktéyz. 105) sch. 106) zlatij. 107) hleday. 108) dobreho. 109) a hleď — czziniſs (sch.). 110) pro ſtezku opuſtiti. 111) totizto. 112) duſſe.
148 B prziſſel,75) Rzekl gemu Czieſarz: Y 76) zdali maſs zzenu? neb ſye gemu ſtar zdal.77) A on odpowye:78) Y owſſem, pane! y rzekl Czieſarz k nyemu: 79) Vkazz mi gi! A kdyzz geſt gi 80) Czieſarz opatrzil, y 81) zdala ſye gemu mlada, magicz let ſedmnaczet. Tehdy 82) Czieſarz po weczzerzi zawolal k ſobie 83) komornyka ſweho a rzekl gemu: Gdi a 84) brzo ginde przipraw mi taynye poſteli, nebo zde nykakezz nelehnu. A tak Czieſarz taynye 85) do gyne hoſpody ſſel a tu ſpal. A ſedm rytyerzow w komorzie lezzalo geſt, a hoſpodarz y zzena newiedyeli gſu, by Czieſarz wen wyſſel, ale mnyeli ſu, by ſ rytierzi w komorze ſpal. A 86) o puol noczi neprzietele gſu w komoru weſſli a ſedm rytyerzow 10 ſu zabili. A kdyzz rano bylo, Czieſarz po rytyerze poſlal a do te hoſpody prziſſel, kdezz gſu rytierzi ſpali. Tehdy 87) Starzecz rzekl: Pane, dawno 88) ſu rytyerzi 128 a] wſtali a k wam 89) gſu geli. A kdyzz geſt to hoſpodarz vzrzel, dywil ſye geſt,90) nebo geſt91) mnyel Cziefarze92) zabita. Tehdy 93) ſye Czie- ſarz?4) na Rytyerze tazal. A kdyzz geſt gye zbity nalezl, zamutil ſye welmi 15 a ſam w ſobie myſlil: Gyzz trzietie mudroſt zachowala95) zzywot muoy. Y rzekl: 6) Dobra hodyna byla ta, w kteruzz ſem dal penyeze me27) za tyto mudroſti. A ynhed ſtarcze toho s zzenu y ſe wſſi czzeledi na ſſybenyczy kazal obieſiti.98) A tak?9) Czieſarz dluho zzyw byl, a tyto 100) trzi mudroſti 101) s ſebu chowal, a zzywot ſwuoy w dobrem ſkonal. 5 Duchownye etc.: 102) NAymileyſſi! Czieſarz tento muozz nazwan byti kazzdy krzieſtyan, kteryzz ma Czieſarzſtwie ſrdcze ſweho zprawowati y duſſe ſwe. Wratny v branye geſt dobrowolna wuole, kupecz, kteryzz prziſſel k wratom, geſt pan naſs gezus kriſtus, podle one rzieczzi: Ay, ya ſtogim v wrat 103) ſrdcze tweho a tluku. kteryzzto 101) prziſſel geſt,105) chtye trzi mudroſti prodati za trzi ſta zlatych, 25 toczziſſto za duſſi twu. Nebo zlatit 106) ſu cztnoſti duſſe twe. Prwnye mudroſt geſt: Czozzkolywiek czzynyſs, mudrze czzin a hled 107) koncze. To geſt, czozz- kolywiek dobrze 108) czziniſs, mudrze czzin a hleď koncze; To geſt, czozz- kolywiek dobreho czziniſs,109) to prwe a zwlaſſtye ma byti pro buoh a ke czti geho; a we wſſem ſkutku twem znamenay konecz podle one rzieczzi: 30 Rozpomynay ſye na buduczye twe, a na wieky neſhrzieſſiſs. Druha mudroſt:!) [128 b] Nerod czeſty obeczne opuſtiti.110) Czeſta obeczna geſt Czeſta deſatera bozzieho przikazanye, kterezz maſs wzzdyczky chowati azz do ſmrti, a nykdy pom) ſtezcze zleho zzywota nechoditi, yakozz to czzynye kaczierzi; nebo tu bywagi lotrzi, toczziſs 111) mnohe nebezpeczzenſtwye, kterazz gſu proti duſſi 112) 20 1) (Tato dvě sl. černě podtrž.). m) (ps.) poczetye, czeftye (červ. přetrž. a podtečk.). M 75) byl zawolan I zdal ſe gemu ſtar. 76) sch. 77) neb — zdal (sch.). 78) wece. 79) Czyſarz rzekl; y — kniemu (sch.). 80) gy gt. 81) y (sch.). 82) sch. 83) k ſobie (sch.). 84) Gdi a (sch.). 35) taynie czyfarz. 86) sch. 87) sch. 88) dawnot. 89) kams. 90) sch. 21) sch. 92) geho. 93) sch. 94) Czyſarz ſe. 95) ſpaſyla. 96) (tato dvě sl. sch.). 97) peniz moy dal ſem. 33) obieſyl. 99) A tak (sch.). 100) ty. 101) ſkonal etc. 103) sch. 103) k wratom. 104) ktéyz. 105) sch. 106) zlatij. 107) hleday. 108) dobreho. 109) a hleď — czziniſs (sch.). 110) pro ſtezku opuſtiti. 111) totizto. 112) duſſe.
Strana 149
149 ſpaſeny. Trzietie mudroſtn) geſt: Nemaſs odpoczzywati w domu ſtarcho. A 113) B starecz geſt tento ſwiet, kteryzz ma mladu zzenu, toczzifſto 114) marnoſt. Nebo budeſſ-li w ſwietie odpoczzywati, maſs ſye bati ſmrti. Nebo yzzadny nemozz bohu a ſwietu ſluzziti. Neprzetele, kterzizz ſye proti Czieſarzi ſmluwagi, to- czziſſto 115) kryſtu,116) gſu dyabli, kterzizz wzzdyczky czzlowieka myenye za- biti, a nemohu-li ſami,°) ale 117) naymu holiczze brady, toczzifſto tielo. Nebo yakozzto holiczz holi wlaſy, takezz tyelo twe odgyma od tebe wſſeczky cztnoſti, kterezzs?) na krzzſtu wzal. Ale kdyzz by myſlil o ſkonczzeny, to- czziſs 118) o ſmrti, Nebo newieme, kdy nebo kterak neb kteru ſmrti mame ſnyti, A kdyzz by czzlowiek tak myſlil, odeſſli by od nyeho wſſichny zli 10 ſkutkowe. A protozz vczzme ſye tyechto trzi mudroſti chowati: Prwe, abychom we wſſech ſkutcziech naſſich konecz wzali, Druhe, abychme po czeſtye zgewnye chodili, to geſt 119) deſatera bozzieho przikazanye, Trzietie, abychô w ſwietie marnoſti nepowolowali.120) A vczzynyme-li tak, zzywuot naſs w dobrê konczi dokoname. [129 a 5 15 CIX. O Adryanowi.1) ADrianus w rzymye kralowaſſe 2) bohaty welmi, kteryzz ſobie pokoy vſtawil. A pod krumfefſte kopagicze nalezli gſu zlaty hrob, trzmy obruczzmy zlatymy obkliczzen. A taketo na nyê bylo 3) napſanye: Vtratil 4) ſem, dal ſem, ſchowal ſem, myel ſem, mam, ztratil ſem. Czozz ſem vtratil,5) myel ſem; czozz 6) ſem dal, to mam. A ten hrob ſ tyem napſanim Czieſarz geſt wzal.7) 20 Duchownye: 8) NAymileyſſi! Tento Czeſarz muozz nazwan byti kazzdy dobry krzieſtyan, kteryzz ma vſtawiti duom, toczziſſto ſrdcze bohu prziprawiti,9) aby geho wuoli wzzdyczky plnyl, A kopati ſkrze czeſtu skruſſenye; A tak nalezti budeſs moczi hrob zlaty, toczziſſto ſrdcze plne cztnoſti ſkrze bozſku miloſt, ſe trzmy okrſſlky 10) zlatymy, toczziſs ſ wieru, nadiegi a laſku. A 11) tu byeſſe pſano: 25 Vtratil 12) ſem. Powiez mi, Czos vtratil 13) nebo dal? Odpowiez dobry krziestyan: Tyelo y duſſi w ſluzzbie bozzi. Druhe bylo ge�t pſano: Zachowal ſem. Powiez mi, czos zachowal? Odpowiez: duſſi ſwu w dobrych ſkutcziech. Potô piſſe ſye: dal ſem. Czos dal? Odpowiez: 14) miloſt bohu a blizznyemu ſwemu. Nebo w tyechto wieczech zalezzi weſſken zakon y proroczi. Potô piſſe ſye: Myel 30 ſem. Powiez mi, Czos myel? Odpowyez: 15) hubeny zzywot, nebo w hrziechu n) (tato dvě sl. černě podtrž.). o) (naps.) taynye, fami (nadeps.). p) s (nadeps.). 113) A (sch.). 114) totiz. 115) czyſarzowi ſmluwugy totiz. 116) proti kryſtu. 117) taynie; M ale (sch.). 113) totizto. 119) to geft (sch.). 120) nepowolyly. CIX. 1) O gednom hrobu. 2) kralowal. 3) A takezto biſſe; na nyem (sch.). 4) Wratil. 5) Czo ſem wratil. 6) czo. 7) wzel etc. 8) sch. 9) przyprawene. 10) obruczi. 11) sch. 12) Wratil. 13) czozs wratil. 14) sch. 15) Odpowiediel.
149 ſpaſeny. Trzietie mudroſtn) geſt: Nemaſs odpoczzywati w domu ſtarcho. A 113) B starecz geſt tento ſwiet, kteryzz ma mladu zzenu, toczzifſto 114) marnoſt. Nebo budeſſ-li w ſwietie odpoczzywati, maſs ſye bati ſmrti. Nebo yzzadny nemozz bohu a ſwietu ſluzziti. Neprzetele, kterzizz ſye proti Czieſarzi ſmluwagi, to- czziſſto 115) kryſtu,116) gſu dyabli, kterzizz wzzdyczky czzlowieka myenye za- biti, a nemohu-li ſami,°) ale 117) naymu holiczze brady, toczzifſto tielo. Nebo yakozzto holiczz holi wlaſy, takezz tyelo twe odgyma od tebe wſſeczky cztnoſti, kterezzs?) na krzzſtu wzal. Ale kdyzz by myſlil o ſkonczzeny, to- czziſs 118) o ſmrti, Nebo newieme, kdy nebo kterak neb kteru ſmrti mame ſnyti, A kdyzz by czzlowiek tak myſlil, odeſſli by od nyeho wſſichny zli 10 ſkutkowe. A protozz vczzme ſye tyechto trzi mudroſti chowati: Prwe, abychom we wſſech ſkutcziech naſſich konecz wzali, Druhe, abychme po czeſtye zgewnye chodili, to geſt 119) deſatera bozzieho przikazanye, Trzietie, abychô w ſwietie marnoſti nepowolowali.120) A vczzynyme-li tak, zzywuot naſs w dobrê konczi dokoname. [129 a 5 15 CIX. O Adryanowi.1) ADrianus w rzymye kralowaſſe 2) bohaty welmi, kteryzz ſobie pokoy vſtawil. A pod krumfefſte kopagicze nalezli gſu zlaty hrob, trzmy obruczzmy zlatymy obkliczzen. A taketo na nyê bylo 3) napſanye: Vtratil 4) ſem, dal ſem, ſchowal ſem, myel ſem, mam, ztratil ſem. Czozz ſem vtratil,5) myel ſem; czozz 6) ſem dal, to mam. A ten hrob ſ tyem napſanim Czieſarz geſt wzal.7) 20 Duchownye: 8) NAymileyſſi! Tento Czeſarz muozz nazwan byti kazzdy dobry krzieſtyan, kteryzz ma vſtawiti duom, toczziſſto ſrdcze bohu prziprawiti,9) aby geho wuoli wzzdyczky plnyl, A kopati ſkrze czeſtu skruſſenye; A tak nalezti budeſs moczi hrob zlaty, toczziſſto ſrdcze plne cztnoſti ſkrze bozſku miloſt, ſe trzmy okrſſlky 10) zlatymy, toczziſs ſ wieru, nadiegi a laſku. A 11) tu byeſſe pſano: 25 Vtratil 12) ſem. Powiez mi, Czos vtratil 13) nebo dal? Odpowiez dobry krziestyan: Tyelo y duſſi w ſluzzbie bozzi. Druhe bylo ge�t pſano: Zachowal ſem. Powiez mi, czos zachowal? Odpowiez: duſſi ſwu w dobrych ſkutcziech. Potô piſſe ſye: dal ſem. Czos dal? Odpowiez: 14) miloſt bohu a blizznyemu ſwemu. Nebo w tyechto wieczech zalezzi weſſken zakon y proroczi. Potô piſſe ſye: Myel 30 ſem. Powiez mi, Czos myel? Odpowyez: 15) hubeny zzywot, nebo w hrziechu n) (tato dvě sl. černě podtrž.). o) (naps.) taynye, fami (nadeps.). p) s (nadeps.). 113) A (sch.). 114) totiz. 115) czyſarzowi ſmluwugy totiz. 116) proti kryſtu. 117) taynie; M ale (sch.). 113) totizto. 119) to geft (sch.). 120) nepowolyly. CIX. 1) O gednom hrobu. 2) kralowal. 3) A takezto biſſe; na nyem (sch.). 4) Wratil. 5) Czo ſem wratil. 6) czo. 7) wzel etc. 8) sch. 9) przyprawene. 10) obruczi. 11) sch. 12) Wratil. 13) czozs wratil. 14) sch. 15) Odpowiediel.
Strana 150
150 5 B sem poczzat. Potô piſse sye: Mam. Czo maſs? Zagiste vczzynyen sem [129 b] rytierz bozzi, a prwe ſem byl ſluha dyablow. Potom piſſe ſye: Ztratil ſem. Czos ztratil? Zagiſte ſkrze zpowied wſſeczky hrziechy ſwe. Potom ſye piſſe: trpim, toczziſſto vtrpenye mam ſkrze pokanye za ſwe hrziechy, a protywen- ſtwie rad trpim zde nebo w uocziſczy. Potom piſſe ſye: Czo ſem vtratil,16) toa) mam, toczziſs czo ſem vtratil 17) w dobrych ſkutcziech, toho ſem ſam od ſebe nemyel, ale od boha meho, kteryzz mye wykupil, mam.18) Potom ſye piſſe:b) Czozz ſem dal, toc) mam,19) toczziſs czo 20) ſem w tomto zzywotie dal ſkrze ſkutky miloſrdne, gyzz w nebeſkem kralowſtwi mam radoſt wieczznu 10 po tomto zzywuotie.21) A tak ſrdcze naſſe ſ tyemto piſmem bude-li moczi nalezeno byti, zzywuot wyeczzny wezme. CX. O gednom Rytyerzi.1) D Tolomeus w rzymye kralowal bohaty welmi, w gehozzto kralowſtwi byl 2) geden Rytierz nabozzny a welmi miloſrdny,3) kteryzz myegieſſie pyeknu zzenu, 4) ale cizolozziefſye a nechtieſſie oſtati ona toho.5) Rytierz to vznamenaw 15 zamutil ſye welmi,6) y zamyſlil do zemye ſwate giti,7) aby zzena geho ſwuoy zzywot9) w lepſſi promyenyla. I rzekl k ny: Ma naymyleyſſie!a) do zemie ſwate giti myenym; ſama") ſye opatruy, a fſlechetnoſt twu tobye poruczzyem. A kdyzz geſt na put ſſel, pany gyneho dobrzie vczzeneho mylowala a ſ nym cizolozzila. I rzekla ona k nyemu,10) to geſt k ſwemu mylownyku: 11) kdyzz 20 by gednu wiecz mohl [130 a] vczzynyti, mye by za zzenu myel ſe wſſim mym zbozzym.12) A on geſt 13) rzekl k ny: 14) Mila, czo geſt to, geſſto bych myel vczziniti? Ale ona rzekla ge': Muzz muoy do zemye ſwate ſſel, kteryzz mne newelmi miluge. kdyzz by geho ſkrze kteru mudroſt zabiti mohl w gyne zemy, tye bych za muzze pogela. A on rzekl gi: 15) To ya dobrze vczzinym, chczeſſ-li ma zzena byti.16) kterazz rzekla gemu: 17) To ya 18) vplnye ſlibugi tobye. Tehdyb) 19) on nyekteraky obraz rytyerzowym gmeně vczzynyl a yakozzto 20) ſtyenu przed oczzyma ſwyma vſtawil, a za trzi dny ſwu chytroſti a czzary 21) obraz 22) zaklel, kteryzzto tyelo rytyerzowuo wſſeczko zle zdrzzalo. Tehdy Rytyerze) nyekaku 23) vliczi ſſel. Y potkal gey miftr virgilius,24) kteryzz 30 nan pilnye patrzil a rzekl k nyemu:25) Mily pane,26) tagemstwie myel bych 27) 25 M a) (nadeps). b) (za tím ps.:) dal ſem czozz mam (červ. přetrž.) c) to (červ. nadeps.). a) I — nay (černě podtrž.). b) Tehdy (černě podtrž.). e) Tehdy Rytyerz (černě podtrž.). 16) wratil; to (sch). 17) wratil. 18) sch. 19) dal ſem czoz mam. 20) czoz. 21) mam po tom ziwotie radoſt wiecznu. CX. 1) O gedne arczybezecztne zienie etc. 2) sch. 3) miloſrdny byl. *) kteyz pieknu zenu miegyſſe. 5) Ale czyzolozſtwij oſtati nechtiſſe. 6) welmi ſe zamutil. 7) do zemie ſwate gyti zamyſlyl. 8) ziwot ſwoy. 9) a ſama. 10) Ona k niemu rzekla. 11) to — mylownyku (sch.). 12) ſe wſlim mym zbozim miel. 13) sch. 1) k ny (sch.). 15) Mila — gi (sch.). 16) tedy žena ma budeſs. 17) sch. 18) Tot; ya (sch.). 19) tobie ſlybugy A; 20) yakzto. 21) czarow; a (sch). 22) sch. 23) niektáku. 26) Myſtr Wirgilyus gey potkal. 25) k niemu rzekl. 26) sch. 27) mam.
150 5 B sem poczzat. Potô piſse sye: Mam. Czo maſs? Zagiste vczzynyen sem [129 b] rytierz bozzi, a prwe ſem byl ſluha dyablow. Potom piſſe ſye: Ztratil ſem. Czos ztratil? Zagiſte ſkrze zpowied wſſeczky hrziechy ſwe. Potom ſye piſſe: trpim, toczziſſto vtrpenye mam ſkrze pokanye za ſwe hrziechy, a protywen- ſtwie rad trpim zde nebo w uocziſczy. Potom piſſe ſye: Czo ſem vtratil,16) toa) mam, toczziſs czo ſem vtratil 17) w dobrych ſkutcziech, toho ſem ſam od ſebe nemyel, ale od boha meho, kteryzz mye wykupil, mam.18) Potom ſye piſſe:b) Czozz ſem dal, toc) mam,19) toczziſs czo 20) ſem w tomto zzywotie dal ſkrze ſkutky miloſrdne, gyzz w nebeſkem kralowſtwi mam radoſt wieczznu 10 po tomto zzywuotie.21) A tak ſrdcze naſſe ſ tyemto piſmem bude-li moczi nalezeno byti, zzywuot wyeczzny wezme. CX. O gednom Rytyerzi.1) D Tolomeus w rzymye kralowal bohaty welmi, w gehozzto kralowſtwi byl 2) geden Rytierz nabozzny a welmi miloſrdny,3) kteryzz myegieſſie pyeknu zzenu, 4) ale cizolozziefſye a nechtieſſie oſtati ona toho.5) Rytierz to vznamenaw 15 zamutil ſye welmi,6) y zamyſlil do zemye ſwate giti,7) aby zzena geho ſwuoy zzywot9) w lepſſi promyenyla. I rzekl k ny: Ma naymyleyſſie!a) do zemie ſwate giti myenym; ſama") ſye opatruy, a fſlechetnoſt twu tobye poruczzyem. A kdyzz geſt na put ſſel, pany gyneho dobrzie vczzeneho mylowala a ſ nym cizolozzila. I rzekla ona k nyemu,10) to geſt k ſwemu mylownyku: 11) kdyzz 20 by gednu wiecz mohl [130 a] vczzynyti, mye by za zzenu myel ſe wſſim mym zbozzym.12) A on geſt 13) rzekl k ny: 14) Mila, czo geſt to, geſſto bych myel vczziniti? Ale ona rzekla ge': Muzz muoy do zemye ſwate ſſel, kteryzz mne newelmi miluge. kdyzz by geho ſkrze kteru mudroſt zabiti mohl w gyne zemy, tye bych za muzze pogela. A on rzekl gi: 15) To ya dobrze vczzinym, chczeſſ-li ma zzena byti.16) kterazz rzekla gemu: 17) To ya 18) vplnye ſlibugi tobye. Tehdyb) 19) on nyekteraky obraz rytyerzowym gmeně vczzynyl a yakozzto 20) ſtyenu przed oczzyma ſwyma vſtawil, a za trzi dny ſwu chytroſti a czzary 21) obraz 22) zaklel, kteryzzto tyelo rytyerzowuo wſſeczko zle zdrzzalo. Tehdy Rytyerze) nyekaku 23) vliczi ſſel. Y potkal gey miftr virgilius,24) kteryzz 30 nan pilnye patrzil a rzekl k nyemu:25) Mily pane,26) tagemstwie myel bych 27) 25 M a) (nadeps). b) (za tím ps.:) dal ſem czozz mam (červ. přetrž.) c) to (červ. nadeps.). a) I — nay (černě podtrž.). b) Tehdy (černě podtrž.). e) Tehdy Rytyerz (černě podtrž.). 16) wratil; to (sch). 17) wratil. 18) sch. 19) dal ſem czoz mam. 20) czoz. 21) mam po tom ziwotie radoſt wiecznu. CX. 1) O gedne arczybezecztne zienie etc. 2) sch. 3) miloſrdny byl. *) kteyz pieknu zenu miegyſſe. 5) Ale czyzolozſtwij oſtati nechtiſſe. 6) welmi ſe zamutil. 7) do zemie ſwate gyti zamyſlyl. 8) ziwot ſwoy. 9) a ſama. 10) Ona k niemu rzekla. 11) to — mylownyku (sch.). 12) ſe wſlim mym zbozim miel. 13) sch. 1) k ny (sch.). 15) Mila — gi (sch.). 16) tedy žena ma budeſs. 17) sch. 18) Tot; ya (sch.). 19) tobie ſlybugy A; 20) yakzto. 21) czarow; a (sch). 22) sch. 23) niektáku. 26) Myſtr Wirgilyus gey potkal. 25) k niemu rzekl. 26) sch. 27) mam.
Strana 151
151 tobie powicdyeti. A on rzekl: Miſtrze, powiez mi,28) czo ſye tobyc libi. A on B dye gemu:29) Dnes hanebnu ſmrti vmrzeſs, nebudeſſ-li ode mne ſpomoczi 30) myeti. Protozz wiez,31) zze twa zzena kurwad geſt,"2) a o ſmrti twe s czizzo- lozznykem geſt o tobye33) vlozzila 34) Rytyerz to vſlyfew, zze o geho zze- nye35) prawdu powiedyel, ynhed ſye geho przychopil36) a rzekl: O mily miſtrzie, zachoway37) zzywnot muoy, a mzdu38) tobye vrczzenu dam. kte- ryzzto 39) dye gemu: 40) Rad to vczzynim.41) Tehdy miſtr laznu z wuody 12) horke v welike kadi gemu 43) prziprawyty kazal. A kdyzz to prziprawili,14) kazal ſye gemu ſwleczi a w laznu 45) wnyti, a zrczadlo gemu w rucze dal. I rzekl gemu: Hleď [130 b] Hlede) pilnyef) w zrczadlo a vzrziſs dywne.46) A kdyzz rytierz 47) w zrczadlo hledyel, tehdy 48) miſtr virgilius w laznye 49) w czzarziech czzetl. I rzekl k Rytierzowi: 50) Mily, powiez mi, czo widiſs? A on rzekl: Nyekterakeho muzze widim w domu mem,51) kteryzz polozzil obraz z woſku na ſtyenye ke mnye podobny.52) Ale 53) on dye: Czo pak czzyny? Gyzz geſt wzal luczzifſtye, a wklada ſtrzelu oſtru,54) a chcze na obraz 15 56) Ty aczz ſwuoy zzywot 57) milugeſs, kdyzz ſtrzieliti.55) Tehdy dye Virgilius: vzrziſs ſtrzelu letieti k obrazu, 58) wſſeczko tyelo ſwe v wuodye ſchoway dotud,59) dokudzz tobye nepowiem. Tehdy Rytyerz, kdyzz vzrzel geho, an luczziſſtie napyna,60) wſſeczko tyelo ſwe ſchowal pod wuodu.61) I rzekl 62) gemu miſtr: Zdwihny 8) hlawu ſwu a wezrzi w zrczadlo. A63) kdyzz to vczzy- 20 nyl, rzekl k nyemu miſtr: 64) Czo gyzz w zrczadle widiſs? A on dye: Obrazu geſt nezaſtrzelil, ale ſtrzela w ſtranu ſſla, a protozz toho welmi zzele. I dye miſtr k nyemu: 65) Gyzz wezrzi w zrczadlo,66) czo czzyny. A on dye: Gyzz blizze k obrazu 67) gde a ſtrzelu na luczziſſtye naklada, a chtye vderziti k obrazu.68) I dye miſtr gemu: 69) Vczzin yako prwe, aczz ſwoy zzywot 70) 25 milugeſs. Tehdy 71) rytyerz, kdyzz vzrzel cizolozznyka 72) luczzifſtye tahnuti, wſſeczko tyelo ſwe v wuodye 73) potopil. I rzekl gemu miſtr: 74) Hled, czo nynye widiſs. A kdyzz 75) vzrzel, zze ſye opiet obraza chybyl,76) rzekl miſtro- wi : 77) Welmi przeliſs zzele, zze ſye obraza chybil,78) A rzekl geſt zzenye: 79) [131 a] kdyzz po trzietie obraza nevhodim, ſmrti vmru.80) A gyzz gde welmi 30 5 10 d) Protozz — kurwa (černě podtrž.). e) (dvakrát). f) e (nadeps.). g) I — zdwihny (černě podtrž.). 28) sch. 29) wece; gemu (sch.). 30) Dnes syn smrti sy gedno acz spomocz ode mne budeſs M mieti. 31) (tato dvě sl. sch.). 32) Žena twa gt kurwa; zze (sch.). 33) o tobie (sch.). 34) zpuo- ſobila. 35) o ženie geho. 36) przydrziel. 37) ſpas. 38) mzdut. 39) ktêyz. 40) sch. 41) tie vzdra- wim; Tehdy (sch). 42) gev laznu z wody. 43) sch. 44) vczinil. 45) w lazni. 46) Pilnie w zrczadlo hled a diwne wieczy vzrzyſs. 47) Rytirz kdyz. 48) sch. 49) w lazni. 50) a k Ry- tirzy rzekl. 51) w domu mem widim. 52) kteyz obraz z woſku ke mne podobny na ſtienie polozil. 53) A. 54) A on wecze Gyz luczifftie wzel a ſtrzelu Oſtru wklada. 55) ſtrzelety. 56) Wirgylyus dij. 57) Acz ty ziwot ſwoy. 58) k obrazu letleti. 59) sch. 60) kdyz geo lu- cziſtie tahnucze vzrzel. 61) pod wodu ſchowal. 62) Rzek; I (sch.). 63) Swu hlawu zdwihni a w zrczadlo wezrzy; A (sch.). 64) Miſtr k niemu rzekl. 65) k niemu (sch.). 66) w zrcadlo wezrzy. 67) k obrazu bliże. 68) k obrazu vderziti. 69) sch. 70) ziwot ſwoy. 71) sch. 72) czyzo- loznika vzrzel. 73) (tato dvě sl. sch.). 74) Miftr gemu rzekl. 75) Kdy; A (sch.). 76) zze — chybyl (sch.). 77) miſtrowi rzekl. 78) Diwnym obyczegem želye ze obraza neuhodil. 79) A zenie rzekl. 86) ſyn ſmrti ſem.
151 tobie powicdyeti. A on rzekl: Miſtrze, powiez mi,28) czo ſye tobyc libi. A on B dye gemu:29) Dnes hanebnu ſmrti vmrzeſs, nebudeſſ-li ode mne ſpomoczi 30) myeti. Protozz wiez,31) zze twa zzena kurwad geſt,"2) a o ſmrti twe s czizzo- lozznykem geſt o tobye33) vlozzila 34) Rytyerz to vſlyfew, zze o geho zze- nye35) prawdu powiedyel, ynhed ſye geho przychopil36) a rzekl: O mily miſtrzie, zachoway37) zzywnot muoy, a mzdu38) tobye vrczzenu dam. kte- ryzzto 39) dye gemu: 40) Rad to vczzynim.41) Tehdy miſtr laznu z wuody 12) horke v welike kadi gemu 43) prziprawyty kazal. A kdyzz to prziprawili,14) kazal ſye gemu ſwleczi a w laznu 45) wnyti, a zrczadlo gemu w rucze dal. I rzekl gemu: Hleď [130 b] Hlede) pilnyef) w zrczadlo a vzrziſs dywne.46) A kdyzz rytierz 47) w zrczadlo hledyel, tehdy 48) miſtr virgilius w laznye 49) w czzarziech czzetl. I rzekl k Rytierzowi: 50) Mily, powiez mi, czo widiſs? A on rzekl: Nyekterakeho muzze widim w domu mem,51) kteryzz polozzil obraz z woſku na ſtyenye ke mnye podobny.52) Ale 53) on dye: Czo pak czzyny? Gyzz geſt wzal luczzifſtye, a wklada ſtrzelu oſtru,54) a chcze na obraz 15 56) Ty aczz ſwuoy zzywot 57) milugeſs, kdyzz ſtrzieliti.55) Tehdy dye Virgilius: vzrziſs ſtrzelu letieti k obrazu, 58) wſſeczko tyelo ſwe v wuodye ſchoway dotud,59) dokudzz tobye nepowiem. Tehdy Rytyerz, kdyzz vzrzel geho, an luczziſſtie napyna,60) wſſeczko tyelo ſwe ſchowal pod wuodu.61) I rzekl 62) gemu miſtr: Zdwihny 8) hlawu ſwu a wezrzi w zrczadlo. A63) kdyzz to vczzy- 20 nyl, rzekl k nyemu miſtr: 64) Czo gyzz w zrczadle widiſs? A on dye: Obrazu geſt nezaſtrzelil, ale ſtrzela w ſtranu ſſla, a protozz toho welmi zzele. I dye miſtr k nyemu: 65) Gyzz wezrzi w zrczadlo,66) czo czzyny. A on dye: Gyzz blizze k obrazu 67) gde a ſtrzelu na luczziſſtye naklada, a chtye vderziti k obrazu.68) I dye miſtr gemu: 69) Vczzin yako prwe, aczz ſwoy zzywot 70) 25 milugeſs. Tehdy 71) rytyerz, kdyzz vzrzel cizolozznyka 72) luczzifſtye tahnuti, wſſeczko tyelo ſwe v wuodye 73) potopil. I rzekl gemu miſtr: 74) Hled, czo nynye widiſs. A kdyzz 75) vzrzel, zze ſye opiet obraza chybyl,76) rzekl miſtro- wi : 77) Welmi przeliſs zzele, zze ſye obraza chybil,78) A rzekl geſt zzenye: 79) [131 a] kdyzz po trzietie obraza nevhodim, ſmrti vmru.80) A gyzz gde welmi 30 5 10 d) Protozz — kurwa (černě podtrž.). e) (dvakrát). f) e (nadeps.). g) I — zdwihny (černě podtrž.). 28) sch. 29) wece; gemu (sch.). 30) Dnes syn smrti sy gedno acz spomocz ode mne budeſs M mieti. 31) (tato dvě sl. sch.). 32) Žena twa gt kurwa; zze (sch.). 33) o tobie (sch.). 34) zpuo- ſobila. 35) o ženie geho. 36) przydrziel. 37) ſpas. 38) mzdut. 39) ktêyz. 40) sch. 41) tie vzdra- wim; Tehdy (sch). 42) gev laznu z wody. 43) sch. 44) vczinil. 45) w lazni. 46) Pilnie w zrczadlo hled a diwne wieczy vzrzyſs. 47) Rytirz kdyz. 48) sch. 49) w lazni. 50) a k Ry- tirzy rzekl. 51) w domu mem widim. 52) kteyz obraz z woſku ke mne podobny na ſtienie polozil. 53) A. 54) A on wecze Gyz luczifftie wzel a ſtrzelu Oſtru wklada. 55) ſtrzelety. 56) Wirgylyus dij. 57) Acz ty ziwot ſwoy. 58) k obrazu letleti. 59) sch. 60) kdyz geo lu- cziſtie tahnucze vzrzel. 61) pod wodu ſchowal. 62) Rzek; I (sch.). 63) Swu hlawu zdwihni a w zrczadlo wezrzy; A (sch.). 64) Miſtr k niemu rzekl. 65) k niemu (sch.). 66) w zrcadlo wezrzy. 67) k obrazu bliże. 68) k obrazu vderziti. 69) sch. 70) ziwot ſwoy. 71) sch. 72) czyzo- loznika vzrzel. 73) (tato dvě sl. sch.). 74) Miftr gemu rzekl. 75) Kdy; A (sch.). 76) zze — chybyl (sch.). 77) miſtrowi rzekl. 78) Diwnym obyczegem želye ze obraza neuhodil. 79) A zenie rzekl. 86) ſyn ſmrti ſem.
Strana 152
152 5 10 B blizko k obrazu,81) tak my ſye zda, zze by ſye nemycl chybiti,82) kdyzzt vderzy na obraz.83) Ale 84) miftr dye: Skry ſye yako drzewe, dokudzz tobie nepowyem. I ſtalo ſye, kdyzz 85) rytyerz w zrczadlo wezrzel, widyel, zze cizolozznyk w uobraz 86) nevhodyl, ale ſtrzyela nawratywſſi ſye 87) geho mezi plicze a zzaludek vhodyla,88) a ynhed geſt vmrzel. A zzena ma pod lozzem mym gemu yamu vczzynyla a tu geho pochowala. Tehdy dye mistr gemu:h) 89) Wſtan brzo, a oblecz ſye w rucho ſwe, a pros za mye boha, a gyne 90) od- platy od tebe nechczi, A potom waruy ſye zle zzeny.91) A on bohu dyeky wzdaw,92) do ſwe ſye wlaſty93) wratil. Tehdy kdyzz domow prziſſel, zzena geho ochotnye gey przywitala, A on gi94) to wſſeczko po nyekoliko dnech obnowil. Potom po otcze a po gyne przately poſlal, a mezi wſſemy dye: Naymileyſſi przetele,95) tatoť geſt prziczzyna,"6) procz ſem po was poſlal. Ay, zzena ma ſmilſtwie czzaſto plodila97) geſt, a geſſtye horze, zze geſt ſmrti me hledala. Ale 98) ona pod prziſahu przela geſt. Tehdy 99) Rytyerz weſſken 15 vczzinek ſmylſtwa prawil geſt gim a rzekl: 100) Newierzite-li mi, podte a wiezte mieſto, kde 101) gest ten pochowan. A tak 102) ony fu do komory weſſli a pod lozzem pochowaneho nalezli. A ynhed ſudcze geſt 103) zawuolan, a odſuzenye na ny 1"4) dal, aby 105) vpalena byla. A tak ſye geſt 106) ſtalo, a wſſeczky koſti [131 b] gegye ohnyem 107) gſu na prach 108) ſpaleny, A prach zlorzieczzeny v powietrzie geſt wſipan.109) A rytyerz poczzeſtnu pannu za zzenu ſobye 110) poyal, a w dobrych ſkutcziech zzywot ſwuoy dokonal. 20 Duchownye: 111) NAymyleyſſi! Cziefarz tento gest pan naſs gezus kriftus. Rytyerz gest kazzdy czzlowiek, zzena geſt tielo twe zwlaſſtye,112) kterezz tolikrat hrzieſſy, kolikrat ſmrtedlny hrziech vczzyny. A113) czzlowiek to wida 114) mai) giti do 25 ſwate zemye, toczziſſto do nebe, ſkrze ſkutky ſwate.115) A na czeſtyej) 116) tye potka miſtr Virgilius, toczzifſto ſſlechetny zpowiedlnyk, kteryzz hrziefſne ma nauczziti. Ale cizolozznykk) geſt dyabel. ten pozdwihuge obrazu, toczziſſto duſſe, ſkrze ſwietſku pychu a1) 117) berzie luczziſſtie, toczziſſto ſwiet.m) Strziela oſtra geſt lakomſtwie, pycha, ſkrze kteruzzto ſtrzielu mnozi zbiti bywagi, 30 Yakozzto geſt vkazano na luciperowi, kdyzz to 118) ſtrziela k nyemu sye geſt 119) obratila a geho zabila. Obraz duſſe mozzn) dobrze byti z woſku. Neb yakozzto wuoſk rozpuſſtie ſye od horkoſti ohnye, takezz hrzyeſſny od obliczzege bozzieho h) Tehdy — gemu (černě podtrž.). i) A — ma (černě podtrž.). j) A — ceſtye (rovněž). k) Ale cizolozznyk (též). I) a (nadeps.). m) (ps.) ſwiet toczziffto (naznač. přemístění (l1). n) Obraz — mozz (černě podtrž.). M 81) A gyz welmi blizko k obrazu gde. 82) oklamati. 83) na obraz vderzy. 84) sch. 85) A kdyz ſe ſtalo. 86) obrazu. 87) ſe nawratiwſſi. 88) Vderzyla. 89) sch. 90) gynet. 31) zlee ženy ſe waruoy. 91) wzdal a. 93) zemie. 94) sch. 95) sch. 96) przyczina gt. 97) czinila. 98) Tedy 99) A. 100) gym gt prawil a rzka. 191) miſto wizte kdez. 102) sch. 173) sch. 194) na ny (sch.). 105) aby ona. 106) sch. 107) sch. 108) na prach ſu. 109) rozſypan. 110) sch. 111) sch. 112) wlaſtnij. 113) Ktez kolykrat hrzych ſmrtelny cżinij tolykrat czyzolozij; A (sch.). 114) wieda. 115) ſkrze ſkutky dobre do nebe. 1) czeſtiet. 117) sch. 118) sch. 119) sch.
152 5 10 B blizko k obrazu,81) tak my ſye zda, zze by ſye nemycl chybiti,82) kdyzzt vderzy na obraz.83) Ale 84) miftr dye: Skry ſye yako drzewe, dokudzz tobie nepowyem. I ſtalo ſye, kdyzz 85) rytyerz w zrczadlo wezrzel, widyel, zze cizolozznyk w uobraz 86) nevhodyl, ale ſtrzyela nawratywſſi ſye 87) geho mezi plicze a zzaludek vhodyla,88) a ynhed geſt vmrzel. A zzena ma pod lozzem mym gemu yamu vczzynyla a tu geho pochowala. Tehdy dye mistr gemu:h) 89) Wſtan brzo, a oblecz ſye w rucho ſwe, a pros za mye boha, a gyne 90) od- platy od tebe nechczi, A potom waruy ſye zle zzeny.91) A on bohu dyeky wzdaw,92) do ſwe ſye wlaſty93) wratil. Tehdy kdyzz domow prziſſel, zzena geho ochotnye gey przywitala, A on gi94) to wſſeczko po nyekoliko dnech obnowil. Potom po otcze a po gyne przately poſlal, a mezi wſſemy dye: Naymileyſſi przetele,95) tatoť geſt prziczzyna,"6) procz ſem po was poſlal. Ay, zzena ma ſmilſtwie czzaſto plodila97) geſt, a geſſtye horze, zze geſt ſmrti me hledala. Ale 98) ona pod prziſahu przela geſt. Tehdy 99) Rytyerz weſſken 15 vczzinek ſmylſtwa prawil geſt gim a rzekl: 100) Newierzite-li mi, podte a wiezte mieſto, kde 101) gest ten pochowan. A tak 102) ony fu do komory weſſli a pod lozzem pochowaneho nalezli. A ynhed ſudcze geſt 103) zawuolan, a odſuzenye na ny 1"4) dal, aby 105) vpalena byla. A tak ſye geſt 106) ſtalo, a wſſeczky koſti [131 b] gegye ohnyem 107) gſu na prach 108) ſpaleny, A prach zlorzieczzeny v powietrzie geſt wſipan.109) A rytyerz poczzeſtnu pannu za zzenu ſobye 110) poyal, a w dobrych ſkutcziech zzywot ſwuoy dokonal. 20 Duchownye: 111) NAymyleyſſi! Cziefarz tento gest pan naſs gezus kriftus. Rytyerz gest kazzdy czzlowiek, zzena geſt tielo twe zwlaſſtye,112) kterezz tolikrat hrzieſſy, kolikrat ſmrtedlny hrziech vczzyny. A113) czzlowiek to wida 114) mai) giti do 25 ſwate zemye, toczziſſto do nebe, ſkrze ſkutky ſwate.115) A na czeſtyej) 116) tye potka miſtr Virgilius, toczzifſto ſſlechetny zpowiedlnyk, kteryzz hrziefſne ma nauczziti. Ale cizolozznykk) geſt dyabel. ten pozdwihuge obrazu, toczziſſto duſſe, ſkrze ſwietſku pychu a1) 117) berzie luczziſſtie, toczziſſto ſwiet.m) Strziela oſtra geſt lakomſtwie, pycha, ſkrze kteruzzto ſtrzielu mnozi zbiti bywagi, 30 Yakozzto geſt vkazano na luciperowi, kdyzz to 118) ſtrziela k nyemu sye geſt 119) obratila a geho zabila. Obraz duſſe mozzn) dobrze byti z woſku. Neb yakozzto wuoſk rozpuſſtie ſye od horkoſti ohnye, takezz hrzyeſſny od obliczzege bozzieho h) Tehdy — gemu (černě podtrž.). i) A — ma (černě podtrž.). j) A — ceſtye (rovněž). k) Ale cizolozznyk (též). I) a (nadeps.). m) (ps.) ſwiet toczziffto (naznač. přemístění (l1). n) Obraz — mozz (černě podtrž.). M 81) A gyz welmi blizko k obrazu gde. 82) oklamati. 83) na obraz vderzy. 84) sch. 85) A kdyz ſe ſtalo. 86) obrazu. 87) ſe nawratiwſſi. 88) Vderzyla. 89) sch. 90) gynet. 31) zlee ženy ſe waruoy. 91) wzdal a. 93) zemie. 94) sch. 95) sch. 96) przyczina gt. 97) czinila. 98) Tedy 99) A. 100) gym gt prawil a rzka. 191) miſto wizte kdez. 102) sch. 173) sch. 194) na ny (sch.). 105) aby ona. 106) sch. 107) sch. 108) na prach ſu. 109) rozſypan. 110) sch. 111) sch. 112) wlaſtnij. 113) Ktez kolykrat hrzych ſmrtelny cżinij tolykrat czyzolozij; A (sch.). 114) wieda. 115) ſkrze ſkutky dobre do nebe. 1) czeſtiet. 117) sch. 118) sch. 119) sch.
Strana 153
153 ſkrze hrziech. A protozz czozz geſt vczzynyeno,°) aby nas dyabel nezaſtrzelil? B zagiſte wendem do lazny.120) Tato lazna 121) geſt zpowied prawa, ſkrze kteruzz ma oczzifftyen byti ode wfſye 122) mrzkoſti hrziechu. Ale dluzznyp) ſme drzzeti zrczadlo w rucze, toczziſſto ſwate piſmo a ſlowa bozzie vſtawena,123) a tak ſtrzely [132 a] dyablowy vgdem. tehdy kdyzz luczzifſtye?) dyablowuo nebo ſwiet proti duſſi twe ſhybano bude, as) 124) tehdy ſtrziela pychy nebo lakom- ſtwie nebo ſmilſtwie myne tye.125) A tehdy wſſeczko ſwe tielo wlozz w lazny zpowiedy, a wſſeczko zle 126) zhyne, a nykdy neurazi obrazu duſſe twe. A kdyzz tak budeſst) oczziſtyen, tehdy cizolozznyk, toczziſſto dyabel, zahyne. a oblecz ſye w rucho, toczziſſto w cztnoſti, kterezz gſi na krzſſtu przyyal, A gdi do domu ſrdcze tweho, a wytahny tielo cizolozznyka pokopaneho, toczziſſto zle zzadoſti. Potô zzenu ſwu ſpal, toczziſſto tyelo, ohnyem pokanye, aby koſti zpopeleli, toczziſſto zaſtarali hrzieſſy zahynuli. A tak ſkrze nahly wietr z ſrdcze horkoſti wyzzen. Potô poymy pannu, toczziſs tielo od hrziechow vczziſtyene, z kterezzto plodu,127) toczzifſto cztnoſty nowych 128) dobudeſs. 15 A tak wieczzny zzywot budeſs myeti. 5 10 CXI. O ſwatem Euſtachiaſſowi.1) Byeſſie geden Rytyerz, gmenê libezny, doſti porzadny, kteryzz zzenu kraſnu myegieſſe a dwa ſyny. 12) przihodylo ſye gednu, zze na low gel. vzrzel z daleka gelena welikeho, a mezi rohy geho krzizz zlaty.3) A gelen obratyw ſye k nyemu rzekl: Czo mi ſye protywiſs? ya ſem kriſtus, na krzizzi pro tye 20 vkrzizzowany. A on to vſlyſſaw ynhed ſ konye sſedl, a na zemi kolenoma klekl, a miloſti proſil. I rzekl gelen: 4) Wyberz ſobie gedno [132 b] ze dweho :5) nebo w mladoſti a nebo 6) w ſtaroſti mnoha protywenſtwie musis pro mye trpieti a pro gmeno me.7) kkteryzzto 8) dye: Pane, w mladoſti buď wuole twa. A to rzek9) gelen zmiſal. A 10) libezny domow gel. A ynhed s swu zzenu 25 a ſe dwiema ſynoma krzeſt geſt 11) przyyal a Eustachius nazwan 12) gest. To vczzynyw wſſeczko geſt opuſtil,13) a zzebrat ſſli, a dyeti s ſebu wzeli.14) A k przyewuozu v nyekterake wuody prziſſli. A kdyzz przeſſli,15) prziewoznyk od nych zaplatye 16) chtiel, a on, czzym by zaplatil, nemyel. Przyewoznyk rzekl gemu: 17) Zagiſte tobie prawim, zaplatyzz mi.18) A on poczzal geho 30 o) A — vezzy (černě podtrž.). P) Ale dluzz (černě podtrž.). r) kdyzz luczzifftye (černě podtrž.). s) a (nadeps.). t) A — budeſs (černě podtrž.). 120) waydiem do laznie. 121) laznie. 122) wſſech. 13) flowo bozij vſtawene. 124) ſhybano M bude proti duſſi twe; A (sch) 125) wlozena bude. 126) sch. 127) toczziſs — plodu (sch.). 128) tielo nowych cztnoſtij CXI. 1) O dwu wiernych w manzelſtwij. 2) sch. 3) A zdaleka welykeho Gelena a mezy rohy krzyz zlaty vzrzel. 1) Gelen rzekl. 5) Gedno ze dweho ſobie wyberz. 6) nebo. 7) pro gmeno me muſyſs mnoha protiwenſtwij trpieti. 8) Ktéyz. 9) To rzekl; A (sch). 10) sch. 11) sch. 12) rzeczen. 13) opuſtil gt. 14) neſly. 15) przyſſly. 6) za przywoz zaplatye. 17) sch. 18) Zaplatiz mi zagyſtet dim.
153 ſkrze hrziech. A protozz czozz geſt vczzynyeno,°) aby nas dyabel nezaſtrzelil? B zagiſte wendem do lazny.120) Tato lazna 121) geſt zpowied prawa, ſkrze kteruzz ma oczzifftyen byti ode wfſye 122) mrzkoſti hrziechu. Ale dluzznyp) ſme drzzeti zrczadlo w rucze, toczziſſto ſwate piſmo a ſlowa bozzie vſtawena,123) a tak ſtrzely [132 a] dyablowy vgdem. tehdy kdyzz luczzifſtye?) dyablowuo nebo ſwiet proti duſſi twe ſhybano bude, as) 124) tehdy ſtrziela pychy nebo lakom- ſtwie nebo ſmilſtwie myne tye.125) A tehdy wſſeczko ſwe tielo wlozz w lazny zpowiedy, a wſſeczko zle 126) zhyne, a nykdy neurazi obrazu duſſe twe. A kdyzz tak budeſst) oczziſtyen, tehdy cizolozznyk, toczziſſto dyabel, zahyne. a oblecz ſye w rucho, toczziſſto w cztnoſti, kterezz gſi na krzſſtu przyyal, A gdi do domu ſrdcze tweho, a wytahny tielo cizolozznyka pokopaneho, toczziſſto zle zzadoſti. Potô zzenu ſwu ſpal, toczziſſto tyelo, ohnyem pokanye, aby koſti zpopeleli, toczziſſto zaſtarali hrzieſſy zahynuli. A tak ſkrze nahly wietr z ſrdcze horkoſti wyzzen. Potô poymy pannu, toczziſs tielo od hrziechow vczziſtyene, z kterezzto plodu,127) toczzifſto cztnoſty nowych 128) dobudeſs. 15 A tak wieczzny zzywot budeſs myeti. 5 10 CXI. O ſwatem Euſtachiaſſowi.1) Byeſſie geden Rytyerz, gmenê libezny, doſti porzadny, kteryzz zzenu kraſnu myegieſſe a dwa ſyny. 12) przihodylo ſye gednu, zze na low gel. vzrzel z daleka gelena welikeho, a mezi rohy geho krzizz zlaty.3) A gelen obratyw ſye k nyemu rzekl: Czo mi ſye protywiſs? ya ſem kriſtus, na krzizzi pro tye 20 vkrzizzowany. A on to vſlyſſaw ynhed ſ konye sſedl, a na zemi kolenoma klekl, a miloſti proſil. I rzekl gelen: 4) Wyberz ſobie gedno [132 b] ze dweho :5) nebo w mladoſti a nebo 6) w ſtaroſti mnoha protywenſtwie musis pro mye trpieti a pro gmeno me.7) kkteryzzto 8) dye: Pane, w mladoſti buď wuole twa. A to rzek9) gelen zmiſal. A 10) libezny domow gel. A ynhed s swu zzenu 25 a ſe dwiema ſynoma krzeſt geſt 11) przyyal a Eustachius nazwan 12) gest. To vczzynyw wſſeczko geſt opuſtil,13) a zzebrat ſſli, a dyeti s ſebu wzeli.14) A k przyewuozu v nyekterake wuody prziſſli. A kdyzz przeſſli,15) prziewoznyk od nych zaplatye 16) chtiel, a on, czzym by zaplatil, nemyel. Przyewoznyk rzekl gemu: 17) Zagiſte tobie prawim, zaplatyzz mi.18) A on poczzal geho 30 o) A — vezzy (černě podtrž.). P) Ale dluzz (černě podtrž.). r) kdyzz luczzifftye (černě podtrž.). s) a (nadeps.). t) A — budeſs (černě podtrž.). 120) waydiem do laznie. 121) laznie. 122) wſſech. 13) flowo bozij vſtawene. 124) ſhybano M bude proti duſſi twe; A (sch) 125) wlozena bude. 126) sch. 127) toczziſs — plodu (sch.). 128) tielo nowych cztnoſtij CXI. 1) O dwu wiernych w manzelſtwij. 2) sch. 3) A zdaleka welykeho Gelena a mezy rohy krzyz zlaty vzrzel. 1) Gelen rzekl. 5) Gedno ze dweho ſobie wyberz. 6) nebo. 7) pro gmeno me muſyſs mnoha protiwenſtwij trpieti. 8) Ktéyz. 9) To rzekl; A (sch). 10) sch. 11) sch. 12) rzeczen. 13) opuſtil gt. 14) neſly. 15) przyſſly. 6) za przywoz zaplatye. 17) sch. 18) Zaplatiz mi zagyſtet dim.
Strana 154
154 B proſiti, aby gemu pro buoh odpuſtil. Ale przewoznyk gemu odpuſtiti ne- chtiel.19) Tehdy rzekl Euftachius: 20) Ay, dwie dyetatcze mogi,21) z tiech gedno wezmi ſobie.22) Prziewoznyk rzekl: yzzadneho dyetete nechczi wzieti,23) Ale zzeny mi zde nechaſs, kterazz doſti pyekna geſt. Euſtachius, aczz nerad, zzeny geſt tu 21) nechal a dyeti s ſebu wzal, gedno pod pazzdy a druhe na pleczzi,25) a tak ſmuten odſſel. A opiet k welike wuodye prziſſel, przes kteruzz myel giti,26) a pro hlubokoſt wuody gednoho dyetiete tu na brzyehu nechal, a druhe neſl przes wuodu na onu ſtranu.27) A kdyzz ſye nawratil, aby druhe przeneſl, A 28) kdyzz na 29) proſtrzied wuody byeffye,30) llew prziffed to dyetye wzal, drzewe nezzli geſt k nyemu przigiti mohl. Ale31) on welmi [133 a ſmuten gſa k druhemu dyetieti ſſel. Ale drzewe nezzli k nyemu prziſſel, med- wied 32) gye polapyw do lefa byezzal. A 33) rytyerz welmi plakal a rzekl: Byeda mnye! Neſstyastny ten den, w 34) kteryzz ſem sye narodil; ſwu zzenu mylu 35) a dwa mladencze ztratil ſem. Wſtal placzze a welmi 36) ſmuten gſa, 15 a ſſel czeſtu trzi dny, azz do nyekterakeho kralowſtwie prziſſel, kterehozzto kral vſtawiczznu walku myegieſſe proti ginemu krali. A37) vzrzew kral Euſta- chia ſtateczzneho rytierze, ſ nym ſmluwil, aby ſ nymy38) oſtal. Tehdy 39) on bogye ſtrogieſſe a ke wſſemu gest hotow byl, tak zze stateczznoſt geho wsludy ſye rozmahala. Tehdy kral vzrzew geho ſtateczznoſt,40) haytmanem neb miſtrem 20 nade wſſim zaſtupê geho vczzinil,41) a on ſye we wſſech wiecech welmi 42) opatrnye myel. I43) przihodylo ſye, zze gednu do gednoho 44) mieſta s ſwym zaſtupem gel,45) w kteremzzto odpoczzynutie myel. Ay, nyekteraka zzena z kragin dalekych w temzz 46) mieſtie w gednom domu odpoczzywaſſe, A po ny dwa mladencze nahodu prziſſla, a w temzz domye hoſpodu byla, a yzzadny 25 geden druheho neznal geſt. A 47) kdyzz ſu ſpolu v weſeli ſedyeli,48) tehdy tato dwa mladencze 49) mezi ſebu o mnohych wieczech mluwila, tak zze geden druheho tazal, odkud by byll.50) A on odpowiedyel: z daleke zemye ſem, yakozz mi ſye zda, zze51) maly ſem byll, kdyzz ſem do teto [133 b] zemye prziſſel, Awſſak52) tobye gedno powyê, zze otecz muoy byl 53) Rytierzem, 30 kteryzz lodi nayal, na kterezz on y matye ma y ya 54) ſ bratrem 55) byli ſme. Ale tak geſt chudy byl, zze materz mu od przyewozu dal w zakladye, neb nemyel, czzym by zaplatil. Potô 56) otecz muoy mye a bratra meho s ſebu wzal. A kdyzz k gedne wuodye prziſſel, mne na brzehu nechal, aby bratra meho mlazſſyeho przeneſl. A kdyzz geſt geho na one ſtranye poſadyl a na- 35 wratil sye, aby mye take przeneſl przes wodu, A drzewe nezz geſt ke mnye prziſſel,57) lew mye geſt polapil a do leſa ſe mnu byezzal.58) Paſtyrzi to 5 10 M 19) nemiel. 20) Tedy Euſtachyus rzekl. 21) moge. 22) ſobie wezmi. 23) wzeti nechczy. 24) tu gt. 25) s ſebu gedno pod pazi druhe na pleczy wzel. 26) giti miel. 27) przes wodu na druhu ſtranu neſl. 28) Ale. 29) v. 30) wody byl. 31) A. 32) Nedwied. 33) A (sch.). 34) w ne- zciastny den; ten w (sch.). 35) sch. 36) sch. 37) proti gynemu Kraly miegyſle; A (sch.). 38) ſ nim. 39) A. 40) Tehdy (sch.); Kral geo ſtatecznoſt vzrzew. 41) gey nade wſſim zaſtupem vczinil. 42) doſti. 43) sch. 44) gedno. 45) gel ſe wſfim zaſtupem. 46) w tem. 47) sch. 48) tato dwa mladencze ſediela. 49) tehdy — mladencze (sch.). 50) odkudby byl tazal. 51) yakoz mi 55) s bratrem 54) y ya (sch.). se zda ſem; zze (sch.). 52) wſſel A wſſakt. 53) moy byl gt. mym. 56) Protoz. 57) przeſſel. 58) ſe mnu (sch.); biezew.
154 B proſiti, aby gemu pro buoh odpuſtil. Ale przewoznyk gemu odpuſtiti ne- chtiel.19) Tehdy rzekl Euftachius: 20) Ay, dwie dyetatcze mogi,21) z tiech gedno wezmi ſobie.22) Prziewoznyk rzekl: yzzadneho dyetete nechczi wzieti,23) Ale zzeny mi zde nechaſs, kterazz doſti pyekna geſt. Euſtachius, aczz nerad, zzeny geſt tu 21) nechal a dyeti s ſebu wzal, gedno pod pazzdy a druhe na pleczzi,25) a tak ſmuten odſſel. A opiet k welike wuodye prziſſel, przes kteruzz myel giti,26) a pro hlubokoſt wuody gednoho dyetiete tu na brzyehu nechal, a druhe neſl przes wuodu na onu ſtranu.27) A kdyzz ſye nawratil, aby druhe przeneſl, A 28) kdyzz na 29) proſtrzied wuody byeffye,30) llew prziffed to dyetye wzal, drzewe nezzli geſt k nyemu przigiti mohl. Ale31) on welmi [133 a ſmuten gſa k druhemu dyetieti ſſel. Ale drzewe nezzli k nyemu prziſſel, med- wied 32) gye polapyw do lefa byezzal. A 33) rytyerz welmi plakal a rzekl: Byeda mnye! Neſstyastny ten den, w 34) kteryzz ſem sye narodil; ſwu zzenu mylu 35) a dwa mladencze ztratil ſem. Wſtal placzze a welmi 36) ſmuten gſa, 15 a ſſel czeſtu trzi dny, azz do nyekterakeho kralowſtwie prziſſel, kterehozzto kral vſtawiczznu walku myegieſſe proti ginemu krali. A37) vzrzew kral Euſta- chia ſtateczzneho rytierze, ſ nym ſmluwil, aby ſ nymy38) oſtal. Tehdy 39) on bogye ſtrogieſſe a ke wſſemu gest hotow byl, tak zze stateczznoſt geho wsludy ſye rozmahala. Tehdy kral vzrzew geho ſtateczznoſt,40) haytmanem neb miſtrem 20 nade wſſim zaſtupê geho vczzinil,41) a on ſye we wſſech wiecech welmi 42) opatrnye myel. I43) przihodylo ſye, zze gednu do gednoho 44) mieſta s ſwym zaſtupem gel,45) w kteremzzto odpoczzynutie myel. Ay, nyekteraka zzena z kragin dalekych w temzz 46) mieſtie w gednom domu odpoczzywaſſe, A po ny dwa mladencze nahodu prziſſla, a w temzz domye hoſpodu byla, a yzzadny 25 geden druheho neznal geſt. A 47) kdyzz ſu ſpolu v weſeli ſedyeli,48) tehdy tato dwa mladencze 49) mezi ſebu o mnohych wieczech mluwila, tak zze geden druheho tazal, odkud by byll.50) A on odpowiedyel: z daleke zemye ſem, yakozz mi ſye zda, zze51) maly ſem byll, kdyzz ſem do teto [133 b] zemye prziſſel, Awſſak52) tobye gedno powyê, zze otecz muoy byl 53) Rytierzem, 30 kteryzz lodi nayal, na kterezz on y matye ma y ya 54) ſ bratrem 55) byli ſme. Ale tak geſt chudy byl, zze materz mu od przyewozu dal w zakladye, neb nemyel, czzym by zaplatil. Potô 56) otecz muoy mye a bratra meho s ſebu wzal. A kdyzz k gedne wuodye prziſſel, mne na brzehu nechal, aby bratra meho mlazſſyeho przeneſl. A kdyzz geſt geho na one ſtranye poſadyl a na- 35 wratil sye, aby mye take przeneſl przes wodu, A drzewe nezz geſt ke mnye prziſſel,57) lew mye geſt polapil a do leſa ſe mnu byezzal.58) Paſtyrzi to 5 10 M 19) nemiel. 20) Tedy Euſtachyus rzekl. 21) moge. 22) ſobie wezmi. 23) wzeti nechczy. 24) tu gt. 25) s ſebu gedno pod pazi druhe na pleczy wzel. 26) giti miel. 27) przes wodu na druhu ſtranu neſl. 28) Ale. 29) v. 30) wody byl. 31) A. 32) Nedwied. 33) A (sch.). 34) w ne- zciastny den; ten w (sch.). 35) sch. 36) sch. 37) proti gynemu Kraly miegyſle; A (sch.). 38) ſ nim. 39) A. 40) Tehdy (sch.); Kral geo ſtatecznoſt vzrzew. 41) gey nade wſſim zaſtupem vczinil. 42) doſti. 43) sch. 44) gedno. 45) gel ſe wſfim zaſtupem. 46) w tem. 47) sch. 48) tato dwa mladencze ſediela. 49) tehdy — mladencze (sch.). 50) odkudby byl tazal. 51) yakoz mi 55) s bratrem 54) y ya (sch.). se zda ſem; zze (sch.). 52) wſſel A wſſakt. 53) moy byl gt. mym. 56) Protoz. 57) przeſſel. 58) ſe mnu (sch.); biezew.
Strana 155
155 vzrzewſſe ſe pſi ſu lwa honyli, a on mye z uſt powrhl. A od toho czzaſu B w tomto mieſtie chowan ſem. Wiecze59) tobie prawiti nevmyem o ſwem po- koleny. Ale 60) zzena ta neznama, geſſto take do toho myeſta byla prziſſla,61) tu geſt hoſpodu byla, ale 62) matye gich geſt byla a zzena Eustachyowa; kterazzto kdyzz geſt vſlyſſala tuto rzieczz, ſ weliku ſnazznoſti geſt gi 63) tagila, dokawadzz by druheho mladencze nevſlyſſela mluwiti.64) Potô druhy mlade- necz poczzal mluwiti k towaryſli ſwemu: 65) Mily, taks mi powiedyel o przi- hodye ſwe, A czo 66) ſye geſt ſtalo o otczi a o materzi me 67) a o bratru mem gedyne. kdyzz geſt otecz muoy mye przes wuodu przeneſl, a k bratru memu sye gest nawratil, geho gest lew wzal. A kdyzz ſye geſt [134 a] ke mnye 10 wratil, drzewe nezz geſt prziſſel, medwied mye geſt lapil, a paſtyrzi ſu za mnu 68) byezzeli, a medwied mye geſt 69) z uſt wypuſtil, a w teto vliczi a w tomto domye 70) ſem odchowan. Czo 71) ſye geſt ſtalo o otczi a o materzi me, o tom o wſſem nycz newyem. Tehdy 72) matye, kdyzz geſt to vſlyſſala, zawuolala gich a rzekla: Mogi mili, ya ſem ta zzena, we mzdye plawczziemu 73) oſta- 15 wena, a wy gſte ſynowe74) mogi. y padla geſt k hrdlom gich, a przytulywſſi gye rzekla: O ſynowe mily, ay, ſmutnu mye zzenu buoh nawſſtyewil, zze was widim; a kdyzz by pan buoh byl tak miloſtywy, abychom otcze waſſeho mohli naleznuti. Protozz podte po mnye a naſleduyte mne, zdaliť mily pan buoh ſ namy vczzyny miloſt ſwu A tak welmi rano wſtali ſu, a matku ſwu 20 po mieſtie naſledowali ſu. Ay, Euſtachius knyezze rytyerzſke ſ welikym za- ſtupem potka gye. A ona, kdyzz geſt geho vzrzela, na czzelo geho wezrzela. Vzrzewſſi geho znamenye, to kterezz drzewe wzzdy noſil, Rzekla ſama k ſobie: Wierzim bohu, zze toto geſt pan muoy Euftachius. A ynhed geſt byezzela k nyc a rzekla: O pane, ſlyſs mye, raczzi-li ſſlechetnoſt twa. Proſim, powiez mi, ktere geſt gmeno twe. A on rzekl gi: Euſtachius, k te rzieczzi na zemi padla geſt. Tehdy Rytierz gye pozdwihl a rzekl: Pany, pany, czo gest tobye? kterazz dye gemu:a) O pane, ya ſem zzena twa, zezrzi na mye. A kdyzz geſt na ny zezrzel, przede wſſim gi lidem poczelowal a rzka: [134 b] O pany myla, powiez mi, kterak gſi z ruku plawczowu wyſſla. Odpowiedyela geſt: kdyzz gſi ode mne odſſel ſe dwiema mladenczoma, zdwihlo ſye powietrzie welmi welike, zze lodi y plawczzi w nebezpeczznoſti byli ſu, a ya ſem ſama vtekla. A od toho dne mi buoh dal hoynoft w gedle a w uodyewu. A opiet poczelowal gi geſt a rzka: O pane bozze, ty, genzz czzynyſs dywne wieczi, bych take mohl ſwe ſyny widyeti a gye myeti. kterazzto rzekla gemu: Powiez mi, kterak ſye geſt ſtalo ſynom naſſim. A on gi geſt poczzal prawiti a rzekl geſt, zze lew gednoho wzal a medwied druheho. A ona rzekla gemu: Synowe tytť gſu, tezz prawili, yako ty, pane, prawiſs. y vkazala gemu ſyny. Tehdy on od krale odpufstyenye wzal, a odplatu podobnu od nyeho wzal, a do ſweho kragye gel s ſwu zzenu y s ſyny ſwymy, a zzywot ſwoy v pokogi dokonall. 40 5 25 30 35 a) dye gev (červeně na vnitřním okraji naps.). 59) Wiczet. 60) sch. 61) pryſſla gt. 62) sch. 63) gy gt. 64) mluwiti neſlyſſela. 65) k to- M warzyſli ſwemu mluwiti poczial rzka. 6) tez. 67) sch. 68) nim. 69) sch. 70) w tomto mieſtie a domie. 71) A czo. 72) sch. 73) Plawczy. 74) 2 listy vytrženy.
155 vzrzewſſe ſe pſi ſu lwa honyli, a on mye z uſt powrhl. A od toho czzaſu B w tomto mieſtie chowan ſem. Wiecze59) tobie prawiti nevmyem o ſwem po- koleny. Ale 60) zzena ta neznama, geſſto take do toho myeſta byla prziſſla,61) tu geſt hoſpodu byla, ale 62) matye gich geſt byla a zzena Eustachyowa; kterazzto kdyzz geſt vſlyſſala tuto rzieczz, ſ weliku ſnazznoſti geſt gi 63) tagila, dokawadzz by druheho mladencze nevſlyſſela mluwiti.64) Potô druhy mlade- necz poczzal mluwiti k towaryſli ſwemu: 65) Mily, taks mi powiedyel o przi- hodye ſwe, A czo 66) ſye geſt ſtalo o otczi a o materzi me 67) a o bratru mem gedyne. kdyzz geſt otecz muoy mye przes wuodu przeneſl, a k bratru memu sye gest nawratil, geho gest lew wzal. A kdyzz ſye geſt [134 a] ke mnye 10 wratil, drzewe nezz geſt prziſſel, medwied mye geſt lapil, a paſtyrzi ſu za mnu 68) byezzeli, a medwied mye geſt 69) z uſt wypuſtil, a w teto vliczi a w tomto domye 70) ſem odchowan. Czo 71) ſye geſt ſtalo o otczi a o materzi me, o tom o wſſem nycz newyem. Tehdy 72) matye, kdyzz geſt to vſlyſſala, zawuolala gich a rzekla: Mogi mili, ya ſem ta zzena, we mzdye plawczziemu 73) oſta- 15 wena, a wy gſte ſynowe74) mogi. y padla geſt k hrdlom gich, a przytulywſſi gye rzekla: O ſynowe mily, ay, ſmutnu mye zzenu buoh nawſſtyewil, zze was widim; a kdyzz by pan buoh byl tak miloſtywy, abychom otcze waſſeho mohli naleznuti. Protozz podte po mnye a naſleduyte mne, zdaliť mily pan buoh ſ namy vczzyny miloſt ſwu A tak welmi rano wſtali ſu, a matku ſwu 20 po mieſtie naſledowali ſu. Ay, Euſtachius knyezze rytyerzſke ſ welikym za- ſtupem potka gye. A ona, kdyzz geſt geho vzrzela, na czzelo geho wezrzela. Vzrzewſſi geho znamenye, to kterezz drzewe wzzdy noſil, Rzekla ſama k ſobie: Wierzim bohu, zze toto geſt pan muoy Euftachius. A ynhed geſt byezzela k nyc a rzekla: O pane, ſlyſs mye, raczzi-li ſſlechetnoſt twa. Proſim, powiez mi, ktere geſt gmeno twe. A on rzekl gi: Euſtachius, k te rzieczzi na zemi padla geſt. Tehdy Rytierz gye pozdwihl a rzekl: Pany, pany, czo gest tobye? kterazz dye gemu:a) O pane, ya ſem zzena twa, zezrzi na mye. A kdyzz geſt na ny zezrzel, przede wſſim gi lidem poczelowal a rzka: [134 b] O pany myla, powiez mi, kterak gſi z ruku plawczowu wyſſla. Odpowiedyela geſt: kdyzz gſi ode mne odſſel ſe dwiema mladenczoma, zdwihlo ſye powietrzie welmi welike, zze lodi y plawczzi w nebezpeczznoſti byli ſu, a ya ſem ſama vtekla. A od toho dne mi buoh dal hoynoft w gedle a w uodyewu. A opiet poczelowal gi geſt a rzka: O pane bozze, ty, genzz czzynyſs dywne wieczi, bych take mohl ſwe ſyny widyeti a gye myeti. kterazzto rzekla gemu: Powiez mi, kterak ſye geſt ſtalo ſynom naſſim. A on gi geſt poczzal prawiti a rzekl geſt, zze lew gednoho wzal a medwied druheho. A ona rzekla gemu: Synowe tytť gſu, tezz prawili, yako ty, pane, prawiſs. y vkazala gemu ſyny. Tehdy on od krale odpufstyenye wzal, a odplatu podobnu od nyeho wzal, a do ſweho kragye gel s ſwu zzenu y s ſyny ſwymy, a zzywot ſwoy v pokogi dokonall. 40 5 25 30 35 a) dye gev (červeně na vnitřním okraji naps.). 59) Wiczet. 60) sch. 61) pryſſla gt. 62) sch. 63) gy gt. 64) mluwiti neſlyſſela. 65) k to- M warzyſli ſwemu mluwiti poczial rzka. 6) tez. 67) sch. 68) nim. 69) sch. 70) w tomto mieſtie a domie. 71) A czo. 72) sch. 73) Plawczy. 74) 2 listy vytrženy.
Strana 156
156 Duchownje takto: 5 NAymileyſſi! Tento rytyerz muozz nazwan byti kazzdy czzlowiek ſwiet- ſky. Ale kdyzz by wezrzel, mohl by widieti lwa, toczziſſto boha mezi rohy,b) toczzifſto mezi dwyema zakonoma, kteryzz obratyl ſye k nyemu a rzekl: Nawrat ſye, nawrat ſye, toczziſſto duſſe hrzieſſna nawrat ſye, a yatť tye k ſobye przigmu. A protozz vczzin ty, yakozzť geſt vczzynyl rytyerz: ſed ſ konye pychy, a buď hotow ku pokany. A tehdy przigde oheň duchowny, a wſſeczky hrziechy twe ſpali. Ale na ceſtye tohoto [135 a] zzywuota muſiſs przes morze giti, toczzifſto ſwieta. llodi tato geſt zzywuot dobry. Plawecz gest prelat. Zzena geſt duſſe, ſpogena tielu. Dwa mladencze gſu miloſt buozzie a blizznyeho. Ale 10 czzaſto miloſt bozzye odyata bywa od ſrdcze czzlowieczzieho, Skrze lwa, toczziſſto ſkrze dyabla, a miloſt blizznyeho ſkrze medwieda, toczziſſto ſkrze ſwiet, yakozz widime, zze nyekterzi wiecze ſwiet milugi. zze geſt ſin ſmrti otczowy, znamena, zdali by wſſim dyediczſtwim wladl. A tak milo�t blyzznyeho wſſeczka odyata geſt. Potom Rytyerz, toczziſſto dobry krzieſtyan, ma boyowati 15 muzſky, aby odplatu wyeczznu wzal. A tak ſkrze paſtyrze, toczziſs kazatele, mali dowedeny gſu k miloſti bozzi a k blyzznyeho. A w gednom mieſtye, toczziſſto w Czierkwi ſwate, obraczugi ſye. Ale kterak zzena, toczziſſto duſſe, muzze poznawa? zagiſte ſkrze znamenye na czzele, toczziſſto aby ſye czzlo- wiek k bohu obratyl, a za wſſeczky hrziechy miloſti proſil. A tak do krage 20 pogedu, toczziſſto do wyeczzneho zzywuota. Amen. B CXII. O krali Waleryowi. Alerius kralowal w rzymye moczny welmi, kteryzz gedynku dczeru myel, kteruzz tak welmi mylowal, zze piet Rytyerzow zgednal, aby gye oſtrzie- hali. A nad tyemy pieti Rytyerzi ſtrazzneho gednoho vſtawil, Aczz by ktery z tyechto pieti Rytyerzow pochybil, [135 b] aby ſkrze ſtrazzneho nad tyem 25 bylo pomſſtieno. Potom w gedne ſyeny gednoho pſa myegieſſe przywazaneho we dne, a w noczi byl odwazan, aby dworu oſtrziehal. I ſtalo ſye ge�t, kdyzz Czieſarz do zemye ſwate gel, zawolal k ſobie marſſalka a rzekl k nyemu: Do zemye ſwate myenym gieti, tobie dczeru ſwu poruczzyem, aby na wſſech wieczech ſſtyedrze opatrzil a wyernye, tyemto pieti rytyerzom we wſſech 30 potrzebach, tak aby vzzadneho nedoſtatku nemyeli, abych w ſwem nawraczeny zzalob na tye neſlyſſal. Take pſa tohoto dobrze oſtrzychay, a czozzkolywyek z tyechto ze wſſech vczzynyſs, zrady ſtrazzneho rytierzow buď pilen. A vczzi- niſſ-li dobrze, w nawraczeny mem odplatu dobru wezmeſs. Rzek to wſſech pozzehnal a do zemye ſwate gel. Marſſalek wſſeczky tyto wieczi za maly 35 czzas wiernye naplnyl. Potô ſkoro potrzeby wſſeczky, kterezz gſu byli k dyewcze y k rytyerzom, odyal. Tehdy ſtrazzny od Rytierzow geſt czzaſto treſktan, ale nycz geſt nedbal. Ale pſa rozkofſnye geſt chowal, tak zze rzietiezi ztrhal a b) (ps.) mezi roky, (z) k (oprav.) h.
156 Duchownje takto: 5 NAymileyſſi! Tento rytyerz muozz nazwan byti kazzdy czzlowiek ſwiet- ſky. Ale kdyzz by wezrzel, mohl by widieti lwa, toczziſſto boha mezi rohy,b) toczzifſto mezi dwyema zakonoma, kteryzz obratyl ſye k nyemu a rzekl: Nawrat ſye, nawrat ſye, toczziſſto duſſe hrzieſſna nawrat ſye, a yatť tye k ſobye przigmu. A protozz vczzin ty, yakozzť geſt vczzynyl rytyerz: ſed ſ konye pychy, a buď hotow ku pokany. A tehdy przigde oheň duchowny, a wſſeczky hrziechy twe ſpali. Ale na ceſtye tohoto [135 a] zzywuota muſiſs przes morze giti, toczzifſto ſwieta. llodi tato geſt zzywuot dobry. Plawecz gest prelat. Zzena geſt duſſe, ſpogena tielu. Dwa mladencze gſu miloſt buozzie a blizznyeho. Ale 10 czzaſto miloſt bozzye odyata bywa od ſrdcze czzlowieczzieho, Skrze lwa, toczziſſto ſkrze dyabla, a miloſt blizznyeho ſkrze medwieda, toczziſſto ſkrze ſwiet, yakozz widime, zze nyekterzi wiecze ſwiet milugi. zze geſt ſin ſmrti otczowy, znamena, zdali by wſſim dyediczſtwim wladl. A tak milo�t blyzznyeho wſſeczka odyata geſt. Potom Rytyerz, toczziſſto dobry krzieſtyan, ma boyowati 15 muzſky, aby odplatu wyeczznu wzal. A tak ſkrze paſtyrze, toczziſs kazatele, mali dowedeny gſu k miloſti bozzi a k blyzznyeho. A w gednom mieſtye, toczziſſto w Czierkwi ſwate, obraczugi ſye. Ale kterak zzena, toczziſſto duſſe, muzze poznawa? zagiſte ſkrze znamenye na czzele, toczziſſto aby ſye czzlo- wiek k bohu obratyl, a za wſſeczky hrziechy miloſti proſil. A tak do krage 20 pogedu, toczziſſto do wyeczzneho zzywuota. Amen. B CXII. O krali Waleryowi. Alerius kralowal w rzymye moczny welmi, kteryzz gedynku dczeru myel, kteruzz tak welmi mylowal, zze piet Rytyerzow zgednal, aby gye oſtrzie- hali. A nad tyemy pieti Rytyerzi ſtrazzneho gednoho vſtawil, Aczz by ktery z tyechto pieti Rytyerzow pochybil, [135 b] aby ſkrze ſtrazzneho nad tyem 25 bylo pomſſtieno. Potom w gedne ſyeny gednoho pſa myegieſſe przywazaneho we dne, a w noczi byl odwazan, aby dworu oſtrziehal. I ſtalo ſye ge�t, kdyzz Czieſarz do zemye ſwate gel, zawolal k ſobie marſſalka a rzekl k nyemu: Do zemye ſwate myenym gieti, tobie dczeru ſwu poruczzyem, aby na wſſech wieczech ſſtyedrze opatrzil a wyernye, tyemto pieti rytyerzom we wſſech 30 potrzebach, tak aby vzzadneho nedoſtatku nemyeli, abych w ſwem nawraczeny zzalob na tye neſlyſſal. Take pſa tohoto dobrze oſtrzychay, a czozzkolywyek z tyechto ze wſſech vczzynyſs, zrady ſtrazzneho rytierzow buď pilen. A vczzi- niſſ-li dobrze, w nawraczeny mem odplatu dobru wezmeſs. Rzek to wſſech pozzehnal a do zemye ſwate gel. Marſſalek wſſeczky tyto wieczi za maly 35 czzas wiernye naplnyl. Potô ſkoro potrzeby wſſeczky, kterezz gſu byli k dyewcze y k rytyerzom, odyal. Tehdy ſtrazzny od Rytierzow geſt czzaſto treſktan, ale nycz geſt nedbal. Ale pſa rozkofſnye geſt chowal, tak zze rzietiezi ztrhal a b) (ps.) mezi roky, (z) k (oprav.) h.
Strana 157
157 byehall, kudy chtyel, a mnoho zleho vczzynyll. A protozz dyewka pro weliky B nedoſtatek od mnohych geſt poznana, kterzizz gſu gi chowali. Ale Rytierzi pro nedoſtatek mnohe kupcze lupili a kradezze czzinili gſu. Ale pſa bez vwazanye dobrze chowal [136 a] a oſtrziehal. I 1) Stalo ſye geſt, zze rzieczzi prziſſli,2) zze Czieſarz ſye ma nawratiti. Marſſalek to vſlyſſaw, welmi ſye lekl, a myſlyw y 3) rzekl: Nemuozz byti, bych ya nebyll obzzalowan ku panu memu od dczery geho 4) a od 5) rytyerzow o mnohem mem 6) przeſtupeny, kterezz ſem vczzynyl. llepe geſt mnye ſamemu przedſtupiti a na ſye zzalowati a miloſti proſiti. ſwlek 7) ſam ſebe8) wſſeczko rucho ſwe kromye koſſile a ruſcze byeleho, a v prawu ruku trzi prowazky9) wzal, a Czieſarzowi w czeſtu 10 ſſel. Tehdy 10) Czieſarz, kdyzz geho z daleka vzrzel, dywil ſye, proczz w ta- kowem odyewu 11) proti nye' wyſſel. Ale kdyzz ſye prziblizzil, klek 12) na kolenu Czieſarze przywital. I13) rzekl k nye� Czieſarz: Mily, proczz gſi w takem odyewu 14) proti mnye wyſſel? Powiez mi, czo geſt to? 15) A on rzekl: Pane, nemohut wam prwe powiedieti, gedno prwe waſs vmyſl zwiem. A nade wſſeczko 15 gyne prwe miloſti proſim. Nebo pro miloſrdenſtwie gſem ſem prziſſel 16) a praczowal pod tyemto podobenſtwim. A Czieſarz dye gemu: 17) Proczz neſeſs tyto prowazky? 18) A on odpowiedyel: Prwny prowaz k ſwazany mych ruku a noh, dokawadzz krew newynde.19) Druhy prowaz k tazzeny mne k uoczaſu konſkemu, dokudzz maſſo od koſti neodſtupi. Trzieti prowaz k uobyeſſeny 20 mne na ſſibenyczi tak dluho, dokawadż ptaczſtwuo nebeſke neprzigde, a mozkem [136 b] hlawy me dokud nebudu 20) poſileny. 121) rzekl Czieſarz: tak pokornye mluwiſs a tak ſye hubeneho vkazugeſs, tobyet odpuſſtyem, czozz gſi kolywiek proti mnye vczzinil. A protozz powiez bezpeczznye, czo 22) maſs powiedycti. Pane, dczeru waſſi gedynu, kteruzz k uoſtrziehany a k cho- wany 23) memu mnyeſs poruczzil, pro nedoſtatek muoy chleb geſt21) od gynych zzebrala. Take rytyerzom, kterymzz z waſſeho ſbozzie myel ſem dati potrziebu, gim ſem nedal, tak zze zlodyeyſtwye a kradezz ſu czzinili,25) chtyecze potrzebu myeti. Ale pſa prżedobrze ſem chowal, tak zze rzietiezi czzaſto ztrhal a mnoho zleho vczzinil. Czieſarz, kdyzz geſt tyto rzieczzi vſlyſſal, 30 hnula gſu ſye w nyem wſſeczka trziewa26) geho. 127) rzekl: O neſſlechetny, bych to byl prwe zwiedyel, ſmrti ohawnu byl bych tye zatratil.28) Ale proto zze ſem tobye odpuſtil, nevmrzeſs, ale poſpyeſſnye 29) gdi, a dczeru mu ſ ry- tyerzi przywed ke mnye. Marſſalek brzo ſſel a dczeru w dobre rucho 30) oblekl, a gi k Czieſarzowi przywedl, a pokoy s rytierzi vczzinil, A czozzkoly- 35 wiek ſſkody gyny 31) myeli ſkrze nyeho, azz do naymenſſyeho wſſeczko gim nawratil. Czyeſarz potom dczeru Marſfalkowi 32) za zzenu dal, a Rytierze k ſbozzi a ke czti prziprawil. A tak Marſſalek po przeſtupeny s zzenu zzyw dobrze 33) byl, a oba gſta zzywot w dobrem dokonala. 5 25 CXII. 1) sch. 2) ze przyſſly ſu rzeczi. 3) a (sch.); myſlyl a. 4) sch. 5) sch. 6) a o mnohê M gynem. 7) A ſwlekl. 8) s ſebe. 9) oſydla. 10) sch. 11) w takem odiewie. 12) klekl. 13) sch. 14) ruſſe nebo odiewu. 15) to gt. 16) przyffel ſem. 17) sch. 18) tyto trzy prowazy. 19) do- kawad newynde krew. 20) dokud (sch.); budu. 21) sch. 22) czoz. 23) k oſtrzyehanij a k od- chowanij. 24) sch. 25) vczinily ſu. 26) ſtrzewa. 27) A. 28) tie zabilbych. 29) poſpieſſme. 30) w rucho dobre. 31) gyne. 3) Marſfalkowi dezeru. 33) sch.
157 byehall, kudy chtyel, a mnoho zleho vczzynyll. A protozz dyewka pro weliky B nedoſtatek od mnohych geſt poznana, kterzizz gſu gi chowali. Ale Rytierzi pro nedoſtatek mnohe kupcze lupili a kradezze czzinili gſu. Ale pſa bez vwazanye dobrze chowal [136 a] a oſtrziehal. I 1) Stalo ſye geſt, zze rzieczzi prziſſli,2) zze Czieſarz ſye ma nawratiti. Marſſalek to vſlyſſaw, welmi ſye lekl, a myſlyw y 3) rzekl: Nemuozz byti, bych ya nebyll obzzalowan ku panu memu od dczery geho 4) a od 5) rytyerzow o mnohem mem 6) przeſtupeny, kterezz ſem vczzynyl. llepe geſt mnye ſamemu przedſtupiti a na ſye zzalowati a miloſti proſiti. ſwlek 7) ſam ſebe8) wſſeczko rucho ſwe kromye koſſile a ruſcze byeleho, a v prawu ruku trzi prowazky9) wzal, a Czieſarzowi w czeſtu 10 ſſel. Tehdy 10) Czieſarz, kdyzz geho z daleka vzrzel, dywil ſye, proczz w ta- kowem odyewu 11) proti nye' wyſſel. Ale kdyzz ſye prziblizzil, klek 12) na kolenu Czieſarze przywital. I13) rzekl k nye� Czieſarz: Mily, proczz gſi w takem odyewu 14) proti mnye wyſſel? Powiez mi, czo geſt to? 15) A on rzekl: Pane, nemohut wam prwe powiedieti, gedno prwe waſs vmyſl zwiem. A nade wſſeczko 15 gyne prwe miloſti proſim. Nebo pro miloſrdenſtwie gſem ſem prziſſel 16) a praczowal pod tyemto podobenſtwim. A Czieſarz dye gemu: 17) Proczz neſeſs tyto prowazky? 18) A on odpowiedyel: Prwny prowaz k ſwazany mych ruku a noh, dokawadzz krew newynde.19) Druhy prowaz k tazzeny mne k uoczaſu konſkemu, dokudzz maſſo od koſti neodſtupi. Trzieti prowaz k uobyeſſeny 20 mne na ſſibenyczi tak dluho, dokawadż ptaczſtwuo nebeſke neprzigde, a mozkem [136 b] hlawy me dokud nebudu 20) poſileny. 121) rzekl Czieſarz: tak pokornye mluwiſs a tak ſye hubeneho vkazugeſs, tobyet odpuſſtyem, czozz gſi kolywiek proti mnye vczzinil. A protozz powiez bezpeczznye, czo 22) maſs powiedycti. Pane, dczeru waſſi gedynu, kteruzz k uoſtrziehany a k cho- wany 23) memu mnyeſs poruczzil, pro nedoſtatek muoy chleb geſt21) od gynych zzebrala. Take rytyerzom, kterymzz z waſſeho ſbozzie myel ſem dati potrziebu, gim ſem nedal, tak zze zlodyeyſtwye a kradezz ſu czzinili,25) chtyecze potrzebu myeti. Ale pſa prżedobrze ſem chowal, tak zze rzietiezi czzaſto ztrhal a mnoho zleho vczzinil. Czieſarz, kdyzz geſt tyto rzieczzi vſlyſſal, 30 hnula gſu ſye w nyem wſſeczka trziewa26) geho. 127) rzekl: O neſſlechetny, bych to byl prwe zwiedyel, ſmrti ohawnu byl bych tye zatratil.28) Ale proto zze ſem tobye odpuſtil, nevmrzeſs, ale poſpyeſſnye 29) gdi, a dczeru mu ſ ry- tyerzi przywed ke mnye. Marſſalek brzo ſſel a dczeru w dobre rucho 30) oblekl, a gi k Czieſarzowi przywedl, a pokoy s rytierzi vczzinil, A czozzkoly- 35 wiek ſſkody gyny 31) myeli ſkrze nyeho, azz do naymenſſyeho wſſeczko gim nawratil. Czyeſarz potom dczeru Marſfalkowi 32) za zzenu dal, a Rytierze k ſbozzi a ke czti prziprawil. A tak Marſſalek po przeſtupeny s zzenu zzyw dobrze 33) byl, a oba gſta zzywot w dobrem dokonala. 5 25 CXII. 1) sch. 2) ze przyſſly ſu rzeczi. 3) a (sch.); myſlyl a. 4) sch. 5) sch. 6) a o mnohê M gynem. 7) A ſwlekl. 8) s ſebe. 9) oſydla. 10) sch. 11) w takem odiewie. 12) klekl. 13) sch. 14) ruſſe nebo odiewu. 15) to gt. 16) przyffel ſem. 17) sch. 18) tyto trzy prowazy. 19) do- kawad newynde krew. 20) dokud (sch.); budu. 21) sch. 22) czoz. 23) k oſtrzyehanij a k od- chowanij. 24) sch. 25) vczinily ſu. 26) ſtrzewa. 27) A. 28) tie zabilbych. 29) poſpieſſme. 30) w rucho dobre. 31) gyne. 3) Marſfalkowi dezeru. 33) sch.
Strana 158
158 Duchownye etc.:34) 5 10 25 NAymyleyſsi! Czieſarz tento 35) gest pan naſs ge [137 a] zus kriſtus. Ale dczera tak36) pyekna geſt duſſye, k37) podobenſtwi bozzemu ſtwuorzena, kterezz boh za ſtrazz dal 38) pyet rytyerzow, toczziſs 39) piet ſmyſlow. Strazze tyechto 40) pyeti ſmyſlow geſt rozum, kteryzz ma gye zprawowati. Ale pes geſt tyelo zwlaſîtye.41) Marſſalek geſt czzlowiek, kteremuzz buoh wſſeczko dal k uoſtrziehany,42) kdyzz gieſt gel do zemyc ſwate, toczziſs 43) do nebeſkeho kralowſtwye. Ale czzlowyck czzaſto przepuſſtye dyewcze, toczziſſto duſſi, zze- brati, To geſt 44) z gednoho hrziechu do druheho vpadnuti, tak zze wſſech cztnoſti oblupena geſt, ktere gye 45) na krzſſtu wzala. Rytierzi take, toczziſſto pyet ſmyſlow, pro nedoſtatek ſtrazzi y ſſlechetnoſty 46) vczzynyeny gſu lotrowe, toczziſſto widyenye widyc, czo gye ſſkodlywe, Slyſſyc neſſlechetne a ſlowa Izzywa, nepoczzeſtna a vtrhawa, A tak o gynych. Ale pſa, toczziſs 47) tyelo, o kteremzz buoh menye dba, to dobrzic krmi, kdezzto od 8) ſmrti, toczziſſto w temnoſtech tohoto ſwieta, ode wſſech hrziechow mycli by zproſtyeny byti, 15 aby mohli proti hrziechom czzaſto ſſtyekati we dne, toczzifſtoa) marnoſti 49) tohoto ſwieta vkrotiti. Ale czzaſto ſwazanye ſwe, toczziſſto bozzie przikazanye, zruſſye, kolikratzz ſmrtedlny hrzyech vczzynye. Ale nynye tak to 50) gest: kdyzz Czieſarz prziſſti geſt k ſudu, Ale aczz mudrzi budeme, mame vczziniti tak, yakozz51) geſt vczzynyl Marſſalek: ſlozziti wſſechno rucho, toczziſſto ſtary 20 zzywot, kromye koſſile, toczzifſto wiery, nadyegye a laſky, [137 b] A trzi prowazi s ſebub) wzieti52) a ſ nym ſye potkati.53) A neuczzynyme-li toho, zagiſte naſſi protywnyczi, toczzifſto hrziechowe a dyabel a tyclo,54) na nas zzalugi z wlaſſtim 55) ſwiedomim. A protozz potkayme gey,56) kterak gſme dluho na tomto ſwietie, ſe trzmy prowazy. Prwny prowaz k nam przywazan geſt ſkruſſenye, kterezz ma ſrdcze naſſe przywazati y progiti, zze krew, toczziſſto hrziech, ſe wſſech ſtran wynde. A protozz ſkruſſenye prawe ſ vmyſlem doſti vczzynyenye weſſken hrzyech ſhlady. Druhy prowaz 57) k wytrzzeny nas 58) geſt zpowied, kterazz ma nas wytrhnuti od poczzatku zzywuota naſſeho azz do tyela tolik, zze maſſo zzadoſti rozdyeli ſye od koſti, toczziſſto59) od 30 nas. Trzieti prowaz k uobyeſený mne 60) na ſſibenyczi tak dluho, dokudzz ptaczzi nebeſſczzy neprzigdu a mozku hlawy nebudu naſyczeny, toczziſſto doſti vczzynyenye. Jakozz dye Appoſſtol:c) Obyeſſenye zwolila duſſe ma, toczziſſto doſti vczzynyenye za hrziechy,61) dokudzz ptaczi nebeſſti, toczzifſto 62) angele, budu namy nasiczeny. Swaty 63) Mathuss swiedczzi:d) Radost gest angelom B a) (za tím ps.) proti (podtečkov. a podtrž.) b) (za tím ps.) wezmi (podtečkov. a přetrž.) c) Jakozz — Appoſſtol (červ. podtrž.). d) Swaty — ſwiedczzi (červ. podtrž.). M 34) (bez náp.). 35) Tento Czyfarz. 36) ta. 37) ku. 38) Buh dal za ſtraz. 39) totizto. 40) sch. 41) zwlafſtnij. 42) dal wſſeczko k oſtrzehanij. 43) totizto. 44) to geſt (sch.). 45) ktéz 46) neſſlechetnoſtij. 47) totizto. 48) o. 49) proti marnoſtem. 50) takto. 51) yako. 52) wezmi. gt. 53) potkay. 54) a tyelo (sch.). 55) wlaſſtnim. 56) gay. 57) Prowaz druhy. 58) sch. 59) totiz 60) k obieſſenij nas. 61) nebeſlezzy — za hrziechy (sch.). 62) totiz. 63) Yakoz ſwaty.
158 Duchownye etc.:34) 5 10 25 NAymyleyſsi! Czieſarz tento 35) gest pan naſs ge [137 a] zus kriſtus. Ale dczera tak36) pyekna geſt duſſye, k37) podobenſtwi bozzemu ſtwuorzena, kterezz boh za ſtrazz dal 38) pyet rytyerzow, toczziſs 39) piet ſmyſlow. Strazze tyechto 40) pyeti ſmyſlow geſt rozum, kteryzz ma gye zprawowati. Ale pes geſt tyelo zwlaſîtye.41) Marſſalek geſt czzlowiek, kteremuzz buoh wſſeczko dal k uoſtrziehany,42) kdyzz gieſt gel do zemyc ſwate, toczziſs 43) do nebeſkeho kralowſtwye. Ale czzlowyck czzaſto przepuſſtye dyewcze, toczziſſto duſſi, zze- brati, To geſt 44) z gednoho hrziechu do druheho vpadnuti, tak zze wſſech cztnoſti oblupena geſt, ktere gye 45) na krzſſtu wzala. Rytierzi take, toczziſſto pyet ſmyſlow, pro nedoſtatek ſtrazzi y ſſlechetnoſty 46) vczzynyeny gſu lotrowe, toczziſſto widyenye widyc, czo gye ſſkodlywe, Slyſſyc neſſlechetne a ſlowa Izzywa, nepoczzeſtna a vtrhawa, A tak o gynych. Ale pſa, toczziſs 47) tyelo, o kteremzz buoh menye dba, to dobrzic krmi, kdezzto od 8) ſmrti, toczziſſto w temnoſtech tohoto ſwieta, ode wſſech hrziechow mycli by zproſtyeny byti, 15 aby mohli proti hrziechom czzaſto ſſtyekati we dne, toczzifſtoa) marnoſti 49) tohoto ſwieta vkrotiti. Ale czzaſto ſwazanye ſwe, toczziſſto bozzie przikazanye, zruſſye, kolikratzz ſmrtedlny hrzyech vczzynye. Ale nynye tak to 50) gest: kdyzz Czieſarz prziſſti geſt k ſudu, Ale aczz mudrzi budeme, mame vczziniti tak, yakozz51) geſt vczzynyl Marſſalek: ſlozziti wſſechno rucho, toczziſſto ſtary 20 zzywot, kromye koſſile, toczzifſto wiery, nadyegye a laſky, [137 b] A trzi prowazi s ſebub) wzieti52) a ſ nym ſye potkati.53) A neuczzynyme-li toho, zagiſte naſſi protywnyczi, toczzifſto hrziechowe a dyabel a tyclo,54) na nas zzalugi z wlaſſtim 55) ſwiedomim. A protozz potkayme gey,56) kterak gſme dluho na tomto ſwietie, ſe trzmy prowazy. Prwny prowaz k nam przywazan geſt ſkruſſenye, kterezz ma ſrdcze naſſe przywazati y progiti, zze krew, toczziſſto hrziech, ſe wſſech ſtran wynde. A protozz ſkruſſenye prawe ſ vmyſlem doſti vczzynyenye weſſken hrzyech ſhlady. Druhy prowaz 57) k wytrzzeny nas 58) geſt zpowied, kterazz ma nas wytrhnuti od poczzatku zzywuota naſſeho azz do tyela tolik, zze maſſo zzadoſti rozdyeli ſye od koſti, toczziſſto59) od 30 nas. Trzieti prowaz k uobyeſený mne 60) na ſſibenyczi tak dluho, dokudzz ptaczzi nebeſſczzy neprzigdu a mozku hlawy nebudu naſyczeny, toczziſſto doſti vczzynyenye. Jakozz dye Appoſſtol:c) Obyeſſenye zwolila duſſe ma, toczziſſto doſti vczzynyenye za hrziechy,61) dokudzz ptaczi nebeſſti, toczzifſto 62) angele, budu namy nasiczeny. Swaty 63) Mathuss swiedczzi:d) Radost gest angelom B a) (za tím ps.) proti (podtečkov. a podtrž.) b) (za tím ps.) wezmi (podtečkov. a přetrž.) c) Jakozz — Appoſſtol (červ. podtrž.). d) Swaty — ſwiedczzi (červ. podtrž.). M 34) (bez náp.). 35) Tento Czyfarz. 36) ta. 37) ku. 38) Buh dal za ſtraz. 39) totizto. 40) sch. 41) zwlafſtnij. 42) dal wſſeczko k oſtrzehanij. 43) totizto. 44) to geſt (sch.). 45) ktéz 46) neſſlechetnoſtij. 47) totizto. 48) o. 49) proti marnoſtem. 50) takto. 51) yako. 52) wezmi. gt. 53) potkay. 54) a tyelo (sch.). 55) wlaſſtnim. 56) gay. 57) Prowaz druhy. 58) sch. 59) totiz 60) k obieſſenij nas. 61) nebeſlezzy — za hrziechy (sch.). 62) totiz. 63) Yakoz ſwaty.
Strana 159
159 bozzim etc. To 64) geſt nakrmiti, toczziſſto ſwrchowanye 65) ſye radowati. A 66) B aczz tak vczzynyme, buoh nam hnyew ſwuoy odpuſti. A tehdy mozzem dczeru pogieti, toczziſſto 67) duſſi k ſpaſeny, A obleczi ſye w naylepſſye rucho, to- czziſſto 65) w dobre cztnoſti, A Rytyerze, toczzifſto69) pyet ſmyſlow, ſkrze pokanye odwuolati. Ale pſa, toczzifto 70) tyelo, myeyme [138 a] wzzdyczky pod metlu. A kdyzz to vczzynyme, zzywuot wyeczzny obdrzzyme, k ktere- muzz nas dowed buoh otecz y ſyn y duch ſwaty, wſſye geden hoſpodin.71) Amen. Bud bohu czzeſt y chwala na wieky wyekow. Amen.72) 5 64) Tot. 65) totiz ſwrchowanij. 66) sch. 67) totiz. 68) totiz. 69) totiz. 70) totiz. 71) wſſye — M hoſpodin (sch.). 72) Bud — Amen (sch.).
159 bozzim etc. To 64) geſt nakrmiti, toczziſſto ſwrchowanye 65) ſye radowati. A 66) B aczz tak vczzynyme, buoh nam hnyew ſwuoy odpuſti. A tehdy mozzem dczeru pogieti, toczziſſto 67) duſſi k ſpaſeny, A obleczi ſye w naylepſſye rucho, to- czziſſto 65) w dobre cztnoſti, A Rytyerze, toczzifſto69) pyet ſmyſlow, ſkrze pokanye odwuolati. Ale pſa, toczzifto 70) tyelo, myeyme [138 a] wzzdyczky pod metlu. A kdyzz to vczzynyme, zzywuot wyeczzny obdrzzyme, k ktere- muzz nas dowed buoh otecz y ſyn y duch ſwaty, wſſye geden hoſpodin.71) Amen. Bud bohu czzeſt y chwala na wieky wyekow. Amen.72) 5 64) Tot. 65) totiz ſwrchowanij. 66) sch. 67) totiz. 68) totiz. 69) totiz. 70) totiz. 71) wſſye — M hoſpodin (sch.). 72) Bud — Amen (sch.).
Strana 160
I.1) 5 U . .... hrzyflye, ten lezy w zalarzy dyablowem. Ale otecz chce, bychom praczowali a gemu z wyezenie pomohli. zagiſte ktozkoli vzitecznye kaze ſlowo bozy, zyſſczye bratra ſweho a wykupiti w bratru Criſta, genž geft otecz naſſ. Alle maty, totizto ſwyet, neda czlowyeku gitý po kriſtowi w chudobye, neb ſlibuge mnoho a prawi: bez tebe nemohu ziw byti. acz kdy zwoliſs ſobye pokany czeſtu, aby ſlel po kriſtowi, tehdy maty twa ſlepa, Totizto ſwyet, dye : Oſtan ſe mnu, zagiste ya gsem tobye blyzni; vzywaymy zbozy, kterak geſt, y pozí- waymy ſtworzeny za ſwe mladoſti, a to bez meſſkany. Ale, naymileyſſi, gſy-li ty ſyn dobry y wdyeczny otcze ſwebo, odpowyez te materzi, totizto bludnemu a ſlepev ſwyetu: wſſak kazkzkoli ſ gedne ſtrany, to geſt tyelê, gſem z zemye, wſſak po prwnyeyſſi y vſſlechtileyſſi 10 ſtranye, to geſt po duſſi, gſem od iheſu criſta, gemuz ſem powynnyeyſſi wiecze nezli ſwietu. Protoz neczekanye ſtaroſti a ſlepoſti, Nebo taka obyet neny wzacznyeyſli geſt Bohu nezly prawa. A protoz ſnazmy ſe, abychom ſpyeſlnye ſwoy zywot oprawily, w nyemz bychom mohly wyeczneho zywota dogity. II. O gorgoniuſſe czyeſsarzy. [I. 20 25 GOrgoniús czyeſfarz kralowal w Rzymſkem myeſtye, ge. bye zenu kraſnu 15 poyal byeſſe, kderazto gemu ſyna porodila. roſtlo dyetíe y ode wſſech milowano bylo. ale kdyz deſet let tomu giſtemu ſynu dokonalo ſye, vmrzela geſt czyeſſarzowna, mati geho, a poczeſtnye pochowana geſt, yakoz na ten rzad zalezy. Potom s obecznu radu czyeſarz gynu zenu poyal, kterazto ſyna drzewnye zeny nemilowaſſe, Ale mnoha protywenſtwi gemu czynyſſe. Czyeſſarz zwyedyew to, chtye ſye zenye ſlibity, ſyna wen z ſwe rzyſſe na vczeny poſlal, a kdezto w lekarzſtwi ſye vczyl a tak w nyem proſpyel, ze vezinyen gest naylepſsie lekarz. Potô Czyeſarz vſlyſſaw, ze ſyn geho w vczeny welmi pſpyel, zradowal ſe geſt welmi, a wſſak vpadl w tyezku nemocz. liſty poſlal po ſyna, aby, czymz nayſpyeſſe moczy bude, przygel a gey od nemoczy zleczyl. Tehdy ſyn, kdyz wuoli otczowye ſrozumyel, k uotczy przygel a gey welmi dobrze vzdrawil. Protoz powyeſt geho po wſſem kralowſtwye byeſſe, ze by míſterny lekarz [2] byl a mnohym od gich nemoczy pomahal. Potom take Czyeſarzowna, maczecha geo, az na ſmrt nemoczna byelſe, a mnozy lekarzy byechu przy- wedeny, genz o gegie zdrawie byechu zufali. Vſlyſſaw to Tiſarz, Syna ſweho proſyl, aby gy vzdrawil. alle on k geho pſbye nechtiel prziwoliti. gemuz Czieſarz rzekl: kdyz tak czynyſl, wen z meho kralowſtwye tye wyženu. Odpowiedye ſyn: vcziniſſ-li tak, neſprawe- 30 dliwye ſe mnu vcziniſs. wſſak ty wyelſ, ze wen z ſweho kralowſtwie ſ gegim nawode byls mye wyſadil. Protoz otomnoſt ma nebo neliboſt byla geſt prziczyna boleſty twey. Tymz byehem przitomnoſt ma geſt prziczyna boleſty maczechy mey. a protoz nechczy gi lekarz- ſtwi dati. nebo bych ruku ſwu na ny wlozyl a nycz neproſpyel, mnye by porokowali. I. 1) (První list sch.)
I.1) 5 U . .... hrzyflye, ten lezy w zalarzy dyablowem. Ale otecz chce, bychom praczowali a gemu z wyezenie pomohli. zagiſte ktozkoli vzitecznye kaze ſlowo bozy, zyſſczye bratra ſweho a wykupiti w bratru Criſta, genž geft otecz naſſ. Alle maty, totizto ſwyet, neda czlowyeku gitý po kriſtowi w chudobye, neb ſlibuge mnoho a prawi: bez tebe nemohu ziw byti. acz kdy zwoliſs ſobye pokany czeſtu, aby ſlel po kriſtowi, tehdy maty twa ſlepa, Totizto ſwyet, dye : Oſtan ſe mnu, zagiste ya gsem tobye blyzni; vzywaymy zbozy, kterak geſt, y pozí- waymy ſtworzeny za ſwe mladoſti, a to bez meſſkany. Ale, naymileyſſi, gſy-li ty ſyn dobry y wdyeczny otcze ſwebo, odpowyez te materzi, totizto bludnemu a ſlepev ſwyetu: wſſak kazkzkoli ſ gedne ſtrany, to geſt tyelê, gſem z zemye, wſſak po prwnyeyſſi y vſſlechtileyſſi 10 ſtranye, to geſt po duſſi, gſem od iheſu criſta, gemuz ſem powynnyeyſſi wiecze nezli ſwietu. Protoz neczekanye ſtaroſti a ſlepoſti, Nebo taka obyet neny wzacznyeyſli geſt Bohu nezly prawa. A protoz ſnazmy ſe, abychom ſpyeſlnye ſwoy zywot oprawily, w nyemz bychom mohly wyeczneho zywota dogity. II. O gorgoniuſſe czyeſsarzy. [I. 20 25 GOrgoniús czyeſfarz kralowal w Rzymſkem myeſtye, ge. bye zenu kraſnu 15 poyal byeſſe, kderazto gemu ſyna porodila. roſtlo dyetíe y ode wſſech milowano bylo. ale kdyz deſet let tomu giſtemu ſynu dokonalo ſye, vmrzela geſt czyeſſarzowna, mati geho, a poczeſtnye pochowana geſt, yakoz na ten rzad zalezy. Potom s obecznu radu czyeſarz gynu zenu poyal, kterazto ſyna drzewnye zeny nemilowaſſe, Ale mnoha protywenſtwi gemu czynyſſe. Czyeſſarz zwyedyew to, chtye ſye zenye ſlibity, ſyna wen z ſwe rzyſſe na vczeny poſlal, a kdezto w lekarzſtwi ſye vczyl a tak w nyem proſpyel, ze vezinyen gest naylepſsie lekarz. Potô Czyeſarz vſlyſſaw, ze ſyn geho w vczeny welmi pſpyel, zradowal ſe geſt welmi, a wſſak vpadl w tyezku nemocz. liſty poſlal po ſyna, aby, czymz nayſpyeſſe moczy bude, przygel a gey od nemoczy zleczyl. Tehdy ſyn, kdyz wuoli otczowye ſrozumyel, k uotczy przygel a gey welmi dobrze vzdrawil. Protoz powyeſt geho po wſſem kralowſtwye byeſſe, ze by míſterny lekarz [2] byl a mnohym od gich nemoczy pomahal. Potom take Czyeſarzowna, maczecha geo, az na ſmrt nemoczna byelſe, a mnozy lekarzy byechu przy- wedeny, genz o gegie zdrawie byechu zufali. Vſlyſſaw to Tiſarz, Syna ſweho proſyl, aby gy vzdrawil. alle on k geho pſbye nechtiel prziwoliti. gemuz Czieſarz rzekl: kdyz tak czynyſl, wen z meho kralowſtwye tye wyženu. Odpowiedye ſyn: vcziniſſ-li tak, neſprawe- 30 dliwye ſe mnu vcziniſs. wſſak ty wyelſ, ze wen z ſweho kralowſtwie ſ gegim nawode byls mye wyſadil. Protoz otomnoſt ma nebo neliboſt byla geſt prziczyna boleſty twey. Tymz byehem przitomnoſt ma geſt prziczyna boleſty maczechy mey. a protoz nechczy gi lekarz- ſtwi dati. nebo bych ruku ſwu na ny wlozyl a nycz neproſpyel, mnye by porokowali. I. 1) (První list sch.)
Strana 161
161 y wecze otecz: Tyz neduh ma, yakoz ſem ya myel. Odpowyedye ſyn: Otcze, kakz koli U geſt taz nemocz, ale ne tez przirozeny w tobye a w nye nebo czoz koli ſem ya tobye vczinil, za wdyeks to prziyal. a kdyz ſem wſſel do twey ſynye, znamenitye polepſſils ſie. alle kdyz mye maczecha vzrzy, pohorſſy ſe. Budu-ly ſ ny mluwiti, w bo [3] leſti ſe zazze. dotknu-li ſe gy, bez ny bude. A protoz nycz lepe neproſpyewa nemocznym, nez leczenu od toho byti, gehoz mýlugi a geho zadagi. A tak takymi duowody odbyl nechuti otczowy, a vmrzela gt maczecha geho. 5 Naymileyſſi! tento Czyeſarz muoz rzeczen byti adam, prwny otecz, genz rzyſli gmyegiſſe, totizto ray. w nyêzto myel chwalu y czeſt, a pana wſſeho ſwyeta gyey vſtawil hoſpodín wedle dawydowa pyſma: Chwalu y czty koronowal ſy gyeg, hoſpodyne, a vſtawil 10 ſy gey na dyela ruku twych. Ten Czyeſarz poyal ſobye pyeknu zenu, totizto duſli k obrazy boziemu ſtworzenu, ſ nyzto porodil ſyna, totizto pana naſſeho ihů criſta, z ſweho tiela wy- wedeneho, totizto k czlowyeczſtwie k uobrazu boziemu ſtworzenev. ale zena, totizto duſſe, vmrze ſproſtnye mluwiecze pro hrzich, gehoz ſe dopuſtil. ynhed gynu za zenu ſobye pogal, totizto zloſt, ſkrze kteruz z Rage wywrzen geſt a na ſwyetie tomto byednym poſazen, kdezto w potu a w praczy zywot wedl. A ſyn buozy, genz byeſſe ſyn geho wedle tyeleſen [4] ſtwye, z rzyſſe nebeſke pro geho zloſt ſtupil, ſ nebe, genz vczynyen geſt ſwrchny lekarz naſs; ten lekarz wſleczkny nemoczy naſſe vzdrawil tak welmy, že powyeſt geho do nebe y do zemye az y do pekla byezyſſye. Ale otecz adam tyezce nemoczen byelle ſkrze hrzichu dopuſlczenye, na tyele y na duſli. Na tyele, nebo ztratil ray, w nyemz by prze- bywal a nykdy nicz zleho nečzyl; Na duſſi, nebo od boha byeſſe oddyelen. ale Criftus naylepe y take dokonale gey ſwym vmucženym vzdrawil. Ale maczecha, genz adam ſobye vſnubil byeſſe, totiz dyabla s zloſti, gemuz poddan byeſſe y ſpogen, nykdy zdrawye ne- chtyel. alle powyez mi, procz? a ponyewadz oba tuz nemocz myela, neb ſta oba ſkrze hrzich nemoczna byla, geden vzdrawen a druhy nycz? k tomu ſe takto odpowieda: kakz koli oba ſhrzeſſila, awſſak gyny a gyný obyczegem. nebo dyabel ſhrzeſſil bez pokuſſenye y bez ponuczeni gineho. a ptoz neny tez w ních przirozenýe, nebo po hrzyechu dyablowu wſſyczkny giny dyablowe, genz gſu ſ nym vpadly, proti hoſpodynu zatwrzeny gſu, tak ze ſweho hrzicha vzywati!) nechtye. Ale czlowyek ſkrze dyabla nawodem geho padl, a z hlyny krzehky ſtworzen olegye [5] miloſrdenſtwie proſyl. Protoz pan naſs ieſus xpûs nas vzdrawil, ale ne maczec. liz dyabla. Maczecha tato, totiz dyabel, genž z rzyſſe lidſke wyhany ſyna, totiz ieſu xpâ — nêbo przitomnoſt bozi w ſrdczich naſſich geſt prziczyna zmaty dyablowy — Protoz vſyluge, yakz naywiecze muoz, od nas gey wyhnaty. Protoz ſnazmy ſe, acz by ſkrze ktery hrzich byl wyhnan od nas, aby ſkrze ſkutky miloſrdne odwolan k uzdraweníe nas od kazdeho hrzichu y nemoci duſſe. ſkrze nyez bychom ſobye obdrzeli wyeczny 35 zywot etc. 15 20 25 30 III. ZDomas bohaty welmy kralowal, genz turney y kolbu welmi milowaſſe. Protoz geden turney kazal prowolati, A ktoz by koli w tom turnem ſtatecznye ſe vkazal, odplatu hodnu od Czyeſarze obdrzal by. Protož k tov mnozy turnemu przygeli. alle Czyefarz zrzye- dyl, aby rytierzy rozdyeleny byli, Tak ze ſ gedne ſtrany ſtatecznyeyſli zrzidil a z druhe ſtrany 1) neſtatecznyeyſſi. a ty, genz prwe zrzyzeny byli, wſſeczky ſſczyty [6] ſwe na gednê myeſtye oddanê porzad zwieſſeli. a kdyz ſe to ſtalo, Czyeſarz przikazal, ze kdoz koli ſ gedney ſtrany ſſczitu ſ prwnye ſtrany czehoz koli ſwem dotekl by ſe, ynhed ten, gehoz byeſſe ſſczitu duotczeno, w turney wſtupiti myel. a gedna pâna k tomu wywolena geho w odyenie obleczy myela, a ſ tym aby hral proti tomu, genz ſe geho ſcžyta dotekl byeſſe. a prze- mohl-li by gey w tey ghrze, ten den w kralowu korunu myel korunowan byty, a vedle 40 45 II. 1) (za) v (otvor v papíru). III. 1) (za) stra (otvor v papíru).
161 y wecze otecz: Tyz neduh ma, yakoz ſem ya myel. Odpowyedye ſyn: Otcze, kakz koli U geſt taz nemocz, ale ne tez przirozeny w tobye a w nye nebo czoz koli ſem ya tobye vczinil, za wdyeks to prziyal. a kdyz ſem wſſel do twey ſynye, znamenitye polepſſils ſie. alle kdyz mye maczecha vzrzy, pohorſſy ſe. Budu-ly ſ ny mluwiti, w bo [3] leſti ſe zazze. dotknu-li ſe gy, bez ny bude. A protoz nycz lepe neproſpyewa nemocznym, nez leczenu od toho byti, gehoz mýlugi a geho zadagi. A tak takymi duowody odbyl nechuti otczowy, a vmrzela gt maczecha geho. 5 Naymileyſſi! tento Czyeſarz muoz rzeczen byti adam, prwny otecz, genz rzyſli gmyegiſſe, totizto ray. w nyêzto myel chwalu y czeſt, a pana wſſeho ſwyeta gyey vſtawil hoſpodín wedle dawydowa pyſma: Chwalu y czty koronowal ſy gyeg, hoſpodyne, a vſtawil 10 ſy gey na dyela ruku twych. Ten Czyeſarz poyal ſobye pyeknu zenu, totizto duſli k obrazy boziemu ſtworzenu, ſ nyzto porodil ſyna, totizto pana naſſeho ihů criſta, z ſweho tiela wy- wedeneho, totizto k czlowyeczſtwie k uobrazu boziemu ſtworzenev. ale zena, totizto duſſe, vmrze ſproſtnye mluwiecze pro hrzich, gehoz ſe dopuſtil. ynhed gynu za zenu ſobye pogal, totizto zloſt, ſkrze kteruz z Rage wywrzen geſt a na ſwyetie tomto byednym poſazen, kdezto w potu a w praczy zywot wedl. A ſyn buozy, genz byeſſe ſyn geho wedle tyeleſen [4] ſtwye, z rzyſſe nebeſke pro geho zloſt ſtupil, ſ nebe, genz vczynyen geſt ſwrchny lekarz naſs; ten lekarz wſleczkny nemoczy naſſe vzdrawil tak welmy, že powyeſt geho do nebe y do zemye az y do pekla byezyſſye. Ale otecz adam tyezce nemoczen byelle ſkrze hrzichu dopuſlczenye, na tyele y na duſli. Na tyele, nebo ztratil ray, w nyemz by prze- bywal a nykdy nicz zleho nečzyl; Na duſſi, nebo od boha byeſſe oddyelen. ale Criftus naylepe y take dokonale gey ſwym vmucženym vzdrawil. Ale maczecha, genz adam ſobye vſnubil byeſſe, totiz dyabla s zloſti, gemuz poddan byeſſe y ſpogen, nykdy zdrawye ne- chtyel. alle powyez mi, procz? a ponyewadz oba tuz nemocz myela, neb ſta oba ſkrze hrzich nemoczna byla, geden vzdrawen a druhy nycz? k tomu ſe takto odpowieda: kakz koli oba ſhrzeſſila, awſſak gyny a gyný obyczegem. nebo dyabel ſhrzeſſil bez pokuſſenye y bez ponuczeni gineho. a ptoz neny tez w ních przirozenýe, nebo po hrzyechu dyablowu wſſyczkny giny dyablowe, genz gſu ſ nym vpadly, proti hoſpodynu zatwrzeny gſu, tak ze ſweho hrzicha vzywati!) nechtye. Ale czlowyek ſkrze dyabla nawodem geho padl, a z hlyny krzehky ſtworzen olegye [5] miloſrdenſtwie proſyl. Protoz pan naſs ieſus xpûs nas vzdrawil, ale ne maczec. liz dyabla. Maczecha tato, totiz dyabel, genž z rzyſſe lidſke wyhany ſyna, totiz ieſu xpâ — nêbo przitomnoſt bozi w ſrdczich naſſich geſt prziczyna zmaty dyablowy — Protoz vſyluge, yakz naywiecze muoz, od nas gey wyhnaty. Protoz ſnazmy ſe, acz by ſkrze ktery hrzich byl wyhnan od nas, aby ſkrze ſkutky miloſrdne odwolan k uzdraweníe nas od kazdeho hrzichu y nemoci duſſe. ſkrze nyez bychom ſobye obdrzeli wyeczny 35 zywot etc. 15 20 25 30 III. ZDomas bohaty welmy kralowal, genz turney y kolbu welmi milowaſſe. Protoz geden turney kazal prowolati, A ktoz by koli w tom turnem ſtatecznye ſe vkazal, odplatu hodnu od Czyeſarze obdrzal by. Protož k tov mnozy turnemu przygeli. alle Czyefarz zrzye- dyl, aby rytierzy rozdyeleny byli, Tak ze ſ gedne ſtrany ſtatecznyeyſli zrzidil a z druhe ſtrany 1) neſtatecznyeyſſi. a ty, genz prwe zrzyzeny byli, wſſeczky ſſczyty [6] ſwe na gednê myeſtye oddanê porzad zwieſſeli. a kdyz ſe to ſtalo, Czyeſarz przikazal, ze kdoz koli ſ gedney ſtrany ſſczitu ſ prwnye ſtrany czehoz koli ſwem dotekl by ſe, ynhed ten, gehoz byeſſe ſſczitu duotczeno, w turney wſtupiti myel. a gedna pâna k tomu wywolena geho w odyenie obleczy myela, a ſ tym aby hral proti tomu, genz ſe geho ſcžyta dotekl byeſſe. a prze- mohl-li by gey w tey ghrze, ten den w kralowu korunu myel korunowan byty, a vedle 40 45 II. 1) (za) v (otvor v papíru). III. 1) (za) stra (otvor v papíru).
Strana 162
162 U boku kralowa za ſtolem poſazen byty. Rytyerz nyekderaky, vſlyſſaw to ſnaznye a wſſeczky ſſczyty opatrziw, gednoho ſcžytu, proti nyemuzto chtyel hraty, dotekl ſe. Zwyedyew to ten Rityrz, gehoz ſſczitu dotczeno bieſſe, ynhed ſe ſkrze dyeweczku kazal przipwity ſtupyw, a proty nyemu yal ſe hraty. w kterezto hrzye hlawu geho ſtal, genz ſczytu geho ſmyel ſe 5 duotknuti. Potom odplatu hodnu a wypowyedyenu od Czyeſarze obdrzal geſt. Naymileyſli! tento Czyeſarz geſt buoh otecz, genz turney miluge, kderyz proty dyablu boyowal. nebo ſtal ſe geſt w neby boy, totiz mezy bohe a mezy dyablem. A protoz ſwaty míchal y Angelowe boyowali gſu ſ dyablem. A drak [7] take boyowaſſe y angelowe geho a przemozeny gſu. ale buoh trzy ſczyty nebo znamenye, totizto mocz, genz geſt ſczyt ſynow, dobrota, genz geſt ſczyt ducha ſwateho, tyto trzi ſſczity nebo tato trzy znameny polozy boh w gednom myeſtye k tomu oddanemu, totiz w czlowyeczſkem przirozeni, kdyzto ſtworzy czlowyeka k obrazu y ku podobenſtwi ſwemu, prwy czlowyek panowal wſſiem howaduom: ay mocz, genz gest ssczit otczuow; Opyet prwy czlowyek stworzen gest, genz gest myel vmyeni o wssech wyeczech: ay mudrost, genz gest sczyt synuow; Opyet prwy 15 czlowyek ſtworzen geſt w miloſti a w laſcze bozieg a bliżnyho: Ay, ſcżyt dobry ducha ſwateho. Ale zloft ducha, totizto totizto we zlem zatwrzen, chtye boyowati proti bohu, przi- stupil 2) k czlowieku, genzto trze ſſczity trzy bozſkych oſob byechu powieſſeny, a gednoho z nych ſwym kopym, to gt ſwu zloſti, dotekl. ne ſſczytu otczowa, to geſt ſczytu moczy, rzka: Budete-li giſti, budete yako bohowe moczny, Ani ſe dotekl ſczytu ducha ſwateho, rzka: 20 budete yako bohowe dobrzy a miloſtny, Ale dotekl ſe ſczytu ſynowa, [8] rzka: Budete-li gyeſti z toho owoce, budete yako Bohowe, wyeduce dobre a zle. Protoz dotczeno geſt ſczytu ſyna boziho. ſluſſalo, aby buoh otecz, buoh wſſeho pokoge, ſyna ſweho poſlal, genz by zleho ducha za nas wyboyowal. toho ſyna bozieho w odyeni oblekla gedna panenka wywolena od boha, Totizto Panna Maria, z nyehozto czlowieczenſtwi przygal. S nyzto nas 25 do wyeczneho ziwota racz prziweſti. 10 IV. 30 POlymíus w myeftye babílonſkem kralowal, Genz trzy ſyny myel, kterezto welmi milowal. Protoz czaſtokrat na ſwey myſli przemitaſſe, kteremu by ſwe kralowſtwie po ſwey ſmrti poruczil. A tak mnoho myſlil, zawolal gich przed ſe y wece gim: ktery ge z was naylenyeyſli, ten kralowſtwi po mey ſmrti oſede. Tehdy prwny wece: mnye kralowſtwi ma byti. a tento geſt dowod toho, ze tak gſem leny welmy, ze kdyz v wohnye ſedym, ſnaze ſe w ſwu nohu dam ozzeci, nez bych gi od ohnye odtrhl. Druhy wece: ya gſem hodnyeyſli kralowſtwi, a toho dowodim takto: Acz bych myel prowaz na ſwem hrdle, [9] a ynhed myel odprawen byti, a bych oſtri a dobry nuoz myel w ſwey ruce, pro weliku lenoſt k uodrzezany toho prowaza ruky ſwey nezdwihl bych. Trzeti wece: pane, ya kralowati 35 mam, nebo w lenoſti gyne prziewyſſugi; kdyz bych na ſwem lozi lezal, a woda kapala ſkrze ſtrzechu na obye oczy mogi, pro prziliſſnu lenoſt nehnul bych ſe ſ loze na prawo ani na lewo. Vſlyſſaw to kral, kralowſtwi gemu odkazal, mage geho za nailepſſieho. 40 Naymileyſſi! kral tento geſt dyabel, gêz geſt kral nade wſſechny ſyny pychy. Skrze prwnyeho ſyna znamenawagi ſie podobnye pyſſny, genz przebywagi we zlem towarzifſtwi, gymzto y ſkrze kterezto wzdy ke zlemu ſe zapalugi. wſſak radyegi zwoli ohen pychy y hrzichu zaplalen byti, nez od takeho towarziſtwa oddyelen byti. Druhy ſyn znamenawa kazdeho czlowieka hrziſſneho; acz hrzichuow ſwich prowazy widy ſe ſwazaneho, ſ nymizto ynhed odprawen ma byti na pekelney poprawye, wſſak nechce prowazu hrziechuow [10) ſwych odrzezati nozem, totiz yażikem ſkrze ſwatu zpowied. Skrze trzetiho ſyna, na gehozto 2) (za tím ps.) p (přetrž.).
162 U boku kralowa za ſtolem poſazen byty. Rytyerz nyekderaky, vſlyſſaw to ſnaznye a wſſeczky ſſczyty opatrziw, gednoho ſcžytu, proti nyemuzto chtyel hraty, dotekl ſe. Zwyedyew to ten Rityrz, gehoz ſſczitu dotczeno bieſſe, ynhed ſe ſkrze dyeweczku kazal przipwity ſtupyw, a proty nyemu yal ſe hraty. w kterezto hrzye hlawu geho ſtal, genz ſczytu geho ſmyel ſe 5 duotknuti. Potom odplatu hodnu a wypowyedyenu od Czyeſarze obdrzal geſt. Naymileyſli! tento Czyeſarz geſt buoh otecz, genz turney miluge, kderyz proty dyablu boyowal. nebo ſtal ſe geſt w neby boy, totiz mezy bohe a mezy dyablem. A protoz ſwaty míchal y Angelowe boyowali gſu ſ dyablem. A drak [7] take boyowaſſe y angelowe geho a przemozeny gſu. ale buoh trzy ſczyty nebo znamenye, totizto mocz, genz geſt ſczyt ſynow, dobrota, genz geſt ſczyt ducha ſwateho, tyto trzi ſſczity nebo tato trzy znameny polozy boh w gednom myeſtye k tomu oddanemu, totiz w czlowyeczſkem przirozeni, kdyzto ſtworzy czlowyeka k obrazu y ku podobenſtwi ſwemu, prwy czlowyek panowal wſſiem howaduom: ay mocz, genz gest ssczit otczuow; Opyet prwy czlowyek stworzen gest, genz gest myel vmyeni o wssech wyeczech: ay mudrost, genz gest sczyt synuow; Opyet prwy 15 czlowyek ſtworzen geſt w miloſti a w laſcze bozieg a bliżnyho: Ay, ſcżyt dobry ducha ſwateho. Ale zloft ducha, totizto totizto we zlem zatwrzen, chtye boyowati proti bohu, przi- stupil 2) k czlowieku, genzto trze ſſczity trzy bozſkych oſob byechu powieſſeny, a gednoho z nych ſwym kopym, to gt ſwu zloſti, dotekl. ne ſſczytu otczowa, to geſt ſczytu moczy, rzka: Budete-li giſti, budete yako bohowe moczny, Ani ſe dotekl ſczytu ducha ſwateho, rzka: 20 budete yako bohowe dobrzy a miloſtny, Ale dotekl ſe ſczytu ſynowa, [8] rzka: Budete-li gyeſti z toho owoce, budete yako Bohowe, wyeduce dobre a zle. Protoz dotczeno geſt ſczytu ſyna boziho. ſluſſalo, aby buoh otecz, buoh wſſeho pokoge, ſyna ſweho poſlal, genz by zleho ducha za nas wyboyowal. toho ſyna bozieho w odyeni oblekla gedna panenka wywolena od boha, Totizto Panna Maria, z nyehozto czlowieczenſtwi przygal. S nyzto nas 25 do wyeczneho ziwota racz prziweſti. 10 IV. 30 POlymíus w myeftye babílonſkem kralowal, Genz trzy ſyny myel, kterezto welmi milowal. Protoz czaſtokrat na ſwey myſli przemitaſſe, kteremu by ſwe kralowſtwie po ſwey ſmrti poruczil. A tak mnoho myſlil, zawolal gich przed ſe y wece gim: ktery ge z was naylenyeyſli, ten kralowſtwi po mey ſmrti oſede. Tehdy prwny wece: mnye kralowſtwi ma byti. a tento geſt dowod toho, ze tak gſem leny welmy, ze kdyz v wohnye ſedym, ſnaze ſe w ſwu nohu dam ozzeci, nez bych gi od ohnye odtrhl. Druhy wece: ya gſem hodnyeyſli kralowſtwi, a toho dowodim takto: Acz bych myel prowaz na ſwem hrdle, [9] a ynhed myel odprawen byti, a bych oſtri a dobry nuoz myel w ſwey ruce, pro weliku lenoſt k uodrzezany toho prowaza ruky ſwey nezdwihl bych. Trzeti wece: pane, ya kralowati 35 mam, nebo w lenoſti gyne prziewyſſugi; kdyz bych na ſwem lozi lezal, a woda kapala ſkrze ſtrzechu na obye oczy mogi, pro prziliſſnu lenoſt nehnul bych ſe ſ loze na prawo ani na lewo. Vſlyſſaw to kral, kralowſtwi gemu odkazal, mage geho za nailepſſieho. 40 Naymileyſſi! kral tento geſt dyabel, gêz geſt kral nade wſſechny ſyny pychy. Skrze prwnyeho ſyna znamenawagi ſie podobnye pyſſny, genz przebywagi we zlem towarzifſtwi, gymzto y ſkrze kterezto wzdy ke zlemu ſe zapalugi. wſſak radyegi zwoli ohen pychy y hrzichu zaplalen byti, nez od takeho towarziſtwa oddyelen byti. Druhy ſyn znamenawa kazdeho czlowieka hrziſſneho; acz hrzichuow ſwich prowazy widy ſe ſwazaneho, ſ nymizto ynhed odprawen ma byti na pekelney poprawye, wſſak nechce prowazu hrziechuow [10) ſwych odrzezati nozem, totiz yażikem ſkrze ſwatu zpowied. Skrze trzetiho ſyna, na gehozto 2) (za tím ps.) p (přetrž.).
Strana 163
163 oczy, na lewe y na prawe, woda kapaſſe, znamenawa ſie podobnye ten, genz navczenie U o radoſtech rayſkych y o mukach pekelnych w rozumu mage, awſſak p lenoſt lože hrzychuow ſwych neopuſti, any miloſti a zadoſti k buduci odplatie na prawo obrati any na lewo, aby hrzichuow želel, lekna ſe muk pekelnych a wieczney ſtraſti. buože, zbaw toho wſſech wiernych. V. Allexander kralowal, gez panſtwie wſſeho ſwyeta obdrzal. Stalo ſe gednu, ze weliky zaſtup druzyny ſebral a nyekterake myeſto oblehl, gêz na tom myeſtie mnoho ri- tyerzuow y ginych mnohem wyecze ztratil beze wſſeho ranyenie a vrazu. Alle kdyz tomu welmi ſie diwiſſe, Miſtry y take mudrce ſwolal y rzekl gym: mili miſtrzi! kterak muoż to byti, ze tak w nahle ritierzſtwo me beze wſſeho vrazu mrze? Tehdy ony: diw neny. gest geden baſiliſcus nebo oſtrowid, wſſak geſt naylepe rzeczy morowid, ze zrakem morzi, na zdy tohoto Myeſta, [11] Gehoz zrakem ritierzy mru nakazený. Wece allexander: kteraky lek pti tomu morowidowi geſt? gemuz rzekli: przecziſte a naylepſſie zrczadlo polożeno geſt a wzdwizeno mezy zaſtupem a mezy zdy, ktez ten morowid przebywa. A kdyz ten mo- rowid w zrczadlo wezrzy, obrazu geho zraky k nyev ſe obratí, a ynhed vmrze. a tak, 15 yakz to vczynyl, hned myeſta dobyl. 10 Naymileyſli! tiemz obyczegem swrchowany lek zdwyzenye nebo pychy gest znameníe wlaſtnye krzehkoſti. nebo kdyz pychu czlowiek zagiſte nawaze, pohynuge. Ale kdyz zna- mena ſwu krzehkoſt y marnoſt, yako w zrczadle ſam k ſobye przigda, odkud prziſſel, kam gde a kteraky potom bude, A tak znamenagye ſwoy nedoſtatek pychu zazene y vmrtwi. 20 VI. NYekteraky rítyerz byeffe, genz myegiſſe hrad twrdy y pyekny, na nyemz dwa čzapy hnyezdyfſta ſye, a pod hradem byeſle ſtudnyce czyſta, w nyzto czapowe obyczeynye ſe kupaſſta. Przyhodylo ſe, že ſamiczka mlade wywedla, a ſamecz przeſ zemy letyel, aby pokrm ſamicy a [12] dyetom przyneſl. ale kdyz geho doma nebylo, ſamyce bez nyeho do- puſti ſe czyzolozſtwa. a ynhed, drzewe nez ſamecz prziletyel, k ſtudnyci letyela, aby ſe 25 zmyla, aby ſamecz na ny toho ſmradu neučzil. Ritierz, kdyz to vzrzel, dywil ſe tomu. Opyet druhe przihodylo ſe, ze czyzolozſtwi ſamyce dopuſtila ſe. Rityrz vzrzew to zahrazdyl ſtudnici, aby ſamyce nemohla ſe zmyti. Tehdy ona, kdyz zahrazenu ſtudnici vzrzela, do hnyzda wratyla ſe. Ale ſamecz prziletyew, vcżyw ſmrad na ny czyzolozny, letyel prycz. A wratiw ſe ſ mnozſtwym czapow, y yal ſe ſamyce ſcżypati a klwati az do ſmrti, a rytierz 30 na to zrzy. NAymileyſſie! tato dwa cžapy, ſamecz a ſamyce, gſu xpůs a duſſe, nebo duſſe geſt yeſu Criſtowa chot. a kolikrat koli dopuſty ſe czyzolozſtwa ſkrze hrzich, k ſtudnyci ſwate vtecz ſe, a bude zmyta a czyſta. Ale rityerz, genz ſtudnyci zahrazdyl, gest dyabel, genz wzdy ſnazil ſe czlowyeku przekazety, aby nebyezal k ſtudnyci ſwate zpowyedy. Protoz kdyz xpûs, genz geſt ſamecz, w ſudny den nagde tye nezmyta, totyz bez ſwate zpowyedy, bez pochibeny proti tobye [13] ſud wyda ſ Apoſſtoly y ſ gynymi ſwatymi, kterziz ſudity budu ziwe y mrtwe, a da gye k ſmrti na wyeczne zatracený, gehoz nas buoh vchoway. 35 VII. Czte ſye o nyekterakem czyeſarzy rzymſkem, když ſobye dyelal ſyen, kopagicze nalezli gſu hrob w zakladye, zlatymy trzmy obruczy oblozeny. A take byeſſe na nyem 40 pyſmo ſwrchu pſane: ztrawil ſem, zachowal ſê, dal ſem, myel1) ſem, wzal ſem, czoz ſem ztrawil etc. VII. 1) (To slovo červ. podtrženo).
163 oczy, na lewe y na prawe, woda kapaſſe, znamenawa ſie podobnye ten, genz navczenie U o radoſtech rayſkych y o mukach pekelnych w rozumu mage, awſſak p lenoſt lože hrzychuow ſwych neopuſti, any miloſti a zadoſti k buduci odplatie na prawo obrati any na lewo, aby hrzichuow želel, lekna ſe muk pekelnych a wieczney ſtraſti. buože, zbaw toho wſſech wiernych. V. Allexander kralowal, gez panſtwie wſſeho ſwyeta obdrzal. Stalo ſe gednu, ze weliky zaſtup druzyny ſebral a nyekterake myeſto oblehl, gêz na tom myeſtie mnoho ri- tyerzuow y ginych mnohem wyecze ztratil beze wſſeho ranyenie a vrazu. Alle kdyz tomu welmi ſie diwiſſe, Miſtry y take mudrce ſwolal y rzekl gym: mili miſtrzi! kterak muoż to byti, ze tak w nahle ritierzſtwo me beze wſſeho vrazu mrze? Tehdy ony: diw neny. gest geden baſiliſcus nebo oſtrowid, wſſak geſt naylepe rzeczy morowid, ze zrakem morzi, na zdy tohoto Myeſta, [11] Gehoz zrakem ritierzy mru nakazený. Wece allexander: kteraky lek pti tomu morowidowi geſt? gemuz rzekli: przecziſte a naylepſſie zrczadlo polożeno geſt a wzdwizeno mezy zaſtupem a mezy zdy, ktez ten morowid przebywa. A kdyz ten mo- rowid w zrczadlo wezrzy, obrazu geho zraky k nyev ſe obratí, a ynhed vmrze. a tak, 15 yakz to vczynyl, hned myeſta dobyl. 10 Naymileyſli! tiemz obyczegem swrchowany lek zdwyzenye nebo pychy gest znameníe wlaſtnye krzehkoſti. nebo kdyz pychu czlowiek zagiſte nawaze, pohynuge. Ale kdyz zna- mena ſwu krzehkoſt y marnoſt, yako w zrczadle ſam k ſobye przigda, odkud prziſſel, kam gde a kteraky potom bude, A tak znamenagye ſwoy nedoſtatek pychu zazene y vmrtwi. 20 VI. NYekteraky rítyerz byeffe, genz myegiſſe hrad twrdy y pyekny, na nyemz dwa čzapy hnyezdyfſta ſye, a pod hradem byeſle ſtudnyce czyſta, w nyzto czapowe obyczeynye ſe kupaſſta. Przyhodylo ſe, že ſamiczka mlade wywedla, a ſamecz przeſ zemy letyel, aby pokrm ſamicy a [12] dyetom przyneſl. ale kdyz geho doma nebylo, ſamyce bez nyeho do- puſti ſe czyzolozſtwa. a ynhed, drzewe nez ſamecz prziletyel, k ſtudnyci letyela, aby ſe 25 zmyla, aby ſamecz na ny toho ſmradu neučzil. Ritierz, kdyz to vzrzel, dywil ſe tomu. Opyet druhe przihodylo ſe, ze czyzolozſtwi ſamyce dopuſtila ſe. Rityrz vzrzew to zahrazdyl ſtudnici, aby ſamyce nemohla ſe zmyti. Tehdy ona, kdyz zahrazenu ſtudnici vzrzela, do hnyzda wratyla ſe. Ale ſamecz prziletyew, vcżyw ſmrad na ny czyzolozny, letyel prycz. A wratiw ſe ſ mnozſtwym czapow, y yal ſe ſamyce ſcżypati a klwati az do ſmrti, a rytierz 30 na to zrzy. NAymileyſſie! tato dwa cžapy, ſamecz a ſamyce, gſu xpůs a duſſe, nebo duſſe geſt yeſu Criſtowa chot. a kolikrat koli dopuſty ſe czyzolozſtwa ſkrze hrzich, k ſtudnyci ſwate vtecz ſe, a bude zmyta a czyſta. Ale rityerz, genz ſtudnyci zahrazdyl, gest dyabel, genz wzdy ſnazil ſe czlowyeku przekazety, aby nebyezal k ſtudnyci ſwate zpowyedy. Protoz kdyz xpûs, genz geſt ſamecz, w ſudny den nagde tye nezmyta, totyz bez ſwate zpowyedy, bez pochibeny proti tobye [13] ſud wyda ſ Apoſſtoly y ſ gynymi ſwatymi, kterziz ſudity budu ziwe y mrtwe, a da gye k ſmrti na wyeczne zatracený, gehoz nas buoh vchoway. 35 VII. Czte ſye o nyekterakem czyeſarzy rzymſkem, když ſobye dyelal ſyen, kopagicze nalezli gſu hrob w zakladye, zlatymy trzmy obruczy oblozeny. A take byeſſe na nyem 40 pyſmo ſwrchu pſane: ztrawil ſem, zachowal ſê, dal ſem, myel1) ſem, wzal ſem, czoz ſem ztrawil etc. VII. 1) (To slovo červ. podtrženo).
Strana 164
164 5 Naymileyſli! tento tyefarz muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, gêz dluzen gt y ma ſtawiti ſyen, totyzto ſrdce bohu prziprawity, aby geho woly we wſſem czynyl ſkrze ſkruſſenye. a take bude moci nalezty hrob zlaty, totyzto duſſy cztnoſty plnu ſ bozy miloſty, ſe trzmy obruczmy zlatymy, totyzto wyeru, nadyegi a laſku obkliczenu, alle czo tu bude pſano, znamenay! nayprwe: ztratil ſem. ale powyez my, naymileyſli, czos ztratil? odpowyez dobry krzeſtan: Tyelo y weſſken ziwot na bozye ſluzbye. Czo druhe, geſſto byeſſe [14] pſano: ay, zachowal ſem. powyez my, czos zachowal? odpowyez dobry krzeſtan: ſrdcze ſkruſſene a pokorzene bohu, a we wſſem mile a hotowe. Czo trzetye byeſſe pſano: dal ſem. powyez mi, czos dal? odpowyez dobry krzeſtan: miloſt bozſku ze wſſeo ſrdce, ze 10 wſſi myſly, a miloſt blyznyho wedle przikazany bozſkeho. Czoz cztwrteho byeſſe pſano: myel ſem. powiez mi, czos myel? odpowyez dobry krzeſtan: bidny ziwot, nebo w hrzieſſe pocžat gſem, w przirozenem narozen gſem, z mrzkey wyecí ſtworzen gſem. Czoz pate byeſſe pſano: wzal ſem. powyez mi, czoz wzal? odpowyez dobry krzeſtan: zagiſte krzeſt ſwaty, a vczinyen gſem rityerz criſtuow. Czo ſſeſſte byeſſe pſano: ztratyl ſem. powiez mi, 15 czos ztratyl? odpowyez dobry krzeſtan: ſkrze bozy miloſt wſſeczky hrzichy me ſkrze ſwatu zpowied pokanye. Czo ſedme byelſe pſano: Opyet ztrawil ſem. powyez mi, czos opyet ztrawil? odpowyez dobry krzeſtan: ztrawil ſem czas ſwuoy w dobrych ſkutczych. Oſme plano bylo: dal ſem. powyez mi, czos dal? Odpowyez dobry krzeſtan: powoleni y przi- woleny y wuoli ſwu bohu, yakoz ſwaty Rze [15] horz prawi: welika miloſt y dobrota boz- 20 ſka, genz zde treſkce czlowieka, aby na wyeky nezahynul. a ſgedname-li ſrdce ſwe a duſſi ſwu wedle tohoto pyſma, bez pochybenye zywot ſobye wyeczny obdrzymy. day to, boze, etc. U VIII. AA take ſye ežte o nyekterakem knyezety, genž kdyz wſſy moczy ſwu nemohl odolati neprzateluom, any gich przemoci, vczynyl chitroſt: zamyſlil vtok, a hrady ſwe ſſpy- 25 howal pokrmy y opuſtil, w nychzto take mnoho kady wyna plnych nakazeneho ſkrze ſymye gedne zeleny neprzateluom oſtawil, Tak ze ktoz koli by ſe toho wína napil, ynhed by vſnul. nebo wyedyel ſwe neprzately laczny y žyznywy, a ze by wino ſ radoſtí braly y pili. yakz ſe to y ſtalo, ynhed yakz gſu to wíno pili, yako napoly mrtwí zeſnulí. na nyez drzewe rzeczene knyeze nawratiw ſe, wſſeczky ſwe neprzately zhubil etc. 30 Naymileyſli! tuto chytroſti mnohe przemaha, genz kdyz widy, ze gich nemuoz prze- moci, zamyſlil tak, yako by nebyl, a to pod dobru nadyegi [16] przyzny, dokadz ſe miloſti tyeleſnu nebo gynym hrzichem neopigi, a kdyz ſe zpygi, tehdy nawrati ſe s ſedmy hor- ſſymi dyably, ze zhuby, acz brzo bozy pomoczy nepoczytye etc. IX. KRal nyekteraky byeffe, genz myel trzy ſyny. tehdy kdyz myel vmrziti, prwo- 35 rozenu ſynu dal dyedycztwie, druhemu ſynu dal poklad ſwoy, Trzetymu ſynu dal prſten ſwoy naydrazſſi, genz drazſſi byl, nez wſſiczko to, czoz geſt dal dwyema. 1) dal dwa prſteny, kazdemu geden, ale ne tak drahe, kakz koli wſſiczkny prſtenowe byli ſu tyez formy y teyz zpoſoby, ale ne teyz moczy. Stalo ſe po ſmrti otczowie, rzekl prwny ſyn: ya mam prſten otcze naydrazſli. druhy rzekl: a ya take. Trzeti bratr odpowiedyel: Nebylo by to ſprawe- 40 dlywe, byſſte wy myeli kazdy lepſſi prſten; nebo ſtarſſi ma dyedicztwi, a druhy poklady. ptoz na mye naylepſſi prſten ſluſſie et cetera. IX. 1) e (nadeps.).
164 5 Naymileyſli! tento tyefarz muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, gêz dluzen gt y ma ſtawiti ſyen, totyzto ſrdce bohu prziprawity, aby geho woly we wſſem czynyl ſkrze ſkruſſenye. a take bude moci nalezty hrob zlaty, totyzto duſſy cztnoſty plnu ſ bozy miloſty, ſe trzmy obruczmy zlatymy, totyzto wyeru, nadyegi a laſku obkliczenu, alle czo tu bude pſano, znamenay! nayprwe: ztratil ſem. ale powyez my, naymileyſli, czos ztratil? odpowyez dobry krzeſtan: Tyelo y weſſken ziwot na bozye ſluzbye. Czo druhe, geſſto byeſſe [14] pſano: ay, zachowal ſem. powyez my, czos zachowal? odpowyez dobry krzeſtan: ſrdcze ſkruſſene a pokorzene bohu, a we wſſem mile a hotowe. Czo trzetye byeſſe pſano: dal ſem. powyez mi, czos dal? odpowyez dobry krzeſtan: miloſt bozſku ze wſſeo ſrdce, ze 10 wſſi myſly, a miloſt blyznyho wedle przikazany bozſkeho. Czoz cztwrteho byeſſe pſano: myel ſem. powiez mi, czos myel? odpowyez dobry krzeſtan: bidny ziwot, nebo w hrzieſſe pocžat gſem, w przirozenem narozen gſem, z mrzkey wyecí ſtworzen gſem. Czoz pate byeſſe pſano: wzal ſem. powyez mi, czoz wzal? odpowyez dobry krzeſtan: zagiſte krzeſt ſwaty, a vczinyen gſem rityerz criſtuow. Czo ſſeſſte byeſſe pſano: ztratyl ſem. powiez mi, 15 czos ztratyl? odpowyez dobry krzeſtan: ſkrze bozy miloſt wſſeczky hrzichy me ſkrze ſwatu zpowied pokanye. Czo ſedme byelſe pſano: Opyet ztrawil ſem. powyez mi, czos opyet ztrawil? odpowyez dobry krzeſtan: ztrawil ſem czas ſwuoy w dobrych ſkutczych. Oſme plano bylo: dal ſem. powyez mi, czos dal? Odpowyez dobry krzeſtan: powoleni y przi- woleny y wuoli ſwu bohu, yakoz ſwaty Rze [15] horz prawi: welika miloſt y dobrota boz- 20 ſka, genz zde treſkce czlowieka, aby na wyeky nezahynul. a ſgedname-li ſrdce ſwe a duſſi ſwu wedle tohoto pyſma, bez pochybenye zywot ſobye wyeczny obdrzymy. day to, boze, etc. U VIII. AA take ſye ežte o nyekterakem knyezety, genž kdyz wſſy moczy ſwu nemohl odolati neprzateluom, any gich przemoci, vczynyl chitroſt: zamyſlil vtok, a hrady ſwe ſſpy- 25 howal pokrmy y opuſtil, w nychzto take mnoho kady wyna plnych nakazeneho ſkrze ſymye gedne zeleny neprzateluom oſtawil, Tak ze ktoz koli by ſe toho wína napil, ynhed by vſnul. nebo wyedyel ſwe neprzately laczny y žyznywy, a ze by wino ſ radoſtí braly y pili. yakz ſe to y ſtalo, ynhed yakz gſu to wíno pili, yako napoly mrtwí zeſnulí. na nyez drzewe rzeczene knyeze nawratiw ſe, wſſeczky ſwe neprzately zhubil etc. 30 Naymileyſli! tuto chytroſti mnohe przemaha, genz kdyz widy, ze gich nemuoz prze- moci, zamyſlil tak, yako by nebyl, a to pod dobru nadyegi [16] przyzny, dokadz ſe miloſti tyeleſnu nebo gynym hrzichem neopigi, a kdyz ſe zpygi, tehdy nawrati ſe s ſedmy hor- ſſymi dyably, ze zhuby, acz brzo bozy pomoczy nepoczytye etc. IX. KRal nyekteraky byeffe, genz myel trzy ſyny. tehdy kdyz myel vmrziti, prwo- 35 rozenu ſynu dal dyedycztwie, druhemu ſynu dal poklad ſwoy, Trzetymu ſynu dal prſten ſwoy naydrazſſi, genz drazſſi byl, nez wſſiczko to, czoz geſt dal dwyema. 1) dal dwa prſteny, kazdemu geden, ale ne tak drahe, kakz koli wſſiczkny prſtenowe byli ſu tyez formy y teyz zpoſoby, ale ne teyz moczy. Stalo ſe po ſmrti otczowie, rzekl prwny ſyn: ya mam prſten otcze naydrazſli. druhy rzekl: a ya take. Trzeti bratr odpowiedyel: Nebylo by to ſprawe- 40 dlywe, byſſte wy myeli kazdy lepſſi prſten; nebo ſtarſſi ma dyedicztwi, a druhy poklady. ptoz na mye naylepſſi prſten ſluſſie et cetera. IX. 1) e (nadeps.).
Strana 165
165 Naymileyſſi ! kral tento geſt Criſtus, genz trzy ſyny ma, totizto zidy, pohany a krzeſtany. U zyduom dal zemí ſlibenu, pohanuom poklady, nebo gich nazbyt ma [17] gy, ale krzeſta- nuom dal prſten naydrazſſi, gellto przemaha wſſeczko zbozye, totizto wieru krzeſtanſku. nebo ſkrze wyeru yako ſkrze prſten krzeſtany ſobye zaſnubyl etc. X. CZte ſye w ſkutczyech rítyerzſkych, že obyczeyg taky byeſſe rzymanuom, kdyz ktery hrad nebo myeſto, gednu ſwyeczy w giſtu myeru rožehli. a kdyz dluho ta ſwyecza horzala, hotowi byly wſſem, ktoz by zadali pokogy, a ſmluwili ſwu miloſt. Alle kdyz ta giſta ſwicze vhaſla a dohorzela, tehdy na wſliczky vkrutnu a bez miloſti ſprawedlnoſt wydali a ſ nyzadnym potom, acz by y wſſeczko dal, czoz by myel, miloſty nechtyeli vczinití. 5 Naymileyſſi! takez pan buoh przi kazdem hrziſſnem giſty czyl vſtawil, genz minuty 10 nemuoz, to geſt czas. w nyemzto kdyz by chtyeli, pokoy wyeczny ſ miloſrdenſtwi bozyeho nalezli by. nebo weſſkeren tento ziwot, genz ſe ſkrze tu ſwyczy znamenawa, na tomto ſwyetye hrzyſſnym dal gest, aby miloſty proſyli y miloſrdenſtwie bozſke ſobye obdrzali. yako dye ſam pan ihûs xpůs [18] ſkrze ſwateho yana: Proſte a wezmete, aby radoſt waſſe plna byla. A ſwaty pawel: Czynme dobrze, dokudz czas mamy, nebo ay nyni czas liby, dnowe ſpaſitedlny ; przigdu dnowe, dnowe hnyewu, dnowe wſſen hubenſtwie y pſoty, w nychzto zadny nebude moczy ſobye miloſti vproſiti, To geſt po tomto zywotye w ſudny den et cetea- 15 XI. PRawy miftr Euzebius w ſwych kronykach o gednom Czyeſarzy, Genz lid rzymſky weliku ſprawedlnoſti zprawowal, zadnev neodpuſſcze, kdyz zawinyl, tak bohatemu, yako chudemu, alle kmetow rzymſſczi pto gey rziſſie zbawili a yako chudeho gey zahnali. Ynhed 20 do Conſtaczye toho Myeſta prziſſed, Tak mudrze a tak ſtatecznye ſe w ſwych byezych myel, ze ty myeſſczene k nyemu prziſtupily A gey opyet Czyeſarzem wolili. A kdyz rzy- mene vgyti nykakez nemohly, gedyne lecz by od nyeho zgemany byli, wſſedíſe w radu, nayprwe poſlali gſu k nyev ſtarſſi myeſta, genz ſwyma nohama krzyzem przed nym padli a miloſti proſyce, awſſak neobdr [19] žali. Potom mladſſe gich poſlali; any ty przed nymi proſpyeli. Po trzeti poſlali ženy, aby proſyli; ty take nycz neproſpyely. Naypoſledye poſlali gſu przately geho, Genz ten gyſty Czyeſarz w myeſtye tu myegiſſe, Mezy nymi take byeſſe mati tyſarzowa. genz obnazíwſſi ſwe prſy vkazala gemu napominagíci gey. neb kdyz widyel nahe prſi, ſlitowaw ſe przyrozenu miloſti k ſwey materzy, ſlitowaw ſe wſſeczku winu gym odpuſtyl etc. 25 30 Naymileyſſi! tento Czyeſarz geſt kriſtus, genz pro hrzichy ſweho Myeſta, totizto z ſrdce czlowyeczyeho wyhnan bywa y take z tohoto ſwyeta, totizto kdyz ſu gey zide vkrzizowali. on tak wyhnan gſa k uotczy ſwey bral ſe, kteżto zwolen Tyſarzem y take ſudcy. w ſudny den przigde s ſwatym zborem angelſkym pti tym, gêz gſu geho zde w ſwa ſrdce neprzigali, ale ſkrze hrzych czaſtokrat y konecznye wyhnali. Protoz leknuce ſe toho 35 przedeſſlem naprzed ſtarſſy ſwe, z naſſeho pokolenye ſwate, To geſt patriarchy, proroky, Apoſſtoly, muczedlniky, at na ſpomohu. Pakli by tyech nechtieli ſlyſſety, ale poſſle 1) [20] czoz geſt ſlibyla na krztu. ale pan ihûs criſtus, kdyz boy za nas myel proti dyablu, proſyl y przykazal nam, abychom geho pamatku myeli w komorze ſrdce ſweho, a o geho ſmrti XI. 1) (tu list vytržen).
165 Naymileyſſi ! kral tento geſt Criſtus, genz trzy ſyny ma, totizto zidy, pohany a krzeſtany. U zyduom dal zemí ſlibenu, pohanuom poklady, nebo gich nazbyt ma [17] gy, ale krzeſta- nuom dal prſten naydrazſſi, gellto przemaha wſſeczko zbozye, totizto wieru krzeſtanſku. nebo ſkrze wyeru yako ſkrze prſten krzeſtany ſobye zaſnubyl etc. X. CZte ſye w ſkutczyech rítyerzſkych, že obyczeyg taky byeſſe rzymanuom, kdyz ktery hrad nebo myeſto, gednu ſwyeczy w giſtu myeru rožehli. a kdyz dluho ta ſwyecza horzala, hotowi byly wſſem, ktoz by zadali pokogy, a ſmluwili ſwu miloſt. Alle kdyz ta giſta ſwicze vhaſla a dohorzela, tehdy na wſliczky vkrutnu a bez miloſti ſprawedlnoſt wydali a ſ nyzadnym potom, acz by y wſſeczko dal, czoz by myel, miloſty nechtyeli vczinití. 5 Naymileyſſi! takez pan buoh przi kazdem hrziſſnem giſty czyl vſtawil, genz minuty 10 nemuoz, to geſt czas. w nyemzto kdyz by chtyeli, pokoy wyeczny ſ miloſrdenſtwi bozyeho nalezli by. nebo weſſkeren tento ziwot, genz ſe ſkrze tu ſwyczy znamenawa, na tomto ſwyetye hrzyſſnym dal gest, aby miloſty proſyli y miloſrdenſtwie bozſke ſobye obdrzali. yako dye ſam pan ihûs xpůs [18] ſkrze ſwateho yana: Proſte a wezmete, aby radoſt waſſe plna byla. A ſwaty pawel: Czynme dobrze, dokudz czas mamy, nebo ay nyni czas liby, dnowe ſpaſitedlny ; przigdu dnowe, dnowe hnyewu, dnowe wſſen hubenſtwie y pſoty, w nychzto zadny nebude moczy ſobye miloſti vproſiti, To geſt po tomto zywotye w ſudny den et cetea- 15 XI. PRawy miftr Euzebius w ſwych kronykach o gednom Czyeſarzy, Genz lid rzymſky weliku ſprawedlnoſti zprawowal, zadnev neodpuſſcze, kdyz zawinyl, tak bohatemu, yako chudemu, alle kmetow rzymſſczi pto gey rziſſie zbawili a yako chudeho gey zahnali. Ynhed 20 do Conſtaczye toho Myeſta prziſſed, Tak mudrze a tak ſtatecznye ſe w ſwych byezych myel, ze ty myeſſczene k nyemu prziſtupily A gey opyet Czyeſarzem wolili. A kdyz rzy- mene vgyti nykakez nemohly, gedyne lecz by od nyeho zgemany byli, wſſedíſe w radu, nayprwe poſlali gſu k nyev ſtarſſi myeſta, genz ſwyma nohama krzyzem przed nym padli a miloſti proſyce, awſſak neobdr [19] žali. Potom mladſſe gich poſlali; any ty przed nymi proſpyeli. Po trzeti poſlali ženy, aby proſyli; ty take nycz neproſpyely. Naypoſledye poſlali gſu przately geho, Genz ten gyſty Czyeſarz w myeſtye tu myegiſſe, Mezy nymi take byeſſe mati tyſarzowa. genz obnazíwſſi ſwe prſy vkazala gemu napominagíci gey. neb kdyz widyel nahe prſi, ſlitowaw ſe przyrozenu miloſti k ſwey materzy, ſlitowaw ſe wſſeczku winu gym odpuſtyl etc. 25 30 Naymileyſſi! tento Czyeſarz geſt kriſtus, genz pro hrzichy ſweho Myeſta, totizto z ſrdce czlowyeczyeho wyhnan bywa y take z tohoto ſwyeta, totizto kdyz ſu gey zide vkrzizowali. on tak wyhnan gſa k uotczy ſwey bral ſe, kteżto zwolen Tyſarzem y take ſudcy. w ſudny den przigde s ſwatym zborem angelſkym pti tym, gêz gſu geho zde w ſwa ſrdce neprzigali, ale ſkrze hrzych czaſtokrat y konecznye wyhnali. Protoz leknuce ſe toho 35 przedeſſlem naprzed ſtarſſy ſwe, z naſſeho pokolenye ſwate, To geſt patriarchy, proroky, Apoſſtoly, muczedlniky, at na ſpomohu. Pakli by tyech nechtieli ſlyſſety, ale poſſle 1) [20] czoz geſt ſlibyla na krztu. ale pan ihûs criſtus, kdyz boy za nas myel proti dyablu, proſyl y przykazal nam, abychom geho pamatku myeli w komorze ſrdce ſweho, a o geho ſmrti XI. 1) (tu list vytržen).
Strana 166
166 U y o vmuczeny, genz p nas raczil trpyetí. Protoz ſnazme ſe, abychom ſweho zywota po- lepſſili ſkrze czaſte przigymany, netoliko poſwatny, ale y duchowny, abychom ſkrze to wyeczneho zywota doſſli, ſlibu krzeſtnev doſtí vczinice. XIII. 5 10 Prawí ſe o gednom Czyefarzy, ze myel przekraſnu dezeru, k ſobye podobnu, Gyzto poruczil byl marſſalkowi ſwemu, aby gy oſtrzyhal a dobrze chowal. A ſam Czyeſarz przeſ pole gel, A ſlibil marſſalkowi za weliku czeſt, acz by gy tak chowal y oſtrzihal az do przi- gizdy geho. Alle on zapomanuw przikazany pana ſwe?, zle gy chowal tak dalecze, az wſſeczku ſwu kraſu ztratyla. Po malem czaſu Czyeſarz wratyw ſe poſlal poſly przed ſebe k marſſalkowi o ſwey dczerzy, kterak by ſe myela. alle marſſalek vſlyſaw to zawolal ſwych trzi przateluow naymileyſich, w nyez vfaſſe, [21] tyeze na nych, kterak by myel od- powyedyeti, kdyz ſtane przed obliczegem pana ſweo. Rzekl gev prwny przitel: ya gdu ſ tebu az do wychodu domu. Druhy rzekl: ya gdu ſ tebu az do wrat a trzeti rzekl y ſlibil, ze gey chce przyweſti az przed Czyeſarze a zan odpowidati. a ynhed kazal dyeweczku w laznye zmyti a maſtmy naylepſymi zmazaty y w drahe rucho gi obleci, aby nyzadna 15 poſſkwrna na ny nebyla any ſe vkazala. a tyem ten giſty marſſalek przed Czyelarzem pſſel. 20 Naymileyſſi! Czyeſarz tento gest Ihûs xpůs, syn zyweho boha. alle dezera geho gest czyſta duſſe, ſtworzena k uobrazu a podobenſtwi geho. marſſalek geſt tyelo, ſkrze nyezto duſſe czaſtokrat bywa byedna a hubena. Poſlowe przed Czyeſarzem gſu rozliczne nemocí, genz wolagi duſſi, kdyz na ſmrt nemoczna geſt, alle prwny přitel gſu ſtatkowe czlowieczi, genz wedu gey do wychodu ſmrty. druhy przitel gſu ſynowe a gyni przitele, genz wedu geho az do wrat hrobu. Trzeti przitel gſu dobrzy a ſwaty ſkutkowe, Totizto czyſtota, pokora, almuzna, puoſt, genz gey wedu przed naywyſſyeho Czyeſarze a mazy gey, odpowie [22] dagi zan, az gemu y miloſt vproſſy. Protoz ſnazmy ſe, abychom ſe od hrziechuow omywali, ſkrze pokanye wyeczneho zywota doſahly. XIV. Pyeſſe nyekteraky Czyefarz, genz byefſe vſtawyl za zakon, aby pod tyezku pokutu kazdy ſudce ſprawedliwye ſudyl. Przyhodylo ſe, ze nyekteraky ſudce, dary gſa vtlaczen krzywy ſud wydal. Czyeſarz, kdyz to vſlyſſal, przikazal ſluham ſwym, aby gey odrzeli, aby wyece krzyweho ſudu newydawal, a kuozy geho na tom myeſtye, ktezto ſudce myel ſedyeti, kazal przibiti, aby kazdy ſudce, lekna ſe toho, pomyſlil na to, aby wyecz krziweho ſudu 30 newydawal. a tak ſe ſtalo. 25 Naymileyſsi! tento Czyesarz gest pan nals ihefus xpûs, genz ten zakon sprawedliwy wydal Skrze dawida, rzka: Sprawedliwye ſudte, ſynowe lidſſczy. Sudce, genz zle ſudy, geſt kazdy czlowyek, genz ma ſe ſam ſudyti, czo vczinil, a kterak mnoho proti panu bohu zawinil. Protoz bude-ly dary braty, totizto Pokuſfenym dya [23] belſkym vtlaczen, 35 ma z kuoze wywleczen byty, to geſt ze wſſech hrzychuow ſkrze Pwe ſkruſſeny a czyſtu zpowied. a kuoze, totizto pamyet hrzichuow ſhorzkoſti, ma na tôto ſwyetye przybita byti, na nyemzto ma ſedyeti, to geſt w ſwem ſwyedomy, aby wzdy przemytal na ſwe myſli a wyece ſe toho nedopuſſczel. XV. Nyekteraky Czyeſarz byeſſe, genz vſtawyl za zakon,1) aby kazdemu rytierzowi 40 z boge neb z kolby a nebo z turnye dana byla troge czeſt a troy zamutek. Prwny czeſt, ze lid myeſſczky proti nyev ſ pyeſnyemi weſelymí a ſ weliku radoſti. druha, ze wſſeczkny XV. 1) o (oprav. z) a.
166 U y o vmuczeny, genz p nas raczil trpyetí. Protoz ſnazme ſe, abychom ſweho zywota po- lepſſili ſkrze czaſte przigymany, netoliko poſwatny, ale y duchowny, abychom ſkrze to wyeczneho zywota doſſli, ſlibu krzeſtnev doſtí vczinice. XIII. 5 10 Prawí ſe o gednom Czyefarzy, ze myel przekraſnu dezeru, k ſobye podobnu, Gyzto poruczil byl marſſalkowi ſwemu, aby gy oſtrzyhal a dobrze chowal. A ſam Czyeſarz przeſ pole gel, A ſlibil marſſalkowi za weliku czeſt, acz by gy tak chowal y oſtrzihal az do przi- gizdy geho. Alle on zapomanuw przikazany pana ſwe?, zle gy chowal tak dalecze, az wſſeczku ſwu kraſu ztratyla. Po malem czaſu Czyeſarz wratyw ſe poſlal poſly przed ſebe k marſſalkowi o ſwey dczerzy, kterak by ſe myela. alle marſſalek vſlyſaw to zawolal ſwych trzi przateluow naymileyſich, w nyez vfaſſe, [21] tyeze na nych, kterak by myel od- powyedyeti, kdyz ſtane przed obliczegem pana ſweo. Rzekl gev prwny przitel: ya gdu ſ tebu az do wychodu domu. Druhy rzekl: ya gdu ſ tebu az do wrat a trzeti rzekl y ſlibil, ze gey chce przyweſti az przed Czyeſarze a zan odpowidati. a ynhed kazal dyeweczku w laznye zmyti a maſtmy naylepſymi zmazaty y w drahe rucho gi obleci, aby nyzadna 15 poſſkwrna na ny nebyla any ſe vkazala. a tyem ten giſty marſſalek przed Czyelarzem pſſel. 20 Naymileyſſi! Czyeſarz tento gest Ihûs xpůs, syn zyweho boha. alle dezera geho gest czyſta duſſe, ſtworzena k uobrazu a podobenſtwi geho. marſſalek geſt tyelo, ſkrze nyezto duſſe czaſtokrat bywa byedna a hubena. Poſlowe przed Czyeſarzem gſu rozliczne nemocí, genz wolagi duſſi, kdyz na ſmrt nemoczna geſt, alle prwny přitel gſu ſtatkowe czlowieczi, genz wedu gey do wychodu ſmrty. druhy przitel gſu ſynowe a gyni przitele, genz wedu geho az do wrat hrobu. Trzeti przitel gſu dobrzy a ſwaty ſkutkowe, Totizto czyſtota, pokora, almuzna, puoſt, genz gey wedu przed naywyſſyeho Czyeſarze a mazy gey, odpowie [22] dagi zan, az gemu y miloſt vproſſy. Protoz ſnazmy ſe, abychom ſe od hrziechuow omywali, ſkrze pokanye wyeczneho zywota doſahly. XIV. Pyeſſe nyekteraky Czyefarz, genz byefſe vſtawyl za zakon, aby pod tyezku pokutu kazdy ſudce ſprawedliwye ſudyl. Przyhodylo ſe, ze nyekteraky ſudce, dary gſa vtlaczen krzywy ſud wydal. Czyeſarz, kdyz to vſlyſſal, przikazal ſluham ſwym, aby gey odrzeli, aby wyece krzyweho ſudu newydawal, a kuozy geho na tom myeſtye, ktezto ſudce myel ſedyeti, kazal przibiti, aby kazdy ſudce, lekna ſe toho, pomyſlil na to, aby wyecz krziweho ſudu 30 newydawal. a tak ſe ſtalo. 25 Naymileyſsi! tento Czyesarz gest pan nals ihefus xpûs, genz ten zakon sprawedliwy wydal Skrze dawida, rzka: Sprawedliwye ſudte, ſynowe lidſſczy. Sudce, genz zle ſudy, geſt kazdy czlowyek, genz ma ſe ſam ſudyti, czo vczinil, a kterak mnoho proti panu bohu zawinil. Protoz bude-ly dary braty, totizto Pokuſfenym dya [23] belſkym vtlaczen, 35 ma z kuoze wywleczen byty, to geſt ze wſſech hrzychuow ſkrze Pwe ſkruſſeny a czyſtu zpowied. a kuoze, totizto pamyet hrzichuow ſhorzkoſti, ma na tôto ſwyetye przybita byti, na nyemzto ma ſedyeti, to geſt w ſwem ſwyedomy, aby wzdy przemytal na ſwe myſli a wyece ſe toho nedopuſſczel. XV. Nyekteraky Czyeſarz byeſſe, genz vſtawyl za zakon,1) aby kazdemu rytierzowi 40 z boge neb z kolby a nebo z turnye dana byla troge czeſt a troy zamutek. Prwny czeſt, ze lid myeſſczky proti nyev ſ pyeſnyemi weſelymí a ſ weliku radoſti. druha, ze wſſeczkny XV. 1) o (oprav. z) a.
Strana 167
167 wyeznowe, genz byli ſwazany, byli take rozwazany a geho naſledowali. Trzety, ze wytyez U obleczen w nowu ſukny w zlatohlawu ſedyel na wozy, gehoz tahli cztyry kony przekraſny, y weden byl do synye myelsczke,2) totyzto do radnye neb na rathuz. alle by proto przíliſſ nepychal, w tyto troge czty troy zamutek tento den muſyl trpyety. Prwny [24] famutek byl,3) poſazen byl ſ nym geden otrhany na wozy z lehkeho rzadu, aby ſkrze gey kazdemu daly rozumyeti, ze kterak koli lehkeho*) byl rzadu, ze by mohl k takey czti przigiti, acz by toho ſwu ſſlechetnoſti zaſluzil. Druhy zamutek byl, ze ſluha geho gey policzkowal, aby ſkrze tu czeſt prziliſſ nepychal, a prawi gemu: znay ſe ſam a nerod pychati! wzhledny a pomny, ze gſy ſmrtedlny czlowyek. Trzety zamutek, ze kazdy ten den, zly y dobry, chudy y bohaty, mohl rzeci gemu, czos chtyel, gemu le poſmywati, poruhage nebo ha- 10 nyegye gey etc. 5 Naymileyſſi! Czyeſarz tento geſt otecz nebeſky, alle wytyez z boge prziſſly geſt pan naš geſus crifto, genz ſwytyezil nad dyablem. Take w den kwyetney nedyele Troge cžeſt ſe gemu ſtala: nayprwe ze lide proty nyemu wyſſli ſ wyetwim palmowym y ſ ruchy, a dyetky zpyewachu: Spas ny na wyſoſti, ſyne dawiduow. Druha czeſt, ze wſſiczkny wyez- 15 nyowe, totizto zide y giny hrziſſny, hrzichy tyezkymi ſwazany, geho naſledowachu, widuce dywy, kterez [25] mezy nymy czynyſſe. Trzeti czeſt geſt byla, ze byl obleczen w ſukny owczy. a ta ſuknye byla geſt tyeleſenſtwíe geho, ſpogenye ſ bozſtwím, gehoz tyehnyechu cztyrze kony byli, totiz Cztyrzi Evangeliſty, genz o geho bozſtwi y tyeleſenſtwi mluwili gſu y pſali. Proty tyem trzem pocztuom Troge przikoryzna zamutkem ſtala ſe gemu, totizto ze geden z lehkeho rzadu otrhany na woze podle nyeho ſedye byl pocztyen. Take podle criſta pana naſſeho, kdyz geſt na krzizi trpyel, byl powyeſſen geden lotr przezli, genz ſe gemu az do ſmrty poruhal. Druha przikoryzna byla, ze ſluha geho gey policzkowal y zaſſigky gemu dawal. Takez zide xpôwi vczínili rzkuce: prorokug nam, criſte, kto geſt, genz tye tepe. Trzety zamutek, že kazdy wſſeczka hanyeny mohl rzeci gemu. Takez zide criſtowi hanyeny ſ poſmywanym mluwili Rzkuce: Gſy-li ſyn bozy, ſtup doluow ſ krziże, a vwierzíme gemu etc. 20 25 XVI. K Smrty allexandrowye, kdyz hrob geho byefſe [26] zlaty, Mnozy z mudrczuow k nyemu prziſſli a mluwili. z nychzto geden rzekl: Allexander z zlata czynyl poklad, alle ne obrtliwye z pokladu zlato vczyny. Gyny rzekl: wczera allexandrowi neſtatczyl weſſkeren 30 ſwyet, dnes doſti ma na dwu loktu neb na trzy zemye. Trzetye rzekl: wczera Allexâder lydu panowal, dnes lid panuge gemu. Cztwrty rzekl: wezera Allexander od ſmrty mohl mnohe zproſtiti, dnes nemuoz ſa ſebe zproſtity. Paty rzekl: wczera Allexander tlaczyl zemy, dnes gey zemye tlaczy. Šeſty rzekl: wczera Allexandera wſliczkny ſe bogichu, dnes geho w mrzkoſt magi. Sedmy rzekl: wczera Allexander mnoho myel przatel, dnes y zadneho 35 nema. Oſmy rzekl: wczera Allexander wedl po ſobye zaſtup, Dnes od zaſtupa k hrobu zprowozen geſt. Naymileyfli! 1) tento Allexander muož rzeczen byty kazdy bohaty a moczny tohoto ſwyeta, genz praczuge ſ weliku ſnaznoſty ſwyetſkych wyeczy a mynulych wyecze, nez o ſwey duſſy, genz w hrzyſſich tapa az do vſſy. Alle miſtrzy, gêz k tomu hrobu przy- 40 wedeny gſu, gſu uczedl [27] nyczy a wykladaczy ſwateho pyſma, genz prawy: bohaty tohoto ſwyeta czyny ſobye z zlata zemſkeho poklad, alle po ſmrti zaſe poklad, alle ne zlato. a take welſkeren ſwiet nemuoz ſtatczyty lakomemu. nebo czymz wyecze ma, tyem wyecze zada. Take bohaty na zemy lidem panuge, alle po ſmrti zemye, netoliko lide, alle zemye czrwowe a zaby gemu Panugy, nebo wſſeczko geho tyelo ſhnye. a take dokudz zyw geſt, 45 2) (za tím ps.) d (přetrž.). 3) (za tím ps.) poſſen (přetrž.). 4) (pod) 1 (jiné písm. vyškr.). XVI. 1) (písmo poněkud řídčí).
167 wyeznowe, genz byli ſwazany, byli take rozwazany a geho naſledowali. Trzety, ze wytyez U obleczen w nowu ſukny w zlatohlawu ſedyel na wozy, gehoz tahli cztyry kony przekraſny, y weden byl do synye myelsczke,2) totyzto do radnye neb na rathuz. alle by proto przíliſſ nepychal, w tyto troge czty troy zamutek tento den muſyl trpyety. Prwny [24] famutek byl,3) poſazen byl ſ nym geden otrhany na wozy z lehkeho rzadu, aby ſkrze gey kazdemu daly rozumyeti, ze kterak koli lehkeho*) byl rzadu, ze by mohl k takey czti przigiti, acz by toho ſwu ſſlechetnoſti zaſluzil. Druhy zamutek byl, ze ſluha geho gey policzkowal, aby ſkrze tu czeſt prziliſſ nepychal, a prawi gemu: znay ſe ſam a nerod pychati! wzhledny a pomny, ze gſy ſmrtedlny czlowyek. Trzety zamutek, ze kazdy ten den, zly y dobry, chudy y bohaty, mohl rzeci gemu, czos chtyel, gemu le poſmywati, poruhage nebo ha- 10 nyegye gey etc. 5 Naymileyſſi! Czyeſarz tento geſt otecz nebeſky, alle wytyez z boge prziſſly geſt pan naš geſus crifto, genz ſwytyezil nad dyablem. Take w den kwyetney nedyele Troge cžeſt ſe gemu ſtala: nayprwe ze lide proty nyemu wyſſli ſ wyetwim palmowym y ſ ruchy, a dyetky zpyewachu: Spas ny na wyſoſti, ſyne dawiduow. Druha czeſt, ze wſſiczkny wyez- 15 nyowe, totizto zide y giny hrziſſny, hrzichy tyezkymi ſwazany, geho naſledowachu, widuce dywy, kterez [25] mezy nymy czynyſſe. Trzeti czeſt geſt byla, ze byl obleczen w ſukny owczy. a ta ſuknye byla geſt tyeleſenſtwíe geho, ſpogenye ſ bozſtwím, gehoz tyehnyechu cztyrze kony byli, totiz Cztyrzi Evangeliſty, genz o geho bozſtwi y tyeleſenſtwi mluwili gſu y pſali. Proty tyem trzem pocztuom Troge przikoryzna zamutkem ſtala ſe gemu, totizto ze geden z lehkeho rzadu otrhany na woze podle nyeho ſedye byl pocztyen. Take podle criſta pana naſſeho, kdyz geſt na krzizi trpyel, byl powyeſſen geden lotr przezli, genz ſe gemu az do ſmrty poruhal. Druha przikoryzna byla, ze ſluha geho gey policzkowal y zaſſigky gemu dawal. Takez zide xpôwi vczínili rzkuce: prorokug nam, criſte, kto geſt, genz tye tepe. Trzety zamutek, že kazdy wſſeczka hanyeny mohl rzeci gemu. Takez zide criſtowi hanyeny ſ poſmywanym mluwili Rzkuce: Gſy-li ſyn bozy, ſtup doluow ſ krziże, a vwierzíme gemu etc. 20 25 XVI. K Smrty allexandrowye, kdyz hrob geho byefſe [26] zlaty, Mnozy z mudrczuow k nyemu prziſſli a mluwili. z nychzto geden rzekl: Allexander z zlata czynyl poklad, alle ne obrtliwye z pokladu zlato vczyny. Gyny rzekl: wczera allexandrowi neſtatczyl weſſkeren 30 ſwyet, dnes doſti ma na dwu loktu neb na trzy zemye. Trzetye rzekl: wczera Allexâder lydu panowal, dnes lid panuge gemu. Cztwrty rzekl: wezera Allexander od ſmrty mohl mnohe zproſtiti, dnes nemuoz ſa ſebe zproſtity. Paty rzekl: wczera Allexander tlaczyl zemy, dnes gey zemye tlaczy. Šeſty rzekl: wczera Allexandera wſliczkny ſe bogichu, dnes geho w mrzkoſt magi. Sedmy rzekl: wczera Allexander mnoho myel przatel, dnes y zadneho 35 nema. Oſmy rzekl: wczera Allexander wedl po ſobye zaſtup, Dnes od zaſtupa k hrobu zprowozen geſt. Naymileyfli! 1) tento Allexander muož rzeczen byty kazdy bohaty a moczny tohoto ſwyeta, genz praczuge ſ weliku ſnaznoſty ſwyetſkych wyeczy a mynulych wyecze, nez o ſwey duſſy, genz w hrzyſſich tapa az do vſſy. Alle miſtrzy, gêz k tomu hrobu przy- 40 wedeny gſu, gſu uczedl [27] nyczy a wykladaczy ſwateho pyſma, genz prawy: bohaty tohoto ſwyeta czyny ſobye z zlata zemſkeho poklad, alle po ſmrti zaſe poklad, alle ne zlato. a take welſkeren ſwiet nemuoz ſtatczyty lakomemu. nebo czymz wyecze ma, tyem wyecze zada. Take bohaty na zemy lidem panuge, alle po ſmrti zemye, netoliko lide, alle zemye czrwowe a zaby gemu Panugy, nebo wſſeczko geho tyelo ſhnye. a take dokudz zyw geſt, 45 2) (za tím ps.) d (přetrž.). 3) (za tím ps.) poſſen (přetrž.). 4) (pod) 1 (jiné písm. vyškr.). XVI. 1) (písmo poněkud řídčí).
Strana 168
168 5 U mnoho ma przatel, alle po ſmrty wſliczkny od nyeho gdu a ſamoho tam nechagi. Take dokowadz zyw geſt bohaty, muoz mnoho s ſebu lidu wezty, alle po ſmrty muſy od nych weden byty, yakoz to ſam pan ihüs xpůs rzekl ſwatemu Petru: gyny tye powede, kamz ty nechceſl. Protoz zawrhuce tento bludny ſwiet ſ geho poklady, chopmy ſe pokladu, gehoz mol any rez neſhloze, to geſt, odplata bud naſſe w nebeſkem kralowstwye. Gehoz na racz dopomoczy buoh otecz y ſyn geho y duch obogieho ſwaty, wſſe geden hoſpodín. XVII. PRawí welyky myſtr [28] walerius, ze nyekteraki kmotr placze rzekl ſuſedu ſwemu: mam neſſczaſtne drzewo w ſwey zahradye, na nyemzto ma prwny žena obyeſyla ſe, potom druha a niny 1) trzety. A protoz zaloſt ſ boleſty má weliku, az y prziliſſ. y wecze 10 k nyev ſuſed, yemuz gmeno arus: dywim ſe tobye, w tak dobrych a ſſezaſtnych przyhodach žes toliko ſlzy wypuſtil, mily, proſym tebe, day mi take tyech ruozk ſ toho drzewa, nebo myſlim mezy gine ſuſedy daty, aby kazdy mohl take drzewo w ſwey zahradye myety, aby mu ſe zena obyeſyla. obecznye prziſlowy geſt: komuz duom a kony ſtogy, nelze gemu chudu byty. allegoria. 25 Naymileyſſi! drzewo to geſt krzyz ſwaty, na nyemz powyeſſen byl pan ieſus criſto. to drzewo ma wſſeczko byty w ſrdci czlowyeczy, aby na duſſi myel vſtawicznu pamyet vmuczeny bozye.2) na tom drzewie trzy ženy czlowyeczy zawyeſſeny bywagí, O nychz ſwaty Jan dye w ſwey Canonyce, Totyzto pycha zywota, zadoſt tyela a zadoſt oczy. nebo czlowiek gſa na tomto ſwyetie, yako trzy zeny ſobye pogyma: gedna geſt [29] dczera 20 tiela, genz ſlowe rozkoff, druha gt dezera ſwyeta, genz ſlowe lakomſtwye, Trzeti gest dezera dyablowa, genz ſlowe pycha. ale kdyz hrzyſſny z bozy miloſty, ducha ſwateho na- wſſczywenym przidrzy ſe pokany, zpowyedy 3) a doſty vczynyeny; Tyto trzy zeny, nemagice ſwe wuole, ſamy ſe zwyeſſye: zadoſt lakoma zawyeſſuge ſe pwazem ſſczedrymi almuznamy, Pycha zawyeſſuge ſe prowazem pokory, Roſkoſl tyeleſtna zawyeſſuge ſe prowazem puoſtu a cžyſtoty. ale tento ſuſed, totizto arus, gêz zadal od ſweho ſuſeda ruozk, geſt kazdy dobry krzeſtan, genz wſſi zadoſti ma zadati y hledati tyech ruozk netoliko ſobye, ale kazdemu ſwemu bliznyemu, aby ſe ty zeny zwyeſyly, to geſt pycha, lakomſtwie a ſmylſtwo. ale kmotr, genz plakal tyech zen, geft kazdy byedny a hubeny czlowiek, genz wyece tyelo a ty wyeci miluge, kterez gſu tyeleſne, nez ty wyeci, kterez gſu k duſſi; wſſak tak giſtye 30 muoz ſkrze dobreho ſuſeda naweden byti, to geſt ſkrze mudreho zpowyedlnyka nebo ka- zatele, ze tyech zen nebude zelety, proto že geſt ge ztratil, alle wíecze, že ſe ſ nymí kdy oddawal etc. [30] 15 XVIII. 40 CZte ſe take, ze pypynus kralowal w rzymſkem myeſtye, Genz ſobye nyekteraku pyeknu dyeweczku vſnubil a ſ ny przebywal. genz poczala od nyeho y pordila ſyna, ale na 35 porodu vmrzela geſt, a dyetye ziwo oſtalo. poyal potom gynu, a z te opyet myel druheho ſyna. a oba ſyna, totyzto prweho a druheo, dal k pokrmu do dalekych wlaſti. a ta oba ſyna byeſſta k ſobye podobna owſſem. Ale kdyz dluhy czas tam byly, Maty druheho ſyna rzekla, aby ſyna ſweho mohla widyeti. kral gy toho powolil a poſlal po oba ſyny poſla. alle kdyz przigeli, tak byeſta k ſobye oba podobna, ze mati nemohla poznatí, ktery by gegi ſyn byl. alle kral gye vkazati nechtiel. ona to vſlyſſewili y yala ſe horzče plakati. a kdyz to kral vzrzel, rzekl k ny: nerod plakaty, tento geſt ſyn twuoy. a vkazal gy ſyna, gehoz z prwny zeny porodyl. Ona to 1) vſlyſſewſſi zradowala ſe a wſliczku pilnoſt na toho ſyna nalozila, aby dobrze chowan byl, a o gynem yako nycz nedbala, genz byeſſe wlaſtny geygi ſyn. Alle kral, kdyz to vzrzel, rzekl k nye: Y czo czynyſſ? bez pochibeny oklamal ſem [31] XVII. 1) (pod) i (vyškrab.) a. 2) (ps.) bobzye, b (vyškrabáno). 3) (ps.) zpodwyedy, (první) d (přetrž.). XVIII. 1) (tato dvě sl. červ. podtrž.).
168 5 U mnoho ma przatel, alle po ſmrty wſliczkny od nyeho gdu a ſamoho tam nechagi. Take dokowadz zyw geſt bohaty, muoz mnoho s ſebu lidu wezty, alle po ſmrty muſy od nych weden byty, yakoz to ſam pan ihüs xpůs rzekl ſwatemu Petru: gyny tye powede, kamz ty nechceſl. Protoz zawrhuce tento bludny ſwiet ſ geho poklady, chopmy ſe pokladu, gehoz mol any rez neſhloze, to geſt, odplata bud naſſe w nebeſkem kralowstwye. Gehoz na racz dopomoczy buoh otecz y ſyn geho y duch obogieho ſwaty, wſſe geden hoſpodín. XVII. PRawí welyky myſtr [28] walerius, ze nyekteraki kmotr placze rzekl ſuſedu ſwemu: mam neſſczaſtne drzewo w ſwey zahradye, na nyemzto ma prwny žena obyeſyla ſe, potom druha a niny 1) trzety. A protoz zaloſt ſ boleſty má weliku, az y prziliſſ. y wecze 10 k nyev ſuſed, yemuz gmeno arus: dywim ſe tobye, w tak dobrych a ſſezaſtnych przyhodach žes toliko ſlzy wypuſtil, mily, proſym tebe, day mi take tyech ruozk ſ toho drzewa, nebo myſlim mezy gine ſuſedy daty, aby kazdy mohl take drzewo w ſwey zahradye myety, aby mu ſe zena obyeſyla. obecznye prziſlowy geſt: komuz duom a kony ſtogy, nelze gemu chudu byty. allegoria. 25 Naymileyſſi! drzewo to geſt krzyz ſwaty, na nyemz powyeſſen byl pan ieſus criſto. to drzewo ma wſſeczko byty w ſrdci czlowyeczy, aby na duſſi myel vſtawicznu pamyet vmuczeny bozye.2) na tom drzewie trzy ženy czlowyeczy zawyeſſeny bywagí, O nychz ſwaty Jan dye w ſwey Canonyce, Totyzto pycha zywota, zadoſt tyela a zadoſt oczy. nebo czlowiek gſa na tomto ſwyetie, yako trzy zeny ſobye pogyma: gedna geſt [29] dczera 20 tiela, genz ſlowe rozkoff, druha gt dezera ſwyeta, genz ſlowe lakomſtwye, Trzeti gest dezera dyablowa, genz ſlowe pycha. ale kdyz hrzyſſny z bozy miloſty, ducha ſwateho na- wſſczywenym przidrzy ſe pokany, zpowyedy 3) a doſty vczynyeny; Tyto trzy zeny, nemagice ſwe wuole, ſamy ſe zwyeſſye: zadoſt lakoma zawyeſſuge ſe pwazem ſſczedrymi almuznamy, Pycha zawyeſſuge ſe prowazem pokory, Roſkoſl tyeleſtna zawyeſſuge ſe prowazem puoſtu a cžyſtoty. ale tento ſuſed, totizto arus, gêz zadal od ſweho ſuſeda ruozk, geſt kazdy dobry krzeſtan, genz wſſi zadoſti ma zadati y hledati tyech ruozk netoliko ſobye, ale kazdemu ſwemu bliznyemu, aby ſe ty zeny zwyeſyly, to geſt pycha, lakomſtwie a ſmylſtwo. ale kmotr, genz plakal tyech zen, geft kazdy byedny a hubeny czlowiek, genz wyece tyelo a ty wyeci miluge, kterez gſu tyeleſne, nez ty wyeci, kterez gſu k duſſi; wſſak tak giſtye 30 muoz ſkrze dobreho ſuſeda naweden byti, to geſt ſkrze mudreho zpowyedlnyka nebo ka- zatele, ze tyech zen nebude zelety, proto že geſt ge ztratil, alle wíecze, že ſe ſ nymí kdy oddawal etc. [30] 15 XVIII. 40 CZte ſe take, ze pypynus kralowal w rzymſkem myeſtye, Genz ſobye nyekteraku pyeknu dyeweczku vſnubil a ſ ny przebywal. genz poczala od nyeho y pordila ſyna, ale na 35 porodu vmrzela geſt, a dyetye ziwo oſtalo. poyal potom gynu, a z te opyet myel druheho ſyna. a oba ſyna, totyzto prweho a druheo, dal k pokrmu do dalekych wlaſti. a ta oba ſyna byeſſta k ſobye podobna owſſem. Ale kdyz dluhy czas tam byly, Maty druheho ſyna rzekla, aby ſyna ſweho mohla widyeti. kral gy toho powolil a poſlal po oba ſyny poſla. alle kdyz przigeli, tak byeſta k ſobye oba podobna, ze mati nemohla poznatí, ktery by gegi ſyn byl. alle kral gye vkazati nechtiel. ona to vſlyſſewili y yala ſe horzče plakati. a kdyz to kral vzrzel, rzekl k ny: nerod plakaty, tento geſt ſyn twuoy. a vkazal gy ſyna, gehoz z prwny zeny porodyl. Ona to 1) vſlyſſewſſi zradowala ſe a wſliczku pilnoſt na toho ſyna nalozila, aby dobrze chowan byl, a o gynem yako nycz nedbala, genz byeſſe wlaſtny geygi ſyn. Alle kral, kdyz to vzrzel, rzekl k nye: Y czo czynyſſ? bez pochibeny oklamal ſem [31] XVII. 1) (pod) i (vyškrab.) a. 2) (ps.) bobzye, b (vyškrabáno). 3) (ps.) zpodwyedy, (první) d (přetrž.). XVIII. 1) (tato dvě sl. červ. podtrž.).
Strana 169
169 tye; toto geſt ſyn twoy, gehozs porodíla. Ona kdyz tomu ſrozumyela, ynhed ſe toho drzala U a gynym pohrzela. Opyet kral vzrzew to rzekl k nye: geſſeze gſem tye oklamal; tento neny syn twoy ſyn, ale geden z tyech. Wece ona: procz tak cziniſſ? Vkaz my a powyez mi prawdu, proſym tebe. on wecze: nechczy. a pto, bycht byl prawdu powyedyel, gednoho by chtiela milowati a druheho nenawidyetí, genz neny podobne, neb ſta oba ma ſyny. Protoz chci, aby oba milowala rownye y o nich ſtaroſt byla; kdyz k doroſtlym letom przigdu, tehdy tobye pwdu powim, a bude ſe twe ſrdce radowati. a tak ſe stalo, ze ta giſta mati obu ſynu dobrze chowala, dokudz pwdy nezwyedyela. 5 Naymileyſſi! tento kral gest pan naſf iheſus criftus. Ale dwa syny geho gſu zwolení a zawrzeny. Mati gt Czyerkew ſwata. Protoz xpůs nechce, aby maty Czyerkew ſwata zwye- 10 diela, ktery ſyn geſt zwoleny a ktery zawrzeny, alle aby oba chowala w dokonanye lafſce. Nebo by wyedyela Czyerkew ſwa[32]ta, Tehdy wyeczy by gednoho milowala a druheho nenawidyela, a tak by nebyl pokoy any ſgednany w Czyerkwi ſwate. alle w ſudny den tu zwymy, kterzy ſu zwoleny a kterzy zawrzeny. Protoz ſnazmy ſe, abychom byly ſynowe zwoleny a ne zawrzeny, boha milugicz nade wſſeczko gine a ſweho blyznyho yako ſamy 15 ſe, a tak budem myeti wyeczne zywot. XIX. PRawy faturnus, ze dyogenes ten mudrzecz tak byl v welikey chudobye, ze ge- dinku kad myel za ſwoy duom, kteruzto kad zrzydlem obraczowaſſe wzdy k ſlunczy. A kdyz dyogenes gednoho dne k ſlunczy ſedyefſe, kral Allexander 1) weliky s ſwymy rityerzy k nyemu przyſtupil y ſwu czeledy; neb o nyem mnoho ſlyſſal, ze w chudobye dobrowolnye 20 przebywaſſe, a ze by dokonany byl we mnohych ſkutczyech, y rzekl k nyemu kral Allex- ander, aby proſyl od nyeho, czo by chtiel, ze by gev chtiel daty. wece gemu dyogenes y wſſem tyem, ktoz stogyechu mezy nymí [33] a flunczem: Odſtupte a neſtuoyte mezy mnu a ſlunczem, a na tom doſti mam. A tak Allexander s ſwymy odſtupil, a genz byeſſe wſleczky narody przemohl, Od tohoto chudeho przemozen byl, kral allexander. 25 Naymileyſſi! ſkrze tohoto chudeho mudrce rozumy ſe kazdy nas, yakoz dawid dye: Nebo chudy prziliſſ vtczynyeni gſme prziliſſ. kad geſt zywot nynyeyſli. Nebo yakozto kad geſt obratywa ſ myeſta na myeſto, tak zywot nas obratiw geſt z gednoho ſtawu do druheho. neb gednak czlowiek veſel geſt z gednoho ſtawu do druheho, gednak ſmuten, gednak zdraw, gednak nemoczen. Protoz my w teyto kady ſedyce, totyzto w nynyzſſym zywotye, wzdy 30 k kriſtowi mame ſe obraczeti, genz gest sluncze ſprawedlnoſti. Ale allexander weliky, genz naſſ tyeze, chcem-li czo od nyeho zadaty, gest dyabel, gêz nam vkazuge ſwyetſku marnoſt, yako kriſtowi vkazowal ſwe hory. od nyehoz wſſeho nechagice toliko mamy a mezy ſlunczê, to geſt yeſu criſtem, panem naſly. Ale czo geſt na nyem, toho neprzepuſtí, [34] totyzto aby ſlunce, totyzto Criſtus, dal na ſwyetlo miloſti ſwe, alle czaſtokrat chce, abychom proſyli 35 nyeczo ſwyetſkeho, gymz bychom byly odluczeny od praweho ſluncze. Protoz odeymem kazdu przyhodu mezy namy a mezy ſlunczem, totyzto 2) bohem, abychom mohli ſwogi oczy ſwobodnye a bez przykazy gey widyety ſe wſſemi zboznymi. XX. PRawi valerius myftr weliky w trzetych knyhach, Nyekterake dyetye vrozene wedle Oltarze stoge, kdyz Allexander weliky obyetowaſſe, popad kadydlnyci, chtye gemu 40 podaty. horuci vhel na geho ramye vpadl, a kakž koly žhlo gey tak welmí, až ſmrad tyech XIX. 1) (za tím ps.) ſ (přetrž.). 2) z (nadeps.).
169 tye; toto geſt ſyn twoy, gehozs porodíla. Ona kdyz tomu ſrozumyela, ynhed ſe toho drzala U a gynym pohrzela. Opyet kral vzrzew to rzekl k nye: geſſeze gſem tye oklamal; tento neny syn twoy ſyn, ale geden z tyech. Wece ona: procz tak cziniſſ? Vkaz my a powyez mi prawdu, proſym tebe. on wecze: nechczy. a pto, bycht byl prawdu powyedyel, gednoho by chtiela milowati a druheho nenawidyetí, genz neny podobne, neb ſta oba ma ſyny. Protoz chci, aby oba milowala rownye y o nich ſtaroſt byla; kdyz k doroſtlym letom przigdu, tehdy tobye pwdu powim, a bude ſe twe ſrdce radowati. a tak ſe stalo, ze ta giſta mati obu ſynu dobrze chowala, dokudz pwdy nezwyedyela. 5 Naymileyſſi! tento kral gest pan naſf iheſus criftus. Ale dwa syny geho gſu zwolení a zawrzeny. Mati gt Czyerkew ſwata. Protoz xpůs nechce, aby maty Czyerkew ſwata zwye- 10 diela, ktery ſyn geſt zwoleny a ktery zawrzeny, alle aby oba chowala w dokonanye lafſce. Nebo by wyedyela Czyerkew ſwa[32]ta, Tehdy wyeczy by gednoho milowala a druheho nenawidyela, a tak by nebyl pokoy any ſgednany w Czyerkwi ſwate. alle w ſudny den tu zwymy, kterzy ſu zwoleny a kterzy zawrzeny. Protoz ſnazmy ſe, abychom byly ſynowe zwoleny a ne zawrzeny, boha milugicz nade wſſeczko gine a ſweho blyznyho yako ſamy 15 ſe, a tak budem myeti wyeczne zywot. XIX. PRawy faturnus, ze dyogenes ten mudrzecz tak byl v welikey chudobye, ze ge- dinku kad myel za ſwoy duom, kteruzto kad zrzydlem obraczowaſſe wzdy k ſlunczy. A kdyz dyogenes gednoho dne k ſlunczy ſedyefſe, kral Allexander 1) weliky s ſwymy rityerzy k nyemu przyſtupil y ſwu czeledy; neb o nyem mnoho ſlyſſal, ze w chudobye dobrowolnye 20 przebywaſſe, a ze by dokonany byl we mnohych ſkutczyech, y rzekl k nyemu kral Allex- ander, aby proſyl od nyeho, czo by chtiel, ze by gev chtiel daty. wece gemu dyogenes y wſſem tyem, ktoz stogyechu mezy nymí [33] a flunczem: Odſtupte a neſtuoyte mezy mnu a ſlunczem, a na tom doſti mam. A tak Allexander s ſwymy odſtupil, a genz byeſſe wſleczky narody przemohl, Od tohoto chudeho przemozen byl, kral allexander. 25 Naymileyſſi! ſkrze tohoto chudeho mudrce rozumy ſe kazdy nas, yakoz dawid dye: Nebo chudy prziliſſ vtczynyeni gſme prziliſſ. kad geſt zywot nynyeyſli. Nebo yakozto kad geſt obratywa ſ myeſta na myeſto, tak zywot nas obratiw geſt z gednoho ſtawu do druheho. neb gednak czlowiek veſel geſt z gednoho ſtawu do druheho, gednak ſmuten, gednak zdraw, gednak nemoczen. Protoz my w teyto kady ſedyce, totyzto w nynyzſſym zywotye, wzdy 30 k kriſtowi mame ſe obraczeti, genz gest sluncze ſprawedlnoſti. Ale allexander weliky, genz naſſ tyeze, chcem-li czo od nyeho zadaty, gest dyabel, gêz nam vkazuge ſwyetſku marnoſt, yako kriſtowi vkazowal ſwe hory. od nyehoz wſſeho nechagice toliko mamy a mezy ſlunczê, to geſt yeſu criſtem, panem naſly. Ale czo geſt na nyem, toho neprzepuſtí, [34] totyzto aby ſlunce, totyzto Criſtus, dal na ſwyetlo miloſti ſwe, alle czaſtokrat chce, abychom proſyli 35 nyeczo ſwyetſkeho, gymz bychom byly odluczeny od praweho ſluncze. Protoz odeymem kazdu przyhodu mezy namy a mezy ſlunczem, totyzto 2) bohem, abychom mohli ſwogi oczy ſwobodnye a bez przykazy gey widyety ſe wſſemi zboznymi. XX. PRawi valerius myftr weliky w trzetych knyhach, Nyekterake dyetye vrozene wedle Oltarze stoge, kdyz Allexander weliky obyetowaſſe, popad kadydlnyci, chtye gemu 40 podaty. horuci vhel na geho ramye vpadl, a kakž koly žhlo gey tak welmí, až ſmrad tyech XIX. 1) (za tím ps.) ſ (přetrž.). 2) z (nadeps.).
Strana 170
170 U doſſel, genz okolo ſtogichu, byeſſe, wſſak ten gyſty mladenecz proto wzdy ramenem ſwym nehnul, aby obyety neprzekazyl. Allexander to wida nechal geho horzety, chtye geho tak pokuſyty etc. [35] 5 15 Naymileyſſi! ſkrze tohoto allexâdra, genz wſſeczky narody przemohl, znamenawa ſe xpûs, genz proty dyablu y proty ſwyetu ſwytyezil, yakoz ſam rzekl: Vfayte, nebot ſem ya przemohl ſwyet, naylepſly obyet včzinyl, kdyz za nas vmrzyti chtyel. Ale mladenecz, genz przy obyeti ſtal, kdyz allexander obyetowal, to geſt kazdy čzlowyek, genz obyet dobrych ſkutkuow obyetowaty ma Allexandrowi, to geſt panu criſtowi, genz geſt za nas obyetowal, yakoz Dauid dye: Obyetugte obyet a vffayte w hoſpodyna. alle vhle horzici pada na nas, 10 to geſt kdyz dyabel nyekterakym obyczegem pokuſſi nas. neb pokuſſenye dyabelſke dyabelſke gt ohen, yakoz david dye: Ohnyems mne pokusyl, a neny we mnye nalezena zloſt. ale przikladê toho robence ramenem ſwym nemame pohnuty. Skrze ramye znamena ſe ſyla na duſly, genz w nas ma byti, abychom obyetí dobrych ſkutkuow [36] nezmrhali, Yakoz ſwaty yan dye: Blahoſlaweny muž strpy pokuſsenye. alle allexander, totyzto criftus, prawy pan ſwyeta, horuczym ohnyem palaty nas tym dele przepuſtí, aby ſtaroſtí naſſi pokuſyl, ale take aby nam korunu wyeczneho zywota dal. nebo nyzadny nebude korunowan, lecz by ſtatecznye boyowal. XXI. ROzprawy allexander mudrzecz o przyrozeny rozlycznych wyecí, ze miſtr virgilius w rzymſkem myeſtye vſſlechtyelu ſyen vczynil. proſtrzed tey ſyyeny ſtal obraz, geſto 20 bohynye rzymſka byla. ta drzyſſe zlate yablko w ſwey ruce. a okolo nye tey ſyenye okrſſlek ſe wſſech ſtran ſtogieſſe kazdey kragyny, kteraz gym poddana byeſle, myedyeny zwonecz ſwu ruku drzyſſe, ale kdy ktera kragyna chtyela ſe rzymenuom protywity, ynhed tey kra gyny zwonecz zazwonyl. a ynhed rytyerz wyſſel, na myedyenem kony ſedye, na ſa [37] my wrch tey giſtey ſyny trzaſa kopim. a na tu giſtu kragynu, kteraz ſe myela protywity,1) hledyeſſe, a ynhed rzymene prziprawice ſe proty tey giſtey kragynye wygeli a gi wyboyu- gicz zkazylí2) etc. 25 Naymileyſſi! Toto myeſto geſt tyelo czlowyeczy, genz pyet bran ma k wychodu myelſczanuow, totiz pyet ſmyſluow. w tom vſtawena vſſlechtyela ſyen, toto duſſe rozumna, w nyezto v pſtrzedce ſtogi nyaky vſſlechtily obraz, zlate yablko drze w ruce. Ten obraz 30 geſt podobenſtwi, kterez duſſe ma ſ bohem. ale troge kralowſtwi gest, genz toto myeſto wyboyuge a gemu ſe protywi, a na to ſnazili ſu ſe, aby ſyen konecznye zkazili, to geſt aby tielo a duſſi do pekla przitahli, ta trzi kralowſtwíe gſu dyabel, ſwyet a tyelo. Obrazowe gſu gich: nayprw obraz dyabluow geſt pycha, obraz ſwyeta lakomſtwie, obraz tyela rozkoſl a ſmilſtwo. tot gſu ty trzy obrazowe tyech trzy kralowſtwie, O nychz dye s. Jan: [38 Wſſeczko, czoz ge w ſwyetye, totyzto w ſwietſkych lidech, a nebo ge pycha zywota, a nebo gest zadoft oczy, anebo zla zadoſt tyela. ale kdyz czlowiek znamena, ze ty trzy obrazowe chty tyelo a duſſi zahubity, tehdy rozum ma ſe ynhed prziprawity a ſtatecznye proty nym boyowati, dokadz gych pod ſe nepodrazy, tak aby gemu wiecze ſ bozy pomoczy nemohly panowaty, tak buoh day. 35 XXII. 40 YAkoz prawy myſtr pynyus, ze geſt nyekterake drzewo w zydowſkey zemy wedle hory Synay, geho owoce przeſladku wuony ma. a wedle toho giſteho drzewa bydliſſe nye- kteraky had, genz flowe yakulus, ten wuonye toho drzewa welmí nenawidyel. a proto aby XXI. 1) (za tím ps.) vkazuge (podtečkováno). 2) (prwní) z (nadeps.).
170 U doſſel, genz okolo ſtogichu, byeſſe, wſſak ten gyſty mladenecz proto wzdy ramenem ſwym nehnul, aby obyety neprzekazyl. Allexander to wida nechal geho horzety, chtye geho tak pokuſyty etc. [35] 5 15 Naymileyſſi! ſkrze tohoto allexâdra, genz wſſeczky narody przemohl, znamenawa ſe xpûs, genz proty dyablu y proty ſwyetu ſwytyezil, yakoz ſam rzekl: Vfayte, nebot ſem ya przemohl ſwyet, naylepſly obyet včzinyl, kdyz za nas vmrzyti chtyel. Ale mladenecz, genz przy obyeti ſtal, kdyz allexander obyetowal, to geſt kazdy čzlowyek, genz obyet dobrych ſkutkuow obyetowaty ma Allexandrowi, to geſt panu criſtowi, genz geſt za nas obyetowal, yakoz Dauid dye: Obyetugte obyet a vffayte w hoſpodyna. alle vhle horzici pada na nas, 10 to geſt kdyz dyabel nyekterakym obyczegem pokuſſi nas. neb pokuſſenye dyabelſke dyabelſke gt ohen, yakoz david dye: Ohnyems mne pokusyl, a neny we mnye nalezena zloſt. ale przikladê toho robence ramenem ſwym nemame pohnuty. Skrze ramye znamena ſe ſyla na duſly, genz w nas ma byti, abychom obyetí dobrych ſkutkuow [36] nezmrhali, Yakoz ſwaty yan dye: Blahoſlaweny muž strpy pokuſsenye. alle allexander, totyzto criftus, prawy pan ſwyeta, horuczym ohnyem palaty nas tym dele przepuſtí, aby ſtaroſtí naſſi pokuſyl, ale take aby nam korunu wyeczneho zywota dal. nebo nyzadny nebude korunowan, lecz by ſtatecznye boyowal. XXI. ROzprawy allexander mudrzecz o przyrozeny rozlycznych wyecí, ze miſtr virgilius w rzymſkem myeſtye vſſlechtyelu ſyen vczynil. proſtrzed tey ſyyeny ſtal obraz, geſto 20 bohynye rzymſka byla. ta drzyſſe zlate yablko w ſwey ruce. a okolo nye tey ſyenye okrſſlek ſe wſſech ſtran ſtogieſſe kazdey kragyny, kteraz gym poddana byeſle, myedyeny zwonecz ſwu ruku drzyſſe, ale kdy ktera kragyna chtyela ſe rzymenuom protywity, ynhed tey kra gyny zwonecz zazwonyl. a ynhed rytyerz wyſſel, na myedyenem kony ſedye, na ſa [37] my wrch tey giſtey ſyny trzaſa kopim. a na tu giſtu kragynu, kteraz ſe myela protywity,1) hledyeſſe, a ynhed rzymene prziprawice ſe proty tey giſtey kragynye wygeli a gi wyboyu- gicz zkazylí2) etc. 25 Naymileyſſi! Toto myeſto geſt tyelo czlowyeczy, genz pyet bran ma k wychodu myelſczanuow, totiz pyet ſmyſluow. w tom vſtawena vſſlechtyela ſyen, toto duſſe rozumna, w nyezto v pſtrzedce ſtogi nyaky vſſlechtily obraz, zlate yablko drze w ruce. Ten obraz 30 geſt podobenſtwi, kterez duſſe ma ſ bohem. ale troge kralowſtwi gest, genz toto myeſto wyboyuge a gemu ſe protywi, a na to ſnazili ſu ſe, aby ſyen konecznye zkazili, to geſt aby tielo a duſſi do pekla przitahli, ta trzi kralowſtwíe gſu dyabel, ſwyet a tyelo. Obrazowe gſu gich: nayprw obraz dyabluow geſt pycha, obraz ſwyeta lakomſtwie, obraz tyela rozkoſl a ſmilſtwo. tot gſu ty trzy obrazowe tyech trzy kralowſtwie, O nychz dye s. Jan: [38 Wſſeczko, czoz ge w ſwyetye, totyzto w ſwietſkych lidech, a nebo ge pycha zywota, a nebo gest zadoft oczy, anebo zla zadoſt tyela. ale kdyz czlowiek znamena, ze ty trzy obrazowe chty tyelo a duſſi zahubity, tehdy rozum ma ſe ynhed prziprawity a ſtatecznye proty nym boyowati, dokadz gych pod ſe nepodrazy, tak aby gemu wiecze ſ bozy pomoczy nemohly panowaty, tak buoh day. 35 XXII. 40 YAkoz prawy myſtr pynyus, ze geſt nyekterake drzewo w zydowſkey zemy wedle hory Synay, geho owoce przeſladku wuony ma. a wedle toho giſteho drzewa bydliſſe nye- kteraky had, genz flowe yakulus, ten wuonye toho drzewa welmí nenawidyel. a proto aby XXI. 1) (za tím ps.) vkazuge (podtečkováno). 2) (prwní) z (nadeps.).
Strana 171
171 kwyet y owoce toho drzewa zkazil, doſſed korzeny toho drzewa gedu napuſtil, a tak ge U nakazyl. vzrzew to ten zahradnyk, genz toho drzewa ſtrzihal, wzem dryak wlil gey w ſtržen po ſwrchu gedyne wyetwye nebo prutu toho drzewa, genz welmi brzo ged wypu 39] pudyl z korzene a drzewo ſkrze to yalowe k plodu nawratyl. Naymileyſſy! ſkrze to giſte drzewo znamenawa ſe kazdy czlowiek. owoce toho gi- ſteho drzewa gſu dobrzy ſkutkowe gich, yako ſam pan Jezyſſ rzekl: Ot owoce gich poznate ge. To drzewo, toto czlowiek, ſladke owoce nell, dokudz nehrzeſſil, toto czynyl. tyech ſkutkuow had nemohl trpietí, Ale ged puſtil w korzen, kdyz k hrzychu prziprawil czlo- wyeka prweho. a tak to drzewo gedem bylo nakazene, ze nemohlo owoce neſty ſladkeo nebo ſkrze dobre mnohe ſkutky, kakzkoli zaſluzile, czlowiek nyzadny nemohl do nebe gítí. 10 alle mudry zahradnik, toto pan buoh, otecz nebeſky, vzrzew to wlil dryak w ſamy wrch gednoho prutu toho drzewa. ta wyetew nebo ten prut geſt panna Maria, yakoz yſayas rzekl: Wynde prut z korzene yeſſe. w ten prut wpuſſczen byl dryak, kdyz ſyn bozy poſlan byl od otcze w brzicho panny marie, a kdyz ſe raczil z panny narodíti, ged hrzichu od lidſkeho pokolenye wyhnal. A tak to drzewo ſwym dryakem ſwu mocz [40] nawratylo a 15 wſſem dobrym, gychzto ten dryak doſſel, wyeczny zywot przyneſlo 5 XXIII. Take czte ſe, ze geden čzas pſtrzed rzyma otewrzela ſe zemye tak welmi, az hlubokoſti zemye zdachu ſe yako bez dna na to gſu tazany bohowe, kterak by mohla ta propaſt zatworzena byty, odpowyedyeli gſu a rzkuce: nebude zawrzena ta propaſt, gedyne acz by kto dobrowolnye w nye pohruzíl. Ale kdyz zadny nemohl k tomu nalezen byty, az 20 tak dluho, ze zeden prziſſel, gmenem akulius, rzekl myeſſczanuom rzymſkym: byſſte czely rok mne w rzymye k mey liboſti odpuſtili zywu byti, kdyz by rok mynul, ſ weliku radoſti chci tâ ſkoczyti. tehdy rzymene ſgednawſſe k tomu prziſtupili a gev powolili wſſeczko. Tehdy on poziwaw žen y zbozy ſwobodnye a k ſwey wuoli, a kdyz rok mynul, na kraſnem kony prudkym ſkokem wſkoczy tâ, a ynhed ſe zemye zawrzela. [41] 25 Naymileyſſi! ſkrze rzym tento ſwyet ſe znamenawa, proſtrzed nyehozto geſt peklo, yako mnozy prawi, genz byeſſe otewrzyeno przed bozym narozenym, a bez czyſla do nyeho padali. protoz od bohuow, totyz od prorokuow, odpowiedy gſmy brali, ze nykdy nebude zawrzyna, geliz panna porody ſyna, Genz by za lidſke pokolenye proty dyablu boyowal, a duſſe geho z bozſtwim do pekla poſtupila by. ptoz mate wyedyeti, ze nykdy wiece peklo 30 nebude otewrzyno, gedyne lecz by kto dobrowolnye chtiel ge otewrziti ſkrze swe hrzichy etc. XXIV. LYberius Czyeſarz kralowal w rzymye, gez dokudz rzyſſe neprzyyal, mudreho wtipa1) byl, y kraſnymi wymluwami, ſſczaſten w bogi byeſſe, Ale potom, kdyz byl Czyeſarzem volen, ſlozyw rytyerzſke odyenie, nechaw boyuow, rozpuſtiwſſe lid rzymſky ſuzyl, wlaſtny ſwe ſyny hubil, radu starſsich zabyl, ſkrownoſt. toho cza [42] ſu byl geden rzemeſlnyk, genz vdye- 35 law ſklenici dyelem tazenym, y dal gemu. wzem tu giſtu ſkleníci tyberius, gy o ſtienu vdderzil, az ſe wehnnala. tehdy ten giſty rzemeſlnyk wzaw kladywo, a tu giſtu ſklenyci yakoz myed kowanym oprawíl. Ale otazaw geho tyberius, aby gey zprawil, kterak to muoz byti, A on odpowiedye: toho rzemeſla nyzadny nevmy na zemy, gedyne ya ſam. vſlyſſaw to tyberius ynhed kazal ho ſtyeti a rzka: by ſe toho gyny nenavczyl, a to w obyczeg weſſlo, 40 za nycz by neſtalo ſtrzebro ani zlato. XXIV. 1) a (poněkud nejasné, rozmaz.).
171 kwyet y owoce toho drzewa zkazil, doſſed korzeny toho drzewa gedu napuſtil, a tak ge U nakazyl. vzrzew to ten zahradnyk, genz toho drzewa ſtrzihal, wzem dryak wlil gey w ſtržen po ſwrchu gedyne wyetwye nebo prutu toho drzewa, genz welmi brzo ged wypu 39] pudyl z korzene a drzewo ſkrze to yalowe k plodu nawratyl. Naymileyſſy! ſkrze to giſte drzewo znamenawa ſe kazdy czlowiek. owoce toho gi- ſteho drzewa gſu dobrzy ſkutkowe gich, yako ſam pan Jezyſſ rzekl: Ot owoce gich poznate ge. To drzewo, toto czlowiek, ſladke owoce nell, dokudz nehrzeſſil, toto czynyl. tyech ſkutkuow had nemohl trpietí, Ale ged puſtil w korzen, kdyz k hrzychu prziprawil czlo- wyeka prweho. a tak to drzewo gedem bylo nakazene, ze nemohlo owoce neſty ſladkeo nebo ſkrze dobre mnohe ſkutky, kakzkoli zaſluzile, czlowiek nyzadny nemohl do nebe gítí. 10 alle mudry zahradnik, toto pan buoh, otecz nebeſky, vzrzew to wlil dryak w ſamy wrch gednoho prutu toho drzewa. ta wyetew nebo ten prut geſt panna Maria, yakoz yſayas rzekl: Wynde prut z korzene yeſſe. w ten prut wpuſſczen byl dryak, kdyz ſyn bozy poſlan byl od otcze w brzicho panny marie, a kdyz ſe raczil z panny narodíti, ged hrzichu od lidſkeho pokolenye wyhnal. A tak to drzewo ſwym dryakem ſwu mocz [40] nawratylo a 15 wſſem dobrym, gychzto ten dryak doſſel, wyeczny zywot przyneſlo 5 XXIII. Take czte ſe, ze geden čzas pſtrzed rzyma otewrzela ſe zemye tak welmi, az hlubokoſti zemye zdachu ſe yako bez dna na to gſu tazany bohowe, kterak by mohla ta propaſt zatworzena byty, odpowyedyeli gſu a rzkuce: nebude zawrzena ta propaſt, gedyne acz by kto dobrowolnye w nye pohruzíl. Ale kdyz zadny nemohl k tomu nalezen byty, az 20 tak dluho, ze zeden prziſſel, gmenem akulius, rzekl myeſſczanuom rzymſkym: byſſte czely rok mne w rzymye k mey liboſti odpuſtili zywu byti, kdyz by rok mynul, ſ weliku radoſti chci tâ ſkoczyti. tehdy rzymene ſgednawſſe k tomu prziſtupili a gev powolili wſſeczko. Tehdy on poziwaw žen y zbozy ſwobodnye a k ſwey wuoli, a kdyz rok mynul, na kraſnem kony prudkym ſkokem wſkoczy tâ, a ynhed ſe zemye zawrzela. [41] 25 Naymileyſſi! ſkrze rzym tento ſwyet ſe znamenawa, proſtrzed nyehozto geſt peklo, yako mnozy prawi, genz byeſſe otewrzyeno przed bozym narozenym, a bez czyſla do nyeho padali. protoz od bohuow, totyz od prorokuow, odpowiedy gſmy brali, ze nykdy nebude zawrzyna, geliz panna porody ſyna, Genz by za lidſke pokolenye proty dyablu boyowal, a duſſe geho z bozſtwim do pekla poſtupila by. ptoz mate wyedyeti, ze nykdy wiece peklo 30 nebude otewrzyno, gedyne lecz by kto dobrowolnye chtiel ge otewrziti ſkrze swe hrzichy etc. XXIV. LYberius Czyeſarz kralowal w rzymye, gez dokudz rzyſſe neprzyyal, mudreho wtipa1) byl, y kraſnymi wymluwami, ſſczaſten w bogi byeſſe, Ale potom, kdyz byl Czyeſarzem volen, ſlozyw rytyerzſke odyenie, nechaw boyuow, rozpuſtiwſſe lid rzymſky ſuzyl, wlaſtny ſwe ſyny hubil, radu starſsich zabyl, ſkrownoſt. toho cza [42] ſu byl geden rzemeſlnyk, genz vdye- 35 law ſklenici dyelem tazenym, y dal gemu. wzem tu giſtu ſkleníci tyberius, gy o ſtienu vdderzil, az ſe wehnnala. tehdy ten giſty rzemeſlnyk wzaw kladywo, a tu giſtu ſklenyci yakoz myed kowanym oprawíl. Ale otazaw geho tyberius, aby gey zprawil, kterak to muoz byti, A on odpowiedye: toho rzemeſla nyzadny nevmy na zemy, gedyne ya ſam. vſlyſſaw to tyberius ynhed kazal ho ſtyeti a rzka: by ſe toho gyny nenavczyl, a to w obyczeg weſſlo, 40 za nycz by neſtalo ſtrzebro ani zlato. XXIV. 1) a (poněkud nejasné, rozmaz.).
Strana 172
172 U 5 Naymileyssi! tento Tiberius znamenawa nyektere lidy, genz prwe nez k duostogenstwie przigdu, pokoyny y pokorny gſu, ale kdyz duoſtogenſtwie doſahnu, wſſe opak obraty. yakoz obecznye prziſlowie geſt, ze czty mynye mrawy, ale rzydko w lepſſi. Ale rzemeſlnik, genz dal czty ſklenyci, geſt chudy, geſſto dawa bohatemu dary. a kdyz ſe gemu nelibye, vderzy gymi o zemy [43] a nechce gich przigiti. Pakli by chudy zaſe prziyal gye, wyecze proti nyemu zazze ſe, a gemu wſſeczko, czoz ma, poberze, a naypoſledy gemu hrdlo oteyme. XXV.1) 10 BYeſſe nyekteraky Czyeſarz, genz myel nyekteraku dczeru welmi milu, Gyzto vdyelal ſyen kraſnu, w nyzto przebywaſſe ſ gednu kraſnu dyeweczku ſ myloſtnyczy, nykam newychazyeſſe. wſſak myegiſſe ſwe poſly, genz byehachu y ſem 2) y tam, a czoz koly ſe wnye ſtalo, wſſeczko gym rozprawyeli, kakz koli y tayne wyeczy byly. Pro kteryzto byeh tak dceru toho Czyeſarze yakzto naymiloſtnyeyſli netoliko Czyeſarzowym, ale y gynym mnohym w mrzkoſt byli a gey mrzeli. 15 Naymileyssi! Czyesarz tento gest Pan buoh wssemohucí; dezera geho gest dusse; Syen vdyelana geſt tye [44] lo, ze cztyrz Elementow neb žywluow vdyelane, a miloſtnyce tey dezery geſt ſrdce; bude-ly namyloſtnyczye dobra, bude y dezera dobra. Poſlowe gſu vſſy, yazik, oczy, ſkrze nyezto ſrdce ſe nadyma a zazik mluwi, nemage wahy any rady Sſalo- muna poſluchage, kdyz dye: Czas mluwenye a czas mlczenye, tyem giſtym, geſſto zde neradi mlczye, bude w ſudny den, kdyz hrzyny vmlknu a onyemí, neb proty nyemu bude mluwiti ſwyedomy, wſſeczko ſtworzeny pty nyemu wolati bude, a xpůs ſwe rany otewrze 20 a vkaze. Alle nyny gſu czaſu vſtawenye, yakoz ſſalomun dye: netoliko czas mlczenye, ale czas mluwenye, a zwlaſſcze we dwem, to geſt w ſwatey zpowiedy a w nabozne modlitbye etc. XXVI. Žte ſye take o trzyech mudrczych, kdyz byly otazany geden czas, czo by bylo naypilnyeyſli na ſwietye, geden odpowyedyel, že vino, druhy odpowiedyel, že zena, trzety 25 odpowyediel, ze kral, a wſſiczkny prawdu powiedyeli. Wyno gest duch swaty, genz aposstoly swate opogil byl, ze wsseczkeren [45] swyet przemohli. žena geſt panna maria; krale nebeſkeho k tomu przíwedla, aby p nas p hrzyſſne trpyel. nebo kdyz bi byl z ny tyeleſenſtwye neprzygal, nykdy by netrpíel. ale kral geſt mo- dlitba nabozna. neb yakzto kral w ſwem kralowſtwi statecznye czyny, czoz chce, takez nabozna 30 modlitba mocznye gde przed obliczey bozy a wſſeczko obdrzy, czoz koli ſe gi libye etc. eft etc. XXVII. Czte ſye take w zywotech otczuow ſwatych, ze byly cztyrze puſtennyci w gednom domye dobreho zywota. a tak gednu chwili yali ſe s ſebu mluwiti czyzyce, aby kazdy ſwu cznoſt powyedyel. prwny rzekl: ya ſem welmi pokorny, tak yakoz ſe gemu zda; druhy 35 rzekl, ze by byl trpeli; Trzety rzekl, ze rad poſlucha toho, ktoz o bohu mluwy; Cztwrty rzekl, ze ſſe rad modli. Tehdy wſſiczkny cztyrzi ſpolu ſgednali ſe, modlili ſu le, aby pan buoh gim zgewil, ktery by byl z nych nayhodnyeyſſi. A vſlyſſali ſu hlas rzkuci: Prwny mye z was gima, druhy mye držy, a trzety mye wyeze, [46] a cztwrty mye noſy. a tak kazdy w ſwem rzadu bude mye drzety, acz mye ze wſſeho ſrdce bude milowatí. XXV. 1) (Dole na kraji stránky zbytek [hořejší] nápisu) Druhy b .... 2) (ps.) ſam, (z) a (opravov.) e.
172 U 5 Naymileyssi! tento Tiberius znamenawa nyektere lidy, genz prwe nez k duostogenstwie przigdu, pokoyny y pokorny gſu, ale kdyz duoſtogenſtwie doſahnu, wſſe opak obraty. yakoz obecznye prziſlowie geſt, ze czty mynye mrawy, ale rzydko w lepſſi. Ale rzemeſlnik, genz dal czty ſklenyci, geſt chudy, geſſto dawa bohatemu dary. a kdyz ſe gemu nelibye, vderzy gymi o zemy [43] a nechce gich przigiti. Pakli by chudy zaſe prziyal gye, wyecze proti nyemu zazze ſe, a gemu wſſeczko, czoz ma, poberze, a naypoſledy gemu hrdlo oteyme. XXV.1) 10 BYeſſe nyekteraky Czyeſarz, genz myel nyekteraku dczeru welmi milu, Gyzto vdyelal ſyen kraſnu, w nyzto przebywaſſe ſ gednu kraſnu dyeweczku ſ myloſtnyczy, nykam newychazyeſſe. wſſak myegiſſe ſwe poſly, genz byehachu y ſem 2) y tam, a czoz koly ſe wnye ſtalo, wſſeczko gym rozprawyeli, kakz koli y tayne wyeczy byly. Pro kteryzto byeh tak dceru toho Czyeſarze yakzto naymiloſtnyeyſli netoliko Czyeſarzowym, ale y gynym mnohym w mrzkoſt byli a gey mrzeli. 15 Naymileyssi! Czyesarz tento gest Pan buoh wssemohucí; dezera geho gest dusse; Syen vdyelana geſt tye [44] lo, ze cztyrz Elementow neb žywluow vdyelane, a miloſtnyce tey dezery geſt ſrdce; bude-ly namyloſtnyczye dobra, bude y dezera dobra. Poſlowe gſu vſſy, yazik, oczy, ſkrze nyezto ſrdce ſe nadyma a zazik mluwi, nemage wahy any rady Sſalo- muna poſluchage, kdyz dye: Czas mluwenye a czas mlczenye, tyem giſtym, geſſto zde neradi mlczye, bude w ſudny den, kdyz hrzyny vmlknu a onyemí, neb proty nyemu bude mluwiti ſwyedomy, wſſeczko ſtworzeny pty nyemu wolati bude, a xpůs ſwe rany otewrze 20 a vkaze. Alle nyny gſu czaſu vſtawenye, yakoz ſſalomun dye: netoliko czas mlczenye, ale czas mluwenye, a zwlaſſcze we dwem, to geſt w ſwatey zpowiedy a w nabozne modlitbye etc. XXVI. Žte ſye take o trzyech mudrczych, kdyz byly otazany geden czas, czo by bylo naypilnyeyſli na ſwietye, geden odpowyedyel, že vino, druhy odpowiedyel, že zena, trzety 25 odpowyediel, ze kral, a wſſiczkny prawdu powiedyeli. Wyno gest duch swaty, genz aposstoly swate opogil byl, ze wsseczkeren [45] swyet przemohli. žena geſt panna maria; krale nebeſkeho k tomu przíwedla, aby p nas p hrzyſſne trpyel. nebo kdyz bi byl z ny tyeleſenſtwye neprzygal, nykdy by netrpíel. ale kral geſt mo- dlitba nabozna. neb yakzto kral w ſwem kralowſtwi statecznye czyny, czoz chce, takez nabozna 30 modlitba mocznye gde przed obliczey bozy a wſſeczko obdrzy, czoz koli ſe gi libye etc. eft etc. XXVII. Czte ſye take w zywotech otczuow ſwatych, ze byly cztyrze puſtennyci w gednom domye dobreho zywota. a tak gednu chwili yali ſe s ſebu mluwiti czyzyce, aby kazdy ſwu cznoſt powyedyel. prwny rzekl: ya ſem welmi pokorny, tak yakoz ſe gemu zda; druhy 35 rzekl, ze by byl trpeli; Trzety rzekl, ze rad poſlucha toho, ktoz o bohu mluwy; Cztwrty rzekl, ze ſſe rad modli. Tehdy wſſiczkny cztyrzi ſpolu ſgednali ſe, modlili ſu le, aby pan buoh gim zgewil, ktery by byl z nych nayhodnyeyſſi. A vſlyſſali ſu hlas rzkuci: Prwny mye z was gima, druhy mye držy, a trzety mye wyeze, [46] a cztwrty mye noſy. a tak kazdy w ſwem rzadu bude mye drzety, acz mye ze wſſeho ſrdce bude milowatí. XXV. 1) (Dole na kraji stránky zbytek [hořejší] nápisu) Druhy b .... 2) (ps.) ſam, (z) a (opravov.) e.
Strana 173
173 XXVIII. PYeſſe nyekteraky kral mudry y bohaty, genz myegiſſe zenu welmi milu, kteraz U zapomnyewſli prawe laſky k ſwemu 1) kraly trzy ſyny z czyzolozſtwa porodyla, gêz byechu wzdy krali protywny a y w zadne wyeci k nyemu podobny nebyli, naypoſledy po tyech trzech kraloweho ſemene cztwrteho ſyna poczala y porodyla y odchowala. ale przyhodylo ſe, ze kral, ſkonaw ſwe dny, ſ tohoto ſwyeta ſnyde, a w kralowem hrobye pochowan byeſſe. Tehdy ynhed cztyrzy ſynowe naprzed gmenowanye yali ſe o kralowſtwi krigowaty, ktery by z nych myel kralowati. w tu dobu nyekteraky rytyerz ftary, nyekdy mrtweho krale taynyk nebo tayna rada zwlaſſcze, knyzatom y rytyerzom toho kralowſtwi takto wece: poſluchayte rady mey ! hodne gt wam, aby tyelo pochowane krale z hrobu wen wynyato bylo, a kdyz tyech cztyr ſy [47] nuow luczyfſcze s ſtrzyelu aby hotowo w ſwu ruku myel, a kderyz by koli z nych tyelo ſweho mrtweho otcze hlube zaſtrzelil, bud kralem nad gynymí. ta rada wſſem ſe ſlybila, tak ze krale z hrobu wynyali a k gednov drzewu przywazali. tehdy prwny ſyn ſtrzelu ſwu puſtil, prawu ruku tyezce ranyl. ptoz yakozto dyedyce gedyny a pan kralowſtwi toho welebyeſſe ſe. Ale druhy zatoczyw ſtrzelu blyz od vſt ſtrzelil. Protoz nayprweho kralowſtwy przypyſſowaſſe. ale trzety ſrdce kralowo proſtrzelil, genz mnyſſe, 15 by proto przede wſſemy bratry beze wſſeho kryku myel kralowaty. a cztwrty, naymladſſy, prawy ſyn, kdyz prziſtupil k tyelu otcze ſweho, tyezce wzdechl a hlaſem welikym a zalo- ſtywym takto rzekl: buoh toho neday, bych ya tyelo otcze ſweho zyweho nebo mrtweho ranyl. yal ſe cželowaty geho. vzrzewſſe to knyezata y wſſiczkeren lid toho kralowſtwy, mladencze toho zdwihſſe yakozto praweho dyedyce a pana toho kralowſtwy na myeſto 20 otczowo gey poſadyli, a ony trzy wſſeho duoſtogenſtwie y wſſi cztnoſti zbawili. [48] 5 10 Naymileyſſi! tento kral mudry y bohaty znamenawa ihů xpâ, pana naſſeo, genz czlowyeczſke przirozeny zwlaſſče ſobye miloſti przitowarziſfil; to przirozeny yalo ſe potom ſmilnyty, po lozech czyzych chodye, miloſt bozſku zawrhlo, trzy ſyny z czyzolozſtwa po- rodilo, toto pohany, zidy a kaczyerze. z nychzto prwny ranyl otcze w ruku, kdyz na- 25 muczeny naſſeo mileo ihů xpâ pohan zawrhl a ſwe ſyny k nyev poſlal, rozlicznymi ranamy k ſmrty geho ranyl, druhy ſyn, toto zyd, krale ranyl w uſta, kdyz rzekl: y podte, zbymy geho yazykem. take kdyz gſu gey napageli ocztem a zluczy. Trzeti ſyn naynewyernyeyſſi, toto kaczyrz, ſwrchowaneho krale ſrdce neprzeſtawa proſtrzelowati ſrdcem nalepnym, kdyz bez przeſtawanye ſnazyty ſe kaczyrzy ſſypy ſweho prokleteho vczenye wſſyczky wyerne krzeſtany nakazy, gymzto geſt gedyne ſrdce a gedna duſſe w yeſu kryſtowu, panu naſſemu, netoliko proſtrzyelili, ale yakzto hltawy wlczy rozdyelili y roztrhaly. O nychzto dawid dye: zoſtrzili ſu zaziky ſwe yakozto hadowe, a tudyz: przyprawili ſu ſtrzyeli ſwe, aby pro- ſtrzelili we tmye [49] praweho ſrdce. Ale cztwrty ſyn, toto pwy krzeſtan a ſwaty, w ny- zadne wyeci nechce obranyty tyela otcze ſweho, toto pana naſſeho ihů xpa, ale liba y czty, poſlucha y oſtrzeha wſſech bozſkych przikazany, geho miluge ze wſſeho ſrdce, ze wſſi duſſe, ze wſſi myſli, a ſweho blyznyeho yako ſam ſe, take bude zdwyzen od knyzat, toto od ſwatych angeluow y ode wſſech ſwatych na ſtolici otcze ſweo, toto do nebeſkeho kralowſtwie. 30 35 XXIX. NYekteraky zlodyeg do domu nyekterakeho bohateho prziſſel, a wſſed na ſtrzechu yal ſe poſluchati, geſſcze-li by kdo w domu bdiel. Vczyw to hoſpodarz toho domu, poſſeptaw 40 ſwey zenye rzekl: Otyez mne nahlas, kterak ſme tohoto zbozy, genz mame, nabyli, a ne- odpaduy rzeci, dokudz nepowim tobye. Tehdy zena: O mily pane, powyez mi, ponyewadzs nebyl kupczem any take lichewnikem, kteraks tak welikeho penyezye dobyl? Ale muz, yako by nyekterak weliku proſbu zeny byl przypuzen, rzekl: nepraw zadnemu, [50] czozt 1) XXVIII. (za tím ps.) ſynu (přetrž.).
173 XXVIII. PYeſſe nyekteraky kral mudry y bohaty, genz myegiſſe zenu welmi milu, kteraz U zapomnyewſli prawe laſky k ſwemu 1) kraly trzy ſyny z czyzolozſtwa porodyla, gêz byechu wzdy krali protywny a y w zadne wyeci k nyemu podobny nebyli, naypoſledy po tyech trzech kraloweho ſemene cztwrteho ſyna poczala y porodyla y odchowala. ale przyhodylo ſe, ze kral, ſkonaw ſwe dny, ſ tohoto ſwyeta ſnyde, a w kralowem hrobye pochowan byeſſe. Tehdy ynhed cztyrzy ſynowe naprzed gmenowanye yali ſe o kralowſtwi krigowaty, ktery by z nych myel kralowati. w tu dobu nyekteraky rytyerz ftary, nyekdy mrtweho krale taynyk nebo tayna rada zwlaſſcze, knyzatom y rytyerzom toho kralowſtwi takto wece: poſluchayte rady mey ! hodne gt wam, aby tyelo pochowane krale z hrobu wen wynyato bylo, a kdyz tyech cztyr ſy [47] nuow luczyfſcze s ſtrzyelu aby hotowo w ſwu ruku myel, a kderyz by koli z nych tyelo ſweho mrtweho otcze hlube zaſtrzelil, bud kralem nad gynymí. ta rada wſſem ſe ſlybila, tak ze krale z hrobu wynyali a k gednov drzewu przywazali. tehdy prwny ſyn ſtrzelu ſwu puſtil, prawu ruku tyezce ranyl. ptoz yakozto dyedyce gedyny a pan kralowſtwi toho welebyeſſe ſe. Ale druhy zatoczyw ſtrzelu blyz od vſt ſtrzelil. Protoz nayprweho kralowſtwy przypyſſowaſſe. ale trzety ſrdce kralowo proſtrzelil, genz mnyſſe, 15 by proto przede wſſemy bratry beze wſſeho kryku myel kralowaty. a cztwrty, naymladſſy, prawy ſyn, kdyz prziſtupil k tyelu otcze ſweho, tyezce wzdechl a hlaſem welikym a zalo- ſtywym takto rzekl: buoh toho neday, bych ya tyelo otcze ſweho zyweho nebo mrtweho ranyl. yal ſe cželowaty geho. vzrzewſſe to knyezata y wſſiczkeren lid toho kralowſtwy, mladencze toho zdwihſſe yakozto praweho dyedyce a pana toho kralowſtwy na myeſto 20 otczowo gey poſadyli, a ony trzy wſſeho duoſtogenſtwie y wſſi cztnoſti zbawili. [48] 5 10 Naymileyſſi! tento kral mudry y bohaty znamenawa ihů xpâ, pana naſſeo, genz czlowyeczſke przirozeny zwlaſſče ſobye miloſti przitowarziſfil; to przirozeny yalo ſe potom ſmilnyty, po lozech czyzych chodye, miloſt bozſku zawrhlo, trzy ſyny z czyzolozſtwa po- rodilo, toto pohany, zidy a kaczyerze. z nychzto prwny ranyl otcze w ruku, kdyz na- 25 muczeny naſſeo mileo ihů xpâ pohan zawrhl a ſwe ſyny k nyev poſlal, rozlicznymi ranamy k ſmrty geho ranyl, druhy ſyn, toto zyd, krale ranyl w uſta, kdyz rzekl: y podte, zbymy geho yazykem. take kdyz gſu gey napageli ocztem a zluczy. Trzeti ſyn naynewyernyeyſſi, toto kaczyrz, ſwrchowaneho krale ſrdce neprzeſtawa proſtrzelowati ſrdcem nalepnym, kdyz bez przeſtawanye ſnazyty ſe kaczyrzy ſſypy ſweho prokleteho vczenye wſſyczky wyerne krzeſtany nakazy, gymzto geſt gedyne ſrdce a gedna duſſe w yeſu kryſtowu, panu naſſemu, netoliko proſtrzyelili, ale yakzto hltawy wlczy rozdyelili y roztrhaly. O nychzto dawid dye: zoſtrzili ſu zaziky ſwe yakozto hadowe, a tudyz: przyprawili ſu ſtrzyeli ſwe, aby pro- ſtrzelili we tmye [49] praweho ſrdce. Ale cztwrty ſyn, toto pwy krzeſtan a ſwaty, w ny- zadne wyeci nechce obranyty tyela otcze ſweho, toto pana naſſeho ihů xpa, ale liba y czty, poſlucha y oſtrzeha wſſech bozſkych przikazany, geho miluge ze wſſeho ſrdce, ze wſſi duſſe, ze wſſi myſli, a ſweho blyznyeho yako ſam ſe, take bude zdwyzen od knyzat, toto od ſwatych angeluow y ode wſſech ſwatych na ſtolici otcze ſweo, toto do nebeſkeho kralowſtwie. 30 35 XXIX. NYekteraky zlodyeg do domu nyekterakeho bohateho prziſſel, a wſſed na ſtrzechu yal ſe poſluchati, geſſcze-li by kdo w domu bdiel. Vczyw to hoſpodarz toho domu, poſſeptaw 40 ſwey zenye rzekl: Otyez mne nahlas, kterak ſme tohoto zbozy, genz mame, nabyli, a ne- odpaduy rzeci, dokudz nepowim tobye. Tehdy zena: O mily pane, powyez mi, ponyewadzs nebyl kupczem any take lichewnikem, kteraks tak welikeho penyezye dobyl? Ale muz, yako by nyekterak weliku proſbu zeny byl przypuzen, rzekl: nepraw zadnemu, [50] czozt 1) XXVIII. (za tím ps.) ſynu (přetrž.).
Strana 174
174 5 10 U budu prawiti. Byl ſem nyekdy zlodyegem, a nocznym kradezem to, czoz nyny mamy, ſhromazdyl ſem. Tehdy wece k nyemu zena: dywim ſe tomu, zes nebyl popaden. Od- powyedye muz: nebo miſtr muog byl mye nyekdy navczil gednoho ſlowa, kterez ſem ſedmkrat rzekl, kdyz ſê chtiel do ktereho domu dyeru nebo oknem, wſtupye na lunu 1) mye- ſecžnu2) ynhed ſem tam byl beze wſſeho hrzmetu y vrazu, a pobera to, czoz mi ſe libilo, po teyz lunye myeſeczne opyet ſem zaſe wyſtupil, a tak ſem vſſel, ze mne zadny nikdy nechopil. Tehdy zena: Proſym tebe, mily pane, powyez mi to ſlowo. Tehdy on: hleday, powímt, ale aby nyzadnev neprawila gynev. Ay tatot gſu ſlowa, kteraz ſem rzekl: Skoczyl ſem, ſkoczyl ſem etc. Po tey rzeczy zena vſnula. Ale muz vczynyw ſe ſpye,3) pocže chrapatí. Tehdy zlodyeg ſweliku radoſtí rzekl ta ſlowa ſedmkrat a na lunu myeſlecznu rozkrzydliw ſwe ruce y nohy wſſyeſti chtiel. a y ynhed ſkrze okno vpadl do dov a weliky hrzmet vczynil, zlamaw w ſobye ledwy y y ramye yako mrtwy leże. Tehdy hoſpodarz yako proczytiw tazaſſe ſe, czo by to bylo, A kterak by vpadl. Tehdy zlodyeg odpowie [51]dye: Iſtywa mye rzecz oklamala a ma nemudroſt. nebo kazdy, ktoz lſtyweo poſlucha, ten bude zklaman, ale ktoz 15 ſe geho wyſtrzeze, tomu blaze. 20 Naymileyſſi! tento zlodyeg geſty dyabel, genz ſkrze zle myſſleny w ſrdczy czlowie- czym ſkrze powolenie okna y dyery czyny. ale muz, genz ſwu pany odpoczywal, geſt dobry paſtyrz, gęnz koſtelu geſt oddan, Genz mezy ſebu magi ſe radytí, kderak by mohli podobnye zgednatí, aby dyabel ſkrze poprſlek myeſyczowy, toto ſkrze miloſt bozſku y po- mocz matky bozy z gich ſrdecz wypadl do horuczyho pekla. nebo dyabel geſt prawy zlo- dyeg, genz w noci, toto w hrzyeſſe, rad by z kazdeho duſſi wydrzel. A protoz paſtyrz fararz nebo gyny ma bdyeti, aby owecz geho s ſebu nepoyal na wyeczne zatraczenye etc. XXX. NYekteraky Rytyerz, gſa man nyekterakeho krale, tyezce gemu zawynyl. poſlal k nyev rytierze a przately ſwe, aby ſe zan przymluwali, aby kral raczyl gemu ſwu miloſt 25 [52] daty. a tak že tyezce gemu miloſt vproſili pod takuto vmluwu, aby dworu kralowu pyeſſ y gyezden ſpolu, napoly geda a napoly geda bez przetrzy prziſſel, a k tomu aby s ſebu prziwedl naywiernyeyſſiho przitele a kayklerze nebo herce a naywietíſiho neprzitele ſweho. vſlyſſaw to welmi ſe zamuty, yal ſe myſlity, kterak by to mohl plnyti. ale gedney noci, kdyz nyekterakeho putnyka byl przigal do ſweo domu, taynye rzekl zenye ſwey: wyem, ze putnik tento welike penyeze neſe s ſebu, protoz ya chci, acz ty radyſ, toho putnyka zahubytý, a budem penyeze myeti. tehdy ona: dobra geſt rada, mnye ſe dobrze liby. Potom, kdyz wſſiczkny zeſnuli w domu, na vſwitie ten giſty rityerz wſtal, a gedno tele z ſwych telat zabil a w kuſy zrubal, y 1) wkladl w pytel, a zbudyw ſwu zenu, daw gi ten pytel, aby nyekde w kutye ſchowala, y rzekl gy: hlawa putnýka y ſ rukama y ſ nohama wkladl ſê w ten pytel, ale wſſeczko tyelo ſ droby w chlewie ſem pokopal. a rzek to nyeczo penyez zenye ſwe vkazal, yako by ge od puſtennyka wzal. Alle kdyz den byeſle [53] przi- ſſel, aby ſe panu ſwemu vkazal, wzem na prawo pſa a ſyna ſweho maliczkeho w luono a zenu ſwu na lewo, k tomu pyekny konyk ſwuoy maly, y yal ſe gyti. a kdyz k hradu ſe prziblizowaſſe, prawu nohu na chrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozil, a lewu po zemy ſſel, a tak pyeſs y gyezden na hrad ſſel. vzrzew to vzrziew to kral y ſ tyemi, kdoz ſu tu ſtali, welmi ſe dywiſſe, y wece gemu: kdez gest przitel twoy naywyernyeyſsi? Tehdy ten giſty rityerz wynyaw nuoż vrzezal pſu ucho, genz krzicże prycz byeziſfie.2) Po maley chwili ten rityerz odolal gey zaſe, an krwawye wratil ſe k nyemu, a raduge ſe gemu. y wece ritierz: Ay, kraly, tot moy przitel naywyerneyſſi, Gehoz ſem s ſebu prziwedl. Tehdy kral: 45 kdez geſt twoy kayklerz nebo hracz? A on vkazaw na ſweho maliczkeho ſyna y wece: Ay, 30 35 40 XXIX. 1) v (nadeps.). 2) (za) cz (počato) k (oprav. v) n. 3) (za tím ps.) chce (podčárkov.). XXX. 1) (za tím ps.) wſtal (podtečk.). 2) zi (nadeps.).
174 5 10 U budu prawiti. Byl ſem nyekdy zlodyegem, a nocznym kradezem to, czoz nyny mamy, ſhromazdyl ſem. Tehdy wece k nyemu zena: dywim ſe tomu, zes nebyl popaden. Od- powyedye muz: nebo miſtr muog byl mye nyekdy navczil gednoho ſlowa, kterez ſem ſedmkrat rzekl, kdyz ſê chtiel do ktereho domu dyeru nebo oknem, wſtupye na lunu 1) mye- ſecžnu2) ynhed ſem tam byl beze wſſeho hrzmetu y vrazu, a pobera to, czoz mi ſe libilo, po teyz lunye myeſeczne opyet ſem zaſe wyſtupil, a tak ſem vſſel, ze mne zadny nikdy nechopil. Tehdy zena: Proſym tebe, mily pane, powyez mi to ſlowo. Tehdy on: hleday, powímt, ale aby nyzadnev neprawila gynev. Ay tatot gſu ſlowa, kteraz ſem rzekl: Skoczyl ſem, ſkoczyl ſem etc. Po tey rzeczy zena vſnula. Ale muz vczynyw ſe ſpye,3) pocže chrapatí. Tehdy zlodyeg ſweliku radoſtí rzekl ta ſlowa ſedmkrat a na lunu myeſlecznu rozkrzydliw ſwe ruce y nohy wſſyeſti chtiel. a y ynhed ſkrze okno vpadl do dov a weliky hrzmet vczynil, zlamaw w ſobye ledwy y y ramye yako mrtwy leże. Tehdy hoſpodarz yako proczytiw tazaſſe ſe, czo by to bylo, A kterak by vpadl. Tehdy zlodyeg odpowie [51]dye: Iſtywa mye rzecz oklamala a ma nemudroſt. nebo kazdy, ktoz lſtyweo poſlucha, ten bude zklaman, ale ktoz 15 ſe geho wyſtrzeze, tomu blaze. 20 Naymileyſſi! tento zlodyeg geſty dyabel, genz ſkrze zle myſſleny w ſrdczy czlowie- czym ſkrze powolenie okna y dyery czyny. ale muz, genz ſwu pany odpoczywal, geſt dobry paſtyrz, gęnz koſtelu geſt oddan, Genz mezy ſebu magi ſe radytí, kderak by mohli podobnye zgednatí, aby dyabel ſkrze poprſlek myeſyczowy, toto ſkrze miloſt bozſku y po- mocz matky bozy z gich ſrdecz wypadl do horuczyho pekla. nebo dyabel geſt prawy zlo- dyeg, genz w noci, toto w hrzyeſſe, rad by z kazdeho duſſi wydrzel. A protoz paſtyrz fararz nebo gyny ma bdyeti, aby owecz geho s ſebu nepoyal na wyeczne zatraczenye etc. XXX. NYekteraky Rytyerz, gſa man nyekterakeho krale, tyezce gemu zawynyl. poſlal k nyev rytierze a przately ſwe, aby ſe zan przymluwali, aby kral raczyl gemu ſwu miloſt 25 [52] daty. a tak že tyezce gemu miloſt vproſili pod takuto vmluwu, aby dworu kralowu pyeſſ y gyezden ſpolu, napoly geda a napoly geda bez przetrzy prziſſel, a k tomu aby s ſebu prziwedl naywiernyeyſſiho przitele a kayklerze nebo herce a naywietíſiho neprzitele ſweho. vſlyſſaw to welmi ſe zamuty, yal ſe myſlity, kterak by to mohl plnyti. ale gedney noci, kdyz nyekterakeho putnyka byl przigal do ſweo domu, taynye rzekl zenye ſwey: wyem, ze putnik tento welike penyeze neſe s ſebu, protoz ya chci, acz ty radyſ, toho putnyka zahubytý, a budem penyeze myeti. tehdy ona: dobra geſt rada, mnye ſe dobrze liby. Potom, kdyz wſſiczkny zeſnuli w domu, na vſwitie ten giſty rityerz wſtal, a gedno tele z ſwych telat zabil a w kuſy zrubal, y 1) wkladl w pytel, a zbudyw ſwu zenu, daw gi ten pytel, aby nyekde w kutye ſchowala, y rzekl gy: hlawa putnýka y ſ rukama y ſ nohama wkladl ſê w ten pytel, ale wſſeczko tyelo ſ droby w chlewie ſem pokopal. a rzek to nyeczo penyez zenye ſwe vkazal, yako by ge od puſtennyka wzal. Alle kdyz den byeſle [53] przi- ſſel, aby ſe panu ſwemu vkazal, wzem na prawo pſa a ſyna ſweho maliczkeho w luono a zenu ſwu na lewo, k tomu pyekny konyk ſwuoy maly, y yal ſe gyti. a kdyz k hradu ſe prziblizowaſſe, prawu nohu na chrzbet pyekneho ſweho konyka geda wlozil, a lewu po zemy ſſel, a tak pyeſs y gyezden na hrad ſſel. vzrzew to vzrziew to kral y ſ tyemi, kdoz ſu tu ſtali, welmi ſe dywiſſe, y wece gemu: kdez gest przitel twoy naywyernyeyſsi? Tehdy ten giſty rityerz wynyaw nuoż vrzezal pſu ucho, genz krzicże prycz byeziſfie.2) Po maley chwili ten rityerz odolal gey zaſe, an krwawye wratil ſe k nyemu, a raduge ſe gemu. y wece ritierz: Ay, kraly, tot moy przitel naywyerneyſſi, Gehoz ſem s ſebu prziwedl. Tehdy kral: 45 kdez geſt twoy kayklerz nebo hracz? A on vkazaw na ſweho maliczkeho ſyna y wece: Ay, 30 35 40 XXIX. 1) v (nadeps.). 2) (za) cz (počato) k (oprav. v) n. 3) (za tím ps.) chce (podčárkov.). XXX. 1) (za tím ps.) wſtal (podtečk.). 2) zi (nadeps.).
Strana 175
175 krali, nenyet kayklerze nebo herce na ſwyetie, by mi take vtyeſſenye vczinil, yako muoy U syn, kdyz przede mnu hra. Y wece gev kral: kdez gest neprzitel twoy? Tehdy ten gisty rityerz nepomeſſkaw dal ſwey zenye pohlawek rzka: procz ty tak neſtydatye wzhledaſſ na meho pana 3) krale? A [54] ona ynhed zkrzyczeczy welikym hlaſem: O zlorzeczeny mor- derzy, procz mye tepeſſ? zdas w ſwem dov geſſeze zaloſtney wrazdy neſkonal? Slyfste wſlichny y ty, mily krali, že muoy muz p hubene penyeze nyekterake chudeho putnika w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw to ten gyſty Rytyerz, opyet gy dal zahlawek rzka: O zlorzeczena zeno, Procz krzywe wyny na mie 1) czpaſ a ſye 1 eſtydyſſ? Tehdy ona ſ toho rozhnyewawſſi ſe rzekla: Pogdte do geho domu, a vkazy wâ myeſto, w nyemz toho hube- neho putnika nohi, ruce a hlawu pochowal, a ten chlew, w nyemzto wſſeczko tyelo y ſ droby 10 pochowal geſt. vſlyſfewſſe to ty giſty, geſſto przi tom ſtaly, chtyecz toho zkuſyty, geſtli pwda, do domu toho Rityerze ſſli. Ale przedbyehſſi ta giſta zena piwnyci otewrzela, kdezto pytel ſ teleczym maſem lezyſſe pochowan. gêz brzo odkopawſſi wynyala ten giſty pytel. vzrzewſſe, ano teleci maſo, prziliſſ ſe tov dywili. a ſeznawſſe mudroſt toho Rityerze gev hodnu chwalu wzdali, genz potom k krali zwlaſtny miloſti byeſſe prziwazan. amen. 5 15 Naymileyſſi! tento rytyerz, genz naywyſſyeho krale mileho ztratil, geſt kazdy [55] hrzyſſny, genz k uobdrzeny pana ſweho miloſty proſye poſyla naprzed k bohu ſwate yakozto przately ſwe. Ale aby panu ſwemu doſty vczinil, ma gity pyeſſ a na kony. pyeſſ zemſke wyeci a minule potlaczuge, gyzden nebeſkych wyeci ze wſſeho ſrdce zadage, pſa take ſweo na prawici za przitele naywyernyeyſſiho s ſebu ma wezty, toto angela ſweo nebo paſtyrze 20 ſweo, bud kazatel nebo zpowyedlnyk, genz duſſe geho ma ſtrzyeci, gehoz kakzkoli negednu, alle mnohokrat nozem ſwych hrzichuow obrazuge w voho, a wſſak ſwu hotowoſti wzdy ſe nawraty, geho taynoſti nyzadnev nezgewuge a w geho proſpyechu wzdy ſe raduge. Takez ma drzeti 5) herce, toto mile dyetye w ſwê lonye, toto ſwyedomy, newinnoft ſwrchuwane po- kory, kterezto gſu ſwyedomy bude-li dobrze zaprawowano, duſſiczka6) ſe kazdeho welmi 25 vtyeſſi. Ale zena na lewici za neprzytele newyerneho ſ ſebu ma wezty, toto rozkofſ tyela anebo leſt dyabelſku, genz taynoft kazdeho czlowieka przed cželedy kralowu na ſmrt pro- naſſy, toto przede wſſi rziſſi nebeſku. tehdy hodnye kazdy czlowiek bude w ſwey mudroſti chwalen, [56] genz takym lſtem vmyel ſ bozy pomoczy odolaty, taynye ſwe tele zahubyw, toto ſwe tyelo rozumnye wmorze puſty, modlitbamy, a gynym vtrpenym gye w kriſtowy 30 pochowal, a naypoſledy konecznu miloſti bude k wiecznev krali prziwazan. XXXI. Byefſta dwa bratry, geden žak a druhy layk nebo neuczeny. A ta oba gſta przygata w zakon do gednoho klaſſtera. Alle kdyz žak ſwoy cżas ztrawil w zpywany, we cztenye, w piſmye y w rozlicznem ſkladany, vdalo ſe gednu, ze otazal ſweho bratra nevczeneo, kterak by ſwoy cžas ztrawil, kdyz piſma nevmye. tehdy on gemu odpowiedyel: dawno ſem 35 ſe trzy liter navežyl, kterez na kazdy den w ſwem ſrdci przemitam. z nychzto prwa gest cžrna, druha cžrwena, trzety ſtkwuci. Tehdy zak tazal, kterak by gmena byla tyech lyter. a on odpowiedyel: Prwa Ira geſt pamyet a rozpomynanye mych hrzichuow, genz yako czrny gfu a tyezci a me ſrdce muty, a k tov zpomynanye tmy pekelney a hrozne. [57] Druha lytera gest czrwena, to gest pamyet rozene krwe meho ſpasitele y ſtworzitele pana ihů xpa, genz 40 na ſwatem krzizy za mye hrziſſneho z ſwateho tyela raczil hoynye plity, ne naſſi zaſluhu, ale z ſweho welikeho miloſrdenſtwie. Trzety lra stkwuci gest zadoſt nebeſke radoſtí y tey wſſy rzyſſe nebeſke, genz w byelem ruſſe naſleduge beranka naſſeo mileo ihů xpa, kamz ſe koli obraty. vſlyſſaw to zak wzdyczky bratra ſweho wſſeho vmyenye yako malo nycz ne- poczitaſſe. Protoz nyzadny veženy zywota a nebo dobrych mrawuow nezamytay. zagiſte 45 newí nyzadny czlowiek, geſtli 1) nenawiſti bozſke hoden czyli miloſti, nebo czozkoli lidee czyny, vmyſl gich wſſeczky ſudy. 3) (ps.) "krale" pana. 3) i (nadeps.). 5) r (nejasné). 6) (za tím ps.) duſli (přetrž.). XXXI. 1) (za tím ps.) w (přetrž.).
175 krali, nenyet kayklerze nebo herce na ſwyetie, by mi take vtyeſſenye vczinil, yako muoy U syn, kdyz przede mnu hra. Y wece gev kral: kdez gest neprzitel twoy? Tehdy ten gisty rityerz nepomeſſkaw dal ſwey zenye pohlawek rzka: procz ty tak neſtydatye wzhledaſſ na meho pana 3) krale? A [54] ona ynhed zkrzyczeczy welikym hlaſem: O zlorzeczeny mor- derzy, procz mye tepeſſ? zdas w ſwem dov geſſeze zaloſtney wrazdy neſkonal? Slyfste wſlichny y ty, mily krali, že muoy muz p hubene penyeze nyekterake chudeho putnika w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw to ten gyſty Rytyerz, opyet gy dal zahlawek rzka: O zlorzeczena zeno, Procz krzywe wyny na mie 1) czpaſ a ſye 1 eſtydyſſ? Tehdy ona ſ toho rozhnyewawſſi ſe rzekla: Pogdte do geho domu, a vkazy wâ myeſto, w nyemz toho hube- neho putnika nohi, ruce a hlawu pochowal, a ten chlew, w nyemzto wſſeczko tyelo y ſ droby 10 pochowal geſt. vſlyſfewſſe to ty giſty, geſſto przi tom ſtaly, chtyecz toho zkuſyty, geſtli pwda, do domu toho Rityerze ſſli. Ale przedbyehſſi ta giſta zena piwnyci otewrzela, kdezto pytel ſ teleczym maſem lezyſſe pochowan. gêz brzo odkopawſſi wynyala ten giſty pytel. vzrzewſſe, ano teleci maſo, prziliſſ ſe tov dywili. a ſeznawſſe mudroſt toho Rityerze gev hodnu chwalu wzdali, genz potom k krali zwlaſtny miloſti byeſſe prziwazan. amen. 5 15 Naymileyſſi! tento rytyerz, genz naywyſſyeho krale mileho ztratil, geſt kazdy [55] hrzyſſny, genz k uobdrzeny pana ſweho miloſty proſye poſyla naprzed k bohu ſwate yakozto przately ſwe. Ale aby panu ſwemu doſty vczinil, ma gity pyeſſ a na kony. pyeſſ zemſke wyeci a minule potlaczuge, gyzden nebeſkych wyeci ze wſſeho ſrdce zadage, pſa take ſweo na prawici za przitele naywyernyeyſſiho s ſebu ma wezty, toto angela ſweo nebo paſtyrze 20 ſweo, bud kazatel nebo zpowyedlnyk, genz duſſe geho ma ſtrzyeci, gehoz kakzkoli negednu, alle mnohokrat nozem ſwych hrzichuow obrazuge w voho, a wſſak ſwu hotowoſti wzdy ſe nawraty, geho taynoſti nyzadnev nezgewuge a w geho proſpyechu wzdy ſe raduge. Takez ma drzeti 5) herce, toto mile dyetye w ſwê lonye, toto ſwyedomy, newinnoft ſwrchuwane po- kory, kterezto gſu ſwyedomy bude-li dobrze zaprawowano, duſſiczka6) ſe kazdeho welmi 25 vtyeſſi. Ale zena na lewici za neprzytele newyerneho ſ ſebu ma wezty, toto rozkofſ tyela anebo leſt dyabelſku, genz taynoft kazdeho czlowieka przed cželedy kralowu na ſmrt pro- naſſy, toto przede wſſi rziſſi nebeſku. tehdy hodnye kazdy czlowiek bude w ſwey mudroſti chwalen, [56] genz takym lſtem vmyel ſ bozy pomoczy odolaty, taynye ſwe tele zahubyw, toto ſwe tyelo rozumnye wmorze puſty, modlitbamy, a gynym vtrpenym gye w kriſtowy 30 pochowal, a naypoſledy konecznu miloſti bude k wiecznev krali prziwazan. XXXI. Byefſta dwa bratry, geden žak a druhy layk nebo neuczeny. A ta oba gſta przygata w zakon do gednoho klaſſtera. Alle kdyz žak ſwoy cżas ztrawil w zpywany, we cztenye, w piſmye y w rozlicznem ſkladany, vdalo ſe gednu, ze otazal ſweho bratra nevczeneo, kterak by ſwoy cžas ztrawil, kdyz piſma nevmye. tehdy on gemu odpowiedyel: dawno ſem 35 ſe trzy liter navežyl, kterez na kazdy den w ſwem ſrdci przemitam. z nychzto prwa gest cžrna, druha cžrwena, trzety ſtkwuci. Tehdy zak tazal, kterak by gmena byla tyech lyter. a on odpowiedyel: Prwa Ira geſt pamyet a rozpomynanye mych hrzichuow, genz yako czrny gfu a tyezci a me ſrdce muty, a k tov zpomynanye tmy pekelney a hrozne. [57] Druha lytera gest czrwena, to gest pamyet rozene krwe meho ſpasitele y ſtworzitele pana ihů xpa, genz 40 na ſwatem krzizy za mye hrziſſneho z ſwateho tyela raczil hoynye plity, ne naſſi zaſluhu, ale z ſweho welikeho miloſrdenſtwie. Trzety lra stkwuci gest zadoſt nebeſke radoſtí y tey wſſy rzyſſe nebeſke, genz w byelem ruſſe naſleduge beranka naſſeo mileo ihů xpa, kamz ſe koli obraty. vſlyſſaw to zak wzdyczky bratra ſweho wſſeho vmyenye yako malo nycz ne- poczitaſſe. Protoz nyzadny veženy zywota a nebo dobrych mrawuow nezamytay. zagiſte 45 newí nyzadny czlowiek, geſtli 1) nenawiſti bozſke hoden czyli miloſti, nebo czozkoli lidee czyny, vmyſl gich wſſeczky ſudy. 3) (ps.) "krale" pana. 3) i (nadeps.). 5) r (nejasné). 6) (za tím ps.) duſli (přetrž.). XXXI. 1) (za tím ps.) w (přetrž.).
Strana 176
176 XXXII. U 5 Czte ſe w knyhach o mluweny ſwateho Petra ku panu yeſu kriſtowi, kdez dye: wydyel ſem ze pyet muzuow, kterezto nyekterzy lide za blazny myeli: Prweho ſem widyel, an gy pyſek morzſky tak chtywye, az mu ſ obu ſtranu vſt ven ſe ſypaſſe. Gyneho ſem wi- dyel, an ſtaſſe nad yanu ſyry a ſmo [58]ly plnu, z nyzto ſmrad netrpeliwy wychazyſſe. Trze- tyho gſem wydyel w horuci peczy lezyce, kteremuz tak welika horkoſt ſtatczity nemohla, nebo chwataſſe giſkry, gêz z peci letyechu. Cztwrteho ſem widyel, genz na wyſoſti chramu ſedyſſe, aby wyetr lapal, a wzdy vſta otewrzel, aby kazdy czlowiek gey widyel ſ uotewrze- nymi vſty. Pateho ſem widyel, genz vdy ſwe, ruce a nohy, a czoz mohl doſyczy, vſty hltawye žraſſe. pyze. Naymileyſſi! ſkrze prwnyho muze, gêz pyſſek morzſki zobaſſe, muozem znamenati lakomeho czlowieka, yako mudri Salomon pwi: geden geſt a druheho nema, a wſſak dyelaty neprzeſtane, by rzekl: Dyelam a newím, komu ſe duoſtane, prziklad o onom bohatczy geſt, kteryzto rzekl: zborzym 1) ſtodoly ſwe a wyetčzy vczynym, a tam wſſeczko, czoz my ſe obrody, ſwezu a dym duſſy ſwey: duſſe, maſs mnoho dobreho polozeno na mnoha leta; 15 odpoczyway, gez a pyeg hoynye. Alle rzekl gev pan buoh: blazne! teyto noci duſli twu wezmu od tebe, Ale czos prziprawil, czy bude? tak geſt, ktoz ſobye ſhromazdy a nenye v boze bohat. [59] O druhem, geſſto ſtal nad yanu, ten ſe przirownawa k ſmilnemu a k lakotnemu, O nychz ſwaty pawel dye: Ale nyny placže o nych dym, o tiech, genz gſu neprzatele krzyze kryſtowa, gichzto konecz zahuba, a gychzto buoh brzicho geſt. take 20 ohen a ſira czaſto napoy gich bude wyecznê zatračeny. Trzety, genz w horuci peci lezyſſe, znamenawa ty, genz po czty ſtogy a nad gyne ſbozym nebo vrozenym ſe weleby a chude lubye o nychz piſmo dye: zdas newzal zakladu2) bratra tweo bez wíny a nahe lupyl? Cztwrty, genz ſedyel na wyſoſti chramu, znamenawa wſſeczky ty, genz czoz koli dobreo czyny, marne chluby w tom hledagi, yakzto wſſiczkny pokritczy, O nychz czteny dye: wſſeczko to, czoz czyny, pto czyny, aby widyeny byli od lidy. wyeru, pwim wâ,3) wzalit gſu odplatu ſwu. Paty, genz hltawye vdy ſwe žraſſe, znamenawa ty wſſeczky, genz dobrim kazateluô neboli dobrym krzeſtanuom, genz gſu vdowe kriſtowi, vtrhagi a nykdy toho vtrhany neprzeſtawagy. 25 10 XXXIII. Kral danſky trzy krale,1) [60] genz kriftowi obyet vczíníly, a welike poczty gmye- 30 giſſe. a ſ toho gew na ryn do kolyna, tu kdez gich ſwata tyela odpoczywala, trzy koruny zlatte kralowe kralowí rzadem vdyelane obyetowal a nad to tudyz w kolynye mnoho chudym wzal, naprzed pro buoh a potom k tyem trzem ſwatym kraluom, ale nyekterey noci, kdyz ſe domuow zaſe wratyl, na ſwem lozy odpoczywal ſpye, wydyel we ſnach drzewe rzeczene trzy2) krale ſwate, trzy koruny, gyz byl 3) obyetowal, na ſwych hlawach noſyce, ſ welikym ſwyetlem y yaſnoſty k ſobye gduce. a vſlyſfal kazdeho zwlaſſcze, an k nyemu mluwye. Prwy, toto ſtarſſy, rzekl k nyemu: O bratrze muoy, ſſczaſtnyes przigel, ſſczaſtnyegi do ſweho domu odgedeſſ. Druhy rzekl: Mnohos zde dal, mno 1) ſ ſebu wezmeſl. Trzety rzekl: Wyerus vkazal, Ale kdyz dokonaſſ trzymezcitma let, na wieky w neby ſ namy budeſſ kra- lowati. Opyet prwny rzekl, daw gemu puſku plnu zlata: Wezmi poklad mudroſti, Gymzto 40 lid tobye poddany ſprawedliwie ſudyti budell. Neb czeſt krale kazdeho ſud miluge. [61 Druhy take puſſku ſ Mirru dal gemu a rzka: wezmi mírru pokanye, gyzto hnutye tyeleſtna neſluſſna vmorziſſ. neb ten kral dobrze kraluge, kteryz ſam nayprwe ſe dobrze zprawuge. Trzety dal gemu puſku plnu kadydla A rzka: Wezmi kadydlo nabozenſtwie a ſlitowanye, 35 XXXII. 1) r (nadeps.). 2) u (slabě přetrž.). 3) (za tím ps.) z (přetrž.). XXXIII. 1) (slova oddělena červenými tečkami.) 2) (ps.) krale trzy trzy (přetrž.). 4) (na poč. řádku) ho (vynech.). l.3) (za tím ps.)
176 XXXII. U 5 Czte ſe w knyhach o mluweny ſwateho Petra ku panu yeſu kriſtowi, kdez dye: wydyel ſem ze pyet muzuow, kterezto nyekterzy lide za blazny myeli: Prweho ſem widyel, an gy pyſek morzſky tak chtywye, az mu ſ obu ſtranu vſt ven ſe ſypaſſe. Gyneho ſem wi- dyel, an ſtaſſe nad yanu ſyry a ſmo [58]ly plnu, z nyzto ſmrad netrpeliwy wychazyſſe. Trze- tyho gſem wydyel w horuci peczy lezyce, kteremuz tak welika horkoſt ſtatczity nemohla, nebo chwataſſe giſkry, gêz z peci letyechu. Cztwrteho ſem widyel, genz na wyſoſti chramu ſedyſſe, aby wyetr lapal, a wzdy vſta otewrzel, aby kazdy czlowiek gey widyel ſ uotewrze- nymi vſty. Pateho ſem widyel, genz vdy ſwe, ruce a nohy, a czoz mohl doſyczy, vſty hltawye žraſſe. pyze. Naymileyſſi! ſkrze prwnyho muze, gêz pyſſek morzſki zobaſſe, muozem znamenati lakomeho czlowieka, yako mudri Salomon pwi: geden geſt a druheho nema, a wſſak dyelaty neprzeſtane, by rzekl: Dyelam a newím, komu ſe duoſtane, prziklad o onom bohatczy geſt, kteryzto rzekl: zborzym 1) ſtodoly ſwe a wyetčzy vczynym, a tam wſſeczko, czoz my ſe obrody, ſwezu a dym duſſy ſwey: duſſe, maſs mnoho dobreho polozeno na mnoha leta; 15 odpoczyway, gez a pyeg hoynye. Alle rzekl gev pan buoh: blazne! teyto noci duſli twu wezmu od tebe, Ale czos prziprawil, czy bude? tak geſt, ktoz ſobye ſhromazdy a nenye v boze bohat. [59] O druhem, geſſto ſtal nad yanu, ten ſe przirownawa k ſmilnemu a k lakotnemu, O nychz ſwaty pawel dye: Ale nyny placže o nych dym, o tiech, genz gſu neprzatele krzyze kryſtowa, gichzto konecz zahuba, a gychzto buoh brzicho geſt. take 20 ohen a ſira czaſto napoy gich bude wyecznê zatračeny. Trzety, genz w horuci peci lezyſſe, znamenawa ty, genz po czty ſtogy a nad gyne ſbozym nebo vrozenym ſe weleby a chude lubye o nychz piſmo dye: zdas newzal zakladu2) bratra tweo bez wíny a nahe lupyl? Cztwrty, genz ſedyel na wyſoſti chramu, znamenawa wſſeczky ty, genz czoz koli dobreo czyny, marne chluby w tom hledagi, yakzto wſſiczkny pokritczy, O nychz czteny dye: wſſeczko to, czoz czyny, pto czyny, aby widyeny byli od lidy. wyeru, pwim wâ,3) wzalit gſu odplatu ſwu. Paty, genz hltawye vdy ſwe žraſſe, znamenawa ty wſſeczky, genz dobrim kazateluô neboli dobrym krzeſtanuom, genz gſu vdowe kriſtowi, vtrhagi a nykdy toho vtrhany neprzeſtawagy. 25 10 XXXIII. Kral danſky trzy krale,1) [60] genz kriftowi obyet vczíníly, a welike poczty gmye- 30 giſſe. a ſ toho gew na ryn do kolyna, tu kdez gich ſwata tyela odpoczywala, trzy koruny zlatte kralowe kralowí rzadem vdyelane obyetowal a nad to tudyz w kolynye mnoho chudym wzal, naprzed pro buoh a potom k tyem trzem ſwatym kraluom, ale nyekterey noci, kdyz ſe domuow zaſe wratyl, na ſwem lozy odpoczywal ſpye, wydyel we ſnach drzewe rzeczene trzy2) krale ſwate, trzy koruny, gyz byl 3) obyetowal, na ſwych hlawach noſyce, ſ welikym ſwyetlem y yaſnoſty k ſobye gduce. a vſlyſfal kazdeho zwlaſſcze, an k nyemu mluwye. Prwy, toto ſtarſſy, rzekl k nyemu: O bratrze muoy, ſſczaſtnyes przigel, ſſczaſtnyegi do ſweho domu odgedeſſ. Druhy rzekl: Mnohos zde dal, mno 1) ſ ſebu wezmeſl. Trzety rzekl: Wyerus vkazal, Ale kdyz dokonaſſ trzymezcitma let, na wieky w neby ſ namy budeſſ kra- lowati. Opyet prwny rzekl, daw gemu puſku plnu zlata: Wezmi poklad mudroſti, Gymzto 40 lid tobye poddany ſprawedliwie ſudyti budell. Neb czeſt krale kazdeho ſud miluge. [61 Druhy take puſſku ſ Mirru dal gemu a rzka: wezmi mírru pokanye, gyzto hnutye tyeleſtna neſluſſna vmorziſſ. neb ten kral dobrze kraluge, kteryz ſam nayprwe ſe dobrze zprawuge. Trzety dal gemu puſku plnu kadydla A rzka: Wezmi kadydlo nabozenſtwie a ſlitowanye, 35 XXXII. 1) r (nadeps.). 2) u (slabě přetrž.). 3) (za tím ps.) z (přetrž.). XXXIII. 1) (slova oddělena červenými tečkami.) 2) (ps.) krale trzy trzy (přetrž.). 4) (na poč. řádku) ho (vynech.). l.3) (za tím ps.)
Strana 177
177 gymzto chude cyeſlity budeſſ. Nebo yakzto ruoſa zelynu oblazuge, aby ruoſtla, tak almuzna U z nabozenſtwi kazdeho, netoliko krale, ale czlowieka zdwihne do nebeſkeo kralowſtwie. allegoia. NAymileyſſi! kral tento danſky muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, genz dluzen geſt, aby obyetowal trzy zlate koruny trzem kraluom, to geſt buohu otczy y ſynu y ſwatev duchu. Buohu otczy ma obyetowati korunu wyery, ze moczny geſt. Nebo neny dobrev mocznemu zruſſiti wyeru, aby ſe gev pnewierzil. Nebo moczny muoz tye poddawiti y zka- zyti tuto5) korunu, totyzto wyeru, na krztu wyernye ſybyff nawratiti tyem, kdyz odrzykal ſie dyabla y wſſi pichi*) geho. Druhu korunu maſſ obyetowati, toto ſylnu nadyegi k ſynu buozymu, ze mudry geſt a za nas trpiel. Protoz nadyegi ſwu mame wen nade w [62] ſſe 10 polozyti Pro mnohu przyczynu: Nayprwe, ze nas tak welmi milowal, ze ſ nebes na zemy raczil ſſtupity a dyabla okowatí. Druhe, ze bratr y krew naſſe geſt a za nas raczil horzku ſmrt trpyeti, a protoz twrdu nadyegi na kazdy den mamy gemu obyetowati, ſwatev duchu. Nebo on laſka y miloſt boha otcze y ſyna geſt, A ſkrze geho miloſt k bohu y k lidem nalezty muozem. A to tre budem-li z czyſteho ſrdce obyetowati, bez pochibenye toto tre dale pſane od boha otcze y od ſyna y od ducha ſwateho obdrzyme: Nayprwe od boha otce zlato, toto poklad cztnoſty, gymyzto mohli bychom tyelo y duſli zpwowati, a pty dyablu y ſwyetu y take tyelu ſwev ſtatecznye boyowaty a ge konecznye przemoci, a tym ſe bohu ſlibyti, A ſkrze to wyeczny zywot myeti. druhe od boha ſyna puſku ſ myrru, to to cziſte ſrdce a ſwiedomy oczyſſczene ſkrze mirru pokany. nebo on nam czyſte pokany vkazal, 20 kdyz p nas p hrzyſſne na ſwatê krzyzy ſmrt trpyel. Yako ſwaty Petr dye: Naymileyſſi! criſtus za was trpyel, geft wam prziklad oftawil, Abyfſte naſſledowali ſſlepyege geho. Trze ?) [63] od ducha ſwateho puſſku kadydla, toto miloſt geho, abychom byli nabozny, plny mi- loſti, aby nam ta miloſt naſſe hrzichi przikrila a potom do wyeczne radoſti dowedla etc. 15 5 XXXIV. Rozprawy miſtr walerius weliky, ze zelongę nyekteraky Czyeſarz vſtawil za 25 zakon, aby ktoz koli pannye gegie czeſt odyal, aby obu oczy zbawen byl. Przyhodylo ſe, ze ſyn geho dczerzy gedne wdowy naſylim cžeſt odyal. Ale maty tey giftey dyeweczky pty Czyeſarzowi byezala a rzkucz: O mily pane y zadny Czyeſarzy! zakon, kteryzs vſtawil, racz naplnyti p miloſt bozy. Ay, ſyn twoy mu dceru chopyw naſylim gye podawil. vſlyſſaw to kral przikazal, aby obye oczy geho ſyna byly wywrzene.1) Tehdy knyzata a pany vſly- ſſawſſe to ſebrali ſe k krrale a rzekli gemu: O2) mily pane y Czyeſarzy zadny! toliko gedyneho ſyna maſí, genz ma dyedyti tobye. byla by ſſkoda wſſemu kralowſtwye, ze by Czyeſarze ſlepeho myeli po twey ſmrty; Racz toho neczynyti. Tehdy Czyeſarz rzekl: [64 zda toho newyete, ze gſem ya ten zakon vſtawil? Byla by ma welika hanba, bych ya ten zakon p ſweho ſyna zruſſil. Ale ponyewadz muoy ſyn prwny ze wſſech pty tomu zakonu 35 vezinil, kterak milost toho zakona obdrzy? Tehdy mudrci wecechu: Pane mily, my gednym hlaſem pſyme, aby ſe tyem o ſweho ſyna nepokuſſel. vſlyſſaw to kral a przemozen gſa gych proſbu rzekl: Mogi naymileyſſi y mogy wierny! Ponyewadz ſe to wâ zda nepodobne, abych obye oczy ſwemu ſynu kazal wywrczy, Slyſſtez mye: Oczy ſyna meho gſu oczy mogy. Protoz oko prawe mnye wywrzte a lewe oko ſynu mev, at ſe ten zakon naplny. a tak ſe 40 ſtalo. A protoz wſſeczka obecz yala ſe toho krale chwality z geho prziliſſney ſprawedlnoſty. 30 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz geſt pan naš ihûs xpûs, genzto tento zakon vſtawil, toto ktoz koli poddawi pânu, toto duſli na krztu obmytu, dwye oczy ma ztratyti, toto widyeny bozſke a wſſech ſwatich zwolenych. Ale ſyn toho krale gest kazdy krzeſtan, genz 5) (za tím ps.) komoru (přetrž.). 6) (ps.) moci, pichi (nadeps.). 3 ti (vynech, na nové str.). XXXIV. 1) y (oprav. z) ie. 2) (za tím ps.) milel (přetrž.).
177 gymzto chude cyeſlity budeſſ. Nebo yakzto ruoſa zelynu oblazuge, aby ruoſtla, tak almuzna U z nabozenſtwi kazdeho, netoliko krale, ale czlowieka zdwihne do nebeſkeo kralowſtwie. allegoia. NAymileyſſi! kral tento danſky muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, genz dluzen geſt, aby obyetowal trzy zlate koruny trzem kraluom, to geſt buohu otczy y ſynu y ſwatev duchu. Buohu otczy ma obyetowati korunu wyery, ze moczny geſt. Nebo neny dobrev mocznemu zruſſiti wyeru, aby ſe gev pnewierzil. Nebo moczny muoz tye poddawiti y zka- zyti tuto5) korunu, totyzto wyeru, na krztu wyernye ſybyff nawratiti tyem, kdyz odrzykal ſie dyabla y wſſi pichi*) geho. Druhu korunu maſſ obyetowati, toto ſylnu nadyegi k ſynu buozymu, ze mudry geſt a za nas trpiel. Protoz nadyegi ſwu mame wen nade w [62] ſſe 10 polozyti Pro mnohu przyczynu: Nayprwe, ze nas tak welmi milowal, ze ſ nebes na zemy raczil ſſtupity a dyabla okowatí. Druhe, ze bratr y krew naſſe geſt a za nas raczil horzku ſmrt trpyeti, a protoz twrdu nadyegi na kazdy den mamy gemu obyetowati, ſwatev duchu. Nebo on laſka y miloſt boha otcze y ſyna geſt, A ſkrze geho miloſt k bohu y k lidem nalezty muozem. A to tre budem-li z czyſteho ſrdce obyetowati, bez pochibenye toto tre dale pſane od boha otcze y od ſyna y od ducha ſwateho obdrzyme: Nayprwe od boha otce zlato, toto poklad cztnoſty, gymyzto mohli bychom tyelo y duſli zpwowati, a pty dyablu y ſwyetu y take tyelu ſwev ſtatecznye boyowaty a ge konecznye przemoci, a tym ſe bohu ſlibyti, A ſkrze to wyeczny zywot myeti. druhe od boha ſyna puſku ſ myrru, to to cziſte ſrdce a ſwiedomy oczyſſczene ſkrze mirru pokany. nebo on nam czyſte pokany vkazal, 20 kdyz p nas p hrzyſſne na ſwatê krzyzy ſmrt trpyel. Yako ſwaty Petr dye: Naymileyſſi! criſtus za was trpyel, geft wam prziklad oftawil, Abyfſte naſſledowali ſſlepyege geho. Trze ?) [63] od ducha ſwateho puſſku kadydla, toto miloſt geho, abychom byli nabozny, plny mi- loſti, aby nam ta miloſt naſſe hrzichi przikrila a potom do wyeczne radoſti dowedla etc. 15 5 XXXIV. Rozprawy miſtr walerius weliky, ze zelongę nyekteraky Czyeſarz vſtawil za 25 zakon, aby ktoz koli pannye gegie czeſt odyal, aby obu oczy zbawen byl. Przyhodylo ſe, ze ſyn geho dczerzy gedne wdowy naſylim cžeſt odyal. Ale maty tey giftey dyeweczky pty Czyeſarzowi byezala a rzkucz: O mily pane y zadny Czyeſarzy! zakon, kteryzs vſtawil, racz naplnyti p miloſt bozy. Ay, ſyn twoy mu dceru chopyw naſylim gye podawil. vſlyſſaw to kral przikazal, aby obye oczy geho ſyna byly wywrzene.1) Tehdy knyzata a pany vſly- ſſawſſe to ſebrali ſe k krrale a rzekli gemu: O2) mily pane y Czyeſarzy zadny! toliko gedyneho ſyna maſí, genz ma dyedyti tobye. byla by ſſkoda wſſemu kralowſtwye, ze by Czyeſarze ſlepeho myeli po twey ſmrty; Racz toho neczynyti. Tehdy Czyeſarz rzekl: [64 zda toho newyete, ze gſem ya ten zakon vſtawil? Byla by ma welika hanba, bych ya ten zakon p ſweho ſyna zruſſil. Ale ponyewadz muoy ſyn prwny ze wſſech pty tomu zakonu 35 vezinil, kterak milost toho zakona obdrzy? Tehdy mudrci wecechu: Pane mily, my gednym hlaſem pſyme, aby ſe tyem o ſweho ſyna nepokuſſel. vſlyſſaw to kral a przemozen gſa gych proſbu rzekl: Mogi naymileyſſi y mogy wierny! Ponyewadz ſe to wâ zda nepodobne, abych obye oczy ſwemu ſynu kazal wywrczy, Slyſſtez mye: Oczy ſyna meho gſu oczy mogy. Protoz oko prawe mnye wywrzte a lewe oko ſynu mev, at ſe ten zakon naplny. a tak ſe 40 ſtalo. A protoz wſſeczka obecz yala ſe toho krale chwality z geho prziliſſney ſprawedlnoſty. 30 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz geſt pan naš ihûs xpûs, genzto tento zakon vſtawil, toto ktoz koli poddawi pânu, toto duſli na krztu obmytu, dwye oczy ma ztratyti, toto widyeny bozſke a wſſech ſwatich zwolenych. Ale ſyn toho krale gest kazdy krzeſtan, genz 5) (za tím ps.) komoru (přetrž.). 6) (ps.) moci, pichi (nadeps.). 3 ti (vynech, na nové str.). XXXIV. 1) y (oprav. z) ie. 2) (za tím ps.) milel (přetrž.).
Strana 178
178 5 U ſkrze hrzich duſſi podawi. Ptoz potrzebye geſt, aby hodnu muku trpyel. Ale criſtus yakozto ſprawedliwy y míloſtny [65] otecz chce tomu zakonu doſty vcziniti; netoliko gedno oko, ale wſſeczko tyelo y duſſi ſwu dal za hrzyſſneho czlowyeka. a protoz muſy ten kazdy gedno take oko ſwe leue daty, toto wſſeczky zle zadoſty y tiela ſweo rozkoſſi ſkrze ſkruſſeny, ſwatu zpowied y ſwate pokanye wywrczy. nebo nepodobne gt, anyz to muoz byti, by kto wſſeczky rozkoſſi Vprzymye ſſel do wyeczne radoſti, ponyewadz criſtus moſyl trpyeti a tak do ſwe chwali gítí. XXXV. Czte ſe, že allexander kral weliky w geden czas k dworu krale yndſkeho nebo z yndige, tak rzeczeneho porius, w oſobye rytyerze ſproſtneho přyſſel, aby ſpatrzil mocz y welebnoſt geho. Tehdy kral porius mnye, by byl antigonus, rytyerz welikeho allexandra, pocžeſtnye gey przyyali y przikazal, aby gey cztyli nad gyne. alle allexander po kazdey krmy przyneſeny myſy ſtrzibrne pozlaczene tyem podſtolem, geſſto przeden ſluzychu, ſobye zachowawaſſe a w ſwê lonye krygiſſe, yako by geho byly. Ale kdyz byl obzalowan przed kralem z toho y prziweden, [66] takto odpowyedyel: O pane krali! Ey, ya ſlyſſaw prziliſſnu 15 powyeft y welebnoft krale allexandra w rytyerzſtwu y w ztrawye, ya ſproſtny rytyerz k tobye gſê przigel, aby yakozto wyetczymu tobye ſluzyl, ale ne gemu. Protoz obyczeg geſt y pwo na dworze allexandrowye, ze kazdy rytyerz v geho ſtolu gſa wſſeczka orudy zlata y ſtrzibrna, kteraz k nyev ſ krmyemi przineſu, ſobye yako ſwa wlaſtny zachowawa. A ya wida tye nemenſſeho, ale wyetcziho, tyz obyczeg v tweho dworu chtiel ſem za- 20 chowati. vſlyſſewſſe to rytyerzy, toho giſteho 1) krale allexandra naſledowali a welikymi dary gey darowańy 2) gſucz od nyeho ſ nym proty krali poryowi w boy weſſli a gey zahubili a wſſeczku yndyy allexandrowi porazilí. 10 25 Naymileyſsi! Tento kral allexander geft pan naff ihûs xpůs, kdyz w oſobye ſproſtneho rytyerze, toto w oſobye czlowieczyeg na dwuor tohoto ſwyeta wſſel, chtye plnye ſpatrziti byeh tohoto dworu y mocz, kteruz kral porrus, toto dyabel, na tomto ſwyetie myel, kte- ruzto xpůs wſſeczka orudye zlata y ſtrzyebrna, toto wyerne [67] duſſe, gemu pobral a gyne wſſeczky ty ſilne rytyerze y knyzata, kterziz geho chtieli poſluchati a dyabla opuſtywſſe vwyerzili, ſ sebu poyal a ge welice darowal, toto wyecznym zywotê w nebeſkem kra- lowſtwie. XXXVI.1) Czte ſe take, ze kdyz Tytus w rzymſkem myeſtye kralowal, vſtawil byl za zakon, aby den prworozeneho ſyna geho ode wſſech byl ſlawnye cztyen y ſwyeczen. A ktoz by koly tento den kterakez koli tento den dyelal díelo, ſmrty myel vmrzytí. A kdyz ten zakon kazal prowolatí, zawolal k ſoby miſtra virgilia y rzekl gemu: Mily miſtrze, taky gſem zakon vſtawil, yako ſam dobrze wyeſf. alle ze mnozy hrzichowe mohu taynye y ſkrytye dyelany 35 bytí, k gichzto znamoſty nemuozem2) przigity, Proſim tebe, aby wedle mudroſty ſwey flozyl y vczýnýl mnye nyekterake vmyenye, gimž bych mohl wyedyetí ty, genz proty tomu zakonu ode mne wydanemu zawyny. Tehdy on : Pane, bud twa wuole. A ynhed [68 ſwymi 3) czary nyekteraky ſlup neb ſochu proſtrzed myeſta poſtawil, kteryzto ſlup wſſeczky tayne hrzichy toho dne dopuſſczene Czyeſarzowi prawieſſe, a tak ſkrze ten ſlup a geo zalobu 40 mnozy byechu na ſmrt odſuzeny. byeſſe tehdy w rzymye nyekteraky kowarz, gmenem foca, genz w ten den od Czyefarze vſtaweny dyelafse, yako gyny den dyelny. Ale kdyz gednu w ſwem lozy odpoczywaſſe ten giſty kowarz, myſliſle o tom, kterak ſkrze zalobu too giſteo 30 XXXV. 1) (za tím ps.) ry (přetrž.). 2) (ps) darowaláy; 1 (přetrž.). XXXVI. 1) (Dole na kraji zbytek nápisu už nečitelný) Trzety... 2) (za tím psáno) bytí (přetrž.). 3) w (nadeps.).
178 5 U ſkrze hrzich duſſi podawi. Ptoz potrzebye geſt, aby hodnu muku trpyel. Ale criſtus yakozto ſprawedliwy y míloſtny [65] otecz chce tomu zakonu doſty vcziniti; netoliko gedno oko, ale wſſeczko tyelo y duſſi ſwu dal za hrzyſſneho czlowyeka. a protoz muſy ten kazdy gedno take oko ſwe leue daty, toto wſſeczky zle zadoſty y tiela ſweo rozkoſſi ſkrze ſkruſſeny, ſwatu zpowied y ſwate pokanye wywrczy. nebo nepodobne gt, anyz to muoz byti, by kto wſſeczky rozkoſſi Vprzymye ſſel do wyeczne radoſti, ponyewadz criſtus moſyl trpyeti a tak do ſwe chwali gítí. XXXV. Czte ſe, že allexander kral weliky w geden czas k dworu krale yndſkeho nebo z yndige, tak rzeczeneho porius, w oſobye rytyerze ſproſtneho přyſſel, aby ſpatrzil mocz y welebnoſt geho. Tehdy kral porius mnye, by byl antigonus, rytyerz welikeho allexandra, pocžeſtnye gey przyyali y przikazal, aby gey cztyli nad gyne. alle allexander po kazdey krmy przyneſeny myſy ſtrzibrne pozlaczene tyem podſtolem, geſſto przeden ſluzychu, ſobye zachowawaſſe a w ſwê lonye krygiſſe, yako by geho byly. Ale kdyz byl obzalowan przed kralem z toho y prziweden, [66] takto odpowyedyel: O pane krali! Ey, ya ſlyſſaw prziliſſnu 15 powyeft y welebnoft krale allexandra w rytyerzſtwu y w ztrawye, ya ſproſtny rytyerz k tobye gſê przigel, aby yakozto wyetczymu tobye ſluzyl, ale ne gemu. Protoz obyczeg geſt y pwo na dworze allexandrowye, ze kazdy rytyerz v geho ſtolu gſa wſſeczka orudy zlata y ſtrzibrna, kteraz k nyev ſ krmyemi przineſu, ſobye yako ſwa wlaſtny zachowawa. A ya wida tye nemenſſeho, ale wyetcziho, tyz obyczeg v tweho dworu chtiel ſem za- 20 chowati. vſlyſſewſſe to rytyerzy, toho giſteho 1) krale allexandra naſledowali a welikymi dary gey darowańy 2) gſucz od nyeho ſ nym proty krali poryowi w boy weſſli a gey zahubili a wſſeczku yndyy allexandrowi porazilí. 10 25 Naymileyſsi! Tento kral allexander geft pan naff ihûs xpůs, kdyz w oſobye ſproſtneho rytyerze, toto w oſobye czlowieczyeg na dwuor tohoto ſwyeta wſſel, chtye plnye ſpatrziti byeh tohoto dworu y mocz, kteruz kral porrus, toto dyabel, na tomto ſwyetie myel, kte- ruzto xpůs wſſeczka orudye zlata y ſtrzyebrna, toto wyerne [67] duſſe, gemu pobral a gyne wſſeczky ty ſilne rytyerze y knyzata, kterziz geho chtieli poſluchati a dyabla opuſtywſſe vwyerzili, ſ sebu poyal a ge welice darowal, toto wyecznym zywotê w nebeſkem kra- lowſtwie. XXXVI.1) Czte ſe take, ze kdyz Tytus w rzymſkem myeſtye kralowal, vſtawil byl za zakon, aby den prworozeneho ſyna geho ode wſſech byl ſlawnye cztyen y ſwyeczen. A ktoz by koly tento den kterakez koli tento den dyelal díelo, ſmrty myel vmrzytí. A kdyz ten zakon kazal prowolatí, zawolal k ſoby miſtra virgilia y rzekl gemu: Mily miſtrze, taky gſem zakon vſtawil, yako ſam dobrze wyeſf. alle ze mnozy hrzichowe mohu taynye y ſkrytye dyelany 35 bytí, k gichzto znamoſty nemuozem2) przigity, Proſim tebe, aby wedle mudroſty ſwey flozyl y vczýnýl mnye nyekterake vmyenye, gimž bych mohl wyedyetí ty, genz proty tomu zakonu ode mne wydanemu zawyny. Tehdy on : Pane, bud twa wuole. A ynhed [68 ſwymi 3) czary nyekteraky ſlup neb ſochu proſtrzed myeſta poſtawil, kteryzto ſlup wſſeczky tayne hrzichy toho dne dopuſſczene Czyeſarzowi prawieſſe, a tak ſkrze ten ſlup a geo zalobu 40 mnozy byechu na ſmrt odſuzeny. byeſſe tehdy w rzymye nyekteraky kowarz, gmenem foca, genz w ten den od Czyefarze vſtaweny dyelafse, yako gyny den dyelny. Ale kdyz gednu w ſwem lozy odpoczywaſſe ten giſty kowarz, myſliſle o tom, kterak ſkrze zalobu too giſteo 30 XXXV. 1) (za tím ps.) ry (přetrž.). 2) (ps) darowaláy; 1 (přetrž.). XXXVI. 1) (Dole na kraji zbytek nápisu už nečitelný) Trzety... 2) (za tím psáno) bytí (přetrž.). 3) w (nadeps.).
Strana 179
179 ſlupu gſu poddany k ſmrty. Rano wſtaw ſſel k tov ſlupu a rzekl gemu: O ſlupe, ſlupe nebo U ſocho, ſkrze zalobu twu mnozi gſu na ſmrt dany. Slibugi ſwemu bohu, budeſſ-li na mye zalowati, zet twu hlawu tyemto kladywem zmozdym. a ptoz radymt, aby o mnye nicz nerzikal. a ſ tym ſſel domuow. a ynhed Czyeſarz w prwny hodynu, yakoz obyczeg myel, ſwe poſly k tov ſlupu poſlal, aby na nyem wztazali, geſt-li kto, genz proty zakonu zawíníl. ale kdyz k tov giſtev ſlupu prziſſli a vmyſl kraluow zgewili, Odpowyedyel gim ſlup: zdwi- hnyete oczy ſwogi a wyzte, czot geſt pſano na mem čzele. Tehdy ony, kdyz gſu zdwihli očzy ſwe, [69] na čzele toho giſteho ſInpa wydyeli gſu pſano: Czaſowe ſe myeny, a lide ſe horſſi. ktoz bude chtyeti prawdu powyedieti neb prawiti, ten muſy ſwe hlawy pod kladywo naſadity. Dyetez a ſwev panu powiezte, czos te wydyeli y čztly. Tehdy poſlowe odeſſli, tak to wſſeczko na pana wzneſly. kdyz to Czyeſarz vſlyſſal, Przikazal dwanazty rityerzom, aby ſe w odyenye oblekli a prziprawili a k tov giſtev ſlupu ſſli. A vczíníl-li by kto czo pti tov ſlupu, ſwyezycz gev ruce a nohy przed Czyeſarze gey przywedli. Rytyerzi tam ſſli a od Czyeſarze toho ſlupu pozdrawili Rzkuce, ze Czyeſarz toho žada, aby na ty zalowal, ktoz gſu proty zakonu vczínili, y na ty, genz gev hrozy, zadneo ſe w tô neboge. wece k nym ſlup: Wezmyete ffoku, kowarze tohoto myeſta, genz gest ten, gto nykdy zakona nedrzy a geſſcze mi hrozy. Tehdy oní ynhed toho giſteho kowarze yali a gey przed Czyeſarze przywedli. Vzrzew gey Czyeſarz y wece k nyev: Czo geſt, gêz o tobye ſlyſſim? Pez ty ode mne wydaneho zakona nedržyſſ? Odpowyedye on: Pane, [70] zakona toho ya držetí nemohu, nebo na kazdy den muſym oſm penyez myeti, a tyech bez dyela nemam 20 kde wzyeti. wece gemu Czyeſarz: y czemut gest tyech oſm penyez? wece gev kowarz: na kazdy den w roce dwa penyeze dluzen gſem daty, dwu puoyzčeti a dwa ztratim, wece gemu Czyeſarz: Powyez mi rozumnyegi o tyech penyezech. wece on: Pane muoy, racz mye ſlyſſetí. Dwa penyeze gſem dluzen daty ſwe otczy za to, gêz mye geſt chowal z mey mladoſti a na mye dyelal, a gyz ochudl a nemuoz dyelati. A tak muoy rozum mye k to v 25 wede, abych gev w geho chudobye pomahal. a protoz na kazdy den muſym dwa penyeze myeti, abych gev dal na geho potrzebye. Druhich dwu puozczim ſynu memu, genz do ſſkoly chody, aby kdyz by doroſtl a w vczeny proſpyel, chowal by mnye w mu nuzy, yako ya otce ſweo, acz by mi ſe vdalo ochudnuty. Trzety dwa penyeze na kazdy den ztratim, toto ze na ſwu zenu nakladam yako na zlu horu, ana mi wzdy ptywna ſwu woli 30 magiczy; pto czoz na ny nalozym, to wſle ztratim. Cztwrta dwa penyeze na kazdy den na ſwu potrzebu vtraczugi. A tyech [71] wſſech penyez nemohu myeti bez welike prace a vſtawyczney. Protoz proſym, raczte ſud ſpwedliwy wydati a mne na ſmrt neodſuzowati. wece k nyemu Czyeſarz: Mily, doſtys mudrze odpowiedyel, gdy a dyelay wyernye. a tak *) ode wſsech rzymanuow pochwalen geft, a po ſmrtí Czyefarzowie ten gifty kowarz rzeczeny 35 ffoka pro ſwu mudroſt zwolen geſt Czyeſarzem, genz prziliſ dobrze rzyſſi zprawowal. a kdyz vmrzel, rzymene geo obraz mezy gynymy Czyeſarzy namalowali a nad hlawu geho oſm penyez kazali namalowati et cetera. allegoria. 5 10 15 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz geſt buoh otecz nebeſky, genz za zakon vſtawil, ze ktoz koly den prworozeneo geho ſyna przeruſsil by, aby smrty vmrzel. Ten den gest nye- dyele, a nebo giny hodowe, od czyrkwe ſwate vſtaweny, yakoz buoh vſtawil aneb przikazal a rzka: Pomny, aby den hodny ſwyetil. Ale pohrziechu mnozy wyece ſe y wietczych brzichuow dopuſlczegi, neb wſledny dny, nebo wyecze do krezem chodi a wyece ſe zopygegi, nezli gíne dny. [72] Ale vgilius, genz ſlup vczíníl, znamenawa ducha ſwateho, genz kazatele na to wede, aby zwyeſtowali lidem hrzichy, by ſe gich warowali, cztnoſti, aby ſe gich drzaly, muky pekelne, aby ſe gich lekali, radoſti nebeſke, aby po nych tuzili. ale pobrzichu kazatel gyz muoz rzecí, yako ten ſlup pwil: Czaſowe ſe myení, a lide ſe horſſi. To zgewnye wydímy. nebo na poczatku wyery w kazdem ſtawu byechu czaſowe lepſſi, y lide p modlitbu y zywot dobry nezli nyny. lepy ſe rodylo obyle y owoce, ptakuow, zwyerzi y rib bylo wyece 40 45 *) (Na okraji připsáno pozdní rukou) Cziň prawě Neboge ſe Cyſarze ani Krale.
179 ſlupu gſu poddany k ſmrty. Rano wſtaw ſſel k tov ſlupu a rzekl gemu: O ſlupe, ſlupe nebo U ſocho, ſkrze zalobu twu mnozi gſu na ſmrt dany. Slibugi ſwemu bohu, budeſſ-li na mye zalowati, zet twu hlawu tyemto kladywem zmozdym. a ptoz radymt, aby o mnye nicz nerzikal. a ſ tym ſſel domuow. a ynhed Czyeſarz w prwny hodynu, yakoz obyczeg myel, ſwe poſly k tov ſlupu poſlal, aby na nyem wztazali, geſt-li kto, genz proty zakonu zawíníl. ale kdyz k tov giſtev ſlupu prziſſli a vmyſl kraluow zgewili, Odpowyedyel gim ſlup: zdwi- hnyete oczy ſwogi a wyzte, czot geſt pſano na mem čzele. Tehdy ony, kdyz gſu zdwihli očzy ſwe, [69] na čzele toho giſteho ſInpa wydyeli gſu pſano: Czaſowe ſe myeny, a lide ſe horſſi. ktoz bude chtyeti prawdu powyedieti neb prawiti, ten muſy ſwe hlawy pod kladywo naſadity. Dyetez a ſwev panu powiezte, czos te wydyeli y čztly. Tehdy poſlowe odeſſli, tak to wſſeczko na pana wzneſly. kdyz to Czyeſarz vſlyſſal, Przikazal dwanazty rityerzom, aby ſe w odyenye oblekli a prziprawili a k tov giſtev ſlupu ſſli. A vczíníl-li by kto czo pti tov ſlupu, ſwyezycz gev ruce a nohy przed Czyeſarze gey przywedli. Rytyerzi tam ſſli a od Czyeſarze toho ſlupu pozdrawili Rzkuce, ze Czyeſarz toho žada, aby na ty zalowal, ktoz gſu proty zakonu vczínili, y na ty, genz gev hrozy, zadneo ſe w tô neboge. wece k nym ſlup: Wezmyete ffoku, kowarze tohoto myeſta, genz gest ten, gto nykdy zakona nedrzy a geſſcze mi hrozy. Tehdy oní ynhed toho giſteho kowarze yali a gey przed Czyeſarze przywedli. Vzrzew gey Czyeſarz y wece k nyev: Czo geſt, gêz o tobye ſlyſſim? Pez ty ode mne wydaneho zakona nedržyſſ? Odpowyedye on: Pane, [70] zakona toho ya držetí nemohu, nebo na kazdy den muſym oſm penyez myeti, a tyech bez dyela nemam 20 kde wzyeti. wece gemu Czyeſarz: y czemut gest tyech oſm penyez? wece gev kowarz: na kazdy den w roce dwa penyeze dluzen gſem daty, dwu puoyzčeti a dwa ztratim, wece gemu Czyeſarz: Powyez mi rozumnyegi o tyech penyezech. wece on: Pane muoy, racz mye ſlyſſetí. Dwa penyeze gſem dluzen daty ſwe otczy za to, gêz mye geſt chowal z mey mladoſti a na mye dyelal, a gyz ochudl a nemuoz dyelati. A tak muoy rozum mye k to v 25 wede, abych gev w geho chudobye pomahal. a protoz na kazdy den muſym dwa penyeze myeti, abych gev dal na geho potrzebye. Druhich dwu puozczim ſynu memu, genz do ſſkoly chody, aby kdyz by doroſtl a w vczeny proſpyel, chowal by mnye w mu nuzy, yako ya otce ſweo, acz by mi ſe vdalo ochudnuty. Trzety dwa penyeze na kazdy den ztratim, toto ze na ſwu zenu nakladam yako na zlu horu, ana mi wzdy ptywna ſwu woli 30 magiczy; pto czoz na ny nalozym, to wſle ztratim. Cztwrta dwa penyeze na kazdy den na ſwu potrzebu vtraczugi. A tyech [71] wſſech penyez nemohu myeti bez welike prace a vſtawyczney. Protoz proſym, raczte ſud ſpwedliwy wydati a mne na ſmrt neodſuzowati. wece k nyemu Czyeſarz: Mily, doſtys mudrze odpowiedyel, gdy a dyelay wyernye. a tak *) ode wſsech rzymanuow pochwalen geft, a po ſmrtí Czyefarzowie ten gifty kowarz rzeczeny 35 ffoka pro ſwu mudroſt zwolen geſt Czyeſarzem, genz prziliſ dobrze rzyſſi zprawowal. a kdyz vmrzel, rzymene geo obraz mezy gynymy Czyeſarzy namalowali a nad hlawu geho oſm penyez kazali namalowati et cetera. allegoria. 5 10 15 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz geſt buoh otecz nebeſky, genz za zakon vſtawil, ze ktoz koly den prworozeneo geho ſyna przeruſsil by, aby smrty vmrzel. Ten den gest nye- dyele, a nebo giny hodowe, od czyrkwe ſwate vſtaweny, yakoz buoh vſtawil aneb przikazal a rzka: Pomny, aby den hodny ſwyetil. Ale pohrziechu mnozy wyece ſe y wietczych brzichuow dopuſlczegi, neb wſledny dny, nebo wyecze do krezem chodi a wyece ſe zopygegi, nezli gíne dny. [72] Ale vgilius, genz ſlup vczíníl, znamenawa ducha ſwateho, genz kazatele na to wede, aby zwyeſtowali lidem hrzichy, by ſe gich warowali, cztnoſti, aby ſe gich drzaly, muky pekelne, aby ſe gich lekali, radoſti nebeſke, aby po nych tuzili. ale pobrzichu kazatel gyz muoz rzecí, yako ten ſlup pwil: Czaſowe ſe myení, a lide ſe horſſi. To zgewnye wydímy. nebo na poczatku wyery w kazdem ſtawu byechu czaſowe lepſſi, y lide p modlitbu y zywot dobry nezli nyny. lepy ſe rodylo obyle y owoce, ptakuow, zwyerzi y rib bylo wyece 40 45 *) (Na okraji připsáno pozdní rukou) Cziň prawě Neboge ſe Cyſarze ani Krale.
Strana 180
180 U nez nyny, ale gyz pro rozmnozeny hrzichuow lidſkych czymz dale tym huorze, yakoz očzytye widymy. za ſtareo wyeku lide byechu naboznyeyſli nezly nyny. ne gyz w dyetech wyetczy zloſt panuge z chitroſty, nezly drzewe w ſtarych. a procz? nebo weſſkeren w zloſty dyabelſkey polozen geſt. take nyny gyz gſu naſtali cžalowe, ktoz by chtíel pwdu pwity we- likym lidem, acz by gev hlawy nezbily, ale gynym, ktez by mohli, tu by vſſkodyli. A take malo tyech geſt, geſto by ſe ſmyel o pwdu po [73] ſtawiti przed mocznu ruku, ale trzaſu ſe kazny, kdez neny mocznu ruku bazen. ale foka kowarz geſt kazdy dobry krzeſtan, genz ſe wyernye po ſwey praci obchodí. Nebo kazdy wyerny krzestan na kazdy den dluzen gest otczy nebeſkev dati dwa penyeze, toto miloſt a poczeſt, miloſt, ze nas tak milowal, ze za nas gedinkeo ſyna ſwe? na zemi raczil poſlatí a hanebnu ſmrty ſnyti. czeſt, nebo wſſeczko od 5) nyeho przichazy dobre, a bez nyeho nycz dobreo nemozem ſobye vczyniti. Take dwu penyez mame ſwev ſynu pozežeti. A ktoz geſt ten? zagiſte, o nyemz Yſaias dye: Dyetye ſe na na- rodylo, a ſyn bozi geſt na dan. alle kterakych penyez mamy gemu poyzčeti? zagiſte dwu- penyezy na kazdy den toto dobru wuoli y dobry ſkutek, dokadz smy zýwí. a kdyz ochudně, to gt w ſudny den, kdyz nazy ſe poſtawyme, a nycz s ſebu neneſuce, yedno ſwe ſkutky, tehdy v wiecznem zywotie, yakoz geſt pſano: Stokrat wyece wezmete a wyecznem zywotye wlasty budete. Take dwa penyeze ztraczugem, ktéz na ſwu zenu nakladamy, toto na ſwe tyelo, genz ſe wzdy ptiwi [74] naſſi duſſi. Ta dwa penyeze gſta zla wuole a zly ſkutek, genz tielu holdugê. a za to mnoho mame trpyeti zde y na onom ſwyetie. Take dwa penyeze na ſe na kazdy den nakladamy a k ſwey potrzebye vtraczugem, toto acz milugê boha nade wſleczko ſtworzeny a ſwe? blyznyho yako ſamy ſe. Ptoz budemy-li tyto penyze tak obra- czowaty, bez pochibeny przygdemy do nebeſke radoſti. to tak bud, etc. 5 10 15 20 XXXVII. TEnagarius tak rzeczeny Tzyefarz toho czaſu, kdyz kralowaſſe, vſtawil za zakon, aby kdoz koli ſ kteraku koli wynu kdyz by yat byl a przed ſudce prziweden, a vmyel trzy 25 prawdy powyedyetí taky, ze nyzadny by nemohl pty tomu odpowiedyetí, by pwe nebyly, by naywyetczy winu myel, przi zywotye aby oſtal le wſly dyedycztwím. Przihodylo, ze nyekteraky rytyerz pty tyeſarzí wſtal a mnoho zle° w geo panſtwie vczínil, netoliko by zlo- dyegſky a naſylim bral, ale y lidy rozlícznye [75] hubyl. Tu pak poprawce gey Czyeſarzuow yal a ſwazaneo przed ſudce prziwedl. Ale kdyz den prziſſel ſudny, rzekl k nyev ſudce: mily, wieſſ-li vſtawenye zakona? wece: vím, Pane; trzy pwdy muſym powyedieti, acz chci ſmrti vgiti, wece k nyev ſudce: brzo vſtawenye zakona napln, a nebo dnes budeſſ odpwen 1) na ſlibeníci. Tehdy on odpowyedye: Pane ſudce, przikaz wſſem mlczety! kdyz ſe to ſtalo, wece: Ay, pane, tot gt prwa prawda, kteruz przede wſſemi ohlaſugí, ze wſſeczky ſwe dny, yakz ſem k rozumu prziſſel, byl ſem zly czlowyek. Vſlyſſaw to ſudce rzekl k nym, genz tu przy tom ſtaly: zda-ly ſe wam prawda, czo tento prawi? tehdy ony: Pane, by nebyl zly, tak hanebnye nebyl by ſem prziweden. Y wece k nyev druhe ſudce: powyezyz druhu prawdu, on wece: druha prawda gest tato: welmi ſem zamucen y prziliſſ mi ſe neliby, ze ſem tak hanebnye prziweden sem. Wece sudce: gistye, tohot wyerzim dobrze. Protoz powyez trzety prawdu a wyſwobod ſe od ſmrty, gyzt platy. Tehdy 2) on: tatot gest trzety prawda: bych gednu z waſſi moczy vſſel, nykdy bych w teyto [76] poſtawie hanebney w toto myeſto dobrowolnye neprziſſel. Wece gemu ſudce: zagiſte doſtys mudrze odpowye- dyel, tak zes ſe od ſmrty wymluwil. gdy w pokogi a nerod wyecz zle czynyti. allegoria. 30 35 40 NAymileyſſi! tento Czyeſarz geſt pan naš ihûs xpûs, genz takyto zakon vſtawil, ze kteryz koly hrziſſnyk przed rozumnym ſudci, to geſt przed mudrym ſpowyedlnykem, powye 45 trzy prawdy giſte, ze czrty pty tov nicz nebudu moci odpowyedyeti, wyeczny zywot bude myetí. Prwa Pwda geſt, aby rzekl: yat gſem zly czlowyek a mnohymí hrzychí z ſwe mla- 5) o (nadeps.). XXXVII. 1) (za tím ps.) a (přetrž.). 2) (červ. podtrž.).
180 U nez nyny, ale gyz pro rozmnozeny hrzichuow lidſkych czymz dale tym huorze, yakoz očzytye widymy. za ſtareo wyeku lide byechu naboznyeyſli nezly nyny. ne gyz w dyetech wyetczy zloſt panuge z chitroſty, nezly drzewe w ſtarych. a procz? nebo weſſkeren w zloſty dyabelſkey polozen geſt. take nyny gyz gſu naſtali cžalowe, ktoz by chtíel pwdu pwity we- likym lidem, acz by gev hlawy nezbily, ale gynym, ktez by mohli, tu by vſſkodyli. A take malo tyech geſt, geſto by ſe ſmyel o pwdu po [73] ſtawiti przed mocznu ruku, ale trzaſu ſe kazny, kdez neny mocznu ruku bazen. ale foka kowarz geſt kazdy dobry krzeſtan, genz ſe wyernye po ſwey praci obchodí. Nebo kazdy wyerny krzestan na kazdy den dluzen gest otczy nebeſkev dati dwa penyeze, toto miloſt a poczeſt, miloſt, ze nas tak milowal, ze za nas gedinkeo ſyna ſwe? na zemi raczil poſlatí a hanebnu ſmrty ſnyti. czeſt, nebo wſſeczko od 5) nyeho przichazy dobre, a bez nyeho nycz dobreo nemozem ſobye vczyniti. Take dwu penyez mame ſwev ſynu pozežeti. A ktoz geſt ten? zagiſte, o nyemz Yſaias dye: Dyetye ſe na na- rodylo, a ſyn bozi geſt na dan. alle kterakych penyez mamy gemu poyzčeti? zagiſte dwu- penyezy na kazdy den toto dobru wuoli y dobry ſkutek, dokadz smy zýwí. a kdyz ochudně, to gt w ſudny den, kdyz nazy ſe poſtawyme, a nycz s ſebu neneſuce, yedno ſwe ſkutky, tehdy v wiecznem zywotie, yakoz geſt pſano: Stokrat wyece wezmete a wyecznem zywotye wlasty budete. Take dwa penyeze ztraczugem, ktéz na ſwu zenu nakladamy, toto na ſwe tyelo, genz ſe wzdy ptiwi [74] naſſi duſſi. Ta dwa penyeze gſta zla wuole a zly ſkutek, genz tielu holdugê. a za to mnoho mame trpyeti zde y na onom ſwyetie. Take dwa penyeze na ſe na kazdy den nakladamy a k ſwey potrzebye vtraczugem, toto acz milugê boha nade wſleczko ſtworzeny a ſwe? blyznyho yako ſamy ſe. Ptoz budemy-li tyto penyze tak obra- czowaty, bez pochibeny przygdemy do nebeſke radoſti. to tak bud, etc. 5 10 15 20 XXXVII. TEnagarius tak rzeczeny Tzyefarz toho czaſu, kdyz kralowaſſe, vſtawil za zakon, aby kdoz koli ſ kteraku koli wynu kdyz by yat byl a przed ſudce prziweden, a vmyel trzy 25 prawdy powyedyetí taky, ze nyzadny by nemohl pty tomu odpowiedyetí, by pwe nebyly, by naywyetczy winu myel, przi zywotye aby oſtal le wſly dyedycztwím. Przihodylo, ze nyekteraky rytyerz pty tyeſarzí wſtal a mnoho zle° w geo panſtwie vczínil, netoliko by zlo- dyegſky a naſylim bral, ale y lidy rozlícznye [75] hubyl. Tu pak poprawce gey Czyeſarzuow yal a ſwazaneo przed ſudce prziwedl. Ale kdyz den prziſſel ſudny, rzekl k nyev ſudce: mily, wieſſ-li vſtawenye zakona? wece: vím, Pane; trzy pwdy muſym powyedieti, acz chci ſmrti vgiti, wece k nyev ſudce: brzo vſtawenye zakona napln, a nebo dnes budeſſ odpwen 1) na ſlibeníci. Tehdy on odpowyedye: Pane ſudce, przikaz wſſem mlczety! kdyz ſe to ſtalo, wece: Ay, pane, tot gt prwa prawda, kteruz przede wſſemi ohlaſugí, ze wſſeczky ſwe dny, yakz ſem k rozumu prziſſel, byl ſem zly czlowyek. Vſlyſſaw to ſudce rzekl k nym, genz tu przy tom ſtaly: zda-ly ſe wam prawda, czo tento prawi? tehdy ony: Pane, by nebyl zly, tak hanebnye nebyl by ſem prziweden. Y wece k nyev druhe ſudce: powyezyz druhu prawdu, on wece: druha prawda gest tato: welmi ſem zamucen y prziliſſ mi ſe neliby, ze ſem tak hanebnye prziweden sem. Wece sudce: gistye, tohot wyerzim dobrze. Protoz powyez trzety prawdu a wyſwobod ſe od ſmrty, gyzt platy. Tehdy 2) on: tatot gest trzety prawda: bych gednu z waſſi moczy vſſel, nykdy bych w teyto [76] poſtawie hanebney w toto myeſto dobrowolnye neprziſſel. Wece gemu ſudce: zagiſte doſtys mudrze odpowye- dyel, tak zes ſe od ſmrty wymluwil. gdy w pokogi a nerod wyecz zle czynyti. allegoria. 30 35 40 NAymileyſſi! tento Czyeſarz geſt pan naš ihûs xpûs, genz takyto zakon vſtawil, ze kteryz koly hrziſſnyk przed rozumnym ſudci, to geſt przed mudrym ſpowyedlnykem, powye 45 trzy prawdy giſte, ze czrty pty tov nicz nebudu moci odpowyedyeti, wyeczny zywot bude myetí. Prwa Pwda geſt, aby rzekl: yat gſem zly czlowyek a mnohymí hrzychí z ſwe mla- 5) o (nadeps.). XXXVII. 1) (za tím ps.) a (přetrž.). 2) (červ. podtrž.).
Strana 181
181 doſtí obtyzen. druha pwda gt, aby myel na hrzichi zaloſt a k tov weliku teſknoſt, ze kdy U pana boha rozhnyewal p ſwu neſtatecznoſt. a z too 3) myeti ſkruſſenye ſrdeczne a zaloſt na hrzichy. Trzeti pwda geſt, aby ten vmyſl myel, kdyz by z bozy pomoci hrzichuow ſkrze ſkruſſeny ſrdce, ſwatu zpowyed a doſty vczynyeny gednu odbyl, aby ſe nykdy zaſe w nye nenawraczowal ſ onu czyzoloznyci, gyzto bilo rzečzeno od pana ihů xpâ: Gdy a nerod wicz hrzeſliti! A tak wyeczneo zywota dogdeſſ etc. [77] 5 XXXVIII. EChezyas kral tak rzeczeny1) myel trzy ſyny, kterez welmi milowaſſ. Ten giſty kral vſtawicznu walku wedl proty krali Egyptſkemu a wſſeczko, czoz myel, na tu walku nalozil, kromye gednoho ſtromu neb drzewa. a to drzewo gmyegiſſe takuto mocz, ze kazdy nemoczny, genz z toho drzewa owoce gedl, zdrawie przigal, kromye malomoczneo, alle kdyz ten giſty kral az na ſmrt nemoczen byl, zawolal ſweo prworozene ſyna a rzka: tak ſem welmi tye milowal y twe bratry, ze ſem wſſeczko to, czos ſem myel, p waſſy vſta- wicznu walku vtratil, kromye toho drzewa, genz wſſeczky nemoczne vzdrawuge. a ze ty ſy muoy prworozeny ſyn, tobye oddawam to drzewo, k nyemuz wſſeczko to, czoz geſt pod zemy. y wece: zawolay druhe bratra ſweo! a kdyz prziſſel, k nyev wece kral: Myli, to gſi ſyn muoy druhy, tobyet odkazugi toho drzewa dluhoſt y ſſyrokoſt. a rzek to wece k nyemu: zawolay trzetyho bratra ſweo! a kdyz przi [78] ſſel, wece k nyemu kral: Ty gſi ſy muoy naymladſſi. tobye toho drzewa odkazugi wſſeczko ſuche y ſyrowe. Tehdy on yako y gyna dwa bratri wece: kral nebeſki raczt odplatyti. A tak ten kral ynhed potom ſwu duſſi wypuſtil a poczeſtnye geſt pochowan, yakoz na krale ſluſſie. kdyz ſe to wſſe ſko- 20 nalo, prworozeny ſyn vwazal ſe w to drzewo, yako by ſameho geo bylo. vſlyſſaw to druhi bratr, wece k nyev: kterym pwems ſe w to drzewo vwazal? tehdy on wece: pwím dye- dyczſtwi; nebo dal mi na tom drzewie, czoz geſt pod zemi y na zemy. ptoz wſſeczko drzewo2) drzý y držeti mynym, tehdy druhý bratr wece: Ne, otecz muoy dal mi na tom drzewie dluhoft y ffirokost y hluboſt, to gest w korzeny y w proſtrzedce y na wrchu; a 25 ptoz prawym �wem geſt me drzewo. Tehdy naymladſſi. vſlyſſaw to a ty rzečzy od dwu bratru, wece gyma: wyly, kterym pwê wy dwa vwazugeta ſe w drzewo wyece nezli ya? wſſak otecz muoy dal mi na tom drzewie to wſſeczko, czoz geſt ſuche y ſyrowe? Protoz me geſt takez, yako y waſſe. Ale ſlyftez mye, milí bratrzy, aby kríg [79] mezy namy ne- byl, proto ze gſme bratrzi. Podmy k krali, genz k nam k ſuſedſtwie prziſedy, A kterakz 30 nas ten kral rozſudy, Przigmyemez na tô doſty. weceſſta oba: ano, dobra rada. a kdyz prziſili przed krale, kazdy ſwu przy powyedyel wedle otczowa rozkazany, tak gako geſt ſwrchu pſano. Tehdy kral przeſlyſſaw gich rzekl prworozenev: Mily, ty chceſſ naylepſſi pwo na tom drzewie myeti, Protoz muſylſ nayprwe krew puſſczety. a zawolaw puſſczedlnika kazal gemu z pwey ruky krew puſtyti. a vczynyw to otazal ſe wſſech, kde by gich otecz 35 pochowan byl. a vptawſle ſe kazal tyelo wykopaty a gednu koft z geo tyela wynyti, a opyet zaſe pochowaty a kdyz ſe to ſtalo, zawolaw ſluh ſwych wece gym: vezmyete koſt toho krale mrtweo a krew toho ſyna prworozene omoczte, yakz naylepe muozete. po- tom na ſlûce y na powietrzi wylozte, aby krew prziſchla k tey giſtey koſty. a kdyz krew k tey giſtey koſty prziſchne, wezmuce wody zmygtez tu koſt. A kdyz myli vodu 40 tu koſt, wſſeczka ſe krew doluow ſmyla, a koſt w ſwey barwie oſtala, yakozto y drzyewe. Tehdy kral we [80]ce druhemu ſynu takez yako y prwnyev, aby krew puſtil, w tey giſtey krwi przikazal ſwym, aby onu koſt omoczili, yako drzyewe na ſlunci ſuſſili a potom vodu myli. a kdyz byla myta ta giſta koſt, yakoz drziwe krew ſe ſ ny wſſeczka ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala. Wida to kral wece naymladſſyev: muſyſſ y ty take krew puſſcžeti, 45 yako y bratrzy twogi. a kdyz ſe to ſtalo, ze koſt otce geo we krwi omoczena byla a na ſlunci wyſchla byeſſe, mygichu tu koſt wodu y ſtruhachu, a wſſak krew od ny nemohla ſe 15 10 3) (za tím ps.) h (přetrž). XXXVIII. 1) (mezi slovy červ. tečky). 2) (za tím ps.) myi (přetrž.).
181 doſtí obtyzen. druha pwda gt, aby myel na hrzichi zaloſt a k tov weliku teſknoſt, ze kdy U pana boha rozhnyewal p ſwu neſtatecznoſt. a z too 3) myeti ſkruſſenye ſrdeczne a zaloſt na hrzichy. Trzeti pwda geſt, aby ten vmyſl myel, kdyz by z bozy pomoci hrzichuow ſkrze ſkruſſeny ſrdce, ſwatu zpowyed a doſty vczynyeny gednu odbyl, aby ſe nykdy zaſe w nye nenawraczowal ſ onu czyzoloznyci, gyzto bilo rzečzeno od pana ihů xpâ: Gdy a nerod wicz hrzeſliti! A tak wyeczneo zywota dogdeſſ etc. [77] 5 XXXVIII. EChezyas kral tak rzeczeny1) myel trzy ſyny, kterez welmi milowaſſ. Ten giſty kral vſtawicznu walku wedl proty krali Egyptſkemu a wſſeczko, czoz myel, na tu walku nalozil, kromye gednoho ſtromu neb drzewa. a to drzewo gmyegiſſe takuto mocz, ze kazdy nemoczny, genz z toho drzewa owoce gedl, zdrawie przigal, kromye malomoczneo, alle kdyz ten giſty kral az na ſmrt nemoczen byl, zawolal ſweo prworozene ſyna a rzka: tak ſem welmi tye milowal y twe bratry, ze ſem wſſeczko to, czos ſem myel, p waſſy vſta- wicznu walku vtratil, kromye toho drzewa, genz wſſeczky nemoczne vzdrawuge. a ze ty ſy muoy prworozeny ſyn, tobye oddawam to drzewo, k nyemuz wſſeczko to, czoz geſt pod zemy. y wece: zawolay druhe bratra ſweo! a kdyz prziſſel, k nyev wece kral: Myli, to gſi ſyn muoy druhy, tobyet odkazugi toho drzewa dluhoſt y ſſyrokoſt. a rzek to wece k nyemu: zawolay trzetyho bratra ſweo! a kdyz przi [78] ſſel, wece k nyemu kral: Ty gſi ſy muoy naymladſſi. tobye toho drzewa odkazugi wſſeczko ſuche y ſyrowe. Tehdy on yako y gyna dwa bratri wece: kral nebeſki raczt odplatyti. A tak ten kral ynhed potom ſwu duſſi wypuſtil a poczeſtnye geſt pochowan, yakoz na krale ſluſſie. kdyz ſe to wſſe ſko- 20 nalo, prworozeny ſyn vwazal ſe w to drzewo, yako by ſameho geo bylo. vſlyſſaw to druhi bratr, wece k nyev: kterym pwems ſe w to drzewo vwazal? tehdy on wece: pwím dye- dyczſtwi; nebo dal mi na tom drzewie, czoz geſt pod zemi y na zemy. ptoz wſſeczko drzewo2) drzý y držeti mynym, tehdy druhý bratr wece: Ne, otecz muoy dal mi na tom drzewie dluhoft y ffirokost y hluboſt, to gest w korzeny y w proſtrzedce y na wrchu; a 25 ptoz prawym �wem geſt me drzewo. Tehdy naymladſſi. vſlyſſaw to a ty rzečzy od dwu bratru, wece gyma: wyly, kterym pwê wy dwa vwazugeta ſe w drzewo wyece nezli ya? wſſak otecz muoy dal mi na tom drzewie to wſſeczko, czoz geſt ſuche y ſyrowe? Protoz me geſt takez, yako y waſſe. Ale ſlyftez mye, milí bratrzy, aby kríg [79] mezy namy ne- byl, proto ze gſme bratrzi. Podmy k krali, genz k nam k ſuſedſtwie prziſedy, A kterakz 30 nas ten kral rozſudy, Przigmyemez na tô doſty. weceſſta oba: ano, dobra rada. a kdyz prziſili przed krale, kazdy ſwu przy powyedyel wedle otczowa rozkazany, tak gako geſt ſwrchu pſano. Tehdy kral przeſlyſſaw gich rzekl prworozenev: Mily, ty chceſſ naylepſſi pwo na tom drzewie myeti, Protoz muſylſ nayprwe krew puſſczety. a zawolaw puſſczedlnika kazal gemu z pwey ruky krew puſtyti. a vczynyw to otazal ſe wſſech, kde by gich otecz 35 pochowan byl. a vptawſle ſe kazal tyelo wykopaty a gednu koft z geo tyela wynyti, a opyet zaſe pochowaty a kdyz ſe to ſtalo, zawolaw ſluh ſwych wece gym: vezmyete koſt toho krale mrtweo a krew toho ſyna prworozene omoczte, yakz naylepe muozete. po- tom na ſlûce y na powietrzi wylozte, aby krew prziſchla k tey giſtey koſty. a kdyz krew k tey giſtey koſty prziſchne, wezmuce wody zmygtez tu koſt. A kdyz myli vodu 40 tu koſt, wſſeczka ſe krew doluow ſmyla, a koſt w ſwey barwie oſtala, yakozto y drzyewe. Tehdy kral we [80]ce druhemu ſynu takez yako y prwnyev, aby krew puſtil, w tey giſtey krwi przikazal ſwym, aby onu koſt omoczili, yako drzyewe na ſlunci ſuſſili a potom vodu myli. a kdyz byla myta ta giſta koſt, yakoz drziwe krew ſe ſ ny wſſeczka ſmyla, a koſt w ſwe barwie oſtala. Wida to kral wece naymladſſyev: muſyſſ y ty take krew puſſcžeti, 45 yako y bratrzy twogi. a kdyz ſe to ſtalo, ze koſt otce geo we krwi omoczena byla a na ſlunci wyſchla byeſſe, mygichu tu koſt wodu y ſtruhachu, a wſſak krew od ny nemohla ſe 15 10 3) (za tím ps.) h (přetrž). XXXVIII. 1) (mezi slovy červ. tečky). 2) (za tím ps.) myi (přetrž.).
Strana 182
182 U odmytí yako drzyewe. Wydyew to kral wece: ty gſy pwy ſyn geho, nebo krew twa z teyto koſty poſſla, ale bratry twa oba ſta zenymczyce, ne z Pwe? lože, ale z tayneho czyzoloz- ſtwie. Protoz tobye to drzewo prziſugi y twym buduczym. a kdyz ſe to ſtalo, wſſichny chwalichu mudroſt toho krale, ze tak mudrze ty bratry rozſudyl. allegoiD. Naymileyſſi! tento Czyeſarz geft pan naſſ ihûs xpûs, genz boyowal proty krali Egipt- ſkemu, to geſt pty dyablu, a wſleczko ztratil y vtratil a nalozil na tu walku, tak ze nemyel kde hlawy ſkrity; a nycz wyece neoſtalo, gedyne gedno drze [81]wo, totyff ſ toho drzewa, toto kterezkoli vmuczeny criſtowo w pamyety myeti bude, kterakz by koli nemoczen byl, to geſt kterymyz koli hrzichy obwazan byl, zdraw bude, toto wſſech hrzychuow prazden 10 bude, acz k tov prziſtupy3) ſkruſleny ſrdeczne, zpowyed ſwata, doſty vczínyenye, acz po- dobnye k tomu moczy bude prziſtupiti kromye malomoczneho, toto kromye zuffaleo, genz zufa nad miloſrdenstwím bozſkym, yako kayn, ezau, gydaſ, Saul a gynych mnoho. ale ſkrze ty trzy ſyny znamenawagi ſe trze ſtawowe lidſſczy: Skrze prwnyho ſyna moczny a bohaty, gymzto dano geft duole y ſwrchu, toto w zemy y w powietrzie. ale take zachazy 15 woda ſmylſtwa a powietrzy pychi, a wſſeczko ſ nych pokanye ſmyge. Skrze druheho ſyna znamenawagi ſe ſrdcze duchownye y wſſeczka; a ty zachazy woda lakomſtwye, kdyz pro- dar krzywy ſud wydawagi. ta dwa ſyny nykakez nemuozeta owoce krzyze ſwateho okuſity, nebo negſta pwa ſyny, ale z czyzolozſtwa. Skrze trzetyho ſyna naymladſſiho znamenawagi ſe ſproſtny krzeſtane, gichzto krew [82] nemuoz ſmyta byty. nebo to, czoz czyny dobreho, 20 acz ge geſſcze y nyetczo ptywneho potka, wſſeczko trpye mile, pamatuge vkrutnu ſmrt ſweo mileho otcze, pana ihů xpâ. Protoz any woda ſmylſtwa any lakomſtwa any pychy nemuoz gich odrazytí od miloſty bozſkey. Protoz owoce toho drzewa ma gym przyneſeno byti, to geſt wyeczny zywot. a tak chiſtay penyeze. 5 XXXIX. 40 MAtyus Czyefarz w rzymy kraloval,1) genz myel trzy ſyny, kterez welmy milowaſſe. 25 ale ſtalo ſe, ze kdyz myel vmrzyti, odkazal ſynu prworozenev wſſeczko dyedicztwo ſwe, druhev wſliczky nabytky, trzetymu trzy pyekne darky, toto prſten geden a gednu zaponu a gedno drahe ſukno. ale prſten myel tuto mocz: ktoz koli ten prſten na prſtu noſyl, miloſt ode wſſech lidy gmyegiſſe, a ſkrze tu miloſt, zacz koli proſyl, we wſſê byl vſyſſan. a zapona tuto mocz myela, [83] ze ktozkoli gich na ſwu prſy noſyl, czoz koli geho ſrdce podobneo 30 pozadalo, wſſeczko obdržal. Sukno take tuto mocz gmyegieſſe, ze ktoz koli na nye wſedl a w ſobye pomyſlil, ktez zadal byti, na kteru ſtranu ſwyeta, yhned bez meſſkanye tam poſazen byl. Trze ty darky nebo rurky vczinil byl miſt vgilius ſwymi czary. Ale kdyz Czyeſarz tyto trzi rurky naymladſſymu ſynu dawal, Rzekl gev: mily yonatko — nebo gev tak rziekali — toto dwe dawam tobye, gyneo dyediczſtwie nebudeſſ myetí, nez maty twa 35 w ſwey moci bude ge myetí, a kdyz bude potrzebowatí, gedno po drubem 2) ma tobye wydati. ſkonaw to rozkany ten giſty Czyeſarz duſſi puſtyl a poczestnye gest pochowan. Potom ſtarſſi dwa ſyny w to, czoz gim bylo rozkano, ynhed ſe vwazali. ale trzety ſyn nay- mladſli zlate prſtene od ſwe materze pozadal, aby ſe bral na vczeny, y wece3) gev maty: priten tobye davam, aby ſe snaznye vezil a zlich ſe zen warowal, aby tebe o ten prsten nezklamali. Tehdy ten gisty yonathas, wzem*) od ma[ 84 Jterze prſten, bral ſe na vezenye, kdezto doſty ſnaznye ſe vczyeſſe. Potom gedna dyeweczka pyekna y liba ſtrzetſſi gey na vlici, do ſweo gey domu poyala. a kdyz ſ ny przebywaſſe a prziliſ gy miluge yonatas drzewe rze- czeny, ten prſten na ſwê prſtye noſyſſe a wſſech lidy milost myegiſſe. a czoz koli od nych zadal, to wſſe obdrzal. Tehdy geho mila, kdyz to wyedyela, rzekla gev: O mily panyce! 3) (za tím ps.) k (přetrž.). XXXIX. 1) (mezi slovy červ. tečky). 2) (om.) b (m.) h. 3) (první) e (oprav z) o. 4) e (oprav. z) o.
182 U odmytí yako drzyewe. Wydyew to kral wece: ty gſy pwy ſyn geho, nebo krew twa z teyto koſty poſſla, ale bratry twa oba ſta zenymczyce, ne z Pwe? lože, ale z tayneho czyzoloz- ſtwie. Protoz tobye to drzewo prziſugi y twym buduczym. a kdyz ſe to ſtalo, wſſichny chwalichu mudroſt toho krale, ze tak mudrze ty bratry rozſudyl. allegoiD. Naymileyſſi! tento Czyeſarz geft pan naſſ ihûs xpûs, genz boyowal proty krali Egipt- ſkemu, to geſt pty dyablu, a wſleczko ztratil y vtratil a nalozil na tu walku, tak ze nemyel kde hlawy ſkrity; a nycz wyece neoſtalo, gedyne gedno drze [81]wo, totyff ſ toho drzewa, toto kterezkoli vmuczeny criſtowo w pamyety myeti bude, kterakz by koli nemoczen byl, to geſt kterymyz koli hrzichy obwazan byl, zdraw bude, toto wſſech hrzychuow prazden 10 bude, acz k tov prziſtupy3) ſkruſleny ſrdeczne, zpowyed ſwata, doſty vczínyenye, acz po- dobnye k tomu moczy bude prziſtupiti kromye malomoczneho, toto kromye zuffaleo, genz zufa nad miloſrdenstwím bozſkym, yako kayn, ezau, gydaſ, Saul a gynych mnoho. ale ſkrze ty trzy ſyny znamenawagi ſe trze ſtawowe lidſſczy: Skrze prwnyho ſyna moczny a bohaty, gymzto dano geft duole y ſwrchu, toto w zemy y w powietrzie. ale take zachazy 15 woda ſmylſtwa a powietrzy pychi, a wſſeczko ſ nych pokanye ſmyge. Skrze druheho ſyna znamenawagi ſe ſrdcze duchownye y wſſeczka; a ty zachazy woda lakomſtwye, kdyz pro- dar krzywy ſud wydawagi. ta dwa ſyny nykakez nemuozeta owoce krzyze ſwateho okuſity, nebo negſta pwa ſyny, ale z czyzolozſtwa. Skrze trzetyho ſyna naymladſſiho znamenawagi ſe ſproſtny krzeſtane, gichzto krew [82] nemuoz ſmyta byty. nebo to, czoz czyny dobreho, 20 acz ge geſſcze y nyetczo ptywneho potka, wſſeczko trpye mile, pamatuge vkrutnu ſmrt ſweo mileho otcze, pana ihů xpâ. Protoz any woda ſmylſtwa any lakomſtwa any pychy nemuoz gich odrazytí od miloſty bozſkey. Protoz owoce toho drzewa ma gym przyneſeno byti, to geſt wyeczny zywot. a tak chiſtay penyeze. 5 XXXIX. 40 MAtyus Czyefarz w rzymy kraloval,1) genz myel trzy ſyny, kterez welmy milowaſſe. 25 ale ſtalo ſe, ze kdyz myel vmrzyti, odkazal ſynu prworozenev wſſeczko dyedicztwo ſwe, druhev wſliczky nabytky, trzetymu trzy pyekne darky, toto prſten geden a gednu zaponu a gedno drahe ſukno. ale prſten myel tuto mocz: ktoz koli ten prſten na prſtu noſyl, miloſt ode wſſech lidy gmyegiſſe, a ſkrze tu miloſt, zacz koli proſyl, we wſſê byl vſyſſan. a zapona tuto mocz myela, [83] ze ktozkoli gich na ſwu prſy noſyl, czoz koli geho ſrdce podobneo 30 pozadalo, wſſeczko obdržal. Sukno take tuto mocz gmyegieſſe, ze ktoz koli na nye wſedl a w ſobye pomyſlil, ktez zadal byti, na kteru ſtranu ſwyeta, yhned bez meſſkanye tam poſazen byl. Trze ty darky nebo rurky vczinil byl miſt vgilius ſwymi czary. Ale kdyz Czyeſarz tyto trzi rurky naymladſſymu ſynu dawal, Rzekl gev: mily yonatko — nebo gev tak rziekali — toto dwe dawam tobye, gyneo dyediczſtwie nebudeſſ myetí, nez maty twa 35 w ſwey moci bude ge myetí, a kdyz bude potrzebowatí, gedno po drubem 2) ma tobye wydati. ſkonaw to rozkany ten giſty Czyeſarz duſſi puſtyl a poczestnye gest pochowan. Potom ſtarſſi dwa ſyny w to, czoz gim bylo rozkano, ynhed ſe vwazali. ale trzety ſyn nay- mladſli zlate prſtene od ſwe materze pozadal, aby ſe bral na vczeny, y wece3) gev maty: priten tobye davam, aby ſe snaznye vezil a zlich ſe zen warowal, aby tebe o ten prsten nezklamali. Tehdy ten gisty yonathas, wzem*) od ma[ 84 Jterze prſten, bral ſe na vezenye, kdezto doſty ſnaznye ſe vczyeſſe. Potom gedna dyeweczka pyekna y liba ſtrzetſſi gey na vlici, do ſweo gey domu poyala. a kdyz ſ ny przebywaſſe a prziliſ gy miluge yonatas drzewe rze- czeny, ten prſten na ſwê prſtye noſyſſe a wſſech lidy milost myegiſſe. a czoz koli od nych zadal, to wſſe obdrzal. Tehdy geho mila, kdyz to wyedyela, rzekla gev: O mily panyce! 3) (za tím ps.) k (přetrž.). XXXIX. 1) (mezi slovy červ. tečky). 2) (om.) b (m.) h. 3) (první) e (oprav z) o. 4) e (oprav. z) o.
Strana 183
183 mnozyt o tobye mluwye, ponyewadz zlata any ſtrzibra nemaſ, czym ſíe obchodyſ, ze ny- U zadneo nedoſtatku nemaſſ? Tehdy on wece: Pan buoh muoz wiece nezli zlatto any ſtrziebro; muoz buoh mnye daty, czoz ya zadam, a wſſak ona nemyewſſi na tom doſty, yala ſe dotud lahodnu rzeczy lifaty a okolo nyeho chodyti, az gí y powyedyel a rzka: tento príten takuto mocz ma, ze ktoz koli gey na prſtu noſy, bude wſſem lidem mil, a czoz koli od nych po- zada, we wſſê bude vſlyſſan. Tehda ona: mily, wzdy bywaſſ na hodech ſ lidmi v welikem weſely; ſtrach, by geho neztratíl. Protoz day mi ten priten, at ya gey wyernye [85] schowam. Tehdy on wedle lahodne rzecži ten prſten gi dal, brzo potom milost lidſku sobye ztratyl. Wida, ze ſe ztrawy nedoſtawa, pozada od ſwey miley prſtena toho, genz gi dal k wyerne rucze ſchowati. Tehdy ona wece: hotowa gſem. wſſedſſi do komory truchlu ſwu otewrzela, 10 krziklí welikym hlaſem a rzkuci: Byeda mnye! tot zlodyegi wylamawſſe truhlu, prſten twoy wzali. a tak ſkrze to wſliczky ty trzy dary ztratyl. allegoria. 5 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz gest pan naſſ ihûs xpůs. žena gich gest czyrkew ſwata. Trzy ſynowe gſu trzy ſtawowe w ſwietu. ſkrze prwnyeho znamenawagi ſe bohaty a moczny, gymzto pan buoh dal tento ſwyet k gich wuoli. Skrze druheho ſyna znamenawagi ſe mudrci tohoto ſwyeta, genz ſkrze mudroſt ſwietſku dobywagi ſobye welikeo zbozye y panſtwie a yako z nyeczeho nahoru wſtawagi. o nychz dauid dye: y z layna zdwihaſſ chudeho, aby gey poſadil ſ knyzaty lidu ſweho. Skrze trzetyho ſyna znamenawa ſe kazdy dobry krzeſtan, gemuz pan [86] buoh dal trzy darky, toto prſten wyery, zaponu nadyege ſwey miloſty, Sukno, ſwu laſku. Protoz ktoz koli prſten wieri noſyti bude, miloſt bozſku obdrzy, a czoz koli proſyti bude, yakoz ſam cſto pwi: za wſſeczko, czoz koli modlece ſe pſyte, wierzte nebo wezmete a przigde wam w rucze. take zaponu, toto nadyegi, w ſwem ſrdci noſyti bude, czoz pomyſli podobneo, to wſſe bude myeti. take ſukno laſku ktoz bude noſytí, ktezkoli bude chtieti, tu ynhed bude beze wſli przekazy. neb ſama miloſt zdwiha naſli zadoſt k nebeſkey odplatye. Ale mnozy gfu, genz ten prſten, toto ſwu wieru, kteruz by myeli myeti k bohu, dawagi ſwey miley, kdyz ſu wiernyeyſſi takym blaznyczym, nezli milev bohu, a podle toho wyetčzy nadyegi pokladagi nezli k bohu, proto neb gi netoliko prſten, toto wieru, ale y zaponu, toto nadyegi, k tov y ſukno, toto miloſt nebo laſku, wſſeczko ſſerednye zmrhagi, czoz gym gich otecz nebeſky odkazal etc. 15 20 25 XL. YOnywian? Czye [87] farz kdyz mnoho leth 1) kralowal, gednu w lozy odpoczywal, 30 y myſſleſſe z prziliſſneo naduty ſweo ſrdce: geſtly ktery gyny buoh, nezli gſem ya! a tak w tom myſſleny vſnul. wſtaw rano, ſwolaw ſwe rytyerze, gyne panoſſe a rzka: míli, gezmy ſpyeſſe a na low pogedem. dokonawſſe gidlo geli na low. a kdyz gel, tehdy horko netrpeliwe napadlo czyeſarze, ze ſe gev zdalo, by chtiel vmrzieti, gedyne leczby wody ſtudeney doſfel a w ny ſe zkupal. zadtym wzhled zdaleka vzrzel wodu ſfiroku, wece rytierzſtwu ſwemu: 35 Oſtante tuto, dokud ſe k wa newratím, a ynhed kwapye k tey wodye gel a ſed ſ konye rucho ſ ſebe ſlozil a do wody wſſel, a tak dluho tam byl, az ſe y ſhladyl. ale mezy tiem, kdyz ſe geſlcze Czyeſarz chladil, prziſſel nyekteraky k nyev owſſe podobny w twarzi, w po- ſtawie y w uoſobye, a oblecze ſe w geho rucho, a na geho kuoň wſedl y gel k rytyerzſtwu tomu, genz czakachu Czyeſarze. a ode wſſech yako Czyeſarz poczeſtnye2) prygyat geſt, nebo 40 wſſichny mnychu, by Czyeſarz byl, pto ze [88] we wſſê k nyev podoben byeſſe, a ynhed nechawſſe wſſeho przigeli domuow. Potom yanywian Czyeſarz z wody wyſſed any rucha any konye nalezl. dywiſſe ſe y take zamutyl ſe, proto ze nah byeſſe. a dluho myſliw to, czo ma vczinity, po dluhey chwily ſam k ſobye prziſſed wece: tuto blizko bydli geden muoy rityerz; Puoydu k nyev, zda my rucho da a kuon. A tak do ſweho domu przigedu a vzrzym, 45 kterak a ſkrze koho tak hanebnye obnazen gſem. Potom w myſſleny ten giſty yonywian gſa nah, tak yakz gey maty vrodyla, k hradu toho rytyerze ſſel a na wrata potlukl. Otazal XL. 1) (Ke konci řádky v kruhu 7 teček ps.) ... 2) (ps.) poczaſtnye, z) a (oprav.) e.
183 mnozyt o tobye mluwye, ponyewadz zlata any ſtrzibra nemaſ, czym ſíe obchodyſ, ze ny- U zadneo nedoſtatku nemaſſ? Tehdy on wece: Pan buoh muoz wiece nezli zlatto any ſtrziebro; muoz buoh mnye daty, czoz ya zadam, a wſſak ona nemyewſſi na tom doſty, yala ſe dotud lahodnu rzeczy lifaty a okolo nyeho chodyti, az gí y powyedyel a rzka: tento príten takuto mocz ma, ze ktoz koli gey na prſtu noſy, bude wſſem lidem mil, a czoz koli od nych po- zada, we wſſê bude vſlyſſan. Tehda ona: mily, wzdy bywaſſ na hodech ſ lidmi v welikem weſely; ſtrach, by geho neztratíl. Protoz day mi ten priten, at ya gey wyernye [85] schowam. Tehdy on wedle lahodne rzecži ten prſten gi dal, brzo potom milost lidſku sobye ztratyl. Wida, ze ſe ztrawy nedoſtawa, pozada od ſwey miley prſtena toho, genz gi dal k wyerne rucze ſchowati. Tehdy ona wece: hotowa gſem. wſſedſſi do komory truchlu ſwu otewrzela, 10 krziklí welikym hlaſem a rzkuci: Byeda mnye! tot zlodyegi wylamawſſe truhlu, prſten twoy wzali. a tak ſkrze to wſliczky ty trzy dary ztratyl. allegoria. 5 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz gest pan naſſ ihûs xpůs. žena gich gest czyrkew ſwata. Trzy ſynowe gſu trzy ſtawowe w ſwietu. ſkrze prwnyeho znamenawagi ſe bohaty a moczny, gymzto pan buoh dal tento ſwyet k gich wuoli. Skrze druheho ſyna znamenawagi ſe mudrci tohoto ſwyeta, genz ſkrze mudroſt ſwietſku dobywagi ſobye welikeo zbozye y panſtwie a yako z nyeczeho nahoru wſtawagi. o nychz dauid dye: y z layna zdwihaſſ chudeho, aby gey poſadil ſ knyzaty lidu ſweho. Skrze trzetyho ſyna znamenawa ſe kazdy dobry krzeſtan, gemuz pan [86] buoh dal trzy darky, toto prſten wyery, zaponu nadyege ſwey miloſty, Sukno, ſwu laſku. Protoz ktoz koli prſten wieri noſyti bude, miloſt bozſku obdrzy, a czoz koli proſyti bude, yakoz ſam cſto pwi: za wſſeczko, czoz koli modlece ſe pſyte, wierzte nebo wezmete a przigde wam w rucze. take zaponu, toto nadyegi, w ſwem ſrdci noſyti bude, czoz pomyſli podobneo, to wſſe bude myeti. take ſukno laſku ktoz bude noſytí, ktezkoli bude chtieti, tu ynhed bude beze wſli przekazy. neb ſama miloſt zdwiha naſli zadoſt k nebeſkey odplatye. Ale mnozy gfu, genz ten prſten, toto ſwu wieru, kteruz by myeli myeti k bohu, dawagi ſwey miley, kdyz ſu wiernyeyſſi takym blaznyczym, nezli milev bohu, a podle toho wyetčzy nadyegi pokladagi nezli k bohu, proto neb gi netoliko prſten, toto wieru, ale y zaponu, toto nadyegi, k tov y ſukno, toto miloſt nebo laſku, wſſeczko ſſerednye zmrhagi, czoz gym gich otecz nebeſky odkazal etc. 15 20 25 XL. YOnywian? Czye [87] farz kdyz mnoho leth 1) kralowal, gednu w lozy odpoczywal, 30 y myſſleſſe z prziliſſneo naduty ſweo ſrdce: geſtly ktery gyny buoh, nezli gſem ya! a tak w tom myſſleny vſnul. wſtaw rano, ſwolaw ſwe rytyerze, gyne panoſſe a rzka: míli, gezmy ſpyeſſe a na low pogedem. dokonawſſe gidlo geli na low. a kdyz gel, tehdy horko netrpeliwe napadlo czyeſarze, ze ſe gev zdalo, by chtiel vmrzieti, gedyne leczby wody ſtudeney doſfel a w ny ſe zkupal. zadtym wzhled zdaleka vzrzel wodu ſfiroku, wece rytierzſtwu ſwemu: 35 Oſtante tuto, dokud ſe k wa newratím, a ynhed kwapye k tey wodye gel a ſed ſ konye rucho ſ ſebe ſlozil a do wody wſſel, a tak dluho tam byl, az ſe y ſhladyl. ale mezy tiem, kdyz ſe geſlcze Czyeſarz chladil, prziſſel nyekteraky k nyev owſſe podobny w twarzi, w po- ſtawie y w uoſobye, a oblecze ſe w geho rucho, a na geho kuoň wſedl y gel k rytyerzſtwu tomu, genz czakachu Czyeſarze. a ode wſſech yako Czyeſarz poczeſtnye2) prygyat geſt, nebo 40 wſſichny mnychu, by Czyeſarz byl, pto ze [88] we wſſê k nyev podoben byeſſe, a ynhed nechawſſe wſſeho przigeli domuow. Potom yanywian Czyeſarz z wody wyſſed any rucha any konye nalezl. dywiſſe ſe y take zamutyl ſe, proto ze nah byeſſe. a dluho myſliw to, czo ma vczinity, po dluhey chwily ſam k ſobye prziſſed wece: tuto blizko bydli geden muoy rityerz; Puoydu k nyev, zda my rucho da a kuon. A tak do ſweho domu przigedu a vzrzym, 45 kterak a ſkrze koho tak hanebnye obnazen gſem. Potom w myſſleny ten giſty yonywian gſa nah, tak yakz gey maty vrodyla, k hradu toho rytyerze ſſel a na wrata potlukl. Otazal XL. 1) (Ke konci řádky v kruhu 7 teček ps.) ... 2) (ps.) poczaſtnye, z) a (oprav.) e.
Strana 184
184 U wratny, czoz by chtiel. wece Czyeſarz nahy: otewrzy wrata, a gednak vſlyſſiſſ, kto gſem ya. a wratny vzrzew geho wece: kdo ſy? on wece: ya ſem yanywian, rci panu swev, at my rucho poſſle a kuon, nebo przihodu rucho y kuoň ztratil ſem. wece gemu wratny: ſpyleſſ, neſſczaſtny chlape! nebo pan moy giz ſ Czyeſarzem y ſ gynymi rytierzi k dworu ge Czyeſarzowu, prowodyw gey zaſe ſe wratyl, a gyz za ſtolem ſedye. a przeſ to ya to panu ſwemu powím. a ynhed ten gifty [89] wratny ſſed ku panu ſwev, wſleczko gemu porzad powiedyel. Tehdy ten gifty ritierz Przikazal wratnev, aby gey k nyev prziwedl. A tak ſe ſtalo. kdyz rytyerz gey vzrzel, w nyczemz geo nepoznal. wece gev: powiez my, kdo gſy ty? A on wece: yonywian Czyefarz gſem, a tye ſem rytyerzem vczínil w tento den a 1o w tuto hodynu. Tehdy ritierz wece: O neſſczaſtny chlape, kteru ſmyeloſti ſmyſſ ſe Czye- ſarzem nazywati? gyz pan muoy Czyeſarz ſ ſwym rytyerzſtwem 3) k ſwey dworu gel, a ya prowodyw gey, wratil ſem ſe od nyeho zaſe; kakz koli prawda geſt, ze ten den a w tu hodynu vczynyen ſem rityerzem od meho mileho pana Czyeſarze. A pto že ty ſe ſmyeſ menowaty Czyeſarzem, ſ tu wynu bez pomsty wen newyndeff a ynhed kazal gey dobrze 15 kygi zbyti a wyhnaty. yaw ſe plakaty horzce wece. O mily boze, kterak geſt to prziſſlo, ze tento rytyerz, gehoz ſem ya rytyerzem vczyinil, nezna mne? A yal ſe opyet myſlity: Tuto blizko bydli wewoda geden, [0] rada ma zwlaſſtnye. puoydu k nyemu, zda mye ten pozna a ruchem y konyem mye obmyſli. ale kdyz k wratom toho wewody prziſſel, yal ſe tluci. Tehdy wratny prziſſed, vzrzew geho naha, dywiſſe ſe welmy, wece: kdo gſy ty, a kteraks tak welſken obnazen? Tehdy on wece: Powyez ſwev panu, zet gſem ya Czyeſarz Jonywyan?, a rucho ſem nahodu ztratyl, a pto ſem k nyemu prziſfel, aby mi z te nuze pomohl. wratny prziſſed przed ſwe? pana yal ſe prawiti, ze by nyekteraky nahy byl przed wrata, genz prawi oſobnye, by byl Czyeſarz Joniwian, a proſy, abych gey ſem puſtil. Vſly- ſſaw to wewoda wece : brzo przywed gey ſem, abychom gey widyeli, kto geſt. wratny ſſed 25 przywedl gey przed wewodu. ale wewoda w nyczemz geho nepoznal. y wece gemu: kto gſy ty? tehdy on: ya ſem czyeſarz yonywian, a tye gſem tymto wewodu veżinyl, zwlaſſtny ſwu radu. wece gev wewoda blaznyſſ, nebozczo! a proto ze ſe ſmyſſ Czyeſarzem nazywatí, bez pomſty odſud [91j newyndeſſ.1) kazal gey w zalarz wſadyti a nyekoliko dny wodu gedno a chleb k geho pokrmu dawati kazal. Potom wypuſtiw gey z žalarze kazal gey dobrze kygi zbyti y wyhnati. Tehdy on gſa tak hladem 5) morzen a welmi zbyt, yal ſe welmí pla- katy y wzdychaty ſam w ſobye y myſlity rzka: byeda mnye, czo gyz vczynym? w mrzkoſt budu lidu, y zawrzeny obce vczynyen gſem. Puoydu do ſweho domu, zda mye as ma czeled pozna, a zwlaſſcze pany, zena ma, po trzech znamenych taynych pozna mye. Yal ſe tluci. vzrzew gey wratny wece k nyemu: kto ſy ty? tehdy on: neznaſſ mne? wratny 35 wece: neznam. Opyet Czyeſarz wece: toy welmi ſe dywim. mage me rucho na ſobye, y neznaſſ mne, genz gſê ya ge tobye dal. wece wratny: ſſpileſſ. rucho pana meho Czyeſarze noſym. Tehdy Czyeſarz wece: ya tebe proſym p miloſt bozy, aby ſſel ode mne k Czyeſarzowey a powyedyel gy, ze gſem ya Czyeſarz Jonywian. a nebude-lit chtiety wye- rziti, rzci gy taynye [92 ode mne ta trzy znamenye, genz gych žadny do tey chwile newiedyel, gedyne ya a ona. wece wratny: nemam w tom pochibeny, ze blaznyſſ, a wſſak panyeg ſwey Czyeſarzowey to flowo powím, a giſt ſem, ze proto vtrpiſſ. S tym wratny prziſſed przed Czyeſarzowu poklekl a wſſeczko porzad powyedyel. Tehdy vſlyſſawſſi zamutila ſe welmi. y wece k Czyeſarzowi: O mily pane, ſlyſſ dworne wyeci, ze ta trzy znamenye, geſſto gſma ſama mezy ſebu myela w taynoſti, nyekteraky žebrak po wratnem mi ge wzka- zal, A prawie, by byl Czyeſarz. Tehdy on vſlyſſaw to przikazal, aby gey przeden prziwedl. A kdyz przyweden byl, wece Czyeſarz wſſem, geſſto na geo ſyny ſedyechu, a druzy ſtogichu: Mili, ſlyfſte ſlowa, kteraz tento prawie. y wece k nyemu: Mily, powiez mi, kdo gſy ty a proczs ſem prziſſel. Tehdy on: Pan Czyeſarz gſem teyto rziſſe, A prziſſel ſem, abych mluwil ſ ſwu pany Czyeſarzowu. wece Czyeſarz w [93] wſſem,6) kdoz byechu na ſyny: Pod prziſahu 50 powyezte mi, kto ge z nagi dwu Czyeſarz? Tehdy ony wſſeczkny wecechu: O mily pane, 20 30 40 45 5 3) (za tím) k (přetrž.). 4) (Dole na kraji nápis již nečitelný) Cztwrty... 5) (za tím naps.) o (přetrž.). 6) (w opakováno).
184 U wratny, czoz by chtiel. wece Czyeſarz nahy: otewrzy wrata, a gednak vſlyſſiſſ, kto gſem ya. a wratny vzrzew geho wece: kdo ſy? on wece: ya ſem yanywian, rci panu swev, at my rucho poſſle a kuon, nebo przihodu rucho y kuoň ztratil ſem. wece gemu wratny: ſpyleſſ, neſſczaſtny chlape! nebo pan moy giz ſ Czyeſarzem y ſ gynymi rytierzi k dworu ge Czyeſarzowu, prowodyw gey zaſe ſe wratyl, a gyz za ſtolem ſedye. a przeſ to ya to panu ſwemu powím. a ynhed ten gifty [89] wratny ſſed ku panu ſwev, wſleczko gemu porzad powiedyel. Tehdy ten gifty ritierz Przikazal wratnev, aby gey k nyev prziwedl. A tak ſe ſtalo. kdyz rytyerz gey vzrzel, w nyczemz geo nepoznal. wece gev: powiez my, kdo gſy ty? A on wece: yonywian Czyefarz gſem, a tye ſem rytyerzem vczínil w tento den a 1o w tuto hodynu. Tehdy ritierz wece: O neſſczaſtny chlape, kteru ſmyeloſti ſmyſſ ſe Czye- ſarzem nazywati? gyz pan muoy Czyeſarz ſ ſwym rytyerzſtwem 3) k ſwey dworu gel, a ya prowodyw gey, wratil ſem ſe od nyeho zaſe; kakz koli prawda geſt, ze ten den a w tu hodynu vczynyen ſem rityerzem od meho mileho pana Czyeſarze. A pto že ty ſe ſmyeſ menowaty Czyeſarzem, ſ tu wynu bez pomsty wen newyndeff a ynhed kazal gey dobrze 15 kygi zbyti a wyhnaty. yaw ſe plakaty horzce wece. O mily boze, kterak geſt to prziſſlo, ze tento rytyerz, gehoz ſem ya rytyerzem vczyinil, nezna mne? A yal ſe opyet myſlity: Tuto blizko bydli wewoda geden, [0] rada ma zwlaſſtnye. puoydu k nyemu, zda mye ten pozna a ruchem y konyem mye obmyſli. ale kdyz k wratom toho wewody prziſſel, yal ſe tluci. Tehdy wratny prziſſed, vzrzew geho naha, dywiſſe ſe welmy, wece: kdo gſy ty, a kteraks tak welſken obnazen? Tehdy on wece: Powyez ſwev panu, zet gſem ya Czyeſarz Jonywyan?, a rucho ſem nahodu ztratyl, a pto ſem k nyemu prziſfel, aby mi z te nuze pomohl. wratny prziſſed przed ſwe? pana yal ſe prawiti, ze by nyekteraky nahy byl przed wrata, genz prawi oſobnye, by byl Czyeſarz Joniwian, a proſy, abych gey ſem puſtil. Vſly- ſſaw to wewoda wece : brzo przywed gey ſem, abychom gey widyeli, kto geſt. wratny ſſed 25 przywedl gey przed wewodu. ale wewoda w nyczemz geho nepoznal. y wece gemu: kto gſy ty? tehdy on: ya ſem czyeſarz yonywian, a tye gſem tymto wewodu veżinyl, zwlaſſtny ſwu radu. wece gev wewoda blaznyſſ, nebozczo! a proto ze ſe ſmyſſ Czyeſarzem nazywatí, bez pomſty odſud [91j newyndeſſ.1) kazal gey w zalarz wſadyti a nyekoliko dny wodu gedno a chleb k geho pokrmu dawati kazal. Potom wypuſtiw gey z žalarze kazal gey dobrze kygi zbyti y wyhnati. Tehdy on gſa tak hladem 5) morzen a welmi zbyt, yal ſe welmí pla- katy y wzdychaty ſam w ſobye y myſlity rzka: byeda mnye, czo gyz vczynym? w mrzkoſt budu lidu, y zawrzeny obce vczynyen gſem. Puoydu do ſweho domu, zda mye as ma czeled pozna, a zwlaſſcze pany, zena ma, po trzech znamenych taynych pozna mye. Yal ſe tluci. vzrzew gey wratny wece k nyemu: kto ſy ty? tehdy on: neznaſſ mne? wratny 35 wece: neznam. Opyet Czyeſarz wece: toy welmi ſe dywim. mage me rucho na ſobye, y neznaſſ mne, genz gſê ya ge tobye dal. wece wratny: ſſpileſſ. rucho pana meho Czyeſarze noſym. Tehdy Czyeſarz wece: ya tebe proſym p miloſt bozy, aby ſſel ode mne k Czyeſarzowey a powyedyel gy, ze gſem ya Czyeſarz Jonywian. a nebude-lit chtiety wye- rziti, rzci gy taynye [92 ode mne ta trzy znamenye, genz gych žadny do tey chwile newiedyel, gedyne ya a ona. wece wratny: nemam w tom pochibeny, ze blaznyſſ, a wſſak panyeg ſwey Czyeſarzowey to flowo powím, a giſt ſem, ze proto vtrpiſſ. S tym wratny prziſſed przed Czyeſarzowu poklekl a wſſeczko porzad powyedyel. Tehdy vſlyſſawſſi zamutila ſe welmi. y wece k Czyeſarzowi: O mily pane, ſlyſſ dworne wyeci, ze ta trzy znamenye, geſſto gſma ſama mezy ſebu myela w taynoſti, nyekteraky žebrak po wratnem mi ge wzka- zal, A prawie, by byl Czyeſarz. Tehdy on vſlyſſaw to przikazal, aby gey przeden prziwedl. A kdyz przyweden byl, wece Czyeſarz wſſem, geſſto na geo ſyny ſedyechu, a druzy ſtogichu: Mili, ſlyfſte ſlowa, kteraz tento prawie. y wece k nyemu: Mily, powiez mi, kdo gſy ty a proczs ſem prziſſel. Tehdy on: Pan Czyeſarz gſem teyto rziſſe, A prziſſel ſem, abych mluwil ſ ſwu pany Czyeſarzowu. wece Czyeſarz w [93] wſſem,6) kdoz byechu na ſyny: Pod prziſahu 50 powyezte mi, kto ge z nagi dwu Czyeſarz? Tehdy ony wſſeczkny wecechu: O mily pane, 20 30 40 45 5 3) (za tím) k (přetrž.). 4) (Dole na kraji nápis již nečitelný) Cztwrty... 5) (za tím naps.) o (přetrž.). 6) (w opakováno).
Strana 185
185 tato geſt przedywna otazka. nykdy ſmy tohoto zloſyna newidali, ale tye gſmy z mladoſti U znali, a naſſ pan y Czyeſarz gſy y byls. take y Czyeſarzowey wece: Powiez mi, mila pany, znaſſ-li tohoto czlowieka, genz prawi, by Czyeſarz byl a pan twoy. wece Czyeſarzowa: O mily pane, procz take wieci na mye Tyezeſſ? zda neny tov giz trzidceti let, yakoz gſem ſ tebu byla a dyetye ſkrze tye myela? Obratyw ſe tyeſarz wece k nyev: proto zes ſe ſmyel Czyeſarzem nazywati, wydam na tye ſud, aby k oczaſu konſkev byl prziwazan. A potom budeſſ-li kdy ſmyeti ſe Czyeſarzem nazywati, na ſmrt ohawnu tye odſudym. a za- wolaw ſluh ſwich przikazal gim, aby gey k oczaſu konſkev prziwazicz y wlaczyli, ale ne do ſmrti. a tak le ſtalo. Potom gſa wyhnan a yako zu [94 faw wece ſam ſobye: zahyn ten den, w nyemzto ſem ſe narodyl. a kdyz to myſleſſe, blyz od hradu przebywaſſe puſten- 10 nyk, genz byeſſe zpowiedlnyk geo, wece ſam k ſobye: Puoydu k zpowiedlnykowi ſwemu, zda mye ten pozna; nebo czaſtokrat ſem ſe gemu zpowiedal. a ſſed tam, prziſtupyw k okenci potlukl. puſtennyk otewrzew okence vzrzew7) geho y zaklopy zaſe okence, otazaw geo, kdo by byl. a on wece: ya gſem yonywian czyeſarz; otewrzi mi a mluw ſe mnu: wece k nye v puſtennyk: odſtup ote mne, zlorzeczeny, newim, czo prawiſl, ty gſy dyabel w oſobye czlo- 15 wieczy. vſlyſſaw to yonywian czyeſarz padl k zemi a yal ſe za wrch rwati y ſwu bradu wen trhati weliku zaloſty, a krzik weliky az k nebi dawaſſe a rzka: byeda mye, czo vczynym? a ynhed w zapyety prziſſlo gemu na myſl, kterak gednu w lozy w ſwê odpoczywage w ſwem ſrdci byl ſe wzdwihl a rzekl: geſtli8) nezli ya gſem, a ynhed opy8) [95] tluci na puſtenyka a rzka: pro miloſt toho, genz wiſal na krzizy, ſyſſ zpowied mu, a ne- chceſſ-li otewrziti okence, ale nech tak zawrzyna, az mye y przeſliſſiſf. wece puſtênyk: ano, dobre. Tehdy yonywian Czyeſarz yal ſe zpowiedaty wſſech ſwych 2) hrzychuow a take byehuow ſwey mladoſti, a zwlaſſcze kderak ſe ge proti bohu byl wzdwihl a rzka, ze by ſe gev nezdalo, by gyny buoh byl nezli on. Vſlyſſaw to puſtennyk otewrzel okno, a kdyz gey rozhrzieſfil, ynhed gey poznal, y wece: Pochwalen mily buoh, ze ſem tye giz poznal! w to 25 rucho, kterezt ya mam, rucze obleczyz ſe a na ſwu ſyen gdy, a ynhed tye wſſichny poznagi. Tehdy yonywian oblekl ſe w rucho, kterez mu puſtennyk dal, y bral ſe k dov ſwev a na wrata tlukl. Prziſſed wratny, wrata otewrzel a gey poczeſtnye prziyal. y wece k wratnev: znaſl-li mye? odpowiedye wratny: 10) Imi dobrze, ale dywim ſe tomu, 11) tuto ſtal, a ne- widyel ſê, kdyz [96] wen wyſfel. odtud Czyeſarz yonywian ynhed ſſel na ſwu ſyen, a kazdy pty nyemu wſtal a hlawy poklonyl. a w tu chwili druhy Czyeſarz byeſſe w pokogi ſ czyeſarzowu. a kdyz wynyde rityerz nyekteraky z toho pokoge, zezrzew nan plnye poznal gey, a wſed zaſe do pokoge wece: Pane mily, geſt nyekteraky czlowiek na ſyny, gemuz wſſechny poczeſt czyny 12) yako Czyeſarz, a tak geſt owſſem podoben k tobye, ze ktery by byl z was Czyeſarz, newymy. Tehdy on: ynhed wyndu wen a prawdu zwim. 35 a kdyz na ſyen prziſſel, wzaw gey za ruku, a podle ſebe gey poſadyl, a prziwolaw wſſeczky knyezata y pany, rityerze y panoſſe, tudyez y Czyefarzowu, rzekl k nym: Poſluchayte! tento czlowiek geſt pan waſſ, ale ze ſe nyekdy pty bohu byl zdwihl, pto zbawen byl rziſſe, a znamoſt od nyeho odſtupila, ze nyzadny nemohl geho poznati, dokadz ſe bohu nepokorzíl a nezelel ſ prawu wieru, ze kdy [97] z ſwey nemudroſti ſmyel ſe pokuſyti. ale yat gſem 40 angel geho ſtraze y duſſe geho, a kralowſtwie oſtrzihal ſem, dokudz za ſwe hrzichi pokanye nevczinil, yakoz ſte widyeli. ale gyz y wzdy budte geho poſluſſny. a yat gey wam poruczym. a ynhed rzek to z oczy gim wyſſel. a Czyeſarz Jonywian bohu podyekowal a ſwoy ziwot w dobrê ſkonal. 5 20 39 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz muoż rzeczen byti kazdy czlowiek, genz owſſem poddal 45 ſe ſwietu, mage zbozye y czeſt, wzdwiha ſe proty bohu, przikazany bozſkeo nepoſluchage. wola ſwe rytyerze, toto pyet ſmyſluow, aby ſ ny geli na low, toto na ſwietſke marnoſti, a tu tak welike horko napada gey, toto pokuſſenye dyabelſke, ze myeſta ſobye nema, do- kudz by ſe wodach, toto w hrziſſich nezchladil. a tak ſmyſly ſwe oſtawuge. a kdyz nay- ) v (z jiného písm. oprav.). 8) (jen vršky písmen patrné, roh listu utržen). 3) (za tím ps.) z (přetrž.). 10) (slovo utrženo). 11) (roh utržen). 12) (ps.) czynye), e (přetrž.). 12a Gesta Romanorum.
185 tato geſt przedywna otazka. nykdy ſmy tohoto zloſyna newidali, ale tye gſmy z mladoſti U znali, a naſſ pan y Czyeſarz gſy y byls. take y Czyeſarzowey wece: Powiez mi, mila pany, znaſſ-li tohoto czlowieka, genz prawi, by Czyeſarz byl a pan twoy. wece Czyeſarzowa: O mily pane, procz take wieci na mye Tyezeſſ? zda neny tov giz trzidceti let, yakoz gſem ſ tebu byla a dyetye ſkrze tye myela? Obratyw ſe tyeſarz wece k nyev: proto zes ſe ſmyel Czyeſarzem nazywati, wydam na tye ſud, aby k oczaſu konſkev byl prziwazan. A potom budeſſ-li kdy ſmyeti ſe Czyeſarzem nazywati, na ſmrt ohawnu tye odſudym. a za- wolaw ſluh ſwich przikazal gim, aby gey k oczaſu konſkev prziwazicz y wlaczyli, ale ne do ſmrti. a tak le ſtalo. Potom gſa wyhnan a yako zu [94 faw wece ſam ſobye: zahyn ten den, w nyemzto ſem ſe narodyl. a kdyz to myſleſſe, blyz od hradu przebywaſſe puſten- 10 nyk, genz byeſſe zpowiedlnyk geo, wece ſam k ſobye: Puoydu k zpowiedlnykowi ſwemu, zda mye ten pozna; nebo czaſtokrat ſem ſe gemu zpowiedal. a ſſed tam, prziſtupyw k okenci potlukl. puſtennyk otewrzew okence vzrzew7) geho y zaklopy zaſe okence, otazaw geo, kdo by byl. a on wece: ya gſem yonywian czyeſarz; otewrzi mi a mluw ſe mnu: wece k nye v puſtennyk: odſtup ote mne, zlorzeczeny, newim, czo prawiſl, ty gſy dyabel w oſobye czlo- 15 wieczy. vſlyſſaw to yonywian czyeſarz padl k zemi a yal ſe za wrch rwati y ſwu bradu wen trhati weliku zaloſty, a krzik weliky az k nebi dawaſſe a rzka: byeda mye, czo vczynym? a ynhed w zapyety prziſſlo gemu na myſl, kterak gednu w lozy w ſwê odpoczywage w ſwem ſrdci byl ſe wzdwihl a rzekl: geſtli8) nezli ya gſem, a ynhed opy8) [95] tluci na puſtenyka a rzka: pro miloſt toho, genz wiſal na krzizy, ſyſſ zpowied mu, a ne- chceſſ-li otewrziti okence, ale nech tak zawrzyna, az mye y przeſliſſiſf. wece puſtênyk: ano, dobre. Tehdy yonywian Czyeſarz yal ſe zpowiedaty wſſech ſwych 2) hrzychuow a take byehuow ſwey mladoſti, a zwlaſſcze kderak ſe ge proti bohu byl wzdwihl a rzka, ze by ſe gev nezdalo, by gyny buoh byl nezli on. Vſlyſſaw to puſtennyk otewrzel okno, a kdyz gey rozhrzieſfil, ynhed gey poznal, y wece: Pochwalen mily buoh, ze ſem tye giz poznal! w to 25 rucho, kterezt ya mam, rucze obleczyz ſe a na ſwu ſyen gdy, a ynhed tye wſſichny poznagi. Tehdy yonywian oblekl ſe w rucho, kterez mu puſtennyk dal, y bral ſe k dov ſwev a na wrata tlukl. Prziſſed wratny, wrata otewrzel a gey poczeſtnye prziyal. y wece k wratnev: znaſl-li mye? odpowiedye wratny: 10) Imi dobrze, ale dywim ſe tomu, 11) tuto ſtal, a ne- widyel ſê, kdyz [96] wen wyſfel. odtud Czyeſarz yonywian ynhed ſſel na ſwu ſyen, a kazdy pty nyemu wſtal a hlawy poklonyl. a w tu chwili druhy Czyeſarz byeſſe w pokogi ſ czyeſarzowu. a kdyz wynyde rityerz nyekteraky z toho pokoge, zezrzew nan plnye poznal gey, a wſed zaſe do pokoge wece: Pane mily, geſt nyekteraky czlowiek na ſyny, gemuz wſſechny poczeſt czyny 12) yako Czyeſarz, a tak geſt owſſem podoben k tobye, ze ktery by byl z was Czyeſarz, newymy. Tehdy on: ynhed wyndu wen a prawdu zwim. 35 a kdyz na ſyen prziſſel, wzaw gey za ruku, a podle ſebe gey poſadyl, a prziwolaw wſſeczky knyezata y pany, rityerze y panoſſe, tudyez y Czyefarzowu, rzekl k nym: Poſluchayte! tento czlowiek geſt pan waſſ, ale ze ſe nyekdy pty bohu byl zdwihl, pto zbawen byl rziſſe, a znamoſt od nyeho odſtupila, ze nyzadny nemohl geho poznati, dokadz ſe bohu nepokorzíl a nezelel ſ prawu wieru, ze kdy [97] z ſwey nemudroſti ſmyel ſe pokuſyti. ale yat gſem 40 angel geho ſtraze y duſſe geho, a kralowſtwie oſtrzihal ſem, dokudz za ſwe hrzichi pokanye nevczinil, yakoz ſte widyeli. ale gyz y wzdy budte geho poſluſſny. a yat gey wam poruczym. a ynhed rzek to z oczy gim wyſſel. a Czyeſarz Jonywian bohu podyekowal a ſwoy ziwot w dobrê ſkonal. 5 20 39 Naymileyſſi! Tento Czyeſarz muoż rzeczen byti kazdy czlowiek, genz owſſem poddal 45 ſe ſwietu, mage zbozye y czeſt, wzdwiha ſe proty bohu, przikazany bozſkeo nepoſluchage. wola ſwe rytyerze, toto pyet ſmyſluow, aby ſ ny geli na low, toto na ſwietſke marnoſti, a tu tak welike horko napada gey, toto pokuſſenye dyabelſke, ze myeſta ſobye nema, do- kudz by ſe wodach, toto w hrziſſich nezchladil. a tak ſmyſly ſwe oſtawuge. a kdyz nay- ) v (z jiného písm. oprav.). 8) (jen vršky písmen patrné, roh listu utržen). 3) (za tím ps.) z (přetrž.). 10) (slovo utrženo). 11) (roh utržen). 12) (ps.) czynye), e (přetrž.). 12a Gesta Romanorum.
Strana 186
186 5 U prwe ſ konye sſede, toto wieri poſtupí, kteruzto na krztu twrdye ſlibil drzeti, a wſſech pych dyabelſkych odrzekl ſe, Potom ſlozi rucho, [98] toto gyne cztnoſti duſſie, a tak nah a byedny w marnoſti ſwietſke wſtupuge, ale czo ma vczíníti? zagiſte do domu rityerze geti, to to k roz- umu ſwemu ſe nawratiti, gehoz rozum tepe, kdyz gemu prawie, aby ſe negmenowal czye- ſarzê, toto krzeſtanem, nebo gmeno krzeſtanſke zlymi ſkutky potratil. czoz ma wiece vczinity? ma k ſwe wewodye gity, To geſt k ſwe ſwiedomie, genz pti nyemu welmi repce a w zalarz ſazy a wnytrznym ſuzenym vtepe ſrdeczny ſkruſſenym az do krwe, toto az y hrzich winde. Take ma gity k puſtennykowi, to geſt k zpowiedlnykowi, a zpowiedati ſe wyernye ſwych wſſech hrzyechuow, czo ſe geſt gich dopuſtil z vmyſla nebo z krziehkoſti, a pokany na ſe przigiti a 10 to drzeti az do ſkonczenye. a ynhed buoh y wſſeczkny ſwati znamoſt geo ſ weliku radoſti budu myeti a wſſe towarziſſtwo gey poczeſtnye przigmu etc. XLI. Hanybal tak rzeczeny [99] kral mnoho let kralowal, a k tov myegiſſe gedynku dceru, a tu prziliſſ milowaſſe. Stalo ſe mezy tyem, ze w geden den vdalo ſe gemu ſ ſwymi rityerzi y ſ gynymi gety na low. a kdyz honyli, wſtala mhla welmi huſta 15 w temnem leſy, ze geden druheho nemozyſſe dobrze widyeti, a tak ze Czyeſarz ſe tym odrazil ode wſlie ſwe czeledy, byeze po gednom gelenu. a kdyz ſe zaſe wratil, any ritye- rzuow any gyne czeledy nenalezl. nebo ony geho hledachu ſ gedney strany, a on gich ſ druhey. ale kdyz tak ſam gezdyeſſe, nocz ſe prziblizila, yal ſe po leſy bludyti, a newieda kam ſe dyeti, a kdyz tak w te noci temne bludyſſe ſ weliku teſknoſti, vzrzew zdaleka ſwietlo, 20 yal ſe konye boſti a nadyege ſe, by tu mohl lidy nagiti, a kdyz tak dluho gel, nalezl duom w leſy, a przigew k nyemu yal ſe tluci a pſyti, aby geho p buoh ſchowal. Tehdy lowczy, hoſpodarz toho domu, nepoznal1) geo, y otazal, kdo by byl a kam myny, a kderak ſe tak w leſy [100] opozdyl. Tehdy kral odpowiedyel: ya ſem ſproſtny czlowiek, a nahodu ſem zabludyl na czeſtye, a zatyem mye nocz przipadla, ze ſem ſe giz newiedyel kam dyeti, 25 az ſem y ſem przigel. Protoz pſym tebe, ſchoway mye teto nocí. tehdy lowczy wece: wged ſem we gmye bozy, a to, czoz mam, rad tobye toho vdyelím. a tak ze wgel do toho domu, a hoſpodarz wzê od nyeho kuon, poſtawil y naklidyl gemu. A ynhed ſtuol przi- prawil doſty podobnye z toho, czoz myel. a kdyz tak ſedyechu za ſtolem, vdalo ſe Czye- ſarzowi toho giſteho lowczyho otazyti: Mily, powiez mi, kdo geſt pan tohoto giſteho leſu? 30 odpowiedye lowczy: pan muoy Czyeſarz geft pan toho lefu, a ya ſem ſluha geho, a tohoto leſu hledam, a tato geſt zena ma, a giz na poſazeny. Ale kdyz czas byeſſe gyz po weczerzy, w gednom myeſtie w ſtodole Czyeſarze toho polozyl. a kdyz poczynal vſypati y vſnul, prziſſel k nyemu hlas a rzka: wezmi, wezmi, wezmi! vſlyſſaw ten hlas, potrhl ſe ze ſna, y rzekl: czo geſt to, genz �lyſſim: wezmi, wezmi, wezmi, a nicz [101] ſem newzal? Opyet 35 vſnul, a hlas druhe prziſſel a rzka: nawrat, nawrat, nawrat! ale on potrh ſe ze ſna wece: czo geſt to? drzewe ſem ſlyſſal po trzikrat: wezmi, wezmi, wezmi, a nicz ſem newzal; nynye ſlyſſím nawrat, nawrat, nawrat; y czo mam nawratity, kdyz ſem nicz newzal? Opyet trzeti yal ſe ſpati, a w tu chwili zena toho giſteho hoſpodarze praczowaſſe ku porodu, y po- rody kraſneho ſyna, zatym ynhed trzetye prziſſel k nyev hlas a rzka: vtecz, vtecz, vtecz! 40 nebo nynye teto noci narodylo ſe dyetye, genz po tobye bude kralowati. tehdy czyeſarz, kdyz to vſlyſſal, hnula ſe w nyem wſſiczka ſtrzewa geho, y wece ſam ſobye: czo geſt, geſto ſlyſſim: vtecz? kam mam vteci a procz? a kdyz tak mylleſſe, zaſlyſſe, ano dyetye placze, a tak ſylnye ſ welikym krzikem, y pozna po tom krziku, ze by pacholik byl. a yal ſe opyet w ſobye myſlity: zda toto dyetye ma po mnye kralowati? budu li zyw, zgednâ to, ze nebude kralowati. a kdyz den byl, prziprawiw ſe wſedl na ſwoy koň, a zawolaw k ſobye toho lowce, y wece gemu: Mily, ya tobye, a to wiez, zet gſem ya pan [102] twoy czyeſarz. on to vſlyſſaw padl k zemí a proſſe geo, aby gemu raczil odpuſtiti, acz geo by w czem rozhnyewal. ale on: nerod ſe baty, nebt nemâ za zle, ale dyekugit welmi, žes 45 XLI. 1) (ps) netazal, tazal (přetrž, za tím ps) poznal.
186 5 U prwe ſ konye sſede, toto wieri poſtupí, kteruzto na krztu twrdye ſlibil drzeti, a wſſech pych dyabelſkych odrzekl ſe, Potom ſlozi rucho, [98] toto gyne cztnoſti duſſie, a tak nah a byedny w marnoſti ſwietſke wſtupuge, ale czo ma vczíníti? zagiſte do domu rityerze geti, to to k roz- umu ſwemu ſe nawratiti, gehoz rozum tepe, kdyz gemu prawie, aby ſe negmenowal czye- ſarzê, toto krzeſtanem, nebo gmeno krzeſtanſke zlymi ſkutky potratil. czoz ma wiece vczinity? ma k ſwe wewodye gity, To geſt k ſwe ſwiedomie, genz pti nyemu welmi repce a w zalarz ſazy a wnytrznym ſuzenym vtepe ſrdeczny ſkruſſenym az do krwe, toto az y hrzich winde. Take ma gity k puſtennykowi, to geſt k zpowiedlnykowi, a zpowiedati ſe wyernye ſwych wſſech hrzyechuow, czo ſe geſt gich dopuſtil z vmyſla nebo z krziehkoſti, a pokany na ſe przigiti a 10 to drzeti az do ſkonczenye. a ynhed buoh y wſſeczkny ſwati znamoſt geo ſ weliku radoſti budu myeti a wſſe towarziſſtwo gey poczeſtnye przigmu etc. XLI. Hanybal tak rzeczeny [99] kral mnoho let kralowal, a k tov myegiſſe gedynku dceru, a tu prziliſſ milowaſſe. Stalo ſe mezy tyem, ze w geden den vdalo ſe gemu ſ ſwymi rityerzi y ſ gynymi gety na low. a kdyz honyli, wſtala mhla welmi huſta 15 w temnem leſy, ze geden druheho nemozyſſe dobrze widyeti, a tak ze Czyeſarz ſe tym odrazil ode wſlie ſwe czeledy, byeze po gednom gelenu. a kdyz ſe zaſe wratil, any ritye- rzuow any gyne czeledy nenalezl. nebo ony geho hledachu ſ gedney strany, a on gich ſ druhey. ale kdyz tak ſam gezdyeſſe, nocz ſe prziblizila, yal ſe po leſy bludyti, a newieda kam ſe dyeti, a kdyz tak w te noci temne bludyſſe ſ weliku teſknoſti, vzrzew zdaleka ſwietlo, 20 yal ſe konye boſti a nadyege ſe, by tu mohl lidy nagiti, a kdyz tak dluho gel, nalezl duom w leſy, a przigew k nyemu yal ſe tluci a pſyti, aby geho p buoh ſchowal. Tehdy lowczy, hoſpodarz toho domu, nepoznal1) geo, y otazal, kdo by byl a kam myny, a kderak ſe tak w leſy [100] opozdyl. Tehdy kral odpowiedyel: ya ſem ſproſtny czlowiek, a nahodu ſem zabludyl na czeſtye, a zatyem mye nocz przipadla, ze ſem ſe giz newiedyel kam dyeti, 25 az ſem y ſem przigel. Protoz pſym tebe, ſchoway mye teto nocí. tehdy lowczy wece: wged ſem we gmye bozy, a to, czoz mam, rad tobye toho vdyelím. a tak ze wgel do toho domu, a hoſpodarz wzê od nyeho kuon, poſtawil y naklidyl gemu. A ynhed ſtuol przi- prawil doſty podobnye z toho, czoz myel. a kdyz tak ſedyechu za ſtolem, vdalo ſe Czye- ſarzowi toho giſteho lowczyho otazyti: Mily, powiez mi, kdo geſt pan tohoto giſteho leſu? 30 odpowiedye lowczy: pan muoy Czyeſarz geft pan toho lefu, a ya ſem ſluha geho, a tohoto leſu hledam, a tato geſt zena ma, a giz na poſazeny. Ale kdyz czas byeſſe gyz po weczerzy, w gednom myeſtie w ſtodole Czyeſarze toho polozyl. a kdyz poczynal vſypati y vſnul, prziſſel k nyemu hlas a rzka: wezmi, wezmi, wezmi! vſlyſſaw ten hlas, potrhl ſe ze ſna, y rzekl: czo geſt to, genz �lyſſim: wezmi, wezmi, wezmi, a nicz [101] ſem newzal? Opyet 35 vſnul, a hlas druhe prziſſel a rzka: nawrat, nawrat, nawrat! ale on potrh ſe ze ſna wece: czo geſt to? drzewe ſem ſlyſſal po trzikrat: wezmi, wezmi, wezmi, a nicz ſem newzal; nynye ſlyſſím nawrat, nawrat, nawrat; y czo mam nawratity, kdyz ſem nicz newzal? Opyet trzeti yal ſe ſpati, a w tu chwili zena toho giſteho hoſpodarze praczowaſſe ku porodu, y po- rody kraſneho ſyna, zatym ynhed trzetye prziſſel k nyev hlas a rzka: vtecz, vtecz, vtecz! 40 nebo nynye teto noci narodylo ſe dyetye, genz po tobye bude kralowati. tehdy czyeſarz, kdyz to vſlyſſal, hnula ſe w nyem wſſiczka ſtrzewa geho, y wece ſam ſobye: czo geſt, geſto ſlyſſim: vtecz? kam mam vteci a procz? a kdyz tak mylleſſe, zaſlyſſe, ano dyetye placze, a tak ſylnye ſ welikym krzikem, y pozna po tom krziku, ze by pacholik byl. a yal ſe opyet w ſobye myſlity: zda toto dyetye ma po mnye kralowati? budu li zyw, zgednâ to, ze nebude kralowati. a kdyz den byl, prziprawiw ſe wſedl na ſwoy koň, a zawolaw k ſobye toho lowce, y wece gemu: Mily, ya tobye, a to wiez, zet gſem ya pan [102] twoy czyeſarz. on to vſlyſſaw padl k zemí a proſſe geo, aby gemu raczil odpuſtiti, acz geo by w czem rozhnyewal. ale on: nerod ſe baty, nebt nemâ za zle, ale dyekugit welmi, žes 45 XLI. 1) (ps) netazal, tazal (přetrž, za tím ps) poznal.
Strana 187
187 mye prziyal w mey nuzy do ſweho domu, ale powiez mi, zda twa zena noczczy porodyla ſyna? U ale on: tak, pane, y wece czyeſarz: vkaz mi gey. a kdyz gemu vkazal, tehdy czyeſarz pilnye na to dyetie patrziſfe, az na czele nyekterake znamenye vhledal a mleze znamenal. potom wece tomu lowczyemu: toto dyetye chci ya odchowati a za ſyna ge woliti, a po patnaſti dnech po nye poſlati chci, odpowiedye lowczy: Pane, negſem hoden, aby me dyetie chowal, a przeſto buoh odplat tobye, ze ſe mnu y ſ mym dyetyetem raczyſl miloſt ſwu vczyniti. a zatyem czeled toho czyeſarze przígela a gey ſ radoſtí domu prowedla. a kdyz patnaſte dny minulo, zawolal k ſobye trzi ſluzebnykuow ſwich, gymzto taynye nad gyne vſal, y wece gym: na tu prziſahu, kderu ſte mi vezínili, gedte k lowczyemu do toho myeſta — daw gim znameny, kdezto gey byli nalezli — a dyetie to, ktez zena geho tey [103] noci 10 porodyla, kdyz ſem ya zabludyw v nyeho noczowal, wezmyete ge, a kdyz przeſ les pogedete, to dyetie zahubite pod miloſti y pod ſſigi, a ſrdce toho giſteho dyetyete, kdyz ge zahubite, p znameny mnye przyneſte. wecechu ony gednym hlasem: pane, bud twa wuole, a ynhed tam do toho domu geli a za to dyetye k odchowanye proſyli, ale ten lowczy yako czlowiek ſproſtny a newtipny, nerozumyew gich lſti dal gym to dytye. a kdyz przeſ leſ pogedu, vece geden druhemu: to geſt myeſto podobne, abychô dyetye zahubili ku przikazanye czyeſarzowu. Tehdy ynhed dyetie na zemy polozy, yali ſe pilnye na nye patrziti. a mezy tyem geden z nych wece: O kterak by bil weliky hrzich, newinne y tak kraſne dyetye za- hubítí. k temuz dwa weceſſta: wieru, prawdu dyeſſ, y owſſe weliky by hrzich byl, bychom beze wſſi winy take dyetye zahubili. a ptoz ſnazme ſe o to mezy ſebu, abychom to dyetie 20 zachowali a panu ſwev podobnu odpowied dali tov. y wece geden z nych: mily, poſluchayte rady me: tuto w leſye geſt mnoho praſecz mladych; Vhoníce gedno ſrdce z nyeho wygmem [104] a ſwemu panu Czyeſarzowi ge vkazem, a dyemy, ze to ſrdce geſt toho dyetyete, kterez on kazal zahubiti, a tak ſe poczeſtnye wymluwyme. Tehdy weceſſta druha dwa towarziſſe: ano, to podobna rada. nez nad to vczynme mezy ſebu prziſahu, aby geden na druheo nykdy nezradil any pneſl. A tak ſe ſtalo. vczynywſſe prziſahu wzêſſe dyetye w dupnate ge drzewo wlozili, a zabiwſſe praſe, wynyali z nyeho ſrdcze a czyeſarzowi przineſli. a w tu chwile byeſſe weliky ohen w komynye na ſyeny. wzem czyeſarz od nych to ſrdce praſeczy a mnyeſſe, by bylo dyetietye, ynhed wrhl ge pstrzed ohnye, y wece : Ay, tot ten, geſto po mnye ma kralowati! gyz muožete wiedyeti, czot ſnowe komu proſpyegi. Ale potom ynhed druhy den hrabye menem lipolt w tom leſy, w kteremzto dyetye w dupnatê drzewie lezyesse, honyesse gelen tak dluho, az y ſe pſy k tov ſe drzewu przihnali. a pſy vſliſſewſſe dyetie, oſuwſſe to drzewo yali ſe welmi ſkolity, vſliſſaw to hrabye y ſwymi ſe tam przibodl a dyetie w plenky obynute vzrzel Wece ſluham ſwym: rucže [105] wezmyete to dyetye a mnye ſem ge w lono dayte, a yat ge domuow ſwey panye przyneſu. a tak ſe stalo, wzem dyetye ynhed domuow gel a ſwey panye ge dal a rzka: Mila pany, wieſſ, ze ſpolu dyeti nemamy; ale wezmy to dyetie a rzkei przed lidmy, zet geft twe y me, a budewa geo myeti welike vtyeſſeny, tehdy ona wece: mnye ſe dobrze liby. a tak w maley chwili, kdyz ſe to ſtalo, rozneſlo ſe po wſſem geho hrabſtwie, ze hrabynka kraſneho ſyna vrodyla. a toho weliku radoſt myegichu. mezy tyem roſtlo to dyetie, a wſſichny ge milowachu. ale kdyz gemu ſedm let mynulo, dali ge na vczenye, kdezto nad gyne dywnye w vmyenye proſpyewaſſe, tak dluho az do dwadceti let nykam ſe nehybage tam bydleſſe. Potom ten giſty czyeſarz kazal pwolati ſlawny dwuor, aby kazdy, chudy y bohaty, k tov dworu gel, ktoz chce Czyeſarzowu miloſt zachowati. mezy gynymi ten giſty hrabye lipolt take tam k tov dworu ſ tyem giſtym robenczem gel, a kdyz tam byli, tehdy ten giſty mladenecz ſtaſſe przed ſtolem, ſwev hraby ſluze. ale czyeſarz vzrzew gey, welmi pilnye nan hledye, vzrzel [106] znamenye na czele, kterezto widyel byeſſe w dov lowczyeho, otcze geho, kdyz ſe byeſſe narodyl. a pylnye to znamenye poznaw wece k tov hraby: mily, powiez mi, czy geſt ſyn tento nebo mladenecz, genz ſtaſſe przede mnu y przed tebu? wece hrabye: pane, ſyn moy geſt, gehoz ma zena mnye vrodila. Opyet czyeſarz wece k nyemu: na tu prziſahu, yakz my gi vczinil, powiez mi pwdu! tehdy on wece: kdyz geſt tak, zagiſte newim, czyt by ſyn byl. Wece k nyemu Czyeſarz: Powiez mi, kteraks k nyev prziſſel? wece hrabye: minulo gyz tov dwatczeti let, yakz ſê gey nahodu honye gelen w leſye w drzewie dupnatem, an w plenky obynut, nalezl powrzena. vſlyſlaw to Czyeſarz taynye onyech trzí, kterezto byeſle poſlal, aby dyetie zahubili, zawolal a rzekl 15 25 30 35 40 45 5 50
187 mye prziyal w mey nuzy do ſweho domu, ale powiez mi, zda twa zena noczczy porodyla ſyna? U ale on: tak, pane, y wece czyeſarz: vkaz mi gey. a kdyz gemu vkazal, tehdy czyeſarz pilnye na to dyetie patrziſfe, az na czele nyekterake znamenye vhledal a mleze znamenal. potom wece tomu lowczyemu: toto dyetye chci ya odchowati a za ſyna ge woliti, a po patnaſti dnech po nye poſlati chci, odpowiedye lowczy: Pane, negſem hoden, aby me dyetie chowal, a przeſto buoh odplat tobye, ze ſe mnu y ſ mym dyetyetem raczyſl miloſt ſwu vczyniti. a zatyem czeled toho czyeſarze przígela a gey ſ radoſtí domu prowedla. a kdyz patnaſte dny minulo, zawolal k ſobye trzi ſluzebnykuow ſwich, gymzto taynye nad gyne vſal, y wece gym: na tu prziſahu, kderu ſte mi vezínili, gedte k lowczyemu do toho myeſta — daw gim znameny, kdezto gey byli nalezli — a dyetie to, ktez zena geho tey [103] noci 10 porodyla, kdyz ſem ya zabludyw v nyeho noczowal, wezmyete ge, a kdyz przeſ les pogedete, to dyetie zahubite pod miloſti y pod ſſigi, a ſrdce toho giſteho dyetyete, kdyz ge zahubite, p znameny mnye przyneſte. wecechu ony gednym hlasem: pane, bud twa wuole, a ynhed tam do toho domu geli a za to dyetye k odchowanye proſyli, ale ten lowczy yako czlowiek ſproſtny a newtipny, nerozumyew gich lſti dal gym to dytye. a kdyz przeſ leſ pogedu, vece geden druhemu: to geſt myeſto podobne, abychô dyetye zahubili ku przikazanye czyeſarzowu. Tehdy ynhed dyetie na zemy polozy, yali ſe pilnye na nye patrziti. a mezy tyem geden z nych wece: O kterak by bil weliky hrzich, newinne y tak kraſne dyetye za- hubítí. k temuz dwa weceſſta: wieru, prawdu dyeſſ, y owſſe weliky by hrzich byl, bychom beze wſſi winy take dyetye zahubili. a ptoz ſnazme ſe o to mezy ſebu, abychom to dyetie 20 zachowali a panu ſwev podobnu odpowied dali tov. y wece geden z nych: mily, poſluchayte rady me: tuto w leſye geſt mnoho praſecz mladych; Vhoníce gedno ſrdce z nyeho wygmem [104] a ſwemu panu Czyeſarzowi ge vkazem, a dyemy, ze to ſrdce geſt toho dyetyete, kterez on kazal zahubiti, a tak ſe poczeſtnye wymluwyme. Tehdy weceſſta druha dwa towarziſſe: ano, to podobna rada. nez nad to vczynme mezy ſebu prziſahu, aby geden na druheo nykdy nezradil any pneſl. A tak ſe ſtalo. vczynywſſe prziſahu wzêſſe dyetye w dupnate ge drzewo wlozili, a zabiwſſe praſe, wynyali z nyeho ſrdcze a czyeſarzowi przineſli. a w tu chwile byeſſe weliky ohen w komynye na ſyeny. wzem czyeſarz od nych to ſrdce praſeczy a mnyeſſe, by bylo dyetietye, ynhed wrhl ge pstrzed ohnye, y wece : Ay, tot ten, geſto po mnye ma kralowati! gyz muožete wiedyeti, czot ſnowe komu proſpyegi. Ale potom ynhed druhy den hrabye menem lipolt w tom leſy, w kteremzto dyetye w dupnatê drzewie lezyesse, honyesse gelen tak dluho, az y ſe pſy k tov ſe drzewu przihnali. a pſy vſliſſewſſe dyetie, oſuwſſe to drzewo yali ſe welmi ſkolity, vſliſſaw to hrabye y ſwymi ſe tam przibodl a dyetie w plenky obynute vzrzel Wece ſluham ſwym: rucže [105] wezmyete to dyetye a mnye ſem ge w lono dayte, a yat ge domuow ſwey panye przyneſu. a tak ſe stalo, wzem dyetye ynhed domuow gel a ſwey panye ge dal a rzka: Mila pany, wieſſ, ze ſpolu dyeti nemamy; ale wezmy to dyetie a rzkei przed lidmy, zet geft twe y me, a budewa geo myeti welike vtyeſſeny, tehdy ona wece: mnye ſe dobrze liby. a tak w maley chwili, kdyz ſe to ſtalo, rozneſlo ſe po wſſem geho hrabſtwie, ze hrabynka kraſneho ſyna vrodyla. a toho weliku radoſt myegichu. mezy tyem roſtlo to dyetie, a wſſichny ge milowachu. ale kdyz gemu ſedm let mynulo, dali ge na vczenye, kdezto nad gyne dywnye w vmyenye proſpyewaſſe, tak dluho az do dwadceti let nykam ſe nehybage tam bydleſſe. Potom ten giſty czyeſarz kazal pwolati ſlawny dwuor, aby kazdy, chudy y bohaty, k tov dworu gel, ktoz chce Czyeſarzowu miloſt zachowati. mezy gynymi ten giſty hrabye lipolt take tam k tov dworu ſ tyem giſtym robenczem gel, a kdyz tam byli, tehdy ten giſty mladenecz ſtaſſe przed ſtolem, ſwev hraby ſluze. ale czyeſarz vzrzew gey, welmi pilnye nan hledye, vzrzel [106] znamenye na czele, kterezto widyel byeſſe w dov lowczyeho, otcze geho, kdyz ſe byeſſe narodyl. a pylnye to znamenye poznaw wece k tov hraby: mily, powiez mi, czy geſt ſyn tento nebo mladenecz, genz ſtaſſe przede mnu y przed tebu? wece hrabye: pane, ſyn moy geſt, gehoz ma zena mnye vrodila. Opyet czyeſarz wece k nyemu: na tu prziſahu, yakz my gi vczinil, powiez mi pwdu! tehdy on wece: kdyz geſt tak, zagiſte newim, czyt by ſyn byl. Wece k nyemu Czyeſarz: Powiez mi, kteraks k nyev prziſſel? wece hrabye: minulo gyz tov dwatczeti let, yakz ſê gey nahodu honye gelen w leſye w drzewie dupnatem, an w plenky obynut, nalezl powrzena. vſlyſlaw to Czyeſarz taynye onyech trzí, kterezto byeſle poſlal, aby dyetie zahubili, zawolal a rzekl 15 25 30 35 40 45 5 50
Strana 188
188 U gym: mili, pomnyte-li, ze tov geſt gyz dwadceti let, yakoz ſem was byl poſlal do domu lowczyeho po dyetie, abyſſte ge2) zahubili. powiezte mi prawdu pod miloſti a na tu prziſahu, kteru ſte my vczynili, czo ſe tov dyetyeti ſtalo? tehdy ony wecechu: ſlybugeſl-li nam za zywoty, powymet prawdu. Wece Czye [107] ſarz: ſlybugi ſwu wieru, ze wâ toho zlym nechci zpomynati, acz mi powiete prawdu. wecechu ony: mily pane! przikazany twe byli bichom vczinili, by nas miloſrdenſtwie naſſe k tov dyetyetí newinnev nebylo hnulo. ale ſlytowawſſe ſe nad nym ſrdce praſeczy myeſto ſrdze geho twey miloſty byli ſme przineſli y dali. Vſlyſſaw to Czyeſarz pilnye myſleſſe a rzka: tehdy wzdy tento ma po mnye kralowati. budu-li moci, wzdy gey k ſmrti prziprawim, aby po mnye nepanowal. pomyſliw ſobye wece k tov giſte 10 hraby: proſym y chci tomu, aby tento robenecz na mem dworu oſtal. hrabie wece: mily pane, kdyz tak ſnaznye on ſtogieſſ, bud twa wuole, a ſ tym hrabye domuow gel, a ten mladenecz na dworze czyeſarzowie oſtal. ale czyeſarz den ode dne myſleſſe o geo bezzywotí, kterak by gey k ſmrti przipwil. w tu chwili Czyeſarzowa byeſſe w dalekych kragynach w gyney zemy s ſwu gedynku dezeru. Tehdy Czyeſarz zawolaw k ſobye toho mladence wece gemu: Synu, muſyſſ geti k Czyeſarzo [108] wey k mey z zemye a liſty gi ode mne doneſti, neb ſem dawno o nye neſlyſfal any o ſwey dezerzi, kterak ſe gym wede. tehdy on wece : pane, hotow ſem ku przikazany twev, bud twa wuole. a mezy tyem Czyeſarz zawolal k ſobye taynye gednoho piſarze ſweo a rzka: napiſſ liſt Czyeſarzowey takuto rzeczy, aby yakz brzo tento liſt przeczte, ynhed bez meſſkanye tomuto mladenczy, kdyz gy liſtu doda, aby gemu 20 kazala ohawnu ſmrt veziniti pod miloſti y pod hrdlem, a tak aby do trzetiho dne geho ſmrt nedlila, chce-li ſwoy zywot zachowati a Czyeſarzowu miloſt myeti. Napſaw piſarz liſt po rozkazanye geho prſtenyem zapeczetyw tomu mladenci dal, aby na vſwitye wſtana gel bez meſſkany tam, kamz gev od czyeſarze bylo rozkazano. Ale mladenecz wzem liſt, gſa pilen przikazany czyeſarzowa, wſtaw na vſwitye gel, a nykdyz ſe neſtawuge az do trzetyho dne. tepru trzety den w poledne vſtal y stawil ſe w gedno domu nyekterakeho rytyerze pſſe, aby gev ſ konyem po [109 trzebu dal. Tehdy rityerz ten, vzrzew mladence poczeſtneho a k tov zwyedyew, ze od czyeſarze poſlan, mile gey y ochotnye prziwital, do ſweo domu przigew obyed gemu dal wedle ſweo ſtawu, yakz naylepe mohl. Po obyedye kazal gev ſpat giti, aby po trudu poodpoczynul. Tehdy ten giſty mladenecz, yakz brzo poſtele dopadl, ynhed 30 welmi twrdye po tom trudu vſnul. a kdyz tak twrdye ſpaſſe, tehdy ten giſty rytyerz, ho- ſpodarz toho domu, nahodu wſſel do toho pokoge, kdez ten mladenecz odpoczywaſſe. vzrzew puſſku ſ liſty w geo hlawach, chtyeſle rad tu puſſku otewrziti a chtye zwiedieti, czo by w tyech liſtech bylo pſano. A kdyz otewrzel, vzrzel lifty czyeſarzowey prſtenem zapecžetite. Myſleſſe k ſobye a rzka: otewru ty liſty, a czo na ních ſtogi pſano, zwim, neb ge takez 35 bez ſkody zaſe mohu zawrzieti, proto ze woſk w tey peczeti tluſt byeſſe. a ynhed, kdyz ge otewrzel a cžetl, ze pod hrdlem y pod miloſty ten mladenecz od czyefarzowey myel na ſmrt dan byti, zamutyw ſe welmi, myſleſſe ſam w ſobye a rzka: O kterak by to prze- tyezky [110] hrzich byl, tak kraſneo robence na ſmrt dati! zagiſte nebude toho. a ynhed gyny liſt pſati kazal w tato ſlowa: O myla tyſarzowa! tobye przikazugi pod miloſty y pod 40 hrdlem, aby tohoto poſla ſ weliku ſlawnoſti y ſ radoſti do ſweo domu prziyala, a dceru gedynku naſli do trzetyho dne gemu za zenu dala, a na ſwatbu knyezata y pany okolny zwala. nevcziniſſ-li too, ohawnu ſmrty kazy tye odpwiti. a kdyz ten liſt wedle rozkazanye geho byl dokonan, wzem peczet ſ kralowa liſtu bez poſſkwrny k ſwev liſtu przilozil, a zaſe do puſſky na tez myeſto polozil. po chwili zbudiw mladence, ten den y tu nocz gey v ſebe 45 oſtawil. a rano na vſwietye pozehnaw geho k czyeſarzowey gey wyprawil. ale kdyz przed czyeſarzowou ſ lyſti prziſſel, welmi poczeſtnye gyey od czyeſarze pozdrawil a liſtuow gi podal. tehdy ona, yakz brzo liſti przecztla a gym vrozumyela, poczelowala geho a rzkucz: witay, muoy ſynu naymileyſli! przikazany pana meho czyeſarze rada naplnym, a ynhed bez meſſkanye kazala wſleczky knyezata y pany tey kraginy [111] ſezwaty, aby trzetí den to na ſwatbye gedynke dery 3) czyeſarzowy pod miloſti byli. Ony vſlyſſewſſe to ynhed ſ weliku przipwu k tey ſlawnoſti przigeli, a trzeti den manzelftwo mezy tyem mladenczem a tu dceru vplnye dokonali a weliku ſlawnoſt vczinili. Po tyech hodech mnoha knyzata y pany zenycha 15 25 5 2) (ps.) gei, i (přetrž.). XLI. 3) c (vynech.).
188 U gym: mili, pomnyte-li, ze tov geſt gyz dwadceti let, yakoz ſem was byl poſlal do domu lowczyeho po dyetie, abyſſte ge2) zahubili. powiezte mi prawdu pod miloſti a na tu prziſahu, kteru ſte my vczynili, czo ſe tov dyetyeti ſtalo? tehdy ony wecechu: ſlybugeſl-li nam za zywoty, powymet prawdu. Wece Czye [107] ſarz: ſlybugi ſwu wieru, ze wâ toho zlym nechci zpomynati, acz mi powiete prawdu. wecechu ony: mily pane! przikazany twe byli bichom vczinili, by nas miloſrdenſtwie naſſe k tov dyetyetí newinnev nebylo hnulo. ale ſlytowawſſe ſe nad nym ſrdce praſeczy myeſto ſrdze geho twey miloſty byli ſme przineſli y dali. Vſlyſſaw to Czyeſarz pilnye myſleſſe a rzka: tehdy wzdy tento ma po mnye kralowati. budu-li moci, wzdy gey k ſmrti prziprawim, aby po mnye nepanowal. pomyſliw ſobye wece k tov giſte 10 hraby: proſym y chci tomu, aby tento robenecz na mem dworu oſtal. hrabie wece: mily pane, kdyz tak ſnaznye on ſtogieſſ, bud twa wuole, a ſ tym hrabye domuow gel, a ten mladenecz na dworze czyeſarzowie oſtal. ale czyeſarz den ode dne myſleſſe o geo bezzywotí, kterak by gey k ſmrti przipwil. w tu chwili Czyeſarzowa byeſſe w dalekych kragynach w gyney zemy s ſwu gedynku dezeru. Tehdy Czyeſarz zawolaw k ſobye toho mladence wece gemu: Synu, muſyſſ geti k Czyeſarzo [108] wey k mey z zemye a liſty gi ode mne doneſti, neb ſem dawno o nye neſlyſfal any o ſwey dezerzi, kterak ſe gym wede. tehdy on wece : pane, hotow ſem ku przikazany twev, bud twa wuole. a mezy tyem Czyeſarz zawolal k ſobye taynye gednoho piſarze ſweo a rzka: napiſſ liſt Czyeſarzowey takuto rzeczy, aby yakz brzo tento liſt przeczte, ynhed bez meſſkanye tomuto mladenczy, kdyz gy liſtu doda, aby gemu 20 kazala ohawnu ſmrt veziniti pod miloſti y pod hrdlem, a tak aby do trzetiho dne geho ſmrt nedlila, chce-li ſwoy zywot zachowati a Czyeſarzowu miloſt myeti. Napſaw piſarz liſt po rozkazanye geho prſtenyem zapeczetyw tomu mladenci dal, aby na vſwitye wſtana gel bez meſſkany tam, kamz gev od czyeſarze bylo rozkazano. Ale mladenecz wzem liſt, gſa pilen przikazany czyeſarzowa, wſtaw na vſwitye gel, a nykdyz ſe neſtawuge az do trzetyho dne. tepru trzety den w poledne vſtal y stawil ſe w gedno domu nyekterakeho rytyerze pſſe, aby gev ſ konyem po [109 trzebu dal. Tehdy rityerz ten, vzrzew mladence poczeſtneho a k tov zwyedyew, ze od czyeſarze poſlan, mile gey y ochotnye prziwital, do ſweo domu przigew obyed gemu dal wedle ſweo ſtawu, yakz naylepe mohl. Po obyedye kazal gev ſpat giti, aby po trudu poodpoczynul. Tehdy ten giſty mladenecz, yakz brzo poſtele dopadl, ynhed 30 welmi twrdye po tom trudu vſnul. a kdyz tak twrdye ſpaſſe, tehdy ten giſty rytyerz, ho- ſpodarz toho domu, nahodu wſſel do toho pokoge, kdez ten mladenecz odpoczywaſſe. vzrzew puſſku ſ liſty w geo hlawach, chtyeſle rad tu puſſku otewrziti a chtye zwiedieti, czo by w tyech liſtech bylo pſano. A kdyz otewrzel, vzrzel lifty czyeſarzowey prſtenem zapecžetite. Myſleſſe k ſobye a rzka: otewru ty liſty, a czo na ních ſtogi pſano, zwim, neb ge takez 35 bez ſkody zaſe mohu zawrzieti, proto ze woſk w tey peczeti tluſt byeſſe. a ynhed, kdyz ge otewrzel a cžetl, ze pod hrdlem y pod miloſty ten mladenecz od czyefarzowey myel na ſmrt dan byti, zamutyw ſe welmi, myſleſſe ſam w ſobye a rzka: O kterak by to prze- tyezky [110] hrzich byl, tak kraſneo robence na ſmrt dati! zagiſte nebude toho. a ynhed gyny liſt pſati kazal w tato ſlowa: O myla tyſarzowa! tobye przikazugi pod miloſty y pod 40 hrdlem, aby tohoto poſla ſ weliku ſlawnoſti y ſ radoſti do ſweo domu prziyala, a dceru gedynku naſli do trzetyho dne gemu za zenu dala, a na ſwatbu knyezata y pany okolny zwala. nevcziniſſ-li too, ohawnu ſmrty kazy tye odpwiti. a kdyz ten liſt wedle rozkazanye geho byl dokonan, wzem peczet ſ kralowa liſtu bez poſſkwrny k ſwev liſtu przilozil, a zaſe do puſſky na tez myeſto polozil. po chwili zbudiw mladence, ten den y tu nocz gey v ſebe 45 oſtawil. a rano na vſwietye pozehnaw geho k czyeſarzowey gey wyprawil. ale kdyz przed czyeſarzowou ſ lyſti prziſſel, welmi poczeſtnye gyey od czyeſarze pozdrawil a liſtuow gi podal. tehdy ona, yakz brzo liſti przecztla a gym vrozumyela, poczelowala geho a rzkucz: witay, muoy ſynu naymileyſli! przikazany pana meho czyeſarze rada naplnym, a ynhed bez meſſkanye kazala wſleczky knyezata y pany tey kraginy [111] ſezwaty, aby trzetí den to na ſwatbye gedynke dery 3) czyeſarzowy pod miloſti byli. Ony vſlyſſewſſe to ynhed ſ weliku przipwu k tey ſlawnoſti przigeli, a trzeti den manzelftwo mezy tyem mladenczem a tu dceru vplnye dokonali a weliku ſlawnoſt vczinili. Po tyech hodech mnoha knyzata y pany zenycha 15 25 5 2) (ps.) gei, i (přetrž.). XLI. 3) c (vynech.).
Strana 189
189 y ſnewieſtu darowali a k ſwy przibytkuom zaſe ſe wratili. ale ten mladenecz ſ czyeſarzowu U a ſwu zenu tu oſtal. Brzo potom czyeſarz do tey kragyny przigel. ale vſlyſſawſli czyeſarzowa, ze czyeſarz gede, rzekla zety ſwemu: Mily ſynu, poged ſe mnu pty panu memu czyeſarzowi. a on wece: hotow ſem. A kdyz tyeſarze dogeli, czyeſarz ynhed poczelowal ſwu zenu. Ale potom, kdyz ſ ny toho mladence vzrzel, nemyle na ny hledyeſſe, y wece gy: muſyſſ ſmrt trpyeti. Tehdy ona wece: Pane, miloſty proſym. A wſſak powiez mi, proczs gſem ſmrti hodna? wece czyeſarz: pod milosty y pod hrdlem pſal ſem tobye, aby toho mladence nepoſluchala. Tehdy ona opyet wece: O mily pane, lift twoy gesscze mam, w nyemzto plnye [112] ſtogi pod miloſtí y pode czty, abych we trzech dnech dcerku naſſi gedynku gemu za zenu dala. y wece czyeſarz: zda ſe to gyz ſtalo? Ona wece: y owſſem, pane, gyz od tey chwile na kazdu nocz przebywagi. wece czyeſarz: vkaz mi liſt. ohledaw y przeczetl wece: O kterak welike blaznowſtwie naſſe gynak poſobity, nez buoh zpoſobil! a ynhed toho mladence poczelowal a yako za ſyna gey przyyal, genz po ſmrti geo myeſto nyeho welmy mudrze a ſ miloſti kralowſtwie zprawowaſſe. 5 10 Naymileyſſi! czyeſarz tento muoz rzeczen byti kazdy czlowiek, genz owſſe kocha ſe 15 w ſwyetſkych wieczyech; gyede na low, toto na ſwietſke marnoſti, tehdy wſtane mhla, to to pokuſſeny dyabelſke, ſkrze kerez hubeny a byedny czlowiek ode wſſech cztnoſty odrazen bude a tula ſe, bludye y ſê y tam bez miloſty bozſke, az do dov lowczyeo przigde. duom ten znamenawa czyerkew ſwatu, do nyez ma ſe kazdy czlowiek vteci a tu odpoczywati, w nyemzto muoz ſlyſſeti hlas: vezmy, wezmi, wezmi! Skrze prwe wezmi muozem zname- nati wzatu duſſi k obrazu bozyev ſtworzenu ſ pyeti ſmyſly. [113] Skrze druhe wezmi muozem znamenaty cztyrzy elementy neb zywly, z nychzto ſmy wedle tyela ſtworzeny, a take genz gſu nam dany ſe wſſyem, czoz geſt w nych a z nych k naſſev vzytku. Skrze trzety wezmi ma rozumyeno byti welike miloſrdêſtwie bozi, kterez pan buoh hotow geſt daty kazdev y nayhorſſiemu, acz ſe chce polepſſiti. Skrze prwe nawrat rozumyeg, ze maſſ bohu nawratiti cziſtu duſſi, gyzs na krztu wzal. Skrze druhe nawrat rozumyeg poczet o wſſiczko, czo geſt pan buoh dal, y take z marneo ſlowa. nebo nyzadne zle nebude bez pomſty a dobre bez odplaty. Skrze trzeti nawrat maſſ rozumyeti, aby ſe weſſken bohu pod- dal na geho miloſrdenſtwie. Skrze prwe vtecz maſſ rozumyeti dyabla, ſwyet a tyelo, przed nymiz mame vtiekaty yako przed ſwymi tuhymi neprzately. Skrze druhe vtecz maſſ roz- umyeti, aby netoliko od hrziechu vtekl, ale ode wſlech prziczin geho. Swaty pawel dye: Waruyte ſe netoliko hrzichuow y prziczyn geho, ale y podoběſtwi geo zleho. Skrze trzeti vtecz maſſ rozumyeti, aby [114] vtekl wieczney ſmrty. Anebo takto: Wezmi dar, nawrat dluh, vtecz muky. Tehdy rityerz, toto zpowiedlnik twoy miloſtywy, przy nyem vſneſſ, to to przikazet, aby ſe hrzichuow warowal, a puſſku ſrdce tweho otewrze ſkrze dobre navczeny, a ſtare piſmo, toto zly zywot, pmyeny w twey duſſi, aby gi mohl czyſtu zachowati a potom bohu oddati. a tehdy budu weliky hody ſe wſſemi knyezaty, to geſt ſe wſſemi ſwatymi w nebeſkem kralowſtwie et cetera. 20 25 30 35 XLII. NEtauianus tak rzeczeny kral kdyz kralowal, nad gyne ſwu zenu milowaſſe, a pro trogi wiecz: nayprwe ze gemu byla welmi wierna, drube ze byla welmi kraſna, trzety ze 40 byla welmi poſluſſna a vſtawíczna. Naymileyſſi! tento kral muoz znamenati naſſer mile? pana ihů criſta, genz ſwu chot kazdu duſſi miluge nad gyne, ze geſt wierna, gynych bohuow nemagici, kraſna bez po- ſſkwrny hrzicha, poſluſſna a vſtawiczna w bozſkem przika [115] zanye bez promyeny az do ſkonczenye etc. 45
189 y ſnewieſtu darowali a k ſwy przibytkuom zaſe ſe wratili. ale ten mladenecz ſ czyeſarzowu U a ſwu zenu tu oſtal. Brzo potom czyeſarz do tey kragyny przigel. ale vſlyſſawſli czyeſarzowa, ze czyeſarz gede, rzekla zety ſwemu: Mily ſynu, poged ſe mnu pty panu memu czyeſarzowi. a on wece: hotow ſem. A kdyz tyeſarze dogeli, czyeſarz ynhed poczelowal ſwu zenu. Ale potom, kdyz ſ ny toho mladence vzrzel, nemyle na ny hledyeſſe, y wece gy: muſyſſ ſmrt trpyeti. Tehdy ona wece: Pane, miloſty proſym. A wſſak powiez mi, proczs gſem ſmrti hodna? wece czyeſarz: pod milosty y pod hrdlem pſal ſem tobye, aby toho mladence nepoſluchala. Tehdy ona opyet wece: O mily pane, lift twoy gesscze mam, w nyemzto plnye [112] ſtogi pod miloſtí y pode czty, abych we trzech dnech dcerku naſſi gedynku gemu za zenu dala. y wece czyeſarz: zda ſe to gyz ſtalo? Ona wece: y owſſem, pane, gyz od tey chwile na kazdu nocz przebywagi. wece czyeſarz: vkaz mi liſt. ohledaw y przeczetl wece: O kterak welike blaznowſtwie naſſe gynak poſobity, nez buoh zpoſobil! a ynhed toho mladence poczelowal a yako za ſyna gey przyyal, genz po ſmrti geo myeſto nyeho welmy mudrze a ſ miloſti kralowſtwie zprawowaſſe. 5 10 Naymileyſſi! czyeſarz tento muoz rzeczen byti kazdy czlowiek, genz owſſe kocha ſe 15 w ſwyetſkych wieczyech; gyede na low, toto na ſwietſke marnoſti, tehdy wſtane mhla, to to pokuſſeny dyabelſke, ſkrze kerez hubeny a byedny czlowiek ode wſſech cztnoſty odrazen bude a tula ſe, bludye y ſê y tam bez miloſty bozſke, az do dov lowczyeo przigde. duom ten znamenawa czyerkew ſwatu, do nyez ma ſe kazdy czlowiek vteci a tu odpoczywati, w nyemzto muoz ſlyſſeti hlas: vezmy, wezmi, wezmi! Skrze prwe wezmi muozem zname- nati wzatu duſſi k obrazu bozyev ſtworzenu ſ pyeti ſmyſly. [113] Skrze druhe wezmi muozem znamenaty cztyrzy elementy neb zywly, z nychzto ſmy wedle tyela ſtworzeny, a take genz gſu nam dany ſe wſſyem, czoz geſt w nych a z nych k naſſev vzytku. Skrze trzety wezmi ma rozumyeno byti welike miloſrdêſtwie bozi, kterez pan buoh hotow geſt daty kazdev y nayhorſſiemu, acz ſe chce polepſſiti. Skrze prwe nawrat rozumyeg, ze maſſ bohu nawratiti cziſtu duſſi, gyzs na krztu wzal. Skrze druhe nawrat rozumyeg poczet o wſſiczko, czo geſt pan buoh dal, y take z marneo ſlowa. nebo nyzadne zle nebude bez pomſty a dobre bez odplaty. Skrze trzeti nawrat maſſ rozumyeti, aby ſe weſſken bohu pod- dal na geho miloſrdenſtwie. Skrze prwe vtecz maſſ rozumyeti dyabla, ſwyet a tyelo, przed nymiz mame vtiekaty yako przed ſwymi tuhymi neprzately. Skrze druhe vtecz maſſ roz- umyeti, aby netoliko od hrziechu vtekl, ale ode wſlech prziczin geho. Swaty pawel dye: Waruyte ſe netoliko hrzichuow y prziczyn geho, ale y podoběſtwi geo zleho. Skrze trzeti vtecz maſſ rozumyeti, aby [114] vtekl wieczney ſmrty. Anebo takto: Wezmi dar, nawrat dluh, vtecz muky. Tehdy rityerz, toto zpowiedlnik twoy miloſtywy, przy nyem vſneſſ, to to przikazet, aby ſe hrzichuow warowal, a puſſku ſrdce tweho otewrze ſkrze dobre navczeny, a ſtare piſmo, toto zly zywot, pmyeny w twey duſſi, aby gi mohl czyſtu zachowati a potom bohu oddati. a tehdy budu weliky hody ſe wſſemi knyezaty, to geſt ſe wſſemi ſwatymi w nebeſkem kralowſtwie et cetera. 20 25 30 35 XLII. NEtauianus tak rzeczeny kral kdyz kralowal, nad gyne ſwu zenu milowaſſe, a pro trogi wiecz: nayprwe ze gemu byla welmi wierna, drube ze byla welmi kraſna, trzety ze 40 byla welmi poſluſſna a vſtawíczna. Naymileyſſi! tento kral muoz znamenati naſſer mile? pana ihů criſta, genz ſwu chot kazdu duſſi miluge nad gyne, ze geſt wierna, gynych bohuow nemagici, kraſna bez po- ſſkwrny hrzicha, poſluſſna a vſtawiczna w bozſkem przika [115] zanye bez promyeny az do ſkonczenye etc. 45
Strana 190
190 U XLIII. 5 10 15 TYberius czyeſarz w rzymye kralowaſſe, genz przyliſſ hlas ſladky milowaſſe. Tehdy phodylo ſe gednu, kdyz byl na low gel, vſlyſſal nyekteraky hlas welmi ſladky, a tak ſe gemu zdalo, ze nykdy tak ſladkeo hlaſu neſlyſſal;1) a po tom hlaſu ſam gedynky gel. a kdyz k tomu myeſtu przigel, vzrzel nyekteraku wodu dluhu a ſfiroku, wedle nyezto nyekteraky chudy ſedyeſſe, huda na ſwe huſliczky, z nychzto ſladky hlas pochazyſſe, y wece gemu Czyeſarz: Mily, powiez mi, kterak geſt to, ze z tyech huſliczek tak ſladky hlas wychazy? Tehdy on odpowiedye: Pane, trzidceti let tuto ſem bydlil, a buoh mi dal taku miloſt, kdyz koli w ſtruny vderzim, ynhed ſladky hlas z nych wynde, ze ryby tuto ke mnye przigdu, gymiz ya y ma czeled do ſye chwile zywili ſmy ſye. ale pohrziechu przed ſym w malych dnech ſ druhe ſtrany teyto wody wychazye [116] nyekteraky ſſkrzecznyk ſ hwyzdalku, ze tak welice ſladce hwyzdye, ze ryby nechagice mne y gdu k nyemu, wece k nyemu tyeſarz: ay, ted w myeſſczy ſwem mam zlattu vdyci, wezmi gi ſobye a prziwíez gi k dluhemu prutu, vderzyz w huſliczky, a takt ten giſty ſſkrzecznyk ſ hanbu odeyde. Tehdy ten gisty chudy ríbarz vczinil podle rozkazany czyeſarzowa. Prziwazaw k dluhemu prutu vdyczy, yal ſe huſty. a ynhed ryby z tey wody yakzto drzewe k nyev byezyechu, a on ge wen vdyczy metaſſe. vſlyſſaw to ſkrzecznyk y vzrzew ſ hanbu odſel, a ten giſty chudy ribarz az do ſmrti bez prziekazu w tey wodye ryby lowieſſe et cetera. 20 25 Naymileyſſi! tento Czyeſarz geſt pan naſſ ihûs xpê, genz prziliſſ ſladky hlal, toto na- boznu modlitbu miluge. take ſwa ſwyerzata hony, toto duſſe, kterez dyabel ſwu chitroſty k dywoczſtwi prziprawil. ale woda, w nyezto woda byechu, geſt tento ſwiet, pln hrziſſnych lidy. ale chudy rybarz, genz ſedyeſſe podle tey wody, gt kazdy kazatel, genz ma myety [117] huſle ſwateho piſma, gymzto ryby, toto hrziſſne, z wody na zemi wytahne, to gest do nebeſkeo kralowſtwi. ale pohrzichu kdyz kazatel gme ſe w huſle ſwateo pyſma bity, to geſt kazati, ynhed ſſkrzecznyk, toto dyabel, hwyzdye tak ſladce, ze hrziſſny lide kazatele nedbagi, chopice ſe rozlicznych liboſti dyabeſkich.3) Ptoz kazatelowi potrzebye gt, aby ſobye vdyce zlatte, to gt miloſty bozſke, dobyl, gyz by to mohl hrziſſne bez przikazy dya- belſke przywezti do wieczney radoſti etc. XLIV. Claudianus ten czyefarz kdyz kralowaſſe, toho toho czaſu gmyegiſſe gedynku dcerku, gyzto prziliſſ milowaſſe. a mezy tyem mnoho czaſu myſleſſe ſam w ſobye, kterak 30 by gi myel podobnye wydati, a rzka: Dam-li gi za zenu bohatemu, a bude blazen, kotnye zahyne ma dezerka. ale dam-li chudemu a mudrev, ſobye y mey dcercze doſti dobude. Byeſle w tu chwili w myeſtie nyekteraky mudrzecz, gmenem Socrates, gehoz zawolaw czyeſarz [118] przed ſye wece gemu: Mily, powiez mi, chceſſ-li mu dcerku ſobye za zenu wziety, ale pod takuto vmluwu, vmrzela-li by v tebe prwe nezli ty, aby ſwoy zywot ztra- tyl. Protoz wol ſobye, chceſſ-li gi pogity czyli nicz. tehdy on wece: y ſ tu vmluwu chci gi ſobye za zenu pogyeti. vſlyſſaw to czyeſarz s weliku wyprawu y s ſlawnoſti oddal gemu gi. Potom po nyekoliko czaſych nezdrawi ſpolu zywi byli. Napoſledy ta giſta zena roz- nemohla ſe welmi tyezce az na ſmrt. ale Socrates zamutyw ſe welmi, wſſed do gednoho leſu yal ſe hořce plakati. a kdyz tak plakaſſe, w tu chwili vda ſe kraly Allexandrowi honyti. 40 tehdy vzrzew gey rytierz allexandruow, wece k nyev: kdo gſi ty? Odpowiedye gev Socrates: czlowiek taky ya gſem: Pane, twoy ſluha ſluhy meho. tehdy ten rytierz wece: lzeſſ! nebo neny wietſlie° pana na ſwietie, nez moy pan allexâder. Ale powedu tye ku panu ſwemu, a vzrzimy, kto by byl ſluha twoy, o nyemz prawiſſ, bych ya byl ſluha geho. A kdyz przed krale prziweden byl, wece k nyev kral: mily, powiez mi, kdo geſt ten [119] ſluha twoy, 45 o nyemz prawiſſ, bych ya byl ſluha geho. Tehdy on wece: Pan moy geft rozum muoy, 35 XLIII. 1) (Dole na kraji uříznut nápis už nečitelný.) 2) 1 (vynech.).
190 U XLIII. 5 10 15 TYberius czyeſarz w rzymye kralowaſſe, genz przyliſſ hlas ſladky milowaſſe. Tehdy phodylo ſe gednu, kdyz byl na low gel, vſlyſſal nyekteraky hlas welmi ſladky, a tak ſe gemu zdalo, ze nykdy tak ſladkeo hlaſu neſlyſſal;1) a po tom hlaſu ſam gedynky gel. a kdyz k tomu myeſtu przigel, vzrzel nyekteraku wodu dluhu a ſfiroku, wedle nyezto nyekteraky chudy ſedyeſſe, huda na ſwe huſliczky, z nychzto ſladky hlas pochazyſſe, y wece gemu Czyeſarz: Mily, powiez mi, kterak geſt to, ze z tyech huſliczek tak ſladky hlas wychazy? Tehdy on odpowiedye: Pane, trzidceti let tuto ſem bydlil, a buoh mi dal taku miloſt, kdyz koli w ſtruny vderzim, ynhed ſladky hlas z nych wynde, ze ryby tuto ke mnye przigdu, gymiz ya y ma czeled do ſye chwile zywili ſmy ſye. ale pohrziechu przed ſym w malych dnech ſ druhe ſtrany teyto wody wychazye [116] nyekteraky ſſkrzecznyk ſ hwyzdalku, ze tak welice ſladce hwyzdye, ze ryby nechagice mne y gdu k nyemu, wece k nyemu tyeſarz: ay, ted w myeſſczy ſwem mam zlattu vdyci, wezmi gi ſobye a prziwíez gi k dluhemu prutu, vderzyz w huſliczky, a takt ten giſty ſſkrzecznyk ſ hanbu odeyde. Tehdy ten gisty chudy ríbarz vczinil podle rozkazany czyeſarzowa. Prziwazaw k dluhemu prutu vdyczy, yal ſe huſty. a ynhed ryby z tey wody yakzto drzewe k nyev byezyechu, a on ge wen vdyczy metaſſe. vſlyſſaw to ſkrzecznyk y vzrzew ſ hanbu odſel, a ten giſty chudy ribarz az do ſmrti bez prziekazu w tey wodye ryby lowieſſe et cetera. 20 25 Naymileyſſi! tento Czyeſarz geſt pan naſſ ihûs xpê, genz prziliſſ ſladky hlal, toto na- boznu modlitbu miluge. take ſwa ſwyerzata hony, toto duſſe, kterez dyabel ſwu chitroſty k dywoczſtwi prziprawil. ale woda, w nyezto woda byechu, geſt tento ſwiet, pln hrziſſnych lidy. ale chudy rybarz, genz ſedyeſſe podle tey wody, gt kazdy kazatel, genz ma myety [117] huſle ſwateho piſma, gymzto ryby, toto hrziſſne, z wody na zemi wytahne, to gest do nebeſkeo kralowſtwi. ale pohrzichu kdyz kazatel gme ſe w huſle ſwateo pyſma bity, to geſt kazati, ynhed ſſkrzecznyk, toto dyabel, hwyzdye tak ſladce, ze hrziſſny lide kazatele nedbagi, chopice ſe rozlicznych liboſti dyabeſkich.3) Ptoz kazatelowi potrzebye gt, aby ſobye vdyce zlatte, to gt miloſty bozſke, dobyl, gyz by to mohl hrziſſne bez przikazy dya- belſke przywezti do wieczney radoſti etc. XLIV. Claudianus ten czyefarz kdyz kralowaſſe, toho toho czaſu gmyegiſſe gedynku dcerku, gyzto prziliſſ milowaſſe. a mezy tyem mnoho czaſu myſleſſe ſam w ſobye, kterak 30 by gi myel podobnye wydati, a rzka: Dam-li gi za zenu bohatemu, a bude blazen, kotnye zahyne ma dezerka. ale dam-li chudemu a mudrev, ſobye y mey dcercze doſti dobude. Byeſle w tu chwili w myeſtie nyekteraky mudrzecz, gmenem Socrates, gehoz zawolaw czyeſarz [118] przed ſye wece gemu: Mily, powiez mi, chceſſ-li mu dcerku ſobye za zenu wziety, ale pod takuto vmluwu, vmrzela-li by v tebe prwe nezli ty, aby ſwoy zywot ztra- tyl. Protoz wol ſobye, chceſſ-li gi pogity czyli nicz. tehdy on wece: y ſ tu vmluwu chci gi ſobye za zenu pogyeti. vſlyſſaw to czyeſarz s weliku wyprawu y s ſlawnoſti oddal gemu gi. Potom po nyekoliko czaſych nezdrawi ſpolu zywi byli. Napoſledy ta giſta zena roz- nemohla ſe welmi tyezce az na ſmrt. ale Socrates zamutyw ſe welmi, wſſed do gednoho leſu yal ſe hořce plakati. a kdyz tak plakaſſe, w tu chwili vda ſe kraly Allexandrowi honyti. 40 tehdy vzrzew gey rytierz allexandruow, wece k nyev: kdo gſi ty? Odpowiedye gev Socrates: czlowiek taky ya gſem: Pane, twoy ſluha ſluhy meho. tehdy ten rytierz wece: lzeſſ! nebo neny wietſlie° pana na ſwietie, nez moy pan allexâder. Ale powedu tye ku panu ſwemu, a vzrzimy, kto by byl ſluha twoy, o nyemz prawiſſ, bych ya byl ſluha geho. A kdyz przed krale prziweden byl, wece k nyev kral: mily, powiez mi, kdo geſt ten [119] ſluha twoy, 45 o nyemz prawiſſ, bych ya byl ſluha geho. Tehdy on wece: Pan moy geft rozum muoy, 35 XLIII. 1) (Dole na kraji uříznut nápis už nečitelný.) 2) 1 (vynech.).
Strana 191
191 ſluha gest wuole. ptoz zes do ſye chwile wedle ſwe wuole kralowſtwie ſwe zprawowal, ale U ne wedle rozumu, tyem gſy ſluha ſluhy meho, toto wuole, genz w tobye panuge. vſlyſſaw to allexander wece: zagiſte mudřes odpowiedyel. gdy w pokogi. a od tey chwile kral allr kralowſtwie zprawowal wedle rozumu, ale ne wedle wuole. A tak Socrates oftal w leſy w ſwem zamutku, a tak ſmutnye chodyeſſe. Prziſſed k nyev nyekteraky ſtarzecz wece gev: O mily miſtrze, proczs tak welmi ſmuten? Tehdy on: powim tobye. Czyeſarzowu dczeru poyal ſem ſobye za zenu pod takuto vmluvu, ze kdyz by kolwiek za mnu gſuci vmrzela, ya bych take myel na ſmrt gyty. a ona gyz az na ſmrt nemoczna. Protoz vmrze-li ona, ya moſym ſwoy ziwot ztratiti. Wece gev ſtarzecz: Vczyn wedle rady mey, a dobrze ſe tobye ſtane. zena twa geſt z ſemene kraloweho. Protoz kdyz kral, gegi otecz, bude krew 10 puſlczeti, wezma tey krwe kazyz ſwey zenye [120 prſy tu krwi zmazati. a k tov wezmi ty trzy korzeny: z gednoho zwarze 1) day gi rano na cztytrobu piti, a z druhu dwu vdye- lage flaſtr kazyz gi poloziti na ſwoy zaludek. a vczini-li to, ynhed zdrawa bude. Ale ſocrates wzem to korzenye a otczowy krwe, wratil ſe zaſe k ſwey zenye a gi navczil, kterak ma tyech wieci poziwati, acz chce zdrawa byti. a ynhed yakz to vczinila, tak zdrawa byla. 15 A vſlyſſaw to czyeſarz, ze ſocrates tak pilen byl zdrawie ſwey zeny, ge pyſſnye darowal a k welikey czti geo wzdwihl. 5 Naymileyſſi! tento czyeſarz gest pan naſſ ihč xpc. ale dcera geo kraſna gest duſse kazde? czlowieka, k obrazu bozyev ſtworzena Tu dcerku dal geſt chudev Socratowi, toto czlowieku, genz chud geſt, yakozto s. Job pwi: nah ſem wyſſel, a nah ſe zaſe wwratim. 20 ale pod kratku vmluwu pan boh duſli kazdev czlowieku dal geſt, vmrzela-li by w geho to- warzifftwie ſkrze ſmrtedlny hrziech, on by pto wieczny zywot ztratil. Ptoz bude-li kdy duſſe nemoczna liboſti hrzicha, vczyn, yako Socrates vczynil. Wenda do leſa, toto do czyerkwe ſwate, a tu naydeſſ ſtarce, toto zpowiedlnika mudreo, gehoz radu zdrawie wezmeſl, vcziniſſ-li wedle geho [121] rady, aby nayprwe prſy ſwe zmazal krwi kralowu otce ſweho, toto aby myel vſtawicznu pamatku vmuczeny naſſeo mile2) otce ihů xpâ w ſwem ſrdci. Potô wezmi korzeny, to geſt ſrdeczne ſkruſſeny, pokany a doſti vczynyenye. z prweo vczyn trunk nebo napoy, aby wzdy zelel hrziechuow, a z druhich dwu vczin flaſtr, toto ſwatu zpowied, ztlucz ſ doſti vczynyenym; nebo nycz nepſpiege, kdyz muoz obe vczynyti. et ſic eſt illud. 25 XLV. MAryus welmy mudry kdyz w rzymye panowaſſe, 1) Tehdy w geho kralowſtwie 30 byeſſe nyekteraka panye, gmenem fflorentina, dywne kraſy, ze tak naczitie kraſna byla, az trze kralowe p ny boy wzali, a ſ kazdey ſtrany tiech trzi kraluow mnoho yako bez czyſla lidy zhubeno bylo, a den ode dne mnozy zahynuli. Ale pany y knyezata tey rziſſe, widuce to, ſebrawſſe ſe geli przed czyeſarze rzkuce: Pane, p tu fflorentynu, genz gest w twê pan- ſtwie wzaczna, yako bez czyſla lidu ſeſſlo, y na kazdy den geſſcze ſchazye. A gedyne yakz k tov brzo nevcziniſ, [122] p gegi miloſt wietſſi ſtrana lidu tweo ſeyde. Vſlyſſaw to Czye- ſarz, ynhed prſtem ſwym liſty zapeczetiti kazal pſaty, aby ta giſta panye fflorentina beze wſſeho meſſkanye k nyemu przigela. a kdyz poſel liſty przigal, drzewe nez tam dogel, az vmrzela ta giſta Fflorentina. Potom ten poſel giſty zaſe nawratil ſe a czyeſarzowi powiediel, ze by gyz vmrzela fflorentina. vſliſſaw to czyeſarz zamutil ſe welmi, ze gi widyeti nemohl. A ynhed ſwolati wſſeczky malerze kazal. a kdyz ſe malerze przeden ſebrali, wece gy czyeſarz: mogi wierny! tatot geſt prziczina, procz ſem po was poſal: Byeſſe w czyeſarzſtwi mem nyekteraka pany, gmenem Florentina, tak kraſna, ze yako bez czyſla p gegi miloſt zhynuli gſu. a napoſledy ſama geſt gyz vmrzela, a ya gi nemohl widyeti. Protoz gdyete a ſe wſli ſnaznoſtí obraz gegi namalugte na diſcze mnye a tak, yako by zywa bila, ſkrze 45 35 40 XLIV. 1) (za tím ps.) zge (přetrž.). 2) (nedops). XLV. 1) (mezi slovy červené tečky).
191 ſluha gest wuole. ptoz zes do ſye chwile wedle ſwe wuole kralowſtwie ſwe zprawowal, ale U ne wedle rozumu, tyem gſy ſluha ſluhy meho, toto wuole, genz w tobye panuge. vſlyſſaw to allexander wece: zagiſte mudřes odpowiedyel. gdy w pokogi. a od tey chwile kral allr kralowſtwie zprawowal wedle rozumu, ale ne wedle wuole. A tak Socrates oftal w leſy w ſwem zamutku, a tak ſmutnye chodyeſſe. Prziſſed k nyev nyekteraky ſtarzecz wece gev: O mily miſtrze, proczs tak welmi ſmuten? Tehdy on: powim tobye. Czyeſarzowu dczeru poyal ſem ſobye za zenu pod takuto vmluvu, ze kdyz by kolwiek za mnu gſuci vmrzela, ya bych take myel na ſmrt gyty. a ona gyz az na ſmrt nemoczna. Protoz vmrze-li ona, ya moſym ſwoy ziwot ztratiti. Wece gev ſtarzecz: Vczyn wedle rady mey, a dobrze ſe tobye ſtane. zena twa geſt z ſemene kraloweho. Protoz kdyz kral, gegi otecz, bude krew 10 puſlczeti, wezma tey krwe kazyz ſwey zenye [120 prſy tu krwi zmazati. a k tov wezmi ty trzy korzeny: z gednoho zwarze 1) day gi rano na cztytrobu piti, a z druhu dwu vdye- lage flaſtr kazyz gi poloziti na ſwoy zaludek. a vczini-li to, ynhed zdrawa bude. Ale ſocrates wzem to korzenye a otczowy krwe, wratil ſe zaſe k ſwey zenye a gi navczil, kterak ma tyech wieci poziwati, acz chce zdrawa byti. a ynhed yakz to vczinila, tak zdrawa byla. 15 A vſlyſſaw to czyeſarz, ze ſocrates tak pilen byl zdrawie ſwey zeny, ge pyſſnye darowal a k welikey czti geo wzdwihl. 5 Naymileyſſi! tento czyeſarz gest pan naſſ ihč xpc. ale dcera geo kraſna gest duſse kazde? czlowieka, k obrazu bozyev ſtworzena Tu dcerku dal geſt chudev Socratowi, toto czlowieku, genz chud geſt, yakozto s. Job pwi: nah ſem wyſſel, a nah ſe zaſe wwratim. 20 ale pod kratku vmluwu pan boh duſli kazdev czlowieku dal geſt, vmrzela-li by w geho to- warzifftwie ſkrze ſmrtedlny hrziech, on by pto wieczny zywot ztratil. Ptoz bude-li kdy duſſe nemoczna liboſti hrzicha, vczyn, yako Socrates vczynil. Wenda do leſa, toto do czyerkwe ſwate, a tu naydeſſ ſtarce, toto zpowiedlnika mudreo, gehoz radu zdrawie wezmeſl, vcziniſſ-li wedle geho [121] rady, aby nayprwe prſy ſwe zmazal krwi kralowu otce ſweho, toto aby myel vſtawicznu pamatku vmuczeny naſſeo mile2) otce ihů xpâ w ſwem ſrdci. Potô wezmi korzeny, to geſt ſrdeczne ſkruſſeny, pokany a doſti vczynyenye. z prweo vczyn trunk nebo napoy, aby wzdy zelel hrziechuow, a z druhich dwu vczin flaſtr, toto ſwatu zpowied, ztlucz ſ doſti vczynyenym; nebo nycz nepſpiege, kdyz muoz obe vczynyti. et ſic eſt illud. 25 XLV. MAryus welmy mudry kdyz w rzymye panowaſſe, 1) Tehdy w geho kralowſtwie 30 byeſſe nyekteraka panye, gmenem fflorentina, dywne kraſy, ze tak naczitie kraſna byla, az trze kralowe p ny boy wzali, a ſ kazdey ſtrany tiech trzi kraluow mnoho yako bez czyſla lidy zhubeno bylo, a den ode dne mnozy zahynuli. Ale pany y knyezata tey rziſſe, widuce to, ſebrawſſe ſe geli przed czyeſarze rzkuce: Pane, p tu fflorentynu, genz gest w twê pan- ſtwie wzaczna, yako bez czyſla lidu ſeſſlo, y na kazdy den geſſcze ſchazye. A gedyne yakz k tov brzo nevcziniſ, [122] p gegi miloſt wietſſi ſtrana lidu tweo ſeyde. Vſlyſſaw to Czye- ſarz, ynhed prſtem ſwym liſty zapeczetiti kazal pſaty, aby ta giſta panye fflorentina beze wſſeho meſſkanye k nyemu przigela. a kdyz poſel liſty przigal, drzewe nez tam dogel, az vmrzela ta giſta Fflorentina. Potom ten poſel giſty zaſe nawratil ſe a czyeſarzowi powiediel, ze by gyz vmrzela fflorentina. vſliſſaw to czyeſarz zamutil ſe welmi, ze gi widyeti nemohl. A ynhed ſwolati wſſeczky malerze kazal. a kdyz ſe malerze przeden ſebrali, wece gy czyeſarz: mogi wierny! tatot geſt prziczina, procz ſem po was poſal: Byeſſe w czyeſarzſtwi mem nyekteraka pany, gmenem Florentina, tak kraſna, ze yako bez czyſla p gegi miloſt zhynuli gſu. a napoſledy ſama geſt gyz vmrzela, a ya gi nemohl widyeti. Protoz gdyete a ſe wſli ſnaznoſtí obraz gegi namalugte na diſcze mnye a tak, yako by zywa bila, ſkrze 45 35 40 XLIV. 1) (za tím ps.) zge (přetrž.). 2) (nedops). XLV. 1) (mezi slovy červené tečky).
Strana 192
192 5 U kteryzto obraz kraſu gegi wida mohl bych poznati. Odpowiedyechu ony: Pane, tyezkey wieci zadaſ, wſſichny malerzy wſſeo ſwieta obrazu gegieo podobne kraſſie bez gednoo ma- lerze, genz ſye tagi w horach. Vſlyſſaw to Czyeſarz [123] Poſlal po toho giſte malerze. a kdyz byl przigel, wece gemu Czyeſarz Mily, ſe wſſi ſnaznoſti vczin mi obraz, podobny kraſu ku panye ffloretynye, a darugi tye dobrze. Wece ten gifty malerz: pane, bud twa wuole. a nad to gedney wieci pſym, aby wſſeczky kraſne pâny y panye, genz gfu w twey rziſſi, byli przed tebu za celu hodynu. A tak ſe ſtalo. Ale kdyz kraſne pâny y panye przed Czyeſarze prziwedeny byly, z tyech naykraſſye cztyrzi wybrany gſu, a gyne domuow po- ſlany. Tehdy malerz yal ſe cžrwenu barwu obrazu malowati, a kteraz z tiech cztyrz myela 10 oczy nayyaſnyeyſſye, wedle gich zpoſobu obraz malowal, a tak tyem byehem ten giſty obraz namalowal. Prziſſed czyeſarz wece, vzrzew obraz: O florentyno, florentyno, nikdy ſê twey kraſy newidyel w tomto zywotie; dyw nenye, ze gich tak mnoho p twu miloſt za- hynulo. O florentyno, florentyno, by zywa dnes byla, nade wſſeczky by too malerze milo- wala, genz tye w takey kraſy namalowal, ze wſſiczkny na twoy obraz zadagi hledieti. Naymileyſſi! Czyeſarz tento geſt buoh, otecz nebeſky. Ale floéntina tak kraſna zna- menawa duſli kazdeho czlowíe [124] ka, k obrazu bozyev ſtworzenu, genz geſt oblezena ſkrze trzi krale, toto ſkrze dyabla, ſkrze ſwiet a ſkrze tyelo, ſluze tielu pro hrziech prweo czlo- wieka, a od kazdeho gt poruſſena, toto hrziechem zmazana, ptoz mnoho gich zahynulo, nebo wſſichny przed bozym vzkrzyſſenym do pekla a do przedpekle sſtupowali. vzrzewſſe 20 to ſtarſſi, pany y knyezata, ſwate prîarchi y proroczy, yali ſe k bohu wolaty rzkuce: O by nebe zborzil a ſtupil, a mnoho gynych rzeczy o narozeny 2) bozym, zadagice, by ſe raczyl narodity a ſwoy lid od ſmrti wykupity. ale p hrzich przed narozenym bozym vmrzela geſt florentína, toto duſſe. ptoz malerzy ſwolany gſu, toto angele y wſſiczka rziſſe nebeſka, aby ten obraz obnowili. genz ſe wymluwili, nebo nyzadny mezy angely y mezy lidmy nalezen, 25 genz by vmyel nebo mohl ten obraz obnowiti, toto duſli k newínnoſti nawratiti, gedyne ten malerz, genz s hor przissel, to gt nasl pan ihs xpê, genz f nebe sstupil, aby ten gysty obraz obnowil, a to czrwenu barwu, to geſt ſwu ſwatu 3) krwi. ten malerz wybral ſobye cztyrzy naykraſſie zeny, toto cztwero duoſtogenſtwie oſlaweney duſſi: [125] krzepkoſt, ne- ſmrtedlnoſt, yaſnoſt, proraziwoſt nebo prochodnoſt nebo hbytoſt, nebo ze dal byt duſſi ſ ka- 30 menym, roſty ſ czepy, czyty ſ howady, rozumyeti ſ angeli, a tak obraz, too duſſe czlo- wieczy, geſt obraz obnoweny. ale Czyeſarz, toto Otecz nebeſky, takto wece: O florentyno, toto duſſe kazdeho czlowieka, welmi maſſ toho malerze milowaty, toto pana ihů xpâ, genz ſwu ſwatu krwi tye zmalowal a w newynnoſt tye nawratil. Protoz rzci kazdy za to geden otcze nas a gedno zdrawa maria ſ nabozenſtwim, aby dneſſny den nas ſwu ſwatu krwi 35 zmalowal, A potom ſwu ſwatu miloſt dal etc. 15 XLVI. Theodoſius w rzymye kralowaſſe mudri welmi, genz zrak ztratil byeſſe. vſtawil byl zakon taky, powyeſyw zwony na ſwey ſynye, ze ktozkolwiek myel by czo czyniti, aby przigda w ten zwon pozwonil. A ynhed by ſudce, yakz ten zwon vſlyſli, ſtupil a kazdemu prawdu bez meſſkanye vczinil. w tu chwili byeſſe nyekteraky had, genz pod tym zwonem 40 hnyezdo mye [126] giſſe y k tov ſwoy plod wywodyeſſe. Stalo ſe, ze kdyz gyz mali hadyenci po nyem plzeti mohli, ſtary had y ſ dyetmy na ſlunce wylezli za myeſto. a kdyz tam na ſlûci byeſle, nyekteraka welika žaba w geho hnyezdo weſſla a tu bydliti chtiela. Tehdy kdyz ſe zaſe ſ ſwymi dyetmi wratil, vzrzew tu giſtu žabu, wſſed na ten giſty pwaz yal ſe zwonyti, yako by rzekl: Sudce, sſtup doluow a vczin mezy mnu a tuto žabu prawy ſud, 45 genz kwaltem w mem hnyezdye przebywa. ale ſudce, kdyz zwon vſlyſſal, ſtupil doluow a nyzadneo newidyel, y ſſel zaſe, ale had yal ſe opyet zwonity. Sudce opyet sstupil doluow 2) z (nejasné, z jin. písm. oprav.). 3) (za tím ps.) bo (přetrž.).
192 5 U kteryzto obraz kraſu gegi wida mohl bych poznati. Odpowiedyechu ony: Pane, tyezkey wieci zadaſ, wſſichny malerzy wſſeo ſwieta obrazu gegieo podobne kraſſie bez gednoo ma- lerze, genz ſye tagi w horach. Vſlyſſaw to Czyeſarz [123] Poſlal po toho giſte malerze. a kdyz byl przigel, wece gemu Czyeſarz Mily, ſe wſſi ſnaznoſti vczin mi obraz, podobny kraſu ku panye ffloretynye, a darugi tye dobrze. Wece ten gifty malerz: pane, bud twa wuole. a nad to gedney wieci pſym, aby wſſeczky kraſne pâny y panye, genz gfu w twey rziſſi, byli przed tebu za celu hodynu. A tak ſe ſtalo. Ale kdyz kraſne pâny y panye przed Czyeſarze prziwedeny byly, z tyech naykraſſye cztyrzi wybrany gſu, a gyne domuow po- ſlany. Tehdy malerz yal ſe cžrwenu barwu obrazu malowati, a kteraz z tiech cztyrz myela 10 oczy nayyaſnyeyſſye, wedle gich zpoſobu obraz malowal, a tak tyem byehem ten giſty obraz namalowal. Prziſſed czyeſarz wece, vzrzew obraz: O florentyno, florentyno, nikdy ſê twey kraſy newidyel w tomto zywotie; dyw nenye, ze gich tak mnoho p twu miloſt za- hynulo. O florentyno, florentyno, by zywa dnes byla, nade wſſeczky by too malerze milo- wala, genz tye w takey kraſy namalowal, ze wſſiczkny na twoy obraz zadagi hledieti. Naymileyſſi! Czyeſarz tento geſt buoh, otecz nebeſky. Ale floéntina tak kraſna zna- menawa duſli kazdeho czlowíe [124] ka, k obrazu bozyev ſtworzenu, genz geſt oblezena ſkrze trzi krale, toto ſkrze dyabla, ſkrze ſwiet a ſkrze tyelo, ſluze tielu pro hrziech prweo czlo- wieka, a od kazdeho gt poruſſena, toto hrziechem zmazana, ptoz mnoho gich zahynulo, nebo wſſichny przed bozym vzkrzyſſenym do pekla a do przedpekle sſtupowali. vzrzewſſe 20 to ſtarſſi, pany y knyezata, ſwate prîarchi y proroczy, yali ſe k bohu wolaty rzkuce: O by nebe zborzil a ſtupil, a mnoho gynych rzeczy o narozeny 2) bozym, zadagice, by ſe raczyl narodity a ſwoy lid od ſmrti wykupity. ale p hrzich przed narozenym bozym vmrzela geſt florentína, toto duſſe. ptoz malerzy ſwolany gſu, toto angele y wſſiczka rziſſe nebeſka, aby ten obraz obnowili. genz ſe wymluwili, nebo nyzadny mezy angely y mezy lidmy nalezen, 25 genz by vmyel nebo mohl ten obraz obnowiti, toto duſli k newínnoſti nawratiti, gedyne ten malerz, genz s hor przissel, to gt nasl pan ihs xpê, genz f nebe sstupil, aby ten gysty obraz obnowil, a to czrwenu barwu, to geſt ſwu ſwatu 3) krwi. ten malerz wybral ſobye cztyrzy naykraſſie zeny, toto cztwero duoſtogenſtwie oſlaweney duſſi: [125] krzepkoſt, ne- ſmrtedlnoſt, yaſnoſt, proraziwoſt nebo prochodnoſt nebo hbytoſt, nebo ze dal byt duſſi ſ ka- 30 menym, roſty ſ czepy, czyty ſ howady, rozumyeti ſ angeli, a tak obraz, too duſſe czlo- wieczy, geſt obraz obnoweny. ale Czyeſarz, toto Otecz nebeſky, takto wece: O florentyno, toto duſſe kazdeho czlowieka, welmi maſſ toho malerze milowaty, toto pana ihů xpâ, genz ſwu ſwatu krwi tye zmalowal a w newynnoſt tye nawratil. Protoz rzci kazdy za to geden otcze nas a gedno zdrawa maria ſ nabozenſtwim, aby dneſſny den nas ſwu ſwatu krwi 35 zmalowal, A potom ſwu ſwatu miloſt dal etc. 15 XLVI. Theodoſius w rzymye kralowaſſe mudri welmi, genz zrak ztratil byeſſe. vſtawil byl zakon taky, powyeſyw zwony na ſwey ſynye, ze ktozkolwiek myel by czo czyniti, aby przigda w ten zwon pozwonil. A ynhed by ſudce, yakz ten zwon vſlyſli, ſtupil a kazdemu prawdu bez meſſkanye vczinil. w tu chwili byeſſe nyekteraky had, genz pod tym zwonem 40 hnyezdo mye [126] giſſe y k tov ſwoy plod wywodyeſſe. Stalo ſe, ze kdyz gyz mali hadyenci po nyem plzeti mohli, ſtary had y ſ dyetmy na ſlunce wylezli za myeſto. a kdyz tam na ſlûci byeſle, nyekteraka welika žaba w geho hnyezdo weſſla a tu bydliti chtiela. Tehdy kdyz ſe zaſe ſ ſwymi dyetmi wratil, vzrzew tu giſtu žabu, wſſed na ten giſty pwaz yal ſe zwonyti, yako by rzekl: Sudce, sſtup doluow a vczin mezy mnu a tuto žabu prawy ſud, 45 genz kwaltem w mem hnyezdye przebywa. ale ſudce, kdyz zwon vſlyſſal, ſtupil doluow a nyzadneo newidyel, y ſſel zaſe, ale had yal ſe opyet zwonity. Sudce opyet sstupil doluow 2) z (nejasné, z jin. písm. oprav.). 3) (za tím ps.) bo (přetrž.).
Strana 193
193 a hada vzrzel, an na prowazy wiſſe zwonil. ohledaw pilnye, czo by to bylo, nalezl zabu, U ana w geho hnyezdye ſedye. wſtupil k czyeſarzowi a gev to powiedyel, kterak ſe przihodílo. Vſlyſſaw to Czyeſarz wece gev: rucze ſendy doluow a zabu wen z hnyezda wyzen, aby had ſwe myeſto bez przyekazy myel. A tak ſe ſtalo kdyz zzaba zabita byla, had y ſwymi dyetmy do ſweho ſe hnyezda wratil. Ale potom gednu, kdyz Czyeſarz gednu w ſwey ko- morze na ſwey poſteli odpocžy [127] waſſe, ten giſty had do geho komory ſſel a neſa w ſwych vſtech mali kamenek. vzrzewſſe geho komorniczy yali ſe czyeſarzowi prawiti a rzkuce, ze by had k nyemu ſſel. wece gym tyeſarz: neprzekazeyte gemu; mnymt, zet my nicz zleho nevczyny. Tehdy ten giſty had, wſſed na czyeſarzowu poſtel, przitoczyl ſe k geho twarzi, a kdyz k oczíma prziſſel, ten giſty kamenek, yako w uſtech myegielſe, puſtil gev na oczy, a ynhed zalezl prycz. Ale Czyeſarz, yakz brzo tyem giſtym kamenkem oczy ſwych dotekl ſe, ynhed yaſny zrak przyyal ne ſ malu radoſti. Potom ten giſty kamen ne ſ malu ſtrazy az do ſmrty chowal, a bohu milev welicze dyekowal etc. 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt kazdy czlowiek ſwietſky, ſlep, kakzkoli widom geſt k ſwietu. zwon powieſſeny zazik 1) kazatelſky, genz ma w giſte czaſy zwonyti. ale prowaz 15 toho giſteho zwonu geſt ſwate piſmo, gymzto kazatel ma cztnoſty a hrzich zwieſtowati, kterak by mohl czlowiek ſkrze cztnoſti do nebe wſtupiti. a ſkrze hrzichi, ktoz ſe gich ne [128]chcze warowati, na wyeczne zatraceny do horucziho pekla puogde. ale had, genz hnyezdo byl vczinil pod tym prowazem, znamenawa zpowiedlnika mudreho, gêz ſe ma poloziti ſkrze ſwate pyſmo w hnyzdo, to geſt w ſrdce czlowieczy. ale ſudce to geſt ſwidomy kazdeho czlowieka, a ma sſtupiti a wſſeczko z ſrdeczneho ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowied rozſudyti. Ale acz žaba, toto dyabel, hnyezdo, toto ſrdce czlowieczy, kdy naſylim oſady; tehdy had, toto mudry knyez, ma boyowati ſ dyablem, hrziſſnev dada navczenye, kterak by mohl dyablu odolati a tak gey wyhnati z ſrdce czlowieczyeho. Take ten giſty had, to geſt mudri zpowiedlnik, ma przineſti kamen, gymzto Czyeſarz, to geſt kazdy hrzyſſny czlowiek, 25 mohl by zrak, to geſt poznanye miloſrdenſtwie božiho, ochotnym navczeny, Aby w ſwey ſlepotye, to geſt w hrzieſſiech neoſtal, ale myel czelu nadyegi ſ dovffanym, w kterukoli hodynu pozele hrzichuow ſwich ſrdecznym ſkruſſenym, a na ſkonczeny ſpaſen bude. tak buoh day etc. [129] 20 XLVII. Czte ſe, ze nyekteraky kral zchowal lwa a lwiczy a lewharta ſpolu, genz gye 30 welmi milowaſſe. Ale kdyz lew kam odſſel, tehdy lwicze ſ lewhartem w czyzolozſtwie po- gymali ſe ſpolu. ale lwyce, kdyz to vczynyla, tehdy ſe wzdy zkupala, aby lew ſmradu czyzolozneho na nye neczil, w gedney ſtudnici, genz byeſſe wedle hradu. a kdyz ten giſty kral czaſtokrat to widaſſe, w geden czas, kdyz ta giſta lwice czyzolozſtwa byeſſe dopuſtyla, kazal tu giſtu ſtudnici zahrazdity, aby ta giſta lwice po ſwem czyzolozſtwu nemohla ſe 35 zkupati. a ynhed prziſſed lew, vczyw czyzolozſtwo na nye, przede wſſemi gy zahubil. Naymileyſſi! tento kral geſt nall otecz nebeſky, ale lew geſt naſſ pan ihûs xpûs z pokoleny Juda; a lwice geſt duſſe kazdeo czlowieka, genz czaſtokrakt czyzolozy ſ lew- hartem, to gt s ſſkaredym dyablem. Protoz rada geſt,1) kteraz duſſe a kolikratkoli hrziechu ſe dopuſti, byez k ſtudnyczy miloſrdenſtwie bozyeho, [130] A zkup ſe w ſrdecznem ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowied a doſty vczynyeny, dokudz ta giſta ſtudníce nebude zahrazena, to geſt do ſmrti kazdeho czlowieka. nebo po ſmrti kazdy ma ſuzen byti podle ſpwedlnoſti et cet. 40 XLVI. 1) z (m.) y. XLVII. 1) (naps. na okraji).
193 a hada vzrzel, an na prowazy wiſſe zwonil. ohledaw pilnye, czo by to bylo, nalezl zabu, U ana w geho hnyezdye ſedye. wſtupil k czyeſarzowi a gev to powiedyel, kterak ſe przihodílo. Vſlyſſaw to Czyeſarz wece gev: rucze ſendy doluow a zabu wen z hnyezda wyzen, aby had ſwe myeſto bez przyekazy myel. A tak ſe ſtalo kdyz zzaba zabita byla, had y ſwymi dyetmy do ſweho ſe hnyezda wratil. Ale potom gednu, kdyz Czyeſarz gednu w ſwey ko- morze na ſwey poſteli odpocžy [127] waſſe, ten giſty had do geho komory ſſel a neſa w ſwych vſtech mali kamenek. vzrzewſſe geho komorniczy yali ſe czyeſarzowi prawiti a rzkuce, ze by had k nyemu ſſel. wece gym tyeſarz: neprzekazeyte gemu; mnymt, zet my nicz zleho nevczyny. Tehdy ten giſty had, wſſed na czyeſarzowu poſtel, przitoczyl ſe k geho twarzi, a kdyz k oczíma prziſſel, ten giſty kamenek, yako w uſtech myegielſe, puſtil gev na oczy, a ynhed zalezl prycz. Ale Czyeſarz, yakz brzo tyem giſtym kamenkem oczy ſwych dotekl ſe, ynhed yaſny zrak przyyal ne ſ malu radoſti. Potom ten giſty kamen ne ſ malu ſtrazy az do ſmrty chowal, a bohu milev welicze dyekowal etc. 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt kazdy czlowiek ſwietſky, ſlep, kakzkoli widom geſt k ſwietu. zwon powieſſeny zazik 1) kazatelſky, genz ma w giſte czaſy zwonyti. ale prowaz 15 toho giſteho zwonu geſt ſwate piſmo, gymzto kazatel ma cztnoſty a hrzich zwieſtowati, kterak by mohl czlowiek ſkrze cztnoſti do nebe wſtupiti. a ſkrze hrzichi, ktoz ſe gich ne [128]chcze warowati, na wyeczne zatraceny do horucziho pekla puogde. ale had, genz hnyezdo byl vczinil pod tym prowazem, znamenawa zpowiedlnika mudreho, gêz ſe ma poloziti ſkrze ſwate pyſmo w hnyzdo, to geſt w ſrdce czlowieczy. ale ſudce to geſt ſwidomy kazdeho czlowieka, a ma sſtupiti a wſſeczko z ſrdeczneho ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowied rozſudyti. Ale acz žaba, toto dyabel, hnyezdo, toto ſrdce czlowieczy, kdy naſylim oſady; tehdy had, toto mudry knyez, ma boyowati ſ dyablem, hrziſſnev dada navczenye, kterak by mohl dyablu odolati a tak gey wyhnati z ſrdce czlowieczyeho. Take ten giſty had, to geſt mudri zpowiedlnik, ma przineſti kamen, gymzto Czyeſarz, to geſt kazdy hrzyſſny czlowiek, 25 mohl by zrak, to geſt poznanye miloſrdenſtwie božiho, ochotnym navczeny, Aby w ſwey ſlepotye, to geſt w hrzieſſiech neoſtal, ale myel czelu nadyegi ſ dovffanym, w kterukoli hodynu pozele hrzichuow ſwich ſrdecznym ſkruſſenym, a na ſkonczeny ſpaſen bude. tak buoh day etc. [129] 20 XLVII. Czte ſe, ze nyekteraky kral zchowal lwa a lwiczy a lewharta ſpolu, genz gye 30 welmi milowaſſe. Ale kdyz lew kam odſſel, tehdy lwicze ſ lewhartem w czyzolozſtwie po- gymali ſe ſpolu. ale lwyce, kdyz to vczynyla, tehdy ſe wzdy zkupala, aby lew ſmradu czyzolozneho na nye neczil, w gedney ſtudnici, genz byeſſe wedle hradu. a kdyz ten giſty kral czaſtokrat to widaſſe, w geden czas, kdyz ta giſta lwice czyzolozſtwa byeſſe dopuſtyla, kazal tu giſtu ſtudnici zahrazdity, aby ta giſta lwice po ſwem czyzolozſtwu nemohla ſe 35 zkupati. a ynhed prziſſed lew, vczyw czyzolozſtwo na nye, przede wſſemi gy zahubil. Naymileyſſi! tento kral geſt nall otecz nebeſky, ale lew geſt naſſ pan ihûs xpûs z pokoleny Juda; a lwice geſt duſſe kazdeo czlowieka, genz czaſtokrakt czyzolozy ſ lew- hartem, to gt s ſſkaredym dyablem. Protoz rada geſt,1) kteraz duſſe a kolikratkoli hrziechu ſe dopuſti, byez k ſtudnyczy miloſrdenſtwie bozyeho, [130] A zkup ſe w ſrdecznem ſkruſſenye ſkrze ſwatu zpowied a doſty vczynyeny, dokudz ta giſta ſtudníce nebude zahrazena, to geſt do ſmrti kazdeho czlowieka. nebo po ſmrti kazdy ma ſuzen byti podle ſpwedlnoſti et cet. 40 XLVI. 1) z (m.) y. XLVII. 1) (naps. na okraji).
Strana 194
194 XLVIII. 5 TRoyanus czyeſarz w rzymye panowal, myegieſſe gednu zahradu rozlicznych ſſcze- puow naſazenu, nad nyezto ſtrazy zwlaſtnyeho byeſſe poſadil, aby pilnye tey zahrady oſtrziehal. w tu chwili byeſſe nyekteraky weprz dywoky bliz odtud w gednom hagi, genz proborziw zed, wſſed do tey giſtey zahrady, mnoho ſſczepuow zkazil. zatyem prziſſel ten giſty ſtrazny, potkaw ſe ſ weprzem gev vcho lewe vtal. ynhed ten giſty weprz, boleſti welmi zkrziczaw, wybyehl z zahrady. Opyet druhe po malych dnech ten gifty weprz, wſſed do tey zahrady, mnoho ſſkody vczynil. vzrzew gey opyet ten giſty zahradnyk, potkal ſe opyet ſ nym a vcho gev prawe vtal. Zkrzy [131] czaw opyet weprz, wybyehl wen z zahrady yako prwe. Opyet w kratkem czaſu wazy ſe toho ten giſty weprz trzeti wſſed do zahrady, mnoho prziliſſ 10 ſkody vczinil. vzrzew gey opyet ten gifty zahradnyk, potkaw ſe ſ nym, oczas gev vtal; opyet krzicze yakoz drzewe vtekl ven. Potom opyet w zapyeti cztwrte wſſed do zahrady mnohem wiece ſſkody vczyny, nezli prwe, vzrzew ten giſty zahradnyk, oſczyepem gey w ſame ſrdce vhodyl, az na tom myeſtie ynhed padl a vmrzel. Ale kucharz, kdyz gey byeſſe przipwil, ſnyedl ſrdce toho giſte weprze, a kdyz tu giſtu krmy przed krale przyneſli, 15 otazal kral tyech giſtych ſluh, kam by ſe ſrdce od toho weprze podyelo, ale ſluhy newieduce wratili ſe zaſe do kuchynye a na to giſte ſrdce yali kucharzowi ptati. Odpowiedye gym kucharz: powiezte krali, ze ten giſty weprz nyzadneo ſrdce nemyel. a neraczi-li tov wie- rziti, ya chci toho doweſti. Sſedſſe ſluhy krali to powiedyeli. Ale kral newierze tomu y wece: Czo gest, genz prawite? podobne-li gest to? kto gest widyel zwierze bez srdce? zawolayte 20 ſem kucharze, at toho dowede, ya 132] koz pwi. Tehdy ony ſſedſſe, toho giſteho kucharze zawolali przed czyeſarze. A kdyz pgide, wece k nyev Czyeſarz: zprawiz mye toho, kterak geſt to, ze tento weprz ſrdce nemyel. a nedowedeſſ-li toho, o twoy zywot plati. Odpowiedye kucharz: Mily pane, wi twa miloſt dobrze, ze kazde myſſlenye od ſrdce pochazye. ptoz kdez nenie myſſlenye, yzadneo tu ſrdce nenye. Tento weprz, kdyz nayprwe byl do zahrady 25 wſſel a weliku ſſkodu vczinil, zahradnyk vzrzew to vcho gev lewe vtal, an kwicze wiſſel wen. by byl ſrdce myel, o vchu ztraczenem myſlil by y pamatowal by; ale toho neuczinil, nebo opyet do zahrady wſſel A pwe vcho ztratil. a potom nemyſle na to opyet trzeti wſlel, az y oczas ztratil. Napoſledy nemage myſſlenye any pamyeti na to, ztratil zywot, proto ze Irdce nemyel. vſlyſſaw to kral nemohl pti tov nicz rzeci, a kucharz ſmrti ſkrze to vſſel 30 et cet. U 35 40 Naymileyſſi! Tento czyeſarz geſt naſſ myly pan ihûs xpûs, genz dywnye ſſczepnyce miluge, totyzto ſtawy [133] Lidſke, yakoz gſu lide nalezeny a dobrze krzeſtane yakoz gſu, w gychzto ſrdci ſſczepuge dobre ſſczepnice rozliczneho owoce, toto cztnoſti, yakozto gest deſatero bozy przikazanye, ſſeſteó miloſrdenſtwie a gyne rozliczne cztnoſti, wieru, nadyegi y milost. ale nebo gest naſf mily pan ihs xpûs, genz gest straz tey giftey zahrady, to gt wſſech ſtawuow lidſkych, ten vtyna nayprwe vcho lewe, to geft berze nam przately, abychom ſe polepſſili. A kdyz ſe na to neobratymy, vtyna na pwe vcho, to geſt mileyſli przately, yakozto dyeti, ſyna, dceru, otce, matku. A kdyz opyet byedny a hubeny czlowiek tym ſweo zywota nepolepſſi, w kratkey chwili vtne gemu oczas, toto odeyme gev zenu geho nav- mileyſſie a zbozy mynute. Pakli wzdy geſſcze nechcze ſweo zywota polepſliti a na ty wieci ſye nerozmyſle a hrziechu nechce oſtati, tehdy pan buoh ſkrze Jonatu, to gest ſkrze smrt, kaze 1) gey konecznye zahubiti a kucharzowi gey dati, to geſt dyablowi, aby gey pekl na wieky w ohny y warzil. Potom w ſudny den pan buoh bude ſye [134] ptati na ſrdce czlo- wieczy, to geſt na duſſi. Tehdy dyabel odpowie, ze duſſe nemyel. nebo kdyby duſſi myel, 45 tehdy by nykdy przikazanye bożieho neprzeſtupil a ſ tym dyabel na wieky duſſi pozzrze. A ten giſty weprz geſt kazdy czlowiek, genz w bozyem zahradye, to geſt w ſwem ſtawu, mnoho przeſſkody a ſhrzieſſi po ſwem krztu et cet. XLVIII. 1) (za tím ps.) de (přetrž.)
194 XLVIII. 5 TRoyanus czyeſarz w rzymye panowal, myegieſſe gednu zahradu rozlicznych ſſcze- puow naſazenu, nad nyezto ſtrazy zwlaſtnyeho byeſſe poſadil, aby pilnye tey zahrady oſtrziehal. w tu chwili byeſſe nyekteraky weprz dywoky bliz odtud w gednom hagi, genz proborziw zed, wſſed do tey giſtey zahrady, mnoho ſſczepuow zkazil. zatyem prziſſel ten giſty ſtrazny, potkaw ſe ſ weprzem gev vcho lewe vtal. ynhed ten giſty weprz, boleſti welmi zkrziczaw, wybyehl z zahrady. Opyet druhe po malych dnech ten gifty weprz, wſſed do tey zahrady, mnoho ſſkody vczynil. vzrzew gey opyet ten giſty zahradnyk, potkal ſe opyet ſ nym a vcho gev prawe vtal. Zkrzy [131] czaw opyet weprz, wybyehl wen z zahrady yako prwe. Opyet w kratkem czaſu wazy ſe toho ten giſty weprz trzeti wſſed do zahrady, mnoho prziliſſ 10 ſkody vczinil. vzrzew gey opyet ten gifty zahradnyk, potkaw ſe ſ nym, oczas gev vtal; opyet krzicze yakoz drzewe vtekl ven. Potom opyet w zapyeti cztwrte wſſed do zahrady mnohem wiece ſſkody vczyny, nezli prwe, vzrzew ten giſty zahradnyk, oſczyepem gey w ſame ſrdce vhodyl, az na tom myeſtie ynhed padl a vmrzel. Ale kucharz, kdyz gey byeſſe przipwil, ſnyedl ſrdce toho giſte weprze, a kdyz tu giſtu krmy przed krale przyneſli, 15 otazal kral tyech giſtych ſluh, kam by ſe ſrdce od toho weprze podyelo, ale ſluhy newieduce wratili ſe zaſe do kuchynye a na to giſte ſrdce yali kucharzowi ptati. Odpowiedye gym kucharz: powiezte krali, ze ten giſty weprz nyzadneo ſrdce nemyel. a neraczi-li tov wie- rziti, ya chci toho doweſti. Sſedſſe ſluhy krali to powiedyeli. Ale kral newierze tomu y wece: Czo gest, genz prawite? podobne-li gest to? kto gest widyel zwierze bez srdce? zawolayte 20 ſem kucharze, at toho dowede, ya 132] koz pwi. Tehdy ony ſſedſſe, toho giſteho kucharze zawolali przed czyeſarze. A kdyz pgide, wece k nyev Czyeſarz: zprawiz mye toho, kterak geſt to, ze tento weprz ſrdce nemyel. a nedowedeſſ-li toho, o twoy zywot plati. Odpowiedye kucharz: Mily pane, wi twa miloſt dobrze, ze kazde myſſlenye od ſrdce pochazye. ptoz kdez nenie myſſlenye, yzadneo tu ſrdce nenye. Tento weprz, kdyz nayprwe byl do zahrady 25 wſſel a weliku ſſkodu vczinil, zahradnyk vzrzew to vcho gev lewe vtal, an kwicze wiſſel wen. by byl ſrdce myel, o vchu ztraczenem myſlil by y pamatowal by; ale toho neuczinil, nebo opyet do zahrady wſſel A pwe vcho ztratil. a potom nemyſle na to opyet trzeti wſlel, az y oczas ztratil. Napoſledy nemage myſſlenye any pamyeti na to, ztratil zywot, proto ze Irdce nemyel. vſlyſſaw to kral nemohl pti tov nicz rzeci, a kucharz ſmrti ſkrze to vſſel 30 et cet. U 35 40 Naymileyſſi! Tento czyeſarz geſt naſſ myly pan ihûs xpûs, genz dywnye ſſczepnyce miluge, totyzto ſtawy [133] Lidſke, yakoz gſu lide nalezeny a dobrze krzeſtane yakoz gſu, w gychzto ſrdci ſſczepuge dobre ſſczepnice rozliczneho owoce, toto cztnoſti, yakozto gest deſatero bozy przikazanye, ſſeſteó miloſrdenſtwie a gyne rozliczne cztnoſti, wieru, nadyegi y milost. ale nebo gest naſf mily pan ihs xpûs, genz gest straz tey giftey zahrady, to gt wſſech ſtawuow lidſkych, ten vtyna nayprwe vcho lewe, to geft berze nam przately, abychom ſe polepſſili. A kdyz ſe na to neobratymy, vtyna na pwe vcho, to geſt mileyſli przately, yakozto dyeti, ſyna, dceru, otce, matku. A kdyz opyet byedny a hubeny czlowiek tym ſweo zywota nepolepſſi, w kratkey chwili vtne gemu oczas, toto odeyme gev zenu geho nav- mileyſſie a zbozy mynute. Pakli wzdy geſſcze nechcze ſweo zywota polepſliti a na ty wieci ſye nerozmyſle a hrziechu nechce oſtati, tehdy pan buoh ſkrze Jonatu, to gest ſkrze smrt, kaze 1) gey konecznye zahubiti a kucharzowi gey dati, to geſt dyablowi, aby gey pekl na wieky w ohny y warzil. Potom w ſudny den pan buoh bude ſye [134] ptati na ſrdce czlo- wieczy, to geſt na duſſi. Tehdy dyabel odpowie, ze duſſe nemyel. nebo kdyby duſſi myel, 45 tehdy by nykdy przikazanye bożieho neprzeſtupil a ſ tym dyabel na wieky duſſi pozzrze. A ten giſty weprz geſt kazdy czlowiek, genz w bozyem zahradye, to geſt w ſwem ſtawu, mnoho przeſſkody a ſhrzieſſi po ſwem krztu et cet. XLVIII. 1) (za tím ps.) de (přetrž.)
Strana 195
195 XLIX. ANtholoníus w rzyemye kralowaſſe, gez trzy moczy do ſebe myegieſſe: nayprwe U ze myel ſylu w tu chwili nade wſſiczky lidy, Druhe ze myel zbozy a mudroſt nade wſſeczky, Trzety kraſu a wzroſt. ale zeny dluho nemyegiſſe. Naypoſledi przitele ge y knyezata a pany radili gemu rzkuce: Pane, dobret geſt, aby sobye zenu poyal a ſ nye dyetky myel. Tehdy on vſlyſſaw gich radu y wece k ny: Mogi mili y mogi wierny! wyete dobrze, zet gſem welmi bohaty y moczny, Wyece zbozi nepotrzebuge. Ptoz dyete [135] po rozlicznych kralowſtwi y kragynach a mnye kraſnu, mudru y vrozenu dyewku naydyete. a naydete-li kteru taku ſ tyemito trzmy dary, yakoz ſem rzekl, toto aby byla kraſna, k tov vrozena, trzety aby byla mudra, aczt by chuda byla, pto chcit gi ſobye za zenu pogiti. vſlyſſewſſe to ony, ynhed rozgeli ſe po rozlicznych wlaſtech, az y nalezli w gednom myeſtie gednu pannu kraſnu, vrozev y mudru, ale chudu. a yakz brzo nalezli, tak ynhed dali Czyeſarzowi wyedyeti. ale Czyeſarz chtie gegi mudoſti zkuſyti, zawolaw k ſobye poſla y wece gev Ay, tot tobye dawam kus platna lnyeneho, dluhy na trzi palce a ſſiroky na tolikez palczuow; gedyz k tey giſtey dyewce. a kdyz tam przigedel, pozdrawie gi odê ne, dayz gi to platno, at mnye z ſwey mudroſti vdyela koſili hodnu na moy zywot z toho giſteho platna. a vczini-li to, chci gy ſobye za zenu myeti. Poſel nic neomeſſkage k tey giſtey pannye przigel, A gi od czyeſarze pozdrawiw wece: dyelay, tot platno, genz geſt wzdeli y na ſſirz na trzi palcze; vcziniſ-li z nyeo koſſili hodnu na czyeſarzow zywot, chcet tye ſobye za zenu wzyety.) [136] Tehdy ona wece: kterak to muoz byti? Ponyewadz neny delſsi any fsirſsie gedno trzi palce, neny to podobne, by z toho koſſile hodna czyeſarzowi byla. A przeſ to poſſle-li mi ſud taky, w nyemzto a ſkrze kteryzto mohla bych to vcziniti, za koſſili doſty dluhu y ſſiroku gemu ſlibugi. Poſel vſlyſſaw tu giſtu rzecz wratil ſe k Czyeſarzowi a gev tu od- powied tey giſtey panny wzkazal. tehdy Czyeſarz nicz nepomeſſkaw, ſud k tomu hodny gi poſlal, ale ta giſta paña wzemſſi ten giſty ſud, z tak maleo platna w tê giſtem ſudye koſſili czyeſarzowi hodnu, dluhu y ſſiroku vdyelala. A ynhed czyeſarz ſ weliku zadoſti poyal y ko- 25 runowal. 5 10 15 20 Naymileyſli! tento kral geſt pan naſſ ihûs xpůs moczny, bohaty y mudri a kraſny nade wſſeczko ſtworzenye. Ale panna kraſna z pokoleny kraloweho geſt panna Maria,2) matka boha y czlowieka, genz byla kraſna, mudra a nad to miloſti plna. Platno poſlane geſt milost duchownye, gedno na trze palce ſſiroke a dluhe, trzy wlaſtnoſti ſwate trogice, 30 mocz boha [137] otcze, Mudroſt boha ſyna, Dobrota ducha ſwateho. Ale ſud ten, w nyemzto ta koſſile geſt dokonana, toto tyeleſenſtwie naſſeo mileho ihů xpâ zaſtyenyene, w nyemzto yako w ſudu geſt ta koſſile dokonana. Vzrzew to otecz nebeſky, gy k ſobye wzem, w kralowſtwi nebeſkem korunowal, ktezto za nas pſy ſweo mileo ſyna, a on otce myleho ſweho. Protoz kdez geſt toliko pſeb, neſnadnye bude oſlyſſan, ktoz za podobnu a za dobru wiecz proſyti bude. 35 L. KKdyz pompeyus w rzymye kralowaſſe, w geho rziſli byeſle nyekteraka panye prziliſſ kraſna a wſſem welmi mila. a wedle tey giſtey pany w ſuſedſtwie bydleſſe nye- kteraky rytyerz, take kraſny a wſſem mily, genz tu giſtu panye czaſtokrat nawſſczewowaſſe, a welmi od nye milowan byl, ale zrzyezenu miloſty. Potom po dluhem czaſu, kdyz tak ya [138] ko na kazdy den nawſſczyewowaſſe gi, Przihodylo ſe gednoho dne, ze ta giſta panye ſokola na ſwey rucze noſyeſſe. Vzrzew to ten giſty rityerz, dywnye y ſnaznye yal ſe proſyti, aby gev toho ſokola poyczela. Tehdy ona: Sokola tobie poyczym, ale hleday, aby ſe gev nevkoge mne nezapomnyel. Odpowiedye rityerz: O mila pany, buoh toho neday, bych to vczinil, ale wiece mam twu miloſt milowaty nezli drzewe, a czaſtiegi v twey miloſti bywati. 40 XLIX. 1) (dole na kraji nápis úplný) ſſeſty božye. 2) (červ. podtrž.).
195 XLIX. ANtholoníus w rzyemye kralowaſſe, gez trzy moczy do ſebe myegieſſe: nayprwe U ze myel ſylu w tu chwili nade wſſiczky lidy, Druhe ze myel zbozy a mudroſt nade wſſeczky, Trzety kraſu a wzroſt. ale zeny dluho nemyegiſſe. Naypoſledi przitele ge y knyezata a pany radili gemu rzkuce: Pane, dobret geſt, aby sobye zenu poyal a ſ nye dyetky myel. Tehdy on vſlyſſaw gich radu y wece k ny: Mogi mili y mogi wierny! wyete dobrze, zet gſem welmi bohaty y moczny, Wyece zbozi nepotrzebuge. Ptoz dyete [135] po rozlicznych kralowſtwi y kragynach a mnye kraſnu, mudru y vrozenu dyewku naydyete. a naydete-li kteru taku ſ tyemito trzmy dary, yakoz ſem rzekl, toto aby byla kraſna, k tov vrozena, trzety aby byla mudra, aczt by chuda byla, pto chcit gi ſobye za zenu pogiti. vſlyſſewſſe to ony, ynhed rozgeli ſe po rozlicznych wlaſtech, az y nalezli w gednom myeſtie gednu pannu kraſnu, vrozev y mudru, ale chudu. a yakz brzo nalezli, tak ynhed dali Czyeſarzowi wyedyeti. ale Czyeſarz chtie gegi mudoſti zkuſyti, zawolaw k ſobye poſla y wece gev Ay, tot tobye dawam kus platna lnyeneho, dluhy na trzi palce a ſſiroky na tolikez palczuow; gedyz k tey giſtey dyewce. a kdyz tam przigedel, pozdrawie gi odê ne, dayz gi to platno, at mnye z ſwey mudroſti vdyela koſili hodnu na moy zywot z toho giſteho platna. a vczini-li to, chci gy ſobye za zenu myeti. Poſel nic neomeſſkage k tey giſtey pannye przigel, A gi od czyeſarze pozdrawiw wece: dyelay, tot platno, genz geſt wzdeli y na ſſirz na trzi palcze; vcziniſ-li z nyeo koſſili hodnu na czyeſarzow zywot, chcet tye ſobye za zenu wzyety.) [136] Tehdy ona wece: kterak to muoz byti? Ponyewadz neny delſsi any fsirſsie gedno trzi palce, neny to podobne, by z toho koſſile hodna czyeſarzowi byla. A przeſ to poſſle-li mi ſud taky, w nyemzto a ſkrze kteryzto mohla bych to vcziniti, za koſſili doſty dluhu y ſſiroku gemu ſlibugi. Poſel vſlyſſaw tu giſtu rzecz wratil ſe k Czyeſarzowi a gev tu od- powied tey giſtey panny wzkazal. tehdy Czyeſarz nicz nepomeſſkaw, ſud k tomu hodny gi poſlal, ale ta giſta paña wzemſſi ten giſty ſud, z tak maleo platna w tê giſtem ſudye koſſili czyeſarzowi hodnu, dluhu y ſſiroku vdyelala. A ynhed czyeſarz ſ weliku zadoſti poyal y ko- 25 runowal. 5 10 15 20 Naymileyſli! tento kral geſt pan naſſ ihûs xpůs moczny, bohaty y mudri a kraſny nade wſſeczko ſtworzenye. Ale panna kraſna z pokoleny kraloweho geſt panna Maria,2) matka boha y czlowieka, genz byla kraſna, mudra a nad to miloſti plna. Platno poſlane geſt milost duchownye, gedno na trze palce ſſiroke a dluhe, trzy wlaſtnoſti ſwate trogice, 30 mocz boha [137] otcze, Mudroſt boha ſyna, Dobrota ducha ſwateho. Ale ſud ten, w nyemzto ta koſſile geſt dokonana, toto tyeleſenſtwie naſſeo mileho ihů xpâ zaſtyenyene, w nyemzto yako w ſudu geſt ta koſſile dokonana. Vzrzew to otecz nebeſky, gy k ſobye wzem, w kralowſtwi nebeſkem korunowal, ktezto za nas pſy ſweo mileo ſyna, a on otce myleho ſweho. Protoz kdez geſt toliko pſeb, neſnadnye bude oſlyſſan, ktoz za podobnu a za dobru wiecz proſyti bude. 35 L. KKdyz pompeyus w rzymye kralowaſſe, w geho rziſli byeſle nyekteraka panye prziliſſ kraſna a wſſem welmi mila. a wedle tey giſtey pany w ſuſedſtwie bydleſſe nye- kteraky rytyerz, take kraſny a wſſem mily, genz tu giſtu panye czaſtokrat nawſſczewowaſſe, a welmi od nye milowan byl, ale zrzyezenu miloſty. Potom po dluhem czaſu, kdyz tak ya [138] ko na kazdy den nawſſczyewowaſſe gi, Przihodylo ſe gednoho dne, ze ta giſta panye ſokola na ſwey rucze noſyeſſe. Vzrzew to ten giſty rityerz, dywnye y ſnaznye yal ſe proſyti, aby gev toho ſokola poyczela. Tehdy ona: Sokola tobie poyczym, ale hleday, aby ſe gev nevkoge mne nezapomnyel. Odpowiedye rityerz: O mila pany, buoh toho neday, bych to vczinil, ale wiece mam twu miloſt milowaty nezli drzewe, a czaſtiegi v twey miloſti bywati. 40 XLIX. 1) (dole na kraji nápis úplný) ſſeſty božye. 2) (červ. podtrž.).
Strana 196
196 5 U Po tey rzeczi panye gemu ſokol dala. on odgew tak welmi ſokola milowal a gev ſe okogil, czaſto ſ nym honye, ze panye dluho nenawſſcziwil a gy zapomenul. ale ſrozumyewſſi tomu, czaſtokrat pon ſlaſſe, an na to nycz ſe neobratil. napoſledy pſala gev liſt, welmi geho pſycz, aby k nye przigel bez meſſkanye a s ſebu ſokola przyneſl. vzrzew liſt a gev ſrozumyew gel k tey giſtey panye, wſſeho nechaw, wzem ſokol na ruku. a kdyz tam przigel, wece gev panye: wrat mi muoy ſokol. A kdyz gy [139] on podal ſokola, Wece k nyev panye: wiecz tohoto ſokola nebudeſſ milowati. Wece rityerz: y procz, mila panye? Odpowidye ona: Proto zes gey wiece milowal nez mye, a on byl prziczyna rozdyeleny naſſeho, zes mne dluho nenawſſczywil. a ynhed przed nym tomu ſokolu hlawu ſtrhla, mluwiecz takto: Mily, 10 nemyeg za zle, ale za dobre przigmy, zet ſem to vczynila pto, aby v mne czaſto bywal, yako y prwe. Naymileyſli! Tento Czyeſarz geſt otecz naſſ nebeſky. Pany ta kraſna geſt bozſtwie, spogene sczlowieczenstwim. Rityerz gest kazdy krzestan, genz dluzen gest panye, toto boha a czlowieka, nade wſſeczko milowati, to geſt pana ihů xpa, genz geſt prawy buoh y prawy 15 czlowiek, a ma gey czaſtokrat nawſſczewowati ſſeſterym miloſrdenſtwim. yakozto ſam Pwi: Czo ste gednomu z tyechto mych naymenſſich vczynili, mnye ſte vczynili. Ale ſokol zname- nawa zbozye mynule, kterez pan buoh dawa, aby gey tyem wiece milowali a czaſtyegi [140 chude ſcžedrymi almuznami nawſczewowali. Ale byedny czlowiek y nemudry, kdyz bohat bude, przirownan bude howaduom nemudrym a rowen gym bude, gda po ſwey zadoſti a chlipnoſti, kam gey wede, zapomyna bozſkey dobroty y laſku, kteru k nyev ma y myel, netoliko ze gey ſtworzil, 1) zbozi, kraſu, ſylu y mudroſt nad gyne dal, ale ze gey ſwu ſwatu krwi wykupil. nykdy ſe na to nerozpomene, by gey w geho chudych nawſſczyewowal, Ale ſ onym bohatczê zzraczem nad zadnym ſe nechce ſmilowati. Pan buoh to wida mnohokrat takym lidem odgyma zbozy, zdrawi, ſſczeſti y 2) ſylu, aby aſſa tyem dotknuti gſuce gey 25 milowali w nuzy, gehoz w ſſczeſti netbali. O nychz dawid dye: hubyeſſe, hleda geho a wraczowachu ſe na vſwitie, k nyev gdyechu. A gynde tyz dawid dye: Yali ſe k hoſpodynu wolati, kdyz zarmuczeny byli, a z nuze gich wywedl ge hoſpodyn. day to buoh. [141] 20 LI. 35 40 NYekdy byechu trzye towarzyſſy, czeſtu gedechu ſpolu. Przihodylo ſe bylo geden den gym, ze wiece pokrmu nemohli myeti kromye gedyneo pecence chleba, a biechu 30 welmy laczny. yali ſe mezy ſebu mluwiti rzkuce: rozdyelimy-li tento pecznecz na tre, zadny z nas ſyt nebude; Ale poradmy ſe o to, czo mame z toho pecence vcziniti. Tehdy geden z nych wece: vſnyê tuto na ceſtie, a kto z nas bude myeti naylepſsie ſen, ten ſam pecznecz ſnye. ynhed k tey radye druha dwa prziſtupila rzkuce: Ano, dobre, ſpyemy. y yali1) ſe ſpati. A w tu chwili ten towarziſſ, kteryz tu radu byeſſe wydal, wſtaw, any ſpye, weſlkeren ten pecznecz ſnyedl. vczyniw to, zbudyw ſwe towarziſſe rzka: wſtante rucze, gyzt geſt czas, a kazdy ſwoy ſen rozpraw. Tehdy prwy yal ſe ſweho ſna rozprawieti rzka: O naymileyſſíe, [142] Dywny ſem ſen myel. Widyel ſem geden rzebrzik zlatty od zemye az do nebe, po nyêzto angelowe sſtupowachu a wſtupowachu, a mu duſli z meho tyela wzemſſie do nebe gi wedli. a tam ſem widyel boha otce y 2) ſyna y ducha ſwateho, a myel ſem taku radoſt, gyzto oko newidalo, any vcho ſlyſſalo, ne any w ſrdce czlowieczy wſtupilo. a tot gest ſen moy. Wece druhi: A ya gſem widyel ſen welmi hrozny, ptywny twer ſnu, ze dyablowe zeleznymi haky a ohnywymi duſſi mu z tyela meho wydrzeli a do pekla gi neſli, a na gednom gi myeſtie poſadyli mezy oſtrymi brzitwami. a rzekli mi: tak dluho bu- deſſ w tom myeſtie przebywati, dokudz pan buoh bude w nebi kralowati. a tot gt ſen 45 muoy, genz ya nynye widiel ſem. wece trzeti, geſlto gym byl k tov radu dal: Slyfſte take L. 1) (za tím ps.) ale (čárkováno nahoře i dole). 2) (za tím ps.) duſli (přetrž.). LI. 1 (za tím ps.) wſlichny (podtečk.). 2) (za tím ps.) d (přetrž.).
196 5 U Po tey rzeczi panye gemu ſokol dala. on odgew tak welmi ſokola milowal a gev ſe okogil, czaſto ſ nym honye, ze panye dluho nenawſſcziwil a gy zapomenul. ale ſrozumyewſſi tomu, czaſtokrat pon ſlaſſe, an na to nycz ſe neobratil. napoſledy pſala gev liſt, welmi geho pſycz, aby k nye przigel bez meſſkanye a s ſebu ſokola przyneſl. vzrzew liſt a gev ſrozumyew gel k tey giſtey panye, wſſeho nechaw, wzem ſokol na ruku. a kdyz tam przigel, wece gev panye: wrat mi muoy ſokol. A kdyz gy [139] on podal ſokola, Wece k nyev panye: wiecz tohoto ſokola nebudeſſ milowati. Wece rityerz: y procz, mila panye? Odpowidye ona: Proto zes gey wiece milowal nez mye, a on byl prziczyna rozdyeleny naſſeho, zes mne dluho nenawſſczywil. a ynhed przed nym tomu ſokolu hlawu ſtrhla, mluwiecz takto: Mily, 10 nemyeg za zle, ale za dobre przigmy, zet ſem to vczynila pto, aby v mne czaſto bywal, yako y prwe. Naymileyſli! Tento Czyeſarz geſt otecz naſſ nebeſky. Pany ta kraſna geſt bozſtwie, spogene sczlowieczenstwim. Rityerz gest kazdy krzestan, genz dluzen gest panye, toto boha a czlowieka, nade wſſeczko milowati, to geſt pana ihů xpa, genz geſt prawy buoh y prawy 15 czlowiek, a ma gey czaſtokrat nawſſczewowati ſſeſterym miloſrdenſtwim. yakozto ſam Pwi: Czo ste gednomu z tyechto mych naymenſſich vczynili, mnye ſte vczynili. Ale ſokol zname- nawa zbozye mynule, kterez pan buoh dawa, aby gey tyem wiece milowali a czaſtyegi [140 chude ſcžedrymi almuznami nawſczewowali. Ale byedny czlowiek y nemudry, kdyz bohat bude, przirownan bude howaduom nemudrym a rowen gym bude, gda po ſwey zadoſti a chlipnoſti, kam gey wede, zapomyna bozſkey dobroty y laſku, kteru k nyev ma y myel, netoliko ze gey ſtworzil, 1) zbozi, kraſu, ſylu y mudroſt nad gyne dal, ale ze gey ſwu ſwatu krwi wykupil. nykdy ſe na to nerozpomene, by gey w geho chudych nawſſczyewowal, Ale ſ onym bohatczê zzraczem nad zadnym ſe nechce ſmilowati. Pan buoh to wida mnohokrat takym lidem odgyma zbozy, zdrawi, ſſczeſti y 2) ſylu, aby aſſa tyem dotknuti gſuce gey 25 milowali w nuzy, gehoz w ſſczeſti netbali. O nychz dawid dye: hubyeſſe, hleda geho a wraczowachu ſe na vſwitie, k nyev gdyechu. A gynde tyz dawid dye: Yali ſe k hoſpodynu wolati, kdyz zarmuczeny byli, a z nuze gich wywedl ge hoſpodyn. day to buoh. [141] 20 LI. 35 40 NYekdy byechu trzye towarzyſſy, czeſtu gedechu ſpolu. Przihodylo ſe bylo geden den gym, ze wiece pokrmu nemohli myeti kromye gedyneo pecence chleba, a biechu 30 welmy laczny. yali ſe mezy ſebu mluwiti rzkuce: rozdyelimy-li tento pecznecz na tre, zadny z nas ſyt nebude; Ale poradmy ſe o to, czo mame z toho pecence vcziniti. Tehdy geden z nych wece: vſnyê tuto na ceſtie, a kto z nas bude myeti naylepſsie ſen, ten ſam pecznecz ſnye. ynhed k tey radye druha dwa prziſtupila rzkuce: Ano, dobre, ſpyemy. y yali1) ſe ſpati. A w tu chwili ten towarziſſ, kteryz tu radu byeſſe wydal, wſtaw, any ſpye, weſlkeren ten pecznecz ſnyedl. vczyniw to, zbudyw ſwe towarziſſe rzka: wſtante rucze, gyzt geſt czas, a kazdy ſwoy ſen rozpraw. Tehdy prwy yal ſe ſweho ſna rozprawieti rzka: O naymileyſſíe, [142] Dywny ſem ſen myel. Widyel ſem geden rzebrzik zlatty od zemye az do nebe, po nyêzto angelowe sſtupowachu a wſtupowachu, a mu duſli z meho tyela wzemſſie do nebe gi wedli. a tam ſem widyel boha otce y 2) ſyna y ducha ſwateho, a myel ſem taku radoſt, gyzto oko newidalo, any vcho ſlyſſalo, ne any w ſrdce czlowieczy wſtupilo. a tot gest ſen moy. Wece druhi: A ya gſem widyel ſen welmi hrozny, ptywny twer ſnu, ze dyablowe zeleznymi haky a ohnywymi duſſi mu z tyela meho wydrzeli a do pekla gi neſli, a na gednom gi myeſtie poſadyli mezy oſtrymi brzitwami. a rzekli mi: tak dluho bu- deſſ w tom myeſtie przebywati, dokudz pan buoh bude w nebi kralowati. a tot gt ſen 45 muoy, genz ya nynye widiel ſem. wece trzeti, geſlto gym byl k tov radu dal: Slyfſte take L. 1) (za tím ps.) ale (čárkováno nahoře i dole). 2) (za tím ps.) duſli (přetrž.). LI. 1 (za tím ps.) wſlichny (podtečk.). 2) (za tím ps.) d (přetrž.).
Strana 197
197 ſen muoy, kteryz ſem ya nyny widyel. prziſſed ke mnye angel, y wece my: Mily, chceſſ-li U widyeti, kde ſu towarziſſi twogi? ya odpowiedyel: y toti, mily pane, proto ze mamy mezy ſebu ge [143] den pecznecz chleba rozdyeliti, bogym ſye, by nyekam daleko nezaſli, az by mi ſye nycz nedoſtalo. wece angel: nenye tak, ale pecznecz ten lezy podle tebe. Protoz pod po mnye! y przywedl mye k wratom 3) nebeſkym, a kdy ſem tam prziſſel, wydiel ſem tam w nebeſych gednoho, toto tye, gêz byl do nebes wtrzen, an ſedye na zlattey stoliczy. y wece my angel: ay, tot towarzifs twoy v welikey fitofty y radofty geft a na wieky ma tam przebywati. Protoz pod ſe mnu opyet, a vkazyt druheho towarziſſe, a kdyz ſem po nyem ſſel, wedl mye k pekelnym wratom, a widyel ſê tye, druheho towarziſſe, yakozs ſam pwil, w nyekterakem myeſtie, w nyemzto byeſſe mnozſtwie oſtrich brzitew, a ty lezyſſ, a 10 przed tebu wſſeo 1) dobreo doſti, czoz k gyedlu a k pytye, anot tu ſluzie. Tehdi ſem tebe otazal a rzka: O mily towarziſſi, kterak nerad widym tebe w tomto myeſtie! Powiez mi, kterak dluho maſſ zde byti? A tys rzekl: dokudz pan buoh bude w nebi kralowati. Pro- toz wſtan brzo y gez a ſnyez ten pecznecz chleba, nebo any mne, any towarziſſe meho wiecz nevzrziſſ. [144] A ya vſliſſaw to ynhed ſem wſtal a ſnyedl weſſkeren ten pecznecz 15 wedle tweo rozkazanye. 5 NAymileyſſi! ſkrze tyto trzy towarziſſe mamy rozumyeti troge pokoleny lidſke: Skrze prweho zidy a pohany, Skrze druheo bohate a moczne tohoto ſwieta, Skrze trzetiho dobre krzeſtany. Skrze pecznecz chleba, genz okruhli geſt, znamenawa ſe wieczna radoſt. ten chleb myel by ſe dyeliti na trzi ſtrany mezy tato trzi pokoleny lidſka wedle gich zaſluhi, ged- 20 nomu wiece, druhemu menye. Ale prwnym, toto židom, zda ſe gyz, by byli w nebeſkem kralowſtwie, yako we ſnach, ſkrze zle navcżenye talmutowo, gehoz wieru drzye. Pohane take mnyegi, by byli w nebi, ſkrze zle navczenye machametovo, gehoz vczenye drzy, genz gim ſlibil za nebeſke 5) kralowſtwie, gehoz wieru drzy yako we ſnach. Druhim, toto bohatym wedle tohoto ſwieta, gêzto z vmyſla hrzieſſie, zda ſe gim gyz, by byli w pekle, nebo tomu 25 newierzi. ale napoſledy, kdyz bez ſkruſſeneho ſrdce zemru, ſ onym bohatczem [145] budu pohrzebeny w horuczym pekle. Trzetim, to geſt dobrym krzeſtanuom, nezda ſe we ſnye, ale na gewie a w prawdye ten chleb gedy, radoft angelſku, toto nadſſenym ducha ſwateho doydu wieczne radoſti, zde w nadyegi a potom w ſkutcze, yakoz geſt, kdyzto vzrzi boha okem w oko, magice radoſt newymluwnu na wieky. gyzto nâ dopomahay buoh otecz, ſyn 30 y duch ſwaty, wſſe geden hoſpodín. LII. TVcius kdyz kralowa�e, za zakon vſtawíl byl, aby ktozkoli czyezkoli dytye k od- chowanye wzal, a w geho porucztwie ſeſſlo to dyetie, anebo vraz ohawny wzalo, abi podle nyeho ſwoy zywot ztratil. Przihodilo ſe, ze Czyeſarzowna vrodila kraſneho ſyna. vſlyſſaw to nyekteraky rytyerz, welmi pilnye proſyl tey czyeſarzowny, aby gemu ſweo ſyna k od- 35 chowanye dala, wece gemu Czyeſarzowna: Synat ſweho tobye k odchowanye dam, [146] ale warug ſe, bude-li ſyn moy, gſa v tebe, vrazen, ztratiff swoy zywot. y wece ten gisty rityerz: O mila pany, mnye ſe to dobrze libi. A rzek to wzal toho giſteho ſyna a gey s ſebu do- muow wzal a ſwey zenye k odchowanye dal. Ona wzemſli to giſte dytie doſti ſnaznye a dobrze ge chowala, a dyetie bieſſe wſſem milo. Mezy tyem przihodilo ſe gednoho czaſu 40 o yarmarcze, ten giſty ritierz s ſwu zenu gel na yarmark, a dyetiete ſ czeledy doma w ko- lebce nechali Ale kdyz pan y panye z domu wyſſli, wſſeczka czeled wen wyſſla na wes k tanczy, a dyetiete ſameho doma nachali, otewrzewſſe dwerzi. W tu chwili byeſſe nye- kteraky wlk wedle tey wſſy, genz mnoho zleho na wſſe ſtrany byeſſe vczinil, a wſled do tey giſtey wſy, vzrzew, ano dwerzi v rityerzowa dworu otewrzina, wſkoczyw tam dyetie 45 wytrhl z kolebky a k leſu ſ nym, vchutnaw ge, pwim zawodem byezal. Byeſſe w tu chwili 3) r (nadeps.). 4) w (nadeps.). 5) be (nadeps.).
197 ſen muoy, kteryz ſem ya nyny widyel. prziſſed ke mnye angel, y wece my: Mily, chceſſ-li U widyeti, kde ſu towarziſſi twogi? ya odpowiedyel: y toti, mily pane, proto ze mamy mezy ſebu ge [143] den pecznecz chleba rozdyeliti, bogym ſye, by nyekam daleko nezaſli, az by mi ſye nycz nedoſtalo. wece angel: nenye tak, ale pecznecz ten lezy podle tebe. Protoz pod po mnye! y przywedl mye k wratom 3) nebeſkym, a kdy ſem tam prziſſel, wydiel ſem tam w nebeſych gednoho, toto tye, gêz byl do nebes wtrzen, an ſedye na zlattey stoliczy. y wece my angel: ay, tot towarzifs twoy v welikey fitofty y radofty geft a na wieky ma tam przebywati. Protoz pod ſe mnu opyet, a vkazyt druheho towarziſſe, a kdyz ſem po nyem ſſel, wedl mye k pekelnym wratom, a widyel ſê tye, druheho towarziſſe, yakozs ſam pwil, w nyekterakem myeſtie, w nyemzto byeſſe mnozſtwie oſtrich brzitew, a ty lezyſſ, a 10 przed tebu wſſeo 1) dobreo doſti, czoz k gyedlu a k pytye, anot tu ſluzie. Tehdi ſem tebe otazal a rzka: O mily towarziſſi, kterak nerad widym tebe w tomto myeſtie! Powiez mi, kterak dluho maſſ zde byti? A tys rzekl: dokudz pan buoh bude w nebi kralowati. Pro- toz wſtan brzo y gez a ſnyez ten pecznecz chleba, nebo any mne, any towarziſſe meho wiecz nevzrziſſ. [144] A ya vſliſſaw to ynhed ſem wſtal a ſnyedl weſſkeren ten pecznecz 15 wedle tweo rozkazanye. 5 NAymileyſſi! ſkrze tyto trzy towarziſſe mamy rozumyeti troge pokoleny lidſke: Skrze prweho zidy a pohany, Skrze druheo bohate a moczne tohoto ſwieta, Skrze trzetiho dobre krzeſtany. Skrze pecznecz chleba, genz okruhli geſt, znamenawa ſe wieczna radoſt. ten chleb myel by ſe dyeliti na trzi ſtrany mezy tato trzi pokoleny lidſka wedle gich zaſluhi, ged- 20 nomu wiece, druhemu menye. Ale prwnym, toto židom, zda ſe gyz, by byli w nebeſkem kralowſtwie, yako we ſnach, ſkrze zle navcżenye talmutowo, gehoz wieru drzye. Pohane take mnyegi, by byli w nebi, ſkrze zle navczenye machametovo, gehoz vczenye drzy, genz gim ſlibil za nebeſke 5) kralowſtwie, gehoz wieru drzy yako we ſnach. Druhim, toto bohatym wedle tohoto ſwieta, gêzto z vmyſla hrzieſſie, zda ſe gim gyz, by byli w pekle, nebo tomu 25 newierzi. ale napoſledy, kdyz bez ſkruſſeneho ſrdce zemru, ſ onym bohatczem [145] budu pohrzebeny w horuczym pekle. Trzetim, to geſt dobrym krzeſtanuom, nezda ſe we ſnye, ale na gewie a w prawdye ten chleb gedy, radoft angelſku, toto nadſſenym ducha ſwateho doydu wieczne radoſti, zde w nadyegi a potom w ſkutcze, yakoz geſt, kdyzto vzrzi boha okem w oko, magice radoſt newymluwnu na wieky. gyzto nâ dopomahay buoh otecz, ſyn 30 y duch ſwaty, wſſe geden hoſpodín. LII. TVcius kdyz kralowa�e, za zakon vſtawíl byl, aby ktozkoli czyezkoli dytye k od- chowanye wzal, a w geho porucztwie ſeſſlo to dyetie, anebo vraz ohawny wzalo, abi podle nyeho ſwoy zywot ztratil. Przihodilo ſe, ze Czyeſarzowna vrodila kraſneho ſyna. vſlyſſaw to nyekteraky rytyerz, welmi pilnye proſyl tey czyeſarzowny, aby gemu ſweo ſyna k od- 35 chowanye dala, wece gemu Czyeſarzowna: Synat ſweho tobye k odchowanye dam, [146] ale warug ſe, bude-li ſyn moy, gſa v tebe, vrazen, ztratiff swoy zywot. y wece ten gisty rityerz: O mila pany, mnye ſe to dobrze libi. A rzek to wzal toho giſteho ſyna a gey s ſebu do- muow wzal a ſwey zenye k odchowanye dal. Ona wzemſli to giſte dytie doſti ſnaznye a dobrze ge chowala, a dyetie bieſſe wſſem milo. Mezy tyem przihodilo ſe gednoho czaſu 40 o yarmarcze, ten giſty ritierz s ſwu zenu gel na yarmark, a dyetiete ſ czeledy doma w ko- lebce nechali Ale kdyz pan y panye z domu wyſſli, wſſeczka czeled wen wyſſla na wes k tanczy, a dyetiete ſameho doma nachali, otewrzewſſe dwerzi. W tu chwili byeſſe nye- kteraky wlk wedle tey wſſy, genz mnoho zleho na wſſe ſtrany byeſſe vczinil, a wſled do tey giſtey wſy, vzrzew, ano dwerzi v rityerzowa dworu otewrzina, wſkoczyw tam dyetie 45 wytrhl z kolebky a k leſu ſ nym, vchutnaw ge, pwim zawodem byezal. Byeſſe w tu chwili 3) r (nadeps.). 4) w (nadeps.). 5) be (nadeps.).
Strana 198
198 5 10 U nyekteraky paſtyrz tudyz na poli. Ten giſty paſtyrz kdyz vzrzel wlka, an ſ dyetyetem byezy, wſtupil na wyſoke drzewo a yal ſe w ſwu trubu trubitj. Vſlyffawſſe [147] to lide, gedny gyzdny a druzy pyeſſi po wlku byeziechu. ale wlk vſlyſſaw duſanye y krzik po ſobye a pſye ſſczekany, vpuſtil dyetie. ale ty lide, kdyz to dyetie zywe nalezli, welmi ſe wzradowali a zwlaſſcze ten giſty rityerz. a wſſak na cżele gmyegieſſe ranu, z nyezto krew teczyſſe; tu ranu ſnazywſſe ſe zacelili pod cžaſem welmi dobrze, kromye ze welmi maly ſframek byl oſtal, a wſſak neohyzdny. Potom Czyeſarz poſlal po toho giſteho rytierze, aby k nyemu y s ſynem przygel. Tehdy on wſſeho nechaw ku przikazanye Czyeſarzowu gel y przigel, awſak ſ weliku bazny.1) a kdyz czyeſarz na ſweho ſyna wzhledl, vzrew ſſramek na czele wece tomu rityerzi: Mily, powiez mi, czo geſt toto na czele, geſſto ya widym, a powiez mi prawdu. Odpowiedye Rityerz: przihoda ſe ſtala. Vdalo mi ſe geti na yarmark, a tak wſſeczko prawil gev porzad, yakz ſe ſtalo, z poczatka az do ſkonanye, wece gev czyeſarz: Mily, tobye-li ſem ya ſweho ſyna poruczil, czy twey czeledy? wyez, zet gſem ya tobie geho poruczil. Protoz tys pti vſtaweny zakonu vczinil. y wece gemu rityerz: Pane, znâ ſe, 15 ze ſê ya winen, ale proſym miloſti. [118] Wece k nyev Czyeſarz: Proto zes ſe poznal a zeleſſ toho, odpuſtymt, ale warug ſe potom, by ſe tehoz nedopuſtil, a on ſlibil y naplnyl. a potom gey czyeſarz pyſſnye darowal a k welikey gey czty wzdwihl. NAymileyſſi! Tento czyeſarz geft pan naff ihûs xpûs, genz taky zakon vſtawil, aby ktozkoli wezme ſyna, toto duſſi, k odchowanye, bude-li w geho poruczſtwie vrazena ſkrze 20 hrzich ſmrtedlny, muſy za ny vmrzieti, ale rytyerz muoz byti kazdy krzeſtan, gemuz duſſe po ſwatem krztu geſt poruczena, aby gi dobrze oſtrziehal. ale kdyz czaſto byeha po yar- marczyech, toto po ſwietſkich wieczech a marnoſtech, a ſ nym gee zena, toto tyeleſtna zadoft, ſkrze kteruz czaſtokrat czlowiek ſweden bywa: a ynhed geho czeled, toto wſſihný ſmyſlowe, po nyem gdu, a tak ſamo dietye w kolebce, toto ſama duſſe w tyeleſtney liboſti bez ſtraze oſtawa. A tehdy wlk, toto dyabel, genz ſe okolo tula hledage, koho bi pozrzel, wida duom otewrzeny, toto wſſeczky ſmyſli, oko k widyenye y k pozadanye, Vcho k marne ſlyſſenye, vſta k neczyſtemu [149] mluwenye, wende w ſrdcze czlowieczy, az ſebe duſſi wytrhne k ſmrtedlnev hrziechu. Ale paſtyrz, toto dobry fararz, kdyz to vzrzi, ma wſtupiti na drzewo ſwateho piſma a trubity, toto vſty ſwymi ma kazati ſwate ſlowo tobye, netoliko 30 trzikrat, kolikratz potrzebuge, k gehozto trubeny czeled, toto rozum a pamyet, magi wy- biehnuti po wlku. a wlk, toto dyabel, vſlyſſi duſſany, to geſt zadoſt ſrdecznu, y puſti duſſi. Ptoz wezmi ſwu duſſi a lecž gi ſkrze ſwate pokanye, a tyeſarzt wynu odpuſti, a potô ſwu miloſt da Netoliko zde, ale w nebeſkem kralowſtwie. dayz to mily buoh. 25 LIII. ADrian? kdyz w rzimye kralowal, vſtawil za zakon, aby kteraz by koli zena czyzo- 35 lozſtwa ſe dopuſtila, aby wiecznê zalarzi vmrzela. Przihodylo ſe, ze nyekteraky rityerz myegiſſe zenu, genz z czyzolozſtwa poczala, kdyz muze doma nebylo dobrze za dwie letye. A pto do zalarze wſazena, [150] a tam gſucz kraſneho ſyna vrodyla. to pod czaſy dyetie w zalarzi roſtlo a nykdy ſwietla newidyelo. Stalo ſe, ze ta giſta zena, maty toho dyetiete, gednoho dne yala ſe hořeze plakati. A tak dyetie, kdyz zadneho nepoczyla, wece: O mila 40 matko, pezs tak velmi zarmucena? Odpowiedye gemu maty: O mily ſynu, wa oba mawa prziczynu k plakanye; nebo nad namy ſu lide a ſwietlo ſluneczne, gymzto lide ſu vtieſſeny, ale wa wzdiczky gſma we tmye a welikey ſtraſty. Wece k nyeg ſyn: Na wſſeczko na to nedbam nycz, neb o tom o wſſem nicz newim, pto ze ſem ſe zde w zalarzi narodyl, a dokudz zde budu myeti czo gieſti 1) a pity, nicz ſe na to neobratim, a w tu chwili, kdyz 45 tak rozmluwaſſta, ſſtaſſe czyeſarzowa wedle dwerzy zzalarznich, genz czaſto tu giſtu zenu LII. 1) (ps. pův.) kazny (z) k (oprav.) b. LIII. 1) e (nadeps.).
198 5 10 U nyekteraky paſtyrz tudyz na poli. Ten giſty paſtyrz kdyz vzrzel wlka, an ſ dyetyetem byezy, wſtupil na wyſoke drzewo a yal ſe w ſwu trubu trubitj. Vſlyffawſſe [147] to lide, gedny gyzdny a druzy pyeſſi po wlku byeziechu. ale wlk vſlyſſaw duſanye y krzik po ſobye a pſye ſſczekany, vpuſtil dyetie. ale ty lide, kdyz to dyetie zywe nalezli, welmi ſe wzradowali a zwlaſſcze ten giſty rityerz. a wſſak na cżele gmyegieſſe ranu, z nyezto krew teczyſſe; tu ranu ſnazywſſe ſe zacelili pod cžaſem welmi dobrze, kromye ze welmi maly ſframek byl oſtal, a wſſak neohyzdny. Potom Czyeſarz poſlal po toho giſteho rytierze, aby k nyemu y s ſynem przygel. Tehdy on wſſeho nechaw ku przikazanye Czyeſarzowu gel y przigel, awſak ſ weliku bazny.1) a kdyz czyeſarz na ſweho ſyna wzhledl, vzrew ſſramek na czele wece tomu rityerzi: Mily, powiez mi, czo geſt toto na czele, geſſto ya widym, a powiez mi prawdu. Odpowiedye Rityerz: przihoda ſe ſtala. Vdalo mi ſe geti na yarmark, a tak wſſeczko prawil gev porzad, yakz ſe ſtalo, z poczatka az do ſkonanye, wece gev czyeſarz: Mily, tobye-li ſem ya ſweho ſyna poruczil, czy twey czeledy? wyez, zet gſem ya tobie geho poruczil. Protoz tys pti vſtaweny zakonu vczinil. y wece gemu rityerz: Pane, znâ ſe, 15 ze ſê ya winen, ale proſym miloſti. [118] Wece k nyev Czyeſarz: Proto zes ſe poznal a zeleſſ toho, odpuſtymt, ale warug ſe potom, by ſe tehoz nedopuſtil, a on ſlibil y naplnyl. a potom gey czyeſarz pyſſnye darowal a k welikey gey czty wzdwihl. NAymileyſſi! Tento czyeſarz geft pan naff ihûs xpûs, genz taky zakon vſtawil, aby ktozkoli wezme ſyna, toto duſſi, k odchowanye, bude-li w geho poruczſtwie vrazena ſkrze 20 hrzich ſmrtedlny, muſy za ny vmrzieti, ale rytyerz muoz byti kazdy krzeſtan, gemuz duſſe po ſwatem krztu geſt poruczena, aby gi dobrze oſtrziehal. ale kdyz czaſto byeha po yar- marczyech, toto po ſwietſkich wieczech a marnoſtech, a ſ nym gee zena, toto tyeleſtna zadoft, ſkrze kteruz czaſtokrat czlowiek ſweden bywa: a ynhed geho czeled, toto wſſihný ſmyſlowe, po nyem gdu, a tak ſamo dietye w kolebce, toto ſama duſſe w tyeleſtney liboſti bez ſtraze oſtawa. A tehdy wlk, toto dyabel, genz ſe okolo tula hledage, koho bi pozrzel, wida duom otewrzeny, toto wſſeczky ſmyſli, oko k widyenye y k pozadanye, Vcho k marne ſlyſſenye, vſta k neczyſtemu [149] mluwenye, wende w ſrdcze czlowieczy, az ſebe duſſi wytrhne k ſmrtedlnev hrziechu. Ale paſtyrz, toto dobry fararz, kdyz to vzrzi, ma wſtupiti na drzewo ſwateho piſma a trubity, toto vſty ſwymi ma kazati ſwate ſlowo tobye, netoliko 30 trzikrat, kolikratz potrzebuge, k gehozto trubeny czeled, toto rozum a pamyet, magi wy- biehnuti po wlku. a wlk, toto dyabel, vſlyſſi duſſany, to geſt zadoſt ſrdecznu, y puſti duſſi. Ptoz wezmi ſwu duſſi a lecž gi ſkrze ſwate pokanye, a tyeſarzt wynu odpuſti, a potô ſwu miloſt da Netoliko zde, ale w nebeſkem kralowſtwie. dayz to mily buoh. 25 LIII. ADrian? kdyz w rzimye kralowal, vſtawil za zakon, aby kteraz by koli zena czyzo- 35 lozſtwa ſe dopuſtila, aby wiecznê zalarzi vmrzela. Przihodylo ſe, ze nyekteraky rityerz myegiſſe zenu, genz z czyzolozſtwa poczala, kdyz muze doma nebylo dobrze za dwie letye. A pto do zalarze wſazena, [150] a tam gſucz kraſneho ſyna vrodyla. to pod czaſy dyetie w zalarzi roſtlo a nykdy ſwietla newidyelo. Stalo ſe, ze ta giſta zena, maty toho dyetiete, gednoho dne yala ſe hořeze plakati. A tak dyetie, kdyz zadneho nepoczyla, wece: O mila 40 matko, pezs tak velmi zarmucena? Odpowiedye gemu maty: O mily ſynu, wa oba mawa prziczynu k plakanye; nebo nad namy ſu lide a ſwietlo ſluneczne, gymzto lide ſu vtieſſeny, ale wa wzdiczky gſma we tmye a welikey ſtraſty. Wece k nyeg ſyn: Na wſſeczko na to nedbam nycz, neb o tom o wſſem nicz newim, pto ze ſem ſe zde w zalarzi narodyl, a dokudz zde budu myeti czo gieſti 1) a pity, nicz ſe na to neobratim, a w tu chwili, kdyz 45 tak rozmluwaſſta, ſſtaſſe czyeſarzowa wedle dwerzy zzalarznich, genz czaſto tu giſtu zenu LII. 1) (ps. pův.) kazny (z) k (oprav.) b. LIII. 1) e (nadeps.).
Strana 199
199 nawſſczyewowaſle, aby gi tyeſſila. vſlyſſewſſi taku zaloſt mezy ſynem a materzy, ſlitowawſſi U ſie nad nymi ſſla przed czyeſarze, a klekſſi na ſwu kolenu pſyſſe, aby ge wypuſtil. y byla oba wypuſſczena, a ona potom s ſwym muzem ſmyerzena, a gemu kraſny [151] plod po- rodila, a tak ſwoy zywot w dobrê ſkonala. Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky, genz taky zakon vſtawil, aby kterazkoli 5 zena czyzolozna kamenowana byla. ale ten gifty rityerz gest naſſ pan ihûs xpůs; zena geho gest dusse kazdeho czlowieka. ale pohrziechu duſse czastokrat przestupuge, toto kolikrat hrzich ſmrtedlny vczini, bozym ſudem ſprawedliwym ma w zalarz wſazena byti, toto w dya- belſku mocz, wedle rzeczy ſwateho pawla: Czyz ſkutky kdo czynye, toho geſt ſluha. Swaty Jacub: zadoſt zla kdyz poczne, porody hrziech, a hrzich dale kdyz poczne, porody ſmrt. 10 nebo geden z druheho hrzich wyſkakuge a z kazdeho ſmrt. ale kdyz czlowiek nyekdy k ſobie przigda bude zeleti y ſ placzê, ze kdy ſwietlo ztratil, toto miloſt bozſku pro ſwe hrzichy. Ale ſyn geho, kterehoz w zalarzi porodil, genz ſwietla nykdy newidyel, to gest zadoſt zla, netba na to nicz, nez wzdyl zzada, aby tak oſtala w ſwey liboſti. a nebo ſkrze toho ſyna [152] znamenawagi ſe bohati a rozkoſſny tohoto ſwieta, genz prawie, ze by ſe 15 gym to bydlo nepmyenylo k gich wuoli, nebeſkeho kralowſtwi na wieky by nechtieli. O nychzto dauid dye: za nicz gſu newazili zemye ſlibeney, to geſt nebeſkeho kralowſtwie, toto ſ onyem bohatcem netahne vmrziti, bude w pekle pohrzeben. O nych kriſte ſam dye: Bieda wam bohatym, genz zde mate ſwe vtieſſenye, neb bude zamuczenye. ale czyeſarzowa, genz tu zaloſt vſliſſala, geſt panna maia, gêz za ty boha pſy, kterzyz zelegi, ze ſu ſe kdy 20 hrziechu dopuſtili, Aby czyeſarz, otecz nebeſky, raczil z wieczneho zalarze ppuſtity, to geſt y dyabelſkey wyeci moci, a dati gym zde miloſt a potom nebeſke kralowstwie etc. LIV. AGellius kdyz w rzímye panował, za tych czaſuow byl nyekteraky muz, gêz ſe gemu vdalo gednu getí mymo geden krzyz, na nyemz byeſſe pſano ſe wſſech ſtran taketo piſmo: O czlowiecze, pogedeſſ-li [153] na tuto czeſtu, naydeſſ hoſpodu, w nyez kuon twoy bude dobrze nakrmen, ale ty budeſſ zle cztyen. Z druhe strany byeſſe pſano: pogedeſſ-li tuto czefty, ty budeſſ cztyen, ale twoy kuon bude zle nakrmen. S trzety strany byeſſe pſano: pogedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twoy kuon doſti podobnye budete cztyeny, ale drzewe nez wen z tey hospody wygedel, budess welmy ranyen. S cztwrtey strany byesſe pſano: Po- gedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twoy koň doſti budeta myeti, ale w tey hoſpodie moſyll kuon 30 oſtawiti, a budeſſ potom pyeſſkamy chodyti. A kdyz ten giſty muz wida to piſmo y cztl, dywieſſe ſe a pilnye myſleſſe, kteru by czeſtu gel z tyech trzy. y przemluwaſſe ſam w ſobye a rzka: Vezinim gedno a druhe necham; pogedu ya tuto czeſtu, kdez ya budu dobrze cztien, acz y kuoň moy bude zle nakrmen; gedna nocz mnoho nemuoz. a kdyz tak ſobye vmyſliw oſtal na to, y gel a przigel na geden hrad, na nyemzto byeſſe rityerz, genz geho 35 mile prziwital a wſe dobreo doſti dal, ale kuoň geo [154] malo nebo nycz nemyel. wſtaw rano ten giſty muz przigel domuow a yal ſe wſſem pwiti tey przihody, kteruz geſt widyel na ceſtye a w hoſpodie myel etc. 25 Naymileyſſi! 1) tento muz muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, genz ma geti, to geſt pſpiewati w dobrem den ode dne, hledati ſpaſeny ſwey duſſie. kuoň gest tielo, genz nese 40 kazdeho czlowieka k cili, totizto na ſmrt. ale krziz, genz ſtogi na rozhrany proſtrzed ceſty, geſt ſwiedomy kazdeho czlowieka, genz geſt na cztwero roztazeno yako krziz. gedyna ſtrana tyehne k dobremu, Druha ſtrana tyehne, aby ſe warowal zleho, kdez gſi, a pogedeſſ-li tu ceſtu, tobie ſe dobrze ſtane, ale kony twemu zle, dobrze vcziniſ a mudrze. Ale ceſta, LIV. 1) (červ. podtrž.).
199 nawſſczyewowaſle, aby gi tyeſſila. vſlyſſewſſi taku zaloſt mezy ſynem a materzy, ſlitowawſſi U ſie nad nymi ſſla przed czyeſarze, a klekſſi na ſwu kolenu pſyſſe, aby ge wypuſtil. y byla oba wypuſſczena, a ona potom s ſwym muzem ſmyerzena, a gemu kraſny [151] plod po- rodila, a tak ſwoy zywot w dobrê ſkonala. Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky, genz taky zakon vſtawil, aby kterazkoli 5 zena czyzolozna kamenowana byla. ale ten gifty rityerz gest naſſ pan ihûs xpůs; zena geho gest dusse kazdeho czlowieka. ale pohrziechu duſse czastokrat przestupuge, toto kolikrat hrzich ſmrtedlny vczini, bozym ſudem ſprawedliwym ma w zalarz wſazena byti, toto w dya- belſku mocz, wedle rzeczy ſwateho pawla: Czyz ſkutky kdo czynye, toho geſt ſluha. Swaty Jacub: zadoſt zla kdyz poczne, porody hrziech, a hrzich dale kdyz poczne, porody ſmrt. 10 nebo geden z druheho hrzich wyſkakuge a z kazdeho ſmrt. ale kdyz czlowiek nyekdy k ſobie przigda bude zeleti y ſ placzê, ze kdy ſwietlo ztratil, toto miloſt bozſku pro ſwe hrzichy. Ale ſyn geho, kterehoz w zalarzi porodil, genz ſwietla nykdy newidyel, to gest zadoſt zla, netba na to nicz, nez wzdyl zzada, aby tak oſtala w ſwey liboſti. a nebo ſkrze toho ſyna [152] znamenawagi ſe bohati a rozkoſſny tohoto ſwieta, genz prawie, ze by ſe 15 gym to bydlo nepmyenylo k gich wuoli, nebeſkeho kralowſtwi na wieky by nechtieli. O nychzto dauid dye: za nicz gſu newazili zemye ſlibeney, to geſt nebeſkeho kralowſtwie, toto ſ onyem bohatcem netahne vmrziti, bude w pekle pohrzeben. O nych kriſte ſam dye: Bieda wam bohatym, genz zde mate ſwe vtieſſenye, neb bude zamuczenye. ale czyeſarzowa, genz tu zaloſt vſliſſala, geſt panna maia, gêz za ty boha pſy, kterzyz zelegi, ze ſu ſe kdy 20 hrziechu dopuſtili, Aby czyeſarz, otecz nebeſky, raczil z wieczneho zalarze ppuſtity, to geſt y dyabelſkey wyeci moci, a dati gym zde miloſt a potom nebeſke kralowstwie etc. LIV. AGellius kdyz w rzímye panował, za tych czaſuow byl nyekteraky muz, gêz ſe gemu vdalo gednu getí mymo geden krzyz, na nyemz byeſſe pſano ſe wſſech ſtran taketo piſmo: O czlowiecze, pogedeſſ-li [153] na tuto czeſtu, naydeſſ hoſpodu, w nyez kuon twoy bude dobrze nakrmen, ale ty budeſſ zle cztyen. Z druhe strany byeſſe pſano: pogedeſſ-li tuto czefty, ty budeſſ cztyen, ale twoy kuon bude zle nakrmen. S trzety strany byeſſe pſano: pogedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twoy kuon doſti podobnye budete cztyeny, ale drzewe nez wen z tey hospody wygedel, budess welmy ranyen. S cztwrtey strany byesſe pſano: Po- gedeſſ-li tuto czeſtu, ty y twoy koň doſti budeta myeti, ale w tey hoſpodie moſyll kuon 30 oſtawiti, a budeſſ potom pyeſſkamy chodyti. A kdyz ten giſty muz wida to piſmo y cztl, dywieſſe ſe a pilnye myſleſſe, kteru by czeſtu gel z tyech trzy. y przemluwaſſe ſam w ſobye a rzka: Vezinim gedno a druhe necham; pogedu ya tuto czeſtu, kdez ya budu dobrze cztien, acz y kuoň moy bude zle nakrmen; gedna nocz mnoho nemuoz. a kdyz tak ſobye vmyſliw oſtal na to, y gel a przigel na geden hrad, na nyemzto byeſſe rityerz, genz geho 35 mile prziwital a wſe dobreo doſti dal, ale kuoň geo [154] malo nebo nycz nemyel. wſtaw rano ten giſty muz przigel domuow a yal ſe wſſem pwiti tey przihody, kteruz geſt widyel na ceſtye a w hoſpodie myel etc. 25 Naymileyſſi! 1) tento muz muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, genz ma geti, to geſt pſpiewati w dobrem den ode dne, hledati ſpaſeny ſwey duſſie. kuoň gest tielo, genz nese 40 kazdeho czlowieka k cili, totizto na ſmrt. ale krziz, genz ſtogi na rozhrany proſtrzed ceſty, geſt ſwiedomy kazdeho czlowieka, genz geſt na cztwero roztazeno yako krziz. gedyna ſtrana tyehne k dobremu, Druha ſtrana tyehne, aby ſe warowal zleho, kdez gſi, a pogedeſſ-li tu ceſtu, tobie ſe dobrze ſtane, ale kony twemu zle, dobrze vcziniſ a mudrze. Ale ceſta, LIV. 1) (červ. podtrž.).
Strana 200
200 U gyzto mamy geti, geſt ſwate pokanye. hoſpoda to geſt nebeſke kralowſtwie, w nyemzto tobie dobrze ſe stane, Ale twoy kuon, to geſt twe tielo, muſy zde trpieti mnoho nedo- ſtatkuow y ptywenſtwie na ſwatem pokanye. Ptoz ktoz tu ceſtu gde, dobrze a mudrze gde. Druha ceſta geſt, w nyezto kuon doſti bude myeti, Ale ſam we pſy lehne. Czeſta ta gest [155] czeſta wſſech zraczuow y ſmilnykuow, gêz w rozkoſſi tyeleſtney vſtawicznye lezye, gehozto brzicho geſt buoh, wedle rzeczi ſwateho Pawla. w tey hoſpodye duſſi zle vſtlano bude, neb muſy napoſledy ſ onym bohatcem zraczem na wieczne zatracenye. Trzeti ceſta, geſto oba doſti podobnye budeta veztyena, ta ceſta geſt wſſech hřiſſnych, yako gſu bohatſi tohoto ſwieta, gêz zde magi dobre bydlo, a w tom dyabel rany ge ſmrtedlnym 10 hrzichem, nebo byti geſt czlowieku, aby zbozy lakomye nedrzal anebo nedobywal. Cztwrta ceſta geſt, kdyz gy pogede, on y kuon budeta doſty myeti, ale muſy w hoſpodye kuon oſtawiti. a ta ceſta geſt ſwrchowanych w duchownyem stawie, genz p gmeno bozye wsſeczko opuſtili y ſwe tyeleſtne zadoſti, magicz pokrm tyeleſtny a odyew a na tom doſty magi, a w tom geſſcze weliku ſkrownoſt magice w giedle cztyenye: zde y na onom ſwietie wzali a 15 wyeczny zywot myeli, to geſt w nebeſkê kralowstwie et cetera ul etc. de alis etc. [156]. 5 LV. TYmachus kdyz w rzymye kralowa�ſe, byeſſe za toho czaſu nyekteraky Rityerz, gmenem lenucius, genz myegiſſe ſwu zemi, kterazto k zemy tyeſarzowie przilezyſſe; gyezto Czyeſarz welmi zadaſſe, mnoho myſſle, kterak by gi doſſel, zawolal przed ſe toho giſteho rytyerze, y rzekl gev: Ged a dobud mi konye czrneho, pſa czrneho, Sokola czrneho a 20 truby czrney, tak abych to wſſeczko myel do tehodne. A nedobudeſſ-li toho wſſeho w oſmi dnech, bez ſwey zemye budeſſ. vſliſſaw to Ritierz zamutil ſe welmí, neb owſſem nerozumyel tomu, kte by tyech wieci a takych tak w nahle dobyl. Prziſſed k ſwey zenye, kterazto matce bozyeg welmi rada ſluziſſe, yal ſe toho wſſeho welmi zaloſtnye 1) prawiti. Vſliſſawſſi ona wece k nyemu: Gdy nayprwe wſſeho nechage k ſwemu zpowiedlnykowi a zpowieday ſe wiernye a prawie, czos kdy vczinil. a kdyz to vcziniſs [157] ſ prawu wieru, buoht muože znamenytie pomoczy. A tak ſe ſtalo; ſſel ten giſty Rityerz a zpowidal ſe wiernye a prawie. Potom vdalo ſe gemu gyeti gednu ceſtu rownu, yako k nyekterakemu leſu pro- gyezdyege ſe, nad nymzto ſedyeſſe ſtary muz, mage huol w ſwey rucze. y otaza toho gisteho Rityerze: kam gedelſ? tehdy on wece: Pane, z koſtela gedu, a kam gedu, ſam newim. 30 Wece k nyemu ſtarzecz: wezmi tuto huol, a ged tuto ceſtu, a nehýbay ſe any na pwu, any na lewu ruku, A vzrziſſ zdaleka geden hrad czrny. a kdyz tam przigedell k tomu hradu, Przikaz gim takuto rzeczy a rzka: Ten, genz geſt pan teyto holi, wam przikazuge, abyſſte mi czrny kuon, pſa czrneho, ſokola czrneho a trubu czrnu dali. A kdyz to wſſeczko budeſ myeti, budu-li tebe pobyezeti a chtiecz, aby k nym nahoru gel, nechod, any pſa puſſczey, any ſokolowi day letati, ale wezmi Trubu na hrdlo, Sokola na lewu ruku, Kuon a Pſa na prawu ruku, przigdyz ſem ke mnye, a wrat mi mu huol, [158] nebt tebe tuto doczekam. Tehdy ten gifty rityerz, wzem tu huol, gel az do trzetyho dne. a tak trzeti den vzrzel hrad zdaleka czrny. a kdyz tam przigel vzrzel, ano cztyrzy muzye, dobrze we wſſê zelezy odyeny, wyſſli pty nyemu a rzkuce: Pane, witay, racz nahoru geti a pokrm wzyeti. Tehdy on: nykakez na hrad nepogedu, ale pan teyto holi przikazuge wam, abyſíte mi dali czrny kuon, czrneho pſa, czrneho ſokola a czrnu trubu. Vſliſſewſſe tu rzecz wecechu: muſyme toho pana po- ſluſſny byti. a ynhed bez meſſkany dali gemu, czoz zadal. y wecechu gemu: Mily, wſed na tento kuon a w trubu potrub. Odpowiedie rytierz: any toho, any onoho vczynym, a tak wzem trubu na hrdlo a ſokola na lewu ruku a kuon ſe pſem na prawu ruku, y wratil ſe 45 k tov giſtemu ſtarci, a huol gemu wratyw podyekowal. a ynhed ten giſty ſtarzecz, yakz od nyeho hul wzal, ynhed zhynul gemu s oczy. a ten gifty rityerz odtud bral ſe k dworu kralowu. A prziſſed ta [159] wſſeczko to, czoz gemu kral byl rozkazal, aby gemu pod mi- 25 35 40 LV. 1) (za tím ps.) trubiti (přetrž.).
200 U gyzto mamy geti, geſt ſwate pokanye. hoſpoda to geſt nebeſke kralowſtwie, w nyemzto tobie dobrze ſe stane, Ale twoy kuon, to geſt twe tielo, muſy zde trpieti mnoho nedo- ſtatkuow y ptywenſtwie na ſwatem pokanye. Ptoz ktoz tu ceſtu gde, dobrze a mudrze gde. Druha ceſta geſt, w nyezto kuon doſti bude myeti, Ale ſam we pſy lehne. Czeſta ta gest [155] czeſta wſſech zraczuow y ſmilnykuow, gêz w rozkoſſi tyeleſtney vſtawicznye lezye, gehozto brzicho geſt buoh, wedle rzeczi ſwateho Pawla. w tey hoſpodye duſſi zle vſtlano bude, neb muſy napoſledy ſ onym bohatcem zraczem na wieczne zatracenye. Trzeti ceſta, geſto oba doſti podobnye budeta veztyena, ta ceſta geſt wſſech hřiſſnych, yako gſu bohatſi tohoto ſwieta, gêz zde magi dobre bydlo, a w tom dyabel rany ge ſmrtedlnym 10 hrzichem, nebo byti geſt czlowieku, aby zbozy lakomye nedrzal anebo nedobywal. Cztwrta ceſta geſt, kdyz gy pogede, on y kuon budeta doſty myeti, ale muſy w hoſpodye kuon oſtawiti. a ta ceſta geſt ſwrchowanych w duchownyem stawie, genz p gmeno bozye wsſeczko opuſtili y ſwe tyeleſtne zadoſti, magicz pokrm tyeleſtny a odyew a na tom doſty magi, a w tom geſſcze weliku ſkrownoſt magice w giedle cztyenye: zde y na onom ſwietie wzali a 15 wyeczny zywot myeli, to geſt w nebeſkê kralowstwie et cetera ul etc. de alis etc. [156]. 5 LV. TYmachus kdyz w rzymye kralowa�ſe, byeſſe za toho czaſu nyekteraky Rityerz, gmenem lenucius, genz myegiſſe ſwu zemi, kterazto k zemy tyeſarzowie przilezyſſe; gyezto Czyeſarz welmi zadaſſe, mnoho myſſle, kterak by gi doſſel, zawolal przed ſe toho giſteho rytyerze, y rzekl gev: Ged a dobud mi konye czrneho, pſa czrneho, Sokola czrneho a 20 truby czrney, tak abych to wſſeczko myel do tehodne. A nedobudeſſ-li toho wſſeho w oſmi dnech, bez ſwey zemye budeſſ. vſliſſaw to Ritierz zamutil ſe welmí, neb owſſem nerozumyel tomu, kte by tyech wieci a takych tak w nahle dobyl. Prziſſed k ſwey zenye, kterazto matce bozyeg welmi rada ſluziſſe, yal ſe toho wſſeho welmi zaloſtnye 1) prawiti. Vſliſſawſſi ona wece k nyemu: Gdy nayprwe wſſeho nechage k ſwemu zpowiedlnykowi a zpowieday ſe wiernye a prawie, czos kdy vczinil. a kdyz to vcziniſs [157] ſ prawu wieru, buoht muože znamenytie pomoczy. A tak ſe ſtalo; ſſel ten giſty Rityerz a zpowidal ſe wiernye a prawie. Potom vdalo ſe gemu gyeti gednu ceſtu rownu, yako k nyekterakemu leſu pro- gyezdyege ſe, nad nymzto ſedyeſſe ſtary muz, mage huol w ſwey rucze. y otaza toho gisteho Rityerze: kam gedelſ? tehdy on wece: Pane, z koſtela gedu, a kam gedu, ſam newim. 30 Wece k nyemu ſtarzecz: wezmi tuto huol, a ged tuto ceſtu, a nehýbay ſe any na pwu, any na lewu ruku, A vzrziſſ zdaleka geden hrad czrny. a kdyz tam przigedell k tomu hradu, Przikaz gim takuto rzeczy a rzka: Ten, genz geſt pan teyto holi, wam przikazuge, abyſſte mi czrny kuon, pſa czrneho, ſokola czrneho a trubu czrnu dali. A kdyz to wſſeczko budeſ myeti, budu-li tebe pobyezeti a chtiecz, aby k nym nahoru gel, nechod, any pſa puſſczey, any ſokolowi day letati, ale wezmi Trubu na hrdlo, Sokola na lewu ruku, Kuon a Pſa na prawu ruku, przigdyz ſem ke mnye, a wrat mi mu huol, [158] nebt tebe tuto doczekam. Tehdy ten gifty rityerz, wzem tu huol, gel az do trzetyho dne. a tak trzeti den vzrzel hrad zdaleka czrny. a kdyz tam przigel vzrzel, ano cztyrzy muzye, dobrze we wſſê zelezy odyeny, wyſſli pty nyemu a rzkuce: Pane, witay, racz nahoru geti a pokrm wzyeti. Tehdy on: nykakez na hrad nepogedu, ale pan teyto holi przikazuge wam, abyſíte mi dali czrny kuon, czrneho pſa, czrneho ſokola a czrnu trubu. Vſliſſewſſe tu rzecz wecechu: muſyme toho pana po- ſluſſny byti. a ynhed bez meſſkany dali gemu, czoz zadal. y wecechu gemu: Mily, wſed na tento kuon a w trubu potrub. Odpowiedie rytierz: any toho, any onoho vczynym, a tak wzem trubu na hrdlo a ſokola na lewu ruku a kuon ſe pſem na prawu ruku, y wratil ſe 45 k tov giſtemu ſtarci, a huol gemu wratyw podyekowal. a ynhed ten giſty ſtarzecz, yakz od nyeho hul wzal, ynhed zhynul gemu s oczy. a ten gifty rityerz odtud bral ſe k dworu kralowu. A prziſſed ta [159] wſſeczko to, czoz gemu kral byl rozkazal, aby gemu pod mi- 25 35 40 LV. 1) (za tím ps.) trubiti (přetrž.).
Strana 201
201 loſti dobyl, ſ ſebu mage. A kdyz kral zwiedyel, ze ten giſty rityerz przigel, a wſſeczky ty U wieci s ſebu przineſl y przineſl, wzradowal ſe welmy. A tak ſedye vſlyſſal ynhed w zapyeti, ano pſy ſſczekagi. Otazal ſe, czo by to bylo. Wecechu gemu ſluhy geho: Gelen byezy, a pſy po nyem. wece ten giſty kral: Prziwedte mi ten giſty kuon czrny a ſokola y trubu y pſa. a kdyz gemu przywedli, wſedl nan, a vzrzew gelena yal ſe trubity, vbod w koň. a gelen wzdwih hlawu vprkê byezal do horuciho pekla. A kral na tom kony y ſe pſem y ſ ſokolem y ſ trubu byezal po nych a wiecz ſe newratyl. 5 Naymileyſſi! tento kral gest dyabel, genz nam chce odgiti dyedycztwie naſſe, toto ne- beſke kralowſtwie. Rityerz tento geſt kazdy dobri krzeſtan, genz ſe dyablu branyti ma, a ma ſye ſ ſwu zenu raditi, toto s ſwym ſwiedomym, aby byezal k zpowiedy a potom na- 10 lezl ceſtu rownu, to gt pokanye ſwate,2) [160] w nyemzto ma pſpyewati. Ale ſtarzecz, genz nad yamu ſedy, geſt pan naſſ ihs criſto ſ holi ſwateho krzyze, kteruzto huol mame wzdy na ſwey myſli drzeti, totyzto vmuczenye geho, a tak naydemy hrad czrny, toto ſrdce ſwe, plne zleho myſſlenye. Ale ſluhy, genz wyſſli, gſu liboſti hrziechuow, genz z ſrdce po- chazegi, a ty czlowieka ludy, aby ſ nymy hodowal. Ale vtrpenym ſwateho pokanye byedy 15 przemozeny a pamyeti vmuczeni bozieho. LVI. SEuerus kral kdyz panowaſſe, nayprwe myegieſſe gednu kraſnu 1) dceru, gyz welmi milowaſſe, nayprwe ze byla naykraſſye ze wſſech panen, druhe že byla naymudrzeyſli, trzeti ze byla welmi dobrotywa. A kdyz ten giſty kral vmrzel, tehdy ta giſta panna wſſeczko dye- dicztwi ſe vwazala y kralowala. vſlyſſaw to nyekteraky kral, weliky vkrutnyk, przigel k nye 20 a mnoho [161] gye ſlibowal, acz by gemu ſkutku tyeleſtneho powolila. a ona tak dluho braniwſſy ſe geho chitroſti newieduci gemu powolila, tak ze ſ ny ſwu wuoli myel a czeft gegi odyal. a kdyz ſe to ſtalo, widyewſſi, ze geſt w ſwey czty zklamana, yala ſe plakati welmi horzce, ale nycz gy neproſpyelo, nebo y k tov od toho giſteho krale geſt z dye- dyczſtwie wyhnana. A potom v gedney cesty fylney ſedaſſe a almuzny od tyech, ktoz tudy 25 ſſli nebo geli, proſyeſſe. A kdyz tak gednoho dne ſedyeſſe a welmi placzyci, vda ſe gednomu rytyerzi tudy geti. vzrzew kraſu gegi zamilowal gi, y wece k nye: O mila pany, powiez mi, kdo gſi a procz tu ſedyſſ? Tehdy ona: Dcerka gedynkeho krale gſem, ale ſkrze gednoho krale vkrutneho zklamana gſem y czty zbawena, a nad to y z kralowſtwie meho wyhnana. wece k nye rityerz: Chceſſ-li mye za muze myeti? tehdy ona: rada, mily pane. wece k nye 30 rytierz: Slib mi ſwu wieru, aby nyzad [162 neho po mnýe nepoyala, A yat pogedu pty tomu krali vkrutnemu, a boy ſ nym wezmu, a kralowſtwie tweho na nyem dobudu. A przihodilo-li by ſe, ze bych sſſel w tom bogi, nycz gineho na tobye nezada, gedyne aby odyeny me krwawe w ſwey komnatie, kdez budeſſ bydliti, na znameny miloſty powieſyla. A przigel-li by kdo kdy po mey ſmrti, a chtye tye ſobye za zenu wzyetie, wendi do tey komnati, w nyezto 35 to odyenye me powieſyſſ, wzhlednucz na nye na mye zpomeneſſ, odpo 2) Odpowiezyz gemu a rzci: Buoh toho neday, bych gyneho poyala mymo toho, genz p mu miloſt zahynul. vſlyſſawſli ona tu rzecz wece gemu: Pane, ſlibugit ſwu wieru, zet to chci drzeti, acz by ſe czo tobye w tom bogi przihodylo, gehoz buoh oſtrzez. A ynhed prziprawiw ſe a ſwe odyenie ſebraw, bral ſe tam w boy pti tomu giſtemu krali. Vſlyſfaw to ten gyſty kral, ze 40 ten rytierz chce ſ nym boy mieti, [163] wygel pty nyemu. A kdyz ſe ſeſſli, tehdy ten giſty rytyerz zabil toho krale, a ſam take v tom bogy ſmrtedlnye ranyen byl, tak ze trzeti den vmrzel, ale to kralowſtwie tey giſtey panye obdrzel. Tehdy ta giſta pany, vwazawſſi ſe w ſwe dyediczſtwie, geho ſmrti czaſto zelela a plakala, a odyenye geho krwawe w ſwey 2) (Dole na této stránce zcela na kraji psáno) Sedmy bozye (červeně podtrženo a zatrženo). LVI. 1) (za tím ps.) zpowied (přetrž.). 2) (nedops.).
201 loſti dobyl, ſ ſebu mage. A kdyz kral zwiedyel, ze ten giſty rityerz przigel, a wſſeczky ty U wieci s ſebu przineſl y przineſl, wzradowal ſe welmy. A tak ſedye vſlyſſal ynhed w zapyeti, ano pſy ſſczekagi. Otazal ſe, czo by to bylo. Wecechu gemu ſluhy geho: Gelen byezy, a pſy po nyem. wece ten giſty kral: Prziwedte mi ten giſty kuon czrny a ſokola y trubu y pſa. a kdyz gemu przywedli, wſedl nan, a vzrzew gelena yal ſe trubity, vbod w koň. a gelen wzdwih hlawu vprkê byezal do horuciho pekla. A kral na tom kony y ſe pſem y ſ ſokolem y ſ trubu byezal po nych a wiecz ſe newratyl. 5 Naymileyſſi! tento kral gest dyabel, genz nam chce odgiti dyedycztwie naſſe, toto ne- beſke kralowſtwie. Rityerz tento geſt kazdy dobri krzeſtan, genz ſe dyablu branyti ma, a ma ſye ſ ſwu zenu raditi, toto s ſwym ſwiedomym, aby byezal k zpowiedy a potom na- 10 lezl ceſtu rownu, to gt pokanye ſwate,2) [160] w nyemzto ma pſpyewati. Ale ſtarzecz, genz nad yamu ſedy, geſt pan naſſ ihs criſto ſ holi ſwateho krzyze, kteruzto huol mame wzdy na ſwey myſli drzeti, totyzto vmuczenye geho, a tak naydemy hrad czrny, toto ſrdce ſwe, plne zleho myſſlenye. Ale ſluhy, genz wyſſli, gſu liboſti hrziechuow, genz z ſrdce po- chazegi, a ty czlowieka ludy, aby ſ nymy hodowal. Ale vtrpenym ſwateho pokanye byedy 15 przemozeny a pamyeti vmuczeni bozieho. LVI. SEuerus kral kdyz panowaſſe, nayprwe myegieſſe gednu kraſnu 1) dceru, gyz welmi milowaſſe, nayprwe ze byla naykraſſye ze wſſech panen, druhe že byla naymudrzeyſli, trzeti ze byla welmi dobrotywa. A kdyz ten giſty kral vmrzel, tehdy ta giſta panna wſſeczko dye- dicztwi ſe vwazala y kralowala. vſlyſſaw to nyekteraky kral, weliky vkrutnyk, przigel k nye 20 a mnoho [161] gye ſlibowal, acz by gemu ſkutku tyeleſtneho powolila. a ona tak dluho braniwſſy ſe geho chitroſti newieduci gemu powolila, tak ze ſ ny ſwu wuoli myel a czeft gegi odyal. a kdyz ſe to ſtalo, widyewſſi, ze geſt w ſwey czty zklamana, yala ſe plakati welmi horzce, ale nycz gy neproſpyelo, nebo y k tov od toho giſteho krale geſt z dye- dyczſtwie wyhnana. A potom v gedney cesty fylney ſedaſſe a almuzny od tyech, ktoz tudy 25 ſſli nebo geli, proſyeſſe. A kdyz tak gednoho dne ſedyeſſe a welmi placzyci, vda ſe gednomu rytyerzi tudy geti. vzrzew kraſu gegi zamilowal gi, y wece k nye: O mila pany, powiez mi, kdo gſi a procz tu ſedyſſ? Tehdy ona: Dcerka gedynkeho krale gſem, ale ſkrze gednoho krale vkrutneho zklamana gſem y czty zbawena, a nad to y z kralowſtwie meho wyhnana. wece k nye rityerz: Chceſſ-li mye za muze myeti? tehdy ona: rada, mily pane. wece k nye 30 rytierz: Slib mi ſwu wieru, aby nyzad [162 neho po mnýe nepoyala, A yat pogedu pty tomu krali vkrutnemu, a boy ſ nym wezmu, a kralowſtwie tweho na nyem dobudu. A przihodilo-li by ſe, ze bych sſſel w tom bogi, nycz gineho na tobye nezada, gedyne aby odyeny me krwawe w ſwey komnatie, kdez budeſſ bydliti, na znameny miloſty powieſyla. A przigel-li by kdo kdy po mey ſmrti, a chtye tye ſobye za zenu wzyetie, wendi do tey komnati, w nyezto 35 to odyenye me powieſyſſ, wzhlednucz na nye na mye zpomeneſſ, odpo 2) Odpowiezyz gemu a rzci: Buoh toho neday, bych gyneho poyala mymo toho, genz p mu miloſt zahynul. vſlyſſawſli ona tu rzecz wece gemu: Pane, ſlibugit ſwu wieru, zet to chci drzeti, acz by ſe czo tobye w tom bogi przihodylo, gehoz buoh oſtrzez. A ynhed prziprawiw ſe a ſwe odyenie ſebraw, bral ſe tam w boy pti tomu giſtemu krali. Vſlyſfaw to ten gyſty kral, ze 40 ten rytierz chce ſ nym boy mieti, [163] wygel pty nyemu. A kdyz ſe ſeſſli, tehdy ten giſty rytyerz zabil toho krale, a ſam take v tom bogy ſmrtedlnye ranyen byl, tak ze trzeti den vmrzel, ale to kralowſtwie tey giſtey panye obdrzel. Tehdy ta giſta pany, vwazawſſi ſe w ſwe dyediczſtwie, geho ſmrti czaſto zelela a plakala, a odyenye geho krwawe w ſwey 2) (Dole na této stránce zcela na kraji psáno) Sedmy bozye (červeně podtrženo a zatrženo). LVI. 1) (za tím ps.) zpowied (přetrž.). 2) (nedops.).
Strana 202
202 U komnatie nadde dwerzmi powieſſila, a czaſtokrat na nye zaloſtywie wzhledaſſe a welmi plakala. Pod czaſem mnozy k nye gezdili a gi ſnubili, ſlibugice mnohe zbozie y panſtwie. Ale ona, drzewe nez kteremu k tey rzecze odpowiedyela, wzdy prwe do komnaty weſſla a pilnye na odyenye wzhledla a k ſobie ſama rzekla: O mily pane, tys p mu miloſt za- huben, a dyedyczſtwie mi zaſe dobyl; buoh toho neday, bych za gyneo ſla. a rzkucz to tepruw z komnaty wyſla a gym kazdemu tuto rzecz odpowiedyela mily, nemyeyz mi za zle, tot bych rada vczinila, [164] ale zet gſem bohu ſlibyla, abych wiecz muze nepogymala, nelzet mi geſt toho vcziniti. Ony vſliſfewſſe tu rzecz odgeli a gy w tom za zle nemyeli. a ona tye tyem byehem az do ſmrti w ſwê wdowſtwi oſtala a gev wieru zdrzala a bohu 10 ſe doſtola.3) Sequitur. 5 15 20 25 Naymileyſſi! Tento czyeſarz gest otecz nebeſky, dcera geho kraſna gest duſſe kazdeho czlowieka, k obrazu bozymu ſtworzena, w nyezto gt mocz boha otce, mudroſt boha ſyna, dobrota ducha ſwateho, na nyzto kralowſtwie bylo ſpadlo, to geſt panstwie wſſeho, aby pa- nowala zwierzatom polſkym, ribam morzſkym, ptakuom nebeſky.3) ale zlu radu y na- wodem dyabelſkym ztratila to panſtwie, a k tov od nyeho hrziechem naprznyena a ſmrty poddana, yakz brzo yablka zapowiedyeneo okuſyla; Potom wyſazena na ceſtu obecznu, to geſt na tento ſwiet, aby almuzny pſila. Przihodylo ſye, ze geden rityerz tady geda, [165) to gest pan nalf ihûs xpûs, prziyaw czlowioczenſtwie na ſe, ſlitowal ſe nad namy, a gy od dyabla wykupil, w kralowſtwie netoliko w zemſke, yako adama, ale w nebeſke nawratil, ale pod taku vmluwu, aby nyzadneho gyneho wiecz kromye nyeho nemilowala az do ſkon- czenye, a to ſe dyege na ſwatem krztu, kdyz ſe odrzicze wſſech pych y hrdoſti y take prziczyn dyabelſkich. vczinyw to, wzaw na ſe ſwe odyenye y boyowal ſ dyablem a prze- mohl geho, awſak w tom bogi ranyen byl az do ſmrti, y vmrzel wedle tyeleſenstwie a nam dyedyczſtwie zaſe dobyl. Protoz kazda wierna duſſe vczin tak wiernye, yako tato panye : Powieſ odyenye krwawe w ſwem pokogi, to geſt pamatug vmuczeny ſweo mileho chotye, pana ihu criſta, a zwlaſſcze kdyby tebe kdo ſnubil, toto ſwiet, dyabel, twe tielo, ze by ſe o tye pokuſylo, rucže vtecz ſe k krwawemu odyeny, toto zpomen na horzku ſmrt a vkrutnu a na hoyne [166] prolitye geho ſwatey krwe, A z bozye pomoczy wſlech neprzatel prazdna budeſſ. A napoſledy ſetrwaſſ-li w tom az do ſmrti, wieczny zywot myeti budeſs. LVII. 30 ANtonius czyeſarz když kralowaſſe, za tyech czaſuow byeſſe w geho rziſſi nyekte- raky 1) rityerz, gemuz ſe byeſſe vdalo geti k gednomu myeſtu przeſ nyekteraku puſt. A kdyz tak gedyeſſe, Vzrzel, ano ſ gedney ſtrany ceſti geden drak weliky lezy a z druhey ſtrany lew. chtieſſe ſe zaſe wratiti. obratyw ſe vzrzi, ano morze za nyem, a vzrzi k tomu angela, an ſtogi ſ wytrzenym meczem, mage w gedney ruce korunu, w druhey a takto mluwie: 35 Pohrzey, Odolay, Potrzy, wyeneczt dam. Naymileyſli! Tento rityerz, genz do myesta przeſ pusst gel, gest [167] kazdy krzestan, genz ma myſliti, aby do myeſta gel, to geſt do nebeſkeho kralowſtwie, ale przeſ puſſt tohoto ſwieta ſkrze mnohe zamutky; kdezto drak v ceſty lezy, to gest tyelo wlaſtnye ka- zdeho czlowieka, genz ma potrzieti, nedada gemu rozkoſſi k geho wuoli. ale lew geſt dyabel, 40 genz rzewe hledage, koho by pozrzel; tomu ma kazdy odolaty wieru, yako ſwaty Petr dye. Morze geſt tento ſwiet, genz rady, aby zbozi dobywal; tyem pohrzey, mage odyew a pokrm tyeleſtny, na tom doſty myeg. Wyklad drzewnye rzeczy: Pohrzey ſwietem, odolay dyablu, potrzy tielo, odplaty za to wezmeſſ, zes statecznye boyowal etc. Sequitur vlterius. 3) o (m.) a. 4) (znaménko za) m (nad) y (pozdní). LVII. 1) (za tím ps.) czy (přetrž.).
202 U komnatie nadde dwerzmi powieſſila, a czaſtokrat na nye zaloſtywie wzhledaſſe a welmi plakala. Pod czaſem mnozy k nye gezdili a gi ſnubili, ſlibugice mnohe zbozie y panſtwie. Ale ona, drzewe nez kteremu k tey rzecze odpowiedyela, wzdy prwe do komnaty weſſla a pilnye na odyenye wzhledla a k ſobie ſama rzekla: O mily pane, tys p mu miloſt za- huben, a dyedyczſtwie mi zaſe dobyl; buoh toho neday, bych za gyneo ſla. a rzkucz to tepruw z komnaty wyſla a gym kazdemu tuto rzecz odpowiedyela mily, nemyeyz mi za zle, tot bych rada vczinila, [164] ale zet gſem bohu ſlibyla, abych wiecz muze nepogymala, nelzet mi geſt toho vcziniti. Ony vſliſfewſſe tu rzecz odgeli a gy w tom za zle nemyeli. a ona tye tyem byehem az do ſmrti w ſwê wdowſtwi oſtala a gev wieru zdrzala a bohu 10 ſe doſtola.3) Sequitur. 5 15 20 25 Naymileyſſi! Tento czyeſarz gest otecz nebeſky, dcera geho kraſna gest duſſe kazdeho czlowieka, k obrazu bozymu ſtworzena, w nyezto gt mocz boha otce, mudroſt boha ſyna, dobrota ducha ſwateho, na nyzto kralowſtwie bylo ſpadlo, to geſt panstwie wſſeho, aby pa- nowala zwierzatom polſkym, ribam morzſkym, ptakuom nebeſky.3) ale zlu radu y na- wodem dyabelſkym ztratila to panſtwie, a k tov od nyeho hrziechem naprznyena a ſmrty poddana, yakz brzo yablka zapowiedyeneo okuſyla; Potom wyſazena na ceſtu obecznu, to geſt na tento ſwiet, aby almuzny pſila. Przihodylo ſye, ze geden rityerz tady geda, [165) to gest pan nalf ihûs xpûs, prziyaw czlowioczenſtwie na ſe, ſlitowal ſe nad namy, a gy od dyabla wykupil, w kralowſtwie netoliko w zemſke, yako adama, ale w nebeſke nawratil, ale pod taku vmluwu, aby nyzadneho gyneho wiecz kromye nyeho nemilowala az do ſkon- czenye, a to ſe dyege na ſwatem krztu, kdyz ſe odrzicze wſſech pych y hrdoſti y take prziczyn dyabelſkich. vczinyw to, wzaw na ſe ſwe odyenye y boyowal ſ dyablem a prze- mohl geho, awſak w tom bogi ranyen byl az do ſmrti, y vmrzel wedle tyeleſenstwie a nam dyedyczſtwie zaſe dobyl. Protoz kazda wierna duſſe vczin tak wiernye, yako tato panye : Powieſ odyenye krwawe w ſwem pokogi, to geſt pamatug vmuczeny ſweo mileho chotye, pana ihu criſta, a zwlaſſcze kdyby tebe kdo ſnubil, toto ſwiet, dyabel, twe tielo, ze by ſe o tye pokuſylo, rucže vtecz ſe k krwawemu odyeny, toto zpomen na horzku ſmrt a vkrutnu a na hoyne [166] prolitye geho ſwatey krwe, A z bozye pomoczy wſlech neprzatel prazdna budeſſ. A napoſledy ſetrwaſſ-li w tom az do ſmrti, wieczny zywot myeti budeſs. LVII. 30 ANtonius czyeſarz když kralowaſſe, za tyech czaſuow byeſſe w geho rziſſi nyekte- raky 1) rityerz, gemuz ſe byeſſe vdalo geti k gednomu myeſtu przeſ nyekteraku puſt. A kdyz tak gedyeſſe, Vzrzel, ano ſ gedney ſtrany ceſti geden drak weliky lezy a z druhey ſtrany lew. chtieſſe ſe zaſe wratiti. obratyw ſe vzrzi, ano morze za nyem, a vzrzi k tomu angela, an ſtogi ſ wytrzenym meczem, mage w gedney ruce korunu, w druhey a takto mluwie: 35 Pohrzey, Odolay, Potrzy, wyeneczt dam. Naymileyſli! Tento rityerz, genz do myesta przeſ pusst gel, gest [167] kazdy krzestan, genz ma myſliti, aby do myeſta gel, to geſt do nebeſkeho kralowſtwie, ale przeſ puſſt tohoto ſwieta ſkrze mnohe zamutky; kdezto drak v ceſty lezy, to gest tyelo wlaſtnye ka- zdeho czlowieka, genz ma potrzieti, nedada gemu rozkoſſi k geho wuoli. ale lew geſt dyabel, 40 genz rzewe hledage, koho by pozrzel; tomu ma kazdy odolaty wieru, yako ſwaty Petr dye. Morze geſt tento ſwiet, genz rady, aby zbozi dobywal; tyem pohrzey, mage odyew a pokrm tyeleſtny, na tom doſty myeg. Wyklad drzewnye rzeczy: Pohrzey ſwietem, odolay dyablu, potrzy tielo, odplaty za to wezmeſſ, zes statecznye boyowal etc. Sequitur vlterius. 3) o (m.) a. 4) (znaménko za) m (nad) y (pozdní). LVII. 1) (za tím ps.) czy (přetrž.).
Strana 203
203 LVIII. GOrdianus když kralowaſſe, za tiech czaſuow byeſſe w geho kralowſtwie [168] U nyekteraky rityerz, genz myegieſſe nyekteraku zenu kraſnu, ale zlu, przyhodilo ſe, ze ten giſty rytyerz w gyezdu gel. a kdyz tam byl, tehdy geho zena zawolala k ſobye ſweho milika, aby ſ ny ſwu kratochwil myela. a myegieſſe ta giſta pany dywku, genz ptaczyemu zpyewanye y ſſczebetu rozumyegiſe. Ale kdyz ten giſty milik wſſel do pokoge k tey giſtey panye, tak ſnad yako o puolnoci yali ſe trzie kokoti zpyewati. Prwny kdyz zazpyewal, Otazala ta giſta panye ſwey dyewky a rzkucz: Mila, powiez mi, czo ten kokot pyege? Ona od- powiedye: kokot ten prawi, ze ty weliku krzywdu czynyſ ſwemu panu. Vſlyſſewſſi to ta giſta panye wece k dyewce: gdy rucze a zabi toho kokota. A tak ſe ſtalo, ten prwny prycz. Potom w zapyeti yal ſe druhy kokot pyeti. Opyet ta giſta pany otaza ſwey dyewky, czo by ten kokot tyem pyenym minyl. Odpowiedye dyewka: Druhy kokot prawíe: [169] to- warzifl muoy pro prawdu gest zahuben, a ya hotow ſem podle nyeho vmrzieti. wece pany: gdy yhned, gdi a zabi take y toho kokota. a tak ſe ſtalo. Potom opyet brzo yal ſe trzeti kokot pyeti. Vſlyſſewſli ta giſta pany Otazala dywky, czo by tym trzetim pyeny ten kokot mynil. Odpowiedye dyewka: Trzeti kokot takto mluwie: Slyff, wiz a mlcz, acz chcelſ pokoy 15 myeti a dluho zyw bity. 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky ale rityrz geſt xpůs. zena toho gi- ſteho rytierze geſt kazda duſſe, genz na ſwatem krztu geſt gemu oddana. Ale milik, genz gi ſwody ſ dobrey czeſty, ono pychu, ono lakomſtwím, ono rozkoſſi 1) tyela, geſt dyabel. Protoz kolikrat koli ſmrtedlnye ſhrzieſſie, tolikrat ſ dyablem czyzolozi. Ale dyewka tey giſtey pany geſt ſwiedomye, genz pti kazdemu hrziechu repce a teſknoſt czlowieku czynye A bode gey k dobremu. Ale prwny kokot gt [170] criftus, genz nayprwe lidy z hrziechu treſktal. Vſlyſſewſſe to zide zahubili gey, aby prawdy nezpyewal. takez y my zahubugem prawdu, genz geſt kriſto, w ſobye, kolikratkoli a kak dluho w liboſti hrziecha ſtogymy. Skrze druheho kokota znamenawagi ſe ſwaty Apoſſtole y gynyny ſwati muczedlnici y ty wſſichny, genz pro prawdu ſmrti wzali. Skrze trzetiho kokota, genz gt rzekl. Slyſſ, wyz a mlcz, znamenawagi ſe kazatelowe, genz bogice ſe netoliko zywota ztratiti, ale zbozye a przyzny welikich lidy, neſmyegi prawdy mluwiti, ale radyeyſſi chtie ſ nymy ſwietſky pokoy myeti. Protoz ſnazme ſe wſſichny, abychom prawdu netoliko mluwili, ale ſkutkem wedli, chcemy-li kriſta, ſwrchowaney prawdy y wieczney, dogiti. 20 25 30 LIX. PAwel 1) kdyz kralowaſſe mudry a welmy [171] moczny, vmyſlil ſobie, aby ſyen kraſnu vdyelal. Tobo czaſu w geho kralowſtwie byeſſe nyekteraky teſarz, gmenem Tirius, welmi miſterny. zwiediew to ten giſty kral, kazal geho przed ſe zawolati, aby gey zgednal na to giſte dyelo. w tu chwili take byeſſe nyekteraky rityerz w tom kralowſtwie. ſpatrziw mudroſt y ſſlechetnoſt toho giſteho teſarze, ſmluwil ſe ſwu zenu, p geho mudroſt a ſſle- 35 chetnoſt dal gev ſwu dceru za zenu a welmi walnu ſwatbu vczinil. Potom, kdyz ſe ta ſwatba ſkonala, zena toho giſteho rityerze, zawolawſſi geho, toho giſteho teſarze, zetye ſweho, k ſobye, wece k nyemu: Ponyewads mi dceru ſobye za zenu poyal, Ay tedt dawam tuto koſſili doſti dobru, kterazto koſile ma takuto mocz: Budeſſ-li gy az do ſmrti pozywati, nykdy gy netrzeba prati, anyt ſe zderze, any zetle, dokudz ſpolu wiernye w ſwem ſtawu [172] manzelſkem budete przebywati. Pakli by kto z was, gehoz buoh oſtrzez, przeſtupil, ynhed ſe ta koſſile zſſpyny a bude potrzebowati pranye, yakoz y gyne rucho. Vſlyſſaw to ten giſty teſarz, wdyecznye tu koſſili przigal a welmi ſnaznye dyekowal a rzka: Diekugit welmi, 40 LVIII. 1) (ps.) rozkoſfili, li (přetrž.). LIX. 1) (Iniciálka) P (provedena jen v obrysu, jinak nedokonána).
203 LVIII. GOrdianus když kralowaſſe, za tiech czaſuow byeſſe w geho kralowſtwie [168] U nyekteraky rityerz, genz myegieſſe nyekteraku zenu kraſnu, ale zlu, przyhodilo ſe, ze ten giſty rytyerz w gyezdu gel. a kdyz tam byl, tehdy geho zena zawolala k ſobye ſweho milika, aby ſ ny ſwu kratochwil myela. a myegieſſe ta giſta pany dywku, genz ptaczyemu zpyewanye y ſſczebetu rozumyegiſe. Ale kdyz ten giſty milik wſſel do pokoge k tey giſtey panye, tak ſnad yako o puolnoci yali ſe trzie kokoti zpyewati. Prwny kdyz zazpyewal, Otazala ta giſta panye ſwey dyewky a rzkucz: Mila, powiez mi, czo ten kokot pyege? Ona od- powiedye: kokot ten prawi, ze ty weliku krzywdu czynyſ ſwemu panu. Vſlyſſewſſi to ta giſta panye wece k dyewce: gdy rucze a zabi toho kokota. A tak ſe ſtalo, ten prwny prycz. Potom w zapyeti yal ſe druhy kokot pyeti. Opyet ta giſta pany otaza ſwey dyewky, czo by ten kokot tyem pyenym minyl. Odpowiedye dyewka: Druhy kokot prawíe: [169] to- warzifl muoy pro prawdu gest zahuben, a ya hotow ſem podle nyeho vmrzieti. wece pany: gdy yhned, gdi a zabi take y toho kokota. a tak ſe ſtalo. Potom opyet brzo yal ſe trzeti kokot pyeti. Vſlyſſewſli ta giſta pany Otazala dywky, czo by tym trzetim pyeny ten kokot mynil. Odpowiedye dyewka: Trzeti kokot takto mluwie: Slyff, wiz a mlcz, acz chcelſ pokoy 15 myeti a dluho zyw bity. 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky ale rityrz geſt xpůs. zena toho gi- ſteho rytierze geſt kazda duſſe, genz na ſwatem krztu geſt gemu oddana. Ale milik, genz gi ſwody ſ dobrey czeſty, ono pychu, ono lakomſtwím, ono rozkoſſi 1) tyela, geſt dyabel. Protoz kolikrat koli ſmrtedlnye ſhrzieſſie, tolikrat ſ dyablem czyzolozi. Ale dyewka tey giſtey pany geſt ſwiedomye, genz pti kazdemu hrziechu repce a teſknoſt czlowieku czynye A bode gey k dobremu. Ale prwny kokot gt [170] criftus, genz nayprwe lidy z hrziechu treſktal. Vſlyſſewſſe to zide zahubili gey, aby prawdy nezpyewal. takez y my zahubugem prawdu, genz geſt kriſto, w ſobye, kolikratkoli a kak dluho w liboſti hrziecha ſtogymy. Skrze druheho kokota znamenawagi ſe ſwaty Apoſſtole y gynyny ſwati muczedlnici y ty wſſichny, genz pro prawdu ſmrti wzali. Skrze trzetiho kokota, genz gt rzekl. Slyſſ, wyz a mlcz, znamenawagi ſe kazatelowe, genz bogice ſe netoliko zywota ztratiti, ale zbozye a przyzny welikich lidy, neſmyegi prawdy mluwiti, ale radyeyſſi chtie ſ nymy ſwietſky pokoy myeti. Protoz ſnazme ſe wſſichny, abychom prawdu netoliko mluwili, ale ſkutkem wedli, chcemy-li kriſta, ſwrchowaney prawdy y wieczney, dogiti. 20 25 30 LIX. PAwel 1) kdyz kralowaſſe mudry a welmy [171] moczny, vmyſlil ſobie, aby ſyen kraſnu vdyelal. Tobo czaſu w geho kralowſtwie byeſſe nyekteraky teſarz, gmenem Tirius, welmi miſterny. zwiediew to ten giſty kral, kazal geho przed ſe zawolati, aby gey zgednal na to giſte dyelo. w tu chwili take byeſſe nyekteraky rityerz w tom kralowſtwie. ſpatrziw mudroſt y ſſlechetnoſt toho giſteho teſarze, ſmluwil ſe ſwu zenu, p geho mudroſt a ſſle- 35 chetnoſt dal gev ſwu dceru za zenu a welmi walnu ſwatbu vczinil. Potom, kdyz ſe ta ſwatba ſkonala, zena toho giſteho rityerze, zawolawſſi geho, toho giſteho teſarze, zetye ſweho, k ſobye, wece k nyemu: Ponyewads mi dceru ſobye za zenu poyal, Ay tedt dawam tuto koſſili doſti dobru, kterazto koſile ma takuto mocz: Budeſſ-li gy az do ſmrti pozywati, nykdy gy netrzeba prati, anyt ſe zderze, any zetle, dokudz ſpolu wiernye w ſwem ſtawu [172] manzelſkem budete przebywati. Pakli by kto z was, gehoz buoh oſtrzez, przeſtupil, ynhed ſe ta koſſile zſſpyny a bude potrzebowati pranye, yakoz y gyne rucho. Vſlyſſaw to ten giſty teſarz, wdyecznye tu koſſili przigal a welmi ſnaznye dyekowal a rzka: Diekugit welmi, 40 LVIII. 1) (ps.) rozkoſfili, li (přetrž.). LIX. 1) (Iniciálka) P (provedena jen v obrysu, jinak nedokonána).
Strana 204
204 U mila matko, zes mi tu koſſili dala, napomynagici nas, abychom wiernye w ſwem ſtawu az do ſmrti ſtala. nebo nyzadny z nas pro tu koſſili nebude ſmyeti ſweho ſtawu przeſtupiti, by druhy nezwiediel.2) Po malych dnech ten gifty tefarz zawolan byl od krale, aby gev tu giſtu ſyen dyelal. a on wzem tu giſtu koſſili, nechaw zeny doma, bral ſe na dielo. a kdyz tam dyelaſſe wiernye a wzdy w tey koſſili, nikdy ſe nezaſpinila, acz y czaſtokrat welmi ſe dyelage potyeſſe. Mnozy to widuce welmi ſe tomu dywichu. a mezy tyem przyſſel k nyemu geden rityerz, y otazal geho a rzka: Mily miſtrze, pſymt tebe, powiez mi, kte [173 rak geſt, ze tak vſtawicznye wzdy w te koſſili dyelaſf, a czaſſtokrat ſe welmi potyſſ, ze ſe nezaſlpyny? Odpowiedie ten giſty teſarz: netrzeba gi praty, neb ſe nemuoz zaſſpinity. Tehdy ten gisty rytyerz otaza geho a rzka: Mily, procz geſt to? Odpowiedye teſarz: Maty zeny mey dala mi gy, genz ma takuto mocz, aby cziſta byla, dokudz ya neb ma zena ſweho lože neprze- ſtupyme. vſliſſaw tu rzecz ten giſty rityerz, wece ſobie na myſli: ya tie k tomu przipwim, ze muſiſſ tu giſtu koſſili prati. A ynhed gel do domu toho giſteho teſarze bez geho wiedomi. A kdyz tam przigel, tehdy zena toho giſteho teſarze doſty ochotnye geho prziyala do ſweho 15 domu, A gey wedle ſweho ſtatku, yakoz na rityerze ſluſſie, cztila. Vzrzew ten giſty rityerz tu czeſt y to ochotenſtwie k ſobie, yal ſe gy ynhed fre [174] yowati y o frey mluwiti, Aby gi mohl o gegie czeſt przypwiti. gemuz ona wece Pane, zdas pto przigel, aby v mne na fregi byl? wece rytyerz: Panye, y owſſe ſem o to prziſſel, abych twu miloſt nalezl. a mezy gynu rzeczy mnoho gi ſlibowaſſe, acz by geho wuole naplnyla. Tehdy ona vſliſſewſſi geho rzecz y ten ſlib, wece k nyemu: Racz ſe mnu gity, a czoz na mye zadaſſ, to wſſe budeſ myeti. a on vſlyſſaw to ſ weliku radoſti, ſſel za ny do gedney komori. a kdyz tam byeſſe, ona wiſſedſſi wen zawrzela po ſobye y zamkem zamkla, rzekſſi gemu: tu mne czekay, dokudz ya ſweho czaſu nevzrzim, a tak zawrzewſſi geho chowaſſe geho, ſkrze okno gedno chleba a wodi gemu podawagici. kterakz koli on proſyeſſe, aby gey wypuſtila, Ale ona gemu odpowiedieſſe a rzkucz: Newyndeſf, dokud ſe 3) muoy muz od czyeſarze newraty. [175 Potom opyet druhy rityerz tu otazku k tomu giſtemu teſarzowi vczinil yako prwny o geho koſſili. A takez vſliſſaw od teſarze o tey giſtey koſili, yal ſe myſliti, kderak by mohl geho zenu zklamati. Prziprawil ſe yakozto prwnye, gel k nye do dov a ochotnye*) prziwitan geſt. Potô po nemudrey rzeczy do druhey komory weden a tu zawrzien y zamczyn od tey gistey 30 zeny, yakozto prwny. Potom w zapyeti trzetie rityerz prziſſel k tomu giſtemu teſarzy, a o tey giſtey koſſili takuz otazku vczinil, yakoz prwnye dwa, y takuz odpowied ſlyſſal, yako ona dwa. Nepomeſſkaw ynhed gel k tey giftey zenye, a przigew tam tolikez obdrzal, yako y prwnye dwa; Takez w trzetie komorze zawrzen y zamczen byl y chowan, yako prwnye dwa. Zatyem o tyech trzech rytyerzech wyſſla welika rzecz v tyeſarzowa dwora, kam by ſe dyeli, A kte [176] rak ſe gym przihodilo, ze by tak dluho przed czyeſarzem nebyli. Potom po mnoho dnech ten giſty teſarz prziſſel domuow k ſwey zenye. A ona vzrzewſli gey, ſ we- liku radoſty gey poczeſtnye przywitala, A wzhledſſi na koſſili vzrzela, ano geſſčze czyſta, yakozto drzyewe. y wece: Bud pochwalen mily buoh, ze mezy nama geſt prawa milost y wiera, yakozto koſyle twa vkazuge. Tehdy on k nye wece: Mila zeno, powî tobie o tom nyetczo: kdyz ſem byl v dworu czyeſarzowa, Tehdy prziſſli ke mnye trze rytyerzi, geden po druhem, a tazali mne, procz by ſe nemohla zaſſpyniti. A ony po tey rzeczy gewſſe ke mſſy wiecz gich newiedati. Tehdy ona wece: O tyech rytyerzich powim tobie nyeczo maliczko. kdyz kazdy z nych bez tebe, geden po druhem, ke mnye przigeli, A hledagicz na mye nepodobne wíeci kraſnu [177] rzeczy, ſlyby y dary rozlicznymy: Tu ſem gich 45 mudrze dobyla, yakz ſem vmyela, A potom kazdeho zwlaſſcze w prazdney komorze za- wrziela, y do dneſſnyho dne ge drzym y chowam, dawagici gim chleb a wodu, aby potom byli mudrzi a nyzadney cztney pany pokuſſowati neſmyeli, ale gich czeſt ſe wſſech ſtran ohrazowali, yakozto na dobre ſluſſie, take y konye gich geſſcze chowam a gym plnu po- trzebu dawa. Vſlyſſaw to teſarz, wzradowal ſe welmi p wieru y vſtawicznoſt ſwey zeny, a 50 ty giſte 5) rytyerze ppuſtil, przigew od nych ſlib pod wieru, aby wiecz nyzadne ſſlechetney zeny nezatrhali. A tak ten giſty teſarz ſwu wiernu zenku w prawe 6) wierze y laſce do ſmrty oſtal. 10 20 25 35 40 5 2) z (nadeps.). 3) (za tím ps.) ſyn (přetrž.). *) (prvé) o (nadeps.). 5) (ps.) giſty, (z) y (oprav.) e. 6) (ps.) prawie, i (přetrž.).
204 U mila matko, zes mi tu koſſili dala, napomynagici nas, abychom wiernye w ſwem ſtawu az do ſmrti ſtala. nebo nyzadny z nas pro tu koſſili nebude ſmyeti ſweho ſtawu przeſtupiti, by druhy nezwiediel.2) Po malych dnech ten gifty tefarz zawolan byl od krale, aby gev tu giſtu ſyen dyelal. a on wzem tu giſtu koſſili, nechaw zeny doma, bral ſe na dielo. a kdyz tam dyelaſſe wiernye a wzdy w tey koſſili, nikdy ſe nezaſpinila, acz y czaſtokrat welmi ſe dyelage potyeſſe. Mnozy to widuce welmi ſe tomu dywichu. a mezy tyem przyſſel k nyemu geden rityerz, y otazal geho a rzka: Mily miſtrze, pſymt tebe, powiez mi, kte [173 rak geſt, ze tak vſtawicznye wzdy w te koſſili dyelaſf, a czaſſtokrat ſe welmi potyſſ, ze ſe nezaſlpyny? Odpowiedie ten giſty teſarz: netrzeba gi praty, neb ſe nemuoz zaſſpinity. Tehdy ten gisty rytyerz otaza geho a rzka: Mily, procz geſt to? Odpowiedye teſarz: Maty zeny mey dala mi gy, genz ma takuto mocz, aby cziſta byla, dokudz ya neb ma zena ſweho lože neprze- ſtupyme. vſliſſaw tu rzecz ten giſty rityerz, wece ſobie na myſli: ya tie k tomu przipwim, ze muſiſſ tu giſtu koſſili prati. A ynhed gel do domu toho giſteho teſarze bez geho wiedomi. A kdyz tam przigel, tehdy zena toho giſteho teſarze doſty ochotnye geho prziyala do ſweho 15 domu, A gey wedle ſweho ſtatku, yakoz na rityerze ſluſſie, cztila. Vzrzew ten giſty rityerz tu czeſt y to ochotenſtwie k ſobie, yal ſe gy ynhed fre [174] yowati y o frey mluwiti, Aby gi mohl o gegie czeſt przypwiti. gemuz ona wece Pane, zdas pto przigel, aby v mne na fregi byl? wece rytyerz: Panye, y owſſe ſem o to prziſſel, abych twu miloſt nalezl. a mezy gynu rzeczy mnoho gi ſlibowaſſe, acz by geho wuole naplnyla. Tehdy ona vſliſſewſſi geho rzecz y ten ſlib, wece k nyemu: Racz ſe mnu gity, a czoz na mye zadaſſ, to wſſe budeſ myeti. a on vſlyſſaw to ſ weliku radoſti, ſſel za ny do gedney komori. a kdyz tam byeſſe, ona wiſſedſſi wen zawrzela po ſobye y zamkem zamkla, rzekſſi gemu: tu mne czekay, dokudz ya ſweho czaſu nevzrzim, a tak zawrzewſſi geho chowaſſe geho, ſkrze okno gedno chleba a wodi gemu podawagici. kterakz koli on proſyeſſe, aby gey wypuſtila, Ale ona gemu odpowiedieſſe a rzkucz: Newyndeſf, dokud ſe 3) muoy muz od czyeſarze newraty. [175 Potom opyet druhy rityerz tu otazku k tomu giſtemu teſarzowi vczinil yako prwny o geho koſſili. A takez vſliſſaw od teſarze o tey giſtey koſili, yal ſe myſliti, kderak by mohl geho zenu zklamati. Prziprawil ſe yakozto prwnye, gel k nye do dov a ochotnye*) prziwitan geſt. Potô po nemudrey rzeczy do druhey komory weden a tu zawrzien y zamczyn od tey gistey 30 zeny, yakozto prwny. Potom w zapyeti trzetie rityerz prziſſel k tomu giſtemu teſarzy, a o tey giſtey koſſili takuz otazku vczinil, yakoz prwnye dwa, y takuz odpowied ſlyſſal, yako ona dwa. Nepomeſſkaw ynhed gel k tey giftey zenye, a przigew tam tolikez obdrzal, yako y prwnye dwa; Takez w trzetie komorze zawrzen y zamczen byl y chowan, yako prwnye dwa. Zatyem o tyech trzech rytyerzech wyſſla welika rzecz v tyeſarzowa dwora, kam by ſe dyeli, A kte [176] rak ſe gym przihodilo, ze by tak dluho przed czyeſarzem nebyli. Potom po mnoho dnech ten giſty teſarz prziſſel domuow k ſwey zenye. A ona vzrzewſli gey, ſ we- liku radoſty gey poczeſtnye przywitala, A wzhledſſi na koſſili vzrzela, ano geſſčze czyſta, yakozto drzyewe. y wece: Bud pochwalen mily buoh, ze mezy nama geſt prawa milost y wiera, yakozto koſyle twa vkazuge. Tehdy on k nye wece: Mila zeno, powî tobie o tom nyetczo: kdyz ſem byl v dworu czyeſarzowa, Tehdy prziſſli ke mnye trze rytyerzi, geden po druhem, a tazali mne, procz by ſe nemohla zaſſpyniti. A ony po tey rzeczy gewſſe ke mſſy wiecz gich newiedati. Tehdy ona wece: O tyech rytyerzich powim tobie nyeczo maliczko. kdyz kazdy z nych bez tebe, geden po druhem, ke mnye przigeli, A hledagicz na mye nepodobne wíeci kraſnu [177] rzeczy, ſlyby y dary rozlicznymy: Tu ſem gich 45 mudrze dobyla, yakz ſem vmyela, A potom kazdeho zwlaſſcze w prazdney komorze za- wrziela, y do dneſſnyho dne ge drzym y chowam, dawagici gim chleb a wodu, aby potom byli mudrzi a nyzadney cztney pany pokuſſowati neſmyeli, ale gich czeſt ſe wſſech ſtran ohrazowali, yakozto na dobre ſluſſie, take y konye gich geſſcze chowam a gym plnu po- trzebu dawa. Vſlyſſaw to teſarz, wzradowal ſe welmi p wieru y vſtawicznoſt ſwey zeny, a 50 ty giſte 5) rytyerze ppuſtil, przigew od nych ſlib pod wieru, aby wiecz nyzadne ſſlechetney zeny nezatrhali. A tak ten giſty teſarz ſwu wiernu zenku w prawe 6) wierze y laſce do ſmrty oſtal. 10 20 25 35 40 5 2) z (nadeps.). 3) (za tím ps.) ſyn (přetrž.). *) (prvé) o (nadeps.). 5) (ps.) giſty, (z) y (oprav.) e. 6) (ps.) prawie, i (přetrž.).
Strana 205
205 Naymileyſli! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky, genz ma ſyen vſtawíti, toto ſrdce U czlowieczye [178] dobrymi mrawy ozdobity, w nyemzto pan buoh ſ chuti przebywa, yakozto piſmo prawie o wieczney mudroſti : Rozkoſf ma geſt przebywati s ſyny czlowieczymy. Ale rytyerz, to geſt criſtus, genz ma kraſnu dceru, to geſt duſſi, kteruz byeſſe dal za teſarze p geho mudroſt, to geſt za dobreho krzeſtana, gêz gy poyal yako za manzelku ſ koſſili czyſtu, toto ſ krzeſtanſku wieru, bez nyzto nelze ſpaſenu byty. A yakz to dluho czlowiek przebywa w dobrem zywotie, tak dluho wiery nepoſſkwrny. Trze rityrzy, genz przichazegi, aby tey duſſe pokuſyli, geſt pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo, ty trzy rityerze mudra a wierna duſſe ma zawrziti w komorze, to geſt w ſkruſſenye, w ſwatey zpowyedý a w doſty vczy- nyenye, a za to odplatu wezmeſſ od otce nebeſkeo w wieczney radoſti. [179] 5 10 LX. CZte ſye take o nyekterakem czlowieku, gmenem gauterus, genz zadaſſe, aby mohl nalezty myeſto, w nyemz by to radoſt myel bez ſmutka, hoynoſt bez nedoſtatku, ſwyetlo bez temnoſty. Ptoz vda ſe gemu gednoho dne ſamemu vgyety,1) yako by gyny vſſel za trzy dny, az y przigde do gednoho kralowſtwie, to malo przed tyem kral toho kralowſtwi ſ toho ſwieta ſſel byeſſe, vzrzewſſe geho knyezata y pany toho kralowſtwi tak zpoſobeneho, ke wſſemu dobremu podobneho, ſobye gey za krale wolili. Ale on kdyz byeſſe tak wolen, welmi ſe radowalſe, zatyem nocz przigide, A geho pany do gedney komory ſ weliku czty zprowodyli. A kdyz tam wnyde, vzrze [180] gedno loze kraſne, ale w hla- wach vzrzi lwa vkrutneho, w nohach draka welikeho, na prawey ſtranye nedwieda hnye- wiweho, na lewey ſtranye mnozſtwi ſſkaredych czrwuow. Wece ten gisty gauterus: Czo gest 20 toto, zda tu ma ſe radowati a ſ tyemi howady przebywati? Odpowiedyechu gemu pany y ſluhy: Pane, y owſſem; nebot ſu gyny krali na tomto lozy lehali a od tyechto howad ſeſſli. Tehdy on wece: Wíleczko gyne dobrze mí ſe liby, nez tohoto loze a tyech howad welmi ſe ſtrachugi, Protoz waſſ kral dele nechczy byti. a tak odged od nych bral ſe tak daleko, az do gyneho kralowſtwie prziſſel, kdezto take kral w nowie ſ tohoto ſwieta ſſſel byeſſe. Vzrzewſſe gey pany y zemene toho kralowſtwie, kralem gey zwolichu. A yakzto [181] y drzyewe wſſeczko ſe gemu dobrze libylo kromye loze, na nyemzto myel odpoczy- wati. vzrzew, ano plno oſtrich brzitew, a mezy brzitwami hadowe kluzachu, Y wece, tyech otazaw, ktoz gey byli zprowodili: Zda ya mam na tomto lozy odpoczywati? wecechu k nyemu: Y owſſem, pane, nebo gyny naſſi kralowe na tom lozy lehali, az y zemrzeli. Tehdi on wece: wſſeczko gyne mi ſe dobrze liby kromye toho loze prokleteho, a pto kral waſs nechci byti. Na zaytrzi rano wſtaw, ſſel precz, czoz by mohl za trzy dny vgyti. A gda tak przigide k gedney ſtudnyci, nad nyezto ſedyeſſe nyekteraky ſtarzecz, mage huol w ſwey ruce. vzrzew gey2) ten giſty ſtarzecz, otazal geho a rzka: mily, powiez mi, odkud gdeſſ, a nebo kam gdeſſ? Odpowiedye gauterus: newiedye, kam gdu, a wſſak wim, ze trogi wieci hleda a nemohu na [182 lezty: Nayprwe hoynoſti bez nedoſtatku, druhe radoſti bez ſmutku, Trzety ſwietla bez temnoſti. wece k nyemu ſtarzecz, podaw gemu holi, kteruz w ruce drzieſſe: Wezmi tuto huol, a tuto ceſtu gdy, az y hory wyſokey doydeſí, a na poczatku teto hory vzrzieſ geden rzekrzik, an ma toliko gedno ſſeſt ſtupnuow. Przigda tâ wſtupyſſ na ten rzebrzik3) a gdy po nyê az do ſſeſteho ſtupnye A kdyz na ſſeſty ſtupen przigdeſſ, naydeſſ syen welmy kraſnu, przigda ke dwerzom vdderziſſ trzikrat, a ynhed wratny przigde. vkazyz gemu tuto huol a rzci gemu: genz geſt pan teyto holi, przikazuge tobye, aby mye tam puſtil; a ynhed tye ta puſty. a kdyz tam budeſſ, naydeſ ty trzy wieci a mnohem wiece. Vſlyſſaw tu rzecz gauterę, wzem tu huol bral ſe tam, a tak wſſeczko nalezl, yakoz gemu ſtarzecz prawil. y doſſel tey radoſtí a [183] hoynoſti bez nedoſtatkuow a mnohem wiece, yakoz zadal, a tam wſſeczky ſwe dny ztrawil bez zamutku Miſtice.5) 15 25 30 35 40 45 LX. 1) (první) y (nadeps.). 2) (první) z (nadeps.). 3) (ps. jako svrchu) rzekrzik (z) k (oprav.) b. 1) (Dole na kraji nápis složky) Oſmy bozye (červeně podtržen).
205 Naymileyſli! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky, genz ma ſyen vſtawíti, toto ſrdce U czlowieczye [178] dobrymi mrawy ozdobity, w nyemzto pan buoh ſ chuti przebywa, yakozto piſmo prawie o wieczney mudroſti : Rozkoſf ma geſt przebywati s ſyny czlowieczymy. Ale rytyerz, to geſt criſtus, genz ma kraſnu dceru, to geſt duſſi, kteruz byeſſe dal za teſarze p geho mudroſt, to geſt za dobreho krzeſtana, gêz gy poyal yako za manzelku ſ koſſili czyſtu, toto ſ krzeſtanſku wieru, bez nyzto nelze ſpaſenu byty. A yakz to dluho czlowiek przebywa w dobrem zywotie, tak dluho wiery nepoſſkwrny. Trze rityrzy, genz przichazegi, aby tey duſſe pokuſyli, geſt pycha, lakomſtwie a ſmilſtwo, ty trzy rityerze mudra a wierna duſſe ma zawrziti w komorze, to geſt w ſkruſſenye, w ſwatey zpowyedý a w doſty vczy- nyenye, a za to odplatu wezmeſſ od otce nebeſkeo w wieczney radoſti. [179] 5 10 LX. CZte ſye take o nyekterakem czlowieku, gmenem gauterus, genz zadaſſe, aby mohl nalezty myeſto, w nyemz by to radoſt myel bez ſmutka, hoynoſt bez nedoſtatku, ſwyetlo bez temnoſty. Ptoz vda ſe gemu gednoho dne ſamemu vgyety,1) yako by gyny vſſel za trzy dny, az y przigde do gednoho kralowſtwie, to malo przed tyem kral toho kralowſtwi ſ toho ſwieta ſſel byeſſe, vzrzewſſe geho knyezata y pany toho kralowſtwi tak zpoſobeneho, ke wſſemu dobremu podobneho, ſobye gey za krale wolili. Ale on kdyz byeſſe tak wolen, welmi ſe radowalſe, zatyem nocz przigide, A geho pany do gedney komory ſ weliku czty zprowodyli. A kdyz tam wnyde, vzrze [180] gedno loze kraſne, ale w hla- wach vzrzi lwa vkrutneho, w nohach draka welikeho, na prawey ſtranye nedwieda hnye- wiweho, na lewey ſtranye mnozſtwi ſſkaredych czrwuow. Wece ten gisty gauterus: Czo gest 20 toto, zda tu ma ſe radowati a ſ tyemi howady przebywati? Odpowiedyechu gemu pany y ſluhy: Pane, y owſſem; nebot ſu gyny krali na tomto lozy lehali a od tyechto howad ſeſſli. Tehdy on wece: Wíleczko gyne dobrze mí ſe liby, nez tohoto loze a tyech howad welmi ſe ſtrachugi, Protoz waſſ kral dele nechczy byti. a tak odged od nych bral ſe tak daleko, az do gyneho kralowſtwie prziſſel, kdezto take kral w nowie ſ tohoto ſwieta ſſſel byeſſe. Vzrzewſſe gey pany y zemene toho kralowſtwie, kralem gey zwolichu. A yakzto [181] y drzyewe wſſeczko ſe gemu dobrze libylo kromye loze, na nyemzto myel odpoczy- wati. vzrzew, ano plno oſtrich brzitew, a mezy brzitwami hadowe kluzachu, Y wece, tyech otazaw, ktoz gey byli zprowodili: Zda ya mam na tomto lozy odpoczywati? wecechu k nyemu: Y owſſem, pane, nebo gyny naſſi kralowe na tom lozy lehali, az y zemrzeli. Tehdi on wece: wſſeczko gyne mi ſe dobrze liby kromye toho loze prokleteho, a pto kral waſs nechci byti. Na zaytrzi rano wſtaw, ſſel precz, czoz by mohl za trzy dny vgyti. A gda tak przigide k gedney ſtudnyci, nad nyezto ſedyeſſe nyekteraky ſtarzecz, mage huol w ſwey ruce. vzrzew gey2) ten giſty ſtarzecz, otazal geho a rzka: mily, powiez mi, odkud gdeſſ, a nebo kam gdeſſ? Odpowiedye gauterus: newiedye, kam gdu, a wſſak wim, ze trogi wieci hleda a nemohu na [182 lezty: Nayprwe hoynoſti bez nedoſtatku, druhe radoſti bez ſmutku, Trzety ſwietla bez temnoſti. wece k nyemu ſtarzecz, podaw gemu holi, kteruz w ruce drzieſſe: Wezmi tuto huol, a tuto ceſtu gdy, az y hory wyſokey doydeſí, a na poczatku teto hory vzrzieſ geden rzekrzik, an ma toliko gedno ſſeſt ſtupnuow. Przigda tâ wſtupyſſ na ten rzebrzik3) a gdy po nyê az do ſſeſteho ſtupnye A kdyz na ſſeſty ſtupen przigdeſſ, naydeſſ syen welmy kraſnu, przigda ke dwerzom vdderziſſ trzikrat, a ynhed wratny przigde. vkazyz gemu tuto huol a rzci gemu: genz geſt pan teyto holi, przikazuge tobye, aby mye tam puſtil; a ynhed tye ta puſty. a kdyz tam budeſſ, naydeſ ty trzy wieci a mnohem wiece. Vſlyſſaw tu rzecz gauterę, wzem tu huol bral ſe tam, a tak wſſeczko nalezl, yakoz gemu ſtarzecz prawil. y doſſel tey radoſtí a [183] hoynoſti bez nedoſtatkuow a mnohem wiece, yakoz zadal, a tam wſſeczky ſwe dny ztrawil bez zamutku Miſtice.5) 15 25 30 35 40 45 LX. 1) (první) y (nadeps.). 2) (první) z (nadeps.). 3) (ps. jako svrchu) rzekrzik (z) k (oprav.) b. 1) (Dole na kraji nápis složky) Oſmy bozye (červeně podtržen).
Strana 206
206 U 5 Naymileyffie! tento gauter? muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, genz ma têto ſwiet zawrci a tyechto trzy wieci zadati, toto hoynoſt bez nedoſtatku, radoſti bez ſmutka a ſwietla bez tem- noſti. Protoz vczyniti mamy yako gauterus: Nayprwe aby ſſel ceſtu trzy dny, toto modlitbu, poſtem, almuznu. a potom ma gity k ſtarczowi, totyzto k kriſtowi, genz da huol ſwateho krzyze, to geſt ſwateho pokanye. Ale potom ma wſtupiti na rzebrzik, w nyemzto geſt ſſeſt wſtupnuow, to geft ſfeftero milofrdenstwie. a po tom rzebrzíku bez pochybený wende nahoru do kraſney synye, to gest do nebeſkeho kralowstwie, w nyemzto gest hoynost bez nedo- ſtatku, radoſt bez ſmutka a ſwietlo beze wſſi temnoſti na wieky wiekuow etc. [181] LXI. 15 20 STrzelecz nyekteraky nahodu ſlawika nalezl. 1) A kdyz gey chtiel zadawiti, wece 10 k nyemu ſlawik: Mily, czo tobye proſpyege, ze mye zahubyſſ? Wſſak mnu ſyt nebudeſ, any ſweho brzicha naplnyſſ. Ale puſtiſſ-li mye, chcit daty trogi radu, kteruz zachowaſſ-li pilnye, weliky2) vzytek budeſſ myeti. Vſliſſaw ten giſty ptacznik tu rzecz, lekl ſye welmi a ſlibyl gemu, ze gey chce puſtiti, acz gemu chce tu trogi radu daty Tehdy flawik wece : Prwny rada tato geſt, aby nykdy tey wieci neſahal, genz nemuoz rozumem lidſkym vſtyzena byti. Druha rada geſt tato, aby nykdy tey wieci nezelel, kderazto nykdy nemuoz nawracena byti. Trzety rada, aby nykdy ſlowu nepodobnev, geſto neny k wierzye podobno, newierzil. tot ſu ty trzi rady; zachowaſſ-li ge, to wiez, zet ſe dobrze stane. A ynhed ten gisty strzelecz, vſlyſſaw ty trzy rady, puſtil toho ſlawika, aby letyel, kamz chce. A ſlawik letye od nyeho ſladce wzezpyewal. A dokonaw tu pyeſen rzekl tov giſtemu ſtrzelczy: Byeda tobye, [185) žes tak zlu radu myel, zes mye puſtil, nebos weliky poklad ztratil. wece ſtrzelecz: mily ſlawiku, powiez mi, kterak geſt to? wece ſlawik: nebo ya w ſwem brziſſe mam drahy kamen, wietſſi nezli pſtroſowe wayce. Tehdy on zamutyw ſe wece k ſlawikowi: Mily ſlawiku, pod ke mnye, a budu tye dobrze chowati. a mezy tyem hledaſſe, by mohl gey lapiti, mage za to, czoz ſlawik k nyemu mluwil. Vrozumyew tov ſlawik, wece k nyev: Gyz gſem tye 25 w blaznowſtwie ſhledal, neb ztraceney wieci y nenawratedlney hledall. Druhe, ze mne ne- muozeſſ polapiti ſwymy zerty. Take wyerziſ y maſſ za to, by kamen drahy byl w mem brziſſe yako pſtroſowe wayce, ponyewadz ya weſſkeren negſem tak weliky, yako pſtroſowe wayce. blazen gly a w blaznowſtwie ſwem oſtaneſſ. a rzek to zaletyel od nyeho etc. NAymileyſli! tento ſtrzelecz muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, w ſwatê krztu 30 zmyt; w nyemzto prziyal luczyſſcze a ſtrzely oſtre. lucziſſcze gt wiera, Strzely oſtre gſu gyne cztnoſti, kterezto wierny krzeſtan ma myeti proty diablu, ſwietu a tyelu. Slawik gest naſſ mily [186] ihûs xpůs, genz geho polapi kazdy, kdyz ſe odrzyecze dyabla y wſſech hrdoſti geho. ale byedny czlowiek tolikrat myny ſlawika zahubiti, kolikrat myſli ſwoli hrziech ſmrtedlny vcziniti. ale on, mily ihûs xpê, proty tomu wydal trogi radu: Nayprwe, aby nikdy 35 tey wieci, kteraz nemuoz rozumê czlowieczym poſtyzena byti, neſahal, any o ny ſtal. ta wiecz geſt ſwata trogice, w nyzto gſu trzy oſoby, a wſſak geden buoh. Druha rada geſt, aby ztraceney wieci a nenawratedlney nikdy nezelel, to gest kdyz tyeleſtne zdrawi a nebo zbozy ztratyme, kderez nam buoh odgyma na tomto ſwietye, aby nam lepſli potom dal na onom yako dye ſwaty rzehorz: Welika geſt k nam miloſt bozy, kdyz na nas zde prze- puſti zamutky, boleſty y nedoſtatky, aby nas wiecznye nedal dyablom muczyti, ale ſ Andyeli ſe radowati. Trzety rada geſt, aby ſlowu nepodobnemu nykdy newierzil, to geſt dyablu, genz mnoho ſlibuge. nebo dyabel mnoho ſlibuge, ale malo plny, czoz ſliby. nebo lez ſlibuge, yakoz geſt toho duowod na otczy naſſem adamowy y materzy naſſie Ewye, kdyz gym [187 rzekl: Wit zagiſte buoh, kdyz koli ſ tohoto drzewa budete giſti, budete yako bohowe, wieduce dobre y zle. kdyz ſu tey rzeczy geho lzywey vwierzili, ynhed ſu z rage hanebnye wyhnany. yakoz y dnes mnozy wierzi netoliko dyablu, ale y ſwietu, k tov ſwemu tyelu; genz gim ſlibuge ſwiet mnoho zbozy, A tyelo gich dluhe zdrawie, ale strach geſt, kdyz ſe naywiecz 40 45 LXI. 1) (Od této str. počínajíc písmo i řádky hustší.) 2) (ps. pův.) weliku (z) u (oprav.) ý.
206 U 5 Naymileyffie! tento gauter? muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, genz ma têto ſwiet zawrci a tyechto trzy wieci zadati, toto hoynoſt bez nedoſtatku, radoſti bez ſmutka a ſwietla bez tem- noſti. Protoz vczyniti mamy yako gauterus: Nayprwe aby ſſel ceſtu trzy dny, toto modlitbu, poſtem, almuznu. a potom ma gity k ſtarczowi, totyzto k kriſtowi, genz da huol ſwateho krzyze, to geſt ſwateho pokanye. Ale potom ma wſtupiti na rzebrzik, w nyemzto geſt ſſeſt wſtupnuow, to geft ſfeftero milofrdenstwie. a po tom rzebrzíku bez pochybený wende nahoru do kraſney synye, to gest do nebeſkeho kralowstwie, w nyemzto gest hoynost bez nedo- ſtatku, radoſt bez ſmutka a ſwietlo beze wſſi temnoſti na wieky wiekuow etc. [181] LXI. 15 20 STrzelecz nyekteraky nahodu ſlawika nalezl. 1) A kdyz gey chtiel zadawiti, wece 10 k nyemu ſlawik: Mily, czo tobye proſpyege, ze mye zahubyſſ? Wſſak mnu ſyt nebudeſ, any ſweho brzicha naplnyſſ. Ale puſtiſſ-li mye, chcit daty trogi radu, kteruz zachowaſſ-li pilnye, weliky2) vzytek budeſſ myeti. Vſliſſaw ten giſty ptacznik tu rzecz, lekl ſye welmi a ſlibyl gemu, ze gey chce puſtiti, acz gemu chce tu trogi radu daty Tehdy flawik wece : Prwny rada tato geſt, aby nykdy tey wieci neſahal, genz nemuoz rozumem lidſkym vſtyzena byti. Druha rada geſt tato, aby nykdy tey wieci nezelel, kderazto nykdy nemuoz nawracena byti. Trzety rada, aby nykdy ſlowu nepodobnev, geſto neny k wierzye podobno, newierzil. tot ſu ty trzi rady; zachowaſſ-li ge, to wiez, zet ſe dobrze stane. A ynhed ten gisty strzelecz, vſlyſſaw ty trzy rady, puſtil toho ſlawika, aby letyel, kamz chce. A ſlawik letye od nyeho ſladce wzezpyewal. A dokonaw tu pyeſen rzekl tov giſtemu ſtrzelczy: Byeda tobye, [185) žes tak zlu radu myel, zes mye puſtil, nebos weliky poklad ztratil. wece ſtrzelecz: mily ſlawiku, powiez mi, kterak geſt to? wece ſlawik: nebo ya w ſwem brziſſe mam drahy kamen, wietſſi nezli pſtroſowe wayce. Tehdy on zamutyw ſe wece k ſlawikowi: Mily ſlawiku, pod ke mnye, a budu tye dobrze chowati. a mezy tyem hledaſſe, by mohl gey lapiti, mage za to, czoz ſlawik k nyemu mluwil. Vrozumyew tov ſlawik, wece k nyev: Gyz gſem tye 25 w blaznowſtwie ſhledal, neb ztraceney wieci y nenawratedlney hledall. Druhe, ze mne ne- muozeſſ polapiti ſwymy zerty. Take wyerziſ y maſſ za to, by kamen drahy byl w mem brziſſe yako pſtroſowe wayce, ponyewadz ya weſſkeren negſem tak weliky, yako pſtroſowe wayce. blazen gly a w blaznowſtwie ſwem oſtaneſſ. a rzek to zaletyel od nyeho etc. NAymileyſli! tento ſtrzelecz muoz rzeczen byti kazdy dobry krzeſtan, w ſwatê krztu 30 zmyt; w nyemzto prziyal luczyſſcze a ſtrzely oſtre. lucziſſcze gt wiera, Strzely oſtre gſu gyne cztnoſti, kterezto wierny krzeſtan ma myeti proty diablu, ſwietu a tyelu. Slawik gest naſſ mily [186] ihûs xpůs, genz geho polapi kazdy, kdyz ſe odrzyecze dyabla y wſſech hrdoſti geho. ale byedny czlowiek tolikrat myny ſlawika zahubiti, kolikrat myſli ſwoli hrziech ſmrtedlny vcziniti. ale on, mily ihûs xpê, proty tomu wydal trogi radu: Nayprwe, aby nikdy 35 tey wieci, kteraz nemuoz rozumê czlowieczym poſtyzena byti, neſahal, any o ny ſtal. ta wiecz geſt ſwata trogice, w nyzto gſu trzy oſoby, a wſſak geden buoh. Druha rada geſt, aby ztraceney wieci a nenawratedlney nikdy nezelel, to gest kdyz tyeleſtne zdrawi a nebo zbozy ztratyme, kderez nam buoh odgyma na tomto ſwietye, aby nam lepſli potom dal na onom yako dye ſwaty rzehorz: Welika geſt k nam miloſt bozy, kdyz na nas zde prze- puſti zamutky, boleſty y nedoſtatky, aby nas wiecznye nedal dyablom muczyti, ale ſ Andyeli ſe radowati. Trzety rada geſt, aby ſlowu nepodobnemu nykdy newierzil, to geſt dyablu, genz mnoho ſlibuge. nebo dyabel mnoho ſlibuge, ale malo plny, czoz ſliby. nebo lez ſlibuge, yakoz geſt toho duowod na otczy naſſem adamowy y materzy naſſie Ewye, kdyz gym [187 rzekl: Wit zagiſte buoh, kdyz koli ſ tohoto drzewa budete giſti, budete yako bohowe, wieduce dobre y zle. kdyz ſu tey rzeczy geho lzywey vwierzili, ynhed ſu z rage hanebnye wyhnany. yakoz y dnes mnozy wierzi netoliko dyablu, ale y ſwietu, k tov ſwemu tyelu; genz gim ſlibuge ſwiet mnoho zbozy, A tyelo gich dluhe zdrawie, ale strach geſt, kdyz ſe naywiecz 40 45 LXI. 1) (Od této str. počínajíc písmo i řádky hustší.) 2) (ps. pův.) weliku (z) u (oprav.) ý.
Strana 207
207 vbezpeczy, by gym nebylo rzeczeno, yako onomu lakomczy, kteryz ſwe ſtodoly ſſirzil, U ſſpihuge ge na mnoha leta: Blazne, noczczy czrti duſſi z tebe wydru, a to, czos nachowal, komu ſe doſtane? Protoz ſnazme ſe, abychom tey troge rady poſluchali, radi warugice ſe hrziechu, dobrze czynycz wieczney radoſti doſſli etc. LXII. Byeſſe nyekteraky kral, genz myegiſſe dcerku kraſnu, kteraz byelſe ſlibyla, ze nechce za zadneho muze giti, lecz by tyto trzy wieci wiedyel, vmyel a mohl: nayprwe aby wiedyel, na koliko noh gſu cztyrzi Elementa wz deli, w ſſirzi a wz hlubi, Druhe aby vmyel [188] promyenyti geden wietr w druhy, to geft puolnoczny w wychodny, Trzety aby mohl neſti rzerzywie w ſwem luonye przy nahem tyele bez vrazu, kral, otecz gegye, zwiedyew ten ſlib, kazal wolati po wſſem kralowſtwie, ze kdozkoli, chudy nebo bohaty, ty by trzi wieci 10 vmyel, wiedyel a mohl, aby geho dcerku za zenu ſobye poyal. A kdyz ſe to proneſlo, mnozy k tomu dworu gezdyechu, pokuſſegice ſe o to, ale nyzadny nemohl tomu nycz vczyníti. Byeſſe w tu chwili nyekteraky rytyerz w dalekych kragynach. kdyz taku powyeſt vſlyſſe, ynhed bral ſe k tomu dworu, wzem s ſebu gednoho panoſlie a geden kuon welmi wassnywy. a kdyz tam przigede, ode wſſech mile a poczeſtnye przywitan gſa, wece k krali: Ay, ya 15 gſem przigel, abych twu dceru ſobye za zenu wzal. wece k nyemu kral: y owſſem, vczyniſ-ly tu trogi wiecz, ktera gt prowolana, ma dczy twa zena bude. Wece rytyerz: hotow gſem. Tehdy kral: Nayprwe powiez mi, na koliko noh wz deli y w ſſirzi gſu cztyrzy elemêta, to geſt zemye, woda, powyetrzi a ohen? Vſlyſſaw to rytierz, wzem myru, yal ſe myerziti geho od hlawy az do pat przeſe wſſiczko tielo. Vcziniw to wece krali: Ay, pane, gyz maſſ prwe z0 dowe [189] deno. wyerz mi, ze w dluhoſti y w ſſirokoſti cztirz elementuow neny wiece nezli ſedm noh, a w hlubokoſti ledwa geſt puol druhey nohy. wece kral: Czo ta myra przilezy ke cztyrom elementuom? Odpowiedye rytyerz: zagiste, pane, kazdy ezlowiek gest stworzen ze cztyrz elemêtow. Protoz kdyz ſem ſweho panoſli zmyerzil wedle wſſech pomyer. Wece kral: doſtys podobnye wywedl; gyz wywed druhe. wece rytyerz: rad. a ynhed zawolaw ſweho panoſſi wece k nyemu: Przywed mi muoy kuon waſſnywy a wztekly. a kdyz byl przyweden, tehdy ten gifty rityerz tomu kony dal nyekteraky napoy, a prachu gev w chrzypie naſypal. ynhed ten giſty kuon krotek yako owce ſtal a zdraw byl. A kdyz ſe to ſtalo, rytyerz toho giſteho konye hlawu na wychod ſlunce obratil, y wece krali: Ay, tot wyetr puolnoci obratil ſe na wichod ſlunce. Wece kral: Czo gt to k wietru? wece rytyerz: zda twa miloſt toho 30 newie, ze zywot kazdeho howada nycz gyneho neny nezli wietr? Dokudz muoy kuon wztekloſt ſ waſſnoſti myel, wietrem puolnocznym przebywal. nebo wſſeczko zle zgewuge ſe od puol- noci; ale nyny ſkrze tento napoy y ſkrze prach vzdrawen geſt a hlawu drzy na wychod ſlunce, a tepru ſe hody beze w [190 ſſi prace. Wece kral: doſtys podobnye druhe zgednal, Nemeſſkay trzetiho dokonati. Tehdy on przede wſſemy nabraw w ſwe ruce horuczyho rzye- 35 rzyewie a w ſwe luono ſypal, A tak po ſyeny y ſem y tam chodil, A geho tyelo nycz ne- trpyeſſe. Wece kral: kudy to przichody, ze ohen tebe nepali? Odpowiedye: neny to z me moci, Ale ze mà przi ſobye w myſſku nyekteraky kamen. kdozkoli gey v ſebe czyſtie noſy, any od ohnye, any od wody muoz vrazen byti. y vkaza gey krali. a kral ynhed ſ weliku radoſti y ſlawnoſti ſwu dceru gev za zenu dal, a on mage gi ſ ny poczeſtnye w miloſti az 40 do ſmrti przebywal. 25 5 NAymileyſſi! Tento kral geſt naſſ pan mily ihůs xpûs. dcerka geo kraſna geſt duſſe, k uobrazu geho ſtworzena, genz bohu na krzſtu ſlibila, aby nykdy gyneho zadneho za ſweho chotye gyneho nemyela, gedyne kdoz by ty trzy wieci ſwrchu pſane vczinil: Nayprwe aby zmyerzil, na koliko noh glu cztyrzy elemêtowe, ſwev panoſſi, to geſt aby ſwe tyelo vkrotyl 45 od hlawy az do pat, genz gt ſtworzeno ze cztyrz elementow. Druhe, aby wietr puolnoczny promyenil na wychod flunce, to geft aby zly [191] vmyll promyenyl w dobry. Kuon wztekly a waſſnywy znamenawa kazdeho hrziſſneho. Protoz muſy gemu dati napoy ſkruſſenye w ſrdczy,
207 vbezpeczy, by gym nebylo rzeczeno, yako onomu lakomczy, kteryz ſwe ſtodoly ſſirzil, U ſſpihuge ge na mnoha leta: Blazne, noczczy czrti duſſi z tebe wydru, a to, czos nachowal, komu ſe doſtane? Protoz ſnazme ſe, abychom tey troge rady poſluchali, radi warugice ſe hrziechu, dobrze czynycz wieczney radoſti doſſli etc. LXII. Byeſſe nyekteraky kral, genz myegiſſe dcerku kraſnu, kteraz byelſe ſlibyla, ze nechce za zadneho muze giti, lecz by tyto trzy wieci wiedyel, vmyel a mohl: nayprwe aby wiedyel, na koliko noh gſu cztyrzi Elementa wz deli, w ſſirzi a wz hlubi, Druhe aby vmyel [188] promyenyti geden wietr w druhy, to geft puolnoczny w wychodny, Trzety aby mohl neſti rzerzywie w ſwem luonye przy nahem tyele bez vrazu, kral, otecz gegye, zwiedyew ten ſlib, kazal wolati po wſſem kralowſtwie, ze kdozkoli, chudy nebo bohaty, ty by trzi wieci 10 vmyel, wiedyel a mohl, aby geho dcerku za zenu ſobye poyal. A kdyz ſe to proneſlo, mnozy k tomu dworu gezdyechu, pokuſſegice ſe o to, ale nyzadny nemohl tomu nycz vczyníti. Byeſſe w tu chwili nyekteraky rytyerz w dalekych kragynach. kdyz taku powyeſt vſlyſſe, ynhed bral ſe k tomu dworu, wzem s ſebu gednoho panoſlie a geden kuon welmi wassnywy. a kdyz tam przigede, ode wſſech mile a poczeſtnye przywitan gſa, wece k krali: Ay, ya 15 gſem przigel, abych twu dceru ſobye za zenu wzal. wece k nyemu kral: y owſſem, vczyniſ-ly tu trogi wiecz, ktera gt prowolana, ma dczy twa zena bude. Wece rytyerz: hotow gſem. Tehdy kral: Nayprwe powiez mi, na koliko noh wz deli y w ſſirzi gſu cztyrzy elemêta, to geſt zemye, woda, powyetrzi a ohen? Vſlyſſaw to rytierz, wzem myru, yal ſe myerziti geho od hlawy az do pat przeſe wſſiczko tielo. Vcziniw to wece krali: Ay, pane, gyz maſſ prwe z0 dowe [189] deno. wyerz mi, ze w dluhoſti y w ſſirokoſti cztirz elementuow neny wiece nezli ſedm noh, a w hlubokoſti ledwa geſt puol druhey nohy. wece kral: Czo ta myra przilezy ke cztyrom elementuom? Odpowiedye rytyerz: zagiste, pane, kazdy ezlowiek gest stworzen ze cztyrz elemêtow. Protoz kdyz ſem ſweho panoſli zmyerzil wedle wſſech pomyer. Wece kral: doſtys podobnye wywedl; gyz wywed druhe. wece rytyerz: rad. a ynhed zawolaw ſweho panoſſi wece k nyemu: Przywed mi muoy kuon waſſnywy a wztekly. a kdyz byl przyweden, tehdy ten gifty rityerz tomu kony dal nyekteraky napoy, a prachu gev w chrzypie naſypal. ynhed ten giſty kuon krotek yako owce ſtal a zdraw byl. A kdyz ſe to ſtalo, rytyerz toho giſteho konye hlawu na wychod ſlunce obratil, y wece krali: Ay, tot wyetr puolnoci obratil ſe na wichod ſlunce. Wece kral: Czo gt to k wietru? wece rytyerz: zda twa miloſt toho 30 newie, ze zywot kazdeho howada nycz gyneho neny nezli wietr? Dokudz muoy kuon wztekloſt ſ waſſnoſti myel, wietrem puolnocznym przebywal. nebo wſſeczko zle zgewuge ſe od puol- noci; ale nyny ſkrze tento napoy y ſkrze prach vzdrawen geſt a hlawu drzy na wychod ſlunce, a tepru ſe hody beze w [190 ſſi prace. Wece kral: doſtys podobnye druhe zgednal, Nemeſſkay trzetiho dokonati. Tehdy on przede wſſemy nabraw w ſwe ruce horuczyho rzye- 35 rzyewie a w ſwe luono ſypal, A tak po ſyeny y ſem y tam chodil, A geho tyelo nycz ne- trpyeſſe. Wece kral: kudy to przichody, ze ohen tebe nepali? Odpowiedye: neny to z me moci, Ale ze mà przi ſobye w myſſku nyekteraky kamen. kdozkoli gey v ſebe czyſtie noſy, any od ohnye, any od wody muoz vrazen byti. y vkaza gey krali. a kral ynhed ſ weliku radoſti y ſlawnoſti ſwu dceru gev za zenu dal, a on mage gi ſ ny poczeſtnye w miloſti az 40 do ſmrti przebywal. 25 5 NAymileyſſi! Tento kral geſt naſſ pan mily ihůs xpûs. dcerka geo kraſna geſt duſſe, k uobrazu geho ſtworzena, genz bohu na krzſtu ſlibila, aby nykdy gyneho zadneho za ſweho chotye gyneho nemyela, gedyne kdoz by ty trzy wieci ſwrchu pſane vczinil: Nayprwe aby zmyerzil, na koliko noh glu cztyrzy elemêtowe, ſwev panoſſi, to geſt aby ſwe tyelo vkrotyl 45 od hlawy az do pat, genz gt ſtworzeno ze cztyrz elementow. Druhe, aby wietr puolnoczny promyenil na wychod flunce, to geft aby zly [191] vmyll promyenyl w dobry. Kuon wztekly a waſſnywy znamenawa kazdeho hrziſſneho. Protoz muſy gemu dati napoy ſkruſſenye w ſrdczy,
Strana 208
208 5 U prawu zpowied w uſtech, doſty vczinyeny w ſkutcze. a to gest wietr promyenity, zly zywot w dobry obratiti, Yako ſwati Job dye : Pomny, hoſpodyne, ze wietr geft zywot muoy. Trzety, abychom ruczye rzerziewi w ſwem luonye przi tyele noſyli, to geſt laſku k bohu a miloſt k ſwev blyznymu beze wſleo vrazu, to geſt beze wſſie nechuti ſrdeczney. a nebo ohen geſt ſmylſtwo, lakomſtwie a picha, genz czaſtokrat pali duſſi y tielo. Ale kto ma kamen drahy, to geſt pana ihů xpâ, w ſwem ſrdci, tov nemuoz ten zli ohen vſkoditi, acz gey y w luonye przi tyele drzy. Yako ſwaty Dauid ſam o ſobye dye: Ohnyems mne pokuſyl, a nený na mnye zloſt nalezena. Protoz kazdy wierny krzeſtan ſtuoy o ten kamen, by mohl milev bohu czyſtu duſſi zachowati a ſ nym ſe wiecznye w nyê radowatí. LXIII. 15 20 Byeſle nyekteraky lakomecz ſedyenym podle [192] morze, Genz myegiſſe weliky poklad. A ten giſty poklad ſchowal byeſſe w gednom welikem rybli a nebo ſſpalku. A ten giſty ſſpalek polozyl ſwem domu, a o tom nyzadny nycz newiedyel. Stalo ſe gedney noczy, kdyz lakomecz vſnul, ze ſſel weliky przywal, tak ze hrozny potoci po wſſi wſy w kazdem domu byechu, az ſſpalek waliſſe s ſebu gednak za trzy mile do gyney wſy. Vzrzew kowarz tey wſy weliky ſſpalek, walil gey do ſweho domu, a ſekyru zrubal y zſſezipal na mnoho ku- ſuow, a penyeze nalezl a ſ weliku radoſti ſchowal. Potô ten giſty lakomecz po mnohich wſech ptal toho ſſpalka, az y napoſledy prziſſel do tey wſy ptage, zda by kdo ten ſſpalek przeyal. vſlyſſaw to ten giſty kowarz ſſel k tov lakomci a rzekl gev: acz boh da, zytra bu- deſſ ſe mnu gieſti, a mezy tym poptamy mezy ſuſedy, zdali by gey kto przeyal. Przyyal tu rzecz lakomecz a czakal az do gitra. Ale kowarz w tey noci kazal napeci trzy peczence. W prwny naklad vmrlich koſti, w druhy prſti a w trzety wlozil wſſeczky penyeze. Na zay- trzi zawolal k ſobye lakomce a rzekl k nyev: Ay, tot ſê kupil tyto trzy peczence; wyberziz ſobye, kteryz chceſl, a yat ſobye druhy ſchowam, a zena ma [193] ſ dyetmi trzety. Tehdy lakomecz, wzem kazdy pecznecz zwlaſſcze w ſwu ruku, yal ſe geho waziti, ktery by byl 25 z nych waznyeyſſi, az y ten wzal, kteryz byeſſe pln prſty, naywietſſi z nych. take yal ſe geho waziti yako prwnych dwu. a kdyz ſe gemu zdal naywaznyeyſſi, zwolil gey ſobye. Wece k nyemu kowarz: Mily, geſſce gednu y druhe!) wyberz ſobye, aby nebyl zklaman. a tak ze do trzeticze wybral a wzdy ſobye ten oſtawil. Vzrzew to kowarz, ze nemudrze wybral, Druhy pecznecz ſ penyezy ſobye y ſwey zenye ſ dyetmi2) oſtawil. 10 Naymileyſſi! tento lakomecz gest otecz naſſ adam, gemuz nemohl stačzyti wesskeren ſwiet kromye gedyneho drzewa, mage wſſeczko pod ſebu. Yako dauid dye: Wſſeczko gſy podwrhl pod nohy geo, ale nechtye na tom doſty myeti, chtiel yako nyekterakym bohe bity ſwey zenye k liboſti, kdyz yablko gedl. Ptoz weliky poklad myegieſſe w ſſpalku, toto w ſwem tyele, kdyz mnoho cztnoſti myel w ſtawu newinnoſti. ale kdyz vſnul, toto kdyz 35 k hrzichu powolil, Prziſſla woda pychy y lakomſtwi a poyala s ſebu ten giſty ſſpalek y ſ pe- nyezy, az y ſem y tam w neuſtawicznoſti plawaſſe z gednoho hrziechu do druheho. yako [194] Jeremias w swem placzy dye: hrziechu dopustil se gest Jerusalem, Proto nevstawiczen geſt vczynyen. a netoliko z hrziechu do hrzyechu, ale z neſmrtedlnoſti do ſmrtedlnoſti. Potom lakomecz pczytyw hledal ſſpalku, to geſt adam w ſwem potu chleba dobywage, 10 hledal newinnoſti, gyz nemohl nalezty. Ale kowarz, genz ten giſty ſſpalek y ſ penyezy nalezl, geft naſſ mily pan ihûs xpûs, O nyemz dauid dye: Ty gli ſkowal dennyci a flunce. ale poklad nalezl, kdyz nam ſwu krwi ſ ſweo ſwate tyela nebeſke kralowſtwie otewrzel. Trze peczenci mohu znamenati trzy rozdyely lidſke: Prwny, w nyemzto byechu vmrlczy koſti, gſu moczny tohoto ſwieta, to geſt pyſſny a hrdy, genz kakz koli nyekdy dobre ſkutky 45 czyny, a wſak ty giſty ſkutkowe gſu ſuſſi, Neb nemagi miloſty k bohu any k ſwemu blyz- nymu. Druhy pecznecz, w nyemzto prſt byeſſe,3) znamenawa mudrce tohoto ſwieta, genz 30 LXIII. 1) (ps. pův.) druhy, y (oprav. v) e. 2) d (oprav. z) p. 3) (ps.) pyeſſe, (z) p (oprav.) b.
208 5 U prawu zpowied w uſtech, doſty vczinyeny w ſkutcze. a to gest wietr promyenity, zly zywot w dobry obratiti, Yako ſwati Job dye : Pomny, hoſpodyne, ze wietr geft zywot muoy. Trzety, abychom ruczye rzerziewi w ſwem luonye przi tyele noſyli, to geſt laſku k bohu a miloſt k ſwev blyznymu beze wſleo vrazu, to geſt beze wſſie nechuti ſrdeczney. a nebo ohen geſt ſmylſtwo, lakomſtwie a picha, genz czaſtokrat pali duſſi y tielo. Ale kto ma kamen drahy, to geſt pana ihů xpâ, w ſwem ſrdci, tov nemuoz ten zli ohen vſkoditi, acz gey y w luonye przi tyele drzy. Yako ſwaty Dauid ſam o ſobye dye: Ohnyems mne pokuſyl, a nený na mnye zloſt nalezena. Protoz kazdy wierny krzeſtan ſtuoy o ten kamen, by mohl milev bohu czyſtu duſſi zachowati a ſ nym ſe wiecznye w nyê radowatí. LXIII. 15 20 Byeſle nyekteraky lakomecz ſedyenym podle [192] morze, Genz myegiſſe weliky poklad. A ten giſty poklad ſchowal byeſſe w gednom welikem rybli a nebo ſſpalku. A ten giſty ſſpalek polozyl ſwem domu, a o tom nyzadny nycz newiedyel. Stalo ſe gedney noczy, kdyz lakomecz vſnul, ze ſſel weliky przywal, tak ze hrozny potoci po wſſi wſy w kazdem domu byechu, az ſſpalek waliſſe s ſebu gednak za trzy mile do gyney wſy. Vzrzew kowarz tey wſy weliky ſſpalek, walil gey do ſweho domu, a ſekyru zrubal y zſſezipal na mnoho ku- ſuow, a penyeze nalezl a ſ weliku radoſti ſchowal. Potô ten giſty lakomecz po mnohich wſech ptal toho ſſpalka, az y napoſledy prziſſel do tey wſy ptage, zda by kdo ten ſſpalek przeyal. vſlyſſaw to ten giſty kowarz ſſel k tov lakomci a rzekl gev: acz boh da, zytra bu- deſſ ſe mnu gieſti, a mezy tym poptamy mezy ſuſedy, zdali by gey kto przeyal. Przyyal tu rzecz lakomecz a czakal az do gitra. Ale kowarz w tey noci kazal napeci trzy peczence. W prwny naklad vmrlich koſti, w druhy prſti a w trzety wlozil wſſeczky penyeze. Na zay- trzi zawolal k ſobye lakomce a rzekl k nyev: Ay, tot ſê kupil tyto trzy peczence; wyberziz ſobye, kteryz chceſl, a yat ſobye druhy ſchowam, a zena ma [193] ſ dyetmi trzety. Tehdy lakomecz, wzem kazdy pecznecz zwlaſſcze w ſwu ruku, yal ſe geho waziti, ktery by byl 25 z nych waznyeyſſi, az y ten wzal, kteryz byeſſe pln prſty, naywietſſi z nych. take yal ſe geho waziti yako prwnych dwu. a kdyz ſe gemu zdal naywaznyeyſſi, zwolil gey ſobye. Wece k nyemu kowarz: Mily, geſſce gednu y druhe!) wyberz ſobye, aby nebyl zklaman. a tak ze do trzeticze wybral a wzdy ſobye ten oſtawil. Vzrzew to kowarz, ze nemudrze wybral, Druhy pecznecz ſ penyezy ſobye y ſwey zenye ſ dyetmi2) oſtawil. 10 Naymileyſſi! tento lakomecz gest otecz naſſ adam, gemuz nemohl stačzyti wesskeren ſwiet kromye gedyneho drzewa, mage wſſeczko pod ſebu. Yako dauid dye: Wſſeczko gſy podwrhl pod nohy geo, ale nechtye na tom doſty myeti, chtiel yako nyekterakym bohe bity ſwey zenye k liboſti, kdyz yablko gedl. Ptoz weliky poklad myegieſſe w ſſpalku, toto w ſwem tyele, kdyz mnoho cztnoſti myel w ſtawu newinnoſti. ale kdyz vſnul, toto kdyz 35 k hrzichu powolil, Prziſſla woda pychy y lakomſtwi a poyala s ſebu ten giſty ſſpalek y ſ pe- nyezy, az y ſem y tam w neuſtawicznoſti plawaſſe z gednoho hrziechu do druheho. yako [194] Jeremias w swem placzy dye: hrziechu dopustil se gest Jerusalem, Proto nevstawiczen geſt vczynyen. a netoliko z hrziechu do hrzyechu, ale z neſmrtedlnoſti do ſmrtedlnoſti. Potom lakomecz pczytyw hledal ſſpalku, to geſt adam w ſwem potu chleba dobywage, 10 hledal newinnoſti, gyz nemohl nalezty. Ale kowarz, genz ten giſty ſſpalek y ſ penyezy nalezl, geft naſſ mily pan ihûs xpûs, O nyemz dauid dye: Ty gli ſkowal dennyci a flunce. ale poklad nalezl, kdyz nam ſwu krwi ſ ſweo ſwate tyela nebeſke kralowſtwie otewrzel. Trze peczenci mohu znamenati trzy rozdyely lidſke: Prwny, w nyemzto byechu vmrlczy koſti, gſu moczny tohoto ſwieta, to geſt pyſſny a hrdy, genz kakz koli nyekdy dobre ſkutky 45 czyny, a wſak ty giſty ſkutkowe gſu ſuſſi, Neb nemagi miloſty k bohu any k ſwemu blyz- nymu. Druhy pecznecz, w nyemzto prſt byeſſe,3) znamenawa mudrce tohoto ſwieta, genz 30 LXIII. 1) (ps. pův.) druhy, y (oprav. v) e. 2) d (oprav. z) p. 3) (ps.) pyeſſe, (z) p (oprav.) b.
Strana 209
209 gſu plny zemye, to geſt zemſkich ſmyſluow, Yako ſwaty pawel dye. Trzeti pecznecz, U w nyemzto penyezy byechu, gſu dobrzi krzeſtane, ſproſtny a pokorny, genz ſe boha bogi, w nychzto cztnoſti przebywagi, yakz ſu ſwaty krzeſt prziyali, anebo potô ſwate pokanye, [195] acz gſu po kriſtu ſhrzieſſili. O nychz ſwaty Matyeg dye: Blahoſlaweny gſu chudy duchem, nebo gich geſt nebeſke kralowſtwie, toho na dopomoz buoh otecz y ſyn y duch swaty, wſſe geden hoſpodin. 5 LXIV. Byeſſe nyekteraky kral, genz toliko gednoho ſy 1) myegiſſe, gehoz welmi milowaſſe. Ten giſty ſyn, vzrzew ſwoy czas, prziſtupil k uotci a yal ſe proſyti, aby gey w gyzdu od- puſtil, Naywicz proto, aby ſobye przatel dobyl. Vſlyſſaw kral wece k nyemu: mnyet ſe twoy vmyſl dobrze liby, ale hleday, aby darmo nepraczowal. wazyw ſe toho gel przed ſe, y gezdyl po rozlicznych zemyech plnych ſedm let, nykdyz ſe domuow newratiw. A kdyz ſe dokonalo ſedm let, wratyl ſe k ſwemu otczy. Vzrzew gey otecz zradowal ſe welmi, y wece k nyemu: mily ſynu, powiez mi, mnoho-lis przyezny nabil a mnoho-li przatel maſſ? Wece ſyn k nyev: Trzy przitele mam: Prwnyeho wiece nezli ſam ſe milugi, Druheho tolikez yako ſam ſebe, Trzetiho mene nezli ſam ſebe, a malo ſem pron vczinil. Wece k nyev kral: Mily ſynu, 15 dobro geſt przately myeti, ale przed nuzy gich pokufity. Protoz radym tobye, aby zabige weprze wlozil gey w [196] pytel, a wezma na ſe y ſſel w noci k tomu, geſſto gey wiecze nezli ſe milugeſl, a rzekl gemu potluka: Prziteli mily! pohrziechu przihodilo mi ſe, ze ſem czlowieka zahubil. budu-li przi giſtynye popaden, plati muoy zywot. Ptoz pſý tebe, po- moz mi z tey nuze a zachoway mye p zywotie, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, 20 at przy nem lapen nebudu. A potom poznaſſ, ktery bude przitel twoy. Odpowiedye ſyn otci: Y owſſem, mily pane, ano, to dobra rada. a ynhed taynye zabyw weprze wlozil w pytel, a wzem na ſwe pleci ten giſty pytel, y bral ſe k domu w noci toho giſteho przitele, gehoz wiece nezli ſe milowal. Prziſſed tam yal ſe tluci. vſlyfſaw ten giſty przitel geho, Wſtal a otazal geho, procz by prziffel a czo by chtiel. Tehdy on wece: pohrziechu przi- hodilo mi ſe, ze ſem zahubil czlowieka, a ted geho tyelo na pleci neſu. Proſym tebe, po- wyez mi z teto nuze, a ſchoway toto tyelo w ſwem domye, at przy zywotie oſtanu. Vſliſſaw to przitel geho naymileyſſi, wece k nyemu: mily, czo na mye chceſſ? Sams geho bez meho otazu zahubil, a ſam budeſl trpyeti; nebo kdyz by gey w mê domu nalezli, muſil bych ya ſam trpyeti. a wſſak pto zes moy przitel byl, a mnye wiece nezli ſe milowal, na poprawu 30 tye prowodym, a trzi neb cztyrzi [197] lokty dam tobye platna, aby tye obynuli, kdyz tie budu chtieti odpwiti. On vſlyſſaw tu rzecz, bral ſe od nyeho k druhemu prziteli, gehoz yakoz ſe milowal, a takez tlukl pſſe, aby gemu w nuzy pomohl, a tyelo to giſte w ſwê domu ſchowal. vſlyſſaw to druhy przitel wece k nyemu: mily, zda ty mnye mnyſſ takeo blazna, at bych ya za tie chtiel zywot dati? wſfak to wieſ, ze kdy by v mne to tyelo na- lezeno bylo, muſyl bych za to ſwoy zywot dati. a wſſak pto zes muoy przitel byl a mnye yako ſe milowal, na poprawu tye pwodim, a yakz budu moczy, tak tye budu tyeſſiczy. a pto neſtyſſcz ſobye, wſſak by tak wedle przirozenye moſil vmrzieti, ponyewadz wſſichny mame zemrziti. Vſlyflaw tu rzecz, bral ſe opyet od nyeho k trzetymu przieteli, gehoz mene milowal nezli ſe, a malo pn czynil. Prziſſed k geho domu tlukl. Tehdy on otaza geho, czo 40 by cht el a pez by prziſſel. odpowiedye: mily prziteli, ſtydim ſe tebe, neſmymt pwiti, nebt ſem p tye nikdy nicz nevczinil. a wſſak muſymt powiedyety. Pohrziechu przihodylo mi ſe, ze ſem czlowieka zahubyl, a ted geho tyelo w pytli na ſobye noſym. Ptoz pſym tebe, ſchoway to tielo w ſwem domu, a zachoway mye przy ziwotye, Nebo gynak, budu-li lapen ſ tym tyelem, [198] muoy zywot plati. Tehdy on: Day mi ſem to tielo, a yat ge chci myeſto 45 tebe na ſwu pleczy noſyti, a bude li potrzeby, y za tye na ſmrt puogdu. A kdyz ten giſty pytel wzal, odwazaw gey nalelz w nyem zabiteho weprze, a toho pozyl yakozto przitel naymileyſli etc. 25 35 10 LXIV. 1) na (poč. řádku vynech.). Gesta Romanorum. 14
209 gſu plny zemye, to geſt zemſkich ſmyſluow, Yako ſwaty pawel dye. Trzeti pecznecz, U w nyemzto penyezy byechu, gſu dobrzi krzeſtane, ſproſtny a pokorny, genz ſe boha bogi, w nychzto cztnoſti przebywagi, yakz ſu ſwaty krzeſt prziyali, anebo potô ſwate pokanye, [195] acz gſu po kriſtu ſhrzieſſili. O nychz ſwaty Matyeg dye: Blahoſlaweny gſu chudy duchem, nebo gich geſt nebeſke kralowſtwie, toho na dopomoz buoh otecz y ſyn y duch swaty, wſſe geden hoſpodin. 5 LXIV. Byeſſe nyekteraky kral, genz toliko gednoho ſy 1) myegiſſe, gehoz welmi milowaſſe. Ten giſty ſyn, vzrzew ſwoy czas, prziſtupil k uotci a yal ſe proſyti, aby gey w gyzdu od- puſtil, Naywicz proto, aby ſobye przatel dobyl. Vſlyſſaw kral wece k nyemu: mnyet ſe twoy vmyſl dobrze liby, ale hleday, aby darmo nepraczowal. wazyw ſe toho gel przed ſe, y gezdyl po rozlicznych zemyech plnych ſedm let, nykdyz ſe domuow newratiw. A kdyz ſe dokonalo ſedm let, wratyl ſe k ſwemu otczy. Vzrzew gey otecz zradowal ſe welmi, y wece k nyemu: mily ſynu, powiez mi, mnoho-lis przyezny nabil a mnoho-li przatel maſſ? Wece ſyn k nyev: Trzy przitele mam: Prwnyeho wiece nezli ſam ſe milugi, Druheho tolikez yako ſam ſebe, Trzetiho mene nezli ſam ſebe, a malo ſem pron vczinil. Wece k nyev kral: Mily ſynu, 15 dobro geſt przately myeti, ale przed nuzy gich pokufity. Protoz radym tobye, aby zabige weprze wlozil gey w [196] pytel, a wezma na ſe y ſſel w noci k tomu, geſſto gey wiecze nezli ſe milugeſl, a rzekl gemu potluka: Prziteli mily! pohrziechu przihodilo mi ſe, ze ſem czlowieka zahubil. budu-li przi giſtynye popaden, plati muoy zywot. Ptoz pſý tebe, po- moz mi z tey nuze a zachoway mye p zywotie, a ſchoway toto tyelo w ſwem domu, 20 at przy nem lapen nebudu. A potom poznaſſ, ktery bude przitel twoy. Odpowiedye ſyn otci: Y owſſem, mily pane, ano, to dobra rada. a ynhed taynye zabyw weprze wlozil w pytel, a wzem na ſwe pleci ten giſty pytel, y bral ſe k domu w noci toho giſteho przitele, gehoz wiece nezli ſe milowal. Prziſſed tam yal ſe tluci. vſlyfſaw ten giſty przitel geho, Wſtal a otazal geho, procz by prziffel a czo by chtiel. Tehdy on wece: pohrziechu przi- hodilo mi ſe, ze ſem zahubil czlowieka, a ted geho tyelo na pleci neſu. Proſym tebe, po- wyez mi z teto nuze, a ſchoway toto tyelo w ſwem domye, at przy zywotie oſtanu. Vſliſſaw to przitel geho naymileyſſi, wece k nyemu: mily, czo na mye chceſſ? Sams geho bez meho otazu zahubil, a ſam budeſl trpyeti; nebo kdyz by gey w mê domu nalezli, muſil bych ya ſam trpyeti. a wſſak pto zes moy przitel byl, a mnye wiece nezli ſe milowal, na poprawu 30 tye prowodym, a trzi neb cztyrzi [197] lokty dam tobye platna, aby tye obynuli, kdyz tie budu chtieti odpwiti. On vſlyſſaw tu rzecz, bral ſe od nyeho k druhemu prziteli, gehoz yakoz ſe milowal, a takez tlukl pſſe, aby gemu w nuzy pomohl, a tyelo to giſte w ſwê domu ſchowal. vſlyſſaw to druhy przitel wece k nyemu: mily, zda ty mnye mnyſſ takeo blazna, at bych ya za tie chtiel zywot dati? wſfak to wieſ, ze kdy by v mne to tyelo na- lezeno bylo, muſyl bych za to ſwoy zywot dati. a wſſak pto zes muoy przitel byl a mnye yako ſe milowal, na poprawu tye pwodim, a yakz budu moczy, tak tye budu tyeſſiczy. a pto neſtyſſcz ſobye, wſſak by tak wedle przirozenye moſil vmrzieti, ponyewadz wſſichny mame zemrziti. Vſlyflaw tu rzecz, bral ſe opyet od nyeho k trzetymu przieteli, gehoz mene milowal nezli ſe, a malo pn czynil. Prziſſed k geho domu tlukl. Tehdy on otaza geho, czo 40 by cht el a pez by prziſſel. odpowiedye: mily prziteli, ſtydim ſe tebe, neſmymt pwiti, nebt ſem p tye nikdy nicz nevczinil. a wſſak muſymt powiedyety. Pohrziechu przihodylo mi ſe, ze ſem czlowieka zahubyl, a ted geho tyelo w pytli na ſobye noſym. Ptoz pſym tebe, ſchoway to tielo w ſwem domu, a zachoway mye przy ziwotye, Nebo gynak, budu-li lapen ſ tym tyelem, [198] muoy zywot plati. Tehdy on: Day mi ſem to tielo, a yat ge chci myeſto 45 tebe na ſwu pleczy noſyti, a bude li potrzeby, y za tye na ſmrt puogdu. A kdyz ten giſty pytel wzal, odwazaw gey nalelz w nyem zabiteho weprze, a toho pozyl yakozto przitel naymileyſli etc. 25 35 10 LXIV. 1) na (poč. řádku vynech.). Gesta Romanorum. 14
Strana 210
210 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky. ale ſyn geho gest kazdy dobry krze- ſtan, genz ſedm let w gyezdye dobywa ſobye przatel, to geſt wſſeczky ſwe dny, Nebo ſedm dny wesſkeren czas byezy. Prwnye przitel gest tento swiet, gehoz mnohy wiece miluge, nez ſam ſe. Nebo mnohokrat czlowiek da ſe na ſmrt pro zbozy, aby geho nabyl, yakoz to duowod w kupczyech geſt y na gynych, genz chtye przieliſf bohati byti. ale ten przitel y w naywietſſi nuzy czlowieka opuſti, kdyz gemu k geho ſmrty nycz wiece neda, nezli trzi neb cztyrzi lokty platna, aby geho tyelo obynuly a w zemy pochowali. Protoz kdoz vffa w toho przietele, blazen geſt. Druhy przitel geſt zena a dyeti a gyny przietele, genz w nuzy, to geſt na ſmrty, gynym nepomohu, nez ſplaczem k hrobu zprowody, ale po malich dnech zapomanu, a zena ſnad gyneho poyme, a dyety ſe ſženy, a o zbozy ſe budu wadity, na otczowu [199] duſſi nykdy nezpomenuce. Netrzeba piſmem dowodyti, czoz oczyma widyme a vſſyma ſlyſſymy; wſſady toho pohrzichu doſty. Trzeti przitel, pronzto malo nebo nycz czynyme, geſt criſtus; ten w naſſi nuzy, to geſt na ſmrti, vkazuge ſe yakozto wierny przitel, acz budem zelety, czo ſmy kdy2) pty nyemu zawinyli, a wdeczny budem geho ohawney ſmrti, 15 kteruz geſt p nas p hrziſſne trpiel, aby3) nas zbawil wieczney ſmrty a dal nâ wieczny ziwot. U LXV. Nyekteraky kral byl vſtawil za zakon, ze kdyz by koly myel kdo zahuben byti nebo odprawyti, aby dwa trubaczy przed geho dwerzmi z ſameho gitra trubyla, a ten, geſto miel odpwen byti, myel obleczen byti w czrne rucho. Stalo ſe, ze ten giſty kral- vczinil welike hody a przykazal, aby chudy y bohaty zwan byl na ty hody. a kdyz wſſichny ſyty byli, wedle obyczege prziſſli pyſſczy, hudci y herci ſ rozlicznymi ſtrogi, a tu ſwe mi- ſtrowſtwo vkazugice, to widuce y ſlyſſice wſſiczkny kwaſſene weliku radoſt myegichu. a kdyz ſe tak radowachu, kral ſedyeſſe ſwieſiw hlawu, nicz negeda, a czaſtokrat mezy krmye[ 200]mi ſedye plakaſſe. Vzrzewſſe to knyezata y gyny pany y take kwaſſene, zamutili ſu ſe welmy, a zawolawſſe k ſobye bratra kralowa, genz przed ſtoly chodyſſe hoſty pobyezege, rzekli 25 k nyev: Mily, czo geſt to, ze naſſ mily pan kral welmi nas cztyl, ale ſam ſmuten geſt, a newymy, procz geſt to? Proſymy tebe, zwiez to na ge miloſty, procz geſt ſmuten, bylo- li bo, ze by kdo z nas geho miloſti nyetczo nelibeho vczinil, hotowi gſme wſczkny y kazdy z nas geho miloſti odbyti wedle geho wuole. Vſliſfaw tu rzecz bratr kraluow, Prziſſed k krali yal ſe geho tazati, procz by tak welmi w takem kwaſu ſmuten byl. wece gemu 30 kral: mily bratrze, acz buoh da, zaytra w prwu hodynu dat toho odpowied. Tehdy na zaytrzi kral, kdyz dnyelo, poſlal dwa trubacze a rzekl gym: Przykazugí wam pod miloſti, abyſſte ſſli przede dwerzi1) bratra meho a trubili. Oni odſſedſſe yali ſe trubiti tak, yakoz gym kral rozkazal. Vſliſſewſſe dworzene kralowi trubacze, ynhed ſſedſſe tam bratra kralowa w czrne rucho obynuli a przed krale prziwedli, poſtawiwſſe okolo nyeho cztyrzi muze 35 odyene ſ nahymi meczy, gednoho na prawiczy, druheho na lewici, trzetiho naprzed, cztwrteho na zad. A kdyz ſe to ſtalo, wece kral: bratrze, bud veſel. [201] Odpowiedye bratr: O mily pane, kterak mohu weſel byti, mage toliku hruozu okolo ſebe ſe wſſech ſtran? Wece k nyemu kral: Ty ſe bogiſſ cztyrz meczuow, a nemuozeſſ weſel byti, a mnyes za zle myel, ze ſem ya ſmuten byl, mage okolo ſebe netoliko cztyrzi, ale ſſeſt tyſſicz a geſſcze wiecze. 20 40 Naymileyſſi! tento kral muoz rzeczen byti kazdy wierny krzeſtan, gêz ma kralowati nad ſwymi ſmyſly. Trubaczy gſu ſmrt tyeleſtna a ſudny den. ty na kazdy den magi trubiti nam przed dwerzmi naſſeho ſrdce, Jakoz gſu trubili ſwatemu Jeronymowi, yako ſam pwi: Gym-li, pyem-li nebo czoz koli gyneho czynym, zda mi ſe, ze wzdy w uſſi mych zny ta truba, to geſt hlas andielſky, a kdyz krziknu: wſtante zhuoru, mrtwi, a podte na ſud. Take 2) k (nadeps.). 3) ý (nejasné). LXV. 1) (ps.) dwewerzi, (druhé) we (přetrž.).
210 5 10 Naymileyſſi! tento czyeſarz geſt otecz nebeſky. ale ſyn geho gest kazdy dobry krze- ſtan, genz ſedm let w gyezdye dobywa ſobye przatel, to geſt wſſeczky ſwe dny, Nebo ſedm dny wesſkeren czas byezy. Prwnye przitel gest tento swiet, gehoz mnohy wiece miluge, nez ſam ſe. Nebo mnohokrat czlowiek da ſe na ſmrt pro zbozy, aby geho nabyl, yakoz to duowod w kupczyech geſt y na gynych, genz chtye przieliſf bohati byti. ale ten przitel y w naywietſſi nuzy czlowieka opuſti, kdyz gemu k geho ſmrty nycz wiece neda, nezli trzi neb cztyrzi lokty platna, aby geho tyelo obynuly a w zemy pochowali. Protoz kdoz vffa w toho przietele, blazen geſt. Druhy przitel geſt zena a dyeti a gyny przietele, genz w nuzy, to geſt na ſmrty, gynym nepomohu, nez ſplaczem k hrobu zprowody, ale po malich dnech zapomanu, a zena ſnad gyneho poyme, a dyety ſe ſženy, a o zbozy ſe budu wadity, na otczowu [199] duſſi nykdy nezpomenuce. Netrzeba piſmem dowodyti, czoz oczyma widyme a vſſyma ſlyſſymy; wſſady toho pohrzichu doſty. Trzeti przitel, pronzto malo nebo nycz czynyme, geſt criſtus; ten w naſſi nuzy, to geſt na ſmrti, vkazuge ſe yakozto wierny przitel, acz budem zelety, czo ſmy kdy2) pty nyemu zawinyli, a wdeczny budem geho ohawney ſmrti, 15 kteruz geſt p nas p hrziſſne trpiel, aby3) nas zbawil wieczney ſmrty a dal nâ wieczny ziwot. U LXV. Nyekteraky kral byl vſtawil za zakon, ze kdyz by koly myel kdo zahuben byti nebo odprawyti, aby dwa trubaczy przed geho dwerzmi z ſameho gitra trubyla, a ten, geſto miel odpwen byti, myel obleczen byti w czrne rucho. Stalo ſe, ze ten giſty kral- vczinil welike hody a przykazal, aby chudy y bohaty zwan byl na ty hody. a kdyz wſſichny ſyty byli, wedle obyczege prziſſli pyſſczy, hudci y herci ſ rozlicznymi ſtrogi, a tu ſwe mi- ſtrowſtwo vkazugice, to widuce y ſlyſſice wſſiczkny kwaſſene weliku radoſt myegichu. a kdyz ſe tak radowachu, kral ſedyeſſe ſwieſiw hlawu, nicz negeda, a czaſtokrat mezy krmye[ 200]mi ſedye plakaſſe. Vzrzewſſe to knyezata y gyny pany y take kwaſſene, zamutili ſu ſe welmy, a zawolawſſe k ſobye bratra kralowa, genz przed ſtoly chodyſſe hoſty pobyezege, rzekli 25 k nyev: Mily, czo geſt to, ze naſſ mily pan kral welmi nas cztyl, ale ſam ſmuten geſt, a newymy, procz geſt to? Proſymy tebe, zwiez to na ge miloſty, procz geſt ſmuten, bylo- li bo, ze by kdo z nas geho miloſti nyetczo nelibeho vczinil, hotowi gſme wſczkny y kazdy z nas geho miloſti odbyti wedle geho wuole. Vſliſfaw tu rzecz bratr kraluow, Prziſſed k krali yal ſe geho tazati, procz by tak welmi w takem kwaſu ſmuten byl. wece gemu 30 kral: mily bratrze, acz buoh da, zaytra w prwu hodynu dat toho odpowied. Tehdy na zaytrzi kral, kdyz dnyelo, poſlal dwa trubacze a rzekl gym: Przykazugí wam pod miloſti, abyſſte ſſli przede dwerzi1) bratra meho a trubili. Oni odſſedſſe yali ſe trubiti tak, yakoz gym kral rozkazal. Vſliſſewſſe dworzene kralowi trubacze, ynhed ſſedſſe tam bratra kralowa w czrne rucho obynuli a przed krale prziwedli, poſtawiwſſe okolo nyeho cztyrzi muze 35 odyene ſ nahymi meczy, gednoho na prawiczy, druheho na lewici, trzetiho naprzed, cztwrteho na zad. A kdyz ſe to ſtalo, wece kral: bratrze, bud veſel. [201] Odpowiedye bratr: O mily pane, kterak mohu weſel byti, mage toliku hruozu okolo ſebe ſe wſſech ſtran? Wece k nyemu kral: Ty ſe bogiſſ cztyrz meczuow, a nemuozeſſ weſel byti, a mnyes za zle myel, ze ſem ya ſmuten byl, mage okolo ſebe netoliko cztyrzi, ale ſſeſt tyſſicz a geſſcze wiecze. 20 40 Naymileyſſi! tento kral muoz rzeczen byti kazdy wierny krzeſtan, gêz ma kralowati nad ſwymi ſmyſly. Trubaczy gſu ſmrt tyeleſtna a ſudny den. ty na kazdy den magi trubiti nam przed dwerzmi naſſeho ſrdce, Jakoz gſu trubili ſwatemu Jeronymowi, yako ſam pwi: Gym-li, pyem-li nebo czoz koli gyneho czynym, zda mi ſe, ze wzdy w uſſi mych zny ta truba, to geſt hlas andielſky, a kdyz krziknu: wſtante zhuoru, mrtwi, a podte na ſud. Take 2) k (nadeps.). 3) ý (nejasné). LXV. 1) (ps.) dwewerzi, (druhé) we (přetrž.).
Strana 211
211 mamy ſe obleczy w czrne rucho, to gest ſlozyce wſſeczkny chibnoſti tyeleſtne y rozkoſſi U tohoto ſwieta, myſliti mamy vſtawicznye na ſmrt, ze wzdy vmrzieti mame, ale newymy, rano-li, weczer-li, dneſ-li, zaytra-li. 2) nebo nycz negiſtyeyſliho nezli hodyna ſmrti, a nay- wicze pto, ze newymy, hodny-li ſmy miloſti, czyli nenawiſti bozye. Take cztyrzy katy maſſ na pamyeti myeti, to geſt pekelnu horkoſt, ſtudenoſt a czrw wieczny, a naywiecz maſſ ſe lekati ſtrachu dyabelſkeho a pſiti mileo boha ſ dawidem, aby tie raczil zbawiti geho, rzka: hoſpo [202] dyne, od ſtrachu neprzitele wydrzi duſſi mu. Ptoz bratr twoy, to geſt tye- leſtnoſt twa, bude-li tebe tazati, proczs tak ſmuten na duſſi, wſliczky tyto hruozy gemu 3) przed oci poſtaw, a tak bezpecznye na ſmrt y na ſud puoydef, a potom wieczneho zywota doydelf etc. 5 10 XLVI. QVintillus kdyz kralowaſſe, za zakon vſtawil, aby kazdy ſlepy po wſſem kralowſtwi ſto ſſilinku myel a na to ſe zywil. Stalo ſe, ze trzi nebo dobrze cztyrze towarziſſi prziſſli do gednoho myeſta k gednomu hoſpodarzowi, a tu welike penyeze vtratyli, a nad to geſſcze ſe welmy wdluzili. a kdyz nemyeli czym platiti, hoſpodarz ten giſty zgymaw ge, wſazel ge v wyezeny a prziſahl, ze odtud newyndu, gelyz naymenſli dluh zaplati. Tehdy geden z nich wece a dal gym radu, aby loſy metali, kteremu by z nych oczy wywrhli, aby ten ſſel k krali a pſyl, by gemu tyech ſto ſſilinkuow dali wedle vrczeny kralowa. a kdyz loſy metali, doſtalo ſe na toho, genz radu byeſſe wydal a ynhed towarziſſe geho, nicz nepo- meſſkawſſe, oczy gemu wywrhli. Potom weden [203] byl kralowu dworu. A kdyz tam przi- ſſel, yal ſe tluci. zatym prziſſed wratny, pilnye nan wzhledl a rzekl gemu: Mily, zle kralowu 20 zakonu rozumyſl. zakon kraluow wydan geſt p ſlepe od przyrozeny, nebo z nemoczy a nebo take p ſtaroſt, nebo z kterakehoz koli przepuſſczeny bozieho. ale ty nedawno przed tym mýel ſy kraſne a czyſte oczy, ale w krmyechs ge pgedl. Protoz opatrz ſwu rzecz gynak, nebo od krale nycz nebudeſſ myeti. 15 NAymileyſſi! tento kral geft pan naff ihûs xpč, genz taky zakon wydal, aby kazdy 25 ſlepy z kralowy komory na ſwu potrzebu ſto ſfilinkuow myel, to geſt kazdy czlowiek, genz porazen geſt nemoczy, chudobu nebo ptywenſtwië a mile trpi, ſto ffilinkuow, to gest zywot wieczny bude myeti od pana boha, Jakoz ſwaty Jacub dye: Blazeny muz, genz trpy pty- wenſtwi a pokuſſeny; nebo kdyz pokuſſen bude a ſetrwa, przigme korunu zywota wieczne°. Ale towarziſſi, genz do krezmy wendu, gſu zle towarziſſtwo, gymzto krezmarz, to geſt dyabel, wyno, to geſt zbozy a rozkofſ tohoto ſwieta ffenkuge. taczy pitelowe a ztrawniczy dyablowi oſlepeny bywagi hrzichem a ſwu [204] liboſti, ze boha nemohu widyeti any mrzkoſti hrziecha, a proto w ſwey ſlepotye oſtanu prawym ſudem bozym, lecz pan buoh z ſwey welikey dobroty dyablu z hrdla ge wytrhne, yako ſwatu marzi magdalenu na ho- dech, lotra na krzyzy, matyege na czle a mnoho gynych. 30 35 LXVII. Avrelianą kdyz kralowa�ſe w rzymye moczny welmy, ten myegiſſe gednoho ſyna, gehoz welmi milowaſſe. Tehdy kdyz vmrziety myel, zawolal ſweho ſyna a rzekl gemu: mily Synu, gedno yablko zlatte ma, welmi drahe, a tobye ge dawam pod taku vmluwu, aby ynhed po mey ſmrti gel w gyzdu po mnohich kralowſtwi, po hradech y po myeſtech, a kdez naywietſſiho blazna naydeſſ, day gemu to zlatte yablko. Vſliſſaw to ſyn kralowicz, ſlibil 40 otczy ſwu wieru y czeſt, ze to chce rad vcziniti. Po maley chwili otecz duſſi puſtil, a ſyn ſe w gyzdu wyprawil, wyprawiw ſe yal ſe gezdyti po mnohich kragynach, hradech y myeſtech. napoſledy przigel do gednoho kralowſtwie, w nyemzto w nowie krale zwolili byechu ſ weliku 2) (ps.) zaytrali "dneſli. 3) (ps.) geho, ho (přetrž., naps.) mu.
211 mamy ſe obleczy w czrne rucho, to gest ſlozyce wſſeczkny chibnoſti tyeleſtne y rozkoſſi U tohoto ſwieta, myſliti mamy vſtawicznye na ſmrt, ze wzdy vmrzieti mame, ale newymy, rano-li, weczer-li, dneſ-li, zaytra-li. 2) nebo nycz negiſtyeyſliho nezli hodyna ſmrti, a nay- wicze pto, ze newymy, hodny-li ſmy miloſti, czyli nenawiſti bozye. Take cztyrzy katy maſſ na pamyeti myeti, to geſt pekelnu horkoſt, ſtudenoſt a czrw wieczny, a naywiecz maſſ ſe lekati ſtrachu dyabelſkeho a pſiti mileo boha ſ dawidem, aby tie raczil zbawiti geho, rzka: hoſpo [202] dyne, od ſtrachu neprzitele wydrzi duſſi mu. Ptoz bratr twoy, to geſt tye- leſtnoſt twa, bude-li tebe tazati, proczs tak ſmuten na duſſi, wſliczky tyto hruozy gemu 3) przed oci poſtaw, a tak bezpecznye na ſmrt y na ſud puoydef, a potom wieczneho zywota doydelf etc. 5 10 XLVI. QVintillus kdyz kralowaſſe, za zakon vſtawil, aby kazdy ſlepy po wſſem kralowſtwi ſto ſſilinku myel a na to ſe zywil. Stalo ſe, ze trzi nebo dobrze cztyrze towarziſſi prziſſli do gednoho myeſta k gednomu hoſpodarzowi, a tu welike penyeze vtratyli, a nad to geſſcze ſe welmy wdluzili. a kdyz nemyeli czym platiti, hoſpodarz ten giſty zgymaw ge, wſazel ge v wyezeny a prziſahl, ze odtud newyndu, gelyz naymenſli dluh zaplati. Tehdy geden z nich wece a dal gym radu, aby loſy metali, kteremu by z nych oczy wywrhli, aby ten ſſel k krali a pſyl, by gemu tyech ſto ſſilinkuow dali wedle vrczeny kralowa. a kdyz loſy metali, doſtalo ſe na toho, genz radu byeſſe wydal a ynhed towarziſſe geho, nicz nepo- meſſkawſſe, oczy gemu wywrhli. Potom weden [203] byl kralowu dworu. A kdyz tam przi- ſſel, yal ſe tluci. zatym prziſſed wratny, pilnye nan wzhledl a rzekl gemu: Mily, zle kralowu 20 zakonu rozumyſl. zakon kraluow wydan geſt p ſlepe od przyrozeny, nebo z nemoczy a nebo take p ſtaroſt, nebo z kterakehoz koli przepuſſczeny bozieho. ale ty nedawno przed tym mýel ſy kraſne a czyſte oczy, ale w krmyechs ge pgedl. Protoz opatrz ſwu rzecz gynak, nebo od krale nycz nebudeſſ myeti. 15 NAymileyſſi! tento kral geft pan naff ihûs xpč, genz taky zakon wydal, aby kazdy 25 ſlepy z kralowy komory na ſwu potrzebu ſto ſfilinkuow myel, to geſt kazdy czlowiek, genz porazen geſt nemoczy, chudobu nebo ptywenſtwië a mile trpi, ſto ffilinkuow, to gest zywot wieczny bude myeti od pana boha, Jakoz ſwaty Jacub dye: Blazeny muz, genz trpy pty- wenſtwi a pokuſſeny; nebo kdyz pokuſſen bude a ſetrwa, przigme korunu zywota wieczne°. Ale towarziſſi, genz do krezmy wendu, gſu zle towarziſſtwo, gymzto krezmarz, to geſt dyabel, wyno, to geſt zbozy a rozkofſ tohoto ſwieta ffenkuge. taczy pitelowe a ztrawniczy dyablowi oſlepeny bywagi hrzichem a ſwu [204] liboſti, ze boha nemohu widyeti any mrzkoſti hrziecha, a proto w ſwey ſlepotye oſtanu prawym ſudem bozym, lecz pan buoh z ſwey welikey dobroty dyablu z hrdla ge wytrhne, yako ſwatu marzi magdalenu na ho- dech, lotra na krzyzy, matyege na czle a mnoho gynych. 30 35 LXVII. Avrelianą kdyz kralowa�ſe w rzymye moczny welmy, ten myegiſſe gednoho ſyna, gehoz welmi milowaſſe. Tehdy kdyz vmrziety myel, zawolal ſweho ſyna a rzekl gemu: mily Synu, gedno yablko zlatte ma, welmi drahe, a tobye ge dawam pod taku vmluwu, aby ynhed po mey ſmrti gel w gyzdu po mnohich kralowſtwi, po hradech y po myeſtech, a kdez naywietſſiho blazna naydeſſ, day gemu to zlatte yablko. Vſliſſaw to ſyn kralowicz, ſlibil 40 otczy ſwu wieru y czeſt, ze to chce rad vcziniti. Po maley chwili otecz duſſi puſtil, a ſyn ſe w gyzdu wyprawil, wyprawiw ſe yal ſe gezdyti po mnohich kragynach, hradech y myeſtech. napoſledy przigel do gednoho kralowſtwie, w nyemzto w nowie krale zwolili byechu ſ weliku 2) (ps.) zaytrali "dneſli. 3) (ps.) geho, ho (přetrž., naps.) mu.
Strana 212
212 5 10 15 20 25 U ſlawnoſti. On vzrzew to, ge ſe ta [205] zati, ktery by obyczeg myel w tom woleny, dyedyczy-li wuole po ſmrti otczowie, czyli gyneho. Odpowiedyeli gemu rzkuce: Obyczeg tohoto kra- lowſtwi geſt, ze na kazde leto krale zemene ſobye wuole, koho chty, a ten ma mocz plnu przykazowati gym, yakz raczy, a ony geho magi poſluchati yako moczneho krale. ale kdyz ſe tak rok ſkona, oblupi geho ze wſſeho zbozye, y geho czty zbawi, a naha czyſteho nyti na puſt puſti, kdezto zymu a hladê ma hanebnye vmrzieti. Vſliſſaw to kralowicz, Vzrze krale w nowie woleneho, an welmy weſel a ſmyege ſe, yal ſe w ſwem ſrdci myſliti a rzka: byl ſem w mnoho kralowſtwich, nykdyz ſem newidyel tak przirozeneho blazna, yako tohoto krale; tomu dobrze budu moczy to yablko dati. A prziſtupiw kraly wece: Zadny krali! otecz muoy, drzewe nezli ſ tohoto ſwieta sſſel, przikazal mi, abych toto yablko zlatte tobye dal. y poda geho kraly. Y wece kral: Mily, powiez mi, ktera geſt toho prziczyna, že mi kazal toto yablko dati, kdyz ſem geho neznal, any on mne, any ſem gev toho zaſluzil. Wece kralowicz: Pane y krali, racz wiedyeti, ze geho tobye zwlaſſcze any zegmena nedal, ale przikazal mi, kde bych na wſſem ſwietye naywietſſieho blaz [206] na nalezl, tomu abych yablko dal. a gyz geſt tov drahna chwile, yakz gezdym po rozlicznych kraginach, hradech y myeítech, a mnoho ſem blaznuow widyel, ale tak przirozeneho blazna nykdez ſem newidyel, yako ty gſy, a pto z przykazanye otce meho dal ſem tobye to yablko. Wece kral: Mily, powiez mi, procz ty mye maſſ za przirozeneho blazna? Odpowiedye kralowicz: ktere muoz wietſſi blaznowſtwie byti, nezli kdyz ty wieſſ, yakz ſe rok dokona, ze maſſ ze wſſeho wyweden byti a obnazen, a k tomu na puſcz maſſ poſlan byti a tam hanebnye vmrzyeti, a przeſ to ty dobrze wieda to, prziyals to kralowſtwi a radugelſ ſe, yako by wiecz kralem myel byti. a pto mam za to, ze gſy przyrozeny blazen, y dalt ſem yablko wedle przikazanye otcze ſweo. Wece kral: Pozehnana bud hodyna ta, w nyezíto ke mnye prziſſel a toto yablko mi dal, nebo mi ſtane za wſſeczko kralowſtwie me, a ynhed wiecz toho letha, Dokowadz kra- lowal, na kazdy den zlatto y ſtrziebro, obile y wino, oley y gynu ſſpyzy na tu puſſcz ſlal, yako by myel tam trzi ſta let s ſwu czeledy potrzebu myeti. A kdyz ſe rok dokonal a ze wſſeho wyweden byl y obnazen, Potom poſlan na puſcz, kdezto plnu potrzebu nalezl az do ſwey ſmrty etc. [207] NAymileyſſi! tento kral gest otecz nebeſky, ale ſyn geho gedyny geſt 1) naſſ pan 30 ihüs xpůs, genz dawa zlate yablko naywietíſímu2) blaznu. to giſte yablko znamenawa tento okruhli ſwiet, kteryz dawa buoh naywietſſymu blaznu, to geſt czlowieku. nebo mezy zwierzaty neny wietſieho blazna nezli czlowiek, yakoz dauid dye: Czlowiek, kdyz we czty byeſſe, nechtyel rozumyeti, przyrownan gest howadom nemudrym, a roven gym vczynyen gest. ale ze kralem bywa wolen, to geſt aby zprawowal ſwe tyelo y duſſy. a wye to kazdy, ze wiecze nema kralowaty gedno do roka, to geſt maly czas a kratky proty wiecznoſti. a nad to newie, by mohl zyw byti netoliko do roka, ale za gednu hodynu. a wſſak wieda to kazdy czlowiek nykdy neprzeſtane praczowati we dne y w noczy o zemſkych wieczech, a wzdy prziklada hrzich k hrzichu, a nepomny na to, ze kdyz vmrze, wſſeho toho bude zbawen, czoz nachowal, a nah ſe do zemye wrati. Protoz kazdy z nas vczin, yako tento kral vczinil: acz pan buoh zlatteho yablka komu z nas poprzege, to geſt zbozye tohoto ſwieta, poſylag przed ſebu, dawage almuzny wedle rady ihů xpowý:3) [208] Czynte ſobye přzately ze zleho zbozy, aby, kdyz byſſte nemyeli, przygali was do wiecznych przybytkuow. nebo yakozto woda przihaſſuge ohen takez almuzna ſwata ſtogi pty hrziechom. A blahoſlaweny miloſrdny, nebo ty miloſrdenſtwi dogdu, to geſt w nebeſkem kralowſtwi. gehoz na dopomahay buoh 45 otecz, syn, duch swaty, wsse geden hospodyn. 35 40 LXVII. 1) (za tím ps.) otec (přetrž.). 2) (ps. za tím) dyablu (přetrž.). 3) (Na dolejším kraji této stránky psáno a červeně zatrženo) dewaty.
212 5 10 15 20 25 U ſlawnoſti. On vzrzew to, ge ſe ta [205] zati, ktery by obyczeg myel w tom woleny, dyedyczy-li wuole po ſmrti otczowie, czyli gyneho. Odpowiedyeli gemu rzkuce: Obyczeg tohoto kra- lowſtwi geſt, ze na kazde leto krale zemene ſobye wuole, koho chty, a ten ma mocz plnu przykazowati gym, yakz raczy, a ony geho magi poſluchati yako moczneho krale. ale kdyz ſe tak rok ſkona, oblupi geho ze wſſeho zbozye, y geho czty zbawi, a naha czyſteho nyti na puſt puſti, kdezto zymu a hladê ma hanebnye vmrzieti. Vſliſſaw to kralowicz, Vzrze krale w nowie woleneho, an welmy weſel a ſmyege ſe, yal ſe w ſwem ſrdci myſliti a rzka: byl ſem w mnoho kralowſtwich, nykdyz ſem newidyel tak przirozeneho blazna, yako tohoto krale; tomu dobrze budu moczy to yablko dati. A prziſtupiw kraly wece: Zadny krali! otecz muoy, drzewe nezli ſ tohoto ſwieta sſſel, przikazal mi, abych toto yablko zlatte tobye dal. y poda geho kraly. Y wece kral: Mily, powiez mi, ktera geſt toho prziczyna, že mi kazal toto yablko dati, kdyz ſem geho neznal, any on mne, any ſem gev toho zaſluzil. Wece kralowicz: Pane y krali, racz wiedyeti, ze geho tobye zwlaſſcze any zegmena nedal, ale przikazal mi, kde bych na wſſem ſwietye naywietſſieho blaz [206] na nalezl, tomu abych yablko dal. a gyz geſt tov drahna chwile, yakz gezdym po rozlicznych kraginach, hradech y myeítech, a mnoho ſem blaznuow widyel, ale tak przirozeneho blazna nykdez ſem newidyel, yako ty gſy, a pto z przykazanye otce meho dal ſem tobye to yablko. Wece kral: Mily, powiez mi, procz ty mye maſſ za przirozeneho blazna? Odpowiedye kralowicz: ktere muoz wietſſi blaznowſtwie byti, nezli kdyz ty wieſſ, yakz ſe rok dokona, ze maſſ ze wſſeho wyweden byti a obnazen, a k tomu na puſcz maſſ poſlan byti a tam hanebnye vmrzyeti, a przeſ to ty dobrze wieda to, prziyals to kralowſtwi a radugelſ ſe, yako by wiecz kralem myel byti. a pto mam za to, ze gſy przyrozeny blazen, y dalt ſem yablko wedle przikazanye otcze ſweo. Wece kral: Pozehnana bud hodyna ta, w nyezíto ke mnye prziſſel a toto yablko mi dal, nebo mi ſtane za wſſeczko kralowſtwie me, a ynhed wiecz toho letha, Dokowadz kra- lowal, na kazdy den zlatto y ſtrziebro, obile y wino, oley y gynu ſſpyzy na tu puſſcz ſlal, yako by myel tam trzi ſta let s ſwu czeledy potrzebu myeti. A kdyz ſe rok dokonal a ze wſſeho wyweden byl y obnazen, Potom poſlan na puſcz, kdezto plnu potrzebu nalezl az do ſwey ſmrty etc. [207] NAymileyſſi! tento kral gest otecz nebeſky, ale ſyn geho gedyny geſt 1) naſſ pan 30 ihüs xpůs, genz dawa zlate yablko naywietíſímu2) blaznu. to giſte yablko znamenawa tento okruhli ſwiet, kteryz dawa buoh naywietſſymu blaznu, to geſt czlowieku. nebo mezy zwierzaty neny wietſieho blazna nezli czlowiek, yakoz dauid dye: Czlowiek, kdyz we czty byeſſe, nechtyel rozumyeti, przyrownan gest howadom nemudrym, a roven gym vczynyen gest. ale ze kralem bywa wolen, to geſt aby zprawowal ſwe tyelo y duſſy. a wye to kazdy, ze wiecze nema kralowaty gedno do roka, to geſt maly czas a kratky proty wiecznoſti. a nad to newie, by mohl zyw byti netoliko do roka, ale za gednu hodynu. a wſſak wieda to kazdy czlowiek nykdy neprzeſtane praczowati we dne y w noczy o zemſkych wieczech, a wzdy prziklada hrzich k hrzichu, a nepomny na to, ze kdyz vmrze, wſſeho toho bude zbawen, czoz nachowal, a nah ſe do zemye wrati. Protoz kazdy z nas vczin, yako tento kral vczinil: acz pan buoh zlatteho yablka komu z nas poprzege, to geſt zbozye tohoto ſwieta, poſylag przed ſebu, dawage almuzny wedle rady ihů xpowý:3) [208] Czynte ſobye přzately ze zleho zbozy, aby, kdyz byſſte nemyeli, przygali was do wiecznych przybytkuow. nebo yakozto woda przihaſſuge ohen takez almuzna ſwata ſtogi pty hrziechom. A blahoſlaweny miloſrdny, nebo ty miloſrdenſtwi dogdu, to geſt w nebeſkem kralowſtwi. gehoz na dopomahay buoh 45 otecz, syn, duch swaty, wsse geden hospodyn. 35 40 LXVII. 1) (za tím ps.) otec (přetrž.). 2) (ps. za tím) dyablu (přetrž.). 3) (Na dolejším kraji této stránky psáno a červeně zatrženo) dewaty.
Strana 213
213 LXVIII. Byeſſe nyekterake myeſto wedle morze, genz od howad gedowatych mnoho prze- U kazy myegiſſe. Mezy gynymi howady byeſſe drak welmy vkrutny, genz na kazdy den do myeſta prziſſel, a ty giſty myeſſczene na kazdy den gedno zwyerze nebo dobitcze muſyli gemu dati k geo ſnyedku. a mezy tyem radyli ſe w te teſknoſti, kterak by mohli ſwe myeſto od tyech gedowatych howad wyſwobodyti, az tak dluho, ze napoſledy prziſel k nym geden z dalekych wlaſty a dal gym taku radu, aby lapice lwa, na wyſokem gey drzewie powieſyli. Pto kdyz by gey vzrzela ta howada gedowata a zwlaſſcze drak, ynhed by ſe precz odtad brali a wiecz by ſe zaſe newratili. vſlyſſewſſe myeſſczene tu radu, nahodu lwa popadli, a mrtweho przybywſſe hrzebyky k wyſokemu drzewu, nahoru wyſoko zdwihli, tak ze po wſſem myeſtie mohl dobrze [209] wydyen byti. Tehdy drak prziſſed do myeſta, vzrzew 10 lwa powieſſeneho, ynhed ſe bral z myeſta a wyecz ſe nepoſtal, a gyna howada gedowata za nym. a tak myeſto bylo ſwobodne. 5 Naymileyſſi! toto myeſto geſt tento ſwiet, genz mnoho let od dyabluow mnoho zleho trpiel p hrzich adamuow. Drak, to geſt dyabel, netoliko gednu duſſi, ale wſſeczky duſſe przed bozym vmuczenym do pekla s ſebu bral, Dokowadz lew z pokoleny Juda, to geſt 15 xpůs, na krzyzy nebyl powieſſen. A yakz brzo byl powieſſen a vmrzel, ynhed dyabel moczy nemyel nad dobrymi az do dneſſnyho dne et cet. LXIX. Byeſſe nyekteraky kral welmi moczny, genz w ſwem kralowſtwi zawiſtnykuow ne- chtiel trpyeti, yakz naydale mohl. W tu chwili byeſſta w geho kralowſtwie dwa lekarze wnytrznye y rannye welmi myſtrna, ze czoz geden vczynyl w tem miſtrowſtwu, tez y druhy. a z toho ſobye welmi ſ obu ſtranu zawidyeſſta; a wſſak pro dalſſi pokoy y pro krale rzekl geden k druhemu: Mily, od dawna ſmy towarziſſili. Nebud mezy namy krik any ktera zawiſt, ale [210] pokuſwa ſebe w gednom miſtrowſtwie, a kteryz z nas bude lepſſi w lekarzſtwi, tomu druhy ſluz a bud geho vczedlnik. wece druhy lekarz: mnye ſe dobrze liby. ale powyez mi, na czem mamy ſebe pokuſyti, kdery by z nas w lekarzſtwi byl miſtrnyeyſli? Odpowiedye prwny : toto gt duowod: wylupym-li ya tobye twe oczy bez boleſti przed mnohymi, a tez oczy opyet bez boleſti zaſe wſadym, a potom vzrziſſ tak yaſnye yako prwe; a to wſſe bez boleſti vczínim, a ty mye tez w tom miſtrowſtwie ſhleday mye. a ynhed metali loſy, na kom by prwe mezy ſebu poczeli. y doſtalo ſe na toho, geſſto byeſſe tu radu wydal. a zatym ſwolali obecz k takemu ſkutku. a kdyz ſe ſebrali, ynhed poſazen prwny lekarz na ſtolici, 30 nanž byelle los ſpadl, a druhy wzem ſwu puſſku ſ drahu maſti, nayprwe zmazal ſwemu towarziſſi oczy, welmi vſſlechtilim zelezcem wynyal obye oczy a na ſtuol polozyl; y wece k nyev: Mily, czigeſſ-li nyekteraku boleſt? On odpowiedye: Neczygi, a ynhed opyet tu giſtu maſti doliky, w nychzto prwe otczy bieſta, zmazal a kazde oko na ſwe myeſto poſadyl; a opyet rzekl gemu: Mily, naprzed dyekug milemu bohu a powyez, myel-lis yaku boleſt, a dobrze-li widiſl. Odpowiedye gemu: muſym [211] prawdu powiedyeti, nyzadney boleſti ſem neczil, kdyzſ my oczy wynymal, any kdyz ſi ge zaſe wſazowal, a takez yaſnye widim, yako kdy prwe, y wece dale: gyz ya take mam na tobye pokuſyti. a ynhed opyet druhy ſedl na ſtolici, a tento beze wſſie boleſti pomazaw maſti, yakoz y prwny, wynyal ſwev towarziſſi oczy a przede wſſemi ge na ſtuol polozyl; y wece k ſwemu towrziſſi: mily, 40 czigeſſ-li kteraku boleſt? Odpowiedye: nyzadney. A kdyz tak ſpolu mluwieſſta, z nedogipye przyletyew hawran y wzal gedno 1) oko ſ ſtolu. vzrzew to lekarz, zamutyl ſe a rzekl ſam ſobye: gedno lecz gemu obu oczy zaſe newſadym, gynak wyecznye geho ſluha moſym byti. a w tey teſknoſti vda ſe gemu zezrzieti na ſtranu, y vzrzi gednu kozu, ana podle 20 25 35 LXIX. 1) (ps.) gedna (z) a (oprav.) o.
213 LXVIII. Byeſſe nyekterake myeſto wedle morze, genz od howad gedowatych mnoho prze- U kazy myegiſſe. Mezy gynymi howady byeſſe drak welmy vkrutny, genz na kazdy den do myeſta prziſſel, a ty giſty myeſſczene na kazdy den gedno zwyerze nebo dobitcze muſyli gemu dati k geo ſnyedku. a mezy tyem radyli ſe w te teſknoſti, kterak by mohli ſwe myeſto od tyech gedowatych howad wyſwobodyti, az tak dluho, ze napoſledy prziſel k nym geden z dalekych wlaſty a dal gym taku radu, aby lapice lwa, na wyſokem gey drzewie powieſyli. Pto kdyz by gey vzrzela ta howada gedowata a zwlaſſcze drak, ynhed by ſe precz odtad brali a wiecz by ſe zaſe newratili. vſlyſſewſſe myeſſczene tu radu, nahodu lwa popadli, a mrtweho przybywſſe hrzebyky k wyſokemu drzewu, nahoru wyſoko zdwihli, tak ze po wſſem myeſtie mohl dobrze [209] wydyen byti. Tehdy drak prziſſed do myeſta, vzrzew 10 lwa powieſſeneho, ynhed ſe bral z myeſta a wyecz ſe nepoſtal, a gyna howada gedowata za nym. a tak myeſto bylo ſwobodne. 5 Naymileyſſi! toto myeſto geſt tento ſwiet, genz mnoho let od dyabluow mnoho zleho trpiel p hrzich adamuow. Drak, to geſt dyabel, netoliko gednu duſſi, ale wſſeczky duſſe przed bozym vmuczenym do pekla s ſebu bral, Dokowadz lew z pokoleny Juda, to geſt 15 xpůs, na krzyzy nebyl powieſſen. A yakz brzo byl powieſſen a vmrzel, ynhed dyabel moczy nemyel nad dobrymi az do dneſſnyho dne et cet. LXIX. Byeſſe nyekteraky kral welmi moczny, genz w ſwem kralowſtwi zawiſtnykuow ne- chtiel trpyeti, yakz naydale mohl. W tu chwili byeſſta w geho kralowſtwie dwa lekarze wnytrznye y rannye welmi myſtrna, ze czoz geden vczynyl w tem miſtrowſtwu, tez y druhy. a z toho ſobye welmi ſ obu ſtranu zawidyeſſta; a wſſak pro dalſſi pokoy y pro krale rzekl geden k druhemu: Mily, od dawna ſmy towarziſſili. Nebud mezy namy krik any ktera zawiſt, ale [210] pokuſwa ſebe w gednom miſtrowſtwie, a kteryz z nas bude lepſſi w lekarzſtwi, tomu druhy ſluz a bud geho vczedlnik. wece druhy lekarz: mnye ſe dobrze liby. ale powyez mi, na czem mamy ſebe pokuſyti, kdery by z nas w lekarzſtwi byl miſtrnyeyſli? Odpowiedye prwny : toto gt duowod: wylupym-li ya tobye twe oczy bez boleſti przed mnohymi, a tez oczy opyet bez boleſti zaſe wſadym, a potom vzrziſſ tak yaſnye yako prwe; a to wſſe bez boleſti vczínim, a ty mye tez w tom miſtrowſtwie ſhleday mye. a ynhed metali loſy, na kom by prwe mezy ſebu poczeli. y doſtalo ſe na toho, geſſto byeſſe tu radu wydal. a zatym ſwolali obecz k takemu ſkutku. a kdyz ſe ſebrali, ynhed poſazen prwny lekarz na ſtolici, 30 nanž byelle los ſpadl, a druhy wzem ſwu puſſku ſ drahu maſti, nayprwe zmazal ſwemu towarziſſi oczy, welmi vſſlechtilim zelezcem wynyal obye oczy a na ſtuol polozyl; y wece k nyev: Mily, czigeſſ-li nyekteraku boleſt? On odpowiedye: Neczygi, a ynhed opyet tu giſtu maſti doliky, w nychzto prwe otczy bieſta, zmazal a kazde oko na ſwe myeſto poſadyl; a opyet rzekl gemu: Mily, naprzed dyekug milemu bohu a powyez, myel-lis yaku boleſt, a dobrze-li widiſl. Odpowiedye gemu: muſym [211] prawdu powiedyeti, nyzadney boleſti ſem neczil, kdyzſ my oczy wynymal, any kdyz ſi ge zaſe wſazowal, a takez yaſnye widim, yako kdy prwe, y wece dale: gyz ya take mam na tobye pokuſyti. a ynhed opyet druhy ſedl na ſtolici, a tento beze wſſie boleſti pomazaw maſti, yakoz y prwny, wynyal ſwev towarziſſi oczy a przede wſſemi ge na ſtuol polozyl; y wece k ſwemu towrziſſi: mily, 40 czigeſſ-li kteraku boleſt? Odpowiedye: nyzadney. A kdyz tak ſpolu mluwieſſta, z nedogipye przyletyew hawran y wzal gedno 1) oko ſ ſtolu. vzrzew to lekarz, zamutyl ſe a rzekl ſam ſobye: gedno lecz gemu obu oczy zaſe newſadym, gynak wyecznye geho ſluha moſym byti. a w tey teſknoſti vda ſe gemu zezrzieti na ſtranu, y vzrzi gednu kozu, ana podle 20 25 35 LXIX. 1) (ps.) gedna (z) a (oprav.) o.
Strana 214
214 5 U nyeho ſtogi. an ynhed wylupil gy gedno oko a w to myeſto, z nyehozto hawran oko byeſſe wzal, wſadyl. A kdyz gey byeſſe obye oczy kazde na ſwe myeſto wſadyl, wece k nyemu: mily, dyekug bohu a powiez mi, kterak geſt tobye? odpowiedye: welmi dobrze, nyzadney ſem boleſti neczyl, kdyzs mi oczy wynyal, any kdyzs ge zaſe wſazowal. Ale dywim ſe welmi gedney wieczy, ze oko me gedno wzdy hledy nahoru po drziwie, [212] a druhe takez prawie yako prwe; ale na tom nycz nenye. Vzrzewſſe to wſſichny, ktoz przi tô byechu, dywichu ſe welmi, A ty giſte lekarze chwalichu. a wiecz od toho dne ta giſta dwa lekarze byla ſobye wyerna, a w gednom domu przebywala az do ſmrti beze wſli zawiſti etc. 15 20 Naymileyſſi! tento kral gest otecz nebeſky, dwa lekarzi vczena gest dwoge pokanye 10 lidſke na tomto ſwietie, to geſt moczny a mudrzi. moczny gſu vczeny, aby zbozy dobywali naſylim, a mudrzi tohoto ſwieta ſwu mudroſti dobywagi zbozy ſkrze mudroſt a dalſſi mu- droſti. czaſtokrat mezy takymi bywagi krykowe a zawiſt, ze ſ obu ſtranu oczy gym budu wynyeti, pto ze ztrati k bohu y k ſwemu blyznymu miloſt a prawdy nemohu ſeznaty. ale czoz hawran nezli dyabel, genz oczy, to geſt rozum, otgyma bez boleſti maſti, to geſt liboſti bez hrziecha. ale pan ihûs, yakozto dobry lekarz, pty tey maſti gym maſty maze, to geſt ze- lenym y ſkruſſenym ſrdecznym, a na tez myeſto kozy 2) oko wſady, ne tiech koz, genz w ſudny den na lewiczy ſtanu, Ale tyech, genz ſu wyſſli z Galaad, wſſeczky byezye blyzen- czym protodem, to geſt dwogi miloſti, k bohu a bliznymu. koza take oſtrzegi wydye, nezly gy [215]ne zwierze. A proto kazdy wyerny krzeſtan ma gedno oko myeti zemſke od przy- rozenye, gymz by ſweho blyznyho milowal, yako ſam ſe, a druhe kozye, gymz by oſtrzegi nad przirozenye widyel, boha yakozto naywyſli ſtrom milowal a wiece nezli ſe, a potom wiecznye ſ nym przebywal etc. LXX. 30 35 Byeffe nyekteraky rytyerz weliky zbyeh; a ten myegiſſe pacholka welmi wyerneho. Vdalo se gym w geden den, kdyz przes geden les gedechu, ze ten gisty rityerz geda naprzed, 25 ztratil dwadczt hrzywen, a kdyz vczil, ze penyez nema, yal ſe ſweho pacholka tazati, na- lez-ly ge po nyem ty penyeze. Tehdy pacholek yal ſe prziſahati, ze nycz o nych newie. Ale ten gifty rityerz nicz ſe na to neobratil; z domnyeny vtal gemu nohu prawu, a nechaw geho tu w leſy gel domuow. a pacholek po nyem yal ſe wolati Blyz odtad byeſſe nye- kteraky puſtennyk wedle tey ceſty. Vſlyſſaw hlas czlowieczy, ynhed tam przybyehl a ſ nym mluwil y zpowiedal geho. A kdyz vrozumyel, ze geſt newinen, neſl gey do ſweho pokoge. A wſſed do ſwey kaply, yal bohu [214] z toho porokowati, ze geſt na toho pacholka prze- puſtil, aby bez wynny nohu ztratil. a kdyz ſe tak tyem dele modleſſe, Przifſel k nyev andyel bozy a rzka: Nahle nemluw pty bohu, any gemu z toho pacholka przymluway. zagiſte wyez, ze tento czlowiek ztratil nohu p ſtary hrziech. nebo gyz geſt domu dawna chwile, yakz tento giſty czlowiek tu giſtu nohu materz ſwu ſ woza zloſtnye ſtrczyl, a za to zadneho pokanye nevczinil. Protoz mlcz a bohu neprzimluway, nebo wyez to, zet geſt ſprawedlywy ſudce, yakoz o nyem dauid dye: hoſpodyn geſt ſprawedliwy ſudce, ſylny a trpelywy, dluho czaka a wzdy miloſrdy. Duchownye. Naymileyſli! rytyerz tento muoz rzeczen byty Adam, prwny czlowiek, genz ztratyl 40 poklad, to geſt ray, z nychoz wyhnan byl. Sluha geho muoz rzeczeno byti wſſechno po- kolenye lidſke, genz od nyeho poſſlo. Adam hledal pokladu a nenalezl, dokudz xpê ſwu ſmrty nas ſ bohem otczem neſmyerzil. Adam ſwemu pacholku, to gest ſwemu pokoleny lidſkemu, prawu nohu vtal, kdyz pro ſmrt vpadly. Protoz prawa noha, to geſt neſmrtedlnoſt, od nas geſt odyata ſkrze geho hrzich. Puſtennyk geſt czyrkew ſwata bo [215] yowna, kterazto 45 hrziſſneho ſkrze ſwaty krzeſt przygyma a dobrymí ſkutky krmy. ale chudy nalezl ty penyeze ) (ps.) koczy, c (přetrž.).
214 5 U nyeho ſtogi. an ynhed wylupil gy gedno oko a w to myeſto, z nyehozto hawran oko byeſſe wzal, wſadyl. A kdyz gey byeſſe obye oczy kazde na ſwe myeſto wſadyl, wece k nyemu: mily, dyekug bohu a powiez mi, kterak geſt tobye? odpowiedye: welmi dobrze, nyzadney ſem boleſti neczyl, kdyzs mi oczy wynyal, any kdyzs ge zaſe wſazowal. Ale dywim ſe welmi gedney wieczy, ze oko me gedno wzdy hledy nahoru po drziwie, [212] a druhe takez prawie yako prwe; ale na tom nycz nenye. Vzrzewſſe to wſſichny, ktoz przi tô byechu, dywichu ſe welmi, A ty giſte lekarze chwalichu. a wiecz od toho dne ta giſta dwa lekarze byla ſobye wyerna, a w gednom domu przebywala az do ſmrti beze wſli zawiſti etc. 15 20 Naymileyſſi! tento kral gest otecz nebeſky, dwa lekarzi vczena gest dwoge pokanye 10 lidſke na tomto ſwietie, to geſt moczny a mudrzi. moczny gſu vczeny, aby zbozy dobywali naſylim, a mudrzi tohoto ſwieta ſwu mudroſti dobywagi zbozy ſkrze mudroſt a dalſſi mu- droſti. czaſtokrat mezy takymi bywagi krykowe a zawiſt, ze ſ obu ſtranu oczy gym budu wynyeti, pto ze ztrati k bohu y k ſwemu blyznymu miloſt a prawdy nemohu ſeznaty. ale czoz hawran nezli dyabel, genz oczy, to geſt rozum, otgyma bez boleſti maſti, to geſt liboſti bez hrziecha. ale pan ihûs, yakozto dobry lekarz, pty tey maſti gym maſty maze, to geſt ze- lenym y ſkruſſenym ſrdecznym, a na tez myeſto kozy 2) oko wſady, ne tiech koz, genz w ſudny den na lewiczy ſtanu, Ale tyech, genz ſu wyſſli z Galaad, wſſeczky byezye blyzen- czym protodem, to geſt dwogi miloſti, k bohu a bliznymu. koza take oſtrzegi wydye, nezly gy [215]ne zwierze. A proto kazdy wyerny krzeſtan ma gedno oko myeti zemſke od przy- rozenye, gymz by ſweho blyznyho milowal, yako ſam ſe, a druhe kozye, gymz by oſtrzegi nad przirozenye widyel, boha yakozto naywyſli ſtrom milowal a wiece nezli ſe, a potom wiecznye ſ nym przebywal etc. LXX. 30 35 Byeffe nyekteraky rytyerz weliky zbyeh; a ten myegiſſe pacholka welmi wyerneho. Vdalo se gym w geden den, kdyz przes geden les gedechu, ze ten gisty rityerz geda naprzed, 25 ztratil dwadczt hrzywen, a kdyz vczil, ze penyez nema, yal ſe ſweho pacholka tazati, na- lez-ly ge po nyem ty penyeze. Tehdy pacholek yal ſe prziſahati, ze nycz o nych newie. Ale ten gifty rityerz nicz ſe na to neobratil; z domnyeny vtal gemu nohu prawu, a nechaw geho tu w leſy gel domuow. a pacholek po nyem yal ſe wolati Blyz odtad byeſſe nye- kteraky puſtennyk wedle tey ceſty. Vſlyſſaw hlas czlowieczy, ynhed tam przybyehl a ſ nym mluwil y zpowiedal geho. A kdyz vrozumyel, ze geſt newinen, neſl gey do ſweho pokoge. A wſſed do ſwey kaply, yal bohu [214] z toho porokowati, ze geſt na toho pacholka prze- puſtil, aby bez wynny nohu ztratil. a kdyz ſe tak tyem dele modleſſe, Przifſel k nyev andyel bozy a rzka: Nahle nemluw pty bohu, any gemu z toho pacholka przymluway. zagiſte wyez, ze tento czlowiek ztratil nohu p ſtary hrziech. nebo gyz geſt domu dawna chwile, yakz tento giſty czlowiek tu giſtu nohu materz ſwu ſ woza zloſtnye ſtrczyl, a za to zadneho pokanye nevczinil. Protoz mlcz a bohu neprzimluway, nebo wyez to, zet geſt ſprawedlywy ſudce, yakoz o nyem dauid dye: hoſpodyn geſt ſprawedliwy ſudce, ſylny a trpelywy, dluho czaka a wzdy miloſrdy. Duchownye. Naymileyſli! rytyerz tento muoz rzeczen byty Adam, prwny czlowiek, genz ztratyl 40 poklad, to geſt ray, z nychoz wyhnan byl. Sluha geho muoz rzeczeno byti wſſechno po- kolenye lidſke, genz od nyeho poſſlo. Adam hledal pokladu a nenalezl, dokudz xpê ſwu ſmrty nas ſ bohem otczem neſmyerzil. Adam ſwemu pacholku, to gest ſwemu pokoleny lidſkemu, prawu nohu vtal, kdyz pro ſmrt vpadly. Protoz prawa noha, to geſt neſmrtedlnoſt, od nas geſt odyata ſkrze geho hrzich. Puſtennyk geſt czyrkew ſwata bo [215] yowna, kterazto 45 hrziſſneho ſkrze ſwaty krzeſt przygyma a dobrymí ſkutky krmy. ale chudy nalezl ty penyeze ) (ps.) koczy, c (přetrž.).
Strana 215
215 ten poklad ztraczeny, to geſt naſſ pan ihûs xpůs, genz ſe chudye narodyl, nalezl nam ray U y otewrzel ſwu ſwatu krwy, a mezy nas tak dyeli, yakoz na kom widye, ne p naſſi zaſluhu, ale wedle ſweho miloſrdenſtwi kazdemu dawa etc. LXXI. DOmician? w rzymy kralowaſſe mudry, genz myegiſſe kraſnu zenu, a gy welmi milowaſſe. Stalo ſe, ze czyeſarzowa poczala a kraſneho ſyna porodyla, gemuz gmeno dachu dyocleciane. A kdyz to gifte dyetie byeſſe ſedmy let, maty geho toho giſteho dyetiete roz- nemohla ſe az na ſmrt. Vzrzewſli, ze gy nelze dluho zywu byti, kazala k ſobie zawolati czyeſarze a wece gemu: Pane, z teyto nemoczy, to wiez, yat newſtanu. Ptoz za gednu proſbu proſym, aby mye raczyl miloſtiwie vſliſſeti, drzewe nezt vmru. wece czyeſarz: Pros, zacz chceſf, hotow gſem naplnyti. Ona wece: Wim to dobrze, ze po mey ſmrti gynu zenu poymeſſ. I proſym, kdyz [216] ſe to ſtane, Aby ta giſta zena nemyela moci nad mym ſy- nem, ale aby nyekde od ny daleko chowan byl. Odpowiedye czyeſarz: Stan ſe wuole twa! A ynhed duſſi puſtila. Czyeſarz potom dluhy czas gegi ſmrty plakaſſe a zeny pogyeti ne- chtyeſſe. az tak dluho gednu w noci ſam w ſobye myſleſſe o ſynu o ſwem, kam by gey na vczeny dal Wſtaw rano kazal ſwey rady zawolaty a ſ nymi ſe pilnye raditi, kam by ſweho 15 ſyna naymileyſſieho dal na vczeny. Tehdy ony: Pane, w rzymi geſt ſedm mudrczuow, genz ſwu mudroſti wſſeczky mudrcze tohoto ſwieta przedeſſli. Bud geden z nych zawolan, a nebo wſſeczkny, a tomu nebo tyem day ſweho ſyna na vczeny. Czyeſarz vſlyſſaw to, ynhed po ty mudrce poſlal, aby ynhed beze wſſeho meſſkany k nyemu prziſſli. A kdyz byli przed 1) czyeſarzem, wece gym czyeſarz: wite-li, procz ſem po was poſlal? Tehdy ony: Pane, owſſem newyemy. Wece czyeſarz: Toliko gednoho ſyna mam, yakoz geſt wam dobrze ſwiedomo, gehoz wam chci daty na vczeny, aby ſkrze waſli radu y nam mohl daty na- vczeny, hodnye rzyſli zprawowati po mey ſmrti. Wece prwnye: Pane, day mnye gey na vczenye, at ya gey chowam y vczym, a yat gey chci nav 217] czyti tomu, czot ya ſam vmyem y wſlichny towarziſſe mogi, za ſedm let. a tomu rzekachu tantill?, yako naymenſſi z nych. Wece druhy, gemuz gmeno lwik: Pane, od dawnat ſem ſluzil, a nykdy ſem od tebe nicz nebral; Proto gyneho nycz za odplatu nepſím, gedyne aby mi ſweho ſyna dal k chowany y k navczeny; a yat gey chci navczyti tomu wſſev, czot ya ſam vmym y gyny mogi towarziſſe, w ſſeſti letech. a tak wſlichny miſtrzi kazdy z nych pſyſſe czyeſarze, aby gev ſweho ſyna dal k odchowany y k navczenye. a kazdy geden rok ſrazyl az tak, ze ſedmy miſtr rzekl, ze w gednom rocze chce geho navcziti wſſev, czo vmy y wſſiczkny geho towarziſſe Vſliſſaw to czyeſarz yal ſe welmi dyekowati z toho, ze kazdy gich zwlaſſcze zadaſſe, aby geho ſyna chowal y vczil. a ony wſſichny dyeky wzdawachu tyeſarzowi, wzemſſe ſyna geho s ſebu, k dov ſe obratili. A kdyz domuow przigeli, zwlaſſczny gemu pokoy veziniti kazali, a po wſſech ſtyenach toho giſteho pokoge ſedmero vmyeny, genz ſlowe ſwobodne, napſali gſu, aby to giſte dyetie w kazdy czas yako na knyhach mohlo ſe dobrze vcziti. A ty giſty miſtrzi y kazdy z nych na kazdy den welmi ge ſnaznye vczyechu Vſtawicznye plnych ſedm let A [218] kdyz ſe byeſſe dodokonalo2) ſedm leth, Miſtrzi mezy ſebu yali ſe mluwiti rzkuce: dobre g-ſt, abychom gyz vczedlnika naſſe pokuſili, mnoholi vmy. Wece prwny: kterak ho chcem pokuſiti? kdyzt bude ſpati, polozmy pod kazdy roh 40 loze geho geden lift bobkowy. A tak ſe ſtalo. Ale kdyz byeſſe pczytil, oczy ſwe w ſtrop toho giſter pokoge, w nyemzto odpoczywaſſe, vprzel byeſſe. Vzrewſſe to myeſtrzi rzekli k nyemu: Pane, procz tak wzdychas? Odpowiedye gim: Dywim ſe, ze nebo wrch tohoto pokoge ſklonyl ſe geſt, anebo zemye ſe mnu wzdwihla ſe geſt. vſlyſſawſſe to miſtrzi rzekli mezy ſebu: Bude-li toto dyetye zywo, bude nyetczo dywneho. A mezy tym rada y pany 45 tey rziſſe rzekli gſu czyeſarzowi: Pane, toliko gednoho ſyna maſſ, a muoz ſe to ſtati, ze zhyne. hodno gest, by twa milost ozenil ſe, aby rziſle dyedyce neztratila. Wece k nym 10 20 25 30 35 5 LXXI. 1) (za tím sl. ps. nejasné) cz (přetrž.). 2) do (ps. dvakrát, poprvé nejasně na skvrně).
215 ten poklad ztraczeny, to geſt naſſ pan ihûs xpůs, genz ſe chudye narodyl, nalezl nam ray U y otewrzel ſwu ſwatu krwy, a mezy nas tak dyeli, yakoz na kom widye, ne p naſſi zaſluhu, ale wedle ſweho miloſrdenſtwi kazdemu dawa etc. LXXI. DOmician? w rzymy kralowaſſe mudry, genz myegiſſe kraſnu zenu, a gy welmi milowaſſe. Stalo ſe, ze czyeſarzowa poczala a kraſneho ſyna porodyla, gemuz gmeno dachu dyocleciane. A kdyz to gifte dyetie byeſſe ſedmy let, maty geho toho giſteho dyetiete roz- nemohla ſe az na ſmrt. Vzrzewſli, ze gy nelze dluho zywu byti, kazala k ſobie zawolati czyeſarze a wece gemu: Pane, z teyto nemoczy, to wiez, yat newſtanu. Ptoz za gednu proſbu proſym, aby mye raczyl miloſtiwie vſliſſeti, drzewe nezt vmru. wece czyeſarz: Pros, zacz chceſf, hotow gſem naplnyti. Ona wece: Wim to dobrze, ze po mey ſmrti gynu zenu poymeſſ. I proſym, kdyz [216] ſe to ſtane, Aby ta giſta zena nemyela moci nad mym ſy- nem, ale aby nyekde od ny daleko chowan byl. Odpowiedye czyeſarz: Stan ſe wuole twa! A ynhed duſſi puſtila. Czyeſarz potom dluhy czas gegi ſmrty plakaſſe a zeny pogyeti ne- chtyeſſe. az tak dluho gednu w noci ſam w ſobye myſleſſe o ſynu o ſwem, kam by gey na vczeny dal Wſtaw rano kazal ſwey rady zawolaty a ſ nymi ſe pilnye raditi, kam by ſweho 15 ſyna naymileyſſieho dal na vczeny. Tehdy ony: Pane, w rzymi geſt ſedm mudrczuow, genz ſwu mudroſti wſſeczky mudrcze tohoto ſwieta przedeſſli. Bud geden z nych zawolan, a nebo wſſeczkny, a tomu nebo tyem day ſweho ſyna na vczeny. Czyeſarz vſlyſſaw to, ynhed po ty mudrce poſlal, aby ynhed beze wſſeho meſſkany k nyemu prziſſli. A kdyz byli przed 1) czyeſarzem, wece gym czyeſarz: wite-li, procz ſem po was poſlal? Tehdy ony: Pane, owſſem newyemy. Wece czyeſarz: Toliko gednoho ſyna mam, yakoz geſt wam dobrze ſwiedomo, gehoz wam chci daty na vczeny, aby ſkrze waſli radu y nam mohl daty na- vczeny, hodnye rzyſli zprawowati po mey ſmrti. Wece prwnye: Pane, day mnye gey na vczenye, at ya gey chowam y vczym, a yat gey chci nav 217] czyti tomu, czot ya ſam vmyem y wſlichny towarziſſe mogi, za ſedm let. a tomu rzekachu tantill?, yako naymenſſi z nych. Wece druhy, gemuz gmeno lwik: Pane, od dawnat ſem ſluzil, a nykdy ſem od tebe nicz nebral; Proto gyneho nycz za odplatu nepſím, gedyne aby mi ſweho ſyna dal k chowany y k navczeny; a yat gey chci navczyti tomu wſſev, czot ya ſam vmym y gyny mogi towarziſſe, w ſſeſti letech. a tak wſlichny miſtrzi kazdy z nych pſyſſe czyeſarze, aby gev ſweho ſyna dal k odchowany y k navczenye. a kazdy geden rok ſrazyl az tak, ze ſedmy miſtr rzekl, ze w gednom rocze chce geho navcziti wſſev, czo vmy y wſſiczkny geho towarziſſe Vſliſſaw to czyeſarz yal ſe welmi dyekowati z toho, ze kazdy gich zwlaſſcze zadaſſe, aby geho ſyna chowal y vczil. a ony wſſichny dyeky wzdawachu tyeſarzowi, wzemſſe ſyna geho s ſebu, k dov ſe obratili. A kdyz domuow przigeli, zwlaſſczny gemu pokoy veziniti kazali, a po wſſech ſtyenach toho giſteho pokoge ſedmero vmyeny, genz ſlowe ſwobodne, napſali gſu, aby to giſte dyetie w kazdy czas yako na knyhach mohlo ſe dobrze vcziti. A ty giſty miſtrzi y kazdy z nych na kazdy den welmi ge ſnaznye vczyechu Vſtawicznye plnych ſedm let A [218] kdyz ſe byeſſe dodokonalo2) ſedm leth, Miſtrzi mezy ſebu yali ſe mluwiti rzkuce: dobre g-ſt, abychom gyz vczedlnika naſſe pokuſili, mnoholi vmy. Wece prwny: kterak ho chcem pokuſiti? kdyzt bude ſpati, polozmy pod kazdy roh 40 loze geho geden lift bobkowy. A tak ſe ſtalo. Ale kdyz byeſſe pczytil, oczy ſwe w ſtrop toho giſter pokoge, w nyemzto odpoczywaſſe, vprzel byeſſe. Vzrewſſe to myeſtrzi rzekli k nyemu: Pane, procz tak wzdychas? Odpowiedye gim: Dywim ſe, ze nebo wrch tohoto pokoge ſklonyl ſe geſt, anebo zemye ſe mnu wzdwihla ſe geſt. vſlyſſawſſe to miſtrzi rzekli mezy ſebu: Bude-li toto dyetye zywo, bude nyetczo dywneho. A mezy tym rada y pany 45 tey rziſſe rzekli gſu czyeſarzowi: Pane, toliko gednoho ſyna maſſ, a muoz ſe to ſtati, ze zhyne. hodno gest, by twa milost ozenil ſe, aby rziſle dyedyce neztratila. Wece k nym 10 20 25 30 35 5 LXXI. 1) (za tím sl. ps. nejasné) cz (přetrž.). 2) do (ps. dvakrát, poprvé nejasně na skvrně).
Strana 216
216 U czyeſarz: ponyewadz to tak geſt, Pohledayte mi dyewky panny kraſney, at gy ſobye za zenu poymu. Tehdy ony yali ſe ynhed hledati, az y nalezli gednoho krale dceru. a kdyz ſ ny przebywaſſe, wſſiczka zaloſt prwny zeny od nyeho odſtupila, a tak w welikey krato- chwili ſpolu przebywachu, gedyne ze tyeſarzowa nemohla plodu myeti. z toho weliku zaloſt na ſwem ſrdci gmyegiſſe. A kdyz byeſſe vſlyſſala, ze czyeſarz [219] toliko gednoho ſyna w dalekey wlaſty myegiſſe, yala ſe myſliti, kterak by geho mohla zahubiti. Stalo ſe gedney noci, kdyz ſpolu odpoczywachu, wece czyeſarzowa: Pane, proſym tebe, vſlyſſ mye w maley proſbye. Tehdy on wece: w kterey? tehdy ona: wiesf dobrze, mily pane, zet gsem gesscze nepoczala. Protoz welmi gſem zarmuczena. Ale ſlyſlim, ze maſſ gednoho ſyna w dalekey 10 wlaſti, a toho ſy poruczil ſedmy miſtruom. Proſym tebe, poſly pon, at aſſa gemu budu ſe tyeſſiti, dokudz mne buoh nenawſsczywi. Wece Czyeſarz: ſtan ſe proſba twa, neb gſem geho dawno newidyel. a ynhed na zaytrzi pſal tym giſtym miſtrom, aby, yakz brzo liſty vzrzy, ynhed ſyna geho k nyemu prziwedli, acz chtie geho miloſt zachowati a s ſwymi zywoty oſtaty. a kdyz miſtrzi liſty przecztli byechu, yali ſe toho weczera na hwiezdy pa- 15 trzity, hodne-li by bylo, wedle przikazany czyeſarzowi tu myru ſyna doweſti. A tak widyeli zgewnye, ze neprzywedu-li geho, wſlichny miſtrzi bez hlaw budu; Pakli prziwedu, ten giſty mladenecz zahuben bude. Vzrzewſſe to zamutili ſe welmi. A w tu myru vda ſe tomu giſtemu mladenci z pokoge wigyti. Vzrzew ge yal ſe tazati, procz by tak ſmutny byli. Wecechu: Pane, poſel przigel, abychom tye twemu otci [220] dowedli; Na to gſmy hwyezdy opatrowali, na nichz gſme yaſnye widyeli, Damy-li tye otci ſwemu w ten czas, yakoz on chce, ku prw- nymu ſlowu, kterez promluwiſſ, vmrzeſ; Pakli toho nevczinymy, ſwe zywoty ztratymy. Wece k nym ten giſty mladenecz: Druhu nocz ya chci hwyezdy opatrziti. a tak kdyz opatrzil, widyel na hwyezdach, ze myſtrzi prawdu prawichu, ale kdyz ſe ge prawie patrziti, widyel w gedney maley hwiezdye, ze bude-li za ſedm dny, kdyz k ſwemu otci przigede, mlczeti vſtawicznye, a miſtrzi geho budu ſe ſnaznye zan przimluwati, kakz koli na kazdy den na poprawu weden bude, zyw oſtane, vzrzew to zawolal ſwich miſtruow, yal ſe gim vkazowati a rzka: Ay, tato hwyezda mala zgewnye pwi, ze budu li mlczyeti a wſli ſnaznu przymluwu myeti, zyw oſtanu. Nebo was gt ſedm, a kazdy was geden den muoz mye od ſmrti wyſwoboditi. a kdyz miſtrzi na tey hwiezdye tez ſhledachu, w geden hlas wecechu: 30 Pochwalen bud buoh, ze mudroſt vczedlnyka naſleho przemaha nas w naſſem vmyeny. Y wece k nyemu prwny miſtr: Pane, ſnazyet bich hrdlo ſwe ztratil, nez bych prwe den tebe newyſwobodyl. A tak wſſichny gyny mluwichu. A kdyz tu rzecz dokonachu, ſ welikym zaſtupê brali ſe k czyeſarzowi. kdyz czyeſarz to zwiedyel, [221] wygel pty nyemu. a kdyz ſe ſgedechu, czyeſarz ſe ſyna przytulyw poczelowal a rzka: O kterak gſem tebe dawno ne- widyel ! ale on gemu toliko hlawy poklonyl a nycz nemluwil. tomu ſe kral welmi dywieſſe, ze ſyn geho nemluwiſſe. A kdyz na ſyn prziſſli byeſſe, Czyeſarzowa w kraſney przyprawye ſ ſwymi pannamy proti nyemu wyſla a gey przywitala. A potom ynhed do ſweho pokoge wedla a wſſem wen gity kazala. a toho mladence wzemſli podle ſebe poſadyla, a rzkucz gev: O mily dyokleciane, wyez to, ze gſem po tye ya twemu otci poſlati kazala, abych ſe ſ tebu radowala, a nad to ſwet gſem panenſtwi tobye zachowala, aby ty geho pozywal. Protoz mluw ſe mnu, abychwa ſpolu weſela byla. Ale mladenecz gednoho ſlowa neodpo- wiedye. vſlyſſewſli to ta giſta czyeſarzowa, Wece opyet k nyemu: O mily dyocleciane, Wiez to gedyne, lecz tebe tyeleſtnye nepoznam, zywot za to daty muſym. A rzekſi to, przituliwſſi gey, chtiela gey poczelowati. Ale on swu twarz od ny obratil. Opyet ona wece: O mily ſynu, procz tak czynyſſ? ay, wſſak nas zadny newidy, poznaywa ſe tyeleſtnye. ale on wzdi od ny hlawu odtahowaſſe. A wſſak ona przeſ to ſwe prſy obnazywſſi gemu vkazowaſſe a rzkucz: Ay, yak rozkoſſne tyelo, a tobye gſem gye [222] zchowala. A on wzdy ſe od ny trhaſſe, a zadny znamenym gy ſwey miloſti k gegi liboſti nevkaza. Vzrzewſſi ona to, dawſſi gemu dczku wecze: Nechceſſ-li ſe mnu mluwiti, ale pyſſ mi a zgew mi ſwu wuoli. Tehdy on yal ſe pſaty a rzka: Buoh toho neday, pany mila, Bich ſſczepniczy otcze meho poruſſil a ſhrzeſfil, a vpadl bych w zlorzeczenſtwi otczowo. Protoz potom nykdy k takemu ſkutku mne nepopuzey. Wzemſſi ona to giſte piſmo, yala ſe geho cziſty a zuby kuſati, a rucho ſwe az do paſu roztrhla, a twarz ſwu do krwe nehty zedrala, a wſſeczky ruchy y ſl czepczem s ſwey hlawy ſmetala, a yala ſe krziczeti a rzkucz: Pomozte mi p buoh, dokudz mne tento 20 25 35 40 45 5 50
216 U czyeſarz: ponyewadz to tak geſt, Pohledayte mi dyewky panny kraſney, at gy ſobye za zenu poymu. Tehdy ony yali ſe ynhed hledati, az y nalezli gednoho krale dceru. a kdyz ſ ny przebywaſſe, wſſiczka zaloſt prwny zeny od nyeho odſtupila, a tak w welikey krato- chwili ſpolu przebywachu, gedyne ze tyeſarzowa nemohla plodu myeti. z toho weliku zaloſt na ſwem ſrdci gmyegiſſe. A kdyz byeſſe vſlyſſala, ze czyeſarz [219] toliko gednoho ſyna w dalekey wlaſty myegiſſe, yala ſe myſliti, kterak by geho mohla zahubiti. Stalo ſe gedney noci, kdyz ſpolu odpoczywachu, wece czyeſarzowa: Pane, proſym tebe, vſlyſſ mye w maley proſbye. Tehdy on wece: w kterey? tehdy ona: wiesf dobrze, mily pane, zet gsem gesscze nepoczala. Protoz welmi gſem zarmuczena. Ale ſlyſlim, ze maſſ gednoho ſyna w dalekey 10 wlaſti, a toho ſy poruczil ſedmy miſtruom. Proſym tebe, poſly pon, at aſſa gemu budu ſe tyeſſiti, dokudz mne buoh nenawſsczywi. Wece Czyeſarz: ſtan ſe proſba twa, neb gſem geho dawno newidyel. a ynhed na zaytrzi pſal tym giſtym miſtrom, aby, yakz brzo liſty vzrzy, ynhed ſyna geho k nyemu prziwedli, acz chtie geho miloſt zachowati a s ſwymi zywoty oſtaty. a kdyz miſtrzi liſty przecztli byechu, yali ſe toho weczera na hwiezdy pa- 15 trzity, hodne-li by bylo, wedle przikazany czyeſarzowi tu myru ſyna doweſti. A tak widyeli zgewnye, ze neprzywedu-li geho, wſlichny miſtrzi bez hlaw budu; Pakli prziwedu, ten giſty mladenecz zahuben bude. Vzrzewſſe to zamutili ſe welmi. A w tu myru vda ſe tomu giſtemu mladenci z pokoge wigyti. Vzrzew ge yal ſe tazati, procz by tak ſmutny byli. Wecechu: Pane, poſel przigel, abychom tye twemu otci [220] dowedli; Na to gſmy hwyezdy opatrowali, na nichz gſme yaſnye widyeli, Damy-li tye otci ſwemu w ten czas, yakoz on chce, ku prw- nymu ſlowu, kterez promluwiſſ, vmrzeſ; Pakli toho nevczinymy, ſwe zywoty ztratymy. Wece k nym ten giſty mladenecz: Druhu nocz ya chci hwyezdy opatrziti. a tak kdyz opatrzil, widyel na hwyezdach, ze myſtrzi prawdu prawichu, ale kdyz ſe ge prawie patrziti, widyel w gedney maley hwiezdye, ze bude-li za ſedm dny, kdyz k ſwemu otci przigede, mlczeti vſtawicznye, a miſtrzi geho budu ſe ſnaznye zan przimluwati, kakz koli na kazdy den na poprawu weden bude, zyw oſtane, vzrzew to zawolal ſwich miſtruow, yal ſe gim vkazowati a rzka: Ay, tato hwyezda mala zgewnye pwi, ze budu li mlczyeti a wſli ſnaznu przymluwu myeti, zyw oſtanu. Nebo was gt ſedm, a kazdy was geden den muoz mye od ſmrti wyſwoboditi. a kdyz miſtrzi na tey hwiezdye tez ſhledachu, w geden hlas wecechu: 30 Pochwalen bud buoh, ze mudroſt vczedlnyka naſleho przemaha nas w naſſem vmyeny. Y wece k nyemu prwny miſtr: Pane, ſnazyet bich hrdlo ſwe ztratil, nez bych prwe den tebe newyſwobodyl. A tak wſſichny gyny mluwichu. A kdyz tu rzecz dokonachu, ſ welikym zaſtupê brali ſe k czyeſarzowi. kdyz czyeſarz to zwiedyel, [221] wygel pty nyemu. a kdyz ſe ſgedechu, czyeſarz ſe ſyna przytulyw poczelowal a rzka: O kterak gſem tebe dawno ne- widyel ! ale on gemu toliko hlawy poklonyl a nycz nemluwil. tomu ſe kral welmi dywieſſe, ze ſyn geho nemluwiſſe. A kdyz na ſyn prziſſli byeſſe, Czyeſarzowa w kraſney przyprawye ſ ſwymi pannamy proti nyemu wyſla a gey przywitala. A potom ynhed do ſweho pokoge wedla a wſſem wen gity kazala. a toho mladence wzemſli podle ſebe poſadyla, a rzkucz gev: O mily dyokleciane, wyez to, ze gſem po tye ya twemu otci poſlati kazala, abych ſe ſ tebu radowala, a nad to ſwet gſem panenſtwi tobye zachowala, aby ty geho pozywal. Protoz mluw ſe mnu, abychwa ſpolu weſela byla. Ale mladenecz gednoho ſlowa neodpo- wiedye. vſlyſſewſli to ta giſta czyeſarzowa, Wece opyet k nyemu: O mily dyocleciane, Wiez to gedyne, lecz tebe tyeleſtnye nepoznam, zywot za to daty muſym. A rzekſi to, przituliwſſi gey, chtiela gey poczelowati. Ale on swu twarz od ny obratil. Opyet ona wece: O mily ſynu, procz tak czynyſſ? ay, wſſak nas zadny newidy, poznaywa ſe tyeleſtnye. ale on wzdi od ny hlawu odtahowaſſe. A wſſak ona przeſ to ſwe prſy obnazywſſi gemu vkazowaſſe a rzkucz: Ay, yak rozkoſſne tyelo, a tobye gſem gye [222] zchowala. A on wzdy ſe od ny trhaſſe, a zadny znamenym gy ſwey miloſti k gegi liboſti nevkaza. Vzrzewſſi ona to, dawſſi gemu dczku wecze: Nechceſſ-li ſe mnu mluwiti, ale pyſſ mi a zgew mi ſwu wuoli. Tehdy on yal ſe pſaty a rzka: Buoh toho neday, pany mila, Bich ſſczepniczy otcze meho poruſſil a ſhrzeſfil, a vpadl bych w zlorzeczenſtwi otczowo. Protoz potom nykdy k takemu ſkutku mne nepopuzey. Wzemſſi ona to giſte piſmo, yala ſe geho cziſty a zuby kuſati, a rucho ſwe az do paſu roztrhla, a twarz ſwu do krwe nehty zedrala, a wſſeczky ruchy y ſl czepczem s ſwey hlawy ſmetala, a yala ſe krziczeti a rzkucz: Pomozte mi p buoh, dokudz mne tento 20 25 35 40 45 5 50
Strana 217
217 dyabel nepodawi! Vſlyſſaw to czyeſarz, neb byeſſe na ſyny, k czyeſarzowey prudkym byehem U wnyde do komnaty, a czeled geho po nyem. y wece k nye czyeſarz: mila, czo geſt tobye? Tehdy ona: mily pane, ſlitug ſe nade mnu a zbaw mye tohoto dyabla, nebot neny twoy ſyn, ale dyablem, kdyz mye chtiel ze wſſi ſwe ſyly k hrzichu przypwiti. a ze gſem gemu ne- chtíela powoliti, chtiel mnye naſilim poddawiti. y vkazala gev twarz a rucho. Vzrzew to czyeſarz, rozhnyewaw ſe kazal gey ſwym ſluzebnykuom ynhed odprawiti. wecechu k nyemu knyezata: Pane, toliko gednoho ſyna maſ. Nebylo by dobrze, [223] by gey tak ſnadnye od- pwil, Dokudz prawie neodſudyſſ, aby nerzekli: Ay, kral bez ſudu w ſwey nahloſti kazal zahubiti. Vſliſſaw to kazal gey do zalarze wſaditi,3) A naytrzi kazal przed ſebu ſud oſadyti. a tak ſe ſtalo, ze na zaytrzi ten robenecz ſuzen byl y odſuzen. A kdyz na poprawu weden byeſſe 10 ſ trubaczy wedle wlaſkeho obyczege, Ay, weliky krzik ſtal ſe od lidy: Bud toho bohu zel, ze gedynkeho ſyna Czyeſarzowa na ſmrt wedu! A kdyz gey tak wedechu, Ay, prwny miſtr pti nyemu gdyeſſe. Vzrzew gey mladenecz, hlawy gemu poklonyl, yako by rzekl: Pomny na mye, kdyz przigdel przed otce meho; ay, tot mye na popwu wedu. Vzrzew gey ten giſty miſtr, wece k nym, genz gey wedechu: nekwapte ſ nym; nadyegi ſe ſ bozy pomoci, 15 ze dnes gey od ſmrty zproſtym. wecechu wſliczkny: O mily miſtrze, poſpyelſ a zproft od ſmrti vezedlnyka ſweho! Prziſſed ten miſtr przed tyſarze, poklekl a pozdrawil geho. Wece k nyev Czyeſarz: Zda ſem ya tobye y twym towarziſſim dal ſweo ſyna, an mluwil, a gyz nyem geſt. A nad to huorze ſtalo ſe geſſcze, ze on mu zenu poddawiti chtiel. Protoz ma dnes vmrziti, a wy wſlichny mate zlu ſmrti ſnyti. Y wece Miſtr: ku prwnymu odpowiedam: 20 To buoh wi, [224] ze w naſſem towarziſſtwi az do ſy chwile mluwil Ale procz by nyny nemluwil, wi to buoh dobrze, gemuz wſſecho ſwiedomo geſt. O druhem, toto o tyeſarzowey, to buoh wy, ze tyech plnych ſedm let, czoz ſ namy przebywal, nic gſmy nan takeho ne- widyeli. Ale, mily pane, gedno zagiſte chci powiedyeti zahubyſſ-li ſweho ſyna gedyneho p rzecz ſwey zeny, horzet ſe przihody, nezli onomu rytyerzowi, geſſto wyzelce ſweho nay- 25 lepſſieho prziliſ mileho zabil pro rzecz ſwey zeny, gehoz potom welmi zelel ſ welikym placzem. wece czyeſarz: miſtrze, powiez mi to, kterak ſe ſtalo. Wece miſtr: pane, nebudut prawiti. nebo drzewe, nezli bych dokonal, mohli by mladence odpwiti, a tento prziklad za nicz by neſtal. Ale chceſſ-li, at budu prawiti, kaz nawratiti zaſe ſyna ſweo a do zalarze wſadyti, zatyem budu prawiti. Tehdy czyeſarz kazal ynhed ſweho ſyna nawratiti a do za- 30 larze wſadyti az do zaytrzi. a ynhed ten giſty miſtr yal ſe pwiti a rzka: Byeſſe nyekteraky rytyerz vdatny, genz gednoho ſyna gmyegieſſe, yako twa miloſt. A tak gey welmi milowal, az gev trzi chowaczky zgednal byeſſe: Prwa aby geho krmila, Druha aby gey myla, Trzeti aby gey powigela, k tomu take myegieſſe gednoho [225] wyzelce a gednoho ſokola, genz welmy take milowaſſe. Ale ten giſty wyzlecz takuto eztnoſt do sebe gmyegiſſe, ze kdyz kteru 35 zwierz vhonyl, drzal gy bez ſſkody, az y geho pan przyſſel. Druhe, kdyz pan geho myel kam na woynu geti a myel boy obdrzeti, Tehdy ten giſty wyzlecz przed ſwym panem, kdyz chtiel na kon wſeſty, vczinil trzi neb cztyrzy ſkoky na znamenye, ze panu geho dobrze ſe zwede Pakli myelo ſe gemu zle zweſti, tehdy ten giſty wyzlecz, kdyz pan geho myel na kuon wſeſti, chopye 1) le oczaſu konſkeho, yal ſe wyti. A tak zkrze ta dwye znamenye 40 wiedyel, kdyz ma na woynu geti a kdy nycz. Stalo ſe, ze ten giſty rytyerz gel k turnemu, oſtawiw toho wyzelce doma. W geden czas potom przihodylo ſye, ze ony trzy chowaczky wyffly z domu, a dyetyete ſameho na ſyeny nechali, a toho giſteho wyzelce podle kolebky oſtawili; A ſokol na bidle ſedyeſſe, w tu chwili prziſlel had na ſy 5) a vprzimo chtyeſſe k ko- lebce, aby dyetye zahubyl. Vzrzew to ſokol, trhl ſe a vderzil na pſa, yako by rzekl Wſtan 45 a neſpy a pomoz dyetiety. ynhed pes wztyczyw ſe yal ſe ſpolu na hada bity, ale had welmi toho giſteho pſa vkuſil, ze mnoho krve z nyeho wyſſlo okolo wſſye [226] kolebky po zemy. az dotud byli ſe, ze wzdy wyzlecz hada zahubil. a kolebku mezy tyem tepucze ſe prze- wratili, ale dyetyeti ſe na zbozym nicz ſſkodneo neſtalo, vczynyw to pes, ſſed k ſtyenye lehl a ſwe rany lízal. Potom brzo prziſſly ty giſte chowaczky. Vzrzewſſe, ano kolebka prze- 50 wracena, a krew okolo kolebky, a pſa krwaweho, mnyeli, by dyetie zahubeno bylo. ne- 5 — 3) (ps.) zwfaditi, z (přetrž.). 4) e (nadeps.). 5) (nedops.).
217 dyabel nepodawi! Vſlyſſaw to czyeſarz, neb byeſſe na ſyny, k czyeſarzowey prudkym byehem U wnyde do komnaty, a czeled geho po nyem. y wece k nye czyeſarz: mila, czo geſt tobye? Tehdy ona: mily pane, ſlitug ſe nade mnu a zbaw mye tohoto dyabla, nebot neny twoy ſyn, ale dyablem, kdyz mye chtiel ze wſſi ſwe ſyly k hrzichu przypwiti. a ze gſem gemu ne- chtíela powoliti, chtiel mnye naſilim poddawiti. y vkazala gev twarz a rucho. Vzrzew to czyeſarz, rozhnyewaw ſe kazal gey ſwym ſluzebnykuom ynhed odprawiti. wecechu k nyemu knyezata: Pane, toliko gednoho ſyna maſ. Nebylo by dobrze, [223] by gey tak ſnadnye od- pwil, Dokudz prawie neodſudyſſ, aby nerzekli: Ay, kral bez ſudu w ſwey nahloſti kazal zahubiti. Vſliſſaw to kazal gey do zalarze wſaditi,3) A naytrzi kazal przed ſebu ſud oſadyti. a tak ſe ſtalo, ze na zaytrzi ten robenecz ſuzen byl y odſuzen. A kdyz na poprawu weden byeſſe 10 ſ trubaczy wedle wlaſkeho obyczege, Ay, weliky krzik ſtal ſe od lidy: Bud toho bohu zel, ze gedynkeho ſyna Czyeſarzowa na ſmrt wedu! A kdyz gey tak wedechu, Ay, prwny miſtr pti nyemu gdyeſſe. Vzrzew gey mladenecz, hlawy gemu poklonyl, yako by rzekl: Pomny na mye, kdyz przigdel przed otce meho; ay, tot mye na popwu wedu. Vzrzew gey ten giſty miſtr, wece k nym, genz gey wedechu: nekwapte ſ nym; nadyegi ſe ſ bozy pomoci, 15 ze dnes gey od ſmrty zproſtym. wecechu wſliczkny: O mily miſtrze, poſpyelſ a zproft od ſmrti vezedlnyka ſweho! Prziſſed ten miſtr przed tyſarze, poklekl a pozdrawil geho. Wece k nyev Czyeſarz: Zda ſem ya tobye y twym towarziſſim dal ſweo ſyna, an mluwil, a gyz nyem geſt. A nad to huorze ſtalo ſe geſſcze, ze on mu zenu poddawiti chtiel. Protoz ma dnes vmrziti, a wy wſlichny mate zlu ſmrti ſnyti. Y wece Miſtr: ku prwnymu odpowiedam: 20 To buoh wi, [224] ze w naſſem towarziſſtwi az do ſy chwile mluwil Ale procz by nyny nemluwil, wi to buoh dobrze, gemuz wſſecho ſwiedomo geſt. O druhem, toto o tyeſarzowey, to buoh wy, ze tyech plnych ſedm let, czoz ſ namy przebywal, nic gſmy nan takeho ne- widyeli. Ale, mily pane, gedno zagiſte chci powiedyeti zahubyſſ-li ſweho ſyna gedyneho p rzecz ſwey zeny, horzet ſe przihody, nezli onomu rytyerzowi, geſſto wyzelce ſweho nay- 25 lepſſieho prziliſ mileho zabil pro rzecz ſwey zeny, gehoz potom welmi zelel ſ welikym placzem. wece czyeſarz: miſtrze, powiez mi to, kterak ſe ſtalo. Wece miſtr: pane, nebudut prawiti. nebo drzewe, nezli bych dokonal, mohli by mladence odpwiti, a tento prziklad za nicz by neſtal. Ale chceſſ-li, at budu prawiti, kaz nawratiti zaſe ſyna ſweo a do zalarze wſadyti, zatyem budu prawiti. Tehdy czyeſarz kazal ynhed ſweho ſyna nawratiti a do za- 30 larze wſadyti az do zaytrzi. a ynhed ten giſty miſtr yal ſe pwiti a rzka: Byeſſe nyekteraky rytyerz vdatny, genz gednoho ſyna gmyegieſſe, yako twa miloſt. A tak gey welmi milowal, az gev trzi chowaczky zgednal byeſſe: Prwa aby geho krmila, Druha aby gey myla, Trzeti aby gey powigela, k tomu take myegieſſe gednoho [225] wyzelce a gednoho ſokola, genz welmy take milowaſſe. Ale ten giſty wyzlecz takuto eztnoſt do sebe gmyegiſſe, ze kdyz kteru 35 zwierz vhonyl, drzal gy bez ſſkody, az y geho pan przyſſel. Druhe, kdyz pan geho myel kam na woynu geti a myel boy obdrzeti, Tehdy ten giſty wyzlecz przed ſwym panem, kdyz chtiel na kon wſeſty, vczinil trzi neb cztyrzy ſkoky na znamenye, ze panu geho dobrze ſe zwede Pakli myelo ſe gemu zle zweſti, tehdy ten giſty wyzlecz, kdyz pan geho myel na kuon wſeſti, chopye 1) le oczaſu konſkeho, yal ſe wyti. A tak zkrze ta dwye znamenye 40 wiedyel, kdyz ma na woynu geti a kdy nycz. Stalo ſe, ze ten giſty rytyerz gel k turnemu, oſtawiw toho wyzelce doma. W geden czas potom przihodylo ſye, ze ony trzy chowaczky wyffly z domu, a dyetyete ſameho na ſyeny nechali, a toho giſteho wyzelce podle kolebky oſtawili; A ſokol na bidle ſedyeſſe, w tu chwili prziſlel had na ſy 5) a vprzimo chtyeſſe k ko- lebce, aby dyetye zahubyl. Vzrzew to ſokol, trhl ſe a vderzil na pſa, yako by rzekl Wſtan 45 a neſpy a pomoz dyetiety. ynhed pes wztyczyw ſe yal ſe ſpolu na hada bity, ale had welmi toho giſteho pſa vkuſil, ze mnoho krve z nyeho wyſſlo okolo wſſye [226] kolebky po zemy. az dotud byli ſe, ze wzdy wyzlecz hada zahubil. a kolebku mezy tyem tepucze ſe prze- wratili, ale dyetyeti ſe na zbozym nicz ſſkodneo neſtalo, vczynyw to pes, ſſed k ſtyenye lehl a ſwe rany lízal. Potom brzo prziſſly ty giſte chowaczky. Vzrzewſſe, ano kolebka prze- 50 wracena, a krew okolo kolebky, a pſa krwaweho, mnyeli, by dyetie zahubeno bylo. ne- 5 — 3) (ps.) zwfaditi, z (přetrž.). 4) e (nadeps.). 5) (nedops.).
Strana 218
218 U opatrzywſſe, kterak ſe ſtalo, daly ſe na byeh. A kdyz wen byezechu, Pany ge ſtrzetla a wece gym: y czo paſſete, kam chcete? Odpowiedyechu: O mila pany, byeda nam y tobye! ten pes, yakoz geho pan miluge, dyetye twe zahubil, a wſſeczka zemye we krwi gest okolo kolebky. Vſlyſſewſli to pany, lekſſi ſe padla k zemy, placzyczy a krzyczyeczy: Byeda mye, byeda mye, czo ſobye vczynym, zbawena gſem gedynkeho ſyna meho! W tu chwili pan gegi, drzewe rzeczeny rytyerz, domuow przyſſel. A kdyz pany wzdy vſtawicznye krzyczyeſſe, Otazal gy, procz by tak welmi plakala? tehdy ona: O mily pane, byeda mye y tobye! twoy pes milostny naſſeho ſyna mileho a gedynkeho zahubil, a hyn 6) v ſtyeny lezy, naczlopaw ſe krwe ſyna na- ſſeho ! Vſlyſſaw to ten [227] giſty rytyerz od ſwe zeny, Vnahliw ſe, a wſſed na ſyen, Vzrzew pſa ſweho miloſtneho, an nan ſkacze, yakozto drzyewe obyczey myel, wytrhl ſwoy mecz a gednu ranu gemu hlawu ſtal. Vczynyw to ſſel k kolebce y s ſwu zenu, chtye wiedyeti, kterak by ſe ſtalo. Pozdwih kolebky vzrzi, ano dyetiety nicz neny, ale hada welikeho za- biteho wedle kolebky nalezl. A tak po tyech znamenych pozna, ze by pes branye dyetyete toho hada zabil. y gme ſe ſ welikym krzykem krziczeti, zedraw na ſobie rucho, rzka: Byeda 15 mnye, ze pro rzecz zeny ſwey pſa miloſtneho bez wyny gſem zahubil! A ynhed ſwe kopy na tre przerazyl, A potom boſu nohu k bozymu hrobu ſſel, A tam w dobrê ſwoy zywot ſkonal. — Dokonaw tu rzecz miſtr wece czyeſarzowi: Slyſſal-lis, czyeſarzy, kam ſe tato rzecz chily? wece Czyeſarz: Welmy dobrze. dobris prziklad dal, Pronz muoy ſyn dnes nevmrze. A tak na kazdy den kazdy miſtr ſwu mudroſty od ſmrty gemu pomohl, a oſmy den yal ſe 20 ten gyſty mladenecz mluwiti, ſwe miſtry wywadyl a macechu kazal vpaliti. 5 10 25 Naymileyſſi! ſkrze tohoto czyeſarze mozem znamenati kazdeho krzeſtana, genz ma gednoho ſyna, toto duſſi ſwu naymileyſſi, tu ma dati ſedmy mudr [228]ezuom, to gest ſedmeru miloſrdenſtwie, laczneo nakrmyti, zyznyweho napogeti, nemoczneho nawſſczywiti, zalarzneho vtyeſſiti, mrtweho k hrobu zprowoditi. Ale maczecha, to geſt tyelo, pſy, aby ſe dyetie do- muow wratilo, nebo tyelo wzdy pty duſſi zada. ale duſſe ma mlczenym, toto neprzywolenym, przemoci ſ pomoci ſedmera myloſrdenſtwie, genz k bohu ſye zan przymluwagi, A to za ſedm dnye, toto dokudz przebywa w tomto ſwietie az do ſmrti. Oſmy den, toto w radoſti, ma pmluwiti, boha ſ angeli na wieky chwaliti etc LXXII. BYeſfe nyekteraky czyefarz, genz myegyeſſe geden ſad, w nyemzto byeſſe dywoky 30 weprz; A ten mnoho lidy zhubil byeſſe. Czyeſarz toho weliku teſknoſt myegieſſe. y kazal wolaty byeſſe, ktoz by koli toho giſteho weprze zahubyl, ſwu 1) dceru ſe wſſim 2) kralowſtwim po ſwey ſmrty chtyel by gemu daty. Byeſſe w tu chwili nyekteraky paſtyrz; chtyeſſe weprze zabiti, w hay wſſel geſt. weprz geho vzrzew na nyeho byezyſſe, a on na drzewo wſtupil. Weprz poczal drzewo kuſati, ze ſe zdalo paſtyrzowi, ze by gyz brzo myel vpadnuty. Na drze [229] wie byelſe dobre owoce, a toho owoce weprzi metaſſe. Weprz owoce poczal hryſti, tak az ſe y nagedl, a poczal ſpaty. Vzrzew to paſtyrz taynye nuoz wynyal a geho zabil, a dceru czyeſarzowu ſobye za zenu poyal. 35 NAymileyſſi! czyeſarz tento geft pan naſf ihûs xpûs, hay gest swyet, a weprz gest dyabel. Weprz tento mnohe zbil przed narozenym bozym a ſebu do pekla vwedl. Pastyrz gest syn 40 bozy, genz tyelo z blahoſlaweney panny Marie przyyal, kdyz on rzekl: ya gſem paſtyrz dobry. y wzal geſt huol, kdyz na drzewo ſwateho krzyze wſtupil, ſkrze kteryzto on dyabla zabil. Owoce drzewa toho zagiſte geſt krew ihů xpâ, ſkrze kteruzto krew dyabel vtekl geſt. A on xpůs dceru krale, totizto duſli ſwatu, bohu przyprawil geſt, a do wieczneho przy- bytku vwedl. 6) h (později vepsáno před) y. LXXII. 1) (za tím ps.) ſ (přetrž.). 2) (ps.) ſe wſſimi (poslední) i (přetrž.).
218 U opatrzywſſe, kterak ſe ſtalo, daly ſe na byeh. A kdyz wen byezechu, Pany ge ſtrzetla a wece gym: y czo paſſete, kam chcete? Odpowiedyechu: O mila pany, byeda nam y tobye! ten pes, yakoz geho pan miluge, dyetye twe zahubil, a wſſeczka zemye we krwi gest okolo kolebky. Vſlyſſewſli to pany, lekſſi ſe padla k zemy, placzyczy a krzyczyeczy: Byeda mye, byeda mye, czo ſobye vczynym, zbawena gſem gedynkeho ſyna meho! W tu chwili pan gegi, drzewe rzeczeny rytyerz, domuow przyſſel. A kdyz pany wzdy vſtawicznye krzyczyeſſe, Otazal gy, procz by tak welmi plakala? tehdy ona: O mily pane, byeda mye y tobye! twoy pes milostny naſſeho ſyna mileho a gedynkeho zahubil, a hyn 6) v ſtyeny lezy, naczlopaw ſe krwe ſyna na- ſſeho ! Vſlyſſaw to ten [227] giſty rytyerz od ſwe zeny, Vnahliw ſe, a wſſed na ſyen, Vzrzew pſa ſweho miloſtneho, an nan ſkacze, yakozto drzyewe obyczey myel, wytrhl ſwoy mecz a gednu ranu gemu hlawu ſtal. Vczynyw to ſſel k kolebce y s ſwu zenu, chtye wiedyeti, kterak by ſe ſtalo. Pozdwih kolebky vzrzi, ano dyetiety nicz neny, ale hada welikeho za- biteho wedle kolebky nalezl. A tak po tyech znamenych pozna, ze by pes branye dyetyete toho hada zabil. y gme ſe ſ welikym krzykem krziczeti, zedraw na ſobie rucho, rzka: Byeda 15 mnye, ze pro rzecz zeny ſwey pſa miloſtneho bez wyny gſem zahubil! A ynhed ſwe kopy na tre przerazyl, A potom boſu nohu k bozymu hrobu ſſel, A tam w dobrê ſwoy zywot ſkonal. — Dokonaw tu rzecz miſtr wece czyeſarzowi: Slyſſal-lis, czyeſarzy, kam ſe tato rzecz chily? wece Czyeſarz: Welmy dobrze. dobris prziklad dal, Pronz muoy ſyn dnes nevmrze. A tak na kazdy den kazdy miſtr ſwu mudroſty od ſmrty gemu pomohl, a oſmy den yal ſe 20 ten gyſty mladenecz mluwiti, ſwe miſtry wywadyl a macechu kazal vpaliti. 5 10 25 Naymileyſſi! ſkrze tohoto czyeſarze mozem znamenati kazdeho krzeſtana, genz ma gednoho ſyna, toto duſſi ſwu naymileyſſi, tu ma dati ſedmy mudr [228]ezuom, to gest ſedmeru miloſrdenſtwie, laczneo nakrmyti, zyznyweho napogeti, nemoczneho nawſſczywiti, zalarzneho vtyeſſiti, mrtweho k hrobu zprowoditi. Ale maczecha, to geſt tyelo, pſy, aby ſe dyetie do- muow wratilo, nebo tyelo wzdy pty duſſi zada. ale duſſe ma mlczenym, toto neprzywolenym, przemoci ſ pomoci ſedmera myloſrdenſtwie, genz k bohu ſye zan przymluwagi, A to za ſedm dnye, toto dokudz przebywa w tomto ſwietie az do ſmrti. Oſmy den, toto w radoſti, ma pmluwiti, boha ſ angeli na wieky chwaliti etc LXXII. BYeſfe nyekteraky czyefarz, genz myegyeſſe geden ſad, w nyemzto byeſſe dywoky 30 weprz; A ten mnoho lidy zhubil byeſſe. Czyeſarz toho weliku teſknoſt myegieſſe. y kazal wolaty byeſſe, ktoz by koli toho giſteho weprze zahubyl, ſwu 1) dceru ſe wſſim 2) kralowſtwim po ſwey ſmrty chtyel by gemu daty. Byeſſe w tu chwili nyekteraky paſtyrz; chtyeſſe weprze zabiti, w hay wſſel geſt. weprz geho vzrzew na nyeho byezyſſe, a on na drzewo wſtupil. Weprz poczal drzewo kuſati, ze ſe zdalo paſtyrzowi, ze by gyz brzo myel vpadnuty. Na drze [229] wie byelſe dobre owoce, a toho owoce weprzi metaſſe. Weprz owoce poczal hryſti, tak az ſe y nagedl, a poczal ſpaty. Vzrzew to paſtyrz taynye nuoz wynyal a geho zabil, a dceru czyeſarzowu ſobye za zenu poyal. 35 NAymileyſſi! czyeſarz tento geft pan naſf ihûs xpûs, hay gest swyet, a weprz gest dyabel. Weprz tento mnohe zbil przed narozenym bozym a ſebu do pekla vwedl. Pastyrz gest syn 40 bozy, genz tyelo z blahoſlaweney panny Marie przyyal, kdyz on rzekl: ya gſem paſtyrz dobry. y wzal geſt huol, kdyz na drzewo ſwateho krzyze wſtupil, ſkrze kteryzto on dyabla zabil. Owoce drzewa toho zagiſte geſt krew ihů xpâ, ſkrze kteruzto krew dyabel vtekl geſt. A on xpůs dceru krale, totizto duſli ſwatu, bohu przyprawil geſt, a do wieczneho przy- bytku vwedl. 6) h (později vepsáno před) y. LXXII. 1) (za tím ps.) ſ (přetrž.). 2) (ps.) ſe wſſimi (poslední) i (přetrž.).
Strana 219
219 LXXIII. U Byeſſe nyekteraky wladarz rzyma, kteryzto w zahradye ſwey myegiſſe pynnu tak rzeczene drzewo a rozkoffne, kterez owoce gednak kazdeho leta pty rozlicznym nemoczê neslo gest etc. Naymileyſſi! tento burgenſis muoz nazwan byti wſſe [230 likaky czlowiek, kteryz ma zahradu, toto ſrdce ſkrze krzeſt vmyta, w kteremzto ma bity drzewo rozkoſſne, plno owoce, owoce laſky, wiery y nadyege. A nebo gynak: Burgensis tento muoz rzeczen byti Adam, ktery ma zahradu pyeknu, toto ray, w ktereyzto zahradye bylo drzewo rozkoſſne, 1) toto drzewo vmyeny a owoce rozkofſne. Ale dywka roſtuci bylat gest lakomſtwie prwnye, kte- raz geſt zadala, aby byla druhy buoh. Zahradnyk v poſobenſtwim hadowem, toto w dya- belſkem, ſkrze kterezto ztazowany moci, kterezto prwny otecz naſſ myel geſt, ztratil y geho 10 wlaſtnye zruſſil. Ale dyewka prziſſla geſt roſtucz pod drzewem geſt kazdy, kteryz myny wieru krzeſtanſku zkazyty. czaſto taczy myewagi przately y obrâcze, tyt gſu mnozy zlo- rzeczeny Adamowe. 5 LXXIV. Z Dawna byefſe w gednom myeſtye rytyerz ſtary, kteryz myel gednu mladu zenu, yako ty, czyeſarzy, maſſ, kteruz geſt welmi milowal. a ten na kazdu nocz dwerzy domu 15 ſweo [231] ſam zawiral a klicze pod hlawu chowal. W myeſtye w tom byeſſe przikazany, kdyz w geden zwon bylo zwonyeno, kdyz kdo po tom zwonyeny chodyl w noci, od ſtraz- nych byl by yat, aby czelu nocz w zalarzy byl a na zaytrziſli den na pranerz wſſazen. Rityerz tento nemozyſſe zeny vtyeſſiti, czoz ſe gy libilo k zadoſty tiela, a ptoz geſt gyneho milowala. A na kazdu nocz, kdyz geſt muz vſnul, klicze wzala a dwrerzy otewrzela a 20 k fregyerze ſſla, A taynye ſe k muzy wratila. A ona gednu nocz wſtala geſt, k mylownyku ſſla taynye a brzce. Potom rytyerz ze ſna pbudyl ſe, a ženy geſt nenalezl. Wstal gest a dwerzy domu y komory otewrzyny nalezl. Dwerzy zawrzel a na zelerz domu wſtupil a w oknye ſedyel. Potom od puol noci prziſla zena a tlukla na dwerzy. Rzekl rytyerz: O zlo- rzeczeno zeno, gyz ſem doſſel, zes czyzolozſtwa 1) vczinila. zagiſte prawy tobye, ze wnye oſtaneſſ, az ſtrazny przigdu a tye w zalarz wſadye. y dye ona: O pane, procz to czynyſſ? ya prawdu pwim tobye: kdyz ſem byla I tebu na lozy, Prziſſla dyewka od materze mey, abych gy bez meſſkaný nawſſczywila,2) ne [232]chtiela ſem tebe ze ſna zbuditi, A protoz ſem taynye wyſſla etc. 25 Naymileyſſi! Rytyerz tento geſt pan naš ihûs xpê, kteryz duſſi naſſi w chot ſobye 30 wzal a gi tak welmi milowal, ze gi na ſwe loze pokladal. a protoz3) w knyhach prawi: Rozkoſſi me gſu etc. Rityerz dwerzí zawira a klicze pod hlawu poklada. A tak xpê dwerzi naſſe zawira y otwira, kdyz nam pro laſku ſwu dwerzy nebeſkeho kralowſtwie otwira. Ale pohrzichu czaſto hřiſſny klicze vkrada, kdyz proti bozymu przykazany czyny y przikazanye bozſke ruſſi a z hrzichu do hrzichu chody. zakon geſt vſtawen, aby w zwon bylo zwonyeno, 35 po kteremto zwonyeny acz by kto w noczy chodil, w zalarz bil by wſazen. zwon nicz gyneho neny, nezli chowati bozyeho przikazanye. a ktoz pti tov czyny ſlowem nebo ſkutkem, a zewnytrz dwerzy domowich, toto z czyrkwe ſwate, nalezen bude, ſkrze ſtraze, toto dyabli, duſſi geho popadnucz a do zalarze pekelneho vwedu. Tuto naklon vcha ſweho A poſlechný ſlowa meho.*) 40 LXXIII. 1) (za tím ps.) kterez (přetrž.). LXXIV. 1) (za tím počato písmeno, přetrž.). 2) (Dole na kraji stránky stopuje se ná- pis) defaty (ač je napolo oříznut). 3) (ps.) przotoz (první) z (přetrž.). *) (poněkud jiným písmem).
219 LXXIII. U Byeſſe nyekteraky wladarz rzyma, kteryzto w zahradye ſwey myegiſſe pynnu tak rzeczene drzewo a rozkoffne, kterez owoce gednak kazdeho leta pty rozlicznym nemoczê neslo gest etc. Naymileyſſi! tento burgenſis muoz nazwan byti wſſe [230 likaky czlowiek, kteryz ma zahradu, toto ſrdce ſkrze krzeſt vmyta, w kteremzto ma bity drzewo rozkoſſne, plno owoce, owoce laſky, wiery y nadyege. A nebo gynak: Burgensis tento muoz rzeczen byti Adam, ktery ma zahradu pyeknu, toto ray, w ktereyzto zahradye bylo drzewo rozkoſſne, 1) toto drzewo vmyeny a owoce rozkofſne. Ale dywka roſtuci bylat gest lakomſtwie prwnye, kte- raz geſt zadala, aby byla druhy buoh. Zahradnyk v poſobenſtwim hadowem, toto w dya- belſkem, ſkrze kterezto ztazowany moci, kterezto prwny otecz naſſ myel geſt, ztratil y geho 10 wlaſtnye zruſſil. Ale dyewka prziſſla geſt roſtucz pod drzewem geſt kazdy, kteryz myny wieru krzeſtanſku zkazyty. czaſto taczy myewagi przately y obrâcze, tyt gſu mnozy zlo- rzeczeny Adamowe. 5 LXXIV. Z Dawna byefſe w gednom myeſtye rytyerz ſtary, kteryz myel gednu mladu zenu, yako ty, czyeſarzy, maſſ, kteruz geſt welmi milowal. a ten na kazdu nocz dwerzy domu 15 ſweo [231] ſam zawiral a klicze pod hlawu chowal. W myeſtye w tom byeſſe przikazany, kdyz w geden zwon bylo zwonyeno, kdyz kdo po tom zwonyeny chodyl w noci, od ſtraz- nych byl by yat, aby czelu nocz w zalarzy byl a na zaytrziſli den na pranerz wſſazen. Rityerz tento nemozyſſe zeny vtyeſſiti, czoz ſe gy libilo k zadoſty tiela, a ptoz geſt gyneho milowala. A na kazdu nocz, kdyz geſt muz vſnul, klicze wzala a dwrerzy otewrzela a 20 k fregyerze ſſla, A taynye ſe k muzy wratila. A ona gednu nocz wſtala geſt, k mylownyku ſſla taynye a brzce. Potom rytyerz ze ſna pbudyl ſe, a ženy geſt nenalezl. Wstal gest a dwerzy domu y komory otewrzyny nalezl. Dwerzy zawrzel a na zelerz domu wſtupil a w oknye ſedyel. Potom od puol noci prziſla zena a tlukla na dwerzy. Rzekl rytyerz: O zlo- rzeczeno zeno, gyz ſem doſſel, zes czyzolozſtwa 1) vczinila. zagiſte prawy tobye, ze wnye oſtaneſſ, az ſtrazny przigdu a tye w zalarz wſadye. y dye ona: O pane, procz to czynyſſ? ya prawdu pwim tobye: kdyz ſem byla I tebu na lozy, Prziſſla dyewka od materze mey, abych gy bez meſſkaný nawſſczywila,2) ne [232]chtiela ſem tebe ze ſna zbuditi, A protoz ſem taynye wyſſla etc. 25 Naymileyſſi! Rytyerz tento geſt pan naš ihûs xpê, kteryz duſſi naſſi w chot ſobye 30 wzal a gi tak welmi milowal, ze gi na ſwe loze pokladal. a protoz3) w knyhach prawi: Rozkoſſi me gſu etc. Rityerz dwerzí zawira a klicze pod hlawu poklada. A tak xpê dwerzi naſſe zawira y otwira, kdyz nam pro laſku ſwu dwerzy nebeſkeho kralowſtwie otwira. Ale pohrzichu czaſto hřiſſny klicze vkrada, kdyz proti bozymu przykazany czyny y przikazanye bozſke ruſſi a z hrzichu do hrzichu chody. zakon geſt vſtawen, aby w zwon bylo zwonyeno, 35 po kteremto zwonyeny acz by kto w noczy chodil, w zalarz bil by wſazen. zwon nicz gyneho neny, nezli chowati bozyeho przikazanye. a ktoz pti tov czyny ſlowem nebo ſkutkem, a zewnytrz dwerzy domowich, toto z czyrkwe ſwate, nalezen bude, ſkrze ſtraze, toto dyabli, duſſi geho popadnucz a do zalarze pekelneho vwedu. Tuto naklon vcha ſweho A poſlechný ſlowa meho.*) 40 LXXIII. 1) (za tím ps.) kterez (přetrž.). LXXIV. 1) (za tím počato písmeno, přetrž.). 2) (Dole na kraji stránky stopuje se ná- pis) defaty (ač je napolo oříznut). 3) (ps.) przotoz (první) z (přetrž.). *) (poněkud jiným písmem).
Strana 220
220 LXXV. U 5 10 15 25 Za dawna byeſſe w mie [233 ſtye rzymſkem nyekteraky rityrz, kteryz dwie dczerzy a gednoho ſyna myel geſt. Rityerz tento wſſeczko ſwe dobre vtratil. Byeſle czaſu toho czyeſarz ottawiano tak rzeczeny, kteryz na gedney wezy weliky poklad miegieſſe. Ritierz drzewerzeczeny k welikey chudobye prziſſel geſt, ze wſſeczko dyedicztwi ſwe prodal. y rzekl k ſynu ſwev: Ay, czyeſarz ma weliky poklad na oney wezi. W noci dyeru vczynymy a zlatta dobudemí, czoz budem chtieti. Oba w noci wſtala a dyeru do wezye ſliroku vczinila a do weze oba weſſla, A tak weliky poklad wzala, ze oba neſti nemohla. Rítyerz ten giſty yakozto prwe nezrzyzenye poczal vtraceti. Tehdy ſtrazny weze, kdyz weliky poklad widiel otneſen, powiedyel tyeſarzowi. Tehdy czyeſarz rzekl: zdali ſem tebe ſtrazneho nevſtawil pokladu meho? mye o zlatu odpowieſſ. On gest do weze ſſel a podle dyery kotel naplnil ſmoly a kle, acz by kto wiece wſſel dyeru ſkrze dyeru, aby w kotel vpadl a wſtati nemohl; vcziniw to wezy zawrzel a wen wyſſel. Skoro potom rytierz opiet poczal chud byti. Przi- [234] ſſel k ſynu ſwemu a rzekl gemu: O ſyne, vtratil ſem wſſeczko, a gyz ſem chud. y rzekl ſyn: Podmy do weze, yako prwe, a zlatta w hoynoſti naberzeme. W noci wſtali gſu a do weze weſſli. Otecz prwe ſſel, a w kotel az do hrdla vpadl, A welikym hlaſem za- wolal geſt a rzka: Synu mily, nerod ſe przibliziti, nebo vteci nemuozeſſ A on gemu rzekl: zagiſte tobiet pomohu. y rzekl otecz: boze neday, by kdo zwiedyel, kteraky ſem ya, ynhed wygmy mecz ſwoy a ſetny mi hlawu mu, A tak zadney znamoſti mey nebude myeti. A tak ty y dcery me vgdu ſwietſkey hanby. Ynhed hlawu otci ſtal a w nyekteraku yamu wrhl, 20 A ſeſtram ſwym o ſmrti otce ſweho zwieſtowal. A kdyz ſu vſliſſeli, plakanye a wzdichany wypuſtili gſu. Strazny potom do weze wſſel a tielo czlowieczy bez hlawy nalezl, dywil ſe geſt. A czyeſarz rzekl geſt: tyelo toto k oczaſuom konſkym prziwaz a po vliczych wlacz az k ſybenyci. a w kteremz domu placz a krzik vſliſſiſſ, toho domu pan geſt tento; a ty wſſiczkny wezmi a na ſſibenici obyeſ. Strazny vczinil to. a kdyz tak po vliczich wlaczen byl, a przed duom geho przi [235] ſſli ſu, a dcery geho kdyz ſu to widieli, w domu krzik weliky vczinily rzkuce: byeda nam! Ale ſyn, kdyz vſliſſal ot ſeſtr krzik, ſam ſe ſekyru w ledwi potal, ze krew welmi tekla geſt. Tehdy ſluzebnici czyeſarzowi, kdyz ſu wolany vſliſſali, opuſtiwſſe tielo w duom weſſli a prziczynu wolany yali ſe ptati. Tehdy ſyn dye: ſeſtry me wolagi, ze przihodu tyezce ſem ſe w ledwi ranil. podte a wyzte ranu mu. Sluzeb- nici, kdyz gſu ranu widyeli, rzeczy gſu vwierzili. a tak oklamany wyſfli gſu, a tyelo rytye- rzowo na ſſibenyci obieſili ſu. 30 LXXVI. BOhatecz nyekteraky byeſſe w mieftie rzimſkem, kteryz gmyegieſſe ſtraku, geſſto dobrze mluwiſſe to, czoz geſt ſyſſala nebo widyela. Ten myeſſczenyn myegieſſe mladu zenu, yako ty, czyeſarzi, maſ, ale muze ſweho nemilowala, nebo dluhu tyeleſtneho gi nawratiti 35 nemozieſſe, kolikrat geſt chtiela zena. Ona gineho milowala. A kdyz muze doma nebylo, neb po ſwey potrzebye gezdyeſſe, Ona na kazdu nocz po milownika ſwe |236] ho poſylaſſe, aby ſ ny ſpal Straka kdyz gelt vſlyſſala to, wſſeczko panu ſwev powiedyela. Muz gi czaſto treſktaſſe. Ona zaprzela a rzekla: Ty wierziſſ ſtrace ſwey zlorzeczeney. y rzekl on: Straka ma nevmy lhatí. Stalo ſe gt, ze muz do dalekich kragyn gel geſt. Ona k milowniku ſwev 40 poſlala. A on w noci prziſſel a rzekl geſt ku panye: Straka ta zlorzeczena obzaluge nas. A kdyz ſkrze ſyen gdyeſſe, tu kdez ſtraka ſedyeſſe, Straka geho ſlyſſala geſt mluwieczye tuto rzecz: O mila pany, wiece nez ty wierzity muozeſſ, ſtraky ſe tey bogim. Odpowiedyela: acz tebe newidim, hlas twoy dobrze ſlyſſim, wſſak wzdy neſprawedliwie czynyſſ, ze s zenv pana naſſeo chceſſ ſpaty. Wyez to, zet wſſeczko panu ſwev powym. a ta pany rzekla: nerod ſe bati. noci teyto budem ſpolu pomſtyeny nad ſtraku. Od puol noci pany wſtala geſt, a dyewky zawolala gt a rzekla: Wezmi rzebrzik a na duom Wſtupima. y wſtupili gſu na tu ſkryſſi, tu kdez ſtraka byeſſe, dyru gſu vczinili, A kameniczko male a pyſek a wodu, to troge przeſ celu nocz na ſtraku ſu metali, a tak ze gednak ſtraka vmrzela geſt. Druhy 45
220 LXXV. U 5 10 15 25 Za dawna byeſſe w mie [233 ſtye rzymſkem nyekteraky rityrz, kteryz dwie dczerzy a gednoho ſyna myel geſt. Rityerz tento wſſeczko ſwe dobre vtratil. Byeſle czaſu toho czyeſarz ottawiano tak rzeczeny, kteryz na gedney wezy weliky poklad miegieſſe. Ritierz drzewerzeczeny k welikey chudobye prziſſel geſt, ze wſſeczko dyedicztwi ſwe prodal. y rzekl k ſynu ſwev: Ay, czyeſarz ma weliky poklad na oney wezi. W noci dyeru vczynymy a zlatta dobudemí, czoz budem chtieti. Oba w noci wſtala a dyeru do wezye ſliroku vczinila a do weze oba weſſla, A tak weliky poklad wzala, ze oba neſti nemohla. Rítyerz ten giſty yakozto prwe nezrzyzenye poczal vtraceti. Tehdy ſtrazny weze, kdyz weliky poklad widiel otneſen, powiedyel tyeſarzowi. Tehdy czyeſarz rzekl: zdali ſem tebe ſtrazneho nevſtawil pokladu meho? mye o zlatu odpowieſſ. On gest do weze ſſel a podle dyery kotel naplnil ſmoly a kle, acz by kto wiece wſſel dyeru ſkrze dyeru, aby w kotel vpadl a wſtati nemohl; vcziniw to wezy zawrzel a wen wyſſel. Skoro potom rytierz opiet poczal chud byti. Przi- [234] ſſel k ſynu ſwemu a rzekl gemu: O ſyne, vtratil ſem wſſeczko, a gyz ſem chud. y rzekl ſyn: Podmy do weze, yako prwe, a zlatta w hoynoſti naberzeme. W noci wſtali gſu a do weze weſſli. Otecz prwe ſſel, a w kotel az do hrdla vpadl, A welikym hlaſem za- wolal geſt a rzka: Synu mily, nerod ſe przibliziti, nebo vteci nemuozeſſ A on gemu rzekl: zagiſte tobiet pomohu. y rzekl otecz: boze neday, by kdo zwiedyel, kteraky ſem ya, ynhed wygmy mecz ſwoy a ſetny mi hlawu mu, A tak zadney znamoſti mey nebude myeti. A tak ty y dcery me vgdu ſwietſkey hanby. Ynhed hlawu otci ſtal a w nyekteraku yamu wrhl, 20 A ſeſtram ſwym o ſmrti otce ſweho zwieſtowal. A kdyz ſu vſliſſeli, plakanye a wzdichany wypuſtili gſu. Strazny potom do weze wſſel a tielo czlowieczy bez hlawy nalezl, dywil ſe geſt. A czyeſarz rzekl geſt: tyelo toto k oczaſuom konſkym prziwaz a po vliczych wlacz az k ſybenyci. a w kteremz domu placz a krzik vſliſſiſſ, toho domu pan geſt tento; a ty wſſiczkny wezmi a na ſſibenici obyeſ. Strazny vczinil to. a kdyz tak po vliczich wlaczen byl, a przed duom geho przi [235] ſſli ſu, a dcery geho kdyz ſu to widieli, w domu krzik weliky vczinily rzkuce: byeda nam! Ale ſyn, kdyz vſliſſal ot ſeſtr krzik, ſam ſe ſekyru w ledwi potal, ze krew welmi tekla geſt. Tehdy ſluzebnici czyeſarzowi, kdyz ſu wolany vſliſſali, opuſtiwſſe tielo w duom weſſli a prziczynu wolany yali ſe ptati. Tehdy ſyn dye: ſeſtry me wolagi, ze przihodu tyezce ſem ſe w ledwi ranil. podte a wyzte ranu mu. Sluzeb- nici, kdyz gſu ranu widyeli, rzeczy gſu vwierzili. a tak oklamany wyſfli gſu, a tyelo rytye- rzowo na ſſibenyci obieſili ſu. 30 LXXVI. BOhatecz nyekteraky byeſſe w mieftie rzimſkem, kteryz gmyegieſſe ſtraku, geſſto dobrze mluwiſſe to, czoz geſt ſyſſala nebo widyela. Ten myeſſczenyn myegieſſe mladu zenu, yako ty, czyeſarzi, maſ, ale muze ſweho nemilowala, nebo dluhu tyeleſtneho gi nawratiti 35 nemozieſſe, kolikrat geſt chtiela zena. Ona gineho milowala. A kdyz muze doma nebylo, neb po ſwey potrzebye gezdyeſſe, Ona na kazdu nocz po milownika ſwe |236] ho poſylaſſe, aby ſ ny ſpal Straka kdyz gelt vſlyſſala to, wſſeczko panu ſwev powiedyela. Muz gi czaſto treſktaſſe. Ona zaprzela a rzekla: Ty wierziſſ ſtrace ſwey zlorzeczeney. y rzekl on: Straka ma nevmy lhatí. Stalo ſe gt, ze muz do dalekich kragyn gel geſt. Ona k milowniku ſwev 40 poſlala. A on w noci prziſſel a rzekl geſt ku panye: Straka ta zlorzeczena obzaluge nas. A kdyz ſkrze ſyen gdyeſſe, tu kdez ſtraka ſedyeſſe, Straka geho ſlyſſala geſt mluwieczye tuto rzecz: O mila pany, wiece nez ty wierzity muozeſſ, ſtraky ſe tey bogim. Odpowiedyela: acz tebe newidim, hlas twoy dobrze ſlyſſim, wſſak wzdy neſprawedliwie czynyſſ, ze s zenv pana naſſeo chceſſ ſpaty. Wyez to, zet wſſeczko panu ſwev powym. a ta pany rzekla: nerod ſe bati. noci teyto budem ſpolu pomſtyeny nad ſtraku. Od puol noci pany wſtala geſt, a dyewky zawolala gt a rzekla: Wezmi rzebrzik a na duom Wſtupima. y wſtupili gſu na tu ſkryſſi, tu kdez ſtraka byeſſe, dyru gſu vczinili, A kameniczko male a pyſek a wodu, to troge przeſ celu nocz na ſtraku ſu metali, a tak ze gednak ſtraka vmrzela geſt. Druhy 45
Strana 221
221 den prziſſel gest [237] pan a rzekl gest: o strako, kterak gest tobie? A ona dye: Pany twa U opyet geſt ſ gynym ſpala w gyezdu twu, a nykdy ſem tak zle nemiela yako tuto nocz, nebo gednak ſem vmrzela Nebo krupy, ſnyh a deſſcz przeſ celu nocz na mye padalo geſt, a odpolu gednak vmrzela ſem. Pany, kdyz to vſlyſſi, rzekla: Przeſ cely rok nebylo noci tak tychey, yako tuto nocz. Muz od ſuſeduow ztazowaſſe, kterziſſ gſu tez rzekli. Tehdy pany rzekla muzy: Doſti zgewnye rozumyeti muozel, ze ſtraka ſelhala geſt. Myeſſczenyn ten giſty ſlel k ſtrace y rzekl: Proczs zenu mu ſkrze lzy pohanyela? Odpowie ſtraka: Wi buoh, ze ya lhati nevmym. a zdaliſ my nerzekla, ze tuto nocz bily krupy, ſnyh a deſſcz? ale ſuſede wſſeczko mi ginak rzekli. a tak ſtraku zabil. kdyz ſtraku zabil geſt, zezrzew na wyſokoſt dow, vzrzel dyeru w domu a rzebrzik, a ynhed po tom rzebrziku 1) nahoru wſtupil geſt, a nahorze ſtrzechy ſud wody plny a male kameniczko a piſſek morzſky nalezl. Tu ynhed left zeny ſwey poznal geſt, a hlaſem welikym wolaſſe a rzka: Byeda mye, ze ſkrze [238] ſlowo zeny mey zabubil ſem ſtraku mu miloſtnu, geſlto bylo gest vtieſſeny me a ynhed do gyney zemye gel, a nykdy wiecz k zenye ſwey zaſe ſe newratil, A tam ſwoy zywot ſkonal. 5 10 15 LXXVII. Rytierz nyekteraky ſtary, ale ſprawedlywy, panu mladu za zenu poyal geſt. Stalo ſe gt, ze trzi leta ſpolu byli a zadneho plodu nemyeli. Tehdy geden den stalo ſe gest, kdyz tato mlada pany ſſla do koſtela, Maty gegy gy potkala a rzekla gy geſt: O mila dczy, kterak geſt tobye? a ona odpowi: zle, mila matko. tolikez libilo by mi ſe podle ſſpalka lezyeti, yako podle muze meho; nebo nyzadneho vtyeſleny nemam ot nyeho; a protoz 20 gineo chci milowati. Tehdy wece gy maty : O mila dci, ya a otec twoy dluhe czaſy bily ſmy ſpolu, a nykdy takoweho blaznowſtwi1) ſem ſe nedopuſtila. a ona odpowie: nebyl geſt dyw, neb sta byla oba mlada; ale gyne gest o muzy mem, ze geft stary a ſtudeny a ne- moczny. Odpowiedye gieg mati: Powiez mi, koho chceſſ milowati? Ona odpowiedye: [239 zagiſte knyeze tohoto myeſta, nebo tagemſtwi meho zgewiti neſmy, ale kdyz bich gineho 25 milowala, ten by towarziſſuom powiedyel, A tak ze by mi ſe poſmiwali. A protoz knyeze milowati chci. Odpowiedye gye mati: Poſluchay rady mey. starzit gfu welmi vkrutny, kdyzt ſe hnyewati pocznu.2) Pokus muze ſweho nayprwe, a bude lit moci progiti, tepruw knyeze milug. A ona odpowie: pro tye chci to vcziniti. Ale powiez mi, na czem geho pokuſym? a ona odpowie Drzewo, kterez on ſczepowal w nowie, ſetny ge a 3) na ohen wrz. a ona 30 odpowie: ya to vczinim. Potom rytyerz na low gel. Pany rzekla zahradnykowi: Ay, pan muoy, kdyz przigede ſ lowu, bude ſtuden. Podmy do zahrady, a nyektere drzewo ſetny a ohen vczyn, at by pan ſe mohl ſhrzieti, zahradnyk ſekyru wzal, y zde y onde hledage w zahradye. na kratce ona ſekyru wzala a drzewo ſrubila a w ohen wrhla. Druhy den opyet maty gi potkala, y dye gie: O mila matko, milowatit chci knyeze; vczinilat ſem, 35 yakozs mi kazala y dye mati: O dci mila, geſſcze gednu pro laſku otce ſweo, geſſcze geho gednu pokuſ! a ona odpowie: na czem ho mam pokuſiti? Ona odpowie maleho pſika ma, kterehoz welmi mi[240]luge; toho gemu zaby, a budeſ-li moci toho vgiti, tepruw knyeze milug. kdyz ſe nocz prziblizy, a loze zlatohlawem byeſſe przikrito, Tehdy pſik do komory wgide, na loze wſkoczy, yakoz geſt byl prziwykl. Pany geho za nohy zadny wzala a 40 o ſtyenu gim vderzila, az gest ynhed vmrzel. Ritierz to vzrzew rzekl gest k ny: O ne- ſſlechetna zeno, proczs pſika przede mnu zabila? A ona odpowie: dobrze widiff, ze loze naſſe geſt drahym ruchem okraſſleno; pſik z blata prziſſed rucho naſſe vblatil. A ona po- czala plakati. Rytierz rzekl k nyeg: plakany przeſtan, tobyet nyni odpuſtym. Trzeti prziſſla k materzi rzkuci: O matko mila, mnye gt muka welika przeſ tak weliky czas bez knyeze 45 byti; nebs mi rzekla a ſlibila, ze mne wiece nebudeſſ treſktati. Powiez mi, na czem geho mâ po trzeti zkuſiti? A ona dye. W nedyeli chce myeti muz twoy hody, a mnoho wladyk LXXVI. 1) (ps.) rzekrziku (z) k (opraw.) b. LXXVII. 1) (ps.) blaznywſtwi, (z) y (oprav) o. 2) (Na okraji pozd. rukou) Starzi gſau hnewiwi a vkrutny. 3) (za tím ps.) wnow (přetrž).
221 den prziſſel gest [237] pan a rzekl gest: o strako, kterak gest tobie? A ona dye: Pany twa U opyet geſt ſ gynym ſpala w gyezdu twu, a nykdy ſem tak zle nemiela yako tuto nocz, nebo gednak ſem vmrzela Nebo krupy, ſnyh a deſſcz przeſ celu nocz na mye padalo geſt, a odpolu gednak vmrzela ſem. Pany, kdyz to vſlyſſi, rzekla: Przeſ cely rok nebylo noci tak tychey, yako tuto nocz. Muz od ſuſeduow ztazowaſſe, kterziſſ gſu tez rzekli. Tehdy pany rzekla muzy: Doſti zgewnye rozumyeti muozel, ze ſtraka ſelhala geſt. Myeſſczenyn ten giſty ſlel k ſtrace y rzekl: Proczs zenu mu ſkrze lzy pohanyela? Odpowie ſtraka: Wi buoh, ze ya lhati nevmym. a zdaliſ my nerzekla, ze tuto nocz bily krupy, ſnyh a deſſcz? ale ſuſede wſſeczko mi ginak rzekli. a tak ſtraku zabil. kdyz ſtraku zabil geſt, zezrzew na wyſokoſt dow, vzrzel dyeru w domu a rzebrzik, a ynhed po tom rzebrziku 1) nahoru wſtupil geſt, a nahorze ſtrzechy ſud wody plny a male kameniczko a piſſek morzſky nalezl. Tu ynhed left zeny ſwey poznal geſt, a hlaſem welikym wolaſſe a rzka: Byeda mye, ze ſkrze [238] ſlowo zeny mey zabubil ſem ſtraku mu miloſtnu, geſlto bylo gest vtieſſeny me a ynhed do gyney zemye gel, a nykdy wiecz k zenye ſwey zaſe ſe newratil, A tam ſwoy zywot ſkonal. 5 10 15 LXXVII. Rytierz nyekteraky ſtary, ale ſprawedlywy, panu mladu za zenu poyal geſt. Stalo ſe gt, ze trzi leta ſpolu byli a zadneho plodu nemyeli. Tehdy geden den stalo ſe gest, kdyz tato mlada pany ſſla do koſtela, Maty gegy gy potkala a rzekla gy geſt: O mila dczy, kterak geſt tobye? a ona odpowi: zle, mila matko. tolikez libilo by mi ſe podle ſſpalka lezyeti, yako podle muze meho; nebo nyzadneho vtyeſleny nemam ot nyeho; a protoz 20 gineo chci milowati. Tehdy wece gy maty : O mila dci, ya a otec twoy dluhe czaſy bily ſmy ſpolu, a nykdy takoweho blaznowſtwi1) ſem ſe nedopuſtila. a ona odpowie: nebyl geſt dyw, neb sta byla oba mlada; ale gyne gest o muzy mem, ze geft stary a ſtudeny a ne- moczny. Odpowiedye gieg mati: Powiez mi, koho chceſſ milowati? Ona odpowiedye: [239 zagiſte knyeze tohoto myeſta, nebo tagemſtwi meho zgewiti neſmy, ale kdyz bich gineho 25 milowala, ten by towarziſſuom powiedyel, A tak ze by mi ſe poſmiwali. A protoz knyeze milowati chci. Odpowiedye gye mati: Poſluchay rady mey. starzit gfu welmi vkrutny, kdyzt ſe hnyewati pocznu.2) Pokus muze ſweho nayprwe, a bude lit moci progiti, tepruw knyeze milug. A ona odpowie: pro tye chci to vcziniti. Ale powiez mi, na czem geho pokuſym? a ona odpowie Drzewo, kterez on ſczepowal w nowie, ſetny ge a 3) na ohen wrz. a ona 30 odpowie: ya to vczinim. Potom rytyerz na low gel. Pany rzekla zahradnykowi: Ay, pan muoy, kdyz przigede ſ lowu, bude ſtuden. Podmy do zahrady, a nyektere drzewo ſetny a ohen vczyn, at by pan ſe mohl ſhrzieti, zahradnyk ſekyru wzal, y zde y onde hledage w zahradye. na kratce ona ſekyru wzala a drzewo ſrubila a w ohen wrhla. Druhy den opyet maty gi potkala, y dye gie: O mila matko, milowatit chci knyeze; vczinilat ſem, 35 yakozs mi kazala y dye mati: O dci mila, geſſcze gednu pro laſku otce ſweo, geſſcze geho gednu pokuſ! a ona odpowie: na czem ho mam pokuſiti? Ona odpowie maleho pſika ma, kterehoz welmi mi[240]luge; toho gemu zaby, a budeſ-li moci toho vgiti, tepruw knyeze milug. kdyz ſe nocz prziblizy, a loze zlatohlawem byeſſe przikrito, Tehdy pſik do komory wgide, na loze wſkoczy, yakoz geſt byl prziwykl. Pany geho za nohy zadny wzala a 40 o ſtyenu gim vderzila, az gest ynhed vmrzel. Ritierz to vzrzew rzekl gest k ny: O ne- ſſlechetna zeno, proczs pſika przede mnu zabila? A ona odpowie: dobrze widiff, ze loze naſſe geſt drahym ruchem okraſſleno; pſik z blata prziſſed rucho naſſe vblatil. A ona po- czala plakati. Rytierz rzekl k nyeg: plakany przeſtan, tobyet nyni odpuſtym. Trzeti prziſſla k materzi rzkuci: O matko mila, mnye gt muka welika przeſ tak weliky czas bez knyeze 45 byti; nebs mi rzekla a ſlibila, ze mne wiece nebudeſſ treſktati. Powiez mi, na czem geho mâ po trzeti zkuſiti? A ona dye. W nedyeli chce myeti muz twoy hody, a mnoho wladyk LXXVI. 1) (ps.) rzekrziku (z) k (opraw.) b. LXXVII. 1) (ps.) blaznywſtwi, (z) y (oprav) o. 2) (Na okraji pozd. rukou) Starzi gſau hnewiwi a vkrutny. 3) (za tím ps.) wnow (přetrž).
Strana 222
222 5 10 15 20 25 U ſzowe, muzuow y zen; a budem tu wſſichny. a kdyz budem wſſichny zſazeny, a ſtuol pln bude krmy a pity, tehdy taynye ſwoy klicz na konci vbruſa powieſ a rezi ta ſlowa: Ay, kterak zley pamati ya gſem, noze ſweho w komorze ſem nechala. a s stolice ſwey ſnaz- [241]nye wſtan, a vbrus ſe wſſemy krmyemy doluow ſtrhny. a kdyz pak byti vzrziſf, tepru milug knyeze, neb kohoz chceſſ. Tehdy ona, kdyz gyz wſſichny za ſtolem poſazeny byli ſu, a krmye y wina byli gſu poſtawena a ona s ſnaznoſti wſtala a wſſiczko na zemi ſtrhla. kofliky zlatte y ſtrzibrne y gyne nadobye rozliczne na zemi lezalo y krmye. Rityerz za- giſte wiece, nezli by rzeci mohl, zamutil ſe gest, a ynhed nowy vbrus y gine wſſeczko nowe kazal przineſti, a ſ weliku radoſti wſſeczky obweſelil geſt, aby krmye ſſczedrze brali y pyli. a tak wſſichny byli ſu weſeli a wſſichny naſiczeny. dokonany hoduow wſſichny dyeky dawali ſu rytyrzi. kdyz bylo rano, pobyw v mſſe domuow ſſel, a holicze zawolati kazal a rzekl gemu: Naſledug mye. a do komori ſſel a k luozy, kdez pany lezyeſſe, przi- ſtupil a rzekl geſt: Wſtan, brzo wſtan! a ona dye: Pane, neny hodyny trzeti, k czemu mâ wſtati? a on dy: aby krew puſſczela z uobu pazy. a ona dye: Pane, nikdy ſem nepuſſczela. a on dye: Prawda geſt, a protoz blaznice gſy. a zdali nepomnyſſ, czos mi vczynila? nay- prwe drzewos mi ſrubila, Druhe pſa zabila, a wczerayſſieho dne na hanbu mi vbrus doluow ſtrhla ſy s ſtolu. [242] a poczatek geſt poruſſeny krwe twe. a protoz to poruſſeny wypuſtiti chcy, aby any mne any ſebe potom nepohanyela. Ona placzyci wſtala, rucze zdwihſſi rzekla: Pane, ſmilug ſe nade mnu. on odpowie: Nerod miloſrdenſtwie pſyti, gedno pazy spyesse zdwihny, krew ſrdce tweho budu myeti. Ona pazy zdwihla, rytyerz dye lazebnikowi: Vdderz doſti hluboko. On weliku ranu dal, ze barwa twarnoſti gegie promienila ſe gest pro mnozſtwi krwe. A to vcziniw, rytyrz rzekl geſt: vwyez pazy. y dye k nye: zdwihny pazy druhu. ona opyet dye: O pane, ſmilug ſe nade mnu, ay gyz vmru. a on dye: to pomnyeti myela ſy, kdyz to ſy zle vczinila. Ona druhu pazy zwedla, a druhy vderzil, a krew wyſſla, ze gednak napoly mrtwa byeſſe. a pazy vwazati kazal, a rzekl: do loze ſweho gdy, a potom pomny ſe polepſſiti. a ona Po materz ſwu poſlala. a kdyz yeſt vſlyſſala, ra- dowala ſe geſt a prziſſla k czery. A dcera, kdyz vzrzela materz ſwu, rzekla: O matko mila, gednak ſem vmrzela. tehdy rzekla mati k ny: rzekla ſem tobye, ze ſtarzy ſu vkrutny. ny- kdy potom nechtieg milowati knyeze. Ona odpowie: Potom nyzadneho milowati *) nechci, 30 gedno pana meho mileho. a tak ſe geſt y ſtalo etc. [243] LXXVIII. LCtawianus kralowal bohaty welmi, a wſfak ſkupi, kteryz zlatta nade wſſeczko gyne zadaſſe, ten czas byeſſe w myeſtie rzimſkem miſtr virgili?, dokonaly w vmyeny cza- ruow. Mieſſczene gſu geho proſyli, aby nietczo ſlozil, kterak by od neprzatel mohli wy- ſtrzezeny byti. Ten miſtr chitroſti ſwu wyezy vſtawil na wyſoſti, A okolo tolik obrazuow, kolikoz bylo mudroſti na ſwietye. a w proſtrzedku geden obraz, kteryz yablko zlatte w ruce drzieſſe. kazdy obraz twarz ſwu kragyny gemu dane obraczowaſſe. a kdyzkolwiek ktera kragyna proty miſtru rzimſkemu protywiti ſe chtiela, tehdy obraz kragynye gemu dane w zwon zwonila y wſſiczky gine. Rzymene to vſliſfewſſe wſſiczkny ſe prziprawili a ſ welikym1) zaſtupem k tey kragynye geli. A tak nyzadna kragyna mohla tak ſkrita byti, by ſe nad 40 rzimany mohla2) mſtiti, by ſkrze obraz kragyny tey nebyla zrazena. Potom miſtr virgilius k utyeſſeny chudym vczinil ohen weliky na nyekterakem myeſtie, abi chudy mohli ſe ſhrzieti. A podle toho ohnye nyekteraku wodu z nye [244 kterake ſtudnice wychazegici, aby wſſiczkny chudy zyezen ſwu tu vhaſili, a nebo abi ſe myli. wedle toho ohnye a z wody tey vczinil geden obraz ſtoyaty, a na czele geho bieſſe pſano: kdo mye bude biti, pomſtu brzku na nyem wezmu. ten obraz tu mnoha leta ſtal. Tehdy prziſſel geden, a napis gest czetl: ktoz mye bity bude, pomſtu brzku na nyem wezmu. Ten myſlil: kterak ſe budelſ3) 35 45 *) (ps.) miloſtwati, ſt (přetrž.). LXXVIII. 1) (ps.) ſ welikeym, e (přetrž.). 2) (za tím ps.) ſkri (přetrž.). 3) (ps. vl.) budaſs, (z) a (oprav.) e.
222 5 10 15 20 25 U ſzowe, muzuow y zen; a budem tu wſſichny. a kdyz budem wſſichny zſazeny, a ſtuol pln bude krmy a pity, tehdy taynye ſwoy klicz na konci vbruſa powieſ a rezi ta ſlowa: Ay, kterak zley pamati ya gſem, noze ſweho w komorze ſem nechala. a s stolice ſwey ſnaz- [241]nye wſtan, a vbrus ſe wſſemy krmyemy doluow ſtrhny. a kdyz pak byti vzrziſf, tepru milug knyeze, neb kohoz chceſſ. Tehdy ona, kdyz gyz wſſichny za ſtolem poſazeny byli ſu, a krmye y wina byli gſu poſtawena a ona s ſnaznoſti wſtala a wſſiczko na zemi ſtrhla. kofliky zlatte y ſtrzibrne y gyne nadobye rozliczne na zemi lezalo y krmye. Rityerz za- giſte wiece, nezli by rzeci mohl, zamutil ſe gest, a ynhed nowy vbrus y gine wſſeczko nowe kazal przineſti, a ſ weliku radoſti wſſeczky obweſelil geſt, aby krmye ſſczedrze brali y pyli. a tak wſſichny byli ſu weſeli a wſſichny naſiczeny. dokonany hoduow wſſichny dyeky dawali ſu rytyrzi. kdyz bylo rano, pobyw v mſſe domuow ſſel, a holicze zawolati kazal a rzekl gemu: Naſledug mye. a do komori ſſel a k luozy, kdez pany lezyeſſe, przi- ſtupil a rzekl geſt: Wſtan, brzo wſtan! a ona dye: Pane, neny hodyny trzeti, k czemu mâ wſtati? a on dy: aby krew puſſczela z uobu pazy. a ona dye: Pane, nikdy ſem nepuſſczela. a on dye: Prawda geſt, a protoz blaznice gſy. a zdali nepomnyſſ, czos mi vczynila? nay- prwe drzewos mi ſrubila, Druhe pſa zabila, a wczerayſſieho dne na hanbu mi vbrus doluow ſtrhla ſy s ſtolu. [242] a poczatek geſt poruſſeny krwe twe. a protoz to poruſſeny wypuſtiti chcy, aby any mne any ſebe potom nepohanyela. Ona placzyci wſtala, rucze zdwihſſi rzekla: Pane, ſmilug ſe nade mnu. on odpowie: Nerod miloſrdenſtwie pſyti, gedno pazy spyesse zdwihny, krew ſrdce tweho budu myeti. Ona pazy zdwihla, rytyerz dye lazebnikowi: Vdderz doſti hluboko. On weliku ranu dal, ze barwa twarnoſti gegie promienila ſe gest pro mnozſtwi krwe. A to vcziniw, rytyrz rzekl geſt: vwyez pazy. y dye k nye: zdwihny pazy druhu. ona opyet dye: O pane, ſmilug ſe nade mnu, ay gyz vmru. a on dye: to pomnyeti myela ſy, kdyz to ſy zle vczinila. Ona druhu pazy zwedla, a druhy vderzil, a krew wyſſla, ze gednak napoly mrtwa byeſſe. a pazy vwazati kazal, a rzekl: do loze ſweho gdy, a potom pomny ſe polepſſiti. a ona Po materz ſwu poſlala. a kdyz yeſt vſlyſſala, ra- dowala ſe geſt a prziſſla k czery. A dcera, kdyz vzrzela materz ſwu, rzekla: O matko mila, gednak ſem vmrzela. tehdy rzekla mati k ny: rzekla ſem tobye, ze ſtarzy ſu vkrutny. ny- kdy potom nechtieg milowati knyeze. Ona odpowie: Potom nyzadneho milowati *) nechci, 30 gedno pana meho mileho. a tak ſe geſt y ſtalo etc. [243] LXXVIII. LCtawianus kralowal bohaty welmi, a wſfak ſkupi, kteryz zlatta nade wſſeczko gyne zadaſſe, ten czas byeſſe w myeſtie rzimſkem miſtr virgili?, dokonaly w vmyeny cza- ruow. Mieſſczene gſu geho proſyli, aby nietczo ſlozil, kterak by od neprzatel mohli wy- ſtrzezeny byti. Ten miſtr chitroſti ſwu wyezy vſtawil na wyſoſti, A okolo tolik obrazuow, kolikoz bylo mudroſti na ſwietye. a w proſtrzedku geden obraz, kteryz yablko zlatte w ruce drzieſſe. kazdy obraz twarz ſwu kragyny gemu dane obraczowaſſe. a kdyzkolwiek ktera kragyna proty miſtru rzimſkemu protywiti ſe chtiela, tehdy obraz kragynye gemu dane w zwon zwonila y wſſiczky gine. Rzymene to vſliſfewſſe wſſiczkny ſe prziprawili a ſ welikym1) zaſtupem k tey kragynye geli. A tak nyzadna kragyna mohla tak ſkrita byti, by ſe nad 40 rzimany mohla2) mſtiti, by ſkrze obraz kragyny tey nebyla zrazena. Potom miſtr virgilius k utyeſſeny chudym vczinil ohen weliky na nyekterakem myeſtie, abi chudy mohli ſe ſhrzieti. A podle toho ohnye nyekteraku wodu z nye [244 kterake ſtudnice wychazegici, aby wſſiczkny chudy zyezen ſwu tu vhaſili, a nebo abi ſe myli. wedle toho ohnye a z wody tey vczinil geden obraz ſtoyaty, a na czele geho bieſſe pſano: kdo mye bude biti, pomſtu brzku na nyem wezmu. ten obraz tu mnoha leta ſtal. Tehdy prziſſel geden, a napis gest czetl: ktoz mye bity bude, pomſtu brzku na nyem wezmu. Ten myſlil: kterak ſe budelſ3) 35 45 *) (ps.) miloſtwati, ſt (přetrž.). LXXVIII. 1) (ps.) ſ welikeym, e (přetrž.). 2) (za tím ps.) ſkri (přetrž.). 3) (ps. vl.) budaſs, (z) a (oprav.) e.
Strana 223
223 mítyti? lepe-li by bylo, bych ya tobye policzek dal, abych pod twyma nohama poklad U nalezl. a protoz ty be nerad, by tebe kdo vdderzil. a zak ten dal gemu policzek, az na zemy padl a ohen vhaſil,) a zhynula woda, a nyzadneho pokladu nenalezl. Chudy padnu obraza zamutili ſu ſe welmi rzkuce: zahin ten,5) ktoz geſt obraz pro ſwu ſkupoſt zkazil a nas welikeho weſele zbawil. Potô ſeſſli ſu ſe trze krali, kterymz ſu rzymene mnohe ne- wiery vczinili, a mezy ſebu rzekli: kterak bychom ſe mohli pomſtyti nad rzymany? rzekli gſu: nadarmo praczugemy; dokudz wieze ſ tyemi obrazy ſtogi, nycz proti nym vczinity budem moczy. Tehdy wſtali ſu trze rityerze a rzekli ſu: [245] Czo nam bude dano, aby- chom vezy ſ obrazy zruſſili? kralowe gſu rzekli: Czo a 6) mnoho-li zadate? a ony gſu rzekli: Cztyrzi kady plne zlata. A ony gſu rzekli: bud wuole waſſe Tito trze rytyerzi penyeze ſu wzali, toto cztyrzi kady plne zlatta, a k rzymu ſu geli. a v prnye brany zewnytrz we- liky gſu poklad zakopali, toto plnu kad zlata, a potom k druhe branye druhu 7) kad. vczi- niwſſe to doſti taynye do myeſta ſu weſſli. A ynhed czyeſarz ſe ſ nymi potkal a ge po- zdrawil a rzka: odkud gſte? A ony gemu rzku: z zemye dalekey gſme, a hadaczy gſmy nazwany, a nicz gineho hadaty nemuozem, gedyne kde zlatto geſt ſkryto. A ſlyſſeli ſmy o waſſie ſſlechetnoſti, a proto ſmy k wam przigeli, zdali naſſie ſluzby zadate. A on dye: zkuſym was. A ony gſu rzekli: nicz gineo neproſymy za odplatu, gedyne puol ſtrany na- lezeney. a on dye: dobrze prawite. a ſſli ſu 8) po czyeſarzowi az do ſyenye. Po weczerzi rzekli ſu krali: Pane, atzt ſe liby, budem ſpati, a nayſtarſſi z nas bude ſen myeti tuto nocz, a zytra wam powímy. a on geſt gim rzekl: Gdyete we gme [246] no bozie, day wam buoh dobry ſen. a ony gſu ſſli, a nocz tu ſ radoſti a s ſmyechem przeſpali. Rano gſu krali prziſſli, y dye nayſtarſſi: Pane, ſen ſem myel, ze przed branu prwny myeſta geſt yama, w ktereyzto geſt kad plna zlatta ſkryta. y rzekl kral Podmy w noci a vzrzimy, prawda-li geſt, czoz prawite, kdyz ſu k branye prziſſli, kad, kteruz ſu wlozili, wynyali ſu. kral kdyz to vzrzel, radowal ſe geſt welmi, A polowici gim zlatta dal. a rzekl gest druhy: ya ſen tuto nocz budu myeti. a on rano dye: ſnylo mí ſe o kady plne zlatta v druhe brany. Take trzeti rytierz rzekl geſt trzety nocz, ze mi ſe bude ſnyti o trzetyey branye, A cztwrty o cztwrtey. a v kazdey brany nalezli plnu kad zlata, neb ſu tu kady byli polozili. Tehdy wſſechny rzekli ſu: Pane, tuto nocz bude ſe nam wſſem ſnyeti, a nadyegeme ſe wiece zlatta na- leznuty, y rzekl kral: buoh day wam dobry ſen a vziteczny. Rano gſu krali rzekli: O pane, 30 o dobrem ſmy ſny myeli. y rzekl kral: powiezte mi! y rzekli ſu: Nam ſe wſſem ſnyelo, ze pod zakladem weze, tu kdez gſu obrazy, Tak mnoho lezy zlatta ciſteho, ze wſſiczkny kony twogi nevwezli by. [217] Tehdy kral dy: buoh neday, bych wezy zruſſil ſobrazy pro zlatto, ſkrze kterezto od neprzatel naſſich gſmy wſſichny wyſtrzezeny. a ony gſu rzekli: my w ruce wezmemy zaklad a tak mudrze kopagice, ze weze pewnyegi ſtane, a zlato wſſichno budete 35 myeti. ale muſy to w noci byti, aby lide wam neprzekazeli. a rzekl kral: gdyete we gmeno bozy, a zaytra ſ wiece konmy k wam przigedu. A ony gſu ſſli radugice ſe, a w noci po- czali ſu kopati, dokowadz geſt nebyla hotowa padnuti. potom ſu wohen puſtili, a na ſpiech ſu zz mieſta wen wigeli. ledwa ſu byli od myeſta w myli, az weze ſ obrazy padla. A tak gſu obrazy zruſſeny. Rano gſu prziſſli myeſczene rzimſſczy, a wezy ſ obrazy zruſſenu nalezli. 40 wiece nez wierzity muoz, zeleli ſu, a krali gſu rzekli. A on weſſkeren vmyſl onych trzy rityerzuow gym powiedyel a ony ſu myeſſczene rzekli: ſkrze twu ſkupoſt gſmy zbaweny weze a obrazuow, nebo gſu zkazeny. A protoz twa ſkupoſt na tobye ſe ſweze, a ynhed ſu geho wzeli, a vſta geo zlata naplnyli, a geo ſu zyweho w zemi pokopali. [248] 5 10 15 20 25 Naymileyſſi! Czyeſarz tento muoz nazwan byti kazdy czlowiek, ſkrze krzeſt obmyty, 45 kteryz ma nade wſſeczko zdrawi duſſe ſwe zadati, a wezy, toto ſrdce ſkruſſene, k bohu zdwihnuti, a obrazy, toto vzitky ſmyſluw ſwych, k bozye ſluzbye przipwiti. obraz proſtrzed weze geſt duſſe, genz ma drzeti yablko zlatte w ruce, toto wieru, laſku y nadyegi. take kazdy obraz ma zwon myeti k zwonyeni pty neprzateluom, toto kazdy tiechto pyet ſmy- *) (ps.) vſaſil, (z) ſ (oprav.) h. 5) (za tím ps.) den (přetrž.). 6) (ps.) na, n (přetrž.).3 (za tím ps.) h (přetrž.). 8) (za tím ps.) do (přetrž.).
223 mítyti? lepe-li by bylo, bych ya tobye policzek dal, abych pod twyma nohama poklad U nalezl. a protoz ty be nerad, by tebe kdo vdderzil. a zak ten dal gemu policzek, az na zemy padl a ohen vhaſil,) a zhynula woda, a nyzadneho pokladu nenalezl. Chudy padnu obraza zamutili ſu ſe welmi rzkuce: zahin ten,5) ktoz geſt obraz pro ſwu ſkupoſt zkazil a nas welikeho weſele zbawil. Potô ſeſſli ſu ſe trze krali, kterymz ſu rzymene mnohe ne- wiery vczinili, a mezy ſebu rzekli: kterak bychom ſe mohli pomſtyti nad rzymany? rzekli gſu: nadarmo praczugemy; dokudz wieze ſ tyemi obrazy ſtogi, nycz proti nym vczinity budem moczy. Tehdy wſtali ſu trze rityerze a rzekli ſu: [245] Czo nam bude dano, aby- chom vezy ſ obrazy zruſſili? kralowe gſu rzekli: Czo a 6) mnoho-li zadate? a ony gſu rzekli: Cztyrzi kady plne zlata. A ony gſu rzekli: bud wuole waſſe Tito trze rytyerzi penyeze ſu wzali, toto cztyrzi kady plne zlatta, a k rzymu ſu geli. a v prnye brany zewnytrz we- liky gſu poklad zakopali, toto plnu kad zlata, a potom k druhe branye druhu 7) kad. vczi- niwſſe to doſti taynye do myeſta ſu weſſli. A ynhed czyeſarz ſe ſ nymi potkal a ge po- zdrawil a rzka: odkud gſte? A ony gemu rzku: z zemye dalekey gſme, a hadaczy gſmy nazwany, a nicz gineho hadaty nemuozem, gedyne kde zlatto geſt ſkryto. A ſlyſſeli ſmy o waſſie ſſlechetnoſti, a proto ſmy k wam przigeli, zdali naſſie ſluzby zadate. A on dye: zkuſym was. A ony gſu rzekli: nicz gineo neproſymy za odplatu, gedyne puol ſtrany na- lezeney. a on dye: dobrze prawite. a ſſli ſu 8) po czyeſarzowi az do ſyenye. Po weczerzi rzekli ſu krali: Pane, atzt ſe liby, budem ſpati, a nayſtarſſi z nas bude ſen myeti tuto nocz, a zytra wam powímy. a on geſt gim rzekl: Gdyete we gme [246] no bozie, day wam buoh dobry ſen. a ony gſu ſſli, a nocz tu ſ radoſti a s ſmyechem przeſpali. Rano gſu krali prziſſli, y dye nayſtarſſi: Pane, ſen ſem myel, ze przed branu prwny myeſta geſt yama, w ktereyzto geſt kad plna zlatta ſkryta. y rzekl kral Podmy w noci a vzrzimy, prawda-li geſt, czoz prawite, kdyz ſu k branye prziſſli, kad, kteruz ſu wlozili, wynyali ſu. kral kdyz to vzrzel, radowal ſe geſt welmi, A polowici gim zlatta dal. a rzekl gest druhy: ya ſen tuto nocz budu myeti. a on rano dye: ſnylo mí ſe o kady plne zlatta v druhe brany. Take trzeti rytierz rzekl geſt trzety nocz, ze mi ſe bude ſnyti o trzetyey branye, A cztwrty o cztwrtey. a v kazdey brany nalezli plnu kad zlata, neb ſu tu kady byli polozili. Tehdy wſſechny rzekli ſu: Pane, tuto nocz bude ſe nam wſſem ſnyeti, a nadyegeme ſe wiece zlatta na- leznuty, y rzekl kral: buoh day wam dobry ſen a vziteczny. Rano gſu krali rzekli: O pane, 30 o dobrem ſmy ſny myeli. y rzekl kral: powiezte mi! y rzekli ſu: Nam ſe wſſem ſnyelo, ze pod zakladem weze, tu kdez gſu obrazy, Tak mnoho lezy zlatta ciſteho, ze wſſiczkny kony twogi nevwezli by. [217] Tehdy kral dy: buoh neday, bych wezy zruſſil ſobrazy pro zlatto, ſkrze kterezto od neprzatel naſſich gſmy wſſichny wyſtrzezeny. a ony gſu rzekli: my w ruce wezmemy zaklad a tak mudrze kopagice, ze weze pewnyegi ſtane, a zlato wſſichno budete 35 myeti. ale muſy to w noci byti, aby lide wam neprzekazeli. a rzekl kral: gdyete we gmeno bozy, a zaytra ſ wiece konmy k wam przigedu. A ony gſu ſſli radugice ſe, a w noci po- czali ſu kopati, dokowadz geſt nebyla hotowa padnuti. potom ſu wohen puſtili, a na ſpiech ſu zz mieſta wen wigeli. ledwa ſu byli od myeſta w myli, az weze ſ obrazy padla. A tak gſu obrazy zruſſeny. Rano gſu prziſſli myeſczene rzimſſczy, a wezy ſ obrazy zruſſenu nalezli. 40 wiece nez wierzity muoz, zeleli ſu, a krali gſu rzekli. A on weſſkeren vmyſl onych trzy rityerzuow gym powiedyel a ony ſu myeſſczene rzekli: ſkrze twu ſkupoſt gſmy zbaweny weze a obrazuow, nebo gſu zkazeny. A protoz twa ſkupoſt na tobye ſe ſweze, a ynhed ſu geho wzeli, a vſta geo zlata naplnyli, a geo ſu zyweho w zemi pokopali. [248] 5 10 15 20 25 Naymileyſſi! Czyeſarz tento muoz nazwan byti kazdy czlowiek, ſkrze krzeſt obmyty, 45 kteryz ma nade wſſeczko zdrawi duſſe ſwe zadati, a wezy, toto ſrdce ſkruſſene, k bohu zdwihnuti, a obrazy, toto vzitky ſmyſluw ſwych, k bozye ſluzbye przipwiti. obraz proſtrzed weze geſt duſſe, genz ma drzeti yablko zlatte w ruce, toto wieru, laſku y nadyegi. take kazdy obraz ma zwon myeti k zwonyeni pty neprzateluom, toto kazdy tiechto pyet ſmy- *) (ps.) vſaſil, (z) ſ (oprav.) h. 5) (za tím ps.) den (přetrž.). 6) (ps.) na, n (přetrž.).3 (za tím ps.) h (přetrž.). 8) (za tím ps.) do (přetrž.).
Strana 224
224 5 10 U ſluow ma pozdwihnuti ſkrze przikazany bozy pti hrozam neprzatelſkym y dyabelſkym ſkrze zwon zwonyeny. a tak budem wiſtrzezeny pti neprzateluom, toto diabluow, tyela y ſwieta. Virgilio miſtr vczinil obraz, na ktémzto bylo pſano: ktoz mye bude bity etc. Obraz tento...9) byti adam, kteryz miel ſtudnici....10)ſrdenſtwie a ohen miloſti. nebo tak ranyen bieſſe ſkrze dyabla, ze ſtudnice miloſrdenstwie y miloſt neſmrtedlnosti gemu odyata byeſſe, kdyz wſſiczko pokoleny lidſke ſruſſil. Skrze trzi rytyerze znamenawa ſe troge wiecz, toto Pycha, zadoft oczy a zadoſt tyela, ſkrze kterezto czlowiek czaſtokrat oklaman bywa. Prwny poklada kad [219] w branye. kady gſu ſrdce bohatych neb mocznych w zemy ſkryta, kdyz pycha gich zahine y ſegde. a ptoz hrali gſu, gedli ſu, a pily ſu, a zemrzeli ſu, a do pekla ſſli ſu. Druha kad geſt lakomſtwie, kterez ſkrito geſt w lakomich, kterzyz tak mnoho zadagi, ze tak ſamy ſe zrazugi, yakoz geſt vkazano na adamowi a na luczyperowi. Trzeti kad geſt lakota. a protoz taczy, czoz koli dobudu, wſſeczko w brzicho wpuſti. A protoz Apoſtol pwie: Gich buoh brzicho geſt. Cztwrta kad geſt ſmilſtwo, ſkrze kterezto zahynugi ſilny, bohati y chudy. Skrze tyto cztyrzi 11) kady mnozy zahinu y zahynuli ſu etc Sequit 15 ulti?. Solue michi q'd dês. LXXIX. Kral nyekteraky bieſſe dywnym obyčzegem naduth, A ten myſ.. ffe 1) tiela ſwatich Petra a pawla z rzima noci odneſti. A pohan byeſſe. kdyz na czeſtie odpoczywal geſt w gednom myeſtie, y rzekl geſt ſluzebnykowi ſwemu: Nalezny mi pyeknu zenu, at ſe mnu ſpi tuto nocz, a czoz bude chtieti, dam gy. Sluzebnik to vſlyſſaw, vſkupil ſe geſt na penyze, 20 a zenu ſwu pti wuoli geho na loze w noczy wedl geſt. a rano kral rzekl ſluzebnikowi ſwe: [250] Otewrzi okno, at opatrzim kraſu twarzi zeny teyto, A tepruw daſſ gie tyſicz zlatych. kdyz geſt kral vzrzel, ze zena ſluzebnikowa byla geſt, y rzekl: O neſſlechetny ſluho, proczs p taky penyez zenu ſwu pohanyel? nebs mi gi dal bez meho wiedyeny. Wygdy brzo z kra- lowſtwi meho, nebo budeſſli dele przebiwati, ſmrty ohawnu zatratim tye. On vſliſſaw to z kralowſtwie geſt wyſſel, any wiecze widyen geſt. kral, dokowadz gest zyw byl, zenu geho w czeſt myel a ſ radoſti gy drzal. Potom drzewe rzeczeny kral weliky zaſtup ſebral a rzim oblehl tak dluho, ze rzimene nechtieli2) ſu gev tiela daty ſwatych petra a pawla, aby otgel od myeſta. Byeſſe toho czaſu w myeſtie rzimſkem ſedm mudrczuow. prziſſli myeſſczene k nym y rzekli ſu: Czo vczinimy? neb myeſto geft w nebezpecznem zatraczeny. Rzekl geſt prwny mudrzecz: zachowâ myeſta y tyela za geden den. Rzekl druhy mudrzecz: take ya zachowam druhy den. A tak wſſichny rzekli ſu porzad. Kral poczinaſſe myeſtu protywiti ſe. Prwny miſtr poczal mluwiti o pokogi, a tak mudrze poczal mluwiti, ze kral ten den opuſtyl boy. A tak kazdy geden den po druhem, az na poſled [251 nyeho prziſſlo. Tehdy prziſſli ſu myeſſczene k tov giſtemu mudrczy a rzkuce: O mily miſtrze, kral prziſahl, ze zaytra chce myeſto myeti, nebo wſſichny zemrzemy zproſt nas, yakoz gſu twogi towarziſſy vczinili. A on geſt rzekl: nerodte ſe bati. Na zaytrzeyſſi den vczinim, ze kral s ſwym za- ſtupem vtecze. Miſtr nyekteraku ſukny nalezl welmi dywnu, mage na ſukny pawowe perzi a male zwoneczky a gyne perzi ptakuow ginich a oczaſy ſwinſke. A tak ſe dwiema me- czoma czyſtyma na naywyſſy wezy wſtupil, tu kdez kral ſe wſſim ſwim zaſtupem geho 40 widiety mohl. Poczal ſe y ſem y tam hibati, y diwnym obyczegem ſtkwieſſe ſye perzy, a dwa mecze w uſtech drzal. Nyekterzi to z zaſtupu kralowa vzrzewſſe rzekli ſu krali: O krali, zdali newidyete na wyſokoſti weze gednu dywnu wyecz? a on odpowie: dobrze wizy, ale czo by to bylo, zagiſte newim. a ony ſu rzekli: Buoh krzeſtanſky geſt, kteryz geſt ſ nebe sſtupil, kteryz tyema dwiema meczoma nas wſſeczky ztepe, budemi-li zde dele. kral vſliſſaw to, bal ſe a rzekl: czo vczynymy? a ony odpowiedyeli: nenýt naſſeo zde ge- dnoo odpoczynuty, gedno w [252 ſſiczkny ſ tohoto myeſta odgedmy, aby buoh gich nas 25 30 35 45 9) (otvor v papíře). 17) (otvor v pap.). 11) (před tím ps.) trz (přetrž.). LXXIX. 1) le (otvorem v papíře vytrž.). 2) (ps.) nechtiela, (z) a (oprav.) i.
224 5 10 U ſluow ma pozdwihnuti ſkrze przikazany bozy pti hrozam neprzatelſkym y dyabelſkym ſkrze zwon zwonyeny. a tak budem wiſtrzezeny pti neprzateluom, toto diabluow, tyela y ſwieta. Virgilio miſtr vczinil obraz, na ktémzto bylo pſano: ktoz mye bude bity etc. Obraz tento...9) byti adam, kteryz miel ſtudnici....10)ſrdenſtwie a ohen miloſti. nebo tak ranyen bieſſe ſkrze dyabla, ze ſtudnice miloſrdenstwie y miloſt neſmrtedlnosti gemu odyata byeſſe, kdyz wſſiczko pokoleny lidſke ſruſſil. Skrze trzi rytyerze znamenawa ſe troge wiecz, toto Pycha, zadoft oczy a zadoſt tyela, ſkrze kterezto czlowiek czaſtokrat oklaman bywa. Prwny poklada kad [219] w branye. kady gſu ſrdce bohatych neb mocznych w zemy ſkryta, kdyz pycha gich zahine y ſegde. a ptoz hrali gſu, gedli ſu, a pily ſu, a zemrzeli ſu, a do pekla ſſli ſu. Druha kad geſt lakomſtwie, kterez ſkrito geſt w lakomich, kterzyz tak mnoho zadagi, ze tak ſamy ſe zrazugi, yakoz geſt vkazano na adamowi a na luczyperowi. Trzeti kad geſt lakota. a protoz taczy, czoz koli dobudu, wſſeczko w brzicho wpuſti. A protoz Apoſtol pwie: Gich buoh brzicho geſt. Cztwrta kad geſt ſmilſtwo, ſkrze kterezto zahynugi ſilny, bohati y chudy. Skrze tyto cztyrzi 11) kady mnozy zahinu y zahynuli ſu etc Sequit 15 ulti?. Solue michi q'd dês. LXXIX. Kral nyekteraky bieſſe dywnym obyčzegem naduth, A ten myſ.. ffe 1) tiela ſwatich Petra a pawla z rzima noci odneſti. A pohan byeſſe. kdyz na czeſtie odpoczywal geſt w gednom myeſtie, y rzekl geſt ſluzebnykowi ſwemu: Nalezny mi pyeknu zenu, at ſe mnu ſpi tuto nocz, a czoz bude chtieti, dam gy. Sluzebnik to vſlyſſaw, vſkupil ſe geſt na penyze, 20 a zenu ſwu pti wuoli geho na loze w noczy wedl geſt. a rano kral rzekl ſluzebnikowi ſwe: [250] Otewrzi okno, at opatrzim kraſu twarzi zeny teyto, A tepruw daſſ gie tyſicz zlatych. kdyz geſt kral vzrzel, ze zena ſluzebnikowa byla geſt, y rzekl: O neſſlechetny ſluho, proczs p taky penyez zenu ſwu pohanyel? nebs mi gi dal bez meho wiedyeny. Wygdy brzo z kra- lowſtwi meho, nebo budeſſli dele przebiwati, ſmrty ohawnu zatratim tye. On vſliſſaw to z kralowſtwie geſt wyſſel, any wiecze widyen geſt. kral, dokowadz gest zyw byl, zenu geho w czeſt myel a ſ radoſti gy drzal. Potom drzewe rzeczeny kral weliky zaſtup ſebral a rzim oblehl tak dluho, ze rzimene nechtieli2) ſu gev tiela daty ſwatych petra a pawla, aby otgel od myeſta. Byeſſe toho czaſu w myeſtie rzimſkem ſedm mudrczuow. prziſſli myeſſczene k nym y rzekli ſu: Czo vczinimy? neb myeſto geft w nebezpecznem zatraczeny. Rzekl geſt prwny mudrzecz: zachowâ myeſta y tyela za geden den. Rzekl druhy mudrzecz: take ya zachowam druhy den. A tak wſſichny rzekli ſu porzad. Kral poczinaſſe myeſtu protywiti ſe. Prwny miſtr poczal mluwiti o pokogi, a tak mudrze poczal mluwiti, ze kral ten den opuſtyl boy. A tak kazdy geden den po druhem, az na poſled [251 nyeho prziſſlo. Tehdy prziſſli ſu myeſſczene k tov giſtemu mudrczy a rzkuce: O mily miſtrze, kral prziſahl, ze zaytra chce myeſto myeti, nebo wſſichny zemrzemy zproſt nas, yakoz gſu twogi towarziſſy vczinili. A on geſt rzekl: nerodte ſe bati. Na zaytrzeyſſi den vczinim, ze kral s ſwym za- ſtupem vtecze. Miſtr nyekteraku ſukny nalezl welmi dywnu, mage na ſukny pawowe perzi a male zwoneczky a gyne perzi ptakuow ginich a oczaſy ſwinſke. A tak ſe dwiema me- czoma czyſtyma na naywyſſy wezy wſtupil, tu kdez kral ſe wſſim ſwim zaſtupem geho 40 widiety mohl. Poczal ſe y ſem y tam hibati, y diwnym obyczegem ſtkwieſſe ſye perzy, a dwa mecze w uſtech drzal. Nyekterzi to z zaſtupu kralowa vzrzewſſe rzekli ſu krali: O krali, zdali newidyete na wyſokoſti weze gednu dywnu wyecz? a on odpowie: dobrze wizy, ale czo by to bylo, zagiſte newim. a ony ſu rzekli: Buoh krzeſtanſky geſt, kteryz geſt ſ nebe sſtupil, kteryz tyema dwiema meczoma nas wſſeczky ztepe, budemi-li zde dele. kral vſliſſaw to, bal ſe a rzekl: czo vczynymy? a ony odpowiedyeli: nenýt naſſeo zde ge- dnoo odpoczynuty, gedno w [252 ſſiczkny ſ tohoto myeſta odgedmy, aby buoh gich nas 25 30 35 45 9) (otvor v papíře). 17) (otvor v pap.). 11) (před tím ps.) trz (přetrž.). LXXIX. 1) le (otvorem v papíře vytrž.). 2) (ps.) nechtiela, (z) a (oprav.) i.
Strana 225
225 wſſech nezabil tyemato dwiema meczoma. kral ſe wſſim zaſtupem ſwym otgel geſt. rzymene U to vzrzewſſe a przyprawiſſe ſe po nych geli, a krale ſu zabili y mnohe gyne. a tak ſkrze chitroft mudrezuow kral przemozen gest etc Naymileyſſi! tento kral naduty geſt dyabel, kteryz p pychu ſ nebe sstrezen geſt a bohu ſe nechtiel pokorziti, a welmi mnoho, ze da zenu, toto duſſi k podobenſtwi bozſkemu ſtworzenych. a duſſe mnohe nenawidy hruoz. Ale dyabel ſkrze zaſtup muſky, w kterych e czlowiek kocha, yakozto geſt pycha, lakomſtwie, ſmilſtwo. a ſ tym zaſtupem chce odgity tiela ſwatich petra a pawla, toto ſrdce dobrich lidy, aby w luonu ſwem ſpali. Czo ma czlo- wiek vcziniti? zawolaty ſedm mudrczuow, toto ſedm ſkutkuow miloſrdnych, ſkrze kterezto czlowiek muoz geho przemoci. A pto geden mudrzecz, toto almuzna, oblecze ſe w rucho, 10 toto ſ poſtê a ſ modlitbu. Dwa mecze znamenawagi miloſt bozy a bliznyho ſweo, Skrze kterezto dyabel odehnan bude. a mamy wiſoko wſtupiti, toto ſkrze cztnoſt, a mamy ſe hibaty y ſem y tam, toto z gedney cztnoſti do druhe. a tak zywot wieczny budem myeti. [253 5 LXXX. NYekteraky czyeſarz řymſky kralowal geſt, kteryzto s ſebu myel geſt ſedm mu- drczuow, ſkrze kterezto wſſeczko kralowſtwi zpwowano geſt. A tyechto ſedm mudrczuow 15 ſkrze czary zgednali ſu, ze czyeſarz w ſſieny yaſnye a dobrze widyeti mohl, a zewnytrz ſyenye nycz aby newidyel, ale ſlep gest bil. Tiechto ſedm mudrezuow zgednali ſu pod pokutu vſtawenye, aby ktoz kolwiek ſen by widiel, aby k nym prziſſel ſ hrzywnu zlata a z wykladu ſnu od nych obdrzal. A tak na tey czeſtye wietſli hoynoſt ſu myeli, nezli czyeſarz. Tehdy geden den, kdyz czyeſarz ſ czyeſarzowu za ſtolem ſedyel geſt a plakal gest vkrutnye, y dye czyeſarzowa gev: O tyeſarzy, p kteru wiecz zamutila se gest dusse twa? A on rzekl: O pany, a zdali my neny welika prziczyna, ze toliko w ſyny widyeti 1) mohu? A ona rzekla: O czyeſarzi, ſedm mudrczuow w ſwê kralowſtwie maſſ, ſkrze kterezto wſſeczko kralowſtwi zprawuge ſe. Poſſli po nye a nemocz gym ſwu powiez, [254] pod po- kutu gim ſmrti przikaze, aby mudroſt ſwu przilozili, aby zewnitrz ſyeny tak yaſnie widiel, 25 yako wnytrz. A tak, yakoz mi ſe zda, zrak ſwoy budeſſ myeti. On ynhed po ſedm mudr- czuow poſlal, a ony ſu ynhed prziſſli. rzekl gim czyeſarz: ſwiedomo wam geſt, ze wnytrz ſynye dobrze widim, ale zewnitrz ſlep ſem. A pto gdyete pod vlozenym zywota waſſeho, abich zrak ya ſwoy zewnitrz ſynye mohl myeti, a nebo ſmrti was ohawnu potupim. a ony ſu rzekli: Pane, neſnadney wiece zadate,2) wſſak dayte na za trzi dny pdleny, A deſaty den 30 odpowimy wam. a on rzekl: dobrze mi ſe liby. a ony ſamy myſlili w ſobye ſu, a nykterak ſu nemohli wymyſliti, aby kral zewnytrz ſyenye widyel. Po czyeſarzſtwi poczali ſu choditi, zda by kde koho nalezli, kto by gym k tov poradyti vmyel. Stalo ſe geſt, ze do nye- ktêakeho myeſta prziſſli ſu, a dyeti na vliczy ſedyecze a hragice widyeli ſu, ze czlowiek nyekteraky ſ hrzywnu zlatta k mudrczuom prziſſel geſt a rzekl: O mily miſtrzi! Sen tuto 35 nocz widyel ſem, A ten mi wylozte, a wam zlata podle vſtaweny dam. Nyekterake dyetye, kdyz geſt to vſliſſalo, rzeklo gemu: Nerod gim zlatta dati, ale powiez mi ſen, a yat [255 gey tobye wylozim. a on geſt rzekl: tuto nocz widyel ſem, ze w proſtrzed ſadu meho ſtudnice ſe vkazala, Od ktereyzto tolikuo potoku teklo, ze weſſken ſad muoy byl geſt pln wody. rzeklo mu dyetie: dy do domu ſweo a wezmi motiku, a na tom giſtem myeſtie 40 kopay, A tak weliky poklad nalezneſſ, ze ty a weſſkeren rod twoy bohaty budete. On gest domuow ſſel, a tak weliky poklad nalezl, ze on y wſlichny narodowe geho byli ſu bohati. a on dyetieti hrziwnu zlatta dal gest. a on rzekl geſt: boze neday toho, bich penyeze wzal. dy a pros za mye boha. Mudrci, kdyz ſu to vſliſſeli, rzekli ſu dyetieti: O mile dyetiatko, ktere geſt gmeno twe? A ono gest rzeklo: Mertlyn mi dyegi. a ony: dobrze ſmy wydyeli, 45 ze welika mudroft geft w tobye. gednu wiecz radi bychom propowiedyeli, a ono dye: po- 20 LXXX. 1) (ps.) wiedyeti, (první) e (přetrž.). 2) (posl.) e (podobno) a. Gesta Romanorum. 15
225 wſſech nezabil tyemato dwiema meczoma. kral ſe wſſim zaſtupem ſwym otgel geſt. rzymene U to vzrzewſſe a przyprawiſſe ſe po nych geli, a krale ſu zabili y mnohe gyne. a tak ſkrze chitroft mudrezuow kral przemozen gest etc Naymileyſſi! tento kral naduty geſt dyabel, kteryz p pychu ſ nebe sstrezen geſt a bohu ſe nechtiel pokorziti, a welmi mnoho, ze da zenu, toto duſſi k podobenſtwi bozſkemu ſtworzenych. a duſſe mnohe nenawidy hruoz. Ale dyabel ſkrze zaſtup muſky, w kterych e czlowiek kocha, yakozto geſt pycha, lakomſtwie, ſmilſtwo. a ſ tym zaſtupem chce odgity tiela ſwatich petra a pawla, toto ſrdce dobrich lidy, aby w luonu ſwem ſpali. Czo ma czlo- wiek vcziniti? zawolaty ſedm mudrczuow, toto ſedm ſkutkuow miloſrdnych, ſkrze kterezto czlowiek muoz geho przemoci. A pto geden mudrzecz, toto almuzna, oblecze ſe w rucho, 10 toto ſ poſtê a ſ modlitbu. Dwa mecze znamenawagi miloſt bozy a bliznyho ſweo, Skrze kterezto dyabel odehnan bude. a mamy wiſoko wſtupiti, toto ſkrze cztnoſt, a mamy ſe hibaty y ſem y tam, toto z gedney cztnoſti do druhe. a tak zywot wieczny budem myeti. [253 5 LXXX. NYekteraky czyeſarz řymſky kralowal geſt, kteryzto s ſebu myel geſt ſedm mu- drczuow, ſkrze kterezto wſſeczko kralowſtwi zpwowano geſt. A tyechto ſedm mudrczuow 15 ſkrze czary zgednali ſu, ze czyeſarz w ſſieny yaſnye a dobrze widyeti mohl, a zewnytrz ſyenye nycz aby newidyel, ale ſlep gest bil. Tiechto ſedm mudrezuow zgednali ſu pod pokutu vſtawenye, aby ktoz kolwiek ſen by widiel, aby k nym prziſſel ſ hrzywnu zlata a z wykladu ſnu od nych obdrzal. A tak na tey czeſtye wietſli hoynoſt ſu myeli, nezli czyeſarz. Tehdy geden den, kdyz czyeſarz ſ czyeſarzowu za ſtolem ſedyel geſt a plakal gest vkrutnye, y dye czyeſarzowa gev: O tyeſarzy, p kteru wiecz zamutila se gest dusse twa? A on rzekl: O pany, a zdali my neny welika prziczyna, ze toliko w ſyny widyeti 1) mohu? A ona rzekla: O czyeſarzi, ſedm mudrczuow w ſwê kralowſtwie maſſ, ſkrze kterezto wſſeczko kralowſtwi zprawuge ſe. Poſſli po nye a nemocz gym ſwu powiez, [254] pod po- kutu gim ſmrti przikaze, aby mudroſt ſwu przilozili, aby zewnitrz ſyeny tak yaſnie widiel, 25 yako wnytrz. A tak, yakoz mi ſe zda, zrak ſwoy budeſſ myeti. On ynhed po ſedm mudr- czuow poſlal, a ony ſu ynhed prziſſli. rzekl gim czyeſarz: ſwiedomo wam geſt, ze wnytrz ſynye dobrze widim, ale zewnitrz ſlep ſem. A pto gdyete pod vlozenym zywota waſſeho, abich zrak ya ſwoy zewnitrz ſynye mohl myeti, a nebo ſmrti was ohawnu potupim. a ony ſu rzekli: Pane, neſnadney wiece zadate,2) wſſak dayte na za trzi dny pdleny, A deſaty den 30 odpowimy wam. a on rzekl: dobrze mi ſe liby. a ony ſamy myſlili w ſobye ſu, a nykterak ſu nemohli wymyſliti, aby kral zewnytrz ſyenye widyel. Po czyeſarzſtwi poczali ſu choditi, zda by kde koho nalezli, kto by gym k tov poradyti vmyel. Stalo ſe geſt, ze do nye- ktêakeho myeſta prziſſli ſu, a dyeti na vliczy ſedyecze a hragice widyeli ſu, ze czlowiek nyekteraky ſ hrzywnu zlatta k mudrczuom prziſſel geſt a rzekl: O mily miſtrzi! Sen tuto 35 nocz widyel ſem, A ten mi wylozte, a wam zlata podle vſtaweny dam. Nyekterake dyetye, kdyz geſt to vſliſſalo, rzeklo gemu: Nerod gim zlatta dati, ale powiez mi ſen, a yat [255 gey tobye wylozim. a on geſt rzekl: tuto nocz widyel ſem, ze w proſtrzed ſadu meho ſtudnice ſe vkazala, Od ktereyzto tolikuo potoku teklo, ze weſſken ſad muoy byl geſt pln wody. rzeklo mu dyetie: dy do domu ſweo a wezmi motiku, a na tom giſtem myeſtie 40 kopay, A tak weliky poklad nalezneſſ, ze ty a weſſkeren rod twoy bohaty budete. On gest domuow ſſel, a tak weliky poklad nalezl, ze on y wſlichny narodowe geho byli ſu bohati. a on dyetieti hrziwnu zlatta dal gest. a on rzekl geſt: boze neday toho, bich penyeze wzal. dy a pros za mye boha. Mudrci, kdyz ſu to vſliſſeli, rzekli ſu dyetieti: O mile dyetiatko, ktere geſt gmeno twe? A ono gest rzeklo: Mertlyn mi dyegi. a ony: dobrze ſmy wydyeli, 45 ze welika mudroft geft w tobye. gednu wiecz radi bychom propowiedyeli, a ono dye: po- 20 LXXX. 1) (ps.) wiedyeti, (první) e (přetrž.). 2) (posl.) e (podobno) a. Gesta Romanorum. 15
Strana 226
226 U wiezte! Pan naſſ czyeſarz, dokowadz w ſyny bydli, dobrze widy, ale zewnytrz ſyenye ſlep geſt. by wiediel prziczynu teto ſlepoty powiedyeti a lekarzſtwie przilozyti, odplatu podobnu dali bychom tobye. a on rzekl: oboge wim dobrze. a geho ſu3) k czye [ 256] ſarzowi przy- wedli. Rzekl czyeſarz k dyedyeti: Vmiſ-ly ty lekarzſtwie mey ſlepotye przilozyti nebo daty? Y rzekl czyeſarzowi: taynye do komory wegdyemy, ty a aya a czyeſarzowa, a wam powim, czo mate vczinity. W komoru ſu weſſli, mudrczy zewnitrz ſyenye ſtachu, kdyz dyetye loze czyeſarzowo vzrzelo, zawolalo ſluzebnikuow a rzeklo k nym: Brzo wſſeczko loze odneſte, a dywne vzrziete, kdyz luoze bylo geſt odneſeno, pod lozem byla geſt nyekteraka ſtudnice, magici ſedm pramenuow wruczych: ay, kterak dluho tato ſtudnice pod lozem waſſim bude zraku ſweo zewnitrz ſyenye nebudeſſ myeti. Czyeſarz dywil ſe dyetieti a rzekl geſt: czym tato ſtudnice zatraczena muoz byti? a ono rzeklo: toliko ſkrze gednu wiecz a gynak nicz. Czyeſarz: powiez mi, kterym obyczegem? rzeklo gemu dyetye: Sedm pramenuow wru- czyech nemohu gynak vhaſſeny byti, gedyne gednym obyczegem: tyechto ſedm mudrezuow, kterez mate, tyt gſu zlym obyczegem a chitroſti czarzy was zewnytrz ſyenye ſu vczinili ſlepa, a lekarzſtwie przilozyti nevmyegie acz chcete vhaſyti pramene, kazte ſtyeti hlawu prwnymu miſtrowi a vzrzite, ze prwnye pramen [257] bude vhaſſen, Potom druheho miſtra. A tak wſſiczky porzad gich hlawy byli ſtyaty. kdyz to vczinil, wſſichny pmeny zkazili ſe, a ſtudnice zhynula. rzeklo dyetye: gyz na kuon wſedte, a wen z ſynye wygedeme. kdyz ſu wen wygeli, czyſty zrak gest myel. radowal ſe gest welmi a dyetyeti ſwu dceru za zenu dal. 5 10 15 25 NAymileyſſi! ſkrze tyto mudrce muozem znamenati ſedm ſmrtedlnich hrzichuow, kterzyz oſlepugi czlowieka y pohanyegi kralowſtwi tak tyeleſtnye, yako duchownye. Czo ma vcziniti czlowiek? ma plakati y zeleti, yakoz geſt czynil czyeſarz. Merlynus tak rze- czeny, yakoz gemu zrak nawratil, takez rozumny zpowiedlnik, kteryz ma wnyti w ko- moru ſrdce tweho a loze zywota zleho ſkrze pokany odehnuty, tak nalezne ſtudnici, toto dyabla, ſ ſedmy pmeny, toto ſ ſedmy ſmrdedlnymy hrziechi przebywagiciho. czoz ma vczy- nyeno byti? zagiſte ſtyeti hlawu prwnyemu miſtrowy, toto hlawu pychy ſkrze mecz pokory, Potom hlawu lakomſtwie ſkrze mecz almuzny, hlawu ſmylſtwa ſkrze mecz cziſtoty. A tak o gynich hrzieſſich, kdyz to vcziniſſ, bez pochibeny ſtudnice ſ ſedmy prameny zahyne. a tak yaſny zrak budeſſ myety a wezmeſl zywot wieczny etc. [258] 20 LXXXI. 35 Byl geſt nyekteraky kral, kteryz vſtawil za zakon, aby kdoz koli chtiel by gemu ſluzity, myel by trzy rany na ſyenne dwerzi dati, A geho by czyeſarz w ſluzbu przygal. Prziſſel nyekteraky abibas tak rzeczeny k dwerzym ſyennym, a trzi rany vczinil. Wratny puſtil geho, kteryz od czyeſarze ſluzby proſyeſle. rzekl czyeſarz: Czo ty mi vmýeſſ ſluzyti? A on rzekl geſt: Pane, pyeti ſluzbamy. Prwny, ze vmym bdieti, kdyz gyny ſpy; Druhat geſt, ze vmym poznati dobre pyty; Trzety gest, zet vmym lidy pozwati na hody; A cztwrta, ze vmym ohen vczynyti bez dymu; Pata, ze vmym lidy navczyti, ze puoydu bez ſtrachu do zemye ſwatey a wraty ſe zaſe. Rzekl czyeſarz k nyev: tytot gſu dobre ſluzby, ty oſtaneſſ ſe mnu! vſtawil geho wladarze wſſeho kralowſtwi. a on letye, kdyz ſu gyny ſpali a odpoczywali, wzdyczky dyelal. a czoz kolwiek potrzebi bylo w zymye, kdyz ſu gyny dyelali, on odpoczywal. 40 czyeſarz to vzrzew, zawolal gednoho z ſluzebnykuow ſwich a rzekl gemu: wezmi kofflik muoy a wli wen oczta, wina a mſtu, a day gemu pyty, a vzrzimy, czot dye. [259] kdyz gest okuſil, rzekl geſt: bylo dobre, geſt dobre a bude dobre, to geſt oczet dobry czaſu ſweho byl gest, ale wino geſt welmi dobre, a meſt take bude dobry. Czyeſarz rzekl: dy, pozow mnohe przately naſſe, at w tuto nedyeli budu ſ namy giesty, a on gest ſſel a pozwal gedyne 45 neprzatel Czyeſarzowych. Awſſak ſu nebyli vhlawny neprzietele, ale czyeſarzowi ſu wzdyczky vtrhali a nebyli ſu hotowi w ſluzbu gemu, y zawolal abybam tak rzeczeneho y rzekl gemu: 30 3) (Dole na kraji stránky) gedenaczty (z polovice odtrženo).
226 U wiezte! Pan naſſ czyeſarz, dokowadz w ſyny bydli, dobrze widy, ale zewnytrz ſyenye ſlep geſt. by wiediel prziczynu teto ſlepoty powiedyeti a lekarzſtwie przilozyti, odplatu podobnu dali bychom tobye. a on rzekl: oboge wim dobrze. a geho ſu3) k czye [ 256] ſarzowi przy- wedli. Rzekl czyeſarz k dyedyeti: Vmiſ-ly ty lekarzſtwie mey ſlepotye przilozyti nebo daty? Y rzekl czyeſarzowi: taynye do komory wegdyemy, ty a aya a czyeſarzowa, a wam powim, czo mate vczinity. W komoru ſu weſſli, mudrczy zewnitrz ſyenye ſtachu, kdyz dyetye loze czyeſarzowo vzrzelo, zawolalo ſluzebnikuow a rzeklo k nym: Brzo wſſeczko loze odneſte, a dywne vzrziete, kdyz luoze bylo geſt odneſeno, pod lozem byla geſt nyekteraka ſtudnice, magici ſedm pramenuow wruczych: ay, kterak dluho tato ſtudnice pod lozem waſſim bude zraku ſweo zewnitrz ſyenye nebudeſſ myeti. Czyeſarz dywil ſe dyetieti a rzekl geſt: czym tato ſtudnice zatraczena muoz byti? a ono rzeklo: toliko ſkrze gednu wiecz a gynak nicz. Czyeſarz: powiez mi, kterym obyczegem? rzeklo gemu dyetye: Sedm pramenuow wru- czyech nemohu gynak vhaſſeny byti, gedyne gednym obyczegem: tyechto ſedm mudrezuow, kterez mate, tyt gſu zlym obyczegem a chitroſti czarzy was zewnytrz ſyenye ſu vczinili ſlepa, a lekarzſtwie przilozyti nevmyegie acz chcete vhaſyti pramene, kazte ſtyeti hlawu prwnymu miſtrowi a vzrzite, ze prwnye pramen [257] bude vhaſſen, Potom druheho miſtra. A tak wſſiczky porzad gich hlawy byli ſtyaty. kdyz to vczinil, wſſichny pmeny zkazili ſe, a ſtudnice zhynula. rzeklo dyetye: gyz na kuon wſedte, a wen z ſynye wygedeme. kdyz ſu wen wygeli, czyſty zrak gest myel. radowal ſe gest welmi a dyetyeti ſwu dceru za zenu dal. 5 10 15 25 NAymileyſſi! ſkrze tyto mudrce muozem znamenati ſedm ſmrtedlnich hrzichuow, kterzyz oſlepugi czlowieka y pohanyegi kralowſtwi tak tyeleſtnye, yako duchownye. Czo ma vcziniti czlowiek? ma plakati y zeleti, yakoz geſt czynil czyeſarz. Merlynus tak rze- czeny, yakoz gemu zrak nawratil, takez rozumny zpowiedlnik, kteryz ma wnyti w ko- moru ſrdce tweho a loze zywota zleho ſkrze pokany odehnuty, tak nalezne ſtudnici, toto dyabla, ſ ſedmy pmeny, toto ſ ſedmy ſmrdedlnymy hrziechi przebywagiciho. czoz ma vczy- nyeno byti? zagiſte ſtyeti hlawu prwnyemu miſtrowy, toto hlawu pychy ſkrze mecz pokory, Potom hlawu lakomſtwie ſkrze mecz almuzny, hlawu ſmylſtwa ſkrze mecz cziſtoty. A tak o gynich hrzieſſich, kdyz to vcziniſſ, bez pochibeny ſtudnice ſ ſedmy prameny zahyne. a tak yaſny zrak budeſſ myety a wezmeſl zywot wieczny etc. [258] 20 LXXXI. 35 Byl geſt nyekteraky kral, kteryz vſtawil za zakon, aby kdoz koli chtiel by gemu ſluzity, myel by trzy rany na ſyenne dwerzi dati, A geho by czyeſarz w ſluzbu przygal. Prziſſel nyekteraky abibas tak rzeczeny k dwerzym ſyennym, a trzi rany vczinil. Wratny puſtil geho, kteryz od czyeſarze ſluzby proſyeſle. rzekl czyeſarz: Czo ty mi vmýeſſ ſluzyti? A on rzekl geſt: Pane, pyeti ſluzbamy. Prwny, ze vmym bdieti, kdyz gyny ſpy; Druhat geſt, ze vmym poznati dobre pyty; Trzety gest, zet vmym lidy pozwati na hody; A cztwrta, ze vmym ohen vczynyti bez dymu; Pata, ze vmym lidy navczyti, ze puoydu bez ſtrachu do zemye ſwatey a wraty ſe zaſe. Rzekl czyeſarz k nyev: tytot gſu dobre ſluzby, ty oſtaneſſ ſe mnu! vſtawil geho wladarze wſſeho kralowſtwi. a on letye, kdyz ſu gyny ſpali a odpoczywali, wzdyczky dyelal. a czoz kolwiek potrzebi bylo w zymye, kdyz ſu gyny dyelali, on odpoczywal. 40 czyeſarz to vzrzew, zawolal gednoho z ſluzebnykuow ſwich a rzekl gemu: wezmi kofflik muoy a wli wen oczta, wina a mſtu, a day gemu pyty, a vzrzimy, czot dye. [259] kdyz gest okuſil, rzekl geſt: bylo dobre, geſt dobre a bude dobre, to geſt oczet dobry czaſu ſweho byl gest, ale wino geſt welmi dobre, a meſt take bude dobry. Czyeſarz rzekl: dy, pozow mnohe przately naſſe, at w tuto nedyeli budu ſ namy giesty, a on gest ſſel a pozwal gedyne 45 neprzatel Czyeſarzowych. Awſſak ſu nebyli vhlawny neprzietele, ale czyeſarzowi ſu wzdyczky vtrhali a nebyli ſu hotowi w ſluzbu gemu, y zawolal abybam tak rzeczeneho y rzekl gemu: 30 3) (Dole na kraji stránky) gedenaczty (z polovice odtrženo).
Strana 227
227 a zdaliſ ty mi nerzekl, ze by vmyel lidy pozwaty na hody? a rzeklt ſem, aby pozwal przatel, U ale neprzatel ſy pozwal. a on geſt rzekl: Pane, na kazdy czas przitele waſſi k wam przigedu, ne tak o neprzatelich waſſich, a proto ſem ge pozwal; p dobre hody twe z neprzatel twich budu przatele twogi. A tak ſe ſtalo; kteryz ſu tu byli, potom we wſſem ſu krali hotowi byli. rzekl czyeſarz: napln cztwrtu ſluzbu. a on gemu: hotow ſem. myegieſſe drwa ſluczem ſuſſena, tak ze kterak brzo ohen nalozil byl, yaſny oben byl geſt a bez dymu, tak ze czye- ſarz dobrze ſe ſhrzel ſ ſluzebnyky ſwymi y ſ przately. Potom rzekl abybas tak rzeczeny: ktoz kolwiek chce gity do zemye ſwatey, naſledugte mne k brzehu morzſkev, mnozy ſu geho naſledowali. [260] A kdyz ſu kk morzy prziſſli, rzekl geſt k lidu: Naymileyſſi! widyte-li, czoz ya widym? a ony ſu rzekli: newymy. kteryz rzekl: ay, dyra welika w onom brzehu 10 geſt, w ktereyzto ptak wzdy odpoczywa w hnyezdye ſwem. Przyrozeny toho ptaka geſt, ze dokowadz ſedy w hnyzdye, wſſeczko morze w pokogi geſt. tehdy kazdy muoze gity przeſ morze bezpecznye. ale kdyz ptak wen wylety, wſſeczko morze zamuty. a ony ſu rzekli: kterak budem moci wiedyeti, kdyz ptak bude w hnyzdie, nebo wen z hnyzda? A on geſt gym rzekl: Ptak, ktery gest neprzitel tohoto, kteryz czasto naneczyſti hnyzdo geho; 15 a kdyz vzrzi hnyzdo necziſte, z hnyzda wen wylety. A ony ſu rzekli: kterak muozem toho ptaka branyti? A on dye: Neprzatelſky ptak waruge ſe berankowy krwe. a kdyz hnyzdo pokropeno bude krwi berankowu, kterak dluho gedna kropyeg geſt w hnyzdye, Neprzatelſki ptak neſmy nykdy prziſtupiti k hnyzdu. A to ſu vczinili, A tak bezpecznye ſſli ſu y wratili ſe zaſe. czyeſarz kdyz to vzrzel, geo rytierzem vczinil. Miſtice. dini est tra et pleni. 5 20 Naymileyſſi! tento czyeſarz, kderyzto tento zakon vſtawil, ze ktozkolwiek [261] k wra- tom prziſſel a trzikrat na wrata vderzil, toto puoſtem, modlitbu a almuznu, mohl by w kra- lowſtwi gity bozy, na tôto ſwietye vſtawicznye ſluziti. Ale tento chudy abibas tak rzeczeny geſt czlowiek, nahy wyſſed na tento ſwiet, kteryz na krztu ſlibil bohu pyet ſluzeb. Nay- prwe geſt bdyety w dobrich ſkutſſich, kdyz gyny ſpy w hrziſſich, geſto prawie: Bdyete, 25 nebo newite, kteru hodinu etc. Druha ſluzba geſt pokuſity dobreho pitye. Pyty gest pokany ſwate. dobrze geſt tym, kteryz ſu zde czynili pokany ſwate za kterez hrzichi,1) gyz w ne- beſich radugi ſe y kralugi. A dobre bylo, ze kterak koli dluho gſmy w tomto zywotye czynice pokany, mohli bychom przigiti do kralowſtwie nebeſkeo. Dobrze2) bude, kdyz tielo w ſudny den bude oſlaweno y ſ duſſi. Trzety zwaty lidy, to geſt daty dobry prziklad 30 a vcziti y kazati a nutyty k dobremu zywotu. Cztwrta ſluzba vczinity ohen bez dymu, to geft laſku, kteruz kazdy czlowiek dluzen geſt myeti bez dymu, toto hnyewu, aby nerzekl w uſtech: milugi ſwee bliznyho, ale w ſrdci lezye hnyew. Pata ceſta gest vkazowati ceſtu [262] do zemye ſwatey, toto do przibytku nebeſkeho. morze geſt ſwiet. nebo yakozto morze wzdyczky geſt w hnuti, takez ſwiet tento gednak bohaty, gednak chudy, gednak zdrawy, gednak nemoczny. Brzeh geſt tielo czlowieczy. Ale hnyzdo gest 3) ſrdce czlowieczy, ptak na hnyzdye geſt duch ſwaty, kterehozs na krztu wzal. nebo kterak dluho duch ſwaty ſ tebu przebywa, bezpecznye mozeſ do zywota wieczneho przigity. Ale ptak, kteryz geſt neprzitel geho, geſt dyabel, kteryz po wſſe czaſy myſli naneczyſtiti hnyezdo, to geſt ſrdce, ſkrze zla myſſleny miſli a vczinku. Tehdy ptak, toto duch ſwaty, zewnitrz hnyzda ſrdce tweho wy- 40 letye. Czoz geſt pak vczinity? zagiſte pokropiti hnyzda ſrdce tweho krwi berankowu, toto aby wzdy myel na pamyeti vmuczenye bozy a ſwaty krziz. A tak potom dyabel nikdy ne- bude moci przigiti k tobye. A tak przigdeſſ do zywota wieczneho. 35 LXXXII. Nyekteraky chudy byl w gedney wſy, kteryz chodyl rozliczne dny po drzewie [263] gednoho leſa welikeho. A tak ſe ſtalo, ze wſſel w weliky huſſcz leſa toho a vpadl 45 LXXXI. 1) (za tím ps.) gez (přetrž.). 2) (za tím ps.) byl (přetrž.). 3) (za tím ps.) tielo (přetrž.).
227 a zdaliſ ty mi nerzekl, ze by vmyel lidy pozwaty na hody? a rzeklt ſem, aby pozwal przatel, U ale neprzatel ſy pozwal. a on geſt rzekl: Pane, na kazdy czas przitele waſſi k wam przigedu, ne tak o neprzatelich waſſich, a proto ſem ge pozwal; p dobre hody twe z neprzatel twich budu przatele twogi. A tak ſe ſtalo; kteryz ſu tu byli, potom we wſſem ſu krali hotowi byli. rzekl czyeſarz: napln cztwrtu ſluzbu. a on gemu: hotow ſem. myegieſſe drwa ſluczem ſuſſena, tak ze kterak brzo ohen nalozil byl, yaſny oben byl geſt a bez dymu, tak ze czye- ſarz dobrze ſe ſhrzel ſ ſluzebnyky ſwymi y ſ przately. Potom rzekl abybas tak rzeczeny: ktoz kolwiek chce gity do zemye ſwatey, naſledugte mne k brzehu morzſkev, mnozy ſu geho naſledowali. [260] A kdyz ſu kk morzy prziſſli, rzekl geſt k lidu: Naymileyſſi! widyte-li, czoz ya widym? a ony ſu rzekli: newymy. kteryz rzekl: ay, dyra welika w onom brzehu 10 geſt, w ktereyzto ptak wzdy odpoczywa w hnyezdye ſwem. Przyrozeny toho ptaka geſt, ze dokowadz ſedy w hnyzdye, wſſeczko morze w pokogi geſt. tehdy kazdy muoze gity przeſ morze bezpecznye. ale kdyz ptak wen wylety, wſſeczko morze zamuty. a ony ſu rzekli: kterak budem moci wiedyeti, kdyz ptak bude w hnyzdie, nebo wen z hnyzda? A on geſt gym rzekl: Ptak, ktery gest neprzitel tohoto, kteryz czasto naneczyſti hnyzdo geho; 15 a kdyz vzrzi hnyzdo necziſte, z hnyzda wen wylety. A ony ſu rzekli: kterak muozem toho ptaka branyti? A on dye: Neprzatelſky ptak waruge ſe berankowy krwe. a kdyz hnyzdo pokropeno bude krwi berankowu, kterak dluho gedna kropyeg geſt w hnyzdye, Neprzatelſki ptak neſmy nykdy prziſtupiti k hnyzdu. A to ſu vczinili, A tak bezpecznye ſſli ſu y wratili ſe zaſe. czyeſarz kdyz to vzrzel, geo rytierzem vczinil. Miſtice. dini est tra et pleni. 5 20 Naymileyſſi! tento czyeſarz, kderyzto tento zakon vſtawil, ze ktozkolwiek [261] k wra- tom prziſſel a trzikrat na wrata vderzil, toto puoſtem, modlitbu a almuznu, mohl by w kra- lowſtwi gity bozy, na tôto ſwietye vſtawicznye ſluziti. Ale tento chudy abibas tak rzeczeny geſt czlowiek, nahy wyſſed na tento ſwiet, kteryz na krztu ſlibil bohu pyet ſluzeb. Nay- prwe geſt bdyety w dobrich ſkutſſich, kdyz gyny ſpy w hrziſſich, geſto prawie: Bdyete, 25 nebo newite, kteru hodinu etc. Druha ſluzba geſt pokuſity dobreho pitye. Pyty gest pokany ſwate. dobrze geſt tym, kteryz ſu zde czynili pokany ſwate za kterez hrzichi,1) gyz w ne- beſich radugi ſe y kralugi. A dobre bylo, ze kterak koli dluho gſmy w tomto zywotye czynice pokany, mohli bychom przigiti do kralowſtwie nebeſkeo. Dobrze2) bude, kdyz tielo w ſudny den bude oſlaweno y ſ duſſi. Trzety zwaty lidy, to geſt daty dobry prziklad 30 a vcziti y kazati a nutyty k dobremu zywotu. Cztwrta ſluzba vczinity ohen bez dymu, to geft laſku, kteruz kazdy czlowiek dluzen geſt myeti bez dymu, toto hnyewu, aby nerzekl w uſtech: milugi ſwee bliznyho, ale w ſrdci lezye hnyew. Pata ceſta gest vkazowati ceſtu [262] do zemye ſwatey, toto do przibytku nebeſkeho. morze geſt ſwiet. nebo yakozto morze wzdyczky geſt w hnuti, takez ſwiet tento gednak bohaty, gednak chudy, gednak zdrawy, gednak nemoczny. Brzeh geſt tielo czlowieczy. Ale hnyzdo gest 3) ſrdce czlowieczy, ptak na hnyzdye geſt duch ſwaty, kterehozs na krztu wzal. nebo kterak dluho duch ſwaty ſ tebu przebywa, bezpecznye mozeſ do zywota wieczneho przigity. Ale ptak, kteryz geſt neprzitel geho, geſt dyabel, kteryz po wſſe czaſy myſli naneczyſtiti hnyezdo, to geſt ſrdce, ſkrze zla myſſleny miſli a vczinku. Tehdy ptak, toto duch ſwaty, zewnitrz hnyzda ſrdce tweho wy- 40 letye. Czoz geſt pak vczinity? zagiſte pokropiti hnyzda ſrdce tweho krwi berankowu, toto aby wzdy myel na pamyeti vmuczenye bozy a ſwaty krziz. A tak potom dyabel nikdy ne- bude moci przigiti k tobye. A tak przigdeſſ do zywota wieczneho. 35 LXXXII. Nyekteraky chudy byl w gedney wſy, kteryz chodyl rozliczne dny po drzewie [263] gednoho leſa welikeho. A tak ſe ſtalo, ze wſſel w weliky huſſcz leſa toho a vpadl 45 LXXXI. 1) (za tím ps.) gez (přetrž.). 2) (za tím ps.) byl (přetrž.). 3) (za tím ps.) tielo (přetrž.).
Strana 228
228 5 10 U w gednu hluboku yamu a w ſſiroku, 1) z ktereyz nikoli nemohl wygiti. A w tey yamye bil geſt przi gedney ſtranye hrozny had, a ſ boku ſtrany druhe byli ſu mnozy hadowe. a na kazdy den hadowe w tu yamu ſeſſli ſu ſe k gednomu kameny, kteryz gt byl w proſtrzedce tey yamy. a tak geden po druhem kamen lizali ſu. tehdy ſu wen wyſlli porzad. Potom had lyzaſſe kamen, A tak przeſ celi den odpoczywaſſe. Chudy, kdyz to widiel, mylil gest a rzka: ya giſty any pity nemam czo, A tak vmru. Puogdu take lyzat kamene toho. Sſel k kameny a poczal lyzati a nalezl wſſiczknu chut, ktereyz geſt zadal. A tak poſilil ſe, yako by wſſech krmy byl naſiczen. Po malich dnech ſlyſfal welike2) hrzmyeny a hrozne, tak ze wſſichny hadowe z yamy ſu wyſſli. a drak po nych z yamy letieſſe. chudy to widie chitil ſe oczaſu drakowa. a tak tento drak geho z yamy wyneſl a geho do welikey neſnaze vwrhl. A poczal wolati, kteremuzto wolany lide prziſſli ſu a geho z leſu 3) wywedli gſu. [264] Naymileyſſi! Chudy tento czlowiek, že nah wyſſel z brzicha materze ſwe, wyſſel y wſfel w les, toto na tento ſwiet, a vpadne w duol hluboky, kterak brzo vcziny ſmrtedlny hrzich, kdez lezy w welikey ſtraſti, anebo 1) w moci dyabelſkey. ale hadowe ſ namy lezy, 15 toto wſſichny naſſi ſmyſlowe, gedowe hrziechu. Ale drak geſt bozy mocz, geſſto obranuge hrziſſneho czlowieka, aby dyablowe geho nemuczili. Yakozto pwi ſwaty Dawid: S nym ſem w zamuczeny etc. Ale lezy kamen w proſtrzedce, toto kriſtus, na kteremz wſſeczka wuonye nalezena bywa, kdyz czaſu zamuceneho a ſmutneho vtecziſſcze mamy myeti k kameny tomuto, toto k ihů xpowi, A toho lizati, totizto nazywati ſ dobru a ſ naboznu modlitbu. 20 ale hrzmyeny geſt zpowied cziſta a plna przed knyezê, kterehozto hrzmyeny, toto zpowi- dany, wſiczkny hadowe trzaſu ſe, toto wſſichny dyablowe warugi ſe, a wſſichny naſſi ſmy- ſlowe z proſtrzedka ſmrtedlneho hrzicha. tehdy prelatowe koſtelny wywedu tye z leſa, to wedu tye do wieczneo ziwota. LXXXIII. 30 Byesse nyekteraky czyeſarz, genz myel geden [265] hay, w kteremzto byesse gedno- 25 rozecz, kteremuzto neſmyel zadny ſe przibliziti. Vſlyſſaw to czyeſarz na przirozeny gedno- rozczowo tazaſſe ſe. a ony ſu gemu zagiſte rzekli, ze gednorozecz nahe panny a czyſte welmi miluge a w zpywany gich ſe welmi weſeli. Czyeſarz ynhed kazal hledati dwu panen cziſtu, kterez by w czyeſarzſtwi naleznutí mohli. Tehdy nalezenye gſta dwie naypieknyeyſſi, a obye w hay weſſle dokonce obnazenye, gedna medenici wzala a druha mecz, a poczele ſladce zpyewati po hagi gduce. Vſlyſſaw to gednorozecz, prziſſel k nyema a poczal prſy gich ſaty. Tye pannye toliko odpoczywachu, az gednorozecz odpoczywal na lonye gedney panye, kteraz medenici neſla. Ale panna druha, kdyz gednorozce vzrzela ſpieczyeo, meczem geho zabila Ale druha dyewka krew geho na medenici wzala, a tey krwe kral puſtil na zlatohlaw take rucho. Naymileyſſi! tento czyesarz geſt otecz nebeſky. Gednorozecz gest pan nalſ ihê xpc, kteryz byeſſe przed narozenym bozym welmi vkrutny. Dwie pannye, Ewa a maria, kterez obye byeſſta naze ote wſſeho hrziechu, Ewa na poczat [266] ku, Maria w zywotie byla gest ſwata. Ewa mecz neſla, toto hrzich, ſkrze kteryzto xpê vmrzel geſt, a maria drzala geſt medenici, toto zywot, w kteremzto poczat geſt xpê, a czlowieczye przyrozeny przygal gest. 40 Gednorozecz, toto xpûs, ſſal geſt gich prſi ſkrze prſy mamy znamenati zakon ſtary a nowy. xpůs ſſal, toto naplnyl. xpůs prolil krew, kterezto krwe duſſe naſſe vczynyeny ſu cziſte, ya- kozto purpura, k zywotu wyecznemu etc. 35 LXXXII. 1) ro (nadeps.). 2) (ps.) welikev, v (přetrž.). 3) (ps.) zyamy, zlefu (nadeps.). *) (ps.) aneno, (z) n (oprav.) b.
228 5 10 U w gednu hluboku yamu a w ſſiroku, 1) z ktereyz nikoli nemohl wygiti. A w tey yamye bil geſt przi gedney ſtranye hrozny had, a ſ boku ſtrany druhe byli ſu mnozy hadowe. a na kazdy den hadowe w tu yamu ſeſſli ſu ſe k gednomu kameny, kteryz gt byl w proſtrzedce tey yamy. a tak geden po druhem kamen lizali ſu. tehdy ſu wen wyſlli porzad. Potom had lyzaſſe kamen, A tak przeſ celi den odpoczywaſſe. Chudy, kdyz to widiel, mylil gest a rzka: ya giſty any pity nemam czo, A tak vmru. Puogdu take lyzat kamene toho. Sſel k kameny a poczal lyzati a nalezl wſſiczknu chut, ktereyz geſt zadal. A tak poſilil ſe, yako by wſſech krmy byl naſiczen. Po malich dnech ſlyſfal welike2) hrzmyeny a hrozne, tak ze wſſichny hadowe z yamy ſu wyſſli. a drak po nych z yamy letieſſe. chudy to widie chitil ſe oczaſu drakowa. a tak tento drak geho z yamy wyneſl a geho do welikey neſnaze vwrhl. A poczal wolati, kteremuzto wolany lide prziſſli ſu a geho z leſu 3) wywedli gſu. [264] Naymileyſſi! Chudy tento czlowiek, že nah wyſſel z brzicha materze ſwe, wyſſel y wſfel w les, toto na tento ſwiet, a vpadne w duol hluboky, kterak brzo vcziny ſmrtedlny hrzich, kdez lezy w welikey ſtraſti, anebo 1) w moci dyabelſkey. ale hadowe ſ namy lezy, 15 toto wſſichny naſſi ſmyſlowe, gedowe hrziechu. Ale drak geſt bozy mocz, geſſto obranuge hrziſſneho czlowieka, aby dyablowe geho nemuczili. Yakozto pwi ſwaty Dawid: S nym ſem w zamuczeny etc. Ale lezy kamen w proſtrzedce, toto kriſtus, na kteremz wſſeczka wuonye nalezena bywa, kdyz czaſu zamuceneho a ſmutneho vtecziſſcze mamy myeti k kameny tomuto, toto k ihů xpowi, A toho lizati, totizto nazywati ſ dobru a ſ naboznu modlitbu. 20 ale hrzmyeny geſt zpowied cziſta a plna przed knyezê, kterehozto hrzmyeny, toto zpowi- dany, wſiczkny hadowe trzaſu ſe, toto wſſichny dyablowe warugi ſe, a wſſichny naſſi ſmy- ſlowe z proſtrzedka ſmrtedlneho hrzicha. tehdy prelatowe koſtelny wywedu tye z leſa, to wedu tye do wieczneo ziwota. LXXXIII. 30 Byesse nyekteraky czyeſarz, genz myel geden [265] hay, w kteremzto byesse gedno- 25 rozecz, kteremuzto neſmyel zadny ſe przibliziti. Vſlyſſaw to czyeſarz na przirozeny gedno- rozczowo tazaſſe ſe. a ony ſu gemu zagiſte rzekli, ze gednorozecz nahe panny a czyſte welmi miluge a w zpywany gich ſe welmi weſeli. Czyeſarz ynhed kazal hledati dwu panen cziſtu, kterez by w czyeſarzſtwi naleznutí mohli. Tehdy nalezenye gſta dwie naypieknyeyſſi, a obye w hay weſſle dokonce obnazenye, gedna medenici wzala a druha mecz, a poczele ſladce zpyewati po hagi gduce. Vſlyſſaw to gednorozecz, prziſſel k nyema a poczal prſy gich ſaty. Tye pannye toliko odpoczywachu, az gednorozecz odpoczywal na lonye gedney panye, kteraz medenici neſla. Ale panna druha, kdyz gednorozce vzrzela ſpieczyeo, meczem geho zabila Ale druha dyewka krew geho na medenici wzala, a tey krwe kral puſtil na zlatohlaw take rucho. Naymileyſſi! tento czyesarz geſt otecz nebeſky. Gednorozecz gest pan nalſ ihê xpc, kteryz byeſſe przed narozenym bozym welmi vkrutny. Dwie pannye, Ewa a maria, kterez obye byeſſta naze ote wſſeho hrziechu, Ewa na poczat [266] ku, Maria w zywotie byla gest ſwata. Ewa mecz neſla, toto hrzich, ſkrze kteryzto xpê vmrzel geſt, a maria drzala geſt medenici, toto zywot, w kteremzto poczat geſt xpê, a czlowieczye przyrozeny przygal gest. 40 Gednorozecz, toto xpûs, ſſal geſt gich prſi ſkrze prſy mamy znamenati zakon ſtary a nowy. xpůs ſſal, toto naplnyl. xpůs prolil krew, kterezto krwe duſſe naſſe vczynyeny ſu cziſte, ya- kozto purpura, k zywotu wyecznemu etc. 35 LXXXII. 1) ro (nadeps.). 2) (ps.) welikev, v (přetrž.). 3) (ps.) zyamy, zlefu (nadeps.). *) (ps.) aneno, (z) n (oprav.) b.
Strana 229
229 LXXXIV. DAnyel widyel ſlup, kterychto hlawa z zlata czyſteho byeſſe, Prſy a ramye U z ſtrziebra, Brzicho a ledwie myedyene, czyeſſki zelezny, noh gedna ſtrana ſlozena. Danyel tento ſlup widyel, y otta geſt kamen bez ruku, a zbil ſlup na nohach zeleznych, a potrzel gest gye y weſſken ſlup zlamal Naymileyſſi! tento ſlup znamenawa lidy zle a krzywe tohoto ſwieta, w rozlicznych 5 ſtawich poſazene. hlawa ſlupu bylat geſt zlatta dobreho, ſkrze kterezto znamenaway pyſſna knyezata a przately tohoto ſwieta. Skrze prſy a ramie znamenay y pokritcze a pochlebniky. take [267] take ſkrze prſy muozet ſe znamenati czlowieczenſtwie nebo ſwiedomy czlowieczy. ſkrze ramye ſkutkowe y pokritczſtwy, nebot magi prſy a ramye z ſtrziebra. nebot wolagi a kazy a chlubi ſe myeti ſkutki dobre a ſwate, ano w nich nyzadneho neny. ſkrze brzicho 10 a ledwie z uſt znamenawagi lidy, poddane lakotye a ſmilſtwu, gichz buoh brzicho geſt. taczyt magi brzichi medyene, kteryz ledwa nebo nykdy gſu naſyczeny w ſwich necziſtotech. Skrze czeſſky zzelezne znamenay ſkupe a twrde a lakome, przemozene 1) w chudobye. bohatczy nazwany ſu czeſſky, nebo yakozto pwy ſlup wony myeli by chude zakladaty. ale wonyt ſu zelezny a welmi twrdy ſkrze ſkupoſt a lakomſtwie. ſkrze ſtrany noh zeleznych 15 a ſtranu ſlozenych znamenay zle prelaty a zle kazatele. nebo noha geſt poſledny vd czlo- wieczy, a protoz znamenawa czlowieczenſtwie. Noha take znamenawa miloſt, A ptoz ſkrze nohy znamenawagi ſe prelatowe a kazateli, kterziz nad gyne lidy magi myeti znameny miloſti a pokori, gynym vkazugice. kamen z hory bez ruku przeſekany geſt xpůs, z blaho- ſlaweney panny narozeny bez ſemene muſſkeho, nebot on take ztepe y zkazy w den ſudny 20 ſmr [268 ty wiecznu. A protoz vczmy ſe ſnaznye ote wſſeho ſkutku zleho warowati, aby kamen tento nas nezkazil a neporazil ſmrty wiecznu et cetera etc. LXXXV. Y Vſtínus w myeſtye rzymſkem kralowal, kteryz byl vſtawil za zakon, ktoz by kolwiek kteru pannu polapil, a kdyz by gi pak kdo z ruku naſilnyka toho zproſtil, aby gi ſobye za zenu poyal, acz by mu ſe libilo. Stalo ſe geſt, ze nyekteraky rytyerz naſilnik lapil gednu 25 pannu, a wedl gi do gednoho hage a gi poruſſil. veziniw to chtiel gy zahubity. Ale ona wyſokym hlaſem zwolala. Rytyerz nahodu ſkrze drzewe rzeczeny hay gedyeſſe, a hlas dyewky vſliſſaw k nye ſe prziblyzil, a prziczynu wolany od dyewky ſe tazal. A ona rzekla: O mily pane, pro miloſt bozy ſpomoz mi tento mnye naſile vezinil a mye polapil, a geſſeze huorze mye zabity zamyſlil. Rzekl ten giſty lapta: zena ma geſt, pane, a ote me vtekla 30 p czyzolozſtwi, a ptoz gi zabiti chci a ynhed ſta ſpolu w boy wſtupila, a welike rany ſobye dawala Ale rytierz rityerſtwi |239] obdrzal, awſſak welmi ranyen. Obdrzaw rityerzſtwi rzekl rytierz zenye: Zdali ſe tobye liby, abych tye za zenu poyal, a tye ſ welikym weſelim poymu. A ona rzekla: y toty, pane. na to wieru ſwu wam ſlibugi. Dawſſi wieru rzekl rytyrz: na hradye mem budeſſ przeſ nyekoliko dny przebywati, nebo k przatelom ſwym pogedu a 35 o wſſech potrzebach ſwatby. kteraz rzekla: hotowat ſem k wuoli twey we wſſem poſluſſna byti. Rityerz gi pozehnal, a ona na hrad geho gela, kdyz geſt rytyerze nebylo, po przateli poſlala, aby hody przipwila. Lapka k hradu rytyrzowu prziſtupil, na kteremz dyewka byeſſe, a potlukl. a ona geho puſtiti nechtiela. Lapka poczal gi mnoho ſlibowati, a gy za zenu po- czeſtnye pogiti. Ona rzeczy geho vwierzila, A geho na hrad puſtila, A oba tu nocz ſpala. 40 Rityerz po gednom myeſyce nawratil ſe a na wrata hradu potlukl. dywka gemu nicz ne- odpowiedyela. On vzrzew to podywil ſe a rzekl: O mila dywko, otewrzi a vkaz mi twarz ſwu. Ona otewrzela gedno okno a rzekla: Ay, yat gſem, gyz powiez mi, czot ſe liby. kteryz rzekl: Dywim ſe tobie, ze nepomnyſſ, czot a yak ſem mnoho [270] pro tye vczinil, LXXXIV. 1) (za tím) p (přetrž.).
229 LXXXIV. DAnyel widyel ſlup, kterychto hlawa z zlata czyſteho byeſſe, Prſy a ramye U z ſtrziebra, Brzicho a ledwie myedyene, czyeſſki zelezny, noh gedna ſtrana ſlozena. Danyel tento ſlup widyel, y otta geſt kamen bez ruku, a zbil ſlup na nohach zeleznych, a potrzel gest gye y weſſken ſlup zlamal Naymileyſſi! tento ſlup znamenawa lidy zle a krzywe tohoto ſwieta, w rozlicznych 5 ſtawich poſazene. hlawa ſlupu bylat geſt zlatta dobreho, ſkrze kterezto znamenaway pyſſna knyezata a przately tohoto ſwieta. Skrze prſy a ramie znamenay y pokritcze a pochlebniky. take [267] take ſkrze prſy muozet ſe znamenati czlowieczenſtwie nebo ſwiedomy czlowieczy. ſkrze ramye ſkutkowe y pokritczſtwy, nebot magi prſy a ramye z ſtrziebra. nebot wolagi a kazy a chlubi ſe myeti ſkutki dobre a ſwate, ano w nich nyzadneho neny. ſkrze brzicho 10 a ledwie z uſt znamenawagi lidy, poddane lakotye a ſmilſtwu, gichz buoh brzicho geſt. taczyt magi brzichi medyene, kteryz ledwa nebo nykdy gſu naſyczeny w ſwich necziſtotech. Skrze czeſſky zzelezne znamenay ſkupe a twrde a lakome, przemozene 1) w chudobye. bohatczy nazwany ſu czeſſky, nebo yakozto pwy ſlup wony myeli by chude zakladaty. ale wonyt ſu zelezny a welmi twrdy ſkrze ſkupoſt a lakomſtwie. ſkrze ſtrany noh zeleznych 15 a ſtranu ſlozenych znamenay zle prelaty a zle kazatele. nebo noha geſt poſledny vd czlo- wieczy, a protoz znamenawa czlowieczenſtwie. Noha take znamenawa miloſt, A ptoz ſkrze nohy znamenawagi ſe prelatowe a kazateli, kterziz nad gyne lidy magi myeti znameny miloſti a pokori, gynym vkazugice. kamen z hory bez ruku przeſekany geſt xpůs, z blaho- ſlaweney panny narozeny bez ſemene muſſkeho, nebot on take ztepe y zkazy w den ſudny 20 ſmr [268 ty wiecznu. A protoz vczmy ſe ſnaznye ote wſſeho ſkutku zleho warowati, aby kamen tento nas nezkazil a neporazil ſmrty wiecznu et cetera etc. LXXXV. Y Vſtínus w myeſtye rzymſkem kralowal, kteryz byl vſtawil za zakon, ktoz by kolwiek kteru pannu polapil, a kdyz by gi pak kdo z ruku naſilnyka toho zproſtil, aby gi ſobye za zenu poyal, acz by mu ſe libilo. Stalo ſe geſt, ze nyekteraky rytyerz naſilnik lapil gednu 25 pannu, a wedl gi do gednoho hage a gi poruſſil. veziniw to chtiel gy zahubity. Ale ona wyſokym hlaſem zwolala. Rytyerz nahodu ſkrze drzewe rzeczeny hay gedyeſſe, a hlas dyewky vſliſſaw k nye ſe prziblyzil, a prziczynu wolany od dyewky ſe tazal. A ona rzekla: O mily pane, pro miloſt bozy ſpomoz mi tento mnye naſile vezinil a mye polapil, a geſſeze huorze mye zabity zamyſlil. Rzekl ten giſty lapta: zena ma geſt, pane, a ote me vtekla 30 p czyzolozſtwi, a ptoz gi zabiti chci a ynhed ſta ſpolu w boy wſtupila, a welike rany ſobye dawala Ale rytierz rityerſtwi |239] obdrzal, awſſak welmi ranyen. Obdrzaw rityerzſtwi rzekl rytierz zenye: Zdali ſe tobye liby, abych tye za zenu poyal, a tye ſ welikym weſelim poymu. A ona rzekla: y toty, pane. na to wieru ſwu wam ſlibugi. Dawſſi wieru rzekl rytyrz: na hradye mem budeſſ przeſ nyekoliko dny przebywati, nebo k przatelom ſwym pogedu a 35 o wſſech potrzebach ſwatby. kteraz rzekla: hotowat ſem k wuoli twey we wſſem poſluſſna byti. Rityerz gi pozehnal, a ona na hrad geho gela, kdyz geſt rytyerze nebylo, po przateli poſlala, aby hody przipwila. Lapka k hradu rytyrzowu prziſtupil, na kteremz dyewka byeſſe, a potlukl. a ona geho puſtiti nechtiela. Lapka poczal gi mnoho ſlibowati, a gy za zenu po- czeſtnye pogiti. Ona rzeczy geho vwierzila, A geho na hrad puſtila, A oba tu nocz ſpala. 40 Rityerz po gednom myeſyce nawratil ſe a na wrata hradu potlukl. dywka gemu nicz ne- odpowiedyela. On vzrzew to podywil ſe a rzekl: O mila dywko, otewrzi a vkaz mi twarz ſwu. Ona otewrzela gedno okno a rzekla: Ay, yat gſem, gyz powiez mi, czot ſe liby. kteryz rzekl: Dywim ſe tobie, ze nepomnyſſ, czot a yak ſem mnoho [270] pro tye vczinil, LXXXIV. 1) (za tím) p (přetrž.).
Strana 230
230 5 10 U ze kdyz ſem rany pro tye mnohe przygal. A rucho ſwe ſlozyw y rzekl: Ay, naymileyſſi, rany rozliczne, kterez ſem ya p tye przygal. a ptoz otewrzi mi wrata, abich tye ſobie wzal za zenu. Ona gt twarz ſwu od nyeho obratila, A wrat neotewrzela. Rityrz, kdyz to vſliſſal, Sudczy geſt zalowal, A zakon wypowiedyel vſtaweny rzka: vchwaczenu zproſtyw poyal tu za zenu, acz chce, yat ſem gyz gi zproſtil, A protoz pſym gi za zenu. Sudce to vſliſſaw po rytyrze a po lapku poſlal. kdyz ſu prziſſli, rzekl ſudce nebo richtarz: Mily, proczs tuto zenu poyal, a rityrz gy z twu ruku zproſtil? a on dye: Takez, pane, a protoz podle zakonu gest geho zena. A proczs ſe w czyzy zenu wwazal, kdyzs w hrad geho wssel? a on gest onyemyel. A obratyw ſe ſudce k zenye rzekl: O ty, 1) dywko, z prawa dwogieho ſy byla zena. Prwe ze tye z ruku lapkowich zproſtil, druhe zes gemu wieru ſlibila. A protoz pczs gev wrat hradowich neotewrzela? A ona nemohla odpowiediety. Sudce gym odſuzeny dal, aby oba na ſlibenici obyeſſena byla. A tak ſe ſtalo, wſlichny ſudce chwalichu, ktery take od- ſuzenye dal. [271] NAymileyſſi! tento czyeſarz geſt ſam buoh, kteryz tento zakon vſtawil. zena yata geſt 15 duſſ czka, lapka geſt dyabel, kteryz netoliko gi 2) ſkrze hrzich poruſſi, alle take wiecznye gy zabiti myny. Ale ona wolaſſe, kdyz olege miloſrdenſtwie gest proſila rzkuci: Wypuſt na, pane, pana zemye etc kterezto wolany vſliffal nyekteraky rytyerz vrozeny, toto ſyn bozy, kdyz geſt gel na kony czlowieczenſtwie. tento ſin bozi wſtupil w hay tohoto ſwieta, a boy 3y pti dyablu za pokoleny lidſke wzal, ot kterich vmrzel gest podle czlowieczenstwie. Oba byeſſta ranyena, toto xpůs na tiele, a dyabel na moci, Jakoz dye yſaias: Silny vdderzil na ſilneho, a oba ſta padla. xpûs vſtawil ſwatbu ſkrze krzeſt, na kterychzto dawa duſſi a wieru, kdyz ſe dyabla odrzekuge y geho pychy, aby ſe boha przidrzal ſkrze gyne cztnoſti, kterez wzala na krzítu, z kterichzto bywa had pty dyablu. A potom buoh wſtupil na nebe ku przi- praweny ſwadby na, abychom w chwale wieczney gemu ſpogili ſe, podle oney rzeczy: Gdu prziprawowat wam myeſta. Ale kdyz gſmy w hrad tyela zde, tehdy lapka, totyzto dyabel, k zenye, toto k duſſi, prziſtupi, kdyz gi ſkrze [272] marnoſt ſwieta przelſti a k nyeg ſe na- wrati. ale xpûs wſtupye, acz ne tyeleſtnye, ale duchownye, rzka: Ay, ya stogim v dwerzy tluka. ale czaſto duſſe nepoznawa. a ptoz vkazuge rany tobie na krzyzy, aby ſe hnulo ſrdce twe. Alle kterzyz newdyeczny gſu, negſut hodny ſyna bozyho na duſſi przigity. a protoz 30 ſudce nebeſky w den ſudny da proty tyem odſuzeny wieczne. 20 25 LXXXVI. 35 PRawi, ze zakon byl, aby bratr ſtarffi dielil a mladíli zwolil. kterehozto rozumu byeſſe, ze wietſſi mudroſti geſt dyeliti nezli zwoliti. Starſſi ma mudrzeyſſi byti. Gyny zakon byl, ze ſluſſi na ſyna ſ dyewky dyedycztwie wzyeti, yakoz ſynowe vrozenye. Przihodilo ſe dwiema bratroma, gednomu z vrozene a druhev z zenymy nebo z dyewky, dyedicztwie dyeliti. Starſli tak dielil: z gednoho dyedicztwi polozil, a druhe matrz bratra ſweho. Bratn zwolil materz, dyedicztwie opuſtil, Dovffage ſobye z ſſlechetnoſti bratra ſweho nyeczo myeti, od nyeho nicz neobdrzal. Prziſtupil k richtarzowi, na bratra zalowal, ze geho od dyedicztwie otluczil. Odpowiedyel bratr geo a rzekl, ze [273] gest on geho neotluczil, ale ze gest sobye tak zwolil. 40 Naymileyſli! tento otecz, kteryz ma dwa ſyny, gednoho z vrozeney a druheho z dyewky, z urozene ma xpa, kteryz geſt z te podſtaty gemu podobnu a wieczny, ale z dyewky czlowieka, nebo gelikozto k tielu, z zeny geſt poſſel. A tento geſt mladſſi, neb on gest possel, ale xpûs gest starffi a dyedicztwi dyelil; y kterak? zagiste materz, toto zemy a zemſke, polozil ſ gedney ſtrany, A ſ druhe ſtrany dyedicztwi nebeſke, a zwolenye czlo- LXXXV. 1) y (nejasné, poněkud vyškrabáno). 2) (ps.) gie, e (přetrž). 3) o (nadeps.).
230 5 10 U ze kdyz ſem rany pro tye mnohe przygal. A rucho ſwe ſlozyw y rzekl: Ay, naymileyſſi, rany rozliczne, kterez ſem ya p tye przygal. a ptoz otewrzi mi wrata, abich tye ſobie wzal za zenu. Ona gt twarz ſwu od nyeho obratila, A wrat neotewrzela. Rityrz, kdyz to vſliſſal, Sudczy geſt zalowal, A zakon wypowiedyel vſtaweny rzka: vchwaczenu zproſtyw poyal tu za zenu, acz chce, yat ſem gyz gi zproſtil, A protoz pſym gi za zenu. Sudce to vſliſſaw po rytyrze a po lapku poſlal. kdyz ſu prziſſli, rzekl ſudce nebo richtarz: Mily, proczs tuto zenu poyal, a rityrz gy z twu ruku zproſtil? a on dye: Takez, pane, a protoz podle zakonu gest geho zena. A proczs ſe w czyzy zenu wwazal, kdyzs w hrad geho wssel? a on gest onyemyel. A obratyw ſe ſudce k zenye rzekl: O ty, 1) dywko, z prawa dwogieho ſy byla zena. Prwe ze tye z ruku lapkowich zproſtil, druhe zes gemu wieru ſlibila. A protoz pczs gev wrat hradowich neotewrzela? A ona nemohla odpowiediety. Sudce gym odſuzeny dal, aby oba na ſlibenici obyeſſena byla. A tak ſe ſtalo, wſlichny ſudce chwalichu, ktery take od- ſuzenye dal. [271] NAymileyſſi! tento czyeſarz geſt ſam buoh, kteryz tento zakon vſtawil. zena yata geſt 15 duſſ czka, lapka geſt dyabel, kteryz netoliko gi 2) ſkrze hrzich poruſſi, alle take wiecznye gy zabiti myny. Ale ona wolaſſe, kdyz olege miloſrdenſtwie gest proſila rzkuci: Wypuſt na, pane, pana zemye etc kterezto wolany vſliffal nyekteraky rytyerz vrozeny, toto ſyn bozy, kdyz geſt gel na kony czlowieczenſtwie. tento ſin bozi wſtupil w hay tohoto ſwieta, a boy 3y pti dyablu za pokoleny lidſke wzal, ot kterich vmrzel gest podle czlowieczenstwie. Oba byeſſta ranyena, toto xpůs na tiele, a dyabel na moci, Jakoz dye yſaias: Silny vdderzil na ſilneho, a oba ſta padla. xpûs vſtawil ſwatbu ſkrze krzeſt, na kterychzto dawa duſſi a wieru, kdyz ſe dyabla odrzekuge y geho pychy, aby ſe boha przidrzal ſkrze gyne cztnoſti, kterez wzala na krzítu, z kterichzto bywa had pty dyablu. A potom buoh wſtupil na nebe ku przi- praweny ſwadby na, abychom w chwale wieczney gemu ſpogili ſe, podle oney rzeczy: Gdu prziprawowat wam myeſta. Ale kdyz gſmy w hrad tyela zde, tehdy lapka, totyzto dyabel, k zenye, toto k duſſi, prziſtupi, kdyz gi ſkrze [272] marnoſt ſwieta przelſti a k nyeg ſe na- wrati. ale xpûs wſtupye, acz ne tyeleſtnye, ale duchownye, rzka: Ay, ya stogim v dwerzy tluka. ale czaſto duſſe nepoznawa. a ptoz vkazuge rany tobie na krzyzy, aby ſe hnulo ſrdce twe. Alle kterzyz newdyeczny gſu, negſut hodny ſyna bozyho na duſſi przigity. a protoz 30 ſudce nebeſky w den ſudny da proty tyem odſuzeny wieczne. 20 25 LXXXVI. 35 PRawi, ze zakon byl, aby bratr ſtarffi dielil a mladíli zwolil. kterehozto rozumu byeſſe, ze wietſſi mudroſti geſt dyeliti nezli zwoliti. Starſſi ma mudrzeyſſi byti. Gyny zakon byl, ze ſluſſi na ſyna ſ dyewky dyedycztwie wzyeti, yakoz ſynowe vrozenye. Przihodilo ſe dwiema bratroma, gednomu z vrozene a druhev z zenymy nebo z dyewky, dyedicztwie dyeliti. Starſli tak dielil: z gednoho dyedicztwi polozil, a druhe matrz bratra ſweho. Bratn zwolil materz, dyedicztwie opuſtil, Dovffage ſobye z ſſlechetnoſti bratra ſweho nyeczo myeti, od nyeho nicz neobdrzal. Prziſtupil k richtarzowi, na bratra zalowal, ze geho od dyedicztwie otluczil. Odpowiedyel bratr geo a rzekl, ze [273] gest on geho neotluczil, ale ze gest sobye tak zwolil. 40 Naymileyſli! tento otecz, kteryz ma dwa ſyny, gednoho z vrozeney a druheho z dyewky, z urozene ma xpa, kteryz geſt z te podſtaty gemu podobnu a wieczny, ale z dyewky czlowieka, nebo gelikozto k tielu, z zeny geſt poſſel. A tento geſt mladſſi, neb on gest possel, ale xpûs gest starffi a dyedicztwi dyelil; y kterak? zagiste materz, toto zemy a zemſke, polozil ſ gedney ſtrany, A ſ druhe ſtrany dyedicztwi nebeſke, a zwolenye czlo- LXXXV. 1) y (nejasné, poněkud vyškrabáno). 2) (ps.) gie, e (přetrž). 3) o (nadeps.).
Strana 231
231 wieku dal geſt, ze kdyz by materz zwolil, dyedycztwi aby nemyel. ale zagiſte ſhrzieſſyw U ſmrtedlnye dyedicztwim nebeſkî zhrzel, any na kriſta bude moci zawolaty, kterak ne ten, geſto dyeli, ale kderyz woli, popiſuge. A ptoz zgewno geſt, ze w ſmrtedlnem hrzichu gſa, zywot wieczny any z prawa, any z miloſti bozy ſobye muoz obdrzeti. a ptoz radim, abychom materze nezwolili, toto ſwiet, ale zadaymy, abychom zywotem wiecznym wladli etc. 5 LXXXVII. NYekterake knyze gmenem dyomyus tak rzeczeny, Gehoz lid w myeſtie gednom byl ob [274 ſazeny, Chtye taynye poradyti lidu ſwemu, czo by gim bylo vzitecznyegi, Przy- kazal, aby geden z rytyerzuow geho k tov oblezeny prziſtupil, ktery by oblezenczom zgednal, ze na ſſipich a na kopich geho chitrze bylo pſano: Poſilte ſe v boze a budte wierny w ob- lezeny, Skoro k wam przigedu a lezeny otegmu.*) 10 Naymileyſſi! knyze toto xpà znamenawa, lid oblezeny myeſto hrziſſny lid na tomto ſwietie, kteryz od dyabla 2) obkliczen geſt, kterymz duchownye neodolo duſſe naſſe, zabige gi. Rytirz przipraweny kazatele znamenawa. A protoz Apoſtol k Tymoteowi dye: Praczug ya- kozto dobry rityrz criſtuow. kopi, ſtrzela dawa oſtra ſlowa gednak pty lakotye, gednak pty ſmilſtwu, gednak proty lakôſtwie. A tak o gynych. 15 LXXXVIII. Prawi ſwaty Auguſtin, ze obyczey byl ſtarich lidy, ze ſrdce tyeſarzka po ſmrti byla ſu ſpalena, a wlaſy w czyſtem myeſtye polozili ſu. Stalo ſe geſt, ze nyekteraky tyeſarz vmrzel. geho ſrdce kdyz ſu [275] na ohen wlozili, nemohlo ſhorzeti. Mnoho ſe tomu dy- wichu. a protoz wſſiczky mudrce y miſtri ſwolali ſu tey kragyny a gich ſu tazali. Tehdy ony ſu rzekli, ze tyeſarz byl gt trawen, a pro ged nemohlo geſt ſhorzeti. Tehdy ony wy- 20 nyemſſe ſrdce z ohnye, a driakem odehnali ſu ged. A opyet ſrdce na ohen wlozili, a ynhed ſrdce w popel obratilo ſe gest. Naymileyſſi! tak duchownye gest o lidech ged ſmrtedlneo hrzichu otrawenych; Ne- podobno geſt ſrdce gich ohen ducha ſwateho zpaliti, gedyne ſkrze zpowied poſſkwrna hrziechu prwe ſhlazena bude etc. 25 LXXXIX. Kralowa nyekteraka poczala ſyna z ſluhy hlupeho w czyzolozſtwi, kteryzto ſyn potom hlupye ſe myel przed kralem, kral zagiſte znamenaw hlupoſt geho myſlil geſt, ze by nebyl ſyn geho. A pilnye od kralowey ztazowaſſe, a zdali by ſyn geho byl, ſlibil a prziſahl kralowey, ze by ſe na ny nechtiel hnyewati, A ona potom aby ſe warowala. Potom ona powiedyela geſt gev, ze by nebyl ſyn geho. A wſſak kral nechtiel geho zbawiti kra- 30 lowſtwie, Po ſmrti gemu [276] kralowſtwi dal, alle tak pozadal, ze rucho ſwe, kterak dluho bude zyw, aby gemu bylo vczinyeno z rozliczneho ſukna a z barew, ale polowici z ſſkaredeho ſukna, aby, kdyz na ſſkarede ſukno wzhledl, aby z pychi a z hrzichu kterehozkolwiek byl wytrzen bil, A kdyz by na ſukno pyekne wezrzel, aby ſe take neprziliſ pokoren vczinil, kdezto prawi: bud pokoren proſtrzednye etcet. 35 Naymileyſſi! takez tielo naſſe ſkrze obyczeg zeny tyeleſtney pilnye chce nas ſdrzeti, abychom neprziſſli do zemye ſlibil. Rucho mamy myeti z mrzkeo ſukna, nebo ſynowe hlupi LXXXVII. 1) (ps. pův.) oteymy, (z) y (oprav.) u. 2) (ps.) dyablam, m (přetrž.).
231 wieku dal geſt, ze kdyz by materz zwolil, dyedycztwi aby nemyel. ale zagiſte ſhrzieſſyw U ſmrtedlnye dyedicztwim nebeſkî zhrzel, any na kriſta bude moci zawolaty, kterak ne ten, geſto dyeli, ale kderyz woli, popiſuge. A ptoz zgewno geſt, ze w ſmrtedlnem hrzichu gſa, zywot wieczny any z prawa, any z miloſti bozy ſobye muoz obdrzeti. a ptoz radim, abychom materze nezwolili, toto ſwiet, ale zadaymy, abychom zywotem wiecznym wladli etc. 5 LXXXVII. NYekterake knyze gmenem dyomyus tak rzeczeny, Gehoz lid w myeſtie gednom byl ob [274 ſazeny, Chtye taynye poradyti lidu ſwemu, czo by gim bylo vzitecznyegi, Przy- kazal, aby geden z rytyerzuow geho k tov oblezeny prziſtupil, ktery by oblezenczom zgednal, ze na ſſipich a na kopich geho chitrze bylo pſano: Poſilte ſe v boze a budte wierny w ob- lezeny, Skoro k wam przigedu a lezeny otegmu.*) 10 Naymileyſſi! knyze toto xpà znamenawa, lid oblezeny myeſto hrziſſny lid na tomto ſwietie, kteryz od dyabla 2) obkliczen geſt, kterymz duchownye neodolo duſſe naſſe, zabige gi. Rytirz przipraweny kazatele znamenawa. A protoz Apoſtol k Tymoteowi dye: Praczug ya- kozto dobry rityrz criſtuow. kopi, ſtrzela dawa oſtra ſlowa gednak pty lakotye, gednak pty ſmilſtwu, gednak proty lakôſtwie. A tak o gynych. 15 LXXXVIII. Prawi ſwaty Auguſtin, ze obyczey byl ſtarich lidy, ze ſrdce tyeſarzka po ſmrti byla ſu ſpalena, a wlaſy w czyſtem myeſtye polozili ſu. Stalo ſe geſt, ze nyekteraky tyeſarz vmrzel. geho ſrdce kdyz ſu [275] na ohen wlozili, nemohlo ſhorzeti. Mnoho ſe tomu dy- wichu. a protoz wſſiczky mudrce y miſtri ſwolali ſu tey kragyny a gich ſu tazali. Tehdy ony ſu rzekli, ze tyeſarz byl gt trawen, a pro ged nemohlo geſt ſhorzeti. Tehdy ony wy- 20 nyemſſe ſrdce z ohnye, a driakem odehnali ſu ged. A opyet ſrdce na ohen wlozili, a ynhed ſrdce w popel obratilo ſe gest. Naymileyſſi! tak duchownye gest o lidech ged ſmrtedlneo hrzichu otrawenych; Ne- podobno geſt ſrdce gich ohen ducha ſwateho zpaliti, gedyne ſkrze zpowied poſſkwrna hrziechu prwe ſhlazena bude etc. 25 LXXXIX. Kralowa nyekteraka poczala ſyna z ſluhy hlupeho w czyzolozſtwi, kteryzto ſyn potom hlupye ſe myel przed kralem, kral zagiſte znamenaw hlupoſt geho myſlil geſt, ze by nebyl ſyn geho. A pilnye od kralowey ztazowaſſe, a zdali by ſyn geho byl, ſlibil a prziſahl kralowey, ze by ſe na ny nechtiel hnyewati, A ona potom aby ſe warowala. Potom ona powiedyela geſt gev, ze by nebyl ſyn geho. A wſſak kral nechtiel geho zbawiti kra- 30 lowſtwie, Po ſmrti gemu [276] kralowſtwi dal, alle tak pozadal, ze rucho ſwe, kterak dluho bude zyw, aby gemu bylo vczinyeno z rozliczneho ſukna a z barew, ale polowici z ſſkaredeho ſukna, aby, kdyz na ſſkarede ſukno wzhledl, aby z pychi a z hrzichu kterehozkolwiek byl wytrzen bil, A kdyz by na ſukno pyekne wezrzel, aby ſe take neprziliſ pokoren vczinil, kdezto prawi: bud pokoren proſtrzednye etcet. 35 Naymileyſſi! takez tielo naſſe ſkrze obyczeg zeny tyeleſtney pilnye chce nas ſdrzeti, abychom neprziſſli do zemye ſlibil. Rucho mamy myeti z mrzkeo ſukna, nebo ſynowe hlupi LXXXVII. 1) (ps. pův.) oteymy, (z) y (oprav.) u. 2) (ps.) dyablam, m (přetrž.).
Strana 232
232 U gſme, toto z zemie. gedna ſtrana ſukna geſt z tiela, genz geſt mrzke, kdyz znamenamy geho geho mrzkoſti any pychi. Druha ſtrana ſukna draheho to geſt duſſe, myſliti mamy geho ſſlechetnoſti a nebyli 1) prziliſ pokornym, totyzto abychom ſe nepoddali hrziechuom. A protoz to dwe podle przirozeny ſweho chtieli bychom zachowati, a przibytku nebeſkeho mohli bychom dogiti etc. 5 XC. 10 Czte ſe o gednom muzy, gduce w geden hay widiel gednoho hada vwazaneho za oczas k drzewu, kteryz ſlitowal ſe nad nym, geho ot [277] wazal a w lono ſwe wſadil. Tehdy kdyz ſe ſhrziel, poczal muze ſſczypati. On dye: czo cziniſſ? procz zle za dobre nawraczu- geſſ? y dy had: Czoz przirozeny dalo geſt, zadny otgiti nemuoz, toto tyezcze odwedeſf, nebo otneſeno bude, a ptoz wedle przyrozeny czynym. ynhed tento czlowiek ſſel k ged- nomu mudrev czlowieku, a gev wſſechen vczinek powiediel. kteryz rzekl: O tey przi ſkrze ſliſſeny nevmym ſudyti, Ale chci, aby had vwazan yako drzewe, a tepruow ſud tam dam. A tak geſt vczinyeno. 1) tehdy dy mudrzecz: had, muoz-li vgiti, wygdy. a ty, mily prziteli, nerod potom hada zproſtowati, nebo wzdyczky cziny, czoz gemu przirozeny dalo geſt etc. 15 20 Naymileyſſi! tento czlowiek muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, kteryz nalezl diabla ſwazaneo pti nyemu, kterak dluho przebywa cziſt w ziwotie. ale dyabla zproſtil, kterak brzo k hrziechu powolil, w luono ſrdce ſweho wlozil, kterak dluho w hrzieſſe ſmrtedlnem geſt. tento tak lezy duſli tyezce kuſfa. Czo gest vczinity? zagiſte gity k mudrev, toto k roz- umnev zpowiedlnyku, kteryz da tobye duchowny radu, ze2) ſkrze vczinky miloſrdne dyabe opyet ſwazan bude, any potom ſkrze hrzich rozwazan bude. nebo ot geho przirozeny zle czyny duſſi. kdyz [278] tak budeſſ oddyelen, nerod ſe zaſe nawratyti. nebo yakoz ſe czte, hrziſſnik, kteryz ſe nawraczuge na ceſty ſwe zle, yakozto pes wraczuge ſe k zatraczeny ſwemu. XCI. Nyekteraky pan byl geſt, kteryz myel gednoho wratneho, kteryz pana ſweho proſil, Aby w myeſtie ſwem, kterez ma, wratneho vczinil myeſyecz, tak ze ot kazdeho hrbateho, 25 gednokeho, praſſyweho a ruku a vſſy nemagice aby geden halerz myel. Pan gemu powolil a peczet prziczynil. kdyz vrzad przygal, w branye ſtal myeſlczkey, aby widyel gduce a ge- duce, aby zyſk vrzadu ſweho mohl myeti. Tehdy nyektery den hrbowaty dobrze okukleny w branu wſſel. wratny prziſſel, A kdyz od nyeho zadal zaplaty panye myeſta przikazanye, Alle hrbowaty gemu nicz dati nechtiel. Wratny ruku geho vdderzil a kuklu geho vchwat- nuti chtiel, nalezl geho gednookeho. ynhed wratny dwu halerzi od nyeho pozadal, a on dati nechtiel. Tehdy wratny gemu kuklu ſtrhl, a on praſfiw oſtal. wratny od nyeho trzi halerzuow zadal. Praſſywy poczal ſe gev [279] protywiti a ſ nahu hlawu ſtal, a take vſſy ne- myel. wratny cztyrz halerzuow od nyeho chtiel. kdyz ſe branyl, kuklu a plaſcz gemu wzal, a gedney ruky nemyel. Pyet halerzuow ot nyeho chtiel myeti. A tak ſe ſtalo, kteryz ged- 35 noho halerze nechtiel dati, pyet bezdyeky moſil dati etc. 30 Naymileyfsi! pan tento gest naff pan ihûs xpûs; wratny gest mudry zpowiedlnik, genz ma ſtati, toto kazaty v wratech myesta lidy, w kteremz gest pyet oken, ſkrze kterezto smrt wchody. alle ſkrze tohoto hrbowateo, praſliweo, bezokeo a bez vſſy a bezrukeo mamy roz- umyeti czlowieka plna hrzichuow, kteryz w ſedm ſmrtedlnych hrzichuow obalen gest, genz 40 za kazdy, acz by chtiel neb nechtiel, dluzen gt dati halerz, toto czynyty pokany, acz žada obdrzeti radoſt wiecznu etc. LXXXIX. 1) (ps.) anybyli e (z) y (oprav.). XC. 1) (ps.) vczinyeny; (z posl.) y (oprav.) o. 2) (nadeps.).
232 U gſme, toto z zemie. gedna ſtrana ſukna geſt z tiela, genz geſt mrzke, kdyz znamenamy geho geho mrzkoſti any pychi. Druha ſtrana ſukna draheho to geſt duſſe, myſliti mamy geho ſſlechetnoſti a nebyli 1) prziliſ pokornym, totyzto abychom ſe nepoddali hrziechuom. A protoz to dwe podle przirozeny ſweho chtieli bychom zachowati, a przibytku nebeſkeho mohli bychom dogiti etc. 5 XC. 10 Czte ſe o gednom muzy, gduce w geden hay widiel gednoho hada vwazaneho za oczas k drzewu, kteryz ſlitowal ſe nad nym, geho ot [277] wazal a w lono ſwe wſadil. Tehdy kdyz ſe ſhrziel, poczal muze ſſczypati. On dye: czo cziniſſ? procz zle za dobre nawraczu- geſſ? y dy had: Czoz przirozeny dalo geſt, zadny otgiti nemuoz, toto tyezcze odwedeſf, nebo otneſeno bude, a ptoz wedle przyrozeny czynym. ynhed tento czlowiek ſſel k ged- nomu mudrev czlowieku, a gev wſſechen vczinek powiediel. kteryz rzekl: O tey przi ſkrze ſliſſeny nevmym ſudyti, Ale chci, aby had vwazan yako drzewe, a tepruow ſud tam dam. A tak geſt vczinyeno. 1) tehdy dy mudrzecz: had, muoz-li vgiti, wygdy. a ty, mily prziteli, nerod potom hada zproſtowati, nebo wzdyczky cziny, czoz gemu przirozeny dalo geſt etc. 15 20 Naymileyſſi! tento czlowiek muoz rzeczen byti kazdy krzeſtan, kteryz nalezl diabla ſwazaneo pti nyemu, kterak dluho przebywa cziſt w ziwotie. ale dyabla zproſtil, kterak brzo k hrziechu powolil, w luono ſrdce ſweho wlozil, kterak dluho w hrzieſſe ſmrtedlnem geſt. tento tak lezy duſli tyezce kuſfa. Czo gest vczinity? zagiſte gity k mudrev, toto k roz- umnev zpowiedlnyku, kteryz da tobye duchowny radu, ze2) ſkrze vczinky miloſrdne dyabe opyet ſwazan bude, any potom ſkrze hrzich rozwazan bude. nebo ot geho przirozeny zle czyny duſſi. kdyz [278] tak budeſſ oddyelen, nerod ſe zaſe nawratyti. nebo yakoz ſe czte, hrziſſnik, kteryz ſe nawraczuge na ceſty ſwe zle, yakozto pes wraczuge ſe k zatraczeny ſwemu. XCI. Nyekteraky pan byl geſt, kteryz myel gednoho wratneho, kteryz pana ſweho proſil, Aby w myeſtie ſwem, kterez ma, wratneho vczinil myeſyecz, tak ze ot kazdeho hrbateho, 25 gednokeho, praſſyweho a ruku a vſſy nemagice aby geden halerz myel. Pan gemu powolil a peczet prziczynil. kdyz vrzad przygal, w branye ſtal myeſlczkey, aby widyel gduce a ge- duce, aby zyſk vrzadu ſweho mohl myeti. Tehdy nyektery den hrbowaty dobrze okukleny w branu wſſel. wratny prziſſel, A kdyz od nyeho zadal zaplaty panye myeſta przikazanye, Alle hrbowaty gemu nicz dati nechtiel. Wratny ruku geho vdderzil a kuklu geho vchwat- nuti chtiel, nalezl geho gednookeho. ynhed wratny dwu halerzi od nyeho pozadal, a on dati nechtiel. Tehdy wratny gemu kuklu ſtrhl, a on praſfiw oſtal. wratny od nyeho trzi halerzuow zadal. Praſſywy poczal ſe gev [279] protywiti a ſ nahu hlawu ſtal, a take vſſy ne- myel. wratny cztyrz halerzuow od nyeho chtiel. kdyz ſe branyl, kuklu a plaſcz gemu wzal, a gedney ruky nemyel. Pyet halerzuow ot nyeho chtiel myeti. A tak ſe ſtalo, kteryz ged- 35 noho halerze nechtiel dati, pyet bezdyeky moſil dati etc. 30 Naymileyfsi! pan tento gest naff pan ihûs xpûs; wratny gest mudry zpowiedlnik, genz ma ſtati, toto kazaty v wratech myesta lidy, w kteremz gest pyet oken, ſkrze kterezto smrt wchody. alle ſkrze tohoto hrbowateo, praſliweo, bezokeo a bez vſſy a bezrukeo mamy roz- umyeti czlowieka plna hrzichuow, kteryz w ſedm ſmrtedlnych hrzichuow obalen gest, genz 40 za kazdy, acz by chtiel neb nechtiel, dluzen gt dati halerz, toto czynyty pokany, acz žada obdrzeti radoſt wiecznu etc. LXXXIX. 1) (ps.) anybyli e (z) y (oprav.). XC. 1) (ps.) vczinyeny; (z posl.) y (oprav.) o. 2) (nadeps.).
Strana 233
233 XCII. Czte ſe w ſſkolnym połozeny, 1) ze w gerufalemye geſt nyekteraky ſlup myedyeny U byl, na gehozto wyſokoſti byeſſe obraz naſſeho ſpaſitele, mage podolky obyczeyuow zidow- ſkich. a ot nohy ſlupu nyekteraky korzen roſtiſſe, [280] ze na wyſoſt ſe zdwihl tak welmi, ze obrazu ſe dotykaſſe, kderychz podolkuow kdoz ſe dotekl, kazdey nemoci byl geſt lek. NAymileyſli! ſkrze tento ſlup muozem znamenati kazdeho wierneo czlowieka Podle toho: dal ſem tye w ſlup. Obraz tohoto ſlupu na wyſokoſti, mage podolky, geſt ſyn bozy wtieleny. nebo narozeny. Podolek geſt dolny ſtrana rucha. ſkrze kteryzto znamenawa ſe czlowieczenſtwi na kriſtowi, kterezt geſt nyze bozſtwie, nebo podle czlowieczenſtwi vkrzy- zowan 2) byl na ſwatem krzyzy. tento obraz poſtawen byl wrch ſtrany ſlupu. A ptoz xpôwo vmuczeny mamy wzdy myeti na pamyeti. ale noha toho ſlupu geſt miloſt lidſka. ſkrze korzen, kteryzto geſt vkrutny, ma znamenati ſkruſſeny czlowieczy nebo boleſt. Tehdy ko- rzen ſ nohy ſlupu wyſſel, kdy z wrucze laſky, kteruz ma czlowiek myeti k bohu, wſtane boleſt ſrdecz hrziſſnych a tak ſe rozmuoze a zroſte, ze kterak dluho dotkne ſe geho, k mi- loſrdenſtwi naklon ſe. A tak pty wſſem boleſtem hrzichu dal Swaty rzehorz: Cztyrzi ſu, kterez w czlowieku ſkruſſeny czyny: Prwe, zle ſwe zpomynage myſli, kde geſt byl. Druhe, kdyz ſud bozy znamenagye, kde bude. Trzety, ſ dobrym ſ 281] wrchnyeho zywota wzdy- chage placze a patrze, kdez nynye. Cztwrteho, ſ zlym buducziho zywota ſlyſſe znamenage, kde gyz geſt. kdyz by czlowiek ſrozumyel, przyrozeny ſkruſſene nalezl by etc. 10 15 5 XCIII. Hvbeny czlowiek gſy, hled poczatku ſweho, proſtrzedka a ſkonczenye. A tak na- lezneſſ, ze pln gſy byedy a pſoty. Job: Czlowiek narodyw ſe z zeny etc. Acz hledyſſ po- 20 czatku, vzrziſſ ſe chuda nebo nedoſtateczna; kdyz pſtrzednyeho, nalezneſſ ſe cziſteho, ale truchleho; a kdyz konecz, w zemy tye przigateho. A protoz ſe czte, ze nyekteraky kral hledal cztyrz otazek na gednom miſtrowi. Prwa otazka byla: Czo geſt czlowiek? Druha: k komu geſt podoben czlowiek? Trzeti: kde geſt czlowiek? Cztwrta: ſ kterymi towarziffi gt czlowiek? Tehdy odpowi miſtr ku prwnye otazce, totyzto czo geſt czlowiek: rukotrznye ſmrti, hoſpodarz myeſta, poczeſtny gda, rukotrznye ſmrti rzeczeno geſt, nebo ſmrty ruky vgity nemuoz. nebo ſmrt wſſeczko vſyle geho y dny popada, a podle toho, yakz geſt za- ſluzil. bude myeti odplatu nebo proſbu. Take czlowiek geſt hoſpodarz myeſta, nebo brzo k zapomanuti dan bude. Opye po 1) [282] poczeſtnye gda, nebo ſpye, nebo bdye, nebo geda, nebo czozkoli gyneho czynye wzdyczky k ſmrti tahne. A protoz mamy ſobye opatrziti okrmy ſkrze ceſtu z vczinkuow miloſrdnich. Druha otazka gest: k kov podoben gest czlok? Odpowiedye miſtr: kydu, kteryz ſkrze horkoſt brzo ſe rozpuſti. takez czlowiek z zemye a z zywluow ſpogen ſkrze horko brzo ſe rozpuſti, toto ſkrze nemocz, a poruſſen bude. Trzety otazany: kde gest czlowiek? Odpowie miſtr: s ſedmy towarziſſi, kterzyz geho vſtawicznye hnyewagi, toto had, zyznywolt. horko, zyma, peczliwoſt, nemocz a ſmrt. A ptoz twa duſſe 35 pty dyablu, ptý ſwietu a pty tielu, kterez pokuſſeny gſu rozliczne; a ptoz k rozlicznym wieczem prziprawiti ſe ma duſſe, aby gim odolala. tyelo nas pokuſſi ſkrze ſmilſtwo wuole, Swiet ſkrze zbozy marnoſti, dyabel ſkrze pychu mrzkoſti. A ptoz kdyz tielo tebe pokuſſi, myeg2) tento lek: myeg na pamieti, ze tyelo, kterez tye zbuzuge k hrzichu, obrati ſe w popel dne y czaſu newiedomeho, a duſſe twa p geho opuſſczeny w muku wiecznu wrzena bude. 40 A protoz ſe pyſſe w mudroſti: Vhaſſeneho geſt ſpyeſſe ſrdce naſſe, a zagiſte nyzadny ne- bude moczy pamyet vczynkuow naſich any ſkutkuow. Druhe acz ſwiet nas pokuſſi ſkrze 25 30 XCII. 1) (první) o (nadeps.). 2) (ps.) vkrzyzowal; (z) 1 (oprav.) n. XCIII. 1) t (vynech.); po (opak.). 2) (ps. pův.) myeh, (z) h (oprav.) g.
233 XCII. Czte ſe w ſſkolnym połozeny, 1) ze w gerufalemye geſt nyekteraky ſlup myedyeny U byl, na gehozto wyſokoſti byeſſe obraz naſſeho ſpaſitele, mage podolky obyczeyuow zidow- ſkich. a ot nohy ſlupu nyekteraky korzen roſtiſſe, [280] ze na wyſoſt ſe zdwihl tak welmi, ze obrazu ſe dotykaſſe, kderychz podolkuow kdoz ſe dotekl, kazdey nemoci byl geſt lek. NAymileyſli! ſkrze tento ſlup muozem znamenati kazdeho wierneo czlowieka Podle toho: dal ſem tye w ſlup. Obraz tohoto ſlupu na wyſokoſti, mage podolky, geſt ſyn bozy wtieleny. nebo narozeny. Podolek geſt dolny ſtrana rucha. ſkrze kteryzto znamenawa ſe czlowieczenſtwi na kriſtowi, kterezt geſt nyze bozſtwie, nebo podle czlowieczenſtwi vkrzy- zowan 2) byl na ſwatem krzyzy. tento obraz poſtawen byl wrch ſtrany ſlupu. A ptoz xpôwo vmuczeny mamy wzdy myeti na pamyeti. ale noha toho ſlupu geſt miloſt lidſka. ſkrze korzen, kteryzto geſt vkrutny, ma znamenati ſkruſſeny czlowieczy nebo boleſt. Tehdy ko- rzen ſ nohy ſlupu wyſſel, kdy z wrucze laſky, kteruz ma czlowiek myeti k bohu, wſtane boleſt ſrdecz hrziſſnych a tak ſe rozmuoze a zroſte, ze kterak dluho dotkne ſe geho, k mi- loſrdenſtwi naklon ſe. A tak pty wſſem boleſtem hrzichu dal Swaty rzehorz: Cztyrzi ſu, kterez w czlowieku ſkruſſeny czyny: Prwe, zle ſwe zpomynage myſli, kde geſt byl. Druhe, kdyz ſud bozy znamenagye, kde bude. Trzety, ſ dobrym ſ 281] wrchnyeho zywota wzdy- chage placze a patrze, kdez nynye. Cztwrteho, ſ zlym buducziho zywota ſlyſſe znamenage, kde gyz geſt. kdyz by czlowiek ſrozumyel, przyrozeny ſkruſſene nalezl by etc. 10 15 5 XCIII. Hvbeny czlowiek gſy, hled poczatku ſweho, proſtrzedka a ſkonczenye. A tak na- lezneſſ, ze pln gſy byedy a pſoty. Job: Czlowiek narodyw ſe z zeny etc. Acz hledyſſ po- 20 czatku, vzrziſſ ſe chuda nebo nedoſtateczna; kdyz pſtrzednyeho, nalezneſſ ſe cziſteho, ale truchleho; a kdyz konecz, w zemy tye przigateho. A protoz ſe czte, ze nyekteraky kral hledal cztyrz otazek na gednom miſtrowi. Prwa otazka byla: Czo geſt czlowiek? Druha: k komu geſt podoben czlowiek? Trzeti: kde geſt czlowiek? Cztwrta: ſ kterymi towarziffi gt czlowiek? Tehdy odpowi miſtr ku prwnye otazce, totyzto czo geſt czlowiek: rukotrznye ſmrti, hoſpodarz myeſta, poczeſtny gda, rukotrznye ſmrti rzeczeno geſt, nebo ſmrty ruky vgity nemuoz. nebo ſmrt wſſeczko vſyle geho y dny popada, a podle toho, yakz geſt za- ſluzil. bude myeti odplatu nebo proſbu. Take czlowiek geſt hoſpodarz myeſta, nebo brzo k zapomanuti dan bude. Opye po 1) [282] poczeſtnye gda, nebo ſpye, nebo bdye, nebo geda, nebo czozkoli gyneho czynye wzdyczky k ſmrti tahne. A protoz mamy ſobye opatrziti okrmy ſkrze ceſtu z vczinkuow miloſrdnich. Druha otazka gest: k kov podoben gest czlok? Odpowiedye miſtr: kydu, kteryz ſkrze horkoſt brzo ſe rozpuſti. takez czlowiek z zemye a z zywluow ſpogen ſkrze horko brzo ſe rozpuſti, toto ſkrze nemocz, a poruſſen bude. Trzety otazany: kde gest czlowiek? Odpowie miſtr: s ſedmy towarziſſi, kterzyz geho vſtawicznye hnyewagi, toto had, zyznywolt. horko, zyma, peczliwoſt, nemocz a ſmrt. A ptoz twa duſſe 35 pty dyablu, ptý ſwietu a pty tielu, kterez pokuſſeny gſu rozliczne; a ptoz k rozlicznym wieczem prziprawiti ſe ma duſſe, aby gim odolala. tyelo nas pokuſſi ſkrze ſmilſtwo wuole, Swiet ſkrze zbozy marnoſti, dyabel ſkrze pychu mrzkoſti. A ptoz kdyz tielo tebe pokuſſi, myeg2) tento lek: myeg na pamieti, ze tyelo, kterez tye zbuzuge k hrzichu, obrati ſe w popel dne y czaſu newiedomeho, a duſſe twa p geho opuſſczeny w muku wiecznu wrzena bude. 40 A protoz ſe pyſſe w mudroſti: Vhaſſeneho geſt ſpyeſſe ſrdce naſſe, a zagiſte nyzadny ne- bude moczy pamyet vczynkuow naſich any ſkutkuow. Druhe acz ſwiet nas pokuſſi ſkrze 25 30 XCII. 1) (první) o (nadeps.). 2) (ps.) vkrzyzowal; (z) 1 (oprav.) n. XCIII. 1) t (vynech.); po (opak.). 2) (ps. pův.) myeh, (z) h (oprav.) g.
Strana 234
234 5 10 U marnoſt, prziloz tento lek: znamenay pilnye newdyeczenſtwi [283] a faleſſ naſſ. tak ne- wdyeczen geſt ſwiet, aby wſſem zywotem ſwym gemu ſluzil, a nycz s ſebu neponeſeſſ, gedno hrziech. Trzeti kdyz dyabel tebe pokuſſi, tento prziloz lek: myeg na pamyeti xpowo vmuczeny, ſkrze kterezto hrdy vpadl geſt, a budeſſ myeti mocz, oſtanu Apoſtol: Obleczte ſe w odye *) bozy. Take pwi ſolius o dyewich ſwieta, kdyz allexander myel nyekteraky kuon, kteryz byeſſe taky obyczeg, ze kdyz byl odyen a prziprawen k bogi, Tehdy zadnemu wſyeſti na ſe nedal, gedno allexandrowi, alle kdyz kdo gyny nan wſedl, ynhed geho ſwrhl. kdyz tyz kuon nebyl przikrit nebo odyen, tehdy rynerzem na ſe wſeſti dal. Takez czlowiek odyenym, bozym vmuczenym nyzadne wezme w ſrdce ſwe, gedno Czyeſarze, toto boha. a kdyz ktere pokuſſeny dyabelſke na ſrdce geho wſeſti chce, ynhed ma moczy vmuczyenym 5) bozym ſwrczy ge. a kdyz nema czlowiek toho odyeny, ynhed przihotowan geſt neb hotow geſt ke wſſemu zlemu myſſleny a pokuſſeny k wzyety etc. XCIV. Prawi plynius, ze orlice na wyſokoſti ſe hnyzdy, gegymz dyetem hrozy had. kteryz wida, ze nemuoz k dyetem gegi przigity pro [284] wyſokoft, tehdy w powietrzi gedu 15 napuſti, aby po wietru k dyetem prziſſel a ge zmorzil. Ale orlice to widuci przineſe kamen, geſto ſlowe achittes tak rzeczeny, a wlozy w hnyzdo, a tento kamen moci ſwu otzene po- wietrzi a wietr napuſlczeny gedu hada, aby ſe k dyetem prziblyzil. a tak vzdraweny ſu dyeti, aby nebyli ztraweny. 25 Naymilyſſi! ſkrze orlici, kteraz wyſoko lece a geſt oſtreho zraku, czlowieka zna- 20 mena, kterehozto zywot a zadoſt ma od zemſkich wieci wyzdwihnuti. A protoz dy Apoſtol: naſſe obraczeny w nebeſich geſt. w tom obraceny tey wyſokoſti mamy znamenati dyeti. toto ſkutky naſſe dobre polozyti, ale had ſtary, toto dyabel, myſli ge zbyti ſkrze dopuſſczeny nyektereho ſmrtedlneho hrzichu. Ale on ſnad bezpecznye polozeny ſweho nemuoz na- plnity. tehdy gde dyabel a pokuſſi ge zbyty gedem pichi. Tehdy chwalu gim wſſeczku omluwa, kterez czaſto przichazegi muzuow dobrich, ze p zadoſt chwaly dobrey ſkutky dobre czyny a vmyragi dyeti yakozto k zaſluzeny. A ptoz wezmyemy opuku, toto xpa, a polozyme geho mezy ſkutky naſſe a ged marney ſlawy, toto abichom poſlali ſkutky dobre k bohu, a bude na odplata welika. [285] XCV. Czte ſe w nyekterakych rzymſkych, ze mezy dwiema bratroma byl tak weliky 30 ſwar, ze gednak geden wſſichny zemye a dobre zkazil. Vſliſſaw Julius czyeſarz, tyezce boyowal pty bratru a vtrhaczy. prziſlel k bratru ſwemu, kteremuz tolik zleho vczinil byeſſe. proſſie miloſrdenſtwie od nyeho, Proſle nayprwe, mezy ny a mezy czyeſarzem aby pokoy vczinil. Okolo ſtogice rzekli ſu: Nezaſluzil toho, ale vtrpeny. kterymz bratr odpowiedyel: Nema milowano byti knyeze, kterez w bogi pokorne geſt yako beranek, ale v pokogi 35 vkrutny yako lew. Acz bratr muoy pti mnye toho nezaſluzil, Awſſak geho ſmyerzim, budu-li moci. Nebo ptywenſtwi, kterez mi geſt vczinil, doſty geſt pomſtieno nad ny. A tak czye- ſarze y ſam ſe bratra ſmyerzil a pokoy nawratil geſt. et cetera. Naymileyſſi! Tato dwa bratri gſta ſyn bozy a czlowiek, mezy kterymiz ſtawa ſe czaſto welika neſnaz. nebo kdyz czlowiek dopuſti ſe hrzichu ſmrtedlneho, tehdy ptiwi ſe ſynu 40 bozymu, bratru ſwemu, nebo kdyz czlowiek czyny to, Procz geſt xpê ſmrt prziyal, czoz 4) (nedops.). 5) (za tím ps.) ho (přetrž.). XCV. 1) ale — odpowiedyel (naps. na okraji shora dolů).
234 5 10 U marnoſt, prziloz tento lek: znamenay pilnye newdyeczenſtwi [283] a faleſſ naſſ. tak ne- wdyeczen geſt ſwiet, aby wſſem zywotem ſwym gemu ſluzil, a nycz s ſebu neponeſeſſ, gedno hrziech. Trzeti kdyz dyabel tebe pokuſſi, tento prziloz lek: myeg na pamyeti xpowo vmuczeny, ſkrze kterezto hrdy vpadl geſt, a budeſſ myeti mocz, oſtanu Apoſtol: Obleczte ſe w odye *) bozy. Take pwi ſolius o dyewich ſwieta, kdyz allexander myel nyekteraky kuon, kteryz byeſſe taky obyczeg, ze kdyz byl odyen a prziprawen k bogi, Tehdy zadnemu wſyeſti na ſe nedal, gedno allexandrowi, alle kdyz kdo gyny nan wſedl, ynhed geho ſwrhl. kdyz tyz kuon nebyl przikrit nebo odyen, tehdy rynerzem na ſe wſeſti dal. Takez czlowiek odyenym, bozym vmuczenym nyzadne wezme w ſrdce ſwe, gedno Czyeſarze, toto boha. a kdyz ktere pokuſſeny dyabelſke na ſrdce geho wſeſti chce, ynhed ma moczy vmuczyenym 5) bozym ſwrczy ge. a kdyz nema czlowiek toho odyeny, ynhed przihotowan geſt neb hotow geſt ke wſſemu zlemu myſſleny a pokuſſeny k wzyety etc. XCIV. Prawi plynius, ze orlice na wyſokoſti ſe hnyzdy, gegymz dyetem hrozy had. kteryz wida, ze nemuoz k dyetem gegi przigity pro [284] wyſokoft, tehdy w powietrzi gedu 15 napuſti, aby po wietru k dyetem prziſſel a ge zmorzil. Ale orlice to widuci przineſe kamen, geſto ſlowe achittes tak rzeczeny, a wlozy w hnyzdo, a tento kamen moci ſwu otzene po- wietrzi a wietr napuſlczeny gedu hada, aby ſe k dyetem prziblyzil. a tak vzdraweny ſu dyeti, aby nebyli ztraweny. 25 Naymilyſſi! ſkrze orlici, kteraz wyſoko lece a geſt oſtreho zraku, czlowieka zna- 20 mena, kterehozto zywot a zadoſt ma od zemſkich wieci wyzdwihnuti. A protoz dy Apoſtol: naſſe obraczeny w nebeſich geſt. w tom obraceny tey wyſokoſti mamy znamenati dyeti. toto ſkutky naſſe dobre polozyti, ale had ſtary, toto dyabel, myſli ge zbyti ſkrze dopuſſczeny nyektereho ſmrtedlneho hrzichu. Ale on ſnad bezpecznye polozeny ſweho nemuoz na- plnity. tehdy gde dyabel a pokuſſi ge zbyty gedem pichi. Tehdy chwalu gim wſſeczku omluwa, kterez czaſto przichazegi muzuow dobrich, ze p zadoſt chwaly dobrey ſkutky dobre czyny a vmyragi dyeti yakozto k zaſluzeny. A ptoz wezmyemy opuku, toto xpa, a polozyme geho mezy ſkutky naſſe a ged marney ſlawy, toto abichom poſlali ſkutky dobre k bohu, a bude na odplata welika. [285] XCV. Czte ſe w nyekterakych rzymſkych, ze mezy dwiema bratroma byl tak weliky 30 ſwar, ze gednak geden wſſichny zemye a dobre zkazil. Vſliſſaw Julius czyeſarz, tyezce boyowal pty bratru a vtrhaczy. prziſlel k bratru ſwemu, kteremuz tolik zleho vczinil byeſſe. proſſie miloſrdenſtwie od nyeho, Proſle nayprwe, mezy ny a mezy czyeſarzem aby pokoy vczinil. Okolo ſtogice rzekli ſu: Nezaſluzil toho, ale vtrpeny. kterymz bratr odpowiedyel: Nema milowano byti knyeze, kterez w bogi pokorne geſt yako beranek, ale v pokogi 35 vkrutny yako lew. Acz bratr muoy pti mnye toho nezaſluzil, Awſſak geho ſmyerzim, budu-li moci. Nebo ptywenſtwi, kterez mi geſt vczinil, doſty geſt pomſtieno nad ny. A tak czye- ſarze y ſam ſe bratra ſmyerzil a pokoy nawratil geſt. et cetera. Naymileyſſi! Tato dwa bratri gſta ſyn bozy a czlowiek, mezy kterymiz ſtawa ſe czaſto welika neſnaz. nebo kdyz czlowiek dopuſti ſe hrzichu ſmrtedlneho, tehdy ptiwi ſe ſynu 40 bozymu, bratru ſwemu, nebo kdyz czlowiek czyny to, Procz geſt xpê ſmrt prziyal, czoz 4) (nedops.). 5) (za tím ps.) ho (přetrž.). XCV. 1) ale — odpowiedyel (naps. na okraji shora dolů).
Strana 235
235 w nyem geſt neb na [286] nyem, k ſmrti ſyna boziho dawa. A tehdy vrazen bywa nay- U wyſſi czyeſarz, Otecz nebeſky. A ptoz prziſtupymy k bratru naſſemu, toto k kriſtowi, a proſmy ot nyeho miloſrdenſtwi ſkruſſenym ſrdcem. a on to zadoſti vczynyenye od nas przigme, a nam naſſi wynu odpuſti, A pokoy mezy namy vcziny, a ſ uotczem nebeſkym miloſtywie ſmyerzi. A ptoz bogiſ-li ty ſe geho ſprawedliwoſti, vteczmy ſe k geho miloſrdenſtwi, kterez wietſſi geſt nezli naſſi hrziſſi. A pto žalm dye: ſmilowany geho nade wſſeczky ſkutky geho. A tyz: miloſrdenſtwi bozy na wieky budu chwaliti etc. 5 XCVI. KOzdras tyeſarz bogigici pti neprzateluom ſ nym prziſſli, radil ſe ſe ſ apolonê tak rzeczenym; kteremuz odpowiedyeno geſt, ze ginak neprzemuoz neprzatel ſwych, gedyne on prwe od mecze neprzatelſkeho sſſel by. Neprzitele to vſlyſſewſſe rzekli ſu, aby nyzadni 10 z nych vrazen byl, gedyne tyelo krale kozdraſſe, kdyz tomu kozdras ſrozumyel, promyenyw odyew kralowſky odyeny wzal a zaſtup przemohl. [287] vzrzew to geden z rytyerzuow geho kopym proklal az do ſrdce. A tak ſkrze ſmrt ſwu lid ſwoy z ruku neprzatelſkich zpſtil. Tak, naymileyſſi, pan naſſ ihus xpûs, poradyw ſe ſ bohem otczem, prziſſel, chtie boyo- wati pti dyablu. zwiedyew, ze by byl poznan, pmyenyw ſe przirozeny czlowieczy przigal. 15 nebo by zide geho poznali, nikdy by geho nevkrzizowali. A ptoz kdyz geft den naſtawal k bogi, geden z rytyerzuow ſtoge podle krzize, bok geho kopim az do ſrdce pklal. A tak ſkrze ſmrt ſwu wſſeczko pokolenye lidſke od ſmrty lidſke wykupil geſt. XCVII. Byeſſe nyekteraky czlowiek, kteryz gednu myegiſſe gity ſ gednoho kralowſtwi do druheho. Prziſſel k gednov moſtu, geſto myel przeſen gity. Ale przed nym vzrzel gest 20 ſ gedney ſtrany pwe lwa vkrutneho, vzrzel draka ſ ſtrany lewe a morze. kdyz geſt tuto trogi wiecz vzrzel, neſmiel dale gity, A chtieſſe ſe domuow wratyti. Ay, angel bozy ſtaſſe pti nyemu na ceſtie, mage mecz a korunu w ruku ſwu, y rzekl: zhrzey, [288] odolay, od- platy tobie dam bez pochibenye. Sſtyeſſtye morze, hnyew zwierzi, leſt hadowa hubenye czyny, y hod kdyz geſt czlowiek angela vzrzel a tyto wſſeczky wieci vſliſſel, nebezpecznoſti 25 vtekl, nebo geſt dyabla a lwa przebil a korunu ot angela obdrzal, et cetera et sic fêm eft. Naymileyſſi! ſkrze tohoto czlowieka maſſ znamenati kazdeo naſſynce, kteryz ma giti na kazdy den k kraginye nebeſkey przeſ moſt. Most gest tento zywot, kteryz gest welmi krzehky. Ale bez pochibeny lew gest dyabel. drak, toto tielo, Morze, toto swiet, nam prze- kazegi, czoz mohu. Alle ſlyfite, nechcete-ly pty tyemto boyowati, buoh drzy mecz, to to 30 mocz ſwu, tyet zabige wiecznye. Alle budeſſ-li dobrze boyowati, korunu zywota wieczneho obdrzyſſ. wiedyeti maſſ, kterak maſſ boyowati. zagiſte wiez, kterak gest angel rzekl: zhrzey, toto ſwiet, odolay dyablu, vkrot tyelo, odplatu, toto korunu, dat tobye pan buoh, acz toto naplniſſ. XCVIII. YAkoz yſyodorę prawi w knyhach 1) Eticorum tak rzeczenych, ze w ſyczyli gſa 35 dwie ſtudnyci, [289] kterichz gedna yalowie plody, Druha druhu yalowu czynye. Skrze prwu mame znamenati xpa, kteryz czyny yaloweho ſkrze ſkutky dobre. Druha ſtudnyce gt dyabel, kteryz ptywne wieczy czyny, nebo czaſto dobreho czlowieka k zlemu konczy XCVIII. 1) (ps. pův.) kyyhach, (z) y (oprav.) n.
235 w nyem geſt neb na [286] nyem, k ſmrti ſyna boziho dawa. A tehdy vrazen bywa nay- U wyſſi czyeſarz, Otecz nebeſky. A ptoz prziſtupymy k bratru naſſemu, toto k kriſtowi, a proſmy ot nyeho miloſrdenſtwi ſkruſſenym ſrdcem. a on to zadoſti vczynyenye od nas przigme, a nam naſſi wynu odpuſti, A pokoy mezy namy vcziny, a ſ uotczem nebeſkym miloſtywie ſmyerzi. A ptoz bogiſ-li ty ſe geho ſprawedliwoſti, vteczmy ſe k geho miloſrdenſtwi, kterez wietſſi geſt nezli naſſi hrziſſi. A pto žalm dye: ſmilowany geho nade wſſeczky ſkutky geho. A tyz: miloſrdenſtwi bozy na wieky budu chwaliti etc. 5 XCVI. KOzdras tyeſarz bogigici pti neprzateluom ſ nym prziſſli, radil ſe ſe ſ apolonê tak rzeczenym; kteremuz odpowiedyeno geſt, ze ginak neprzemuoz neprzatel ſwych, gedyne on prwe od mecze neprzatelſkeho sſſel by. Neprzitele to vſlyſſewſſe rzekli ſu, aby nyzadni 10 z nych vrazen byl, gedyne tyelo krale kozdraſſe, kdyz tomu kozdras ſrozumyel, promyenyw odyew kralowſky odyeny wzal a zaſtup przemohl. [287] vzrzew to geden z rytyerzuow geho kopym proklal az do ſrdce. A tak ſkrze ſmrt ſwu lid ſwoy z ruku neprzatelſkich zpſtil. Tak, naymileyſſi, pan naſſ ihus xpûs, poradyw ſe ſ bohem otczem, prziſſel, chtie boyo- wati pti dyablu. zwiedyew, ze by byl poznan, pmyenyw ſe przirozeny czlowieczy przigal. 15 nebo by zide geho poznali, nikdy by geho nevkrzizowali. A ptoz kdyz geft den naſtawal k bogi, geden z rytyerzuow ſtoge podle krzize, bok geho kopim az do ſrdce pklal. A tak ſkrze ſmrt ſwu wſſeczko pokolenye lidſke od ſmrty lidſke wykupil geſt. XCVII. Byeſſe nyekteraky czlowiek, kteryz gednu myegiſſe gity ſ gednoho kralowſtwi do druheho. Prziſſel k gednov moſtu, geſto myel przeſen gity. Ale przed nym vzrzel gest 20 ſ gedney ſtrany pwe lwa vkrutneho, vzrzel draka ſ ſtrany lewe a morze. kdyz geſt tuto trogi wiecz vzrzel, neſmiel dale gity, A chtieſſe ſe domuow wratyti. Ay, angel bozy ſtaſſe pti nyemu na ceſtie, mage mecz a korunu w ruku ſwu, y rzekl: zhrzey, [288] odolay, od- platy tobie dam bez pochibenye. Sſtyeſſtye morze, hnyew zwierzi, leſt hadowa hubenye czyny, y hod kdyz geſt czlowiek angela vzrzel a tyto wſſeczky wieci vſliſſel, nebezpecznoſti 25 vtekl, nebo geſt dyabla a lwa przebil a korunu ot angela obdrzal, et cetera et sic fêm eft. Naymileyſſi! ſkrze tohoto czlowieka maſſ znamenati kazdeo naſſynce, kteryz ma giti na kazdy den k kraginye nebeſkey przeſ moſt. Most gest tento zywot, kteryz gest welmi krzehky. Ale bez pochibeny lew gest dyabel. drak, toto tielo, Morze, toto swiet, nam prze- kazegi, czoz mohu. Alle ſlyfite, nechcete-ly pty tyemto boyowati, buoh drzy mecz, to to 30 mocz ſwu, tyet zabige wiecznye. Alle budeſſ-li dobrze boyowati, korunu zywota wieczneho obdrzyſſ. wiedyeti maſſ, kterak maſſ boyowati. zagiſte wiez, kterak gest angel rzekl: zhrzey, toto ſwiet, odolay dyablu, vkrot tyelo, odplatu, toto korunu, dat tobye pan buoh, acz toto naplniſſ. XCVIII. YAkoz yſyodorę prawi w knyhach 1) Eticorum tak rzeczenych, ze w ſyczyli gſa 35 dwie ſtudnyci, [289] kterichz gedna yalowie plody, Druha druhu yalowu czynye. Skrze prwu mame znamenati xpa, kteryz czyny yaloweho ſkrze ſkutky dobre. Druha ſtudnyce gt dyabel, kteryz ptywne wieczy czyny, nebo czaſto dobreho czlowieka k zlemu konczy XCVIII. 1) (ps. pův.) kyyhach, (z) y (oprav.) n.
Strana 236
236 U przywody. W Italij geſt ſtudnyce, kteraz ſwietloſt nebo zrak oczy vzdrawuge. We dne ſe ſtkwi a w noczy horzie.2) Takez xpûs hrziſſnych rany vzdrawuge. we dne ſe ſtkwi, toto w tomto zywotie ſkutky miloſrdne vkazuge. Ale w noci prawi, by horzela, toto w ſwiedomy pty hrziechu. W effiru gest studnice, kteraz horzegici pochodnye vhaſſuge A haſſene za- paluge. Takez xpůs horzigici pochodnye, toto mudrce tohoto ſwieta a pany, vhaſy a vha- ſſene, toto chude, kteryz gſu vhaſſeny na ſwietie, zapaluge. In ydumea gest ſtudnice, kteraz cztyrzikrat w roce barwu myeny, za trzi myeſice cziſta. tato ſtudnice xpâ znamenawa, kteryz netoliko gednu, ale czaſtokrat za pokoleny lidſke trpyel geſt, A podobenſtwi geho pmyenilo ſe gt. w narozeny ſwem narodil ſe w ſtudenoſti, obrzezan oſſmy den, plakal na krzyzy. In boecia gſta dwie ſtudnici, gedna czyny czlowieka wtypneho a dobre pamyety, Druha czyny czlowieka nepamatliweho. Prw [290] ny ſtudnice znamenawa xpa, kteryz dawa czlowieku cztnoſti, Druha geſt dyabel, kteraz czyny czlowieka nepamatliweho wſſech dobrich ſkutkuow, kterez geſt od boha wzal. W kampany gſta dwie ſtudnici, gedna muzſke ne zdrawi otgima, druha yalowoſt zenſku otgyma. Prwny znamenawa xpâ, kteraz nezdrawie 15 hrziechuow otgyma, Druhat geſt nabozna modlitba etc. 5 10 XCIX. Prawi mudrzecz w knyhach o zwierzy: budeſ-li budeſſ-li chtieti vcziniti, aby hawran, kdyz ſe bude hnyzditi na drzewie, aby nikdy z wagecz ſwych nemohl ptaczat wyſedyeti, Poloz popel ſklenyczny mezy drzewo a kuoru. a dokowadz tu popel bude, nykdy diety ne- bude moci wyſedyeti. Naymileyſſi! hawran tento znamenawa dyabla, hnyzdo geho geſt przebywany w ſrdci ſkrze pomyſſleny hrzichu. Skrze ſklenyci, kteraz w rozlicznych barwach nalezena bywa, tielo czlowieczy znamena ſe. Skrze popel ſklenny pamyet ſmrti, nebo ſtklo z popela bywa a w popel ſe nawraczuge. takez pwie czlowiek popel gt a w popel ſe nawraczuge. A ptož poloz pamyet ſmrti mezy drzewo a kuoru, mezy tielo a duſſi. tyelo geſt przikryti duſſe. 25 A tak dyabel newida vzitku nebo kurze neczyſtey pamyeti. 1291] 20 C. OLynyus nyekteraky miſtr prawi, ze wyffel w myesicz mage, chtie gity w geden hay, w kteremz ſtalo geſt ſedm drzew, plnych liſty a libeho dywany. A toliko ratoleſti ſe- bral geſt, ze neſti nemohl. prziſſli ſu trze muzy, A geho ſu z hage wywedli. Ale kdyz ſu wychazeli z haye, vpadl w yamu a vtopil ſe p tyezkoſt brzemene etc. Naymileyſſi! tento hay geft tento ſwiet, plny rozlicznym drzywím przikrit, toto ſmrtedl- nymi hrziechy. A ptoz w tomto hagi, toto w ſwietie, geſt ſedm drzew, kteraz znamenag ſedm ſmrtedlnych hrzichuow. z kazdeo czlowiek czyny a zbiera brzemye, ze neſti ne- muoz any zdwihnuti, toto k miloſti bozy przigiti, dokowadz w hrzichu przebywa. Ale ay, przigdu trze muzy ſtrany hage, kterziz gſu trze neprzitele, toto ſwiet, tielo a dyabel, A po- 35 mahagi czlowieku rozlicznymi hrzichy, oſydlamy az do wichodu duſſe od tiela. A tehdy vtopen bywa w hlubokoſti 1) pekelney p mnozſtwi hrziechuow ſwich etc. 30 CI. Nyekteraky kral myel trzy ſyny a geden drahy kamen. Ti giſti mezy ſebu [292 giſtili ſu. Ale gednoho ſyna milowal geft nad gyne. A ptoz vczinil trzi prſteny rowny a 2) i (nadeps.). C. 1) (za tím ps.) b (přetrž.).
236 U przywody. W Italij geſt ſtudnyce, kteraz ſwietloſt nebo zrak oczy vzdrawuge. We dne ſe ſtkwi a w noczy horzie.2) Takez xpûs hrziſſnych rany vzdrawuge. we dne ſe ſtkwi, toto w tomto zywotie ſkutky miloſrdne vkazuge. Ale w noci prawi, by horzela, toto w ſwiedomy pty hrziechu. W effiru gest studnice, kteraz horzegici pochodnye vhaſſuge A haſſene za- paluge. Takez xpůs horzigici pochodnye, toto mudrce tohoto ſwieta a pany, vhaſy a vha- ſſene, toto chude, kteryz gſu vhaſſeny na ſwietie, zapaluge. In ydumea gest ſtudnice, kteraz cztyrzikrat w roce barwu myeny, za trzi myeſice cziſta. tato ſtudnice xpâ znamenawa, kteryz netoliko gednu, ale czaſtokrat za pokoleny lidſke trpyel geſt, A podobenſtwi geho pmyenilo ſe gt. w narozeny ſwem narodil ſe w ſtudenoſti, obrzezan oſſmy den, plakal na krzyzy. In boecia gſta dwie ſtudnici, gedna czyny czlowieka wtypneho a dobre pamyety, Druha czyny czlowieka nepamatliweho. Prw [290] ny ſtudnice znamenawa xpa, kteryz dawa czlowieku cztnoſti, Druha geſt dyabel, kteraz czyny czlowieka nepamatliweho wſſech dobrich ſkutkuow, kterez geſt od boha wzal. W kampany gſta dwie ſtudnici, gedna muzſke ne zdrawi otgima, druha yalowoſt zenſku otgyma. Prwny znamenawa xpâ, kteraz nezdrawie 15 hrziechuow otgyma, Druhat geſt nabozna modlitba etc. 5 10 XCIX. Prawi mudrzecz w knyhach o zwierzy: budeſ-li budeſſ-li chtieti vcziniti, aby hawran, kdyz ſe bude hnyzditi na drzewie, aby nikdy z wagecz ſwych nemohl ptaczat wyſedyeti, Poloz popel ſklenyczny mezy drzewo a kuoru. a dokowadz tu popel bude, nykdy diety ne- bude moci wyſedyeti. Naymileyſſi! hawran tento znamenawa dyabla, hnyzdo geho geſt przebywany w ſrdci ſkrze pomyſſleny hrzichu. Skrze ſklenyci, kteraz w rozlicznych barwach nalezena bywa, tielo czlowieczy znamena ſe. Skrze popel ſklenny pamyet ſmrti, nebo ſtklo z popela bywa a w popel ſe nawraczuge. takez pwie czlowiek popel gt a w popel ſe nawraczuge. A ptož poloz pamyet ſmrti mezy drzewo a kuoru, mezy tielo a duſſi. tyelo geſt przikryti duſſe. 25 A tak dyabel newida vzitku nebo kurze neczyſtey pamyeti. 1291] 20 C. OLynyus nyekteraky miſtr prawi, ze wyffel w myesicz mage, chtie gity w geden hay, w kteremz ſtalo geſt ſedm drzew, plnych liſty a libeho dywany. A toliko ratoleſti ſe- bral geſt, ze neſti nemohl. prziſſli ſu trze muzy, A geho ſu z hage wywedli. Ale kdyz ſu wychazeli z haye, vpadl w yamu a vtopil ſe p tyezkoſt brzemene etc. Naymileyſſi! tento hay geft tento ſwiet, plny rozlicznym drzywím przikrit, toto ſmrtedl- nymi hrziechy. A ptoz w tomto hagi, toto w ſwietie, geſt ſedm drzew, kteraz znamenag ſedm ſmrtedlnych hrzichuow. z kazdeo czlowiek czyny a zbiera brzemye, ze neſti ne- muoz any zdwihnuti, toto k miloſti bozy przigiti, dokowadz w hrzichu przebywa. Ale ay, przigdu trze muzy ſtrany hage, kterziz gſu trze neprzitele, toto ſwiet, tielo a dyabel, A po- 35 mahagi czlowieku rozlicznymi hrzichy, oſydlamy az do wichodu duſſe od tiela. A tehdy vtopen bywa w hlubokoſti 1) pekelney p mnozſtwi hrziechuow ſwich etc. 30 CI. Nyekteraky kral myel trzy ſyny a geden drahy kamen. Ti giſti mezy ſebu [292 giſtili ſu. Ale gednoho ſyna milowal geft nad gyne. A ptoz vczinil trzi prſteny rowny a 2) i (nadeps.). C. 1) (za tím ps.) b (přetrž.).
Strana 237
237 dwa kameny ſklenna, podobne k drahemu kameny. A rozlicznym prſtenuom kazal prziloziti U rozliczne kameny, Aby nebyl oklaman. kazal zawolati ſynuow ſwich przed ſe, A kazdemu prſten dal. A ſynu, kterehoz milowal, dal gemu naylepſſi. Potô, kdyz otecz odſſel, kazdy ſe mnyel myeti naylepſſi prſten ſ kamenem drahym. vſliffew to nyekteraky mudrzecz, y rzekl: vgiſtiti chcemy, ktery prſten wihnaty muoz nemoci, A ten naydrazſſi geſt. vczinili tak; dwa prſteny nicz nevczinila, ale trzeti nemoczi vzdrawowal. A ptoz poklada zgewnyegye. kterehoz otecz naywiecze milowal. 5 Naymileyſſi! tyto trze bratrzi geſt troy lid, toto ſynowe bozy ſkrze ſtworzeny, toto krzeſtane, zide a pohane a protoz wſſak zgewno geſt, ze lid krzeſtanſki wiece miluge. A ptoz prſten gemu oſtawil, kteriz ſlepe oſwieczuge, neduzywe vzdrawuge, mrtwe zkrziſſuge. ale w newierziczich nebywa znameny any moci. A ptoz dauid dye: znamenich naſſi ne- wiedieli ſmy etc. 10 CII. Prawi miſtr valerius w knyhach patich, ze nyekteraky wolagici nebo byrzicz [293) gednu wladyku poyal w czyzolozſtwi, a vhlawnym gi ſudem odſudil a do zalarze dal; tu geſt hladem morzena. kterez zeny strazny zalarze ne ynhed zahubil, Ale miloſty hnut gſa 15 dogiczye a wchodu dcerzy gegi, zeny ſnubene, puoyczil a zachowal, wſſak aby nicz k po- krmu materzi nedala, Aby tak hladem vmrzela. Po mnohich dnech byrzicz dywil ſe, odkud by zena byla w zalarzi zywa. Srozumyel geſt, ze dcera materz mlekem ſwich prſy drzala geſt, kterez potrzebye ſwrchnyho wyera neſlyſſana w hnyewie Sudce k miloſti naklonyen gſa, ze tey zenye miloſt obdrzal gest etc. 20 Naymileyſſi! tento wolagici geſt otecz naſſ nebeſky, kteryz potupil lidſke pokoleny p hrzich a zalarzi pekelnemu odſudyl, aby tu zahynulo a tyezkymi mukamy treſktano bylo. Ale ſtrazny zalarze, toto pan naſſ ihûs xpûs, hnut ſa miloſti, przepuſtil dceru, toto miloſrden- ſtwi ſwe, k lidſkemu pokoleny dogiti, a gev mleko ſweho vmuczeny dal, aby wiecznye ne- vmrzelo. A tak otce vrazeny otczuow vkrotil, a gemu hrzichi odpuſtil a nam miloſt dal etc. 25 CIII. Fridrich tyeſarz druhi gednu branu mramorowu vſtawil, na kteruz ſtudnici wody tekuci wedl, na kterey branye czyeſarz [294] wyrit byl w moci ſwey ſe dwiema zwlaſſcz- nyma ſudciema. w proſtrzedce okrſilka hlawy prawe ruky ſudce tu byl werſſ napſan: Wchodte ſem bezpecznye, kterziz chci zywi byti. prawie w proſtrzedku okrſſka hlawy ſ lewe ruky ſudce tu bil werſſ napſan : 1) zawiſtiwy odyatu bity bog ſe, neb zalarzem držyn 2) byti. W proſtrzed okrſilku hlawy czyeſarzowy werš byl napsan: kterak hubenye czynym, kterez promyeniti 3) vmym. Proſtrzed okrſilka na branu napſan byl werſſ: Czyeſarzowym przikazanym kralowſtwie ſtraze potwrzugi. 30 Naymileyſsi! tento tyesarz gest pan nass ihus xpûs. Ale brana mramorowa gest swata czyrkew, ſkrze kteruzto *) branu mamy wnyti 5) do nebeſkeo kralowſtwi. A geft ſlup nad 35 moſtem wody tekuczy, kteryzto geſt wzdiczky w hnuti yako woda tekuczye. Nad kteruzto branu wirit geſt obraz pana naſſeho ihů xpa ſe dwiema zwlaſſczyma, toto pânu marij a ſwatym Janem, ſkrze kterez mamy znamenati geho miloſrdenstwie a ſprawedlnoſt. Tehdy CIII. 1) (za tím ps.) kterak hubenye czynym kterez pmy (přetrž.). 2) (ps.) držim, (z) im (oprav.) yn. 3) (ps.) pnyyeniti, (z prvn.) ny (oprav.) m. 4) k (oprav. z) ſ. 5) (ps.) wynyti, (první) v (přetrž).
237 dwa kameny ſklenna, podobne k drahemu kameny. A rozlicznym prſtenuom kazal prziloziti U rozliczne kameny, Aby nebyl oklaman. kazal zawolati ſynuow ſwich przed ſe, A kazdemu prſten dal. A ſynu, kterehoz milowal, dal gemu naylepſſi. Potô, kdyz otecz odſſel, kazdy ſe mnyel myeti naylepſſi prſten ſ kamenem drahym. vſliffew to nyekteraky mudrzecz, y rzekl: vgiſtiti chcemy, ktery prſten wihnaty muoz nemoci, A ten naydrazſſi geſt. vczinili tak; dwa prſteny nicz nevczinila, ale trzeti nemoczi vzdrawowal. A ptoz poklada zgewnyegye. kterehoz otecz naywiecze milowal. 5 Naymileyſſi! tyto trze bratrzi geſt troy lid, toto ſynowe bozy ſkrze ſtworzeny, toto krzeſtane, zide a pohane a protoz wſſak zgewno geſt, ze lid krzeſtanſki wiece miluge. A ptoz prſten gemu oſtawil, kteriz ſlepe oſwieczuge, neduzywe vzdrawuge, mrtwe zkrziſſuge. ale w newierziczich nebywa znameny any moci. A ptoz dauid dye: znamenich naſſi ne- wiedieli ſmy etc. 10 CII. Prawi miſtr valerius w knyhach patich, ze nyekteraky wolagici nebo byrzicz [293) gednu wladyku poyal w czyzolozſtwi, a vhlawnym gi ſudem odſudil a do zalarze dal; tu geſt hladem morzena. kterez zeny strazny zalarze ne ynhed zahubil, Ale miloſty hnut gſa 15 dogiczye a wchodu dcerzy gegi, zeny ſnubene, puoyczil a zachowal, wſſak aby nicz k po- krmu materzi nedala, Aby tak hladem vmrzela. Po mnohich dnech byrzicz dywil ſe, odkud by zena byla w zalarzi zywa. Srozumyel geſt, ze dcera materz mlekem ſwich prſy drzala geſt, kterez potrzebye ſwrchnyho wyera neſlyſſana w hnyewie Sudce k miloſti naklonyen gſa, ze tey zenye miloſt obdrzal gest etc. 20 Naymileyſſi! tento wolagici geſt otecz naſſ nebeſky, kteryz potupil lidſke pokoleny p hrzich a zalarzi pekelnemu odſudyl, aby tu zahynulo a tyezkymi mukamy treſktano bylo. Ale ſtrazny zalarze, toto pan naſſ ihûs xpûs, hnut ſa miloſti, przepuſtil dceru, toto miloſrden- ſtwi ſwe, k lidſkemu pokoleny dogiti, a gev mleko ſweho vmuczeny dal, aby wiecznye ne- vmrzelo. A tak otce vrazeny otczuow vkrotil, a gemu hrzichi odpuſtil a nam miloſt dal etc. 25 CIII. Fridrich tyeſarz druhi gednu branu mramorowu vſtawil, na kteruz ſtudnici wody tekuci wedl, na kterey branye czyeſarz [294] wyrit byl w moci ſwey ſe dwiema zwlaſſcz- nyma ſudciema. w proſtrzedce okrſilka hlawy prawe ruky ſudce tu byl werſſ napſan: Wchodte ſem bezpecznye, kterziz chci zywi byti. prawie w proſtrzedku okrſſka hlawy ſ lewe ruky ſudce tu bil werſſ napſan : 1) zawiſtiwy odyatu bity bog ſe, neb zalarzem držyn 2) byti. W proſtrzed okrſilku hlawy czyeſarzowy werš byl napsan: kterak hubenye czynym, kterez promyeniti 3) vmym. Proſtrzed okrſilka na branu napſan byl werſſ: Czyeſarzowym przikazanym kralowſtwie ſtraze potwrzugi. 30 Naymileyſsi! tento tyesarz gest pan nass ihus xpûs. Ale brana mramorowa gest swata czyrkew, ſkrze kteruzto *) branu mamy wnyti 5) do nebeſkeo kralowſtwi. A geft ſlup nad 35 moſtem wody tekuczy, kteryzto geſt wzdiczky w hnuti yako woda tekuczye. Nad kteruzto branu wirit geſt obraz pana naſſeho ihů xpa ſe dwiema zwlaſſczyma, toto pânu marij a ſwatym Janem, ſkrze kterez mamy znamenati geho miloſrdenstwie a ſprawedlnoſt. Tehdy CIII. 1) (za tím ps.) kterak hubenye czynym kterez pmy (přetrž.). 2) (ps.) držim, (z) im (oprav.) yn. 3) (ps.) pnyyeniti, (z prvn.) ny (oprav.) m. 4) k (oprav. z) ſ. 5) (ps.) wynyti, (první) v (přetrž).
Strana 238
238 5 U napſan geſt werſf: Wehodte bezpecznye, krzeſtane, zide y pohane, kterziz pſy, toto kte- rziz zadagi zywi byty czyſtye, toto czyſty od hrziechuow yakozto newinny. Druhy werſſ: zawiſtywy boy ſe odluczen byti od koſtela wityeziczyeho, a tak w zalarz pekelny vwrzen bity. Nad [295] hlawu pſano byeſſe: kterak hubenye czynym, toto kterak hubeny ſu, kterziz odchilugi ſe od ceſty ſprawedlnoſti. Opyet gyny werſ: Czyeſarzſkym przikazanym, toto przikazanym pana naſſeo ihů xpa, bude naſſe przikazanye a duom wieczny, acz dobrze a ſwatye ſluzili ſmy. etc. Seq'. CIV 10 Czte ſe, ze trzy ochochule na gednom oſtrowie byli ſu, A ſladke ſpyewany roz- licznymy obyczegi zpyewali ſu. gedna zpyewala hlaſem czlowieczym, Druha na piſſczalku, trzety na ſtrzmeni bila geſt. ty giſte myegieſſe twarzi zenſke, krzidla a zpary 1) ptaczy, wſſechny lody gduce ztopili ſu, a wſſechny obczyzene ſnem ztrhali ſu. Tehdy wewoda tak rzeczeny vlixes potrzebye miel tudy weſti ſe. kazal ſe k zley lody prziwazati, A vſſy geho owſſem wtrdy, a bez ſkody y bez bez vrazu s ſwymi vſſel, a ty giſte ochochule wlnamy ztopil. 20 25 30 Naymileyſſi! ſkrze morze znamenawa ſe, kteryz vſtawicznym zamuczeny wlnami ſe 15 hyba. Trzi ochochule, kterez ſladkym zpyewanym plawiece ſye, obmyekczegice w ſen czlo- wieka Vwodye, trzi gſu rozkoſſi, kterez ſrdce lidſke w hrzich prziprawugi a w ſen ſmrti vwody. [296] kteraz zpyewala czlowieczym hlaſem, gt lakomſtwi, kterez ſwim poſluchagi- czym tohoto ſwieta zpyewa zpyewany mnoha: muſyſſ ſebrati, abichom mohli cztnoſt tweho gmena rozſſyrziczy. takymz zlym zpyewanym ſrdce lakomeho oklamano bywa, az geho ſmrt zagde. A tehdy czyelo geho roztrha, kteraz zpyewa w piſſczalku. Piſſczalka geſt chluba, kteraz ſwim wydawa toto zpyewany: mlady gſy a kraſny, maſſ ſe kraſen wſſem vkazati, ny- zadnemu neotpuſczege. Ale wſſeczky potlacz, kterez przemoczy muozeſſ. kdyz zabigeſ nyekoho, dyegit, ze gſy dobry rityerz; tehdy budeſſ poteztiwy, a ode wſſech budeſſ nazwan dobry. kterak ochochule zpyewa na ſtrzmen, ſtrzmen gt hudba ta ſmilſtvo, kterez ſwym nalledugiczym take wydawa zpyewany: mladecz ſi ſylny, s dyeweczkamy hray, potom w ſtaroſti budeſſ treſktati zeny. nebo nicz vmyſli 2) czlo czlowieczy od boha newzdaluge, nez 3) miloſt zenſka. krzidla myeli ſu ptaczy, nebo wzdyczky ſu w neuſtawicznoſti zadoſti ſwietſke. Zpary take myegichu ptaczy, nebo kterez k hrzichu przitrhugi, k pekelnym mu- kam podawagi. Vlixes geſt mudry czlowiek, kteryz cziſty na tôto ſwietie plawi ſe, ſ bazny bozſku k drzewu konecz lody przywazuge ſe, toto krzizi kriſtowu, a vſſy od hrzichu ot- wazuge, Aby gedyne nebeſkeo przibytku zadal. teh 297 dy ochochule potopeny. neb za- doſti ſkrze ducha ſwateho ot nyeho odluczeny gſu, a tak vchazegi nebezpeczenſtwie a p wityezſtwi dochazegi radoſti wieczney etc. CV. CZte ſe w zywotiech otczuow ſwatych, ze1) nyekteraky wydiel geſt murzenyna 35 w nyekterakem leſy drwa podtynagiczieho, a ſwazana pokuſſel zwihnuti. kdyz gt widiel, ze gſu tyezka, rozwazal a wiecze plozil, a wiece byla wazna; geſſcze wiecze przilozil, a vczinil ge tak tyezka, ze nykakez gich pozdwihnuty nemohl. a tak ſe ſam brzemenem zabil. A on geſt dale ſſel a vzrzel, ze geden w nyekteraky ſud wodu lell, A nalita ze dna tekla, nebo sud gest byl pln dyer, a wssak on nalewany neprzestal gest. Dale ssel gest: ay dwa muze 40 k branye myeſta gdyeſſta, kteraz 2) drzewo dluho przed ſebu neſeſſta, a geden druhev ne- chtiel puſtiti, a tak ze oba gſta wnye oſtala. CIV. 1) (za tím ps.) zemſke (podtečk.). 2) (ps.) nevmyſlil, nev, 1 (přetrž.). 3) ne (nadeps.); (za) nez (ps.) vmyll (přetrž.). CV. 1) (za tím 3 body pro vyplnění místa). 2) (za tím ps.) w (přetrž.).
238 5 U napſan geſt werſf: Wehodte bezpecznye, krzeſtane, zide y pohane, kterziz pſy, toto kte- rziz zadagi zywi byty czyſtye, toto czyſty od hrziechuow yakozto newinny. Druhy werſſ: zawiſtywy boy ſe odluczen byti od koſtela wityeziczyeho, a tak w zalarz pekelny vwrzen bity. Nad [295] hlawu pſano byeſſe: kterak hubenye czynym, toto kterak hubeny ſu, kterziz odchilugi ſe od ceſty ſprawedlnoſti. Opyet gyny werſ: Czyeſarzſkym przikazanym, toto przikazanym pana naſſeo ihů xpa, bude naſſe przikazanye a duom wieczny, acz dobrze a ſwatye ſluzili ſmy. etc. Seq'. CIV 10 Czte ſe, ze trzy ochochule na gednom oſtrowie byli ſu, A ſladke ſpyewany roz- licznymy obyczegi zpyewali ſu. gedna zpyewala hlaſem czlowieczym, Druha na piſſczalku, trzety na ſtrzmeni bila geſt. ty giſte myegieſſe twarzi zenſke, krzidla a zpary 1) ptaczy, wſſechny lody gduce ztopili ſu, a wſſechny obczyzene ſnem ztrhali ſu. Tehdy wewoda tak rzeczeny vlixes potrzebye miel tudy weſti ſe. kazal ſe k zley lody prziwazati, A vſſy geho owſſem wtrdy, a bez ſkody y bez bez vrazu s ſwymi vſſel, a ty giſte ochochule wlnamy ztopil. 20 25 30 Naymileyſſi! ſkrze morze znamenawa ſe, kteryz vſtawicznym zamuczeny wlnami ſe 15 hyba. Trzi ochochule, kterez ſladkym zpyewanym plawiece ſye, obmyekczegice w ſen czlo- wieka Vwodye, trzi gſu rozkoſſi, kterez ſrdce lidſke w hrzich prziprawugi a w ſen ſmrti vwody. [296] kteraz zpyewala czlowieczym hlaſem, gt lakomſtwi, kterez ſwim poſluchagi- czym tohoto ſwieta zpyewa zpyewany mnoha: muſyſſ ſebrati, abichom mohli cztnoſt tweho gmena rozſſyrziczy. takymz zlym zpyewanym ſrdce lakomeho oklamano bywa, az geho ſmrt zagde. A tehdy czyelo geho roztrha, kteraz zpyewa w piſſczalku. Piſſczalka geſt chluba, kteraz ſwim wydawa toto zpyewany: mlady gſy a kraſny, maſſ ſe kraſen wſſem vkazati, ny- zadnemu neotpuſczege. Ale wſſeczky potlacz, kterez przemoczy muozeſſ. kdyz zabigeſ nyekoho, dyegit, ze gſy dobry rityerz; tehdy budeſſ poteztiwy, a ode wſſech budeſſ nazwan dobry. kterak ochochule zpyewa na ſtrzmen, ſtrzmen gt hudba ta ſmilſtvo, kterez ſwym nalledugiczym take wydawa zpyewany: mladecz ſi ſylny, s dyeweczkamy hray, potom w ſtaroſti budeſſ treſktati zeny. nebo nicz vmyſli 2) czlo czlowieczy od boha newzdaluge, nez 3) miloſt zenſka. krzidla myeli ſu ptaczy, nebo wzdyczky ſu w neuſtawicznoſti zadoſti ſwietſke. Zpary take myegichu ptaczy, nebo kterez k hrzichu przitrhugi, k pekelnym mu- kam podawagi. Vlixes geſt mudry czlowiek, kteryz cziſty na tôto ſwietie plawi ſe, ſ bazny bozſku k drzewu konecz lody przywazuge ſe, toto krzizi kriſtowu, a vſſy od hrzichu ot- wazuge, Aby gedyne nebeſkeo przibytku zadal. teh 297 dy ochochule potopeny. neb za- doſti ſkrze ducha ſwateho ot nyeho odluczeny gſu, a tak vchazegi nebezpeczenſtwie a p wityezſtwi dochazegi radoſti wieczney etc. CV. CZte ſe w zywotiech otczuow ſwatych, ze1) nyekteraky wydiel geſt murzenyna 35 w nyekterakem leſy drwa podtynagiczieho, a ſwazana pokuſſel zwihnuti. kdyz gt widiel, ze gſu tyezka, rozwazal a wiecze plozil, a wiece byla wazna; geſſcze wiecze przilozil, a vczinil ge tak tyezka, ze nykakez gich pozdwihnuty nemohl. a tak ſe ſam brzemenem zabil. A on geſt dale ſſel a vzrzel, ze geden w nyekteraky ſud wodu lell, A nalita ze dna tekla, nebo sud gest byl pln dyer, a wssak on nalewany neprzestal gest. Dale ssel gest: ay dwa muze 40 k branye myeſta gdyeſſta, kteraz 2) drzewo dluho przed ſebu neſeſſta, a geden druhev ne- chtiel puſtiti, a tak ze oba gſta wnye oſtala. CIV. 1) (za tím ps.) zemſke (podtečk.). 2) (ps.) nevmyſlil, nev, 1 (přetrž.). 3) ne (nadeps.); (za) nez (ps.) vmyll (přetrž.). CV. 1) (za tím 3 body pro vyplnění místa). 2) (za tím ps.) w (přetrž.).
Strana 239
239 Naymileyſſi! murzenyn, kteryz rozmaha brzemye drew, geſt kazdy czlowiek, kteriſſ U wzdy rozmaha brzemie hrzichu, a konecznye tyezkoſti hrzichuow ſtiſſczen bywa k ſmrti wieczney a w zufalſtwi vpadna pokany neplni. ten, kteryz wodu wlewa, ten geſt, kteryz almuznu nebo gyne dobre ſkutky cziny p chlubu ſwietſku, a ty ſkutky [298] tak ztrati. a ptoz pſano geſt: Shromazdil penyz a puſtil gey w pytel dyerawy. ſhromazdy, kteryz dobre ſkutky czyny, a potom zlymi ſkutky poſſkwrny. Ale neſli ſu drzewo przed ſebu, Tyt gſu, geſto neſu tyezke brzemye pychy, kteryz geden druhemu wierziti nechce, w branu myeſta nebeſkeho kralowſtwie wnyti nemohu. 5 CVI. POmpeius vſtawił za zakon, ze kazdy ritirz po ſmrti ſwey w odyeny ſwem aby pochowan bil. ktoz kolwiek by ſ mrtweo odyeny ſwlekl, aby ſmrti vmrzel. Stalo ſe gt, ze nyekterake myeſto dobre od nyekterakeo krale ukrutneo bilo geſt oblezeno. a okolo myeſta le- ziechu ſtraze mnohe ſkrze mnohy lid, ze myeſto to bylo geſt w nebezpecznoſti k zatraczeny. myeſſczene ſu ſe welmy bali, ze oſtati nemohli, kdyz tak w nepezpecznoſti przebywachu, Nyekteraky rityerz ſtateczny a ſmyely wſſel do myeſta, a myeſta y myeſſczanuow welmi zelel. Myeſſczene kdyz ſu geo ſtateczneo vzrzeli, k nyev ſu prziſtupili y rzekli: Pane moy, ay widiſſ, w kterakey nebezpecznoſti glmy. on gim dy: Naymileyſſi! Od tey nebezpecznoſti nemuozete zproſſczeny byti gedine ſkrze rucze moczne. obkliczeni ſte neprzateli ſwymi, a ya, yakoz widyte, odyeny nemam, a pti neprzate [299 luom waſſym boyowati nemohu bez odyeny. A ptoz nemohut wam ſpomoci. Geden mudrzecz to vſliſſaw, rzekl gemu taynye: Pane, w malich dnech nyekteraky rityerz vrozeny w hrobie gednom gest pochowan w do- brem odyeny. kdyz by odyeny geho wzal, A ſ nymy by boyowati mohl, a nas od ſmrti zpſtiti. On to vſliſſaw gel k hrobu mrtweho, A odyeny geho wzal a ſe oblekl. Veziniw to ſam k bogi gel a wityezſtwie obdrzal, a neprzately otehnal, a myeſto ote wſli nebezpecznoſti ſpſtil. Vcziniw to nawratil odyeny mrtweho, otkudz wzal. Neprzitele w nenawiſt ſu hnuti, k ſudci obzalowali, ze pti zakonu ſhrzieſſil, kdiz geſt mrtweo z odyeny oblupil. Sudce gev zawolal a rzekl gev, ze geſt pti nyemu vczinyl, ze geſt mrtwev odyeny wzal. A on dye: Pane, mam odpowiedyeti, ze dweho zleho menſti zle ma zwoliti; zle geſt bylo pti zakonu vcziniti, a wſſak wietſli zle bylo geſt myeſto ztratiti, A ſkrze nyeho ot mecze zahynuti. ya p ztraczeny toho mieſta odveny ſem mrtweho zbawil, ne tak abich ſproſtnye mrtweho odyeny zbawil, ale abich myeſtu pomohl. A protoz vcziniw vityezſtwi na tem myeſtye odyeny ſem polozil. A kdyz bych mrtweho oblupiti mynyl, odyeny bich zaſye [300] ne- polozil. A ptoz tot geft znameny wiedome, zet ſem to p obeczne dobre vczíníl, a ne p ſſkodu mrtweho. Rzekl ſudce: Odpowyed tato myeſta nema, a tato geſt prziczyna: zlodyeg gda k kradezi, a podkopa duom;1) a ſnad gemu nyekto przekazy, aby nicz neotneſl, a zdali podkopany neny zle? A on rzekl: y toty, podkopany geſt take czaſto dobre nebo tehdy pan duomu muoz wiedieti tu, kdez ſkrita gt nebezpecznoſt geho, a to vzrze oprawi. Opiet doſti zgewnye widamy, ze kdyz gest geden duom w myestie zapalen, lepe gest a bezpecz- nyegi, aby ten duom wessken byl zkazen, nezli by gyny domowe ſkrze ten ohen ſſkody wzaly, A wſſeczko myeſto bylo by ſpaleno. A ptoz tym obyczegem menſſi zle geſt, ale dobre, abich ya odyeny mrtweho wzal a myeſto bych obranyl, nezli by myeſto ſ lidem 40 bylo zkazeno, A wſſichny hrobowe mrtwich oblupeny. Sudce to vſliſſaw rzekl gim, kterzyz ſu nan zalowali: nyzadney wyny k ſmrti na nyem nenalezam. czo ſe wam zda? A ony: wynen geſt ſmrti, brzo z proſtrzedka ſhlazen bud. ynhed przikazal, aby vmrzel. pro kteruz ſmrt stal ſe geſt placz weliky w myeſtie etc. 15 20 25 30 35 10 Naymileyſſi! czyeſarz tento geſt otecz [301] nebeſky. Myeſto oblezene gest ſwiet, 45 kteryz dawnymy2) czaſy obkliczen geſt byl dyably, A okolo nyeho byli ſu mnozi hrzieſſi,3) CVI. 1) (tato tři sl. na okraji naps.).2) (ps.) dywnymy, y (podteč.), a (nadeps.) 3) i (nadeps.).
239 Naymileyſſi! murzenyn, kteryz rozmaha brzemye drew, geſt kazdy czlowiek, kteriſſ U wzdy rozmaha brzemie hrzichu, a konecznye tyezkoſti hrzichuow ſtiſſczen bywa k ſmrti wieczney a w zufalſtwi vpadna pokany neplni. ten, kteryz wodu wlewa, ten geſt, kteryz almuznu nebo gyne dobre ſkutky cziny p chlubu ſwietſku, a ty ſkutky [298] tak ztrati. a ptoz pſano geſt: Shromazdil penyz a puſtil gey w pytel dyerawy. ſhromazdy, kteryz dobre ſkutky czyny, a potom zlymi ſkutky poſſkwrny. Ale neſli ſu drzewo przed ſebu, Tyt gſu, geſto neſu tyezke brzemye pychy, kteryz geden druhemu wierziti nechce, w branu myeſta nebeſkeho kralowſtwie wnyti nemohu. 5 CVI. POmpeius vſtawił za zakon, ze kazdy ritirz po ſmrti ſwey w odyeny ſwem aby pochowan bil. ktoz kolwiek by ſ mrtweo odyeny ſwlekl, aby ſmrti vmrzel. Stalo ſe gt, ze nyekterake myeſto dobre od nyekterakeo krale ukrutneo bilo geſt oblezeno. a okolo myeſta le- ziechu ſtraze mnohe ſkrze mnohy lid, ze myeſto to bylo geſt w nebezpecznoſti k zatraczeny. myeſſczene ſu ſe welmy bali, ze oſtati nemohli, kdyz tak w nepezpecznoſti przebywachu, Nyekteraky rityerz ſtateczny a ſmyely wſſel do myeſta, a myeſta y myeſſczanuow welmi zelel. Myeſſczene kdyz ſu geo ſtateczneo vzrzeli, k nyev ſu prziſtupili y rzekli: Pane moy, ay widiſſ, w kterakey nebezpecznoſti glmy. on gim dy: Naymileyſſi! Od tey nebezpecznoſti nemuozete zproſſczeny byti gedine ſkrze rucze moczne. obkliczeni ſte neprzateli ſwymi, a ya, yakoz widyte, odyeny nemam, a pti neprzate [299 luom waſſym boyowati nemohu bez odyeny. A ptoz nemohut wam ſpomoci. Geden mudrzecz to vſliſſaw, rzekl gemu taynye: Pane, w malich dnech nyekteraky rityerz vrozeny w hrobie gednom gest pochowan w do- brem odyeny. kdyz by odyeny geho wzal, A ſ nymy by boyowati mohl, a nas od ſmrti zpſtiti. On to vſliſſaw gel k hrobu mrtweho, A odyeny geho wzal a ſe oblekl. Veziniw to ſam k bogi gel a wityezſtwie obdrzal, a neprzately otehnal, a myeſto ote wſli nebezpecznoſti ſpſtil. Vcziniw to nawratil odyeny mrtweho, otkudz wzal. Neprzitele w nenawiſt ſu hnuti, k ſudci obzalowali, ze pti zakonu ſhrzieſſil, kdiz geſt mrtweo z odyeny oblupil. Sudce gev zawolal a rzekl gev, ze geſt pti nyemu vczinyl, ze geſt mrtwev odyeny wzal. A on dye: Pane, mam odpowiedyeti, ze dweho zleho menſti zle ma zwoliti; zle geſt bylo pti zakonu vcziniti, a wſſak wietſli zle bylo geſt myeſto ztratiti, A ſkrze nyeho ot mecze zahynuti. ya p ztraczeny toho mieſta odveny ſem mrtweho zbawil, ne tak abich ſproſtnye mrtweho odyeny zbawil, ale abich myeſtu pomohl. A protoz vcziniw vityezſtwi na tem myeſtye odyeny ſem polozil. A kdyz bych mrtweho oblupiti mynyl, odyeny bich zaſye [300] ne- polozil. A ptoz tot geft znameny wiedome, zet ſem to p obeczne dobre vczíníl, a ne p ſſkodu mrtweho. Rzekl ſudce: Odpowyed tato myeſta nema, a tato geſt prziczyna: zlodyeg gda k kradezi, a podkopa duom;1) a ſnad gemu nyekto przekazy, aby nicz neotneſl, a zdali podkopany neny zle? A on rzekl: y toty, podkopany geſt take czaſto dobre nebo tehdy pan duomu muoz wiedieti tu, kdez ſkrita gt nebezpecznoſt geho, a to vzrze oprawi. Opiet doſti zgewnye widamy, ze kdyz gest geden duom w myestie zapalen, lepe gest a bezpecz- nyegi, aby ten duom wessken byl zkazen, nezli by gyny domowe ſkrze ten ohen ſſkody wzaly, A wſſeczko myeſto bylo by ſpaleno. A ptoz tym obyczegem menſſi zle geſt, ale dobre, abich ya odyeny mrtweho wzal a myeſto bych obranyl, nezli by myeſto ſ lidem 40 bylo zkazeno, A wſſichny hrobowe mrtwich oblupeny. Sudce to vſliſſaw rzekl gim, kterzyz ſu nan zalowali: nyzadney wyny k ſmrti na nyem nenalezam. czo ſe wam zda? A ony: wynen geſt ſmrti, brzo z proſtrzedka ſhlazen bud. ynhed przikazal, aby vmrzel. pro kteruz ſmrt stal ſe geſt placz weliky w myeſtie etc. 15 20 25 30 35 10 Naymileyſſi! czyeſarz tento geſt otecz [301] nebeſky. Myeſto oblezene gest ſwiet, 45 kteryz dawnymy2) czaſy obkliczen geſt byl dyably, A okolo nyeho byli ſu mnozi hrzieſſi,3) CVI. 1) (tato tři sl. na okraji naps.).2) (ps.) dywnymy, y (podteč.), a (nadeps.) 3) i (nadeps.).
Strana 240
240 5 10 U p kterez czlowiek w moci dyabelſkey byl geſt. Ritierz ſilny a piekny, kteriz wſſel do myeſta. zagiſte gest pan naſſ ihûs xpûs, kteriz welmi pokoleny lidſkeo zelel gest. Byl gest pyekny a przekraſney twarzi nad ſyny czlowieczye, bil gt filny, neb neny gineho, genz by boyowal za nas, gedyne ty, boze naš. Rityerz tento, toto xpûs, vzrzew, ze myeſto, totyzto ſwiet, nemuozyeſſe zproſtien byti od moci dyabelſkey, gedyne ſkrze boy, ſſel k hrobu, totyzto w zywot blahoſlaweney panny marie, A tu odyeny mrtweho, toto Adama, nalezl. toto geho czlowieczenſtwie, w kterez ſe oblekl, kdyz p nas byl geſt czlowiekem, toto w tomto odyeny wſſeho czaſu zdrawi ſweho pti dyablu za nas boyowal a wityezſtwie obdrzal, A wſſeczko pokoleny lidſke od ſmrti wieczney wzpſtil. Ale zyde neſſlechetny zawiſti hnuti geho ſu na mnohich wieczech obzalowali, aby ſmrti vmrzel, kdyz ſu rzekli: Vkrzizug, vkrzyzug ho! Sudce pilat prziczyny [302] ſmrti na nyem nemohl nalezti, A wſſak ſmrty ohawnu geho odſudil. On geſt odyeny zaſe polozil, kdyz geſt tielo ſwe za trzi dny odpoczywati necha w zemy. A ptoz vziteczno geſt bylo pokoleny lidſkemu, aby on t) odyený naſſeho pokoleny prziyal, nezli by wſſeczko pokoleny lidſke wiecznye zahynuti myelo. A ptoz dye kayfaſi: 15 Potrzebi geft wam, aby geden czlowiek vmrzel, aby wſleczek lid nezahynul. CVII. 20 25 30 35 40 GEnucius kralowaſſe moczny. kdyz geſt gednu po czyeſarzſtwi gezdil, Geden chudy geho potkal Doſti zpoſobne kraſy, A wſſak almuzny v czyeſarze proſyl. rzekl czyeſarz: Powiez mi, odkud gſy, a ktere geſt gmeno twe? 1) A on dye: Acz nehodny, a wſſak czlowiek waſ gſem, a w zemi waſſieg zchowany y narozeny, a gmeno me geſt newdyeczny. rzekl czye- farz: bych wiedyel, by dobrym czlowiekem byl, tobyet bych pomohl. A on: pane, to vplny pod prziſahu ſlibugi. Czyeſarz hnul ſe k miloſrdenſtwi, [303] gehot geſt domuow poyal, a przi ſobie drzal. A potom tak w kratkem czaſy tak dobrze a tak mudrze ſe v dwora czye- ſarzowa myegiſſe, A geho bohateho vezinil. A potô w ſſkuorze geho marſſalkem vezinil wſſeo kralowſtwi. A on kdyz tak powyſſen bieſſe, Powyſſeno geſt ſrdce geho, ze wſſim chudym natiſky czynyſſe, a nyzadneho gł miloſrdenſtwi necziniſſe. Podle ſyeny czyeſarzowy w polu mily byelſe nyekteraky leſ, zwierzat pln Czyeſarz gelt zgednal, ze w tom leſy yamy mnohe ſu byly, w welikem pocztu a hluboke, A take byechu korzenem A trawu zaroſtle Stalo ſe geden den, ze marssalek gednu pgyzdyege se sam gest do lesa gel, a pozdwizeno gest k my- ſſleny ſrdce geho, ze on geſt naywyſſi w kralowſtwi po tyeſarzowi. A tak po leſy y ſem y tam 2) na kony gezdye 3) do yamy vpadl hlubokey, a nykterakz nemohl wynyti. Stalo ſe gest, ze ten den geden had weliky w tuz yamu vpadl gest. Marssalek zwolal, ale nicz gemu pſpyeſſno nebylo, Nebo nyzadny geho neſliſſal, nebo daleko od lidy byeſſe. Stalo ſe geſt, ze ten den geden ) [301] chudy, gmenem gido, do lesa ssel ſ oslem, chtie drwa braty. Marssalek chod geho vſlyſſal y zwolal: O naymileyſſi, kdo gly ty? Pod. pomoz mi z teyto yamy, A ya tobye k zbozy pomohu. Gydo to vſliſſaw rzekl: kdo gſi ty, ze tak welmi wolaſſ? a on rzekl: ya gſem Marſſalek czyeſarzuow. A tak od przihody ſem w yamu vpadl. A weliky had take po mnye vpadl, kterehoz ſe welmi bogim. a ſlyſf, naymileyſſi, ſkrze wieru bozy a panu memu ſlibugit, zet bohat budeſſ po wſſe czaſy zywota ſweho. Chudy to uſliſſaw, radowal ſe geſt welmi, y dy: Ay, ſtrunu dluhu mam. a tut tobye ſpuſtim, tot ſlibugi; A tu ſe opaſſ a nahuoru tye wytahnu. A tak ſtrunu doluow puſtil. had kdyz vzrzel ſtrunu, k nyey ſkoczyl. ale chudy mnyel, by tahl marſfalka, a hada wytahl z yamy. vczinyw to, had ſe gemu po- klonil, nebo ſe przed nym potoczyw prycz odſſel. Potom marſſalek wolaſſe: O naymileyſſi. gyz hada zproſſczen gſem, ſtrunu opyet puſt doluow. Vzrzew to marſſalek Opaſal ſe, A gido geho nahuoru wytahl. Potom tu dwu wytrzenu Marſſalek ynhed na kuon wſedl a zaſe do ſyenye gel, a wiecz vczinyenu za [305 tagil, a zadnev nerzekl. Kdyz bylo rano, Gido wſtal a k ſyeny ſſel a na wrata potlukl. Tehdy wratny prziſſel a na wrata potlukl, a otazal geho, 45 ) (za tím ps.) pokole (přetrž.). CVII. 1) (za tím ps.) Acz (přetrž.). 2) (za tím ps.) 1 (přetrž.). 3) z (nadeps.). 1) (Dole na kraji z označení složky jen hořejší zbytek) D (jest viděti).
240 5 10 U p kterez czlowiek w moci dyabelſkey byl geſt. Ritierz ſilny a piekny, kteriz wſſel do myeſta. zagiſte gest pan naſſ ihûs xpûs, kteriz welmi pokoleny lidſkeo zelel gest. Byl gest pyekny a przekraſney twarzi nad ſyny czlowieczye, bil gt filny, neb neny gineho, genz by boyowal za nas, gedyne ty, boze naš. Rityerz tento, toto xpûs, vzrzew, ze myeſto, totyzto ſwiet, nemuozyeſſe zproſtien byti od moci dyabelſkey, gedyne ſkrze boy, ſſel k hrobu, totyzto w zywot blahoſlaweney panny marie, A tu odyeny mrtweho, toto Adama, nalezl. toto geho czlowieczenſtwie, w kterez ſe oblekl, kdyz p nas byl geſt czlowiekem, toto w tomto odyeny wſſeho czaſu zdrawi ſweho pti dyablu za nas boyowal a wityezſtwie obdrzal, A wſſeczko pokoleny lidſke od ſmrti wieczney wzpſtil. Ale zyde neſſlechetny zawiſti hnuti geho ſu na mnohich wieczech obzalowali, aby ſmrti vmrzel, kdyz ſu rzekli: Vkrzizug, vkrzyzug ho! Sudce pilat prziczyny [302] ſmrti na nyem nemohl nalezti, A wſſak ſmrty ohawnu geho odſudil. On geſt odyeny zaſe polozil, kdyz geſt tielo ſwe za trzi dny odpoczywati necha w zemy. A ptoz vziteczno geſt bylo pokoleny lidſkemu, aby on t) odyený naſſeho pokoleny prziyal, nezli by wſſeczko pokoleny lidſke wiecznye zahynuti myelo. A ptoz dye kayfaſi: 15 Potrzebi geft wam, aby geden czlowiek vmrzel, aby wſleczek lid nezahynul. CVII. 20 25 30 35 40 GEnucius kralowaſſe moczny. kdyz geſt gednu po czyeſarzſtwi gezdil, Geden chudy geho potkal Doſti zpoſobne kraſy, A wſſak almuzny v czyeſarze proſyl. rzekl czyeſarz: Powiez mi, odkud gſy, a ktere geſt gmeno twe? 1) A on dye: Acz nehodny, a wſſak czlowiek waſ gſem, a w zemi waſſieg zchowany y narozeny, a gmeno me geſt newdyeczny. rzekl czye- farz: bych wiedyel, by dobrym czlowiekem byl, tobyet bych pomohl. A on: pane, to vplny pod prziſahu ſlibugi. Czyeſarz hnul ſe k miloſrdenſtwi, [303] gehot geſt domuow poyal, a przi ſobie drzal. A potom tak w kratkem czaſy tak dobrze a tak mudrze ſe v dwora czye- ſarzowa myegiſſe, A geho bohateho vezinil. A potô w ſſkuorze geho marſſalkem vezinil wſſeo kralowſtwi. A on kdyz tak powyſſen bieſſe, Powyſſeno geſt ſrdce geho, ze wſſim chudym natiſky czynyſſe, a nyzadneho gł miloſrdenſtwi necziniſſe. Podle ſyeny czyeſarzowy w polu mily byelſe nyekteraky leſ, zwierzat pln Czyeſarz gelt zgednal, ze w tom leſy yamy mnohe ſu byly, w welikem pocztu a hluboke, A take byechu korzenem A trawu zaroſtle Stalo ſe geden den, ze marssalek gednu pgyzdyege se sam gest do lesa gel, a pozdwizeno gest k my- ſſleny ſrdce geho, ze on geſt naywyſſi w kralowſtwi po tyeſarzowi. A tak po leſy y ſem y tam 2) na kony gezdye 3) do yamy vpadl hlubokey, a nykterakz nemohl wynyti. Stalo ſe gest, ze ten den geden had weliky w tuz yamu vpadl gest. Marssalek zwolal, ale nicz gemu pſpyeſſno nebylo, Nebo nyzadny geho neſliſſal, nebo daleko od lidy byeſſe. Stalo ſe geſt, ze ten den geden ) [301] chudy, gmenem gido, do lesa ssel ſ oslem, chtie drwa braty. Marssalek chod geho vſlyſſal y zwolal: O naymileyſſi, kdo gly ty? Pod. pomoz mi z teyto yamy, A ya tobye k zbozy pomohu. Gydo to vſliſſaw rzekl: kdo gſi ty, ze tak welmi wolaſſ? a on rzekl: ya gſem Marſſalek czyeſarzuow. A tak od przihody ſem w yamu vpadl. A weliky had take po mnye vpadl, kterehoz ſe welmi bogim. a ſlyſf, naymileyſſi, ſkrze wieru bozy a panu memu ſlibugit, zet bohat budeſſ po wſſe czaſy zywota ſweho. Chudy to uſliſſaw, radowal ſe geſt welmi, y dy: Ay, ſtrunu dluhu mam. a tut tobye ſpuſtim, tot ſlibugi; A tu ſe opaſſ a nahuoru tye wytahnu. A tak ſtrunu doluow puſtil. had kdyz vzrzel ſtrunu, k nyey ſkoczyl. ale chudy mnyel, by tahl marſfalka, a hada wytahl z yamy. vczinyw to, had ſe gemu po- klonil, nebo ſe przed nym potoczyw prycz odſſel. Potom marſſalek wolaſſe: O naymileyſſi. gyz hada zproſſczen gſem, ſtrunu opyet puſt doluow. Vzrzew to marſſalek Opaſal ſe, A gido geho nahuoru wytahl. Potom tu dwu wytrzenu Marſſalek ynhed na kuon wſedl a zaſe do ſyenye gel, a wiecz vczinyenu za [305 tagil, a zadnev nerzekl. Kdyz bylo rano, Gido wſtal a k ſyeny ſſel a na wrata potlukl. Tehdy wratny prziſſel a na wrata potlukl, a otazal geho, 45 ) (za tím ps.) pokole (přetrž.). CVII. 1) (za tím ps.) Acz (přetrž.). 2) (za tím ps.) 1 (přetrž.). 3) z (nadeps.). 1) (Dole na kraji z označení složky jen hořejší zbytek) D (jest viděti).
Strana 241
241 czo by chtiel A on dy: Pro buoh, rezy marſſalkowi, zet geſt ten chudy, kteryz wczyerayſſi U den ſ nym mluwil, a ge miloſti czakam. Tehdy wratny pokornye marſſalkowi powiedyel, zwieſtuge gemu o ge przifſczy. A on otpowie: Gdy a rzekny5) gemu ote mne, at brzo pricz gde, nyzadneo ſem w leſy newidiel. Wratny gemu wſſeczka ſlowa Marſſalkowa po- wiedyel. Gydo to vſlyſſaw zamutil ſe welmi a otſſel. Žena geho tyeſſila a rzkuci: Pokoren bud, ſnad gest pan byl potrzeben, Ale den zaytrzieyſli opyet pokuſiti maſl. Gido rano wſtal a k ſyeny ſſel, na wratneho tlukl, aby potrzeby ſwe yako prwe zgednal. Wratny zagiſte miloſti hnut gſa, k marſſalkowi prziſtupil, y dye gev: Pane mily, chudy ten v wrat ſtogi wolage, kteryz wczera zde byl, aby ſ nym mluwil. A on dy: gdy a rzcy 6) gemu, at gde precz, A prziede-lit po trzeti, ze geho tak ztepu, ze gedwa chodity bude moci. Wratny to vſliſſaw w 306| ſſeczko gidowi powiediel, A on zagiſte ſmuten domuow ſſel. Zena geho, kterakz mohla, poſilowaſſe y dye: Naymileyſſi! geſſeze geho po trzety pokuſiti maſſ, tak ſnad buoh duch gemu lepſſi da. libilo ſe Gidowi. Rano opyet wſtal a yako drzewe wratneo proſil, aby potrzeby geho Marſſalkowi doneſl. A on dy: mily, kteraka ſlowa mnye noſiſſ? wcera rzekl ſem tobye a powiediel. Bogî ſe, ze acz gev gyz o prziſſczy twê dym, ze zle tobye vczýny, yakoz geſt rzekl. a dye: toliko geſſce gednu geho pokuſſi. Wratny do ſyenye ſſel a marſſalkowi o prziſſczi chudeho zwieſtowal. A on hnyewu naplnyen gſa wen wyffel a geho zbil, ze gednak mrtwa geho na vlici lezati nechal. zena geho to vſliſſewſſi, prziſſla ſ oſlem a geho domuow wzala, neb nemohl giti. A tak yakzto przeſe dwa myeſice nemo- czen lezal. Tehdy gyz kdyz vzdrawen byeſſe, Do leſa ſ oſlem ſſel yako prwe drew zbye- 20 rath. ay had, kterehoz z yamy wytahl byeſſe, w ceſtu ſſel gest, neſa w vſtech kamenek maly, trogi barwu okraſſleny: S gedney ſtrany byeſſe byely, A ſ druhey czrny, A ſ trzety czrweny, a przed gidem gey polozil. Gido kamen wzal, newieda geho moci, [307] ſſel k gednomu mudrci, kteryz moci kameny znal. Otazal geho, aby mocz kamene geho gev powiediel. a on kdyz kamen vzrzel, rzekl gest: Tobye dam za kamen sto zlatych. a on 25 nechtiel kamene prodati. y dy gemu mudrzecz: ktoz kamen tento ma, trogi wiecz obdrzy a przebohaty bude, a rozmaha ſe w zbozy y w moci, a wzaczny bude bohu y lidem. Gydo to vſlyſſaw radowal ſe, a na kratce ſkrze mocz kamene zemye wladarzſtwi dobude a ry- tyrzem byl, a bohatſſieho nebylo w kralowſtwi. Czyeſarz kdyz geſt tomu ſrozumyel, ze tak ſkrze mocz gednoho kamene obohatiel, Poſlal po nyeho, aby k nymu przigel. A kdyz przigel 30 geſt, rzekl gemu czyeſarz: Naymileyſſi! ſlyſſal ſem, ze kamen drahy maſſ. Proſym tebe, aby mi gey prodal. A on dy: boze neday, bych ya to vczinil, nebo ſkrze ten bohat gſem. A on: zwol ze dwu gednu: Nebo mi pday kamen, nebo tye z tyeſarzſtwie wyzenu. Gydo to vſliſſaw rzekl: Pane, kdyz tak gest, kamen wam prodam. Ale gednot wam powim: Ne- daſſ-li mi toho, zacz kamen ſtogi, kamen ſe ke mnye wrati. [308] kteryz rzekl: kdyz tak 35 geſt, Trzidceti tobye tyſicznow zlatych dam. Gydo penyeze wzal A tyeſarzowi kamen dal Geden den taynye rzekl tyesarz gidowi: Mily, kdes kamen tento wzal? a on dye: kde gest kamen, kteryz ſem wam pdal? rzekl czyeſarz: ten ſem polozil pilnye ſchowaw podle meho pokladu draheho, dobrze zawrzeneho w mey ſkrzyſſe. ktery rzekl: Nenyt tak. ay, yat ſem wam rzekl, ze ſe ke mnye wrati, kdyz bich zaplaceny geho newzal, a tak ke mnye ſe 40 wratil, a gey ſem dnes w truhle swey nalezl. Ay, wam gey dawam, nicz wiecze nezadage; A tak kamen v was oſtane, gynak nicz. A poczal czyeſarzowi prawiti wſſeczko, kterak ſe ſtalo, od poczatku az do ſkonczeny, kterak marſſalek do yamy vpadl ſ hadem. A kterak geho welmi bity kazal, Ale od hada kamen za mzdu wzal. Czyeſarz kdyz to vſliſſal, za- mutyla ſe w nyem wſſiczka ſtrzewa geho pty marſſalkowi; Y dy: Ay, ſyſſiſſ-li, czo gido 45 o tobye Prawi? A on prziti nemohl. y dye czyeſarz: O neſſlechetny, dobrze naſledugeſſ gmeno twe newdyeczny. Ay, kterak welika wdyecznoſt, kteryz tie z byedy ſmrti [309] zproſtil, A ty geho gednak az do ſmrti bil. hubencze! Ay, zwierze nerozumne, toto had, gemu od- platu nawratil, A ty gſa rozumny, gev pti dobrev zle nawratil ſy. A ptoz wſſeczko twe dobre, nabytky y nenabytky, a vrzad twoy dam gidowi, a geho marſſalke myeſto tebe 50 vczynym, A tye kazy dnes na ſlibenici obyeliti. A tak ſe ſtalo, ze wſliczkny, vrozeny y ne- 10 15 5 5) e (nadeps.; za tím ps.) ged (přetrž.). 6) (ps.) rzkczy, k (přetrž.).
241 czo by chtiel A on dy: Pro buoh, rezy marſſalkowi, zet geſt ten chudy, kteryz wczyerayſſi U den ſ nym mluwil, a ge miloſti czakam. Tehdy wratny pokornye marſſalkowi powiedyel, zwieſtuge gemu o ge przifſczy. A on otpowie: Gdy a rzekny5) gemu ote mne, at brzo pricz gde, nyzadneo ſem w leſy newidiel. Wratny gemu wſſeczka ſlowa Marſſalkowa po- wiedyel. Gydo to vſlyſſaw zamutil ſe welmi a otſſel. Žena geho tyeſſila a rzkuci: Pokoren bud, ſnad gest pan byl potrzeben, Ale den zaytrzieyſli opyet pokuſiti maſl. Gido rano wſtal a k ſyeny ſſel, na wratneho tlukl, aby potrzeby ſwe yako prwe zgednal. Wratny zagiſte miloſti hnut gſa, k marſſalkowi prziſtupil, y dye gev: Pane mily, chudy ten v wrat ſtogi wolage, kteryz wczera zde byl, aby ſ nym mluwil. A on dy: gdy a rzcy 6) gemu, at gde precz, A prziede-lit po trzeti, ze geho tak ztepu, ze gedwa chodity bude moci. Wratny to vſliſſaw w 306| ſſeczko gidowi powiediel, A on zagiſte ſmuten domuow ſſel. Zena geho, kterakz mohla, poſilowaſſe y dye: Naymileyſſi! geſſeze geho po trzety pokuſiti maſſ, tak ſnad buoh duch gemu lepſſi da. libilo ſe Gidowi. Rano opyet wſtal a yako drzewe wratneo proſil, aby potrzeby geho Marſſalkowi doneſl. A on dy: mily, kteraka ſlowa mnye noſiſſ? wcera rzekl ſem tobye a powiediel. Bogî ſe, ze acz gev gyz o prziſſczy twê dym, ze zle tobye vczýny, yakoz geſt rzekl. a dye: toliko geſſce gednu geho pokuſſi. Wratny do ſyenye ſſel a marſſalkowi o prziſſczi chudeho zwieſtowal. A on hnyewu naplnyen gſa wen wyffel a geho zbil, ze gednak mrtwa geho na vlici lezati nechal. zena geho to vſliſſewſſi, prziſſla ſ oſlem a geho domuow wzala, neb nemohl giti. A tak yakzto przeſe dwa myeſice nemo- czen lezal. Tehdy gyz kdyz vzdrawen byeſſe, Do leſa ſ oſlem ſſel yako prwe drew zbye- 20 rath. ay had, kterehoz z yamy wytahl byeſſe, w ceſtu ſſel gest, neſa w vſtech kamenek maly, trogi barwu okraſſleny: S gedney ſtrany byeſſe byely, A ſ druhey czrny, A ſ trzety czrweny, a przed gidem gey polozil. Gido kamen wzal, newieda geho moci, [307] ſſel k gednomu mudrci, kteryz moci kameny znal. Otazal geho, aby mocz kamene geho gev powiediel. a on kdyz kamen vzrzel, rzekl gest: Tobye dam za kamen sto zlatych. a on 25 nechtiel kamene prodati. y dy gemu mudrzecz: ktoz kamen tento ma, trogi wiecz obdrzy a przebohaty bude, a rozmaha ſe w zbozy y w moci, a wzaczny bude bohu y lidem. Gydo to vſlyſſaw radowal ſe, a na kratce ſkrze mocz kamene zemye wladarzſtwi dobude a ry- tyrzem byl, a bohatſſieho nebylo w kralowſtwi. Czyeſarz kdyz geſt tomu ſrozumyel, ze tak ſkrze mocz gednoho kamene obohatiel, Poſlal po nyeho, aby k nymu przigel. A kdyz przigel 30 geſt, rzekl gemu czyeſarz: Naymileyſſi! ſlyſſal ſem, ze kamen drahy maſſ. Proſym tebe, aby mi gey prodal. A on dy: boze neday, bych ya to vczinil, nebo ſkrze ten bohat gſem. A on: zwol ze dwu gednu: Nebo mi pday kamen, nebo tye z tyeſarzſtwie wyzenu. Gydo to vſliſſaw rzekl: Pane, kdyz tak gest, kamen wam prodam. Ale gednot wam powim: Ne- daſſ-li mi toho, zacz kamen ſtogi, kamen ſe ke mnye wrati. [308] kteryz rzekl: kdyz tak 35 geſt, Trzidceti tobye tyſicznow zlatych dam. Gydo penyeze wzal A tyeſarzowi kamen dal Geden den taynye rzekl tyesarz gidowi: Mily, kdes kamen tento wzal? a on dye: kde gest kamen, kteryz ſem wam pdal? rzekl czyeſarz: ten ſem polozil pilnye ſchowaw podle meho pokladu draheho, dobrze zawrzeneho w mey ſkrzyſſe. ktery rzekl: Nenyt tak. ay, yat ſem wam rzekl, ze ſe ke mnye wrati, kdyz bich zaplaceny geho newzal, a tak ke mnye ſe 40 wratil, a gey ſem dnes w truhle swey nalezl. Ay, wam gey dawam, nicz wiecze nezadage; A tak kamen v was oſtane, gynak nicz. A poczal czyeſarzowi prawiti wſſeczko, kterak ſe ſtalo, od poczatku az do ſkonczeny, kterak marſſalek do yamy vpadl ſ hadem. A kterak geho welmi bity kazal, Ale od hada kamen za mzdu wzal. Czyeſarz kdyz to vſliſſal, za- mutyla ſe w nyem wſſiczka ſtrzewa geho pty marſſalkowi; Y dy: Ay, ſyſſiſſ-li, czo gido 45 o tobye Prawi? A on prziti nemohl. y dye czyeſarz: O neſſlechetny, dobrze naſledugeſſ gmeno twe newdyeczny. Ay, kterak welika wdyecznoſt, kteryz tie z byedy ſmrti [309] zproſtil, A ty geho gednak az do ſmrti bil. hubencze! Ay, zwierze nerozumne, toto had, gemu od- platu nawratil, A ty gſa rozumny, gev pti dobrev zle nawratil ſy. A ptoz wſſeczko twe dobre, nabytky y nenabytky, a vrzad twoy dam gidowi, a geho marſſalke myeſto tebe 50 vczynym, A tye kazy dnes na ſlibenici obyeliti. A tak ſe ſtalo, ze wſliczkny, vrozeny y ne- 10 15 5 5) e (nadeps.; za tím ps.) ged (přetrž.). 6) (ps.) rzkczy, k (přetrž.).
Strana 242
242 U vrozeny, czyeſarzuow vſliſſewſle ſud gim ſe welmi libil. Gido welmi mudrze czyeſarzſtwi zprawowal, A ote wſſech milowan byl, a zywot ſwoy w pokogi ſkonal. etc. 5 15 20 Naymileyſſi! Tento czyeſarz geſt boh, kteryz wſſechno widy, ale chudy tento ne- wdieczny geſt czlowiek z zemye ſtworzeny, nicz od ſebe nema. Job: Nah wyſſel gſem. Ale buoh tohoto chudeo zwolil, A geho pana roge y ſwieta vſtawil, aby wſſiczko geho po- ſluchalo. Dauid: wſſeczko podlozil ſy pod nohy geho Les znamenawa tento ſwiet, kteryz geſt pln yam, toto pſot a byedy. Ale czlowiek powyſſowal ſe, A ptoz w duol vpadl, kdyz pty przikazany lidſkemu vczinil, ze yablka okufil, a dobrze muoz rzeczen byti ne 310 wdieczny. had take w Jamu vpadl, a znamenawa mudreho zpowiedlnika pro dwogi wiecz; 10 nebo bad neſe na yaziku drahu maſt pti gedu. Takez zpowiedlnik w uſtech neſe ſlowa bozy, hrziſſneho czlowieka navczy a k dobremu ſtawu dowody. W oczaſy neſe ged, takez zpowiedlnik ged pokany konecznye ma dati hrziſſnemu, neb pokany nyekterym lidem zda ſe?) ged, kterak tyela vtrpeny zdrzy, ale duſli yaſnu czyny. Ale gido, toto xpůs, witrhl marſſalka zdola. Ale hubeny 8) czlowiek neſtatecznye wdyeczen bywa panu naſſemu ihů xpôwi, A to kdyz zakon bozy zruſſi. Gido byeſſe byt, takez xpůs bit byl, kdyz czlowiek ſmrtedlnye ſhrzeſſi, nebo tehdy opyet xpa krzizuge. Had dal kamen trogi barwu okraſſleny, Toto dobry kazatel nebo zpowiedlnik czny ſkrze dobre navczeny ſwateho piſma, dawa kamen, toto xpá, czlowieku. Nebo yakzto kamen trogi barwu myegieſſe, Takez xpůs nayprw byl bily, toto pyekny. Dauid: przekraſney twarzy nad ſyny lidſke; Opiet czrny ſkrze vmuczeny, yakzto ſe piſſe: widyeli ſſme geho nemagice twarnoſti any pyeknoſti. Opyet [311] xpůs byl czr- weny, a to p krwe plity. A ptoz ktoz kolwiek ten kamen w ſwem ſrdci cziſtem noſiti bude, bude wzaczny przed bohem y przed angely, a ſlawu a cztnoſti korunowan bude, a wieczny zywot myeti bude. Ale tohoto kamene, toto xpâ, nemuoz zadny pdati ſam od ſebe, do- kowadz przebywa w dobrem zywotie. A ptoz, ktoz bude chtieti Giduow zywot naſledowati, 25 neſkonane dobre nalezne Ale newdieczny a neſſlechetny na ſlibenici i w pekle obyeſſen bude etc. CVIII. DOmicianus kralowal mudry welmi, we wſſem ſprawedliwy, zadnemu neodpuſsczege, gedno podle ceſty ſprawedlywe ſſel. Stalo ſe gest, kdyz v ſtolu sedyel, prziſſel geden k branye a potlukl. Wratny prziſſed otazal, kdo by byl rzekl ten: kupecz gſem, a nyektere mam 30 pdaty ku potrzeby czyeſarzowu. Wratny to vſlyſſaw, geho puſtil. Rzekl gemu czyeſarz: Mily, czo maſſ pdati k uzitku memu? a on dye: Pane, trzi mudroſti. A kterak mi kazdu mudroſt daſſ? kteryz dye: kaz [312 du za trzi ſta zlatích. kteryz dye: A nebudu-li mi mudroſti pſpyeſſny, penyeze ztratím, dye kupecz: Pane, w waſſem kralowſtwi wzdyczky przebywam; acz mudroſti me wam ſe nehody, wratte mi mudroſti me, A ya wam wratim penyeze. dye tyeſarz: dobrze pwiſſ. Powiez mi, kterak mudroſti, ktere pdati chceſſ? A on dye: prwny mudroft gest, ze czoz czynyſf, mudrze czyn a hled ſkonczeny. Druha mudrost gest tato: nikdy ſ ceſty neſchod ſ prawe p ſtezku kteru, acz ty milugeſl zywot twoy. Trzeti mudroft geſt tato: Nykdy w noci hoſpody neprzigymay w domye, ktez geſt pan domu ſtary a žena mlada. tyto trzi myey na pamyeti, a dobrze ſe tobye ſtane. Czyeſarz dal gev za kazdu mudroſt trzi ſta zlatich, a prwny mudroſt: czoz czynyſſ, mudrze czyn a hled ſkonczeny, kazal pſati w ſwê pokogi po wſſech myeſtech latyene, czeſki, na ruſſe y na ſuknich, na vbruſych y na wſſem na ſwem ruſſe. Potom p geho ſprawedlnoſt mnozy ſu o tyeſarzi ſmluwali, aby geho zahubili taynye. Tehdy ſ gednym holiczem vmluvili ſu na penyezich, ze kdyz by gemu bradu holil, aby [313] gemu hrdlo ſrzezal. Wzal penyeze a ſlibil. Stalo ſe, kdyz holiti chtiel, Prziſſel holicz, vmyl bradu a poczal holiti; Vzrzel na vbruſczy pſano: czoz kolwiek cziniſſ, mudrze czin a hled ſkonczeny; a byl litterat. myſlil: zabym-li gey, konecz muoy vkrutny bude, nebo ſmrti ohawnu potupen budu. A ptoz dobre geſt, abich 35 40 45 7) (za tím ps.) zd (přetrž.). 8) (ps.) hubyny, (z) y (oprav.) e.
242 U vrozeny, czyeſarzuow vſliſſewſle ſud gim ſe welmi libil. Gido welmi mudrze czyeſarzſtwi zprawowal, A ote wſſech milowan byl, a zywot ſwoy w pokogi ſkonal. etc. 5 15 20 Naymileyſſi! Tento czyeſarz geſt boh, kteryz wſſechno widy, ale chudy tento ne- wdieczny geſt czlowiek z zemye ſtworzeny, nicz od ſebe nema. Job: Nah wyſſel gſem. Ale buoh tohoto chudeo zwolil, A geho pana roge y ſwieta vſtawil, aby wſſiczko geho po- ſluchalo. Dauid: wſſeczko podlozil ſy pod nohy geho Les znamenawa tento ſwiet, kteryz geſt pln yam, toto pſot a byedy. Ale czlowiek powyſſowal ſe, A ptoz w duol vpadl, kdyz pty przikazany lidſkemu vczinil, ze yablka okufil, a dobrze muoz rzeczen byti ne 310 wdieczny. had take w Jamu vpadl, a znamenawa mudreho zpowiedlnika pro dwogi wiecz; 10 nebo bad neſe na yaziku drahu maſt pti gedu. Takez zpowiedlnik w uſtech neſe ſlowa bozy, hrziſſneho czlowieka navczy a k dobremu ſtawu dowody. W oczaſy neſe ged, takez zpowiedlnik ged pokany konecznye ma dati hrziſſnemu, neb pokany nyekterym lidem zda ſe?) ged, kterak tyela vtrpeny zdrzy, ale duſli yaſnu czyny. Ale gido, toto xpůs, witrhl marſſalka zdola. Ale hubeny 8) czlowiek neſtatecznye wdyeczen bywa panu naſſemu ihů xpôwi, A to kdyz zakon bozy zruſſi. Gido byeſſe byt, takez xpůs bit byl, kdyz czlowiek ſmrtedlnye ſhrzeſſi, nebo tehdy opyet xpa krzizuge. Had dal kamen trogi barwu okraſſleny, Toto dobry kazatel nebo zpowiedlnik czny ſkrze dobre navczeny ſwateho piſma, dawa kamen, toto xpá, czlowieku. Nebo yakzto kamen trogi barwu myegieſſe, Takez xpůs nayprw byl bily, toto pyekny. Dauid: przekraſney twarzy nad ſyny lidſke; Opiet czrny ſkrze vmuczeny, yakzto ſe piſſe: widyeli ſſme geho nemagice twarnoſti any pyeknoſti. Opyet [311] xpůs byl czr- weny, a to p krwe plity. A ptoz ktoz kolwiek ten kamen w ſwem ſrdci cziſtem noſiti bude, bude wzaczny przed bohem y przed angely, a ſlawu a cztnoſti korunowan bude, a wieczny zywot myeti bude. Ale tohoto kamene, toto xpâ, nemuoz zadny pdati ſam od ſebe, do- kowadz przebywa w dobrem zywotie. A ptoz, ktoz bude chtieti Giduow zywot naſledowati, 25 neſkonane dobre nalezne Ale newdieczny a neſſlechetny na ſlibenici i w pekle obyeſſen bude etc. CVIII. DOmicianus kralowal mudry welmi, we wſſem ſprawedliwy, zadnemu neodpuſsczege, gedno podle ceſty ſprawedlywe ſſel. Stalo ſe gest, kdyz v ſtolu sedyel, prziſſel geden k branye a potlukl. Wratny prziſſed otazal, kdo by byl rzekl ten: kupecz gſem, a nyektere mam 30 pdaty ku potrzeby czyeſarzowu. Wratny to vſlyſſaw, geho puſtil. Rzekl gemu czyeſarz: Mily, czo maſſ pdati k uzitku memu? a on dye: Pane, trzi mudroſti. A kterak mi kazdu mudroſt daſſ? kteryz dye: kaz [312 du za trzi ſta zlatích. kteryz dye: A nebudu-li mi mudroſti pſpyeſſny, penyeze ztratím, dye kupecz: Pane, w waſſem kralowſtwi wzdyczky przebywam; acz mudroſti me wam ſe nehody, wratte mi mudroſti me, A ya wam wratim penyeze. dye tyeſarz: dobrze pwiſſ. Powiez mi, kterak mudroſti, ktere pdati chceſſ? A on dye: prwny mudroft gest, ze czoz czynyſf, mudrze czyn a hled ſkonczeny. Druha mudrost gest tato: nikdy ſ ceſty neſchod ſ prawe p ſtezku kteru, acz ty milugeſl zywot twoy. Trzeti mudroft geſt tato: Nykdy w noci hoſpody neprzigymay w domye, ktez geſt pan domu ſtary a žena mlada. tyto trzi myey na pamyeti, a dobrze ſe tobye ſtane. Czyeſarz dal gev za kazdu mudroſt trzi ſta zlatich, a prwny mudroſt: czoz czynyſſ, mudrze czyn a hled ſkonczeny, kazal pſati w ſwê pokogi po wſſech myeſtech latyene, czeſki, na ruſſe y na ſuknich, na vbruſych y na wſſem na ſwem ruſſe. Potom p geho ſprawedlnoſt mnozy ſu o tyeſarzi ſmluwali, aby geho zahubili taynye. Tehdy ſ gednym holiczem vmluvili ſu na penyezich, ze kdyz by gemu bradu holil, aby [313] gemu hrdlo ſrzezal. Wzal penyeze a ſlibil. Stalo ſe, kdyz holiti chtiel, Prziſſel holicz, vmyl bradu a poczal holiti; Vzrzel na vbruſczy pſano: czoz kolwiek cziniſſ, mudrze czin a hled ſkonczeny; a byl litterat. myſlil: zabym-li gey, konecz muoy vkrutny bude, nebo ſmrti ohawnu potupen budu. A ptoz dobre geſt, abich 35 40 45 7) (za tím ps.) zd (přetrž.). 8) (ps.) hubyny, (z) y (oprav.) e.
Strana 243
243 tohoto konce hledyel a ote zleho vezinku przeſtal. A tak ſtal geſt lek ſe, ze gemu brzitwa U z ruku vpadla. Czyeſarz dye: Mily, czot gest tobie? a on odpowie: O pane, ſmilug ſe nade mnu! A gemu wſſeczky poczatky poczal prawiti. A rzekl Czyeſarz: Bud wieren potom, tot tobie odpuſſczym. a zpomanul: Prwny mudroſt zywot moy ſpaſila. A mnohe zradce na ſſibenici zwieſyl. Opyet gyny tieſarzowi neprzietele gemu zawidyeli ſu, kterak by geho za- hubili. A wſpolek rzekli ſu: Tohoto dne pogede do toho myeſta; ſchowaymyz ſe w leſy, przeſ kteryz on pogede ſtezku, a geho tu yakzto taynye zabigemy. Czyeſarz ten den przi- prawil ſe. A kdyz geſt gel obecznu a ſſiroku ceſtu, rzekli ſu nyekterzi ſluzebnici geho, geducz ſ nym: Pane, dobret geſt ſtezku geti, nebo blize geſt a cziſtíli ceſta. Czyeſarz ſam w ſobie my [314 ſlil: Druha mudroſt geſt, ze ceſty pwey pro ſtezku nenecham, Ale ceſtu 10 ſſiroku pogedu. wy pto, kterzi chcete, ſtezku gedte a wſſeczko prziprawte, a yat brzo po- gedu. ty, kterzyz ſu ſtezku geli, od tiech, geſto czyeſarzowi hrozili, gſu zbiti, nebo mnyeli ſu, by czyeſarz mezy nymi byl. Czyeſarz kdyz to vſliſſal, myllil a rzekl: ay, tot druha mudroſt zywot muoy ſpaſila. Ty giſty widyewſle ſe zklamany, ſmluwili ſu ſe, kterak by geg zabili. y rzekl geden: Tento den bude noczowati w gedney hoſpodie, w ktereyz wſſichny moczny noczugi. Vmluwmy ſ hoſpodarzem, at ſ zenu za penyeze lehne. A kdyz czyeſarz ſpati bude, aby geho zabili a rytyrze, kterziz ſ nym w komorze ſpati budu. Tehdy kdyz czyeſarz do myeſta przigel a w hoſpodye tey ſe ſtawil, neprzietele geho ſmluwili ſu ſhoſpo- darzem y ſ zenu geho, kdyz by czyeſarz ſpal, aby geho zabili; a ſlibili ſu gim weliky penyez dati. Tehdy czyeſarz kazal k ſobie zawolati hoſpodarze toho domu, kdyz geſt byl 20 hoſpodarz toho domu vkazan czyeſarzowi, zdal ſe gemu welmi ſtary. Rzekl gemu czyeſarz: a zdali maſſ zenu? A on dy: y [315] toty, pane! kteryz rzekl: vkaz mi gi! kdyz geſt gi opatrzil, zdala ſe gemu mlada, magicz let 1) ſedmnaſte. czyeſarz po weczerzi zawolal ſluzebnika ſweho a rzekl gemu: Brzo ginde przipw mi poſteli taynye, nebo zde nykakez nelehnu. A tak czyeſarz do gyney hoſpody taynye ſel a tu ſpal, a 2) ſedm rityerzuow w ko- 25 morze lezalo geſt; a hoſpodarz any zena newiedieli ſu, by czyeſarz wyſſel, A geho ſu mnyeli, by ſ rityrzi w komorze ſpal. O puol noci ſu weſſli a ſedm rityerzuow geden po druhem zabili ſu. kdyz geſt bylo rano, czyeſarz po rytyerze poſlal A do tey 3) hoſpody prziſſel, kdez ſu rityerzi ſpali. Starzecz rzekl. Pane, dawno geſt, yakz ſu rityrzi wſtali, a k wam ſu geli. a kdyz geſt czyeſarze widyel, dywil ſe geſt, nebo mnyel geho zabita. Czyeſarz ſe toliko o rityerzich tazal, a kdyz geſt ge zbity nalezl, zamutil ſe welmi a ſam w ſobye myſlil a rzka: Gyz trzeti mudroſt ſpaſila zywot muoy. Dobra hodina byla, kteruz penyez muoy dal ſem za tyto mudroſti. a ynhed ſtarce toho y ſzenu y ſe wſli czeledy kazal na ſlibenici obyeſity. [316] czyeſarz dluho zyw bil, a tyto trzi mudroſti s ſebu chowal, a w dobrê zywot ſwoy ſkonal gest etc. 5 15 30 35 Naymileyſſi! Tento czyeſarz muoz nazwan byti kazdy czlowiek, kteriz ma czyeſarzſtwi ſrdce ſweho zprawowati y duſſe ſwey. Wratny w branye geſt dobrowolna wuole, a ptoz any dobre any zle muoz wnyti bez dobrowolney wole, kupecz, ktery prziſlel k wratuom, geſt pan nalf ihûs xpûs, wedle oney rzeczy: Ay, yat stogim v wrat ſrdce tweho a tluku. kteryz prziſſel, chtie trzy mudroſti pdati za trzi ſta zlatich, toto za duſſi twu. Nebo zlattit gſu cztnoſti duſſe twey. Prwny mudroſt geſt: czoz kolwiek czynyſſ, mudrze czyn a hled ſkon- czeny, toto czoz kolwiek dobreho czynyſ, to prwe a zwlaſſcze ma byti p buoh a ke tczty geho; a we wſſem ſkutku twem znamenay konecz podle oney rzeczy: Rozpomynay ſe na buduci twe, a na wieky neſhrzeſſiſſ. Druha mudroſt geſt: Nerod ceſty obeczney opuſtiti. Czeſta obeczna geſt deſatero bozy przikazany, kterez maſſ wzdiczky chowati az do ſkon- 45 czeny, a nykdy po ſtezce zleho zywota nechodity, ya 317 kozto czyny kaczyerzi; nebo tu ſkrywagi ſe lotrzi, toto mnohe nebezpecznoſti, kterez ſu pdy duſſi ſpaſenye. Trzeti mudroſt gt: Nemaſſ odpoczywati w domu ſtareho, a ſtarzecz geſt tento ſwiet, kteryz ma mladu zenu, toto marnoſt. Nebo budeſſ-li w ſwietie odpoczywati, maſſ ſe baty ſmrti, Nebo nyzadny ne- 40 CVIII. 1) (za tím ps.) ſedmít (přetrž.). 2) (za tím ps.) czty (přetrž.). 3) (za tím ps.) rity (přetrž.).
243 tohoto konce hledyel a ote zleho vezinku przeſtal. A tak ſtal geſt lek ſe, ze gemu brzitwa U z ruku vpadla. Czyeſarz dye: Mily, czot gest tobie? a on odpowie: O pane, ſmilug ſe nade mnu! A gemu wſſeczky poczatky poczal prawiti. A rzekl Czyeſarz: Bud wieren potom, tot tobie odpuſſczym. a zpomanul: Prwny mudroſt zywot moy ſpaſila. A mnohe zradce na ſſibenici zwieſyl. Opyet gyny tieſarzowi neprzietele gemu zawidyeli ſu, kterak by geho za- hubili. A wſpolek rzekli ſu: Tohoto dne pogede do toho myeſta; ſchowaymyz ſe w leſy, przeſ kteryz on pogede ſtezku, a geho tu yakzto taynye zabigemy. Czyeſarz ten den przi- prawil ſe. A kdyz geſt gel obecznu a ſſiroku ceſtu, rzekli ſu nyekterzi ſluzebnici geho, geducz ſ nym: Pane, dobret geſt ſtezku geti, nebo blize geſt a cziſtíli ceſta. Czyeſarz ſam w ſobie my [314 ſlil: Druha mudroſt geſt, ze ceſty pwey pro ſtezku nenecham, Ale ceſtu 10 ſſiroku pogedu. wy pto, kterzi chcete, ſtezku gedte a wſſeczko prziprawte, a yat brzo po- gedu. ty, kterzyz ſu ſtezku geli, od tiech, geſto czyeſarzowi hrozili, gſu zbiti, nebo mnyeli ſu, by czyeſarz mezy nymi byl. Czyeſarz kdyz to vſliſſal, myllil a rzekl: ay, tot druha mudroſt zywot muoy ſpaſila. Ty giſty widyewſle ſe zklamany, ſmluwili ſu ſe, kterak by geg zabili. y rzekl geden: Tento den bude noczowati w gedney hoſpodie, w ktereyz wſſichny moczny noczugi. Vmluwmy ſ hoſpodarzem, at ſ zenu za penyeze lehne. A kdyz czyeſarz ſpati bude, aby geho zabili a rytyrze, kterziz ſ nym w komorze ſpati budu. Tehdy kdyz czyeſarz do myeſta przigel a w hoſpodye tey ſe ſtawil, neprzietele geho ſmluwili ſu ſhoſpo- darzem y ſ zenu geho, kdyz by czyeſarz ſpal, aby geho zabili; a ſlibili ſu gim weliky penyez dati. Tehdy czyeſarz kazal k ſobie zawolati hoſpodarze toho domu, kdyz geſt byl 20 hoſpodarz toho domu vkazan czyeſarzowi, zdal ſe gemu welmi ſtary. Rzekl gemu czyeſarz: a zdali maſſ zenu? A on dy: y [315] toty, pane! kteryz rzekl: vkaz mi gi! kdyz geſt gi opatrzil, zdala ſe gemu mlada, magicz let 1) ſedmnaſte. czyeſarz po weczerzi zawolal ſluzebnika ſweho a rzekl gemu: Brzo ginde przipw mi poſteli taynye, nebo zde nykakez nelehnu. A tak czyeſarz do gyney hoſpody taynye ſel a tu ſpal, a 2) ſedm rityerzuow w ko- 25 morze lezalo geſt; a hoſpodarz any zena newiedieli ſu, by czyeſarz wyſſel, A geho ſu mnyeli, by ſ rityrzi w komorze ſpal. O puol noci ſu weſſli a ſedm rityerzuow geden po druhem zabili ſu. kdyz geſt bylo rano, czyeſarz po rytyerze poſlal A do tey 3) hoſpody prziſſel, kdez ſu rityerzi ſpali. Starzecz rzekl. Pane, dawno geſt, yakz ſu rityrzi wſtali, a k wam ſu geli. a kdyz geſt czyeſarze widyel, dywil ſe geſt, nebo mnyel geho zabita. Czyeſarz ſe toliko o rityerzich tazal, a kdyz geſt ge zbity nalezl, zamutil ſe welmi a ſam w ſobye myſlil a rzka: Gyz trzeti mudroſt ſpaſila zywot muoy. Dobra hodina byla, kteruz penyez muoy dal ſem za tyto mudroſti. a ynhed ſtarce toho y ſzenu y ſe wſli czeledy kazal na ſlibenici obyeſity. [316] czyeſarz dluho zyw bil, a tyto trzi mudroſti s ſebu chowal, a w dobrê zywot ſwoy ſkonal gest etc. 5 15 30 35 Naymileyſſi! Tento czyeſarz muoz nazwan byti kazdy czlowiek, kteriz ma czyeſarzſtwi ſrdce ſweho zprawowati y duſſe ſwey. Wratny w branye geſt dobrowolna wuole, a ptoz any dobre any zle muoz wnyti bez dobrowolney wole, kupecz, ktery prziſlel k wratuom, geſt pan nalf ihûs xpûs, wedle oney rzeczy: Ay, yat stogim v wrat ſrdce tweho a tluku. kteryz prziſſel, chtie trzy mudroſti pdati za trzi ſta zlatich, toto za duſſi twu. Nebo zlattit gſu cztnoſti duſſe twey. Prwny mudroſt geſt: czoz kolwiek czynyſſ, mudrze czyn a hled ſkon- czeny, toto czoz kolwiek dobreho czynyſ, to prwe a zwlaſſcze ma byti p buoh a ke tczty geho; a we wſſem ſkutku twem znamenay konecz podle oney rzeczy: Rozpomynay ſe na buduci twe, a na wieky neſhrzeſſiſſ. Druha mudroſt geſt: Nerod ceſty obeczney opuſtiti. Czeſta obeczna geſt deſatero bozy przikazany, kterez maſſ wzdiczky chowati az do ſkon- 45 czeny, a nykdy po ſtezce zleho zywota nechodity, ya 317 kozto czyny kaczyerzi; nebo tu ſkrywagi ſe lotrzi, toto mnohe nebezpecznoſti, kterez ſu pdy duſſi ſpaſenye. Trzeti mudroſt gt: Nemaſſ odpoczywati w domu ſtareho, a ſtarzecz geſt tento ſwiet, kteryz ma mladu zenu, toto marnoſt. Nebo budeſſ-li w ſwietie odpoczywati, maſſ ſe baty ſmrti, Nebo nyzadny ne- 40 CVIII. 1) (za tím ps.) ſedmít (přetrž.). 2) (za tím ps.) czty (přetrž.). 3) (za tím ps.) rity (přetrž.).
Strana 244
244 U muoz bohu a ſwietu ſlvzyti. Neprzitele, kterziz pti krali, toto pti xpů ſmluwagi ſe ſu dyabli, kterzyz wzdiczky myſíle czlowieka zabiti, a nemohu, y taynye naymu holiczé brady, toto tielo. nebo yakozto holicz holi wlaſy, takez tielo twe odgyma od tebe wſſiczkny cztnoſti, kterez na krztu wzal. Ale kdyz by myſlil o ſkonczeny, toto o ſmrti, nebo newymy, kdy nebo kterak, nebo kteru ſmrti mamy ſnyti, a kdyz by tak czlowiek myſlil, odeſſli by od nyeho wſſichny zli ſkutkowe. A ptoz vczmy ſe tychto trzi mudroſti chowati: Prwe, abichom abichô we wſſech ſwich ſkutczych konec wzali, Druhe abichom po czeſtye zgewnye chodily Deſatera bozyeho przikazany, Trzeti mudroſt, abichom w ſwietie, toto abichô geho mar- noſti powolili. a vczynymy-li tak, zywot naſſ w dobrem konczy dokonamy etc. [318] 5 CX. 15 20 35 TOlomeus w rzymy kralowal bohaty welmi, w kteremzto kralowſtwi byl geden rityerz nabozny a welmi miloſrdny, kteryz myegiſſe pyeknu zenu, ale czyzolozyſſe a ne- chtieſſe oſtati. Rityrz to vznamenaw zamutil ſe welmi, Zamyſlil: do zemie ſwatey chci giti, aby zena ma zywot ſwoy w lepſſy pmyenyla. y rzekl k nye: Naymileyſſi! do zemye ſwatey gety mynym ; ſama ſe opatruy, a ſſlechetnoſt twu tobye ſamey poruczym. a kdyz geſt na put ſſel, Pany gineho dobrze vmyeleho milowala a ſ nym czyzolozila. a rzekla ona k nyemu: kdyz by gednu wiecz mohl vczinity, mye by za zenu myel ſe wſſim zbozim mym. a on geſt rzekl: mila, czoz to geſt, geſtot bich myel vcziniti? kteraz rzekla: muz muoy do ſwatey zemye ſſel, kteryz mne newelmi miluge, kdyz by geho ſkrze nyekteru mudroſt za- byti mohl w zemy giney, a tye bich za muze myela. A on rzekl: ya to dobrze vezínim, tehdy ma zena budeſl. kteraz rzekla: To vplnye ſlibugi tobie. On nyekteraky obraz drzewe rzeczenym gmenem rityrzowym vczinil, a yakozto ſtyenu przed oczyma ſwyma [319] vſtawil, a za trzi dny chitroſti czaruow obraz 1) zaklel, kterakzto tielo rityerzowo wſſeczko zle drzalo. Tehdy ritierz nyekteraku vliczy ſſel. potkal gey miſtr vgilius, kteriz nan pilnye patrzil a rzekl k nyemu: Mily, tagemſtwi mam tobye powiedieti. a on rzekl Miſtrze, po- 25 wiez, czoz ſe tobie libi. a on dy: dnes ſyn ſmrti gſy, gedno ſpomocz ode mne budeſ myeti. zena twa geſt kurwa, a o ſmrti twey ſ czyzoloznikem geſt zpoſobila. Ritirz to vſliſſaw, ze o zenye geho pwdu powiediel, ynhed ſe geho przidrzal a rzekl: O mily miſtrze, ſpas zywot muoy, a mzdu tobie vrczenu dam. kteryz dy: ay, rad tye vzdrawim. Miſtr laznu z wody horkey gev przipwiti kazal v welikey kady. kdyz to vczinil, kazal ſe gemu z rucha 30 ſwleci a w laznu wnyti, a gemu zrczadlo w ruce polozene dal, a rzekl gev: Patrz pilnye w zrczadlo, a vzrziſ dywne. Rityerz kdyz w zrcadlo hledyel, Miſtr vgilius w czarzich czetl a rzekl k rityrzi: Mily, co widiſſ? powiez mi. a on: Nyekterakeho muze widim w domu mem, kteriz polozil obraz z woſku na ſtyenye ke mnye podobny a on dy: czoz pak czy- nye? a on dy: giz wzal lucziſſcze, a wklada ſtrzelu oſtru, a chce na obraz ſtrzeliti. Tehdy vgilius: Acz ty milugeſf zywot twoy, kdyz vzrziſſ ſtrzelu letycze k uobrazu, wſſecz [320] ko tyelo twe pod odu ſchoway, dokowadz tobye nepowim. Rityerz zagiſte, kdyz vzrzel geho lucziſſce tahnuce, wſſeczko tielo ſwe ſchowal pod wodu. vcziniw to rzekl gemu miſtr: zdwihny hlawu ſwu a wzezrzi w zrczadlo. kdyz to vczinil, rzekl k nyemu miſtr: czo gyz w zrczadle widiſl? a on dy: obrazu nezaſtrzelil, ale ſtrzela w ſtranu ſſla, a ptoz toho welmi 40 zele. Rzekl gev miſtr: wezrzi w zrczadlo, czo by gyz czinil. A on dy: gyz blize k uobrazu gde, a ſtrzelu na lucziſſcze naklada k uderzeny obrazu. y dy miſtr: vczin, yako ſy prwe vczinil Ritirz zagiſte, kdyz geo vzrzel lucziſſcze tahnuti, wſſeczko tielo ſwe potopil. Veziniv to, y rzekl gemu miſtr: hled, czo nyny 2) widiſſ. kdyz wezrzel, rzekl miſtrowi: dywnym obyczegem zele, ze obraza nevhodil, a zenye rzekl: kdyz potrzety w obraz nevhodym, ſyn 45 ſmrti gſem. A gyz gde welmi blizko k uobrazu, tak ze mi ſe zda, by ſe nemohl 3) zklamati. Miſtr dy: vczin, yako drzewe, Dokowadz tobye nedim, kdyz rityrz w zrczadlo wezrzel, a kdyz geo widyel lucziſſce tahnuti, ſkril ſe yako drzyewe. y dye miſtr gemu: Wſtan a wzerzy 10 CX. 1) (ps.) obrazl, 1 (přetrž.). 2) (za tím ps.) czyniſí (přetrž.). 3) (za tím ps.) ſcho- wati (obtečkov.).
244 U muoz bohu a ſwietu ſlvzyti. Neprzitele, kterziz pti krali, toto pti xpů ſmluwagi ſe ſu dyabli, kterzyz wzdiczky myſíle czlowieka zabiti, a nemohu, y taynye naymu holiczé brady, toto tielo. nebo yakozto holicz holi wlaſy, takez tielo twe odgyma od tebe wſſiczkny cztnoſti, kterez na krztu wzal. Ale kdyz by myſlil o ſkonczeny, toto o ſmrti, nebo newymy, kdy nebo kterak, nebo kteru ſmrti mamy ſnyti, a kdyz by tak czlowiek myſlil, odeſſli by od nyeho wſſichny zli ſkutkowe. A ptoz vczmy ſe tychto trzi mudroſti chowati: Prwe, abichom abichô we wſſech ſwich ſkutczych konec wzali, Druhe abichom po czeſtye zgewnye chodily Deſatera bozyeho przikazany, Trzeti mudroſt, abichom w ſwietie, toto abichô geho mar- noſti powolili. a vczynymy-li tak, zywot naſſ w dobrem konczy dokonamy etc. [318] 5 CX. 15 20 35 TOlomeus w rzymy kralowal bohaty welmi, w kteremzto kralowſtwi byl geden rityerz nabozny a welmi miloſrdny, kteryz myegiſſe pyeknu zenu, ale czyzolozyſſe a ne- chtieſſe oſtati. Rityrz to vznamenaw zamutil ſe welmi, Zamyſlil: do zemie ſwatey chci giti, aby zena ma zywot ſwoy w lepſſy pmyenyla. y rzekl k nye: Naymileyſſi! do zemye ſwatey gety mynym ; ſama ſe opatruy, a ſſlechetnoſt twu tobye ſamey poruczym. a kdyz geſt na put ſſel, Pany gineho dobrze vmyeleho milowala a ſ nym czyzolozila. a rzekla ona k nyemu: kdyz by gednu wiecz mohl vczinity, mye by za zenu myel ſe wſſim zbozim mym. a on geſt rzekl: mila, czoz to geſt, geſtot bich myel vcziniti? kteraz rzekla: muz muoy do ſwatey zemye ſſel, kteryz mne newelmi miluge, kdyz by geho ſkrze nyekteru mudroſt za- byti mohl w zemy giney, a tye bich za muze myela. A on rzekl: ya to dobrze vezínim, tehdy ma zena budeſl. kteraz rzekla: To vplnye ſlibugi tobie. On nyekteraky obraz drzewe rzeczenym gmenem rityrzowym vczinil, a yakozto ſtyenu przed oczyma ſwyma [319] vſtawil, a za trzi dny chitroſti czaruow obraz 1) zaklel, kterakzto tielo rityerzowo wſſeczko zle drzalo. Tehdy ritierz nyekteraku vliczy ſſel. potkal gey miſtr vgilius, kteriz nan pilnye patrzil a rzekl k nyemu: Mily, tagemſtwi mam tobye powiedieti. a on rzekl Miſtrze, po- 25 wiez, czoz ſe tobie libi. a on dy: dnes ſyn ſmrti gſy, gedno ſpomocz ode mne budeſ myeti. zena twa geſt kurwa, a o ſmrti twey ſ czyzoloznikem geſt zpoſobila. Ritirz to vſliſſaw, ze o zenye geho pwdu powiediel, ynhed ſe geho przidrzal a rzekl: O mily miſtrze, ſpas zywot muoy, a mzdu tobie vrczenu dam. kteryz dy: ay, rad tye vzdrawim. Miſtr laznu z wody horkey gev przipwiti kazal v welikey kady. kdyz to vczinil, kazal ſe gemu z rucha 30 ſwleci a w laznu wnyti, a gemu zrczadlo w ruce polozene dal, a rzekl gev: Patrz pilnye w zrczadlo, a vzrziſ dywne. Rityerz kdyz w zrcadlo hledyel, Miſtr vgilius w czarzich czetl a rzekl k rityrzi: Mily, co widiſſ? powiez mi. a on: Nyekterakeho muze widim w domu mem, kteriz polozil obraz z woſku na ſtyenye ke mnye podobny a on dy: czoz pak czy- nye? a on dy: giz wzal lucziſſcze, a wklada ſtrzelu oſtru, a chce na obraz ſtrzeliti. Tehdy vgilius: Acz ty milugeſf zywot twoy, kdyz vzrziſſ ſtrzelu letycze k uobrazu, wſſecz [320] ko tyelo twe pod odu ſchoway, dokowadz tobye nepowim. Rityerz zagiſte, kdyz vzrzel geho lucziſſce tahnuce, wſſeczko tielo ſwe ſchowal pod wodu. vcziniw to rzekl gemu miſtr: zdwihny hlawu ſwu a wzezrzi w zrczadlo. kdyz to vczinil, rzekl k nyemu miſtr: czo gyz w zrczadle widiſl? a on dy: obrazu nezaſtrzelil, ale ſtrzela w ſtranu ſſla, a ptoz toho welmi 40 zele. Rzekl gev miſtr: wezrzi w zrczadlo, czo by gyz czinil. A on dy: gyz blize k uobrazu gde, a ſtrzelu na lucziſſcze naklada k uderzeny obrazu. y dy miſtr: vczin, yako ſy prwe vczinil Ritirz zagiſte, kdyz geo vzrzel lucziſſcze tahnuti, wſſeczko tielo ſwe potopil. Veziniv to, y rzekl gemu miſtr: hled, czo nyny 2) widiſſ. kdyz wezrzel, rzekl miſtrowi: dywnym obyczegem zele, ze obraza nevhodil, a zenye rzekl: kdyz potrzety w obraz nevhodym, ſyn 45 ſmrti gſem. A gyz gde welmi blizko k uobrazu, tak ze mi ſe zda, by ſe nemohl 3) zklamati. Miſtr dy: vczin, yako drzewe, Dokowadz tobye nedim, kdyz rityrz w zrczadlo wezrzel, a kdyz geo widyel lucziſſce tahnuti, ſkril ſe yako drzyewe. y dye miſtr gemu: Wſtan a wzerzy 10 CX. 1) (ps.) obrazl, 1 (přetrž.). 2) (za tím ps.) czyniſí (přetrž.). 3) (za tím ps.) ſcho- wati (obtečkov.).
Strana 245
245 w zrczadlo. A widyel, ze czyzoloznik w obraz nevhodil, a nawratila ſe ſtrzela, a geho mezi U plice a zaludek vderzila, a vmrzel geſt. a zena ma pod lozem mym duol gev vczinila [321] a geho tu ſchowala. Tehdy dy miſtr: Wſtan brzo, a oblecz ſe w rucho twe, a pros za mye boha, a gyney odplati od tebe nechci, A potom warug ſe zley zeny. a on bohu dyeky dawal a do wlaſti ſe nawratil. Tehdy kdyz domuow prziſſel, zena geho ochotnye prziwitala gey. A on to wſſeczko po nyekoliko dnech obnowil. Potom po otcze y po gyne przately poſlal, a mezy wſſemy dy: Naymileyſſi ! tatot geſt prziczyna, procz ſem po was poſlal. Ay, zena ma ſmilſtwi czaſtokrat vczinila geſt, a geſſcze huorze, ze ſmrti mey hledala geſt. Tehdy ona pod prziſahu prziſahla geſt. Ritierz autem wſleczek*) vczinek ſmilſtwa pwyll gym a rzekl: Newierzite-li my, Podte a wyzte myeſto, kdez geſt ten pochowan. a ony ſu do ko- 10 morí weſſli, a pod lozem zeny pochowaneho naſſli. ynhed ſudce zawolal odſuzenye, aby ona vpalena byla. A tak ſe ſtalo, a wſleczky koſti gegi ohnyem ſu na prach ſpaleny, A prach zlorzeczeny w powiedrzi geſt wpuſſczen. a rityrz poczeſtnu pannu za zenu poyal, a w dobrey powieſti zywot ſwoy ſkonal geſt. etc. Miſtice, toto duchownye. 5 Naymileyſſi! czyeſarz tento geſt pan naſſ ihûs xpûs. Rityerz zagiſte geſt kazdy czlo- 15 wiek, zena geſt tielo twe wlaſtny, kterez tolikrat hrzeſſi, [322] kolikrat ſmrtedlny hrzich vczyny. Czlowiek to wida ma giti do ſwatey zemye, toto do nebye ſkrze ſkutky dobre. A na ceſtye potka geho miſtr vgilius, toto ſllechetny zpowiedlnyk, kteryz hrziſſne ma na- ucziti. Ale czizoloznik, toto dyabel, pozdwihuge obrazu, toto duſſe, ſkrze ſwietſku pychu, berze lucziſſczy, toto ſwiet. Strzela oſtra geſt lakomſtwie, pycha, ſkrze kteruz ſtrzelu mnozy 20 zbiti bywagi, yakoz vkazano geſt na luciperowi, kdyz ſtrzela ſe geſt k nyemu obratila a geo zabila. obraz duſſe muoz dobrze byti z woſku. nebo yakozto woſk roſpuſlczi ſe od horkoſti ohnye, tak hrziſſny ot obliczege bozieho ſkrze hrziech. A ptoz czoz gest vczy- nyeno, aby nas dyabel nezastrzelil? zagiste wendem do laznye; tato lazen gest zpowied pwa, ſkrze kteruz mame ocziſſczeny byti ode wſſeho hrzichu, ale dluzny gſmy podlozene 25 zrczadlo drzeczy, toto ſwate piſmo w ruce, toto rady ſlowo bozy ſliſſeti Slowa vſtawena, a tak ſtrzel dyablowych vgdem. Tehdy kdyz lucziſſcze dyablowo nebo ſwiet pti duſſi twey ſhybano bude, tehdy ſtrzela pichy, nebo lakomſtwi, nebo ſmilſtwi; tehdy wlozyz tielo ſwe wſſeczko, toto wſſiczko, czozs vczinyl, w lazny zpowiedy, wſſiczko zhyne a nykdy obrazu nevrazy, toto duſſe twey. [323] A kdyz budeſſ tak myt, toto oczyſczen,5) czyzoloznyk, toto dyabel, zahuben bude. a oblecz ſe w rucho, toto w dobre cztnoſti, kterez gſy na krztu przigal, a gdy do domu ſrdce tweho, A wytahny tielo czyzoloznika pokopaneho, toto zle zadoſti. Potom zenu ſwu, toto tielo ſwe, ſpal ohnyem pokany, aby koſti, totyzto hrziſſi, za- ſtaraly a zpopeleli, toto zahynuli. A tak ſkrze wietr nahly, toto ſkrze ſrdcze horkoſti wyzen. Potom poymi pânu, toto tielo od hrzichuow vcziſczene, z kterez podlu, toto nowey cztnoſti 35 dobudeſſ. A tak muozeſſ wieczny zywot obdrzeti etc. 30 CXI. Byeſſe geden rytierz, libezny gmenem, doſti porzadny, kteryz zenu pyeknu myegiſſe A dwa ſyny. Przihodilo ſe gednu, ze na low gel, vzrzew zdaleka gelena welikeho, A vzrzel mezy rohy krziz zlatty. A gelen obratyw ſe k nyemu a rzekl: Czo mi chceſſ ſe ptiwity? yat ſem xpůs, na krzyzi p tye vkrzyzowany. Tento to vſliſſaw ynhed ſ konye ſedl, A na zemy kolenma klekl a miloſti pſil. Rzekl gelen: Wyberz ſobye ze dwu: Neb mnoho [324] w mladoſti, neb w ſtaroſti moſiſſ trpiety ptywenſtwie p gmeno me. kterez dy: Pane, w mla- doſti bud wuole twa. to rzek gelen zhynul. lybezny domuow gel, a ynhed ſwu zenu ſe dwiema ſynoma ſkrze mnohe dobre navczeny krzeſt gest przigal, a Eustachius nazwan. Wſſeczko opuſtiw zebrat ſu ſſli, a dyeti ſ ſebu neſli. a k nyekterakey wodye k przywozu 45 prziſſli. A kdyz ge przewezl Przywoznich, od nich zaplaty chtiel. A on zagiſte, czym by 40 *) (druhé) e (nadeps.). 5) (ps.) obczyſczen, b (přetrž.).
245 w zrczadlo. A widyel, ze czyzoloznik w obraz nevhodil, a nawratila ſe ſtrzela, a geho mezi U plice a zaludek vderzila, a vmrzel geſt. a zena ma pod lozem mym duol gev vczinila [321] a geho tu ſchowala. Tehdy dy miſtr: Wſtan brzo, a oblecz ſe w rucho twe, a pros za mye boha, a gyney odplati od tebe nechci, A potom warug ſe zley zeny. a on bohu dyeky dawal a do wlaſti ſe nawratil. Tehdy kdyz domuow prziſſel, zena geho ochotnye prziwitala gey. A on to wſſeczko po nyekoliko dnech obnowil. Potom po otcze y po gyne przately poſlal, a mezy wſſemy dy: Naymileyſſi ! tatot geſt prziczyna, procz ſem po was poſlal. Ay, zena ma ſmilſtwi czaſtokrat vczinila geſt, a geſſcze huorze, ze ſmrti mey hledala geſt. Tehdy ona pod prziſahu prziſahla geſt. Ritierz autem wſleczek*) vczinek ſmilſtwa pwyll gym a rzekl: Newierzite-li my, Podte a wyzte myeſto, kdez geſt ten pochowan. a ony ſu do ko- 10 morí weſſli, a pod lozem zeny pochowaneho naſſli. ynhed ſudce zawolal odſuzenye, aby ona vpalena byla. A tak ſe ſtalo, a wſleczky koſti gegi ohnyem ſu na prach ſpaleny, A prach zlorzeczeny w powiedrzi geſt wpuſſczen. a rityrz poczeſtnu pannu za zenu poyal, a w dobrey powieſti zywot ſwoy ſkonal geſt. etc. Miſtice, toto duchownye. 5 Naymileyſſi! czyeſarz tento geſt pan naſſ ihûs xpûs. Rityerz zagiſte geſt kazdy czlo- 15 wiek, zena geſt tielo twe wlaſtny, kterez tolikrat hrzeſſi, [322] kolikrat ſmrtedlny hrzich vczyny. Czlowiek to wida ma giti do ſwatey zemye, toto do nebye ſkrze ſkutky dobre. A na ceſtye potka geho miſtr vgilius, toto ſllechetny zpowiedlnyk, kteryz hrziſſne ma na- ucziti. Ale czizoloznik, toto dyabel, pozdwihuge obrazu, toto duſſe, ſkrze ſwietſku pychu, berze lucziſſczy, toto ſwiet. Strzela oſtra geſt lakomſtwie, pycha, ſkrze kteruz ſtrzelu mnozy 20 zbiti bywagi, yakoz vkazano geſt na luciperowi, kdyz ſtrzela ſe geſt k nyemu obratila a geo zabila. obraz duſſe muoz dobrze byti z woſku. nebo yakozto woſk roſpuſlczi ſe od horkoſti ohnye, tak hrziſſny ot obliczege bozieho ſkrze hrziech. A ptoz czoz gest vczy- nyeno, aby nas dyabel nezastrzelil? zagiste wendem do laznye; tato lazen gest zpowied pwa, ſkrze kteruz mame ocziſſczeny byti ode wſſeho hrzichu, ale dluzny gſmy podlozene 25 zrczadlo drzeczy, toto ſwate piſmo w ruce, toto rady ſlowo bozy ſliſſeti Slowa vſtawena, a tak ſtrzel dyablowych vgdem. Tehdy kdyz lucziſſcze dyablowo nebo ſwiet pti duſſi twey ſhybano bude, tehdy ſtrzela pichy, nebo lakomſtwi, nebo ſmilſtwi; tehdy wlozyz tielo ſwe wſſeczko, toto wſſiczko, czozs vczinyl, w lazny zpowiedy, wſſiczko zhyne a nykdy obrazu nevrazy, toto duſſe twey. [323] A kdyz budeſſ tak myt, toto oczyſczen,5) czyzoloznyk, toto dyabel, zahuben bude. a oblecz ſe w rucho, toto w dobre cztnoſti, kterez gſy na krztu przigal, a gdy do domu ſrdce tweho, A wytahny tielo czyzoloznika pokopaneho, toto zle zadoſti. Potom zenu ſwu, toto tielo ſwe, ſpal ohnyem pokany, aby koſti, totyzto hrziſſi, za- ſtaraly a zpopeleli, toto zahynuli. A tak ſkrze wietr nahly, toto ſkrze ſrdcze horkoſti wyzen. Potom poymi pânu, toto tielo od hrzichuow vcziſczene, z kterez podlu, toto nowey cztnoſti 35 dobudeſſ. A tak muozeſſ wieczny zywot obdrzeti etc. 30 CXI. Byeſſe geden rytierz, libezny gmenem, doſti porzadny, kteryz zenu pyeknu myegiſſe A dwa ſyny. Przihodilo ſe gednu, ze na low gel, vzrzew zdaleka gelena welikeho, A vzrzel mezy rohy krziz zlatty. A gelen obratyw ſe k nyemu a rzekl: Czo mi chceſſ ſe ptiwity? yat ſem xpůs, na krzyzi p tye vkrzyzowany. Tento to vſliſſaw ynhed ſ konye ſedl, A na zemy kolenma klekl a miloſti pſil. Rzekl gelen: Wyberz ſobye ze dwu: Neb mnoho [324] w mladoſti, neb w ſtaroſti moſiſſ trpiety ptywenſtwie p gmeno me. kterez dy: Pane, w mla- doſti bud wuole twa. to rzek gelen zhynul. lybezny domuow gel, a ynhed ſwu zenu ſe dwiema ſynoma ſkrze mnohe dobre navczeny krzeſt gest przigal, a Eustachius nazwan. Wſſeczko opuſtiw zebrat ſu ſſli, a dyeti ſ ſebu neſli. a k nyekterakey wodye k przywozu 45 prziſſli. A kdyz ge przewezl Przywoznich, od nich zaplaty chtiel. A on zagiſte, czym by 40 *) (druhé) e (nadeps.). 5) (ps.) obczyſczen, b (přetrž.).
Strana 246
246 U zaplatil, nemiel.1) przywoznik rzekl: Zagiſte prawim tobye, ze mi zaplatiſ a on poczal geho proſyti, aby mu pro buoh odpuſtil. Ale przywoznik gemu odpuſtiti nechtiel. Tehdy rzekl Euſtachius: Ay, dwe dyetek mych, z tiechto gedno wezmi. Przywoznik rzekl: zadneho nechce, ale zeny mi zde nechay, kteraz doſti pyekna geſt. Euftachius nerad tu zeny nechal, a dyety s ſebu wzal, gedno pod pazy a druhe na pleci, A tak ſmuten odſſel. A opyet k welikey wodye prziſſel, przeſ kteruz miel gity, a p hlubokoft wody gednoho dyetiete na zemy nechal, dokowadz by druheho nedoneſl, kdyz ſe gest nawratyl, aby druhe wzal, A kdyz [325] geſt byl proſtrzed wody, lew prziſſed to dytye wzal drzewe, nezli k nyew prziſſel. Ale on welmi ſmuten gſa, k druhemu dyetieti ſſel. Ale drzewe nez k nyemu przi- 10 ſſel, nedwied ge wzal A do leſa byezal. Rityrz welmi plakal a rzekl: Byeda mnye, w ne- ſſczaſtny den, w kteryz ſem ſe narodyl; Zenu ſwu a dwa mladence ztratil ſem. Wſtal placze a ſmuten gſa, A ſſel ceſtu trzi dny, az do nyekterakeho kralowſtwie prziſſel, z kterehozto kralowſtwi kral pti druhemu krali vſtawicznu walku wedl. Vzrzew kral Euſtachiaſſe ſtatecz- neho, ſ nym mluwil, aby ſ nym oſtal. A on boge strogieſſe, A ke wſſemu gest hotow byl tak welmi, ze ſtatecznoſt geho wſudy ſe rozmahala, kral vzrzew geho ſtatecznoſt, geho miſtrem nebo haytmanê vczinil nade wſſim zaſtupem, kteryz we wſſech wieczech doſti ſe opatrnye miel. Przihodilo ſe gednu, ze do gednoho myeſta ſ ſwym zaſtupem przygel, w kte- remz odpoczynuti vczinil. Ay, nyekteraka zena z kragin Dalekich w temz mieſtie w gednom domu odpoczywaſſe, a po nyeg dwa mladenci [326] prziſla, w temz domu hoſpodu byla, a nyzadny geden druheho neznal. kdyz ſu ſpolu v weſely ſedyeli, tato dwa mladenci mezy ſebu o mnohych wieczech mluwila, tak ze geden druheho tazal, odkud by byl. A on od- powiedyel: z zemye dalekey gſem, yakoz mi ſe zda, maly ſem byl, kdyz ſem w zemy wſſel. A wſſak gedno pomnym, ze otecz muoy byl geſt rytyrzem, kteryz lidy nagel, na kterez on y maty ma byli ſmy y ſbratrem, alle tak chudy bieſſe, ze materz mu od przywozu zpwezy 25 lody dal w zakladye, neb gineho nemyel, czym by zaplatil. Potom otecz muoy mnye a bratra meho s ſebu wzal. a kdyz k gedney wodye prziſſel, mne na ceſtye nechal, aby bratra meho mladſſiho przeneſl. A kdyz ge geſt na zemy poſadil a nawratil ſe, aby mye take przeſ wodu przeneſl, drzewe nezli ke mnye prziſlel, lew mye geſt polapil a do leſa byezal. Paſtyrzi to vzrzewſſe ſe pſy nas honyli, a mnye ſu z uſt lwowich zproſtili. A w tom mye- ſtie od toho czaſu chowan gſem. wiecet tobie prawity nevmym o ſwem rodu. Zena byla [327] geſt prziſſla, a tu geſt hoſpodu byla, a byla geſt maty gich, zena Euſtachiaſſowa tak rzeczeneho; kteraz kdyz geſt vſlyſſala tu rzecz, ſ weliku ſnaznoſti tagila, Dokowadz by dru- heho mladence nevſlyſſala mluwity. Potom poczal geſt druhy mladenecz mluwiti towarziſi ſwev: Mily, takſ my powiedyel o przatelech ſwych, A czo ge ſe ſtalo otczy memu a ma- 35 terzy mey, a o bratru mem gedynem, kdyz geſt otecz muoy mye przeſ wodu przeneſl a k bratru memu ſe geſt nawratil, gehot gest lew wzal. a kdyz ſe gest ke mnye nawratil, nedwied mye geſt wzal, A paſtyrzi za mnu ſu ſe pſi biezali a mye z vſt geo zproſtili. A w tey vlici neb w tom myeſtie a w tom domu wzchowan gſem. Czo ſe geſt ſtalo o otczy a o materzy mey, owſſem newim. Mati, kdyz geſt to vſliſfala, zawolala gich a rzekla: Nay- mileyſſi! yat ſem ta zena, we mzdie plawczy oſtawena,2) A wy glte synowe mogi! ynhed padla geſt k hrdlom gich, A przitulila ge a rzekla: O ſynowe mily! Ay, ſmutnu mye zenu buoh nawſſczywil, ze was widim; kdyz by buoh byl tak 3) mi [328 loſtywy, abychom otce naſſeho mohli naleznuti. Podte a naſledugte mye, zdalit buoh vcziny ſ namy miloſt ſwu. Welmi rano wſtali ſu, A matku ſwu po myeſtie naſledowali ſu. ay, Euſtachius, knyeze ri- tyerſke, ſ welikym zaſtupem potka ge. A ona gdyz geſt geho vzrzela, na czelo geho ze- zrzela. Vzrzela geho znameny, to, kterez drzewe wzdiczky noſyl, rzekla ſama k ſobye: Wierzim, ze tento gest pan muoy, Euftachius tak rzeczeny. ynhed gest byezala k nyemu a rzekla: O pane, ſlyſ mye, aczt ſe liby twey ſſlechetnosti. ktere gest gmeno twe? A on rzekl: Euſtachius tak rzeczene, k tey rzeczy radoſti na zemy padla geſt. Ritirz gy pozdwihl 50 a rzekl: Pany, czo geſt tobye? kteraz odpowiedyela: O pane, ya gſem zena twa, zezrzi na mye, kdyz geſt na ny zezrzel, przede wſſim lidem gi geſt poczelowal a rzekl: O pany mila, CXI. 1) (ps) nemohl, nemiel nadeps.). 2) (ps.) oſtaweny, (z) y (oprav.) a. 3) (Z nápisu složky dole na kraji jen zbytek začáteční písmenky červeně znamenané znáti.) 15 20 30 40 45 5
246 U zaplatil, nemiel.1) przywoznik rzekl: Zagiſte prawim tobye, ze mi zaplatiſ a on poczal geho proſyti, aby mu pro buoh odpuſtil. Ale przywoznik gemu odpuſtiti nechtiel. Tehdy rzekl Euſtachius: Ay, dwe dyetek mych, z tiechto gedno wezmi. Przywoznik rzekl: zadneho nechce, ale zeny mi zde nechay, kteraz doſti pyekna geſt. Euftachius nerad tu zeny nechal, a dyety s ſebu wzal, gedno pod pazy a druhe na pleci, A tak ſmuten odſſel. A opyet k welikey wodye prziſſel, przeſ kteruz miel gity, a p hlubokoft wody gednoho dyetiete na zemy nechal, dokowadz by druheho nedoneſl, kdyz ſe gest nawratyl, aby druhe wzal, A kdyz [325] geſt byl proſtrzed wody, lew prziſſed to dytye wzal drzewe, nezli k nyew prziſſel. Ale on welmi ſmuten gſa, k druhemu dyetieti ſſel. Ale drzewe nez k nyemu przi- 10 ſſel, nedwied ge wzal A do leſa byezal. Rityrz welmi plakal a rzekl: Byeda mnye, w ne- ſſczaſtny den, w kteryz ſem ſe narodyl; Zenu ſwu a dwa mladence ztratil ſem. Wſtal placze a ſmuten gſa, A ſſel ceſtu trzi dny, az do nyekterakeho kralowſtwie prziſſel, z kterehozto kralowſtwi kral pti druhemu krali vſtawicznu walku wedl. Vzrzew kral Euſtachiaſſe ſtatecz- neho, ſ nym mluwil, aby ſ nym oſtal. A on boge strogieſſe, A ke wſſemu gest hotow byl tak welmi, ze ſtatecznoſt geho wſudy ſe rozmahala, kral vzrzew geho ſtatecznoſt, geho miſtrem nebo haytmanê vczinil nade wſſim zaſtupem, kteryz we wſſech wieczech doſti ſe opatrnye miel. Przihodilo ſe gednu, ze do gednoho myeſta ſ ſwym zaſtupem przygel, w kte- remz odpoczynuti vczinil. Ay, nyekteraka zena z kragin Dalekich w temz mieſtie w gednom domu odpoczywaſſe, a po nyeg dwa mladenci [326] prziſla, w temz domu hoſpodu byla, a nyzadny geden druheho neznal. kdyz ſu ſpolu v weſely ſedyeli, tato dwa mladenci mezy ſebu o mnohych wieczech mluwila, tak ze geden druheho tazal, odkud by byl. A on od- powiedyel: z zemye dalekey gſem, yakoz mi ſe zda, maly ſem byl, kdyz ſem w zemy wſſel. A wſſak gedno pomnym, ze otecz muoy byl geſt rytyrzem, kteryz lidy nagel, na kterez on y maty ma byli ſmy y ſbratrem, alle tak chudy bieſſe, ze materz mu od przywozu zpwezy 25 lody dal w zakladye, neb gineho nemyel, czym by zaplatil. Potom otecz muoy mnye a bratra meho s ſebu wzal. a kdyz k gedney wodye prziſſel, mne na ceſtye nechal, aby bratra meho mladſſiho przeneſl. A kdyz ge geſt na zemy poſadil a nawratil ſe, aby mye take przeſ wodu przeneſl, drzewe nezli ke mnye prziſlel, lew mye geſt polapil a do leſa byezal. Paſtyrzi to vzrzewſſe ſe pſy nas honyli, a mnye ſu z uſt lwowich zproſtili. A w tom mye- ſtie od toho czaſu chowan gſem. wiecet tobie prawity nevmym o ſwem rodu. Zena byla [327] geſt prziſſla, a tu geſt hoſpodu byla, a byla geſt maty gich, zena Euſtachiaſſowa tak rzeczeneho; kteraz kdyz geſt vſlyſſala tu rzecz, ſ weliku ſnaznoſti tagila, Dokowadz by dru- heho mladence nevſlyſſala mluwity. Potom poczal geſt druhy mladenecz mluwiti towarziſi ſwev: Mily, takſ my powiedyel o przatelech ſwych, A czo ge ſe ſtalo otczy memu a ma- 35 terzy mey, a o bratru mem gedynem, kdyz geſt otecz muoy mye przeſ wodu przeneſl a k bratru memu ſe geſt nawratil, gehot gest lew wzal. a kdyz ſe gest ke mnye nawratil, nedwied mye geſt wzal, A paſtyrzi za mnu ſu ſe pſi biezali a mye z vſt geo zproſtili. A w tey vlici neb w tom myeſtie a w tom domu wzchowan gſem. Czo ſe geſt ſtalo o otczy a o materzy mey, owſſem newim. Mati, kdyz geſt to vſliſfala, zawolala gich a rzekla: Nay- mileyſſi! yat ſem ta zena, we mzdie plawczy oſtawena,2) A wy glte synowe mogi! ynhed padla geſt k hrdlom gich, A przitulila ge a rzekla: O ſynowe mily! Ay, ſmutnu mye zenu buoh nawſſczywil, ze was widim; kdyz by buoh byl tak 3) mi [328 loſtywy, abychom otce naſſeho mohli naleznuti. Podte a naſledugte mye, zdalit buoh vcziny ſ namy miloſt ſwu. Welmi rano wſtali ſu, A matku ſwu po myeſtie naſledowali ſu. ay, Euſtachius, knyeze ri- tyerſke, ſ welikym zaſtupem potka ge. A ona gdyz geſt geho vzrzela, na czelo geho ze- zrzela. Vzrzela geho znameny, to, kterez drzewe wzdiczky noſyl, rzekla ſama k ſobye: Wierzim, ze tento gest pan muoy, Euftachius tak rzeczeny. ynhed gest byezala k nyemu a rzekla: O pane, ſlyſ mye, aczt ſe liby twey ſſlechetnosti. ktere gest gmeno twe? A on rzekl: Euſtachius tak rzeczene, k tey rzeczy radoſti na zemy padla geſt. Ritirz gy pozdwihl 50 a rzekl: Pany, czo geſt tobye? kteraz odpowiedyela: O pane, ya gſem zena twa, zezrzi na mye, kdyz geſt na ny zezrzel, przede wſſim lidem gi geſt poczelowal a rzekl: O pany mila, CXI. 1) (ps) nemohl, nemiel nadeps.). 2) (ps.) oſtaweny, (z) y (oprav.) a. 3) (Z nápisu složky dole na kraji jen zbytek začáteční písmenky červeně znamenané znáti.) 15 20 30 40 45 5
Strana 247
247 powiez mi, kterak ſy z ruku plawczye? vſſla? a ona odpowiediela: kdyz gſy ode mne otſſel U ſe dwiema robenczoma, zdwihlo ſe powietrzi welmi we [25] like, ze lide y plawczy w ne- bezpecznoſti byli ſu, A ya ſem ſama vtekla. Od toho dne buoh dal mi hoynoſt w gedle a w pyti 1) y w odieny. A opyet poczelowal gi a rzka: O pane boze, ty, genz cziniſſ dywne wiece, Bich mohl ſyny ſwe myeti. kteraz geſt rzekla: Powiez mi, pane, czo ge ſe ſtalo ſynom naſſim. A on poczal prawiti, ze nedwied gedno wzal a lew druheho. A ona rzekla: Synowe ſu pwi. a vkazala gemu ſyny. Tehdy kral odpuſſczenye a odplatu gim rownu dal, a do krage ſweho gel ſ zenu ſwu y ſ ſyny ſwymy, A zywot ſwoy w pokogi ſkonal etc. 5 Naymileyſſi! tento rytyrz muoz nazwan bity kazdy czlowiek ſwietſki, kteryz rozkoſſ ma tohoto ſwieta. ale kdyz by zezrzel, mohl by widieti gelena, to geſt boha, mezy rohy, 10 toto mezy dwiema zakonoma, kteryz by obratil ſe a rzekl k nyemu: Nawrat ſe, nawrat ſe, toto duſſe hrziſſna, a yat tie przygmu. A ptoz vczinte, yakozt geſt vczinil rytyrz: Sed ſ konye pychi, a bud hotow ku pokany! a tehdy przigden ohen duchowny, a wſſeczky hrzichi twe ſpali. ale na ceſtie tohoto zywota muſiſ [330] gity przeſ morze, toto ſwieta lody. lody tato geſt dobry zywot. Plawecz gest plat, zena gest duſſe, ſpogena tielu. Dwa 15 mladence gest miloſt bozy a bliznyho. Ale czaſto miloſt bozy odyata bywa od ſrdce czlowie- czyeho ſkrze lwa, toto ſkrze dyabla, a miloſt bliznyho ſkrze nedwieda, toto ſkrze ſwiet, yakoz widymy, ze nyekterzy wice ſwiet milugi.5) ze geſt ſyn ſmrty otczowy, znamena, zdali by wſſiem dyedicztwim wladl. A tak miloſt blyznyho wſſeczka odyata geſt. Potom rityrz, toto krzeſtan, ma boyowati muzſky, aby odplatu wiecznu wzal. A tak ſkrze paſtyrze a kazatele mali dowedeny gſu bozyg miloſti a bliznyho a w gednom myeſtie, toto w czyrkwi ſwatey, obraczugi ſe. Ale kterak zena, toto duſſe, muze poznawa? zagiſte ſkrze znameny na czele, toto aby ſe czlowiek k bohu obratil a za wſſeczky hrzichy miloſti proſil. A tak do kragyny pogedu, toto do zywota wieczneho etc. ſequi. 20 CXII. Valerius kralowal moczny welmi w rzymy, kteriz gednu dceru myel, kteruz tak 25 welmi milowal, ze pyet rityerzuow zge[331]dnal, aby gi oſtrziehali. a nad tiemy piety rityrzy ſtrazneho vſtawil, acz by ktery z tiech pyeti rityrzuow pochibil, aby ſkrze ſtrazne o nad nym bylo pomſſczeno. Potom w gedney ſyny gednoho pſa myegieſſe, genz przywazan byl we dne, a w noci odwazan, aby dworu oſtrziehal. Stalo ſe geſt, kdyz tyeſarz do zemye ſwatey chtiel geti, zawolal k ſobie marſſalka a rzekl k nyemu: Do zemye ſwatey chci geti, 30 tobie dceru ſwu poruczym, aby na wſſech wiecech ſſczedrze a wiernye opatrzil, tak aby nyzadneo nemyel nedoſtatku, abich w nawraczeny ſwem zalob na tye neſlyſſal. Take pſa tohoto dobrze oſtrziehay, a czoz kolwiek ze wſſech tiechto vcziniſ, zrady ſtrazneho ry- tierzuow bud pilen. a vcziniſſ-li dobrze, w wraczeny mem zaplatu dobru wezmeſſ. rzek to wſſech pozehnal a do zemye ſwatey yel. Marſſalek wſſeczky tyto wieczy za maly czaſ na- 35 plnyl potom ſkuoru potrzeby wſſeczky, kderez gſu byli, k dyewce y ritirzom odyal. Tehdy od strazneo rityrzow czaſto gt treſktan, nic gt netbal. ale pſa gt rozkoſſnye chowal, tak ze oprat ztrhal a bychal [332] ſem y tam, a mnoho zleho vczinil. A ptoz dyewka p weliky nedoſtatek ot mnohich geſt poznana, kterzyz ſu gy chowali. ale rytyrzi p nedoſtatek mnohe lupeze czinili ſu. Ale pſa bez vwazany dobrze chowal. Stalo ſe geſt, ze rzeczi ſu prziſſli, 40 ze kral zaſe gede. Marſſalek to vſliſſaw, welmi ſe lekl. Myſlil a rzka: nemuoz byti, bych nebil obzalowan ku panu memu od dcery a od rityrzuow, a o mnohem gynem przeſtupeny, kterez ſem vezinil. lepe geſt gyne przedſtupiti a ſamemu na ſe zalowati a miloſty proſyty. Swlekl ſam s ſebe wſſeczko rucho ſwe bez ſamey gedyney koſſile a ruſſcze bieleo. W ruku prawu trzi oſidla wzal a czyeſarzowi w ceſtu ſſel. Czieſarz kdyz geo z daleka vzrzel, dywil 45 ſe welmi, procz w takem odyeny pty nyemu wyſſel. Ale kdyz ſe prziblyzil, klekl na kolenu, *) (ps.) wpyeti, e (přetrž.). 5) (za tím ps.) nez (přetrž.).
247 powiez mi, kterak ſy z ruku plawczye? vſſla? a ona odpowiediela: kdyz gſy ode mne otſſel U ſe dwiema robenczoma, zdwihlo ſe powietrzi welmi we [25] like, ze lide y plawczy w ne- bezpecznoſti byli ſu, A ya ſem ſama vtekla. Od toho dne buoh dal mi hoynoſt w gedle a w pyti 1) y w odieny. A opyet poczelowal gi a rzka: O pane boze, ty, genz cziniſſ dywne wiece, Bich mohl ſyny ſwe myeti. kteraz geſt rzekla: Powiez mi, pane, czo ge ſe ſtalo ſynom naſſim. A on poczal prawiti, ze nedwied gedno wzal a lew druheho. A ona rzekla: Synowe ſu pwi. a vkazala gemu ſyny. Tehdy kral odpuſſczenye a odplatu gim rownu dal, a do krage ſweho gel ſ zenu ſwu y ſ ſyny ſwymy, A zywot ſwoy w pokogi ſkonal etc. 5 Naymileyſſi! tento rytyrz muoz nazwan bity kazdy czlowiek ſwietſki, kteryz rozkoſſ ma tohoto ſwieta. ale kdyz by zezrzel, mohl by widieti gelena, to geſt boha, mezy rohy, 10 toto mezy dwiema zakonoma, kteryz by obratil ſe a rzekl k nyemu: Nawrat ſe, nawrat ſe, toto duſſe hrziſſna, a yat tie przygmu. A ptoz vczinte, yakozt geſt vczinil rytyrz: Sed ſ konye pychi, a bud hotow ku pokany! a tehdy przigden ohen duchowny, a wſſeczky hrzichi twe ſpali. ale na ceſtie tohoto zywota muſiſ [330] gity przeſ morze, toto ſwieta lody. lody tato geſt dobry zywot. Plawecz gest plat, zena gest duſſe, ſpogena tielu. Dwa 15 mladence gest miloſt bozy a bliznyho. Ale czaſto miloſt bozy odyata bywa od ſrdce czlowie- czyeho ſkrze lwa, toto ſkrze dyabla, a miloſt bliznyho ſkrze nedwieda, toto ſkrze ſwiet, yakoz widymy, ze nyekterzy wice ſwiet milugi.5) ze geſt ſyn ſmrty otczowy, znamena, zdali by wſſiem dyedicztwim wladl. A tak miloſt blyznyho wſſeczka odyata geſt. Potom rityrz, toto krzeſtan, ma boyowati muzſky, aby odplatu wiecznu wzal. A tak ſkrze paſtyrze a kazatele mali dowedeny gſu bozyg miloſti a bliznyho a w gednom myeſtie, toto w czyrkwi ſwatey, obraczugi ſe. Ale kterak zena, toto duſſe, muze poznawa? zagiſte ſkrze znameny na czele, toto aby ſe czlowiek k bohu obratil a za wſſeczky hrzichy miloſti proſil. A tak do kragyny pogedu, toto do zywota wieczneho etc. ſequi. 20 CXII. Valerius kralowal moczny welmi w rzymy, kteriz gednu dceru myel, kteruz tak 25 welmi milowal, ze pyet rityerzuow zge[331]dnal, aby gi oſtrziehali. a nad tiemy piety rityrzy ſtrazneho vſtawil, acz by ktery z tiech pyeti rityrzuow pochibil, aby ſkrze ſtrazne o nad nym bylo pomſſczeno. Potom w gedney ſyny gednoho pſa myegieſſe, genz przywazan byl we dne, a w noci odwazan, aby dworu oſtrziehal. Stalo ſe geſt, kdyz tyeſarz do zemye ſwatey chtiel geti, zawolal k ſobie marſſalka a rzekl k nyemu: Do zemye ſwatey chci geti, 30 tobie dceru ſwu poruczym, aby na wſſech wiecech ſſczedrze a wiernye opatrzil, tak aby nyzadneo nemyel nedoſtatku, abich w nawraczeny ſwem zalob na tye neſlyſſal. Take pſa tohoto dobrze oſtrziehay, a czoz kolwiek ze wſſech tiechto vcziniſ, zrady ſtrazneho ry- tierzuow bud pilen. a vcziniſſ-li dobrze, w wraczeny mem zaplatu dobru wezmeſſ. rzek to wſſech pozehnal a do zemye ſwatey yel. Marſſalek wſſeczky tyto wieczy za maly czaſ na- 35 plnyl potom ſkuoru potrzeby wſſeczky, kderez gſu byli, k dyewce y ritirzom odyal. Tehdy od strazneo rityrzow czaſto gt treſktan, nic gt netbal. ale pſa gt rozkoſſnye chowal, tak ze oprat ztrhal a bychal [332] ſem y tam, a mnoho zleho vczinil. A ptoz dyewka p weliky nedoſtatek ot mnohich geſt poznana, kterzyz ſu gy chowali. ale rytyrzi p nedoſtatek mnohe lupeze czinili ſu. Ale pſa bez vwazany dobrze chowal. Stalo ſe geſt, ze rzeczi ſu prziſſli, 40 ze kral zaſe gede. Marſſalek to vſliſſaw, welmi ſe lekl. Myſlil a rzka: nemuoz byti, bych nebil obzalowan ku panu memu od dcery a od rityrzuow, a o mnohem gynem przeſtupeny, kterez ſem vezinil. lepe geſt gyne przedſtupiti a ſamemu na ſe zalowati a miloſty proſyty. Swlekl ſam s ſebe wſſeczko rucho ſwe bez ſamey gedyney koſſile a ruſſcze bieleo. W ruku prawu trzi oſidla wzal a czyeſarzowi w ceſtu ſſel. Czieſarz kdyz geo z daleka vzrzel, dywil 45 ſe welmi, procz w takem odyeny pty nyemu wyſſel. Ale kdyz ſe prziblyzil, klekl na kolenu, *) (ps.) wpyeti, e (přetrž.). 5) (za tím ps.) nez (přetrž.).
Strana 248
248 U czyeſarze przywital. Rzekl k nyemu kral: Mily, pczs w takem odyeny pty mnye wyſſel? y dye: Powiez mi, czo geſt to? a on rzekl: Pane, nemohut wam powiedyeti, gedynet prwe zwim waſſ vmyſl. a nade wſſeczko gyne prwe miloſti proſym. nebo po miloſrdenſtwie ſem ſyem prziſſel a pczowal pod tymto podobenſtwim. A [333] czyeſarz dy: procz neſeſſ ty trzi prowazi? kteryz odpowiedyel: Prwny prowaz k uwazany mych ruk a noh, dokowadz krew newynde. Druhy prowaz k tazeny mne k oczaſu konſkemu. dokudz maſo od koze neodſtupi, Trzeti pwaz k obyeſſeny mne tak dluho, dokowadz ptaczſtwo nebeſke neprzileti, a mozku hlawy mey nebude naſityeno. Rzekl czyeſarz: tak pokornye mluwiſ a tak ſe hubeneho cziniſ a vkazugeſ; tobye odpuſſczim, czos kolwiek pty mnye vczinil. A ptoz powiez, bez- pecznye powiez, czo maſſ powiedyeti. Pane, dceru waſſy gedynu, kteruz k oſtrzyehany a k chowany mev mnyeſ poruczil, p nedoſtatek moy chleb od gynich zebrala. Take rityrzô, kterym z waſſeho zbozy myel ſem daty, nedal ſem, tak ze zlodyeyſtwi a kradez czinili ſu, chtiecze potrzebu myeti. Ale pſa dobrze ſem chowal, tak ze vwazek czaſto ztrhal a mnoho zleho vczinil. Czyeſarz kdyz geſt to vſliſſal, hnula ſe w nyem wſſeczka ſtrzewa geho, a rzekl: O neſſlechetny, bych to byl prwe zwiedyel, ſmrty ohawnu tye bych zatratil. ale pto ze ſem tobie odpuſtil, nevmrzeſſ. Ale poſpieſſnye gdy a dceru mu ſ rityrzi ke m [334] nye przywed. Marſſalek brzo ſſel a dceru w dobre rucho oblekl, A gi k tyeſarzowi przywedi, A pokoy ſ rityrzi vczinil, a czoz kolwiek ſſkody gyny ſu myeli ſkrze nyeho, az do nay- menſſieho wſſeczko gim nawratil. Czyeſarz potom dceru marſſalkowi za zenu dal, Ritierze 20 k zbozy a ke czty przyprawil. A tak marſſalek po przeſtupeny zyw bil, a oba zywot dobri dokonala gſta etc. Aufderweltes tochteleyn. 5 10 15 25 30 35 NAymileyſſi! czyeſarz tento gest pan naſſ ihûs xpůs. Ale dcera tak pyekna geſt duſſe k podobenſtwi bozymu ſtworzena, kterehoz buoh za ſtraz dal pyeti rytyrzuô, toto piety ſmiſluom. Straze tiechto piet ſmyſluow geſt rozum, kteryz ma ge zpwowati. Ale pes geft tyelo zwlaſſcznye. Marſſalek geſt czlowiek, kteremuz buoh wſſeczko dal k oſtrzyehany, kdyz gest gel do zemie ſwatey, 1) toto do nebeſkeo kralowstwi. Ale czlowiek czaſto przepuſti dyewce, toto duſſi, zebrati, toto z gednoho hrzichu do druheo vpadnuti, tak ze wſſech cztnoſti oblupena geſt, kterez geſt na krztu wzala. Rityrzi take, toto pyet ſmyſluow, p ne- doſtatek ſtrazye y ſſlechetnoſti vczinyeny ſu [335] lotrowe, totyz wiedieny widuce geft ſſkodliwe, ſlyſſe neſſlechetne a ſlowa lzywa a nepoczeſtna a vtrhaczna, a tak o gynich. Ale pſa, totyz tielo, o kteremz buoh mene dba, to dobrze krmy, kdezto o ſmrty, toto w temnoſtech tohoto ſwieta, ode wſſech hrzychuow myeli by zproſtyeny bity, Aby mohli pty hrzichu czaſto ſcžekati we dne, toto pti marnoſti tohoto ſwieta vkrotiti. Ale czaſto ſwazany ſwe, toto bozy przikazany zruſſi, kolikrats ſmrtedlny hrzich vczyny. Ale nyny takto geſt, kdyz czyeſarz prziſſczi geſt k ſudu. Ale acz mudrzy budemy, mamy vczinity tak, yakzto vczinil marſſalek: ſloz wſſeczko rucho, toto ſtary zywot, kromye koſſile, toto wiery, nadyege a laſky, a trzi pwazy s ſebu wezmi a ſ nym ſe potkay. a nevczynymy-li toho, zagiſte naſſi ptywnycy, toto hrzichowe a dyabel, na nas zaluge z wlaſtnym ſwiedomym. A ptoz potkaymy gey, kterak gſme dluho na tomto ſwietie, ſe trzmy pwazy. Prwny pwaz k nam przywazan geſt ſkruſſeny, 40 kterez ma ſrdce naſſe przywati y pgity, ze krew, totyzto hrzich, ſe wſſech ſtran wynde. A ptoz ſkruſſeny prawe ſ vmyſlem doſty .. .2) CXII. 1) (za tím ps.) do t (přetrž.). 2) (konec rukop. U).
248 U czyeſarze przywital. Rzekl k nyemu kral: Mily, pczs w takem odyeny pty mnye wyſſel? y dye: Powiez mi, czo geſt to? a on rzekl: Pane, nemohut wam powiedyeti, gedynet prwe zwim waſſ vmyſl. a nade wſſeczko gyne prwe miloſti proſym. nebo po miloſrdenſtwie ſem ſyem prziſſel a pczowal pod tymto podobenſtwim. A [333] czyeſarz dy: procz neſeſſ ty trzi prowazi? kteryz odpowiedyel: Prwny prowaz k uwazany mych ruk a noh, dokowadz krew newynde. Druhy prowaz k tazeny mne k oczaſu konſkemu. dokudz maſo od koze neodſtupi, Trzeti pwaz k obyeſſeny mne tak dluho, dokowadz ptaczſtwo nebeſke neprzileti, a mozku hlawy mey nebude naſityeno. Rzekl czyeſarz: tak pokornye mluwiſ a tak ſe hubeneho cziniſ a vkazugeſ; tobye odpuſſczim, czos kolwiek pty mnye vczinil. A ptoz powiez, bez- pecznye powiez, czo maſſ powiedyeti. Pane, dceru waſſy gedynu, kteruz k oſtrzyehany a k chowany mev mnyeſ poruczil, p nedoſtatek moy chleb od gynich zebrala. Take rityrzô, kterym z waſſeho zbozy myel ſem daty, nedal ſem, tak ze zlodyeyſtwi a kradez czinili ſu, chtiecze potrzebu myeti. Ale pſa dobrze ſem chowal, tak ze vwazek czaſto ztrhal a mnoho zleho vczinil. Czyeſarz kdyz geſt to vſliſſal, hnula ſe w nyem wſſeczka ſtrzewa geho, a rzekl: O neſſlechetny, bych to byl prwe zwiedyel, ſmrty ohawnu tye bych zatratil. ale pto ze ſem tobie odpuſtil, nevmrzeſſ. Ale poſpieſſnye gdy a dceru mu ſ rityrzi ke m [334] nye przywed. Marſſalek brzo ſſel a dceru w dobre rucho oblekl, A gi k tyeſarzowi przywedi, A pokoy ſ rityrzi vczinil, a czoz kolwiek ſſkody gyny ſu myeli ſkrze nyeho, az do nay- menſſieho wſſeczko gim nawratil. Czyeſarz potom dceru marſſalkowi za zenu dal, Ritierze 20 k zbozy a ke czty przyprawil. A tak marſſalek po przeſtupeny zyw bil, a oba zywot dobri dokonala gſta etc. Aufderweltes tochteleyn. 5 10 15 25 30 35 NAymileyſſi! czyeſarz tento gest pan naſſ ihûs xpůs. Ale dcera tak pyekna geſt duſſe k podobenſtwi bozymu ſtworzena, kterehoz buoh za ſtraz dal pyeti rytyrzuô, toto piety ſmiſluom. Straze tiechto piet ſmyſluow geſt rozum, kteryz ma ge zpwowati. Ale pes geft tyelo zwlaſſcznye. Marſſalek geſt czlowiek, kteremuz buoh wſſeczko dal k oſtrzyehany, kdyz gest gel do zemie ſwatey, 1) toto do nebeſkeo kralowstwi. Ale czlowiek czaſto przepuſti dyewce, toto duſſi, zebrati, toto z gednoho hrzichu do druheo vpadnuti, tak ze wſſech cztnoſti oblupena geſt, kterez geſt na krztu wzala. Rityrzi take, toto pyet ſmyſluow, p ne- doſtatek ſtrazye y ſſlechetnoſti vczinyeny ſu [335] lotrowe, totyz wiedieny widuce geft ſſkodliwe, ſlyſſe neſſlechetne a ſlowa lzywa a nepoczeſtna a vtrhaczna, a tak o gynich. Ale pſa, totyz tielo, o kteremz buoh mene dba, to dobrze krmy, kdezto o ſmrty, toto w temnoſtech tohoto ſwieta, ode wſſech hrzychuow myeli by zproſtyeny bity, Aby mohli pty hrzichu czaſto ſcžekati we dne, toto pti marnoſti tohoto ſwieta vkrotiti. Ale czaſto ſwazany ſwe, toto bozy przikazany zruſſi, kolikrats ſmrtedlny hrzich vczyny. Ale nyny takto geſt, kdyz czyeſarz prziſſczi geſt k ſudu. Ale acz mudrzy budemy, mamy vczinity tak, yakzto vczinil marſſalek: ſloz wſſeczko rucho, toto ſtary zywot, kromye koſſile, toto wiery, nadyege a laſky, a trzi pwazy s ſebu wezmi a ſ nym ſe potkay. a nevczynymy-li toho, zagiſte naſſi ptywnycy, toto hrzichowe a dyabel, na nas zaluge z wlaſtnym ſwiedomym. A ptoz potkaymy gey, kterak gſme dluho na tomto ſwietie, ſe trzmy pwazy. Prwny pwaz k nam przywazan geſt ſkruſſeny, 40 kterez ma ſrdce naſſe przywati y pgity, ze krew, totyzto hrzich, ſe wſſech ſtran wynde. A ptoz ſkruſſeny prawe ſ vmyſlem doſty .. .2) CXII. 1) (za tím ps.) do t (přetrž.). 2) (konec rukop. U).
Strana 249
(Ukázka rukopisu M.) XXX. O zienſke zloſti. Niekteraky rytirz, ſa man niekterakeo krale, tiezcze gemu zawinil. poſlal [26 a] K niemu M Rytirze a Przately ſwe, aby ſe zan przymluwili, aby kral raczil 1) gemu ſwu mit dati. A tak ze gemu tiezcze mit vproſyli pod takowutu vmluwu, aby k dworu kralowu pieſs y gyzden ſpolu, na poly gda a na poly geda bez przytrzi przygel, a k tomu aby s ſebu przywedl naywiernieyſſiho przytele a kayklerze a naywietſſiho neprzytele ſweho. Vſlyſſaw to velmie ſe zamuti, y yal ſe myſliti, kterak by to mohl naplniti. Ale yedne noczy, kdyz niekterakeo putnika byl przyal do ſweho domu, Taynie rzekl žeňe ſwe: Wieru, zeno, ze putnik tento welike penize neſe s lebu, protoz ya chczy, acz ty radiſs, toho putnika zahubiti, a budem penize mieti. Tehdy ona rzekla: Dobra gt radda, mne ſe dobrze libij. Potom, kdyz wſliczkni zeſnuly w domu, na uſwitie ten gyſty Rytirz wſtal, a zbudiw toho putnika giti gemu prycz kazal; a gedno tele 2) z ſwych telat zabil a w kuſy zraubal a wkladl w pytel, a zbudiw ſwu zenu, daw gy ten pytel, aby niekde w kutie ſchowala, y rzekl k nij: hlawa s rukama y s nohama toho putnika wkladl ſem w tento pytel, a wſſeczko tielo geho s droby ſem w chlewie pochowal. a rzekl to zenie ſwe, Nieczo peniez vkazal, yakoby ge od putnika po- bral. Ale kdyz den bieſſe przyſſel, aby ſe [26 b] Kraly ſwemu vkazal, Wzaw na prawo pſa a ſyna ſweho maleho w lono a zenu ſwu na lewo, k tomu piekny konik ſwoy maly, y ial ſe giti. a kdyz k hradu ſe przyblizowaſſe, prawu nohu na chrzbet piekneo ſweo konika geda wlozil, a lewu po zemi ſſel. a tak pieſs y gyzden na hrad y na kralow dwor wſſel. Wzrzew to kral y ſ tiemi, ktoz ſu przy tom ſtali, welmie ſe diwiſſe. y wecze gemu kral: kdez gt przytel twoy naywiernieiſfij? Tehdy ten gyſty rytirz wyniew noz vrzezal pſu vcho, gêz 20 krzycziſſe prycz bieze. po male chwily ten Rytirz odwolal gey zaſe, an krwawie wratil ſe zaſe k niemu, a raduge ſe gev. Y wecze rytirz, vkazaw na pſa: Ay, kraly y pane moy! Tot przytel moy neywiernieyſſij,3) Gehoz ſem s ſebu przywedl. Tedy kral wecze: kde gt twoy kayklerz? A on vkazaw na ſweo maleho ſyna y wecze: Ay, pane y kraly, nenit kayklerze na ſwietie, by mne take vtieſſenij vczinil, yako kdyz widim ſyna ſweo, an przede mnu hra. 25 y wecze gemu kral: kde gt neprzytel twoy? Tedy ten gyſty rytirz nicz nemeſſkaw dal ſwe ženie policzek a rzka: Procz ty tak neſtydatie zhledaſs *) na meho pana krale? A ona yhned zkrzycze5) welikym hlaſem: O zlorzeczeny morderzy, [27 a] Procz mie tepeſs? Zdas w ſwem domie geſſtie zaloſtiwe wrazdy neſkonal? ſlyſſte wſſiczkni y ty, mily kraly, Ze moy muz pro hubene penize niekakeo chudeo putnika w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw 30 to ten giſty Rytirz, opiet gy dal zahlawek a rzka: O zlorzeczena zeno, procz krzywie winnu na mie czpaſs a ſe neſtydiſs? Tedy ona z toho rozhniewawſſi ſe przede wſſemi krzykla a rzkucz: podte do geho domu, a vkazi wam miſto, w niemz toho zahubeneho putnika hlawu, nohy y rucze pochowal gt, a ten chlew,6) w niemzto wſſeczko tielo y z droby pochowal 5 10 15 1) (za tím sl. ps.) knien (přetrž.). 2) (naps.) tale, a (červ. oprav. v) e. 3) (ps.) naymieyſli, wier (nadeps.), m (oprav. červ. v) n. *) (ps. bylo) zledaſs, (z) le (oprav.) h. 5) (za tím sl. ps.) na (přetrž.). 6) (ps.) ch-lew (na poč. řádky rozmazán inkoust, dopsána proto ta slova opět na konci ř. jiným inkoustem a pozdní rukou). Gesta Romanorum. 16a
(Ukázka rukopisu M.) XXX. O zienſke zloſti. Niekteraky rytirz, ſa man niekterakeo krale, tiezcze gemu zawinil. poſlal [26 a] K niemu M Rytirze a Przately ſwe, aby ſe zan przymluwili, aby kral raczil 1) gemu ſwu mit dati. A tak ze gemu tiezcze mit vproſyli pod takowutu vmluwu, aby k dworu kralowu pieſs y gyzden ſpolu, na poly gda a na poly geda bez przytrzi przygel, a k tomu aby s ſebu przywedl naywiernieyſſiho przytele a kayklerze a naywietſſiho neprzytele ſweho. Vſlyſſaw to velmie ſe zamuti, y yal ſe myſliti, kterak by to mohl naplniti. Ale yedne noczy, kdyz niekterakeo putnika byl przyal do ſweho domu, Taynie rzekl žeňe ſwe: Wieru, zeno, ze putnik tento welike penize neſe s lebu, protoz ya chczy, acz ty radiſs, toho putnika zahubiti, a budem penize mieti. Tehdy ona rzekla: Dobra gt radda, mne ſe dobrze libij. Potom, kdyz wſliczkni zeſnuly w domu, na uſwitie ten gyſty Rytirz wſtal, a zbudiw toho putnika giti gemu prycz kazal; a gedno tele 2) z ſwych telat zabil a w kuſy zraubal a wkladl w pytel, a zbudiw ſwu zenu, daw gy ten pytel, aby niekde w kutie ſchowala, y rzekl k nij: hlawa s rukama y s nohama toho putnika wkladl ſem w tento pytel, a wſſeczko tielo geho s droby ſem w chlewie pochowal. a rzekl to zenie ſwe, Nieczo peniez vkazal, yakoby ge od putnika po- bral. Ale kdyz den bieſſe przyſſel, aby ſe [26 b] Kraly ſwemu vkazal, Wzaw na prawo pſa a ſyna ſweho maleho w lono a zenu ſwu na lewo, k tomu piekny konik ſwoy maly, y ial ſe giti. a kdyz k hradu ſe przyblizowaſſe, prawu nohu na chrzbet piekneo ſweo konika geda wlozil, a lewu po zemi ſſel. a tak pieſs y gyzden na hrad y na kralow dwor wſſel. Wzrzew to kral y ſ tiemi, ktoz ſu przy tom ſtali, welmie ſe diwiſſe. y wecze gemu kral: kdez gt przytel twoy naywiernieiſfij? Tehdy ten gyſty rytirz wyniew noz vrzezal pſu vcho, gêz 20 krzycziſſe prycz bieze. po male chwily ten Rytirz odwolal gey zaſe, an krwawie wratil ſe zaſe k niemu, a raduge ſe gev. Y wecze rytirz, vkazaw na pſa: Ay, kraly y pane moy! Tot przytel moy neywiernieyſſij,3) Gehoz ſem s ſebu przywedl. Tedy kral wecze: kde gt twoy kayklerz? A on vkazaw na ſweo maleho ſyna y wecze: Ay, pane y kraly, nenit kayklerze na ſwietie, by mne take vtieſſenij vczinil, yako kdyz widim ſyna ſweo, an przede mnu hra. 25 y wecze gemu kral: kde gt neprzytel twoy? Tedy ten gyſty rytirz nicz nemeſſkaw dal ſwe ženie policzek a rzka: Procz ty tak neſtydatie zhledaſs *) na meho pana krale? A ona yhned zkrzycze5) welikym hlaſem: O zlorzeczeny morderzy, [27 a] Procz mie tepeſs? Zdas w ſwem domie geſſtie zaloſtiwe wrazdy neſkonal? ſlyſſte wſſiczkni y ty, mily kraly, Ze moy muz pro hubene penize niekakeo chudeo putnika w ſwem domu zamordowal. Vſlyſſaw 30 to ten giſty Rytirz, opiet gy dal zahlawek a rzka: O zlorzeczena zeno, procz krzywie winnu na mie czpaſs a ſe neſtydiſs? Tedy ona z toho rozhniewawſſi ſe przede wſſemi krzykla a rzkucz: podte do geho domu, a vkazi wam miſto, w niemz toho zahubeneho putnika hlawu, nohy y rucze pochowal gt, a ten chlew,6) w niemzto wſſeczko tielo y z droby pochowal 5 10 15 1) (za tím sl. ps.) knien (přetrž.). 2) (naps.) tale, a (červ. oprav. v) e. 3) (ps.) naymieyſli, wier (nadeps.), m (oprav. červ. v) n. *) (ps. bylo) zledaſs, (z) le (oprav.) h. 5) (za tím sl. ps.) na (přetrž.). 6) (ps.) ch-lew (na poč. řádky rozmazán inkoust, dopsána proto ta slova opět na konci ř. jiným inkoustem a pozdní rukou). Gesta Romanorum. 16a
Strana 250
250 M gt. Vſlyſſawſſe to ti gyſtij, geſſto przy tom ſtaly, chticz toho wzkuſyti, gtly prawda, do domu toho gyſteho rytirze braly ſe. Ale ta gyſta žena przedbiehſli otewrzela piwniczy, kdezto pytel s teleczym maſem biſſe pochowan. gez brzo odkopawſſe, wyniely ten gyſty pytel. vzrzewſſe, ano teleczy maſo, przyliſs ſe tomu diwichu. A ſeznawſſe mudroſt toho Rytirze, gemu hodnu chwalu wzdaly, gez potom kraly zwlaſſtie miloſti byl przywazan. 5 NAymilayſlij! Tento Rytyrz, gêz naywyſſiho krale mileho ztratil, gt kazdy hrzyſſny, gêz k obdrzenij pana ſweho miti poſyla naprzed przymluwcze k bohu ſwate, yakozto przia- tely ſwe przybuzne. Ale aby [27b] Panu ſwemu doſti vczinil, ma gyti pieſs y na koni. Pieſs zemſke wieczy a minule potlaczuge, Gyzden nebeſkych wieczy ze wſſeo ſrdcze za- dage a w nich ſe kochage. Pſa take ſweho na prawiczy za przytele ſweho naywietſſiho s ſebu ma neſti, totizto angela ſweho nebo paſtyrze ſweho, bud kazatel nebo zpowiedlnik, gez duſſe geho ma ſtrzyczy, gehoz negednu, ale mnohokrat kakzkoly nozem ſwych hrzy- chow vcho obrzezuge, a wſſak k niemu wzdy ſe nawrati, geho taynoſti y zadnemu nezge- wuge a w geo proſpiechu wzdy ſe raduge. Take ma drzeti hercze, to czilee") dietie mile, 15 w ſwem lonie, totiz ſwiedomij, newinnost swrchowane pokory, kterezto ſwiedomij bude-ly dobrze zprawowano, duſſiczka ſe kazdeho welmie vtieſlij. A zena na lewiczy za neprzytele newierneho ſſeſt s ſebu ma weſti, totizto rozkoſs tiela a nebo leſt diabelſku a nebo ſwiet, gêz taynoſt kazdeho czlowieka przed cżeledij kralowu na ſmrt pronaſſie, totizto przed rzyſſij nebeſku. Tehdy hodnie taky czlowiek bude 8) w ſwe mudroſti chwalen, gez takym lſtem zo vmiel z bozij pomoczy odolati, taynie zabiw ſwe tele, totizto ſwe2) tielo rozumnie morze poſty, modlytbami, gyný vtrapenim ge w kryftowj 10) pochowal, A napoſledy konecznu miloſt [28a] Kryſtowi11) K wiecznemu Kraly przywazan na wieky. 10 7) (druhé) e (červ. přips.) 8) (za tím sl. naps.) mo (přetrž.). 3) (naps.) ſe, we (červ. nadeps.). 10) (červ. podtrž.). 11) (podtrž. červ.).
250 M gt. Vſlyſſawſſe to ti gyſtij, geſſto przy tom ſtaly, chticz toho wzkuſyti, gtly prawda, do domu toho gyſteho rytirze braly ſe. Ale ta gyſta žena przedbiehſli otewrzela piwniczy, kdezto pytel s teleczym maſem biſſe pochowan. gez brzo odkopawſſe, wyniely ten gyſty pytel. vzrzewſſe, ano teleczy maſo, przyliſs ſe tomu diwichu. A ſeznawſſe mudroſt toho Rytirze, gemu hodnu chwalu wzdaly, gez potom kraly zwlaſſtie miloſti byl przywazan. 5 NAymilayſlij! Tento Rytyrz, gêz naywyſſiho krale mileho ztratil, gt kazdy hrzyſſny, gêz k obdrzenij pana ſweho miti poſyla naprzed przymluwcze k bohu ſwate, yakozto przia- tely ſwe przybuzne. Ale aby [27b] Panu ſwemu doſti vczinil, ma gyti pieſs y na koni. Pieſs zemſke wieczy a minule potlaczuge, Gyzden nebeſkych wieczy ze wſſeo ſrdcze za- dage a w nich ſe kochage. Pſa take ſweho na prawiczy za przytele ſweho naywietſſiho s ſebu ma neſti, totizto angela ſweho nebo paſtyrze ſweho, bud kazatel nebo zpowiedlnik, gez duſſe geho ma ſtrzyczy, gehoz negednu, ale mnohokrat kakzkoly nozem ſwych hrzy- chow vcho obrzezuge, a wſſak k niemu wzdy ſe nawrati, geho taynoſti y zadnemu nezge- wuge a w geo proſpiechu wzdy ſe raduge. Take ma drzeti hercze, to czilee") dietie mile, 15 w ſwem lonie, totiz ſwiedomij, newinnost swrchowane pokory, kterezto ſwiedomij bude-ly dobrze zprawowano, duſſiczka ſe kazdeho welmie vtieſlij. A zena na lewiczy za neprzytele newierneho ſſeſt s ſebu ma weſti, totizto rozkoſs tiela a nebo leſt diabelſku a nebo ſwiet, gêz taynoſt kazdeho czlowieka przed cżeledij kralowu na ſmrt pronaſſie, totizto przed rzyſſij nebeſku. Tehdy hodnie taky czlowiek bude 8) w ſwe mudroſti chwalen, gez takym lſtem zo vmiel z bozij pomoczy odolati, taynie zabiw ſwe tele, totizto ſwe2) tielo rozumnie morze poſty, modlytbami, gyný vtrapenim ge w kryftowj 10) pochowal, A napoſledy konecznu miloſt [28a] Kryſtowi11) K wiecznemu Kraly przywazan na wieky. 10 7) (druhé) e (červ. přips.) 8) (za tím sl. naps.) mo (přetrž.). 3) (naps.) ſe, we (červ. nadeps.). 10) (červ. podtrž.). 11) (podtrž. červ.).
Strana 251
Ukazatel jmen a věcí.) Abibas 116, 16. Adam 3, 23. 25. 4, 4. 4, 8. 74, 28. 82, 19. 85, 30. 86, 7. 94, 19. 102, 16. 111, 25. 141. 32. Adamové zlořečení 102, 24. Adoniáš král (U Zdomas 161, 37) 4, 26. Adrianus, král římský 68, 22. 149, 16. Agellius, král římský 70, 1. Achates kámen (U Achittes 234, 16) 131, 9. Akulius 22, 21. Alexander mudřec 20, 23. Alexander Veliký 7, 1. 16, 2. 19, 4. 19, 30. 34, 6. 55, 33. Alexandrova smrt a hrob 15, 33. anděl s mečem a korunou 75, 9. 133, 15. Antigonus, rytíř Alexandra Vel. 34, 9. Antonius, král římský (U Antholonius 195, 1). 62, 16. 75, 5. Apollon (ps. Appolon) 132, 26. 62, 16. Arrius 16, 30. Aurelianus (M BVrelyanus) král 91, 6. Augustin sv. 125, 19. císař mimo palác slepý 114, 2. císař odsuzuje syna na smrt 98, 37. císařová prosí za cizoložnici 69, 5. císařová svádí syna nevlastního 98, 5. císař římský staví síň 8, 17. 149, 16. císař římský (Coriolanus) císařem v Con- stancii 11, 12. císařův syn lékařem 2, 30. cizoložná žena v žaláři 68, 25. cizoložnice muži strojí smrt 150, 23. cizoložník pod ložem zakopán 152, 5. cizoložník střílí k voskovému obrazu 151, 15. Claudianus císař 55, 14. Constancie 11, 10. Cosdras (Kodros) a jeho smrt 132, 25. čápice cizoložná 7, 24. člověk co jest 103, 3. člověk čemu podoben 130, 11. člověk z čeho složen 83, 22. bazilišek (ostrovid) zrakem moří 7, 8. blázen jedl písek mořský 30, 24. blázen ležel v hořící peci 30, 27. blázen stál nad jamou síry plnou, 30, 26. blázen stál na výši chrámové 30, 29. blázen žral své údy 30, 31. Boiotia (Boecia) 134, 18. boj pro krásnou paní 57, 7. bohatým Bůh dal svět 42, 28. bohatým dáno dole i svrchu 41, 8. bohyně římská se zlatým jablkem 20, 25. bratří na dotvrzení práva pouštějí krev 40, 10. Bukefalos, kůň Alexandrův 130, 31. Campania 134, 22. Canonika sv. Jana 17, 9. Cantiky 103, 24. církev sv. matka 18, 25. císař dává sobě m. synovi oko vyloupnouti 33, 23. císaři vlito zlato v ústa 111, 14. císař káže malovati ideál krásy 57, 24. ďábel-havran 135, 1. ďábel pravý zloděj 27, 33. Daniel 121, 1. Dánský král ctitelem sv. tří králů 31, 24. Darius, císař římský (U Matyus 182, 24) 41, 20. David 14, 14. 19, 13. 20, 12. 15. 26, 23. 42, 31. 69, 24. 84, 28. 85, 32. 86, 10. 89, 26. 119, 24. 132, 22. 136, 15. 145, 13. 30. Davidovo písmo 3, 25. Davidův syn Kristus 15, 17. dcera císařova v paláci 23, 26. dcera kojila matku 136, 23. dcera královská věrna osvoboditeli 74, 16. dcera Severova kralovala 73, 9. dělení dědictví 124, 15. den syna prvorozeného má se slaviti 35, 2. Deomius kníže (U Diomius 231, 6.) 125, 6. děvečka rozumí ptačímu zpěvu 75, 26. Diogenes mudřec 19, 1. Dioklecianus, syn Domicianův 95, 1. dítě vykládá sen 114, 33. Domicianus, císař římský 94, 32. 146, 8. Dorotheus císař 1, 1. drak vynesl chudého z jámy 119, 15. 1) První číslo značí stránku, druhé řádek. Z tisku petitového vzaty jen věci odchylné. 16a*
Ukazatel jmen a věcí.) Abibas 116, 16. Adam 3, 23. 25. 4, 4. 4, 8. 74, 28. 82, 19. 85, 30. 86, 7. 94, 19. 102, 16. 111, 25. 141. 32. Adamové zlořečení 102, 24. Adoniáš král (U Zdomas 161, 37) 4, 26. Adrianus, král římský 68, 22. 149, 16. Agellius, král římský 70, 1. Achates kámen (U Achittes 234, 16) 131, 9. Akulius 22, 21. Alexander mudřec 20, 23. Alexander Veliký 7, 1. 16, 2. 19, 4. 19, 30. 34, 6. 55, 33. Alexandrova smrt a hrob 15, 33. anděl s mečem a korunou 75, 9. 133, 15. Antigonus, rytíř Alexandra Vel. 34, 9. Antonius, král římský (U Antholonius 195, 1). 62, 16. 75, 5. Apollon (ps. Appolon) 132, 26. 62, 16. Arrius 16, 30. Aurelianus (M BVrelyanus) král 91, 6. Augustin sv. 125, 19. císař mimo palác slepý 114, 2. císař odsuzuje syna na smrt 98, 37. císařová prosí za cizoložnici 69, 5. císařová svádí syna nevlastního 98, 5. císař římský staví síň 8, 17. 149, 16. císař římský (Coriolanus) císařem v Con- stancii 11, 12. císařův syn lékařem 2, 30. cizoložná žena v žaláři 68, 25. cizoložnice muži strojí smrt 150, 23. cizoložník pod ložem zakopán 152, 5. cizoložník střílí k voskovému obrazu 151, 15. Claudianus císař 55, 14. Constancie 11, 10. Cosdras (Kodros) a jeho smrt 132, 25. čápice cizoložná 7, 24. člověk co jest 103, 3. člověk čemu podoben 130, 11. člověk z čeho složen 83, 22. bazilišek (ostrovid) zrakem moří 7, 8. blázen jedl písek mořský 30, 24. blázen ležel v hořící peci 30, 27. blázen stál nad jamou síry plnou, 30, 26. blázen stál na výši chrámové 30, 29. blázen žral své údy 30, 31. Boiotia (Boecia) 134, 18. boj pro krásnou paní 57, 7. bohatým Bůh dal svět 42, 28. bohatým dáno dole i svrchu 41, 8. bohyně římská se zlatým jablkem 20, 25. bratří na dotvrzení práva pouštějí krev 40, 10. Bukefalos, kůň Alexandrův 130, 31. Campania 134, 22. Canonika sv. Jana 17, 9. Cantiky 103, 24. církev sv. matka 18, 25. císař dává sobě m. synovi oko vyloupnouti 33, 23. císaři vlito zlato v ústa 111, 14. císař káže malovati ideál krásy 57, 24. ďábel-havran 135, 1. ďábel pravý zloděj 27, 33. Daniel 121, 1. Dánský král ctitelem sv. tří králů 31, 24. Darius, císař římský (U Matyus 182, 24) 41, 20. David 14, 14. 19, 13. 20, 12. 15. 26, 23. 42, 31. 69, 24. 84, 28. 85, 32. 86, 10. 89, 26. 119, 24. 132, 22. 136, 15. 145, 13. 30. Davidovo písmo 3, 25. Davidův syn Kristus 15, 17. dcera císařova v paláci 23, 26. dcera kojila matku 136, 23. dcera královská věrna osvoboditeli 74, 16. dcera Severova kralovala 73, 9. dělení dědictví 124, 15. den syna prvorozeného má se slaviti 35, 2. Deomius kníže (U Diomius 231, 6.) 125, 6. děvečka rozumí ptačímu zpěvu 75, 26. Diogenes mudřec 19, 1. Dioklecianus, syn Domicianův 95, 1. dítě vykládá sen 114, 33. Domicianus, císař římský 94, 32. 146, 8. Dorotheus císař 1, 1. drak vynesl chudého z jámy 119, 15. 1) První číslo značí stránku, druhé řádek. Z tisku petitového vzaty jen věci odchylné. 16a*
Strana 252
252 dřevo nešťastné 16, 28. dryák 21, 26. 126, 2. Duch sv. víno 24, 21. duše choť Kristova 8, 10. duši dáno království světa 74, 20. Efirus 134, 10. Egyptský král 39, 8. Esau 41, 6. Eusebius mistr 11, 7. Eustachius 153, 26. evangelisté čtyři 15, 22. Eva 82, 19. 120, 21. Florentina — duše člověka 58, 13. Florentina, krásná paní 57, 6. Foka kovář 35, 14. Fridrich II., císař 137, 8. Gabriel archangel 63, 17. Gajus, král římský 57, 5. Galaad 214, 17. Gantherus (U Gautherus 205, 11) 79, 21. Genagarius císař (U Tenagarius 180, 23) 38, 1. Gido a maršálek 148, 8. Gordianus král 75, 22. Gorgonius, císař římský 2, 22. hadači zlata 110, 14. had kamenem vrátil zrak císaři 60, 3. had nakazil jedem strom 21, 24, had odvázaný uštkne dobrodince 127, 7. had vděčen osvoboditeli 143, 36. had zvoní zvonem spravedlnosti 59, 17. haléř pokání 128, 24. Hanibal král 48, 1. Havel král (U Pavel 208, 31) 77, 1. havran a popel sklenný 134, 26. holič má císaři hlavu uřezati 147, 2. hospody s rozličným pohostěním 70, 4. hrabě našel dítě ve stromě 51, 1%. hrbatý platí v bráné halér 198, 3. hrob se zlatymi obruéi v základech 8, 18, 17 , hůl svatý kříž 12, 27. chléb za sen 65, 12. chudý upadl v jámu mezi hady 119, 3. Idumea 134, 13. Indie 34, 7. Isaiáš prorok 22, 10. 37, 23. 123, 29. Isiodorus 134, 1. Italie 134, 6. jablko zlaté největšímu bláznu 91, 11. Jakub sv. 69, 15. 90, 26. Jakulus had 21, 22. Jan sv. 11,2. 17, 9. 20, 18. 21, 14. 137, 28. jednorožec a panny 120, 8. jelen s křížem zlatým 158, 19. Jeremiáš 86, 4. Jeronym sv. 89, 25. Jerusalem 86, 5. 128, 27. Jesse kořen 22, 11. Jidáš 41, 6. Job sv. 56, 25. 84, 22. 129, 23. 145, 11. Jonathas 41, 32, 62, 8. Jovinianus (ps. Joninianus, U Jonyvianus 183, 30) 43, 12. Julius císař 131, £8. Justinus (M Bustinus), král římský 122, 1. kacíř prostřeluje srdce Kristovo 26, 19. kádě otráveného vína 9, 19. Kailáš 142, 8. Kain 41, 6. kazatel — chudý rybář 55, 5. Kodrus v. Cosdras. kohouti pějí pravdu 76, 5. kolba 4, 26. Kolín n. Rýnem 31, 25. koruna milosti Ducha sv. 32, 23. koruna naděje Bohu synu 82, 20. koruna víry Bohu otci 32, 15. kost z těla otcova omočena v krvi synově , 15. kosile cudnosti 77, 10. kovář chytil špalek s pokladem 85, 7. kovář zvolen císařem 36, 26. kozí oko místo lidského 214, 1. král dává mistrovi otázky o člověku 129, 27. král jediný rok 91, 18. král kol sebe má tisíc mečův 89, 21. král nejsilnější v světě 24, 20. králová porodila cizoložně tři syny 25, 12. královský syn hledá si přátel 86, 25. král pláče při hostině 88, 31. krčmář namluven proti císaři 147, 31. křesťan dobývá si přátel ©8, 5. Kristus bojoval proti králi egyptskému 182, 5. Kristus čáp 8, 9. Kristus kníže 125, 13. Kristus král (císař) 10, 12. 11, 23. 13, 22. 14, 13. 18, 24. 26, 9. 33, 26. 34, 25. 38, 26. 40, 33. 42, 26. 54, 5. 55, 1. 56, 22. 61, 32. 68, 13. 68, 1. 69, 9. 84, 11. 90, 21. 102, 1. 181, 18. 152, 22. 1:8, 1. Kristus lékařem neduhů lidských 4, 2. Kristus lev z pokolení Juda 198, 38. Kristus malíř s hory 58, 27. Kristus miluje štěpnice 61, 32. Kristus otec náš 2, 1. Kristus poutník 12, 26. Kristus přepouští nás páliti 20, 20. Kristus rytíř (4, 32. 1083, 22, Kristus slavik 82, 4. Kristus stařec 72, 35. Kristus studnice 134, 3. Kristus, syn Adamüv 3, 28, Kristus vítěz v boji 15, 14. kříž dřevem uzdravujícím 41, 1. kříž s nápisy na cestě 70, 2, kříž — svědomí člověka 70, 24. kuchař snědl srdce vepře 61, 10. kůže soudce nespravedlivého přibita na místě soudním 14, 10. květná neděle 15, 15. lakomec boří stodoly 31, 5. lakomství dcera světa 17, 12. lakomství obraz světa 21, 12. lakomství ochechule 138, 18.
252 dřevo nešťastné 16, 28. dryák 21, 26. 126, 2. Duch sv. víno 24, 21. duše choť Kristova 8, 10. duši dáno království světa 74, 20. Efirus 134, 10. Egyptský král 39, 8. Esau 41, 6. Eusebius mistr 11, 7. Eustachius 153, 26. evangelisté čtyři 15, 22. Eva 82, 19. 120, 21. Florentina — duše člověka 58, 13. Florentina, krásná paní 57, 6. Foka kovář 35, 14. Fridrich II., císař 137, 8. Gabriel archangel 63, 17. Gajus, král římský 57, 5. Galaad 214, 17. Gantherus (U Gautherus 205, 11) 79, 21. Genagarius císař (U Tenagarius 180, 23) 38, 1. Gido a maršálek 148, 8. Gordianus král 75, 22. Gorgonius, císař římský 2, 22. hadači zlata 110, 14. had kamenem vrátil zrak císaři 60, 3. had nakazil jedem strom 21, 24, had odvázaný uštkne dobrodince 127, 7. had vděčen osvoboditeli 143, 36. had zvoní zvonem spravedlnosti 59, 17. haléř pokání 128, 24. Hanibal král 48, 1. Havel král (U Pavel 208, 31) 77, 1. havran a popel sklenný 134, 26. holič má císaři hlavu uřezati 147, 2. hospody s rozličným pohostěním 70, 4. hrabě našel dítě ve stromě 51, 1%. hrbatý platí v bráné halér 198, 3. hrob se zlatymi obruéi v základech 8, 18, 17 , hůl svatý kříž 12, 27. chléb za sen 65, 12. chudý upadl v jámu mezi hady 119, 3. Idumea 134, 13. Indie 34, 7. Isaiáš prorok 22, 10. 37, 23. 123, 29. Isiodorus 134, 1. Italie 134, 6. jablko zlaté největšímu bláznu 91, 11. Jakub sv. 69, 15. 90, 26. Jakulus had 21, 22. Jan sv. 11,2. 17, 9. 20, 18. 21, 14. 137, 28. jednorožec a panny 120, 8. jelen s křížem zlatým 158, 19. Jeremiáš 86, 4. Jeronym sv. 89, 25. Jerusalem 86, 5. 128, 27. Jesse kořen 22, 11. Jidáš 41, 6. Job sv. 56, 25. 84, 22. 129, 23. 145, 11. Jonathas 41, 32, 62, 8. Jovinianus (ps. Joninianus, U Jonyvianus 183, 30) 43, 12. Julius císař 131, £8. Justinus (M Bustinus), král římský 122, 1. kacíř prostřeluje srdce Kristovo 26, 19. kádě otráveného vína 9, 19. Kailáš 142, 8. Kain 41, 6. kazatel — chudý rybář 55, 5. Kodrus v. Cosdras. kohouti pějí pravdu 76, 5. kolba 4, 26. Kolín n. Rýnem 31, 25. koruna milosti Ducha sv. 32, 23. koruna naděje Bohu synu 82, 20. koruna víry Bohu otci 32, 15. kost z těla otcova omočena v krvi synově , 15. kosile cudnosti 77, 10. kovář chytil špalek s pokladem 85, 7. kovář zvolen císařem 36, 26. kozí oko místo lidského 214, 1. král dává mistrovi otázky o člověku 129, 27. král jediný rok 91, 18. král kol sebe má tisíc mečův 89, 21. král nejsilnější v světě 24, 20. králová porodila cizoložně tři syny 25, 12. královský syn hledá si přátel 86, 25. král pláče při hostině 88, 31. krčmář namluven proti císaři 147, 31. křesťan dobývá si přátel ©8, 5. Kristus bojoval proti králi egyptskému 182, 5. Kristus čáp 8, 9. Kristus kníže 125, 13. Kristus král (císař) 10, 12. 11, 23. 13, 22. 14, 13. 18, 24. 26, 9. 33, 26. 34, 25. 38, 26. 40, 33. 42, 26. 54, 5. 55, 1. 56, 22. 61, 32. 68, 13. 68, 1. 69, 9. 84, 11. 90, 21. 102, 1. 181, 18. 152, 22. 1:8, 1. Kristus lékařem neduhů lidských 4, 2. Kristus lev z pokolení Juda 198, 38. Kristus malíř s hory 58, 27. Kristus miluje štěpnice 61, 32. Kristus otec náš 2, 1. Kristus poutník 12, 26. Kristus přepouští nás páliti 20, 20. Kristus rytíř (4, 32. 1083, 22, Kristus slavik 82, 4. Kristus stařec 72, 35. Kristus studnice 134, 3. Kristus, syn Adamüv 3, 28, Kristus vítěz v boji 15, 14. kříž dřevem uzdravujícím 41, 1. kříž s nápisy na cestě 70, 2, kříž — svědomí člověka 70, 24. kuchař snědl srdce vepře 61, 10. kůže soudce nespravedlivého přibita na místě soudním 14, 10. květná neděle 15, 15. lakomec boří stodoly 31, 5. lakomství dcera světa 17, 12. lakomství obraz světa 21, 12. lakomství ochechule 138, 18.
Strana 253
lékaři dva mistrní 218, 19. lékař vyjímá scudruhovi oči 218, 32. Lenucius král 142, 10. Lenucius rytíf 71, 15. lev dábel 133, 23. lev proti drakovi 93, 11. Líbezný, rytíř 153, 17. lidé se horsí 91, 4. líny dá se páliti v nohu 6, 7. líný nechává si kapati vodu na oči 6, 18. líný neuřízne si provazu na hrdle 6, 9. Lipolt hrabě 50, 12. litery tři laikovy 30, 8. loupežník i žena nevěrná oběšení 128, 17. lože s břitvami a hady 80, 11. lože s dravou zvěří 79, 80. Luciper 111, 35. 152, 80. Lucius král (U Tucius 197, 32) 67, 1. lvice cizoloZí s levhartem 192, 30. Lvík, druhý ze sedmi mudrců 95, 27. Mahomet (Machomet 66, 25. malíř červenou barvou maluje ideál krásy Maria panna ^, 81. 12, 4. 92, 10. 21, 99. 68, 15. 69, 93. 190, 21. 187, 28. Mati Magdalena sv. 91, 3. Marius, král římský 191, 30, ux d porudena dcera císařova 13, 8. 6 matce povoleno z lásky osvobození města íma 11, 21. Matěj sv. 22, 9. 86, 21. 91, 4. matka nezví, který její syn 18, 12 Matúš sv. 158, 34. město obležené 140, 7, město trápeno jedovatou zvěří 93, 4. Mertlin 115, 4. mhla — pokušení ďábelské 78, 9. Michal sv. 5, 12. mládenec dává si páliti ruku 20, 1. mládenec svěřuje milence prsten 42, 19. Mojžíšovy knihy páté 2, 2. mote svét 133, 24, most nebezpečný 133, 12. mošna tělesenství Kristovo 12, 27. Moudrosti kn. 130, 23. moudrosti prodávati 146, 14. moudrosti zachrání od smrti 147, 12. mouřenín přibírá si dfev 139, 14. mudrci moudrostí dobývají zboží 42, 29. mudrci názorem učí syna císařova 96, 7. mudrci pozorují hvězdy 97, 8. mudrcové vykládají sny za „peníze 114, 4. mudrc zachrání Řím 112, mudrců sedm v Římě 95, = Naaman 4, 25a. nápis na sloupé Virgiliové 85, 25. nápisy na šípech a kopích 195, 10. nejlínější králem 6, 4. Nevděčný 142, 14. nevěsta císařovi šije košili v sudé 68, 10. obraz voskový zaklet 150, 26. Octavianus král (U Netanianus 189, 39) 54, 1. 104, 5. 109, 7 (U LCtawianus 222, 31. odměna za vítězství v turnaji 5, 3. 253 Odysseus v. Ulixes. oheň bez dýmu 117, 17. orlice a had 131, 6. oslepení pro dluh 90, 14. otec přednější než matka 1, 16. Othozias král (U Echeziáš 181, 7) 39, 7. panna obléká rytíře k souboji 5, 1. panna osvobozena od násilníka 122, 13. panna zabíjí jednorožce 120, 16. paní rytířova hází na straku 106, 7. paní strhla hlavu sokolovi 64, 17. pannu zkazivší má pozbýti očí 33, 6. pastýř zabíjí divokého vepře 101, 80. Pavel sv. 11, 3. 31, 11. 53, 28. 69, 14. 86, 17. Pavla sv. tělo 112, 6. pecen chleba třem soudruhům 65, 8. pecen chleba — věčná radost 66, 19. pecen s kostmi a prstí 85, 15. peněz osm nad hlavou císařovou 36, 28. peníze dva nakládati na ženu 36, 18. peníze dva otci spláceti 36, 11. peníze dva půjčovati synovi 86, 15. peníze dva utráceti na potřebu '36, 21. pes nejvernejsim pfitelem 28, 25. pes předpovídá pánovi příhody 99, 34. pes zabíjí hada I 14. Petra sv. télo 112, Petr sv. 16, 23. 30, %. 32, 35. Pilat 142, 3. pinie 102, 11. Pipinus, král římský 17, 27. pití poznávati 117, 1. plátno milost duchovní 68, 18. Plinius 21, 20, 135, 9. 156, 6. pohan ranil Krista v ruku 26, 14. pohanům dostalo se pokladů 10, 12. pohřbení v odění 140, 6. poklad lakomcův v pafeze 85, 2. Polmius (M Kolminus, U Polymius 162, 26), kral babylonsky 6, 1. pomáhati otci a matce v nouzi 1, 2. Pompeius 140, 5. Pompejus, král římský 68, 27. Porus, král indský 34, 7. poustevníci vykládají si vespolek své ctnosti 11,9. 5, 17. poustevník odnesl raněného pacholka 94, 8. poustevník osvobozuje vdovu od ukrutnika 12, 15 poušť s drakem a lvem 75, 8. pozvati na hody 117, 5. prameny zvláštní moci 134, 2. přátelé tfi mar&álkovi 18, 14. pravdy tři osvobozují od smrti 38, 3. prelátové — nohy církve 121, 19. příchozí zvolen králem 79, 27. přísloví 17, 3. 23, 19. propast v Římě 2, 17. prsten lásku zjednávající 41, 24. | prsten nejdražší nejmladšímu synovi 10, 3. prsten nejdražší víra křesťanská 10, 13. prsten s uzdravujícím kamenem 136, 5. prsten víry 42, 35. Ptolomeus, král římský (U Tolomeus 244, 10) 150, 12.
lékaři dva mistrní 218, 19. lékař vyjímá scudruhovi oči 218, 32. Lenucius král 142, 10. Lenucius rytíf 71, 15. lev dábel 133, 23. lev proti drakovi 93, 11. Líbezný, rytíř 153, 17. lidé se horsí 91, 4. líny dá se páliti v nohu 6, 7. líný nechává si kapati vodu na oči 6, 18. líný neuřízne si provazu na hrdle 6, 9. Lipolt hrabě 50, 12. litery tři laikovy 30, 8. loupežník i žena nevěrná oběšení 128, 17. lože s břitvami a hady 80, 11. lože s dravou zvěří 79, 80. Luciper 111, 35. 152, 80. Lucius král (U Tucius 197, 32) 67, 1. lvice cizoloZí s levhartem 192, 30. Lvík, druhý ze sedmi mudrců 95, 27. Mahomet (Machomet 66, 25. malíř červenou barvou maluje ideál krásy Maria panna ^, 81. 12, 4. 92, 10. 21, 99. 68, 15. 69, 93. 190, 21. 187, 28. Mati Magdalena sv. 91, 3. Marius, král římský 191, 30, ux d porudena dcera císařova 13, 8. 6 matce povoleno z lásky osvobození města íma 11, 21. Matěj sv. 22, 9. 86, 21. 91, 4. matka nezví, který její syn 18, 12 Matúš sv. 158, 34. město obležené 140, 7, město trápeno jedovatou zvěří 93, 4. Mertlin 115, 4. mhla — pokušení ďábelské 78, 9. Michal sv. 5, 12. mládenec dává si páliti ruku 20, 1. mládenec svěřuje milence prsten 42, 19. Mojžíšovy knihy páté 2, 2. mote svét 133, 24, most nebezpečný 133, 12. mošna tělesenství Kristovo 12, 27. Moudrosti kn. 130, 23. moudrosti prodávati 146, 14. moudrosti zachrání od smrti 147, 12. mouřenín přibírá si dfev 139, 14. mudrci moudrostí dobývají zboží 42, 29. mudrci názorem učí syna císařova 96, 7. mudrci pozorují hvězdy 97, 8. mudrcové vykládají sny za „peníze 114, 4. mudrc zachrání Řím 112, mudrců sedm v Římě 95, = Naaman 4, 25a. nápis na sloupé Virgiliové 85, 25. nápisy na šípech a kopích 195, 10. nejlínější králem 6, 4. Nevděčný 142, 14. nevěsta císařovi šije košili v sudé 68, 10. obraz voskový zaklet 150, 26. Octavianus král (U Netanianus 189, 39) 54, 1. 104, 5. 109, 7 (U LCtawianus 222, 31. odměna za vítězství v turnaji 5, 3. 253 Odysseus v. Ulixes. oheň bez dýmu 117, 17. orlice a had 131, 6. oslepení pro dluh 90, 14. otec přednější než matka 1, 16. Othozias král (U Echeziáš 181, 7) 39, 7. panna obléká rytíře k souboji 5, 1. panna osvobozena od násilníka 122, 13. panna zabíjí jednorožce 120, 16. paní rytířova hází na straku 106, 7. paní strhla hlavu sokolovi 64, 17. pannu zkazivší má pozbýti očí 33, 6. pastýř zabíjí divokého vepře 101, 80. Pavel sv. 11, 3. 31, 11. 53, 28. 69, 14. 86, 17. Pavla sv. tělo 112, 6. pecen chleba třem soudruhům 65, 8. pecen chleba — věčná radost 66, 19. pecen s kostmi a prstí 85, 15. peněz osm nad hlavou císařovou 36, 28. peníze dva nakládati na ženu 36, 18. peníze dva otci spláceti 36, 11. peníze dva půjčovati synovi 86, 15. peníze dva utráceti na potřebu '36, 21. pes nejvernejsim pfitelem 28, 25. pes předpovídá pánovi příhody 99, 34. pes zabíjí hada I 14. Petra sv. télo 112, Petr sv. 16, 23. 30, %. 32, 35. Pilat 142, 3. pinie 102, 11. Pipinus, král římský 17, 27. pití poznávati 117, 1. plátno milost duchovní 68, 18. Plinius 21, 20, 135, 9. 156, 6. pohan ranil Krista v ruku 26, 14. pohanům dostalo se pokladů 10, 12. pohřbení v odění 140, 6. poklad lakomcův v pafeze 85, 2. Polmius (M Kolminus, U Polymius 162, 26), kral babylonsky 6, 1. pomáhati otci a matce v nouzi 1, 2. Pompeius 140, 5. Pompejus, král římský 68, 27. Porus, král indský 34, 7. poustevníci vykládají si vespolek své ctnosti 11,9. 5, 17. poustevník odnesl raněného pacholka 94, 8. poustevník osvobozuje vdovu od ukrutnika 12, 15 poušť s drakem a lvem 75, 8. pozvati na hody 117, 5. prameny zvláštní moci 134, 2. přátelé tfi mar&álkovi 18, 14. pravdy tři osvobozují od smrti 38, 3. prelátové — nohy církve 121, 19. příchozí zvolen králem 79, 27. přísloví 17, 3. 23, 19. propast v Římě 2, 17. prsten lásku zjednávající 41, 24. | prsten nejdražší nejmladšímu synovi 10, 3. prsten nejdražší víra křesťanská 10, 13. prsten s uzdravujícím kamenem 136, 5. prsten víry 42, 35. Ptolomeus, král římský (U Tolomeus 244, 10) 150, 12.
Strana 254
254 puška kadidla — náboženství 82, 9. puška s myrrhou — pokání 32, 6. puška zlata — poklad moudrosti 82, 4. pýcha dcera ďáblova 17, 12. pýcha obraz ďáblův 21, 12. pýcha ochechule s píšťalkou 138, 20. Ouintillus král 90, 4. radost v nebi 65, 22. Řehoř svatý 9, 12. 82, 18. Římané 292; 24, Rim obleZen 112, 18. římský vladař 102, 10. roucho černé odsouzenci 88, 26. rozkoš, dcera těla 17, 11. rozmluva v žaláři 68, 29. rybář a pištec 54, 20. rytíř bojuje za dceru královskou 73, 33. rytíř dává tesaři dceru za choť 77, 6. rytíř dobývá černých věcí 71, 18. rytíři ostříhají dcery císařovy 15H, 22. rytíři pokoušejí ženy tesařovy 78, 2. rytíř jde se synem krást 104, 10. rytíř jede přes poušť 75, 6. rytíř káže ženě krev pouštěti 108, 28. rytíř má přijíti pěš a jízden zároveň 28, 4. rytířovi syn stíná hlavu 101, 27. rytířova paní podfala strom 107, 17. rytířova paní strhuje ubrus 108, 8. rytířova paní zabíjí psíka 107, 26. rytíř pro peníze uťal pacholkovi nohu 94, 4. rytíř upadá do smoly 104, 22. rytíř v cizině jat a okován 1, 4. rytíř vezme mrtvému odění a vítězí 140, 24. rytíř vyměňuje list císařský 52, 11. rytíř zabíjí tele místo poutníka 28, 13. rytíř zabíjí vyželce 100, 32. rytíř zahrazuje čápici studni 8, 4. rytíř zavírá před ženou dvéře 108, 18. Saturnus 19, 1. Saul 41, 6. Severus král 73, 5. Sicilie 134, 2. Sinai hora 21, 21. síň duše rozumná 21, 6. sklenice pružná 23, 9. skutky dobré nejlepší přítel 14, 1. slavík a střelec 81, 10. slavík Kristus 82, 4. slepému sto šilinkův 90, 5. sloup žaluje na hrozícího 35, 34. služby císaři konané 116, 19. služebníci přinášejí králi srdce prasečí místo dětského 50, 7. služebník dává králi ženu 112, 9. smilstvo obraz těla 21, 12. smilstvo ochechule se třmenem 138, 26. smír s císařem 132, 11. smrad cizoložný 8, 6. 193, 22. socha Danielova 121, 1. socha zvěstuje tajné hříchy 35, 11. sokol se psem zabíjejí hada 100, 12. sokol zboží pomíjející 64, 26. Sokrates zetěm císařovým 55, 24. Sokrates dostal lék své ženě 506, 15. Solinus (U Solius 234, 5) 180, 31. soudce (rychtář) nespravedlivý odřen 14, 9. soudcové duchovní i světští jsou lakomí 41,11. srdce císařova pálena 125, 20. stařec s holí u lesa 71, 28. stařec s holí u studnice 80, 17. starší naši patriarchové a proroci 11, 29. straka vypovídá na ženu rytířovu 105, 23. strom odkázán synům 89, 16. strom uzdravující 39, 10. stromy v háji 135, 10. studnice pod ložem 115, 16. studnice s nápisy 187, 8. sukně ovčí tělesenství Kristovo 15, 20. sukno dvojí nepravému synovi 126, 16. sukno lásky 48, 3. sukno přenášející 41, 27. svědomí repce proti hříchu 76, 21. svět máti slepá 2, 12. svět Řím 22, 28. svět slibuje zboží 82, 23. svět zlaté jablko 92, 19. svíce hořící u Římanů znamením milosti Symmachus (U Tymachus 00, 16) císař římský 71, 14. syn císařův pozoruje hvězdy 97, 17. syn královský na vychování 67, 6. syn malý nejmilejším kejklířem 28, 31. synové střílejí na mrtvolu otcovu 25, 23. synové válčí o království otcovo 25, 18. synovi druhému odkázány nábytky 41, 22. synovi nejmladšímu dárky 41, 23. synovi prvorozenému dědictví 41, 22. syny lev a medvěd odnesli 154, 9. Šalomoun 24, 10. 15. 81, 2. štítu dotknutí, vyzvání k souboji 4, 35. Talmud 66, 24. Tantillus, nejmenší ze sedmi mudrců 95, 26. tělo slibuje zdraví 82, 24. tesař a věrná žena 77, 2. Theodosius, císař římský 59, 7. Tiberius (U Lyberius 171, 32.), císař římský 28, 4. 54, 9. Timotheus 125, 16. Titus, král římský 35, 1. trápení v pekle 65, 25. Trojanus, císař římský 60, 24. trubači dva při popravě 88, 21. turnaj 4, 26. Tyrius tesař 77, 3. uhlí nositi v klíně 83, 4. úklady císařovi v hospodě 147, 33. ukrutník oklamal dceru královu 73, 10. Ulixes a Sireny 138, 10. Valerius, král římský 156, 21. Valerius, veliký mistr 16, 27. 19, 29. 33, 5. 136, 16. vdova káže vynésti věci osvoboditelovy 12,21. vepř bez srdce 60, 27. vésti do země svaté 117, 19. věž s obrazy od Virgilia 109, 11. vínem otráveným omráčení nepřátelé 9, 23.
254 puška kadidla — náboženství 82, 9. puška s myrrhou — pokání 32, 6. puška zlata — poklad moudrosti 82, 4. pýcha dcera ďáblova 17, 12. pýcha obraz ďáblův 21, 12. pýcha ochechule s píšťalkou 138, 20. Ouintillus král 90, 4. radost v nebi 65, 22. Řehoř svatý 9, 12. 82, 18. Římané 292; 24, Rim obleZen 112, 18. římský vladař 102, 10. roucho černé odsouzenci 88, 26. rozkoš, dcera těla 17, 11. rozmluva v žaláři 68, 29. rybář a pištec 54, 20. rytíř bojuje za dceru královskou 73, 33. rytíř dává tesaři dceru za choť 77, 6. rytíř dobývá černých věcí 71, 18. rytíři ostříhají dcery císařovy 15H, 22. rytíři pokoušejí ženy tesařovy 78, 2. rytíř jde se synem krást 104, 10. rytíř jede přes poušť 75, 6. rytíř káže ženě krev pouštěti 108, 28. rytíř má přijíti pěš a jízden zároveň 28, 4. rytířovi syn stíná hlavu 101, 27. rytířova paní podfala strom 107, 17. rytířova paní strhuje ubrus 108, 8. rytířova paní zabíjí psíka 107, 26. rytíř pro peníze uťal pacholkovi nohu 94, 4. rytíř upadá do smoly 104, 22. rytíř v cizině jat a okován 1, 4. rytíř vezme mrtvému odění a vítězí 140, 24. rytíř vyměňuje list císařský 52, 11. rytíř zabíjí tele místo poutníka 28, 13. rytíř zabíjí vyželce 100, 32. rytíř zahrazuje čápici studni 8, 4. rytíř zavírá před ženou dvéře 108, 18. Saturnus 19, 1. Saul 41, 6. Severus král 73, 5. Sicilie 134, 2. Sinai hora 21, 21. síň duše rozumná 21, 6. sklenice pružná 23, 9. skutky dobré nejlepší přítel 14, 1. slavík a střelec 81, 10. slavík Kristus 82, 4. slepému sto šilinkův 90, 5. sloup žaluje na hrozícího 35, 34. služby císaři konané 116, 19. služebníci přinášejí králi srdce prasečí místo dětského 50, 7. služebník dává králi ženu 112, 9. smilstvo obraz těla 21, 12. smilstvo ochechule se třmenem 138, 26. smír s císařem 132, 11. smrad cizoložný 8, 6. 193, 22. socha Danielova 121, 1. socha zvěstuje tajné hříchy 35, 11. sokol se psem zabíjejí hada 100, 12. sokol zboží pomíjející 64, 26. Sokrates zetěm císařovým 55, 24. Sokrates dostal lék své ženě 506, 15. Solinus (U Solius 234, 5) 180, 31. soudce (rychtář) nespravedlivý odřen 14, 9. soudcové duchovní i světští jsou lakomí 41,11. srdce císařova pálena 125, 20. stařec s holí u lesa 71, 28. stařec s holí u studnice 80, 17. starší naši patriarchové a proroci 11, 29. straka vypovídá na ženu rytířovu 105, 23. strom odkázán synům 89, 16. strom uzdravující 39, 10. stromy v háji 135, 10. studnice pod ložem 115, 16. studnice s nápisy 187, 8. sukně ovčí tělesenství Kristovo 15, 20. sukno dvojí nepravému synovi 126, 16. sukno lásky 48, 3. sukno přenášející 41, 27. svědomí repce proti hříchu 76, 21. svět máti slepá 2, 12. svět Řím 22, 28. svět slibuje zboží 82, 23. svět zlaté jablko 92, 19. svíce hořící u Římanů znamením milosti Symmachus (U Tymachus 00, 16) císař římský 71, 14. syn císařův pozoruje hvězdy 97, 17. syn královský na vychování 67, 6. syn malý nejmilejším kejklířem 28, 31. synové střílejí na mrtvolu otcovu 25, 23. synové válčí o království otcovo 25, 18. synovi druhému odkázány nábytky 41, 22. synovi nejmladšímu dárky 41, 23. synovi prvorozenému dědictví 41, 22. syny lev a medvěd odnesli 154, 9. Šalomoun 24, 10. 15. 81, 2. štítu dotknutí, vyzvání k souboji 4, 35. Talmud 66, 24. Tantillus, nejmenší ze sedmi mudrců 95, 26. tělo slibuje zdraví 82, 24. tesař a věrná žena 77, 2. Theodosius, císař římský 59, 7. Tiberius (U Lyberius 171, 32.), císař římský 28, 4. 54, 9. Timotheus 125, 16. Titus, král římský 35, 1. trápení v pekle 65, 25. Trojanus, císař římský 60, 24. trubači dva při popravě 88, 21. turnaj 4, 26. Tyrius tesař 77, 3. uhlí nositi v klíně 83, 4. úklady císařovi v hospodě 147, 33. ukrutník oklamal dceru královu 73, 10. Ulixes a Sireny 138, 10. Valerius, král římský 156, 21. Valerius, veliký mistr 16, 27. 19, 29. 33, 5. 136, 16. vdova káže vynésti věci osvoboditelovy 12,21. vepř bez srdce 60, 27. vésti do země svaté 117, 19. věž s obrazy od Virgilia 109, 11. vínem otráveným omráčení nepřátelé 9, 23.
Strana 255
255 víno nejsilnější v světě 24, 19. Virgilius, mistr čarodějník 20, 24. 35, 4. 41, 30. 109, 9. 150, 29. vítězi trojí čest a trojí zármutek 14, 24. vítr proměniti 83, 3. vlaský obyčej 98, 38. vlasy císařovy na čistém místě 125, 20. vlk-ďábel 68, 10. vlk unesl dítě 67, 17. vodu v sud děravý líti 139, 18. vrátný vybírá haléře od neduživých 128, 5. zápona naděje 43, 2. zápona vše zjednávající 41, 26. Zelongus císař 33, 5. zeť králův bezděčný přijat 53, 5. zkoušení přátel 87, 3. zkouška vědění syna císařova 96, 14. zloděj poslouchá, bdí-li kdo 26, 33. zloděj vstupuje na měsíc 27, 20. zloději ukradli divotvorný prsten 42, 24. zpovědník stařec moudrý 56, 30. zpovědník — Virgilius 152, 26. zrcadlo vlastní slabosti 7, 17. zvon spravedlnosti 59, 8. žába osazuje hnízdo hadovo 59, 15. žák a laik v klášteře 30, 1. žák soše dává poliček 109, 29. žena jde v noci s frejíři 103, 10. žena nejsilnější v světě 24, 19. žena největším nepřítelem 28, 33. žena rytířova chce kněze milovati 107, 5. žena tesařova zavírá rytíře do komory 78, 9. žena věrná, krásná a poslušná 54, 2. žena volá milovníka 75, 24. žena v zástavu přívozníkovi 154, 4. ženy věsí se na nešťastném dřevě 16, 29. žid postřelil Krista v ústa 26, 16. židům dostalo se země slíbené 10, 12. živlův rozměry 83, 1. život náš káď 19, 13. život svíce hořící 10, 26. život zvířete vítr 83, 34.
255 víno nejsilnější v světě 24, 19. Virgilius, mistr čarodějník 20, 24. 35, 4. 41, 30. 109, 9. 150, 29. vítězi trojí čest a trojí zármutek 14, 24. vítr proměniti 83, 3. vlaský obyčej 98, 38. vlasy císařovy na čistém místě 125, 20. vlk-ďábel 68, 10. vlk unesl dítě 67, 17. vodu v sud děravý líti 139, 18. vrátný vybírá haléře od neduživých 128, 5. zápona naděje 43, 2. zápona vše zjednávající 41, 26. Zelongus císař 33, 5. zeť králův bezděčný přijat 53, 5. zkoušení přátel 87, 3. zkouška vědění syna císařova 96, 14. zloděj poslouchá, bdí-li kdo 26, 33. zloděj vstupuje na měsíc 27, 20. zloději ukradli divotvorný prsten 42, 24. zpovědník stařec moudrý 56, 30. zpovědník — Virgilius 152, 26. zrcadlo vlastní slabosti 7, 17. zvon spravedlnosti 59, 8. žába osazuje hnízdo hadovo 59, 15. žák a laik v klášteře 30, 1. žák soše dává poliček 109, 29. žena jde v noci s frejíři 103, 10. žena nejsilnější v světě 24, 19. žena největším nepřítelem 28, 33. žena rytířova chce kněze milovati 107, 5. žena tesařova zavírá rytíře do komory 78, 9. žena věrná, krásná a poslušná 54, 2. žena volá milovníka 75, 24. žena v zástavu přívozníkovi 154, 4. ženy věsí se na nešťastném dřevě 16, 29. žid postřelil Krista v ústa 26, 16. židům dostalo se země slíbené 10, 12. živlův rozměry 83, 1. život náš káď 19, 13. život svíce hořící 10, 26. život zvířete vítr 83, 34.
Strana 256
Ukazatel slov as — aspoň 50, 19 (pozn. 59). asa (alla) — aspoń 196, 21. běží (pověst) —- šíří se 3, 3. biřic — hlasatel 136, 17. bláznice — bláznivá žena 48, 7. blíženčí — jako blíženci 214, 17. burgensis — vladař 102, 13. cesta silná .— silnice 73, 15. čečík — čečel 121, 2 (p. 4). češka — čečel 121, 2. čist niti — nahý 91, 22. čtítroba — lačný žaludek 56, 16. dáti se na běh — dáti se na útěk 100, 19. dci — dcera 206, 31. delny (den) — pracovni 35, 15. dietéci — dětský 50, 9. divoctvi — divokost 55, 3. dliti smrtí — odkládati smrt 51, 28. dníti — svítati 89, 10. dojitie — přístup, aditus 136, 19. dokonaný — dokonalý 19, 5. dorostlá léta — dospělost 18, 20. dráč — loupežník 123, 7. dračka — loupežník 122, 10. dřevní — dřívější 2, 27. dryák (85ot«xov), jed proti uštknutí zvířat 21, 26. dúpnatý -- duty 50, 6. dusání — dupot 67, 22, flastr — näplast 56, 17. frej — nämluvy 78, 2, frejéf — milovník 108, 10. frejovati — namlouvati si 78, 2. hadénec — mlady had 59, 13. hodný — sváteční 179, 42. horúcí — hořící 134, 11. hospodář — hospodský 90, 7. hráti — bojovati v turnaji 5, 1. hrbovatý — hrbatý 128, 8. hřmet — hřmot 27, 12. hubenec — bidnik 144, 81. staročeských. hubenstvie — bída 11, 5. hubený — nepatrný 29, 1. hvízdačka (U hvízdalka 190, 10) — píšťalka 54, 20. hyn — tamto 100, 29. chovačka — chůva 99, 29. chudák — chuďas 54, 14 (pozn. 8). chutně — chutě 108, 4. chýliti se — směřovati 101, 5. jalovost — neplodnost 134, 23. jalový — neplodný 21, 28. jarmark — výroční trh 67, 11. jelikožto — pokud 124, 26. jeti v jiezdu — konati cestu jízdní 1, 4. jhra — hra 161, 46. jiezden — jeda na koni 28, 4. jistina — skutek jistý 87, 6. Jistiti (mezi sebou) — certare 135, 24 (p. 4). kadidlnice — kadidelnice 20, 1. kameníčko — malé kamení 106, 7. klé — klí 219, 11. klvati — klobati 8, 8. kokot — kohout 76, 2. komňata — pokoj 73, 28. komorný — od komory (klíč) 108, 13, koření — kořání 142, 24. kropě — krůpěj 117, 34. krumfešt — základ, Grundfeste 149, 17. kryk — válka 26, 1. krykovati (U krigowaty 173, 6) — válčiti 25, 18. kvašenín (kvašené) — host 88, 30. lapka — loupeźnik 123, 14. 229, 31. lázna — lázeň 18, 19. ledvie — vnitřnosti 27, 21. lékařstvie — lék 3, 12. lichevník —- lichvář 27, 4. lísati se — lichotiti se 42, 14. literat — liter znalý 147, 6. luna měsečná — měsíc 27, 11. máj — květen 135, 9. man — poddaný rytíř 28, 1. měděnice — nádoba měděná 120, 12.
Ukazatel slov as — aspoň 50, 19 (pozn. 59). asa (alla) — aspoń 196, 21. běží (pověst) —- šíří se 3, 3. biřic — hlasatel 136, 17. bláznice — bláznivá žena 48, 7. blíženčí — jako blíženci 214, 17. burgensis — vladař 102, 13. cesta silná .— silnice 73, 15. čečík — čečel 121, 2 (p. 4). češka — čečel 121, 2. čist niti — nahý 91, 22. čtítroba — lačný žaludek 56, 16. dáti se na běh — dáti se na útěk 100, 19. dci — dcera 206, 31. delny (den) — pracovni 35, 15. dietéci — dětský 50, 9. divoctvi — divokost 55, 3. dliti smrtí — odkládati smrt 51, 28. dníti — svítati 89, 10. dojitie — přístup, aditus 136, 19. dokonaný — dokonalý 19, 5. dorostlá léta — dospělost 18, 20. dráč — loupežník 123, 7. dračka — loupežník 122, 10. dřevní — dřívější 2, 27. dryák (85ot«xov), jed proti uštknutí zvířat 21, 26. dúpnatý -- duty 50, 6. dusání — dupot 67, 22, flastr — näplast 56, 17. frej — nämluvy 78, 2, frejéf — milovník 108, 10. frejovati — namlouvati si 78, 2. hadénec — mlady had 59, 13. hodný — sváteční 179, 42. horúcí — hořící 134, 11. hospodář — hospodský 90, 7. hráti — bojovati v turnaji 5, 1. hrbovatý — hrbatý 128, 8. hřmet — hřmot 27, 12. hubenec — bidnik 144, 81. staročeských. hubenstvie — bída 11, 5. hubený — nepatrný 29, 1. hvízdačka (U hvízdalka 190, 10) — píšťalka 54, 20. hyn — tamto 100, 29. chovačka — chůva 99, 29. chudák — chuďas 54, 14 (pozn. 8). chutně — chutě 108, 4. chýliti se — směřovati 101, 5. jalovost — neplodnost 134, 23. jalový — neplodný 21, 28. jarmark — výroční trh 67, 11. jelikožto — pokud 124, 26. jeti v jiezdu — konati cestu jízdní 1, 4. jhra — hra 161, 46. jiezden — jeda na koni 28, 4. jistina — skutek jistý 87, 6. Jistiti (mezi sebou) — certare 135, 24 (p. 4). kadidlnice — kadidelnice 20, 1. kameníčko — malé kamení 106, 7. klé — klí 219, 11. klvati — klobati 8, 8. kokot — kohout 76, 2. komňata — pokoj 73, 28. komorný — od komory (klíč) 108, 13, koření — kořání 142, 24. kropě — krůpěj 117, 34. krumfešt — základ, Grundfeste 149, 17. kryk — válka 26, 1. krykovati (U krigowaty 173, 6) — válčiti 25, 18. kvašenín (kvašené) — host 88, 30. lapka — loupeźnik 123, 14. 229, 31. lázna — lázeň 18, 19. ledvie — vnitřnosti 27, 21. lékařstvie — lék 3, 12. lichevník —- lichvář 27, 4. lísati se — lichotiti se 42, 14. literat — liter znalý 147, 6. luna měsečná — měsíc 27, 11. máj — květen 135, 9. man — poddaný rytíř 28, 1. měděnice — nádoba měděná 120, 12.
Strana 257
mest — mstu — víno nově vytlačené 117, 2. milik — milovnik «5, 25. milostný — oblíbený 101, 2. minulý — pomíjející 16, 12. misterny — vyborny 160, 25. mistrovstvo — uméní, umélost 898, 29. morovid — videm, zrakem mořící 7%, 8. můúřenín — černoch 159, 13. mužsky — mužně 156, 15. nábytek — movitý statek 145, 3. načitě — neobyčejně 54, 20. načlopati se — nachlemtati se 218, 8. nadutie — nadutost 43, 18. nachovati — nastřádati 92, 29. najspieše — nejdříve 2, 32. nakliditi — opatřiti (o koni) 48, 20. nálepný — intoxicatus, otrávený 26, 19. namilostnice — oblíbenka 24, 1. naprzniti — naneéistiti 118, 29. naslopati se — nasytiti se hltavé 100, 29. nasinec 235, 27. nebożec — neblahy člověk 44, 37. nebylost — nepřítomnost 3, 11. z nedojípie — z nenadání 213, 41. nedvěd — medvěd 79, 31. nechut — nelibost 3, 21. nenabytek — nemovitá věc 241, 50. neskonaný - neskonalý 146, 5. neustavičnost — nestálost 86, 5. neustaviény — nestály 86, 5. nevdécenství — nevdécnost 180, 26. nevědomý — neznámý 238, 40. nevratitelný 81, 30. nikakéž — nikterak 148, 6. nrav — mrav 79, 10. obec — shromáždění 213, 30. obinuty — ovinuty 50, 16. obleženec — člověk v obleženém městě 125, 9. obludny — mämivy 16, 24. obohatéti — bohatym se státi 144, 7. obracivy — co lze obraceti 19, 14. (p. 10). obraniti — poraniti 26, 26. obrátivy — co lze obrátiti 169, 28. obrtčivý — otáčivý 19, 14. obroditi — uroditi 31, 6. obrtlivě — naopak 16, 1. odchýliti — odvrátiti 123, 4. odpadovati — ustávati 27, 2. odraziti se — odtrhnouti se 48, 5. odřečiti — odříkati (4, 31. odřekovati se — odříkati se 280, 22. ochechule — sirena (U ochochule 238, 8) 238, 5. Ohrazovati — chräniti 79, 3. okojiti se nékomu — oddati se 64, 77. okován — uvržen v okovy 1, 5. okršlek — circulus 149, 25. okuklený — zakukleny 128, 7. opattiti — shlédnouti 100, 19. orudie — náčiní 34, 19. osiesti (království) — obdržeti 6, 5. oslnńti — oslepniti 1, 7. ostati něčeho — nechati 150, 14. ostfieci — ochrániti (53, 38. osúti — obklopiti 50, 14. otomnost (M odtomnost) — nepřítomnost 3,11. 257 otomný (M odtomný) — nepřítomný 1, 11. ovšem — zcela 18, 2, ožžéci — spáliti 6, 7. paždě — páže 108, 26. pecnec — malý pecen 65, 8. pinna — pinie 102, 11. pitel — piják 90, 30. pivnice — sklep 29, 9. ploditi — plodnym činiti 134, 2. ploditi (kratochvil) — činiti 16, 3. plzéti — plaziti se 59, 13. podepiieti v nüzi — pomáhati 1, 2. podraziti pod se — podrobiti 170, 38. podrübiti — podtíti 107, 13. podstolé — sluzebník u stolu 118, 12. pohor&iti se — zhor&iti se 3, 18. pohrzeti — pohrdati 18, 14. pojíéeti — püjfovati 36, 15. pokláti — prokláti 133, 2. pokopati — zakopati 174, 35. pokusiti — zkusiti 101, 10. polský -- polní 14, 22. poméra — rozmér 89, 24. pomeśkati — zdrżeti se 78, 22. ponücenle — ponoukání 4, 183. popadovati — táhnouti 139, 5. popüzeti — svádéti 98, 21. pořád — řadem 4, 32. porokovati — výčitky činiti 3, 13. poručstvie — poručnictví 67, 2. posazení (na posazení) — blízka porodu 48, 25. pospěšně — rychle 157, 33. postati — stání míti 93, 17. potlúci — zatlouci 122, 26. potočiti se — zatočiti se 240, 42. potomnie — pozdější 2, 20. potfieti — zničiti (5, 15. potrúbiti — zatroubiti 72, 17. povíjeti — zavíjeti 99, 30. prasce — prasátko 187, 22. prasécí — vepří 50, 7. prázden — nezaméstknán 143, 19. preé — pryč 205, 32. přepuštění — dopuštění 90, 18. pfesly&eti — vyslechnouti 46, 20. přestúpiti svůj stav — proviniti se 77, 19. přeškoditi — uškoditi 62, 15. pieval — pfival 85, 5. piibósti — na koni pfihnati 50, 15. přiekaza — překážka 19, 27. přiekořizna — příkoří 15, 23. přietrž — meškání 28, 5. přihašovati — hasiti 93, 1. přihotován — hotov 131, 4. piichoditi — pochazeti 84, 5. pfichopiti — pfidrZeti se 151, 5. přichytiti se — zachytiti se 143, 5. přijiezda — příjezd 13, 10. příprava — úprava, oděv 98, 2. připuditi — přinutiti 27, 6. přirozenie — povaha 3, 15. příští — adventurus 158, 18. prfitrhovati — vléci 199, 5. procititi — procitnouti 96, 15. próchodnost — schopnost prüchodu 58, 32,
mest — mstu — víno nově vytlačené 117, 2. milik — milovnik «5, 25. milostný — oblíbený 101, 2. minulý — pomíjející 16, 12. misterny — vyborny 160, 25. mistrovstvo — uméní, umélost 898, 29. morovid — videm, zrakem mořící 7%, 8. můúřenín — černoch 159, 13. mužsky — mužně 156, 15. nábytek — movitý statek 145, 3. načitě — neobyčejně 54, 20. načlopati se — nachlemtati se 218, 8. nadutie — nadutost 43, 18. nachovati — nastřádati 92, 29. najspieše — nejdříve 2, 32. nakliditi — opatřiti (o koni) 48, 20. nálepný — intoxicatus, otrávený 26, 19. namilostnice — oblíbenka 24, 1. naprzniti — naneéistiti 118, 29. naslopati se — nasytiti se hltavé 100, 29. nasinec 235, 27. nebożec — neblahy člověk 44, 37. nebylost — nepřítomnost 3, 11. z nedojípie — z nenadání 213, 41. nedvěd — medvěd 79, 31. nechut — nelibost 3, 21. nenabytek — nemovitá věc 241, 50. neskonaný - neskonalý 146, 5. neustavičnost — nestálost 86, 5. neustaviény — nestály 86, 5. nevdécenství — nevdécnost 180, 26. nevědomý — neznámý 238, 40. nevratitelný 81, 30. nikakéž — nikterak 148, 6. nrav — mrav 79, 10. obec — shromáždění 213, 30. obinuty — ovinuty 50, 16. obleženec — člověk v obleženém městě 125, 9. obludny — mämivy 16, 24. obohatéti — bohatym se státi 144, 7. obracivy — co lze obraceti 19, 14. (p. 10). obraniti — poraniti 26, 26. obrátivy — co lze obrátiti 169, 28. obrtčivý — otáčivý 19, 14. obroditi — uroditi 31, 6. obrtlivě — naopak 16, 1. odchýliti — odvrátiti 123, 4. odpadovati — ustávati 27, 2. odraziti se — odtrhnouti se 48, 5. odřečiti — odříkati (4, 31. odřekovati se — odříkati se 280, 22. ochechule — sirena (U ochochule 238, 8) 238, 5. Ohrazovati — chräniti 79, 3. okojiti se nékomu — oddati se 64, 77. okován — uvržen v okovy 1, 5. okršlek — circulus 149, 25. okuklený — zakukleny 128, 7. opattiti — shlédnouti 100, 19. orudie — náčiní 34, 19. osiesti (království) — obdržeti 6, 5. oslnńti — oslepniti 1, 7. ostati něčeho — nechati 150, 14. ostfieci — ochrániti (53, 38. osúti — obklopiti 50, 14. otomnost (M odtomnost) — nepřítomnost 3,11. 257 otomný (M odtomný) — nepřítomný 1, 11. ovšem — zcela 18, 2, ožžéci — spáliti 6, 7. paždě — páže 108, 26. pecnec — malý pecen 65, 8. pinna — pinie 102, 11. pitel — piják 90, 30. pivnice — sklep 29, 9. ploditi — plodnym činiti 134, 2. ploditi (kratochvil) — činiti 16, 3. plzéti — plaziti se 59, 13. podepiieti v nüzi — pomáhati 1, 2. podraziti pod se — podrobiti 170, 38. podrübiti — podtíti 107, 13. podstolé — sluzebník u stolu 118, 12. pohor&iti se — zhor&iti se 3, 18. pohrzeti — pohrdati 18, 14. pojíéeti — püjfovati 36, 15. pokláti — prokláti 133, 2. pokopati — zakopati 174, 35. pokusiti — zkusiti 101, 10. polský -- polní 14, 22. poméra — rozmér 89, 24. pomeśkati — zdrżeti se 78, 22. ponücenle — ponoukání 4, 183. popadovati — táhnouti 139, 5. popüzeti — svádéti 98, 21. pořád — řadem 4, 32. porokovati — výčitky činiti 3, 13. poručstvie — poručnictví 67, 2. posazení (na posazení) — blízka porodu 48, 25. pospěšně — rychle 157, 33. postati — stání míti 93, 17. potlúci — zatlouci 122, 26. potočiti se — zatočiti se 240, 42. potomnie — pozdější 2, 20. potfieti — zničiti (5, 15. potrúbiti — zatroubiti 72, 17. povíjeti — zavíjeti 99, 30. prasce — prasátko 187, 22. prasécí — vepří 50, 7. prázden — nezaméstknán 143, 19. preé — pryč 205, 32. přepuštění — dopuštění 90, 18. pfesly&eti — vyslechnouti 46, 20. přestúpiti svůj stav — proviniti se 77, 19. přeškoditi — uškoditi 62, 15. pieval — pfival 85, 5. piibósti — na koni pfihnati 50, 15. přiekaza — překážka 19, 27. přiekořizna — příkoří 15, 23. přietrž — meškání 28, 5. přihašovati — hasiti 93, 1. přihotován — hotov 131, 4. piichoditi — pochazeti 84, 5. pfichopiti — pfidrZeti se 151, 5. přichytiti se — zachytiti se 143, 5. přijiezda — příjezd 13, 10. příprava — úprava, oděv 98, 2. připuditi — přinutiti 27, 6. přirozenie — povaha 3, 15. příští — adventurus 158, 18. prfitrhovati — vléci 199, 5. procititi — procitnouti 96, 15. próchodnost — schopnost prüchodu 58, 32,
Strana 258
258 prolehati — zkaziti (o dívce) 38, 4. pronášeti — vyzrazovati 50, 5. prorazivost — schopnost prorážení 58, 32. protiviti se — nepřátelsky si vésti 112, 25. pštrosový — pštrosí 91, 206. puška — pouzdro 52, 2. púštědlník — chirurgus 40, 11. pútničí — poutníkův 12, 20. fad — stav 2, 206. ranný — rány hojící 215, 20. rathauz — radnice 15, 4. řeřevie — žhavé uhlí 84, 3 (p. 38). řeřivý — žhoucí 83, 4. robenec — mladík 170, 12. rozka — větévka, letorost 16, 32. rozkřídliti — roztáhnouti 27, 20. rozpustiti se — státi se rozpustilym 25, 7. róžený — růžový 30, 11. rukotržnie — mancipium 130, 3. rúrka — dárek 41, 80. rúšce — malé roucho 157, 10. ryl — špalek 85, 2. rynéř — sluha u koní 180, 36. sdržeti — chrániti 136, 24. shladiti s země — zničiti 141, 21. shlodati (shlozi) — ohlodati 16, 25. schovati — pohřbíti 140, 6. schovati — pfijmouti pod stfechu 48, 13. sienny — k sini należejici 116, 15. sklenitny — ze sklenice 134, 27: skolení — &tékot 6€, 22. skoliti — zvuk vydávati (o psu) 50, 14. Skoro — brzo 142, 19. skfetnik — pistec 54, 20. slibiti se — zalibiti se 143, 28. slibovati za život 51, 6. složený — fictilis 121, 3. snédek — snčdení 93, 7. snie — sníh 106, 12. spomoc — pomoc 151, 2. sřezati — uřezati 147, 2. srúbiti — setnouti 107, 15. ssaditi — dohromady posaditi 108, 1. stkelny — sklenny 135, 25. stklenny — ze skla 135, 4. stojatý obraz — statua 109, 23. střeň — dřeň stromu 21, 26. stiétnáti — potkati 42, 6. stfmen — nästroj hudebni, lyra 138, 7. stroj — přístroj 88, 29. svědom — znám 95, 22. světlost — schopnost viděti světlo 194, 6. svoditi — svädeti 76, 18. šenkovati — nalévati 90, 30. škaťčdý — škaredý 80, 1. špihovati — zásobovati 207, 2. špíleti — žertovati 44, 7. špižovati — zásobovati 9, 18. šrámek — malá jizva 67, 26. štěbet — zvuk ptačí 75, 26. štědře — hojně 108, 12. tajník — tajný rada 25, 19. tepruov — teprve 232, 12. tesknost — zármutek 101, 23. trank — nápoj 56, 16. trud — namahání 51, 38. tuhý nepřítel — krutý, neúprosný 53, 26. turnej -ého -ému 217, 41. tvrdý — pevný 32, 24. ubezpečiti se — spolehnouti se 32, 25. ubósti — pobodnouti 72, 27. ubrusec — malý ubrus 146, 28 (p. 30). uéíti — ucítiti, spozorovati 26, 38. u&istiti — ocistiti 158, 15. udeřiti v struny 54, 17. úfati — důvěřovati 49, 21. úhlavní — (capitalis) hrdelní soud 186, 17. uchutnati — okusiti 67, 18. uchvatnúti —- uchvátiti 232, 29. ukojiti se někomu — oddati se 64, 4. ukrádati — krásti 108, 27. ukusiti — ukousnouti 100, 13. umrly — z umrlce 208, 21. unáhliti se — prenáhliti se 100, 50. upřiemo — přímo 100, 10. uptati se — vyptati se 40, 12. uroditi — poroditi 50, 23. usípati — usínati 48, 27. uskoupiti se — ulakomiti se 112, 9. usnübiti — zasnoubiti 10, 15. ustati — byti unaven 51, 38. ustavičnost — stálost 79, 5. ustaviény — stály 54, 4. ustihnáti rozumem — pochopiti 81, 16. utracovati — utráceti 104, 12. váSnost — vásnivost 83, 35 (pozn. 36). vazati — poutati 7, 16. vážný — těžký 85, 21. vdlużiti se — dluh učiniti 211, 14. vehnúti — dovnitř ohnouti 23, 10. větví — větvoví 15, 16. vchoditi — vcházeti 128, 21. vidomý — patrný 141, *. vit&zovati — vítězně bojovati 137, 28. vsiesti (vsadu) — vsednouti 100, 3. vskofe - v rychlosti 16, 12. vstupeň — stupeň 80, 25. všickeren — veškeren 178, 19. vtrhnouti do nebe — zanésti 66, 3. vydříti — vytrhnouti 27, 34. vymluva — vymluvnost 23, 5. vypověděná odplata — určená 5, 9. výprava — družina 52, 26. vypraviti — vybaviti, vysvoboditi 1, 6. vyrúbati -— vysekati 85, 16. vysaditi — vyhnati, 2, 10. vysokost — výše 109, 11. vyvrci — vyloupnouti 88, 11. vyžlec, druh psí 99, 19. vzezpievati — zazpívati 206, 19. vzchod — východ (slunce) 83, 31. vzložiti — vynaložiti 18, 10 p. 11. vztázati — otázati 35, 22. zahrazditi — zakrýti 163, 27. zahubovati — hubiti 76, 24. zajíti — přepadnouti 138, 20. zajžieci se — zapáliti se 3, 19, základ — zástava 154, 31.
258 prolehati — zkaziti (o dívce) 38, 4. pronášeti — vyzrazovati 50, 5. prorazivost — schopnost prorážení 58, 32. protiviti se — nepřátelsky si vésti 112, 25. pštrosový — pštrosí 91, 206. puška — pouzdro 52, 2. púštědlník — chirurgus 40, 11. pútničí — poutníkův 12, 20. fad — stav 2, 206. ranný — rány hojící 215, 20. rathauz — radnice 15, 4. řeřevie — žhavé uhlí 84, 3 (p. 38). řeřivý — žhoucí 83, 4. robenec — mladík 170, 12. rozka — větévka, letorost 16, 32. rozkřídliti — roztáhnouti 27, 20. rozpustiti se — státi se rozpustilym 25, 7. róžený — růžový 30, 11. rukotržnie — mancipium 130, 3. rúrka — dárek 41, 80. rúšce — malé roucho 157, 10. ryl — špalek 85, 2. rynéř — sluha u koní 180, 36. sdržeti — chrániti 136, 24. shladiti s země — zničiti 141, 21. shlodati (shlozi) — ohlodati 16, 25. schovati — pohřbíti 140, 6. schovati — pfijmouti pod stfechu 48, 13. sienny — k sini należejici 116, 15. sklenitny — ze sklenice 134, 27: skolení — &tékot 6€, 22. skoliti — zvuk vydávati (o psu) 50, 14. Skoro — brzo 142, 19. skfetnik — pistec 54, 20. slibiti se — zalibiti se 143, 28. slibovati za život 51, 6. složený — fictilis 121, 3. snédek — snčdení 93, 7. snie — sníh 106, 12. spomoc — pomoc 151, 2. sřezati — uřezati 147, 2. srúbiti — setnouti 107, 15. ssaditi — dohromady posaditi 108, 1. stkelny — sklenny 135, 25. stklenny — ze skla 135, 4. stojatý obraz — statua 109, 23. střeň — dřeň stromu 21, 26. stiétnáti — potkati 42, 6. stfmen — nästroj hudebni, lyra 138, 7. stroj — přístroj 88, 29. svědom — znám 95, 22. světlost — schopnost viděti světlo 194, 6. svoditi — svädeti 76, 18. šenkovati — nalévati 90, 30. škaťčdý — škaredý 80, 1. špihovati — zásobovati 207, 2. špíleti — žertovati 44, 7. špižovati — zásobovati 9, 18. šrámek — malá jizva 67, 26. štěbet — zvuk ptačí 75, 26. štědře — hojně 108, 12. tajník — tajný rada 25, 19. tepruov — teprve 232, 12. tesknost — zármutek 101, 23. trank — nápoj 56, 16. trud — namahání 51, 38. tuhý nepřítel — krutý, neúprosný 53, 26. turnej -ého -ému 217, 41. tvrdý — pevný 32, 24. ubezpečiti se — spolehnouti se 32, 25. ubósti — pobodnouti 72, 27. ubrusec — malý ubrus 146, 28 (p. 30). uéíti — ucítiti, spozorovati 26, 38. u&istiti — ocistiti 158, 15. udeřiti v struny 54, 17. úfati — důvěřovati 49, 21. úhlavní — (capitalis) hrdelní soud 186, 17. uchutnati — okusiti 67, 18. uchvatnúti —- uchvátiti 232, 29. ukojiti se někomu — oddati se 64, 4. ukrádati — krásti 108, 27. ukusiti — ukousnouti 100, 13. umrly — z umrlce 208, 21. unáhliti se — prenáhliti se 100, 50. upřiemo — přímo 100, 10. uptati se — vyptati se 40, 12. uroditi — poroditi 50, 23. usípati — usínati 48, 27. uskoupiti se — ulakomiti se 112, 9. usnübiti — zasnoubiti 10, 15. ustati — byti unaven 51, 38. ustavičnost — stálost 79, 5. ustaviény — stály 54, 4. ustihnáti rozumem — pochopiti 81, 16. utracovati — utráceti 104, 12. váSnost — vásnivost 83, 35 (pozn. 36). vazati — poutati 7, 16. vážný — těžký 85, 21. vdlużiti se — dluh učiniti 211, 14. vehnúti — dovnitř ohnouti 23, 10. větví — větvoví 15, 16. vchoditi — vcházeti 128, 21. vidomý — patrný 141, *. vit&zovati — vítězně bojovati 137, 28. vsiesti (vsadu) — vsednouti 100, 3. vskofe - v rychlosti 16, 12. vstupeň — stupeň 80, 25. všickeren — veškeren 178, 19. vtrhnouti do nebe — zanésti 66, 3. vydříti — vytrhnouti 27, 34. vymluva — vymluvnost 23, 5. vypověděná odplata — určená 5, 9. výprava — družina 52, 26. vypraviti — vybaviti, vysvoboditi 1, 6. vyrúbati -— vysekati 85, 16. vysaditi — vyhnati, 2, 10. vysokost — výše 109, 11. vyvrci — vyloupnouti 88, 11. vyžlec, druh psí 99, 19. vzezpievati — zazpívati 206, 19. vzchod — východ (slunce) 83, 31. vzložiti — vynaložiti 18, 10 p. 11. vztázati — otázati 35, 22. zahrazditi — zakrýti 163, 27. zahubovati — hubiti 76, 24. zajíti — přepadnouti 138, 20. zajžieci se — zapáliti se 3, 19, základ — zástava 154, 31.
Strana 259
259 zamordovati — zabiti 29, 2. zakalení 138, 14. zamúcení — zármutek 14, 24. zámutek — zamútiti — zakaliti 117, 27. zapečetitý — zapečetěný 188, 33. záplata — zaplacení 153, 29. zaslúžilý — zasloužený 22. 8. zaslyšeti — zaslechnouti 49, 3. zášijek — pohlavek 15, 28. zatrhati — pokoušeti 79, 7. zatvořiti — zavříti 22, 18. závina — provinění 38, 2. zběh — tyrannus 93, 26. zblátiti — blátem pokáleti 107, 30. zdlužiti se — zadlužiti se 90, 7. zdviženie — hrdost 7, 14. zedrati — roztrhati 77, 12. zesnúti — usnouti 9, 23. zetleti — shníti 77, 12. zezřieti — pohlédnouti 213, 44. zhřieti — ohřáti 107, 16. zhrzeti — pohrdati 124, 31. zhynúti — zmizeti 200, 46. zchovanec 67 (náp.) pozn. 1. zkoupati — vykoupati 193, 36. zkřešovati — křísiti 136, 14. zkvičeti — dáti se do kvikotu 60, 29. zléčiti — vyléčiti 160, 23. zmazati — namazati 13, 19. zmýti — umýti 13, 19. zobati — jísti 176, 10. zopíjeti se — opíjeti se 179, 43. zpáry — nehty 238, 10. zpodpierati — podporovati 1, 23. zpopeleti — popelem se státi 153, 13. zpoříditi — zjednati 126, 15 (p. 10). zpósobilý — útvarný, pěkný 58, 5. zpósobný — vhodný 79, 26. zpraviti — zprávu dáti 61, 20. zprovoditi — doprovoditi 205, 18. zřiedlo — otevřená strana sudu 19, 2. rozsekati 28, 14. zrúbati — zrušovati — rušiti 145, 25. zštiepati — rozštípati 85, 8. ztazovati — dotazovati se 106, 15. ztopiti — utopiti 138, 12. ztrávník — člověk jídlu oddaný 90, 30. ztrhati — roztrhati 156, 37. zvésti se — zdařiti se 100, 2. zvěšeti se — pověsiti se 17, 15. zženiti se — oženiti se 88, 15. želéř (žoléř U M) — pavlač u domu, Soller 103, 14. železce — nástroj železný 213, 32. ženima — nezákonná žena 124, 15. ženimčic — syn nevěstčin 40, 29. žeznivost — žíznivost 130, 15. žráč 70, 33.
259 zamordovati — zabiti 29, 2. zakalení 138, 14. zamúcení — zármutek 14, 24. zámutek — zamútiti — zakaliti 117, 27. zapečetitý — zapečetěný 188, 33. záplata — zaplacení 153, 29. zaslúžilý — zasloužený 22. 8. zaslyšeti — zaslechnouti 49, 3. zášijek — pohlavek 15, 28. zatrhati — pokoušeti 79, 7. zatvořiti — zavříti 22, 18. závina — provinění 38, 2. zběh — tyrannus 93, 26. zblátiti — blátem pokáleti 107, 30. zdlužiti se — zadlužiti se 90, 7. zdviženie — hrdost 7, 14. zedrati — roztrhati 77, 12. zesnúti — usnouti 9, 23. zetleti — shníti 77, 12. zezřieti — pohlédnouti 213, 44. zhřieti — ohřáti 107, 16. zhrzeti — pohrdati 124, 31. zhynúti — zmizeti 200, 46. zchovanec 67 (náp.) pozn. 1. zkoupati — vykoupati 193, 36. zkřešovati — křísiti 136, 14. zkvičeti — dáti se do kvikotu 60, 29. zléčiti — vyléčiti 160, 23. zmazati — namazati 13, 19. zmýti — umýti 13, 19. zobati — jísti 176, 10. zopíjeti se — opíjeti se 179, 43. zpáry — nehty 238, 10. zpodpierati — podporovati 1, 23. zpopeleti — popelem se státi 153, 13. zpoříditi — zjednati 126, 15 (p. 10). zpósobilý — útvarný, pěkný 58, 5. zpósobný — vhodný 79, 26. zpraviti — zprávu dáti 61, 20. zprovoditi — doprovoditi 205, 18. zřiedlo — otevřená strana sudu 19, 2. rozsekati 28, 14. zrúbati — zrušovati — rušiti 145, 25. zštiepati — rozštípati 85, 8. ztazovati — dotazovati se 106, 15. ztopiti — utopiti 138, 12. ztrávník — člověk jídlu oddaný 90, 30. ztrhati — roztrhati 156, 37. zvésti se — zdařiti se 100, 2. zvěšeti se — pověsiti se 17, 15. zženiti se — oženiti se 88, 15. želéř (žoléř U M) — pavlač u domu, Soller 103, 14. železce — nástroj železný 213, 32. ženima — nezákonná žena 124, 15. ženimčic — syn nevěstčin 40, 29. žeznivost — žíznivost 130, 15. žráč 70, 33.
Strana 260
Opravy. 8 ř. 1 m. panftwie 13 » 11 m. fweho 32 » 25 m. fyna 39 » 13 m. fem 42 » 14 m. lifati 49 » 14 m. f mý 58 » 4 m. yafnyeysfye 58 » 18 m. fwate 69 » 31 m. moezi 82 » 7 m. ſ wuoli - » 104 » 13 m. odnefen čti panſtwie. » ſweho. » ſyna. » ſem. » liſati. » ſ my. » yaſnyeyſſye. » ſwate. » moczi. » ſwuoli. „ odneſen. Str.
Opravy. 8 ř. 1 m. panftwie 13 » 11 m. fweho 32 » 25 m. fyna 39 » 13 m. fem 42 » 14 m. lifati 49 » 14 m. f mý 58 » 4 m. yafnyeysfye 58 » 18 m. fwate 69 » 31 m. moezi 82 » 7 m. ſ wuoli - » 104 » 13 m. odnefen čti panſtwie. » ſweho. » ſyna. » ſem. » liſati. » ſ my. » yaſnyeyſſye. » ſwate. » moczi. » ſwuoli. „ odneſen. Str.
- I: Array
- VII: Array
- 1: Array
- 160: Array
- 251: Array
- 256: Array
- 260: Array